Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 05 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006419/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo arihaMtANaM namo sighdhANaM namo AyariyANaM namo uvajajhAyANaM namo lee savva sAhuNaM eso paMca namukakAro savva pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvesi paDhamaM havaI maMgalaM Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAgama prakAzana yojanA pa. pU. AcAryazrI ghAMsIlAlajI mahArAja sAheba kRta vyAkhyA sahita DVD No. 2 (Gujarati Edition) :: yojanAnA Ayojaka :: zrI caMdra pI. dozI - pIeca.DI. website : www.jainagam.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BHAGAVATA SHRI BI JI SUTRA PART : 5 zrI bhagavatI sUtra : bhAga 5 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee jainAcArya-jainadharmadivAkara-pUjyazrI-ghAsIlAlajI-mahArAja viracitayA prameyacandrikAkhyayA vyAkhyayA samalaGkRtaM hindIgurjarabhASA'nuvAdasahitam cezzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzeeen zrI-bhagavatIsUtram BHAGAVATI SUTRAM paJcamo bhAgaH niyojakaHsaMskRta-prAkRtajJa-jainAgamaniSNAta-priyavyAkhyAnipaNDitamunizrI kanhaiyAlAlajI-mahArAjaH Esaaseeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee prakAzaka : rAjakoTanivAsi - zreSThizrI - zAmajIbhAi - velajIbhAi vIrANI, tathA kaDavIvAi-vIrANI-TrasTa-pradattadra-vyasAhAyyena a. bhA. zve. sthA, jainazAstroddhArasamitipramukhaH zreSThi-zrI zAntilAla-maGgaladAsabhAi-mahodayaH rAjakoTa. prathamA-AvRtti : vIra saMvat vikrama saMvat isvIsana prati 1200 2489 2019 1963 mUlya ru. 2500 Weezer222222222222222222222222222 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLavAnuM ThekANuM : zrI a. bhA. ve. sthAnakavAsI jaina zAstroddhAra samiti. The. gaDiyA rAjakoTa kUvA zaDa, saurASTra. prathama AvRtti H prata 1200 vI 2 saMvat H 2489 vikrama saMvat : 2019 I vI sa na : 1963 zrI bhagavatI sUtra : pa Published by : Akhil Bharat S. S. Shastroddhara Samiti, Garedia Kuva Road, RAJKOT. ( Saurashtra.) W. Rly. India. Shri Jain * mudraka : * mudraNasthAna : jayaMtIlAla devacaMda mahetA presana ja ya bhA 2 ta gaDiyA kuvA roDa, rAjakADha. (saurASTra) Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanA cAra prakAra jJAna, darzana, cAritra ane tapa A cAramAM jJAnane prathama paMkitae mukavAthI ja jJAnanuM mahatva sAbita thaI jAya che. jJAna e prakAza che. jJAna samAna anya kaI pavitra vastu nathI. A eTalA mATe................! jJAnanI prApti arthe jinAgamanuM svAdhyAya, manana ane ciMtana karavuM e bhAvi AtmAonuM mukhya kartavya che. jJAna vagara.... "darzana, cAritra ane ta5" ....e lUkhAM dekhAya che. adharma, anIti, anAcAra ane svArthaparAyaNatAnuM jyAM sAmrAjya pravartI raheluM che. dharmaparAyaNatA ane mAnavatAne dhvasa thaI rahyo che ane jIvanamAM TheraThera udAsInatA ane saMkucitatA duSTigocara thaI rahyAM cheevA A Adhunika aMdhakAramaya jagatamAM cittanI A zAMti ane ekAgratAnI prApti karAve tevA jJAnanI jarUra che. ja -: ane tevA jJAnane khajAne - pUjya AcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjazrInAM anuvAda thayelAM- jinAgama zAstro maLI zake che. zrI jaina zAstroddhAra samiti-rAjakoTa. da zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIranA vIra putrane vinaMtI lakSamI ane sarasvatI e baMne devIo pUjanIya che ane e baMnenI ApaNane AvazyakatA che paranta ke te baMnemAM aMdara aMdara ADavera che jyAM sarasvatInA ja darzana thatAM heya tyAthI lakSmIjI risAyelAM hoya che. ane lakSamInaMdane moTe bhAge sarasvatIthI dUra rahetA hoya che A sAmAnya niyama jovAmAM Ave che parantu jyAre ApanI pAse lakSmI ane sarasvatI baMne saMpIne ApanI sevA karI rahela che tyAre jANavuM ke ApanA pUrvanA puNyano udaya ane vartamAna puruSArthanuM A phaLa che Apa AvA sAnukULa saMjogomAM samAja utkarSanA bhavya kAryamAM vadhu ne vadhuM bhega Apaze, evI amone khAtrI che. AgamedAraka pUjyazrI ghAsIlAlajI ma. zrIe jaina samAjanA utthAna kArya mATe "zAstroddhAra" nuM je bhagIratha kArya uThAvela che ane te kAryane zAstroddhAra samiti mUrtarUpa ApI rahI che temAM ApanA pUrNa sahakAranI AzA rAkhavI e zuM asthAne che? Adya murabbI tarIke samitimAM ApanuM mubAraka nAma naMdhAvavA mATe rUA. 5001 ne DrApha mokalI ApavA vinaMtI che. zrI jaina zAstroddhAra samiti-rAjakeTa. A zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya mATe khAsa sUcanA (1) A sUtranA mUlapAThano svAdhyAya divasa ane rAtrinA prathama prahare tathA cothA prahare karAya che. (2) prAtaHuSAkALa, sandhyAkALa, madhyAhna, ane madhyarAtrimAM be-be ghaDI (48 miniTa) vaMcAya nahIM, sUryodayathI pahelAM 24 miniTa ane sUryodayathI pachI 24 miniTa ema be ghaDI sarvatra samajavuM. (3) mAsika dharmavALAM strIthI vaMcAya nahIM temaja tenI sAme paNa vaMcAya nahIM. jyAM A strIo na hoya te oraDAmAM besIne vAMcI zakAya. (4) nIce lakhelA 32 asvAdhyAya prasaMge vaMcAya nahIM. (1) AkAza saMbaMdhI 10 asvAdhyAya kAla. (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) ulkApAta--moTA tArA khare tyAre 1 prahara (traNa kalAka svAdhyAya na thAya.) (9) digdAha--koI dizAmAM atizaya lAlavarNa hoya athavA koI dizAmAM moTI Aga lagI hoya to svAdhyAya na thAya. garjArava--vAdaLAMno bhayaMkara garjArava saMbhaLAya. gAjavIja ghaNI jaNAya to 2 prahara (cha kalAka) svAdhyAya na thAya. nirdhAta--AkAzamAM koI vyaMtarAdi devakRta ghoragarjanA thaI hoya, athavA vAdaLo sAthe vIjaLInA kaDAkA bole tyAre ATha prahara sudhI svAdhyAya na thAya. vidyuta--vijaLI camakavA para eka prahara svAdhyAya na thA. yUpaka--zuklapakSanI ekama, bIja ane trIjanA divase saMdhyAnI prabhA ane caMdraprabhA maLe to tene yUpaka kahevAya. A pramANe yUpaka hoya tyAre rAtrimAM prathamA 1 prahara svAdhyAya na karavo. yakSAdIma--koI dizAmAM vIjaLI camakavA jevo je prakAza thAya tene yakSAdIpta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. (8) ghumika kRSNa--kAratakathI mahA mAsa sudhI dhUmADAnA raMganI je sUkSma jala jevI dhUmmasa paDe che tene dhUmikAkRSNa kahevAya che. tevI dhUmmasa hoya tyAre svAdhyAya na karavo. mahikAzveta--zItakALamAM zvetavarNavALI sUkSma jalarUpI je dhummasa paDe che. te mahikAzveta che tyAre svAdhyAya na karavo. (10) rajauddAta--cAre dizAmAM pavanathI bahu dhULa uDe. ane sUrya DhaMkAI jAya. te rajauddAta kahevAya. tyAre svAdhyAya na karavo. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) audArika zarIra saMbaMdhI 10 asvAdhyAya (11-12-13) hADakAM-mAMsa ane rUdhira A traNa vastu agnithI sarvathA baLI na jAya, pANIthI dhovAI na jAya ane sAme dekhAya to tyAre svAdhyAya na karavo. phUTeluM iMDu hoya to asvAdhyAya. (14) maLa-mUtra--sAme dekhAya, tenI durgadha Ave tyAM sudhI asvAdhyAya. (15) smazAna--A bhUminI cAre bAju 100/100 hAtha asvAdhyAya. (16) caMdragrahaNa-jyAre caMdragrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 8 muhUrta ane utkRSTathI 12 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (17) sUryagrahaNa--jyAre sUryagrahaNa thAya tyAre jaghanyathI 12 muhUrta ane utkRSTathI 16 muhUrta asvAdhyAya jANavo. (18) rAjavyagrata-najIkanI bhUmimAM rAjAonI paraspara laDAI thatI hoya tyAre, tathA laDAI zAnta thayA pachI 1 divasa-rAta sudhI svAdhyAya na karavo. (19) patana-koI moTA rAjAnuM athavA rASTrapuruSanuM mRtyu thAya to teno agnisaMskAra na thAya tyAM sudhI svAdhyAya karavo nahIM tathA navAnI nimaNuMka na thAya tyAM sudhI UMcA avAje svAdhyAya na karavo. (20) audArika zarIra-upAzrayanI aMdara athavA 100-100 hAtha sudhI bhUmi upara bahAra paMcendriyajIvanuM mRtazarIra paDyuM hoya to te nirjIva zarIra hoya tyAM sudhI svAdhyAya na karavo. (21thI 28) cAra mahotsava ane cAra pratipadA-ASADha pUrNimA, (bhUtamahotsava), Aso pUrNimA (indra mahotsava), kArtika pUrNimA (skaMdha mahotsava), caitrI pUrNimA (yakSamahotsava, A cAra mahotsavanI pUrNimAo tathA te cAra pachInI kRSNapakSanI cAra pratipadA (ekama) ema ATha divasa svAdhyAya na karavo. (29thI 30) prAtaHkAle ane sabhyAkALe dizAo lAlakalaranI rahe tyAM sudhI arthAta sUryodaya ane sUryAstanI pUrve ane pachI eka-eka ghaDI svAdhyAya na karavo. (31thI 32) madhya divasa ane madhya rAtrie AgaLa-pAchaLa eka-eka ghaDI ema be ghaDI svAdhyAya na karavo. uparokta asvAdhyAya mATenA niyamo mUlapAThanA asvAdhyAya mATe che. gujarAtI Adi bhASAMtara mATe A niyamo nathI. vinaya e ja dharmanuM mUla che. tethI AvA AvA vikaTa prasaMgomAM gurunI athavA vaDIlanI icchAne AjJAne ja vadhAre anusaravAno bhAva rAkhavo. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya ke pramukha niyama (1) (3) isa sUtra ke mUla pATha kA svAdhyAya dina aura rAtrI ke prathama prahara tathA cauthe prahara meM kiyA jAtA hai| prAta: USA-kAla, sandhyAkAla, madhyAhna aura madhya rAtrI meM do-do ghaDI (48 miniTa) svAdhyAya nahIM karanA cAhie, sUryodaya se pahale 24 miniTa aura sUryodaya ke bAda 24 miniTa, isa prakAra do ghar3I sabhI jagaha samajhanA caahie| mAsika dharmavAlI striyoM ko svAdhyAya nahIM karanA cAhie, isI prakAra unake sAmane baiThakara bhI svAdhyAya nahIM karanA cAhie, jahA~ ye striyA~ na hoM usa sthAna yA kakSa meM baiThakara svAdhyAya kiyA jA sakatA hai| nIce likhe hue 32 asvAdhyAya-prasaMgo meM vA~canA nahIM cAhie(1) AkAza sambandhI 10 asvAdhyAyakAla (1) ulkApAta-bar3A tArA TUTe usa samaya 1 prahara (tIna ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (2) digdAha--kisI dizA meM adhika lAla raMga ho athavA kisI dizA meM Aga lagI ho to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / garjArava-bAdaloM kI bhayaMkara gaDagaDAhaTa kI AvAja sunAI detI ho, bijalI adhika hotI ho to 2 prahara (cha ghaNTe) taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| nirghAta-AkAza meM koI vyantarAdi devakRta ghora garjanA huI ho athavA bAdaloM ke sAtha bijalI ke kaDAke kI AvAja ho taba ATha prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / vidyuta--bijalI camakane para eka prahara taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie yUpaka-zukla pakSa kI prathamA, dvitIyA aura tRtIyA ke dino meM sandhyA kI prabhA aura candraprabhA kA milAna ho to use yUpaka kahA jAtA hai| isa prakAra yUpaka ho usa samaya rAtrI meM prathamA 1 prahara svAdhyAya nahIM karanA cAhie (8) yakSAdIpta--yadi kisI dizA meM bijalI camakane jaisA prakAza ho to use yakSAdIpta kahate haiM, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / dhUmikA kRSNa-kArtika se mAgha mAsa taka dhuMe ke raMga kI taraha sUkSma jala ke jaisI dhUmasa (koharA) par3atA hai use dhUmikA kRSNa kahA jAtA hai isa prakAra kI dhUmasa ho usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) mahikAzveta-zItakAla meM zveta varNavAlI sUkSma jalarUpI jo dhUmasa par3atI hai vaha mahikAzveta kahalAtI hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (10) rajodghAta-cAroM dizAoM meM teja havA ke sAtha bahuta dhUla uDatI ho aura sUrya DhaMka gayA ho to rajodghAta kahalAtA hai, usa samaya svAdhyAya nahIM karanA caahie| (2) aitihAsika zarIra sambandhI 10 asvAdhyAya-- (11,12,13) hADa-mAMsa aura rudhira ye tIna vastue~ jaba-taka agni se sarvathA jala na jAe~, pAnI se dhula na jAe~ aura yadi sAmane dikhAI deM to svAdhyAya nahIM karanA cAhie / phUTA huA aNDA bhI ho to bhI asvAdhyAya hotA hai| (14) mala-mUtra--sAmane dikhAI hetA ho, usakI durgandha AtI ho taba-taka asvAdhyAya hotA hai| zmazAna--isa bhUmi ke cAroM tarapha 100-100 hAtha taka asvAdhyAya hotA (16) candragrahaNa-jaba candragrahaNa hotA hai taba jaghanya se 8 muhUrta aura utkRSTa se 12 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (17) sUryagrahaNa-jaba sUryagrahaNa ho taba jaghanya se 12 muhUrta aura utkRSTa se 16 muhUrta taka asvAdhyAya samajhanA cAhie / (18) rAjavyudgata-najadIka kI bhUmi para rAjAoM kI paraspara lar3AI calatI ho, usa samaya tathA lar3AI zAnta hone ke bAda eka dina-rAta taka svAdhyAya nahIM karanA caahie| patana-koI bar3e rAjA kA athavA rASTrapuruSa kA dehAnta huA ho to agnisaMskAra na ho taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie tathA usake sthAna para jaba taka dUsare vyakti kI naI niyukti na ho taba taka UMcI AvAja meM svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (20) audArika zarIra-upAzraya ke andara athavA 100-100 hAtha taka bhUmi para upAzraya ke bAhara bhI paJcendriya jIva kA mRta zarIra par3A ho to jaba taka vaha nirjIva zarI vahA~ par3A rahe taba taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (21 se 28) cAra mahotsava aura cAra pratipadA-ASAr3hI pUrNimA (bhUta mahotsava), Aso pUrNimA (indriya mahotsava), kArtika pUrNimA (skandha mahotsava), caitra pUrNimA (yakSa mahotsava) ina cAra mahotsavoM kI pUrNimAoM tathA usase pIche kI cAra, kRSNa pakSa kI cAra pratipadA (aikama) isa prakAra ATha dinoM taka svAdhyAya nahIM karanA cAhie / Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29 se 30) prAtaHkAla aura sandhyAkAla meM dizAe~ lAla raMga kI dikhAI deM taba taka arthAt sUryodaya aura sUryAsta ke pahale aura bAda meM eka-eka ghar3I svAdhyAya nahIM karanA cAhie / (31 se 32) madhya divasa aura madhya rAtrI ke Age-pIche eka-eka ghar3I isa prakAra do ghar3I svAdhyAya nahIM karanA caahie| uparokta asvAdhyAya sambandhI niyama mUla pATha ke asvAdhyAya hetu haiM, gujarAtI Adi bhASAntara hetu ye niyama nahIM hai / vinaya hI dharma kA mUla hai tathA aise vikaTa prasaMgoM meM gurU kI athavA bar3oM kI icchA evaM AjJAoM kA adhika pAlana karane kA bhAva rakhanA cAhie / Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anu. ma 1 ratnaprabhA pRthvI De sva3pa DAvana 2 bhAraezAnti samudradhAta dve sva3pa DAvana chaThe zatA sAtavAM za Jus 9 3 sAtave za aa saMkSipta viSaya prathana 4 zAti vagairaha bhava vizeSoM dve yoniDA prathana sva3pAvana 6 zrI bhagavatIsUtra lAga 4 DI viSayAnubhA 7 garAnIyA upameya DAla De sva3pA ni3pA suSamasuSamA DA bharatakSetra ke svarUpa prAthana De AThavAM uddeza 8 sAThave uddeza De viSayoM kA saMkSepase prathana 8 pRthvI sva3pa prAthana 10 jAyuSya jandha sva3 DA prathana ke savA samudra ke sva3pa prA ni3pA 11 navavAM za 12 zeDe saMkSepase viSaya prAthana leha svarUpa prA nipA 13 14 maharddhideva DI viDurva sva3pa DA ni3pA 15 heva jJAnAjJAna pre svarUpa prA ni3pae dRzavAM uddeza viSaya navave chaThThuM zataka kA chaThThA udeza zrI bhagavatI sUtra : 5 16 zaveM uzeDe viSayoM kA ni3pA 17 anyatIrthioM ke matA ni3pA thAnA naM. 60 1 3 ? ? L L W 12 12 15 18 26 28 29 36 43 48 48 48 yaya 59 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vaThe sva3pa chA ni3pArA 18 sepTAnta avehana De viSayameM anya yUthioM De bhatachA ni3parA 20 nairayimAhikoM ke AhAra sva35 hA nizparA 21 ThevalI atiMdriyatva hone hA ni3pArA sAtave zataSThA pahalA deza 74 b 6 n so we V 0 W 22 sAtaveM zata pahile zejA saMkSepase viSaya vivarA 73 23 sAMtave zataza haza pradrazasaMgrahagAthA 24 vaThe mAhAra-manAhAra AhichA varzana 25 loDe saMsthAna AhiDe sva3pa kA varzana 26 abhAzoMpAsaSThoMDA ThyiA sva3pa DA varzana 27 zrabhAga 3 pratilAla chA jthana 28 dharbha rahita va gatichA ni3pArA 28 ahaHjI chAvaLA ni3pArA u0 sanaNAra he viSayameM vizeSa dhthana 31 amArAhighoSa rahita AhArAhiDA ni3pArA u2 kSetrAtiThAMtAhiAhArasva3pa chA ni3pArA 33 zastrAtIta Adi pAnabhonA ni3pArA C 80 92 ce 103 ThUsarA deza u4 dUsare Tese he viSayoM jA ni3pArA upa pratyAjyAnache sva3pa DA ni3pA u6 va DebhUlagurA pratyAjyAnitva DA ni3pArA u7 saMyatA'saMyatAhiDA ni3pArA u8 chavoM zAzvatAzAzvatatva ni3pArAma 107 107 117 124 128 tIsarA deza 129 130 132 38 tIsare TaizeSThA saMkSipta viSaya vivara 40 vanaspatichAya AhAra DA ni3pArA 41 bhUlasTaMdhAvi chA ni3pArA 42 AsuThAhi anantaThAya vanaspati DA ni3pArA 43 FsezyAvAle zavoMDI samparbhatva bhahArbhatva DA ni3pA 134 - 13pa zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 vehanA nirAThe sva3pa ni3pArA 140 thauthA deza 45 yauthe deze kA saMkSipta viSaya vivaraNa 46 saMjJI chAvoM Desva3pa chA ni3pArA 1pa0 1pa0 pAMthavA deza 47 tirthazcoM ke yonisaMgraha hA ni3pArA 1pa4 chaThA deza 1pa7 48 chaThe haize kA saMkSipta viSaya vivaraNa 48 nairayiSThoM he AyurghandhAThiA ni3pAza 50 Iza vehanIya urbha mAhi sva3pa chA nidhArA 51 mAvi bhAratavarSa he avasthA he sva3pa chA ni3pArA 52 bhAvi bharatakSetrIya bhanuSyAvasthA ke ni3pArA 1pa7 164 168 172 sAtavAM deza 43 sAtaveM zaDA saMkSipta viSaya vivaraNa 178 54 aryApathi-sAMgharAthi ghyiA sva3pa chA ni3pArA 178 55 DAbhabhoga sva3pa hA ni3pArA 181 56 chanasthAhi bhanuSya sva3pa chA ni3pArA 188 57 asaMjJI vAhi sva3gha hA ni3pArA 192 58 saMjJI vaThe vehana sva3pa DA ni3pArA 194 AThavAM deza 187 200 58 chanastha bhanuSyAhi sva3pa chA ni3pArA 60 nairathimAhizavoM he pApabhA ni3pArA 61 saMjJA sva3pa chA ni3pArA 62 hAthI aura kuMthu chavaThI samAnatAThA varzana 63 AdhA ghoSase TUSita AhAra ranevAle sAdhuDe dharbhadhaDA ni3pArA 201 203 204 zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navavAM deza 20pa 206 64 navave haizeSThA saMkSipta viSaya vivara 65 prabhatta sAdhuThA ni3pArA 66 mahAzilASTasaMghAbha DA ni3pArA 67 rathabhusala saMgrAbhahA ni3pArA 68 va3 nAganapRSThA vAyana 210 217 222 zavAMza 238 238 244 68 zave zeSThA saMkSepase viSaya vivaraNa 70 dharmAstichAyAThioM chA varzana 71 DAloghAyiThe prodhita honeThA varzana 72 zubhAzubha bhaisA ni3pArA 73 anyArambhapuSadvayaThe ThyiA chA varzana 74 pugataprakAza Ahiche hetuchA ni3pArA 247 2para 2papa ||sbhaat // zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnAprabhA pRthvI ke svarUpakA varNana chaThThA zatakane chaThTho uddezaka prAraMbha- chaThThA uddezakamAM AvatAM viSayanuM saMkSipta viSaya vivaraNaprazna- pRthvIo keTalI che? uttara- ratnaprabhA Adi sAta pRthvIo che. prazna-anuttara vimAna keTalAM che? uttara-vijaya, vaityaMta Adi pAMca anuttara vimAna che. prazna-mAraNutika samuddaghAta karIne ratnaprabhA pRthvImAM utpattine cagya zuM tyAM pahoMcatAnI sAthe ja AhAra grahaNa karavA mAMDe che ? te AhArane pariNumAvA mAMDe che ane zarIranuM baMdhAraNa karavA mAMDe che ? - uttara-keTalAka jIve tyAM jaIne paNa pharIthI pAchAM AvI jAya che. tyAra bAda pharIthI mAraNatika samughAta karIne narakamAM jAya che, ane tyA jatAMnI sAthe ja AhArAdi grahaNa karavA maMDI jAya che. e ja pramANe zarkarA Adi sAte pRthvIomAM janArA jIvanA AhAra Adi grahaNa karavAnA viSayamAM be prakAra samajavA. tathA asurakumAranA AvAsamAM ane pRthvIkAyikanA AvAsamAM utpattine cagya jIvonA AhArAdine grahaNa karavAnA viSayamAM paNa pUrvokata be prakAre ja samajavA. e ja pramANe maMdara parvatane pUrNa vibhAgamAM, AgaLanA asaMkhyAta pradezabhAga, bAlA, zikSA, yUkA, yavamadhya (kAvata) janakeTI, asaMkhyAta jana keTi keTiyAmAM, ekendriya, hIndriya, pAMca anuttara vimAna paryantanA sthAnamAM utpattine vegya jIne AhArAdi grahaNa karavAnA viSayamAM pUrvokata ja be prakAre samajavA. gautama dvArA tenuM samarthana. ratnaprabhA Adi pRthvIonI vakatavyatA- " maM? ItyAdi- sUvAtha- (jarU i aMte ! pujIne vAttAgo) he bhadanta ! pRthvIe (narake) keTalI kahI che? (ma.) he gautama! (Hd gDhavIgo ghaowttAmo) pRthvIo sAta kahI che. (taMbaT) te sAta pRthvInA nAma A pramANe che- (AtharqmAM nAva tamatama) ratnaprabhAthI zarU karIne tamatamA sudhInI sAta pRthvIe ahI grahaNa karavI. (rAjumA gAvAtA mANaca, bAra ga sattamag) ratnaprabhA pRthvInA AvAse, ane tamastamAM paryantanI nIcenI pRthvInA AvAsanuM zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM kathana karavuM joIe. eTale ke ratnaprabhAthI laIne tamastamAM paryantanI sAte pRthvIonA AvAse kahevA. (gve te nA gAvAnA te mALiyA) A rIte je pRthvImAM jeTalAM AvAsa hoya teTalAM AvAsa kahevA joIe. (nava $ fi mitte ! prabhuttara vimAnar gour ?) he bhadanta ! anuttara vimAna keTalA kahyA che? () he gautama! (Gra anuttaramarMIT gogar). anuttara vimAna pAMca kahyAM che. (taMnA) temanA nAma A pramANe che- (vinA bAra saddasiddha) vijayathI laIne sarvArthasiddha paryaMtanA pAMca vimAne ahI grahaNa karavA. TIkAtha-pAMcamA uddezakamAM sUrakAre tamakAya Adi padArthonA svarUpanuM nirUpaNa karyuM che. have A chaThThA udezakamAM sUrAkAra ratnaprabhA Adi padArtharUpa pRAnA svarUpanuM nirUpaNa nIce pramANe kare che-A viSayane anulakSIne gautamasvAmI mahAvIra prabhune prazna pUche che ke "vA nuM maM?! kuvo govttAgo?" he bhadanta ! pRthvIo (narake) keTalI kahI che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu temane kahe che ke-"zatta judI gumtta he gautama! pRthvIo sAta kahI che, ahIM pRthvI pada dvArA nArakI jyAM rahe che te pRthvIo (nArake) ja samajavI. ahIM "ISaprAgabhAra pRthvI" grahaNa karavI joie nahIM. kAraNa ke ahIM tenuM nirUpaNa sUgakAra karavA mAgatA nathI. zaMkA-pRthvIonuM nirUpaNa AgaLa karavAmAM AveluM ja che. chatAM ahIM pharIthI temanA viSe vicAra karavAmAM punarukita deva zuM saMbhavita nathI? samAdhAna-ahIM sUtrakAra mAraNatika samughAtanuM svarUpa prakaTa karavA mAge che. te viSaya ratnaprabhA Adi pRthvIo sAthe saMbaMdha dharAvatA hovAne kAraNe ahIM ratnaprabhA Adi pRthvIonuM pharIthI upAdAna karavAmAM AvyuM che. saMvaE? te sAta pRthvIonAM nAma A pramANe che-" mA gAtra tamatamAM (1) ratnaprabhA, (2) zarAmabhA, (3) vAlukAprabhA, (4) paMkaprabhA, (5) ghUmaprabhA, (6) tama prabhA ane (7) tamastamaprabhA "nA" (pAvara) padathI je pAMca pRthvIone grahaNa karavAmAM AvI che te paNa ahIM gaNAvI che "vAmA AvAsA mALiyA vAva zahe sattanA ratnaprabhAthI zarU karIne sAtamI tamastamaprabhA pRthvI paryantanI pratyeka pRthvImAM jeTalA nArakAvAse che, temanuM ahIM kathana karavuM joIe. jema ke ratnaprabhA pRthvImAM trIsa lAkha narakAvAsa che, bIjI zarkarAmabhAmAM pacIsa lAkha narakAvAsa che, trIjI vAlukAprabhAmAM paMdara lAkha narakAvAsa che, ItyAdi kathana ahIM grahaNa karavuM. ahIM yAvata' padathI asurakumAra Adi dasa bhavanapati denA, vAnayaMtaranA, jyotiSakenA, vaimAnika denA, nava yakanA ane pAMca anuttara vimAnanA AvAsa grahaNa karavAmAM AvyA che. gautama svAmIne prazna-3 [ mane ! mattAvimAnar anttA ? | he bhadanta! anuttara vimAne keTalAM kahyAM che?" tene uttara ApatA prabhu kahe che - jo mA! paMca majuttara vinA vAra-taMgadA" he gautama! anuttara vimAna pAMca kahyAM che, temanA nAma A pramANe che-- vigaNa nAva saMvara vijaya, vaijayana, jayanta, aparAjita ane sarvArthasiddha. e sUtra 1 zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramAraNAntika samudradhAta ke svarUpa kA varNana bhAraNAntika samuddAta vakatavyatA-- 'nIce na maMte !' ityAdi-- sUtrAtnIne naM maMte! mArAMtiya samugdhANaM samauddapa, he bhadyanta ! je jIva mAraNAntika samRdghAta kare che ane (soLittA) samudghAta karIne te (mItte rayaNappabhAra puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahasse annayaraMsi nirayAvAsaMsi necattANa vadhniAr manAi) A ratnaprabhA pRthvInA trIsa lAkha narakAvAse mAMthI krAi paNa eka narakAvAsamAM utpanna thavAne yogya thAya che, se N maMtte !) tA he bhadanta ! te jIva (tasthaLa : cetra bAhAratna trA, uLAmeggA, sazara vA yaMtrena vA!) tyAM jatAMnI sAthe ja zu AhAraka khanI jAya che? zuM te gRhIta AhArapujgyAnuM pariNamana karavA lAgI jAya che? zuM te potAnA zarIranuM baMdhAraNa karavA lAgI jAya che? (yamA !) he gautama ! (asthuLarUpa cetra bahArana vA, pariNAmenavA, sarIra vA yaMtrennA) kAika jIva evA hAya ke te tyAM jatAMnI sAthe ja AhAraka banI jAya che-3 zarIra ane 6 paryAptiyAne ceAgya pudgaleAne grahaNa karavA maMDI jAya che, ane te gRDIta puddagalenuM pariNamana paNa karavA mAMDe che, tathA parimita thayelA te pudgaleA vaDe peAtAnA zarIranuM baMdhAraNu karavA paNa lAgI jAya che. (atthegae tao paDiniyattai, tao paDiniyattitA iha mAgacchai, AgacchitA dopi mAraNaMtiyasamugdhAraNaM samohaNai, samohaNittA imIse rayaNappamAe puDhaare tIsare nirayAvAsa saya sahassesu annayaraMsi nirayAtrAsaMsi neraivattAe uvavajjittA, tao pacchA AhArejja vA, pariNAmejja vA, sarIraM vA baMdhejjA harSa nAma-gadde sattamA puDhI) tathA kaiAi jIva evA paNa hAya che ke je tyAMthI pAchA AvI jAya che, pAchA pharIne te pharIthI purvazarIramAM praveza kare che, pUrvazarIramAM praveza karIne te bIjI vakhata mAraNAntika samudghAta kare che. mAraNAntika samudghAta karIne te ratnaprabhApRthvInA trIsa lAkha narakAvAsamAMnA kAi paNa eka narakAvAsamAM nArakanI paryAye utpanna thai jAya che. tyAra mAda te AhArane grahaNa karavA lAgI jAya che, ane gRhIta puddagalAnuM pariNamana karavA mAMDe che. sAtamI pRthvI sudhInA viSayamAM paNa A pramANe ja samajavuM.(nIne juM maMtte ! mArAMtiya samugdhALuM sodar ne maviz causaTTIe asurakumArAvAsa saya sahassesu annayaraMsi asurakumArAvAsaMsi asura UmAttAr sannizaC ) he bhaddanta! koI jIva mAraNAntika samudghAta karIne asurakumAronA 64 lAkha AvAsomAMnA koI eka AvAsamAM utpanna thavAne cegya hAya, te zu evA jIva tyAM asurakumAranI paryAye utpanna thatAMnI sAthe ja AhAra grahaNa karavA lAgI jAya che? zuM te AhAranuM pariNamana karavA lAgI jAya che, tathA parimita pudgalA zrI bhagavatI sUtra : 5 3 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaDe zuM te zarIranuM nirmANa karavA mAMDe che? (aa nerA tada mALiyA, kAra thI mArA) A viSayane anulakSIne nAraka enA viSayamAM jema kahyuM che. e ja pramANe surakumArenA viSayamAM paNa kahevuM joIe, svanitakumAra parvatanA bhavanapati deve viSe e ja pramANe samajavuM (nIve maMte ! mAraticAmughAghai sagiy, samohaNinA, je bhavie asaMkhejjesu puDhavikAiyAvAsasayasahassesu annayaraMsi vA puDhavikAiyAvAsaMsi puDhavikAIyattAe uvavajjittae, se NaM bhaMte ! maMdarassa pravAsa puci vadhe che, varSa prALakanA ?) he bhadanta! mAraNAntika samughAtathI yukata thaine kaIka jIva asaMkhyAta lAkha pRthvIkAyikenA AvAsamAMnA kei paNa eka pRthvIkAyane AvAsamAM utpanna thavAne egya hoya, te te jIva he bhadanta ! mandara parvatanI pUrva dizAmAM keTale dUra sudhI jaI zake che, ane keTalA aMtare AvelA pradezane prApta karI zake che? (navA he gautama! (trIyaMtaM che nA, trIyaMta vALA ) te lokAnta sudhI jaI zake che ane kAntane prApta karI zake che. ( i maMtetathA je mAdarekanA va, pariNAme nA vA, samIre vA vaMdheja) he bhadanta! tyAM gayela te jIva zuM AhAra grahaNa karavA mAMDe che? zuM gRhIta AhAranuM te pariNamana karavA mATe che, ane zuM zarIranuM nirmANa karavA lAge che? (jayanA ! gAi talyagva gAna vA, pariNAmejjA vA, sarIraM vA baMdhejjA atthegaie tao paDiniyattai, pariniyattittA iha havvaM Agacchai, doccapi mAraNaMtiyasamugyAeNaM samohaNai, samohaNittA maMdarassa pavvayassa purathimeNaM aMgulassa asaMkhejjai bhAgamaMtaM vA) keIka chava e heAya che ke je tyAM jaIne ja AhAra karavA lAgI jAya che, gRhIta AhAranuM pariNamana karavA lAgI jAya che, ane pitAnA zarIranuM nirmANa karavA mAMDe che. paraMtu keIka jIva e hoya che ke je tyAMthI pAchA Avate rahe che, pAcho AvIne te pUrvazarIramAM dAkhala thaI jAya che, ane bIjI vakhata te maraNatika samughAta kare che. mAraNatika samughAta karIne pharIne te maMdara parvatanI pUrva dizAmAM aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga mAtra (saMkhejjaibhAgamaMtaM vA, bAlaggaM vA, bAlagga puhuttaM vA, evaM likkha, jUyaM javamajhaM, aMgulaM jAya, joyaNakoDiM vA, joyaNakoDAkoDi vA, saMkhejjesu vA, asaMkhejjesu joyaNasahassesu logate vA egapaesiyaM seDhiM bhottUNa asaMkhejjesu puDhavikkAiyAvAsasayasahassesu aNNayaraMsi puDhavikkAiyAvAsaMsi puDhavikAiyattAe kadanA ) kSetramAM, saMkhyAmAM lAgamAtra kSetramAM, bAlAjhamAtrakSetramAM, bAlAjhapRthakatvamAtra kSetramAM, lIkha pramANa kSetramAM, jU pramANa kSetramAM yava madhya pramANu kSetramAM, AgaLa pramANa kSetramAM(kAvata) keTi (karoDa) jana pramANa kSetramAM, keDIkeDI jana pramANa kSetramAM saMkhyAta hajAra athavA asaMkhyAta hajAra jana pramANu kSetramAM jaIne, athavA eka pradezanI zreNIne choDIne lokAntamAM jaIne asaMkhyAta lAkha pRthvIkAyika AvAsamAMnA keI eka pRthvIkAyikanA AvAsamAM pRthvIkAyikarUpe utpanna thaI jAya che. (tako vacachA cAra vA, uirs vA, zarIraM vA riMga) tyAra bAda te tyAM AhAra grahaNa kare che, gRhIta AhAranuM pariNamana kare che zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane te parimita AhAra vaDe zarIranuM baMdhAraNa kare che (nadA puttasthameLa maMtra sa pracasa mAhAtro rmALo) je rIte maMdara pa`tanI rva dizA viSenA AlApaka kahevAmAM AvyA che, (vaM TrAdineLa, pampimeLa, uttaraLa, utte, kahe, nA puDhavikAiyA, tahA egiMdiyANaM savve ekkekkasa 6 AlAvagA bhANiyantrA) e ja pramANe dakSiNanA, pazcimanA, uttaranA, urdhva dizAnA ane adhA krizAnA viSayamAM pazu AlApa samajavA. jema pRthinikAyanA viSayamAM kahevAmAM AvyuM che, tema samasta ekAnDriyAmAnAM pratyeka ekendriyanA 6 AlApaka samajavA ( nIve mane! mAraNaMtiya samugdhAraNaM samohae je bhavie asaMkhejjesu beI diyAvAsa saya sahassesu aLapatti netiyAtrAsaMti vephaicittAr varyAnnattaN) he bhadanta ! kaii eka jIva ke je mAraNAMtika samuddhAtathI yukta thaIne, dvIndriya jIveAnA asakhyAta lAkha AvAsAmAMnA kAi paNa eka AvAsamAM dvIndriyanI paryAya utpanna thavAne ceAgya che, (se haiM maMte! tattvad seva) evA te jIva zuM tyAM jatAnI sAthe ja AhAra grahaNa karavA mAMDe che. gRDuIta AhArane pariNamAtrA lAgI jAya che! zuM parimita AhArathI potAnA zarIranI racanA karavA la,gI jAya che? (nA nerA pUrva nAtra anuttarautravAyA ) he gautama ! A viSayane anulakSIne nArakonA viSayamAM jevuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che, evuM ja pratipAda nArakAthI laine anuttara papAtika paMtanA samasta jIvAnA viSayamAM samajavuM. (nIvAM bhaMte ! mAraNaMtiyasamugdhAraNaM samohara, samohaNittA je bhavie paMcasu aNuttaresu mahamahAlaesu mahAvimANesu aNNayaraMsi aNu ravimANaMsi annuttronavAparyavattAtrayajJa, meLe aMte ! tathaAva ?) he bhadanta! mAraNAntika samudlAtathI yukata thaIne je jIva sauthI moTA ane mahAnavimAnarUpa pAMca anuttara vimAnAmAMnA koi eka anuttara vimAnamAM devanI paryAMye utpanna thavAne cAgya hAya, evA jIva zuM tyAM jatAM sAthe ja AhAra grahaNa karavA lAgI jAya che? zuM gRhIta AhAranuM pariNamana karavA mAMDe che? zuM parimita AhAra pudgalA vaDe zarIranI racanA karavA maMDI jAya che ? tuM naiva nAva bAda rekhA, pAimenavA, sIra vAvavejJa thA ) he gautama! A viSayamAM paNa AiMkata rIte ja samajavuM. "te AhAra grahaNa kare che, tenuM pariNamana kare che ane peAtAnA zarIranI racanA kare che," " ahI sudhInuM samasta pUrNAMkata kathana grahaNa karavuM. (tetraM maMtte! tevuM maMte! tti) he bhadanta ! ApanI vAta khilakula sAcI che. huM bhAnta ! Ape je kahyuM te yathAya ja che. TIkA"----sUtrakAra A sUtra dvArA ratnaprabhA Adi pRthvImAM mAraNAntika samuddhAtanA svarUpanuM nirUpaNa kare che--A viSayane anulakSIne gautamasvAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke nIce MmaMte! maLatiyasamugdhALuM samo he bhadanta ! mAraNAntika samuddAtathI yukata hAya evA kAika jIva 'mItte tha nuare puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu aNNayaraMsi nirayAvAsaMsi neputtAt ukttittat maviz'te samruddhAtathI yukata thaine ratnaprabhA pRthvInA 30 lAkha narakAvAseAmAMnA koi eka nakAvAsamAM utpanna thavAne ceAgya che, te U~maMte! tasthaLa" caitra bArekha vA, rvALAmekha trA, sarIra baMdhenA te evI zrI bhagavatI sUtra : 5 5 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthitimAM jyAre te tyAM pahoMcI jAya che, tyAre zuM te tyAM jatAM ja AhArogya pudgalene grahaNa karavA maMDI jAya che? gRhIta thayelAM te pudgalenuM zuM che khalarUpe ane rasarUpe pariNamana karavA mAMDe che? tathA zuM khala ane rasarUpe pariNamelAM te yugalo vaDe zuM te pitAnA zarIranI racanA karI le che ? gautama svAmInA A praznane javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che--jayamA ! he gautama! gaNarUpa tathA va mArAja nA, pariNAmeja tA. ra aa saMkaLA? nAraka paryAyamAM javAne gya keIka jIva mArazAnika samRdughAta karIne tyAM jatAnI sAthe ja AkArAgya pudagalene grahaNa kare che, tathA gRhIta pudagalone khabarasarUpe vibhakata karI nAkhe che, ane balarasarUpe parimita thayelAM te pudagalo dvArA potAnA zarIranI racanA karI le che. tathA "garajengu to phinizaradRto viniyattittA dimA keIka nAraka paryAyamAM javA gya jIva, mAraNAntika samughAta karIne nArakAvAsamAM pahoMcI jAya che, ane tyAMthI-athavA samuddaghAtamAMthI-pAchA pharIne pUrva zarIramAM AvI jAya che, ane "gAjhiA parva zarIramAM pAchA AvIne vogi bhAratiyAkuSANa samAja" pharIthI te mAraNAnika samuddaghAta bIjI vakhata 32 cha, samohaNittA imIse rayaNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassetu maUSi nivArAraMri naivattA vavannittag ane mAraNatika samudaghAta karIne, te A ratanaprabhA pRthvInA trIsa lAkha narakAvAsamAMnA koI eka narakAvAsamAM nAskane janma grahaNa kare che. to pachI gAAna vA, pariNAme vA, sarI vAM ja rA A rIte nArakanI paryAyamAM utpanna thatAMnI sAthe ja te AhAra pudgalene grahaNa kare che, grahaNa karelAM AhArapugalene khalarasarUpe pariNamAve che ane khalAsa rUpe pariNamelA te pudagalo vaDe te potAnA zarIranI racanA kare che. vaM ca vAra sattanA purI ratnaprabhA pRthvInI jema ja tamastamaprabhA payatanI sAte pRthvInA viSayamAM samajavuM. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "nI mata! mAInisamukhyag it ag' he bhadanta ! mAraNAntika samughAtathI yukata thayele ke eka jIva "rI cakumAra vAyarasa mukumAra vA saMsi majuramAranA kavanitA maraNa asurakumAranA 64 lAkha AvAsamAM kaI paNa eka AvAsamAM asurakumAra rUpe utpanna thavAne gya hoya, te e te asurakumArAvAsamAM utpanna thavA egya chava, zuM tyAM jatAM ja AhArapugalone grahaNa karavA mAMDe che? zuM te temane elarasarUpe pariNAve che ane zuM te khelarasarUpe pariNamelAM pudgalathI te pitAnA zarIranI racanA karI le che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che-dA rephayA tA mAthA lAva thayima" jevI rIte narakagatimAM javAne egya jIvanuM upara varNana karavAmAM AvyuM che, e ja prakAranuM varNana asurakumAravAsamAM javAne cagya jIvanA viSayamAM paNa samajavuM. jema ke asurakumAranI paryAye utpanna thavA 5 keI chava mAraNatika samudaghAnathI yukata thaIne asurakumAronA keI eka AvAsamAM pahoMcI jAya che-tyAM pahoMcatAnI sAthe ja te AhAragya pudagalone grahaNa kare che, gRhIta pudgalene khatarasa rUpe pariNumAve che, ane balarasa rUpe pariNamita thayelAM te pudagala dvArA pitAnA zarIranuM nirmANa kare che. tathA asurakumAranI paryAye utpanna thavA yogya keIka jIva mAraNablika samuddaghAta karIne tyAM jAya che, ane tyAMthI pAchA pharIne pUrvazarIramAM zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI jAya che, ane bIjI vakhata mAraNAntika samudaghAta karIne asura kumAranA koI eka AvAsamAM asurakumAra rUpe utpanna thAya che. tyAM utpanna thatAM ja te AhAra grahaNa karavA mAMDe che, grahaNa karelA AhAra pudagalenuM pariNamana kare che ane pariNamita pudagale dvArA asurakumArane cagya zarIranuM nirmANa kare che. e ja pramANe svanitakumAra parvatanA viSayamAM paNa samajavuM. jema ke-stunitakumAranI paryAye utpanna thavA gya kei eka ja mAraNatika samuhaghAtathI yukta thaIne svanitakumArenA kei eka AvAsamAM pahoMcI jAya che. te tyAM jaIne AhApudgalene grahaNa kare che, temane khalAsarUpe pariNumAve che ane parimita pudagale dvArA svanitakumArane egya zarIranuM nirmANa kare che. tathA keI eka jIva svanitakumAronA AvAsomAMnA keI paNa eka AvAsamAM utpanna thavAne gya che. te jIva mAraNatika samudaghAta karIne tyAM pahoMcI paNa jAya che, ane pachI te pUrvagrahIta zarIramAM pAchA AvI jAya che, ane bIjIvAra mAraNatika samuddhAta karIne te ratanitakumAranA keI paNa eka AvAsamAM svanitakumAranI paryAye utpanna thaI jAya che. tyAM pahoMcatAnI sAthe je te AhArogya pudgalene grahaNa karavA mAMDe che, temanuM pariNamana karavA mAMDe che ane parimita putale vaDe svanitakumArane egya zarIranuM nirmANa karI le che. A rIte ahIM be prakAra kahyA che. ahIM vAta jANavImA mAM vaparAyelA "(yAvata padathI "nAgakumAra, vighukumAra, suvarNakumAra, agnikumAra, vAyukumAra, udadhikumAra, dvIpakumAra ane dikumAra" A bhavanapati dene grahaNa karavAmAM AvyA che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- "lIse aMte! bhAratiyAghA ba zokha he bhadata! je jIva mAraNablika samuddhAtathI yukta thaIne pasaMveSetu kudarUyAvAsasayasamu gagujya vA kudavA . vAvAsaMti kuvijApurANa rUSinA asaMkhyAta lAkha pRthvIkAyenA AvAsamAMnA keI paNa eka pRthvIkAyAvAsamAM pRthvIkAyanI paryAye utpanna thavAne "maviNa cogya heya, te "je mate! he bhadanta! evo pRthvIkAya rUpe utpanna thavAne 5 te jIva "kaMrakSa gyaof che nA, varu vASajinnA?' maMdara parvatanI pUrva dizAmAM keTale dUra sudhI jaI zake che, ane keTalA dUra sudhInA pradezane prApta karI zake che? tene javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che- joramAra he gautama! "cita nA, cataM pALakanA" evo te jIva lokAnta sudhI jaI zake che ane laukAntane prApta karI zake che. prazna- * 2 of matetathA veva gAdakara vA, pariNAmeLa vA, zarIra vaMdhejA he bhadanta! pRthvIkAya rUpe utpanna thavAne vega e te jIva pRthvIkAyikanA AvAsamAM pahoMcatAnI sAthe ja zuM AhAra pudgalone grahaNa karavA lAge che? zuM temane khabarasa rUpe pariNamAvA mAMDe che? tathA zuM parimita thayelAM te padralo dvArA zuM te pitAnA pRthvIkAyika zarIranI racanA karavA mAMDe che? zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara- 'noyamA ! bagherUM satyaAyAdAna vA, vaLAmena nA, sarIra nA maMtrena' he gautama ! mAraNAntika samuddhAtathI yukata thayelo keAI jIva evo hoya che ke je pRthvIkAyika AvAsamAM pRthvIkAyika rUpe utpanna thatAMnI sAthe ja AdvAra pudgalone grahaNa karavA lAgI jAya che, temanuM pariNamana karavA lAgI jAya ane parimita pudgalo dvArA peAtAnA pRthvIkAyakane ceAgya zarIranuM nirmANu karavA mAMDe che. tathA gathaeNnAr to iinayajJa, DirnittittA rU pUchyuM AjI koika jIva evo hoya che ke je mAraNAntika samuddhAtathI yukta thaIne pRthvIkAyikAvAsamAM pahAMcI tA jAya che, parantu tyAM AhAra Adi grahaNu karyA vinA ja tyAMthI pAchA pharIne peAtAnA pUrvagRhIta zarIramAM turata AvI jAya che, tyAM AvIne gati maLatiyasamugdhALa samodIjI vakhate te mAraNAntika samudghAta kare che. 'soLijJA' ane e rIte khIjI vakhata mAraNAntika samudghAta karIne 'maMdarassa pancayastra purasthi meNaM aMgulassa asaMkhejjaibhAgapaMta vA, saMvekhamALamAM nAte maMdara parvatanA pU`digmAgamAM AMgaLanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa kSetramAM, ke saMkhyAtamAM bhAga pramANa kSetramAM, 'vAjAM vA, vArapukutte vA, evaM likkha, jUyaM janamajjhaM, aMgulaM jAva joyaNakorDiM vA, joyaNakoDAkorDi nA, rAMghejJeyu nA, garAMvaneSu nA, noyaLasasteya vA' mAlAzra pramANa kSetramAM khAlAgrapRthakatva pramANa kSetramAM, e ja pramANe likSA (lIkha) pramANu kSetramAM, sUkA (jU) pramANa kSetramAM, yavamadhyapramANa kSetramAM, AMgaLa mAtra kSetrathI laine karoDa yojana pramANa kSetramAM, karAsanA kareADA ceAjana pramANa kSetramAM, sakhyAta athavA asakhyAta hAH rAjana pramANu kSetramAM jaIne tathA aa vattiya saddhi mora hovaMte putrIkaaiyaavaassy sahasse gaLayaMti putrIjAcattApa thayo nA' eka pradezanI zreNIne cheDIne leAkanA antamAM jaIne lAkhA pRthvIkAyikAvAsAmAMnA kAi paNa eka pRthvIkAyAvAsamAM pRthva kAyika rUpe utpanna thAya che. 'to chA AhArana vA, paLamena nA, sarIra nA maMtrenA yA ane tyArabAda AhAra pudgalene grahaNa kare che, temanuM khalarasa rUpe pariNamana kare che ane parimita AhAra puddhelI dvArA peAtAnA pRthvIkAyika zarIranI racanA kare che. vANaA' Adi pAmAM mAtra zabdanA prayoga thayA che. 'khAlagra pRthakatva' eTale e khAlAgraMthI laIne nava sudhInA mAlAga. kahevAnuM tAtparya e che ke- utpAdasthAna anusAra AMgalanA asakhyAtamAM bhAga zrI bhagavatI sUtra : 5 8 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtra Adika kSetramAM mAraNutika samuddhAta dvArA jaIne kevI rIte jaIne? te kahe che ke pfsufsa sehiM no eka pradezanI zreNIne choDIne je ke jIva lekanA asaMkhyAta pradezomAM avagAhanA karavAnA svabhAvavALe che, te paNa jyAre te eka pradezanI zreNImAM sthita rahe che, tyAre asaMkhyAta pradezamAM avagAhanA dvArA tenI gati thatI nathI, kAraNa ke jIvane e ja svabhAva che. tethI cAra vidizArUpa eka pradezanI zreNIne cheDIne, asaMkhyAta lAkha pRthvIkAyikAvAsamAMnA keI eka pRthvIkAyA vAsamAM utpanna thAya che evuM kahyuM che. siddhAntanI evI mAnyatA che ke "gANi pattika jIva ane pudgalanI kAntaprApi je gati hoya che, te vidizAone choDIne AkAzanI pradezapaMkita anusAra ja hoya che. tethI mAraNAntika samughAta karIne jIva jyAre koI paNa gatimAM janma dhAraNa kare che, tyAre te zreNI anusAra ja gamana karIne tyAM pahoMce che, vidizAmAM gamana karIne tyAM pahoMcatuM nathI. pRthvIkAyika AvAsamAMnA keI paNa eka AvAsamAM utpanna thaIne, teo mAdAga vA, ji vA, sI rA caMkanA AhAra grahaNa kare che, AhAranuM pariNamana kare che ane pariNamita AhAra pudralo dvArA zarIranI racanA kare che, e pUrvokta vAkaya sAthe saMbaMdha ahIM samajo. nA kuriyane maMdrAsa vAyarasa gAvo maLI" je prakArane AlApaka sumeru parvatanI pUrvadizAne anulakSIne ApavAmAM Ave che, "gs DhALio, parithame, uttare, 3, are e ja prakArane AlApaka dakSiNadizA, pazcimadizA, uttaradizA, urvadizA ane adizAne anulakSIne vidizAone choDIne (bAkInI pAMca dizAone anulakSIne)- banAvI le. kahevAnuM tAtparya e che kecAra dizAo, cAra vidizAo, urdhvadizA ane adizA, ema kula dasa dizAo che. paraMtu vidizAo sivAyanI 6 dizAone anulakSIne ja AlApake kahevA, kAraNake jIva ane pudgalanI lokAHprApiNI gati dizAo anusAra ja thAya che. pUrvadizA saMbaMdhI je AlApaka ahIM ApavAmAM Avye che, evA ja bAkInI pAMca dizA saMbaMdhI pAMca AlApaka samajavA. 'jahA puDhavikAiyA tahA egidiyANaM savvesiM ekaekassa cha AlAvagA mALiyatrA" jema cha dizAone anulakSIne pRthvIkAyika jIvanA viSayamAM pUrvokata rUpe 6 AlApake kahyA che, e ja pramANe apUkAyika Adi samarata paMcendriya jInA viSayamAM paNa che, cha AlApake samajavA. eTale ke aprakAyika ekendriya jIvanA 6 AlApake tejaskAyika ekendriyanA 6 AlApaka, vAyukAyika ekendriyanA 6 AlApake ane vanaspatikAyika ekendriyanA 6 AlApaka samajavA. je ke dizAo ane vidizAo (khUNAo) ne anulakSIne to 10 AlApaka saMbhavI zake che, paraMtu cAra vidizAe grahaNa karavAno niSedha hovAthI ahIM cha-cha AlApako ja banAvavA joIe, ema kahyuM che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- " nI maMte! mArAMticAmuag of samo he bhadanta! mAraNatika samRdughAtathI yukta zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thye| 71 asaMkhejjesu beiMdiyAvAsasayasahassesu aNNayara si beiNdiyaavAsaMti vattA uttaranigp magi? asaMkhyAta lAkha dvIndriAyAvAsamAMnA kaI eka dvIndriya AvAsamAM dvIndriya paryAye utpanna thavAne yogya he, " jo ! tathA jea e te jIva te dvaIndriya AvAsamAM pahoMcatAnI sAthe ja AhAra grahaNa karavA mAMDe che? zuM te AhAranuM te pariNamana karavA mAMDe che? tathA zuM pariNamita thayelA AhArathI te dvIndriyAvAsagya zarIranuM nirmANa karavA mAMDe che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "baDhA nerA para bhAra saUttaro ghAghA he gautama! je pramANe nArakanA viSayamAM kahevAmAM AvyuM che, e ja:pramANe anuttaropapAtika paryantanA jIvanA viSayamAM paNa samajavuM. jemake mAraNAnika samudaghAtathI yukata thayelo keI jIva ke je kaI eka nArakAvAsamAM utpanna thavAne gya hoya che, te mAraNAntika samughAta karIne narakAvAsamAM pahoMcatAnI sAthe ja AhAra pudgalene grahaNa karavA maMDI jAya che, te AhArapudgalenuM pariNamana karavA mAMDe che ane pariNamita pudgalathI pitAnA narakAvAsane yogya zarIranuM nirmANa karavA lAgI jAya che. paraMtu keIka jIva evo hoya che ke je tyAM (narakAvAsamAM) pahoMcIne AhAradane yogya pagale grahaNa karatuM nathI, paNa tyAMthI pAcho AvIne pitAnA pUrva gRhIta zarIramAM ja samAI jAya che, ane pharIthI samughAta karIne narakAvAsamAM nArakanI paryAye utpanna thaI jAya che, tyAM pahoMcatAnI sAthe ja te AhAra grahaNa kare che, tenuM pariNamana kare che ane pariNamita pudagalethI pitAnA nArakAvAsane yogya zarIranuM nirmANa kare che. uparyukata be AlApaka pahelAM paNa ApavAmAM AvyA che. A prakAranA be AlApaka zrInidrayathI laIne anuttaropapAtika vimAnamAM rahelA devanA viSayamAM paNa samajavA. have gautama svAmI khAsa karIne anuttaropapAtika vimAnanA viSayamAM A pramANe prazna pUche che- "bIja maM! mAtira vadhAgo modag he bhadanta! mAraNantika samuddhaghAtathI yukata thayele keI jIva " ne ma ipaM anuttaresu mahaimahAlaema mahAvimANesu aNNayaraMsi aNuttaravimANaMsi goravAvattApa karavA ke je ati vizALa pAMca anuttara vimAnamAMnA kaI paNa eka vimAnamAM anuttarapapAtika deva rUpe utpanna thavAne gya hoya che, je ii maMje tathA re ?" e te jIva zuM tyAM pahoMcatAM ja AhAra grahaNa karavA mAMDe che? grahaNa karelA AhAra pudgalene khabarasarUpe pariNumAvavA mAMDe che? ane parimita thayelAM AhAra pukalo vaDe zuM te pitAnA anuttarapapAtika devane cogya zarIranuM nirmANa karI le che tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke'jera gAva gAdAra vA, pariNAme vA, sarIra nA saMm ? he gautama! zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevI rIte nArakagatine vegya jIvanA be prakAra kahyA che, evI ja rIte anuttaraupapAtika pAMca mahAvimAnamAMnA keI paNa eka vimAnamAM utpanna thavA egya jIvanA paNa be prakAra kahyA che- keIka jIva e heAya che ke je mAraNAntika samughAta karIne tyAM (keI paNa eka anuttara vimAnamAM) pahoMcatAnI sAthe ja AhAra grahaNa karavA mAge che, ane gRhIta AhAra pudgalene khalarasarUpe pariNumAve che ane parimita thayelA te pugalethI pitAnA zarIranuM nirmANa kare che. have bIjo prakAra nIce pramANe samajakaMIka jIva mAraNatika samudaghAta karIne tyAM pahoMcI te jAya che, paNa AhArAdi grahaNa karyA vinA ja tyAMthI pAchA pharI jAya che ane pitAnA pUrvabhavanA zarIramAM samAI jAya che. tyAra bAda pharIthI mAraNatika samudRghAta karIne te kei eka anuttarapapAtika vimAnamAM deva rUpe utpanna thAya che. AhAra pugalene grahaNa kare che, temanuM kharasarUpe pariNamana kare che ane parimita thayelA AhArapadUgelethI pitAnA anuttarapAtika devanA zarIranuM nirmANa kare che. A rIte eka pradeza zreNIrUpa cAra vidizAo sivAyanI cha dizAonA bhedathI pRthvIkAyika Adi pAMca ekendriyone daMDakamAM pratyeka ekendriyanA cha AlApake gaNatAM kula trIsa AlApa thAya che. A trIsa AlApakemAM paNa pratyeka AlApakamAM nIce pramANe dvividhatA be prakAra) rahelI che- "(1) tyAM pahoMcatAnI sAthe ja AhArAdi grahaNa karavA rUpa pahelo bheda, ane (2) tyAM pahoMcIne AhArAdi grahaNa karyA vinA ja pUrvagRhIta zarIramAM pAchAM pharIne pharIthI mAraNutika samudaghAta karIne tyAM pahoMcIne AhArAdi grahaNa karavA 25 bIjo bheda." A prakAranI dvividhatAne lIdhe ekendriya jIvonI apekSAe kula 60 AlApaka bane che. tathA trasa viSayaka 19 daMDakamAM upara darzAvyA pramANenI dvividhatAne anulakSIne 38 AlApaka bane che. A rIte badhAM maLIne 98 AlApake thAya che. ane gautama svAmI mahAvIra prabhunA kathanane pramANabhUta gaNIne kahe che- te aMte! evuM ! ri' "he bhadanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM che te satya che. he bhadanta! ApanuM kathana sarvathA satya che. sU. 2 che jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "bhagavatI sUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA chaThThA zatakano cho uddezaka samApta. 6-6 zrI bhagavatI sUtra : 5 11 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtave uddezaka kA saMkSipta viSaya kathana chaThThA zatakanA sAtamA uddezakanA prAraMbhaA uddezakanA viSayanuM sakSipta vivaSNuprazna- zA,i vrIhi ( sAmAnya prakAranI DAMgara Adi dhAnyanA bIjamAM aMkura utpanna karavAnI zakita keTalA kALa sudhI rahe che?' uttara- ochAmAM ochA antarmuhUta kALa sudhI ane vadhAremAM vadhAre traNa varSa sudhI.' . prazna- vaTANAM, aDada, masara Adi kaThoLanA khImAM aMkura utpanna karavAnI zakti keTalA kALa sudhI rahe che? uttara- ochAmAM ochA antarmuhUCkALa sudhI ane vadhAremAM vadhAre pAMca varSa sudhI rahe che. prazna- aLazI, kusumbhaka ( lAla raMganA phUlavALuM eka dhAnya ), kAdarA, kArI Adi dhAnyanAM khIjamAM aMkurotpAka zAketa keTalA kALanI kahI che ? uttara- echAmAM echA antarmuhUta kALa sudhInI ane adhekamAM adhika sAta varSoMnI kahI che. * prazna- eka mudsa'nA keTalAM ucchavAsa thAya che ? uttara- 3773 ucchavAsanuM eka muhUrta thAya che. AvalikA, ucchavAsa, niHzvAsa, Adi kALAnA pramANunuM kathana, aupamika kALa- payeApasa ane sAgaropama kALanA pramANanuM pratipAdana, ucchalakSaNa laGgika AdinuM svarUpa, dhyeyama ane sAgaropamanuM svarUpa, utsarpiNI ane avasarpiNInuM pramANa, suSamasuSamAkALanA bhAratavarSInuM svarUpa, jIvAbhigama, gautama dvArA bhagavAnanAM vacanAnA svIkAra. zAli vageraha jIva vizeSoM ke yonika kathana zAli Adi jIvavizeSanI ceAnivatavyatA ' gadaLa mate ! sANInuM ' ityAdi- sUtrAtha - ( rU N maMte ! sAruM, vIddI N, joyUmALa, vALa, va javANaM ee si NaM dhanANe koTTA uttANaM, pallA uttANaM, maMcAuttANaM, mAlAuttANaM, saddhijJAna, jijJAnaM, viyiALa, mudiyAna, haMjiyAnuM, traya zAruM noLI senika he bhadanta ! baMdha koThImAM rAkhelAM, madha palAmAM rAkhelAM, maMcanI upara zakhelAM, koThAramAM rAkhelAM, chANa AdithI mAtuM lIMpIne rAkhelAM, badhI taraphathI chANu, mATInA lepa karIne rAkhelAM, gALA, gALI ADhi pAtranI upara zarAva, krUDA Adi DhAMkIne rAkhelAM, mATI AdithI lIpIne kAi pAtramAM rAkhelAM, pharatI rekhA Adi nizAnI karIne rAkhelAM zAlI, trIhiM, ghauM, java, cavayava, (viziSTa prakAranA java) zrI bhagavatI sUtra : 5 12 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adi dhAnyanAM bIjamAM potapotAnA aMkuranuM utpAdana karavAnI zakti keTalA kALa sudhI rahe che? (navamA ! bALaof yaMtIgi, 3ore tiAi saMvacharAduMte paraM goLa mAtharU) he gautama! te badhAM dhAmAM ( anAjamAM) pitapotAnA aMkurane utpanna karavAnI zakita eAchAmAM ochA eka muharta sudhI ane adhikamAM adhika traNa varSa sudhI rahe che, tyArabAda te zakitarUpa ni milAna thaI jAya che. (tenA para noLat gvasa6) tyAra bAda te enI vidhvasta (naSTa thaI jAya che, (te vara vaha avI mApha) tethI te bIja abIjarUpa thaI jAya che. (te vara vire ghare mUchavo) he zramaNa AyuSpana! abaja rUpa thaI javAne kAraNe, temAM aMkurezatpAdana zakitarUpa nIne viracheda (sarvathA abhAva) thaI jAya che. (tra mare chAya, masUra, ti, muja, mAsa, nivAva, rastha, gAjhila, saba-parimaMthanamArU of us doi Hari ) he bhadanta! vaTANAM, masUra, tala, maga, aDada, vAla, kaLathI, Aliidaka (eka prakAranuM anAja), turA, caNA ityAdi dhAnyamAM aMkutpAdana zakita kayAM sudhI rahe che? ( nA sArI taMdA gvAdi ) he gautama! zAli (cekhA) nA bIjane jeTale aMkutpAdana kALa kaho che, eTale ja vaTANA Adi dhAnyano paNa aMkurotpAdana kALa samajavo. (nAra) paNa vaTANuM AdinA bIjenA aM tpAdana kALamAM eTalI ja vizeSatA che ke (ia saMvADuM - sekSa naM re) temano adhikamAM adhika aMkutpAdana kALa pAMca varSa sudhIne kahyo che, tathA jaghanya (ochAmAM ocho) aMkurotpAdana kALa pUrvokta antarmuhUrtane ja che. ( maM! mAri, umA , jAdava, viSNu, vAja, , joSaT, , sarisarva -mUvImA je paufi udio ) bhadanta! aLasI, kasumbhaka, kedamAM, kAMga, varaga (eka prakAranuM dhAnya), rAlaka (eka prakAranA kAMga), ke dUSaka (eka prakAranA kedarA) zaNa, sarasava, mUlakabIja ItyAdi dhAnyanA aMkurotpiAdana kALa keTale kahyo che? (gNA vi deva, navA sattasaMva6 sesaM taMtra) he gautama! te dhAne aMkuroyAdana kALa paNa eTaluM ja che. paraMtu ahIM eTalI ja vizeSatA samajavI ke aLasI Adino aMkutpAdana kALa adhikamAM adhika sAta varSa paryantane che, tathA jaghanya kALa te pUrvokata antarmuhUrtane ja che. TIkAtha- chaThThA uddezakamAM javanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che, have A uddezakamAM jIvanI nibhUta dhAnyAdinI vakatavyatA karavAmAM Ave che- gautama svAmI A viSayane anulakSIne mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- "za maM! nAstriI, vIrI gomA, navA navanavAii, vg of dhaogini he bhadanta! zAli, trIhi, ghauM, java, yavayava Adi dhAnyamAM pitapatAnA aMkurane utpanna karavAnI zakita keTalA kALa sudhI rahe che? kalama, SaSTikA Adi jenA aneka prakAra hoya che evA dhAnyane zAli (UMcI jAtanA cekhA) kahe che. sAmAnya jAtanA cekhAnI jemAMthI utpatti thAya che evA dhAnyane vrIhi (DAMgara) kahe che. eka viziSTa prakAranA javane "yavayava kahe che. A badhA dhAnyane bhale "jorA lattA keThImAM surakSita zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhyuM hoya, "pAvattA ke bhale vAMsa AdimAMthI banAvelA pahelA (TapAlA) mAM rAkhyuM hoya, "iaa jJALa maMca upara rAkhyuM hoya, "majAvatta mALa uparagharane upale mALe rAkhelA keDAramAM rAkhyuM hoya, 'ttittaLa je pAtramAM tene rAkhyuM hoya te pAtranI upara DhAMkaNuM DhAMkIne tene chANa-mATI AdithI lIMpIne barAbara baMdha karavAmAM AvyuM hoya, "dirA athavA je geLA, geLI Adi pAtramAM tene rAkhyuM heya te pAtrane chANa AdithI cAre tarapha lIMpavA jhuMpavAmAM AveluM hoya, jidizA mATInA zakerA AdithI DhAMkelA pAtramAM tene rAkhela hoya, "divA bhale tene mATIthI lIMpelA sthAnamAM rAkhyuM hoya, chipAIbhale evI jagyAmAM rAkhyuM hoya ke jayAM mATI AdinI rekhA karIne nizAnIja karelI hoya, evAM uparyukata dhAnyanI "vaphAM 4 nona virU? yoni- aMkuritpAdana zakita- keTalA kALa parvatanI hoya che? tene uttara ApatAM mahAvIra prabhu kahe che- "noramarl he gautama! "gadAne caMtAmudutta, 3 vi tifoLa saMvarajIrA parvokata zAti Adi dhAnyanI aMkutpAdana zakita jaghanyanI (ochAmAM ochA kALanI apekSAe aMtarmuhUrtanI ane adhikamAM adhika traNa varSa sudhInI hoya che. eTale ke eTalA samaya sudhI temanA bIjamAM aMkura utpanna karavAnI zakita rahe che. teo ghara ? tyAra bAda " gNAya temanI yonI plAna thaI jAya che eTale ke tene vaNe hIna thaI jAya che. "te vara no visa' tyAra bAda ni kSINa thaI jAya che, "karaM vinag. caragha mA ni kSINa thaI gayA pachI, te bIjane khetaramAM vAvavA chatAM paNa te pitAnA aMkurane utpanna karI zakatuM nathI. kAraNa ke "agram taiT FaaN joIne che TT he zramaNAyumna! eTale samaya vyatIta thaI gayA pachI tenI nino viccheda thaI jAya che. have gautama vAmI vaTANuM Adi dhAnyanA viSe prazna pUche che- "gada aMte jAva, mara, ti, muka, mAsa, nivvAra, yujharthI, gAjhiyA , satI, jimaMthanAI of gr of HouT1 he bhadanta! vaTANA, masUra, tala, maga, aDada, vAla, kaLathI (eka jAtanuM capaTuM ratAza paDatuM dhAnya), AlisaMdaga (eka prakAranA cokhA),satINa (tuvera-turA), caNA ItyAdi je dhAnya hoya che, temanI yenI keTalA kALa sudhI rahe che. eTale ke temane aMtipAdana kALa keTaluM hoya che? uttara- TdA sAhaLa tadA judA vi" he gautama! keThI AdimAM saMgharela zAlI Adine aMkuritpAdana kALa jeTale kahyo che, eTale ja vaTANA Adi dhAne paNa aMkutpAdanakALa samajavo. " paNa temanA aMkurotpAdanakALamAM ATale ja taphAvata che- "Gra saMvacharA tane ke maTara Adino adhikamAM adhika zrI bhagavatI sUtra : 5 1. 4 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMkuratpAdanakALa pAMca varSa sudhI hoya che, temane jaghanya (ochAmAM e che ) aMkutpAdanakALa te zAlI Adi dhAnyanA jeTalo ja-aMtarmuhUrtane che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune prana pUche che ke- "gara mate ! gAma, , java, i, rAga, rAi, jotusa, saLa, sarasava, mUtrAvIyamA paNa ri pauuri ?? he bhadanta ! aLasI, kusumbhaka (lAla raMganA phUlovALuM eka dhAnya) kedarA, kAMga, varada (eka prakAranuM anAja), rAlaga (eka prakAranA kAMga), kedUSaka (eka prakAranA kedarA), zaNa, sarasava, mULAnA bIja Adi dhAne aMkutpAdana kALa keTale kahyo che? uttara- "vA ja pi tava - va satta saMvarajI re - tuM jevI aLasI Adi dhAnyano pitapatAne aMkurane utpanna karavAne kALa paNa zAlI Adi dhAnyanA aMkuraspAdana kALa eTale ja kahyo che- paNa aLasI Adino adhikamAM adhika aMkutpAdana kALa sAta varSa sudhI hoya che, eTalI ja vizeSatA samajavI. temane jaghana aMkutpAdana kALa te zAlI AdinA jeTalo ja eTale ke antarmuhUrtane hoya che. je sU. 1 | gaNanIya kAlake svarUpakA varNana gaNanIya kAlavakatavyatA(jAna pa mate ! ItyAdi suvArtha--( gr ri ! kudUtta vidA kAmanA vivANiyA)? he bhado! pratyeka muhUrtanA keTalA ucchavAsa kALa kahyAM che? navamA ! he gautama 1 (asaMkhejjANaM samayANaM samudayasamiisamAgameNaM sA egA 'Avaliya ti pavuccaha, saMkhejjA AliyA UsAso, saMkhejjA AvaliyA nissAso) asaMkhyAta samayanI samitinA samAgamathI eTale kALa thAya che, eTalA kALane eka avalikA kahe che. saMkhyAta avalikAne eka nizvAsa thAya che. zrI bhagavatI sUtra : 5 15 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( haTThassa aNavagallassa niruvakiTThassa jaMtuNo, ege UsAsa-nisAse esa kALA ) tuSTa (prasanna cittavALA), anavakalpa (taruNa) ane taMdurasta vyakitanA eka ucchavAsa niHzvAsakALane "prANa kahe che. (sattapAyaNi se thove, satta thovAiM se lave, lavANaM sattahattarie esa sudare vikAda) sAta prANene eka staka thAya che, sAta stokanuM eka lava thAya che. che, ane 77 lavanuM eka muhUrta thAya che. (tina saksa sattArUM tevattarSi 2 kANAmAM paNa mupo drio sardi maLatanA) 3773 ucchavAsanuM eka muhurta thAya che, evuM anaMta jJAnIoe pitAnA kevaLajJAnathI ane kevala darzanathI jora-jANyuM che. (eeNa muhuttapamANeNa tIsa muhutto ahoratto, pannarasaahoratto pakkho to pavaravA mAse, Dha nAnA 33) A prakAranA 30 muhUrtAnI eka divasa rAtra thAya che, 15 dinarAtanuM eka pakhavADIyuM thAya che, be pakhavADiyAne eka mAsa thAya ane be mAsanI eka Rtu thAya che. (nimi 2 3 ) traNa RtuonuM eka ayana thAya che, ( gaLADuM vachara) ane be ayananuM eka varSa thAya che. paMra kaMvarajharavuM ku) pAMca varSane eka yuga thAya che. (vId guIS vAsaNaya) vIsa yunene eka ke (100 varSa) thAya che. (aa vAsaNAruM rAsA~ )dasa sakAono samUha samUha maLIne eka hajAra varSa thAya che. (sadaM ra saMsadannA vAsaNayarsa) 100 hajAra varSonA samUhane eka lAkha varSa kahe che. ( vApI vAsaNavAsnA ise che gzane ) 84 lAkha pUrvAganuM eka "pUrva" thAya che. (pANI pudagaMta sayasaMhassA meM je kudare) 84 lAkha pUrvAganuM eka pUrva thAya che. (ii taha , hipa, cAhe, prade, mA gavare, , dUps, swe, 3, 6 , paume, naliNaMge, naliNe, asthaniUra ge, atyaniure, aUaMge aUe, pauaMge paueya, navuaMge nabue ya, cUlIaMge cUliA ya, sisapaheli aMge sIsapaheliyA, etAvatAvagaNie - etAvatAvagaNiyarasa visae - teNa para uvamie) e ja pramANe truTiTAMga, truTita, aTaTAMga, aTaTa, avavAMga, avava, halakAMDa, hRdu, utpalAMga, utpala padhrAMga, padma, nalinAMga, nalina, arthanipUrAMga, arthanipura, ayutAMga ayuta, prayutAMga, prayuta, nayutAMga, nayuta, cUlikAMga, cUlikA, zIrSa prahelikAMga ane zIrSa prahalikA ahIM sudhI gaNita (gaNI zakAya evo kALa) che. ane tyAM sudhIja gaNita ne viSaya che. tyAra pachIne kALa aupanika che- eTale ke saMkhyA dvArA nahiM paNa upamA dvArA jANI zakAya evo kALa che. TIkAtha- pahelAnA prakaraNamAM dhAnyAdi bIjenI kALasthitinuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. have te kALanA muhUrta Adi vibhAganA svarUpanuM sUtrakAra nirUpaNa kare che- A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke"jAnA ii aMte! mukutarU cA sArA vicAraNA? he bhadanta! pratyeka muhUrtanA ucchavAsathI jANI zakAya evA keTalA kALavizeSa hoya che? eTale ke keTalA ucchavAsanuM eka muhUrta thAya che? zrI bhagavatI sUtra : 5 16 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa uttaranoyamA ! avemALa samALa samuTyasamisamAnameLa-mA 'mahiyA' tti vunnarU" he gautama! asa MkhyAta samayeAnA samUheAnA caiAjanathI je kAlamAna thAya che, eTalA kAlamAnane eka "AvalikA" kahe che. nuM vinA gAjiyA sAmo, sarvenA bAvahiyA nimnAso saMkhyAta avalikAe eka ucchavAsarUpa hAya che, ane saMkhyAta AvRlikAe eka ni:zvAsarUpa hAya che. A kathananuM tAtparya e che ke asaMkhyAta samayAnI eka AvalI (AvalikA) thAya che ane sakhyAta AvalikAnA eka ucchavAsa tathA eTalI ja AvalikAnA eka niHzvAsa thAya che. 56 AlikAonuM eka kSullaka bhava grahaNa thAya che, ane eka ucchavAsa niHzvAsakALamAM 17 karatAM paNa saheja adhika kSullaka bhava grahaNa kALa thAya che. (issa aNagallassa niruvakiTussa jaMtuNo, ege UsAsa-nisAse esa pANu tti vruSNa) A gAthA dvArA sUtrakAre 'prANakALa'nuM pramANa zuM che, e vAtane spaSTa karI che--tuSTa, (prasanna citta) tathA anavakalpa (taruNu--vRddhatvathI rAhata) ane taMdurasta vyakitanA ucchavAsa-nizvAsanA je kALa tene 'prANa' kahe che. jantu manuSyanAM je vizeSaNA ahIM ApavAmAM AvyAM che tenI sAkatA A pramANe samajavI--vRddha AdamI paNa prasannacitta saMbhavI zake che paNa ahIM vRddha vyaktine grahaNa karavAnI nathI e vAtane batAvavAne mATe anavakalpa' padmanA prayoga karyAM che. 'avakalpa' eTale vRddhAvasthA. te vRddhAvasthArUpa avakalpane je vyakitamAM abhAva hAya te vyakitane anavakalpa (taruNa yuvAna) kahe che. evI anavakalpa vyakita te taruNu ja hAya che, taruNu hAvA chatAM paNu rugNa (gI) hAya evI vyakritanA ucchavAsa-ni:zvAsa ahIM grahaNa karavAnA nathI, parantu 'niniSTha rogarahita athavA teA taMdurasta vyakitanA ja ucchavAsaniHzvAsa ahIM grahaNa karavAnA che. A rIte prasannAcatta, taruNu ane taMdurasta vyakitanA ucchavAsa-ni:zvAsanA kALane 'prANu' kahe che. bIjI gAthAnA artha A pramANe che--sattALi ne core' sAta athavA te| sAta ucchavAsanizvAsAnuM eka 'stAka' thAya che. 'sujJa covAyuM se have sAta stAkanuM eka lava thAya che. eTale ke eka lava pramANa kALamAM 49 ucchavAsanizvAsa thAya che. 'havALa muttariNa samudutte niyAdiSTa 77 kALanuM eka muhUrta thAya che. A pramANe bIjI gAthAnA atha gAthAne atha A pramANe che-- 3773 ucchavAsa nizrvAsAnuM eka muhUta thAya che, evuM anaMta jJAnI sattu kevaLI bhagavAne kahyuM che. A rIte sAta prANarUpe ucchavAsa-nizvAsanuM eka stAka thAya che, ane eka lavamAM sAta stAka hoya che. mATe 49 (7x7) ucchavAsani:zvAsa rUpa eka lapramANu kALa che. eka murhutamAM 77 lava heAya che. tethI 77 lavAnI sAthe isne guNAkAra karavAthI je 3773 ucchavAsani:zvAsanI sakhyA Ave che, eTaluM ja eka muhUrtanuM pramANa samajavuM. 'ghu La kruduttaramALaLa tIsa duttA gorasI evA trIsa muhUta pramANu kALanI eka dinarAta thAya che, durasagottA pavavA 15 divasa rAtanuM eka pakhavADiyu che, 'to pavavA mAe pakhavADiyAnA eka mAsa thAya che, to mAtA u" e mAsanI eka jAtu thAya che, 'tiSNa ja yuddha ne ? traNa RtunuM eka ayana thAya che ane do apaNe saMvacchare ' e ayaneAnuM eka saMvatsara (va) thAya che. taMtra saMskRtitanune pAMca varSanA eka yuga thAya che, vItajIgADuM trAsasaruM vIsa yuganA eka rIkeeTale ke 100 varSa thAya che, savAsayara vAisaOM' 10 saikAo (10 se va) 3000 prANa 6 f zrI bhagavatI sUtra : 5 lava pramANa thAya che trIjI 17 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa pramANa thAya che, "saghaM rAjasadam i[ vAsaNa sadara 100 hajAra varSonA samUhane eka lAkha varSa kahe che. vAlI vArasadAra 8400000 (cAyasi (lAkha varSanuM " g gvaMne? eka pUrvAga' thAya che. nAnAnI punnA sadasarasAruM che git g? 84 lAkha pUrvonuM eka "pUrva" thAya che. " ciM" e ja pramANe eTale ke 84 lAkha pUrvenuM "truTitAMga thAya che, tahiv 84 lAkha truTitAMganuM eka truTita thAya che. "zava rAva 84 lAkha truTitanuM eka "aTaTAMga thAya che ane 84 lAkha aTaTAMganuM eka "aTaTa' thAya che "garaje cAve 84 lAkha aTaTanuM eka "avavAMga" thAya che ane 84 lAkha avaganuM eka eva' thAya che. ghaEdUra 84 lAkha avavanuM eka "hahukAMga" thAya che ane 84 lAkha hUhUkAMganuM eka hUhUka thAya che. uparAMta rUpa 84 lAkha hUhUkanuM eka utpalAMga thAya che ane 84 lAkha u5lAMganuM eka "utpala' thAya che. e ja pramANe paDyAMga padhA, nalinAMga nalina, arthanipUrAMga, arthanipUra, ayutAMga ayuta, prayutAMga prayuta, yutAMga nayuta, cUlikAMga thalikA ane zIrSaprahelikAMga zIrSaprahelikAnA viSayamA paNa samajavuM. kahevAnuM tAtparya e che ke pratyeka pUrvakALa karatAM uttarakALa 84 lAkha gaNe samaje. jemake "84 lAkha utpalanuM eka 'pavAMga" thAya che ane 84 lAkha paDyAMganuM eka pA thAya cheItyAdi. "tavani AvalikAthI laine zIrSaprahelikA paryAnA ja kALanI gaNatarI karI zakAya che. "pAvAvaLiyA zikSaNa sevA vaM karamig tathA zIrSaprahelikA paryantanuM je kALapramANa che, e ja gaNitarUpa pramANane viSaya che. eTale ke zIrSaprahelikA paryAnA kALanI ja gaNatarI karI zakAya che "zIrSaprahelikA" paryantanA kALanI ja gaNatarI karI zakAya che, tyAra pachInA kALane te upamA dvArA ja samajI zakAya te, tethI zISaprahelikA" pachInA palyopama Adi kALane pamika kALa kahe che, kAraNa ke atizaya jJAna saMpanna je AtmAo hoya che, temanA dvArA ja te kALapramANane grahaNa karI zakAya che, te sivAyanA chadmastha jIvo dvArA te kALa pramANane grahaNa karI zakAtuM nathI. te chaghastha cho te kALapramANane kaI upamAnI madadathI ja samajI zake che, e sU. 2 upameya kAlake svarUpanA nirUpaNa upamayakALa-paryApamanI-sAgaropama vakatavyatA- "je jiM tuM nig" ityAdi sutrAtha-( jiM daramig ?) he bhadanta ! te aupamika kALanuM kevuM che? (umA ja nagor) he gItama! pamika kALanA be prakAra kahyA che. (iii) te be prakAra A pramANe che-(pajhiva i, sAme ) (1) pApama ane (2) sAgaropama. (se ddhi taM vaDhiI , ita sAgara ?) he bhadata ! papama kALa eTale zu? sAgarepama kALa eTale zuM? (ArA zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutikkheNa, vichettuM bhettuM ca jaM kira na sakkA, taM paramANu siddhA vayaMti ADuM pamALA") sUtIkSaNa tha vaDe paNa jenuM chedana bhedana thaI zakatuM nathI evA te paramANune jJAnasiddha bhagavAne eTale ke kevaLajJAnIe samasta pramANenuM AdibhUta pramANu kahyuM che. (maLatALa paramANu temajALa samuca misabhAgamAM sA junA osahasahiyA vA, saha saNDiyAi vA, uDDhareNUi vA, tasareNUI vA, rahareNuha mA, mArupha vA, jimavA vA,sUyA vA, navamo vA, caMpuche ) anaMta paramANu pudagalAnA samUha rUpa samudAyanA sayAgathI eka utkSkSNa lakSiNakA, lakSaNa kSaNUikA, ulharaNa, trasareNu, ratharejI, khAlAgra, likSA, (lIkha), cUkA, (jU), cavasadhdha ane aMzula thAya che. (aTTa pasandU sayiALo mALA sAhasaNDiyA, anusaNhasahiyAo sA egA ur3aDhareNu, aTU uDDhareNao sA egA tasareNU, aTTha tasareNUo sA egA rahareNU, aTu rahareNuo se ege levala sattamakuvALuM manusmALuM vALe, vaM divAsa-maLa, phremavaya, eraNavayANaM puvvavidehANaM maNussANaM aTThabAlaggA sA egA likkhA) AThe lakSaNu lakSaNakAnI eka lakSaNu sRSNuikA thAya che, ATha lakSaNu lakSaNikAnI eka urdhvarejI thAya che, ATha varaNuonI eka trasareNu thAya che, ATha trasareNuonI eka tharaNu thAya che ane ATha rathaNuAne devakuru, uttarakunA manuSyAnA eka mAlAma thAya che. e ja pramANe devakuru tathA uttarakurunA manuSyeAnA ATha khAlAgro maLIne hariva` ane ramyaka kSetranA manuSyanA eka khAlAgra thAya che. hariva ane ramyaka kSetronA manuSyeAnA ATha khAlAgrA maLIne haimavata ane airavatanA manuSyane eka AlAgra thAya che. haimavata ane aravatanA manuSyanA ATha khAlAgro maLIne pUrvavidenA manuSyAnA eka mAlAgra thAya che. pU videhanA mADha khAlAgronI te eka zikSA (lIkha) thAya che. ( avruttivAau mA gA jUyA, aTTha jyAo se ege jabamajjhe, aTTha javamanjhAo se oge aMgule, ee NaM aMgulapamANeNaM 6 aMgulAI pAe, bArasa aMgulAI vihatthI, cauvIsa maMmuchArU racaLI, maracAhIma anuhArU chuchI) AThe likSAo (lIkhA)nI eka cUkA (jU) thAya che, ATha yUkAonuM eka yavamadhya pramANa thAya che, ATha yavamadhya pramANanuM eka gulapramANa thAya che, evA cha aMzula pramANeAnuM eka pAda thAya khAra aMzulAnI eka vitasti thAya che. 24 aMzulAnI eka rihna (hAtha) thAya che. 48 aMzulAnI eka kukSi thAya che, (jInna'rU aMguLa sene Dhepha aa, dhaNui vA, juei vA, nAliyAi vA, apave vA, musache. vA) 96 aMzulAnA eka daMDa, dhanuSa, yuga, nAlikA, akSa athavA musala thAya che. (C I dhanumAne paM to pazusaddasAra pAutha) ahIM je dhanuSa pramANu batAvyuM che evAM be hajAra dhanuSanA eka gAu (keza) thAya che. (jJaribAvAr noyaLa) cAra kAzane eka yeAjana thAya che. (jLa nauthaLamAoLa ne paraNe AyAma joyaNavikkhaMbheNa joyaNaM uDDha uccatteNaM, taM tioNaM savisesaM parirayeNaM ) A / yeAjana pramANanI apekSAe je pazya (vA) eka yAjana lAMkhA, eka Ajana paheLA zrI bhagavatI sUtra : 5 19 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane eka yojana UMDe hoya, ( if , vaiyAdi, teyArdika 03 sattaraparA sama saMnivi, mara, vAhai) evAM palpamAM (kUvAmAM eka divasa, be divasa, traNa divasa ane adhika sAta rAtrI sudhImAM ugelA, karoDo bAlAne khUba ThAMsI ThAMsIne upara sudhI bharI devA joIe. bAlAgrothI tene saMnizcita karI devuM joIetemAM talabhAra jagyA paNa khAlI na rahe evI rIte kareDe bAlAone temAM khUba dabAvI dabAvIne tenA mukha sudhI khIcakhIca bharI devA joIe. (je vA no so TakA) te bAlAne tyAM evAM te khIcakhIca bharavA joIe ke jethI temane agni bALI zake nahIM, ( ra ) (no ga) vAyu uDADI zake nahIM, vaLI saDI paNa jaI zake nahIM, (je pariddhinA naSTa paNa thaI zake nahIM, ane (t pas 4 AgA ) temAMthI ke paNa prakAranI durgadha AvI zake nahi. (to vAsaNa rAhata ne pragamegaM bAlaggaM avahAya jAvaieNaM kAleNaM se palle nIrae, nimmale, niri, niraje mAre. vira mAM re 4 ji ) have bAlAthI khIcakhIca bharelA te kUvAmAMthI (palyamAMthI) eka eka bAlAjhane se so varSe bahAra kADhavAmAM Ave, ane evI rIte te AkhA palyane khAlI thatAM, rajarahita thatAM, nirmaLa thatAM, nirlepa thatAM, apahata thatAM (samagra bAlAonA lepathI rahita thaI jatAM) ane vizuddha thatAM eTale kALa lAge, eTalA kALane eka paLepama kALa kahe che. have sUtrakAra sAgarepama kALanA svarUpanuM nIce pramANe nirUpaNa kare che- ( si pallANaM kADAkoDINaM havejja dasaguNiyA, taM sAgarovamassa u, ekkassa are rimA) evAM keDAcheDI popamene dasa vaDe guNavAthI jeTaluM kALanuM pramANa Ave che, te kALapramANane eka sAgaropamakahe che, eTale ke dasa keDIkeDI palepamanI barAbara eka sAgaropamakALa thAya che. (ee NaM sAgarovamapamANeNaM cattAri sAgarovamakoDAkoDIo kAlo musamA susamA, tiruNa sAgarovamakoDAToDIo kAlo musamA, do sAgarovamakoDAkoDIo kAlo susamadusamA, egasAgarovamakoDAkoDI bayAlIsAe vAsasahassehiM aNiyA kAleo dusamamusamA, ekkavIsaM vAsasahassAI kAlo dusamA, patharIyaM vAsassAruM jA tusaNamA) A je sAgaropamapramANa kahyuM che, evA cAra koDAkaDI sAgaropamane "suSama-suSamAkALI hoya che, traNa kaDAkoDI sAgarepama pramANa "suSamakALa hoya che, be kaDAkoDI sAgaropama pramANa "suSamaduSamAkALa hoya che. eka kaDA keDI sAgaropama karatAM 42 beMtAlIsa hajAravarSa nyUna (eAchA) pramANuvALe "duSamasuSama kALa hoya che. 21000 varSane duSamakALa hoya che ane 21000 varSane ja duSamadudhamAkALa" hoya che. (grFvi kagofg gvAthI vArasAmuM jo sumakuma usarpiNI kALamAM 21 ekavIsa hajAra varSa duSamaduSamakALa hoya che. ekavIsaM vAsasahassAI jAca cattAri sAgarovamakoDAkADI kAlo samAsamA) 21000 varSathI laIne (yAvata) cAra keDAcheDI sAgaropamane suSama zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAkALa hoya che. (ta sAtamohAlI jA goSiI , sAgarojama koDAkoDImo kAlo osappiNI, bIsa sAgarovamakoDAkoDIo pALi saMiLa va) avasarpiNI kALa dasa sAgarepama kaDAkeDIne hoya che, ane ulsapINI kALa paNa daza sAgarepama koDAkaDIne hoya che. A rIte utsapINI ane avasapINuM kALa ekaMdare vIsa keDA keDI sAgaropama pramANa hoya che. TIkAtha-pahelA prakaraNamAM gaNanIya kALanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. have sUtrakAra popama Adi aupamika (upamA dvArA jenuM svarUpa jANI zakAya evA kALenuM nirUpaNa karavAne mATe paramANu AdinA svarUpanuM pratipAdana kare che-gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke te je te vyaki ) he bharata opamiA kALanuM kevuM svarUpa che? (je kALane upamAthI samajI zakAya che, atizaya jJAnIjano sivAyanA je chasthajane che, temanAthI je kALanA svarUpane upamA vinA samajI zakAtuM nathI, evA kuLane opamika kALa kahe che.) gautama svAmInA praznane uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "kavi vide gownte he gItama! pamika kALanA be prakAra kahyA che, (raMga) te prakAre A pramANe che-parivane 2 sAva 2 (1) papama kALa ane (2) sAgaropama kALa. have gautama svAmI temanuM svarUpa jANavAne mATe A pramANe prazna pUche che- je hiM haM kriDyo che. hiM haM sovare ? he bhadanta! te palyopamALanuM svarUpa kevuM che? tathA te sAgarepama kALanuM svarUpa kevuM che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che-A pratika vi che me kaM zira ra savAra ItyAdi-he gautama ! atyaMta tIkSaNa dhAravALA zastra vaDe paNa-talavAra dvArA-jenA be TukaDA karI zakAtA nathI, ane jemAM seya Adi dvArA cheda karI zakAto nathI, athavA zatra dvArA jenuM chedana bhedana karI zakAtuM nathI, evA padArthane paramANu kahe che, evuM (jJAnasiddha) jJAnI kevalI bhagavAne kahyuM che. ahIM siddha padane prayoga siddhagatimAM virAjatA siddha bhagavAnanA arthamAM karAyuM nathI, kAraNa ke teo upadeza daI zakatA nathI. upadeza devAne mATe te mukha joIe. siddha bhagavAnane zarIra ja hetuM nathI, te mukha te kayAMthI hoya! ahIM te kevaLajJAnIne mATe "siddha padane prayoga karAya che. paramANune sarva pramANamAM AdibhUta kahevAnuM kAraNa e che ke-lokamA utalakSaNa zkaNikA, aMgula, vitasti-veMta, hasta, daMDa Adine pramANurUpe mAnavAmAM Avela che. A pramANe dvArA padArtha AdinA parimANa AdinuM jJAna thAya che. e samasta pramANenI utpattinuM Adya kAraNa A paramANu ja gaNAya che, te kAraNe tene Adi (sarva prathama) pramANa kahyuM che. jo ke naiRyika paramANunuM paNa e ja lakSaNa che, paraMtu ahIM pramANane adhikAra cAlatuM hovAthI ahIM vyavahArika paramANunuM lakSaNa kahevAmAM AvyuM che ema samajavuM. paramANu evuM hoya che ke atyaMta tIrNa zasa, seya Adi vaDe paNa tenuM zrI bhagavatI sUtra : 5 2 1 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na bhedana thaI zakatu nathI. te paramANune samasta pramANamAM saprathama pramANurUpa kahyuM che. have sUtrakAra ulakjhulakSuikA AdinA svarUpanuM nirUpaNa kare che ahaMtANa paramANu jokhkhALa samulyasamisamAAmeLa' anata vyavahArika paramANu pudgaleAnA samudAya ( Adi paramANuonA samudAya ) nA sayAga rUpa samitinA samAgamathI- pariNAmavazAt ekrIbhavanathI- je pariNAmamAtrA maLe che, sA egAo saha sakhiyArU nA tenuM nAma ja eka 'utalakS[kSaNakA' che. atyaMta laghu evI je *lakSNalakSyA che, tene ja laGgalakSiNukA kahe che. A rIte utkRSTatAvALo je lakSya lakSikA che, tenuM nAma ja utalaNuikA che. ut RRkSlakSuikAthI zarU karIne AMgaLa sudhInA pramANunA je dasa be kalA che, tenuM svarUpa samajAvatA sutrakAra kahe che ke- 'sadghiA thA, 3 jI nA, sattajI nA, rattejI vA yAtrAphavA, jivAD yA, yA vA,namatte vA, maMtuche. vA A lakjhulaiMSikA rUpa pramANuM uta lakjhulakSuikA karatAM AThagaNuM che, ane varaNa pramANunA AThamAM bhAga jeTalu hAya che, te kAraNe tene lakSNa, lakSNikA kahela che. 