Book Title: Agamoddharak Pravachan Shreni 130 to 185
Author(s): Anandsagarsuri, Hemsagarsuri
Publisher: Motisha Amichand Sakarchand Palitana Charitable Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034380/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ZESEESEe@S@eea* zrI AgamokAraka Uchia, nii 130 thI 185=56 pravaranAne kh-ch ( Ieg sek: <<@K@Severe Sen-Reverei (SESESESESEEEEEEES@K@S :: yql? :: A gamAdvA2ka AcArya zrI AnandasAgarasUrIzvarajI ma. :: an'chee 8te - 24'chiEUR8 :: A. zrI hemasAgarasUrijI mahArAja ; 181gi8 :: zeTha motIzA amIca'da sAkaracaMda 2 pAlItANA cerITebala TrasTa ne SEVEESEESEE Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgamodrAraka pravacana zreNI 130 thI 185=56 pravacaneAnA 4-5 vibhAga dha H pravacanakAra ka AgamAhAraka AcAya zrI AnandasAgarasUrIzvarajI ma. :: prakAra - sa'pAdaka :: A. zrI hemasAgarasUrijI mahArAja : * prakAzaka : razeDa mAtIzA amIca'da sAkaracaMda pAlItANA cerITebala TrasTa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka - ze' meAtIzA amIcaMdra sAkaracaMda pAlItANA cerITebala TrasTa prathama AvRtti nakala 50 vIr sa, 2500, vi. sa. 2030, i. sa. 1974 mUlya : 90/00 pa mudraka 4 thA vibhAga pragati mudraNAlaya : surata 5 me| vibhAga pArzvanAtha prinTa :: surata Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zatruMjaya girirAja upara motIzA zeThanI TUMka, agAsI tItha nI sthApanA karanAra, muMbai zrI jaina kave. saMghane aneka dhama sthAnake samarpaNa karanAra zAha sodAgara suzrAddhavaryA zeTha motIzA amIcaMda sAkaracaMda Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gItArtha anuyogabhyo namaH saMpAdakIya nivedana zrI tIrthakara bhagavatee Apela tripadI zravaNa karIne pUrvabhavanI anupama ArAdhanA ge tevA viziSTa jJAnane kSaye pazama thavAthI gaNadhara bhagavaMtae cauda pUrva sahita dvAdazAMgI rUpa zratanI racanA karI. sUtra-arthathI AtmAgama, anaMtarAgama ane paraMparAgama rUpe hovA chatAM vartamAnamAM ApaNane paraMparAgama rUpe AcAryonI paraMparAthI Agamazrata prApta thaeluM che. zAsananA cheDA sudhI arthAta 21 hajAra varSanA pAMcamA ArAnA cheDA sudhI paraMparAgamakRtanA AdhAre A tIrtha cAlavAnuM che. tIrthane mukhya AdhAra hoya te zramaNa saMgha che. zramaNusaMdha vagara paraMparAgama nathI, paraMparAgama na hoya te zramaNa saMgha nathI, baMne paraspara AdhAra-Adheya saMbaMdhathI rahelAM che. pUrvakALamAM tevA zratadhara AcArya bhagavaMte pite AgaLathI vicAratA ke mArI pAse rahela zrata kayA gya anugAmIne ApIne zAsana avicchinna pravartAvuM ? tevA yogya AtmAne taiyAra karI zAsananuM sukAna tevA gya gItArtha puruSane seMpatA hatA. tevA anugAmI AcAryo paNa guravacananA anusAra zAsananI ciMtA niraMtara rAkhatA hatA. kAma paDe te vAtmArpaNa karatA hatA. temanA hRdayamAM svadIti, samudAya ke svapakSa karatAM zAsana-tIrthanuM hita otapreta thaeluM hatuM. zAsana upakArI keTalAMka dharmakAryo zrAvakagaNe zramaNe upara lAdI dIdhAM che, agara keTalAka zramaNee pite upADI lIdhAM che, temAM pitAne sarva puruSArtha reDI de che, tethI vizeSa upakAra zramaNavargane paraMparAgamajhutA ApavAmAM jarUra thavAnuM che, temAM zrutadAyaka ane zrutagrAhaka banene sarakhe yegA thAya tyAre ja zrutAbhyAsa sulabha bane. keTalAka apavAda sivAya Agama ane zrutajJAnane vadhAro thave joIe te AjanI saMkhyA pramANamAM ghaNe alpa gaNAya. zAsananA dhArIe te tarapha lakSa Ape te A vijJAna Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhi yugamAM ghaNA tevA samartha zArA taiyAra thaI zake ane paraMparAgamaskRtane avicchinna pravAha vaheto rahe. vartamAnamAM ApaNA upakArI pUrvanA mahApuruSo ApaNA mATe zratane mahAvIrase mUkI gayA che, jene niraMtara apramAdapaNe abhyAsa karavAmAM Ave te traNa jidagImAM paNa zratAbhyAsa apUrNa rahe ema kahevAmAM atizayekti na gaNAya. AvA kaparA kALamAM zAsananA sadabhAgye zAsanaprabhAvaka bahuzruta Agama ddhAraka AcAryazrI AnandasAgarasUrIzvarajI mahArAjAe anekAneka zAsanasevAnAM tIrtharakSAnAM kAryo uparAMta paraMparAgama TakAvavA mATe pitAnA jIvana daramyAna mahApuruSArtho ane susAhase karelA che. hastalikhita prate vAMcavAnI kaLA Aje luptaprAya thatI jaNAya che. tevI prAcIna prate vAMcI, TIkAo sAthe mULa Agame susaMgata karI atyAranA kALanA zramane suvAcya bane te rIte zakya arvAcIna paddhatithI suMdara rIte saMpAdana karAvyAM. sAdhu-sAdhvI samudAne gaMbhIra graMthenI vAcanAo ApI. bhAvi peDhImAM kaI apalA5 na kare, sUtra na oLave, te mATe ArasapASANamAM ane tAmrapatromAM saMzodhanapUrvaka karAvI AgamazAstrone akhaMDita-surakSita karyA. vaLI temanA asAdhAraNa talasparzI UMDA AgamAdi zAstronA jJAnanI vyAkhyAna dvArA caturvidha zrI saMghane prabhAvanA karI. te samayanA zretAo temanI ameghavANI zravaNa karI ghaNuM zAstrarahasya pAmI gayA. paraMtu bhAvI peDhIne paNa temanI vairAgya vANIne lAbha maLe tevA zubhAzayathI bALavayamAM jyAre zravaNa karatA hatA tyAre temana, belelA zabda zabdanA huM avataraNa karate hate. ghaNuM varSo vItyA bAda temanI vANIne akSara-lipi deha ApI pustakamAM pratiSThA karAvI. zarumAM mArA avataraNe siddhacakra pAkSika-mAsikamAM chapAtAM hatAM. paraMtu temAM te gaNatarInA ja vyAkhyAne chapAvI zakAya. eTale meM pensIlathI lakhelAM vyAkhyAne zAhIthI presakepI karAvI sudhArI maThArI peregrApha, heDIMga vagerenI goThavaNI karI vAcakane sugama paDe tema taiyAra karAvyAM. AnaMdasudhAsiMdhu, Agama dvAraka dezanA saMgraha, parvavyAkhyAna saMgraha, bhagavatI sUtranA 8 mA zatakanA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAne, jAmanagaramAM vaMcAela bhagavatI sUtranAM 105 vyAkhyAne, pAlItANAnA 1998 nA caturmAsanA bhagavatI dezanA samuccayanA be bhAgo, siddhacakramahAmyanI be AvRttio, tyAra pachI AgaddhAraka pravacanazreNI ema kramasara ranIMga naMbaro ApI 1-2-3-4-5 vibhAgo saMpAhana karyA. cAlu 4-5 vibhAgamAM 130 thI 185 eTale kula pa6 pravacane chapAvyAM che, bAInDIMga saMyukta karAvyuM che. aMdara kayA viSaye che te anukramaNikA vAMcavAthI samajI zakAze. keIka tevA gaMbhIra sthaLe na samajAya te gurune vega maLe tyAre samajI levA prayatna kare. Agama ddhAraka pravacanazreNI vibhAga 4-5 saMpAdana karavAmAM mane vizeSa utsAha ane sahakAra surata nivAsI prasiddha dharmiSTha kuTuMbanA eka sabhya samyagajJAna-dhyAna-rasika, niraMtara svAdhyAya-ga-pravRtta suzrAddhavarya zrI pravINacaMdra amaracaMda jhaverInA zubha prayAsathI zeTha motIzA amIcaMda sAkaracaMda cerITebala TrasTa pAlItANAnA jJAnakhAtAnA saMpUrNa Arthika sahakArathI saMpAdana thaela che. A saMpAdanakAryamAM sevAbhAvI vinayariguNAnvita munirAja zrI guNasAgarajI ma. tathA suzrAvaka zAMticaMdra chaganalAla jhaverIe presane lagatA kAryamAM vakhatovakhata suMdara sahakAra Apela che. bIjA paNa kAryomAM keTalAkane sahakAra maLe che te prazaMsanIya ane abhinaMdanIya che. pravacanakAranA Azaya ke zAsathI viruddha kaI sthAna jaNAya te saMpAdakane jaNAvI vAcaka varga upakRta karaze te sAbhAra parimArjana karIzuM. viruddha lakhANa badala micchA mi dukaka. tA. 10-1-74. jaina sAhitya maMdira pAlItANA ! | li. pU. Agama dvArakazrIne ziSyANa A0 zrI hemasAgarasUri Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamoddhAraka pravacanaNI vizvAga 4 thA nI ka anukramaNikA , pravacana 130 pAnuM 1 :- sAMsArika sukhane duHkha kema mAnavuM che aMtadaSTi sukhanuM lakSaNa 2. khaNanA sukha sarakhAM IndriyanAM sukhe pariNAme duHkhadAyaka che. 3. sAva ane anAzrava dharma 4. zAstrakAre puNyanA kAraNene niSedha karyo nathI. 5. anukaMpA ane ahiMsAne taphAvata 6. sAvadya niravA anukaMpA 7. devaloka e thAkyAne visAmo che. 8. pravacana 13 muM nizcaya-sAdhya vagaranI kriyA 9. mokSanI abhilASA kayAre thAya? dharma eja artha paramArtha, dharma sivAya jagatanA sarva padArtho AtmAnuM anartha karanAra 10. arthanI samAna keTImAM paNa dharma haju gaNya nathI 11. meLaveluM darekane melIne ja javAnuM che. 12. meLaveluM sAthe AvavAnuM zuM ? kevaLInAM vacana yogyatAnusAra pariName 13. samyakatva bIja avinAzI kevI rIte ? sanepAta samaye zANe ane bhUkha samAna che 15. abhayanI dIkSA vakhate zreNikanI paramArtha bhAvanA 16. pravacana 13ra muM. kalpanA karatAM upadezaka zIkhavavuM joIe. 18. abhavya ane jAtibhavyane mekSanI kalpanA na haiya 20. eka ane ubhayapada avadhAraNa kevalI sivAya chAstha ke abhavyanI chApa mArI zake nahi. 21. zrAvakapitA tarIkenI pharaja 22. kalpanAnusAra dharma kalpavRkSe deve ke ciMtAmaNi phaLa Ape 24. anumodana kone kahevAya ? 25. pravapana 133 muM zAstra upadezanI jarUra kone? 26. svataMtra ane zAstrAdhAre prAyazcitta koNa ApI zake? 27. mehakSaya thayA vagara savajJa banatA nathI. 28. sarva tIrthakarane paNa tyAganA apavAdamAM rAkhyA nathI. tIrtha kara mATe gozALAnA AkSepa 29. duniyAthI pratikULa vartavuM te pratyAkhyAna 30. mahotsava bhakti karanAra devane tIrthakara zuM saMbhaLAve ? duniyA gama khAIne kAma kADhI le che. 31. agavaDa vagara dharma ke vadhe nahIM ane phaLa pAme nahi. 32. pravacana 134 muM, samyakatvanA lakSaNone krama kevI rIte le? 33. anukaMpAthI hAthIne keTale lAbha thaze ? bhAvAnukaMpa samyakatva sivAya na heya 35. avizeSapaNe ubhayAna 36. bhAvAnukaMpA eTale mA, dravyAnukaMpA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale mudatanI mahetala 37 dravya-bhAva anukaMpAmAM balavataratA konI ? 38. mUrtipUjAnA virodhIone prazna 38. pravacana 13pa mu. 40 mUrti bharAvatAM ke dera baMdhAvatAM pahelAM dravyanI zuddhi. dharmanA drohI na banaze 41. zrAvakavarganI sAdhyadraSTi 42. samakitI bhaviSyanI Apatti na vadhAre 43. zrAvaka dharmAdhama kema? 44. pitAne saMdhane dAsa mAnanAra saMdhamAM gaNAya, tIrthakare tIrthane zA mATe namaskAra kare? 5 bAra parSadAmAM AgaLa keNa praveza kare ! 46. pravacana 136 muM 47. jo ke jinamaMdira che chatAM sAvadha kArya 48. zrAvakacita hiMsA chatAM zubha pariNAmathI lAbha che. 48. TIlAne virodha nathI, mAtra kesaranA tilakane virodha che. 50. prAtihAryonI satata hAjarI, pUrNimA ane bIjanA caMdra jevA eTale zuM? 51. sarvaviratinA dhyeyapUrvaka dezavirati heya. 52. pravacana 137 muM vastu nAza thavA chatAM tenuM jJAna rahevAnuM 54. tataDIyA guvAra jevA azubha saMskAranI paraMparA kayAM aTakaze? nigodamAM alpa baMdha ane adhika nirjarA kayAre? 55. cAra jJAnI sarakhA paNa anaMta kALa nigodamAM rakhaDe pa. AraMbha-parigrahanA poSaNane sAdhu upadeza Ape? prathama vicAranuM parivartana 58. sva ane paranI sattA eTale AtmA ane indriyanI sattA 59. mahAbhArADI maMDika cera 60. pravacana 138 muM, 61. jhera ane pApa dUra karavA mATe koI akALa nathI, pratyAkhyAnanI jarUra kema ? 62. pApa jANavuM, tenI pratijJA karI pAlana karavuM te vrata kahevAya 63. dharmamAM kALa game teTaluM jIvatara, Izvara nahi paNa karmasvabhAva phaLa Ape che 64. sAmAyikamAM be pratijJA kaI? 65. Avazyaka zA mATe karavuM? 66. rokaDa ane udhArIya vepAra 67. pakakhI-mAsI pratikramaNanI jarUra kema? 68. cAra prakAranA pauSadha 69. pravacana 139 mu. 69. pariNAmaka bhAvanuM bhavyapaNuM anAdinuM che 70, bhavyatvarUpI leTarInuM nAma jAhera thayuM che. bhavasthitine paripAka eTale zuM 71. zatru tarapha dhikkAranI najaranuM mahAhathiyAra 72. cAra zaraNu kayAre saphaLa thAya ? duSkRta niMdanAdi, sukRta anumodana 73. zatrunA guNanI anumodanA thavI joIe 74 guNanI vacanathI prazaMsA ke anumodanA konI hoya ? 75. alpapApa bahu nirjarA 76. jarUrI, bInajarUrI paristhitimAM zrAvakane bhaktimAM ze lAbhAlAbha? 77. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 140 muM. devagurunuM ArAdhana dharmatava mATe 79. dravyapUjA samaye dhAraNa kaI rakhAya? 80. bhUkhyA tarasyA sAdhuone acitta tala ane jaLanI manAI kema karI? 81 kayA sATA tarIke gurune AhArAdika vaherAve che ? sAgAra-gRhasthane dharma ko le? 82. mArgAnusArI guNonI AvazyakatA zAthI? 83. keTalAMka bIja vagarakheDelImAM paNa uge. 84. ahIM cUkIza te pharI 84nA cakkaramAM, eka sAmAyikanuM phaLa 85. sAticAramAM niraticAra anuSThAna Ave che. 86. pravacana 14 muM. 87. jaine vyaktidevane mAnatA nathI. 88. anyoe bhaMDAmAM bhagavAna mAnyA 89 guNavAda-vyaktivAdanI vicAraNuM 90. jJAnI dvArA jJAnanI ArAdhanA 91. bharate cakraratnanI bedarakArI kema karI? guNa dvArA eka vyaktinI ArAdhanAthI tamAma guNanI ArAdhanAnuM phaLa 92. eka guNInI virAdhanAthI sarva guNInI AzAtanA. 93, saMvara vagaranI tapasyA aMdhArA ulecavA sarakhI che. 94. pravacana 142 muM, dhamane ethI ja dharmAdhikArI che. 95 pahelAMnA zrAvake devatAne paNa cUpa karatA hatA, 9. bhavitavyatA dharma dvArAja phaLa ApanArI che. ha7. nigoda sAdhAraNa kema? 98. 14 pUva sarakhA paNa pramAdayege bIjA ja bhavamAM nigodamAM. prAvakavarganuM nAma dharmazravaNanA AdhAre 99. bhavitavyatAnI vyAkhyA ane dRSTAnta, bhagavAna mahAvIra ane caMDaziyAnI anupama sahanazIlatA. 100. puruSakAranI prabaLatA. 01. ekalI dhama. buddhi mAtrathI dharma na thAya. huM kamabhAgI ke Aje sAdhu mAMdA na paDayA. 13. tUTavAnA bhayathI paccakakhANa na lenAra. 104. pravacana 13 muM. 105. sattA gunAne nAbuda karI zakatI nathI. 107. dharma sthAnamAM gunAnI sajA sAme jaIne maMgAya che, temAM AnaMda mAne che. 108 dharmasthAnakamAM nisIhI kahI praveza karavAno che. 110 mAhaNavarganI utpatti ane temanuM kArya. 111. pApatyAgane upade koNa Ape? 112. pravacana 144 muM, 113. AtmAnI pariNatine bAhyasaMga naDatA nathI. 113. svaliMga eTale kayuM liMga? 114. janetA vAMjhaNI na kahevAya, paNa mA vAMjhaNI kahevAya. 115. thorIyA dUdhathI AMkha-raga kema gaye ? 116. anyaliMga eTale rakhaDAvanAra liMga. 117. AvaIkaraNa, kevaLajJAna pramANita kayArathI gaNavuM ? 118. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 pravacana 145 mu 1200 sudevadi mAnavA chatAM mithyAtva kema ? 121 krama karavAmAM jIva svataMtra ane bhAgavavAmAM paratatra 12. viruddha kAraNa meLa vavAnAM phaLa zake. 123 apavAda sUtreA prathama kAya kare pachI utsaga sUtreA. 124. arihaMtanA vyutpatti ane nirukti atha, matiyA rRkhI mane mAne te karatAM kama teDanAra tarIke mAne. 125. pravacana 146 su`. 127, pAMca prakAranI kSamAe. 128. mAhaNane na mAro 129. upakAra kSamA, apakAra kSamA. 130, caMDakeziyAnI kai kSamA, vipAka kSamA. 131. vacana kSamA. 132. niSedha kayAre karAya ? 133. dha kSamA 134. pravacana 147 mu. cAra varga kema kahyA ? 1-5 jainA bAkInA traNane puruSAtha na mAne 137, manusmRtimAM pApapeSaNa karanAra kathana. 198. dhama puruSAtha kayAM sudhI. 139. bhukharI mATInA thAMbhalA sarakhA saMsAranA padArthoM 140, dharma kSamA vacanathI judI kema gaNI ? 141, pravacana 148 su'. 142. saharAnA raNu khAtara bhaMDAra lazkaranA nAza karanAra kevA gaNAya ? 143. tIrthaMkaro upakArI zAthI ? tItha kara ane kevaLIne taphAvata. 144. dAna-dayAnI duzmanane cImakI, ajJAnI bAyaDIene phasAvavA phAMTA batAvI bhrAmata karanAra, 145. kevalI karatAM tIrthaMkarane adhika krama mAnyA ? 147, indriyasukhatyAganI buddhi karAvanAra prathama krANu ? saMvara vagaranI nirA halakI kATinI che. 148, savara akhtaranI tAkAta keTalI ? 149. sa`vara vagaranI tAmalInI tapasyAnu alpa phaLa 150. pravacana 149 mu. dhamanA phaLamAM pharaka nathI, svarUpamAM kuka che. 152. savara ane nirjarA dhamanAM svarUpa che. 153. dararoja sAmAyikAdika karavA chatAM pariSkRtamAM zuddhinA vadhArA keTalA thayA ? 155. enAIsTanI pApanI ToLImAMthI rAjInAmu Ape te pApathI chUTI zakAya 156. samAna jIvavA chatAM indriyanI adhikatAe prAyazcittatI adhikatA, pApa na karavA chatAM aviratithI pApa badhAya. 57. pravacana 150 mu. 159 vAratavika jhaverI krANu ? 160. traNa prakAranA parIkSA, zAstranAM tamAma vAkayeA mathyAtvI kevI rIte? 161. siddhone dhama mAMgala kevI rIte ? 162. ahiMsAdika dharmanI maMgaLatA kevI rIte? 16 3. traNa prakAranA artho. 164. dravyayA ane bhavayA eTale zuM ? dayAnA duzmanonI * dalIla. 16 5. temanI lIlAnuM sacoTa khaMDana. 167. mahetala karatAM mArI baLavAna che. dravya zyAnA bhoge bhAvadarA karaNIya che. 168. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 15 muM. Astika nAstikanI vyAkhyA. 169. vAMjhaNanI vahu raMDAya kayAMthI ? 171. dareka AtmA siddhasvarUpa kevaLajJAnavALA che. 172. Astika nAstikanI vyAkhyA 173. saMsArane kedakhAna je haju gaNya nathI. 174. daSTAnta dareka jAtanAM maLe che. saMyamalAyaka kaNa banI zake 175. pravacana para muM. pauSadha ane sAmAyika, 176. vADamAM chIMDA paDe te AkhI vADIne nukazAna thAya. 177. eka vratanA atikramamAM pAMceyane atikrama che. sAmAyikanI be pratijJA kaI? 178. ochAmAM ochuM be ghaDInuM paccakakhANa hevuM joIe. 179. reve vagere vAhanamAM sAmAyika pratikramaNa na karAya 180. pravacana 153 muM. 181. brAhmaNa chokarAnI DheDa sAthe bhAIbaMdhI. bahAranA padArthonI mamatA na chUTe te zarIranI kema chUTaze? 183. kheDUta ane zrAvaka bemAM uttama koNa? 184. TrasTIe TrasTanI cIja levAya nahi. 185. zrAvake devadravyane pase vyAje na rakhAya. 186. pravacana 154 muM deva, guru ane dharmane kasoTIthI parIkSA karI mAnanAra heya te mAtra jaine ja che. 188. purANonA AjJAsiddha padArthomAM prazna karavAne na heya. 190. AjJAsiddha padArtho kayAre ane kayAM kahevAya ? 191. kAMkSAmahanIya dUra karavA mATenuM A vacana che 192. satya ane ni:zaMka-ema be kema kahyA ? 193. dharma mATe AjJA kasoTI che. 195. - pravacana 155 muM. arUlpati nyAyadhArA dharmanuM lakSaNa. 196. arihaMta moTA kSAthI ? jainazAsana pAmI pariNati na sudhAre, mAtra dharmakriyA kare tethI zuM ? 197. arundhati nyAye nirapAlikapaNAnuM lakSa rAkhavAnuM. 199, uttama muninI bhAvanA. 20 pravacana 156 muM, mekSanI musApharImAM devaleka maLI jAya te visAmA samAna che. 201. cAritra bhavAMtaramAM sAthe AvatuM nathI. 202, cAritraprAptine vividhakrama. 203. kSAyopathamika cAritra pharI alpa nimittamAM maLI jAya mekSamArgamAM devaloka visAmA samAna che. devAmAM samakitI devatAne baLApa. 204 vIranA zaraNamAM upadravanI zAMti, 205. samakita saheluM nathI. 206. gunegArane bacAvavA Indra jAte kema nIkaLyA haze? devane pazcAttApa. 207. cAritranI ArAdhanA bhavAMtaramAM cAritranI sulabhatA kare che. ra08. AgameddhAraka pravacanazreNI vibhAga 4 the saMpUrNa Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgaddhAraka pravacanaNa vibhAga 5 mAnI kA anukramaNikA para pravacana 157 muM.:- pAnuM-1. ratnamaMdira baMdhAvanAra karatAM saMyama-tapanuM phaLa anekagaNuM vadhI jAya. tyAgI ne ane kayAre kahevAya 2-3. cANakya ane subaMdhu pradhAna-4. cANakaye zuM karyuM ? 5. cANakayanI aMtima sAdhanA-6. vagara IcchAe parANe bhega choDanArane tyAgI na kahevAya-7. bhaviSyanA bhogo che te tyAgI-8. bhegone halAhala jhera gaNanAra ja bhaviSyanA bhogene tyAga kare-9. pravacana 158 muM - jJAnadAna-10. jJAnadAnanA prakAra-11. jJAnadAna kone kahevAya ? 12. pravacana 159 muM. saMsAramAM sarva sthAnake azAzvatA che. 13. dareka bhavamAM melavA mATe mahenata karI che, sAthe laI javAnI zodha nIkaLe te pAchaLa mATe kaMI na rAkhe. 15. paTela attarane upayoga karyo kare ? 16. cha mahinA sudhI kacaDAnAra devo. 17. devaddhigaNI kSamAzramaNanI devabhavamAM cAritrAbhilASA. 18. hariNagamethI devane sulabha cAritra mATe pUrva prayatna. 19. cAritra ane rathanI durlabhatA. 20. - pravacana 160 muM. AstikatAnAM cha sthAnake. IryAsamitivALAne jIvavadha thaI jAya te paNa a5 baMdha nahiM. 22. mahAvrata ane saMyamane taphAvata 23. karmodayanA kAraNamAM upaghAta karI zakAya che. 24. anukaMpA lakSaNa kenuM ? 25. meghakumAranA jIve karelI chavanI anukaMpA ane tenuM phaLa. 26. pravacana 161 muM. jineroe dharma ke adharma banAvyo nathI paraMtu batAvyuM che. 28. RSabhadeva pahelAM paNa puNya-pApa-Azrava-saMvara hatAM. 28, anyamatavALA sarvajJatAne te svIkAre che 30. aitihAsika puruSone Izvara mAnyA 31. AgamamAM etihAsika puruSa tarIke sthAna. 2. kRSNanI kIrti kema vadhI ? 33, tIrthaMkarapaNAnI jaDa sAmAyikanI prIti, 34. rAjya lauM to saMyama jAya. 35. abhaya kaNikane garbhathI oLakhate hate. 36. pravacana 102 muM. bhAvadayAnI mahattA, mekSa rokanAra senAnI beDI samAna puNya baMdhanI zI jarUra? 37. karmone rasa ane sthiti kenA AdhAre? 38. tIrthaMkara nAmakarmanI utkRSTI sthiti keNa bAMdhe? 39. pApakarma teDavAnI mAphaka puNyakarma teDavAnAM sAdhana kema nathI batAvyAM? 40. bhAvadayA ane tenI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 pradhAnatA kema? 41. bhUlA paDelA sAdhue nayasArane dharmamArge caDAvI aneka maraNathI bacAvyA. 42, eka jIvanI bhAvadayA AgaLa cauda rAjalakanI dravyadayA hisAbamAM nathI, kSaNika bhAvadayAnuM piSaNa paNa dravyadayA karatAM ghaNuM caDiyAtuM che. 43. sapa maTIne pulanI mALa kayAre thaI haze? 44. pravacana 163 muM, guNotpatti krama kayo ? 46. zAMtisAgaranI avaLI prarUpaNa. 47 samyakatva vagara abhavya mithyAdRSTie nava veyaka zI rIte gayA? 48. mithyAtvIne sapravRttinI manAI nathI 49. pravacana 164 muM zama saMvega nirveda anukaMpA ane AstikatAne utpatima avaLo kema rAkhyo ? 50. mekSa sAkhya vagaranAM ana ta cAritra niSphaLa kema gayAM che. sAdhyazUnya AstikatAnA kutA 52. jAtibhavya kayAM heya? pa3. A gAthAne upayoga cArika cUkavavA mATe karyo 55 anukaMpA bhavanirveda mATe thavI joIe, lavAbhAInuM brahmajJAna 56 pravacana 165 muM. 57. AtmAne kayA cihnathI oLakhavo 58. bahu pratItithI mAlama paDe te AtmA eka padanI azraddhAmAM miThAvI gaNAya che 59. dhakaDA telavAnA kAMTAthI jhaverAta na telAya tema sUma buddhi vagara siddhAMta na samajI zakAya, nivibhAjya kALa-samayanA be vibhAga na thAya te jamAli sarakhAne nihnava kema jAhera karyo? 62. AtmA potAnI ghora pitAnI meLe bedI rahyo che. 63. AMkha AkhA jagatane dekhe, mAtra potAne na dekhe 64. tiraskArathI bolAela dIkSA zabda savaLe kAne paDe? 65. pravacana 166 muM. 7. sarvaviratinA upadezamAM sava nirupaNa samAI jAya, kaMI na karI zake te chevaTe pApasthAnake tyAjya che te zraddhA TakAvI rAkhaje. 6. samyakatva rUpI zItala yaMtra. 69. mekSamArga gIravI mUkIne devale ke jAya che. devatAne dezaviratinuM sTezana AvatuM nathI. 7. samyakatva vagara guNasthAnarU5 deza-sarvavirati heya nahiM. 71. samyakatva vagara devA-sarvaviratinI kriyA AvI zake. 72. pravacana 167 muM. 73. atithi-saMvibhAgamAM zikSAvrata kevI rIte ? 04. sAdhune dAna te ekaluM puNya baMdhAvanAra nathI. ekaluM ekAMta nijerA karAvanAra kayAre ? dutvaja-duSkara kema? 75. sarvatyAga meLavavA mATe dAna te duSkara ane duryaja che. 76. sAdhupaNunA mAlanuM sIla mAravuM te duSkara dutyaja che. 77, cAra prakAranA siddhAMta, adhikaraNa siddhAMta. 78 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 168 muM 80. sAmAyikamAM zeThAI batAvavAnI chUTa nathI. 82. nATakIye veSa barAbara bhajave che. 83. devapUjAmAM sAmAyikane udeza kevI rIte sacavAya ? 85 brahmacarya adhuM sAdhupaNuM gaNAya, karmakSaya mATe tapa karavAne che. 86. pravacana 169 muM. dharmaratna prakaraNa. 87. jIva banAvavAnAM kAraNe karyA ? 88. tAranAruM lAkaDuM vamaLamAM Ave te DUbADanAruM thAya. 89. bhegamAM je AnaMda Ave che tevo bhAga-tyAgamAM Ave te graMthibheda maNAya. 90. dharmanuM vAstavika athI paNuM AvyuM nathI, dharmane hathiyAranI upamA na ApatAM ratnanI kema ApI ? 91. pravacana 190 muM 92. bahirAtmA, aMtarAtmA, paramAtmA. 93. atarajIvananAM sAdhane jarUrI kANu gaNe? 94. rajapUte mAphaka bAhya sAdhanone samakitI tuccha gaNe, pati chatAM sALInI mAgaNI karanAra caMDapradyotanane thApa ApanAra mRgAvatIe zIla ane bAla-rakSaNa kevuM karyuM. 95. zIlarakSaNa mATe mRgAvatIe karela prapaMca 96. caMDapradyotananI zarama ka7. abhyatara jIvananI zaramAvALA mArga-sanmukha thAya che. 98. pravacana 171 muM. 99. sarvabhakSaka kALa kSAyika guNone bakSI zaktA nathI. jJAna-kriyAmAM balavattaratA kenI ? 100. vyakti-jAti dvArA guNane duSita na mAnavA. 101. zreNike bIjA pAse na karAvatAM jAte sAdhvInI suvAvaDa kema karI 2 102. roDa jeTalI khAmoza rAkhatAM zIkhe. 103. anyamatavALA cauda pUrvadhara kema banyA haro 2 104. jJAnanAM uttarottara phaLa kayAM ? 105. - pravacana 172 muM 16. nirjarA bIja 14 mA guNaThANe kema laI jAya? 107. daridra zrAvakanI nirlobhatA 108. dharmanA hetu-phala-svarU5 vAcArya ane lakSArtha. 109. bIjI uSamA na maLavAthI dharmane ratnanI upamA ApI. 11. dharmanuM parimANa AmAnA pariNAma upara AdhArita che, dhanane AdhAra dharma upara che, dhana sAthe dharmane AdhAra nathI. 112. pravacana 173 muM 114. jANe teTaluM kahI zakAtuM nathI. 115. balavuM ane bhasavuM kone kahI sakAya? vagara vicAryuM bolanAre AkhA kuTuMbane nAza karyo, 116. belatAM mAbApa zIkhavaze, tela karatAM jAte zIkhavuM paDaze. 117. gaMbhIratA guNa vagara zAstravacana sAMbhaLI zakAya nahiM. 118. nyAyAdhIze khUnInA bacAva kema sAMbhaLatA haze? tenA te vacane hovA chatAM ApaNe kema tarI zakatA nathI ? 119. chUTe heya te bAMdhelAne chaDe. 120. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 122. pravacana 174 su 121. grantha eTale uccAraNanA sakeMta nATa-dastAveja-cekahuMDInA AkArane mAne, te mUrtine pathara kema kahevAya ! 123. kalyANakArI vastu sAMbhaLIne jANI zakAya. 124. virati-aviratirUpa zrAvakapaNAmAM puNya pApa ubhaya maLaze. 125. zrAvaNa ne jJAna badale eka jJAnapa rAkhIe te?, trIjI vijJAna bhUmikA 126. tucchatA gayA sivAya anubhava viruddha na sAMbhaLI zakAya. 127. Akhalo dhUMsarU na sahe tema tame zIlavatA kAbu na sahI zakA. 128, pracana 175 mu. 129. dharatna rAkhtanI vividha vyutpatti, sArdhAmaka bhaktimAM keTaluM apAya ane zuM na apAya? 130. jayadeva ane ciMtAmaNiratna 131. rabArI pAse ciMtAmaNi ratna. 132. ekalA naphAnA bhAgIdAra ane bhIyAbhAinA ardhA dANAnA bhAgIdAra 133. sa*sArIne vairAgI karatAM vezyAbAja thAya te sArA 135. pravacana 176 su. 136. heya-upAdeyanA vibhAga kai bhUmikAe thavAnA ? 137. abhavya paNa dezanA te| mArgone anusAre ja Ape. 178. dareka jIva svarUpe siddha sarakhA ja che, 139, tIrtho kara karatAM paNa mekSanI sthiti caDiyAtI che. 140, tIthaMkarane paNu tIrthaMkaranu puNya cheDavAlAyaka ane siddhi meLavavAbhAyaka 141. sukhazatru du:khamitra mAne tyAre samyakatva, sukha navAM kama` kheMcI lAve, du:kha kevala sudhI pahAMcADe. 142 lAtIkanA puruSArtha karyAM vagara kheDA na Ave. 143. pravacana 177 mu`. 144. tavA kAra mehanIyanI kreTalIka prakRti puNyanI gaNAvI che. 145. navatattvakAre pApamAM kema lIdhI : 146. A vAkayanA upayega kayAre karavAnA ? 147. vakIle zene batAvelI. yukti, zAstra ke yukti ekreya kAma na lAge tyAre A vAkaya khelavu. 148. navatattvakAra te puNya-prakRtine pAparUpa zAthI kahe che ? 149. adhAtI pApa karatAM bAtI pApA tarapha vadhAre tiraskAra joie. 150. AbadAra najarakedathI je tema trIjI bhUmikAvALA deva-nara-gatithI dhrUje, zAstrakAroe zA medhu krama karyu ? 151. jJAna karatAM parizutivALA thAya te ISTa che. 152. zrutaskaMdha sapApane nAza karanAra che, nahi ke namaskAra. tamane AcaraNAthI bharAye navakAra ApelA che. 153. pravacana 178 muM. 154. sananA AgamAne 156. jaina jhaverI. 157. hIrA ratana ane patthara baMne ajJAna kema kahevAya ? sagA bhAI che, eka Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khANamAM utpanna thayA che. 158. chUTI gayA pachI paNa dharmaratna pAchaLa Ave che. 159. mAravADInA dRSTAnta duSamA kALanI jaghanya ArAdhanA paryate kevaLa pamADanAra thAya. 160. mArga ArAdhavAno cAlu rAkhIza te AgaLa mArga maLaze 16. pravacana 179 muM. 162. jJAna ane vijJAnano taphAvata 163. zAstro mATe vakIla na bane, asIla bane. 164. ratnatrayI ane ratnAdhikanuM vivecana 165. dhama sivAya bIjA duniyAnA rane patharA gaNanArA trIjI bhUmikAmAM, 166. ubhayAdhAraNa dharma eja ratna, dhama ratna ja, pAramArthika ratna. 167. duniyAnA ratnone ratana kahevA paDe che. 168. pravacana 180 muM. 169. traNa prakAranI putaLI. 170. bhADutI ghara jevA zarIranI mamatA anarthaka che. 171 nibhADAnA agni sarakhA aMdaranA kaSAya-dAvAgni, viSTAmAMthI ratana meLavI le. 172. durjana sarakhuM zarIra. 173. saMskAra TakAvavA-vadhAravA kriyAnI jarUra, kAyAne vaza karavAnI prathama jarUra suma-ekendriya UMce zAthI Avyo? 14. kAyAthI na paDayA te puruSottama gaNAyA. 175, kAyAne kAbumAM rAkhatAM mana-vacana ApoApa kAbumAM AvI jaze. 176. pravacana 181 muM. 17. bIjI bhUmikAe Avele Devala vakIlAta karI jANe. kamane Azrava ane baMdha 178. jagatamAM kamanI vargaNAmAM vibhAga nathI 179. dareka samaye jIva ATha sAta che ane eka prakAre karma bAMdhe che. 180. anAdinI jIvane lAgelI tejasanI bhaThThI. 181. ATha pradezo sivAya AtmAnA dareka pradeza ukaLatA pANI mAphaka UcA-nIcA phare che, adhyavasAya anusAra karma baMdhAya. 182. pravacana 182 mu. 184. anaMtI vakhata jinezvaranI koTinuM cAritrapAlana chatAM trIjI bhUmikAmAM kema na AvyuM. 185. dravya cAritrane vartAva kALAnusAra kare ja paDe. 186. sAmAyika padamAtrathI anaMtA siddhi kayAre pAmyA ? sa sAramAM eka paNa cIja vairAgyanA kAraNa vagaranI nathI. 187. dharmanuM kaI paNa avayava dhama ratna ja che. 189. jaina zA iSTa-aniSTa svarUpa jaNavaranAra che. 190. pravacana 183 muM. 19* zretAne lAbha thAya ke na thAya paraMtu vaktAne te ekAMta lAbha kema thAya ? tIrthakara vagara kevaLe upadeza ApatA nathI te Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhu kema ApI zake? 192. svayaM pApa parihAra karanAra ja upadezanA adhikArI 19. sakaSAyIne parameSThimAM sthAna te dezaviratine sthAna kema nahiM ? 194. jJAnanuM phaLa virati maLe te jJAna kiMmatI. tIrthaMkara devendranA daSTAne garbha ane janmathI ArAdhya che. 196. upadeza devAne zrAvakane adhikAra nathI. te viparIta prarUpaNane kema AvavAnI? 197. pravacana 184 muM. 197. maMthibheda thayA vagara vijJAnabhUmi meLavI zakAtI nathI, satranA nakAra kakAra dravyathI paNa kayAre belI zakAya ? 198. lITI upara laharakA vadhAryA paNa te lITI bhUsI nathI. 199. Akhale thAya te pahelAM baLada karI nAkhuM. 2. paugalika sukha rAjA ane dharama tene nekara. 201, pApa vaLagyuM te nathI chUTatuM paNu vadhAravuM nathI ja. 202. nizALanA bhaNatarane upaga bahAra karavAnuM che. 203. pravacana 185 muM 204 puNya khaseDavAno prayatna kare paDatuM nathI. 205. kAdazAMgInuM muddhijJAna. 206. hiMsA jUTha corImAM pApabuddhi thAya che teTalI viSaya-parigrahamAM thatI nathI. 207. sAmasAmuM pApa patatuM nathI. 208. pApamAM sahAyaka thanAra pitAne deve vaMdana na karyuM. devatAo ahiM kema nathI. AvatA ? Ave te kayA kAraNe 209. AgAmeAraka pravacana zreNI vibhAga 5 me saMpUrNa Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgamAddhAraka pravacanazreNI vibhAga 4 nuM zuddhipatraka patra pakva azuddha panna pakti azuddha zuddha pamarajJAnI paramajJAnI sAzanI zAstranI pAnAtha- pAnA nA thajInA sajavala saMjavalana chAmasthika Asthika 10 1 3 5 5 OM h 19 d. 12 13 "" ,, ,, "" +3 19 19 ' 20 22 22 23 26 "" 1 rara 16 31 14 12 20 12 17 23 14 17 ." 21 23 rA raha 18 19 . 1. 27 4 7 11 13 zuddha mAya himAbhAgavAnuM bhAgAtu kevaLa jJAnI kevaLajJAnI mucyate ucyate rAkAva kAya zasalAnI sasalAnI zasalAnuM sasalAnuM AyaDI nirathe bApaDI nigma the bhavamAM bhavamAM kSApika kSAyika bhAvavamAM bhAvamAM sAmarAyame sAgaropame sAgarIyama sAgarApama a pudga a pud laparAvatamAM galaparA vamAM yeAgyatAnu ceAgyatAnu sAra sAra dIkSa dIkSA cittAmaNI ciMtA maNI pariNANu parimANu jamajavuM samajavuM keLavI kevaLI jare ramAI agIkAra i samAi . aMgIkAra AtmA Atma svarUpa svarUpa zAMtArasamAM zAMtarasamAM 26 ra 31 97 ', 29 31 "" 31 34 "" .. 35 37 38 4. 42 43 hara 33 50 pA "" 22 26 27 . 15 25 ra 12 44 4 48 2 49 15 24 4 OM 3. 7 28 4 3 } 31 28 31 | 13 16 mata zruta kahevALA kahevAvALA 25 26 rAgavAvAlA rAgavALA titha yamAM tiya cama nasI janAmAM hi kSAdika zazalAne metala nathI jainamAM hiMsAdika sasalAne mahetala meTala mahetala varadhADA varadhADA yatidharmAnuM yatidharmAnu Apati Apatti avirati vigere ce mAsu 9 sAMkharA sAMkharo paudgasika paudgalika bApaDIe bAyaDIe avirata vige ceAsa anucita anucita anAtha anAya AMgaLane AMgaLIne Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 patra paMkti azuddha zuddha patra paMkti azuddha zuddha para 2 sAdhudhama sAdhudharma sacita sacitta , 5 haribhadra- haribhadra 30 eTavuja eTaluM ja suri e sUrie | 80 19 dhama tava dhamaMtava sAmAyIka sAmAyika sAdhutI sAdhunI nijaka nijerA 82 11 AcAryo Acaryo bAhAra bahAra 84 2 mArgAnurInA mArgonu tavAsavA tapAsavA sArInA tharAya ? jarAya ? 86 31 sAtivAhU sAtivAdharAya dharAya rAt 60 7 saRtvI samyakavI 89 2 jhakaDe jakaDe 61 4 dahADe dahADe 99 13 dvArAe dhArAe 13 24 amyupetya abhyupetya 91 10 kevaLa jJAna kevaLajJAna 26 svAbhAva svabhAva kahiM. nahi. 31 parI kharI sAmayakra sAmAyika 7 paraspara paramezvara teNuM zreNI 20 nidana niMdana 7 pravarti pravRtti 5 jAlara jhAlara sUkSmabuddhayA sUkSmabuddhayA apratimaNuNa aprati dharmabudhyaiva dharmabuddhayaiva haribhandra- haribhadra24 pariNAmika pariNA sUrie surie 2 bhaviSyatatA bhavita5 ame thayo hatA 16 seraThI seraTI 16 saMyAruM sahiyAruM semAM 10. 26 zaDhe zADhaya zaThe satkRtyatyAnu- satyAnuM zAThaya modana modana 31 jADa jhADa 21 mIMThuM mIMDuM atthi bhatthi 1 ApyuM. tenuM ApyuM. | 103 9 dharmabudhdhiva dharmanAmanizAna buhameva 6 22 medhama dhama | 14 28 paccaka- paccakhANa 77 12 vakhate vakhate : : : : : 6 kara ra ra 4 6 18 . sAMsa 102 kha Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra paMkti azuddha sakrititI samukitI zuddha 201 k prati pravRtti maMtavya kSa`taMtrya dunIdArIthI duniyA dArIthI bAyaDI 106 "" 33 "" 19 11. 33 13 109 23 23 127 1 3 3 * 2 323 3 ' 16 31 "" 112 27 1. 18 122 10 124 7 14 14 23 15 17 25 ra 11 14 .. 8 18 19 24 Ta 1 mApaDI O - khApaDIne 9 bhAgaDI kaheDA vIdhama sthA nakamAM 25 siddhata siddhAMta 18 vedanAthI vedanAthI bAyaDIne! agaDI kahevaDAvI dha sthA namAM krIDa DIDa upAlaMbha upAya bha vIzamAM chavIzamA ghelamArI dheAlamArI meAsatanya mAtta-- vedanAthI vedavAthI zuddha pauSadhani pauSadha pravacanazreNI pravacana 157 mu cAstrimAM cAritramAM indriyanA indriyanA prakIrtitaH prakIrtitam meLavA jabUta sAgaropamAM sAgarA pamamAM meLavavA majabUta ? 17. putra paMkti ayuddha 129 ha 25 35 138 141 para 55 157 161 200 169 3 186 7 190 15 191 3 193 31 197 27 199 2 zrI AgameAddhAraka pravacanazreNI vibhAga 5 nuM zuddhipatraka patra pakti azuddha 22 7 8 8 24 **** "" 25 patra pakta 18 32 28 39 27 ,' 5 9 11 24 25 28 29 33 11 zuddha uptanna utpanna thaye karyA 29 pUratA mayA gu-hA anusaMga batAve thaya pUratI ciMtA maTI sAmAna kathanamAM te gunA asaga macAve gai samAna graMthana mAne mUrti nathI sUryane mAta nayI sasarAne tharma : dRSTAMta kiMnata mita nirupAka nirUpAlikapazudhdhiAnuM pAnuM ni: vRdde niH aeI paDada dharmaH dRSTAMta vaDe azuddha zuddha yaduyukata yadukata nijaM tu niSTa tu mAMDa mAMkaDane mAMkaNu mAMkaNane karavavAnA karAvavAnA tiryaMcanI tiya iMcanI thApatAnA sthApanA AzyakamAM Ava54mAM dA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 19 patra paMkita azuddha zuddha | patra paMkti azuddha zuddha 36 28 pariNAma pariNAma 1ra. 23 uDAvaDAne uDAvavAne thayA , ne thayA, 138 7 muzkevI muzkela 4 eIe joIe 145 17 nANutarAya jJAnAtalevAmAM levAmAM rAya 18 ugayoga upayoga 145 24 zeSa pApaM zeSa pApahetuM he hetu de 147 21 tattvA tatvo Avazyaka Avazyaka , 32 jhaMpalAya jhaMpalAI prItatithI pratitIthI 160 14 paryane paryanta. sUe sue 176 22 nimAyu maTTa ti sada69 saduha bhoesu bhagavAna bhagavAnanA 182 15 calAyamana calAyamAna - 32 kadalI kalI 184 5 dhUma ja dharma ja 66 30 cAdara caudaza sivAtha sivAya 67 6 paMcAgImAM paMcAMgImAM , 29 badhI bAMdhI 69 24 pAyama pApama 187 17 kahe. zAstra kahe. 77 29 bhavanidarve bhavanirveda kAra che.. 15 mAsA mAne, sAmA 189 26 vAva vAvayuM mAyaka yika 194 30 parameSThi parameSThi adhyanana adhyayana 197 11 mae aa sthimi sthiti ,, parughaNA e parUvaNAe sAMLaLI sAMbhaLI AAno. mAne. 198 32 divya thakI dravya thakI davyathI dravyathI dhavAya ghavAya 13 ratnathI ratnathI 199 3 karemibhaM karemi 26 de dIka deruM ke tenI bhatenI daukaro 200 19 rahe, pachI rahe, 27 derUM ke mAMge de Akhale thayA pachI 96 28 tAkatA tAkAta ,, 25 nakaTa naphaTa 109 29 durbobhane durbaLane 204 3 guvAra guruvAra 111 23. upathA upamA ,, 20 nigdhA- nizvAyaNa 114 15 sabhyatra- samyagaSTa yaNa Trae TrAe 206 che yamAItI yamAItI 119 4 vakhatanI vakhatanI 112 2 grA yuvA 208 24 sudhAra sudhara , 3 nADuM kALADU * 32 pAya pA5 125 32 210 18 hatuM 22 mAMge muSTi pi hata Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI anuyogavRddhebhyo namaH zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNuM vibhAga cothe pravacanakAra-pa. pU. AgAme ddhAraka AyazrIAnandasAgarasUrIzvarajI mahArAja avataraNakAra-A. zrIharasAgara sUri mahArAja sthaLa - zeTha nemubhAInI vADI, gopIpurA, surata. samaya-vi. saM. 1989 aSAsudi 5, budhavAra pravacana 130 muM draSyateo bhAvatazcaiva, pratyAkhyAna dvidhA matam // apekSAdikRta himAdya-mato'nyaccarama matam // 1 // (hAribhadra 8 muM aSTaka) zAstrakAra mahArAjA bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI bhavya prANIonA upagArane mATe pratyAkhyAna nAmanA aSTakamAM sUcavI gayA ke A saMsAramAM anAdikALathI A jIva rakhaDe che. te rakhaDapaTI maTADavA mATe devAdikanuM ArAdhana hoya che. jinezvare devAdinuM ArAdhana jaNAveluM che, te kevaLa bhavakSayane mATe. sAmAnyathI jethI manuSya ane devanA bhavamAM paugalika jaya prApta thAya ane paryAvasAnamAM niHzreyasa sukha-mekSa maLe, tenuM nAma dharma, dharma vAra 2 varga ane apavarga e banene denAre dharma che. ahIM vicAravAnuM ke bannene dharma denAre che, te pachI jinezvara mahArAje svarga ane mekSa bannene mATe kahele dharma kema na mAne? jyAre dharmathI devaleka addhi siddhi maLe, samRddhi maLe ane mokSa maLe. ane vastu dharmathI maLe te dharma kahenAra banne vastu mATe ja dharma kahela heya. eka vastu ISTa ne eka aniSTa. mekSa e sarvathA ISTa, devaloka e paugalika vastumAM sukha gaNanArA bhale ene ISTagaNe, paNa Atma svarUpane jANanAra te devalokAdika paugalika vastune ISTa gaNe nahi Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 13 muM sAMsarika sukhane dukha kema mAnavuM? nA vidyuta hu tuvaM manAi rAjA, mahArAjA, cakravatI devatA ane IndranA sukhane dukha mAne, AthI svarganA sukha agara manuSyanA sukha samyagadraSTane duHkharUpa heya. pratyakSa anubhavathI sukha dekhAya tene duHkharUpa manAya kema anukratArtha kurNa anukULapaNe bhegavAya te sukha ne pratikULapaNe bhegavAya te duHkha, evA sukhe manuSya ane devatAmAM rahelA che. te tame gaNatarImAM nahIM , ne duHkharUpa kaheze te keNa mAne? nArakI tiryaMcanI avasthAmAM pratikULapaNe dvaHkha bhegavAya che. tene duHkharUpa kahe te mAnavAmAM aDacaNa nathI, paNa anubhavathI manuSya devakamAM sukha che, te anubhavathI virUddha zAstrIya upadeza hoya nahi. daSTa eTale pratyakSa pramANuthI siddha thatI vastu, iSTa eTale anubhavathI siddha thatI vastu. pAMce IdriyamAMthI keI idriyathI sukha, e jANavAlAyaka cIja nathI. manathI vicArIe te mana jaDa svabhAva hovAthI sukhane vedanAruM hotuM nathI. je jene vede nahiM te tene jANe nahi, jANavAnuM veThavA 5chI thavAnuM. pAMca indriyathI ke manathI nahIM. kevaLa AtmAthI ja sukha vedI jANI zakAya. pratyakSa anubhavathI je padArtho jaNAya te sarva padArthathI virUddha na hoya, tevuM zAstranuM vAkya jevuM joIe. e hisAbe devatA manuSyanAM sukhane duHkharUpa manAve te anubhava virUddha, lakSaNathI virUddha kharU nahi anukaLapaNe bhegavIye te sukha, evuM je deva-manuSyapaNamAM hoya te sukha. lakSaNanI apekSAe te sukha che, chatAM tame duHkharUpa kema kahe che? A zaMkAkAre kahyuM. anukuLapaNe veThAya tene sukha kahevuM e bAhya daSTithI bAMdheluM lakSaNa che. aMtardaSTi sukhanuM lakSaNa ' aMtaradaSTinAM lakSaNane aMge vicArIe te parAdhIna na hovuM joIe. pitAne pitAnA svarUpathI levuM joIe. bIjAnA saMgathI thaeluM hovuM na joIe. " bha gavaM', saMgathI thayuM eTale parAdhIna, parAdhInamAM saMyoga thaye eTale sukha, paNa prApta na thayA hoya te duHkha, AvIne jAya tyAre zeka, aprApta thAya tyAM sudhI citAnuM duHkha ane prAptamAM gulAmI ane nAza thAya eTale zeka. eka padArtha sAro lAge, maLe te ThIka ciMtAnI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAdvAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAtheA zarUAta ke ISTapadArtha kayAMthI meLavavA, kema meLavavA, sAdhanA kayAM, anukULane kema anukULa karuM, pratikULane kema khaseDu ? prApta thayA pahelAM AvI ciMtA thAya, prApta thayA pachI rAja jene sAdhana sAthe khaTAsalejananI Teva paDe tevAne sAdhanamAM kharasamAM ochAza hAya te ardhA bhUkhyA rahe, dharAIne khAI zake nahi, taLAImAM suvAnI Teva paDI, e manuSyane sathAre suvuM paDe te ardhI UMdha bagaDI jAya, zAthI? jene tame ISTa gaNelu te prApta thayuM ne tenA saMskAravALA thayA tethI. prApti pahelAM ciMtA ne meLavavAnuM duHkha, prApta thAya eTale AdhIna thavAnuM ane nAza pAmyuM te ApaNe kahIe chIe, na DhAya tenA asesa eTale hAtA nathI. paNa hAya tenuM Aya tenA pUrA aksesa thAya che. te prApta na thayuM hoya te| prAptinI ciMtA, prApta thAya tyAre gulAmI ane naSTa thAya tyAre zAka. jemAM ciMtA, kharAba saMskAra ane zAka, AvI vastune sukha gaNunAranI sthiti kaI ? A te khAdya dRSTimAM cAlIe chIe. sacegathI thanAra sukhane dunIyAe sukha mAnyuM che, A apekSAe vivekIne tamAma paudgalika sukha duHkharUpa che. khaNanA sukha sarakhAM indriyanAM sukhA pariNAme duHkhadAyaka che. have aMtara dRSTimAM jaie. sukha kenuM nAma, jemAM niSThAna eTale aniSTa evA karmabaMdha na thAya, baMdhana na thAya ane anukULapaNe bhegavAya te sukha. jemAM karma baMdhAya nahuiM ane anukULapaNe bhagavAya te sukha. have karmabaMdhana vagaranuM sukha kAM? cAre gatimAM eka paNa jagAe kranA baMdha na heAya ane anukULapaNe bhAgavAnuM hoya evuM sthAna eka pazu nahiM maLe. mATe zA mahArAjA devatAdikanA sukhane zAstrakAre duHkha rUpa gaNAvyA. arthAt anukULapaNe bhogavAyA chatAM je khasa khaNuvA jevA bhalabhalAne majA Ave che. vidvAna DrAya samaju hAya, khaNavAnuM pariNAma jANe che. khaNavAnuM pariNAma jANatA hoya te paNa khasa khaNutI vakhata lIna thaI jAya che. khasanuM khaNuvuM te anukULa vedana kharuM ke nahi? have sukha kahevuM ke nahiM? khaNumAM rAke ane sukhamAM aMtarAya karanAra mAnave ne ? atyAre anukULa lAge che paNa piraNAma bhayarUpa che. anukULa vedana chatAM khasanA khazuvAne ApaNe sukha kahI zakatA nathI. khamranuM khaNuvuM chatAM pariNAme nukazAnakAraka hAvAthI sukharUpa gaNutA nathI. 3 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 130 muM tema tattvadRSTivALA puruSA devatAdikanA sukhane khasanA khaNuvA jevA tAtkAlika anukULa gaNe che, paNa pariNAme khaNavA peThe bhayaMkara che. mATe tene sukha rUpa nathI gaNAtA ane duHkha rUpa gaNe che. indrAdikanA sukhane samyakatvavALA jIva du;kha rUpa ja mAne, jyAre devaleAkanA sukhA, manuSyanA sukha duHkha rUpa che, te tene dharmonA phaLa tarIke kema kahevAya ? tame devatAhikanA sukhane abhyudaya kahyo, te abhyudaya dharmathI thAya che, A jaNAvI gayA. jyAre abhyudaya duHkharUpa, vaga duHkharUpa te dharmathI thavAvALA abhyudaya ne svarga e kema kahyuM ? tAtvika draSTie dhama duHkharUpa gaNAvyA, devalAkAta duHkharUpa kahyA, te dhama duHkha denArA kema jaNAvI zakA. sAzrava ane anAzrava thama dhama e prakAranA, eka karma baMdhavALA dharma ne eka kanirjarAvAlethama krama kha'dhavALe dhama-je dharma karatAM puNya badhAya deva manuSyanuM AyuSya gati khaMdhAya te khadhe dhama sAzrava dharma, bIjo saMvara nija rArUpa dha je zubha AzravarUpa dharma te kaba dhanavALA che. have kra baMdhanavALA dhama che te te dhama te AzrayavALA dharma, te karavA lAyaka nathI, paNa e kema ane che te dhyAnamAM le, karma baMdhananI apekSAe dhama karavA. punyama dhanI apekSAe dhama karavA ema zAstrakAra kahetA nathI. kema bane che te jaNAvatAM AtmAe pahelAnAM karmanA kSayApazama karyAM tethI zuddha paNiti thai. te sAthe hajI kama`nA pradeza-udaya che. kSAyika bhAve haju gayA nathI. kSAyeApamika bhAvamAM hAvAne lIdhe je kramanA kSaya karyAM che. tenA mAkI rahelA pradezane bhogave che. pradezane lIdhe jAya zubhamAM. ekanI eka ja cIja, jema samyagdarzana e nirAnuM kAraNa ke baMdhanuM kAraNu ? zuSka pazthitinI apekSAe nizanuM kAraNa, zubhanI apekSAe madhanuM kAraNa tethI sabhyadagdarzanAdine mekSanA rastA kahIe chIe, tene devalekanuM kAraNu kahIe chIe, devatAnA AyuSyanA bAMdhavAnA kAraNa jaNAvatAM sarAga sayamane devalAkanuM kAraNa jaNAvyuM. zuddha pariNatinI apekSAe nija rAnuM kAraNu zubhanI apekSAe madhanuM kAraNa zubhayAga. zubhapariNatinI apekSAe madhanuM kAraNu sarAga saMyama, saMyamapaNu e banne che. saMyama kare nija rA. sarAgapaNuM kare madha. eja saMyamamadhanuM kAraNa. anuka MpAdAna kare Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAdvAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe eTale tamane puNyakha dha thAya ane te kAya tamAre karavuM na joIe, temane pUcho. A kALamAM ke koI paNa kALamAM pahelAM sa MghayaNa sivAya mekSa hAya kharA ? tIthakaranA kALamAM pahelA saghayaNu nathI, temane mekSa thavAnA nahiM. jo mekSa thavAnA nahuM te tenA sayamanuM pavasAna kayAM AvavAnuM ? sarAga saMyama e kayAMnuM Aukhu' baMdhAvaze ? devalekanuM. rAgavALA saya mathI devalAkanuM AyuSya kharUMdhAya che. pahelA bhavanA tapa saMyame karIne devatAe devale kamAM upaje che. tamAre devaleAkamAM devatAnuM kAraNa tapa sayama, mATe pahelA sAyaNa sivAya je sayama te devaleAkanuM kAraNa te pahelA saMAyaNa sivAya saMyama levA nahi, sa yamadhArI mekSa meLave te pahelA saMghayaNavALA DhAya, jene pahelu sa`ghayaNa na hoya te sayama dhAraNa kare te pazu kevaLa ke mekSa meLavI zake nahiM. devaleja meLave. anataguNI puNya prakRti baMdhAya, jenAthI puNyama dha thAya tevI cIja tamAre karavI nathI. jema anukaMpAthI puNya badhAya mATe anukaMpA na karavI jeIe, te pahelA sa MghayaNa sivAya zubhagati zAtAvedanIya aMdhAya che te sajama pazu karavA na joIe. teramA guNuThANe kevaLa jJAnI thayA che, ka badhaka che ke abaMdhaka ? karma bAMdhanArA che. zAtA vedanIya mAMdhanArA che zAstrakAre puNyanA kAraNeAnA niSedha karyAM nathI puNyama dhanuM kAraNa dekhI jo parihAra karavAmAM Ave te sogI kevaLInA paNa parihAra rAkhavA zAstrakAre puNyanA kAraNu tarIke lANI vastu choDI devI e mudde kahyuMja nathI. puNya ane pApa bannenA kSayanI sthiti kayAM che, te tapAseA, puNya dhArIne karavuM nahi, bAkI puNyanuM kA na karavu te bhalA tame sAdhune dAna de che ke nahi ? temAM puNyama dha kharA ke nahi ? vana kare che. temAM puNyakhaMdha cheke nahi? chADatA Ave. zubha dI AyuSyanuM kAraNu dAna kharUM ke nahi ? jenAthI punya baMdha thAya te tAre nakAsu. jema dIrgha AyuSyanA lekha tema vadanamAM uMcageAtranA lekha che. te punyanuM kAraNa cheDI devu ? jagatanA vyavahAramAM je puNya kheAlI zake che te Azcarya che. punya thAya mATe na karavuM, nAgAinI paNa zIkhA caDhe tema pApama dhanA kAraNamAM na paDavuM te upadeza hAya tethI dhamatu lakSagu karatAM durjati pravatat na tUna dhAraNAddharma mucyate durgatithI paDatA evA prANIne bacAve te dharma. temanA hisAbe Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 13 muM saddagatithI bacAve te dharma. jenAthI puNyane baMdha thAya te vastu na karavI, te saddagati jenAthI javAnuM thAya te na karavuM te dharma. punyanuM kAraNa che ke tenuM nAma dharmanA pApanuM kAraNa ke te dharma, temAM vivAda nathI. vivAdanuM sthAna puNyanuM kAraNa zekavuM te dharma, A vivAda che. anAdi sUma nigodamAM A jIvane puNayanA kAraNe keTalA kAyA che? saMpiceMdriya cUthe pAMcame chaa guNaThANe rahelA vadhAremAM vadhAre puNya bAMdhavAnA. jema cAle tema tamArA hisAbe vadhAre adhamI thaye, eTale ekendriyapaNAmAM ghaNuM puNya rokAyuM te nidiyAne ghaNe dharma, te temane dharmanuM kharekhara sthAnaka nigoda, bIje sagI guNaThANe je zAtA vedanIya baMdhAya te anuttara vimAnanI zAtA karatAM anaMtaguNI jabarajasta che, te vadhAre adharma sagImAM? chaThThA sAtamA guNaThANe kAraNa tarIke parihAra ke IchA tarIke parihAra? punI IcchAe nahiM paNa dayAbuddhithI karI zakAya ke nahiM? punyanuM kAraNa bane che mATe dayA karavI nahiM. ene dhAma gaNAve te terame guNaThANe adharmane Dhagale vadhAre thAya. nigodamAM dharma ghaNe thAya-ema bolavuM paDaze. have IcchA upara AvIe. puNyanI IcchAe punyanA kAraNomAM pravartavuM te paNa je anucita hoya te zAstrakAre dharmanI vyAkhyA karatAM jyAM garbhanI vyAkhyA cAlI tyAM mekSane parama sAdhya tarIke rAkhI gauNamAM prApya sthitie sAdhya sthitie nahiM. sAdhya kyAM? mAtra pakSamAM, paNa puya devavekAdimAM prApyapANuM raheluM pavitra kAryothI puNya ane vaga thavAnA? je puNyakAryothI svargAdika thAya te puNyakArya choDavA, kaI sthitie? anukaMpA ane ane ahiMsAne taphAvata anukaMpa ekale puNyabaMdha karAve che te mAnanArA dizA bhUlI jAya che. megha kumAranA jIve sasalAne bacAvyuM ane e ja dayAne aMge manuSyapaNuM maLyuM, Rddhi malI. cAritra maLyuM, anuttaramAM gaye ane AgaLa kSe jaze. sasalAnI hiMsA na karI tevI bIjA nI hiMsA na karI hatI. mAtra sasalAnI ja dayA kema karI? sasalAnI anukaMpA karI che. ahiMsA AkhA maMDaLanI che. bacAva ekalA sasalAno che. bIjAne bathAvavAnI sthiti nathI. mare nahIM evuM karavuM te lAbhadAyI. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaddhAraka pravacana zreNa, vibhAga 2 pitAthI mare nahiM evuM dhArI paga uco rAkhyo, na maryo te aDhAra pApasthAnaka lAge, pitAne ekalI hiMsA lAgata ne e aDhAra pApathI bacata, bacanArA prANinuM cAhe te thAya enI ApaNe darakAra karavI nahiM, bacele bahu pApa kare te bacAvanArane pApa lAge te sasalAne bacAvanAra hAthI sasalAnI bAkInI jIMdagInAM pApane bhAgIdAra the joIe ahiMsA samyakatvaratna maLyuM nathI, jethI tene phAyade maLe. zAtA ahiMsAe ane anukaMpAe paNa bAMdhe anukaMpAne artha ahiMsA heya te A be judA na kahete. ahiMsA eTale prANa vinAbhAva eTale te sasalAnI mAphaka bIjA prANIne paNa prANu vicagAbhAva che. anukaMpA enA bacAva mATe che, ahiMsA huM karmathI baMdhAIza mATe ahiMsA kare che. meghakumAranI rakSaNabuddhi ekalA zasalAnI che. ahiMsA te dareka prANamAM che. AgaLa manuSya thaI cAritra pAmI yAvat anuttaramAM gaye. sAvadha-nirava anukaMpA anukaMpAnA keTalAke be vibhAge pADe che. eka sAvadha anukaMpA eka niravagha anukaMpA. bIjA jIvanI virAdhanA karI bIjA jIvane bacAva te sAvadya anukaMpA, pANImAM mAkha gIrolI paDI ne kADhIe te vakhate pANIne jIne paNa nAza thAya. bIju ahIM mAkhI tamara khAI paDI jAya tene bacAvIe te vadhe nahiM, eTale niravagha anukaMpAmAM aDacaNa nahiM. te A zasalAnuM rakSaNa kema banyuM che. je janapramANa mAMDaluM karI varSanI AdimAM ne aMtamAM jhADa bIDa thAya te badhuM hAthI ukheDI nAkha hatuM. A badhuM pApa te vakhate mAtra varakSaNa hatuM. A pApa keTaluM thayeluM? ekse varSa upara ekasa vIsa varamanuM AyuSya. kaMI varSo sudhI jhADa bIDa ukheDI mAMDaluM karyuM te sasalAnI buddhimAM rahyuM ke gayuM? kaMI varasa sudhI mAMDaluM karavA mATe ukheDelA ghAsa trasanI virAdhanA, varase sudhI karelI virAdhanA jora na karI zakI, teTaluM jora sasalAnI bacAvanI buddhi karI zakI. kevaLa pitAnI rakSA mATe kareluM varSonA varasanuM AraMbha kAya te sasalAnI rakSAbuddhi AgaLa pIgaLI jAya, te dayAne mATe puNyanuM kAraNa hoya eTale choDI devuM, A dharmanI vyAkhyA nathI. kAraNe jANuM cheDI devA AthI puNyanA kAraNa tarIke joDavAnuM che nahi. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 13 muM 4-5 guNasthAnanI kriyA puNyanA kAraNarUpe bane cothA pAMcamA guNaThANAnI lagabhaga badhI kriyA puNyanA kAraNarUpa che. jeNe kevaLa mokSanA kayeyathI zarUAta karI che te saMyamI puNyanI darakAra na kare te svAbhAvika che, paNa je saMyamI nathI, avirati agara dezavirati che, temane gauNapaNe mekSanI dhAraNA rahe temAM kaI jAtanI dharmane aDacaNa nathI. dAna detAM devaleka zIlapAlatA tapasyA karatAM devakI devakane mATe eka manuSya dharma dAna zIla tapa AcaryA, te devake jAya ke nahiM? abhavyajIve mithyAdraSTi jIve sAdhupaNuM lIdhuM, te devalokanI apekSAe, e sAdhupaNAthI devaleke jAya ke nahi? devakanI IcchAe kareluM dharmakArya devalekanI IcchA purI kare ke nahi? devakadinI IchAe dharma kare te paNa puNya bAMdhe. pApa na bAMdhe. anukaMpa puNyanI IchAe karavAmAM Ave te puNyabaMdha karAve. pApa naja karAve. punyanI IcchAe ahiMsA tapa mahAvratamAM pravartate hoya te paNa punya baMdhAve che, paNa pApane chAMTe nathI ja. ame mekSanI vAta karIe chIe. mekSanA kAraNemAM jANuM joIne puNyabuddhi lAve e upadeza cheja nahiM, mokSanA kAraNamAM parama sAdhyapaNuM mokSanuM rAkhavAnuM ja che. tame puNyane baMdhAvanAra mATe na karavuM tema kahetA hatA tethI kahyuM, jene svasvarUpa upara khyAla che, saMsAra cakrane khyAla che, te punya pApa tathA tethI thatA sukhaduHkha upara derAvAno nathI. AtmAnA guNa kema pragaTa thAya te tarapha derAe heya. AthI je dharmanuM AcaraNa kathana karyuM te kevaLa mokSane mATe. samyagdarzanAja te mokSamArga. mekSa ane devaleka banene mArga na kahyo, samyagarzanAdi ne Adare ne tethI devaleka maLe, te tarIke tIrthakaranI dezanA nathI. savakamarahita thaI siddhapadavI vare e mATe samyagdarzana jJAna cAritranI ArAdhanA che. devaloka e thAkyAne visAme che. zAzvatAsiddha, pachI a5 karmavALe mahardhidevatA bIjAnaMbare, makSa sAdhya tarIke rahevuM joIe. devalekaprApya rahe devaloka vigere pariNAme kaTuka viparIta paryavasAna-cheDAvALA hevAthI te upara sukhavALI daSTi samakatI dharate nathI. tene duHkha tarIke ja mAne. kaI apekSAe duHkha? vedanamAM-gavatI vakhata puNyanA phaLarUpa anukuLa leMgave paNa Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ethe bhaviSyane anubaMdha joDe lAge che. pApa baMdhAvanAra punya, niranubaMdha punyabaMdha e che to pudagalane AdhIna nathI, mATe svAdhIna, a bIjAnA saMga vagara thatuM sukha te ja kharuM sukha che. AthI A jIve anAdikAlathI bhavabhramaNa karatAM aneka prakAranA sukhanI IrachA karI, paNa sukhanuM svarUpa samaje nahiM. sAcuM sukha kayuM che, tene jarA paNa ekAMte besI vicAra karyo nahiM ne saMsAranA sukhane ke je pariNAme duHkharUpa che tene sukha mAnyuM, tethI sAcuM sukha kayuM che tenuM kavarUpa kevuM te adhikAra agre vartamAna. pravacana 131 muM saMvata. 1989, aSAsudi 6, ne gurUvAra zAsakAra bhagavAna haribhadra sUrIzvarajI bhavya prANuonA upagArane mATe aSTaka prakaraNanI vyAkhyA karatAM thakAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM jIva pitAnuM svarUpa samajyA pachI jIvane bAdhaka keNu che, te bAdhakane dUra karI zake tema che. A nizcaya na thAya tyAM sudhI AtmAnI unnatinA raste jIva caDyo nathI. kArya karavAvALAe prathama kAryane nizcaya kara jaIe. pachI tenA sAdhano meLavavA joie ane nizcayane amala karavuM joIe. nahiMtara bAvA jevI dazA thAya. nizcaya-sAdhya vagaranI kriyA bA gAma jAya che. deraDI rastAmAM paDI che. jeIne cAlate thaye, AgaLa gaye. vaLI deraDI levA pAche vaLe, theDI dUra rahI eTale vicAra karavA lAgyuM ke kAInI haze, ApaNe koI sAthe laDAI thaze, mAlIka maLaze te, lIdhA vagara pAcho vaLe. phera vicAra thayo. keInI paDI gaI che, tene mAlika have levA AvavAne nathI. mATe pAchA levA AvyuM. bAvAjIe uThAvI lIdhI-ema leke kaheze, ema pAcho jaIne pAchuM Ave, lau ke na lauM ema vicAra vamaLe caDyA ja kare che. kaMI nahiM. na lauM paNa kArANe te sukuM. huM korANe mukIza te pele jevA Avaze te kayAM maLaze mATe ApaNe levI nahiM ne mukavI nahiM, mATe huM tyAM ubhe rahe, e Ave te batAvI dauM, nahiM te laI lauM. Ama Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 131 muM jAvaDa AvaDamAM pacAsa AMTA khAdhA, vakhata gaye, musApharI karI, phaLa kaMI nahiM; tema duniyAnAM dareka kAryamAM sAdhyane nizcaya na thAya temAM jidagInI jiMdagI cAlI jAya temAM kaMI vaLyuM nahiM, ardha pudagalaparAvarta kALa A e sAdhya ane A e sAdhya temAM cAra jAya che. mekSanI abhilASA kayAre thAya? mekSanI icchA eka pudagala parAvarta saMsAra bAkI heya tyAre ja thAya, anyatra eTale chelale pudagala parAvarta na ya te mokSane AzayaabhiprAya paNa na thAya. mokSanI IcchA eka pudagala parAvarta saMsAra bAkI hoya tyAre ja thAya. te mekSa ja joIe evI IcchA nahIM paNa mAkSa paNa joIe tevI IchA tethI mokSa mAge. te mATe kriyA kare paNa sAthe kevI rItanuM ? mekSa paNa joIe dhana mAla bApaDI chokarA kuTuMbAki jaIe, tevuM mekSa paNa joIe. "mokSa ja joIe tevuM nahiM. dharma eja artha paramArtha, dharma sivAya jagatanA sarva padArtho AtmAnuM anartha karanAra eka pudagala parAvarta saMsAra bAkI hoya te eka apaeNnuM pagathIyuM cLaka jAvane a, u, jeNe maLa Aja ninya pravacana teja artha, paramArtha, bAkI anartha, dharmanA traNa pagathIyAM, A nircanya pravacana-A jainazAsana e artha, arthanuM prathama pagathIyuM, ApaNe prathama pagathIe AvyA chIe ke nahiM te tapAse. haju prathama pagathIyuM cheTuM che, dunIyAdArInuM paramArtha jeTaluM A dharmane gaNe te vakhate dunIyAmAM je lAbha thAya te vakhate je utsAha Ave che, te utsAha ahIMnA lAla vakhate Ave che kharA ? ahIM pAMca gAthA kare te vakhate eTale utsAha Ave che ? pAMcase kamAva tyAre keTale AnaMda Ave che? ane dharmanuM eka kArya karo pachI teTale AnaMda Ave che ? dunIyAhArInA viSayane je artha game te siddhithI aMtaH karaNa ullAsamAna thAya teTale dharma karyA pachI ulAsa Ave che ? je teTale utsAha AvyuM hoya te phera dharmamAM javA IcchA kare ne vepArIne tyAMthI kamAI thaI heya e vepArI svAbhAvika arUci Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgameddhAraka pravacana zreNa, vibhAga cothe dekhADe te ciMtA thAya, te pramANe ahIM eka dahADe gAthA karI bIje dahADe gAthA na thaI, tene aMge teTalI ciMtA thaI che ? je jagAe trata pratyAkhyAna malyA, lAbha maLe te jo para javAno vicAra AnaMdathI thaye ? ApaNe te mahArAja pAse jaIe te bAdhA de che, mATe mahArAja pAse javuM nahiM. badhAne nukazAna rUpa baMdhanarUpa gaNuM sAdAmAM lAbha samajyA che. pratyAkhyAnamAM lAbha samajayA nathI. jenI pAsethI mAla bhai, vepAra karI pAMcaso meLave. jyAre eka bAdhA lIdhI hoya te mahArAje kahyuM eTale bAdhA lIdhI. mahArAja upara pADa karyo. tame tamArA mATe karatA nathI. nahIMtara tamane pitAne AnaMda kema na Ave ? mahArAja mATe kare che. jaMbusvAmI sudharmAsvAmI pAsethI nagaramAM jatAM rastAmAM gaLe pitA upara AvyuM. je huM aviratimAM marI gaye hatuM te ? mATe samyakatva ane zIlanA paccakhANa karI lauM. A manuSya gurUne pADa karanAra na hatA. ApaNe gurUne pADa karanAra chIe. A dazA che. AthI pitAnA AtmA sAthe vicArI leje ke huM dharmane artha-vicAranAra thaye chuM ke nahiM ? kuTuMba dhanAdikane artha gaNuM chuM teTale dharmamAM artha gaNanAra chuM ke nahiM ? te artha mAM che. pAMca rUpIyAnuM nukazAna thAya tyAre hRdayamAM kema thAya che ? tyAre je aphasesa thAya che te aphasesa gAthA na thaI hoya, vrata na thayuM hoya tIrthayAtrAdi na thayA hoya tyAre teTale aphasesa thaye? arthanI samAna keTImAM paNa dharma haju gaNya nathI. sAdhuo aNasaNa karI je kALa kare te zIlAnuM nAma siddhazIlA. mekSe jAya tenuM nAma siddhazIlA. munio tyAM jaI aNusaNa kare tethI AvazyakanA adhikAramAM jaNAvavuM paDayuM ke koI muninuM zarIra zIlA para paDayuM. A zarIre zIyaLa cAritra pAchuM mATe A zarIra dravya Avazyaka kahevAya. jayAre jyAM pratibiMba kaI nathI te paNa zIlAne siddhazIlA kahevAya, te jyAM AgaLa tIrthakara kSe gayA heya AvI kalyANuka bhUminI tIrthayAtrAne aMge na thAya te baLApo-aphasesa thAya che? vepAramAM ugharANuM na Ave te je ciMtA thAya te ciMtA jJAnadarzana Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 131 muM cAritranI kriyA na banatI hoya te te vakhata eTalI ciMtA thAya ? tenA jeTalI ciMtA na thAya te haju arthanA pagathIyAmAM AvyA nathI. balavAmAM dareka asAra rUpa banI zake. paNa aMtaHkaraNane pUche, e dhananA lAbhe je AnaMda eTalo AnaMda A dharmanA lAbha thAya che? nukazAne akasesa thAya che, bIjuM pagathIyuM paramArtha, A badhA artha che. meLaveluM darekane melIne ja javAnuM che. A badhA saMsArIe artha, nATakanA sTeja para gaele pATe bhajave, A sTeja sudhI, sTejathI nIce utaryo eTale kaMI nahiM. tema ahIM A jagatamAM je kaMI sthiti e badhI bhavanATakamAM A sTeja laI pArTa levA Avyo che. sTejathI utaryA pachI kaze saMbaMdha nathI. mahArANA pratApasiMha, sAharizcaMdra ne zIvAja, cAhe te bane e sTejanI nIce utaryA pachI saMbaMdha nathI. huM A saMsArarUpI nATaka aMdara karmarUpI menejara sanmukha raTeja upara pArTa bhajavI rahyo chuM. A badhA nATaka bhajavavAnA sAdhane che. ahIM keDa rUpIA pedA karyA hoya e mANasa marI bIja utpanna thaye tene kaI dA sAMbhaLe che? A raTeja para hate, A veSa-pATamAM hato tyAM sudhI ja mAlika saMbaMdha. A dunIyAdArI nA cahe artha kAma dhana mAlAdi che, e badhI A pArTIne upayogI che. jyAre A dharma AtmAnI upaganI cIja che. ahIM meLavIne melavuM che. ApaNe anAdikALathI rakhaDyA. e rakhaDavAmAM dravya e manuSya saMjJA paceMdriyapaNamAM hoya paNa AhAra, zarIra, iMdrIya, ekendriyapaNumAM paNa heya AhAra, zarIra, iMdrI, viSayo dareka bhavamAM hatAne? AhAradiyA bhavamAM na hatA? ane tenA sAdhane dareka bavamAM meLavyA chatAM tenI sarata jabarajasta, meLavavAnI chUTa paNa ahiM melI javuM. khANanA majurane hIza bedI kADhavAnI chuTa, DUbakI mAranAra cAhe tevuM metI lAve, paNa tene te tenI majurI pUratuM levuM. meLavavAnI chuTa paNa zarate melavAnI, ApaNane dareda bhavamAM AhAra zarIrAdi meLavayAnI chuTa hatI, paNa sarata kaI hatI? melavuM, meLavIne laI javAnuM nahI. meLavIne mUkI javAnuM. cakravartI paNuM maLyuM hoya te paNa, e sarata dareka mATe Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga meLaveluM sAthe AvavAnuM zuM ? eka evI dukAna che, jemAM meLavyuM te pachI melavAnuM nahi, temAM paNa AkhI jiMdagI mahenata karI meLave te paNa melavAnuM ahIM. AgaLa kharekhara prayatna kare te aMtarmuhUrtanI mahenatamAM meLave. je kaI divaya melavuM na paDe. tamArA AtmAne aMge utkRSTa rUpe tame eka aMtarmahata 48 mInITa karatAM eka TAIma, eTalI mahenata kharArUpe kare te tamane badhuM maLI jAya ane te keIpaNa kALe khelavuM paDe nahiM, mithyAtvathI caDavA mADe, TheTha kevaLIpaNuM le. jo zuddha rUpe AgaLa vadhatA heya te kSAyika samyakatva pAmyA pachI kAya nahiM. sIdho kSaka zreNIe pahoMcI jAya. AyuSyane ekarAra karyo hoya te sivAya kaIne kAvuM paDatuM nathI, kSAyika samyakatva pAmyA pachI kAya keNa? mAtra paheluM AyuSya baMdhAyuM hoya te. je kevaLajJAna, kevaLadarzana, vItarAga paNuM anaMtavIrya meLavyuM te kSApika bhAve meLavelA kayAre javAnA? kaI divasa javAnA nahiM. kAcI beghaDInI mahenata te saMpUrNa mAla meLavI Ape, te evI rItane ke je koI divasa khase nahiM. mAne ke kSAyika bhAvamAM na gayA, kSApazamika bhAvavamAM gayA, te dara sAgarayame paDe nahiM te kSAyika bhAva meLavI Ape ne mokSa meLavI Ape. kSAyika bhAva tha e bhAva rahevA dyo. lApazamikabhAva thaI kSAyikabhAvane rahevA dyo paNa aMtamuhUrta samyakatva pAmI cheDI de te meLavIne mehyuM ke nahiM? kSAyika bhAva na chUTe te kabUla, paNa lApazamikabhAvanuM 66 sAgarayama pachI chUTI jAya ne paDe te vAta kharIne? te jeo dunIyAhArIne mAla meLavI ene melIe te opazAmaka ane kSApazamika bhAvanuM meLavyuM te paNa melavuM paDe che. duniyAdArImAM meLaveluM badhuM melavuM paDe che. te jage para kSAyika na melavuM paDe paNa kSApazamika aupazamika bhAvanuM meLaveluM te paNa melavuM paDe che. paNa te melAtuM nathI. paDI jAya e vAta kabUla paNa pAchuM meLavAnuM nahIM e kema kahevAya? vAta samaje. pathamikabhAva kSApazamikabhAva pAmI paDI gayo te jIva ardhapudgala parovartamAM jarUra pA pAmavAne vadhAremAM vadhAre keTalIka vakhata? kevaLInAM vacana egyatAnuMsAra pariName be zrAvaka kevalI pAse gayA. sAheba ! amArA bhava keTalA? ekane asaMkhyAta ekane sAta bhava jaNAvyA. kevaLI mahArAjanA vacana nibhaMgI Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 pravacana 131 muM jIvane keTalA avaLa! paragame che savaLA bhAgyavALAne kevA savaLA pagame che, te khIjAne avaLA paragame tenuM zu? kevaLI mahArAjanuM vacana jUThThuM na thAya, tema sAtabhavavALAe vicAyuM. gunegAranA vakIla lAInanA sa kare, pazu pavasAnamAM phaLa Ave che. te huM dharma karUM te pazu sAta bhavanI aMdara mANe javAneA nathI ane dharma nahIM karUM te sAtanA ATha bhava thavAnA nathI. kevaLajJAnInA vacananA artha kevI rIte lIdhA ? e kaDAkuTa kANuM kare? dharma karavAthI sAtanA cha ne na karUM te srAtanA ATha bhava thavAnA nathI, te dharamanuM duHkha zuM karavA veDhuM? sAmAyikA kazuM karavAnuM baMdha karyuM, ApaNe te chApa vAgI gaI che. dhanI kaDAkUTa zA mATe karu? sAta bhavavALAne avaLuM paragamyuM. jene asaMkhyAta bhava kahyA che tema devaLImAhArAje dhama Atma-kalyANa karanAra kahyo che. e vacana paNa emanuM che. mATe asa MkhyAta bhavanu sAcu te A jUThuM kayAMthI ? bhava ane ArAdhana banne sAcA jANI pele sa`khyAta bhavavALA dharma ArAdhana karyuM jAya che. vastu sthiti kahevI te temanu kAma, jeTalA thavAnA hAya te kahevA te temanu kAma che. emaNe kAMi temanA gharanu kahyuM nathI. sArA hIrA dhAryA hAya ne dIvA karyAM te imITezana mAlama paDe te dIvAnA gunhA ? dIvAnu kAma je hoya te dekhADavAnuM kAma che. dvIve potAnA gherathI hIrA ke imITezana dekhADatA nathI. tema kevaLI mahArAja je rUpe vastu heAya te rIte vastu nirUpaNa kare. mArA asaMkhyAta bhava hatA te te kahyA. tenA sAta bhava hatA te sAta kA : emaNe jema bhava kahyA tema ArAdhanA karavAnuM kahyuM te paNa temanA ja vacana che. A dhArI dharmamAM lIna rahyo. chevaTe pete aNusaNu karyuM. aMta avasthAe gharanA mANNA mAgaLa kheraDInuM era lAla thayu che. vicAra AvyA ke era kAI lAvI detA ThIka. AhAra saMjJA kaI vakhata kudakA marAve che. aNusaNu karyuM che. khAvAmAM tuccha phaLa, kuT kALa karyAM, teja AramAM sIdhe krIDA, temAMthI nIce utaryAM, paDavA mAMDyo eTale kacAM aTake tenA patto nahi' ekendriyamAM utaryo. jyAM eka zvAseAvAsamAM sADAsattara bhava thAya, tyAM asaMkhyatAbhava karatAM palyApama pazu na lAge, pelA sAta bhavavALe taddana dharmAMthI nirapekSa dharmadraSTa banI pariNAme sAtamI narake gayA. tyAM tetrIsa sAgarApama-330 kADAkAMDa palyeApama, temAM hajI tenuM eka pacepama nathI purU thayu, teTalAmAM asaMkhyAta bhava purA karI ArAdhanA karI mele gaye kSAye parAmika bhAve ke aupamika bhAve meLavelI cIja Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe cAlI gaelI dekhAya te paNa bIja aMdara rAkhIne jAya che. bIja avinAzI che. je samyakatva Avyu heya ne cAlyuM jAya te paNa bIja avinAzI hoya che. tethI jarUra bahAra nIkaLe te nIkaLe, tethI adhepudagala parAvartasaMsAra kahIe chIe. samyakatva pAmyA pachI cAlyA gayA chatAM bIja avinAzI. samyakatva-bIja avinAzI kevI rIte? A jagapara eka zaMkA jarUra thaze, je je nimAM utarI jAya tyAM badhA sarakhA che. anaMtA ane sAthe AhAra zarIra, zvase zvAsa levA eTale anaMtAnI eka kaMpanI, temAM keIka jIva uce Ave tenuM kAraNa? ApaNe pahelA anaMtakAyamAM ja hatA. ApaNuM anaMtA bhAgIdAra jeDIyA hatA. eka sarakhI rIte kherAka zvAsa lenArA hatA, temAMthI ApaNeja uMce AvyA. e ApaNA jeDIyA emane ema tyAM paDI rahyA che, temAM uMce AvavAnI muzkelI keTalI? AMdhaLe pAMgaLe ane dArUnA ghenamAM chakele e bhUle paDela mArga kema Ave? kadAca devage vidyAdhare evA AMdhaLAne laMgaDAne unmArgamAMthI lAvI mArgamAM mUka hoya ne sAvaceta thAyate, unmArge javAne vicAra kare kharA? pANImAM DubelA kaI bace che ne? te have tamane DUbavAne Dara nathIne ? bhale seMkaDe bacatA hoya te paNa bacavAne bharoso nahiM. pANIthI nirbhaya banatA nathI. pANImAM DubavAne haMmezA bhaya rahe che. ahIM ekendriyamAMthI je Agala AvyA te AMdhaLA hatA, laMgaDA lulA hatA, ghenamAM chAkelA hatA. jJAnAvaraNIya sajajaDa hatuM, satsaMga ke upadeza kaI na hatuM, ane bhAna paNa na hatuM ke zuM karavuM, zuM na karavuM, te AMdhaLA tulA laMgaDA chAkelA hatA te bhavitavyatAnA jore, ApaNe temAthI nikaLI ahIM AvyA. have rakhene ekendriyapaNamAM tiryacapaNamAM jaI caDIe tenI bIka kema nahiM? have bIjo bharese karyo ke tyAM phera jaIzuM, tyAMthI phera bhavitavyatA bahAra kADhaze? e kendriyapaNAmAM ApaNe paNa nidiyA hutA huM koNa chuM temane vicAra na hatuM temAM gaele pAchA upara sanepAta samaye zANe ane mUrkha samAna che. sanepAta samaye zANe ane mUrkha baMne eka ja rUpe heya. prophesarane mukhane sanepAta thaye heya te bane sarakhA, paNa sanepAta khacce eTale Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 131 muM ke prophesara te prophesara ane mUrkha te mUrkha tema samyakatva pAmela chava ekendriyamAM jAya tyAre sarakhA paNa pelI vakhata samyakatva pAmele je uMce caDelA, karmanA udaye nIce paDelA tene paDavAnA kAraNa khasI jAya eTale pAchA taiyAra. sanepAta khasyA pachI pAche vidvAna jema hoya, tema mithyAtva nigehapaNuM khasyA pachI pUrvanuM samyakatva pAmela hovAthI jaladI pAcho taiyAra thaI jAya che. AtmAne aMge je kamANI meLavIe meLaveluM ja rahe che. khasI jAya te paNa tenuM bIja jAya nahiM. te jenuM bIja jata nathI, eka aMtara muhurtamAM meLaveluM sarvakALa Take che, je ahIM meLavIe te AvatA bhavamAM jeDe AvI zake che. samyakatva mati zrata AvatAbha jeDe Ave che. bIja rUpe keI dahADe nAza na pAme, tevuM A meLavavAnuM che. mATe A AtmAnI vastu meLavIe kAyama rahe che. A nayAdArInI vastu saTeja para chIe tyAM sudhInI. AvI mAnyatA thAya te paramArtha. jagatanA lAbhanA aMtarAyane aMge je aphasosa thate hato te dharmanA aMtarAyane aMge thAya che? A bIjuM pagathIyuM. dhAmika eka paNa kAryakhalanA na pAme ne dunIyAmAM badhI bAbatanI khAmI hoya te paNa jenuM aMtaHkaraNa viMdhAya nahiM. abhayanI dIkSA vakhate zreNikanI paramArtha bhAvanA zreNika mahArAja rAjya cUkyA, prajA paNe rahevAnuM cUkyA, abhayakumAranI dIkSA thavAthI keNikanuM teja caDayuM, tethI zreNikane rAjagAdIthI TA thavuM paDayuM. kedI tarIke zreNikane rahevuM paDayuM. A te 100-100 koyaDA temAM paNa chellI vakhata e dhAraNa thaI ke A keNika kamete mAravA AvyuM. kethika che. Ane dunIyAdArIne aMge nukazAnamAM bAkI kayuM? rAja gayuM, kedI banya, keyaDA khAdhA, kamAte mAne vakhata Abe, te paNa karAthI, je chokarAne AkhuM kuTuMba mAravA taiyAra thayuM hatuM. ukaraDe nAkheluM hatuM, kukaDe paNa karaDe, AMgaLI pAkelI tena cha mahinA sudhI AMgaLIo meDhAmAM rAkhI chavADe, potAnA pratApe je rAja kuTuMbamAM Takaye, e pitAne cheka te taraphathI A dazA. chevaTe kamote maravAne vakhata dekhAye. A vakhate eka ja vicAra AvyuM hota ke mahAvIra mahArAje eka abhayane dIkSA na ApI hota te zuM hatuM? kaNika kaLA che e to jANatA ja hatA. abhayakumAra mArI Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 AgamahAraka pravacana zreNI, vibhAga che jIvana muDI che. dareka vakhate abhayakumAra hAjara rahetuM hatuM. mArA rAjyanI jaDa, AvA ekane dIkSA na ApI hatuM te 14000 mAM zuM khoTa paDavAnI hatI? evA abhayakumArane dIkSA ApanAra mahAvIra evAne paramabhakta rahenAra, abhayanI dIkSAmAM zreNika bhakta zI rIte rahI zakya haze? AkhuM rAjya uthalI gayuM ane kamote maravAne vakhata AvyuM. te paNa eka rUMvADe abhace ke mahAvIre khoTuM karyuM e manamAM na AvyuM. A zAnA pratApe? nigrantha pravacanane paramArtha tarIke gayuM hatuM. A badhA dekhAvanA-ImITezananA DAbhaDA karatAM sAcA hIrAnI eka viTI basa che. tema rAjapATa badhA ImITezananA DAbaDA che. ane eka cAritra hIrAnI viTI che. kartavya karAvavA lAyaka anumedanIya Aja che. A dazAmAM paramArtha rAkhe che. paramArthapaNu AvA vakhatamAM paNa bhUlAtuM nathI. A paramArtha A artha vacce ardha pudagala parAvartanuM AMtaruM che. artha eka pudagalaparAvata bAkI hoya te Ave che. gaMgAdAsa ane jamanAdAsa, gaMgAe jAya te gaMgAnA bhagata, jamanAe jAya te jamAnAnA bhagata. ApaNe upAzraye gayA te upAzrayanA, ghera gayA te gharanA, Ate cAhe tyAM jAya te paNa paramArtha khase nahiM. emAM trIjuM pagathIyuM AgaLa che. trIje jAya te teNe baLa nigraMnya pravacana sivAya jagatanI je kaI cIja hoya te anartha, anarthakAraka julamakAraka, AtmAne dhakhAvanAra, AzravanuM AzrarUpe, heyanuM heyarUpe have bhAna thayuM. badhA Azrava chAMDavA lAyaka, mane bhavamAM rakhaDAvanAra, e Ave tyAre trIjuM pagathIyuM tyAre samyakatva. aNuTTamAM AvyA che ? nigraMtha pravacana sivAya je koI vastu te Azrava ane baMdharUpa che, AtmAno uddhAra karanAra A ekaja cIja che, ahIM AvIe te trIjuM pagathIyuM che. pahelA pagathIyAmAM "mekSa paNa joIe dhana kuTuMba bagIca vigere joIe ane mokSa paNa joIe, paNanI sthitimAM jeo mekSa I che tene eka pudagala pAvata bAkI hoya. paNa "mokSa ja joIe,' mekSanA sAdhana tarIke je saMvara nirjarA te AdaraNIya, Azrava baMdha cheDavAlAyaka, mokSanuM advitIya sAdhya hoya tyAre meja joIe e nizcaya thAya, mATe prathama nizcaya kara joIe. uMbhaya avadhAraNane nizcaya thAya te kArya karavA prayatna thAya. mekSa ja meLave che, mekSa meLave ja che, A nizcaya thAya te samyagdarzana mekSanuM dhyeya, mekSa sivAya Itara padArthanuM heyapaNuM, "paNuvAluM hoya te pahelA pagathIyAmAM, A jIva Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 pravacana 131 muM pite potAnuM svarUpa jANe, te jANyA pachI svarUpanA pratibaMdhaka ke vigere vicAre tyAre varUpa kema rokAyuM che tenuM kAraNa tapAsavuM joie. have te zI rIte tapAsavuM joIe te adhikAra agre vartamAna. pravacana 132 muM aSADazudI 7 zukravAra zAstrakAra haribhadra sUrIzvarajI aNaka nAmanA prakaraNane karatAM thakAM sUcavI gayA ke cAhe te samyagadarzana jJAna ke cAritranI keIpaNa jAtanI karaNI yathAsthita phaLane denArI kayAre thAya? jyAre jinezvara mahArAje je sAdhyathI karaNa karavAnuM kahyuM che, te muthI karAya te te phaLane ApanArI thAya. jinezvare saMvara nirjarAnI kriyA AkaravAnI kahI paNa te zA mATe kahI? kevaLa anAdinuM bhavabhramaNa maTADavA mATe. jinezvaranI dezanAmAM mekSa sivAya, tenA sAdhana sivAya bIjuM dayeya ke sAdhya hoya nahiM. dAna, zIla, tapa, bhAva, ahiMsA, satya, asteya, brahAcarya, nirmamatva te paNa mokSa mATe, jenAthI je cIja banavAnI che te kaheze te paNa banaze, nahiM kahe te paNa banaze. ane svabhAva bALavAne che. te kaheze te paNa agni bALavAne, nahiM kahe te paNa agni bALanAre che. te dharma karatAM mokSanuM dhyeya zakhaje-ema kahevAnI jarUra nathI. jenAthI je banavAnuM che te tame kahe te paNa banavAnuM che, na kahe te paNa banavAnuM che. mokSa mATe dharma kahuM chuM e kahevAnuM nirarthaka che. vAta kharI paNa eka savAla che. kalpanA karatA upadezaka zIkhavavuM joIe. bAdA padArtho mana upara kaIka ja jago para AdhAra rAkhe che. kahapavRkSa ciMtAmaNI e bAhya padArtho mana upara AdhAra rAkhe che, bAkI bAhA banAvane AdhAra dravya padArtha upara che. manamAM ciMtave ke rakSaNa karavuM che ne charI mAro te ja dhAraNA rAkho jIvavAnI ne khAva aphINa te zuM thAya ? bAhA padArthone aMge kaha5vRkSa ciMtAmaNane choDIne kevaLa padArtha sAthe saMbaMdha rahe che, tema jevI kriyA karIe tevuM pariNAma thAya che. bAhA kriyAmAM kevaLa padArthanA saMganI kriyA ja kAma kare che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAtheA 19 temAM pariNAmane sabaMdha rahetA nathI. TADha vAtI hAyane Aghe cUle saLagatA DAya te TADha maTatI nathI. bAhya padArthomAM dravya upara dravyanA sabaMdha upara dravyanI kriyA upara dheAraNa raheluM che, teTaluM aMtara pariNAma upara dhAraNa nathI. A pramANe dharmamAM nathI. dharmomAM ekanI eka kriyA kalpavRkSa pAse kerI mAge kerI, rAjya mAge te rAjya erAM mAge te kherAM Ape, jevI kalpanA tevA phaLane meLave. kalpavRkSa pAse mAganAre vinayathI namratAthI khAsaDA mAge te khAsaDA Ape, AbhUSaNa mAge tA AbhUSaNu Ape, AthI kalpavRkSa juThThA nathI, tema ciMttAmaNI aTTama karI ArAdhana karyuM, pachI mAgyuM ke AMkha phuTe, AMkha cAkakhI thAya tA je mAMgyuM te maLyuM. ArAdhanAnI kriyA teja, ci'tAmaNI teja, kka zAthI paDaye ? jyAM azubha kalpanA hatI tyAM azubha phaLa thayuM. te ArAdhakane kalpanA karatAM upadezakAre zIkhavavuM joIe. Ama kalpanA na karatAM Ama kalpanA karIza te Avu phaLa thaze, kalpavRkSa ke ciMtAmaNI ke devatA dravya saMbaMdhe, ArAdhanA e kriyAnI rItie sarakhA hAvA chatAM Apatti vakhata varadAna mAganAra upara AdhAra rAkhe che. kuMbhakaraNe IMdrAsana mAgatA nidrAsana mAgI lIdhuM. varadAna mAgatA kalpanA karatAM lagIra bhUla khavAya te| pariNAma zuM Ave ? ji MdagI sudhInuM bhayaMkara pariNANu Ave. tema tIrthaMkara mahArAja je dharmopadeza kare te AcaraNamAM dekhAvAmAM sarakhA hoya te pazu pariNAma kuTila thAya te pariNAma kuTila Ave. A sthiti vicArIe te pelI zaMkA rahevA pAmaze nahi, jitezvare kahelA dhama mekSa ApavAnA che, teA karanAre meAkSa dhAryA hAya pazu dharmanA prabhAva che ke mekSa Apaze. AvA je prazna hatA te cAlyuM. gA. drazya sacAga sarakhA chatAM panA je AvI hAya, devatA Azaya jotA nathI. jinezvare kahele dhama Atmoya kalpavRkSa che. enI kriyA AcaraNu ArAdhanA sarakhI chatAM kalpanA meAkSanI rAkhe te te ArAdhanA, kriyA mAkSa ApanArI thAya. AmAM devaleAka ke rAjayanI kalpanA kare tA devaleAkAdika maLe. kalpanA kare te pramANe maLe. jee jaina dharma AAmatA meAkSanI kalpanA rAkhe te ja meAkSaphaLa meLavI zake. je mAkSaphaLanI kalpanA na rAkhe te mekSaphaLa meLavI zake nahiM, AthI alabhyane meAkSaphaLanI kalpanA hAya nahuM. abhavya pazu jinezvare kahelA ja dhama kare, kudevAdine na mAne, sudevAdine ja mAne. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 13 muM abhavya ane jAtibhavyane mekSanI kalpanA na hoya jene mekSanI kalpanA Ave te bhavya che ema jamajavuM. tava e che ke mekSane abhiprAya te bhavyajIvane ja thAya. kene? te ke je bhavya heya, bhavyamAM paNa jAtibhavya nahiM, mane vahele zapudagala parAvarte cAhe se pugala parAvarte javAne heya, jAtibhavya temAM kAma na lAge. jema magane dANe koyaDuM kahevAya. raMga AkAra nAma badhuM enuM eja, chatAM tenAmAM sIjhavAnI tAkAta nathI. tema bhavya lAyaka kahevAya chatAM siddha thavAnI lAyakAta nahi. ahIM zaMkA karI che. jAtibhavya jeo bhavya kahevAya che ane mokSe javAnA nathI, lAyakAta che, AvA jAtibhavyane mokSane vicAra hoya nahiM. have zaMkA thaze ke enuM kAraNa zuM? ahIM kAgaDuM maga na sIjhe tenuM kAraNa zuM? zuM pANI, agni TAIma nathI maLatuM, zuM kAraNa che, tenI chAla evI vicitra che ke jene lIdhe aMdara pANIne praveza thato nathI. eTale sIjhe nahiM, tema ahIM aMdara je jAtibhavyo hoya te ekendriya paNAmAMthI bahAra AvelA ja na hoya te pachI mekSane saMkalpa kare e vakhata ja kayAM che? saMjJI paMcendriyane, jAtibhavyane trasAdine vakhata ja nathI. evA anaMta jIve che. have vicAro trasapaNuM ja na maLyuM hoya te mokSane saMkalapa kyAMthI Ave? jAtibhavyane paNa mekSane saMkalpa hoya ja nahiM. trasAdi pariNAma jAtibhavya na pAme, ATaluM kaheluM che. sUkamanigodamAMthI nikaLyA pachI AgaLa AvavAne pratibaMdha karyo? paNa ahIM zAstrakAre ATaluM kahyuM che je jAtibhavya e te trasa thAya ja nahiM, te paMceMdriya saMjJI temAM paNa vicArane lAyaka te heya ja kyAMthI ? eTale jAtibhavyane mokSanI kapanA hAya ja nahIM. abhavyane trasAdikapaNuM maLI jAya chatAM tene mokSanI mAnyatA na hoya. mane mokSa maLe e kalapanA bhavyane ja hAya. mekSanI kalpanA hoya te ja bhavya. A niyama AMbe e jhADa paNa jhADa e AMbe ema nathI. mokSane saMkalapa thAya te bhavya, je je bhavya tene tene mokSane saMkalpa thAya, A niyama nahiM. je je bhavya tene tene mekSa meLavavAno vicAra thAya te niyama nathI. ekendriyamAM anaMtA bhaLe evA che ke jene A pariNAma che ja nahiM. mekSanA saMkaHpavALe je jIva te bhavya ema kharuM, paNa jema je je jhADa te te AMbe ema nahIM, tema je je bhavya tene tene mokSano saMkalpa, A niyama nahIM. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAraka pravacana zreNI, vibhAga pakSanA saMkalpa vagaranA ekendriya vigere ghaNa rahelA che. e badhAne abhavya kahI devA? eka ane ubhaya pada avadhAraNa eka padAdhAraNa, keTalAka niyama evA che ke ubhayapada avadhAraNa jema cetanAvALe jIva, ubhayapada avadhAraNa je je che te badhA cetanAvALA, cetanAvALA badhA jIve, A ubhayapada avadhAraNu rUpiNa pagalA rUpI ja pudgale ane pagale rUpI ja, pudgala sivAI keImAM rUpa paNuM nathI. tema kaMI paNa pudgala rUpa vagaranuM nathI. ema jema cetanAvAla jIva rUpI pudagale che, A ubhaya avadhAraNa niyama che, tema ahIM ubhaya avadhAraNa nathI. paNa eka pada avadhAraNa, je je bhavya, te te mokSane Icache ane je je mokSa Icche te te bhaLya, A ubhaya avadhAraNa na levuM, paNa ekAda avadhAraNuM levuM. ema ahIM bhavya hoya chatAM mekSane abhilASI hoya ke na paNa hoya, paNa mekSane abhilASI heya te bhavya ja hAya. kevalI sivAya chadamastha ke abhavyanI chApa mArI zake nahiM AthI ApaNane abhavyane nizcaya karavAne haka maLatuM nathI, pitAnA AtmAnAM bhavyapaNAmAM nizcaya kara hoya te eka sAdhana ApyuM, paNa abhavyapaNAno nizcaya karavAnuM tamArI pAse sAdhana nathI. abhavya eTale zuM ? mekSe javAnI lAyakta nahiM, mokSa na jAya tema nahiM, kema ke mokSa nahiM janArA jAtibhavyuM ane abha ghaNA che. paNa mokSe javA lAyaka nahiM. je mekSane tathA mekSanA kAraNene jANe nahiM tene abhavya tarIke chApa mAravAne ApaNane haka nathI. abhavya tarIkenI chApa sarva kALane mekSa jANe, anaMtAnaMta kALe paNa mokSa kaNa kaNa pAmavAnuM che e jANe, emAM paNa Ane mokSa thavAne nathI. tyAre anaMtAnaMta kALe Ane mekSanA sAdhane asara nahIM kare ne mekSa nahIM pAme, A nizcaya karI zake te bIjAnA AtmAne abhAvya kahI zake. sarva kALanuM jJAna jIvanuM jJAna kAranuM jJAna sarvakAlamAM mokSanuM kAraNanuM jJAna jANe tyAre ene haka maLe ke A abhavya che. AthI cUrNikAra TIkAkAra bhagavAne jaNAvyuM che te bhavyAbhavya pardArtho kevaLIgamya che. bIjAthI jANI zakAya Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa pravacana 132 muM tevA nathI. sakALa jANe sa` kALane mekSa tenA kAraNe jIvanI satrakALanI avasthA jANe tene mekSa nahI maLe--ema jANe tyAre abhavya kahI zake. A jANvuM te kaNa jANe ? tIrthakara mahArAjanI vakhata jeTalA abhavyanA nizcaya thaye eTale emAM kahevAtu nathI. paNa je vakhata kevaLa jJAnI vicaratA na hatA, te vakhate vinayararatne khAra varasa udAyI rAjAne mAravA mATe sAdhupaNuM pAlyuM, tene abhavya kahIe chIe. e vakhata keLInI haiyAtI nathI. susthita AcArya che. pachI asabhya tarIke kANe jANyA ne kahyo ? aMgArama`ka AcArya vakhata keLavI nathI, tA alapaNAnA nizcaya zI rIte thayA ? ke vinayaratnanI vakhata zruta keLIpaNu` che ke nahi? zrutakevaLI ane kevaLI banne prarUpaNAmAM tulya hoya, tethI samajAvAnI tAkAta che. temaja devatAnuM AvavuM jevuM thAya tethI maMdirasvAmI pAse pUchI-levAya che. khUnnu yakSAne peAtAne laI gayA che, tema pUchyuM thAya temAM aDacaNu nathI. pazu mULa jaDa kevali sivAya khInne abhavyane jANI zakatA nathI. tattva e che ke sAkSat abhavyapaNAne svabhAva kevaLI sivAya bIjAthI jANI zakatA nathI. zAstrakAra bhavyapaNAne nizcayanA sAdhana Ape che. zrAvaka pitA tarIkenI pharaja siddhAcalanI jAtrA karI ne tIthaMkaranA kuTuMbamAM janmyA te| bhavya, abhavya tIrthaM karanA kuTuMbamAM na janme, paramAdhAmI na cAtha, anubaMdhavALI pUjA, bhakti, dayA abhavyane hAya nahiM: cArI karavA paNa siddhAcalajI alabhya na jAya. caMdananA svabhAva che ke suMgadha levAnI buddhie kApe bALA te paNa sugaMdha Ape. tadana arUcivALA zrAvakakULamAM bhagavAnanI pratimA dekhI arUci thAya, bhavAMtare teja arUcivALI pratimAe samakIta pamADavuM che. pratimA AkAranA matsya dekhyA tethI yAda AvatAM jAtisma raNu jJAna thayuM. uttama zrAvakanuM mULa temAM chekarA janmyA. chekarA dhama ne dhIMga gaNe che, khApe vicAya ke caMdramAMthI a`gArA jare, caMdramAMne zarama che. A chekarI khIje janmyA hAta tA tyAM AhAra zarIra viSaye tenA sASanA meLavata. ahIM AvyA emAM vadhAre zuM? AhAradikanA phAyade khIjAnA samadhamAM pazu hatA. mArA saMbaMdhamAM chokarAne phAyado Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che 23 zuM? jagatanA sAmAnya padArtho jevuM le tevuM de, lAkaDuM ahIM saLage te bIjAne paNa saLagAve, te huM jinezvara pAsethI AcArya-sAdhu pAsethI uttama dharma pAmyo che te mArAmAM ne mArAmAM ja ramAI jAya te huM jaDa padArtha karatAM gaye. mArA kuLamAM AvyA tarIke mane maLyuM te mAre putrane ApavuM joIe. yAcaka banIe te ene na ApIe, paNa bIjAne pApIe te badale vaLe. mATe meM devagurU pAsethI je dharmArAdhana meLavyuM che. tene badale ApI zake tema nathI. te Ane badale mArA saMbaMdhamAM AvanArane saMskAravALA karUM. "najIkamAM nabaLuM pharamAM dekhADavuM' vastu te e na hoya, bIjA ne dharamanA mArganI vAta karuM ne mAre tyAM aMdhArUM, je je tejavALA padArtho te najIkamAM vadhAre ajavALuM kare. huM mArA kuTuMbamAM dharmanuM ajavALuM na karUM te dharma samaye zA kAmane A samajI chokarAne dharmamAM joDavA mAge che. bhavitavyatA na pAkI heya tyAM seMkaDo upAya nakAmAM jAya. putrane gurU AcArya pAse laI go, seMkaDe upAya karyA, paNa chANa para lIMpaNuM bApa preraNA karanAra, AcAryAdi preraNAmAM sAmela thayA, zrAvake sAdhamike paNa joDe prayatnamAM paNa kazuM phaLa nathI. have zuM karavuM? ema koIka sAdharmikane pUchyuM A putra tAna janma hArI jAya che. tyAre keI zrAvake kahyuM ke banAvaTI upAya kara. tArA gharanuM bAraNuM uMcuM che te nIcuM kara. nIcuM karIza te Ama vAMkA vaLI javuM paDaze. eTale tIrthaMkaranI mUrti upara tenI najara paDe. chokarAmAM arUci keTalI hovI joIe? kuLanI lAje kAMIpaNa karavA taiyAra nathI, arUcI keTalI badhI? potAnI meLe jAya dhyAna kazuM nathI. evA manuSyane gharanuM bAraNuM nIcuM karI sAmI mUrti rAkhI. koI vakhata A yAda Avaze te paNa kalyANa che. kevaLa arUcithI jAtismaraNanI saMbhAvanA rAkhI karAya che. putra ma. svayaM bhUramaNamAM mAchale thaye mUtinA AkAranuM mAchaluM dekhyuM. virodhI dekhIne virodha jAge paNa te aMge vicAra jarUra karavuM paDe. matsya upara vicAra karavA mAMDe. khyAla AvyuM. mArA bApe ATalA upAya karyA ne meM te vakhate dharmArAdhana na karyuM, tene A vakhata Ave. zA mATe hatuM? ene to arUci mATe hatuM chatAM paNa arUci mATe hatuM chatAM paNa arUcI mATe saMskAranI cIja hatI tethI arUcIne rUcI pariNAma thaye. cerI karI narakamAM jAya te jAtismaraNathI pazcAtApa kare, te amuka nirjara karI. mArA jevA nirmAgIe cerI karI. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 pravacana 13 muM kalpanAnusAra dharma kalpavRkSa deve ke ciMtAmaNi phaLa Ape dravyathI siddhAcaLanI jAtrA kare te paNa bhavyapaNAnuM nizcaya karanAruM sAdhana che, paNa pitAnA ke paranA abhavyapaNane nizcaya karavAnuM sAdhana nathI. temaja abhavyane abhavya jANavAnuM muddala sAdhana nathI. A uparathI mULa vAtamAM Ave. mekSanI IcachA jene thAya te ja bhavya. have mokSanI IcchAnI jarUra zI? je dharma mekSa denAra che te mokSanI IcchAe dharma karo. vagara IcchAe dharma kare. AvI zaMkA karI kahyuM hatuM ke tIrtha kare kahele dharma kara, mokSanI IcchA karavAnI jarUra nathI. tenA mATe kalpavRkSa vigerenA daSTAMtathI jaNAvyuM che, tema devAdinuM ArAdhana kriyAnI rItInI ArAdhanAe sarakhuM hoya chatAM devalekanI kalpanAvALAne devakanI lAInamAM phaLa Ape. bera mAgavAvALAne bAra Ape, AthI kalpanAmAM pharaka paDe te phaLamAM paNa pharaka paDe. AthI tIrthaMkare je dharma kahyo te zA mATe kaho? jyAM ka95nA upara AdhAra rahyo te phaLanuM nirUpaNa jarUra karavuM paDe. mATe phaLanI kaI kalpanA rAkhavI te nakkI karavuM paDe. mATe deva gurUnuM ArAdhana mekSa mATe jaNAvyuM. tIrthaMkara mahArAje dharmanuM ArAdhana mokSa mATe jaNAvyuM. tIrthakara mahArAje dharmanuM ArAdhana jaNAvyuM te mekSa mATe jaNAvyuM che. pachI bIje paugalIka phaLa meLavI laye te te mATe tIrthakara mahArAje kahyuM nathI. kalpavRkSa ArAdhavAnI rIti kaIka batAve te tene lAbha udaya thAya, e udayathI batAve, paNa "mArI eka AMkha pheDe kahyuM te ArAdhana batAvanAre AMkha pheDavA batAvyuM hatuM te buddhine viparyAya thAya ne AMkha phaDe temAM batAvanArane zo vAMka? tema samyakatvAdinI kriyA karatAM bhavAbhinaMdI kadI pudagala phaLanI IcchA kare teTalAmAtrathI tIrthaMkara mahArAje pudagala mATe ArAdhanA batAvyuM na hatuM, devaleka e AMkha pharavA jevuM nathI. ISTanI siddhi batAve emAM navAI zI? nAnA chokarAne baLIyA vakhate khaNavuM ISTa che tethI hAtha bAMdhe che. have hAtha bAMdhe te ene akaLAmaNu che ke bIjuM kaMi? je ISTamAM bhaviSyamAM aniSTa hoya te ISTa hataiSIthI khamI zakAya nahiM. A pidugalika padArtho pudagala ArAmIone bhale ISTa lAge, paNa pariNAme bhayaMkara pariNAma lAvanAra che. pariNAme duHkha ApanAruM phaLa, mATe te upadeza karatA nathI. kama sekAyA na kAya, karma bAMdhavAnA savabhAvavALA, doSe khasyA hoya te kuzaLa eTale mokSane ja joDe, evuM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khagameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe krama eTale ninudegdha karyuM. jagatane je iSTa hAya chatAM pariNAme aniSTa hAya tA te hiteSI karavA taiyAra nahIM thAya, anumAdana kAne kahevAya ? tIrthaMkare sathA hiMsAdika pAMcanA tyAga karyAM che. te trividhe mana, vacana, kAyAthe karI karavuM nahiM karAvavuM nahiM ane anumedavuM nahiM. tame karavAmAM samajI jaze ke-pAta kare te karavu', paNa anumeAdana kaiAnuM nAma ? traNa cIja, praza'sA-anumedana-sahavAsa, anumAina-aniSedha anumAnanA sArU gaNavuM e paNa anumedanA. sArUM' na kahe paNa enA sahavAsa rAkhe te anumedana, zrAvakapaNAmAM pApanA tyAga te keTale ? daravAjA khullA ne khALe DUcA eTale tame tamArA aMgata pazu tyAga kareA eTaluM ja, kIDInI hiMsAne tyAga karyA. tamArI bAyaDI che.karAe khuna karyuM te vakhata tame AreApInA vakIla karI ke bacAvavAMnA vakIla kare che ? bhAI bhAMDuM mitra oLakhItA vevAI e badhAmAMthI kAIpaNu khUna kare tenA bacAvamAM keDa 25 bAMdhI ubhA rahenArA. ekanu adha, anekanuM Tre, eka nakha pura jeTale paNa sabaMdhI tenuM krAma hoya te ragadoLI nAkhavA mahenata karIe. je zAstrakAra kahe che ke ghara cheADI nikaLe tyAre ja sAdhu paNuM, pAte sAcI sAkSIpUravAmAM jUThApaNu Ave tethI Dare che. AvI rIte sAcI vAtamAM bhaLatu jUThThuM khelAya te vakhate gabharAya, paNa kuTuMbamAM kAI khATA dastAveja karI Ave te vakhata bacAvamAM ubhA rahevAya che. Ama cArI brahmacarya mAM gRhastha pavitra rahe te paNa khALe DucA ne daravAjA khullA. A zAthI ? sahavAsa hAvAthI, tema aniSedha kAIpaNu ApaNI najare khuna yA te bIjuM bhaya kara kArya karatA hAya ane ApaNI zakti chatAM na rekIe te aniSedha anumedanA. tema je je pApanA prasaMge te jANyA pachI raikavAne mATe na kahIe te AkhA kuTuMbanI chAyA khacAva karavA tarapha jAya che. mATe sahavAsa badhAnu kAraNa hAvAthI e anumeAinAnuM kAraNa che, A traNa prakAranI anumAdanA che teA, tIrthakara mahArAja RSThi kaSAye ke paigalika sukha mATe dharma kahevAnuM kahe te pAMce mahAvrata aniSedha anumAinAmAMthI khasI jAya. tethI mekSa mATe ja dharma kahyo che tenu' vizeSa svarUpa agre, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 133 muM pravacana 133 muM aSADa sudI 12 zAstrakAra mahArAjA haribhadra sUrIzvarajI aSTakanA vyAkhyAna karatAM devanuM svarUpa batAvatAM jaNAve che ke devanI parIkSA karIne tene mAnavA. teoe batAvela tyAgadharma eja zreSTha che. te agIkAra karavA prayatna kare. anyamatIo Ane mATe kahe che ke jaina zAsana kutIthikane tyAga zabdathI bIvarAvI de che. jyAM tyAMthI mokSamArga kahevAmAM Ave che, tIrthakara mahArAjane paNa chUTa ApatA nathI. ethI temanI mUti dekhatAM prathama zAMtarasanuM bhAna thAya che. kedhAdine tyAga karavAthI prApta karyuM che AtmAsvarUpa jeoe, evA vItarAgadevanuM kharuM svarUpa temanI pratimAne dekhavAthI ane thAya che. te mATe kahyuM ke je deve kapamAnarimAnaM, zAMtArasamAM nimagna heya. draNipura prasanna jeenI daSTi paNa evI zAMtarasathI bharapUra hoya ke jene jevAthI prasannatA upana thAya. te vitarAgadeva jANavA. anAdinA vikAre tyAga karyA tethI temane ApaNe deva mAnIe chIe, te tIrthakarane paNa koI paNa jAtanI chUTa na ApI arthAt apavAda tarIke na rAkhyA. zAsa-upadezanI jarUra kene? AcAzaMga sUtramAM gaNadhara mahArAjA jaNAve che ke svataMtra kevaLajJAnathI dekhanArane upadeza ke zAsananuM anusaravuM thatuM nathI. jenI AMkha cekakhI hoya tene cazmAnI jarUra rahetI nathI. dekhavAmAM aDacaNavAlAne cazmAnI jarUra hoya che. jeo pamarajJAnI, rUpa arUpI sUkSma bAdara najadIka ane cheTenA padArthone je sAkSAt dekhI jANI zake che. karmabaMdha, te rekavAnA kAraNe karmanI nirjarA, mekSa ne tenA kAraNe jeNe sAkSAta dekhyA che, temane zAstranI jarUra nathI. tevA purUSa zAstranA pratibaMdhamAM nathI. svataMtra kevaLajJAnIne kevaLadarzanIne sAzanI jarUra nathI. mahAvIra pArzvanAthajInA zAstramAMthI uddharIne kahyuM che tema nathI. te te svayaMjJAna labadha che, temane keInA zAstro jANyA ane te AdhAre kahyuM tema nathI. tema dareka kevaLajJAnIo je kathana kare, zAstromAM Ama kahyuM che mATe huM kahuM chuM tema nathI. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 Agama dvAraka pravacana zreNa, vibhAga cothe svataMtra ane zAstrAdhAre prAyazcitta koNa ApI zake? prAyazcitanA adhikAramAM dazapUrvathI vadhAre jJAnavAnene savataMtra prAyazcittanA ApavAne haka che. zAstramAM amukane aMge amuka prAyazcita hoya paNa te ochuM vadhatuM dekhe te pitAnI svataMtratAthI prAyazcita Ape. atIndriya padArtho jANavAne zaktimAna che. kAyA rUpe A AtmAnI zuddhi thaze te jANe te rUpe prAyazcita Ape, paNa kRtavyavahAra nathI. keTalAkanI apekSAe navapUrvathI AgaLa vadhelAe prAyazcita pite je rUpe zuddhi dekhe te rUpe Ape. zAstra eka camA tarIke che, cazamA keNa caDAve? jene e vagara dekhAtuM na hoya, jeo pite atIndriya jJAnI na hoya. pApanI zuddhine tene kharekharo upAya na jANI zakatA hoya tevA A zAstra dvArA prAyazcita Ape che. cekanI AMkhavALe cazamAM na pahere, tethI AMkhanI khAmIvALAne cazmAnI kImata pUrI che. dUSita AMkhavALA mATe cazmA nakAmA nathI. tema AjJA vyavahAravALAo zAstra rUpI cazamAM dhAraNa kare che. je atIndriya jJAnI che. jemanI e tAkAta che ke jIvanA asaMkhyAta bha thaI gayA ne thavAnA e kahI zake te mATe zratajJAnano mahimA kahetA kahe che. asaMkhyAta bha kathana kare. praznakAra je kaMI pUche, ekalA bhave ja uttaramAM Ape tema nahIM. praznakAra je kaMI pUche te badhAne javAba Ape. jene pitAne avadhi mana:paryava keLajJAna na hoya, te jANI na zake ke A kevaLI nathI. eTaluM prakRSTa jJAna hoya ke zrotAne chamastha che-ema mAluma na paDe. Amane AjJA vyavahArI kahe che. pitAnA jJAnathI vyavahAra kare, zrutadvArAe nahIM. teTalA mATe zruta nakAmuM ema na kahevAya. zAstramAM je avadhi mana:paryava ke kevaLa jJAnI thayA nathI. temane A zAstra jarUrI che. zrata keLIone je atIndriya daza paNuM che, temane AlaMbana levAnI jarUra rahetI nathI. kevaLIene zAstra anusaravAnuM rahetuM nathI. ene artha teo zAstrathI virUddha vicAra vartana karatA hatA, tema nahiM. tyAre zAsathI paNa vadhAre caDIyAtI rItie vicAra-vartana karatA hatA. tIrthakara mahArAjA te zAstranAM upadezanI bhale bahAra he, kevaLI thAvata dazapUrvadharathI vadhAre evA mahAmuni zAstranA upadezamAM nahiM tene artha e nathI ke tyAga vairAgya karatA na hatA. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 133 muM mehakSaya thayA vagara sarvajJa banatA nathI. kevaLajJAna keNa meLave? sarvathA mehanIyane kSaya kare te. vicAramAM paNa apavitratA na hoya. zAstra vartananI vAta vadhAre kare, ahIM jJAnIone vicAranI paNa suMdaratA. sarvakALane mATe sarvakSetrane mATe sarvadra. vyane aMge sarva avasthAne aMge jemanA vicAra malIna thavAnA nathI. vartana apavitra thatuM nathI. vicAra paNa apavitra thatA nathI thavAnA nathI. pachI ApaNe sarvajJapaNuM gaNIe chIe. havagarane heya ne sarvajJa na paNa hoya. havagarane sarvajJa na mAnya, meha rahyo hoya ne sarvajJa hoya tema mAnyuM nathI. A niyama nakkI mAM. sarvajJa thanArane prathama mehane kSaya karaja paDe. tethI guNasthAnarUpe eja mAnIe chIe. upazAMta mahu, vItarAga meha chadmastha, paNa sarvajJa samohI mAnyA nathI. pahele meha ja joIe, mehu gayA vagara keI sarvajJa thatuM nathI, tho nathI, thaze nahIM. vartanane ne vicArane ane mehu anaMtAnubaMdhI zraddhA guNane muMjhavanAra, apratyAkhyAnI pratyAkhyAnI pravRttine bagADanAra, saMjavala pariNAma bagADanAra. tevA kaSAya kSaya karanArane ApaNe sarvajJa mAnIe chIe. sarvajJane zAstranI darakAra nahIM. ApaNe zAstramAM zuM kahyuM che te jovuM paDe sarvajJa bhagavAnane padArthanuM nirUpaNa karavuM hoya, jIjJAsA jaNAvavI hoya tenuM nirUpaNa zuM karyuM che te temane zAstramAM jovAnI jarUra rahetI nathI, jANe badhuM, paNa zAstranI darakAra vagara pravRtti kare. zAstranI darakAra kare te sarvajJa nathI. zrutajJAna lAcApazamika bhAvanuM, kevaLajJAna sAyika bhAvatuM jJAna, kSAyika ane kSAyapazAmaka bhAva baMne sAthe rahI zake nahiM. judA judA viSaye judA judA bhAvavALA khuzIthI alaga rahI zake. paNa eka ja viSayanA be bhAva kadI hAya nahIM. e jJAnane aMge kSApazamika ane kSAyika jJAna hoya te kadI bane nahiM. chAdamasthika jJAna naSTa thayA pachI ja kevaLajJAna. e uparathI zAstrane anusaravuM melI che tyAre ja sarvasa, camA na lAge te cakakhI AMkhavALe, te melI AMkhavALe cazamA choDI de, tethI AMkhe cakakhI thaI jatI nathI. tatva e che ke cazamA dvArAe je javAya te karatAM camA vagara cekabuM ane sAruM dekhAya, tema zAstra rUpe cazamAnI je AtmAne jarUra nathI ane te vagara jaNAya tyAre sarvajJa. zratane anusaravAnuM baMdha kare, tyAre sarvasane padArtha jJAna akhkhalita rahevuM joIe. ahIM zAne anusaravAnuM choDI de te ja kevaLIo Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cothe naSkiA zamariyA nA mati zrata avadhi manaH paryava e cAra jJAna nAza pAme tyAre ja kevaLa. kevaLIne zrutapaga hoya nahiM, kemake bebhAva eka sAthe heya nahiM. e cAra jJAnano upaga naSTa thAya te sarvathA moha nAza thayA pachI, bhaviSyanA sarvakALanI tyAganI khAtrI thAya tevAne ja sarvajJa kahIe chIe. sarvajJa tIrthakarane paNa tyAganA apavAdamAM rAkhyA nathI sarvajJa tIrthakarane paNa zAstrakAroe tyAgamAM apavAdamAM melyA nathI. zAstranA apavAdamAM melyA nathI. zAstrIya upadeza sAMbhaLa zAstrane anusaravuM te kevaLIne nathI, paNa tyAganI bahAra tIrthakarane paNa apavAda nahiM. zAstronA vacanamAM daza pUvane judA rAkhyA, paNa tyAganI bAbatamAM avadhi mana:paryavajJAnI ke kevaLajJAnIne apavAdamAM rAkhyA nathI. kadAca kaheze ke pitAnI mAtAne keI DAkaNa kahenArA na hoya, tema jinezvaranA bhakata jinezvaramAM sarvaguNa dAkhala kare ja. nI jAna tati te tame jinezvaranA rAgI tethI jinezvarane vAMka tame te dekheja nahiM. manuSya mAtra gatakALano thAya eTale kIMmatI. jinezvara mahArAjanI pAchaLathI A badhI kiMmata vadhArI dIdhI. A je kaI kahe te bhUla kare che. kema? pahelAM jinezvaranA jIvana vakhata je bauddha vigere mate hatA te te tamArA zatru hatA, ne te kabUla kare che ke bhagavAna mahAvIra kahetA hatA ke huM sarvajJa-sarvadarza chuM. mahAvIra mahArAjA parSadAmAM sarvApaNuM te ja vakhata jAhera karanArA hatA. te maryA pachI kIMmata kayAMthI lALyA ? je vakhata mahAvIranuM jIvana hatuM te vakhata viruddha mate kahelA zabdo khyAlamAM na le te tArA je AMdhaLe bIje kaze? abhimAna mATe na kahe paNa sarvapaNAnI pratIti mATe te huM sarvajJa chuM ema kahe nirUpaNanA rUpamAM jAya tyAre kahe ke meM mehanIyane kSaya karyo, tyAre Ama kahI zake. tIrthakara mATe gauzALAnA AkSepa khuda mahAvIra mahArAjanI haiyAtI vakhata sarva-sarvadazIpaNuM jAhera hatuM, ne pAchaLathI bhaktae upADI lIdhuM tema nathI. samavasaraNamAM bese kare, devatA pite dezanA vakhate bese, te chatAM gazALAe Adra Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 pravacana 133 muM kumArane savAla karyo ke pahelAM mahAvIra jaMgalamAM rahete hate. have ADaMbara karIne beThe che. ADaMbara mATe virodhIo TakA karatAM hatAM? AvI AraMbha kriyA karIne eka janane vAyare viku. jethI lAkaDA pattharA vAyare acitta kahe paNa uDavAthI trasAdikanI hiMsA tenuM zuM? saMvataMka nAmane vAyu, jaLa vRSTi vigere ceka pATha che. jyAre Ama vAya vikavI kAMTA-kAMkarA kADhI naMkhAya te tIrthakaranA nAme chatAM tIrthakara tene upaga kare. tamArA tIrthakara kharekhara DUbI javAnA. tamArA sAdhu mATe makAna banAve te na khape te jana pramANanuM samavasaraNa khape, cAmara 24 kalAka DhaLAya, kema niSedha na karyo? kema upaga karyo? tIrthaMkara mahArAjA samavasaraNamAM bese dezanA mATe, tene savAla ge zALAe ubhe karyo te temanA vartAvamAM bIjuM trIjuM hatuM te virodhIo pIkhI nAkhata. sarvajJa lIlAmAM heta te pIkhyA sivAya raheta kharA? temane pitAne dhanAyaka thaI dharmadarzaka thavuM paDe che. pite AcArathI vyatikrAMta rahita hatA te tIrthaMkara judA rUpamAM gaNute, bhaktoe UMcA karyA che tevuM che nahiM. teo vItarAga sarvajJa ja hatA. tene ja jaina Alame vItarAga sarvajJa mAnelA che. pAchaLathI "mAne DAkaNa na kahevAya tema karyuM nathI. bhakate na kahe te paNa virodhIo zAnA cheDe ? dunIyAthI pratikULa vartavuM te pratyAkhyAna kSAyika bhAva vakhate devatAnI racelI vastumAM AkSepa kare te bIjI bAbatamAM cheDe zAnA? zAMtarasamAM ja jemanI mUti magna che. tema Akhe zleka samajI leje, atyAre zuM kahevuM che. tIrthakarane tyAganA kAyadAmAM apavAdamAM mUkI zakatA nathI. A jaina zAsanane kAyado hoya tyAM je bhakti-premathI viSaya-kaSAyathI mokSa mAnanArA temane cIraDo paDe temAM navAI zI? e pratyAkhyAnamAM prati zabda kaI sthitie rahe che? anAdikALanI jeTalI viSayAdikanI pravRtti te badhI pravRttine aMge pratikULatA. jeo kahuM chuM te badhAmAM eka vAta, dunIyAthI pratikaLapaNe vartavuM, dunIyAmAM jyAM hoya tyAMthI laI AvavuM. ahIM hoya te pheMkI devuM. vadhAremAM vadhAre tame kahe che ke bhIkha mAgIe. ahIM pahelI bhIkha mAgavAnI. vicAra tamArA aMge je je pravRttio te pravRttine Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe 31 aMge pratikULatA che. ahI' chatI vastu paNa na vApare tenuM nAma tyAgI, tamAre AvatA lAbha na khAya tene jItIyA. prati e zabda ja kahI Ape che ke pratikULatA. tamAre mAnavu hAya tA mAnA, ame tA eja batAvavAnA. tamAre ane Indriyane pratikuLa te ja batAvavAnA. mahAtsava-bhakti karanAra devAne tItha kara zuM saMbhaLAve ? devatA ane iMdronI pariNatine dhanyavAda dyo. je devatA pAMce kalyANakAmAM maheAtsava bhakti kare tene tIthaMkara thru saMbhaLAve? are A devatA viSaye mAM Asakata, viSaya eTale saMsAranA kacarAmAM khUMcelA. bIjI vakhata e sAMbhaLavA kema AvatA haze ? peAtAne dhama thI dUra rahelA kahe, aviratimAM khuMcelA kahe, te khIjI vakhata kema AvatA haze ? jene darada kADhavAnI garaja te daradane kahevALA dAkaTarathI U~bhagata nathI. kSaya hayeA, trIjA sTejamAM gayA, e krAkaTara kharAma lAgatA nathI. darada kADhavAnI garaja che. ulaTA kahenAra dAkaTara maLe tyAM rAjI thai phI Ape che, tema devatA IMdro samaje che. ame dhanA kSaya rogavAvAlA chIe, A vaidya amArUM zaraNa che, pachI paNa zaraNu Aja che. jene paiAtAnA deSa pratikULa jANI cIDa thatI hoya te satya prarUpaka tarapha rAga dharAvI zakatAM nathI. bhagavAna ddhisena divAkara sUri mahAvIra mahArAjanI stuti karatAM jaNAve che ke dunIyAdArInI apekSAe mArI bhUla che che ke huM tamane mAnuM chuM, kAraNa dunIyAmAM niyama che ke AzIrvAda sAMbhaLavA dareka taiyAra thAya, paNa pratikuLa gALA sAMbhaLavA kAi taiyAra nathI. mane tame anAdinA rakhaDatA narakAdika gatimAM bhamanArA kaheA, anAdinA AraMbha parigrahavALAM kaheA ne haju sAvaceta nahIM thAva teA naraka titha yamAM rakhaDaze. gALa ane zrApa e sAMbhaLavA AvuM, te mArI bhUla che. gALeA ane joDe zrApa, me sAMbhaLuM ne vaLI khuza thAuM. duniyAmAM banyu ke banavAnuM nathI, paNa huM eka ja muddAthI stuti karU chuM. dunIyA gama khAine kAma kADhI le che kanyA levI hAya, ugharANI patAvI rakama kADhI levI hAya tA, lezudAra evA gama khAya ke potAnu kAma kADhI le. vara teAraNe ulA rahe tyAM AvaDI AvaDI gALa jokhI de, paNa mAM Ama na kare. eka ja Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra pravacana 133 muM siddhAMta ke vahu lAvavI che. caMcaLabhAi lAvavA mATe dunIyA gALA khAya, te dunIyAdArImAM caMcaLakhAi mATe jayAre ATalI gALA khavAya te zrApa devAya tA ahIM gALA maTavAnA, zrApa cAlye! javAnA upAya maLe te vakhata gALA ne zrApathI DarU' zA mATe ? saMbhaLAvanArA mArI gALA khadha karanArA che. zrApe| adha karanArA che. jema vevAI atyAre gALA de paNa bhaviSyamAM kAI vAMku khele te mAthu phADanAra thAya che. te bhaviSyamAM zrApa baMdha karanArA, mArI sthiti jaNAve tene zrApa ke gALe gaNuM kema ? tame te vastu sthiti jaNAvavA kahe che. gALa ke zrApa tarIke cheja nahi. mATe jema daradI darada kADhavAnA athI hoya te vaidya dAkaTaranuM sanmAna thAya. tame te| kahIne kADhanArA tenu sanmAna karU temAM navAI zI ? iMdro ane devatAonI je dhama karavA jiMdagI aceAgya, tyAga mATe jemane daravAjA baMdha, mAkSane mArga tyAga te tamAre devatAne nahiM ane tethI tamArA devatAmAMthI kAI paNa mekSe gayeA nathI te javAnA nathI. A vAkaya kevu bhayaMkara lAge? kSayanA rAga bhayaMkara temAM, trIjuM sTeja bhayaMkara, chatAM peAtAne sAvaceta thavuM che tethI dAkaTaranuM vacana bhayaMkara lAgatuM nathI, tema ahIM A AtmA kace sTeje che te dekhAyuM. mATe A upagArI AvI rIte anAdi kALathI pratikULatA che tyAM pratyAkhyAnanI pahelI jarUra che. agavaDa vagara dharma Tarka vadhe nahIM ane phaLa pAme nahi A paMtha agavaDIyA, agavaDa vagara dhama ja nahiM. sagavaDa thAya te karIe. agavaDe ja dharma AvavAnA TakavAnA vadhavAnA ane agavaDe ja dharmanuM phaLa pAmavAnA, anAdikALathI A jIvanane ISTa viSaya malyA eTale pataMgiyAnI mAphaka ja palAvavu tene ja dunIyAe savaDa gaNI. prApta thayelA viSayAne maLyA chatAM paNa vAsarAve te dhamasanna thAya, ane te anAdikALathI je pravRtti hatI. laTTu Ape| Apa camaka tarapha kheMcAya, tema viSayA tarapha Ape| Apa A jIva kheMcAya che. e kheMcAya rahelAne teNe baMdha karyo mATe pratyAkhyAna zabdamAM pahelA prati zabda malyA, pahelAMnI pravRtti karatAM virUddha kara, pratikULatA karavI che, te AMkhA maLI che te phADI nAkheA. ahIM' pratikULatAnA evA rUpe atha nathI. viSaye khadha karavA agara IndriyonA nAza karavA te nathI. tethI vacamAM A,' Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agame ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che upasarga mele che. zAstramAM kahyA mujabanI pratikULatA A maryAdA maryAdAthI ekalI pratikULatA para lakSya Ape tema nahiM. pratikULapaNe maryAdAthI vartavuM rAkhIe tema nahiM, je bhaviSyane aMge na vartavAnuM kabUla na kare tene vartamAnanuM vartana na thAya te hisAbamAM nathI, ekendriyane rasAdikanuM vartana nathI te temane bhaviSyanA niSedha mATe vAphapratibaMdha thavuM joIe. AvuM pratyAkhyAna nAma jemanuM che. evI pratijJA nirUpaNa karanArUM aSTaka. te pahelAM tenuM phaLa tenI jarUra zI? te kahetAM jaNAve che ke anAdinuM bhavabhramaNa TALavA mATe, nahIMtara ATalI sthiti uThAvavavAnuM kaMI kAma na hatuM. anAdinuM bhavabhramaNa TALavAnuM AnAthI TaLe, e TALavAne A upAya mAne tyAre pratyAkhyAna tarapha priti jAge. e pratyAkhyAnanuM svarUpa kevA prakAranuM che te adhikAra agre vartamAna. pravacana 134 muM aSADa sudi 13 budhavAra zAsakAra mahArAjA haribhadrasUrIzvarajI pratyAkhyAna aSTaka racatAM chatAM jaNAve che ke-karmathI huM chUTuM, bIjAne choDAvuM A bhAvanA AvI nathI, tyAM sudhI AtmAne bacAvuM, AkhA jagatane bacAvuM chevaTe bacAva vAne prayatna na karI zakuM te paNa bace e abhilASA hevI ja joIe. AstikyanuM phaLa ahIM ja che. samyakatvane pAMca lakSaNe mAnIe chIe. zama-saMvega-nirveda anukaMpA ane Astikya, A krama geravAjabI nathI. vyAjabI che paNa dekhanAre cheTethI pahele jhADanI DALa Tero dekhe. jema jema najIka Ave tema vacale bhAga ane mULa dekhe. te darzananI apekSAe AdimAM Teca, madhyamAM DALAM ane aMtamAM thaDa. utpattinI apekSAe vicArIe te TecathI DALa DAkhalA thayA nathI. jema dekhavAnI apekSAe AdimAM agrabhAga, pachI vacale bhAga, pachI mULa. paNa utpattinI apekSAe prathama mULa thaDa pachI kALAM ne Teca, tema A krama mukhyatAnI apekSAe che. samyakatvanA lakSaNone krama kevI rIte le? kArya rUpa chellAmAM chelluM kArya zama, te pahelAM saMvega, tema anukrame anukrame che. kAryarUpe cheluM kArya mukhya sama. tethI pahelI gaNatarI tenI gaNuI. A anukama yathApradhAnya nyAye karIne karele che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 pravacana 134 muM zreSTha zreSTha paheluM mUkavuM. pAMcamuM zreSTha te paheluM pachI cAramAM zreSTha hoya te paheluM, tema tava e che ke samAdi pAMca A anukrama utpattinI apekSAne nathI. kaI apekSAne che? yathA prAdhAnyatAne che. utpattinyAye pazcAnupUrvi che. pahelAM Astikaya utpanna thAya. Astiya ekalA jamAM hoya ne anukaMpA anyamamAM paNa hoya che. AstatA vagara jeTalA jIve che te badhA anukaMpA vagaranA hoya tema kahI zakAya nahi mithyAtvI hoya tyAM paNa anukaMpA hoya che. jJAtAsUtranA adhikAramAM levAya che. te hAthIne jIva samyakatva pAmyuM na hatuM, hAthInA jIve sasalAnI dayA karI te vakhata samyakatva pAmelo nathI. cekakhA zabdomAM lakhyuM che. hAthIne jIva jene samyakatva rUpI ratna maLyuM nathI. eka khe niSedhane pATha hoya te pachI haze ke nahIM kahyuM hoya te zI rIte manAya? aDhadha ramatta thai ahiMsA buddhi je dharatA hoya temaNe dhyAna rAkhavuM joIe ke ahiMsA e aNuvratane aMza. anukaMpA ane ahiMsA A be mAM pharaka che. ahiMsA eTale hiMsAthI nivartavuM, anukaMpA eTale enAM duHkhane nAza dhAra, duHkhanA nAzane vicAra kare te samyakatvanA gharanI anukaMpa. ahiMsA e vratano aMza. bhagavatIjImAM azAtavedanIyane adhikAra cAlyA, tyAM jIva-prANa-bhUta-sarvane hiMsA karavAthI duHkha devAthI azAtA baMdhAya. jIva zAtAdanIya zAthI bAMdhe? prANa bhUta jIva satva enI ahiMsAthI ane anukaMpAthI. A bethI zAtAvedanIya bAMdhe. je ahiMsA e ja anukaMpA hoya te pachI A banenuM hetupaNuM zAtAmAM rahe naDuiM zAtA vedanIyamAM bannenuM hetupaNuM judu batAvyuM. azAtAmAM benuM virUddha paNe jaNAvyuM hatuM. samyakatvanuM lakSaNa anukaMpA. hiMsAthI viramavuM te vratanuM kArya che. hAthInA jIvane aMge sasalAnI anukaMpa. hiMsA te badhAnI karI nathI. bacAvavAnI buddhi na hoya ne mAre AtmA kalaMkathI bace evuM hoya te pite karamathI bacavA mATe paga adhara rAkhe ema kahevAya nahiM. pitAnA AtmAne karamathI bacAvavA mATe paga addhara rAkhyuM. sasalAnI anukaMpAnuM sthAna nathI. hiMsAmAM karma alpa lAge. sAdhu upadeza ApI hiMkSAdika baMdha karAve. upadezathI aDhAre pApasthAnaka rokAya jAya te keIkane ja, e karatAM sAdhu huM eka ja pApa vaherI 18 pApasthAnakathI tene bacAvuM. tamArA (terApaMtha) karatAM "bhava vicamaka sAre duHkhI thatAM prANIne mArI nAkhavAthI duHkhIne upagAra thAya che. ema mAnavAvALAe Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cothe 35 ekalA duHkhIne mAravA che. tamAre duHkhI sukhI badhAne mAravAlAyaka. muni mahArAja upadezathI je na kare te tame hiMsAdvArA karI zake che. aDhAra pApa sthAnakathI bacAvI zake che. eka hiMsAnuM pApa lAgyuM eTaluM bhegavI leje anukaMpAthI hAthIne keTalo lAbha thayo? vicAre eka zilAne bacAvavAnI buddhi karI te mithyAtva avasthAmAM ahIM bhAva anukaMpa nathI, dravya anukaMpA che. te kayA vanI anukaMpa zAstrakAre vakhANI che. zazalAnI ahiMsA kayA rUpe che. hAthIne jIva dareka vakhata comAsAnI zarUAtamAM madhyamAM ne aMtamAM jhADa bIDa velaDI vanaspati ukheDI nAkhate hate. A badhI hiMsA kayAM kahI? eka jIvanI ahiMsA buddhimAM. A badhI hAthIe karelI hiMsA taNAI gaI che ke ahiMsA buddhi nathI, paNa tArA saMteSa khAtara mAnIe. paNa ATalI jojana bhUminI hiMsA dareka varSe karate temAM trasajIve paNa marI jatA haze. tenuM zuM ? eNe te pitAnA rakSaNa mATe mAMDaluM karyuM hatuM. te zazalAnA bacAva mATe na hatuM, ethI zuM kahevA mAge che? anukaMpA buddhi rAkhI bacAva kare te kharAba. pitAnA svArtha mATe kare te sAruM? varSo sudhI pitAnA zarIra khAtara mAMDaluM kareluM temAM keTaluM karama lAgavuM joIe ? e badhuM pApa eka jIva bacAvavAmAM taNAI gayuM? nahiMtara meghakumAra, zreNikane tyAM janmavuM, cAritra maLavuM ne anuttara vimAnamAM javuM, eTale mekSanI sarahadamAM pahoMcyA. pitAnA svArthanI khAtara karelI hiMsAmAM anukaMpA buddhi AvavAthI taNAI jAya che. te anukaMpA ane ahiMsA svataMtra judI vastu che. ahiMsA vizeSa. anukaMpA sAmAnya. AgaLa cAle. anukaMpA samyakatvamAM ja hoya. bIjAmAM na hoya tema kahI zako nahiM, paNa eka vAta samajaje. bhAvAnukaMpA samyakatva sivAya ne hoya, bhAva anukaMpA samyakatva sivAya bIje hoya nahiM. dravya anukaMpa samyakatva sivAya paNa hAya. mithyAtva na gayuM hoya ne samyakatva thayuM na hoya te badhI karaNa nakAmI te pUrvabhavamAM meghakumAramAM samyakatva kayAM hatuM? AthI AtmAne mekSa mArganA ArAdhakapaNe joDavAmAM tatkALa kAma karatI nathI. kALAntare ene e ja kAma kare che. te ja dayA vakhate Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 pravacana 134 muM sa'sAra pAtaLA karyAM. paraMparAe e ja anukaMpAthI sarvaviratinA saMcAga maLyA, tethI saMsAra e thayA. vipAka sUtramAM subAhue munine dAna ApyuM te vakhata mithyAtvI che, chatAM teNe ApeluM dAna sa'sArane ochuM karanAra thayuM ke nahi? mithyAtvI dayA dAna kare te niSphaLa jAya tema kahevAya nahi, atyAre te ArAdhaka bhUmimAM nathI, bhaviSyamAM Avaze ja. bhaviSyamAM kLa nirha Ave te kahenArA dharmanA duzmana che. dharma pAmelA dharmo samajelA guNanI kri`mata karyA vagara rahe ja na&i. mithyAtvanI karaNI niSphaLa te ArAdhakanI bhUmi te apekSAe nakAmI che. dravya anukaMpA mithyAtvI paNa kare che. te vAta zAstra sahamata che te mithyAtvIe karelA dayA ne dAna te bhAvimAM AtmAne phAyadAkAraka che. avizeSapaNe UbhayAnuka'pA have mULa viSayamAM Ave. mithyAtvI anukapAvALA na hoya tevA niyama nathI. jyAre samyakatvavALA sivAya khIjAmAM bhAva dayA na heAya. anu kaMpA mithyAtvImAM hoya tA anukaMpAne samyakatvanuM cihna kahevAya nahi A anukaMpA dravya bhAva ubhaya anukaMpA. ekalI dravya anukapA nahiM. bhAva anuka MpA sAthe vizeSapaNe mArA agara pArakA saMbaMdhI agara asaMbaMdhI sajjana ke duna hiMsaka ke arhiMsaka kaRNa bheda na pADatA bacAvanI buddhi karatAM e zuM karaze te jovAnuM hAya naThuiM, sasalAne bacAvyA tenA 18 pApasthAnaka hAthIne lAgyA, tenA pratApe meghakumAra thayA ? mahAvIra mahArAja maLyA, cAritra maLyuM ? sajjanatA karyA rahe ? zreSTapurUSa dhISTha purUSa enA bacAvamAM rahe. rAjA maDArAjA dIkSA le te vakhata baMdIkhAnAmAMthI cArA hiMsake gunegArane cheDI mUke, te TIne zuM karavAnA ? keMdrIne cheDavAmAM Ave, zuM khaMdIkhAnAmAM sajjane paDyuMH hatA? nA, phnAne have cheADavAnuM zuM kAraNa ? je vakhata khAMdhyA mAtrane smRge anukapA AvI te vakhata eka ja draSTi ke A khIcAre duHkhI thatA maTe. A pApa kare te buddhi hAtI nathI. jyAre e kalpanA nathI, te anukaMpAnI buddhithI cheADAve. temanAthajI mahArAje saMsArathI vairAgya meLabyA, zu karavA vADe cheDaye vairAgya buddhi thayA pachI mahApApa karAvyuM ? vairAgya buddhi thayA pachI pApanuM poTaluM zu karavA bAMdhyuM ? jema hAthIne sasale khacAvavAnuM, temanAthajIne pazu bacAvavA, te pApa sthAnaka seve evI buddhi haiAtI nathI. eka paNa anukaMpA karanAra A buddhimAM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cothe 37 heya nahi. sanInI dukAne bheLaseLa keI karatuM nathI. bhagavAna nemanAtha nI buddhi kevaLa bacAvavAnI. temAM bAdha zAstrakAre jaNAvyuM nathI, dekhe nathI, te bIjA jIvane bacAvavAthI pApa kyAMthI thayuM? dravya anukaMpA avizeSaNapaNe temAM vizeSane sthAna nahiM. amukane bacAve amukane na bacAve tema nahiM. mAre kuTuMbIka saMbaMdhI upagArI ke anupagArI tema bIjo paNa vizeSa anukaMpAmAM rAkhI zakAya nahiM. avizeSathI bacAve te samyakatvanI anukaMpA, nahiMtara pitAnA baccAne vAghaNa paNa anukaMpA. kare che. kevaLa bacAvanI buddhie bacAva karAve te anukaMpA che. duHkhI jIne nirvizeSa buddhie dayAnA kAraNathI bacAvavA te dravya anukaMpA. eka manuSyane kaMIka khoTa AvI tene e prAmANika AdamI malyA ke hADakAne cAmaDA kADhI vecavA paNa keDI na rAkhavI. e salAha zuM Ape ne ciMtavana zuM kare ?keInI kaDI rAkhIza nahiM evI salAha Ape. tenA rUMvADA rUMvADAmAM apramANikatAne tiraskAra prAmANiktAnI prIti bharelI che. tethI bIjAne paNa te lAvavA kahe che. ahIM jeo kharekhara Astika heya sAce sAcA jIvane mAnanArA jIvane nitya che. karma karanAra che. karma bhegavanAra che, ema mAnanAra. vaLI mekSa che. tene upAya che. tene mAnanArA tevA sAcA Astika hoya. kahevAnA Astika nahIM. kaheNuM mAme mesA bharavA taiyAra nahIM rahe, mosALa te kharekhara mAme haze te ja bharaze. mAme kahe te kaheNe mAme huMkAre bhare, tema sAcI AstikatA nitya Adi rItie jIvane mAnya heya, tema cha sthAnaka mAnanAre, tene te sAtamI narakanA duHkha jeTalA bhayaMkara na lAge, teTaluM bhayaMkara mithyAtva lAge. narakanA duHkha tetrIsa sAgarepame paNa jene cheDe che. mithyAtva ceriTe keTalA sAtamInA bhava karAvaze tene patto nathI. mithyAtva khasI jAya te pAMca sAta bhave mokSe jAya paNa aMdara cAra peThe heAya tyAM sudhI 7-6 naraka nigadanA bAraNuM khulA che. sAtamI eTale DesI marI. mithyAtva eTale jama pedA thaye. bhAvaanukaMpA eTale mAphI, dravyAnukaMpA eTale mudatanI metala sAtamI narakanA nArakanA duHkha dekhI je anukaMpA Ave te karatAM mithyAtvI jIvane dekhI anukaMpA Ave te hadapAranI hoya, paNa te bhAva anukaMpAmAM gaye heya tyAre. naraka nigoda durgati badhAnI jaDa Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 134muM mithyAtva avirati kaSAya ne vega che. A jagatamAM je dravya anukaMpA che, bhAva anukaMpAnI balihArI kaMI che te samajAvavuM che. bhAva anukaMpA eTale mAphI, dravya anukaMpA eTale meTala. mahinA pachI Apaje ane jA huM mAMDI vALuM chuM. A be mAM keTale pharaka che? tema keIka jyanI aMda2 gunegArane ravivAre phAMsI hoya, rAjyane mahatsava heya ne eka divasanI metala vadhI ane sarvathA mAphI kare che, A be mAM mAphI ane metalamAM pharaka che, tema dravya anukaMpA e sajAnI metalaja ane bhAva anukaMpA e sajAnI mAphI che. mAro aMguThe saDa, maraDAI gaye, cagadAI gaye, dayAnI buddhithI sAro karyo, bhalA e zAthI kharAba hatA? azAtAnA udayathI. bele azAtA tame kADhI ? azAtA kADhI nathI. pAkeluM aMdara ne upara AvI cAmaDI. mAtra duHkhanA saMjoge palaTAvyA bAvaLIyA nIcethI bAra vAgye tethI kAMTA khasI gayA paNa havA AvI eTale kAMTA paDe tema havA baMdha karI nathI. du:khanA saMjoga phera ubhA nahiM thAya e ApaNA hAthamAM nathI. azAtA che tyAM sudhI dukhanA saMjoga AvavAnA. mahetala paNa muzkelInA vakhatamAM maLe te upagAra karanAra thAya che. amerIkAe moTA moTA rAjyane rakama ke vyAja mApha nathI karyA, metala karI che. moTA moTA rAjyo metalamAM mAne che te matalanI kiMmata nathI e kahenAranI kiMmata keTalI? A prANune nAza karanAra duHkhenI metala paDe te te kema nahIM mAge? mATe metalane upagAra nathI-ema na samajaze. ApaNe mAphInI apekSAe mitalanI kiMmata keTalI? te vicArIe chIe. ema ahIM bhAva anukaMpA e mAphInuM sthAna, dravya e metalanuM sthAna, du:kha veThavuM te bharaNAnuM sthAna. A vAta magajamAM ThasI ? DIvAramAM A vAta khasI jaze mATe magajamAM ThasAvI . hamaNAM palaTI javAze. dravya-bhAva anukaMpAmAM balavattaratA konI bhAva anukaMpAmAM sAdhane dravya anukaMpAnA bhAge karavA lAyaka gaNe te samakAti. bhAva anukaMpAnA sAdhane samyaga darzana jJAna cAritranI ArAdhanAne upadeza, te pamADavAnI je kriyA te badhI bhAva anukaMpAmAM, te kahe ke dravya anukaMpAnA bhege paNa te karavA lAyaka che. ne ulaTA rahe je dravya anukaMpA karavA mATe bhAva anukaMpe pheMkI devI te mithyAvI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che 39. bhAva anukaMpAnA bhege dravya anukaMpAnuM piSaNa samyakatvavALAne tyAM hoya nahiM. A mudAe eka gheDAne pratibaMdha karavA saparivAra munisuvratasvAmI kevaLI bhagavAne sATha jajana terAta Ave che. sAdhu saMjamanA pAlana mATe gAu jeTalI nadI utarI jAya che. samItI jIva dravya anukaMpAne bhege paNa bhAva anukaMpAne rAkhe. mithyAtvI bhAva anukaMpAnA bhAge divya anukaMpa rAkhe. gheDa sarakhA jAnavara mATe Ama 60 jejana Ave. te vakhate "gheDAnuM nasIba" bhagavAnane mAluma na paDyuM ? bhAva anukaMpA dravyanA bhege paNa karaNIya che, te mAne te samakatI. zaSabhadevajI mahArAja samaye tApasa vigerenA mate pracalita thaela hatA. cAra hajAre sAthe dIkSA lIdhI ne eka varasamAM bhagavaMtathI chUTA thayA. aSabhadeve samyakatvanuM nirUpa karyuM temAM e badhA vanavAsI manAtA baMdha thayA. bhagavAnane dharma nirUpaNa karavuM joItuM na hatuM. samyakatvanuM nirUpaNa karyuM. sarvajInI apekSAe anaMte bhAga samyakatvane, bAkInA badhA mithyAvIne udhADA pADyA. tApasee pitAnuM rakhaDavApaNuM sAMbhaLyuM, e sAMbhaLIne je duHkha apamAna lAge tenuM kAraNa bhagavAnanI dezanA? mUrtipUjAnA virodhIone prazno tame dahere jAva, pUjA-karo, pRthvIkAya, apakAya, agnikAya, vAyukAya, vanaspitikAya jIva mAne che ke nahiM? te pachI tenI virAdhanAthI pUjA kema karAya? keTalAka devanA viredhI. teTalA mATe ja mUrtipUjA baMdha karIe chIe ema kahe che. teo vItarAganA virodhI che. kAraNa ke mati na mAnanAra, tenI sabhAmAM mahAdevanI ADa karI, hanumAnane cAMdale karI jAya, tenA tarapha je draSTi nahIM kheMcAya, tevI daSTi kesarane cAMdale dekhI kheMcAze. A vAta abhiprAya tarIke lIdhI che. e matanA paricayavALA che. temanAmAM hanumAna, mAtA, mahAdevanI mAnyatA keTalI che? te tapAsya, jinezvarane aMge vAMdha? temAM mAravADa mevADamAM pharazo te mAlama paDaze ke ghera ghera zetrIjo haze, heLI te temanA bApanI che. hoLInA cakalAmAM kAMTA nathI devAyA. jinezvarane maMdiramAM kAMTA melAyA che. pahelA upara sacoTa eka prahAra che tene aMge mithyAtvI devenI mAnatA pUjA hajI rahevA pAmI che. jinezvaranI pUjAnuM sthAna temane rahyuM nathI. A kayA upadezanuM phaLa che te upara je prahAra te praDAra pelA upara nathI. devanuM ArAdhana kharyuM te dIkSAne varaghoDe ne maDadAnuM sAmaiyuM vigere kema Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 134 muM asyA nathI ? peAtAnA aMge mAna sanmAna DAya te hiMsAmaya hAya te! paNa niSedha karavA nathI. dIkSAnA varagheADe lAbhanuM kAraNu, sAdhu kALa karI jAya tenuM sAmaiyuM zA mATe ? maDadAmAM kayuM guNuThANuM ? jethI amAre teA sthApanA mAnanArA heAvAthI maDaduM pUjya che. tamane pratimA khapanI nathI ne maDaduM khape che. maDadAMnA mahAtsava kema karI che ? sAdhu kALa kare tA agnidAha na devA tevI bhASA ApI ? bhagavAnanI vAta AvI eTale bhukkA karavA che. peAtAnI vAtamAM kaze| pratima'dha karavA nathI. sAmaiyA na karavA, vaLAvavA na javuM, vaMdanA karavA na javuM, tevI khAdhA ApeA che ? mArA darzana kare temAM tarI jAya che. dvavya anupAne bhAge paNa bhAva anuka MpA karanAra tarI jAya che. nahIMtara tArI sAmA AvanAra zI rIte tarI javAnA ? dravya ane bhAvanA khanenA prasaMga hoya tA bhAva anukaMpA kartavya che. drazya anuka'pAne bhAge paNa bhAva anukaMpA sAcavavAnI che. 40 khaMdhaka muni sAcuM' nirUpaNa kare temAM pAlake pAMcasene mArI nAkhyA, te pariNAma zAnuM ? pAMcase sAdhunA prANanA bhega vakhate paNa bhAva anukaMpAne bhAga na apAye. cAhe jeTalA bhAge jJAna darzana cAritra je bhavatAraNa che mATe dravya anukaMpA AgaLa karI zakAya nihuM ane dravya anuka MpAne sthAna Ape te mithyAtva. A baMne anuka MpA samyagadraSTi ne kavya. te karanAra samyakatvanuM bIjI' cinha pAmyA gaNAya. jagata mAtranA jIve karmathI kaeNma bace te dRSTi hAya tene kaDhI koi jIva pApa na karo, kadI pApa karyA hoya tA kSaya thAva, AkhuM' jagata kamanA ba dhanathI chuTI jAva, maitrI kaiAnuM nAma ? AkhuM jagata duHkha rahita thAva. AvI rIte jyAre kamanA sapATAne bhayaMkara gaNe, tyAre karmanA kAraNeA khaseDavA taiyAra thAya, mithyAtva avirati kaSAya e traNa saMsAramAM jIvane rakhaDAvanAra che. caiAga bhavAMtaramAM rakhaDAvanAra nathI, pazu avirati rakhaDAvanAra mATe virati e karmane rokanAra tethI anAdi kALanA A jIvane krama lAgelA chatAM paNa TaLI zake che. te kevI rIte TaLI zake tene mATe jainazAstramAM kevA prakAranuM vidhAna karyuM che tevigere adhikAra agre vata mAna pravacana 135muM asADa sudI 15 zuka lAmAyikAssvazyaka pauSadhAni, devArcanasnAtraviLepanAni / brahma kriyAdAnatapeomukhAni, bhavyAzcaturmAsikamaNDanAni // 1 // zAstrakAra mahArAjA bhavya prANIonA upagArane mATe cAturmAsika vyAkhyAna karatAM jaNAvI gayA ke dharma e vastu Astikane ISTa che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ethe paNa dharma zabda tarapha derAvA karatAM dharmanA guNa tarapha dhyAna rAkhavAnI jarUra che. dUdha zabdathI derAele AkaDA ane therIyAnAM dUdhane pIvAvALe thAya, tethI puSTi na meLave, teTaluM nahiM paNa nukazAna pAme tema dharma zabdathI zuddha dharma pAme te gAya vigerenA dUdhanI mAphaka piSaNa thAya, paNa e jago para dharmane-dharmanA virodhI padArthane dharma mAnI pravRtti kare te pariNAma zuM Ave? dharmanA nAme karelI dharma virUddha pravRttio dhamane poSaNa na karatAM dharmane nukazAna karanAra bane che. mUrti bharAvatAM, ke deruM baMdhAvatAM pahelAM dravyanI zuddhi tame deha banAve, pratimA banAve, te paNa anyAyanA pitAnuM derUM, mUrti zAsanamAM joItI nathI. te mATe vidhAna karyuM ke jene derUMpratimA karAvavA hoya teNe prathama pitAnA zepaDA tapAsavAnA. anyAyanI rakama keTalI che? pachI zuM karavuM? jenI jenI anyAyanI rakama keTalI che? pachI zuM karavuM? jenI jenI anyAyanI rakama mAlama paDe, tenI tenI pAchI suparata karI dyo, mUrti bharAvavA pahelAM rakama suparata kare, pachI saMghane jAhera kare ke meM mArA dravyanI zuddhi karI che. anyAyanA divya dvArAe huM phaLa meLavavA mAgatA nathI. je dhana jANa bahAra rahyuM. hoya te saMghane jAhera kare che, anyAyathI lIdhuM hatuM te ApI dIdhuM che, paNa mAre jANavAmAM na hoya te e saMgha vacce jaNAve. je mAruM dravya mArI jANa pramANe zuddhi karI che. je bAkI kAMI rahI gayuM hoya te tenuM phaLa tene maLe anyAyanA dravya vaDe huM phaLa meLavavA mAgato nathI. Ama kare te baMdhAvavAne, mUrti bharAvavAno adhikArI banI zake. dharma pitAnA mATe karAtA anyAyane sahana karavA taiyAra nathI. dharmanA drohI na banaze A sthitinI jage para jyAre anyAyane dharma manAya te piSaNanI buddhithI therIyAnuM dUdha pIvAya che. therIyAnA dUdhane dUdha kahIe chIe, paNa gAya bheMsanA dUdhanA bhase te dUdha pIvAya te tenuM pariNAma zuM Ave? mATe AgaLa jaNAvyuM ke Astika mAtrane dharma priya che, chatAM dharmane nAme derAvuM nahiM paNa satya parIkSA karI sanma dharma aMgIkAra kare. temAM eka gRhastha dharma. eka sAdhudharma, paleTa-kavAyata karatuM lakara ane taiyAra lazkara je pareDa kavAyata karatA hoya te che ke pUrA Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara pravacana 134 muM lazkarI nathI, rAMgaNumAM te utarI zake tevA nathI, chatAM paNu tenI gaNatarI lazkarI khAtAmAM, tema sAdhu vaga ka rAjunI laDAImAM utarele. tyAre zrAvaka varga kavAyata zikSA lai rahele varga, te dhyeya karyu rAkhe ? rAMgaNanuM. raNAMgaNanuM dhyeya na rAkhe tene temAM dAkhala thavAnA haka nathI. gRhasthAne zrAvakadhama hoya paNa tidharmAnuratanAM jee sAdhu dharmImAM talATIna, kavAyata lenArA eja maneAthamAM hAya ke raNAMgaNamAM jauM, zatrune pAchA haThAvuM, kadI kavAyata lenArAnA avaLe vicAra DAya ke taiyAra thaIne zatrune maLu te te drohI che. tema dharmathI mehanuM peSaNa karavA mAge te te drohi kahevAya, vaphAdAra nahi, vaphAdAranI e ka sthiti hAya ke kyAre taiyAra thAuM, zatrune harAvuM. tema A jIva jyAre paudgalika sukha mATe dharma kare, cAhe ridhdhi-rAjaya kuTuMba mATe dharma kare tA te drohi jevA, paudgalika sukha upara prIti karI AtmA upara halle lAvanArA che. zatrune jeTaluM pASaNa maLe teTalA A pAchaLa paDe, kreDa pUrava sudhI sAdhupaNuM pAhyA chatAM bhavyatva sarakhI chApa nahi. kAraNu drohipaNuM, dhAraNA pudgala peSaNamAM che, hajI sAtasIga sarakhA dezanA drohi banyA, paNa chelle avasare pAchA dezanA bhakta thayA. mahArANA pratApane maravAnA vakhata AvyA te vakhate peAtAnA gheADo ApyuM. ahIM kroDapUrava sAdhupaNuM pALe te paNa vaphAdArI eka miniTa Ave nahi puddagala-peSaNamAM tAMta khAMdhI che. jyAM paulika peSaNanA de.ra upara AdhAra rahe tyAM AtmAnA pASaNanI chAyA kayAM paDe? tyAM vaphAdArI kevI rIte gaNAya ? jo saradArane mAlama paDe ke A vaphAdAra varga nathI. drohi varga che, te janarala tenI zI sthiti kare ? tema jee vaphAdArImAM AvI zake tevA nathI, tevAne bahAra kADhayA chUTakA thAya. agAramaka sarakhAne kema dUra karyo tene khulAseA thaze. tene vaphAdArImAM AvavAno saMbhava nathI. keTalAka atyAre bhale drohI che paNa bhavya hAvAthI vaphAdAra thAya tevA che. zrAvakavarganI sAdhyadRSTi zrAvakavarga je gaNyA te badhA pareDa-kavAyata karanArA va, tenuM dhyeya AtmIya hAya. zrAvaka zrAvikA upara devatA tuSTamAna thAya te mAre kAMI mAgavAnuM nathI, mAzu te maLavAnuM nathI. pudgalathI sAdhyapaNuM keTaluMka khasyuM hAya, paNa temAM sAdhyadraSTi na hoya. jeTalu pudgalanuM peSaNa teTaluM AtmAnuM zASaNa che. zrAvaka rAjAe peAtAnA putrane rAjya maLe te ciMtA Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 thAya. udAyana rAjAe abhiciputrane rAjagAdI na ApI. narake jaze. je rAja parApUrvathI cAlyuM AvyuM che te rAjya putrane ApavuM temAM saMkoca che. Ane rAja ApuM ne narake jAya te mAre bharose rahelAne narake meryuM te mArI dazA zI? kalapaka cANakyane pitA tene pradhAnapaNuM ApavAnuM kahyuM, paNa nA kahe che ke mAre ekeka jeDI lugaDA ne khAvAnuM maLI rahe che. mAre pradhAnapaNuM joItuM nathI. A daSTi keTalI muzkelI eTaluM ja nahiM paNa sthalabhadrajIe zuM karyuM? naMdarAjAe pradhAnamudrA mATe zrIyakane kahyuM. vinaya khAtara kuLa maryAdA khAtara mAre mATe bhAI che, chatAM mAre A mudrA na levAya. sthULabhadrajIne bolAvyAteNe kahyuM ke vicAra karIne javAba ApIza. tame te lakSamI cAMllo karavA Ave te mahe dhavA jAya ema AvAne kahe che, eka ge para rAnI mahela karavA mAge che. jyAM mahelanI saravAI karI saDaka karavA mAMDI. saDaka vAMkI kADhavI paDe te kharaca vadhe. eka saravAI karI, temAM ja pAMca sAta lAkha rUpIA ekaThA karyA. rAjA zajI prajA rAjI, e bheLA karI tenI vyavasthA kema karavI te te pradhAna jANe rAjA ane prajA baMnene phelI khAya ne baMnene rAjI rAkhe. samakitI bhaviSyanI Apatti na vadhAre AvI sthitimAM sthULabhadrane pradhAna mudrA Ape che temAM zuM vicAra karavAnI jarUra hatI? sthULabhadrajI bIjI dazAmAM che? raMDIbAjImAM bAra varasathI che, ghara bhUlI gayA che, evA raMDIbAjI paNa pradhAnavaTAne aMge Apatti gaNe che. rAjAe paNa dekhyuM. Apatti gaNavAvALA manuSya vicAra kare che ke na mAre bIjAne apAya ne na mAre nA kahevAya. vicAra karIza, eTale rAjA sapaDAye. rAjAne kahevuM paDyuM ke vicAramAM lAMbI mudata na cAle, mATe azakavADImAM jaI jaladI vicAra karo. chevaTe vicAra karatAM rAjyAdhikAra dhikkAranuM kArya che. AvI sthitine manuSya pradhAna paNane upAdhirUpa gaNe, te vakhate tenA AtmAnI kaI sthiti hevI joIe. dunIyAdArIne sAmAnya viSaya mATe lAIna bahAra hatA, tevA pradhAna mudrA levA taiyAra na thayA. tenA pariNAme sAdhupaNuM. cAlu viSayanI IcchA chatAM paraMparAnI AvelI pradhAna padavI chatAM evA manubhyone saMskAra evA uttama jethI pradhAnapaNAne Apati gaNe. A badhuM zAne aMge ? vicArazo te mAlama paDaze ke paugalIka sukhanI tIvra IcchAe sAdhya Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 134 muM tarIke dharAvatA na hatA. pradhAna mare yAre ka mane padavI maLe ? tenI pazu jo tIvra IcchA hAya teA. ApyA chatAM na le e kayAre? kalpakane rAjAe vinati karI, sthULabhadrane rAjA vina'ti karI pradhAnapaNuM Ape che. A sthitie vicArIzuM te devatAe| zrAvakane prasanna thayA chatAM zrAvaka| kaMi mAgatA nathI. samakitaSTi dezavirativALe ApattimAM paDe te nabhAvI le pazu bhaviSyanI Apatti ubhI na kare. bApane dArUnuM vyasana paDayuM che, paNa peAtAne dArUmAM Asakita chatAM aMdara zuM rahe che ? kAI pazu mArA pazrciyavALAne dArU pIvAnI salAha Apu nahi. samajI ane aNusamaju dArUDIyAmAM Aja kraka. peAte dArU aphINamAM dvArAelA hAya, pazu khIjAne vaLagADuM nahi, mAre vyasana paDayuM che, temAM vadhAro karavAnI vAta karUM nahiM. A vAta mehanI jageA para lAvI nAkhe. AtmAne mAhanA dArU-aphINu vaLagyA che. vyasanavALA dArU choDI zakate nathI paNa khIjAne vaLagADavAne samajI dArUDIyeA taiyAra thAya nahiM. aNusamaju baccA thoDA dArU pI ema kahe. ema samIti jIva dArUDIyeA. aphINIce che, pazu samajI che. jo samajI heya tA eja pharaka ke koIne pazu dArU aphINu vaLagavA de nahi, ne petAne navuM vyasana AvavA hai nahiM ema A sasAramAM je samakitI te samaju dArUDIyA, mithyAtvI e aNusaNaja aphINIyA dArUDIyA, te bIjAne dArU aphIza lagADe-vaLagADe. vicAra karaze teA samakItanI sthiti kaMI jagApara che. pauDhagalika sabaMdha dArUnA aphINanA vyasana jevuM dekhe. dha dvArAe gurUdvArAe ke devadrArAe paudgalika poSaNa karavAnI bAjI kema kADhI nAkhI che, te samajaNu paDaze. 