'u reNu' eTale UMce, nIce ane tirachI gati karanArI raja. 'trasareNu' eTale pUrvadizA AdinA pavanathI je raiNa (raja) trasata kare che, te raNane 'trasaraNa' kahe che. 'rathareNu' ratha cAlatA haiAya tyAre jamInamAMthI ukhaDIne je raja UDe tene caraNa kahe che. 'khAlAgra' keza (vALa)nA agrabhAgane phezAgra athavA mAlAgra kahe che. vikSA' jemAMthI jA utpanna thAya che evA ja Mtune likSA (lIkha) kahe che. 'ju' mAthAnA vALamAM utpanna thanAra jaMtu, 'yavamadhya' eTale javanA madhya bhAga. AMgaLa' mAMgaLI-- athavA eka IMca jeTalluM mApa. A madhAM pramANavizeSA che. joke utlakSya lakSNikAthI laIne aMzula pantanA 10 pramANeA ekameka karatAM uttarettara bhATha gaNA thatAM jAya che e apekSAe te temanI vacce parasparamAM bheda jaNAya che, parantu te dase dasa pramANA paramANunI anaMtatAnA parityAga karatA nathI, eTale ke te darekamAM anata paramANu rahe che; tethI tene bhale utambhakSya lakSikA kaheA, ke lakSlaNuikA kahe, ke u reNa Adi kahA, paNa te eka ja vAta che, ema sUtrakAre kahyuM che. uparyukata 10 pramANeAmAnA pratyeka uttara pramANu, pUrva pramANa karatAM dasagaNuA parimANavALA che, e vAtanuM pratipAdana karavA nimitte sutrakAra kahe che ke 'aTTa 31, yiAmo sAdA suAi' ulakjhulakSuikA karatAM AThagaNA parimANuvALI lakSya lakSNikA haiAya che. (utalakSya lakSikAnuM svarUpa A satramAM ja pahelA samajAvavAmAM AvyuM che.) baDha sa,i sAiLI sA prajJA sadaLu' ATha zrI bhagavatI sUtra : 5 22 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 lakSNalaGgikAo maLIne eka udhvareNu pramANu bane che. aTTha uDUDhareNuo sa LA tarejI ATha urdhva reNue maLIne eka trasaraMjI pramANu bane che. gaTTa tamarela A sA aa darejI' ATha trasareNue maLIne eka rathaNu pramANa ane chaeN. 'aTTa tasareNuo se ege devakuru - uttarakurugANaM maNussANaMbAlagge ' AThe thareNue maLIne, devakuru ane uttarakunA manuSyAnA eka khAlaca bhAga jeTaluM pramANu ane che. 'E rivAsa ramava-phremaya prathA' eja pramANe devakuru ane uttarakurunA manuSyAnA mAThe khAlAco maLIne hariva` ane ramyaka kSetranA manuSyeAnA eka khAlAgra mane che, hariva ane ramyaka kSetranA manuSyeAnA ATha khAlASro maLIne hemavata ane airAvata kSetranA manuSyanA eka khAlAgra bane che, eja pramANe hemavata ane airAvata kSetranA manuSyanA ATha khAlAtronI kharAkhara pUviMdehanA manuSyenA eka khAlAgra thAya che. pUrUM putraviyehALa majIllAnuM gaDha vALA mA gA likkhA - pUvidehanA manuSyeAnA ATha khAlagronA pramANavALI eka likSA (lIkha) hAya che, ' aTa likkhAo sA egA jUyA, aTTha jUyAo se ege janamajjhe, bhaTTa javamajjhAo se ege aMgule ' A lIkhanA jeTalA pramANavALI eka jU hAya che, ATha jU jeTalA pramANavALA eka javamadhyabhAga hAya che ane ATha cavama jeTalA praNANuvALu eka aMzula hAya che. 6 " bApujIvamALenAM che aMnuhAni vAvo' A aMzula pramANane AdhAre gaNatarI karatA 6 aMzulAnA eka 'pAda' thAya che. 'bArasa agusAI vihatthI' khAra AMgaLanI eka veMta thAya che. (veMta eTale ardhA hAtha jeTaluM mApa). lIma anuhArUM caLI' 24 atulanI kharAkhara eka hAtha thAya che. 'ayAhInuM anujArUM chI' 48 aMzulanI kharAkhara eka kukSI ( be hAtha jeTaluM mApa ) thAya che. barapha baMmuni se gai DhaMDheD vA 96 aMzulanA eka 'vaDa' thAya che, athavA 'dhapUra vA,' 96 aMzulA (cAra hAtha)nuM eka dhanuSa thAya che, athavA 'jUnA' 96 aMzulAne ja eka yuga (ghUsarInA jeTaluM mApa) ane che, nAliyAI vA 96 RzulAnI eka nAlikA (eka prakAranI lAkaDI) paNa khane che, travetrA, suNajek nA 96 agulAnuM eka bakSa (gADAnI dhUMsarI jeTaluM mApa) thAya che ane 96 aMzulAnuM eka muzaLa (sAMbelu) thAya che. 6 ' * dhanuSpamALeLa to dhanusannArUM gALa' evAM 2000 dhanuSapramANanI kharAkhara eka gAu thAya che. cattAra cArUM nIcaLa cAra gAu kharAkhara eka cAjana thAya che. rA nothAmALeLo che lothAM gAyAdhittva meLa' e pramANenI yAjanapramANanI apekSAe eka ceAjana lAkhA, eka ceAjana pahALA, nIcaLa ta haroLa ane eka yojananI UMDAivALA, tuM ttiomAM savisesa zrI bhagavatI sUtra : 5 23 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghara tathA traNa ejanathI saheja adhika parighIvALo eka palya (ku) hoya. (paridhi lagabhaga laMbAI karatAM 33 gaNuM hoya che ). "sevi viAdira, vecANa, teyAhiya, ukkosaM sattarattapparUDhANaM bAlaggakoDINaM saMmaThe, saMnicie bharie' have te palya (phavA)ne eka divasa, be divasa, traNa divasa, cAra divasa, pAMca divasa, cha divasa ane adhikamAM adhika sAta rAta paryanta UgelA, devakaru ane uttarakurunA manuSyanA bAlAthI taTaparyanta bharI de. bolAcone temAM evI rIte ThAMsI ThAsIne bharavA joIe ke jethI te palayamAM koI paNa jagyAe talabhAra paNa khAlI rahevI joIe nahIM. mAthuM muMDAvyA pachI jeTalA bAla eka divasamAM UgI nIkaLe che eTalA bAlane "ekAhika bAlakeTi' kahe che. e ja pramANe dvAhika (be divasanA) thI laIne ATha divasanA bAlAonA viSayamAM samajavuM. te I vAne gaLInA te vAparavA te palyamAM te bAlAone evAM khIcakhIca bharavA joIe ke jethI temAM agni praveza karI zake nahI, ane vAyu paNa temane te payamAMthI uDADI zake nahIM. je agnino temAM praveza na thAya te te kezAgrone baLavAne bhaya rahetuM nathI, ane vAyu temAM pravezI na zake to te bAlAgro UDI paNa jatAM nathI. evuM tyAre ja banI zake ke jyAre te bAlAne te palyamAM ThAMsI ThAMsIne, kaI vajanadAra vastu vaDe phUTI phUTIne bharavAmAM AvelA hoya, ane e rIte te bAlAo eka saghana (nakakera) DhagalArUpa banI gayA hoya. " jenAra jyAre te bAlAgyo tyAM eka saghana DhagalArUpa banI gayA haze, tyAre temAM kaI paNa jagyAe chidranuM te nAma paNa nahIM hoya. tethI temAM vAyune praveza nahIM thaI zakavAne kAraNe te balAgo kathita paNa nahIM thAyaeTale ke asAratA paNa prApta nahIM kare, " vinA temane saheja paNa bhAga saDaze nahIM, te kAraNe temane vidhvaMsa (nAza) paNa nahIM thAya. jo pUrUttA mArachedmA" ane na saDI zakavAne kAraNe temAMthI durga dha nIkaLaze nahIM. "tai vAsaNa vAsaNa pAne vAcA gAjara nAkhai kAleNaM se palle khINe, nirae, nimmale, niTThIi, nilleve, avahaDe, vimuddhe mA, se hai jivane A pramANe te karaDe bAlAgrothI khIcokhIca ane ThAMsaThAsa bharelA te 5lya (kuvA)mAMthI 100-100 varSe eka, eka bAlA bahAra kADha joie, A rIte 100-100 varSe eka, eka bAlA2ne bahAra kADhatAM kADhatA jeTalA kALamAM te palya te samasta bAlAthI rahita thaI jAya, kSINa thaI jAya-jema keThImAMthI anAja khAlI karyA pachI keDI khAlI thaI jAya tema te paNa khAlI thaI thaI jAya, "nIraja thaI jAya" jemAMthI dhAnyanI raja kADhI levAmAM AvI hoya evA koThAranI jema raja samAna bAlAone kADhI levAthI te paNa raja rahita thaI jAya, nirmaLa thaI jAya-jema koThArane vALIjhUDIne sApha karavAthI ke ThAra:nirmaLa thaI jAya che tema bAlAgrakhaMDa rUpa mane bahAra kADhI levAthI te palya paNa nirmaLa thaI jAya niSThita thaI jAya -khAsa parizramathI jema ke ThArane sApha karavAmAM Ave che tema te palpane paNa bAlAthI rahita karavAmAM Ave, "nilepa karavAmAM AvepalyanI bAjuemAM vaLagelA bAlAne paNa vINIvINI bahAra kADhavAmAM Ave, "gapadatta tyAre te palya samagra bAlAthI sarvathA rahita thaI javAne kAraNe viza' vizuddha banI jAya che. eTalA kALane palepama kALa kahe che. kahevAnuM tAtparya e che ke 100-100 varSe te pa9pamamAMthI eka, eka bAlAjhane bahAra kADhatAM kADhatAM jeTalA kALamAM te palya te bAlAthI sarvathA rahita thaI jAya eTalA kALane palepama kALa kahe che. zrI bhagavatI sUtra : 5 24 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have sUtrakAra sAgarepama kALanA pramANane A gAthA dvArA spaSTa kare che- pahAI ItyAdi daza koDAkaDI papama pramANa je kALa hoya che tene eka sAgapama kALa kahe che. "y i sAvanAmAne vattara sAravAlI jA rasamasa A pramANe sAgaropamanuM je pramANu batAvyuM che evA cAra kalAke sAgaropama pramANane je kALa che tene "suSamasuSamA' kahe che. "ttiAi sAvaja jogo ja pusamAM traNa kalAkeDI sAgaropama pramANe je kALa che tene suSamA' kahe che. "a sAvaja kolAhI 8 maNamaNanA be sAgaropamAM keDAkoDI kALane suSamaduruSamAM kahe che. " lAvanAlAla vAlIsA vAsaNa jhaLiyA ane kumAranA eka sAgarepama keDArkeDI kALa karatA 42 hajAra varSa pramANa nyUna kALane duSamasuSamA kahe che. "gvI vAsAiuM jANo tenA duSamA kALane 21000 varSane kahyo che. "ikavIraM vArasahiMsA sanasanA duSamaduruSamA kALa paNa 21000 varSane kaho che. "gvI cAraNassaaii jAva casAri sAgarovamakoDAkoDIo kAlo susamasasamA' 21000 varSothI laIne (yAvata) 4 keTakeTI sAgaropama pramANukALa suSamasuSamA kaNo che ahaM "pAvara' padathI "jo tuma rukSamA, prazno vAsa jANo #mAra ega sAgaroSamakoDAkoDI bAyAlIsAe, vAsasahassehiM UNiyA kAlo dussama musamA 3, do sAgarobama koDAkoDIo kAlo susamadussamA 4, tissnnilAvavA lokonI vANI suNanA A pAThane saMgraha thaye che. eTale ke 21000 varSa suSamaduSamA kALa, 21000 varSano duHSamAkALa, 1 keDI sAgaropama karatAM 42000 varSa che duSamasuSamA, be sAgarovama DAkaDI kALa suSamASamA ane traNa sAgaropama kaDAkaDIkALa suSamAkALa che. "kSa sAtama vAhIthI vastro sajaLa avasarpiNI kALanuM kula pramANa 10 kaDAkAte sAgarApamanuM che. "la sAvaja lohAlIgro sIi jiLI' eja pramANe urpiNI kALanuM pramANa paNa 10 keDIkeDI sAgaropamanuM che. "ra sAgarovarajohArIgo gogi for 7 A rIte avasarpiNI ane utsarpiNa kALanuM kula pramANa 20 sAgaropama keDIkeDInuM thAya che. A bannenA saMjanathI avasarpiNIrUpa 1 kalpakALa thAya che. te kalpakALamAM avasarpiNI-utsarpiNInA kALanuM saMpajana karavAmAM AvyuM che. je sU, 3 | zrI bhagavatI sUtra : 5 25 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suSamasuSamA kAla ke bharatakSetra ke svarUpa kA kathana suSamasuSamAkALanA bharatakSetranI vaktavyatAmaMvadarIyeLa maMtte ' ityAdi vaM trA -- maMjUrIneLa aMte! TIme nIce mokSaqiLISTa mulamakusamAja samAe uttama patAe bharahassa vAsassa kerisae AgArabhAva paDoyAre hotyA) OM bhradanta ! jamUdrIpa nAmanA dvIpamAM, A utsarpiNIkALanA uttamA prApta suSamaSamA kALe bharatakSetranA jAkArA tathA lAvAneA AvirbhAva kevA hatA ? (zoSanA) OM gautama ! (samaSTine yUmimALeze) tyAre bhUmibhAga ghaNeA ja samatala hovAthI ramaNIya hateA. (se nA nAma! Adi uttaradhruvattatA mecanA bAva gAmayaMti sayaMti) jevI rIte tabalAnA sukhapura samatala hAya che, evA ja samatala bhAratavanA bhUmibhAga hatA. jIvAbhigama sUtramAM jevI uttarakurunI vakatavyatA ApI che. evI ja bhAratavaSa nI vakatavyatA paNa ahIM grahaNa karavI. " bese che, zayana kare che' tyAM sudhI te vakatavyatA grahaNa karavI. (tIseNaM samAe bhArahe vAse tattha tattha dese dese tarhi tarhi bahave urAlA kuddAlA, jAna kula vikula visuddha rukkhamUlA jAva chavtrihA maNussA aNusajjitthA ) te kALe bhAratavaSa mAM te te dezeAmAM, te te sthaLeAmAM ghaNA ja meTAM uddAlaka (eka vRkSanuM nAma) (thAvat) kuza ane vikuzathI vizuddha vRkSamULa hatAM, (cAvaa) cha prakAranA manuSya hatAM (a T) jema ke (vampagaMdhA, miyA, gamanA, tecatI, saddA, samiSArA, seOM maMte ! evuM maMte! tti) (1) padmanA jevI gaMdhavALA, (2) kasturInA jevI gaMdhavALA, (3) mamatA bhAvathI rahita, (4) tejasvI tathA suMdara, (P) sahanazIla ane (6) dhIre dhIre cAlanArA. gautama svAmI bhagavAnanAM vacanene pramANabhUta mAnIne kahe che- bhadanta ! ApanI thAta sAcI che. huM badanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM" te sa thA satya ja che. 6 TIkA"--kALanuM nirUpaNa cAlI rahyuM che, te kAraNe suSamasuSamAkALe bharatakSeganI dhruvI sthiti hatI, te A sUtramAM sUtrakAre prakaTa karela che--A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune eve prazna pUche che ke vRdhIne UMTIne mIse gosi bIrjIsamamunamAra samAj kattamamrapattA hai bhaddanta ! Aja khUddIpa nAmanA dvIpamAM A vata mAna avasarpiNInA suSamasuSamA kALe (te suSamasuSamA kALa cAra sAgaropama kADAkIDInA kahyo che, ane temAM Ayu, kAya Adine sauthI utkRSTa kahyAM che) bharata kSetramAM AkArAnA tathA lAvAnA AvirbhAva kevA hatA ? mahAvIra prabhu kahe chegovA !" huM gotama ! te samaye bharakSetrane yaduttama zinne bhUmimAze dosyA' bhUmibhAga atyanta samatala hateA (khAkhaDa khukhaDa, uMcAnIce na hata) ane atizaya zrI bhagavatI sUtra : 5 2 6 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramaNIya hatuM, e ja vAtane sUtrakAra A sUtrapATha dvArA prakaTa kare che- ka nAma manigag a' je samatala ane kamaLa tabalAne mukhapuTa hAya che, e ja samatala ane kemaLa bharatakSetrane bhUmibhAga hate. " sattA varadALA govA" jIvAbhigama sUtramAM kurukSetranuM jevuM varNana karyuM che, evuM ja karatakSetranuM paNa varNana samajavuM. jIvAbhigama sUtramAM uttarakurunuM A pramANe varNana karyuM che- " agvAre javA sarata nA zarata vA, uttara kurukSetramAM sadA prathama kALa (suSamasuSamA. rahe che. tethI tyAM bhUmibhAga tabalAnA mukha je samatala hoya che, sarovaranA taLiyA je samatala hoya che ane hathelInA je eka sarakhe heya che. A varNana pramANe bharatakSetrane bhUmibhAga paNa prathama kALa suSamasuSamAnA samayamAM e ja rahe che, bhUmibhAgamAM rahelAM tRNu ane maNi pAMca varNavALA hoya che, gaMdha sudhI ja hoya che. sparza kemaLa hoya che, zabda madhura hoya che, vApikA Adi hoya che, vapikA AdimAM anugata utpAta parvata Adi hoya che, utpAta parvatAhikamAM Azrita haMsa Adi hoya che, latAgRha Adi hoya che, zilApaTTaka Adi hoya che. te e badhI vastuo bhAratavarSamAM paNa hoya che ema samajavuM. A varNananA antabhAge jIvAbhigama satramAM A prakArane sUtrapATha Ape che- 'tatya caMdare mAthA majurakSA maykSIra sAsati, sayaMti, viti, nirIyaMti, sucati' e vAtane anulakSIne ahIM paNa "gAMva , sayaMti' e pATha Apyo che. ahIM jAvA padathI je padane saMgaha thayo che, te samasta pado upara ApavAmAM AvelAM che. 'tIse NaM samAe bhArahe vAse tattha tastha dese dese, tahiM tahiM bahave vA vALa" avasarpiNInA pahelA ArAnA suSamasuSamA kALe bhAratavarSamAM bhAratanA pratyeka dezamAM pratyeka khaMDamAM, pratyeka khaMDAMzamAM ane pratyeka dezanA pratyeka vibhAgamAM vizALa uddAlaka Adi vRkSa hatAM. (puSpavALAM eka prakAranAM vRkSane udAlaka kahe che) vAta * vidattavamUDha vRkSanA mULane bhAga kuza (da), vizkaza (bahuvaja) Adi tRNavizeSathI rahita hato. ahIM "jAvata'padathI ja nANAM jamA ItyAdi pAThane saMgraha thaye che. "nA nA narasA magMwA (vAva) cha prakAranA manuSya pUrvakALamAMthI bIjA kALamAM AvelAM hatAM. ahIM "cava padathI "ma, aMta, vagato , tathAbato, sAra to A padane saMgraha thaye che. temane arthe papAtika suranI TIkAmAM ApavAmAM Ave che. te badhAM pade uddAlaka vRkSanAM vizeSaNe che. have cha prakArane manuSya gaNAvavAmAM Ave che- ( taMgadA) jemake padhA , mirajhA, gamamAM, tevatI, sA, safinara (1) padmanA jevI gaMdhavALA, (2) kasturInA jevI gaMdhavALA, (3) mamatA bhAvathI rahita, (4) tejasvI, suMdara-parama parAkrama ane sauMdaryazALI (5) sahanazIla ane (6) saMghamane abhAva thaI javAne kAraNe tathA utsukatAthI rahita thaI javAne kAraNe dhIme dhIme cAlanArA. kahevAnuM tAtparya e che ke zAnta svabhAvavALA hovAthI teo gajanA jevI gatithI cAlatA hatA. zrI bhagavatI sUtra : 5 27 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - have gautama svAmI mahAvIra prabhunA uparyukta samasta kathanane svIkAra karatAM kahe che. mane ! evuM mane ! 7i "he bhadanta! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te satya che. he devAnupriya! ApanI vAta sarvathA satya che." , kA jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "bhagavatI' satranI prameyacandrikA vyAkhyAnA cha zatakanA sAtame uddeza samApta che 6-7 che ATha dazaka ke viSayoM kA saMkSepase kathana AThame udezaka prAraMbha zataka 6 udezaka 8 AThamA uzakanA viSayanuM saMkSipta varNana- prazna-pRthvIo keTalI che?" uttara-ATha che." prazna-ratnaprabhA pRthvImAM zuM gAma Adi che?? uttara-nathI'. prazna- tyAM megha ane meghagarjana che kharU ?" uttara-hA, che. prazna-te meghagarjana deva kare che? ke asura kare che? ke nAgakumAra kare che? uttara-deva paNa kare che, asura paNa kare che ane nAgakumAra paNa kare che. prazna-"zuM tyAM bAdara agnikAya che?" uttara-vigrahagatisamApannaka jIvo sivAyanA anya bAdara agnikAya tyAM nathI." pramatyAM zuM candra sUrya che? te banneno zuM tyAM prabhAva che? uttara-tyAM e kaMI paNa nathI. anya sAte pRthvInA viSe paNa eja prakAranA praznottare samajavA. paNa temAM ATale ja taphAvata samaja-trIjI pRthvI mAM meghanuM saMsvedana Adi nAgakumAra karatA nathI, cothIthI AThamI sudhInI pRthvIomAM saMsvedana Adi deva ja kare che. e ja pramANe praznottare saudharma Adi devalekene viSe paNa samajavA. ahIM eTalI ja viSezatA che ke meghenuM saMvedana Adi nAgakumAra karatA nathI. sanaskumAra Adi devalekamAM te saMdana Adi kevaLa deva ja kare che. saMgraha gAthAnA vistAranuM kathana-AyuSyabaMdha keTalA prakAranA hoya che? "cha prakAranA hoya.' e prakAranAM nAmanuM kathana. e ja pramANe vaimAnika paryatanuM pratipAdana. jInA badhaviSayaka praznottare, lavaNasamudra viSe vicAra, jIvAbhigama sUtrane atidezarUpe upanyAsa, asaMkhyAta dvIpa samudra, temanA nAma, jeTalAM zubha nAma che eTalo ja che. zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvI svarUpa kAkathana pRthvI vakatavyatA- saphaLa maM! ItyAdi sUtrArtha-(rU maMte! juvo ghaomttAgo?) he bhadanta ! pRthvIe keTalI kahe che ? (jojanA !) he gautama! (sadu puvIro vattAgo) pRthvIo ATha kahI che. (iii) temanAM nAma A pramANe che-(vmA nA rupInmA) ratnaprabhAthI laIne ISa-prAgabhArA paryantanI ATha pRthvIo samajavI, (sthivi are ! mane thALamANa kudavA de dArU va, devaLa vA?) he bhadanta! nIce rahelI A ratnaprabhA pRthvImAM ghara athavA gRhApaNa (hA) che kharA ? (kocamA !) he gautama! ( rUpa sama) A artha samartha nathI. eTale ke tyAM gRha Adi nathI. gathii mate ! ramIe rathanaqmANa gha jAmA vA, bhAva nisArU vA) he bhadanta ! A ratnaprabhA pRthvImAM gAmathI laine sanniveza paryantanAM sthAne che kharAM? ( rUpade sama) he gautama ! tyAM grAmAdi kaMI paNa nathI. (asthi NaM bhaMte ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe ahe urAlA balAhayA saMseyaMti saMchati, vAraM vANaMti?) he bhadanta! A ratnaprabhA pRthvImAM zuM udAra (vizALa) megha saMdana pAme che? saMmUcchita (ekatrita) thAya che? vRSTi varasAve che? (haMtA, ci) hA, evuM thAya che. he bhadanta! te saMvedana Adi keNa kare che?-- zuM devuM kare che? zuM asura kare che? zuM nAga kare che? (sikti vi pa tiui pa, vi para, nAgo ri ) he gautama! traNe kare che- deva paNa kare che, asura paNa kare che ane nAga paNa kare che. (gathii maMte ! mane thAmAd ydavI mare vAre thAya?) he bhadanta ! A ratnaprabhA pRthvImAM zuM bAdara svanita zabda (meghagarjana) thAya che? (daMtA, rAtvi, tizi vi pa tti ) hA, gautama! thAya che, te meghagarjana traNe deva, asura ane nAga) kare che. ( atthi NaM bhaMte ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe ahe bAyare agaNikAe ?) he bhadanta! A ratnaprabhA pRthvImAM zuM bAdara agnikAya hAya che? jo mA no rUpade amade) gautama! A vAta barAbara nathI. (Tutha vinadAruSanAvaUrvi) kevaLa vigrahagati prApta jI sivAyanA jIve tyAM hotA nathI. eTale ke vigrahagati samApannaka jIne ja tyAM saddabhAva kahyo che. (gathi " mane ! sure nAma gDhavI ga vaMtima nava tAra) he bhadanta! A ratnaprabhA pRthvImAM candramA, sUrya, nakSatro, graho ane tArAo che kharAM? | (To suke sama) he gautama! tyAM candra Adi tiSika deva nathI. (atthiNaM bhaMte ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe caMdAbhAi vA sUrAbhAi vA ?) zrI bhagavatI sUtra : 5 29 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhadanta ! A ratnaprabhA pRthvImAM zuM candranIprabhA ke sUryAMnIprabhA che kharI ? (jorAde samadre) he gautama! tyAM candra ke sUryaMnA prakAza saMbhavita nathI. ( i ddonnAd vIr mALiyAM) A pramANenuM kathana khIjI pRthvInA viSayamAM pazu samajavuM. ( evaM tacAe vi bhANiyAM-Navara devo vi pakarei, asuro vi pakarei, No baLo) e ja pramANenuM kathana trIjI pRthvI viSe paNa samajavuM. parantu trIjI pRthvImAM sasvedana Adi deva paNa kare che ane asura paNa kare che, parantu nAga karatA nathI, eTalI ja vizeSatA samajathI. (zvatthe vivuM - tevo to reDa) cAthI pRthvImAM paNa eja pramANe kathana samajavuM. temAM saMvedana Adi kevaLa eka deva ja kare che, eTalI vizeSatA samajavI, ( no amutte, jo nAno pa pha ) asura kruratA nathI ane nAga paNa karatA nathI. (ttva reTiTAnu sanmAya tevo dho dareka e ja pramANe khAkInI samasta nIcenA pRthvIomAM paNa savedana Adi eka deva ja kare che. (spin maMtte ! somnIsAsAnuM cappAnuM maTe eka vA naidALApha nA ?) he bhadanta ! saudhama ane izAna kapanI nIce zu gRha athavA gRhApaNa (hATa) che? (no phaLadre samadre) he gautama! tyAM gRha Adi kaMi paNa nathI. (asthiLa mate ! rAjA vAyA ?) he bhadanta! zuM tyAM vizALa megha che kharAM? (kuMtA asthi) hA, gautama ? tyAM vizALa megha hoya che. (levo pareDa, asUro tri varepha, no nAno repha) te meghAnuM saMsvedana Adi deva paNa kare che ane asura paNa kare che, parantu nAgakumAra karatA nathI. (traM niya sadde vi) eja pramANe stanita zabda (meghagarjana) nA viSayamAM paNa samajavuM. (Si maMte ! vAyare puDhavIjApa, vAyare abhijjAdu ?) he bhadanta ! tyAM zuM khAdara pRthvIkAya ane Adara agnikAya che? (paLo phATTe samadre) he bhadanta! tyAM khAra pRthvIkAya Adi nathI, (nAtha vigara samAvaLa) he gautama! tyAM kevaLa vigrahagatimAM vartamAna jIvAnA ja sadbhAva che, te sivAyanA khAdara pRthvIkAya Adi jIvAne tyAM sadbhAva nathI. (asthiLa mate aMtima) he bhadanta! tyAM candramA Adi che kharAM? (au phaLadru samadre) te gautama! tyAM candramA Adi jAtiSikA nathI. tyiAM mate ! gAmaDa (1. ?) he bhadanta ! tyAM gAmathI laine sanniveza Adi che kharAM? (joDhe samaa) gautama ! tyAM gAma Adine sadbhAva nathI. sthiLa maMtte ! caMtAmA' vA0?) he bhadanta ! zuM tyAM candra, sUrya AdinI prajA che kharI? ( Lo phaLake samaDhe) he gautama! tyAM candrAdinI prabhA saMbhavI zakatI nathI. (a sAMmA mAdivetuAvara levo paDyo para) e ja pramANe sanakumAra ane mAhendra devalekanA viSayamAM paNa samajavuM. vizeSatA kevaLa eTalI ja che ke temAM saMsvedana Adi eka deva ja kare che. (maiM vaimajod vi, dyuM paMmalensa hari sanehiM tevo varepha, pucchiyantro ya bAyare AukAe, bAyare agaNikAe, boyare vaNassaikAe, gaLuM saMceva) eja pramANe brahmaleka kapanA viSayamAM paNa samajavuM. e ja pramANe brAleAkathI uparanA samasta kalpAmAM savedana Adi kevaLa deva ja kare che ema samajavuM. tathA samasta jagyAe mAdara akAya, khAdara agnikAya ane mAdara vanaspatikAyanA saMbaMdhamAM prazna pUchavA joie. mAkInuM samasta kathana pahelAnA kathana zrI bhagavatI sUtra : 5 30 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe ja samajavuM. IT gAthA (samunnApu, baLa) ityAdi tamaskAya ane saudha Adi pAMca kalpAmAM agnikAya ane pRthvIkAyanA viSayamAM prazna karavA joie. pRthvI AmAM agnikAyanA viSayamAM prazna karavA joie. pAMca kA karatAM uMcenA sthAnamAM tathA kRSNarAjimAmAM tejAya ane vanaspatikAyanA viSe prazna karavA joIe. TIkAtha-prAtamAM uddezakanA antima sUtramAM bhArata kSetranA svarUpanuM nirUpaNu karavAmAM AvyuM. have A AThamAM uddezakamAM pRthvInA svarUpanuM sUtrakAra nirUpaNu kare che--gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke-vALa maMte! junnIthI pattA ke bhadatta pRthvIe keTalI kahI che? tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che poSamA !" ke gautama! 'baTTa putrIo phattAmAM' pRthvIe mATe kahI che. 'tuM' temanAM nAma A pramANe che' thaLappamAM nAva dezIpamA (1) ratnaprabhA, (2) zakarAprabhA, (3) vAlukAprabhA, (4) dhUmaprabhA, (6) tamaHprabhA, ane (7) tamaH tamaH prabhA ane (8) iSatmAgbhArA. A gautama svAmInA prazna-nimaMte ! rUmIne paLamApa purIpa ahe gelavA medAnA vA ?' he bhadanta ! A ratnaprabhA pRthvI nIce gRha (ghara) ane gRhApaNA (hATa) che kharAM ? uttara-noyamAno phaLake samadre ? he gautama ! atha sama nathI eTale ke tyAM ghara, hATa Adi nathI. gautama svAmInA prazna'asthi NaM bhaMte ! ImIse rayappabhAra puDhavIe gAmAi vA saMnivesAi vA ?' huM badanta ! adhebhAgamAM rahelI evI A ratnaprabhA pRthvImAM zu gAmathI sanniveza pantanA sthAne sa Mbhavita che? mahAvIra prabhunA uttara-zaucamALo phaLadre samadre huM gautama tyAM gAma Adi syAnA nathI. bAva maniyelA vA'mAM je'nAra' paNa Avelu che tethI nIcenA sthAnavizeSa grahaNa karavA joie-gALi kRtti bA, nagarANi iti vA, kheTAni iti vA, karvaTAni iti vA, maDaMbAni iti vA, droNamukhAni iti vA paTTanAni iti vA nigamA iti vA AtramA iti sAdA kRtti vA' kahevAnuM tAtparya e che ke tyAM gAma, Akara, nagara, beTa, kama Ta, Azrama, saMvAha, sanniveza Adi sthAneA nathI. A badhAM padone artha tamakAya prakaraNamAM ApyA che. co gautama svAmInA prazna-AsthaLa maMtte ! rUmItte cALamANa pudIpa anee sametti, saMmuddhati, vAvAti ? ke bhata adhaHsthita urAlA vAyA A ratnaprabhA pRthvIma! zu udAra (vizALa) megha sasvedana kare che ? sa-mU`na kare che? vRSTi varasAve che? uttara- 'daMtA, asthi'hA, gautama! ratnaprabhA pRthvImAM vizALa meghanuM saMvedana Adi kAya thAya che, e sa Mvedana, samUna ane varUpa kAtini vi zrI bhagavatI sUtra : 5 31 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pati-jevo vi ja, puro vi ipha, nAno ri pa traNe kare, eTale ke deva paNa kare che, asura paNa kare che, ane nAga paNa kare che. -'asthi NaM bhaMte ! imIse rayappabhAe puDhavIe vAyare thaNiyasadde ?' he bhadata! adha sthita A ratnaprabhA pRthvImAM zuM bAdara (dhULa) svanita zabda (meghagarjanA) thAya che? uttara-daMtA, cayi, ttifor ri, pati ' hA, gautama ratnaprabhA pRthvImAM bAdara svanita zabda (meghagarjanA) saMbhavI zake che, ane te traNe deva, asura ane nAga) kare che. praznomAM "thi pada "zuM evuM saMbhavI zake che, evA saMbhavanA arthamAM vaparAyuM che. prazna-"asthi it mAMre ! mIrA rAjapUmANa vade vAyare akhijAI? he bhadanta! adha:sthita A ratnaprabhA pRthvImAM zuM khAdara agnikAya saMbhavI zake che? uttara-joyA!" he gautama "jo phaLa sama tathA bAdara agnikAya saMbhavI zakatA nathI, pAstha vizadapa samAna paraMtu tyAM vigrahagati samApannaka (vigrahagati prApta) bAdara agnikAyano niSedha nathI, vigragatimAM vartamAna evAM bAdara agnikAya tyAM saMbhavita hoya che. tethI sUtrakAre ahIM je bAdara agnikAyanA astitvano niSedha karyo che, te vigrahagati samApannaka bAdara agliAyane choDIne ja karyo che ema samajavuM. zaMkA-jevI rIte bAdara agnikAyane saddabhAva manuSya kSetramAM ja che, ratnaprabhA AdimAM nathI-te kAraNe tene ratnaprabhA pRthvImAM niSedha karyo che, e ja pramANe bAdara pRthvIkAyane paNa tyAM niSedha karavo joIe, kAraNa ke tenuM paNa tyAM astitva nathI-te te pRthivyAdi rUpa pitAnA sthAnamAM ja che. Ama hovA chatAM ahIM (ratnaprabhA pRthvImAM) tene niSedha kema karyuM nathI ? samamAdhAnasUtranI evI philI hotI nathI ke je jayAM na hoya tene tyAM nAmavAra ullekha karIne niSedha karavo joIe. jema ke ratnaprabhA AdimAM manuSyAdine paNa sadbhAva nathI chatAM tyAM temane niSedha batAvavAmAM AvyuM nathI, kAraNa ke sUtranI e ja khUbI heya che- tyAM je na hoya te dareka padArthano ulekha thatuM nathI. ratnaprabhAmAM pRthvIkAya nathI, ema samajIne ja ahIM tene niSedha prakaTa karyo nathI. te temAM zaMkA karavA jevuM zuM che ? tathA bAdara apakAya, vAyukAya ane vanaspatikAyane ghane dadhi Adi vAtavalamAM saddabhAva hoya che, tethI ratnaprabhA pRthvImAM temano niSedha karyo nathI. kahevAnuM tAtparya e che ke tyAM temane saddabhAva che e vAta Apa meLe ja samajAya evI che. - have gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke asthi mane ! mIne thANamANa mA vaMtima =Ara tAranA? he bhadanta! adhaHsthita ratnaprabhA pRthvImAM zuM candramA, sUrya, grahagaNuM, nakSatra ane tArA saMbhavI zake che? zrI bhagavatI sUtra : 5 32 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ahIM sUtramAM je "padane prayoga thayo che tenuM kAraNa e che ke ratnaprabhA pRthvI alekanI nIce che.) tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che-"jo hama he gautama! ratnaprabhA pRthvImAM candrAdine sAva nathI. gautama svAmIne prazna- "gathivi maM! ramI cANamAMg game caMtAmA vA, samAi vA? he bhadanta ! A ratnaprabhA pRthvImAM candra ane sUryane prakAzane zuM sadbhAva che? uttara-baja de re he gautama! ratnaprabhA pRthvImAM candrane prakAza paNa saMbhavita nathI ane sUryano prakAza paNa saMbhavita nathI. " tAja jItta mAniyana ratnaprabhA pRthvInA viSayamAM A sUtramAM jevI prarUpaNa karavAmAM AvI che, evI ja prarUpaNuM zarkarA pRthvI nAmanI bIjI pRthvInA viSayamAM paNa samajavI. " tavApha vi mALiyatra eja pramANe trIjI vAlukAprabhA pRthvInI paNa prarUpaNuM samajavI. paNa pahelI ane bIjI pRthvInI prarUpaNAnI apekSAe "=aaN trIjI pRthvImAM A pramANe vizeSatA che- "devo vi pAra, gaNo ni jarada, jAna pahelI banne pRthvIomAM menuM saMsvedana Adi traNa kare che, eTale ke deve paNa kare che, asura paNa kare che ane nAga paNa kare che, paraMtu trIjI vAlukAprabhA pRthvImAM te kArya deva paNa kare che. asura paNa kare che, paNa nAgakumAra karatA nathI. A kathanathI evuM anumAna karI zakAya che ke trIjI pRthvImAM nAgakumAranuM gamana saMbhavita nathI, "vaphaOI ji gva cethI paMka prabhA pRthvInI prarUpaNa paNa ratnaprabhA pRthvInI prarUpaNA jevI ja samajavI, paraMtu paMkaprabhAnI vakatavyatAmAM "gia nIce pramANe vizeSatA che vo pa, La majuro jo no ja paMkamabhA pRthvImAM menuM saMvedana Adi kArya kevaLa eka deva ja kare che, te kArya asera paNa karatA nathI ane nAgakumAra paNa karatA nathI A kathanathI e jANI zakAya che ke asurakumAra ane nAgakumAranuM gamana thI Adi pRthvImAM saMbhavita nathI. avaMciTTI, savA te ga gha e ja vAtane anulakSIne sUtrakAre kahyuM che ke adhastana traNa pRthvIemAM (dhUmaprabhA, tama prabhA ane tamatama.prabhAmAM) meghanuM saMsvedana Adi kArya kevaLa deva ja kare che, asurakumAra ane nAgakumAra karatA nathI. have gautama svAmI devalokenA viSayamAM evA ja prazna pUche che- ma i maM! sodamI-sANA kapAI hAra vA, mAvA vA?? he bhadanta! saudharma ane izAna konI vacce zuM gRha, gRhApaNa (hATo) che? "jo ! zo rUpade sAthe he gautama! te kapamAM gRha, ane gRhA paNa saMbhavI zakatAM nathI. prazna-"sthai maM?! upAchA vAda? he bhadanta ! zuM saudharma ane IzAna kalpamAM vizALa medyanuM saMvedana, samUna ane saMvarSaNa saMbhavita che kharuM? uttara-"daMtA, gathi hA, gautama! tyAM menu saMdana Adi thAya che. te saMvedana Adi kArya "o parepha, gayo vi ghApha, para deva kare che, asurakumAra paNa kare che, paNa nAgakumAra karatA nathI. tenuM kAraNa e che ke sIdharma ane IzAna ka5mAM camaranI jema asura te jAya che, paNa nAgakumAra tyAM jaI zakatA nathI. thAya che e ja pramANe svanita zabda(meghagarjanA) viSe paNuM samajavuM. eTale ke saudharma ane izAna ka5mAM svanita zabda deva paNa kare che, asurakumAra paNa kare che, paraMtu nAgakumAra karatA nathI. zrI bhagavatI sUtra : 5 33 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmIne prazna-"asthi re vAre kudavIjA, vAyare gALag he bhadanta! saudharma ane devalekamAM zuM bAdara pRthvIkAya ane Adara agnikAya hoya che kharAM? mahAvIra prabhune uttara- re samade he gautama! saudharma ane izAna kapamAM bAdara pRthvIkAya ane bAdara agnikAya nathI, paraMtu "paugI vijAi samAvatai' A je niSedha karavAmAM Avyo che te vigrahavatisamApannaka bAdara pRthvIkAya ane bAdara agnikAyane cheDIne ja karAya che. kAraNa ke te ane kampamAM vigrahagatisamApannaka bAdara pRthvIkAya ane Adara agnikAya te saMbhavI zake che-tathA saudharma ane IzAnamAM udadhipratiSThita hovAne kAraNe bAdara apUkAya, ane vanaspatikAyano niSedha karyo nathI, ane vAyukAyano paNa niSedha karyo nathI kAraNa ke vAyukAyane te sarvatra sadUbhAva hoya che. bAdara pRthvIkAya ane bAdara agnikAyane tyAM niSedha karavAnuM kAraNa e che ke tyAM temanuM svAsthAna-utpattisthAna nathI. gautama svAmIne prazna gathiI re ! vadiA he bhadanta! saudharma ane IzAna kalpamAM zuM candramA, sUrya, grahagaNa, nakSatra ane tArAne saddabhAva che ? uttara- rUdde sama" he gautama ! tyAM candramA Adine saddabhAva nathI. prazna- "gathi je vA ?? he bhadanta! saudharma ane izAna kapamAM gAmathI sanniveza paryantanA sthAne saMbhavita che kharAM? uttara-* kure sana he gautama! tyAM gAma, nagara, Adi saMbhavI zakatuM nathI. "nA padathI je padane saMgraha karAve che te pade A sUtramAM ja AgaLa AvI gayA che. prazna- "thi maMte ! vAMsAmArU vA kR2TmArU vA?" he bhadanta ! saudharma ane izAna kapamAM zuM candramAM ane sUrya prakAza saMbhavI zake che? uttara-"jo rUdre sa ma he gautama te bane kalpomAM candrAdine prakAza hoto nathI. vaM sAMvanArA sIdhama izAna kalpanuM jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana sanakumAra ane mahendra kalpanA viSayaNa paNa karavuM joIe. "Tag saudharma ane IzAna kalpanI prarUpaNa karatAM anaskumAra ane mahendranI prarUpaNAmAM A pramANe vizeSatA che-vo ne ghare; sanakumAra ane mahendrakalpomAM meghAnuM saMvedana Adi kArya ekalA deve ja kare che. asurakumAra ke nAgakumAra karatA nathI. "saudharma ane IzAna kalpanA jevuM ja kathana sanakumAra ane mahendra kapanA viSayamAM samajavuM", A kathanane AdhAre e vAta paNa nakkI thAya che ke A bane devakemAM paNa bAdara apakAya ane bAdara vanaspatikAyane sadbhAva hoya che, kAraNa ke te banane devalokamAM tamaskAyanA prabhAvathI te bannenA bhAvamAM kaI paNa bAdhA (muzkelI) nathI "gha camo vi sanakumAra ane mahendra kalpanA jevI ja gRha AdikanI prarUpaNuM brahmaleka ka95mAM paNa samajavI. " mAksa sardi tevo gharebrahmaleka kalpane viSayamAM gRhAdikanI jevI prarUpaNuM karI che, evI ja prarUpaNA brahmalekanI uparanAM amyuta paryantanA kalpanA viSayamAM samajavI. jema sanakumAra ane mahendra devalokamAM meghenuM saMdana Adi kArya deva dvArA ja karAya che, evI rIte azruta parvatanA devalokamAM paNa te kArya deva dvArA ja karAya che ema samajavuM, asurakumAra ane nAgakumAra dvArA te kArya thatuM nathI. ayyata devakathI uparanA sthAnamAM to devanuM paNa gamana thatuM nathI, te kAraNe azruta devalokathI uparanA sthAnamAM devakRta menA saMvedana AdinuM kathana karI zakAtuM nathI. zrI bhagavatI sUtra : 5 34 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pucchiyantro ya vAyare AukAe, bAyare agaNikAe, bAyare vaNassaikAe anaMta e khAdara akAya, khAdara agnikAya ane bAdara vanaspatikAyanA saMbadhamAM prazna karavA joie, bAkInuM samasta sthana pUrvokta rUpe ja samajavuM. eTale ke pahelAM jene jene niSedha karAyeA che, tene ahIM paNa niSedha samajavA, tathA je vizeSatAnA ahI' ullekha karavAmAM Avye che te sivAyanuM kathana tA pUrvakata kathana anusAra ja samajavuM. jo ke navatraiveyakathI laIne RSaprAglRbhArA pRthvI pantanA sthAnamAM gRhArdikanA niSedha karavAne satrakAre ullekha karyAM nathI, teA paNa e badhAMnA navadmaveyakAdimAM niSedha ja samajavA, nIcenI gAthA dvArA sUtrakAra e vAta prakaTa kare che ke pRthvIkAya ArdikAnA sadbhAva kayAM kayAM che-tamuhrAkSa d, ityAdi pUkita tamaskAyanA prakaraNamAM tathA kapa cakramAM (saudharma, izAna, sanakumAra, mAhendra ane brahmaleka, A pAMca (kAmAM) pRthvIkAya ane agnikAyanA saMbaMdhamAM A pramANe praznottare rUpa AlApa samajavA. "asthiLa maMte ! vAyare purIApu, vAyare aLiANuM ?'' "no mULaTe samadre' he bhadanta ! saudhama Adi pAMca devale keAmAM mAdara pRthvIkAya ane agnikAyanA zuM sadbhAva hAya che kharA ? uttara-he gautama ! e vAta saMbhavita nathI. [pasthavidasamAnnaI' parantu vigrahagatisabhApannaka khAdara pRthvIkAya ane bhAdara agnikAyanA tyAM niSedha kahyo nathI. kahevAnuM tAtparya e che ke saudharmAdi pAMca kapAmAM vigrahagatisamApannaka mAdara pRthvIkAya ane khAdara agnikAyanuM astitva tA sabhavI zake che, paNa saudhama Adi pAMca vimAnAmAM utpanna thayA hai!ya evAM khAdara pRthvI kAya ane khAdara agnikAyanA tyAM sadbhAva nathI. ratnaprabhA Adi sAta nAraka pRthvIsUtrAmAM agnikAya viSayaka praznottarA thavA joie. te praznottararUpa AlApaka A pramANe samajavA'asthinnN bhaMte / imI se rayaNappabhAe puDhavIe ahe vAyare agaNikAe ?' noyamA ! jo phaLake samo, viipha samAvana' | saudhama Adi pAMca kalpenI upara je khAkInA nava devaleAka che temAM tathA traiveyakeAmAM ane pAMca anuttara vimAnAmAM tathA kRSNarAjie bALa te vaLaH' aAya, tejaskAya ane vanaspatikAyanA viSe praznottara rUpa AlApaka A pramANe samajavA-'sthaLa maMte ! vAyare AArASTra, vAyare tevApu, vAyare varasAdu ?? he bhadanta ! lAntaka Adi devaleAkeAmAM khAdara akAya, bhAdara tejaskAya ane khAra vanaspatikAyanA sadbhAva che. khare ? tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke e vAta saMbhavita nathI. lAntaka Adi kalpamAM vigrahagatisamApannaka khAdara apkAya Adine sadbhAva che, paNa te devaleAkamAM utpanna thayelA bAdara akAya dine tyAM sadbhAva nathI, kAraNa ke tyAM tenuM svasthAna (utpatti sthAna) nathI. A prakAranA te gAthAnA atha thAya che. ! su. rA zrI bhagavatI sUtra : 5 35 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyuSya bandha ke varUpa kA kathana AyuSyabaMdhanI vatavyatA-- 'vide" aMte !' ityAdri sUtrArtha (vidLa aMte ! gAcavaMdhatte ?) he bhadanta! AyunA khaMdhanA keTalA prakAra kahyA che ? (tAfyama !) he gautama ! ( ithvIde bacavaSa vAtte) AyunA baMdhanA cha prakAra kahyA che. (saMjJA) te prakAre A pramANe che(nAphanAmanidattA=1, nAmanindrattAkaNa, jinAninnA35, ovAdaLAnAmAMnahttaaue, vRkSanAnidattAka6, anumAnanAmanidattA36 ) (1) jAtinAma nidhattAcu, (2) gatinAma nidhAttAyu, (3) sthitinAma nidhattAyu, (4) avagAhanAnAma nidhattAyu, (5) pradezanAma nidhattAyu ane (6) anubhAganAma nidhattAyu. (laMbo khAva temaLiyALuM) nArakathI laine vaimAnika pantanA 24 daDakAmAM Ayudha viSayaka AlApaka kahevA joie. (nauvA namate! hiMbAnA nidattA ?) he bhadanta! jIve zuM jAtinAma nidhattarUpa che ? ( nAna aNubhAganAma nihattA ) cAvat zuM anubhAganAma nidhattarUpa che? (auyamA !) he gautama! (nAnAmanidattA vibhAva anumAna nijJA) jIvA jAtinAmanidhattarUpa paNa che yAvata anubhAganAma nidhattarUpa paNa che. (TUMkamo nAya vermAyALuM) A pramANe vaimAnikA sudhInA daMDaka samajavA, ( jIvA NaM bhaMte ! jAinAmanihattAuyA jAva annumanAmAMnattAjIyA ? ) he bhadanta! jIve zuM jAtinAma nidhattAyuSka che? yAvat anubhAga- niyattAyuSka che ! (noyamA !) he gautama ! (nAnAma nitAyA vi bhAva anumAnAma nidattAyA ) jIvA jAtinAma nidhattAyuka paNa hoya che, cAvat anubhAganAma nidhattAyuka paNa hoya che? (TUMko nA vemALiyAthuM ) vaimAnikA pantanA daMDakane anulakSIne A AlApaka kahevA joie. (nIvALuM maMtte ! ciM nAnAma nittA 2, nAnAma nidattAGayA 2, nIvALuM maMtte ! kiM jAinAma nihattA 3, jAinAma niuttAcyA 4, jAigoya nihattA 5, jAi goya uttAuyA 6, jAigoyaniuttA 7, jAigoyaniuttAuyA 8, jAiNAma zrI bhagavatI sUtra : 5 36 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goyanihattA 9, jAiNAma goyanihattAuttA 10, jAinAmagoyaniuttA 11, jIvANaM bhaMte ! kiM 12 jAinAma goyaniuttAuyA jAva aNubhAganAma goynikAyA ?) he bhadanta! che zuM (1) jAtinAma nidhattarUpa che? (2) jAtinAma nidhattAyuSka che? (3) jAtinAma nikata che? (4) jAtinAma nidhattAyuSka che? (5) jAti gotra nidhattarUpa che? (6) jAti zetra nidhattAyuSka che? (7) jAti zetra nidhatta che? (8) jAtigetra nilakattAyuSka che? (9) jAti nAma gotra nidhatta che? jAti nAma getra nidhattAyuSka che? (11) jAti nAma getra niyukata che? (12) jAti nAma gotra niyukatAyuSka che? "yAvata' anubhAga nAma gotra niyukatAyuSka che? (AyanA!) he gautama ! (nArU nAma no nittAkathA vi nAva samAja nAma joya nittAka vi hRAo bAra mAlii ) jI jAti nAma gotra niyuktAyuSka paNa che (aa) anubhAga nAma gAtra nidhattAyuka paNa che. vimAnika paryantAna daMDaka kahevA joie.. TIkAtha-pahelA prakaraNamAM bAdara pRthvIkAya AdinuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. jIva e paryAyamAM tyAre ja utpanna thAya che, ke je teNe te prakAranA AyubaMdha karyo hoya che. tethI AyubaMdhanuM nirUpaNa karavA nimitte nIcenA prazranettara Ape che- gatama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke " viheluM mane ! gADavaMg gum ?" he bhadanta ! AyubaMdhanA keTalA prakAra che? uttara joyA! ?he gautama ! "dina mAro ggn >> AyubaMdhanA 6 prakAra che. (saMdat) te 6 prakAra A pramANe che - "nArUnAga nidAug" (1) jAti nAma nidhattAyu ekendriya, dvIndriya Adi pAMca jAti hoya che, evuM je nAma che tene jAtinAma kahe che. nAmakarmanI uttara prakRtimAMnI eka prakRti A jAtinAma che. athavA-chavanI eka prakAranI pariNatinuM nAma paNa jAtinAma che, tenI sAthe nidhatta-nika pAmeluM-je ApyuM che tene " jAtinAma nidhattAyuM kahe che. pratisamaye anubhava karavAne mATe kamapudranI je racanA thAya che tenuM nAma "niSeka" che. (2) mttinAmanidattANag gatinAma nidhattAyu-nAraka, tiyaca, manuSya ane deva, ema cAra prakAranI gati hoya che, gatirU5 je nAma che tene gatinAma kahe che, A gatinAma paNa nAmakarmanI uttara-prakRtimAMnI eka prakRti che. athavA- jIvanI pariNati rUpa te jAtinAma che, tenI sAthe niSekane pAmeluM nidhatta) je Ayu che tene "gatinAma nidhattAyu" kahe che. (3) "dinAmanidattAka sthitinAma nidhattAyu-je karmanA udayathI jIvane amuka samaya sudhI amuka bhavamAM rahevuM paDe che, athavA kamane amuka samaya sudhI jIvanI sAthe ja rahevAnuM thAya che, tenuM nAma Ayu che. A sthitirUpa je pariNAma-dharma vizeSa che tene rithatinAma kahe che. A sthiti nAma sahita nidhatta je AyurdAlika che, tene "sthitinAma nidharAyu" kahe che. athavA zrI bhagavatI sUtra : 5 37 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM badhe sthaLe "nAma' zabda "karmarUpa" arthamAM ja grahaNa thAya che--A rIte sthitirUpa je nAma-karma che, tene ja sthitinAma" kahe che. A rithatinAmanI sAthe nidhatta evuM je Ayu che, tene "sthitinAma nidhattAyu" kahe che. jAti, nAma, gatinAma, avagAhanA nAma, vagere rUpe temane ahIM je grahaNa karavAmAM Avela che, te rIte te temanAmAM kevaLa nAma-karmanI prakRtirUpatAja kahevAmAM AvI che tema samajavuM. tathA sthiti, pradeza ane anubhAga nAmarUpe je A sthiti, pradeza ane anubhAgane grahaNa karavAmAM Avela che, tenuM kAraNa e che ke sthiti Adi te jAti, gati ane avagAhanA sAthe saMbaMdha rAkhanAra hoya che, tethI temanAmAM nAma-kamarUpatA che. A kathananuM tAtparya e che ke ahIM je "nAma" padane prayoga pratyeka jAti, gati Adi padenI sAthe karavAmAM AvyuM che, te "nAma" pada karmarUpa arthamAM ja vaparAyuM che. jAti gati ane avagAhana, A prakRtine to svayaM nAmakarmanI uttara prakRtimAM gaNAvavAmAM AvI cukelI ja che, tethI temanAmAM karmarUpatA havAmAM te kaI bAdhA (muzkelI-naDatara) rahetI nathI. kAraNa ke nAma kamanI 93 trANu uttaraprakRtimAM A badhI pravRttine te gaNAvavAmAM Aveja che. have sthiti pradeza ane anubhAgamAM karmarUpatA kahevAnuM kAraNa e che ke te sthiti Adi, te jAti, gati AdikanI sAthe saMbaMdha rAkhanAra hoya che, tethI teomAM paNa kamarUpatA che. A rIte "nAma" padane ahIM sarvatra "kama" nA arthamAM ja grahaNa karavAmAM AvyuM che ema samajavuM. (4) zauTTnAnattAkag jemAM tene avagAha(jIvane rahevAnuM ThekANuM) hoya tene "avagAhanA kahe che. evI te avagAhanA audArika Adi zarIrarUpa vaDe che A avagAhanuM je "avagAhanA" evuM nAma che te "avagAhanA nAma che. eTale ke audArika AdirUpa je zarIra nAma karma che te avagAhanA nAma che. athavA-avagAhanA rUpa je nAma-pariNAma che tene avagAhanA nAma kahe che. A avagAhanA nAmanI sAthe niSeka pAmeluM je Ayukame che tene "avagAhanA nAma nidhattAyu" kahe che. (5) "nAmaniTTA" pradezanA-Ayukarmane dalinuM je nAma te prakAranuM je pariNAma che tene pradezanAma kahe che. athavA-pradezarUpa je nAma-karma vizeSa che tene pradezanAma kahe che. te pradezanAmanI sAthe nidhatta je Ayu che tene pradezanAma nidhattAyu kahe che. (6) "samAjanAmanidattAka AyunAM dalikone je vipAka che, ane A vipAkarUpa je pariNAma che, tene "anubhAga nAma" kahe che. athavA-anubhAgarUpe je nAma-karma che tene "anubhAga nAma kahe che. A anubhAga nAmanI sAthe nidhana (naka pAmeluM ) evuM je ApyuM che tene "anubhAganAma nidhattAyu" kahe che. zaMkA-Ayune jAti nAmakarma dvArA zA mATe vizeSika karavAmAM Avela che, samAdhAna-AyukarmamAM pradhAnatA batAvavAne mATe ja tene ahIM vizeSya banAvavAmAM AvyuM che, kAraNa ke nAraka Adi Ayune udaya thAya tyAre ja jAtyAdi rUpa nAmakarmane udaya thAya che, kAraNa ke Ayune ja nAraka Adi bhavanuM upagrAhaka mAnavAmAM Avela che. ejavAta sUtrakAre A granthanA cothA zatakanA navamA uddezakamAM pahelAM pragaTa karelI che zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'nephaLa' aMte! nehajI vakhaMDa, kho anerUpa nettu vapna'" 'noyamAM ! arre desee uvavajjai, No aneraie neraiesa uvavajjai , je nAraka hAya che teja naiyikAmAM utpanna thAya che, anaiyika nairiyAmAM utpanna thatA nathI. kahevAnuM tAtparya e che ke gati, Ayu ane AnupUrvInA uddaya eka sAthe thai jAya che. tethI jyAre gautama svAmIe mahAvIra prabhune evA prazna pUchyo ke he bhadanta ! naiyika naiyikAmAM utpanna thAya che ke anairamikaneAkeAmAM utpanna thAya che", tyAre mahAvIra prabhue tamane javAba ApyA ke " he gautama ! je jIve pahelAM gRhIta bhavamAM ja narakAyune baMdha kayA hAya che, evA te jIva te gRhIta bhavamAMja te prakAranA Ayune khUMdha thaI javAne kAraNe tenA prathama samayamAM sa`veTTuna thatAM ja nAraka kahevAvA mAMDe che. tathA nArakAdi AyunA sahacArI paMcendriya jAti Adi nAmakarmAMnA paNa nAraka Adi AyunA prathama samayamAMja udaya thai jAya che. tethI ja ema mAnavAmAM Ave che ke nAraka ja nArakAmAM utpanna thAya che." ahIM AyubaMdhamAM je SaTra vidhatA (cha bheda) prakaTa karavAmAM AvI che te e vAtane prakaTa kare che ke Ayu madhathI abhinna che. tenuM paNa kAraNa e che ke je Ayu jIvanI sAthe baMdhadazAne prApta thAya che, eja yAcu kahevAya che. 'TUMkamo nAya temALiyALa' 'he bhadanta! nArAnA keTalA prakAranA Ayuba dha kahyA che ?' A pramANe nArakathI zarU karIne vaimAnika paryaMtanA 24 daDakAmAM AyunA khaMdha viSayaka nAttara rUpa AlApaka kahevA joIe. kahevAnuM tAtparya e che ke nArakonuM 1, bhavanapationA 10, pRthvI Adi sthAvaranA pa, vikalendriyanA 3, tiyaMya paMcendriyanuM 1, manuSyanuM 1, vAnabhyantaranuM 1, jyotiSikanuM 1 ane vainikonuM 1, ema 24 kaDakA che. te 24 daDakAmAM Ayudha viSayaka praznAttararUpa AlApaka kahevA joie. jema kenepALa aMte ! viSe AcayaMtre tte ?" ityAdi. ahIM eka prakAranA kanA adhikAra cAlU hAvAthI te karmAMthI vizeSita (yukata) evAM jIvAdi padonA khAra IMDAne sUtrakAra pragaTa kare che-nIvALuM maMte ! ji nAra nAma nidattA nAma anumA nAma nittA ? '' he bhadanta ! zuM jIvA evAM hAya che ke jemaNe jAtinAmane niSikta karyu hAya che athavA jAtinAmane viziSTa bAMdhavALuM karyuM." heAya che, (yAvata) anubhAga nAma nidhatta kayu hAya che? AyunA dalikAnA je vipAka che tenuM nAma anubhAga che, A anubhAgarUpa je je nAma-pariNAma che tene ' anubhAga nAma kahe che. athavA anubhAga rUpa je nAmakama che tene 'anubhAga nAma' kahe che. A anubhAga nAma jemaNe nidhatta (naSikta) karela hAya che, temane anubhAga nAma vidyatta kahe che. ahIM yAvat pathI gatinAma nidhatta, sthiti nAma nidhatta, avagAhanA nAma nidhatta ane pradezanAma nidhatta " A padmAnA saMgraha thayA che. gautama svAmInA upayu kta praznanA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che-- "nAthamAM !" he gautama! " nAnAmanidattA vinAyaka anumAnanAmanidattA vi" he gautama! jIva jAtinAma nidhatta paNa hAya che, gatinAma nidhattA paNa hAya che, sthitinAma nidhatta paNa hAya che, avagAhanA nAma nidhatta paNa hAya che, pradeza nAma niMdhA paNa hAya che ane anubhAga nAma nita paNa hoya che. . " TUMkamAM nAya temaLiyAM ; A cha daDaka vaimAnika paryantanAM pado viSe samajavA. ahIM samuccaya jIvathI laine vaimAnika sudhInAM 25 paTTo grahaNa karAyA che. e saunI vyAkhyA pahelAM khatAvyA pramANe ja che. vizeSatA A pramANe che. jAtyAdri nAmeAnI je sthiti che, je pradeza che, je anubhAga che. te sthityAdi nAma, avagAhanA nAma ane zarIranAma evuM A eka vamAnika pantanA samuccaya daMDaka eka ane daDaka banne che, daMDaka che. ane maLIne 25 24 zrI bhagavatI sUtra : 5 39 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paccIsa pade thAya che. 25 padomAM - eTale ke samuccaya jIvathI zaru karIne vaimAnika paryantanA 25 padamAM paNa eja pramANe samajavuM. e ja pramANe samuccaya jIvathI zarU karIne vaimAnika paryantanA 25 padene anulakSIne bIjAM paNa pAMca daMDakane pratranettara rUpe kahevA joIe. pahelAM nidharA Saka rU5 (jAtinAma nidhathI laIne anubhAga nAma nidhana paryantA 6 padonI apekSAe) prathama daMDakane pragaTa karIne have sUtrakAra nidhattAyuSka karUpa dvitIya daMDakanuM kathana kare che-"nIvA . nAnAmanidattANA, gAva vadhumAmanA nirarADA?" he bhadanta! zuM jIva jAtinA nidhattAyuka hoya che? (H) anubhAga nAmanaharAyuSka hoya che ? eTale ke jAtinAmanI sAthe je chonA Ayune nidhatta - viziSTa baMdhavALuM karyuM che, evAM te jIvane "jAtinAma nidhattAyuka kahevAmAM Avela che. tathA anubhAga nAmanI sAthe je jIvanAM Ayune nidhana karyuM che, evAM jIvane anubhAga nAmanidhattAyuSka kahyA che. ahIM "yAvata' padathI "gati, sthiti, avagAhanA, ane pradeza" e nidhattAyukenAM nAma grahaNa karavAmAM AvyAM che. gautama svAmInA praznano uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che "jI he gautama! "nAnAmanidattA3yA vi, nAva jumAnAmanidattANA vi jIva jatimAna nidharAyuSka paNa hoya che, (vAva) anubhAganAma nihattAyuSka paNa hoya che. ahIM vAta padathI gatinAmanidhattAyuSka Adi cAra padone grahaNa karavAmAM AvyAM che. " are nA kALajALa A 6 saMkhyAvALuM nidharAyuSkarUpa daMDaka nArathI laIne vaimAnike paryantanA 24 padenA viSayamAM paNa kahevuM joIe. A rIte nidharAnuM 6 praznottarevALuM paheluM daMDaka ane nidhattAyuSkanuM 6 praznottarevALuM bIjuM daMDaka bane che. te bane daMDakanA kula 12 AlApaka thAya che, eja vAta sUtrakAre paDyuM vAisa mALiyanA A sUtrapATha dvArA prakaTa karI che. temAMthI pahelA be daMDake te, sUtrakAre prakaTa karyA ja che, chatAM paNa 1800 bhaMge (vakalpo) nI saMkhyAne spaSTarUpe samajAvavAne mATe teo pharIthI te bane daMDake pranettararUpe prakaTa kare che gautama svAmIne prazna - navA maMtte ! jiM nAnAmaniSattA ?' he bhadata ! zuM jIva jAtinAma nidharA hoya che?" A pahelo bhaMga che. vAru nAma dizA " he bhadanta ! chava zuM jAtinAma nidhattAyuSka hoya che?" A bIjo bhaMga che. "bIvALuM ! E bArUnAma nittA?" "he bhadanta ! zuM jIva jAtinAma nidhatta hAtha che?" A trIjo bhaMga che. "jAtinAma nidhatta" nuM tAtparya - jemaNe jAti nAmane niyukta nitarASTra saMbaddha karyuM che, nikAcita karyuM che, athavA vedanakriyAmAM niyukata karyuM evAM ne jAtinAma niyukata kahAM che. ceAthe bhaMga- "jAtinAma nittA jemaNe jAtinAmanI sAthe Ayune nikAcita karyuM che - eTale ke bhagavAne ja (vedana karIne jo nAza karavA gya karyuM che zrI bhagavatI sUtra : 5 40 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhogavyA vinA nAza na thaI zake evuM karyuM che, athavA vedanakriyAmAM tene sthApita karI dIdhuM che. - jenuM vahana karavAnuM zarU karI dIdhuM che, evAM chane jAtinAma nidhattAyuSka jIvo kahe che. A cAra bhaMga jAtinAma sAthe thAya che. e ja pramANe gati, sthiti, avagAhanA Adi pAcanI sAthe paNa 4-4 bhaMga (vika65) karI levA. te darekanA cAra, cAra bhaMga thatA rahevAthI pAMcanA maLIne 20 bhaMga thAya che. temAM jAtinAma sAthenA cAra bhaMge umeravAthI 6 padanA kula 24 bhaMga thAya che. have sUtrakAra pAMcame bhaMga prakaTa kare che" nA nidA ? "jAti gotra nidhattA" je che e jAti ane getrane nidhA karyA hoya che evAM jIvone "jAtigotranihara" kahe che. ekendriya Adi jAtine vegya je gotra-ucca gotra ane nIca gotra che, tene jAtigotra kahe che. A jAtigatrane je chae nidhatta - prakRTa baMdhavALuM - karela che, te jIvone jAtigotranidhattA kahe che. eja pramANe anya jAtinAma Adi pAMca paNa samajavA. "nA nittAvA" A chaThTho bhaMga che. jAtigotranI sAthe je jIvoe Ayune nidha karyuM che, temane jAtigorAnidhattAyuSka kahe che. e ja pramANe bIjAM pAMca viSe paNa samajavuM. sAtame bhaMga A pramANe che. "nA nidattA je chevoe jAti ane gotra - nIcagotra ane ucatrane nitarA saMbaMddha kartA che, nikAcita karyA che athavA vedanakriyAmAM sthApita karyA che, evAM chane "jAtigotra niyukata" kahe che. e ja pramANe gati Adi pAMcane viSayamAM paNa samajavuM. AThamo bhaMga A pramANe che-"nAranadattAvA? "jAtigetra nidhattAyuSka" je jIvoe uttama jAti athavA adhama jAtinI sAthe, athavA ugetra ke nIcatranI sAthe Ayune nikAcita karyuM che, evAM jIvene jAtigetranidhakatAyuSka" kahe che. e ja pramANe bAkInAM pAMca pade viSe paNa samajavuM. navama bhaMga A pramANe che. "nArUnAmano nittA "jAtinAma gotra nidhara" je jIvAe jAti nAma ane getrane nidhatta karela hoya che, evAM jIvone "jAtinAmagotranighara" kahe che. e ja pramANe bAkInAM pAMca pado vize paNa samajavuM. - dasamo bhaMga A pramANe che- "nA nAmonidA " je chAe jAti nAma ane getranI sAthe Ayune nidhatta karyuM che, evAM jIvone "jAtinAmatranittAyuSka" kahe che. eja pramANe gati Adi pAMca padonA viSayamAM paNa samajavuM. agiyArane bhaMga A pramANe che- "bAru nAma jonArAo je chAe jAtinAma ane getrane niyukta karyA che- nikAcita karyA che, evA ne 8 jAtinAma gAtra niyukta " jIva kahe che. e ja pramANe gati Adi pAMca padenA viSayamAM paNa samajavuM. A 11 prazna che. te 11 praznanA mahAvIra prabhue svIkArAtmaka (hakAravAcaka) uttara ApyAM che ema zrI bhagavatI sUtra : 5 41. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajavuM. have sUtrakAra bArame jaMga prakaTa kare che- "vIrA ! jiM nAnAmora nidattAvA? he bhadata! zuM jIva jAtinAma getra nidattAyuSka hoya che? jAtinAma ane gotranI sAthe je jIe Ayune nikAcita karyuM hoya che, evAM jIvene "jAtinAma getra nidhattAyuSka" kahe che. e ja pramANe gati Adi anya pAMca padonA viSayamAM paNa samajavuM. gautama svAmInA praznano uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che jo mA !" he gautama ! "nATTanAmoniyA ri gAya jumAnAmavidAyathA vi ? jIva jAtinAmazetra nidattAyuSka paNa hoya che, ane gati, sthiti, avagAhanA, pradeza ane anubhAganAmagotranidhattAyuSka paNa hAtha che. saMto nAra remALA * je rIte samuccaya jIvanI apekSAe uparyuMkata 7ra bhedAtmaka (bhaMgayukata) daMDakanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che, e ja pramANe vaimAnike paryantanA kula 25 daMDakanuM pratipAdana karavuM joIe. jevI rIte chatra' padanI sAthe 72 bha ga (vikalapi) nuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che, e ja pramANe vimAnike paryatanA pratyeka padanI sAthe 72-72 bhaMganuM pratipAdana karavuM joIe. A rIte 72 ne 25 vaDe guNavAthI kula 1800 bhaMga thAya che. 1800 bhagonuM pradarzana karanAra keThi(1) jAtanAma nidhana (5) jAtigatra nidharA (2) jAtinAma nidhattAyuSka (6) jAtigotra nittAyuSka (3) jAtinAma niyukata (7) jAtigetra niyukata (4) jAtinAma niyuktAyuka (8) jAtigatra niyuktAyuSka (9) jAtinAmazetra nidhatta (11) jAtinAmAgetra niyukta (10) jAtinA mAtra nidhattAyuSka (12) jAtinAmatra niyuttAyuka A bAra bhedane jA ta, gati, sthiti, avagAhanA, pradeza ane anubhAga e che pade vaDe guNatAM 72 bhaMga thAya che. samuccaya jIvathI vaimAnika paryaratanA 25 pade vaDe 72 ne guNatAM kula 1800 bhaMga thAya che. 1800 maMge, bIjI rIte darzAvavA mATe nIcene kehe Apyo che(1) jAtinAma nidhatta (6) gatinAma nidharAyuSka (2) jAtinAma nidhattAyuka (7) gatinAma niyukta (3 jAtinAma niyukata (8) gatinAma niyuktAyuSka () jAtinAma niyukatAyuSka 9) sthitinAma nidhana (5) gatinA nidhatta (10) sthitinAma nidhattAyuSka (11) sthitinAma niyukata (21) anubhAganAma nidhatta (12) sthitinAma niyukatAyuSka (22) anubhAganAma niMdharAyuSka (13) avagAhanA nAma nidhana (23) anubhAganAma niyukata (14) avagAhanA nAma nidhattAyuSya (24) anubhAganAmi niyukatAyuSka (15) avagAhanA nAma niyukta (25) jAtigotra nidhatta (16 avagAhanAma niyuktAyuSka (26) jAtigetra nidhattAyuSka (17) pradezanAma nidhana (27) jAtigotra niyukata (18) pradezanA nidharAyuSka (28) jAtigetra niyukatAyuka (19) pradezanAma niyukata (29) gatigAtra nibatta (20) pradezanAma niyukatAyuka (30) gatigatra nidhatAyuSka zrI bhagavatI sUtra : 5 4 2 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31 gatigotra niyukta (41) pradezanetra nidhana (32) gatizetra niyutAyuSka (42) pradezanetra nidhattAyuSka (33) sthitigotra nidhatta (43) pradezanetra niyukata (3) sthitinetra nivattAyuSka (44) pradezanetra niyuktAyuSka (35 sthitinetra niyukta (45) anubhAganetra nidhatta (36) sthitiMgetra niyukatAyuSka (46) anubhAgagAtra nidhattAyuSka (37) avagAhanAgotra nidhatta (47) anubhAganetra niyukta (38) avagAhanAgAtra nidhattAyuSka (48) anubhAganetra niyukatAyuka 39) avagAhanAgetra niyukta (49) jAtinAmagotra nidhatta (40) avagAhanAgetra niyukatAyuSka (50) jAtinAmagotra nidhatAyuSka (51) jAtinAma gotra niyukata (61) avagAhanAnAmoga nidhatta (52) jAtinAma gotra niyukatAyuSka (62) avagAhanAnAmagaga nidhattAyuka (53) gatinAgoga nidhana (63) avagAhanAnAmatra niyukta (54) gatinAgoga nidhattAyuSka (64) avagAhanAnAmagotra niyukatAyuka (55) gatinAma niyukata (65) pradezanA mAtra nidhatta (56) gatinAmo niyukatAyuSka (66) pradezanA magotra nidhattAyuSka (57) sthitinAma gAtra nidhana (67) pradezanAma gotra niyukata (58) sthitinAgeza nidhattAyuka (68) pradezanAma gotra niyukatAyuSka (59) sthitinAmagAtra niyukata (69) anubhAganA nidhata (60) sthitinA mAtra niyukatAyuSka (70) anubhAganA mageza nidhattAyuka (71) anubhAganAmagAtra niyukta (72) anubhAganA mAtra niyukatAyuSka uparyukata 72 bheda samuccaya jIvathI laIne vaimAnike paryantanA 25 daMDane lAgu paDe che. A rIte 72 ne 25 daMDanI saMkhyA vaDe guNavAthI kula 1800 bhaMga thAya che. e sU. 2 ! lavaNa samudra ke svarUpamAnirUpaNa lavaNa samudranI vakatavyatA "DhALau aMte ! sa " ItyAdi sUvAtha- (4ao mA samu jiM govA, pabhoi, mana, gamizana?) he bhadanta! lavaNasamudra zuM uchaLatAM pANIvALe che? ke samAna jaLa sapATIvALe che mukhya jaLavALe che ke subdha jaLavALe che? (joramA ) he gautama! (4ami samudesA , patharI, mAna, mina)lavaNasamudra uchaLatA pANIthI yukta che paraMtu samAna jaLa sapATIthI yukata nathI. te kSati jaLavALe che aNubhita jaLavALe, nathI (uttI sAraM-nA ghIvAminaregAva che te jovA ! bAhirayANaM dIvasasuddA punA punappamANA, samabharaghaDattAe ciTThati) ahIMthI zarU karIne abhigama sUtramAM je pramANe kahevAmAM AvyuM che te pramANe samajavuM te kathana kayAM sudhI grahaNa karavuM te batAvavA sarakAra kahe che "te kAraNe che gautama! bahAranA samudro pUrNa, pUNuM pramANuvALA, taraMgavALA ane uchaLatA jaLa vinAnA che. zrI bhagavatI sUtra : 5 43 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI teo pANIthI pirapUrNa rIte bharelA kuMbha jevA lAge che" ahIM sudhInuM samasta kathana grahuNu karavuM. ( saMTALo viviALA, visthAJo anevivijJALA, duguNA, duguNapyamANAo, jAtra assi tiriyalAe, asaMkhejjA dIvasamUhA sacamUmaLavapnanamALA vAttA samAse) sasthAnanI apekSAe eka prakAranA AkAravALA, khamaNA bamaNA pramANavALA, (yAvata) asaMkhyAta dvIpasamudro huM zramaNAsuSmana ! A tiblekamAM antima svayaMbhUramaNa samudra sudhI kahyA che. (phI-samuddALa maMtte ! trA nAmathegnehiM 71 ?) he bhadanta ! dvIpa ane samudronAM keTalAM nAma kahyAM che? (auyamA) he gautama! (nAyA hor subhAnAma, subhArUyA, subhAgaMdhA, subhArasA, subhAphAsA, evaiyA NaM dIvasamuddA nAmabhejjehiM paNNattA - evaM neyabvA subhA nAmA, uddhAro pariNAmo savvajIvANaM kSetra aMte! seva maMte! tti). leAkamAM jeTalAM zubha gaMdha, zula rasa ane zubha spardhA che, eTalAM ja dvIpa samudro nAme dvArA kahevAmAM AvyA che. A rIte zubha nAma ja grahaNa karavA. udghAra jANavA joie, pariNAma jANavuM joie, ane sa jIvAne dvIpa ane samudramAM utpAda jANavA joIe. gautama svAmI mahAvIra prabhunA kathananA svIkAra karatA kahe che-" hai bhadanta ! Ape A viSayanuM je pratipAdana karyuM te satyaja che. huM badanta ! ApanI vAta satya ane yathAya che." A pramANe kahIne gautama svAmI peAtAne sthAne besI gayA. TIkAtha-pahelAM svabhAvanI apekSAe chAnuM nirUpaNuM karIyu. have sUtrakAra lavaNusamudra AArdikanuM nirUpaNu svabhAvanI apekSAe kare che--A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke jIvaLAM aMte! samudde zi zigo, patthona, sumiyanache, avumiyanane ?' he bhadanta ! zuM lavaNusamudra ucchitakavALA ( uchaLatAM pANIthI yukata) che! ke prasatAdakavALA (jenAM pANI uchaLatAM na heAya evI-samajaLa sapATIvALA) che ? athavA zuM te velA (bharatI) ne kAraNe kSubdha (calita) jaLavALA che? (mahApAtAla kalazamAM rahelA vAyunA kSeAbhathI lavaNusamudramAM bharatI Ave che) athavA zuM te akSubdha jaLavALA che? tenA javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che ! "noyamA" he gautama ! hoLa samudre" lavaNusamudra ucchadauchaLatAM pANIvALA che, kAraNake tenuM pANI 16000 yAjana karatAM paNu kaIka vadhu a Mtara sudhI uchaLe che, ''nostyo" te kAraNe te samajaLa sapATIvALA nathI, "miyanache, no galumiyana="' te kSubdha (caMcaLa) jaLavALA che, akSubdha (sthira) jaLavALA nathI. "Dvo" A sutrathI "dattuM" lavaNusamudranI vaktavyatAne prAra bha thayo che, nA "nInAmime gAr'' jIvAbhigama sUgamAM trIjI pratipattimAM je varNana karavAmAM Avyu che, eja pramANe ahIM paNa lavaNusamudranuM varNana samajavuM. ahIM zrI bhagavatI sUtra : 5 44 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vAta (nAnna) padathI chavAnigama sUtrekita nIce pramANe sUtra pATha grahaNa karavAmAM Avyo che-"bApAM aMte! jIvanasamude , jo pathakoi, gmizana, No akhubhiyajale, tahANaM bAhiragA samuddA kiM ussiodagA ?" "goyamA ! bAhiragA samuddA No ussiodagA, patthaDodagA, No khubhiyajalA, akhubhiyajalA, puNNA, puNNappamANA, volaTTamANA, vosaTTamANA, samabharaghaDatAe cihati" "atthiNaM bhaMte ! lavaNasamudde bahave urAlA balAhayA saMseyaMti, saMmucchaMti, vAraM vArtAti?" "haMtA, sthi, "nA maMte ! ne saide ghaTTa karI balAiyA saMseyaMti, saMmucchaMti, vAsaM vAsaMti, tahANaM bAhiremu vi samuddesu bahace urAlA balAhayA saMseyaMti, saMmucchaMti vAsaM vAsaMti ? " " kuLade " "je te ! hucaru vAritA samudA goiaa, puNgappamANA, volaTTamANA, vosaTTamANA samabharaghauttAe ciTThati ? " goyamA ! bAhiresu NaM samuddesu bahave udagajoNiyA jIvA ya, poggalA ya udagattAe jAmaMti, zivamaMti, jayaMti ujavaMti" ItyAdi sUtrapATha grahaNa karAya che. javAbhigamanI trIjI pratipattinuM A 169 muM sUtra che, A sUtrapAThane sArAMza nIce pramANe che-gautama svAmIne prazna "he bhadanta! jevI rIte lavaNasamudra uchaLatAM pANIthI yukata che-samatala jaLathI yukta nathI, subdha jaLavALe che, akSubdha jaLavALe nathI, evI rIte bahAranA samudro paNa zuM uchaLatA jaLathI yukata che-samajaLavALA nathI? subdha jaLathI yukta che- akSubdha jaLathI yukta nathI. uttara- he gautama! bahAranA samudro uchaLatAM jaLavALA nathI paNa samajaLavALA che, teo kSubdha jaLavALA nathI paNa akSubdha jaLavALA che. teo pUrNa che, pUrNa pramANuvALA che, taraMgAvalithI suzobhita che, ane uchaLatA jaLavALA nathI. te kAraNe teo jaLathI paripUrNa samabhAravALA ghaDAo ja hoya evAM lAge che. prazna- he bhadanta! lavasamudramAM zuM aneka vizALa medyanuM saMvedana thAya che ? saMmUchana thAya che? zuM teo tyAM vaSTi varasAve che? uttara- hA gautama! tyAM vizALa medyanuM saMvedana Adi thAya che. prazna- he bhadanta! jevI rIte lavaNasamudramAM aneka vizALa medyanuM sarvedana samacchana ane saMvarSaNa thAya che, e ja pramANe bahAranA samudromAM paNa zuM vizALa meghenuM saMvedana thAya che ? saMmUchana thAya che? teo zuM tyAM vRSTi varasAve che? uttara- he gautama! lavaNasamudranI bahAranA samudromAM evuM banatuM nathI. prazna - he bhadanta ! zA kAraNe Apa evuM kahe che ke bahAranA samudramAM enuM saMvedana Adi kArya thatAM nathI? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe chehe gautama! bahAranA samudromAM aneka udakanika jIva (apakAya jIva) ane pudagala udaka (jaLa) rUpe apakrama kare che, bukama kahe che, cuta thAya che ane utpanna thAya che. zrI bhagavatI sUtra : 5 45. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "se teNaTeNaM evaM buccai goyamA ! bAhiriyANaM dIvasamuddA puNNA, puNNappamANA, RATI, jApadanA samamattApa viti he gautama ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke bahAranA dvIpa samRdro pUrNa che, pUrNapramANuvALA che, taraMgothI yukata che. ane vikAsamAna che, tathA samAna bhAravALA jaLathI paripUrNa ghaDA jevAM che. "saMtApa gmvivijJAna 1 tathA AkAranI apekSAe teo goLa cUDInA jevA AkAravALA che. eka prakArane ja jemane AkAra hoya che temane "eka vidhavidhAnavALA' kahe che. te badhAM dvIpa samudro eka ja prakAranA AkAravALA che. paraMtu "vizagamane vida diETUTI?? viratAranI apekSAe teo anekavidha vidhAnavALA che. eTale ke bahAranA samudrone vistAra aneka prakAra che. tenuM kAraNa samajAvatA sUtrakAra kahe che. "daguNA-duguNappamANAo, jAva assi tiriyaloe asaMkhejA dIvasamudA jayaMkamAnavALA pauttA samais !' he zramaNayuzmana ! jema AgaLa ane AgaLa jatA jaIe tema bamaNuM bamaNuM pramANavALA hIpasamudro AvatA jAya che. eTale ke dvIpathI bamaNuM pramANa samudranuM, ane samudrathI bamaNuM pramANa dvIpanuM e rIte bamaNuM bamaNA pramANavALA ane goLacUDInA jevA AkAravALA asaMkhyAta dviIpa ane samudro A tiryagsakamAM che, ane atima bhAgamAM svayaMbhUramaNa samudra che. dviIpa pachI tene gherIne rahele samudra ane samudra pachI dIpa, A rIte eka bIjAne gherIne vIMTaLAIne) te dvIpasamudro rahelAM che. ahIM "jaa (vAva7) padathI A pramANe sUtrapATha grahaNa karAya che- "vigharanALa 3coi-pa3 muM, naliNa, subhaga, sogaMdhiya, puMDariya, mahApuMDariya, sayapatta, sahassapatta, kesara kuchavaphA mAsamALavI" te samudro AgaLane AgaLa jatA adhika adhika vistAravALA che, tathA aneka kamaLe, paDyo, kumuda, nalina, suMdara ane sugaMdhayukata paMDarIke (kamaLo), mahApuMDarIke, zatapatra ane sahastrapatrAnI kezaronI kIM jalethI tathA puSpothI yukata che. te samudromAM sadA suMdara taraMgo (lahere) uddabhavatI rahe che. che ke pAtALa kaLazene saddabhAva lavaNasamudra sivAyanA samudromAM nathI, paNa sAmAnya vAyune sadbhAva te sarvatra hoya che, tethI A baddhAranA samudramAM taraMgAvaline saddabhAva darzAve che. gautama svAmIne prazna- "sIvaNadA maMtte ! vaphA nAmadhene ghaowttA?" he bhadanta ! dvIpasamudranAM keTalAM nAma kahyAM che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "jo mA ! " he gautama! "nArANA ja jumA rAkha" lekamAM jeTalAM ravastika, zrIvatsa Adi zubha zabda che, mA rajA [mA gaMdhA, jumA raNA, sumA INA" tathA zukala (sapheda), pIta (pILuM), vagere suMdara rUpanA vAcaka jeTalA zabda che, zubha gaMdhanA vAcaka athavA zubha gaMdhavALA, kapUra Adi padArthonA vAcaka jeTalAM zabda che, madhura Adi zubha rasanA vAcaka athavA madhura Adi zubha rasayukata sAkara Adi padArthane vAcaka jeTalA zabda che, mRdu Adi zrI bhagavatI sUtra : 5 4 6 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha sparzavALA navanIta (mAkhaNa) Adi padArthonA vAcaka jeTalA zabda che, "gvacA vIrasamudA nAma Ei quT" eTalAM ja zubha nAma AdivALA zabda te dvIpa ane samudrane mATe vaparAya che. eTale ke lekamAM jeTalAM zubha nAma, rU5. rasa gaMdha ane sparza AdikanA tathA rUpa, rasAdi yukta padArthonA che, e badhAM zubha nAma dvIpasamudronAM paNa che. ghauM necavA mA nAmanA A pramANe dvIpa ane samudranA zubha nAma samajavA. " uddhAze gfiAmo kSatra bIvA) dvIpa ane samudrone uddhAra sabhya A pramANe samaja- "rIvAIdA maMte ! vevasthA uddhArasamaeNaM paNNatA?" "goyamA ! jAvaiyA aiDhAijjANaM uddhArasAgarouddhArasamayA, evaiyA dIvasamuddA uddhArasamaeNaM paNNattA" he bhadanta ! dvIpa ane samudra uddhAra samayanI apekSAe keTalA kahyA che? uttara- he gautama ! aDhI uddhAra sAgaropamanA jeTalA uddhAra samaya thAya che, eTalA dvIpa ane samudra uddhAra samayanI apekSAe che. eka eka samayamAM jeTalA bAlAjha bahAra kADhavAmAM Ave che, tenuM nAma uddhAra samaya che. A uddhAra samayanI apekSAe je dvIpa ane samudronI saMkhyAne vicAra karavAmAM Ave te aDhI uddhAra sAgaropamanA jeTalA uddhAra samaya thAya che, eTalA dvIpa ane samudro che. dvIpa ane samudromAM pariNAma A pramANe kahyuM che- TIvasamudA mate ! jiM guDha Aima, mArimA, nIvALAmA, niriNAnA?' gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke " dvIpa ane samudro zuM pRthvInA pariNAmarUpa che? ke apU (jaLa) nA pariNAmarUpa che? ke jIvanA pariNAmarUpa che? ke pugalanA pariNAmarUpa che? mahAvIra prabhune uttara- "jo mA ! tuvI nAmA, vi zAhapariNAma vi, vipariNAma vi, vAribAnA vihe gautama! dIpa-samudra pRthvInuM paNa pariNAma che, jaLanuM paNa pariNAma che, jIvanuM paNa pariNAma che, ane pudgalanuM paNa pariNAma che. sarve jIvonA utpAdanA viSayamAM A pramANe kathana samajavuM- gautama svAmIne prazna- rIvara; ii maste ! je pALA, pUNA, vIrA, sattA virUcaII lAva tArUcANa vannag?" he bhadanta! Thape ane samudromAM zuM samasta prANa, :samasta bhUta, samasta jIva ane samarata sarva pRthvIkAyathI laIne trasakAya paryantanI paryAyama pahelAM utpanna thaI cUkyAM che ? mahAvIra prabhu tene uttara ApatA kahe che- "daMtA, zothamA ! savAravRtta rijha hA, gautama! samasta prANa, bhUta, java ane satva tyAM aneka vAra athavA anaMta vAra utpanna thaI cUkyAM che. prabhudvArA A prakAranuM pratipAdana sAMbhaLIne gautama svAmI kahe che- " saM! te re! ri!" he bhadanta Ape A viSayanuM je pratipAdana karyuM che te sarvathA satya che. he bhadanta! Ape je kahyuM te yathArtha ja che" A pramANe kahIne, mahAvIra prabhune vaMdaNuM namaskAra karIne gautama svAmI pitAne sthAne virAjamAna thaI gayA che. sU, 3 jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "bhagavatI' sAnI prameyacandrikA- vyAkhyAnA chaThThA zatakane AThame uddezaka samApta. 6-8 zrI bhagavatI sUtra : 5 47 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nava dazaka ke saMkSepa se viSaya kAkathana navamA uddezakane prAraMbhachaThThA zatakanA navamAM uddezakamAM AvatA viSayanuM saMkSipta vivaraNa. prazna- jJAnAvaraNIya karmane bAMdhato jIva bIjI keTalI prakRtine baMdha kare che ? uttara-sAta, ATha, athavA 6 karma prakRtine baMdha kare che. prajJAnasUtranA baMdhe dezakanuM kathana. prazna- mahaddhika deva bAya pugalone grahaNa karyA vinA vikurvaNa kare che, ke bAhya pudagale grahaNa karIne ja vikurvaNu kare che. utara- mahaddhika deva bAhya pudagalene grahaNa karIne ja vipharvaNa kare che, temane grahaNa karyA vinA vimurvaNu karatA nathI. ihagata (A kSetranA) tatragata (devalekanA) ane anyatragata banethI bhinna bIjI jagAo rahelA pudagalamAMthI tatragata pugalene grahaNa karIne ja vikuvaNa kare cheeka varNanA ane aneka rUpanA cAra vikalpa, "deva zuM kRSNa pugalene nIla pudagale ane nIla pudgalene kRSNa pagalArUpe pariNumAvI de che ? uttara-bAhya putrane grahaNa karIne te evuM kare che." eja pramANe gaMdha, rasa ane sparzane paNa anya pariNAmarUpe pariNumAvavA viSe paNa samajavuM. vaNenA dasa vikalpa, gaMdhane eka vikalpa, senA 10 vikalpa ane sparzIne cAra vikalpa. avizuddha vezyAvALe deva asamavahata eTale ke upayoga rahita AtmA dvArA avizuddha lezyAvALA devane tathA devIne athavA evAM anya keine zuM jANe che ? uttara- "jANate nathI", evuM kathana, karmabheda ke svarUpamAnirUpaNa kamabandha bheda vaktavyatA"varogha mare! 7 ItyAdi. sUvAtha- (vi saMte ! jAvAniM vomAM vaMdhamAne vaDa HujIyo ? he bhadanta! jJAnAvaraNIya karmane baMdha karate jIva keTalI karmaprakRtine baMdha kare che ! ( mA) he gautama (sattavi saMdhav nA gaIviMda vidhav 01, viru vaMdhaNa vA dhaMdhu ghAvA neyo) jJAnAvaraNIya kamane baMdha karate jIva sAta prakAranAM kamene baMdha kare che, ATha prakAranA karmane baMdha kare che, athavA cha prakAranAM karmone baMdha kare che. prajJApanA sUtranA baMdha uddezakanA 24mAM padamAM A viSayamAM je pratipAdana karAyuM che, te ahIM grahaNa karavuM joIe. TIkAtha- AThamAM uddezakane anne evuM kahevAmAM AvyuM che ke jIva pRthvIkAya Adi rUpe pahelAM anekavAra athavA anaMtavAra dvIpa ane samudrAdikamAM utpanna thaI cUka che, ane utpAda karmabandha pUrvaka ja thAya che, tethI sarakAra kamabandhanI prarUpaNa karavAne mATe je te ! ItyAdi sUtra kahe che. zrI bhagavatI sUtra : 5 48 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke "nA re ! bALarams waaN vaMdhAne mAgo raMdharU?" he bhadanta! jIva jyAre jJAnAvaraNIya karmane baMdha kare che, tyAre te keTalI kama prakRtine baMdha kare che ? tene javAba ApatA mahAvIra prabhu gautama svAmIne kahe che ke ""jovA !" he gItamAM "sattavivaMdhaNa vA, garipha vaMdhaNa vA, chadigaMdha vA" jIva jyAre jJAnavaraNIya kamane baMdha kare che ane te samaye je tenA AyukamanA baMdhane samaya na hoya, te te jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNaya Adi sAta prakAranAM kamene baMdha kare che. ahIM vA 7 pada pakSAntaranuM sUcaka che, tethI te pakSAntarane pragaTa karavA mATe satrakAra kahe che ke "agvaSagAMdhA vA mavati jJAnAvaraNIya kamIne baMdha karatA jIvane je Ayukarmane baMdha karavAno samaya prApta thayelo hoya, te evI paristhitimAM te jIva ATha prakAranAM kame ne baMdha paNa kare che. tathA jyAre te jIva sUkSma sAparAya nAmanA dazamAM guNasthAnamAM rahelo hoya, tyAre te cha prakAranA karmone baMdhaka thAya che, kAraNake te guNasthAnamAM mehanIcakamane ane Ayukarmane baMdha thatuM nathI. A rIte mohanIya ane Ayukamane te anandhaka hevAne kAraNe, tene cha prakAranAM karmone baMdhaka kyo che. "dhaMdhunI pajavaUI necavo" prajJApanA sutranA 24 mAM padarUpa je baMdha udezaka che tenuM ahIM kathana karavuM joIe. jemake rajUi maM! bAvaLi kammaM baMdhamANe kai kammapagaDIo baMdhai?" goyamA! aTTabihabaMdhae vA, sattaviha hiMya vA, pUrva nA vemALag-wAM majurase nare* ItyAdi. gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "he bhadanta! jJAnAvaraNIya karmane baMdha karanAra nAraka jIva keTalI kamaprakRtine baMdha kare che, athavA sAta prakAranI karmaprakRtine baMdha kare che. A pramANenuM kathana vaimAnika deva paryantanA viSayamAM samajavuM, paNa vizeSatA eTalI ja che ke manuSyamAM sAmAnya jIvana jevuM ja kathana grahaNa karavuM . sa. 1 / maharNikadevakI viturvaNA ke svarUpamAnirUpaNa mahaddhika devanI vidurvaNAnI vaktavyatA"te maM??? ItyAdi. sutrArtha- (if maM! madada nA mAjumA vAdarA gADha mAriyArUttA mai jAvabaM, have vizvattA? he bhadanta! mahA Rddhi ane mahAprabhAva AdithI yukta e deva zuM bahAranA muddagalone grahaNa karyA vinAja eka varNavALA ane eka AkAravALA potAnA zarIranI vidurvaNa karI zake che kharA? (joyA!) he gautama! ( rUdde sama) evuM zakya nathI. (aaN maM! vAdag in ricArUttA mU') he bhadanta ! zuM deva bahAranAM pudgalene zrI bhagavatI sUtra : 5 49 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grahaNa karIne eka varNavALA ana eka AkAravALA pitAnA zarIranI vidurvaNu karI zake che khare? (daMtA, ~) hA, gautama! karI zake che. ( maM! jiM ihagae poggale pariyAittA viunai, tatyagae poggale pariyAittA viucvai, rahyA che paracAphA viSa?) he bhadanta! te deva zuM ahIM rahelAM pudagalene grahaNa karIne vidurvaNA kare che, ke tyAM devalekamAM rahelAM pudgalene grahaNa karIne vimurvaNa kare che, ke anyatra (bIjI kaI jagyAe) rahelAM pudagalo grahaNa karIne vikurvaNa kare che? (ma.) he gautama! ( rUpa che parivAra vikuccai, tatthagae poggale pariyAittA vikunvai, No aNNatthagae poggale ricAttA Dina) te deva ahIM rahelAM pudagalene grahaNa karIne vipharvaNA karate nathI, keI vacce rahelAM pudagalene grahaNa karIne paNa vikavaNA karatuM nathI, paraMtu devalokamAM rahelAM pudagalene grahaNa karIne ja vikuNA kare che. (ga go ja vAva egavanna, egavaM, egavanna aNegarUcaM, aNegavAna egarUvaM, aNegavanna caubhaMgo) A prakAranA abhilAparUpa gama dvArA (rAva) te eka varNavALA eka rUpanI, eka varNavALA aneka rUpanI, aneka varNavALA eka rUpanI, ane aneka varSovALAM aneka rUpanI vikuvaNa karI zake che, e prakAranA cAra bhaMga (vika95) thAya che. ( deve NaM bhaMte ! mahiDhie jAva mahANubhAge bAhirae poggale apariyAittA pabhU kAlagapoggalaM nIlagapoggalattAe pariNAmettae ? nIlagapoggalaM vA chattI jAttA) he bhadanta! mahARddhi, mahAprabhAva AdithI yukta deva zuM bahAranA pudgalene grahaNa karyA vinA zuM kALA pudgalarUpe nIla pudgalarUpe pariNamAvI zakavAne samartha hoya che khare? athavA zuM te nIla pugalane kALA pugalarUpe pariNumAvI zake che kharo? (nAnI) he gautama ( phude pada) evuM saMbhavI zakatuM nathI, paratu (rijAdattA ja) te deva bahAranAM pudagalene grahaNa karIne kALA pudgalane nIlA pudagalarUpe ane nIlA pudgalane kALA pudagalarUpe pariNAvI zakavAne samartha hoya che. (se je aMte ! ja phAra bhopAje.) he bhadanta ! te deva zuM ahIM rahelAM pugalene grahaNa karIne evuM karI zake che - eTale ke kALA pudagalane nIla pudgalarUpe ane nIla yudaMgalane kALA pudgalarUpe pariNamAvI zake che? ke devalokamAM rahelAM pudagalene grahaNa karIne evuM karI zake che? ke devalokamAM rahelAM pudagalone grahaNa karIne evuM karI zake che? ke ke bIjI jagyAe rahelAM pagalene grahaNa karIne evuM karI zake che? (tara - navaraM girro ri cina) he gautama! ahIM rahelAM ane anyatra rahelAM pudgalene grahaNa karIne te deva evuM karI zakto nathI, paNa devalokamAM rahelAM pudgalene grahaNa karIne ja te evuM karI zake che. eTale ke devalokamAM rahelAM pudagalone grahaNa karIne ja te nIla pudagalane kALA pudugarUpe ane kALA pudgalane nIla pugalarUpe pariNumAvI zake che. eja vAta " nAM pariNAme tti maLacaraA sUtrapATha dvArA prakaTa karI che. pahelAM vikuNAnA AlApakamAM "vikrurvaNuM karI zake che" evuM kahevAmAM AvyuM che, paNa ahIM ema kahevAne badale "pariNumAve che" A pATha kahevuM joIe. (evaM kAlapoggalaM lohiya poggalattAe-evaM kAlagaeNaM jAva-mukillaM, zrI bhagavatI sUtra : 5 50 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM NIlaeNaM jAva sukillaM evaM lohiyapoggalaM mukillattAe, evaM hAliddaeNaM jAva sukillaM, taM eva eyAe parivADIe gaMdha, rasa, phAsa. kakkaDaphAsa poggalattAe-evaM do do garuya lahuya sIya-usiNa-giddhalukkhavanAI sabvattha pariNAmerU, gAvA ro ro che mAriyA parivArUttA) eja pramANe te deva kALA pudgalane lAla pugalarUpe pariNamAve che. ane e ja rIte te deva kALA pugalane zukala paryantanA dareka varNanA pudagarUpe pariNamAve che, nIla pugalane zukala paryaMtanA, lAla pudgalane zukala paryantanA, hAridra (lIlA) pudgalane zukala paryantanA varNavALA puddagalarUpe pariNamAvI zake che. A prakAranI paripATI (paddhati-kama) anusAra te deva gaMdha, rasa ane sparzane paNa pariNamAve che, eTale ke kaThera sparzavALA pudagalane mRdu sparzavALA pudagalarUpa te deva pariNumAve che. A rIte deva be be virUddha guNene - jemake gurU laghune, zIta uNune, niSpa rUkSa varNAdine sarvatra pariNumAve che. ahIM "pariNamati" - pariNumAve che, e kriyAnA be be AlApaka kahevA joIe. eka AlApakamAM evuM kahevuM joIe ke "bahAranA pudgalene grahaNa karIne ja deva pUrvoktarUpe pariNAve che". bIjA AlApakamAM evuM kahevuM joIe ke te deva bahAranAM pudagalone grahaNa karyA vinA pUkatarUpe pariNumAvate nathI" TIkAtha- jIvane adhikAra cAlI rahyo che. te kAraNe devane anulakSIne sUtrakAra A pramANe pratipAdana kare che gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna kare che ke " maMte madada jAva mahANubhAge bAhirae poggale apariyAittA pamU egarUvaM egavannaM vivittap?" he bhadanta ! mahA triddhi, mahAvRti, mahAbala, mahAyaza ane mahAprabhAvathI yukta deva kALA Adi eka varNavALA keI amuka rUpanI vikrvaNuM karavA mAgate heya, te zuM te deva bAhya pudagalene grahaNa karyA vinA ja te eka prakAranA AkAravALA pitAnA zarIra vagerenI vimurvaNA dvArA racanA karavAne zuM samartha hoya che? (sUtramAM "Ga' padathI je pAne grahaNa karavAmAM AvyAM che temane artha paNa sAtheja ApI dIdhA che. gautama svAmInA praznano uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che-"joya! Lo dupade samaje che gautama! evuM zakaya nathI. mahAddhi AdithI yukata hoya e deva paNa bAhya pudagalene grahaNa karyA vinA eka varNavALA ane eka rUpavALA pitAnA zarIra AdinI vimurvaNa dvArA niSpatti (racanA) karavAne samartha hoI zakatuM nathI. have gautama svAmI prabhune pUche che ke "te mare! vAdig To variyArUttA ma? - he bhadanta! pUrvokata vizeSAvALo deva zuM bAhya pudgalene grahaNa karIne eka varNavALA ane eka prakAranA AkAravALA pitAnA zarIra vagerenI vimurvaNa dvArA niSpatti karI zake che? uttara- "daMtA, ma hA, gautama! te deva evuM karI zake che. eTale ke mahA Rddhi AdithI yukta deva bAhya pudagalene grahaNa karIne ja eka varNavALA tathA eka rUpavALA pitAnA zarIranI vikurvaNa dvArA niSpatti karI zake che. zrI bhagavatI sUtra : 5 51 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A kathananuM tAtparya e che ke deva je potAnA zarIrathI je uttarazarIrarUpa vikriyA (vikuvA) nI niSpatti kare, te evI rIte paNa karI zake che ke jemAM eka ja varNa hoya ane eka ja AkAra heya paNa e prakAranI vimurvaNu karavAmAM tene bAhya pudgalene avazya grahaNa karavA paDe che, bAhA pudgalene grahaNa karyA vinA te evI vidurvANa karI zakto nathI. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke je rimaM?! pharaja che variyArUttA viSaahe bhadanta! je deva bAhya pudgalene grahaNa karIne ja evuM karI zakatuM hoya, te huM e jANavA mAguM chuM ke te ahIM rahelAM (mArI pAsenA kSetramAM rahelAM) pudagalene grahaNa karIne zuM vimurvaNa karI zake che? ke 'tatyanag Trche pariNA vida" ke devalokamAM rahelAM pudagalone grahaNa karIne vidurvaNa karI zake che? ke "cAlyANa ja parivAra vivA?" anya kSetramAM (devaleka ane A kSetra sivAyanA kSetranA) rahelAM pudgalene grahaNa karIne vipharvaNA karI zake che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "noramA ! " he gautama! " TNa che riyA viSas ? deva je eka varNavALA tathA eka AkAravALA pitAnA zarIra AdinI vimurvaNA dvArA niSpatti (nirmANa ) kare che, te ahIM rahelAM pudagalene grahaNa karIne karato nathI, ane gaoLacAi mATe parivAra virU' anya kSetranA (prajJApakanI (upadezaka) samIpanA kSetranA ane devaleka sivAyanA kSetranAM) pudagalene grahaNa karIne paNa te evI vimurvaNa karatuM nathI, paraMtu " tathAI che ricAtta vidAi devaloka0 pugalone grahaNa karIne ja evI vikuvarNa kare che. kAraNa ke deva sAmAnya rIte potAnA sthAnamAM ja vidurvaNa kare che. pitAnA sthAnama vidurvaNA karIne - eTale ke uttara thikiya rUpanuM nirmANa karIne ja -deva sAmAnya rIte anyatra gamana karatA hoya che. ___ evaM eeNaM gameNaM jAva egavaNaM egarUvaM 1, egavaNNaM aNegarUvaM 2, gaLAva of phave rU, gaLA ane che ghamaMga" A prakAranA A abhilAparUpa gama dvArA A cAra bhaMga (vika5) ahIM kahevA joIe. (1) te deva evA uttarakriyarUpa zarIranuM nirmANa kare che ke jemAM aneka varSe mane keI eka varNa heya che ane eka ja prakArane AkAra hoya che. (2) te evA uttara vaikriyarUpa zarIranuM nirmANa kare che ke jemAM eka varNa ane aneka AkAra hoya che. (3) te evA paNa uttara vaikriyarUpa zarIranuM nirmANa kare che ke jemAM aneka varNa hoya che ane AkAra eka ja prakAranuM hoya che. (4) tathA te deva evA uttara kriyarUpa zarIranuM nirmANa kare che ke jemAM aneka varNa ane aneka prakAranA AkAra hoya che. ahIM je "jAva (cAra) pada AvyuM che tenA dvArA nIcene sUtrapATha grahaNa karAya che - "satratAnA putrA paryAdAya, no ihagatAn pudgalAn , no vA anyatragatAn pudgalAn paryAdAya zrI bhagavatI sUtra : 5 52 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi?i tene bhAvArtha - "devalekastha pudagalone grahaNa karIne deva vikuNA kare che, A kSetranA ke anyatra kSetranAM pudgalene grahaNa karIne vikurvaNa karatA nathI. gautama svAmIne prazna- maM!i divRddhi lAva mAjumA vAhita poggale apariyAittA pabhU kAlagapoggalaM nIlagapoggalattAe pariNAmesae' he bhadanta! mahaddhika, mahAprabhAvazALI Adi guNavALe deva zuM bahAranAM pudagalone grahaNa karyA vinA kRSNavarNavALA yugalane nIlavarNavALA pudgalarUpe pariNumAvI zakavAne samartha hoya che kharo? ane nIjha kADha vA vAirAi pAnerA eja rIte te deva nIlavarNa vALA pudagalane kRguvarNavALA pudagalarUpe pariNumAvI zakavAne zuM samartha hoya che. tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- pA! ? he gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. deva bAhya pudagalene grahaNa karyA vinA kRSNapudgalane nIlapudagalarUpe athavA nIlapudagalane kRSNapudagalarUpe pariNumAvI zakavAne samartha nathI. paratu "risAttA ? bAhya pugalene grahaNa karIne ja te evuM karI zakavAne zakitamAna bane che. pugala" eTale zarIranI bahAra rahelAM pugale, kahevAnuM tAtparya e che ke jyAre te pitAnA zarIrathI bhinna hoya evAM pudagalone grahaNa kare che, tyAre ja pUrvokta nIlAdi pudgalene kRSNadi puddagalArUpe pariNamAvI zake che. have gautamasvAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "je 6 maMtte ! ziM rUpa to , ItyAdi ? he bhadanta ! te deva A kSetranA pudagalene grahaNa karIne, athavA devalekaratha pudgalene grahaNa karIne, athavA anyatra kSetranA pagalene grahaNa karIne kRSNapudgalane nIlapudgalarUpe athavA nIlapudgalane kRSNapudgalarUpe pariNAve che? mahAvIra prabhune uttara- 'ta navaruM pariNAme tti mALicara he gautama! te deva devalekanAM pugalene grahaNa karIne ja kRSNapudagalane nIlapughalarUpe ane nIlapudagalane kRSNapudgalarUpe pariNamAve che. paraMtu A kSetranA ke anya kSetranA (A kSetra ane devaloka sivAyanuM kSetra) pudgalene grahaNa karIne te evuM karatuM nathI. pahelAnA abhilApa karatAM A AbhalApamAM eTalI ja vizeSatA che ke tyAM dari= vikavaNA kare che' evuM kahevAmAM AvyuM che, tenI jagyAe ahIM "chinnati= pariNumAve che" evuM kahevuM joie. "gi #ALa DhoniSTharA" eja pramANe te deva bAhya pudagalene grahaNa karIne ja kRSNavarNavALA pudgalane lAlavarNanA pudagalarUpe pariNumAve che. "g ii nA viDuM" eja pramANe te deva kRSNavarNavALA pudgalane hAridra (pILA) varNavALA, athavA sapheda varNavALA pudgalarUpe pariNumAve che-parivartita karI nAkhe che-badalI nAkhe che. "ri gi vAgha li ? eja pramANe te deva nIlavarNanA pudagalane sapheda paryantanA varNavALA pudagalarUpe pariNamAvI zake che. A kathananuM tAtparya nIce pramANe che - te deva bAhya pudagalone grahaNa karIne nIlavarNavALA pugalane lAlavarNavALA pudgalarUpe, pILA varNavALA pudagalarUpe tathA sapheda varNavALA pudgalarUpe pariNumAvI de che. je diya vA vAva zuddhattay" eja pramANe te deva lAla pugalane zukala paryantanA varNavALA pudagalarUpe pariNumAve che. eTale ke te lAlavarNanA pagalane pILAvaNanA pagalarUpe tathA saphedavarNanA pugalarUpe pariNAve che. "gvaM dAridago suvidhA eja pramANe bAhya pugalene grahaNa karIne te deva pILAvarNanA pugalane saphedavarNavALA zrI bhagavatI sUtra : 5 53 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgalarUpe rimAve che. A rIte kRSNa pudgalane nIla, lAla, pILA ane sapheda pudgalarUpe, nIlapudgalane lAla, pILA, ane sapheda pudgalarUpe, lAlapudgalane pILa pudgalarUpe ane sapheda pudgalarUpe ane pILA pudgalane sapheda pudgalarUpe te deva pariNumAvI nAkhe che. A rIte pAMca varSoMne anulakSIne uparyuM`kata 10 vikalpa (bhaga) rUpa AlApaka anyA che. 'tuM vaM cAra vArIpatra, rasa, hrAsa, nava hAla pIla mana-hAsa-poinnAr ' gaMdhanA viSayamAM sugadha du dharUpa ga Mdhadrayane (be prakAranI gadhanA) eka prakAranAM AlApaka thAya che, te AlApAka A pramANe che - te deva sugaMdhayukta pudgalane durgaM dhayukata pudgalarUpe ane durgaMdhayukata pudgalane sugaMdhayukata pudgalarUpe pariNamAve che.' pAMca rasanA 10 vikalparUpa AlApaka A pramANe ane che- (1) te deva tikata (tIkhA) rasane kaDavA rasa rUpe pariNamAve che, (2) tikata rasane kaSAya (turA) rasarUpe pariNumAve che, (3) tikta rasane khATA rasa rUpe pariNamAve che ane (4) tikata rasane madhura rasa rUpe pariNamAve che, (5) kaDavA rasane kaSAyarasa rUpe, (6) kaDava. rasane khATA rasa rUpe, ane (7) kaDavA rasane madhura rasarUpe pariNamAve che. (8) kaSAya rasane khATA rasa rUpe, (9) kaSAya rasane madhura rasarUpe parizumAve che ane (10) khATA rasane madhura rasarUpe pariNamAve che. vyaMDho me garca ityAdi' A sparzanA cAra vikalparUpa AlApaka A pramANe che- (1) guru sparzIne laghu sparUpe pariNamAvavA, (2) zIta spardhAne uSNa sparUpe pariNamAvave, (3) snigdha sparzIne rUkSa rapa rUpe pariNamavavA ane (4) karkaza sparzanA kAmala spa rUpe pariNumAvavA athavA laghune guru spa'rUpe, uSNune zIta sparzIrUpe, rUkSane snigdha sparUpe ane kemaLa sparzIne kaza (kaThAra, kaDhaNu) spa rUpe paNimAvavA. A rIte kaka za, mRdu, guru, laghu, zIta, uSNa, snigdha ame rUkSanA bhedathI rapanA ATha prakAra kahyA che. te ATha sparghAmAMnA parasparathI virUddha guNavALA (jemake laghu-guru, zIta-uSNu, kaThAra-mRdu, snigdha-rUkSa ) e e sparzenA saMyogathI pUrNAMkata cAra AlApa ane che. have A viSayanA upasaMhAra karatA sUtrakAra kahe che ke - 6 , cApha sanastha vaLAmerU ? bAhya pudagalAne grahaNa karIne vathI laIne sparze pantanA paudgalika guNNAne satra uparyukatarUpe pariNabhAve che. A kathananuM tAtparya e che ke pAMca vaSa~nA dvika saMcegI 10 AlApaka, e gaMdhanA parasparanA sacegathI 1 AlApaka, pAMca rasAnA dvika saMcAgI 10 AlApaka tathA ATha sparzImAMnA parasparathI virUddha e e sparzInA saMcAgathI 4 AlApaka thAya che. A prakAranI pariNamana kriyAnA viSayamAM be AlApaka prakaTa karavAmAM AvyA che. temAMthI pahelA AlApaka e prakaTa kare che ke khAhya puddagalAne grahaNa karyAM vinA uparyukata pariNamana thatAM nathI.' bIjo AlApaka e prakaTa kare che ke ' khAdya pudgalAne grahaNa karIne ja deva e prakAranuM pariNamana kare che'. 5 su 2 5 zrI bhagavatI sUtra : 5 54 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devake jJAnAjJAnake svarUpakA nirUpaNa devanI jJAnAnnAna vakatavyatA "vizuddha je ! ItyAdi. satrArtha- (va se maste ! re samadavi gaNAze vizuddha reve viM gannA nAnA vAsarU?) he bhadanta! avizuddha lezyAvALo deva anupayukata (upaga rahita) AtmA dvArA avizuddha lezyAvALA devane ane azuddha lezyAvALI devIne, athavA e banemAMthI keIpaNa ekane zuM jANe che ane dekhe che khare? (noramA !) he gautama! ( rUpa sade) evuM saMbhavI zakatuM nathI. (gvaM viddha i maMte! te ghaNIpui gro vizuddhad seve tevI zakyAM nA pANa?) he bhadanta! avizuddha lezyAvALe deva upaga rahita AtmA dvArA vizuddha lezyAvALA devane ane devIne athavA te bannemAMthI keI ekane zuM jANI zake che ane dekhI zake che kharo? ( kuLade sama) he gautama! evuM saMbhavI zakatuM nathI. (galima ii saMtte ! te samohaeNaM appANeNaM avimuddhalessaM devaM devIM annayaraM jANai pAsai ?) he bhadanta! avizuddha:lezyAvALe deva zuM upayukta (upaga sahita) AtmA dvArA avizaddha lezyAvALA deva ane devIne athavA to te bannemAMthI koI ekane jANI zake che ane dekhI zake che? ( rUpade sama) he gautama! evuM saMbhavI zakatuM nathI. ( avisuddhalesse Na maMte ! deve samohaeNaM appANeNaM visuddhalessaM devaM devi rAjaya bALarU vAsaNa?) he bhadanta! azuddha vezyAvALe deva zuM upayukta AtmA dvArA vizuddha lezyAvALA deva devIne athavA te banemAMthI keI ekane jANe che ane dekhe che? (mo pade sama) he gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. ( avisuddhalesseNaM bhaMte ! deve samohayA samohaeNaM appANeNaM avisuddhalessa te te samaya nA vAsa) he bhadanta! avizuddha vezyAvALe deva zuM upayukatAnupayukata AtmA dvArA avizuddha vezyAvALA deva ane devIne, athavA e anemAMthI keI ekane jANI zake che ane dekhI zake che ? ( rUpade sama) he gautama! evuM saMbhavI zakatuM nathI. [ vizuddha aMte seve samIdayA modaut auri vimuddhAM revuM re praznAruM bALarU pAsarU?] he bhadanta! avizuddha sthAvALo deva zuM upayukatAnupayukata AtmA dvArA vizuddha lezyAvALA deva ane devIne, athavA te bannemAMnA koI ekane jANI zake che ane dekhI zake che? ( phude sama) he gautama! evuM saMbhavI zakatuM nathI. vizuddha maMte! deve asamohaeNaM appANeNaM avisuddhalessaM devaM devi annayaraM jANai pAsai ?) he bhakata! vizuddha lezyAvALe deva zuM anupayukta AtmA dvArA vizuddha lephsAvALA deva ane devIne, athavA te banemAMnA kei ekane jANI zake che ane dekhI zake che? zrI bhagavatI sUtra : 5 55. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( jo phaLake samaDhe ) he gautama ! evuM saMbhavI zakatu nathI. vidyuttesseLa aMte ! deve asamoharaNaM appANeNaM trisuddhalessaM devaM devi annayaraM jANai pAsai ? ) he bhadanta ! vizuddha vaizyAvALA deva zuM anupayukata AtmA dvArA vizuddha lezyAvALA deva ane devIne, athavA bannemAMthI kAi ekane jANI zake che ane dekhI zake che? (jo phaLake samaDha) he gautama ! e vAta paNa sa`bhavI zakatI nathI. ( trimuddhahensen bhaMte! deve samoharaNaM appANeNaM avisuddhalessaM devaM devi anayaraM jANa pAsarU ? ) he bhadanta ! vizuddha lesyAvALA deva zu upayukata AtmA dvArA avizuddha lezyAvALA deva ane devIne athavA te bannemAMnA koI ekane jANI zake che ane dekhI zake che ! ( daMtA, nALa pAsa ) hA, gautama ! vizuddha lezyAvALA deva upayukata AtmA dvArA aviruddha lezyAvALA deva ane devIne, athavA te annemAMnA koi ekane jANI zake che ane dekhI zake che. (vaM vidyuttemeLa aMte ! teve samodaLa gaLAneLa vidyuchelluM tevuM gAyAM bALarU vAsarU?) he danta ! vizuddha lezyAvALA deva zu upayukata AtmA dvArA vizuddha vaizyAvALA deva ane devIne, athavA te bannemAMnA keAi ekane jANI zake che ane dekhI zake che ? (daMtA, nALar TIFF ) hA, gautama ! vizuddha lesyAvALA deva upayukata AtmA dvArA vizuddha lezyAvALA deva ane devIne, athavA te khannemAMnA koi ekane jANI zake che ane dekhI zake che. ( visuddha lesseNaM bhaMte! deve samohayA samoharaNaM appANeNaM avisuddhalessaM devaM kRSi atracara nALara vApUra ? ) he bhadanta ! vizuddha lezyAvALA deva zuM upayukataanupayukata AtmA dvArA avizuddha lezyAvALA devane ane devIne, athavA bannemAMnA kAI ekane jANI zake che ane dekhI zake che? (daMtA, nALapha pAsaTTa) hA, gautama ! vizuddha lessAvALAdeva uparyukata anupayukata AtmadvArA avizuddha lesyAvALA deva ane devIne, athavA bannemAMnA kei ekane jANI zake che ane dekhI zake che. viyuddhaOseLa aMte! deve samohayA samoharaNaM appANeNaM visuddhalessaM devaM detriM annayaraM jANa pAsa' ?) he bhadanta ! vizuddhalezmAvALA deva zuM uparyukata anupayukata AtmA dvArA vizuddha lezmAvALA deva ane devIne, athavA anya keAIne jANI zake che ane rakhI zake che ? (daMtA, yi) hA, gautama ! vizuddha lezyAvALA deva upayukta anupayukata AtmA dvArA vizuddha lezyAvALA deva ane devIne, athavA te bannemAMnA kAi ekane jANI zake che ane dekhI zake che. (traM killudidhadina bALamana pAsa, eA padaM bALapha sapha) A rIte pahelA AThe bhaMgA ( vikalpA ) dvArA deva jANatA nathI ane dekhateA nathI, paNa chellA cAra bhaMgA dvArA jANe che ane dekhe che. (serca aMte seva maMte! tti) huM badanta Ape je kahyuM te satya ja che. he bhaddanta ! Ape je kahyuM te sathA satya che. TIkAtha- devanA adhikAra cAlI rahyo che, te kAraNe pratipAdana karavAne mATe sUtrakAra nIcenA praznottarA prakaTa kare che-- gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke A viSayanuM vizeSa zrI bhagavatI sUtra : 5 vimuddha chelseLa are! 56 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare ? he bhadanta ! je devanI legyA viruddha nathI e virbhAgajJAnI deva "basano vu caNA upayoga rahita AtmA dvArA "mavidvansa seve viM gAya TINag? - zuM virbhAgajJAnavALA devane, virbhAgajJAnavALI devIne, athavA te banemAMthI kei ekane zuM jANe che ane dekhe che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "jo phure samaje? he gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. jenI lezyA vizuddha nathI. e deva mithyAdRSTi hevAne kAraNe upaga rahita AtmA dvArA vizuddha lesyAthI rahita hoya evA virbhAgajJAnI devane, vibhaMgaNAnI devIne, athavA te banemAMthI kaI paNa ekane jANI-dekhI zakato nathI. - have sUtrakAra bIjA vikalpanuM pratipAdana kare che- gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che- "pUrva viddhase i aMte ! tene modavi gaghi vizudra tevuM te gaLA nA pAsa ?? he bhadanta! avizuddha lezyAvALe vibhaMga jJAnI mithyASTi deva anupayukata ( upaga rahita) AtmA dvArA zuM vizuddha lesyAvALA - avadhijJAnavALA devane avadhijJAnavALI devIne, athavA te bannemAMnA koI ekane jANe che ane dekhe che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "jo re sA he gautama! e vAta saMbhavI zakatI nathI. kAraNa ke te deva virbhAgajJAnI (viparIta jJAnavALe ) hevAne kAraNe temane jANavAnA sAmarthyathI rahita hoya che. have gautama svAmI trIjo prazna pUche che- "mavizuddha re! tere no sodagvi srvoi vAharSa ke te sAruM bALa vAra?" he bhadanta! evA deva ke jenI vezyA avizuddha che - je vibhaMjJAnI che - te zuM upayukata anupayukata AtmA dvArA avizuddha lesyAvALA deva, devIne, athavA evAMja anya keIne paNa zuM jANe che ane dekhe che? uttara- "o rUpA saTTa' he gotama evuM paNa saMjavI zakatuM nathI. kAraNa ke te miyASTi hoya che, tethI temane jANavAnI zakita tenAmAM hatI nathI. A pAMcame bhaMga che. have chaThThA bhaMgarUpa vikalpanA viSayamAM A pramANe prazna karavAmAM Ave che- "viyuddhase aMte ! se kamoDhavADamodaur agri vizuddhAM revaM accharuM nA rAsa ?? he bhadanta! avizuddha vezyAvALo deva upayukata anupayukata AtmA dvArA vizuddha vezyAvALA devane, devIne, athavA evAM ja anya keine paNa zuM jANI zake che ane dekhI zake che? uttara jo huM tane ? he gautama! e vAta saMbhavI zaktI nathI, kAraNa ke azuddha lezyAvALe deva miyAdaSTi hoya che. tenA AtmAmAM mithyAtva vartamAna hovAne kAraNe temane jANavA mATe vAstavika bedha te devamAM utpanna thaI zakato nathI. zrI bhagavatI sUtra : 5 57 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have sAtamAM bhaMga saMbaMdhamAM gautama svAmI A pramANe prazna pUche che-- trisuddhale seNaM bhaMte asamoharaNaM appANeNaM avisuddhalessaM devaM devi aNNayaraM jANai rAmapha?' he bhadanta ! vizuddha lesyAvALA deva anupayukata ( upayega rahita ) AtmA dvArA avizuddha lezyAvALA devane, devIne athavA evAM anya koine zuM jANI-dekhI zake che ? tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che--Lo phATTe sameTTha' he gautama ! e vAta paNa sA~bhavI zakatI nathI. tenuM kAraNa A pramANe che jo ke evA deva niyamathI ja sabhyadRSTi hoya che, te paNa pAne jANavAnuM te upayukta ( upayega cukata ) avasthAmAM ja banI zake che, upayAga rahita avasthAmAM anI zakatu nathI. tethI samyagdRSTi heAvA chatAM upayoga rahita hovAnA kAraNe vizuddhalezyAvALA te deva paNa temane jANI dekhI zaktA nathI. have sUtrakAra AThame bhaMga prakaTa kare che-- gautama svAmInA prazna- viddhajIonuM maMte ! teve amanodAM bAne f viSNuddhahema tema kRSi yAM bALarU pAsa ?' he bhadanta ! vizuddha lezyAvALA deva upayega rahita AtmA dvArA vizuddha lezyAvALA devane, devIne, athavA evAM anya koine zuM jANI-dekhI zake che? tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che-- Lo phaLake sama' tama ! evuM sA~bhavI zakatuM nathI. kAraNa ke te upayega rahita avasthAvALA hAya che, te kAraNe vizuddha lezyAvALA hAvA chatAM te temane jANI zakatA nathI--upayukata avasthAmAM ja jANavAnuM saMbhavI zake che, anupayukata avasthAmAM nahIM. have gautama svAmI navamAM bhaMga viSe prabhune prazna pUche che- vidyutaTeTseLa maMte ! deve samoharaNaM appANeNaM avimuddhalessaM devaM devi aNNayaraM jANai pAsa ? ' he bhadanta ! vizuddha vezyAvALA deva upayukata (upayoga rahita ) AtmA dvArA avizuddha lezyAvALA devane, devIte, athavA evAM anya koine zu jANe che ane dekhe che? tenA javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che- ' daMtA, bALaka pAsarU ? hA gautama ! evA deva temane jANe che. ane dekhe che tenuM kAraNa nIce pramANe che-- te deva vizuddha lesyAvALA heAvAthI samyakUdRSTi hoya che. evA samyadRSTi deva jyAre upayegacukata avasthAvALA hoya che, tyAre te temane jANe che ane dekhe che. have dasamAM bhaMga viSe gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che visuddhale seNaM bhaMte ! deve samoharaNaM appANeNaM trisuddhalessaM devaM devi aNNaya raM bALarUpAsarU ? 'he bhadanta ! vizuddha lezyAvALA deva upayukata AtmA dvArA vizuddha lessAvALA devane, devIte, athavA anya koine zuM jANe-dekhe che ? uttara-daMtA, nAra pAsarU ' hA, gautama ! te temane jANe che ane dekhe che, tenuM kAraNa paNa navamAM bhaMgamAM matAvyA pramANe ja samajavuM. have 11 mAM bhaMga viSe gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che ' visuddhale seNaM bhaMte! deve samohayA'samoharaNaM appANeNaM avisuddhalessaM zrI bhagavatI sUtra : 5 58 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va, vuiM mArAM bALag FANas ?? he bhadanta! vizuddha vezyAvALa va-samyaphadRSTideva upayukata anupayukta AtmA dvArA avizuddha vezyAvALA deva, devIne, ke anya keIne zuM jANuM-dekhI zake che? uttara- " daMtA, zaUTE THE ' hA, gautama! e. deva temane jANI-dekhI zake che. kAraNa ke vizuddha vezyAvALe deva samyagadRSTi hoya che, te tenA avadhijJAnane upayoga karIne avizuddha vezyAvALA devAdine jANI zake che. - have gautama svAmI bAramAM bhaMga viSe prazna pUche che- "siddhaherAM are! deve samohayA ' samohae NaM visuddhalessaM deva deviM aNNayaraM jANai pAsai ?' he bhadanta ! vizuddha lephsAvALA deva upayukata anupayukata AtmA dvArA vizuddha lesyAvALA devane devIne athavA anya koIne zuM jANe-dekhe che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- " daMtA, bALa saMrU? hA, gautama! vizuddha lephsAvALe deva samyagRSTi hevAthI ane upayukta (upaga yukta) hovAthI vizuddha vezyAvALA devAdikene jANI zake che ane dekhI zake che. have uparyukata viSayane upasaMhAra karatA sUtrakAra kahe che'evN heDillaehi aTThahiM na jANai, na pAsai, uvarillehiM cauhi jANai, pAsaI' zarUAtanA ATha vikapamAM rahele deva devAdikene jANate dekhAto nathI, paNa chellA cAra vikalpamAM rahelA deva devAdike jANa-dekhI zake che. pahelAM ATha vikalpamAMthI zarUAtanA 6 vikapamAM rahelA deva devAdike upayukata, anupayukata athavA upayukatAnupayukata AtmA dvArA jANatA nathI kAraNake te mithyAdRSTi hoya che. tathA pahelA ATha vikalpomAMnA chellA be vikalpamAM vartamAna vizuddha vezyAvALa-samyagadaSTi deva anupayuta (upaga rahita) avasthAvALo hovAthI devAdikane jANa zakato nathI. chelalA cAra vikamAM vartamAna vizuddha vezyAvALe deva devAdikene jANI zake che tenuM kAraNa tenI samyakdaSTiyuktatA ane upayukatAvasthA che. ane mahAvIra prabhunA kathanane svataH pramANabhUta mAnIne gautama svAmI temane kahe che- " te mare ! haM haM ! tti" "he bhadanta ! ApanAM vacane sarvathA satya ja che sarvathA satyaja che.' pAsa 3 janArA zrI ghAsIlAlajI mahArAjakata "bhagavatI' satranI prameyacaTrika vyAkhyAnA chakzatakane navo uddeza samApta -lA dazarve udeze ke viSayoM kA nirUpaNa dasamA uddezakane prAraMbha. cha8A zatakanA dasamAM uddezakanA viSayanuM saMkSipta vivaraNaanya tIrthikanI A prakAranI mAnyatA- "rAjagRha nagaranA jInAM sukhaduHkhane beranA ThaLiyA jeTaluM, vAla jeTaluM, vaTANuM ke cekhAnA dANA jeTaluM, aDada ke maganA dANu jeTaluM, jU jeTaluM, athavA lIkha jeTaluM paNa bahAra kADhIne ke puruSa batAvI zakato nathI.' A kathananuM khaMDana ane A viSayane anulakSIne mahAvIra prabhunuM kathana ane te kathana dvArA svasiddhAMta nirdezana-rAjagRha nagaramAM rahenArA jIvanAM ja sukhaduHkhane nahIM, paNa samarata lekamAM rahelA jInAM sukhaduHkhane kaI paNupurUSa pUrvokata pramANamAM bahAra kADhI batAvI zakatA nathI. A vize deva ane gaMdhanA zrI bhagavatI sUtra : 5 59 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sukSmagata pudgalanuM udAharaNa. prazna- ' jIva caitanya che ke caitanya jIva che ? uttarabannenI ekarUpatA che. vaimAnika devA paryaMntanA jIvA viSe A prakAranA vicAra, praznaje jIve che te jIva che ke je jIva che te jIve che ? - uttara- je jIve che te te jIve che ja, paNa je jIva che te nAraka Adi avasthAmAM jIve paNa che ane nathI paNa jIvatA prANa dhAraNa karatA nathI.' vaimAnika devA panta eja prakAranA vicAra. prazna nAraka jIva bhavasiddhika che, ke abhavasiddika che, athavA bhavasiddhika ke abhavasiddhika nAraka che? ' uttara- bhavasiddhika nAraka paNa hAya hAya che ane anAraka paNa hoya che. samasta jIve. ekAntarUpe duHkhanuM vedana kare che, evA anyatIthikAnA mata. parantu A viSaya saMbaMdhI mahAvIra prabhune mata evA che ke koI jIva ekAntape duHkhanuM ja vedana kare che, kAI jIva ekAntarUpe sukhanuM ja vedana kare che, ane krAi kArya jIva sukhaduHkha mannenuM vedana kare che', A prakAranuM kathana ane A kathananA pratipAdananA mATe te dareka prakAranA jIvAne nAnirdeza. nArakAnA AhAra pudgalAnuM kathana, vaimAnikA paryaMtanA jIveAnA AhAra pudgalAnuM kathana. prazna- kevalI bhagavAna indriyA dvArA jANe che ke indriya dvArA jANatA nathI ? ' uttara- kevalI bhagavAna indriyeA dvArA jANatA nathI. temanuM jJAna amita. (amaryAdita--apAra) hAya che ane te AvaraNa rahita danavALA hAya che-- ( nivRta na heAya che ) evuM kathana- saMgraha gAthA . anyatIrthikoM ke mata kA nirUpaNa anyatIthika vakatavyatA-- anna ciyALa maMte ! ' ityAdi- 6 sUtrA - ( anna'sthivALuM maMte ! E AvavuMtinAva paneti) bhadanta ! anyatIthiA A pramANe kahe che ane prarUpaNA kare che ke ( jAvaiyA rAyagihe nayare jIvA - evaiyANaM jIvANaM No cakiyA koi suhaM vA jAva kolaTThigamAyamavi, niSpAvamAyama vi, kalamamAyama vi, mAsamAyamavi suggamAyamavi, jyAmAyamavi, likkhAmAyamavi, abhinivaTTettA uvadaM sittae) rAjagRha nagaramAM jeTalAM jIva che, te khadhAM jIvAnAM kAipaNa sukhane ke kAi paNa du:khane, khAranA ThaLiyA jeTaluM, vAla jeTaluM, vaTANA ke ceAkhAnA dANA jeTaluM, aDada jeTaluM, maga jeTaluM, jU jeTaluM, ke lIkha jeTaluM paNa bahAra kADhIne khatAvavAne kAipaNa vyakita samartha nathI. ( sedmacaM maMte! E) he bhadanta zuM temanI te vAta sAcI che! ( goyamA ! jaM NaM te aNNausthiyA evaM Aikkhati, jAva micchaM te evaM ohaM ahaM puNa goyamA ! evaM AikkhAmi, jAva parUvemi, savvaloe vi yaNaM santra jIvANaM No cakiyA kei suhaM vA taM caiva jAtra uvadaMsittae ) he gautama ! te anyayUcikAe ( anya matavAdIoe)evuM je kahyuM che, evI je prarUpaNA karI che te mithyA (jUThI) che. he gautama ! huM to A viSayama evuM kahuM chu ane evI prarUpaNA karu chuM ke A samasta leAkanA samasta vAnA sukha athavA duHkhane pUkita pramANamAM bahuAra kADhIne khatAvavAne kaRpaNa vyakita samartha nathI. ( se LadruLa ? ) he bhadanta ? Apa zA kAraNe evuM kaheA che!! ( goyamA ! - zrI bhagavatI sUtra : 5 6 0 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he gautama ! mAM baMdhUdhI vIve gIra vise dipa pafjaai Tura ) A jaMbudvIpa nAmane dvIpa ( ) parikSepanI apekSAe vizeSAdhika che. (deve gaM mahiDDhIe jAva mahANubhAge egaM mahaM savilevaNaM gaMdhasamuggayaM gahAya taM avadAlei, taM avadAlettA jAva INAmeva kaTu kevalakappaM jaMbuddIva dIva tihiM accharAnivAehiM tisattakkhutto apariyaTTittANaM daE gAnA ) have kaI eka mahaddhika mahAvrutika, mahA- prabhAvazALI Adi vizeSavALA deva, temAM (te jaMbudvIpamAM) eka vizALa vilepanayukata gaMdhadravyathI bharelA DambAne laIne khelI nAkhe, ane tene kholI nAkhIne ghaNIja zIdhra gatithI cAlavA mAMDe. te eTalI badhI zIdhra gatithI cAle ke uparyukata paridhIvALA vizALa jaMbudvIpanI, traNa capaTI vagADatA jeTalo samaya lAge eTalA samayamAM, 21 vAra pradakSiNa karIne pitAne sthAne pAcho AvI jAya. (je " goyamA ! se kevalakappe jaMbuddIve dIve tihi ghaNapoggalehiM phuDe) te he gautama ! A prakAranI tenI te kriyAthI zuM saMpUrNa jambudvIpa te gaMdhapudgalathI sparzaze ke nahIM ? (daMtA ) hA, bhagavad ! saMpUrNa jaMbUdIpa te gaMdhapudagalethI sparzaze. (vajayA joyA! vaira hiM ghamojanA krodimAnava nAva valaMpitta? jo de rAmade, temAM bAphavadag) he gotama ! zuM kaI vyakita te gaMdhayugalone, boranA ThaLiyAthI laine lIkha paryaratanA pramANamAM paNa samasta jaMbudvIpamAMthI bahAra kADhIne batAvavAne samartha hoya che? gautama svAmI javAba Ape che- "he bhadanta! evuM saMbhavI zakatuM nathI. mahAvIra prabhu kahe che- "he gautama! eja rIte samasta lekanA jIvanamAM sukha ane duHkhane beranA ThaLiyA Adi jeTalAM paNa bahAra kADhI batAvavAne kaI samartha nathI. TIkArya- navamAM uddezakane anta avizuddha vezyAvALA chamAM samaka jJAnanA abhAvanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. A dasamAM uddezakamAM paNa sUtrakAra eja samajJAnanA abhAvanuM anyatIrthika janene anulakSIne kathana kare che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- "mAciyA mate vaM mAvati, prati he bhadanta! anyamatavAdIe evuM je kathana kare che, evuM je bhASaNa kare che, evI je prajJApanA kare che ane evI je prarUpaNA kare che ke "nAvavA rAhe nore bIvA" rAjagRha nagaramAM jeTalAM chavo che. 'pavA navA zorU muvA TuvA" te samarata nAM sukhane athavA du:khane keipaNa vyakita adhika, adhikatara, ane adhikatamanI te vAta ja zuM karavI. gAva nimAyamaSi, nipAmAyari', paraMtu beranA ThaLiyA jeTalA, ke vAla athavA caNu jeTalA, "mamAma ivaTANu jeTalA, "mANamAjama i aDada jeTalA, "sugamAyamavi" maga jeTalA, "kUvAmAyara' cUkA (jU) jeTalA, zrI bhagavatI sUtra : 5 61 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' likkhAmAyamaci ' bIca bheTalA prabhAzubhAM pazu 'abhinivvaTTettA ' mahAra aDhIne 'utradaMsitta' tAvAne ' No cakkiyA ' samartha nathI. 'kahameyaM bhaMte ! evaM ' teA ke bhadanta ! zuM temanuM te kathana satya che? , tenA zvAsa AAyatA mahAvIra prabhu Ahe- 'goyamA !' he gautama ! ' jaM NaM te aNNautthiyA evaM AikvaMti jAva micchaMte evaM Asu' anya matavAdI evuM je kahe che, bhASaNa kare che, prajJApanA kare che ane prarUpaNA Ire the, te temanuM uthana bhithyA (nUThe ) samannvu, 'ahaM puNa goyamA' he gautama! to ' evaM AivAmi' menuM huM cha, bhASAya 43, ajJApita cha bhane anuSA 43 4 3 savvaloe vi ya NaM savvajIvANaM koi suhaMvA taMceva jAya uvadaMsittae No cakkiyA' samasta sohanA samasta kavanAM subha athavA duHmane AranA ThaLiyA AdinA jeTalu paNa bahAra kADhIne batAvavAne kAi samatha nathI. ahIM jAtra ( yAvat ) thI kaoNlasthikamAtramapi, niSpAvamAtramapi kalAyamAtramapi, pahathI mAnamAtramapi, mudgamAtramapi yukAmAtramapi likSAmAtramapi abhinirvasya ' A pUkita sUtrapATha grahaNa karAyA che. gautama svAmInA azna-' se keNaTTeNaM ? ' De ahanta ! menuM Apa thA ara ho cha ? gautama svAbhInA aznano bhavAma bhApatA mahAvIra prabhu Ahe che- ' ayaM NaM 'aMbudIce dIye jAna bisesAhie parikkheveNaM paNNattA' sUtrama 'jAna' padmathI sUtrapATha grahaNu karAye che te pUkita tamaskAya prakaraNamAM ApavAmAM AvelA che. A sUtrapATha jamuddIpanI vizALatA khatAve che. te sUtrapATha nIce pramANe che 'savvadI muddANaM savva khuDDAe baTTe tellApUyasa ThANasaMThie vaTTe, raha cakavAla saMThANasaMThie vaha, pukkharakaNNiyA saMThANasaMThie naTTe, paDipuNNacaMda saMThANasaMThie, egaM joyaNasyasahassaM AyAmavikkhaMbheNaM, tiSNi joyaNasaya sahassAI solasa sahassAI doNi ya sattAvise joyaNasae tiSNikose aTThAvIsa ca dhaNusaya' terasa aMgulAI arddhagulaM ca kiMci ' 4 A je jamRdropa nAmanA dvIpa che, te eka lAkha yeAjananA AyAma viSThabhavALA che. tenI paridhi 316227 caijana traNa keza, 28 dhanuSa ane 13aa AMgaLathI paNa adhiGa che. mevA yUtIya nAmanA dvIpamA ' deveNaM mahiDraDhie jAva mahANubhAge egaM mahaM savilevaNaM gaMdhasuggayaM gahAya taM avaddAle ti ' zreSTha mahARiddhi, mahAdyuti, mahAyaza, mahAmala ane mahAprabhAvathI yukta DAya evA deva eka ghaNA vizALa gadha dravyathI sapUrNa rIte bharelA vizALa vilepanayukata DakhkhAne lAvIne kheAlI nAkhe, ane 'taM avadAlettA' tene 'bholI nAbhIne 'jAvaiNAmeva kaTTu kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM zrI bhagavatI sUtra : 5 52 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tihiM accharAnivAehiM tisattakhutto aNupariyaTTittANaM havvaM AgacchejjA' tene hAthamAM laIne "A upaDaye" evuM kahIne traNa capaTI vagADatA eTale samaya lAge eTalA samayamAM te samasta jaMbudvIpanI 21 vAra pradakSiNA karIne pitAne sthAne pAcho AvI jAya che. te joyA ? he gautama ! sa gf se kacchane niyamathI te saMpUrNa "maMjurI tIra jaMbudvIpa e pUrvokta gedhapudgalathI- (jaMbudIpamAM rahetA lokenI dhrANendriyamAM pravezelAM gaMdhapudagalathI) sparzaze ke nahIM sparzAya? gautama svAmI kahe che ". . hA, bhadata! te samasta jaMbudvIpa janadhrANapravindra gandhapudagalothI avazya vyApta thaI jaze. tyAre mahAvIra prabhu temane pUche che ke cakkiyA gaM goyamA! kei tesiM ghANapoggalANaM kolaDhimAyamavi jAva 3ghaNitta he gautama ! jaMbudvIpavatI janonI dhrANendriyamAM pravezelAM te gaMdhapudagalemAMthI, beranA ThaLiyAthI laIne lIkha paryantanA pramANa jeTalA gaMdhayugalene bahAra kADhIne batAvavAne zuM koIpaNa vyakti zakitamAna hoya che? ahIM "yAvata' padathI "vAla pramANa, vaTANu pramANa, aDada pramANu, maga pramANa, jU pramANu ane lIkha pramANane bahAra kADhIne" A sUtrapATha grahaNa thayo che. gautama vAmI kahe che- "jo kuLade samadra' he bhadanta ! keipaNa vyakita evuM karI zakatI nathI. jabUdIpavatI, lekenI dhrANendriyamAM pravezelAM gandhapudagale ati sUkSama hovAne lIdhe amUrta jevAM ja hoya che. tethI piDAkAra rUpe temane batAvavAnI zakita keIpaNa vyakitamAM saMbhavI zakatI nathI. tethI beranA ThaLiyA jeTalAM gadhapudagalene paNa bahAra kADhI batAvavAnuM kAma kaI paNa vyakita karI zakatI nathI. je te na uttarottay? he gautama ! eja rIte samasta lekamAM rahelA samasta jIvonA sukha ane duHkhane paNa bAranA ThaLiyA jeTalA pramANamAM paNa bahAra kADhIne piMDAkAra rUpe batAvavAne koIpaNa vyakita samartha hatI nathI ke sU. 1 che jIvaka svarUpa kAnirUpaNa jIva vaktavyatA- nI maMte ! nIve, bIve bIje?" ItyAdi. sUtrArtha- (bIjuM maM! bIje, bIje ve?) he bhadanta! zuM chavA maitanyarUpa che ke tanya jIvarUpa che? (jo mA !) he gautama (gare tAva niyama nI nave viniyama MI)jIva te niyamathI caitanyarUpa che. tathA cetanyapaNa avazya jIva rUpaja che. (nIve i ! jorarUpa, rUpa nIve?)he bhadanta ! chava narayika ke narayika jIva che ?(ghanA !) he gautama! (sp tara niyama ) narayika te niyamathI (avazya ja jIva che, (bIre puna sira nev, garaja che. paNa je jIva che te nairacika paNa hoI zake che. ane anarayika paNa hoI zake che. (nIve i ! mAre, gapuramAre lIre?) he bhadanta! jIva asurakumArarUpa hoya che ke asurakumAra jIvarUpa hoya che? jozat] he gautama (asurakumAre tAva niyamA jIve, jIveSaNa siya asurakumAre, siya No asura zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) asurakumAra te avazya chava rUpa ja che, paNa je jIva hoya che te asurakumAra hoI paNa zake che ane asurakumAra nathI paNa heI zakate. viMTuM mALiyo mAnavA eja pramANe vaimAnike paryantanA daMDaka kahevA joIe. jiar are ! nIve, gAje bIvaDuM?] he bhadanta ! je prANa dhAraNa kare che te jIva che, ke je jIva che te prANa dhAraNa kare che? ( mA ) he gautama! niva6 tA niyama bIje, bIje sija bI siTa nIvarU] je jIve che - prANa dhAraNa kare chete te avazya jIva che, paNa je jIva hoya che te :praNene - 10 dravya prANene dhAraNa kare paNa che ane nathI paNa karate ( varU maMte ! ne, nerA nI ) he bhadanta ! je prANa dhAraNa kare che athavA jIve che tene naiyika kahevAya che, ke je narayika hoya che te prANa dhAraNa kare che evuM kahevAya che? joyA !] he gautama! [neraie tAva niyamA jIvai, jIvai puNa siya neraie:siya aneraie] je nairayika (nAraka) hoya che te te avazya prANone dhAraNa kare che, paNa je prANone dhAraNa karanAre hoya che te nairayika heAya che paNa khare ane nathI. paNa hatA. ( ne nAva tenALirui) e ja pramANe vimAnike paryantanA daMDaka samajavA [ masiddhi matte ! ne joi maNi?i ] he bhadanta ! je bhavasiMddhika hoya che te naiyika hoya che, ke je narayika heya te bhavasiddhi heya che? [oya!] he gautama! [mavAsiddhi ziva netA, phira aney, jApa ni ca pitA mahig fNa jamaviikta ] je bhAvasiddhika hoya che te narayika paNa hoI zake che ane anairika paNa hoI zake che, tathA je nAraka hoya che te bhavasiddhika paNa hoI zake che ane abhavasidhika paNa hoI zake che. vi lago sa mALiyA ] eja pramANe vaimAnike paryaMtanA daMDaka paNa samajavA. kAtha- jIvane adhikAra cAlI rahyo che, tethI sUtrakAra chavanA viSayamAM vizeSa vakatavyatAnuM kathana kare che- gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke are he bhadanta ! "nI je rIte, nIja nI jIva maitanyarU5 che, ke cetanya jIvarUpa che? ahIM paheluM "jIva" pada jIvanuM vAcaka che, ane bIjuM "jIva' pada caitanyanuM vAcaka che. tethI praznamAM asaMgatatA rahetI nathI. gautama svAmInA te praznane uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "jovA ! " he gautama! "vIje sAva nigir bIje, nI vi nizA nI jIvamAM ane caitanyamAM paraspara avinAbhAva saMbaMdha hoya che, te kAraNe jIva niyamathI ja caitanyarUpa che, tathA caitanya paNa niyamathI ja jIvarUpa che. A kathananuM tAtparya e che ke jIva vinA caitanyanI ane caitanya vinA jIvanI kaI paNa sthaLe saMbhAvanA hatI ja nathI, tethI jayAM jIvatva che tyAM caitanya hoya che, ane jyAM tanya hoya che tyAM jIva paNa hoya che. jIvatva sivAyanA caitanyane ane caitanya sivAyanA chevatvane ravataMtra sadabhAva A kAraNe jovAmAM AvatuM nathI. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- "jIve f bA ne rUpa, nai, vI? " he bhadanta! jIva zuM narayikarUpa hoya che, ke narayika jIvarUpa hoya che? zrI bhagavatI sUtra : 5 6 4 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . * uttara- mauyamA! , he gautama! * Aju tAva niyamA nIce ' je naiyika hAya che te teA niyamathI ja jIvarUpa hAya che, paNu " jIve puNa siya nerUpa, siya anerUC ' je jIva che te te naiyika paNa hAi zake che ane anairayika paNa hAi zake che. ' nairiyaka' te te jIvanI eka paryAya che, ane te paryAya tenA vyApya dharma che. jIva vyApaka che. jema sIsama (eka prakAranuM vRkSa) vRkSatvanI paryAyarUpa hAvAthI tenA ' vyApya ' che ane vRkSatva tenuM vyApaka che. vyApyanA tA niyamathI ja vyApamAM saddabhAva rahe che, paNu vyApakamAM amuka vyAya hAya ja evA niyama nathI. vyApakamAM te amuka vyApya heAI paNuzake che ane amuka bIjI vyAkhya paNa DAi zake che. eja pramANe jyAM nairayika paryAya haze tyAM tenuM vyApaka jIvatva tA niyamathI ja haze, parantu jIvatanA sadbhAvamAM nAgarikatva paryAya rahe paNa kharI ane na paNa rahe. tethI ja sutrakAra 'niyaner ziya ane evuM kathana karyu che. pAMca indriya, traNa khaLa, Ayu ane zvAsecchavAsa, e 10 prANa hAya che te 10 prANAmAMnA pAta peAtAne yAgya prANAne je dhAraNa kare che tene jIva kahe che. pAta peAtAne yogya prANethI jIvanArA je jIva hAya che, te jyAre nAraka paryAyane cegya kanA moMdha kare che, tyAre nArakaparyAya prApta kare che. paNa jyAre te nArakaparyAyane yAgya ka'nA baMdha karatA nathI, tyAre te nAraka paryAyamAM utpanna thatA nathI. ; , gautama svAmIne prazna- 'nIveLA aMte ! amuttumAre anukumAre lIve ? ' he bhadanta! je asurakumAra deva che tezu jIvarUpa hoya che 6 ke jIva surakumAra devarUpa heAya che? uttara- noyamA !'he gautama ! aNumAre tAva niyatA bIve, jIve puNa siya asurakumAre, ziyALo amuttumAre ? asurakumAra deva te niyamathI ja jIvarUpa hAya che, paNa je jIva che te asurakumAra deva hAya che paNa kharA ane na paNa hAya - eTale ke asurakumAra sivAyanI anya paryAyarUpe paNa hAi zake che. " evaM TUMkI mALiyaro gAya vemALiyAnuM ? nAraka ane asurakumAranI jema ja vaimAnike pantanA daMDaka kahevA joie. eTale ke amuccaya jIvathI laine vaimAnike sudhInA 25 daMDaka samajavA. " have gautama svAmI jIvane anulakSIne A pramANe prazna pUche che-nISa ma te! sIne, nIcenIvapha " he bhadanta ! je jIve che - prANAne dhAraNa kare che - te jIva gaNAya che, ke je jIva hoya che te prANene dhAraNa kare che ? tenA javAkha ApatA mahAvIra prabhu kahe che... boyamAM!" he gautama ! nIya, sAtra niyamA nIve, nIve kuLa siya nIvaD ziyaLonI' je prANAne dhAraNa kare che te te niyamathI ja jIva gaNAya che, paNa je jIva hAya che te prANAne dhAraNa paNa kare che ane nathI paNa dhAraNa kartA. A kathananuM tAtpa A pramANe che jIva je jIve che ( jIvana dhAraNa kare che) te Ayukrama'nA sadbhAvathI ja jIve che, tethI jIvathI bhinna pAmAM zrI bhagavatI sUtra : 5 65 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ayukamane sadabhAva nahIM hovAthI temAM jIvanatvano abhAva hoya che. paraMtu je jIva hoya che te kyAreka jIve che ane kayAreka jIvato nathI, A kathananuM tAtparya e che ke jIva jyAre nAraka Adi paryAyanI sthitimAM hoya che, tyAre te te prANene dhAraNa kare che, tethI te avazya jIve che, ane jyAre te sidhdhAvasthAmAM virAjamAna thAya che tyAre te prANadhAraNarUpa jIvanathI rahita hoya che, kAraNa ke sidhAvasthAmAM eka cetanArUpa prANane ja sadabhAva mAnya che, Indriyadi 10 dravyaprANene tyAM sadabhAva kahyo nathI, tethI e jIva jIvate nathI, ema kahI zakAya che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "bI maMte ! , nephaw faz' he bhadanta ! je jIve che-prANene dhAraNa kare che te nairayika che ke je nairayika che te prANAne dhAraNa kare che tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe ke " mA! ne tArA niyama virU, lIvara [gT fsara ne rUpa, rasa, ganerarUpa" he gautama! je nairayika hoya che te te niyamathI ja prANene dhAraNa karavArUpa jIvana jIve che, kAraNa ke samasta saMsArI che prANa dhAraNa karavArUpa dharmavALA hoya che. paNa je jIve che, prANene dhAraNa kare che- te nairayika paNa hoI zake che ane nairayikathI bhinna paryAyavALa paNa hoI zake che, kAraNa ke prANone dhAraNa karavArUpa dhamane sadUbhAva te badhI paryAyAmAM hoya che. "g daMDyA jevo nAva mALiyA" eja pramANe vaimAnika paryantanA daMDakanA viSayamAM samajavuM. have gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che ke- "mauiri maMtte ! nei, gv makSita ?" he bhadanta ! je bhavasidhdhika hoya che te narayika hoya che, ke je narayika hoya che te bhavasidhika hoya che? uttara- "jo mA ! masiddhi, siya jerA sara anerU" he gautama! je bhavasidhika hoya che te kayAreka naiyika paNa hoI zake che ane kayAreka anairayika paNa hoI zake che, e ja pramANe te viya siya masiddhiA, uttara amarasiddhi je nAraka hoya che te kayAreka bhavasidhdhika paNa hoI zake che ane kayAreka abhavasidhidhaka paNa hoI zake che. pUrva phaMkazo nava mALiyA" nairayikanA bhavasiAdhaka AlApakanI jema ja vaimAnike paryaMtanA daMDanA AlApake paNa samajavA ke sU. 2 | zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAnta duHkhavedanake viSayameM anya yuthikoMke matakA nirUpaNa anyatIthikavaktavyatA- "gaLathiyAuM maMte! ItyAdisuvArtha- (gaoLathiyALa aMte! vaM cArUvarayaMti, nAva prati, evaM khalu savve pANA, savve bhUyA, sabve jIvA, savve sattA, egaMtadukha tevAM yaMti re joyuM te ! ?) he bhadanta ! anya tIthika evuM kahe che, evI prarUpaNa kare che ke samasta prANa, samasta bhUta, samasta jIva ane samasta satva ekAnta duHkharUpa vedanA (sukhanA aMzathI paNa rahita hoya evI duHkharUpa vedanAne) bhagave che. te he bhadanta! temanuM te kathana zuM satya che? [ocanA] he gautama! jiM je te cArizA nA mitra te purva sAka] te anya yuthike evuM je kahe che, bhAkhe che, prajJApanA kare che ane prarUpaNa kare che, te badhuM teo asatya kahe che. (6 juna mA! mArUvavAmi, vAva pafma, garama pANI, bhUyA, jIvA, sattA. egaMtadukkhaM veyaNaM veyaMti, Ahaba sAyaM, atthegaiyA pANA, bhUyA, jIga sattA, egaMta sAya veyaNaM veyaMti Ahaca asAyaM veyaNaM veyaMti) paNa he gautama ! huM evuM kahuM chuM, evuM vizeSa pratipAdana karuM chuM, evI prajJApanA karuM chuM ke keTalAka prANa, bhUta, jIva ane sattva ekAnta duHkharUpa vedanAnuM vedana kare che kayAreka sukha paNa bhegave che. tathA keTalAka prANa, bhUta, jIva ane sattva ekAnta sukharUpa vedanAnuM vedana kare che ane kayAreka duHkha paNa bhegave che. tathA ( gAthA pA, mUyA, bIvA, sattA) keTalAka prANa, bhUta, jIva ane sattva (mAyA jevi baeNri, ghAdA sAmasA) vividharUpe vedanAne bhegave che eTale ke kayAreka sukha ane kayAreka duHkhane bhagave che. ( je .) he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kaho che ? (zoramA !) he gautama! (phA vidhuvA jevaMti mAtra sArdha) nAraka jI ekAntika du:kharUpa vedanAne bhegave che ane kayAreka sukha bhagave che. (maUvarUvALamaMtara - zorUma - mALiyA gitAyaM vecapa, ti Ahacca asAya, puDhavikkAiyA jAva maNussA vemAyAe veyaNaM veyati - Acca sAmaNA teo) bhavanapati, vAnavyatara, tiSaka ane vaimAnika deva ekAnta sukharUpa vedanAne bhegave che ane kayAreka duHkha paNa bhegave che. pRthvIkAyikathI laIne manuSya paryantanA cha vividharUpe vedanAne bhegave che - eTale ke kayAreka sukha bhegave che ane kayAreka duHkha bhogave che. he gautama! te kAraNe meM evuM (pUrvokata) kathana karyuM che. TIkArtha-jIvano adhikAra cAlI rahyo che, te kAraNe sUtrakAre A sUtramAM jIvanA sukhaduHkhanuM pratipAdana karyuM che. temAM anya matavAdIonI mAnyatAnuM khaMDana karIne svasidhdhAMtanI mAnyatAnuM pratipAdana karyuM che. gautamasvAmI prabhune e prazna pUche che ke * ga00AtvicA maM?! vaM mAravaMti, bAra patti ? he bhadanta ! anya matavAdIo evuM je kahe che, evuM je vizeSa kathana (bhASaNa) kare che, evI je prajJApanA kare che ane evI je prarUpaNa kare che ke "gharSa vajuM saje pApA, sarve mUA, zrI bhagavatI sUtra : 5 6 7 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sada nIvA, jo sattA, tadurva vezai jeyaMti ? samasta prANa, samasta bhUta; samasta jIva ane samasta sarva sukhanA aMzathI rahita evI ekAnta duHkharUpa vedanAno ja anubhava kare che. te (46 aMte ! ?) he bhadanta ! temanuM A prakAranuM kathana zuM satya che? gautama svAmInA praznane uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "joyama" he gautama! " je te grAsthiya gADha miruM te vaM cA te anyamatAvalambI jane evuM je kahe che, evuM je bhASaNa kare che, evI je prajJApanA kare che ane evI che prarUpaNa kare che ke samasta prANu, bhUta, jIva ane sattva ekAnta duHkharUpa azAtavedanAnuM ja vedana kare che, te temanuM kathana sarvathA mithyA (asatyo ja che. 'ca kuLa nAma! jIvaM gADuMraMvAni, pra'i he gautama! A viSayamAM huM te evuM kahuM chuM, evuM vizeSa kathanarUpa pratipAdana karU chuM ane evI prarUpaNa karuM chuM ke- gherAyA vALA, maghA, nItrA sattA, wta durva zreya caMti, gAda sAjaM keTalAka evAM prANuM, bhUta, jIva ane sattva hoya che ke te ekAntarUpe duHkharUpa vedanAnuM ja vedana kare che, paraMtu hA, kayAreka temane paNa e avasara maLe che ke jyAre teo sAtArUpa - sukharUpa vedanAne paNa anubhava karI le che. "gaLephayA paIT, marA, navA, sattA gitAyaM veda veracaMti bAda saghaM te vari' tathA keTalAka prANa, bhUta, jIva ane sattva evAM paNa hoya che ke je ekAntarUpe sAtArUpa - sukharUpa vedanAno ja anubhava kare che. du:kharUpa vedanAno aMza paNa temAM mizrita hotA nathI-paratu kayAreka temane paNa e avasara prApta thAya che ke jyAre teo du:kharUpa vedanAne (asAtA vedanAne) paNa anubhava karI le che. "gogarUcA vALA, cUyA, navA, sattA mAyA re re caMti, yAdaza hAthamAzaM? tathA keTalAka prANa, bhUta, jIva ane sattva evAM paNa hoya che ke je vimAtrAthI - vividha prakAre- kayAreka sAtavedanAne ane kayAreka asAtavedanAne anubhava kare che. eja vAta "cAi sAmarza' A sUtrAMza dvArA vyakata karavAmAM AvI che. have gautama svAmI tenuM kAraNa jANavA mATe A pramANe prazna pUche che"te ?? he bhada! evuM Apa zA kAraNe kaho cho? eTale ke A prakAranI viSamatAnuM zuM kAraNa che? ane Ape darzAvyA pramANenI sthitivALA jI kayA kyA che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "noramA! he gautama ! "nerA vidvaM je revaMti, yAda nA nAraka chavo ja evAM hoya che ke jemane pitAnA jIvanamAM kadIpaNa sukharUpa vedanAnI anubhava paNa thatA nathI-temane te jIvanabhara zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAntarUpe asAtA vedanA (duHkharUpa vedanA) neAja anubhava karavA paDe che. jo ke nArAne atyanta du:khavedanAzIla ja kathA che, parantu kayAreka temane :sukharUpa vedanAneA paNa anubhava thAya che. nArakAne kayAre sukharUpa vedanAnA anubhava kartA kahevAnuM kAraNa e che ke tIrthaMkaranA janma Adi mAMgalIka prasaMge nAraka jIvA devAddikanA prayoga dvArA sukharUpa vedanAvALA thAya che. kahyuM paNa che ke saareNavasAyaM neraio deva muLA vA tri'have ekAntataH sukhavedaka jIveAnuM kathana karavAmAM Ave che. ' bhatraNavaI, bANamaMtarajoisa, vaimANiyA egaMtasAyaM veyaNaM veyaMti, Ahacca asAthaeN bhavanapati, vAnagRtA, jayAtiSika ane vaimAnika devA atyanta, sukharUpa sAtAvedanAnuM vedana kare che, paNa kayAreka teo asAtA vedanAne anubhava kare che. parasparanA AhananamAM (tADanamAM) ane priya vastunA vibhAga thAya tyAre te paNa duHkharUpa asAtAvedanAne anubhava kare che. have sUtrakAra trIjA prakAranA vedaka jIvAnuM kathana kare che 'putrivApAnAtra manusmA vemAyAr ceetti' pRthvIkAcika, akAyaka, tejaskAyika, vAyukAyika, vanaspatikAyika, e pAMca ekendriya jIvA, tathA dvIndriyathI caturindriya paryaMntanA vikalendriya chavA, paMcendriya tiryaMcA tathA manuSye vividha mAtrAthI - kayAreka duHkharUpa asAtAnuM ane kyAreka sukharUpa sAtAvedanAnuM vedana kare che. eja vAtane bApa sAyamasAruM'A sUtrAMza dvArA vyakata thai che. ante viSayanA upasaMhAra karatA sUtrakAra kahe che ke ne tenAM' he gautama ! te kAraNe meM evuM kahyu che ke keTalAka prANa, bhUta, jIva, sattva ekAntataH duHkharUpa vedanAnuM vedana kare che, keTalAka sukharUpa vedanAnuM vedana kare che', ityAdi. aa sU. 3 u nairayikAdikoM ke AhAra ke svarUpa kA nirUpaNa nairayika Adi vAnI AhAravatavyatA-- 'nepALa maMte !" ityAdi-- sUtrAtha- nepALa maMte! ne te che samAyAr AhAra tti, te i AyasarI rakhe to gADhe poggale attamAyAe AhAreMti, anaMtarakhe logADe poggale attamAyAe AhAreMti, paraMparakhettogADhe pauggale attamAyAe AhAreM ti?) he bhadanta ! nAraka jIvA je pudgalAne pate grahaNa karIne potAnA AhAranA upayogamAM le che, te pudgaleA kayA thAne avagAhita hAya che ! - zuM je AkAza pradezamAM temanuM zarIra avagADha (heluM) hAya che, tyAM te pudgalA rahelAM Aya che ! ane temane ja grahaNa karIne te AhArarUpe upayogamAM le che ! athavA je pudgala anantara (anya) kSetramAM rahelAM hAya che temane grahaNa karIne te AhArarUpe upayAgamAM va che? athavA paramparArUpe kSetrAvagADha hAya che. temane AhArarUpe upayeAmamAM le che! zrI bhagavatI sUtra : 5 6 9 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (goyamA ! AyasarIrakhettogADhe poggale attamAyAe AhAreti, No aNaMtara' khettogADhe poggale attamAyAe AhAreMti, No paraMparakhettogATe jahA neraiyA tA nA mALiyA vaMtho) he gautama! nAraka jIva tenuM zarIra je AkAza pradezamAM avagADha (raheluM) hoya che, te pradezamAM rahelAM yugalane AtmA dvArA grahaNa karIne pitAnA AhArarUpe upayogamAM le che, anya kSetramAM rahelAM pudagalene AtmA dvArA grahaNa karIne te pitAne AhArarUpe upayogamAM lete nathI, ane paramparArUpe kSetrAvagADha thayelAM pudgalene paNa te AhArarUpe vAparatA nathI. nArakone viSayamAM ahIM jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana vimAnike paryaMtanA daMDakamAM samajavuM A TIkAtha- jIvane adhikAra cAlI rahyo che, tethI satrakAra te viSayane anulakSIne vizeSa vakatavyatAnuM A pramANe kathana kare che- gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke te yA mare! je che garamA Atti he bhadata! nAraka che je pudagalone pitAnA dvArA grahaNa karIne AhAra rUpe vApare che, te ddhi mAyasIre vettA nA gAthA: gari te pudgale zuM temanA zarIrarUpa kSetromAM rahelAM hoya che ane je kSetramAM temanuM zarIra hoya te zarIre avagAhana eTale ke grahaNa karIne teo AhArarUpe upayogamAM le che? athavA-cataravettAtre cattamAyA yAtti ? zuM je AkAza pradezamAM potAnuM zarIra avagADha (raheluM) hetuM nathI evAM kSetramAM avagAhita (rahelAM) pudgalene grahaNa karIne teo potAnA AhArarUpe upayogamAM le che? athavA patto che cattamArA gati potAnA zarIra dvArA avagAhita kSetrathI avyavahita (vinA vyavadhAne lAgeluM) je kSetra hoya che e kSetrathI paNa paravatI je kSetra che, te kSetramAM avagAhita pudagalene potAnA dvArA grahaNa karIne temane zuM AhAra kare che? A prakAranA traNa prazna che te praznone bhAvArtha e che ke nAraka jIva je pudagalene potAnA AhArarUpe grahaNa kare che, te pudagala kayA kSetramAM avagADha (sthita) hoya che?-- je kSetramAM temanuM pitAnuM zarIra avagAhita hoya che e ja kSetramAM zuM te AhArapugalo avagAhita hoya che? ke pitAnA zarIra dvArA avagAhita thayelA kSetrane sparzIne rahelA kSetramAM te AhArapudgala avagAhita hoya che ke te kSetra karatAM paNa dUranA kSetromAM te AhArapugale zuM avagAhita hoya che? gautama svAmInA uparyukata prathAne uttara ApatAM mahAvIra prabhu kahe che ke"mA" he gautama! gAyakarAva gattamAyA mAhIti' je pudgalene nAraka che pitAnA AhAdarUpe grahaNa kare che, te pudagalo e ja kSetramAM rahelA hoya che ke je kSetramAM temanuM potAnuM zarIra avagAhita hoya che. eTale ke je kSetramAM te nAraka chavo rahelA hoya che e ja kSetranA pugalone teo grahaNa karIne potAnA AhArarUpe upagamAM le che. "jo mavicrave gattamAyAmAti, je paraMparA che anantara kSetramAM rahelAM AhArapugalene zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grahaNa karIne teo AhAra rUpe temane upaga karatA nathI, paramparA kSetravatI je AhArapudagalo hoya che temane grahaNa karIne paNa teo temane potAnA AhArarUpe vAparatA nathI. nA nejA tadA nA nALAmAM taMdu je rIte nArake AtmazarIrarUpa kSetramAM avagAhita thayelAM (sthita-rahelAM) dravyapudagalene ja grahaNa karIne pitAnA AhArarUpe vApare che- anAra kSetrAvagADha pudgalene tathA paramparA kSetrAvagaDha pugalone teo pitAnA AhArarUpe grahaNa karatA nathI, eja pramANe vaimAnika deve sudhInA 24 daMDakanA viSayamAM paNa kathana samajavuM. ahIM je kathana karavAmAM AvyuM che te jasa AhAranI apekSAeja karavAmAM AvyuM che, tema samajavuM ke 4 che kevalIkoMke atiMdiyatva hone kA nirUpaNa kevalInI anidriya vaktavyatAviTI maMte !" ItyAdi sUtrArtha-(jevI ghai mare ! mArA nApha pANa) he bhadanta ! kevalI bhagavAna zuM AdAne (Idri) dvArA jANe che ane dekhe che? ( navamA ) he gautama! (jo rUpa samakTra) evuM saMbhavI zakatuM nathI. (te ?) he bhadanta ! Apa zA kAraNe AvuM kahe che ke kevalI bhagavAna Indri dvArA jANatAdekhatA nathI? (joinA!) he gautama! (vI usthiof niyaMpi bALa, garamAM pi nAkha6) kevalI bhagavAna pUvadigabhAgamAM mita (maryAdita) ne paNa jANe che ane amita (amaryAdita) ne paNa jANe che. (jAva nigTe DhaLe sTisache teTor) (yAvata) kevalI bhagavAnanuM darzana nivRta (AvaraNa rahita hoya che. te kAraNe che gautama! meM evuM kahyuM che. gAthArtha- jInAM sukhaduHkhanuM, jIva gautanyarUpa che ke caitanya jIvarUpa che te viSayanuM, jIvana prANadhAraNanuM, bhavasiddhikanuM, ekAnta dukhavedanAnuM, Atma dvArA pudagalene grahaNa karavAnuM, tathA kevalInuM jANavA dekhavAnuM, A badhA viSayenuM A dasamA uddazakamAM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. TakAtha- "garamANag Atma dvArA grahaNa karIne evuM pahelAnA sUtramAM kahevAmAM AvyuM che. te e ja AdAna (Indri)nA sAmyanI apekSAe kevalInA AdAna IndriyonA viSayamAM sUtrakAra vizeSa vakatavyatAnuM kathana kare che- A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e pratrana pUche che ke "vI chuM are! he bhadanta! kevalI bhagavAna "mArA AdAna-indriya dvArA bApA paNa? zuM jANe che ane dekhe che? 'AdIyate gRhyate padArthaH ebhiH iti AdAnAni' idIyANi l vyutpatti zrI bhagavatI sUtra : 5 71 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe jenA dvArA padArthane grahaNa karavAmAM Ave che, tene AdAna kahe che. ahIM indriyAne evA AdAnapadanA vAcyarUpe gaNavAmAM AvI che. gautama svAmInA praznanA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che. 'Lo phATTe samadre he gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. kevalI bhagavAna indriyA dvArA jANutA dekhatA nathI. have tenuM kAraNa jANavAne mATe gautama svAmI A pramANe prazna pUche che ' se meLaDheLa ? 