44 zrAvaka dharmAdhI kema ? AthI je zrAvaka dhama vALA te pareDa kavAyata karanAra, jemanuM dhyeya mukhya raNAMgaNamAM utaravAnuM, sAdhu dhama mAM talAlIna, sAdhupaNA tene pUjya ArAdhya sIrasAvadya gaNA che, namaskAra karavAmAM paMcaparameSThi kema lIdhA ? dezavirati avirata samakItaSTine te namaskAra karavA hatA ? namo phertAvathALa saThThiILa kema nahi? ene dhyeya kayAM che ? visAme dezavitimAM DAya paNa avirata samakItaSTinuM dhyeya saviratinuM hoya, ceAthuM agara pAMcamuM guNuThANuM te chaThThA mATe taiyAra karavAnuM sthAna eTale sAdhupaNAnI nizALa, je zrAvaka dharma kahyo te kaiAnI apekSAe ? Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 e nizALapaNAnI apekSAe. sAgArIpaNAmAM je dharma te dhana dhAnya kuTuMbanI apekSAe dharma kahyoja nathI. tyAM kavAyata karo cho te apekSAe tamArAmAM dharma kahyo che. sUyagaDAMgamAM kahyuM che ke zrAvaka dharmAdhamI. dharma kaye adharma karyo? je sthaLa hisAdikathI virame te dharma. jeTalAthI virame nathI te adharma, tamArAmAM dharmane aMza ke? je caturvidha saMghamAM dAkhala thayA hoya te pitAne adhamAdhama gaNave, pitAnI uttamatA vicAravAne vakhata nathI, te balavAne vakhata ne tene lIdhe mAna meLavavAne vakhata kyAMthI hoya? pitAne saMdhane dAsa mAnanAra saMghamAM gaNAya - jene dharma huM baga lAgatuM hoya, je pite tIrthakarane pUjya gaNAvA taiyAra thAya tene caturvidha saMghamAM zI rIte gaNAya? pite zeTha jaNAve te vakhate kahI zakIe ke bezarama che, je cAlu sthitimAM gaNAtA hoya te te pitAnA meDhethI gaNave te bezaramAM che. tamArAmAM saMghapaNuM heya te tamAre rUMvADe rUMvADe saMghanuM dAsapaNuM heya. tame dharmanA dAsa bane, sarvaviratinA sevaka gaNe te zAstrakAra tamane saMghamAM gaNe. (ame saMgha)e zabda belanArane kahI Ape che ke tame saMghamAM nathI, dezavirati eTale dharamanI apekSAe amArI keDInI kiMmata nathI. keI bhAvazALIo zAsanane bacAvanArA, sAcA saMghane vicAra kayA hoya? je tame kaIne upagAra mAne te vakhata sAme kahe che ke meM te mArI pharaja bajAvI che. meM kaMI karyuM nathI, te ApaNe gharanA mananA upagArI thaI besavuM, je dhAre che ke amane tIrthakara mahArAjA namaskAra kare che tevAne svapna paNa tIrthakara namaskAra karatA nathI. tIrthakara tIrthane zA mATe namaskAra kare? prazna thaye tyAre je kevaLI thayA pachI kevaLIne paNa namaskAra na kare, tIrthakarane paNa namaskAra na kare, tevAmAM sarva kevaLInA AgevAna tevA tIrthane namaskAra karIne kAma zuM ? na namaskAra kare te mekSa cA javAne nathI, je namaskAra karavAthI phAyade nathI ne karavAthI nukazAna nathI te tIrthane namaskAra karIne tIrthakarane zuM kAma che? tIrthakara kevaLI tIrthane zA mATe namaskAra kare che? tamAma kevaLIne e adhikAra ke tAraNa kahIne bese. kevaLI kevaLIne ke tIrthakarane namaskAra na kare. tevA Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 pravacana 134 muM tevA vakhatamAM name tittpanna kahI kema bese ? tyAre tyAM khulAse karyo ke navuM prApta thavA mATe namaskAra nathI. tema junAnA rakSaNu mATe paNa namaskAra nathI. Apatti TALavA mATe paNa nathI, tyAre che zAnA mATe ? je tItha paNuM maLyu che je kevaLajJAna maLyuM che te A varSoMnI sahAnubhUtithI ja maLyu che. pUrva bhavamAM vIzasthAnaka tapa ArAdhye paNa A va sahAnubhUta na hate te vIzasthAnaka ArAdhate zAnA ? huM pAmata ja nahi, A vaganI sahAnubhUtithI ja maLyu che. ArAdhanA A varganI sahAnubhUtithI ja karI zakayA chuM eka zeTha jJAnI pAse gayA. teNe Rddhi siddhi sArI meLavI? tenA javAbamAM pahelAnA dAnamAM prabhAve bhAgyazALI thA. ATalI uMcI sthiti garIbane dAna devAnA prabhAve, garIbane zeThe namaskAra karyAM. pelA garIba mUcha maraDe ke amane zeThIyA namaskAra kare che. zeTha guNI che, tethI namaskAra kare che, paNa garIkha te dhAraNA rAkhe te ? tema caturvidhasaMdha tenI mahattA zAthI ? ke tamArA sahAnubhUti-sahakArane lIdhe tIrthaMkara padavI pAmyA chuM, mATe namaskAra, tIrthakara mahArAjane tInA sahakArathI padmavI malI che. te kAraNathI namaskAra kare che, paNa ApaNe kahIe te janArI lAjatI nathI zuM ? bArapadAmAM AgaLa kANu praveza kare ? khAra padAmAM AgaLa kANu ? prathama praveza zramaNu padAne thAya che, AgaLa zramaNa bese che, je pa`dAmAM zrAvakanI beThaka pAchaLa che. tevAe peAtAne pUjya gaNAve che. je pavitra dAnatavALA che, mAra khAya che, chatAM samaje che ke mArAmAM avaguNu che tethI mAra paDe che. cAhe samakIta dRSTi hai, deza-virati hai| paNa peAtAnA AtmAmAM rahelI nyUnatA TALavA mATe kaTibaddha hoya. jeTalA vyasanI banyA te vyasananuM bhUMDApaNuM dekhanAre bIjAne vyasanamAM joDe na.i je paudgalika bhAjIne dArU tarIke vyasana gaNe te bIjAne vyasanamAM joDanAra hAya nahiM. je AtmAne meha madirAnuM vyasana paDayuM te aNuvrata kare pauSadha kare, te samajI aphINIyA laharakA ochA karatA jAya, paNa vadhAre nahiM. tamA aNuvrate dArUnuM aphINanuM mApa, guNuvrata e laharakA ochA karavAnA, zikSAvrata, AMtare AMtare che|DavAnA, zikSAtrate meha dArUnA AMtarA che. aNuvatA viraMge Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che 47 Acarate te saMghamAM. tethI tIrthakarane, kevaLIne AlaMbana ApanAra saMgha tene upagArI gaNI namaskAra kare che. temAM mahattA temanI che, ApaNI mahattA nathI. je. zeTha garIbane namaskAra kare te punyanuM mane A sAdhana maLyuM hatuM, te apekSAe e sahakAranI kiMmata tIrthakara tIrthane namaskAra kare che. te apekSAe zrAvapaNAmAM dharma gaNyA. pagalika bAjIthI nirALa rahe te apekSAe dharma gaNya. tame addhivALA vigerevALA thayA tethI namaskAraNIya che tema svane pazu mAnaze nahi. tIrthakaree Azravane nave karyo nathI, te e jaNAvyuM. tIrthakara mAtra jaNAvanArA, karanArA nathI, hIre dIvAe jaNAvyuM, dIvAe hIro banAvyuM nathI. jinezvare kahe dhama kevaLIe kahele paNa kevaLI e banAvIne ApaNane vaLagADa nathI. tIrthakara sApha jaNAve che ke anaMtA tIrthakaree Aja adhama ne Aja dharma kahyo. jamAne jamAne palaTa thAya te keTalAka tIrthakare Ane dharma kahyo, keTalAke bIjAne dhama kahyo, tema judA paDavAnuM thatuM. AthI sAgAra-gRhasthane paNa dharma mAne, paNa paugalIka bAjIthI nirALA thavA mATe dharma mAnya che, evA sAgarikAe roja dharma karavAno na bane te mAsAmAM jarUra karo. have te ka dharma te adhikAra AgaLa batAvavAmAM Avaze. pravacana 136muM aSADa vadI 1 zanIvAra zAstrakAra mahArAjA sUcavI gayA ke A saMsAramAM je manuSyapaNuM Adi tathA paMcendriyanI saMpUrNa prApti pAmIne jeo AstikapaNAmAM AvyA che te dharmane zreSTha mAnanArA che. dareka Astika dharma mAnyA chatAM dharmane nAme bheLavAele dharmavirUddha pravRtti kare te zuM pariNAma Ave? jaina zAsana pitAne mATe paNa virUddha pravRtti karavAnI manAI kare che, deruM mati bharAvavA hoya teNe pitAnI milakata cakakhI karavI joIe. anyAyathI AvelI milakata te pAchI ApI devI joIe. caturvidha saMghamAM pite jaNAve ke meM mArI milaktanI zuddhi karI che. je keI azuddhi rahI hoya te A saMghane jaNAvuM chuM. bApadAdAthI kAMI anyAyanI rakama AvI gaI hoya te mATe saMghane jaNAve. mArI jANubahAra mArA pAse je anyAyanI rakama rahI hoya tenuM phaLa huM icchatuM nathI, derA sarakhuM mUrti bharAvavAnuM kArya anyAyathI kare te paNa Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 pravacana 132 muM zAsakAra sAMkhavA taiyAra nathI. enA kArya mATe paNa je anyAya kare te tene thAbaDavA zAsakAra taiyAra nathI. jyAre evA anyAya juThane zAstrakAra thAbaDavA taiyAra nathI, te pUjAmAM thatI hiMsAne thAbaDavA kema taiyAra thAya che? khuda bhagavAnanA maMdIra agara mUrtine aMge juTha cerIne thAbaDatA nathI. te A hiMsAne kema thAbaDe che? juThI sAkSI bharI derAMmAM Avaka karanAro agya che. ema kahI dho. sarakhuM trAjavuM have levAdevAnA kATalAM judA na hoya. te ekane eka kATalAmAM judA rAkhyA. dharamanA kATalAmAM juTha corI baMdha karyA ne hiMsA rAkhI. eka bAI vidhavA che, gurU para rAga thaye, gurUne cela nathI. pote adhama karyo, dharma pitAne bAne koI paNa adharma thAya te tene thAbaDavA taiyAra nathI, dharma pitA mATe parigraha-abrahmacArI juTha poSavA taiyAra nathI, te hiMsA piSavA kema taiyAra rahe? hiMsA karI pUjA karavAmAM dharma che te cerI abrahma juThane parigrahathI dharma kema nahiM? Ama tame kahI zakaze. zAstrakAra hiMsAne piSIne ame dharma kahetA nathI, pUjA mATe hiMsA kare ema kahetA nathI. sAdhu snAna karI pUjA kare che? bhale pUjA che. bhale, che, ke zabda vastu ISTa heya ane kAraNathI aniSTa thatI hoya tyAM A be zabda vaparAya che. je ke jina maMdira che chatAM sAvadhakArya AthI kamalaprabhAcAryanI vAta dhyAnamAM leje. ekalA cityavAsI zaheramAM che, sAdhupaNuM sAruM paNa zAsananI unnatti apurva lAbhadAyI che. e mudAmAM be mata na hatA, paNa muddo kayAM utaryo? mATe bhagavAnanI pUjA sAdhuoe karavI joIe. A bAbatanA be pakSa paDyA. kamala prabhAcArya te vakhate gItArtha, belAvyA, AvyA, nirNaya karyo ke sAdhUthI koIpaNa prakAre sAvadhakArya thAya nahiM. comAsAno vakhata Avye, badhAe maLI vinaMti karI. ke Apa ahIM caNAsuM rahe. mAsuM kare te tamAre mATe paNa eka maMdira baMdhAvIe, tyAre tyAM kamalaprabhAcAryuM khuluM kahyuM. na gaNyA zrAvakone, cityavAsIne chatAM khule khuvaluM kahI dIdhuM ke jeke jinamaMdIra che te paNa sAvadha che, teno artha keTale jinamaMdIra te mAnya che, jo ke kayAre kahevAya? pahelAM ISTapaNu jaNAvavuM hoya tyAre sAruM che, paNa cityavAsI mATe, amArA sAdhunA nibhAva mATe kare te te kAmanuM nathI. jo ke te paNa vALuM vAkaya. joke vALuM ISTa Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 AgaddhAraka pravacana zreNI. vibhAga cothe hoya ne te paNavALuM aniSTa hoya, je jinapUjA mATe vicAra karIe. joke jina pUjAmAM lAbha che, paNa tyAgI thaelAe pUjA mATe hiMsAmAM pravartAvAnuM nathI, dharmanA nAme hiMsAnI chUTI hatuM te ughADA mAthAvALA sAdhune paNa chUTI Apate, te pAghaDIvALAne kema chuTI ApI ! je hiMsA juTha cerI, vyabhicAra parigraha vigere dharmane aMge choDavAnI vAta thaI hatI te zrAvaka dharmane anucita. jema juThA Adi e zrAvaka dharmane anucita kare, te dharma sAMkhe nahiM, tema ahiM paNa zrAvaka dharmane anucite hiMsA thaze te dharma sAMkhaze nahiM. kaMdamULa bhagavAnane caDAve te te zrAvakane ucita nathI. phaLa phelamAM hiMsA che tema A kaMdamULamAM hiMsA che. zrAvaka dharmane te ucita nathI. zrAvaka dharmane anucita hiMsA pUjAne bAne calAve te zAsanamAM mAnya nathI. zrAvaka dharmane ucita evA AraMbhamAM adharma mAnavuM hoya te khorAka dAna de te paNa adhama mAna, hiMsAthI khorAka banyuM. dAnamAM vadhArAmAM sAruM mAnatA nathI? pUjAmAM vadhAre phUla AvyA hate te ThIka hatuM, dhUpa-dIpa vadhAre thayA hate te ThIka hatuM. bhaktithI amArA Atma kalyANane mATe karIe chIe, te pachI emAM jema thAya tema vadhArAnI buddhi rahe, dAna paNa vadhAre ApuM to sAruM ema thAya che. tyAM jema bhAvanI vRddhine aMge vadhAre hoya te vadhAre ApuM, tema ahIM phalAdikamAM bhAvanI vRddhi mATe adhika Ape te ThIka thAya, temAM harakata zuM ? vyAkhyAnamAM dUrathI Ave tenA bhaktibhAvane vakhANa nahiM, kAraNa ke dUrathI AvanAra cAlavAmAM vadhAre hiMsA karI, najIkathI AvanAre cAlavAmAM ochI hiMsA karI. ahIM hiMsAnuM anumodana nathI. zrAvakocita hiMsA chatAM zubha pariNAmathI lAbha che. hiMsA karI chatAM lAbha mAno te ayogya hatuM, paNa zrAvaka dharmane ucita je hiMsA temAM zuddha bhAva rahI zake che. asayaMmathI upArjana kareluM karma ane bIjuM paNa karma ane zubha bhAvathI teDI nAkhe. pUjAnA adhikAramAM ja jaina zAsana calAvI letuM nathI. cerI, abrahA, parigraha te zrAvaka dharmane anucita, mATe te jaina calAvI letA nathI, tema ahiM A hiMsA paNa zrAvaka dharmane anucita hoya te jaina zAsana calAvI le nahiM, zrAvaka dharmane anucita juThAdika nahIM calAvI levAmAM AvyuM. te ucitamAM nAkhI de te kamaLAvALe ja nAkhI de. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 13 muM TIlAne virodha nathI mAtra kesaranA tilakane virodha che. pratimA na mAnanArA bhAIone kevaLa jinezvara mahArAjane virodha che. pitAnI parakhadAmAM TIluM kADhIne keTalAka AvyA hoya te upara vAMkI najara nahIM, paNa kesarane cAMle karI AvyuM hoya te ja vAMkI najara pitAnAmAMnA heLI khele, mahAdeva hanumAna mAne, tenI aDacaNa nahIM, mAtra kesaranA cAMllAvALAnI tarapha vAMkI najara, mAravADa mevADamAM neratA hoLI khasyA nathI ne jinezvaranA derA kema khasyA? hanumAna mahAdeva mithyAtvIne mAne tenA karatAM A mAnanArA upara vAMkI dRSTi che e kabUla karyuM. have A upara AvIe. ahIM kesarane cAMdalAvALA upara kaTAkSa vadhAre rahe che. e kabUlAta thaI. vItarAgane bIjA rUpe mAne te mithyAtva mAtA mahAdeva pAse tema bAvA jegI pAse dunIyAmAM ja hoya ne tamArI pAse pagasika sukhanA rAganI IcchA rAkhe te? mAtA mahAdeva pAse jaIne je laukika IcchA karI emanI pAse javA devA, je vItarAgaderanI vItarAga tarIke mAne emAM je pUjana kare te kayA zAstra AdhAre teM mithyAtva kahyuM? tArI chabI bApaDIe hAthamAM lIdhI te tAre AleyaNa kema na levAnI? mUtine tarUpa tAre. mAnavI nathI. taddarUpe mAne te tAre mithyAtva kayAMthI lAgavAnuM. mUtimAM kudevapaNuM kayAM che? mAtA hanumAnanI mahAdevanI mUtine mAne che. mUrti e kudeva kayAM che? mUrti je kudeva heya te jinezvaranI mUrti sudevanI che. je mUrti mULa jina mUrati jina sArIkhI rUpe mAnavI na hoya te kudeva kayAM che? tamAre mUrtine saMbaMdha che ke mULane ? te saMbaMdha kabUla kare te kudevane tyAga karanAre kudevanI mUrti paNa na mAnavI te sudevane mAnanAre sudevanI mUrti mAnavI joIe. kudeva tyAga karyo temAM kudevanI mUrtine tyAga AvyuM ke nahi ? kaI apekSAe. je deva ane mUrtine saMbaMdha che te sudevane aMgIkAra karavAthI kudevanI mUrti paNa aMgIkAra thaI gaI. mithyAtvanA tyAgavALAne kudevanI mUrtine tyAga che te sudevanI mUrtine aMgIkAra che. dunIyAThArImAM pheTAne aMge asalanA zarIre kaMI paNa asara thatI nathI, paNa lAgaNInuM cihna kare che. A tIrthakaranuM eka bAvaluM gaNAya paNa sanmAna karavAthI lAgaNI pradarzita thaI ke nahiM? bhalA temane bhagavAnanI mUrti joItI nathI te tamArA pheTA zA mATe ? philmo zA mATe? ajamera morabImAM phalema levAI che. lu munima pahelAM haDatALa zeThanA nAma upara mUke, tema jainazAsananI veSadhArI peDhImAM bhagavAnane nAme haDatALa mUke. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 Agama ddhAraka pravacana zreNa, vibhAga che prAtihAryonI satata hAjarI mUrtine aMge mULane nukazAna ke phAyade kaMI nathI, mAtra lAgaNI pradarzana. tIrthakara bhagavAna haiyAta hatA tyAre chatra cAmara dharAtA vIMjAtA hatA, te chatra cAmara konA cihna? te tamArA tIrthaMkara tyAgI hatA ja nahIM ema kahI che. rAjAo covIsa kalAka chatra cAmara sAthe rAkhatA nathI, mAtra sabhAmAM rAkhe. sasaraNa keI navI jagAe kaI navIna devatA Ave evA kAraNomAM thAya, paNa ATha prAtihArya zabdano artha samaje. pratihAra eTale cepadAra, tenI je kiyA te prAtihArya. cepadAranI mAphaka covIsa kalAka niyamita prAtihAryonI hAjarI, jIvatA saMsAramAM haju rahelA zarIravALA, jemAMthI bacI zakAya tevuM che. tyAM kare tyAM tyAgI pAchuM ne ahIM kare tyAM bhegIpaNuM mAne che. devatAnI IMdranI tAkAta nathI ke chatra cAmara dharI zake. je bhagavAna ne kahe che, jene sAkSAtamAM vadhe nathI tene mUrtimAM kaye vadhe Ave? zeThanA nAma upara ja haDatALa mAre che. eTale badhuM pitAne maLe. devatAo je cAmara vije tenA eka ratnanI kimata keTalI ? kahe eTalA parigrahadhArI bhagavAna hatA. maNirAna vairya jaDelA devatAI ratna ane maNIonI kiMmata keTalI? te bhagavAna parigrahadhArI hatA. niSparigrahI na hatA? pUNimAM ane bIjanA caMdra jevA eTale zuM? cAle mULa vAtamAM Ave. jainazAsana jainadharma pitAne nAme pitAne anucita pravRtti thAya te te dharamanA nAme calAvI levA taiyAra nathI. AthI gherIyAnuM AMkaDAnuM dUdha pAya te bheLavAIne pIvuM nahiM. tema ahIM dharmamAM paNa pitAne nAme anucita pravRtti calAvI zakAya nahiM. manuSya bhedane na jANe te sAmAnya jANI zake nahiM. Arya ane anArtha manuSyanA bheda hoya te Arya anArya vastune oLakhe nahiM te manuSyane oLakhe nahiM. jema AMgaLane aMgUThe jANyA sivAya paMje jaNAya nahiM tema zrAvakadharma ane sAdhudharma jeNe dharma jANa hoya teNe baMne jANavA joIe. dharmane jANe kayAre? A be prakAranA dharma jANe tyAre, nahIMtara dharma jANyA ja nathI. zrAvaka ane sAdhu dharma sivAya jagatamAM dharma cIja nathI. jema pAMca AMgaLI maLI paMje thaye Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 134 muM che. tema zrAvaka ane sAdhu dhama maLI dharma cIja banelI che. emAM paNa zrAvaka dharma e paheluM pagathIyuM. ethI keTalAka samajatA hoya ke tAbedAra nAnA rAjAne pradhAna hatA. te pradhAna keIka vakhata moTA rAjAne tyAM gayo. meTA rAjAe pradhAnanI parIkSA karavA mATe prazna karyo ke tAre rAjA ke ne huM ke? have ze uttara de? je pitAnA rAjAnI nyUnatA kare te tyAM gaLuM kapAI jAya. ahIM nyUnatA kare te tarata bhUkkA nikalI jAya, sAba ! Apa punamakA caMdra jese, hamarA rAjA dhruja-bIjakA cAMda jesA. A rAjAne saMtoSa thaye, pachI pitAnA rAjA pAse gaye cara-hUta karatAM cADIyA rAjyamAM vadhAre heya. cADIyAne pagAra de na paDe. tyAM jaI cADIye kahe ke tamAre pradhAna Ama bolya. sIbAta. merI sevA arpaNa huI eTalA divasa paNa buddhithI sevA na malI. jagatamAM ekabI AdamI punamakI cAMdakuM namaskAra karatA nahIM hai, dUjakA cAMdakuM saba namaskAra karatA he. punamakA cAMda baDha gayA paNa have ghaTatA jAya che. era bIjakA cAMda vadhatA jAya che. dina pratidIna. usa rAjameM pila dekhI apane rAjame esA pratibaMdha che ke-dIna pratidIna rAja baDhatA he. kahevAnI matalaba e che ke agamacetI vAparI, je prazna pUchanAramAM akkala na hoya to uttara paNa evo ja devAya. tame A vicAra karaze. A mane khyAla na hatuM. bIjanA cAMdanI sthiti tame na samajyA. amane pahele pagathIe kahyA eTale nIce jamIna sAthe lAgatuM paheluM pagathIyuM. ucuM juduM che, e dhyAnamAM le. paheluM bIjuM pagathIyuM caDavA mATe, paheluM paheluM kahevAya paNa phaLa kayAre ? AgaLa caDe tyAre, ekaDe eke pahele heya. ekaDe zIkhavyA vagara 100 zIkhavAya nahiM. tema sarvavirati e dezavirati vagara apAya nahiM. ekaDA vagara 100 nahiM ne? kahenArane muddo e che ke dezavirati Ape, te pALe pachI sarvavirati Ape. eka bhaNune bhU tene cAhe je yAda karI zake. bhaNatara thaI gayuM che, te sarvavirati AtmAne svabhAva che. te pachI tane savAla rahetuM nathI ke pahelAM kayuM karavuM? sarvaviratinA dhyeyapUrvaka dezavirati hoya abhayadevasUri, hahibhadrasUri e lakhyuM ke, duSamakALamAM pratimA dhAraNa karI pachI ja sAdhupaNuM levuM, paMcAzakamAM A niyama bAMdhyuM te Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 53 tamAre kabUla che ke nahiM? dareka zAsana premIone e kabUla karavuM ja paDe. ahIM pratimA vaDana karavAnI haribhadrasUrijIe kaheluM che, paNa lagIra pUche ke pratimA mATe sAmAnya eka be mahinA yAvata agIAra mahinAnI mudata che, tema bIjI maryAdA che ke nahiM? dareka pratimA aMtarmadUta kALanI paNa che. agIAra aMtarmukta eTale bAvIsa ghaDIthI ocho divasa hetuM nathI. pratimAne niyama kare che. te aMtaramuhUrta upara cIThThI caDavI che. jene zrAvaka paNanA pariNAma thAya tene paNa sAdhue sAdhupaNAmAM lAvavAne upadeza de ke pariNAma na lAvavAne vicAra karAvave.? zAstrakAro sAme savAla karyo che ke tame gurU pAse vrata zA mATe levAnA rAkhe che? pitAnA AtmAthI vrata karavuM che temAM gurUne vacamAM zuM karavA che? je pariNAma nathI thayA te vacamAM gurUne nAkhIne zuM kAma che ? mATe pariNAma na hoya te paNa gurUnI zAkSInI jarUra nathI. tyAM samAdhAna ApyuM che ke je pariNAme vrata levA mAMgate hoya temAM guru upadeza ApI vadhAro kare. apariNAmIne pariNAmI banAve. je parastrI tyAganA vrata levA AvyA tene guru svastrInI chUTa che ema kahevAnA ke astrIne paNa tyAga karavAnuM kaheze ? dezavirati levA AvelAne sarvavirati levAne paNa upadeza Apaze. tamArA hisAbe sarvaviratine te vakhata upadeza apAya nahiM. mULa temane Azaya agIAra pratimAne nAme pAMca varasa kADhI nAkhavA te zrAvaka dharma che, kartavya che, kalyANakArI che, melanI jaDa che, paNa kayA mudAe? jene sarvaviratinuM dhyeya na hoya te zrAvakapaNAne vrata pALe te nakAmA pagathIyA ghase che. ekaDIyAmAM chokaro zA mATe bhaNe che ? AgaLa vepAra rojagAramAM hoMzIyAra nivaDe tethI. zrAvaka paNavALAne sarvaviratinuM dhyeya nathI, tene dezavirati AvatI nathI. e zrAvaka comAsAmAM sAmAyaka, Avazyaka, pauSadha, devArzana, snAtra, pUjA, dAna, tapasyA A vigere kAryo kare, e kayA muddAthI kare ? A mAruM comAsuM emAM zobhe. comAsAnI zobhA A nava kAryomAM, temAM sAmAyakanuM svarUpa AgaLa batAvI gayA chIe. tenuM phaLa devatAnA 2,5trapapa papama jame karI zake. 48 mInITamAM ATalI milakata maLe. ATalI devatAI puNyAI beghaDI sAmAyikamAM meLavI zake. A te nirjaka ke baMdha? sAmAyika saMvara nijara ke baMdha mATe? sAmAyikamAM je zaDha pariNati e nirjarAnI zreNie javAnI, paNa azubha pariNatine abhAva e zubhane sadbhAva. e zubha baMdha karAvaze. durgati na thAya Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 pravacana 134 muM te dharmanuM phaLa che. te dvArA saMvara, zubhabaMdha, zubhabaMdha bhavamAM rakhaDAvanAra nathI. have te kevI rIte bhavamAM rakhaDAvanAra nathI, tenuM svarUpa AgaLa batAvavAmAM Avaze. pravacana 137 muM aSADavadI 2 ravivAra zAstrakAra mahArAjA AgaLa sUcavI gayA ke-dareka jIve dareka manuSya dareka Astike samajavAnI jarUra che ke-A janma pachI jIvanI keI paNa avasthA rahevAnI che. A jIvana, pacIsa, pacAsa ke te varSanuM paNa aMte cheDe che. jIvane mAnyA pachI puNya ane pApa sadugati ane durgatimAM matabheda hoya, paNa maraNamAM matabheda keIne nathI. nAstika paNa maraNamAM matabhedavA nathI. jIva svarga puNya pApa narakamAM matabheda che, maraNa e sarvamAnya siddhAMta. jIva-puNya-pApa-svarga-naraka e badhA Astikane mAnya, maraNa e sarvamAnya che. te jIvane mAnanArAe eka siddhAMta mAnavAne jarUra rahyo, jIva maravAne te jIvanI kaMIka bIjI avasthA thavAnI. A avasthAnA palaTA sAthe jiMdagI sudhI je mahenata karI meLavyuM te badhuM melavAnuM. tyAre hAthamAM rahevAnuM zuM ? vastu nAza thavA chatAM tenuM jJAna rahevAnuM jagatamAM vastune nAza thayA chatAM vastunuM jJAna ApaNu pAse rahe che. cepaDI phATI jAya paNa tethI meLaveluM jJAna rahe che. vastune nAza thayA chatAM vastunuM jJAna rahe che. te meLavelI cIja melavI paDaze. vastu nAza pAmaze paNa vastunA saMskAra nAza pAmavAne nahiM, sArA saMskAra meLavyA haze te raheze. kharAba saMskAra meLavyA haze te te kharAba saMskAra raheze. jJAnadarzana cAritranA saMskAra nAkhyA haze te Takaze. jagatanA padArtho puNya agara pApanA sAdhana che. nAza pAme, cAlyA jAya chatAM tene aMge thaeluM puNya pApa e naSTa thavAnuM nathI. jyAre A jiMdagI pachI A jiMdagInA sAdhanothI meLaveluM puNya pApa e bemAMthI ekene nAza nathI. jema vastuthI khoTe saMskAra maLe te khoTA saMskAra nAza pAme. je pApanA kAryo karyA hoya te kAryothI pApa baMdhAyuM hoya, te kAryothI pApa baMdhAyuM hoya te pApa bIjA bhave jyAre pavitra saMskAra Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 55 thAya tyAre ja tene nAza thaI zake. bIjA bhavamAM pavitra saMskAra na thAya tyAM sudhI pahelAMnA saMskAra nAza na pAme. pApanA saMskAra nAza thAya ane sArA saMskAra AvavA e keTaluM asaMbhavita che. bAvaLIye vAvAI gayo. pAchA bIja kAMTA paDayA, paDavAnA, pAchA bAvaLIyA ugavAnA, tema bAvaLIyAnI paraMparA cAlavAnI. tema ApaNe pApa karIe te AvatA bhavamAM pApanA saMskAra phaLe. A vAta dhyAnamAM lezo te zAstrakAra je jaNAve che ke eka paNa vakhata cUkI gayA ne kharAba saMskAra AtmAmAM paDI gayA che tene cheDe AvavuM muzkela paDe. tataDIyA guvAra jevA azubha saMskAranI paraMparA kayAM aTakaze? tataDIye guvAra-kaThaNa guvAra tene eka dANe vAgye eTale AkhI sIMga tevo ja guvAra, tenA jeTalA dANuM tevI ja sIMga thAya, tene cheDe kayAM? eka dANAmAMthI seMkaDo tattaDIyA guvAra thAya. tema pApane saMskAra AtmAmAM paDaye te, pApanI paraMparA dareka bhave cAlyA karavAnI. mahAnuMbhAva! A manuSyabhava ciMtAmaNI ratna sarakho maLe, te khasI gayA te tamane anaMtakALe pharI manuSyabhava maLavAnuM ThekANuM paDaze nahiM. tataDIyA guvAthI paraMpaNa zarU thaI temAMthI eka guvAra muzkela che. ApaNe pApanA saMskAramAM paDI gayA te caDavuM ghaNuM muzkela che. AthI caDavuM muzkela nahIM paNa asaMbhavita thayuM, kemake tataDIyAmAMthI tataDIyA ja thavAne. keTalIka vakhata evA saMjoge bane ke pahelAMnA sArA saMskAra paDI gayA che, tataDIye guvAra na vavAya te phera uge nahiM, tema nigedamAM na jaIe. nigodamAM alpabaMdha ane adhika nirjarA kyAre ? AthI darekane keTalI nigada dazA kahIe chIe. paceMdriyamAMthI caudriya temAMthI teIdriya; temAMthI yAvata nigada ne nigadamAMthI pAchA vaLe. te sivAya bIjAmAMthI pAchA vaLavAno niyama nathI. nigodamAM navA saMskAra Ave nahiM ane junA saMskAranuM phaLa bhegavavuM paDe. tyAM baha nirA ne a5baMdha. eTale bAMdhavAnuM ochuM te akAma nira. nige damAM baMdha na hoya te bahAra AvI bhagave zuM? nigodamAM paNa zuM Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa pravacana 134 muM bhagave? jene mahu niza che tene jaladI nikaLavAnuM che, paNa tyAMnA saskAra pAchA maLatA rahe te apamadha laane alpa nirjarA rahe. nika LavAnA pahelAMnA bhava temAM apabaMdha ne bahunijaza heAya. tattva e che ke jyAM jIva zuM che? e samajavAmAM nathI. ka teDavAnI kevI jarUra che, te paNa jANavAmAM nathI. AgaLa kaI avasthA suMdara che ? tene khyAla nathI. tevAne kama truTavA e kevI rIte bane ? huM bhUle paDayo ja nathI. bhUlA paDelA che chatAM e mAge kevI rIte Ave ? ApaNe A kSetrAdi pAmyA chIe, ethI A avasthA amuka kaeNthI che. vigere bhaviSyane khyAla che. bIjI dazA meLavavAnA prayatna che. te meLave e svabhAvika che, paNa jene cAlu avasthAnuM bhAna-pApa, jIva, karma vigerenuM bhAna nathI evI avasthAmAM pApa kSaya thAya ane puNya baMdhAya te keTaluM muzkela ? AthI anatA janmA, jene puNya pApane khyAla nathI, puNya meLavavAnuM ne pApa teDavAnuM lakSya nathI ane pApa bharAyeluM che evAne pApa chuTavA mATe anatA janmA joie. AthI jJaLatajAyAALasApe kahyuM eTale anaMtakAya jIvA anatI utsaryAMNI avasarpINI sudhI peAtAnI kAyAmAM upaje che ane mare che. eka utsaONImAM keTalA janmA thAya. evI anaMtI utsaANI avasaNI thAya paNa pApakSaya karavAnA ke puNya meLavavAnA vakhata ApaNane maLe nahi. cAra jJAnI sarakhA paNu ana teAkALa nigeAdamAM rakhaDe 30da lahu mAnuSe mave he gautama! manuSyabhava maLavA ghaNA duSkara che. gautama svAmI cAra jJAnavALA, tene mahAvIra bhagavAna jaNAve che. cAra jJAnavALA paNu aneka janmA rakhaDe che. mati ne zruta saMpUNaeN` DhAya, cauda pUrvadhara DrAya, avadhi paNuM saMpUrNa haiAya eTale leAkane jANakAra evA avadhijJAnI tathA mana:paryava-jJAnavALA, AvI sthitie pahoMcelA jIve e paNa pattitta thAya te e nigedamAM anaMtI utsarpiNI ne avasapaNI sudhI rakhaDayA kare. keTalIka vakhata padArthanI prIti hoya tyAre lUTArAnA bhaya dekhI padArthAnI rakSA kharAkhara thAya. keTalIka vakhata bhaya dekhe eTale pahelA peAtIyA kADhI nAkhe. dhana upara tIvra rAga che. enuM dhana gayuM pazu mAre tA rakSA karavI che. keTalAkA e sthitimAM haze ke cauda pUrvI adhi manaHpUva jJAnI paDI jAya teA ApaNe paDIe temAM navAI zI ? A zabdo mAyalAnA che. haju dhama rAga jAgyA nathI. kATidhvaja ne tyAM cArI thAya Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cothA tethI pate dhana pheMkI detA nathI. cAhe upazamazreNie caDhelA paDyA heya. cauda pUrvI avadhijJAnI paDyA hoya, te paNa peAtAne maLyuM hAya tenI vadhAre rakSA kare. ulaTA vadhAre jAgatA thAya. ahI A pApane kanA, viSaya kaSAyanA, bharAse na rAkhatAM gheADA paNa dharama karatA jAgatA rahe, tamane jAgatA rahevA mAM samAcAra ApyA che. tame cauda pUvi vigere paDyA te tame joyuM nathI. emaNe jANeluM dekheluM tamane kahyuM zuM karavA ? sarakAre eka cArI thai hAya te chApI jAhera karI. zA mATe ? tamAre tALA tavAsavA, ghara melI cAlyA javA makhara ApI ke sAvaceta thavA khakhara ApI ? AvA cAra che mATe gaphalatI na rAkhazeA. viSaya kaSAya AraMbha parigraDa AvA cAra che te keTivajane ghera khAtara pADe che. upazamazreNivALAne caudapUrvAne paNa pADI nAkhe che ane anaMtAbhava sudhI rakhaDAve che. tame gaphalatamAM rahyA te tamArI vale zI ? gautama ! viSayAdika e cAra che. e kATadhvajane tyAM kAMNu karatA DaravAnA nahiM, mATe he gautama ! manuSyabhava maLavA ghaNA dUrlabha che. vikalendriya vigeremAM jAya te amuka muddata sudhI rahevuM ja paDaze, ahIM pApanA saMskAra eka vakhata AtmAmAM peThA te| anaMtA kALe te pApa paraparAe baMdha thavAnA. AvI rIte je samaje, te dhama zA mATe jInezvare kahyo ? te ke ATalA ja mATe. pApanA saskAra AtmAmAM pese nahi ane pApanI paraparA cAle nahiM ane nigehamAM jaI pApanI pararaMparA bhAgavavI na paDe. dhama e durgAtavAravA mATe jInezvare kahyo che. dareka Astikane karaNIya che. 57 e dhama nAme chetarAI jaze nahiM. nahIMtara mIyuM metI pazu meAtI kahevAya. ImITezana hIrA paNa hIrA kahevAya. hIrA mAtI nAmathI kaiAI jhaverI gharAya ? dharAya gamAra. ImITezanathI gamAra hAya te sASa pakaDe, paNa jhaverI tethI sa MteSa pakaDI zake nahiM. tema ahI dhama nAma sAMbhaLI satASa pakaDA tA. gamAra jevA gaNAva. pArakhIne sAcA hIrA hAya tA ja jhaverIe sateSa pakaDavAnA hoya, tema dharma nAma sAMbhaLI sa MteSa na pakaDA paNa svarUpa samajI sAcA dharma pakaDA. tethI dharmanuM svarUpa samajAvyuM. durgati vAranAra ne sugati ApanAra ahiMsA saMyama ane taparUpa dharma che, te dhama jinezvare batAvelA che. te kahyo che. dunIyAnI cIjomanane mujhAvanArI che. jinezvare kahelA mAtra'nu' AcaraNu A bhave ane bhavAMtare pazu suMdara pariNAma lAve, Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 pravacana 134 muM AraMbha-parigrahanA piSaNane sAdhu upadeza Ape ? AthI dharma sivAya bIjuM kartavya nathI, evuM je mAne te samakitI paNa zuddha devane mAnyA kayAre gaNAya? chelalAmAM chelluM zuddha deve kaheluM karavA lAyaka che. guru zuM kahe che? AraMbhAdika sArA gaNAve che? nA te paNa kharAba kahe che. je AraMbhAdika gurU sArA kahe te elAmAMthI cUlAmAM paDayA. gurUe kahyuM ke karavuM joIe te te pachI "nAdA kurApAna mULamAM vAMdare ne tene pAye dArU, pachI zuM bAkI rahe. mULa AraMbhAdikamAM derAe gRhastha, temAM AraMbhAdikanuM piSaNa karavAmAM Ave te? te gurU zuM kahe ? gurUnuM vakatavya e ja hoya ke AraMbha parigraha viSaya kaSAyane cheDavA ja joIe. gurU elAmAMthI bhaThThImAM nAkhe, kAraNa pahelAM pite ghera hatA tyAre AraMbha pitAnA ghara jeTale kare, parigraha potAnA ghara jeTale, have AkhA gAmanI phIkara. badhAne AraMbhAdikane upadeza daI bhaThThImAM baLI maravAnuM. je e AraMbha-parigraDanI viratine upadeza heAya te gurUmahArAja virati karavAnuM ja kahe che. have AraMbhAdikanA tyAgane ke tenA piSaNane dharma gaNe che? pahelAM dharmane dharmarUpe jANavAnI tamArI pharaja che. e jANyo tyAre e jANavAnI jarUra che ke AraMbhAdika DUbADI mAranArA che. vastunuM svarUpa khyAla bahAra javuM na joIe e ja samakata. prathama vicAranuM parivartana meMgrese je pitAnI hIlacAla zarU karI te vakhata kaMI paNa sattA na hatI. mAtra vicAranAM parivartana. AkhA dezane AMgaLI upara nacAvyA tenI jaDa mAtra vicAra parivartana upara hatI. racanAtmaka kAryakrama thoDI mudatathI zarU thayuM, pahelAM mAtra vicAre sudhAre, temAM varase nikaLI gayA. mATe pahelAM vicAranuM vAtAvaraNa sudhAre, te ja samakata. anAdikALathI sparzane anukULa AvyuM te sAruM, pAMca Indriyane je anukULa te tamAre anukULa, tene je pratikULa, te tamAre pratikULa. Indriyane bhale anukULa hoya, paNa mane-AtmAne anukULa che ke nahiM? te vicAra na karyo. je tamArI upara sattA calAvanAra varga te kayA rUpe raju kare. pitAnA phAyadAne, tame indriyo dvArA avAja raju kare che. tamArA tarIke avAja kayAre 2ju karyo? janmo sudhI abhiprAya raju karyA paNa Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe e indriye kaDhAve ne e tamArA AtmAnA nAme raju kare. sattA tamArI AtmAnA taraphanA pratinidhi nIme paNa pasaMda pAte kare. eTalavAnuM pasaMda kANu kare? jo A jagata jUlama bhareluM lAge te| AtmA mATe julama bhareluM kema nathI lAgatuM ? tamArA AtmAnA hitanA avAja kayAre raju karyAM? tamane game e mane gamyuM ? dareka janmamAM iMdriyane je gamyuM te tamAre gamatuM gaNavuM paDayu. paNa tamane je game te eNe gamatuM gaNyuM ? saMvaranA sAdhanA tamane hitakArI, nirAnA tamane hitakArI, te IndriyAe gaNyA 59 sva ane paranI sattA eTale AtmA ane indriyAnI sattA A sattA dvArAe avAja rajU thatA khaMdha karavA ane jAhera karavuM ke A amane dabAvIne amArI milakata jhuMTavI levA mAge che. agreja deDhasA varasa luMTatA rahyo che tene kADhatA keTalI mahenata paDI te, anAdinA meha luMTArA, AnuM jIvana zA upara ? indriyA upara zAkArAe pahelA jaNAvyuM ke iMdriyethI thaelA sukhane sukharUpa gaNaze nahiM. UMDA utarI, iMdriyA jAte AtmAnI avanati karanAra che. AtmAnI unnati te iMdrayAne ghera zeka. je deza upara pASAya rahyo hAya te| deza paNa IMdriyA dvArAe. je peAtAne nukazAna na heAya tevA hitamAM ja bhaLate thAya. jemAM iMdriyAne aDacaNu na hoya tevA raste javA de. tapa-45-yAna abhyAsamAM aDacaNu na paDe kAne ? atmAne ke iMdriyAne ? iMdriyA ane tenA viSayeAne aDacaNa paDe te thavA devAnuM nahIM. mAnacesTara ne lIvara pulane nukazAna thAya tevuM nukazAna hAya tA thavA devuM nahuiM tema kSaNe kSaNe AtmAnA sukhamAM ADA AvanAra indriya sattAdhIza che. te tamArI pharaja kaI ? enA ADApaNAnI darakAra na karatAM tamArUM hita tamAre ciMtavI levu. dhanI vicAraNA vakhate iMdriyanI anukULatA pratikULatA jovI na joie. iMdriyanuM hita tapAsI joI kabUla karavA jAva tyAM sudhI tamArUM hita ke phAyadA thavAnA nathI. je anAdikALanA tamane khAvavAmAM ja peAtAnuM hiMta mAnanArA evAne pUchIne tame dharma karavA jAva? zunegAnI marajI pramANe je kerTImAM nyAya cUkavAya te nyAyanI ke na kahevAya. ahIM tame zuM kare che? A IndriyA gunegAra banI pAMjarAmAM khaDI thaI. tene pUche che. tene aDacaNa DAya te nahIM ane kahI de che ? gunegArane pUchIne nyAya teAlanArA te nyAyAsana kevuM zaibhAvI zake ? tema Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 pravacana 134 muM AtmAne zI Adata paDI che ke gunegAranI marajI na heAya te baMdha karavuM paDe. teTalA mATe jaNAvyuM ke dharma karanAre vicAravAnI jarUra che ke A zarIra jaDa, huM cetana, A vibhAga zA mATe jaNAvyeA che? A paradezI sarakAra, A svadezI sarakAra, jaDa ane cetananA vibhAga, jJAna-ke zraddhA vagara kAIpaNa jagAe samyakatva mAneluM nathI. banne vibhAga jANe nahIM, mAne nahIM, tyAM sudhI sakavI hAI zakatA nathI. pRthvIkAyAdikane cetana dhAravA pahelAM, dharmAsti kAyAdikane jaDa dhAravA pahelAM, A zarIra jaDa, AtmA cetana enA vicAra teA kara, vRDhavI jJaja jJahaLa vAka kahe che. paNu pahelAM A cetana, A zarIra jaDa gaNeA. ApaNe kAnI cAle cAlIe chIe, jaDanI cAle cAlIe chIe. jaDane tyAM cetana munima che ke cetanane tyAM jaDa munima che ? A zarIraneA mAlIka huM, A te munima, ene bahAra karavA e mArI mukhatyArI che. mArUM hita-hAya teve raste javuM te tenI pharaja che. e raste na jAya te nAkarIthI khaseDavA, mahAbharADI maDika cAra A jIvana zA mATe TakAvAya che pASaya che ? hAmAsana je lAbhe maLyA che. tenAthI khIjA sArA lAbha meLavavA mATe, je kaDuATe lAbhA maLatA baMdha thAya te dahADe A zarIrane rajA ApI devAnI-vAsarAvavAnuM. AthI maDika cAranuM draSTAMta dvIdhuM che, te dahADe bajAramAM bese pATA AMdhe laMgaDA cAle. jayAM rAta paDI eTale khajAramAM beThelA eTale madhu dukAnamAM kayAM mAla che te jANe, rAtAta khAtara pADe, khAtara pADI nagara khaDAra bhoMyarUM tyAM nAkhI Ave, savAra pahelAM pATA bAMdhI bese. bajAramAM eTheleA cAra pakaDAya zI rIte ? pakaDAtA ja nathI. kATavALA thAkI gayA, nagaranA leAkA paNa thAkayA, rAjA pAte cAra paDavA nikakSyA, A badhA nAkarInI cAkarI kare che, pratinidhi che, khuda jokhamadAra rAjA che, tethI pote cArane zeAdhavA nikaklyA. eka jagA para DhAya dharamazALAnA eTale sute che. have bharADI cAra nIkalyA. je khAtara pADI taiyAra kareluM peTaluM majura dhArI rAjAnA mAthe caDAvyuM. cera sAthe laI gayeA. bhoMyarAmAM dhana nakhAvyuM. cAranI ena badhAne bhAMyAmAM nAkhe che. bahene cetavye eTale cera nAzI gayA ne cAra pAchaLa rAjA doDace, eka mUrti hatI te upara ghA mAryA, cAranI rAjAne khabara paDI, tArI bahena mane paraNAva, ApI leze, nahIMtara parANe leze, khajAnAmAM kheATa paDI mATe dhana lAva, keTalAka dahADA thayA, Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAgamedvAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe 1 trIjI vakhata trIjI vakhata cekara pAsethI ceAreluM dhana lIdhu, jyAre kaMI nathI tyAre pelA maDIka cArane pecce jIvatA rahevA dIdhA. te mAla kaDhAvavAnA muddAe. je dahADe mAla ApavAnA aMdha kare te dahADe phAMsIe caDAvavAne, jayAM zarIra mAla ApatuM baMdha thAya tyAre vesarAvavAnuM. samakItI kenuM nAma ? pahelA mAnyatA ATalI thAya, atyAre vahIvaTa zarIranA hita mATe thAya, zarIranuM ahita haiAya te na thAya. A raste vahIvaTa cAle che mATe vahIvaTa palaTo. AtmAnuM zreya thAya tevA vahIvaTa te ja samakIta. AtmA ane zarIra ene judA pADI juvA. A AtmAnA hitamAM peSaNa kare teTaluM te tarapha jIe. jinezvareAe tamane zuM kahyuM ? AtmAnA turkazAna thavAne aMge je vahIvaTa thaI rahyo che te baMdha kare. tIthaMkaranI duSkaratA-dU bhatA tamArA dhyAnamAM Avaze. indriyAnA vahIvaTane khATA kahenAra keNu nIkaLavAnA ? badhA jIveA dekhIe te indriyeAnI mukhyatA, AtmA svataMtra vahIvaTa kare e muzkela. AkhI dunIyAmAM indriyA mukhya vahIvaTa karI rahI che. have AtmamukhI vahIvaTa kare e samakIta. A dhyAnamAM Ave tyAre dharma samajI zakAya. kalyANu mAkSa enuM ja nAma je dharmanA e bheda pADyA te indriya mukhI vahIvaTane karI zikSaNa melavanArA te zrAvaka varga, indriya vahIvaTa baMdha karI kaTImaddha thaelA varga te sAdhu vaga tenuM vizeSa svarUpa gre. dha pravacana 138 muM aSADa vadI 3 ne semavAra zAstrakAra mahArAjA bhavya prANIenA upagArane mATe dharmopadeza karatAM thakAM jaNAvI gayA ke dareka Astika dhamane zreSTha mAne che. paNa dharmanA nAme DhoravAI na jatA dharmanA svarUpa-La upara lakSya ApavuM joie. jo dharmInA svarUpa ke phaLa upara lakSya na Ape te mAtra nAma upara lakSya ApavAmAM Ave te dUdhanA nAma upara lakSya ApanArA gAya tathA bheMsanA dUdhanI jagA para thArIyA ane AkaDAnAM dUdhane pIvA lAyaka gaNe, mAtra dharma nAma upara lakSya na ApatAM dharmanA svarUpa ane phaLa upara lakSya ApavAnI jarUra che. eka aMzathI pApa dUra karavA, eka sa`thI pApa dUra karavA te anukrame zrAvaka ane sAdhu varga, evA e dhama kahyA, 360 divasa dhama e katavya ja che. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 134 muM 62 jhera ane pApa dUra karavA mATe kAi akALa nathI. jema rAgIne davA levAmAM kAI paNa akALa nathI. sApa karaDaye hAya temAM koI pazu kALa jhera utAravAmAM ayegya nathI. tema AtmAne lAgelA ane lAgatA pApa rUpI jherane adha karavAnA sarva vakhata che. amuka vakhata kanuM jhe2na utAravuM tevA eka paNa vakhata nathI. e jherIlA padArtho kADhavA mATe agara ghusatAne rokavA mATe kai vakhata sAvaceta na rahevuM te kahI zakAya nahi. chatAM paNa sApe karaDelA hAya tenuM jhera na utare te paNa tene nidrAmAM na AvavA devA. UMceA tA jhera utAravu` ke kADhavuM" muzkela paDe e UMdhI na jAya te vAta dhyAnamAM levI paDe che. phaTakA mArIne paNa jAgatA rAkhavA paDe che. ema ahIM bAra mahinA ka rUpI jherathI bacavAnuM che, chatAM paNa cAmAsAne TAima kamarUpI jhera mATe rAtrinA samaya che. te vakhata sAvaceta na rahe te karma baMdhananA pAra na rahe, cAmAsAmAM navI navI trasajIvanI utpatti, lIla phulanI utpatti, vanaspatinI utpatti hAvAthI rhiMsAmAM eTale vadhAro thAya ke je vadhArA zIyALAmAM ke unALAmAM hAtA nathI. pratyAkhyAnanI jarUra kema ? jhera khAnAranI rAtri dazA khAkhara na rakhAya te jhera utAravu muzkela paDe, tema cAturmAsikamAM je dharamamAM na Ave teA bIjI sAvacetInA dharamanA vicAra karavAnA vakhata AvavAne huM te mATe cAturmAsika nRtyamAM prathama sAmAyika batAvyuM. zaradInI havA cAlI rahI haiAya te vakhata kramADa khoMdha karavAmAM na Ave te havA Ape!Apa AvI rahI che. tArA bacAva bAraNuM baMdha karavAmAM che. bAraNu khaMdha na kare te havA asara karI rahI che. ema AtmAne aviratinA krarmI havA peThe, zaradI peThe AvI rahyA che. kaheze ke huM pApa karatA nathI, te kayAMthI pApa Ave ? kare te bhAgave, A siddhAMtathI amane pApanA saMbadha ze? Ama kahenArAne mATe sAmAyaka cIja nakAmI che. sAmAyaka eTale khAraNu baMdha karavu, paccakhANu karavuM, pApa kare tene ja lAge, vagara karyA lAgatuM ja nathI. te pApa na karavuM eTaluM ja kAma. pApa na karavAnI pratijJAnI zI jarUra che ? hiMsA karIe te hiMsAnu' pApa lAge. cArI sIgamana jIDha parigraha karIe tA tenA pApa lAge, na karIe te kaMI nahi. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgameddhAraka pravacana ANI, vibhAga cethA 63 pratijJAnI jarUra zI ? karaze te bharaze, kare te bhAgave, te nyAyane vAstavika na samajIe teA sAdhupaNuM pauSadha kai kAmanA nahIM. jyAre samajavAmAM Ave ke pApanI pratijJA na karavAnuM kAraNa zuM? kacerImAM sAce sAcI bInA lakhAvAnA hai| paNa pahelAM pratIjJA na kare te| daphtara upa2 AMkaDA paNa paDe nahi. huM juThThuM naDuM melu evI pratijJA karI, izvaranI sAkSIe huM sAcuM elIza evI pratijJA kareA, tyAre ja tamArU khelelu lakhavAmAM Ave. jo khAte rakama jame karAve te vyAja devuM paDe. jema upalaka-anAmata melI jAya te vyAja na devuM paDe. jema te baMdhAraNa te pratijJA, tema ahIM paNa pApa na karavAnI pratijJAnuM baMdhAraNa che. pApa jANavu tenI pratijJA karI pAlana karavuM te vrata kahevAya pApa na karavAnI pratijJA na kare te pApa na karavA chatAM karma lepAya che. nahiMtara ekendriya jIve ekendriyamAM rakhaData nahI. ekendriya chatra hiMsA karatA nathI, juTha ekalatA nathI. cArI karatA nathI, bhaMDAra rAkhatA nathI, srIgamana karatA nathI, pAMcamAMthI eka paNu pApa karatA nathI, tamArAmAMthI sAdhu thayA, upacega rAkhe, upayeAge cAlatA paNa hiMsA thai jAya, paNa ene te muddala huiMsA na thAya. temAM sUkSma nigeAdanA jIvA kAInI hiMsAnA kAraNu na bane, na keIne mAre ke na koIthI mare. pete bIjAthI mare nahiM. peAtAnI hiMsAthI bIjAne krama` na lAge. AvA sUkSma ekendriya che. ete sarvathA pApa samajyA nathI. pApa na karavAnI pratijJA karI nathI. pApa samajavA ane pApanI pratijJA karavI temAMthI ekeya nathI, mATe karamathI bacatA nathI. pApane jANe! ne jANIne pApa na karavAnI pratijJA kare| ane pratijJA karI AgaLa tenuM pAlana kare. A mATe je zAstrakAre vratanuM lakSaNa kahyuM zAstrA ghupeca kSAraLa pahelAM jANavuM ne jANIne pratijJA karavI ane pachI te pApa na karavuM, tenuM nAma vrata kahevAya. have A jagA para pApa jANyA vagara pratijJA vagara pApa na karavu teTalA mAtrathI bacavuM thatuM nathI. rhiMtara ekendriya kayAranAe mAkSe gayA hota. peAte hiMsA karatA nathI, e kaMInI hiMsAmAM AvatA nathI, te e keTalA badhA pApa vagaranA hovA joie. pratijJA vagara pApathI khacAtuM nathI. ekendriyane pratijJA karavAnI nathI, karatA nathI tethI dharamane jANanAranI prathama pharaja che ke je je pApa na karavuM hAya tenI pahelethI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 134 muM pratijJA karavI joIe. mATe samAyaka e mAsInuM paheluM kRtya che. jeTale kALa bArI baMdha rahI teTale vakhata zaradI ochI lAgI. bArI ughADI rahI teTale vakhata zaradIe asara karI. dharmamAM kALa gayo teTaluM jIvatara tema sAmAyika pauSadhAdimAM samaya gaNe teTale vakhata karmathI bacyA. gautamasvAmI tuMgIyA nagarImAM jAya che. tyAM khoDelA patharAomAM lakhyuM che ke phalANe zrAvaka be-cAra-sAta varasa jIve che. bAra vratadhArI thaye che. teNe ATalA sAmAyaka karyA che. ATalI pratimA vahana karI che. A zuM? cAra pAMca sAta varasa jIvanArA sAmAyaka pauSadha kare, pratimA vahana kare A zuM? gautama svAmIe javAba Ape. A zarIra jIvana nathI. A dharmajIvana lakhyuM che. dharma jIvanamAM sAmAyika pauSadhane pratimAne TAIma ekaTho kare, temAM teTaluM lakhAya. dhArmika jIvana jeTaluM gujAryuM teTaluM jIvye, te sivAyane TAIma te jIvana ja nathI. A manuSya jiMdagImAM jIvIe chIe keTale TAIma ne marIe chIe keTale TAIma? aviratirUpI bAraNethI karmarUpI zaradI cAlI Ave ja che, temAM viratirUpI kamADabaMdha karIe eTale TAIma karmathI bacIe. comAsAmAM sAmAyakanI vadhAre pravRtti karavI. je vakhata pharasada maLe te vakhata sAmAyakamAM besI javuM joIe. zaradIvALe havAthI, khullA zarIrathI ke sAvaceta rahe? aviratinI havAmAM sAmAyaka na karUM eTale vakhata ughADe rahevAmAM bhayaMkara mAne che, tema aviratipaNe rahenArAe comAsAmAM avarati paNa bhayaMkara gaNe, mATe paheluM kRtya sAmAyaka kahyuM. ethI AvatA karyo baMdha karI dIdhA, paNa pahelAM zaradI AvI che tenuM kema? navI zaradI rikavA mATe bAraNuM baMdha karyA, tema navA karma AvatA rokavA mATe sAmAyaka karI pApanAM bAraNA baMdha karyA paNa junA pApanuM zuM? Izvara nahi paNa karma svAbhAva phaLa Ape che zarIramAM pesatI zaradIne hisAba ke khe? zarIramAM AvatI garamIne hisAba na rAkhe paNa tenuM kArya karyuM ja jAya. cAhe kharAba ke sArA karmone hisAba rAkhavuM paDatuM nathI, paNuM karmo pate pitAne sadabhAva jaNAve che. zaradInA pudagalene svataMtra svabhAva che ke chAtIne parI karI nAkhe, upayoganI khAmI lAvI nAkhe, nADIo DhIlI karI Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che nAkhe. garamI zarIramAM thaI hoya te te garamInA hisAbe pitAnuM kArya kare che. vAta e che ke AkhI jiMdagI je pramANe karmo karavAnA te karmonA prabhAve Ape Apa bhegavavAnA. ahIM zaMkA thaze ke Izvara zuM karaze. bIjAoe karmanA hisAba rAkhanAra Izvara mAnya che. tame karmanA svabhAve kamane hisAba ane phaLa mAnyuM. tamAre paramezvara mAnavAnI jarUra nathI. je karmanuM phaLa paramezvaranA hAthamAM rAkhe tene paraspara mAnavAnI jarUra. kAMTAne hisAba ajavALuM rAkhatuM nathI. kAMTAnuM phaLa ajavALuM karatuM nathI, paNa kAMTAthI bacAvavAnuM kAma ajavALuM jarUra kare che. tema amAre sAheba duHkha karatuM nathI, phaLa ApatuM nathI paNa pApa karanAre karmanA svabhAve pite duHkhI thaze, temAM sAhebane levA devA nathI. kAMTAthI bacAvavAnuM jarUra karI zake che. ema ahIM je sAheba-paramezvara te jJAna Ape che. A pApa kahevAya te herAna karaze ne A punya kahevAya te sadagatimAM laI jaze-ema jJAnarUpI ajavALuM Ape che. dIvA hirA patharAne DisAba rAkhatA nathI. patharAnuM ne hIrAnuM svarUpa batAvI devuM, tema sAhebanuM kAma pApa ane punyanuM svarUpa batAvI devuM, sUrya rozanI dvArA sArA narasA padArtha batAve, tema bhagavaMta pitAnA jJAna dvArAe jagatane pApa ane punyanA vibhAga batAve che. AthI ApoApa karmane bhegavavAnuM sAheba upara rAkhIe te kasAI bakarIne mAre te vakhata ke mAre che? sAheba mAre che ke kasAI? je phaLa sAheba Ape te sAheba ja mAre che. corI karanAra cera nathI, cera sAheba. ApaNu pApanA phaLa tarIke ApaNe ghera cerI karAvI te corI karanAra sAheba, mATe badhA pApa kAryone karanAra sAheba thAya, te jIvene pApa lAgavAnuM rahyuM kayAM? ekane keIe mAryo tene phAMsInI sajA. have koraTanA jallAda, te khunIne mArI nAkhavAne te gunegAra kharo ke nahiM keraTanA hukamathI manuSyane mAranAra jalAda gunegAra thato nathI. tema ahIM bakarIne marAvanAra jaThuM belAvanAra cerI karAvanAra vagere karAvanAra sAheba, jagatamAM ekene gunhegArI na hovI joIe. te pApa cIja kayAM? dIvAnA ajavALAnI peThe mAtra sArI khATI sarasa nirasa vastu jaNAvanAra che, te kartA pite ja gunegAra agara zAbAzIvALe thAya. sAmAyikamAM be pratijJA kaI? AthI aviratithI karma mAnanArA kSaNa kSaNa sAmAyakamAM ja upayoga rAkhe. ahIM AvatA karma rokAya paNa bhUtakALamAM AvyA tenuM zuM? Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 138 muM sAmAyakamAM bhUtanA vartamAnanA ne bhaviSyanA traNe kama teADe che. 'karemi bhaMte! sAmAIya, sAvajaja dvega paccakakhAmi' jJAnAdika traNanA udyama karavA ja. pahelAM pratijJA karavAnI, nahIM karavAnI pratijJA pachI che. zu' karavuM che ? jJAna dana cAritranA svarUpa mULa rUpe je kAryAM te mAre karavA ja joie. 48 minITamAM je krAMI ochu kare temAM dUSaNu lAge, tame sAmAyakamAM samyagadana jJAna ane cAritranA kAraNa tarIke svarUpa ke phaLa tarIke je kaMI hoya te tamAre karavuM ja joie. AthI sAmAyakamAM UMghane ALasane aticAra gaNyA, ALasa nindrA jo ke sAvadya yAgane karAvavAvALA nathI, tA pazu samyaga darzana jJAna cAritranA kAya mAM vighna karanAra che. mATe sAmAyaka karavAnI pratijJA. have bIjI pratijJA sAvadya vyApAra na karavAnI. mana-vacana-kAyAye karI 'jAva sAmAIa' athavA-'jAvajIva' bhaviSyamAM ATalA kALa sudhI sAvadha vyApAra nahIM karuM. have bhUtakALanuM 'tassa aMte paDimAmi' bhUtakALamAM je samyaga daCnAdinI ArAdhanA na thai hAya je sAvadya pApa karyuM hoya te pApamaya AtmAne vesarAvu chuM. AthI sAmAyakamAM traNe kALanA adekhasta karyAM che. have AvazyakanuM kAma zuM ? traNekALa pApathI bacavAnuM te sAmAyake karI lIdhuM. Avazyaka zA mATe karavuM ? have tamAre AvazyakanuM kAma ja nathI. je bhUtakALanA pratikramaNa nidana garha NuthI pApe jAya tevAM hatA tene khadeobasta thaI gayeA. je vadhAre zikSAne lAyaka kramAM hatA tenuM zuM thAya ? sAvadyapApa sekaDA jAtanA che. te jAti vagara pratikramaNa nirdena gaNu kevI rIte thavAnA. pAsa tarIke mala aMdara pese te pANI mAtrathI kharI na jAya, cAMTele kAdava te kharI jAya. pANI AvatA melane rAke. bhUtakALanA melane rAke vimAM lAgatA rAke pazu pANI upaceTIyA melane kADhe, paNa aMdara pAsa lAgelA hAya tene sAbu kADhe. tema je pApa mAphI mAtrathI nIkaLI jAya, te sAmAyakamAM thayuM. sAmAyakamAM bhUtanA sajjaDa pApe agara vibhAge lAgelA pApe nIkaLI jatA nathI. mATe vyaktidITha zuddha karavA mATe pratikramaNanI jarUra che. ahI' pratikramaNu zabda na mUkatAM Avazyaka zabda kema kahyo ? pratikramaNu te bhUlane sudhArA tenuM nAma pratikramaNu, prati eTale pAchuM AvavuM, pAchuM gamana karavuM temAM e vAta hAvI joIe. are kaMI jagAe gayA hatA, tyAMthI mULa sthAne kevI rIte Ave ! dharma Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 67 bhAvanAmAMthI khasI karma bhAvanAmAM, tyAMthI khasI pAchuM dharma bhAvanAmAM dAkhala thavuM te pratikramaNa. ahIM Avazyaka zabda dIrdhadraSTithI mUke che. sarvane jAherAta, kAyade sarakAra kare te jAhera kare talATI, te care cAre kAyade jAhera kare. agara jAlara vagADI jAhera kare. tyAre pachI gunegAra banyuM te zIkSApAtra thAya, tema ahIM paNa A jinezvara mahArAjanA Asana taraphathI jAherAta thAya. Avazyaka-avazya kartavya AnuM nAma guNathakI pratikramaNa hatuM. je audayika-anAtma bhAvamAM gayo hate tyAMthI pAchA AtmabhAvamAM pathamika bhAvamAM Ave, te pratikramaNa sUtrakAra jaNAve che ke ame guNathakI pratikramaNa kahIe chIe. pariNatirUpI Dhera bahAra nIkaLI gayuM che temAMthI lAvI dharamanA vADAmAM rAkhavuM te pratikramaNa. paNa jAherAtane aMge kahIe chIe tethI tenuM nAma Avazyaka. zramaNa eTale sAdhu nAmadhArI hAya, sAdhu tarIke pitAnA AtmAne sthira kare hoya tevAe jarUra divasa ane rAtrinA cheDe pratikramaNa karavuM joIe. sarvazrAvaka ane sAdhune karavA lAyaka, te mATe Avazyaka kahe che. kaDi ane udhArIyA vepAra ahIM zaMkA thAya ke pahelA ne chellA tIrthakarane aMge Avazyaka kahI zake, paNa bA vIza tIrthakaranA zAsananA sAdhuone kayAM jarUra karavAnuM? je pratikramaNa niyamita na karavAnuM te Avazyaka kayAM rahyuM ? ahIM vatu samajavAnI che. sTezana para saMdhyAe keIka manuSya gaye, tyAM AgaLa udhAre devAnuM nathI. udhArIo vepAra nathI, te sAMje ugharANI karavAnI hAya kayAMthI? ahIM te rokaDIye vepAra che. te dukAnamAM udhArIo vepAra che. jyAM kAma patyuM tyAM khuzIthI suI rahe. tema bAvIza tIrthakaranA zAsanamAM rekaDIo vepAra ne pelA chellA tIrthakaranA zAsanamAM udhArI vepAra. AkhA dahADA ne rAtanuM pApa bheLuM karI pratikramaNamAM ALe, ApaNe bAra kalAkanA khAtAvALA thayA. sAMja savAra be ja vakhata gale khelanArA. AkhA divasa ane rAtrine hisAba bheLe thAya. tyAM bAvIza tIrthakaranA zAsanamAM jyAM je vakhate aticAra lAge te vakhate paDikamaNuM emane te dUSaNa lAgyA sAthe ja paDikamaNuM che. tethI cekabe cAkhuM jaNAve che ke pahelo bIje -trIje ke cUMtho pahora hoya, je vakhate deSa lAge te vakhate ja paDikamaNuM kare. kSaNavAra vilaMba karIe te AyuSya Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 138 muM kSINa thayuM te? e lekene lAgelA pApane AvavA paDatA na hatA, prAyazcita lAgatA na hatA, tema na hatuM. temane Avecana, nidana, garhaNa, prAyazcita levuM paDatuM hatuM, paNa ApaNe mAphaka cepaDA rAkhavAnI jarUra paDatI na hatI. bAvIza tIrthakaramAM paNa pApa lAgatuM hatuM, AleanAdi karavA paDatA hatA. ApaNe pratikramaNa dharma kema kahevAya che? pelA chelalAne dharma sapratikamaNa dharma, temane apratika guNa kema kahevAya ? pratikramaNa zabdathI cha adhyayana laIe tevuM pratikamaNa temane na hatuM. bAvIza tIrthakaranA sAdhuone cha AvazyakarUpa pratikramaNa na hatuM. tatkALa pratikramaNa karavuM paDatuM. ahIM pharaka cha adhyayanane ane savAra sAMja niyamita karavAne aMge pratikamaNamAM pharaka che. Avazyaka eTale savAra ane sAMja pratikamaNa hovuM ja joIe, ethI Avazyaka kahyuM. AthI AvazyakanI jAherAta karI. have jAherAta karyA chatAM te pramANe na varte te gunegAra bane ke nahi? pakhI-comAsI pratikramaNanI jarUra kema? AthI musalamAnone nimAja vagara, brAhANene saMdhyA vagara cAle te jainene pratikramaNa vagara cAle. Avazyaka A baMne vakhatanuM pratikramaNa Avazyaka-jarUrI kartavya. rAja kare te paMdara dahADe pakakhI vigare phera kema karavA paDe? roja dhotIyuM jAte dhue chatAM pachI dhAbIne kema Ape che? barobara zuddhi karavA mATe bebIne Ape che. tema barAbara zuddhi karavA mATe sarvathA zuddhi karavA mATe pakakhI vigere karavAnA che. te te nitya kartavya thayuM tene mAsI kartavyamAM kema gayuM? caturmAsika kartavyane artha samaja. "cAturmAsika maMDanAni' eTale mAsIne zebhAvanAra e comAsAnuM ja thayuM. bAkInuM na thayuM tema tArAthI kahevAya nahiM. mAsImAM jarUra karavuM. bAra mahinA jarUra karavuM. e na bane te mAsImAM jarUrAjarUra karavuM comAsAmAM paDikamaNAnI bevaDI jarUra kema gaNa? comAsInI aMdara sthiratAne vakhata. saMkala5 vikapanI ochAza, temAM je zuddhi thAya te uttama thAya che. comAsAmAM AraMbha samAraMbha vadhAre. pravRtti bhale ochI. paNa Dagale ne pagale AraMbha che. zarada trAtumAM kavInAIna levI. bAre mahine TenIka tarIke levI paNa zarada RtumAM regane hale, te vakhate barAbara sAvaceta raheje. cemAsuM kharekhara karma baMdhananuM sthAna, mAsAmAM vadhAre vepAra na hoya. maMdImAM navarAzamAM Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 vadhAre nakheda vALe. tema ahIM paNa bIjA pAponI pravRtti comAsAmAM ghaNI thAya. viSayakaSAyanI vRddhimAM pratikramaNa nahIM kare te tamArA AtmAne bacavuM muzkela. AvazyakamAM sAmAyika AvI gayuM te juduM kema kahyuM? jyAre jyAre vakhata maLe tyAre tyAre sAmAyaka karavuM ja joIe. navarA paDavuM na joIe. ethI sAmAyaka pada juduM kahevuM paDayuM. pratikramaNa sAMja savAra karavAnuM. "pauSadhAni beghaDInuM sAmAyaka tema Avazyaka te keTalA che te badhuM vicAravAnuM che. cAra prakAranA pauSadha - dharmanI puSTi dhAraNa kare te pauSadha, temAM kahenArA che ke parva sivAya pauSadha kare nahiM. pauSadha keTalA prakAranA? te ke cAra prakAranA, AhAra zarIra, satkAra, avyApAra ne brahmacarya-pauSadha. have ka pauSadha parva sivAya na kare? cAre prakAranA sarva pauSadhane na karavA? ke keIpaNa prakArane pauSadha parva sivAya na karavo? te parva sivAya kare te Apatti Ave. AhAra pauSadha tenuM dezathI eTale vigayathI mAMDI upavAsa. e badhA AhAra pauSadha. AhArane deza pauSadha-kare te tamArA hisAbe gunegAra. parva sivAya vahAre upavAsa kare te DUbI jAya? vigayatyAga nIvI AMbela upavAsa na karavA? zarIra satkAra parva tithi sivAya kaMIpaNa zarIrane saMskAra na cheDa. cheDe te pApa lAge tema mAnavuM? sarvathA zarIra saMskAra choDe te pApa mAnavuM? parvatithi sivAya brahmacarya kare te pApI? duniyAdArInA vepArane saMkeca kare agara baMdha kare te pApa lAge? evI aNasamajaNa ahIM na leze ke mAsI ke parva sivAya pauSadha karIe te pApa lAge, tema mAnyatA na karaze. Ane artha e ke mAsI sivAya sAmAyika pauSadha Adi karavAno niSedha nathI. mAsImAM te jarUra karavA egya che. bAkI haMmezA kartavya che. A badhuM batAvyuM have ene vistAra je batAvaze te agre vartamAna. pravacana 139 muM asADa vadI 4 ne maMgaLavAra zAstrakAra mahArAjA jaNAvI gayA ke svarUpa ane phaLa vicAravuM joIe. dharma be prakAre jaNAvatAM eka te saMpUrNa pApane tyAga ne eka nirvAhanI darakAra rAkhI karato tyAga. mekSanA mArgamAM jeo vadhatA hoya Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 pravacana 139 muM temane pitAne AtmA keTaluM vadhe ne keTaluM vadhavuM bAkI che, te tapAsavA mATe zAstrakAre khIMTA mAIla sUcaka pATIyA ke patthara niyamita karyA. je saDaka upara jaIe, tyAM mAIlanA khIMTA hoya. A gAma ATale dUra che ema mAlama paDe. cha mAIla AvyA ne cha mAIla bAkI rahyuM, Ama mAIlanA thAMbhalA melI niyamita karavAmAM AvyuM hoya tyAM cAlanArane keTaluM AzvAsana rahe. jyAM khIMTA na hoya tyAM cAlavAmAM AzvAsana ane anAzvAsamAM phera paDe che. vyavahArathI niyamita thaelAmAM A sthiti che. sAmAnyathI niyamita thaelA mArgamAM jyAM mApaNI thaelI hoya ne mAIlanA thAMbhalA lAgelA hoya tyAM cAlanArane Azvasana rahe che. te vAta ahIM samaje. pariNAmika bhAvanuM bhavyapaNuM anAdinuM che dareka bhavyajIvane mekSa joIe che. mArA bhavyapaNAnuM phaLa zuM? bIjI cIjonuM phaLa samajIye chIe, tema AtmAmAM anAdinuM bhavyapaNuM che tenuM phaLa zuM? nidhAnamAM pRthvImAM dATeluM dhana sarakhuM ApaNuM bhavyapaNuM che. dATeluM bhagavaTAmAM kAma na Ave. manamAM mAtra mAnavAnuM kahe che. na devAnA kAmamAM Ave, tema ApaNe bhavya paNuM anAdinuM paNa emAM nipajayuM zuM? bhavyapaNuM e pariNAmika svabhAva eTale palaTavAvALe nahIM, anAdine heya tene te rahevAvALe, tethI bhavyane abhavya na thAya. abhavya te abhavya rahe, te bhAva pariNAmika hevAne lIdhe, jIvapaNuM anAdinuM che te ajIvane jIva thato nathI. ajIva paNa jIva thatuM nathI. ApaNe AtmAmAM jIvapaNuM utpanna karyuM nathI, tema Izvare paNa jIva paNuM utpanna karyuM nathI. jIvapaNuM che haMmezAM tethI pariNAmika svabhAva. pariNAmika svabhAva eTale anAdi svabhAva, tema bhavyapaNuM e paNa anAdi svabhAva. have ahIM bhavyapaNAnuM phaLa kema vicAravA beThA? jIvapaNAnuM phaLa vicAravAnI jarUra nathI. tenuM phaLa haMmezA pravateluM che. cetanA svarUpa e jIvapaNAnuM phaLa che. jJAna dazArUpa cetanA sarvakALa rahelI che. jenuM cAlu phaLa maLatuM raheluM hoya tenuM phaLa kayuM e kahevAne pUchavAne vakhata nathI, paNa bhavyapaNAnuM phaLa kaI maLyuM nathI. nigodamAM, bAdaramAM be, traNa cAra iMdriyamAM hatA tyAM bhavyapaNuM hatuM, paMcenyimAM narakamAM devatAmAM badhe bhavya paNuM hatuM. ahIM paNa bhavyapaNuM che paNa tenuM phaLa zuM? e vicAryuM nathI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 AgAme ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga bhavya paNAnuM phaLa e zabdadvArAe vicArIe te samajI zakAya tevuM che. bhavyazabda bha eka be cAra daza visa keIpaNa saMkhyAna bhae jene mekSa malavAne hoya tenuM nAma bhavya, eTale mekSane lAyaka te bhavya. je manuSyane bhavyapaNAne nizcaya thame hoya te jarUra je vicAre ke mAre mekSe jarUra javAnuM ja che. te vilaMba kene? mArA udyamanI khAmIne, eTale vilaMba karIza teTale mokSa meDa malaze. bhavyatvarUpI leTarInuM InAma jAhera thayuM che ApaNA nAme InAma caDhayuM che. mAtra ophisamAM jaI laI AvavAnuM che. seraTImAM leTarImAM jAhera thaI gayuM che. laI AvavAmAM vilaMba kare tene zuM kahevuM? ema ahIM jagatanI aMdara ApaNI seraTI pAkI gaI. ApaNe nigadamAM hatA. seraTI pAkI na hatI, bAdara nigodamAM be iMdriya, teIndriya, cauraMdriya. vikadriyamAM AvyA hatA, devatA-nArakI- paNAmAM tiryaMcanA bhAvamAM saraTI pAkI na hatI, paNa Arya kSetrAdi lAMbI jiMdagI devAdikanI jogavAI maLI, A seraTI pAkI che. bhavyapaNane jo nizcaya che, te seraDI pAkI che, paNa levA javAna sesAM che. TADha lAge che, taDake lAge che, khAvAne pharavAne suvAne vakhata thayela che. tame savArathI sAMja sudhInA vakhatamAM niyamita kAmamAM he che. A kAmamAMthI navarA thAva tyAre seraTInuM InAma ophIse levA jAvane? jAtibhavya-dariyAnA taLIye sonAnI khANa hoya temAMthI tenuM nikaLavAnuM nathI, ghareNuM thavAnuM nathI, paNa kahIe sonAnI khANa, tema mokSe javAne nathI, paNa mekSe javA lAyaka che. tethI jAtibhavya kahIe. seraTI pAkI eTale tAruM A InAma che. na laI jAya teTalI tArI khAmI. ahIM mokSanI nisaraNI maLI gaI bhavasthitine paripAka eTale zuM bhavasthiti paripAka eTale nisaraNI na caDe teja bhAvasthiti pAkI nathI. je zaktine abhAva na hoya te ekendriya beIdriya teIdriya corendriyavALA zaktine abhAva kahI zake. manuSyadeha saMpUrNa zaktivALe deha. eTalA mATe te zAstrakAroe audayika bhAva vakhA. zrata saMyama zraddhA e kSApazamika bhAva ane manuSyapaNuM e audayika bhAvanuM chatAM tenI zAstrakAroe prazaMsA karI. bhavasthiti pake e pUrvakALa ke Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 13 muM pazcimakALa dharma karIe te bhAvanA kAraNe teo ke bhavanA kAraNe pahelA truTI jAya. mithyAtvapaNuM ApaNe udyama karIe to teDIe. ApaNe teDIe te tUTe te bhavasthitine artha e ke tame teDatA nathI. paMca. sUtranI TakA je haribhadra sUrie karI che temAM kahyuM che ke tamArA bhavyatvane paripakava karo. zI rIte bhavyatva pakavavuM? e kerI ke jAMbu che ke parALamAM ke khADAmAM nAkhIe tethI pAkI jAya? kerIne pakAvavA mATe upAya kare che. pAkI gayA pachI pakavavAnuM hatuM nathI. kAcI hoya te paripakava karavAnA sAdhane meLavavA joIe. pAkI mATe keNa parALa meLave che ? kerImAM te parALa hoya, paNa ahIM kaI parALa sApha kahyuM ke tathA bhavyatvane paripakava karavAnA sAdhane. bhavyapaNuM paripakava karavuM hoya te cAranA zaraNe rahe, arihaMtAdikanA zaraNe rahe, zaraNe Avele zI rIte varte? rAjAne zaraNe thAya tyAre kema varte? tuMhI tuMhIM. lagIra vartAva karatAM vicAra kare, tene khoTuM na lAge. gunAmAM na AvI jauM, tema ahIM tamArA AtmAne arihaMta siddha sAdhu ane kevaLIe kahelA dharmane zaraNe mukI do. ene hakama tapAso. tenA hukama bahAra na javAya te tapAse. parALa lAvavI nathI, kerI parALamAM nAkhavI nathI ne kerI vagara pAkI rahI kahevuM che ema bUma mAravI che. tema cAra zaraNamAM na rahe te bhavyatva sthiti paripAkanA rastAmAM ja nathI. jeDe dukkaDagarihA, pUrvanI jiMdagI yA pUrvabhavamAM thaelA pApa, cAlu kALamAM thatAM pApo tarapha dhikkAranI najara nAkhe. zatru tarapha dhikkAranI najaranuM mahAhathiyAra ogaNIsase caudamAM jyAre jarmanane zaraNe thavuM paDayuM tyAre jaNAvavuM paDyuM ke amArA kIlAM hathiyAra, sTImare, zatruoe kabaje karI badhuM kabaje karyuM, paNa eka hathiyAra amArI pAse amogha che, A zatrurAja AkhI dunIyAne kabaje le te paNa amArUM, te hathIyAra buThuM thAya tevuM nathI. khulluM kahyuM che. "zatru tarapha dhikkAranI najara A hathiyAra amegha che. cAnselare kayuM hathIyAra dekhADayuM? zatru tarapha dhikkAranuM hathIyAra, e zatruthI kAbumAM levAya tevuM nathI, te sahadeva jevuM che. sahadevane jeTalA ghA vAge ne lehInAM TIpAM paDe teTalA sahade ubhA thAya. tema A hathiyAra evuM jabaradasta che ke jeTaluM dabAvavA jAya teTaluM teja thAya, mATe sahadeva. jeTaluM dabANa karo teTaluM te Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamoddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 73 hathIyAra teja thatuM jAya. mATe amegha hathiyAra jaNAvyuM. e hathIyAra buruM thayuM nathI ane thaI zake tevuM nathI, tema ahIM eka hathIyAra tamArI pAse paNa amogha che, zAstrakAra jaNAve che ke eka hathIyAra amegha che. pApanA tarapha dhikkAranI najara. tamArI pAse amegha hathIyAra eka ja. tIrthaMkaranA zaraNe gayA che te paNa zaraNa Ape che, te amegha hathIyAra tarIke nahiM. pApane dhikkAra na hoya ne tenuM zaraNa aMgIkAra kare tethI kazuM na vaLe, pApa tarapha dhikkAra na hoya pachI tenI cAhe teTalI ArAdhanA kare te paNa tamAre bacAva thaI zake nahiM. cAra zaraNa kayAre saphaLa thAya? cAre zaraNo kayAre kAma kare? rasAyaNa cAhe suMdara paNa keDe sApha heya te ja kAma kare. rasAyaNa vagara bhayaMkara vyAdhi na jAya. paNa e kArya kayAre kare ? kAThe cokakhe joIe. ema arihaMta siddha sAdhu ane dharma ne bhavane roga maTADe evA jabarajasta che, paNa te kayAre maTADe? jyAre pApa tarapha dhikkAranI najara rAkhI AtmAne zodhI le tyAre. pApanA pakSakAra bane, anumodaka bane, sahAyaka bane tyA sudhI jinezvarAdikanuM zaraNarUpI rasAyaNa te phAyade karI zake nahiM? dukRta eTale je je pApe te badhAnI gaha eTale zuM? cAnselare mAnasika dhikkAra kahyo paNa eTaluM ahIM basa nathI. manamAM caNele mahela paDatAM vAra na lAge te mATe duSkatanI niMdA na rAkhatAM garvI zabda rAkhe, ekalI pitAnA AtmAthI je niMdA karavAmAM Ave te niMdA, gaha kenuM nAma? pitAne AtmAthI dhikkAranI najara hoya ane te maMDalInA sabhyanI vacamAM dhikkAra jAhera kare te garyA. AtmAmAM dhikkAra rAkhavA pUrvaka sakalamaMDaLa samakSa dhikkAra jAhera kare tenuM nAma gaha, sAmAyika karatAM pUrvakALanuM niMdana gaINa paDikramaNa bole che paNa te sthitine vicAra kare te rUMvADe paNa AvatuM nathI. duSkRta niMdanAdi, sukRta anumodana dukRtanuM niMdana karyuM paNa kaDAyA mAMjI sApha karyo tethI peTa na bharAya. jo ke kaDAIyA na mAMjIe te raseI badhI bagaDe, paNa kaDAI mAMjIne sAmAnya taiiyArI joIze. mATe je je satka je unnatinA kAryo te tarapha anumehana rAkhe, kheDuta khetaramAM kheDIne bIja vAvIne ghera besI Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 pravacana 139 muM jAya te pariNAma zuM Ave? kharI khubI pANI sIMcana ane rakSaNa karavAmAM che. bI vAvIne rakSaNa na karAya te sthiti kaI thAya? tema tema jatrA sAmAyika pUjA prabhAvanA upadhAna je kaMI kare te mAtra khetI karI bIja vAvavAnuM, paNa enuM piSaNa kayuM? haMmezA anamedana. mAro janma kRtArtha, ke meM A karyuM. A vAta khyAlamAM lezo te vicAra Avaze ke maraNa vakhate chellI vakhate paNa je sukRta karyA hoya tenuM huM anumedana karuM chuM. gaIne gujarI mAne te jaina zAsanamAM cAle tema nathI. gaIna vibhAga karI sArInuM anudana ne kheTInuM niMdana-garpaNa kare. gaI che gujarI gaI te niMdana garvaNa anumodana zAnuM karaze? zAstrakAre te A bhavanuM nahIM paNa bhavabhavanuM zece che. A bhava parabhava vaLIya bhava. jyAM AnaM-raudra dhyAna nI vRddhi thatI hoya te paMDitAe ja na zAyara gaI gujarI bhUlI javI. samudAye abrahmanuM (maithunanuM) niMdana gaNa che. vibhAga karavAnuM nathI. temAM khasavAnA-lapasavAnA saMjoge che. lapasaNuM hoya te jaga para paga mUkatA vicAra karavAne che. zagunA guNanI anumodanA thavI joIe satkRtyAnudanamAM AtmA ghaNo lAbha meLave che. karavAmAM mAtra pitAnA prayatnanuM phaLa, anamedanamAM bhUta-vartamAna ane bhaviSya prayatna badho lAbha meLavI zake. karaNamAM svaprayatnane lAbha meLavI zake. anumodanamAM badhAne lAbha meLavI zake. sukRtane samaya rahyo che paNa anamedanamAM AMbaLA jevuM mIMThuM che. bIjAnAM satkRtya tarIke anumodana bIlakula nathI. amuka sAthe rAga hoya te be upavAsa kare te jabarA nemubhAI. te jage para uttamabhAI sAthe pAseLa hoya te teNe cha karyo hoya te karyo chaTra pitAne bhagata saMgha kADhe te anude, bIjAe karyuM hoya te kaMI nahiM, ahIM sukRtanI anumodanA ke svapakSanI anumodanA kaTaramAM kaTTara zatru hoya paNa tenA sukRtanuM anumodana rahe te samajavuM ke A sukRtanuM anumadina che. dhyAna rAkho ke zAlibhadranA tathA dhannAjInA jIve kayavannAnA jIve garIbImAM dAna dIdhA, paNa joDe rahenArI pADe zaNe bAyaDInI jAta. pAnIe zaLa saNagAra saje tethI bAyaDInI buddhi pAnIe. evI bAyaDIee peTe pATe bAMdhI dAna ApyuM. jenuM nAma nathI nizAna ke saMbaMdha nathI. je sAdhune dAna ApyuM tenuM nAma nizAna peTe pATe bAMdhI rotAM maLelI cIja ajANyAne ApI, te 1khata paDozaNa Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 75 bAyaDIne ja anudana kare che. dhanya che A jIvane, dharmakAryanI anu midanA kaI sthitimAM hoya ? A cheka gamAra, Dhora cAranAra, eka sAdhune dAna de temAM bAyaDIo anudana de che. ApaNe saMbaMdhI hoya te avaguNa DhAMkI daIe- guNe jAhera karIe chIe. jIvamAM avaguNa bharelA che. emAM guNa Ave tenI balihArI. te bIjA vakhate kema nathI thatuM? mArA aMtaHkarane je game te mATe ane mArA aMtaHkaraNamAM je na game te mATe paNa judu zAstra che. nahIMtara ahIM guNane aMge avaguNa naDatAM nathI, te paNe kema naDe che? vastutAe anumodanA nathI, satkRtya tarIke anudanA heya te cAhe tenI anumodane heya. bharata bAhubaLane aMge gurue pahelA bhavamAM veyAvaccanA vakhANa karyA. AcAryanI sthitinI apekSAe bharata bAhubalamAM zuM vadhAre ho? agItApaNuM hatuM, itara guNe sAthe na levAthI agItArtha paNuM kIdhuM. eka guNane aMge varNana che. avaguNane aMge guNa mArI nAkhavAmAM Ave te sarvaguNavALo thAya tyAre anumodanIya che te nizcayamAM AvyA. arihaMta ne siddha bene ja mAne. AcArya upAdhyAya sAdhu eTale mehanIyane AdhIna, mehamAM rahelI vyakti. bhagavAna mahAvIra mahArAje kAmadeva vagerene je vakhANyAM te kAmadeva vigere sarvaguNa saMpanna hatA? je gUNanI anumodanA karavI che te guNa upara ja khyAla rAkhavuM paDaze, guNanI vacanathI prazaMzA ke anumodanA kenI hoya? A aMge para guNanI prazaMzA-anumodanA kare tyAM deSa kahyo che, guNa game tenA heya te anumodanIya hovA joIe te ahIM mithyAdaSTinI anamedanA prazaMsAne dUSaNa rUpa gaNe che. have savAla rahyo ke guNanI prazaMsA kayAM rahI? te kayA rUpe te lakSyamAM le, dunIyAdArIthI dUdhapAka sArI cIja, vakhANe, uttama bhejana gaNe, paNa jhera bharela he na joIe. akhaMDa cekhAnI jae khaMDita cAlaze. badAma pastA halakA haze te cAlaze paNa jhera bhaLela na hai joIe. tema ahI jainazAstrane aMge jenA hRdayamAM satyatA na hoya, jenA hRdayamAM devAdi traNanI pratIti na hoya, tevA guNonuM anuMsedana karatAM sAvaceta rahevAnuM kahe che. je anamedanathI mithyAtvanuM piSaNa hoya, te anumodavA nahIM, paNa jenA aMge mithyAtvanuM piSaNa na hoya tevAne anumodavA. dhanAjI ne kavayanA e samyakatvI hatA ne dAna dIdhuM ke samyaka Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThTha pravacana 138 muM vagaranA hatA ne dAna dIdhuM? ekeya paNa te vakhate samyakatvavALA nathI, pachI dAnanu anumAdana kema kare che? je anumedanathI mithyAtvane peSaNa maLe, mata tarIke anumeAdana karAya nahiM. paNa je anumAdanathI dharmanA kAryanuM- pASaNu heAya tevuM anumAdana karavAmAM koI jAtanI aDacaNu nathI. samyakatvanA dUSaNamAM prazaMsAne niSedha paN te AvA prakAranA niSedha jemAM virUddhavAsanAnuM peSaNa na hoya, tevAnA gurunu anumeAdana karavAnuM, meghakumAranI jIvadayA vakhANuvI nahi? jinezvaranA Agamane anusaratA mithyAtvInA guNa anumedana karavAnA. zakaTAla maMtrI rAjAnI sevA karatA, vararUcine vakhANatI trakhata na vakhANyA, rAjAnA vakhANa thAya, vararUci stuti kare, temAM je kAI rAjAnI stuti kare temAM zakaDAlane aDacaNu nathI. ane vararUci kare temAM aDacaNu. rAjAnI stuti thAya te stuti mata para na paDatAM rAjya upara caDhavAnI, ane vararUci stuti karI lAbha meLave te mata upara. mULa vAta e che ke anumeAdananI lAina ApaNA kAryane aMge ghaTI gaI che. atyAra sudhImAM je je dhArmika kAryo che tene yAda karI che ? anumedana kare che ? tamArA samRtyune tame atyAre yAda karI anumaiAdana na karI te kharekhara karIne anumAinanA lAla kheAI devAya che. te chellI jiMdagImAM yAda kayAMthI karavAnA ? tA pachI duSkRtane kracAMthI yAda karavAnA ? ATalA atyAre yAda nahIM karA tA chelle DhagalAne zI rIte yAda karavAnA ? te niMdana garhaNu karavAnA zI rIte ? bhale medhama karavAnA, kAthaLAmAM pAMcazerI. je kAya paratve je anumAdanA niMdana e bemAMthI eka paNa karI zakavAnA nahi. mATe duSkRta cAhe jevu hoya teA pazu nidAne pAtra che. sukRtane aMge anumAdanAne pAtra che. apa pApa bahu nija rA je sukRtane anumedatA mithyAtvanuM poSaNa na thavuM joIe. dhanya che ke eNe mAvAne dAna dIdhuM. nuM phaLa kayAM ? bhUla thaI ke phUla teDyA te jitezvaranI pUjA karI. meM hiMsAnI niMdA karI paNa enA atha kayAM gayA ? je samyakatvanI karaNI, sAdhunI sAmA gaye, dAna dIdhuM, phUlathI pUjA karI, te dharma kAryAMnI ni MdA kare tA tenI chAyA kayAM ? kAI paNa kriyA A traNa kriyA vagaranI kriyA hAya naThuiM'. e apekSAe tyAM niDhavA jAya te Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAtheA samakItInI karaNI bagaDI jAya. anumAdana nirdanamAM aprazasta aMza prazasta aMza pASAvA ke bhagADavA na joIe. khIna jarUrI karIe te vedana karavuM paDe. dAna detAM sAdhune dhArI raseAI karIe ne e raseAi vaheArAvIe te 'alpa pApane bahu nirA' te alpa pApa vedanamAM na Ave tevuM, e jageA para zuddha AhAra pANI te hiMsA vagara thatAM nathI, paNa te vaherAkhyuM. unuM hoya ne DhAMkaNuM ughADayuM, tame cAlyA, tapelA leDhAnA gALA jevuM gRhasthanuM halana, temAM vedanamAM pApa na lIdhuM. temAM karma badhAya paNa tarata truTe, vedana nahIM. keTalAnuM evuM kahevuM che ke baMdha vakhate zubha bhAvanA che. je vakhate baMdhAvavAnuM kaheA te vakhate zubha bhAvanA hAvAthI te che. je tIthaMkaranI mudrA dekhAtAM pUjana karyA pachI je AhlAda thAya te ANvAda pahelethI hete nathI, mATe te vakhane je zubha bhAva thAya te lAgatA karmane teDavAne samatha nathI. keTalAka A matanA che. kAkALe teDavAnuM, keTalAka kAraNa kALe teADavAnuM kahe che. alpabaMdha kayAM ? jarUranI bahAra, kAcuM pANI vaherAvyuM. sAdhune ThaMDImAM dhrUjatA dekhI lAkaDA saLagAvI bhakti kare tene zuM gaNavuM ? avasthA samajavI. jarUrI, bInajarUrI paristhitimAM zrAvakane bhaktimAM ze lAbhAlAbha ? 77 jaMgalenA sIdhA lAMkhe te che. vacamAM pANInI savaDa nathI. tame joDe pANI lIdhuM che. vaccevaca sAdhune dekhyA. tarasathI pIDAtA, kevaLa tarase tara che. sAdhu bebhAna thaele che. jaMgala che, acitta karavAnuM sAdhana nathI. agara tame te samajatA nathI. te vakhate tame pANI pAI dIdhuM, tamane zuM thayuM? tame durgati khAMdhI kahevuM? paristhiti dazA dhyAnamAM lyeA. zAstrakAro kahe che ke sAdhu mATe raseAi pANI karyA tyAM sAdhu kahe ke te bhakti anukaMpAthI lAbha meLavye mAre patuM nathI mATe letA nathI. sAdhu tarIke bhakti ane khIjuM kaMI sAdhana nathI, mATe tenuM zuM thaze ? tethI anukaMpA. sAdhu mATe agni saLagAvyA, sAdhu nA kahe, paNa te bhakti-anuka MpAthI lAbha meLavyeA. A khInajarUrI. jarura atyAre nathI. have khIna jarUrImAM Ave. jyAM gAma che, khIju maLe evu che, chatAM kANu rakhaDe-tapAsa kare, mATe Thokane, A bInajarUrI. tema pUjAmAM khInajarUrI hiMsA-jUTha kare, kare te vedana kALanuM alpa pApa bAMdhe, karyuM che khuda pUjAne aMge, pANI sacita ApyuM te sAdhune aMge, chatAM vedana Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G8 pravacana 139 muM kALanuM a5 pApa, bahu nirjarA sAthe kare che. alpa AyuSya-zubha karma kare, paNa bInajarUrI hiMsAnuM, jarUrImAM kAryakALa, kAraNakAlamAM pharaka che. ahIM ekAMta nirava nahIM manAya, nahIMtara sAdhune kartavya thaI jAya. e prajAne sAtamI AThamI pratimAmAM niSedha karyo che. ahIM zarIre kIDA paDe te paNa sacitane nAza na kare, kuTuMba mATe nA pravarte, te zrAvaka chatAM bhale pUjA na kare, evAne chUTe karyo te zI apekSAe? sarvathA niravagha heya te chUTe karavAnuM kAraNa zuM? kAryakALa-kAraNakALa ane vedanakALa traNane judA goThavaze te barAbara samajAI jaze. anamohana aMza eTale badhe upagI, niMdana eTale upayogI ke AtmAnuM bhavyatva paripakava karanAra che. e niMdana karatAM sanmArganuM niMdana na thaI jAya, paDikamaNuM karatAM tenuM niMdana na thaI jAya, tema mithyAtvanuM anumadana na thaI jAya te vAta magajamAM rAkhavI. A traNa vasta (1) cAranuM zaraNa (2) sukRta anumodana (3) dukRta nidana rAkhe te bhavyapaNuM pAkI jAya. kerI pAkayA vagara mIThI na hoya, paNa pakavavAnA sAdhana che. tene upayoga karyo. bhavyatvapaNuM tene paripakava karavAnA sAdhane pakaDavA joIe. te mATe pUrva dhara AcArye jaNAvyuM ke te bhavyatvane paripakva karavAnA upalA sAdhana che. te cekakhA batAvyA che, je A tra karatAM thakAM bhavasthita na pAkI hoya eve te lAvo. A traNamAMthI khase ne rakhaDe temAM navAI zI? A nakakI karo te khIlA DokelA che te mAlama paDe. pApana kArya tamAma niMdanIya gaNe, sukRtane anumodanIya e gaNe gaNatarIne pele pITe che. bIjo eka mAre nibhAva. mAruM jIvana ke saMsAra e choDI zakatA nathI, paNa te kema ochA pApe bane e sivAya badhuM pApa kema cheDI dau, te sthiti Ave, mArA jIvanamAM kuTuMba nirvAhamAM tIvra pApa na rahevuM joIe. te bIje khIMTe, dezavirati Aja nirvAhanA kAraNa tarIke moTA pApa na rahevAM joIe ane nirvAha sivAyanA bIjA badhA pApa baMdha thavA joIe. trIjA khITe Ave tyAre pApa na thavuM joIe, cAhe te sajezamAM. have ce khIMTe karyo? mArA pariNAma paNa bagaDavA na joIe. pravRtti na bagaDe, nirvAhajIvananI darakAra nahIM, eTaluM ja nahiM paNa pariNAma paNa na bagaDe. pahelA khIMTAnuM nAma samakata, bIju dezavirati, trIjuM sarva virati ne cothuM vItarAgapaNuM. mokSanA mArgamAM A cAra khIMTA oLaMgavAnA Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe mATe sAgAra ane aNugAra dharma ema be prakAranA dharma kahyA. have te dharmanuM SiSa 2varUpa AgaLa kevI rIte jaNAvaze te agre vartamAna. pravacana 140muM aSADa vadI 6 gurU zAstrakAra mahArAjA AgaLa jaNAvI gayA ke Astikaya mAtra dharmanI IcchAvALe hoya, paNa nAma mAtra tarapha na derAtAM svarUpa ane phaLa tarapha dorAvu joIe. dharma nAma mAtra lenAra phaLa meLavI na zake. je vastu kaI paNa padArtha karI zakatA nathI te vastu dharma banAve che. e padArtha ka! AvatI jiMdagIne aMge je durgati kavI ane sadagati meLavI ApavAnI tAkAta hoya te te mAtra dharmamAMja che. deva gurU je durgati reke ne sadgati Ape te dharma dvArAe. deva gurUnI jarUra nathI ema kahenAre vicAravAnuM che ke dharma dekhADAya samajAvAya tyAre jaNAvanArI vastu che ke potAnI meLe jaNAya evI cIja che? dharma pAMca IndriyathI jaNAte padArtha nathI. dharma jarUrI che te cIja pUrI pADanAra koNa! mAre kerI joIe che, paNa AMbe jagatamAM na joIe? AMbe na hoya te kerI kayAM che? tema dharmane jaNAvanArA ne svataMtra jANanArA AcaranArA guru maLe nahiM te dharma maLavAne kayAMthI? hamane guru dharma Ape, temane temanA guru Ape, yAvata tIrthakara temane dharma Ape. te jema potAnI meLe dharmavALA thayA tema amAro AtmA pitAnI meLe dharmavALe kema nahiM? jagatamAM jeTalA AtmA che te badhAmAM AtmApaNuM sarakhuM ja che. tIrthakaranA AtmAmAM AtmApaNuM ane ApaNAmAM AtmApaNuM sarakhuM ja che. tirthaMkara de guru vagara dharma jANI zakyA, phaLa meLavI zakyA che, te ame paNa devaguru vagara phaLa meLavI zakIzuM. vaLI amAre jarUra te emane jarUra kema nahiM? devagurunuM ArAdhana gharmatatva mATe tIrthakaranA AtmAne devagurunI jarUra nathI ema kahenAra bhUle che. kaTIvajane cheka vagara kamAye hajAro kharace ne bhIkhArI vicAre ke huM be hAthavALa vALe chatAM huM kema na kharacuM-ema vicAre te? tema tIrthaMkare devagurunI apekSAvALA nathI, te bhavanI apekSAe. sarva Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 140 muM kALanI apekSAe nahiM. pahelAM bhAvanI apekSAe devaguranI apekSAvALA hatA. tIrthaMkara nAmakarma nikAcIta karyA pachI tIrthaMkaranAM kalyANakamAM umaMgapUrvaka bhAga le che. tIrthaMkaranA bhAvamAM janmathI samyakatvavALe traNa jJAnavALe haya, pahelAM bhAvamAM tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM hoya ne ekalA bhavamAM devagurunuM ArAdhana na kare te harakata nathI. samyakatvanuM, jJAnanuM ThekANuM nahi evI sthitivALe tIrthaMkaranI sarakhAvaTa karavA jAya tenuM zuM thAya ? A bhavamAM zreNika mahArAje advitIya ArAdhanA karI. e AvatA bhave padmanAbha-nAmanA tIrthakara thaze, tyAre bhale na ArAdhe. devaguru dvArAe maLanArI vastu garbhamAM maLI gaI hoya, tenuM khAtuM laI bIjA na ArAdhe te te na cAle. svayaMbuddha sivAya devagurunuM ArAdhana choDI de te dharma pAme nahiM. uMdara bIlADI vagara dave dekhe te tame dIvA elavI nAkhe ke? kahe enI AMkhamAM eTaluM teja che tethI temane dIvAnI darakAra na hoya, tethI maMda tejavALA ApaNe dIvAnI darakAra na rAkhIe te pAlave nahiM. je tIrthakarane pelA bhavanA traNa jJAna samyakatva evA devagurunuM ArAdhanA na kare tethI amAre ArAdhanAnI jarUra nathI-ema kema belAya? devagurunI ArAdhanA karI tIrthaMkarapaNuM meLavanArA che. tethI bIjA jIvane ArAdhanAnI jarUra nathI-ema kahI zakAya nahiM arthAt devagurunuM ArAdhana dharmaratva prApta karavA mATe. AthI bhagavAnanI dravya pUjA karanAre kaNa gaNAya? tene dravya pUjA kayAre gaNavI? jeNe e dhAraNuM hAya ke A mahApurUSanI chakhaMDanI Rddhi ThakurAI rAjakuTuMba badhuM maLeluM tene jhera jevuM dekhyuM ne choDayuM tyAre kalyANa thayuM. devagurune na mAnanArA tIrthakara-manuSyane tevA vakhatamAM paNa tyAga vagara na cAlyuM. tyAga aMgIkAra karyo tyAre ja tIrthakara paNuM vAstavika maLavAne adhikAra A. dravyapUjA samaye dhAraNa kaI rakhAya ? gRhasthane kevaLa jJAna kadI thAya, paNa tIrthakarane gRhasthapaNe kevaLajJAna hoya ja nahiM. tIrthaMkara tyAgI thAya thAya ne thAya ja, tyAga sivAya temane kevaLajJAna nathI. tIrthakara sarakhAne sarvaviratinuM hathIyAra levAya tyAre ja kevaLajJAna tAbe thaI zake. mATe ja A sarvaviratinA sarakAranI pUjA karuM chuM. tIrthakara eTale sarva viratine saradAra, emanI pUjA eTalAja mATe ke mane sarva virati maLe. sarvavirati meLavavAnuM kAraNa jANI je Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAdvAraka pravacana zreNI, vibhAga cAthA 81 pujA kare temanu ja dravya pUjana che. drazya zabda sAMbhaLI bhaDakaze nahi. bhaviSyamAM bhAvane lAvanAra, saviratine jarUra meLavI ApanAra evu pUjana 2 draSyapUjana. bAkInI dravyapUjA paNa te kaheNA mAmA jevI pUjA, vAstavika dravyapUjA nahiM. savittinA dhyeyI sa viratinA saradAra bhagavAna che. te zamazera dvArAe kevaLajJAna prApta karyu che, mATe kevaLajJAna pAmavA mATeja saviratinA saradAra evA tIrthaMkaranI sevA karU chuM. A bhAvanAe A pariNatie sevA karavAmAM Ave te te drabyasevA. jaina zAsananI sevA athavA tItha kara mahArAjanI sevA gaNAya. emanI pAsethI praviti meLavavAnI che, e vicAra vagara karAtI pUjA zAstrokta pUjA nathI. bhUkhyA tarasyA sAdhuene acitta tala ane jaLanI manAi kema karI ! tamArA ghera tame munima rAkhe, te munimane huka ApI dyo. enA nAmathI hajArA Ape ne lai Ave, temAM vAMdhA naDe, pazu eka vAta nakkI hAvI joie. e A hukamanA upayega mArA vepAra rAjagAra sivAya khIjAmAM upayoga karaze nahi, e bharese prathama hAvA joIe. e sivAya akhatyAra ApatA nathI, durUpayoga kadI nahi kare. tema ahI tamane tIthakara mahArAja je pANInA mATalA jI mATe sAdhunA prANa javA bahetara gaNe che. kAcA pANInI vAta dUra rahI, paNa acita pANI chatAM je vyavahArathI sucita hAya eTalA mAtrathI je sAdhunI dbeigI kurabAna kare che. je tIrthaMkarA apakAyanI dayA mATe javAnI dayA mATe sAdhunA prANanI edarakArI kare, te tItha karI tamane pRthvI-apakAyAkrikanI pUjAmAM chuTI Ape che, derU baMdhAve, dhUpa dIpa apa vigerenI chuTI Ape che, te temane peAtAnA mAnanI darakAra hatI ne sAdhutI kiMmata na hatI ? jo potAnI mAnatA-meTAi-baDhAI pUjA mATe ATalI chuTa Ape te svapne paNu tIrthaMkarane na mAnIe. te mAna ke pUjAnI IcchAvALA hatA ! kahe eka ja vastu bane. AkhA zarIranA rakSaNa mATe saDelA aMguThA kApavA paDe. aMguThe kApavA upara tatva nathI. tatva AkhA zarIranA rakSaNa upara che. tema svarUpathI dekhAva mAtra je pULamAM hiMsA kare te ahiMsAmAM pagamavAvALI DhAya, teja tamane chUTa maLe. pujanathI bhakti TakAve; teo aDhAra doSa rahita che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 pravacana 140 muM te tarapha dhyAna rAkhI e mAge AvanArA thAva. e mArge AvanArA thAva tyAre hiMsA svarUpathI hatI, te aMgUThe| kApI zarIra macAvavA jevuM thayuM. zarIra bacAvavAnuM lakSya na hoya te aMgUThA nakAmA kApavAno, tema tyAga tarapha lakSya na hoya te kriyA sAdhya vagaranI thAya che. nahiMtara jema aMgAra maka mAcAya te asabhya dravya AcArya, tema A pUjana avAstavika. saviratinA dhyeya vagaranI pUjA te bhAvapUjAnA kANu tarIke dravya pUjA na gaNavI, pazu mAtra kahevA tarIke dravya-- pUjana gaNavuM. tIrthaMkarAne mAnIe chIe te dharmane ja mATe. temaNe dharma AcAryo jaNAvye te dvArAe pAmave che, mATe temanuM ArAdhana kayA sATA tarIke gurune AhArAdika vaheArAvA che ? guru mahArAjane ATalA roTale ATaluM pANI Ape te sATA tarIke kayu sATuM ? A mahApurUSa sekSanA mArga amalamAM zailI rahyA che. huM mAkSanA mArge jate nathI, te mAga chevaTe che te najIka kema karavA ? karanArAne madada karavAthI achatA guNA paNa prApta karI zakAya che. A meAkSa mAge jAya che, tene sayamAdinA sAdhananI madada karUM te mAre mAkSa mArga nikaTa thaI jAya. sAdhune anAdi apAya temAM dhyeya karyuM ? mane A mArga maLe te mATe. A apekSAe Ape emAM ekAMta nija rA. sayata sAdhune zuddha azanAdi Ape te ekAMta nirdeza jyAM eka ja dhyeyane amalamAM mUkI rahyA che. AvA ne madada karUM te mane te saMyama mArga maLe, A apekSAe Ape te ekAMta nirA. AthI devaguru annanuM ArAdhana dhama prApti mATe, te devaguru dvArAe Truti rAkAya sadgati prApta thAya temAM mukhya hetuM hoya te te dharmo ja che. pazu te dharma nAma mAtranA niDu vAstavika dharma joie, te mATe zAstrakAre e e bheda rAkhyA, sAgAra ane aNuAgAra dhama, gRhastha ane sAdhune dharma. sAgAra-gRhasthanA dhama kayA levA ? ahI keTalAka kaheze ke gRhasthIe dharmI chIe. AvA gRhasthapaNAmAM dharma kayA ? je vratane dharma gaNyA, paNu viSayakaSAya gRhasthane pazu dharma kahyo. ApaNe khATe sASa pakaDanArAe samajavAnuM ke meAkSamAga mAM anukULa thAya te. khAra ArabhAdikane dharma gaNyA nathI. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNI vibhAga cothe, je te dharma nathI ga te mArgAnusArIne sAmAnya dharma gaNe che ke nahiM. nyAyathI pase pedA kareluM joIe. vivAhamAM samazIla. zIlakuLa e sarakhA heya anya gotra sAthe vivAha karelA heya. A badhuM mAnusArI guNemAM jaNAve che te parigraha ane vivAha e sAmAnya dharma kahI gho. hamAre dunIyAdArImAM paise pedA karavA, lagana karavA e paNa eka dharamanuM kAma che. Ama kahenAre samajavAnuM che ke devadatta yajJadattanA melA phATelA lugaDAM dekhyA, tethI pelAe kahyuM ke phATelA melAM lugaDAM kADhI nAkha. devadatta lugaDA pheMkI dIdhA ne nAga thaI gaye. devadate ane bIjAe upAlaMbha Ape, tyAre yajJadatte kahyuM ke tame kahyuM tema karyuM. A uttara vAjabI dIdhe? melA lugaDAM kADhI nAkha A vAkayamAM tattva zAmAM hatuM? melA phATelA kADhI nAkhavAmAM, lugaDAM kADhI nAMkhavAmAM tatva na hatuM. je lugaDAM kADhI nAkhe te murkha bane, tema ahIM samaje. viziSTa vAkaye eTale vizeSaNavALuM vAkaya hoya tyAM vidhAna ke niSedha karIe te te vizeSane lAgu paDe, vizeSaNane lAgu na paDe. tema mArganusArIpaNu pase kamAvAmAM vidhAna laI gayA paNa pedA karavAmAM vidhAna nathI, vidhAna nyAyamAM che. melA lugaDAM kADhI nAkha, temAM melApaNuM kADhavAmAM tatva hatuM. paise pedA karavAmAM tatva na hatuM, tatva nyAyamAM DatuM. e uparathI eka vAta nakkI thaI ke paise pedA karavAmAM nyAya joIe. bAkI bIjAmAM anyAya karIe te aDacaNa nahIM melA lugaDAM na joIe tema zarIra meluM hoya te cAle? ahIM melane niSedha tema vibhava eka upalakSaNa che. ahIM kharuM vidhAna nyAya kare joIe. mAganusArIe anyAyane raste na cAlavuM. ahIM anyAyane niSedha che. jagatamAM ghaNe bhAga paisAne mATe ja anyAya karanAre hoya che, mATe anyAyanuM mukhya sthAna pakaDayuM. paiyAmAM nyAyane agrapada ApyuM. bIjAmAM nyAyane agrapada heya temAM aDacaNa zI? ema vivAhamAM paNa samAna kuLa na hoya, samAna zIla na hoya, evA sAthe vivAha kara nahiM. tatva niSedhamAM che. asamAna zIla kULane niSedha kare temAM aDacaNa zI? mArganusArI guNenI AvazyakatA zAthI? mAnusArInA guNa nahiM nIkaLe, te AcArya kapIne ubhA karyA che? prathama samaja ke A vastu zI che. pachI sUcavelA che ke zuM che te Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 140 muM pachI samajAze. mArgAnurInA guNe je gRhastha pite dhAratA hoya ke mArUM kuTuMba dhamI thavuM joIe, te te gurU mahArAja maLe tyAre dharmI bane. paNa jyAM sudhI gurU mahArAja malyA nathI, malyA te dharma jaththo na hoya, te e sadagRhastha kuTuMbamAM rivAja evA pADe ke saMjoga maLe ke sIdhuM prApta thAya. gurU maLe tyAre dharma pAmavAmAM viddha na naDe. tema je kuTuMbanI taiyArI kare. jemAM gurUne jega na maLe paNa jyAre maLe tyAre jema lugaDAM ne raMga kara heya te khaTAzamAM boLI rAkhyA hoya te je raMga caeNTa ke pAke raMga, tema gurU pAsethI dhamane upadeza maLe ke tarata ja asara kare. AkhA kuTuMbane keLavavA mATe mArgAnusArInA guNe AkhA kuTuMba sAthe saMbaMdha dharAve che. pitA mATe 21 guNe jemAM AvyA hoya te jyAre gurU maLe tyAre dharma pAmo jAya. ApaNuM AtmAne 21 guNovALe banAvo. mArgAnujArInA rUpa guNe samaSTInI apekSAe, 21 pitAnI apekSAe guNe rAkhyA che. vizeSa dharma pAMca aNuvrata-traNa guNavrata ne cAra zikSAvrata rU5. AthI kuTuMbanA mAlIka tarIke sAmAnya dharma gRhastha barAbara karI levAne. heya che te saMskAra mATe, gRhastha dharma-bAra prakAranA zrAvaka dharmane aMgIkAra karuM chuM. nahIMtara 35-21-12=98 prakAra kahevA paDe. vAvetaramAM jamIna kheDIne, raMgavAmAM khaTAza caDAvIne taiyAra rakhAya, tema mArgonuMsArI guNa pamADI dharma mATe kuTuMbane taiyAra rakhAya. keTalAMka bIja vagara-kheDelImAM paNa Uge mAnusArInA guNe mAtra khetI tarIke athavA khaTAza tarIke, 21 guNe paNa tema che. mULadharmamAM levAmAM AvyA nathI. keTalIka vakhata mArgAnusArI 21 guNa na hoya te paNa dharma pAme. rahiNI cAra keTalA guNavALe. arjuna mAlI cilAputra elAyacIputra vigere dharma nathI pAmyA? evuM rUpaka ApIe te A badhAne dharma thaye ja nathI ema gaNavuM paDe. ethI e guNo na hoya te dharma na Ave ema na kahI zakAya. dharamanuM rUpa bAravratamAM ApyuM che. 35 ke 21 guNamAM dharmapaNuM jaNAvyuM nathI. pele je dharma te dharma durgativAraNa rUpe, paNa saddagativAraNa rUpe che ja nahiM, bhUmikArUpa che. khaTAzarUpe che. keTalAka bIja vagarakheDelI jagAmAM paDe te paNa uge, temAM bIja jarUra joIe. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe ApaNe samyakatva pAmyA, zrAvakadharma pAmyA te vakhate dhyAna rAkhavuM joIe ke ApaNe makSathI keTalA mAIla haju dUra rahyA? ahIM cUkIza to pharI 84 nA cakkaramAM samyakatvane prathama khIMTe Ave te ardhapagalathI vadhAre saMsAra heya nahiM, anaMtA pugala parAvate ThekANuM jenuM na hatuM te ardhapagala parAvartamAM jarUra mekSe javAne. have samyakatvanA khIMTAthI dezaviratinA thAMbhale game te ATha bhava, bAra prakAranA zrAvaka dharmathI mekSa ATha bhAva che, jyAM dezavirati maLe to ATha bhavamAM mekSa, ApaNe bhavya chIe mekSa le ja che. te dekhAtAM thAMbhalAM kema choDAya? dezavirati ane sarvaviratinA thAMbhalA che, jemAM cekakhA ATha bhava tema lakheluM che. javuM che cakkasa te pachI drAviNa prANAyama zuM karavA kare che? je koI bhavyajIva e bhavyajIva samajaNamAM AvyuM tyArathI mekSanA dhyeyavALe che, te dezavirati ke sarvavirati lIdhA vagara mokSe javAvAnuM nathI. have dezavirati sarvavirati na levI te AgaLa pAchaLa cakrAvA khAvA che? bhavamAM bhramaNa karavuM che? ahIM pApa kare, bhavabhramaNa karavuM che ne manuSyabhava maLe tyAre karavA mAge che, tyAre have eTale vilaMba thAya tyAre cakrAvAmAM vadhAre vilaMba thAya che. je javuM ja che te zA mATe cakkaramAM jAya che. manuSyapaNuM maLyuM che. te tamArA hAthanI cIja nathI. darIyAmAM taNAtA AveluM lAkaDuM kadAcita kAThe AvyuM. paNa pAcho vamaLamAM paDI jAya te, ahIMthI cUkaye te corAzInA vamaLanAM cakkaramAM, e pAcho manuSyabhavane kAMThe Avaze ene ze bharose? dariyAmAM DUbate manuSya hAtha Ape te vakhate vAyade kare khare? te jIvajIvanane nukazAna karanAra cerAzInuM cakkara temAM vAyado zI rIte thAya? eka sAmAyikanuM phaLa kharekhara mokSanI tevI IcchA thaI nathI. mekSanA ne vAstavika kAraNe mAnyA nathI, nahiMtara vilaMba kema thAya ? bIjA manuSya bhAva para madAra rAkhatA he te te mAtra ajJAnatA che. je dharama karavAne vakhata maLe che te vakhate tame saphaLa karatA nathI ane AgaLa karIzuM. are tAre khajAne tapAsya, manuSyapaNanI puNyaprakRti baMdhAve tevI prakRti nathI. samyakatvane khaTe jyAM Ave tyAM ardha pudgala parAvarta dezavirati Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 14 muM Ave te sAta-ATha bhava, sarvavirati Ave te traNa bhava, ane vItarAgapaNuM Ave te teja bhave mokSa. pite je khIMTA AgaLa AvyuM hoya te upara dhyAna Ape ne juve ke huM keTale A ne bAkI keTaluM rahyuM te mAlama paDe. mATe ahIM sarvavirati ane vItarAganA khIMTA sudhI na pahoMcyA paNa dezaviratinA khIMTAe te pahoMce. bAra mahinA na bane te comAsAne aMge A 5 karavA joIe. divase divase eka manuSyadAna de che. zAnuM? senaiyAnuM khAMDIthI, lAkhe khAMDI lAkha khAMDIonuM dAna de che roja roja, vicAre kalpanA karo, lAkha khAMDI senuM dAnamAM devuM tene lAbha keTale have joIe? e AtmA je phAyade kare ane eka manuSya divase divase eka sAmAyika kare te te lAkha khAMDI dAna denAre sAmAyakavALAne pahoMce nahiM. A te paraNe ene gavAya tema sAmAyakane adhikAra cAha tethI sAmAyakane meTI padavI ApI. dAnamAM thaele rasa zAnuM piSaNa karaze? senaiiyA lAvavAnuM, nahIMtara Ave kayAMthI. jyAre sAmAyaka zAnuM piSaNa kare? sAmAyikanI bhAvanA e che ke jyAre e divasa Ave ke beghaDInuM karyuM che te jiMdagInuM kayAre karIzuM? tamane suya sAva havA ghaNA sAmAyaka pAratA bele che, sAmAyaka kare eTale sAdhu jevA thayA. AnuM lakSya kayAM? beghaDInA sAmAyakamAM sAdhupaNu jevA gaNAvA mAMge, te sAdhupaNAnI padavI UMcI kevI gaNatA hovA joIe ? nahIMtara "samaNe Iva' apamAnakAraka pada lAgaze. lAbha dekhADanAra kayAre jaNAya? sAdhupaNAnI sthiti UMcI che ema mAne tyAre ja A pada game. sAmAyakanA saMskAravALo pitAnI tAMta-saMbaMdha sarvavirati sAthe bAMdhe che. dAnavALe tAMta mAlamilakatamAM bAMdhe che. A dRSTithI vicAraze te dAna devA karatAM A sAmAyaka karanAre lAbha vadhAre bAMdhaze. sAticAramAM niraticAra anuSThAna Ave che ahIM ke vicAra karaze ke sAmAyaka UMcI dazAnuM. A sAmAyake nahiM. samaNe Iva kayA sAmAyakamAM belyA ? je pariNati upara jAva te te aMtaramaduttanI pariNatimAM kevaLajJAna heya. te samaNe Iva kahevAne vakhata nathI. A sAmAyaka 48 mInITamAM mekSa denAruM, UMcI pariNativAluM ja nahiM paNa rahasyathI vicAra karIe ke jAtivAra nita cAra mati. cekanuM anuSThAna melAthI ja janme che. pahele ekaDe ke karyo Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cotho hate? tema ahIM zarUmAM aticAravALuM ja anuSThAna thAya, niyamathI pahelAM cAritra mohanIyane pazama thavAne ke kSaya thavAne ? kSApazama thayA pachI kALAMtare kSaya thavAno. lApazama melA chAMTA nAkhe ne dhavaDAve. kSapazama vakhate pradezadaya mAnaze ke nahiM? te pradezadaya zuM karaze ? anaMtAnubaMdhI darzana mehanIyane baMdha zaMkA dAkSiNya ubhA kare, apratyAkhyAnI deza viratimAM aticAra lagADe, pratyAkhyAnI sarvaviratimAM aticAra lagADe che. zAstramAM sarva aticAra saMjvalanA udaye heya tamArA hisAbe phera thayuM, paNa je sarvathI nAza kare te dezathI nAza karanAra. mULa vAta e ke prathama zikSaNamAM ADA avaLuM hoya paNa ADA avaLAmAM pravarte to kSApazamikamAM aticAra rahevAnA. aticAravALuM sAmAyika thavAthI A vastu uDI gaI che, ema na samajavuM, paNa aticAra TALavAne khapa rahevuM joIe. ahIM sAmAyikamAM sarva viratimAM vratamAM paccakhANamAM zuddhinI IcchA hovI joIe. e rAmAyaka karanAre keTalo lAbha meLave ? paMDitanA daSTAMte jyAre dAnanI vAta thAya tyAre Ama che, vakhata kharAba che, sAmAyikanI vAta Ave tyAre be paisA kharacI daIe, A sAmAyaka na bane. dAnanI vAta Ave tyAre vagara pisAnI vAta hoya te dharama karIe, sAmAyaka jevI cIja zA mATe darekathI nathI banatI? zA mATe pariNatInI zuddhi nathI rakhAtI? tenuM svarUpa samajavuM joIe ne phaLa kayuM? vaLI Avazyaka temAM paNa sAmAyikanI jarUra paDe che tenuM svarUpa agre. pravacana 141 muM asADha vadI 7 zukravAra zAstrakAra mahArAjA AgaLa jaNAvI gayA ke saMsAramAM durgatithI bacAvanAra ane sadgati prApta karAvanAra mAtra dharma che. dharma dvAra na hoya te deva ke gurunI tAkAta nathI ke sadgati meLavI Ape ke durmati rekI zake. A upara jaina zAstrane pAme che. jinezvara mahArAja paNa pApathI durgatithI dharma dvArA sivAya rokI zakatA nathI. pApa karelA hoya te dharma dvAra grahaNa na kare te jinezvara paNa durgati rokI zake nahiM, pite svataMtra keIne paNa pApane kSaya karI zakatA nathI. je vacamAM dharmarUpI dvAra na lavAya te devadrArAe pApane kSaya thaI zakato nathI. je ekalA devathI pApane kSaya na thAya te durgati te rekAya kayAMthI? tema sadgati deva Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 141muM gurUdvArA thAya. aMtaradvAra dharmanuM AvavuM ja joIe. koI paNa jJAnAvaraNIya kSaya karyA vagara jinezvaranA prabhAve kevaLajJAna melavyuM nathI. keIe paNa mehanIya karmakSaya karyA vagara jinezvaranA prabhAvathI vitarAgapaNuM meLavyuM nathI. jinezvara mahArAja parama upagArI traNa lekanA nAya paNa dharma dvArAe. dharmanuM dvAra khaseDI nAkhIe te khuda jinezvaramAM jinezvarapaNuM nathI, jinezvaramAM je jinezvarapaNuM rahyuM che te paNa dharma dvArAe. jene vyakti devane mAnatA nathI. ApaNI mAtAne roga thayo hoya, aDakAva Avye haya, te paNa mAtApaNuM janetA tarIke mAnIe chIe. tethI mAtApaNAmAM eAchAza mAnatA nathI. janetA ne janetA tarIke mAnIe chIe te pachI bIjI avasthA tarapha jovAnuM hetuM nathI. tema paramezvarane paramezvara tarIke mAnatA hoIe te temAM Azrava che ke baMdha ho, bhavanA kAraNa che ke mekSanA kAraNa che, e ApaNe jovAnuM hatuM nathI. je paramezvarane vyakti tarIke mAnIe te pachI hiMsAdika kare, te paNa ApaNe jovAnuM hatuM nathI, paNa vyakti tarIke mAnatA hatA. paNa jaina zAsanamAM devane vyakti tarIke mAnavAnA nathI. jene devane barAbara mAne che. bIjA devanI vyaktine vyakti tarIke mAne che, tethI temanA guNadoSanA vicArane sthAna nathI. te cAhe te kare. jaine vyakti tarIke devane mAnatA nathI. jema mAtAne janma ApanAra tarIke upagArI gaNI temAM bIjA vicArane avakAza nathI. jagat kartA tarIke mAnya pachI IzvaranA deze tarapha javAnuM rahetuM nathI. jaina zAsanamAM A saMsAra jagata e kama rAjAnuM kedakhAnuM mAnavAmAM AvyuM che. karmarAjAnI A jela che, tema saMsArane mAnya. kartA tarIke paramezvarane mAnavAmAM Ave te paramezvara badhAne jelamAM ghAlanAra manAya. ka kedI kedamAM ghAlanAra mAjIsTreTane upagAra mAne ? AkhuM jagata ke samAna, ene A jaDa zarIramAM gaMdhAI rahevuM paDe te paNa keda. zarIrane keda mAne che. zarIrane keda manAya tyAM bIjA pudgalane ke manAya temAM navAI zI? te zarIra-jagatane banAvanArane upagAra mAne ke apakAra mAne? khuvAra meLavanArane kaI zarapAva detuM nathI. huM tAruM nakheda kADhe tuM mane zuM ApIza? e prazna kema thAya? sAruM kAma karI haju maMgAya, tema AtmAne ajJAnI banAve zarIrane kedI Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe 89 banAve, AtmAne pugalamAM Asakata khanAvI jaMjIra eDImAM jhakaDe tene upagAra zI rAte mAnavA? anyamatavAlA jagata kartA gaNI Izvarane upagArI gaNI paramezvara mAne, upagArI mAnyA. ame janmavA pahelAM IzvaranuM zuM bagADayuM ke jethI nava mahInA mane UMghe mAthe laTakAvyA? janma devAne aMge jagatanA mehaka padArtho banAvanAra hAvAthI temane upagArI lekhAya te ThIka nathI. mAtAne janetA tarIke dunIyAe upamArI mAnI, tema utpAdaka tarIke izvarane upagArI mAnce nathI. jenAnAM madIrA tIrthaM pUjA AtrIe prasiddha che. e izvara na mAne te te tIrthAdikane sthAna na hatuM. mAtra paramezvara mAne che kaiyA ! tamArA jevA niha. anyAe muDAmAM bhagavAna mAnyA tame bhuMDAmAM bhagavAna rAkhyA che. chekarA janmyA tethI cIThThI lakhA tA akhaMDa se|bhAgyavatIe putrane janma ApyuM che. vivAhamAM cI. bhAI phalANAna putra, jaNavAmAM khAyaDI joDavAmAM tame, navuM junuM ane, kALe tarI lakhA tyAre phalANAbhAi devagata thayA, gharanI dazA vicAratAM kalamakaMpe che, paNa paramezvarane gamyuM te kharUM. tAre mAkaNu mAMDavAmAM ne mAravAmAM paramezvara rAkhavA che. AvI rIte je paramezvarane mAnatA hAya tema, maiM ukaraDe nAkhavA vakhate paramezvarane mAnatA nathI. sArU thAya te Tu, bhuMDuM thAya tA bhagavAna. te tarIke jenA paramezvarane 24 mAnatA nathI. dharmanA dhArI pote paNa dhama karanArA ne bIjAne dharmanA mArga batAvanArA mATe jene dharmane deva dvArAe mAne che. deva 18 dveSa radvita devamAnavA che te 18 doSa hAya kaiM na Aya temAM zuM kka che ? amAre vyakita tarIke deva mAnavA nathI. 18 doSa TALavArUpI pUre pUrA dhama hAya tevA deva mA.vA che. amAre vaMzavelA tarIke guru nathI. paMcamahAvrata Adare te guru hIrA, kAlasA thayA pachI hIrAnI lAInamAM nathI. tema pAMca mahAvrata keTalA varasa pALe ane pachI kArANe mUke te guru nahi. jyAre dharma dvArAe deva ane gurunI mAnyatA rahe te ja AvI rIte banI zake, nahiMtara deva mAnavAmAM guNe jovAnI jarUra nathI. ekamAnA jaLelA bhAI hAya te! luccA khAlaka cAhe teve hAya te paNa bhAIpaNuM jatu rahetu nathI. tema ahIM devapaNuM guNanI apekSAe na heAya te devanA guNu jovAnI jarUra na hAya. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 pravacana 141 muM guNavAda-vyakitavAdanI vicAraNA ahI' vyakita tarIke keAINa jAtanA sabaMdha nathI. have vyakitane sabaMdha nathI teA guNunA jApa karA, vyakitanA guNInA jApa zA mATe kare che ? ghare beThA guNudvArAe jApa thatA haiAya tA RSabha deva, mahAvIra svAmI gautama svAmI, sudha svAmIne cheADavA paDaze. pakaDavA che vyakitavAda ne khelavAmAM guNuvAda khAle che. amala karI che. tivAda ane ele che| guNavAda, te A e kema bane? tuM seAnuM hIrA metIne mAne te guNathI mAne che ke vyaktithI ? eka hIrA DAya. hIrA kImatI gaNyA zAthI ? tejathI, teja dvArAe kiMmata che. metInI kiMmata pANIthI che. seAnuM TacathI kIMmatI gaNyu, te teja pANI ane Taca hAya tA sabhALI le. hIrA metI ke senAnA kaTakAne zuM karavA vaLage che ? teja dvArAe hIrAnI kiMmata che. pANI dvArAe TacadvArAe meAtI senAnI kiMmata che, teja pANI ne Taca sivAya te te vastue hatI nathI. tame hIrA metI sAnAmAM guNu mAne che. ke padArtha eja hIrA atyAre tejavALA che te kIMmata judI che. eja teja agaDI gayuM te pachI kIMmata echI kare che. Taca ane pANI tejanA AdhAre ki MmatI, chatAM paNuM teja pANI TacavALA te te padArthA levAya che. tema gurunI ja kIMmata, dhamA~nI ja kIMmata chatAM pahelI vyaktie je guNuvAlI dharmavALI hoya te dvArAe guNu ane dharmanuM ArAdhana thAya. teja Taca UMcI hAya, halakI kIMmata kare te gAMDA gaNeA che. je kaTakAmAM je teja hAya tene lAyaka kIMmata kare te ja zANA gaNAya, tema kIMmata guNudvArAe paNa je je guNavAlA je je dharmavAlA te te guNa dharma dvArAe kiMmata kare te ja zANA gaNAya. RSabhadevajIthI mAMDI mahAvIra sudhInI vyaktinI deva tarIke kiMmata gaNIe te ja zANA gaNAI e. je je vyaktie guNavALI hAya temane guNI tarIke mAnavI joI e. samyakatvamAM sathArA perasImAM aritA mahAdevA, je je arihaMta te te badhA deva mahAvIra RSabhadevajI ja deva athavA gautama svAmIjI ja guru ema nathI. je je sArI vyakti te te gurU. temane mAnanArA tejadAra hIrAnI ki Mmata kare te ja jhaverI gaNAya. Taca pramANe kiMmata kare teA ja cAkasI gaNAya. tema dharmanI guNunI saMvaranI nirAnI kiMmata karatAro dhamI guNI. saMvaravALAnI ki`mata kare te ja zaNA gaNAya. ahIM ghera beThA name arihaMtANuM gaNI laIzuM-ema kei kahI dete. namA leAe savva sAdbhu Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che 91 kahI daIzuM. upAzraye upAzraye dehAdeDa zuM karavA karIe. Ate AkhA jagatanA tamAma devagurune mAnI laIzuM. ghera beThA pANuM teja TacanA AdhAre kIMmata gaNI hIrA metI ke senAne na saMghare tenI dazA zI thAya? te ja pANI Tacane jANe kahe tenI vAta kare paNa hIrA motI senA sAmuM na juve te tenI vAtanI kiMmata keTalI? tema deva agara guru koI guNavALI vyakti hoya tenI ghera beThAM kImata AMkanAre mUrkha bane. jJAnI dvArA jJAnanI ArAdhanA ahIM bharata mahArAjAne cakraratna utpanna thayuM che. ahIM RSabhadeva bhagavAnane kevaLa jJAna thayuM tenI vadhAmaNI AvI che. bharata mahArAjA tyAM gayA eTale kevaLajJAna bharata mahArAjAe joyuM nathI, rahA ke gayA dekhavAnI cIja nathI. kevaLa jJAnInI pAse zuM karavA gayA? kevaLa jJAnane mahimA karavA mATe. kevaLa jJAnI pAse kema gayA? mahelamAM beThA beThA kevaLa jJAnane mahimA thaI zakate. jJAnanI ArAdhanA jJAnInI ArAdhanA dvArA thAya. A vAta sAthe mULa prasaMga kahyo. have prAsaMgika vAta kahuM chuM. cha khaMDanI mAlIkI denArUM eka bAju cakraratna ne eka bAju kevaLajJAna te paNa bApane, pitAne levA devA nathI. cha khaMDanI mAlikI pitAne, kevaLajJAna bApane maLyuM. bApanA AtmAne kevaLa jJAna malyuM te pite javAthI kevaLa jJAna vadhatuM nathI ne na jAya te kevaLamAM kAMI ghaTatuM nathI, evI sthitinuM kevaLa eTale pArakA AtmAnuM kevaLa jJAna. te jagAe cha khaMDa ApanAra cake ratnanI bedarakArI kayA vicArathI thaI haze? cha khaMDa caudaratnane nava nidhAna ApanAra cakraratna. mAtra kevaLIno mahimA kare. kevaLajJAna dekhavAnA nathI mAtra kevaLajJAna pAmyA tene maDimA karavA mATe je cha khaMDanI mAlikI ApanAra cakrane lAta mAre te kaI pariNati hovI joIe. tamArI apekSAe rASabhadevajI e patharo, mutaranI kathaLIne viSTAne Tepale, hADakAMne mAMsane Dhagale ke bIjuM kaMI ? je mAMsane Dhagale chatAM pragaTa guNavAle nirmala AtmA aMdara rahyA che tethI temanI kIMmata. kevaLajJAnInuM zarIra hADa mAMsane Dhagale ja che. eka guNavALe joDAye tethI pUjya gaNyuM. emanAmAM guNa tethI hADakA mAMsa pUjya gaNyuM. khuda hamArAmAM guNa utpanna kare tene pUjya mAnIe temAM zuM? chatAM tene patthara mAne tene zuM? tArI apekSAe bhagavAnanI mUti para che. te temanuM zarIra hADa mAMsa muttaranI kathaLI che. zAstrakAre Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hara pravacana 141 muM mAMsa rUdhiramAM raMga bIjo kahyo tethI mAMsa rUdhira nahiM tema nathI, amAre te guNInA saMge rahele mAMsane te paNa namaskaraNIya che, guNInA saMbaMdhamAM rahela azuci zarIra paNa namanIya che, tAre ekale hAthe le che, bhagavAnane AkAra levA chatAM tAre patyAre kahe che, te tAre bhagavAnane viSTAnA TepalA tarIke mAnavA che. bharata cakraratnanI bedarakArI kema karI? mULa vAtamAM Ave. RSabhadeva bhagavAna kevaLajJAna pAmyA te emanA AtmAmAM temAMthI bharata mahArAjane bhAga maLe tema nathI. javAthI kevaLa meLave tema nathI, bhaktivALA pAmI jAya, ahIM aSabhadeva pAse bharata mahArAjA jAya temAM kazuM vaLavAnuM nathI. bhAvanAthI vahorAvaje, roTale Ape te dravya ke bhAva? mATe dravya baMdha kara, bhAvathI mahArAjane ApyuM. mahArAje vAparyuM tema kalpI le. tamArA AhArAdi mATe dravya bhAva bane joIe che. mAtra bhagavAnanI bhaktimAM dravya joItuM nathI. bhAgavAna rASabhadevajIne kevaLa thayuM. bharate te sAMbhaLyuM tene mahimA kara che, rASabhadeva rUpa vyakita te dvArA guNane mahimA, te karavA mATe coka ratna, cha khaMDane nava nidhAna ApanAra cakraratnanI bedarakArI kema karI? ISTa vastu lAgI hoya te tene dekhavAnI tAlAvelI judI lAge, cakraratna thayA pachI bAhubaLajInI vakhata hAra khAdhI te vakhate zaMkA thaI ke cakI e ke huM? e zaMkA thaI te ahIM cakra cAlyuM jo ema zaMkA kAM na thAya? devatAnI ApelI vastu che. bedarakArI karI-tethI kadAca cAlyuM jAya, tema rAMkA kAM na thAya ? ahIM kevaLajJAnane mahotsava karavA jAya tyAMthI bhAga maLavAnuM nathI. kevaLajJAna meLavanAranI mudrA dekhavI tenI eTalI hiMmata ke tyAM cakranI kiMmata nathI. e vakhata kSaNavAra vicAra Avyo ke kevaLane mahimA karuM ke cakraratnane mahimA karUM? ahIM zaMkA thaI. guNa dvArA eka vyaktinI ArAdhanAthI tamAma guNanI ArAdhanAnuM phaLa jhaverI ciMtAmaNI dekhe ane eka bAju kAMkare dekhe. A lauM ke A lauM? AmAM ATalo ja vicAra kare te kaI sthitimAM gaNa? gaNAte jhaverI hoya tyAM A bele ke vicAre te huM samakitI AtmAnI sthiti sama Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka pravacana zreNa, vibhAga che janAre, kevaLajJAna sAdhya mAnanAre, Ane durgati denAra mAnanAre tenI tulya sthiti mA tuM, A bharata mahArAjA vicAra che. ahIM A vyakti mATe vicAra kare che. mahimA vyaktine che. kevaLane mahimA kayAre go? jyAre kevaLajJAnI vyaktine mahimA karyo tyAre. ApaNe guNe mAnanArA paNa te jAti vyakti sivAya hAya nahiM. mATe guNe ane jAtinI pUjA vyakti dvArA hoya, mATe eka paNa vyaktinI ArAdhanA guNa dvArAe karAya te jagatanI tamAma vyaktinI ArAdhanAnuM phaLa maLe. eka paNa vyaktinI virAdhanA te jagatanI tamAma vyaktinI virAdhanA che. guNavAna vyaktinI virAdhanA dvArA guNenI virAdhanA thaI tethI dareka te te guNavALAnI virAdhanA thaI, gozALa trevIsa tIrthaMkarano bhakata hatuM, chatAM mahAvIra mahArAjano pratyenIka hovAthI tamAma tIrthaMkarane pratyenIka gaNAya. kahe tIrthaMkaranA svarUpano guNane rAgI gozALa tirthaMkaramAM sarvajJapaNuM vItarAgapaNuM uttamattA mAnanAro phakata bhagavAna mahAvIrarUpI vyaktine na mAnanAre. chatAM tamAma tIrthaMkaranI AzAtanA karanAra. tamAma tIrthakarane pratyanika gaNAze. guNavALI eka vyaktinI virAdhanA te tamAma tevA guNavALAnI virAdhanA thaI. vyaktinI pUjA te guNadvArA thatI havAthI eka vyaktinI pUjA te tamAma vyakitanI pUjA. eka guNInI virAdhanAthI sarvaguNInI AzAtanA guNavALI eka vyakita virAdhAI te tamAma guNavALI vyakita virAdhAI. mahAvIre kahyuM ke sAta cho talanA cheDavAmAM thaze. have ahIM tIrthakara jaThA kema paDe, A buddhie gozALAe te choDa ukheDI pheMkI dIdhe. emAM buddhi kaI? jANI joIne mRSAvAdI banAvavA. Ama badhI sthiti dekhI leje. pratyanikapaNAmAM daSTi kayAM hoya che? eka vyakitanI virAdhanAvA te guNanI ArAdhanA karate hoya te paNa tenI kiMmata rahetI nathI. gozALAnI bhuMDI dazA eka vyakitamAM thaI. eka vyakitanI virUddhatAnA aMge trevIza vyakita mAnavA chatAM A dazA thai. mATe ame tIrthakarane garane mAnIe chIe te guNa ane dharma dvArAe. te guNa ane dharma dvArA vyakitane mAnavI joIe. gozALAne sarvajJayaNanuM mAna hatuM. sarvApaNuM vItarAgapaNuM nirgasthapaNuM uttama che. te dhAraNA hatI ja. dhAraNA bagaDI kayAM ? ninya mahAvIrane nigraMtha mAnyA nahIM ne nigraMthanI avajJA karI. te guNavALAne na mAnyA. AthI sAdhune mAnIe Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 141 muM paNa amuka sAdhune nahiM. Ama kahenArA gazALA sarakhA samajavA. e guNavALo eka heya ne tenI avajJA karI te bAkInuM mAnyuM te mIDuM che. ekalA guNa ke jAti dvAramAM jaI vyaktinI bedarakArI kare te zAsana pramANe gya nathI, tIrthaMkarapaNuM sarakhuM mAnI AsajopakArI hevAthI vadhAre mAnIe paNa AzAtanA karAya kahiM. AzAtanA ekanI karI te badhAnI ArAdhanamAM pANI pheravyuM AthI devanI gurunI ArAdhanA dharma dvArAe che. dunIyAnA paugalika saMbaMdhathI devagurune mAnatA nathI. trAddhi samRddhine aMge deva guru dharmane mAne te miththAva. jyAM jeTalA guNe haya, je saMkhyAmAM guNe mAnIe chIe te saMkhyAmAM teTalA guNe che, tene na mAnyA te zuM thAya? guNe jo hoya tyAM vyaktinI gaNatarI na thAya te guSa mAnanAro na thAya ? senuM ApaNuM he ke pArakuM che, sagAnuM che ke bIjAnuM che paNa sarakhI kIMmata. cAhe ApaNI vyakti che ke pArakI che tene saMbaMdha mAtra guNa sAthe, teja pANI sarakhuM hoya paNa pArakAne hIro hoya te kIMmata utArI de te jhaverI nathI. AthI dharmane agrapade melavuM paDayuM. AthI tenA bhede jaNAvatA kahyuM ke deva ke gurunA AlaMbane dharma heya. saMvara vagaranI tapasyA aMdhArA ulecavA sarakhI che. - be cIja dharma, saMvara ane nirjarA, saMvara nirjarA bane te dharma gaNa. jyAM saMvara nirjarA na bane te dharma na gaNave. ahIM tIrthakara nAma kama Azrava ne baMdha rUpa che tene dharma na gaNave. pahelAM te tIrthaMkara nAmakarma saMvara nirjarAnA prabhAve baMdhAya che. tethI uttama manAya temAM Azcarya nathI. tethI eja dharma hoya te prathama saMvara ke nijerAne dharma? pANI ulecavA pahelAM daravAjA baMdha thavA pahelA jarUrI. pANInuM dvAra baMdha na kare te pANuM uchatA pAra na Ave, tema saMvara mUlaka nirjarA mAnI. tethI saMvarathI tapa lAvI tapathI pachI nirjarA laI gayA, prathama saMvarane sthAna. jyAM sudhI saMvara karI zako nahiM tyAM sudhInI nirja aMdhArA ulecavA jevI che. tAmalI tApasanI sATha hajAra varasanI tapasyAnI kIMmatI na gaNuM kemake saMvara vagaranI hatI. saMvara pahelAM kartavya tarIka. AthI mAsInA kAryomAM prathama sAmAyakane sthAna ApyuM. ahIM sAmayakra tathA saMvarane zuM saMbaMdha te agre vartamAna. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cothe pravacana 14ra muM aSADa vadI 8, zanIvAra zAstrakAra mahArAjA AgaLa sUcavI gayA ke dareka Atike dharmane zreSTha mAne che, chatAM nAma mAtrathI dharmane aMge derAvuM nahiM. paNa svarUpa ane phaLa vicAravAnI prathama jarUra che. dharma nAma. mAtrane aMge pravati karanArA thAya te therIyAnA tathA AkaDAMnAM dUdhane nAma mAtrathI pIvAvALAnI mAphaka dazA thAya. AthI ja kahyuM che ke, sUkSmabuddhayA sadA zeyo, dharmo dharmArthibhi : nraiH|| anyathA dhargabudhyaiva tadvighAta : prasajyate // 1 // je artha kAmamAM ja AsakitavAlA hAya, AhArAdikamAM je rAmyA hoya, AhAradikanA ane IndriyenA viSayenA arthI hoya, temane dharmamAM adhikAra nathI. AthIpaNuM dharmanuM ja levuM joIe. viSaye na chuTavAmAM azakita Asakita gaNe, paNa jenuM dhyeya dharama tarapha na hoya tene ahIM adhikAra nathI. dharma sivAya sarva anartha rUpa lAgyuM hoya tevAne A vAta kahuM chuM. dharmane AthI ja dharmAdhikArI che. haribhadrasUrie cekanI jAherAta ApI che ke mAruM vacana koNe mAnavuM ke jeone dharmanuM athANuM hoya. dharmanuM athANuM na hoya te jhaverIne tyAM cIbhaDA levA javA jevuM thaze. pahelA tapAsavuM joIe ke A dukAna zAnI che. kaMdeInI kAchIyAnI che ke jhaverInI? jhaverIne tyAM metI hirA levA hoya teNe javAnuM, tema tame artha kAmanA lenArA hete ahIM tamArI IcchA purI thavAnI nathI. ghAsa devAvALuM anAja paNa ghAsanI buddhie vavAya nahiM. anAja vAvavAthI ghAsa ane anAja bane thaze. phaLa tarIke banne gaNAya, paNa sAdhya anAja gaNAya, ghAsa sAdhya na hatuM. dhAnya thAya te ja sAre kALa. tema dharmane aMge sAdhya mekSa. AthI AnuSaMgika lAbha kahIe chIe, kasturIne vepAra karatAM sugaMdha AvI jAya, paNa phaLa kamAI che. tema artha kAmanI IcchA hoya tevAe A dharma-dukAnanI mulAkAta levA jevuM nathI. luMNa, karIyANA, tela, Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 142 muM bhIMDA, kArelA joIe teNe A dukAnanI mulAkAta na levI. artha kAmanA Icchaka mATe haribhadra sUri pATIyuM mArI de che ke ahIM dharmane arthIe AvavuM. sIdhA artha kAma joIe tenuM ahIM kAma nathI. amuka prakArano dharma thaye haze te sIdhe mekSa, paNa anaMtara dharmane athI have joIe. anaMtara dravyanA athI hAya, anaMtara kAmanA athI hoya, tevAne ahIM sthAna nathI. anaMtara arthe levAvALe A dunIyAmAM eka dhANe vAve te hajAre dANa thAya che. rUpIA kharace te jeo udAratAbhAva vidhi anumodana joIe. mULa mudo kayAM te ? je paisAnA garaja, IdrinA viSayonA garaja heya tevAne dharmamAM sthAna nathI. sIdhe dharmane ja artha joIe, dharmanA athI manuSya eka vAta dhyAnamAM rAkhavI. te dharma bArIka buddhithI jovAne che. paMcAtamAM keNu utare paMcAtamAM utarIe te sAre ne beTe kahevuM paDe. Ama belAya che. ghera motI lAvavuM hoya che te vakhate te vicAra Avyo ke ApaNe mAthAkuTa zuM karavA karavI? eka hIro le hoya te 87 jagapara tapAsa karAve che? zA mATe kare che? je Ave te ThIka che. cAhe so TacanuM cAraTaranuM nezanala beMkanuM Ave game te Ave enI aDacaNa nahI ne ? mAla kheTe AvI jAya te bANa nIkaLI jAya, te dharamamAM jUThI vAta AvI jAya te zuM thAya ? dunIyAmAM cAMdInI jagapara kalaI AvI jAya te ghANa nIkaLI jAya. ahIM sAcuM dhAraze ne khoTuM haze te zuM thaze? melavAnI cIjamAM mAlanI pheraphArI khamI zakAtI nathI, ne sAthe levAnI cIjamAM vicAra na kara ? ApaNAmAM UMDA utaravuM ja nahi ema kahenArA che. hIrA metI saMgharavA che ne hIrA motI sAcA TA che te jovA nathI, te kAma na lAge. tema dharma jevI cIja ahiM melavAnI nathI. dunIyAnI vastu jatI vakhate jarUra melI javAnI che. laI javAnA chIe enI parIkSA karatA nathI. dharma laI javAnI vastu, mAla melI javAnI vastu, temAM pheraphAra thAya te chAtI baLe, dha na Ave, dharmamAM phAraphera hoya te darakAra nahi. pahelAnA zrAvake devatAne paNa cUpa karatA hatA. zA mATe UMDA na utaravuM. zAstrakAra zrAvakane bheTa bhadrika ke mUrkha kahetA nathI adA, dAdA virAchA vigere vizoSaNathI navAje Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthA che. jyAM zrAvakanA varSoMna cAle che tyAM jene zAstra sAMbhalavAnA malyA che, a grahaNa karyAM che, jyAM zaMkA paDI tyAM pUchIne nizcaya karyo che. je padArtho tenA nizcaya karelA che. ApaNe vIe nihuM ne nadIe nahi. UMDA pANImAM keNu utare ? sAcA juThA kayAM karavA ? A zakhsa dunIyAdArImAM . cAMdInI jaMge para kalai athavA tevA kImatI padArthAnI jageAe hulakA padArtho le che ? zrAvakane age e sthiti che ke devatA vAta karavA Ave te paNa cUpa karI de. anya matavALA ke temanA guru zuM pazu devatA anyati hoya te devatAne cUpa kare. nare bhavitavyatA dharma dvArAja phaLa ApanArI che mahAvIra bahArAja pAse dasa zrAvakamAMthI eka zrAvaka pahelA gezALAnA bhakta hatA. have mahAvIranA bhakata thayA che. te beThA che te vakhata devatA Ave che. kAle mahAniryAmaka, sAOvADa mahAgepa AvavAnA che. devatA jyAM kahe che tyAM prazna kare che. kANu ? geAzALA, tuM devatA sAcA ke juThA ? sAcA kahevuM ja paDe. tyAM zrAvaka devatAne kahe che. jo sAcA devatA che te devatApaNuM zAthI maLyuM ? geAzALAnA mata pramANe tArA devatApaNAne A kRtya AbharI nahIM. jo vagara kRtya devatApaNuM maLyuM te, AkhA jagatane kema na maLyuM ? jo prayatnathI maLyuM te geAzALAne jalAMjali de. sat kRtya vagara devatA thavAtuM hoya te kukarmI keTalA devatA thayA che? bhavitavyatA e satkRtya hAya tA pazu, satkRtya na hAya te paNa devatA paNuM thAya. sat kRtyavALA kAi narake gayA ? eveA tArA dharmamAM koI che? bhavitavyatA je kare te pramANe thAya ? bhAvivALA vicAra karo ke apakRtyavALA devatAmAM gayA ? satakRtyavALA eke durgatimAM nathI gayA. apakRtyavALA devatAmAM nathI gayA te tenuM kAraNa zuM? kSepakamezi na mAMDI ne kevaLajJAna na upajAvyuM, tevA kAi mekSe gayA ne kevaLa upajAvyuM? tevA ahIM saMsAramAM kANu rahyo ? bhavitavyatA satakRtya ane duSkRtyanI gulAmaDI che. satkRtya karA tA AMvatavyatAne pharajIyAta sadgati ApavI paDe, te kAnuM phaLa ? bhavitavyatA heAtrAne lIdhe apakRtya satkRtya karavA paDayA tema thatuM nathI. bhavitavyatA pazu phaLa ApavAmAM A dharma dvArAeja phaLa Ape che. dhama karAvyA vagara sadgati ApatI nathI. pAMgaLI che. A hiMsAme bhavitavyatA karavAnI zuM ? udyama kare tevuM kaLa Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 142 muM maLe te bhaviSyatatA cIja kayAM rahI ? udyamathI judI sthitie bhavitavyatA cIja mAne che te nathI. nigoda sAdhAraNa kema? nigedamAM hatA tyAM anaMta chane ja joDe hate, bhAgIdArI evI hatI ke kai jage para evI bhAgIdArI hotI nathI. ekaThA khAvAnI ke cAvavAnI bhAgIdArI hetI nathI. bhAraMDapakSI cAve judA, kherAkanI zarIranI bhAgIdArI, zvAsa anaMtAe maLIne le, utpattimAM AhAra, zvAsa yAvat maraNamAM paNa bhAgIdArI, evA anaMtajI eka kaMpanInA bhAgIdAra. vepAranI bhAgIdArI hoya paNa bAkInA saMjogo judA hoya, paNa tyAM te bAhAnA ke aMdaranA saMjoge eka sarakhA. AhAra zarIra janma maraNa badhAmAM bhAgIdArI AvI bhAgIdArImAMthI badhA rahI jAya ane eka tarI jAya te kema bane? anaMtA jIvane ekaja zarIra badhAne sarakhI bhAgIdArInuM, mATe tenuM nAma sAdhAraNa, tethI e jIne sAdhAraNa kahIe chIe. sAdhAraNa kema ? e bicAre svataMtra zarIra na karI zake. aLagApaNuM kaMI nahiM. badhu saMyArUM. maraNa paNa saMyArUM tyAre sAdhAraNa maya, badhuM saMyArUM. AvI sthitimAM anaMtA sahIyaro bhegA rahyA. emAMthI ekAda khATI jAya. bAkI badhA rakhaDatA rahe. temAMthI ekAdane khATavuM keTaluM muzkela? bAkIne te badhAne rakhaDatA rahevuM. temAMthI nIkaLavuM te keTaluM muzkela? ahIM kone AdhAra? ahIM sAdhana sthAna saMyoga judA nathI, evI jagapara zuM thAya? A jagapara bhavitavyatA kahI zakIe, te savataMtra kArya karI zakatI nathI. mAtra bhaviSyamAM thavAnI bhavitavyatA e kaI cIja nathI. bhaviSyamAM jene nIkaLavAnuM hoya tevAne AtmAnI pariNati ochI bagaDe, bIjuM kaMI nahi, tame nigada bahAra AvyA cho te AvI vakhate AtmAnI pariNati bagaDavA na dIdhI, tyAre bahAra AvyA che. anatA bhAgIdAra mAMthI bahAra nIkaLyA te ahIM svataMtra che, te pariNAma kema sudhAratA nathI. tame pariNAma bagaDavA na dIdhA, tyAre chuTayA che. baMdha che thaye tyAre akAma nirjarA thaI ne tame bahAra AvyA. ahIM dhArIne karyuM tema kahI zakAya tevuM nathI. te vakhate je pariNAmane bagADe na thaye temAM bhavitavyatA kAraNa laI zakIe. jyAM bIje kaI AdhAra Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe 99 nathI; kAi ApaNA krama halakA karanAra nathI, samajaNa, prayatnAdika tyAM na hatAM. ApaNe anaMtA sAthe kedamAM ravaDatA hatA, temAM bIjA jIvA emane ema paDI rahyA. ApaNe madha AchA thayA tyAre bahAra AvyA. eka vakhata nIkalyA te phera pArakhA karavA na jazeA. jheranA pArakhA na hAya, 14 pUrvI sarakhA paNa pramAdAge bIjAja bhavamAM nigeAdamAM have ame nigehamAM na jaizuM ema na dhAraze. e taravAra muThI thaI nathI, kAraNa e taravAra cAra cAra jJAnavALA cauda pUrvI AhAraka zarIra karanAra thAya, agIArI guNuThANuM jAya, tevA uparathI paNa e taravAra khasI nathI. te taravAthI tame nirbhaya zuM joIne thAya che? je bhavamAM cAra jJAnavALA rakhaDe ne pachI nigeAdamAM utare, je bhavamAM upazama zreNivALA tenA bIjA ja bhavamAM nigeAdamAM, je bhavamAM cAra jJAna, caudapUrvI, AhAraka zarIra, upazamazreNivALA te bhavanA joDenA bhavamAM nigAdIye thAya. devatAmAM jaI pachI jAya tema naThuiM, jyAM cAra jJAna vigerevALA uparathI je nigeAdapaNAnI taravAra khasI nathI, te ApaNA 9parathI khasI tema na mAnaze. Dara mAnavA joIe. DAlahavAla thavAne Dara kayAM rahe che? sAMbhaLe tyAre Dara rahe che. zrAvaka varganuM nAma dhama zravaNanA AdhAre dha zravaNu AtmAne keTaluM phAyado karanAra che ? ke ghera beThAM zAka karatAM jamatAM UThatAM nigeAdanA Dara kayAre AvyA ? kharekhara ApaNane Dara DarAvanAra cIja dharma zravaNa che. dharma zravaNunI pharaja kema rAkhI ? tamAruM nAma dharma zravaNu upara. zrAvaka eTale "jinezvara mahArAjanA vacanA sAdhumukhathI paraleAkanI hitabuddhithI sAMbhaLe te zrAvaka.' tamArA AkhA va tenuM nAma zAzravaNu upara rAkhyuM. ekendriyapaNAnI sAdhAraNapaNAnI taravArane bhAsa kayAM thAya ? sAMbhaLe te vakhate. na sAMbhaLeA te vakhata jANe chA paNa jANeluM DAya paNa duniyAmAM pravatie chIe te vakhate e jJAna, e zraddhA, e vicArA tAjA rUpamAM rahetA nathI, paNa vAsI. vAsI bhejana ThaMDu hoya, tema duniyAmAM pravatie te vakhate mApaNuM jJAna zraddhA badhu vAsI ThIkarA jevuM thAya che. dhama zravaNu vakhate UnuM thAya, e sivAya nahIM. eTalA mATe tamAru nAma e zakhyuM. sAMbhaLatI vakhata nigeAdanI taravAranA Dara rahe che. chekarA paNa pATha nahIM karuM / mAstara mAraze. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 pravacana 143 muM ramatI vakhate paNa mAstarano Dara rAkhe che. sAvaceta rahe te chokarA ke nizALe Ave te vakhate Dara rAkhe te chekarA? chokarAe te mAstara mAraze e DarathI ghera beThA lezana kare che. ApaNe A dharma zravaNanuM pagathIyuM cheDayuM eTale Dara gaye. puNya-pApa-dharma-adharma-samakata-mithyAtvanI- bhavanI-mekSanI vAta ahIM karIe, paNa chokarA jeTalA paNa ApaNane Dara rahetuM nathI. cAra jJAnI caudapUrvI vigerene mAthe laTakatI taravAra. be AdamI nirbhaya pharI zake, kAMte bALaka ke kAMte ajJAnI bALa ke bAvaLe (gaDe). ApaNe zAmAM? laTakatI taravAra chatAM nirbhaya pharIe chIe. jhera pArakhA karavA javuM che kema nIkaLe te tapAsavA javuM che? bhavitavyatAnI vyAkhyA ane dRSTAnta A koI bhavitavyatAnA jore bahAra AvyA, have sAvaceta thAva ke tenAM bAraNAM baMdha thaI jAya. AthI bhavitavyatA kayAM gaNAya ? jyAM ApaNe udyama na cAlatuM hoya. ApaNe udyama sAdhana sAmagrI virUddha heya, Akasimaka palaTa thAya tyAM ApaNuM dhAryA karatAM phaLa juduM thAya, tyAM bhavitavyatA. pArzvanAtha bhagavAna kAussaga dhyAne che. meghamALI Ave che. huM ene samyakatva pamADuM te dhAraNAe udyama nathI. mArA zramaNa dharmane aMge huM sahana karuM, evAnuM sahana karUM? evAnuM sahana karuM e savAla gRhasthapaNAmAM. sAdhumArgamAM te nIcanuM che ke cAkaranA cAkara he tenuM paNa phakta karma khapAvavAnA kAraNe sahana thAya che. bhagavAna mahAvIra ane caMDa kezIyAnI anupama sahanazIlatA bhagavAna mahAvIre pahele dahADe zevALIyAnuM sahana karyuM. je jamatA sAthe merU kaMpAvanAra tevA purUSa te zevALIyAnuM sahana kare che. kaI sthitie? janma sAthe merU dhrujAvanAra mUkI mArI devatAne rADa paDAvanAra mahAvIra bhagavAna te govALIyAne sahana kare. kSamA dharma kaI sthitie Avo joIe. " zAtAM sAra thAya tevA thavuM te zaTho mATe, paNa dharmazAstrakAronuM A vAkaya nathI. dunIyAmAM lIna thaelA mArajUDamAM mAcelAnuM A vAkaya che. zAstrakAra jaNAve che ke kALe nAga manuSyane kheLIne mAratuM nathI. dabANa caMpANanuM kAraNa maLe, kAraNavagara kALe nAga paNa kera vartAvate nathI, tArA hisAba pramANe jADa boDa zaThe zAyaMnA nyAyamAM nathI AvyA. tame ene Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 AgameddhAraka pravacana zreNa, vibhAga tho tamane mIThAza Ape. tame che chatAM chAyA Ape. e bIcArA tamArA jevA durbaddhivALA thayA nathI. e nyAyamAM Ave te gAya ghAsa khAya tenuM dUdha kare ne tenA baccAMne taraphaDatAM rAkhI tame laI le. e nyAya lete tamane zIMgaDe zIMgaDe mArI na nAkhe! e vAstavika nyAya hoya to tame jIvavA na pAme. sAdhu purUSe mATe e vAkaya nathI, e vAkya adhame mATe che. tethI maDAvIra sarakhA paNa govALIyA sarakhe upadrava karI jAya te sahana kare che, kSamA dharma e che. kALAnAga I cheDe belAve nahIM te zAMta rahe che. adhikatA tyAM che, chaMcheDe tyAre zAMta rahe te caMDakeziye-dareka pajusaNamAM tame tenI kathA sAMbhaLe che. bhagavAna mahAvIranuM rUpa dekhI pratibaMdha pAme che. jAtismaraNa jJAna thayuM che ne pUrva janmamAM karela pApanI AlocanA mATe bIlamAM mukha rAkhI rahyo che. chekarAoe patharA mAryA che, te paNa patharA mAranArane aMge ke lehI leDANa karanArane aMge meM bahAra na kADhayuM. meM bahAra kADhe te daSTi bahAra jAya te te bIcArA marI jAya. A draSTiviSa sa5 Ama vicAre che. loke patharA mAre che, lehaleDANa zarIra thAya che. ethI bIlamAM meM ghAlI rAkhyuM che, sApa sarakhAM krUra prANune dunIyAmAM jenI kharAba upamA daIe chIe, kALe nAga daramAM meM ghAlI rAkhI mArathI bacavA nathI mAgate, ne sahana kare che, nahItara leka DarakaNa evA hatA ke jhADanI othe rahI patharA mAratA hatA. ane A bhAvanA paMdara divasa sudhI rAkhI. AThamA devaloka sahastrAramAM te marIne game tema gAie chIe. AThame svarge gaye tema gAIe chIe. paNa A gAyuM ? jenA A pariNati paMdara divasa sudhI rahI che. lehIluhANa thaye che, kIDIoe cAlaNa je karI nAkhe che. chatAM mAranAra marI jAya te dazA mAre pAlakatI nathI. te maravAnI aNu sudhI enI e suMdara bhAvanA. AThama devaloka kema thAya che te samaja je. daSTiviSa sarpa, patharAvAge lehI nIkaLe tenI gaMdhe kIDIo Ave, chatAM mAranAra mare nahi te mATe meM bahAra kADhavuM nathI. je kSamAne mApI zakatA hote mApa lagADo. mAlama paDaze ke-dharmanA arthI kema thavAya che? dunIyAdArI kema nakAmI lAge che? purUSakAranI prabaLatA ahIM tame arthakAma ejanA arthI hete pATIyuM vAMcIne AvavuM, eTaluM nahIM paNa sUma buddhi deDAvIne AvavuM. eka zAstra zravaNa vakhate Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 pravacana 14ra muM je khyAla AvavAne te khyAla kyAM AvavAne. have mULasthitimAM Ave. saMge pratikULa hatA, vedanA tIvra hatI, tyAM pariNAma bagaDyA nahiM to ekendriyapaNAmAMthI nIkaLI bahAra AvyA. bArIka buddhithI dharmane khyAla kare. AthI bhavitavyatA vicAraje. kariza je thi me mathi vIgi aghi che bala karma virya parAkrama puruSakAra-udyama e kArya karanAra che. A dRSTithI devatAne kahe che. badhe ApaNuM kamane udyamane bharose che. tuM devatA kema thaye? je sAce devatA hete gozALAne mata The. devatAne kabUla karavuM paDayuM ke-mahAvIra kahe teja sAcuM. san kRtyanA jere je devatA thAya che, Akasimaka saMyegane palaTo thaI jAya che temAM bhavitavyatA kAraNa che. pArzvanAthajI e na vicAre ke meM enuM zuM bagADayuM che. zramaNa dharmamAM e nyAya nathI. tyAM upadrava sahana kare che. dharaNendra pitAnI meLe Ave che. meghamALIne upadrava karatAM baMdha kare che. A samatA. ATale upasarga chatAM aphasesa nathI ne dharaNendra padmAvatInI sevA vakhata AnaMda nathI. jene AvA upasarga vakhata, sevA vakhata harSa-zeka na thAya te kharekhara Atma svarUpanI ramaNatA ja heya. ahI meghamAlI samyakatva pAme. ahIM samyakatva pAmavAmAM kAraNa kayuM? upasarga kAraNa na kahevAya? ahIM suMdara vicAra te jeNe upadrava vakhata ke upazAta vakhate AMkha UMcI thatI nathI. vItarAgatAne svabhAva Ave che. ahIM A zubha vicAra AvyuM te kAraNa che. Akamika saMge meghamAlIne vicArane palaTe thaye. meghamAlIne je vicArane palaTe te kevaLa Akasmika palaTo. ahIM bhavitavyatAnI mukhyatA levAya. samaje che tevAne bhavitavyatA pakaDI laI besavAnuM heya nahi. Ama udhamadvArAe bhavitavyatA kArya kare che. te paNa sAro udyama karyo te devatA thayA. tArA kuTuMbIoe apakRtya karyA te rakhaDI gayA, mATe pitAnAM kRtyane pite javAbadAra che. bhavitavyatA e javAbadAra nathI, e kabUla kara. kabUla karyuM. zrAvakone jANavuM nahiM, jovuM nahiM, e sthitimAM melyA nathI. laddhA. kahyuM che. keI kAMTA patharAelI jamInamAM jAya ne AMkha ughADI karI nathI, tenI zI vale thAya? AjakAla cAre bAju mithyAtvanA kAMTA patharAelA che. te jaga para buddhine upaga karavAnI jarUra nathI, te tamArI zI vale thAya? mATe bArIka buddhithI dharma jevuM paDaze. melI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe devAnA mAlamAM sAvaceta rahA che ane parabhavamAM laI javAnA mAlamAM kema bheTa ane 103 ekalI dhamabuddhi mAtrathI dharma na thAya jainadharma samajI lIdhA pachI bArIka buddhi karavI tema nahiM. sadA mezAM khArIka buddhi karavI. dareka sAde khArIka buddhi rAkhA che ke eka vepAramAM ? tema ahIM dareka dharmanA kAryamAM khAMrIka buddhithI jovAnI jarUra che. A paMcAta amAre zI ? amArA pariNAma sArA che, te amane lAbhaja che. pariNAmanA bharose na raheze. anyathA dharmamuthaiva. khArIka buddhithI nahIM tapAseA ta dharamanA pariNAma chatAM dharamanA nAza thaze. buddhi dharamanI rahe paNa pApa lAge. jaina dharma karanArA dharamanI buddhi rAkhe te bIjA dharmanI buddhi nathI rAkhatA? musalamAna krIzcIyana. vaiSNava caitra darekamAM dharamanI buddhi nathI rAkhatA? badhA dharamanI buddhi rAkhe che, teA dharama badhAne thai jAya che ? dharamanI buddhi mAtrathI bacAva thaI jAya te AkhA jagatanA khacAva thaI gayA. kahA dharamanI buddhi hAya te paNa sAcA dharma hoya te ja dharma thAya. senAnI buddhithI AnaMda thAya, paNa setu joIe ane pIttaLamAM sAnAnI buddhi karI te emAM kai vaLe naThuiM. tema ahIM dharma na DhAya te karanAranI buddhi dharmavALI hoya te pazu dharmanA nAza thAya. sAce dharma hoya ane dharamanI buddhi hoya te dharama meLavI zake, paNa sAcA dharma na heAya te dhama na maLe, dharma sAcA, buddhie sAcI, vacamAM pheraphArInAM paDado DAya temAM dharamane nAza. huM kamabhAgI ke Aje sAdhu mAMdA na paDayA eka AcArya hatA. vyAkhyA karatAM jaNAve che ke badhI cIja ajIraNavALI, jJAna sAmAyaka peAsa pUjA. prabhAvanA dAna zIla tapa badhI cIja ajIraNuvALI. dAna dIdhuM' tapasyA karI dveSa AvyeA. jJAna bhaNyA mArA jevA kANu ? badhI cIjo ajIraNuvALI che. ajIraNu vagaranI eka ja cIja, veyAvacca veyAvacca apaDivAI. sajAge pratipAti. veyAvacca karatAM bAMdheluM zAtA vedanIya, jIbhagata, zubhaAyuSya e upakrama, palaTI jAya tevA nathI. khIjA dAna jJAnAdika karmAne upakrama lAge, veyAvaccathI je uttamagati AyuSya mAMdhyuM . tene upakrama nahIM lAge. phera AcAye Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 pravacana 142 muM jaNAvyuM ke badhAne AdhAra vaiyAvacca upara che. zarIra nirogI hoya te jJAna saMyama karI zake. saMyama svAdhyAya ta5 vinaya-badhuM nirogI paNa upara AdhAra rAkhe che. eTalA mATe veyAvacca uttamaguNa che. tethI khuda sAdhune paNa mahAvIra mahArAjAe pharamAvyuM ke je mAMdA sAdhunI mAvajata kare. ahIM glAna zabda sAdhu mAMdA hoya te mATe vaparAya che. bIjA mATe AturAdi zabda vaparAya che. bImAra sAdhunI mAvajata karuM teja mane mAnanAro che. ane je sAdhunI mAvajata kare che te mArI sAdhu, tema mane mAne te glAnanI sevA jarUra kare. AvI rIte hovAthI AcArya vistArathI vaiyAvaccanuM svarUpa jaNAvyuM, eka bhadrika bhAvIka sAdhue vaiyAvaccanI bAdhA mAgI. bImAra sAdhunI vaiyAvacca na karUM tyAM sudhI kherAka na le. bIje dahADe bImAra sAdhu tapAsavA lAgya, sevA-veyAvacca karavA lAgyA. ema karatAM karatAM keIka vakhata e AvyuM ke jemAM kaI sAdhu mAM nathI. AcAryuM jene ATale mahimA kahyo hato, je karavAthI tIrthakarane mAnya gaNAya, tevAne abhigraha lIdhe. paNa mArA kamabhAgya ke kaI sAdhu Aje mAMde paDaye nathI. vaiyAvacca dharamanuM kAryo temAM ne nathI. enI buddhi UMcI chatAM vacalA dalAla-pariNAma bagaDI gaye. je sarva sAdhu nigI che. tapa-svAdhyAyamAM lIna che tema vicArI le te te sIdhuM hatuM. teNe vicAryuM che? ke kaI mAM paDaze nahi. A jage para AtmA zuM meLave? bane uttama chatAM ciMtavana veyAvacce karavA mATe mAMdA pADavAnuM mana thayuM. mAthuM kuTayAM zIre maLe chevaTe zIre khAvA mATe mAthuM phADavuM, tema teyAvacca karavA mATe mAMdA pADavA mAMge che. dharmanI buddhi ane kArya hatA, chatAM bArIka buddhi na rahevAthI cIMtavanamAM pharaka paDI gayA. temAM zAstrakAra kahe che ke dharmane nAza thAya. AvA kAryomAM ciMtavanamAM pharaka paDe te dharmane nAza thAya. te buddhi IjAre mukIe ne dharama karIe te dharama zI rIte banavAne? dunIyAmAM buddhinA IjAradAra banIe dharamamAM buddhinA bAradAna banIe te kAma nahIM lAge. tUTavAnA bhayathI paccakakhaNa na lenAra sarvavirati lIdhI nathI, tevAne eka buddhi jarUra rahevI joIe. huM AzravamAM lapaTAela chuM. gRhastha Ama vicArI jema saMvara bane tema karo te prathama jarUrI. vakhate kadI pacakhANa tUTI jAya mATe paccakhANa na levA. Ama ghaNuM mAne che. A manuSyabhavane lAbha kayA muddAthI sama Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga ethe 105 je che ? avirati jeTalA dahADA raheze teTalA dahADA tArA AtmAnI dazA zI thaze ? te tapAsI? te sAmAyika levAvALAe caravaLa kaTAsaNuM laI besavuM. vakhate bhaMga thaze te? avirati rokavAmAM DhIla na kare. prathama sAvacetI rAkhavAnI jarUra. pALavAnI sAvacetI na rAkhavI. agara ochI rAkhavI te kahetuM nathI. chatAM kadI tUTI jAya tUTayAnuM prAyazcitathI zAdhana che ke aviratithI dhana che? prAyazcita lai zuddhi karavAnuM ane zAmAM ? avirati rahevAmAM zaddhi? keI AcArya aviratinI zuddhi batAvI nathI. ApaNe samakititI thaIe, vrata levuM nahiM, vakhate bhAMgI jAya mATe na levuM. te DahApaNanuM kAma na gayuM. zrAvakane aviratino Dara e hoya ke nakAmI-avirati rahe nahiM. masI paccakhANamAM zuM che? AjakAla te muThThIvALIne nakAra na gaNuM tyAM sudhI paccakhANa, asala pirisI karI dukAna para beThA. mArI pirasI pUrI thaI ghera javuM che, DIvAra che. tyAre te vakhata eTale kALa avirati na rahe, eTalA mATe muThThasI. jyAM sudhI muhUsI na choDuM tyAM sudhI paccakhANa. AgaLa parasevAnuM bidu na sukAya tyAM sudhI pakhANa hatuM. vicAre zvAsa levAya eTale kALa avipatimAM na rahe. pirisI vigere uttara guNa che. uttara guNamAM ATalI avirati TaLAtI nathI te mATe paccakhANa che. uttaraguNa aviratine ATalI halakI gaNe e mULa guNanI aviratithI bacavAne keTaluM rAkhatA haze? avirati samajyA pachI kema rahevA de. A samajaze tyAre eka vakhatanA upadezamAM pAMca jaNa sAthe zI rIte dIkSA letA haze? kevaLa aviratine Dara lAge tethI. aviratine bhayaMkara samajanArAe bAra mahinA na bane te comAsAmAM sAmAyika vigere karI avirati TALavI joIe. aviratithI bacavA mATe virati tenuM svarU5 phaLa jANavuM joIe. e jAyA pachI Avazyaka vigere svarUpa AgaLa upara batAvavAmAM Avaze. pravacana 143 muM aSAda vadI 9 ravivAra zAstrakAra mahArAjA AgaLa sUcavI gayA ke-saMsAramAM durgati TALanArane sadgati meLavI ApanAra mAtra dharma che. keTalAkane arthakAmanI abhilASA hevAthI jema svAdamAM lupa thaele tave bharela hoya te kavInAIna ke karIyAtAnuM nAma sAMbhaLe, tyAM ja ulaTI jevI dazA kare, tema arthakAmanI AsaktivALAne dharma kaDavuM lAge, paNa hiteSInI pharaja Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 pravacana 143 muM che ke daradInAM meM sAmuM na jotAM daradane meM sAmuM jovuM joie. zrotAnI sagavaDa upara dhyAna rAkhI je upadeza Ape, pravati kare te hitaiSI gaNI zakAya nahiM. vaida dAkaTare darada para dhyAna rAkhavuM joIe. tane zuM game te upadezake dhyAnamAM rAkhavAnuM nathI. vide daradI daradathI mukta kema thAya te vicAravuM joIe. nyAya karanAre nyAya tapAsa hAya, garIbe nyAya karyo hoya te garIbAIne aMge nyAyane anyAya gaNAya nahiM. rAjA zAhajAdA ke pradhAnane ke raMkane gunha hoya paNa nyAyanI keraTe bIjI sthiti na jatAM kevaLa nyAyanI sthiti jevI ghaTe che. dIkSAne aMge bUma mArIe chIe, paNa paraNIne tarata Aja khUna karI kasTamAM Avyo. karelA gunhAnuM phaLa jotI vakhata bAhya saMjoga jovAmAM AvatA nathI, te gunA choDavA vakhate bahAranA saMjogo kema jovAya dIkSA eTale gunA cheDavA. hiMsAdika na karavA. je gunAnA sthAna te choDavA, te vakhata zA mATe bIju jevuM joIe. daridra mA-bApa mATe corI karavA nIkaLe tene kaI cheDI mUke che kharI ? te zAstromAM mA-bApane nAme kAMya chUTuM kara vAnuM rAkhe te kema khaMtavya gaNAya ? mA-bApa mATe keIpaNa gunha kare te chUTa che ? bAyaDI mATe cerI kare te chUTa che kahI gho. nyAyanA hisAbanI AgaLa keInI paNa kathA paDavI na joIe. je nIdArIthI nyAyane hisAba karatI vakhate nyAya sivAya bIjAnI chAyA na paDavI joIe ane chAyA paDe te anyAya kahevAya. kAle para che te Aje cheDI dyo ema nyAyamAM kahevAtuM nathI. dunIyAdArIthI khUna jUTha cerI e keIpaNa bacAvane aMge saMtavya nathI. tema zAstramAM kAyamAMthI keInI paNa hiMsA kare te kSetavya nathI. cAhe mA bApa ke bApaDI ke pitA mATe paNa hiMsA karAya te saMtavya nathI. cArane kedamAM nAkhatI vakhata mAbApa bApaDIne keraTa vicAra kare che ? AkhuM kuTuMba poka melI 2ve te sarakAra mAphI de che? eka ja nyAya tela hoya te nyAyanI ja chAyA joIe. ItarachAyA na paDavI joIe. ema pite pApa kaDavA mAge te vakhate bIjI lAIna kema jovAya ? pApanA tyAga karatAM bIjI lAIna naDavAvALI gaNe tyAre je pApanA tyAganA siddhAMtamAM he te bIjI daSTi tamAre na hoya. tema je pApanA tyAgane upadeza Ape tema artha kAmanI AkAMkSAvAlAne dharmane upadeza kaDa lAge che, paNa hiteSI dAkaTarane daradIne phAvaze ke nahiM, bhAvaze ke nahi te vicAravAnuM hotuM nathI. tema durgatine TALanArI cIja ne sadagatine Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 107 meLavI ApanAra kezu ? te ke dharma. te tene upadeza detI vakhata artha ne kAmanI IcchAvALAne A gamaze ke nahi e vicAra karavAmAM Ave te pApanA tyAganA siddhAMta karatI vakhate jovAnuM hotuM nathI. sattA gunAne nAbuda karI zakatI nathI gunegArane rUce te sajA daMDa-keda karavI e banatuM nathI. te ahIM AtmAe karmane keTale gune karyo che, koInuM makAna paDAvI laI pitAnuM karavA mAge to keraTa sajA kare ke nahiM? te A pArakA pudgalane mArA mArA kare te sajA thavI joIe ke nahiM? A AtmA cetana jAtane ne zarIra jaDa jAtanuM, zarIra AtmAnI nAtanuM jAtanuM nathI, chatAM mArUM kahI vaLagI paDe ta sajApAtra kema na bane ? ahIM te sattAnI rUe sajA rAkhI nathI, paNa zANapaNanI rUe sajA rAkhI che. sajA dvArAe rekate gunha ni:zeSa thatuM nathI. e keraTanI apekSAe kedane daMDane hAu rAkhelo hoya tyAM sudhI DaryA kare, paNa kedane Dara bhAMgI jAya te vakhata zuM pariNAma Ave che? parANe javA taiyAra thAya che. kedanI bIka bhAMgI gaI che, tethI jANI joIne javA taiyAra thAya che. sattA gunAne nAbuda karI zakatI nathI, tethI A bAju cAra varasanI caLavaLamAM banyuM che tema seMkaDe eMzI TakA tene teja kedI, navA te 20 TakA parANe Ave che. sattA gunAne nAbuda karanAra hoya te enA e gunhegAra phera Ave kema? ahIM paNa sattA dvArA karAtI sajA paNa hAunA Dara jevI che. AbarU pikAre tyAM sudhI Dara, AbarU khIMTIe melI te pachI Dara rahetuM nathI. AbarU khIMTIe malI pachI pAMcamAMthI pAMcane pakaDe, AbarUne Dara rAkhe tyAM sudhI Dara rAkhe, bIjI bAju sattAnI sajA mugalAI che. kAyadA-kAnuna tarIke bhUla che. emane agavaDa na paDe te lakhele kAyade. emane agavaDa paDe te eDanansa, kAyadAnA akSare na dabAyA eDanansa, pahelA mogalAI kahetA hatA, Ate megalAIna bhAI ke bIjuM kaMI? pahelethI megalAI hoya te sAvaceta heya cakakhuM pIttaLa sAruM, gIleTavALuM pIttaLa bhalabhalAne phasAvI nAkhe. sattA gunAne nAbuda karI zakatI nathI. eka apekSAe gunDA karavAnI nIti samajAve che. je sattAdhIzonI joDe besanArA che, te je saphAIthI gune karI zake tevA bIjA gunhA karI zaktA nathI. Ama karyuM. hata te vadhe na hate. gunAnuM kekaDuM evuM guMcavaNavALuM thAya che ke je khelavuM muzkela paDe che. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 pravacana 143 muM dharma sthAnamAM gunAnI sajA sAme jaIne maMgAya che, temAM AnaMda mAne che. ahIM zANapaNanuM sAmrAjya rAkhyuM che. tame lIlerInI bAdhA rAkhI, bhUlecUke khAdhI te pAchA ahIM kahevA AvyA. mArI pratijJA truTI tenI zuddhi karavI joIe. gharanuM kAma cheDI tarata ahIM Ave che. mahArAja ! Ama thayuM. AMbela karajo. tatti, daMDa levA Ave mAge ane laIne khuza thAya ane daMDa denAranI bhakti kare. gune karanAra pitAnA gunAne samaje, pite gunegAra thavAmAM nAnapa na samaje. lIlotarI khavAI pApa lAgyuM, vratane baTTo lAge, petAnI meLe gunha samaje. te guno dUra karavAnI mArI pharaja che. te samaje che. gune pote jA, daMDa mAge, rAjI thaI le. daMDa denArane upagAra gaNe. A badhuM zAnA aMge ? vadhAre daMDa mAge vadhAre daMDa mAgavAmAM sattA pAse keNa taiyAra thAya che? sA denArane upagArI keNe ga ? asaMbhavIta. jagatane aMge. kuTuMbIo paNa AMbelane daMDa ApyA hoya te ThIka karyuM kahe che. jyAM samajaNanI zreSThatA che tyAM gune baMdha karo. gune baMdha karyA pachI bhUla thAya te zuddhi karavI zuddhi karanArane upagAra mAnave. te kayAM bane che zANapaNanI zreSThatA manAI hoya tyAM. have tyAM daMDa dete e dhanADhaya che, e garIba che, kabavALe che, e dhyAnamAM levAya te daMDane raste rIgya gaNAya nahiM. cAhe rAjA ke raMka heya paNa gunAthI dUra rahevuM. banelA gunAne daMDa leI AnaMda mAna ke mAruM gumaDuM maTayuM. prAyazcita laI AnaMda mAnave te zANapaNanI nizAnI che. tethI jyAre durgati nivAravI che, sadagati meLavavI che. te vakhata artha kAmanI apekSAe paisAnA zarIranA kayA vicAra kare che te vicAravAne AvakAza nathI. nyAyAsana para beThelAne nyAya ja tela, tema pApane parihAra karavA parAyaNa thaelAne eka ja AvakAza, jagatanA pApa kema baMdha thAya, e sivAya bIjA kAryane AvakAza nathI. zAsakAre sAdhune age upekSA nAmane saMyama kahyo che. gRhasthanuM cAhe jevuM kArya hoya te nAza pAmatuM hoya temAM jIbha calAvavI nahiM, te upekSA saMyama. saMyamanA bheda 17 kahe. pravRtti tarIke saMyamanA sattara bheda tenI vyAkhyA nivRtti tarIke che te rahevA dyo. athavA je dazavaikAlikamAM "aDuiMsA saMjame tavA" te vakhate saMyamanA 17 prakAra kayA gaNyA Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cotho 109 nyAyAsana para besI nyAya kare te vakhate nyAyane lagatI vAte karAya. pharIyAdI agara ApIne tyAM cAnA pyAlA pIte heya te keraTa vacce nyAyAdhIzane pUchI zakAya che. pharIyAdIne aMge nyAyAdhIze alipta rahevuM ja joIe. dunIyAdArIthI saMbaMdhamAM AvI jAya te nyAya karavAne haka nathI. te ahIM tamArA bhAIne kema che, tamArA vepAramAM kema che? vigere pUche te tene keIne zuddha karavAne haka rahetuM nathI. nyAyamAM upagI te sivAya bIjAmAM bhaLe nahiM te ja nyAya cUkavavAne haka che. tama saMsAranI bAjumAM na utaratAM zAstrathI zuM karaNIya che te vicAre te ja ahIM besavAne lAyaka che. mATe aDI pahelAM tamArA AtmAnuM kalyANa karavuM hoya te eka ja raste karavuM paDaze, artha kAmanI vAsanA upAzrayanI bahAra mUko. dharmasthAnakamAM nisihI kahI praveza karavAno che. je kacerInI aMdara anyAya cheDavA baMdhAtuM nathI tene kaI sthitimAM melo paDe? tephAnI kerI ne beDI sahita koraTamAM hAjara karAya che. tema A pApa parihAranI koraTa che. tyAM pApanA tephAnamAM rahe che ? mahArAja paisA kanyA meLavI Ape, nAtanuM jAtanuM gharanuM kokaDuM ukelI de? koraTamAM piThelA mastAna kedI keTamAM peThA te lagIra mastI baMdha rAkhe. keraTamAM pesatA hathIyAra lAkaDI choDI pachI pesavAnuM che, tema ahIM dharmasthAnakamAM nisihI kahI pisavAnuM che. hathIyAra lAkaDI choDAvyA chatAM keraTamAM sakhaNe na rahe te beDI paherAvavI paDe. ahIM koraTamAM tamArA hathIyAra cheDAvyA te paNa mastI baMdha thaI nathI. tema bhAIo phalANAne Ama, rU nA bhAva A, vaDI bagaDI gaI, pApaDa bAgaDI gayA, haju mArI durgati kema rokAya ne sadagati kema maLe? kalyANa kema thAya te dhyeya AvyuM nathI. nahIMtara A mastInI dazA na haya, artha kAmanI ciMtAne aMge dharmamAM sthiratA na rahetI hoya te? tenA uttaramAM jaNAve che ke-kei kahe ke luccAI vigere karyA vagara mArAthI nyAyamAM TakAtuM nathI. nyAyAsane beThelAe chuTI apAya? evA vakhatamAM daDhatA rahe te ja dharma che. vagara Apattie dharmane zreSTha mAne che ? kuTuMbAdika mArA para mamatA na kare te hamaNA tyAga karI dauM, e te bhale vaLagatA Ave, tuM tyAga kara. dhanADhaya mATe dharama kaho nathI. citta sthira nathI rahetuM ema kahenArane pUchIe ke tArUM kharaca pacIsa varasa Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 pravacana 143 muM pahelAM ne Aja keTaluM che? moMnI mekANuM mAMDavA phezanI phIzIyArI mAravAmAM, aThavADIe aThavADIe sInemA nATaka jevA joIe, hoTalamAM javuM joIe, ne dharamane e bAne ghaTADe che. citta rahe ene artha ze? nirvADa na thato hoya te AMbelakhAtA jage jage para che. zakti keLave, dharamanuM nAma levuM che. kevaLa dharamanA nAme dhUrtatA. keTamAM hAjara thaelA AropIe paNa zAMtimAM na rahe te keraTe enA hAthapaga rokavA paDe. tema ahIM artha kAma e benI IrachA rUpI hathIyAra lAkaDI melAvI dIdhI che. nisihI-nisihI kaheDA vidharmasthAnakamAM pesADyA che. gharamAM kAma sivAya bIjI badhI cIjane niSedha che. traNa vakhata niSedhathI krIDa upara sahI karAvI che. nisihI nimihI nisihI saMsAranA kAryo niSedhavA lAyaka che. ahIM nahIM karuM, ahIM AvyA tepaNa enA eja. nyAyanI adAlatamAM gaelA AropIo nyAyanI adAlatamAM paNa sakhaNa rahetA nathI. te mATe zAstrakArane kahevuM paDayuM ke durgatine rokavAnA sAdhana ne sagatine meLavavAnA sAdhane dekhAya che te vakhate te meLavavA tiyAra rahetA nathI. arthanI kAmanI sevA cAhe jeTalI kare che te eka paNuM sevA durgatithI bacAvanArI nathI. eTalA mATe zAstrakAre dharma zabda rAkhe. dhAraNa karI rAkhe te dharma. durgatimAMthI tamane bacAvI rAkhe ne sadgatimAM dhAraNa karI rAkhe te dharma paDatAM ne dhArI rAkhavuM te, je durgatithI bacAvanAra, ne sadgati meLavI ApanAra cIja dharma. DAhI sAsare jAya nahi ane gAMDIne zikhAmaNa Ape jyAM pite arthanI kAmanI IcchAvALA hoya pite kuMvAre, pite bAyaDI mATe phAMphAM mAranAre te tamane zI rIte ghara mAMDavA deze? e tamane artha kAmanI viratinuM eka vAkya kaheze nahiM. DAhI sAsare jAya nahiM ne gAMDIne kahe zuM? pite mAruM ghara baMdhAvavuM e vicAromAM paDaye hoya te bIjAne kevI rIte kahe ke tamArA AtmAnuM zuM vanyuM? bAyaDI chokarAdika kenA? evI sthitimAM hoya te te kahI zake. tamArA AtmAnI anukULatA keTalI thaI ema ke kahe? zeThane ghera ziyALAmAM khAvA mATe pAka karelo, chokarAe pAka uThAvI bhAIbaMdhamAM chAne vaheM, chokarAne upAlaMba Ape. je khAvAmAM sAmela hatA ne na hatA. be jAtanA chokarA joDe che. te vAre je sAmela na hatA, te baLyA ke levuM. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che 111 hatuM te kahIne levuM hatuM. e te pAkanA hisAbe khavAya-ema alaga hate teNe kahyuM. AraMbha parigrahamAM lepAelA vacana zuM joIne kahe ke tamArA AtmAnuM zuM thayuM? mAhaNavarganI utti ane temanuM kArya je dharmAtmA zrAvake tyAgI sivAya pitAnA nekara tarIke rAkhe te tyAganI sthitimAM bharata mahArAjAe mAhaNa nAmane eka varga ubhe karyo. zrAvaka badhA hatA, mAhaNa varganuM kAma eka ja ke mahArAja bharata cakravatIne cha khaMDanA mAlIkane kahe che. je pahele mAlIka tenAM magajamAM keTalI rAI heya, navI zodha thaI hoya ne ApaNe hAthe thaI hoya te keTalI rAI Ave ? jeNe pahela vahelA cha khaMDa jItyA haze tevA abhimAnI AgaLa jaI kahevuM, jene cha khaMDamAM harAvanAra ke devatA rAjA ke subhaTa nathI, te kUvAnA kAThe ubhe rahe. e DAbA hAthe sAMkaLa pakaDI rAkhe, e sAMkaLa 84 lAkha hAthI, badhA ghaDA rathe badhA joDAya ne sAMkaLa kheMce te te sarvanI tAkAta nathI ke kAMThe ubhelA cakrIne DagaluM paNa khaseDe. pate DAbA eka AMcake kheMce ne eka hAthe vilepana kare, pANI pIe te pitAne AMcake na lAge, te kaI sthitinI cakravatInI tAkAta. AvI svataMtra tAkAtavALe che. cakravatI vAsudevanI trAdhi pramANe AkhuM lazkara baMDakhera thAya te paNa tene bhaya tene na hoya. e adhipati lazkarane bevaphA thavAne Dara na rAkhe emAM navAI zuM? tenI AgaLa jaI kahevuM ke-tame hAryA, kSatrIyane, ne temAM AvA zUravIrane AvA sattAdhIzane kahe ke, tame hAryA-ema zI-rIte kahI zakAya? pitAne TUkaDe khAnAra kahe. e mAhaNa vaga pitAne AdhAre nabhe che. bharata mahArAjA savAre uThayA hoya tyAM temanI pAse savAranA paheramAM AzIrvAdanI jago para tame hAryA kahe, te kema sahana thatuM haze? e sthitie tame eka dahADo reTa na Ape. eTaluM kahI besI nathI rahetA. te mayaM tame hArI gayA che. bhayanI talavAra jajumI rahI che. magajamAM savA zera magarUbIvALAne tame hAryA che ne bhaya vadhatuM jAya che. te kema kahI zakatA haze. ne sAMbhaLI zakatA kema haze? evuM kahevaDAvavA mATe bhArate Akho varga ubhe karyo. pitAnI hAra sAMbhaLavAnuM dIla che, te varga ubhuM ke karyo? mAhaNa varga sAdhupaNAnI phekaTarI. temane mATe mudrAlekha. sarvee brahmacarya sarvathA rAkhavuM joIe ne brahmacarya na paLe te svadArasaMtoSavrata levuM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 pravacana 143 muM joIe. ethI je saMtati pedA thAya te sIdhuM sAdhu sAdhvIne arpaNa. je enI marajI na thaI te pachI tene A ne A vargamAM rahevuM. ene khetI vyApAra na karavA. kevaLa zAstra adhyayana karavuM, A varga ema kahe ke tame hA, tamAre maraNadika bhaya vadhe che. Ama kahenAra mAhaNane varga kare paDaze. pApa tyAgano upadeza keNa Ape ? haMmezA pitAne pitAnA svarUpane eka vakhata khyAla AvI jAya. dahADAmAM eka vakhata cATaluM dekhuM. mADaNa AvIne kahe ke tame hAryAne bhaya vadhe che. te kahe eja ArIso-cATaluM A cATalAmAM hADakA mAMsa dekhAze.A cATalAmAM AtmAnuM rUpa dekhAze. je manuSya AraMbha samAraMbhamAM rahele che, te bIjAne AraMbha samAraMbhanA tyAgane upadeza ApI zake nahiM. keI dhi thaI AraMbhadikamAM Asakta rahI ahe AraMbha Ave che. te che. te bhAgatA ceranI bUma mAre che. mATe zAstrakAra kahe che ke upadezakene aMge je vastune upadeza Ape te prathama tame pita choDo. choDIne upadeza karaze te bIjAnA AtmAne asara karaze. tame AraMbhadikano tyAga na karo ne bIjAne tyAgane upadeza kare che temAM kazuM phaLa na Ave. je pite AraMbhathI arthenI kAmanI pratijJA karI khasyA hoya te ja tamane upadeza karI zake. bIjA kare te upadeza tamane lAge nahi. saMkrAMtine dahADe hate. dAna Ape che. pacIsa brAhmaNa AvyA, evAmAM chavIzame AvyA. zeThajI mane Ape. tema badhA bUma mAratA hatA. tevAmAM pelo chavIzame kahe ke aDhaLaka che tame pacIsa cho paNa pacAsa che te paNa zeTha Ape evA che. pacIse jaNa lAInamAM ubhA rahe. zeTha ahIM che. 25 ne ubhA rAkhI pite AgaLa jaI kahevA lAgyuM ke zeThajI ! AmAM nAkhaje. A kaI sthitine upadezaka? tevI rIte ahIM artha ane kAmamAM pite DubelA te bIjAne artha kAmanA tyAgane upadeza Ape te chavIzamAM brAhmaNanI mAphaka thAya, mATe upadezaka sarva AraMbha parigrahane tyAgI hoya. evA tyAgI na maLI zakatA hoya te vicakSaNa rAjAe e karyuM. bhale aMdarathI tyAgI na hoya paNa bahArathI tyAgI karI mekalavA. haDaka mahArASTra vigere dezamAM sAdhu na jatA hatA, tyAM vaMTha purUSe mokalyA, paNa te mahAvratanI caryAvALA. ne sAdhunA vezavALA, mATe mukhyatAe khuda mahAvratavALA e upadezaka, e na hoya Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bagaddhAraka pravacana zreNuM, vibhAga 2 113 te mahAvratadhArInI rItie vartavALA evA upadezaka hoya. paisAnI khejavALA upadezake hAya nahiM. asaMbhavIta sthAne paNa evA upadezaka na hoya te, dhamane upadezaka heya te pate artha kAmane tyAgI have joIe. dharmanI IcchAvALAe artha kAmane upadeza na sAMbhaLa joIe. dharma tyAga sivAya nathI, tene aMge gRhasthane upadeza karatAM jaNAvyuM ke mukhya dharma sAmAyaka, tenuM vizeSa svarUpa agre vartamAna. pravacana 144 muM aSADa vadI 10 somavAra zAstrakAra mahArAja jaNAvI gayA ke A saMsAramAM durgatithI bacAvanAra ne sadagati ApanAra kevaLa dharma ja che deva ane guru be te jarUrI che, e vagara kaI prakAre dharmatatvanI pratIti thatI nathI. paNa deva gurunI utpatti sthiti ane svarUpa e badhuM dharmatatva upara avalaMbeluM che. dharmathI nirapekSa deva ke gurU mAnavA taiyAra nathI. rAmAjika naM. ema kahI deva mAne che. jenuM daSTinuM joDaluM zAMta che, mukhakamaLa prasanna che, aMga te strI rahita che, hAtha hathiyAra vagaranA che, temane huM deva mAnuM chuM. devane deva tarIke mAnavA hoya te bAhya vastunA saMbaMdha tarapha jovAnI jarUra nathI. jinezvarane deva tarIke mAne che te kayA mudAthI? AtmAnI suMdaratAe ke bAho suMdaratAthI mAne che? jo AtmAthI mAnatA he te meM prasanna che ke na ho, hathiyAra he ke na he. ethI tamAre zI matalaba ? jyAre AtmAnI suMdaratA upara javuM che te bAhyA saMyoganI tamAre matalaba nathI. te prasannavadana kamaLa ne hathiyAra rahita hAthane tamAre jovAnuM kAma che? cAhe je avasthAmAM cAhe je AtmA zuddhi meLavI kevaLajJAna meLavI zake che. gRhasthaliMge anyaliMge siddha mAne che, siddhapaNuM sarvakarma kSaya vagara nathI thatuM e cokkasa che. hathiyAra hoya te paNa, strI hoya te paNa mukhane cahero pharyo hoya te kevaLajJAna thavAmAM AtmAne aDacaNa AvatI nathI. je aDacaNa hoya te gRhaliMga siddha manAya nahIM. AtmAnI pariNatine bAhya saMga naDatA nathI. pRthvIcaMdra guNasAgaranA caritramAM hAtha melApamAM kevaLajJAna mAno che. cerImAM pherA pharAya che tyAM kevaLajJAna manAeluM che. bahAranA Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 pravacana 144muM saMga niyamita mAnatA he te bahAranA saMga para lakSya rAkhavAnI jarUra nathI. AtmAnI zuddhi virUddha saMga hoya to paNa kevaLa he I zake che. kUrmaputranI vAta te hada bahAranI che. kevaLa pAmyA pachI cha mahinA ghera rahyA. bAhaya saMga upara AtmAnA guNane AdhAra nathI, te sudevanA lakSaNa tarIke "prazamarasa nimagna" mAnI zakAya nahiM. A devanI sthiti kyAre mAnI zake ke bAhaya saMjoga niyamita mAnatA hatA. pRthvIcaMdra guNasAgaranA ne kamaputra tathA bharatAdikanA vRttAMtathI kahI zake che ke AtmAnI pariNatine bahAranA saMga naDatA nathI. AthI devanA lakSaNa mAnavAnuM kAraNa rahetuM nathI. bIjA devane halakA pADavA A lakSaNa karyuM che. jenA khoLAmAM strI, te kudeva. hathIyAra vALAne kudeva. phakta bIjAne kudeva TharAvavA mATe A goThavI dIdhuM, AvuM dArA ke kahe. ApaNe mAnIe chIe tema nahiM. te mATe samajavAnI jarUra che. je gRhiliMge tathA anyaliMge siddha te zabdamAM tene pUchavuM che A sivAya bIje kaI bheda che ke nahiM? svaliMgasiddha nAmane trIje bheda che. svaliMga eTale kayuM liMga ? svaliMga siddha eno artha ? sva eTale pitAnuM, siddhanuM varUpa cAle che temAM pitAnuM liMga eTale kayuM liMga e ja gAthA ane graMthakAra kahe che ke mokSe javAnuM liMga Aja che, nahiMtara svaliMga kema ? sAdhuliMga zabda na kahetAM svaligasiddha zabda kema kahyo? kadAca kaheze ke sAdhuliMga paNa kahIe. sva artha bhale sAdhu kare. paNa pannavaNa sUtramAM ane ThANAMgajI sUtramAM svane artha zAsakAre, kevaLIo. codapUrvadharoe chApa mArI. mokSe janArAnuM A liMga che. svaliMga zabdathI belAyuM vAtu sTiMga vijJA" svaliMga siddha koNa? sAdhuo. sAdhupaNAne veSa te A liMga. kadAca kahezo ke veSa svaliMga nahi paNa sAdhupaNAnI pariNati te svaliMga. tyAgamaya pravRtti na levI hoya ane samyagadarzanAdi rUpa je sAdhunI pariNati te svaliMga. anyaliMga eTale parikRtine abhAva. ahIM anyane A artha karavuM paDaze, eTaluM ja nahiM paNa gRhiliMgamAM zuM levuM? sAdhupaNanI pariNatine abhAva ke sadUbhAva? ahIM teTalA mATe bhajanA zAnI? dravyaliMganI, bhAvaliMganI bhajanA cAle ja nahiM. mokSe javA mATe bhAva Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka pravacana zreNa, vibhAga cotho 115 pariNati hoya ke na hoya te vika5 bhAvaliMgamAM na hoya. sva zabdathI dravyaliMganI sAdhutA grahaNa karo to tIrthakaro gaNadhare cauda pUrva dhare mokSanuM kAraNa. sva zabda kahI A sAdhupaNuM mAne che. anyalige gRhIliMge paNa siddha kahyA ne ? jyAM zabdamAM khule bhAvArtha dekhADavAmAM Ave chatAM samaje nahiM tene zuM kahevuM? pitAe putrane hukama karyo ke mArI AgaLa lekha lakha. ahIM jeo ratana sTian gH vastu na samajyA "teNe lekha na lakhe, paNa joDe lakhyuM che ke pitAnI AjJA oLagI nathI, jenI lAIna dhyAnamAM lIdhI hota te nara eTale namrapaNe vinayavALA putre lekha lakhyA, pitAnI AjJA putra ALage nahiM, AgaLa pAchaLanA pada khyAla na heya ne manamAM te artha karI de. khyAlavALAne anyaliMga zabda basa che. janetA vAMjaNI na kahevAya, paNa mA vAMjaNI kahevAya. A mokSanuM liMga ja nathI. A te mekSanI virUddhanuM liMga. jyAM spaSTa zabdamAM mokSanI virUddha liMga kahe che. tyAM sAdhu jAya te ja mekSe jatA haze? bIjA lige zuM kSe jatA nathI? tIrthaMkara pUrvadhA vigere kahI rahyA che ke, bhUle cUke A mokSanuM liMga na gaNaze. te mATe anyaliMga gRDIliMga zabda vAparyo, mekSa na denArUM cinha cekanuM kahI dIdhuM. tIrthakara kevaLIe ekarAra karyo ke mokSanuM nahiM paNa mekSathI virUddha liMga, te kevaLInA vacanamAM paraspara virUddhatA, eka bAju anya liMga ne DIliMga kahevuM che ne bIjI bAju te liMge siddha kahevuM che. je anyanuM liMga che te temAM siddhi na hovI joIe ane siddhi thatI hoya te anya ke gRhIliMga na kahevuM joIe. mA kahe te vAMjaNI nahi, tema ahIM anyaliMga kahI anyaliMge siddha kahevA che. vAMjaNI hoya ne kheLe lAvye hoya te mA kahe ke nahiM? janetA vAMjhaNuM na kahevAya, paNa mA vAMjaNa kahevAmAM aDacaNa nathI. jema kheLe AveluM hovAthI vAMjaNa paNuM maTatuM nathI. janetA mA jaNanArI vAMjaNa na hoya, tema ahIM anya liMgane svabhAva e che ke mokSathI ulaTI dizAe javuM. jema kheALe lAvelA chekarAthI vAMjaNa mA, paNa mA banI gaI tema ahIM che. anyaliMga saMsAra vadhAranAra paNa Akarimaka saMyege jainanA paricaya ke saMskArathI saMbaMdhathI zravANuthI vagara IrachAe Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 144muM rohiNIyA ceranI peThe kAkatAlIya nyAyathI zravaNa thayuM che te paNa kevaLa pAme. vidanuM daSTAMta samaje. thorIyA dUdhathI AMkha-roga kema gaye? vaida ghera beThele che. davAne ghANa bagADe che. te vakhate evI gabharAmaNa chUTe ke eka te mAla jAya ne murkha gaNAya. vaida vedanI lAInamAM mUrNa kare te khamAya nahiM. evAmAM kaI bhIlanI akha AvI che. AkhI rAta khaTakA mAryA che. emAM prakRti bagaDI emAM navAI nathI. prakRti mAravA upara khAnadAnI rahe che. prakRti na mAre temAM khAnadAnI na gaNAya. paDozI maryAdA bahAra le te kajAta che ke vANIyA brAhmaNa laDe che, ema kahe che. leka jAtathI tamArI bhinnatA hoya to AMkha kAna mAthe hAtha paga tamArA jevA che. phera mAtra prakRti ane avasarane meLavI zake che. uMcI jJAtivALA AbarU vyavahAra khAtara prakRti upara kAbu meLavanAra hoya che. bhIla jAta te mA reTa mUkatA vAra lagADe te mArI sAsu kahI nAkhe che. kene besuM chuM, zuM beluM chuM te vicAravAnI khAnadAnI na hoya. leka jAtamAM paNa bhIlanI jAta che. AMkhanuM darada AkhI rAta khaTake, e cIDAele e ke alyA vaida! satkAra kara egya vacanathI belAva e bhIlamAM heya nahiM. vinaya namratAnA zabdo enA kULamAM na hoya te Ave kayAMthI? A bAju bhIlanA bevakuphInA zabda ne A bAju vaidane aphasesa che. vaidane ke caDaze, kahyuM ke jA thorIyAnuM dUdha lagADa. AMkha AvavA upara therIyAnuM dUdha batAvyuM. have vaidanI jAta e Aveza uparathI samajI na zake ke AvezathI be che ke barAbara kahyuM che. te vicAra karyA vagara therIyAnA dUdhanA pATA AMkhe bAMdhyA. pariNAma e AvyuM ke bIje dahADe AMkha cakakhI thaI. vaida jabare khare, bIje dahADe karIne Tepa laIne A. vida! le, te zuM karyuM. therInuM dUdha bAMdhyuM, AMkha cakakhI thaI gaI. vaide jAte jaIne tapAsyuM. keIka vakhata ghInI baraNI laI kaI jatA haze, tyAM ghInI baraNI daTAI gaI. te jagae thera u. therIyAnuM mULa ghInI baraNImAM gayuM, tethI garamIne svabhAva haTI gayelo. A jagae therIyAnA dUdhe AMkhano rega gaye, A belavuM ke nahiM? Ane artha kayAM samajavAne, thorIyAne svabhAva AMkha pheDavAno che, paNa AthI kaI prasaMge phAyado thaye te amuka kAraNasara therIyAnuM dUdha Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 117 te AMkhane nukazAna karanAra che, paNa keI dahADe phAyado thaI jAya tethI AMkhe theriyAnA dUdha lagADAya nahiM. anyaliMga eTale 2khaDAvanAra liMga anyaliMga eTale zerIyAnuM dUdha, A rakhaDAvanAra liMga, mokSathI virUddha liMga, svaliMganI jage para mekSanI chApa. anya lIMganI jago para virUddhatAnI chA pa. chApa mArI chatAM te bharese jAva te? paNa zabda AkhA vAkayane niyamamAMthI kADhI nAkhyuM. bIjuM havAmAM te kaheze nahiM, paNa vAparavuM paDe che. saMjoga vizeSe davArUpa thAya che. paNathI vAta thAya tyAM kAyadArUpe na thAya. anyaliMga eTale sAdhana te durgatinuM, saMsAramAM ravaDavAnuM, mekSa na maLavAnuM, paNa siddha svaliMga zabdathI svaliMge siddha te niyama. anyaliMga siddha e apavAda, gRhiliMge paNa apavAda, mukhya kayuM? svaliMge siddha utsarga tarIke, paNavagaranuM kahI zakAya. gRhI anyanuM liMga te paNa siddha thArIyAnuM dUdha te paNa AMkhanI davA banI, tema anya ke gRhIliMga chatAM paNa siddha. AthI mukhya kAyade svaliMgamAM, anya-gRhI-liMge siddha e apavAda. AthI svaliMge siddha gRhIliMga siddha ne anyaliMge siddha eka samayamAM siddha. keTalA? ghaNuM ja ochA. eka samayane viSe svaliMge 108 mekSe jAya, bArIkamAM bArIka kALa te samaya, temAM 108 jAya te svaliMge. anyalige utkRSTamAM utkRSTa ja ne kaI vakhata che. mokSe javAvALA ne bAhya tyAganI jarUra che ane bAhya tyAga eja mokSanuM liMga che. bAhA tyAga vagara kei vakhata mokSa bane che te apavAda che. te anya-gRhI-liMga e be zabda ja kahI Ape che. devane bAhA tyAgavALA kema mAnavA? sudeva kezu? daSTinI joDa suprasanna hAya, mukhakamala zAMta haya, hathiyAra rahita hAtha hoya, strI vagarano che hAya, A bAhya saMga devamAM niyamita kema karyA? kadAca kaheze ke prazasta caherAvALAne sudeva mAnavA te haju kabUla karIe. dhumADe hAya tyAM agni mAnavAmAM aDacaNa nathI. paNa ati heya tyAM dhumADo hoya te mAnI zakAtuM nathI. jyAM prazamarasane chalatI cakSuDI jevAya, AvA mahApurUSe haya, tyAgI thaelA hoya, evAne deva mAnavAmAM aDacaNa nathI. paNa tyAgI na thayo hoya teTalA mAtrathI deva na mAnave tyAM anDa caNa che. apavAde tame anya gRhIliMge siddha mAnyA che. AtmAnI pariNati suMdara hoya e be mAnavA taiyAra chIe. kudevanuM lakSaNa amArI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 pravacana 144muM dhyAnamAM utaratuM nathI. sudevanuM lakSaNa bhale laI jAva. tamAruM zAstra kahe che ke bharatAdikane bAhya tyAga na hatAM, chatAM AtmAnI pariNati suMdara hatI tethI zubha cihnavALAne deva mAne temAM aDacaNa nathI. paNa bAhya saga asuMdara hoya tethI suMdara na mAnavA te ThIka nathI. jene kevaLajJAna thayuM te beghaDImAM tyAgI hAya hAya ne heya. gRhasthaliMge ke anyasaMge bhale kevaLajJAna thayuM hoya, paNa beghaDI pachI svaliMgamAM AvavuM ja paDe. Ava-karaNa kevaLajJAna thayA pachI mikSa thavA mATe beghaDInuM vacamAM kAravAI karavAnuM kArya bAkI che. jene AvakaraNa kahe che. bAyaDIe cUlA saLagAvatAM bIjAne gherathI eka aMgAre lAvI upara chANAne bhUke nAkhe, tenA upara cheDIyA muke ne tenA upara lAkaDuM mUkI kAma karavA besI jAya che. pahelA chANanAM jherane bALe, pachI chaDIyA saLage, pachI lAkaDA saLage, A krama beTho . bAIne tyAM besI na rahevuM paDe. tema caudamAM guNaThANe je karma bALavA che tene ahIM beThave che. eka samaye ochA pachI bIje samaye vadhAre trIje samaye tethI vadhAre ema chelalA samaye evA karma goThave ke eka paNa karma bAkI na rahe. je bAkI rahyA hoya te samudraghAta karI teDe. samuddaghAta prathama kare. AvAjIkaraNamAM karmanI racanA, samuddaghAtamAM adhika karma taiDe. A zreNi racanA sivAya zreNi kyAM levI? e teramAM guThANAne cheDe evI rIte karmanI goThavaNa kare. jema bAyaDI agni saLagAve tema ApoApa agni saLagI jAya, tema terame guNaThANe evI racanA kare ke caudame ApoA5 karmo saLagI jAya. AvI racanA dareka kevaLIne karavI paDe. cha mahinAthI adhika AyuSya heya te samudraghAta kare vA na kare. AvAjIkaraNa ane agI kevaLajJAna e be aMtaramuhUrtanAM che. vadhAre AyuSyavALo svaliMga le lene te ja kevaLajJAna pramANita kayArathI gaNavuM zAsa rItie tyAganA vyavahAramAM na Ave te kevaLajJAna thayuM che. to paNa e mAnI levA lAyaka nahi. bharata mahArAjanuM kevaLajJAna iMdrane mAlama paDayuM chatAM bharata mahArAjanA dasta Idra kahIe te cAle, nahaSabhadevajI pAse bane joDe rahenAra che. A narendra A devendra, Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AddhiAraka pravacana zreNI, vibhAga che 119 bhagavAnanA moTA putra chatAM kevaLajJAna thayuM che te jANayuM che, te paNa tyAga na lIdhe tyAM sudhI vaMdana na karyuM. AtmAnI pariNati zuddhamAM zuddha thaI hoya to paNa bAhya tyAgamAM na Ave tyAM sudhI vaMdanAne lAyaka rahe nahiM. A niyama karyo tyAre kUrmaputrane savAla ubhuM thAya che. kUrmaputrane kaI paNa sAdhu sAdhvIe zrAvaka zrAvikAe kevaLajJAnI tarIke vyavahAra karyo nathI. bAhyA saMga anukULa na hoya ne AtmAnI pariNati hoya te kevaLajJAna thaI jAya, paNa kevaLI tarIkene vyavahAra bAhaveSa le tyAre ja karAya. jeo pAse strI hathiyAra hoya te AtmA zuddha hoya chatAM vaMdana na karIe te bAhya azuddhivALA, vyavahAralAyaka nathI. AthI bAhya saMga jemane kharAba che te sudeva na manAya. kevaLIone zAstra baMdhana nathI kurmA putrane devatAe veSa kema na Ape? beghaDIne niyama bAMdhe, te devatA beghaDI pachI veSa Ape che. AgaLa vadhAre vakhata gRhaliMge rahe nahiM paNa zAstrIya niyamo vyavahAravALA mATe ke khadajJAnI mATe ApaNe zAstra joIne cAlavuM ke kevaLajJAnIe zAstra joIne cAlavuM. AcArAMgamAM jaNAvyuM che. kevaLajJAnIo temane zAstranuM baMdhana nathI. zAstra joIne kevaLIne vartavAnuM nathI. zAstramAM beghaDIne niyama che mATe kUrmaputre e vicAravAnuM nathI. zAstrakArane niyama mATe Tharyo ke nahiM ?kevaLajJAnInuM drazruta kSApazamikabhAve, zratane niyama kevaLIne upaga na hoya, paNa kevaLAnA vartana dekhI je banatuM hoya te che, mATe zretadvArA lakhavuM joIe. zrutaAdhAre kevaLInuM vartana na hoya, paNa kevaLInA AdhAre zratanuM varNana-vartana hoya. kevaLajJAnI viziSTa kAraNe je kare te mArgarUpamAM kahI zakAya ke kema? mArgarUpe strInI sAthe sAdhue vAta na karavI. dharmopadeza-zuddhAM mukhyatAe na Ave, te ekAMtamAM ekalI bAIne eka sAdhu vAta kare tenI AjJA tIrthakara Ape tenuM zuM? gautama svAmI mRgAputrane jevA jAya che. mahAvIranI AjJA le che. ekalI rANuM ekalA gautama svAmI bhoMyarAmAM jAya che. bhagavAne AjJA karI che paNa ene artha eka ja che. viziSTa kAraNone aMge viziSTa AjJAo karelI te AjJAmAM na Ave. tethI strInI sAthe sAdhue jAheramAM paNa ubhA na rahevuM, na bolavuM, A niyama bAMdhanArA jJAnIo. apavAdane bacAva kAyadAnI kalamanA bacAvamAM heta nathI. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 144 muM 120 ahIM mukhya mArga temAM keI viziSTa kAraNasara viziSTa purUSane aMge AjJA vacamAM levAtI nathI. AthI kevaLajJAnI kUrmAputra viziSTa kAraNasara rahyA hoya temAM je kUrmAputra ahIM rahyA che, mAtA-pitA cha mahinAmAM tenAthI ja pratimASa pAmavAnA che. tethI kevaLajJAnathI ema dekhyuM hAya, tyAga nathI lIdhe te viziSTa kAraNa-purUSa-sacedi kAraNa che. pAtAne nukazAna nahiM chatAM khIjAne cAritranI prApti che. AthI gurUnA pratimAdha mATe cha mahinAmAM kUrmAMputre amuka sAvadya pApa karyuM" chatAM vItarAgapaNAnI kevaLIpaNAnI sthiti akhaMDa rahI ane rAkhI che. apavAda paNa chelle pATalA na hate. AthI eka vAta nakkI karI. bAhyatyAga Aya tyAM ja devapaNuM mAnIe, khAtyAga na heAya tyAM AtmAnI zuddha pariNati chatAM devapaNuM mAnI zakIe nahiM. devanuM devattva e dharmane ja avalabIne che. jema A sudevane aMge kudevane age tyAgane sadbhAva abhAva rAkhyA, tema sugurUnI mAnyatA paNa dharmane AzrIne che. AthI deva-gurU ArAdhavAmAM kevaLa lakSyabindu hAya tA dhama tattva ja che. tyAgarUpa dharma zA mATe gaNAya te adhikAra agre vamAna, pravacana 145 muM aSADa vadI 11 ne magaLavAra zAstrakAra mahArAjA jaNAvI gayA ke druti rokanArA ne sadgati meLavI ApanAra kevaLa dharmo ja che. deva ke gurUtattvane sadgati meLavavA tathA durgatithI rokavA mATe bhajIe chIe, paNa devamAM gurUmAM dharma vagara te pamADavAnI tAkAta nathI. deva gurU dvArAe thatuM kalyANu dhama dvArAe ja che. paramezvara dharma karanArane kai divasa durgAtamAM mekalI zake nahi. tema dharmanI sevA ArAdhanA na kare tevA koIne sadgatimAM mAkalI na zake. tema gurUdvArA pazu je dharmomAM prarcyA na heAya tevAne sadgati apAvI zakatA nathI, durgAMti TALatA nathI. AthI devanI gurUnI bhakti sevA dharmatattvanI prApti mATe che. AthI mithyAtva kAne kahe che? jaitadharma ArAdhatA hoya chatAM mithyAtva. deva pAsethI AtmakalyANu mATe dharma prApti na IcchatAM je arthakAmanI icchA karI le, gurUnI sevA karatAM AtmadhamanI IcchA na karatAM kAmanI icchA kare, temane zAstrakAra Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga mithyAtvI kahe che. dharmanuM sAdhya mikSa vaseluM nathI. dharmanuM sAdhya artha kAma mAnI beThA che, temane mithyAtvI kahe che. sudevAdi mAnavA chatAM mithyAtva kema? hame jinezvara deva. paMcamahAvrata dhArIne sugurU mAnIe chIe chatAM amane mithyAtva lAge, paNa ame te sudeva sugurUne mAnIe te pachI amane mithyAtva kema lAge, kudevAdikane kadeva mAnIe chIe. A jaga para sudevAdikane sudeva, kudevAdikane kudedika mAnIe chIe, te amane mithyAtva kema? mAtA-mahAdevadikane sudeva ke jegI sanyAsIne sugurU mAnatA nathI. agIArasa vigere mithyAtvanA parvo na mAnIe pachI mithyAtva kema ? vAta kharI, eka bacuM hAthamAM hIro rAkhe, hIre baccAMe lIdho tethI baccAne jhaverI kahe ke nahiM hIrAne hIre kahe che tene jhaverI kahe ke nahiM? te atyAre hIrAne kAca kahetA nathI. hIrAne hIre kahe te jhaverI kahevAya ke nahiM? tene jhaverI na kahevAya. hIrAnA teja ne tenI sthiti samajI te hIrAne hIro kahetuM nathI. tema ahIM jainakuLamAM janmele tethI sudevAdi maLI gayA. tethI sudevAdika kahe che, paNa sudeva zAthI mAnIe chIe tenI sthiti, svarUpa jenA magajamAM na hoya tene mithyAtvI kema na kahe che jhaverIne cheka hirAne hIre kahe che ne be rAMvALI AvI tene hAra ApI berAM mAge te zuM kahevuM ? ahIM kAcane hIro mAnatuM nathI. hIre kahe che, chatAM hIrAne upaga berA levAmAM kare te murakha kahevuM paDe. tene jhaverI na kahevAya. mekSa mArga batAve tenI khAtara ApaNe namaskAra karIe chIe. mokSamArganI IcchA vagaranAne arthakAmanuM sAdhya te berAM mATe hIrAne upaga kare tema artha kAma mATe tIrthakarAdika ArAdhe te paNa te mUrkha ja gaNAya. kadAca kahevAmAM Ave ke maga sATe metI devA paDe, ghere vigerenI sthiti dekhIe chIe ke maga sATe metI devA paDe, jIvana TakAvavuM muzkela hoya tyAM maga sATe metI devA paDe, paNa te vakhate enA hRdayamAM tapAsI le ke zuM thAya che? keTalAe valakhA mAre che? A sthitimAM heya, bAkI mokSa vastu tenuM kAraNa na samajAya, kIMmata samajyA vagara maga mATe metI de te mUrkha gaNAya. tema jinezvaranuM ArAdhana kevI rIte AtmAne kalyANa karanArUM che, te lakSyamAM heya ne pachI jAva te tame hajI DAhyA che. vagara saMge maga sATe metI de che ke gaNAya tema jinezvara mekSa denAra hovAthI deva che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 pravacana 145muM nme karavAmAM jIva svataMtra ane bheLavavAmAM parataMtra bIjA lokomAM pRthvI pANI agni vigere Izvare karyA, tethI temane upagAra manAya che. ahiM jaina zAsanamAM pRthvI vigere jIvanA pitAnA karmone lIdhe thaelA che, temAM Izvarane karavAmAM kaMI jarUrata rahetI nathI, tethI sarva matavAlAne kabUla karavuM paDe che ke mokSamAM jAya tyAre pANI pRthvI kazAnI paNa jarUra hotI nathI. jIvanI azuddhi karI keNe? je jIve karI tema mAnI laIe te paramAtmAnuM kartava kerANe mUkavuM paDaze. bArIka daSTithI dekhIe te je phaLa te ja karmanuM kAraNa. je karmanuM kAraNa teja phaLa. ekane karmanuM kAraNa, ekane karmanuM phaLa. ekane kaI ke ghelamArI ghela khAnArane karmanuM phaLa ne mAranAra ne karmanuM kAraNa, tema cerI jUka vigeremAM samajI le. jyAre phaLa eja kAraNa, kAraNa eja phaLa hoya te Izvarane phaLadAtA mAne te kAraNa tarIke eja rahevAnuM. zikSAnI zikSA hetI nathI. khunanI jago para niraparAdhI manuSyavadha jahalAda zikSApatra na thAya. jaja agara nyAyAdhIza zikSApAtra na thAya. mATe niraparAdha zabda gaThavIe chIe. kasAI bakarIne mAre che te bakarInA karamanuM phaLa che ke nahi? te Izvara bakarIne mAravAnI preraNA kare che te sAIne karma na lAgavuM joIe. jelara zikSApAtra na bane, tema pahelAMnAM karmanuM phaLa ApanAra tarIke anyAyI jIve phaLa ApanAra hoya te karma kyAMthI baMdhAyuM ne phaLa kayAMthI bhegavavuM paDe che. mATe prANuM karavAmAM svataMtra ane bheLavavAmAM paNa svataMtra che. gunegAra paNa potAnI meLe kedamAM jaI besatuM nathI. A zikSA bIjAe karelI bhagavAI. te paNa AtmAnI zikSAmAM Ava. maracAM khUba khAdhAM tene baLatarA maracAM kare che ke bIje AvIne baLatarA kare che ? te vakhata te svataMtra che paNa maracAM khAdhA pachI svataMtratAmAM nathI, e maracAnAM pudgalenI pariNatine AdhIna che. tema ahIM pApane bAMdhavAvALe pApanI pariNatIne AdhIna hoya, puNya karavAvALe puNyathI prakRtine (pariNatine) AdhIna hoya, paNa Ittaravyakti tene AdhIna hoya tema mAnavuM te ayukata che. puNya karanAra puNyanA phaLa bhagave. eTale tamArA hAthamAM kaMI rahyuM nahiM. Izvara ktatva mAnIe te haMmezA AtmAnI gulAmI mAnavI paDaze. je potAnA kRtyanI javAbadArI ke jakhamadArI mAnatA nathI, te IzvaranI upara jokhamadArI nAkhe che. jene sadagatinA kAryo karo te durgatimAM mokalanAra keI nathI. tamArA Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 123 kRtyenI javAbadArI jokhamakArI tamArA mAthe che. IzvarakartatA mAnavAthI jIvanI javAbadArI jokhamadArI rahetI nathI. tame karmane kartA tarIke mAnI le te jIvanI javAbadArI jokhamadArI uDI jAya nahiM. IzvaranI katRtA rAkhavAthI karmanI javAbadArI jokhamadArI uDI jAya che. paNa kama -Izvara upara jIvane kAbu che ke nahiM? Izvarane kartA mAne te tamArA upara tene kabU che paNa te mAnI zake nahiM, e apekSAe IzvarakartA nahiM, paNa Izvara nekara thaye. Izvara upara tamAre kAbU nathI paNa karma upara tamAre kAbu che ke nahiM? te vicAre. khAMDa khAvI ke nahiM. maracAM khAvA ke nahi te ApaNuM kAbunI vAta che. tema sadagati ke durgatine lAyaka karmo karavA e ApaNA kAbunI vAta che. ATaluM ja devagurUnuM tattva che. tame durgatinA lAyaka karmothI kAI jAva ne sadagatine lAyakanA karmImAM joDAva, A vastu na hoya te mudeva sugurUnI kaMI paNa jarUra nathI. phaLamAM hame svataMtra nathI. khAMDanuM pANI na pIvuM agara pIvuM, maracAM khAvA ke na khAvA, temAM svataMtra, paNa te khAdhA pachI baLatarA thavA devI ke na thavA devI, zaradI thavA devI ke na thavA devI, temAM te svataMtra nathI. ahIM "karma karavAmAM jIva svataMtra che paNa phaLa bhegavavAmAM jIva svataMtra nathI." virUddha kAraNa meLavavAnA phaLa roke pApa kare che te pitAnI meLe kare che, pApa bhegavavAmAM Izvara bhagavAvarAve che. kartA paNe jIva svataMtra, bhegavaTAmAM Izvara che. Ama kahenAre samajavAnuM che. zaradI thaelI garamI thaelI rAkavI zakya ke azakya upAya kare tene ne ? zaradI thaI hoya ne phera khAMDa pIe. maracAM khAdhA hoya ne baLatarA thatI hoya ne phera maracAM khAya te jeo zaradInA kAraNethI virUddha kANe meLave teja zaradI rokI zake. virUddha kAraNa meLave teja garamI rAke, jIve karma bAMdhelAM che, tethI virUddha varte te karma teDI zake. khAMDanuM pANI pIe ne garama IlAja na levAya te herAna thavuM paDe. mane zaradI thaI che tema cidathI tapAsa. nAka gaLavA mAMDayuM che. mAthuM bhAre thayuM che, A lakSya Ave ane virUddha kAraNane meLave te zaradI zakAya. maracAM khavAya gayA hoya tethI pesAbamAM baLavA mAMDayuM te have sAkara ghI khAvA de. AvA upAye vicArIne baLatarA rokavAnA upAya karyA tene baLatarA rokavAno vakhata Avye, tema Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 pravacana 145 muM pahelAMnA pApa karmo samaje. huM mithyAtvAdikarmo rahyo tethI AvA karmo baMdhAyA. Ane jene khyAla Ave te pitAnA AtmAnuM svarUpa vicAre. mithyAtvathI AvelA karmo kavA mATe samyakatva, avirati rokavA mATe virati saMvara vigere dhyAnamAM laI upAya kare te baMdhAelA karmo upA yathI truTI jAya. te mATe kahyuM che ke avazyameva bhoktavya, kRtaM karma zubhAzumam / nAmukta kSIyate karma, kalpakATizatairapi // 1 // apavAda sUre prathama kArya kare pachI utsarga sUtra kareluM zubha athavA azubhakarma avazaya bhegavavuM ja paDe che. seMkaDe kroDa varSe paNa bhagavyA sivAya kama kSaya thatuM nathI. abajo varSo thAya te paNa bhagavyA sivAya tene nAza nathI, jarUra jogavavuM paDe che. cAhe zubha hoya cAhe azubha hoya, te karma na paNa phaLe te siddhAMta zI rIte rAkhI zake. karelA karmathI chUTavAnuM thatuM nathI, paNa karelA karmo vedanAthI kSaya thAya che te kabUla karyuM che. karma pariNAmanA bagADavAthI thAya che, te tenA sudhAravAthI te AkheApa jAya che. vedIne eTale bhegAvIne agara tapasyAthI paNa kSaya thAya. tapasyAthI kSaya karAya te utsarga mArga batAvatAM, tyAM batAvAnI jarUra na hatI. kama bhegavavuM paDe te eka siddhAMta, tapasyAthI karma nAza pAme A bIjo niyama. pahelAM apavAda sUtre prathama kArya kare, apavAdanI pravRtti na thAya te pachI utsarga sUtra kAma kare. vyAkaraNamAM muni anna temAM 6 varNadine vijAtIya svara para chatAM 46 4 thAya. ne ? ( 5 ne 4 ne. bIjI bAju e paNa niyama che ke A svare dvivacanamAM hoya te te pheraphAra na kare. tyAM ca thavAne niSedha karIe chIe e sivAyanuM sthAna hoya te ya ja karavA. ema karma bhegavavAne siddhata kayAM lAgu thAya? jyAM tapasyAne niyama lAgu na paDa hoya tyAM bAkI pahelAM ja 4 karI nAkhe te jA karavAne siddhAMta zuM karavAne? " tAvatu mAvo anivAre apavAda na lAge te utsarga sUtra lagADavuM. tapasyAthI karmakSaya na karyo heta te karelA karma bhegavavA paDe. vAta kharI, paNa "khATale moTI khoDa ke cA pAye ja na male" karmanA jorathI bhAre thaele AmAM tapasyA re jyAre ke ATale halako thAya? bilADIne gaLe ghaMTa bAMdhavAno uMdaroe Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 125 vicAra karyo paNa bAMdhe koNa? tema ahIM tapasyA kare ke pahelA naMbaramAM tapasyA thAya zI rIte ? karmane rokI rAkhe te mAsimajI cAve ja nIrava dikSa che. malala pratimalanA nyAye kaI jagapara jIva baLavAna thAya, kyAMka karmanuM baLavAna paNuM rahe. arihaMtane vyakti ane nirUkti arthe AthI jIva karma karavAmAM ne bheLavavAmAM svataMtra che A vAta lakSyamAM rAkho te navakArano mahimAM dhyAnamAM Avaze. vinA nityathari Hargui balI zakate. vidhi belI zakate. pachI e pade na rAkhatAM na madirA e pada kema rAkhyuM? cukSatti arthe bAju para rAkhIe. vyuptattithI prAtihAryathI je pUjAne lAyaka te arihaMta. AthI je pratimAnI pUjA thAya tethI pratimAnA nAme bhagavAnane bhegI mAnatA hoya teNe arihaMta pada para haDatAla mUkavI. arihaMtanA 12 guNa, te devapaNAnuM cihna, azokavRkSa, surapuSpavRSTi vigere prAtihAryothI utkRSTa paNuM. cAmara vIjAya te devapaNAnuM cihna, traNa chatra devapaNanuM cihna. cAmara vIMjavAmAM khuda bhagavAnanuM tyAgIpaNuM haNAtuM nathI, te pachI mUti upara vAyAvidyAne ghareNAM, aMdara rAkhe rUpuM ne upara dekhADe che. devatAI vastuthI tyAgI rahyA ane ahIM bhagavyuM emAM rAgI thaI gayA? cAmarane vAyaro etA acita nathI ne? pUjAnA sAmAnathI bhegI manAya ke kema? tenA uttaramAM jaNAve che ke mULa myuti vicArIe to ATha prAtihArya eja pUjA gaNavAmAM AvI. A dhAtu dvArAe pUjyatA le te ja kArphata zabda bane, nahiMtara ti kAM reti pUjA kare che. at eTale pUjA karanAre e artha thaze. gza giiAthe sUtrathI pUjAne lAyaka che. pUjAne lAyaka zabda uparathI mana zabda banAvyo. atizaya dekhI mane mAne te karatAM karma toDanAra tarIke mAne have nirUkti artha laIe. ari eTale karma rUpI zatru tene haNanAre tenuM nAma arihaMta. pahelAM padamAM zuM sUcave che ke tame mane mAnanArA hota kamane zatru mAnajo. karmane zatru na gaNe ne mArI pUjA kare tenI kazI kIMmata nathI. tame kamane mitra rAkhe, karmane bharoso rAkhe, jainIthI mArA karama belAya nahiM. zatrunI karelI vAta aTakatI hoya ke AdhAra Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 pravacana 145 muM hoya ke AdhArarUpa heyara karmanA udayane bacAva tarIke zAsakAra laI zakatA nathI. meM karmane haNyA ne mane tame je mAne che te mArA atizayane aMge mAne te karatAM mane karmanA haNanAra tarIke mAne. karmanA haNanAra tarIke prathama parame che mAnavA che, te tamAre kaI dizA pakaDavAnI? je tame karmanI gulAmInI dizA pakaDe te fari karmazatruthI haNAyA te badhAne namaskAra karuM chuM e artha zakhaje. karmanI AdhInatA svIkAravI hoya te navakAramAMthI anusvAra kADhI nAkhaje. nahiMtara traNa jagatamAM karma sivAya A AtmAne koI zatru nathI. jIve jainazAsana pAmavuM tyArathI kama haThAvavA mATe baLavAna thavuM joIe. karma vikAre rokavA mATe baLavAna na thAya te jainazAsana pAmyuM nathI. A samajaze eTale samajAze ke karama karavAmAM bheLavavAmAM vilaMtra, bAMdhanAre A jIva, karma teDanAro A jIva, mATe pitAnA kRtyathI javAbadArI jokhamadArIthI A jIva nIkaLI zakatuM nathI. kevaLa paramezvarane nAme AtmAne gulAmImAM rAkhanArAo vastu svarUpa samajI zakatA nathI. paramezvarane doSa deve te nakAme jUThe che. tyAre devAdika mAnIne zuM karavA? garamI zaradI haThAvavI, paNa zaradI ke garamI haThAvavAnA upAya batAvanAra vaidya gAMdhI joIze ke nahiM? tyAM vaida gAMdhI le paDe tethI parAdhIna thaI jatA nathI. tema karma haThAvavA mATe jinezvararUpI vaidya ane gAMdhIrUpI guru che. jinezvare mikSa mArga batAvyuM paNa mArge vALe batAve caDAve te gurU mArga batAvanAra che. mATe zaradI garamI maTADavAmAM parAdhInatA thaI jatI nathI. javAbadArIo ne jokhamadArIe jinezvarane je bhajavAnA che te evI rIte ke jinezvaranA upagArathI mokSamArga tarapha vaLavAnuM che. AthI bhakti pUjA prabhAvanA dvArA mokSa meLavavAnA che te ApaNe artha kAmarUpI kacarAnI mAgaNI karIe te ApaNe mUrkha gaNAIe. mithyAtvI kema na gaNAya? mATe sudeva heya tene sudevAdi tarIke mAne paNa je mudAe mAnavAnA che te mudAe na manAya te kharekhara samyakatva nathI. mATe dharmanA svarUpa ane phaLathI jANakAra thavAnI jarUra che. saMvara ane nirjarA e be dharma temAM pahela kaye dharma? vasavAnA udyama pahelAM, vAcharaDAne pahele khaseDa, nahiMtara "AMdhaLe vaNe ne vAcharaDe cAve mATe saMvarane prathama udyama kara ne pachI nirjarane udyama kare. have te nirjarAnuM vizeSa savarUpa zuM te AgaLa vicArIzuM. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cotho 1raha pravacana 146 muM saMvata 1989 aSADa vadI 12 budha zAsakAra mahArAjA AgaLa jaNAvI gayA ke-A saMsAramAM kaIpaNa bIjI cIja gatithI bacAvanAra nathI. ne sadgati paNa ApanAra hoya te eka ja padArtha che ke te mAtra dharma. jinezvaranuM upagArIpaNuM gurUnuM sahakArI paNuM paNa dharma dvArAe che. dharma jevI cIja na hatuM te durgatithI bacAvanAra ne sadagati ApanAra bIjI kaI cIja nathI. AthI dharma na hoya te devagurUne mAnavAnI jarUra rahetI nathI. AhAra zarIrAdi maLI rahyA che. viSaye paNa maLyA jatA hatA. eka paNa devagurUnI ArAdhanA vagara na maLe tema na hatuM. kamanA udaye thanArI cIja. abhimAna, mAyA, lebha e Apo Apa thAya che. tene kaI karatuM nathI. tema AhAra zarIra paNa ApoApa thanArI cIja che. temAM devagurue zuM kahyuM? devanA upadeza vagara puNyane raste ApaNane maLI gayela che. nahiMtara sUDhama ekendriyamAMthI nIkaLI trasa paNuM saMjJI paNuM manuSyapaNuM vigere kyAMthI maLata, paNa te dharmathI maLI gayA che to paNa saMjJI paMcaMdriya thayA vagara devane upadeza maLatuM nathI. devane upadeza puNayane mATe hoya to te mArga pahelAM pakaDI lIdhuM che. puNyane mArga duHkha vedanAthI paNa maLe che. vedIe ethI akAma nija thAya, ethI punya baMdhAya. AvI rIte duHkha veThavAthI maLI jAya che. je mArga bIjI rItIe maLatuM nathI. te mArga deva ane gurU pAsethI meLavI zakIe chIe. punyanI prakRtinA udaye trasa-bAdara-saMjJIpaNuM-manuSyapaNuM maLe che. Ane je vastu devanA upadeza vagara maLI che. jemAM devatAnA upadezanI jarUra nathI. te deva mAnavAnI jarUra nathI. te evI kaMI vastu che ke je devatAnA upadeza vagara banatI nathI? devane upadeza puNya mATe nathI, devanA upadeza pramANe vartavAthI puNya baMdhAya bhale, paNa upadeza puya mATe nathI. AgaLa daSTAMta dIdhuM che ke-anAja vAvIe tyAre ghAsa thAya, paNa ghAsa mATe koI anAja vAvatuM nathI. devanA upadezathI puNya baMdhAya paNa devane upadeza puNya mATe hote nathI. ahIM khulAse thaze ke puNya sivAya bIjI vastunI kAmanA na thAya tyAM sudhI mArgamAM AveluM gaNatA nathI. A uparathI spaSTa karavA mAgIe chIe ke punyanI IcchA, pApane Dara thaye hoya te tethI jaina mArgamAM AvyuM che tema na mAnavuM. zAthI? Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 pravacana 146muM pAMca prakAranI kSamA zAstrakAroe pAMca prakAranI kSamA kahI che. pite kedhanA udayamAM Avye, keghane udaya thavA mAMDe tene reka. A kSamAne artha. kedhanA kAraNe malyA tenuM phaLa nIpajAvyuM, AtmAmAM dhamadhamATI thaI, tene rokavI te kSamA. AthI kSamAnuM svarUpa juduM dhyAnamAM laIzuM te udayamAM AvelA kaidhane rokavA te kSamA ane kedhanA kAraNe na thavA devA, A baMne judA pADe che. kSamA, kedhanA kAraNe rokAyA chatAM dhamadhamATa thaye te vakhate dhamadhamATanuM phaLa na AvavA devuM. te kSamA pAMca prakAre che. upakAra kSamA 1 apakArakSamA 2 vipAkakSamA 3 vacanakSama 4 ane dharma kSamA pa. mArganI kSamA kaI te pachI vicArIzuM. zerImAM kutaruM hoya. tene bacAo TAMTIye pUchaDuM pakaDe te paNa karaDatuM nathI. kema? mArA pAlaka che. pitAne upakAra karanAra dhArI pite paNa dhamadhamATI zake che. manuSya upagAranI dRSTie dhamadhamATa na reke te kaMI sthitimAM gaNa? roTalAne TukaDo Ape che. bIjI zerIne mANasa amathe Ave, karaDavA de. aho upagArIpaNAne aMge sahana kare che. te manuSyanI aMdara upagArIpaNuM dhyAnamAM na le. ApaNe upagArane khAvA jamyA chIe. ATalA upagAra taLe huM dabAye chuM. evI yAdI ApaNI pAse nathI. te upagAranI kSamA zI rIte karavAnA? jyAM upagAra khyAlamAM nathI te upagArIne aMge kevI rIte sahana karavAnA? eka zrImaMte saMbaMdhIne kahyuM ke akkale vicAryuM ne sAruM lAge te DheDa kahe te sAruM lAge. TeDa kahe ke mahera paDI te sAruM lAge che arthAt ApaNane gya lAge te te camAranuM paNa sArUM mAnIe chIe. AvA mAtA pitAnA vacane mAnIe te emAM zI navAI? vagara upagAre kahe che te mAnIza. temAM upagArane saMbaMdha nathI. upagArane saMbaMdha kayAM che? tane ThIka na lAge ane temanuM mAne te upagAranI kSamA. gurUe zeThe saMbaMdhIe kaheluM te ApaNA magajamAM na jace ne mAne tyAM kSamA manAya. bhukhyAne kahIe ke khA, te hakama mA te hukamane lIdhe khAvA beThe ke bhukhane lIdhe khAvA beTho ThIka lAge, pariNAma sAruM na lAge, paNa mAre upagArI purUSa che tethI karUM chuM. tyAM mAtA pitA mAstara gurUnI vAta AvI te vakhate bAvanA caMdanane chAMTe paDa joIe. ATha hajAra maNane leDhAne gaLe tapela lAla ceLa hoya evA gaLA upara bAvana caMda Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ddhAraka pravacana zreNa, vibhAga 129 nane eka chAMTA paDe to badhI garamI uDI jAya ane ThaMDe zItala thAya. tema ApaNA AtmAmAM cAhe eTale krodha dhamadhape heya paNa upagArInuM vacana maLatA sAthe ThaMDe, temAM bIjuM lakSya nahiM. mAhaNane na mAro bharata mahArAjamAM banyuM zuM ? kASabha pahelA rAjA, AkhA jagatanI badhI sudharAI te karanArA pita, agni upanna karyo tyAre peTa pUratA madyA, yugalIAe saheje pAkeluM anAja le. laIne masaLe, phetarAM kADhe, pANImAM bhIMjave te paNa ajIraNa na maTayuM. AvA vakhatamAM jemaNe agni batAvI ne rAMdhIne khAvAnuM batAvyuM. dunIyAdArInI sthitithI AkhA dezamAM peTa puravAnI sthiti batAvI che. gharo karatAM ne dareka hajUra karatAM kene zIkhavyA. A dunIyAdArInI apekSAe jene kaI dunIyAmAM svapramAM na jANe, hajAra varasa sudhI cAra hajAra jeDe nIkaLelA te eka varasamAM dhULa phAkI gayA che, chatAM je mahApurUe tyAga niyamita rAkhe ne te tyAgathI kevaLa meLavyuM. AvI rIte dharmane aMge advitIya avasthA. lAkhonI saMkhyAmAM sAdhu sAdhvI zrAvako thaelA che. bharata jevA cakavartI jenI sevAmAM hAjara rahe. e sabhA-bAra parvadA dekhanArane keTale AhalAda thAya ? e AhalAda bharata mahArAjane pitAne apUrvarUpe bhAsyuM che. apUrva bhAse hovAthI vicAra AvyuM ke zAstromAM niyama che ke je vastu UMcI uchaLe teno cheDe Ave. je je udaye te udaya sarvakALa mATe jArI rahe te bane nahiM, aMtamAM patana. A udaya tenuM patana kharuM ke nahiM ? atyAranI sthitimAM koI AMgaLI UMcI kare tema nathI, A unnatine cheDe Ave te baMdha thaze ema lAgatuM nathI. pATa paraMparAe unnati cAlaze. bhagavAna RSabhadevajIne pUchayuM ke A samRddha ne jAhojalAlIne cheDe che kharo ? ahIM uttara ApatAM bhagavAne jaNAvyuM ke navamA-dazamAM tIrthakaranI vacamAM A udayana sarvathA cheDe AvavAne. bharata mahArAjAne camaka peThI ke udayamAM cheDA lAvanAra kezu? tyAM prazna karyo ke udayane cheDe kayAMthI Avaze? te vakhata bhagavAna kahe che ke je mAhaNavarga che tenI paraMparAthI A udayane cheDe Avaze. A jage para bharata mahArAja samaje che ke AkhA jagatane tAranAra A udaya, tene nAza karanAra A varga. AnA nAza karanAranuM bITa rahevA dauM te nAzamAM huM ja kAraNa gaNAuM. cakravatIne janarala kaI Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 pravacana 146muM sthitimAM hoya? sAmAnya phojadAranA magajamAM keTale pavana heya che? chakhaMDane dhaNI cakravatI tenA samagra lazkarane mAlIka keTalA pavanavALA hoya? tene bolAvI orDara karyo ke ekeeka mAhaNane mArI nAkhe. zAsanane nAza karavAnuM bITa na joIe. udayane pratyAghAta karanAra mArA rAjayamAM pivAya te kadI na bane. mArA dvArA rAjya dvArAe pelAya te mane ne mArA rAjyane dhikkAra che. senAdhipatine orDara kare che. mAhu vargane mAlama paDe che. AkhA bharata kSetramAM ApaNane bacAvanAra koI nathI. cakravatInI ADe keNa Ave? have vacamAM koI Ave evuM che? chakhaMDa jItavAmAM ghaNI vakhata senAdhipati jaIne jItI Ave che, evI rIte karanAra janarala orDara amalamAM melavA mAge che ke A AvI zake nahiM. upakAra kSamA chakhaMDamAM rajhaLIe te eka paNa AdhAra nathI. mAtra bhagavAna RSabhadevajI AdhAra che. bhagavAna pAse gaye te senAdhipati tenI pAchaLa che. senAdhipati gaye, mAhaNe tyAM AvyA che. mAhaNane na mAre. have vicAro! na mAre eTaluM bhagavAne kahyuM te khAtara bharatane roSa utarI gaye. cakravartI ThaMDA thaI gaye. e keTalA jussAmAM AvyA haze, te ThaMDA thaI gayA. jene upagAra gaNatA hoIe te kharekhara bAvana caMdananane chAMTe have joIe. nahIMtara bAvana caMdanamAM paNa AvyA nathI. upagArInuM eka vacana basa che. AvI kSamatA hoya te upakAra kSamA. upakAranI dRSTi dhyAnamAM rAkhI te vakhate kSamA rAkhIe te upakAra kSamA. apakAra kSamA apakAra kSamA konuM nAma che ke hAthI rastAmAM jAya che, kutarAne cIDa caDe che. jeDe gayA. bhasavuM che, bhasyA kare che paNa cheTe rahIne, paNa ahIM bolIzuM te vepAra karI leNadeNane nukazAna pahoMcaze, "nukazAna pahoMcADavAvALAne mATe Dara rAkhI kSamA rAkhe te apakAra kSamA." apakAra karaze e DarathI krodhanuM phaLa na besavA de ne kSamA rAkhe te apakAra kSamA. Ane kSamA kema kahevAya? keTalAka evA krodhamAM caDhelA hoya che, keTalAka evA caMDALa jevA hoya che ke pitAnI haiyAtI hoya to upagAra na jevA de paNa apakAra paNa na juve. keTalAka krodhI pitAnuM mAthuM bhIMte aphALe che. pitAne hAthe pitAne apakAra karatAM paNa saMkeca thatuM nathI evI jaga Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAmeddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 131 para bIjo apakAra karaze e vicAra bhAgyazALIne ja Avaze. gADha kedha vyApele hoya te apakAra dekhavAnuM chidra heya nahiM. apakAra vicArI bhaviSyanuM nukazAna vicArI je krodhane mAre te apakAra kSamA kahevI. caMDakeziyAnI kaI kSamA caMDakozIyAnI kSamA zAmAM gaNavI ? caMDa kezi-daSTi viSa sarpa, Ane kazuM ugAmavAnuM nathI, AmAM mAtra najara pheMkavI eTaluM ja kAma. AvI zakti mAM sApanA avatAramAM vadhAremAM vadhAre DaMkhIle hoya te kALA nAgathI vadhAre dRSTAMta hetuM nathI. kALA nAganI jiMdagI che hRSTa pheMkavI mAtra kArya che. sAmA taraphathI Dara nathI. sAmo cuMcA kare tema nathI. jyAM cheTethI daSTi mAtrathI bALI nAkhave tyAM sAme zuM kare? ATalI tAkAtavALe, kALA nAganI jiMdagIvALe temAM vagara guhAe te bila AgaLa rahyo che, tyAM keIna gunho nathI. AvI zaktivALe bIna gunegAra tene leke patharA mAre che. patharAne mArA kALo nAga ATalI zaktivALe kema sahana karI zakato haze? e patharAnA mAramAM cAre bAju kIDIo caTakA bharI eka bAju kANuM pADI bIjI bAju nIkaLe che. kaI sAthe laDatAM pathara mAryo, tene na vAgyo chatAM kaI dazA thAya che? ahIM patharA mAre ne lehI nIkaLe temAM kaI dazA thAya? te chatAM meM bahAra kADhate nathI. rakhene mArI daSTi e tarapha jAya ne bIcAre marI jAya, patharA mAranArane aMge vicAre che ke bicAro marI jAya. A kaI sthitie samatA Ave che? AvI herAnagatimAM meM bahAra na kADhavuM. juThI kalpanAe kALA nAga banI ja. AvI tAkAta AvI jAta, AvI rIte lehIluhANa temAM lehIluhANa upara mAM bahAra kADhe te marI jAya. ahIM je kSamA karI te upakAra kSamA ke apakAra kSamAne sthAna nathI. nathI patharA mAranArAe caMDakezIyA upara upagAra karyo. vipAka kSamA have caMDakeziyAe kaI kSamA karI? vipAkakSamA. zAthI e kSamA AvI? tenuM kAraNa dhyAnamAM laye. caMDa keziyo mahAvratadhArI sAdhu, tyAgI, mahIne mahIne upavAsa karanAra. seMkaDo khetaramAMthI ekaThuM kareluM rU ekAda ja dIvAsaLI bALavAne basa che. tema eka krodha keTaluM baLe che? saMsAra bAyaDI chekarA riddhi samRddhi cheDI, paMcamahAvavrata dhAraNa Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 pravacana 146muM karyA. mahinA mahinAnA upavAsa karyA. eka be upavAsa karatAM kema thAya che? te zAstranI vAta karANe mUkI tamane pitAne tapasyAmAM kema thAya che te to anubhava che ne ? lAgalagATa mahinAnA upavAsa kema thayA haze? ATale tyAga chatAM phakata mane halake pADe che, A daSTimAM gaye. heje cAlatAM paga nIce virAdhane thavI e saMbhavita che, anupa gathI koI jIva Ave ne marI jAya te asaMbhavita cIja nathI paNa celAe kahyuM tyAM kAMTe lAgyuM. e vAta have kabUla karavAnI ja nahiM. rastAmAM gocarI AvatAM paDikamaNamAM celAe pApa AvavA kahyuM. mArI pAchaLa paDI che, ema kahI gurU mAravA deDa. A sthitimAM jyotiSamAMthI utarI caMDakeziyA thayA. kALo nAga keNa? mahAvratadhArI niHspRhI aNagAra. ene ATalA krodhamAM ke abhimAnamAM kahe teTalAmAM kaLAnAgapaNane bhava. jAtismaraNathI badhuM mAluma paDyuM, A krodha A sthiti lAvanAra che mATe mAre na joIe. A dhArI kedha Ave tema na karavuM ne Ave te saphaLa na thavA de, e dhArI daramAM meM ghAlI rahyo. paMdara divasa sudhI vedanA bhegavI. pachI kaI pUjA karavA Ave te paNa nukazAna karanAra, kAraNa? ghIthI kIDIo AvatI ne vedanA karatI, jyAM kRSNa mahArAja samatAmAM hArI gayA tyAM kALe nAga samatAmAM jIta che. jarAkumAre kRSNane bANa mAryuM. jarAkumAra AvyuM. have bacavAne nathI, pite kaustubha ApI mokale che. baLabhadra Avaze te mArI nAkhaze, mATe cAlyA jA. jarAkumArane ekalatAM chellI dazA AvI. tyAM mAranAra kANa? gaye kayAM? nIce javuM che tyAre kRSNanI lezyA bagaDI. jyAM 363 yuddhamAM jhUjhanArA te samatAnA saMgrAmamAM mAra khAI gayA tyAM kALe nAga jIte che. paMdara divasa me daramAM rAkhe che. kene vipAka meM anubhave che. mATe kodhanA rastAmAM javuM nahiM. krodha karavAthI zuM phaLa nipaje che te phaLa anubhavyuM che, mATe kALajuM kutarA na khAI gayA heya te e raste zI rIte jaI zakuM? samatAnA samarAMgaNamAM sarpa pAra utaryo. A kSamA te vipAkakSamA. AvI rIte bhAvI vipAke dekhI bIjAe cAhe je dekhyuM, mArI nAkhavA mAMDe te paNa pitAnAmAM AvelA Avezane dabAvI rAkhe te vipAkakSamA. vacana kSamA jeo lagIra AgaLa vadhyA che ke-karmanA vipAke enA svabhAve Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAgama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che 133 Ave che. te hasatA paNe, ke retA pare, te jamIne javAne-ema je karma bAMdhIe te hasIne ke reIne bhegavavAnA che. traNa lekanA nAthe mane upagAranI saDaka bAMdhI dIdhI che. te saDakamAM vacanathI pharamAvyuM che ke tamAre krodha karavo nahiM. cAhe upagArI ke a5kArI che ke na ho. eTaluM ja nahiM paNa vipAka bhegavavAne che ke na che. je taddabhave megAmI , kevaLInA vacanathI nakkI thayA che, carama zarIrI nakkI thayA, temane naraka nigodamAM vipAka bhegavavAno nathI. tevAe kayA rUpe kSamA zarU karavAnI ? durgatinA duHkhethI DarI je kSamA karAya te kSamA. Astika puNya pApa mAnanArAnA dharma pramANe thaI zake che. anya matamAM samatA sArI gaNAvI che. krodhane kharAba gaNAvyuM che. jeo bhagavAnanA hukamane AdhIna nathI, tevA krodhanA kaTuka vipAkane laIne samatA karanAra hoya che, temAM jinezvarane lAgatuM vaLagatuM paNa nathI. tyAre vacanakSamA cAhe krodha sAre hoya ke naThAre heya, tenuM svarUpa jevA karatAM mAre mArA murabbI zuM kahe che te jovAnuM hoya. lazkaramAM sIpAIe orDara javAne hAya nahi. je orDara pAsa karyo te amalamAM mUkavAne heya. pariNAma vicAravAnuM sIpAInuM kAma nathI. janaralanA orDarane amalamAM mUka. peTa ke deza dhana AbarU mATe jiMdagInA bhege janaralanA hukamamAM rahe te pachI AtmakalyANane aMge, uddhAra karanArane aMge emanA vacana pramANe vartavuM ja joIe. durgati ke sadgatinA vipAka thAya te mAre jovAnuM nathI. zuM hukama karyo teja mAtra amalamAM mUkavAne. bhagavAna mahAvIra sarakhAne zALA sarakho upadrava karavA Ave che. jyAM nakkI thAya che ke gauzALAmAM tejezyAnI tAkAta che, te nakkI thayuM che. evI vakhata sAkSAt apamAna tiraskAra karavA Ave che. te vakhata badhA sAdhu khasI jAva. zALA vacce kaMI paNa na bolavuM, te kaI dizAe sahana thayuM haze ? A badhuM vacanakSamA. tIrthaMkare A na karavAnuM kahyuM eTale A basa. vacanakSamA karavA mAge te prazasta krodha karI zake ke nahiM? prazasta krodha AvI jAya paNa lAyaka na gaNIe. nahIMtara 1396 sAdhu cUkayA gaNavA paDe. be sAdhu ja sArA gaNAya. niSedha kayAre karAya? gazALA karatAM anaMtaguNI sAdhunI tejalezyA che. ne te karatAM gaNadharanI tejelezyA che paNa te kSamAvAna che. zeThIyAnI dukAne deNadAra Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 pravacana 146 muM Abe, hIsAba karatAM munIma zeThanI lAgaNIthI tapI jAya che. zeTha zAMta kare che. chatAM gharAka sAthe laDavuM vyAjabI che, ema na gaNAya. tIrthakaramAM te karatAM anaMtaguNI tetezyA che. vItarAgapaNamAM labdhinuM pheravavAnuM hAya nahiM. mahArAje je hukama karyo te bhaktinI tIvratAe pALe nahiM, te tera hajAra aThThANuM sAdhuone aMtarAya karmo gaNAyane? baMne vastu ekamAMthI nIkaLe che. ekane vacananI mukhyatA che, ekane bhaktinI mukhyatA che. bhaktinI tIvratAmAM vacana rAkhI na zakayA. ekasone phAyado thAya te be rUpI A dalAlIne ApavA paDe. bhaktine mATe prazarata be TakA jeTalo geraphAyado kare. 98 TakA lAbha che. gautamasvAmI vigere karatAM sunakSatra ane sarvAnubhUti vadhI gayA te kahI na zakIe. bhagavAna mahAvIre sApha jaNAvyuM ke ziSyane ukaLavAnuM nakkI hatuM tyAre ja orDara kara paDaye ? 14000 ne uchaLavAne saMbaMdha zuM hatuM? eka nAnuM baccuM uchaLyA vagara na rahe. tethI mahAvIra bhagavAnane niSedha kare paDaye. mahAvIra bhagavAna kevaLathI prApti netA hatA, tethI niSedha karyo. kavipUrva u niveda: gurUpratye eTalI lAgaNI vyakti chatAM pharamAvyuM eTale cUpa. ahIM eka ja muddo hate "tatti ). A sthitie vicAratAM e sivAyanA jagatanA viSaye the. krodhane avakAza na che. satya hoya te krodhanuM sthAna nathI. asatya hoya te paNa kenuM sthAna nathI. krodha karIne sAcI bAbatane dabAvI dauM. je bIjAe juThuM karyuM. te juThe thAya che zAthI ? adhurApaNAthI juThAmAM javAvALe ajJAnI juThAmAM Ave te gune, ke pure jJAnI krodhI thAya te bemAM mUkha kezu mATe sAce ke jaThe tiraskAra ane saMtavya che. AthI juThAne sAcAmAM kSamA karavAnuM ja kahyuM che. AvI vacanakSama ene avakAza kayAM sudhI ? dhama kSamA AMkhane sudhAra thayA pachI cazamAne avakAza nathI. AtmA pitAnA svarUpane-dharmane avalaMbI TakI zakatuM nathI tyAM sudhI tIrthakaranA vacanarUpI cazamAnI jarUra che. AtmAne kSamAnA phAyadA samajavAmAM AvyA hoya, mAro dharma krodha karavAno nathI, e nizcita thayuM hoya te cAhe jeTaluM caMdanane chede bALe bhede te paNa durgadha na Ape. caMdana cheDavAmAM bhedavAmAM bALavAmAM durgadha ApatuM nathI. e te jaDa ne A cetane tenA karatAM halakI sthitimAM kema mUkuM. A dharmakSamA. A pAMca kSamA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNa, vibhAga che 135 kahI. A prakAranI kSamAmAM traNa prakAranI kSamA sudhI mithyAvI paNa hoya. upakArakSamA, apakArakSamA ane vipAkakSamA. A traNa kSamA karanAre chatAM samakitI hoya te niyama nahIM. vacana ane dharmakSamAmAM Ave tyAre samakatapaNAne niyama. AthI puNyanI IcchA ane pApane bhaya AvI gayo te mArga A kahevAya nahiM. jyAre vacana agara dharmanI sthiti AvI jAya, saMvara nirjarAnI apekSAe devagurU dharmane mAnIe chIe. have emAM prathama jarUra kenI e age. pravacana 147 muM aSADa sudI 13 zAstraka 2 mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke-A saMsArabharamAM AtmAne durgatithI bacAvanAra ane sadagati meLavI ApanAra eka dharma padArtha ja che. ApaNe kaI cIjonuM AlaMbana lIdhuM che? dunIyAdArIthIkaMcana kAyA kuTuMba ane kAminI A cAra sivAya pAMcamuM kAMI AlaMbana nathI. ISTa vastu, prAptavya vastu gaNAI haya, jene mATe ciMtA-prayatna karavAmAM AvyA hoya to A cAra vastuo. bAhya daSTithI tapAsI laIe te A cAra vastu sivAya dunIyAe sAdhya gaNyuM nathI. zAstrakAroe dharma, artha, kAma ane mokSa e cAra vargo pADelA che. tethI e cAra vargane purUSArtha kahIe chIe. cAra varga kema kahyA ? jagatamAM purUe ISTa mAnelI A cAra vastuo te purUSArtha. jagatamAM kaIpaNa jIva tapAsIe te A cAramAMthI keIpaNa dhyeyavALo hoya. tethI varga kahIe chIe. cAra varga zA mATe kahIe chIe ? je sAdhya zabda kahI de te zAstrakAra virUddha vaktavyatAvALA thAya. ekabAju "Hao magora gvijaya rema" kAma sukhathI parigrahathI viramavuM e mukhya dharma. ene aMge zAstrakAranA upadeza-Adeza rahelA che. muDapatti paDilehIne kahe. IcchA. sAmAyika saMdisAha ? tathA saMdisAhe DAune Adeza Ape. saMvara pratyAkhyAnane aMge parigraha maithunanI viratinI AjJA Ape ne paratI vakhate "kAvavuM pele pAyuM kahe tyAre gurU kahe-A AcAra mukavA lAyaka nathI, Adara na choDIza. beghaDInA saMvarane zAstrakAra keTalI kiMmatamAM le che ? beghaDInA sAmAyikamAM pAravAnI vAta Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 pravacana 147 muM kare tyAre phera karavA lAyaka, Adara na choDIza-ema kahe che. pauSadha karyo hoya tyAre pisaha pArUM ? tyAre gurU kahe "punarapi kAyava" je saMvaranA virodhI che, saMvara amuka divasa sivAya na bane, 5rva sivAya pauSadha na karanArA pAratI vakhate zuM kahevAnA? e zabda bele paNa bIjI le te na levAya, eka bAju phera karavA lAyaka kahe, bIjI bAju pele levA jAya te nA kahe. tyAre jyAM je saMvaranuM kAma vidhithI upadezathI preraNAthI kahe te zAstrakAra kare che. je te jaga para viSaya ane parigrahanI nivRtti zreyaskara batAve ane bIjIbAju artha kAmanI sAdhyatA batAve te paraspara virUddha zAsakAra bane ke nahiM ? varga eTale jaththa. keI jaze dharmane sAdhya mAnIne cAlanAre, kaI arthane sAdhya mAnanAre, koI makSane sAdhya mAnanAre, te kaI kAmane sAdhya mAnI cAlanAro. sarva jIvamAMthI vargIkaraNa karyuM, A cAra sivAya ke jagatamAM varga nathI. pAMcame vage nahIM nIkaLe. cAra varga sivAyane kaI manuSya nahIM nIkaLe, AthI zAstrakAre cAra purUSArtha agara varga kahyA che te dunIyAnI sthiti samajAvavA arthathI paisA ne kAmathI ekalA viSayo pakaDIe chIe. paNa je je bAhyA sukhanAM sAdhane te badhAnuM nAma artha. jaMgalIo paisA para tava rAkhatA na hatA. mAla sATe mAla ApatA hatA. zAka Ape te dANA peTe. arthanuM paramArtha e che ke bAhA sukhanAM sAdhana. kAmane paramArtha e che ke jemane strI nathI, saMjJI nathI, temane kAma rahita na manAya. bAsukha tenuM nAma kAma. cAhe sparza sanA prANa zretra ke koI paNa iMdriyanuM sukha te kAma. atyaMtara sukhanuM sAdhana te dharma, AtmIya sukhane anubhava te mokSa. A cAra vargone artha e che ke bAhya sukhanA sAdhana tarapha pravatele eka varga, ne atyaMtara sukhamAM lIna thaele eka varga, tethI A cAranuM nAma cAravarga. purUSArtha mAtra mokSa che haribhadrasUrijI kahe che ke purUSArthane vicAra karIe te puruSArtha eka ja che ne te mokSa mokSa sivAya koI purUSArtha nathI, je prAptavya tarIke haMmezAM rahe. keI divasa heya tarIke thAya nahiM tenuM nAma purUSArtha jIne udyamathI sadhAtI sthiti eTale cAra purUSArtha. paNa jene prApta karavA vivekIe mahenata kare, prApta karyA pachI chuTA pADavAne vicAra na the joIe te purUSArtha. prApta thavAthI pachI duHkha na hoya, e je kaI Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNa, vibhAga ethe 137 purUSArtha hoya te kevaLa mokSa ja. artha ane kAma prAptavya lAge paNa te avivekIne. vivekIne arthakAma prAptavya nathI. te lokone te te heya che. zAstrakAre pApane paNa tava kahyuM che. jema jIva puNya saMvara ne mokSane tattava kahyuM che tema ajIva pApa Azrava baMdhane paNa tatva kahyA che. mATe saMvara nirjarAmAM ramatA kare te paNa tatva ramaNatAvALA. ame pApa, AzravAdikamAM ramatA karIe te paNa tatva ramaNatAvALA chIe. nahIMtara navatarava na mAne, navene tava mAne, jyAre nave tava mAne te tame saMvara mokSamAM ramaNatA kare te tava ramaNatAvALA, ame pApAdikamAM ramaNa karIe chIe. jagatamAM tava ramaNatA vagarane koI jIva nathI. cAhe nArakI ke devatA , ekapaNa jIva tavaramaNatA vagarane nathI. sarve ja tavaramaNatAvALA che ema kahI devuM? je nava tatva mAne te pachI tene tatva2matAvALe mAnave joIe. jagatanA tamAma padArthane jue te te saghaLA navatatvamAM AvI jAya che. navatatva bahAra ekapaNa padArtha nathI. tamAma padArthonuM A vargIkaraNa che. tethI pApa Azrava baMdhane gaLe vaLagADo te zAstrakAranuM dhyeya nathI. navatatvamAM heya ya upAdeya vibhAga pADavA paDe te, cAra purUSArthamAM be vibhAga pADavA paDe. AthI heya artha ane kAma che. dharma ane mokSa e be upAdeya che. AthI maLyA chatAM chAMDavAlAyaka nahiM e purUSArtha mekSa. jene bAkInA traNane purUSArtha na mAne bIjA matanA anuvAde dharmanI zreSThatA jaNAvI. bIjAoe A mAneluM che. traNa varga sAdhyA vagara manuSyanuM AyuSya niSphaLa jAya che. tevA traNa vargane purUSArthanuM sAdhana, je traNa purUSArtha vagara jAnavara jevA mAne che, tevA dhame vagara pazu jevI jiMdagI mAne che te eka vAta. bIjI bAju AcAryanA gharanuM hoya te mokSavarga choDAya kema ? mokSane bAtala karanAra laukika vyavahAra laukika nIti. jema kauTilya vidura nIti che te trivarga upara dhoraNa rAkhe che. traNa varga kahete mokSavargane AcArya mAnatA nathI ? chatAM "vadaMti' kahe che. pite kahetA hoya te "vadAma kahevuM joIe "na tadda vinA dharma?' dharma vinA artha kAma thatA nathI. mATe dharmane zreSTha kahe che. je varga dharma dvArA mAtra artha kAmane ja mAne che, e vagara artha kAma nathI. te mATe dharma kare te arthakAmane utpanna karanAra mATe zreSTha dharma che. e mAnanArA jaina AcAryamAMthI eka Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 147 muM paNa na nIkaLe. dhama vagara akAma nathI, mATe dharmane zreSTha mAne che. A vAkaya kAtu hAya ? ApaNe dayAnuM pASaNa karatA hAIe. bIjAe hiMsAnA seMkaDA vAkayA kahyA hoya. 138 manusmRtimAM pApASaNa karanAra thana manusmRti eTale dhADa pADavAnuM zIkhavanAra, brAhmaNa koinuM lai khAI jAya tA peAtAnuM khAya che, pIe che, ApI de che, te te petAnuMja Ape le khAya che. A sthitinA uddeza. brAhmaNu cAhe jevA gunhA kare tA paNa 'avasthA prANaLaH : ' e sAthe 'na mAMnamALe vAge' mAMsa khAvAmAM ke madya-maithuna sevavAmAM deSa nathI. lANA RSie kutarInI ceninu mAMsa khAdhu chatAM pApa nahI. brahmAjIe svaputrInI IcchA karI, chatAM pApe na lepAyA. je vaidanI kriyAvALA brAhmaNu mAMsa na khAya te ekavIza 95 sudhI DhAra thAya, A manusmRti kahe che. AvI manusmRti chatAM enA blekamAM je jIva jIvAne abhayadAna ke tene bIjA jIvAthI bhaya thatA nathI. 'jevuM dAna devAya tevuM phaLa meLavAya' AvuM vAkaya hAya te ApaNe ahiMsAnA pASaNamAM laI zakIe. je abhayadAnanI vAtane ApaNA peSaNamAM laI zakIe chIe. kAraNa ApaNe manune peSaNa karavA kheDA nathI. manune mAnanArAone abhayadAnamAM lAvavA temane bleka khAlIe chIe. tamArI laukika nItimAM e che ke traNa varga sAdhyA nagara DhAra jevA gaNAya che, mATe tamAre dhama katavya che. khIjA taraphathI paramanI padavIne poSaNa maLe te kahevAmAM aDacaNu nathI. e mekSa na mAne tenA saMbadha nathI. dhama sivAya a Ama thatA nathI. te akAmanI IcchAvALAe dhama karavA joie. ApaNI mAnyatA dha hata nyatAmAM che. ahIM uparanA kathanane mATe zAstramAM paNa kahevu che ke trivargasaMsAdhanamantareNa pazeorivAyurviphala narasya / satrAti dharma, pravara vanti, nata vinA caDmayatADayeSThAmAM | AthI anya kAma mATe dhama kare te zAstrakAranA upadeza nathI, je mAkSane na mAnanArA chatAM artha kAmanI icchAvALAe dharma karavA joie, Ama kahI dharma karavAnA upadeza Ape che. te mULa vAtamAM Ave. navatattvamAM aSA padArthAnI vyavasthA karavAnI hAvAthI pApa Azrava baMdha ajIvane paNa tattva gaNAvyA. tethI pApAdikamAM ramaNatA karavAnuM kahyuM hAya tema Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che 139 svane paNa na samajavuM. tema dharmAdika cAra dvArA tamAma chAnuM vagIkaraNa batAvyuM. AthI arthakAma AdaravA lAyaka che, tema zAstrakAra mAnatA hoya tema svapane paNa na samajaze. nahiMtara mahAraMbha mahA parigrahathI narake javAnuM kahenArA hoya te ceranA cAra vaLAvAnA vaLAvA, bIjI bAjuthI AraMbha parigraDa batAve ne tethI bIjI bAju narake javAnuM batAve te tethI haribhadrasUrijI tathA malayagirimahArAja cekakhA zabdamAM kahe che ke mekSa sivAya bIjo purUSArtha nathI. dharmapuruSArtha kayAM sudhI? dhamane purUSArtha kema na mAne? kAraNa dharma hamAre je mAnave je kare te kyAre gaNAya ? mekSanA uddezathI karIe te, mekSane uddezathI je karavAmAM na Ave, navakArathI mAMDI anasana sudhInI kriyA "ese paMca namukkAre' A pAMcane karela namaskAra te sarvapApane nAza karanAra che. arthI mInITanI kriyAmAM mokSa dayeya rahe te kaI paNa kriyA mokSanA dayeya vagara na heya. dharmanuM sAdhya paNuM mekSanA dayeyathI che. AthI mekSane ja purUSArtha kahe eja vAjabI che. AthI kathaMcit dharma cheDavA lAyaka kayAM? jyAM dhamanuM kArya mekSa thaI javA Ave tyAM dhama paNa choDavA lAyaka. musApharImAM ghoDA upara besIne cAlyA he paNa gharanuM AMgaNuM Ave eTale utarI javAnuM. ghaDe kAmane hato paNa kayAM sudhI ? AMgaNe AvIe pachI ghoDAne cheTe mUkavAne. rasoDAmAM ghoDAne laIne kaMI ja nathI. mAtra musApharImAM kAmane ghoDo, tema dharma mokSa sAdhavAnA muddAthI levAya che. mekSa siddha thAya eTale dharma khaseDavAne "dharmAratyAjyA sArA saMbaMdhathI thaelA dharmanA saMgama tyAga karavA lAyaka. caudamAM guNaThANuM vakhate tyAM badhuM cheDI devAnuM. AthI dhamane mokSanA muddA sudhI jALavavAne che. nahIMtara abhavyane prathama namaskAra karavAne. bhaLe teTale cAritradharma nahIM pALe eTale abhaSe pALaze. kAraNa bhavyane cAritra AvyuM eTale ATha bhavamAM mekSe cAlI javAnuM. dravyacAritra paNa bhAva lAvIne mekSa pamADavAnuM. pelAno cheDo keI divasa nathI. hisAdathI viramavuM eTalA mAtrathI dhama hoya te vadhAre dhamI abhavya. tamArA karatAM anaMtaguNuM karaze. mATe mokSanI dhAraNue, dharmanI upAdeyatA na hoya te abhavyane prathama namaskAra. dharma e svataMtra sAdhya nathI. e sAdhyanuM kAraNa che. A pramANe haribhadrasUri ane malayagirie kahyuM che, mokSa e sAdhya tarIke dharma tenA sAdhana tarIke purUSArtha che. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 pravacana 147 muM bhUkhI mATInA thAMbhalA sarakhA saMsAranA padArtho AthI artha kAmane purUSArtha gaNatA hoya te mArgamAM nathI, dunIyAdArI AkhI tapAsI le, temAM cAra ja thAMbhalA-kaMcana, kAminI, kuTuMba ane kAyA. A cAra sivAya ekeya pAMcame thAMbhalo nathI. A cAra pAyA upara Akhe saMsAra ubhuM kareluM che. A cAra pAyA bhukharU mATInA che. cIkaNI mATI nathI, evI kahevAnI, zaradI lAge te kharara kharI paDe, tevA cAra thAMbhalA bhukharU mATInA che. lagIre Take nahiM. bAhya saMganA cAra thAMbhalA tema atyaMtara saMyega AhAra zarIra Indriya tenA viSaye ane tenA sAdhane. A sivAya chaThThI cIja atyaMtara nathI. karavA gaya hate AhAra, zarIranuM sAdhya na hatuM, AhAra karatAM be bhAga paDayA, rasa ane khaLa. have be thayA. khorAka lauM ne zarIra paNa sAcavuM. khAtAM rasa vaLagI gaye, zarIra vaLagyuM eTale zarIra sAdhya thayuM. temAM pAMca phaNagA phUTyA. InidrayanA viSaye ne tene sAdhanA. atyaMtara saMge vicArIe te pAMcanI palejaNa dareka bhave vaLagI che. A sivAya chaThThAmAM dhyAna dIdhuM? ApaNA bhavacakranI apekSAe saMsAranI apekSAe vicArIe te kadI chaThTho lAge te vaza kIrti lAge, bAkI pAMcanI palejaNa janme tyArathI thAya. pAMcanI palejamAMthI chanA chakkAmAMthI eka evI vastu nathI ke je durgatithI bacAvI Ape ane sadagati Ape. cAra thAMbhalAmAMthI eke evo nathI. taMte bhukharU mATInA che. pAMcamAmAMthI ke chaThThAmAMthI eka evA nathI je sadagati meLavI Ape. eka rAjayamAM judA judA adhikAra karI zakatA nathI, te A rAjya te palaTI jAya che. tyAre tyAM thatI durgatithI keNa bacAvaze? sadagati keNa Apaze ? 4-5-6 eka paNa hAjara nahiM te te durgati ke zI rIte? sagati Ape zI rIte? saMsArabharamAM durgatithI bacAvanAra ne sadgati ApanAra ekaja padArtha che. keTalAkane svarga-puNya pA5-jIvamAM matabheda che, paNa matamAM kaIne matabheda nathI. bene be cAra kahevAya tema meta mATe keIne matabheda nathI, te cAranI cekaDI pAMcano paMje chanI heLI vigere mata AgaLa vadhAya. AgaLa karyo padArtha durgatithI bacAve ne sadgati Ape? te ekaja dharma padArtha, ethI devanI mAnyatA dharmane aMge, gurUnI mAnyatA dharamane aMge. AthI devane puNya pApanA muddAe mAnatA nathI teTalA mekSamArganA upadezaka Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che ene aMge mAnIe chIe, nahiMtara vipAkakSamAne laukikamAM gaNata nahIM. vacana kSamA ane dharma kSamA e lekottara kSamA gaNIe chIe. dharmakSamA vacanathI judI kema gaNI? vacanakSama ane dharmakSamA be judI kema? vacana tItharkaranA vacanane anusarI je kSamA karavAmAM Ave te vacana kSamA. dharmakSamAmAM tIrthaMkaranA vacana nathI AvatA? mATe kabUla kare, kAMte dhamekSamAM vacanakSamA bahAra che. nahIMtara cAra prakAranI kSamA kahe, dharmakSamAM nAmano pAMcamo bheda na kahe, nahIMtara vacananI bahAra kaMIka cIja che. vaLI uttama che. vacana bahAra ane pAchI uttama kSamA. kahe, vacana sivAyanI eka dharma vastu rahelI che. tene aMge dharmakSamAM mAne che. vAta kharI paNa kuMbhArane tyAM gaye che kaI divasa je gaye haIza te kuMbhAra daMDathI cakrane ghumAve che. ghumAvIne eve vega kare ke pachI daMDa pheMkI de te paNa cakkara ghumyA kare che. pachI ghume che emAM daMDa nathI paNa ghumyA kare che. jema daMDa vagara, daDe ApelA vegathI cakkara bhamyA kare che, tema vacanane dhAraNa karI je anuSThAna karyA temAM evI tIvra pravRtti thAya ke vacana yAda karyA vagara teja pravRtti thAya. dAdara na thayo tyAre joIne cAlaze ne pachI Teva paDI tyAre sararara caDI utarI jaze, TevAI gaye. tema vacanane lakSyamAM laI jyAre pravRtti thAya tyAre vacana kSamA ane vacanane yAda karyA vagara TevathI dharma e thaI gaye tyAre dharmamAM kSamAmAM utarI paDe te dharmakSamA. AthI vacana anuSThAna bane anusaMga anuSThAna mAnIe chIe. asaMgaanuSThAna vacana anuSThAnathI AveluM mAnIe chIe. dharmakSamA vacana vagara thAya che, tema kahI zakAya nahiM. daMDa vagara vega thaye nathI, vacana vagara asaMga anuSThAna thatuM nathI. kama e bhale hoya, paNa kAraNanI haiyAtIne kAraNanI bIna haiyAtI hovAthI be judA paDe che. AthI vacana ane dharmakSamA be judI pADI. zAstraga e te mAtra hAthe karIne gati karavA jevuM che. apaMgane hAtha daI dai cAlavAnuM che, zAstra hAtha daIne cAlavAnuM che. bhagavAna gautamasvAmI bArasaMga ne coda pUrvanI racanA karanArA temane mekSa aLakhAmaNA lAgyA, kevaLajJAnanA tathA mokSanAM je kAraNe melyA che. tethI nIkaLI javuM hatuM? zAstrakAranuM pitAnuM paNa sarvApaNuM te vakhata na thayuM te bahAranI avasthA vicitra mAnavI paDaze, ke je zAstra Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 pravacana 148 muM dvArAe na AvI ne guNaThANAe ja AvI zake che. icchA thAya ane sAmarthya A traNa pega che. zAstethI utpAdaka dazA AvatI nathI. nahIMtara zAstra karanAra mANe cAlyA jAte. AthI sAmarthya yuga judI vastu che. IcchAgavALe zAstragamAM jaI zake, zAsagavALe sAmarthyogamAM jaI zake che. tema vacana anuSThAnamAM na Avyo hoya te asaMgaanu. kAnamAM AvI zakate nathI. A sivAya bIjuM nathI e mAnavuM paNa aNasamajaNavALuM che. AthI vacanadvArAe mokSamArga sAdhavAne che. tIrthakarenI mAnyatA hoya te vacanakSamA ane dharmakSamAne aMge vacana kSamA ane dharmakSamA. je tIrthakarane mAnIe chIe te eka ja muddAo ke mokSane mArga batAvanAra. keIpaNa batAvanAra heya te te A traNa 'bhuvananA nAtha ja che. tema gurUne paNa eja muddAthI mAnIe chIe ke cAra purUSArtha, lakattarakSamA, vigere batAvanAra hovAthI have deva tathA gurUnuM vizeSa svarUpa agre batAvAze. pravacana 148 muM aSADa vadI 14 zukravAra zAsakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM sUcavI gayA ke A saMsAranI aMdara A jIvanI durgati thatI hoya tene rokanAra tathA sadagati meLavI ApanAra bIje kaI padArtha nathI. bAhAthI (1) kaMcana, (2) kAminI, (3) kuTuMba ne (4) kAyA. A cAra saMsAranA thAMbhalA gaNAyA che. je bhukharU mATInA che je zaradInI havA lAgavA mAtrathI dhasI paDe che. pitAnA jIvanane aMge pAMcanI palejaNaAhAradika pAMca-kadI AgaLa vadhIe te chaThThI AbarU meLavIe. bAhya saMyogathI cAra sAdhana, atyaMtara saMgathI pAMca ke cha sAdhana gaNIe, paNa te paMdaramAMthI eka paNa cIja bhavAMtaramAM ApaNe sAthe AvavAvALI nathI. tamAma vastune cheDe A jiMdagInA cheDA sAthe che. A paMdara cIjamAMthI eka paNa vata ApaNane AdhArabhUta thavAvALI nathI. te mATe veTheluM duHkha ke kharacele paise tenA saravALAmAM zunya sivAya bIjuM kaMI nathI. te durgati thatI hoya te rokanAra paMdaramAMthI eke nathI. je cIja ApaNI bhaviSyanI durgati raka ne sadagati Ape evI cIja kaI? te AtmAne AtmAnA savarUpamAM pragaTa karanArI hoya ja kyAMthI? durgati ne sadgati te eka bhava Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAgameddhAraka pravacana zreNI vibhAga 2 143 che. bhavanI cIja bhavamAM kAma na lAge te abhava eTale momAM kAma kayAMthI lAge? devatA manuSya tiryaMca ne nArakInA bhAvamAM bhavanI cIja kAma na lAge te bhavathI judI avasthAmAM kAma lAge ja kayAMthI? saharAnA raNa khAtara bhaMDAra-lakarane nAza karanAra ke gaNAya ? laDAI mATe lazkara khajAne hathIyAra bhaMDAra taiyAra karyA paNa laDIne meLavIza zuM te te je. sahunA sAIbIrIyAnA ujajaDa raNa khAtara lazkara bhaMDArAdine nAza kare te kAne gya? te AkhI jiMdagI emAM khalAsa karIe chIe. manuSyabhava, iMdriyenI zakti, jJAnanI zakti meLavIne saharAnA raNa sarakhI paMdara cIjomAM A durlabha cIjo khalAsa karIe chIe. dukAnadArI mAMDanAra prathama sIlaka ane kamAye keTaluM te tapAse che. A bhavamAM AvyA hatA te vakhata sIlaka laIne AvyA chIe. manuSya-AyuSya-gati zAtAdanI kathaLImAM bharelI che. A badhI kothaLI ahIM khAlI thaI che. have kothaLI kacarAnI AraMbha parigrahamAM masta thaI viSayenA gulAma thaI tatvanI kothaLI khAlI karI kacarAnI kathaLI bharI che. tamArA pavitra jidagInA keTalA kalAka? jene tame pavitra jiMdagI gaNe che tenAM mULamAM saDo cAluM che. sAmAyika pauSadha paDikamaNuM karI, temAM paNa saMsArI kalapanA cAlu ja. pUjAdika dhAmika kAryomAM paNa saMsAranI kalapanA cAlu ja rahe che. AthI mArI kathaLI khAlI kema thaI che ne zAthI bharI che te vicAryuM. ? kasturI khAlI karI kAjaLa koNa bhare? ApaNe manuSyanuM AyuSya gati vigere punya dahADe dahADe khAlI karIe chIe. A Dao hamezA khAlI thAya che. kasturI nikaLI jAya che ne kelasA paDe che, paNa kasturI ane kalasA samaje tene? nAnA chokarA AgaLa be DabI mUkI hoya te tene bene pharaka mAlama nathI. tema ahIM haju parabhava mATe zuM karavuM joIe tene khyAla ALyuM nathI. A bhavamAM rahevAvALI cIja ne bhavAMtare AvavAvALI cIjane pharaka dhyAnamAM lIdhe nathI. nAnA chokarA kelasAne paricaya hovAthI kelasA prathama pakaDe tema ApaNe saMsArane paricaya hovAthI viSaya prathama pakaDIe chIe. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 148 muM 144 tItha karA upakArI zAthI ? ekasesa manuSya guphAmAM gayA che. aMdhAru dhAra che. e aMdhArI guphAmAM raste dekhave kaiTale muzkela che ? tyAM eka cakSunA viSaya baMdha che tethI keTalA gabharAva che!? badhA bIjA viSaye khullA che. guphAmAM aMdhArAmAM rahelA manuSyeA gabharAya che. tema tIrthakara mahArAjanA janma pahelAM jagatanA viSaye bharapade hatA. jIgalIyApaNuM hatuM, kevaLa bhegI jiMdraMgI, udyamInuM kAma ja nathI, vagara udyame meAja maLatI hatI. kalpavRkSa pAse mAgIne levAnuM hatuM. khetI majurI vyApAra karavAnuM hatuM ja nahi. je IcchA thaI ne mAgI lIdhuM ke maLI gayuM. vicAra, kALa keTale sAre| gaNAya, paNa guphAmAM peThelAne bAkIno iMdriyonA viSayeA chuTA; chatAM mArga na dekhavAthI akaLAmaNu rahe che. tema bhavyajIvAnI sthiti akaLAmaNuvALI hAya, te akaLAmaNu tI karaneA janma thavAthI ja maTe che. AtmAdharma, meAkSanuM svarUpa samajavAnI je sthiti uDI gai che te akaLAmaNu tIrthaMkaranA janma sivAya maTatI nathI. bAhya jagatanA sukhanA aMge te upagArI nathI. tee AtmAnuM svarUpa dharmanI sthiti mekSanA mAga batAvIne mekSe javAnI lAina zarU karavI tene aMge upagArI che. tIrthaMkara ane kevaLIne taphAvata jema tIrthaMkara tyAgI tapasI dharmopadezaka maNamAga calAvanAra che, tema mIjA badhA kevaLI hAya che. te kevaLI pApa cheADayA vagara thayA nathI, kevaLa ochuM nathI, tyAganA upadeza Ape che. tA emAM phaka yA? tIrthaMkaranA AtmAmAM ane khIjA kevaLInA AtmAmAM phka karyo. ? khIjAnI apekSAe bhAgI eTale tItha kara ane tyAgI eTale kevaLI. sAmAnyathI kevaLIne bAra guNu, ATha prAtihA na hAya, tItha "karane prAtihAya hAya. ahIM tyAgI bhegI kezu ? sAmAnya kevaLIe ArasAdikanA upadeza ApatA nathI, mAkSanA mAga sAdhana batAve che. tA evA tyAgIne cheDIne bhAgIne zuM karavA bho che ? sAmAnya kevaLI-tyAgI temane zAkavRkSAdika ATha prAtihA nathI. zuddha buddha cidAnaMda tame gaNNA tevA name aditALa pada tamAre gaNavAnuM ja naDui. sAmAnya kevaLIne arihaMta padamAM sthAna natho, tethI traNe jJAna sahita tI kara avataryA. sAmAnya kevaLI traNa jJAna sahita avataratA nathI. kevaLIne sAdhupadamAM sthAna che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cothe 145 dayA-dAnanA duzmanane cImakI jeo tIrthaMkaranI pUjAne aMge emane bhegI gaNatA hoya tevAne sAmAnya kevaLI tyAgI te tIrthaMkarane pUjavA choDI dyo. eka pitAnA kupaMthane calAvavA khAtara deva tarapha arUci dharAvavA cUkatA nathI. bIjA paMthe devAdika ane dayAdika e be tarapha aruci. kharAba kherAka khAtA hatA. dArU mAMsa khAnAra chatAM paNa bacAvanAra kheTe e manamAM nahIM lAve. bacAvanArane pApa lAge tema dhAranAra kaMIpaNa nahiM nIkaLe. eka ja paMtha varga nIkaLe, jemanI mAnyatA e ke-kasAI karatAM bacAvanAro bUra. mAre tene eka pApa, bacAve tene aDhAre pApa. kahe tyAre kasAI eka mAranAra ane jIvane bacAve te aDhAra pA5vALe. A vacana bolatAM kema samaja paDatI nathI? Ano artha e che ke keIpaNa prakAre jIva bacAvavAnI takalIpha uThAvavI nahiM. pitAne bacAva nathI ne jagatamAM bacAve che te tene pAlavatuM nathI. nahIMtara A vAkaya belanArane uddeza ka? sAdhune tame dAna Ape che ke nahiM? sAdhu pramAdakALa ane apramAdakALa keTale kADhavAnA? kroDa varasanI jiMdagI hoya te aMtameM hUrta ja apramAdakALa, bIje badho pramAdakALa, mATe sAdhune ApI pramAda piSanAra durgatie javAno ! have supAtra mAtra kevaLI. supAtra e paNa keDa pUravanA, aMtarmuhUrta sivAya tene pramAda piSAya che ke nahiM? je chaThThA sAtamAnA hIMcakA khAnAra che te hIMcakAmAM apramattane kALa AkhI jiMdagIno hIMcakA khAnAra badhe kALa ekaTho kare te paNa apramattakALa aMtamuhUrta. jAvaDa AvaDa puratuM hIMcakAnuM draSTAMta che. sthiti mATe e dAMta nathI. te sAdhunuM dAna te kupAtradAna, kevaLIne dAna gho teja supAtradAna ! ajJAnI bAyaDIone phasAvavA pheTA batAvI bhramita karanAra have eka sAdhune dAna dIdhuM ne rAtre bhraSTa thaye to te pApa kene? kahe amArI te sAdhupaNA tarIke pavitra mArgane aMge devAnI buddhi hatI, emAMthI e apavitra thaye te enuM nazIba. have tamAre savAla lAvIe. eka sAdhune mArI nAMkhe che. atyAre maraze te cAritranI ArAdhanA karate maraze. vakhate AgaLa vaMThI jaze te karatAM atyAre mAre to ThIka che, te pApa kone lAge? kaI manuSyane bacAvyA ne sAdhupaNuM lIdhuM te bacAvanArane sAdhupaNane lAbha thAya che? kema nahi? eNe Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 pravacana 148 muM sAdhupaNAnI buddhithI bacAvyeA ja nathI, te jee jIvane bacAve che te ema nathI. dhAtA ke aDhAra pApa karaze-sevaze, mATe bacAvuM tema dhArI khacAvatA nathI. jainA ke duniyAdArIvALA pApa karaze te dhArI bacAvatA nathI. kevaLa yuktithI zAstrathI laukika rItathI TakI zake nahiM, tevI prarUpaNA ajJAnI bAyaDIne phAsalAvavA pheTAe batAve, Ama mUrti mAnatA nathI ane bakarInA phoTA batAve. Ama sthApanA mAnatA nathI ne pheTAmAM citrane bakarI kahe che. A citrAmaNune bakarI kaheA che. tema jinezvaranI mUrtine kema nathI gaNutA ? tame mRSAvAda kabUla karo pachI AgaLa cAlIe. jinezvaranI mUrtine patharA kahetAM zarama nathI AvatI ? have dUdha denAra tarIke AvIe, jinezvaranI mUrti mAkSa de che ema kANu mAnyuM ? jinezvaranA guNu-AkAranuM smaraNu, te smaraNu dvArAe thatuM bahumAna. ahIM kathA vaheMcAya, kevaLajJAna thayuM, hAtha joDI gho che, zabdathI kema hAtha joDe che ? mAtra kalpIne. AvA arihaMta che tene tamArI kalpanA kalpe. temAM chUTa. je kalpA tenA AkAra karavAthI bagaDayuM ! smaraNamAM kalpanAthI pratibiMba khaDu thAya tene hAtha joDe che, mArI dekhelI sthitine kalpIne hAtha joDA che. bhIkhamajIe mata kADhayA tenA bhI, rAjamalanA rA, pAMca pATa thaI ne tenA prathama akSara lai neAkAravALI gaNe che. lerAjIvALAne pUchIe ke bherAjIne tame dekhyA nathI, maLyA nathI, mAtra kalpanAthI namaskAra kara che. navakAranI mALAnA mahimA karatAM bherAjInI nAkAravALIne mahimA vadhAre ? yukti-zAstrathI duniyAne samajAvI zakAya nahi, mAtra cAMdInI gALIthI lalacAya temAM vAta judI che. lAlacu kaI jagApara uthalI paDe tenI kiMmata haiAtI nathI. bAkI lekavyavahAravALA te tarapha najara kare tema nathI. dayA ne detranA viredhI thayA che. tema devane a Mge emaNe bhegI kahI dIdhA. jo mUtinI bhaktine lIdhe izvaranuM bhAgIpaNuM thAya te khuda hAjarImAM janma thayA te vakhate je abhiSeka karyo, maheAtsava karyAM te zuM dhArIne bhakti karI ? kAkA mAmeA vevAi dhArI bhakti karI ? kahe! traNa lekanA nAthanI apekSAe karelI bhakti te zAstramAM vAMce che chatAM zI rIte bhAgI kahevAya ? abhiSeka karatAM 'meruzikhara navarAve hai| suti' gAva che, te temAM kaI avasthA lIdhI ? bAlyAvasthA ema jyAM judI judI atrasthAe judI judI pUjA laIe chIe e vAta cheDI dyo. mULamAM Ave. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAgamAddhAraka pravacana zreNuM, vibhAga cothA 147 tIrthakara ane sAmAnya kevalIne taphAvata tIrthakarane prathama pade kema lIdhA? kevaLI karatAM tIrthakarane adhika kema mAnyA ? ghAtikarmanA kSaya tarIke mokSa pAmanAra sarakhA, te bAhya ADaMbara vagaranA kevaLI mahArAjA tenA karatAM bAhya ADaMbaravALA kevaLIne adhika kema mAnavA ? e te devatAo potAnI bhaktithI kare che temAM tIrthakaranA tyAgamAM leza paNa ochAza nathI, ema kahe to A vAta kabUla thaI. te pachI tIrthakarenI mUtinI bhakti te bhaktivALA pitAnI meLe kare che temAM bhagavAnanuM bhegIpaNuM ye meDhe che ? ahIM bhagavAnanuM bhegIpaNuM zI rIte thayuM? zrAvakanI karaNI che ke nahi? aSTa prAtihArya karavA te devatAnI karaNI te A zrAvakanI karaNI che ke nahi ? karaNuM karavAthI punya-pApa, nirjarA ke saMvara tethI bacI zakAtuM nathI. karaNa kaI ne bacAva zAne kare che ? bhakti kare tethI devatA chabI jAya che ? kuLAcAre kaheze te duniyAdArIvALA kuLAcAre paraNe tamAM vAMdho nahi ne ? ATha prAtihArya tathA janmamahotsava karavAnI pharaja zAthI pADI ? tIrthaMkara nAmakarma bAMdhyuM tethI, mATe teja kharAba karyuM kema ? tyAgI tarapha leke jhakI jAya tethI tyAgInA tyAganI kiMmata ghaTatI nathI. devatA tIrthakara tarapha jhukI jAya tethI tyAganI eAchAza thatI nathI. tIrthakare zrAvakane kahyuM nathI ke sAdhune vaherAvaje. phaLa tarIke dekhADaze. AnuM phaLa Ama thayuM ema dekhADaze. samavasaraNamAM nadrone sthAna ApyA te uparathI kiMmata thaze ke tIrthaMkara mahArAjane vadhAre zAthI mAnavA? vaLI je bIja hoya tene kevaLamAM ne mekSamArgamAM bannemAM pharaka nathI te tIrthakarane zAsananA mAlika kema gaNavA? ApaNI guphAnuM draSTAMta yAda lAve. ekase manuSya athaDAI rahyA hatA, temAM eka dI kaI kAraNathI ubhe karyo. e dIvAthI see jaNAe kAkaDA saLagAvyA. badhAmAM eka sarakhuM ajavALuM che. badhA mArga batAvanAra sarakhA che, pharaka nathI, chatAM Adya upakArI keNa? mULa saLagAvanArane upakArI gaNe, tema jinezvara mahArAje potAnA AtmAne badha-jJAne pitAnA nAmakarmanA jore svayaMsaMbuddhapaNe mokSamArga zarU karyo. prathama zarU karanAra eja, bIjAe emanA Azare-AzrayeAdhAre. AthI jagatamAM udyota karanAra ekaja bhagavAna tIrthakara. bIjA badhA kevaLajJAna pAmyA paNa te svayaMsaMbuddha tarIke nahiM. svayaMsaMbuddha mAtra tIrthakara mahArAja eka Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 pravacana 148muM IndriyasukhatyAganI buddhi karAvanAra prathama kezu? eka kAkaDe guphAmAM saLagAvanAra e kAkaDAnI kiMmata nathI, paNa guphAmAM saLagAvele kAkaDe jiMdagIne bacAvanAra che. tema jinezvara kahe te bhASA varganAM pudagalanI kiMmata nathI. anAdinI AkhI bAjI uthalAvI tenI kiMmata che. sparza IdriyanA sukha mATe bAhya indriyanA sukha mATenI pravRtti hatI? paNa AtmA tarapha lakSyavALe na hatA, kAraNa A te AMdhaLA bhalA, jene dekhate derI zake. paNa dArUDIyAne derAtA nathI, pitAne dekhe nahiM ne dekhatAnuM kaheluM mAne nahiM. AMdhaLA dekhe nahiM, paNa kahyuM mAne. ApaNe AtmAnuM svarUpa dekhyuM nathI ane dekhanArA tIrthaMkarAdikanuM kahyuM mAnavuM nathI, ApaNe te dalAla dekhADe tevuM dekhavuM. kAnathI zabda, jIbhathI svAda, nAsikAthI gaMdha. je dekhADe te dekhavuM. ApaNe A pAMca dalAlane AdhIna, e dalAla tyAM dalAlI karavA jatA nathI. bhaviSyamAM mArI dalAlI kAyamI teDI de tevI tyAMnI dalAlI che. AtmAnA svarUpe pragaTa karanAra tarapha jAya te pariNAma kayA? mane ghera besADaze. mekSe javAnuM thAya te tene ghera besavAnuM che. mATe pAMca indriye luccAIthI e dalAlImAM paDatI nathI. have dalAla bajAra baMdha kare tyAM AtmAne vepAra baMdha A dalAlee karyo che. jenA dalAla pharatA hoya tene vepAra dhIkate cAle, tema A pAMca dalAlee AtmArUpI gharAkane viSayanA bajAramAM dhakelyA che. pAMca Indriyane jaththA mokSanI dharamanI kevaLInI dalAlI karatuM nathI, pAMca IndriAnA viSayanI dalAlI kare che. anAdikALathI viSayanA bajAramAM ghamIe chIe ene bIjI dizAnuM bhAnaja kayAMthI hoya? e kendriyapaNAmAM yAvat beIndriya, teIndriya caurindriya, devatA, nArakI, manuSya ane tiryacapaNamAM A kalAne lIdhe viSayarUpI bajAramAM ja pharyA chIe. bIje khaMbhAtI tALAM ThekAya che. ahIM te vajajaranAM tALAM ThekAyAM che. anaMta kALa gaye paNa AtmAnA bajAranuM tALuM khulyuM nahiM. e tALuM mAtra traNa lekanA nAtha tIrthaMkara bhagavAna khele che, pachI badhe bajAra khele che, paNa prathama tALuM tIrthakareja teDe che. saMvara vagaranI nirjarA halakI koTinI che. bIjA bajAra tarapha jTha kare te ja e bajAramAM jaI zake. sAmI Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 149 mArakITamAM puTha kare to ja A mArakITamAM javAya, tema dharma bajAramAM jatI vakhata viSayanA bajAramAM puMTha karavI paDaze. be vAnAM karavA jAva tenI ja muzkelI che. ahIM samakita che. zuddha devAdika, jIvAdika navatarava mAnavAnuM kaho paNa te A badhuM viSaya bajArane puMTha karI tethI deva, guru, dharma mAnyA che. tema ja navatattavamAM Azrava cheDavAlAyaka zAthI? viSayabajArane geDI tethI. viSayanajara mAre mATe bhayaMkara che, e bhAsa thavuM joIe. viSayabajArane pUMTha kayAre thAya? je bhayaMkara lAge te. ane Azrava ane baMdha e be viSayabajAranA gaThIyA che. dharama bajAramAM mane laI jAya evA mArA saMvara ane nijere. A be beThIyA dharamabajAranA. A be gaThIyAne samajAvatA hoya to mAtra tIrthakara mahArAja che. viSayabajArane pUTha karAve ne dharamabajAranA tALAM teDI nAMkhe. zaheranI pilIsa ubhI rahe tema dharamabajAranA nAke ahIM polIsa ubhI rAkhI che. saMvara ane nirA dharamabajAranA cekIdAra. saMvara ane nirjarA luccA dalAlane sIdhA karanAra. paNa saMvara ane nirjarA tyAM dharamabajAramAM, AtmAnuM javuM thAya tyAre AtmAne saMvara nijara maLe. A badhuM kArya tIrthakara mahArAjathI thAya che. gaNadharo caudapUvI manaHparya vijJAnI vigere bajAranA vepArI che, paNa dharma bajAranA tALAM teDanAra tIrthakara ja che. AthI traNalekane pUjya nAmakarmanI keTalI balihArI che e badhuM samajI zakIzuM. dahImAM bAra varasa rahyA paNa paIna vepAra na karyo tevA vepArIne zuM kahevuM? A tIrthakare tALAM khelI khullA karyA, dharamabajAramAM kariyANuM karyu? saMvara ane nijerAnuM. saMvara nijerAnA vacane e upadeza karanAra vacane rokIdAra ane saMvara-nirjarA khuda e kariyANuM. AthI dharamanuM zAsananuM mULa AtmakalyANanI jaDa saMvara ane nirjarAmAM ja che. have e bemAM nirjarA ane saMvaramAM mukhya kema ? zAstrakAra kahe che ke saMvara, saMvara. vagaranI nija sela (sell) eTale harAjImAM melelA sAmAna sarakho che. selamAM rahelA sAmAnanI kiMmata halakI che, tema saMvara vagara heya ne nirbhara kare te selanA sAmAna jevA che. saMvara-bakhtaranI tAkAta keTalI ? eka sAdhu nokarAzI mAtra kare, temAM keTalAM karma teDe? sAtamI nArakane nArakI yAvat 100 varasa sudhI sAtamI nArakInuM duHkha bhegave Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 pravacana 148 muM ne temAM jeTalAM karma teDe, teTalAM karma navakArazInA pratyAkhyAnathI khapAve. karmane vipAka bhegavA ne te e bhegavAyA pachI nirjarA thAya. 100 varasa sudhI vedanA bhegavI je karma teDe te karma zramaNanirgastha navakArazImAM teDe, nijerAnuM je hoya te. nArakInuM vadhAre jora hoya paNa saMvaranA bakhtarathI ghaNAM karma teDI nAkhe. jenI pAse bakhtara na hoya te tepa laIne tepavALAnA TeLAmAM jAya te mAra khAI bese. bakhtara paheryuM pachI koI hathiyArane Dara nahiM. ahIM saMvara rUpI bakhtara dhAraNa karyuM pachI karma rAjAne Dara nathI. karmarAjAnA sainyamAM pAMcaja hathiyAra. hiMsA, jUThAdika pAMca. bhale krodha, mAna mAyA, lAbha, rAgadveSa thAya, paNa e badhAM pAMgaLAM che, hathiyAra vagaranAM che. e hathiyArane bUThAM karavAnuM bakhtara 'savAe pANaIvAyAo veramaNuM" vigere pAMca veramaNe che. pAMce hathiyArane bUThAM kare, lAgavA na de, tevAM bakhtaro ApyAM che paNa gharanuM bakhtara na bacAvaze. paheluM bakhtara bacAvaze. ApaNe pAMcane bakhtara gekhIe tethI A AtmAne bacAva na thAya. bakhatara oDhayA sivAya bacAva nathI. mATe saMvara eja bakhtara pachI eka DAMga hoya te paNa basa che. saMpUrNa saMvaramAM Ave. caudame guNaThANe jyAM vegane paNa saMvara thAya, e sarva saMvara jyAM tamane maLI jAya tyAM zatruthI pAMca akSara belavA jeTale vakhata paNa TakI zakAya tema nathI. sarva saMvara ane sarva nirjarAne AMtaruM pAMca akSara jeTaluM sarvasaMvara AvyuM eTale sarvanija Ave, Ave ne Aveja. sarvanirjarAne lAvanAra hoya te sarvasaMvara ja che. saMvara vagaranI tAmalInI tapasyAnuM alpa phaLa tAmalI tApasanI tapasyA kevI? eka upavAsanA pAraNA attaranAyaNAmAM keTalI tAlAvelI thAya che? lagIra veluM beDuM thAya che, te agninA varasAda varasAve che. eka upavAsamAM nivivekI kema bane che? rAtribhejanane tyAga, rAtanA AraMbha samAraMbha vajevA mATe kahyo che. te tapasyAne nAme rAte AraMbha samAraMbha kare te ThIka che? nakArazIne pratibaMdha rAkhyA chatAM cAra vAge cUlAnI cakazAra kare te nekArazIne pratibaMdha na rAkhe te bAra vAge khAvA besI jatuM. AthI khaukaNane piSate nathI ? tithiparvanuM bhAna nathI tene te kahevuM ja zuM? A te Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAhAraka pravacana zreNa, vibhAga che 151 mArga tarapha ghasyA che, tevAne kahuM chuM. mAsI mAsIne varasItapamAM kema thaze' karanArA che. tAmasI tApasa cAvaja jIva chaThTha karatuM hatuM, chaThThathI ochI tapasyA ja nahi. ApaNe jJAnImAM gaNavA jaIe chIe. tAmalIne ajJAnI gaNIe chIe. te A ajJAnI pratijJA kare che ke mAvajajIva chaThTha tamArA upavAsa AgaLa pAchaLa bharatIyAvALA, pAchuM vaLI jidagInA chaThuM temAM bharatIyA nahiM, eka ja vakhata. te paNa ghera bAyaDI rAMdhI ApanAra hoya tema nahiM, bhikSAvRttie. eka ThAmamAM badhI cIja bheLI levI. ekavIza vakhata pANImAM dhoI nAkhavI. jamatAM jamatAM roTalIne zAkano rase aDe che temAM kema thAya che ! e daSTie vicAro ke 21 vakhata deve pachI anAjamAM zuM kasa rahe? Ama chaThThane pAra bhikSAvRtti karI deI pachI khAvuM, 60 hajAra varasa sudhI AvA pAraNAvALAnI tapasyA karanArane AtmA ke tarI javuM joIe? paNa gho DuMgara ane kADhaye udara, phaLa bIje devaka. e zAstrakAra kabUla kare che ke "saMvaravALAe je e tapasyA karI heta te eTalI tapasyAmAM ATha jaNa kSe jAta." A vastu lakSyamAM leze te A tapasyA alpaphaLavALA kema banI ? nArakInAM ATalAM duHkha bhegavyAM chatAM eka nekArazIvALe nirjarA karI zake che, te saMvaranA jere. mATe nirjarA karatAM saMvarane prathama naMbara. e dekhADanAra tIrthakara bhagavAna mATe saMvara ane nirjarA. ATalA mATe cemAsI vyAkhyAnamAM saMvararUpa sAmAyika prathama lIdhuM. A vyAkhyAnane sArAMza: (1) kasturInI kothaLI khAlI karI kolasA bharIe chIe. (ra) manuSyapaNAnuM punya laIne AvyA paNa khAlI karIe chIe. (3) terApaMthIo deva ane dayAnA duzamane che. (4) tAmalI tApasanI tapasyAthI ATha jaNa mokSe jate, je te tapasyA saMvarapUrvAka heta te. (5) eka navakArazImAM saMvaravALe sAdhu 100 varasanA sAtamI narakanAM duHkhene teDe che. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 pravacana 149 muM pravacana 149 muM aSADa vadI 0)) zanivAra zAstrakAra mahArAjA jaNAvI gayA ke A saMsAramAM A jIvane durgatithI bacAvanAra ne sadagati meLavI ApanAra mAtra eka ja cIja dharma che. devanI guranI mAnyatA e paNa dharmane AbhArI che. deva dharmamAM sthita na hAya, dharmanA upadezaka ke sthApaka na hoya te te devane deva mAnavA samaju taiyAra thaI zake nahiM. tema akkalavALe gurune kayA muddAe mAne ? kahe ke pote dharmamAM pravartelA che ne bIjAne dharmamAM pravartAve che. gurunA Itara lakSaNa chatAM dharma dvArAe lakSaNa karyuM ke dharmajJa ane dharmopadezaka AnuM nAma ja guru. dharma pite jANanAra chatAM paNa zukajJAnavALe na hoya. zuSkajJAnavALAne dharmatatvamAM sthAna nathI. dharmane jANIne karanAre A badhuM hoya paNa amuka mudatamAM dharma karanAra heya sAmAyika pauSadha karanAra dharma jANanAra ane karanAra che. zrAvaka hoya paNa te nahiM paNa haMmezAM dharmamAM tatpara hoya, ene vaza kalAka dharmakriyAne aMge baMdhAelA heya. hamezAM dharma jANato hoya, karate hAya, lIna heya paNa bIjAne upadeza bIjA rUpe Apate heya. keTalAka rahe kauravanA pakSamAM ne jaya Ijhe pAMDavane. upadeza Ape tyAre dharamano nahIM paNa karamane Ape! dhana paisA arthane upadeza Ape ! jIne dharmazAstrane artha batAve, bIje upadeza na apAya. sAdhune dharma sivAya bIjI vAta pUchavA Ave to emAM amAre adhikAra nathI. dharmazAstra sivAya bIjI vAtane dezaka bane nahiM. dharmapradhAna zAstranA arthane batAvanAre hoya, tyAre evAne guru kahevAya. AthI gurutatvane AdhAra dharma upara. jethI kahyuM ke traNe jagatamAM ke AkhI duniyAmAM bacAvanAra kaI heya ne sadagati meLavI ApanAra heya te te kevaLa dharma ja che. paNa dharma kahe kene? dharmanA phaLamAM matabheda nathI, svarUpamAM pharaka che A te darekane mAnya che ke durgatithI batAve ne sadgati Ape te dharma. cAhe te anAcAra pApasthAnakane dharma kahenArA hoya te paNa dharmanuM phaLa Aja batAvavAnA. phaLa tarIke kaI jagee matabheda nathI. durgatithI bacIe ane sadgati maLe, Ama phaLamAM keI matane vivAda Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cothe 153 nathI. e te sarva sAmAnya svarUpa che. jyAM jyAM dharma hoya tyAM tyAM dharmanuM lakSaNa jAya emAM aDacaNa zI ? paNa dhama na hoya ane mAtra dharmanuM nAma hoya tevI jagAe lakSaNa jAya te aDacaNakartA che. AthI darekane e lakSaNa kabUla che. jyAre badhAne e kabUla che, te je pApasthAnake anAcAre anyAye dharmanA nAme kare te paNa e lokoe dharma tarIke gaNyA. enI mAnyatA e thaI ke A anuSThAnathI durgati rekIza ane sadagati meLavIza. mATe dhamane phaLa dvArA kahevA karatAM svarUpa dvArA kahevAnI jarUra che. phaLamAM dharma adhama judAM nahIM paDe. jyAre svarUpa dvArAe dharma kahe che te dharma sadgati ApanAra, durgati rekAI ne sadagati maLI. - sUkSma ekendriyamAMthI bahAra AvyuM tyAre sadgati maLI, sthAvaramAMthI trasamAM AvyuM, pachI anukrame vikalendriyamAM, pachI paMcaMdriyamAM AvyA, jAnavaramAMthI manuSyapaNamAM Aghe, tethI durgati rokAI ne saddagati thaI jyAre durgatinuM rokANa ne sadgatinuM kAraNa je hoya tene dharma kahIe to sUkSma ekendriyamAM dharma mAnavo paDe. je je durgatine rokanAra sadagati ApanAra te badhAne dharma kahI daIe to sUma ekendriyamAM trasapaNAmAM jAnavarapaNAmAM badhAmAM dharma mAnava paDe, te ahIM lakSaNa kevI rIte karavuM? A lakSaNamAM kahevuM paDe ke je avasthA durgatine reke ja che ne saddagatine Ape ja che. kemake sUkSma ekanidrayamAMthI nIkaLyA te avasthA anAdikALathI hatI. vikalendriyapaNAmAM asaMkhyAtA kALathI hatI. tyAM niyamita durgatine rekI de ne sadgatine ja meLavI Ape tyAre ja tene dharma kahI zakIe. kharI rIte dekhIe te dharmane svarUpaDhArAe dekhavAnI jarUra che. saMvara ane nirjarA dharmanAM svarUpa che. | svarUpamAM jaNAve che ke saMvara ane nirjarA e be ja dharmanA svarUpa che. jemAM saMvara nirjarAnI sthiti na hoya te te bhale sagati ApanAra hoya ne durgati rokanAra hoya te paNa dharma kahevAto nathI. anyamAM mithyAtvI mithyAtvInI karaNa karanAre tApasa parivrAjakanI karaNa karanAra brahAdevaleka sudhI jAya, jatiSamAM jAya A niyama mAnIe chIe. enAmAM durgati rekavAnI tAkAta mAnI, nahiMtara brahmadevale sudhI javAnI tAkAta Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 pravacana 149 muM kabUla karata nahIM, yAvata mithyAtvInI tAkAta navamA greveyaka sudhI mAnI. kahe tApasamAM paNa saddagati prApti ne durgati nivAraNanuM mithyAtvIpaNAmAM paNa te kArya tame mAneluM che. je kabUla hoya te tApasa paNAmAM parivrAjakapaNAmAM mithyAtvIpaNAmAM paNa dharma che. je "durgati reke, sadgati Ape te dharma' AvuM lakSaNa mAne te te akAma nirja, bALatapasvIpaNuM, yAvat mithyAtvIpaNuM hoya te paNa durgatine rokanAra ane sadagati ApanAra thAya che. A badhAmAM A tAkAta kabUla karI te badhI sthitine dharma tarIke kabUla karavI paDe. A phaLa jaNAvyuM che paNa lakSaNa nathI. phaLa te bIjAthI paNa thAya. dIvAsaLI ghasIe te saLage, vAMsaDe vAMsaDA ghasAya te saLage, agni badhAmAM thAya paNa phaLadvArA je nirUpaNa te dvArAe nirUpaNa na karI zakAya. niyama thAya te lakSaNakArAe. vicAro, saLage te dIvAsaLI ema lakSaNa karIe te je je saLage te dIvAsaLI kahI na zakIe. phaLadvAranA nirUpaNamAM vyavasthAnuM tatva na hoya. lakSadvArAe nirUpaNa karavAmAM Ave tyAM ja tatva. AthI puNyaprakRti baMdhAI jAya, pApaprakRti na baMdhAya teTalA mAtrathI dharma thaI gaye ema manAya nahi. have bIjI bAju je ene dhama kahIe te samyagadaSTi ane dezavirativALa vadhAremAM vadhAre bAramA devaloka sudhI jAya, zraddhApUrvaka kriyA karanAre zrAvaka bArame devaloka jAya. zraddhA vagaranI kriyA karanAra sAdhu navamA greveyaka sudhI jAya, te A bemAM vadhAre dhamAM kaye gaNa? abhavya mithyAdaSTi sAdhune vadhAre dhamI gaNa paDe. ne samyagadRSTi zrAvakane apadhamI gaNa paDe. A te phaLa batAvyuM. svarUpa nahiM. savarUpa kayuM? zayyabhavasUrie jaNAvyuM ke dhammo maMgalamukkiTTha ahiMsA sajamo to| devA vi ta namasaMti jassa dhamme sayA maNau // 1 // A dharmanA bhedadvArAe svarUpa jaNAvyuM eTale ahiMsA saMjama ke tapa jyAM koI paNa hoya tyAM dharmapaNuM che. A traNane dharma mAne te dAna, bhAvanA, japa e zAmAM AvyAM ? sAdhudharmane uddezIne A lakSaNa karavAmAM AvyuM che. ahiMsA, saMjama ne tapa kahyuM. AmAM zrAvakanA uddezathI lakSaNa hate te prathama dAna kahevuM joIe. ahiMsA saMjama tapa A traNa beTha kahyA. have dAnAdika kayAM AvavAnA? japa vigere kyAM AvavAnA? ene Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che 155 dharmamAM kayAM levAnA? A te sAdhune uddezIne kahevAmAM AvyA che. utkRSTA dharmamAM laI gayA tyAre ja devatAnI pUjyatAmAM laI zakAya. dararoja sAmAyikAdika karavA chatAM pariNatimAM zuddhine vadhArA keTalo thayo? ApaNe lakSaNa evuM joIe ke sAdhu ane zrAvaka banene lAgu paDe. mATe saMvara ane nirjarA jeTalI jeTalI banAvI zakIe teTale teTale dharma gaNI zakIe. AthI vicArajo ke mAro AtmA azuddha pariNati ochI karanAra keTale thaye? azuddha pravRttithI nivartanAra ne zuddhamAM pravartanAre keTale thaye ? zuddha pariNati ane pravRttimAM jeTalo Avaze teTale taTale dharma thavAne. mArI pariNatimAM zuddhi keTalI AvI, azuddhi keTalI thaI ? te pramANamAM dharma thaele samaja. A lakSya nahIM rahevAthI ApaNuM sthiti kevI thAya? jiMdagI sudhI sAmAyika, paDikamaNuM pauSadha karIe paNa parikRti ane pravRttimAM pheraphAra thatuM nathI. kutarAnI pUMchaDIne senAnI bhuMgaLImAM nAkhIe paNa bahAra nIkaLe eTale enI eja. tema ApaNe sAmAyikAdi haMmeza karIe paNa pAchA evA ne evAja zuddha pariNati karanAra tarIke sAmAyikAdi karyA hoya te? zuddha pariNati ane pravRtti kema thatA nathI ? balihArI kayAM ? uThe, chuTAmAM he te vakhata paNa tamArI daSTi tyAM ne tyAM hAya. gharAkane tyAM mAla jevA gayA che, mAla lIdhA vagara pAchA AvyA che paNa mana tyAM ne tyAM hAya. bIjAne kahe ke jaje, ApaNA bhAgamAM leje. kema? lAbha gaye. sAmAyikane aMge keTalA cakkara mAryA? sAmAyika thayAM tyAre AnaMda kayAre thayo? kema na thaye ? pariNatinI haju khAmI che. vepAra karI mAla lIdhe hoya te? A hAtha thavAne vakhata haju kaI divasa Avyo nathI. kukAne tAla yAda Ave ne ratanane tAla yAda na Ave ? sAmAyikanI sthiti aMtaHkaraNamAM ratna tarIke besI nathI. DAkaTarane upakAra keNa mAne ? daradane bhaya samaje che. je bacuM daradathI DaratuM na hoya te baccAne DAkaTarane upakAra khyAlamAM na Ave. tIrthaMkara A badhA baccAMne davA Ape che, paNa je daradane Dara, daradanA DarathI DAkaTara para prema ane bhakti te thatI nathI. sAmAyikAdika saMvara nirjarA tapasyA karIe chIe paNa temanuM svarUpa samajI phaLa vicArIne, e na hoya te keTaluM nukazAna Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 pravacana 149muM thAya te samajI, karatA nathI. mArI pravRttio kaI kaI thAya che? e baMdha rUpe keTalI badhI che ? je pariNati ane pravRtti thayA vagara nakAmA karma baMdha ne kema badhAuM? enArkosTanI pApanI ToLImAMthI rAjInAmuM Ape te pApathI chUTI zakAya jemAM tamArI pravRtti nathI, chatAM tame daMDAo che. enAkInI cepaDImAM tamAruM nAma noMdhAyuM heya bhale te mATe tame vicAra na karatA he paNa nAma AvyuM hoya te zuM thAya? vagara pravRttio vagara vicAre tamAre eka ja bacAva. je rAjInAmuM mokalI dIdhuM hoya te tame bacI jAva. tame aDhAra pA5sthAnakanI enAkIsTamAM nAma naMdhAvyuM che ke nahiM? emAM rAjInAmuM ApyuM che? have atyAre tame ene vicAra na paNa karatA hoya paNuM, paNe rAjInAmuM ApI nAma kADhI devAya tema 18 pApa sthAnakanI kaMpanImAMthI rAjInAmuM na Ape te paNa, pApanA bhAgIdAra thAva. AthI pApanI pahelI jaDa avirati. samyagadarzananI jaDa ahIM Avaze. anya mate "pApa kare ke vicAre te pApa lAge ema mAnanArA che. jyAre samyagadarzana "pApanI nivRtti na kare te pApa lAge A mAnyatAvALuM che. durgatine pApanI pariNati sAthe saMbaMdha. karma AvavA sAthe sIdhe saMbaMdha nathI. je pApanI pravRtti baMdha karavAnI pratijJA na kare tene pApa sAthe saMbaMdha che. bAramA guNaThANunA cheDA sudhI pApane udaya che. jJAnAvaraNIya Adi ghAtikarmone udaya che, tyAM sudhI pApane baMdha kahe ke nahi ? paMcendriyanI hiMsA e narakanuM sAdhana gaNuM paNa pacaMdriya hiMsAnI avirati pApanuM sAdhana chatAM narakanuM sAdhana nahIM. jo ke A uparathI jeo kahenArA che ke jIva badhA sarakhA che. sUkSma ekendriyane jIva, cAhe be iMdriyavALe heya ke cAhe siddhane jIva heya, badhA jIva rUpe sarakhA che. cAhe pacaMdriyanI hiMsA kare ke ekendriyanI hiMsA kare, badhI hiMsA narakanuM sAdhana che e jUThuM che. narakanuM sAdhana paMcendriyanI hiMsA che. sAmAnya hiMsA levI hoya te mahAraMbha AvI gayuM hatuM. mahAraMbha eTale ghaNA onI hiMsA. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cothA sAmAna vatva chatAM indriyanI adhikatAe prAyazcittanI adhikatA 157 upara have ahiM yuktimAM jaIe, hiMsAmAM pApa zAthI? AtmAnA guNAne nAza thAya tethI. AtmAnA nAza nathI, AtmA te ajara amara che, AtmAne maLelI zaktinA puNyanA sAdhanAne nAza thAya tene aMge auiMsAmAM pApa mAnavuM paDe. A jANavA mAnavAmAM Ave te zAstramAM prAyazcitta Ape tyAre ekendriyanuM juduM, eIMdriya, taiiMdriya, cariMdriya vigerenuM prAyazcitta juduM che. RSinA ghAtamAM dula bhameAdhipaNuM kahyuM, cAhe uMdaraDA (malADI ke kutaruM marI jAya ke sAdhu marI jAya, AtmAmAM kAI adhika nathI. e sAdhuhatyAmAM durlabhamAdhipaNuM kema? adhika guNene nAza. pacedriyamAM vadhAre guNA tenA nAza prAyazcittanI vRddhi DAya. vadhAre guNlRAnA nAza upara vadhAre prAyazcitta hAya, asaMkhyAta eiMdriyanI indriyAnA saMcAgadvArAe AtmAnA je guNA hatA te nAza pAmyA. vadhAre guNeA nAza pAmavAthI vadhAre pApa lAgyu. anaMtA ekendriya karatAM pratyeka ekendriya, eindriyamAM je vadhAre indriyanA kSaye pazamajJAna che te adhika che. tema etraNamAM anukrame krame adhika adhika pApa che. puNyasaMcAgadvArAe pragaTa thatA guNe upara zAsrakAra AdhAra rAkhe che. te jeTalA jeTalA vadhAre guNavALA hAya tenA nAzamAM vadhAre pApa lAge, temAM phAI jAtanI aDacaNu nathI. pApanuM kArya karavAthI durgati thAya emAM bemata nahIM paDe, paNa samakitInA mata juddo che. pApa na karavA chatAM aviratithI pApa baMdhAya pApanuM kArya na kare te pazu pApa lAge. tame AtmAne svasvarUpa mAnyA che, vItarAgatA svarUpa mAnce che, AtmAne saMyamasvarUpa mAnyA che, te asaMyama e pApanuM ghara thAya paNa je AtmAnuM svarUpa sayama tarIke na mAnyA. AtmAne A apratyAkhyAnI cAkaDI te ja mAne ke je AtmAne pratyAkhyAna svarUpa mAne. paccakhANune rokanAra kaSAye mAnyA che. AtmA virati svarUpa che. je AtmAne aviratimAM rahevAnuM thAya che te pratyAkhyAnAraNIya tra kaSAyanA udaye rahevAnuM thAya che. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 pravacana 149 muM samakitInI mAnyatA kayAM AvI ? jeTalA paccakakhANu na thAya teTaluM pApa. virati na thAya te pApa. peAte pravRtti kareA agara na karo, na bagADo paNa virati na tyAM sudhI pApa ja mAnuM chuM. A siddhAMta jagatamAM jAhera karavA te keTalA muzkela ? vadhAre hiMsA mamatA kredha cArI karaze te pApa lAge e te mithyAtvIe paNa mele che. hiMsAdika pAMca pApa cheDavA e te badhA mate mAne che, paNa jainadarzanamAM judI iMdra ba MdhAya che. hiMsAdikanI pravRtti na kare, pariNati na kare, teA paNa pApa lAge. samakitaSTipaNuM ahIM che, aviratimAM pApa mAnatA thAya. hiMsA karIe, jUTha kheAlIe, cerI karIe, emAM pApa badhA mAne che. enI virati na thAya te pApa. cAhe hiMsAdika thAva ke na thAva paNa tene aMdha na karu teja pApa che. manuSya pAtAnI sthitine samaje, mArI eka tasuvAra jamIna jAya teA mArI nAlAyakI, kesarIyA karuM, tema ahIM AtmA e samaje ke mArI A jamIna-viratapaNuM nathI AvatuM te jAya che. zuddha devane mAnavA che? jo mAnavA hAya tA prathama kakko Aja che. aviratimAM pApa che. kaSAyanuM pApa AgaLa methyu. pahelA dakkAmAM aviratinuM pApa jaNAvyuM. deva sudeva jinezvara mAnavA che paNa temaNe aviratinuM pApa kahyuM te mAre gaNakAravuM nathI. hiMsAdika karavAthI pApa te bIjA paNa kahe che. vagara karyA, vagara citavyA paNa virati na karIe tyAM sudhI pApa lAge che, tyAreja samyagdarzananI iMTa ma`DAI. AkhA jagatamAM mithyAdarzana kahA ane ahIM samyagdarzana kaheA te ahIM zIgaDuM... ugyuM che? hA. ahIMja zIMgaDuM... ugyuM che. AtmAne pApa na kare te paNa pApa lAge, avirata hAya te. A jene ruce te jaina mata mAnanArA. aviratinA pApe nigeAda anAdikALathI bharAI rahI che, nahItara nigeAdamAM zuM joIne tyAM paDI hyA che? temane hiMsAdika karavAnA nathI, te zAthI anAdikALathI ekendriyapaNAmAMthI nathI nIkaLatA ? e pApa na karavA chatAM, virati na haiAvAthI avitinuM pApa madhAya che ne bhogave che. jinezvare zAsana kayuM sthApyuM? Aja zAsana ke virati na kare te pApa na karavAvALA chatAM paNa pApane bhAgIdAra thAya. kharekhara sthApavAnuM karyuM hatuM ? hiMsA jUThAdikanI pravRtti rokavA paccakakhANu parivruti na kare, tenAM paccakkhANa na kare te paNa pApanA bhAgIdAra che. jeTalI viti na thAya teTaluM pApa che. pApanuM kArya Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 159 karavAthI bIjA paNa pApa mAne che, paNa pApanuM kArya na karAya na vicArAya te paNa pApanI virati na thAya te paNa pApa che. jinezvara mahArAjane deva mAnavAnuM kAraNa e ke saMvarane sAcA rUpe jemaNe pragaTa karyo. svarUpe dharma kaI cIja saMvara ane nirjara. emAM saMvarane agrapada kema ApyuM? nirjarA karyA vagara koI kALe koI paNa jIva hete nathI. je kSaNe bhega tenA bIjA kSaNe nirjarA hoya. karma bhegavavAthI thatI nirjarA badhA jIvane heya. navAI zAnI che? saMvaranI prApti thAya te. nijaranA be bheda rAkhyA. sakAma nirjara ane akAma nirjarA. saMvaramAM bheda nathI, sakAma saMvara, akAma saMvara tarIke bheda nathI. nijerAne saMvaranI pAchaLa rAkhI. saMvaramAM pese pachI nirjaza. saMvaranuM phaLa tapasyA. tapasyAthI nirjarA. jainazAsananI viziSTatA tarIke saMvarane prathama pada maLaze. saMvaranI AgaLa AvelI tapasyAne tapasyA kahIe chIe. e tapathI thaelI nirjarAne nijara kahIe chIe. have sAmAyikAdi kayA Azravane rokanAra che te adhikAra AgaLa upara batAvavAmAM Avaze. pravacana 150 muM saMvata 1989 zrAvaNa sudI 1 ne ravivAra sAmAyikAvazyakapauSadhAni, devArcana snAtravipanAni / brahmakriyAdAnatapomukhAni, bhavyAH caturmAsikamaNDanAni // 1 // dravya dayA eTale gunAnI mahetala, bhAvadayA eTale gunAnI mAphI zAstrakAra mahArAjA cAturmAsika kRne upadeza karatAM cAturmAsa karavA cagya nava kRtyamAM prathama sAmAyikano upadeza karavAnuM kAraNa jaNAvI gayA ke jagatamAM AtmAne durgatithI bacAvanAra ne sadgati prApta karAvanAra padArtha hoya te dharma ja che. duniyAdArImAM kaMcana, kAminI, kuTuMba ne kAyA e cAra thAMbhalAne AdhArabhUta mAnIe chIe. athavA pAMca ke cha cIja aMtaHkaraNathI AdhArabhUta mAnIe chIe. A cAra ke cha vastu durgatinA DaMkA vakhate ubhI rahetI hoya che, paNa sagatinI sahAyatAmAM eke ubhI rahetI nathI. te durgatithI rokanAra ne gati pamADanArI eka ja cIja ne te dharma. dharma sivAya bIhA saMganI cAra cIja tathA atyaMtara saMcAganI cha cIja mAMthI eke temAM sahAyabhUta Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 pravacana 150muM thatI nathI. keI paNa dharmavALe pitAnA dharmane durgati rokanAra tathA sadagati ApanAra ja mAne che, paNa te mAnyA chatAM? hIrAnI parIkSAmAM UMcAmAM UMce caDele heya te hIrAne hIre kahe che, madhyama sthitivALe sA hI ne kAca kaye te samajanAre hoya te paNa hIrAne hIre mAne che. nAnA chokarA kAcanA kaTakAne hIro kahI calAve che. madhyama sthitivALe UMDAmAM na utaryo hoya, vAstavika guNadeSane na jANatuM hoya, hIre A jAtane ne tenI A kiMmata vigere vistArathI na samajate hoya. hIrAmAM raMga jAta ne pANI e traNanI sAthe kiMmatane saMbaMdha paNa rahe che, paNa tenA vAstavika guNa samajanArA ochA hoya che. mahArAjA zreNikanI parSadAmAM eka hIre AvyA. jhaverIne kiMmata karavA lAgyA. kaI pANI-tejathI te kaI AkArathI kiMmata karavA lAgyA. abhayakumAre raMgateja-AkAra upara kIMmata na karI, paNa guNa upara kIMmata karI. temAM zatrunA upadravathI bacAvavAne guNa che. jenI pAse A ratna haya, tene pajavavAnI duzmana buddhi paNa na kare. keraTamAM kesa mAMDa sahele che paNa sAbita karI Apa ghaNuM muzkela che. vAstavika jhaverI koNa? abhayakumAre hIrAne guNa te kaho, paNa tene sAbita zI rIte kare? zuM ratana ApI zatrune bolAve? ratnanI parIkSA nirNata thaI nathI tyAM sudhI zatrune halA mATe lAva te jheranuM pArakhuM karavA jevuM thAya. pArevAne juvAra vahAlAmAM vahAlI. eka bAju ghauM bAjarI makAI nAkhe ne eka bAju jIvAra nAkhe, te ghauM, bAjarI makAI tarapha teTalA pArevA nahIM dhase jeTalA juvAra tarapha dhasaze. A sthiti siddha che. mATe thALa bharI juvAra mUke ne te upara ratna mUke. jyAM juvAra naMkhAtI hoya te jago para thALa mUke. savAranA pahoramAM ja mukA, eke kabutara eka dANe paNa nahIM le ane ratna uThAvI leze eTale ekadama juvAra khAI jaze. A pramANe darabArI manuSyanA samudAya sAthe thALamAM juvAra bharI ratna tyAM melyuM. kabutara AvI beThA. pA aDadhe eka be kalAka thayA paNa ekeya kabutara uDIne AvatuM nathI. e jagapara be kalAka sudhI kabutara besI rahe che, paNa dANe letA nathI. have ratana uThA. kabutaranI parIkSA mATe be kalAkano TAIma e nathI jyAM na uThAvI lIdhuM tyAM juvArane Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAgameddhAraka pravacana zreNI vibhAga cothe 161 thALa Akho sApha. A kiMmata raMga, teja ne AkArane aMge abhayakumAre na karI, paNa tenA guNane aMge parIkSA karI kiMmata karI, nAnA bALake kAcane hIro kahyo, madhyama buddhie rUpa-raMga-tejathI kiMmata karI, paNa parIkSAmAM uMDA utarelAe guruthI kiMmata karI. traNe zabdamAM te hIraja zabda bele che. have jema hIro zabda kahevAthI jhaverIpaNuM AvI jAya nahiM, paNa vAstavika jhaverIpaNuM, guNethI tapAsavAthI kahevAya ne kiMmata paNa tethIja kharI aMkAya. tema durgatithI rokanAra ne sadugatine ApanAra te dharma, AthI dharma zabda zarU thaye. traNa prakAranA parIkSaka nAnA bALakanI mAphaka khuda pApasthAnaka hAya adhama hoya chatAM pite ene dharma gaNI le. madhyamabuddhivALA sAmAnya hiMsAdikane niSedha hoya eTale dharma gaNuM le. ajJAnI jIvene, heya pApapravRtti ane ene dharma kahevAmAM aDacaNa nahIM, madhyama buddhivALe jema hIrAnA raMga rUpa AkArathI kiMmata karI de, tevI ja rIte ahIM paNa madhyama buddhivALe hiMsA-jUTha-cerI-parigraha-parastrItyAga hoya tyAM dharma gaNuM le. paNa vidvAna eTale ke budha hoya tatvajJa haya, samaju hoya te dharma zAmAM mAne? hiMsA, jUTha, cerI, parastrIgamana ne parigrahane niSedha he ke na he paNa jeo mokSane jANanArA, jIvapadArthane jonArA, karmanI kaLIe kaLIne kaLanAra evA mahApuruSoe je rIte batAve hoya tene dhama mAne che. jaghanyabuddhivALA adharmane paNa dharma dhArI le che. ahIM hisAdikanA niSedhamAtrathI dhama mAnI le paNa zAnI rIti pramANe jeo samaje che, jemane tatvajJa-budha-paMDita-samaju kahIe tevAe hiMsAdikanA niSedhadvArAe dharmane oLakhe nahiM. teo te dharma temAMja oLakhe ke sarvajJanA kathanamAM ne tene ja dharma samaje. zAstronAM tamAma vAkayo mithyAtvI kevI rIte ? AthI zAstrakAra kahe che ke zAstronA zabdane vaLagavAvALA ajJAnavarga na vaLage te te ajJAna ja che, paNa vaLagavAvALA zabdane vaLage te ajJAna ja che, kAraNa batAvatAM jaNAvyuM ke "zAnAM tamAma vAka mithyAtvI camakaze nahiM! kAraNu zAstranA sarva vAkaye nayavAkayathI ja che. je jagAe kahevAmAM AvyuM ke eka AtmA. e jage para eka ja AtmA dhArIe te Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 pravacana 150 muM zuM thAya? nayAbhAsa eka AtmA e naya ane eka ja AtmA karI daIe te nayAbhAsa, te kathaMcit eka AtmA tenuM nAma syAdvAda ane teja pramANa vAkaya. hemacaMdrAcAryajIe jaNAvyuM ke-ravi nara sthAta eka te sadeva che ja, eka che, eka kathaMcit che. A traNa prakAre mAne che. prathama prakAra dunIti, sadevamAM nayAAsa ne sat kahIe te naya, syAt sat kahIe te pramANu vAya. zAstromAM kaI jagyAe syA zabda joDI sUtra kahyuM nathI. siddhone dharma maMgaLa kevI rIte? dha maMdAdi e vAkaya prasiddha che. dharma e utkRSTa maMgaLa che. te bekaDA mArUne dharma utkRSTa maMgaLa thayuM ne ? kahe tyAM ja AgaLa kahevuM paDaze ke bhAvadharma. nAma mAtra dhama utkRSTa maMgaLa nahIM ne ? dravyamaMgaLa utkRSTa maMgaLa nahIM ne ? te utkRSTa maMgaLa te bhAvadharma kharuM ke nahi? dharma e utkRSTa maMgaLa, dharmathI utkRSTa maMgaLatA e sAdhyatA rAkhe te je jago para AtmAmAM karmane sadabhAva hoya te jagapara karmane saMvara ane nirja karanAra te utkRSTa maMgaLa, je AtmAmAM karmanuM baMdhana sattA udaya nathI, tyAM dharma kaMI kArya karatA nathI. tamArA AtmAmAM karma sattAmAM udayamAM che, tyAM sudhI dharma kamanAza karaze. siddhamAM dharma saMpUrNa che te karmane kagye paNa khaseDa nathI. te je dave ajavALuM na kare tene dIve zI rIte kahe? te karmavALAthI thate dharma te saMvara ane nirjarA karAve. kamarahitamAM rahele dharma saMvara nirjarA karAvatuM nathI. siddha mAM kSAyika jJAna-darzanacAritra che chatAM karmanA eka kaNiyAne khaseDate nathI, te maMgaLa kayAM gayuM? "mAM nATayata mA ruti rAma' mane bhava samudrathI pAra utAre te maMgaLa. have kSAyika bhAvamAM rahelA siddhane pAra kyAM utAraze? agni bALanAro khare paNuM lAkaDAMne bALaze, agni agnine bALaze? Itarane bALaze. jherarane mAratuM nathI te Itarane kema mAre? tema ahIM dharma saMvara ane nirjarane upAya paNa kamavALA hoya tene. dharma ane maMgaLane aMge kArya kAraNanI anavasthA AvatI hatI, te badhuM TALavAne mATe AvI vyAkhyA karavI ja paDI ke, dharma uSTa maMgaLa paNa te sakarma jIne, niSkarmane kaMI nahiM. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che 163 ahiMsAdika dharmanI maMgaLatA kevI rIte ? have ahiMsA saMgame to ahiMsA, saMjama ne tapa e dharmanA traNa bheda lIdhA. bhalA A traNa bhedo ghAtikarmane kSaya kare ke aghAtine? je vAtikarmane kSaya kare te kevaLI mahArAjamAM ghAtikarma nathI, te tyAM kevaLImAM ahiMsA, saMjama, tapa nathI ema mAnavuM? tenA samAdhAnamAM kahe che ke zAstranAM vAkaye badhA naya vAkaye che, tethI ghAtikarma rahita evA kevaLIne aghAti karmanA nAzane mATe dharma heturUpa che. te ghAtikarma sahita evA jIne ahiMsA, saMjama ne tapa rUpa dharma te ghAtikarmanA nAzanA heturUpa che. ghAti aghati ane prakAranA karmathI rahita evA siddha jIvene te karmakSaya karyo tyAre dharma maMgaLarUpa thaeluM ja che. A uparathI e kahyuM ke zAstranAM vAkaye nayathI samaje te ja vastunuM rahasya samajI zakAya. zAstramAM je vacane pravartelA che te badhA eka nayathI. yazovijayajI upAdhyAyajI mahArAje pote banAvela sADI traNa gAthAnA stavanamAM jaNAvyuM che ke jema jema bahuzruta bahujana saMmata, bahu ziSya paravariya; tema tema jinazAsanane vairI, je nahiM nizcaya darI. A kathana uparathI samajavAnuM e che ke-bahuzruta ane jainazAsanane varI, e be vastu kema bane ? eka bAju zAstrane pAragAmI mAne ne bIjI bAju zAsanane varI mAne te kema bane? te ke eka nanAM zAstronAM vAkaye tene eka naye le paNa AgaLa-pAchaLanAM vAkaye meLavI vastunA svarUpane samajavAmAM jenI buddhi na pahoMce. paraspara nAnA hetuyukta vAkya te pramANuvAkaya. saMpUrNa arthane nizcaya karanAruM jJAna thAya te svAvAda zruta kahevAya. syAdavAda zruta sudhI pahoMcele heya te bahuzruta kahevAya. AthI zAstrAnAM vAkaye ekanaye (nizcayanayathI) rahelA che. sarvana mithyASTi che. eTalA mATe syAdavAda zratavALo ke? pUrvApara saMbaMdha laI je vAkyartha kare te ja syAdavAda zrutavALa jANo. "have navA ja tadaghA" sarve jene mAravA nahiM. A vAkaya zAstrokta kharuM ke nahiM? Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 pravacana 150 muM traNa prakAranA artho artho traNa prakAranA hoya che. vAkyA, mahAvAkSArtha ane daMparyAyArtha. jeo mAtra vAkayArthamAM guMcavAya te tatva pAmanArA gaNAya nahi, ne mahAvAkyamAM je guMcavAya te paNa tatva pAmanArA nahi, audra parya sudhI pahoMce te ja tava pAmanArA che. vAkyartha eTale vAkya mAtrane ja artha. jema che eTale sarve badhA, UMar eTale dravya bhAva prANune dhAraNa karanAra che. IMta eTale haNavA nahiM sIdhe vAkayane artha. jyAM vAkyartha karyo, eTale jinezvara mahArAja pita gappIdAsa TharyA. mahA vAkyarthamAM badhA bAdha. sAdhue nadI utare te AjJAthI ke vagara AjJAe? je e vagara AjJAe che te sAdhuo vagara AjJAe kare che. je tapasyA, leca, aNusaNa, pUjA, prabhAvanA badhuM keNe kahyuM ? aNasaNu-jANI joI bhUkhe marI prANa kADha. je bIjA jIne bacAve ane pitAne zaraNe AvelAne bhUkhe mArI mArI nAkhe che. huM tamane maravAne upAya batAvuM chuM. huM zaraNAgatane bhagavAne Ave mArga batA? jeo kuTuMbAdikane choDIne tamArA zaraNe je sAdhuo tuMhI tuMhI karatAM AvyA che, eka tamAre ja Adha 2 jeoe gaNe che, tevAne bhUkhe mAravAne dhaMdhe karo cho. bAra varSa pahelAthI bhUkha keLave pachI jinezvarane potAne pitAthI viruddha vartanavALA mAnavA ke nahiM? tathA laca. saMjJI paMceMdriya manuSya je zaraNe Ave tene A ghAtakIpaNuM tame karAve che, te tame sarve kIvA na daMtakavA mAM kyAM kema rahyA? jema aNasaNa leca vihAra kahyA tema badhAmAM utarI jAva. prANAMta paNa hiMsAdika na karavA ema jene tame kaho che, paNa eka zeTha pitAnA putrane kahe che ke marI jAya che paNa DAbaDI na cheDIza, te chokarAnI kiMmata keTalI karI ' ema ke bApa kahI zake ? chokarAnI kiMmatavALe te ema na kahI zake. tyAM AgaLa jema chokarAnI kiMmatavALe Ama na bolI zake, tema je bhagavAnane sAdhunI kiMmata heta te "prANAMta thaI jAya te paNa jIvahiMsA na karaze." ema belI zakata. ahiMsAdikanI kiMmata thaI paNa sAdhunI kiMmata keDinI karI. paNa jinezvaree A badhuM kahyuM tethI kevaLa gappIdAsapaNAnuM teo kAma kare che, AvuM mahAvAkSArtha vakhate ubhuM kare. vAkayAtha mAM eka zabdArtha thaye hate. mahAvAkSArthamAM jeTalA pathara pheMkayA teTalA pheMkayA. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 165 vAkayArthanuM je mULa tatva hatuM tenA cUrecUrA karI nAkhyA, vAkayArthavALAne balavAne vakhata na rahevA dIdhuM. jyAM tapasyA-leca-vihAra-pUjA-prabhAvanA badhAM kArya avaLAM karyA tyAre e paryAya jeTalI zilAo-patthara vigere paDayA hoya te badhAne uDADI sApha kare, ane vAyArthanuM tatva kayAM che, te nakkI kare. e nakkI karatAM pahelAM samajAve ke mahAnubhAva! dravyakrayA eTale zuM ane bhAvadayA eTale zuM A be vAta magajamAM le. dravyathA ane bhAvadayA eTale zuM ? dravyadayA eTale mahetala ane bhAvadayA eTale mAphI. jo ke mahetala e paNa keTalIka vakhata AkhI sthitine TakAvanArI thAya che. meTA meTA rAjya mahetala upara ja jIve che. briTiza sarakhI rAjasattA jarmana sarakhI rAjasattA atyAre mahetala Ape che te ja kare che ane barobara levAmAM Ave te bhUke nIkaLI jAya che. mahetalathI kiMmata utarI jatI nathI. ane cU se varasa jIve, tema mahetalathI dravyadayAnI kiMmata ochI karato nathI. paNa mAphI karatAM kiMmata ochI che. mAphI ane mahetalamAM pharaka ghaNe che paNa mahetalanI kiMmata nathI. te mATe daSTAMta kahyuM che ke ekane rega thaye, duHkha AvyuM. e duHkha tame maTADe te dravyadayA. yAvat jIva saMhAra paNa aTakAve te dravyadayA. tamArA prayatnathI haMmezAnuM duHkha mata gayuM kharuM? tame tamArA pitAnA haMmezanA duHkha maraNane dUra karavA zaktimAna nathI, tema taiyAra paNa nathI, te bIjAnA duHkhane haMmezane mATe TALavA mATe zaktimAna thaI zake ja kayAMthI ? atyAre AvatuM duHkha mete rokI dIdhuM. dharmane paisAnI kiMmate vecavA taiyAra thaelA kahevA taiyAra che ke jIvana-maraNa keInA hAthanI cIja nathI, potAnA karmanA hAthanI cIja che; te emAM tame bacAvavA mAMge che te tamArA phAMphA ja che. mAravA mAMge che paNa te phAMpha ja che. Ama paisAnA jore adharmane dharma manAvavA mATe kahenArA che. khATakIvADAmAM hiMsA karanArA hiMsAmAM nukazAna mAnI bacAva khAtara peTa mATe pApa karavAnuM mAnI bacAvanArane bhAgyazALI mAne che. dayAnA dumananI dalIla A kALI dAnatavALA kahe che ke bacAvanArA pApe DUbI jAya che. A bacAvanArane pApI gaNe che ane kahe che ke enuM jIvana-maraNa Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 150 muM tamArA hAthamAM nathI te te je bacAvavAnI vAta karavI nirarthaka che. sAdhu kene kahevA? hiMsAdika pAMca Azrava baMdha kare tene sAdhu kahevA. hiMsA tamArA hAthamAM nathI te tame nivRtti kevI rIte karI ? jyAre mArejIvADa tamArA hAthanI cIja nathI te prathama mahAvrata kayuM? sUkSmabAdara traNa sthAvara kaIpaNa jIvane mana vacana kAyAthI trividha mAruM nahiM, te mAravuM tamArA hAthamAM nathI, marAvavuM tamArA hAthamAM nathI, te mahAvrata upara kucaDo phera. keInuM maraNa tamArA hAthanI cIja nathI, A kahevAmAM tatva kyAM che? tame bacAvanI vAta karaze te beTI che. kasAInA hAthamAM mAravAnuM ne tamArA hAthamAM bacAvavAnuM nathI, te mahAtanI mokANa mAMDI gho. mAravuM tamArA hAthamAM nathI te hiMsAnA paccaphakhANa zuM joIne kare che? je hiMsAnA paccakakhANa karatA ho te hiMsA tamAre AdhIna che. je hiMsA AdhIna che. te na karavI tenuM nAma abhayadAna che. te na karavAmAM hiMsAnI nivRtti che. mArA kahevAmAM paNa pApa che, to na mAra ema kahevAmAM jarUra pApanuM rekANuM che. eka paNa vastu vicArIne belIza. zAstromAM "bhaja kaladAranI lAlaca nahiM cAle. zAstromAM rItasara balavuM paDaze. karyA kama sahu bhegave te pitAnA AtmAne thatA saMkalpavika TALavAnI jago para kahIe chIe. ApaNe tyAM jeo mAnatA hoya ke hiMsA karavI, karAvavI ne anumodavI e ApaNI kriyAnuM phaLa che. thatI DisA ne karAvAtI hisAne anamedavI e ApaNI hiMsAnuM phaLa che. nahiMtara mahAvratamAM jaI nahiM zake. ApaNe jIvADIe te jIve, marAvIe te mare, te enuM karma | khAtuM rahyuM ne? ene ja mAravAnI tane buddhi thaI. ene bacAvavAnI buddhi tane thai tenuM kAraNa zuM? ene zAtA thavAnI che. tenA karmanA saMjoge te kare che, tethI tArA karmanuM phaLa cAlyuM jAya che tema na samajatA. tame kasAIne tyAM gayA. 50 mAMthI 4 ne cheDAvI tenuM kAraNa? kahe, e cAranuM haju AyuSya AvI rahyuM nathI. 46 nuM AyuSya AvI rahyuM che. AyuSya hatuM te bacI, AyuSya na hatuM te na bacI, temAM tame zuM karyuM? paNa ame levA na gayA hatA te? te tuM rastAmAM joIne cAle. je jIva bace te te AyuSya hatuM ne bacce ke AyuSya na hatuM ne ? tuM bacAve che kene? jenuM AyuSya nathI AvI rahyuM tene bacAvya, teM dayA kaI karI? enuM AyuSya AvI na rahyA chatAM na mAryA te mArA mahAvrata che. Ane bacAvavAnI buddhithI ja bacyAM. ene kaMIka prathama bhavane saMbaMdha che. cAra gAyane saMbaMdha thayo Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 127 te rAganuM kAraNa hevAthI karama baMdhane saMbaMdha che, te pUchIe ke, 40 ne na cheDAvI te upara dveSa che ke? temanI dalIlanuM sacoTa khaMDana je cAra gAye choDAvI te A mArI gAya mAre kAma lAgaze ke mArA saMbaMdhamAM che evuM keI divasa vicArate nathI. A bacaze-jIvatI raheze eja mAtra vicAre che. te ahIM 100 sAdhu AvyA temAM cArane vahorAvyuM te tene mArA kAkA-mAmAM mAnavA ? je kAkA-mAmAM mAnavA te supAtradAna na thayuM ne je kAkA-mAmA chatAM supAtradAna kahe che, ahIM paNa enI buddhi bacAvavAnI hovAthI abhayadAna che. tame mahAvIra mahArAja upakAra karanArA hatA e upara mIThuM mUko ! prathama gautamasvAmIne upadeza karyo. emanA ghaNA bhavanA saMbaMdhI gautama. ghaNA bhavanA saMbaMdhI paricayavALA sneha lAgelA evA gautamane pratibaMdha karyo te paNa rAgathI karyo. have mahAvIranA upakAra upara mIThuM! kareDamAMthI cauhajArane ja kema dIkSA ApI? te mahAvIrane upakAra rahyoja nahiM! tame tamArI daSTie dharmopadeza Ape te AkhA jagatane Ape che. je na Ave te tamArA TheSI che. pUrva saMbaMdhIo ja Ave che tevAne to dhame!padeza Ape to upakArane choTe nathI ema tamAre mAnavuM joIe. te khATakIvADethI cAra gAye paNa choDAvanArane abhayadAno lAbhaja che. AyuSya e upakramathI tUTavAvALI cIja che. pote upakrama vajevA, jIvitane maLatAM kAraNe kavAM, bIjA jIvanA upadhAtanAM kAraNe varjavAM, teja hiMsAtyAga. bIjAo pAse uparAtanAM kAraNe vajavavAM enA karmanA udaye thAya chatAM prazasta kaSAyanA vazathI bacAvI zakIe chIe. kasAIo je vacana bole te vacana temanA meMDhAmAMthI nIkaLe che. je jIvana agara maraNa te karmaudayathI thanArI cIja chatAM emAM ApaNe kAraNa banI zakIe chIe. jIvana TakAvavAmAM, nahIM mAravAmAM kAraNa banIe te dayA ane ahiMsA. maravAmAM kAraNa banIe, enA maraNanA vicAra karIe, prayanavALA thaIe te hiMsA. te mahetala ApaNA hAthamAM na hoya te hiMsAne ke dayAne sthAna nathI. paNa bIjAne bacAvavAne ApaNe kriyA kAraNa bane che. tethI pApanA bhAgI thaIe chIe. A vAta khyAlamAM levAthI maranArA ane jIvanArA upara Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 pravacana 150muM ekaluM jIvana-maraNa rahyuM nathI, paNa bIjAnA nimittane paNa AdhAra rahyo che. maraNanA duHkhathI bacAvye te badhuM mahetala tarIke atyAre bacA tethI haMmeza mATe te bacce nathI, duHkhane nAza thaya nathI; mahetala che. eNe je chokarAne bacAvyA te sAdhupaNuM leze e buddhi nathI te bacAvanArane sAdhupaNAne lAbha na maLe, te bacAvanAro ema jyAre vicAre che ke 18 pApasthAnaka sevaze, te ema dhArIne ke bacAve che? bicAro maraNa na pAme herAna na thAya e buddhithI bacA che. e vAtane rahevA dyo. mULa vAta eka ja. mahetala karatAM mAphI baLavAna che jIvenAM jIvana-maraNa karmane lIdhe thAya che, paNa ApaNe kAraNa tarIke jarUra banIe chIe; tethI hiMsA ane dayA be padArtho kahyA che. AthI abhayadAna daIe ke keInA upara anukaMpa karIe te badhuM duHkhanI mahetala che. paNa duHkhanI mAphI nathI. mAphI ene karma karatA baMdha karI daIe. baMdhAela karmanA nirjarAne raste joDIe tyAM mAphIne rate che. sarva jIvene na haNavA tyAM sarva jInA duHkhanI mahetala che. karmakSayane raste joDAya, svasvarUpa meLave. AzravathI bacI saMvaramAM joDAya te badhuM mAphI gaNAya. te mahetala karatAM mAphI baLavAna che. e jainazAsananI jaDa che. ahIM cAlu takarAra uDI jaze. cAlu takarAra kaI? dravyadayAnA bhege bhAvadayA karaNIya che. dIkSAnI pAchaLa kaleza na levo joIe paNa samyakatvavALAe vicAravAnuM ke dIkSA bhAvadayA che. kuTuMba e dravyadayA che. dravyadayAnA bhege bhAvadayA hoya. samyakatvavALAne ema na dharAya ke bhAvadayAnA bhege paNa dravyadayA kartavya gaNAya. cha e kAyanI dravyadayAne tame derA caNAvatAM rAjInAmuM ApyuM. mUti bharAvI, vyAkhyAnamAM AvyA te badhAe dravyadayAne bhega Ape. bhAvadayAnA eka aMza mATe asaMkhyAtA jenI dravyadayAne bhega tame kabUla karyo. tame badhA kyAM sAdhu thaI javAnA che te lIlerI lIlapula kacaDI ahIM AvyA. eka be ghaDI paNa ame duniyAnI pravRttimAMthI nivRtta thaIe. eka vacana bhagavAnanuM saMbhaLAya te ahIM AraMbha chatAM A kartavya che. pratilAbhavAnI vinaMti na karaze, derA na Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamahAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe 169 karaze, rAja tame pUjA karo che, upAzraye jAva che; dravyadayAne bhege paNa bhAvadayA karaNIya che. A mUti mAnanArane guru mAnanArane A mAnyA sivAya ke nathI. keLavaNIne pracAra e keLavaNune kiMmatI mAne te vakhata kahevuM paDe ke eTalA bhege A karavAlAyaka che. je peTapUti mATe keLavaNI karavAlAyaka te A derA upAzraya bhavabhavane TALanAra te dravyadayAnA bhege kema kartavya nahiM? te ahIM derA upAzraya sAdharmika vAtsalyamAM A badhuM dhAre te bhAvadayArUpa sAdhupaNuM. tyAM kuTuMbanI dayA kema Ave che? rastAmAM hiMsA na thAya te sAruM, paNa hiMsA na vadhe te upAzraya varjavAne ? pUjAne aMge hiMsA na vartAya tethI pUjA vigere baMdha na karavAnA. tame dravyadayAne AgaLa karI bhAvadayAne Tepa AgaLa kare che A vastu khyAlamAM na Ave tyAM sudhI samakitanI sthiti che ke nahiM? bhagavAne prANAMte paNa mahAvrata pALavAnA kahyAM. AtApanA tapasyA karavAnI kahI te bhAvadayAnA muddAe. bhAvaTayA sarva sonA vacanathI mAlama paDe. AnuM nAma ajaMparyAyArtha. tema cAlu cUra karelI cIjane khaDI devI, mahAvAkAnA vidhane pheMkI devA te eNparyAya, tema cAlu vAkayamAM dharma kare badhA kaheze. pachI adharmane dharma mAnanArAe dharma karavA lAyaka gaNa, paNa kharekhara dharma thAya kene? dharma kAne gaNo? bhAvadayAnA uddeza tarIke tenA sAdhana tarIke je ahiMsAdika kara te dharma sarvajJanAM vacane, tenI ArAdhanA teja dharma. sarvajJanA vacananI virAdhanA te adharma. vaLI paNa dharma adharmanuM svarUpa kevA prakAranuM che te agre vartamAna. pravacana 151 muM zrAvaNa sudI 6 Astika nAstikanI vyAkhyA zAstrakAra mahArAja dharmopadeza karatAM AgaLa sUcavI gayA ke A saMsAramAM durgati kinArI sadagati denArI cIja hoya te kevaLa dharmaja che. sagati ApanAra dhama sivAya kaI padArtha nathI. devagurunI sevA sadgati ApanArA ne durgati rokanArA che, A ja vAta lakSyamAM laIzuM tyAre devanuM ArAdhana gurunI sevA baMdha karanArA devanA ArAdhanamAM gurunA ArAdhanamAM AzAtanA kahenArA mokSa pAmyA. kevaLajJAna pAmyA pachI Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 pravacana 151 muM tIrthaMkaradevane vaMdana karavAno upadeza kare te paNa AzAtane kahevAya che, rAI karyA pachI cUle saLagAvavAnuM kahevuM te ajJAnatA kahevAya. rase thayA pachI cUle ThaDe jANI joIne kare paDe. rAMdhavAnuM bAkI rahyuM nathI. te vakhata saLagate cUle ThaMDe kara paDe, tema sarvajJanuM ArAdhanA jinezvaranuM ArAdhana kalyANa karanAruM che, paNa kSINamohanIya thaye, vItarAga thaI kevaLI thaye tene ArAdhanA karavAnuM kahe te paNa AzAtanA che. gautamasvAmI 1500 tApasane pratibaMdha karI lAvyA, parSadAmAM AvatI vakhata gautamasvAmIe bhagavAnane vaMdana karavAnuM kahyuM. have vicAre, "bhagavAnane vaMdana kare temAM kayuM kharAba kahyuM? chatAM bhagavAna zrImukhe kahe che ke he gautama! kevaLIeAnI AzAtanA na karI kAraNa ApaNane ema lAge ke bhagavAne vaMdana karavAnuM kahe temAM AzAtanA kema? ahIM jene sarvathA AtmAmAMthI kALAza nIkaLI gaI che, pravRtti pariNati advitIyapaNe zuddha thaelI che. ghAtikarma jene rahyuM nathI, tevA zuddha AtmAne sAdhanane upadeza deve te vyartha che. AzAtanA kama gaNI ? kahe, siddhane sAdhanane upadeza Ape temAM te apekSAe AzAtanA gaNIe te. devanI ArAdhanA kevaLa AtmAnI nirmaLatA mATe ja che. AtmAnI nirmaLatA thayA pachI devanI ArAdhanAnI jarUra nathI, jyAM kevaLajJAna mAlama paDyuM. caMdanabALA ane mRgAvatI, aNikAputra AcArya ane puSpacUlA. ahIM kevaLajJAna mAlama paDayuM eTale bhakti vaiyA- vaccAdi vyavahAra baMdha karyo. AthI gurunI ArAdhanA e paNa kayA muddAthI? AtmAnI nirmaLatA saMpUrNa thaI jAya te devagurunI ArAdhanAnI jarUra paDatI nathI. 1500 kevaLI na bolyA ke hamAre namaskAranI jarUra nathI. tyAM puSkacUlAe na kahyuM ke mAre araNikA putranA vinayanI jarUra nathI. kAraNake ziSyabhAvane dhAraNa karanAra AtmAmAM kevaLajJAna pragaTa thAya te paNa pitAnI meLe vaDIleno vinaya vigere baMdha karatA nathI. ahIM jyAre caMdanabAlAe mRgAvatIne, aNikAputre pupacUlAne pUchayuM ke zuM jJAna thayuM che? tyAre caMdanabALAe ne arathikAputre kahyuM ke gurukRpA. asiddhavALAne mAlama na paDe tyAM sudhI siddhavALAe e vyavahAra cAlu rAkhavAne che. je siddha thaele che, sAdhyaniSpanna thayuM che, te e sthitimAM na hoya ke mAre jarUra nathI. pele ne kahe ke tame na karo. chadmastha heya tene kevaLI vAde, chadmasthAne jANa thAya eTale vyavahAra baMdha thAya. pitAnI meLe pate guNa banavA Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 171 jAya te zAsanamAM ucita manAyuM nathI, te guNa na hoya te guNI banavA jAya tene kahevuM zuM? tIrthakara ane guru banenuM ArAdhana dharma dvArAe ja hoi zake. e vAta nakakI thaI ke dharma eja mukhya tatva devanI ArAdhana te dharmane AbhArI che. dharma jevI cIja na hoya te devanuM devapaNuM thAya nahiM, devapaNe mAnavAne vakhata rahe nahiM, tema guru paNa Take nahiM. mATe dharma dvArA devagurunI adhikatA che. deva paramAtmAne kahIe chIe. guru aMtarAtmapaNe AgaLa vadhyuM hoya te. siddhimAM rahelAM siddho ane sUkSma ekanidrayanA nigadIyAnA AtmAmAM kaIpaNa jAtane pharaka nathI,to paramAtmA kayAMthI judA tAravyA? bahAra cArTara beMkanI lagaDI tarIke senuM ane khANamAM raheluM senuM te banemAM koI jAtane pharaka nathI. paNa bhAva karavA jAva tyAre cArTara beMkanA senAne je bhAva karo te bhAva mATImAM rahelA senAno karo che? senApaNe bane sarakhAM che ne? senApaNAe mane sarakhA chatAM je sonuM tejAbamAMthI nikaLI zuddha lagaDIrUpe thayuM che, tenI kiMmata je Ave tevI kiMmata mATI sahita senAnI-khANanA senAnI keI ApatuM nathI. svarUpe sakala AtmA eka sarakhA che. senApaNAe badhuM sonuM sarakhuM che. tema AtmA tarIke jagatanA tamAma AtmA eka sarakhA che. vAMjhaNInI vahu raDAya kayAMthI? samyakatva kaI jagapara lAvIne mUkayuM hatuM ? pinAnA AtmAne sarva AtmAo sAthe svarUpe siddhi mAnavA. svarUpe siddha na mAnIe to badhA jIvane ATha karmo vaLagelA che, e mAnavAne vakhata raheze nahiM. je abhavya jIvone ATha kama mAne te kevaLajJAnAvaraNIya kevaLadarzAnAvaraNIya Adi cAra mAnavAM paDaze. jyAre jJAnasvarUpa mAne tyAre jJAnAvaraNIye jJAna DhAkayuM-ema nakkI karI zako. jJAna ja nathI te jJAnane rake kayAM? vAMjhaNInI vahu raMDAya kayAMthI? tema ahIM je AtmAmAM jJAna na mAne sarvajJa svarUpa-kevaLa svarUpa na mAne te kevaLajJAnAvaraNIya, kevaLadarzanAvaraNIya vigere zI rIte mAnavAnA? je kevaLajJAna darzanasvarUpa na mAne te mati-zrutajJAnavALe paNa mAnI zake nahiM. kamanI prakriyA dhyAnamAM hoya te A savAlane sthAna na hatuM. mati-mRta zI cIja ? te ke jJAnAvaraNIya karmo avarAelA temAMthI nikaLeluM teja. kevaLajJAnAvaraNIya kevI cIja ? jema sUryanI sthiti che tema AtmAmAM kevaLajJAnanI Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 pravacana 151 muM sthiti che. sUryanI ADAM vAdaLAM AvI jAya cAhe jeTalAM vAdaLAM ADe Ave te paNa sUryane sarva prakAza rokAta nathI. amAvAsyAnI madhyarAtri ne divasane pharaka te kaI dahADe maTatuM nathI. e bhAga na nIkaLe te hiSasa ane rAtamAM pharaka rahe nahiM. jema sUrya tema ahIM kevaLajJAna, jevI rIte vAdaLAM tevI rIte kevaLajJAnAvaraNaya. dareka AtmA siddhasvarUpa kevalajJAnavALA che. A AtmAne gADha kevaLajJAnAvaraNIya lAge, AkhA jagatanAM karmanAM pagale eka AtmAnA eka pradeza para kevaLajJAnAvaraNIya rUpe lAgI jAya te paNa AtmAmAMthI jJAnane prakAza bahAra paDayA vagara rahe nahiM. cAhe teTalAM vAdaLAM hoya te paNa sUryamAMthI prakAza bahAra paDayA vagara raheto nathI. je te nIkaLate jJAnabhAga avarAI jAya te jIva ajIva thaI jAya, jIvanI kevaLajJAnanI sthiti kevaLajJAnano svabhAva jarUra aMzarUpe bahAra paDate ja rahe. eTale bahAra na paDe te jIva ajIva thaI jAya. mati, kRta, avadhi, mana:paryAvajJAnanuM zuM? ApaNA makAnamAM sUryane prakAza bArIo tathA jALIyAM dvArA Ave. baMdha hoya te prakAza na Ave. jema bAraNAM bArI che tema ahIM mati, bhUta, avadhimana:paryavajJAna samajavAM. zAstrakAroe mati Adine kSAyika bhAvanAM kema nathI gayAM? sUryane mULa prakAza e te vAdaLAM khase te ja bahAra nIkaLe. vAdaLAM na khase te sUryane mULa prakAza bahAra paDatuM nathI. bArIbAraNAMthI Avate prakAza svarUpe prakAza nahiM paNa vAdaLAMmAMthI nIkaLate prakAza gaNAya, tema ahIM matijJAnAvaraNIya, zrutajJAnAvaraNIya, avadhijJAnAvaraNIya, mana:paryavajJAnAvaraNIya cAhe jeTaluM teDIe te paNa mULa svabhAva jeTaluM jJAna thaI zakatuM nathI. kevaLajJAnAvaraNIya khase tyAre kSAyika jJAna thAya. e na thAya tyAM sudhI kSApazarmika jJAna kahevAya. kevaLajJAnAvaraNIya na mAnIe te mati kRtAdijJAnAvaraNIya mAnavAno vakhata nathI. sUrya na mAnIe te bArI jALInA prakAzane mAnavAne vakhata nathI. ahIM dareka AtmAe kevaLajJAnasvarUpa che ema na mAnIe te kevaLajJAnAvaraNIya lAgelA che ema na mAnIe te mati-kRtAdi jJAnAvaraNaya mAnavAne vakhata nathI. AthI ekendriyane tiryaMcane nArakIne devatAno manuSyane ema badhA AmA siddhasvarUpa Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhagA ceAthe 173 che. jyAre samyaktva pAme tyAre jagatanA sarva AtmAne kaivalya svarUpa dekhe. e peAtAnA AtmAne kaivalya svarUpa kema nahIM Dhekhe? A vAta dhyAnamAM leze te AcArAMgajImAM kahela eka sUtra samajaze. temAM kahyuM che keH- za' sALa: savvanALa, sajjanAr thaLa jJALak eka pAtAnA AtmAne zuddha svarUpavALA jANe te jagatanA tamAma AtmAne zuddha svarUpavALA jANe. satra AtmAne zuddha jANe te peAtAnA AtmAne paNa zuddha jANe A svarUpanI apekSAe. eka rati seAnAnI parIkSA karI te lAkha teAlA senAnI paNa parIkSA karI zake. lAkha telA senAnI parIkSA karI te rita senAnI paNa parIkSA karI zake. je kaseTIe ratinA kasa kADhI zakAya teja kaseTIe lAkha teAlA senAnA pazu kasa kADhI zakAya rAMtane ane lAkho tAlAne nizcita karanAra kaseTI te, 'eka AtmAnuM svarUpa jANyuM teNe sarva AtmAnuM svarUpa jANyuM; sarva AtmAnuM svarUpa jANyuM teNe eka AtmAnuM paNu svarUpa jANyuM.' Astika nAstikanI vyAkhyA jIvanI zraddhA eTale zuM? jIva kANu nathI mAnatA ? nAstika suddhAM jIva mAne che. tame pelA bhatrathI Avele ne paralekamAM janArA eve jIva mAne. te pAMca-bhUtathI utpanna thaelA jIva mAne che. zarI abheda mAtra jIvane mAne che. pAMca Astika ne jIva mAne che. nAstika pazu jIva mAne che. pAMca bhUtathI utpanna thaelA zarIramAM anele eve paNa jIva mAnyA. jIvane kANu nathI mAnatA ? jIvane sa` mAne che paNa jIva mAnavAmAM eNe nItikRti nIya ema rAkheluM che. va`mAnakALamAM prANane dhAraNa karanArA te va. A nAstikAnI vyAkhyA thaI. tethI nAstikAe kahyuM ke meAjathI jIvA. tamArI pAse na DhAya tA devuM karIne paNa ghI pIe, paNa sukhe jIve. je jIva na mAnyA hota tA kahevAne vakhata thayAM hatA ? mATe jIva te mAne che, te 'sukhe jIve' A kahenArA jIvane nathI mAnatA-ema kahI zakAya nahi. te tamArAmAM ane nAstikamAM pharaka zuM ? nAtarIyA nAtamAM paNa ghaNI vyavahAra kare che. dhaNI zabdathI vyavahAra karAya che paNa marajI mAnI tyAM sudhI dhaNI, pachI levA-devA nahiM, ke tArI chAlI huM te| A cAlI.' tema ahIM cAlumAM jIvapaNuM mAnyuM, pazu bhUta ke bhaviSyanuM khaMdhAraNu kaI nahi, AstikAe. agIvar Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 pravacana 151 muM nIti jIvighati iti nIvaH bhUtakALamAM prANa dhAraNa karyA hatA. vartamAnakALamAM prANa dhAraNa karyA che ne bhaviSyakALamAM prANa dhAraNa karaze tenuM nAma jIva. AthI Astika ane nAstika be padanI vyAkhyA karatAM zAstrakAra zuM kahe che. Arita vAhita stra paraka vigere che tevI jenI mati che te Astika. vyAkhyA kaI karI ? e Astika zabda banAve pachI nAstika zabda banAvavAnI jarUra nathI. na mAhitI : nAritA: jIva zabda banAvyA pachI ajIva zabda banAvavAnI jarUra nathI. tema paralekAdi mAnavAvALe Astika. na mAne te nAstika. ApoApa zabda banI jate. nAstika zabda svataMtra banAvyuM che. zA mATe ? paralekAdi che evI buddhi na hoya eTalA mAtrathI nAstika na kahe. jaDapadArthone paralekAdi che evI buddhi che? eTale thAMbhale pATaDe badhA nAstika. paranokAdi che evI buddhi na hoya te te thAMbhalAhakamAM AvI buddhi che. nA. te A nAstika kahevAya ? nA. nAsti ujAri tikSya ti nAritA: paraka vigere nathI evI buddhi jenI hoya te nAstika! ethI enI aMdaranI sthiti bahAra kADhI. jemAM cekanuM jaNAvyuM che keloka tapasyA kare che te eka jAtanI pIDA che. eTaluM ja nahiM paNa saMka meLavaMjanA saMyama eTale bhegathI ThamAvuM. ADakatarI rIte ghaNI rIte e zabdamAM jaIe chIe. saMsArane kedakhAnA je haju gaNyo nathI bALadIkSitane joIe te ApaNe zuM khAdhuM ne zuM pIdhuM? A zabda kAnA! saMyama karatAM bheganI kIMmata vadhAre lAgI. nahiMtara zuM AvavuM joIe? he jIva! tuM hArI gaye, tuM bheganA kacarAmAM kheMcI gaye. AvA vicAra Avate. sarva kevaLIe tIrthakare gaNadhara AcAryo sAdhuo saMsAra duHkhe bharele jaNAve, tyAre tame temanAthI deDha DAhyA kahe che ke saMsAranuM sukha ANe zuM joyuM? nahIMtara kalapanA zI rIte Avate? ADakatarI rItie nAstikanA vacananuM phaLa phaLeluM che. je saMyama le tyAga kare te bhegathI ThagavAnuM che. nAstikanA vacananA bIjanuM A vRkSa che. eNe saMsArane jALarUpa, baMdIkhAnArUpa gaNyA nathI, nahiMtara je nIkaLyA te vaMdanIya gaNe. A kayAMthI nIkaLI gayo e kyAM Ave? nakhazIkhAMta zatrutA hoya te evuM Ave. keI kedamAMthI vahele chUTa te manamAM zuM Ave? zANe kedI hatA kedInuM anumodana kare, paNa Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe 175 nirjAgI kadI hAya tA ththara e kema vahele chUTaye ? e kedamAM rahyo hate te ThIka thate. keTalIka vakhata emAM bacAva karanAra heAya che. samaju hAya ne tyAgI thAya te ThIka paNu aNusamaju hAya te tyAgI thAya te ThIka nahiM, ema gaNe. samajI tyAgI thAya te suMdara paNa kedamAM paDele peAtAnA kesanA nyAyathI peAtAnI heAziyArIthI chUTI jAya te mahAdUra. peAtAnI bahAdUrI na hoya paNa vakIla khArIjInA peIMTathI chUTI jAya te tene kedamAM nAkhe che ? kaDA, akkala vagara pArakI akkale kedamAMthI chUTe. kedamAM rahelA kadI sAcA DrAya te sajjana hoya te zAkhAzI ApyA vagara rahe nahi. peAtAnI akkalathI huzIyArIthI je kedamAMthI mukta thAya te bhAgyazALI, paNa pArakI akkalathI chUTelA hAya tene samaju pAche lAvavA mAMgatA nathI. tema jJAnavALA tyAgI thAya te sudara, paNa tevuM jJAna na heAya te jee teTalA jJAnavALA na cAya paNa jee saMsAranA baMdIkhAnAmAMthI nIkaLe te bhAgyazALI che. zAstrakAra A vAta majura rAkhe che. dRSTAnta dareka jAtanAM maLe che. duniyAmAM draSTAMta dareka jAtanAM maLe che, jene zUnyavAda sthApavA che te kahI de che ke svagnanA dRSTAMta AkhA jagatane zUnya mAnIe chIe. caMdranA pratibiMbanuM dRSTAMta de che. eka ja AtmA judA judA zarIra-piMDamAM dekhAya che. keIpaNu padAnI siddhi thAya che. duniyAnA dRSTAMtathI siddhAMta jIruM kahe tyAre dRSTAMtanA khAdha levAya che. svasa paNu kAne ? sAcuM hAya tene svapta jIva UMgha svapta e vidyamAna hAya. svapnanA gheADA eTale sAcA gheADA tenI apekSAe svamanA gheADo, e ene mAdha dIdhA te zAstra upara lakSa TvIdhuM tethI mASa daI zakayA. ahIM kedanuM draSTAMta dvIdhuM. ahIM saMsAranI kedamAMthI chUTanArA kharce che. cAhe jJAnathI ke bIjAne bharAse. paNa zAstrakAra temAM sAtha Ape che ke nahi? sAMbhaLIe chIe ke prathama jJAna pachI kriyA, mATe saspeMsAra aniSTa jANyAnI buddhi na hAya tevAnA tyAga kIMmatI haratA nathI. keMdramAMthI chUTanArA e jJAna vagaranA hAtA nathI. pArakI akkala chUTavAmAM kAma lAgI paNa huM kedI ke chUTA eTaluM jJAna te dareka kedIne hAya che. sacamalAyaka krANu banI zake? huM kacarAmAMthI nikaLye eTaluM jJAna darekane hAya. jItra ane ajItra e padArthane jANe, jaDa ane cetana e padArthane jANe eTale sayamane Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 pravacana 15ra muM jANe, eTale saMyamalAyaka bane. je jIva-ajIva jIvAjIvane jANe te saMjamane jANe. badhAe kammara pakaDI, tavArtha samajavA joIe. e niyama zaIbhavasUrie paNa rAkhyuM nathI. je jIva-ajIva jIvAjIvane jANe te saMjamane jANe che. AvI rIte sAmAnyathI jIvAjInuM jJAna hoya te saMyama majenuM che. eTalI vAta laIne cAlIe chIe. ema nahIM, paNa bAramA guNaThANAnA cheDe aSTapravacana mAtAnuM jJAna. kevaLajJAna thavAnA pahele kSaNe aSTa pravacana mAtAnuM jJAna hoya tene sAdhu vItarAga nigraMtha mAnIe chIe. nAstikane aMdara bIja bIja che, saMyama e bheganI ThagAI che te jaDane lIdhe A badhuM belAya che. tapasyAne pIDA mAne ne saMyamane bheganI vaMcana mAne, kAraNa gaye bhava ne Avate bhava mAnatA nathI. tethI nAstika zabda svataMtra banAvyo. ISTa IndriyanA viSaye te sivAya dharama jevI bIjI cIja nathI. AvI je mAnyatA e ja nAstikatAnI jaDa. gayA bhavamAM prANane dhAraNa karyA, bhaviSyamAM prANa dhAraNa karaze ne vartamAnamAM prANa dhAraNa kare che tenuM nAma jIva. A tarIke vAstavika mAnyatA nAstikane hetI nathI. sakaLa kALamAM sthira mAnyatA karavI te AritakanuM kartavya. tema samyakatva prApti ne anaMtajJAna darzana kevaLajJAna darzana svarUpa anaMtasukha anaMtavIryasva rUpavALe jIva mAne te samyagadaSTinI mAnyatA. A zuddha thaele AtmA, jemaNe jagatane AtmasvarUpa pragaTa karavAne raste batAvyuM temane paramAtmA tarIke mAnIe chIe. AthI deva-guru te bannene dharmadvArA mAnavAnA che, te deva guru ane dharma e traNa tavamAM mukhya bhAga bhajavanAra dharmata che. AtmAnuM zuddha savarUpa cidAnaMdamaya svarUpa pragaTa karavuM. ne melA thavAnA sAdhanene kema rekavA? vaLI te AtmAnuM svarUpe nirmaLa thavAnA sAdhane kema maLe? e vicArIe te prathama pagathiyuM sAmAyika maLaze. samatAno lAbha che jemAM te sAmAyika kahevAya che. have tethI nirmaLatA kayA rUpe kare che e adhikAra agre, pravacana 152 muM zrAvaNa sudI 7 zanivAra pauSadha ane sAmAyika zAstrakAra mahArAjA prathama jaNAvI gayA ke sAmAyika e cAturmAsika kRtyamAM prathama kRya che. bIjAM badhAM kRtye sAmAyikanA uddezathI Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga cAthA che. AvazyakanI aMdara vicArIe te cAkakhA zabdezamAM jaNAvyuM che ke sAmAyikamAM rahelAe pratikramaNa karavAnuM che, tethI karemi bhaMte' prathama ucarelI che, chatAM pratikramaNa sUtra kahetI vakhata karemi bhaMte sUtra kahevuM paDe che. phera karemi bha Mte kahevAnuM kAraNa zuM? sAmAyikamAM rahelAethI pratikramaNa thaI zake. mahAnubhAva ! cha Avazyaka zI rIte ? A sthaLe samajavAnI jarUra che ke cha AvazyakamAM paheluM Avazyaka sAmAyika. sAmAyika vagara cha Avazyaka thatAM nathI. chae adhyayananA samudAya te pratikramaNuM, te AvazyakanI aMdara mULa jaDa tarIke sAmAyika che. pauSadhane aMge AhAranA pauSadha, brahmacaryanA pauSadha, zarIra satkAra pauSadha ne avyApAranA pauSadha, e badhA sAmAyikrasvarUpa che. AhAra-vyApArasarakAra khaMdha karyo, brahmacarya ca' te vakhata pUratuM paNu te badhu' zuM? AthI zAstrakAre sAme zaMkA karI che. pauSadha karyA pachI sAmAyika karavAnI jarUra zI ? pauSadhamAM sAdhanA tyAga AnyA che. have sAmAyikanI jarUra zI? keTalIka sAmAcArI pramANe pauSadhanA pATha dvividha trividha vagaranA che. e vagarane pATha hAya tene te ekale aMgata tyAga thayA, mATe karAvavAnA tyAga karAvavA mATe mana vacananA tyAga karAvavA mATe pauSadha karyA chatAM sAmAyika uccavAnI jarUra che. jene e pATha mAnya hAya tene te ApaNe duhi tiviheNu laie chIe, te ApaNe sAmAyika zA mATe levI ? zA mATe uccare che? kayA sAvadya vyApAra khullA rahyo che ? AhAra vyApAra abrahma sarakAra khaMdha thayA che te have sAmAyika uccaravAnI zI jarUra? pAte 11 suM vrata ane navamuM vrata ArAdhavAnI buddhimAM rahyo hAya te pauSadha chatAM sAmAyika uccarI zake. pauSadhamAM badhe sAdhanA tyAga sAmAyika jeTale AvI gayA che. agIAramA ane navamA vratanuM ArAdhana thAya che. vADamAM chIMDAM paDe teA AkhI vADIne nukazAna thAya jo ema na DhAya te paheluM uccayu tA khIjA trIjA thA pAcamA vratane uccavAnI jarUra na hatI. je sAMgeApAMga dravya ane bhAva thakI paheluM vrata pALavA mAMgatA hAya tene khIjA trIjA cethA pAMcamA vrata uccaravAnI jarUra nathI. bIjAmAM jUThuM khelI zuM karavuM che ? te AtmaguNNAnI hAni che. dravya prANAnI hAni mATe ja che. trIjI dravya prANanI hAni mATe che. cethu khuda hiMsArUpa che. pAMcamuM hiMsAnuM 177 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 pravacana 152 muM phaLa che. te prathama vrata uccAravAthI bIjA vrata ucaravAnI jarUra nathI. samudAye hiMsA mAtranA paccakakhANa che, chatAM e pRtha vrate AvI rIte aMzarUpe rahelA che. e te dvArA prathamanuM rakSaNa che. bIjA mahAvate jema ucarAya che tema ekane atikrama thAya te pAMcane atikrama thAya. ekanuM khaMDana te pAMcenuM khaMDana, AtmAnA guNonuM khaMDana. mULamAM laI AtmAnA bacAva mATe laIe te Apa Apa AkhAnuM khaMDana thayuM. vADamAM chIMDuM paDyA pachI anAjanA choDavAne keTalA pakaDI rAkhe? ema cAra vate vADe che. vADamAM chIMDAM paDe te paNa nukazAna. anAja upara paDe te paNa nukazAna eka vratanA atikramamAM pAMceyane atikSma che. sIdhAM duSaNe ke ADakatarI rIte bIjA vratanA de. ekanA atikramamAM pAMcene atikrama che. ekanA rakSaNe bAkInAnuM rakSaNa che. aMze paNa paccakakhANa thAya che te karavAmAM phAyade che. ahIM agyAramuM vrata pauSadha lIdhuM che te sAthe sAmAyika nAmanuM vrata thaI jAya to ThIka che. e dhArI sAmAyika uccare te aDacaNa nathI. Ama samAdhAna zAsakAroe ApyuM. pauSadha prathama sAmAyika sAthe ja heya. sAmAyikanuM jeTaluM prajana te badhuM prayojana pauSadhathI siddha thaeluM che. pauSadha sAmAyikamaya hoya te sAmAyika pite sAmAyikavarUpa che. Avazyaka paNa sAmAyikavALAne karavAnuM hovAthI sAmAyikamaya che. pauSadhamAM je praznottare samajyA te uparathI sAmAyika karatAM pauSadha lagIra paNa e che nathI. agIAramA vrata sAthe navamuM vrata ArAdhuM chuM. be vratanuM ArAdhana thAya che, tethI be sAthe uccArI zakAya. je te be mAM sAmAyika ane paSaNamAM sAmAyikane uddeza khasela nathI. sAmAyika Avazyaka pauSadha e traNa vastu sAdhupaNAnI chAyA che. temAM sAmAyikane udeza jarUra che, paNa amArI karaNamAM Ave. devArcanAdikamAM sAmAyikane uddeza kyAMthI lAvaze? pauSadhamAM paNa karemi bhaMte sAmAIyaM e zabda na hate. ADArAdi pauSadha hatA. A cAra vastu na karavI e uddeza hatuM, paNa samyagadarzanAdine udyama kare e kayAM hatuM? sAmAyikanI be pratijJA kaI? sAvaganA varjana svarUpa ane anavadya yuganuM sevana A be sAmAyikanI pratijJA che. sAghanuM varjana karavuM eTaluM ja nahi paNa Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 AgamAraka pravacana zreNI, vibhAga che anavaghanuM sevana jarUra karavuM. AthI poSaka lIdhA pachI dere na jAya te prAyazcitta. paDilehaNa na karyuM, piSadhane aMge cAra pratijJAmAM kaI jagoe vAMdhe AvyuM te paDikamaNuM sajhAya na karyA, dere na gayo, tenI AyaNa zA mATe? sAmAyika uccaryuM ne adhyayana na karyuM te gayuM zuM ? je sAvatyAga eka ja muddo rAkhe, sajhAya na kare, bhaNe guNe nahiM, UMghI jAva te sAvaghaga tyAga karanArane duSaNa AvatuM nathI. sAvadya pravRtti na karavI e pratijJA che uMghamAM eTale pramAda nathI. jeTale beThe rahevAthI ciMtavana karaze teTaluM UMghamAM ciMtavana nathI. ahIM be pratijJA che. sAvaghaga na kare ne niravadyAga kare. sAmAyikamAM baMne prakAranI pratijJA AvI jAya che. piSadhamAM duvihe tiviheNuMthI pratijJA kare paNa cArane tyAga karI sAvadya tyAga karyo paNa ame niravagha karavAnI pratijJA kyAM lIdhI che? je niravanI pratijJA nathI te dere na jaI e te AleyaNa zAnI? kyA paccakhANune aMge AleyaNa gaNe che? kAra naM ggvAna A cArane tyAga karI cAra agara ATha paheAra sudhI huM payuMpAsanA karIza. pauSadha vratane aMge niravaghaganA sevananI pratijJA ugvAtAmi padathI pratijJA laI lIdhI. AchAmAM ochuM be ghaDInuM paccakakhANa hovuM joIe. bahuvela saMdisAhuM? bahavela karazuM? eTale AMkha mIMcavI paDe ke ughADavI paDe temAM vAraMvAra garane pUchI zakAya nahiM, tevI kriyAo mATe pahelethI chUTa laI lauM chuM. pauSadha karanAre zvAse zvAsa AMkha ughADavAnI chuTa lIdhI to bAkInA kAryomAM gurune AdhIna. ahIM pauSadhamAM sAmAyikanI peThe sAvadyAga choDavA joIe te sAthe niravA vega AcaravA ja joIe. A nakkI hovAthI sAmAyika rUpa navamA vrata ArAdhavAne aMge ucayuM. AthI pauSadha sAmAyikasvarUpa ja che? te ke hA. jANI joIne Avate lAbha nathI le ? e kazu na le ? arthAta sahu keI le. pauSadha sAthe sAmAyika vratanuM ArAdhana thatuM hoya te koNa choDe? te ghagvArA sAmAyika vratamAM prathama e ja pratijJA tI karemi bhaMte sAmAiya sAvajja joga pazcakkhAmi jAva niyama (nA) ggvAtAmi e pratijJA hatI je addhA paccakakhANa hoya te ochAmAM ochuM be ghaDInuM hovuM joIe. navakArazIna paccakakhANumAM bevaDI Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 pravacana upara muM kema rAkhe che? tema sAmAyikamAM paNa be ghaDI TAIma hai joIe. vASika mahinAnA niyama hoya tene gaNatarI karavI paDe. sAmAyikanuM TAImanuM vivecana (asaMbaMdhavALuM) mULapATha jAva sAhu pajajuvAsAmi. AthI sAmAyikanuM mukhya sthAna sAdhu, sAdhunuM mukhya sthAna, tyAM ja sAmAyikanuM mULa sthAna. Ane artha e nahiM ke sAdhu na hoya te sAmAyika na kare-ema nahIM, paNa mukhya sthAna sAdhu eTale sAdhu samIpe sAmAyika. bIje na thAya te tarIke A kathana nathI, paNa mukhya sthAna sAdhunI pAse. thAvat sAdhunI sevA karuM. rAva nivamaM basa hatuM vacamAM 5juvAsAmi e kriyApadanI jarUra na hatI. relave vigere vAhanamAM sAmAyika-pratikramaNa na karAya samam a balavuM che ne telamAM sAmAyika karavuM che te zI rIte? sAmAyika vagara pratikamaNu thaI na zake. sAmAyika na lIdhuM te paDikamaNAne niyama traTI gaye. bAkInA karemi bhaMte je pratikramaNamAM Ave che te anuvAdarUpa che. nahiMtara Ayariya uvajajhAe pachInA karemi bhaMtethI be ghaDI gaNavI paDe. bIje kaMI chUTe vaherAvavAnuM kahe te sAmAyikavALe vaherAvI zake, pite na vaherAve. chuTAvALo kahe ke vaherAve te sAmAyika pauSadhavALo vaherAvI zake. kuMDaLa mATe jAcanA karavI che. mATe vaherAvavA mATe jAcanA vagara na cAle, kAraNa ke atyAre e mAlIka nathI. sAmAyika 48 mInITa pahelAM parAya nahiM ATalo ja niyama. eka sAmAyikamAM ardho kalAka thaze pachI phera sAmAyika levAmAM aDacaNa nathI, paNa lIdhA pachI 48 mInITa joIe ja. paNa e sAmAyika be na gaNAya. mULa muddo e hatuM ke sAmAyikanI mukhya kartavyatA sAdhu samakSa. tethI pajuvAsAmi A pATha, nahiMtara jAva niyama vigere pATha che paNa jAva sAhu hatuM. sAdhune aMge parya pAsane che. sthApanAne aMge parya pAsanA che. parya pAsanA kenI hoya ? paryApAsanA zabdathI sAkSAt guru hovA joIe, nahiMtara pratibiMba hovuM joIe. juvA ivaNA Iti zAstravacanAt guru na heya te te vakhate sthApanA karavI joIe. gurane viraha hoya te sthApanA karavI ja joIe. guru vidyamAna hoya te paNa sthApanA thaI zake che. mahAvIra mahArAja samosaraNamAM beThA hatA tyAre pUrva dizA sanmukha to khuda pote birAjamAna hatA, paNa bIjI traNa dizAomAM temanA rUpanI sthApanA hatI ke nahiM? guruvirahe ja sthApanA A niyama nathI. achatI Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 181 paNa dekhAtI mAnavI atizaya dekhAvAmAM kAraNa mAnavAmAM ApaNI buddhi kAmanI, te chatI na mAnya karavI ene artha che? julArAma eTale sevanA karuM chuM. A zabda kahI Ape che ke gurUnI sAkSI vagara sAmAyikanuM ArAdhana nathI. guruviraha kayAM vAMdaNa, kayAM sparza karavAne? sAdhunA saMbaMdhathI utapatti che, tethI sthApanA ne gurabuddhithI paryuM pAsanAmAM lIdhA che. sAvadyAganuM varjana, anavaghanuM sevana A be pratijJA levAthI sAmAyikamAM pauSadhamAM sAmAyikanuM kaceya raheluM che. AmAM A dayeya che. paNa bAkInA cha mAM dayeya zI rIte rAkhavuM? e vigere adhikAra agra vartamAna. pravacana 153 muM zrAvaNa sudI 8 ravivAra sukSetramAM dhanavapana ane devadravyAdhikAra zAstrakAra mahArAjA cAturmAsika kRtye batAvatAM sAmAyika pratikramaNa pauSadha vigere nava kune batAvatAM prathama sAmAyika nAmanuM kRtya batAve che. keTalAke gAmaDIyA paMDita jevA hoya che. vyAkaraNa bhaNele Ave tyAre huM nyAya bhaNelo chuM. nyAyavALe Ave tyAre huM vyAkaraNa bhaNu chuM. tema ApaNAmAM darekanA AtmAo pitapatAnI meLe vicArI le ke tyAganI vAta Ave tyAre, paisA kharacavAnA hoya te hamaNA karI daIe. rakama kharacavAnI vAta Ave tyAre, udAratA ApaNAthI thatI nathI; zarIranuM kAma hoya te hamaNa karI daIe. bannenI vAta Ave tyAre bhAgyazALI dhamiSThanuM kAma che. sAmAnya dharma thatuM hoya te taiyAra guruvaMdana ke dere javAnuM hoya temAM nathI karavAne tyAga, nathI karavAnI tapasyA, A paddhati zAne lIdhe che? jIvane mehanIya karma e bAhya padArthane aMge ane AtmAne lAgelA padArthone aMge mohanIya hovAthI A sthiti che. zarIra-dravya uparathI mamatava utaryuM nathI. tethI zarIranI ke dravyanI mamatA TakI rahe ane dharma ane te baMdhI karavA taiyAra che. zarIrane nirmamatva bhAva karavo paDe te A bhAIne pAlavatuM nathI. bAhya padArthonuM mamatva che tene paNa dhamAM kara pAlavatA nathI. bAhya ane aMtaramAM mamatva emAM rahe ne pachI dharma thAya te kare che. dhanane jiMdagI karatAM adhika gaNe. jiMdagI mAre ekalAne kAmanI, dhana AkhA Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 pravacana 153 muM kuTuMbane kAma lAge, dhana kharacyuM eTale mAru ane kuTuMbanu jIvana jAya, mATe dhana na kharacuM. peAtAnuM pazu jIvana, kuTuMbanu paNa jIvana gaNanArA manuSya udAratAnI vAta Ave te vakhate kayA vicAramAM Ave ? udAratA karA-ema kahenArA jANe mArA ane kuTuMbanA ghAtaka lAge! e vakhate lakSmInI caMcaLatA dhyAnamAM AvI nathI. lakSmI kevA utpAta karAve che tenA paNa khyAla nathI. e te dolata che. karavata jatIe vahera ne AvatIe vahere. ema A lakSmI e paNa dAlata. e ya bAju lAta mAre. AvatI chAtIe lAta mAre ne jatI baraDe lAta mAre. ApaNe lakSmIe chAtImAM mArelI lAta pratyakSa dekhIe chIe. lagIra cAra paiyA pAse thayA hrAya ane bIje kahevA Ave zIkhAmaNu devA Ave te kema thAya iM ? akkaDAi zAnI AvI ? sAmAnya avasthAmAMthI sArI avasthA thAya tA ? jhADa para phaLa Ave te ulaTuM name. Ane lakSmI Ave te ulaTA UMcA thAya che, kAraNa lakSmIe lAta mArI che. tenI kaLa haju vaLI nathI. lakSmI AvI eTale abhimAna Ave. jAya tyAre paNa lAta mAratI jAya. tyAM eka vacana sahana thatuM na hatuM. jyAM lakSmI gai DAya tyAre bIjo sattara vacana kahe tA paNu mAM uMcu kare na.i AvatAM chAtIe ne jatAM baraDe lAta mAre che, tethI ja Dhelata nAma che. zAstrakArae te mATe kahyuM che ke-arthAnAM arjane duHkha, arjitAnAM ca rakSaNe / Aye duHkhaM vyaye duHkha, dhigartho duHkhmAnanaH // 2 // lakSmIne upArjana karavAnI aMdara duHkha, upAja na tA karI paNa rakSaNa karavuM te paNa duHkha, uMdaraDA khakhaDATa kare tA dIvA laI cAre bAju jovuM paDe. jene tyAM rakama mUkI heAya tenAM naLIyAM ne mAma badhuM jovu paDe. ene lAbha thAya te ApaNe rAjI, ene vepAramAM nukazAna thAya te ApaNe erAjI, jene ghera rakama dhIrAi nathI tene lAbha-nukazAna thAya te ApaNane vicAra Ave che ? harakAinA lAbhamAM ke nukazAnamAM ApaNane vicAra mAvate nathI, paNa jene rakama dhIrelI hAya tenA lAbha nukazAnane ApaNe vicAra karavA paDe che. mATe upAna thayA pachI rakamanA rakSaNumAM paNa pIDA che. dhana Ave tee duHkha ne jAya tAe duHkha. kharekhara duniyAne du:khI karavA mATe ja paise cyA che. anadzaktinA dhaNI evA jIvane duHkhI karavAnI tAkAta mahunI nathI. ene A drazya mamatva sAdhana ubhuM karyuM. tethI anata zaktivALA AtmA gulAma banyA. je paisAne aMge na gaNIe punya pApa. kuTuMba sagAvahAlAM na gaNIe, Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgameddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe 183 duHkhanuM kAraNa evA paise che. tame saMsAranI jaDa paisA upa2 gaNuze, AbarUnI kuTuMbanI zarIranI badhAnI jaDa peseA che tene duHkhanu sAdhana kema kahe che ? paNa jeTalAM kAryo gaNAvyAM te krAryAMmAM jIvanuM kAma kayuM ? brAhmaNa chokarAnI DheDa sAthe bhAibaMdhI AbarU kuTuMba zarIra iMdriyAnI mAja vigere jIvanAM krAma nathI. puddagalanA sAdhanamAM jeNe zreSThatA meLavI tene zreSTha gaNuvA taiyAra thAya. ajJAna chokarA brAhmaNanA hAya ane DheDa sAthe bhAIbaMdhI kare ane dostane mAbApa karatAM adhika gaNe teTalA mAtrathI vivekIe ene ThapakA na devA e kAIpaNu prakAre banavAlAyaka gaNAya kharuM? tema A AtmA zuddha caitanyasvarUpa e jaDa evA puddagala sAthe joDAyo tethI jaDa pudgalanI kiMmata karavA lAgyA. AtmAnA svarUpanI darakAra paNa nahi. khAlya avasthAmAM AtmAnI sthiti vicAravI nahIM, juvAnImAM ke vRddhapaNAmAM paNa AtmAne vicAratA nathI. nahIM traNamAM, nahIM teramAM ne nahIM chapananA meLamAM. traNa avasthAmAMthI eka paNa avasthA AtmA mATe niyamita karI che ? traNe avasthA pudgalanI bhAjImAM joDI dIdhI che, jyAre trazu avasthAmAM ekemAM AtmArtha nathI, te taira kAThIyA vakhate AtmA sujhe ja zAne ? kevaLa puddagala dRSTimAM ja janma gumAvaveA che, tevAne bAhya padArtho ja upayegI lAge bahAranA padArthInI mamatA na chUTe te zarIranI kema chUTaze ? jeone mAhya drazya padArthanA mamatAbhAva na chUTe tene A zarIranA mamatAbhAva chUTe kayAMthI ? enI sAkhata vadhAremAM vadhAre sAta AThe bhavanI. manuSya tiya capaNuM hoya tyAre bahAranA dravyanuM mamatva vadhAre peASAya, te sAta ATha bhavaja pASAya; pachI cAhe jAva mAkSe, cAhe utare nIce, paMcendriyapaNAmAM sAta AThathI vadhAre bhava nathI. sAta AThe bhavanuM vadhAremAM vadhAre poSAtuM evuM dravya te sa`kALathI peSAtI kAyA uparathI krama mamatva utaraze ? sAta ATha bhave pa McendriyapaNuM thAya eTale mAtra eTalA bhavantu' dravya pASaNa te na chUTe te kAyAnuM mamatva sarvakALanuM che te kevI rIte saMbadha cheDaze ? vyavahAranI apekSAe dravyanA jemA vyavahAra che tevA bhaya AThaja, te sabadha cheADatA nathI te| anaMtA janmanA sa. kALanA A zarIra sAthe saMbadha che te kema chUTaze ? kAyA bhale khIjI Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 153muM thAya che paNa kAyAne saMbaMdha anAdithI mAnIe chIe. cAluM bhavane paNa zAstrakAra kahe che ke bhale duniyAmAM lakSmIvALe mAladAra zrImaMta gaNAto hoya chatAM tene rAMkaDo gaNe che, je bahya dravyanI mamatA na choDI zake tene rAMkaDo bicAro garIba gaNe che. je jIva pitAnA daraine darada na samaje, nukazAna karanArane nukazAna na samaje; tevAne rAMkaDe bicAro na kahIe te zuM kahevuM ? hemacaMdrAcArya mahArAjA paNa kahe che ke, bahArathI meLavI zakAya evAM dhana keTalAnAe gaelAM pAchA AvyAM che. kAyA gayA pachI koI ene lA? to gaeluM AvI zake tenI udAratA na kare te gaeluM ja samajavuM, rUpIAnI thelIne mazarUnI taLAImAM rAkhIe ke ApaNe khajurInI sAdaDImAM suIe te ApaNane suMvALAza lAge ? ThaMDaka cheda bheda ene thAya te ahIM lAge che? kAraNa bAhya alaga che; AMgaLIthI nakha vegaLa eTalA vegaLA, paNa AMgaLIne ane nakhane aMdarathI saMbaMdha che paNa Ane te aMdarathI paNa saMbaMdha nathI. ApaNuM mamatAe ApaNane asara karI che, hajAranI thelI bheMyarAmAM mUkI hoya ane bAyaDIe bIjI jago para mUkI hoya. bAyaDI paragAma gaI hoya. thelI na dekhI te zuM thAya che? thelI gaI nathI paNa mArApaNuM e uDI javA lAgyuM. tema taLAImAMthI kaI laI gayuM paNa khabara nathI paDI te kazuM thatuM nathI. jema bAhya thelIne mazarUnI taLa imAM melI tethI suMvALe sparza na thaye paNa kAyAne mazarUnI taLAImAM suvarAvIe te sukha thAya. kAyA ane AtmA e bene sukhaduHkhanI bhAgIdArI che, tethI tenA sukhaduHkhe AtmAne sukhaduHkha thAya che. tema dravya sAthe bhAgIdArI nathI. dravyane taDake mUkIe te ApaNane tAva AvatuM nathI paNa A zarIrane taDake mUkIe te ApaNane duHkha thAya che. bahArathI maLI zake evI cIja che. AtmAthI alaga che anitya che pitAnA dhananI addhinI rakSA karavA mathe che, paNa rakSA thAya kayAM sudhI ? nazIbadArI hoya tyAM sudhI. mATe bAhA javA AvavAvALuM AvuM dhana chatAM kSetregu kSetra zabda vicAravAnuM che. kheDuta ane zrAvaka bemAM uttama kezu? kSetrano vyavahAra leka jAtamAM vaparAya che. khAvAmAM cAhe jevuM khAze paNa vAvavAmAM uMcAmAM uMcA bhAvanuM dhAna leze. kheDUta vAvavA mATe halakuM dhAna nahIM le. ApaNe jANI joIne halakuM laIzuM. daherAmAM Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgameddhAraka pravacana zreNI vibhAga ceAthe je cIjo laI jaIe chIe temAM zuM thAya che? ceAkhA TakatAM akhaMDa khAvAmAM; khaMDita thayA te dere laI javA kAma lAgaze ! te ApaNe leAkajAta ke kheDuta lekajAta. kheDuta e vAvavAmAM halaku na le. e samaje che ke uttama vALyuM haze te uttama nIpaja thaze. ApaNe sAta kSetrane kSetra mAnIe chIe ke nahi? rAjAne tyAM thALa mAkalAve che te rAjA khAvAnA nathI, DheDa khAya che paNa rAjAne tyAM mAkalavAnI cIja kevI meAkalAya ? dharAvIe chIe paramezvarane jyAre devadravya zrAvaka pAte khAya agara khaDAve agara khatA hAya tenI upekSA kare te AvatA bhavamAM nibuddhie thAya ane pApakarma levAya. A sthiti che te phaLa phaLAdika geDI ke mALIne ApavA kema ? e devadravyanA nAza kharI ke nahi? enA dveSa zrAvakane kema nahi? tane ema lAge che paNa uMDI naja2 kara. enI mahenatanA badalAmAM ApavAmAM Ave che. bhakSaNa karAvavAne tyAM dveSa lAge nahiM. TrasTIe TrasTanI cIja levAya nahi. 181 TrasTanA mAlIkathI TrasTanI cIja levAtI nathI. cAMlle karanArA koipaNa devadravyanA mAlIka nathI, TrasTI che. mAlIka tItha kara che. TrasTI vahIvaTa kare che. devadravyanA TrasTI tamAma jaina, te TrasTI hAvAthI tene devadravya khAvAnA haka nathI. pahelAM badAmanuM calaNu hatuM. Aje jema paI paisA AnA calaNu che, tema badAmanuM calaNa hatuM. paI na mUkavI hoya te paisAnI daza badAma maLe teA 10, paInI udAratA na haiAya te badAmanA bhAge. e calaNa tarIke badAmanI paddhati paDI. khAvAnI badAma - paisAnI 10 nahiM maLe paNa calaNI badAmAnA 10 nA rivAja, te dere caDAvavA mATe. eka paise daza daherA sAcavavA mATe calaNa tarIke le che. bhegathI vinaSTa teja nirmAlya, phaLa tarIke vyavahAra karIe te navI lAvIne mUkavI joIe. pelI badAmo melI te| avinaSTa dravya hAvAthI nirmAlya nahIM kahI zake, phaLa tarIke levuM hAya te| phaLanI kiMmata dhyAnamAM rAkhavI joIe. daherAsaranI dAmeA vahIvaTadArAe evI rIte vecavI joie ke je zrAvakanA upayegamAM na Ave. je vakhate jaina sivAyanA ghaNA che te vakhate te| A zakaya che ne ? A leAkAnA gamADAmAM nathI khelatA te jyAM kauTumika jJAtinI jAtavAlAnI zarama rAkhI kANu khelavAnA ? nabhAvavA paDe che. devadravya bhakSaNa karavAmAM upekSA karavAmAM Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 pravacana 153 muM batAvele deSa zAstrathI siddha che. zAstrakAre je rIti batAvI che temAM bhakSaNa ke upekSAne deSa kADha nakAme che. mALI gaThIne devAnuM baMdha karavA mATe kahetA nathI, paNa devadravya amArA upayogamAM kema na AvI zake ? ThIne nivAraNa karavA mATe A savAla nathI. pitAne bhakSaNa karavA mATe A savAla che, beThIe pakhAla karI jaMgaluNa karI taiyAra karyA hoya tyAM bhagavAnane eka TIlaDI karavA paNa tame taiyAra nathI. je beThIne devAya che emAM bAdha kADhatA he te ApaNe hAthe kare. pAlItANAmAM te zrAvaka nokarI mATe judI vyavasthA karI che. AtmAnA kalyANa mATe caDhatAM AlaMbana meLavavAnI jarUra che parajJAtine chatAM kAraNa Ave te eka divasa derAsara saMbhALatuM nathI. cityamAM uttama vastu tarIke melAya te kSetra buddhi thaI ema mAnIe, paNa uttama dravya mukavAnI buddhi thaI nathI. tyAM sudhI kSetrabuddhi paNa thaI nathI. kheDUtanI jAta karatAM paNa halakA thayA. ghare vyAja suddhAM upara daSTi jAya, tyAMnA vyAjanI darakAra nahiM. belIne rivAja rAkhavAnuM kAraNa eTaluM ja ke je belImAM prathama naMbare Ave te pUjA vigere kare. ethI jenA guMjAmAM hoya te bele te pahele naMbara, pachI bIjo naMbara karyo ke guMjAmAM na hoya te vAyade kare. enA upara jAya te vyAja sahita ApavuM joIe. zrAvake devadravyane paise vyAje na rakhAya zrAvakane tyAM devadravyanI rakSA che te paNa dharamane nAza che. jIrNoddhAra kare hoya te, AMgI vigere karavA hoya te vakhate pahele dhrAsake paDe, rUpIA kADhavA paDaze. eTale jIrNoddhAra karavAlAyaka hoya chatAM, ADAM avaLAM bahAnAM kADhI vAta uDADI de. kAma ubhuM thaze te rakama pahelAM kADhavI paDaze. have tame parANe levA jAva te, amukanA lAva pachI huM ApIza. na devuM hoya te keInuM bahAnuM zrAddhavidhimAM jinadravyavRddhi mATe belI bolavAno rivAja che. udAyana rAjAe daza hajAra gAma jIvitasvAminI pratimA mATe ApyA che. kumArapALa vakhate siddhAcala upara jeNe uddhAra karyo che te vATe digaMbara sAme belI karI hatI, je IndramALanA caDhAvAmAM vadhe teonuM tIrtha gaNAya. temAM pa6 ghaDI senuM belI zvetAMbaree pitAnuM tIrtha karyuM hatuM. digaMbaree belI mAnya kayAre karI haze ? banee belI kyAre kabUla karI haze ? badhe Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe 187 saMgha khelI mAnatA haiAvA joie. te purAvAne aMge sAtase| Ase varSa kahuM chuM. have mULa vAtamAM Ave. e dravyane bacAva karavA jatAM zAstrakAroe kahyuM ke khelI pachI pahelI muddata phalANA divasamAM bharI javA, na bhare te pachI vyAja, ApaNe melIe hajAra rUpIA je tene cha mahinA khAra mahinA thAya te paNa kazuM nahi'. kSetrabuddhi AvavI joie te AvI nathI. kheDUtane mATImAM buddhi AvI che ApaNune saMsArasamudrathI tAranAra kSetra temAM kSetrabuddhi AvI nathI. AvuM dhana kSetramAM vAvavuM che te manuSya vAvI zakatA nathI, te manuSya cAritrane kevI rIte Acaraze ? bahAranI aDacaNu sahana thatI nathI, tene aMdaranI aDacaNu zI rIte sahana thaze ! AthI tapa-zIla prathama na kahetAM dAna pahelAM kahyo. tapa zIlamAM kAyAne kaSTa devuM paDaze. e pahelAM dAna dharmamAM Ave, gRhasthanA mukhyadharma dAna. zIlamAM tapamAM bhAvanAmAM 18 hajAra zIlAMga thamAM gRDastha keTaluM dhArI zake ? savAvasA dayAne aMge tapasyAne aMge 24 kalAka AttaraudradhyAnamAM jatA hoya tyAM karma teDavAnAM sAdhanA keTalAM meLavAya ? bhAvamAM kAussaggamAM paNa bahArathI e cAle ne aMdarathI beThA ja che. mATe zIla tapa bhAva aMze karI tema che kharuM? gRhastha dAnadharma karI zake tema che. mukhyatAe banI zake te dharma tarIke dAnadhama karI zake che. yaH sad bAhyamanityaM ca, kSetreSu na dhanaM vapet / thavarAjadhAtri, Tuththara na samAt // 220 5 gheda sA, rU. 60 te te dAna paNa je nathI karI zakatA te kAyAne vAsarAvavAnuM kevI rIte karI zake? dughdhara cAritra kevI rIte karI zakavAnA ? je mamatvanA saMskAra paDele che tenA pApane lIdhe A dazA che. sAdhupaNuM meAkSanA dhyeya mATe che ne kAyA gADAnuM paiDuM che. kharekhara na cAle te dIvela aMdara mUkavuM paDe. kapaDAM pustaka kAmaLI mahAranA padArtha upara mamatA mamatvabhAva je chUTavA joi e te chUTayeA nathI, te druzcara carcAtra nirmULa kema banavAnuM ? lakSmI uparathI mamatA nahIM utAre te bIjA sAdhanathI mamatA zI rIte utAraze ? te zarIra uparathI mamatva zI rIte utAraze ? tyAga vakhate dhana ane dhana vakhate tyAganI vAta karA che. ahIM tA khanne tyAga karavA joI e. sAmAyika kare te vakhata sAmAyikamAM sAdhupaNAnI laIne bese che. sAmAyika sAdhupaNAnI dazA che. bannenI mAdA dhana Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 pravacana 154 muM ane abhyaMtara zarIranI mamatAnA tyAga karavA mATe che. A nava mRtyumAM dAna kRtya AThamA nakhare melyuM che, te karatAM pahelA naMbare lAvA te mATe pahelAM dAna kahI pachI sAmAyika kahevuM joie, paNa dAna kahetAM sa tyAganA uddeza na rahe, te lakSmI rAkhavAnuM anumAdana thaI jAya, mATe dAnamAM vaparAtI vastu tenA mamatvanI anumAdanA na thavI joie. te mATe pahelAM sAmAyika khatAvyuM. AtmAnI malinatA TALI nirmAMLatA karanAra sAmAyika ja che. huve sAmAyikathI AtmA kevI rIte nirmaLa thAya che te adhikAra agre vartamAna. pravacana 154 mu zrAvaNu sudI 9 / seAmavAra deva, guru ane dharmane sATIthI parIkSA karI mAnanAra hAya tA mAtra jainA ja che zAstrakAra mahArAjA sUcavI gayA ke A saMsAramAM AtmAne dutithI bacAvanAra ne sadgati samarpaNu karanAra padAtha eka ja che ne te dharma ja che. eTaluM ja nahi' paNa vAstavika rIte jainIe mAnya kare che tema deva-gurunI mAnyatA dharmanI siddhine anusarIne ja che. bIjAmAM dhamanI siddhi deva-gurune anusarIne eTale deve kahyo te dharma. gurue AcarcA te dhama nA rakSA thaI: Izvara na mAnatAM vedane mAnanArA, zAstramAM je pratipAdana karavAmAM AvyuM te dhama. zruti-smRtimAM jaNAvele te dha. dhruve kahelA te ja dharma. gurue AcArelA te ja dharma. bIjAe dharma dvArAe deva gurunI uttamatA na letAM dharmane ja deva, gurudvArAe le che. jyAre jaina devane pazu parIkSAmAM utAre che. kAipaNa devanuM parIkSA karavAnuM vidhAna hoya te jainamatamAM ja. kAIpaNa matamAM IzvaranI parIkSAnuM vidhAna nathI. zruti-smRti-kuzana-mAIbalamAM kAipaNa jagA para IzvaranI parIkSA karavAnuM vidhAna che ? te izvarane svayaM'siddha mAnI lIdhe. A tA eka vAta, parIkSA vagara mAnI eTale khIjI vAta paNa parIkSA vagara mAnavI paDe. ApaNe paramezvarane ane tenA vacanane paNu parIkSA dvArAe ja mAnavAnA. vicAro, prathama Izvarane parIkSA dvArAe mAnatA hAvAthI devA aDhAra dveSa rarhuita-rAgadveSa mahAdika na heAya te deva. devane parIkSAnI keATimAM mUkayA, Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthA 189 kadAca kaheze ke tethI tame vadhI gaelA che ? ke tenI tame parIkSA karA. devanI parIkSA karavI te ghelachA che. Ama kahevAya tA samajavAnI jarUra che. kAIpaNa vastu cAhe mATI hAya, prajAkIya manuSya rAjA mATe paNa kayA rAjAnA rAjyamAM rahevuM, teNe rAjAnAM lakSaNa jovAM joie. prajAne pasaMda karavAnuM kahevAmAM Ave te. kuvara tarIke rAjyanA mAlIka niyamita thAya te tyAM parIkSAne sthAna nathI, paNa prajAnI pasaMdagIe pasaMda karavAnA hoya te teNe rAjAnAM lakSaNe jovAnI jarUra che. kAI paNa vastu e badAmanA manuSya lAkha rUpIyAnA hIrAnI kiMmata karI zake che tema kevA paramezvarane mAnave te tamArI pasaMdagInI vAta che. cAhe arihaMta mahAdeva mahamada krAISTane cAhe tene mAne, pazu mAnavInI aMdara pasaMdagInI vAta che. amuka deva tarIke mAnavA oie evu' vidhAna karavAmAM Ave tyAM parIkSA karavAnA huka maLave ja joie. mana e parIkSA karyAM vagara pasaMdeMgI karatuM ja nathI. jIva Aza trAsa vAsa ne layathI kabUla kare paNa mana mUla nahIM kare. jyAre mananI kabulAta khAtrI vagara banatI nathI. mana dvArAe ja paramezvaranI khAtrI thAya che, tA paramezvarane parIkSAnI kaseTI para melavA paDaze, mATe paramezvara traNa jagatanA nAtha hAya saMpUrNa guNavALA hAya tA pazu pete parIkSAnI kaseATI para caDhAve. traNa leAkanA nAtha sura ne iMdrathI pUjya Thare tyAre mana khAtrI kare. jainA ja evA che ke paramezvarane paNa parIkSAnI kaseATIe caDAvI mAne che. bIjA badhAne viSNu mahAdeva brahmA mahamadane mAne.eja uddhAraka tAraka vaDA murabbI, pazu zAthI? e savAlane TrAi jazeApa avakAza nathI. zAthI paramezvara vaDA tAranArA traNa leAkanA nAtha e prazna jainadhama sivAya khIje pUchI zakAtA nathI. megalAI rAjyamAM rAjAe kema huma karyA te kahevAnA haka nathI. nyAyasara hukama thavA joIe te tyAM hatuM nathI. tema jainadhama sivAya khIjAmAM traNa leAkanA nAtha mAnIe e praznane avakAza nathI. ene Izvarane vagara parIkSAe mAnI levA che. vagara tapAse vagara prane vagara samAdhAne kaheluM. mAvAnI pharaja pADavI AgyAyeAgya pUchavAnA huka nathI. mAja sava itara dharmAM meAgalAImAM mAcI rahyA che. ahIM tame deva guru tenA vacanA dharAdhara dharmane mAna tA parIkSAnI kaseTIe caDAvI mAneA keAI itara dhamA~mAM devane, gurune ke dharmane parIkSAnI kaseTIe caDAvavAnI chUTa nathI; svapne pazu Ta nahi. tethI deva na mAne te nAstika, Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 pravacana 154 muM purANo mAnava dharmaH sAMgo vedacikitsakaH AjJA siddhAni catvAri na haMtavyAni hetubhiH // purANAnA AjJAsiddha padArthImAM prazna karavAnA na haiya aDhAra purANA che ke jenI vAta sabhAmAM karIe teA karanAra ane sAMbhaLanAra lAjI mare. paNa e te kahyuM te mAnI lye, purANamAM eka hakIkata che ke eka satI che ne eka ghaNI kharAkha strI che. pelI khale laI vezyAne tyAM mUkavA jAya che. bannene eka zANA purUSe zIkhAmaNu dIdhI ke vezyAgamana te narakanuM kAraNa che. bAIe zIkhAmaNu denArane zrApa ApyA ne tene zrApa lAgI gayA. have AmAM hetuyukti mAMge te kayAMthI ApavAM ? trAjJAnidrAni AjJAthI siddha haiAya temAM vicAra karavAnA vakhata nahi~. sUya sarakhA devane nathI che|DayA. sUryanI srI sUcanA tApa sahana na karI zakI. pIyara bhAgI gai. jene jagatanI cakSu mAnavAmAM Ave, te sU`nI strI pIyara bhAgI gaI, ema kahe che pachI te srI sasarAne kahe che ke tAruM' teja sahana thatuM nathI. jamAI sasarAne salAha pUche che ke zuM karu? sasarA kahe che ke suthAra pAse tAruM zarIra chelAva. suthAra pAse cheAlAvA jAya che. suthAre saMghADIye caDhAvyeA. DhIMcaNu sudhI chelve, emAMthI teja nikaLyuM. delAtA te viSNunuM sudarzana cakra gadA banI AmAM hatu yukti mAMge te kayAMthI ApavAM ? purANAmAM je kaheluM che, cAhe mAdamIne garbha rahyo ema kahyuM che. te AjJAsiddha mAnI levuM. manusmRtimAM kahele dharma AjJAsiddha mAnI leve, mAMsa, dArU, maithunamAM dveSa nathI. temAM dveSa nathI zI rIte e pUchavuM ja nahui, yajJAmAM mAMsa na khAya tA 21 kalpe| sudhI Dhora thAya. A smRtikAro kahe che. brAhmaNa pArakuM upADI khAI jAya paherI le te pAtAnuMja che pArakuM nathI. meM mahenata karI meLavelu brAhmaNane peAtAnuM kema gaNAya ? AmAM yukita na karavI, AjJAsiddha, vAmadeva bhAratadvAra RSioe suthAranI gAcene mArI nAMkhavA tISI, kutarAnIyeAni khAdhI te paNu pApa na lAgyuM. ajIgata RSi cheAkarAne mArI nAkhavA lAgyA. pApa na lAgyuM. zAligna aMgepAMga sahita veda temAM je kaheluM che te mAnI levuM ghRNA na karavI. kahevA mAtrathI ja mAnI levuM, vaidakazAsra te paNa AjJAthI mAnI levuM. A tA anubhavasiddha che, rAganI utpattimAM je vAta kahI che te vAta AjJAsiddhamAM laI javI paDe che. yajJa karatA Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNo, vibhAga ceAthe 191 hatA temAM jAnavarA ekaThAM karyAM hatAM temAM ekane ghRNA thaI tyAMthI tAva zarU thaye. tyAre purANAmAM mArA tharma: sAMn veva: ane cikitsaka, carakamAM rAganI utpatti aMge je kahyuM te cAre AjJAthI mAnI levA. tene hetu yukti vaDe na jovA RSinAM vacanAne parIkSAnI kaseTI para melavA kei taiyAra nathI. e kahe che ke ka MdamULamAM anaMtajIva mAnyA che te AjJAsiddha che ne ? je vastumAM buddhi hetu paheAMcatA nathI tyAM a!jJAsiddha che. jyAM yukti hetu paheAMcatA hoya tyAM pahAMcADavAM jyAM hetu yukti ke bIjA pramANane avakAza nathI. sabhyAbhavya jIva hAvAthI temAM hetu yuktithI siddha thaI zakatA nathI. te jainazAsanamAM AjJAsiddhapaNuM kaI jagA para che ? jayAM hetu yukti dalIlane avakAza nathI, khIjA pramANu cAlI zakatA nathI, tevA padArthane mAnavAmAM AjJAsiddhapaNuM mAnavuM paDe che. nahIMtara je AjJAe ja mAnI zakAya. AjJA vagara khIje rastA na hoya tevA ja padArtha jJAsiddha mAnavA. paNa hetu AdikathI sAbita thatA padArthane hetu yuktithI sAbita karavA. AjJAsiddha padArthoM kayAre ane kayAM kahevAya? jyAM hetuyukti dalIla cAlatA haiAya tyAM hetuyukti na lagADe te e dezanAnI vidhi khaMDanA karI. ahIM AjJAmAtrathI mAnI le--ema kahe te kathana vidhinI virAdhanA che. upadezakAe jyAM hatuyuktithI padArthanI sAbitI hoya tyAM hatuyukti devAM ja joIe. zAstrathI sAbita karyA pachI anumAnathI kema sAbita kare che? zA mATe? kaheA eja mATe ke hetuyukti dRSTAMta cAlI zake tema hoya tyAM hetuyukti na samajAvatAM AjJAmAtrathI samajAve te upadezaka virAdhaka che, paNa AjJAe siddha teja mAnIe chIe ke jemAM hetuyukti dRSTAMta jaDatA nathI. tethI eka daMDa ApyuM. hathiyAra ApyuM ke tameya sajja niHsaMta' no nigerdi vedya" te ja niHzaMkapaNe satya che ke je jinezvara devAe kaheluM che. cakravartInA hAthamAM cakra hoya paNa tenA upayegakayAre kare ? lazkarathI kAma na thAya tyAre, tema ahIM uparokata tameya sajja...ityAdinuM cakra ApaNane maLela che. zAstrakArAe ApyuM che, paNa te ApaNI draSTi-hetuyukti na cAle tevA viSaya AvyeA hAya tyAre e cakranA upayega karavAnA, cakranA upayoga dareka vakhata nathI. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 pravacana 154 muM zraddhAnI nisaraNI nahiM paNa vyAghAtane bacAva A cakrane upaga. teja sAcuM ne niHzaMka je jinezvare kahyuM che ene upaga dareka vakhate na karavAne, zraddhAnI nisaraNI A nahiM. tameva sarca e zraddhAnI nisaraNuM nathI, paNa zraddhAnA vyAghAtane bacAva che. pahelAM te A kaI jago para vAya che te samajavuM joIe. jaina zAsanamAM kahelA padArthomAM kaI jaga para pitAnI buddhinI durbalatA hoya te na samaje. jabarajasta buddhi chatAM tevuM nirUpaNa karI samajAvanArA AcAryo na maLyA hoya te tyAM TALe thAya. have pitAnI buddhi nirmaLa. AcArya samajAvanAra samartha paNa jemAM heta uda duraNa nathI. dAkhalA tarIke aneka AkAzamAM agurulaghupaNuM zI rIte mAnavuM? paNa padArtha e che jemAM bIjA hetu udAharaNa kaMi na saMbhave tyAM zuM karavuM? tethI je padArthane sArI rIte na samaje tyAM A bhuMgaLa tarIke "tameva sacaeN niHsaMke je jihiM peIN:" ahIM zaMkA na karavI. A prakaraNa uparathI samajI zakIzuM ke-zraddhAnI nisaraNI che ke vyAghAtanuM nivAraNa che? kAMkSAmahanIya dUra karavA mATenuM A vacana che. bhagavatIjImAM nayAMtare pramANutare. bhegAMtaree karI sAdhune zaMkA Adi thavAne vakhata che, paNa te ja sAcuM nizaMka je jinezvare prarUpyuM che. tevAne kAMkSA mehanIya aDacaNa karI zake nahiM. A vyAghAta nivAraNa karavA mATe-kAMkSA mehanIyane cUro karavA mATe A vacana che. have zabdanAM vAkayenA artha upara prathama jaIe. vara zabdane nirdeza hoya ke satta zabdane nirdeza heya? vAkayamAM ghara tatva ne nitya abhisaMbaMdha che. pahelAM nirdeza hoya ke uddeza heya ? ja uddeza karanAra ne tatta nirdeza karanAra. kahevuM zuM joIe. pahelAM tatta zabdathI kema kahe che ? vihiM kahevAne haka hato paNa tame kayAMthI kahyuM? kahe be pakSa. nirNaya vagaranA pahelethI AvelA che temAM keIne nirdhAra thatuM nathI mATe tava zabdathI kahevuM paDayuM. siddhasena malavAdI kahe che ke kevaLajJAna thayuM ke darzananI jarUra nathI, jinabhadragaNIjI pahele samaye jJAna, bIje samaye darzana, trIje samaye jJAna the samaye darzana. A bemAM kANa bhUle che te samajavAnI ke jANavAnI ApaNAmAM tAkAta nathI. ahIM zuM karavuM? be pakSa jANavAmAM AvelA hovAthI pahelAM tat zabdathI sAmAnya Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvArA pravacana zreNI, vibhAga che 193 nirdeza karyo. sAmAnya rIte bemAMthI te be pakSa jANyA che te bemAMthI keIka te tane nirdezanA rUpamAM na rAkhatAM uddezanA rUpamAM rAkha paDa. satya ane nizaMka ema be kema kahyA? Ama jJAnane aMge paraspara samartha AcAryone vivAda hoya, ApaNe vivAda na cAlatuM hoya tyAM tava kahevuM paDe che. pite samajI nathI zakato te mATe tatra zabdathI nirdeza kare che. A bemAM te sAcuM. devardhigaNI kSamAzramaNe lakhelA sUtrenA AdhAre matalavAdI siddhasenasUri ke jinabhadragaNi, keNa sAcA che te nakkI karI na zakAya. anirNayanA be pakSa pite jANelA che, tethI mAghama kahe che ke te je kaMI che. AgaLa cAlIe sacaeN kahI niHzaMka sudhI kema javuM paDayuM? bemAMthI ekane sAcA jaNAvavAnI jage para bane satyanI dizA tarapha hoya te te sAcuM kahevuM paDe. bemAMthI eka jage para paNa bAdha na daI zakIe. bannenA purAvA hetu yuktivALA heya. tema be pakSamAM satya mAnavAnI jaDa hAya, kAraNe haya, jUTha mAnI zakAya tevuM na hoya. yukitamAM bAdha na hoya, te vakhate virodha kahI zakIe paNa satya kene kahevuM ? te ja sAcuM. eke juTho lAgatuM nathI. zAstranAM vacano baMnene maLatA hoya tyAM jinezvarane bhaLAvavuM. vyAghAta TALavAnuM eka vaja rAkhyuM. ekane jUThANune purA na hoya tyAM bIjo upAya nathI. ema sAcuM mAnyuM pachI niHzaMka kahevAnI zI jarUra ? A be evA pakSo che ke jenI zaMkA dUra karI zakIe tevuM kaMI paNa nathI. zaMkA rahevAnI jarUra. bane tarapha satyatAnA purAvA hAya. asatya TharAvavAno purA na hoya te vakhata bIjA tarapha zaMkA rahe. ApaNe nirNaya karavAnI atyAre tAkAta nathI. satyatA mAnyA chatAM zaMkAne sthAna chatAM duniyAmAM zaMkA dUra na thAya tyAM sudhI satyatAnI pratIti na thAya. ahIM anumAnathI hetu draSTAMtathI je padArtho sAbita thayA hoya te ni:zaMka che. ahIM tameva sarce nisaMke A banne pakSamAM te ja pakSa sAce, temAM zaMkA paNa nahiM. je jinezvaroe nirUpaNa karyuM che. AthI zraddhAne vyAghAta thatuM hoya te vakhata bacAvane upAya che. jyAre AtmAne A prasaMga Ave tyAre A vacana kahevAnuM che. jyAM hetu daSTAMta zAstranAM vacana lAgatAM hoya tyAM hetu yuktinI mahenata na karavI tema nathI. je jaga para zAstranAM vacane hetu yukti Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 pravacana 154 muM dRSTAMta te banne bAju hAya ane zaMkA na jAya ane satyane niNaeNya na thAya te A hathiyAranA upayAga karavAnA che. AthI AjJAgrAhya kayA padArthoM mAnIe chIe ? ubhayaMtra hatuyukti heAya tevA padArthane AjJAgrAhya mAnIe chIe. AthI je AjJAgrAhya mAnIe chIe te ane bIjAe purANAmAM mAnave dhaH cikitsA e badhAne AjJAsiddha mAnavA ema kahe che temAM hetu yukti na lagADavA ne khIjA pramANu pazu lagADavA nahi, ane AjJAsiddha mAnavA, te jainazAsanamAM nathI. jyAM hetu udAThuraNu na hoya tyAM zraddhA. hetu udAharaNa heAya tyAM te dvArAe zraddhA. AthI jainazAsanamAM devane gurune dharmane temanAM vacanane parIkSAnI kaseATIe caDAvavAmAM AvyuM hoya tA zAsana jagatamAM ekaja je deva petAnA guru dharma zAstra mATe kaseTI khullI mUkatA hAya tA te ekaja che. parIztha mikSane ! brAhya macataM natu pauvAt / mArA meTApaNAne lIdhe mArAM vacana na pakaDA, pazu tenI kaseTI karIne mAnA, A vAta jainazAsanamAMja che, te dhama e paNa parIkSAe mAnavAnA, deva guru e paN parIkSA karI grahaNu karavAlAyaka. vagara parIkSAe eke grahaNa karavAnA nathI. tamA sakalAt jANatA haze temAM devane mATe kAvya racatAM hemacaMdrAcAya sUrIzvarajIe kahyuM che ke, pheijAro vidyughaMTanimaipaMcAnane eTale aDhAra doSa rUpI hAthInI ghaTAne bheTThI nAkhavAne mATe kesarI siMhu samAna te deva kahevAya. jainazAsanamAM devane vagara lakSaNe mAnavA nathI, gurune mATe paNa lakSaNa batAvatAM cogazAstramAM kahe che ke mahAgharA dhIrA, bhaikSyamAtropajIvina: / sAmAyikasthA dharmopadezakA guravA matAH // 1 // eTale mahAvratane dhAraNa karanAra bhikSAmAtrathI AjIvikA calAvanAra sAmAyikamAM rahelA dharmanA upadeza karanAra cAya te ja guru jANavA. Ama kahI gurune parIkSAnI kaseATI para caDhAvyA. e gAkuLanuM bALaka ahIM mAnI levAnuM nathI. eTaluM ja naRsi' paNa dharma parIkSAnI kaseATI para laI jaI mAnavAnA che. drutithI khacAvanAra sadgati ApanAra te dharma. zAstra paNu kaSa cheka tApathI vigerethI parIkSA karI mAnavAnAM che. kAraNa ? pahelAM kahyuM che ke mAnavAmAM pasa'DhagI rAkhavAmAM Ave te temAM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNI vibhAga che . 1lpa satyatAnI parIkSA karavAne haka tamAre rAkhavuM paDe. devane gurune dharmane ne zAstrane mAnavA ke nahiM e tamArI pasaMdagI upara che te jarUra parIkSA karaze. e upara tame kahe che ke mAnyA te deva nahIMtara patthara. mAnyatA karavA mATe tame savataMtra che. mAnyatA karavI ke na karavI te tamArI marajInI vAta che. te pachI mAnyatA karavAnA kAraNurUpa parIkSAnI kasoTI tamArI pAse rahevI joIe. ahIM deva guru dharma ne zAstrane mAnavAmAM parIkSA karavAno haka che paNa devanI parIkSA gurUnI parIkSA zAstranI parIkSA dharma dvArAe. deva kezu? dharmanA zikhare caDhelA, gurunI parIkSAmAM dharmanA mArge caDhelA, zAstranI parIkSAmAM dharma ja nirUpaNa kare. zAnI gurunI ane devanI traNenI parIkSA karavAne haka maLe paNa temAM kasoTI kaI? dharma, dharma eja kaTI. te dvArA ja mAnyatA. deva guru ane zAstranI parIkSA karI satya mAnI jUTha cheDI zake. have dharma cIja kevI rIte pArakhavI? vAta kharI kahI paNa tamane pUche ke senuM kaTIthI pArakhavuM paNa kaseTa ka raste pArakhavI? ke kALA dekhIe te badhA kaTInA patharA kahI devA ? kaTI pArakhavA mATe paNa sAdhana jarUra joIe. ema devAdikane pArakhavA mATe dharma kaseTI paNa dharma pArakhavA mATe zuM? dharma mATe AjJA kasoTI che ahIM eka vAta samaje. keI kaheze ke keIpaNa dharma mATe ema kahyuM che ke AjJAnI ArAdhanA dvArA je thAya te dharma, virAdhanA dvArA je thAya te adharma. dharma mATe AjJA kaseTI che. ahIM aDacaNa che. ahIM paraspara prazaMsA kare che "aho rUpe aho avani AjJAnI parIkSA dharmathI dharmanI parIkSA AjJA dvArAe, zAstranI parIkSA kaSa che tApathI, pAchI dharmanI parIkSA paNa zAstra dvArAe. mATe anyAzraya na Ave. eka chokarAne DelIyA gADI ApI, meTo thayo eTale gADI upADI cAlavA mAMDe, te gADI zA mATe ApI hatI? je vakhate zakti na hatI te vakhate calAvanAra gADI. zakti AvI tyAre upADanAra che, tema A kayA adhikAramAM kahyuM che te dhyAnamAM le. AjJAnI ArAdhanA eja dharma. bAdhA thAya te adharma. A budhanI jagapara. bALa, madhyama buddhi ane budha. dharma dvArAe AgamanI parIkSA karI. jyAM punya-pApano bArIka savAla nIkaLe tyAM AjJArAdhanA dharmA, virAdhanA te adharma. ahIM Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 pravacana 153 muM budha vakhate A dharma che. praveza vakhate jyAM bArIkI Avaze tyAM raste nathI. praveza vakhate dharmanI parIkSA AgamadvArA thAya nahiM, zArAnI anizcita dazA vakhate zAstranI parIkSA dharmakArAe. ane zAstramAM praveza vakhate dharma dvArA zAstranI parIkSA, ane budha paNuM thAya te vakhate dharmanI parIkSA zAstrakAroe. mATe dharma bindumAM haribhadrasUrijIe kahyuM che ke avasthAbhedathI koIpaNa prakAre A virodhI nathI paNa pravezanI vakhate kaSa che ane tApa dvArA zAstrane joze ane temAM kahelAM anuSThAna dvArAe guru ane devane jeze. paNa dhamanI parIkSA kathA dvArAe bIjAo e zAstra mAnavuM zAthI? Izvare kahyuM tethI, tyAM parIkSAne sthAna nathI. ahiM parIkSAne sthAna che, tethI guru ane devanI parIkSAne sthAna che. kaSa cheda ane tApa dvArA parIkSA thAya tene niyama zo ? AmAM zuddha cidAnaMda svarUpa sarvamatathI mAnI zakIe. te enI malInatA karanArA je heya tene niSedha, malInatA TALanAra je vidhAna heya tene dharma kahI zakIe. tethI saMvara nirjarA meLavI ApanAra, karmabaMdhane nAza tathA eAchAza karanAra je heya tene dharma zakIe. tethI karIne ja mAsI vyAkhyAnamAM pazu saMvara nijerAmaya sAmAyika kahyuM. bIjAnI mAphaka jainadharma parIkSA vagara vacana svIkAratA nathI. te mATe deva guru dharma ke zAstra AjJA grAhya nathI paNa cAre parIkSAthI grAhya che. AvI rIte mekSanA sAdhyamAM sAmAyika kevA svarUpe che te adhikAra agre vartamAna. pravacana 155 muM - zrAvaNa sudI 10 maMgaLavAra arundhati nyAya dvArA dharmanuM lakSaNa zAstrakAra mahArAjAe cAturmAsika kRtye jaNAvatAM sAmAyikane prathama sthAna kema ApyuM? te mATe jainazAsanamAM Izvara ke guru svataH ArAdhya cIja nathI tema kahyuM. IzvaranA nAme ArAdhanA zarU karavI evI sthiti jainazAsananI nathI. tema gurUnI paraMparAe Abe, amuka veSa dharyo eTale mAnI le e sthiti jenazAsanamAM nathI, dharmanI kasoTI upara je caDhe te deva ke gurune mAnavA janazAsanavALA taiyAra nathI AthI deva garanI parIkSA dharmakArAe, tethI ja deva devane vibhAga karI zakIe chIe. suguru kugurUne vibhAga karI zakIe chIe, nahIMtara sudeva kudeva Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe 17 kahevAne haka ja rahe nahi. AthI Izvara ke guru vataH mAnya nathI. Izvara zAthI mAnya? dharmanA dherI hevAthI. je mahAnizIthakAre jaNAvyuM che ke arihaMta heya ne strIne karaparza kare te amAre arihaMta nathI. arihaMtamAM A banatuM nathI. arihaMta mehanIyathI rahita hoya che. kevaLajJAnavALA hoya chatAM kahapanAthI jaNAve che ke A sthiti heya te amAre arihaMta nathI. je arihaMtane parIkSAnI kaseTI para na caDhAve te AvuM hoya te sudeva kudeva suguru kuguru vigere kahevAne haka nathI. AthI arihaMtanI gurunI mAnyatA dharmane AdhAre. tethI ja arihaMtanA namaskAramAM kayuM kAraNa batAvIe chIe. pite mArge cAlyA ane te ja mokSane upadeza jagatane karyo mATe arihaMtane namaskAra karIe chIe. dharmanI dalAlImAM arihaMtanuM moTApaNuM AvI jAya te dharmanuM keTaluM moTApaNuM hovuM joIe ? je vepAramAM dalAlImAM lAkho rUpIA Ape te te vepAra keTale meTo have joIe? phakta arihaMtane upadeza AtmAne dharma AtmAmAM utpanna kare, te dharamanI kiMmata keTalI hovI joIe? AthI arihaMtapaNAnI prApti enI mULa jaDa vazasthAnakanI ArAdhanA. arihaMta moTA zAthI? arihaMtapaNuM kyAre Ave ? bhAvathI uMcArasa paNuM kevaLajJAna pAme tyAre arihaMtapaNAnI sAcI prApti dhamanI Toce bese tyAre Take. dharmane AdhAre kevaLApaNuM apratipAti che. AthI arihaMtapaNAnI jaDa sthiti TakavuM e dharmane AbhArI che. A sthiti che to arihaMta mahArAja meTA zAthI? kevaLa dharmane dekhADe te apekSAe. khevAeluM naMga meLavuM hoya tyAre bIjA pAse dIvAsaLI dasa rUpIA ApIne laIe to, dIvAsaLInI kiMmata dasa rUpIA ApIe te hIrAnI kiMmata keTalI hovI joIe? tema taraNatAraNa mAnI arihaMtane sevIe te AtmAmAM rahelA guNenI kiMmata keTalI hovI joIe? jainazAsana pAmI pariNati na sudhAre, mAtra gharmAdiyA kare tethI zuM? sanIe dukAna mAMDI. eraNa lAvyuM. ejAra lAvya, tapAvavA lAgya, senuM kyAM che? te kahe koNa jANe. senAnuM bhAna na hoya te Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 pravacana 155 muM dukAna mAMDe. hathiyAra lAve tenI zI dazA ? tema deva guru sAmika e badhI dukAna bhaThThI hathiyAra jevA che, paNa AtmAnI sthiti eja seAnuM che. seAnuM dukAnanI bhaThThInI kiMmata ghaTADIne de, paNa seAnA vagara bhaThThI ejArane pakaDe tenuM zuM thAya ? khuda gurunI devanI sevA dharmAMnI kriyA te senInI dukAna, bhaTTI, ejAya che. A vastuo nakAmI che tema nathI kahetA. A vagara seAnuM ceAkakhu thavAnuM nathI. AnI jarUra tA che ja te pachI enuM senuM cAkakhuM thavAnuM kayAre ? a Mdara kulaDImAM enuM nAMkhavuM bhUlI jAya te tenI vale zI ? tema ApaNe A upAzraya maMdire AdhA muhapatti vagere badhI cIjo senInA ejAra che, bhaThThI tarIke che. tenI aMdara seAnuM kayuM che? AtmAnI melI pariNitane sudhAravI te senuM che. te zeAdhavuM nahiM te zuM karyu? keI varasA sudhI dharama karIe ane dharmAMnI pariNati AtmAmAM na Ave, aDhAra pAsthAnakanA Dara AtmAmAM na Ave te zuM karyu? karyuM. e nakAmuM kahetA nathI. luhArane ghera dhamaNumAM ese te karatAM seAnIne ghera beThelA keAi vakhata seAnuM pAmaze. ahIM kahevAnu e che ke-ahIM jainazAsana pAmI pariNati sudhAre nahi ApaNe bhaThThImAM zuM karI rahyA chIe te vicAryuM...? seAnI setu nIkaLe pachI seAnuM ATaluM cAkabhu karavuM khAkI che te vicAre che. ApaNe setu' nAkhIe pazu sAthe pIttaLa trAMbu jasata eTaluM badhuM nAkhIe ke seAnuM kyAMye dabAI jAya. ApaNe krodhanA kaTakA mAnanA marhuta leAbhamAM levAI jaIe te e bhaThThImAM caDhayA ke nathI caDhayA ? jo caDhayA te zuddhi thaI ke azuddhi ? A bhaThThImAM kaI sthitinuM senru nAkhu chuM ? keTale mela kapAye che ? sAmAyikAdika mela kApavA mATe che teA mela kAce ke nahi te tapAse. mela kapAya te ja dharmonI sthiti. tame te durgati nivAraNa karanAra ne sadgati ApanAra dharma kahyo te ne have AtmAnI nirmaLatAne dhama kaheA che|. dutimAM paDatA evA jIvane macAve te dhama. zubhasthAne dhAraNa kare te dhama, te mATe kahyuM che ke-je je a Mze 2 nirupAdhikapaNuM te te jANeA re dharma' jema jema upAdhinA ghaTADo tema tema dharma, e paNa kahIe chIe teA kharu. lakSaNa dharmanuM kayuM ? dhama karyuM ? mahAnubhAva ! vAstavika dharma tA e che ke je je ze nirUpAdhikapaNuM thAya te pelA dha. te zuM du`ti nivAraNu karanAra ne sadgati prApta karAvanAra dhama nahiM Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga 2 arundhati nyAye nirupAkapaNadhiAnuM lakSa rAkhavAnuM arughati nyAya 9. uttara dhruvanA tArAne batAve che tyAre arundhatine tAro batAve, pachI kahe ke tenAthI deDha hAtha cheTe che. agAsImAM laI jaI AMgaLInA cheDe batAve pachI tenI sAmuM jove. te vacamAM AMgaLI zuM kAma batAvIe chIe? AMgaLInA cheDA uparathI pachI hAthI upara draSTi jAya, tatva kayAM hatuM? hAthIo dekhADavAmAM paNa ekadama hAthI upara draSTi na jAya, paNa AMgaLInA cheDA upara draSTi naMkhAvI pachI hAthIne batAvyA. tema A jIva upAdhine ajagara ene ekadama nirupAdhikapaNuM batAvavuM te pahADa para caDhelAne hAthI je muzkela che, tema tevAne AvI gati hoya te sAruM ne ? AvI gati heya te te kharAba ne? mATe tevAne sadgatinuM sArApaNuM ne durgatinuM kharAbapaNuM ema batAvAya te sAruM lAge. tene AtmAnA guNe Ama nirmaLa karavA e kahevuM te bheMsa AgaLa bhAgavata jevuM thAya. tethI tevAne samajaNa pADavA A pramANe dharmanuM lakSaNa jaNAvyuM che. kAraNa ke A upAdhine ajagara anAdikALathI thaele che tene ekadama pAdhika ne nirupAdhikAnuM samajAvavuM muzkela paDe. bheMsa AgaLa bhAgavata vAMce tethI bheMsa kazuM na samaje. jema te AkhuM bhAgavata vAMcIe te kartAne paNa uttara na maLe. tema A jIva anAdikALathI AhArAdikane ajagara banele hevAthI tene niru pAdhika tathA saMpAdhika dazAne khyAla Ave nahiM, tema ahIM durgatine nivAraNa kare ne sadgatine samarpaNa kare te dharma. A lakSaNa AMgaLInA Terave lAvavA tarIke batAvyuM che AthI avaLe phasAvIe chIe tema nathI. e dvArA ja hAthI dekhavAne che. jeo pigalika sukhamAM lIna rahyA che paugalika duHkhathI DarI rahyA che temane pahela vaheluM durgati sadgati dvArAe dharma kahevo paDe paNa AMgaLInuM TeravuM ja dekhyA kare che hAthI jevA pAme. Terave ja draSTi rAkhI mUke te hAthIne jevA pAme nahiM, tema arundhati tArA uparathI draSTi khaseDe nahi te uttara dhruvanA tArAne dekhI zake nahiM. tema sadgati prApta karanAra evI mati pakaDI rAkhI AgaLa cAle nahiM te dharmanuM kharuM lakSaNa prApta karI zake nahiM. nirupAdhikapaNAnI daSTimAM jAya nahiM te ekale arabdhatine tAre ja joyA kare che. Tero ja joyA kare che. tema sadagati durgati ja joyA kare te svarUpane pAme nahiM. durgatinuM nivAraNa ne sadgatinI Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 pravacana 155 muM prApti e kayuM phaLa ? paudgalika ke Atmika phaLa ? du.tinuM nivAraNa e paNa paulika phaLa gaNavuM ke nahi ? UMDANathI vicAra karIe te banne paudgalika phaLa che. te uttama muninI dazA kaI laIe chIe ? mANe mave A satra, nivRdde muninnattama : / uttama muninI bhAvanA cAhe mAkSa hA ke saMsAra hA e emAM gRhArahita hoya. A pruvDA uttama laIe te sadgatinI prApti ane druti nivAraNu khannenI IcchA na hAvI joie. zArIrika vAcika ne mAnasika sukhA e sadgatimAM che mATe e paulika che, te paulika apekSAe dharmane kema eLakhAnce ? AvI rIte dharmanI eLakhANa pravRtti sAbita karavAmAM A hathiyAra dvIdhuM tA hathiyAra paudgalika kharuM ke nahi ? AtmIya hathiyAra te nirupAdhikapaNuM, dugaCtinuM nivAraNa agara sadgatinI prApti ane paudgalika che. kadAca sadgatithI mAkSa le te teNe dhyAna rAkhavAnuM ke dutithI pratipakSapaNe rahelI sadgati levAya che. deva-manuSya gatine satinA vyavahAra rAkhelA che. dharma dvArAe thaele puNyama dha e te devatirUpa satine ja ApI zake. puNyabaMdha e ekSarUpe sadgatine ApI zakatA nathI. trIjI vAta e ke zubhasthAnamAM dhAraNuM, jyAM sudhI dharmanI zakti haiAya tyAM sudhI zubha sthAnanuM dhAraNapaNuM che te devatAnI sthitimAM jANavuM. sadRgatie paugalika gatinuM arthAta dutinuM nivAraNu paudgalika paNa AMgaLI upara najara lai javAnI jarUra che. tA zAstrakArane doSa lAgyA ke nahi ? satirUpa paudgalika phaLa batAvyuM tethI pazu phaLa batAvavuM ane uddeza karavA e e vastu judI che. phaLa kahevAmAM kAi jAtanI aDacaNa nahi. ghAsa mATe anAja vAve. ema kahevAmAM aDacaNa che. tema durgati dharma karavAthI rAkAze, sadgati dharma karavAthI maLaze e kahevAmAM vAMdhA nathI. eTalA mATe lakSa kayuM ? nirupAdhikapaNuM e lakSya. AtmAnA zuzune khedAnamednAna karanArA ghAtikamAM tenI jeTalI ochAza teTale dharma. A mukhya svarUpa uttaradhruva tarIke kaheA ke hAthI tarIke kahe| te laya; te pachI navakAra gaNuA. sAmAyika kaza, paDikamaNuM karA, pauSadha kare, cAhe snAtra bhaNAve temAM lakSya bhUlI jAva tA hai!kA yaMtramAM bhAMgI gaelI seAya hAya te sTImaranI deDAdoDI keTalI phAyado karaze ? ApaNe paNa nirupASikapaNArUpI seAya bhAMgI gaI tA paNa phezaranI Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI, vibhAga ceAthe 201 doDAdeDa che. mATe dharmanI sthiti nirupAdhikapaNAmAM paNa senIe senu ane Itara dhAtu prathama samajavA oie e samajyA pahelAM senInI dukAna kADhe te zuM thAya ? ahIM AtmAnuM svarUpa kayuM e haju samajAyuM nathI, mATe e samajavA mATe pahelA nabare sAmAyika jarUrI. AtmAnA svarUpa meLavavAnA rastA meLavI Ape che. te vizeSathI e sAmAyika kevA prakAranu che te adhikAra agre va mAna. pravacana 156 mu zrAvaNa sudI 11 ne mudhavAra meAkSanI musApharImAM devalAka maLI jAya te visAmA samAna che. zAstrakAra mahArAjAe cAturmAsika kRtyenA upadeza karatAM sAmAyikAde natra kAryo khatAvyAM, temAM pahelAM sAmAyikane sthAna krama ApyuM? gaNatarI karatAM ekathI kramathI ekase sudhI javAya che. pahelI ceApaDIthI sAtamI cepaDI sudhI javAya che. jo sAmAyika ekaDA tarIke na hAya pahelI cApaDI tarIke na heAya te tenA pahele upadeza vyartha che. tA ke sAmayika uMcA dheraNa tarIke agara ekase tarIke che. paNa AgaLa je lAina levI hAya tene anukULa ja zikSaNu apAya che, gujarAtanA vyavahAra hoya te pahele gujarAtI kakko zIkhIe chIe. bhajIAvavA pahelAM lAIna dhyAna bahAra na heAvI joIe. ema ahIM badhA kRtyA sAmAyikanI lAinamAM karavAnA che. te muddAe devapUjA brahmacaya dAna tapa che, te mukhya muddo tyAM che. jema khuda mahAvIra mahArAja mATe sAMbhaLIe chIe. ekaDAthI kakkAthI bhaNyA nathI te temane abhaNa mAnavA temane pUrvabhavanuM jJAna hAvAthI temane ekaDethI ke kakkethI bhaNavAnI jarUra na hatI. evAne bhaNAvanAranI vidhi karAvanAra mAbApa atyaMta mehuvALA gaNAyA. atyaMta mehavALA arthAt bhavAMtarIya jJAna haiAya tevAne ekaDe ekathI ke pahelI cApaDIthI bhaNavAnA upadeza devA te mUkha paNuM che. tema ahIM jemane bhavAMtaranuM kanuM halakApaNuM hAvAthI pahelA bhavamAM sAdhupaNuM lIdhuM hoya tenI pratijJA tyAM pUrI thai, tethI pratijJArUpI cAritra khIje bhava sAthe AvI zake nahiM. A bhavanuM ke parabhavanuM jJAna ke ubhayabhavanuM jJAna darzana heAya paNa cAritra e kevaLa A bhavanuMja hAya, ubhayabhavanuM hoI zake nahiM tethI mahAvIra mahArAjane jJAna pahelA bhavana Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 pravacana 156 muM hoya temAM Azcarya nathI. temane ekaDe ke pahelI bhaNAvavAnuM kahe te mugdhatA che. cAritra bhavAMtaramAM sAthe AvatuM nathI. pahelA bhavanuM cAritra AvyuM che ema kahI zakAya nahi, mATe cAritra te ekaDAthI kakkAthI zarU karavuM joIe. bhaNavAmAM kakko zarU na thAya. te jJAna pahele bhAvathI Ave che, paNa cAritra pahelA bhavathI AvanArI cIja nathI. te navesarathI AvavAvALI cIjane prAraMbha ekaDAthI zarU thavuM joIe. vAta kharI paNa je cAritra bIje bhava nathI AvatuM ene artha eTale ja ke pratijJArUpa cAritra nathI AvatuM. dezavirati sarvaviratinI pratijJA yAjajIva sudhInI hoya che. te cAritra bIjA bhave na Ave te svAbhAvika che. tIrthakarane cAritrane aMge pratijJA karavI paDe che. pahelA bhavanuM cAritra AvatuM nathI. jAvajIvanI pratijJA hatI te tyAM pUrI thaelI che. ethI navesarathI pratijJA karavI paDe che. jIva hoya tyAM sudhI nahiM, jIva na hoya tyAM sudhI. pratijJAmAM yAvat jIva bele che. zAstrakAroe jAvajachavAe "jAvaniyama" "jAvasAhe kahyuM tema ahIM jAjajIvAe rAkhyuM che. jAvajIvuM choDI daIne jAvajIvAe kahyuM temAM muddo kaye? trIjI vibhakita kema karI? te ke ahIM bhAva jIvanavALe jIva levuM nathI, paNa dravyaprANarUpa je jIva che tenI maryAdA levI che. chavadravyane aMge saMbaMdha nahIM. jyAM sudhI dravyajIvana che. tyAM sudhI eTale je bhAvamAM rahyo che. je nAma che te saMjJA pravarte tyAM sudhIne mATe che. mAtra bhavanA jIvana pUratuM. bhavane aMge karAtuM dravyajIvana pUratuM cAritra aMgIkAra karyuM te jIvana pUruM thavAthI A pratijJA TakatI nathI. e na TakavAne lIdhe khuda tIrthakara bhagavAnane paNa phera pratijJA levI paDe che. AthI nakkI thaI cUkayuM ke pratijJArUpI cAritra bIje bhave AvanAruM hotuM nathI, tyAre cAritra Ibhaviya eTale A bhAva saMbaMdhInuM che, paNa parabhavanuM nahi. A bhava ne parabhava ema ubhayabhavanuM nahiM. vAste e vAta nakkI sAthe AvatuM nathI. jJAnadarzana pahelA bhavanA sAthe Ave che. jJAnadarzananI sthiti 66 sAgaropama adhika mAnatA nathI. pUrva keTithI vadhAre AyuSya1Le cAritra pAmate nathI. cAritra te te bhavanuM ja hoya che. ehabhavika maya bhavika jJAnadarzana TakI zake che, paNa cAritra te kevaLa aihabhAvika . ubhayabhavika heya nahiM. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNa, vibhAga 2 203 cAritraprAptino vividha kama have te ekaDe ekathI zIkhavavuM joIe. pahelA bhavanuM cAritra ahIM AvI zakatuM nathI, mATe pahelethI zarUAta karavI joIe. pahelAM avirati, pachI dezavirati pachI sarvavirati anukrame AvavI joIe kema? temAM prathama aNuvrata pachI bIjuM trIjuM ema AvavuM joIe ne? bhagavAnanA keIka zrAvake bAra vrata sAthe pAmyA che te te ekaDe kakko na kahevAya? pahelA vratamAM tArA hisAbe eka karaNa ne eka joga joIe. zrAvaka cha keTie paccakkhANa kare che, te paNa na hovAM joIe. pahelAM eka koTinAM pachI be keTinAM ema AgaLa vadhe. ema rAkhe. mATe sAmAyikane na pATha kalapI nAkhe ekavi ekaviheNa na karemi pachI ekavituM duviheNuM mAM Ave. ema ekaDAthI bhaNavuM joIe. te AvaDe te paNa ekaDo ghUMTa ke na AvaDe te ekaDo ghUMTa emAMthI ka niyama le che? jJAnadarzana pahelA bhavathI Ave che pachI sAmAyika prApta thAya che. pahelA bhavanuM jJAnadarzana AvatuM hovAthI emAM anukramanI jarUra nathI paNa cAritra pahelA bhavanuM sAthe nathI AvatuM te zAstranuM vacana tAre mAnya che tema bIjA vacane mAnya che ke nahi? juvaM ja tamanna deza-sarvaviratinI sAthe paNa samyakRtva prApta thAya che. ane tethI samyakRtvane aMge cAritramArgathAne vicAra karIe te pratipannamAna heya ke pratipanna paNa hoya. samyakatva sAthe ja cAritra na AvI jatuM hoya te, cAritra letA hoya te vakhate paNa samyakatva pAme che. zAstrakAroe yugapat pratipatti jaNAvI che. samyakatva ane cAritranI yugapat pratipatti jaNAvI che te ekaDAne kakkAne niyama rahyo nahiM. cAritranI sAthe paNa samyakatvanI pratipati heya. A na mAnIe te tIrthaMkaranA badhA gaNadharane pahelAthI samyakatva dezavirativALA mAnavA paDaze. svabhAva nahiM. svabhAva hoya te samyapha vagara cAritra banatuM nathI. tema ahIM svabhAvaja eve che te tIrthaMkara mahArAjA svabhAva palaTata nahIM. pahelAM samyakatva pachI dezavirati ne pachI sarvavirati anukrame Avate. badhA dvAdazatratadhArI zrAvakenuM zuM thavAnuM? A te vidhinuM nirUpaNa che. cAritranI sAthe yugapat samyakatvanI utpatti heya. athavA pahelAM paNa samyavanI utpatti hAya have zAstranI vAta karyA pachI yuktimAM AvIe. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 pravacana 156 muM kSAyopathamika cAritra pharI alpa nimittamAM maLI jAya je kSayapazama te kevI cIja che te samaje, pANImAM sevAla AvI hoya te upara vAyarAthI phATa paDI, pAchA vAyaro Ama Avye. tethI phATa maLI gaI lAge. paNa bIjI vakhata pavana Ave te tyAMja phATa paDe badhe sevAla lAge paNa vAyare A bAjane vAya tyAM sevAla pahelAMnI phATe ya phATa paDe. tema je A jIvane kSayopazama thayela hoya te bhAva pUre thavAne lIdhe maTI jAya, paNa bIjA bhavamAM jyAM vega maLe ke te vakhate eTalI phATa taiyAra. bIjI vakhata pavana A bAjune Ave te AkhI phATa taiyAra, tema pratijJArUpI cAritra te bhavanuM che paNa te vakhate karele kSaye pazama tethI bIjA bhava mAM tatkALa cAritra pAmI jAya che. kSapazama eka vakhata baMdha paDI jAya te bIjI vakhata alpa nimittamAM cAritra mAnavuM paDe. nahitara melanA bhAva sivAyanuM cAritra nakAmuM gaNAya. jaMbUravAmIe kALa karyo tyArathI mAMDI du5sasUri sudhI je cAritra pALavAmAM Ave te cAritra pALavAmAM phaLa zuM? te ke vadhAremAM vadhAre devaleka maLe te cAritra pALanA devalekanI IchAe le che? cAritrathI mokSa maLatuM nathI te devaloka mAna? mokSamArgamAM devaleka visAmA samAna che zAstrakAra devakane musApharane visAme gaNAve che. jyAM jAge eTale AgaLanI musApharI zarU thAya. tema mekSamArge prayANa karanArAone devaka e visAme che. e prayANa sAbita na hoya te devane bhava visAme gaNAya nahiM, eTale te kApe te have A che kApavAne che. eTale ja bAkI rahyo, devaleka visAmA jevI sthitimAM gaNAya nahiM. paNa mekSamArganA prayANavALAne devale visAmA tarIke che, sevAlamAM rahelI phATa maLelI lAge paNa aMdara phaTa rahelI che. vAyara maLe te tarata phATe che, tema cAritramohanIya kSapazama thaye hoya te ja ahIM aviratipaNuM lAge paNa nimitta maLatAMnI sAthe te alapa nimitamAM tarata taiyAra thAya. devakamAM samakitI devatAne baLApa - devalokanI prApti visAmA tulya gaNelI hovAthI mAnavuM paDe ke saMrakAra jabarajasta rahe che nahitara mokSakALa sivAyamAM cAritra nakAmuM thaI jAya. A te haja devaleka smaraNamAM tyAM jAgatI nyAta che, avirati Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgAme ddhAraka pravacana zreNI, vibhAga che 205 paNuM che paNa ta jAgatI che, samyagadaSTi devatA sAdhupaNAmAMthI devalekamAM gayA te pazcAttApa kare che. zrAvaka devalekamAM game te pazcAttApa kare che ke ke je hate. mehamAM muMjhAye ne sarvavirati grahaNa karI zakaze nahiM. e zrAvakane devatA vicAre che. je pazcAttApa thAya te kevI lAgaNI hovI joIe. AsaktimAM virAgya na thayAne pazcAttApa, rAMDacA pachI DahApaNa kAma nahiM Ave paNa dhaNa para rAga hato eTaluM ja jaNAvAze. tema ahIM ghera jaIe pauSadha na karyo hoya te aMge dharmakArya na thayuM te aMge ahIM pazcAttApa keTaluM che ? devatA avirati che tene na thayAne ATale pazcAttApa che. ApaNe te jago para kaMI nathI. ahIM na karavAmAM mAre ghera beTa che te pazcAttApa nathI te tyAM jaIne kaI dhAraNa karavAnA ? ahIM manuSyanI sthiti pAyakhAnA jevI che. tyAM devatAI rithati vakhate divya cakSavALA kayAMthI banavAnA phalANA devatA thayA haze, AvyA nahIM. kaI punyanA bhoge devaloka maLI jAya paNa divya cakSu kayAMthI lAvavI? bajAramAM bAra eka vAgyA hoya gharAka na haiya te vakhate sAmAyika karyuM hatuM te kevI nirjarA thatuM. ahIM je vicAra nathI Avato. ahIM mAthuM phADI zIro khAvAno che. mAla meLave te paNa mAthuM pheDIne, rakSaNa karo te paNa mAthuM phADIne, te ja vakhate maphatIya mAla maLe, eka aMtarmuhUrtamAM batrIsa lAkha vimAne maLe. jene sthAne beThA jyAM rakSA karavI hoya tyAM thAya. vIranA zaraNamAM upadravanI zAMti camare sudharma sabhAmAM laDavA mATe gaye. InDe beThA beThA vaja cheDyuM. te rakSaNa karavA uThavuM paNa paDatuM nathI. maLelA mAlanI rakSA. enuM punya evuM jabarajasta ke hathiyAre deDI rakSaNa kare. doDha rAja sudhI vaja pAchaLa AvyuM. asaMkhyAta keDIkeDa jana sudhI hathiyAra ekaluM cAlyuM jAya. sIdhuM nahiM ADA avaLuM cakara pharatuM thAya. zatru phare tema phare. camarendra mahAvIra mahArAja pAse gaye. te tenI pAchaLa ja AvyuM. A uparathI vicAra karajo ke ujAgara karI tamAre rakSaNa karavuM che. hajAre prapaMca karI mAlanuM rakSaNa karavuM che. tyAM eka tiraskAra karanArane paNa hathiyAra zikSA karI zake che. indra mahAvIranA zaraNe Avyo tethI AvyuM che. camake karavAmAM kAMI bAkI rAkhI? traNa lAkha chatrIsa hajAra devatAne ekI sAthe hAMkI kADhayA. AtmarakSaka devatAne harAvyA. trAsa pamADI dIdhA. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 pravacana 156 muM peAtAnA AtmarakSakA eTale peAtAnI bhujA tene trAsa pamADI tenI vaizvikA upara paga mUkayA. sAmAnya rAjAnA siMhAsana upara paga mUke te kha caDhI jAya te IndranI vedikA upara paga mUke te vakhate indrane zuM thavAmAM bAkI rahe? saudhama indrane tiraskAranAM vacanA kahe che. jene asa khyAta devatAe khamAkhamA karanArA, adhadakSiNu lekamAM dRSTi vyApelI che, apa mAnanAM vacanA kahI jAya, ekAMtamAM nahiM. jyAM hajArA sAmAnika devatAe che, indrANIe che, trAyazriMza devatA che. bharasabhAmAM tu tAM karelI che. te vakhate tenI chAtI kevI khaLI hAvI joIe ? traNa lAkha chatrIsa hujAra subhaTane trAsa paheAMcADayA. badhI sattAnI samakSa tuM tAM karI dIdhA. jyAM camarendra sarakhA adhamamAM adhama mAvI sthitivALAe tuM tAM karI hoya te vakhate tenuM kALajuM kaI sthitimAM hAvuM jeIe ? vajra mUkavAnAM kAraNa tapAse. temAM mAlama paDayuM ke vInuM zaraNa lai Avye che ke badhuM Dha'DugAra trAsa apamAna badhI vAta uDI gaI zAmAM eka mahAvIranA vacanathI, zaraNu laI AvyA che, temAM bhagavAne kazuM kahyuM ja nathI. gunA karanAra zaraNa le che. AvI kaphADI sthitine kevI rIte gaLI zakayo haze ? sakita sahelu nathI. samakita saheluM nathI. mahArAja te kahe. kahe ke A vacana mithyAtvI che. gunegAre mAtra zaraNu kahyuM che. mahAvIra mahArAje kahyu nathI. gunegAra zaraNu kare tenI upara ATalI kaphoDI sthitimAM sahuna kare che. dezI sTeTamAM koI koIne laDAi thAya. hada sthiti Ave. mahArANAnI mANu che. pachI kAMI kare te prANAMta sajA thAya che, jene murabbI mAnyA tenI ANu pALavI paDe che. saMghanI ANu devA taiyAra, pazu mAnavA keTalA taiyAra che? tamAre sa MdhanI ANunI kiMmata nathI, nahiMtara saMdhanI ANu mAnavA keTalA taiyAra che ? saghane thApanArAsadhanA dAdA tenI ANu, are saghamAM agragaNya sAdhu, e te mahArAja kISA kare zuM joine A melAya che, zaktivALA nathI. kAyara chuM ema kahI zakAya. vagara kahye amala zI rIte karyo haze ? mahAvIre camarendrane cheDavAnuM kahyuM nathI. vicAro, A jagA para eka mahAvIra nAmathI aMdara keTalI ThaMDaka hAvI joIe. jemAM traNu lAkha chatrosa hajAranA tiraskAra ThaMDA thayA. doDace. indranI bhaktinI sthitinA vicAra karajo. kaI sthitinI bhakti, nahiMtara vajra maLyuM. maradonA kAmAe ke thaI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamAddhAraka pravacana zreNI vibhAga ceAthe| te nivArI lauM, kevI sthitie nIkaLavAnuM thayuM haze. A sajA gunegArane nathI, mahAvIrane mAravAnuM camarendrane paNa carendra mAra khAya te mAra khAtA nathI paNa mahAvIra mAra khAya che. mahAvIra mahArAjane levA devA nathI, e te gunhegArane ja sajA karavAnuM che. paNu lAgaNInI kameTI ce. gunegArane bacAvavA indra jAte kema nIkaLyA haze ? 207 IndranA kroSa kema zamyA haze ? tarata vajra pAchaLa nIkalcA, devAMganAne indrANIone sabhAne laikapAlene kayAM cheDayAM ? e bIjAne hukama karata paNa e AzAtanA mArA dvArA thatI hAvAthI mAre pAte bacAva karavA joie. sAmAnikA che. sthiti prabhAva sukha prabhA vigeremAM sAmAnika samAna che, chatAM temane era nathI. mahApuruSanA gunA karanAra thau tA tethI nivavuM te mAruM kAma che. ahIM indranA mAna maratabe haze ke nahi ? Indra nIkaLyA haze te vakhata sabhA sAmAnike zuM vicAratA haze ? indra je khacAvavA jAya temAM jarUra kAraNa che, te tema samajatA hatA. asaMkhyAta dvIpa samudro eLagI nIce Avye. ahIM bacAva para tattva na hatu. AzAtanA TALavA upara tattva hatuM. phakta mahAvIra mahArAjathI cAra AMgaLa cheTu' vajra hatu tyAM jhaDapyuM. saudharmanI A sthiti vicArI le. manamAM kalpanA te karI lye. pApanA kAryamAM uMcA caDavA mATe taiyAra chIe paNa dharmanA kAryoMmAM uMcA AvI javuM e vicAra nathI. jUThI kalpanAmAM te vicArI thai. AvI sthitie AvA gunegAra sabhA vacce vagara levA devAe AvA upadrava karyAM te pazu nahiM. deva dAnavanuM nitya vere gaNAya. vicAro ! ane te nitya vere khulluM paDayu te jagA para mahAvIra zabda ADA Ave te kevI dazA hAvI joie. vALavA mATe tanatADa mahenata thAya che. DeALAelI sabhA vakhate indrane sabhAmAMthI bahAra nIkaLavuM, khaLavA jAge te vakhate rAjA bahAra nIkaLe te keTalA jokhame nIkaLyA haze ? badhA devatA, sAmAnikA, lekapAlAthI keTalI bedarakArI rAkhavI paDI haze ? A deva leAkA! sAmAnike AkhI sabhA jahAnamamAM jAya paNa mahAvIranI AzAtanA TaLavI joie A mAnyatA na hoya te indra mahAra nIkaLe kharA? devAno pazcAttApa devatApaNAmAM gayA chatAM je pAyakhAnAnA pAgala paulika sukhanA rAgI nahI' hAya tene devatAI sthiti maLI DAya te vakhate A pazcAttApa Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 pravacana 156 muM sAgaropama sudhI rAkhe che. ka? AraMbhArika cheDayA nahiM, Atma kalyANane khare vakhata upagamAM lIdhe nahiM A pazcAttApa devakamAM che. A rAMDayA pachInuM DahApaNa che. ApaNe lAyaka sthiti vakhate ene aMge utkarSa nathI, te tyAM e vicAra kyAMthI AvavAnA ? ahIM kAnapheDa lAge te tyAM zuM lAgavAnuM? samyakatva kaI cIja che te vicAro. samakita e lasaNanI kaLI nathI. jyAM AtmarakSakane trAsa pamADIne je bdha upajAvyuM che, tevAne mahAvIra pAse Avye jANI telamAM mAkha DabI. pANImAM Dube te pAMkha paNa phaphaDAve tema je kedhane aMkara na rahe tyAM gunegArane kahe che ke mahAvIra mahArAjanA zaraNathI ja choDayo che. cAritranI ArAdhanA bhavAMtaramAM cAritranI sulabhatA kare che kAmaganI Asakti devalekamAM vizeSa hevAthI te bhavapAyakhAnA rUpe gaNya che. te jyAM devalokamAM gayA chatAM pAyakhAnAnA pAgalapaNAne pazcAttApa thAya che ne ahIM pAyakhAnAmAM ramatAne pazcAttApa nathI. A sthiti saMskAra na hoya te kema bane? eka vakhata nigodamAM utarI jAya to ardha pudagala parAvate jarUra cAritra pAme. kahe, kAMI saMskAra jevI cIja, e Take che, Take che ne Take che ja, saMskAra jevI cIja hatI hAvAthI cAritranI ArAdhanA karI hoya tene bhavAMtaramAM cAritra sugama gADyuM. eka bhavanuM cAritra bIjA bhavamAM cAritraprAptimAM madadagAra jarUra thAya che. jeNe pahele bhave tIvra ArAdhanA karI hoya tene ahIM ekadama ArAdhanA thAya. mATe sAmAyika mukhya uddeza tarIke saMskA2dvArAe saMbhavita hovAthI anaMtA jIve dezavirati pAmyA vagara mekSe gayA che. yugapata samyakatva sAthe dezavirati sarvavirati hoya che tethI cekasa nakkI thAya ke sAmAyika samyakatva sAthe pahelavaheluM Ave temAM vAMdho nathI, paNa udeza te have joIe. zakti na hoya te aMgIkAra karavAthI cAle paNa udeza te sAmAyikane have joIe. jene sAmAyikano uddeza sarva kriyAmAM na hoya tene samyakatva nathI. samyakatva tene ja che ke je je thavA ziyAmAM sAmAyikane uddeza hoya, te sAmAyikanuM svarUpa-hetu-kArya samajaze te sAmAyikane uddeza samyakatva che te mAluma paDaze. te kevI rIte samajAvaze tenuM svarUpa agre vartamAna. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI anuyogavRddhebhyo namaH zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame pravacana-pa.pU. Agama dvArakazrIAna-dasAgarasUrIzvarajI mahArAja avataraNakAra-A. zrI hemasAgara sUri mahArAja sthaLa-zeTha nemubhAInI vADI, gopIpurA, surata. samaya--vi. saM. 1989, zrAvaNusudi 13, gurUvAra pravacana 157 muM "mAdhiyA 2, sSara 2, sufna rU, henarjana che, jAtra 1, fpanAni 6, kAdiyA 7, phAra 8, tapuravAra 1, maLyAcatumAMagmAni zA" zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM jaNAvI gayA ke saMsAramAM tithI bacAvanAra ane sagatimAM samarpaNa karanAra hoya to mAtra eka dharma ja che. A jana siddhAMta hovAthI jaine devane gurune dharmavALA tarIke mAne che. tethI ja kudeva ane sudeva, suguru ane kuguru evA be vibhAga karI zake che. je devane ke gurane dharmanI jarUra na hatuM te evA vibhAga karavA paDatAM nahiM. AthI jaina zAstromAM sudeva-kudeva sugurU ane kugurUnA lakSaNane aMge vivecana karavuM paDayuM che. je lakSaNa bIjA matamAM dekhAze nahi. zIvamAM viSNumAM kayA devanA lakSaNa che te mATe deva mAnIe chIe te vicAratuM nathI. mukhya e kAraNa che ke dharma dvArA deva gurUne mAnavA nathI. devane eka vyakita tarIke mAnI levA che. amuka lakSaNathI amuka guNe hevAthI parIkSA karI mAnIe chIe e sthiti rahI nathI. emaNe Izvarane aMge kIMmata karI che. dharmane aMge IzvaranI kIMmata karI nathI. ahIM kuLa Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI jAta-sthAna paratve deva ke gurUnI mAnyatA rAkhavAmAM AvI nathI. deva ane gurunI mAnyatA dharma upara ja AdhAra rAkhe che. tethI jaina zAsanamAM deva mAnatA cAhe je kuLa gotra gAma ke vaMza hoya te paNa vItarAga sarvajJa heve joIe, je dharma pragaTa karanAra na hoya tene deva tarIke mAnavA taiyAra nathI. vItarAga ane sarvajJapaNuM je dharmanuM phaLa ane dharmane jaNAvanAra mahApurUSe tene deva tarIke mAnI zakIe. AthI devane vyakita tarIke mAnatA nathI. gurUne aMge kuLa jAti AdivALa rAkhe nathI, mahAvate dhAraNa karanArane bhIkSA jeTalI ja dunIyAnI darakAra hoya, sAmAyaka cAritramAM rahelA ane jIvane mAtra dharmopadeza ja karanAra evA cAhe je kuLa gotra gAmamAM janmyA hoya ane AvA thayA heya tene gurU mAnavA taiyAra chIe. AthI devanI gurUnI sAcI mAnyatA kayAre gaNIe chIe? dharma dvArAe. je AtmAne dharmamAM joDe te tIrthakarane gurUne sAce ArAdhaka. AthI zAstranA vacanane khulAse thaze. ratnamadira baMdhAvanAra karatAM saMyamanuM phaLa aneka guNa vadhI jAya. je manuSya senAnuM maMdIra kare. jemAM hajAre thAMbhalA hoya evuM meTA maMdira karavAvALA je lAbha meLave te karatAM sahayagaNuM phaLa saMyamavALe brahmacaryavALa lAbha meLavI zake. jeo saMyamane aMtarAya karanArA teo jinezvaranuM senAnuM hajAre thAMbhalAvALuM maMdIra luMTAvavAnuM pApa karavAvALA pApI thavAnA. saMyamadharapaNuM yuta karIe, svamamAM dhArIe ke zuM? saMyamamAM aMtarAya karanAra thaIe te maMdira teDanArA agara tenuM dravya luMTanArA thaIe, te vakhate keTaluM pApa lAge? e karatAM vadhAre kahe che. je jinezvara mahArAje pitAnI ArAdhanAnI kiMmata dharma dvArAe na gaNI hete te senAnA maMdira karatAM saMyama gharanI vadhAre kiMmata gaNata nahIM. AthI dharmadvArA sivAya thatuM ArAdhana teTaluM kiMmatI nathI. saMyama brahmacaryarUpa dharmadvArAe je ArAdhana che teTaluM kiMmatI A ArAdhana nathI. eTale saMyamaghara banavAvALe sarvasvane bhega Ape che. jyAre sonAnuM maMdira karanAro eka aMzane bhega Ape che. kadAca kahezo ke daridra hoya te zuM bhega ApavAne che? paNa pAMca kaDIhoya ane pAMca keDI ApI te sarvasvano bhega Ape che. keTidhvajane kroDa kharacavA sahelA che, paNa pAMca kaDIvAlAne pAMca keDI choDavI sahelI Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgameddhAraka-pravacana-zreNI nathI. bhale daridra hoya paNa daridrane kAcuM pANI vAparavAnI baMdhI kayA rAjyamAM che? vAyu agni vanaspati na vAparavAnI baMdhI kayA : rAjyamAM che? tAlevaMtane jema cha kAya chuTA che tema daridrane paNa chae kAya chuTA che. dunIyAdArInI sAdhAraNa vastunI apekSAe kaI daridra nathI. trAddhinI apekSAe bhale ochA-vattApaNuM hoya, duniyAdArInA bhogonI apekSAe badhA eka lAInamAM che. dravyathI maLatI vastune aMge zrImAna ane daridramAM pharaka hoya che, paNa pAMca idrinA viSaya mATe kaSAya mATe banemAM kaMI pharaka nathI. tame RddhimAnane tyAgI mAne te ekalA naddhine aMge tyAgI mAne che ke Azrava, kaSAyanA tyAgathI tyAgI mAne che ? trAddhi cheDavA mAtrathI zAstrakAra tyAgI kahetA nathI. Azrava, cha kAyane vadha, pAMca IMdriyanI Asakita cheDavAmAM, krAdhAdika upara kAbu melavAmAM tyAgIpaNuM kahe che. tyAga karanAra cAhe cakravartI hAya ke daridra hoya, sAmAyika cAstrimAM eka bAju cakravartI hoya bIjI bAju tenA cAkarane cAkara hoya te jaina zAsana banene tyAgI kahe che, sarakhA gaNe che. eja muddAthI dharma vastu ekalA dravyanA tyAgamAM rAkhI nathI. Azrava viSaya kaSAyanA tyAgamAM dharmavastu rAkhI che. tene mATe dazavaikAlikamAM paNa kahyuM che ke : je a kate pIe bhoe laddhevi piTTi kuvvai / sAhINe cayai bhAe sehu cAiti vuzcai // 1 // tyAgI kene ane kayAre kahevAya? je manuSya kAMta manehara, manohara chatAM paNa vahAlA na lAgatA hAya, keTalAkane gaLapaNa sArU na lAge ane khaTAza tIkhAzavALA padArtho sArA lAge che, tethI manahara hoya tema nahIM, paNa prItikArI evA hoya, te paNa zIyALavAnI drAkSa jevA hoya to kudake na pahoMce be traNa vakhata kudya na pahoMcyo tyAre kahe che ke mAre drAkSa khAvI ja nathI, khATI che. paNa ema nahiM. manehara-prItikArI ane maLelA bhege hoya tene pUMTha karI che. e manuSya potAne AdhIna bhegane choDe che te ja tyAgI kahevAya. A zaabhava sUrinA vacanane anusAra ema kAM nahI kahI zakIe ke jemane kAMta prIya bhege maLelA hoya te Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI tyAga kare teja tyAgI kahevAya, A vAtane zAMtithI samajavAnI jarUra che. A vAta zaryAbhava sUrie cekhA zabdamAM karI che. ahIM A vAkya kahevuM kema paDayuM? sIdhuM kahevuM hatuM ke je tyAga kare te tyAgI. cAnuM sthAna ja hatatfsa zALA ATalo zabdArtha hate. te karavAnuM hatuM. te jaga para AvA bhege maLyA hoya te svAdhIna hoya tene cheDe tene ja tyAgI kahe, A kahevAnI jarUra zI? A pahelAMnI gAthA dhyAnamAM lyo. vasthagaMdhamalaMkAraM itthIo sayaNANi ya / acchadA je na bhujaMti na se cAiti vuccai / / 1 // cAhe aneka jAtanAM vastra gaMdha, ghareNuM cAhe strIe zagyAo A badhI cIje manamAM eka saMvADuM paNa khaDuM na kare. tyAgI thavAne vicAra nathI. vicAra nakhazIkhAMta che te levAne chechaMda eTale IcchA. tyAganI IcchA nathI. eTaluM ja nahi paNa bheganI ja IcchA che. chatAM je khAI zakatA nathI. tamane khAvAnuM mana hoya vaide rAjAe gharavALAe manAI karI, athavA joga na beThe te vakhate IcchA ne na reke ne emane ema IcchA rahe tyAganI IcchA na chatAM je baMdha rahyuM tevAne ema kahI zakAya nahi. e mATe zAkAre dRSTAMta ApyuM che. cANakaya ane subaMdhu pradhAna subaMdhu pradhAna che. naMdarAjA vakhate cANakaya e pradhAna che, caMdragupta rAjAne cANakaya pradhAna e AgevAna ke rAjA je ja, te cAyujyane aMge naMda rAjAnA manuSya haMmezA chidra kheLe che. chidra kheLatAM subaMdhu nAme naMdane manuSya kahe che ke, sAheba! je ke hamAre balavAne kaMIpaNa adhikAra nathI, chatAM rAjyanuM luNa peTamAM che mATe hitanI vAta kahevI joIe. dagalabAje kaI rIte bhUmikA race che te jovAnuM che. kahe che ke bhale ame kazA adhikAra upara nathI. pelAnA paisAnuM luNa amArA peTamAM che mATe nimakahalAla thavuM joIe ne hitanI vAta kahevI joIe. Apa kAnakAcA na kare te huM kahuM. A Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pIAgama dvAraka-pravacana-zreNI leke vADa bAMdhe che. prapaMcane rakSita karavAnI vADa baMdhAya che. A vAta jyAM sudhI niNata na thAya tyAM sudhI cANakayane jaNAvavI nahiM. he nimakahalAlIne lIdhe Apane vAta karuM te vAta nakakI na thAya tyAM sudhI cANakayane na kahevI. have sAMbhaLavAnI hA kahe te vAta maLe, nirNaya sudhI cANakayane kahevI nahi. jyAM sudhI A vAta nita dazAmAM na Ave tyAM sudhI cANakayane A vAta na jaNAvavI. bindusArane e kabUla karavuM paDayuM. hA, subaMdhu kahe ke A e kharAba manuSya che ke enuM meM paNa jovuM vyAjabI nathI, e cANakaya kharAba che. caMdragupta athavA je kaI hoya te keTalo sAMbhaLavA Atura thAya? huM kahevA ja Avyo chuM. paNa vastu svarupanI kALajAnI hoLI kADhuM chuM. rAjA pUche che ke zuM evuM che? tyAre subaMdhu kahe che ke tamArI mAne aMge che. basa hada AvI gaI. A sAMbhaLatAnI sAthe bindusAranI dazA zI thAya? zuM e kahevAne haja te vAra che. prapaMcakArA prapaMca kema khele che te juo. khuda tamArI mAtA eTale rAjamAtA tenI khAnA kharAbI karI che. have rAjAnA AvezamAM bAkI rahe kharI? ene kuhADe cIrI che. tamArI mAne kuhADethI cIrI che. temAM koI belI zakayuM nahiM. A vAta huM kahuM chuM temAM je vahema raheto hoya te phalANI tamArI mAtA hitamAM rahenArI che ne ? e te virUddha nahi jAya ne? ene bolAve. amAre eka ja vAta pUchavI che. ADAavaLI vAtamAM bAI jAtane na utAraze ne pUche ke tamArI mAtAne cIrI che ke nahi? kema hatuM ke nahi e pUchatuM nathI. A vAta kharI ke beTI? krodha thI dhamadhamI gayA che. ene bIju sAMbhaLavAnI jIjJAsA ja nathI. have dhAImAtAe zuM kahevuM. vAta to banI che tyAM paNa rAjA dhAmAtA para temaja badhA para cIDAya che. mArI mAne kuhADAthI kApe te vakhate janAnAvAlA zu karatA hatA ? have subaMdhunI bAjI nakakI thaI. have cANakyane bhale jaNa. sAheba sAMbhaLe, A vAta kharIne ? cANakaye A sthaLe zuM karavuM ? A jago para bacAvane kaI rate nathI. rezamanI gAMTha para mINa nAkhyuM che. cANakya zuM ryuM? have cANakaye dekhyuM che ke luccAI dhana mATe che. badhuM dhana vAparI veDaphI nAkhyuM. have eka oraDAmAM eka paTAro temAM nAnI peTI temAM Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgamedvAraka-pravacana-zreNI nAne dAbhaDe kiMmatI che, temAM navuM banAveluM cUraNa melyuM. dAbhaDA para lakheluM ke A cUraNa suyA pachI je kAcuM pANI pIze. agara vAyara khAze ne agnie tApaze tathA pathArImAM suze, vaLI viSayamAM jaze. sAdhune anucita kriyA karaze te tatkAla marI jaze ema dAbhaDA para lakhyuM. A bAju cANakaye aNasaNa karyuM. rAjA pAchaLathI mAlama paDavAthI ghaNuM karagaryo, paNa cheDayuM e cheDachuM. subaMdhue cANakayanI bhaktinI vinaMtI karI. khuzIthI karo tema kahyuM. pile cANakyanI bhakti kare che. have dhUpa-dhANAmAMthI eka aMgAre nIce nAkhe. cANakyanI aMtima sAdhanA jyAM cANakaye aNasaNuM karyuM te jago para bakarInI lIMDIo che, te upara aMgAro nAkhe. aMgAre ahIM paDe eTale saLagate saLagate cANakya pAse jAya. A jaga para cANakaye ArAdhanA zI rIte karI haze? je rAjya jamAvavA mATe AkhA dezamAM bhaTakele, rAjAne jIvADavA mATe jeNe prapaMca karelA te rAjyamathI paga daMDe nIkaLI jAya che. teTaluM ja nahi paNa aMta avasthAe jIvatA lIMDInI bhaThThImAM baLe che te vakhate pariNAma kevI rIte rAkhI zakya haze ? e lIMDIne Dhagale saLage che. jANI joIne saLagAvyo che tyAMthI khasa nathI. tema pariNAmanI kharAbI paNa nathI. A pariNati kaI dazAnI? eka bAju upagAra ne eka bAju A dazA, temAM samatA bhAva zI rIte rAkhyuM haze te AtmAnI sthiti tapAsa. rAjyathI nikaLI jAya che, addhi veDaphI nAMkhe che. aNasaNuM karyuM, lIMDInA DhagalAmAM baLavAnuM kema sahana thayuM haze? ahIM dukaratA kevI che te mAlama paDaze. eka vakhatane biMbatarita rAjA rAjagurU, caMdragupta cANakyane gurU ja mAnate, bindusAra paNa gurU mAnate, rAjyane utpAdaka, e A dizAmAM AvyA haze te vakhate samatA keTalI dRSTie rAkhI zako haze? AvI muzkelImAM mahAnubhAva cANakaye samatA dhAraNa karI rAkhI tethI-payannAmAM cANakayanI ArAdhanA vakhaNAI. AvI sthitimAM paNa jeNe samatA nathI choDI pILuM te senuM ne pIttaLa bane dekhAya che paNa agninA prasaMgamAM rahI vadhAre camake te ja senuM. bAkI camakyA kare ane agninA prasaMgamAM kALA paDe te pIttala, tema dharmanI kriyA haMmezA karIe paNa Apattine Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgAme ddhAraka-pravacana-zreNuM vakhata Ave tyAre vadhAre camakIe to dharma, nahIMtara pIttala, vikaTa prasaMgomAM dharmanI parIkSA che. dunIyAmAM kharA sanehInI kasoTI kaMI vakhata ? ApattimAM paNa ubhuM rahe te ja kharo, Apatti vakhata bhAge te ke? tema ahIM Apatti vakhata dharma chUTI jAya che te dharma nathI paNa ADaMbara che. tema ahIM lIMDIne Dhagale saLagAve che temAM baLI maranAra samatA rAkhe che. ene AtmA ke dharamane pharazya haze te samajI . juThA kalaMke sAcI hakIkta chatAM sAMbhaLavAmAM AvI nathI. eka dama sajA te sAthe prANAMtanI, AvI dazA chatAM je mahApurUSa samatA rAkhI zako. vagara IchAe parANe bhega cheDanArane tyAgI na kahevAya have subaMdhue dekhyuM ke zuM karavuM? cANakyane mahela kAbumAM levA de. rAjAne vinaMti karI ke he cANakyanA mahelamAM rahuM? dhananI IrachAe eraDo peTI DAbhaDo toDaye. hIrA jaDelo DAbhaDa nikalyo. khelatA sAthe AgaLa pAchaLa joyA vagara suMghI lIdhe. suMdhyA pachI DhAMkaNuM para draSTi gaI. lakheluM kepyuM. je A suMghIne sAdhupaNAthI lagIra paNa virUddha vartana karaze te tatkALa marI jaze, dekhyuM. have zuM thAya? jherane kIDA paNa maravA mAMgatA nathI. jenA kIDAne paNa pitAnI jindagI vahAlI che. have subaMdhune thayuM che ke bIjAne paNa suMghADuM tema e gaMghane be cAra ne suMghADI ne virUddha vartana karAvyuM, te cAre maryA, AkhA rAjyamAM jenI buddhine bharose hate. ahIM TapaTapa maratA dekhe, AthI virUddha je karaze te marI javAnA. A vacanane sAcuM mAnavAmAM badAma jeTalI paNa kacAza rahe kharI? subuddhine tyAgI sAdhu paNe rahevuM paDayuM. lIlotarIne saMghaTTo na karyo, strI Adine tyAga karyo, te IcchAo ahIM sudhI bhegavavAnI hoya, paNa bhAIsAhebane jIvavAnI IcchAe bhegano tyAga karavo paDe tethI tyAgI kahevAya nahiM. A gAthA pahelI jaNAvI che. vastrAdikanI IcchA pravartelI hoya ane saMjogavaza je na bhegavI zake ne tyAga kare teTalA mAtrathI tyAgI na kahevAya. paNa kAMta ane prIya evA bhegane pAmIne puMTha kare eTale tyAgabuddhithI cheDe teja tyAgI kahevAya. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : zrIAgamoddhAraka-pravacana-zreNI bhaviSyanA bhAga cheDe te tyAgI A vAta zayyaMbhava sUrie nakakI karI che. tyAga kare teja tyAgI kahevAya A vAta tamAre AvuM za'kAkara kahe che. jee sUtranA ardhAM na jANe laI paDe tevAnI vAtane zAstrakAra agara satya vAta vALA hisAbamAM gar3e nahi. e hisAbe zrImata kabUla karavI paDaze. ane kevaLa addhara jANavAnI IcchA je a kaMte pIe bhoe ladrevi piTTi kubbai, sAhINe cayai bhoe se hu cAiti vuzcai || 1 || kAMta ane manahara evA bhAga, kAmabhAga khelye tA zakhvAdika pAMca jene paMcendriyapaNuM maLyuM che, tene ISTa zabda sAMbhaLavAnI hu'mezA chUTa che. ISTarUpa dekhavAnI chUTa che. ISTa goMdha ISTa sparza ThaMDI agara garama havA levAnI kANu baMdha kare che. ahI sAmaiyA maLyA hAya, rAjya maLyA hAya, jene bAyaDIe zayyA malI hAya te ahIM lIdhA nathI. ahIM pahelA naMbare zabdArthamAM jaI e te ISTa viSayA malyA hAya tene cheDe, paNa jene ISTa viSaya maLe nahi evI jAta mAtra nArakI. bAkI manuSya pApanA uddayamAM hrAya paNa pAMca IMndriyanA yathAAgya viSaye tene maLyA ja jAya. aDDI' viSaye lIdhA che. Rddhi samRddhi rAjya mahela strI zamyA e te acchadAmAM lIdhu che. ahiM na i? ahI tyAgane aMge bhAgeA eja saMsAranI bhayaMkara bhaTTI che. te bhegAnA tyAga karanAra tyAgI che. ahI tyAgabuddhi vastrAdikane aMge nathI, te vakhata maiva kema kahyu ? me zabda e vakhata zA mATe? vastravALI gAthAmAM bhAga zabda nathI. ahI... bhAga zabda e vakhata che. jeone bhAga prApta thayA hAya te cheADe agara svAdhIna thavAno saMbhava hoya te paNa dezaDe. prApta ane prasabya banne De. AkhI jiMdagImAM atyAre daridra dekhAtA hAya tevAne bhaviSyamAM bhAga nahi maLe tenI khAtrI hatI ? bhaviSyanA bhAganI AzA cheDavI e duSkara che. maLe tA paNa levA nathI. maLelA joItA nathI, te dhAravu jevuM muzkela te karatAM vadhAre muzkela A che. potAnI jigImAM bhaviSyamAM maLe te paNa joItA nathI. e sthiti lAvavI atyaMta muzkela che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 157 mu bhAgAne halAhala jhera gaNanAra ja bhaviSyanA bhAgAne tyAga kare bhaviSyanA bhAgane baMdha karavAnI marajI. bhAgane halAhala jhera dveSe te ja bhaviSyanA bhAga cheADavA taiyAra thAya. bhAga AvyA ke mArA bhAga matsyeA. e vamAnanA legamAM zI rIte lalacAvAnA ? jene vamAna mAM bhAganI bhayaMkaratA na lAge tene bhaviSyanI bhayaMkaratA bhAsavI muzkela che. mATe pAMca iMdriyAnA je viSayA prApta thayAM che, je viSyamAM prApta thavA lAyaka haiAya te badhAne bhaThThI jANI vAsarAve. cakravatI hAya ke daridra hAya te bannene sarakhuM che. iMdriyanI apekSAe bhaviSyanA bhAge bhayaMkara gaNAvI kASTahAraka-kaThIyArAnuM dRSTAMta dIdhuM. je pANI agni strI cheDe tene traNa kroDa seAnaiyA Ape che. te traNa pratijJA che, paNu joDe A paNa joItuM nathI. prAptavya bhAga tyAga che. A vAta ApaNe yukitapradhAnamAM karI lIdhI. vyAkhyAkAra pAte zuM kahe che, cUrNikAra cAkakhAM zabdomAM kahe che te huM tyAM huM api atha mAM che, ja ane pazu, A be ne AkAza pAtALanuM AMtarU che. phalANA ja zAhukAra eTale bIjA badhA devALIyA. phalANuM paNa zAhukAra eTale badhAne phAvatu' Ave. AthI prApta ane prAptavya bhAgane cheDe te ja tyAgI kahevAya. bhagavAna hirabhadrasUrijIe kahyuM che ke--sevite paNu tyAgI kahevAya. eTale svAdhIna bhega na hoya ane paccakhANa kare ta te tyAgI ja che. bhAgA prApta eTalA IMdriyanA mAtra viSaye na levA paNa bhAganA sa`pUrNa sAdhanA laI mahika lIdhA, lepa kahI te pazu tyAgI kahevAya tema kahyuM. vAkaya ha MmezAM niNaeNya karavA mATe hAya. ahIM niNaeNya na thayA te paNa ane bIjA paNa tyAgI kahevAya teA A gAthAnuM kAma zuM? kAma eTalA mATe ke je AvA samRddhivALAne tyAgI gaNAve che. tene kahe che. 100 uMdara mArI haja karavA cAlyA. pahelA badhA AraMbha samAraMbha viSaya kaSAya karI have pATe beThA, te apekSAe kahevAnI jarUra hatI. pUrva avasthAmAM pApeA thayA hAya, pAchaLathI vAsarAvanAra paNa tyAgI thaI zake che. jeo pAchaLa paNa sAvaceta thayA. Azrava kaSAya baMdha karyA, te paNa devalAke jaI zake che. eka divasanI pravajyA mAkSa na de tA devaleAka tA jarUra Ape che. pAchaLa thI paNa tyAgI thAya te paNa te tyAgI che. IcchA rahetA tyAgI chatAM Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrIAgamedvAraka-pravacana-zreNI sAce tyAgI nathI, IrachA jAya te tyAgI che. pAchaLathI IchAmAM rahevAvALe tyAgI nathI. IcchA cheDe te tyAgI che. mULavAtamAM A tIrthakara mahArAjAoe pitAnI bhakti trAddhi dvArA gaNAvI nathI, paNa pitAnI bhakti kare tene zAstramAM phaLa anaMtu gayuM che. sonAnuM hajAra thaMbhavALuM maMdira banAve tenI bhakitathI eka jaNa brahmacarya pALe tenuM phaLa vadhAre ane tenAthI paNa sAdhu paNa anaMtagaNuM vadhatuM gayuM che. AthI bAhya ADaMbara dvArAe dharma kahyo nathI. tIrthakara mahArAjane mAnavAmAM jaDa hoya te dharma. AthI tIrthakaranI ArAdhanA dharma dvArA che. AthI devane dharma dvArA mAnIe chIe te phAyado karanAra dharma te saMvara ane nirjarAmAM rahyo che. tethI cAturmAsika kRtyamAM saMvaranuM sAdhana ne nirjarAnuM paheluM dvAra sAmAyika che. tenI vizeSa hakIkta agre vartamAna, pravacana 158 muM zrI ratnAsAgarajI jaina skulane meLAvaDe zrAvaNavada 1, ravivAra, baLeva. jJA na dA na jJAnaM dhanamittepe vAcanArezanAvinA rAdhA ja jJAna prIti / 2 / zAstrAkAra mahArAjA kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdra surIzvarajI dharmopadeza karatAM thakAM jaNAvI gayA ke- durgatithI bacavanAra ane sadgati ApanAra mAtra eka dharma ja che. jinezvaranI sevA gurunI bhakti e paNa AtmAnuM kalyANa karatI hoya te te dharma dvArAe, tethI jinezvaranI sevA karanAra chatAM dharmamAM na lAgela hoya to te sevAne dravya sevA gaNavAmAM Ave che. tema gurunI sevA karavA chatAM dharmamAM lakSya na rAkhe te dravya sevA kahevAya che. jinezvara agara guru Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 158 muM dharma dvArAe ja tAranArA che. te dharma ja durgatithI rakSaNa karanAra che. sadgati je devatAnI manuSyanI bhagati, chevaTamAM mekSa nAmanI gati ApanAra hoya te te kevaLa dharma ja che. te dharma ApaNe guNa thakI jA. phaLathI pichANyo. jyAM sudhI bhaviSyanuM phaLa jANyA chatAM prakAre jANavAmAM na Ave tyAM sudhI prayatna saphaLa na thAya. senAnI sthiti mAlama nathI tene senuM ghaNuM kiMmatI che ema gokhavAmAM Ave te kazuM vaLe nahiM. tema dharmanI jAte svarUpa samajAvavAmAM Ave nahiM, tyAM sudhI prayatna phaLIbhUta thAya nahiM. dharmanI jAte jANavAnI jarUra che. mAtAne pakSa jAti ne pItAne pakSa kula gaNAya, tema manuSya ane jAnavarane jAtine vibhAga hoya temAM navAI nathI. dharma cIja je amUrta cIja tenI aMdara jAte kayAMthI pADI? vAta kharI mahAnubhAva! hIrA motImAM jAte kahe che ke nahi? zuM enA mAbApa che ? nA nathI chatAM temAM jAta paDavAnI jarura paDe che. paraspara judA judA svarUpamAM rahyA chatAM eka guNavALA hoya te jAte pADavAnI jarura paDe che. eka sarakhA guNane dhAraNa karanArI paraspara judA kAraNe thatA hoya te jAta pADavI paDe te mATe dharmanI cAra jAte batAvI. dAna-zIla-tapa-bhAva. jene dharmanA prakAra agara jAta kahe che. have cAra jAtemAM pahelI jAtamAM piTA jAta che. tame metIne aMge keI arabastAnanuM keI jApAnanuM koI jAmanagaranuM ema judI judI peTA jAtio batAve che. tame ahIM mukhya jAti kahI chatAM dAnamAM peTA jAti tarIke traNa jAta rAkhI. pahelAM jJAnadAna, bIju abhaya dAna, ne trIju' dharmopagraha dAna, dharmanI mULa cAra jAte che. temAM dAna pahelI jAta. jJAna dAnanA prakAre te dAnanI traNa jAtimAM pahelI jAti kaI ? te ke pahelI jJAna dAnanI jAti. kAraNa eka ja bhulelA AtmAne khovAI gaelA AtmA je meLavI ApanAra hoya te te jJAna ja che. vAelA hIrA metI cIjane jema dhuLamAMthI levI hoya to madada kaNa kare ? ajavALuM agara dIve, je dI na hoya to dhULamAM khovAelo hIro metI e meLavI zakIe nahiM. te kAMkarAmAM khAvAeluM kayAre maLe? dhuLamAMthI havA Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI lAthI cALI laIe te maLI jAya paNa kAMkarAmAM ajavALA sivAya maLe nahiM. tema A AtmA viSayAdi rahita hoya te taravuM saheluM paDate, paNa janmathI viSaya kaSAya AraMbhAdikamAM guMgaLAI jAya che. bALakane rUpIAnuM jJAna hotuM nathI, paNa je tenA hAthamAM Ave te pachI choDavo muzkela che. Ama janmathI mamatAthI keLavAele che. jheranA kIDAone sAkaramAM mUke te taraphaDIyA mAre. jheramAM mUke te mejamAM. evI rIte A jIva janmathI mamatAmAM viSayamAM keLavAele che. kaDavuM Ape te thuMkI nAkhe che. gaLyuM Ape te khAI jAya che. te kayA mAbApe zIkhavyuM ke gaLyuM gaLI jaje ne kaDavuM kADhI nAMkhaje tema A jIva viSayamAM mamatA rAkhanAre tene mamatA cheDavAnA vakhate jherane kIDe sAkaramAM nAMkhe te jema taraphaDiyA mAre, tema A jIva mamatA tyAga vakhate taraphaDIyA mAre che. kerI kIDe bIjAnI sAkaranI niMdA karatA nathI. pite sAkara maLe te taraphaDIyA mAre che. bIjAne sAkara maLI hoya tenI e vicAra karatA nathI. ApaNe ApaNAmAM ane bIje mamatva bhAva choDate hoya tyAM paNa taraphaDIyA mArIe chIe. ApaNe daSTiviSa sa5. sAkara dekhI taraphaDIyA mAre che. eTaluM ja nahi paNa mamatA viSaya AraMbha parigrahane tyAga dekhatA taraphaDIyA mAratA nathI, paNa sAMbhaLIne paNa taraphaDIyA mArIe chIe. draSTiviSa ne tvacAviSa sAMbhaLyA che, paNa ApaNe te kAne keIne tyAga sAMbhavaLIe te paNa taraphaDIyA mArIe chIe. A zAthI? jJAnadAna kone kahevAya? eka ja kAraNathI, ApaNe dharmanA svarUpane dharmanA guNane haju samajyA nathI. mATe zAstrakArane prathama bheda jJAnadAna kahevo paDyo. jJAnadAna thayuM hoya, dharmanuM svarUpa jANavAmAM na Ave tyAM sudhI tene ajJAnI samajajJAnadAnanA zabdathI bheLAze nahiM. dudha zabda bheLavAI AMkaDAnuM ke therIyAnuM dudha na pIvAya, tema caturAI ApavI peTalAda purInuM zIkSaNa ApavuM te jJAnadAna kahevAya te cAro paNa cera vidyAmAM barAbara keLave che. pitAnA baccAMne potAnA dhaMdhAmAM ke keLavatuM nathI? te te jJAnadAtAne kalyANakAra kahevA joIe? A uparathI jJAnadAna kayuM? te samajavAnI jarUra che. je dharmane na jANanAra Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 158 muM 13 hoya tene dharma jaNAva te dharma jaNAvavAnuM je jJAna ApavuM te jJAnadAna che. A dhyAnamAM rAkhaze te kharuM jJAnadAna karyuM te samajAze. ratnasAgara jaina vidyAzALA zA mATe sthApI? ahIM AvelA mAstare vidyArthIne dayAna Avaze ke myunisIpAlITIthI cAlatI skula chatAM A skula zA mATe karI? A chokarA dhArmika jJAnathI abhaNa na rahe te vAste, ratnasAgara pAThazALAne udyama eka ja muddAthI karyo che. viSaya kaSAyanuM zikSaNa myunisIpAlITInI ke sarakArI skUlamAM levAnuM hatuM, paNa je tamArUM dhArmika jJAna, jaina dharma saMbaMdhI jJAna, tatvasaMbaMdhI jJAna zrAvaka ane sAdhunI kriyAnuM jJAna bIjI skulamAM na maLate, te meLavavA mATe A skUlane pAye naMkhAye che. mATe dareka mAstara ane vidyArthIe dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke A kharaca zA mATe karavAmAM Ave che? ahIM mAtra dharmanA bIja nAkhavAnA uddezathI ja A kharaca karAya che. lokogI hoya te khuzIthI tamane te jJAna Apaze, paNa svataMtra dharmanuM zikSaNa te na Ape, mATe jeo dharamane na jANanAra hoya temane vAMcanA dezanA vagere dvArAe je jJAna devAmAM Ave. jJAna ekaluM nahiM paNa jJAna dharma jANavAmAM je sAdhana ApavAmAM Ave te jJAnadAna che. AvI rIte jJAnadAnanuM svarUpa samajI je jJAnadAnane raste cAlaze te A bhava para bhavane viSe maMgalIkanI mAlA pAmI uttarottara mekSa sukhane viSe bIrAjamAna thaze. (pachI chokarAne inAmI meLAvaDe thaya) pravacana 159 muM saMsAramAM sarva sthAnake azAzvatA che. zAsakAra mahArAja jaNAvI gayA ke A saMsAramAM A jIva anAdI kALathI bhaTakta phare che. saMsAramAM eka ja jage para niyamita rahetuM nathI. athavA kaMI paNa kamAI lAvatuM nathI. tene bhaTakate Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI kahevAya che. have Aje belIe chIe te eka bAju para lakhI le. savArathI nikaLe ghera ghera phare ne sAMje ghera khAlI Ave tene bhaTakate kahIe chIe. pachI Ano javAba . A AtmA kyAM kayAM pharyo? kahyuM che ke sarakaf crifja uttarazAni je je sthAnake gaye te te tamAma azAzvate sthAnaka che. sthira sthAnake gaye nathI. vadhAremAM vadhAre sAtamI nArakI e ke anuttara vimAnamAM 33 sAgaropamanuM AyuSya hoya te ApaNI apekSAe meTe merU, paNa jyAM jIvanI sthitinI apekSAe tapAsIe te jIvanI kAya sthiti anaMtA pugala parAvatInI apekSAe vicArIe te 33 sAgaropama keTalA hisAbamAM ? eka utsarpiNanI apekSAe tetrIsa sAgaropama hisAbamAM nathI. mahAvIra nA sthUlabhava maNamAM muThThI nathI. kAraNa marIcinA bhavathI ne vicArIe nayasArane tathA devalokane bhava bAkI rahevA dyo. marIcinA bhavathI kaDAkaDi sAgaropama sudhI rajhaLyA, te moTA bhava sattAvIsa, temAM cauda manuSyanA ane bAra naraka deva lekanA bhava gaNIe te greveyakamAM ke pAMca anuttara vimAnamAM te gayA ja nathI. vIza sAgaropamanI rAza rAkho. keTalIka vakhata trIja, cethI nArakIe gayA che te 12020-240 sAgaropama. manuSyanA bAra bhavamAM asaMkhyAtAno vakhata Avyo nathI eTale tera bhava bhegA kare te paNa eka pa kSama na thAya, te keDAkeDi sAgaropama temAM 240 keTalI gaNatarImAM? koDane koDa guNa kare jeo kreDane saMjJAMtara mAnatA hoya temaNe vicAra karavAnuM che. kAraNa rIkhadevajI ane ajItanAthajI varace 20 lAkha koDa sAgaropamanuM AMtarU che. kaho tyAM koDI ne keDI mAne te kAma lAge tema nathI. koDane kroDa guNa karIe eTalA sAgarepamAM sattAvIsa bhavamAM base cAlIsa sAgarepama, bAkInA navANuM lAkha, navANuM hajAra vigere sAgarepama paMcendriya sivAyamAM rakhaDayA. have AvI rIte eka ceAthe Are. paNe A trIjA ArAno cheDe. eka Aze te paNa cheDe emAM ATalA badhA bho. sthUlabhava ra7, bAkInA bhane pAra nahi. asaMkhyAtA bhava mAnyA sivAya chUTakAro nathI. eka keDIkeDa sAgaropamanI A sthiti te kALacakanI ane anaMtI utsarpaNa avasarpaNIvALA kALacakanI ane evA anaMta kALacakra pharyA te apekSAe A kALa keTale mAtra? temAM zuM meLavyuM? AtmAne pUche. ATale bhaTaka, ATalA kALa Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 159 mu 15 sudhI rakhaDaye tArI pAse kaMI kamAI che? dhaMdhe za karyo hate? kamAI karavA mAMDI hoya ne kamAI na thaI hoya te kamAIne upAya nakAma hate. tAva A heya ne zeSa nAgane maNi lAva ne nAkha vADakAmAM pANI, copaDIza te tAva cAlyo jaze. te A kahevAmAM vaLe kazuM nahi, paNa kamAIne mATe mahenata karI nathI. dareka bhavamAM meLavA mATe mahenata karI che. mahenata karI che paNa meLavavuM ane melavuM evI mahenata dareka bhave karI che. e eka paNa bhava khAlI nathI ke jemAM melavA mATe meLavavAnI mahenata na karI hoya? zarIra IMdriya viSaye ne tenAM sAdhanonI mahenata dareka bhavamAM thaI che, je tame melavAnA. e ja meLavavA mATe madhyA, Akhe janma zarIrAdi meLavavA mATe madhyA, A ekendriyathI paMcendriyanI jAti tapAse, cAregati tapAse, macyA chIe paNa melavAnuM meLavavA mathyA chIe. ekeya bhavamAM rAkhavAnuM meLavavA mathyA che? tamArI anaMta pudgala parAvartanI mahenatamAM je meLavyuM te badhuM melyuM. paNa parIkSAnI khAtara AtmAnuM kaheluM meLavavA vicAra kare, mArA kahyA mujaba karo te evuM meLavAvI daUM ke kaI kALe jAya nahi. tame anaMta pudgala parAvarta sudhI mahenata karI meLavI melyuM. A zodhanI khAmI che. meLaveluM bhavAMtaramAM sAthe upADI jAva, A zodha nIkaLI nathI enI ja khAmI che. sAthe laI javAnI zodha nIkaLe to pAchaLanA mATe kaMI na rAkhe meLaveluM upADI javAnI zodha nIkaLe te kAlanI paraNelI mATe purato khorAka paNa na rahevA de. tamAre vIle ane vyavasthA zA mATe karavA paDe che? jANe che ke huM choDI javAne chuM, mATe kaMIka vyavasthA karavA de. baLatuM khoraDuM kRSNArpaNa karo che, paNa tamArI pAse dha hiya ke meLaveluM laI jaI zakAya, te gharamAM eka divasanuM khAvAnuM agara rahevAnuM ghara rahevA daI jAva nahiM. A te kuTuMba puratI vAta thaI AyuSya jeTalA jIvavAnA. vaida DAkaTara hakIma AyuSya vagara jIvADI detuM nathI. je jIvADane te tenA mAbApane pahelA jIvAData, paNa te jago para vaida hakIma ke DAkaTaranA bApa ke bA amara Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI paTTAvAlA dekhAtA nathI. vaida Adika AyuSya hoya te aMdara sAdhana tarIke kAma kare. salATa putaLI banAve che pattharamAM banAve, vedhumAM na banAve. mahenata salATanI paNa mULa patthara joIe kharo. veLanuM che kArIgarane Ape te na banAve. tema AyuSya daLIyA tarIke che. temAM vedAdika kAma kAma kare. te mULa AyuSya to jarUra joIe. vaidanI bIna jarUrIyAta kahetuM nathI. dAkUTara nirAzA kahe te ApaNane zuM thAya che? bhala bhale hiMmatabAja bahAdUra ke gaLagaLo thAya che? choDI javuM che. tArA pariNAme tuM maravA vakhate paNa choDavA taiyAra nathI. tane have maratA paNa cheDavAnuM gamatuM nathI. atyAre te sAvaceta thA. sire sire kara. javAnuM tathA cheDavAnuM nakakI jANe che. rAkhyuM rahevAnuM nathI te have te ceta, paNa javAnuM rahevAnuM nathI. cheDavAnuM ja che. e nakakI thayA chatAM sAthe laI jauM te AvavAnuM nathI ema nakakI thayuM. sATha puro thaye, kucA AvyA te paNa meM badha thatuM nathI. kucAne cusyA vagara rahevAtuM nathI. chellI avasthAe maLatA rahe tenuM nAma zuM ? be ghaDIne ke be dahADAne paraNe che, javuM paDaze e nakakI kucA paNa cheDatA nathI. je manuSyathI kucA na choDAya tene vacamAM zeraDIne rasa AvatuM hoya tene cheDI de ema kahIe te zI rIte cheDe? aMta avasthAe sire thatuM nathI. jethI kucA na kaDhAya te zeraDI zI rIte kADhavAnA? chellI avasthAmAM zrAvakanI jiMdagImAM ATaluM sAMbhaLyuM che te tyAga pariNAmavALA thatA nathI te bIjI ajJAna jiMdagImAM hAthI, uMTa, kutarAnI tathA gadheDAnI jiMdagImAM dharma zuM che? te zI rIte samajavAnA? paTela attarane upaga ko kare? paTelane attara zA uogamAM levAnuM hoya te khabara na hatI. pAdazAhI meLAvaDe thaela. paTela jAte na AvatA sabhA mAM chokarAne mekalyo. attara ApyuM cATI gaye. badhA hasyA, gAmaDIye gamAra je. keI vakhata bApa jAte rAjasabhAmAM AvyA. darabArIoe darekane attara ApyuM paTelabhAI te attara cATI gaye. tuM gAMDe ghera lAye hatuM te roTalAmAM paDIne te khavAta, AvAne zuM karavuM ? jema paTelane ke chokarAne attarane upayoga mAlama nathI, tema ApaNane AryakuLa, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 159 mu 17 zrAvaka dharma vigere na hoya te vakhate paNa kaI dazAmAM hAIe ? A te jinezvaranA dharma pAmyA chIe. jANIe chIe, mAnIe chIe paNa ajJAnapaNAmAM zuM thAya ? je vakhate tame jANA che! mAnA che anubhavamAM rAkhA che te vakhata kucA cheDatA paNu muzkelI paDe che, te khIjA bhavamAM zI rIte cheDanAra thayA haze ? je jagee taranAra DUbe te jagAe khIjAnI zI gaNatarI ? vagara taranAranI vale zI ? jyAM jaina dharma sAMbhalanArA jANanArA kacaDAi jAya, tArU taryAM kANu ? jeo jaina dharma pAmI zraddhAvALA thayA, jamabUta thayA, prANanA bhAge dhama rAkhyA. cha mahinA sudhI caDAnAra devA tArU tarIke gaNAnArA varga kucAmAM kacaDAi jAya tA te jaga 52 asa'nI ke devatA nArakIe kacaDAi jAya temAM navAI zI ? tethI zAstrakAra kahe che ke A manuSya eka e dahADA kacaDAya, jyAre devatA cha mahinA sudhI kucAmAM kacaDAya che. ApaNane vaida kahe te ceAvisa ke aDatAlIsa kalAka krahe, vadhAre hAya tA phIkara nathI. ahIM aThavADIyA pahelA kacaDAvAnA hisAba nahIM. ApaNe kucAmAM kacaDAvAnuM` 48 kalAka tyAre devatAne kucAmAM kacaDAvAnuM cha mahinA. zAstrakAra kahe che ke cha mahinA cavavAnA bAkI heAya eTale cyavananA cinhA thAya. je kulanI mALA sAgaropama sudhI karamAi na hAya te mALA cha mahinA bAkI rahe eTale karamAya. ahIMthI cha mahine uDavAnA e nakakI thayuM. ahIM noTIza cha mahinA pahelAthI, eTaluM ja nahi paNa devatAi dRSTipaNuM braza pAme. jema ahIM AMkhanA devatA uDI jAya tyAre pAMca mInITanI noTIsa hAya. DALeA sthira thAya te e pAMca minITamAM khalAsa thAya. tema devatAi dRSTi cha mahinA pahelAthI khagaDI jAya. ApaNe sthira padArthane caLa padArtha DhekhavA mAMDIe te magaja gayu kahIe, tema te kalpavRkSane cha mahinA pahelAM cala dekhe, A cha mahinA pahelAnI noTIsa kharI ke nahi ? evu' duHkha bhAgave ke enI jiMRRgI khAtala thai jAya. kucA pazu cheDatA nathI ethI upadezamALAmAM dharma dAsa gaNIne kahevuM paDayu ketamAre eka jhu MpaDI hAya. ekra makAna ke khaMgalA hAya pharanIcara hAya tA A badhu DI javuM paDaze te detAne AchAmAM ochu eka vimAna AvalikAM-praviSTa asaMkhyAtA jojananA evA pramANavAlA asaMkhyAta dvIpa samudre jaIe te AvalikA praSTi pahelA vimAnanA Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI cheDe Ave. vicAro ke cakavatanuM rAjya cha khaMDanuM tyAre tyAre che khaMDamAM pa28 jejana Ama ne cAMda hajAra Ama. je jaga para tyAM asaMkhyAta jana pramANe tenuM eka vimAna, A vimAnanI mAlikI choDatAM kema thatuM haze ? asaMkhyAta dvIpa samudra sudhInI jenI laMbAI pahoLAI te vimAnanI ekalAnI mAlIkI javAnI che. ema mAluma paDe te kALajAmAM zuM thAya? A ThakurAI karehukamamAM AvIne rahe che, te badhA ahIM besI rahevAnA, A sarva cheDI mAre cAlyA javAnuM mAlama paDe tenA hRdayane zuM thAya? AvA kucAmAM kacaDAvAnuM cha mahinA sudhI. temAMthI bace koNa? je jIne e dayAnamAM che ke A patharA nIce hAtha Avaze nahi. Avate bhave manuSyabhavamAM jaI kSe sadhAvI, eTale have kacaDAvAnuM nathI. AvI sthitivAla hoya Agale bhave mekSe javAnA hoya te kucAmAM kacaDAze nahiM. bAkInA saudharma. nA ke yAvat azruta ke raiveyakanA devatA badhA kucAmAM kacaDAvAnA. jyAM tyAgane saMbhava che tyAM samyaga dRSTie kucAmAM kacaDAya che ke nahiM? te devatA mATe zuM kahevuM? jene Avate bhave mokSe javAnuM che tevAo mAtra e sthitivALA. eka A manuSyabhavane dharmArAdhananI thagyatAe devatAnA bhAvamAM paNa kaI sthiti rahe che? devatAo devatA paNAmAM avirati che paNa bIjA bhavamAM sAdhupaNAmAM sthiti kevI sajaDa kare che te samajo. devaddhigaNI kSamAzramaNanI devabhavamAM cArItrAbhilASA devagiNI kSamAzramaNa jemaNe siddhAMtane pustakArUDha karyo eTale zuM? pahelAM evuM hatuM ke eka vAta kare bIjo kare sarakhI vAta AvI te sAcI, eTale siddhAMta mukhadvArA apAtA, trIjA sAkSI maLe te sAcuM. devaddhigaNI kSamAzramaNe nakakI karyuM che ke 100-1000 kahe paNa jyAM siddhAMta kahe te kharUM. bhagavAna haribhadrasUri hemacaMdrAcArya ne abhayadevasUri sakhAe paNa " yakta karIne mehyuM che. paNa e pite e siddhAMtamAM che ke huM ke mAro pIra kahe te kAma na lAge. kAma lAge te siddhAMta, tethI sUtrama "yakta" na kahevuM paDe, sUtrane sAkSInI jarUra nahi. paNa devagaNIthI nakakI thayuM ke cAhe teTalA kahenArA hoya paNa AgamamAMthI nIkaLe te ja mAnavAnuM. eka vAta navI kaheze tyAM duyukta kahI AgaLa cAlaze. huM kahetA nathI paNa Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 118 mu 19 pUrva RSIoe kahyuM te kahuM chuM. te devanA bhavamAM harigameSI deva hatA. bhagavAna mahAvIranuM garbha parAvartana karanAra devarjiMgaNI hatA. te maMdira svAmIne pUche che ke Avate bhave mane sAdhupaNuM sulabha ke durlabha ? te devanA bhavamAM sAdhupaNAnI keTalI jarUrIAta gaNatA haze, jethI maMdIra svAmIne pUchyuM? cAkakhA zabdomAM kahyuM ke tane sAdhupaNu maLavu muzkela che. devaspriMgaNInA jIvane kahyu tyAM harigameSI devanI sthiti vajAhata thaI. have thAya zuM? upAya zuM? zAne mATe upAya vicAre che? sadhupaNuM durlabha kahyu, paNa durlabha paNa maLe zI rIte ? TIpaNA tADanAra jotiSI kahI ke Ama nathI, te A mahAnubhAva zI rIte haze? madira svAmI tIrthaMkara kahI de, A jageApara badhuM sArUM thavu' joie ne ? ApaNe huie te doDavu hatuM ne DhALa AnyA. ApaNe te| mAre te levu' hatuM paNa madira svAmIe nA kahI...ema kahI daie. ApaNe jo virati saviratimAM paccakhANamAM eka khAtu maLe teA rabArInI nAtamAM pesavA taiyAra chIe. bhAi mAre vicAra hatA paNa jozI Ama kahI gayA. paNa je bhAvI bhadra hoya tevAne kevaLI mahArAjanA vacana chatAM rastA sidhA yuke, ApaNane te khaTapaTa maTI ema thAya. ahIM devahUMgaNI ke je hariNugameSI deva che, te vahata thA ane vicAryuM ke durlabha rItie meLavI ApanAra mAre khALavA joie. vagara levAdevAe bhavitavyatAnI siMdhI vAta karI hAya tA dharamanI vAtamAM vaLagI jaze. vepArAdikamAM bhavitavyatA che. leNA che tyAM bhavitavyA vicArata! nathI. tyA taDakA TADha veThI ugharANIe doDA che. je vastu tamAre karavI DrAya temAM bhavitavyatAne bhAMgI bhuke karI pheMkI dyo che! ne dharamamAM bhavitavyatAne vacamAM rAkheA che. harigameSI devanA sulabha cAritra mATenA pUrva prayatna hariNugameSI deva AvA na hatA. rastA kayA te vicAyu. eke rastA nahi. tyAre iMdra pAse gayA. AkhA sauyama dhruvaleAkamAMthI bIjAne bhalAmaNa na karatAM IMdrane bhalAmaNa karavAneA vakhata kayAre Ave ? sAhe. asaMkhyAtA varSAM sudhI ApanI sevA kharadAsI cAkarI uThAvI che. hukamane AdhIna rahyo chuM. saudharma devaaAkamAM upaje tene asakhyAtA varSoMthI ochuM AyuSya haiAya nahiM. durlabha evuM sAdhupaNuM meLavavA mATe asaMkhyAtA varasanI nAkarI kurakhAna kare che. mArI eka prAthanA che, Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrIAgAme ddhAraka-pravacana-zreNI vicAre ke e prArthanA karanAra prArthanAnA padArthanI paramagurutA mahAnatA keTalI gaNatuM haze ? iMdra kahyuM ke tArI zI prArthanA che te belI de. pharaja pADI ke bela tyAM hariNagamethI deva kahe che ke- bIju kaMI nahiM, paNa huM cyavavAne chuM, cavuM pachI mane sAdhupaNuM meLavI ApavAnI jokhamadArI tamArA upara, avirati devatA chatAM sAdhupaNuM vasyuM haze? Idra pAse mAMge che. bAMdhaNI rupe mAMge che. 32 lAkha vimAnanA mAlikane vacanamAM bAMdha te kyAre baMdhAya ? Idra sarakhAne bAMdhavAno vicAra Avyo. tene cAritranI kevI lAgaNI hoya te vicAra Ave? asaMkhyAtA varasanI sevA badalAmAM mAMgaNI karavI te paNa bhaviSyanI, te paNa baMdhAraNavAlI. asaMkhyAtA devatAnA DholamAM eka tataDI sarakhe harigameSI padAtyadhipati lazkarane mAlIka e IMdranI jabhAna levA mAMge che. tyAM iMdra paNa bhale DhelamAM tataDI hoya paNa A vakhate nA kahevAne zakti dharAvI zake nahiM. kabUla, tuM jyAM upajIza tyAM sAdhupaNuM meLavI ApavA prayatna karIza. haju hariNagamelI ne saMteSa vaLatA nathI. zuM karavuM ? pitAnA vimAnamAM AvyuM. pite lakhyuM. vimAnamAM cha mahine te A jaga para bIje upajavAne che huM cavuM eTale bIje hariNagamethI upajavAne che. ahIMnA hariNameSI ne hukama che ke jyAM huM heuM tyAM mane sAdhupaNuM meLavI ApavuM. ahIM upajanArA hariNagameSInI pharaja che ke pahele naMbare mane saMjama pamADI Ape. devatAnA bhavamAM AvI saMyama para prIti kaI sthitie haiya? cAritra manorathanI durlabhatA te deva cavyA, kSatrIyakuLamAM avataryA paNa pUrvanA saMskAra tyAM nathI. pahelAMnA sArA saMskAra UDI jAya che. dharmanAma nahiM, devatA tyAM upaje, A hukama che. Idrine na devatA maLavA gaye. pele ca ene mATe A karavAnuM che. hA, sAheba! tyAM lakhyuM che te mArA dhyAnamAM che. have devatA ahIM AvyA. kahe che ke tuM pratibaMdha pAma. A jaMjALa zI? evA kharAba svapna Ave che, ke tuM bAyaDI chekarA choDI de. A svapnamAM koI bAyaDI-chokarA, dhana-mAla cheDavAnI vAta kare che te kAramuM lAge che. jema jema devatA nave nave raste pratibedha karavA mAge tema tema jabaruM darada lAgyuM che. reja herAna kare che. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 159 muM ahIM devatA kahe che. preraNuM kare che. te badhI jage para ahIM upadravanI nizALa cAle che. ghaNA upAya karavA chatAM zAMta thatuM nathI. bhIkhArI paNa pitAnA sthAne sthira rahe, paNa A te bhIkhArI karatAM paNa bhaMDe karavA mAMge che. have devatAe zuM karavuM ? devatAnI muzkelI thaI, have kevI rIte vairAgyamAM lAva ? devata ne upAya na rahyA. eka vakhata gheDA khelAvavA devardhikumAra nikaLe zuM te vakhate vAgha Adika khAI vikuvyuM. tyAM devatA AvIne kahe che ke have te badhuM cheDIza ne ? have zuM rAkhIza? AmAM tArUM ghara yaDI chekarA gAma kuTuMba kazuM rahe tema nathI. vadhArAmAM tAro jIva khe kAne che. kahe ke huM maruM chuM. tuM bace evuM batAvuM. e chuTe che. tuM bace e upAya batAvuM. jIvana bacAvavuM e darekane pyAruM che. kesare laDAI karI, karaDene ghANa kADhayo paNa jIva upara vAta AvI tya rAjInAmuM lakhyuM che pachI ahIM devadhikumAra dhana badhAnuM rAjInAmuM ghasaDe temAM navAI zI ? kabUla karyuM ke badhuM choDavuM. kSatrIya kela daI de eTale khalAsa, devagiNi kSamAzramaNe vacane dIkSA lIdhI, jemaNe pustaka lakhyA te devardhigaNi kSamAzramaNa. devatApaNAmAM sAdhupaNAnI zraddhA kaI hatI? e bicArA cha mahinA kuvAmAM kacaDAyA. A jIva devatAmAM cha mahinA sudhI kacaDAye. ahIM kucAmAM kacaDAya chatAM chuTe nahiM. kacaDAI kacaDAIne meLavyuM. haju kaMIka lagIra kaphanI kaNI nIkaLI jAya tyAM te rUMvADe roga nathI. to melyuM ke melavuM paDayuM ? jyAre anaMta pudgala rAvarta sudhI meLavyuM paNa melavuM paDe tevuM meLavyuM. paNa zAstrakAra kahe che ke evuM meLa ke melyuM melAya nahiM. kayuM? samyaga darzana jJAna cAritra aMtamuhUrtamAM meLave te sAdi anaMta sthiti TakAvI zako. te are melavAnuM meLave che te e karatAM aMtarmuhartanI kharI mahenata karI samya kavAdika meLave. gAMTha bhedI samyakatva thAya ane jAya to paNa tenuM bIja javAnuM nathI. nigadamAM jAya te ardha pudgala parAvartamAM paNa mekSe jAya. evuM meLavI ApanAra dharma, saMvara nirjarA uMbhaya svarUpa dharma mela paDe evuM nathI. e sAmAyika dvArA e kevI rIte meLavI Ape che te adhikAra agre vartamAna. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgaddhAraka-pravacana-zreNI pravacana 16. zrAvaNa vadi 3, maMgaLavAra, AstikatAnA cha sthAnake zAstrakAra mahArAja sAmAyika pratikamaNa pauSadha deva pUjA snAtra brahmacarya vigere cAturmAsika nava kArya jaNAvyAM. temAM prathama sAmAyikane kema sthAna ApyuM ? je anukrama levo hoya te pahelAM dAna pachI tapane pachI brahmacarya levuM joIe A anukama na letAM sAmAyikathI anukrama kema zarU karyo ? vadhAre vastumAM mukhya vastune prathama sthAna maLe. samyakatvanAM lakSaNa jaNAvyA temAM zama saMvega nirveda anukaMpA ane AstikyatA, A anukama belIe chIe. paNa pahelA samAdika utpanna thayA nathI. paheluM Astikya thAya che. utpattine kema laIe te paheluM Astikaya anukaMpA eTale dayA paNa dayA kare kare ? to ke dayA jIva mAne tyAre karaze, ja nahiM mAne tyAM sudhI anuka pAne sthAna nathI. AstikyatAnA cAra sthAna jarUra mAnavA paDe. cha thAnamAM be bhAva dayAne aMge saMbaMdhavALA che, paNa cAra vAna mAnyA vagara dayA thaI zake nahiM. jIva na mAne te dayA karavAthI phAyade, na karavAthI nakazAna kayAre manAya ? je karma jevI cIja mAno te ja manAya. dayA karavAthI jIvanA pradezamAM vRddhi nathI ne na karavAthI hAni nathI. dayA kare te ja jIva nitya thAya, nahiMtara anitya thAya evuM paNa nathI. te pachI dayAne kartavya tarIM koNa gaNe? dayA karavAmAM phAyado hoya, na karavAmAM nukazAna hoya te ja dayA karAya. A be muddA tadana judA che. dayA karavAmAM phAyado e eka muddo ne na karavAmAM nukazAna. A be muddA taddana judA che. dayA karavAmAM phAyado eno artha e ke dayAnI pariNati rahevI joIe. e pariNati chatAM hiMsA thAya te tene hiMsAnuM phaLa lAgatuM nathI. ene aMge sAdhune zAstrakAre jaNAvyuM che ke-uccAliyaM pAye IriyA samIyamsa, paga uMcA karyA. cAlavA mAtra vALa nahiM, paNa IryAsamitivALe IsamitinA lakSaNavALuM gamana heya. niMjaMtu sthAne jANIne paga mUkave. yogazAstramAM paNa kahyuM che keIsamiti vALAne jIva vadha thaI jAya te paNa alpa baMdha nahi lokAlivAhite mArga cubite bhAsvadaMzubhiH / jnturkssaarthmaasroya sirijA matA sAma zA jyAM lokenI jAvaDa AvaDa hoya, Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 160 muM sUryanA kiraNe hoya ane AvI rIte IsamitivALa cakramaNa javuM te mATe niprajana nahiM. AvI sthitie A manuSya paga uMce kare, jyAM paga melavA jAya teTalAmAM kaI khIsakelI vikalendriya vigere jIva mare, samudraghAta kare, marI jAya. eka te kAganuM besavuM ane nALiyeranuM paDavuM, e te enuM maraNa thavAnuM hatuM tethI mAryo, paga AvavAthI paNa ema nahIM, te jene lIdhe ene upakama thAya ne marI jAya te paNa tene IsamitivALA sAdhune je vikalendriya tenA jogane pAmI maryo tene sUkSma paNa baMdha zAstramAM kahyo nathI. A sAdhune aMge vAta kahI. AvI rIte AraMbhanI virati hatI, AraMbhavarjanAra hato tene karma na lAge e vAta judI, paNa sarvathA AraMbhanA paccakhANa na hoya tevA mATe zAstrakAra kahI zake nahiM. paNa deza thakI AraMbha va che tevAne, jene AraMbha varyo che tenI hiMsA thAya te tenI hiMsA kahetA nathI. kuMbhAra zrAvakane savAramAM vanaspati na khodavI evA paccakhANa che. mATI khodavA gaye che. keTalIka vakhata aMdara mULa hoya che. najIkamAM jhADA na hoya tevI jamIna khodatAM nIce muLIyuM kapAyuM, tyAM prazna karyo ke Ane pRthvIkAyanI ke vanaspatikAyanI hiMsA lAgI ? sApha jaNAyuM ke pRthvIkAyanI hiMsA lAgI. vanaspati kAyanI hiMsA na lAgI. uttaramAM kahyuM ke vanaspatinA paccakhANa eNe karelA hatA, tethI vanaspati kAyano vadha thaye te paNa vanaspati kAyanI hiMsA na lAgI. pariNAma upara keTale AdhAra che? viratinA pariNAma hatA, temAM e marI paNa gaye. te paNa pApa na lAgyuM, ahIM te hiMsA pete karI che. mAtra vadhanI virati hatI. na mAravAnA pariNAma hatA. tethI kAyAe hiMsA karI chanAM bacI gaye, te pachI dayAnA pariNAme hiMsA na karanAre nukazAna kayAMthI leze? tatva e che ke zAmAM ba ? bacAvavAnI buddhimAM. vanaspati hoya to mAre na mAravI. vanaspati hoya te bacAvI levI. AthI hiMsAthI banyuM tyAre ene bacAvuM tyAre bacuM. mahAvrata ane saMyamano taphAvata keTalAka kahe che ke bacAvavAnuM na ciMtavAya, mAravAnuM na ciMtavAya tema bacAvavAnuM paNa na ciMtavAya. vicAravAnI jarUra che ke hiMsAvajana eTale zuM? bacAvavuM tAre mAnavuM nathI. have hiMsAvajana eTale zuM? hiMsA kAnuM nAma? prANune viyAga kare te hiMsA. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNuM prANInA prANano vicaga kare te hiMsA. hiMsAvajevI eTale prANInA prANane viga huM na karUM, A thayuM mahAvrata. have saMjama zuM? mahAvrata nivRttirUpa, saMyama pravRtti rUpa che. pRthvIkAya vigerenI hiMsA na karUM. prANano viga thaye te nivRtti rUpa maha vrata thayuM. have saMyama pRthvIkAyane saMyama vigere zuM ? hiMsA na thAya tevI rIte vartavuM, mare nahiM tevI rIte vartavuM te saMyama, have vicAro. ahIM bacAvavAnI buddhi. rakhe hamleTamAM na AvI jAya, mare nahiM tevI rIte vartavuM tenuM nAma saMrama, have ApaNe sacomAM ApaNA kapaDAmAM mAMkaNa AvyuM. have mAMkaDane zuM karavuM ? mare nahi tema vartavuM. bace tema na vartavuM AmAM ze ? mAMkaNane aDDA utArI ahIM nAkhe mare nahiM evI rIte , mAMkaNane ekAMtamAM mele te bacavAnI rIti. e mane ema game tyAM mUke. te mare nahi te rIti. kaI rIti tamAre karavAnI? laI ne pheMkI devAne ke korANe mUkavAne ? je upakaraNamAM je jIva thayA hoya tene e tamAM laI jaI melavA. zayyabhavasUri agara sudhamAM svAmI vigaeN ekAMta zabda bhUlathI malI gayA kema ? ekalI hiMsA mAtrathI bacavuM hoya te dUra kare paNa ekAMtamAM laI jaI mUke. ekAMtamAM zA mATe? karmodayanA kAraNamAM upaghAta karI zakAya che. bA vA mATe emane pUchIe ke tamArA pANImAM garAlI paDI te tame mAre ke kaDhe? dunIyAnA cha marI rahyA che tenI dayA tamane che ke nahiM? bIje ke trIje mAre tenI dayA tamArA aMtaH karaNamAM rahe ke nahiM? mana vacana kAyAthI paccakhANa che. vacanathI na mAre kahevuM joIe ke nahiM. vacanathI kara vAne niSedha zI rIte? karma upakrama hoya ke nahi ? je AukhuM AvI rahyuM hoya te hiMsAnA paccakhANa AkAza puSpa samAna che. ame karbhe udayanA kAraNamAM upaghAta karanArA banI zakIe chIe. mATe paccakhANa karIe chIe jena siddhAMtane karmapakSa e nathI. nahIMtara taSa japa upadeza badhuM nakAmuM che. karAvanAranI anumodanAmAM zI rIte vartaze. pApa kartAnI karAvanAranI ne anamedanAnI anumodanA vajelAnI che jaraMtaf mane na samajIgALarfma emAM jaf zabda keTalA mATe che? karAvanArAnI paNa anumodanA nahi, have bhULavAtamAM Ave. zayyabhava sUrie kahyuM ke egate eTale jIvane Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 159 muM 25 ekAMtamAM laI jaImelo. tame dhAvaNa lAve che temAM jIvAta nikaLe che tene zuM karo ? je jagapara anupaghAta sthAna hoya tyAM mUko che. je bacAvavAnI jarUra na hoya te vAsita sthAnamAM paThavavAnI jarUra zI? tame mAratA nathI, marAvatA nathI, te zA mATe kuvA sudhI javuM paDe che? ahIM mAMkaDa hoya to khuNAmAM jaI kema mele che? kaho hiMsA varjana tyAre ja bane ke-ApaNe hiMsAnA prasaMgamAM na Ave tyAre bacAvanI sthiti ane hiMsA na karUM e sthiti, eka vAta. anukaMpA lakSaNa kevuM? bacAvavAnI buddhi e samyakatvanuM cinha, hiMsA na karUM e mahAvratanuM ciha, anukaMpA konuM lakSaNa che ke samyakatvanuM, hiMsAthI viramavuM e vrata mahAvrata. e samyakatvanA lakSaNamAM ane mahAvratamAM vadha na kare te vrata, te bemAM pharaka karo ? jene samyakatvanA lakSaNa ane mahAvratanA bheda nathI jANavA tenI vAta zI karavI ? je karma jevI cIja na mAne, jIva mAnI le, jIva nitya mAnI le, paNa karma na mAne te tene dayAne vakhata nathI. karma mAne te ja dayAne vakhata che. have karma mAnyA chatAM karma bhegavavAnA na hoya. aMta avasthAe khAdhelo AhAra pacAvavAnuM nathI. dAha thAya tyAre khAdhuM kharuM paNa pariNamavAnuM nahiM, dAhane aMge khorAka khavAya khare paNa pariName nahiM. tema karma Ave kharA paNa AtmA bhegave nahiM, AvuM mAne te dAhavALAne ajIraNane bhaya hAya nahiM. ahIM je karma karyA chatAM bhegavavA na paDe te karmathI DaravAnI jarUra na rahe. AthI karmanuM sthAna mAnyA chatAM jogavavAnuM sthAna kema juduM mAnyuM che sthAna mAnIe, jIva che, nitya che, e be mAnI karma kare che ane jIva karma bhegave che, e cothuM sthAna mAnavAnI jarUra zI? te mATe aMta avasthAnuM dAhanuM dRSTAMta dhyAnamAM rAkhe, tema karmonA pudgalo Ave kharA paNa zarIranA pudgale ekaThA karyA paNa melavAnA ahIM ja. zarIranA pudgale ekaThA karanAra AtmA paNa bhavAMtare laI na jAya, tema karmanA pudgale Ave kharA paNa bhavAMtare na Ave tema na mAnatA, Ave che ema mAnavA mATe zuM sthAna mAnyuM che. seMkaDe maNa anAja utpanna karanAre kheDUta kartA, paNa bhegavanAre nahiM, tema A jIva kamane Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI karanAra hoya paNa bhegavanAra nahiM tema nahi. te mATe cothuM sthAna niyamita karyuM. A cyAra cIja mAne te samaje ke eka paNa prANIne bacAvuM te zubha karma baMdhAya. hiMsAnI nivRtti e saMvara, bacAvavAnI buddhi e zubhagatine ApanAra. ATalA mATe zAtA vedanIyanA praznamAM lakhyuM che ke jIvahiMsA ane mRSAnA viramaNathI, prANa bhUta satvanI anukaMpAthI, zAtA baMdhAya te anukaMpAnI buddhi medhakumAranA jIve karelI jIvanI anukaMpA ane tenuM phala eka jIvane aMge thayelI anukaMpAnI buddhi karoDa jIvonI hiMsA karatAM balavAna che, tene mATe meghakumAranuM dRSTAMta jJAtA sUtramAM prasiddha che. hiMsA karI. mAMDalAmAM thaelI hIMsA kayAM gaI? ane medha kumAra rAjakumAra kema thayA? je jana sudhI mAMDaluM taiyAra kare temAM hiMsAne karyo pAra ? temAM sasalAnI anukaMpA. ahIM hiMsA na karavI ane bacAvavu temAM khule bheda che, ahIM sasalAnI anukapA kahI tane samyakatva ratna nahotuM maLyuM ne ATaluM karyuM che, samyakatva ratnasivAyanI dravyadayA eTale bhAvadayA lAvI zake tema nathI, je hiMsA na karavI enuM nAma ahiMsA laIe, hA jaMgalanA badhA jIvo ahiMsAmAM hatA. eka zasale ahIM sAme kayAMthI AvyuM ? paga melIza te sasale marI jaze mATe sasale na mare te mATe paga na meluM. Ane ja sasalAnI anukaMpA gaNane? sasale marI na jAya mATe paga na meluM enuM nAma anukaMpA gaNI. je hiMsA na karavA rupe che te badhAnI ahiMsA che. kahe ke bacAva che. jIvane kaI vakhate kayA pariNAma thAya che tene niyama nathI. kamaThane Akhe upasarga karatAM na sUchyuM ane gharaNendra Ave te vakhate zAMti dekhAI. zItaupasarga karanAra vyaMtarIne zAMti nathI AvI, caMDa kauzikane bhagavAnanuM lehI dekhIne zAMti AvI. cekanuM lakhe che ke- zasalAne dekhIne hAthIne dayA AvI. bIjAnA vadhamAM dayA na AvI te te na lakhI. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 158 muM ra7. prathamanA cAra sthAnaka sivAya dravyadayA na Ave ane chellA emAM bhAva dayA, mULa viSayamAM Ave. dravya thakI anukaMpA AstikatAnA cAra sthAnaka sivAya AvI zakatI nathI. jIva che. jIva nitya che. jIva kama kare che. jIva karmanA phalane bheMkatA che. te ja dravya dayA Ave ane mokSa che ane tenA upAya che. A be vadhAre eTale cha sthAna mAne te ja bhAvadayAmAM AvI zake. dravya dayA agara bhAva dayA AstikatAnA cha sthAnaka vagara banI zakatI nathI. chatAM zAstrakAre anukaMpA pahelI kahI nahiM. have dayAvALe thaya anukaMpAvALo thaye paNa ekale dravya dayA tarapha dha hoya te tenuM phaLa kayAM? nirvedamAM pariNAma kayAre Ave? cAra gati duHkhamaya nArakI tiryaMcanI gati duHkhamaya mithyA-Io ajJAnIo paNa mAne che sarvArthasiddha sudhInA devatAo ane A manuSyabhava temAM paNa tIrthakara sudhAne aMdara leje yAda haze ke deguMduka deva A TAMkA darda rAMka devatAe mahAvIrane chIMka AvI tyAre mara kahyuM. zreNikane chIka AvI tyAre jIva ema kahyuM. kALasIkarIkane chIMka AvI tyAre kahyuM ke jIvIza nahi ne marIza nahiM. abhayakumArane chIMka AvI tyAre kahyuM ke mara ke jIva, A vacanane zAstrakAre kharAba na kahyuM. mahAvIra sarakhA traNa lenAtha tene aMge mAra zabda bolAya ne kharAba na kahevAye. mahAvIra mahArAja pote khulAso kare che. zo? he mekSe javAne tene aMge e kahe che ke bhavanI bhAvaThamAMthI nikaLI jaladI mokSe jAva. tIrthakaranI sthiti Ave to paNa bhavanI bhAvaTha cheDI nathI. atyAre mAtra aghAtIyA karma ja bAkI rahyA che, chatAM e bhavanI bhAvaTha mATe mara5NAmAM sAruM gaNAyuM. AvI uMcI sthiti mokSane aMge vidana rU5 gaNI. nArakI ane tirthaMcanI gatithI mithyAtvIo paNa niveMdavALA che. samyakatva kayAM? manuSya ane deva gatithI nirveda thAya, durgatine nirveda kahyo nathI. cAre gatine nirveda kahyo che, ahIM samyakatvanI parIkSA che ke cAre gatine nirveda keTale che? ApaNuM sthAna ApaNI pAse jANavA mATe gharamAM mITara che. paNa ekakene upayoga kara nathI. deva ane manuSyagati kedakhAnuM ke baMdhana kaI vakhata AvyuM ? kaho ke bhAva dayAne samajyA nathI. karmanI beDImAM A cha jakaDAya che. temAMthI kema chUTe? bIjAne karma beDIthI choDAvavA Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrIAgoddhAraka-pravacana-zreNI mAM te potAnA karma teDavA mAge che ke nahiM? pite aMdhArArUpane bIjAne ajavALuM kare tevo padArtha nathI. potAnA karma teDavAnI darakAra na hoya, bIjA karmanI heDamAM pUrAyA che tenI vAta kare te te bhAvadayA kevI gaNavI? mATe cAre gatinI duHkhamaya sthiti karmane AdhIna che ane duHkhamaya gaNI sarvagatithI kaMTALe, eTale vairAgya devatAnA sukhathI thavo joIe. tIryacanI parAdhInatA sAMbhalI manuSyanI meja dekhI cItarI caDI? ApaNe durgatithI kaMTAlyA chIe. paNa cAra gatithI kaMTAlyA nathI, saMsArathI kaMTALelA nathI. ahIM bhavanirveda cAra gatirUpa saMsAra mAtrane kaMTALe thAya. A jIva cAre gatinA baMdhIkhAnAmAM bAraNuM meLavI zake nahiM tyAre eka ja bAraNuM mekSanuM dekhe, AnuM nAma saMvega, AvI rIte AtmAne AstiktA, dravya-bhAvadayA Ave, nirveda thAya, saMvega thAya, tyAre zama thAya. atatvamAM rAce nahiM tyAre zama. AmAM paheluM pagathIyuM karyuM? paheluM pagathIyuM AstikatAnuM paNa agresara zama hevAthI zamane prathama naMbara thaye. bIjA prAramAM AgevAna saMvega, traNamAM AgevAna nirveda, tema ahIM cAturmAsikanA nava kRtya batAvatA yathAprAdhAnya nyAye karI sAmAyika paheluM kahyuM, sAmAyika e ja badhAne uddeza, e ja mULajaDa ethI sAmAyikaDhAra paheluM rAkhyuM. tenuM vizeSa svarUpa agre batAvavAmAM Avaze. pravacana 161 muM saMvata 1989 zrAvaNa vadI 4 budhavAra jinezvarae dharma ke adharma banAvyo nathI paraMtu batAvyuM che zAstrakAra mahArAjA upadeza karatAM cAtuM mAsikanA navA kAryomAM pahelAM sAmAyika kArya kema lIdhuM? keTalAka kahe che ke sAmAyika uMcI cIja che. temAM be mata nathI, sAmayika je uMcI cIja na manAya te jaina dharma jevI cIja TakI zake nahiM. kevaLa sAmAyika dvArA eja jaina dharma Take che. jaina dharma karanAra nahiM paNa jaina dharma jAhera karanArA bhagavAna RSabhadeva ke mahAvIre zAsana karyuM nathI. mAtra jaNAvanArA, mahAvIre ke naSabhadeve kAMI navI thApatAnA nathI karI, paNa sthApita Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 16 muM karyo. e mATe niVTVGUtta tatta jinezvare kaheluM tatva rAkhyuM. ema kevaLI mahArAje kahele dharma sukha denAro che, jInezvare kahelA dharmane huM mAnuM chuM. jinezvare thApele nathI. kahele te thApelo temAM taphAvata ze? dIvo pragaTa na hatuM te pahelAM hIrA kAMkarA patthara dhULa badhuM bheLuM hatuM. dave karyo eTale hIro hIrA rUpe ne kAMkarA kAMkarA rUpe dekhAya. dIvAe hIre pathare kAMkarA dhULa nathI banAvyA. dIvAe mAtra dekhADI dIdhuM. ekakene dIvAe banAvyA nathI. dekhADI dIdhA, pahelAthI hIro kAMkaro dhULa patthara hatA tenuM nAma dekhADe. kahelA thApela ane banAvela kone kahevAya? gaSabha deva pahelAM paNa puNya-pApa-Azrava-saMvara hatA. nAtamAM eka kAyade karo ke ATalA varasa pachI phera lagna nA karavuM. emAM kAla sudhI kare temAM vadhe nahiM. Aja kare te vAMdho, te kAyade thApe e pahelAM guna gaNAya nahiM. jhASabhadevajI jamyA e pahelAM hiMsAdikamAM pApa hatuM ke nahi? hi sAdika na kare tene pApa rakAtuM ke nahiM? jinevare dharma kahyuM na hatuM te pahelAM hiMsAdika kare te pApa punya lAgatuM ja na hatuM ane jinezvare jyArathI kahyuM tyArathI nave pakama zarU karo ke have hiMsAdika kare te pApa lAge. tema hatuM ja nahi. mAtamAM jema kAyadA pahelA gunhegAra na gaNAya, tema jinezvare dharma karyo pachI hiMsAdika kare te pApa lAge. e hoya te jinezvare phAyade muThIbharane ja karyo. nukazAna AkhA jagatane karyuM. vadhAremAM vadhAre nava hajAra jhADa sAdhune ja mAtra bacAvI lIdhA. navA kAyadAmAM mAtra ATalAne ja bacAvyA, bAkI anaMtA jIvene gunegAra karI ThekI dIdhA. je jinezvaranA kahevAthI ja pApa zarU thayuM hoya te, paNa tema nathI tema pahelAM je hiMsA na karatA hatA temane paNa pApa lAgatA hatA, tema paNa nathI. navahajAra keDe sarvathA hiMsA tyAga karI te te baccA paNa bAkInA vagara hiMsAe pApathI bharAtA hatA, te pApa anaMtA jIvenuM baMdha karyuM te upagArI rahevAnA, paNa ema nathI. jinezvare dharma kahyo na hato te pahelAM jinezvara jamyA hatA ke na hatA, dIkSA lIdhI hatI ke na lIdhI hatI, te paNa hiMsAdika karanArane pApa lAgatuM hatuM ane hiMsAdika na karatA hatA tene te pApa lAgatuM na hatuM. dI karatAM pahelAM hIre pathare kAMkarA dhULane davAe Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI banAvyA nathI, mAtra davAe jaNAvI dIdhA. tema jinezvare jagatamAM je dvArAe pApa thatuM hatuM, rokAtuM hatuM te mAtra tamane jaNAvI dIdhuM. tethI jinezvare kaheluM tatva kahIe chIe kevaLIe thApeluM nahiM. jinezvare kahela dharma, thApela ke banAvela dharma nahI. je hIre pathare kAMkare ke dhULa pahelAthI hatA te mAre ja dI jaNAve, bIjAne na jaNAve? cAhe tene dI jaNAve. ahIM dharma ane adharma punya ane pApa mekSanA ke saMsAranA kAraNa siddha vastu hatI, tenA dekhADanAra mahAdeva zIva vize kaI paNa hoya temAM viipanna kahI ahIM jina upara kema bhAra mUke che ? kaheluM kahI jera dIdhuM. banAvele kahIe te anaMtAne apakAra karyo kahevAya, mATe prarUpele-kahela upara e jora dIdhuM temAM aDacaNa nathI. paNa jina zabda zuM karavA umere che? jina hoya ke dina che he viSNu mahAdeva brahmA kaI paNa che. dharma kaIne kaheluM che, eTaluM ja , vAta kharI paNa dIvo ajavALuM karI cArene dekha che paNa e dI kALA kAcanA paDadAmAM rekAelo na hovo joIe. e dIvAthI za thavAnuM? khullo dIvo joIe dIvo mAtra kAma na lAge, jene prakAza hIrA kAMkarA ne patharAne vibhAga pADI zake, tema je vItarAga sarvajJa thayA nathI, tevAnA AtmAmAM bhale sattAmAM kevaLa jJAna rUpe dI hoya paNa tevA dIvAthI kazuM vaLe nahiM. anya matavALA sarvajJatAne te svIkAre che. bIju kevaLa jJAnI thavA mATe dareka taiyAra che. mahAdevane bhakta mahAdevane sarvajJa sivAya ochI bhakti karatuM nathI. saha pitapotAnA devane sarvajJa mAne che, te pachI temanA kahelA dharmane kema na mAna? bIjAe bIjAnA devane sarvajJa mAne che. jinezvarane kahela ja dharma, pahelAne kahele dharma nahiM? bhale juThI rIte mAne che paNa e sarvajJa mAne che te ja jaya patAkA che. kemake dharmane kahenAre sarvajJa he joIe. sarvajJa mA paDe. sarvajJa sivAya bIjAne dharma kahevAne haka nathI. e vAta nakakI thaI. have sarvajJa ke e vAta para AvIe. e kabUla karavuM paDaze ke sarvajJa sivAya dharma kahI zakAya nahiM, paNa lugaDuM na dekhe te lugaDAMnI bhAta zI rIte dekhe? lugaDAM vagara bhAta suMdara Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 159 muM che ke kharAba che e kayAMthI dekhe? e kahevAne haka dharAve nahiM. A vAta sarva AstikAne kabUla che. te prathama dharma kahenArAne jIva jANa ja joIe. karma sArA ke narasA e jANavA pahelA joIe. e jIvane na jANe te jIvane karma lAgyA ke na lAgyA te na jANyA, sArA beTA karma zAthI lAge che te jANavAnI tAkAta nathI. avadhi ane manaH paryava sudhI kadAca karmane joI zake. avadhi jJAnavALe je manaH paryavajJAnI te jANe dekhe manaH paryava ne aMge pazyati eTale dekhe ema kahevAya nahiM, paNa avadhijJAna sahita mana:paryava jJAnavALe karmavagaNane dekhI zake che. paNa karmavargaNa nathI lAgI tethI nirmaLa AtmA thaye che te dekhavAnI tAkAta mati vigere cAre jJAnamAMthI ekakemAM tAkAta nathI. phakta kevala jJAnavALAmAM ja e tAkAta che ke je AtmAne dekhI zake. AtmA rUpa rasa gaMdha zabda sparzavALo nathI, e AtmAne jANavA mATe mati zrata avadhi manaH paryAvajJAnI jANavA mATe samartha zI rIte hoya? ItharanA yaMtre kahI Ape che ke ahIM Ithara ATaluM che. ApaNe na kahI zakIe. tema avadhine manaH paryAva jJAna te atIndriya jJAne che. rUpa rasa gaMdha zabda sparza vagaranA padArtho ne jANavAnI tAkAta temanI nathI. te jIvane lAgelA ane asatA kame mAtra kevaLI jANe. te kayA kAraNathI A karma lAge, khase, te mAtra kevaLI ja jANI zake. AtmA zraddhAthI kevaLa svarupa mAnyo che. AvaraNa khasatA dekhe te jarUra kahe ke kevaLajJAnI thavAno che te kahI zake che khuda AtmAne dekhave te nahIM dekhI zake. chamasthane viSaya rUpI padArthane dekhavAne che. AtmAne vizeSaNane aMze zruti karI che. A AtmA rUpamaya gaMdhamaya zabdamaya sparzamaya che ja nahiM. A AtmA arUpI dareka matavALAe mAnya che. etihAsika purUSone Izvara mAnyA - lIlA, e lekonuM mAnavuM zuM che? amArA deve je karyuM te badhuM lIlA rUpe jagatane dekhADavA rUpe karyuM che. nahIMtara pAravatI ju thaI jaTAmAM pese ne mahAdeva AkuLavyAkuLa thAya te devapaNuM na rahe. senAnuM mRgaluM karI vyAkuLa thAya, AvuM mAnavuM ne sarvajJa mAnavA A be zI rIte mAnavA? jarAsaMgha ane kaMsanA bhayane lIdhe khuNAmAM rahevuM paDayuM. mathurAthI dvArakA AvavuM paDayuM, taddana dariyA kAMThene bhAga Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgamedvAraka-pravacana-zreNuM tyAM AvavuM paDayuM. dunIyAne dekhADavA karyuM hatuM ke e sthiti hatI. te te jenArane vicAravuM rahyuM ? paNa vItarAgane lIlA vyAjabI kharI ke nahiM? lIlAmAM AvIe te paNa uttama chekarUM hoya te bacapaNamAM ramata kare te paNa uttama bhaviSyanA uttama lakSaNa hoya te dhULamAM rame te paNa uttama ramata rame. aDIM pAravatI jU thaI peThI ne tethI AkuLa vyAkuLa thAya che te ema karavuM hatuM ne ke tuM vadhAre che. gaI heta te sAruM thAta-ema kahI devuM hatuM ke nahi? jANI joIne IzvarIya paNuM choDAvIne ItihAsa paNuM karyuM. ItihAsamAM nirbaLa rAjA bhagate phare. pachI dAbI de. ItihAsamAM saMga AdhIna baLavAna paNuM vigere hoI zake. pratApasiMhane kuMvara belADI roTale laI jAya te rUve che ne gAdIe bese te ItihAsamAM banI zake. atihAsI purUSane aMge Apatti-vipatti vigere saMbhavita paNa IzvarIya vAtamAM navA prasaMge vyAjabI nathI. kaMsa jarAsaMghane janma ApavA taiyAra thavuM ane enA bhayathI bhAgI javu e IzvarI purUSane na zobhe. ItihAsa purUSane IzvarIya purUSomAM nAkhatAM vAra lAgatI nathI. jenadharme eka cIja pakaDI rAkhI che te atihAsika purUSane IramAM dAkhala karatA 1 thI. stha bhamAM sthiratA hoya, dhajA te pavana Ave tema pharake. lokika dharmanI e sthiti che ke je bAju pavana AvyuM te bAju leke dhasI jAya. lAla pAla bALa trIpuTI gaNAI. A vakhata judA. e te phAvyA nahiM eTale Izvara kala5vuM suI gayuM. atyAre saMbaMdha mAtra, trimUrtinI ka5nA karatAM vAra lAgI? phAvyA nahiM. tema ahIM triImU tenI kalpanA karI. citromAM mAnyatAormA, jene dharmanI khabara nathI tevAo emAM sAmela thayA che. eka ItihAsa purUSane IzvarI purUSa gaNAvatA vAra karatAM nathI. jeo ItihAsI tarIke phAvelA hoya tevAo IzvarI avatAra gaNe. A vAta dunIyAthI samajAvI. tema have zAstrathI samaje. jaina zAstrakAra rAmacaMdrajI ane kRSNajIne etihAsika purUSa mAne che. jene bIjAe IzvarIya purUSa tarIke mAnyA che. AgamamAM atihAsika purUSa tarIke sthAna anuga dvAramAM AvazyakanA nikSepa karatAM Avazyaka evuM je nAma paDAya te nAma Avazyaka, tema dravya Avazyakane Avazyakane karanAra sAdhu sAThavInI je mUrti karAya te sthApanA Avazyaka, tema dravya Avazyaka Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 161 muM jANanAra upaga vagarane AgamathI jANe te dravya Avazyaka ne jANa kAra marI gaye hoya tenuM zarIra te jJazarIra, bhaviSyamAM jANaze e bALaka bhavya zarIra, mAtra paDikamaNa vakhate bhAvanA bhAvatuM hoya te taduvyatirikta Avazyaka, AgamanA traNa bheda pADayA. laukika kupravacana ane lokettara laukika bhAva Avazyaka-kupravacana bhAva Avazyaka ne kettara bhAva Avazyaka. temAM laukika bhAva AvazyakamAM e dRSTAMta dIdhuM. divasanA pahele pehare bhArata vaMcAya, pAchale pahere rAmAyaNa vaMcAya, te laukika bhAva Avazyaka che. yajJakriyA te mithyAtvInuM bhAva Avazyaka. sAmAcika vigere cha Avazyaka te lakattara bhAva Avazyaka. bhArata ane rAmAyaNane kaI jage para lIdhA ? laukika bhAvaAzyakamAM lIdhA. mithyAtva bhAva AvazyakamAM na lIdhA. AkhI duniyA rAmacaMdrajIne ane zrIkRSNajIne etihAsika puruSa tarIke mAnatI hatI. laukika rAmAyaNa bhArata gaNavAthI etihAsika purUSa gaNAvyA paNa teo IvarI purUSa tarIke laI beThA che te vAta atyAre anubhavathI joI rahyA chIe. prasaMga Ave tyAM IzvarI purUSa tarIke goThavatA vAra lagADatA nathI. IzvarAvatArane roga pitAne kara na hatuM, tethI rAkSasone sItAne khoLavA mekalyA. kRSNajIne jarAsaMdhane bhaya che mATe nikkI cAle, temAM IzvarI preraNuM javAnuM ke sItAne khALavAnI preraNA na hatI. itihAsI purUSe pitAnA itihAsa rUpe varNana rAkhyuM hatuM. mane IzvarI preraNA che ene artha Dhaga. pAtAne aitihAsikane jaza khATI IzvarIya no jaza khATa hoya tethI ivarAya aMza ghusADI de. eTale IzvarI phIrastA banavuM che. Izvarane vacamAM ghuseDavAnuM kAraNa zuM? pitAne IzvaranA phirastA manAvI dunIyAne chetaravI che. have mULa vAtamAM Ave te kuNanI ATalI mAnyatA kema vadhI ? kRSNanI kirti kema vadhI? baLabhadde zatrune kRNe pite Izvara manAvavA mATe kaMI karyuM nathI. bIjAoe sarvajJa ja AtmA joI zake che te vAta kabUla karI ane pitAnA devane sarvajJa mAnatA. vacamAM lIlAnA paDada khaDA karyA. have vIlAnA paDadA mAnavA te svarUpa mAnatA aDacaNa Ave tethI lIlAnA palA mAnavA paDayA. lIlAnA paDadAne bAne khasI javuM che. jaina zAsananI khUbI Aja che ke lIlAnA paDadAthI jagatamAM dekhAvA detA nathI. AthI enA Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI kahevA pramANe sarvajJapaNuM vartAvamAM nathI. zradhdhAmAM rAkhe te judI vAta, sarvajJa hota te sItAne levA na javuM hatuM. mRgalAne pakaDavA javuM na hatuM. kahe vartanathI sarvajJapaNane choTe paNa nathI. zradhdhAmAM khAmI na Ave te lIlAne paDade kare. jenuM vartana sarvajJapaNAthI virUdadha na hoya tene sarvajJa zA mATe na mAnavA? have sarvajJa ja dharmatatva tathA adharma dekhADI zake e vAta kabUla paNa sarvajJa paNuM e tIrthakarane ghera IjAre rAkhela nathI. eka covIsInI epekSAe sarvajJApaNuM asaMkhyAta jIvana hoya, temAM ekalA tIrthakara ne kema kahe che eTalA mATe jiNapannatta eTaluM ja mAtra nathI kahetA. mahAvIra pannatto dhamma ke bASabha pannatto dhame evuM kahetA nathI. kevaLa jInathI sAmAnya kevaLI ema bane artha thAya, paNa kevali kahie suhAo ame ahIM jinezvara kevaLIo ke bIjA kevaLIe te badhA eka ja rUpe kahenArA che, te tIrthakarane AgaLa kema karyA? te ke pahela vahelA dharma adharmane koI jANatuM na hatuM. te prathama dharma oLakhAvanAra tIrthakara mahArAja tene anusarI jeo dharma aMgIkAra karI kevaLajJAna pAmyA, tethI bIjAe dharma AdarI zakyA. paNa pahelA dharmAdharmane spaSTa rUpe jagatane dekhADanAra hoya, lAvanAra hoya te te kevaLa tIrthaMkara mahArAja che. evA tIrthaMkara mahArAja zAnA prabhAve tIrthakarapaNe meLave che? te ke sAmAyikanA prabhAve ja. tIrthaMkara mahArAjAe dharmaadharmanI oLakhANa ne baMdha thaI hoya te oLakha zarU kare. tIrthaMkarapaNAnI jaDa sAmAyikanI prIti | tIrthakarapaNAnI jaDa kaI? sAmAyakanI uttamatA e ja jaDa che. nahiMtara tIrthakara thaI zakata ja nahiM. kRSNa mahArAja zreNika mahArAja kevI sthitinA zreNika ke kRSNa sArI strI dekhe te tamArI apekSAe sakAI janArA. strIo mATe keTalA jokhama kheDayA che. vizALa nagaronA rAjyamAM abhayakumAra rahe. temAM rAjya darabAra nIce suraMga khodAvanAra, jIva kaI sthitimAM rAkhI suraMga khodAvate haze? je jIvana jokhama upara na jAya te AmAMthI kazuM banI zake tema nathI? dAsIe athe ghAlamela kare te abhayakumAra sarakhA jAhera purUSane vepArIthaI rahevuM, kAsIne tAbe karavI, citrAmaNa mekalavuM ne kuMvarIne rAgI karavI te kyA jokhame karate ho? zreNikanuM lehI eka TIpuM baLavuM na joIe. zrI kuNanekimaNI vigere strIo mATe keTalI DAI karavI paDI che? Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 161 muM ATaluM badhuM chatAM eka ja bAraNuM emanA mATe baMdha hatuM, strIo mATe traNe khaMDamAM prayatna, te jage para strI ne chokarAne rAga nahiM, mAtra sAmAyaka saMyama zabda paDe tyAM e rAgane rahevAnuM sthAna nahiM. kRSNanI rANI dIkSA levA pAme. kuMvArI kuMvara dIkSA levA pAme te zI rIte pAme ? traNa khaMDa sivAya jAya kayAM? eka rANI kuMvara ke kuMvarI dIkSA pAmI zakata nahiM. tenI jage para jAdavavaMzanA keI kuMvara ane kuMvarI dIkSA pAmI zakI te kaI sthitimAM? je eka strI mATe moTI laDAI karanArA e badhA rAga ahiM saMyamanA dvAra AgaLa nahiM. saMyamanuM dvAra AvyuM eTale cUpa. rAjya lau to saMyama jAya ema zreNika mahArAjane age je zreNikanuM rAjya phAphAtIyA thayuM te paNa kuMvara dIkSA le temAM virodha nahIM, abhayakumAranA hAthamAM 2Ave te koI prakAre ceDA mahArAjane virodha ke keNikanA hAthamAM rAjya Avate nahi. paNa zreNike rAjya ApavA mAMDayuM. rAjyane lAyaka tuM che mATe tuM rAjya le ema kahyuM. chatAM paNa abhayakumAra saMyama upara ke ve rAgI haze te vicArI juo. rAjya devA Ave che, rAjya Ape tyAM meM dhAvA gayA. zuM che? bhagavAna mahAvIrane pUchuM. tamane jarUra vAMka thaze ke dunIyAdArInI vAta bhagavAnane zI pUchavI hatI? vAta kharI, rAjyamAM bhagavAnane paDavAnuM nathI, paNa A vAta dharamanI che. kaNikanuM apamAna karyuM kahe, cAhe rAjyane lAta mArI kahe, paNa te vakhata te nA kahI dIdhI. ApaNI sthiti kayAM che? jyAM eka rIte rAjya enA hAthamAM che. evAne rAjya e kAMI navI cIja na hatI. chatAM zreNika devA mAMDe che te vakhate nA kahe che. je pramAM jAgyA pachI jANyuM che jemAM kazuM nathI. te ahIM rAjya devA mAMDe che te vakhate amaya ne kahe che. te kevI pariNita haze? have mahAvIra mahArAja pAse AvI prazna zuM kare che? te kahe che ke, bhagavad ! chelle ka rAjA sAdhu thavAne te kRpA karI jaNAve. je che rAjA thaIne sAdhu thavAne hoya te rAjya lauM ne sAdhu na thavAne hoya te rAjaya na lauM. ApaNe paMdara rU. nI nekarI heya ne sAdhupaNunA vicAra thayA te 5 trIsa rUA. ApanAra maLe te pachI sAdhupaNuM laIzuM, paNa abhayakumArane te saMyama na pAmuM te rAjya joItuM nathI. tevI pariNati Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 zrIAgamAddhAraka-pravacana-zreNI thaI che. te kaI sthitinI pariNati haze ? te tapAse. rAjA te sAdhu udAcana ja thAya, tyAM ema na thayuM ke ApaNane kANu sAvanAra che. abhayakumAra eka nizcaya karI beThA ke have rAjya levuM nahi. rAjya lau tA saMyama jAya. kAMtA Ave che rAjya ne kAMtA Ave che sayama, A e kAMTAmAM saMcamanA kAMTA (trAjavuM) vadhI jAya che. sIdhA zreNika pAse AvI kahe che ke mAre rAjya joItuM nathI. abhaya kANikane gabhathI oLakhatA hatA abhayakumAra kANisne kharAkhara eLakhe che. kema ? vicAro abhayakumAre ja kANikanA gama vakhata calaNAnA kharAba dADhulA purA ceryAM hatA. zreNikanA AMtaraDA khAI jA, A dehalA abhayakumAre peAtAnI buddhithI purA karyAM che. abhayakumAre AvI rIte zreNikane tathA celAne bacAvI koNukane jIvatA rAjye hatA. te abhayakumAranI buddhie jIvatA rahyo che. jenA garbhanI vakhata abhayakumAra A sthitimAM che. tene khacALIyu' kahevu' emAM navAI nathI. AthI mabhayakumAre koNikane tenA janma pahelAM ja eLakhyA che. AvAnA hAthamAM rAjya Avaze te zuM thaze e keAInI dhyAna bahAra na hatu. te tevA mANasa rAjyanA mAlIka thaze, te paNa mArU sayama na jAya mATe mAre rAjya na joIe ema kahI dIdhu. rAjyanI bedarakArI kare che teTaluM ja nahiM paNu rAjyanuM nakhAda javAnI sthiti te paNa sayamane aMge kurakhAna che. ATaluM chatAM dhrAMNake abhayakumAranA saMyama vakhate cu` ke cA karI nathI. kaeNANikanA apalakSaNene abhayakumAranA sulakSaNA zreNikanI dhyAna bahAra nathI. A vAta vicArazeA te nakakI mAnavuM paDaze ke tIrthaMkaranI Da hAya tA sAmAyikanI prIti, gaNudharI sAmAyika uccare tyAre emane cauda pUrva khara bhaMga karavAnA haka maLe zAsana TakavAnuM kayAM sudhI ? sAmAyika che tyAM sudhI. pahelI dezanA vakhate keAi devatAne samyakatva thayA. chatAM e dezanA niSphaLa gaNIe chIe. zAthI ? te dezanAthI viratinA pariNAma thayA. viratinA pariNAma thAya te tIne aMge hIsAkhI. tInI utpattine AdhAra tema tI'ne TakavAnu' gaNIe te sAmAyaka, sAdhu sAdhvInA viccheda eTale zAsanane! viccheda, sAmAyaka sayama huM tyAM sudhI zAsana. sAmAyakanA dheAraNa paraja tIthaMkaranA tItu thavu TakavuM che. AthI sAmAyika kema prathama kahyu che te aMgre Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 162 muM pravacana 162 muM saMvata 1989 zrAvaNa vadI ane gurUvAra surata baMdara bhAvadayAnI mahattA. zAstrakAra mahArAjA upadeza ApatAM jaNAve che ke jema samyakatvanA lakSaNemAM prathama Astiya thAya pachI ja dravya ane bhAvadayAnA avakAza hAya : jIva che, bhokatA che vigere mAne tyAre dravyadayA che, jIvane mAnyA chatAM zarIranA nAze jIvane nAza mAne te tyAM dravya dayA nathI. jyAre jIvane bhavAMtare javAvALo mAne te dravya dayAne avakAza che je karma jevI cIja na hoya te lehIne zIze bharyo hoya ne UMdhe vALe to kaMpArI chUTatI nathI. koIne lehI nikaLe te kaMpArI kema chuTe che? bIjAnA duHkhanA nAzathI azAtA baMdha thAya che. zAtA thAya che. A mAnyatA hoya te dravyadayA karavAvALA chIe. dayA karavAmAM phAvado kaye gaNe. azAtAne baMdha rokAya, zAtAne baMdha zarU thAya te mATe dayA. mekSa rekanAra sonAnI beDI samAna puNya baMdhanI zI jarUra? have koI kahe ke azAtAne ne zAtAne baMdha hamAre na joIe. zAtAne baMdha e paNa senAnI beDI, paNa beDI te kharI? mikSane rokanArI cIja zAtA te paNa zA mATe joIe ? paNa zAtAne baMdha mATe karavAmAM Ave to A savAla che. paNa karavAthI zAtAne baMdha thAya te A savAlanuM sthAna nathI. puNyabaMdhanI dhAraNue puNya baMdhanI karaNI na karAya. paNa karaNI karatAM punya baMdhAya tevI karaNI niSedha thaI zake nahiM. samyakatava hoya te vaimAnikanuM AukhuM bAMdhe, ahIM te itara AyuSyane niSedha che ema kaho te vaimAnika sivAya AukhuM na bAMdhe, ahIM traNa gati ane traNa nikAyanA AyuSyane niSedha che. vaimAnikanuM vidhAna kayAM che? ahIM leDhAnI beDIne niSedha che. senAnI beDInuM vidhAna kayAM che? ahIM samajavuM joIe ke AyuSya bAMdhavuM e niyamita che. cAre gatinA jIve che, jyAM javAnA hoya te AyuSya ahIM maravA pahelAM bAMdhe, ahIM aThe karma niyamita che. cAra prakAramAMthI koIpaNa prakAranuM AyuSya bAMdhe e niyamita che. bAkIne niSedha. vaimAnika sivAya bAkInA AyuSya bAMdhe e vaimAnikanI Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI prAptine gaNIne arthapattithI bhale vidhAna thAya, paNa sa kSAta vidhAna na thayuM ne? te mATe dharmadAsa gaNI kahe che ke, eka divasa paNa je manuSya dikSA pALe, dikSA sivAya bIjI sthitimAM jenuM mana na hoya, te ghaNe bhAge pariNAmanI dhArA caDatI hovAthI mekSa pAmI jAya. kadAca karmanI tIvratAthI mekSa na pAme paNa vaimAnika te jarUra thavAne. je cAritrane aMge vaimAnikanuM vidhAna kare te samyaga darzanamAM zuM aDacaNa AvI? pahelAnA tapa saMjamane lIdhe devalekamAM upaje che. bIju sarAga saMyama saMyamasaMyama akAma nirjarAthI paNa devalekamAM upaje che. ema devatAnA AyuSyanA Azrava jaNAvyA, tyAM sarAga saMyama, deza virAti, bALatapasyA te devatAnA AzravanAM AyuSyanA dvAra che. AthI saMyama te devatAnA AyuSyanuM kAraNa. vaimAnikanuM AyuSya bAMdhavuM temAM samyakatva kAraNa. te saMyama ane samyakatva bane kAraNe mUkavA? kAraNa ke e puNya prakRtinA kAraNa. je punya prakRti baMdhanuM kAraNa hoya te cheDI devuM te tarIke vidhAna kare te sAmAnya sAdhupaNuM, sarAga saMyama badhA choDI devA joIe, paNa puNya baMdhanA kAraNe tarIke choDavAnuM jaNAvyuM nathI. je samyakatva vaimAnika, sarAga saMyamAdi devakanuM AyuSya baMdhAvanAra te A badhAne Azraya gaNavA ke saMvara gaNavA? bhale zubha ba dha karAve te paNa baMdha karAve ane baMdha Azrava thayA vagara thAya nahiM AvavAnA kAraNa te Azrava AtmA sAthe baMdhAvuM te baMdha, mATe saMvaranA bhedamAM saMjama levAnuM na rahyuM. have tapa saMjama samyakatva badhA Azrava ane baMdhamAM nAkhavAnA rahyA. lagIra AgaLa cAla. karmone rasa ane sthiti kenA AdhAre ! prathama karmanAM daLIyAne le che ke ga. sAmAnya rIte kahIe chIe ke egathI prakRtibaMdha ane pradezabaMdha. A samyakatva sAmAyaka saMyama deza virAti badhA azubhatA thavA detA nathI. je AtmAmAM karmo AvyA pachI mithyAtvathI azubhatA thatI hoya aviratine lIdhe asaMyamane lIdhe azubhatA thatI hoya, te azubhatA thavA de nahiM. e azubhatA na thavA de te rUpe saMvara kahevAmAM keIpaNa jAtanI aDacaNa nathI. temaja pariNAme thatI nirjarAne lAyakanA je pariNAma te pari. NAma zubha hoya, azubha na hoya te svAbhAvika che. zubha pariNAma vakhata AvelA padArtho zubha pariNAme vadhAremAM vadhAre baMdha hoya te kevaLIne, Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 62 muM kevaLIne je baMdha che te baMdha jagatamAM keIne nathI. paNa te rasane aMge je zAtA baMdhAya che te rasa anuttara vimAna karatAM anaMta gu. anuttara vimAnanA devatA je zAtAne rasa anubhave che te karatA sagI kevalI rasa bAMdhe bhegave te anaMta gu. kadAca sthiti ane rasabaMdha kaSAyathI thAya che. te kevaLIne kaSAya kayAM che? pahele samaye bAMdhe bIje samaye bhegave ne trIje samaye tUTI jAya. sthiti mAtra samayanI che. vadhAre sthiti nathI. mAtra sparza thAya ane khase. zAne lIdhe kahyuM? kaSAya na hovAne lIdhe. tame sthitibaMdha uDADI dIdho tema kevaLa jJAnine kaSAya na hovAthI rasabaMdha uDADI devo joIe. kaSAyanA abhAvathI rasa paNa uDADa joIe. paNa zubha azubha sthiti bAMdhavAmAM kAraNa kaSAya che, paNa zubha azubha rasamAM kaSAya kAraNa nathI. cAhe te punya lAMbI sthitinuM bhale hoya paNa prazasta kaSAya tIvra joIe. lAMbI sthitinA bAMdhavA hoya te tyAM aprazasta kaSAya tIvra joIe. punya aga2 pApa lAMbI sthitinA bAMdhavA hoya te kaSAyanI vRdidha sAthe saMbaMdha rAkhaze. prazasta rAga maMda tema puNya prakRti maMda. cAhe zubha karma hoya ke, azubha karma hoya, bane kaSAya saMbaMdha vALA che. prazasta aprazastamAM pharaka paDaze paNa tIvratA maMdatA sarakhI ja joIze. prazasta kaSAyanI maMdatA te puNyanI sthitinI maMdatA. A vAta samajIzuM. tIrthaMkara nAmakarmanI utkRSTI sthiti keNu bAMdhe? tIrthaMkara nAmakarma e sthitithI utkRSTa keNa bAMdhe? avirati samyaga daSTi jeTalI uMcI sthitimAM rahe teTale sarvavirani pramatta sAdhupaNavALe sAdhu paNa bAMdhe nahiM, je vadhAre kaSAyavALa tIrthakara nAma karma bAMdhanAra hoya to te cethAvALe. AthI sthitinI tIvratA te kaSAyanI tIvratA upara AdhAra rAkhe che. paNa rasamAM te saMbaMdha nathI. azubhano rasa kaSAyanI tIvratAe, zubhane rasa kaSAyanI maMdatAe. zubha prakRtine rasa vadhAre kema baMdhAya? jema kaSAyanI maMdatA tema zubha rasanI tIvratA, kaSAyanI tIvratAne AdhIna azubha prakRtinA rasanI tIvratA. zubha rasanI tIvratA karanAra kaSAya nahiM, paNa kaSAyane aMge thayelI maMdatA. kaSAyanI maMdatA rasanI tIvratA karanAra hoya te jyAM terame guNaThANe kaSAyanI chAyA nathI, tyAM tIvratara rasa bane temAM Azcarya zuM? saMvaranA sattAvana le. saMvara eTale AvatA karmane ke te kayA kama ke? kahe che pApa karo. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrIAgamAddhAraka-pravacana- zreNI nirjarA anazanArdika tapathI nirjarA thAya, zuM A puNya kSayanA rastA che ? prAyazcittAhika punya kSaya karavAnA rastA nathI, tA sa vara tatva azubhane zakavA upara, nirjarA tatva azubhanA kSaya karavA upara, AthI samyakatvane dezavaratine sayamane sAMvaramAM gaNavAmAM aDacaNa nahI' Ave, ne tapasyAne nirjarAmAM gaNatAM aDacaNa nahIM Ave. pApakarma teDavAnI mAphaka puNyakarma teDavAnA sAdhana kema nathI batAvyA ? have zubhane teADavA mATe zAstramAM kAMi sAdhana nathIne ? nA, zubhane tADavA zAstrakAra taiyAra nathI, * pAvANuM kammANu ' bAlIe chIe, pazu ' punnANuM kammANuM' kheAlatA nathI. zA mATe te khelatA nathI. jevA pApa tADavA che. tema punya paNa toDavAnA ja che te kema na kahyuM ? jagejagApara puNyavAnAne vakhANyA, pApIne vakhANyA nahI. nuSya tathA devatAnI sugati kahI ne nArakI tiyaMcanI kugati kahI. tamArI apekSAe devatA ane manuSyo e paNa puNyathI bhArabhUta gaNI kruti kahevI joie. nArakI jema mApathI bhAre tema A puNyathI bhAre che. tamAre pApa puNya banne sarakhA che. kaheA savara tatva e paNa pAyane rAkavAnI mukhyatA upara che, jo tema na haiAya te sayamAdi vigerene mahA Azrava kahevA. kAraNa, saMyama na hoya tA vadhAremAM vadhAre khAra devalAka sudhI jAya, ane sayama hAya tA nava greveyaka ane sarvAsidhdha tetrIsa sAgaropamanu AyuSyanuM' jhaMkharUM lagADanAra, sayama vagara bAvIsa ke tetrIsa sAgaropama bAMdhavAnI tAkAta nathI. e tAkAta saMyamamAM che, te sayama mahAAzraya ? upazama zreNimAM anuttaranI sthiti jaNAveA che tA upazama zreNi mahAkharAba ? taMdulIyAmatsyane nArakanuM tetrIsa sAgarApamanu' AyuSya vaLagyuM'. tema ahI' lavasattama devatAo ane ta dulIyAe banne sarakhA, tamArI apekSAe teA pApAne rAkavAnI apekSAe prANAtipAta viramathI puNya baMdha thAya. zAtA venIya zAthI AMdhe ? prANAtipAta mRSAvAda vigere mahAvratathI zAtA baMdhAya te mahAvratA paNa AzravamAM nAkhavA, paNa mahAnubhAva ! savara ane nirjarA tatvo pApa prakRtinA kAraNa na banavAthI tene cheDavA lAyaka koI jagA para gaNyA nathI. uMcAmAM uMcI punya prakRti tItha kara nAma karyuM. bhalA e nAma gotranA aMdhane mATe zAstrakAre upadeza Ape che ke nahi ? vinaya Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 16ra muM ane vaiyAvarA e zubha karma baMdhAvanAra che e vAta kharIne? tene upadeza zAstrakAra kema Ape che? vinaya vaiyAvacca e uMcotra ane zAtAnuM kAraNa che. je punyanA kAraNo vigerene upadeza na ho eIe te kaho ke puca prakRti baMdhAI jAya mATe te upadeza na de. AvuM zAstrakArane ISTa nathI. zAstrakArane aniSTa kayA rUpe che? pA5 prakRti baMdhAya nahi ane AtmAnA guNa haNAya nahiM. tethI sAdhunI apekSAe mahAvrata dhArA karyA. sAdhu pANI laI jAya che. tarasyA hoyane kaIka mAgaNI karI. A jagAe Ape te punyabaMdha thAya paNa AnI anumedanA kare te mahAvratane bhaMga thAya. tevI sthitimAM pu baMdha bhale ISTa na hoya paNa punya baMdhanA kAraNa tarIke ekaluM varjavA lAyaka gaNatA nathI. vaMdanathI nIcagotra khapAve, uMcagotra baMdhAve, tene paNa upadeza na kare. zAstraka rane mudo jayAM mahAvratane bAdha hoya tyAM punya baMdha aniSTa, paNa sAmAnya dareka jIvonI apekSAe punyabaMdhanA kAraNe tarIke cheDI devuM e vidhAna nathI, tethI saMyamane saMvaramAM ne tapane nirjarAmAM laI jaIe chIe. bhAvadayA ane tenI pradhAnatA kema? je bIjA prANIne du:khI dekhI bacAvavAne vicAra thaze, tethI azAtA na ba dhArA. baMdhAI hoya te ochI thAya ane zAtAne baMdha thAya. ahI zAtA nAme karmane baMdha na mAnatA hoya te dravyadayA karavA koNa jAya? mATe dravyadayA, jIva che, jIva nitya che. karma karanAra che. ne jIva karma bhogavanAra che. ATalI mAnyatA hoya te ja dravyadayA karI zake. bAkInA be sthAnake kayA? mekSa che ane mekSanA upA che. A be sthAnake bhAvadayAnI jaDa ane te dhyAnamAM rahevAthI je jIvane karma baMdhanamAM AzravamAM mithyAtvamAM paDele dekhe tyAM bhAvadayA vALAne e vicAra Ave ke kevI rIte A jIva mekSanA rastA upara Ave?mekSana raste lAvavAnA je vicAro, mokSanA rastAthI cheTe rahelA upara je dayA te bhAvadayA. cauda rAjalokanA jene abhayadAna gho enuM je phaLa te paNa phaLa, ne te phaLa karatAM eka paNa jIvane prabhumArge ANe te phaLa jabarajasta che. cauda rAjalokamAM je anaMtAnaMta jIve che te badhA jIvane abhayadAna gho tenuM je phaLa te eka bAju rAkhe Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zrIgamedvAraka-pravacana-zreNI ane eka jIvane prabhu mArge ANo. A be phaLamAM eka jIvane mArge ANavAnA phaLanI AgaLa paheluM phaLa hisAbamAM nathI gIra cakitathI joI le. caudarA jelekane abhayadAna Ape eTale phakta mahetala meLavI gho. amara paTTo karI zake tema nathI. jyAre mArgamAM mA eTale kharekhara amara paTTI meLavI ApyuM. A mahetala ne : amarapaTTo kema? tame ene bacAvyA eTale thoDI mudata pachI enuM e ja ane mArgamAM Avela te bhave agara traNa ve ke sAta bhave mokSe gaye. mokSe je jIva gaye tene maraNa keTalA ? ekeya nahiM. kayAM sudhInuM maraNa rekAyuM? sarvakALanuM, kaho ekane mArge A temAM tenuM sarva kALanuM maraNa rokAyuM. pelAmAM te amuka mudatanI mahetala. bIjI vAta. A jIvane mArge Apyo te bIjAne mAge ANe te ? bhUlA paDelA sAdhue nayasArane dharmamArge caDAvI aneka maraNethI bacAvyAM. jaMgalamAM bhUlA paDelA nirAdhAra thaelA jene pitAnA prANanA sAMsAM che. nayasAranA bhAvamAM je sAdhuo malyA che. kevA sAdhu malyA che. jaMgalamAM bhUlA paDelA evA ne potAnA dravyaprANA paNa sAMsA che, nirAdhAra che. ema mAne ke aTavI utarI AvelA che tyAM e maLI gayA. AvA sAdhue eka nayasAranA kAnamAM jinezvaranI vANI nAkhI, tenuM pariNAma e ja vANInA prabhAve pote mArga upara AvyA ne marIcinA bhAvamAM lAkhe rAjakuMvarane tAryA. paraMparAe raNa jaMgalamAM bhUlA paDelA evA sAdhu yAvatuM mahAvIrapaNuM tarIke tIrthakara thayA. AkhuM zAsana pravartAvyuM. kene prabhAva? jene prANunA rasamAM hatAM tevA bhaTakatA mahAtmAne prabhAva, tene sarvakALanuM amaraNa mahyuM. vaLI bIjA keIne sarvakALanuM amaraNa nipajAve. cIdarAjalokanI dayAmAM mAtra metala hatI, ahIM mAphI che. ahIM bIjA jI je mAgamAM Ave temAM paNa pelo kAraNa gaNI zakAya. te abhayadAna denAre athavA dravyadayA karanAre phAyade zarIrane khALIyAmAM karyo. paNa dAbhaDe sudhAre te sAro ke hIro mudhAre to sAre? abhayadAnane prabhAva jaDa jIvanamAM ane mArga samajAvAya tene prabhAva AvAmAM, taravajJAna karAvI mArge lavAya tene prabhAva AtmAmAM, te jaDa jIvanane joItA Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 162 muM upagAra kare te kIMmatI ke jIvajIvanane joItA upagAra kare te kIMmatI? ethI AgaLa cAlIe to jaDa jIvana bacAvI keTalA guNe bacAvavAnA? ane jIvajIvana meLavI ApI keTalA guNe ubhA karavAnA? eka jIvanI bhAvadayA AgaLa caudarAjalakanIka dravyadayA hisAbamAM nathI AkhA jagatanA kSAyazamika bhAva ekaThA karI ne eka jIvane kSAyika bhAva te Agala mUko, dravyadayA mAtra kSApazamika bhAvane bacAva, A bhAvadayA kSAyika bhAvane utpanna karanAra, have A benuM AMtarUM tapAsa, tamane nizcaya thaze ke eka bhAvadayA AgaLa cauda rAjakanI dravya dayA hisAbamAM nathI. samyakatvanI jaDa ahIM che. bhAvadayAnuM athANuM ane oLakhANa karo. tame ahIM kema AvyA che? tame tapelA le DhAnA goLAnA jevA, tame ahIM AvatA Isamiti keTalAe pALI? have bhAvadayAne dravya dayA karatAM vadhAro nahiM te ahIM AvavAmAM bhUla karI, tame eka bhagavAnanA vacananI vadhAre kiMmata karI. tame sAdhune vaherAve. sAdhu sAme jAva tenuM zuM kahe che. sUtrakAra kahe che ke asukatuM karI sAdhune vahorave temAM a95 pApa, bahu nirjarA. e sUtra kayAre sAcuM Thare ? jyAre dravya dayA karatAM bhAva dayA adhikamAne che, aphAsuka, anuSaNIya vaherAvavAmAM dravyadayAnI mukhyatA rAkhI hoya . huM bhagavAnanI vANI sAMbhaLuM ne kalyANa thAya eTalA uddezathI upAzraye jAya te paNa bhAvadayA thanArI hovAthI asamItie jAya te paNa te karatAM adhika che. asujhatuM aphAsuka vahorAve temAM alpabaMdha banirjarA kema kahI? bhUkhanI vedanA kSaNavAra mATI, pelA jIvane ghANa nikaLI gayA, temAM a5 baMdhane bahanirjarA kema nahI? emAM cauda rAjalakanI dravyadayA karatAM eka jIvanI bhAvadayA jabarajasta che. kema ke saMyamane Teko kSaNika bhAvadayAne aMza che. Aja vAta tamArAmAM . kSaNikabhAva dayAnuM peSaNa paNa dravya dayA karatAM ghaNuM caDIyAtuM che. tame pUjA karatAM pANI DhaLe, vanaspatine kalAmaNuM kare tyAM je dravyadayAne AgaLa karo to pUjAne parihAra kare 5De. AthI pUjAnA parihAravAlA bhAvayAne AgaLa kare te pUjAne parihAra kara Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgamedvAraka-pravacana-zreNI paDe. AthI pUjAnA parihAravAlA bhAvadayAne lAta mAre che, je samyakatvanI mULajaDa che. zrAvaka chakAyanA jIvane jIva mAne che. kahe cauda rAjakanI dravyadayA karatAM kSaNika bhAvadayAnuM piSaNa jabarajasta che. AthI tIrthakare gADha hiMsA thaI chatAM AcaraNa rUpe gADha hiMsAne anumodana ApyuM. sUryAbha sarakhA deva Ave, eka je jana sudhI vAyaro vikuvI kAMkarA patthara ghAsa badhuM khaseDI nAkhe, e vAyaro kevA jeravALo hovuM joIe. pachI eka jojanamAM pANI chAMTe, samavasaraNa kare temAM bhagavAna bese che. kema bese che ? AvA mahApApanA kAryane bhagavAna Teke kema Ape che? bhagavAnane upADI devatAe besADayA nathI. bIjI vAta eke e je kare che te pahelAM tIrthakarane mAlama paDyuM che ke mAre mATe kare che, pahelA Abhigika devatAone mekalyA che. pachI vaMdaNuM karI samavasaraNa karyuM che. tamArI dravya dayAnI apekSAe tIrthaMkara moTA hiMsaka gaNAya. kSaNavAra dezanA sAMbhaLe teTale vakhata bhAvadayA hevAthI amAre vAMdho nathI, paNa pUjA prabhAvanA vakhate bhAvadayA kIMmatI nathI. temane vicAravAnuM che ke bhAvadayAnI jaDa kayAM che? mokSa che, tenA upAse che. A be vastunuM mAnavApaNuM. huM bhAvamArgane zA chuM te caMdananA lAkaDAnI mAphaka mAre bIjAne sugaMdhI karavA joIe, caMdanane chedIe bhedIe bALIe ne ghasIe te paNa sugaMdha Ape, tema ApaNe maraNata vakhata hoya te paNa bhAvadayAne saMkAra bhusAve na joIe. sarpa maTIne kulanI mALa kayAre thaI haze? tame navakAra nI vAtamAM sAMbhaLe che ke dhaNIe bAyaDIne kahyuM ke phUlanI mALA amuka jago para che, tyAMthI lAva. A vacana strI uparanA zreSane lIdhe sarpa je jage para che tyAMthI phUlanI mALA lAvavA rUpe kahela che. tame gharanA kAma karo che ne karAve che. paNa A strIne mALA levA jatAM navakAra kaI daSTie sUjha haze ? jyAM ghara che. rAta dahADo rahevAnuM che, tyAM bhaya ? gharanA dAdarA aMdhArI rAtre utare che temAM bhaya lAgatuM nathI, te paricaya thaye hoya tyAM bhaya nathI. evI jage para bhaya hoya to mAtra eTale bhaya hoya? dahADe bhaya keTale hoya? eTalA bhayamAM jeNe navakAra yAda karyo te kevI saMskAravALI sthiti hAvI joIe? AvA najIvA bhayamAM navakAra ghera keTale yAda karyo? tamane Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 163 muM mAtra upAzrayane navakAra AvaDe che. AtmAne aMge jyAM jyAM bAdhAnuM sthAna tyAM navakAra AvatA nathI. vicAraje dhaNI hakama kare che. phUlanI mALAmAM letA navakAra gaNavAne saMskAra keTalo hovo joIe? ghera dAma lugaDAM vigere kADhatAM navakAra gaNe che? gharanA sAdhAraNa kAmamAM navakAra kyAre Avyo haze? phUlanI mALAmAM daSTi ghaNI gho che paNa A dazAne dekhe che ? AvA sAdhAraNa najIvA bhayamAM mArUM maraNa na bagaDe, e bAraNue bhAvanAmAM navakAranuM smaraNa. eo mahAvIra prabhune, pAMca parameSThine taraNatAraNe kevA gaNatA haze? enA namaskAra maLe pachI mata maLe te aDacaNa nahiM. vicAre eka bAIjAta gharanA maraNanA saMka9pamAM paMcaparameSThi vakhate maraNa maLe te maraNa paNa sArUM che. potAnA jIvana karatAM paMca parameSThinuM smaraNa kiMmatI gayuM, eka kSaNa paNa jinezvaranI vANI kiMmatI hoya tene sAdhu pAse javAne, jInezvaranI pUjAne haka che. dravyapUjA na karavI paDe mATe sAmAyika lauM, te bAyaDI chekarA karatAM karatAM bAyaDI chekarI chokarA saMbhALavAne kavya pUjA na karavI te kAMI samajaNa nathI. bhAvadayAnI prApti vakhata dravyathAnI virAdhanA vagara bhAvadayA maLatI hoya te dravya dayAnI virAdhanA karavI joIe ema kahetA nathI. dravya pUjA dravya ane bhAvadayAne vibhAga na jANe tene bhAvayA rahe kharI ? bhAvAyA vAstavika che. ajJAnane manuSya kahI che te bAnuM che ? ajJAnIo mahAvIrane upadezane gapa mAnatA hatA, cAra hAya corI karI nakalyo hoya te pite ja cora re cora re karato nAse, meTA jIvane mAranArA, mAne bApane gAyane bekaDAne yajJa karanArA, mATe pahelAM te tame mA bApa gAya, ghoDA, bakarAne raMsanArA, ghAtakI rIte emane mArI nAkhe che, zAstranI vAta karANe mUkIe. kAzInu karavata mAnanArA zuM joIne bele che ke, jene moTA jIvane mAre che. bAyaDIone ubhIne ubhI cittAmAM saLagAvanAra ghAtakI e tame jene nAnA jIva bacAvanArA ne meTAne mAranArA ema zI rIte kahI zake che? mAre che ke? saLagAvo, cIre, bALe tame kaho cera re, cera re, cera re ema bUma mAre che. aNazaNa kayAre karavAnuM che? jJAna darzana cAritra dvArA nirjarA karatA hoya tyAM sudhI aNasaNa karavAnuM nathI. lAbha hoya tyAM sudhI zarIra vahana Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgoddhAraka-pravacana-zreNI karavAnuM che. choDavAnuM kevI rIte? pitAnI meLe saMlekhanAdikathI taiyAra thayela hoya tevI rIte tyAM hiMsakapaNAne chAMTe nathI. kuDa kapaTa prapaMcanA rUpe meTA jIvane mAre che te rUpamAM kahe che. te jelamAM chene keTalA gayA che? hIMsA jaTha corInA gunhAmAM jene keTalA gayA che? te tapAse. pitAne AkhA rAjyo luMTI levA che tene vAMdho nathI. bera ApI kaDalI kADhI levAya che te te cekanuM prapaMca che. vepArI vargane chuMdavA vagovavA mATe A zabda che. e mATe vepArI varga anyAya avizvAsa kare tene ahIM savAla nathI, sthAna nathI. soLa paMcA paMcAzI, be mukayA chuTanA, lA paTela samAM be rUpIA ochA. e vAne ahIM savAla nathI. A te vepArIne beTA tarIke tare che tenI vAta karuM chuM, have mULa vAta para Ave. kaho ke dAnata judI vastu che. bhAvadayA e evI cIja che ke-eka kSaNa paNa piSaNa rUpamAM thaI hoya te cauda rAjalakanI dravyadayA karatAM vadhatI cIja che. AvI rIte AstikatA thaI hoya te anukaMpA thAya ane anukame zama thAya, A anukrama chatAM mukhyatA zamanI che. tema sAmAyikAdira mAM mukhyatA sAmAyikanI hovAthI prathama kahyuM che. have te bhAvadayA rUpa sAmAyika kevI rIte che te adhikAra age vartamAma. pravacana 163 muM zrAvaNavada 6, zukaravAra, guNotpatti kama karyo? zAstrakAra mahArAjA cAturmAsika kRtye jaNAvatAM prathama sAmAyika kema kahyuM? paNa A utpattikama che ke yathAprAdhAnyakrama che? anukrame jema utpanna thAya te utpatti kama samyakatvanI utpatti ne pachI vratanI utpatti. samyakatva tathA vratane utpattikama batAvyuM ane te ja apekSAe haribhadra sUrijIe jaNAvyuM ke, sati magaar vratAnAM ghauM jAta, dharma bindumAM A pramANe jaNAvyuM ke samyakatva hoya te ja aNuvratAdikanuM grahaNagya che. jyAre eka ja vicAra karIe ke samyakatva hoya pachI ja aNuvratAdika grahaNa karavA joIe. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 163 muM aDIM nyAya gya kahe che. arthAt AguvratAdika na grahaNa karavA, ANu vrata grahaNa karanArane reka e vidhAna nathI. kAraNa, aNuvratAdika samyakatva na hoya tema haribhadra sUrijI pite mAnatA nathI. samyakatva vagara AgRvatAdika hoya che. ema zAthI mAne che? khuda vaMditAmAM upAzaka dazAMgamAM je aNuvratanA aticAra jaNAvyA che, te kahI Ape che ke samyakatva na hoya te paNa aNuvratAdikanuM grahaNa hoya che. cothA vatanA aticAramAM paravivAhakaraNa aticAra che, temAM aNajANu manuSyane jyAM strI kanyAdAnamAM phaLa maLe che tenuM kharUM vaDuM svarUpa na jANanAra je bIjAne vivAha kare te aticAra. ahIM zaMkA karI ke zraddhAvAlo vrata tye ke zraddhA vagarane vrata tye? je zraddhA vALa hoya te kanyAphaLanI IcchA dharmanI zraddhAvALAne na hoya, te aticAra kevI rIte ? mUruM nareta to rANA eTale kanyAdAnamAM phaLa hoya che tema mAnanAro jenI na hoya. e anarthanI khANa mAnanAre hoya to kanyAdAnanI phaLanI IcchAe bIjAnA lagana karAvI ApavAnA hoya kayAMthI ? na hoya te aticAra kayAMthI? kahe che ke je zraddhAvALA hoya te a zravane DUbADanAra mAne che. bIjAnA Azra temAM phaLa mAnavAnuM svapna paNa na hoya, paNa zraddhA vagaranA hoya ane vrata grahaNa kare to tevAne kanyAdAnanA phaLanI IcchAe je lagna karAvavAnuM phaLa maLe tene maithuna karAvyAne aticAra gaNo. AthI bhadrakAne tevI zraddhAvALAne paNa A vrata devAnuM hovuM joIe. nahiMtara para vivAha nAmane aticAra e apekSAe heta nahiM. ApaNe abhavya mithyA draSTine sApaNuM mAnIe chIe, ne temane nava raiveyaka sudhI javAnuM mAnI e chIe, jo mithyASTine anuvrata mahAvrata na hoya te nava raiveyaka sudhI javAnuM kahevAya nahi. AthI temane mithyAdaSTine vrata na hoya tema nahi, agara vrata heya te choDAvI devA tema nahIM. zAMtisAgaranI avaLI prarUpaNuM. A paNane ApaNA AtmAnA samyakatvane nizcaya nathI ane bIjAne kahIe ke huM samItI chuM. mATe dharmane aMge mRSAvAda bolI ThagIne durgati jAya che, eTaluM ja nahi paNa huM vratadhArI lokone jaNAvuM tethI bIjA tamArAmAM samakita jarUra gaNI le te dharmane nAme tame dhatIMga ubhuM karyuM, kahenAra kahe che ke zAMtisAgarIo mata kahe che. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrIAgameddhAraka-pravacana-zreNI ke tamArA samaktine tamane ze nizcaya? te tamane samItI kahevaDAvavAne haka che? ane samakita vagara vrata le zI rIte? te dunIyAmAM vratadhArI samaktidhArI nAme juThI prasiddhi karo cho. lekene kayA rasta bharamAvyA hatA te samaje, koIe huM samakatI chuM. ema na bolavuM, vrata na kare te bajArI manuSya, vrata kare, juThI sahI kare te kharekhara gunahegAra, anartho karavA hatA te Ama kahe che, jeo vratane kALa na kare DhoMgI nathI, tethI saheje bIjA bhave IcchA rAkhaze to pAmI jaze ane samyakatvano DhoMga karI vrata pALanArA DhegI, ema kahenArA koi bhave cAritra nahIM pAme, samyakatva nahIM pAme, Ama pUrvapakSa samyakatva vagara abha-mithyASTie nava graMyake zI rIte gayA? have uttara sAMbhaLo. eNe jinezvarane deva mAnyA che ke nahiM. jinezvaranA vacanane tahatta kare te te bhAva samakiti nahiM te vyavahArathI kanya samakiti khare ke nahiM? vyavahAra samakitavAlAne dravya samyakatvathI huM samyakatva vALo chuM ema kahevAne haka kha ke nahiM? zaMkAdikane beTA mAne che ke nahiM? jo khoTI mAne che to micchA dikarDa ke te vyAjabI che. tArA hisAbe durgati thatI hoya che ane nava raiveyaka sudhI javAnuM banyuM kema? tArA hisAbe vadhAre DhAMga thaye. eNe rAtri bhejananA tyAga karelA hoya tene samakitanA nizcaya vagara vrata che? je samakiti nathI te vatI nathI. te vratavALAne rAtrI bhejana karanArA Ama banAvyA. keInA keI segana e prarUNAmAM choDAvyA. bIjI bAju khulAso le nahiM ne tatvamAM utare nahiM te mArgamAM zI rIte rahe? keIe pitAnA vrata paccakhANa bAdhA korANe mUkyA. eNe vrata na lenAra zAhukAra ne vrata lenAra gI gaNe. maLamAM vate grahaNa karavA kaThaNa hatA ne temAM DhoMgIpaNuM kahe temAM pADavAmAM vAra zI? paDatA vAra na lAge. paNa vicAra na karyo ke mithyAtvI abhavya nava greveyaka sudhI gayA zI rIte? DhoMgathI gayA? paNa dareka bhalene anaMtI vakhata vagara samajaNe samyakattava vagara banatI vakhata vrata-mahAvrate che, te paNa utkRSTa mahAvate che. tyAM sudhI jahAM te anaMtI vakhata DhaMga karI anaMtI vakhata navaraiveyaka sudhI Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 163 muM zI rIte ? cAritra laI navayakamAM game te samyakatva na hatu, te DhaMgathI navaraiveyaka sudhI gaye? to mithyAtvI hiMsA juTha cerI strI gamanane tyAga kare to tene paNa phAyado kare che. te ApaNe sAMbhaLIe chIe ke meghakumAranA jIve mithyAtvIpaNAmAM anukaMpA karI che to dravya samyakatva na hatuM tevAne anukaMpA karI to ATale phrAya kare, te jene dravyathI samyakatva che, tevAoe kareluM dharmakRtya nakAmuM jAya kema? to pachI Dhaga kahI zI rIte zakAya? mahAvIra mahArAjane jIva pahelA sAdhu dekhI AhAra karAvyA, mArga batAvyuM te mithyAtvI paNAmAM. samakitatA rastAmAM jatAM sAdhue upadezathI pamADayuM te niSphaLa gayuM ke te subAhanuM dAna, megha je hAthI hato, nayasAranI bhakita te badhA mithyAtvIpaNAmAM che, te te badhA nakAmA? paNa ApaNe ze vicAra karIe chIe? mithyAvIne satyavRttinI manAI nathI. AtmAne guNe utpanna thAya temAM anukama karyo? tethI kriyA rUci nAmane samyakatvane bheda kahIe chIe. mithyAtvI hoya ne kiyA karatAM samyakattva pAme. samyakatva pAmatA pahelAM kiyA na hoya te kiyA rUcine bheda kayAMthI lAva? anyadarzananI prazaMsAe aticAra te samyakatva pAmyA pachI, sAce mArge AvyA nathI chatAM ATaluM kare che tema anyadarzanInA guNenuM anudana thAya. jema mahAvIra mahArAja khuda zrI mukhathI be zALAnA bhakto mATe jaNAve che ke jeke A jIve upAsaka che, chatAM paNa AvI rIte varte che. phAsuka khAya che, pAMca urdubara vigere khAtA nathI vigere gozALAnA zrAvaka chatAM Ama vate che. guNa prazaMzA karavI te joDe jaNAvI devuM joIe ke bIjA mArga na cUke, cAlu prakaraNamAM tapAsavAnuM che ke mithyAtvIpaNAmAM aNuvrata mahAvratanI kriyAmAM pratibaMdha gaNAya nahiM. samyakatva thayA vagara ANuvratAdika thAya nahiM. agara ANuvrata karAya te nukazAna che tevuM kaMI nathI. te mATe abhavya mithyAtvInA cAritrathI navagreveyaka sudhI jAya che A badhuM jaNAvyuM. AthI mithyAtvI chatAM satapravRtti karavAnI manAI nathI. mithyAtvIne aNuvrata karavAthI nukazAna hoya te tene juThAnI maithunanI mAchalA na mAravAnI pratijJA mAge te na ApavI? te jaina Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrva zrIAgame dvAraka-pravacana-zreNI dharmane mAnatA nathI, te tene paccakhANa ApavA ke nahi ? ene jyAre hiMsAnA juThanA cArInA tyAga karAvI zakAtA bIjAne ApavAmAM aDacaNu zI? mATe vrata levAmAM samyakattva na heAya teA paNa aDacaNu nathI. devAmAM paNa aDacaNa nathI. tethI mahAvrata ApatA dravya sabhyatvane ArApa karavA ke kema ? eka ja muddAe ke samyakatva pAme te sArI cIja che. ahIM samyakatva kharAbara thayu hoya te te dUdhapAka che paNa samyakatva nathI. e nizcaya keNe kahyo. dUdhapAka na hoya te lukhA phATalAe jIvana TakavA dyo ? amArAmAM samyakatva nathI te nizcaya kANe karyAM. cAhe jevA anAcAramAM varte che chatAM tene kharAba mAne te samyakatva nathI. ema zI rIte kahevAya ? AthI samyakatva sivAya aNuvratanI karaNI na hAya tema kahI zakAya ja nahi, samyakava sivAya mahAtratAdikanI karaNI AtmAne phAyadA Ape ja che. AthI aNuvratanI kriyAne aMge samyakatvanI helI jarUra che. te saMbaMdhI vizeSa adhikAra agre va mAna. pravacana 164 su zrAvaNavide cha, zanIvAra, zama savaeNga niveda anukapA ane AstikatAnA utpatti krama avaLA kema rAkhyA zAstrakAra mahArAjA dharmAMpadeza karatAM cakAM sAmAyikAdi nava kRtya pahelAM sAmAyakane sthAna kaeNma ApyuM ? utpattinI apekSAe prathama deva pUjA ke dAnamAM pravRtti hoya. sAmAyaka pratikramaNa pauSadha e chellI kriyA haiAya che, chatAM paDelI kema kahI ? mATe jaNAvyu ke krama e prakAranA hAya che. eka utpattinA ne bIjo mukhyatAnA krama, dAna- zIlAdikathI sAmAyikamAM dAkhala thavAnu' che, temAM sAmAyakanuM sAdhya che. AthI prathama sAdhana ne pachI sAdhya hAya paNa yathApradhAna eTale mukhya mukhyane pahelAM kahevu'. sAdhanamAM pravartelA sAdhyanA uddeza vagaranA hAya tA lakSya vagaranA khANu phe'kavA jevu' che. temAM khANAvalInI kiMmata hAtI nathI. sAdhyanA uddeza cUkI gayA hAya te mAga mAM TakI zakatA Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 164 muM nathI. A dAna-zIlAdika mATe kahyuM, paNa sAmAyakamAM pravartInA paNa sAyamAM cUkI jAya te sAdhyamAM pravartavA chatAM sAdhya siddhi karI zake nahiM. abhavya sAmAyika le che, pALe che, akhaMDa rAkhe che, chatAM mekSa rUpI sAdhyane siddha karI zakatA nathI. mekSa eka najIvI cIja, ATha vakhata cAritra AvyuM hoya to mokSane AvavuM ja paDe. AvI eka najIvI sAdhya cIja, A apekSAe najIvI kahuM chuM, paNa abhavyane sAdhyane uddeza na hovAthI athavA mithyAvIne agara bhavya jIvane sAdhya na hatuM te vakhate anaMtI vakhata evuM cAritra pAme te paNa cothuM guNaThaNuM maLe nahiM, A apekSAe najIvI cIja gaNAvI che. nahIMtara bahAra jaIne kaheze ke mahArAja mokSa najIvI cIja kahetA hatA. mokSa sAdhya vagaranAM anaMta cAritro niSphaLa gayAM keI vakhata dezana koDa pUravanuM avirAdhita, kema ke virAdhanA vAlA cAritrathI navaveyaka javAtuM nathI. je cAritra maMda kaSAyanuM zukala lezyA sudhI pahoMcavA vALuM akhaMDita cAritra, AvuM dezona koDa pUrva sudhInuM cAritra, je cAritra nava varasanI uMmare mekSa denAra. eka varSanA cAritrathI mekSa thaI zake, eka varSanA paryAyamAM je mekSa meLavI zakAte hane, te seMkaDo hajAro lAkha dezena koDa pUravanA cAritre na meLavAye, je bAra mahinAnA cAritre mekSa meLavAya te AvA cAritra pAlyA chatAM mekSa na malyo to sAdhya cUkI che. to akhaMDa zukala lezyA sudhI pahoMcavAvALuM cAritra tevA anaMtA cAritra te bAra mahine nAnA cAritra jevuM kAma karatA nathI. je sAdhyavALuM cAritra bAra mahinAmAM kAma karI de te anaMtA cAritra sAdhya vagara kAma na karI de. hokAyaMtranI seya bhAMgI gayA pachI sTImara khUba daDe temAM pariNAma zuM? rakhaDe. tema sAdhyavagaranuM zukala lephsAvALuM cAritra hovA chatAM sAdhya na hovAthI siddhi na thaI. te dAna zIyala tapa pUjA prabhAvanAmAM sAdhyanuM lakSya na hoya te siddhi thAya zI rIte ? mATe sAdhyanuM lakSa rahe te hetue mukhyane kahevAnI pahelI jarUra gaNI. jema zamAdika pAMca lakSaNemAM Astiyane chelluM mUkayuM. Astikaya prathama utpanna thanAra. pachI ja anukaMpA nirveda savega tathA zama hoya. chatAM Astikaya anukaMpA nirveda saMvega zama anukrama na rAkhyo. sAdhya eka ekanA hovA joIe. arthAt Astikya vicAre te dayAnuM lakSya rAkhI vicAraje, Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNuM sAdhya zunya AstiktAnA kutarko jeNe baTATAne pApane udaya vicAryo teNe jIva mAne che. eNe jIva, karma, nitya, bheMkatA e badhuM mAnyuM che, jIva nitya mAnya che, karma tene bhogavavAnA mAne che, paNa cAre sthAnane upaga zAmAM? A cAra AMgalanI luccI jIbha-dalAlaNa tenuM ja tephAna che. vepArIne ane gharAkane kazuM nathI. tame hAthamAM lukhe roTale laI zake che, peTamAM bhAta ke lukhA roTalAne pacAvI de che. A vepArI denAra ne gharAka peTa che. te vepArI ne gharAkamAM kazuM nathI. paNa A luccI dalAlaNa evI che ke mArA je khIssA tara karavAmAM Ave te sade thavA dauM, nahiMtara hAthamAM lIdheluM agara meMmAM mUkeluM paNa utaravA na dauM, A dalAla lAla na thAya temAM, evI jIbhane piSaNa karavAmAM A baTAkAnA pApane udaya. upayoga bArebAra karyo, cAre mAnyA. jIva, jIvanitya, kamarane kartA karma jogavavA paDe che. nahiMtara AnA pApane udaya ema bolI na zake. A cAre sthAnika mAne che, paNa ene upaga dalAlaNane khaTAvavAmAM, dayAmAM nahiM. mATe AstikatAne upaga anukaMpA rUpI sAdhyamAM karo. tame Azrava piSaNamAM jIbhanA svAdamAM upayoga karyo. uThAvI lAve che ne bele che ke mAruM pahele bhave na joyuM hatuM te mane lAvavAnuM mana thate ja nahiM. bIjAne gherathI na lAvavAnuM mana thayuM ne tenA gherathI kema lAvavAnI buddhi thaI? jIva mA, nitya mAnya, karma karavAvAle, kama bhegavavAvale mALe, paNa sAdhya kayuM nakkI thayuM? cerI tema dareka pApamAM samaje. koIne mAravAne vicAra thayA te pahele bhave mane mAco haze tethI mAravAne vicAra meM karyo, mAre vicAravAnI jarUra nathI, jevAM eNe karma karyA haze tevuM phaLa bese. eNe karama nahIM karyA haze te mArA para Avaze te paNa nahiM mare. A AtikatAne durUpayega, hiMsA choDI chuTatI nathI A jIva che tame raste cAlyA jAya che, A jIva maravAne che te tame bacAvavAne vicAra karaze te te maravAne ja che. maravAne vakhata nathI, te ApaNuthI maravAne nathI, te na mare, hiMsA na thAya, te mUrkha vicAra kare. enA karmamAM maravAnuM che, te tame game teTale udyama kare te paNa bacavAne nathI. bacAvavAnI buddhine nakAmI gaNa. te hiMsA choDavAnA vA te paNa lavAra che, bacAvavAnu bacAvanArane AdhIna nathI. sAmAna Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 164 muM karama pavitra haze te te pavitra raheze paNa A koNa vicAre che je anukaMpAnuM sAdhya cUkI ga che, te vicAre, je paga nIce mAre tene pApane udaya vicAre te badhA AstikatAvALA te kharAne? vicAro sAdhya zUnya AstikatAne upayoga che. je jIva puNya parabhava karmano udaya na mAne te AnA pApane udaya ema nahIM bele, AstiktA vagarane pApa karANe mUkI vAta karaze. paNa anukaMpAnA sAdhyane cUkelA Ama bele. te AstikatAnA uddezavALe nahiM bole. AMdhaLA khADAmAM paDaye paNa dekhanAranI zI pharaja ? zuM karavA AMdhaLe thaye? AMdhaLI thaye te lete jA, Ama kahevAya nahiM, mATe prayatna jarUra kara, mATe enuM AyuSya AvI rahyuM hoya te ene bacAvavAnA prayatnavALe lAvyuM meLave ja che. huM A pApanI pravRtti na karUM, ema dhAranAra jarUra lAbha meLave che. enA nasIbamAM game te hoya paNa bacAvavAnI buddhivALo jarUra lAbha meLave che. AstitAne upayoga karanAro A jIvane pApane udaya kahenAre zuM karavA AstitA vicAre che? indriyanA piSaNa mATe paNa anukaMpAmAM vicAravuM joIe ke mekSa che. mekSanA upAya che. tema bhAvadayAmAM mokSa che, tenA upAya che te mAnyA. paNa kahIe ke ene vairAgya thayo te be mahinA meDo cAritra leze. AtmAmAM vasyuM che te tyAM bhAgI javAnuM che? A upayoga rokANamAM thayo. bhAvadayAmAM je upayoga thave joIe te na thayo. pitAnA AtmAne aMge bhavya jI jANe che ke mekSe javuM ja che. manuSya paMcendriyamAM eka paNa jAti bhavya hoya nahiM. jAti bhavya kyAM heya? jAti bhavya kayA? bhavya kahevAya kharA paNa mekSa pAmavAnA ja nahiM. te mAtra nigodamAM-vanaspatimAM ja hoya. bIjI jagAe jAti bhavya heya nahiM. trapaNAmAM jAti bhavya hoya nahiM, je bhavya jIva nigodamAMthI vanaspatimAMthI ekendriyapaNAmAMthI bahAra nikaLe te mekSe javAne javAne javAne ja, je bhavya che te nigAdapaNuM choDI basapaNumAM bahAra AvyuM che te mokSe javAne. ekendriya nigodapAvyuM cheDI bhavya hoya ne trasamAM Ave te bhavyA, je trasapaNuM pAmyA te mokSe javAne. evA anaMtAnaMta jIve che ke jene trasAdika pariNAma sAmagrInA abhAvathI thayA nathI. ApaNe bhavya chIe ne beIndriyapaNAmAM Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrIAgameddhAraka-pravacana-zreNI AvyA tyArathI mokSanI seraTI pAkelI che paNa mudata che. keTalAkane kI mudate ne keTalAkane lAMbI mudate seraTI pAkavAnI. keI jI kaI pudgala parAvata sudhI AvaDa jAvaDa kare. keTalAka TUMkI mudatamAM me javAnA. AthI eka vAta nakkI thaI ke ApaNe mekSe javAnuM ja che. te mokSa kayAre maLavAno ? samyagadarzana jJAna sAthe cAritranI ArAdhanA karaze nahi tyAM sudhI mokSa pAmavAne nahiM. ApaNane mokSa meLave che paNa lagIra khAsaDA khAvA bAkI che. mokSa meLava nakkI che. A sivAya mokSa maLavAnuM nathI. te have vilaMba zAne ? atyArathI mekSa mAge javAtuM nathI. e vilaMba zAne? eka ja vAta, vacamAM khAsaDA khAvA bAkI che. te DAhyo thai pahele ja upayoga karane? mA vicAra keNe karyo? sadupaga keNe ? mekSa che tene upAyone sadupayoga koNe karyo? A AstikatAnA chellA be upAyo sadupayoga. have bIje zuM vicAre che? jyAre trasa thayA chIe, bhavya chIe ane me javAnA chIe, mekSanA sAdhane maLavAnA che. A be vastuno upayoga kayAM karyo ? atyAre viSaya sukha bhegavavA de, jyAre bhasthiti pAkI jaze tyAre Apa Apa me kSa maLI jaze, mAvu mAnanAre chellA be sthAnake mAnyA che. mekSa mALe, mekSanA kAraNe mAnyA tene ugaga kayAM karyo? A sthiti calAvI levAmAM upayoga karyo? marUdevAnuM daSTAMta AzcaryamAM mUkayuM, tyAganI jarUra nathI-ema mAnanArA te meTA pAmatA nathI ne pAmaze paNa nahiM, tyAre mekSa mALe, mekSanA kAraNe mAnyA teno upayoga kayAM karyo? tyAgathI dUra rahevAmAM, AmadayAnuM lakSya ja na rahyuM, mokSa ne tene upAye kAraNe mAnyA chatAM bhAvadayAmAM sAdhya na rahyuM tevA te rakhaDI gayA. tethI Avazyaka niyuktikAre kahyuM ke daMsaNa bhaTTho bhaTTho, iMsaNabhaTThassa natthi nivvANaM / / sijhaMti caraNa rahiyA, daMsaNa rahiyA na sajjhaMti // 1 // A samyakatvabhraSTane mekSa nathI. cAritrarahita mokSe jAya che paNa samyakatva rahita mokSe jatA nathI. samyakatvathI bhraSTa te moTA mArga bahAra. cAritra rahita mokSe jAya che. ne samyakatva rahita mele jatA nathI. AvuM kahenArA jaina zAsananI bahAra che. Aja gAthA ApaNe paNa sAkSI tarIke kahIe chIe, zuM joIne kahIe chIe. vAta lagIra Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 164 muM papa lakSamAM le. vAdI paNa pitAnuM cheTuM sAdhya siddha karavA je purAvo Ape te banene mAnya hovo joIe, keraTamAM purAvo raju karAya te banee kabUla rAkhavuM paDe. samyakatva rahita mokSa na pAme te mAnavAmAM amane aDacaNa nathI. cAritrathI rahita paNa mekSe jAya che. darzana rahita mekSe jatA nathI. e mAnavAmAM amane aDacaNa nathI. AkhI gAthA mAnya che. paNa dimAna =rAta jala hetuM che temAM vadhe nathI. paNa jaLa e hetuthI agni sAdhavA mAMge che. jala dvArAe agni sAdhavAmAM vAMdhe che, tema A gAthAmAM vAMdho nathI. paNa vacamAM akSara umerI sAdhya sAdhI javA mAMge che. A gAthAne upaga cAritra cUkavavA mATe karyo enA mate artha , samyakatvathI je bhaSTa te mekSa mArgathI bhraSTa che, enA mate pUchIe ke jJAnathI bhraSTa te mekSa mArgathI bhraSTa kharo ke nahiM? ene te mAtra eka bAju pakaDavI che. jJAna ane cAritra rAhata kayA mekSe gayA ? have kinnati jALadiyA kahyuM. paNa ApaNe kadAcita cAritra rahita mokSe joIe. kadAcipaNuM kADhI nAkhyuM che. zA mATe? cAritrane cUre karavA mATe, cAritra levAnI kaMIpaNa jarUra nathI. kema ke fasNaMti paNa divA cAritra na hoya te paNa mokSe javAya che. A cAritra pada mekSane aMge Avazyaka nathI tyAM utAryuM. mATe cAritra mekSamAM akAraNa che. tethI cAritranI jarUra nathI. e Akarimaka saMge cAritra rahita kSe janArA tenuM AlaMbana laI cAritra uDADyuM ane samyakatva pakaDI rAkhaje. tethI samyakatvarahita haze te kaI divasa mekSe nahiM jAya, mATe darzana pakaDI saMteSa rAkhaje. A gAthA cAritranA khaMDana mATe upayogamAM lIdhI. te mATe AvuM bolanAra jainazAstra bahAra che. kisi ttarakriyA A vAta dravyacAritrane aMge che. tethI darzanapakSanI A gAthA gaNI che. je mekSanA kAraNa tarIke ekalA darzanane mAne che. tethI tema mAnanAra jainazAsana bahAra gaNIe chIe. have vicAro. ekalA jJAna-darzana mekSa Apaze? chellA be sthAnone barAbara mAne che. paNa tene upayoga cAritrathI cukAvavAmAM karyo, ene upayoga potAnA AtmAne mekSamArge joDavAmAM, karamacI bacavA mATe je vicAra karAya te bhAvadayA, te svadayA vAstavika. para dayA svadayA vagara bane nahiM. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pade zrIgamedvAraka-pravacana-zreNI anukaMpA bhavanirveda mATe thavI joIe. A sAdhyamAM na rahyo hoya ne je paradayA kare te sAdhya cukele che. tema dayA karIne ApaNe sAcavIne utaravuM. huM karama na bAMdhuM, AvI bhAvadayA thaI, paNa pAchalI vakhata kayuM niyANuM. bahmadatta pahelAM sAdhu paNuM pADyuM te khAmI vagaranuM, paNa AgaLa sAdhya cUka. cAre gatithI tamAma pogalika vastuthI AtmAne vairAgya Avo joIe. e mATe dayA che. pitAnA AtmAne cAregatithI mamatAbhAva uDI jAya paNa ene upaga Avate bhAva rAjyAdika maLe, A mATe dravya ke bhAva anukaMpAne upayoga nida mATe ja tha joIe, cAregatithI kaMTALe leI zunyavAdamAM utarI jAya te nahiM, paNa cAregatithI bahAra A dravya dukha nathI. jyAM janma maraNa roga zoka nathI evuM eka ja sthAna che. te ja mane maLe. A dravya bhAva dayAvALe bhavathI kaMTA hoya te tene mokSane ja udeza hoya. A saMvegavALo kaI lAInamAM hoya ? zamamAM. mokSa abhilASAne upayoga kare te ja sAdhya Take. mekSa meLave joIe. udyama karyo paNa lavAbhAI jevuM thAya te kAma na lAge. lavAbhAInuM brahma jJAna eka vepArI jJAnanI jabarI vAta kare che. lavAbhAInAma che. tenA gaThIyAne bahAra gAma javuM che. have tenI strI kahe che ke goLa lAvI ApIne jAva. bAyaDIne rUpIo Ape, tuM laI Avaje. huM bAIDI jAta zI rIte lAvuM? tAre bhAva pUcha nahi, mAla je nahi. lavAbhAIne tyAM ja je, dukAnanI paDekhe ubhI raheje. te chokarA pAse goLa kahevaDAvaje eTale geLa Apaze. pelI bAI AvI tapeluM mUkayuM, lavAbhAIe vicAra karyo ke janAmAM june gALa ApIza te bele tema nathI. kaDo thaI gaele e rAzI goLa tenI Ape. pelIe zAkamAM goLa nAkhe. gAmaDethI pAcho AvI ghaNI zAka khAya che. kharAba svAda AvavAthI vALa uMcA thavA lAgyA. dhaNIe masAle tapAsyA. La jouM paNa kyAMthI lAvI che? lavAbhAIne tyAMthI lavAbhAIne tyAMthI? temAM zuM tapAsavuM che. kharI tapAsa te geLamAM rAmAyaNa hatI. pele vizvAsavALe paNa lavAbhAIne tyAMthI lAvI hatIne? paNa e bicArA brahma jJAnI purUSa tene zuM ApuM chuM te vicAra nathI. tyAM sudhI pilAnA manamAM baparanI vakhata Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 165 muM 7 tapelI laI AvyuM. A goLa rAzI che jarA badalI Ape. ATalA varasa jJAna goSThI karI haju svAdamAM khArUM khATuM tane rahyuM, pudagalanuM kAma pudagala kare, temAM ApaNe zI paMcAta ? vAta kharI paNa huM e vicAramAM nathI AvyuM, mATe badalI Apo, nAkha nAkha ukaraDe. vepale karavA besIe chIe. tyAre pelI bhAvanA zAmAM ? brahyabhAva paNa geLanI joe kheLa khapAve che. temAM brahyabhAvanA mATe mokSa mAnavAnuM yeya cukAI gayuM. mATe AstikatAnuM dhyeya anukaMpA, tenuM nirveda, tenuM saMvega ne tenuM zama, je anukrame sAdhya-daSTi nahIM rahe te abhavya mAphaka sAdhya cukIzuM. A kAraNathI kArya pradhAnatA gaNa sAdhyanI mukhyatA gaNuM samAdikane anukrama kaha, tema ahIM paNa sAdhyane prathama nirdeza kare che tethI sAmAyika e nava kRtyamAM sAdhya. ahIM sAmAyika Azrava baMdhane dUra karavA ne saMvara nirjarA karavA rUpe tenuM svarUpa che, te adhikAra age vartamAna pravacana 15 muM zrAvaNa vada 8 ne ravivAra zAstrakAra mahArAjA cAturmAsika kRtye batAvatAM badhAM kAryomAM pahelAM sAmAyikAne sthAna kema ApyuM? devapUjA karanAre sAmAyika vigere karI zakatuM nathI ne prathama abhyAsamAM devapUjA hoya che. te kiyAne anukrama prathama lIdhe nathI. te jema samyakatvamAM utpattine kama karyo? samyakatvanA lakSaNamAM prathama Astikaya utpanna thAya pachI anukaMpAne sthAna che. ane divya bhAva ane prakAranI anukaMpA utapanna thaI hoya pachI bhava nirvedane sthAna che. dravyadayA hoya te mAtra durgatino kaMTALo Ave, tIrthaMcanI parAdhInatA ane duHkhathI Dare paNa manuSya ane devagatinI cAhanA kare. tenI cAhanA kare te kahevuM paDe ke bhavanirveda thayo nathI. paNa durgati nirveda thayo che. bhava kenuM nAma? cAregatinuM nAma bhava che. naraka ane tiryaMcagatinuM nAma bhava nathI. ekalA dravya dayAmAM janArA bhAvadayAnuM lakSya jene nathI, bhAvadayA zI cIja che te paNa keTalIka vakhata samajavAmAM hotuM nathI. drayadayA saheje pracalita thaI zake che ne saheje samajAya che. paNa bhAvadayAnI samaja muzkela che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrIAme ddhAraka-pravacana-zreNI AmAne kyA cinhathI oLakhavA? keTalAka evA hoya che ke bApe kahyuM che ke DAmaDAmAM hIrA che. hIrA che hIrA che ema AkhI jiMdagI mAne, hIrone viSedha karanAranI sAme thAya, paNa hIro kevo hoya te tapAsyuM nathI. tene ApaNe A zarIra DAbhaDAmAM AtmA rUpI hIro che tema zAstrakAranA kahevAthI sAMbhahyuM che. tene aMge jIva che, jIva che ema mAnIe chIe. paNa chavanA svarUpane vicAratA nathI, jANatA nathI ane Astika hovAthI jIva che ema jarUra mAne che. AvA loke jhaverInA ajJAna chokarA jevA samajavA tema AtmA zarIramAM rahe che. tenuM cAhe te thAya tenI mane darakAra nathI. hIrA mAnI lIdhe paNa hIro kevA guNavAle che te chokarAne mAlama nathI. tema A zarIramAM AtmA che te cokkasa zAstrakAranA bharose AtmA cokkasa mAnIe chIe. paNa AtmAnA guNe kema vadhe ne kema ghaTe kema vadhArI zakAya te tarapha lakSya nathI, have bhAvadayA lAvavI kayAMthI? DamaDAne dhyAnamAM rAkhI hIrAne dhyAnamAM rAkho. zarIra AtmAne DAbhaDe che. aMdara hIrA tarIke AtmA che hIrA tarIke AtmA mAne te prathama AtmAnuM svarUpa jANavAnI jarUra che. je dAbhaDa khelavAne nahiM te svarUpa na jANe paNa je dAbhaDe khele te hIro ke che te jarUra jove. hIro ebavALa hoya te chAtImAM ghA vAge che. have eka patharAne bhAI eka khANa-mAtAmAM thI utpanna thAya che. patharanI eba lagADe che te ghA che, paNa A AtmArUpI hirAne keTalI eba che te tapAsata nathI. AtmAne tapAsI e te tenA guNe dhyAnamAM Ave. kahe tyAre ATalA sudhI mithyAdraSTie jIva mAne che, nAstika sivAyanA Aritaka mithyAdaSTi khALIyAmAM AmA mAne che paNa samyagadaSTi kayAM gaelo hoya? samyagdaSTi AtmAnA guNe tarapha gaele hoya. DAbhaDAmAM hIro che ema mAnanArA karatAM hIrAnI sthiti svarUpa tapAsanArA bhAgyazALI hoya. tema AtmAnuM svarUpa jANI AtmAne mAnanArA parekhara bhAgyazALI hoya. AtmAnuM svarUpa kayuM? AtmA tamArA rUpe karI rasa gaMdha sparza ke zabdathI AtmAne oLakhI zakavAnA nathI. AmA oLakhAya te mAtra cetanAthI oLakhAya. cetanA sivAya AtmAne oLakhavAne bIje raste nathI. mithyAtvIe AtmAne cetanAvALo mAne che. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 165 mu hu" pratitithI mAlama paDe te AtmA 'hu" e prItatithI je mAlama paDe te ja AtmA. anya matavALA paNa cetanAvALo AtmA mAne che. ApaNe jaina kayAre kahevAi e ? hIrA kayA guNe dharAve che. hIrAmAM avaguNNA yA ? hIrAne cAkakhA karI zakAya ke krama ? AtmAne aMge . AtmAnA guNe! - kayA ? ne tevA AtmA karyeA ? jo hIrAnA guNNA na jANe te hIrAnA avaguNe jANI zakaze nahiM, tema ahIM AtmAnA guNNAne na jANe te manuSya AtmAnA avaguNAne kayAMthI jANaze.? prathama samyakatvane aMge kaI zraddhAnI jarUra AtmAnA guNeAnI zraddhA te kevI rIte jANavI ? teTalA mATe siddhapadanI ArAdhanA jaNAvI. siddhapada ArAdhe te siddhamahArAjanA jeTalA guNA te badhA tamArA AtmAmAM guNA che. jeTalA siddha mahArAjamAM teTalA ja tamArA AtmAmAM guNA che. jeNe nidhAnamAMthI paise! bahAra kADho. hAya te vepAra rAjagAramAM upayoga karI zake. dhana jevu... nIce daTAI rahelu hAya te upayAga karI zake nahi. ApaNe ghaTAelA dhanavALA chIe. siddho khullA dhanavALA che. jeTalu siddhamAM teTalu ApaNAmAM che, e mAnIe te jIvatattva mAnatA thayA. jIva padArtha mithyAtvI paNa mAne che. eka padanI azradhdhAmAM mithyAtvI gaNAya che. nave tatva mithyAtvI mAne che. zaiva veSNuva ke vedAMtIne pUche ke jIva ke jaDa punya pApa nathI ema kAI kahe che? pApa zakAtuM nathI. adhAtuM nathI. tUTatu' nathI. meAkSa nathI ema kAi kahe che? kayuM tatva khIjA mAnatA nathI. teA badhA samitI mAnavA ? kAI ne paNa pUche. nava tatvamAM karyuM' tattva nAkabUla kahe che ? kaDA nave tatvane jevI rIte Adhe tame mAnA che tema Adhe teo paNa nave tatva mAne che. paNa eka vAta dhyAnamAM rAkhajo. cArI eka rakamanI e cArI, zAhukArI 100e rakamanI zAhukArI heAya te ja zAhukArI. 99 rakamanI zAhukArI rAkhI. eka rakamanI cArI rAkhA tA zAhukArI na gaNAya. eka rakama puratA cAra gaNyA, 9 rakama puratA zAhukAra gaNyA ? cArI eka rakamathI badhAelI che, tema samakita sarva zraddhAe badhAelu' che. 99 padArthanI zraddha! karI ne eka padArthanI zraddhA na karI te samakIta nathI. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgamAddhAraka-pravacana-zreNI paLa' vamavi asaraghaso micchaliTI sUpa nirmA, eka pada paNa zraddhA na kare to sUtramAM mithyAdraSTi kahelA che. patramAM tA a hAya paNa eka akSara paNa na rahe te| mithyAtvI. paTTanI zraddhA karI te akSaranI ApAya AvI gai ane sUtromAM padma siyAyanA akSara na hAya. sUtronAM zabdo vibhaktivAlA, akSara koI divasa hAya nahiM te akSaranI azraddhAnI vastu ja nathI. dhammaTM maMgalamuklRi temAM pada na mAnavAnu' ane paNa akSara na mAnavAnu N banatu ja nathI. zAztrAmAM padma sivAya akSara ja nathI. akSara ekalI cIja maLavAnI nathI. teA akSaranI azraddhA rahevAnI kAM? pada agara eka akSaranI paNu zraddhA na kare te bAkInI zraddhA kare te paNa mithyAdraSTi kahevA pagu 'gajapati'nI jagapara 'japati' Ale te pada ALavyu' nathI ? 'kamala' ane mala' zu eLavyuM ? padanI zraddhAmAM vAMdhe nathI. paNa akSara e na mAnyA temAM gajapatinuM japati thayuM tema AkhA pada agara eka akSarane jo na mAne te te eka pada sivAya bAkInI badhI vastu mAnatA hoya te tene zAstrakAra mithyAdraSTi kahe che, badhI rakama sAcI lakhIne eka jageApara pAMcanA pAMcahajAra lakhyA tA zAhukAra ke cAra ? cArI ekane age paNa zAhukArI 100ne aMge, A vicAraze te niNna thaze ke jamAli kANu ? eka apekSAe mahAvIra mahArAja karatAM jabarajasta, A vacana apekSAe kahu chuM. mahAvIre ekalAe dIkSA lIdhI, ne 4mAlIe pAMcase rAjakuMvara sAthe dIkSA lIdhI, bhagavAnanu jora gharamAM paNa na cAlyu. bhagavAnanI strIe dIkSA na lIdhI. jamAlInI strIe joDe dIkSA lIdhI. te pazu hajAranA parivAra sAthe strIe dIkSA lIdhI. A tA dIkSAnI vAta thaI, bIjI bAju jamAlI eTale bhagavAnA kuTuMbI. pItarAI tarIke nahi' paNa vevAi tarIke jamAI che. najIkanA samadhavALA che. e jamAlIne nindgava tarIke jAhera karavA yA huze te keTalI leAkanI bedarakArI rAkhavI paDI haze? hajAre sAdhvI ne pAMcaso sAdhu tenA (jamAlInA) tAmAmAM che, jenI dIkSA vakhate keTalA ThATha hAvA joI e te tapAseA, pAMcase rAjakuvara sAthe hajAra strI sAthe strI nIkaLe che. AvA sa`khaMdha chatAM dunIyAnI sagAI ahIM nathI, ahIM tA sagAI siddhAMtanI che. siddhAMta sivAya kAMI saMbaMdhane sthAna nathI. tethI jamAline nindvava tarIke jAhera karyAM, Aja kAla AmAM karyuM pharaka? kayuM judApaNuM ? tyAM vicAra karIe te mAtra bheda ko nathI. 60 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacana 165 mu kA cAkDA tAlavAnA kAMTAthI averAta na telAya tema sukSma buddhi vagara sidhdhAMta na samajI zakAya. S. .. . . mahAvIra bhagavAna kahe che ke hemALe OM karAtuM e karyuM. kahevAya. ne jamAlI kahe che ke te vADhe karyuM. tyAre kayu kahIe, ATale ja phera, je zAstramAM uMDA na utaryA hAya ne dhAkaDA tAlavAnA kAMTe je jhaverAta teAle. tema dunIyAdArInI dRSTie teAlIe teA jamAlI sAcA che. karyuM kahevuM, karAtuM kaheA. karyuM" na kaheA temAM jamAlI zuM khATu kahe che. mahAvIra mahArAja karAtu' ane karyuM' e anne jagAe karyuM kahevA mAMge che, jamAlI karAtuM hAya tene karAtuM kahevA mAMge che, ne karyuM tyAre karyuM kahevA mAge che. ApaNI dRSTie jamAlI sAcA Thare che. makAna caNAvatA adhurA rahe che. rAMdhavA mAMDIe chIe ne adhurU rahI jAya che. ke kAmeA adhurA rahI jAya che, te karyuM kahenAra zI rIte phAvavAnA ? jamAlinA e mata che. mahAvIra mahArAjanA mata karAtuM tene kayu kahevu`. have tame kaheze ke ATalAmAM ninheva jAhera karI bahAra kADhavA te keTaluM badhuM sAhasa ? kharI rIte tulanA karo. vyavahAra dRSTie jamAlI sAthe lAge che, kAraNu eka ja. dheAkaDA tAlavAnA kAMTe hIrA tAlAyA, khArIka dRSTithI vicAre. mahAvIranu' kathana ane jamAlinu kathana joI gayA e jotAM dhAkaDuM' teAlavAnA kAMTe meAtI teAlanAra bhUla khAI jAya, tema vyavahAra dRSTithI tulanA karavA gayA temAM mahAvIranu kAcuM ne jamAlInuM sAcu' lAge, paNa samayanI prakriyAmAM na utarA tyAM sudhI A kharUM lAge, nivibhAjya kALa-samayanA be vibhAga na thAya AMkha mIMcennI hoya ne ughaDe AmAM jeTale vakhata, mIMcAelI AMkhane ughaDatAM keTale vakhata lAge ? temAM asakhyAta samaya thAya, tenA asa MkhyAtamA bhAga, jainAne asaMkhyAta zakhsa jaDayA che jethI jyAM tyAM tenA upayoga kare che. ema kahenAra che paNa AjanI zAya pramANe te! mAnavuM paDaze. vAyaralesa athavA reDIyeAthI amuka minITa ke sekarDamAM hajhArA gAusa'dezA pahoMcADAya che. e sa MdezAne DhArAvA sarakavAmAM TAIma keTaleA ? kalpanA bahAra, jyAre sekaDAmAM hajArI gAu javAya. eka gAunA TAIma pave muzkela tA eka pharlIMga hAtha veMta Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgaddhAraka-pravacana-zreNI ke AMgaLa ke derAvA jeTaluM sthAna temAM TAIma keTale? te AMkha ughaDe agara mIMcAya tene asaMkhyAtame bhAga jJAnI dekhe temAM navAI nathI. ApaNe bhAga kalpI zakIe chIe. te atyAranI sAmAnya zodhamAM ATalA bhAga kalpI zake che, te jJAnanI dRSTi teTalA bArIka bhAgamAM jAya temAM navAI zI? e je samaya tenI je kriyA temAM karAtuM karyuM kayuM? samayamAM karAte ane karyuM ne kALa ka? samayana bheda nathI, nirvibhAjya bhAga kALa tene samaya kahIe chIe, te karAtuM ane karAyuM A be bheda pADavA kayAMthI? be bheda paDe te samayapaNuM na rahe. eka vAta bIjI vAta e ke AtmAne sarvathA ajJAnAvaraNIya kSaya thAya che samaye jJAnAvaraNI Adi karmone kSaya thAya te samaye kevaLa thAya ke bIje samaye karmone mela thAya? paNa pariNAma AtmAnA zubha thavA mAMDayA te vakhate te samaye nirjarA ke bIjA samaye nirja ? karmane baMdha nirjarA, jJAnAvaraNIyane kSaya kayAre mAna? sarva karmane kSaya kyAre mAna? mekSa kyAre mAnavo? karAtuM karyuM na mAne te A badhAmAM vAMdho Avaze. samayanI bArIka daSTie vicArIe to je samaye karAya te samaye kayuM gaNAya, samayane aMge je karAtuM te samaye je karyuM' gaNAya e na mAne te Azrava, saMtara, nirjasa ba dha ane mokSa eka samayanA siddhAMtamAM badhA tatva bagaDe. A dRSTie jamAline bahAra karyo te vyAjabI che. jamAsi sarakhAne nihuvA jAhera kema karyo karAtuM ane karAyuM ATalA pharakamAM ninhava karyo ne zAsanathI khaseDaye. paNa keTalo che te vicAryuM nathI. nyAyanI tulanA kare te gunhegAra keTalI RddhivALe ke kuTuMbavALe che te jovAnuM nathI, je ddhi kuTuMba jevAya te nyAya gaNAtuM nathI. tema e ka akSarane siddhAMtane pharaka teTalA khAtara jamAlI sarakhA rAjaputrane tenI strIe hajAra strIo sAthe dIkSA lIdhI che tevAne khaseDI nAMkhe. ATale phera jaina zAsana dekhAtuM nathI. AMkhanI aMdara retanI kaNI paNa khamAya nahiM, AMkha nAjukamAM nAjuka sthiti paNa calAvI na zake. tema jaina zAsana AMkha jevuM che. siddhAMta mAnanArA dIgaMbara DhuMDhIyA nikalya paNa nava tatvamAM bhedavALI na nikalyuM. bIjA bhedavALA nikalyA paNa nava tatvamAM bhejavALo na nikalya, nava tatvane kabUla sivAya kaI jaina mata nathI. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 165 muM bIjAmAM eka advaita mAne tyAre eka kevaLa advaita, keTalAka mAyA keTalA prakRtizuddha AtmA mAnanAra, ema vicAratA emanA tatamAM bheda che. hemacaMdrAcArya mahArAje kahyuM che ke je keIe kaMI saralatAthI kahyuM temAM bhUlathI kahyuM temAM tenA zikhe ja vaLagI paDayA te sthiti jana zAsanamAM cAlI nathI. vacanamAM eka akSarane ke eka padano paNa phera na cAlI zake. AthI karAtuM ne karAyuM no bheda pADanArane bahAra mUko paDa. karAtuM ne karAyuM temAM phera padane che ke akSarane mAtra tene phera tanA ke yanA pharakamAM jamAlIne ninhava tarIke jAhera karyo. te paya akkharamaSi asaddahatA micchadiTThI jamAlivdha me 54 hai ye akSara sUtrakAre kaheluM na mAne te ne eka pada ke akSara sivAya bAkInI bIjI zraddhA hoya te paNa tene mithyAdaSTi kahe. jyAM AtmAnA svarUpanuM guNonuM bhAna nathI. mAtra jIva zabda pakaDI rAkhyA. badhA svarUpe jIvane jANavo joIe. AtmA pitAnI ghora pitAnI meLe khedI rahyo che. samyakatva sarvavyApaka mAnyuM. sarvanI zraddhA jarUrI na hatA te sarvavyApaka mAnate nahiM. jIva che ema kahevAthI samyakatva na Ave. mATe svarUpa khyAlamAM lAvI. samyakatva pAmatAM jIvanuM svarUpa khyAlamAM AvavuM joIe, mATe siddhanuM svarUpa te mAruM svarUpa siddha ane mArA svarUpamAM lagIra paNa pharaka nathI, svarUpamAM pharaka jainazAsana mAnatuM nathI. samakatI thaelA manuSya eka vakhata A vAta svarUpa mAnI ye to pharaka zAne che ? e badhe pharaka dekhAya che ne nathI kema kahe che ? je svarUpamAM pharaka nathI te pharaka zAthI paDa che? karmanA kAMTAe A badhe pharaka pADyo che. cakakhA hIrAmAM bIjI jAtanA pudgale bhaLavAthI hIrAne eba lAge che, tema A AtmAne pudagalo lAgavAthI eba lAgelI che. chokaro DAbhaDAne laI phare che. hIrA che. paNa chokaro hIrAnI eba ja nathI. eba te nathI ene phara karavA prayatna karatA nathI. tIrtha kadi kahI gayA ke zarIramAM AtmA che tethI ApaNe AtmA pokArIe chIe, eba layamAM na laIe te eba-gu vadhatA che ke ghaTatA che, te te lakSyamAM Avela zAnuM? eka divasa AtmAnA guNe ekAMtamAM besI lakhyAM temAM karyo teTe che, kema vadhe vigere vicAryuM ? cAhe dharama pAmyA vIsa trIsa cAlIsa pacAsa varasa Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgadvAraka-pravacana-zreNI thAva. dAbhaDe laI pharIe paNa hIrA sAmuM jotA nathI. rAmaye samaye AtmA zuM karI rahyA che? dunIyAmAM zabda kahe to khoTuM lAge paNa pitAnI gho pita de che. A obhA mithyAtva avirata kaSAyane AdhIna thaI gaI. pitAnI ghora bede che. huM mArI ghera bedanAra na banuM te ja bhAvadayA. bhAvadayA zada pokArIe chIe. bhA vadayA vagara paradayA na bane te zabda pikArIe chIe, paNa bhAvadayA vicAravAne avakAza nathI. enA vagaranI sonInI dukAna jAmI che. sAmAyika poSadha vigere che senInI dukAna paNa e sanInI dukAnamAM badhA ejAra che, mAtra kulaDI khAlI che. bAkI dukAne pATIyuM gAdI bhuMgaLI cIpI badhuM che. tema ApaNe badhuM joDe che, paNa sonInI dukAna senA vagara maMDAI che. bhaThThI upara ne obara upara dhyAna rAkhavAnI jarUra che. ojhAra vagara kamAvAtu nathI paNa tenuM maLe tyAre kamAvAya che. temAM sAmAyika vigere mekSanI dukAna che paNa mAla ? pitAnA AtmAne tapAsa mAruM svarUpa kayuM? kenAthI rokAyuM che kema pragaTa thaI zake? keTalAka mUchonA marada hoya, hIMmatanA marada na hoya, tema kahenAro cetanAvAle paNa cetanA badhI che. kyAM? nahIMtara potAnuM ghara pahelAM na tapAse ke A pitAne AtmA, jJAnAvaraNI AdithI bhAre thAya te bAjA bAranI dADhI bujhAvI paNa pitAnI na bujhAvI temAM vaLe zuM? AMkha AkhA jagatane deze mAtra potAne na dekhe AMkha eka ratna jiMdagIne AdhAra mukhya cIja paNa avaguNa dayAnamAM nathI. AkhA jagatane juve paNa pitAne juve nahiM. tema ApaNe AtmA A jagatanI paMcAta kare. reDA pAse ke hagI tarI gayuM te vicAra kare, paNa ahIM AmAmAM viSTA ekaThI thAya che tene vicAra karatuM nathI. AMkha bIjAne dekhe. pitAnI zobhA bIjAne dekhAvAmAM gaNe paNa tyAM sudhI samyakatvane cheTu che. samyakata mAM hoya tyAre tenuM saMpUrNa svarUpa dhyAnamAM AvavuM joIe. kaivalya je rUpa arUpI dhuM jaNAve jenA mATe siddhanI pUjA karuM chuM te mArA AtmAmAM che. A. karmakAkAe kevaLane keLiye karyo che. have karamane ekAvavA joIe. ApaNe te ulaTA chIe. AtmAne dareka samaye baMdhAtA karame thI kaMTALe tyAre svadayA. AvI svadayAmAM gayA vagara cAre gatithI kaMTALo Ave kharo ? jeNe pinAnuM ghara dhyAnamAM lIdhuM nathI te baraphInI lAlacamAM kadalI kADhI Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 165 suM Ape. gharanuM bhAna nathI te ja kadalI kADhI Ape tema devalokanAM sukha te paNa baraphI. AtmAnA guNe kadalI che, to kadalI ApI baraphI levAnuM koNa pasaMda kare ? tema devaloka koNa I che? jene mekSane AtmAne khyAla che te svapnamAM paNa devaloka Icache nahiM. je vakhate kevaLanuM saMghayaNa nathI te vakhate cAritra ArAdhanArA devake javAnA, paNa ame devalokanI IrachAne niSedha karIe chIe. devaloka visAmo che. iMdera eka dahADe na pahoMce teNe vacamAM visAme levuM paDe, paNa savAra paDe te musApharI zarU thAya. visAmAvALAne cAlyo eTaluM cAlavAnuM nathI. jeTalI ArAdhanA pahelA karI hoya tethI bIjA bhavamAM vadhAre ArAdhanA zarU thAya. pahelA bhavanuM ArAdhana bALapaNamAM AvIne maLe. pahelAMnA gaelA mAIla navA cAlavAnA na hoya. je devaka jAya ne mokSa prayANavAlA hoya tene tyAMthI AgaLa cAlavAnuM hoya. tiraskArathI bolAela dIkSA zabda savaLa kane paDayo? vajavAmI janma sAthe kema pratibaMdha pAmyA? eka ja zabdathI, bIjA badhA zabda ulaTA pratikULa che. bhavAbhinaMdI jevA ja ekaThA thaelA hoya. aho enA bApe dIkSA na lIdhI hota te ke occhava mahAachava thate, evI vAtamAM Avela dIkSA zabda; dIkSAnI suMdaratAmAM zabda nathI bolAye, kahe dIkSAnA dhikkAramAM zabda Avya che. ocachanA raMge caMga uDAvavA mATe vidanabhUta dIkSA zabda sAMbhaLI vajIsvAmIne kema TrA ? kaho navI musApharI zarU thAya che. pahelAnI cAlelI have nathI cAlavAnI, ahIM jaMkazana thayuM. te divasanuM jameluM baracuM dIkSA zabdamAM lIna thAya che. e dIkSAmAM lIna thayo tyAre jAtismaraNa thayuM. mAre dIkSA levI e nizcaya karyo, kahe baracuM ajJAna che paNa ajJAnatA nathI. bhavAMtaranA jAtismaraNavALuM che. hajae dAmAM paDayuM nathI, dIkSAnA pariNAma badhAnA thAya che. aMtaHkaraNathI vyAkhyAna sAMbhaLanAro aMta:karaNathI dIkSA levAnA vicAravALo hoya che. paNa laIe te kharA paNa tyAM bAyaDI chokarA mIlaktanuM zuM thAya? te vicAre cAritranA pariNAmane sApha karI nAkhe che. vAsvAmIne janmatA sAthe badhA vicAra na hatA. dIkSA kharAba che. ema kaI kahetuM nathI, mokSane rahe-kalyANa badhA mAne che, paNa utsAha thAya te sAthe pariNAma bhaMga Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgaddhAraka-pravacana-zreNI karAvanAra vicAro AgaLa raju thAya che. have mAtA-jatA tene aMge patre vicAra karyo ke duHkhI karUM, dukhI karavAnI buddhie duHkhI karuM tema nahiM. mArI uparathI rAga khaseDavA mATe duHkhI karuM, mATe pite herAna thaI mAne herAna karI. paNa baco herAna zuM kare? e che kae vicAryuM ke kaye raste herAna karI zakuM? eka ja raste, huM te ja rahuM. mAne trAya triAya kArAvavI tene eka ja raste, aMte cha mahine trAI trAI pikArI gaI pADethI paNa trAhI piokArI gayA. jyAM dhanagirI vahorAvavA AvyA che. jyAM gocarane TukaDe levA AvyA che tyAM le chekaro. nahIMtara TukaDe levA AvanArane chekare keNa de? kahe evI kaMTALI gaI temAM pelA nA kahe che ke pAche mAMgIza. rahevA de. te paNa kIdhuM ke nahiM mAguM, pADozIo sAkSI kayAre thayA haze? pADozIo gaNatA hatA ke chokare jAya te bAI sukhI thAya. tethI pADozIo sAkSI thayA. bAIe ne pADe zIe te lapa kADhI, paNa vajIsvAmInuM te kAma thayuM. AvA pariNAma janmathI kema? kahe pahelA bhavanI ArAdhanAne lIdhe, pahelA bhavanI ArAdhanA sArI hoya te virUddha zabda paNa kAma kADhI nAkhe. sarvArthasiddhathI je cAvI manuSya thAya te mekSe ja jAya. je pahelAnuM phera cAlavAnuM hota te te bhavamAM niyama rakhAta nahIM. AthI devatAne bhava visAmA tarIke, te IcchavA lAyaka na rahyo. te detatAne tathA manuSyanA bhava IcchavAlAyaka nahIM. Ama vicAre te cAre gatithI nirveda thaye, tyAre ja mikSa sivAya bIja daSTi nahIM. daSTi na hovAthI saMvegavALe gaye ne ethI zamA pariNAmamAM chalate jAya, tema kriyAne utpattine kema chatAM zama-saMvegAdi anukama kahyo, tema ahIM paNe sAmAyikamAM mukhyatAne anukama le che. tenuM vizeSa svarUpa agre jaNAvaze. prasaMge trIjane divase etha gaNe te mAyAmRSAvAdI che, te saMbaMdhamAM jaNAvavAnuM ke udayAtithi hoya te temAM pheraphAra karavAnuM hotuM nathI. pheraphAra kayAM che ? kSaya hoya tyAre. have ema kahetA hoya ke trIja hoya ne cetha kema kahevAya? te terasane dahADe caudazane kSaya hoya te cadaza mAne ? te kSaya karelI chatAM mAne nahIM ne vaLagADe tene mRSAvAdI jarUra kahe. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 166 su 67 e kAca eka tithie karA ema kahe che. paNa khelavu ghaNuM suMdara che. jemane khAra tithinA paccakhANa hoya te eka dahADAmAM be dahADAnAM kAya zI rIte karaze ? je keTalIka tapasyAnI kriyA paNa karI zakA, je divasane a Mge je kriyA karavAnI temAM zuM karaze ? trIjA muddAmAM AvyA che? paMcAgImAM kayAM lakhyuM che ? pahelAM te punaHmanI kamI karavI te pA~cAgImAM kaI jagApara che? e patithi hoya te pahelAMnA kSaya karavA paDe, terasane dahADe teA caudaza hoya caudazane hArDa punama hoya che. pravacana 166 su zrAvaNurdi 9, seAmavAra, zAstrakAra mahArAjAe sAmAyika pratikramaNa vigere nava kAryAM batAvyA, temAM sAmAyaka prathama kayA muddAe kahyuM ? pravRttimAM ha MmezA eka pachI e pachI traNa tema anukrame caDhe che. tema pravRttimAM paDelI pUna dAna vigere karatAM sAmAyika chevaTe Ave, sAmAyika kriyA kramane aMge chellI cIja chatAM zAstrakAre pahelI kema kahI ? tenA uttaramAM jaNAvyuM ke A anukrama kriyA kramanI apekSAe nathI. dezanAnA kramamAM kriyA krama na rAkhatAM yathAprAdhAnya krama rAkhavAmAM Ave che, te ape kSAe prathama saviratinA upadeza deve, te na laI zake te deza virati upadeza devA ne te na laI zake te pachI samyakatvanA upadeza devA. have A jagA paraeka vAta khyAlamAM levAnI che. mahAvratanA upadeza devA te amalamAM na mUkI zake te dezivatine ne te paNu amalamAM na mukI zake te samyakatvano upadeza deve pazu A krama ApaNI samajaNunI bahAranA che. sarva viratinA upadezamAM deza thakI cheADavAnI vAta nathI AvatI? jyAre te vAta AvI gaI tA savita na laI zake tene dezivaratinA upadeza devA te zuM ? tema mRSAvAdane satra virativALAne sUkSma bAdara ane prakAre tyAga karavAnA upadeza dIdhA hatA, teA khAdara tyAganA kI upadeza khAkI rahyo hatA ke jethI mAdaranA upadeza Ape che, hiMsA cheDavAnu` kaheA tene trasa sthAvara sApekSa nirapekSa badhA madha karavAnuM kaho, mRSAvAdamAM nAnuM ne mATuM, cerImAM mATI ke nAnI, maithunamAM parigrahamAM svasrI ke parastrInA tyAga karavAnuM kahA tA deza Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgoddhAraka-pravacana-zreNI viratine kaye upadeza bAkI rahyo ? te sarvavirati pachI dezaviratine upadeza Apavo te nakAmuM che. IrachA aMdaranA parigrahane upadeza, Ave bahArane na de tema nathI. sarvaviratinA upadezamAM sarva nirUpaNa samAI jAya mahAvratamAM banene upadeza sarakhe. jevI trasanI hiMsA tevI sthAvaranI hiMsA paNa choDavI. je sUkama mRSAvAda te bAdara mRSAvAda paNa choDe. jevI svastrI choDavI tema parastrI paNa choDavI. tema cerI parigraha nAnI ke maTI paNa sarakhI rIte choDavAnuM che. A rIte upadeza Ape che te deza viratine upadeza jAde kema Apo ? sarvaviratine upadeza Ape pachI dezaviratine upadeza karyo? sarvaviratInI bahAra dezavirati nathI. te jude upadeza kema ApavAnuM kahe che? te te ThIka paNa samyakatva mATe paNa dezaviratinI pariNati na thAya te samyakatvane upadeza Apa. te dezavirati ke sarvavirati pahelAM samyakatvane upadeza nathI karatAM ? eTale sarva virativALAne dezavirati samyakatvane upadeza nathI ? sarvavirati vakhate dezavirati ke samyakatvane upadeza bAkI rahyo che? haja upadeza zabda kene aMge vaparAye che te tuM samaje nathI dezavirati ke samyakatvanA nirUpaNane aMge upadeza zabda vaparAye nathI, kaho ene kartavyatAmAM amala kare te mATe deza virati zabda vaparAya che. nirUpaNa sarvaviratinuM kare te vakhate dezavirati samyakatvanuM thaI gayuM che. 10 pA5 sthAnakane pApa mAne ene rakhaDAvanAra mAne, 18 pApasthAnaka tyAga karavA lAyaka mAne te ja samyakatva, te sarvavirativALAne hoya. A pApasthAnakanA paccakhANa karuM, ema ja hoya te mAro AtmA halako thAya, A mAnyatA e ja samyakatva. e mAnyatA jaNAvyA pachI be prakAre pApa che. trasa ne sthAvaranI hiMsA e bane pApa che mATe kaI prakAre hiMsA thavI na Ie. A nirUpaNa karyA vagara sarvaviratine upadeza karI zakAvAne nahiM. sarva karAvavA mATe, viratimAM badhuM nirUpaNa AvI jAya che. bIjAne kartavya tarIke bhAna bIje manuSya hiMsAmAM pApa mAnI sUkSma bodara hiMsA cheDe te mATe taiyAra kare. kaMI na karI zake te chevaTe pApa sthAnake tyAjya che te zradhdhA TakAvI rAkhaje Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 166 muM jyAre te kahe ke mArAthI badhI hiMsA chUTe tema nathI, tyAre moTakA pA5 cheDa. beyanuM nirUpaNa pahelAM karyuM che. be cheDavAne taiyAra thaye tyAre maTakI hiMsA cheDa. sarvathA parigraha na cheDe te amuka rAkhI bAkInA te choDa upadezane artha nirUpaNa nahiM, sarva viratine upadeza deve temAM taiyAra na thAya te dezaviratine ne temAM taiyAra na thAya te samyakatvane, te mATe sarva viratimAM pAchaLanA beno upadeza na Avyo? have ahIM upadeza zabda savarUpanirUpaNa mATe nathI. svarUpanirUpaNa sarva virati vakhate AvI gayo che. zrotAne utsAhita karavA mATe ahIM upadeza che. sarvavirati mATe utsAhita na thaye te dezavirati mATe agara samyakatva mATe utsAhita kare. tethI sarvathA pApa cheDI zake tene sarvathA pApa cheDAvavAmAM utsAhita karo, tema na bane te sthULa pApa choDavavAmAM paNa utsAhita kare ane chevaTe A mAnyatA majabUta rAkhaje. eTale zraddhA-mAnyatAmAM utsAhita kare. zrotAne prathama sarvavirati mATe utsAhita kare, temAM utsAhita na thAya te deza virati mATe, temAM paNa niSphaLa thAya te samyakatva mATe utsAhita kare. ApaNe nirUpaNa ida utsAhita karavAmAM rAkhe. bAkInuM te kara, temAMthI paNa kAMI na chUTe te mAnyatA te maMjura rAkha. 18pApa sthAnaka AtmAne malIna karanAra, A mAnyatA khaseDIza nahiM, A samyakatvane upadeza. AthI utpattikrama keTalAkanI apekSAe evo paNa thAya. prathama samakita Ave pachI deza virati sarva virati thAya. samyakatva rUpI zItala yaMtra e apekSAe "paliyapahurta eTale patyeyama pRthakatva-be thI nava patyeyama sudhI thAya che. A zItaLa yaMtrane tapAse. agni yaMtrane haMmezA tapAse che. sTezane eka eka haMmezA tapAse cho. suratathI muMbaI jatAM eka sTezana AvyuM, ATaluM bAkI rahyuM te tapAse che, te zItaLatAnI musApharI karatAM juo. jyAM tame bahAra nikaLe tyAM prathama sTezana samyakatva, samyakatva sTezane AvyA vagara zItala yaMtra cAlatuM nathI. tyAMthI jyAre svAra thAva nava palhAyama lagabhaga tame AgaLa vadhe, tyAre deza viratinuM sTezana, je samyakatvane ane dezaviratine nava palyopamanuM AMtarUM che te devatAM sAgaropamanI Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 zrIgaddhAraka-pravacana-zreNI sthitivALA che. manuSya paNa palyopamanA AyuSyavALA hoya che. traNa palyopamavALe janmathI samakitI hoya nahiM. chellA 6 mahinAmAM kadAca samyakatva pAme, eTale samyakatva pAmyA pachI enI jiMdagImAM nava palyopamane vakhata Ave nahiM ane bIjAne vadhAre AukhuM na hoya paNa devatAmAM tetrIsa sAgaropama sudhInA AyuSya. eka ja sAgara5mamAM 330 kalAkeDa palyopama eTale vakhata jAya te mATe mAtra nava palyopamanI vAta che. je nava palyopamanuM AMtarUM nikaLe te dezavirati devatAne AvavI joIe, nahiMtara te niyama nahiM. te kahe che ke nA, kahyuM te barAbara che. mokSamArga gIravI mUkIne devaleke jAya che samyakatva pAmyA pachI nava palyopame dezavirati jarUra Ave, te devatAne nathI AvatI tenuM zuM ? paNa mahAnubhAva! je mAlane vecIe te bajAra sajajaDa hovAthI lIdhA karatAM daza guNa dAma, ave paNa mAla gIravI melyA hoya te keTaluM kamAIe ? bajArano daza guNo bhAva tene zuM kare? gIravI mAlane mAlaghaNI sAkara keLAM na khAya. tema devake janArA mokSano mArga ghareNe melI devake jAya che. devatAnA bhavamAM svabhAvathI mokSamArga tarapha vadhavAnuM thatuM nathI. devaka eTale rAtre paDI rahevAnuM, cAlanAra musAphara kalAkanA daza mAIla cAle, suI gaele tyAMne tyAM ja, tema devake gaelA rAtrine vAsa karIne rahyA che. mekSanA musApharane aMge rAtrivAso rahelA che tethI 330 keDA keDa palyopame paNa nava palyopama jeTaluM paNa kAma na thAya. devatA 330 kaDakaDa palyopama tyAM rahe paNa nava palyopamanuM sTezana temane maLe nahiM. jeTaluM bhagave teTaluM bAMdhe. aMtaHkaTAkeTithI ochA thavAne vakhata na Ave. 30 kaDAkoDa palyopama cAlyA jAya, paNa nava palyopama jeTaluM kapAvuM joIe te paNa kapAya nahiM. kalAkanA daza mAIla cAlanAra daza kalAka rahe te khetaravA jeTalI jamIna paNa vadhe nahiM. devatAne dezaviratinuM sTezana AvatuM nathI. tema devatA mokSa mArganI musApharIne aMge sUtelA musAphara che. mATe 330 kaDAkoDa palyopamanuM AyuSya bhogave temAM nava palyopama Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 166 muM jeTaluM paNa kAma thatuM nathI. lAkhanA vIsalAkha thAya tevuM hoya paNa dasa hajAnA be lAkha karIe teTaluM che, paNa kayAM e mAla hAthamAM che? pArake ghera mAla paDa che. tema deva svabhAvane lIdhe Akho mAla pAraka ghera paDe che. tethI temane dezaviratinuM sTezana AvatuM nathI, ahIM devatAmAM bhavanapati jAtine ke sarvArthasiddhane devatA hoya paNa te sUtelA musAphara je che, tethI devakane mekSamArgamAM jatAM visAme gaNe che, paNa je AgaLa mokSamArgamAM vRddhi pAmatA hoya te mATe niyama ke nava yelyAyamanI sthiti toDI zake. vadhAremAM vadhAre naka, ochAmAM ochA be palyopama teDe te deza viratinuM sTezana Ave. te pachI saMkhyAtA sAgaropamanI sthiti teDI zake eTale sarvavirati sTezana Ave, sarvavirati AvyA pachI saMkhyAtA sAgarepama teDe pachI upazama zreNi Ave, te karatAM saMkhyAtA sAgaropama toDe te kSepaka zreNinuM sTezana Ave. A guNa utpattimAM kama che. karmanI sthitinA AdhAre A kama batAvyo che. AthI keTalIka vakhata ghAMsa ane chAMNuM be sAthe baLe. sAmAnya agnithI ghAsa prathama, pachI chANuM baLe, paNa dAvA naLamAM bannene sAthe bhaDako, tema tIvra pariNAma thavAthI apratyAkhyAnI pratyAkhyAnI sAthe eka kALe paNa bane thaI jAya, paNa sAmAnya rIte A sTezane kahevAya. samyakatva pachI dezavirati, sarvavirati, upazama zreNi pachI kSepaka zreNi. relvenA TAIma Tebala vecAtA laIe chIe paNa A zItaLa yaMtranA musAphara banavA mAgo cho ? ne TAIma Tebala kayuM te dhyAnamAM paNa letA nathI. te utpatti kama sAmAnya rIte prathama samyakatva, pachI dezavirati, sarvavirati, upazama zreNi, kSapaka zreNi tema kahI zakAya. tema cheka pahelA prabhu pUjana pachI dAnamAM Ave pachI anukrame bIjA dharmakAryamAM joDAya, pachI chele sAmAyikamAM Ave. samyakatva vagara guNasthAna rUpa deza-sarva-virati heya nahiM paNa khuthAranuM mana bAvaLI, jatAM jatAM jhADa dekhyuM ke A jhADane pATaDe ThIka thAya. kenuM khetara ke bAvaLIye te kAMIna jue ane AnuM pATaDe vigere ThIka thAya. tema tamAruM mana viratimAM, tethI virati virati karyA kare che. tame sAmAyakamAM rahelA tethI zrAvakane paNa sAmAyaka kahI dIdhuM. paNa mahAnubhAva! samyakatvavALAne sarvaviratine uddeza na hoya, dezaviraninuM kartavya na hoya te samyakatva che ja Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIgameddhAraka-pravacana-zreNI nahiM. bane nahiM paNa banAvavuM joIe, A jene nathI tene samyakatva nathI. sarvaviratinuM lakSya che nahiM te dezavirati che ja nahiM, tema dezaviratinuM lakSya na chatAM sagurUne mAnanArA pUjA karanArA che, paNa sarvaviratinA lakSya vagaranA dezagurune pUje te paNa samyakatva nathI. janaralathI mAMDIne pANI pInAra nekarane eka vastu jarUra lakaramAM jaIe. amAre jItavAnI jarUra che ema darekane hevuM joIe. evAmAM pila-zatra jIte te ThIka, evAne pANI pAvA rahevAne lazkaramAM haka nathI. tema ahIM jaina zAsananA lazkaramAM joDAelo te bAramAM teramAM ke cothA guNaThANane jIva hoya paNa mohane mAre, te mAravA lAyaka che. sarva virati levA lAyaka, te ja mehane mAravAnuM hathIyAra che. A na vaseluM hoya tene jaina zAsanamAM rahevAne haka nathI. badhAe janaralapaNuM karavuM joIe te niyama nathI. jema dezAbhimAna kahe che tema dezavirati, sarvaviratine jaya, te levA lAyaka. mAre e kayAre vakhata Ave ke huM janarala-sarvavirati lenAre thauM. samyakatva vagara deza-sarva viratinI kyiA AvI zake have eka savAla rahyo. have jemane dezavirati ke sarvaviratinI abhilASA na hoya te je badhA dharma mAne che, sarva viratinI abhilASA nathI. dezavirati kare che tene zuM kahevuM? paNa samyakatva vagara ANuvrata mahAvratanI kriyA hoya che. ANuvrata mahAvratanI kriyA ene mATe e anukrama rAkhyuM ja nathI. te pachI je kahetA hatA ke samyakatva vagara vratanA DhoMga kare che. zIlanA lIlotarInA paccakhANa cheDAvanAra kevaLa zAsanathI virUddha che. kAraNuaNuvrata mahAvratanI kriyA samyaka vagara nathI AvatI tema che ja nahiM. ANuvrata mahAvratane guNa samyakatva AvyA pachI ja Ave che, AtmapariNati guNaThANanI pariNatie, pariNati samyakatva sivAya AvatI nathI. Ane avaLe artha na thAya. guNa sthAnakanI pariNatinI vAta thAya che. abhavya chatAM mahAvrata pALI navayakanI sthiti meLavI che. te paNa anaMtI vakhata, mATe samyakatvanI nizcita sthiti thAya te ja Agruvrata mahAvrata levA, e niyama nathI. samyakatva vagara ANuvrata mahAvata hoI zake che. tethI raste janAre zIyalanA, mAMsa khAvAnA tyAganA raMDIbAjInA, jugArane paccakhANa kema kare? te upadeza ApI paccakhANa karAvIe chIe. kemake pele vibhAga Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 167 muM 76 na karIe te guNaThANAnI pariNati samyakatva vagara AvatI nathI. ANuvrata mahAdatAnI kriyA samyakatva vara paNa Ave che, dharma bindumAM paNa kahevuM che ke aa magrghAriyAM pradUi , samyakava chatAM A vratAdikanuM grahaNa nyAya che. te guNaThANAnI pariNatinI apekSAe. AthI sarvaviratinA abhilASI na hoya chatAM deza virati karatAM keIrekatuM nathI, paNa guNaThANAnI pariNatie samyakatva deza virati ane sarvavirati ane mekSanuM uttarottara sAdhya che. uttarottara sAdhya na rahe te AgaLa ke pAchaLanA guNe na kahevAya aMtima rakatAmAM yatidharmamAM anurakta evA gRhane dezavirati hoya. sAdhu dharma levAne talapApaDa hoya tevAne dezavirati jANavI. te guNaThANAnI pariNatie, tema ja dharmane dharma mAnanArA hoya te saMvara nijerAne dharma mAne, athava baMdhane dharma na mAne te Apa Apa samyakatva AvI gayuM. ahIM je tame Azrava-baMdhane heya mAne, saMvara-nirjarAne AdaravA lAyaka mAne, pachI sarvavirati nahi nahiM e zuM ? tethI guThANunI pariNatinI apekSAe sarvavirati dezaviratine uddeza joIze. tema devapUjA nAtra dAna tapa vALAne badhAne sAmAyikane uddeza joIze. ene aMge vizeSa svarUpa agre vartamAna vacana 167 muM zrAvaNa vadI 10 ne maMgaLavAra zAstrakAra mahArAjA cAturmAsika kRtyane aMge sAmAyikAdi snAtrAdika je navakAryo zrAvaka dharmanI ArAdhanAvALAe niyamita karavA joIe temAM prathama sAmAyikane sthAna kema ApyuM? kriyAnI apekSAe prathama sanAtra pachI vilepana pUjA vigere banavAvALA che. sAmAyikanuM kArya chelluM bane tevuM che, sAmAyika e kaI dazA che? be ghaDI sAdhu paNAnI ja dazA. sAmAyIkamAM hoya che te vakhata sAdhupaNAnI ja dazA, be ghaDInuM sAdhupaNuM tenI kIMmata hoya te ja sAdhupaNuM kIMmatI gaNAya, sAdhupaNAnI kiMmata na hoya te, be ghaDI sAdhupaNAnI kiMmata zI? sAmAyakanuM uttamapaNuM kayA rUpe ja cho ? marg4mi 3 80 maLe ja navo va nA sAmAyika karyo chate zrAvaka paNa sAdhunI Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI peThe kahevAya che vigere bole che. tatva e che ke be ghaDInuM sAmAyika kare te vakhata sAdhunI dazA ane sAdhupaNAnI sthiti AvatI hovAthI spaSTa paNe jaNAvyuM ke zrAvaka hoya te paNa sAdhu je gAya che. te kAraNathI zarU rAmApu nA vAraMvAra sAmAyika karavuM joIe. vAraMvAra sAmAyika karavAmAM kAraNa kayuM batAvyuM? kAraNa e kahyuM ke zrAvaka chatAM be ghaDInA sAmAyikamAM zrAvaka paNa sAdhu jevA che. AthI sAdhupaNAnI caDIyAtI kriyA che, snAtra pUjA vilepanamAM sAdhupaNAnI upamA apAI nathI. AvI upamA bIjI jagapara nathI. AthI sAmAyikanI kiyA kaThIna che. sAmAyakane zikSAvratamAM gaNIe chIe zIkSAvrata eTale abhyAsa. abhyAsa pADavAnA vrata zAmAM? rASTra nijaNAvavA sAmAyaka pauSadha dezAvagAsika ane atithisaMvibhAga e cAra rikSAvrata che, te zAnI zikSA? haMmezAM zikSA hoya tyAM parIkSAnuM sthAna hoya. te parIkSAnuM sthAna kayuM? cAra zikSAvratamAM uttIrNa thaye kayAre gaNAya? atithi-saMvibhAgamAM zikSAtrata kevI rIte? - sarvaviratinI zikSA ahIM ja maLe che. sAmAyaka e sarvaviratinI nizALa. dezAvagAsika poSadha e sarva viratinI nizALa, sAmAyaka pASadhamAM dezAvagAsikamAM sAdhupaNAnI nizALa hoya temAM aDacaNa nathI. pauSadhamAM 12 ke 24 kalAka sAdhupaNAnI sthitimAM rahevAnuM che. nAnA chokarA sAmAyaka poSadha karanArA sAdhu zuM samaje che. mATe sAmAyikAdi traNa zikSAvrata karI zake. ene sarvaviratinI nizALa kahI zakIe. A traNamAM haja sarvaviratInI nizALa mAnI zakIe, paNa atithisaMvibhAgamAM sarva viratinI nizALa kaI? temAM mAtra sAdhune vahorAvavuM, temAM nizALa kaI rItee? atithisaMvibhAgamAM nizALa kevI rIte mAnavI? phakta gharamAM je jogavAI hoya te muni mahArAjane devAnuM, mATe atithIsaMvibhAgane zIkSAvrata na gaNavuM joIe. agara zikSAvrata gaNe te tene sarvaviratinI nizALa na gaNavI. nA, bane vAta che. atithi saMvibhAga zikSAvratamAM che ane zikSAtrate sarvaviratinI nizALa che, vAta samajo samajavAnuM zuM che? mukhyatAe atithisaMvibhAga poSadhane aMge niyamita gaNe. che. pauSadhavALAe te daIne pAraNuM karavuM, bIjI vakhata cAhe bhejana karIne dAna Ape, cAhe ApIne bhajana kare, paNa poSadhavALAe daIne ja pAraNuM karavuM, te poSidhanA badhA guNe atithisaMvibhAga ne zikSAvratamAM Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 167 muM 75 levAmAM aDacaNa nathI. atithisaMvibhAga e punyabaMdha mATe che ke nirjarA mATe che? sAdhune azanAdika je ApavAmAM Ave tenA be kArya che, eka punya baMdha ne eka nirjarAnuM kArya. punyabaMdhanuM kAraNa kahyuM tyAM dIrgha zubha AyuSya bAMdhe. sAdhune dAna te ekaluM puNya baMdhAvanAra nathI. ekaluM ekAMta nirjarA karAvanAra kayAre? je zramaNa evA sAdhune anAdika Ape te zubha AyuSya bAMdhe, subAhakumAra mithyAtvI chatAM dAnathI manuSyanuM AyuSya bAMdhyuM. A kayAre bane? punyabaMdha thAya tyAre, Aja dAna ekAMte nirjarI karAve che. zramaNa brAhmaNane mAhaNane brahmacaryathI mAhaNa (brAhmaNa) sAdhu mahAtmAne phAsuka eSaNIya acitta thaeluM ne 42 deSa rahita evA azana pAnathI pratilAle te vahorAvanAra zuM meLave? A praznanA uttaramAM jaNAvyuM ke, te ekAMtathI nirjarA kare. dAna de emAM punya baMdha kahyo te saheje samajAya teve che. zubha kiyAthI tapasvIne dAna pu baMdha samajAya che. paNa ekAMta nirjara kevI rIte bane? te pahelAM pUchyuM che ke - dUsyaja-duSkara kema ? je zramaNa nigraMthane phAsuka eSaNIya vahorAve che te zuM kare che ne zuM cheDe che? tenA uttaramAM sUtrakAre pharamAvyuM che ke, je zramaNa nigraMthane phAsu-acitta eSaNIya AhAra vaherAve te duSkara kare che. ane tyaja cheDe che. vaherAvanAra dutyaja tyaje che ne duSkara kare che. sAdhune anna pANI sivAya devA levAnuM nathI te roTalIne TukaDo Apa ke pANInI loTI ApavI temAM duSkara ane dvAja zuM che? sAdhune dAna ApyuM temAM duSkara ane dutyaja zuM karyuM? leTI pANInI ane roTalAnA TukaDAnI kiMmata keTalI ? A zaMkA svAbhAvika che. bhAI lagIra uMDA utaro. tame pote duSkara e duSatvaja mAnaze. dunIyAdArInuM dRSTAMta dhyAnamAM le, lAkha rUpI Ane dastAveja karyo pachI navalabhAI sahI karo. sahI karatAM kema hAtha dhruje che, sahI karavAmAM keTalI zAhI kalama ke kAgaLa bagaDavAnA che? emAM kAgaLa bagaDe sahI kharacAya che. tene hAtha dhrujato nathI, paNa lAkhanI ImAratane lAkhanI jokhamadArIne hAtha dhruje che lAkhanI javAbadArI Ave temAM hAtha dhruje Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgoddhAraka-pravacana-zreNI ane sahI kare te jabarUM karyuM gaNue chIe. te sahI kAgaLa lekhaNa bagADayA te jabarUM nathI karyuM, paNa jokhamakArI badhI lIdhI te jabarU karyuM che, kalArka lakhe, kalArka hazIyAra heya paNa tene hAtha teTale na praje, eTale sahI karanArane hAtha dhare che. tema sahI karatAM je vicAravuM paDe che te sahI kAgaLa mATe vicAra nathI karAte, tema ahIM leTI pANInI kiMmata gaNI TUkara ke dunya ja karatuM nathI. ema ahIM leTI pANI ke roTalI Ape che te zuM dhArIne? mekSa sAdhya, A raste ja mekSa sAdhavAne. A ratA sivAya saMsAramAM kheMcI javAnA chIe, te raste karavAne. je ghera vepAra na kare te bIjAmAM bhAgIdArI nAkhe, pite vepAra na karI zake te bIjAmAM bhAgIdArI nAkhe te A levAnuM che. A lIdhA sivAya kalyANa nathI. te azaktivALAe meLavavAne raste karyo ke temAM bhAgIdArI nAkhavA de. sAdhune dAna de temAM mekSanA mArge javAvALAmAM bhAgIdArI nAkhuM, eTale mAre A peDhInA mAlIka thavuM che. atyAre thaI zakto nathI paNa thavuM che, azakti TALavA mATe bIjAne madada kare che te mane maLe. te ahIM A saMvara, sAdhupaNuM, tyAga. mekSane gherI mArga temAM mAre javuM jarUrI che te kaI nisaraNuM mAMDuM? te A saMyama ArAdhe temAM huM madadagAra thAuM, te e madada-lAbha tarIke mane paNa saMyama maLe. A duSkara karanAra kharo ke nahiM ? sarvatyAga meLavavA mATe dAna te duSkara ane duSyaja che. e bhale eka roTalI ke leTI pANI Ape che paNa kaI sate Ape che? mane sarvavirati maLe ema dhArI je dAna ApanAra hoya te cAhe eka roTalI ke leTI pANI Ape te A sarate Ape che. bhale A bhave ke parabhave sarvaviratI maLe e sATe je dAna Ape, thoDuM paNa dAna Ape te kevA hoya ? duSkara karanArA dutyaja tajanArA. tyAgane mATe ApavuM, tyAgane mATe je dAnanI buddhi thAya tene duSkara karavApaNa kema nahi? meLavavA mATe badhA dAna Ape che. ATha Ane vyAje rUpIA Ape te meLavavA mATe badhA Ape, paNa choDavA mATe keNa Ape? AthI duSkara ne dutyaja dhana dhAnya kuTuMba kabIlo badhuM chUTI jAya, te mATe Ape che te keTaluM mukela? devaloka manuSyanA sukha meLavavA mATe ApanAra nIkaLe paNa A sarva cheDI saMvaramAM dAkhala thaI mekSamArge saMcaryA che, tema huM te mArge saMcaranAra banuM te mATe Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 167 mu' dAna ApuM chuM. A zarate thADuM paNa dAna Ape te paNa duSkara kare che. sarva tyAga AvavA mATe dAna Ape che te duSkara kArya kare che. sAdhupaNAnA mAlanuM sIla mAravuM te duSkara tyaja che. tame sAdA karI che temAM hAreAnA ne lAkhAnA sAdA karA che, temAM vIMTInI chApa Ape! che te te chApa ApatA sIla mAratA vicAra karA che ne? kaheA enuM AkhuM jokhama veThavuM paDe che. tethI ATalA pANInuM . eka rATalInu cheADavu nathI. zaTalI pANInuM sIla che. aMdaranA mAla sAdhupaNuM che te sIla kANu mAre ? guMjAza vagaranA sIla mAtA nathI. ahIM che paNa sIla mAre che. meDu velu. paNa mAre saMyama levAnuM. A buddhithI je dAna de te dRSyaja tyaje che ke nahiM. kuTuMba dhana para rAga chatAM sIla mAre che. Ama kuTubAdikamAM phasAyA che, chatAM tene lIdhe laI zakatA nathI. chatAM sIla mAre che. A apekSAe sAdhu nigranthane kAsu eSaNIya denArA ekAMta nija rA kare ane Avu atithisa vibhAga hAya tA sAdhupaNAnI nizALa kema na gaNavI ? aMtaHkaraNamAM udAradRSTi na deta te sadhuSNAnuM sIla mArate nahiM. AthI atithixibhAgane zikSAvratamAM kema yu che tenA khulAsA thaze. 77 jyAre e ghaDI sAdhuNuM dhye tyAre mAyaka gaNA. bAra kalAkaneA sAdhupaNAnA pauSadha gaNe. sAmAyaka poSadha sAdhupaNA jevu kaThIna che. tA sAvAcika chellu lAvavu joItu hatuM. ahIM pahelA na MbaramAM sAmAyika lAvI nAkhyuM. paNa samyakatvanA lakSaNamAM joI gayA ke AstikapaNAne ja upayAgI je anukaMpA tene utpanna karanAra hAya, tema anukaMpA te ja upayeAgI ke je bhavanA niveda karAvanAra hAya, tema bhavanivedathI meAkSanI IcchA thavI joie. te paNa mAkSa meLavI Ape. peAtanA pApanA udayanA vicAra je AstikatAthI karavA joie te na karatAM A jIvanA pApanA udaya, tethI enA vadha thAya che. AvI rIte cAra sthAnaka mAnanArAne AstikatA na gaNAya. anukamAnA upayoga bhavanA nivednanA rUpamAM na thAya tA te anu pA anukaMpA nathI. tema bhavanive meAkSanI IcchAmAM kAma na Ave tA bhavaniveda nathI, tema zama e paNa sAdhyuM tema ahIM cAmAsI kRtyamAM badhAmAM sAmAyika sAdhya che. sAmAyakane ja sAthya-mukhya kema gaNyuM ? te vicAratAM sAmAyaka cIja zI ? caravaLeA kaTAsaNuM Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI laI besI javuM, IriyAvahIthI yAvat karemi bhaMte sudhI belI javuM te sAmAyika che? caravaLe karemi bhaMte te sAmAyika bahAra nathI, paNa sAmAyakanI pariNatimAM AvatA karmane roke. AvatA karma rokavA mATe je sAmAyaka kare teNe keTalI vastu kabUla karI? teNe jIvatava mAneluM hevuM ja joIe. jIvatatva sivAya adhikaraNa siddhAMtathI chava vigere padArtho mAnyA. cAra prakAranA siddhAMta cAra pracAranA siddhAMta che. 1 sarvataMtra pratitaMtra 3 alpagamane 4 adhikaraNa siddhAMta. eka vAta badhAne mAnya hoya, vAdI prativAdI sabhya ane sabhAsadane mAnya hoya te sarvataMtra. sUryodaya thaze kahyuM ke badhA kabUla kare. AvA sarvane mAnavA lAyaka je padArthone siddhAMta. pratitaMtra siddhAMta eTale jemAM ekale nirU paNa karanAra ja mAnanAra hAya. jIva che ema kahIe te sarvataMtra siddha ta. A jIvane ApaNe paNa mAnIe ne bIjA paNa mAne. paNa je hetu vastu ApaNe ekalA ja mAnatA hoIe, bIjA na mAnatA hoya tenuM nirUpaNa pratitaM siddhAMta trIje abhyAgama siddhAMta, eka vAta e paNe mAnavI nathI paNa parIkSA karavI hoya te dRSTi ghAlavI paDe. sApane je mATe dRSTi ghAlavI paDe. tema ahIM eka padArthane ApaNe na mAnIe to eka vakha na mAna ke tArA kahevA khAtara mAnI laIe, te paNa AmAM ATalA dUSaNe che. ame IzvarakartA mAnatA nathI, paNuM mAna ke kadI Izvara jagatakartA heya te jagatanI karavAnI zakitavALAe amArA manane pheravavAnI zakti na rAkhI? zuM karyuM ? eka vakhata vAta laI lIdhI, paNa mAnI lIdhI, tema na kahI zakAya. pachI duzamana karI uDAvAya. A abhyAgama siddhAMta. Ama hoya te Ama hoya-Ama pakSa karI dUSita karavA mATe je siddhAMta laIe te abhyapagama siddhAMta. adhikaraNa siddhAnta adhikaraNa siddhAMta. vAta eka bele paNa eka vAtamAM aneka vAta siddha thAya. eka vacana mAga. tene vacalA chokarAnI vahu sAtame mALe sonAnI vaIye valeNuM kare, tevuM dekhu. AmA eka mAgavAthI badhuM AvI gayuM. temAM eka tu evI Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 167 muM kabUla karAya jethI aneka vastunI kabUlAta thayA sivAya chuTake nahiM. A adhikaraNa siddhAMta. jeNe sAmAyika kabUla karyuM teNe adhikaraNa siddhAMtathI keTalI vastu kabUla karI? pahelAM jIva kabUla thaye, nahIMtara sAmAyaka hoya zAnuM? jIva kabUla thayA sAthe jIvanuM svarUpa siddhadazA kabUla thaI. jIvanuM svarUpa siddha svarUpa be sarakhA na mAne te rokanAra karma, samAyaka karI saMvara zAthI mAnava paDe ? jeNe karma rokavAnA kabulyA, sAmAyaka dvArA e karma rokAya che, tema mAnyuM, teNe siddhanuM svarUpa mAnyuM. have te mAnyA chatAM karma Ave che kayA dvArAe ? e dvArA mAnyA. AraMbha parigraha viSaya kaSAya karma AvavAnA dvAra, tema paccakhANa na karavA te karma AvavAnuM dvAra che. je paccakhANa na karavA e karma AvavAnuM dvAra na mAne te sAmAyaka karavAnI jarUra nathI, na karavA mAtrathI AkhA jagate pApanuM rokAvuM mAnyuM hatuM te ANe na mAnyuM. sAmAyaka vALAe kAyAthI karIe to pApa lAge, Ama mAnanAre sAmAyakane adhikArI. jyAre aviratinuM karma mAnesA mAyaka sivAyane badho vakhata pApa na karuM te paNa aviratinA pApavALa ja chuM. ahIM samyakatvanI ane mithyAtvanI mAnatA tapAsajo. mithyAtvInI mAnyatA kare te bhare. samItine te na pAlave, jyAM sudhI pApa baMdha na kare tyAM sudhI pApe jarAya. ahIM na karanAre bhegave, ahIM kare te te bhagave ja che. ahIM nahIM karanArA bhegave che. eka te pite kare nahiM paNa bIje kare tenuM anudana kare, dhanAjInI strIoe pahele bhave dhanAjIe dAna karyuM te vakhANyuM che. vakhANanAre paNa sarakhe lAbha meLave che. mRgalo baLadevajI ne suthAranA daSTAMtamAM tapasvI baLadeva muni, hariNI dAna karatuM nathI ane dAna karanAra suthAra traNe pAMcame devaloka gayA. A paNa anumaMdanAvALe lAbha meLave che. jema zubha kAryamAM anamedanA vALa lAbha meLave tema azubhanI nivRtti na kare to paNa geralAbha meLave. te sAmAyakanI jarUra. pratijJA zA mATe ? je aviratithI karma Ave che A mAnIe to ja somAyaka saphaLa gaNAya. jeTalA vrata paccakhANa na karIe teTaluM pApa bAMdhIe chIe. jeTalA paccakhANa karIe teTalA pApathI bacIe chIe, A siddhAMta samAyaka karanArane karavuM paDaze. AvaratinA karmo lAge che. ahIM zaMkA thaze ke, pApa karIe karAvIe anamedIe tyAM pApa lAge, paNa mana vacana kAyAthI Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama dvAraka-pravacana-zreNI pApa karatA karAvatA anudatA nathI te pApa zI rIte lAge? traNekara traNa jagamAMthI eke pApa nathI. ahIM sAmAyakamAM ne chUTA beThelAmAM traNe joga baMdha che. emAM pharaka zo ? banne sarakhA che. kaI daSTie ? manathI thAya te baMdha che. karavu karAvavuM anumedavuM. mana vacana kAyAthI thAya te baMdha che paNa mana vacana kAyA je karavAnI nivRtti, te na thAya te pApa che. trIkaraNa jegathI nivRtti na thAya te pApa che. tame traNa karaNathI traNa jegathI thAya te pApa mAnyuM paNa tethI nivRtti thAya tene sAmAyaka kahevAya. sAmAyaka levAnI jarUra e apekSAe mana vacana kAyAthI traNa kaTithI pratijJA na levAya te pApa. A adhikaraNa siddhAMtathI jIva che, tene aviratanuM karma lAge che. jIvane AjhaSa saMvara baMdha nirjarA thAya che. A badhuM sAmAyaka mAnavAthI sAbIta thAya che. mATe sAmAyakathI Azrava rokAya che ne saMvara thAya che. e vigerenuM svarUpa agre vartamAna. pravacana 168 muM saMvata 189 zrAvaNa vadI 11 ne budhavAra. suratabaMdhara zAstrakAra mahArAjA cAturmAsika kRtya batAvatA sAmAyakane mukhya sthAna kema ApyuM? manuSya svabhAvane anusarI vicArIe te dAna pUjA e kAryo prathama thAya che. e kAryo karatAM AgaLa caDhe che, tyAre ja sAmAyikano vakhata Ave che. je sAmAyaka sAdhupaNAnI be ghaDInI vAnagarUpe hevAthI kaThinatAvALuM che. samyakatva hoya te ja aNuvratAdikanuM grahaNa karAya te nyAya che. regya che te pachI samyakatva vagaranA je madya mAMsa rAtri bhejanane hiMsAdikane tyAga kare yAvat sAmAyakapiSaha laIne bese tene beTA jevA joIe. A sUtra haribhadra sUrinuM che temAM be mata nathI. gacchanA bheda nikalyA tema A sUtra nathI. garachanA bhedamAM thaelA AcAryo prAmANika hoya te paNa nA kabUla karavAne raste male, paNa haribhadra sUrimAM kaI bemata nathI. te sarvane mAnya che. te haribhadra sUri kahe che ke samyakatva hoya te ANuvratAdikanuM grahaNa nyAya che. have samyakatvane nizcaya ApaNA hAthamAM nathI. AtmA arUpI eTale samyakatvaguNa arUpI. tene nizcaya karavAnI tAkAta kevali sivAya bIjAmAM nathI. mahAnubhAva! e artha karyo temAM kAnA mAtarane Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 168 muM paNa amAre pharaka nathI. paNa guNasthAnakanI apekSAe kabUla, kriyAnI apekSAe nahiM. eja haribhadra sUri zukalapakSI ekamate ardhapudgala parAvartavALAne sAdhupaNuM kabUla kare che. zukalapAkSikane sAdhupaNuM zrAvakapaNuM kahyuM che te na mAnavuM ? mATe be vyavasthA mAnavI paDe. eka agara ardhapudgalaparAvarta saMsAravALAne samyakatva vagara paNa dezavirati ne sarvavirati mAnelI che. vagara samyaka paNa dezavirati pALanArA bAramA devakane meLavI zakyA, vagara samyaka cAritra pALanArA ghaNuM navaveyaka pAmI zakyA che. te navamA saiveyakane bAramA devaleke samyakatva vagara gayA. kriyA karavAmAM zAstrakArane vAMdho nathI. guNasthAnakanI pariNati thayA pachI ja pAMcamA guNasthAnakanA aNuvrata nyAyayukata kahevAya. aNuvratanI pariNati guNasthAnakanI apekSAe, 4 thuM ne 5 muM pachI ja lAyaka che. tema ahIM cAhe dAna tapa zIla pUjA snAtra vilepana badhA kAryo guNasthAnakanI lAyaka rIte karavA hoya te sAmAyakanA uddezathI hovA joIe. sAmAyakanA sAdhya vagara sAmAyaka eTale samyagadarzana jJAna cAritranA udeza vagara banI zake che, paNa guNaThANanI pariNatinI apekSAe sAmAyakanA uddeza vagara dAna tapa zIla vigere nyAyayukata na kahevAya. have anukrame vicArIe. sAmAyakanA uddeza vagara-sAmAyikanI sthiti vagara paDikamaNuM karavAnuM hotuM nathI. paDikamaNamAM cha adhyayana. prathama adhyanana sAmAyaka kaho. jene sAmAyakane uddeza na hoya, sAmAyakanI sthimi na hoya tene cha Avazyaka zI rIte thAya che? ja AvazyakamAM prathama sAmAyaka Avazyaka. keIe zaMkA karI ke eka vakhata sAmAyika uccAryuM. amAre sAmAyika thayuM. vaLI devasipaDikamaNuM ThAI vaMditu kahetA Ayariya uvajajhAya kahI karemisaMte kahevuM, A vAraMvAra karemibhaMte zA mATe? te sAmAyakamAM rahelAe badhA Avazyaka karavAnA che. mATe vAraMvAra sAmAyakanI jarUra che. A kahI A saphaLa sUtra jaNAvyuM. badhAya Avazyakane sAmAyakanI jarUra, AthI vAraMvAra bolavAnuM saphaLa thayuM. jene kharekhara stuti karavI hoya vaMdana pratikamaNa kAussagga e badhAM kharekhara zuddha karavAM hoya tevA sAmAyikamAM sthira thavAnI prathama jarUra che. sAvadha 11 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgaddhAra-pravacana-zreNI ane niravadya bane vyApAramAM sAvadhane tyAga ne anavaghanuM sevana e chamAM pahelo adhikAra che. cha Avazyaka sAmAyakamAM mULa bhUmi tarIke rAkhyAM ne tethI AgaLa vadhI zake che. sAmAyakanuM dhyeya cUkI jAya te cha Avazyaka banI zake nahiM. poSadha cAhe AhAra brahmacarya zarIrasatka ra ke avyApAra paSadha, te badhuM karma baMdhananA kAraNe mAnI cheDe che. tema ja pauSadha sAthe sAmAyaka laIe chIe. kahe poSadha e sAmAyikanI sAthe rahenArI cIja. poSadhamAM sAmAyika sAthe rahenAruM, to paSadha sAmAyikanI ulaTI dizAe manAya nahiM, sAmAyaka poSadha pratikramaNa e te sAmAyakanA zarIra, tene vastro paherAvyAM, zaNagAra caDAvyo, athavA lAMbI mudata karI paNa pUjA-dAna-tapa-vilepana vigere A kAryamAM sAmAyikane uddeza zI rIte jaNAve che ? sAmAyikamAM zeThAI batAvavAnI chuTa nathI. prazna karanArane tyAga dharma saMvara cIja che. Azrava kevI bhayaMkara cIja che. baMdha kharAba karanAra che vigere lakSyamAM AvyuM nathI. tyAga sAMbaLI gabharAmaNa thAya che. ApaNAmAM padvatti paDI jAya che, pachI zuM thAya che? vAraMvAra kahevAmAM AvyuM che ke sAmAyika sAdhupaNAnI sthiti hovI joIe, paNa sAmAyika ke paradhamAM nAnI agara cAMdInI dAMDIvALe caravaLo joIe, beghaDInA sAmAyikamAM te tarapha kema jAva che? ahIM zeThAI dekhADavAnuM A sAdhana che? ama kaMkI nahIM pahere, paNa pisaha karavA javuM hoya te kaMThI kADhe. ulaTuM pisahamAM ghareNuM joIe kema? Ama tamane sAmAvika karyuM eTale sAdhu je zrAvaka. sAdhu jevA banavuM che kahevaDAvavuM che ne dekhADavI che zeThAI. kaTAsaNuM muhapattI paNa rezamathI bharelI. tamane upagaraNanI chUTa ApI ke zeThAI batAvavA chuTa ApI che? zA mATe A sthiti thAya che? eka bAju vatanI sthitimAM tamAruM dhyAna bagaDe che. bIjI bAja dhamane sthAne game tyAM amuka dAgIne khovAye evI bUma mAre che. prAcIna kALamAM jeo amuka hAra vagara bahAra na nIkaLe te sAmAyika karatI vakhate kerANe mUkI sAmAyaka kare, tame sAmAyaka letA sAvagha yogane tyAga karyo che ke nahi? te parigraha sAvadya ke niravadya mAne che? rUpA hIrA motI sonAne niravadya mAne che? bAIo sebhAgyanA cinha tarIke rAkhe che te vAta judI che paNa vagara jarUrI Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 168 muM 83 vastu te vakhate rAkhIe tene artha sAvadya tyAga thaye? cokakasa sthitie tyAganI sthitimAM zAsananI zobhA, sAmAyika sivAyamAM cAhe tema karo. gherathI dere jatAM sarvAga sajI AkhA kuTuMba sahita vAjate gAjate jAva. temAM zAsananI zobhA dekhADI che. kene ? dareka saMgrahastha sarvAga sajI kuTuMba sahita vAjate gAjate reja re javuM joIe. zAsananI zobhA tyAM che. zAsananI zebhAnuM bAnuM temAM cAle nahiM. te bane sAmAyika malIna karI zake nahiM. - jema ja vefma e paccakhANa thAya che ane A badhuM zuM ? kahevAno matalaba kaI? pauSadha sAmAyaka pratikamaNa A traNa vakhate beghaDI ke eka dahADe sAdhu5NanI chAyA rAkhavA mATe vrata dekhADayuM, te vratamAM te chAyA na paDe te zuM vaLe? mUcha konuM nAma kahe che? sAmAyikamAM dhame pagaraNuM sivAya vastu rAkhe te mUccha, ahIM savAla thayo ke parva divase badhA ahIM Ave, ghara sAcave koNa? te ahIM niravadyapAnuM kyAM rahyuM? AjakAla te beMkamAM khAtA hoya che. pahelA kALamAM e sthiti na hatI. jevA sAdhune dekhe che tevA tame beghaDI te dekhAvA ja joIe. dekhanArane sAdhupaNAnI bhAvanA Ave. tamArA aMtaHkaraNamAM sAdhupaNAnI bhAvanA hoya tyAre "samaNe Iva sAva" kahevAya. aMdaranI pariNiti dUra rahI. bahAranA nATakIyA te bane. nATakIye veSa barAbara bhajave che. eka mANasa nATakIye bahurUpI hatuM. teNe sAdhu dekhyA. teNe vicAryuM ke A sAdhune paNa eka veSa che. bahurUpI veSa karavAmAM lajajAya nahiM. ene te judA judA veSa karavA te tatva che. navANuM veSa zIkhe chuM paNa A veSa zIkhe nathI, te mATe pAchaLa sAthe cAlyA gocarImAM ThalemAM paDilehaNamAM joDe rahe. pAMca paMdara dahADA thayA, zikSaNa maLyuM, chuTA paDe. keIka rAjAne tyAM navANuM dahADA navANuM veSa kADhayA. rAjAne ApavuM che paNa tenI pAse keTalA veSa che te jovA de. navANuM veSa kADhayA. seme dahADe sAdhune veSa kADhaya. sabhAmAM gaye. dharmalAbha. parIkSA karavA bhaMDArIne dasa hajAra ApavAnuM kahyuM. thALa bharI ApavA mAMDa, nA kahI. dasa hajAranA thALa Ape che hAtha na dharyo. me gho melI devaDAvyA. dharama lAbha kahI nIkaLI gaye. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI pachI makAne jaI pele veSa kADhI mULaSa paherI pAcho AvyuM. have Ape. te te vakhate kema na lIdhA ? kIdhuM ke mAro veSa lAje. veSa bhajavya na gaNAya. veSa bhajavavo hoya te te rUpIA na levAya. veSavALA rUpIAne aDakatA na hoya te huM rUpIAne aDakuM te veSa lAje, Ama udepuramAM bhartuharine veSa kADhaye te vakhate mahArANAe kahyuM ke A vakhate AvIne name te kahe te jAgIra ApuM. te kahe ke e na bane. atyAre huM rAjA, tame mArI prajA che. A thIyeTara para huM rAjA chuM. AkhI mAravADa mevADane rAjA chuM. tame khaMDIyA rAjA che. nATaka purUM thAya pachI vAta. na name, kAraNa veSa lAje. nATakIyA bahurUpI veSa sAcavavA khAtara ATalI sthiti kare, te tame barobara sAmAyakanI sthitie pahoMcelA, beghaDIne namune tene kema lajave che? baharUpIne TAIma purate udeza na khase te ApaNe aMta:karaNathI laIe. pAravA mAgIe te "samaNe Iva sAvao kahIe te AvI sthitimAM tyAga para kema dhAraNa nathI rAkhatA ? pisahamAM chIMkaNuM levI hoya te rajA mAMge che. pese pAra hoya te upAdhi bhaLe che kahe che. pAchaLa adhikaraNa na rahe teTalI bArIkImAM jAva. e lokonA hAthe ne kaMThamAM hajAre lAkhe nA ghareNAM, je hajAro lAkhanAM ghareNAM zarIra para dharAve, te rUnA puMbhaDAne khapa che pANIne khapa che te zI rIte bolI zake? tamArI vartaNuMka tamane kevI geravartaNuMka lAge che. te kharI khUbI e che ke A bAju ApaNI pAse lAkhane mAla che. eka bAju leTI pANInI saLInI ya canA karIe te yAcanA ane mAladArI kevI? vicAro sAmAyaka jeTalI pauSadha jevI avasthAmAM tyAgInI avasthA kema nathI rahetI? sAvadha kare nahiM karAve nahiM, ne sAdhu pazune dAna karo. maNisanuM melI dIdhelA bhagavAna vakhate prazna cAle che. eka vakhate sAmAyakane aMge hAra korANe mUka hoya, koI upADI gaye te kene kheLe che. te anudavA tarIke sarAvyA na hatA. AthI sAmAyakamAM hArane cheDIne besavuM paDatuM hatuM, A tyAgIdazA be ghaDInI jarUra hovI joIe, AthI sAmAyaka pratikramaNa pauSadha e traNe tyAganI dazA temAM zAsananI zobhA hoya te paNa sAdhue kasabI kapaDAM paheravA joIe nahIM. sAvadya tyAga sAcavIne temane vartavAnuM che. AmAM tyAga maya vartavAnuM. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 168 muM deva pUjAdikamAM sAmAyikane udeza kevI rIte sacavAya? paNa deva pUjAdikamAM sAmAyakane uddeza kevI rIte batAvI zako che? devapUjA karavAvALAe kayA guNanI apekSAe devanuM pUjana karavAnuM? jinezvarane ka guNa jene lIdhe ApaNe pUjA karIe chIe, mugaTane lIdhe hAra kuMDaLane lIdhe pUjA karatA hate prathama mAladAranI pUjA kare. e uparathI hAra mugaTa kuMDaLa caDAvazvAnA nakAmAM nathI. mane mokSa mArga batAvyuM, AkhA jagatane mokSamArga batAvanAra hoya, mArga pragaTa karanAra hoya, mArga vahevaDAvanAra trIlekanA nAtha che. te sivAya mekSa mArge doranAra bIjo koI mAe ja nathI have te mATe pUjIe te pUjA eka dalAlI thaI. zAnI? mekSamArganI, mekSamArganI kiMmata samajIe te dalAlInI kiMmata, mokSamArga na samajIe te A pUjAnI kiMmata nathI. kayalAnA vepAramAM koDanI dalAlI na hoya, je dalAlImAM derA baMdhAvIe, ArAdhanA karIe, ta5 japa karIe, te mULa vastu kaI? mULa mAla karyo ? pUjAdika te dalAlI te saMvara Azravano tyAga, baMdha reka, nirjarA AdaravI, AcArane upadeza, e ja mokSamArgane upadeza, te dalAlImAM A pUjA che. sAdhupaNuM lIdhA pachI pUjA kema nahi? mAla devAI levAI jAya pachI ADatIyAne koI kahevA besatuM nathI. A mAlane mATe jinezvaranI pUjA-arcana, maMdIra karavuM agara ArAdhanA karavI, te sAmAyika rUpI mekSa mArganI dalAlI che. emaNe dhanane rastA, bAyaDI meLavavAne rasto batAvyo hoya tethI pUjatA hoIe tema che ja nahiM. eka ja muddAthI pUjIe chIe ke mekSano mArga batAvavAne aMge, dalAlIne aMge pUjA snAtra vilepana karavAmAM Ave te mULa mAlanI kiMmata kaI? batAvanAra tarIke ATaluM karIe te mAla tarIke vadhAre karavuM joIe. ahIM jinezvaranI pUjA snAtra vilepana karanAra sAmAyika tarapha ja udeza rAkhe, mAla tarapha na jotAM dalAlIne hisAba kare te ke gaNa? gAMDe. tema je saMyama tyAga-sAmAyikane, mekSamArgane hisAba magajamAM na rAkhe ne pUjA prabhAvanAne hisAba rAkhe te mAlane hisAba magajamAMthI khasI gayela che tema samajavuM. mATe deva pUjAdika dalAlI samajI mokSamArga samajavuM joIe. have brahmacarya tapasyA ne dAna, Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgAme ddhAraka-pravacana-zreNI brahmacarya adhuM sAdhupaNuM gaNAya. brahmacarya zA mATe levuM? rega thAya-nukazAna thAya che mATe levuM ? nA. jinezvara mahArAje bhavamAM paDavAnuM mukhya kAraNa nirapavAda jaNAvyuM hoya te abrahma. brahmacarya pALIe chIe te zA mATe? te jhaghaDe ghAlavA brahmacarya pALavuM? jhaghaDA karatAM jinezvare je dvAra batAvyuM che te ja uttama che. e Ave tyAre ja brahmacarya pALavA taiyAra thAya che. pagathIe caDavAnuM tene ja mATe, jene mahele tenI rAjagAdI jevI che, meLavavI che te mATe pagathI caDavAnA che. adhuM sAdhupaNuM brahmacaryathI gaNAya che. saMjamarUpI rUpIAnI apekSAe brahmacarya ane sAro kahenAra rUpIo sAre ja mAne. brahmacarya karanAre e sarva pApane tyAga, maithunane tyAga te aMze pApatyAga che, te tyAM mane uddeza brahmacaryamAM, e ja uddeza dAnane aMge, supAtradAna uttama gayuM? zA mATe ? muMDIyAne ApyuM temAM zuM vaLe? bhATane ApyuM hatuM te biradAvalI bolate, ucitadAna ApyuM hatuM te TANe sAmu maLatuM. A dAnamAM zuM vaLavAnuM? tene uMcAmAM uMcuM dAna gaNAvyuM? kahe tyAga e uMcAmAM uMcI cIja che. tethI tyAganI madadamAM bahumAna mAM je dAna daIe te uMcAmAM uMcuM che. je saMyamane tyAgane mokSamAre apUrva cIja mAne te ja supAtradAna uttama che ema bolI zake. AthI ApoApa saMyama dayeya thaI gayuM. have tapamAM Ave. chellAmAM chellA tapa upara AvIe. sAmAyikAdi traNa yeya, snAtra vilepana pUjA te dalAlI tarIke, have dAna, tapa, brahmacarya e cAri. samyakatva mehanI, jJAnAvaraNIya aMtarAya karmane kSaya karavA mATe A zarIrane paNa bhega ApavA taiyAra chuM. karmakSaya mATe tapa karavAnuM che. tapanuM tava kyAM? karmakSaya mATe jANI joIne herAna thavA mArga che. herAna thavAne chuM chatAM karmakSaya mATe tapa kare che. bhale kahADA paga para Ave te e karmakSaya kare e prathama siddhAMta che. te karmane rokavAne paNa raste he joIe "AMdhaLe vaNe ne vAcharaDe cAve tema karma karavAnI paddhati na svIkArAya te teDavA mATe je udyama karIe te AMdhaLo vaNene vAcharaDo cA jevI sthiti thAya mATe baMdha Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 169 muM Azrava rokavA mATe sAmAyaka saMyama mAnavA ja joIe. AthI brahmacaryanuM yeya, dAnana dayeya sarva tyAga upara. A vicAravAmAM Ave te na kRtyenI bhUmikA-mukhya dayeya sAmAyaka che. te kAraNathI batAvelA A nava kRtyamAM lIna raheze te A bhava parabhava maMgalIka mALA paherI paraMparAe mekSa sukhane viSe bIrAjamAna thaze. dharmaratna prakaraNa pravacana 169 muM saMvata 1949 bhAdaravA sudI 8 ne somavAra, surata baMdara dhammarapaNassa juggo akkhuddo svayaM payai somo / rojaf mIra ane suravirAja | dharmaratna prakaraNa zAstrakAra bhagavaMta zrI zAMti sUrIzvarajI mahArAja bhavyaprANIonA upagArane mATe dharmaratna prakaraNa karatAM AgaLa sUcavI gayA ke saMsAramAM dharmaratnanI prApti durlabha che. sUrya game tevA tejasvI upagArI hoya paNa te cakSuvALAne upagArI. dunIyAdArIthI vicArIe ke jene cakSu na hoya tene sUryano upagAra keTale ? jarAye nahiM. cakSu vinAnA manuSyane sUryathI upagAra na thAya teTalA mAtranI sUrya upagAra karate nathI, ema mAnI levAnI bhUla karAya kharI? te cakSuvALA gaNatarInA garbhaja manuSyanA 29 AMka. anaMtA ekendriyone sUrya zuM upakAra kare? asaMkhyAtA ekendriya vikalendriyane sUrya zuM upagAra kare ? anaMtA ke asaMkhyAtAne ke saMkhyAtAne upagAra nathI karato. mAtra amuka manuSyane ja sUrya upagAra kare che. tene e AzritIya upakAra kare che jethI tene jaga-cakSu kahevAya che. sUryane svabhAva dekhADavAne ja che. pelAne cakSu maLI nathI tethI dekhate nathI. sUryathI dekhanArA amuka manuSyo ke amuka ja ja. bIjA na dekhe temAM sUryanI uNapa nathI. tema dharma kene phAyado kare che? muThThIbhara jIne, ekendriya jIne dharma adharma zuM phAyado kare che, te jANatA nathI. yAvata vikallendriya paMcendriya tiryaMca anArya manuSya thayA-AryamAM paNa ku dharmathI vAsita thayA, temane dharma zuM phAyado kare che? je zeDhAne ja dhama phAyado kare che te tene upagArI kema gaNa? paNa sUrya cakSavALA heya te te badhAne phAyade karavA taiyAra che, tema dharma ekendriyapaNuM Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgame ddhAraka-pravacana-zreNI vilendriyapaNuM anArya kudharmanA saMsakAra hovAthI lAbha karI zakatuM nathI, te paNa karanArAnI je khAmI che. te khAmIthI e dharma karI zakatA nathI. sUryanI khAmI na hatI paNa dekhanAranI khAmI hatI. dharma karanArAmAM je sAdhana joIe tenI khAmI che. dekhavAnI icchAvALe cakSune keTalI kIMmatI gaNe che? tema ahIM zAstrakAre tamArA manuSyapaNAne kiMmatI gaNe che. manuSyapaNuM kharI rIte karma kacarAthI thaeluM bhareluM che, chatAM zAstrakAra tene kIMmatI gaNe che. zAthI A manuSyapaNuM vakhANyuM? jema vastu dekhavAne aMge cakSunI prathama jarUra tema gharma karavAvALAne prathama manuSyapaNunI jarUra. manuSyapaNuM vagaranA je bhave te AMdhaLIyA khAtAnA bha, AMdhaLIyA khAtAmAM keTalA bhava gayA? kaI vakhata dukhatI AMkhe kalAka ke cAra dahADA besI rahyA ne kAma na thAya te kAyara thAya. ANe keTale vakhata kADho ne kAma nathI thayuM e dhyAnamAM lIdhuM? jIva banAvavAnA kAraNe kyA? ApaNuM matamAM Izvara mAnatA nathI. jagata pAMca hajAra varasa pahelAM pedA karyuM hoya te tene pAMca hajArane vicAra ke ATalA varasa gayA. paNa ApaNe jIvane anAdi mAnanArA ane vAratavika rIte anAdi mAnyA vagara cAlatuM nathI. navI cIja bane tenA kAraNo judA heyakAraNa vagara kaI cIja banatI nathI. jIvane cAhe Izvare ke mahAdeve ke viSNue banAvyuM hoya paNa tenA kAraNe te joIene ? jIva banAvavAnuM kAraNa kayA ? cetanA rUpa ke acetanA rUpa? acetanAthI mAne te jIva ajIvathI bane che. jaDathI jIva banela mAnave paDaze? kahe jIvane sarva Astikoe avinAzI mAnya che. avinAzI hovAthI keIe paNa utpanna karyo nathI. jIva anAdine nakakI thaye te te A jIvane hisAba lyo ke, je tuM anAdine che te atyAra sudhI karyuM zuM? jhADa pUrava varasanA AyuSyavALe AMdhaLe dI dekhavA na pAme, tema A jIva anAdi kALathI AMdhaLIyA khAnAro dharama jovA pAmya nathI. anAdi kALa thayA chatAM te tapAsavAnI jarUra paDI nathI. jenI jarUra na paDe tene jevA keI mathato nathI. A jIvane anAhine AMdhaLIyA khAtAmAM dharma anaMtI vakhata maLI gayo che. paNa jarUra na jaNAI anaMtI vakhata dharamane bAraNe A paNa emane ema cAlyA. Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 19 muM tAranAruM lAkaDuM vamaLamAM Ave te DubADanArU thAya dareka vyavahAra rAzIyA jIvane anaMtI vakhata dharmakaraNI thaelI che. anaMta kALa thayA che, te vyavahAra rAzIvALe jIva dharama pAmyA vagarane heya nahiM. manuSyapaNAnI sAmagrI ane dharma paNa anaMtI vakhata najare Avyo hato, chatAM jarUrI lAge na hatuM. kAraNa ekaja hatuM. ApaNe viSayanA vamaLamAM vahI rahyA hatA. dharmanI dharma tarIke jarUrI na lAgelI paNa viSayanA vamaLa tarIke jarUra lAgelI. ApaNe viSayane vamaLamAM hatA. je lAkaDuM tAranArUM che te vamaLamAM manuSya ke vahANa paDayuM, tenI pAchaLa lAkaDuM Ave te lAkaDAMne ghA thAya. je vamaLa bahAra hota te lAkaDuM tAranArUM bacAvanArUM thAta. vamaLamAM AvyuM to DUbADanAra thayuM, tema A dharma viSaya vamaLamAM maLe temAM ApaNe uddhAra na thaye. vamaLamAM lAkaDAnA dhakakAe jIva dhavAya che, tema dharma anaMtI vakhata karyo che, vyavahAra rAzImAM anaMta kALa thaye, temAM eka jIva e nathI, jeNe anaMtI vakhata cAritra lIdhuM nathI. UMcAmAM UMcI keTie A jIva anaMtIvAra jaI AvyuM, paNa gaye kevI rIte? pANInuM vamaLa-bhamarI kAThe hoya te paNa jabaruM hoya che. tAkAta nathI ke temAMthI nikaLI zako. tema ApaNe viSayanA vamaLamAM paDelA hevAthI - UMcI koTie gayA chatAM vistAra na thayuM. pAMca IndriyanI sAkhya daSTi khasI nahiM. dharma karyo te paNa tenA piSaNamAM. atyAre ja vicAre viSaya zoSaNamAM AnaMda Avyo ? piSaNamAM AnaMda, viSayanA zeSaNamAM AnaMda kaI ghaDIe Avyo? zoSaNamAM AnaMda anubhava te vAta karIe chIe. patAsA prabhAvanAmAM leze e meMmAM mUko te vakhate patAsAthI je zarIramAM mukhAkRtimAM pheraphAra thAya che te tapAse. lADu peMDA rahevA do. ThaMDe pavana lagIra Ave te vakhate je AnaMda anubhave che tevo AnaMda tyAga vakhate anubhave che? tyAga kare che. kalyANa mAnI dharma karAya che, paNa tyAganA phaLane haju keTaluM cheTuM che te tapAse. eka patAsAnI ne ThaMDA pavananI lahejata, bIjI bAju tyAganI lahejata, banane sarakhAve, tame mAga karI che temAM vAMdho nathI paNa viSayanA tyAgamAM AnaMda Ave che , je viSaya bhoga vakhate AnaMda Ave che? - 12 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI AvuM bhayaMkara viSayanuM vamaLa temAMthI nikale te vakhate AnaMda Ave che? mokSamArga mATe tyAga kare che, bhogamAM je AnaMda Ave che tevo bhoga-tyAgamAM Ave te graMthI bheda gaNAya, viSaya bhogavatI vakhate je camakAro thAya che, te camakAre viSaya tyAga vakhate nathI thatuM. dharmanI pariNatimAM Avyo hoya tyAre te AnaMda thAya. anaMtI vakhate ApaNe je dharma-tyAga karyo, sAdhupaNAM lIlA paNa A camakAre thaye nathI. aMtaramuhUrta samakIta pharasyuM hoya te paNa ardha puddagala-parAvartathI vadhAre saMsAra phare nahiM, jyAre A camakAro thAya tyAre samajI le ke beDe pAra enI muzkelI tapAse, dharma dharma svarUpe jANIne karAya tene AnaMda anubhavAya te ghaNuM muzkela che. amRta samAna dharma kahIe chIe, paNa amRta sAthe kayAMthI sarakhAvazo? patAsA sAthe sarakhAvavAnI muzkelI che te amRta sAthe sarakhAvavAnI vAta kayAM? sadgati maLaze durgati nahIM maLe paNa pApathI bacyA, A rUpe AnaMda Ave che? mAtra vamaLamAMthI nikalyo tene AnaMda ghera Rddhi bAyaDI chokarA che tene tene AnaMda che te nathI. tema sadgati durgatine vicAra nahIM, mAtra viSayanA vamaLamAMthI niko tene AnaMda thAya. dharma amRta samAna che, te kahevA rUpe che, paNa patAsAM jeTalIe AnaMda dharma karatAM ke tyAga karatAM anubhavate nathI. tyAgane aMge ghaNuM choDIe chIe te niSphaLa nathI, paNa atyAre zI vAta karIe chIe? je tyAgamAM camakAro Avo joIe te kema nathI Avata? tema viSaya vamaLamAMthI nIkaLe te gAMTha bhedyA sivAya samyakatva nathI. pariNAmanI ja gAMTha che. atyaMta duHkhe bhedI zakAya te sajajaDa rAgadveSanA pariNAmarUpa graMthI tene bhedavI che. bahAra anaMtI vakhata nIkaLyA chatAM maDaduM vamaLamAMthI bahAra nIkaLe te keTalo AnaMda anabhave? te ApaNe viSaya vamaLamAMthI nikaLI evI sthitimAM AvyA, temAM tyAga karyo chatAM AnaMda na anubhavyo. viSayamAMthI nIkalyo chatAM AnaMda na anubhavyo. eka lahera AvI te maDadu vamaLamAM paDe, jIvatA hoya te sAvaceta thaI bahAra nIkaLI Ave. A jIva maDadAM mAphaka anaMtI vakhata bahAra Avyo. jIvarUpa hatuM te beDApAra karI jate, mATe Ave apUrva manuSyabhava vigere sAdhana malyA, AvA Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 168 muM vakhatamAM AtmA nahIM sudhAre te kaI vakhate AtmAne sudhAravAnA? anaMtA pudgala parAvarte A sthiti maLI che. anaMtA pudgala parAvanuM A pariNAma che. dharmanuM vAstavika athIpaNuM AvyuM nathI vicAre kheDUta khetI kare piSaNa kara, be cAra mahInAnI mahenata kare. kArataka mahIne enI mahenata bagaDI jAya te jIva upara tenI mahenata AvI. be cAra mahInAnI mahenatamAM A dazA te anaMta kALanI mahenate A manuSyapaNuM vigere sAmagrI maLI to anaMtA pugala parAvartamAM anaMtI vakhata dharma karyo che, paNa vAstavika athapaNuM joIe te AvyuM nathI. jhaverInA chokarAne jhaverAta malyuM hoya paNa tethI te chekarAne jhaverI tarIke koI nahi oLakhe. be lAkhanuM jhaverAtanuM ghareNuM paheryuM hoya te tene 200 rUpIe cavane metIne di Ne batAvavA nahIM Ave. jhaverAtanI buddhithI jhaverAta dhAraNa karyuM nathI. A jIva anaMtI vakhata dharma rUpa jhaverAta dhAraNa karanAra thayo paNa kIMmata pArakhatA AvaDatI nathI. dhamane hathiyAranI upamA na ApatAM ratnanI kema ApI? zAstrakAroe dharmane 2nanI upamA ApI che. charInI taravAranI baMdukanI upamA na ApI, hathiyAra pitAnI meLe kArya karanArI cIjo che, ajJAnamAM paNa pitAne prabhAva pADe che capu na jANe tene cappa vAge che. hathiyAra ajJAnamAM paNa potAnuM kArya kare che. ratna ajJAnImAM paga pesAro karatuM nathI, jhaverI hoya jagalamAM bhUkhyo thayo. jaMgalamAM bhIla malya hAya ne kahe ke A ApuM, leTe pANI lAvI de. 2* * rUpIA bhIla bApa janmAre paNa pida nahIM kare chatAM be hajAranuM naMga Ape te paNa te letA nathI. naMga sAcuM che, be hajAranuM che. have pele bhIla UMDuM kare che, ajJAnI che, mATe kahe ke hathiyAra ajJAnImAM asara kare che, paNa hIrA ke ratna ajJAnImAM asara karatA nathI. ahIM dharma ajJAnamAM asara karanAra nathI. nahIMtara taravArAdikanI upamA deta. dharma cIja kevaLa samajaNamAM ja asara karanArI che, tethI dharma ratana kahe che. A kIMmatI, A vagara kIMmatI e zuM ? kaI rAjA e thAya ke badhAne bhAva sarakhA karI nAkhe, sene dhULanA eka sarakhA bhAva karI Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgamAddhAraka-pravacana zreNI nAkhe te cuM-nIcuM karyuM zA mATe? badhuM eka sarakhe bhAve rAkhyuM te te pAMcAta zI hatI ? pharaka kayAM paDe? guNAmAM. jo anAjanI peThe dhULa khAI kAma cAlatuM hate te je je vastu vadhAre jarUrIyAta pUrI pADe te upara vastunI kimata thaI. dhULa karatAM akSukanI kiMmata vadhAre, te karatAM amukanI kiMmata vadhAre, tema vadhAre kImatI. A niNaeNya karIe te dhULa karatAM anAja, te karatAM cAMdI, te karatAM sonu-motI vigerethI anukrame vadhAre anAja Ave. te badhI vastune lAve evA padArtha karyo? dharma ratna maLyu karyAMthI ? rUpaca'dabhAIne ghera chekarA AvyA te AvatA sAthe hIsa meLave, te kayAre kamAvA gayA? pUrva bhavanA puNyathI ratna setu" rUpuM badhu... meLavI ApyuM, badhI jarUrIyAta cIja purI pADanAra vastu dha. jo ke ratna te dhamanI AgaLa kArya hIsAkhamAM nathI, dhamathI ratna maLe che, ratnayI dhama maLatA nathI, pazu UMcAmAM UMcI cIja ratna gaNAI, acala zreSTha hAvAthI ratna utkRSTa te karatAM paNa utkRSTA padArtha dharma che, te ja duti paDatA evA jIvane dhAraNa karI rAkhanAra ne sadgatimAM paheAMcADanAra vastu che. te dharma ratnane kevI rIte meLavAya tenu' svarUpa atre vartamAna, pravacana 170'' bhAdaravA sudI huM ne ma'gaLavAra zAstrakAra mahArAjA dharmaratna prakaraNane racatAM thakAM prathama zrAvakanA ekavIsa guNNA kahI gayA. te meLavavAnI jarUra zI ? je vastu pAtAne jarUrI lAge tA kIMmata para dhyAna Ape che, paNa kIMmata karatAM jarUrI yAta upara vadhAre dhyAna Ape che ane tenI kIMmata jarUrIyAta upara AMke che. AgaLa dRSTAMta I gayA chIe ke--jaMgalamAM pANInA leTA, Ama lATA pANInI kImata kazI nathI, paNa jaMgalamAM prANu jatI vakhate te pANInI kIMmata. (jaMdagInI jeTalI che. tA jarUrIyAta hAya tyAre kIMmata gaNe che. te 21 guNa meLavavA mATe prayatna karavAnu kaheA che, paNa jarUrIyAta mAlama na paDe tyAM sudhI udyama kANa karavAnuM? enI e dhULa khahAra pheMkI daie chIe. jarUrIyAta thaI eTale te levAmAM Ave che. te ahIM 21 guNa upArjana karavAnu kahA tenI jarUrIyAta na mAlama paDe tyAM sudhI kAI enI kIMmata na Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 170 mu gaNe. dunIyAmAM rahelAne khAdya pudgaleAnI jarUrIyAta gaNAya che. khArAka poSAka anna dhanavigere jarUrIyAta vALA gaNAyA, paNa 21-guNlR jarUrIyAtavALA gaNAyA nathI. kAraNa dunIyA mAhya jIvanane ja mAtra dhyeya gaNe che. te mAhya jIvananA sAdhanAne jarUrI gaNe te jagA para dhama ane ItaranA bheda paDe che. dhama abhyaMtara jIvana ane tene a Mge jarUrIyAta cIjo upara dhyAna kheMcAya te dharma. dharma sparza rUpa rasa ga MdhavALI cIja nathI. ahirAtmA, a'tarAtmA, paramAtmA jagatamAM bAhya jIvanane tatva gaNyuM che, tethI ahirAhmA gaNyA che. AtmA bahAra cAlyA jatA nathI. samyagadRSTi, paramAtmA ane ahirAtmA vagere traNenA AtmA zarIramAM ja hAya che, 13me 14me guThANe paramAtmA, tyAM AtmA zarIramAM ja che, pelA guNuThANAvALAne paNa AtmA zarIramAMja che. chatAM bahirAtmA kema kahIe chIe ? mithyAdRSTinA ahirAtmA, samyagadRSTinA aMtarAtmA, teramA caudyamA guNuThANAvALAne paramAtmA kahIe chIe. have mithyAdRSTine bahirAtmA kaheA tenuM kAraNa zuM? samyagdaSTi bAhya jIvananI jarUrIyAta mAne che, bAhyajIvanane je upayogI padArtha tene ja jarUrI gaNe. khAdya padAnI jarUrIyAta ApaNe keTalI ochI karI ? bAhyajIvanane jarUrI tattva gaNe. tenA sAdhanAne tattva gaNe, paNa bhale AtmA zarIramAM che, paNa svarUpa bAhya che. AthI vicAro ke maratI vakhate huM marU chuM. huM maLe te sAdhya karyuM. samyagadRSTine e vicAra na thAya. ene e vicAra thAya ke huM marUM chuM paNa mArA guNa Take che ke nahi? AtmAnA svarUpe vicAza ke tame tarAtmA thayA che ke nahi? bAhya jIvana jene dravya prANa hIe chIe tene keTalA jarUrI gaNIe chIe? svarUpa vicAre ! aMtarAtmAnA sAdhana tarIke bhale mAne, sAdhya tarIke na mAno, AtA dhama tA zAkanA karI. aMtarAtmAnuM jIvana tenA sAdhana zAkanA kAne leka lajajAe Apavu paDe, paNa aMdara kArU dhAkAra. ApaNe elIe chIe ke ghara khALIne tIratha karIe.' gharanA TekarA ghaMTI cATe ne upAdhyAyane ATo.' tA upAdhyAyanI ka`mata vaselI hAya tA enA mAM mAMthI AvA zabdo nIkaLe kema ? A vacane mithyAsRSTinA che. huM mArUM ghara ane vidyA phrenAma tIrUpa e cIja nahi, paNa ghara mATe Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI cIja. mAre te paNa tIrtha sAcuM e buddhi samyagadaSTinI hAya. nimAja paDhatA masIda keTe vaLagI." A zabda bahirAtmapaNuM jaNAvI de che. amAre aMtarAtmA samyagadaSTi nahiM? ema kahe che. tane bAhya jIvana ke AMtara jIvana ke tenA sApane jarUrI lAgyA che te savAla pUchatAM aMtarAtmA che ke bahirAmAM che te javAba maLI jaze. aMtarAtmAne khyAla nathI. AtmAnA guNane khyAla nathI. eka jAnavara ApaNe ghera jagyuM, mahenata kare, khorAka khAya, ApaNI mahenata karI kamANI karAve, AyuSya purUM thAya eTale hAlatuM thAya ApaNe paNa jAnavara sarakhA chIe, je aMtarAtmapaNAmAM na gayA che. ApaNe janma laIe, kamANI karI daIe, khAIe ne hAlatA thaIe aMtarAtmA eka ja sthitie Ave, A bahirAtmApaNAnuM svarUpa che. jyAre aMtara vedAya, dharmanI vRddhie deDha hAtha kUde bahirAtmAnI vRddhi e khADAmAM paDavA jevuM thAya. AMtara jIvananA sAdhane jarUrI keNu gaNe? zreNika sarakhe meTe rAjA tenuM rAjya cAlyuM jAya che. che karAnA hAthe keda thAya che. jo keyaDA khAya che. aMte jhera khAI maravuM paDe che, chatAM dharmeke mahAvIra mahArAje mArUM bagADayuM e zreNikane manamAM AvatuM nathI. eka abhayane dIkSA na ApI hate to zuM ochuM thavAnuM tuM? AvI sthitimAM zreNikane rAjya sukha kuTuMbane nAza te mAtra abhayakumAranI dIkSA. maraNa AvyuM te paNa mahAvIre bhUruM karyuM che jene lagIra chuM nathI. eka ja, A bAhya jIvana lAgeluM che, jarUrI nahiM, bAhyajIvananA sAdhane gayA te zuM thaI gayuM? bAhyajIvananA nAzanI darakAra nahiM, bAhya jIvana ne tenAM sAdhane jarUrI mithyASTi hirAtmA gaNe. aMtarAtmA aMtara jIvana ne tenA sAdhanene jarUrI gaNe, vimaLa maMtrIne derUM dIkare mAga, bemAMthI eka maLaze, A vimaLa maMtrI deruM ke mAge che. AvI sthitimAM deruM mAgatA dIkaro mAgatA nathI. devatA dikara de che. samyaga darzananuM pagathIyuM kayAM che te tapAse. zIkhare tapAsIe chIe. bAhyajIvana ane tenA sAdhane jarUrI na lAge, tene sAdhya tarIke na gaNe. sAdhya tarIke aMtara jIvanane tenA sAdhane jarUrI lAge. vicAre bhega kema ApI zake? eka manuSya AbarUne kIMmatI gaNe te khAtara kuTuMba dhana jIvanane bhega ApI de che. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 170muM rajapUte mAphaka bAhya-sAdhanane samakitI tuccha gaNe raja te hAthe karI kuTuMbane citAmAM dhakelI de che. gAmanA jeTalA berA tene badhAne citAmAM hemI de, bALIne pachI te zUrA juvAne taravAra laIne nIkaLe che. jema dArU pIIne melI de te sIdhA maratA pahelA jeTalA mAryA te kharA? huM maravA Avyo chuM. maratAM pahelA jeTalA zatru mAryA te kharA? jema rajapUtae kevaLa kulAbhimAnane jabara jasta gayuM, tenI AgaLa strIo chekarA mAla milakata rAjya jIvana gaNatarImAM nahiM, paNa zIra jhukAvavuM kubUla nahiM. jema razIyAe ne pelIananI caDAI vakhate eka ja muddo rAkhe ke bALatA jAva ne AgaLa vadhatA jAva. nepolIyanane vagara laDayA dhULa phakavI. pitAnuM dhana bALavuM vahAluM na lAgyuM hatuM, paNa zatrune AdhIna thavA karatAM bALI nAkhavuM bahetara gayuM hatuM. jema rajapUtone abhimAna ke jAti deza kuLa abhimAna AgaLa badhI vastu tuccha che, tema aMtara jIvana AgaLa bAhya jIvanane tenA sAdhane tuccha che. rajapUta haMmezAM kesarIyA karatA nathI paNa prasaMge samyadRSTi kesarIyA karavAmAM cUka nathI. ahIM jyAre aMtarAtmAne aMge atyaMtara jIvana ke tenA sAdhanene aMge badhuM phanA kare che. atyaMtara jIvanane ja AtmA gaNe. bAhya jIvanane DhIMgalA DhIMgalInI ramata gaNe. samyagadaSTine A haMmezAM joIe. pati chatAM sALInI mAgaNI karanAra caDapradyotanane thApa ApanAra mRgAvatIe zIla ane bAla-rakSaNa kevuM karyuM? caMDapradyotana rAjA kazAMbika nagarI zatAnIkanI rANI mRgAvatI rUpamAM jabarajasta che. keIke citra karI caMDapradyotanane ApyuM. citra dekhatAM sAthe ghelo thaI gaye. dhaNI jIve che chatAM bIjI bAju sagAMne saMbaMdha che. mee ceDA mahArAjAnA jamAI che, eTale sALI che. sALInuM mAgaNuM sAduM jIvatA kare che. enI kharAbI kaI sthitie hAvI joIe? have Ane uttara ze maLe e samajIe chIe. sALInI mAgaNI kare temAM khAsaDA javAbamAM hoya. kSe kahyuM ke nA kahe che. laDAI karUM sATune mArIne sALI lAvuM e nizcaya karyo. khule khulle eTalethI bA nahiM, paNa cauda mugaTabaddharAjAne duSTa abhiprAya jaNAvatAM zaramAya nahiM. keTaluM nIcakRtya. prathama te A vicAra bahAra Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIAgama dvAraka-pravacana-zreNI na paDAya. thoda mugaTabaddha rAjAmAM A vAta jAhera kare e keTalI nirlajaja dazA, mane I che, mAruM jIvana che, mArUM kAMI paNa rAkho, mA rahe tema kare, te mArI joDe lazakara laI cAle. A laDAI zA mATe? sALIne paDAvI levA mATe laDAI, ATaluM jeNe karyuM, cauda rAjAo tenA lazkare laI ahIM caDI cA. zatAnIka ekalo paDe. coda mugaTabaddha rAjA laDavA AvyA che. ahIM pavitratA pratyane jaya levAne avakAza nathI. jyAM baLane ja avakAza hoya tyAM bhale mRgAvatI parama pavitra, pavitratA ne jayane avakAza nathI. jyane avakAza mAtra baLane che. e dazA ke zatAnIkanI chAtI phATI gaI ne marI gaye. have sATu marI jAya che, sALI rAMDe che, tyAM sudhI manamAM kaMpArI chUTatI nathI, vicAraje kAmanI adhamadazA kyAM sudhI Ave che. daDhaprahArI sarakhA kara ghAtakIne kArya karatAM zurAtana AvyuM paNa pariNAma vakhata karUNAM chUTe che. tema caMDapradyotanane sALI rAMDI te paNa kaMpArI chUTatI nathI. Ate marI gaye eTale kAMTe gaye. have te hamaNuM lauM chuM. pApanuM anumodana kyA rUpe kare che? kuTuMbahatyAnuM anamedana thAya che. kAMTe gaye. have mRgAvatI dekhe che ke have kaMI upAya nathI. bIjA bhale banevI che paNa atyAre kaI mArI madadamAM nathI. naMdIvardhana sAthe bahena che. caMpAmAM, sauvIramAM badhe banevI che. atyAre kaI madadagAra nathI. zilarakSaNa mATe mRgAvatIe karela prapaMca - mRgAvatI prapaMca kheDe che ke have tamAre AdhIna chuM. A bezarama banesAdunA maraNathI ja mAnanAre tene tamArA AdhIna chuM. e kaheNa vakhate keTale AnaMda thaye haze? badhuM atyAre saphaLa gayuM. A sthitimAM pelI kahe che. huM ujajeNe AvuM te ahIM kuMvaranI vale zI? mALavAmAM rahyA thakA vatsadezanuM rakSaNa karavA gaLe oDhAya che. gaMgAnA kAMThe vatsadezanuM rakSaNa karavAnI jokhamadArI oDhAya che. tamArI sAme ubhA rahevAnI koInI tAkatA nathI. nahIMtara ahIM madada karavA bAvata, tame ubhA che tyAre kAInI tAkAta nathI, paNa ahiMthI mALavAmAM jAva tyAre bALaka ane rAjyanuM zuM? mATe mALavethI ahIM Ave te pahelAM ghere chatAM nagarI ne guTe, evI sthitie nagarI taiyAra Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 171 muM karAve. tamAra dezanI majabUta ITee kIle thavuM joIe. coda-rAjAnA lazkarane majura karI ahIM kIe karAve che. iMTe maMgAve che. kauzAMbIne kille thAya che. kaMI kaMThAra jaLa-IdhaNanA bhaMDAra bharAya che, kAle karA ane nagarane saMpUrNa sAmagrI sahita karyuM. tyAM mRgAvatI vicAra kare che. sahI karavI sahelI che paNa bharI ApavA agharA che. have zuM thAya ? caDapradyotananI zarama traNu jagatamAM mAro bacAva karanAra kezu? bhagavAna mahAvIra, tyAM bhagavAna samavasaryA, samavasaraNa thayuM ke caMDapradyotanane cUpa thavuM paDayuM. zatru mitra thAya. koInA upara ghA na thAya. je kAI gherAmAMthI nIkaLe tene AMgaLI ciMdhAya nahiM. A jago para jyAM kIllo ke ThAra bhaMDAra bharAvyA che. ahIM mahAvIranuM samavasaraNa thAya che. eTale bolAya nahiM. have tyAM sajajaDa thApa khAI go che. e vakhate caMDapradyotananI dazA kaI hoya? AvI sthitimAM je prapaMca, temAM paNa rAMDe raDAvyuM. cI mugaTabaddha rAjanA mAlIkane rAMDa raDAvI jAya che. sAdrae apamAna karyuM, mArI lAja lIdhI vigere te yAda AvI jAya temAM gUre te vakhate kahe che ke "chokarAne saMbhALaje ne huM dIkSA lauM chuM." tyAM dIkSAnI rajA devI paDI. aMtaHkaraNa vikArathI khasyuM nathI, zaramathI rajA Ape che. bhAvanagara zarame ATalI choDavI paDe. bhAvavALe haju cheDe che. bhAva nathI, kevaLa zarama, mahAvIra mahArAjanI dharmanI kuLanI zarama A jage para naDe che. zarame paNa dIkSAmAM kahI zakato nathI. nAka kApanArI te ja para eke eka bAbatamAM caMDapradyotananI nAkakaTTI chevaTe pote potAnA dezanI IMTathI kIle bhaMDAra ke ThAra bharyA chatAM evI dazAmAM "khuzIthI dIkSA le e zabdo kema nIkalyA haze? pahelAMnI keTalI UMcI sthiti haze? aSamatAnI parAkASTA chatAM devagurU dharamanI zarama lAge te bhAva thaye hoya te zuM thAya? ApaNe zaramamAM ATaluM badhuM karyuM. zaramane lIdhe A jage para je rajA devAI dIkSAmAM nA nahIM kahuM. rAMDe nacA, beAbarU thaye, chatAM badalo vALyA vagara javA dauM chuM. emAM kSaNane vilaMba karAve e nahi. A bezaramI chatAM dIkSAno vilaMba karavAnuM kahevuM te zarama Ave che. A be zarame banela Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI mAgaNImAM cauda mugaTabaddha rAjAmAM vAta karavI temAM zarama nathI. nirAdhAra karI melI dIdhI, temAM zarama nathI. badhuM apamAna. eka ghaDInuM paNuM dIkSAmAM beDuM karavuM te AgaLa kazI pelI visAtamAM nathI. ujeNInA kAMkarA dekhADuM pachI dIkSA leje, te paNa kahevAyuM nahiM. AvA bezaramAne atyaMtara jIvana vakhata AvI zarama. atyaMtara jIvananI zaramavALA mArga-sanmukha thAya che bezaramAne atyaMtara jIvananI zarama lAge te samajavuM ke aMtaHkaraNa vidhAyuM che. sAdhyamAM bAhayajIvana ke sAdhana bhasmIbhUta thAya te paNa atyaMtara jIvana ke tenuM sAdhana UMcuM kIMmatI lAge, tyAre aMtarAtmadaSTi che. jyAM sudhI bahirAtmajIvanane kaDI nahiM gaNe tyAM sudhI aMtarAtmApaNuM AvyuM nathI, A jIve atyaMtara jIvana ne tenA sAdhanane jarUrI gayA hoya te vakhata atyAre ATalI caDhatImAM nathI te pahelAM kayAMthI haze? zAstrakAra kahe che ke vidheluM metI meluM thAya kacare bharAya te paNa aNuviyuM thAya nahiM. ema AtmAmAM eka vakhata atyaMtara jIvananI kIMmata gaNa, bAhayajIvana nirasa lAgyuM tenA sAdhane nirasa lAgyA te jIvane jyAre prasaMga maLe tyAre taiyAra thAya. nigedamAM utarI gaye pAche bahAra Ave te ene eve. bhagavAna mahAvIrane jIva kaI vakhata khaDI gaye. sattAvIza bhavane vakhata vadhAre nathI. vadhAre vakhata rakhaMDapaTTImAM che. ekendriya ane vikasendriyapaNAmAM vadhAre vakhata gayA che. nArakI tiryaMca manuSya devatAne vakhata gaNatarImAM lIdhe che. koDAkroDa sAgarepamamAM marIcine mahAvIrane bhava vacce AMtarUM koDAkroDa sAgarayamanuM che. temAM baso pacIsa sAgarepama tamArA hisAbamAM, tyAre 200 ke 225 sAgaropama sivAyanA kroDAkoDa sAgaropama rakhaDapaTTImAM gayA. AmAM keI vakhata rakhaDayA, uMce AvyA pAchA rakhaDayA. koI vakhata rakhaDavA chatAM pAchA uMce AvyA. kema? kahe viMdhAru metI pachI dhULamAM ke kacarAmAM paDe te paNa aNuviMdhyuM na gaNAya. tema aMtara jIvanane jarUrI gaNanA thAya, bAhayajIvanane bInajarUrI gaNanA thAya. bIjAnA AtmAnA aMtara jIvananA sAdhane mATe taiyAra thAya, A sthitimAM Ave ane nigodamAM utarI jAya ane pAcho Ave te paNa taiyAra. aMtarajIvanane kImatI, aMtarajIvananA sAdhanone kIMmatI Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 171 muM 99 gaNatA zIkhe che. aMtarajIvananA sAdhanane eka aMza bIjAne thatuM heAya te mArA bAhayajIvana kazA hisAbamAM nathI-ema gaNate heya te pachI e samyakatva pAmele ardhapudagala parAvarta mAM mele jarUra jAya. e mATe ahIM dharmaratnanA athI bane. tyAM sudhI A cIja jarUrIyAta nahIM lAge. nItikAra kahe che ke tene vAyune rega thayo che. bhUta vaLagyuM hoya, tema upadeza denArane bhUta vaLagyuM che, vAyune roga thayo che. je zrotAo athI na hoya ane enI AgaLa lAMbA vacane kahe, tyAre samajavuM ke vakatAne vAyune roga athavA bhUta vaLagyuM che. aMtarajIvananuM sAdhana bIjAne meLavI ApavuM hoya, te AgaLa traNe jagata tRSNa sarakhA gaNanArA bAhayajIvana ne tenA sAdhanane beDI gaNanArA thAya. e mATe dharmaratnanA athI ane mATe A upadeza che anathI jIne mATe A upadeza nathI. paisA kamAvAne chokarI meLavavAne mAna AbarU meLavavAne upadeza nathI. kevaLa jIvanane dharmarAnane upadeza che. have dharmaratna atyaMtara jIvana kema khIle te vigere adhikAra agre vartamAna. pravacana 11 muM bhAdaravA zudI 10 budhavAra zAstrakAra mahArAjA dharmaratna prakaraNa karatAM zrAvakanA akSudratA vigere 21 guNe kahyA te guNe jANyA pachI ke temAM pravati kare ? jaina zAsanA hIsAbe jJAna ane pravRtti judI cIja che. tethI jJAnajiyaTccha mokSa jJAna ane kriyAthI mokSa che ema kahI jJAna ane kiyA ane jarUra jaNAve che. kiyA vakhate jJAna-zUnyapaNuM rAkhavAnuM kahetA nathI. mekSa denArI cIja hoya te te kriyA che. jJAna mekSa denAra nathI. teja vastu kAraNa gaNAya jenI pachI sIdhuM kArya thAya. bIju vastu kAraNanuM kAraNa hoya, sAmAnyathI dunIyA bIjane aMkurAnuM kAraNa kaheze. paNa e bIja khAI gayA, rokI bhuMjI nAkhyuM, e aMkura kyAM thayo? aMkuranuM kAraNa vAveluM bIja paNa nahiM. are varasAda paDaye jamIna kheDI, bI vAyuM, eTalAmAM kaIke dANe aMdarathI kADhI lIdhe te aMkuranuM kAraNa kayuM? kuleluM bIja aMkura thAya. jyAM jyAM Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI kuleluM bIja tyAM tyAM aMkura che. tyAM kuleluM bIja kAraNa nyAyanI rItimAM kAraNathI kAryanuM anumAna niyamita mAnyuM che, te samajAze. kArya thayuM, ghaDe dekhI kuMbhAranuM anumAna karavuM te vAstavika che, paNa kuMbhAra dekhI ghaDAnuM anumAna karavuM te vAstavika nathI. paNa tenI apekSAe ? sAmAnya kAraNanA kAraNa ke tenI apekSAe. tethI haribhadrasUrie anumAna jaNAvyuM tyAM pUrvavat anumAna jaNAvyuM. kAraNathI kAryanuM anumAna te pUrvama anumAna karyuM che. surva rUpa "vAdaLA hoya te varase evA vAdaLane anumAnamAM na lIdhA. gAyanA zIMgaDAM, tamAlapatra, bhamarA jevA kALA bhamara vAMdaLAM e vRSTi karyA vagara rahetA nathI. tevA kAraNane aMge kArya thavAnuM nizcita che. sarvabhakSaka kALa kSAyika guNene bhalI zakatA nathI te jJAnathI mela hoya te terame guNaThANe jJAna thAya che. tyAM adhurUM zuM che ke mekSa thatuM nathI ? teramAnI zarUAta maya cheDe kaho thAvat siddhapaNuM kahe paNa kevaLa jJAnamAM ratipaNu pharaka nathI. janma pAmyA tyArathI sUrya dekhIe chIe, atyAre sUryanI sthiti eja che. kALe sUryane khAdhuM nathI. kALa badhI vastu khAya che, paNa sUryane khAto nathI. tema kevaLajJAna evI cIja, kevaLadarzana evI cIja jene kALa khAI zake nahiM. tethI sarvabhakSaka kALa kahIe chIe. AtmAnA sAyika guNone kALa khAI zakatuM nathI. AvA guNene meLavI de te dharmanI jarUrIyAta, jenuM bhakSaNa paNa kALa na karI zake evA guNe prApta karI denAra mAtra dharma che. kevaLajJAna kevaLadarzana kSAyika guNa temAM kALa ochA vattApaNuM karI zakatuM nathI. badhA kevaLajJAne ekaja sarakhA che. jJAna-kriyAmAM balavattaratA kenI? - have teramAnI zarUAte mokSa kema nahi? je sAna mekSamAM kAraNa hoya te teramAnI zarUAte mikSa kema nahiM ? jenA vagara aTake jenA AvavAthI thAya, teja tenuM kAraNa te pachI ahIM kriyAne ja kAraNa gaNavuM joIe. vAta kharI paNa A apekSAe kiyA eja kAraNa mokSanuM sthAna sarva saMvara ane sarva nirjarAnI apekSAe kiyA ja mokSanuM kAraNa che. e sarvasaMvara nirjarA kevaLajJAnavALo ja karI Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 171 muM 1 zake, kevaLajJAna vagara sarva saMvara ke nirjarA banatA nathI. tethI kevaLajJAna paNa kriyAnI mAphaka jJAna paNa kAraNa che tethI nA jillA maHi jJAna ane kriyAthI mekSa Ama kahyuM. nahIMtara . pUrvIlA kiA kahete. ghaDIALa eka chokarAe banAvI. joke chokarAnI utpatti bApathI ja banI, paNa ghaDIALanI utpattimAM cheka kAraNa che. jyAre jJAna pUrvikayA kriyA kahe tyAre paNa ahIM jJAna kriyAlyAM mokSane aMge jeTalA upagavALuM jJAna teTalA upagavALI kriyA che. banemAM ekene upaga e che hAya tema nathI. banane eka sarakhA tethI tRtIyA karI karaNapaNuM jaNAvyuM. mukhya upagAra karanAra jJAnane upagAra lagIra paNa ocho nathI, tema kriyAne upagAra paNa lagIre e che nathI, paNa jJAna kriyA dvArA vadhAre upayogI che. tema ahIM ekavIsa guNe jaNAvyA. zrAvakapaNAne lAyaka ekavIsa guNe che. temAM je ekavIsa guNemAM gayo hoya tene dharmanA vicAra Ave, jene temAMthI ardhA guNa na hoya tevAne daridra gaNyA. nirdhana hoya te kaI dahADe svapnamAM hIrA levA javAne vicAra na kare daridra pitAnI gAMThe kAMI na hoya eTale hIrAmatI levAne saMka9pa na kare. tema ahIM jeo turachatAnA svabhAvavALA hoya, suMdara saMsargavALA na hoya, lajajAvALA na hoya, dayAvALA na hoya tevAne dharma levAne vicAra na thAya. daridrane kaI kahe ke jA jhaverI bajAramAM, te jAya ja nahIM, vastu jenI pAse nathI, jA jhaverI bajAramAM, te mArI mazkarI kare che tema samaje. tema jenA aMta:karaNamAMthI tucchatA gaI nathI, madhyasthatA nathI, vRddhAnusArIpaNuM nathI; tevAne dharmanI vAta sAMbhaLatAM mazkarI lAge, sAmAyika paDikamANuM pasaha kara, e kone rUce? hRdaya kuNuM hoya, lAja-dayA hoya tevAne te rUce, bhaisAba ! nathI banatuM keNa kahe? vicAra karo. jaMjALamAM paDo chuM tethI nathI banatuM ema kahe te ke bolAve che? aMtaH karaNamAM lajajA dayA madhyasthapaNuM vigere rahelA che te bele. tevA guNa na hoya te zuM bele? bahu jagataDA thayA che ema uttara Apaze. vyakita-jAtidvArA guNane dUSita na mAnavA eka manuSyane pUjA sAmAyaka paDikamaNAnuM kaho te sAba nathI banatuM kahe. bIje ema kahe ke bhagataDA paMjhANuM pheravanArA caudazIyA Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. zrIAgame ddhAraka-pravacana-zreNuM tema kahI vagere, te zuM jaNAve che? korApaNuM, nahIMtara dharmanI jaze para avaguNu kAI hoya, badhA sadUguNavALA na hoya, paNa dharmane karanArA avaguNa hoya, tethI dharmamAM avaguNapANuM kayAM AvyuM? mUtara uMTanuM bhAna nathI tevAe hIro paheryo te hIro guNa vagarane thaye? bhAna nathI e bALakano vAMka ke hIrAne vAMka? tyAM hIrAne athavA dharmane kharAba jaNAve che ke vyakitanA deze guNane doSita kare te nAlAyaka. je vyakitane deSita gaNa guNane doSita na kare te samaktimAM da, devatAe sAdhune taLAvamAMthI mAchalA lete zreNikane dekhADI. tene dekhanAra zrAvaka kaI dazAmAM Ave? mahAvratavALe bhale dUSita che, paNa mahAvrata vastu dUSita kayAM che? vyakita dUSita tethI jAni samaSTi dvaSita gaNavAne haka che? vyakitadvArAe jAtimAM na javuM. vyakti dvArA guNamAM na javuM. vyakita jAti dvArA be guNane dUSita na mAnavA, zreNika mAchalA pakaDatA sAdhune dekhI, mahAvratane dharma paNe mAnavAmAM na kharco. bIjA sAdhune sAdhupaNumAMthI nathI khaseDayA. dUSita vyakitane mAnavA taiyAra nathI. ApaNe badhA AvA che. ema mAnI AkhI jAti dUSita karI daIe chIe. ekAda be vyakitanA doSe jAtine dUSita mAnavA taiyAra thayA. vyakitanA deze guNane dUSita mAnavA taiyAra thayA; paNa vyakitanA deze guNa ke jAtine dUSita mAnavAnA nathI sAdhunI chellAmAM chellI parIkSA dunIyAdArIthI halakAmAM halakI kriyA tevI kriya thI jati ke guNamAM dUSTatA na thaI. vyakitadvArAe parikSA karatAM koI paNa halakI yakitane lIdhe bIjAnA guNenuM calAyamAnapaNa thavA vakhata Ave te majabUta killA tarIke rahe. zreNike bIjA pAse karAvatA jAte sAdhvInI suvAvaDa kema karI? mahelamAM zreNika jAya che tyAre garbhavatI sAdhvI jene cAra pAMca ke ATha mahinAne garbha thaele che, tevI rAjavI sAme Ave che. A vakhate vyakita dUSita che. tene je rakSita na kare te pariNAma zuM Ave? e sAvIne pote potAnA vAsamAM laI gayA. tyAM sAdhvI tarIke mAnyA nathI. oraDAmAM rAkhI suvAvaDanuM kAma zreNike pite karyuM. daI yaNa nahiM. vicAraje, reNike pote ja daIyaNanuM kAma karyuM haze. suvAvaDanI mAvajata pite karI haze tethI vyakitane nirdoSa mAnI nathI. eka vyakitanA doSe bIjA guNane dUSita mAne, jAtine dUSita mAne Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 191 mu 13 te duSita mAnI DUbatA kharce, vyakitanA doSathI jAti ane gruNumAM je duSTa buddhi karI je peAtAnA AtmAne DUbADe tenA khacAya mATe A karyuM. sAmAyaka paDikamadghAne upadeza vI, te kahe ke bhAIsAma ! lAcAra chuM. ema kahe te ekavIsa guNumAMnA kAIka guNa che. dha kRtyane nirdedatA nathI, paNa ekavIsamAMthI kAMi na hAya tyAre kahe ke joyA DhAMcaka bhagata, ukaLyuM pANI pInArA, badhAnI nindA thaI. ekane lIdhe AkhA gAmane zikSA kare te julama gaNeA che. kAI pazu deza zahera gAma ekanA dekhe AkhuM dRSita gaNAtuM nathI, daMDIta thatuM nathI. badhe cArI gunegAra badamAsa hAya che, tethI AkhA deza kAma ke jAtane zikSA karI zakatA nathI. A dazA dunIyAdArImAM rAkhI che, te ahIM eka paDikamaNuM karanAre halaku kArya karyuM tethI AkhI jAtane kaiM guNune kRSita karyAM. mogalAimAM nathI banyuM te ahIM bane. A zAthI khane? dhane lAyaka je guNe joIe te nathI. A na heAvAthI peAtAnAmAM dhamanI khAmI pote dekhatA nathI. bIjAe vyakitanA doSathI AkhI jAti ke guNane dUSita karavAvALA thAya che. tema ApaNe ahIM Ave. koi kArasara sarakAra upara gusse bharAyA. te vakhate tame kahetA hatA te kreAdhe ko pUravataNuM sajamaphaLa jAya re.' ema trIjo kahe te vakhate A vAta kharI kahe che tema lAge teA dharamanuM khIja che, paNa joyA tame DAhyA, tame te vakhate zu karatA hatA, paNa khUba laDayA hatA tenA khacAva ahIM kayA muddAe le che? A vAta dharamamAM pravatelA mATe kahuM chuM". AvI vakhate bIja baLI jAya che. tane zIkhAmaNa dIdhI temAM kahenArane araDayA te zAthI? khIja baLelu hAvAthI, sAkhIta khIja hoya tA manamAM zuM Ave ? jANuM chuM ne kema DUbu chuM? A vAta dhyAnamAM le te samajavuM ke guNu khIja che. peAtAnA krodha rUpI dveSanu' rakSaNa karavA mATe khIjAe guNu rUpa jaDI ApelI, te vyaktinA krodhe bALI nAkhI. bIjAe doSa TALavA jaDI ApI te bIjAnA doSa kADhavA rUpa aMgArAe mALI nAkhI. jema kahenArA mANasane karaDavA jAva, tema A pustakamAM vAMcA che tema tene paNa theAthAM kahetAM vAra nahIM lAge. guNunI vakhata upayAgI thAya te vakhate Ane jaDa thAthAM kahI nAkhA che. rAMDa jeTalI khAmeAza rAkhatA zIkho paNa jagatamAM bAyaDIe paNa e dhaMdhA karatI nathI. A ghera mAta thayuM te vakhate khAyaDI khUba raDI koIka muddata gaI tyAre A ghera Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNa meta thayuM e vakhate AvI kahe ke saMsAra anitya che vigere kahe tyAre rAMDa paNa belatI nathI ke tuM karatI hatI. bAIo ke je pAnIe buddhivALI gaNe che te paNa khAmoza pakaDe che, bAIo sAme kahetI nathI. enI e kUTanAra ne enI e zIkhAmaNa denArI chatAM, besatuM zuM karatI hatI tema sAmuM kahetI nathI, paNa khAmoza pakaDI eTaluM vacana sAMbhaLI lIdhuM. temAM tame tamArA krodhane zamAvI na zake. paNa zAMtine upadeza denAra upara na vaLage, nahIMtara rAMDa karatAM tame gayA. - keTalIka vakhata raDatI baMdha thatI nathI paNa sAmo dAkha detI nathI. te jage para ApaNe zuM kahIe ? paropadeze pAMDitya karavA AvyA che, ghara saMbhALa, Ama kahIe chIe. dAjelA bIja sivAya zIkhAmaNa kaDavI na lAge. A jagAe dharama hArIe chIe. avaguNa chatAM guNane vyaktinA avaguNa nIce DhAMkI dIdhe. ahIM palaTA ghaNuM thayA. dharmamAM nahIM joDAelA bIjavALA hoya te AvI pariNativALA hoya che. tema ApaNAmAM pitAnA AtmAne dharamamAM joDAelA mAnanArA bIjane zekI nAkhe che. pitAnA avaguNa vakhate bIjAe dIdhelA guNanA vacane sAmAnA doSadvArAe DhAMkI dIdhA. AthI ApaNA hisAbe navakAranA be ja pada gaNavAnA, traNa na gaNavAnA, AcArya sakaSAyI che, kSINakaSAyI nathI, upAdhyAya sAdhu padavI paNa temaja che. tamArI apekSAe AcArya upAdhyAya ke sAdhu nahiM parameSTi, nahIM tAranArA. doSa vyakitanA hoya te guNane vaLagADI devA A tamAre siddhAMta hoya te AcArya upAdhyAya sAdhu ghAtikarma vALA che. sarvAnuM vacana kahe che tethI vyakitanA doSa hoya te guNanA vacana dAbavAnA nathI. sarvAnA vacana tarIke AcAryAdikane upadeza aMtaHkaraNamAM ramAvI zakatA hoya te sarvAnuM vacana kahe te dhyAnamAM levuM joIe. anyamatavALI cauda pUrvaghara kema banyA haze? vicArajo! bIjA anyamatavALAe tamArA vacane upara tatva le che. tame tamArI aMdara vacana upara tatva na tye te zayyabhava sari be sApane dekhe che. yazebhadrasUri be sAdhune ekale che. "jo para tavaM ja zAse paNa kahe che. duHkha bharapaTaTe veThAya che paNa tatva khAtuM nathI, A vicAra kema Avyo? jaina sAdhu tarIke arUci Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 171 mu 10 hatI chatAM pazu satyavAdI che. AvA matane dveSa chatAM guNune na dAbve tyAre vicAra AnyA ke sAdhu bele te juThThuM na hAya. amaLa strALa A draSTAMta vyAkaraNamAM nitya vairamAM dIdhuM. sAdhu ni:svArthathI paramAtha thI dhama kahe. pelA peTa puravA dharma kahe, AthI brAhmaNa dveSa rAkhe temAM navAI zI ? eTale nityavirodha chatAM guNane na khAvyA. anyamatavAlA vyakitathI guNane dabAvatA nathI. tethI cauda pUra thAya che. ApaNe vyaktinA DhoSane vacamAM nAkhIe te kalyANa zI rIte thavAnuM? mATe guNane jANeA. mAtra jANavAmAM na raheA. jJAnanA uttarAttara phaLa kayA ? jANavA pachI paNa pagathIyA jaina zAstrakAra rAkhe che. bIjAe jJAnane chellu' pagathIyu' mAne che. jaina zAstrakAra jJAnane chelluM pagathIyu mAnatA nathI. je jANavAmAM AvyuM tenA vibhAga karo, chAMDavAlAyaka AdaravAlAyaka tevA vibhAga karI. pachI je chAMDavAlAyaka hAya tene chAMDavA ne AdaravAlAyaka hAya tene mAdaravA taiyAra thAva, enuM nAma jJAnanuM phaLa. paheluM sAmAnya sAMbhaLavu' pachI jJAna pachI vijJAna, prathama zravaNa tyAra pachI jJAna bane. e padmAnuM jJAna thAya paNu paTTAnA jJAna mAtrathI caritArtha nathI paNa AgaLa vadhA, vibhAga karI. AdaravA lAyaka chAMDavA lAyaka jANyA pachI chAMDavAnI AdaravAnI buddhi thAya te vijJAna, evuM vijJAna thAya tyAre pratijJA. heyane heyanI buddhithI ne upAdeyane upAdeyanI buddhithI grahaNa kare tyAre pratijJA thAya. pratijJA thAya tyAre ja sajama, tyAre ja AtmA karamathI khacavA mATe taiyAra thayo. tyAre ja tenuM nAma sajama. zravaNu jJAna vijJAna pratijJA sajama, pachI ja anAzrava-AvatA kamarAkAya. jyAre te thAya tyAre agADI baMdha thayA, jema bahAranA bagADA baMdha thavAthI svAbhAvika zarIranI uSNutAne lIdhe nIrAgatAmAM Ave che. tema anAzrava thayeA tyAre tapamAM, taparUpa AtmA thayA, prazasta pariNAmavALA thayA tyAre kanu lavavu thayuM, kane lavatA-kApatA AgaLa vadhe te kriyArahItapaNuM thAya, te thAya tyAre ja meAkSa. jJAna chelluM pagathIyuM gaNe tene vyavasthita satya elanAra gaNutA nathI. jJAna vijJAna bIjA trIjA pagathI che. chellA nahi', chellA gheTA che. tame ekvIsa guNa sAMbhaLyA samajyA mahimA 14 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgamahAraka-pravacana-zreNI sAMbhaLe paNa zravaNa mAtramAM rahe ne jJAna vijJAna pratyAkhyAna tarapha na utare te zravaNanuM phaLa na maLe. paNa kAratake kaNabI gAMDe ane tenuM zuM ? jeTha aSADamAM vAvetara karyuM rakSaNa karyuM ne kArataka mahine gAMDa bane tenuM zuM thAya ? ema ahIM sAMbhalyA vagara jJAna vijJAna mAge te kArataka mahine DAhyA thayA gaNAya, paNa sAMbhaLe ane phaLa vakhate bhAgI jAya te kArataka mahine gAMDe banyuM tenA jevo gaNAya. zravaNa pAmanArA jJAna vijJAna pratyAkhyAna tarapha na vaLe te kArataka mahine gAMDo thayo gaNuya, te ahIM na joIe. ahIM te ekavIza guNo dharma ratnane mATe batAvyA che, jemane dharma tarapha lakSya hoya tenA arzIe guNene aMge prayatna karavAnI kevI jarUra che te adhikAra agre vartamAna, pravacana 12 bhAdaravA sudI 11 ne gurUvAra sammattA u caritaM ahavA hojjA imehiM gahaNaM tu / savane bALa-vize mAhi mArI patta | 248 | paMca ka95 bhASya zAstrakAra mahArAjA dharma rana prakaraNa racatAM zrAvaka dharmane lAyaka 21 guNe AgaLa jaNAvI gayA. te sAMbhaLavAthI zravaNa nAmane prathama bheda thaye, prathama zravaNa, te thavAthI bIjA naMbare jJAna eTale padArthane bedha. te thavAthI trIjA naMbare vijJAna heyane choDavA lAyaka samaje ne upAdeyane AdaravA lAyaka samaje. je bAkI rahyA te padArthane ya eTale jANavA lAyaka padArthanI keTImAM nAkhIe, A vijJAna, sAmAnya padArtha mAtrathI jJAna, heya upAdeya vaheMcaNathI jJAna te vijJAna, ane tyAra pachI ja chAMDavA lAyakanI tathA AdaravA lAyaka padArthanI pratijJA karavAno vicAra thAya. tethI te zravaNa pachI thanArUM jJAna te viSaya pratibhAsa, mAtra padArthane dekhADe nAnA baccAnI hIrA para daSTi gaI kahe A padArtha che. ema bALake jANyuM : padArtha che ema jJAna thayuM e kIMmatI che ke kema? vIMchI sApane dekhe vIMchI ke sApa che mATe choDavA lAyaka che e tarIke khyAla nathI gaye, padArtha dekhe, zabda sAMbhaLe padArthanuM jJAna thAya paNa eTalA mAtrathI chAMDavA Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 172 muM 107 lAyaka ke AdaravA lAyakane vibhAga bALakane AvatuM nathI. tema che viSaya pratibhAsa jJAnavALAne vibhAga karavAnuM viziSTa jJAna, te trIjA pagathIyA tarIkenuM che. heya upAdeya padArthanuM te tarIke jJAna thAya te trIjA pagathIyAmAM che. te jyAre jANe te AdaravA lAyakane AdaravA jAya, heyane choDavA jAya. naMga khelAI gayuM, dekhyuM, pahelAM dekhyuM ke A hIra, bIjI vakhata dekhe che ke mArA hIre, pachI trIju jJAna thAya eTale paracakhANa thAya, samyagdarzanAdinA kAraNe kAryasvarUpa je kAryo-vartana, te karavA joIe. te karavAnI pratijJA karavI tema chAMDavA lAyakanA paccakhANa kare, sAvadha vyApAra mane herAna karanAra mATe paccakhANa karuM chuM. upAdeyanI ane heyanI pratijJA thAya tyAre paccakhANa thayuM. nirja rAbIja 14mA guNaThANe me laI jAya paccakhANa na thAya tyAM sudhI virati nathI. sAvadhakArya na karIe virati na karIe tyAM sudhI, saMjamavALA nathI. pratijJA karyA vagara saMyama AvatuM nathI. zravaNe nANe vijJAne pratijJA thAya tyAre ja saMjama. hiMsAdikanA sAvaghanA karma dvArA baMdha thAya. paccakhANuM karavAthI saMjama thayo ane Azrava kAyA. svAbhAvika AtmAnI dazA karma toDavAnI che. A AtmA karmane raja paNa rahevA de tevuM nathI, paNa karmane gulAma bane te vakhate tAkAta nathI. jyAM karma rokAyA tyAM karmanI gulAmI ochI thAya. karmanuM chAparuM thAya eTale zubha dhyAna thAya, ethI nirjarA thAya, nirjarA bIja che. bIjathI aMkura thaDa phUla phaLa thAya, tema nirjarA aMkura che, te caudame guNaThANe laI jAya eTale tyAM mela jarUra che. A anukramamAM ekavIsa guNa saMbhaLAvyA eTale zravaNa thayuM. ekavIsa guNanuM jJAna thayuM. have je vijJAna na thAya te phaLa na meLavI zakIe, sApane sApa rUpe hIrAne hIrA rUpe na dekhe, teNe sApa ke hIrA dekhyA temAM vaLe zuM? hIrAnI kiMmata na jANuM, kiMmatI na jANya, sApane nukazAna kAraka na jAye te zuM vaLe? tema ekavIsa guNa sAMbhaLyA eTale zravaNa pagathIyuM thayuM, jANyA eTale jJAna pagathIyuM thayuM, paNa vijJAna pagathIyuM na thayuM te pahelA bemAM zuM vaLe? mATe dharma ratnanA athae 21 guNane upArjana karavA prayatna kara. ekavIsa guNe upAdeya gaNI te meLavavA prayatna karo. dhananI Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI IcchAvALAne hIre levAne paNa aNagArane te maNi ke DhekuM kathIra ke sonuM te samAna che. (sarakhuM ja che. jene maraNane bhaya nathI tene sApathI DaravAnuM zuM? jene maraNane bhaya na hoya, eka maraNa mAgate hoya tevAmAM sApa nIkaLe che te na khase, kema? maraNa mAge che. nircastha thaele mahApurUSa hIza dekhe te paNa nahIM le, eTaluM ja nahiM paNa jemane vrata niyamita che, vratamAM daDha che te saMsArI hoya te paNa nahIM le. daridra zrAvakanI nilabhatA iMdra mahArAja sabhAmAM beThA che. te vakhate eka zrAvakane jo, zrAvaka daridra che. samaja che. daridrapaNa sAthe samajaNa rahevI muzkela che. samajaNa chatAM samatA rahevI ghaNI muzkela che. daridra zrAvakane adattAdAnane tyAga che. vagara pUche cIja letuM nathI. ratAmAM cAlyA jAya che. vighAgharanuM kIMmatI kuMDaLa rastAmAM paDeluM che. daridra che, cIja rastAmAM paDI che. gAmavALAnI cIja nathI. vidyAgharanI cIja che. tamArI cIja chevAI hoya te ahIM khaLe, paNa vidyAghara sattara jagAe pharyo hoya, eLe kayAM? lAkhe jojana karavAvALA temAM meLavI kayAM, vighAghara khoLavA paNa AvavAnuM nathI. ahIM dekho tyAre daridra sthiti che, chatAM kuMDaLa lIdhuM nahi. tema laIne korANe paNa na mUkayuM. sIdho cAlyo Avyo. jANe kuMDaLa dekhyuM ja nathI. A daridranI pariNati. daridradazA che. rastAmAM vidyAgharanuM kuMDaLa paDeluM che. A sthitie zrAvakanuM AvavuM iMdra mahArAja dekhe che. iMdranuM kALaju kaMpI gayuM, A dharma banI zake zI rIte ? bhUkhe thaele kayuM pApa na kare? A dhanane bhUkhe chatAM dekhyuM na devuM karI nAkhe che. idrane A vicAra AvavAthI mAthuM dharyuM mugaTa paDI gaye, badhA devatA devI beThelA che. lazkarI pradhAne badhA beThelA che. sabhAmAMthI eka devatAe mugaTa uThAvI lIdhuM. iMdrinI sabhAmAM A idranA mugaTanI cerI thAya che. iMdrasabhA bhaMga na thAya, kaMI nahiM, pAchaLa vA mUkI de che. devatA pAchaLa vA Ave eTale zuM ? devatA raDe rADa pADavA lAgyA, te vakhate badhI sabhAnuM dAna tyAM gayuM. jyAre devatAI trAddhi malI che, tyAre paNa pavitratA AkarAtI nathI. paNe ddhi upara jenuM jIvana che, devatAnuM jIvana Rddhi upara nathI. manuSyanuM jIvana pasA upara che Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 172 muM devatAne rAka IcchA mAtrathI maLI jAya che. piSA vaikiya te paNa IcchA mAtrathI thaI jAya che. manuSyane siddhI addhi sAthe saMbaMdhavALI che. AvI sthiti chatAM lobhanI khAtara pApa nathI cheDAtuM. paNe jayAM siddhi sAthe saMbaMdha trAddhine che evI sthitimAM eka haridra kuMDala jevI AdvitIya vastu cheDI de che. zA mATe? varjavA lAyaka che, vajevuM ja joIe. dharmanA hetu-phala-svarUpa vAcyArtha ane lakSArtha tema ra1 guNa sAMbhalyA paNa, jANyA paNa, AdaravAja joIe e nizcaya na thAya tyAM sudhI vijJAna nAmanA trIjA pagathIyAmAM Ave nahiM. dharma zI cIja ? jage jaga para kahIe chIe ke hetu tarIke ahiMsA saMjama tapa, svarUpa tarIke AtmAnI nirmaLatA-zuddha pariNati, dharma phaLa tarIke durgati rokanArA tathA saddagati ApanArA, hetu phaLa savarapa dvArAe A svarUpa kahevAyuM. paNa keTalAka evA hAya ke tame dekhatA hone kuMkamAM sonI mAphaka cerI le, tene pAra kahevAya che. tema ahIM dharmane aMge pazyanehara che. badhuM mAne, ahiMsA saMjama tapa, AtmAnI pariNati, durgati kavAnI sadgati meLavavAnI kabUla, paNa A te mAtra zabdane artha che, vAcyArtha che, lakSya artha nathI. dunIyA A raste cAle nahiM. dunIyAdharma kare nahiM mATe A badhA nirUpaNanI jarUra che. tAtparya artha karyo? AvI rIte dhama karavAnuM kahevuM ne bIjI sthiti na jaNAve te dharma kaI kare nahiM. mATe durgati rokavAnA nAme ne sadgati meLavavAnA nAme dharma kahevAnI jarUra che. mAtra zabdathI kahevAnuM, ema na kahe te leka dharmamAM pravarte nahiM. ne adharmathI nivate nahiM ne dunIyAmAM jaMgalI sthiti thaI jAya, mATe jaMgalI sthiti rokavI te e ja tAvika artha che. A badhA hetu svarUpa phaLa tarIke dharma jaNAve che te badho vAcyArtha che, paNa lakSArtha-tatvArtha karyo? dunIyAmAM aMdhAdhuMdhI na phelAI jAya, masya gaLAgaLa nyAya na thAya, baLavALo pitAnA baLane upayoga karI durlabhane na dabAve, e mATe ja dharmanI prakriyA che, dharmanuM svarUpa ahiMsA saMjama ne tapa, AtmAnI nirmaLatA e svarUpe phaLa batAvyuM te badhuM vAcyArthI tarIke, lakSArtha tarIke e nahiM. lakSArtha e varad che ke dunIyAmAM aMdhAdhuMdhI na phelAya, eTalA ja mATe tame ahiMsA Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11e. zrIAgAdvAraka-pravacana-zreNI saMjama tApamAM rahyA. bIjAe nAvuM e dharma mA, marelA pAchaLa pIMTha nAkhave, te paNa dharma ga. nAgane pUjave e paNa dharma gaze, kAraNa eka ja ke dharmane lakSArtha karyo hate? aMdhAdhudhI na thavA devI ane dunIyAmAM sApekSatA rAkhavI. AvuM kahI je dharmane vAcyArtha mAtra upayogI gaNI A kahetA hatA, lakSArthamAM aMdhAdhuMdhI na thAya te rAkhatA hatA, tevAne sAkAra kahe che ke dharma ramakaDA jevI banAvaTI cIja nathI. dharma kIMmatI advitIya ratna jevI cIja che. tuM pite dharmane vAcyArtha rAkhI lakSArtha rAkhI aMdhAdhuMdhI maTADavA mATe kahe te jagatamAM vicitratA kyAMthI thaI? jagatamAM keTalAka rAjA ne keTalAka raMka, keTalAka manu sukhI-UMcA-nIcA-daridra-zeTha Adi aneka pheraphAro che, je upara jaNAvele lakSyArtha na hoya ane tuM kahe te lakSArtha hoya te hetu svarUpa ane phaLa tarIke jaNa vAte dharma vAgyA hoya te durgatinI prApti ne sadgatinuM rokANa e lakSArtha kene? vAcyArtha ane lakSArtha paNa eja che. saMjANa , jo gaMgAmAM pANI che ane gaMgAmAM jhuMpaDI che. je vakhate pANuM kahIe te vakhate gaMgAne pravAha levAya, tAtparya tarIke gaMgAne vAyArtha artha pravAha emAM bIjuM tatva nathI. gaMgA zabdathI gaMgAne pravAha le che. te vakhate artha ane tava pravAha levAya, paNa gaMgAmAM jhuMpaDI kahe te vakhate gaMgA padane artha karyo pravAha, paNa pravAhamAM jhuMpaDI nathI, te cheDIne gaMgAnA pravAha pAsene kInAre, e artha karavuM paDe, vAgyAthe gaMgAne artha pravAha hatA, paNa lakSArtha kInAre karavuM paDe. tema dharma zabdane sIdhe vAcyArtha durgatithI bacAve ne sadumatimAM laI jAya vigere vAcyArtha, lakSyArtha aMdhAdhuMdhI kahevA mAgatA hatA. ahIM lakSArtha vAcyArtha judA nathI. artha je vAcyArtha te ja lakSArtha, je lakSyArtha te ja vAcyArtha, nahIMtara A bhavanI sthiti kayAMthI? vAstavika rIte jIva punya pA5 sadgati durgati mAnanArA che, te vAcyArtha che. lakSyArtha ja che ema kahenArA hotA nathI jIvAdika mAnanArA pitAnI cAlu sthiti te karmathI thaelI che. ema mAnanArA che. te tatvArthamAM paNa e mAne ke durgati ravI e vAstavika che. gati ApavI te vAstavika che. e dharmanuM phaLa mAne. A be tA lakSArtha vAcyArtha rUpa hevAthI dharma rana karyuM. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacane 17 muM bIjI upamA na maLavAthI dharmane ratnanI upamA ApI bIjI upamA na malavAthI ratna upamA daIe chIe. kharekhara dharma e ratna nathI. jethI adhika bIjI cIja nathI, jenI upamA ame ApIe tethI hIna upamAne doSa lAgato nathI. jyAM uttama bIjI cIjo na hoya tyAM UMcAmAM UMcI vastunI upamA devAmAM Ave, tyAM hIna upamA gaNAtI nathI. AthI haribhadra sUrijI kahe che ke- pana kuddhi je manuSya mArgamAM Avyo hoya zAstra samajanAro thayo hoya tenI dharmamAM dhananI buddhi thAya, eTale zuM? dhanamAM jevI buddhi che tevI buddhi dharmamAM thavI joIe. artha duHkhanuM sAdhana go te paisA chAMDavAlAyaka, anarthanuM kAraNa, tevA paisAnI upamA kema dIdhI? jagatamAM jevI dhanamAM buddhi che tevI buddhi bIjI jago para nathI. tethI anuvAda karI kahIe chIe. tethI hIna upamA gaNAtI nathI. dhana sivAya upAdeya buddhi bIjI jagAe nathI. dhanAmAM lAbhane lAbha muhi rahI che, evI dharmamAM lAbha ane lebhanI buddhi thavI joIe. AthI dharmane hIna ga-ema kahI zakAya nahiM. 14 svapnamAM caMdramAnuM varNana Ave che tyAM jANe darpaNanuM mAMjeluM taLIyuM. have caMdra ane A upamA kayAM? eka ja kAraNuM, dunIyAnA anubhavamAM eka sarakho sapATa cakacaka padArtha, darpaNanA taLIyA sivAya bIjo padArtha nathI, mATe A darpaNanA taLIyAnI upamA devAI. AthI hIna upamA na kahevAya. nahIMtara hIna upamA zeSa che, paNa adhika upamA hoya ane hIna upamAM devAya te hIna upamA kahevAya. tIrthaMkara mahArAjane aMge gs jI . jAnavaranI upathA tIrthakarane dIdhI. gaMdhahastI te jAta te jAnavaranI ne? traNa lokanA nAthane sIMha ane hAthInI upamA gho ene artha zuM? jAnavarapaNe bhale adhama he, paNa dunIyAnI kakSAmAM sIMhanuM zaurya, hAthInuM zauDIye je vakhaNAya che, tenA jevuM bIju vakhaNAtuM nathI hAthI sIMha karatAM adhika hoya ne upamA dIdhI hoya te hIna upamA gaNAya. AthI sIMhanI ke hAthInI upamAM devAmAM koIpaNa prakAre acukata nathI. utkRSTa cIja hIna hoya to paNa upamA tarIke kAma levAya che. tethI caMdrane darpaNanI ne bhagavAnane sIMha-hAthInI upamA apAI. tema dharmane ratnanI upamA apAI nahIMtara dhamane ne ranane AkAzapAtALa jeTaluM aMtarU che. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zaArAmoddhAraka-pravacana-zreNI dharmanuM parimANa AtmAnA pariNAma upara AdhArita che. dhULathI dhAna, dhAnathI sonuM, sonAthI metI ne matIthI ratna je meLavAya te, vadhAre kharacIye ne DuM maLe, te caDhatA gaNAya. tema che dharma rana hIrA senA cAMdI meLavI Ape, paNa hIrA motI vigere dharmane meLavI ApatA nathI. have kaheze ke dhana hoya te ja dharma thAya che. bee paraspara che, dharma karyo hoya te dhana maLe, dhana hoya te dharma thAya. paraspara che, nA kema kahe che ? je dhana te dharmanuM mukhya kAraNa nathI, tethI sAmAyika pratikamaNa paSidha parivaha upasarganA sahAnane dharma gaNI zake che. je dharma sAthe dhanane sa baMdha hatuM te zIla tA bhAvane dharma kahevAne vakhata na hatA. pariSaha upasarga sahana cAritra yAnane dharma kahevAne vakhata na hato. tapa zIla bhAva yAvat cAritra UMcAmAM UMcA dharma che. dhanA pramANamAM dharmanuM pramANa nathI. 10ne habara lAkhane kroDa kharA tene keTale dharma dharmanuM pramANa nathI. pramANa AtmAne pariNati sAthe saMbaMdha rAkhe che. pAMca rUpIA kharaca karanArA zuddha pariNativALe hoya te, ne karoDa vALe tevI pariNativALe na hoya te pAMcavALe tethI adhika dharma karI jAya che. dharmanuM parimANa dhana upara AdhAra rAkhatu nathI. dharmanuM parimANa AtmAnA pariNAma upara AdhAra rAkhe che. nirvAha sAthe te dhananuM parimANu kharuM ne? nirvAhanA sAdhana vagara dharmanuM pariNAma kayAMthI thAya? te paNa nathI. lAkho leke nirvAha jeTalA sAdhana dharAve che. keTalA dharmanA pariNAmavAlA dekhyA? keTalAka nirvAhanA sAdhana vagaranA Aja kamAya ne Aja khAdhuM, kAlanuM kAla, te dharma karI na zake? bIjI bAju dharmanA pariNAmane dhakake mAranAra dhana che, be paisA vayA pachI AcaraNa dekhe. AthI dhanavALA dharma na ja kare tema kahetuM nathI. dhanane AdhAra dharma upara che. dhana sAthe dharmane AdhAra nathI - dhananA parimANa upara dharmanuM parimANa levA jAva te badhA besavAnuM nathI. nirdhanapaNAmAM dharma kara na karavo ane bane che, dhanADhayamAM paNa bane che. dhanane saMbaMdha dharma sAthe ja che. bhAgya vagara pana koIne mahayuM nathI, dhana jene mayuM che tene bhAgyathI mahyuM che. moraTImAM gavarnara kalekaTaranI pAkatI nathI ne garIbanI TIkITa pAkI Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 172 muM jAya che, te ahIM paNa dharama karanAra ja dhana meLave che, ApaNe karoDa patine ghera jamyA te, lAkhanI khaMjIvALAne ghera jamyA te? lAkhanI paMchavALAne ghera jamyA hoIe te lAkhonA leNadAra zAthI? A paNa eka seTI, pahelA bhavamAM janmanI TIkITa lIdhI te ahIM pAkI. bhAgya hatuM te leNadArane tyAM janamyA. nirbhAgI deNadArane tyAM jame karmanI seTImAM bee vAnA che. karaDe ne lAkha kamAva ne khuo. A janma ahIM thayo te mArA karamanI TIkITa pAkI, tema devAdAra ne tyAM jamyA hAIe te kamAtA jaIe ne khADe puratA jaIe. kaho A eka soTI che. janma e paNa eka seraTI che. lAkha meLavI paNa Ape ne devA paNa rakhAve. UMcA nIcA madhya sArI sAmagrIvALA kULamAM tathA sAmagrI vagaranA kuLamAM janmavuM te seraTI jevI bharI che tevI pAke che. AthI dhanane AdhAra dharma upara ja che, dharmane AdhAra dhana upara nathI. dhana vagarane paNa dharma karI zake che. dhanane AdhAra jarUra dharma upara che. punyavagara kaIne dhana malyuM nathI ane puNyazALI nirdhana thayo nathI. nirdhanamAM puNyazALI gaye hoya te arihaMta cakravartI baLadeva vAmadeva aMtakalamAM janme nahiM ne jame to iMdrine tyAMthI upADI laI bIje makavA paDe. bhAgyazALI halakA kuLamAM upajyA hoya te paNa pheravI nAkhavA paDe. dhananuM pramANu dharma sAthe nathI ema nahiM, paNa dhananuM pramANu dharma sAthe che. dharma e ratnanuM mAlIka chatAM ratnathI utkRSTI cIja bIjI na hovAthI dharma rUpI rana. jagatamAM bIjI UMcI cIja na hovAthI dharmane ratnanI upamA dIdhI. ratna e gAMgAtelI samAna, dharma rAjAja samAna. ratnathI vadhIne koI bIjI upamA nathI. ratna zeDuM hoya te paNa AkhI mahelAte khaDI kare. kaDo sonaiyA ekaThA karI zake, tema dharma pramANamAM ghaNuM ja thoDuM chatAM cakavatI carakhAnI jarUrIyAta pUrI pADanAra che. ratnanA avaguNa ahIM gaNuvyA nahiM, ratanane saMbaMdha jaDa pudagala sAthe che, tyAre dharmane saMbaMdha khuda AtmA sAthe che. ratna A.lava sudhI rahe, ratna bhavAMtara sudhI na rahe. ekathI aneka thavAnI tAkAta, AgalA bhave sAthe AvavAnI tAkAta dharmamAM che. bAhyaratnamAM te tAkAta nathI, paNa tevI bIjI koI bAhaya cIja nathI. ratnanA artha 15 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI khAgamAddhAraka-pravacana-zreNI ratnanA guNu jANunArane tenI kImata hAya che. jAnavarane tenI kIMmata na hAvAthI tenA upara pezAba paNa kare che, paNa dharma ratnanI ki Mmata nathI temane dharmanI hAMsI vigere karavAnu sUjhe che. nirvivakI jIvAne dharma ratna chatAM avajJAnuM sthAna thAya che, Adaranu' sthAna thatu nathI. vivekIoe dha ratnanA artha kevI rIte banavuM joI e, tenu vizeSa svarUpa AgaLa batAvaze. pravacana 1973 su bhAdaravA sudI 12 zukravAra zAstrakAra mahArAjA dharmaratna prakaraNa nAmanA graMthane karatAM zrAvakane lAyakanA 21 guNeA AgaLa jaNAvyA. tethI zrotAne prathama zravaNu bhUmikAmAM praveza thayA ane jJAna thavAthI khIjI bhUmikAmAM Avye paNa bhaLyA ke abhaLye ahIM sudhI te anatI vakhata AvIne pAchA gayA che. abhavya ane mithyAdaSTine e bhUmikA Ave che, trIjI vijJAna nAmanI bhUmikA samyadRSTi sivAya AvatI nathI. 21 guNu sAMbhalyA jANyA bIjane samajAvI zakIe paNa vijJAna bhUmikAmAM tenuM upAdeyapaNu' hRdayamAM sajjaDa karavAnI jarUra che. emAM sarvotkRSTa paNuM che--ema na thAya, levA lAyaka tarIke gaNe nahi, tyAM sudhI trIjI bhUmikAmAM AvyA nathI. samayasthIna dharmaratnanA athI hAya temaNe pahelAM A ekavIza guNA upArjana karavA mATe prayatna karavA joI e. rasAInI icchAvALAe cUle saLagAvavAnA, lAkaDA pANI lAvavAnA udyama karavA joI e. tema dhA vAsa karAvavA hAya teNe guNa meLavavA mATe udyama karavA joie. cullA para hAMllI melI kAI lAkaDA levA jatA nathI. tema 21 guNeA sAdhana tarIke che. dhama sAkSya tarIke che. 21 guNAmAM akSudra-tuccha svabhAva na hoya, tuccha svabhAva vALA hAya che te kahe che ke, je hrAya te kahI devAnA, kheAlIdevAnA te joke guNu che, vyAjabI che, te AptapaNAMnI prathama nizAnI che. Apta kAne kahevAya tenI vyAkhyA zAstramAM kahI che, je vastunuM nirUpaNa karavuM hAya, padArtha svarUpa mareAkhara jANe. eTaluM' ja nahI paNa jevu' jANyuM tevu jaNAve. ja Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 pravacana 171 muM jANe teTaluM kahI zakAtuM nathI Apta te ja ke je kahevAnI vastune barAbara jANe ne je pramANe jANe, te pramANe barAbara kahe. jANyA pramANe kahI devAnuM rAkhIe te keI Ama thaI zake nahiM, kevaLa jJAnI avadhi mana:paryava jJAnI caudapUrvIe daza pUrvie keTaluM jANyuM? te cIdapUvae dazapUrvIe jeTaluM jAyuM teTaluM na kahete Ama nahIM? kahe jANyA jeTaluM kahI zakAvAnuM nathI. sAmAnya zrutajJAnI jANeluM badhuM kahI zakatuM nathI. mati zratane pharaka tyAM ja pADIe chIe. jaNAya che teTaluM belAtuM nathI, tethI mati zrata judA pADavA paDe che. viziSTa zrutajJAnIo dazapUrva cauda pUrva dharo kevaLajJAnIo jANeluM badhuM zI rIte kahI zakavAnA? jANyA pramANe kahI zakAtuM nathI, te ahIM jANyA pramANe kahe tema kahyuM te zI rIte ? bane vastu sAcI zI rIte bane? jANyA pramANe kahI zako nathI ane kahe che. be vastu na bane. ahIM ja kAra melavAmAM kArIgarI che. "ebanI jagoe sAra pADe te motI kIMmatI bane che. pUjakAra joDavAmAM vastunI sthiti Ave che. joka: tajha Turja: paNa temAM joDanAra maLa muzkela che. vastunI durlabhatA nathI ratha ird fmadha paNa "je pramANe jANyuM te pramANe bele ja," A evakAra nathI. upalabdhi sarakhuM ja bolatuM nathI. sUtrothI guMthaNI gaNadharanA jJAna jeTalI nathI thaI. jeTaluM jJAna laI zakayA che teTaluM guMthI zakayA nathI. #ALA makA, panaghaLA kaSi majA kahevA yogya padAthe che ne nahIM kahevA lAyaka paNa padArtho che. anaMtA kahevA lAyaka che ne anaMtA nahIM kahevA lAyaka che. je kahevA lAyaka anaMtA che, tene anaMtame bhAga sUtramAM guMthAele che. e pramANe zAstranuM vacana hovAthI anabhilApya bhAve eTale je kaMI kALe kevaLIe kadI paNa kahyA nathI, te hisAbe nirUpaNa karAya che, te anaMtamAM bhAge che. ane je prarUpavAlAyaka che temAMthI anaMtamAM bhAge sUtramAM gU thAyA che. caudapUrvamAM je padArtho bAMdhavAmAM AvyA che te kahevA lAyakanA anaMtamAM bhAge, tema hovAthI cauda pUrvamAM chaThThANavaDIyApaNuM hoya che. akSarathI banane sarakhA hoya jeTalA e jANe teTalA akSara e jANe, paNa arthanI apekSAe asaMkhyAta, saMkhyAta guNa bhAgaadhika heya. tema cha sthAna adhika heya. akSAmAM nahIM bAMdhelA caudapUrvanA akSaramAM. nahIM beThavAe Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrIAgamAdvAraka-pravacana-zreNI evA padAnI apekSAe cha ThANu thAya. AthI jJAnasamAna khelavAnu hotu nathI, jeTaluM jJAna thAya teTalu gaNadhara racI guthI zakatA nathI. tIthaMkaranuM... ana tujJAna zabdomAM kevI rIte AvI zake. mATe kevaLa jJAnI, mana:paryavajJAnI, avadhijJAnI, cauda pUrvI, dazapU yAvat sAmAnya zrutavALA pazu jANe teTalu khelI zakatA nathI. tA yA jJAta - amiSo patha evA niyama rAkhIe tA jeTalu jANyu' teTaluM bele ja, A niyama asa Mbhavita. tyAre zuM karyuM, palakAra tyAM na rAkhyuM. cA jJAseya pAmiSatte mele te jANyA pramANe ja Ave. khelavuM ane bhasavu kone kahevAya ? AthI je tuchatA peAtAnI evI ke kutarAnA peTamAM khIra khATI na thAya, eTale te pahelAM ekI kADhe. khIra gaI ke ane peTamAM Take nahiM, ekI kADhe. te khIra jevI khIra. manuSya eke te. ga dhAya. peTamAM lagIra paNa gabhIratA na heAya, Avyu` ke bhasyA. bAlu' chuM temAM phAyado ke nukazAna te cAre nahIM, pAchA kahe tyAre ke hAya tevu khelanArA, peTamAM nahIM rAkhanArA. A guNu ke avaguNu ? pApamuddhithI peTamAM rAkhI mUke te avaguNu, phAyadA na dekhe te eka zabda paNa . mAle phAyado dekhe te ja Ale. nukazAna dekhe tyAM zabda na le. khelavu' te jJAna pramANe khareAkhara khelavu', paNa jANyu' teTalu khelI devu te keTalAkAe guju laI lIdhA che. prapaMca kapaTa na karavA te kabUla pazu guNa thaze ke avaguNu thaze te vicAravuM nahIM, te khelavuM nahIM paNa bhasavu kahevAya. khelavuM kaiAnuM nAma ? bIjA mahAvratamAM jaNAve che ke mele te pahelAM tulanA karI le. eTalA mATe hAsyAdika vavAnA kahyA. temAM pAMcamI bhAvanA vicArIne ela. jIbhAna malI, jJAna mAnyuM', eTale badhu khelI deva" te khelavAnI chUTa nathI. mATe mahAvratanI rakSA jevu jANyu' tevu' lavAthI nathI mAnI, paNa vicArIne elavAthI rakSA mAnI che. vagara vicArye khelanAre AkhA kuTuMbanA nAza karyo dhama ratnamAM kathA ApavAmAM khAvI che ke, sAra` paNa vagara vicArye khelyA temAM AkhA kuTuMbanA nAza thaye. eka zeThaneA vivAha thayA haze. khAI pIyaramAM meAjamAM rahelI. sAsare javuM game nahIM. have mA bApe mAkalI, rastAmAM kuvA che, pelI kahe ke mane pANI pIvu che. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 173 muM jaMgalamAM kUvAne kAMThe na hoya, pagathI dhakako mAryo. eTale dhaNI aMdara paDa. pelI pAchI pIyara cAlI gaI pilI kahe sAtha A luMTAyo eTale cAlI AvI. sAthamAM pANI bharanAre pANI kADhavA mAMDayuM, eTale eNe kADha. pite samajI gaye hatuM ke strIe ghake mAryo hato. keTalIka mudate mAbApe e bAIne samajAvI, cAhe tema dhakakelI, sAsare AvIne rahIM. badhI vAta visarAI gaI. saMtAna thayA. cheka meTe thaye. keIka vakhate e zeThe vAtavAtamAM kahI dIdhuM ke vAta peTamAM rAkhIe te A phAyado, A pramANe parANe mA bApe mokalI hatI. tarasa lAgI hatI. kuve dhakako mAryo. ghera bhAgI gaI. huM kaMI bolyA nahiM. pachI keTalIka mudate AvIne A sthiti thaI chekara mAne ekAMtamAM jaIne pUche che ke mA ! teM Ama karyuM hatuM? upara gaIne gaLe phAMse khAdhe, chokaro upara jovA gaye te mAne marI gaelI dIThI. are mArA pApathI A marI gaI te vicArI chokarAe gaLe phAMse khAdho. vAta raja paNa khoTI na hatI. pariNAma zuM AvyuM? mATe tame jANyuM eTale kahevAne haka nathI, paNa kahe temAM phAyade che ke nahiM? guNa hoya te kahevAne haka che. jANyA mAtrathI kahevAne haka nathI. paNa A keNa kare che jemanI prakRti turacha hoya tene A vicAra AvatuM nathI. belatA mA-bApa zIkhavaze, tela karatA jAte zIkhavuM paDaze. paNa A badhuM tole ke prathama bolate zIkhe pIe tuma telane zIkhe mAbApa chokarAne bolatA zIkhave che ke, mA bA " pA bolatA zIkhave che paNa telatA zIkhavaze tamAruM magaja. mA bApa telatA nahIM zIkhave. khANamAMthI hIrA nIkaLaze. paNa kIMmata karavAnI buddhi khANamAthI nahIM nIkaLe, tamArA magajamAMthI nIkaLavI joIe. te letA zIkhavuM te tamArA magajanuM kAma che. telyA vagara bALavAvALA che. bolavAvALA nathI. telIne bele te bole che. telyA vagara je bele che te baLe che. mATe pahele guNa e jaNAvyuM ke, prakRti tuccha na rAkho. pArakA vacananI kIMmata karavA AkhI dunIyA taiyAra che. pArakAnA vacananI kiMmata karAya che, paNa pitAnA vacanonI kIMmata karI belanArA kayA? dunIyA vacananI kIMmata kare che, paNa pArakAnA vacananI kiMmata kare che. pitAnA vacananI prathama kIMmata kare pachI gharAka de te pramANe vacana gho. desI vANIyAnI dukAnamAM bhIla Aje hoya Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrIAgoddhAraka pravacana-zreNI te sArAmAM sAro mAla Ape, kahe te gaja kADhI Ape che, tema gharAka dekhI vastu kADhe che. te aMdaranI vastu gharAka dekhyA vagara kema kADhe che? are bahAranI jaDa cIjane aMge gharAka dekhe ne vacana kADhavAne aMge gharAka na dekho te pariNAma zuM Ave? ApaNe paNa guNa avaguNa thavAne vicAra na karIe te pariNAma zuM? eka ja kAraNathI prakRtinI turachatA hoya, te tucchatA na hoya te kALajAmAM AvyuM te bakAya nahiM, paNa guNa avaguNanI tulanA karI bolAya e kenAthI banavAnuM? jenI prakRti tucha na hoya, te guNa avaguNa vicArI bolaze. pANInI rela mAphaka kazAne gaNe nahiM. jene vacana pravAha pANInI mAphaka cAlyo jAya, guNa avaguNa jove nahIM, te dharama mATe lAyaka nahIM. A zrAvakapaNAne prathama guNa. gaMbhIratAnA guNa vagara zAstra vacane sAMbhaLI zakAya nahI je manuSyane prakRtinI tucchatA gaI na hoya, gabharyA nathI, te anAdi kALathI sukha denAre tene gurU kahI de ke, jagatane pravAha duHkha denA rakhaDAvanAra, A badhuM sAMbhaLI zI rIte zake? ISTa zabdAdi sArabhUta lAgelA jenI pAchaLa anAdikALathI bhaTako cho te viSayane parigraha-kuTuMbane muni mahArAja jALa rUpe jaNAve te sAMbhaLyuM kema jAya? je tucchatAnI prakRti na hoya te ja sAMbhaLI zake, jene mATe lehInuM pANI karI nAkhavAnA evI cIjane ahIM ja dama kahe te sAMbhaLI zI rIte zakAya? jene pite lAkhanuM motI mAne che tene bIjo phaTakI kahe te sahana thatuM nathI, te je vize parigraha kuTuMba pAchaLa anaMtA janme gumAvyA che, tevIsa kalAka tenI pAchaLa che, ISTa gaNe che, tene zAstrakAra phAMso kahe che te sAMbhaLatA camake kema nahi? mahArAja kahe che temAM tattva hovuM joIe, eTalI gaMbhIratA na hoya te tame upadeza sAMbhaLe kharA? mane bhale ISTa lAge che paNa vicAravAnI jarUra che. e magajamAM na Ave te dharama sAMbhaLavA taiyAra nahIM thAva. mATe kaho ke jene anAdithI sAruM ane ISTa mAnIe tene ISTane aniSTa kahe te sAMbhaLI zAthI zakIe? tucchatA gaI hoya te ja. prakRtinI turachatAthI pite mAneluM hoya te bIjAnuM sAMbhaLI na zake. chatAM mahArAja kahe che te kayA muddAthI kahe che te te sAMbhaLavA de. prakRtimAM gaMbhIratA na hoya pitAnuM gAyuM gavarAvavA mAgato hoya Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 171 muM te A zAane kAne kevI rIte AvavA deze? tamAro anAdi kALane prayAsa kamAvuM meLavyuM che te badhAthI virUddha vAta che, te paNa kaI vakhananI? haju pravRtti tyAMnI tyAM che. e choDI zakatA nathI. te virUddha te paNa pUrava ane pazcimanI virUddhatA. viSaya ane parigrahanI vimukhatA sAMbhaLI kema zake? kahe ke prakRtimAM tucchatA nathI. nyAyadhIzo khUnInA bacAva kema sAMbhaLatA haze? dunIyAdArImAM jyAM phojadArI khunanA purAvA hoya che. lehIvALA kapaDA raju thAya che, mAratA pakaDatA raju thAya che. e jago para magajamAM khunane aMge kaI sthiti hoya ? e manuSya khunIne bacAva sAMbhalI zake che, nyAyAdhIza bacAva na sAMbhaLavA mAge tema banatuM nathI, khunanA sAdhane sAMbhaLavA mATe jeTalI kerI tejArI na rAkhe, te karatAM bacAvanA purAvA mATe sAMbhaLavAnI taiyArI rAkhe che. kaho ke sAkSAt puravAra thaelA kesamAM nyAyAdhIzane magaja kAbumAM rAkhavuM paDe che. kema saMbhaLAtuM haze? koraTe mAnelA sAcA gaNelA kesamAM kaye magaja rAkhatA haze? jene aMge khunInA paNa purAvA levAya che. ahIM prakRtinI gaMbhIratA rAkhavI paDe che. ApaNe eka vicAra bAMdhI daIe, prakRtinI gaMbhIratA heya te paNa bacAvane baMdha kare te tenI khAmI che. tame pAMca IdriyanA viSaye dhana mAla kuTuMba kabIle eja amAre jIvana DerI che, tema mAne temAM vAMdho nathI. paNa Ane bacAva sAMbhaLavAnuM kayAre thAya? jyAre prakRtimAM turachatA na hoya tyAre. jevI rIte A pahelA guNane aMge kahuM chuM, tema 21 guNe ekeeka tapAsIzuM te dharma ratnavALAne A guNanI jarUra che, kadAcita A guNa vagara dharma AvI gaye te nAkakaTI bAIne nAtha-nAsika bhuSaNa maLe te zuM karavAnI ? jema anupayogI, tema guNamAM sthira thayA nathI, vadhyA nathI tene kadAca dharma maLI gaye te TakI nahIM zake. AtmA guNonuM sthAna banya heta te dharmaratna guNa karata. tenA te vacane hovA chatAM ApaNe kema tarI zaktA nathI? prAcInakALamAM eka vacanathI AtmAo tarI gayA che. ApaNe seMkaDe vacane sAMbhaLIe chIe chatAM kazuM pariNAma AvatuM nathI. ApaNe te jamAne cAhe teTalo phare te paNa zAstra phare nahiM. je Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrIAgamAddhAraka-pravacana-zreNI vacanA te vakhate hatA teja atyAre che. te| A vacanathI te tarI gayA ne ApaNe kema taratAM nathI ? ApaNe se...kaDA ne anaMtA tAnArA vacana sAMbhaLIe chIe, chatAM taratAM nathI. kAraNa guNanu bhAjana AtmA banyA nathI, chIpeAlI ane tA svAtI nakSatranuM pANI motI ane. patharA kAMkarI kacarA para paDelu pANI bhale svAtimAM paDayuM te nAma nizAna na maLe, tema svAtinuM pANI, pazu ahIM kacarA kAMkarA jevA AtmA che. pANIneA eka ja chAMTA chIpeAlImAM svA temAM metI thAya chIpeAlI tarIke AtmA kayAre bane ? jayAre AvA guNavALA ane. e ja vacane chatAM ApaNane upagAra kema nathI karatAM ? e vAMka pANInA ke svAtine ? ahIM vAMka kacarAne che. tema tIrthaMkaranu vacana svAti nakSatranuM pANI che, temAM pharaka nathI. zabda paNuM pheravAya nahi. akSara paNa pheravAya nahiM. artha paNa pheravAya nahi ne paNa na pheravAya. je sajJa mahArAjanA vacananA zabda artha ane khane pheravavAnI manAi te kALe je vacanA hatA te A kALe che, te mAnavAmAM aDacaNa kaI ? siddhasena dIvAkarajI mahArAjane pArAMcita prAyazcita bAra varasa sudhI ekalA bhaTakavAnuM prAyazcita e padAtha pheravavA mAgatA na hatA, mAtra bhASA pheravavI, eka bhASA pheravavAmAM zabdo pheravAmAM AvA sama purUSane AvuM prAyazcita, tA savajJanA vacane jevA Aje sthita che tevA te kALe sthita hatA, te vakhatanA Aje sthita che te zabda artha ane pheravavAnI manAI karI tA sAMbhaLIe chIe ke, te bacanA sarvajJa bhagavAnanA che. tA eka vacanathI anatA tarI gayA, atyAre ApaNe krama kArA mArkAra chIe ? AthI sarvajJanA vacanA enA eja che. chuTA hAya te bAMdhelAne cheADe vyAsajInI mAphaka pharyAM nathI, bhAgavata vAMce temAM adhikAra AnyA ke-zukadevajIe janamejayane bhAgavata saMbhalAvyu. te ATha divasamAM kalyANa karI gayA, tA tame ATalA varSo saMbhALyu ne tame AvA rahyA, tA tame mane tye, mATe AnA khulAso kA. vyAsajIne chokarI cAlAka che. kema kathA vAMcavA jatA nathI. rAjAe AnI vAta Ama kahI che. enA uttara mArA TekarA Apaze ema jaI kaheA. rAjAne uttarathI matalaba hatI. ThIka kayAre Avaze. Apa bagIce padhArajo, yAsa ne tenA chokarA traNa ekaThA thayA. juo Apa uttara mAge che| Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 174mu 121 jyAM sudhI uttara purA na thAya tyAM sudhI je karU' tenA uttaranA gunA na gaNuvA, rAjAe kabUla karyuM. e doraDA laI AvyA. eka ADe peAtAnA Apane mAMdhyA ne bIje jhADe rAjAne bAMdhyA ne pote kArANe ubhuMA rahyo. chekarA kahe Aja uttara che. mArA bApane kaheA ke cheDe. e paNa badhAelA che. chuTA hoya te badhAelAne cheADe. badhAelA badhAelAne cheDI zake nahi. zukadevajI tyAgI sthitimAM hatA, tethI sAMbhaLI kalyANu karyuM. mArA pitA tyAgI nathI, tethI kalyANa kayAMthI thAya ? jema zukadevajIne tyAgI bhAgIpaNuM hAya tema ahIM jainazAsanamAM nathI. svayaM parihAra, upadezake prathama pAte tyAgI khanavu joie, A niyama rAkhyA. vacanamAM akSara ke atha pheravavAnI manAI. upadezakamAM jevA tyAgIe prAcona kALamAM hatA, tema atyAre paNa tyAgIne ja upadeza devAnA huka rAkhyA che. have guNu kema thatA nathI ? pharaka zAmAM che? haju AtmA pAtra banyA nathI. mATe dhama ratnanI IcchAvALAe prathama te zuA kema upArjana karavA te adhikAra AgaLa joIzuM. pravacana 174 bhAdaravA sudI 13ne nivAra zAstrakAra mahArAjA dharma ratnaprakaraNa racatAM thakAM AgaLa zrAvakanA 21 guNu jaNAvI gayA. te 21 guNunA graMthane sAMbhaLanArA zravaNu bhUmikA para AnyA. chatAM zravaNa kare ane jJAna na meLave, zabdanA svabhAva che ke artha upasthita kare. dAbhaDI zabda kahyo te dAbhaDI padArtha tarata samajAya, zravaNa jJAnanuM judApaNuM che ja nahi'. vyabhicAra nathI. zravaNa thAya ane jJAna na paNa thAya, tyAM jJAna thAya. je zabda kahyo tenA atha zrotAnA magajamAM Ave ja che, nahiMtara tiraskAra upAlaMbha yAvat gALa sAMbhaLI tenuM jJAna na thAya, te tema nahi' paNa ISTa ke aniSTa sAMbhaLIe tA paNa aniSTanA a magajamAM Ave che. AthI zravaNu ane jJAna e levAnI jarUra nathI. zravaNu AvyA pachI jJAna nathI AvatuM ema banatuM nathI. AthI eka pada kaheA, zravaNa-jJAna e kahevAnI jarUra nathI. zabda mAtra potAnA arthanI upasthiti kare che, atha kare che te pachI zravaNu ane jJAna e levAnI jarUra nathI. vAta kharI paNa ahIM zravaNu muddo nathI, muddo jJAnathI che, teA jJAna ja kahevu hatu, prathama jJAna kahe tA jJAnanA kAraNa tarIke, 16 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI sukha [vryAjALa', guraNA kAga pAnama, ubhayaM pi jaNai seoccA, ja seyata samAyare / pApathI virati karavI te sAMbhaLavAthI mAlama paDe che. pA5 aviratithI thAya che. te sAMbhaLavAthI mAlama paDe che. hiMsAdika pAyanI pravRtti anAdithI cAle che paNa pApane pApa tarIke jANavuM te sAMbhaLavAthI ja mAluma paDe. karmodaya janya koi, karmanA udayathI mAna; mAyA le hAsya rati arati karmanA udayathI che, sAMbhaLe agara na sAMbhaLo te paNa Ave che. pApa e sAMbhaLavAthI Ave e niyama nahIM, paNa pApanuM pApa tarIke jJAna sAMbhaLavAthI thAya. AthI pApane pApa tarIke te jANe kayAre? sAMbhaLe tyAre. viratithI lAbha che te jarUrI che te sAMbhaLavAthI jANe. tema avirati pA5 che. avirati cheDavAnI jarUra che. hiMsAdinI pravRtti pAparUpa che. A jANavuM te sAMbhaLavAthI thavAnuM. have sAMbhaLavAthI virati avirati jANI zakAya, ethI ekaluM sAMbhaLavAnuM kema rAkhyuM ? graMthe dekhavAthI viti aviratine jANI zakIe chIe te rASaI nA strI pujA nALa ema zaabhava sUrie kema kahyuM? vAta kharI che. gantha eTale uccAraNane saMketa graMtha dekhavAthI viratine lAbha ne aviratinuM nukazAna jANI zakAya che. paNa graMtha eTale vastu zI ? uccAraNane saMketa. cauda pUrava hoya, koIpaNa graMtha kaho, uccAraNane saMketa, ka uccAraNa thAya te uracAraNa mATe A AkAra samaja. graMthanA akSarothI samajavAnuM zuM? kaho ke uccAraNa karAte akSara vagara sAdhane sAMbhaLI zakAya. sAdhana vagara na sAMbhaLI zakAya. te mATe tenuM sAdhana karavuM paDe. graMtha svataMtra cIja nahiM, uccAraNa karelI hakIkatane saMketa. saMketa varatu mULa vastune uDAvI na de. manuSyane pheTe AkAra. AkAra khuda temAM saMketa nahiM. saMketane AkAra mAne. khuda AkAra na mAne tene kahevuM zuM? manuSyanI mUrti tasvIra e saMketa nathI ? e te khuda AkAra che. khuda tIrthakaronI mUrti tIrthakarane khuda AkAra, ethI bharama caDelI mati hoya te tene bhagavAnanI mUrti na mAnIe. bhale nIce mahAvIra nAma lakhyuM hoya te paNa na mAnIe. sAkSAt virUddha je strI rAkhI Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 mAneA ke sAcA gujarAtI ke Ama AkAra judA, deza pravacana 174 mu' hAya ne vadhu mAna svAmI nAma lakhyuM hoya tA graMthAmAM akSarAnA AkAra phreza dezanA kalpita ALakhAdha ja Ama, mAravADI ke a MgrejI K nA videze judA judA rUpe kalpeaA AkAra mAne che. neTa-dastAveja ceka-huMDInA AkArane mAnA, to mUrtine patthara kema kahevAya ? je keTalAka kahenArA hatA ke pratimA bALakA mATe mUrkhA mATe tA pelA AkAra kAne mATe? mahAnU' mATe 4 lakhyo tyAM kapaNu kayAM AvyuM? kalpita AkAra kabula karavA che ane je satya AkAra mUrtimAM phoTAmAM chabImAM je AkAra che te satya AkAra che, kalpelA nathI. hAya mANasa ne cItryA hAya vAgha tema che? jevA vastunA AkAra che tevA ja AkAra sthApanAmAM che. teo kalpita AkAravALA pustakA zI rIte mAne che? tene kalpita AkAra mAnavAnA haka nathI. janetAne sAcI mAne, vAMjaNI kahenArA e khALe gayA, jene tene janetA zI rIte khelavA taiyAra thAya che ? jemAM sAcA sAkSAt AkAra jeone kabula karavuM nathI tene kalpita AkAra hAthamAM letAM zarama kema nathI AvatI ? sAdhune jIvana pustaka upara kADhavAnuM, kalpita AkAra upara jIyana gujAranArA sAcA AkArane zI rIte eLave che? akkala era mArI gaI che. tamAre pattharA kahevA che. A pustaka ne zAhI kAgaLa kahe te aDacaNa nahIM ne ? teAphAnI caLavaLanuM pustaka ne tamArA pustakamAM pheraphAra zAnA che? tamAre AkAra mAnave nathI tA cApaDA ghera rAkhA che tene kArA kAgaLa kahejo. AkArathI tamAre pharaka nathI AkAravALI mUrtimAMne pattharamAM pharaka nathI, te cApaDA ne rImamAM pharaka kayA ? AkAravALI mUrti chatAM patthara che te AkAravALI neTa e paNa tamAre kAgaLa che. sahI thaelA dastAveja ne vagara sahIvALA dastAveja temAM tamAre pharaka nathI ne? tamAre kArA kAgaLa ne nATA lakhelA ne kArI dastAveja DAya temAM tamAre pharaka na mAnavA joI e. jo phaka mAnA tA kayA? AkArane amAnya karIne cAleA che. nAma cIja kharI pazu AkAra cIja kharI nathI. kAgaLa lakheA te lAA nAma lakhe tA kAgaLa paheAMcI javA joie, tA citrathI tA kAgaLa pahoMcatA nathI, paNa nAmathI kAgaLa paheAMce che, paNu bhAI AkAra kaiM nAma ke cItra Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 Agamo dvArA-pravacana zreNI na lakha, cItara paNa bolIne TapAlamAM kAgaLa nAkhI de. kAraNa tAre nAma ke sthApanA mAnavA nathI. mAtra bAlavAthI ja jinezvarane mAne che. saranAmuM mAtra lIpIne AkAra che. dastAvejanI ImArata belI de, lakha nahIM, pachI dastAveja raju kara, dunIyAnA sAMketika juThA AkAra kalpita nahIM rahe e AkAra tamAre mAne che. te AdhAra rAkhI cAle che, tethI sAce sadabhUta AkAra pratimAne mAna nathI, tenI akkala kaI sthitinI? tene patthara kahI AzAtanA kare te neTane kAgaLa kahe. kAgaLa sATe dastAveja ApavAmAM vAMdho na samaja. paNe AkAra chatAM patthara che, te dastAveja huMDI neTamAM pharaka zAne che? e vAta gauNa karIe paNa zAstronuM je lakhANa dunIyAmAM cAlatI je lIpIe te badhuM bolAtuM samajAvavAnA saMketa mAtra che. balavAnA sAMbhaLavAnA mAtra saMketa che. tethI judA judA samAcAro mATe judA judA ko zabdo che A saMketa rUpe nakkI thaze te mukhya tatva sAMbhaLavAmAM rahyuM. AthI kurA kALaju hai sAMbhaLIne ja kalyANakArI viti pApanuM pApa paNuM jANI zake. vagara sAMbhalya virati na jANe, mATe thaMbhava sUrie niyama batAvyuM ke sAMbhaLIne virati jANe. kalyANakArI vastu sAMbhaLIne jANuM zakAya. ahIM eka savAla rahevAne, zAstrakAra jJAna zraddhA be prakAre che. eka nisarga eTale svabhAvathI ne eka adhigamathI-upadezathI je samya kava thAya, adhigamanI-gurUnA upadeza dvArA thatuM jJAna ane zraddhAna e mAnavAmAM aDacaNa nathI. paNa sAMbhaLIne virati avirati jANI zake te niyama bAMdhe te nisarga samyakatva vakhata e niyama kayAM lAgu thaze? svabhAve samyakatva thavAvALuM temAM judA nA kAjhAkha e kema manAya? adhigama samyakatvane aMge jaNAvyuM che. sAMbhaLavAthI virati aviratinuM jJAna thAya che. e jeo gurUnA upadezathI jJAna pAmanArA temanI apekSAe kahevAmAM AvyuM ke gujaai virati kalyANa kArI sAMbhaLavAthI mAlama paDe. A hakikata adhigama samyakatvanI apekSAe nisarga samyakatvanI apekSAe kahevAelI nathI. nisarga samyakatva vALAne gurUne upadeza sAMbhaLeluM heta nathI. azaracA kevaLI tevA prakAranA kSayamathI bhAvanA caDe ne kevaLa jJAna pAme Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 174 muM 125 paNa svayaM nahiM jANanArA mATe niyama che ke sAMbhaLIne kalyANakArI ke pApakArI vastu jANe. virati kalyANakArI karmanA udayathI AvanArI cIja nathI, tene te sarvajJa ja jANe. bIje na jANI zake, te padArtha sAbhaLavAthI mAlama paDe, temAM aDacaNa nathI. AtmA svabhAve virati vALe che te sarvajJoe jANyuM. amuka karmo virati reke che, AvA karmo khase te AtmA A pragaTa thAya, e sarvajJoe jANyuM, mATe sarvajJA je padArtha jANe te duma sAMbhaLI jANI zake. virati padArtha sarvajhanA gharane e jANIe te mAlama paDe, te sAMbhaLIe te mAlama paDe e vAstavika che, paNa sunnA jhADa e vyAjabI lAgatuM nathI, pApa e karma janma che, svAbhAvika cIja nathI, karma janya che. cetanAvALo hovAthI pitAnAthI banI te pite kema na jANe? pA5vALo caitanyavALo pApa potAnI meLe jANavuM joIe, AvI zaMkA thAya paNa tene sthAna nathI. pApa thavAnuM karmanA udayathI, bAMdhavAnuM pahelAnA karmodayathI, chatAM pApane pA5 rUpe jANavuM e sarvajJanA upadeza vagara bane nahiM. darada azAtAnA udayathI thAya che, ApaNe herAna thaIe chIe, chatAM kyA kAraNathI utpanna thayuM, kema rokAya, te jaNAvanAra vaidya he jeIe. roganuM pariNAma, davA, nukazAna, vaida dvArAe jANuM zakAya. karmanA udaye bhegavate rAga chatAM badhA jANakAra hoya nahiM. tema karmanA udaye thatI avirati kaSAya badhAne che, paNa vaidyanI mAphaka sarvajJa padArtha batAvanAra na hoya te rAgane bhogavavA chatAM sAcuM svarUpa ApaNe jANatA nathI. tema pApa karIe chatAM pApanuM kharuM svarUpa sarvasanA kathana sivAya samajI zakIe nahiM. virati-avirati rUpa zrAvakapaNAmAM puNya pApa ubhaya maLaze kalyANakArI virati pApa kAriNI avirati sAMbhaLIne jANIe. ahIM kalyANa zabda ne pApa zabda lakhe che, te jagapara virati ane avirati zabda kayAMthI pakaDyA? suthAranuM mana bAvaLIye, Ane pATaDI bAra zAka umara ThIka thAya, paNa kone bAvaLIye kenuM khetara? tema pArakA jhADanA beThe beThe ghATa ghaDayA kare tema, tame viratimAM rahelA kalyANamAM virati, pApamAM avirati jeDI dIdhI kalyANane pApanI jagAe virati avirati zabda joDI dIdhA. mahAnubhAva! ahIM kalyANa ane pApane virati avirati arthe karyA vagara chuTake nathI, 3mAM ji nA yuvA Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrIAmeddhAraka-pravacana-zreNI ane vAnAM jANe, ekaluM punya ane ekaluM pApa evI vastu lAve ke je punya ane pApa ubhaya rUpa hoya evI cIja ekake nahIM maLe. je punya pApa ubhaya rUpa hoya, paNa ahIM viratAvirati rUpa zrAvaka paNamAM baMne maLaze. keTalIka virati ne keTalITa avirata, te zrAvaka paNAmAM maLaze. punya pApa ubhaya rU5 cIja nahIM maLe. mATe kalyANane artha virati, pApane arthe avirati, ubhayane artha viratAvirati thAya. AthI sAMbhaLavAthI jJAna thAya mATe zreSo nA baMne pada melavA joIe. zravaNane jJAna badale eka jJAna pada rAkhIe te zravaNa vagara jJAna thatuM nathI. ISTa zabda hoya ke aniSTa zabda hAya, saMbhaLAya tenuM jJAna thAya che. mATe zravaNa rahevA dyo ne jJAna bhe. ISTa zabda Ave e jevuM jJAna kare tema aniSTa kada Ave te paNa jJAna kare che. te zravaNa eka pada basa che. jJAna padanI jarUra nathI. paNa vicAro. nAne chokaro bhASA jANatA nathI jAnavara zravaNa kare che, paNa saMketa nahIM jANanArA bhASAmAM nahIM samajanArA jA vare manuSya zravaNavALA che, chatAM jJAnavALA nathI. AthI zravaNavALA yAM jJAnavALA heya te niyama nathI. mATe jJAnanI bIjI bhumikA kahI. trIjI vijJAna bhumikA AthI zrAvakanA 21 guNa sAMbhaLI gayA. tame bhASAnA jANakAra havAthI 21 guNa jANyA paNa zravaNa karyA chatAM 21 nuM jJAna thayA chatAM te zravaNa jJAna vijJAna rUpamAM pariName nahiM te zravaNa ane jJAnanI kImata nahIM. kheDuta anAja rUpe, vRSTi thAya, cheDa uge, paNa dUdha na bharAya te? je phaLa levuM hatuM te AvI zakayuM nahIM. tema zAstronuM zravaNa thayuM, jJAna thayuM samajyAM chatAM tene AdaravA kema? te khyAlamAM na AvyuM te vijJAna na thayuM te zravaNa ne jJAna vAvetara jevA thayA paNa dudha AgaLa na bharAyuM. tema ahIM zravaNa thayuM, 21 guNamAM prathama guNa akSudratA-tucchatA rUMvADAmAM paNa na joIe. prakRti tucha thAya, gama na khAI zakIe, gaMbhIratAthI jIvI na zakIe, te dharmaratnane lAyaka banIzuM nahiM. jene mATe jIMdagI vahevaDAvI che, jene mATe prayatnamAM che tevA AraMbha parigraha viSaya kaSAye julamagAra Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 174 mu rA kahevAya, te zAMtithI kevI rIte sAMbhaLI zakAya, te kANu dhArI zake ? tuccha prakRti vagarane tema dhArI zake. dhama sAMbhaLatAM anubhava sAthe virAdha, tame virUddha sAMbhaLeA chatAM uchAMchaLA na khanavu'. khAra-vAgyA jANyA chatAM daza vAgyA sAMbhaLIe te AMkha UMcI kayAre na thAya ? evI sthitie vicAra. tucchatA gayA sivAya anubhava virUd na sAMbhaLI zakAya. ahIM jenI pAchaLa leAhI vahevaDAvyA che evI milakata sI ghara khArAdika parasevA utArI pedA karelA. jyAM ahIM saMbhalAve che ke A dhana vagere DUbADanAra-herAna karanAra saMbhaLAve, jene sukhanA sAdhana kahIe chIe tevAne duHkhanuM sAdhana kahe, te vakhate kaeNma gaMbhIratAthI sAMbhaLeA che ? dharamane aMge eTalI gabhIratA AvI che tyAre sabhaLAya che. paisAthI mAja bhogavatA dekhu chuM. strIthI lIlA lahera mAja karatAM anubhava karUM chuM. bIjAne dekhuM chu te vakhate A badhA herAna karanAra DUbADanAra vigere virAdhavALo upadeza sAMbhaLAya che. eka emanA vacananI khAtara vAta mAnI levI te kayAre ane? je ghaDIAlamAM mAra vAgyA che te vakhate dasa kaheto te sAcI vAta mAnI laie, to kayAre kahI zakIe ? AkhA ApaNA AtmA karatAM pelAnA upara purA bhAsa hAya tyAre mAnI zakIe. ApaNI pravRtti kuTuMba dhana tarapha che, anAdinI A dhAraNA viSayAdika taraph che, te jagA para zAsrakAra DubADanAra kahe, to zI rIte tapatti thAya ? ekaja vAta samaje ke A kahenArA niSkaSAyI sarvajJa che, huM alpajJa chuM. peAtAnA astavyastapaNAnA, bIjAnA musthitapaNAnA nizcaya kayAre kare ? jyAre magajamAM tucchatA na hAya tyAre, sahu-sahunA magajamAM savA zera bane to pazitane ana rUpa gaNuM ? sAMbhaLe kharA ? viSayane viSe mAne kharA ? tyAre ja mAne ke jyAre badhI rAi utarI gaI haiAya tyAre. A satta bhItarAma krama upara sattA calAnAra e je kahe te mArA badhA anubhava karatAM uttama hoya, te dhAraNA kANu karI zake ? peAtAnA anAdinA anubhavane khATA mAnavA te kAnAthI banavAnu` ? jenAmAM hRdayagata tucchatA na hAya, gabhIratA hAya e tAkAta haiAya teja mAnI zake. AthI dhama sAMbhaLanArA karavAvALA Dha rahevAvALAne tucchatA cheADavAnI prathama jarUra che. AnAtikALathI teNe leza'mAM kalyANu samajyA hai| ne ame deza deza mAM Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrIAgaddhAraka-pravacana-zreNI kalyANa samajAvIe te zI rIte sAMbhaLo? je saMskArane anubhava na hatA te virUddha saMskAra kabUla kyAre kare? tamArI prakRtine kabajAmAM laI zake tyAre. Akhalo dhuMsaruM na rahe tema tame zIla-vatane kAbu na sahI zake tema zIlamAM, eka magaja upara sage heya kuTuMbI hoya zeTha hoSa phAyadA karanAra hoya uMcA bela hoya te vakhate aniSTa karanAra hoya tyAM uMcuM latA magajamAM kAbU rAkha mukela che. te ahIM magajane kAbumAM rAkhavAnuM kahIe te zarIramAM leAhI sukAya jAya. aniSTa khAtara sahana karavuM paDe te lehI sukAI jAya, ahIM dareka pravRtti te badhI kAbUvALI karee mAnavuM keTaluM muzkela che? tame AkhalA peThe chuTA pharelA, AkhalA upara ghasarUM melIe te sahana na kare, to A aviravine Akhale thayo che. anAdithI temAM rAcelA tenI upara zIlanuM dharUM melavuM. Akhale keTale aMkAye hoya tyAre dhoMsaruM sahana kare. tema anAdi kALamAM mAta Akhale tene koI khAsa na kahe. tene koIe na kahyuM ke zuM kare che? aviratimAM anAdithI pharyo tene koIe roye nahiM. evAne ahIM zIlanA dhuMsarAmAM lAve te kayAre Ave? barAbara e thAkI jAya, kAya jAya, bhUkhyA rAkhe tyAre dhoMsarAmAM Akho Ave. tema A AtmA upara keTale kAbu rAkhavuM joIe, jethI zIlAmAM viratimAM Ave te mATe gaMbhIratA prApta thavI joIe ane tucchanA cAlI javI joIe, bIjo prakAra baccAne paNa khAvAnuM to mAtAnI kUkhamAM Avyo tyArathI, evI TevavALAne khorAka choDavAnuM kahevAmAM Ave, jemAM tame maja mAne, cheDayuM pAlave nahi, te chatAM choDavuM e kalyANa, te zI rIte kabUla thAya? A badhuM mArUM anubhavanuM, AnA eka-akSara AgaLa nakAmuM. A dhAraNA rAkho to tapasyA karI zake. AvI buddhi na thAya tyAM sudhI tapane mahApurUSe jaNAvyuM te magajamAM utArI kyAMthI zake? AthI prakRtimAM gaMbhIratA AvavI joIe. eka vacanane AgaLa kare tyAre dharma pAmI ke mAnI zako. A traNa vAta to pravRtta rUpe hatI, paNa ethI vAta manane bagADavuM nahiM. pavana jokhI Ape. zI rIte kha? pavananuM jokhavuM te muzkela chatAM haju kothaLI TAyara vigeremAM Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 pravacana 175 su bharI pavana AkhI paNa gho, paNa A mAMkaDuM' deDakAnI pAMnazerInA bhAva azkarImAM gaNAya, paNa AtA vAMdarAnuM maNIkuM tenA bhAva zI rIte levA ? manane kAbumAM rAkhIza to dharama thaze. je azakaya che upAya cAle tevA nathI, tevAne kAbumAM rAkhIza to dharama thaze, zI rIte kAbumAM rAkhavA ne te sAMbhalavu zI rIte ? badhu tahutti kayA muddAe ? AmanA eka akSara AgaLa rada bAtala che tyAre ja dAna tapa zIla bhAvamAM kalyANa mAnIe ArabhAdikamAM akalyANu mAnI zakIza. eTalA mATe 21 guNe paikI prathama guNane sAMbhalyA jANyA paNa heya upAdeyanA vibhAga karI vijJAna meLavavAnI jarUra che. dha ratnanA arthIo, dharatna tene kema kahIe chIe te vigere adhikAra agre vartamAna (caudaze vyakhyAna vAMcavA haripurA gayA hatA) pravacana 175 bhAdaravA suda 15 semavAra zAstrakAra mahurAjA dharma ratna prakaraNa nAmanA gra'thane racatAM thakAM guNanuM vana karavAthI zrAtAne be bhUmikA prApta thaI. eka zravaNa nAmanI, zrotra Indriya sApta thaI che, temane kAne AvelA zabdo jarUra saMbhaLAya, jemane te bhASA te adhikArano khyAla nahAya te khIjI bhUmikAmAM dAkhala na thAya e bhUmikA mAnavI ja paDe. sAMbhaLavAnI ekalI kAma karI de tema na hai. AthI zravaNu ane jJAna e bhUmikA prApta thaI, chatAM vAdInA kahelA sava muTTA sAMbhaLe che samaje che. vAdI agara prativAdInA vakIla kephIyata kayA rUpe samaje che? vAdInA vakIla gune sAbIta karavA tenA upayAga kare che, prativAdInA vakIla tene uDa vaDAnA pAInTa khALe che, prativAdInA vakIla vAdIe kahyuM te mAnI lauM chu, tema kaheto nathI. hA kahevA jevuM lAge topaNa mAMmAMthI hA nikaLatI nathI, tema cAmanI zradhdhAthI sAMbhaLanAra AdaravAlAyaka muddAne jIgarathI grahaNa kare che. e jagApara zAsranI zraddhAvagaranA enu eja sAbhaLe che, chatAM te vAkyAnA upayoga zAmAM kare che? tema zAstranI zraddhA jemane na hAya, AtmakalyANuna' acI paNu' na hAya, dharma Abhava parabhavanA AdhAra rUpa cIja che. jagatanI sava cIjo phAnI che. A dharma cIja 17 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. zrIgameddhAraka-pravacana-zreNI amarapaTTAne denArI amara pade rahenArI che, A vAta jene khyAlamAM nathI. baccAM bArAM ne dekhe paNa kallI na dekhe, tema dunIyAdArIja dekhe, dharmazAstranuM zravaNa kare samaja Ave paNa trIjI bhUmikAmAM avaLe jAya che. vijJAna nAmanI trIjI bhUmikA che, jemAM sAMbhaLelA padArthomAM AdaravA mATe, choDavA lAyaka mATe AdaravA cheDavA utsAha thave, temAM raste avaLo pakaDe che. te na thAya mATe AgaLa jaNAve. gayA ke jemane dharmaratnanI IcchA hoya temaNe prathama 21 guNa upArjana karavA prayatna kare. 21 guNa vagara citrAmaNe citrAmaNanuM kAma kare. zuddha bhUmikA heya te pavitra sArUM citrAmaNa te paNa tyAM zobhe che. tema jinezvarane niSkalaMka Atma svarUpa tarapha dhyAna rAkhanAro evo dharma 21 guNarUpI zuddha bhUmimAM zobhe che. dharma ratna zabdanI vividha vyutpatti Ane aMge TIkAkAra mahArAja zuM jaNAve che te joIe. TIkAkAra kahe che ke dharmaratna eTale zuM? pachaeNr rra, dhamaka , pata ratra, jarnI ratna dha ra4, kaI rIte zabda joDavA? dharme, ratna, eTale pUrva bhave dharma karyo hoya tethI maLeluM ratna te dharmoNa ratna, dhamaya ratna, dharmaratna pitA pAse che paNa tene upaga kayAM kare che? kumArapALa rAjAnA vakhate eka ratna savADinuM, tevA traNa ratna hatA. ratna pitAne maLI gayA che, tene upaga dharma ma Te. tema dhamatu. ratna, dharmanI apekSAe hoya tenI apekSAthI je ratna madhuM. aSabhadevajI bhagavAnanI nami ane vinami sevA kare che, tyAM dharaNendra Ave che. bhagavAna niSparigrahI akiMcana che. emanI pAse kaMIpaNa devAnuM nathI, paNa bhagavAnanI bhakitathI huM tamane ApuM chuM. bhagavAnanI bhakti namIvinamIe karI tene aMge dharaNendra AvI vidyAo Ape che. te rAjya maLe evA vaitADhaya parvatanI banne bAju 60 ane 55 nagara vasAvavAnuM. sthAna Ape che. sAdharmika bhakitamAM keTaluM apAya ane zuM na apAya? kahenArA kahe che ke sAdharmikane amuka ApIne khasI javuM, ahIM dharaNendranuM zuM thaze? hajAro vidyAo ApI che. vidyAdharane rA. 40 hajAra vidyAonI paraMparA kayAM lAgavAnI? te sAvadya niravadya kAMI jevuM ja nahiM? zrAvaka dharmane anucita sAvadya na thavuM joIe e Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 pravacana 175 muM . cokakasa. tame sAdhamikanI bhakita nALIyera sepArI vigere ucita vastu ApIne karI zake che, paNa anucita padArtho Apa te zAstrakAra tene bhakita kahe kharA? abhakSya apeya padArthothI sAdharmika bhakita gaNI zake che? zrAvakadharmane anucita na thavuM joIe ? zrIpALa caritramAM tyAMnA sAdharmikoe municaMdranA kathanathI badhuM puruM pADayuM che. kahe ke sAdharmika sAcA hovA joIe. dharmane prANu sATe rAkhanArA hovA joIe. emAM pIkeTare kAma na lAge, jemane saTTA bajAramAM hoTalamAM pIkeTIMga karavAnuM sUjhatuM nathI, temane sAdharmika vAtsalya, maMdirane saMghamAM pIkeTIMga karavAnuM sUjhayuM, AvAne sAdharmika na gaNe te vAta judI. zAstrIya rItie dharmane anusaranAra hoya tene aMge zrAvakane ucita dareka rItanI bhakita karI zake che. caMDapradyotananuM lIdheluM rAjya udAyane pAchuM meM cuM, kayA muddAe? sAdharmikane aMge. vAjaMghanA gaelA rAjya pAchA meLavI ApyA. dharaNendra namI vinamIne vidyA ApI te dharamanI apekSAe, hetue nahi, ahIM pharaka karyo? eNe vidyA mATe sevA karI hoya ne maLe te dharma hetue vidyA malI. prathamathI vidyAne muddo na hato, vidyA mATe bhakita karatA na hatA. rAjyanA bhAganI mAgaNI karatAM hatAM, te maLe te hetu kahevAya. dharaNendra juduM sthAna ApyuM te dharamanI apekSAe. sulasA samyakatavamAM daDha rahIne devatAe guTikA ApI te dharma hetue. samyakatva rAkhatI na hatI? devatAe zreNikane hArakuMDaLa ApyA te dharamathI ratna, te paNa dharma ratna, have dharmanuM ratna kone kahevuM ? je maMdIra jJAna vigere ArAdhya kSetro tenuM je ratna hoya te dharmasya ratna, dharmanuM ratna, amAre ahIM kayuM' ratna samajavuM ? jayadeva ane ciMtAmaNi ratna dharma ratna zabdo judA hovAthI kayuM samajavuM? ekake nahiM, tyAre dharma e ratna, tapurUSa samAsa na karatAM karmadhAraya samAsa kare. dharma rUpI ratna. e mATe dharmaratna oLakhAvyuM che. tyAM dharma ciMtAmaNI je che. jayadevane te mahAmukelI ma hato. te ciMtAmaNI rabArInA hAthamAM Takaze nahIM. eka zeThane chokarA jayadeva che. hIrAnI parIkSAmAM utaryA. eNe graMthe bhaNatA ciMtAmaNInA guNe sthiti graMthamAM sAMbhaLIne kharekhara ciMtAmaNI vagaranA badhA ratnane kAMkarAM gaNe che. ciMtAmaNInI Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 AgamahAka-pravacana-zreNI jAtanA hovAthI A badhAne ratna kahyA che. motInI uttama jati jIvananI apekSAe khAkhAne motI kahe che, nahIMtara jINA khAkhAne khetI kahevAne cAnsa nathI. paNa jAta pahelAnI eTale metInA hisAbamAM gaNavuM paDe, tema jayadeva kahe che ke badhA ratna kahevAya che. te ciMtAmaNInI jAtanA hovAthI ratnA kahevA paDe che. kharekhara sthAna meLavavA lAyaka to ciMtAmaNI ratna ja che. bApane kahyuM ke ciMtAmaNi mATe jAuM chuM. bApa kahe che ke-graMthakArane rivAja che ke eka vastu chellI melI devI, ke jIjJAsA haMmezAM rahe. have udyama karavAnuM nathI. tema dhArI vagara udyamavALe na thAya ema karI e vastu gaThavI che. bAkI vastu koIe jeI nathI. jyAM bApa A kahe che. chokarAnuM nasIba caDhatuM che, bhavitavyatA sIdhI che, bApanuM kathana chatAM vALa pAna ja parathati tame ahIM rAkhavAnA athI che mATe zAstramAM kahelI hakIktane iMdrajALanuM rUpa Ape che. zAstrakAranuM kathana vyAjabI che. te mATe dezAMtaramAM javAne, have bApane upAya na rahyo, dezAtaramAM javAnI tIvra IcchA thAya che, te mAbApa paNa rekI zaktA nathI. jyAM jyAM hIrAnI khANa sAMbhaLI tyAM badhe pharyo, chatAM kaI jage e ciMtAmaNI na dekhyuM. rabArI pAse ciMtAmaNuM ratna keTalAe varasa thayA che. sAMjane vakhata che, taLAvanI najIka beTho che, tyAM bharavADa bakarIne pANI pAvA AvyA che. bakarIne gaLe ciMtAmaNI dekhe. rabArI pAse gaye, AjIjI karI kahyuM mane A Apa. zrImaMtane chokaro rabArI AgaLa AjIjI kare che, paNa keTalAka evA hoya che ke khAya nahiM ne khAvA de paNa nahiM. rabArI ratnane samajete nathI, paNa mAgyuM mATe na ApavuM. ene te kukAnI kiMmata che. nA kahI. jayadeve dekhyuM ke mArA hAthamAM nathI Avate te tene paNa kArya karanAra thAya te paNa kalyANa che. ene phAyade batAvuM. tenI ArAdhana kara. bakarInA gaLethI cheDI pATalA para melI traNa divasa aThThama karI kesarathI pUja, dhupa dIpa kara. ne traNa divasa purA thayA pachI the divasa thAya tyAre mAgaje. je mAgaze te Apaze. kAraNa ke ciMtAmaNI che. hAthamAM laI gAma tarapha jatAM gAma cheTuM che, je A hamaNAM jota jotAmAM traNa dIvasa javAnA che, A bakarImAMthI eka che Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 175 muM 133 vecI kesara sukhaDa lAvIza, paNa tuM taiyAra thaje ke je mANuM te ApavuM paDaze. have gAma cheTuM che, mATe kathA kahe. tuM kahe ke huM kahuM? je kahete te sAmo huMkAre de, tema ciMtAmaNIne bharavADa kahe che. ciMtAmaNI haMkAra dete nathI tuM hakArAte deto nathI te mAruM dhAryuM zuM ApIza? mATe vANIAe ciMtAmaNI kahyuM te barAbara che. ciMtA e ja maNI, kharekhara tuM ciMtAmaNI che. jyArathI mArA hAthamAM AvyuM tyArathI traNa dahADA sudhI bhUkhe rahevAnuM, prANa karatAM vahAlI bakarI pUjA mATe vecavAnI, mAre kalAka paNa rAba gheMsa vagara na cAle tene traNa divasa bhukhyuM rahevAnuM, mATe ciMtA eja maNI. jA mArA meDhA AgaLathI, mArI najaramAM tuM na rahIza. pheMkI dIdhuM. jayadeva ratna laI cAlato thaye. tema zAstrakAro kahe che ke, A jIva anAdithI sukha sukhanA zAstramAM paDa, pele hIrAnA vepAramAM paDe , tema A anAdi kALathI badhAnuM mukhya sAdhya sukha, to jema jayadeva AkhA ratnazAstrane uthalAve che. tema A jIva jagatanA tamAma sukha sAdhanane uthalAve che. anAdine kALa kevaLa IndriyanAM sukha mATe ja gayo che. tamAma ja sukhanI IrachA vALA che. sukha sukha karate phare che. temAM te jIvana dharma zAstrathI mokSa sukha mAlama paDayuM. dharma AvI cIja tethI AvI rIte mokSamaLe. dharama tyAga svarUpa eTale gharanI bAyaDIne paNa na game. bahArathI ramakaDu lAve te bALakane, lugaDuM lAva te bAyaDIne, tema badhAne e game paNa dharamanI vAta Ave tyAre tyAga karavAne, AgaLa viSayane parigrahane tyAga kare, badhA tyAgamAM Ave to amArI judo rasto lIdhe. tamArA viSaya sukhanA bhAgIdAre e viSaya sukhanAbhAgIdAra tyAganA bhAgIdAra bane zI rIte pAlave? bhAIbhAMDu zAmAM zAthI che. viSayanI prApti tamane prApta thAya tenA bhAgIdAra che. ekalA naphAnA bhAgIdAra ane mIyAbhAInA addA dANu arabastAnanI kaMpanImAM keTalAka vagara jokhamIyA bhAgIdAra hoya che. nukazAnama levA devA nahIM. naphAmAM bhAga kharo, paNa e bhAgIdAro potAnI mahenate kamAvarAve che. A bhAgIdAra evA che ke milakata tamArI ke mahenata tame kare meLave tame, ne naphAnA bhAgIdAra ame. paNa te bhAgIdAra kevA? kheDUta khetara kheDI rahyo che. dANuM vAve che tyAM mIyA bhAI gayA. kahuM e suNa, eka dANe laI be TukaDA karyA. addhA dANA Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgamAraka-pravacana-zreNI kIskA he, hamerA che, mIMyA bhAI addhA dANA, esA tu mArA kItAbameM lIbe, huM cAlyA gaye, jyAM A kAratakamAM pAka thaye, Dera, merA beta hai, meM laNa letA huM. lIkhA he kitAbamAM, mIMyAbhAI kA AdhA dANA, dANAne kaTake Ape che, te jagapara AkhA khetaranA ardhA dANA levA mAMge che. temAM A bhAgIdAre atyAre murabbI mAlIka gaNAve che, paNa enuM kAma paDe tyAre huM hakadAra chuM. mAre haka lAga che. bhAIsAba! mane Ape tema nahIM. mAre haka che. mIMyAbhAIkA AdhA dANAvALA che. duniyAdArImAM je sAdhane vastu meLavo te badhAmAM lAbha thAya. dekhAtA bhAgIdAra chevaTanA mAlIka. arabastAnanA bhAgIdAra be AnI bhAga laI korANe bese. A badhuM laI besI jAya, AgaLa paNa kahyuM che ke ApaNane dharma joIe chIe. ApaNe kuTuMbamAM dharma joIe chIe, paNa zerIvALAe kahyuM hatuM ke mahAjana kahe te karI dauM, paNa mAre khIle khaseDyA vagara. ApaNe paNa khIlAvALI sthitimAM chIe, mAro chokaro navakAra zIkhyA, mahArAja ! sAmAyaka pasaha pajAne niyama Ape. kahI bAdhA apAvIe chIe. vakhate A karIe chIe, 5NuM khIle khase nahIM e daSTi haMmezAM rahI che, mehanA prabhAve AgaLanA vakhatamAM e daSTi hatI. medhakumAra jamAlI ke mahAbala tIrthakaranI dezanA sAMbhaLI Ave che. mAne kahe che. mA paNa kRtArtha bhAgyazALI kahe che, paNa bIje savAla kare ke te dezanA ane pariNamI, mAre tyAga le che, A zabda sAthe mAtAone mucha Ave che. ApaNe chokarA dharmiSTa thAya temAM rAjI, jAtrA upadhAna kare, dAna kare temAM rAjI, paNa pelI khIle nahIM khasavAnI vAta te emane ema che. mArApaNuM na khase ne badhuM thAya temAM kalyANa, mArApaNuM khase e sthitie meha AtmAnI kaI sthiti kare che? mArI gAMTha chUTavI na joIe, e mane na pAlave. jayadevanI badhI ratnanI vAte pAlavI hatI paNa cIMtAmaNInI ane bahAra javAnI vAta na pAlavI, tethI mAbApane pitAnA AtmAne DubADa paDe. chelle zabda zAstrakAra rAkhe ke bhulabhulAmaNImAM jIva ghuMcAyA kare. bagIcAmAM bhulabhulAmaNI hoya tenI mAphaka ahIM viSaya rasamAM ja rAjI. teo kahe che ke ghaNAM sAMbhalyA, amArI chAtI pAkI thaI gaI. tame kuNA magajanA che. ApaNe paNa chokarAne bhulabhulAmaNInI ghaTanAmAM nAkhI dIdhA. A jaga para jema jayadevanuM nazIba caDhIyAtuM hatuM, te vakhate ne sthiti Ave ke A vastu sthiti che, paNa bhulabhulAmaNI nathI. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 175 muM 15 saMsArIne vairAgI karatAM vezyAbAja thAya te sAre A jage para gAMTha che. viSayarasanA sAthIo viSayamAM pADavA mATe viSayamAM ghucavavA mATe je bAjI goThave temAM phasAyA vagara nakalyA te gAMTha bhedI, vairAgyanI vAsanA thAya che. tyAre kuTuMbI e dazAmAM Ave che ke vairAgI karatAM vezyAbAja thAya te sAre, enA dAkhalA zAstrakAro Ape che. vairAgya teDavA khAtara raMDIbAjInI TeLImAM chokarAne utAryA. paNe na ja joIe. chokaro paradeza jAya te jo ciMtAmaNInuM svarUpa uDADI devuM. ahIM chokare vairAgyamAM tyAgamAM joDAya eTale UMcA nIcA thAya, chatAM bhAgyazALI hoya te viSayavALAnI sthitimAMthI jayadeva mAphaka nIkaLI jAya. dharama dharama nAme cAre bAju phare. ADaMbara vagaranA bharavADa pAse ratna dekhAya che, tema ahIM dunIyAdArInI apekSAe nirAdhAra sthitimAM rahenArA tyAgI mahAtmA pAse dharamanI prApti che. AvI muzkelIthI prApta thaelI vastu sa6payogamAM laIe te muzkelIne badale vALI de. ahIM A manuSyabhava AryakSetra uttama kULa-jAti paMcendriyapaNuM lAMbu AyuSya ekeeka caDhIyAtuM, te karatAM paNa dharmaratna muzkela, tene sadupayoga karIe teja muzkelIne badale vaLI jAya. kutarAnI nIce nidhAna dATayuM che upara kutaro beTho che, rakSA barobara kare che, paNa nidhAnane ne kutarAne zuM lAgevaLage? ekeya ratnane upayoga kutarAne thavAnuM nathI. tema ApaNane anaMtA bhavee maLavI durlabha vigere cIjo maLI gaI che. paNa tene sadupayoga na karIe te nidhAnanA kutarA jevA ApaNe chIe. mATe ahIM zAstrakArane kahevuM paDayuM ke-A AryakSetrAdi malyA che, te ekaja raste sadupayoga thAya ke dharmaratna prApta karavuM. dharma paNa je dharma teja ratna te karatAM kaho ke dha ranamiva dharmaratnanA je, e samAsa kare. ahIM vadhe che. ratnanI adhikatA thAya ne dharmanI nyUnatA thavAne vakhata Ave. A mATe tatparUSa upameyAdikane samAsa nathI karatAM, paNa madhyamapada lepI samAsa karyo. AthI cAMdI karatA senuM te karatAM hIre ne te karatAM ratna te karatAM paNa caDhIyAte dharma che. tu bhare ciMtAmaNi papaNahamahipa. A pramANe pAzvanAthanI stuti karatAM pArzvanAthajIne kahIe chIe. ApanuM samyakatva te ciMtAmaNa rana ane kalpavRkSa karatAM paNa adhika che. tema samyakatvane gaNe Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI te bhagavAnanI stuti karavAne lAyaka thAya. mATe ja paNa ratna bahAranA badhA patharA che. dharma ja ratna che. AthI dharmanI ratna karatAM Ape Apa adhikatA thaI. paV vs ratna dharma teja rana, bIjA ne kahevAnA paNa sAcuM ratna dharma ja. AthI tRtIyA catuthI paMcama SaSThI tapurUSa na rAkhyA paNa ahIM mayUra rAzithI madhyamapada lepI samAsa karyo. enuM ratna tarIke kema mahatva e badhI vAta AgaLa kahI che. ahIM kahelI vAta yAda karAvIe chIe enA atha thavuM joIe have kaI prathama bhUmikA bAMdhavI te vigere adhikAra agre vata mA. pravacana 176 muM bhAdaravAvadI 1ne maMgaLavAra dharmANAM madhye yo ratnamiva vartate sa dharmaratnaM jinapraNIto dezaviratisarvaviratirUpaH samAcAraH tasya yogyo ekarSizati guNaiH ma panno bhavati / zAstrakAra mahArAjA dharmaratna prakaraNane karatAM 21 guNenI jarUrIyAta dharma mAtrane aMge bhUmikA tarIke batAvI gayA. te mATe 21 guNanuM vivecana karyuM, AthI zrotA zravaNa bhUmikAne prApta thayA. samajatA hovAthI jJAna bhUmikAmAM paNa AvyA. paNa trIjI vijJAna nAmanI bhUmikAmAM na Ave tyAM sudhI phaLanI prAptimAM na Ave. AthI zAstronuM zravaNa malyu, sAna mathuM, chatAM kArya siddhi na thaI. kAraNa trIjI bhUmikAe na pahoMce. tethI trIjI bhUmikA vijJAna eTale zuM? heyAdika vibhAga karI upAdeyane upAdeya samajavA | heya ne heya samajavA te vijJAna, trIjI bhUmikA evI kaThaNa che ke kaMIka nyUna daza pUrva sudhI jAya te paNa kaThaNa paDe che. be bhUmikAmAM rAnIpaNAne ke samyakatva sahitapaNAne nirNaya thatuM nathI, te trIjI bhUmikAmAM nirNaya thAya. AraMbha parigraha kaSAyanA dRSTAMta che tema vinayAdikanA paNa che. ekalA upAdeyanI vAta che ema nathI. heyanI vAta na ya tema paNa nathI, heyane upAdeya banenI vAto bhegI hoya che. caritromAM heya upAdeya baMne vAte heya. mahAvIra mahArAjanuM dRSTAta. vAtamAM lAkaDA chedavAnI vAta emAM bhUlA paDelA munine ekalA dekhyA ne dayA AvI te paNa vAta AvI che. mArga batAve te vakhate mokSa mAga kaze vicAra mAtra Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 176 muM 137 bhUlA paDelA saMtapurUSa, samyakatva te rastAmAM pachI pamADayuM che. AhAra Ape mAge lIdhA te vakhate samyakatva nathI. ramyakatvatI rastAmAM munioe pamADayuM che. samyakatva nathI te vakhate mArgathI bhUlyA che, tethI anukaMpAthI mArga batAvyo che. yAvata marIcimAM usUtrabhASaka thayA, AgaLa sIMha phADanAra, kAnamAM sIsuM reDanArA, niyANuM karanAra thayA, te AgaLa naMdanamuninA bhavamAM lAkha varasa mAsakhamaNa purA karyA. ahIM lAkha varasa sudhI te paNa lAga lAgaSTa mAsakhamaNane pAraNe mA khamaNa kayI. magajamAM kalpanA karIe to ApaNane ekAMtarA chaThTha ne aThThama karavA paDe to kema thAya che? kaho ke emane saMdhayaNa judA hatA te te saghayaNa ApaNane nathI maLyA? emAM ApaNe karI zakate? tIrthakara nAma karmanI nikAcanA e caritramAM yAvat garbhasaMkramaNa thayuM te paNa temanAmAM, devAnaMdAnA supanA harAvAne lIdhe chAtI phATa raDI, trIzalAne tyAM sthira rahyA. te paNa emanAmAM, abhigraha karyo, badhuM temanAmAM yAvata tIrtha pravRttine paNa emanAmAM, vadhAre AyuSya hevAthI thayA hotI nathI? mahAvIranuM caritra AkhuM levA lAyaka, chAMDavA lAyaka- ema kahIe to zI vale? levA lAyaka nathI. chAMDavA lAyaka che tema nathI, mahAvIranuM caritra sAMbhalyuM jJAna karyuM? paNa he pAdeyane vibhAga karIe te sAdhune mArga batAve te karavA lAyaka, usUtra prarUpaNa karavA lAyaka nahiM, niyANuM akaraNIya, sIyuM reDayuM te na karaNIya. AkhA jIvana ke caritramAM badhI vastu levA lAyaka paNa nathI, ne badhI choDavA lAyaka paNa nathI. heca-upAdeyane vibhAga kaI bhUmikAe thavAne? e vibhAga kaI bhUmikAe thavAne? vibhAga kyAM paDe? trIjI bhUmikAmAM Ave tyAM. je AdaravA lAyaka tenAM phaLa kharAba ne sArAnA pariNAme paNa varNavyA che. heya upAdeya tarIke je nizcaya kare te trIjI bhUmikA. zravaNa ane jJAna be bhUmikA karatAM trIjImAM dAkhala thavAmAM viziSTatA che. abhavya mithyAtvIe be bhUmikAmAM saheje dAkhala thAya che. trIjImAM ke samyakatvI ke mArgavALA sivAya dAkhala thaI zaktA nathI. dukhanA kAraNa tarIke gaNAvelI bhUmikA saheje AvI jAya. vAsudevanA pahelA bhavamAM niyANuM karI vAsudeva thayA te pariNAma tene sAruM dekhAyuM. traNa khaMDanA akhaMDa mAlIka thayA, Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrIAgamedvAraka-pravacana-zreNI tyAM paNa heyabuddhi bhAgyeja Ave. vagara niyANe maLatI jaMjALA cheDavA lAyaka che e nizcaya Ava ghaNo ja muzkela che. dasa pUrva lagabhaga bhaNanArane A muzkelI paDe che. ahIM sakatvanI bhajanA che. kaMI na daza pUrva bhaNanAro samakatanI bhajanAvALe kema haze? prathama pUrva mahAvidehanA eka hAthI jeTalI zAhIthI lakhAya tevuM che. bIju be hAthI jeTalI zAhIthI, trIju cAra hAthI jeTalI zAhIthI lakhAya tevuM, AvA daza pUrva lagabhaga bhaNanArA samakati kema nahiM ? abhavya paNa dezanA te mArgane anusAre ja Ape bhavya che je mArgane anusaranAra hoya, paNa abhayane prarUpaNa mArganI ja karavI paDe. tIrthaMkarane deva sAdhune gurU kevaLoe kahele dharma eja dharma prarUpe paDe. jIvAdika to paNa te pramANe ja prarUpe AMkhamAM eka kaNa na khamAya, tema zAsanamAM prarUpaNAnI pheraphArI khamAtI nathI. nahIM mAnavA chatAM abhavyane samArga kahe paDe che, te prabhAva abhavyane nathI, prabhAva zAsanane che. anyathA prarUpita eka vastu cAlatI nathI. nahiMtara abhavya kahI dete ke mekSanI bAbatamAM kazuM mane pUchavuM nahIM, ema kema nathI kahetA ke e mArI buddhi bahAra che. ema kahI zako, paNa jaina zAsanamAM eka bAbatamAM virUddha nirUpaNa cAlatuM nathI. tethI abhavyane pharajIyAta mekSanuM nirUpaNa karavuM paDe. kaI dazA hovI joIe? mekSitatva na mAne te nirUpaNa karavuM paDe te kayAre? A tatva, paNa phakata navamA mATe ja, navamuM tatva e ja ekaDe. jIvAdika ATha tattva ekalA mIMDA, ekaDAnI joDenA mIMDA nakAmA nathI. svataMtra mIDA nakAmAM che. jeonA navaguNa kiMmatavAlA, eka upara mIMDuM caDe te navagaNuM kiMmata vadhI. dara upara bIju mIMDuM caDAvyuM te nevuM vadhAryA. mIMDuM paNa ekaDA sAthe navaguNI kiMmata vadhAre che. tema jIvAdikanuM nirUpaNa e mIMDA che. mekSa tarava na hoya te jIva che ema kahyuM nathI mAnatuM? zuM jene ja mAne che ? vaiSNava jIva nathI mAnatA? pApa punya tenuM tUTavuM thavuM nathI mAnatA? badhA Astike jIva jaDa punya pAya AvavuM tenuM javuM baMdhAvuM rekAvuM badhA mAne che. tame ekalA jIvAdika mAne eTale samakati kema? tamAre jIva siddhanA svarUpe mAnave che. cetanA eTale jIva upaga lakSaNamAM uMDA utare te siddhanuM je svarUpa te jagata nA tamAma javAnuM svarUpa, Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 176 muM 139 reka cho svarUpe sidhdha sarakhA che cAhe nimedane jIva hoya ke be traNa cAra IdriyavALe heya, koIpaNa jagoe jIva hoya te jIva kayA lakSaNane ? siddha svarUpane. dareka jIvane siddha svarUpa mAne tyAre ja karma mAnI zakaze? mati zrata avadhi jJAnAvaraNIya kevaLa jJAnAvaraNIya kayAre mAne ? badhA atamAM kevaLa jJAnAvaraNIyathI gherAelA che. ema kayAre manAya? jyAre te AtmAmAM kevaLa manAya tyAre. jIvane jo tame zuddha anaMta sukha svarUpa na mAne te pudgala maLavAthI sukha duHkha utpanna thayA ? AtmA sukha svarUpa che, duHkha svarUpe tevA rUpe pula palaTAve che, jIvane anaMta sukhadana svabhAvavALo mAne. siddha svarUpamAM anaMta sukha vere che. zAtA vedanIyathI pudagala dvArAe thavAvALuM sukhaduHkha nathI, paNa Atma svarUpanuM anaMtu sukha che. ethI AgaLa mehanIya karmanA be bheda, darzana mehanIya ne cAritra mehanIya, jIvane samyakatva svarUpa na mAnIe te darzana mehanIya mAnavAne hakaze? chokarAne manI mekANu vAMjaNIne ghera na hoya. darzana mehanIya kene ghera ? jIvane samyakatva svabhAva hoya tene ghera jIvane zuddha svarUpa samyakavI mAna paDe. jene AtmA cAritramaya che tene cAritra mehanIya karma hoya-ema mAnavuM paDe. sUphamanigadane AtmA anaMta jJAna darzana svarUpa che. samyakatvavALe anaMtasukha svarUpavALe mAna paDe. siddhanuM je varUpa te sUphamanimedanuM paNa svarUpa che. sidhAe svarUpe pragaTa kareluM che ne ApaNe svarUpe pragaTa nathI karyuM. have mekSatatva uDI jAya te pachI jIvanA svarUpane nakaze kayA? dastAveja guma thaye. pharIyAda kare phI bhAre vakIla ke hAjara thAya, badhuM kare chatAM dastAveja guma thAya, tyAM zuM hoya? jema keraTamAM pharIyAda karI, phI bharI, vakIla ka ubhA rahyA paNa dastAveja guma thAya to badhI mahenata nakAmI che. tema jIvAdika AThanuM nirUpaNa kSatatvanI mAnyatAne aMge che. jIvanuM zuddha svarUpa kayAnamAM na hoya to jIvAdikanuM nirUpaNa zuM kArya kare? mATe jaina zAsanamAM mekSasivAya bIjI upAdeyatA nahIM. samyakatvavALAne bhava nirveda che. durgatine nirveda nathI. durgatine nirveda miyAtvIne paNa hoya che. narakanI tiryaMcanI aghama sthiti dekhI mithyAtvInA kALajA nathI kaMpatA? duHkhathI nirveda Ava te samyakatvanuM cinha nathI. cAre Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 bIAgame tAraka-pravacana gatithI udvega Ava te nirveda che. naraka niyaMcanI je bhayaMkaratA lAge te rUpe manuSya ne devagati bhayaMkara lAge. tIrthakara karatAM paNa mekSanI sthiti caDIyAtI che. tIrthakaranI sthiti karatAM paNa mokSagati jeNe uttama gaNI. dara devaavirati hato je zreNikanA paga taLe cagadAye, mahAvIra bhagavAnane vaMdana karavA jatAM zreNika rAjAnA ghaDA taLe kacarA, marI gaye, devatA thaye sevA karatAM mahAvIra mahArAjane chIMka Ave te vakhate mara kahe che. traNa lekanA nAthane chIMka Ave tyAre badhA sAMbhaLe tema mara kahe che zreNika mahArAjane chIMka Ave che, tyAre jIvate rahe tema kahe che. mahAvIranuM maravAnuM vacana sAMbhaLIne je reSa thayA hoya te ahIM zamI jAya ne? pitAne aMge jIvavAnuM kahyuM te reSa zama joIe, Ato chavADo nathI paNa kadI te jIvADI de te mArA jIvananI kiMmatamAM ne mara zabdamAM merU sarasava jeTaluM aMtara che. have je javALA saLagI che tethI samavasaraNamAM bhagavAna AgaLa beThA che, te vakhate paheregIrAne orDara kare che ke ahIMthI uThe eTale pakaDe. bhagavAnanI samakSa pakaDavAne orDara thAya che. dareka devatA jAya che eTale pakaDavA mATe pAchaLa sIpAI che. nirNaya karyo ke devatA che. zreNikane te tyAM ja jaNAvyuM, zreNikane A bAbatamAM keTaluM lAgyuM haze ke jethI samavasaraNamAM pAchA nekaro jaNAvavA AvyA. devatA hatA tyAre tyAM zreNika pUche che ke devatAnI A zI dazA? mahAvIrane mara evuM vacana kahyuM te vakhate devatAI sthiti upara tiraskAra A ke AvA devatAo? devatAo A zI dazAnA? pitAne te jIvato rahe, tema kahyuM che ne mahAvIra mahArAjane mara ema kahyuM che. potAnA jIvananA zabdo jANe jIva zabda rahA nathI, mahAvIrane mara zabda AkhA zarIramAM vyApI gayo che, mara zabda upara A badho utapAta. devatAnI sthiti upara dhikAra chUTa. sabhA vacce vyakata karatAM zreNika rAjA bhagavAnane kahe che ke, devatA AvA avivekI, bhagavAna pratyuttara ApatA kahe che ke huM saMsAramAM chuM ne je dazA anubhavu te karatAM siddhadazAmAM anaMta avyAbASa mukha che. te mane maryAM maLavAnuM che, mATe mara kahyuM che. tyAre mane jIvavAnuM kema kahyuM? mane tIrthakara karatAM Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathacana 176 ma 141 caDIAtI sthitimAM mara kahyu', mane jIva kema kahyuM? ane tAre arI narake javAnu che mATe jIva kahyu' che.' tIrthaMkarane paN tI karanu puNya cheDavA lAyaka ane sidhdhi meLavavA lAyake vicArA A jagAe avirati devatA tI karapaNAnI sthiti cAre gatimAM utkRSTa padavI, zusahetuka zubhasvarUpa zubhaphaLavALI tevI padmavI DhAya te tItha karanI. 108 prakRtimAM zubha hetuka zubha svarUpa zubhaphaLa yAvat zubha pariNAmavALI prakRti hAya tA kevaLa tItha kara nAma kra, AhAraka drIka zubha pariNAmavALI nathI. kAraNa ne AhAraka zarIra karavu paDe te vakhate pramattamAM AvavuM paDe. AhAraka zarIranA upayAga tIrthaMkara pAse javuM haiAya tyAre, phaLa ke pariNAma tarIke vicArIe tA pramatta guNuThANuM. ahIM tIrthaMkara nAma kasa samyakattvAdika zubha guNAthI badhAya mATe zubha hetuka, svarUpa phaLa tarIke AkhA jagatane dharmamAM joDanArU, tItha pravartAvavAnuM, pariNAma meAkSa. hetu-svarUpa kaLa pariNAma cAkakhuM, AvuM kama chatAM siddha dazAnI apekSAe paNa DheDavA lAyaka. A avirati devatA Ama gaNe che, tIrthaMkarapaNAnI sthitine mAkSanI apekSAe chADavA lAyaka gaNe, teA pachI deva manuSya gati samyakava vALAne tyAga karavAnI gaNe temAM navAI zI ? mATe bhavanive te cAre gatinA niveda kahyo che, nahi ke durgati ke duHkhanA, sukhanA prathama niveda, kAraNu khIjI rItie vicArIe tA lavasattama devatAe tetrIsa sAgarIyamanu sukha bhagave te paNa AdhInatA pudgalanI jema kSuSA vadhe che. tethI nizcaya chatAM utAvaLA banAve che, tema temane AtmasvarUpa pragaTa thatuM nathI, te temanA AtmAne te sthiti vIMdhanArI che. traNe kALanA sarvArtha siddhanA, sarva jIvA ne temanu sukha ekaThuM karIe tene ana tagaNuM karIe tA siddha mahArAjanA eka samayanuM sukha sarakhu nathI. siMdha mahArAjanuM sukha lavasattamavALA deva cAsa jANuM che. kADImAM krADa purA thAya che. kroDa cheTA che te vakhate hRdayamAM temane zuM Ave? mATe cAre gati chAMDavA lAyaka gaNe, temAM paNa UMDA uttarIe te duHkhanI DhAstI ne sukhanI zatrutA. Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI sukha zatru-duHkha mitra mAne tyAre samyakatva samyakatva sAthe sukha zatru, duHkha dasta. svabhAva e che ke sukha mitranA gharanuM ne duHkha zatrunA gharanuM gayuM che, mATe sukhanA kAraNenuM paccakhANa karavuM te prathama pharaja. du:khanA sAdhanane netaravA e mArI pharaja, Aja upavAsa karuM chuM ema paracakhANa le, ema paccakhANa laI zakAya che. te kema nathI letA ? te kahe ke duHkhanA dasta banavuM joIe, sukha zatru che, anAdikALathI phasAvanAra sukha che tethI TADha taDake veThavAnA, bhUkhyA tarasyA nahIM rahevAnA paccakhANa mAnyA nathI, viSayamAM rAcavAnA paccakhANa kema na karavA ? je benI sarakhAvaTa hoya te zAstrakAra tyAganA paccakhANane upadeza kare che. sukha e mekSa mArgane parama vina karanAra ne dukha e mekSa mArgane parama sAthI. e mAnyatA samyakatva sAthe thaze. nahiMtara viSaya kaSAyane kyAMthI kharAba gaNaze? duHkhane madadagAra dekhaze. duHkhamAM eka vicitra zakita che te khyAlamAM Avaze. sukha navA karma kheMcI lAve, duHkha kevala sudhI pahoMcADe sukha bIjA kane DhahaDI lAve, navA karma baMdhAve, duHkha jJAnAvaraNIya vigerene sApha karI kevaLajJAna sudhI pahoMcADe. eka ja vastu vicAravAnI che. jema aghAti pA5nA phaLa sAMbhaLatA dhrujAya che, ApaNe aghAtinA phaLa sAMbhaLIe te dhujIe chIe. ghAti pApane aMge kahyuM thatuM nathI. naraka tiryaMcanA duHkho che. e tarapha camakAre thAya che aghAti pApane udaya ATaluM caitanya reke che. jJAnAvaraNIya darzanavaraNIya aMtarAya mehanIya vigere saMpUrNa ghAtikarma. pelA sukha dene duHkha de. aghAti haja thAbaDavAvALA che. badhA sera mAranArA nathI. be jAta che. kAI seTI mAre che ne keIka thAbaDe paNa che. A cAra thAti seTI mAranArA che. ekapaNa thAbaDanAra nathI. jJAnAvaraNIya darzanA varaNIya aMtarAya mohanIyamAMthI eke prakRti sukha ApanAra nathI. kevaLa seTI mAranArA che. aghAtipApane udaya pitAnuM phaLa detAM pitAno ne bIjAno nAza kare, seMTI mArI sApathI sAvaceta kare, te seTI sArI. ghAti pApa e dazAnAM che ke ApaNane sApanA meMmAM nAkhe che. ghAtinA udaya vakhate je udaya te na ghAtine baMdha. ajJAti Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 176 muM - 143 pApane udaya thAya temAM adhyAti pA5 baMdhAya te niyama nahiM. ghAtine udaya thAya to ghAti pApa baMdhAya A niyama. eTaluM ja nahiM paNa adyAti pApane udaya pADozIne ghera palojaNa kare. adyAtinA pApanA phaLa pudgalane de. ghAti pApanA phaLa AtmAmAM, pADozIne ghera paMcAta karanAra upara dRSTi jAya che. gharamAM khADo karanAra upara dRSTi jatI nathI. ghAtinA pApanA udaya jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya mehanIya aMtarAya AtmAmAM paMcAta kare che. ghAtinuM pApa AtmAmAMja paMcAta karanAruM che. udayamAM Ave herAna kare ne "chAzamAM mAkhaNa jAya ne rAMDa kuvaDa kahevAya." ApaNe atyAre jJAnAvaraNIya jogavyuM. ATale samaya jJAna chegayuM ne bhogavatAM navuM bAMdhyuM, eTale A bhegavyuM te vaTAvamAM. paNe adyAti 33 sAgaropama bhegavIe pachI te nirALA thaI e, ene cheDe Ave che. ghAti pApa ene lIlI dhare, letuM ne ghaDuM rAja kare te paNa amarapaTTo. e vagaranI jamIna nathI. cavAtuM jAyane navuM ubhuM thAya. rAtipApane teTale kaMTALe nathI, eTale adyAtithI udvega thAya che. AthI daza pUrva, gaelAne samyakatvanI bhajanA, A sthiti che. ghAtine kSaye pazama karI caDI zakAya, zreNie caDhAya te udaye nahIM, kSapazame caDhAya, AtmA nimitta maLe te vakhate upadezamAM lIna thAya, te vakhate kSaye pazama thAya. eTale ke enA udaye ene cheDe. nArakInA udaye cheDo Ave tema ghAti karmamAM udaye cheDo na Ave. dhAtI karmane purUSArtha kya vagara cheDo na Ave ghAtimAM purUSArtha karyA vagara cheDo na Ave. eTalA ja mATe aghAti mATe paccakhANa karavA paDe che. krodhAdikane rokavAnA kahIe chIe mAnane aMge ekavacana emaNe kahyuM to krodha, suMdara vicAro karma udayane rokavAnA vicAre, kSapazama bhAvanA che, udayanA gharanAM nathI, ghAtikama nA udaye te cheDe AvavAnuM nathI. aghAtine cheDe udayathI thaze. tethI badhAnA paccakhANe che. mahAvatenA pacca ANa zAthI karavA paDe che " bhegavI le ne cheDe AvI jaze. adyAti pApa bhegavyA chuTake. AthI vicAraje, A karmanA ghenamAM paDele hAya saddagurUnA upadeza rUpI TANe lAge te sAvaceta thaI jAya che. cAregati te paNa tIrakArane pAH, tIrtha karapaNuM bhogave che. tevA bhagavAnanI sthiti siddhanI dazAne devatAe halakI gaNa haze ke jethI mara kahyuM. navapUrva Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI upara bhaye heya, dasamuM purUM thavAnI taiyArI hoya te paNa ghAtithI hara na Ave. bhale daza pUrva bharyuM hoya. A sthiti picAne AdhIna nathI. daza pUrvajUna pahoMcelAne AvA kAraNe samyakattvanI bhajanA heya che. AthI ghAtinA pApanA ne aghAtinA pA5nA pharakane maje. ghAtine ghAtaka samaje, jyAre trIjI vijJAnanI bhUmikAe A te vakhate A vibhAga dhyAnamAM Ave. te gAthAmAM graMtha kartA kevI rIte vivecana karI samajAvaze te adhikAra age vartamAna. pravacana 177 muM bhAdaravA vadI 2 budhavAra zAstrakAra mahArAjA dharmaratna prakaraNa karatAM AgaLa 21 guNa tenuM svarUpe kathA jadhanya mAdhyama ne utkRSTa guNe keTalA, te badhuM jaNAvI gayA. tethI mAtra zrotAne be bhUmikA malI. eka zravaNa ane jANelI bhASAmAM enA artha karelA hovAthI jJAna nAmanI bIjI bhUmikA prApta thaI. paNa te zravaNa-jJAna nAmanI be bhUmikA prApta thaI hoya teTalA mAtrathI kAryasiddhi thatI nathI. kAryasiddhinuM prathama pagathIyuM trIjI bhUmikA che. kaMIka nyUna dazapUrva sudhI bhaNI jAya te paNa te be bhUmikAmAM rahe che. trIjIe gaye paNa na hoya. AthI trIjI bhUmikA na hoya te artha na karazo. dazapUrva nyUna sudhI gayela hoya te paNa vakhate trIjI bhUmikA pAmyuM paNa na hoya, trIjI bhUmikA lAyaka AtmA jadhanya aSTa pravacana mAtAnA jJAnamAM paNa prApta kare. tethI agIAra meM bArameM guNaThANe keTaluM jJAna hoya ? 'aSTa pravacana mAtAnuM jJAna hoya. kevaLa jJAnanA prathama kSaNe-AgalA samaye kevaLa jJAna thavAnuM che, tenA pahelA samaye jadhanya jJAna keTaluM? zAstrakAra kahe che keaSTa pravacana-mAtra jJAna hoya te bAramAnA cheDA sudhI pahoMce. A samajanAre ema kema kahI zake ke dazapUrva pachI ja trIjI bhUmikA hoya? AthI dazapUrvanuM pahelAnuM jJAna hoya tyAM trIjI bhUmikA hoya paNa kharI ne na paNa hoya. dazapUrvanuM nyUna jJAna te ajJAna, dazapUrvathI nyUnanuM je jJAna te ajJAna, AcArAMga ThANuga sUyagaDAMga jinezvarane bhAkhelA temanI maryAdA pramANe bhaNyA tene ajJAna kavAya kema? samyaga jJAna che ke nahi paNa tene ajJAna kema kahevAya ? Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 177 mu 145 dravyathI ajJAna nahIM, paNa pariNAme vicArIe te daza pUrvathI nyUnajJAna te ajJAna thAya. kuvAmAMthI brAhmaNe pAchuM lIdhuM ne bhaMgIe lIdhuM eja varasAda taLAva ke kuvAnuM chatAM bhaMgInA leTAmAMthI pANI pIe te vaTalAya... kAraNa bhAjana karyuM. pANI pharyuM nathI. tema pUrva sudhInuM jJAna palaTAyuM nathI, paNa bhaNanAra palaTAya che. e palaTo haze ke kaMIkanyana dazapUrva bhaNI jAya to te palaTe nahIM thAya adyAtinA pApane parama desta gaNe. aghAti karmomAM dasta paNa che, zatru paNa che. aghAtI pApa pADozIne ghera palejaNa karanAra che. ghAti cAra karmo pApa rUpa che ghAti te kevaLa pApa rUpa ja che. aghAtimAM be bhAga che. keTalAka anukuLa ne keTalAka pratikuLa che. anukULatA pratikULatA pADozIne ghera kare che. vedanIya AyuSya nAma ke getra e pugalamAM anukULa-pratikuLatA kare che, paNa ghAti karma ekAMta pAparUpaja che. jJAnAvaraNayanI pAMca prakRti darzanAvaraNayanI nava prakRti, mehanIyanI 28 prakRti, aMtarAyanI pAMca A eke puNya prakRtimAM gaNAvI nathI. navatatvanI apekSAe nANAMtarAya ghAtikarmanI jeTalI prakRtie te badhI pApamAM gaNAvI che. tatvAkAre mehanIyanI keTalIka prakRtie puNyanI gaNavI che. paNa tAvArthakAra mahArAje ghAtimAMthI paNa puNyamAM gaNAvI che. mehanIyanI 28 prakRtimAM samyaphava che, mehanIyanI je prakRti tene tavArthakAra punya kahe che, tema hAsya, rati, arati puruSaveda, bhaya ne durgachA e chamAM je hAsya rati purUSada nAmanI prakRtine tatvArthakAra punya gaNave che. zeSa pApe bAkInI badhI pAparUpa. jJAnAvaraNIya AdimAM ekake punya rUpa na gaNAvI paNa ghAtinA mahanIyanA peTAmAM rahelA hAsyAdi prakRtine punya tarIke tavArthakAre gaNAvI che. kahe have ghAtikarmamAM be bhAga eka punyane ne eka pApane. navatatvakAre ghAtinA be prakAra nathI jaNAvyA. umAsvAtijIe hAsya rati purUSada samyakatva mehanIyane punyamAM gaNAvI che. AthI ghAtimAM paNa be bhAga che. eka punya ne eka pApa. jevA aghAtimAM be bhAga che, tevA ghAtimAM paNa be bhAga Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrI AgamoddhAraka-pravacana zreNI vibhAga pAMcame che. vAta kharI mahAnubhAva! paNa tattvArthakAra kaI apekSAe gaNe che ane navatattvakAra kaI apekSAe pApa gaNe che te samaja. tarArthakAra anukaLatAthI bhagavAya te punya, samyakatvamehanIya vedIe paNa che anukULatA sUryanI ADAM AchAM vAdaLAM Ave, khulle khule prakAza na paDe, paNa amAvAsyAnI rAtrInA aMdhArA mAphaka kuTAI maravAnA nahIM. tema ahIM samyakatva mehanIya taddana AchA vAdaLa jevuM, tethI AtmAnA guNane prakAzAvAmAM eTalI aDacaNa karatuM nathI, mATe anukULatAthI bhagavAya che. rati purUSada anukULatAthI bhagavAya che. hAsya mathI bhegavAya che, tevAne tatvArthakAra punya gaNI samyakatva mehanIya vigerene punyamAM nAkhe che. navatatvakAre pApamAM kema lIdhI? paNa navatattvakAra pA5 kene gaNe che? AtmAnI svasthatAne calAvI nAkhe. bhagavAya bhale anukULatAthI, paNa AtmAnA svarUpanuM calana temAM thAya ja che. navatatvakAre pApamAM pratikuLatA ane svasvarUpanuM calana thAya tenuM nAma paNa pApa. samyakatva hAsya rati purUSa veda te badhAmAM svarUpanuM calana hovAthI pApa karyuM. athavA AtmAne guNene je nukazAna kare, pachI anukuLatAthI ke pratikuLatAthI bhagavAya te jarUra pApa gaNavuM. AtmAne samyakatva mehanIya nukazAna karanArI che...bhagavatI sUtramAM jaNAvyuM che ke darzanamenIyanI prakRti AtmAmAM rahelI che, tyAM zraddhA zuddha hoya te paNa cala vicalapaNuM thAya che. samyakatvavALAne zaMkA kakSAno vakhata Ave che. pahelAM kSApazamika samyakatva thAya. kSAyika samyakattva prathama na thAya, kSApazamika samyakatva prathama thAya. jyAM darzana mehanIya udaya hoya tyAM zaMkA kakSA thAya. kSAyikane cheDIne bAkInA samakatamAM zaMkA kAMkSA vagara na hoya ane zaMkA kakSA AvI eTale AtmAne ghANa nikaLI jAya. darzana mehanIyane pradezathI udaya hoya tene zaMkA kAMkSA thAya eTalethI parakhAI jAya paNa samajavuM ke, thappaDa mAranAra bIjo Ave, paNa thappaDa jenI upara ugAmA che te cAlAka hoya ne mAthuM pheravI nAkhe te mAranArane hAtha acakAI jAya, tema ahIM cAlAkI vAparatAM AvaDe te dana mohanIya zaMkA-kAMkSAmAM laI javA mAge che tyAM dhULa phAke. te vakhata A vAta AgaLa rAkhavI. zaMkA Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 177 muM 147 kAMkSA vicikitsAne prasaMga Ave tyAM A cAlAkI rAkhavI. "taka saha nirNaya = vijef g4" jyAM zaMkA thAya tyAM jinezvare kahyuM te tahatti. eTalA mATe tameva sarca eTale te ja sAcuM sAcuM nakakI karyuM pachI niHzaMka kahevAnI jarUra zI? zaMkA AgaLa cAlAkI karI, moDha khaseDI levuM kayAre bane? te ke zaMkA khaseDe tyAre mATe satya kahyA chatAM joDe niHzaMka kahevuM paDayuM. niHzaMka pada eTalA ja mATe ke satyatA mAnelI hatI te AdhAre cAlyA hatA, te pahelAM zaMkAne gode vAge che. zaMkAne gAde khaseDe nahiM te sa ya tarIke mAnatA hoya te paNa pasI jAya. eka vAtane pahelAM mAnatA hoIe, pachI jyAM amane saMsarga, mithyAvInA zAstro-vAte saMbhaLAya, ethI pahelAM satya mAnatA hatA temAM ja zakAnI zarUAta thAya. satya bhale TakAvavA mAMDe paNa zaMkA kakSA vicikitsAne khaseDe nahIM te satya karelI dhAraNuM TUMkI mudatamAM nirmaLa thaI jAya, mATe satya pakaDIne na besaje, paNa zaMkAne kacaro kADhI nAkhaje. te ja satyapaNuM TakI zakaze nahIMtara tarata asatyatAmAM cAlyA jaze. A vAkayane upaga kayAre karavAne? zaMkA kakSAne kacaro kADhavAne mATe te ja sAcuM eTaluM karIne na bese, paNa teja sAcuM ne te ja niHzaMka. tuMbaDImAM kAMkarA zuM karavA khakhaDAve che. cetanA lakSaNa jIva e karamane kartA katA, ekSa e tanhA sAcuM, mokSanA upAya sAcA, je kahevuM hoya te kahI do temAM nirNaya ApatA nathI. nahiMtara kahI zake ke phalANuM, jIva ne ajIva be tana jinezvare kahyA che. ne te sAcA che ema pheDa pADIne bele. A te moghama tuMbaDImAM kAMkarA khakhaDAve che. te sAcuM ke je jinezvare kahyuM hoya. te tuMbaDInA kAMkarA tarIke A vAkya lAgaze, paNa A vAkaya kaI jage para che? zaMkA kAMkSA vicikitsA nAza karavAnI ApaNI zakti na hoya, jinezvare kahyuM che te samajavAnI tAkAta na heya, siddhasena divAkarasUri mahUvAdI sUri jinabhadragaNi kSamAzramaNa, jinabhadrajIe prathama samaye jJAna ne pachI darzana thAya che. tema kahyuM, samayAMtara upaga rAkhe che, malavAdIe eka ja samaye jJAna darzana rAkhyA, jyAre siddhasenajIe jaNAvyuM ke sUryane udaya thAya, bhale AkAzamAM tArA hoya chatAM sUryanA tejamAM evA jhaMpalAya jAya ke jethI Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcama tArA rUpe tene tame dekhI zake nahiM. tethI kevaLajJAna vakhate matiAdi cAre jJAnenI tAkAta che, chatAM ene jhaLakavAne vakhata nathI. kevaLa rUpa sUrya jhagajhagatuM hoya tyAM mati zrata avadhi mana:paryavarUpa tArA tagatage nahiM. rAtri mATe te upayogI che. te jema matijJAnAdika jJAne e kevaLajJAna rUpI sUryanA udaye tagatagatA tArA paNa lupta thAya che. kevaLajJAna vizeSa rUpe jaNAvanAra AgaLa matiAdi kayA hisAbamAM? mATe kevaLajJAna thAya tyAre ekalA kevaLajJAnane ja upayoga hoya. kevaLa darzanane upaga na hoya. have A traNa vAtamAM konAthI vadhAre akkala calAvavI? jyAM ApaNI vadhAre akakala cAlI zake tema nathI, AvI jagAe ja badhA karavA jAva te na cAle. vakIle zeThane batAvelI yukita eka zeTha hate. piNa seLa dazA tene kame AvI paDI. leNadAra herAna kare che. karavuM zuM? vakIle rasto batAvyuM. 500 rUpIA ApIza, nakkI karyuM. tAre bIjuM kazuM na karavuM. zeThajI beThA che ? mIMyAMUM khAvuM che? mIyAMUM pIvuM che? pII levuM paNa mIyA zabdamAM mIMyAUM sivAya kaMI mailIza nahiM. gharAka A, mIyAUM pelAe jANyuM ke magaja game che. tamAre chokaro kyAM gaye ? mIyAMUM. ekalI leNadeNa bAbatamAM nahiM, badhI bAbatamAM mIMyAMUM kaheje. gharavALAe leNadAre kahyuM magaja gepa thaye. eTale UgharANI keI AvatuM nathI. ema karatAM karatAM mudata cAlI gaI. vakIla ma zeThajI! mIMyAUM, vakIla kahe ke mane mIyAU. A mayAUMnI salAha ANe ApI che. jeDevALAe kahyuM ke te zIkhavyuM che. te tAro bApa hoya te paNa mIyAuM. zAstra ke yukti ekeya kAma na lAge tyAre A vAkaya bolavuM jene yuktithI zA AdhAre nakAla karI zakAya evAmAM UMDA nathI utaravuM te na cAle. AthI pachI bhaNavuM gaNavuM nahIM, puNya kene kahevuM? te ke jinezvare kahyuM te tahatti tema kahI zako cho. eTale deva kayA? gurU koNa? je sAcA hoya te deva gurU dharma, amuka deva gurU dharmane zuM karavA pakaDavA? Ate kaI jagapara che? je jaga para tamArA nAkhyA pahoMcatA nathI. satya tarIke rahevA mathe che, chatAM satya Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 177 muM 149 tarIke nirNaya karI zakatA nathI, nathI nizaMka thaI zakatA, satyapaNe eka padArtha cekakasa kare te tamArI zakita bahAra hoya, te vakhate A raste le. "tameva sarca nisaMka ja jihiM parya" yAkaraNa ke nyAyanI apekSAe pahelA nirdeza na hoya, uddeza hoya. prathama nirdeza karanAre zabda kema mUkayo ? pahelAM jameva kahevuM joIe. tame kyAMthI kADhayuM? yat zabdathI uddeza na karatAM tat zabdathI kema nirdeza karyo? koIpaNa gAma ghara ke manuSyanI vAta na karI hoya te pahelA te bolI zakatA nathI. te vyAkaraNanI dunIyAnI rIti che. te ahIM tat zabda prathama kema mUkayo? te ja sAcuM ne te ja niHzaMka je jinezvare kahyuM che. tat zabdathI utthAna kema? bIjI vAta e ke ya ne tat zabda nikeza vagaranA che. vizeSa nathI. tethI sarvanAma hovAthI sarvane lAgu paDe. nAmane uddeza nathI, nAma vagara sarvanAmane uddeza kema? nAmane saMbaMdha lIdhA vagara kaI divasa sarvanAmane uddeza na hoya? ahIM sarvanAmane uddeza kema ? sarva nAmane uddeza jaNAve che ke vastu te banane magajamAM AvI che, temAM nirNaya ekene thatuM nathI. tethI A bemAMthI te ja sAcuM ke je jinezvare kahyuM hoya. banne pakSe samajyA che. paraspara bane virodhI che. zAstranI yukitae ApaNI yukitae ekakene satya ke asatya nirNaya karI zakatA nathI. te jaga para A belyA sivAya chuTaka nahiM. nAma AgaLa AvI gayuM. bemAMthI koIpaNa bee nAmavALI vastu pakaDI, pachI tat yathI nirdeza uddeza kare che. viparIta kama eTalA ja mATe, deze thavA vakhate cAlAka manuSya dhela mAravA Ave tyAre meM kheMcI levAno raste A che, te mATe he mahArAja AvI rIte manane je rAkhe "tameva sarca nisaMke je jihiM peIyaM tene kAMkSA mehanIya bAdhA kare nahiM. bAdha na kare, paNa bAdhanA prasaMge AvI jAya. navatavakAra te puNya prakRtiene pApa rUpa zAthI kahe che eTale AtmAne sthiratA guNa bAdhita thAya. tethI tene navatasvakAra samyakatva mehanIyane pApa gaNe che. tema hAsyAdika AtmAnI ramaNatAthI calAyamAna karanAra che, mATe anukULatAthI gavAya paNa AtmAne calAyamAna kare che mATe pAparUpa che. AtmAnI svarUpa dazAe cAre ghAtakarma sarvathA pAparUpa thAya, Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcama aghAtI pApa karatAM ghAtI pApo tarapha vadhAre tiraskAra joIe have ghAti ekAMta pAparUpa eTaluM ja nahiM paNa ghare lAya lagADanAra, avAti pADozIne ghera lAya lagADanAra, ghAti sIdhI gharamAM ja lAya lagADe. AtmAne ja sIdhA bhegavavA paDe, AtmAne ja sIdhe ghAta kare tethI tenuM nAma ghAti. aghatine pApanA udayathI DarIe chIe. punya tarapha akhaMDa daSTithI joIe chIe, paNa ghAti tarapha daSTi kayAre gaI? aghAti karatAM ghAti tarapha seMkaDe gaNI dRSTi javI joIe. te jagAe seMkaDAmAM bhAge paNa daSTi jAya che? ghAtInA pApanA udaya vakhate samyagadaSTine sArApaNuM na lAge. ApaNI sthiti aghAtinA pApamAM kharAbapA, punyamAM sArApaNuM, ghAtine hisAba nathI. anaMtA jJAnAvaraNIya bAMdhIe chIe, bhogavIe chIe, enI kayAre udAsInatA thaI? te jagapara eka phollI thaI hoya te kema thAya che? lagIra haMsAba gaNaje. aghAtinuM pApa camakAve che ke ghAtinuM pApa camakAve che? rAtadivasa dRSTi aghAtine meLavavAnI ke ghAti pApane khaseDavAnI daSTi che? kharekhara aghAti pApa karatAM ghAti pApa tarapha sajajaDa taraskAra ke joIe. aghAtipApanA udaye khuza thavuM, na thatA hoya te jANI joIne udIraNA karavI ne temAM ja kalyANa mAnavuM. A cAra pAMca IMTamAMthI ekamAM paNa ApaNA pariNAma TakatA dekhAya che ? aghAtine mokSane sAthI dAsta gaNAya che? aghAtinA pApanA udaramAM tAkAta che ke pariNAma na bagADe te jJAnAvaraNIya darzanAvaraNayanA mULathI nikaMdana kare. aghAtinuM pApa jANI joIne bhagave. AthI guNaThANAnI pariNati, kevaLajJAna mekSa mAne che ke nahiM? adhAtinA pApa sta tarIke laI zake che. mekSa zAthI bane che? ghANIe pIlAnArA me jAya che te aghAtine udaya mokSane sAthI mAnavAmAM zI harakata che? ghAtine udaya mekSamAM madada karatuM nathI. hajAro bIjA dAkhalA maLaze paNa ghAtine udaya mekSamAM madadagAra thAya te eka paNa dAkhala nahIM maLe. jyAM sudhI ghAtinA pApa tarapha mITa mAMDI nathI tyAM sudhI cAre gatinA sAcA nirvodavALA gaNAIe nahiM. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 pravacana 177 muM AbarUdAra najarakedathI chUje tema trIjI bhUmikALo devanaragatithI paNa pUje devagati manuSyagati jokhamavALI kayAre lAge che AthI kaMIka nyUna dazapUrva bhaNelA A pariNatimAM na gayA hoya to A sthitimAM javuM paDe. aghAtinA pApane dosta, mokSamAM madadagAra gaNavA. ghAtinA pApane kSaNa paNa bhare na rAkha. tethI ghAtakarmanuM jora cAragatimAM ne aghAtinuM jora naraka ne tiryaMcagatimAM. ghAtinuM jora cAragatimAM. mATe cAregatine bhayaMkara mAne. vicAro ! manuSyamAM rAjarAjezvarapaNuM iMdrapaNuM bhayaMkara lAge kayAre? kalapanA paNa nahIM Ave, rAja-rAjezvara kapa ne bhayaMkarapaNuM lAge che? jyAM sudhI devatA ne manuSyapaNuM bhayabrAMta karanAra na thAya, eka rUMvADAmAM paNa deva5NunI IcchA na thAya tevI dazA keTalI muzkela che te vicArI . AthI cAre gatithI udvega tha, deva ne naragati keda samAna gaNe, najarakeda hoya chatAM samaju tene keda gaNe che. rAja taraphanuM badhuM sanmAna chatAM svAdhInatA nathI te keda gaNe che. ApaNe devalokamAM varganA kedI chIe, badhI sagavaDa jaLavAya tevA kedI, paNa chIe kedI. zAhukAra manuSya svapnamAM paNa najarakedI thavA IchA karatuM nathI. jema eka zAhukAra najarakeda thavAnI IcchA na kare te, abhAgIo karamarAjAnI e varganI keda hoya temAM javAnI IcchA kema kare? AbarU dAra kedathI keTale praje? je kedamAM nathI daLavAnuM, mahenata nathI karavAnI ghera rahe tema tyAM rahevAnuM che, chatAM najarakedane svapnamAM paNa na che. tema jIva devalokamAM jAya, sAgaropamanA kALa cAlyA jAya te paNa mAlama na paDe evI dazA, chatAM karamarAjAnI keda mAne. saMsAranI badhI sthiti bhayaMkara lAge tyAre vijJAnamAM AvyuM tyAre trIjI bhUmikA. A bhUmikA zAstro bhaNavAthI sAMbhaLavAthI AvatI nathI. AthI zAso sAMbhaLavA bhaNavA nakAmAM nathI, paNa sAMbhaLavA bhaNavA mAtrathI AvI jAya tema nathI. zravaNa jJAnanI lAIna karatAM vijJAnanI lAIna judI ja che. zAsakAroe zAstra meLuM kema karyuM. have zAstrakAroe zAstra madhuM kema karyuM che? julama mAMguM karyuM che. zAstrakArane jJAna devuM hatuM tene vistAra kare hatuM, te sAdhu thAya te ja bhaNe temAM zuM karavA rAkhyuM? sAdhumAM paNa tarata levAnuM Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15re zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame nathI. sAdhupaNuM lIdhA chatAM meMvuM, traNa varasa thAya pachI AcAra praka65 de. sAdhupaNuM lIdhA pachI pAMca varasa thAya tyAra pachI sUyagaDAMga, 7 thAya tyAre dazAzrutaskaMdha vigere devA, dasa varasa pachI bhagavati devuM. sAdhupaNuM lIdhA chatAM, bAyaDIo cheDI, e bApa reyA tenI darakAra na karI, chokarAM-cheDI royA tenI darakAra na karI, ne eka tamArI upara maMDAvI nilI gayo chatAM lAyaka nahiM. AkhA kuTuMbane taNakhalAnI mAphaka pheMkI nIlyA chatAM, haju zAstra bhaNavA nI parIkSAmAM pAsa nahiM. AmAM traNa varasa barobara TakanAra, parIkSA karIe tyAre pAsa thAya tyAre AcAra praka95 daIe. je manuSyane kAnane phelA kara hoya tene lalacAvavA joIe, kheMcavA joIe. te jaga para tame nA kahe. e lA kahe. tame nA kahe te phelA karavAnuM lakSaNa A te jJAnane aMtarAya, rokavAne rasto che. jJAna karatA pariNativALA thAya te ISTa che vAta kharI, je zravaNa-jJAna bhUmikA rAkhavI che te ATalA baMdobastanI jarUra na hatI, paNa amAre te enuM tAva e vijJAna bhUmikAmAM laI javuM che mATe pariNativALA ze joIe, samajavALA karatAM pariNativALe je joIe. sAdhupaNAne aMge amuka varase amuka pariNati thAya tyAre amuka zAstra maLe, tema zrAvakapaNAmAM AjakAla khetI bhAIe kAra bhaNAvyo ne zAMtibhAI zIkhI gayA, zravaNa ne jJAnanI bhUmikA, vijJAnI bhUmikA nahiM. jeo navakAra IriyAvahI namutthaNe siddhANaM buddhANuM A sAdhu tyAgI thayA sivAya gavahana karyA sivAya pariNativALo thayA sivAya je mUtra vAMce te virAdhaka, tema zrAvaka paNa upadhAna vagara navakAra gaNanArAne virAdhaka keTimAM gaNe che. AthI nekAra na gaNIe te sArUM? pai lAvIza te cAra luccAne bhaya thaze. rAjAnI jugArInI daSTi bagaDaze paNa cAre khuNa cekhA rAkhIza te, ughADuM rAkhIza te paNa cera nahIM Ave? kharekhara! heya te badhuM ukaraDe phekI devuM. nirbhaya thavAya. nA, tenI jarUra. jenI pAchaLa ATalo bhaya prapaMca rakSaNa karavuM paDe che, paNa tethI phAyadAne aMge saMgharavuM paDe che. tema navakAranuM phaLa tapAsyuM ? e paMca nasukAre sAva pAva5Nasane artha kahI deze paNa e artha ja Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 177 muM 153 nathI, A namaskAra nAmane taskaMdha che. pAMca kahevuM hatuM te namukkAra kahete. A pada kahevAnI jarUra na hatI. namaskAra karyo te pAMca ja che, pachI e paMca kahI kAma zuM hatuM? che zuM? zrutaskaMdha sarva pApane nAza karanAra che, nahi ke namaskAra je sUtramAM pAcene namaskAra che evA zrutanA samudAyanuM nAma paMca namaskAra, namaskAra sUtranuM vizeSaNa thayuM. nahiM ke tamArA namaskAranuM. zrutaskaMdha sarva pApane nAza karanAra che. je zrutaskaMdhamAM zAstrakAre sarva pApane nAza karavAnuM kahe che. AthI tenuM tattva batAve che. pAMca namaskAra zrutaskaMdha tevA paMca namaskAra rU5 zrataskaMdha. sarva pApane nAza karanAra cIja che. te tamAre meLavavI hoya te zravaNajJAnanI bhUmikAmAM meLavavI hoya te kAma na lAge. lagIra vijJAnanI bhUmikAmAM praveza karAvavA mATe, AtmAne kaMIka lukhA pariNAmavALe karavA mATe, tyAgInA bahumAnamAM joDavA mATe taiyAra che. vijJAnanI bhUmikAmAM khaDA nahIM rahe. navakAra bolyA jAva paNa pariNamavAno nathI. upadhAna vahIe pachI ja ApavuM hatuM ne? vAta kharI tamArI, zAhakArI dhArI rakama pahelI mekalI ne sahI pAchaLa karAvI, te zAhukAra dhAranAre bhUla karI? mukhyatAe devA hoya te prathama udhArI kalama mUkI pachI gale khule, levA devAnA nekhA che. levA hoya te pahelA gaNe pachI jamA kare. ahIM sAmAnya vepArIlAInathI sAmAnya zAhakArIthI pahelAM sahI le nahIM, daI de ne rUpIA mekalAvI de pachI pAchaLathI sahI karAvI le che, zeThanA bharosA upara rUpIA le. tamane AcaraNathI bharese navakAra Apyo che. zAstrakAroe AcaraNAthI nekAra Ape che, te kevaLa tamArA bharosA upara. zrAvaka kuLamAM utpanna thaele zakita thaye upadhAna vahyA vagara rahevAnuM nathI. ahIM zrAvakakulamAM janmele zakitavALo thAya te vakhate upadhAna vahyA vagara rahevAne nathI. zakita thaye upadhAna na vahe te, nakArAdi gaNe te virAdhaka ne anaMta saMsAra rakhaDe che. sUtra bhaNanArA zakita thayA pachI yega-upadhAna nahIM vahenArA, jokhama sAcavavAnI tAkAta nathI te jokhama paherI nIkaLyA che. zakita Ave ra Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI Agama ddhAraka-pravacana zreNI vibhAga pAMcamA eTale upadhAna vahevA joi e. have nAkAra ATalA metrA kema? amuka sutrA mATe 47 dahADA AMkhela upavAsAdika karavA. jJAnane pracAra karavA hAya teNe chUTe hAthe pustaka vaheMcavA joI e, jagA jagAe upadeza ApavA joI e. tema tamAre kazAmAM pratibaMdha na rAkhavA joI e. vagara pratimadhe jJAna phelAvavu... joI e paNa jene jJAna bhUmikA mAtrathI caritA paNuM mAnavu hAya tene tema hAya. paNa ahIM zravaNujJAna bhUmikA thayA chatAM kalyANanI kaLI kayAM khIle che ? zravaNajJAnamAM kaLI nathI khIlatI. vijJAna nAmanI trIjI bhUmikAmAM Ave temAM lAvavA mATe jJAna mATe prathama anuSThAna rAkhyuM, AthI zrata nAmanuM jJAna tene TekA de, tene upakAra kare, tenu nAma upadhAna upadhAna vagaranuM jJAna te TekA vagaranA mAla. te TekA vagaranA mAlanI zI krazA ? uMcakanArane dabAvI de, tema ahIM upadhAna. A TekA upadhAna vagaranuM naskAra Adinu jJAna te TekA vagaranuM jJAna che. te vijJAna rUpI trIjI bhUmikAnI apekSAe. nAkAra AvaDe che, paNa vijJAna bhUmikAmAM javAnlR jJAna hoya upadhAnA Teke maLe, tema vijJAna bhUmikAmAM javAnuM. sAdhune yAganA TekA, zrAvakane upadhAnanA TekA, zravaNabhUmikA ne jJAnabhUmikA ema ke bhUmikA thaI. have trIjI bhUmikA kevI rIte thAya tenu svarUpa atre vamAna. - pravacana 178 su bhudarata badI 3 guruvAra zAstrakAra mahArAjA dharmaratna prakaraNa graMthane racatAM 21 guNunuM svarUpa ne tenA phAyadA jaNAvanArI kathA AgaLa jaNAvI gayA paNa zravaNu ane jJAna e be bhUmikA prApta thayA chatAM trIjI bhUmikAe na javAya tyAM sudhI kalyANanI kArTiM zarU thAya nahiM, teTalA mATe kaMIka nyUna daza pUrva bhaNanArane trIjI bhUmikA na paNa heAya. AthI te vastune ajJAna paNa gaNIe chIe. AcArAMgAdi zAstra tIrthaMkaranA kahelA ne gaNadharAnA gu MthelA, vastuthI jJAna paNa ane svAmItvanI apekSA ajJAna paNa kahIe chIe. pANImAM svataMtratAthI pavitratA che. melAne cAkapu' karanAra chatAM anucita manuSyanA bhAjanamAM haiAya te te pANIne aDIe te nhAvuM paDe che. pANIne kharAba mAnyAthI pavitratAnA rastA baMdha thai jAya che. apavitra bhAjanane lIdhe aDavA mAtrathI snAnanI jarUra mAnI, Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 178 muM 155 tema tIrthakare arthathI kahelA, gaNadharoe guMthelA parama pavitra Agame. AtmAnA uddhAranuM advitIya sAdhana devAdika traNane mAnanAro ene AdhAre ja thAya, tene mAne te ja tene mAnanAre thAya. je manuSya AgamamAM kahyA pramANe vastune Adara karyo, chatAM pitAnI hitanI buddhie na karate hoya, lAja zarama dAbathI karatuM hoya tema nahIM, AgamamAM kahelI vastune Adara kevaLa AtmAnA hitanI IcchAe kare che. A rastA sivAya mAruM kalyANa nathI. kAM te dekhate he joIe kAM te dekhanArane pakaDIne cAlanAro hoya. e na hoya ne daDe te zI vale thAya? evA AMdhaLAnI jevI vale tema ApaNe AMdhaLA chIe. cakSuthI AMdhaLA nathI, paNa AtmA ne tenA guNe, karma te kema baMdhAya che, chUTe che, mekSa Ape che vigere vastu AkhuM prakaraNa vicArIe to dekhanArAne AkhI dunIyA, paNa AMdhaLAne kaMI nahiM. AMdhaLAne kALuM, dhaLuM, pILuM ke lAla kazuM dekhAvAnuM nathI. vastune raMgo ne AkAre cakSuvALAne mATe mukhya heya, AMdhaLAne nahIM raMga ke nahIM AkAra. dunIyAmAM raMga AkAra pAra vagaranA paNa AMdhaLAne tethI kazuM nahIM. tema kevaLajJAnIone atIndriya jJAnIone arUpI padArthane Dhagale, paNa jema dekhanArAne jagatamAM raMga ne AkArane pAra nathI, paNa badhuM AMdhaLAne paDadAmAM. tema kevaLajJAnIne anaMtAnaMta padArtha dekhavAnA che. ApaNe arUpI jANavAmAM aMdha sarakhA chIe. ApaNe pardAdika dvArA je jaNAya te jANIe, paNa jemAM rUpAdika nathI, are rUpa che e paNa jANavAnI tAkAta nathI. jemAM rasa gaMdha che e paNa jANavAnI tAkAta nathI, te jemAM rUpa rasAdi nathI te kayAMthI jANIe? AtmAmAM nathI rUpa rasa zabda gaMdha, kazuM nathI te AmAnI avasthA kayAMthI jANIe?tenI pheraphArI zAthI thAya che te kayAMthI jANIe? pheraphArI kema rokAya? pheraphArI phAkavAthI zuM thAya? A badhuM AMdhaLA mATe jema dunIyA, tema ApaNe paNa arUpI mATe AMdhaLA nathI pote dekhate, nathI dekhatA pAchaLa cAlavuM te e AMdhaLAnI zI vale ? haju besI rahevuM nathI, doDavuM che. deTuM dekhanAra ne anusaranArA karatAM detuM cAlavuM che. A AMdhaLAnI lAkaDI Agama che. ApaNane A sarvajJanA vacane e ja AtmAnA svarUpa avasthA, karma, nijerA, baMdha, mokSa jANavA mATe Agama ja AdhAra mATe potAnA AtmAmAM hita karavAnI Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zrI AgamatAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame IcchAvALAe, tIrthakaranI sAcI mAnyatA paNa teNe ja karI, AtmAnA hitanI darakAra rAkhI Agamane Adara karyo. gurUnI bhakita paNa teNe ja karI. pitAne dhamI kahevaDAvavAno haka tyAre ja maLe tyAre AtmAnA hitanI apekSAe Agamane Adara kare. sarvajJanA Agamane ajJAna kema kahevAya? traNe tatvanI jaDa rUpa sarvajJanA Agamane ajJAna kema kahI zake? dazapUrvathI nyUnatAvALAnAM zratajJAnane ajJAna kahevuM che. jyAM AgamanI ATalI mahattA che evA Agamane ajJAna kema kahI zake? eTalA mATe daSTAMta dIdhuM che ke-pANa svabhAve pavitra che, apavitra gaNe te pavitratAnI vAta jagatamAMthI nIkaLI jAya. pANInI pavitratA upara jagatane pavitra karavAnuM sAdhana mAnI zake. paNa je pANI adhama, bhAjanamAM joDAyuM, pezAbanI kuMDImAM je pANI che te pANI kevuM gaNe? pANI svabhAve pavitra ne pavitra karanAra che, chatAM bhAjananI apekSAe pANI paNa apavitra mAnavuM paDe. tema AkhA jagatamAM eka ja pavitratAnuM sthAna jinezvaranuM Agama, tene jJAna na mAnIe te jagatamAM jJAnanuM sthAna nathI. tema kaMIka nyUnadasa pUrvanuM jJAna apavitra bhAjanamAM jAya che tethI tene ajJAna paNa kahevuM paDe. abha mithyAtvIe paNa tenA bhAjana hoya che, tethI svAmitvanI apekSAe ajJAna kahevuM paDe che. kAraNa bhAjanamAM pharaka karyo? cakakhI - pezAbanI kula bemAM kharAba padArthavALI kuMDI tethI kharAba, tethI jene vijJAna nAmanI trIjI bhUmikA prApta thaI, temAM AveluM jJAna te jJAna 5 ja che. jemAM trIjI bhUmikA AvI nathI, tevAnuM jJAna te ajJAna che. eja mATe vijJAna nAmanI bhUmikA rAkhI. jJAna judI cIja, vijJAna e judI cIja. vijJAna Ave tyAre cheDavA lAyaka AdaravA lAyaka padArthane vibhAga karI nAkhe. bhale AdaravA lAyaka laI zaka na hoya, jhaverI hoya bAhoza haiya, guMjAmAM chata na hoya, bhale kalasAnI dalAlI kare, paNa e hIrAne kelase mAnavA ne kolasAne hIro mAnavA taiyAra nahIM thAya. ghera hIrA metI saMgharyA che, vezyA jatA nathI, vyAjanI khAdha paDe che, kolasAnI dalAlImAMthI DUbavAthI bace che, kolasAnI dalAlIthI javerAtane khADe pare, paNa svane paNa hIrAne kAlase ke kalasAne hIre na mAne. tema AtmAnA guNonuM vadhAravuM dunIyAdArInA padArthothI vadhAre, paNa Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 178 muM 157 teTalA mAtrathI dharma karatAM dhanamAla adhika che. ema rUMvADe paNa na Ave. bIjI bhUmikAmAM hIrA ne kalasAne jA, trIjI bhUmikAmAM kolasAne tyAjya mA ne hIra upAdeya mAnyA. tema ahIM jaDa jIvana ne tenA AdhAre sAdhane jagatanA jaDa jIvanamAM jakaDAI jarUrIyAta bahAranI gaNe, AtmAnA guNe AtmAnI pariNati jaDa nIyAnA padArthothI kare, te mATe zAMtisUrijIe jaNAvyuM ke trIjI bhUmikAmAM Avyo tene eka ja artha hoya, dharmaratna. dharma e ja ratna. meM ratnavi , na karavuM. tapurUSa samAsa na karo. jaina jhaverI AthI jena jhaverInI vAta khyAlamAM Avaze. jena jhaverIne tyAM anArya dezane rAjA Avyo che. mULamAM ajJAnatA sAthe ezvarya. ahIM aMdhAdhuMdhImAM ka pharaka? evAmAM gAma bahAra jinezvara samavasaryA che. leke vaMdanA karavA jAya che. te vakhate jhaverIne rAjA pUche che ke leke kayAM naya che? Ane prakaraNamAM saMbaMdha nathI. have prakaraNamAM kema joDavI ? kone aMge ? ajJAnI ezvaryavALAne joDavA mATe jemAM enI jIgara che tyAM vAta joDavI. jhaverAta levuM che. have tIrthakaranI vAta ajJAnI ezvarya AgaLa jIgaramAM joDI devI. jhaverI ratanane vepArI AvyA che, A jainanA aMta:karaNanI sthiti kaI hovI joIe? amArA jenenA mahArAja che ema kahetAM zarama Ave. ApaNe tyAM anya matane dalAla vepArI AvyA hoya te ApaNe tyAMthI pAMcasone mAla levA AvyuM hoya te pAMcahajArane mAla leI jAya, e ja tAlAvelI. ApaNe tyAM Arya dezanA vepArI Ave che. tamArI pariNati ne zeThanI pariNatine pharaka tapAsI le. je vastune je grAhaka hoya te te vastunuM nAma sAMbhaLe, te deDI jAya, pachI tyAM keTaluM maLe na maLe te paNa doDI jAya ane jyAM ratanane vepArI jhaverI sAMbhaLye te deDavAnI taiyArI thaI. have jena jhaverI kaI lAgaNIvALa ke jinezvarane jhaverIne nAme oLakhAvI anAryanI najaramAM jinezvara lAvavA. ApaNe tyAM vepArI ke dalAlanA samAgamamAM nathI AvyA? tame keTalI vakhata gurUne samAgama karA? anAryane jhaverInA nAme cheDavAmAM phAvavuM na phAvavuM jaNAyuM. tame tamArA bhAIne pUjAdikamAM preraNA karI Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 mI AgoddhAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcama zakatA nathI. mAla veca hoya te seMkaDane dekhADe che. te hoya te seMkane pUche, se na bane te tethI dekhADavAnuM, vepAra karavAnuM baMdha thatuM nathI. mAruM vacana jAya, cunIbhAIne pisa karavAnuM kahyuM te na kare te mAruM vacana jAya, tethI preraNA karato nathI. sede thAya te ja mAla batAva, nahIMtara na batAva ema nizcaya kema nathI karatA? tyAM te se jaNa nA kahe te paNa batAve che. aMdara dharma vasele hoya te zrAvaka vagara khapI anArya rAjA enI gamatI cIjanA nAme joDe che. ene pitAnA AtmAnuM athANuM hovA sAthe bhAvadayAmAM pariNamelo hovuM joIe. A jIva karmanA baMdhathI bace, jinezvaranA AlaMbanathI kalyANa karI jAya, A anArya rAjA mATe vicAra kare che tame keTalAkane aMge A vAta vicArI? mukhya dunIyA che, AnuM gauNapaNe paNa sthAna nathI. ahIM ratanane vepAra karavA AvyuM hoya, ATalA lekone tyAM jatA dekhe te javA mATe kevA taiyAra thAva ? metIne mA. arabastAna gayA ho, jyAM lokonI hAra lAgI hatI te vakhate makAnamAM besI raho kharA? je vastu mATe ATale AvyA ho te vastu mATe Ama besI na rahevAya. harA ratana ane patthara bane sagA bhAI che, eka khANamAM utpanna thayA che anArya jhaverIne jaNAvyuM ke jhaverI Avyo che. ATaluM sAMbhaLI besI rahe khare? rastAmAM samajAvyuM ke ratanane patharane bhAI hIrAne AtmAne hIre; pattharane bhAI hIrA ratana vigere che. khANamAMthI patthara, khANamAMthI ja hIrA, benI mA eka khANa, eka mAnA jaNyA bhAI che. te pattharanA bhAI A hIrA che. ApaNe pattharanA bhAI hIrAne vepAra karIe chIe. eka bIjI jAtanA hIrA che. te AtmAnA bhAI hIrA che. rAmyaga darzana jJAna ne cAritra e AtmAnA gharanA hIrA che. hIrAmAM zuM hoya che? hIrA rana metI je gharamAM rakhAya che te zobhA te jagatamAM dekhADavA mATe, paNa Apatti vakhate bhIDa bhAge mATe ja enI kIMmata. gharamAM senuM hIrA ratana saMgharI rAkhe che, te Apatti vakhate bhIDa bhAMganAra A che. be cAra kIMmatI vastu rAkhI hoya te Apatti vakhate bhIDa bhAMge, tethI kIMmatI gaNIe chIe te pachI Apatti AvatI ja baMdha thAya, AvatI Apatti reke, AvelI Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 108 muM 1pa9 Apattine nAza kare, navI saMpatti ne saMpattinA sAdhana ubhA karI Ape, Apatti AvavAne vakhata na Ave, evI cIja maLe te A cIja levI ke te cIja levI? AvatI Apatti ke nahiM, navI Apatti ke nahiM, hIrA motI AvelI Apatti na zake bhaviSyanI Apatti rokavAnI tAkAta nahiM, saMpatti meLavavAnI tAkAta nahIM, Apatti AvavA de nahiM, ApaNe tene badale jIvanane bhegA daIe paNa e ApaNe mATe kazuM kAma na lAge, tene badale kuTuMbane nArAja karyuM hoya te paNa tenI kIMmata te patharo hIro metI na kare. je ratana mApaNI mahenatanI kIMmata ApaNane ApI zake nahiM. A jhaverI - Ape che. jeTalI tenI mahenata karI hoya te tenI kIMmata ApaNe tene choDI daIe, te paNa pAchaLa Ave tevA ratana vece che. ApaNe pattharanA bhAI hIrAne vepAra karIe chIe. e AtmAnA bhAI hIrAno vepAra kare che. ApaNe saMpatti sAthe lAvavAnI tAkAta nahiM tevA ratanane vepAra. e je ratanane vepAra kare che te ratana bhUlathI chUTI gayuM hoya te paNa pAchaLa Ave che, evA ratanane vepAra kare che. keTaluM dharmane aMge jANapaNuM haze? tulanA heya upAdeyamAM karI juo. keTalI dRSTi hovI joIe pelAne e thayuM ke A pathare ja che e barAbara kahe che. chUTI gayA pachI paNa dharmaratna pAchaLa Ave che mahAvIra mahArAje jyAM AtmA tenuM svarUpa sad AcaraNavALI saddagati Ape, durgatithI bacAve che. chuTI gayA hoya te pAchaLa Ave, mahAvIra mahArAjAnA pallethI dharma keI vakhate chUTI gaye, ekendriyapaNamAM gayA have dharamane saMbaMdha chUTa paNe pAcho AvI khaDA thAya che. jyAM sudhI kevaLa thatuM hatuM, mekSe javAtuM hatuM tyAM sudhI mokSa mATenI badhI kriyA vyAjabI hatI, paNa jabUsvAmI pachI mokSa, kevaLajJAna tathA kSepaka zreNi nathI, pachI tenA mATe dharama kare che? devakane tame levAlAyaka gaNatA nathI. devaleka pagalika, te IcchAe dharama karavAnuM rAkhyuM nathI. have levAnA zuM? AtmIya dRSTi-kSapaka zreNi vigere maLavAnuM nathI, paugalika vastu piSAtI nathI. anuttaranA zaiveyakanA pa dUgalika sukha hoya te paNa pisAtA nathI te tame gharanA ne ghATanA kazAna nahIM. AtmIya dhAraNuno amala thavAno Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrIAgamAddhAraka-pravacana-zreNI `vabhAga pAMcamA nathI, paudbhagalika pAsAtuM nathI. AtmIya AkarAtu nathI te dharama karaNInI kiMmata kaI? Ama kahI dharma karavAnA baMdha karAvatA hatA. tIrthaMkaranA vakhatama janmIe te vakhate meAkSa hAya nA dharama karI levA. vagara mAsame mAla kaDhI maganA bhAve metI javAnA. je vakhate kSapaka zreNi, kevaLajJAna ke mekSa thavAnA hoya te vakhate vIcellAsa karA tA kAmanuM. AvA vakhate mAla kADhI kareA che. zu' ? jayAM jaMgalamAM kAI nathI, tyAM jhaverAtanI dukAna mAMDI. zeThe beThA che. tya kA vakarA karavAnA ? tema A ja mUvAmI mekSe gayA pachI A badhuM jaMgala che. have jhaverAtanI dukAna mAMDe tyAM vakare karyA AvatrAne ? Ama samajavAnu` che ke bAI ! va tA jhaveronA maramAM, paNa A vakatA darIyAmAM ne jaM galamAM, utpatti jaMgalane darIyAmAM arthAt laka thAya tyAM ja utpatti thAya evA yanuM dunIyAmAM pazu nathI. mAravADInA dRSTAnta duSamAM kALanI jaghanya ArAdhanA panA kaikevaLa pamADanAra thAya ahIM atyAre mAkSAdi nathI, paNa dhyAna rAkho ke > tema kahenArA che, jyAre vakhata haze tyAre kazu paNa pAmI bedha pAle na murakha' atyAre jeTalu maLyuM che tethI je vepAra karatA nathI ne meTA vepArI thavA icchA kare che, te zI rIte moTA vepArI thavAnA mAravADI prathama nAkarIe bese tyAre daza paMdara rUpIyAnA karane tya ThAmaDA sAthe karavA rahe. temAMthI pherIye| thAya, temAMthI rasAye thAya. tane zu kare temAMthI nAnA vepArI bane, pachI mArakITamAM vepArI cAya temAMthI kAma paDe te AkhI mArakITane vepArI thAya. ThAmaDA sApha karavAmAM ThekANe karavAmAM joDAya te AgaLa AgaLa koTidhvaja, tema Apo jaMbusvAmI gayA pachI A duSamakALa huMDA avasarpiNI jemAM mithyAtvIna hallAnA pAra nahIMtevA vakhatamAM ThAmaDA ThekANe mADI nirvAha kareA, dha nI virAdhaka na banA, teTaluM karatA rahe. ApaNe atyAre DhAmaDA mAMthI jagA para evaDuM... saMghapaNa, temAM paNa halakuM. saghayaNu nahIM, kevaLa, manaHva, eka pUtra gharanA paNa joga nahIM, cAritramAM cheThuM' sAyaNa, virAdhakabhAva, AvI sthiti, A tiryaMcagati, ekendriyapa, vikaledrayapaNu evA - deza hatA tyAM ThAmaDA sApha karavA paNa rAae tema naDatuM. atyAre virAdhaka bhAvavALA paNa mAraga malyA che, paNe te dezamAM raDelA mAravADI Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 178 muM 11 ne rAkhanAra koI nahIM, tyAM dezathI nikaLI na jAya te zuM kare? ApaNe hatA tyAM nivaha thAya tema na hatuM. AmAM cAlyA te bodha pAmyA teTale te pALI lyo. mArga ArAdhavAne cAlu rAkhIza te AgaLa mArga maLaze AgaLa lAMbI vAte mAge te dharamadAsa gaNuM kahe che ke-labdha dharama je karate nathI, bhaviSyamAM Ama hoya tyAre karuM te evA UMca sthitinA dharamanI ArAdhanAthI tarata siddhi maLI jatI nathI. kIMmata paDaze mATe kIMmata bhelI kara, virAdhaka bhAve mAragane ArAdhate rahIza to mAraga maLaze. A karate rahe te tenI prApti thAya, tethI Ane saphaLa mAnyo. kSAyikabhAva na thayA hoya to sAcAparAmika bhAva chatAM je zraddhA kiyA jJAna Ave te ghaNA bhAge paDI javAnA. bIjA bhavamAM keIkane samyaga darzana jJAnathI ekamAM navANuM paDavAnA, cAritra te darekane paDe che, paNa De nIce paDele vakhata A barobara uchaLavAne nIce Thokele daDe nIce nahiM rahe. tema lAyopazamika bhAve samyagdarzanAdi pAchA uchaLIne jarUra AvavAnA. je meLavyA meLavelA kharekhara bIjA trIjA thA bhavamAM yAvat nigodamAM utarI jAva te tyAMthI nIkaLe eTale taiyAra zI rIte bane? be mANasane magajamAM garamI caDI, sanepAta thaye. eka murakha ne eka prephesarane sanepAta thayA che. sanepAta vakhate banne jaNa sarakhA che. paNa jyAre garamI utarI jAya, sAjo thAya tyAre murakha te murakha ne vidvAna te vidvAna. sanepAta khasyo eTale bane sarakhA nahiM. tema kamaeNdayane lIdhe nimedane sanepAta thAya tyAre banne sarakhA. nigodane ne ahIMthI gaele bane nigadIyA carakhA, paNa nIkaLe tyAre ? dharma ArAdhanA karI karama saMjoge nigodamAM utA paNa DAhyAne sanepAta para thaye pachI DAhyo ja che, tema ahIM eka vakhata dharma pAmele UMco Ave tyAre rastAmAM AvI jAya che. AthI ardhapudgalamAM jarUra eka vakhata samyakatva pAmelo jarUra mokSe javAne. A AtmAne je traNa ratna maLe te ApaNe cheDI daIe, dhakake mAryA paNa jAya nahiM. nigodamAMthI pAchA AvIe to pAchA hAjara. A patharAnA bhAI hIrA gayA phera Ave ja nahiM. A hIrA-AtmAnA bhAI hIrA tene cheDI do, khaseDI gho te paNa tamArI saMgata kare. AvA ratanane vepArI che. jaina jhaverI anArya jhaverIne kahe che ke mArA dhaMdhe khoTI thAya mAre mAla 21 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 zrIAgama dvAraka-pravacana zreNI vibhAga pAMcama na vecAya tenI phIkara nahiM, paNa A bhAratanamAM joDAvo joIe. dhaMdhAnI rAjagAranI darakAra na rahe. bhAvaratnamAM joDavA AgaLa ApaNI pariNati vicAro. be paisAnA nukazAnane badale derUM choDI zAka mArakITamAM pahoMcanArA che. enI pariNatinI parIkSA karI le. AthI trIjI bhUmikAvAlAne ratna mAlama paDe; ApattithI bacAvanArI ne saMpattine ApanArI cIja hoya te mAtra dharma ja che. AthI dharmaratna, dharma e ja ratna. baccAo kAcanA kaTakAne hIrA kahe, hIrA mAne, saMtoSa pakaDe, paNa te bALakane zeze. tema patharAnA bhAIne hIrA mAnavA te, hIrA saMgharavA te, mithyAtvI ajJAnI ane zobhe, jinezvaranA mArgamAM AvyA che. svarUpa-lAbha samajyA che, temane patharAmAM jiMdagI gumAvavAnI zobhe nahiM. dharma sivAya bIju ratana che ja nahiM. zravaNa ane jJAna be bhUmikA muzkelInI nathI. muzkelIvALI trIjI bhUmikA che. dharma e ja ratna che. dharma sivAya jagatamAM ratna nathI. dharma ja ratna, dhamaro ratna ja che. A trIjI bhUmikA, e nizcita thavI keTalI muzakela che ? dharama to sarva, dharma ja ratna, dharama ratna ja ubhayapada avadhAraNa kema thAya che te vigere adhikAra age vartamAna. pravacana 179 muM bhAdaravA vada 14 zukavAra zAstrakAra mahArAjA dharmopadeza karatAM AgaLa zrAvakane lAyaka 21 guNa ne tenuM svarUpa, phaLa, tenI kathA vigere jaNAvI gayA. te jaNAvavAthI zrotAne zravaNa ane jJAna nAmanI be bhUmikA prApta thaI AthI sIDI upara caDaye samaja nahiM. kalyANanA mArgamAM Ave kayAre gaNAya? pahele pagathIe ArAdhanAmAM kayAre Ave ? jyAre trIjI bhUmikAmAM Ave tyAre. AthI kaMIka nyUna dara pUrva bhaNelA paNa ajJAnImAM gaNAyA che. zAstranA savAlonuM samAdhAna te Ape che, nirUpaNa kare che, paNa e badhuM bIjI bhUmikA sudhI. trIjI bhUmikA cIja judI che. eka dudhapAka kaDachAmAM laI pIrase che, eka moMmAM mUke che. A bemAM keTale pharaka paDe che? kaDachAmAM mobaMdha le ne phire temAM je zarIramAM asara na thAya te asara eka chAMTe jIbha para male te asara thAya che. tema jJAna bhUmikAmAM kaMIka nyUna dazapUrva jeTaluM zrata uthalAve, bhaNe, bhaNave paNa emAM je prApti, AtmA na kare te prApti name Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 pravacana 179 muM arihaMtANuM padamAM karI le. je dudhapAkane vyavahAra kahe che ne jIbha para mukavAmAM pharaka che, te vijJAna bhUmikA prApta na thAya te kaDathI dudhapAka vaheMcavA jevuM thAya che dazapUrvanyUna sudhInuM je jJAna te bhajanAvAyuM che. pANI pAtranA yege jema suMdara ane asuMdara che, tema jJAna ane ajJAna che. jJAna ane vijJAnane taphAvata have jJAnane vijJAnamAM ka pharaka? dudhapAkane najare dekhe te dudhapAkanuM jJAna thayuM che ne jIbha para chAMTe nAMkhe temAM pharaka kayo? jJAna te dekhavAmAM sAMbhaLavAmAM hatuM. jIbha para melyA temAM zuM vadhyuM? emAM rasanAnuM jJAna thayuM. dekhatA hatA temAM cakSunuM jJAna hatuM. cAkhyo te rasanAthI jJAna thayuM. ahIM pharaka jarUra che. cakSuthI je jJAna ne rasanAthI je jJAna temAM pharaka zAthI paDI ? e mATe zAstrakAre Ama kahe che eka, ne mAruM Ama thAya che e bIju. zAstrakAranAM vacane pitA upara utAre, AzravanA bheda 42 vigere, cakSunuM jJAna thayuM hatuM tema jyAre potAnAmAM vicAre ke A pAMca agrataja mane karama baMdhAve che. ceranuM khANuM Aja che. AzravanA bheda 42-Indriya pAMca, pAMca avata, kaSAya cAra, jega traNa ne kiyA pacIsa ema beMtAlIsa bheda jANavA. Azrava bolato hato, nukazAnakAraka samajAvatA hatA, paNa mane A nukazAna karI rahyA che te nathI samajAyuM. mAre ghera A coranA khAMgA paDayA che. kathA agara bIjAne ghera cerI thaI hoya tenI vAta kare ne pitAne ghera cerI thaI hoya tenI vAta kare te AsamAna jamInane pharaka paDe che. AvI rIte cAra peThe, Ama cerI karI, vAtanA zabdomAM pharaka nathI. je pramANe bIjAnA gharanI corInI vAta kare che, temaja potAnA gharanI cerInI vAta kare che, paNa pArakAnA gharanI cerInI vAta karatAM kALajAmAM kazuM nathI. ahIM pitAnA gharanI cArInI vAta karatAM kALajuM kaMpAI jAya che. corInI vAtamAM pharaka nathI, paNa mAruM gayuM te vAtanI asara pheravI. pArakuM gayuM emAM rUMvADe paNa potAne asara thAya che? nirAdhAra sthitimAM vAta karIe te vAtamAM ema thAya che. ema ahIM A karmarAjAe Ajhave baMdha mAruM badhuM cArI lIdhuM che, nirAdhAra karI mUke che, haju ThekANuM paDatuM nathI e thAya che? zAsakAra anaMtAnaMta padArthane jaNAvanAra kevaLa Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 mIAgamAdvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcamA jJAna AvaraNu khase tyAre thAya, Ama zAstrakAre kahyuM che. paNa mAtmA vakIla banyA che, AreApI ke prativAdInI thrIk lIdhI che. melI devu... hukamanAmuM thAya te prativAdIne ghera, krAyaLI bharavAnI tA vAdIne, vakIlane ghera phAyadeA nukazAna thavAnA nathI. hAyeryAM te yu pharIyAdInuM bacAva karavAmAM khAmI AvI te gayuM. kAnuM? vakIlane zu? Azrava dvAranI baMdhanI vAtA karIe, A zu kare che ? vakIlanI prIk laI ne beThA che. tArA karama Ama kare che, tArA mjAyA Ama sthiti rasa vadhAre che, te tane peAtAne lAgyu che ? peAtAnA AtmA mATe tenA upayoga kare tA vijJAnabhUmi. je vastunA tyAga karavAnA upadeza devA DhAya tenA pAte tyAga karavA joIe. vanane age e sthiti che. AtmIya pariNatine aMge e sthiti nathI. nahIMtara gautamasvAmIthI pa" hajAra kevaLI thaI zakate nahIM. peAte chadmastha chatAM bIjA kevaLI kema thayA? dvIpaka samyaktva e dIvA pAchaLa aMdhAruM. dIvAthI sonu jhaverAta badhu... pArakhe che. dIvA pAtAne keTalA pArakhe che? atyAre samajavAnu e ke vatanane aMge upadezaka vartatA hAya te ja asara kare. zrotAnI samajamAM vana na huMya te vana nahIM chatAM asara thaze. nATakIyA nATaka kare che, zrotAe AgaLa pAchaLanI sthiti dhyAnamAM na le. harizcaMdranI sthiti bhajavAtI dekhe teA keIkane pANI AvI jAya che. zAstro mATe vakIla na bane asIla anA mULa vAtamAM AveA zAstronAM je je vAyA te dareka vAkI sUtrA graMthA mATe vakIla na bane, asIla khaneA. vakIla vagara jekhame kAma levA mAMge che. jaNe te joSInA ne mare tA mAcInA. tema zArunAM vacanA mAre bIjAne saMbhaLAvavAM che, mAre kaI nathI, e sthiti haze teA vijJAna bhUmikAmAM nahIM AveA. mAru' AtmAnu okhama-nukazAna-phAyado, tenA sacoTa anubhava khAtrI vicAro. huMmezAM khAneku' svAda te sareku khIlAva.' mahAnubhAva ! tame paNa AthI kharcA, ekalu' para pakArInuM kArya na karA. zAstranAM vAkrayAthI pote khacI lyA, pachI pApakA mATe bIjAne jAvA. rAjya taraphathI rAkAtA vakIle peAtAnI vakIlAta ne lekha madArI paNu samaje. elacI javAkhadArI ne jokhamadArI e samajIne vAta kare che. tema zAsananA vakIla mAtra na khanA, paNa kAunsIlara-elacI ane. kAunsIlara peAtAnI jAtane ne rAjyane bannene bacAvI le. khIjI Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 179 muM 165 bhUmikAmAM jyAM sudhI rahevAnA tyAM sudhI ekalA vakIla banavAnA. tane pitAne eka IdriyanA viSayanI piSaNatA tene AnaMda thAya tyAre karmacire mArA upara hallo karyo te sthiti magajamAM AvI ? cero halA kare tUTe te tArA hIsAbamAM nathI, teTalA mATe umAsvAtijIe prathama nakkI karyuM ke upadezapaNane adhikAra kene? anugraha buddhayA-pitAnA AtmAne bacAvavAnI buddhivALo bIjA AtmAne bacAvavAnI buddhithI upadeza kare. AthI vakatAne ekAMte lAbha che. kharekhara upakArabuddhi jyAre Ave trIjI bhUmikAmAM 21 guNene aMge svarUpa kathA sAMbhaLyA chatAM trIjI bhUmikAmAM na Ave te 21 guNane adhikAra saMbhaLAvyo paNa keraTamAM kesa sAMbhaLavA AvelA prekSakone, tamAsagIrAne kazuM levA devA nathI. tema tame 21 guNanuM varNana sAMbhalyuM te prekSaka jevuM sAMbhaLavAnuM thAya. AthI trIjamAM eka AtmAne nizcaya kara paDe. A guNe mAre meLavavA joIe, e vAta gaI. ahIM lagaNa tamAmagIrapADyuM hatuM. paNa huM dharmaratnane athI chuM mAre 21 guNa meLavavA joIe. ahiM tamAsagIra prekSakapaNuM nikaLI gayuM. huM dharmaranane atha banyA hAuM te 21 guNane prathama naMbare upArjana karavA joIe, pahelAM te dharmaneja ratna gaNe, duniyAnA ratna patharAnA bhAI nAma ratna paNa jAte patharAnA bhAI khANamAtAe bene jaNyA. khANAmAM hIrA ne patharA beya utpanna thayA. tyAre ratna cIja ja nathI. ratnatrayI ane ratnAdhikanuM vivecana jenA aMtaHkaraNamAM bahAranuM ratna te ratna paNuM vAstavika na lAgyuM hoya, ene jaDa asthira padArtha jANe, vAstavika sthira padArtha hoya te kevaLa dharma ja che. A vAta cAritra ratnAdhika, vrata ratnadhika lagADatA nathI. sIdhe zabda kahe che ke nAdhika. kaI paNa zabda joDayA vagara ahIM kayA ratna ke ratnAdhika kahyo? cAritra eja ratna, adhika mudatanuM cAritra e nAdhika. A vAta khyAlamAM leze eTale pelo zrAvaka jenI kAle vAta karI che, e zrAvake hirA ne jhaverInI vAtamAM mahAvIra mahArAjane jhaverI kema gaNyA? e zeTha ratna tene ja gaNute hatuM tethI. ApaNe samyaga darzanAdinI vAta karIe, tyAre ratnatrayI kahIe chIe. tavatrayI devagurU dharmamAM vAparIe chIe. sAcA ratna Ane gaNIe chIe. duniyAnA rane patharAnA bhAI Aja rane e zraddhA sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikAnI hevI joIe sAdhune zrAvaka, ne Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcama sAvI ne zrAvikA varace samyakRtvamAM pharaka nathI, pharaka cAritramAM che. cArathI caudamA sudhI samyakatvane viSaya eka sarakhe. mehanIyane kSapazama udaya kSaya vigeremAM pharaka bhale paDe paNa darzana mehanIyanA kSopazama vagara cothuM pAMcamuM guNaThANuM kahevA mAge te banI zake tema nathI. samyakatava cAritra jJAna traNaneja rana gaNe, adhika cAritravALAne aMge ratnAdhika zabda vApare che. tyAM samyaga darzanAdirUpI ratnatrayI ema paNa nathI kahetA, paryuSaNamAM "vayaji paDikamANe tyAM STha-meTe koNa? ratnAdhika sIdho zabda kahyo. nAnA mATe ochA ratnavALe. ratnanI vAta badhI ahIM rAkhI. cAritrathI adhika te ratnAdhika che te avama rAtnIka. ochA ranavALe. A zuM jaNAve che ? A vijJAnabhUmikAmAM Avyo hoya tyAre duniyAnA rane pattharanA bhAI, temAM ratnane Adara vyavahAra na haiya, Adara A traNa ratnamAM ja hoya. temAM samyaga darzanane jJAna te takatAnA raNa, dAbhaDAna nahIM. ArissAmAM je AkAra paDe te raMga. jIvanatI chatAM tenI. kIMmata nathI. kAraNa laI daI zakAtA nathI. pratibiMba je raMga joIe te AkAra badhuM che, paNa devA levAmAM kAma na Ave. mAtra jeDayA kAmamAM Ave. samyaga darzana jJa na sAcuM che, jANe mAne paNa levaDa devaDamAM kAMI nahiM. cAritranI vAta Avaze tyAM cAritra zAda jeDayA vagara ekale ratna zabda kaheze. samyaga jJAna darzana be AgaLa ratna jeDIne paNa kahe che. cAritra vagara ApanuM nirUpa carita kaheze. dharmasivAya bIjA dunIyAnA ratnane patharA gaNanAra trIjI bhUmikAmAM A vAta samajanAra jANanAro mAnanAro jhaverI zrAvaka mahAvIra mahArAjane jhaverI kahe temAM navAI zuM? e pelA anAryane jhaverI kahe temAM navAI zuM? pelAne lalacAvavA mATe kahyuM che tema nathI. khuda enI mAnyatA che, sAce pAramArthika-vagara upacAravALe jhaverI A mahApuruSa che. huM paththaranA bhAI hIrAne jhaverI chuM, are jhaverI traNa lekane nAtha che. vAta karatAM bahAra jhaverI AvyuM che tema jaNAvyuM. e kayA rUpe jhaverI kahe che. sAme jhaverAta levAvALe che, mATe jhaverI kahe e dhArI jhaverI nathI gaye. kharekhara aMtaHkaraNa jhaverI gaNe che. ame jhaverAta pArakhIe eTale patharA pArakhIe chIe. A mahApuruSa kharekhara Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 179 muM hIrAnA pArakhuM, sAcA hIrAnA, jene patharAne saMsarga nahIM, cAkakhA ratnane pArakhanAra A mahApuruSa. AvI dhAraNAvALe anArya rAjAne jhaverI A che-ema kahe temAM navAI nathI, je vijJAna bhUmikAmAM AvyuM hoya tene dharma ratna rUMvADe rUMvaDe jacI javo joIe. ubhayAdhAraNa dharmae ja ratna, dharmaratna ja. utkRSTa strIne strI ratna, utkRSTa gheDe te azvaratna, sArAmAM sAro hAthI te hastI azvavArdhakIratna, ratna eTale sva jAtimAM utkRSTa. amuka nAmanI pAchaLa ratna zabda lAge, mAtra tene artha ucA naMbarano ukRSTa. nara-na strIratna badhAmAM utkRSTa, tema ahIM "dharmeSa ratna" dharmane viSe utkRSTa rana tema nathI, utkRSTa dharma tenuM nAma dharmaratna, paNa AthI trIjI bhUmikA na AvI. e te jJAna bhUmikAmAM gayA. ahIM vijJAna bhUmikAmAM AvavAnuM che, tyAre ubhayAdhAraNa be ya bAju nirNaya karavAne. dharma e ja ratna, dharma ratna ja che. jagatanA rane kahevAya che te mAtra vyavahAranA, pAramArthika nahIM. pAramArthika ratna sALa hoya tyAM sanI suthAra rahetuM hoya te mAnI sarakhI umara hoya te mAmA kahIe, ApaNI paDozamAM tenI suthAra ke musalamAna rahetA hoya te kAkA kahIe, emAM mAmA kAkA kahI kahyuM vaLavAnuM nathI. tema patharAnA bhAIne ratna kahI anaMta janma gumAvyA, temAM vaLyuM nathI. mATe dharma eva ratna, dharma sivAyanA patharAnA bhAI evakAra kArya zuM kare che te dhyAnamAM jo. bIjI kazI cIjamAM ratnanI buddhi nahIM. pelA mAmA masAluM bharanAra nathI, grAmAntare lagana hoya te jeTalA gAmanA teTalA badhA mAmA. paNa kahevAnA, sAcA mAmA nathI. mAtra mAnuM pIyara tyAM che. sarakhI umara hAvAthI mAmA kahevA paDe che. bAkI snAna ke sUtaka kaMIpaNa lAgatuM vaLagatuM nathI tema jagate AvI jAtanA patharAne ratana kahevAne vyavahAra rAkhe che, tema Ane ratana kahuM chuM, paNa pelA mAmA sAthe snAna sutakane kazo vyavahAra nathI, mAtra kahevAnA mAmA che tema rane kAM chuM. te sAthe mArA AtmAne snAna ke sUtaka kazuM nathI, A manuSyane dharmaja rana. kharA mAmA pelA je mAnA sagAbhAI ema ne e zuddhi Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zrIAgama dvAraka-pravacana-praNa vibhAga pAMcama thAya ke kharo hIra rana te A je mArA AtmAne sayaga darzana jJAna cAritra rUpI dharmarana thAya, te kharekharuM rana che. duniyAnA rane ratana kahevA paDe che. A badhA kahevAnAM rana che. A duniyAnA dareka padArthone hIrA motI mugIyA paDyA hoya tene duniyA uttama lekhI che tethI uttama kahevAnI pharaja paDe che. mA kahevarAve tevI mAmA kahevA paDe che. duniyA ratna tarIke kahevaDAve che mATe ratana kahevA paDe che. mAruM ataHkaraNa ratna kahevA taiyAra nathI. dharma eja ratna. ahIM madhyama pada lopI samAsamAM tattva keTaluM rAkhyuM? nahIMtara saptamI tapurUSa karI zakta sadAma sAthe jIta AthI evA pada lAva ne uDADI gho. mayUra vaMsaka sUtra cekakhuM rAkhe che. lADUbhaTa eTale lADavA vahAlA che jene e brAhmaNa, lADavAne bhaTa ke bhaTane lADa kahetA nathI. lADavA vahAlA che jene e bhaTa. ahIM vacamAM vahAlA zabda lAvyA kayAMthI? samAsanI rIti che ke AgaLa pAchaLanA be pada hAya, vacaluM pada cAlyuM jAya te paNa artha thAya. ahIM paNa dharma ane rane be zabda che, vacamAM jakAra uDI gayA che, paNa uDI gaele jaTAra arthane nahIM javA de. tethI zuddha artha karanArane dharma eja rana. have vicAraje dharma eja ratna. jakAra kAma zuM karaze? vanita thaze ke lADubhaTane roTalA zAthI khuzI nahIM thAya. tema ahIM evakAra meLe che te zuM karaze? e vanita karaze ke je A sthitimAM hoya tene jagatamAM dharma sivAya bIjAnI darakAra na hoya. A evakAre karyuM. duniyAnA keskRSTa padArtho duniyAdArInA kahevAthI kahuM chuM, kharuM kaI nathI, kharuM mA jage para che. A aMtaHkaraNamAM Ave te trIjI bhUmikAmAM Avelo che. nahiMtara A javAba maLaze nahiM. puruSa vAgha je, tema dharmo ramava, dharmaratna je, tema bIjI bhUmikAvALo karI de, paNa trIjI bhUmikAmAM Avele dharmo ratnamiva nahIM kare, "phAi vAghA karI deze. pharaka che paDe? puruSa vAgha jevo temAM vAghanI utkRSTatA khaselI ja nathI. puruSane upamA maLI, tema ahIM dharmo ratnamiva karIe te jagatanA rananI utkRSTatA rahelI che. dharmane ratananI upamA maLI paNa jagatanA rananuM uSTapaNuM gayuM nathI. tethI meTa jhaverI AvyuM che ema kahI zake. vAghapaNuM siMhapaNuM mukhyatA jaMgalanA jAnavaramAM che, puruSamAM te Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 18* muM 169 upamA dIdhI. tIrthakara mahArAjane aMge jhaverI ratnane vepArI A che ema kahI zakate nahiM. A jaina jhaverI trIjI bhUmikAmAM hovAthI samajato hatuM ke A rane duniyAnA kahevAthI ane kahevA paDe che. kharekhara dharma eja ratna che. A sthitimAM hato tyAre ratanane vepArI AvyuM che ema kahI zake, patharAnA bhAI hIrA mukhya ratna rahe, je upameyaM vyAghAta" sUtrathI samAsa kare che. dharmanuM svataMtra ratnapaNuM hovAthI samyakatvAdi traNane ratnatrayI kahIe chIe. mATe vAstavika ratna A ja che. dharma e khuda vizeSya, ratna vizeSa, dharmo ratnameva" e zuM kahevA mAge che. dharmanI zarUAtathI dharmanI samApti sudhI rana samAna che. emAM eka aMza halakI kiMmatane nathI, madhyama kIMmatane nathI. dharmanA jeTalA prakAra dAna zIla tapa bhAva vinaya vaiyAvacce samAdhi koIpaNa cIja hathe, vyApakapaNe dharmanI zarUAtathI samApti sudhI rana ja che. "rAjatAdisatramAM nAkhI vizeSaNane paranipAta karI zakate. AthI zAMti sUri jaNAve che ke A AtmAne taiyAra karavA mATe A ekaja pada che. AvI rIte jenA aMtaHkaraNamAM dharmarana zabda vasI gaye hoya tyAre ja atha thAya. AthI eTale dharma ratnane mAMgaNuM nahiM. apazabda kayA yege kema banyo che te vicAra, samaja, mATe trIjI bhUmikAvALe dharmaratnane mAgaNuM nahIM paNa Icchaka. have te kevI rIte te adhikAra age vartamAna pravacana 18 zuM bhAdaravA vadI 5 zanivAra zAsakAra mahArAjA AgaLa dharmane lAyaka 21 guNe jaNAvI gayA. sAmAnya pracalita paddhati evI che ke zrAvakanA 21 guNa. paNa lakSya dyo to e che dhamAMthI mAtranA che, sAdhune gaMbhIratA na hoya ne tuchatA na hAya tema nathI. dharmapatnane lAyakamAM 21 guNadharmaratnane aMge kahelA sAdhupaNAmAM joIe, te zrAvakanA 21 guNa kema kahevAyA? zAstrakAra kahe che ke 21 guvAne zrAvaka hoya. zrAvakanA 21 guNa kahevA temAM geravyAjabI nathI. zrAvakanA 21 guNa te pachI sAdhunAmAM A guNe na joIe.? te ke nahiM. pahelI copaDI bhaNavA mAMDe, kadI ekalI pahelI 2 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zrI AgadvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame cepaDImAM ja joIe che. sAtamImAM kakkAnI jarUra paDatI nathI? sAtamIvALAne paNa ko te joIe che, te sAtamI paDIvALAne kakkAvALe kahe paNa kakkAnI zarUAta mULa zikSaNae badhuM pahelI copaDImAM tenuM zikSaNa paNe te bIju zikSaNa temAM kakko te jaDe rahe. tema zrAvaka dharmane aMge ra1 guNa mULa zikSaNa sAdhudharmane aMge kakakAnuM 21 guNane upayoga, upArjana nahIM. upArjana zrAvakapaNamAM, mATe zrAvakanA 21 guNa gaNyA. AthI sAdhune A guNa na joIe te nahIM. 21 guNe sAdhutAmAM poSaka che, aDacaNa karanAra nathI; paNa mULa ahIM e zikSaNa nathI. zrAvakapaNAmAM e guNanuM mULa zikSaNa che. enuM svarUpa phAyade AgaLa kahyo. have chevaTe kahe che ke-A adhikAra sAMbhaLI be bhUmikA saheje maLI jaze. kharuM kartavya trIjI bhUmikAe Ave tyAre maLe. kahenAra svarUpa nirUpaNa karaze, eTale zravaNa ane jJAna saheje thaI jaze, paNa ethI kRtArthapaNuM samajaze nahiM. trIjI bhUmikAthI caDavA mAMDe tyAre kRtArthapaNuM duniyAdArImAM eTaluM samaje te zikSaNa samajI kAryamAM nighA-najara pahoMcADe te kArIgarI. zikSaNa meLavyA pachI kArIgarI judI bhUmikA che. zikSaNathI AgaLa vadhe tyAre ja kArIgarI. vijJAnamAM zuM levuM, te mATe jaNAve che ke A guNa upArjana karavA lAyaka che tema aMtaHkaraNamAM thavuM joIe. A guNe maLe te bhAgyazALI gaNAuM, AvI je buddhi thAya te vijJAna. jJAnamAM vakIlAtane dhaMdhe, vijJAnamAM asIlanI sthiti, vakIla kesa calAve temAM jAya te jobInI ne,mare te mocInI. jJAna hoya tyAM sudhI guNa maLyAne AnaMda na heya ne na maLyAne aphasa na hoya. traNa prakAranI putaLI bIjImAM dRSTi putaLI jevI hoya. enI nagara senAnI traNa putaLI lo. rAjAne kiMmata karavAnuM kahyuM. tela karyuM, sarakhI dhAtu senAnI sarakhI kIMmata kahIM. senAnI kIMmata sarakhI che, paNa putaLInI kIMmata sarakhI karo cho te barAbara nathI. ghATa barAbara aNene sarakhe che. traNemAM hAtha meM paga sarakhA che. have navI kIMmata zI rIte karavI? sinI ApIne gaye ke kAle kIMmata kaheje, paNa kIMmata karavI zI rIte? kaTI tela AkArathI kIMmata karI. adhuruM lAgatuM nathI, have vAya Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 180 mu 101 zAnA karAya ? javAba devAnuM sthAna na heAya teneA thAyaDhDhA na karAya. sAkakhI cIja che. vAyadAnuM sthAna nathI. rAjA kahe paNu muddata kaI parIkSAnI Ape che? koI parIkSA bAkI rahetI nathI. AkAra tAla dhAtunI parIkSA mATe mudata nathI paNa guNeAnI parIkSA mATe cAvIza kalAka dauM chuM. rAjAe kahyuM ke tA rahevA de. cAkasInI TALIe sunnata kabUla karI. sAnIne javA dIdhA jotAM jotAM pagathI a MgepAMga jotAM eka putaLInA kAna tarapha kANuM che, tyAre mAlama paDayuM' ke ekane kAnathI kAne soMsaru kANuM che. ekane meADha, ekane kAnathI peTamAM utare evuM kANuM che. khIje dahADe AnyA. A uttama, A madhyama, A adhama putaLI. A sAMbhaLe ne peTamAM gaLI zake, khIjI e sAMbhaLIne bhaDabhaDa bolI ke, trIjI A kAne sAMbhaLI A kAne kADhyuM. traNa prakAranA zrotA evA puruSanA dAkhalA che. keTalAka evI sthitinA che ke sAMbhaLe tyAM sudhI hA hA, uThe teA ahIMthI eka cIja laI jAya tA cAra gaNuAya, tyAM ne tyAM sAMbhaLI khaMkherI nAkhe. te trIjA naMbaranI putaLI sarakhA, bIjA nakharanI putaLIvALA kalikALanA kalpavRkSo. ahIM tapasyAnI vAta cAle tyAre telamAM mAkha che. kesarIbhAI kahe kasturabhAI kA khAva che, sAMbhaLeA, pAte ka MIka tapasyA kare che, eTale sAMbhaLyu ne dhyAna gho, patharA na ghase|. kahevuM sAcuM che paNa mAtra kasturabhAIne saraMbhaLAvavAnuM, e jagApara samAyikanI vAta cAle, eTale kasturabhAI kezarIbhAI ne kahe kayAre vakhate Ave ke temane soMbhaLAvuM. bIjAne TAMkavAnA kAmamAM upadeza lAgyA. bhADUtI ghara jevA zarIranI mamatA anaka che peAte je vicAra karavA joItA hatA ke tu zA mATe A sthitimAM? A bhADAnuM ghara zarIra cheDavAnu che, koI A bhADAnA gharamAM amara rahetu' nathI. je khAlI karavAnuM ghara DAya temAM mAja mAratA thavuM te AtmAne herAna karavAnA rastA. tame mAja gaNI ke mAlIka: bhADu vadhAre. mAja mAnI te cAra vakhata AMTA khAya ne maLe. bIjA Ama bhADuM vadhAre ApanAra che. zAne lIdhe ? mAja mAnI tene lIdhe. mAja mAnavAnuM sthAna mAnyuM na hAta te bhADu na vaSata. tame bhADAnA Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zrI AgaddhAraka-pravacana-eI vibhAga pAMcame gharamAM (zarIramAM) moja mAne te vakhate AnuM bhADuM mAMduM paDe che. meja na mAne te bhADuM sedhuM che. daradI hoya chatAM dAkatarane pUcho te khulAse thaze. zarIra labIra ghasAro lAge hoya te rIbAvAnA nahIM, bolatAM cAlatAM maravAnA. jenuM zarIra vasAyuM nathI te be cAra divasa abolA rahevAnA. moMghA bhADAnuM ghara cheDatAM paNa kheda thAya che. mArakITanI dukAna jevI kIMmatI na gaNe. kIMmatI gaNaze ne choDatI vakhate muzkelI paDaze. A bAju dharamanI sthiti tapAse. jene dAvAnaLa saLagAvavAnI Teva paDI che, tene cunAnI bhaThThImAM thaele bhaDako bahAra nahIM dekhAya, paNa aMdara sakhata tApa hoya che. nibhADAnA arina sarakhA aMdaranA kapAma dAvAgna ITano agni e cAra AMgaLI mATI pakave che. veMta mATIne pakave che. aMdara keTale agina hovuM joIe ? sAmAnya nibhADAmAM teTalA agnithI jamIna pAkatI nathI. agni sakhata lAge, bahAra nIkaLe nahIM, dhumADe lAge nahiM, evo sakhata agni je ApaNane aDadhe pA kalAka meDuM thAya, pANI unuM hoya te dAvAnaLa saLage. bhale bolavAnI tAkAta nathI paNa e agni aMdara zekI nAkhaze. tene pAra nahIM. temane ja zekaze, jemaNe A zarIra-thara me kahyuM che. TADhuM unuM khATuM moLuM khamAtuM nathI. A gharane aMge dAvAnaLa saLagAvyA che. A ghara evI rIte rAkhavuM joIe ke tabelAnI mAphaka daza mahInA ahIM, daza mahInA bIje rahe, te paNa temAM harakata nathI. tabelAmAM pAghaDIne vakhata hote nathI, Ane tabelAnI sthitimAM rAkhe. tabelA vagara nahIM cAle. gADI rAkhavI che eTale tabelA vagara nahIM cAle. A gheDe tabelA vagara rahevAne nathI. cAhe eka be traNa cAra iMdri devatA nArakI ke tiryaMcamAM paNa A ghaDe tabelA vagara rahevAnuM nathI. A dehAne tabele te maLavAne ja. A bhavanuM zarIra cheDe to AvatA bhavanuM zarIra maLavAnuM, te cheDe tabelAne aMge thanathanATa karato nathI, te A gheDe tabelA mATe thanathanATa kema kare che? viSTAmAMthI ratana meLavI le tethI je koI viSTAmAM paheluM ratana laI zakatA nathI tene zuM kahevuM ? viSTA peTe paNa ratana levuM nathI, evAnI akakalane zuM kahevuM? A zarIra vijhAnI mutaranI TapalI che TInanA patarAthI DhAMkIne heTho Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 18* muM 173 laI jAya che. enI suMdaratA TInanA patarAthI che. DhAMkaNuM khulI jAya te ratAmAM nAsaMnAsI thaI jAya. A zarIra myunIsIpAlITInI melAnI gADI che. A TInanuM DhAMkaNa khUlI jAya te mA ke bApa paNa pAse ubhA na rahe. oparezana vakhate kaNa ubhuM rahI zake che.? cakarI Ave che ne paDe che. zAnI cakarI khAva che ? aMdara eja bharyuM che. TInanA patarAnI saphAI che. aMdara te eja che. bIjuM aMdara zuM dhAryuM ke mamatA thAya che? kayA hIrA motI ke ratana aMdara dhAryA che. cAmaDI rUpI TInanuM pataruM tene aMge zobhA che. kacarApaTTInA gADA jevA zarIrathI dharama jevI ratana cIja meLavI zakAya che. dharama kare che paNa kacarApaTTInI gADIne aDacaNa Ave nahiM, melAnI gADIne beTa khAMpaNa na thAya, tyAM sudhI dharama kare che. tene aDacaNa Ave te dharama deva gurUne UMcA mUkavA che. haju svarUpa samajyA nathI. durjana sarakhuM zarIra cAra cha mahinA sudhI sAthe rahyo ne tenI khabara na paDe te mUkha TharIe. vasenA paricayavALo durjana tenuM sajajanapaNuM dhArIe ne durjanapaNuM na dhArIe te akakala kevI ? kadAca kaheze ke kheDavA beThA te vakheDe, paNa cAritra mokSa kevaLajJAna thAya te AnAthI, AvAne vaDo che. khetaranI jamIna UMcA daranI, paNa te maLI ne manyA pachI paDatara rahe ne dara UMco bhayo kare tenI mUrkhatAne pAra kharo? tuM kahe tema AnAthI sAdhupaNuM, kSayaNi , kevaLajJAna, mokSa, paNa AvI uttama cIja maLI te chatAM paDatara jamInane dara bhare che. paNa e te paDatara jamInane dara bharatA hatA. A khaukaNa jamInane dara bhare che. AnAmAMthI zrAvakadharma, sAdhudharma, mokSa, kevaLa meLavo te meLa nahiMtara durgati meLavo. khaudhara jamIna A lega levAvALI jamIna, tenA meMghA dara bhare keNa akkalavALe meMghA dara na bhare. tema tArA pahelA bhavanA upArjana karelA punyane bhAga lenArI A gADI (zarIra) che. manuSya bhavanuM AyuSya, gati, zarIra, aMgopAMga ItyAdika punyane lega le che. kema ke jeTalo vakhata AmAM rahe che teTalo vakhata pilA punyamAM ochAza thAya che. pAchI durgatinI taiyArI karAvanAra mamatAne lIdhe tapasyAmAM jaI zakato nathI, kriyAkAMDanI vAta vakhate tapasyA vakhate te kaMTALe. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame saMskAra TakAvavA-vadhAravA kviAnI jarUra senAne dAgIne paDa paDaye bagaDe che. e paNa kriyA mAge che. taravAra paDI paDI kaTAya che. zikSaNa meLaveluM hoya te AvRttinI kriyA mAge che. te dharmanA saMskAra TakAvavA mATe kriyAnI prathama jarUra che. vadhAre karavo hoya te kiyA vagara thaI zakatuM nathI. ekanA hajAra dANA kheDa vAve tyAre thAya. vadhArAne mATe dareka padArtha kiyA mAge che. ahIM dharamanA saMskAra vadhAravA TakAvavA hoya teNe kyiA jarUra karavAnI. kAyAne vaza karavAnI prathama jarUra pariNAma e kAyAne gulAma che. lagIra bArIkIthI juo. manevarganA pugalo vicAro eTale mana. manane kAyA grahaNa kare che ke kAyAne mana grahaNa kare che? kAyA vicArone le che ke vicAro kAyAne le che? te ke kAyA eja vicAravA mATe pugala le che. mananI mAtA kAyA, vicArane pitA kAyA A zAstrIya hakIkata duniyAdArIe vicArIe. tame je vastu koIpaNa vakhata karI nathI. dArUnuM mAMsanuM nAma dareke sAMbhaLyuM che, dekhyo nahIM hoya tema paNa nahIM. svapnanI avasthA dhArelI hotI nathI. vagara upayoganI cIja, svapna che chApAM dArU mAMsa khAvA pIvAnuM kAne AvyuM? kema te svapna nathI AvatuM? kahe te tarapha ghaNuM che. jyAM tiraskAra ghaNunI dRSTi rahI che te padArtha svapnamAM paNa AvatuM nathI. ane jene aMge kAyika saMsarga che. te vagara dhAra e paNa Ave che. pariNAma e kAyAne vartanane gulAma che. "mana jAya te jAne de, mata jAne de zarIra, bIna lagelA kAmaThA, kayuM lagegA tIra." AthI traNene judA Azrava mAne che. traNe jagenA traNe bheda judA gaNAvata nahIM. have paccakakhANamAM "maNuM, vAyAe, kANuM traNa judA kema kahe che ? kAyA e paNa AzravanA, vacana e paNa karama lAvavAmAM bhAga bhajavanArI cIja che. AthI kAyAne vaza karavAnI prathama jarUra che. mana vacana vagaranI kAyA e ja jIvane U2pAyarIe mUkyA che. ekendriya UMce zAthI Avyo? sUma ekendriyapaNAthI UMce AvyA, nigodamAMthI vikasendriyapaNAmAMthI, asaMsIpaNAmAMthI, jAnavarathI UMce AvyA tyAM kyAre mana Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 180 su 105 hatuM? mULamAM ja tyAM mana nathI te mananI vAta kayAM ? kaheA vagara mane kAyA mAtrathI veThelu' duHkha, vagara mane kAyAthI sahana karelI pIDA, e ja U'cI sthitie lAvanArI thaI. karama Azrava vigere samajatA na hatA, te vakhate vagara IcchAe vagara samajaNe kAyA mAtranA du:kha veThavAthI UMcA AvyAM, te Aja dharamanI dhagaza che, jIvAdika samajIe chIe, pariNAma majabuta rAkhavA mAgIe chIe, paNa jagyA lapasaNI cIkaNI hAvAthI khasI javAya, emAM hAMsInuM sthAna nahIM, vagara paDe caDhe te bahAdUra, bAkI paDe temAM navAI. nathI A maneAga-vicAra evA bhrayakara che emAM na paDe temAM navAI. zAstrakAra kahe che ke mAkSamAga prApta karyAM ne vagara paDayA meAkSa sAdhIle te ana'tamAnA asakhyAtama bhAga. paDayA nahIM, pAmyA ne sIdhA mokSe gayA evA mekSe janArA keTalA ? tathA temAMthI vadhAre kayA ? A praznanA uttaramAM jaNAve che ke, je anAkALa ana tIvakhata paDelA ghaNA asaMkhyAta sakhyAta utsarpiNI pAmyA pachI paDanArA ghaNA, akhaMDitamAga pAmI mAthe janArA anate asa`khyAte eka-anate eka TakA maLe, asa khyAte saMkhyAte eka TakA maLe. kAyAthI na paDayA te puruSAttama gaNAyA ahIM mokSamAnI musApharImAM vicAranI cIkaNI jamIna evI che ke saMvaranI mAkSanI IcchA chatAM kayAM lapasI paDIe tenA patto nahi pazu manathI paDI gayA, adhama sthitimAM AvI gayA, paNa kAyAthI na paDayA te tenuM nAma puruSAttama. dIkSita thayA, manathI paDayA, adhamamAM adhama rItie paDayA. adhama sthAne paDayA chatAM kAyAthI na paDhayAtA uttamapuruSa gaNAya. rathanemi peAtAnI ja bheAjAI sAdhvI pAte pathA te paDacA ane rAjImatIne pADavA mAMge che. khullA zabdomAM bezarama thaI AlyA. bezarama thai khAlavAnA vakhata ghara sabaMdha temanAyajIno strI, peAtAnI mATI bhAjAI mAtA tarIke rathaneminA vartAva nemanAyacha AgaLa putra tarIke, tevA manuSya pitAnI jagAparanI sthitimAM rahelA tenI srImAM kIcaDamAM khuMcelA cAre bAju chAMTA uDADe, sa'sAranA kIcaDhamAM kUdI cAre bAju chAMTA uDADe, pAte sAdhu, rAjImatI sAdhutAmAM, moTAbhAInI strI e vakhate vicAranI kADhi yAM sudhI gai haze? jyAM sudhI vayanu varNana kare che, tyAM sudhI rastA hatA. ApaNe e saMsAramAM sarakrIe Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame bemaryAdApaNuM eka dIyara, mAtA samAna gaNAtI moTI bhAbhI, kharAba vicAranA viSayamAM bole che. yAvatu saMsAramAM sarakavAnuM kahe che. ekaja satI enA saMganI ekAMta sthitinI pralebhananI asara na thaI, daDha thaI. rathaneminI kaI koTi bAkI nathI. sAdhunA lebAzamAM tIrtha". karane kuTuMbI sago bhAI paNe mAtA samAna gaNAtI sArdha tarIke rAjImatI, te AgaLa A vicA, adhamatA lAyakAta phaLa vicAryA vagara jAhera kare te kaI sthitimAM Avela che joIe. e chatAM uttama puruSa ga. eka ja kAraNa ApyuM? enA mana vacanane bacAva karI zakIe tema nathI. zAstrakAra tyAM nirupAya gaNAve che. eka ja bacAva karIe chIe kAyAthI sAbIta rahyA. temAM sAmAnya puruSa " kahetAM uttama puruSa kahIe chIe, eka kSatriya kuLane subhaTa abaLA jA ne ekAMtamAM dekhe che, te niHzastra nirAdhAra eka devAMganAne harAve tevA rUpavALI, paricayamAM AvelI, lajajAne vahAlI gaNanArI, saMbaMdhamAM AvelI evI abaLAnA ekAMta sthALamAM thaelA saMgane aMge purUSa vAMchanapaNuM na karyuM, nahIMtara adhama banyuM hatuM te zI sthiti che te pramANe vartanamAM utaryo hate te ene mane capaTI hatuM. paNa uttama bhAgyazALI ke ATale vicAre gaele chatAM paNa satInA vacana mAtrathI ThekANe AvyA. AvI sthitie Ave guro satInA vacanathI ThekANe Ave. te tenAmAM uttamatA na hoya te bane nahiM. evaM karaMti sabuddhA paMDiyA paviyakkhaNA / vijigatimAsu ja e puruSottama uttA phAjika, kAyAne kAbumAM rAkhatAM mana-vacana ApoApa kAbumAM AvI jaze bhegathI nivRtti pAmI gayA. manavacanane aMge zALAmAM kALI sAIDa, chatAM kAyAnI sAIDa ujaLI rahevA khAtara cauda pevIM zrata kevaLIoe rathanemine uttama puruSa gaNyA. ApaNe kiyAthI alita thaIe to pAchI karo; paNa mana bagaDe che te kaMI nahIM, paNa ka yAne kAbumAM rAkhe te mana vacana ene AdhIna che. ATalA mATe kriyAkAMDa kAyAthI thatA hoya, mAruM mana vacana bagaDavA devAnuM kahevuM nathI, paNa mana vacananA bagADAne lIdhe kAyAne na bagADaje, kAyAne majabuta pakaDI rAkhe. A sthitie kriyA karavAne je vicAra karavo te te mAtra Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 181 muM 17 godAvA jevA te bIjI putaLInA hAI samajavA. ahIM manethI sAMbhaLe ne bhADu bolI de. trIjuM rUpa kAnethI Ave ne hadayamAM utare. tema je dharamanA vacane sAMbhaLI bIje kAne ke meMDhe na javA de, paNa trIjI putaLInI mAphaka hadayamAM utAre. kaLikALanA kaha5vRkSa na bane. A tyAM nizcaya karyo. A uttama, A madhyama, A halakI pUtaLI bAInuM dRSTAMta che. tema ahIM dharmaratnane lAyaka 21 guNa sAMbhaLyA pachI kAMI nahiM. seMsarA kANAvALI putaLI jevA thayA. raImAM badhuM sAruM hoya, eka kaDhI bagI hoya te na khamAya. te 21 mAM eka paNa guNa ochA hoya te kema khamAya? e vicAre to kalyANanI zarUAta rUpa vijJAnabhUmikAmAM che. evI trIjIe Avela jagatanA hIrA rane kAkA mAmA kahevAnA, ahIM tethI masAluM ke bhAgIdArI maLe nahIM tema A je duniyAnAM rane hIrAmetI te kahevAnAM hIrAmotI 2ne che, kharA rana hIrA motI te nathI, tyAre dharma e ja ratna che. A trIjI bhUmikAe Avele vicAre have dharmaratna jANe, uttama cIja jANI eTale AkAMkSA thAya te ravAbhAvika che. AkAMkSAvALe keNuM hoya ne te prayatna kema karavA te adhikAra age vartamAna. pravacana 181 muM bhAdaravA vadI 6 ravivAra zAstrakAra mahArAjAe dharmaratna prakaraNa karatAM jaNAvelA 21 guNe ne tenAM daSTAMte sAMbhaLI jANI zakyA. AthI zrotA zravaNa ane jJAna bamikA pAmI zakyA. AthI te prApta thayA chatAM vakIlAtanI dRSTie zAo ukelavAnuM kahevAmAM Ave, tyAM sudhI kalyANanuM pagathIyuM maMDAtuM nathI. asIlanI mAphaka kesanI jokhamadArI samajavAmAM Ave, vakIla tanatoDa mahenata kare, paNa aMdara samaje ke "jaze te jozInA te maraze te mocInA" aMdara kazuM nahiM. tema zAstrakAra Ama kahe che. A levAlAyaka, A cheDavAlAyaka gaNyuM che te vakIlAta thaI paNa asIla samaje che ke mAruM leNuM bagaDe che. je khamakArI pitA upara samaje che. tema zAsakAra te dIvAnuM ajavALuM che. paNa mAruM pitAnuM Ama bane che, e sthitimAM Ave. 2 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 zrI Agama dvAraka-pravacana-kena vibhAga pAMcame bIjI bhUmikAe Avele kevaLa vakIlAta karI jANe vakIla keraTamAM belate heya paNa vakIlanA belavA mAtrathI vAdIe prativAdIe jokhamadArI samajI levAnI che tema ahIM zAstrakAra AraMbha parigraha karanArA narake jaze, tethI kahenArA naraka nahIM jAya paNa huM karanAra naraka javAne. samayagadarzanAdi ArAdhanAro mese jaze te zAstranAM pAnAM mekSe jaze? vakIlane vAdI taraphanI ke prativAdI taraphanI jokhamadArI nathI. Ane bagADe kayAM? beImAnIthI varte te. te samyagadarzananA ArAdhanathI mekSa meLavI zake ema kahe te vAMdho nahIM, paNa vakIla anucita vizvAsaghAtanuM kArya kare che, vakIlane vakIlAta karavAne haka nathI. tema A nirjane baMdha, baMdhane nirjara, mokSanAM kAraNene bhavanAM kAraNe ne bhavanAM kAraNene mekSanAM kAraNo batAve tyAM vizvAsaghAta che. keTalAya vakIlane rarakAre ghera besADayA. kesanI rItimAM vizvAsaghAta kare te ghera beDe, A zAstrone kuzAstra kahevA lAgyA, e kesanA pariNAmanI jokhamadArI vakIlane ghera nathI, paNa rItinI jokhamadArI pahelI che. A zA AraMbhAdikane aMge narake javAnuM, ArAdhanAne aMge mokSe javAnuM jaNAve, temAM zAstrane male ke narake javAnuM nathI, paNa A padArtha nirUpaNamAM jokhama thaI jAya. Azravane saMvarane saMvarane Azrava oLakhAve. devagura dharmane viruddhapaNe oLakhAve, rItimAM phera thAya te AbI jAya. tema ene kuzAstra kahIe je avaLuM nirUpaNa kare che. tema zravaNa jJAnanI bhUmikAe Avele kevaLa vakIlAta karI jANe kamane Azrava ane baMdha tame tamArA AtmAne kayAre kahyuM ke pAMce Idi karmanA dvAra che. varasAdanI chAMTa Ave te bAraNuM baMdha karIe, ane karamane pravAha Ave tenI bilakula darakAra nathI. pAMca idri Azrava che. idiya kasAya avaya" kaNa nathI bolatuM ? ahIM camakAro paNa thayo? pANInA chAMTAthI DaranArA e karmanI nAbatemAM ghera nidrAmAM che. jene upAya hAthamAM che evAthI je Dara che, e DaranI apekSAe karmo Ave che, karmo Ave che te dhakelyAM jAya tema nathI, AvyA pachI tamArI bahAdUrI kAma na lAge. diLe paDaye dhULa le, le ne ve. Azrava dvArathI karma baMdhAya ne baMdhAya. Azrava ane baMdhane AMtaruM nathI. Azrava thAya Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 181 muM 19 te kaI jagopara nathI, je je kamano Azrava tene baMdha te kharo ja. baMdha pahale samaye baMdhAya, bIje samaye bhagavAya ane trIje samaye chUTI jAya. baMdha e Azrava vagara thatuM nathI. Azrava baMdha karyA vagara rahetuM nathI, te jyAre eka sAthe rahenArA, eka kAryanA be vibhAga kaho, ane enA ja che. Azrava thAya ne baMdha na thAya tema che ja nahIM, A niyamita che te Azrava ne baMdha be tatva mAnavAnI jarUra nathI. nava tavamAM A be tAva judAM mAnavAnI jarUra nathI. jApha: bakarI kADhatAM UMTane praveza thayo. IMdriya nAmane Azrava sAbita karatAM baMdha (tatva) thAya che. paNa nIkamAM pANI Ave e kayArAmAM Ave. kayArAmAM bAjarI vAvI hoya te bAjarIne choDa, juvAra maTha makAI je kAMI hoya te pANIne makaI maTha juvAra kahevA taiyAra na thavAya. je vakhata kayArAmAM pANI AvyuM che te vakhata bAjarI maTha makaIpaNuM nathI, pANuM choDa ne jarUra utpanna kare che, cheDo pANI vagara thatuM nathI, teTalA mAtra pANIne choDa manAya nahiM. tarata kahevuM paDaze ke pANI vibhAga vagaranI cIja, cheDo vibhAgavALI cIja choDa e kArya, pA kAraNe kAryarU5 choDa che. e vAta AzravanI jago para samajo, jagatamAM kamanI vargamAM vi :ga nathI Azrava karma AvA rUpe che, ane je vibhAge jJAnAvaraNIyapaNe darzanAvaraNIya vigerepaNe baMdhAvavAne vibhAga kyAM thAya che ? baMdha vakhata ke Azrava vakhata e vibhAga nathI. jeo jANatA haze te jarUra AzaMkA karaze. zAstrakAroe jJAnAvaraNIyanAM AzravanAM kAraNe darzanAvaraNayanAM vagerenA AzravanAM kAraNe cAritramehanIyanAM AzravanAM kAraNe, cAre gatinAM AzravanAM kAraNe, vigerenAM AzravanAM kAraNe kema batAvyAM? tamArI apekSAe baMdhanA kAraNemAM laI javAnI jarUra hatI. hemacaMdra mahArAje AzravanAM kAraNe batAvyAM che. AzravanA che tyAre ja hoya. jagatanI karmanI vargaNAmAM bheda hoya, te ja AsavamAM bheda hoya. jJAnAvaraNIyanA darzanAvaraNIyanA vigerenI karmanA bhedavALI vagaNa hatuM te AzravamAM bheda mAnata, paNa karmanAM pago koIpaNa prakAranAM medavALAM nathI. jema nadI kuvAnuM taLAvanuM paNa bAjarI makAI maTha magarUpa nathI, tyAre eka ja rUpa che. eka rUma Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 zrI AgametAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame pANI judA judA khetaramAM jaI judA judA bIjanI sAthe maLe, tethI judAM judAM jhADe cheDavAM uge, paNa pANImAM kaI ja vAra maTha sagapaNuM nathI. jagatanI judI judI karmavargaNAmAM jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya vigerene jude jude eka bheda nathI. zarIramAM kherAka che, e darekanA kaThAmAM khorAka jAya che. lohI mAMsa hADakAM carabI thAva che. rAkamAM lehI hADakAM mAMsa carabI che? khorAka sAmAnya svabhAvavALo che, paNa koThAmAM gaela rAka sAta dhAtu tarIke AThamA maLa tarIke vaheMcaNa karI de che. jema kherAkamAM ATha bhAga na hatA, joramAM gayA pachI e ja khorAkanA ATha bhAga thayA. tema karmavargaNA re AtmAne lAge temAM vibhAga hotuM nathI, paNa jaTharamAM jatAM anukrame AThe vibhAga thaI jAya che, temAM jenA zarIranI je sthiti te pramANe vibhAga paDe che. carabIvALAne carabI vadhAre khece che, lehI garamAgarama hoya te khorAkamAMthI garamAgarama pudagale le che, tema jevA AtmAnA pariNAma hoya tema baMdhAelA karmanA pariNAma pramANe pharaka paDe che. tethI kaSAya kSaya hoya tene kaSAyanAM pugale vaLagaze nahiM. lehI pharatuM che te aMgene bhAga maLe. lehI na pharatuM hoya te aMgane bhAga na maLe. tema ja prakR ta bAMdhate hoya, vedata hoya te ja pramANe tene bhAga paDe AthI zAstrakAro kahe che je baMdhAtuM hoya te jarUra vedAtuM hovuM joIe. je vastu zarIramAM nathI te pramANe AvelAM pagale thatAM nathI je vastu ApaNAmAM nathI te vastupaNe pariName nahiM. dareka samaye jIva sAta ATha karma kema bAMdhe che? tArA zarIramAM dareka kSaNe barAka sAta ATha bhAgamAM kema vaheMcAya che? peTamAM Avele kherAka dareka kSaNe sAta ATha rUpa pariName che. je tyAM aDacaNa te AtmAmAM AvelA sAta ATha kerAnA sAta ATha bheda thAya temAM navAI zuM ? dareka samaye jIva ATha sAta che ane eka prakAre karma bAMdhe che dareka samaye A jIvane karma baMdhAya e zuM? eke rUMvADe karma bAMdhavAnI marajI nathI karmathI chUTavAnI bhAvanA che, chatAM sAta ATha karma kema baMdhAya che? lagIra bArIkIthI vicAravAnI jarUra che. jyAM sudhI jIva lagIra paNa kapa, calAyamAna thAya ceSTA kare eka bhAvathI bajA bhAvamAM pariName tyAM sudhI ATha ke sAta ne i prakAranAM kama bAMdhe ne ekavidha paNa baMdhe. agIAramethI zAtAnIyane ja baMdha che. A jIva dareka samaye jayAM sudhI lagIra paNa cahana kriyAmAM che. Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 181 muM AMkhanI pAMpaNa-saMpAnuM pharakavuM eTale mAtra paNa jayAM tema che, jyAM cAlavuM che tyAM nakakI ATha sAta cha prakAre bAMdhavAyA che hAya, abaMdhaka hAya nahiM. A vAta zAstranI rAkhI melIe saraNadhIrya. dhALe hovAthI je AkAzapradezamAM kevaLIe hAtha me bIje samaye e AkAza pradezamAM hAtha melI zake ke nahiM? nA nahIM. te AkAzapradezamAM bIjI vakhata hAtha melo te na melI zake. yoganuM calapaNuM AkAza pradezanuM bArIkapaNuM te kevaLIne paNa AdhIna mahiM, eTalA bArIka ganI caMcaLatA teramAnA cheDA sudhI. veganI caMcaMtA mAnI te tyAM sudhI karmabaMdha vagarane hAya nahIM. anAdinI jIvane lAgelI taijasanI bhaThThI have duniyAmAM AvIe. zarIramAM lehInuM pharavuM e jaladI vege che, emAM koI nA kahe tema nathI. sIdhI lAIne e vega hoya te mInITamAM mAIla thaI jAya. A vAtane magajamAM rAkhI AgaLa vadhe. lehImAM jIvana hoya tyAM sudhI uSaNatA che. jIvana na hoya temAM lohImAM uSNatA na hoya. e uSNatA garamInI-agninI nathI, jemAM dhumADI nikaLe; anAdinI jIva sAthe lAgelI bhaThThI, A sagaDI kAramIra dezavALAnI mAphaka gaLe bAMdhI phare che tema che. eTalI ThaMDI ke hAthamAMthI rUpIe paDI gayuM hoya te tapAvI laI zake, nahiMtara AMgaLAmAM rahe nahiM. tema A jIva eka bhaThThI joDe laI phare che. bhaddI abUjha, enI vicAraNuM karaze te jIva anAdine che e khyAlamAM Avaze. anine svabhAva che ke AvyuM bALe ne navuM mAge. Agane svabhAva kharo ke maLyuM bALa ne navuM mAge. bujhAI gaI pachI gADA bharIne maLe te kAmanuM nahIM A bhaThThI maLelA khorAkane pariNumAvI de ne navo mArga. baLIne rAkhaDo thaele bAra maNa haya, tethI agni na saLage; tene te navuM joIe. tema A tejasa-bhaThThIne paNa cAhe te cAra maNa rAkhe zarIra pAse hoya te kAma na lAge, na maLa joIe. e jaTharanI bhaThThI navI thatI ja nathI. bujhaIe bujhaI. A vAta lakSyamAM leze te tejasa kAmaNa zarIra anAdithI jIvane lAgelA che. tajasanI bhaThThI navAM dUgala le pariNumAve navAM na maLe te bujhAya. AthI A tejasanI laThThI bujhAI nathI. anAdithI A bhaThThI cAlatI na hoya te atyAre rAka pacAvI zakIe chIe, na laI zakIe chIe, te anate nahIM. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame jaTharanI bhaThThI koTe vaLagADI bhUta bhamI rahyo che. tyAre kahe ke jyAM saMsArI jIva che tyAM bhaddI che, bhaThThI che tyAM jIva che. tejasa tyAM jIva ne jIva tyAM taijasa che. saMsAramAM koI jIva tejasa vagarane nathI. tatva e che ke A jIva anAdinI bhaThThI joDe laI phare che. te mekSa na pAmIe tyAM sudhI gaLethI chUTe nahiM. jyAre A sthitithI tejasa uSNutAguNavALuM nakakI thayuM. te lehImAM rahelI uSNatA tejasanA roge che. ATha pradeze sivAya AtmAnA dareka pradeza ukaLatA pANI mAphaka UMcA-nIcA phare che AtmAnA pradeza ukaLatA pANInI peThe calAyamAna che. calAyamAna che tene ja karma lAgelAM che. nAbhi pradezanA ATha pradeza ne calAyamAna nathI. anAdi karmasaMbaMdha vagaranA pradeza ATha ja che. A pradeza A bAju lAgatuM nathI. Ama AtmAnA madhya bhAgamAM ATha deze che tene karmapradeza lAgatA nathI. tethI ATha pradeza nirmaLa kahevAya che. je saMda kare che phAMdAmAM paDe che. ATha sivAyanA pradeze calAyamana thAya tethI tene ja karma baMdhAya che. ATha phaMda karatA nathI tene phAMdAmAM paDavuM paDatuM nathI. ahIM AThaja phaMda nathI karatA, bAkInA badhA phaMda kare che. phuda kare te phAMdAmAM paDe che. ukaLatuM khaLakhaLatuM pANI te mAphaka uMcA nIcI AtmAnA pradeza bhamI rahyA che. eka bAju leDInuM pharavuM. AtmA sAthe tejasa che badhA pradeze aLavicaLa thaI rahyA che. A sthiti vicAro. lehI sAthe che uSNutA che te taijasanA gharanI che. jenAmAM gati vadhAre temAM vidyazakti vadhAre. jema gati tema vIjaLI. jema vIjaLI tema pAvara. jema AtmA pradeze phate rahe pachI karmavargaNAne coMTADe temAM navAI zuM? taijasa caLa che te lehI sAthe taijasanuM pharavuM rahe, tethI jIvana. lehInuM pharavuM baMdha to AtmAnuM cAlavuM baMdha. AthI lehIne ne AtmAne vega keTale? AthI samaye samaye karma kheMce ne baMdhAve. AthI dareka samaye karmane jIva kheMce che. ahIM saMvaranuM paDadAmAM rahelI AtmA bahAranAM karmone teTalAM grahaNa karaze nahIM, te tanmaya karazo nahIM. adhyavasAya anusAra karma baMdhAya pahelAM AjhavarUpe karma Ave, je je karma vedAtA hoya te vedAtA karma pramANe AvelAne vibhAga paDe. gatIe keTalAkane kapha thAya che, Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha pravacana 181 muM pachI pANI pIe te paNa kapha pariName, carabIvALAne pANI pIvAthI carabI vadhe, kaho AzayathI pANImAM carabI kapha nathI, paNa Azaya pramANe karma pariName che, tema ahIM AzravamAM AvatAM karma eka rUpa che, paNa AtmAnA adhyavasAya verAtAM kamene anusarI baMdha thAya che. tethI Azrava-baMdha tatva judAM mAnavAnI pharaja paDe che. jyAM AzrAva tyAM baMdha che. eka tattva mAnI zakIe. Azrava eka rUpa ne baMdha ane rUpa. pANI eka rUpa, vikAra aneka rUpa. eTalA mATe baMdha tattavanI judI jarUrIyAta khaDI rahe che. A Azrava bolyA. tame sAme sAMbhalyuM te vakIlAtamAM na laI jAva te sAruM. sAMbhaLanArane ke saMbhaLAvanArane jokhamadArI keTalI lAgI? zAstrakAre indriyane, kaSAyone, kiriyAne Azrava gaNe che. ahIM tane vakIlAta, keI ApatuM nathI. tArI jokhamadArIe vAta kara. jinezvare kahA sivAya tava che ja nahiM. ane je je tattava te te jinezvare ja karavuM che, A mukhatyAranAmuM zAstrane maLI gayuM che. atyAre tArI jokhamadArI samaja. mArA AtmAmAM IndriyenAM kANuM paDayA che, temAMthI karmane pravAha bharAI rahyo che. Dagale pagale vakIlanI peThe vagara jokhamadArIe banela banAva kahevA taiyAra rahe che. asIlanI peThe jokhamadArIthI vAta karatuM nathI. page baLatuM je. DuMgare baLatAnI vAta kare che. te Azaya baMdha vagarane nathI, te bIjAnA baMdhanI AzravanI vAta zuM karavA kare che? e te jemane paga nIce baLatuM nathI, te DuMgarA baLatAnI vAta kare te vyAjabI che. je nirAzrava jevI sthitivALA che, te jinezvara baLatAnI vAta kare te judI vAta che. tuM saLagatA gharamAM ubho rahe che, tuM haju sudhI jJAnabhUmikAmAM che. vijJAnabhUmikAmAM peThe nathI. nahIMtara paga nIce baLatuM sUjhe, DuMgare baLatuM pachI sujhe. ApaNe piyA pheravanArA, traNa lekanA nAtha janmathI mati zruta avadhi tathA dIkSA sAthe mana:paryava jJAna chatAM DuMgarA baLavAnI vAta na karavA lAgyA. pa elAyuM tyAre DuMgarA baLavAnI vAta karI. page ThaMDuM thayuM tyAre DuMgarA baLavAnI vAta karI. ApaNe te page ThaMDuM karavAnI darakAra nathI. mAtra DuMgarA ThAravAnI darakAra che. ahIM vijJAnabhUmikAmAM AvanAza vakIlanI peThe vAta karanAra na thAya. vijJAnabhUmikAmAM AvelA pitAne AtmA kema rakhaDI rahyo che te vicAra kare tyAre trIjI bhUmikA, A A vakIlAtane dhaMdhe nahIM che, tyAM sudhI trIjI bhUmikAe nahIM Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIAgama dvAraka-pravacana-vibhAga pAMcama Ave ne kalyANane AMgaNe Avyo ke na Ave te kahI zakAya nahIM. 21 guNa sAMbhaLanAra trIjI bhUmikAe A hoya tyAre ja khatamAM ratnabuddhi kaI jagee na thAya. ratna eTale dharma, dharma eTale ratna, duniyAnAM ratna kahevAnAM ratna lAge, dhemaja kharuM ratna lAge, dharma sivAtha ratna jagatamAM nathI. vAstavika Aja ratna lAge. e mATe trIjI bhUmikAvALAe dharma eva ratna, dharma ja ratna, dharma ja rana karI anyAga vyavaccheda karI dIdho. bIju avadhAraNa levuM dharmo ratnameva, jeTalA dharmanA prakAro-dAna zIla tapa bhAva, hiMsAdikanI nivRtti. jeTalA dharmo te badhA rane che. A trIjI bhUmikAnI vicAra zreNi prayatnanI vAta AgaLa che. A ubhayAvadhAraNanA vicAro thayA. e vicAre baMdhAyA te kaMIka dizA sUjhI. e dizA kevI te adhikAra ame vartamAna. pravacana 182 muM bhAdaravA vadi 7 somavAra zAstrakAra mahArAjA AgaLa 21 guNanuM svarUpa tenAM dRSTAMte tenAthI thatA phAyadA jaNAvI gayA. tethI zrotAne be bhUmikAnI prApti thaI eka zravaNa ane eka jJAna. zrotra iMdriyavALA zravaNa karI zake che. pitAnI bhASAmAM zravaNanI prApti thAya tene jJAna paNa saheje maLe che, paNa tethI kalyANanI dazAne mArga Avato nathI. tethI be bhUmikAo anutI vakhata maLI gaI vyavahAra rAzimAM anaMta kALa thayA hoya tevA anaMtI vakhata be bhUmikAmAM AvI gayA che. trIja vijJAnabhUmikA A jIvane haju maLI nathI. vakIlAtanA dhaMdhAmAM phI maLe gharane nibhAva cAle. A jIva zravajJAnamAM gaye, haMzIyAra kahevA, mAna maLyA, pArakA kesa calAvanArane phI maLe ne gharanuM kAma cAle. A jIvane anaMtI vakhata kesa calAvavAnuM ene lIdhe phI meLavavAnuM thayuM. pitAne kesa raju karyo ja nathI. trIjI vijJAnabhUmikAmAM potAne kesa, raju karI zake che. iMdriya kaSAya agrata vigere dvArAe karma Ave che. A badhuM bole te vakIlAta che. jagatane asIla ne jinezvarane jaja karyA. pite vakIla tarIke beThe. tuM karma bAdhI rahyo che tene vicAra kyAre karyo che. karmanA dvAre rekavA mATe tAre A jANavAnuM che. e na rokAyA tyAM sudhI huM pote sabaDe che. pitA mATe vicAro kalikALanA kalpavRkSa sarakhA bIjA mATe je kahe che te vijJAnabhUmikAmAM AvyuM nathI. tyAM Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 182 Ave tyAre jagatanuM nahIM paNa mAruM vicAruM, kheDuta pitAnuM khetara kheDe, varasAda Ave te AkhA jagata mATe Ave, paNa kheDuta pitAnA khetara mATe tapAse che. tenuM khetara chaDI varasAda Ave te tene mana gatamAM varasAda nathI. badhAnA khetaramAMthI mAruM nathI vaLavAnuM, mArA khetaramAM vara ke nahiM e kheDuta tapAse. A khetara karuM pachI AkhA jagatamAM vara hoya te nakAmuM che. A trIjI bhUmikAmAM Ave te; ane emAMja ApaNe anaMtI vakhata nApAsa thayA. anatI vakhata jinezvaranI keTinuM cAritra pAlana chatAM trIjI bhUmikAmAM kema na Avyo? kaSAya rahita zukala vezyAnA dezena kroDa pUravA sudhInA kALa sadhI jinezvaranI keTinAM cAritra pAnyAM. A badhI vAta mAnavI zI rIte? amane anaMtI vakhata cAritra maLyuM, kaSAyamaMdatAvALuM zukalalezyAvALuM, ruddha lAMbA kALanuM cAritra anaMtI vakhate maLyuM che te mAnavuM zI rIte? vijJAna bhUmikAe jaI eka nekAra gaNya heta te basa. jJAnabhUmikAe jaI AvuM cAritra anaMtI vakhata pAvu chatAM kArya na thayuM ne kAra pAmyo hate je vijJAnamAM jaIne te, basa hatuM. te vijJAnabhUmikAmAM na javAthI jJAnabhUmikAmAM javAthI utkRSTra uMcuM cAritra pALyuM te anaMtI vakhata nakAmuM gayuM. AtmakalyANanI apekSAe nakAmuM kahe chuM. atyAre savAla kalyANane che. A vAta bese kayAre ? anaMta vakhata cAritra maLyuM pADyuM kADa pUrananuM zukalezyAnuM cAritra pA te zI rIte mAnavuM ? prathama vicAro. anaMta kALa vyavahArarAzimAM thaye hoya te kayA saMjogamAM na Avyo haze. cakaDoLa pharatuM hoya, kayo chokarA kaI dizAe keTalI vakhata Ave tene patto ze ? eka kalAkanA cakaDoLamAM khurazI para beThele chekare keTalI vakhata kaI bAju Ave tene patto nahIM, te anaMtA kALanA cakaDoLamAM caDhele jIva kai dizAmAM sarva sthAne pote vyApta karI cUkI che. have je je vakhata kevaLajJAnanI haiyAtI, tIrthakara kSapakazreNi upazamazreNinI zuddha cAritranI haiyAtI hatI, te te vakhata A jIva hAjara na hoya te kahI zakAya kharuM? te te vakhatanA te AcAramAM Ane dAkhala thavuM paDyuM hoya, zrAvakanA kULamAM vagara bhAve sAdhupaNuM he, zI rIte vartavuM paDe? 24 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgamaDhA-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame te vakhate je sAdhune rivAja. sAdhumAM rAtribhojananI baMdhI che, cAritra lenArAe bhale game te kAraNe lIdhuM hoya paNa sAdhupaNAmAM kema vartavuM paDe? te vakhate cAlatI rItie vartavuM paDe. je samudAyamAM dIkSita thAya temanI rItie vartavuM paDe. kevaLajJAnInA vakhatamAM teNe dravyathI sAdhu thAya tene paNa kema vartavu paDe? e lAnamAM ja vartavuM paDe. dravyathI thaele sAdhu bolavAmAM lAyakIthIja ela. dravya cAritrane vartAva kALAnusAra karavo ja paDe. vicAro, AjanI rItie mahAvratanI ArapArana sthULarekhA bhAva vALAne ke bhAvavALAne calAvavI paDe che. Aja kAla bakuzakuzIla mahAvrata che. je vakhate UMcI rekhAnuM cAritra hoya te vakhate vagara bhAve paNa kema cAlavuM paDe? karmakSayanA mokSanA mudAthI cAritra na lIdhuM hoya ane eka devakAdinI icchAthI lIdhuM hoya te vartavuM zI rIte paDe? jhaverInI TeLImAM beThelAe bhAve ke kabhAve jhaverInI lAIna rAkhavI paDe che. garAsIyAo gharamAM rAma ukALI khAtA hoya te ghI khAdhuM che ema jaNAvavA mATe. dIvela lagAvI paNa nIkaLavuM paDe. beThakanI zobhA khAtara ghera gheMsa-rAba khAtA hoya te paNa dIvela lagADI nIkaLavuM paDe. je kSapaka zreNi-upazama zreNi kevaLI vigerenI lAInamAM dravyathI besavuM hoya to kaI lAIne besavuM paDe? kahe cAritranI vadhAremAM vadhAre sthiti-dezana koDa pUrava sudhI. ATalA kALa sudhI jJAnanI bhUmikAmAM rahele vItarAganA jegathI cAritra le te pramANe ja vartAva kare. jyAre anaMtA kALa hovAthI anaMtA saMjoga mAnavA paDe te, anaMtI vakhata vItarAga jevuM cAritra pALavuM paDayuM. abhavya cha nave tatvanI Abehuba prarUpaNa kare che. jJAna ne vijJAnanI bhUmikAmAM prarUpaNamAM bheda nathI. jJAnavALo vijJAnanALA jevI je prarUpaNuM kare, varNanamAM banane zabda sarakhA che. lagIra kALajAne pUchIe. AkAza jamInane phera. kALaje dhakako nathI. vijJAnabhUmikAmAM AzravanuM savArUpa nirUpaNa kare te vakhate kALaje dhakaka joIe. mAne cheka pitAnA gharanI cerInI hakIkata bIjAne kahe che, chatAM e kaI bhUmikAmAM che? kevaLa mAtra jJAnabhUmikAmAM. haju vijJAnabhUmikAmAM AvyA nathI. ahIM vAta kare che, vAtamAM bhamaraDo maLe te ramavA 0LagI jAya che. tame UMghI na zako, khAIna zake, tenI daSTi bhamaraDA upara tarata gaI. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 182 muM 187 have tene jJAna zravaNa thayA che paNa e cheka haju vijJAnamAM AvyuM nathI. tema A AtmA zAstronI badhI hakIkatamAM chokarAnI mAphaka mAtra jJAnabhUmikAmAM AvyuM che. AthI anaMtI vakhata A sthiti thaI chatAM nakAmI gaI sAmAyika padamAtrathI anaMtA siddhi kayAre pAmyA? jinezvaranuM mukha paNa je vijJAnabhUmikAmAM AvI jAya te basa che. vijJAnabhUmikAmAM rahI mukhAraviMda jevuM basa che, te phAyado karI de che. jJAnabhUmikAmAM rahI utkaTuM cAritra pALIe ne vijJAnamAM rahI eka navakAra mAtra gaNIe te paNa te vakhate eka zabda basa che. fmarforvma mAthare cana mukuM: eka nivANapada vAraMvAra vicAro teja basa che. ApaNe vAraMvAra nivANapada vicArAya te para tattva na lIdhuM. amAre ghaNuM jJAnathI Agraha nathI, emAM tattva laI gayA. vijJAnabhUmikAmAM rahI lagIra vicAre. je vAstavika sthiti mATe je vacana kahyuM te jANe kavinI kalpanA pUrve cAnA sAmAyikAmAkave fear sAmAyikapada mAtrathI anaMtA mekSe gayA. te varNana karavA bese che tyAM kavinI kalapanA che ema mAnIe chIe. kavi che kahe. zAstrakAra che. paraNe ene gAya. A vijJAnabhUmikAne tamane anubhava nathI tethI ema lAge che. sAmAyikapada anaMtAne mokSa daI zake che. sAvadhAna kharAba che, tethI AtmA kharAba thaI rahyo che. ATaluM vijJAna upara besI anarthanI prApti baMdha kare. arthanI prApti mATe kaTibaddha thAya. AthI sAmAyika para mAtrathI anaMtA kSe gayA. vijJAnabhUmikA upara jaIe te badhI cIja badhA guNa karanArI che. saMsAramAM eka paNa cIja vairAgyanA kAraNa vagaranI nathI samarAdityamAM kahyuM che ke vairAgya zAthI thaye ema pUchayuM tyAM kahe che ke saMsAramAM eka paNa cIja vairAgyanA kAraNa vagaranI nathI. vijJAnabhUmikA upara besI je jue tene badhuM vairAgyanuM kAraNa che. bharata mahArAjane AMgaLI uparathI viTI khasI paDI, ApaNA rUpa karatAM anaMtagaNuM rUpa chatAM khAlI vIMTI vagaranI AMgaLI dekhI temAM temane bhAvanA AvI. ApaNe khAlI keTalI vakhata nathI dekhI ? rAja ghareNAM utArIe chIe ne pIe chIe. eNe khAlI AMgaLIe kalyANa karyuM, ApaNe nAnA Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 Aga mahAka-pravacana - vibhAga 5 game pugA chatAM kema vairAgya nathI thatuM? khuda temanI A gaLI rUpALI che, phakta vIMTInI zebhA vagaranI temAM AtmasvarUpane khyAla Ave che. A zobhA bahAranA padArI che. huM koNa? huM AtmA ke pudgalanA gharane gulAma? gulAmane zeThane tyAM vRddhihAni vRddhi hAni mAnavI paDe, mArA gharamAM nahIM. tyAre pudgalanI vRddhie hAnie zobhAe vRddhi hAni zobhA che, nahIMtara enI pArakA ghera kaTiyavaja ke bhIkhArI thAya temAM mAre zuM ? ema ahIM AnI vRddhi hAni zAbhA azobhA thaI emAM amAre zuM ? jene gulAmImAM jiMdagI kADhavI hoya tene zeThanI vRddhie vRddhi, hAnie hAni mAnavI paDe. hu zarIrane gulAma chuM ke zeTha chuM? gulAmInA khata upara sahI karanArA bhUkhe kahevAya te, gulAmInA patane amala karanArA kevA? lakhata pote kare che, sahI pite kare ne amala pote kare che. pahelA bhavamAM karma bAMyA, zarIranAmakarma jAti aMgopAMga nAmakarma bAMdhyAM eTale lakhata karyuM. kukhamAM A eTale sahI thaI ane gulAmIno amala ka. A zarIranA gulAma atyAre je karyuM temAM pote gulAmIkhata karanAra, sahI karanAra ne gulAmI khatane amala karanAra. 20 tArI dazA che. tema vadhatA vadhatA kSakazreNie caDhayAM. AkhA zarIre AMgaLI khAvI nathI dekhatA? ApaNe kema kSapakazreSie nathI jatA? ApaNe vijJAna bhUmikA para jaI khAlI dekhatA nathI. saMsAramAM eka paNa cIja evI nathI. - vijJAnabhUmikA upara besI ja, ekake eka cIjamAM vairAgya dekhaze. vijJAnanI bhUmikAmAM je dekhe. jhADanA dUThA to nathI dekhatA? balaiyA khakhaDatA nathI dekhatA? mirSirAjane kaye dastAveja karI ApyuM che ke tamane ja AnAthI vairAgya thAya, AthI ekeeka cIja kalyANa karanArI che. je vijJAnabhUmikAmAM jAva te, A zAstrathI vijJAnabhUmikA Ave. paNa vijJAnabhUmikA na Ave te A zAstra paNa tamane upakAra nahIM kare. AgaLa vadhI vijJAnabhUmikAmAM Ave. dharmaratna temAM prApta karavAno che. dharma ja ratna, ekAMtamAM besI ATalI ja vAta kabUla thAya te trIjI bhamikAmAM AvyA, jagatamAM kahevAtAM rana vAvika nahIM, kahevAnAM. vAstavika ratna te dharma ja, A samaje te trIjI bhUmikA AvI. eka bAju ratna Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 182 muM kahIe ne eka bAju dharmane cha cha te A duniyAnAM rane AtmAne DubADanAra pariko jema kahI cheDavAlAyaka kahe, eka bAju UMcI cIja ne eka bAju vasare kahuM. mATe tevI cIjane rana kahuM ke jene koI divasa halakI kahevI na paDe trIjI bhUmikAmAM AvatAM bila karavuM jarUrI che, munie ja mahAvratanA pAlaka. AthI anya mahAgatapAlaka nahIM, paNa munimAM badhA mahAvrata pAlaka ke nahi te mATe munio mahAvrata pAlakaja, bIjAmAM jatI uttamatA baMdha karI hatI ke pitAmAM AvatI adhamatA baMdha karI. kuTuMbAdikamAM je ratna buddhi thatI hatI te baMdha karI te mATe dhameritna meva, dharmaratna ja che. - dharmanuM kaIpaNa avayava dharmaratna ja che. AthI dharmane eka paNa prakAra dAna zIla tapa bhAva ke avayava dharmaratna ja che. A buddhi AvavI muzkela che. A na Ave tyAM sudhI paMca parameSThI mAnI nahIM zake. jo atithI bharoso nahI ke jethI ramo furi bele che. pAMce sarakhA namaskAra karavA lAyaka jevA arihaMta nAmakaraNaya tevA ja bIjA cAra namaskAra karvANa che. e mAne tyAre ja paMcaparameSThi gaNI zako. pise karyo che, derAsara javAnI zI jarUra? bhaNI gayA pachI vinaya vaiyAvaccanI jarUra ? dharmaja ratna che." e te madhyama pada lepI samAsathI karI . lADu bhaTa, paNa vacamAMthI vAlA zabda uDI gaye. samAsamAM traNa zako bhegA thatA hoya vacala zabda uDADI zakAya ane artha kAyama che che. tema dharma eja ratna. "eva' uDADavacale eva uDADo paNa chello evakAra kayAMthI uDo? mahAnubhAva! ATalo UMDo utA to sarSa nA rASari afNa tamAma vAkaya nizcayavALA ja hoya che, vidhAnane nakakI mAnyuM. jema tyAM vAkyane aMge evakAra nahI kahela chatAM varSa rAjA rAvaLa ati ethI evakAra mAnI lIdho. tema dharma e ratnaja che. e nyAya mAne teja sUtra mAnyuM caNya. sUtranA vikalapa karavAnI jarUra na hatI. ane vidhAna rahetA hate te vinA vAka kahevA na paDate, mATe dharma che te ratnaja che. jenuM, rU5 AgaLa kahI gayA chIe evA dharmaratnane nirNaya trIjI rikA ja kAve joIe. Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMca jaina zAe ISTa-aniSTa svarUpa jaNAvanAra che jaina zAstro ne bIjA zAstranA vidhAnamAM pharaka che. pravartaka vacana joIe. svarganI IcchAvALAe agnihotra karavo joIe. anya zAstromAM vidhi batAvo joIe. jaina zAstrakAra "karavuM joIe ema kahetA nathI. mAtra aniSTa ane I Ta sAdhanapaNuM kahI khasI jAya che. karavuM na karavuM te zotAnI marajI upara AdhAra rAkhe che. Ama kara, Ama na kara-ema vidhi niSedhane mukhya rAkhatA nathI. iSTa-aniSTa sAdhanapaNuM jaNAvI de che. ApoA5 pravRtti nivRtti thaI jAya che. senuM hIrA motI kIMmatI lyo, saMgraha kare te kahevAnI jarUra nathI. vIMchI DaMkha mAre te vedanA thAya, sApa karaDe te marI jAya, Ama kahI dIdhuM. Apa Apa jANo chokarA bhAge. A ja vAta dhyAnamAM rAkhaze te nAnuM prakaraNa tene khulAso thaze ja navA puur pAvAsavasaMgharo ya nijjaraNA / badho mukkho ya tahA gavatattA huti jAyavA ? | zAstrakAra saMvara nirjarA mokSane AdaraNIya ne Azrava . madhane heya gaNatA hatA ke nahiM? te badhAne judA judA heya reya upAdeya vibhAga na karatAM ekalA savarUpa darzane tarIke eka upadeza kema Ave? pApa Azrava baMdha tattva tattva zI rIte kahe che jena zAstrakAra vidhAna ke niSedha dvArA pravRtti karo nathI. mAtra vastu svarUpa batAvI ISTa aniSTa banAvavuM. ajarAmarapada cAritra tapasyAthI thAya che. badhuM batAvyuM pachI tane je ISTa lAge temAM jA. gurue hita dekhI tema pravarte te kAyade na thaye gaNAya, dharma eja ratna, dharma ratnaja, ubhayAvadhAraNarUpa A be vastu vijJAnabhUmikAmAM AvI. je cha lAyaka che te prathama svarUpa nizcita kare te arthIja thAya, mATe tadathinA zabdane artha zuM? te adhikAra agre vartamAna pravacana 183 muM bhAdaravA vadI 8 ne maMgaLavAra zAsakAra mahArAjAe AgaLa jaNAvela 21 guNane tenuM svarUpa dRSTAMta sAMbhaLI ApaNe ApaNI parIkSA karavI joIe. pitAnA AtmAne gaMbhIratAne turachatAne savAla karavAmAM na Ave, parIkSA na lIdhI, ApaNe keTalA vacana khamI lIdhA, gaMbhIratA kaI rAkhI? A vicAre ApaNA AtmAne aMge na Ave te mAtra vakIlAta karIe chIe. Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 pravacana 183 su za bIjAne gabhIratAnI vArtA karIe. pelAne gaMbhIratA rAkhavAnuM kahe che tucchatA na kara tema bIjAne kahe che, tema tArA AtmAne kayAre kahyu kaheA duniyA bIjAne kahevA mATe taiyAra che. bIjo krodha kare tA, krodhe kADa puravataNu' saMjama phaLa jAya re.' ema bIjAne kahe che, paNa peAtAne krodha Ave tyAre vicAryuM' ke-keTaluM gayuM ne keTaluM rahyuM? kroSa utarI gayA pachI paNa e Ave che ? have krodha na Ave te mATe vADa karI dauM', manamAM baLApeA thayA hoya te tarata vADa kare. bheLA bheLA kahI druie. je TharAva kAyadA niNaeNya pAchaLa amala na hAya tA te TharAva niNaeNya ke kAyadA kAgaLIyA cIMtharA che. je kAyadAnI pAchaLa sajA na hAya, bhaMga karanArane nukazAnanI sthitimAM AvavAnuM na hoya, tA kAyadAnA cIMtharA che. je divAnI pAchaLa phAjadArI na DAya. teA divAnI kAyadA nakAmA che. divAnIne amala karavA mATe phAdArI. tema je vastu kharAba lAgI, kreAdha karyAM kharAkha thayuM, have A thaye tenu zuM? AgaLa phera na thAya tenuM zuM? krodha thayA pachI ApaNI tucchatA thaI, teNe dha-ratnane keTalA dhakko mAryo? mATe tucchatA thaI te mATe ne bhaviSyamAM na thAya te mATe micchA mi dukkaDaMnI jarUra. micchA mi dukkaDa te pahelA thaelI bhUlanuM prAyazcita che. teTalA mATe peAtAnA AtmAne jokhamadAra gaNI cAleA, ekalI vakIlAta na kareA. ApaNI sthiti dareka kAmAM vakIlAtanI che. jokhamadArI kyAre lIdhI ? krodha vakhate caDIziyAnu` ne mAyA vakhate brAhmInuM ne mAna vakhate mAhukhalajInA dRSTAMta daIe chIe, paNa te khIjAne saMbhaLAvavA mATe. sAdhu ghaNA tapIce hatA, dharatA mana vairAga re,' vigere kahI daIe. kAnathI chidravALA, je pUtaLInA kAnamAM ja bIjI chidra hatuM, tenA jevA chIe. mATe peTamAM chidra jatuM hatuM tevA thAva. anatI vakhata cAritra laI nava veyaka gayA haIzuM. te vakhate sAMbhaLyA jANyA ghA, paNa trIjI bhUmikAmAM dAkhala na thayA. atyAranI jiMdagImAM vakIlAtamAM ne jokhamadArImAM keTalA vAkayAnA upayoga thAya che ? AtmAnI zikhAmaNamAM pA kalAkamAM nidrA Ave che, khIjAnI paMcAta-niMdAnI vAtamAM khAra kalAka besI rahIe chIe. ApaNI jiMdagI samajaNI thai tyArathI Aja sudhInA vicAra kareA ke-bIjAne krodhAdika TALavA mATe bIjAne samajAvavA mATe keTalu' kahyu' ne AtmAne samajAvavA mATe keTaluM kahyuM? kharekhara eka vakIlAtano dhaMdho che. Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI Agama dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame zotAne lAbha thAya ke na thAya paraMtu vakatAne te ekAMta lAbha kema thAya ? ' ' jaina zAsananI vakIlAta apUrva guNa ApanArI che upakAra karanAra je upadeza Ape te "satu" eTale upadeza ApanArane ekAMtathI dhana che. chotAne dharmane lAbha thAya ke na paNa thAya, sAMbhaLanAra badhAne dharma ekate thaI jAya tema nahIM. AtmAne hitakArI vAta sAMbhaLe te paNa zrotAne sarvane dharma ekAMte thaI jAya, tema niyama nathI paNa anugraha upakAra buddhithI bolanAre upadezaka tene ekAMte dharma thAya che. eka vAta ahIM mUkI, anugraha buddhithI belanArA upadezaka kayAre bane? pitAnA nukazAnane UMcA darajajAnuM gaNe, tene ja bIjAnuM nukazAna UMcA darajajAnuM lAge pitAne UMcuM nukazAna na lAge, te bIjAne samajAve te mAtra vAcAturI che. bIjA AtmAne hArate kyAre lAge? te hAravAnuM mAne tyAre. pite nakAra gaNavAmAM jinezvarane khamA pamaNa devAmAM, gurune vaMdana karavAmAM, te apUrva lAbha na mAnya hoya ne guru mahArAjane vaMdana bhAgya hoya te maLe, Ama kahe to kharekhara bIjA AgaLa bhAjI goThave che. bAjI kayAre nahiM? pite dhanabhA2 ke tIrthakarane vaMdana karavAnuM maLe, kAma sukha trAddhisamRddhi denArAne page anaMtI vakhata paDaye, temAM kazuM vaLyuM nahIM, dhanya bhAgya Aja ke tIrthaMkarane vaMdana karavAnuM maLyuM. anaMtA bha bhamatA tIrthakarane vaMdana maLavuM muzkela. A upadeza devAya te bAjI goThavAya che. pitAne je rUpa jaNyuM nathI te bIjAne prApta thAya te kalyANa thAya te ddhi kayAMthI? nAbhikamaLamAMthI e zabda kayAre nIkaLe ? jyAre pitAne e sthitino phAyade e vagaranuM nukazAna mAlama paDe. ApaNane bhava-bhaya lAge nathI ne bIjAne bhAvabhayanI vAta karIe, te kevaLa vakIlAta. vakIlAta sivAya bIjuM kazuM nathI. tIrthakara vagara kevaLe upadeza ApatA nathI te sAdhu kema ApI zake? tIrthakara mahArAjA kevaLajJAna pAmyA vagara kema upadeDA detA nathI? kaSAyane kSaya karyA vagara, ghAtikarma kSaya karyA vagara kevaLajJAna pAmyA vagara upadeza ApatA nathI. ghAtinI vedanA kaSAyanuM karkazapaNuM chaddastha paNAnI cheLo-jaMjALo pitAne kharAba na lAge ne bIjAne kahe te Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 183 muM 199 banAvaTa che. mATe tIrthakara pite kaSAya ghAti karmathI chavasthapaNAthI virame nahIM tyAM sudhI jagatane vicAra karavA taiyAra nathI. pitAne na thAya tyAM sudhI anubhava vagaranuM besavuM ? te ahIM zaMkA thaze ke bIjA sAdhune kema chUTa? chadmastha sAdhu chatAM pAMcamA ArAne cheDe pasahasUri mAtra dazavaikAlika anuga jeTaluM jJAnavALA te paNa upadeza denArA thaze. enA samAdhAnamAM yAna gho. bIjA badhA muni kevaLa TapAlI che. kema? te ke ene te jinezvare Ama kahevuM che. pArako lakhele eka bIjAne lAvI soMpe che. sthiti tapAsavAnuM ceka lakhanArane, ceka ApanAra TapAlIne jokhamadArI tapAsavAnI hotI nathI. cekanI rakama sAthe lakhanAre pitAnI jokhamadArI tapAsavI paDe che. tIrthakarane dharma akhataro ne akhatarAnuM phaLa joDe batAvI kahevAnuM che. sAdhu potAnA AtmAne akhatarAmAM mUkatA nathI. tIrthakaree AraMbha parigrahane tyAga karyo, tapasyA karI ane mokSa enA pratApe meLavyo. meM Ama karyuM, mane Ama maLyuM, tema munio pitAnA AtmAne akhatarAmAM mUkatA nathI, tethI jinezvare kahele dharma, kevaLIe dharma kahyo, kevaLIe kahelo dharma tatva kahe che. bIjA munio svataMtrapaNe dharma kahetA nathI. e te mAtra kevaLI jinezvara tathA gaNadharane kahelo dharma kahe che. hara koI manuSyane TapAlI gaNatA nathI. TapAlIne pisTane paTTo cAMda piSTanA kAyadA pramANe vartanAro TapAlI banavuM, ATalI rIti sAthe; tema jinezvara mahArAjanA dAgInAne pravacanarUpI manIorDara pahoMcADavA mATe jinezvarane veza joIze. TapAlIne amuka ja TapAla apAya, sahI karAvAya vigere bhagavAne pAMca kAyadA TapAlI thanAra mATe rAkhyA. e pramANe na vate te Ane TapAlI nahIM jagatane kaIpaNa sUkSma ke bAdara jIvanI hiMsA trividha na kare. A kAyadAnI bahAra rahenArA ahIM TapAlI banI zake nahIM. tema pAMca mahAvrata laI le e kAyadAmAM vate te ja TapAlI. svayaM pApa parihAra karanAra ja upadezanA adhikArI AthI sAdhu sivAya upadezane adhikArI nathI. TapAlIne lAyakanA kAyadA paTe bAMdhelA che, te pramANe te te ja TapAlI banI zake. upadeza ApanAre pate tyAga kare. dharmabindumAM jaNAve che ke "svayaM parihAra" eTale upadeza denAre prathama tyAga kare. DAhI sAsare na Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 zrIAgamo dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame jAya ne bIjAne zIkhAmaNa de. DAhI na kare te gAMDIne kahe zuM ? mATe upadeza ke tyAgI banavuM ja joIe. have tyAgI banavAmAM be muddA rAkhyA che. ekane mULaguNa kahIe chIe, ekane ujAraguNa kahIe chIe. mULaguNamAM Azravane tyAga hovuM joIe, uttaraguNamAM sthiti na hoya te paNa upadeza daI zake, sAdhu sakaSAyI rAgI pramatta chatAM akaSAyane vItarAgatAne apramattatAne upadeza daI zake zAMta magajathI vicArI le piSTamenanA kAyadA piTamenanA rUpamAMja hoya, tema upadezakanI apekSAe mULaguNane aMge niyamita hovA joIe. te apekSAe 'kuvA umafarTTatA kula mannA. je pramANe dezanA ke nirUpaNa kare che te pramANe na kare te tenA je ja matamAM mithyA draSTi nathI. ame kaSAya rahita nathI, nekaSAya tyAgane upadeza daIe te mithyAdaSTi banyAne ? ghAti rahita thayA nathI. apramatta thayA nathI, sarvajJa nathI banyA te tene upadeza daIe te miyA draSTi banyA? nA, mULaguNanI apekSAe yathAvAdakiyA hevI joIe. mUA je hiMsAvirati Adi jevuM nirUpaNa tevuM vartana hovuM ja joIe. e vartAna na hoya te mithyAdaSTi khuzIthI thAya. AthI paMcamahAdatamAM AvyA vagaranI upadezakanI sthiti kaI gaNa? mULaguNanA nirUpaNamAM hiMsAnI virati kahevI paDaze. ahIM gRhasthapaNAmAM pANI DhoLavAmAM, mATI davAmAM jevuM nathI te hiMsA tyAga kone kaheze ? trasakAyane upadeza Apaze? cerInuM poTaluM mAthe heya ne bIjAnuM taNakhaluM na upADIe ho, ema kahI zake kharo ? enI asara zI? pite cha kAyanA kuTAmAM vartanAre bIjAne cha kAyanA kuTAnA tyAganI vAta kare tenuM tattva zuM ? sarvathA jaThane tyAga na hoya, pite Dagale pagale jUThuM bolate hoya ne bIjAne kahe ke 2ca mAtra pheraphAra na bolavuM, temAM sAmo zuM arAje? Aja pithImAnA rIMgaNuM je mULaguNa pALanArA na hoya te hiMsAdikanI viratinI vAta kare tene upadeza devAne haka nathI. mULaguNamAM jaI uttaraguNamAM jAya te vAstavika che. konI apekSAe mithyASTi? mULa guNanI apekSAe mithyASTi. sakaSAyane parameSThimAM sthAna te dezaviratine sthAna kema nahi? muni thaI gayA. veSa cheDAtA nathI ne paLAtuM nathI, tene saMvega pakSI thavAne haka che. mULaguNanuM ja prathama nirUpaNa, enA nirUpaNa vagara Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 183 muM bIjAnuM nirUpaNa karanAra uttaraguNanI prarUpaNA ekalI kare te zuM gaNavuM? kaSAyane parameSThimAM sthAna ApyuM te aviratine sthAna kema na ApyuM ? arihaMta siddha akaSAyI, AcAryAdika traNa sakaSAyI hoya che. kaSAyI hoya te AcAryAdika nahIM tema nahIM kahI zakIe. A traNamAM kSINakaSAyane niyama nathI. kSINukaSAya vagaranA AcAyAdikane paMcaparameSThimAM mAnyA te dezavirativALA avirativALAne nekaramAM kema na mAnyA ? vAta e che ke sarvajJavItarAga hoya te arihaMta mAnIe emAM ajJAnane leza na joIe. A traNane kevA mAnyA? sarvajJa ha kharA ne na paNa hoya. vItarAga hoya paNa kharA ne na paNa hoya. gautamasvAmI kevaLa pAmyA paNa kayA padamAM? AcAryapadamAM dAkhala karyA che. arihaMtamAM ATha prAtihAryAdika, janmAdika mahetsava Indro kare. kevaLIne pachI 36,25 ke 27 guNenI jarUra nathI. pramatasaMyata sudhI sAdhupaNuM mAnyuM che. sAdhu upAdhyAya AcAryanA AjJAvatI, kevaLajJAna 5 myA pachI AjJA mAgavA javuM. je keraLI thayA pachI AcAryAdika mAnIe te cheda prAyazcitta sudhI prAyazcita kane hoya? jyAM niyaMThANuM. tyAM bakuza kuzIla, upagara, bakuza kuzIla vigere bhede che, te sAdhumAM gaNavA ke nahi ? mATe mULaguNa barAbara javA. mULa vAtamAM Ave. sAdhu upAdhyAyane AcArya uccapade gayA nathI. arihaMta siddha karatAM halake pade che, tene meSThimAM dAkhala karyA te tethI halakA dezaviratine kema dAkhala na karyA? je temane dAkhala na karyA te chadmastha sakaSAyI AcAryAdikane kema dAkhala karyA ? AthI samajAze ke mULa guNa je dhAraNa kare te ja parameSThimAM dAkhala thAya. je bele tevuM pALe nahIM tenA je mithyA-daSTi keI nathI te mULaguNanI apekSAe. parameSThi padamAM sakaSAyI chatAM sthAna rAkhyuM ne parUpaNuM te akaSAya vItarAgane upadeza Ape che. ANaMda zrAvaka sarakhA traNa jJAnavALA chatAM je mamatA na cheDI, te A sAdhuoe cheDI che. jJAna e lAkaDA jevuM che. tethI peTa nahIM bharAya, cAritra e anAja tethI ja peTa bharAya. avadhijJAnI devatAo sAdhune namaskAra kare che. jJAna e savartananA sAdhana puratI kiMmata che. caudapUvI sAdhu hoya paNa e kSINakaSAyI jJAnIthI nirNata thAya te tene vadana karI le, kSINakaSAyIne caudapUrva vaMdana karI le che jANe te, sAmesaraNamAM kevaLa Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 zrI A ddhAraka-pravacana-zreNa vibhAga pAMca jJAnI AgaLa gaNadhara bese. jyAM mehanA cALA maTayA nahIM te te jJAna nathI. zAsanamAM cAritra ja pradhAna, zAstramAM akuzaLa eve sAdhu cAhe jeTalA jJAnavALA gRhastha karatAM adhika che. cAritra svataMtra guNa, aSTa pravacana mAtA jeTaluM jJAna chatAM cAra mAnyuM. jJAnanuM phaLa virati maLe te jJAna kiMmatI aSTa pravacana mAtA jeTale jJAnavALo sAdhu ane kevaLajJAnavALe gRhastha, jJAnanA phaLa tarIke pilAnI kiMmata che. jJAnanI ki mata viratine aMge kiMmatI che. jJAna pite amane phAyadAkAraka nathI. virati dvArA e phAyado kare che. dazavaikAlikamAM jI-ajIvanI vAta karI jIva jANe te punya pApa mekSa jANe. tyAre guru dvArA guNanuM mAnavuM che. tethI darzana mAtrane aMge namaskAra na rAkhe. saMgama kema na rAkhyuM? no nA na rAkhyuM? darzana zAnavALA te svataMtra namaskAra rAkhavA lAyaka nathI. svataMtra namaskAra karavAlAyaka cAretra eTale cAritravAlAne svataMtra namaskAra karIe chIe. cAritravALo phAnI darzanI namaskaraNIya. jema zreNika mahArAjA kSAyika samyakatvI sAdhumAM badhAmAM sAyika na hatuM, vaMdanA koNa kare? zAyika samyakatva karatAM lApazAmaka guNanuM cAritra vaMdanIya. kSAcApazamika karatAM kSAcika sAyakavavAnA vacce che, cAritra joDe maLavAthI cAritranI kiMmata eTalI vadhAre ke kSAyika samava karatAM vadhI. je ekalA darzanane lIdhe maccharaNIya gaNIe te zreNika paNa sAdhune namaskaraNIya. tIrthaMkaranuM sAva che tethI chadmastha tIrthakarane paNa nakAramAM gaNyA che. tIrthakaro devendranA daSTAte garbha ane janmathI ArAdhya che janmAbhiSeka vakhate paNa namaskAra indra karyo che, teniHsaMga thavAnA che. tethI, rAjAnA kuMvarane khoLAmAM ramADe che. te bhaviSya mAM rAjA thavAne che mATe ramADe che, tIrthakarapaNuM bhaviSyamAM upakA? karanAra gaNI kalyANaka karyA che, tema AcArya thavAnA che mATe vaMdana kare, tema nathI. janmathI ArAdhya avasthA tIrthakaranI lIdhI che, siTTo Adi cAranI nathI lIdhI garbhamAM AvatA vakhatanI pUjyatA devi nANuM devendranA daSTA. tIrthaMkaranI pUjA kayA sUtramAM lakhI che? te arthathI arihaMta kahe ke "mane pUje, tenI dazA zI? mane pUjaze te nyAla karIza tema arihaMta kahe tenI dazA eja arihaMtene aMge Idrioe kareluM che, Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 184 suM te jage jagAe kaheluM che, te devendra dvArA kahevuM te ja vyAjabI che. vastu na samaje te kahe ke sUtramAM kayAM lakhyuM che? sajajana pate kahe ja nahiM ke he sajajana chuM. mane mAna Ape tema kahe ja nahiM. paMca parameSThimAM mULaguNa dhAraNa karanAra sivAyanAne pravezane haka nathI. AthI mULaguNavALe ja upadezaka joIe. AthI AcAryAdika sakaSAyI pramAdI chatAM akaSAyane apramattane upadeza ApI zake. AthI TapAlIpaNuM pAMca mahAvratavALAne jinezvara ApyuM che. upadeza karavAno zrAvakane adhikAra nathI te viparIta prarUpaNAne kema AlAvavAnI? asarane ma ta vikaratA pahelA prarUpaNa karavAne haka nathI te khoTI prarUpaNA AlovavAnuM rahyuM kayAM? kAM te prarUpaNAne haka Apo, nahIMtara e pada kADhI nAkho. tyAM ja samAdhAna ApyuM che. guru mahArAja jinezvaranA TapAlI, tema guru mahArAjane TapAlI zrAvaka bane. 1-2-3 dahADA pUratI. Aja gurU mahArAje Ama kahyuM. gurue dIdhelI dezanA AkhA kuTuMbane saMbhaLAve, sAMje bhejana paDikamaNuM karI ghera gayA hoya tyAre gharamAM badhA kuTuMbane ekaThA karI, "guru mahArAje vyAkhyAnamAM Ama kahyuM', AvI rIte 1-2-3 divasanI vAta saMbhaLAvatAM ulaTuM thayuM hoya te viparIta prarUpaNAthI pratikramaNa karavAnuM che. AthI trIjI bhUmikAmAM dAkhala thaele pitAne nukazAna ne phAyadAnA anubhavamAM Avo joIe. e ja bIjAne kahI zake. be laharakA jeTaluM paNa AtmAne nirmaLApaNuM kare te ja bolavAne haka che. krodhAdika kharAba che. te pitAnA AtmAne samajAvavAmAM keTalo TAIma lIdhe? have te bhUmikA kaI te adhikAra agre vartamAna. vyAkhyAnano sArAMza e che ke upadezaka koNa thaI zake? paMca parameSThimAM zrAvaka kema nahiM? zrAvakane upadeza devAne haka nathI te viparIta prarUpaNuM kema kIdhI? pravacana 184 muM bhAdaravA vadI 9 budha zAstrakAra mahArAjA 21 guNanuM varNana tenA daSTAMte jaNAvI gayA pachI zravaNa ne jJAnabhUmikA prApta thaI. paNa trIjI bhUmikA prApta thavI muzkela che. zAstronuM zravaNa vigere durlabha mAnIe chIe. zArInA zravaNa vacce gATha mAnatA nathI. graMthibheda thAya te ja zravaNa maLe tema Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 zrI AgAhAra-pravacana-zreNI vibhAga pAMcamA nathI, temAM graMthi bhedanI jarUra nathI. sArI pariNati thaI te manuSyalava maLI gayA. temAM keAI vakhata gurunA joga thaI gayA tA e vacana saMbhaLAI gayA. anaMtA jIvamAM muThIbhara manuSyA thAya che jenI utpatti cADI ne khapatavALA ghaNA mATe manuSyapaNuM durlabha temAM A kSetra sADIpacIza, temAM ja zravaNu bAkInA dezamAM jAnavaranI mAphka jiMdagI pUrI thAya che. ApaNe ghera jAnavara janmyuM. khAvu mahenata karavI te karatAM karatAM ji MdagI pUrI thaI cAlavA mAMDayAM. anAmAM ke jyAM dharmAMnI lAgaNI nathI. ArTsamAM dharmAMnA saMskAra nathI, tyAM khAvuM kAma karavuM ne prema keLavavA A traNa che. e purU thayA pachI cAlatA thavuM. ApaNane dharamanI lAgaNI na hatI tyAre zuM hatuM? khAvuM, mahenata karavI. AMgaNe devaguru chatAM zerImAM dharama AMTA mAratA hatA, guru jatA AvatA hAya, sajjhAya stavana mahAllAmAM AkhA divasa saMbhaLAya eTale dharama AMgaNe AMTA mAre che. chatAM ApaNe kaI dazAmAM hatA ? jyAre jene AMgaNe deva guru dharma hatA temanI A dazA, tA jene daivikanA zabda muzkela tA zravaNa kayAMthI maLe? zravaNu A kSetramAM lagaNIvALAne maLe, khAkInAne na maLe. chatAM zravaNamAM manuSyapaNAmAM grathibhedanI jarUra nathI, paNa vijJAna nAmanI trIjI bhUmikA graMthibheda vagara maLatI nathI. grAthibheda thayA vagara vijJAnabhUmi meLavI zakAtI nathI anaMtI vakhata manuSyapaNu AvI jAya, anatI vakhata zravaNu, dravyathI paccakakhANa maLI jAya, ana tI vakhata dravyathI sajama maLI jAya, te teTalAM muzkela nathI. anaMtakALe anatI vakhate manuSyapaNuM zravaNuM jJAna paccakhANu sajama meLavI zakayA, paNa A graMthibheda maLI zakyA nathI. te mATe kahe che ke bhavya jIvA anatI vakhata gAMTha sudhI AvyA. nAnA che.karA. tIjorImAM mAla bharyAM che paNa tIjorInI kaLae ke ughADI zakatA nathI. ApaNe A gAMTha AgaLa bhavya chatAM paNa ana tI vakhata pAchA paDIe chIe. ana te kALa thayA che vyavahAra rAzimAM te anaMtI vakhata gAMTha sudhI AvI gayA che. e zA para ? dhyAna gho. sUtranA nakAra kakAra dravyathI paNa kayAre olI zakAya ? zAstrakAra kahe che ke tameoNkisAna' nA 7 kAra karemi bhaMtenA kAra kAne maLe ? dravyathI bhAvathI graMthi tADayA vagara maLatA ja nathI paNa vyathakI name ahi'tALane na kAra davyathI kayAre maLe ? tA ke Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 184 mu ke DAkoDapomanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM ochuM khapAve tyAre Ama nakAra kAra badhA bele che. name arihaMtANuM karemi bhaMtenI dhAraNAthI uccAraNa karato -4 kayAre maLe ? 69 kaDAkADa khaDAvyA vagara te ja ke $ maLatA nathI. jyAre A sthiti niyamita karI che ke sarve karmonI eka keTakeTe sAgaropamanI aMdara sthiti karI nAkhe to ja cAra sAmAyikamAMthI eka maLe 1 samyakatva 2 zrata 3 deza virati 4 sarvavirati-sAmAyika atyaMtara koTAkoTi Ave tyAre maLe. abhavya graMthi pradeze Ave temAM aDacaNa nathI. pratikULa buddhithI tyAM AvavAnuM kema thayuM ? te ke dravyathakI zrutajJAna anukULatAnI pratikULatAnI zaddhie kare, karavAnI, e te paNa dravyanI buddhie. vinayarananI paNa dravyamAM gaNatarI karavI paDaze. chatAM AgaLa vadhIe graMthibheda AgaLanI sthiti AvI tyAM aTakIe. bheda kayAre manAya? vagara upagavALAne 69 koDAkoDavALAne. jyAM nathI jANate jIva karma mekSa, nathI mAnate jIva karma mekSa, vigere jAte mAnatA nathI. phAya thavAne che tema paNa mAnatA nathI, evI ajJAnadazAmAM paNa 69 teDavAne che. vagara upage ahIM sudhI Ave te upagavALAne jarUra Ave. bhavyajIva graMthi AgaLa anaMtI vakhata AvyA. AthI anaMta vakhata zravaNajJAna meLavyuM che. anaMtI vakhata jJAna meLavyuM. graMthi AgaLa AvyA che, te kaI dazA na AvI ke jethI pAcho pharyo? anaMtI vakhata A chatAM kema vidhAyuM nahIM ? naDayuM zuM? te rAga-dveSanI gAMTha kevI kaThera hevI joIe, jethI anaMtI vakhata maLyA chatAM bhedAI nahIM. je gAMTha bhedI trIjI bhUmikA upara Ave che te te vijJAna lITI upara laharakama vadhAryA paNa te lITI bhUMsI nathI anaMtI vakhata adhyayana karyuM. virati karI, cAritra pAnyAM, paccakakhANa karyA te lITI bheLA laharakA karyA che. judI lITI karI nathI. paudUgalika mejanI lITI anAdikALanI cAlI rahI hatI, iMdrinA viSayenA sukha mAna jazane laharake karyo hate. anaMtI vakhata graMthI AgaLa aTakayA zAmAM? A lITI rokAI nahIM. sarvavirati le temAM mAna maLaze. Avate bhave devakAdika maLaze. lITI bhUsavAne vakhata Avyo nathI. atyAre lITI bhUsavAne vicAra thatuM nathI. Aja pAMca lAkha hoya ne pAMca hajAra vadhyA te aphasosa thaye? be gumaDA . Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgama dvAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame thayA hoya ne temAM trIja vadhe te moja mAne che ? te ahIM kema geja mAne che ? zeka kema nathI thato? doraDAnuM baMdhana hatuM te jage para beDI jakaDI te manamAM kema thAya che? eka dahADe ema lAgyuM? samyakatva kSApazamika hoya te te cAlyuM jAya, tethI ekavAra graMthibheda thayA pachI aMtarmahattamAM paNa paDI jAya ne pogalika vastunI paNa IcchA kare. ApaNe atyAre zuM vicArIe chIe? anaMtI vakhatanI samyakatvanI dezavirati sarvaviratinI karaNI niSphaLa kema gaI? anaMtI vakhata ajJAnamAM gayuM te A jage para brAhmaNanuM vAkaya yAda karavAnuM che. te ja pharata" yAne zoka na kara. pAMca lAkhanA cha lAkha thAya te vakhate deraDAthI loDhAnI beDImAM game tema kayAre AvyuM? Akhale thAya te pahelAM baLada karI nAkhyuM sArI kanyA maLI. chekarAne paraNavAne aMge rUMvA paNa vicAra na hoya. bApa paMcAta kare, chokarA choDIne e raste javAne vicAra paNa na Ave. mAbApane eka ja muddo uchaLe nahIM te pahelAM bAMdhI lauM te ThIka. Akhala thAya te pahelAM khasI karI nAkhI baLada karI nAkhuM. mAbApa chokarAne kaI sthitie vAve? Akhale * thAya, baLada rahe, pachI hAthamAM nahIM rahe. vayanA jege gayo te Akhalo thaze mATe baLada thaze te gADImAM te joDAze. umAgI thaze te mATe devane gurane dharmane keIne nahIM rahe. mATe bAMdhI dauM ke mukhya paMtha sAdhavo hoya te sAdhe, nAnAmAM te raheze. AjakAla bA 5 pelA beTA kanyAne dekhe, te vakhate gharaDAne aMge vicAro te strIne aMge chokarA vAta kare te nakaTa kahevAya. belatAM jIbha na upaDe, te jaga para Aje chokarA belatAM zaramAtA nathI. atyAre matalaba e che ke potAne kanyA maLI te eka rUMvADe ema thayuM ke mArA AtmAne caritrane dhela paDe che. pApane pAya le che paNa aMtaHkaraNamAM mAne che? pApane pApa mAne te kaI dazA hevI joIe? bApa ane mA la na kare te tamArA AMsu sUkAvA na joIe. gora te vakhate kaMsAra raghe che, paNa te khAvAne nahIM. kaho kaMsAra sarakhI cIja nathI bhAvatI, kaMsAra te vakhate jhera. sAsa keLIyA meDha de che, aDADI melI de, kema? kaho sApa gayA ne lITA rahyA, paNa lIsoTAmAM vicAra kare ke ahiMthI Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 184 muM sApa game che. lIseTAne vicAra karo ke tene khAvuM zAnuM bhAve? maMgaLIka cIja chatAM te vakhate nukazAna vicArAtuM nathI. ene mana AkhuM jagatu nakAmuM kema nathI jatuM. mane lAya lAge te vakhate kaMsArane zuM karavuM? lITA zAnA che te tapAse. lIsoTAthI Dara nahIM pAme paNa zAnA trIseTA che te tapAsaze te jarUrI kALaju dhaDakaze. sApane lITe dekhAte lITe bhaya nahIM te paNa lITAne vicAra. pattharanI gAya, vAgha zuM kare? sApane lITe zuM kare che te kALajAne, pUcha. AmAM te AkAra che, paNa A lITe zuM kare che? sApanA lITAmAM kALajA pUje che te pattharanI gAya ne pattharane vAgha zuM dUdha devAne che ke mAravAnuM che? lITAne lIdhe bInArA e zuM joIne kahI zake che? pattharanI paNa gAya tuM kema bolyA ? gAyapaNuM nathI. te gAya rAkha kema lagADa? mArI janetA vAMjhaNa kahenAre sAce keTalI mudata? pattharanI gAya belanArane sthApanA mAnyA vagara mInITa na cAle. pattharane paNa be vAgha, zAthI gAya ne vAgha che ? pogalika sukha rAja ane dharama tene nekara mULa vAtamAM Ave, sApane lITe kALaju katarI nAkhe che. ahIM aphasa thAya che? lagIra hiMsA thaI jAya te cItarI caDe che. hiMsAmaya kAryomAM jyAre caDI? kaho, mAro svArtha jemAM hoya temAM cItarI sAthe saMbaMdha nathI. svArtha na hoya temAM cItarI caDAvuM. eka khIsakolI paga taLe AvI jAya te dahADA sudhI aphasosa rahe, te nava lAkha manuSya ne asaMkhyAta saMmUrNime utpanna-nAza thAya che. khapa tene zoca nahIM te vicAramAM gayA. vicAre, pApanI 5 tarIke zraddhA keTalI TakI? TakI che te lITInA laharakA jevI. pIgalika sukhe Take ane je dharama bane te kare che. kAM te dharama pagalika sukha mATe kare che. AthI pogalika sukha te rAjA dharama nekara. artha kAma mArA adhipati, tenA A sAdhana tarIke dharamane upayoga karyo che. cheDe che. anaMtI vakhata cAritra lIdhuM, pApasthAnaka ochA karyA che te AgaLa vadhAre maLavA mATe, ghara bIjAne AdhIna karyuM te bhADuM levA mATe. ghara rahe ne bhADuM vadhArAmAM Ave, tema tyAga karyo te "ekagaNuM dhana hajAragaNuM punya.' paNa bhaviSyamAM bhAva vadhAranAra puNya mAre joItuM nathI. AtmAnA svarUpane DAgha lagADanAra jagatanI cIja che te dRSTi rAkhI DuM chuM, 26 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 A AmabhAdvAraka-pravacana-koDI vinAma pAMcama tema kayAre Ave che? belIe chIe paNa enA pAMca lAkha thAya te aphasesa thAya che? aMtaHkaraNamAM AnaMda thAya che. pApa vaLagyuM te nathI chUTatuM paNa vadhAravuM nathI ja A ja vicAra karaze tyAre mAlama paDaze ke AnaMda zrAvaka, kUvAne kAMThe kAusagga kare keTaluM muzkela? evI rIte emanAM vate che. 10-12 koDanI milakta temane bArathI eka koDe vadhavA na devI. pAMcavALAne pAMce TakavuM muzkela nathI, paNa 19-12-20 keDI vadhavA na devuM te keTaluM muzkela? 20 kroDa haijAta che temAM abhigraha karyo ke temAM vadhavA na dauM. e choDI zakato nathI, paNa AgaLa vadhavA detA nathI. 500 vahANa phare che. 50, haLathI kheDAyuM teTalI jamIna che. traNa cAra kroDa vyAje pharI rahyA che. tene vadhavA na devuM te zI rIte bane ? paNa kyAre banyuM haze ? doraDAnI beDI ghaNI che, kyAM leDhAnI beDI thavA dauM--evuM lAgyuM haze tyAre AgaLa baMdha karyuM haze. paNa eka ja vastu ke A pApa vaLagyuM che ke nathI chaTatuM paNa vadhAre na tha joIe. e dhAraNAvALA hatA, niyama karanAra hatA. ApaNe pAMcanA daza ne dazanA bAra thayA te AMkha UMce caDI ? pApane pApa rU5 mAnyuM hoya te pApanI vRddhithI AMkha UMcI kema na caDe? anaMtI vakhata tyAgAdika karyA paNa haju lITI bhulAI nathI, khasI nathI. ulaTI lITI kare te graMthibheda. jeTaluM maLe temAM AnaMda hato, have jeTaluM maLe temAM aphasosa hoya. temAM AnaMda mAnatA hatA, have che tene phAMso mAne. je hoya tene phase mAne. maLatAne aphasosa, maLelAne phAse mAne, A dhAraNuM keTalI muzkela che? beDI jakaDAvA je aphasesa thAya. AraMbha parigraha viSayakaSAyamAM beDI karatAM bhayaMkara sthiti magajamAM Ave. kRSNa zreNika sarakhA dezanA sAMbhaLyA pachI nivedana kare che ke huM kamatAkAta dUbaLA azakata, zAthI azakata ? A mA rA phAMsA temAM phasAye chuM tethI, AraMbhAdikamAM phasAyo chuM tethI azakata, traNa khaMDane mAlika sabhA samakSa 32 hajAra ne 16 hajAra mugaTabaddha rAjA che. idro devatA hAjara che tyAM azakata durbaLa kahe che. tene AraMbha parigraha kevA chera lAgyA haze ? jethI AvI sabhAmAM pitAnI azakti jaNAve che. ApaNane vastu cheDavA jevI lAgI nathI, te guru AgaLa kahevAne, vakhata kyAM che? A aMdara bhAsyuM che kayAM? ekarAra zI rIte thaI zake? te graMthibheda anaMtA cakkara khAlI jAya te jabarajasta che. Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzana 184muM bhavya ana tI vakhata cakkara mArI gayA ne graMthileha na thayA. tyAre e Ave anAdikALathI phasAye. phasAmaNa choDavI joIe. nizALanA bhaNatarane upaga bahAra karavAne che vicAro, karazane nizALamAM ekaDe eka zikhavAya tene upara AkhA jagatamAM karavuM joIe, teja AkarA bha gaNAya. tamArI nizALamAM je zIkhe teno amala ahIM nathI karavAne, bahAra karavAno che. pagalikane jALa samaje te ahIM mATe nahIM, AkhA jagatamAM upayoga karavA mATe che. tema e vAkyano upayoga ahIM mATe nathI. kharo upayoga bahAra che. chatAda sIpAIne pareDa zIkhave ne janarala senikane geLIbAra karatAM zIkhave te zatru sAme upaga karavAne, tema A vAkayane upayoga upAzrayanI bahAra, jyAM zatru jaNAya tyAM goLIbAra. "pIgalika jALa phasAmaNa che." ekaja vAkya A geLI mAratAM zIkhavI te zatra Ave tyAra bujhAI jAya che. A tamane gaLI batAvIe te tyAM agiLa pAchI phare che. pelA zatru, Ane goLI mAnI nathI, kayAre zatru mAge? gALI hAthamAM AvyAne AnaMda kayAre A? A goLI hAthamAM AvI che, zatrune ghANa kADhI nAkhyuM. te dazA AvI nathI. haju sudhI zatruthI parAbhava thaye che, te aMtaHkaraNamAM AvyuM nathI. zatrune zatru samajatA nathI, temanA hAthamAM AvelA hathiyAra nakAmA che. cakravatInA cAkarane hAMllAM ghaDavAnA upayogamAM lenAra te sarakhA ApaNe chIe. zuM najara na pharaka joIe. bhagavAnanuM eka vacana saMsArathI tAranAra. talavAra tArA bApane tyAM karatI hoya te kara, tenA jevuM thayuM. nizALamAM chokaro bhaNe te bahAranA mATe. tamAre upAzrayamAM ja zikSaNa levuM te zikSaNa upAzraya puratuM upayogI, nahiM te bIjI jaMgoe zI rIte upayoga karavAne? samyakatva denArane upagAra ghaNA bhavamAM tene upagAra karAe te paNa vaLatuM nathI. jalama TALavAnuM mane hathiyAra ApyuM, paugalika jALanuM hathiyAra vAparatAM na AvaDe te phasAI jAva. A samajazo to dharmane ja rana gaNe, dharmane rana jagA che. A be buddhi AvI jAya te samaje ke trIjI bhUmikAmAM praveza karavAne lAyaka thayA. eTale je vastu ISTa lAge tenI IrachA ApoApa thaI jAya, sAra lA te pakaDavA jAya. tema dharma ratna che evI buddhi thAya to tene pAhavA jAya te mATe atha zabda kayA arthamAM te te adhikAra che. Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgAdvAraka-pravacana-traNa vibhAga pAMcamA pravacana 185 suM bhAdaravA vadI 10 ne zuM vAra zAsakAra mahArAjA AgaLa zrAvakanA 21 guNa svarUpa dRSTAMta badhuM jaNAvI gayA, paNa te jJAnabhUmikA, paNa teTala thI kalyANanuM pagathiyuM maMDAtuM nathI, vijJAnabhUmikAmAM Ave te ISTasiddhinuM pagathiyuM maMDAya, Azrava chAMDavAlAyaka che, saMvara nija zA mekSa sarveyA AdaravAlAyaka che, A nizcaya thAya nahiM. punya 'ta sAdhana tarIke mAtra levAnuM che. enuM chAMDavApaNuM ApoApa thavAnuM che. te ApoApa kSaya thaI jAya che. sAmAyikAdika pApanA kSaya mATe batAvyA. 45 Agama tapAsIe. 84 sUtra tapAsIe te eka jage e paNa punyanA saya mATe A kArya karavuM evuM vidhAna nIkaLaze nahiMpApanA kSaya mATe jJAnAvaraNayanA kSaya mATe jJAna jJAnInI bhakita Adi karavuM. kamasUdana tapa karavuM vigere karmakSayanA, pApanA kSaya mATe sthAna para upadeza sUcanA apAyA, eka paNa jago para puNyanA kSayane uddeza nathI. rrrrr waa piyaTTAi bele che. paNa pApa vizoSaNa zuM kAma gADa che? puNya sage lAge che? mokSane aMge je pApa rokanAra tema puNya paNa mokSane rokanAra che. mekSAthIne punya paNa kSaya karavAnuM. upadezaka mahArAje gaNadhara mahArAje pAvANuM kamANa nizthAyaNae kahI ulaTuM DahALyuM, "kammANa nizthAyaNae kahevuM hatuM. puNyanA kSaya mATe eka paNa sAdhana karavAnuM zAstrakAra kahetA nathI. pApanA phaLanI niMdA kare che. punyanA phaLa devaloka batAvavA niMdanIyapaNuM jaNAvyuM ? bhale sukha hoya paNa che te karmanI AdhInatAne? zAstrakAra zuM kare che? durgatinuM bhayaMkara NuM jaNAve che. sugatinuM bhayaMkarapaNuM kayAre jaNAvyuM? devatAnI riddhinuM varNana kare, upadezakane te upadeza karavAnuM vidhAna che. duniyAmAM oparezana karavuM che. te daradI herAna thayA vagara oparezana thAya te sakasesaphala saphaLa, TAMTIyA pachADI oparezana kara te te ghAtakI DokaTara. tema naraka tiryaMcagati TAMTIyA aphaLAvA sAthe oparezana che. deva manuSyagati che oparezana, paNa herAnagati telI nathI. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 185 suM 205 puNya khaseDavAno prayatna kare paDatuM nathI jaga jaga para punyanAM phaLe, sAdhupaNAnAM phaLa tarIke devagati batAvI. devagati kharAba cIja te phaLa tarIke kema lo cho? SamAM para: dharma e svarga ane apavarga eTale mokSa phaLa ApanAra tarIke batAve che. te adhama phaLa devalokanuM kema batAve che ? dhape khA baMdha tha te prathama naMbara, paNa dhakkA ne dhape be maLe te karatAM dhakkA vagarane dhapa. naraka tiryaMcamAM dhakko ne dha be thAya che, tethI AnuSaMgika phaLa ghAsa jevuM. anAja vAvanArane ghAsa chAMDavAlAyaka ke AdaravA lAyaka ? ghAsanI darakAra na karavI? thAya te, kApI na nAkhavuM anAja vAvanAra ghAsa kApI nAkhatuM nathI. je ke enI IcchAe vAve nahiM paNa kApe nahiM. tema puNyanI IcchAe dharma na kare, paNa puNya pheMkI devA lAyaka nathI. AthI pApane kSaya, Azrava baMdha pA5 chAMDavAlAyaka, saMvara nijara mekSa AdaravA lAyaka, punya bhADutI tarIke levuM, kAma paDe te upayoga kare, kAma na paDe to ApoApa baMdha thavAnuM. pApa teo teja jAya. teDayA vagara pA5 jAya nahiM. tIrthaMkara AcAryo ke upAdhyAya te bhave mokSe gayA te chellA samaye manuSyagati AyuSya badhA puNyane kSaya kare che. ahIM bhavane cheDe ne prakRtine cheDo ApoApa thAya che. chelle samaye punya prakRti khasanArI che. pApa prakRti paDho mAya jAya tevI nathI. pApa durjananI sthitinuM, nAka kApe te paNa na khase. punya sajajananI sthitinuM punya dekhIne bAraNuM baMdha karIe te bIjI vakhata na Ave. zAstramAM pApa sattAmAM na hoya te ekalA punyavALAne janma le paDa hoya te dAkhale eke nathI. pAva prakRtinI jaDa kaI hatI? ghAtinI jaDa baMdhAyuM tyAre hatI. eka paNa jAti evI nathI, gati evI nathI jemAM pApa na hoya ne punya heya ne janma le. te mATe je putya prayatno karIne khapAvavuM paDatuM nathI, pApa prayatnathI khaseDavuM paDe che. pApane ja halakA pakSa tarIke meryuM tenuM kAraNa e ja ke ene mATe udyama kare. punya jogavA tyAM lagI bhegavaTAmAM raheze, samuddaghAtamAM sApha thaI jaze. pApa javAne lIdhe sAmarthya Ave che. samuddaghAtanuM sAmarthya pApakSayanA sAmarthyathI Ave che, AthI punya sAdhana tarIke, sAyanI siddhinA sAdhana tarIke rAkhavAnuM che musApharI karatAM veDe rAkha paDe paNa tene gharamAM Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama mahAraka-pravacana- vibhAga pAMcamA zurAThavAne nathI, AMgaNA lagI ghaTe kAmane. anya levAnuM paNa kayAM sudhI? mokSanI mArI sudhI, bArI AvI te punya choDI devAnuM. A tarIke navatavana vibhAga karyo. jIva, ajIva, punya, pApa, AzrA, saMvara, niza, baMdha, mela. A zravaNa ane jJAna thayA pachI jANavAlAyaka he upAdeya tarIke vibhAga thayA. enuM nAma trIjI vijJAnabhUmikA. keTalAka kAre che ke vijJAna zuM? te A vijJAna A padArtho heya, A padA ya, ApadAthe upAdeya A nizcaya. dvAdazAMgInuM muThIjJAna | sarvakAle sarva avasthAmAM sarvakSetramAM Azrava chAMDA lAyaka, A eka vastu AvI jAya te keIpaNa kSetre kALe sarvadA AjIvane Azraya DhavA lAyaka che. nizALamAM chokarAne bhaNAvavAmAM Ave te nizALa mATe nahiM, enI AkhI jiMdagI ne jagata mATe. tema ahIM rAmAzraya heya che, saMvara upAdeya che. baMdha nirjarA kema nathI letA? e te Azravane dIkarA, Azrava hoya tyAM ja baMdha che. AzravanI pAchaLa AvanAra che. tema nirjarA saMvaranI pAchaLa AvanArI che. saMvaranuM phaLa nija che. mATe bene aMge ja vAta kare che. rUMvADe rUMvADe e parathamI gayuM ke Azrava haMmezAM dareka kSetramAM cheDavA lAyaka ne saMvara rAdaravA lAyaka che. A be vastu tamArA magajamAM ramI jAya te AkhuM zAsana tamArA hAthamAM AvI gayuM. kAraH sarva de 3 % + 4: ! tIvAta mudarAH kapaMthaR | A be vastu thAnamAM AvI gaI te A arihaMtanA zAsananI murDi, AkhuM zAsana muThThImAM A buddhinI muDI sarva dravya kSetra kALa bhAvamAM Azrava heya, saMvara upAdeya. A buddhi te AhatI muSThi. bAkInuM badhuM kathana cauda pUrva vire Ane ja vistAra. sukhI jIvana. eka vAkaya laI le te AkhI jiMdagI tapAsI che. A sivAya bIju zuM? tame ramyA nArayA mudyA mahela, bAMdhyA para yA te badhuM Ane vistAra. te jiMdagInI jiMdagIe A eka zabda vistAra gaNAya. cAhe rAjAnI devatAnI sarvArthasiddhanI jiMdagI hoya te AnuM ja vivecana, tema AkhA cauda pUrva ne bAra aMge tamAma zAstrone muNijJAnamAM A be zabda che. sarvadravya kSetra kALa bhAvamAM bAzrava choDavA vAyA , saMvara upAya che. paNa te jJAna ahIM upAzraya-rA mATe navI Akha. tamArA jIvanamAM otapreta karavA mATe A che me vAka Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 185 su 20: .. tamArA jIvanamAM AtaprAta na thAya tA ahIM AgaLa sAMbhaLo ne ahIM ja meDhI jAva . bahAra jaI ne Azrava vakhate kayu' yAda karyu ? savara vakhate kace. AhlAda thayeA. jo te na thAya te sAMbhalyuM zuM? ne samajyA zuM? ahIM bhaNavA beThA che. temAM nathI AzravanA aksAsa, sAMvaranu mukha, haju sudhI nathI anubhavI zakatA. patAsAM maLatI vakhate keTalA AnaMda paTe che! saMvaranI kriyA vakhate tenA 100mA bhAga paNu camakArA Ave che? tame karI che. temAM nA nahIM, lITA thatA haiAya te cheADI devAnA nathI, pazu lITAvALAe lakSya rAkhavuM joIe. chekarA dore lITo paNa Ale ekaDe eka, lITA tarIke hAya tA paNa meDhethI ekaDA tA melA. A te ekaDA melAtA nathI, Azrava chAMDavA lAyaka che, savara AdaravA lAyaka ja che, enI khUbI kayAM? hiMsA jUTha cArImAM pApamuddhi thAya che teTalI viSayaparigrahamAM thatI nathI jagatamAM eka kArya lAlanu karavA kheThA haiA temAM lAbha na thaye, aMtaHkaraNane pUche ke lAbha na thayAne aMge keTalI baLatarA rahe che. lAbhanA tame keTalA Icchaka che te nakakI thayu. eka vastu tamArA hAye. nukazAnakAraka na thaI, tamane mAlUma paDe ke ThIka cakSu, lAnna na maLyo; te pazu lAlanA Icchaka che, nukasAna na thayuM, paNa nukazAnathI DaravA vALA che. parigraha na maLyA tA pAchaLathI AI eI thAya che ke hAtha hAza thAya che? pApanuM kArya karavA dhAryuM hatuM na thayuM te te vakhate AnaMda thatA nathI. viSayanuM parigraha cArI juThAnu pApa karavA dhAryuM. hatuM te sage na thayuM te mAre| AtmA khanmyA, pApa na thayuM e kayAre thayuM ? 50 hajAra maLyA te ApaNe 50 hajAranuM pApa vaLagADavA dhAryuM hatuM, te na vaLagyuM e buddhi thaI? khATa cAratA hAya ne beTa na thaI tA bacyA, te zuM thAya ? pApa na karyuM, huM bhAgyazALI macI gayo esa kayAraeN thayuM? hi MsA cArIne aMge kuLAcArane lIdhe hatuM. Ave che. Ara Mbha viSaya parigrahane a Mge rUMvADe paNa AvatuM nathI. 'duviDe pariggaha'mi' e judI gAthA mUkavI paDI. haju temAM pApamRddhi nathI AvatI, mArI upara Tekasa paDavAnA hatA te TeksamAMthI baso te buddhi nathI AvatI. vAstavika hiMsA jUTha cAraNIyAM je haiyaati thaI che, tevI viSaya parigrahamAM buddhi thatI nathI hiMsA karatAM khasI Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 zrI AgaddhAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcama gayA te haju thAya che ke ThIka thayuM ke hiMsA na thaI, huM corInA pApamAM na Drage te bhAgyazALI, enI milakata A bhavanI ja te mArI AtmAnI bIjA bhavanI paNa milakta te. sAmasAmuM pApa patatuM nathI pApa sAmAsAmA patatuM nathI. mahAvIra mahArAje kAnamAM tAMbu nAMkhyuM hatuM, teNe sATe khIlA nAMkhyA, to narake kema gaye ? mATe karyuM tethI bacate nathI. dhela sATe dhola mAravAmAM banenAM gAla lAla hoya. bhavinyatAe mane pApamAMthI bacAvyuM te kayAre Ave? pApa na thayuM tene aMge paNa AtmAne DubADe che tyAM paNa AtmAne tAravatA nathI. pApa karavA dhAryuM hatuM prayatna karyo hato temAM na banyuM to have AtmAne tArI le, pachI dazA kaI? tevI rIte parigrahamAM viSayamAM ApaNe sthiti kaI jago para che. pApa na thayuM tene AnaMda thavo joIe, temAMnuM kazuM nathI. nyAya-anyAya kaMI jo nahIM haju tijorImAM che jaIne ApI Ava kasturabhAIne. mAlama paDe ke metIbhAI baha DAhyA! pApa karyA pachI pAchuM jevA taiyAra nathI. balavAmAM seLavAla ne sAta pAnaserI zAhakArI eTalI badhI ke seLavAla upara sAta pAnazerI. keI divasa belAya nahiM. seLavAla sAthe sAta pAnazerI jeDI de, tema bolavAmAM kevaLI mahArAjanAM vacane joDI daIe chIe. pApanI bAbatamAM ApaNuM sthiti e che ke "mahAjana mArA mAthA upara, khIlI mArI khase nahiM' jahuM belI Thage tene badale pAchA ApavA taiyAra nahiM. mahArAja ! Ama thayuM, AyaNa Ape. pAchuM ApyA pachI karyuM tenI AlayaNa e to lIdhuM te lIdhuM, have AleyaNa Ape. je sAcA manathI AyaNa levI hoya to sudhAra. pachI AleyaNa le. pApane tiraskAra jaNAvyuM che. pApane tiraskAra vastutAe nathI AvyuM. AthI maMdira mUrti banAvavA pahelAM cepaDA tapAsa. jenI anyAyanI rakama AvI hoya te prathama pAchI Apa, pachI ahIM vAta karI zuddhi karavA aMge pharaja pADe che. pApathI je kaMTALo Avavo joIe te aMtaHkaraNamAM vasyuM nathI. nahIM thaelA pApamAM te baca, paNa nahIM thaelA pApamAM deDhe DUbe che. hAtha na marAya temAM jeTalA vacamAM ADA AvyA hoya te badhA upara krodha dAvAnaLa saLage che. dhyAna de, dhanya bhAgya mAnavAne vakhata che, te vakhate kamabhAgya mAne che. pAya karatAM Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 185 muM 299 nasIba joge bacI jatAM kamabhAgya mAne che ne pApa kAryamAM je sAgarIto tene mubArakabAdI Ape che. ahIM eka dRSTAMta che. pApamAM sahAyaka thanAra pitAne deve vaMdana na karyuM eka sAdhu che tene nA choka dIkSita che. nAnA baccAne tarasabhUkhanuM ThekANuM nahI. vihAra kare che, adhe gAu jAya to paNa joIe che. bApA tarasa lAgI che. AgaLa cAla, nAnI UMmara, sahana thatI nathI, A cheka mUracha khAI paDaze ! jheba sthitimAM AvI gaye. jhADa nIce AzvAsana levaDAvyuM AgaLa cAlyA. eTalAmAM nadI AvI tyAM bApa vicAre che Ama tarase herAna thAya te pANI pIvuM hoya to tuM jANe pote jANI joIne AgaLa nikaLI gayo ke mArI zarame na pIe tema na bane. jaMgalamAM prANanI TesaTa sthitimAM bApe kahyuM che. bApa AgaLa gaye. bALaka vicAre che ke AmAM keTalA che? mAre dravya jIva khAtara keTalA jIvane nAza karuM chuM? aMjali pAchI pANImAM mUkI dIdhI. nadI pAra utaryo, mUcha khAIne marI gaye. e devaleke gaye. zuM sat kArya karyuM ke devaloka maLe. te avadhijJAnathI uga mUkI joyuM. devalokamAM utpanna thanAra dareka jIva A pramANe pite zuM satkArya karyuM ke huM devalokamAM avataryo te avadhijJAnathI jue che ne pitAnuM sat kArya te vakhate tene sAMbhare che, tethI te kAryamAM tene bahu AhalAda thAya che ne pitAnI nIcenA sAmAnika devatAne pitAne karavA egya karaNI pUchIne pachI tarata ja te utpanna thaelo devatA karaNIya kAryamAM joDAya che. A pramANe sAmAnya niyama devatAone hoya che te jANa. devatAo ahiM kema nathI AvatA? Ave to kyA kAraNe? tema ANe paNa vicAryuM ke AvI rIte huM ahIM Avyo chuM. pitA hatA tyAM gokuLa vikuryA. cheka gAma sudhI gokuLa vikuvya, kAraNa devatAnI zakti aciMtya che. meruparvatane daMDa, pRthvIne chatra karI zake evI devatAnI zakti kahelI che. putra devatAe dahIM dudha chAza vikuvya, vaherAvyAM. devapiMDa gaye tenI zuddhi thavI joIe, kAraNa zAstramAM sAdhune devapiMDa le kahyo nathI. ahIM vaLI putra devatAe sAdhunI 27 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zraAgamoDhAraka-pravacana-zreNI vibhAga pAMcame upadhi paNa bhUlAvI dIdhI. tyAM pAchA jAya che te jue che te gAya nahIM khIlA nahIM tevuM dekhe che. mAtra ekalI upAdhi paDI che. keI devatA pUrva janmanA nehathI ahIM Ave che. ema bane che. agara keIne evuM vacana ApyuM hoya ke he deva thaIza te tane pratibaMdha karavA AvIza, te kAraNe deve ahIM A mRyulokamAM Ave che. te sivAya vinA kAraNe devatA devakamAMthI ahIM AvatA nathI. "nii kudiyA muvA jaf 4 7 TrLa devatAo haMmezA sukhI rahe che. pramudata eTale harSavALA rahe che tethI devalokamAM devatAnA AyuSyane je kALa jAya che te paNa jANI zakatA nathI. te A sAdhu upadhi ja mAtra dekhe che. tyAM rasto tapAsya. gokuLa vaselA hatA temAM chANu suddhAM nathI AcAryane kahyuM te temane eka navAI lAgI tyAM nathI gokuLa ke gAyanuM chANa ke kharI ke pagalAM kazuM nathI. AcArya mahArAje be gItArtha sAdhuone tapAsa karavA mekalyA. AcAryane jaIne nivedana karyuM ke gokula AvyuM gayuM nathI te AcArya vicAre che ke devamAyA che. eTalAmAM te te devatA vaMdana karavA AvyA. badhAne vaMdana karyuM paNa bApane vaMdana na karyuM. kAraNa te mArA pApamAM madadagAra thatA hatA te pramANe je meM kahyuM hane te mArI durgati thate, pApe bharAte. mATe huM A sthaLe temane vaMdana karato nathI. avirati e devatA pitA sAdhune khoTI salAha ApavA tarIke vaMdana kartA nathI. A dazA kayAre Ave? kahe ke aviratinI dazAmAM dhikakAra Ave che. je vakhate vrata paccakhANa A AtmA nathI karI zako te vakhate dhamI AtmAne pitAnA aviratirUpa pApane dhikakAra thAya che. je pitAne AdhAra rUpa hatA, nirvAha karatuM hatuM, cAritra devaDAvanAra paLAvanAra te pitA hato. paNa teNe ekaja aviratipaNAnI salAha ApI, eTale vrata paccakhANathI pitAnA AtmAne vaMcita rAkhe, te badhuM dhovAI gayuM. ATalA kAraNathI ja avarati evA devatAe potAnA pitA mahAvrata dhArI hatA chatAM vaMdana na karyuM. pApanA piSaNa karanAra tarapha svajana-sagAMpaNAnI buddhi rahe che. haju ApaNA AtmAne pApa tarapha aruci thaI nathI. pApane je rUpe dhikakAra thavuM joIe te rUpe AtmAmAM ta vacce nathI puNyanA peSaNamAM haju AmA tatpara thayela nathI. baLatI cIja ugharAvI gayA te AvatuM navI karyA pachI te na bagADa dharma ka ya karyA pachI bagADAya che. sAmAyika Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravacana 18 5 muM 211 piSadha pUjA parANe karAvyA, paNa have te hAra nahIM. bIjAe pavitra 2te parANe joyA. have te anudana rAkha. punyanA anumodana ne pApanA niMdana kaI jago para che? kevaLa vacanamAM, sAta lAkha pRthvIkAya sAta lAkha apakAya vigere zuM che? vagara ekaDe bele che teTaluM kalyANa che, paNa mAre to kahevuM zuM che? ekaDo bela ne ekaDe lakhe. ekaDe belatA baMdha karavA mAgatuM nathI, avaLacaMDI rAMDane kahyuM hoya ke pakaDa che ke A choDayuM. ahIM ekaDe belatAM cheDAvavA mATe nathI. lITAnI jagee ekaDo karAvavA mATe kahuM chuM. lITA karIne bolo cho te jagoe eka karatA thAva. 18 pApa sthAnakanI virAdhanAne A che te baMdha karavAnuM nathI. pApapunyanuM te rUpapaNu thayuM nathI. baLAtkAre thayuM hoya tene anumedavuM. teTalA mATe dharma ratna. patharo levA jatAM hI AvI jAya te phekI dyo che? tamAruM dhAryuM nathI AvyuM te kama pakaDI rAkhe che? vagara dhAryA paNa hAthamAM AvelA hIrAne aMge khuza thAva che, tema janma lIdhe te tame dhAryuM paNa na hatuM ke huM ahIM janmIza. patharAnA khADAmAM bhaTakatAM hIre maLI gayela che. tame bhaTakatA hatA patharA mATe, hIro maLI gaye, ema thAya te hadaya khuza thAya. mATe kahe che ke trIjI bhUmikAmAM eka ja ratna, dharma e ja ratna. A nizcaya thAya che tene artha thAya. have athI kone kahe te adhikAra age vartamAna. Page #443 -------------------------------------------------------------------------- Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | upadeza mALA de ghaTTI TIkA sahita prA0 mahAgraMthane guja rAnuvAda anuvAda kartA::- A. hemasAgarasUri prabhu mahAvIranA hastadIkSita traNa jJAnavALA dhamadAsa gaNIvare AgamanI tulanAmAM mUkI zakAya tevA aneka prakAranA upadezathI temaja prasa'gAnurUpa dechAnatAthI bha2pU2 sadhanA cAre vaga"ne upayogI evo upadezamALA nAmanA graMtha racele che. tenA upara ghaNI TIkAo lakhAI che. te paikI jidagI sudhI cha vigaIne tyAga karanAra municandrasUrinA ziSya vAdidevasUrinA ziSya A. 2tnaprabhasUrie mAtra tera hajAra ka pramANa ghaTTI nA manI mahATIkA racelI che, jene keTalAka varSo para saMzodhana karI saMpAdana karela che. A TIkA vizeSa upakAraka hovAthI prAkRta bhASA na jANanAra mATe tenA anuvAda karavA mane keTalAka bhAIe taraphathI Agraha thayA, jo ke vizeSa kaThIna hovAthI prathama te utsAha thatA na hatA, chatAM prayatna karatAM saphaLatA maLI che. siddharSi TIkAno mahatvano bhAga A mAM AvarI levAyA che. aDhIse karatAM adhika viSaya ane 125 uparAMta kathAo che. kuvalaya moLA kathA, samarAditya caritra, saTIka yogazAstra, caupanna mahApuruSacariMtra, paumacariya', saTIka upadezapada Adi graMtha mAphaka sArA kAgaLa, suMdara chApakAma-bAIDIMga, lagabhaga 6 00-850 pAna re daLadAra graMtha TUMka samayamAM bahAra paDaze.