'he bhanta! evuM Apa zA kAraNe heA che ke kevalI bhagavAna indriyA dvArA jANutA-dekhatA nathI ? ' gautama svAmInA praznaneA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke zavahI huM purasthime La miyavi nALa, miyavi nALa" he gautama ! kevalI bhagavAnane vastujJAnamAM indriyAnI AvazyakatA rahetI nathI-eTale ke kevalI bhagavAnanuM jJAna ane dana indriyAnI sahAyatAthI je rahita hAya che tenuM kAraNa A pramANe che. kevalI bhagavAna pUrva digbAgamAM rahelA mita- ekendriyathI laine paMcendriya sudhInA samasta jIvAdika padArthAne paNa jANe che ane dekhe che. tathA amita (jenI krei maryAdA hAtI nathI evA aparimita) samasta jIvAdika padArthAne paNa jANe che ane dekhe che. kAraNa ke *bAda ninnude haiM maLe himsa' kevalI bhagavAnanuM jJAna ane darzIna kSAyika hovAne kAraNe nirAvaraNa (AvaraNa rahita) hAya che eTale ke temanuM jJAna ane na kaivalajJAnAvaraNa ane kevaladazanAvaraNathI rahita hAya che. ahIM padathI A pramANenA sUtrapATha grahaNa karAya che-- 'kSine urdhvam, adhaH, mitamapi jANai amitamapi jANai, sarvaM saMge patti jI, sarvato bAjJAti TI, pati sarvazAruM" A sUtrapAThanuM tAtpa A pramANe che- 'nAva ( cAvat )' pazcime, uttare, jAnAti kevalI, kevalI bhagavAna jema pU`dizAnA samasta jIvAdika padArthAne mita ane amita (aparimita) rUpe jANe che, e ja pramANe te dakSiNa, pazcima, uttara, uva ane adhekrizAnA padArthAne paNa mita ane amita rUpe jANe che, kAraNa ke kevalI bhagavAna trikALavatI samarata padA'ne hAthamAM rahelA AmaLAnI jema jANI zake che ane dekhI zake che. tenuM kAraNa e che ke jANavA ane dekhavAmAM upayeAgI evAM temanA jJAna ane darzanane rAkanAra jJAnAvaraNukama ane dru nAvaraNukanA te temane sathA kSaya thai gayA hoya che. have sUtrakAra A viSayanI upasaMhAra karatA kahe che 'ne te keLa' he gautama! te kAraNe meM evuM kahyu che ke kevalI bhagavAna IndriyA dvArA padArthane jANatA dekhatA nathI. parantu kevaLajJAna ane kevaLadananA prabhAvathI ja te samasta vArdika padArthane jANe che ane dekhe che. have sutrakAra A uddezakane ante ApelI nAca gAthA dvArA dazamAM uddezakamAM kayA kayA viSayAnuM pratipAdana karAyuM che te prakaTa kare che-- (1) samasta leAkamAM rahelA jIvAnAM sukha ane duHkhane temanAmAMthI bahAra kADhIne batAvavAne koi paNa vyakita samatha' nathI. (2) jIva caitanyarUpa che. ke caitanya zrI bhagavatI sUtra : 5 72 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - jIvarUpa che? evo prazna ane tene uttara ApatA sUtrakAre banemAM abheda prakaTa karyo che. (3) jIva prANene dhAraNa kare che, A trIjo viSaya che. (4) bhavasiddhika nairayika paNa hoya che ane anerayika paNa hoya che, A ceAthe viSaya samajAve che. (5) keTalAka che ekAntataH asAtavedanA-duHkharUpa vedanAne anubhava kare che. (6) nArakathI laine vimAnika deva parvatanA AtmakSetramAM avagADha pudgalene AtmadvArA grahaNa karIne temane pitAnA AhArarUpe vApare che. (7) kevalI bhagavAna Indri dvArA padArthane jANatA dekhatA nathI. A badho viSayenuM A uddezakamAM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. "se maMje ! maM ! ri? he bhadanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te satya ja che. he bhadanta ! ApanuM kathana sarvathA satya che." sUpa che jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "bhagavatI' satranI prameyacadrikA vyAkhyAnA chaThThA zatakanA dasame uddezaka samApta. 6-10 sAtaceM zataka ke pahile udeze kA saMkSepAse viSaya vivaraNa sAtamA zatakanA pahelA uddezAno prAraMbhasAtama zatakanA pahelA uddezakamAM AvatA viSayanuM saMkSipta nirUpaNa A uddezakanI zarUAtamAM eka saMgraha gAthA ApelI che. te mAthAmAM sAtamAM zatakamAM AvelA dasa uddezakanA viSaye darzAvavAmAM AvyA che. pahelA udezakane TUMka sAra nIce pramANe che. prazna- parabhavamAM jate chava kayAre AhAraka thAya che ane kayAre anAhAraka thAya che ? uttara- prathamathI laIne tRtIya samaya sudhImAM jIva kyAreka AhAraka hoya che ane kayAreka anAhAraka hoya che, paNa cethA samaye te jIva avazya AhAraka thaI jAya che. lokasaMsthAnanI vaktavyatA, prazna- zramaNopAsaka zrAvakane aiyapathikI kriyA lAge che ke sAMparAyikI kriyA lAge che ? uttara-tene sAMparayikI kriyA ja lAge che epathikI kiyA lAgatI nathI. vratanA aticAronuM ane jenAthI vratano bhaMga thAya che. evA doSanuM kathana. "zrAvakanAM vratano bhaMga kevI rIte thato nathI ?' A pramANeno prazna ane tene uttara. karma rahita jIvanI gati kevI thAya che, e prazna ane tene uttara. dukhI jIva dukhethI vyApta heAya che, anya jIva hoto nathI, ItyAdi prarUpaNAne prazna- upaga rahita aNagArane pathikI kriyA lAge che ke sAMparAyikI kriyA lAge che? uttara- upaga rahita jIvane sAMparAyika kriyAja lAge che, pathikI kriyA lAgatI nathI. zramaNa aNagAranA sadeSa nirdoSa AhAra-pANInI vakatavyatA. kSetrAtikAnta Adi deSayukta AhAra-pANInI vakatavyatAnuM pratipAdana. tyAra bAda zastrAtIta Adi nirdoSa AhAra - pANInI vakatavyatA. zrI bhagavatI sUtra : 5 73 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta zataka ke daza udezaka paddhazaka saMgrahagAthA sAtamAM zatakanA dasa uddezakano viSaya darzAvatI saMgraha gAthAne artha dasamAM zatakamAM A 10 uddezaka che- (1) AhAra, (2) virati, (3) sthAvara, (4) jIva, (5) pakSI, (6) Ayu, (7) aNagAra, (8) chadmastha, (9) asaMvRta ane (10) anyayuthika. TIkAtha-A sAtamAM zatakamAM dasa udezake che. sUtrakAre A zatakanI zarUAtamAM ja eka saMgrahagAthA ApI che. te gAthAmAM A zatakanA dasa udezakanA viSayanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. (1) AhAra udezaka- A udezakamAM jIvanI AhAraka ane anAhAraka avasthAnuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. (2) virati udezaka. A uddezakamAM pratyAkhyAna saMbaMdhI viSayanuM nirUpaNa karyuM che. (3) vanaspati uzaka- A udezakamAM vanaspati saMbaMdhI viSayanuM nirUpaNa karyuM che. (4) jIva udezaka- temAM saMsArI jIvonI prarUpaNa karavAmAM AvI che. (5) pakSI udezaka- A uddezakamAM khecara jIvonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. (6) Ayu udezaka- A udezakamAM Ayu sAthe saMbaMdha rAkhatI vaktavyatAnuM nirUpaNa karyuM che. (7) aNagAra uddezaka- A uzakamAM aNagAra viSayaka prarUpaNa karavAmAM AvI che. (8) chadmastha ude vaka- A uddezakamAM chamastha manuSya viSayaka prarUpaNa karavAmAM AvI che. (9) "asaMvRta" A urdezakamAM asaMvRta aNagAra viSenI vakatavyatAnuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. (10) "anyapUthika A urdezakamAM anya matavAdIonI mAnyatA prakaTa karavAmAM Avela che- A prakAranA dasa uddezakanuM A zatakamAM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che, evo A saMgrahagAthAne artha thAya che. jIvake AhAraka-anAhAraka Adi kA varNana AhAraka anAhAraka Adi vakatavyatA"teoi #toi te samavi" ItyAdi sUvAtha- (teoi #Aje te samago vAva pa vANI?" "te kALe ane te samaye thI laIne "indrabhUti aNumAre A pramANe kahyuM tyA sudhInuM kathana ahIM grahaNa karavuM. (nI maM! haM samayamarA marA) he bhadanta parabhavamAM jatI vakhate jIva keTale samaya anahAraka rahe che? (vanA !) he gautama! (samA siya mAdA vira cAMdA) para bhavamAM jatI vakhate jIva kayAreka prathama samayamAM hAraka hoya che ane kayAreka anAhAraka hoya che. (dipa sApa zrI bhagavatI sUtra : 5 74 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sica gAdAra siya aTdArA) bIje samaye paNa jIva kayAreka AhAraka hoya che ane kayAreka anAhAraka hoya che. (tasukha samag sira mAdA, siya caTITY) trIje samaye paNa jIva kayAreka AhAraka hoya che ane kayAreka anAhAraka hoya che. (vaLe sama9 miyA mAdag) parantu ethe samaye te te avazya AhAraka thaI jAya che. (vaM jaMgo ) A pramANe ja 24 daDaka kahevA joIe. (nIlA pAi vAra samag, roNA ta samapu) jIva tathA ekendriyajIvo niyamathI ja the samaye AhAraka thAya che, ane dvIndriyathI laIne vaimAnika paryaMtanA jIva trIje samaye avazya AhAraka thAya che, (trIje vi aMte ! # samaya saMAdA mag?) he bhadanta! jIva kayA samaye sauthI ocho AhAra lenAra hoya che? (jAma) he gautama! ( damaNamathI vA vA gharamaNamAmale vo Na jIve sabappAhArae bhavai - daMDao bhANiyaco jAva vemANiyANaM) jIva utpattinA prathama samaye tathA AyunA carama samaye (atima samaye) sauthI ochA AhAravALo heya che. sauthI ochA AhAra viSenA nArakathI laIne vaimAnika paryantanA 24 daMDakanA viSayamAM paNa eja pramANe samajavuM. TIkAryuM sUtrakAre sAtamAM zatakanA A pahelA uddezakamAM AhAraka ane anAhAranI vaktavyatAnuM nirUpaNa karyuM che. "te jALa teo sanagu te kALe ane te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM. te rAjagRha nagaranuM varNana ahIM karavuM joIe. tyAM mahAvIra prabhu padhAryA. prabhunA AgamananA samAcAra sAMbhaLIne tyAMnI janatA dharmopadeza sAMbhaLavAne mahAvIra prabhunI pAse pahoMcI gaI. dharmopadeza sAMbhaLIne leke pita pitAne sthAne pAchA pharyA. te kALe ane te samaye indrabhUti aNagAra nAmanA mahAvIra prabhunA pradhAna ziSya hatA. teo prakRtibhadra Adi guNethI yukata hatA. temaNe bhagavAnane vaMdaNA namaskAra karyA ane bhagavAnanI sevA-suzruSA karatA, be hAtha joDIne vinayapUrvaka A pramANe prazna pUchyuM- "ma ni mare! # samayamAdAra?" he bhadanta! jIva keTalA samaya sudhI anAhAraka rahe che? A praznanuM tAtparya nIce pramANe che- jIva jyAre pUrva paryAyane cheDIne para gatimAM jAya che, tyAre jyAM sudhI te amuka paryAyane dhAraNa karI letuM nathI ane vacceja - vigraha gatimAM rahe che, te samayane A prazna che. have gautama svAmInA praznano Azaya A pramANe che - parabhavamAM jato jIva keTalA samaya sudhI anAhAraka rahe che? traNa zarIra ane cha paryAptine yogya pudga paramANuone te keTalA samaya sudhI grahaNa karato nathI ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "navamA ! he gautama ! "je sana hila gAdA vize gaLaridAra " parabhavamAM ja jIva prathama samaye kayAreka AhAraka hoya che ane kayAreka anAhAraka hoya che. pUrva vitti samav fsara gANA gAdAraeja pramANe zrI bhagavatI sUtra : 5 75 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parabhavamAM jatA jIva khIje samaye paNa kyAreka AhAraka hAya che ane kayAreka anAhAraka hAya che. eja pramANe ' tap samaju siya gAhAra6, siya aLAdAra" * trIje samaye paNa te kayAreka AhAra hAya che ane kayAreka anAhAraka hoya che, parantu 'avasthe samarpa niyamA bAhAraj 'parabhavamAM jatA java ceAthe samaye te niyamathI ja (avazya) AhAraka thaI ja jAya che. * parabhavamAM jatA jIvane prathama samaye kayAreka ahAraka ane kacAreka anAhAraka' kahevAnuM kAraNa nIce pramANe che jyAre jIva kALadharma pAmIne utpAda sthAnanI taraphe gamana kare che, tyAre sAta zreNio hAya che- (1) RjavAyatA, (2) ekatAvakA, (3) dvidhAtAvaDhDhA, (4) ekataHkhA, (5) dvidhAtaHkhA, (6) cakavAlA ane (7) ardhacakravAlA. ahI pahelI traNa zraNionuMja prakaraNa hAvAthI, temanuM spaSTIkaraNa karavAmAM Ave che- RjavAyatA zreNithI eTale ke RjugatithI (sIdhI gatithI, vaLAka vinAnA gatithI) utpAdanasthAna tarapha jatA jIva parabhavamAM prathama samaye ja jyAre utpanna thai jAya che, tyAre parabhavanA AyunA prathama samaye ja - te AhAra thai jAya che. tathA jyAre jIva to vA' eka ja jagyAe vaLAMka letI evI ekatAvakrA' zreNithI utpAdasthAnanI tarapha jAya che, tyAre te jIva e samayamAM tyAM utpanna thAya che. A prakAranI paristhitimAM prathama samayavALA ghumAvamAM (vaLAMkamAM) te jIva utpatisthAnamAM paheAMcatA nathI. tethI AhArane cegya pudgalAne grahaNa karavAne abhAve te jIva anAhAraka rahe che. A kathananA bhAvA e che ke gatizIla padArtha e ja che (1) jIva ane (2) pudgala. have ahIM pudgalanI gatinA teA vicAra cAlI rahyo nathI, ahI te jIvanI parabhavamAM gamana karatI vakhatanI gatinA antarAla gatinA ja vicAra cAlI rahyo che. jIvanI te gati e prakAranI hAya che (1) Rnugati (2) vakragati. jIva jyAre peAtAnI pU'paryAyane chADIne parabhavamAM javA mATe ''gatithI (sIdhI gattithI) gamana kare che, tyAre pUrvazarIrajanya veganA ja sadbhAvathI, navIna prayatna karyA vinA paNa - dhanuSamAMthI chUTelA tIranI jema sIdheA utpatti sthAnamAM pahoMcI jAya che. ahIM e paNa samajI levuM joie ke ajugatithI janmAntara karanAra jIvane pUzarIrane tyAga karavAne samaye ja navA AyuSya ane gatikanA udaya thai jAya che. tathA vakragativALA jIvane prathama vakrasthAne (pahelA vaLAMkanA sthAne) navIna Ayuti ane AnupUrvI nAmaka ne cathAsabhava udaya thai jAya che, kAraNa ke prathama vakrasthAna sudhI ja pUrvabhavanA Ayu AdinA udaya rahe che. mukata thatA jIvane mATe te antarAla gatimAM AhAranA prazna ja rahetA nathI kAraNa ke te te sUkSma, sthUla Adi samasta zarIrAthI mukata hAya che. parantu sa MsArI jIvone mATe tA AhArane prazna rahe che ja, kAraNa ke antarAlagatimAM paNa tene sukSma zarIranA sadbhAva avazya rahe che. sthUla zarIra ceAgya pudgalene grahaNa karavA tenuM nAma ja AhAra che. evA AhAranA sauMsArI jIvAmAM antarAla gatine samaye sadbhAva hoya che paNukhI ane nathI paNa hAtA. je jIva RbhugatithI athavA e samayanI eka vigrahavALI gatithI janAra DhAya che te anAdvAraka hAtA nathI, kAraNu ke RzrutivALA jIvA je samaye zrI bhagavatI sUtra : 5 - 75 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvazarIrane cheDe che eja samaye navuM sthAna prApta kare che - temAM samayAntara thatuM nathI. tethI temanI ajugatine samaya tyAgelA pUrvabhavIya zarIra dvArA grahaNa karelA AhArane, athavA navIna janmasthAnamAM grahaNa karelA AhArano samaya che. eja hAlata (sthiti) eka vigrahavALI gatinI paNa hoya che, kAraka ke tenA be samayamAM pahele samaya pUrva zarIra dvArA grahaNa karelA AhArane che ane bIjo samaya navA utpatti sthAnamAM pahoMcavAne che - jemAM navIna zarIra dhAraNa karavAne mATe AhAra grahaNa karavAmAM Ave che. tethI be samayavALA eka vigrahamAM prathama samaya anAhArane che bIjo samaya AhArakano hAya che. je gatimAM bilakula ghumAva ( vaLAMka) kare paDatuM na hoya evI gatine jugati kahe che. je gatimAM ochAmAM ochA eka vaLAMka te levo ja paDatuM hoya evI gatine vakragati kahe che. pUrvazarIrane tyAga karIne sthAnAntara karanArA jIva be prakAranA hoya che, eka te e che ke je sUkSma ane dhUla zarIrane choDIne sadAne mATe sthAnAntaramAM rahe che. evAM chane mukata jI kahe che. bIjA prakAranA che evAM hoya che ke je pUrva sthala zarIrane parityAga karIne pharIthI pUla zarIrane dhAraNa karatA hoya che. A bIjI zreNInA prakAranA cha antarAlamAM sUkSma zarIthI - tejasa ane kAzmaNa zarIrathI yukta rahe che. A bIjI zreNInA saMsArI jInA utpattisthAnane keI e niyama nathI ke te tenA pUrva utpatti sthAnathI sIdhI lITImAM ja heya, te tenI vakarekhAmAM paNa hoI zake che. tenuM kAraNa e che ke navIna sthAnano AdhAra chavanA karmAdhIna hoya che. karma aneka prakAranA hoya che, tethI saMsArI jIvane jaju ane vakra e banne gatinA adhikArI kahyA che. jIvanI kaI paNa vakragati evI hatI nathI ke jemAM tene traNathI vadhAre ghumAva (vaLAMka) levA paDatA heya. jIvanuM utpatti sthAna bhale game teTaluM vizreNipatita hoya, paNa traNa ghumAvamAM to jIva avazya tyAM pahoMcI ja jAya che. antarAla gatinuM kALamAna ochAmAM ochuM eka samayanuM ane vadhAremAM vadhAre cAra samayanuM hoya che. jyAre Aju gati heya tyAre eka ja samaya samaja ane vakragati hoya tyAre be, traNa ane cAra samaya samajavA. samayanI saMkhyAnA vadhArAne AdhAra ghumAvanI saMkhyAnA vadhArA para AdhAra rAkhe che. je vakragatimAM eka ghumAva heya, temAM be samayanuM kALamAna, jemAM be ghumAva hoya temAM traNa samayanuM kALamAna, ane jemAM traNa dhumAva hoya temAM cAra samayanuM kALamAna karyuM che. - ahIM ATaluM spaSTIkaraNa karavAnuM kAraNa e che ke A sUtrane artha barAbara samajavA mATe ATale khulAso jarUrI che. tathA "vaphA sanag siva gAdAra vira cAMdag' bIje samaye paNa jIva kyAreka AhAraka hoya che ane kayAreka anAhAraka hoya che,' Ama kahevAnuM kAraNe nIce pramANe che- e samayevALA eka ghumAva (vaLAMka)thI jyAre te jIva navIna janmasthAnamAM pahoMce che, tyAre ghumAvanA prathama samaye te jIva anAhAraka rahe che, ane bIje samaye - jyAre te navIna janmasthAnamAM poMcI jAya che, tyAre AhAraka thaI jAya che. tathA jyAre te chava be vaLAMka laIne navIna janmasthAnamAM pahoMce che, tyAre tene tyAM sudhI pahoMcatA traNa samaya lAge che, tyAre te jIva prathama samaye ane dvitIya samaye anAhAraka rahe che, "ggg sanag zika mAdA vira mAdAra ane trIje samaye niyamathI ja te AhAraka thaI jAya che. tathA jyAre te jIva traNa vaLAMkavALI vakragatithI navIna janmasthAnamAM pahoMce che, tyAre temAM cAra samaya lAge che. A paristhitimAM chava zarUAtanA zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ traNa saMmayamAM te anAhAraka ja rahe che, ' cautthe samae niyamA AhArae , paNu bAkInA samayamAM - ceAthA samayamAM te te niyamathI ja AhAraka thai jAya che. traNa vaLAMka (mAva) A pramANe thAya che-- kAi jIva trasanAlInI bahAra agnikANu Adi kANurUpa viziAomAM rahelA che. have te jIva jyAre adheleAkamAMthI urdhva leAkamAM trasanAlInI bahAranI dizAemAM utpanna thAya che, tyAre te avazya vizreNithI - vakrarekhAmAMthI - eka samaye samazreNimAM sIdhI rekhAmAM AvI jAya che, tathA dvitIya samaye te trasanAlImAM praveza kare che, trIje samaye te ujvalAkamAM pahoMcI jAya che, ane ceAthe samaye leAkanAlImAMthI bahAra nIkaLIne utpAdarathAnamAM utpanna thaI jAya che. ahIM samathrezi dvArA ja gamana karavAthI zarUAtanA traNa samayamAM traNa ghumAva (vaLAMka) thaI jAya che. evaM daMDao jIvA ya egiMdiyA ya cautthe samae, sesA taie samae' - A pramANe ja 24 daMDaka kahevA joie. samuccaya jIva ane ekendriya jIvA niyamathI ja ceAthe samaye AhAraka thAya che ane bAkInAM jIvA eTale ke drIndriyathI pacendriya paryantanA jIvo tathA nArakathI vaimAnika paryantanA vA niyamathI ja trIje samaye AhAraka thAya che. A kathananu kAraNa e che ke je nArakAdi trasa jIvo che te kALadhama pAmIne seAmAM ja utpanna thAya che temanuM gamana ke Agamana trasanADIthI ahAra thatuM nathI. nathI tethI teo dvitIya samayamAM avazya AhAraka thai jAya che jemake koi matsyAdi jIva bharatakSetranA pUrva bhAgamAMthI arAvatakSetranA pazcimabhAganI nIce narakamAM utpannathaye, te te jIva tyAM kaI paddhatithI pahoMcyA haze te joIe te jIva prathama samaye bharata-oganA pUrva bhAgamAMthI bharatakSetranA pazcima bhAgamAM gA haze. bIje samaye airAvata kSetranA pazcima bhAgamAM gayA haze, ane trIje samaye tyAMthI narakamAM utpanna thayA haze. A rIte ahIM ghumAvamAM traNa samaya lAgyA, ane prathama tathA dvitIya samayamAM te jIva AnAharaka rahyo ane trIje samaye niyamathI ja AhAraka thaI gayuM. 6 " have gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke- nanejuM maMte ! ja samartha sannappAhArai mavarU ? ' ke bhaddanta ! jIva kaye kaca samaye sauthI alpa AhAravALA hoya che? tenA uttara ApatA maThThAvIra prabhu kahe che ke- 8 goyamA ! he gautama ! 'paDhamasamayovavannae vA caramasamayabhavatthe vA ettha NaM jIve savbappAhArae bhavai chatra utpattinA prathama samaye sauthI alpa AhAravALA hoya che. kAraNa ke te samaye AhAra grahaNu karavAnA sAdhanarUpa tenuM je zarIra hAya che te dhaNuja alpa (nAnuM) hAya che. tathA AyunA carama (antima) samaye paNa jIva sauthI apa AhAravALA hoya che, kAraNa ke te samaye Atma pradeze| sata thai jAya te ane te alpa zarIrAvayeAmAM rahetA hAya che. A kathananuM tAtparyAM e che ke utpadyamAna jIva utpattinA prathama samaye ane AyunA antima samaye sauthI echA AhAra letA hoya che. 'taMtuno mALiyantro gAya temALiyAnuM sauthI alpa AhAratA viSenA nArathI laIne vaimAnika pantanA 24 IMDA paNa A pramANe ja samajavA. // sU, 1 / zrI bhagavatI sUtra : 5 78 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka ke saMsthAna Adi ke svarUpa kA varNana lokasaMsthAna vakatavyatAjiyaMTiv mate! Dhor Youtte?" ityAdisUtrArtha- (kriAMThivi ! Dhora voLa ? he bhadanta! kanuM saMsthAna (AkAra) kevuM kahyuM che? (noramA !) he gautama! ( gudrAsaMdipa dA vibhinna gAtra 3 34 pujApArasaMdig) jenA upara kaLaza mUkayA heya evAM UMdhA pADelA zakarAnA je lekane AkAra che. eTale ke nIce zakarAne UMdhuM pADIne rAkhavAmAM Ave ane tenA upara kaLazane goThavavAmAM Ave te jevo AkAra bane che, e ja AkAra A lekano che. eja vAtanI vadhu spaSTatA A sUtrAza dvArA karavAmAM AvI che. (dA visthine gAtra 3 3 prAraMgi ) A leka nIcenA bhAgamAM viratIrNa che, vaccethI saMkIrNa (saMkucita) che ane uparanA bhAgamAM urdhvamukhavALA mRdaMganA jevA AkAravALe che. (taM iva i sAsacaMti gaNi de cinnati bAra ja 38 mujaba saMkirthAta) A prakAranA nIcethI vistIrNa ane uparathI urdhvamukhavALA mRdaMganA jevA AkAravALA A zAzvata lekamAM (3quLanArdUsaLadhare gA gine vastra) utpanna jJAna, darzanavALA jina kevalI (nAre ki bAju ghAsa, vana vijJAna pAsa to pachI sipha nAva caMta reDa) ne paNa jANe che ane dekhe che, ajIvone paNa jANe che ane dekhe che. tyAra bAda teo siddhapadane pAme che ane samarata dukhanA aMtaka bane che. TIkAtha- jIvomAM AhArakatA ane anAharakatA vizeSa rUpe lekamAM ja hoya che, tethI sUtrakAre A sUtramAM lekanA saMsthAna (AkAra)nuM nirUpaNa karyuM che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "sinii mate ror qutte ? he bhadanta! lekano AkAra ke kahyo che? gautama svAmInA praznane uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "joinA! he gautama! "mudaiv go supratiSThaka saMsthita (AkArano) leka kahyo che tenuM tAtparya nIce pramANe che- eka zarkarAne athavA dI karavAnA mATInA keDiyAne nIce UMdhuM pADIne goThavavAmAM Ave ane tenA upara eka kaLaza (ghaDe) goThavavAmAM Ave te je AkAra bane che te A lokano AkAra che. evA AkArane "supratiSThaka saMsthAne kahe che. te AkAra ke hoya che, tenuM vizeSa spaSTIkaraNa karavAne mATe sUtrakAra kahe che ke derA visthine jAtra 3 3 sumArasaMgi" A lekane abhAga viratIrNa che ane urvabhAga urva mukhe rAkhelA mRdaMganA jevA AkArano che. A sutrAMza dvArA e vAta prakaTa karavAmAM AvI che ke A leka jeTale nIce vistRta che eTalo vistRta upara nathI. ahIM " jAnna thAta? padathI nIcenA sUtrapATha grahaNa karAyo che- " vitta, vije, ga gjharthAlaMkAiTijha, makaze vavaphAvidi A padonA artha pahelAM AvI gayA che. saMkSiai sAsaNa logaMsi, heTThA vitthinAMsi jAva uppiM uDDhaM muiMgAgArasaMThiyaMsi uppaNNa nANa== zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasaNadhAre arahA jiNe kevalI jIve vi jANai pAsai, ajIve vi jANai pAsai' nIcenA bhAgamAM viratIrNa, vaccethI saMkIrNa ane uparathI urdhvamukhe mUkelA mRdaMganA jevA AkAravALA A zAzvatalekamAM utpanna thayelA jJAna (kevaLajJAna) ane darzanane dhAraNa karanArA ahaMta jina kevalI bhagavAna jIvapadArthane paNa jANe che ane dekhe che, tathA ajIva padArthane paNa jANe che ane dekhe che. "to pachI sirU, nAva cAM ne tyAra bAda bAkInAM aghAtiyAM karmone nAza karIne teo siddha thaI jAya che, buddha thaI jAya che, mukta thaI jAya che, samasta kamene AtyaMtika kSaya karIne teo samasta du:khonA aMtakartA thai jAya che. sa. 2 che zramaNoMpAsakoM kA yiAke svarUpakA varNana zramaNopAsakanI vakatavyatA- samaLavArA ja maMte ityAdisUtrArtha- (samaLavAra maM! sAmArUkSa samovarasa acchamANassa tassa NaM bhaMte ! kiM iriyAvahiyA kiriyA kajai, sAMparAiyA kiriyA S?) he bhadanta! keIe zrAvaka che ke je zramaNe pAsaka che, jeNe sAmAyika karelI che, ane je sAdhunA raheThANamAM upAzrayamAM beThele che, evA zrAvakane he bhadanta! kai kriyA lAge che? zuM tene aiyaMpathikI kriyA lAge che ke sAMparAyikI kriyA lAge che? (nocanA!) he gautama! ( rUriyAda kliriyA vA, sAparAyA liriyA nag ) te zrAvakane aryApathikI kriyA lAgatI nathI, paNa sAMparAyikI kriyA lAge che. (se jai jAva sAMparA ?) he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke te zrAvakane aryApathikI kiyA lAgatI nathI, paNa sAMparAyikI kriyA lAge che? (nonI )he gItama! (samovAsA i sAmArUsa samovaIV gacchamAsa AyA ahigaraNI bhavai, AyAhigaraNavattiyaM ca NaM tassa No iriyAvahiyA kiriyA kajjai, saMparAiyA kiriyA kajjai, se teNaTeNaM jAva saMparAiyA) zrama pAsaka ke je sAmAyika karI cUkyA che ane sAdhunA raheThANarUpa upAzrayamAM beThele che, teno AtmA adhikara (adhikaraNa yukata ) - kaSAyavALe - heya che, ane kaSAyayukata AtmAvALo hevAthI te zrAvakane airyApathikI kriyA lAgatI nathI, paNa sAMparAyikI kriyAja lAge che. he gautama ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke te zrAvakane AyaMpathikI kriyA lAgatI nathI, paNa sAMparAyikI kriyA lAge che. TIkAtha- pahelAnA prakaraNane a-te (ii ) A pada dvArA kriyAnuM kathana karavAmAM AvyuM che. zramaNopAsaka (zrAvaka) kriyAyukata hoya che, te kAraNe sUtrakAra A sUtradvArA zramaNe pAsakanI vakatavyatAnuM kathana kare che. A viSayane anulakSIne gautama zrI bhagavatI sUtra : 5 8 0 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke "samosAna krU i mare! sAmAgucakkasa samosA garamALaa" he bhadanta! keI eka evo zramaNe pAsaka che ke jeNe sAmAyika karI che ane te upAzrayamAM beThele che, "takSavi aMte ! jiM turiyAvadiyA jiriyA rU" evA te zramaNopAsaka (zrAvaka) ne zuM aiyapathikI kriyA lAge che? ke " saM zA kiravA sAru?" sAMparAyikI kriyA lAge che? aupathikI kriyA kevaLa yoganimittaka je hoya che. A kriyA agiyAramAM, bAramA, ane temAM guNasthAnavALA ja kare che. A AtmAonA kaSAyano abhAva thaI javAthI temane to kevaLa satAvedanIya karmane ja baMdha thAya che. tethI te kriyA sAtavedanIya karmanA baMdhasvarUpa hoya che. tenuM kAraNa yaMga hoya che, ane te spandana, gamana Adi dvArA janya hoya che. ahIM zarU eTale lAge che evo artha samaja. je kriyA kaSAyane nimitte thAya che te kriyAne pAyidI kriyA kahe che. kaSAyAne ja 'saparAya' kahe che. A kaSAyane jyAre sadabhAva hoya tyAre karmanA baMdhanI kAraNabhUta je kriyA thAya che tene sAMparAyikI kriyA kahe che. A kriyA karmatvanI pariNatirUpa nivaDe che. gautamasvAmInA praznano uttara ApatA mahAvIra prabhu temane kahe che ke mA!" he gautama "o phariyAphiyA ziriyA zarU, jeNe sAmAyika karI che ane je upAzrayamAM beThele che evA zramaNopAsakane (zrAvakane) aiyaMpathikI kiyA lAgatI nathI, paraMtu "sAMparAjA jiriyA gag sAMparAyikI kiyA ja lAge che. have A prakAranA javAbanuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautamasvAmI mahAvIra prabhune prazna pUche che ke - "ra La nAga sAMparAjA?? he bhadanta! evuM Apa zA kAraNe kaho cho ke sAmAyika karIne upAzrayamAM beThelA te zrAvakane eryApathikI kiyA lAgatI nathI, paNa sAMparAyikI kriyA lAge che ? tene uttara ApatA mahAvIraprabhu kahe che 'joyA" he gautama ! "samovAsAsa | sAmAnsa samovarasa arajImANasa mAvA cAra " sAmAyika karIne upAzrayamAM beThelA zramaNopAsakane (zrAvakano) AtmA adhikAra hoya che. eTale ke kaSAyanA kAraNabhUta haLa, zakaTa (gADuM) Adi adhikAvALe heya che-eTale ke kaSAyavALa hoya che. te kAraNe "gAnAdirA tti ii tanna jo rivAdiyA jiriyA SS kaSAyanA kAraNabhUta haLa, zakaTa (gADuM) Adi nimittane lIdhe tenAmAM kaSAyayuktatA hoya che. te kAraNe te zrAvakane airyApathikI kriyA lAgatI nathI, paraMtu saMgharAjA piyA ja sAMparAyikA kiyA lAge che. kAraNa ke te AtmA kaSAyathI yukata hoya che. "re teNadevi nA saMpAdaka he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke sAmAyika karIne upAzrayamAM beThelA zrAvakane aryApathikI kriyA lAgatI nathI, paraMtu sAMparAyikI kriyAja lAge che . 3 zramaNopAsakanI vizeSa vaktavyatA"samovAsAsa [ maMte!" ItyAdi sUtrArtha (samaLavArasa i maMte puravAra taorousAme paravAi ma he bhadanta! keI eka zramaNopAsaka zrAvake pahelethI ja trasajIvonI hiMsAne tyAga karyo che, (kura sAme apAvI mapha) paNa pRthvIkAyika jIvonI hiMsAne tyAga karyo nathI. te ja pura ravInAne taraM pAnuM vijhiA se miMre ! haM majhujara) have dhAre te zrAvakathI pRthvI khodatAM khodatAM eka trasajIvane vadha thaI jAya, te zuM te zrAvake trasajIvanI hiMsA zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAnA je pratyAkhyAna karyA hatA temAM te vratamAM) zuM aticAra (doSa) lAge che? ( go sama) he gautama! evuM banatuM nathI. ( ravaju re talsa matiyA sAuda6) asAvadhAnatAne kAraNe thayele te trasachavane vadha te zrAvakanA trasajIvanI hiMsAnAtyAgarUpa vratanuM khaMDana karato nathI. ( savAsara naM maM! puravAra vagassaisamAraMbhe paJcakkhAe, se ya purvi khaNamANe aNNayarassa rukkhassa mUlaM chinnA-se maMte te varSa maphavarapha?) he bhadanta ! je zramaNopAsaka zrAvake pahelethI ja vanaspatikAcika jIvonI hiMsAne parityAga karyo hoya, evA zrAvaka vaDe pRthvIne khodatAM khedatAM kei vRkSanuM mULa kapAI jAya te zuM teNe vanaspatikAyikanI hisA na karavAnuM je vrata lIdhuM che tenuM khaMDana thaze? (To rude samade-jo vahu taranna karAyaNa mA) he gautama ! evuM banatuM nathI. asAvadhAnatAthI te vRkSanuM mULa chedAI javAthI te zramaNopAsakanA vanaspatikAyikenI hiMsAnA pariyAgarUpa vatanuM khaMDana thatuM nathI TIkAtha-zrAvaka viSenuM prakaraNa cAlI rahyuM che. tethI sUtrakArane viSayane anulakSIne vizeSa vakatavyatAnuM kathana kare che. gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che- "HvAsapAsa gaM maMte! puvAnera tApa samAne paravAi mArU he bhadata ! je zramaNopAsake (zrAvake) pahelethI ja trasaprANasamAraMbha (trasajInI hiMsA) no parityAga karavo. " as samAje annavasthA ane pRthvIkAyika jIvonI hiMsAne parityAga karyo nathI. "ja ravamAne gayAM tai Saa viddhisennA" evo te trasa jIvavadha pratyAkhyAnavALo ane pRthvIkAyika jIvavadha apratyAkhyAnavALe zrAvaka, je pAvaDA ke kedALI vaDe pRthvIne khedatAM hatAM ajANatA ke eka trasachavane vadha karI nAkhe te "se maMte ! teM vo gativara zuM te zrAvake trasajIvane vadha na karavAnuM je vrata lIdhuM che te vratamAM aticAra (deSa) lAge che kharo ? zuM e rIte trasajIvanI hiMsA thaI javAthI tenA gratanuM khaMDana thAya che kharuM? mahAvIra prabhu temane javAba Ape che ke ne pade re he gautama! e vAta barAbara nathI. "jo huM re tarasa cavANApa mApada eTale ke te pramANe pAsakanA vratanuM e prakAranI paristhitimAM khaMDana thatuM nathI. tenuM kAraNa e che ke trasajIvanI hiMsA na karavAnA vratavALA te zrAvake jANI joIne te hiMsA karI nathI. te zrAvaka te trasachavane mAravAne mATe saMkalpapUrvaka pravRtta thaye na hatuM, paNa ajANatA ja tenAthI te trasajIvane vadha thaI gaye hatuM. tethI tenA vratane aticAra (de) lAgatA nathI. dezaviratI zrAvaka ke je trasajInI hiMsAno tyAga kare che te "huM jANI joIne trasajIvanI hiMsA nahIM karuM? e rIte ja traNahiMsAnA tyAganuM vrata le che. tethI dezaviratI zrAvaka ke jeNe trasachavanA zrI bhagavatI sUtra : 5 82 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhanA pratyAkhyAna karyA heya che, te jyAM sudhI jANI joIne trasahiMsA karatuM nathI, tyAM sudhI tenA vratane bhaMga thatuM nathI. hive gautama svAmI vanaspatinA viSayamAM mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che 'samaNovAsayassa NaM bhaMte ! puvAmeva vaNassaisamAraMbhe paccakkhAe' "he bhadanta! je zramaNopAsake (zrAvake) pahelethI ja vanaspatikAyika chane vadha na karavAnuM vrata kareluM hoya, "je ja rvei ravamA sacaralsa saravaksa pUruM jinAH evA zrAvaka vaDe, pRthvIne khodatAM khedatAM ajANatA keI eka vRkSanuM mULa chedAI jAya " of are! 7 varSa sarada?? te zuM te zrAvakanA vanaspatikAyika vadhanA pratyAkhyAna rUpa vratano bhaMga thAya che khare? mahAvIra prabhu kahe che- "jo sukha sama" he gautama! evuM saMbhavI zakatuM nathI. vanaspatikAya chava vadha pratyAkhyAtA te zrAvaka pRthvIne khedatAM khedatAM acAnaka vRkSa rU5 vanaspatikAyanA mULanuM chedana karI nAkhe che. te samajaNapUrvaka athavA jANa joIne te kArya karato nathI. teNe vRkSanA mULanuM chedana karavAnA hetupUrvaka te te pravRtti karI na hatI. te pRthvIne khAdate hato, temAM ajANatA tenAthI vRkSanA mULanuM chedana thaI gayuM. tethI tenA e vratanuM khaMDana thatuM nathI. kAraNa ke saMka95pUrvaka A prakAranI pravRttithI te pahelethI ja nivRtta thaI cUkyA che. su 4 | zramaNa ke pratilAla kA kathana zrAvaka vizeSalAbha vakatavyatAsamAraMg of i> ItyAdi suvAtha- "samovAsA = maMte! tArAM mama vA magvi vA phAmuesaNijjeNaM asaNa, pANa, khAima, sAimeNaM paDilAmemANe kiM labbhai ?) he bhadanta ! je zramaNopAsaka (zrAvaka) saderaka mukhavastrikA, rajoharaNa Adi vezavALA zramaNane (sAdhune) athavA mAnane prAsuka (deSarahita) eSaNIya azana, pAna, khAdha ane svAdya rUpa cAre prakAranA AhAra vaherAve che, te zrAvakane kayA lAbhanI prApti thAya che ? zrI bhagavatI sUtra : 5 83 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (jokhA !) he gautama! (samaLavAi ta8AhAM sama aa pAra paDilAmemANe tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA samAhiM uppAei) je zramaNopAsaka (zrAvaka) sadarakamukhatrikA Adi vezavALA zramaNane athavA mahanane uparyukata caturvidha AhAra vihArAvavAno lAbha le che, te zrAvaka te zramaNanI athavA mAhananI samAdhine utpAdaka thAya che. (nAdidAray ni tane samardi hisTamara) ane A rIte temanI samAdhine utpAdaka thate samAdhikAraka te zramaNapAsaka e ja samAdhine prApta kare che. (mANag i mate tadA samajI jA gAva hisTAmenA ivazarU ) he bhadanta! je zramaNopAsaka tathArUpa zramaNane athavA mAhanane uparyukata cAre prakAranA AhAra veherAvavAne lAbha le che, te zene tyAga kare che? (nonA) he gautama! (bIjAM vaDa, kuvaMrayaDu, sughara karei, dullahaM lahai, bohiM bujjhai, tao pacchA sijjhaI, jAva aMtaM karei) zramaNopAsaka zrAvaka tathA rU5 zramaNa athavA mohanane upayuMkata cAre prakAranA AhArathI pratilAlita karate, potAnA jIvanane mATe upayogI evAM anna AdinuM dAna kare che, bIjAthI thaI na zake evuM duSkara kArya te kare che, e zrAvaka durlabha vastunI prApti kare che, samyagadarzana Adi rUpabedhinI prApti kare che ane ane siddha pada pAme che, ane samasta duHkhAne atakartA bane che. TIkAtha- zrAvaka viSenuM ja prakaraNa cAlI rahyuM che. tethI sUtrakAra A viSayane anulakSIne vizeSa vakatavyatAnI prarUpaNa kare che- gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "samovAsA i maMte! tane sana vA nAdavi vAM phAsuesaNijjeNaM asaNa-pANa-khAdima-sAimeNaM paDilAbhemANe kiM labbhai ?? he bhadanta ! je zramaNe pAsaka (zrAvaka) tathArUpa zramaNane athavA mAnane Acitta, (deSarahita) tathA eSaNadeSathI rahita evA eSaNIya azana, pAna, khAdya ane svAdarUpa cAra prakAranA AhArathI pratilAbhita kare che. (cAra prakAranA AhAranuM dAna kare che), tene kayA lAbhanI prApti thAya che? (saderaka mukhavastrikA, rajoharaNa Adi viSavALA sAdhune "tathArUpa zramaNa" kahe che. je pote jIvanI virAdhanA karatA nathI ane mA haze, mA haNe" e upadeza Ape che evA sAdhune "mAna kahe che). praznano Azaya e che ke zramaNa Adine deSarahita AhArapANI vaherAvanAra zrAvakane zuM lAbha thAya che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "noramAM he gautama! khovANa baM tallAha jAva hisTAmenA zramaNe pAsaka (zrAvaka) jyAre tathArUpadhArI zramaNane athavA mAhanane prAsuka, eSaNaya azana, pAna, khAdya ane svAdarUpa cAra prakAranA AhArathI pratilAbhita kare che, tyAre "tAravA samasta vA mA A samA 3MAipha" te tathArUpadhArI zramaNa athavA mAhanane mATe samAdhine utpAdaka bane che, "sAdikAraNa zuM tameva samAdi vahi4ma? A rIte samAdhine utpAdaka bananAre zrAvaka pite ja e samAdhine zrI bhagavatI sUtra : 5 84 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptakartA banI jAya che. A rIte zramaNa athavA mohanane prAsuka (deSarahita) eSaNIya AhAra-pANuM vaherAvanAra zrAvakane samAdhinA lAbhArUpa phaLanI prApti thAya che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "maLavAi gi maMte ! tAva sa va nA hisTAmenAne cirU?? he bhadantI je zramaNopAsaka zrAvaka tathA rUpadhArI zramaNane athavA mAhanane prAsuka eSaNIya azana, pAna, khAdya ane svAdarUpa caturvidha AhArathI pratilAbhita kare che, te zrAvaka kaI vastune tyAga kare che? uttara- gocamA! he gautama! "vIvIghe varU, tu vayarU, tu jaje, sura 64 jIvananA jevI priya vastuo eTale ke jIvananirvAha calAvavAmAM upayogI thaI paDe evI annAdika vastuonuM te dAna kare che, bIjAM leke jene tyAga karI zaktA nathI evI vastuono te tyAga kare che, athavA kRpaNa leke je kArya (dAna devAnuM kArya) karI zakatA nathI evuM duSkara kArya te kare che. durlabha varatu- anivRttikAraNa ke je mokSanA kAraNarUpa gaNAya che tenI te prApti kare che. bedhinI eTale ke samyaggadarzana AdinI te prApti kare che. AvA viziSTa dAnane bedhinI prApti karAvanAra kahyuM che. "to pachI rikSA, nAva caMd g? tyAra bAda te zramaNopAsaka zrAvaka siddhapadane bheTatA bane che. ahIM "nA padathI nIcene sUtrapATha grahaNa karAya che. suSyate, te, niti te kevaLajJAnathI carAcara jagatane joI zake che, samasta karmathI rahita banI jAya che, te rAgAdikathI bilakula rahita thai javAthI sarvathA zAnta banI jAya che ane tenA samasta duone sarva prakAre nAza thaI jAya che. e sU. 5 karma rahita jIva ke gati kA nirUpaNa akarma jIva gati vakatavyatAgathi ja mate ! ityAdi sutrArtha- (gari te! gavAkSa jaI goLAyara?) he bhadanta! zuM karma rahita jIvanI gati kahI che? (daMtA, garatha nIyama! rAjaznarasa na pUuTya3) hA, gautama! kamarahita jIvanI gati kahI che. (6 of aMte! mammasa varlDa gurjthara ?) he gautama! karmarahita chavanI gati zA kAraNe kahevAmAM AvelI che? (jayamA) he gautama! (nirIyA, niraMjAyA, jApA , dhaMdhAda chejavA, niribAvA, kuago rAjakAraNa ja ) vAne kAraNe (karmanA saMgathI rahita hovAne kAraNe) rAgarahita hovAne kAraNe, gatisvabhAvane kAraNe, baMdhananuM chedana thaI javAne kAraNe, kamarUpa InjanathI rahita thai javAne kAraNe zrI bhagavatI sUtra : 5 85 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane pUrvaprayogane kAraNe karma rahita jIvanI paNa gati hoya che evuM kahyuM che. (kahaM NaM bhaMte ! nissaMgayAe niraMgaNayoe gaipariNAmeNaM akammassa gaI, paNNAyai?) he bhadanta ! nisaMgatA, nIrAgatA ane gatipariNAmanI apekSAe kamarahita jIvanI gati kaI rIte kahevAmAM AvI che? (se nA nAmag zarU puNe su tuM nicchiDDe niruvahayaM ANupubIe parikammemANe parikammemANe dambhehiya, kusehiya beDhei, beDhetA ahiM maTTiyAlevehi liMpai, liMpittA uNhe dalayaI, bhUiM bhUI yu samA rasthAnatAmaparisiyaMti uta vivA ) he gautama! ke eka puruSa chedarahita ane bhAMgyA tuTayA vinAnI (cirADa paDayA vagaranI) sUkI tuMbaDIne aMdarathI barAbara sApha karI nAkhe. pachI tene darbha ane kAsa (eka prakAranuM ghAsa) thI cAre takthI vIMTI de, tyAra bAda tenA upara ATha vAra mATIne lepa kare, dareka vakhata mATIne lepa karyA pachI te tene taDakAmAM sUkavI nAkhe. A rIte vAraMvAra sukavavAmAM AvelI tuMbaDIne te kaI evA jaLAzayamAM nAkhI de ke jemAM pANI atizaya UMDuM hAya, jene pAra javAne kaI samartha na hoya ane jemAM apAra pANI bhareluM hoya. (se guNa goyamA ! se tube tesiM aTThaNDaM maTTiyAlevANaM guruyattAe bhANiyattAe judAMmAthA sasTiTyatatramavarUttA ghafNatarupadane mAru ) te kaho, gautama! te tU baDI mATInA te ATha lepane lIdhe gurutAthI yukata banI javAne kAraNe, bhAre thaI javAne kAraNe tathA guruvamizrita bhArayukta thaI javAne kAraNe pANInA tharane oLaMgIne, nIce pANInI aMdara jamIna para besI jaze ke nahIM? (DUbI jaze ke nahIM?) (daMtA, mapha) hA, bhadanta! te tuMbaDI pANImAM DUbI ja jaze. (ga se tuM teSi, aTaNhaM maTTiyAlevANaM parikkhaeNaM dharaNitalamaivaittA upi salilatalapaiTThANe saE) jyAre te tuMbaDI uparanA mATInA ATha lepa chevAI jAya che (ogaLI jAya che) tyAre te tUbaDI ApoApa jamInane taLiyethI pANInI sapATI para AvI jAya che ke nahIM ) (daMtA, mag) hA, bhadanta! te tuMbaDI pANInI sapATI para AvI jAya che. (evaM khalu goyamA! nissaMgayAe, niraMgaNayAe, gaipariNAmeNaM akammassa TI quUITSada) te he gautama! e ja pramANe anAsakata hovAne kAraNe, rAgarahita hevAne kAraNe tathA urdhvagamananA svabhAvavALo hovAne kAraNe kamarahita jIvane paNa gatizIla kahevAmAM AvyA che. (aa ja maMtte ! aMdha thayA gouTS) he bhadanta! karmabaMdha chedAI javAthI kamarahita banelA jIvanI gati (jAmA !) he gautama! (jo nA nAma jarSi vaDhiyAra vA, purNi baliyAi vA, mAsasiMbaliyAi vA, siMbaliMsiMbaliyAi vAM, eraMDamijiyAi vA, uNhe diNNA sukA samAgI phuDittANaM egaMtamaMtaM gacchai, evaM khalu goyamA! vaMche vAgha malmakSa ga gurg) vaTANAnI siMga, maganI siMga, aDadanI siga, zAlamali (eka prakAranuM vRkSa) nI siMga ane eraMDI jema sUryanA taDakAmAM rahIne jyAre bilakula sukAI jAya che tyAre phATe che ane tenAM bIjane uDADatI jamInanA koI paNa eka pradeza para AvIne paDe che. he gautama ! kamarUpa baMdhana chedAI zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javAthI ka rahita anelA jIvanI paNa evI ja gati thAya che. ( aMte ! nidhiLayANa bammaNa za?) he bhadanta! karUpa prundhanathI rahita thai javAthI akama vALA jIvanI gati kevI kahI che? (zaucamA !) he gautama ! (se baddAnAmaC dhUmassa iMdhaNavivamukassa uDUDhaM bIsasAe nivvAghAe NaM gaI pavattai, evaM khalu (poyamA !) he gautama ! prajavalita agni ane dhana (lAkaDAM) nA sayAgathI pedA thayelA dhumADAnI gati kAi paNa prakAranI rukAvaTa na heAya te svAbhAvika rIteja uparanI dizAmAM hoya che, e ja pramANe ka rUpa iMdhanathI mukata (rahita) thayelA jIvanI gati svabhAvika rIte ja urdhva hAya che. (4 mAM aMte! pundvavyonenuM avammasa phe QCcara) he bhadanta! pUrvaprayAgathI karrarahita jIvanI gati kevI kahI che? (zoya!) he gautama! (se badA nAmad aMTasa jorDanamuCvAmipurI niyyAthALa zarUM thavA) jema dhanuSamAMthI chUTelA khANanI gati koi paNa prakAranI rukAvaTa na hAya te| svAbhAvika rIte ja potAnA lakSyanI taraphanI hAya che, (chyuM vastu zopamA punamooLuM garama vaDuM vaLAya) e ja rIte he gautama ! pUrvI prasaMgathI karahita atAvelA jIvanI gatI hAya che ema kahyuM che. vaM vahu goyamA ! nIsaMgayAe, niraMgaNayAe, jAva putrappaogeNaM akammassa gaI paNNAya ) he gautam ! e ja prakAranI, AsakitathI rahita thayelA, parAgarahita thayelA, kama badha rahita thayelA, ka rUpa IndhanathI rahita thayelA ane pUrva prayAgane kAraNe ka rahita thayelA jIvanI gati kahI che. TIkA"- jIvanuM prakaraNa cAlI rahyuM che. te kAraNe sutrakAre A sUtradvArA karahita jIvanI gatinA viSayamAM spaSTIkaraNa karyuM che, temAM gautama svAmIe mahAvIra prabhune evA prazna pUchyA che asthiNaM bhaMte! akammassa gaI ' ke paNNAyai ?' he bhadanta ! ka sahita jIvanI te gati hAya che, parantu je jIva kamAMthI sa thA rahita thaI gayA che evA jIvanI paNa zuM gati hoya che? teno javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke (daMtA, asthi poyamA! gAma garphe v yak ?" hA gautama ! karahita banelA jIvanI paNa gati hAya che. tyAre gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che keda nuM aMte ! gammasa thaI vAyarU?? he bhadanta jo kamarahita jIva gati karate hAya, te te kevI rIte gati kare che tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- 'noyamA'he gautama ! nisaMyA, niraMgaLayApa, vaLAmeLa, caMpAcheynnyaae, nidhiNayAe, puccarapaogeNaM akammassa gaI paNNAya' urbharahita jIvane je gatizIla kahevAmAM AvyA che. tenuM kAraNa e che ke (1) te jIva kama`nA saMgathI khilakula rahita khanI jAya che, (2) tenA rAga sadaMtara naSTa thaI jAya che eTale ke te meAhathI bilakula rahita banI jAya che, (3) jIvaneA peAtAnA svabhAva ja uCgamana karavAnA hAya che, (4) tenA baMdhananA nAza thaI jAya che, (5) tenA karmAMnA aMdhanA sathA dhvaMsa (nA) thaI jAya che, tathA (6) sakamAMvasthAmAM je tenA gati zrI bhagavatI sUtra : 5 87 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNAmavALe svabhAva hato, e ja svabhAvavALe te akarmAvasthAmAM paNa rahe che. A badhAM kAraNone lIdhe kamarahita jIvanI paNa gati hoya che, evuM kahyuM che. have mahAvIra prabhu eka dRSTAnta dvArA A vAta samajAve che- "R TdA nAma ro rise niri nirava jema koI eka puruSa keI eka sUkI, jemAM ke paNa jagyAe chidra na hoya evI, kuTayA vinAnI (jemAM eka paNa cirADa paDI na hoya evI) tuMbaDIne barAbara sApha karI nAkhe che. ane pachI te puruSa te tuMbaDInA upara cAre taraphathI darbha ane kAMza (eka prakAranuM ghAsa) lapeTI de che. tyAra bAda " ttA ahiM dizA te tenA upara mATInA ATha lepa kare che. pittA je tAdareka vakhata lepa karyA pachI te tene sUryanA tApamAM sukavI nAkhe che. A rIte mUruM pUruM samA vAraMvAra sukavavAmAM AvelI te taMbaDIne te puruSa "garathAnatAramoriziyaMti itravanA evA jaLAzayamAM nAkhI de che ke je ghaNuM ja UMDuM che, tenI ArapAra javAne koI paNa mANasa zakitamAna hete nathI, ane jemAM apAra pANI bhareluM che. " of tocamar! re tU tesiM yaoEUR nadiyAvALuM agharA, mAriyAi, saMmariyA have he gautama! kahA te tuMbaDI te mATInA ATha lepathI gurutAyukata banI javAne kAraNe, bhArayukta banI javAne kAraNe, tathA gurutvamizrita banI javAne kAraNe, bhArayukata banI javAne kAraNe triAtamArA pANInA tharane pasAra karIne " itaruMpadAne mArI nIce jamInanI sapATI para jaIne besI jaze ke nahIM? eTale ke pANImAM DUbI jaze ke nahIM? dUtA, marU hA, bhadanta! te tuMbaDI avazya DUbI jaze. "are re teNi gapu6 madizA parivavA have tethI viparIta paristhitinI vAta karavAmAM Ave che- he gautama ! jyAre te taMbaDI upara karavAmAM AvelA mATInA AThe lepa devAI jAya che tyAre te tuMbaDI "dhafjaramavA fja sandrita paDadAne mavarU halakI thavAne kAraNe pANInA taLiyethI pANInI sapATI para AvI jAya che ke nahIM ? gautama svAmI javAba Ape che ke- "tA. mag hA, prabhe! te tuMbaDI evI paristhitimAM avazya upara AvI jAya che. A kathananuM tAtparya e che ke jyAre te hUMbaDI mATInA lepathI bhAre banI gaI hatI, tyAre te te pANImAM DUbIne taLiye besI jatI hatI, paNa jyAre tenA AThe lepa pANIthI dhovAI gayA, tyAre te tuMbaDI halakI thavAthI pANInI sapATI upara AvI jaIne taravA mAMDe che. jevI hAlata A tuMbaDInI thAya che, "pUrva ravahu no ! niraMjayA, nirALA, rUpariNAme gawTsa goog? evI ja hAlata he gautama! niHsaMga (anAsakta) ane zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgarahita jIvanI thAya che. gati pariNAmanI apekSAo eTale ke urdhvagamana karavAne tene svabhAva ja hovAne kAraNe kamarahita jIva urdhvagati kare che. have tuMbaDInA dRSTAMtanuM spaSTIkaraNa karavAmAM Ave che- jevI rIte mATIne ATha lepa karelI tuMbaDI bhAre thavAthI pANImAM DUbI jAya che, e ja pramANe jIva paNa ATha prakAranAM karmanA bhArathI A bhavarUpa sAgaramAM DUbI jAya che- te jIvane aneka gatimAM paribhramaNa karavuM paDe che. jyAM sudhI tenA karmane baMdha tUTate nathI tyAM sudhI tene paNa saMsArasAgaramAM bhamavuM paDe che. jevI rIte pANIne taLiye paDelI uparyukata taMbaDI uparathI mATInA AThe lepa devAi jAya che tyAre te taMbaDI halakI banIne pANInI sapATI para AvI jAya che, evI ja rIte jIva paNa jyAre ni:saMga (kamanA saMgathI rahita) ane rAgarahita banIne ATha prakAranA karmabandhanathI rahita thaI jAya che, tyAre te svAbhAvika rIte ja urdhvagati karIne mukitasthAnamAM pahoMcI jAya che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che ke- " g mare! aMdhA che navA gavanmajja karuM guz ? he bhadanta! karmabaMdha chedAI javAthI karmahita thayelA jIvanI gati kevI hoya che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che mA! he gautama ! "se nadI nAnA vaDhiyAra va vaTANAnI phaLI siMga, athavA "JArSivarjigi a maganI siMga athavA mArSivAirU vAM? aDadanI siMga, athavA saMvarI siMcivADavA zAlmali vRkSanI siMga, athavA "gefmaniSA vA eraMDamijikA - eraMDI " 3 vimA aA sabhA hirA tamatuM jIrU taDakAmAM rahIne jyAre bilakula sUkAI jAya che tyAre phATe che ane phATavAthI tenAM bIja comera vikharAI jAya che ane te siMga jamIna para kharI paDe che. " rava nA !e ja pramANe, he gautama ! karmabandhana chedAI javAthI kamarahita banele jIva A bhavarUpa phalikA (siMga)mAMthI bahAra nIkaLIne mukitasthAnarUpa ekAnta sthAne pahoMcI jAya che. A rIte tuMbaDI, vaTANAnI siMga Adi udAharaNe dvArA karmarahita jIvanI mukita sthAna taraphathI gatinuM pratipAdana karIne have sUtrakAra dhumADA ane tIranA dRSTAnta dvArA karma rahita chavanI mukitagatinuM pratipAdana karavA mATe nIcenA praznottare Ape che- gautama svAmIne prazna- Ni mate 1 nidhinayA gabbarasa chuM gorg he bhadanta! karmarUpa inzana (baLataNa) thI rahita thaI javAne kAraNe karma rahita banelA chavanI gati kevI hoya che. mahAvIra prabhune uttara- "te badanAma chamaksa ruMdhavipIra vIsa nirAdhA ja pavAra he gautama! prajavalita agni ane InjanamAMthI nIkaLatA dhumADAnI svAbhAvika gati uparanI dizAmAM hoya che. jyAre dhumADAne kaI paNa prakArano avarodha naDatuM nathI tyAre tenI svAbhAvika gati urdhvadizA taraphathI hoya che, e ja pramANe ATha prakAranA karmabaMdhanathI mukata thayelA jIvanI gati paNa svAbhAvika rIte ja muktiAna taraphanI ja hoya che- tenI gati urdhva ja hoya che. gautama svAmIne prazna- "6 maM! puSpo grAmasa mere HowAtharU?" he bhadanta ! pUrva pragane kAraNa akamaMjIvanI urdhvagati kevI hoya che ? uttara- jIva jyAre sakarmAvasthAmAM hatuM, tyAre te gati pariNAmavALo hato. ane jyAre te kamarahita banI jAya che, tyAre paNa te avasthAmAM A jIvane tenA dvArA vega prApta thatuM rahe che, te kAraNe kamarahita avasthA thaI javA chatAM paNa te jIva urdhvagati kare che. e ja vAta sUtrakAra nIcenA dRSTAnta dvArA samajAve che- zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zaucamA ! se jahAnAmae kaMDassa kodaMDavippamukassa lakkhAbhimUDI nintrAvALuM naI patta'huM gautama ! nizAna tAkIne jayAre maNane kAi niyata lakSya tarapha cheDavAmAM Ave che, tyAre mArgamAM kAi avarodha na hAya teA te khANu niyaMta lakSya sudhI kharAkhara pahAMcI jAya che. khANane tyAM sudhI paheAMcavAmAM jevI rIte pUrva prayogane kAraNarUpa mAnavAmAM Avye che, e ja pramANe kAMjIvanI gatimAM paNa mukitasthAna sudhI paheAMcavAmAM paNa kAraNarUpa sakamAMvasthAmAM prApta karela gatine vegaAvazya ja heAya che, ema samajavuM. have sutrakAra A viSayanA upasa'hAra karatA kahe che ke'evN khala goyamA ! nIsaMgayAe nIraMgaNayAe jAva punvapaogeNaM akammassa gaI paNNA' A pUkita rIte niHsaMga (karmAMnA saMgathI rahita) heAvAne kAraNe, krama maLathI rahita dAvAne kAraNe, mamatva chUTI javAne kAraNe, urdhvagati karavAnA svabhAvane kAraNe, khadhana (ka'ba Mdhana) chedAI javAne kAraNe, karrarUpa indhanathI rahita thaI javAne kAraNe, tathA pUrva prayAgane kAraNe sakama avasthAmAM prApta karelA gatipariNAmane kAraNe ka' rahita khanelA jIvanI gati paNa tItha karAe leAkAnta sudhInI kahI che. Asu. dA aduHkhI jIva kA nirUpaNa 'dhruvI U~ mate !'ityAdi sUtrAtha- (sukavI na mate ! tuveLa che, gaphulI juve [ jude ?) he bhadanta ! du:khI jIva duHkhathI sRSTa (baddha) hAya che, ke aduHkhI jIva du:khathI sRSTa hAya che ? (noyamA !)huM gautama! (tuTavI kuraleLa de, no pravI tuveLaOM) du:khI jIbha ja spaSTa haiAya che, adu;khI jIva duHkhathI dRSTa hAte nathI. (lukavALa : mate ! ne tuveLa re, muvI ne tuve tuM neraie putte ?) he bhadanta ! duHkhI nAraka jIva duHkhathI sRSTa hAya che, aduHkhI nAraka jIva du:khathI spaSTa hoya che ?:(noyamA ! tuvI ne tuve na de, jo anuvI ne rUpa tuyeLa te) he gautama! duHkhI nAraka jIva du:khathI spaSTa hAya che, adu:khI nAraka jIva duHkhathI spaSTa hAtA nathI. (chyuM tuo nAva vemALiyAna) e ja pramANe vaimAnikA sudhInA daMDaka samajavA. ( paMca saMtA neyantrA) A rIte nArakathI laine vaimAnika 24 pAnA tathA eka samuccaya jIvapadanuM ema 25 padonA pAMca pAMca daMDaka: nIce pramANe samajavA- (turavI tuveLa che, dukkhI dukkhaM pariyAyai, dukkhI dukkhaM udIrei, dukkhI dukkhaM veei, dukkhI TuvastuM niSnara) (1) duHkhI duHkhathI sRSTa thAya che, (ra) duHkhI duHkhane samasta zrI bhagavatI sUtra : 5 90 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte grahaNa kare che. (3) duHkhI duHkhanI udIraNA kare che () duHkhI duHkhanuM vedana kare che, ane (5) duHkhI duHkhanI nirbhara kare che. TIkAtha- pahelAnA satramAM sUtrakAre akarmAjIvane viSe (karmarahita chava viSe vakatavyatAnuM kathana karyuM. have sUtrakAra sakarmAjIvanA viSayamAM vakatavyatAnuM kathana kare che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che kezuravIpAM mane ! suvaNe re, mahuvavI tuje re? he bhadanta duHkhI jIva duHkhathI spaSTa (baddha) thayela hoya che, ke aduHkhI jIva duHkhathI spaSTa (baddha) thayela hoya che kAraNa vinA kArya saMbhavI zakatuM nathI. kAraNamAM kAryane upacAra havAthI duHkhajanaka mithyAtva Adi karmane ahIM "duHkha" zabdathI grahaNa karavAmAM Avela che. evA dukhavALe - du:khajanaka karmavALe je jIva hoya che tene "du:khI" zabdanA vAgyarUpe ahIM grahaNa karavAmAM Avela che. e duHkhajanaka karmavALe jIva duHkhajanaka karmathI spaSTa (baddha) hoya che, ke je jIva duHkhajanaka karmathI rahita hoya che te duHkhajanaka karmathI spaSTa hoya che? e A praznane bhAvArtha che. tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "noramA ! he gautama! "vavI para , mA sudhAM je jIva duHkhajanaka karmathI yukta haiya che, e ja jIva duHkhajanaka kamathI pRSTa (baddha) hoya che, paNa je jIva duHkhajanaka karmathI skRSTa paNa hete nathI. jo evuM mAnavAmAM Ave ke adudakhI duHkhajanaka karmathI baddha hoya che, te siddha chavamAM paNa dukhajanaka karma vaDe spaSTatA mAnavAne prasaMga prApta thaze. ' gautama svAmIne prazna- "surI aMte! suvahe che?" he bhadanta! duHkhajanaka karmavALo nAraka jIva duHkhajanaka karmathI spaSTa hoya che, ke "huvA paw i , duHkhajanaka karmavALe na hoya e nAraka chava duHkhajanaka mithyAtva Adi kamathA pRSTa hoya che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "mA! he gautama! "duvI ja che, je suvatI nirUpa suNe je je nAraka chava du:khajanaka karmavALA haiya che, eja duHkhajanaka karmathI spaSTa hoya che, du:khajanaka karmathI rahita hoya evo nAraka jIva duHkhajanaka karmathI spaSTa (baddha) heta nathI, kAraNa ke dukhanA kAraNarUpa karmathI rahita hoya evA nAraka jIvamAM duHkhajanaka karma dvArA baddhatvanI asaMbhavitatA hoya che. je duHkhakarmathI rahita hoya evA nAraka jIvamAM duHkhajanaka karmakArA spaSTatA mAnavAmAM Ave, te evI sthitimAM siddha chavAmAM paNa duHkhajanaka kama dvArA pRSTatA mAnavAne prasaMga prApta thaze. kAraNa ke du:khajanaka karmathI rahita nAraka jIvamAM du:khajanaka kamadvArA spaSTatAne je A5 mAnatA he, te siddhajIvamAM paNa du:khajanaka karma dvArA spaSTatA mAnavI ja paDaze! paNa e vAta te asaMbhavita che. tethI Ape e vAta ja mAnavI paDaze ke dukhajanaka karma dvArA spaSTa chavamAM ja duHkhajanaka karma dvArA spaSTatA thAya che, duHkhajanaka kamathI askRSTa hoya evA jIvamAM duHkhajanaka karma dvArA spaSTatA saMbhavI zakatI nathI. gva saMho nA mALiyA nAraka chanI jema ja vaimAnika paryantanA zrI bhagavatI sUtra : 5 91. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlApake samajavA. " jaMtra taMha ne A rIte nArakathI laIne vaimAnika sudhInA 24 padanA tathA eka samuccaya jIvapadanuM, evI rIte 25 padamAMnA pratyeka padonA pAMca pAMca AlApaka sUtra samajavA. A rIte kula 125 AlApaka satro banaze. pratyeka padanA je pAMca AlApaka sUtra kahyAM che te nIce pramANe samajavA- (1) " tapa kare duHkhI jIva duHkhajanaka karma dvArA spaSTa thAya che, (2) "kuvava (vaM parivAra duHkhI chava duHkhajanaka kamane badhI taraphathI grahaNa kare che eTale ke tene nidhattAdi avasthAvALuM banAve che. (3) sudhI huM je du:khajanaka karmavALo chava duHkhajanaka karmanI udIraNa kare che. (4) kudaratI te duHkhajanaka karmavALe jIva du:khajanaka karmanuM vadana (anubhava) kare che. (5) "phuvI surya nija duHkhI jIva duHkhajanaka karmanI nirja kare che. udIraNA, vedanA ane nirjarAnuM kevuM svarUpa hoya che te pahelAM kahevAmAM AvyuM che. je sU, 7 che anagAra ke viSayameM vizeSa kathana aNugAranI vizeSa vakatavyatAnArasa f saMse!ityAdi satrArtha (anArasa if wte ? AjakaraM chamAsa vA, ciTThamANassa vA, nisIyamANassa vA, tuyaTTamANassa vA, aNAuttaM vatthaM paDiggaI kaMbalapAyapuMchaNaM geNhamANassa vA, nikkhivamANassa vA, tassa NaM bhaMte ! kiM iriyAvahiyA kiriyA kajjai, saMparAiyA kiriyA kajjai ?) he bhadantA upayoga rahita avasthAmAM gamana karanAre, uThanAre, besanAro, paDakhuM badalanAre, tathA upaga rahita avasthAmAM ja (asAvadhAnIthI) vasa, pAtra, kaMbala, pAdaproMchana (rajoharaNa tathA prarmAjika) grahaNa karanAra ane mUkanAra sAdhune zuM eyapathikI kriyA lAge che, ke sAMparAyikI kriyA lAge che? toyanA!) he gautama! ( rUriyANA jiriyA 3, saMvapakyA jiriyA ja) evA sAdhune apathikI kriyA lAgatI nathI, paNa sAMparAyikI kriyA lAge che. (je rA.) he bhadanta! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke evA sAdhune apathikI kriyA lAgatI nathI paNa sAMparAcikI yiA lAge che? (cA !) he gautama ! (varasa je da- mANa-mAyA-lobhA vocchinnA bhavaMti, tassa NaM iriyAvaDiyA kiriyA kajai, zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ No saMparAiyA kiriyA kajjai, jassaNaM koha, mANa, mAyA, lobhA avocchinA bhavati, tassa NaM saMparAiyA kiriyA kannai, No iriyAvahiyA kiriyA kajjai) jenA krAdha, mAna, mAyA ane lAbha kSINu thaI gayA haiAya che evA sAdhune ayyapathikI kriyA lAge che-sAMparAyikI kriyA lAgatI nathI. paNa je sAdhunA krodha, mAna, mAyA ane leAbha kSINa thayA hAtA nathI evA sAdhune sAMparAyikI kriyA lAge cheairpathikI kriyA lAgatI nathI. (mAthruttarIyALasariyAvahiyA ziyiA Apu, mukhta rIyamAnasa sevAvA jiyiA pna') sUtranA Adeza anusAra pravRtti karanAra sAdhune eNrvApathikI kriyA lAge che, paNa je sAdhu sUtranA AdezathI virUddha pravRtti kare che, tene sAMparAmikI kriyA lAge che. (aLa ughuttameva yiA che teAduLa) A prakAranI upayoga rahita avasthAvALA sAdhu sUtranA AdezathI virUddha hoya evI pravRtti kare che. he gautama ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke evA sAdhune ayyapazikI kriyA lAgatI nathI, paNa sAMparAyikI kriyA lAge che. TIkA- kaba dhanA adhikAra cAlu hAvAthI kama bandhanI cintAvALA sAdhunI kriyAnuM vakatavya sUtrakAre A sUtra dvArA prakaTa yu che, gautama svAmI sAdhunI kriyAne anulakSIne mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke 'aNagArassa NaM bhaMte ! aNAutaM gacchamANassa vA cidyamANassa vA, nizIyamApana nA, tucakramALastra vA' he bhadanta ! je aNugAra (sAdhu) upayegathI ( AtmajAgRtithI, sAvadhAnatAthI ) rahita che, ane e prakAranI sthitimAM je te gamanakriyA karatA hAya, uThatA besatA hoya tathA paDakhuM khadalatA hAya, tayA 'aNAutaM vatthaM paDiggaI, kaMbalaM, pAyapuJchaNaM gevhamANassa vA, nikkhivmALastra vA upayegarahita sthitimAM ja te sAdhu vastra, pAtra, kaMkhala ane prAdamAMchana (rajoharaNa ane pramAjikA)ne grahaNa karatA hoya tathA mUkatA hAya, nA tassa uM bhaMte! ki IriyAvahiyA kiriyA kajjai, saMparAiyA kiriyA kajjai ?" te sAdhune aA~pathikI kriyA lAge che, ke sAMparAyikI kriyA lAge che ? gamanAdi kriyAo karatA tathA vastrAdine grahaNa karatA athavA mUkatA sAdhu dvArA ceAganimittaH je kriyA karavAmAM Ave che, te kriyAne airyAthikI kriyA' kahe che, ane Adara kaSAyAne pariNAme udbhavatI athavAM khAdara kaSAyAne sadUbhAva hAya tyAre je kriyA thAya che, te kriyAne sAMparAyikI kriyA kahe che. ahIM praznanuM tAtparya evuM che ke 'upayAgarahita avasthAmAM sAdhu je je kriyAo kare che te kriyAone lIdhe tene sAMparAyikI kriyA lAge che, ke aiyyapathikI kriyA lAge che ?" tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- zauyamA! jo phariyAi ziriyA nI huM gautama evA sAdhune aithikI kriyA lAgatI nathI. tenuM kAraNu nIce pramANe che. ai*pathikI kiyA tA ceAnimittaSTha ja karAtI hoya che. kaSAyanimittaka hotI nathI, kAraNa ke dasamAM guNasthAna sudhI ja kaSAyanuM astitva rahe che. zrI bhagavatI sUtra : 5 93 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agiyAramAM, bAramAM, ane temAM guNasthAne rahelA upazAnta mahivALA, kSINa mehavALA ane kevalIne ja apathikI kriyA lAge che. tyAM te kriyA kevaLa sAtavedanIya karmane kAraNe thAya che. upaga rahita avasthAmAM pravRtti karanAra sAdhu apathikI kriyA karato nathI paNa sAMparAyikI kriyA ja kare che-eTale ke evA sAdhune aiyapathikI kriyA lAgatI navA, nArANA jiriyA jaga paNa sAMparAyikI diyA lAge che. have tenuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che te paTTa? he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke evA sAdhune ayapathikI kriyA lAgatI nathI, paNa sAMparayikI kriyA lAge che? eTale ke evA sAdhunI kSiAne apathikI kriyA kema kahetA nathI? mahAvIra prabhu javAba Ape che ke "jayanA! che gautama! "varasa , mA, mAyA, homa, vorinA je sAdhunA kaMdha, mAna, mAyA ane lAbha sarvathA kSINa thaI gayA hoya che, athavA upazAna thaI gayA hoya che, " ri riyArUyA ziriyA vAra te sAdhu dvArA aiyapathikI kriyA thAya che, tathA "vase i loda, mALa, mAyA, jemAM varijI mardhAta" je sAdhunA kaMdha, mAna, mAyA ane lebha kSINa thayA hotA nathI, athavA upazAnta thayA hatA nathI evA akSaNa athavA anupazAna Thedha, mAna, mAyA ane lebhavALA sAdhu dvArA saMparUca jiriyA vALa sAMparAyikI kriyA karAya che - aiyapathikI kriyA thatI nathI. "gadAyukta niyamavsa phariyAdi krikriyA zakana je sAdhu zAstranI maryAdAnuM ullaMghana karatuM nathI ane zAstranA Adeza pramANe ja pravRtti kare che, evA sAdhu dvArA aryApathikI kriyA ja thAya che. paraMtu cArja nIyamArA saMpAyA riyA zakana je sAdhu zAstrokta rIte vartavAne badale zAstranA AdezanI virUddhanI pravRtti kare che - kaSAyane kAraNe saMyamanI yathArtha rIte ArAdhanA karatA nathI, te sAdhu dvArA sAMparAyikI kriyA thAya che. tenA dvArA apathikI kriyA thatI nathI. have A viSayane upasaMhAra karatAM sUtrakAra kahe che ke- je ja vararA riyAse tevi he gautama! upagarahita zramaNa zAstra virUddhanuM ja AcaraNa karate hoya che. te kAraNe meM evuM kahyuM che ke asamavahita (upayoga rahita) te zamaNane sAMparAyikI kriyA lAge che, tene apathikI kriyA lAgatI nathI. sU 8 ! zrI bhagavatI sUtra : 5 84 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amhArAdi doSa rahita AhArAdi kA nirUpaNa aMgArAdi Savijata AhArAdi vakatavyatA"mane ! sapheda ItyAdi - sutrArtha (sAMgAsana saMpUmarata, saMgIyaortvosa pAmI rasa che kare guLajo ) he bhadanta! aMgAradoSa sahita, dhUmadeSa sahita ane saMjanA. doSathI dUSita AhAra-pANInuM lakSaNa karyuM kahyuM che? (AmA !) he gautama! ( nija vA ni vA kuLaw asaNa-pANa-khAima-sAimaM paDigAhettA mucchie, giddhe, gaDhie, ajjhevavaNNe gANA gAda) je koI sAdhu ke sAdhvI prAsuka (acitta) ane eSaNIya azana, pAna, khAdya ane svAdya rU5 caturvidha AhAranI prApti karIne temAM mUrNita, lAlupa, grathita ane Asakita thaIne tene pitAnA upagamAM le che, (ga i myamA ! sare pAmone) te he gautama! evA AhAra pArthane aMgAra deSa yukta mAnavAmAM Ave che. ( of niggaMthe vA niggaMthI vA phAsu-esaNijja asaNa-pANa-khAima-sAimaM paDiggAhitA mahayA appattiyaM kohakilAmaM karemANe AhAraM AhArei-esa gaM jo mA ! sa ne ! pAmIne) jo koI nigraMtha (sAdhu) ke nircathI (sAdhvI) prAsuka ane eSaNIya azana, pAna, khAdha ane svAdya rU5 caturvidha AhArane prApta karIne kriodhathI khinna thaIne atizaya aprIti (dhRNA) pUrvaka potAnA upayogamAM le che, te hai gautamI te sAdhunA te AhArapANIne dhUmadaSavALA mAnavAmAM Ave che. je NaM niggaMthe vA jAva paDiggAhettA guNuppAyaNaheuM aNNadavveNaM saddhiM saMjoettA AhAraM AhArei, esa gaM goyamA ! saMjoyaNA dosaduDhe pANabhoyaNe) je nigraMtha (sAdhu) athavA nircathI (sAdhvI) prAsuka ane eSaNIya AhArane prAta karIne tene svAdiSTa banAvavAne mATe bIjA dravyanI sAthe meLavIne khAya che, hei. gautama! te sAdhu ke sAdhvInA AhArane saMyeAjanA doSathI dUSita mAnavAmAM Ave che. (asa gaM goyamA ! saiMgAlassa samassa saMjoyaNA dosaduTTharasa paannmocAraka adde pam) he gautama ! sAhagAra. sadhUma ane samAjanA devathI dUSita AhAra-pANInuM upara kalA pramANenuM lakSaNa samajavuM. zrI bhagavatI sUtra : 5 95 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ (aha bhaMte ! vIiMgAlassa, vIyadhUmassa saMjoyaNAdosavippamukkassa pANa movAsa re ga ?) he bhadantA aMgAra deSa rahita, dhUmadeSa rahita tathA saMjanA deSarahita AhArapANInA kayAM kayAM lakSaNe kahyAM che? (noramA !) he gautama! ( if nijhathe vA nA hita murijI jAva sAdA, paNa joyA! udde moda) je sAdhu ke sAdhdhI prAsuka ane eSaNIya anAdi AhArane prApta karIne macha, lolupatA, Asakti AdithI rahita thaine tene potAnA upayogamAM le che, evA sAdhunA te AhAra-pANIne aMgAradeSa rahita mAnavAmAM Ave che. je pa ni je vAM, nijhAMthI vA vAva paDiggAhettA No mahayA appattiyaM jAva AhArei, esa NaM goyamA ! vIyadhUme jaImo) je sAdhu athavA sAvI prAsuka ane eSaNIya anAdi catuvidha AhArane prApta karIne aprasannatA ane kene tyAga karIne saMtoSapUrvaka khAya che, evA sAdhunA te AhAra-pAIne dhUmadeva rahita kahela che. je ja ni je vAM niggaMthI vA jAva paDiggAhettA jahA laddhaM tahA ahAraM AhArei, esa NaM nonA saMyoriNapura TVmoya) je nircaya (sAdhu) ke nigraMthI (sAdhvI) prAsuka ane eSaNIya caturvidha AhArane lAvIne tene svAdiSTa banAvavA mATe bIjAM dravya sAthe tenuM mizraNa karatA nathI, paNa bhikSAvRttimAM jevA AhArapANInI prApti thAya che, evA AhAra pANIne ja potAnA upayogamAM le che, te sAdhusAdhvInA AhArapANIne saMjanA doSathI rahita mAnavAmAM Ave che. ([ moya! vIiMgAlassa, vIyadhUmassa, saMjoyaNAdosavippamukkassa pANabhoyaNassa aTTha pagaNane) he gautama! aMgAradeSa rahita, dhUmadeSa rahita ane saMjanAdeSa rahita AhAranA A prakAranAM lakSaNo kahyA che. TakArtha- aNagAra adhikAra cAlI rahyo che. tethI sUtrakAre A sUtramAM tene deSayukta AhArAdinuM pratipAdana karyuM che - gautama svAmI A viSayane anulakSIne mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "mada mane ! saraMjAra, kapUma, saMcAlitadudAsa pAmothaLasa maTTe patte ?? he bhadanta! siddhAMtamAM kahyuM che ke aMgAra deSayukata, dhUma deSayukta ane saMjanA deSayukata AhArano sAdhuoe parityAga kare joIe. te he bhadantA aMgAra deSayukta AhAranA, dhUma deSayukata AhAranA ane saMjanA doSayukata AhAranA lakSaNe kayAM kyAM che? je aNagAra AhAra viSayaka rAganI agnithI prajavalita thaIne pitAnA cAritrarUpa injanane aMgArA jevuM karI nAkhe che, evA te sAdhune aMgArA je kahyo cheA aMgArAnI sAthe vidyamAna je AhAra-pANI che temane e kAraNe ja sAhegAra (aMgAra yukata) kahyA che. A aMgAra deSayukta AhAranuM lakSaNa che, tathA cAritrarUpa idhanamAM dhUmanA heturUpa hovAthI TheSane ahIM kAraNamAM kAryanA upacAranI apekSAe dhUmarUpa mAnavAmAM Avela hovAthI te bumarUpa dveSanI sAthe vidyamAna je AhArAdi hoya che temane saghUma AhArapANI kahe che. prApta karelA AhArane svAdiSTa banAvavAne mATe bIjAM padArtho sAthe meLavIne khAnAra aNagAranA AhArane sajanA doSayukata AhAra kahe che. zrI bhagavatI sUtra : 5 96 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmInA praznano javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- mA! he gautama! je ja nirche vA ni thI nA paMi je nigraMtha (sAdhu) athavA nircathI (sAdhvI) prAsuka (acitta nirjIva), tathA eSaya (eSaNadoSathI rahita) saba-vA-vapha-sApha pavitA azana, pAna, khAdya ane svAdarUpa caturvidha AhArane grahaNa karIne "chig, gadhe, nahi, govAne AhAra viSenA deSathI anabhijJa (ajANyA) hevAne lIdhe temAM nirantara mUcchabhAva, lupatA, Asakita ane cittanI ekAgratA rAkhIne mArA gAda teo tene AhArarUpe upayogamAM le che. "re of mocanA ! sAruM pAmone" he gItamAM A prakAranI bhAvanAthI sAdhu dvArA je bhejanAdine grahaNa karavAmAM Ave che, te bhejanAdine aMgAradoSathI yukta AhAra kahevAya che. kahevAnuM tAtparya e che ke prazasta AhArane vakhANuM vakhANIne khAvAmAM Ave che te AhArane aMgAreSa yukata AhAra kahevAmAM Ave che. je ke te AhAra prAsuka (acitta) ane eSaNAya che, paraMtu temAM sAdhu AdinI je adhika mamatA, lupatA Adi je rAgAdi pariNati che, te pariNatithI yukata hoya evA sAdhu, sAdhvI dvArA levAmAM Avelo te AhAra aMgAradeSa yukata thaI jAya che tema samajavuM. have sUtrakAra dhUmadeSayukata AhAranuM svarUpa samajavatAM kahe che ke "le of ni vA, nathI vA, thANuNas , vALa, mAphaka, sApha ghahimdittA je sAdhu athavA sAdhvI prAsuka ane eSaNIya azana, pAna, khAta ane vAgharUpa caturvidha AhArane bhikSAvRttimAM prApta karIne mA varadaM vizrAmAM mAne mAdAra yAda" tene atyaMta aprasannatA pUrvaka krodha ane udvignatA pUrvaka, meM bagADIne khAya che-eTale ke aprazasta AhAranI prApti thatAM je sAdhu krodha, udvignatA Adi bhAvothI yukta thaIne aprasannatA pUrvaka te AhArane pitAnA upayogamAM le che, "sa gothA saghane pApamayane te sAdhunA AhArane dhamaSa yukata mAnavAmAM Ave che. kahevAnuM tAtparya e che ke sAdhue aprazasta AhAranI prApti thAya tyAre kedha athavA aprasannatA rAkhyA vinA zAti ane saMtoSathI te AhAra upayogamAM levA joIe. paNa je sAdhu aprazarata AhArane khAtI vakhate moM bagADe che ke kedha kare che ke aprasannatA anubhave che te pitAnA saMyamane bALIne jANe ke pitAyA saMyamane dhUmADe karI nAkhe che. mATe evA AhArane ghUmadeSa yukata AhAra kahyo che. have saMjanA deSathI dUSita AhAranuM svarUpa samajAvatA mahAvIra prabhu gautama svAmIne kahe che ke le ni nAM nAva vinA je sAdhu athavA sAdhvI prAsuka zrI bhagavatI sUtra : 5 87 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane eSaNIya anAdi caturvidha AhAra bhikSAvRttimAM prApta karIne "ggvavuM Ingrdra saddhi saMpUrA sAdA sAdA tene ravAdiSTa banAvavAne mATe anya sinagdha Adi dravya sAthe tenuM mizraNa karIne khAya che, "sA jogama! nIcaTTo pAmo evA te AhAra-pAnane sayAjanA doSathI dUSita mAnavAmAM Ave che. ag f myamI! phaM , sadhakakSa, aMgoyanA dudAsa pAmoyasa a quLa uparyuMkata traNa deSathI yukta AhAranuM svarU5 samajAvIne sUtrakAra kahe che ke he gautama! aMgAradeSa sahita AhAra-pANInA, dhUmadeSa sahita AhAra-pANInA ane saMjanadeSathI dUSita AhArapANInAM upara kahyA pramANenAM lakSaNe samajavA. have sUtrakAra uparyukata traNa dethI rahita AhAranuM pratipAdana karavAne mATe nIcenA prazranettara Ape che gautama svAmIne praznana- "gada aMte! tIraMdA , vIghadhana, saMjoyaNA dosavippumukassa pANabhoyaNassa ke aTTe paNNace ?' je AhArapANa aMgAradeSathI rahita hoya che, evA AhArapAIne vItAgAra AhAra kare che. he bhadanta! aMgAradoSa rahita AhAra eTale zuM ? dhUmadoSa rahita AhAra eTale zuM? saMyojanAdeSa rahita AhAra eTale zuM? e traNe prakAranA AhAranA lakSaNe jANavA mATe gautama svAmI A prazna pUche che. tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- " mA! he gautama ! 'jeNaM niggaMthe vA jAvapaDiggAhettA amucchie jAva AhAreI' ne sAdhu mayA sAdhvI prAsuka, eSaNaya AhArane bhikSAvRttimAM prApta karIne amUrzita, alelupa, anAsakta ane anekAgratA Adi bhAva pUrvaka AhAranA upagamAM le che, "ve it joyA! rIja pApamocane te sAdhu sAdhvIne AhArane aMgArASathI rahita mAnavAmAM Ave che, ahIM pahelI vakhata je "nA padane pravega thaye che tene dvArA nIcane sUtrapATha grahaNa karavAmAM Avyo che- "vita nirNathI sALI vA nANuM auNaya , pAna, vArikAmAM bIjI vakhata vaparAyelA ja padathI nIcenA sUtrapATha grahaNa karAyo che- "amRddha, aprathita, canaSNunna A rIte mUccha, Asakti Adi bhAvathI rahita avasthAmAM karAyelA AhArane "aMgAradeSa rahita' kahyo che. "je nija je vA nithI vA nAva hattA jo mayA mAM nAva mArU che gautama! jo koI sAdhu athavA sAdhvI prAsuka ane eSaNIya azana, pAna, khAdya ane svAstharUpa AhAra bhikSAvRtti dvArA lAvIne madhyastha bhAvathI ane saMtoSa pUrvaka khAya che - aprazasta AhAra prApta thaye hoya te paNa krodha ane aprasannatAno tyAga karIne khUba saMteSapUrvaka tene upayogamAM le che, evA tenA AhArane dhUmadeSarahita AhAra kahe che. zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAda 'jeNaM niggathe vA niggathI vA jAba paDiggAhettA jahA laddhaM tahA AhAraM hai gautama! je ni tha (sAdhu) athavA sAdhvI prAruka ane eSaNIya azAna, pAna, khAdya ane vAdyarUpa AhArane prApta karIne, jevI sthitimAM prApta thayA hAya evI sthitimAM ja khAya che eTale ke AhArane svAdiSTa banAvavA mATe temAM snigdha Adi dravyAnuM mizraNa karatA nathI, esa NaM goyamA ! saMjoyaNAdosa viSvadhruvane pALamAMyane tA evI sthitimAM je AhAra-pANInA upayoga karavAmAM Ave che, te AhArapANIne saMcAjanA doSathI rahita mAnavAmAM Ave che. 6 have sUtrakAra uparyukata kathananA upasa MhAra karatA kahe che ke- dasa huM nIyamA ! bIiMgAlassa, bINadhUmassa, sayojaNAdosavippamussa pAnabhoyaNassa ahe paNa ze' he gautama ! aMgArarahita AhAranAM, dhUmadeSarahita AhAranAM, ane saMyAjanAdoSarahita AhAranAM lakSaNe upara kA pramANe samajavA. Asu lA kSetrAtikrAMtAdi AhAraka svarUpa kA nirUpaNa kSetrAtikAntAdi AhAranI vaktavyatA'ada na mate! vettAphTa tattva' ityAdina sUtrA-(ara nuM maMte! vejJAvaMtaksa, jAjA zastra, maLatasa, pamADanAra taraNa pAmIyaLasa ke gaDhe vaLatte ? ) he bhadanta ! kSetrAtikAnta, kAlAtikrAnta, mArgItikAnta, ane pramANAtikAnta AhAra-pANInA ze| atha thAya che? (noyamA !) he gautama ! (lennAthavA, niLathI vA hAjIniM asaNa, pANa, khAima, sAimaM aNNugae sUrie paDiggAhettA uggae surie AhAraM AhA ph sa ga goyamA ! vijJAAte vALamoyane) jo koi sAdhu athavA sAdhvI prAsuka ane eSaNIya azana, pAna, khAdya ane svAgharUpa caturvidha AhArane sudiya pahelAM bhikSAvRtti dvArA lAvIne sUya thayA pachI tene pAtAnA AhAra tarIke upayogamAM le che, te te sAdhu-sAdhvInA evA AhAra-pANIne kSetrAtikrAnta kahevAya che. (jeNaM niggaMtho vA jAna sAimaM paDhamAra porisie paDiggAhetA pacchimaM porisiM upAyaNAcA AhAra AhArei, esa NaM goyamA ! kAlAvyaMte pANabhoyaNe ) jo kAi sAdhu athavA sAdhvI prANuka ane eSaNIya azana, pona, khAdya ane svAdarUpa caturvidha AhArane divasanA pahele paheAre lAvIne chellA paheAra sudhI rAkhI mUkIne pachI tene AhAra kare, te haiM gautama ! te prakAranA AhArane kAlAtikAnta bhAjana kahe che. ( jeNaM niggaMtho vA jAva sAimaM paDiggahittA paraM addhajoyaNa merAe vIkamAvaittA bodAramAdAreka, sa aaN noyamA! maLyA te pALamoyane) jo kAi sAdhu athavA sAdhvI prAsupha ane eSaNIya AzanAdi caturvidha AhArane prApta karIne ceAjananI maryAdAnI mahAra jaIne AhAra tarIke vApare che, te he gautama! temanA te AhAra pANIne sarpAtikAnta bhAjana kahe che. te sa Mnagnatho vA niAMthI aa hAjI esaNijjaM jAya sAimaM paDiggAhittA para battIsAe kukkuDiaMDaganyamANamettANaM zrI bhagavatI sUtra : 5 99 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAgha sAdA mArApha, paNa joyA! ghamArUte vALamove) je kaI sAdhu athavA sAdhvI prAsuka ane eSaNIya azana, pAna, khAdya ane svAdyarUpa caturvidha AhArane bhikSAvRtti dvArA lAvIne maraghInA IMDA pramANa 3ra keLiyA karatAM adhika keLiyAno AhAra kare che, te temanA te AhAranuM pramANatikAnta bhejana kahe che. (aTakukuDiaMDagappamAName, kavale AhAraM AhAremANe apAhari, duvAlasakukkuDiaMDagappamANamette kavale AhAraM AhAremANe avaDDhomoyarie solasa kukkuDi aMDappamANamette, kavale AhAraM AhAremANe dubhAgapatte, cauccIsaM kukkuDi aMDappamANe jAva AharaM AhAremANe omoyarie bacIsa kukkuDaaMDagappamANamette kavale AhAra AhAremANe pamANapatta eso ekke vi ghAseNaM aNagaM AhAra AhAremANe samaNe niggaMthe NIpagamarasamoitti vattava siyA) je sAdhu maraghInA IMDApramANa ATha keLiyA jeTalo ja AhAra kare che te sAdhune alpAhArI kahe che. maraghInA IMDApramANu bAra keLiyA jeTalA AhArane bhajana tarIke lenAra sAdhune "apAddha avamadarika (alpArdha Urika) kahe che. maraghInA ThaMDApramANa 16 keLiyA jeTaluM bhejana AhAramAM lenAra sAdhune ardhAhArI kahe che. maraghInA | iMDApramANa 24 koLiyA jeTalo AhAra karanAra sAdhune "avamerika' kahe che. maraghInA IDApramANa 32 keLiyA jeTale AhAra lenAra sAdhune pramANaprApta (pramANunusAra) bhajana karanAra kahe che. maraghInA IMDApramANa 32 kALiyA karatAM eka paNa kALiye e che AhAra lenAra sAdhune "prakAma rasabhejI kahevAtuM nathI. (ga i goramA ! khettAikaMtassa, kAlAikaMtassa, maggAikaMtassa, pamANAika tassa pANabhoyaNassa a gu) he gautama! letrAtikrAnta, kAlAtikrAnta mAgatikAnta ane pramANatikAnta bhajanane upara darzAvyA pramANe artha thAya che. TIkArtha-zamaNanA AhArane adhikAra cAlI rahyo che. tethI sUtrakAra A satramAM zramaNanA AhAraviSayaka vizeSa vakatavyatAnuM pratipAdana kare che. kAlAtikAta Adi AhAranuM svarUpa samajavA mATe gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke'ah bhaMte ! khettAikkaMtassa, kAlAikkaMtassa, maggaikkaMtassa, pAmANAikkaMtassa pAyArU che ga gha0Are ? he bhadanta ! kSetrAtikAnta, kAlAtikrAnta, mAgatikrAnta ane pramANutikAnta AhAra - pANIne zuM artha kahyo che? athavA evA AhAranAM lakSaNe kayAM kyAM che? sUryane prakAza jyAre maLe che evA dinane ahIM kSetra kahela che. A kSetranuM ullaMghana je AhAra-pANIe karI nAkhyuM che evA AhAra-pAkuMne kSetrAtikAnta bhejana kahe che. divasanA cAra, ane rAtrinA cAra ema dinarAtanA kula ATha pahora thAya che. te ATha paheramAMthI divasanA traNa paherane "kALa" kahevAmAM Avela che. e traNa paherarUpa kALanuM je AhArapANImAM ulaMghana karAya che, tevA AhArapANIne kAlAtikAnta bhejana kahevAya che. ardhajanarUpa sthAnane ahIM mArga kahevAmAM Avela che. te ardhajanarUpa mArganuM je AhArapANI dvArA u9laMdhana karAyuM hoya che, evA AhArane mArgItikAnta zrI bhagavatI sUtra : 5 1 0 0 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhajana kahe che. 3ra grAsa (kALiyA) pramANa bhajana karatAM adhika pramANamAM bhejana karAya te tene pramANatikAnta bhejana kahe che. e ja viSayane gautama svAmIe uparyukata praznarUpe mahAvIra prabhune pUchyuM che tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke joya! he gautama! " niWthe vA, nija thI vA, mupatti saMba-pA-ravAma-sAjaM cAra je kaI nigraMtha (zramaNu) athavA nircathI (zramaNI, sAdhvI) prAsuka (acitta) eSaNIya (eSaNu deSathI rahita, niSa) azana, pAna, khAdya ane svAdarUpa cAre prakAranA AhArane "pujA, pi himAdittA sUryodaya pahelAM lAvIne " ja yAda sUryodaya thayA pachI tene AhAra kara che, "paNa ! hettAte pAmo te he gautama! evA AhArapANIne kSetrArikAnta bhojana kahe che. A kathananuM tAtparya e che ke kaI zramaNa athavA zramaNa sUryodaya pahelAM AhAra-pANI vaherI lAve. pachI tene rAkhI muke ane sUryodaya thayA pachI tene upagamA hai, te avA bhajanane kSetrAtikAnta doSathI dUSita mAnavAmAM Ave che. je nimgatho vA jAva sAimaM paDhamAe porisIe paDiggAhittA' to kaI zramaNa nica athavA zramaNa nircathI prAsuka, eSaNIya azana, pAna Adi caturvidha AhAra ligravRtti dvArA divasanA pahelA pahere lAve. "chinna parili paUTTRA saER gAje ane te AhArane mUkI rAkhIne traNa pahera vyatIta thaI gayA pachI tene AhAra kare, "ge of yamAM 1 Dise IMo te he gautama! te prakAranA temanA AhArane kAlAtikrAnta doSathI dUSita AhAra mAnavAmAM Ave che. je je vico vA vAva sarUma paramAi je nirNaya (sAdhu) athavA sAdhvI prAsuka ane eSaNaya (acitta ane dezahita) azana, pAna Adi catuvidha AhAra gecarI dvArA prApta karIne "ghara calAja vImA nA gANAmAdaH ardhayojana (be keza) pramANa mArganuM ulaghana karIne eTale ke te AhArane be kezapramANa aMtare laI jaIne AhAra kare, "gs i moyA!Are pAmora to he gautama! evA sAdhu ke sAdhvInA te AhArapANane mArgItikrAnta deSathI dUSita mAnavAmAM Ave che. 'je NaM niggatho vA niggathI vA phAsuesaNijjaMjAvaM sAimaM paDiggAhittA' je kaI sAdhu athavA sAdhvI prAsuka ane doSarahita azana, pAna, khAdya ane vAgha AhArane prApta karIne "ra vIsApa turijhaMpabAi javA mAdAra cANa maraghInA jeTalA mApanA 32 grAsa (keLiyA) karatAM adhika zrI bhagavatI sUtra : 5 101 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANamAM AhAra kare che, "ge jova! vanALAne pAmone te he gItama! evA te AhAranuM pramANatikAnta doSathI dUSita mAnavAmAM Ave che. " bahirzanAre vahe mArA sAdAmAne aghAra maraghInA IDA jevaDA ATha ja keLiyA jeTale AhAra karanAra sAdhune alpAhArI kahe che. duvAlasakukkuDiaMDagappamANamette kavale AhAraM AhAremANe avaDDhomoyarie' maraghInA IDa jevaDA bAra ja keLiyA jeTale AhAra karanAra sAdhune apAThuvamadarika (alpArdha Urika) kahe che. udarane "nI UNuM rAkhavuM- eTale ke bhUkha hoya te karatAM paNa ochuM khAvuM tenuM nAma avamodarikA ( UrikA) che. te darI vratamAM 32 grAsa pramANu AhArane ardha bhAga karatAM paNa ocho AhAra levAmAM Ave cheudaranA adha karatAM paNa adhika bhAgane khAlI rAkhavAmAM Ave che- evA UdarI vratane "alpArdha UdarikA (zArda sahanoji ) kahe che. je sAdhu 12 grAsa pramANa AhAra karate heya che tene "atyAdha Udarika' kahe che. e ja pramANe "sa caMdigaMvmAre jAva A gAmane tamaHpUra maraghInA IMDA jevaDA soLa grAsa pramANu AhAra lenAra sAdhu athavA sAvIne "ardhAhArI athavA ardha udarika kahe che. 2 grAsa pramANe AhArane pramANAnusAra AhAra kahyo che. 16 grAsa eTale 32 grAsa karatAM ardhA grAsapramANa AhAra gaNAya che. mATe eTalA pramANamAM AhAra lenArane "ahArI' kahe che. 'cauvvIsa kukkuDiaMDagappamANe bAba AhAraM AhAremANe omodarie' maraghInA IMDA jevaDA 24 grAsa pramANa AhAra lenAra sAdhune "adarijha rahe che. bhUkha heya te karatAM 5 jUna AhAra leve tenuM nAma "avArikA che. e prakAranI amerikAthI yukata sodhune "avasArika sAdhu kahe che. " kiAMta maNamALAne jIva mAdA mAmAne ghama ' maraghInA IMDA jennaDA kara grAsa pramANa AhAra pharanAra mAdhune ma NamApta ( pramANunusAra AhAra lekatA) kahyo che. 'puno ekoNa vi ghAseNaM UNaga AhAraM AhAremANe samaNe tiragathe No pakAma morDa ni buM ziza uparyukata pramANunA 32 grAse karatA eka paNa grAsa pramANe nyUna (ocho) AhAra karanAra zramaNa nigraMthane "atyaMta madhurAdi rasane bheMkatA kahI zakAto nathI. have A viSayane upasaMhAra karatA mahAvIra prabhu gautama svAmIne kahe che ke- (ge if yama! rAtizAsa, jAtivAsa, mati tarapha, bArita bALameLa# ya pULa he gautama! kSetrAtikrAnta, kAlAtikrAnta, mArgItikrAnta ane pramANatikAnta AhArapANIne upara varNavyA pramANene artha (svarUpa) samaja. e sU, 10 che zrI bhagavatI sUtra : 5 102 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAtIta Adi pAnabhojana kA nirUpaNa zAtIta Adi pAna bhejananI vakatavyatAda mata ! satyAya ItyAdi suvArtha- (kada aMte ! atyAra satyaparimiti, sisa, lesisa, sAmudAniyasa jALamovAsa che e pau) he bhadanta! zAtIta, zastrapariNAmita, eSita, beSita ane sAmudAnika AhArapANane zuM artha kahyo che? (jo !) he gautama! ( if nijaje vA nimAM thI vA, nirivAra satyapura vavAmA-mA-viSe vavajaya -rU-vatta, nIvavighanaphU akayaM, akAriyaM, asaMkappiyaM, aNAhUyaM, akIyagaDaM, aNuddilaM, navakoDIparisuddha, dasadosavippamukaM uggamuppAyaNesaNAsuparisuddha, vIiMgAla, vIyadhUma, saMjoyaNA dosavippamukaM, asurasuraM, acavacayaM, aduyaM, avilaMbiyaM aparisADiyaM akkhovaM jaNavaNANulevaNabhUya, saMyamajAyAmAyAvattiyaM, saMjamabhAravahaNaTThayAe bilamiva paNNaga bhUeNaM appANeNaM AhAra AhArei, esa NaM goyamA ! satthAIyassa satthapariNAmi yassa jAva pANabhoyaNassa ayamaDhe paNNatte / sevaM bhaMte sevaM bhaMte ti) zramaNa nirmatha ane zramaNa nircathI (sAdhvI) khaDaga, muzaLa Adi zastrothI rahita hoya che, ane puSpamALA tathA caMdananA vilepanathI rahita hoya che. teo evA AhArane grahaNa kare che ke jemAMthI dvIndriya jIvo ApoApa alaga thaI gayA hoya che, vinaSTa thaI gayA hoya che, bahAra kADhI nAkhavAmAM AvelAM hoya che, ane e kAraNe je AhAra tyakatadeha-acita hoya che, prAsuka hoya che. vaLI te AhAra sAdhune mATe banAvyo hate nathI, sAdhune nimitte taiyAra karAvavAmAM AvyuM hatuM nathI, "A AhAra sApu mATe che, evo saMkalpa dAtAe karyo hato nathI, je AhAra bolAvIne sahune ApavAmAM Avye hote nathI, je paisA ApIne sAdhu mATe kharIdAye nathI, je AhAra anudiSTa che, je nava prakAre zuddha che, daza doSathI je rahita che, udagama ane utpAdeSaNanA dethI je rahita che, je AhAra aMgAreSathI, dhUmadeSathI ane sacajanA deSathI rahita hoya che, evAM ja AhArapANIne sAdhujana pitAnA upayogamAM le che. te AhAra khAtI vakhate sAdhu bacapacapa" ke "surasura Adi lelupatAsUcaka bani karatai nathI, bahu jhaDapathI paNa khAtA nathI ane bahu dhIme dhIme paNa khAtA nI, gheDa paNa AhAra eka mUkatA nathI, gADAnI dharImAM jevI rIte dIvelanuM jaNa karavAmAM Ave che, ane gumaDA upara jema lepa karavAmAM Ave che. e ja rIte saMyama privAha karavAne mATe ja, sAdhu daramAM praveza karatA sarSanI mAphaka te AhArane pitAnA udaramAM praveza karAve che. he gautama! atIta, sApariNAmita (vAva) zrI bhagavatI sutra : 5 10 3 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhAra-pANIne A pramANene artha kahyo che. gautama svAmI kahe che- he bhadantA A viSayamAM Ape je kahyuM te sarvathA satya che. he bhadata! ApanI vAta sarvathA satya ja che." ema kahIne vaMdaNa namaskAra karIne teo temane sthAne besI gayA. TIkAtha- sUtrakAre A satramAM zramani thanA AhAraviSayaka vistRta varNana karyuM che. gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "gara maM!i satthAIyassa, satthapariNAmiyassa, esiyassa, vesiyasa, sAmudANiyassa pALamovAsa ra paLa ?? he bhadanta! zasvAtIta, zastrapariNumita, eSita vyeSita, ane sAmudAnika bahArapANune zo artha kahyo che? charI Adi rUpa zastro dvArA jenA kakaDA karavAmAM AvyA hoya che evA AhArane zaAtIta kahe che. e padArtha te karkaTikA (kAkaDI) Adi rUpa paNa heya che, paNa evA padArthane ahIM grahaNa karavAmAM AvyuM nathI. tethI ja kahyuM che ke je padArthane agni Adi rUpa zastro dvArA citta karI nAkhavAmAM AvyA hoya che evA padArthane ja prAsuka mAnavAmAM Ave che. charI Adi zastro dvArA kApelA padArthane prAsuka mAnavAmAM AvyuM nathI. dAkhalA tarIke charI vaDe kApelI kAkaDI rAsuka gaNAtI nathI. "eSita'- gaSaNAnI vizuddhipUrvaka je padArthane gaSita karAyA hoya evA padArthane eSita' kahe che. vizeSarUpe athavA vividha prakAre je padArthane eSita karavAmAM AvyuM hAya- grahaNa eSaNa, grAsa eSaNathI vizeSita hoya evA AhArane beSita kahe che. athavA "pitta A padanI saMskRta chAyA "SiANa thAya che. tene artha A pramANe thAya che- je padArthanI prApti thavAmAM mukha para bAMdhelI muhapattI ane bagalamAM rahela rajoharaNa Adi rUpa munileSa kAraNarUpa bane che evA padArthane "Sika kahe che. aneka gharamAMthI prApta karelA AhArapANIne 'sAmudAnika AhAra kahe che. gautama ravAmIe uparokata prazna dvArA zastrAtIta Adi AhAranAM lakSaNe mahAvIra prabhune pUchayAM che. gautama svAmInA praznane uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- caNA he gautama! "je je vize vA niSathI vA vivijApasthira rAjayanA jiTAne nigraMtha sAdhuo ane sAdhvIo khaDaga Adi zastrothI ane muzaLathI rahita hoya che, mAlA ane candana vilepanathI rahita hoya che. tethI teo evA ja padArthone pitAnA AhAranA upayogamAM le che ke je "javAba-guru-vaphA - vattA, TIra viSaa8, e ahiM padArthamAMthI zrIndriyAdika che Ape Apa nIkaLI gayA hoya che, Apa Apa athavA anyanA prayoga dvArA jemAMthI te jIvone nAza thaI gaye hoya che, athavA agni Adi dvArA jemAMthI jIva capigayA hoya che, te kAraNe je padArtha tyakatadeha - acitta thaI gayo hoya che ane jIvavipratyakata (jIvathI rahita, prAsukI thaI gaye hoya che - teo (sAdhuo) sAdhu mATe banAvelo ke banAvarAvelo na hoya AhArapANI ja grahaNa kare che. sAdhunA nimitte je AhAra banAvavAmAM na AvyA. heya evA AhArane "akIta' kahe che. sAdhune dAna devA mATe bIjA pAse taiyAra karAvavAmAM AvyuM na hoya evA AhArane "akArita' kahe che. eTale ke uddagamadeSathI rahita AhArane ja teo grahaNa kare che "gAya, gaUTI, gAuM, zrI bhagavatI sUtra : 5 104 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ addiSTa, navajAriSamuiddha soLimura" A AhAra sAdhune vArAvIzuM eve jemAM dAtAnA saMkalpa na haiya, Apa mAre tyAM dararAja padhArIne Apane jarUrI AhAra-pANI vaherI jaze!' e prakAranuM AmaMtraNa ApIne je AhAra dAtA dvArA sAdhune vaheArAvavAmAM AvyeA hAtA nathI, gannIttatta' mUlya ine je sAdhune mATe taiyAra karAvyA na hAya, 'anuSTi' sAdhune uddizya karIne je AhAra dAtAe banAvyeA hAtA nathI, je nava prakAre parizuddha heAya che, ane dasa dveSathI rahita hAya che, evAja AhArane sAdhuo peAtAnA upayegamAM le che. 'navATi parizuddha AhAra' kAne kahe te samajAvavAmAM Ave che (1) 'na inti" pAte haNutA nathI, (2) 'nA vAtatti' khIjA pAse haNAvatA nathI, (3) 'na intamanumanyate' haNanAranI anumAdanA karatA nathI, (4) 'na patti' pote rAMdhatA nathI, (5) na patti' bIjA pAse padhAvatA nathI, (6) navantamagumanyate rAMdhanAranI anumeAdanA karatA nathI. (7) 'na ILatti' pote kharIdatA nathI, (8)'nApati' bIjA pAse kharIda karAvatA nathI (9) 'na zrIAntamanuMmanyate kharIda karanAranI anumAdanA karatA nathI. 'goviJamuvata' eTale zakita, smRkSita Adi dasa doSothI rahita AhAra. umuLAnetaLAyudyu AdhAkama Adi 16 prakAranA udgama doSathI rahita, dhAnyAdika 16 prakAranA utpAdanA doSathI rahita ane zakita Adi 10 prakAranA eSaNA dveSAthI rahita- A rIte upakRta 42 DhASAthI rahita haiAya evA suparizuddha AhAranA teo upayoga kare che. viyAruM rIyadhUma, saMgoyaLo viSvadhruvI ane teo evA ja AhAra kare che ke je aMgAradoSathI, dhUmaDhoSathI ane sayAjanAdeSathI rahita hoya che. 'gapura sura' bhAjana karatI vakhate temanA mukhamAMthI 'sura sura' evA avAja nIDhaLatA nathI, kAraNa ke khAtI vakhate meDhAmAMthI evA zabda nIkaLavAthI bhAjana pratyenI khAnAranI lelupatA prakaTa thAya che. e ja rIte khAtI vakhate 'capacapa' avAja pazu teo karatA nathI. khAtI vakhate capacapa' avAja sArI lAgatA nathI. khAtI vakhate evA avAja zUkara (bhUMDa) Adi karatA hoya che, zreSTha puruSa karatA nathI. evA dhvani khAtI vakhate karavAthI te sAMbhaLanAra anya munijanAnA cittamAM glAnibhAva pedA thAya che, ane khAnAranI svAdendriyanI atizaya lAlupatA evA zabdo dvArA prakaTa thAya che. te kAraNe sura sura' ane 'capa capa' dhvani karyA vinA zuddha nirdoSa AhArapANI levAnI prabhue munijanAne AjJA karI che. caturya, vidghatriya, barisAdithI vaLI munijanAe bahu ja utAvaLA utAvaLA khAvuM joie ke nahIM,bahu dhIme dhIme paNa AhAra karavA nahIM, parantu madhyama gatithIja AhAra karavA joie, ane AhAra karatI vakhate AhAranA eka paNa aMza jamIna para paDavA joie nahIM.'bavoraMJaLavaLANuchetraNamU gADAnI dharImAM jema UMjaNu karavAmAM Ave che, ane vAgelA dhA para jema lepa karIne pATA khAMdhavAmAM Ave che, tema saMyamanA nirvAhane mATe munijanA AhAra letA hoya che. A kathananA bhAvA' nIce pramANe che- gADInA paiDAnI dharI para dIvela UjavAmAM zrI bhagavatI sUtra : 5 105 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che kAraNa ke ema karavAthI gADAne cAlavAmAM saraLatA rahe che, e ja pramANe munijanA paNa eTalA mATe ja AhAra kare che ke zarIranI sthiratA TakI rahe ane te dharmadhya na Adi kAmamAM sAdhaka thatuM rahe. A rIte ja vadhAremAM vadhAre karmAMnI nirA thatI rahe che. tee svAda athavA zarIrapeSaNune nimitte AhAra letA nathI. traNAnulepananA paNa evA ja bhAvA` samajavA. e ja vAta 'prANadhAraNArthamevAhAra karaNaM' A TIkAvAya dvArA samajAvavAmAM AvI che. 6 sanamanAyAmayAvattiya have sUtrakAra e samajAve che ke sAdhujanAe keTalA pramANamAM AhAra levA joie- sAdhujanAe eTale ja AhAra levA joie ke je sa'yamayAtrAmAM-saMyamanuM pAlana karavAmAM madadarUpa thai paDe, ane je saMyamanuM pAlana karavAmAM hetubhUta thai paDe- sayamanA pAlanamAM vighnarUpa thai paDe evA AhAra temaNe karavA joie nahIM, munijanA je AhAra le che te'saMyamAtrAdayAp tA tapanI vRddhi karavA mATe ja le che- zarIramA aLa, parAkrama AdinI vRddhi karavA mATe letA nathI. e ja vAta sUtrakAre saMyamamAravanAthetAthai, A sUtrAMza dvArA samajAvI che. 'vimitra pannapUrNa akhAnenuM AvAra AdArI sarpa jevI rIte pAtAnA daramAM praveza karatI vakhate daranI a MdaranA AjUbAjUnA pradezane spa karatA nathI paNa sIdhA aMdara ghusI jAya che, e ja pramANe munijana pazu gRhIta AhArane svAdane nimitte eka dADhathI bIjI dADha nIce pasAra karatA nathI paNa sIdhA gaLAnI nIce utArI nAkhe che. A sUtrAMza dvArA sUtrakAre pUkita viSayanI puSTi karatA kahyuM che ke zramaNa nithA jihavA indriya upara vizeSa kAbU dharAvatA hAya che. tethI temane svAdendriya vijetA paNa kahI zakAya che. zarIranI bAkInI badhI indriyAne zakitavaka khArAkanI prApti jihavA Indriya dvArA ja thAya che. jevA haeNivAIndriya upara kAbU AvI jAya che, ke turata ja bAkInI indriyonI zakita ApoApa madha thaI jAya che. tethI sAdhuoe zuddha nirdoSa AhAra svAdane mATe nahIM paNa sacamayAtrAnA nirvAhane mATe ja levA joie, evuM siddhAMtakArAe kahyu che. have A viSayane upasaMhAra karatA sutrakAra kahe che ke 'esa NaM goyamA ! satthAIyassa, satyapariNAmiyassa, jAva pANabhoyaNassa yama LajJe'he gautama ! zasrAtIta, zastrapariNAmita, eSita, kRSita ane sAmudAyika bhikSArUpa AhArapANInuM svarUpa upara varNavyA mujabanuM che. mahAvIra prabhu dvArA A viSayanuM pratipAdana sAMbhaLIne gautama svAmI temanAM vacanAmAM atyaMta zraddhA prakaTa karatA kahe che- 6 sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ti ' * he bhadanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyu te satya ja che. he bhadanta! Ape je kahyu te sarvathA satya che,' A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vaMdA namaskAra karIne, teo peAtAne sthAne virAjamAna thai gayA. ghAsU. 115 jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta bhagavatI' sUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA sAtamA zatakanA pahelA uddezaka samApta. pra-nA zrI bhagavatI sUtra : 5 10 6 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUsare uddese ke viSayoM kA nirUpaNa ane tenA sAtamA zatakanA bIjo uddeza A uddezakamAM AvatA viSayanuM sa'kSipta vivaraNuprANa, bhUta, jIva ane sattvanI hiMsAnA pratyAkhyAna karanAra jIva kayA ka supratyAkhyAnI hoya che ane kayAreka dupratyAkhyAnI hAya che, evuM kathana, prazna- he bhadanta ! kayAM kayAM kAraNeAne lIdhe jIva duSpratyAkhyAnI thAya che, ane kayAM kayAM kAraNeAne lIdhe supratyAkhyAnI thAya che ?? A praznanA uttara A rdezamAM ApavAmAM Avye che. pratyAkhyAna zabdanA a nuM nirUpaNu prakAranuM kzana samUlaguNu pratyAkhyAna, dezasUyaguNu pratyAkhyAna, uttaraguNa pratyAkhyAnanA prakAranuM kathana- sarvAMttaraguNu pratyAkhyAna, zettaraguNa pratyAkhyAna. jIvanA mUlaguNa pratyAkhyAnI, uttaraguNa pratyAkhyAnI athavA apratyAkhyAnI hAvAnA viSayamAM prazna ane uttara. naiyika jIva mUlaguNa pratyAkhyAnI Adi hovAnA viSayamAM praznottara. mUlaguNu pratyAkhyAnI AdikAnA alpamahatvanuM pratipAdana. paMcendriya tiryaMca chavAnA alpamahatvanuM ane mUlaguNa pratyAkhyAnI Adi hAvAnA viSayamAM kathana, e ja pramANe manuSyamAM mUlaguNa pratyAkhyAnI AdinA alpamahatvanuM kathana. jIvanI apekSAe sa`mUlaguNa pratyAkhyAnI Adi viSayaka praznottara, nAraka ane paMcendriya tiya cAmAM sava mUlaguNu pratyAkhyAnI hAvAnA niSedha. sa`mUlaguNa pratyAkhyAnI AphrikAnA alpamahatvanuM kathana. sattara guNapratyAkhyAno Adi jIvAnuM nirUpaNu, sarvAMttaraguNa pratyAkhyAnI Adi chavAnA alpamahatva viSayaka praznottara, jIveAmAM saMcata, asa Mcata ane sa yatAsayata hAvAnA viSayamAM praznottara-jIvAnA pratyAkhyAnItva AdinuM vivecanapratyAkhyAnIta smAdinA viSayamAM apabahutva saMbaMdhI praznottara jIvanI zAzvatatA ane azAzvatatA saMbadhI praznonA nAraka Adi jIvAnI zAzvatatA, azAzvatatA viSayaka praznottara. -- pratyAkhyAna ke svarUpakA nirUpaNa zrI bhagavatI sUtra : 5 pratyAkhyAna vaktavyatA-- me zuLa maMte! sanmAnedika ityAdi sUtrAtha- (se jULa maMte ! sabavAnei, savyamUrtti, sajjanIyetti, sanma sattehiM, cavavAyamiti vayamALaE mucavAya matra) he bhadanta ! je zramaNAdi janA ema kahetA hAya ke me samasta prANIonI, samasta bhUtAnI, samasta jIvAnI ane samasta sattvAnI hiMsAnA pratyAkhyAna karyAM che," temanA te pratyAkhyAna supratyAkhyAnarUpa hAya che, ke (sucavAya mavara ) duSpratyAkhyAnarUpa hoya che ? 107 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samasta (noyamA !) he gautama ! (nevALehiM, nAtra sanya serdi vadhavAmiti vAyamANassa siya supaccakkhAyaM bhavai, siya dupacakkhAyaM bhavai) 'maiM' prANIo, bhUtA, jIvA ane satttAnI hiMsAnA pratyAkhyAna karyAM che,' A pramANe kahenAranA pratyAkhyAna kayAreka supratyAkhyAnarUpe hAya che ane kayAreka duSpratyAkhyAnarUpa hoya che ( se keNaTTaNaM bhaMte ! evaM vuccai - savvapANehiM jAva savvasattehiM jAva siya sucavAya mavara ) haiM bhAnta ! Apa ene zA kAraNe kahA che ke samasta prANIoAnI, bhUtAnI, jIvAnI ane satttAnI hiMsAnA pratyAkhyAna karyAMnuM kahenAra jIvanA pratyAkhyAna kayAreka supratyAkhyAnarUpa hoya che ane kayAreka dupratyAkhyAnarUpa hoya che? (noyamA !) OM gautama ! ( nasa nuM sanmAnehi bAya sanasanehiM cavaaymiti vayamANassa No evaM abhisamannAgayaM bhavai ime jIvA, ime ajIvA, rUpe sasA, rUpe cAvarA, tassa NaM savvapANehiM jAva savvasattehiM pcckrkhaaymiti amALaNa Lo sucavAya mar)me samasta prANIo, jvA, tA ane satttAnI hiMsA karavAnA pratyAkhyAna karyAM che.' A pramANe meAlanAra keTalAka jIvAne eTaluM paNa jJAna hAtu nathI ke A jIva che, A ajIva che, A trasajIva che, A sthAvara jIva che, evA jIva je ema kahe tA hAya ke meM samasta prANu, bhUta, jIva ane sattvanI hiMsAnA pratyAkhyAna karyAM che,'te evA jIvanA te pratyAkhyAnane supratyAkhyAnarUpa mAnI zakAya nahI, paNa dupratyAkhyAnarUpaja mAnI zakAya. (a vahu se dukhAI samva pANehiM jAva sabbasatterhi paccakrakhAyamiti vayamANe No sacca bhAsaM bhAsaha, mosaM bhAsaM bhAsaha, evaM khalu se musAbAI savvapANe hiM jAva sambasatterhi tivihaM tiviheNaM asaMjaya- viraya- paDihaya- paJcakrakhAya - pAvakamme zilpa, akSayuke, patayaM, tAje caSi mava) A prakAranA te duSpratyAkhyAnI jIva, me samasta prANIo, bhUtA, jIve ane satttAnI hiMsAnA pratyAkhyAna karyAM che,' ema kahetA hoya tyAre satya bhASA khelatA nathI, paNa asatya bhASA ja bele che. A prakAranI asahya bhASA meAlanAra te mRSAvAdI sarva prANI, bhRtA, jIvA ane satttA pratye triviSe triviSe karI (traNa karaNa ane mana, vacana ane kAyAnA ema traNe yogathI) saMyama rahita ane virati rahita rahyA kare che. evA jIva peAtAnA pApakarmanA tyAgathI athavA pratyAkhyAnathI rahita banIne kA mathaka ane savarahita mane che. A pramANe banatuM hovAthI tene ekAntada MDa (hiMsA karanArA ) ane ekAntamAla- (jJAnarahita) mAnavAmAM AvyeA che. ( jassa NaM savvapANehiM jAtra sannasatehiM paccakkhAyamiti vayamANassa evaM abhisamannAgayaM bhavai - ime jIvA, ime mavaDa - rUpe nIvA, me agIyA, me tannA, ime thAvarA, tassa NaM savvapANehiM jAva savvasattehiM paJcakkhAyamiti vayamANassa supaccakrakhAya bhavai, No dupaccakkhAyaM bhavai, evaM khalu se supacakkhAi saccaM bhAsaM bhAsaha, No moMsa bhAsaM bhAsara, evaM khalu se saccavAI savvapANehiM jAva savtra sattehiM tiviha tiviheNaM saMjaya - viraya - paDiya pacavApAvane, yei, saMvu, baita naMdik parghAva mapha) "me samasta prANIo, bhUtA, vA ane sattvAnI hiMsAnA pratyAkhyAna karyAM che,' A pramANe kahenAra je jIvane evuM jJAna hoya che ke A jIva che, A ajIva che, A trasa che, zrI bhagavatI sUtra : 5 108 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sthAvara che, evA jIvana te pratyAkhyAnane supratyAkhyAnarUpa mAnavAmAM Ave che, tenA te pratyAkhyAnane dupratyAkhyAnarUpa mAnavAmAM AvatA nathI. A prakArane java jyAre ema bole che ke meM samasta prANIo, bhUta, che ane sattanI hiMsAnA pratyAkhyAna karyA che, tyAre te satya ja belata hoya che- asatya vAta karatuM nathI. A rIte satya bhASA bolanAra eTale ke mathArtha vacana kahenAra te satyavAdI jIva sarva prANIo, bhUta, che ane sattA pratye trividha trividha karIne (mana, vacana ane kAyAnA ema traNe yegathI) saMyamayukata, viratiyukta banIne potAnA pApakarmone tyAga kare che athavA pratyAkhyAnanuM yathArtha rIte pAlana karIne karmabaMdhaDita ane saMvarayukta bane che ane ekAntarUpe paMDita-jJAnI paNa bane che, ( te jovA ! parva gurU nAra siya suvayaM mAra) he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke "meM samasta prANAdinI hiMsAnA pratyAkhyAna karyA che, evuM kahenAra chava kayAreka supratyAkhyAnI hoya che ane kayAreka dupratyAkhyAnI paNa hoya che. TakAtha- pahelA uddezakamAM sUtrakAre pratyAkhyAnI jIvonuM nirUpaNa karyuM che. have A bIjA uddezakamAM sUtrakAra pratyAkhyAnanAM svarUpanuM nirUpaNa kare che A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke'se guNaM bhaMte ! saba pANehiM, saba bhUehiM, sAjI vehiM, saba sattehiM, paJcakavAya bhiti vayamANassa supaccakavAya bhavai, dupaJcakkhAyaM bhavai ?' ( "prANa" eTale hIndriyathI caturindriya sudhInA jI. "bhUta eTale vanaspatikAyika cho. "jIva' eTale samasta paMcendriya jIvo ane "sava" eTale pRthvIkAyika, aprakAyika tejaskAyika ane vAyukAyika jIvo) he bhadata ! zuM, "samasta prANenI, samasta bhUtanI, samasta jIvonI ane samasta sanI hiMsAnA pratyAkhyAna karyA che, A pramANenI vAta je zramaNadi chava kahe che, te zramaNAdi jIvanA te pratyAkhyAnane supratyAkhyAnarUpa mAnavAmAM Ave che, ke duSpatyAkhyAnarUpa mAnavAmAM Ave che? A praznanuM tAtparya nIce pramANe che- je jIva evuM kahetA hoya ke "meM prANadinI hiMsAne parityAga karyo che,' evA jIvanA te pratyAkhyAna zuM supratyAkhyAnarUpa ja hoya che kharAM? keTalIka vakhata evuM paNa bane che ke evA pratyAkhyAna karanAra jIvane jIva ane ajIvanA svarUpanuM paNa bhAna hetuM nathI, trasa ane sthAvaranA svarUpanuM paNa bhAna hatuM nathI. zuM evA jIvanA pratyAkhyAnane satyapratyAkhyAnarUpa mAnavA ke dupratyAkhyAnarUpa mAnavA? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "thanA ! he gautama! 'sabapANehiM jAva samdhasattehiM pacavAyamiti vaya mANasa siya supaccakkhAyaM mapha, siva pannavA avarU je jIva evuM kahe che ke meM samasta prANanA, samasta bhUtAnA, samasta chanA ane samasta sonA prANAtipAtanA (vadhanA) pratyAkhyAna karyA che, evA te jIvana pratyAkhyAna kayAreka supratyAkhyAnarUpa hoya che ane kayAreka dupratyAkhyAnarUpa hoya che. A prakAranA kathananuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che ke " La mare! ItyAdi. zrI bhagavatI sUtra : 5 109 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhadanta ! evuM Apa zA kAraNe kaheA che ke evA jIvanA te prAkhyAna supratyAkhyAnarUpa paNuM hAi zake che ane duSpratyAkhyAnarUpa paNuM hAi zake che ? teneA javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke noyamA !' he gautama! namna | savvapANehiM jAva satra sattehiM paJcakakhAyamiti vayamANamsa No evaM abhismAyaM mA~ meM samasta praNeAnI, bhUtAnI, jIvAnI ane satttAnI virAdhanAnA tyAga karyo che,' A pramANe kahenAra te zramaNa AdinA te pratyAkhyAna supratyAkhyAnarUpaja hAya che evuM banatu nathI. temanA pratyAkhyAna kayAreka duSpratyAkhyAnarUpa paNa saMbhavI zake che. keTalIka vakhata evuM bane che ke pratyAkhyAnI jIvane A prakAranuM vizeSa jJAna pazu hatu nathI ke me nIvA rUme gItA rUme tamAme thavA A jIva che, A ajIva che, A trasa che, A sthAvara che. A rIte teo jIva-ajIva AdinA svarUpane jANatA nathI. tethI tassa NaM savvapANehi jAtra savvasatehiM paJcakakhAyamiti vayamANassa No supaccakrakhAyaM bhavai, suparavArya ma'evA jIvAe samasta prANa, bhUta, jIva ane sattvanI hiMsA karavAnA je pratyAkhyAna karyAM hAya che, te supratyAkhyAnarUpa heAtA nathI, paNuM duSpratyAkhyAnarUpa ja hAya che. kAraNa ke jIvAdika tattvanA samyajJAnane abhAve temanA dvArA te pratyAkhyAnanuM yathArtha rIte pAlana karI zakAtuM nathI. : ahI' 'cAt supratyAkhyAnta, svAta duSpasyAchyAtama' A sthanamAM pahelA 'supratyAkhyAna' padanA prayoga thayelA haiAvAthI tenuM pratipAdana pahelAM thavuM joitu hatu. chatAM paNa tenuM vana pahelA karavAne badale ahIM je duSpratyAkhyAnanuM vana karavAmAM AvyuM che, te 'cAsaMnyAya'nA parityAga karIne yathA'kSatinyAya' anusAra karavAmAM AvyuM che ema samajavuM. che 'evaM khalu se dupaccakkhAI savvapANehiM jAva savvasattehiM paccakavAya miti vacamALe Lo sajja mAruM mAsa, maunuM mAsa mAsa te duSpratyAkhAnI jIva jayAre ema kahe che ke meM samasta prANA, bhUta,sattvA ane jIvAnI hiMsA karavAne parityAga karyo che,' tyAre te satya bhASAnA prayAga karatA nathI paNu asatya bhASAnA ja prayAga kare che. te kAraNe 've vadhu te mumAvAre sannavAne khAva sacca sattehiM tivihaM tiviNaM asaMjaya, viraya, paDihaya paccakrakhAyapAtrakamme siipa, ama'yuke, khaMta che, khaMtA yAtri rlR te mRSAvAda samasta prANa, bhUta, jIva ane sattvA pratye, traNe prakAranA karaNAnI apekSAe ( eTale ke kRta, kArita ane anumAdananA bheTTathI traNe prakAranA karaNeAnI apekSa e) tathA mana, vacana ane kAyAnA ceganI apekSAe (traNe prakAranA yAganI apekSAe) vamAnakAlika sa sAvadyAnuSThAnethI ( doSayukata pravRttithI nivRtta thatA nathI, bhUtakAlika pApAthI niMdApUrvaka ane bhaviSyakALamAM saMvarapUrvaka te uparata thatA nathI, tethI te jIva apratihata ane apratyAkhyAta pApakarmI baneleA rahe che. evI paristhitimAM te kAyikI Adi kriyAthI yukata rahetA heAvAthI peAtAnA AsravadvAranA nirodha karatA nathI. tethI tene ekAntataH prANAtipAta Adi karmanA kartA tathA sathA jJAnarahita (ajJAnI) kahevAmAM AvyA che. A samasta kathananuM tAtpaya e che ke samasta prANAdinI virAdhanA karavAnA pratyAkhyAna karanArA jIva, jo jIvAdika tattvanA vizeSajJAnathI yukata hAya che, zrI bhagavatI sUtra : 5 110 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te te pAte karelA pratyAkhyAnanuM samyaklR rIte pAlana kare che, tyAre ja te vamAnakrAlika sAvadhAnuSThAnarUpa asa'yata dazAthI nivRtta thaSa zake che, ane bhUtakALamAM karelAM pApAthI jugupsApUrNAMka, ane bhaviSyamAM pApa na thAya e rIte vicAra karIne, te pApAthI te saMvarapUrNAMka virata- thai zake che, ane jyAre te A prakAranI sthitivALA bane che, tyAre tenAM pApakama vartamAnakALamAM sthitikhaMdha ane anubhAgama dhanI hInatAvALA khanI javAne kAraNe nAzita, tathA pUrvIkRta aticArAnI tenA dvArA nidA thatI rahetI hAvAne kAraNe ane bhaviSyakALamAM evAM pApakama nahIM karavAne kAraNe pratyAkhyAnarUpa anI jAya che. A rIte evA jIva sayata, virata ane pratita pratyAkhyAta pApakarmAM thAya che, paNa e sivAyanA jIva evA hAtA nathI. e ja vAta sutrakAre nIcenA sutrAMza dvArA prakaTa karI che-naksa " saj vALehi nAya samairdi pacavavAyamiti pamALarasa paryaM misamaLAya matra' he gautama! je zramaNAdi chavA ema kahe che ke 'meM samasta prANa, bhUta, jIva ane satttAnI hiMsAnA pratyAkhyAna karyAM che,' evA jIvane jo evuM jJAna hoya che ke- 'me nIvA, rUme banauvA, rUme tamA rUme thAva' A paMcendriyAdika jIva che, A dharmAstikAya Adi ajIva che, A dvIndriyAkrika trasa jIvA che ane A pRthvIkAya Adika sthAvara jIvA che, tasa N savvapANehiM jAtra savva satterhi paccakkhAyamiti vayamANassa supaccakrakhAyaM mUtra, Lo suvaSayavayaM mana" nA me samasta prANa, bhUta, jIva ane sattvanI hiMsA karavAnA pratyAkhyAna karyAM che,' evuM kahenAra te zramaNAdi jIvanA pratyAkhyAnane supratyAkhyAnarUpa mAnavAmAM Ave che duSpratyAkhyAnarUpa mAnavAmAM AvatA nathI. 'evaM khalu se supaccakkhAI savvapANehiM jAva savva sattehiM paccakkhAyamiti yamAne sarca mAsa mAsa, Lo morsa mArca mAsa' te pratyAkhyAnI evuM je kahe che ke meM sava prANa, bhUta, jIva ane sattvanI hiMsAnA pratyAkhyAna karyAM che,' ema kahetA te jIva asatya khelatA nathI paNa satya ja khele che. ' evaM khalu se saccAI satra pANehiM jAva savva santahiM tivihaM tiviNaM saMnaya, vidya, yi, pacavAyAme, ati, saMyuke, gaitamaMtripa carcAnA ma' A rIte te satyavAdI aNugAra samasta prANu, bhUta, jIva ane sattvanI hiMsAnA parityAga kartA bane che. evA chatra kRta, kArita ane anumenArUpa traNa karaNanI apekSAe tathA mana, vacana ane kAyarUpa traNa yoganI apekSAe, vamAnakAlika sAvadyAnuSThAnathI nivRtta thAya che, bhUtakAlika pA tarapha jugupsAnI dRSTithI juve che, ane bhaviSyakALama evA pApAthI savarapUrvaka virata thaIne pratihata pratyAkhyAta pApakamAM thAya che. A rIte sayama, vistRta ane pratihata pratyAkhyAta pApakama vALA zramaNa Adi jIva, kAyikI Adi kriyAthI rahita thaine savavALA banI jAya che. tethI karavAceAgya anuSThAne karavAmAM tene atyaMta kuzaLa mAnavAmAM Ave che. 9 have A viSayane upasaMhAra karatA mahAvIra prabhu gautama svAmIne kahe che ke' se teNadveNaM goyamA ! evaM buccai, jAtra siya dupaccakakhAyaM bhavai he gautama ! te kAraNe meM evuM kahyu che ke 'samasta prANa, bhUta, jIva ane satvanI hiMsAnA meM pratyAkhyAna karyAM che,' A pramANe kahenAra jIvanA pratyAkhyAna kyAreka supratyAkhyAnarUpa paNa hAya che, ane kayAreka duSpratyAkhyAnarUpa paNa hAya che. AsU. 15 zrI bhagavatI sUtra : 5 111 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAkhyAna vizeSa vakatavyatAzanide La maMte ! ItyAdi sutrArtha-(Avi of aMte! jIvavA gour ?) he bhadanta! pratyAkhyAnanA keTalA prakAra kahyuM che? ( navamA ! suvi pUjavavAne pUour) he gautama! pratyAkhyAnanA be prakAra kalA che-(ta nada) te be prakAre A pramANe che (mRrLavavAre 2, 3ttamuttaravaravALe 2) (1) mulaguNa pratyAkhyAna ane uttaraguNa pratyAkhyAna. ([T gvavAne i maMtte ! 14 vi gur) he bhadanta ! mUlaguNa pratyAkhyAnanA keTalA prakAra kahyA che? jo igutte taM kadA) he gautama! mUlaguNa pratyAkhyAnanA be prakAre che. te be prakAre A pramANe che- (Hardavaghaarche , samUtrAzupAvavAne 2) (1) sarvamUlaguNa pratyAkhyAna, (2) dezamUlaguNa pratyAkhyAna. ( sa TTcarivAje ja ati ! zani ?) he bhadanta ! sarvamULaguNa pratyAkhyAnanA keTalA prakAra che? (nonA) he gautama! (paMjide gutte-taM gara) sarvamUlaguNa pratyAkhyAnanA A pramANe pAMca prakAro kahyA che- (savAgo phivA teramar) (1) samasta prANAtipAtathI virakata thavuM. (2) samasta mRSAvAdathI nivRtta thavuM (3) samasta adattAdAnathI nivRtta thavuM (4) samasta maithunathI nivRtta thavuM ane (5) samasta parigrahathI nivRtta thavuM. (tamajha mukhapAvavA aMte! vize paum) he bhadanta ! dazamUlaguNa pratyAkhyAnanA keTalA prakAra che? (TocamA !) he gautama! (vaMvavide paNa te nadA) dezamUlaguNa pratyAkhyAnanA A pramANe pAMca prakAra kalA che (chUTyA kAnAvAyA che jemAM nA zt frdagI jema)sthUla prANAtipAtathI virakata thavuM, "yAvatuM sthUla parigrahathI virakata thavuM. karAra pravaravALe aMte! 7 vijJaour ?) he bhadanta! uttaraguNa pratyAkhyAnanA keTalA prakAra kahyA che? jovo! vize gum) he gautama! uttaraguNapratyAkhyAnanA be prakAra kalA che. (te varA) jevAM ke (kahyuttApattaravALe ca, repurA( vAravALe 2) (1) sarvottaraguNa pratyAkhyAna ane (2) dezottaraguNa pratyAkhyAna (laghuttaramukharajavaravALe je maMte ! ravide gor?) he bhadanta ! sarvottaraguNa pratyAkhyAnanA keTalA prakAra kahyA che? jovA ! taka vira gam) he gautama ! sarvottaraguNa pratyAkhyAnanA dasa prakAra kahyA che. ) te dasa prakAre A pramANe che- (gaUTyamaphata, kIdira nicaMdi jeva, sAmAM parimANa nivasela) (1) anAgara, (2) atikAnta, (3) keTisahita, (4) niyaMtrita, (5) sAkAra, (6) anAkAra, (7) kRtapariNAma, (8) niravazeSa, (rAje gaDhANa, ravavavA ma raha) (9) saMketa ane (10) addhA pratyAkhyAna. (AttAparAvALo vi mane! vide pavor?) hi bhadanta! dezettaraguNa pratyAkhyAnanA nIce pramANe sAta prakAra kahyAM che ? (rajA) he gautama! (sattA room-taM badA) dezAttaraguNa pratyAkhyAnanA nIce pramANe sAta prakAra kahyA che(likSiA, sAmahimogapariyA, gaUtyahamav, zrI bhagavatI sUtra : 5 11 2 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAiyaM, desAvagAsiyaM, posahovavAso, atihiMsaMvibhAgo, acchimamAraNaMtiya saMdUpa vRkSaMISSNgya) (1) digavrata, (2) upagapariga parimANa, (3) anarthadaMDa viramaNa, (4) sAmAyika, (5) desAvakAzika, (6) piSadhapavAsa, (7) atithi saMvibhAga ane apazcima bhAraNutika-saMlekhanA jeSaNa ArAdhanatA. TIkAtha- pratyAkhyAnanuM vaktavya cAlI rahyuM che. tethI sUtrakAre A sUtradhArA pratyAkhyAnanA bhedanuM pratipAdana karyuM che- A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che- "vAM maM! vavavavAre ? he bhadanta! pratyAkhyAna keTalA prakAranA hoya che? tene javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "kuddei pattaravALe Fun' he gotama! pratyAkhyAnanA be prakAra kahyA che, te nada" te prakAre nIce pramANe che- "bUrAivaravAvALe ja, uttarANa para lAje (1) mUlaguNa pratyAkhyAna ane (2) uttaraguNa pratyAkhyAna. prANAtipAta viramaNa Adi pAMca mULaguNane cAritrarUpa kalpavRkSanA mULa samAna kahyA che. temanA viSenA pratyAkhyAna-nivagha pravRttipUrvaka (deSarahita pravRttipUrvaka) sAvadya (deSayukata) pravRttine tyAga karavo, tenuM nAma ja mUlaguNa pratyAkhyAna che. prANAtipAta viramaNa Adine cAritrarUpa kalpavRkSanA mULasamAna gaNavAmAM Ave to piMDavizuddhi Adine cAritrarUpa kalpavRkSanI zAkhA samAna gaNI zakAya che. te te piMDavizuddhi AdirUpa uttaraguNanA viSayamAM je pratyAkhyAna karavAmAM Ave che - je sAvagha pravRttine parityAga karavAmAM Ave che, tene uttaraguNa pratyAkhyAna kahe che. have gautama svAmI e prazna pUche che ke- "jAvavA mate ! vAjide nai? he bhadanta ! mUlaguNa pratyAkhyAnanA keTalA prakAra kahyA che? uttara- mA! he gautama! "vize gm mUlaguNa pratyAkhyAnanA be prakAra kahyA che, "taMgadA' te be prakAro A pramANe che- "savajANAvavA TeTsamRrviAvavA " (1) sava mUlaguNa pratyAkhyAna, ane (2) dezamUlaguNa pratyAkhyAna. sarva prakAranA prANAtipAtano tyAga. Adi rUpa je pAMca mahAvrato che, temane sarvamULaguNa pratyAkhyAnarUpa mAnavAmAM Ave che. dezamUlaguNa pratyAkhyAnamAM skUla prANAtipAta viramaNa Adi pAMca aNuvratane gaNavAmAM Ave che. sAdhuo dvArA sarvamUlaguNa pratyAkhyAna thAya che ane zrAvake dvArA dezamUlaguNa pratyAkhyAna thAya che. eTale ke sAdhuone mATe pAMca mahAvrata ane zrAvake mATe pAMca aNuvratonuM pAlana Avazyaka gaNAya che gautama svAmIne pra"na- bApuparavALe je mare! zarU viSe ? he bhadanta ! mahAvratarUpa sarvamUlaguNa pratyAkhyAnanA keTalA prakAra kahyA che? uttara gayA ! he gautama "paMvida quLa mahAvratarUpa sarvamUlaguNa pratyAkhyAnanA pAMca prakAra kahyA che. "tenA te prakAre A pramANe che zrI bhagavatI sUtra : 5 11 3 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " " savvAo pANAivAyAo veramaNaM jAba savvAo pariggahAo veramaNaM (1) samasta prANAtipAtathI virakata thavuM- eTale ke sUkSma ane mAdara (sthUla) veAnI hiMsArUpa prANAtipAtanA traNa karaNa ane traNa ceAganI apekSAe parityAga karavA. (kRta, kArita ane anumedanArUpa traNa karaNa kahyA che) ane manayeAga, vacanayega ane kAyayeAgarUpa traNa yoga kahyA che. eTale ke mana, vacana ane kAyAthI hiMsA karavI nahIM, karAvavI nahIM ane anumaiAdanA karavI nahIM, e prakAranuM vrata. (2) samasta mRSAvAdathI nivRtta thavuM, (3) samasta adattAdAnathI nivRtta thavuM. (4) samasta maithunathI nivRtta thavuM, (5) samasta parigrahathI nivRtta thayuM. eTale ke hiMsA, asatya, cArI abrahma ane parigraha, A pAMce pAponA nava keTie sarvathA tyAga karavA. A prakAranA tyAgane pAMca mahAvratarUpe gaNavAmAM Ave che, ane te pAMca mahAvratAne ja sava mUlaguNa pratyAkhyAna kahe che. gautama svAmInA prazna-samUgucavavAne tuM aMte ! vid vRtte ?? he bhadanta 1 dezamUlaguNa pratyAkhyAnanA keTalA prakAra kahyA che? uttara- noyamAM !' ke gautama vavadatta-taMnA' dezabhUlaguNa - pratyAkhyAnanA A pramANe pAMca prakAra kahyA che-- thUlAo pANAivAyAo veramaNaM gAya pUchAtro zikAgo verama'(1) sthUla prANAtipAta (hi sA) thI viramaNu, (2) sthUla mRSAvAdathI viramaNu (3) sthUla adyattAvAdathI viramaNu (4) sthUla maithunathI vizmaNa ane (5) sthata parizraddhathI viramaNu. A pAMca aNuvratarUpa dezamUlaguNu pratyAkhyAnane kahyA che. 6 gautama svAmInA prata- uttaramuLanAmeLuM maMtte ! viSe vaLate?" he bhadanta ! uttaraguNa pratyAkhyAnanA keTalA prakAra kalA che ? uttara- zaucamA ! he gautama! 'viSe vAtte' uttaraguNu pratyAkhyAnanA be prakAra che, 4 tenA ka jevAM ke savvuttaramuLaCavAje ya, tevucazuLacaLavALe tha '(1) sarvAMttaraguNu pratyAkhyAna ane (ra) dezAttaraguNa pratyAkhyAna. gautama svAmInA prazna- sannottarazuLa pacavavALa nuM maMte vide vatte?? he bhadanta ! saguNa pratyAkhyAnanA keTalA prakAra kahyA che? " uttara- rbhAva vaLaze traMbA- he gautama ! sattaraguNa pratyAkhyAnanA nIce pramANe dasa prakAra kahyA che gaLAnayamIta, ityAdi (1) anAgata, (2) atikrAnta, (3) keTisahita, (4) niya Mtrita, (5) sAkAra (6) anAkAra, (7) parimANu kRta, (8) niravazeSa, (9) saMketa ane (10) adyAtmatyAgmana. A rIte sarvAMttaraguNa pratyAkhyAnanA dasa prakAra che. anAgata tapa' nA artha nIce pramANe thAya che. je tapa AgAmIkALa (bhaviSyamAM kai kALe) karavA cAgya hAya, te je pahelAM ja karI levAmAM Ave te evA tapane anAgata tapa kahe che. zrI bhagavatI sUtra : 5 114 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemake amuka tapa paryuSaNamAM karavA yogya che. have kaI zramaNa e vicAra kare keparyuSaNamAM guru AdinI vaiyAvRtti karavI paDaze, ane te kAraNe tapa karavAmAM muzkelI paDaze. A prakArane vicAra karIne je te zramaNa paryuSaNamAMkaravA yaMgya tapazcaraNane paryuSaNa pahelAM ja karI le che. te tenA te tapane anAgata tapa" kahe che. dIghasosaTT ItyAdi pahelAM karavA yogya je tapa che, tene pahelAM karavAne badale samaya pasAra thaI gayA pachI karavAmAM Ave, te te tapane "atikAnta tapa' kahe che. jemake koI zramaNa e vicAra kare ke paryuSaNa parvamAM guru AdinI sevA karavAnA kRmamAM paDI javAthI te sama karavA lAyaka tapa mArAthI karI zakAyuM nathI, te pAchaLathI te vrata te zramaNa karI nAkhe che, tevA be prakAranA tapane "atikAnta tapa kahe che. kAM paNa che ke- sAi' ityAdi eka tapa je divase pUruM thAya e ja divase bIjA tapane prAraMbha karavAthI pratyAkhyAnanI Adi ane antanI keTinuM milana thaI jAya che, te kAraNe evA tapane koTisahita' tapa kahe che. athavA pahele divase je tapa sauthI pahelAM karyuM hoya evuM ja tapa chelle divase paNa karavuM-vacagALAnA samayamAM bIjA vividha tapa karyA karavAM, te te prakAranA tapane keTisahita tapa' kahe che. kahyuM paNa che ke-"davA 3 vivo? ItyAdi je tapa amuka cokkasa divase karavAno nirNaya karyo hoya. paNa e ja divase bImArI Adi koI antarAya AvI paDe, te paNa e divase ja te tapa karavAmAM Ave te te tapane niyaMtrita tapa kahe che. je tapa karavAne amuka divasa nakkI thaI gaye hiya che evA tapane niyaMtrita tapa" kahe che. mahattarAnA bhaMga sahasAkArarUpa je pratyAkhyAnamAM apavAdanA hetuo (kAraNe) che, te apavAdanA hetuo sAthe je tapa karavAmAM Ave che, evA tapane sAkAra tapa kahe che. A kathananuM tAtparya e che ke apavAda sahita je tapa karavAmAM Ave che te tapane sAkAra tapa kahe che. koIpaNa prakAranA apavAde rAkhyA vinA chaThTha, AThama Adi je tapa karavAmAM Ave che, tene nirAkAra tapa kahe che. pAtramAM ekI sAthe jeTalI annAdika vastu paDaze, eTalI ja vastune huM mArA AhAra tarIke vAparIza', A prakAranuM parimANa (pramANa) je tapamAM nakakI karavAmAM Ave che, evA tapane "parimANakRta tapa" kahe che. kahyuM paNa che- "ravivAdita' ityAdi je tapamAM cAre prakAranA AhArane parityAga karavAmAM Ave che, te tapane "niravazeSa tapa kahe che. kahyuM paNa che- "sarva gaNa' ityAdi aMguSTa, muSTi Adi saMketapUrvaka je tapa karavAmAM Ave che, te tapane "saMketa tapa kahe che. "addhA eTale kALa. kahyuM che ke- " satAvavA ? ItyAdi kALathI kata je tapa karvAmAM Ave che tene "addhA tapa" kahe che. A kathananuM tAtparya e che namaskAra, poSI (pArasI) Adika je tapa che temanuM anuSThAna dezavidhakALanA pariNamapUrvaka karavAmAM Ave che, te kAraNe evA tapane "addhAka tapa" kahe che. sarvottara guNapratyAkhyAnanA 10 bheda ane temanuM spaSTIkaraNa karIne sUtrakAra pratyAkhyAnanA bIjA bhedanuM nirUpaNa kare che gautama svAmIne prazna- rerAzupAvavAne mate! devA he bhadanta !ottara guNapratyAkhyAnanA keTalA prakAra kahyA che? zrI bhagavatI sUtra : 5 115 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara- " mA!' he gautama! "ttava gumtta-taMba dezottaraguNa pratyAkhyAnanA nIce pramANe sAta prakAra kahyA che- disivvayaM, uvabhogaparibhogaparimANa, aNNatthadaMDaveramaNaM, sAmAiya, desAvakAsiyaM, posahovavAso, atihisaM vibhAgo, apaccimamAraNaMtiyasaMlehaNA sUsaTISSEyA' (1) digavrata- dizAomAM avarajavara karavAnI jIvanaparyantanI maryAdA bAMdhavI. A prakAranA vratane digannata' kahe che. (2) upaga paribhega parimANabhega ane upaganI vastuonuM pramANa nakakI karavuM. nakakI karelA pramANa karatAM adhika vastune upayoga na karavo, evA vratane "upaga paribhega parimANa vrata kahe che. (ekavAra bhegavavuM eTale bhega ane vAraMvAra bhegavavuM eTale upabhega, evo artha samaja) (3) je kAma karavAthI vyartha ja pApane baMdha thAya che, evAM kAmane anarthadaMDa kahe che. A anarthadaMDathI nivRtta thavuM tenuM nAma ja "anarthadaMDa vata" che. (4) kALane abhigraha laine eTale ke amuka samaya sudhI sAvadha pravRttino tyAga karIne dhArmika pravRttimAM sthira thavAne abhyAsa karavo tenuM nAma "sAmAyika vrata" che. (5) haMmezane mATe dizAnuM parimANa nakkI karI lIdhA pachI paNa, temAMthI projana anusAra vakhatevakhata kSetranuM parimANa vadhAre maryAdita karavuM ane te maryAdita kSetranI bahAranA kSetramAM sArA kAryathI sarvathA nivRtta thavuM enuM nAma "dezavirati vrata che. (6) AThama, caudaza, pUrNimA ke bIjI kaI paNa tithimAM piSadha dhAraNa karIne badhA prakAranI zarIra vibhUSAne tyAga karIne dharmajAgaraNamAM pravRtta rahevuM tenuM nAma paSadhapavAsa vrata" che. (7) nyAyapUrvaka upArjana karelI ane kalpanIya vastuonuM (AhAra, pANI Adinu) bhakitabhAvapUrvaka supAtrane dAna devuM. e dAna evuM hovuM joIe ke dAtAne tathA grahaNa karanArane, ema bannene lAbhadAyI thaI paDe. te A prakAranA vratane "atithisaMvibhAga vata' kahe che. je saMlekhanA karyA pachI bIjI kaI paNa saMlekhanA thatI nathI, te saMlekhanAne apazcimA saMlekhanA' kahe che. te maraNakALe ja dhAraNa karI zakAya che, tethI tene mAraNAntika kahe che. tenA dvArA kAryo ane kaSAyane kRza karavAmAM Ave che. tethI saMkhanAne viziSTa tapa tarIke gaNavAmAM Ave che. te saMlekhanAne premapUrvaka- ulAsapUrvaka dhAraNa karavAmAM Ave che tethI tenI sAthe "gosaUTTdanA A padane prayoga karavAmAM Ave che. digagratAdika sAta dezettaraguNane sadabhAva zrAvakamAM niyamathI ja hoya che. paNa zrAvakamAM saMlekhanAno sadbhAva vikalpa karyo che eTale ke zrAvaka saMlekhana dhAraNa kare che paNa kharA ane nathI paNa karatA. je zrAvakane pitAnA AyunA aMtakALanuM parijJAna thaI jAya to teNe saMlekhanA avazya karavI joIe, paNa je akasamAta maraNa thaI jAya te evI paristhitimAM saMlekhanA dhAraNa karavAnuM asaMbhavita bane che-tethI ja kahyuM che ke "zrAvaka saMkhanA nathI paNa dhAraNa karatA." dezottaraguNavALA zrAvakemAM te dezAttara guNarUpa hoya che, evuM Avazyaka sUtranuM kathana che. tathA sarvottara guNavALA sAdhujanAmAM te sarvottara guNarUpa hoya che, kAraNa ke tene sAkAra anAkAra pratyAkhyAnarUpa kahela che. ahIM sAta dezottaraguNanA kathanamAM saMlekhanAne je ullekha karavAmAM AvyuM che tenuM kAraNa e che ke "dezAttara guNadhArI zrAvakoe pitAnA AyunA zrI bhagavatI sUtra : 5 116 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antakALe A saMlekhanA avazya dhAraNa karavI joIe', e vAta pratye sutrakAra zrAvakenuM dhyAna doravA mAMge che. uparyukata digavratAdika je sAta vrata che temAMnA pahelAM traNane guNavatA kahe che ane chellA cArane zikSAvrata kahevAmAM Ave che. sU. rA. jIvake mUlaguNa pratyAkhyAnitvakAnsipaNa jIvAdikamAM mUlaguNa pratyAkhyAnitva vakatavyatAjIva nuM maM! ItyAdisuvArtha-(nIvA are! viM mUeguparavAravALI, uttarabhupAvavA vyAjanAjJALA) he bhadanta! jIva zuM mUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke uttaraguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke apratyAkhyAnI hoya che ? (jovA ! vaLI, vi, saraLa padavavALA vi, gavaravALA vi) he gautama ! jIva mUlaNapratyAkhyAnI paNa hoya che. uttaraguNa pratyAkhyAnI paNa hoya che ane apratyAkhyAnI paNa heya che. (naiyA ma!i ja pUravAjI, kurachA) he bhadanta! nAraka jIva zuM mUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke uttaraguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke apratyAkhyAnI heya che? (jAmail RAvA no mULavavAvALa, sattarapakavavAnI, aparavivALI) he gautama ! nArake mUlaguNapratyAkhyAnI paNa nathI, uttaraguNapratyAkhyAnI paNa nathI, paraMtu apratyAkhyAnI ja hoya che. (gvaM nava variyA, viDhiyA tirikkhajoNiyA maNussA ya jahA jIvA, bANamaMtara, joisiya, mANiyA TET sevA) e ja pramANe cauindriya paryantanA ja viSe paNa samajavuM. paMcendriya tiryo ane manuSyanA viSayamAM sAmAnya jIva pramANenuM ja kathana samajavuM, vAnavyantara, tiSika ane vaimAnika devanA viSayamAM paNa nArake jevuM ja kathana samajavuM. (ee si NaM bhaMte ! jIvANaM mUlaguNapaccakkhANINaM, uttaraguNapaccakkhANINaM, gayvApafor zayare to nAva vizeSAdiyA ghA ?) he bhadanta ! mUlaguNapratyAkhyAnI, uttaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI chamAMthI kayA prakAranA jIvo kayA prakAranA cha karatAM alpa saMkhyAmAM che, yAvata kyA prakAranA jI vizeSAdhika che? (noma) he gautama! (sathavA khUzupAvavAvALI, uttaragupavaravA gAMDALA, pavaravALA gaoid) mUlaguNa pratyAkhyAnI jIvo sauthI zrI bhagavatI sutra : 5 117 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ alpa pramANamAM che, temanAthI asaMkhyAtagaNa uttaraguNa pratyAkhyAnI cha che, ane tenA karatAM paNa anaMtagaNu apratyAkhyAnI ja hoya che. ( gg sita maM! vaMvittirivoLiyA puchA) he bhadanta ! mUlaguNa pratyAkhyAno Adi pUrvokta traNe prakAranA paMcendriya tiryaMca jemAMthI keTalA paMcendriya tiryaMca jevo mUlaguNa pratyAkhyAnI che? keTalA uttaraguNa pratyAkhyAnI che ane keTalA atyAkhyAnI che? (goyamA ! savvatthovA jIvA paMcidiyatirikkhajoNiyA mUlaguNapaccakkhANI, uttarazuLapuravALA , pUrAvALI zrAMvikanaguIT) he gautama! mUlaguNa pratyAkhyAnI paMcendriya tiryaMca cha sauthI ochAM che, uttaraguNa pratyAkhyAnI temanA karatAM asaMkhyAtagaNu che, ane apratyAkhyAnI paMcendriya tiya ce temanA karatAM asaMkhyAtagaNu che. (vg ri maM! mansAI pUjApavAvALA | gza) he bhadanta! uparokata traNe prakAranA jIvamAMthI mUlaguNa pratyAkhyAno, uttaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI manuSya keTalA che? ( 1!) he gautama! (savvatthovA maNussA mUlaguNapaJcakkhANI, uttaraguNapaccakkhANI saMkhejjaguNA, yAdavavALI gAMDagayri) mUlaguNa pratyAkhyAnI manuSya sauthI ochAM che, uttaraguNapratyAkhyAnI manuSya saMkhyAtagaNI che, ane apratyAkhyAnI manuSya asaMkhyAtagaNI che (jIvANaM bhaMte! sacamUlaguNapaJcakavANI, desamUlaguNapaccakkhANI, apaJcakkhANI?) he bhadanta! jIve zuM sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke apratyAkhyAna hoya che? (joyA !) he gautama ! (vA khUjhaLapAvA samUtrAzavALI. gAmavALA ) cha sarvamUlaguNuM pratyAkhyAnI paNa heya che, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI paNa hoya che ane apratyAkhyAnI paNa hoya che. (vaizALa purA) he bhadata! nArakenA viSe paNa mArI e ja prakAranI pRcchA cheeTale ke nAraka jIvo zuM sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke dezamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, apratyAkhyAnI heya che (noramA !) he gautama! ( naiyA saMvamUtra paJcakavANI, No desamUlaguNapaccakkhANI, apaJcakravANI -- evaM jAva kavi ) nAraka che sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI paNuM hetA nathI, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI paNa hotA nathI, paraMtu apratyAkhyAnI ja hoya che. cIIndriya sudhInA chanA viSayamAM paNa nArako jevuM ja kathana samajavuM. (viMvigha nirivAvanoLiyAmAM puchA) he bhadanta ! paMcendriya tiryaMca cha zuM samUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke dezamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke apratyAkhyAnI hAya che? (joya !) he gautama! (GdhaMtitirivAvaLiyA no samuulgunnpcckkhaannii, desamUlaguNa paccakkhANI vi, apaccakkhANI vi) paMcendriya tiryaMca cha sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI hetA nathI, paraMtu teo dezamUlaguNa pratyAkhyAnI paNa hoya che ane apratyAkhyAnI paNa hoya che. ( majussA nA nIvA, vALamaMtA-ziramALiyA nerANA) jIvonA jevuM ja manuSyanuM kathana samajavuM. nArakonA jevuM ja vANavyantara, jotiSika ane vimAnikanuM kathana samajavuM (ee si NaM bhaMte ! jIvANaM savamUlaguNapaJcakkhANIgaM, desamUlaguNa paccakravANI NaM, apaJcakkhANI NaM kayare kayare hiMto jAva visesAhiyA vA ? ) he bhadanta ! te sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI ane dezamUlaguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI jIvomAMthI kayA cho konA karatAM alpa saMkhyAmAM che, "yAvata' kayA jI kenA karatAM zrI bhagavatI sUtra : 5 11 8 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSAdhika hoya che ? (noyamA !) he gautama ! (savvasthIyA nIvA samnunapcckkhaannii, desamUlaguNapaccakravANI asa khejjaguNA, apaccakkhANI anaMtaguNA) samUlaguNa pratyAkhyAnI jIvA sauthI echA hAya che, dezasUlaguNa pratyAkhyAnI jIvA asakhyAtagaNA hAya che, ane apratyAkhyAnI jIve ana tagaNA hoya che. ( evaM apAbahugAgi tiNNi vi jahA paDhamillae daMDaNe Navara savvatthovA paMciMga tirikkhajoNiyA, desamUlaguNapaJcakakhANI, apaccakravANI asaMkhejjaguNA) e ja pramANe jIva, paMcendriya tiyaMca ane manuSya, e traNenA apa-bahutva viSenA AlApake| prathama daMDakamAM kahyA anusAra ja samajavA. ahIM phakata eTalI ja vizeSatA che ke dezabhUlaguNa pratyAkhyAnI paMcendriya tiya cA sauthI AchAM che, ane apratyAkhyAnI paMcendriya tiryaMcA temanA karatAM asaMkhyAtagaNA che. (nIyA juM maMte ! ji savrutta muLavadhavavALI, tevuzaramuLavavavALI, vAyavALo ?) 3 bhadanta ! jIvA zu sattaraguNa pratyAkhyAnI hAya che, deze|ttaraguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke apratyAkhyAnI hoya che? (noyamA !) he gautama ! (bauvA savvuttaLavacavALI vi tiAi vi) jIvA sarvottaraguNa pratyAkhyAnI paNa hAya che, dezattaraguNa pratyAkhyAnI paNa hAya che ane apratyAkhyAnI paNa hAya che... (vaMciti ivanoLiyA, manusmA ya va ceva mesA bacavALI nAvanemALiyA) paMcendriya ttiyA ane manuSyonA viSayamAM paNa jIvanA kathana pramANe kathana samajavuM. khAkInA vaimAnika pantanA jIvA apratyAkhyAnI hoya che. (si ' maMte ! nIvALa saghuttamuLapacayavALI) phAti che. bhainta ! te sarvAMttaraguNa pratyAkhyAnI, dezeAttaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI AAmAMthI kayA jIvA keAnA karatAM alpa che, yAvat kayA jIvA kAnA karatAM vizeSAdhika che ? (baCAyaduvALI tiLi vinA Dhame ne nAya manusALa) traNe prakAranA jIvonA apamahutva viSenuM kathana pahelA daMDakamAM kahyA pramANe ja kathana grahaNa karavuM. TIkA-pratyAkhyAnano adhikAra cAlI rahyoche. sUtrakAre A sUtramAM pratyAkhyAnanI apekSAe jIvanuM nirUpaNa karyuM che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke-- nIvALo maLe ! trimUjanucaravALI, uttaraguLa vALI, kacaravALI ?' he bhadanta ! jIvo zu mUlaguNapratyAkhyAna vALA hAya che, ke uttaraguNa pratyAkhyAnavALA hAya che, ke apratyAkhyAnavALA hoya che ? mahAvIra prabhu javAba Ape che - nIcA ! nItrA mULuLapavALI vi, uttarajIvacavALI vi, bacavAvALA vi'huM gautama! jIvA traNe prakAranA hoya che-- mUtraguNa pratyAkhyAnI paNa haeNAya che, uttaraguNa pratyAkhyAnI paNa hoya che ane apratyAkhyAnI paNa heAya che. have gautama svAmI nArake viSe paNa eve ja prazna pUche che * nepALa maMte ! imUguLavacavALo.? pujhA ' he bhanta ! je jIvA traNe prakAranA hAya che, te nArake paNa zuM traNe prakAranA hoya che?- zu' nArakA paNu mUlaguNu pratyAkhyAnI, uttaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI hAya che ? zrI bhagavatI sUtra : 5 119 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara- "navamA !" he gItama! "o pUTLavAvALI, uttaUM pavaravALI, mAcAva ' nArake mUlaguNa pratyAkhyAnavALA detA nathI, uttaraguNa pratyAkhyAnavALA paNa hotA nathI, parantu apratyAkhyAnavALA ja hoya che. eTale ke nAro pratyAkhyAnathI rahita ja hoya che. nAraka chamAM cethA guNasthAna sudhInuM guNasthAna saMbhavI zake che. mUlaguNuM pratyAkhyAnI thavAnuM athavA uttaraguNa pratyAkhyAnI thavAnuM kArya te pAMcamA- chaThThA guNasthAthavatI nuM hAya che. te kAraNe nAraka mUlaNa pratyAkhyAnI paNa hetA nathI ane uttaraguNa pratyAkhyAnI paNa hotA nathI. "rva nA vA e ja praprANe caubIndriya paryanta che, eTale ke pRthvIkAyika Adi pAMca prakAranA ekendriya jI, hIndriya jIvo, teindriya jIvo ane cauIndriya che paNa apratyAkhyAnI ja hoya che, teo mUlaNa pratyAkhyAnavALA athavA uttaraguNa pratyAkhyAnavALA hetA nathI. 'viviratikiravo javA majusa 5 nA nIvAjIva jema mUlaguNa pratyAkhyAnI, uttaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI hoya che, parantu paMcendriya tiryo dezanI apekSAe ja (aMzataH) mUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, kAraNa ke temAM sarva viratino abhAva hoya che. "vAsaMtara-nira-mALiyA naiyA he gautama! vAnacantara, tiSka ane vaimAnike, nArakanI jema apratyAkhyAnI ja hoya che, teo mUlaguNa pratyAkhyAnI ane uttaraguNa pratyAkhyAnI hotA nathI. manuSyajAtinI strIo mUlaguNa pratyAkhyAnI, uttaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI hoya che. devIe apratyAkhyAnI ja hoya che. have gautama svAmI temanA alpa bahuta viSayaka mo pUche che'eesi NaM bhaMte ! jIvANaM mUlaguNapacakkhANINaM, uttaraguNapaJcakhANINaM, ajavALavi vAre vAre hita nA virosAriyA he bhadantA e mUlaNa pratyAkhyAnI, uttaraguNa pratyAkhyAna ane apratyAkhyAnI jInA pramANanI sarakhAmaNI karavAmAM Ave che te traNa prakAranA jIvomAMthI kayA che ke nA karatAM alpa che? kayA cho kenA karatAM adhika che? kayA cho kenI barAbara che ? tathA kayA kayA che ke karatAM vizeSAdhika che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- jo mA !" he gautama ! 'savatthovA jIvA mUlaguNapaJcakkhANI, uttaraguNapaJcakkhANI asaMkhejaguNA avaar jtaUT' mUlaguNa pratyAkhyAnavALA che sauthI ochAM che, mUlaguNa pratyAkhyAnI karatAM uttaraguNa pratyAkhyAnI che asaMkhyAtagaNuM che, ane uttaraguNa pratyAkhyAnI karatAM apratyAkhyAnI ja anaMtagaNa che. A kathananuM tAtparya nIce pramANe che- aMzataH athavA saMpUrNa rIte mUlaguNa nuM pAlana karanArA chevo te sauthI ochAM heya che, paraMtu uttaraguNa pratyAkhyAnI che temanA karatAM asaMkhyAtagaNA kahyA che tenuM zrI bhagavatI sUtra : 5 1 20 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa e che ke dezavrata saMbaMdhI (dezatA, aMzataH uttaraguNavALA ane sarvatrata saMbaMdhI (saMpUrNataH) uttaraguNavALA pratyAkhyAnI asaMkhyAtagaNu hoya che, kAraNa ke sarvaviratiyomAM je uttaraguNavALA hoya che teo niyamathI ja mUlaguNavALA hoya ja che, paraMtu je dezamUlaguNavALA hoya che, teo kyAreka uttaraguNavALA saMbhavI paNa zake che ane kayAreka nathI paNa saMbhavI zakatA. je cha uttaraguNothI rahita hoya che, temane ja ahIM mUlaguNavALA rUpe grahaNa karavAmAM AvyA che. evA cho te anya cha karatAM ochAM ja hoya che, kAraNa ke munijana adhikatara daza prakAranA pratyAkhyAnevALAM hoya che. evAM munijano paNa mUlaguNavALA karatAM saMkhyAtagaNuM ja che, asaMkhyAtagaNu nathI, kAraNa ke samasta munijana saMkhyAta ja. dezavirativALAomAM te je mUlaguNavALA hoya che te sivAyanA bIjA paNa uttaraguNavALA jene sadubhAva hoya che, je madirA, mAMsa AdinA tyAgI hoya che, to evAM te jIva ghaNuM ja hoya che. e vAtane dhyAnamAM rAkhIne "uttaraguNa pratyAkhyAnI jI asaMkhyAtagaNI hoya che, evuM kahevAmAM AvyuM che, kAraNa ke sthUla prANAtipAta virati AdirUpa mUlaguNadhArIo karatAM temanAM karatAM bhinna evAM uttaraguNadhArI jIva asaMkhyAtagaNu hoI zake che. e ja kAraNe te mUlaguNadhArIo karatAM uttaraguNa pratyAkhyAnI cha asaMkhyAtagaNa kA che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- " hii Raa FciMdittivivAi puchA, he bhadanta! e mUlaguNa pratyAkhyAnI, uttaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAna paMcendriya tiryAmAM kayA kayA cho kayA kayA jIvo karatAM ochAM che? kayA kayA cho kayA kayA cha karatAM vadhAre che? kayA kayA ja kayA kayA chanI barAbara che ane kayA kayA jI kayA kayA cho karatAM vizeSAdhika che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke " he gautama! 'savvatthovA jIvA paMcidiyatirikkhajoNiyA mUlaguNapaJcakkhANI' mUlaguNapratyAkhyAnI paMcendriya tiya sauthI ochAM che. uttarayLazvavALI ane tenA mUlaguNa pratyAkhyAnI paMcendriya tiya karatAM uttaraguNa pratyAkhyAno paMcendriya tiya asaMkhyAtagaNu che, "sapatravALI trasaMvijhA ? ane apratyAkhyAnI paMcendriya tiryaMco te uttaraguNa pratyAkhyAnI karatAM asaMkhyAtagaNuM che. have manuSya viSe gautama svAmI evo ja prazna pUche che- "si f saMtA marasa i TuvsthA mAM kucha he bhadanta! mUlaguNa pratyAkhyAnI, uttaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI manuSyonI saMkhyAnI sarakhAmaNI karavAmAM Ave to kayA kayA prakAranA manuSya kayA kayA prakAranA manuSya karatAM ochA che? kayA kayA prakAranA manuSya kayA kyA prakAranA manuSya karatAM vadhAre che? kayA kayA prakAranA manuSya kayA kayA prakAranA manuSya jeTalAM ja che ? ane kayA kayA prakAranA manuSya kayA kayA prakAranA manuSya karatAM vizeSAdhika che ? zrI bhagavatI sUtra : 5 1 21 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara- 'sabathovA maNussA mUlaguNapaJcakkhANI, uttaraguNapaccakkhANI saMjJay, avaNA prasaMga he gautama ! mUlaguNavyAkhyAnI manuSya sauthI ochAM hoya che, uttaraguNa pratyAkhyAnI manuSya saMkhyAtagaNuM hoya che ane apratyAkhyAnI manuSya asaMkhyAtagaNu hoya che. ahIM apratyAkhyAnI manuSyamAM je asaMkhyAtaguNitatA kahI che, te saMmUchi ma manuSyanI asaMkhyAtatAnI apekSAe kahI che. gautama svAmIne prazna " navA maMte ! samApavA, resayrgyzvavALI, mAttaravA ? he bhadanta! jIve zuM sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che ke apratyAkhyAnI hoya che ? uttara- "nAyA ! he gautama! "navA savvapUchAparAvALI, telapagajAvALa. cAvavALI vi cho sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI paNa hoya che, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI paNa hoya che ane apratyAkhyAnI paNa hoya che prazna- rephavALuM purajha he bhadanta ! nAraka jIvo zuM sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke apratyAkhyAnI heya che? uttara- 'goyamA ! neraiyA No sabamUlaguNapaJcakkhANI, No desamUlaguNa raMvALo, capannavALo he gautama! nAraka che sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI paNa hatA nathI, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI paNa hotA nathI, paraMtu apratyAkhyAnI ja hoya che. vaM jAva UiMirayA eja pramANe pRthvIkAyika Adi pAMca prakAranA ekendriyomAM kriIndriyAmAM, trIndriyamAM ane caturindriya mAM samajavuM. eTale ke ekendriyathI caturindriya paryantanA cha nArakonI jema apratyAkhyAnI ja hoya che, teo sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI hatA nathI ane dezamUlaguNa pratyAkhyAnI paNa letA nathI. prazna- "Fvizi sivilobiyA puracha ? he bhadanta paMcendriya tiryaMca cha zuM sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI hoya che, ke apratyAkhyAnI hoya che? uttara- navamAM he gautama! "vaMciMtitivirad gALiyA paMthendriya tiya ca yonika che "o sarasTAvALI, helar paNa vi, prazALI vi sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI hAtA nathI, paraMtu teo dezamUlaguNuM pratyAkhyAnI paNa hoya che ane apratyAkhyAnI paNa hoya che. bay nA bIjA manuSyo viSe sAmAnya jIva jevuM ja kathana samajavuM. eTale ke manuSya paNa sAmAnya jIvanI jema samUlaguNupratyAkhyAnI paNa hoya che, dezamUlaguNapratyAkhyAnI paNa hoya che ane apratyAkhyAnI paNa hoya che. vAraMvA-phariyaufpayA terA jema nAraka jIva apratyAkhyAnI hoya che, e ja pramANe vanavyantaro, tiSka ane vaimAnike paNa apratyAkhyAnI ja hoya che. teo samUlaguNapratyAkhyAnI ke dezamUlaguNapratyAkhyAnI hatA nathI. have gautama svAmI te traNa prakAranA jIvonA alpabahuta viSayaka prazno pUche che'ee si NaM bhaMte ! jIvANaM satyamUlaguNapaJcakkhANINaM desamUlaguNa paJcavakhANI - garavALo re re diMtara nava vidizar ?? he bhadanta ! sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI jIvomAMthI kyA jIvo kayA cho karatAM ochA che? kyA kayA che kayA kayA jIvA karatAM vadhAre che? kayA kayA cho kayA kayA che jeTalAM che? kayA kayA cho kayA kyA jIvo karatAM vizeSAdhika che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke-"jo mA mulyo vA nA davakhUTazu zrI bhagavatI sUtra: 5 1 22 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcakavANI, desamUlaguNa paJcakkhANI asaMkhenaguNA, apaJcakravANI aNaMtaguNA' he gautama! sarvamUlaguNa pratyAkhyAnavALA cha sauthI ochAM che, temanA karatAM dezamUlaguNa pratyAkhyAnavALA cha asaMkhyAtagaNuM che, ane temanA karatAM paNa anaMtagaNa jIva apratyAkhyAnavALA hoya che. " gaciA vALo tiom vi nA pagalA sAmAnya jIva viSayaka, paMcendriya tiryaMca yonika jIva viSayaka ane manuSya viSayaka, sarvamUlaguNa pratyAkhyAnI, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnInA alpa bahuvanuM kathana, prathama daMDakamAM je rIte mUlaguNa pratyAkhyAnI uttaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnInA a5 bahatvanuM kathana karyuM che e ja pramANe samajavuM. tenuM tAtparya nIce pramANe che- samUlaguNa pratyAkhyAnI manuSya ghaNA ochA hoya che, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI manuSyo temanA karatAM asaMkhyAtagaNuM hoya che, dezamUlaguNa pratyAkhyAnI karatAM apratyAkhyAnI manuSya asaMkhyAtagaNu hoya che. "ghava sAthavA vaMciMdriAtirikkhnonniyaa desamUlaguNapaccakravANI, apaccakavANI asaMkhejaguNA' paNa ahIM eTalI ja vizeSatA samajavI joIe ke dezamUlaguNa pratyAkhyAnavALA paMcendriya tiryaMca cha sauthI ochA che ane apratyAkhyAnI paMcendriya tiryaMce temanA karatAM asaMkhyAtagaNI che. gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "nIvA ii mate ! ki savvuttaraguNapaccakkhANI, desuttaraguNapaccakkhANI apaccakkhANI?' he bhadanta! cho sarvottaraguNa pratyAkhyAnI hoya che? ke dezettaraguNa pratyAkhyAnI hoya che? ke apratyAkhyAnI hoya che? teno uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- jayamA !" he gautama ! vavA sattA pravacAra vi tifor vi" jIvo sarvottaraguNa pratyAkhyAnI paNa hoya che, dezottaraguNa pratyAkhyAnI paNa hoya che ane apratyAkhyAnI paNa hoya che. 'viMvittivAvano1i majurA ra aaN re paMcendriya tiryaMca ane manuSya paNa sAmAnya jIvanI jema sarvottaraguNa pratyAkhyAnI paNa hoya che, dezettaraguNa pratyAkhyAnI paNa hoya che, ane apratyAkhyAnI paNa hoya che. dezavirativALA paMcendriya tiryamAM sarvottaraguNa pratyAkhyAnano saddabhAva hoI zake che, eTale temAM paNa sarvottaraguNa pratyAkhyAnitva saMbhavI zake che. sA agharavALI jaa rforLA bAkInA vaimAnika devo paryantanA samasta jIvo apratyAkhyAnI ja hoya che. pacendriya tiryA ane manuSya sivAyanA nAraka, ekendriya, hIndriya, teIndriya, Indriya, asaMjJI paMcendriya bhavanapati, vAtavyantara, tiSika ane vaimAnikane kevaLa apratyAkhyAnI kahevAnuM kAraNa nIce pramANe cheekendriyathI asaMjJI paMcendriya paryantanA jIvanamAM manane sadbhAva ja hotuM nathI. zrI bhagavatI sUtra : 5 1 2 3 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAkhyAna dhAraNa karavAne saMbaMdha te mana sAthe hoya che, manane abhAve pratyAkhyAna kyAMthI saMbhavI zake ? have rahI nAraka ane cAra prakAranA devenI vAta. temanAmAM te pratyAkhyAna dhAraNa karavAnI cegyatA ja hotI nathI. pratyAkhyAna grahaNa karavAno pAMcamA guNasthAnathI prAraMbha thAya che. nArake ane devAmAM to caturtha guNarathAna sudhInA ja guNasthAne hoya che, te pachInA guNasthAne tyAM sadUbhAva nathI. tethI teo apratyAkhyAnI hoya che. have gautama svAmI evo prazna pUche che ke- vu of mitte ! bIrAjI karanArApuugvavAityAdi. he bhadata ! sarvottaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI jIvonI saMkhyAnI apekSAe sarakhAmaNI karavAmAM Ave te kayA kayA cho kayA kayA jIva karatAM ochAM che? kayA kayA jI kayA kayA jIvo karatAM vadhAre che ? kayA kayA jI kayA kayA jIvonI barAbara che ? kayA kyA cho kayA kayA jIvo karatAM vizeSAdhika che? uttara- 'bAvakuiLa ti iri nA ghare saMya nA majurA" jevI rIte mUlaguNa pratyAkhyAnI Adi viSayaka pahelA daMDakamAM (abhilApamAM) jIva, paMcendriya tiryaMca ane manuSyanA a5 bahatvanuM kathana karavAmAM AvyuM che, e ja pramANe sarvottaraguNa pratyAkhyAnI, dezettaraguNa pratyAkhyAnI ane apratyAkhyAnI che, paMcendriya tiryaMce ane manuSyanA alpa bahatva viSayaka kathana paNa samajavuM. A kathananuM tAtparya e che ke sarvottara pratyAkhyAnI cha sauthI alpa hoya che, dezettaraguNa pratyAkhyAnI che asaMkhyAtagaNu hoya che ane apratyAkhyAnI jI anaMtagaNa hoya che. tathA sarvottaraguNa pratyAkhyAnI paMcendriya tiyo sauthI ochAM che, dettaraguNa pratyAkhyAnI paMcendriya tiryaMca jevo asaMkhyAtagaNI che, ane apratyAkhyAnI paMcendriya tiryaMca che temanA karatAM paNa asaMkhyAtagaNI che. e ja pramANe sarvottaraguNa pratyAkhyAnI manuSya sauthI ochAM che, dezettaraguNa pratyAkhyAnI manuSyo temanA karatAM saMkhyAtagaNI che, ane apratyAkhyAnI manuSyo te dezAttaraguNa pratyAkhyAnI karatAM paNa asaMkhyAtagaNuM hoya che sU. 3 saMyatADasaMyatAdi kAnirUpaNa saMyatAdi vaktavyatAnavA maMtte ! ItyAdisUvAtha- (navA aMte! saMjayA, vAMnA, nAraMgA ?) he bhadanta ! zrI bhagavatI sUtra : 5 1 24 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che zuM saMmata hoya che, ke asaMmata hoya che, ke saMyatAsaMmata hoya che? (cama) he gautama ! (bIvA navA vi, saMjayA , saMjayA saMjayA vi tiuiLa vi) jIvo traNe prakAranA hoya che-saMyata paNa hoya che, asaMyata paNa hoya che ane saMtAsaMyata paNa hoya che. (gva nava vaUTag tara mAdhava nA jALiyA, gawA vada tadeva tiuir vi mayaa) A viSayanuM prajJApanA sUtramAM je prakAre pratipAdana karavAmAM AvyuM che, e ja pramANe ahIM vaimAnika parya-tanA jIvanA viSayamAM paNa kathana samajavuM. ane te traNenA a9pamahatvanuM kathana paNa e ja pramANe ahIM paNa karavuM joIe. (nIvALa mA Ei pavaravALA, pacavavA, paravALAparavA?) he bhadanta ! je pratyAkhyAnI hoya che, apratyAkhyAnI hoya che, ke pratyAkhyAnA pratyAkhyAnI hoya che ? (TovA ) he gautama! (nIvA gharavALI vi. uttAi aai) cha pratyAkhyAnI paNa hoya che, apratyAkhyAnI paNa hoya che ane pratyAkhyAnA pratyAkhyAnI paNa hoya che. ( HUkSA vi tiuir fja) e ja pramANe manuSya paNa traNe prakAranA hoya che. (paMkveiritiragoLI mArUvAlA) paMcendriya tiryomAM pahelA bhaMgano abhAva hoya che-eTale ke teo pratyAkhyAnI hatA nathI. (saje bAda temanA cAcaravALA) vaimAnika paryaMtanA bAkInA badhAM cho apratyAkhyAnI heAya che. (sita maMte ! vA gharavALA vAva visAdiyA 7) he bhadanta ! te pratyAkhyAno, apratyAkhyAnI ane pratyAkhyAnApratyAkhyAnI jIvamAMnA kayA kayA jI kayA kayA jIva karatAM ochAM che? yAvata kayA kayA che karatAM vizeSAdhika che? (noramA !) he gautama (vyava jJA paccakkhANI, paccakkhANApaccakkhANI asaMkhejjaguNA, apaccakhANI aNaMta Mir) pratyAkhyAnI cha sauthI ochAM hoya che, pratyAkhyAnA pratyAkhyAnI che asaMkhyAtagaNuM hoya che ane apratyAkhyAnI anaMtagaNuM hoya che. (paMciMdiya tirikkhajoNiyA savvatthovA paccakkhANApaccakkhANI, apaJcakkhANI asaMkheja y) pratyAkhyAnA pratyAkhyAnI paMcendriya tiryaMca cha ghaNAMja ochAM hoya che, apratyAkhyAnI paMcendriya tiryaMce asaMkhyAtagaNu hoya che. (magNA sathavA paccakkhANI, paJcakkhANApaccakkhANI saMkhejjaguNA, apaJcakkhANA asaMkhejjaguNA) pratyAkhyAnI manuSya sauthI ochAM hoya che, pratyAkhyAnA pratyAkhyAnI manuSya saMkhyAtagaNuM hoya che, ane apratyAkhyAnI manuSya asaMkhyAtagaNI hoya che. TakAtha- mUlaguNa pratyAkhyAnI Adi mAM saMyatatva AdinI saMbhAvanA havAthI sUtrakAra A sUtra dvArA saMyata, asaMta AdinI vakatavyatA prakaTa kare cheA viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che kerSavA of ma!i liM vaMjhA, saMpA, saMgAvaMja ?" he bhadanta ! jIvo zuM saMyata hoya che, ke asaMgata hoya che? ke saMyatAsaMyata hoya che? sAvadha pravRttithI nivRtta thayA hoya evAM jIvene saMyata kahe che. vaLI temane mATe bIjo zabda "sarvavirati" che. je ja sAvadya vyApAra (pravRttithI nivRtta thayA hitA nathI temane "asaMta" kahe che. je jIvamAM ANuvratanI apekSAe thoDA saMyamabhAvane sadabhAva hoya che ane mahAvratane abhAve thaDA saMyamabhAvane abhAva hoya che, A rIte saMyama ane asaMyama, e bane avasthAnA sadbhAvavALA jIvane saMyatAsaMyata kahe che. gautama svAmInA praznano uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke zrI bhagavatI sUtra : 5 1 25 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joya!" he gautama! "jIvA . 3raMgA vi. saMjayAnA ri ritika vi" jI traNa prakAranA hoya che saMyata paNa hoya che, asaMyata paNa hoya che ane saMtAsaMyata paNa hoya che. "g guru, tadeva mAvada nAva mALiyA A abhizApathI zarU karIne vaimAnika paryantanA jInA saMyata, asayata ane saMyatAsaMyata viSayaka je prakAranuM pratipAdana prajJApanA sUtranA trIjA padamAM karavAmAM AvyuM che, te prakAranuM kathana ahIM paNa grahaNa karavuM joie. 24 daMDakanuM pratipAdana karavA mATe je AlApake tyAM ApavAmAM AvyA che, te nIce pramANe che- zALa bhaMte ! kiM saMjayA, asaMjayA, saMjayAsa jayA ?' 'goyamA ! No saMjayA, asaMjayA no saMgAraMja ityAdi. "he bhadanta! nAraka ja saMyata hoya che, asaMyata hoya che, ke saMyatAsaMgata hoya che?" he gautama ! nAraka chavo saMyata hotA nathI, saMyatAsaMyata hetA nathI, paNa asaMyata hoya che. e ja pramANe vimAnika paryAntanA AlApake prajJApanA sUtranA trIjA padamAM ApelA AlApaka pramANe samajavA. "ANT vAmAM taka ti iva mALiyanuM saMyata, asaMyata ane saMyatAsaMyatanA alpabahuvanuM kathana prajJApanA sUtramAM je pramANe ApavAmAM AvyuM che, e ja pramANe anukrame sAmAnya jIva, paMcendriya tiryaMca ane manuSyanI saMyatatA, asaMyatatA ane saMcatAsaMyatatAnI apekSAe ahIM paNa aha5bahatvanuM kathana thavuM joIe. jemake sayata jIvo sauthI ochAM che, saMyatAsaMyata chavo asaMkhyAtagaNu che ane asaMgata jIvo anaMtagaNu che. paMcendriya tiryAmAM saMtAsaMcita che sauthI ochAM che ane asaMyata cha asaMkhyAtagaNu che. manuSyamAM saMyata cho sauthI ochAM che, saMyatAsaMyata manuSyo saMkhyAtagaNu che, ane asaMvata manuSyo asaMkhyAtagaNuM che. pratyAkhyAnI AdithI yukata hoya evA jIva ja saMyata Adi vizeSAthI vizeSita karI zakAya che. tethI sUtrakAra pratyAkhyAna vizeSanI vakatavyatAnuM pratipAdana kare che- gItama havAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "jIvA jaM mate ! jiM pacavavA, gAvavALI, vAvALA pacaravA?? he bhadanta ! jIvo zuM pratyAkhyAnI hoya che, ke apratyAkhyAnI hoya che, ke pratyAkhyAnA pratyAkhyAnI hoya che? pratyAkhyAnI eTale praNAtipAta AdithI virakata thavAnA vatavALA hevuM. je che evA prakAranA vratathI rahita hoya che temane apratyAkhyAnI kahe che. gautama svAmInA praznano javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- " mA!? he gautama! "navA varANA , tifoLa vi cho pratyAkhyAnI paNa hoya che, apratyAkhyAnI paNa hoya che ane pratyAkhyAnA pratyAkhyAnI paNa hoya che. eTale ke keTalAka che evAM hoya che ke je prANAtipAta AdinA sarvathA tyAgarUpa vratathI yukatA hoya che, keTalAka cho evA paNa hoya che ke je prANAtipAta AdinA sarvathA tyAgarUpa vratathI rahita hoya che, ane keTalAka keTaleka aMze pratyAkhyAnathI cukata hoya che. ane keTaleka aMze apratyAthI yukata hoya che. A vAta te sAmAnya jIvanI apekSAe kahevAmAM AvI che. have sUtrakAra manuSyanI apekSAe A pramANe kahe che- "g zrI bhagavatI sUtra : 5 1 26 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manusA vi tiLivi e ja pramANe manuSya paNa traNe prakAranA heAya che-keTalAka pratyAkhyAnI hAya che, keTalAka apratyAkhyAnI hoya che ane keTalAka pratyAkhyAnApratyAkhyAnI hAya che have sUtrakAra pacendriya tiya ceAnA viSayamAM ! pramANe kahe che '- vaiviTiyativigoLiyA bALakriyA' paMcendriya tiryaMca chavA pratyAkhyAnI hAtA nathI, teo apratyAkhyAnI paNa hAya che ane pratyAkhyAnApratyAkhyAnI paNa hoya che, tee prANAtipAta AdinA sathA tyAgI hAI zakratA nathI tethI temane pratyAkhyAnI kahyA nathI. mesA sane vyavavALI nAva vemALiyA' paMcendriya tiryaMca yeAnika vA tathA manuSya sivAyanA khAkInA madhAM jIvA apratyAkhyAnI hAya che. eTale ke nArakAthI laine vaimAnikA pantanA javA ane ekendriyathI laine asanI paMcendriya sudhInA jIvA apratyAkhyAnI ja heAya che. pratyAkhyAnA pratyAkhyAnI hotA nathI. gautama svAmInA prazna- sif mate ! nIvALuM padmavavALILa khAva visediyA nA 'he bhadanta! sa MkhyAnI apekSAe pratyAkhyAnI, apratyAkhyAnI ane pratyAkhyAnApratyAkhyAnI jIvAnI sarakhAmaNI karavAmAM Ave teA kayA kayA jIvA kayA kayA jIvA karatAM ochAM che ? kayA jIvA kayA jIvA karatAM adhika che? kayA jIvA kayA jIvanI kharAkhara che, ane kayA jIvA kayA jIvA karatAM vizeSAdhika che ? mahAvIra prabhunA uttara sattvovA nauvA vanavavALI, pravALAAvavALI gasa lenanuLA, apavavALI anaMtanuLA' he gautama ? pratyAkhyAnI ne sauthI echAM che, temanA karatAM asaMkhyAtagaNA pratyAkhyAna pratyAkhyAnI jIvA che, ane temanA karatAM anatagaNA apratyAkhyAnI jIvA che. ridghi tilinoLiyA savvatthovA paccakkhANApaccakkhANI, apaccakkhANI asa khejjaguNA' pathendriya tiya ca ceAnika thavAmAM pratyAkhyAnApratyAkhyAnI jIvA sauthI ochAM che, temanA karatAM asa khyAtagaNuAM apratyAkhyAnI paMcendriya tiya ca jIvA hoya che, tathA maNussA savvatthotrA paccakkhANI, paccakkhANApaccakakhANI saMkhejjaguNI, apaccakakhANI basa vananuLA manuSyAmAM pratyAkhyAno manuSyA sauthI ochA che, temanA karatAM sakhyAtagaNuA pratyAkhyAnApratyAkhyAnI manuSyA che, ane temanA karatA asakhatamaNA apratyAkhyAnI manuSyA che. " zaMkA- chaThThA zatakanA ceAthA uddezakamAM pratyAkhyAna AdinuM te nirUpaNa karavAmAM AvI cUkayu che, chatAM ahIM temanuM pharIthI nirUpaNa zA mATe karavAmAM Avyu che? Ama karavAthI zuM... punarukita doSanI sabhavitatA lAgatI nathI? samAdhAna chaThThA zatakamAM pratyAkhyAna AdinuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM kharuM, paNa tyAM temanA alpamahutvanA vicAra karavAmAM AvyeA nathI. ahIM temanA je vicAra karavAmAM AvyA che te apabahutvanI pradhAnatAnI apekSAe karavAmAM AnyA che. A rIte khIjA viSayanI apekSAe eka ja vastune vicAra karavAmAM punarukitadeoSa lAgI zakate| nathI. ! sU 4 5 zrI bhagavatI sUtra : 5 127 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvo ke zAzvatAzAzvatatva nirUpaNa jenI zAzvata azAzvatatAnI vatavyatArnavA ii aMte ! sArA sArA ItyAdi sUtrArtha- (nIvA of maMte ! sAsA, rANAyA ?) he bhadanta ! zu zAzvata (natya) che, ke azAzvata (aniya) che ? (nonA !) he gautama! (vA kAyA, siya vasANA) jIvo kayAreka zAzvata hoya che ane kayAreka azAzvata hoya che. (se jenAM mate ! pad varU nIvA sira sANayA siva masA ) he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kaho cho ke jIvo kyAreka zAzvata heya che ane kayAreka azAzvata hoya che? (noma) he gItama! ( ha vAi sAsa, mavadayA masANA) dravyanI apekSAe cha zAzvata hoya che, ane bhAvanI-paryAyanI apekSAe azAzvata hoya che. (je tenAM mA! pa luza-nava siya cakAsayA) he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke jIvo amuka dRSTie zAzvata che ane amuka dRSTie azAzvata che. (jorALe mare! ji sArA gaNAyA ) bhadanta! nAraka jI zuM zAzvata hoya che, ke azAzvata hoya che? (gvuM nahIM naivA, tA netA vi, evaM jAva vemANiyA jAya siya sAsayA siya asAsayA-sevaM bhaMte ! 22 maM! ri) he gautama! jIvanA viSe jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana nArakenA viSayamAM paNa samajavuM. e ja pramANenuM kathana vimAnika paryantanA jIvo viSe samajavuM. eTale ke amuka dRSTie vicAratA te zAzvata che ane amuka daSTie vicAravAmAM Ave to azAzvata che. gautama svAmI kahe che-"he bhadanta! ApanuM A samasta kathana sarvathA satya che. he bhadanta! ApanuM kathana yathArtha ja che." ema kahIne prabhune vaMdaNuM namaskAra karIne gautama svAmI pitAnI jagyAe virAjamAna thaI gayA. TIkAtha-jIvano adhikAra cAlI rahyo che, tethI sUtrakAre A sUtramAM jIvanI nityatA ane anityatAnuM nirUpaNa karyuM che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- "vavA aMte! jiM sAsavA caNAyA? he bhadanta ! je nitya che ke anitya che? tene uttara ApatA prabhu kahe chejoyA ! nIvA siva sAravA, vira cakAsavA he gautama ! amuka dRSTie vicAra karavAmAM Ave te jIva nitya che ane bIjI rIte vicAravAmAM Ave te anitya paNa che. have tenuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI A pramANe prazna pUche che'se keNaDhaNaM bhaMte ! evaM buccai-jIvA siya sAsayA, siya asAsayA ?' zrI bhagavatI sUtra : 5 1 28 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhadanta! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke eka dRSTie vicAravAmAM Ave te jIva nitya che, ane bIjI dRSTie vicAravAmAM Ave te jIva anitya che. 6 dAe sAsayA, tene uttara ApatAM mahAvIra prabhu kahe che ke-mAyAC balAsayA?" he gautama ! dravyatvanI apekSAe chatra nitya hoya che, paNa auyaka bhAvarUpa je naiyika Adi paryAyA che. tenI apekSAe jIva anitya hAya che. ne tekeLa noyamA ! vaM puSparU nA niya sAmrayA' he gautama! te kAraNe me evuM kahyuM che ke jIva kayAreka zAzvata (nitya) hAya che ane kayAreka azAzvata (anitya) hoya che. jIvAne draSyAdhika nayanI apekSAe zAzvata kahyA che ane paryAyAthika nayanI apekSAe azAzvata kahyA che. sAsA gaNAtA ? he bhadata! nAraka jIvA zuM zAzvata (nitya) che, ke azAzvata (anitya) che? gautama svAmIne prazna- neracanuM maMte! uttara- 'chyuM nA nIvA tA nevA va he gautama! sAmAnya jIvanI jema nArakAnA viSayamAM samajavuM- nAraka jIvA dravyanI apekSAe zAzvata che, ane naiyika Adi paryAMyanI apekSAe teo azAzvata che. 'E nAtra vemaLiyA nAtra siya sArayA siya asAsA e ja pramANe bhavanapatithI lane vaimAnika patanA javA dravyAkinayanI apekSAe zAzvata che ane paryAyArthi ka nayanI apekSAe azAzvata che. mahAvIra prabhunA samasta kathananA svIkAra karatA gautama svAmI kahe che kehuM badanta! Apa sAcuja kahA che. Ape A viSayanuM je pratipAdana karyu." te sa thA satya ja che.' A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vaMdaNA namaskAra karIne teo temane sthAne besI gayA, prAsa pA jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta 'bhagavatI' sUtranI priyadarzinI vyAkhyAnA sAtamA zatakanA bIjane uddezA samApta. ArA tIsare uddeze kA saMkSisa viSaya vivaraNa sAtamA zatakanA trIjo uddezakanA prArabha A uddezakamAM je viSayanuM pratipAdana karavAmAM Avyu che tene saMkSipta paricaya nIce pramANe samajavA. prazna- vanaspatikAya kayAre alpAhArI DAya che ane kayAre mahAAhArI hAma che? uttara- te bIjI badhI Rtuo karatAM grISmaRRtumAM alpAhArI heAya che ane varSARtumAM mahAAhArI heAya che. prazna- jo vanaspatikAya. grISmaRRtumAM bIjI khadhI Rtue karatAM alpAhArI hAya che, te e ja RtumAM vanaspatine adhika phaLa ane phUlA kema Ave che ? uttara- grISmaRRtumAM sauthI adhika uSNu yAnivALA jIvA vanaspatikAyarUpe utpanna thAya che ane temane te paryAyamAM vizeSarUpe upacaya Adi thAya che. te kAraNe evuM bane che. prazna- mULa, kanda, skandha, zAkhA, chAla, pAna, pravAla (keAMpaLa) phUla, phaLa ane zrI bhagavatI sUtra : 5 129 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIja pitapotAnA jIvathI vyApta rahe che, te vanaspati kaI rIte AhAra kare che? uttara- mULathI laIne bIja paryantanA aMge mAMnA pratyeka aMganA jeTalA pitapetAnA jIva hoya che teo uttarottara ekabIjAnI sAthe saMbaMdhavALA che, eTale ke uttarottaranA jIvana pUrva pUrvanA jIva sAthe saMbaMdha hoya che, tathA mULane pRthvIkAyika nI sAthe saMbaMdha hoya che, tethI vanaspatinA AhAranI niSpatti (nirmANa) thaI jAya che. anaMta kAyavALI vanaspatino AhAra paNa e ja pramANe samaja. prazna- zuM kRSNalezyAvALe nAraka jIva a5 karmavALe ane nIla lephsAvALe nAraka jIva maha karmavALo hoI zake che? uttara- sthitinI apekSAe te bane vAta saMbhavI zake che. prazna- je vedanA che te nirjarA che, ke je nirjarA che te vedanA che? uttara- evuM saMbhavI zakatuM nathI, kAraNa ke te baMnenAM svarUpamAM ja bhinnatA rahelI che. e ja pramANe nAraka jIvonI vedanA paNa nirjarArUpa nathI, ane nijara vedanAya nathI. e ja pramANe je karma vedita thayuM che te nirjarita thayuM che ane je nirjarita thayuM che te vedita thayuM che, evuM paNa nathI. tathA evuM paNa nathI ke java je kamane vede che e ja kamanI te nirjarA kare che, ane je karmanI nirbhara kare che tenuM ja vedana kare che. evuM paNa nathI ke jIva je karmanuM vedana karaze e ja karmanI nirjara karaze, tathA je samaya vedanAne heya che e ja samaya nirjarA paNa hotA nathI, kAraNa ke nAraka chAnI vedanAne ane nirjarAne samaya bhinna bhinna hoya che. nAraka jIva dravyanI apekSAe zAzvata che ane narayika Adi paryAyanI apekSAe azAzvata che. A badhA viSacenuM A udezakamAM sUtrakAre pratipAdana karyuM che. vanaspatikAya ke AhAra kA nirUpaNa vanaspatikAyika jenA AhAranI vakatavyatA"vAratarUphA maMte! ItyAdisutrArtha- ( vAphiyA saMte! jiM zAha saravaMAdAranA vA, - mAdAra vA mavati ?) he bhadanta! vanaspatikAyika jIva kayA kALe (RtumAM) sauthI a5 AhAravALA hoya che, ane kaye kALe sauthI adhika AhAravALA hoya che? zrI bhagavatI sUtra : 5 1 30 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (jayamA! he gautama ! (T3varasAraNuM i gii vf vanasaMaphayA - mahAhAragA bhavaMti, tayANaMtaraM ca NaM sarae tayANaMtaraM ca NaM hemaMte, tayANaMtaraM ca vasaMte, tAtAM 2 ) vanaspatikAyika pravRDha RtumAM (varSARtumAM) (aSADha mAsathI Aso mAsa sudhInA mahinAomAM sauthI adhika AhAravALA hoya che, tyArabAda uttarottara adhikane adhika apAhAravALA thatA jAya che. eTale ke grISma karatAM zaradamAM, zarada karatAM hiMmatamAM, hemanta karatAM vasaMtamAM ane vasaMta karatAM thImamAM ema uttarottara vadhArene vadhAre alpAhArI thatAM jAya che. (misa baM vahmapujAyA saNAdAnA mati) A rIte vanaspatikAyika jIvo zrIma tumAM sauthI vadhAre alpAhAravALA hoya che. (narUpa mate ! jijJAsu vAsakaaiyaa savvappahAragA bhavaMti kamhANaM bhaMte ! gimhAsu bahave vaNassaikAiyA pattiyA, puphiyA, phaliyA, hariyagarerijjamANA sirIe, aIva aIca, gvasamALA, varasomemAnA vitti) he bhadanta! je vanaspatikAyika jIve grISmaRtumAM sauthI adhika alpAhArI hoya che, te grISmaRtumAM zA kAraNe vanaspati kAyike pAna, phUla ane phaLathI hariyALAM banIne vananI zebhAne atyaMta vadhAranAra bane che? (noramA !) he gautama ! (AdAmu i ghare siLiyA jevA , poggalA ya, vaNassaikAyattAe bakamaMti, viukkamaMti, cayaMti uvavaja ti - evaM khalu goyamA ! gimhAsu bahave vaNassaikAiyA pattiyA, puphiyA jAca ciTThati) zrImaRtumAM aneka uNa nivALAM che ane pudgale vanaspatikAyamAMthI bahAra nIkaLe che, vanaspatimAM Ave che mare che ane utpanna thaI jAya che. he gautama! te kAraNe grISmaRtumAM aneka vanaspatikAyika patra, phUla ane phaLathI hariyALAM banIne vananI zebhAmAM vRddhi karatA hoya che, ane atyanta suzobhita lAgatAM hoya che. TIkAthe bIjA uddezakamAM jIvanuM vizeSa nirUpaNa karavAmAM AvyuM. vanaspatikAyika paNa chavarUpa ja hoya che. tethI sUtrakAra A sUtramAM chavavizeSarUpa vanaspatikAyikanA AhAra AdinuM nirUpaNa kare che... A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- " vapharavA | aMte ! ni jA jANavA vA, satramAdAnA vA mavaMti ?' he bhadanta! vanaspatikAyika che kayA kALe sauthI alpa AhAravALA hoya che, ane kyA kALe sauthI adhika AhAravALA hoya che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "yamA ! he gautama! "TISHvarisAttaka ' pravRDaRtumAM (varSAvratamAM) "@ of vaLaHRISA sadamadAdAranA mayaMti vanaspatikAyika vadhAremAM vadhAre AhAravALAM hoya che, kAraNa ke te banne RtumAM udaka (jaLa) nehanI adhikatA rahe che. tethI ja bane RtumAM vanaspatikAyikomAM mahAAhArakatA kahevAmAM AvI che. aSADha ane bhAdaravo varSARtunA mahinA che. ane bhAdara tathA Ase e be zaradaRtunA mahInA che. tayAra ii sarA' pravRTa varSa pasAra thayA bAda zaradaRtumAM vanaspati zrI bhagavatI sUtra : 5 1 31 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyika pravRTa-varSA karatAM a5 AhAravALA hoya che. "tawtAM ja mane tyArabAda hemantaRtumAM vanaspatikAyika zaradaRtu karatAM paNa a5 AhAravALA hoya che tArAM vasaMte' tyArabAda vasaMtaRtumAM teo hemantaRtu karatAM paNa vadhAre alpAhArI hoya che. 'talApattAM ja ghai tyArabAda AvatI grISmaRtumAM te vanaspatikAyika vasaMtaRtu karatAM paNa adhika apAhAravALA hoya che. "nidAi vaU/saMrUAphA sannAdAnA mati he gautama ! A rIte grISmaRtumAM vanaspatikAyika bilakula nyUna ahAravALA hoya che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- "13 aMte ! nirdoSa pakSagar MAdarA matti he bhadanta ! je vanaspatikAyika grISmaRtumAM sauthI alpa AhAravALA hoya che, ta! 'kamhA NaM bhaMte ! gimhA su bahave vaNassaikAiyA pattiyA, puphiyA, phaliyA, hariyagarerijjamANA sirIe aIca aIva usobhemANA uvasobhemANA ciTuMti' he bhadanta ! zA kAraNe grISmaRtumAM ja aneka vanaspatikAyike adhika patrAvALAM, adhika klevALAM ane adhika phaLavALAM banIne pitApitAnI hariyALIthI atyaMta dedipyamAna banIne vanazrI dvArA satkRSTa zAbhAvALAM bane che? A praznanuM tAtparya nIce pramANe che-vanaspatikAyika grISmaRtumAM sauthI ocho AhAra grahaNa kare che. chatAM paNa e RtumAM temane phUla-phaLa kevI rIte Ave che? kharI rIte to grImamAM vanaspatikAyikane ochAmAM ochAM phUla-phaLa AvavA joIe. paraMtu keTalAka vanaspatikAyike te grISmaRtumAM adhikAra patra, phUla ane phaLathI yukata hoya che. ane e rIte teo vananI zobhAmAM abhivRddhi karatI hoya che. evuM kevI rIte bane che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- " mA" he gautama! 'gimhAsu NaM bahave usiNajoNiyA jIvA ya poggalA ya vaNassaikAiyattAe vadhati, viznamaMti, racaMti, unnati grISmaRtumAM aneka uSNa enivALAM che ane pudgalo vanaspatikAyamAMthI nIkaLe che, vanaspatikAyamAM Ave che, mare che ane utpanna thAya che. he gautama! uparyukata rIte grISmaRtumAM vanaspatikAyika patrayukata, puSpayukata Trelayukata bane che, ane potapotAnI hariyALIthI atyata dedIpyamAna thaIne vanalakSmI dvArA sarvotkRSTa bhAvALAM banI jAya che. su. 1 mUlaskaMdhAdi jIva kA nirUpaNa mULa audha Adi chava vaktavyatAhe [ saMta ! mULa mUtravikuDA ityAdi sArtha-(se pUi maMte kR pUjAnIvA, vA vaLItrA , nAvarIyA vIra lIva S?) he bhakta! zuM mULa mULajIvothI vyApta hoya che? zuM kaMda kaMdathI vyApta heya che, (cAvata) bIja bIja0thI vyApta hoya che. (daMtA jayamA') hA gautama pUrA pRtra vahI javA ravA bhAva vIvA vIra nIa parA) maLa mULa jIvothI vyApta heya che, kaMi kaMda jethI vyApta hoya che zAvara bIja bIja jIvathI vyApta hoya che. (tra maMte ! pUrA pRnnAva zrI bhagavatI sUtra : 5 132 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phuDA, jAtra vIyA bIyajIva H1, ', kamhA NaM bhaMte! vaNassaikAiyA AhAre ti, janmyA pAime ti) he bhadata ! je mULa mULajIvethI sRSTavyAsa hoya che, (cAyata) khIja khIjachavAthI byAsa hAya che, te| he bhadanta ! vanaspatikAyika jIvA kevI rIte AhAra grahaNa kare che, ane te AhArane kevI rIte pariNumAve che ? (zauyama!) he gautama ! mUlA mUlajIvakuDA, puDhavIjIva paDibaddhA, tamhA AhAreMti, tamhA pariNAmeMti, evaM jAva bIyA bIyajIva jhaDA, nImavariyA, sadA AdAti, tummA paLiAme`tti) mULa mULajIvAthI vyAsa hoya che, ane te mULajIva pRthvAvAnI sAthe saMbaddha saMlagna hoya che, tethI vanaspatikAyika chavA AhAra kare che, ane grahaNu karelA AhAranuM pariNamana kare che. kantu krandranA jIvAthI vyAsa heAya che, ane te kannajIvA sAthe sa'lagna rahe che, tethI te AhAra kare che ane te gRhIta AhAranuM pariNamana kare che. eja pramANe bIja pantanA viSayamAM samajavuM. jemake khIja khIjachavAthI vyAsa hAya che ane khIjavA phaLanA jIva sAthe pratibaddha-sa lagna hAya che, tethI teo AhAra grahaNu kare che ane gRhIta AhAranuM pariNamana kare che. TIkA - jIvanuM ja nirUpaNa cAlI rahyuM che. tethI sutrakAra A sUtradrArA vanaspativAnuM pratipAdana kare che-- 4 " A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke-- "me jULa aMte ! mUjA mUchanIvahA, vAjaMlI hA, nAma vIyA cIyanIhatA ? ' he bhadanta ! zuM e vAta tA nizcita ja che ke jeTalA mULabhAga hAya che te badhAM potapAtAnA mULachavAthI byAsa hAya che ! jeTalAM kanda (mULathI uparanA bhAga) che te pAtapeAtAnA kadajIvAthI vyApta hoya che ( thAvata ) khIja bIjachavAyI vyAsa hAya che? ahIM 'thAvat' padathI skandha, chAla, zAkhA, kepiLa, pAna, phUla ane phaLane grahaNa karavAmAM AvyA che. gautama svAmInA praznanA javAkha ApatA mahAvIra prabhu kahe che OM- daMtA, goyamA !" hA, gautama ! mUlA mUlajI phuDA, kaMdA kaMdajI phuDA, jAva bIyA bIyajI phuDA vRkSanA mULa mULajIvAthI pRSTa (vyAsa) hAya che, kanda kachaveAthI nyAsa hAya che, anya (caDa), chAla, zAkhAe, keAMpaLo, patra, phUla, phaLa ane khIja paNa anukrame skandhagata jIvAthI, chAlagata jIvAthI, zAkhAgata jIvAthI, paLagata jIvAthI, puSpagata jIvethI, phUlagata jIvAthI ane khIjagata jIvAthI pRSTa hAya che. "skandha' eTale jemAMthI zAkhAo (DALIo) phUTe che evuM thaDa. te kanja skandhagata jIvAthI vyApta hAya che. vRkSanI tvacAne chAla kahe che. te chAla chAlagata jIvAthI vyApta hAya che. lAMkhI DALIene zAkhA kahe che. te zAkhA paNa zAkhAgata jIvAthI vyApta hAya che. navA aMkurane pravAla athavA kAMpaLa kahe che, te pravAla tenI a Mdara rahelA jIvAthI spaSTa hoya che. pAna, phUla ane mULa paNa potapeAtAnI aMdara rahelA veAdhI pRSTa hAya che, ane bIja khIjagata jIvAthI spaSTa hAya che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke- jaiNaM bhaMte ! zrI bhagavatI sUtra : 5 133 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlA mUlajIvaphuDA, kaMdA kaMdajIvaphuDA, jAva bIyA bIyajIvaphuDA' he bhadanta ! je mULa mULagata jIvathI vyApta heAya che, kaMi kaMIMgata jIvAthI vyApta hAya chaeN, ane sandhathI khIja sudhInA bhAga skandhagatathI laIne khIjagata sudhInA vAthI vyApta hAya che, te he bhadantI vanaspatikAyika kevI rIte AhAra grahaNa kareche ane te AhArane khalarasarUpe kevI rIte parimAve che ? A prakAranA prazna udbhavavAnuM kAraNa e che ke vanaspatikAyikanA AhAra te bhUminI aMdara rahelA hAya che, te sAmAnya duSrie vicAra karatAM te evuM ja lAge che ke te jIve te AhAra grahaNa karI zake ja nahIM. jemake mULAdinA jIvA teA potapotAnA mUlAdinI sAthe vyApta rahe che, pRthvIchavAnI sAthe te sa MbaMdhita rahetA nathI. chatAM teo pRthvIgata AhArane kevI rIte grahaNa kare che ? gautama svAmInA upayu"kata praznanA javAba ApatAM mahAvIra prabhu kahe che kehe gautama ! tame dhAro che evI vAta zakaya nathI. jo ke mUrdika potapAtAnA jIvAthI vyApta DAya che, parantu mULagata je chatro che temanA saMbaMdha to pRthvIgata jIve sAthe rahyA ja kare che, tethI temanA dvArA grahaNa karAyeaA AhAra temane maLI ja jAya che. e ja pramANe kandagata thavAnA saMbadha paNa mULagata jIvA sAthe rahe che, tethI mULagata jvA dvArA temane paNa AhAra maLyA kare che. e ja pramANe AgaLa paNa uttarottara saMbaMdha samajavA. e ja vAtane mahAvIra prabhue goyamA ! mUlA mUlajIvaphuDA, pRthvInIya pariSadmA tanhA jJAAneti, tadA pAneti' A sUtrapATha dvArA gautama svAmIne samajAvI che. vRkSanA mULanAM jIvA jo ke mULamA ja rahe che-pRthvImAM rahetA nathI, tA paNa te mULagata jIvA pRthvIkAyika jvAnI sAthe saMbaddha rahe che. tethI mULajIve pRthvInA rasane AhArarUpe grahaNa kare che ane tene khalarasa Adi rUpe pariNamAve che. 'rUM tA yaMtnI puDA, mUchanIyavahivaddhA, takhkhA Arati, sadALiAme ti'e ja pramANe kadagata jIvo mULagata jIvAnI sAthe saMbaddha rahe che, tethI te mULagata jIvAe grahaNa karelA pRthvIrasane AhArarUpe grahaNa kare che ane gRhIta AhArane te te rUpa rasabhAve piraNAve che. 'DyuM nArIyA cIyanI h31, chanIpattivanA taddA bAhAruMti, taddA pariNAmati ... e je pramANe zrIjagata ja phaLagata jIvA sAthe samRddha hAya che, tethI phaLagata jIvanA sabaMdhathI kuLagata jIveA dvArA grahaNa karAyelA AhArane teo prApta kare che ane te te prakAranA rasAdibhAve parimAve che. su. rA AlukAdi anantakAya vanaspati kA nirUpaNa mULakada AdinI vatavyatA *gar maMtte ! mA' ityAdi sUtrA'- ( amaMte ! AjI, mUcha, sivere, dviiiSTa, liriSTi, zrI bhagavatI sUtra : 5 134 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ', zikSiriddhi, viTiyA, krizmiA, chIviAviyA, dave, cArjara, mULa, veTTe, garpa, manusyA, viMdahiyA, hoddALI, pI, cillA, munnI, kassakanI, sIhaMdI, musuMDI, je yAvanne taha pagArA savve te anaMtajIvA vividhasattA) he bhanta! baTATA, mULA, Adu, hirili (kada vizeSa) sirila (kada vizeSa) sisirili (kada viSa) kiTTikA (vanaspati vizeSa) zIrikA, kSIravidvArikA, vAka sUraNukanda, khelaTa Ardra bhadra mAyA, piMDa haridrA, zahiNI, duyIhu, thirukA, mudravaNI, azvakaNI, zikha`DI, musa'DhI e badhI vanaspatiye tathA eja prakAranI khIjI paNa je vanaspatiyA hAya che, te zuM anaMta jIvA vALI ane bhinna bhinna prakAranA jIvA vALI hoya che? ( daMtA, naipamA! bAju, mU nAva aAMtanIvA trivijJattA ) hA, gautama! khaTATA, mULA Adi vanaspatiyA anaMta jIvA vALI ane judA judA prakAranA jIvAvALI hAya che. TIkA- A sUtrane a` spaSTa che. ahIM vividhasavA" vividha sattvAnuM tAtparya evuM che ke te ana MtakAya jIvA vaNu. gaMdha AdinA bhedathI aneka prakAranA hAya che, 1 sU. 3 mA kRSNaleyAvAle jIvoM kI alpakarmatva mahAkarmatva kA nirUpaNa kRSNe lezyAdivALA vAnI apakatva-mahAkatva vatavyatA---- "niya maMtte ! jene nepha" ityAdi---- sUtrA-- (niya maMte ! che tene bavammatA, nIjachene nepuN adAmpatarAi ? ) he bhadanta ! zu evuM sAMbhavI zake che ke kRSNa lezmAvALA nAka jIva apakarmavALA hAya che, ane nIla lezyAvALA nAraka jIva mahAkama vALA hAya che? (daMtAsiyA) hA, gautama ! evuM saMbhavI zake che. (se bheLaaAM maMte ! harSaM ghugharU ?) he bhadanta ! evuM Apa zA kAraNe kaheA che ke ( jene ne appakammatarAe nIjachemene mahAmaMtarAt kRSNa leggA vALA nAraka jIva apakama vALA hAi zake che ane nIla lempAvALA jIva mahAkavALA hAi zake che? (goyamA) he gautama ! (fs vatuSa-se te ke huM goyamA ! nAva mahAARJT) sthitinI apekSAe evuM saMbhavI zake che, kAraNe meM evuM kahyu che ke kaNhalesse neraie appakammatarAe freerat neraie mahAkammatarAe kRSNavezyAvALA nAraka jIva alpaka vALA hAi zake che ane nIlalesyAvALA nAka jIva mahAkama vALA hAi zake che. zrI bhagavatI sUtra : 5 135 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (siya bhaMte ! nIlalesse neraie appakammatarAe, kAulesse neraie mahAmAtA) he bhadanta! zuM evuM saMbhavI zake che ke nIlezyAvALo nAraka jIva a5 kamavALe heAya che ane kApita lezyAvALe nAraka jIva mahAkarmavALe hoya che? (daMtA, vizA) hA, gautama ! evuM saMbhavI zake che. (se drA mate ! . buccai, nIlalesse appakammatarAe, kAulesse neraie mahAkammatarAe !) he bhadanta ! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke nIlalezyAvALo nAraka jIva apakamevALe heya che ane kApata lezyAvALe nAraka jIva mahAkarmavALo hoya che? (!) he gautama! dij q-se te joyA ? bAra madAvAHrAja) sthitinI apekSAe evuM hoI zake che, te kAraNe meM evuM kahyuM che ke nIlalezyAvALe nAraka jIva a5kamavALe saMbhavI zake che ane kAtilezyAvALA nAraka jIva mahAkarmavALo saMbhavI zake che. (purva pramumAre zi, vare te garmadA, padya nAra vemANiyA, jassa jattiyA lessAo-tamsa tattiyA bhANiyadAo) me pramANe asurakumAranA SiSayamAM paNa samajavuM. paraMtu temanAmAM eka telekSA vadhAre hoya che. e ja pramANa vaimAnike paryaratanA viSayamAM samajavuM. jemanI jeTalI lezyAo heya eTalI lezyAonuM kathana karavuM, parantu (nosA na maLaT) jyotiSI devenuM kathana karavuM nahIM. (siva aMte ! bahera mAjida majummarAI, su re mALig wAvAjhmatA ?) he bhadanta ! zuM evuM saMbhavI zake che ke padmalezyAvALA vaimAnika deva apakarmavALA hoya che ane zukalezyAvALA vaimAnika deva mahAkarmavALA hoya che? ahIM sudhInuM kathana grahaNa karavuM che ke huM kadA neraphArasa kAtra madampatarAi) he bhadata! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke padma zyAvALA vaimAnika deva alpakarmavALA hoI zake che ane zukalalekSALA vaimAnika deva mahAkarmavALA hoI zake che? vaimAnikenA viSayamAM bAkInuM samasta kathana nAraka jIvanA viSayamAM karavAmAM AvelA kathana pramANe ja samajavuM "mahAkarmavALA hei zake che, tyAM sudhInuM samasta kathana grahaNa karavuM. TIkArtha-jIvanuM nirUpaNa cAlI rahyuM che. tethI sUtrakAre temanI sAthe saMbaMdha dharAvatA mahAkarma tvanuM ane alpakama tvanuM ahIM kathana karyuM che A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke'siy bhaMte ! kaNhalesse neraie appakammatarAe, nIlalesse neraie mahAkammatarAe ?' he bhadanta! baMdhanI apekSAe zuM evuM saMbhavI zake che ke kRSNalekSAvALe nAraka jIva te alpakarmane baMdhaka heAya che ane nIlezyAvALe jIva jJAnavaraNIya Adi mahAkane baMdhaka hoya che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "daMtA riyA hA, gautama! evuM saMbhavI zake che ke kayAreka kRSNa lesyAvALo nAraka jIva alpakarmane baMdhaka hoya che ane kayAreka nIla zyAvALo nAraka mahakarmane baMdhaka hoya che. have A kathananuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che ke" nAM maMte! jIva gupha" ItyAdi. he bhadanta ! evuM Apa zA kAraNe kahe zrI bhagavatI sUtra : 5 1 36 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ch| 'kaNhalesse neraie appakammatarAe nIlalesse neraie mahA kammatarAe' kRSNalezyAvALe nAraka chava a5kamane baMdhaka hoI zake che ane nIlalezyAvALo nAraka jIva jJAnAvaraNIya Adi mahAkarmano baMdhaka hoI zake che! A prakArane prazna uddabhavavAnuM kAraNa e che ke nIla glezyA karatAM kRSNasthAmAM pariNAmonI atyanta azubhatA rahe che, ane kRSNalezyAnI apekSAe nIla legyAmAM pariNAmanI cheDe ghaNe aMze zubhatA rahe che, te kAraNe evuM lAge che ke kRSNalezyAvALo nAraka jIva ja nIla lezyAvALA nAraka jIva karatAM adhika karmabaMdhaka hovo joIe, ane nIlalezyAvALe nAraka kRSNalezyAvALA nAraka karatAM a5 karmane baMdhaka he joIe. paNa ahIM je viSamya prakaTa karavAmAM AvyuM che tenI pAchaLa zuM rahasya che te jANavA mATe gautama svAmIe upayuMkata prazna pUchaye che. gautama svAmInA praznano uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che. "joya! kirUM pA" he gautama! ahIM je pUrvokta vaiSamya batAvavAmAM AvyuM che te sthitinI apekSAe ja batAvyuM che. jo ke e vAta to satya che ke kRSNalezyAvALe nAraka jIva nIla glezyAvALA nAraka jIva karatAM adhika azubha pariNAmeLa hoya che, ane te kAraNe kRSNazyAvALA nArakamAM ja adhika karmanI baMdhakatA saMbhavI zake che, paraMtu kayAreka Ayu karmanI sthitinI apekSAe evuM banI zake che ke kRSNalezyAvALe nAraka chava ja apekSAkRta apakarmavALA hoya che. ane nIlalezyAvALA nAraka chatra apekSAkRta mahAkane baMdha karanAre heya che. A viSayamAM nIce pramANe spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che. dhAre ke kaI kRSNalezyAvALo nAraka jIva ke je sAtamI narakamAM ghUNA samaya pahelAM utpanna thaI cUka che, ane tyAM rahetAM rahetAM tanA ayukarmanI sthiti ghaNuM adhika pramANamAM kSapita thaI cUkI che, tenAM karma paNa adhika pramANamAM naSTa thai cUkayAM che- thoDAM ja karmane kSaya karavAnuM bAkI rahyo che. have evuM bane che ke keI nIlezyAvALe nAraka jIva pAMcamI narakamAM 17 sAgaropamanI sthiti sAthe utpana thaI jAya che. te te nIlalezyAvALA nArakanI apekSAe pUrvotpana, sAtamI narakamAM rahele, kRSNalezyAvALo nAraka jIva ke jene hajI paNa zeSakarmone khapAvavAnA che, te alpatara karmavALe haze, ane pAMcamI narakamAM tAjo ja utpana thayela nIlalezyAvALe jIva ke jene potAnA karmone bahu ja adhika pramANamAM khapAvavAnA bAkI che, te mahAkarmavALe haze, A kathanano bhAvArtha e che ke sAtamI narakamAM rahelA kRSNa lezyAvALA nAraka jIvane alpakarmo ja bhegavavAnA bAkI hovAthI te apakarma vaLe che, paNa nIla lezyAvALA nArakane adhika karmo bhogavavAnA hovAthI te alpakarmavALe nathI. "he te jovA ! nAva maMdAgnetarag" he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke kRSNa lezyA vALe nAraka kayAreka alpakarmavALo hoI zake che ane nIla lezyAvALe nAraka kayAreka mahAkarmavALe heI zake che. zrI bhagavatI sUtra : 5 137 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- "sara aMte nIca gamatativ, zAse nerA mahAtmA ?" he bhadanta ! zuM evuM saMbhavI zake che ke nIla leyAvALA nAraka jIva apakarmavALo hoya ane kApita lezyAvALe naraka jIva mahAkarmavALe hoya? uttara- dUta piza hA, gautama ! nIla glezyAvALo nAraka chava kayAreka a5karmavALA hoI zake che ane kApata lezyAvALe nAraka chava kayAreka mahAkarmavALA heI zake che. gautama svAmIne praza- " te dekhA aMte - nIraheze gag-wtarAi, jANe joi madAraHarry? he bhadanta! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke nIlezyAvALe nAraka kayAreka apakama hoI zake che, ane kApAta vezyAvALo nAra, kayAreka mahAkarmA hoI zake che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "joiHI ! diluM dUra che he gautama ! evuM meM je kahyuM che te sthitinI apekSAe kahyuM che. tenuM spaSTIkaraNa karavAmAM Ave che. dhAro ke kei eka jIva 17 sAgarepamanI Ayusthiti sAthe pAMcamI narakamAM utpanna thayela che. tyAM tene nIlalekSA prApta thaI che. tyAM rahetAM rahetAM rahetAM tenI Ayu sthitine paNe khare bhAga naSTa thaI gayuM che ane bhagavatAM jogavatAM meTA bhAganA karmo kSapita thai cUkayA che- bahu ja ochA karmo bhegavavAnA bAkI rahyA che. have evuM bane che ke te samaye kAI kApata leyAvALo jIva sAta sAgaropama pramANa Ayusthiti sAthe utpanna thAya che. tene te bhecyakamene bilakula bhogavyA ja nathI, badhAM karmone bhegavavAnA hajI bAkI che. te e paristhitinI daSTie jovAmAM Ave to nIlalezyAvALe nAraka jIva alpakarmavALo saMbhavI zake che. "se tejI jovA ! vAva ma war he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke nIla leyAvALe nAraka chava amuka paristhitimAM alpakarmavALe hoI zake che, ane kApata lesyAvALo nAraka chava amuka paristhitimAM mahAkarmavALe hoI zake che. jIvaM munAre ri-rAM tenA camadizA" kRSNa, nIla ane kApata lesthAvALA nArakanA jevuM ja kathana kRSNa, nIla ane kApata lezyAvALA asurakumAranA viSayamAM samajavuM. jemake kayAreka kRSNalezyAvALe asurakumAra apakama hoya che ane nIlezya vALA asurakumAra mahAkarmA hoya che. kayAreka nIlalezyAvALo asurakumAdeva alpakarmA hoI zake che ane kAta lezyAvALe asurakumAra mahAkarmA hoI zake che, e pramANe asurakumAra viSayaka kathana samajavuM. paNa nAraka chava karatAM asurakumAramAM je vizeSatA che te te jelazyAnI apekSAe che, kAraNa ke asurakumAremAM kRSNa, nIla, kApata ane teja : e cAra lezyAo hoya che. tethI asurakumAranA kathanamAM nAraka jIva karatAM nIce pramANe vadhAre kathana thavuM joIe. kApelesyAvALe asurakumAra deva kayAreka apakarmA hoya che ane tejalezyAvALo asurakumAra deva kayAreka mahAkamAM hoya che. zrI bhagavatI sUtra : 5 1 38 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'i =Ava mALA ' e ja pramANe nAgakuma 2 adi bhavanapati, vanavyantara ane vaimAnika devanA viSayamAM paNa kathana samajavuM. eTale ke pUrva pUrvanI vezyAvALA, nAgakumAra Adi deve karatAM uttarottara vezyAvALA nAgakumAra Adi deve kayAreka malAkarmA hoI zake che, ane uttarottara lekSavALA nAgakumAra Adi devo karatAM pUrva pUrvanA lezyAvALA nAgakumAra Adi deve kayAreka a9pakama heI zake che. " jhariyA jeHo taNa tariyA mALidA" je jIvanI jeTalI lekSAo heya teTalI lekSAonI apekSAe kathana karavuM joIe, paranta "pinna saUTE ? tiSika demAM lesthAbheda prayukata nyUnAdhika karma vattA kahevI joie nahIM, kAraNa ke jaye tiSi devane kevaLa eka tejezyA ja hoya che. te kAraNe jatiSka dezamAM anya lezvAonI apekSAe apakarmavattA ane mahAkarmavattA saMbhavI zakatI nathI. - have gautama svAmI e prazna pUche che ke "gA misa mere ! gha re rejis agwarg, musase tenA mammatarA? he bhadanta? zuM evuM saMbhavI zake che ke palezyAvALo vaimAnika deva mahAka hoya che? ahIM "vAra" (paryanta pada dvArA kRSNa, nIla ane kApita lesyAvALA vaimAnikamAM pUrva pUrvanI vezyAvALAo karatAM uttarottara vezyAvALAnI apekSAe pUrva pUrvanI lezyAvALAmAM alpakarmAtA saMbhave zake che, ema samajavuM gautama svAmInA praznano javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "ati, fpayA' hA, gautama evuM saMbhavI zake che ke padmalezyAvALA vaimAnika deva kayAreka alpakamAM hoI zake che ane zukala lezyAvALo vaimAnika deva kayAreka mahAka hoI zake che. prazna- " te jAma ! he bhadanta! padmazyAvALe vaimAnika deva zukala lezyAvALA vaimAnika deva karatAM cheDe ghaNe aMze nyUna zubha pariNAmavALo hoya che tenAmAM Apa a5karmatA zA kAraNe kaho cho? ane zukala lezyAvALe vaimAnika deva ke je palezyAvALA vaimAnika deva karatAM adhika zubha pariNAmevALo hoya che, tene Apa zA kAraNe mahAka kahe che ? gautama svAmInA praznano javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "se nA rAsa gAra mahAmaMtarANa" he gautama! je rIte kRSNalezyAvALA nAraka chavamAM AyukarmanI sthitinI apekSAe kyAreka apakarmAtA saMbhavI zake che ane AyukamanI sthitinI apekSAe nIlalezyAvALA nArakamAM mahAkarmAtA saMbhavI zake che, e ja pramANe AyukamanI sthitinI apekSAe padma lezyAvALA vaimAnika devamAM kayAreka apakarmatA saMbhavI zake che ane zukala lezyAvALA vaimAnika devamAM kyAreka mahAkarmakatA saMbhavI zake che. je sU, 4 che zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vedanA nirjarAke svarUpa nirUpaNa vedanA nijarA vakatavyatA- " [ maMte ItyAdi sUtrArtha- (chUi mate ! nA nigarA, vA nijhara sA jethaT) he bhadanta! zuM e vAta te nizcita ja che ke je vedanA che, eja nirjarA che, ane je nirjarA che e ja vedanA che? eTale ke zuM vedanA nirjarArUpa hoya che ane nirjarA vedanArUpa hoya che ? jovA , he gautama! (m grda samade) tArI te mAnyatA sAcI nathI. (je Ide mare! 9 suca, nA yA na sa nijhara nA nikaLaRT na sA vecaTT?) he bhadanta Apa zA kAraNe evuM kahe che ke vedanA nirArUpa hotI nathI ane nirjarA vedanArUpa hetI nathI? (yama!) he gautama! (janmavecA no vAnijhA-te navamA ! lAva na vecaLA) vedanA karmarUpa hoya che ane nirjarA karmarUpa hoya che. he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke vedanA nirjarArUpa hotI nathI ane nirjarA vedanArUpa hetI nathI. (neraiyANaM bhaMte ! jA veyaNA sA nijjarA, jo nijarA sA veyaNA ?) he bhadanta! nAraka jIvonI je vedanA heya che te zuM nirjarArUpa hoya che? ane temanI je nirjara hoya che te zuM vedanArUpa hoya che? (jozamAM !) he gautama! (jo sama) evuM banI zakatuM nathI. ( LAM maMte! Ive gurU, naiyA nA veyA na sA nigarA, nA nirA ja ?) he bhadanta! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke nAraka jIvonI vedanA nirjarArUpa hotI nathI ? (joyA !) he gotama ! ( rUcA mevA ne janmaniSA, te tenAM joyA! nAva sA vecaLA) nAraka jIvanI je vedanA heya che te kamarUpa hoya che ane nirjarA karmarUpa hoya che, tethI he gautama! meM evuM kahyuM che ke nArakenI vedanA nirjarArUpa hetI nathI ane nirjarA vedanArUpa hotI nathI. " jAva kALiyA f e ja pramANu vaimAnika paryantanA devenI vedanA ane nirjarAnuM kathana samajavuM. (se guNaM bhaMte ! jaM vedeMsu taM nijariMsa, jaM nijariMsu taM vedemu ? zrI bhagavatI sUtra : 5 140 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhadanta ! zuM e vAta kharI che ke karmanuM jIva dvArA vedanA thaI cUkayuM hoya che te nirjarita paNa thaI cUkyA hoya che, ane je karma nirjarita thayuM hoya te vedita thaI gayuM hoya che? (joyA! jo phaLadde marda) he gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. (se keNaguNaM bhaMte ! evaM vucai, jaM vedeMsu No taM nijjareMsu, jaM nijareMsu no i g) he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke je karma vedita thaI gayuM heya te nirjarita thayuM hatuM nathI, ane je nirjarita thayuM hoya te vedita thaI cUkayuM hetuM nathI ? (jomA) he gautama! (jamAM nA janma nijhaNa, re te joyA! ghAva nA taM su) kama jIvana dvArA vidita thayuM hoya che, ane na karma nija rita thayuM hoya che, te kAraNe meM evuM kahyuM che ke jIva dvArA je karma vedita thayuM hoya che te nirdhArita thayuM hatuM nathI, ane je karma nirjarita thayuM hoya che te vedita thayuM hatuM nathI. tene matte ! naM 24 saM Lig) he bhadanta! nAraka chae je karma vedita karyuM hoya che, e ja karmane zuM temaNe nirjarita karyuM hoya che? ( pH nerA gi ) he gautama ! sAmAnya jIvanA jevuM ja kathana nArakanA viSayamAM paNa samajavuM. ( bAra temALA ) vaimAnike paryantanA jIvonA viSayamAM paNa eja pramANe samajavuM. (se pUNaM bhaMte ! je vedeM ti, taM nijjareMti, jaM NijAti taM vedati ?) he bhadata ! jIva je karmanuM vedana kare che e ja karmanI vuM nirbhara kare che, ane je karmanI chava nirjarA kare che zuM e ja karmanuM vedana kare che? (noma) he gautama ! (r pLa sama) evuM saMbhavI zakatuM nathI. ( i mate ! purva kuzarU nA je te ti) he bhadanta ! bApa zA kAraNe evuM kahe che ke jIva je kamanuM vedana kare che e ja karmanI nirjarA karato nathI, ane je karmanI nirjarA kare te kamanuM dAna karato nathI? ( Ar) he gautama ! ja 7i. Tfpatti ) jIva kamanuM vedana kare che ane karmanI nirja kare che. ( te joyaHi ! nAva cA taM ti) he gautama ! te kAraNe evuM kahyuM che ke jIva je karmanuM vedana kare che e ja karmanI nirjarA karato nathI, ane je kamanI nirjarA kare che tenuM vedana karatA nathI. (aa ne rUcA vi jAva jemA ) e ja pramANe nAraka chavAnA viSayamAM tathA vaimAnika paryantanA viSayamAM samajavuM. (se pUrNa bhaMte ! ja vedissaMti, taM NijjarissaMti, jaM NijjarissaMti, taM ritti ) he bhadanta ! zuM e vAta kharI che ke jIva je karmanuM vadana karaze e ja kamanI te nirjarA karaze, ane je karmanI te nirjarA karaze e ja karmanuM te vedana karaze? (ramA) he gautama! ( phuLade zapade) e vAta saMbhavI zakatI nathI. (je paLa vAra no saM kSitti? he bhadanta ! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke jIva je karmanuM vedana karaze e ja karmanI nirjarA nahIM kare, ane te je karmanI nirjarA karaze e karmanuM tenA dvArA vedana karaze nahIM? (noramA !) he gautama ! (vA vinaMtti, jana nirikSati je tenAM Na in a mritti ) jIva karmanuM vadana karaze ane karmanI tenA tenA dvArA tijorI karAze. he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke jIva dvArA je karmanuM vedana karAze te karmanI tenA dvArA ni jarA karAze nahIM, ane je kamanI nirjara thaze te karmanuM tenAdvArA vedana thaze nahIM. rAjA ki vAra tenALiyA) eja pramANe nArakathI laIne vaimAnika paMntanA jIvonA viSayamAM samajavuM. zrI bhagavatI sUtra : 5 141 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'se gRNaM bhaMte ! je veyaNAsamae se nijarAsamae, je NijjarAsamae che je samag ?) he bhadanta! zuM e vAta kharI che ke je vedanAne samaya hoya che e ja nirjarAno samaya hoya che, ane je nirjarAno samaya hoya che, e ja vedanAne. samaya hoya che? mA! cA kuLade sama) he gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. _ 'se keNaDhaNaM bhaMte ! evaM vuccai, je veyaNAsamae na se NijarAsamae, je LibAramA ja che tevAmag? he bhadanta ! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke je vedanAno samaya che te nirjarAne samaya nathI ane je nirjarA thavAno samaya che te vedanAno samaya nathI? ( navamA !) he gautama! (SaaN sama veri No taM samayaM NijjareMti, jaM samayaM NijjareMti, No taM samayaM vedeti, gammasamA vaMti, azvima ) jIva je samaye karmanuM vedana kare che te samaye karmanI nirjarA karatuM nathI, ane je samaye karmanI nijara kare che te samaye te tenuM vadana karato nathI. te bhinna samaye vedana kare che ane bhinna samaye nirjarA kare che. (gane te je lamag, ga re kinartSar) A rIte vedanAno samaya paNa bhinna che ane nija karavAno samaya bhinna che. ( te joyA! ghAva na rahe tevAmag) he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke vedanAne je samaya che te nijerAne samaya nathI, ane nirjarAne je samaya che te vedanane samaya nathI. rAjA bhaMte ! je veyaNAsamae, se NijarAsamae je nirjarA samae se veyaNAsamae ?) he bhadanta! zuM e vAta kharI che ke nAraka jIvone karmavedanane je samaya hoya che, eja nirjarAne samaya hoya che, ane je nirjarane samaya hoya che, eja karmavedanane samaya hoya che? (vanA!) he gautama ! ( rUja sare) evuM saMbhavI zakatuM nathI. (se keNaTeNaM evaM vuccai, neraiyANaM je veyaNAsamae na se NijjarAsamae, je Li nAma na hai reyAsamA) he bhadanta! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke nArakane je vedanAne samaya che te nirjarAne samaya nathI ane je nijarane samaya che te vedanAne samaya nathI ? (joyA!) he gautama! (naiyA jaM samAM vedeti, No taM samayaM NijjareMti, jaM samayaM NijjareMti, No taM samayaM vedeti, anammi samae vedeti, annammisamae NijjaraMti, aNNe se veyaNAsamae aNNe se nijjarAsamae, se teNeTeNaM jAvana se veyaNAsamae evaM jAva vemANiyANaM) nAraka jIva je samaye vedana kare che te samaye nirjarA karatA nathI, ane je samaye nirjarA kare che, te samaye vedana karatA nathI. teo bhinna samaye vedana kare che ane bhinna samaye nirjaza kare che. A rIte vedanAne je samaya che te paNa jude ja che ane nija rAno je samaya che te paNa jude ja che. he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke nAraka jInA vedanane je samaya hoya che te nirjarAne samaya hotuM nathI, ane nirjarA je samaya che te vedanane samaya nathI. e ja pramANe vimAnike paryantanA jIvanA viSayamAM paNa samajavuM. TIkAtha- ahIM lespAvALA jIvonI vakatavyatA cAlI rahI che. lephsAvALA che karmonI vedanAvALAM hoya che, te kAraNe sUtrakAre A sUtramAM temanI vedanAnA viSayamAM zrI bhagavatI sUtra : 5 142 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana karyuM che-- A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che. jULa aMte ! nA jethaLA sA niSnA, nA niSnA sA vecaLA hai sadanta ! zuM e vAta kharI che ke jIva dvArA je vedana karAya cheM te vedananeja nija rA kahe che ane je nirA thAya che tene ja vedanA kahe che? tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke goyamA ! jo phaLake samar3e 'huM gautama ! e vAta barAbara nathI. eTale ke vedanA nirjarArUpa hotI nathI ane nija`rA vedanArUpa haitI nathI tenu kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke 'se keNaNaM bhaMte ! evaM buccara, jA veyaNA na sA nijjarA, jA nijjarA na sAveyA ?? he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke je vedanA che te nija rArUpa nathI, ane je nirA che te vedanArUpa hAtI nathI ? tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- boyamA! mavecaLA jo zam mikasa hai gautama! vedanA karma rUpa hoya che ane nirA nAka rUpa DAya che. A kathananA bhAvArtha nIce pramANe che- udayaprApta (udayamAM AvelA) kanuM je vedana (anubhavana) thAya che tene vedanA' kahe che. veti thayelA kane je kSaya thAya che tenuM nAma 'nija rA' che. A nirjarA dvArA kRtakAne AtmapradezAmAMthI alaga karavAnuM kA thAya che. vedanA anubhUyamAna karUpa hoya che, te kAraNe kama ane vedanA e banne samAna kAlabhAvI hovAne kAraNe vedanAne kamarUpa kahevAmAM AvI che, kAraNa ke vedanAkALamAM karmanA avazya sadbhAva rahe che. tethI dhama ane dharmImAM abhedanI apekSAe vedanAne karUpe prakaTa karavAmAM Avela che. tathA nirjarA veti thayelA (jenuM vedana karI levAmAM AvyuM che evA) kanA hrAyarUpa hAya che. teI te khannemAM vibhinnakAla bhAvitA haiAvAne lIdhe abhedanA vyavahAra thai TakatA nathI. te kAraNe nirAne nAka rUpe prakaTa karavAmAM AvI che. cheteduLa poyamAM ! nAva na AjeyaLa ke gautama ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke vedanA ane nirdezamAM anukrame karUpatA ane nAka rUpatA haiAvAne lIdhe e bannemAM bhinnatA hovAne kAraNe je vedanA che te nirArUpa haitI nathI, ane je nirA che. te vedanArUpa hAtI nathI. have gautama svAmI nArakeAnI vedanAnA viSayamAM mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che-nayALa maMte ! nA vaiyA sA niSnA, nA niSnA sA vecaLA?? huM badanta ! nAraka jIvAnI je vedanA hAya che, te zuM nirArUpa DhAya che? athavA temanI je nirA hAya che, te zu vedanArUpa hAya che. mahAvIra prabhune uttara- 'nauSamA ! Lo phATTe samaDhe' he gautama! evuM banI zakatu nathI. have gautama svAmI tenuM kAraNu jANavAnI jijJAsAthI A pramANe praznana pUche che-te baTTuLa maMte ! paDyuM duSparU, nenDsALa nA veyaLA, na sA nigarA, maniSA nAsA vaicA ? ? evuM Apa zA kAraNe kaDA che ke nArakAnI vedanA nija rArUpa hAtI nathI ane nirA vedanArUpa heAtI nathI ? zrI bhagavatI sUtra : 5 143 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A caLake gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke vedanA ane nirdezamAM anukrame karUpatA ane nAkarUpatA haiAvAne lIdhe e bannemAM bhinnatA heAvAne kAraNe je vaidyanA che te nija rArUpa hotI nathI, ane je nirA che. te vaidanArUpa hAtI nathI. have gautama svAmI nArakeAnI vejJanAnA viSayamAM mahAvIra prabhune A pramANe prazna naDvALa maMte ! nA vethaLA sA niSnA, nA niSnarA sA methaLA?? huM badanta ! nAraka jIvAnI je vedanA hAya che, te zuM nija rArUpa hAya che athavA temanI je nirA DAya che, te zuM vedanArUpa hoya che. pUche che mahAvIra prabhunA uttara- 'noyamA ! jo phaLake samade' he gautama! evuM banI zakatu nathI. have gautama svAmI tenuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI A pramANe praznana pUche che--se LadruLa maMte! vaM mukhvarU, nevALa nA vecaLA, na sA ninA, 1 vijJAna sAnaiyA ? ' evuM Apa zA kAraNe kaDA che ke nArakAnI vedanA nija rArUpa hAtI nathI ane nirjarA vedanArUpa heAtI nathI ? te praznanA uttara ApatAM mahAvIra prabhu kahe che ke- noyamA ! he gautama! 'nepALa manethaLA, nikharA' nAraka jIvAnI je vedanA hAya chaeN, te karmArUpa hAya che ane temanI je nirA heAya che te nAkarUpa heAya che. AvuM kema ane che te upara jIvane anulakSIne pratipAdita karavAmAM AvyuM che. 'se teNadveNaM goyamA ! nAva na sa vethaLA, vaM nAva veniyA' hai gautama ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke nAraka jIvAnI vedanA nija rArUpa hAtI nathI, ane temanI nirA vedanArUpa hAtI nathI. bhavanapatithI laIne vaimAnika pantanA devAnA viSayamAM paNa vedanA ane nirA viSenA AlApA nArakAnI vedanA ane nirA viSenA AlApA jevAM ja samajavA. ne pUrNa have gautama svAmI bhUtakALanI apekSAe A pramANe prazna pUche che-- mate ! naM netethru tuM nirmAyu, na nikaLavu te jete mu ?" he bhakta! zuM e vAta sAcI che ke bhUtakALamAM jIvAe je karmAMnuM vedana karI lIdhuM hAya che, e ja kanI temaNe nirjarA paNa karI lIdhI hAya che ? athavA je karmAMnI temanA dvArA nirA thaI cUkI hAya che, e ja kanuM zuM temanA dvArA vedana thaI cUkyu hAya che ? mahAvIra prabhune uttara noyamA ! jo phaLake samaDhe he gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. eTale ke je kama'nuM jIvAe vena karI lIdhuM hAya che, e ja ka'nI temaNe nirA karI lIdhI hAya enuM saMbhavI zakatuM nathI ane je karmanI temaNe nirjarA karI lIdhI hoya che, e ja karmanuM temanA dvArA vedana karI levAmAM AvyuM hAya che evuM paNa saMbhavI zakatuM nathI. kAraNa ke je karmAMnuM temaNe vedana karI lIdhuM hoya che e ja kanI temanA dvArA nirA thaI hotI nathI, ane je karmonI temaNe nirA karI DhAya che, e ja karyAMnuM temanA dvArA vedana thayu hatu nathI. upara e vAtanuM pratipAdana karavAmAM AvI gayu` che ke vedanA ane nirAmAM vibhinnakAlatA che. tethI temanuM svarUpa bhinna hovAthI temanI vacce ekarUpatA saMbhavI zakatI nathI. zrI bhagavatI sUtra : 5 144 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "re re ? evaM bubai -- ja vedeMsu no taM NijjareMmu, je NijareMmu no taM vedeM' he bhadata! Apa evuM zA kAraNe kaho cho ke chae je kamane bhUtakALamAM vedI lIdhuM che, te karmanI temaNe nirjarA karI lIdhI hotI nathI, ane temaNe je karmanI nirjara karI hoya che, tenuM temaNe vedana karI lIdhuM hatuM nathI ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- jamA !" he gautama! , to niSNa dvArA karmanuM vahana karAyuM hoya che ane nekamanI nirjarA karavAmAM AvI hoya che. A kathanane bhAvArtha nIce pramANe chejIvoe je karmanuM vedana karyuM hoya che, te karmanI temanA dvArA nirjarA thaI hatI nathI ane je karmanI temaNe nirjarA karI lIdhI hoya che, tenuM temanA dvArA vadana thayuM hotuM nathI. vedita rasavALuM je karma che tenuM nAma "ne karma' che. te karmanI te nirjarAja thAya che. karmabhUta karmanI nirja thatI nathI. "je te mAmA! nAna R i ? ha gautama! te kAraNe meM pUta kathana karyuM che ke chae je karmanuM bhUtakALamAM vedana karI lIdhuM hoya che, te karmanI temaNe nirjarI karI lIdhI hatI nathI, ane temaNe je karmanI nirjarA karI lIdhI heya che te karmanuM vedana karI lIdhuM hatuM nathI. kAraNa ke karma ane karma viSayaka vedanA ane nirjarA heya che - te kAraNe je karmanuM temaNe vedana karyuM hoya che e ja karmanI temaNe nija rA karI hatI nathI ane je kamanI temaNe nirjarI karI hoya che, te karmanuM temaNe vedana karyuM hotuM nathI. A kathananuM tAtparya eTaluM ja che ke chava dvArA jyAM sudhI karmane bhegavavAmAM Ave cheudayamAM AvIne te jayAM sudhI potAnuM phaLa dIdhA kare che-tyAM sudhI te karma karmarUpa che, ene potAnuM parvaphaLa daIne jyAre te kSammukha thaI jAya che, tyAre te karma nakarmarUpa kahevAya che. e ja bhAvane najara samakSa rAkhIne ahIM evuM kahevAmAM AvyuM che ke "vedana karmanuM thAya che ane nirjarA karmanI thAya che." pUvera (bhUtakALamAM) paNa chae A rIte vedanI te kamanuM karyuM che ane nirjarA nekamanI karI che. A prakAranuM ahIM sudhInuM kathana sUtrakAre samuccaya jIvanI apekSAe karyuM che. have nArakanI apekSAe A viSayane anulakSIne sUtrakAra nIce pramANe pratipAdana kare che- gautama svAmIne prazna- "ravA maMte ! = 4 taM niSNag" he bhadanta ! bhUtakALamAM nAraka chavoe je karmanuM vedana karyuM hoya che, e ja karmanI zuM temaNe nirjarI karI hoya che athavA je karmanI temaNe nirjarA karI hoya che, e ja kamanuM zuM temaNe vedana karyuM hoya che? mahAvIra prabhu kahe che- "jI ne kayA ji. parva vAva tenALiar" he gautama! samuccaya jIvanA jevuM ja kathana nArakenA viSayamAM paNa bhUtakALanI vedanA ane nirjaranI apekSAe samajavuM-jemake je karmanuM temaNe vedana karyuM che, e ja karmanI temaNe nirjarA karI nathI, ane je karmanI temaNe nija rA karI che te karmanuM temaNe vedana karyuM nathI. tethI ja vedanA karmarUpa che ane nirjarA karmarUpa che. nArakenA jevuM ja kathana bhavanapatithI laIne vaimAnika paryantanA bAkInAM daMDakomAM paNa samajavuM. have gautama svAmI vartamAnakAlika vedanA ane nirjarAne anulakSIne mahAvIra zrI bhagavatI sUtra : 5 145 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhune A pramANe prazna pUche che-"je jULa mate ! ti, taM niti, uM niti , taM veheMti ? he bhadanta che je karmanuM vadana kare che, e ja kamanuM zuM vadana kare che ? mahAvIra prabhu kahe che- "go kuLa samajehe gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. eTale ke jIvo je karmonuM vadana kare che, e ja karmonI nirjarA karatA nathI, ane teo je karmanI nirjarA kare che, e ja karmanuM vedana karatA nathI. A kathananuM tAtparya e che ke cha vartamAnakALe je kamanuM vedana karI rahyA hoya che, te anubhUyamAna hovAthI karmarUpa che-nokamarUpa nathI. te kamarUpa te tyAre ja thAya che ke jyAre te potAno pUre rasa daIne mukha thaI jAya che. teo jyAM sudhI te rasa daI rahyA hoya che, tyAM sudhI te kamarUpa ja hoya che, tethI jIva tenuM vedana kare che, ane jyAre te kSaya thavAne gya banI jAya che, tyAre te nokamarUpa gaNAvA lAge che. tethI vedanA anya karmanuM thAya che ane nirjarA anya karmanI thAya che, evuM samajavuM. tathA je samaye karmano nirjarA thAya che te samaye karmanuM vadana thatuM nathI, kAraNa ke nirjarAne kALa ane karmanA vedanane kaLa bhinna bhinna kahela che. e ja vAtane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che ke "je chavi matte ! gvaM guru vAra jo tuM veri'? he bhadanta! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke jIvo je kamanuM dAna kare che te karmanI nirjarA karatA nathI, ane teo je kamanI nijA kare che. tenuM vedana karatA nathI? uttara- "noramA ! he gautama ! lakhyuM veri no rAnna niti jIva kamanuM dAna kare che ane nokamanI teo nirjarA kare che. je teLAM mocanA! he gautama ! te kAraNe "jAva ne veti meM evuM kahyuM che ke vedanA ane nirjarAmAM bhinna viSayarUpatA hovAthI je karmanuM vedana kare che, e ja karmanI nirja karatA nathI, ane teo je karmanI nirjarA kare che, e ja kamanuM vedana karatA nathI. A viSayanuM vadhu spaSTIkaraNa upara karavAmAM AvyuM che. " terA vi nA mALA' he gautama! samuccaya jIvanA jevuM ja kathana nArathI laIne vaimAnike parvatanA 24 daMDakamAM paNa samajavuM. eTale ke nArathI laIne vaimAnike sudhInA jeTalA deve che teo badhAM paNa je karmanuM vedana kare che, e ja karmanI nirjarA karatA nathI, ane je karmanI nirbhara kare che, e ja karmanuM vedana karatA nathI. teo karmanuM vedana kare che ane temanI nijA kare che. have sUtrakAra bhaviSyakALane anulakSIne jIvanI vedanA ane nirjarAnuM pratipAdana kare che- gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazrana pUche che ke- "R Wof maMte veriyaMti, te nirivaMti, kAM nizciMta te visaMti? he bhadanta ! zuM e vAta kharI che ke che je kamanuM dAna karaze, e ja karmanI temanA dvArA nijara thaze, ane teo je karmanI nirjarA karaze, e ja karmanuM temanA dvArA vedanA thaze? zrI bhagavatI sUtra : 5 146 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - gautama svAmInA znano javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "jo mA ! je kuLade saba he gautama ! e vAta barAbara nathI kAraNa ke teo je karmanuM veidana karaze tenI nirjarA nahIM kare, ane je karmanI nirjaza karaze tenuM vedana nahI kare. have tenuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI A pramANe prazna pUche che ri LaLa maMte ! parva guru, nAva no taM veksiMta?" he bhadanta ! evuM Apa zA kAraNe kahe che ke jIve je karmanuM vedana karaze te karmanI nirjarA nahIM kare, ane je karmanI nirjarA karaze tenuM vedana nahIM kare? teno uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "!' he gautama! " diti, nija nirizcaMti" jevo kamanuM dAna karaze ane karmanI nija karaze. "te tenuM nAva no te nirikSati he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke jIve je karmanuM udana karaze te karmanI temanA dvArA nirja thaze nahIM, ane teo je karmanI nirjarA karaze e ja kamanuM temanA dvArA vedana karAze nahIM "ga. deza vi jAta mALiyA samuccaya jIvanA jevuM ja kathana nArakonA viSayamAM paNa samajavuM. ane bhavanapatithI laIne vaimAnike sudhInA devanA viSayamAM paNa evuM ja kathana samajavuM. eTale ke nArathI laIne vamAnika paryantanA jIvo je karmanuM vedana karaze, e ja karmanI nirjarA nahIM kare, ane teo je karmanI nirjarA karaze, e ja karmanuM vedana nahIM kare. - have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "jU maMte ! ne vecANanA che kipAsanag ne gira samA ze vicAranag?? he bhadanta zuM e vAta sAcI che ke je vedanAne samaya che, e ja nirjarA samaya che, ane je nijAne samaya che, e ja vedanane samaya che ? teno uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "joyA! La phATe sama he gautama e vAta sAcI nathI. eTale ke je vedanAne samaya hoya che, e ja nijerAne samaya heta nathI ane je nirjarane samatha hoya che, e ja vedanAno samaya hato nathI have tenuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che je Li aMte ! guru he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke 'je veyaNosamae, ya se nijjagasamae, je nijjarAsamae, ya se veyaNA samae' je vedanAne samaya hoya che, e ja nirjarAno samaya heta nathI, ane je nijArAne samaya hoya che, e ja vedanAno samaya hateA nathI ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "oranA 12 he gautama! " samayaM vedeti no taM samaya nijAti, samayaM nijAti, no taM samayaM tti jIva je samaye karmanuM vadana kare che, e ja samaye tenI nirjarA karatA nathI, ane je samaye karmanI nirbhara kare che. e ja samaye teo tenuM vedana karatA nathI. zrI bhagavatI sUtra : 5 14 7 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vArika samag veTuMti, yAmi zag nijhati A rIte eka samaye jyAre teo tenuM vedana kare che, tenA karatAM anya samaye teo tenI nirjarA kare che. "ane se vecana samA, nikAsamag" vedanAne je samaya hoya che te paNa judo ja hoya che, ane nijAne je samaya hoya che te paNa jude ja hoya che. je tenAM nAva je vecANamag" he gautama ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke je vedanAno samaya hoya che, te nijarano samaya hotuM nathI ane je nirjarA samaya hoya che te vedanAno samaya hato nathI. have nAraka Adi jIvavizeSane anulakSIne gautama svAmI A pramANe prazna pUche che- "ne zA maMte ! ne vecANa samA nigarAsamag, ne nigarAmA re veuriNamag? he bhadanta! nAraka jIvone vedanAne je samaya che, e ja zuM temanI nirjarAne samaya che, ane je nirjarAno samaya che, e ja zuM vedanAne samaya che ? teno uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- " jude he gautama ! evuM banI zakatuM nathI. eTale ke nAraka jIvonI vedanAne ane nirjarA samaya eka ja nathI paNa bhinna bhinna (jude jude) che. gautama svAmIne prazna che ke maMtte ! parva yurU, joyA veyaNAsamae, na se nijarAsamae, je nijjarAsamae, na se veyaNAsamae ?' he bhadanta! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke nAraka chone vedanAne je samaya che, e ja nijarane samaya nathI ane nirjarAne je samaya che, eja vedanAne samaya nathI? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- " mA" he gautama ! jorathauj ja samayaM vedeM ti, no taM samayaM nijAti, jaM samayaM NijjareMti, No taM samAM veti nAraka che je samaye karmana vedana kare che, e ja samaye karmanI nirjarA karatA nathI, ane je samaye teo karmanI nirjarA kare che, e ja samaye tenuM vedana karatA nathI. "maumki samag reti, sAja samA Aiti " paraMtu je samaye vedana kare che tenA karatAM anya samaye nirbhara kare che. A rIte ane te cAsama, ane te nirAzakag vedanAne je samaya che te paNa bhinna che. ane nirjarA samaya che te paNa bhinna che. eTale ke baMne eka ja sAthe thatI nathI. 're tere nAva na je jovAmag he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke nAraka jIvane je vedanAne je samaya che, e ja nirjarA samaya. nathI, ane nirjarA je samaya che, e ja vedanAne samaya nathI. "vuM bAra rALiyA ne ? bhavanapatithI laIne vaimAnike sudhInA devonuM vedanA ane nirjarAnuM kathana, nArakanA vedanA ane nirjavAnA kathana: pramANe ja samajavuM eTale ke temanI vedanAne ane nirjarA samaya eka ja hato nathI, paNa judA judA hoya che, ema samajavuM sUpA zAzvatatA azAzvatatA Adi vakatavyatAraphAE aMte! kiM vAsayA gaNAyA" ItyAdi savAtha- (nezaof maMta! jiM sArA gaNAtA) he bhadanta! nAraka che zuM zAzvata hoya che ke azAzvata hoya che? (govA !) he gautama! (hira sariyA, sira gAmar) eka daSTie vicAratA teo zAzvata che, ane anya dRSTie vicAratA teo azAzvata che. ( i maM! parva yu, temA sira sAsA sA gaNAtA) he bhadanta! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke zrI bhagavatI sUtra : 5 148 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArako eka daSTie jotAM zAzvata hoya che, ane anya daSTie vicAratA azAzvata hoya che? nayanA ) he gautama! (gachitti nadayA sAsaMgha, chitti nayaTTayAe asAsayA-se teNa gaM jAva siya sAsayA siya asAsayA evaM jAva tenALiyo bhAva upara mAlavA) avyacchitti nayanI apekSAe (dravyArthika nayanI apekSAe) nAraka chava zAzvata che, ane vyavacchitti nayanI apekSAo (paryAyArthika nayanI apekSAe) nAraka jIva azAzvata che. he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke eka draSTie vicAratA nAraka jIva zAzvata che, ane anya dRSTie vicAratA azAzvata che. e ja pramANe vaimAnika paryantanA devonA viSayamAM paNa samajavuM. teo paNa eka draSTie vicAratA zAzvata che ane anya draSTie vicAratA azAzvata che. have mA sea mA tti) he bhadanta! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te sarvathA satya che. he bhadanta! ApanI vAta bilakula satya che. A pramANe kahIne vaMdaNa namaskAra karIne gautama svAmI pitAne sthAne virAjamAna thaI gayA TIkAtha- jemAM vedanAyutatA tyAre ja saMbhavI zake che ke jyAre temanAmAM kavacita zAzvatatva hoya che. tethI sarakAra A satra dvArA temanI zAzvatatA ane azAzvatatAnuM nirUpaNa kare che gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "reraNA maMte! kiM. sArA gaNAya ? he bhadanta ! nArake zuM zAzvata nitya) hoya che, ke AzAzvata ? uttara - "joyamA" he gautama! " ne rUpA siva sANayA, sira grasasiyA nArake eka dRSTie zAzvata che ane anya daSTie vicAratA azAzvata che. prazna-se kegaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai, neraiyA siya sAsayA, siya asAsayA' he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke nAraka che eka daSTie vicAratA zAzvata che ane bIjI daSTie vicAratA azAzvata che ? tenuM kAraNa samajAvatA mahAvIra prabhu kahe che ke " mar he gautama ! gagojhitti nadayA sAravA, kanojhitti navalApa mArA vyavacchitti (vyAvRti vinAza) na thavI tenuM nAma azvavachitti che. je nayamAM te avyavajhiti pradhAna hoya che, te nayane avyavacichatti naya kahe che. tene je bhAva che avyavacchitti nayArthatA che. A avyachitti nayanI apekSAo eTale ke dravyArthika nayanI apekSAe nAraka jIva zAzvata (nitya) heya che. ane vyavacchitti eTale ke vyAvRtti pradhAnatAvALo je naya che te vyavacichatti nayanI apekSAe (paryAyAthika nayanI apekSAe) teo azAzvata(anitya) che. je te nAra sira sArA vira cAra he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke kayAreka nArake dravyanI apekSAe zAzvata hoya che ane kayAreka nAraka paryAyanI apekSAe azAzvata hoya che. "g nA lenArA nArakenI zAzvatatA ane azAzvatatAnuM jevuM kathana karyuM che evuM ja kathana zaimAnika paryantanA jIvonA viSayamAM samajavuM. teo badhAM dravyArthika nayanI apekSAe nitya che ane paryAyArthika nayanI apekSAe anitya che, ema samajavuM. zrI bhagavatI sUtra : 5 149 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmI mahAvIra prabhunAM vacanamAM pitAnI zraddhA vyakata karatAM kahe - mata ! se mare! ri? "he bhadanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te sarvathA satya che. he bhadanta ! ApanuM sthAna sarvathA satya che. A pramANe kahIne, mahAvIra prabhune vaMdaNA karIne gautama svAmI pitAne sthAne besI gayA. sU. 6 jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakata "bhagavatI' sUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA sAtamA zatakanA trIje uddezaka samApta. 7-3 cothe udeze kA saMkSipta viSaya vivaraNa zataka 7 mAnA cethA uddezakano prAraMbha sAtamAM zatakanA cothA uddezakamAM je viSayanuM pratipAdana karavAmAM AyuM che. te viSayanuM saMkSipta vivaraNaprazna- saMsArI jIva keTalA prakAranA hoya che? uttara- cha prakAranA hoya che - () pRthvIkAyika, (2) apakAyika, (3) tejaskAyika, (4) vAyukAyika, (5) vanaspatikAyika ane (6) trasakAyika. pRthvIkAyika jIvanA be bheda che- (1) sUkamapRthvIkAyika ane (2) bAdara pRthvIkAyika temAMnA bAdara pRthvIkAyikanI nIce pramANe cha bheda paDe che- (1) zlaSNa, (2) zuddha, (3) bAlukA, (4) manazilA, (5) zarkarA, ane (6) kharapRthvI. temanI sthitinuM kathana, tathA nairayikathI laIne vaimAnika paryatA chanI bhavasthitinuM kathana, jInI kAyasthitinuM nirUpaNa, tyAra bAda nirlepanA vakatavyatA, anagAre vakavyatA, kriyAmAM samyaphava ane mithyAtvanI vakatavyatA vagerenuM kathana, gautama svAmI dvArA bhagavAnanAM vacananuM samarthana. A badhA viSayenuM A uddezakamAM pratipAdana karAyuM che. saMjJI jIvoM ke svarUpanA nirUpaNa saMsArI jIvanI vakatavyatA "nA nAre nAra ga ghavANI' ItyAdi satrArtha- (Ani nAre nAva purva vadhArI) "rAjagRha nagaramAM mahAvIra prabhu padhAryA. tyAMthI laIne "gautama svAmIe A pramANe prazna karyo" tyAM sudhInuM samasta kathana ahIM grahaNa karavuM. (phavidyA mata ! saMsAraNamAtrA vA our ?) he bhadanta ! saMsArI dazApanna (saMsArI) jIva keTalA prakAranA kayA che? zrI bhagavatI sUtra : 5 15 0 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (jo !) he gautama ! (chavidA saMsArasaMbhAvanA vItrA pUor) saMsAradazA panna - (saMsArI) goSanA cha prakAra kahyA che, (taMdA) je prakAre A pramANe che - (puDhavikAiyA, evaM jahA jIvAbhigame jAva samattakiriyaM vA, micchattakiriyaM vA) pRthvIkAyathI laIne trasakAya payetanA cha prakAranA saMsArI jIve kahyA che. A viSayane anulakSIne jIvAbhigama sUtramAM je pratipAdana karavAmAM AvyuM che te ahIM grahaNa karavuM. samyakatva kriyA ane mithyAtva kiyA' sudhInuM samasta kathana ahIM grahaNa karavuM. (nIvA chatridA purapI-rAtri) (1) jIvenA cha prakAra, (2) pRthvIkAyanA cha prakAra, (3) pRthvInA bhedanI sthiti, (4) bhava sthiti, (5) sAmAnyakAya sthiti, (6) nirlepanA. (7) aNagAranI yaktavyatA, (8) samyakatva kriyA ane mithyAtva kriyA vagerenuM temAM nirUpaNa karyuM che. (maMje ! ! tti) "he bhadanta ! Ape je kahyuM te satya che. he bhadanta ! ApanI vAta bilakula satya che" ema kahIne gautama svAmI pitAne sthAne besI gayA. TIkAtha-jIvanuM nirUpaNa cAlI rahyuM che, tethI sUtrakAra A sUtramAM saMsArI jInI vakatavyatAnuM kathana kare che - "rAzi najare bAra vaM vAsI rAjagRha nagaramAM zramaNa bhagavAna mahAvIra padhAryA tyAMthI zarU karIne "gautama svAmIe vaMdaNu namarakAra karIne mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUcha" tyAM sudhInuM samasta kathana ahIM grahaNa karavuM. - " viSANAM mane ! saMsAramavAmA govA pauttA? " he bhadanta! saMsAra dazAmAM paDelA jIve - eTale ke saMsArI che keTalA prakAranA kahyA che tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke - "jAna risA saMsArasadanA jJA TWNTRaa che gautama! saMsArI jIva cha prakAranA kalA che, "ia? te cha prakAra nIce pramANe che - "vijayA pad a finfmAre niiravuM ja mirajIni jA kvIkAyika, apakAyika tejarakAyika, vAyukAyika vanaspatikAyika, ane trasakayika, e cha prakAranA jIvanuM jIvAbhigama sUtramAM je prakAre pratipAdana karavAmAM AvyuM che, te samasta kathana samyakatva kriyA ane mitva kiyA sudhInA viSayamAM ahIM paNa grahaNa karavuM. jIvAbhigama sUtramAM A pramANe kahyuM che - " judIjAphiyA nA taNAyA' saMsArI jIvanA puthvIkAyathI laIne trasakAya paryatane cha prakAra che. prazna - "se jiM tuM vijhA?? he bhadanta ! pRthvIkAya chava keTalA prakAranA che. uttara - vighA dig gora? he gautama ! pRthvIkAyika che be prakAranA che. "tA te be prakAre nIce pramANe che - "mariyA , vAvaNiIYzA, ItyAdi-' sUkSma pRthvIkAyika ane bAdara (pUla) pRthvIkAyika ItyAdi kathana tyAM karavAmAM AvyuM che. tyAra bAda tyAM evuM kahyuM che ke - je tIre ane samAja mAM kriyA pUrU eka jIva eka samayamAM eka kriyA kare che " -- samAjirSi nA bichii vA kAMto te samyakatva kriyA kare zrI bhagavatI sUtra : 5 15 1. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, athavA mithyAtva kriyA kare che. tethI ja ahIM paNa evuM kahevAmAM AvyuM che ke 'jAva samattakiriyaM vA micchittakiriyaM vA'. saMgrahagAthAne artha - pRthvIkAyikathI laIne trasakAya paryantanA cha prakAranA saMsArI che te AgaLa batAvavAmAM AvI cUkyA che. vaLI e paNa batAvavAmAM AvyuM che ke pRthvIkAyikanA sUkSma pRthvI kAyika ane bAdara pRthvIkAyika, evA be bheda che. temAMnA pRthvIkAyikanA nIce pramANe che prakAra che - (1) laNapRthvIkAyika, (2) zuddha pRthvIkAyika, (3) vAlukA pRthvIkAyika, (4) mana:zilA vikAyika, (5) zarkarA pRthvIkAyika ane (6) khara pRthvIkAya. A chae prakAranA pRthvIkAyikanI jaghanya sthiti antamuhUrtanI che ane u&STa (vadhAremAM vadhAre) sthiti nIce pramANe samajavI. glaNa pIkAyika chavanI eka hajAra varSanI, suha pRthvIkAyika jIvanI bAra hajAra varSanI, vAlukA pRthvIkAyikanI 14000 varSanA, manaHzilA pRthvIkAyikanI 16000 varSanI, zarkarA pRthvI kAyinI 18000 varSanI, ane khara pRthvIkAyikanI 22000 varSanI adhikamAM adhika sthiti kahe che. eja vAta sAdA 4 yuddhavirRA ItyAdi gAthA dvArA pragaTa karI che. nArakathI laIne vaimAnika sudhInA mAM bhavasthiti A pramANe che - nAraka jIvonI jaghanya sthiti 10000 varSanI ane urdaSTa sthiti 33 sAgaropama sudhInI che. bhavanapati Adi devenI utkRSTa sthiti eka sAgarepama karatAM kaMIka adhika kALanI che. tiryA ane manuSyanI jaghanya bhavasthiti antarmuhUrtanI ane utkRSTa sthiti traNa pApamanI kahI che. e ja pramANe bIjA jIvanI bhavasthiti paNa samajavI joIe. vacce bIjI kaI jAtimAM janma grahaNa na karatA koI eka ja jAtimAM vAraMvAra pedA thavuM enuM nAma kAyasthiti che. upara jaghanya ane utkRSTa bhavasthiti prakaTa karavAmAM AvI che. have kAyasthiti prakaTa karavAmAM Ave che - jIvanI jIvakAryamAM kAyasthiti sarvAhArUpa (samarata kAyarU5) che. manuSya hoya ke tiryaMca haya, te saunI jaghanya kAyasthiti te antarmuhUrta pramANe ja che. manuSyanI ukRSTa kAyasthiti sAta athavA ATha bhavagrahaNa pramANa che. eTale ke koIpaNa manuSya potAnI manuSya jAtimAM lagAtAra (satata) sAta athavA ATha janma sudhI rahyA pachI, e jAtine avazya chADI de che. badhAM ticenI kAyasthiti ane bhAvasthiti eka sarakhI nathI, tethI temanI bane sthitionuM vistRta varNana Avazyaka che. pRthvIkAyanI 22000 varSanI, apakAyanI 7000 varSanI, vAyukAyanI 3000 varSanI, ane te jarAyanI traNa hAratra (dinarAta) pramANa bhavasthiti kahI che. ane te cArenI kAyasthiti asaMkhyAta avasarpiNI-utsarpiNI pramANe che. vanaspatikAyanI bhavasthiti 1000 varSa pramANa ane kAyasthiti anaMta utsarpiNa avasarpiNa pramANu kahI che. dvIndriyanI 12 varSa pramANa, trIndriyanI 49 dinarAta pramANu ane caturindrinI 6 mAsa pramANu bhavasthiti kahI che. e traNenA kAyasthiti saMkhyAta hajAra varSanI kahI che. paMcendriya tiryamAM gaja ane saMmaciThThamanI bhAvasthiti bhinna bhinna che. garbhajanI jemake jaLacara, uraga ane bhujanI zrI bhagavatI sUtra : 5 152 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karADapUrva pramANa, pakSIonI pakSeApamanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANu, ane cepagAM sthaLacaranI traNa padhyeyama pramANa bhavasthiti hAya che. samUminI - jema ke jaLacaranI karADapUrva pramANu, uramanI 53000 varSa pramANu, bhujaganI 42000 varSoM pramANu, pakSIonI 72000 varSa pramANu ane sthaLacaronI 84000 varSa pramANa bhavasthiti kahI che. gabha ja paMcendriya tiya canI kAyasthiti sAta athavA mATaeN jagrahaNu pramANa ane sabhUminI kAyasthiti sAta janmagrahaNu pramANu hI che khAlI thavAnA DhALane vilepatA kahe che. nile panAnI vastabdhatA A pramANe karavAmAM AvI che sA pratyutpanna pRthvIAyika jIva je pratisamaya khAdI thatA jAya, te temane khAlI thavAmAM ochAmAM mache asakhyAta utsarpiNI avasarpiNI kALanA samaya lAgI jAya che. ochAmAM eAchA eTalA samayamAM teo khAlI thai zake che, ane adhikamAM adhika asaMkhyAta gaNA asakhyAta utsarpiNI ane annapIemAM te khAlI thaI zake che. eja pramANe aspRzAyika, tejAyika ane vanaspatikAyika jvAnI nirlepanA viSe paNa samajavuM joie. vanaspati kAyika vAnI nile`panA kadI thatIja nathI, kAraNake teo anaMta che, pratyeka trasakAyika jIvanA jaghanya nilepanA DhALa 100 sAgarApamanA che ane utkRSTa nile`panA kALa 100 sAgaropama karatAM kaMika vizeSAdhika che. aNugAranI vakatavyatA A pramANe che (1) avizuddha lezyAvALA RNugAra anupayuta (upayoga rahita) AtmA dvArA avizuddha vaizyAvALA devane ane devIne jANutA - dekhatA nathI. () vizuddha lezyAvALA aNugAra anupayukata AtmA dvArA viSNuddha lezyAvALA deva ane devIne jANatA nathI ane dekhatA nathI (3) avizuddha lesyAvALA aNugAra upayukta (upayeAga sahita) AtmA dvArA avizuddha vaizyAvALA devane ane devIne jANatA nathI ane dekhatA nathI. (4) avizuddha lezyAvALA aNugAra upayukata AtmA dvArA vizuddha lezyAvALA devane ane devIne jANatA nathI ane dekhatA nathI. (5) avizuddha lephsAvALA ajugAra upayukatAnuMpayukata AtmA dvArA aviSNuddha lezyAvALA detrane ane devIne jANatA nathI. (6) avizuddha lessAvALA aNugAra upayukratAnuMpayukta AtmA dvArA vizuddha lephsAvALA devane ane devIne jANatA nathI ane dekhatA nathI. vizuddha vezyAvALA aNugArane anulakSIne khIjA' je cha AlApakA khane che te pUkita rIta pramANe jAte ja samajI levA. A rIte avizuddha lesyAvALA aNugAranA 6 AlApaka, ane viSNuddha lesyAvALA aNugAranA 6 AlApako maLIne kula 12 AlAyaka banaze. samyakava miccALa kriyAnI vakatavyatA A pramANe che . anyatIthima (anya matane mAnanArAe evuM kahe che ke eka jIva eka samayamAM be kiyA kare che (1) samyakatva kyA kare che ane (2) mithyAtva kriyA kare che. parantu temanI te mAnyatA sAcI nathI. kAraNa ke eka jIva eka samayamAM eka ja kriyA karI zake che - kAMtA samyakatva kriyA ja karI zake che, athavA tA mithyAtva kriyA ja zrI bhagavatI sUtra : 5 153 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI zake che. be kriyAo eka sAthe thatI nathI, evo siddhAMta che. udezakane aMte gautama svAmI mahAvIra prabhunA vacanane pramANabhUta gaNune kahe che ke "se mare! mitte! ri" "he bhadanta A viSayane anulakSIne Ape je kahyuM te sarvathA satya che. he bhadanta! ApanI vAta bilakula satya che', A pramANe kahone bhagavAna mahAvIrane daNuM - namaskAra karIne gautama svAmI pitAne sthAne virAjamAna thaI gayA. sa1 janAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "bhagavatI' saNanI prameyacaMdrikA vAgyAnA sAtamA zatakane cotho udezaka samApta -jA tiryoM ke yonisaMgraha kA nirUpaNa zitaka 7nA pAMcamA uddezakane prAraMbha tiryAnika vatavyatA pAyade bAra vAlI " ItyAdi- sUtrArtha- (Adi vAva pavaeN rANI) rAjagRha nagaramAM mahAvIra prabhu padhAryA. (yAvat ) pariSada vikharAyA pachI gautama svAmIe temane A pramANe prazna pUchaye- ( rararararavanaMvittipirAvaLaghari mata ! dei noLi gam he bhadanta! khecara pacendriya tiryaMca ne nisaMgraha keTalA prakArane kalo che? (toyamAM!) he gautama! (sivide nojisaM ghag) khecara pacendriya tiryane nisaMgraha traNa prakArane kahyo che- (taMga) je traNa prakAre A pramANe che- (gaMhA, vAvA, saMkurijhamA) (1) aMDaja, (2) pita ja, (3) saMmUchima. (evaM jehA jIcAbhigame jAva no ceva NaM se vimANe vIIvaejjA, emahAlayANa gayA! te vimA gutta) A viSayane anulakSIne chavAbhigama sUtramAM je pratipAdana karavAmAM AvyuM che te samasta kathana ahIM grahaNa karavuM. "te vimAnene koI oLaMgI zakatuM nathI evAM vizALa te vimAne kahyA che," ahIM sudhInuM samata kathana grahaNa karavuM. gAthA (boviMda nA hilTI nA ra vI -- ne vAda - dira - sadhAi-vaLa bApA - vidhigo) (1) nisaMgraha, (2) lesyA, (3) daSTi, - samyakatva, mitra ane mithyA daSTi, (4) jJAna, (5) bega, (6) upayoga, (7) uSapAta, (8) sthiti, (I samuhAta, (10) hana, ane (11) zrI bhagavatI sUtra : 5 154 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAtikulakeTi, ATalA viSayanuM temAM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. (te te ! te para 1 tti) "he bhadanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te sarvathA satya che. he bhadata ! ApanuM kathana sarvathA satya che." A pramANe kahIne prabhune vaMdaNa namaskAra karIne gautama svAmI temane sthAne besI gayA. TIkAya- jIvanuM pratipAdana cAlI rahyuM che, tethI sUtrakAre sUtramAM temanA nisaMgraha viSayaka kathana karyuM che- "jA inava vavANI" rAjagRha nagamAM mahAvIra prabhu padhAryA. loko dharmopadeza sAMbhaLavA AvyA. dharmopadeza sAMbhaLIne teo pita pitAne sthAne cAlyAM gayAM. tyAre gautama svAmIe banne hAtha joDIne prabhune vaMdaNA namaskAra karIne vinayapUrvaka A pramANe prazna pUcha- bAra vayitiriNaLiyA te ni no pau?" he bhadanta ! khecara paMcendriya tayaca nivALA jIvonI nine saMgraha keTalA prakArane kare che? (jIvanA utpatti rayAnane ni kahe che.) mahAvIra prabhu kahe che ke- " 1he gautama! "1i joI hade gutte' temanI yoniyone saMgraha traNa prakArane kahyo che. "anaE? te traNa prakAre nIce pramANe che- "yahavA, pocA, saM janA" (1) aMDaja, (2) pitaja ane (3) samAcchama. mera haMsa Adi aMDaja kahevAya che. vastrathI saMmArjita thayelAnI jema je utpanna thAya che, temane pitaja kahe che. jema ke balyuli (pakSI vizeSa) carmacaTikA (cAmAciDiyuM) Adi. temane je janma hoya che te jarAyuthI (nALa vagere maLa bhAga) rahita hoya che. eTale ke jema aMDaja jIva jarAyunI sAthe lapeTAyelI sthitimAM nimAMthI bahAra nIkaLe che, e pramANe teo jarAyunI sAthe lapeTAyelI hAlatamAM utpanna thatA nathI. mAtapitAnA saMga vinA je jI utpanna thAya che temane saMmami kahe che. ekendriyathI laIne asaMjJI paMcendriya paryantanA jIvane janma eja prakAre thAya che. " nA navAmine sAva Lo re te vinAne vidaranA mahathiA vana! te vinA pauttA jIvAbhigama sUtramAM e viSenuM je pramANe kathana karavAmAM AvyuM che, e ja pramANenuM kathana ahIM paNa grahaNa karavuM. te kathana kayAM sudhI grahaNa karavuM, e samajAvatA sUtrakAra kahe che ke he gautama! te vimAne evaDAM meTAM che ke ke temane oLaMgI zakatuM nathI? ahIM sudhInuM kathana grahaNa karavuM. A viSayane anulakSIne jIvAbhigamasUtramAM A pramANe kahyuM che- aMjA vivida pautta aMDaja jIvana traNa prakAranA kahyA che, "raMga ? te traNa prakAre A pramANe che- "thI, kurisA, rA ' (1) strI, puruSa ane (3) napuMsaka " pAyA vi' eja pramANe potaja paNa traNa prakAranA hoya che. tathA je te saMchana - te lai jAso jeTalA saMmUchima janmavALAM jIve che, te badhAM che napuMsaka vedavALA che. ahIM " sadA nIrAmane la va v te vinA vIjapanA ityAdi sUtrapAThamAM je "nAra (TET) pada vaparAyuM che, tethI nIcenA satrapAThane grahaNa karavAmAM AvyA che'asthi vimANAI vijayAI, vejayaMtAI, jayaMtAI, aparAjiyAI ? iMtA, asthi, teNaM bhaMte ! vimANA ke mahAlayA paNNacA ? goyamA! jAvaiyaM ca gaM gharie zrI bhagavatI sUtra : 5 155 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udei, jAvaiyaMca NaM mUrie atthamei, eyAkhvAI nava ovAsaMtarAiM atthegaiyassa devassa ege vikkame siyA, se NaM devattAe ukiTAe turiyAe jAva divvAe devagaIe vIIvayamANe egAhaM vA duyAhaM vA ukoseNaM chammAse bIivayai' A kathanane bhAvArtha eTale ja che ke vijaya, vijayanta, jayanta ane aparAjita, e vimAne eTalAM moTAM che ke keIpaNa deva pitAnI utkRSTa deva gatithI paNa temane pAra karI zakatA nathI. have sUtrakAra ni saMgrahAdi gAthAnuM kathana kare che. A gAthAne bhAvArtha nIce pramANe che- khecara nirmacAne nisaMgraha aMDaja, pitaja ane saMchimanA lebI apekSAe traNa prakAre che- aMDajanAM traNa bheda che- strI, puruSa ane napuMsaka pitajanA paNa traNa bheda che- strI, puruSa ane napuMsaka. mUchima janmavALA che napuMsaka davALAM ja hoya che. aMDaja, pitaja ane samRciMchama chamAM kRSNa Adi chae lezyAvALA hoya che. samaSTi, mithyAdRSTi ane mizradaSTinA bhedanI apekSAe teo traNe dRSTivALAM hoya che. matijJAna, zrutajJAna, ane avadhijJAnanA bhedathI temanAmAM traNa jJAna vikalpa hoya che. manAyega, kAyAga, ane vacanagana bhedathI teo traNe yegavALA hoya che. teo sAkAra ane anAkAra upaganA bhedathI be prakAranA upagavALAM hoya che. asaMkhyAta varSanA AyuvALA bhegabhUmiyA manuSya ane tiryaMca sivAyanA AThamAM devalAka sudhI rahenArA chone khecara - paMcendriya tiryazlokamAM utpAda thAya che. temanI sthiti jaghanyanI apekSAe antarmuhUrtanI ane utkRSTanI apekSAe pa9pamanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANu hoya che. AhAraka ane kevalisamudaghAtane choDIne vedanAdika pAMca samuddaghAtane tyAM sadUbhAva hoya che. samavahata (samuddhAyukata) ane asamavahata banne prakAranA jIvonuM ja ahIM maraNa thAya che. te khecara tiryAnika paMcendriya jIva marIne pahelI traNa naramAM, tathA bhavanapatithI laine AThamAM devaka sudhInA devalokamAM, manuSyamAM ane tiryamAM sarvatra utpanna thAya che. paMcendriya tiyaMgarUpa jAtimAM je utpattinA prakAra che temane " jAtikulakeTi' kahe che. temanI jAnikulake Tie 12 lAkhe hoya che. mahAvIra prabhunA kathanamAM pitAnI zraddhA vyakata karatAM gautama svAmI temane kahe che je re ! ri - "he bhadanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te sarvathA satya che. he bhadanta! Apa je kahe che te yathArtha ja che. A pramANe kahIne temane vedanA namasakAra karIne gautamasvAmI pitAne sthAne virAjamAna thaI gayA. sU01 janAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjata "bhagavatI' sUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA sAtamA zatakano pAMcamo uddezaka samApta, 7 me - 5 che zrI bhagavatI sUtra : 5 15 6 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThe udeze kA saMkSipta viSaya vivaraNa --sAtamAM zatakanA chaThThA uddezakanA prAraMbha A uddezakamAM pratipAdita viSayanuM sakSipta viSNu A pramANe che- nArakavAnA madhanI vakatavyatA. narakAyunA vedanane vicAra. nAraDAmAM mahAvedanAnuM vedana, asurakumAromAM mahAvedanAnuM vena, pRthvIkAyikAmAM vividha vedanAnuM vedana, AyunA madhanuM nirUpaNuM, karkaza vedanIya karmonuM nirUpaNuM, karkaza vedanIya karmonA hetunuM nirUpaNu, nArakAnA kaza vedanIya ka`nA vicAra, akaza venIya karmInuM nirUpaNu, akaza vedanIya karmonA hetuonuM kathana, nAraka jIvAnA akarkaza vedanIya karmAMnA aMdha viSayaka praznottarA. satAvenIya karmIne vicAra, sAtAvedanIya karmAMnA kAraNAne vicAra. asAtAvedanIya kA~nA vicAra, asAtAvedanIya karmInA kAraNeAnA vicAra. ja zrRdvIpanA bhArata varSamAM A avasarpiNI saMbaMdhI duHkhama duHkhamA kALamAM A kRtarUpa paryAyane AvirbhAva thavAnuM kathana. hAhAbhUtakALa ( hAhAkAra macI jAya evA kALa ) heAvAnuM kathana, bhayaMkara pavana phUMkAvAnuM kathana, malina dazA thavAnuM kathana, atizaya garamI ane ThaMDI paDavAnuM kathana, arasa, virasa AdithI yukata meghA ( vAdaLA ) thavAnuM kathana, gAma AdimAM rahenArA manuSya, pazu, pakSI Adine vinAza thavAnuM kathana, vanaspatinA vinAza thavAnuM kathana, pratAdinA vinAza thavAnuM kathana, bhUminA svarUpanuM kathana manuSyanI AkRtirUpa paryAyane AvirbhAva (prakaTa thavAnI kriyA ) thavAnuM kathana manuSyanA AhAranuM kathana, manuSya, siMha, kAgaDA Adi veAnA maraNukhAdanI bhavaprApti viSayaka praznottarI. " nairayikoM ke AyurbandhAdi kA nirUpaNa nArakAnI AyuSaNa dhAdinI vatavyatA rAcaMde khAva tuM pANI ityAdi sUtrA- ( rAzidde nAva chuM yAsI ) rAjagRha nagaramAM mahAvIra prabhu padhAryAM. ' ahIMthI zarU karIne gautama svAmIe A pramANe pUchyuM, ' tyAM sudhInuM kathana. (nIyeLa mate! ne mitraNa nehanuM vannitta, se khaM mate ! sere neraiyAuyaM pakarei, uvavajjamANe neraiyAuyaM pakareDa, ubavanne neraiyAuyaM pa rU ?) he bhadanta ! je jIva nAramAM utpanna thavAne ceAgya hAya che, evA jIva zu A bhavamAM rahIne nArakApunA aMdha kare che ? ke narakamAMja utpanna thatAM ja te nArakAyune "dha kare che ? ke tyAM utpanna thayA pachI te nArakApunA baMdha kare che ? ( govA! ) zrI bhagavatI sUtra : 5 157 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he gautama! (Aja nephA para) A bhavamAM rahIne ja jIva nArakAyune baMdha kare che, (bo 36namALe rUcA pa, Lo ne taiyArI pa ) narakamAM utpanna thatAM ja te nArakAyune baMdha karato nathI, ane narakamAM utpanna thaI gayA pachI paNa te nArakAyune baMdha karato nathI. (vaM garamANu vi - parva nava maNig vi) AyubaMdhanA viSayamAM nArakenA jevuM ja kathana asurakumAranA viSayamAM paNa samajavuM. vaimAnika paryantanA tenA viSayamAM paNa eja prakAranuM kathana samajavuM. (nave maMte ! je viNa rUpaNa karavamAne nephayA patti , sAvajo nerathArtha siMDa?) he bhadanta! nArakamAM utpanna thavA yogya je jIva hoya che, te zuM A bhavamAM ja rahIne ja nArakanA AyunuM vedana kare che? ke tyAM utpanna thatAM thatAM nArakAyunuM vedana kare che? ke tyAM utpanna thaI gayA pachI nArakAyuM vedana kare che? (vanar!) he gautama ! ( suda terA dive) A bhavamAM rahIne ja jIva nArakAyunuM vedana karatuM nathI, paraMtu (uvavajamANe neraiyAuyaM paDisaMvedei, ubavanne vi neraiyAuyaM paDisaMvedei ) narakamAM utpanna thatAM ja nArakAyunu vedana kare che ane narakamAM utpanna thayA bAda paNa nArakAyunuM vedana kare che. (gva nA vALapaNa) Ayuvedana viSayaka vaimAnika paryantanA jIvanuM kathana, nArakanA kathana anusAra samajavuM. (jIvaNaM bhaMte ! je bhavie neraiemu uvajittae se NaM bhaMte ! kiM phadAra madA , kavanamAje mALe, vavava pradAyane?) he bhadanta ! nAramAM utpanna thavA egya jIva zuM A bhavamAM rahIne ja mahAdanAvALo hoya che? ke narakamAM utpanna thatAM ja mahAdanAvALe heAya che ke tyAM utpanna thaI gayA bAda mahAdanAvALe heAya che? (nobA ! sudAi siya maLe siya mawche, uvavajamANe siya mahAveyaNe siya appaveyaNe, ahe NaM goyamA ! uvavanne bhavai to chA chatAM A sAcaM) he gautama ! kayAreka te A bhavamAM rahetAM rahetAM ja mahAdanAvALo hoya che ane kayAreka avedanAvALo hoya che, tyAM (narakamAM) utpanna thatAM kyAreka te mahAdanAvALe heya che ane kyAreka apedanAvALo hoya che, paNa utpanna thaI gayA bAda te te ekAnta ( saMpUNe) duHkharUpa vedanAnuM vedana kare che, keI samaye ja te sukhanuM vedana kare che. (nIvevi aMte! je mavA vavAnnittA pura) he bhadanta ! je jIva asurakumAremAM utpanna thavA egya hoya che, te jIvana viSe paNa huM pUrvokata vAta ja jANavA mAguM chu - zuM asurakumAramAM utpanna thavA yogya jIva A bhavamAM rahIne ja mahAdanAvALA bane che ke tyAM utpanna thatAM ja mahAdanAvALo bane che ? ke tyAM utpanna thaI gayA pachI mahAvedanAvALe bane che? ( !) he gautama ! (ihagae siya mahAveyaNe, siya appaveyaNe, uvavajjamANe siya mahAveyaNe siya a ca ) je jIva asurakumAramAM utpanna thavAne gya hoya che te A bhavamAM zrI bhagavatI sUtra : 5 158 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahetA kyAreka mahA vedanAvALe hoya che ane kayAreka apavedanAvALo hoya che, tyAM utpanna thatAM paNa te kyAreka mahAdanAvALo hoya che ane kayAreka apedanAvALo hoya che, (aheNaM uvavanne bhavai, tI pacchA egaMtagAtaM veyaNaM veei, Ahaca asAyaM evaM bAra zALAmA) paNa tyAM utpanna thaI gayA pachI te te ekAntarUpa sAtavedanAnuM (sukharUpa vedanAnuM) ja vedana kare che, hA, kayAreka te asAtavedanAnuM paNa vedana kare che. eja pramANe svanitakumAra sudhInA viSayamAM paNa samajavuM. (nIdi ne ! ne maraNa sudhI jArUpa kAvaniraNa puchA) he bhadanta ! je jIva pRthvIkAyikamAM utpanna thavAne gya hoya che, te jIva A bhavamAM rahetA hoya tyAre ja zuM te bhavasaMbadhI mahAdanAvALe heAya che, ke pRthvIkAyikamAM utpanna thatAM ja te bhavasaMbaMdhI vedanA vALa hoya che? ke pRthvIkAcikemAM utpanna thaI gayA bAda te bhavasaMbaMdhI mahAdanAvALA hoya che? (noramA) he gautama! (aa sira marAyane sira maLyuM che, evaM uvavajjamANe ci, aheNaM uvavanne bhavai, tao 'pacchA nemAyAe veyaNaM veei, evaM jAva maNussesu, vANamaMtara. joisiya, vemANiesu jahA asurakumAresu) je jIva pRthvIkAyikamAM utpanna thavAne gya hoya che, e jIva A bhavamAM rahetA hoya tyAre kayAreka mahAdanAvALA hoya che ane kayAreka a5nAvALe heya che. eja pramANe upadyamAna (utpana thatAM ) jIvanA viSayamAM paNa samajavuM. paraMtu jyAre te jI- pUthvIkAyikomAM utpanna thai jAya che, tyAra bAda te te vividha prakAranI vedanAne anubhava kare che. e ja pramANe manuSya paryantanA jIvonA viSayamAM paNa samajavuM. vAvyantaro, tiSika ane vaimAnikenA viSayamAM asurakumArenA jevuM ja kathana samajavuM (vALa mare ! .i grAmaminiriyA3thA, gaLAmoniyattivADavA ?) he bhadanta! cho zuM AbheganirvattitAyuSka - eTale ke asAvadhAnIthI AyubaMdha karyo hoya che evAM hoya che ? ke anAganirvattitAyuSka hoya che? ( mA) he gautama! (No AbhoganivvattiyAuyA, aNAbhoganivyaniyAuyA-evaM neraiyA vi, evaM bAra nALiya) jIva AbheganirvattitAyuka hetA nathI, paraMtu anAganirvartitAyuSka hoya che. e ja pramANe nArathI laIne vaimAnika devo paryantanA viSayamAM paNa ema samajavuM. TIkAtha- pahelAnA prakaraNamAM ja nIsaMgrahanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM. AyuSyavALA jImAM ja te heya che. te kAraNe sUtrakAre A sUtramAM AyuSya AdinuM nirUpaNa karyuM che- "rAva ima g vArSI' "zramaNa bhagavAna mahAvIra rAjagRha nagaramAM padhAryA, tyAMthI zarU karIne "pariSada dharmopadeza zravaNa karIne pAchI pharI. tyAra bAda gautama svAmIe savinaya mahAvaraprabhunI sevA suzruSA karI. tyAra bAda teo vinayapUrvaka, bhagavAnanI pAse ucita sthAne virAjamAna thayA ane baMne hAtha joDIne A pramANe prazna pUchaye " A samasta kathana grahaNa karavuM. have satrakAra gautama svAmIne prana prakaTa kare che jIje mete ! je mavii nevg avanittA " he bhadanta! je jIva nArakagatimAM unna thavAne yogya hoya che, of mare! ki rUpa ne rUcADyuM vajana e jIva A bhavamAM rahetA hoya tyAre ja - manuSyabhavamAM ke tiryaMca zrI bhagavatI sUtra : 5 159 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavamAM raheluM hoya tyAre ja zuM nArakAyune baMdha kare che? athavA "vAva jamAne joratha pare ? nArakamAM utpanna thatAMnI sAthe ja nArakAyuno baMdha kare che? athavA kavanne ne thAkAM ghare narakamAM unna thayA pachI nArakAyune baMdha kare che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke" mA!' hA, gautama! "Dada 1 cAvavuM ghare ? je jIva nAraka paryAyamAM utpanna thavAne gya hoya che, te jIva je bhAvamAM rahelo hoya che eja bhavamAM rahetA rahetA nArakamAM utpanna thavA Ayuno (nArakAyuno) baMdha kare che. manuSya athavA tiryaMne bhava cheDIne nArakomAM utpanna thatAM ja te pArakene baMdha bAMdhate nathI, athavA narakagatimAM utpanna thai gayA pachI paNa te nArakAne baMdha karatA nathI. eja vAta " varajhamAne nesAi pa, jo ne taiyAyaM pUja' A sUtrAMza dvArA mahAvIra prabhue gautama svAmIne samajAvI che. "ga RAta gaNAvA li AyubaMdhanA viSayamAM nArakene anulakSIne jevuM kathana karyuM che evuM ja kathana asurakumAranA AyubaMdhanA viSayamAM paNa samajavuM. eTale ke asurakumAromAM utpanna thavA yogya chava, je bhavamAM vartamAna (rahelo hoya, eja bhavamAM rahIne asurakumAremAM utpanna thavA gya Ayune baMdha kare che, "ne maFramary karavAmAna, vA satra utpanna mUtrA gamaramAyu vanAri' te jIva asurakumAramAM utpanna thatAM ja asurakumAranA Ayune baMdha karate nathI, ane te paryAyamAM utpanna thaI gayA pachI paNa asurakumAranA Ayune baMdha karato nathI. "g nAa marLagg" A prakAranuM kathana ja vaimAnika parvatanA 24 daMDakamAM samajavuM. have gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che ke- no maM! magi nepaB 3vavattA " he bhadanta ! je jIva nAramAM utpanna thavAne gya hoya che, 'se NaM bhaMte ! kiM ihagae neraiyAuyaM paDisaMvedei, uvavajjamANe neraiyAuya' parisaMve, vavane nevADa parisaMve?' te zuM A bhavamAM rahIne nArakAyunuM vedana kare che? athavA zuM e jIva naramAM utpanna thatAMnI sAthe ja nArakAyunuM dAna kare che? athavA zuM te narakamAM utpanna thaI gayA bAdaja nArakAyunuM vedana kare che? tene javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- " mA! ? he gautama! "o ne ve" nAramAM utpanna thavA yogya jIva A bhavamAM rahetuM hoya tyAre nArakAyunuM vedana karato nathI, paraMtu "vajhamAne taiyAra di nArakamAM utpanna thatAM ja nArakAyunuM saMvedana karavA lAge che, tathA "lavane ri ne thAka vahive tyAM utpanna thayA bAda paNa nArakAyunuM saMvedana karavA lAge che. "ga nAva mALig6 AyunA saMbaMdha viSenuM jevuM zrI bhagavatI sutra : 5 160 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana nAraka jIvanA viSayamAM karavAmAM AvyuM che evuM ja kathana vaimAnike sudhInA denA viSayamAM paNa samajavuM. eTale ke asurakumAra Adi paryAyamAM utpanna thavA gya jIva A bhavamAM asurakumArAyunuM vedana karato nathI, paNa asurakumArAdi paryAyamAM utpanna thatAM ja athavA te utpanna thayA bAda ja asurakumArAdi AyunuM saMvedana kare che. gautama svAmIne prazna- "bIja maMte ! je mArA nerA navanittA" he bhadanta ! nArakemAM utpanna thavA egya jIva "re ja maM? vi phulAI matha' zuM A paryAyamAM raheluM hoya tyAre ja nAraka nI mahAvedanAvALa banI jAya che, athavA "vavavajJAne madane ? zuM nArakamAM utpanna thavAM ja mahAdanavALa banI jAya che, athavA "DavAne madAraje ? " zuM narakamAM utpanna thai gayA bAda mahAdanAvALe thaI jAya che? uttara- (nonA !) he gautama! "dA sira mahIne sira garaje e jIva A paryAyamAM raheluM hoya tyAre paNa kadAcita mahadanAvALo hoI zake che ane kadAcita A5vedanAvALo hoI zake che, "yuvakanA vira madArone, sika gALe" tathA tyAM nArakamAM utpanna thatAMnI sAthe ja kadAcita mahA vedanAvALo ane kadAcit alpavedanAvALe hoI zake che. paraMtu he gautama ! tyAM utpanna thaI gayA pachI te "to uchA tava veja veus ? te kevaLa duHkhanuM ja vedana kare che, "yAda sAthe " hA, jyAre tIrthaMkara prabhunA garbhagamana, janma Adi mAMgalika prasaMge hoya che, tyAre te sAtavedanAnuM (sukharUpa vedanAnuM) paNa vedana kare che. A kathananuM tAtparya e che ke jIva jyAre nArakaparyAyamAM utpanna thaI jAya che, tyAra bAda te te tyAM asAtavedanIya karmajanya vedanAnuM ja vedana kare che, vacce eka kSaNa paNa sukharUpa sAtavedanAne te anubhava karatA nathI. paNa tIrthakaranA janmadi mAMgalika prasaMge tene sukharUpa sAtavedanAne anubhava karavA maLe che. gautama svAmIne prazna- foi mate ! ne mavA kuramAkavatti gcha" he bhadanta! je jIva asurakumAremAM utpanna thavAne gya heya che, te zuM A bhavamAM rahetA hoya tyAre ja mahAdanAvALe bane che, ke tyAM asurakumArarUpe utpanna thatAM ja mahAdAvALe bane che, ke asurakumArarUpe utpanna thaI gayA pachI mahAdanAvALa bane che? uttara - "sigha mALe, sika kAvo .? he gautama! evo jIva aha. (A bhavamAM) rahetAM rahetAM mahAdanAvALe paNa banI zake che. tathA apavedanAvALa paNa banI zake che. zrI bhagavatI sUtra : 5 161 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TaanamAje zira mA . zika gAine tyAM utpanna thatAM ja kayAreka teo mahAdanAvALA bane che ane kayAreka alpavedanAvALa bane che, paraMtu "ade uvavanne bhavai, to pacchA egaMtasAyaM veyaNaM veei, Ahacca sAyaM tyAM asurakumAranI paryAye upanna thaI gayA pachI to teo ekAntataH bhavapratyayika atyanta sAtArUpa vedanAnuM ja vedana kare che, paraMtu kayAreka prahAra Adi upanipAtathI te asAtArUpa duHkhavedanA paNa bhogave che. "vaM nAva thaLiyAre" nAgakumAra, suvarNakumAra, vidyakumAra, agnikumAra, dvIpakumAra, udadhikumAra, dizAkumAra, pavanakumAra, ane svanitakumAra, e bhavanapati denA viSayamAM paNa asurakumAranA jevuM ja kathana samajavuM. have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- " nI saMte ! te mavira kuvicapha puchA" he bhadanta ! je jIva pRthvIkAcikemAM utpanna thavAne yogya hoya che, te chava zuM A bhavamAM rahetAM rahetAM ja mahAvedanA bhagave che? athavA e jIva pRthvIkAyika rUpe utpanna thatAM ja mahA vedanA bhegave che? athavA pRthvIkAyikomAM utpanna thaI gayA bAda mahAvedanA bhagave che? A kathananuM tAtparya nIce pramANe che- je jIvane pRthvIkAyikomAM utpanna thavAnuM hoya che, te jIva zuM pitAnA cAlU bhAvamAM rahIne paNa pRthvIkAyika bhava saMbadhI mahAvedanAnuM vedanA karavA mAMDe che? ke tyAM jatAM ja te tyAMnI mahAvedanAne bhegavavA mAMDe che ke tyAM utpanna thaI gayA pachI te tyAMnI mahAvedanAne bhogavavA mAMDe che. ahIM je " mAra? (utpanna thata) zabda che. tene bhAvArtha e che ke te tyAM utpanna thaI rahyo che. utpanna thaI gayA nathI. gautama svAmInA praznano javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "joyA! he gautama! e te jIva ke jeNe pRthvIkAcikemAM utpanna thavA gya karma baMdha karI lIdhuM che, ane hajI te vartamAna grahIta paryAyamAM vidyamAna che, "gs ziza nadAnane tira gag " A vartamAna grahItta paryAyamAM rahevA chatAM paNa kayAreka te mahAvedanAne anubhava kare che ane kyAreka alpavedanAno anubhava kare che. je zazmAne vipRthvIkAyika paryAyamAM upapadyamAna utpanna thatA jIvanA viSayamAM paNa evuM bane che. eTale ke jenI pUrva gRhIta paryAya to chUTI gaI che ane pRthvIkAyikamAM utpanna thavAne mATe e paryAyamAM pahoMcI gayuM che, paNa te paryAyane yogya paryApti jeNe hajI sudhI pUrNa rIte prApta karI nathI e upapadyamAna pRthvIkAyika jIva paNa kyAreka mahodanAvALo hoI zake che ane kayAreka a9pavedanAvALo paNa hoI zake che. paratu "are je varane mA, to jarA mArA viSe vAru je jIva pRthvIkAyikamAM pRthvIkAyikarUpe utpanna thaI cukaye heya che, te vividha prakAre vedanAnuM saMvedana kare che. " bAra mags, pRthvIkAcikemAM utpanna thavAne gya jIvanuM zrI bhagavatI sUtra : 5 16 2 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana aAyika, tejaskAyika, vAyukAcika, vanaspatikAcika, vikalendriya, paMcendriya tiya cA ane manuSyeAnA viSayamAM paNa samajavuM, jema ke- aplAyarUpe utpanna thavAne cAgya jIva potAnI gRhIta vartamAna paryAyamAM rahIne paNa kayAreka mahAvedanAvALA hAi zake che ane kayAreka apavedanAvALA hAi zake che. eja pramANe tejaskAya AdiAmAM utpanna thavA yAgya chavAnA viSayamAM paNa samajavuM. tathA ayika AdizcamAM upapadyamAna jIvanA viSayamAM paNa eja pramANe kathana samajavuM. parantu je jIva peAtAnI gRhIta paryAyane cheDIne aAyika AdirUpe utpanna thaI jAya che, te teA niyamathI ja vividha prakAre vedanAnA anubhava karate rahe che. 'vALamaMtara, notiya, kemaLipunA anumArepu ? asurakumArAmAM utpanna thavA ceAgya jIvanA viSayamAM, upapadyamAna jIvanA viSayamAM ane utpanna thai cukelA jIvanA viSayamAM jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana vAnabhyantara, jyAtiSTha ane vaimAnikAmAM utpanna thavA ceAgya chatranA viSayamAM, tathA upapadyamAna jIvanA viSayamAM tathA utpanna thaI gayelA jIvanA viSayamAM paNa samajavuM. have gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke- nauvALa mata! niM Amo nivRttiyArathA, aLAmo niziyADayA' he bhanta ! jIvane zuM jJAnathI athavA icchAthI AyunA aMdhaka thAya che, ke ajJAna athavA anicchAthI AyunA aMdhaka thAya che. uttara- 'noyamA ! ? he gautama ! jo AmonivRttiyA, kaLAonanivRttiyAkayA ? jIva AtmAganittita AyuvALA hAtA nathI- eTale ke te jJAna athavA icchApUrNAMka AyunA baMdhaka thatA nathI, parantu anAleAganiva`ttita AyuSya DAya che eTale ke ajJAna athavA anicchApUrvaka ja AyunA aMdhaka thAya che, * E nethA ni, Dtha gAma vemALiyA ? AbhAga anAbhAgavittita AyuSyanA viSayamAM jevuM kathana sAmAnya jIvanA viSayamAM karyuM" che, eja prakAranuM kathana nArakAthI laIne vaimAnikA pantanA 24 daMDakamAM samajavuM. te badhAM AbhAganittita AyuSka hotA nathI, paNa anAbhAganivRttitA yuSkaja hAya che, kAraNa ke java je gatimAM javA cegya karma kare che. eja prakAranI gatimAM javA yogya kA baMdha kare che, AyubaMdhamAM tenI icchA anicchA pramANe khanatu nathI. 5 sU. 1 / / zrI bhagavatI sUtra : 5 16 3 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karkaza vedanIya karma Adi ke svarU5kA nirUpaNa karkaza vedanIya karma vaktavyatA mariyA mete ! zIvAjI " ItyAdi- sutrArtha (gathi maM!i navA 4 jI mA vAri ?) he bhadanta! zuM ja karkaza vedanIya - duHkhapUrvaka bhogavavA yogya - karmo bAMdhe che kharAM? (AthamA ! daMtA, graMtha) hA, gautama ! evuM bane che kharuM (#of maMtegItA vANijJA jA naMti ?) he bhadanta! jo kevI rIte karkaza vedanIya kAma bAMdhe che ? (joyA !) he gautama! (GMAravA jAva nichahiMsAIgSe vahu poyamAM ! vIvALa vaNikanA unma vAri) prANAtipAtathI laIne mizcAdarzanazalya paryaratanA pApasthAnonuM sevana karIne karkaza vedanIya karma bAMdhe che. - asthi maM! rezai # fjanA ja jannati ?) he bhadanta ? zu nAraka jIvo paNa karkaza vedanIya karma bAMdhe che kharo? ( g -gvaM jAva mALavAdi) hA, gautama! nArake karkaza vedanIya kama bAMdhe che. A pramANenuM kathana vaimAnika deve parvatanA cha viSe paNa samajavuM. (gathi mare! navA gopALanA janma vALaMti ?) he bhadanta ! zuM jIvo dvArA akarkaza vedanIya karma sukhapUrvaka bhegavavA lAyaka karma baMdhAya che kharA? (daMtA, gathi) hA, gautama! evuM thAya che kharuM. (16 of mate! navA vasaLinA janma pagati ?) he bhadanta! jI dvArA akarkaza vedanIya karma kevI rIte baMdhAya che? ( camar !) he gautama ! (TIMAphavA maLe kAra pariSadamAM , vive micchAdasaNasallavivegeNaM-evaM khalu goyamA! jIvANaM akakkasaveyaNijjA kammA vaSatti) prANAtipAtathI laIne parigraha parvatanA pApakarmone tyAga karIne tathA krodhathI laine mizcAdarzanazalya paryantanA pApakarmone tyAga karIne, he gautama! jIve dvArA akaza vedanIya karma baMdhAya che. (gathi mare! navAI gayareSiA mAM ti) he bhadanta ! zuM nAke dvArA akarkaza vedanIya karmo baMdhAya che kharAM? (thA) he gautama! (jo udde sama) e vAta barAbara nathI evuM saMbhavI zakatuM nathI. (gvaM nA vANiyA, javAM majurA vA ) nArakenA jevuM ja kathana vainAniko paryantanA jIvonA viSayamAM samajavuM paNa manuSyanA viSayamAM samuccaya jIvonA jevuM ja kathana samajavuM. (zaf aMte ! jIvA sAthaLanA jA naMti ?) he bhadanta! zuM ja dvArA sAtavedanIya karmane baMdha thAya che kharo? (4tA cathi) hA, gautama ! cha dvArA sAvedanIya kamane baMdha thAya che khare. (4i aMte ! nIvArtha sAyaNikA jjA naMti ?) he bhadanta! cho kevI rIte sAtavedanIya karma bAMdhe che ? (joyA!) he gautama! ( pAtaLupaNA, bhUyANukaMpayAe, jAgaNuka payAe, sattANuka payAe, bahUNa pANANa jAva sattANa adukkhaNayAe, asoyaNayAe, ajUraNayAMe, atippaNayAe, apiTTaNayAe, apariyAvaNayAe, evaM khalu goyamA ! jIvANaM sAyAveyaNija kammA kajjati) zrI bhagavatI sUtra : 5 1 64 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prANe pratye anukaMpA rAkhavAthI, bhUte pratye anukaMpA rAkhavAthI, cha pratye anukaMpA karavAthI, sara pratye anukaMpA karavAthI, prANane, bhUtane, jIvana ane sane duHkha nahIM devAthI, temanAmAM zoka utpanna nahIM karavAthI, kheda pedA nahIM karavAthI, vedanA pedA nahIM karavAthI, temane mArapITa nahIM karavAthI, ane temanAmAM paritApa utpanna nahIM karavAthI, jIve dvArA sAtavedanIya karmo baMdhAya che. ( jorathA vi, gAra temamar ) eja prakAranuM kathana nArakenA viSayamAM tathA vaimAnika paryantanA devanA viSayamAM paNa samajavuM TIkAtha- chatrane adhikAra cAlI rahyo che. tethI sUtrakAra A sUtradvArA temanA karthazavedanIya karma, karkazavedanIya karma AdinI vakatavyatAnuM kathana kare che - A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che- he bhadanta ! zu e vAta saMbhavita che ke " jIvA samayaorsnA jamA annatti jIvo karkazavedanIya karmono baMdha kare che? raudra (bhayaMkara) hiMsA pariNAme dvArA bhAre muzkelIthI je karmonuM vedana karI zakAtuM hoya che, evAM karmone karkazavedanIya karmo kahe che. evAM te ka asAtA vedanIya rUpaja hoya che. tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "vA! daMtA, gathi hA, gautama! skandhAcArya ziSyanI jema ja karkazavedanIya karma bAMdhe che kharAM. have tenuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI pUche che ke " g are vIrA javALA vAtmA zaMri?? he bhadanta! cho kevI rIte (kayAM kayAM kAraNathI karthazavedanIya dukhakAraka kamene baMdha kare che tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- mA!"he gautamI"pAvApu khAva nirakSara prANAtipAta (9nI virAdhanA) thI laIne mithyAdarzana paryantanA 18 pApakarmothI jIve karkazavedanIya karmone baMdha kare che. e ja vAta, "g ravaja ! navA va NikanA zamA jAnaMti ? A sUtro dvArA sUtrakAre prakaTa karI che. - have gautama svAmI nArakanA viSe prazna pUche che- "gariza maM! nevaphA jayaLigA zabbA kannati ?? he bhadanta ! zu nAraka jIvo karkazavedanIya kama bAMdhe che kharAM?. uttara- "gvaM vAva nALivA he gautama! sAmAnya jIvo jema karkaza vedanIya karma bAMdhe che. e ja pramANe nAraka jIvo paNa karkaza vedanIya karma bAMdhe che. e ja prakAranuM kathana asurakumAra Adi 10 bhavanapati devothI laIne vaimAnike paryantanA devanA viSayamAM paNa samajavuM. eTale ke temanA dvArA paNa karkaza vedanIya karma baMdhAya che kharAM, ema samajavuM. A pramANe kathana karavAnuM kAraNa e che ke zrI bhagavatI sUtra : 5 1 65. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvIkAya, apUkAya ane vanaspatikAyamAM devanI utpatti thaI jAya che, e utpattinI apekSA ja uparyukata kathana karavAmAM AvyuM che. have gautama svAmI akarkaza vedanIya karmanA baMdhanA viSayamAM mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che- "ci of mate ! nIvALaM, garAsiyAjhA janmA tti ? he bhadata! jIve zuM akarkaza vedanIya karmane baMdha kare che kharAM? je karmonuM vedana ne sukhakAraka thaI paDe che, evAM karmone "akarkaza vedanIya karmo tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "daMtA, gathi? hA, gautama! jIne bharata AdinI jema akarkaza - sukhadAyaka - sAtavedanIya Adi karmone baMdha thAya che khare. gautama svAmIne prazna- " are ! mArA janma MhiM? he bhadanta! kayAM kyAM kAraNone lIdhe ja AkAza (sukhakAraka) vedanIya karma bAMdhe cheA praznanuM samAdhAna karavA mATe mahAvIra prabhu kahe che ke navA !" he gautama! pAWAvAya jemaNe mAtra rAjanane prANAtipAtano parityAga karavAthI - eTale ke jIvonI virAdhanAno parityAga karavAthI mRSAvAdane parityAga karavAthI - cerIne parityAga karavAthI (adattAdAnane parityAga karavAthI) maithunano parityAga karavAthI, parigrahane parityAga karavAthI, "kavi krodhano parityAga karavAthI, "rAtra bichAvInajitene ' mAnano parityAga karavAthI, mAyAno tyAga karavAthI, lemane tyAga karavAthI ane mithyAdarzana zayane parityAga karavAthI jIvo akarkaza vedanIya karmone baMdha kare che. eja vAta " varu zaHT : vIvA - rojinA wr bannatti" A sUtrapATha dvArA puSTa karavAmAM AvI che. - have gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke "caci i ? ne phALe caDhavajenikanA janma pati ? he bhadanta! zuM evI vAta saMbhavI zake che ke nAraka cho akarkaza(sukhakAraka) vedanIyakarma bAMdhatA hoya che. tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "jovA!" he gautama ! "jo phaLa sama" evuM saMbhavI zakatuM nathI, kAraNa ke nArake mAM prANAtipAta Adino parityAga saMbhavI zakato nathI. tethI temanAmAM saMyamano abhAva rahe che, te kAraNe teo dvArA sukharUpa akarkazavedanIya karmano baMdha thatA nathI "nA mALiyA" nA maMjussA nA vA eja pramANe bhavanapatithI laIne vaimAnika sudhInA devonA viSayamAM paNa samajavuM. eTale ke temanAmAM paNa prANAtipAta AdinA viramaNane abhAve saMyamane abhAva rahe che, te kAraNe teo paNa akarkaza vedanIya karma bAMdhatA nathI. paraMtu manuSyamAM e vizeSatA che ke teo sAmAnya jIvanI jema prANAtipAta Adi pApakarmone parityAga zrI bhagavatI sUtra : 5 16 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI zake che, A rIte temanAmAM saMyamane sadabhAva hoya che. tethI teo sAtArUpa akarkaza vedanIya karmono baMdha kare che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che kegathi iaaN matte ! vIvA sAthaLanA 14mA zAMti ?? he bhadanta ! jIve zuM sukharUpa sAtAdanIya karmone baMdha kare che? tene uttara ApatA mahA vIra prabhu kahe che ke- "daMta ma?i hA, gautama teo sukharUpa satAvedanIya karmone baMdha bAMdhe che. khare. have tenuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che ke "jaE iaaN mate ! mAyALakanA laMA jassitti ?? he bhadanta! kayAM kayAM kAraNone lIdhe jIve sukharUpa satAvedanIya karmane baMdha kare che? mahAvIra prabhune uttara- (nonA!) he gautama! pAchupAi, thary#AcAi, vajughavAi, sAjupaNa prANA tarapha anukaMpA rAkhevAthI, bhUta tarapha anukaMpA rAkhavAthI, jI tarapha anukaMpA rAkhavAthI ane so tarapha anukaMpA rAkhavAthI, "haavi giri bhAva sattALa tuvaravaLA, soyA , anUrAvALu, atiivarg, vidyA , gAriyAvAtharg" ghaNA prANane, bhUtane, jIne ane sane duHkhI nahIM karavAthI, temanAmAM dInatA utpanna nahIM karavAthI, zarIranuM zASaNa karanArA athavA AMsu, lALa Adi utpanna karanAra zekane utpanna nahIM karavAthI, temane saMtApa thAya evuM kaI paNa kArya nahIM karavAthI, temane lAkaDI Adi vaDe nahI mAravA-pITavAthI, ane temane zArIrika paritApa utpana thAya evuM kArya nahIM karavAthI, "gi rava goyanA ! nIvALuM tathALakanA janma vaSyati' cha sAtA vedanIya karmone baMdha kare che. "ga nephayA vi, vaM nAva bALavA e ja pramANe prANAdike pratyenI anukaMpA Adi kAraNathI nAraka jIvo paNa sAtAdanIya kamane baMdha kare che. bhavanapatithI laIne vaimAnike paryantanA deve paNa prANAdika pratyenI anukaMpAthI tathA upayuMkata kAraNethI sAtavedanIya karmanA lAyaka bane che. - have gautama svAmI asAtA vedanIya karmanA baMdha viSe prazna pUche che- "asthivi te ! jIva gAthA lejanA kyAM gati ?'he bhadanta ! zuM e vAta saMbhavI zake che ke jIve dvArA asAtavedanIya karmAne baMdha karAya che? uttara- "tA. sthi? hA, gautama! e vAta saMbhavI zake che. jIvo duHkharUpa asAtavedanIya karmone baMdha karatA hoya che. prana- " of mane ! nIvAva gAyALakanA janma naMti ?' he bhadanta! cho kayA kayA kAraNone lIdhe asAtavedanIya karma bAMdhe che? zrI bhagavatI sUtra : 5 1 6 7 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara- (jAmA !) he gItama! " ravajayA, sIgaLayA, gharajhUravA, patiqLayA, paTTAyA, variyAvaLavA," bIjAne du:kha devAthI, bIjAmAM dInatA pedA karavAthI, bIjAmAM zarIranuM zoSaNa karanAra zoka pedA karavAthI, bIjA jIvone AMsu paDAvavAthI, bIjAM chone lAkaDI Adi vaDe mAravAthI, ane temanAmAM zArIrika paritApa utpanna karavAthI, "vakUpa vALA nAa sattA suvaNaLayA, vaLavANa, jhAra parivALavA aneka prANane, aneka bhUtane, aneka jIne ane aneka sane duHkhI karavAthI, temanA manamAM zoka utpanna karavAthI, athavA temanA viSayamAM pite zoka karavAthI, ItyAdi samasta pUrvokta kAraNethI "pUrva ravahu joyanA ! navA gALAnA vA vaMti" he gautama! jIve durajarUpa asAtA vedanIya karmone baMdha kare che. te sUi 2 bhAvi bhAratavarSa ke avasthAke svarUpa kA nirUpaNa bharatakSetranI bhAvi avasthAnI vaktavyatA- " dI mareItyAdisUvAtha- (kabUdI mata ! have mArA rUmase goSig dusamadusamAe samAe uttamakaTTapattAe bharahassa vAsassa kerisae AyArabhAva pddocAre masjira )he bhadanta ! bUdIpa nAmanA A madhya jaMbudvIpamAM A avasarpiNa kALanA chaThThA ArArUpa duSama duSamA kALamAM-jyAre te kALa ukaSTahIna) avasthA prApta karaze tyAre bharatakSetrane AkAra bhAva(avasthA ne pratyavatAra (AvirbhAva) ke haze-eTale ke te kALe bhAratavarSanuM svarUpa kevuM haze? (noramA !) he gautama! (dAdAma, mamamRpa, zojhAdamUkha, zA mavasaru) hAhAkAra macI jAya e te kALa haze eTale ke lokemAM duHkhane kAraNe hAhAkAra vyApI jaze, bhaMbhAbhUta kALa thaze - eTale ke gAya Adi prANIo duHkhathI bhAMbharI uThe evo te kALa haze, kalAhalabhUta kALa haze eTale ke pakSIo du:khathI vyAkuLa thaIne kakaLATa macAve teve te kALa haze hi gautama ! cha Are A duHkhajanaka haze. (samAmA ca aaN rara pharUsadhUlimailA, dubisahA, vAulA, bhaya karA, vAyA saMvaTTagA ya vAhiti ) samayanA prabhAvathI ghaNAja kaThe, dhULathI malina, asatya, atizaya anucita, ane bhayaMkara evA pavana tathA saMvartaka pavana phUMkAze. (rUda miyAM pUnAdirti ja risa samaMtA raosulA reNukalusatamapaDalanirAlogA samayalukyayAe ya NaM ahiyaM caMtA nI mojIta) te kALe comera vAraMvAra dhULa UDaze. te kAraNe rajathI malina ane aMdhakArathI yukata banelI dizAo prakAzahIna banIne dhUmADAthI AcchAdita thaI hoya evI lAgaze, ane samayanI rUkSatAthI candra paNa adhika zrI bhagavatI sUtra : 5 1 68 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zItatA pradAna karaze. (mada caM mUriyA tavarUddhati) sUrya ghaNAja tapaze. aduttaraM ca NaM abhivakhaNaM bahave arasamehA, virasamehA, khAramehA, khattamehA, khaTTamehA, aggimehA, vijjumehA, visamehA asagimehA, api vaNijjodagA, bAhiroga-vedagodIraNA-pariNAmasalilA amaNuNNapANiyagA, caMDAnilapahaya, tivavadhA nivAra vA vArdoira) eTaluM ja nahIM paNa vAraMvAra adhikamAM adhika kharAba rasavALA megha (ame), virasamegha viruddha rasavALA me, khArame-sAjInA jevAM khArA svAdavALA pANIthI yukana methe, khAtame - khAtanA jevAM raLavALAM megha, aplameAMbalI jevAM khATA phaLavALA megha, agnimezeagnisamAna dAha utpanna karanArA megha, vidhutame-vijaLIthI yukata medha, viSameghAviSayukaSa megha, azani meghA-karA AdithI yukata mize, vajA meghe-vaja jevA bhedana karanArA megha, pANI na pI zakAya tevA jaLavALA me, vyAdhi, raMga ane vedanA utpanna karanArA megha, arUcikara jaLa vaSavanArA meghA, varasAda varasAvaze. ta varavAda pracaMDa pavanathI yukata haze ane atyaMta vegavALI jaLadhArAthI yukata haze. tene ja mA tAre nAmAMss nagara-kheDa-kabbaDa-maDaba-doNamuha-paTTaNA-samasaMvAhasaMnivesagaya jaNavayaM, cauppaya-gavelae, khahayare, pakkhisaMghe, gAmAranapayAraniraye taseya pANe, bahuppagAre ruksa-gucchA, gulmalaya, vallI, taNapavyayaga, haritAsahipavAlaM kuramAdIe ve tnnvAsaNA viddhati ) jene kAraNe bharatakSetranA gAma, Akara, nagara, kheTa, kabUTa, maDaba, droNamukha paTTaNa ane AzramasaMvAha ane saMnivezamAM rahelA janasamUhane paNa nAza thaze gAya, bheMsa, gheTAM Adi copagAM jAnavare, khecara (pakSI), gAma ane vanamAM pharatAM trasa cho vagerene paNa nAza thaze. aneka prakAranAM vRkSo, gulma, latAo, vele ghAsa, Isu (zeraDI), durvA (darbha), eSadhi, pravAla, aMkuro, tRNa Adi vanaspatiyone paNa nAza thaI jaze. (udavA, bira, , madinA ja vejiviSe viiita) vaitADhaya parvata sivAyanA bAkInA samasta parvato, giri, heMgara, dhULanA banelA TekarAo, ane dhULarahita sthAne nAza thaze. (sTi-vijha-13-wvisama nimArUM jAsiMdhuaiAruM samIka iri ) gaMgA ane siMdhu sivAyanI nadIo, samasta jharaNAMo, khADA ane durgama tathA viSama bhUmimAM AvelAM UMcA nIcA sthAne eka sarakhAM banI jaze. (7 of samAi mAdAra pUmig rikSA mAgaramAvo maNirU ?) he bhadanta ! te chaThThA ArAmAM bhAratavarSanI bhUmino AkAra bhAva pratyavatAra (eTale ke bhUminuM svarUpa) kevo haze? (vAI) he gautama ! (mUni masarU ugAmyA, mujhumyA, chArAmUvA, taravelphayamUvA, tattasamarUpUyA, pUjhirAdu, reNuvadurA, devadu, vAgavA, calaNibahulA, bahaNaM dharaNigoyarANaM sattANaM dunikammA yAvi bhavissai) te samaye bhUmi aMbArA jevI, chANAnI agni jevI, kSArikabhUta (bhasmabhUta) ane tapA velA loDhAnA tavA jevI haze tApane lIdhe bhUmi agni jevI lAgaze, bahuja rajavALI, bahuja dhULavALI, bahuja kIcaDavALA bahuja zevALavALI, ane jenA para sthaLacara prANIone cAlavuM ghaNuM muzkela thaI paDe, evI durgama bhUmi te vakhate banI jaze. zrI bhagavatI sUtra : 5 169 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAtha- :khano adhikAra cAlI rahyo che. te kAraNe A sUtramAM duSamadaSamA kALanA bhAratanI bhAvi sthitinuM sUtrakAre nirUpaNa karyuM che. gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- naMdIghAM aMte rIte bhArahevAse imIse osappiNIe dusamadusamAe samAe uttamakaTThapattAe bharahassa vAsasa rikSaNa gAjaramAvAyAre visa?" he bhadanta! A jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM, avasaviNa kALanA chaThThA ArArUpa duSamaduSamakALa jyAre atyanta utkaTa avasthAe pahoMcyuM haze, tyAre bhAratavarSane AkAra bhAva pratyavatAra kevo haze eTale ke te chaThThA ArAmAM bhAratavarSanuM rUpa kevuM haze- tyAM lokenI ane pazupakSInI hAlata kevI haze? "AkAra bhAva" eTale AkRtirUpa paryAya, ane pratyavatAra' eTale avirbhAva athavA jhaTa thavAnI kriyA. A rIte A praznano bhAvArtha evo nIkaLe che ke avasarpiNI kALanA utkRSTAvasthA prApta chaThThI ArAmAM bhAratavarSanuM svarUpa kevuM haze?" tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "! " "he gotama deg chi maNirasa dAdamRg, mamAyUi, DhAmUT" te kALa evo bhaya kara ane duHkhamaya haze ke leke duHkhathI vyAkuLa thaIne hAhAkAra macAvI mUkaze, duHkhathI AkuLavyAkuLa thaIne gAya Adi jAnavare bhAMbharavA mAMDaze, pakSigaNuM duHkhathI vyAkuLa thaine cItkAra macAvaze. "samAjumAve ghara - pasaMdUmiphA, visa, vADI, mayaMvArA, vAyA saMvadA H vAti he gautama! te chaThThA ArAno prabhAvathI evA vAyuo ane evA saMvartaka pavana phUMkAze ke jemane sparza atizaya kaThora haze, jene kAraNe atizaya dhULa UDatI raheze ane te dhULane lIdhe dizAo malina lAgaze. jene sahana karavuM muzkela thaI paDaze ane jemAM prANIo jevIse kalAka AkuLa vyAkuLa thayelA raheze. ghAsa, pAna, kASTa Adine samUha te pavananI sAthe prabaLa vegathI Ama tema UDayA karaze. 3 minAM mArdIiti phasAM amaMtA rahyA reyparamapanironA A bhAratavarSamAM te samaye samasta dizAe vAraMvAra dhULathI yukata thaIne jANe ke dhumADAne nigAlatI hoya evI banI jaze, ane cAre dizAo aMdhakArathI yukata thaIne prakAzahIna banI jaze "mAtRvavA 5 if yadi vaMrA jI mota samayanI rakSatAne kAraNe candra atizaya zItalatA varasAvaze. 'zuM karavA vinaMti ane sUrya atizaya tApa Apaze. "yatraM ca NaM abhikkhaNaM bahave arasamehA, virasamehA, khAramehA, khattamehA, khayamehA, cAdA, vinumeThA, viSA , gaordA, tathA vAraMvAra arasamegha-amanojJa rasavALA megha, virasa megha - nIrasa megha, kSAra megha - khArA pANIvALA megha, khAtamegha, (chANAnA jevA svAdavALA megha) amla megha - AMbalI jevAM khArA pANIvALA megha, agni megha - AganI jema dAhajanaka megha, azani megha - karA AdithI yukata megha, vaja medha - parvatanuM vidAraNa karanArA medha, vidyumegha - vijaLIthI yukta megha, viSa meghaviSa yukata pANIvALA megha, "pavaLio , vAdiLa - veDhInA gharanAma sTa gamaugSa pALiyA apeya (pI na zakAya evAM) jaLavALA medha, zArIrika kaleza, pIDA ane vedanA utpanna karanArA jaLavALA megha, arucikara jaLavALA megha, caMniSTha nivavadhArA nivAraNa34 vAuM vANiiira ? varasAda varasAvaze. je varSo sAthe pracaMDa pavana phUMkAtA haze. ane je varSa atizaya maTI dhAre-mUzaLadhAravarasato haze. 'je NaM bhArahe vAse gAmA''gara, nagara, nigamakheDa, kannaDa, maDaMba, doNamuha zrI bhagavatI sUtra: 5 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmavAsanAthaM navaje vaSane kAraNe gAmamAM AkaramAM(khANamAM),nagaramAM. kheTamAM, karnATamAM, maDambamAM, nigamamAM droNamukhamAM, pagamAM ane AzramamAM rahenArA jenagaNane vivaMsa thaze. tathA "vaphathavejha, vadare, vivaMdhe bAra-vaghAra ring tane ja ne? bheMsa, gAya Adi cepagAM prANIono, gheTAMone, AkAzamAM UDanArAM pakSIsamUhene, gAmamAM ane vanamAM haratAM pharatAM trasa jIveno paNa vinAza thaze. "vAre cA-surai-guttama-jaya-rija-tana-va-ttei - javAzaMkaranArI 2 tA vArasadAruNa viddhati ? aneka prakAranA hIndriya jIvone, AmrAdi vRkSone, vRntAkI (rIMgaNI) Adi gucchone, navamallikA Adi gume ne, azokalatA Adi latAone, vAluMDUkI Adi velena, vIraNa Adi vRne IkSu (zeraDI) Adi parvane (sAMThAo) durvAdi harita ghAsane, zAlI Adi dhAnyane, oSadhiyeno pAna Adikano, kadalI, kamala Adi bIjAMkurAna, ane bAdara vanaspati rUpa Adi tRNa vanaspatikAyike paNa vinAza thaze. __ 'pancaya, giri-DoMgara-utthala-mahimAIe ya veyaDa girivajje virAvehiti' parvatane, girione, DhaMgarAne, dhULayukata UMcA TekarAone dhULa rahita bhUmine, prasAda, zikhara Adine vinAza thaze. te vinAzamAMthI phakta vaitADhayagirija bacI jaze. kIDAlene parvate kahe che, parvata vizeSane giri kahe che, nAnA parva tene DuMgare kahe che. dhULarahita bhUmine "bhraSTra' kahe che. "Dhivida---vinAnaggjhaghauM na viviMgvanAruM sardAiri ? gaMgA ane siMdhu nadI sivAyanI nadIo, pANInA jharaNAo, khADA khAInI pAsenA keTa, tathA viSama bhUmikAmAM rahelAM UMcA nIcAM sthaLe, e badhAM sthAno eka sarakhAM-samatala banI jaze. atizaya varSAne kAraNe samasta viSama sthAne samalita thaI jaze. have gautama svAmI mahAvIra prabhune pUche che ke- "tIra ni mane ! samarg bhArahavAsassa bhUmie kerisae AgArabhAvapaDoyAre bhavissai ?' mahanta ! te duSamaduHSamA kALamAM bhAratavarSanI bhUmIne AkAra bhAva pratyavatAra kevo haze? eTale ke te kALa bhUminuM svarUpa kevuM haze ? teno uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke navamA !" he gautama! "pUmi mavizva raMgabhUvA, muLu mUyA, chAziyamUvA, tattaramA te kALe bhUmi nirdhama agninA jevI aMgArabhUta haze, tuSanA (DAMgaranuM bhUsu) agni jevI mumurabhUta (chANAne khoTAva) haze, kSArikabhUta (bhasmIbhUta) haze, ane tapAvelA leDhAnA tavA jevI garama haze. "tattamano mULA tapAvelI agninA jevI dajhADanArI haze, "vitchA ghaNIja dhULathI yukata haze, vaMdurA, atizaya kIcaDavALI haze, "gurdujA ghaNIja zevALavALI haze, "caDhaLI vaEA adhika chidrothI yukta thaI javAne kAraNe cAlavAmAM durgama haze, tathA vakULa ghaLAjA sattANaM dubhikkamA yAvi bhavissai'. je sthaLacara prANIo te bhUmi para cAlaze, temane cAlavAmAM ghaNI bhAre muzkelI paDaze. A rIte te kALe bharatakSetranI jamIna gamana karavAne (haravA pharavAne) yogya raheze nahI. su. 3 | zrI bhagavatI sUtra : 5 1 71 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvi bharatakSetrIya manuSyavasthA ke nirUpaNa. bhAvi bharatakSetrIya manuSyAvasthAnI vakatavyatA"tIre I mete ! samag mAvAne? ItyAdi sUtrArtha- (tI v maMte! samAi mAvAre mayyA risA cAramAlapore mavasara?) he bhadanta! te duHSamaduSamA kALamAM bhArate varSamAM manuSyanA AkAra bhAvano AvirbhAva kevo haze? eTale ke temanA zarIra, rUpa, guNa AdinuM svarUpa kevuM haze? (nAma!) he gautama ! (magvA mavasaMti suvA, suvA duggadhA, durasA, duphAsA, aNihA, akaMtA jAva amaNAmA, hINassarA, dINassarA aNihassarA jAva amaNAmassarA, aNAdejjavayaNapaJcAyAyA, nilajjA, kuddvAnara * rAI - vadavadha - nivA, mAnavAtivarAmavALA) te samayanA manuSya kharAba rUpavALA, kharAba varNavALA, kharAba gaMdhavALA ane kharAba sparzavALo haze. teo aniSTa, akAnta, (4raa) amanema (manane game nahIM evA) haze. temane svara hIna, dIna, aniSTa (kAvata) amanema (aNagame thAya evo) haze. temanA vacana anAdeya haze ane temano janma nirarthaka haze. teo bilakula lajA rahita haze, ane phUTanIti, kapaTa, kalaha, vadha baMdha ane zatrutA karavAmAM sadA lIna raheze. teonuM mukhya kArya maryAdAonuM ullaMghana karavAnuM haze.(zanivuM nAka niyovivAdiyA , vidhaSTharavA, adra - nadaH * kaMku - rAjA, vAhaNajhaamvnnaa, phuvasirA, kavila - pAliyakesA, bahuNhArusaMpiNaddha * duIsaNijjarUvA, saMhivaTI taja parimA ) teo nahIM karavA yaMgya kArya karavAne sadA tatpara raheze, gurujano cita vinayathI eTale ke vaDile pratye karavA yogya vinayathI teo rahita haze. temanAM nakha, keza, ane dADhI-mUchanA vALa vadhelA raheze. teo atyanta kALA, kaThera sparzavALA, dhUmasamAna varNavALA, veravikhera kezavALA, durbaLa (pILAza paDatAM) kezavALA, aneka snAyuono saMbaddha hovAne lIdhe durdazanIya (beDeLa) rUpavALA, varka aMgavALA, ane karacalIthI yukta aMge pagevALA haze. (pariNaya, verAnA pavirala-parisaDiya-daMtaseDhI, ubbhaDadhaDayamuhA visamaNayaNA. vaMkanAsA, baMkavalI vigayabhesaNamuhA, kacchUkasarAbhibhUyA. kharatikkhanakhaka DUiya zrI bhagavatI sUtra : 5 1 72 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ virAvavALa rahima-siksa--sI. vittajA. dejara viSamasaMdhi-badhaNa. ukkuDa ahigavibhatta-dubbalA kusaMghayaNakuppamANa, kusaMThiyA. vA, dALarNagNekano ) temanA zarIranI hAlata vRddha purUSanA jevI haze. temanI daMtapati virala ane saDelI hAya evI haze. ghaDAnAM nIcenA bhAga jevuM dabAyeluM ane cappaTa emanuM sukha ghaNuM bhayaMkara lAgatuM haze. temanI bane AMkhe vikarALa haze. temane nAka vAMkuM haze. teo pote paNa vakatAyukta haze. temanuM zarIra karacalIthI chavAyeluM haze, temanA mukhanI racanA vaka, ane karacalIo vALI hovAthI atyaMta bhayapreraka haze. temanA zarIra para sadA khasa, khujalI Adi cAmaDInA dardo thaze. kaThaNa ane tIkSaNa dvArA khujalI Adi vALA bhAgane khaMjavALavAne lIdhe teonA zarIra ghaNuja gaMdA ane traNa (jakhama) vALA dekhAze. dAdara, kiTima (eka prakArano cAmaDIne roga) ane kADhathI temanA zarIranI cAmaDI bilakula phATI gaI hoya evI lAgaze, ane te ghaNI kaThe2 sparzavALI haze. temanA aMge vicitra haze pizAcanA je bhayaprada temane dekhAva haze teo viSama (UMcA nIcA) saMdhi baMdhanavALA haze. teo asaMbaddha hADakAvALA haze. te kAraNe yathAsthAne nahIM rahevAne kAraNe temanA asthi alaga alaga najare paDatAM haze. teo bilakula kamajora haze. temanuM saMhanana kutsita [ghaNAjanaka] ane pramANu rahita haze. teo kadarUpA haze. temanA raheThANe kharAba haze. uThavA besavAnA Asane kharAba haze. temane suvAnAM sthAne kharAba haze ane temanuM bhejana paNa kharAba haze. (amukuLa aNegavAhiparipIliyaMgama gA. khalaMta. vebhavagaI. nirucchAhA. sattaparivajjiyA temanA vicAre kharAba haze. temanA pratyeka aMga aneka vyAdhiothI yukta haze. teo sthira pagale cAlI zakatA nahIM hoya ane gabharATa athavA vihavaLatAthI cAlatA haze, teo utsAhahIna ane udyamahIna haze. ane temanAmAM AtmabaLa te haze ja nahIM. (vigayaceTThA, naTTateyA. abhikravaNa sIya-uNha-khara-pharusavAyavijjhaDiyamaliNapaMsu rAhimaMja) teo vikRta ceSTAovALA ane te ja hita haze. vAraMvAra zIta, uSNa, tINa, ane kaThora pavana temane sahana karavo paDaze. temanA aMga dhULathI malina ane rajathI kharaDAyelAM haze. ( vodimA mAyA vera 7mA mudasuvaravamAnI teo bahuja dha, mAna, mAyA ene lebhavALA haze azubhaduHkhabhAgI evAMte kALanA manuSya (gausamadhamasANasmattariparimA ) sAmAnyata: dharmasaMjJA ane sanmakUvathI rahita raheze. ( vonuM sthaLauvmALamerA sIvIvAsapuramAvo) temanA zarIranuM utkRSTa pramANe eka hAthanuM haze ane temanuM utkRSTa (adhikamAM adhika) AyuSya 16thI20 varSanuM haze ( 7 nA parivAparavadUtra ) putra, pautra Adi parivAra pratye tene meha ane mamatA ghaNuM adhika pramANamAM haze. (gagA siMdhuo mahAnaIo veyaDDhaM ca pavyaya' nissAe bAvattari niodA vayaM vadattA vidyAti maniMdara) gaMgA, siMdhu A be mahAnadIono tathA vaitADhaya parvatano Azraya laIne temanA 72 nigeda bila nivAsthAna haze te bilarUpa nivAsasthAnomAM ja teo raheze bIjAnA jevA bIja mAtra (bIja pramANa) eTale ke a9pa kadavALA te bilavAsIo haze. TIkArya-A avasarpiNInA duHSamaduHSamAM kALamAM bhAratakSetranA manuSyonI hAlata kevI haze tenuM sUtrakAre A satramAM prativAdana karyuM che zrI bhagavatI sUtra : 5 1 7 3 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke 'tIsa mate samAi bhArahe vAse maNuyANaM kerisae AgArabhAvapaDoyAre bhavissai ! he bhadanta A avasarpiNI kALanA duHSamaduHSama rUpa chaThTha ArAmAM bhAratavarSanA manuSyane kevA prakArano AkAra bhAva pratyavatAra haze ! eTala ke te samaye mANasanuM | svarUpa vicAre, guNe Adi kevA prakAranA haze. ! gautama svAmInA praznano javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke gamar he gautama >> mayvA mavati ?te samayanA manuSyano AkAra Adi A pramANe haze "huvA. phuvakanA. suvadhA. surakSA. suwar, MLA gattA vAva gamana 1 te samayanA manuSya kharAba rUpa, kharAba varNa, kharAba gaMdha ane kaThera Adi kharAba sparzathI yukata haze. teo aniSTa (jemane kaI paNa cAhe nahIM evA) akAnta (asuMdara) apriya, emaneza, ane amanAma (aNagame prere evA) haze dIkSA . . maLasA . nAva gamakhAna temane svara hIna, (karkaza, na game tevo) dIna, anISTa, apriya, amaneza (karkaza svaravALA) ane amanAma (aNagame prere evo) haze. " gAinavALagyAyA, nigbA ra kavaDakalahavalahavahabaMdhaveranirayA. majjAyAikkamappahANA. akajjA niccukaravA zukaniyALa divA 2 ) temanAM vacana anupAdeya (je vacane bIjA lokone agrAhya lAge evA vacanane anupAdeya vacane kahe che) haze ane temanA janma nirarthaka haze. teo lajajAthI rahita haze. kUTanIti(miththA bhASaNa Adi)mAM paTamAM (ane chetaravA mATe veSAntara Adi karavAmAM) kalaha, karavAmAM, vadha(hisA) karavAmAM ane baMdha (bAMdhavAnI kriyA) karavAmAM tathA vera karavAmAM teo rata (lIna) rahetA haze ! maryAdAnuM ulaMghana ( ziSTAcAranuM ullaMghana) karavAmAM teo AgaLa paDatAM haze. nahIM karavA yogya kArya karavAne teo tatpara thaze, mAtA pitA Adi gurujane pratye je je vinaya batAvo joIe te vinaya guNathI teo rahita haze " viTaphavA para nAmaMjunA, rA, ghara, pata rAmavanI, nira" teo kheDa khAMpaNavALa aMge vALA haze. te kAraNe temanA avayavonuM rUpa vikRta haze, temanA nakha, keza, dADhInAvALa ane rama pramANamAM adhika vRddhi pAmatA raheze. temane varNa atyaMta kRSNa haze, temane sparza atyaMta kaThora haze dhUmasamAna temane varNa haze, ane temanA mastaka paranA vALa Ama tema vikharAyelA haze, "vitra pajhiyA . vAka saMvAddhadaLikanavA, chatAM ridivA" temanA vALa pakelAM sapheda hovA chatAM theDe aMze pILAza paDatAM haze. temanuM rUpa aneka zirAothI saMbaddha hovAne kAraNe durdazanIya beDena, jovuM na game evuM) haze. temanAM aMgopAMge saMkucita ane cAmaDI para paDelI karacalIerUpa taraMgathI pariveSTita (AcchAdita) raheze. tethI. 'narAjaLiyatherAnare ' vRddhAvasthA saMpanna manuSya jevAM teo dekhAze. "vira pariNiya saMtaseThI temanI daMtapaMkti dUra dUra rahelI haze, ane saDI gai hoya evI lAgatI haze. 'kumakumudA' temanuM mukha ghaDAnA taLiyA jevuM capaTTa hevAne kAraNe bhayaprada lAgatuM haze. 'visamaLA , vaMdhanAra, vaMzavavira mullA temanI banne AMkhe vikarALa haze, temanuM nAka vAMkuM haze, temanuM mukha vaka ane karacalIovALuM haze, ane te kAraNe bhayajanaka lAgatuM haze. " chuM-jasarAmiyA, zrI bhagavatI sUtra : 5 174 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khara tikkhanakAva-kaMDUiya vikkhayataNU daTTakiDimasiMjjha-phuDiya-pharusa-cchavI' temanA AkhA zarIre khujalI haze, tethI tene khaMjavALavAnA upayogamAM AvI zake evAM kaThera ane tIrNa temanA nakha haze. evA nakhadvArA zarIra para vAraMvAra khaMjavALavAne lIdhe temanA zarIra para traNa (ghAva) paDayA haze. dAdara, kiTima (eka prakArane cAmaDIne rega) ane sapheda kaDhane kAraNe temanI cAmaDI phATI gayelI raheze ane te kAraNe temanI cAmaDIne sparza kaThora haze. "tti rojhA raviNAdhibNdhnn-ukkudd-advigvibhttdubblaa, kusaMghayaNa - kuppamANa-kusaMThiyA-kurUvA' teo vicitra avayavovALA, ane pizAcanA jevI bhayaMkara AkRtivALA haze teo viSama (nIcAM UMcAM) saMdhibaMdhanavALA haze, teo asaMbaddha asthivALA haze, ane te kAraNe temanAM hADakAnI aMdarano bhAga spaSTa najare paDatA haze. ('Tela" e gAmaThI zabda che. ane te "pizAca na vAcaka che), temanuM zarIra kamajora haze. temanuM saMhanana kharAba haze-teo hIna pramANavALA haze. temanuM saMsthAna (zarIrane AkAra) paNa suMdara nahIM hoya, te kAraNe teo suMdara dekhAtA nahIM hoya. "dAsa, senna-kumago, asuiNo aNegavAhiparipIliyaMgamaMgA-khalaMta vebbhalagaI, nirucchAhA, sattapari nnA temanAM raheThANe kharAba haze, temanA UThavA besavAnAM Asane kharAba haze, temanAM zayanasthAne kharAba haze ane temane AhAra paNa kharAba haze. teo pavitra vicArathI rahita havAthI apavitra haze. teo zvAsa, khAMsI Adi vyAdhiyothI pIDAtAM haze, temanAM aMgo ane upAMga vyAdhithI grasta haze. teo sthira gatithI cAlI zakatAM nahIM hoya-teo cAlatAM cAlatAM paDI jatAM haze, te kAraNe temanI cAla gabharATabharI haze. teo utsAhahIna ane nirudyamI haze. temanAmAM AtmabaLane abhAva haze. vijaya tevA, mirAva sA -ravA-hasavAya vikariya piMjarAhivir ? temanI ceSTAo (AcaraNa) vikRta haze ane teo tejahIna haze. te samaye evo zIta, uSNa ane kaThera pavana phUMkAto haze ke te pavanathI UDatI dhULa ane rajavaDe temanAM aMga ane upAMge malina banI raheze. 'va damana-mAvA-va6 mAM gamavAmI' te samayanA manuSyo atizaya krodhe, mAna, mAyA ane adhika lAbhathI yukata haze. teo amaMgaLa rUpa duHkhathI sadA pIDAtA raheze. "sanna dhANA akSarama sAmAnya rIte te teo dharmabhAvanA ane samyaktvathI vihIna haze. '3oseLa naqmAmettA sajIsIsavAsaparamAra temanA zarIranuM pramANa adhikamAM adhika 24 AMgaLapramANa (eka hAthe pramANa) haze, ane temanuM AyuSya adhikamAM adhika 16 athavA 20 varSanuM haze. putta-77-7riyA- gvavA ' putra, pautra, dauhitra Adi parivAra pratye teo adhika meha-mamatAvALA haze. zaMkA-apAyumAM paNa bahu saMtAnavALA hovAnuM kevI rIte saMbhavI zake che? samAdhAna- teo ceDAM varSomAM ja yuvAnI prApta kare che, tethI e vAta saMbhavI zake che, "rifsaMpuro mAno ya va vavava nissA vAva inigArA varSa vitta viDhavANiyo mavikSeti gaMgA ane siMdhu, zrI bhagavatI sUtra : 5 1 75 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A be mahAnadIone tathA vaitADhaya parvatane Azraya laIne, temanA 72 nigoda, bila-nivAsasthAne haze. te nivAsasthAnamAM ja teo nivAsa karaze. bhAvi santatinA hetu hovAne kAraNe bIjanA jevA bIjamAtra eTale ke alpa svarUpavALA te bilavAsIo haze . sU0 4 bharatakSetranA bhAva manuSyanA AhAranI vaktavyatAte mane ! mayyA' ityAdi sutrArtha-(te mare! magyA gAdAra gAdAdhiMti ?) he bhadanta ! avasarpiNInA chaThThA ArAmAM manuSya kevA prakArano AhAra karaze? (jAma) he gautama ! (te je te samavi) te kALe ane te samaye (GirmsiMdhu madano ) gaMgA ane sidhu, e be mahAnadIo (pavirArAgo, jhavaNacaNAnAM ja rokirhiti) rathanA mArga pramANa vistAravALI banI jaze. arthAta cArahAtha pramANunA vistAravALA jaLane arthAta cArahAtha pramANa bhAgamAM jala vahevarAvaze. (se vi ya NaM jale bahu macchakacchabhAinne No ceva NaM Aubahule bhavissai) te nadIomAM vadhAre pANI te haze nahIM, chatAM paNa te pANImAM aneka mAchalIo ane kAcabAo rahetA haze. ( tapi se majuvA-mukAmAM sika sUratthamaNamuhuttaM siya bilehito niddhAhiti, niddhAittA bilehito macchakacchabhe thalAiM gAhehiti, gAhittA siyAtavatattaehiM macchakaccha ehiM ekavIsa vAsasahassAiM vittiM kappemANA viharissaMti) te manuSya sUryodaya thayA bAda eka muhUrta pramANa samaya sudhI ane sUryAsta bAda eka muhUrta pramANa kALa sudhI pita pitAnAM bilarUpa nivAsthAnamAMthI bahAra nIkaLIne teo e pANImAMthI mAchalIo ane kAcabAne bahAra kADhaze. temane bahAra kADhIne teo temane jamIna para mUkaze. zIta ane taDakAthI sukAyelI te mAchalIo ane kAcabAne teo AhAra karaze. 21 hajAra varSa sudhI A pramANe karI karIne te manuSya temane nirvAha calAvaze. (te aMte majutha nissI, nirLA, nipenipajavavAmAM posahAvavAsA osaNaM maMsAhArA, macchAhArA khodAhArA, kuNimAhArA kAlamAse jA zivA dejachati hiMphavarSAtti)he bhadanta! te manuSya ke je e zIlarahita, guNarahita maryAdArahita ane pratyAkhyAna tathA piSadhApavAsa rahita ja haze ane sAmAnyata mAMsAhArI, matsAhArI, madhu AhArI ane mRtazarIrAhArI haze teo kALa avasare maraNa pAmIne kayAM jaze kaI gatimAM utpanna thaze? (AvamAM zokanuM nArivALi sanniti) he gautama teo sAmAnya rIte naraka ane tiryaMcanImAM utpanna thaze. (te mitte sadA , , garA tAjI paraspara nirasI tava nava haiiM unniti ) he bhadanta ! te vAgha, siMha varU, dIpaDAM, rIMcha, tarasa pArAzara pukata rIte nizIla Adi vizeSaNe vALA banIne, kALa avasare maraNa pAmIne kaI gatimAM utpanna thaze ? (! ene nAsiriyaarous gvanirdiri) he gautama sAmAnya rIte teo badhA marIne naraka ane tirya, yonimAM utpana thaze (te maMte, Dha, , zrI bhagavatI sUtra : 5 17 6 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viTA, mA nidI nisA tava rAva) he bhadanta te kAgaDA, kaMka, vilaya, jaLavAyasa, mayura Adi pUrvotarUpe zIlarahita Adi vizeSaNovALA banIne maraNa pAmIne kyAM utpanna thaze ? (sanna nAririkavanorug vavavAAiMti) he gautama teo sAmAnya rIte naraka ane tiryaMca gatimAM utpana thaze. (se mane ! revaM matte tti) " he bhadanta ! Ape je kahyuM te sarvathA satya che. " he bhadanta ! Ape A viSayanuM je pratipAdana karyuM te sarvathA satya ja che. evuM kahIne, prabhune vaMdanA namaskAra karIne gautama svAmI potAne sthAne besI gayA. TIkAtha- avasarpiNakALanA chaThThA ArAmAM bharatakSetranA manuSyAnuM svarUpa kevuM haze te sUtrakAre prakaTa karyuM. have A sUtramAM temanA AhAranuM kathana karavAmAM Ave che gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke " te aMte magyA u cAdara yAdArditi ! ?? he bhadanta ! avasarpiNa kALanA chaThThA ArAnAM te manuSya ke AhAra karaze ? tene uttara ApatA mahAvIra kahe che ke " mA ! he gautama ! te jA te sajamir ? te avasarpiNIkALanA chaThThA ArA rUpa samayamAM gaMgA ane sidhu, e be mahA nadI " pavityAgo ) rathapatha mArgamAM eTale ke rathanA be paiDAo vacce jeTaluM aMtara hoya che eTalA paTamAM, " cAvavAmAM na ciitti 7 rathanA mArga pramANuvALI banIne eTale ke rathanA paiDAnI eTale ke rathanA paiDAnI (dhurA) cilApramANa vistAravALI arthAta cAra hAtha pramANe bhAga jeTalA vistAravALI haze. teTalA jaLavALI haze. ane nadIne paTa rathacAlI zake eTale pahele haze. ema sUtrakAra kahevA mAMge che. " se vi ya NaM jale vaha kacchabhAinne No ceva NaM Aupahale bhavissai" jo ke te pANIno pravAha Ama te nAno haze paNa te pravADa aneka mAchalIo ane kAcabAothI bharapUra haze " jo jea g cAvadare mavinA ? A sUtra dvArA e vAta pragaTa karavAmAM AvI che ke te nadIomAM adhika pramANamAM pANuM nahIM hoya, chatAM temAM mAchalAM ane kAcabAne to saddabhAva ja haze. " taiAM te magyA sUruggamaNamuhuttaMsi ya sUratthamaNamuhuttaMsi ya bilehito niddhAhiti" te manuSya sUryodaya thayA pachI eka muhUrta pramANa samaya sudhI ane suryAsta bAda eka muhUrta pramANu samaya sudhI potAnA bilarUpa raheThANe mAMthI bahAra nIkaLaze. nidvArA vidiMta raheThANe mAMthI bahAra nIkaLIne manajI thAuM jAti ?te mAchalIo ane kAcabAone pakaDaze, ane temane jamInamAM dATI deze. " jAdattA siyAcavatatta machAdi avasAvI vArasadarasAvuM vitti jajemA vidariati ) ThaMDI ane garamIthI sukAyelI te mAchalIo kAcabAone khAI khAIne teo pitAne nirvAha calAvaze. te ArAne zrI bhagavatI sUtra : 5 177 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaya 21 hajAra varSane hovAthI, eTalA samaya daramiyAna tyAM utpana thatA manuSya uparyukata rIte mAMchalAM ane kAcabAne AhAra karaze have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke "tevi maMte jaNA niza, niy, nine he bhadanta ! te manuSyo mahAvrate aNuvrata pALatA nahiM hoya. athavA teo zubha ravabhAvathI rahita haze temanAmAM saddaguNa no abhAva haze ane teo maryAdA (ziSTAcAra) rahita haze "nipravAsa vavANA ane pratyAkhyAna tathA poSadhopavAsathI paNa rahita haze tene sAmAnya rIte te tee, " mAMdA, machANA, vorAdAra, jamAdA ? mAMsane AhAra karatA haze, mAchalIo khAtA haze, khodI kADhela. dATelA mAchalAne kahADIne khAtA haze ane mRrdInuM mAMsa paNa khAtA haze he bhadanta ! te adhamI manuSyo " jAmaze jANuM ziva zadi charditi, hiM vAvaDigari kALane avasara Ave tyAre kALadharma ( maraNa) pAmIne kayAM jaze. kaI gatimAM utpanna thaze. ? uttara << waa >> he gautama ! gokane nAririvazvanengs varadArjili evA te manuSya mATe bhAge naraka gatimAM athavA tiryonIvALA chavAmAM upana thaze. gautama svAmIne prazna :- " tef maMtte sadA tathA vaLA vighA saracha taracchA, parassarA nissIlA taheva jAva kahi uvavajjiti " he bhadanta ! te siMha, vAgha, varU, dIpaDAM, rIMcha, tarasa (geMDA) ane zarabha, nizIla Adi azubha guNavALA hoya che temanAmAM vrate, pratyAkhAne Adine abhAva hoya che. te he bhadanta ! teo kALa avasare maraNa pAmIne kayAM utpana thaze ? mahAvIra prabhune uttara :- ' jamA ? he gautama " zopanna ? sAmAnya rIte te " nararirivALiv 3vanirvitti ? teo badhAM narakagatimAM ane tiryaMca peniomAM utpanna thaze. gautama svAmIne praznaH- " temAM aMte ! DhA, vaMza, vidyA, majA.. sidI. nikSI tara sAva ja yuvakinnati ?" he bhadanta ! kAgaDA, kaMka (pakSi vizeSa) vilaka, maduga (jalakAka) zikhI (mera) Adi pakSIgaNa nizIla hoya che, nirguNa hoya che. niryAta hoya che temanAmAM pratyAkhyAna ane piSadhepavAsa rU5 vratano abhAva hoya che teo prAya mAMsAhArI, masyAhArI, kSodrAhArI, ane kuNapAhArI (mRta zarIranuM mAMsa khAnAra hoya che, te he bhadanta teo kALane avasara AvatA kALa karIne kaI gatimAM utpana thaze, ? uttara " jamA ! " he gautama " gosa1 moTe bhAge te teo nattivivAda 3raviiri ? narakagatimAM ane tiryaMca nimAM utpanna thaze. mahAvIra prabhunAM vacanone pramANabhUta mAnIne gautama svAmI kahe che ke * sevaM aMte ! se aMte tti " he bhadanta ! Ape A viSayanuM je prativAdana karyuM te sarvathA satya che. he bhadanta ! ApanuM kathana bilakula satya che? jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "bhagavatI sUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA sAtamA zatakanA chaTho uddeza samApta, 7 me - 6 zrI bhagavatI sUtra : 5 1 78 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtaneM uddezaka kA saMkSipta viSaya vivaraNa zataka 7 uddezaka cha sAtamAM zatakamAM prarUpita viSayanuM sakSapta vivaraNa A udezakamAM sauthI pahelAM aNugAranI kriyAonuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. aurvApathikI kriyAnA kAraNeAnuM pratipAdana kAmarUpI che ke arUpI che ? sacitta che ? ke acitta che ? jIva che ke ajIva che ? jIvAmAM kAma hoya che ke achavAmAM kAma hAya ? bhAgarUpI che ke arUpI che ? bhAga sacitta che ke acitta che bhAga jIva che ajIva che ? bhAga jIvAmAM hAya che ke ajvAmAM hAya che ? ityAdi prazno ane temanAM uttarAnuM A uddezakamAM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. bhAganA prakAro kAmakSeAganA prakAra jIva kAmI che ke bhAgI che' nArA kAmI hoya che ke bhAgI hoya che ? pRthvIkayika Adi ekendriya jIvA, dvIndriya jIveA, trIndriya jIve| ane caturindriya jIvA kAmI hAya che ke lAgI hAya che ? akSya bahutva viSayaka vakatavyatAnuM kathana. chadmastha manuSya, adhe vavidhakajJAnI, paramAdhijJAnI ane kevalajJAnInuM kathana. asa'jJI jIva zu` akAma pUrNAMka vedanAnuM vedana kare che ? samatha paNa zuM akrAma pUrNAMka vedanAnuM vaMdana kare che ? samartha hAvA chatAM kevI rIte akAma ka vedanAnuM vedana kare che ? sama" tIvra IcchApUrvaka zuM vedanAnuM vedana kare che ? sama kevI rIte tIvra pracchApUrvaka vedanAnuM vedana kare che ? ityAdi viSayanuM A uddezakamAM nirUpaNu karavAmAM AvyuM che. eryApathika- sAMparAyika kriyA ke svarUpa kA nirUpaNa 6 ma graMthikI ane sAmparAyikI kriyAnI vatavyatA saMyukasa " mate 1 ityAdi sUtrArtha :- (saMkulasa nuM maMte gaLavArasa utta%0mALasma nAva AuttaM tuyaTTamANassa AuntaM vatthaM paDiggahaM kaMvalaM pAyapuMchaNaM goNDamANassa vA. nikkhiyamANassa vA tassa NaM bhaMte kiM IriyAvahiyA kiriyA kajjai sAcA jiriyAnna) he bhadanta ! upayoga pUrNAMka halana calana karanArA, ( cAvatA ) upayoga pUrNAMka paDakhuM badalanArA upayeAga pUrvaka vastra, pAtra, kebala, prAdapreAMchana ( rajoharaNa pramAjikA ) grahaNa karanArA ane mUnArA saMvRta sAdhuvaDe zuM cApathika kriyA karAya che ke sAMparAmika kriyA karAya che. ? ( noyamA ) huM gautama zrI bhagavatI sUtra : 5 179 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( saMvuDasa NaM aNagArassa jAva tassa NaM IriyAvahiyA kiriyA kajjai, jo saMyA evA saMvRta aNugAra dvArA ayyapathikI kriyA ja karAya che, sAMparAyikI kriyA karAtI nathI. ( se keNadvegaM bhaMte ! evaM buccai saMvuDassa NaM jAva No saMparAiyA ziriyA kannara) he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kaheA che ke upayoga pUrNAMka gamanAdi karanAro savRta aNugAra dvArA aircApathikI kriyA karAya che sAMparAyikI kriyA karAtI nathI. (noyamA) he gautama ! basa joi-mALa-mAyA-homAvocchinnaa bhavati, tassa NaM IriyAvahiyA kiriyA, kajjai taheva jAba ussuttaM rIyamANassa saMparAiyA kiriyA kajjai, se NaM ahAsuttameva rIyai, se teNadveNaM goyamA ! nAva Lo saMvAcA yiA narU) je aNugAranA krodha, mAna, mAyA ane lebharUpa kaSAyA naSTa thai gayA hAya che, te aNugAranI kriyA auryApathikI hoya che. paNa je aNugAranA krodhAdi kaSAyA kSINa thayA hAtA nathI evA sUtranI maryAdAnuM ullaMdhana karanArA aNumAranI kriyA sAMparAyikI heAya che. saMta aNugAra sUtranI AjJA pramANe ja AcaraNa kare che, tethI tenA dvArA auoNMpathikI kriyA ja karAya che, he gautama te kAraNe meM evuM kahyuM che ke saMvRtaaNugAra auya+pathikA kriyA kare che, sAMparayikI kriyA karatA nathI. TIkA - chaThThA uddezakanA antimasUtramAM chaveAnI narakagatimAM utpanna thavAnI vAta karavAmAM AvI che; asavRta jIve ja narakagatimAM utpanna thAya che. saMvRta jIvA narakamAM utpanna thatA nathI. tethI sUtrakAre ahIM sauthI pahelAM saMvRta aNugAranuM ja nirUpaNa karyuM" che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke "saMghuDamAM mate ! gavAsa gADAM AjImAstra' ityAdi. he he bhadanta ! je aNugAra savarathI yukata hoya che, ane upayAgapUrvaka (jatanA pUrNAMka) gamana kare che, upayAgapUrvaka UThe che, upayegapUrNAMka bese che, upayeAgapUrNAMka paDakhu pherave che, tathA upayAga ika ja vastu, pAtra, kebala rajoharaNu Adine grahaNa kare che ane mUke che, evA aNugAranI kriyAne ayyapathikI kriyA kahe che ke sAMparArSikI kriyA kahe che ? eTale ke te aupithikI kriyA kare che, ke sAMparAyikI kriyA kare che? tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke-notramAM !" he gautama ! "saMpuTamsa nuM gaTTsva nAva tama huM ricAdiyA niriyA lana' upayegapUrvaka cAlanArA, upaceAgapUrvaka UThanArA, upayegapUrvaka besanArA, upayAgapUrvaka paDakhuM pheravanArA ane upayAga' vastra, pAtra, kaMkhala. rajoharaNu Adi upakaraNA grahaNa karanAro ane mUkanArI saMvarayukata aNugAra au[pathikI kriyA ja kare che-te sAMparAyikI kriyA karatA nathI. tenuM kAraNa jANavA mATe gautama svAmI A pramANe prazna pUche che-tte TAM bhaMte ! evaM buccai - saMvuDassa NaM jAva No saMparAiyA kiriyA kajjai ?' zrI bhagavatI sUtra : 5 180 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke te saMvarayukata aNugAra auryApathikI kriyA kare che sAMparAyikI kriyA karatuM nathI ? A praznanuM samAdhAna karatA mahAvIra prabhu kahe che-"joyA ! na joda, mALa, mAthA, stromAM vokijhanA mavaMti" he gautama ! je aNagAranA krodha, mAna, mAyA ane lebhane vizeSarUpe nAza thaI gaye hoya che, "tta i riyAvadizA jiriyA nag? te aNagAra ryApathikI kiyA karatA hoya che, te sAMparAyikI kiyA karatuM nathI. 'tara nA sapUrNa rAmANasa pirAphayA jiriyA sakana tathA je aNagAranA kedha, mAna, mAyA ane lebha nAza thayA hatA nathI, e sUtrasiddhAMtanI maryAdAne bhaMga karanAra aNumAra sAMparAyikI kriyA kare che, evo aNagAra yapathikI kriyA karato nathI. ahIM * jAtta (yAvata) padathI A phalita thAya che ke je sAdhu sUtrasiddhAMtamAM kahyA pramANe AcaraNa kare che, jenI pratyeka pravRttimAM sUtranA AdezanuM pAlana thAya che, evA aNagAranI kriyA yapathikI ja hoya che sAMparAyikI hotI nathI, ane je sAdhu sUtra siddhAMtanA Adeza anusAra cAlatuM nathI. e sAdhu sAMparAyikI kriyA ja karatA hoya che. " te if mANA rIvara A rIte je aNagAra saMvarayukata hoya che, te te sUtranI vidhi pramANe ja cAle che, sUtramAM aNagAranI pravRtti mATe je niyame ApavAmAM AvyA che, te niyamAnusAraja saMvRta aNagAra potAnI pravRtti kare che. " e tejI jovA bhAva no saMparathA jiriyA jJa3 : he gautama ! te saMvRta aNagAra sUtranI AjJAnusAra cAlatuM hovAthI sAMparAyikI kriyA karato nathI, paNa emapathikI kriyA ja kare che, evuM meM kahyuM che. che sU, 1 che kAmabhogane svarUpamAnirUpaNa kAmaga vaktavyatA maMtte ! jAmA * ityAdi sUtrArtha- ( ravo mata ! mA, gaDhavI jAmA ) he bhadanta ! kAmarUpI che, ke arUpI che? ( jonA) he gautama (vImA, jo evI jAmA ) kAma rUpI che arUpI nathI. ( vattA aMte ! vImA, vitta zAmA ) he bhadanta kAma sacita che ke acitta che ? ( navamA ! vanittA zi zAnA, zrI bhagavatI sUtra : 5 181 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acittA vizrAmA ) he gautama kAma citta paNa hAya che, ane acitta paNa hAyache naunA mate jAmA, nIvA jAmA) he bhadanta kAma jIva rUpa che ke ajIvarUpa che. ( noyamA ! nIvA vijhAmA banIyA tra jJamA he gautama kAma jIvarUpa paNa hoya che ane ajIvarUpa paNa heAya che. ( vALa maMte ! jAmA, banIvALa jAmA ) bhadanta ! jIvAmAM kAmaguNA hAma che ke achavAmAM hAya che ? ( zaucamA) hai gautama ( nIyA jAmA, Lo ganIvALuM hrAmA ) jIvAmAMja kAmaguNe hAya che achavAmAM heAtA nathI. niALa maMte ! hrAmAM pattA ) he bhaddanta kAma keTalA prakAranA kathA che ? ( nocamA ! tuvidA thAmA vattA taMnA ) he gautama kAmanA A prAmaNe be prakAra kahyA che ( sadAya hatA haiM) (1) zabda ane (2) rUpa ( strI mate ! meLA, garI meLA ) he bhadanta bhAga rUpI che ke bhega arUpI che. ( goyamA thI meLA Lo atrI meLA ) he gautama bhAga rUpI che arUpI nathI. ( cittA maMte meLA, cittA meLA ) he bhadanta ! bhAga sacitta che. ke bhega acitta che ? (authamA) sacittA mALA vitAvI meLA ) he gautama ! bhega sacitta paNa che ane bhega acitta paNa che. (nIvALuM maMtte ? monA pucchA ?) he bhadata ! bhAga jIvarUpa che, ke bhega ajIrUpa che ? (nocanA !) he gautama ! (lIvAva monA, bannIyA vimo) bhAga jIvarUpa paNa che ane achavarUpa paNa che. (nISA maMte ! moLA, govALa monA) he bhadanta ! bheganA sadbhAva chavAmAM hoya che, ke achavemAM hAya che ? (noyamA ! nIvALuM mogA, go amIvALuM monA) he gautama! bhAganA sadbhAva thavAmAM ja hAya che, achavAmAM bhAganA sadbhAva hAte nathI. (DavALuM maMtte ! mogA rttatta ?) he bhadanta ! bhAga keTalA prakAranA kahyA che ? (zaucamA ! ttividA moLA vaLattA-taMnadA) he gautama ! bhAganA nIce pramANe traNa prakAra paDe che - (gaMdhA, sA, dAsA) (1) gaMdha, (2) rasa ane (3) sparzI (orU trikALuM maMtte jAmamonA pattA ?) he bhadanta ! kAmabhega keTalA prakAranA kahyA che? (noyamA ! vaMdA jAmamonA pattA) he gautama ! kAmabhoga pAMca prakAranA kahyA che. (taMjJA) te pAMca prakAre A pramANe che(saddA, vA; gaMdhA, rasA, rsA) (1) zabda, (2) rUpa, (3) ga Mdha, (4) rasa ane (5) sparza' (nIvAAM mate ! AimI, moLI?) he gautama ! jIva zuM kAmI hoya che, ke bhAgI hAya che ? (noyamA !) he gautama ! (nIyA dhAmI vi, mozI tri) jIvA kAmI paNa hoya che ane bhegI pazu hoya che. (se LaDhAM maMte ! paraMtughara, nauvA jAmI vimonI vi) he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che| ke jIvA kAmI paNa hoya che ane bhAgI paNa hAya che ? (zauyamA !) he gautama ! (sorUci, cakhidiyAI paDucakAmI, ghArNidiya-jibbhiMdiya - phAsiMdiyAI paDucca bhogI, se teLakuLanoyamA ! jJAnamonI tra) zrotrendriya ane cakSuindriyanI apekSAe jIvA kAmI kahevAya che, ane ghrANendriya, svAdendriya ane sparzendriyanI apekSAe jIvAne zrI bhagavatI sUtra : 5 182 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AM tega kahevAya che. he gotama ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke jIvo kAma paNa hoya che, ane bhogI paNa hoya. (nerAthAI maste ! ( wAno, maLI ?) he bhadanta! nArake ! kAmI hoya che ke bhegI hoya che? ( re, vaM nAva caLavumAra) ke gautama! temanA viSayamAM paNa sAmAnya jIvonA jevuM je kathana samajavuM svanitakumAra sudhInA devanA viSayamAM paNa evuM ja kathana samajavuM. (puriyA purA ) ke bhadanta ! pRthvIkAyika kAmI che, ke bhegI che? (purijhAvA no zAma, moLa) gautama! pRthvIkAyika kAmI nathI, paNa teo bhegI che. (je jAva mo ?) : bhadanta! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke pRthvIkAyika kAmI hatA nathI paNa megI hoya che? ( jogamA ! kSivira vahu-teLAM nAva mokSa) che gautama! pRthvIkAyikamAM sparzendriyano sadUbhAva hoya che. he gautama! sparzendriyanA tabhAvanI apekSAe meM evuM kahyuM che ke pRthvIkAyike kAmI nathI, paNa bhegI che. evaM jAva vaNassaikAiyA, - beiMdiyA evaM . ceva, NavaraM jibhidiyaphArsidiya bhegI kahevAya che. he gautama ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke jo kAmI paNa hoya che, ane bhegI paNa hoya. (nairAza matte ! ikAno, mo?) he bhadanta ! nArake. zuM kAma hoya che ke bhogI hoya che? (vaM jeva, nAva thAicanA) he gautama ! temanA viSayamAM paNa sAmAnya jIvana jevuM ja kathana samajavuM svanitakumAra sudhInA devanA viSayamAM paNa evuM ja kathana samajavuM. (juniyAmAM purA) he bhadanta ! pRthvIkAyika kAmI che, ke bhegI che? (puriADucA no zAma, moja) he gautama! pRthvIkAyike kAmI nathI, paNa teo bhegI che. tene joine nA mota ?) he bhadanta! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke pRthvIkAyike kAmI hatA nathI paNa bhegI hoya che? (gocanA ! kSivira vahuca-se te bAra modI) he gautama! pRthvIkAyikamAM sparzendriyane sadUbhAva hoya che. he gautama! sparzendriyanA saddabhAvanI apekSAe meM evuM kahyuM che ke pRthvIkAyike kAmI nathI, paNa bhegI che. (evaM jAva caNassaikAiyA, beiMdiyA evaM ceva, NavaraM jibhidiyaphAsiMdiya pU moja) eja pramANe vanaspatikAyika paryantanA jIvana viSayamAM paNa samajavuM. dvIMdriya jIvo paNa kAmI hatA nathI paNa jogI hoya che. parantu teo jihavAIndriya ane sparzendriyanI apekSAe bhegI che, ema samajavuM. (teDhiyA f g jeva, java ghAriyA, niri , FificArUM para mokat) teIndriya jIva paNa kAmI hotA nathI paNa jogI hoya che. temane ghANendra, ji vAindriya ane sparzendriyanI apekSAe bhegI kahela che. (varjiriyA ja gchA) he bhadata ! caturindriya jI kAmI che, ke bhegI che ? (camA ) he gautama ( vizA zAma ji. marI zi) caturindriya jIvo kAmI paNa che ane bhogI paNa che. ( je La nAva maLI vi ) he bhadanta ! Apa zA kAraNe kahe che ke catundriya jIve kAmI paNa che ane bhegI paNa che? ( H) he gautama ! ( cakvidiyaM paDucca kAmI. pANidiyajibhidiyaphAsidiyAiM paDucca bhogI te bAra moLI vi) caturindriya che cakSu IndriyanI apekSAe kAmI che, zrI bhagavatI sUtra : 5 18 3 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane dhANendritha, jihavAIndriya ane sparze indriyanI apekSAe bhegI paNa che, he gautama! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke catundriya jIvo kAmI paNa che ane bhegI paNa che. ( gAlA nadI gIvA nAva mALiyA) bAkInA vaimAnika sudhInA jIvonuM kathana sAmAnya jIvanA kathana pramANe ja samajavuM (grFrSa of aMtegItA kAmabhogINaM nokAmINaM nobhogINaM bhogINaya kayare kayarehito jAva visesAhiyA) he bhadanta ! kAmalegI ne kAmI, ne bhegI ane bhegI jIvonI saMkhyAnI apekSAe sarakhAmaNI karavAmAM Ave te kyA kyA cho kayA kayA jIvo karatA ochA che, ( yAvata ) kyA kayA jI karatAM vizeSAdhika che ? (dArtho nIvA namoLa, jANI ne moja mataLa, moLo gataguuT) he gautama ! kAmagI chavo sauthI ochAM che, jo kAmI ane ne bhegI jIvo anaMta gaNu che, bhegIcho anaMtagaNu che. TIkArtha- aNagAra kAmabhegone parityAga karavAthI ja saMvaravALA bane che. tethI sUtrakAra A sUtradhArA te kAmaganuM svarUpa batAve che A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke hA maMte jhAmA, gaNana jAnA he bhadanta ! kAma rUpI che, ke arUpI che? ( je kevaLa icchAnA viSayarUpa ja che viziSTa zArIrika sparza dvArA jene bheLavavAmAM AvI zakatA nathI tene ahIM kAma padanI vAcyArtha rUpe prakaTa karavAmAM Avela che jemake manez zabda, maneg AkAra ane manejha varNa, e vastuo IcchAnA viSayarUpa ja hoya che, paraMtu viziSTa sparza dvArA temane upaga thaI zakatuM nathI. "rUpa" eTale mUrtatA je varatumAM mUrtAva hoya che te vastune rUpI kahe che. ahIM rUpa pada dvArA ekalA rUpaguNane ja grahaNa karavAmAM Avela nathI, paNa tene upalakSa4 pada mAnI ne rasa, gaMdha ane sparzane paNa grahaNa karavAmAM Avela che. tethI rUpa, rasa, gaMdha ane sparza, A cAre guNane jenAmAM sadUbhAva heya che, tene ja rUpI kahe che, ema samajavuM) gautama svAmInA praznano uttara ApatA mahAvIra prabhune kahe che ke * jovA ? he gautama hajI jAma, garavI jAna " kAma manejha rAkha, manejha saMsthAna ( AkAra ) ane mane jJa varNa, e sau rUpI (mUrtAika ) che ane indriya gamya che, kAma arUpI amUrtika nathI. e kAma puggalanA dharmarUpa hovAthI mUrtika (rUpI) che. maneza zabda ane manejha AkAramAM te pujhalanA cAre guNene sadbhAva jovAmAM Ave che. vaNe pote ja pujhalanA eka guNarUpa che. tethI guNamAM bIjAM guNe rahetA nathI. ahI te varNa puggalane eka guNa hovAne kAraNe kAmarUpa che, ema samajavuM have gautama svAmI evo prazna pUche che ke "nittA maMte #FI, AcitA zAnA he bhadanta ! kAma sacitta che, ke kAma acitta che? uttara "sattA vi jAna, gatti vi zAma " he gautama ! kAma sacita paNa che ane acita paNa che saMsI prANInA rUpanI apekSAe sacita che, ane zabda dravyanI apekSAe ane asaMzI jIvonA harIranA rUpanI apekSAe acitta paNa che. A kathanane bhAvArtha A pramANe che saMjJI jIvanuM mana kAmane viSaya bhUta kare che. "mana" padathI ahIM bhAvamana grahaNa karavuM joIe, kAraNa ke eja sacitta che. tethI jyAre te saMjJI jIvana mana dvArA viSayabhUta thAya che. tyAre viSaya ane viSayamAM abheda mAnI ne ahIM temane sacitta prakaTa karavAmAM Avela che. paNa jyAre te (kAma) asaMjJI zrI bhagavatI sUtra : 5 184 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA zarIranA viSayabhUta thAya che, tyAre temane acitta mAnavAmAM Ave che. kAraNa ke asaMjJI jIvanuM zarIra pauRRlika hovAne kAraNe acitta hoya che have gautama svAmI trIjo prazna pUche che " gItA maMte ! vaLAmA, anIvA mA ' he bhadanta ! kAma jIvarUpa che ke avarUpa che ? uttara-he gautama ! jIvanA zarIra rUpanI apekSAe kAma jIvarUpa paNa che, ane zabdanI apekSAe tathA citrazAlabhaMjikAna pUtaLI rUpanI apekSAe kAma achavarUpa paNa che gautama svAmI e prazna pUche che "nItA maMtte ! dAnA, maLavA jAnA he bhadanta ! jImAM kAma hoya che, ke achamAM kAma hoya che ? uttara-" zodhamA he gautama ! " gItA mA je sanIvA nA ? jImAM ja kAmane saddabhAva hoya che achamAM kAmane sadUbhAva hotuM nathI kAraNa ke kAmanA kAraNeno sadUbhAva jIvomAM ja hoya che ajIvomAM saMbhavI zakatA nathI. ajIvomAM te kAmane sadbhAva ja asaMbhavita che. gautama svAmIne prazna " jAvA maM! vAmA quttA ?" he bhadanta kAma keTalA prakAranAM kahyAM che ? uttara "vidA zAkhA gayat' he gautama ! kAmanA be prakAra kahyA che. " taMgadA' jemake (1) zabda ane (2) rUpa. have gautama svAmI bhegane viSe prazno pUche che "hA mate mojA garavI majA he bhadanta bhega rUpI che ke arUpI che? uttara "yama" he gautama ! vI mojA paNa sArA mA bhAga rUpI che, arUpI nathI. je upabhegane viSayabhUta jIve dvArA zarIrathI karAya che, temane bhega kahevAya che, evA bhega gaMdha, rasa ane sparzAtmaka hoya che ane teo rUpI hoya che, kAraNa ke te bhega pujhalanA dharma che, tethI ja temane rUpI kahyA che arUpI kahyA nathI. - have gautama svAmI bhega viSe bIjo prazna pUche che "nittA maM? ! monA, jitta mojA ! he bhadanta bhega sacitta che, ke acitta che ? uttara - " mA vitA vi mA, anittA vi mA ?? he gautama bhega sacitta paNa che. ane bhega acitta paNa che. jemanAmAM gaMdha Adi pradhAna hoya che evAM keTalAMka jIva-zarIra saMjJI hoya che, tethI bhega acitta paNa hoya che tathA keTalAMka gaMdhAdipradhAna asaMjJI hoya che, tethI bhega sacitta paNa hoya che. dA. ta. gaMdhayukata phUla sacitta che, attara acitta che. have bhegane viSe gautama svAmI trIjo prazna pUche che, " jovA v maMte ! mom TdA ? he bhadanta ! zuM bhega jIva svarUpa hoya che ke bhaga ajIva svarUpa hoya che? uttara - " joinA navA vi majA, manavA vi mor ? he gautama ! bhega javasvarUpa paNa heya che, ajIva svarUpa paNa hoya che. jIvanA zarIre gaMdhAdithI yukta zrI bhagavatI sUtra : 5 185 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che, te kAraNe bhegane jIvarUpa kahyAM che. ajIva draya paNa gaMdhAdithI yukata hoI zake che, tethI bhegane achavarUpa paNa kahyA che. have bheganA viSayamAM gautama svAmI cothe prazna A pramANe pUche che "jIvALAM aMte ! mA, maLavA mau? he bhadanta bheganuM astitva mAM hoya che ke achavAmAM hoya che. ? uttara "jayamAM LavA mA, jo cavAI ' he gautama ! jIvomAM ja bhegane sadUbhAva hoya che, kAraNa ke jI saMjJAya che tethI temanAmAM bhege saMbhavI zake che. ajImAM bhegeno sadbhAva nathI kAraNa ke teo cetanAthI rahita hoya che. tethI ajImAM bhego saMbhavI zakatA nathI. gautama svAmI have bhegana prakAre viSe prazna pUche che " vidALa aMte mou guyttA ? he bhadanta bhega keTalA prakAranA kahyA che ? uttara " rividA moTI quttA he gautama bhaga traNa prakAranA kahyA che " saMnada te traNa prakAra pramANe che , rA, dAsA (1) gaMdha (2) rasa (3) sparza have gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke " javALe mare namana vdUttA he bhadanta ! kAma bhaMganA keTalA prakAra kahyA che ? uttara vaMra vidyA jAmamA gujttA ? he gautama kAma bhaMganA pAMca prakAra kahyA che "taMgadA" jemake "sA, havA, pA, rA, - (1) zabda (2) rUpa, (3) gaMdha (4) rasa ane (5) sparza have samuccaya jIvanA viSayamAM gautama svAmI A pramANe prazna pUche che vAI mare ! jiM jAmI maLI " he bhadata ! ja kAmI hoya che ke bhegI hoya che ? uttara nA' he gautama ! "vIrA jAma ni mojI phi" che. kAmI ( kAmayukta ) paNa hoya che ane bhegI ( gayukata ) paNa heya che. gautama svAmIne prana- 8 2 pade maMje ! izva yura, navA zALA tti, vi. !" he bhadata Apa zA kAraNe evuM kahe che ke jo kAmI paNa hoya che ane bhegI paNa hoya che ? tenuM samAdhAna karatAM mahAvIra prabhu kahe che ke je noramar! he gautama ! soiMdiyacakkhidiyAiM paDucca kAmI, ghANidiya, jibhidiya, phAsiMdiyAI vahana maLI ? teo zrotrendriya ane cakSurindriyanI epekSAe kAmI hoya che, ane dhrANendriya, jihvAIdriya ane sparzendriyanI apekSAe bhegI hoya che zabdane zrotrendriya grahaNa kare che ane rUpane negendriya grahaNa kare che, te kAraNe teo kAmI che. tathA gaMdha, rasa ane sparzarUpa bhegene upabhega karAvanArI ghANendriya, jihavAIndriya ane sparzendriyane paNa temanAmAM sadabhAva hoya che, te Indriyane lIdhe temanAmAM bhagavattA ( bhegI avasthA ) paNa siddha thAya che. " che temAM nAnA ! gAra moLI vi " he gautama ! ke kAraNe meM evuM kahyuM che ke jo kAmI paNa hoya che ane bhegI paNa hoya che. zrI bhagavatI sUtra : 5 186 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have gautama svAmI nArakAdi jInA viSayamAM e ja prazna pUche che nerUyA saMte ! ( jAmI maLI? he bhadanta ! nAraka ja kAmI hoya che ke bhegI hoya che ? mahAvIra prabhu kahe che ke " iva, gvaM nAva thaLiyAnA he gautama ! sAmAnya jIvonI jemaja nArake paNa kAmI hoya che ane bhagI paNa hoya tathA nArakonI jema ja asurakumAra nAgakumAra, suvarNakumAra, vidukumAra, agnikumAra, dvIpakumAra, udadhikumAra, dizAkumAra pavanakumAra ane svanitakumAra devo kAmI paNa che ane bhegI paNa che. have gautama svAmI pRthvIkAya Adi che viSe prazna pUche che " TdariyAI puchI " he bhadanta ! pRthvIkAyika jIvo kAmI hoya che ke bhegI hoya che. ? mahAvIra prabhu kahe che ke he gautama ! pRthvIkAyike "jo jAma mo . kAmI hotA nathI paNa bhegI hoya che. gautama svAmI tenuM kAraNa jANavA mATe pUche che ke te zA bAra mA he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke pRthvI kAyika kAmI nathI, paNa bhagI che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke siMAiM vahu ? he gautama ! pRthvIkAyikamAM phakata sparzendriyane ja saddabhAva hAya che zrotrindriya ane cakSurindriyanA abhAve temanAmAM kAma paNa saMbhavI zakatuM nathI. paNa sparzendriyane sabhAva hovAthI bhegI paNa saMbhavI zake che. " nAra vapakSag I waa ' e ja pramANe apUkAyika, tejaskAyika, vAyukAyika, ane vanaspati kAyika jIvo paNa kAmI hatA nathI paNa bhegI ja hoya che, A badhAM jIvomAM phakta hoya che. ? mahAvIra prabhu kahe che ke he gautama ! pRthvIkAyika "jAmo mAM kAmI hotA nathI paNa bhegI hoya che. gautama svAmI tenuM kAraNa jANavA mATe pUche che ke te saLa bAra ? he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke pRthvI kAyika kAmI nathI, paNa bhegI che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke siriyuM pada ? he gautama ! pRthvIkAyikamAM phakata sparzendriyane ja saddabhAva hiya che zrotrindriya ane cakSurindriyanA abhAve temanAmAM kAmI paNa saMbhavI zakatuM nathI. paNa spazendriyana sabhAva hovAthI bhegI paNa saMbhavI zake che. " vuiM nA vaE AjA che eja pramANe apUkAyika, tejaskAyika, vAyukAyika, ane vanaspati kAyika jIvo paNa kAmI hetA nathI paNa bhegI ja hoya che, A badhAM jIvomAM phakata sparzendriyane ja sadUbhAva hoya che, tethI temane bhogI kathA che. divA chA zrIndriya jIvo paNa bhegI ja hoya che, kAmI hetA nathI, kAraNa ke temanAmAM zrotra cakSu ane prANu, e traNe Indriya ne abhAva hoya che, paraMtu va nimiticAliAiMuM saunI) temanAmAM jihuvA Indriya ane sparzendriyano sadbhAva hevAthI teo rasa ane sparza sukha bhegavI zake che, te kAraNe temane ThIndriya jIne) bhegI kahyA che. "naitika vi Se je trIndriya jIvo paNa bhegI ja hoya che, kAmI hotA nathI. teIndriya khAmAM sparzendriya, dhrANendriya ane rasanAIdriyane sadabhAva hoya che, te kAraNe temane bhegI kahyA che, temAM zrotrendriya ane cakSurindriyane abhAva hovAthI temAM kAma paNa saMbhavI zakatuM nathI. e ja vAta sUtrakAre A sUtrAMzadvArA prakaTa karI che-La ghaMividya, nimidiy, phAsiMdiyAI paDucca bhogI' have gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke " vicApa purajhA he bhadanta ! caturindriya che kAmI hoya che. ke bhagI hoya che tene uttara zrI bhagavatI sUtra : 5 18 7 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "noramA ! raririyA jAmI vi, moLI vi" he gautama ! caturindriya jIvo kAmI paNa hoya che ane bhagI paNa hoya che tenuM kAraNa jANavA nimitte gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke " te keLA aMte ! moLI vi ?" he bhadanta Apa zA kAraNe evuM kahe che ke caturindraya ja kAmI paNa hoya che, ane bhegI paNa hoya che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "noramA! vilaMvize |huja mA, ghAvi nimivA jANidizAkuM papuna moLI ? he gautama ! caturindriya jIvo cakSurindriyanI apekSAe kAmI hoya che, ane dhrANendriya rasanendriya ane sparzendriyanI apekSAe bhogI hoya che. " he tere nAva maLI vi " he gautama ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke caturindraya jIvo kAmI paNa hoya che ane bhagI paNa hoya che. "zavasenA nA bIjA kAra mAjidA ? bAkInA vimAnika paryAnA badhAM cho paNa sAmAnya jIvanI jema kAmI paNa che ane bhogI paNa che. eTale ke vAnavyantara, tiSI ane vaimAnika deve kAmI paNa hoya che ane bhagI paNa hoya che. have gautama svAmI temanA a85bahutvane anulakSIne A pramANe prazna pUche che 'eesiNaM bhaMte ! jIvANaM kAmabhogINaM no kAmINaM, no bhogINaM maLI ja zAre kahi to gAtra vikAdazA vA ? he bhadanta ! te kAmagI no kAmI ( kAma rahita ) ne bhogI (bhaga rahita ) ane bhegI jIvene saMkhyAnI dRSTie vicAra karavAmAM Ave te kayA cho kayA jIvo karatAM ochA che ? kayA cho kayA cha karatAM vadhAre che ? kayA che kayA che barAbara che ? ane kayA cho kyA cha karatAM vizeSAdhika che ? uttara-zoramA " he gautama ! "satrovA navA kAmamoLI no jAmI no maLI gaojtA, moLI kAmagI sauthI ochAM che kAmabhegI karatAM ne kAmI ane ne bhegI jIvo anaMta gaNa che, ane bhegI jIve te no kAmI ane bhogI karatAM paNa anaMtagaNu che, kAmabhegI sauthI ochAM kahyAM che kAraNa ke caturindri ane paMcendriya jIve ja kAmaLI hoya che. je siddhajI hoya che te kAmI paNa hatA nathI ane bhegI paNa heitA nathI. evAM ne kAmI ane ne bhegI chanI saMkhyA caturindriya ane paMcendriya jIva karatAM anaMtagaNuM kahI che, ekendriya, hIndriya ane trIddhi jIvo bhagI hoya che. e siddho karatAM paNa anaMtagaNuM heAya che, kAraNa ke ekendriya vanaspatikAyika jIvonuM pramANa anaMtagaNa kahyuM che mAru.rA zrI bhagavatI sUtra : 5 188 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chadmasthAThi manuSya ke svarUpa kA nirUpaNa chadmasthAdi vatavyatA-- " channumatsyenuM mate ! pratyAdi nathI. sUtrA- ( i'matsyenAM maMte ! majUre ne ma isayarejI vajroDyu vattAp kavRttittaj) he bhaddanta ! je chadmastha manuSya koi eka devaleAkamAM devarUpa utpanna thavAne cAgya hAya che, ( ne mULa maMte ! te TvILamonI ) tenuM zarIra kuLa thatAM ( vasthAnAM meLa, vaheLa, pauriLa, puritApameLe viDajArUM monamogaro suMnamAne vittino thayU ) zuM te utthAna dvArA, kama dvArA, maLadvArA, vIdvArA ane puruSakAra parAqamadrArA vipUla bhAgya bhAgAne bhAgavavAne samatha hetA nathI. ? ( yamanuM yada ) he bhadanta ! Apa te vAtanuM samartha kare che? (joyanA) he gautama ! ( zo phaLake samaDhe ) evuM saMbhavI zakatuM ( se LaseLa mate vaM ghugharU ? ) he bhadanta Apa zA kAraNe evuM kahe che ? ( noyamA ) he gautama ! ( mULa che DhALeLa vi, meLa tri, vaheLa tri, after vi, purisakAra parakkameNa vi aNNayarAI biulAI bhoga bhogAI bhujamANe vittip ) je chadmastha manuSya kAi devalAkamAM devarUpe utpanna thavAne cAgya hoya che, te zarIramAM dukhaLatA AvavA chatAM paNa karmadhArA, khaLadvArA, vICdvArA, ane purUSakAra parAkramaddArA keTalAka vipula bhAgya bhagAne bhogavavAne sama` heAya che. (saddA menI, mALe vimALe mAniJare, madAvAvALe mavarU ) te kAraNe te bhAgI bhAgAnA parityAga karatA thakA mahAnirjarAvALA ane mahApaya vasAnavALA bane che. ( dediO maMte manuse che vid annayarevu levAnnu ) bhadanta ! adhe avadhika niyata kSetrane avadhijJAna dvArA jANanAra avadhijJAnI manuSya ke je keAi eka devalAkamAM utpanna thavAne yogya heAya che, te zuM kSINabhegI ( du`La zarIravALA ) thatAM puruSakAra parAkrama AdidrArA bhAgya bhAgAne bhAgavavAne samartha hoya che kharA ? ( paMcatra bahA chakamathe nAtra mAnavatAne marU ) he gautama ! adhAvadhika manuSyanA viSayamAM paNa hAratha manuSya pramANe ja kathana samajavu. " mahApa vasAna vALA mane che. " tyAM sudhInuM samasta kathana grahaNa karavuM. zrI bhagavatI sUtra : 5 189 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( paramAhohieNa bhaMte ! maNumse je bhavie teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhittae jAva aMtaM karettae se gUNaM bhaMte ! se khINa bhogI) he bhadanta ! paramAvadhijJAnavALo manuSya, ke je A bhava pUro karIne siddha thavAne ye hoya che, (yAvata ) samasta duHkhane aMtakartA thavAne gya hoya che. te zuM kSINabhegI thatAM vipula bhegone bhegavavAne samartha hoya che kharo ?( te na chamakSa ) he gautama ! A viSayamAM paNa samasta kathana, chAstha manuSyanA kathana pramANe ja samajavuM. ( va of ma!i majUro ne mavi tene mavadanevi) he bhadanta ! kevaLajJAnI manuSya ke je A bhava prema karIne siddha banavAne che ( yAvatu) samasta duHkhano nAza karavAne yogya che, te zuM kSINabhegI thavA chatAM vipula megya bhogane bhegavavAne samartha hoya che khare? (vuM nA paramAdi gAva maMdAkisAne mag ) he gautama ! A viSayamAM samasta kathana paramAvadhijJAnInA kathana pramANe samajavuM. "te mahAparyavasAnavALA hoya che, tyAM sudhInuM kathana ahIM grahaNa karavuM. TIkAtha- jIvanuM nirUpaNa cAlI rahyuM che. tethI sUtrakAre A sUtramAM chaTvastha Adi manuSyanAM viSayumAM vakatavyatAnuM pratipAdana karyuM che gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke " umaLe of maMte mapUse ne viNa gAje paNa tevattA nittA " he bhadanta ! je chadmastha manuSya kaI paNa eka devalokamAM devanI paryAye utpanna thavAne yogya che. "je 1 aMte ! te rAma no ma uThANeNaM, kammeNaM, baleNaM, vorieNaM, purisakAraparakkameNaM, viulAI bhoga mAruM zuM mane vinittA ? te tapa athavA rogAdithI durbala zarIravALo banavAthI utthAna dvArA (UbhA thavAnI kriyA vaDe) karma dvArA ( bhramaNa Adi kriyAvaDe ) baLadvArA ( zarIra sAmarthya vaDe ) vIryadhArA ( AtmabaLa vaDe ) puruSakAradvArA ( svAbhimAna vizeSa dvArA ) ane parAkrama dvArA sAdhita sva projana rU5 puruSakAra dvArA) pracura bhega bhegone manejJa zabdAdikene bhegavavAne mATe samartha heI zakato nathI ? te pUo mate ! prathama je ratha ? he bhadata ! Apa zuM A bAbatane samarthana Ape che ? A praznano uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke "jovA ! je kuLade saTTe ? he gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. eTale ke e chAstha manuSya zarIra durbaLa thavA chatAM paNa utthAna Adi dvArA vipula bhegene bhegavavAne samartha hoya che, asamartha hoto nathI. jANo ? no artha A pramANe che bhegane je bhagave che tene bhogI kahe che. ahIM zarIrane bhegI rUpe grahaNa karavAmAM AvyuM che. jenuM zarIra tapa, roga Adi dvArA kSINa durbaLa banyuM hoya che tene kSINabhegI athavA kSaNazarIrI kahe che. gautama svAmI tenuM kAraNa jANavA nimite mahAvIra prabhune pUche che ke se vAde aMte ! ?' he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che? uttara- te kSINazarIravALe chaghastha manuSya utthAnadhArA karmo dvArA baLadvArA, vIryadvArA ane zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSakAra parAkramhArA paNa keTalAka bhAgone bhogavI zakavAne samartha hAya che. eja tenuM kAraNa che. bIjuM kaI paNa kAraNa nathI, tumhA bhogI bhoge paricayamANe mahANijjare mahApajjavasANe bhavai , A rIte bhAgAne bhogavavAne je sama che evA te bhegI puruSa, bhegene parityAga karIne atizaya nija rAvALA ane viziSTa phaLavALA bane che. bhAgAvasthAmAM te evA saMbhavI zakatA nathI. bhegAne je bhagavavAne asamartha hoya che tene abhegI kahe che evA abhegInA manamAM bhegAne bhagavavAnI lAlasA teA rahI ja hoya che tethI tene tyAgI gaNI zakatA nathI. mAtra abhegI hAvAthI ja koI tyAgI banI zakatu nathI. parantu prApta viSayAnA icchA pUrNAMka tyAga karavAthI ja tyAgI banI zakAya che. evA tyAgI vaDe ja nirA thAya che ane tene ja kavaparUpa phaLanI prApti thAya che. have gautama svAmI eveA prazna pUche che ke 'boLa maMte ! majUsene traNa gaLacaremu Trenopu ' he bhadanta ! jenuM avadhijJAna niyata kSetrane ja viSaya karanArU hAya che evA AdhAdhikajJAnI manuSya ke je kASTha eka devalAkamAM devanI paryAe utpanna thavAne yegya heAya che te zuM kSINu bhegI ( ni`La zarIravALA ) thavA chatAM puruSa parAkrama Adi dvArA vipula bhega bhAgavavAne samartha hAya che kharA ? uttara- ' evaM cetra jahA chaumatthe jAva mahApajjavasANe bhavai * he gautama ! evuM khanI zake che jevI rIte chadmastha manuSya prApta viSayanA prucchA pUrvaka parityAga karIne mahAnirjarAvALA ane mahApa`vasAna vALe ane che, evI ja rIte AdhAdhika manuSya paNa prApta viSayAnA cchA pUrNAMka tyAga karIne mahAnirAvALe ane mahApa vasanavALA bane che. 6 gautama svAmInA prazna paramAidip nuM maMte ! manusple ne mavid teva magadoLuM sinmittaLunAva gataM rettar ' ityAdi he bhadanta ! je manuSya paramAdhijJAnI che ane A bhava pUro karIne siddha, yuddha, mukata ane parinivRtta thaine samasta duHkhAnA aMta karavAnA che, te zuM kSINabhegI thavAM chatAM vipula bhoga bhAgone bhogavavAne sama ya che. kharA ? uttara ' sesa nA hanumaUH ' chadmastha manuSya nA viSe jevuM kathana karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana paramAvadhijJAnI viSe paNa samajavuM gautama svAmInA prazna - vahI na mate ! majUre je vid? ityAdi he bhadraMnta ! kevaLajJAnI manuSya ke je A bhavamAMthI ja siddha, buddha, mukata, parinirvAMtta ane samarata duHkhAnA atakartA banavAne ceAgya che, te kSINabhAgI thavA chatAM paNu vipula bhAga bhogAne bhogavI zakavAne samartha hoya che kharA ? uttara- 8 yuM gaddA paramAaudi" nAva mahApasAne mavarU ' he bhadanta ! jevuM kathana kSINabhAgI paramAvadhijJAnI manuSyanA viSayamAM karavAmAM AvyuM che, evuM ja kathana kSINubhIgI kevaLI manuSyanA viSayamAM paNa samajavuM eTale ke te paNa mahAni rAvALA ane mahApavasAna lakSaNurUpa mukitaphaLa prApta karanArA hAya che, ema samajavuM. / / sU. 35 zrI bhagavatI sUtra : 5 191 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMjJI jIvAdi ke svarUpa kA nirUpaNa asaMsI jIva AdinI vakatavyatA le che mane ! mAnino 1 " ItyAdi sUtrArtha (ne je maMte ! patrio pApa taMgadA kudavArUNA nA rAsa kAiyA chaTA ya egaiyA tasA, ee NaM aMdhA, mUDhA tamaMpaviSTA, tmpddlmohnAdinA, gAmanizA teyA tAtti vattatraM tiyA !) he bhadanta ! A je asaMjJI chavo che, jevAM ke pRthvIkAyikathI laIne vanaspatikAyika paryantanA pAMca prakAranA ekendriya jIvo, tathA keTalAka saMmUchima janmavALA trasa jIve, teo badhAM aMdha (ajJAnI ke mUDha, aMdhakAramAM rahelA hoya evA, ane aMdhakArarUpa hajALathI AvRta hevAne kAraNe akAmanikaraNa (anicchA pUrvaka vedanAnuM vedana) kare che, evuM zuM kahI zakAya kharUM ! (daMtA joyama) hA, gautama ! (je phu yAtrinA pApuvidhAravA jAva vaNassaikAiyA, chaTA ya jAva veyaNaM vee tIti vattavvaM siyA) pRthvIkAyikathI laIne vanaspatikAyika paryantanA jIvo ane chaThTha saMmUchima janmavALA trasa jIve, e badhAM asaMjJI cho akAmanikaraNa kare che eTale ke anicachApUrvaka vedanAnu vedana kare che, ema kahI zakAya che. (gathi maMte ! padma ri gAma nijhA ') he bhadanta ! samartha athavA saMjJI hoya evAM che paNa zuM anicchA pUrvaka vedanAnuM vedana kare che ? (daMtA, vyathi ) hA, gautama ! saMjJA che paNa anicachApUrvaka vedanAnuM vedana kare che. (46 aMte ! vi #ma nirA vevAM reug ?) he bhadanta ! jIva samartha hovA chatAM paNa (saMjJI hovA chatAM paNa) aniSThApUrvaka vedanAnuM vedana kevI rIte kare che ? ( jovA !) he gautama ( je NaM No pabhU viNA paIveNaM aMdhakAraMsi svAiM pAsittae, je NaM no pabhU purao rUvAha aNijjhAittA NaM pAsittae, je NaM no pabhU maggao rUbAI aNavayakkhitA NaM pAsittae, je NaM no pabhU pAso rUvAI aNavaloittANaM pAsittae je NaM No pabhU ur3a rUbAI aNAloettA NaM pAsittae, je NaM no pabhU aherUvAI aNeAlAittANaM pAsittae, e saNaM jovA ! jam uSa grAmanivAra, re re ) samartha hovA chatAM paNa saMsI hovA chatAM paNa jema jIva aMdhakAramAM rUpane joI zakatuM nathI. sAme rahelA padArthane paNa jema te avakana karyA vinA dekhI zakatA nathI, pAchaLa rahelI vastune pAchaLa najara karyA vinA jevI rIte joI zakatuM nathI, pAse rahelI vastune paNa jIva upaganI asthiratAmAM jema joi zakatuM nathI, upara rahelA padArthane UMcI najara ryA vinA jema te joI zakatuM nathI, nIce rahelA padArthane paNa nIcI najara karyA vagara jema jIva joI zakato nathI. e ja pramANa samartha hoya evo jIva paNa upaga rahita dazAmAM anicchApUrvaka vedanAnuM vedana kare che TIkArtha- jIvano adhikAra cAle che, tethI sUtrakAre ahIM asaMjJI Adi jenI zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakatavyatAnuM kathana karyuM che gautama svAmI asaMsI jIvo viSe mahAvIra prabhune e prazna pUche che 3 je ume bhaMte! asanniko pANA tajahA puDhavikAiyA jAva vadhAranArA ' he bhadanta ! pRthvIkAyika, akAyika, tejaskAyika, vAyukAyika, vanaspatikAyika, " idA prakathA talA? ane chaThThA saMmUchima janmavALA trasa che eTale ke dIndriyathI laIne candriya patanA tathA saMmU7i janmathI utpanna thayelAM paMcendriya asaMzI che, A badhAM asaMzI jI " ggg gaMdhA, mUDhA, tamaMpaviTThA, tamapaDalamohajAlapaDicchannA akAmanikaraNaM veyaNaM veti kRti vattAnuM riyA " aMdha (ajJAna vALA ) hoya che. mUDha tavazraddhA rahita hoya che. aMdhakAramAM DUbelAM hoya che, ane tamaH paTela jJAnAvaraNa, mehanIyarUpa aMdhakAra jALathI AcchAdita hoya che. he bhadata ! evAM te asaMjJI che je sukha duHkharUpa vedanAnu vedana kare che, te anicchApUrvaka ajJAna dazAmAM ja kare che, evuM kahI zakAya kharUM? vedanAnA anubhavamAM icachAne saddabhAva na rahe tenuM nAma ja akAma che. asaMsI chomAM manano abhAva hoya che tethI teomAM icchAzakitane paNa abhAva ja hoya che. je vedanAne vedanamAM te akAma ja kAraNarUpa hoya che te vedanAne "akAmanikaraNa" kahe che. tethI ja gautama svAmIe e prazna pUche che ke te jevo asaMsI hovAthI temanAmAM icchA jevuM kaMI paNa saMbhavI zakatuM ja nathI. chatAM temanA dvArA paNa sukhaduHkhanuM vadana te thAya che ja. te vedana IcchA karyA vinA ja ajJAnAvasthAmAM ja thatuM haze, evuM mAnI zakAya kharUM ? gautama svAmInA praznane javAba ApatA mahAvIra prabhu temane kahe che ke " daMtA jovA ! je je asanmiNo pANA, puDhavikAiyA jAva vaNassaikAiyA chahAya jAva ceyaNaM nee tIti vatta hirA ? he gautama ! pRthvAkAyika, aprakAyika, tejaskAyika, vAyukAyika vanaspatikAyika, ane saMmU7imatrasakAyika, A badhAM asaMsI cha anicchApUrvaka ja vedanAnuM vedana kare che, ema kahI zakAya che. vaLI A praznottara AlApaka dvArA e paNa phalina thAya che ke asaMjJI (amanaska) jIvo che, teo mananA abhAve IcchAzakita ane jJAnazaktithI rahita hoya che. tethI teo anicchApUrvaka ajJAna avasthAmAM ja sukha duHkharUpa vedanAnuM vedana kare che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke mathii aMte ? janma ri zAmanizA jevA AMti ?" he bhadanta ! zuM evuM saMbhavI zake che ke che jIvo samartha hoya che eTale ke saMjJI ( mana sahita ) hoya che, ane te kAraNe rUpAdi saMbaMdhI egya jJAna prApta karavAne samartha hoya che, teo paNa akAmanikaraNa (anicchA pUrvaka) athavA ajANa paNe sukhaduHkhanuM vadana kare che? uttara-"daMtA camA maci ? hA, gotama ! evuM saMbhavI zake che ke samAraka hevAthI samartha hoya evAM jIvo paNa anicchApUrvaka vedanAnuM vadana kare che. have tenuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che " i maMtte ! ri gAmanAra reya rekhaMti ) he bhadanta ! IcchA zakita ane jJAnazakitane sadbhAva hevAne lIdhe samartha banelA jIva paNa kevI rIte anicchApUvaka ajANa avasthAmAM vedanAnuM vedana kare che ? uttara-jAnA he gautama ! ne umra vinA aMdhAra vAkuM sittA ? jevI rIte cakSuIndriya saMpanna chatra paNa aMdhakAramAM rUpane ( padArthone ) joI zakavAne samartha hotA nathI. ( dIpakanI madadathI ja te padArthone joi zake che ) tathA " je La no pam pura havA; gaLArUttA zrI bhagavatI sUtra : 5 19 3 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zittA che jevI rIte cakSu Adi darzana zakitathI yukta jIva paNa tenI sAme rahelA padArthane avalokana karyA vinA upayoga rahita avasthAmAM joI zakatA nathI, che ne of no jazna mAgo havA; avAvavattALa pANag " jevI rIte darzana zaktithI yukata jIve paNa pAchaLa rahelI vastune pAchaLa najara karyA vinA joI zakate nathI, ne of no janma pAso gADuM vastro of gifsattA ? jevI rIte darzanayukata jIva pAsenA padArthane paNa vicAra karyA vinA joI zakyuM nathI, ne no saMvADuM saTruttA of GusattA cakSuyukata jIva UMce rahelA padArthane paNa UMce joyA vinA jevI rIte dekhI zakatuM nathI "je gf no paga havADuM ajANattA pavitta, " dRSTijJAna yukta jIva nIce paDelI vastune jevI rIte nIce najara karyA vinA joI zakatA nathI, "gs HT ! dhU gAmaniraT verA veNa he gautama! eja pramANe jJAnazakita ane icchA zaktithI yukta hoya e jIva paNa upagAbhAva ( upayoga rahita ) avasthAmAM upayoganI asthiratAne samaye aniSThApUrvaka ajANa avasthAmAM sukhaduHkhanuM vidana kare che. tathA jevI rIte asaMjJI jIva amanaka hovAne kAraNe jJAnazakita ane IcchA zakitathI rahita hoyane anicchApUrvaka ajJAna dazAmAM vedanAne anubhava kare che, eja pramANe saMsI chava paNa samanaska hovA chatAM paNa jJAnazakita ane IcchAzakitathI yukata hovA chatAM paNa upaga rahita avasthAmAM te zakitanI pravRttinA abhAve aniSThApUrvaka-ajJAna dazAmA-vedanAne anubhava kare che, e vAta siddha thAya che. sUkA saMjJI jIvake vedanake svarUpanA nirUpaNa saMvedanA vizeSa vaktavyatA"garithaof maMte ! " ItyAdi sUtrArtha- ( gati matte ! kavi pUjAnag a g ?) he bhadanta ! zuM e vAta saMbhavita che ke samartha jIva paNa prakAmanikaraNa tIvra IcchApUrvaka vedanAnuM vedana kare che ? ( daMrA gaOi ) hA, gautama ! samartha jIva paNa tIvraIcchA pUrvaka vedanAnuM vedana kare che. ( mAre! jUni pAmanAra reyAM jev6) he bhadanta ! samartha jIva paNa tIvraIcchApUrvaka vedanAnuM vedanA kevI rIte kare che ? zrI bhagavatI sUtra : 5 194 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (jayA ) he gautama ! (jo or no urdU samudra para nitta, no pabhU samudassa pAragayAi rUbAI pAsittae, jeNe no pabhU devaleAgaM gamittae je zaM no pabhU devaleogAyAI rUvAI pAsittae, esaNaM goyamA ! pa ri pAnanA vaya vepa) je jIva samudrane pAra javAne samartha nathI, je jIva samudrane pAra pele pAra rahevA padArthone joI zakavAne samartha rahetA nathI. je jIva devalekamAM javAne samartha nathI, ane je jIva devalokamAM rahelA padArthone javAne samartha nathI, e chava samartha hovA chatAM paNa tIvra IcchApUrvaka vedanAnuM vadana kare che. (sevaM mane ! se mahe! ri) he bhadanta ! je Ape kahyuM te sarvathA satya che. he bhadanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te sarvathA satya che, A pramANe kahIne prabhune vaMdaNa namasakAra karIne gotama svAmI potAne sthAne virAjamAna thaI gayA TIkAtha- jIvane adhikAra cAlu hovAthI sUtrakAre ahIM saMjJI jIvonI prakAma nikaraNa vedanAnuM nirUpaNa karyuM che A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra "OM iaaN maMte ! TyU vi vmanijara joyaor us? bhadanta! samanaska hovAthI rUpadarzana karavAne samartha hoya evo saMjJI jIva paNa zA kAraNe tIvra abhilASA pUrvaka vedanAnuM vedana kare che ? uttara- navamA ! he gautama! " of no rUma kadanna pAraM mittap' je jIva saMjJI hovAthI rUpadarzananI zakitathI yukata paNa che, evo jIva paNa samudrane sAme pAra javAne zakitamAna hoI zakatA nathI. eTale ke te chava samudrane pele pAra rahelI vastune prApta karavAnI kAmanAvALe hevA chatAM pAragamananI zakitane abhAve samudrane pAra jaI zakato nathI, "ne I no sapusa vAvAjhuM vAkuM sittag je jIva rUpadarzananI zakitavALo che, paNa pAragamananI zakitane abhAva hovAne kAraNe samudrane pele pAra rahelA rUpone (padArthone) joI zakavAne samartha hete nathI, ane "je i no pU ro mitta' E oE matte ! papU ra AAmajikaof or us?' he bhadanta! samanaska hovAthI rUpadarzana karavAne samartha hoya evo saMjJI jIva paNa zA kAraNe tIvra abhilASA pUrvaka vedanAnuM vadana kare che? uttara- mA!' he gautama! "ve che no rUma kagga iAra mittap' je jIva saMDI havAthI rUpadarzananI zakitathI yukata paNa che, evo jIva paNa samudrane sAme pAra javAne zakitamAna hoI zakatA nathI. eTale ke te jIva samudrane pele pAra rahelI vastune prApta karavAnI kAmanAvALo hevA chatAM pAragamananI zakitane abhAve samudrane pAra jaI zakato nathI, "je 6 no parya sAilsa pAranAruM vAkuM sittap je jIva rUpadarzananI zakitavALe che, paNa pAragamananI zakitano abhAva hovAne kAraNe samudrane pele pAra rahelA rUpone (padArthone) joI zakavAne samartha hote nathI, ane "je i TyU tevo mitta' zrI bhagavatI sUtra : 5 195 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je samanaska hevAthI rUpadarzananI zakitathI yukta hovA chatAM paNa devalokamAM javAne samartha nathI, eTale ke devakanA sukhane bhegavavAnI abhilASAvALo hovA chatAM paNa tyAM jaI zakavAnI zakti na hovAne kAraNe tyAM jaI zakato nathI, tathA "je no TyU levogAvAjhuM vAkuM sitta je rUpadarzananI zakitavALe hevA chatAM devalokamAM gamana karI zakavAnI zakitane abhAve devalokanA padArthone joi zakavAne samartha nathI, "va i TocanA ! vi nitAraji gpha e te saMsI chava, he gautama! samanaska hovAthI-jJAnazakita ane IcchAzakitavALe hovAthI rUpadarzana karavAne samartha che, chatAM paNa gamanazakitane abhAve tenA dvArA te vastunI prApti thaI zakatI nathI. te kAraNe e jIva utkaTa rAganI apekSAe prakAmanikaraNa (tIvra abhilASA) pUrvaka vedanAnuM vedana kare che. A sUtrane Azaya A pramANe che- asaMjJI chava amanaska hevAthI icchAzakita ane jJAnazakitathI rahita hoya che. tethI te anicchApUrvaka ane ajJAnapUrvaka sukhaduHkharUpa vedanAnuM vadana kare che. paNa saMjJI jIva samanaska hovAthI IcchAzakita ane jJAnazakitathI yukata hoya che. chatAM paNa te upaganI asthiratAmAM anicchApUrvaka ane ajJAnapUrvaka sukhaduHkharUpa vedanAnuM vedana kare che. paraMtu keIka saMjJI jIva samanaska hovAthI jJAnazakita ane IcchAzakitathI yukata hovA chatAM paNa gamanazakitane abhAve Icchita vastune prApta karI zakavAne samartha hetuM nathI. tethI e jIva tIvra abhilASAthI cukata banIne sukhaduHkharUpa vedanAnuM vadana kare che. udezakane ane gautama svAmI mahAvIra prabhunAM vacanane pramANabhUta gaNIne kahe che- " are! sevi mate tti he bhadanta! Ape je kahyuM te sarvathA satya ja che. he bhadanA! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te sarvathA satya che. A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vaMdaNu namaskAra karIne teo pitAne sthAne besI gayA. sU. 5 jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "bhagavatI' satranI prameyacandrikA vyAkhyAnA saptazatakane sAtamAzo samApta . 7-7 zrI bhagavatI sUtra : 5 19 6 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chadmastha manuSyAdi ke svarUpakA nirUpaNa sAtamA zatakanA AThamA udezAno prAraMbha A udezakamAM prarUpita viSayanuM saMkSipta vivaraNa"chastha manuSya ekalA saMyama ane tapathI siddha pada pAmyA che ke nahIM?" A prazna ane tene uttara hAthIne jIva ane kIDIne jIva samAna ja che, paraMtu kAyAnI apekSAe ja taphAvata che. evuM pratipAdana pApakarma duHkharUpa che evuM nirUpaNa daza saMjJA saMbaMdhI vaktavyatAnuM kathana nAraka chevonI daza prakAranI vedanAonuM nirUpaNa hAthI ane kIDInI apratyAkhyAna kriyA samAna che evuM kathana "AdhAkarma AhAra lenAra sAdhu kevA karmane baMdha kare che? e prazna ane te praznane uttara ' chadmastha manuSya AdinI vakatavyatAjAmam ma! nA ityAdi sUtrAtha- (3mai saMte ! mAre vArtA sAthe sama che saMgane?) he bhadata ! chadmastha manuSya anaMta ane zAzvata atItakALamAM (bhUtakALamAM) kevaLa saMyama ane tepathI ja siddhapada pAmyo che khare? ( i =YT padamanA vaje 36 tA mAnava nava kasTamara) he gautama! A viSayamAM samasta kathana pahelA zatakanA cethA udezakamAM kahyA pramANe ja samajavuM. alamaratu' sudhInuM kathana tyAMthI grahaNa karavuM. (2 mAM aMte ! hathisa ya # ja sameva nA ?) he bhadanta! zuM hAthIne jIva ane kIDIno jIva samAna che? (daMtA, navamA !) hA, gautama ! sthira ja luguNa 1 - gi jahA rAyappaseNaijje jAva khuDDiyaM vA mahAliyaM vA - se teNaTeNaM goyamA! jAva saLeva bIje) hAthI ane kIDIne jIva samAna che. A viSamamAM "rAyapAsaNIya sutra' mAM kahyA pramANe kathana samajavuM. "vize zA madAAiM rA' (laghu zarIra ane meTuM zarIra) ahIM sudhInuM kathana te sUtramAMthI grahaNa karavuM. he gautama ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke hAthIne jIva ane kIDIne jIva samAna ja che. ja TIkAtha- jIvane adhikAra cAlu hovAthI sUtrakAre A satramAM chavAstha manuSyanI vakatavyatAnuM kathana karyuM che- gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke"jIvana I re ! marehe bhadanta! avadhijJAnarahita chadmastha manuSya zuM 'tamai4 sArAM kama? atIta (vyatIta thayelA), anaMta (aMta rahita) ane zAzvata (nitya) samayamAM ja name kevaLa saMyamathI, (upalakSaNanI apekSAe kevaLa tapathI) siddhapada pAmyuM che khare? ( nA ra3 3Na tamALA banAva samaju ) jevI rIte prathama zatakanA cothA udezAmAM kahyuM che, tevI ja rIte ahIM paNa samajI levuM. cAvata alamaratu ahIM sudhInuM kathana ahIM grahaNa karavuM. zrI bhagavatI sUtra : 5 19 7 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM "vAva (yAvata) padathI "vana saMvaLa, Tena trahmacarthevAna, vAmi avavanakaafma ? A zabdone grahaNa karavAnA che. have praznane AkAra A pramANe banaze- he bhadanta ! vyatIta thayelA anaMta zAzvatakALamAM zuM kaI chaa manuSya mAtra saMyamathI, mAtra saMvarathI, mAtra brahmacaryanA sevanathI, mAtra pravacana mAtAonuM pAlana karavAthI, siddha, yuddha, pa, ghAnAnanuM kRtavAna siddha, buddha, mukata, ane samasta duHkhane aMtakartA banyA che khare? "gvuM naDyA vhAsaNa unanuM tahIM mALiyaa nAva gAyu he gautama! pahelA zatakanA cethA udezakamAM kahyA pramANe ja kathana ahIM grahaNa karavuM. te kathana "alamastu zabda sudhA grahaNa karavuM. te udezakamAM A pramANe kathana karyuM che gautama svAmInA praznano javAba ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "nAma: sana he gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. tenuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI gautama svAmI A pramANe prazna pUche che'tt kenArthena bhadanta ! evamucyate- 'chadmastho manuSyaH kevalena saMyamAdinA yAvat kevalAbhiH pravacanamAtRbhiH no siddhaH, no buddhaH, no muktaH, no vA satavAnAmatuM jItavAna he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke chaghasya manuSya kevaLa saMyama, tapa, saMvara, brahmacarya ane pravacanamAtAonA sevanathI siddha tha nathI, buddha thayela nathI, mukata thayo nathI ane samasta dukhano aMtakartA thaye nathI? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- "atItAnantarazAzvata che utpa+ jJAnadarzanadhArI arhan jinaH kevalI ca bhUtvaiva chadmastho manuSyaH siddhaH, buddhaH, muDamUta, mavatti, mavati ra varsTa saMcAdi mA he gautama ! vyatIta thayelA enaMta zAzvatakALamAM chaghastha manuSyarUpa utpanna jJAnadarzanadhArI arhata jina, kevaLajJAna prApta karIne ja siddha, buddha ane mukta thayA che, thAya che ane bhaviSyamAM paNa thaze. kevaLa saMyama AdinuM pAlana karavAthI te chavA manuSyarUpa ahaMta jina siddhapada pAmyA nathI, pAmatA nathI ane bhaviSyamAM pAmaze paNa nahIM. e ja pramANe buddha ane mukata banavAnA viSayamAM paNa samajavuM. A kathanadvArA "jJAnaziyAkhyAM re jJAna ane kriyArUpa cAritrathI ja mekSa maLe che, evuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che, mAtra saMyamAdinI ArAdhanAthI ja mekSa maLato nathI ema samajavuM. chastha manuSyanI jema Adhevadhika (maryAdita kSetrane ja viSaya karanAra avadhijJAnI) ane paramAdhavadhika (paramAvadhijJAnI) manuSya paNa utpanna jJAnadarzana dhAraNa karanArA ahaMta jina kevalI thaIne ja siddha, buddha ane mukta thayA che, thAya che ane bhaviSyamAM paNa thaze, ema samajavuM. - have gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "he bhadanta! atIta (vyatIta thayelA) anaMta zAzvatakALamAM zuM kevalI (kevaLajJAnI) manuSya siddha, buddha, mukata, parinirvata ane samasta duHkhanA aMtakartA thayA che? vartamAna samaye paNa zuM evuM ja bane che? bhaviSyamAM paNa zuM evuM ja banaze? uttara- hA, gautama ! evuM ja banyuM che. vartamAnamAM paNa evuM ja bane che, ane bhaviSyamAM paNa evuM ja banaze. gautama svAmIne prazna- he bhadanta! atIta, anaMta zAzvatakALamAM, vartamAnakALamAM ane bhaviSyakALamAM jeTalA cha siddha, buddha, mukata, parinirvata ane samasta duHkhanA aMtakartA thayA che, thAya che ane thavAnA che, teo badhAM zuM utpanna zrI bhagavatI sUtra : 5 1 98 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnadanadhArI aMta jina kaeNvalI (ka`saMtApathI rahita) ane samasta thaIneja siddha, buddha, mukata, parinirvAMta du:khAnA atakartA thayA che, thAya che, ane cavAnA che? uttara- hA, gautama! tee badhAM utpanna jJAnandanadhArI aMta jina kevalI thaine ja siddha, buddha, mukata, parinirvAMta ane samasta du:khAnA aMtakartA banyA che, vamAnamAM mane che ane bhaviSyamAM paNa khanaze. prazna- he bhadanta ! zuM te utpanna jJAnadanadhArI jina kevalI jJAnathI sarvathA paripUrNa che, ema kahI zakAya kharU? uttara- hA, utpanna jJAnadanadhArI anta jina kevalI jJAnathI paripUrNa hAya che, kahI zakAya che. uparyukata pAThe ahIM paNa grahaNa karave joie. have sUtrakAra jIvAtmAnA kAya pramANAnusAra saMkucana-vikucana svabhAvanuM pratipAdana kare che- gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke se zULa maMte ! dasthista ya gussa dhasameneva gauvA ?' he bhadanta ! zuM hAthInA jIva ane kIDInA jIva sarakhA hoya che ? praznakAranA praznanuM tAtpa A pramANe che- hAthInuM zarIra vizALa avagAhanAvALuM hoya che ane kIDInuM zarIra ghaNI ja ochI avagAhanAvALu hAya che. kIDI teindriya jIva che. zu meTA zarIramAM meTA chatra hoya che ane nAnA zarIramAM nAnA jIva hAya che? ke bannenA zarIramAM samAna jIva rahelA hoya che ? 'ajhamatyu' gautama ! te evuM avazya uttara - haMtA, goyamA ! itthissa ya kuthussa ya evaM jahA rAyappaseNaijje bAya vRttiya nA madAhiya vA' hA, gautama ! vizALakAya hAthInA ane atyanta kSudrakAya teindriya kIDIneA jIva sarakhAja hAya che. jIvane asaMkhyAta pradezAvALe kahyo che. bhale jIva hAthInA zarIramAM rahe ke kIDInA zarIramAM rahe, paNa anne jagyAe te pradezAnI apekSAe kharAbara ja che. evuM nathI ke hAthInA zarIramAM rahetI vakhate te peAtAnA pU`pradezathI rahetA hoya che ane kSudrakAyavALI kIDInA zarIramAM nyUna pradezAthI rahetA hoya che. parantu jIvane svabhAva saMkucana - vistaraNavALA che, tethI tene jevA AdhAra maLe che tyAM 'mujoSa vistArAmyam mIpavata' A kathanAnusAra peAtAnA pradezAne saMkucita karIne athavA vistRta karIne rahI jAya che. A kathana dvArA e vAta tA siddha thAya che ke bannenA jIva kharAkhara che, paNa temanAM zarIramAMja asamAnatA che. A kathananA pramANurUpe ahI 'rAjapraznIya sUtrane' AdhAra levAmAM AvyA che. te sUtramAM e viSayanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che ke vizALakAya ane sUkSmakAyamAM rahenArA jIva samAna hoya che te sUtramAM je rIte jIvanA viSayamAM samAnatA prakaTa karavAmAM AvI che, e ja pramANe ahIM paNa samAnatA samajavI. te vakatavyatA kAM sudhI grahaNa karavAnI che, te sutrakAre "nAva duryaMnA mAhiyaM vA" A pa dvArA vyakata karela che, eTale ke tyAM sudhInuM kathana ja ahIM grahaNa karavuM joie. tyAM sutrakAre dIpakUTAgAra zAlAdikanA dezanta dvArA A viSayanuM nIce pramANe pratipAdana karyu che'AmevanoyamA ! nIne nAriNiya ityAdi hai gautama ! jIva potAnA pUrNAMka dvArA nibaddha je zarIrane dhAraNa kare che, te zarIrane te potAnA asaMkhyAta pradezo dvArA ja cetanAyukta kare che bhale te zarIra kSudra (nAnuM) hAya ke meTuM hAya. "nAvavuDDayA" mAM je nAva (cAvata)' padanA prayoga karavAmAM AnyAche, tenAdvArA rAjapraznIya sUtramAM ApelA A sUtrapAThane grahaNa karavAmAM AvyA che "samecetra jIve, se NUNaM bhaMte ! hatthI u kuMthu appakammatarAe ceva ityAdi" A vAkyanA bhAvA nIce pramANe che--jema kAi dIvAne koi vizALa phUTAkArazALAmAM mUkavAmAM Ave te te dIvAneA prakAza samasta phaTAkArazALAmAM phelAi jAya che, eja 1. zrI bhagavatI sUtra : 5 199 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe jIva jyAre hAthIne zarIra dhAraNa kare che, tyAre te jIva hAthInA AkhA zarIramAM vyApI jAya che, ane te kAraNe te jIva hAthInA zarIranI barAbara banI jAya che. jyAre dIvA para koI pAtra DhAMkI devAmAM Ave che, tyAre te dIvAne te prakAza jema pAtraparimita thaI jAya che, e ja pramANe jIva jyAre kIDInuM zarIra dhAraNa kare che, tyAre te kIDInA zarIrane vyApta karI le che, ane kIDInA zarIranI barAbara banI jAya che. A rIte mAtra zarIramAM ja nyUnAdhikatA saMbhave che, AtmA (jIva)mAM nyUnAdhikatA AvatI nathI, kAraNa ke samasta nA pradeza samAna hoya che - pradeza nyUnAdhika hetA nathI. su. 1 nairayikAdi jIvoM ke pApakarma kA nirUpaNa nArakAdi jIvonAM pApakarmanI vakatavyatAphayALa aMte ! ghare ja ityAdisutrArtha (nerALaM aMte! pavana ne ja , je ja #, je nirasa, sarje che tuve, ne nikine je ?) he bhadanta! nArakajI dvArA je pApakarmo karAI gayAM che, je karavAmAM AvI rahyAM che ane bhaviSyamAM je karavAmAM Avaze, te samasta pApakarmo zuM duHkharUpa ja hoya che? tathA temanAM je karmo niI thaI cukayAM che, te zuM sukharUpa hoya che? (tA. jovA ! neraDA ghA je gAva - gAra mALavALaM) hA, gautama ! nAraka dvArA je pApakarmo karAI gayAM che, vartamAnamAM karAI rahyAM che ane bhaviSyamAM karavAnAM che, te badhAM pApakarmo duHkharUpa hoya che, tethI temanAM je karmanI nirjarA thaI cukI hoya che, te karmo sukharUpa hoya che. vaimAnika deva sudhInA viSayamAM paNa A pramANe ja kathana samajavuM. TIkAtha- jIvane adhIkAra cAlI rahyo che, tethI sUtrakAre A sUtramAM nArakAdi chanAM pApakarmonI vakatavyatAnuM nirUpaNa karyuM che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke"rerAzA mate ! pApe je 2 kaDe, je ya kajai, je ya kajisai, savve se dukkhe, je nijinne se muhe ?' he bhadata! nArekajIe bhUtakALamAM je pApakarmo karyA hoya che, tathA vartamAnakALe zrI bhagavatI sUtra : 5 2 0 0 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo jai pApakarmo karatA hAya che, ane bhaviSyakALamAM tee je pApakarmI karavAnA che, e badhAM kRta, kriyamANu ane kariSyamANu pApakarmAM duHkhanA hetubhUta saMsAranA kAraNarUpa hAvAthI zu' duHkharUpa kahI zakAya kharAM ? (ahIM kA'mAM kAraNanA upacArathI pApakameni duHkharUpa kahyAM che) tathA temanAM je karmAMnI nirA thai gai che, te sukharUpa mekSanA janaka hAvAthI zuM sukharUpa kahI zakAya kharAM ? A praznanA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- 'daMtA, goyamA ! nairacALa pAve me nAva mudde? hA, gautama ! te vAta kharI che. nArakonA kRta (karAi cukelA), kriyamANu (karAi rahelAM), ane karimANa (bhaviSyamAM karAnArAM) pApakarmAne duHkharUpa ja kahyAM che, ane temanA dvArA je pApakarmAnI nirjarA karI nAkhavAmAM AvI che, te pApakarmAne sukharUpa kahyAM che. 'E nAya vemALiyAI' bhavanapatithI laine vaimAnika pantanA devAnA viSayamAM paNa nArakA jevuM ja kathana samajavuM. eTale ke temanA dvArA paNa je pApakarmo bhUtakALamAM karAyA che, je vartamAnamAM karAya che ane bhaviSyamAM karAze, te badhAM pApakamemAM du:kharUSa ja kahI zakAya che ane temanAM je karmAM niI thai cukayAM che, te sukharUpa ja kahI zakAya che. 5 su. 2 u saMjJAke svarUpa kA nirUpaNa saMjJA vatavyatAphanAM mate ! sanno phaLattAtro ?? ityAdi-- sUtrA- (rU chUM maMte ! sannAtro vattAo ?) he bhaInta ! sa MjJAe keTalI kahI che ? ( gaucamA ! ma samAjo vaLattAmAM taMnnA) he gautama ! saMjJAo daza kahI che, je A pramANe che- ( bAhArasanA, mayasatrA, meduLasannA, gamanA, josannA, mAttannA, mAyAsabhA, homamannA, jogasukhA gorasannA) (1) AhArasajJA, (2) bhayasaMjJA, (3) maithunasattA, (4) parigrahasanA (5) krodhasaMjJA, (6) mAnasa MjJA, (7) mAyAsattA, (8) leAbhasattA, (9) leAkasaMjJA ane (10) meghasa MjJA (rUM khAya temaLiyALa ) e ja rIte cAvatu vaimAnika paryanta samajavuM (necA ravi ceyaLa caLumayamALA vinaMti-taMgA- sauya, ttiLa, ghu, vizvAsa, ThaMDu, parA, nA, nA, maLyuM, soLaM) nAraka jIvA A dasa prakAranI vedanAne anubhava kare che- (1) zItavedanA, (2) uSNavedanA, (3) kSudhAvedanA, (4) tRSAvedanA, (5) ka uvedanA (khUjalI), (6) parataMtratAvedanA, (7) jvaravedanA, (8) dAhavedanA, (9) bhayavedanA ane (10) zAkavedanA. - TIkAtha- jIvA sannI pazu hAya che. te kAraNe sutrakAre ahIM sajJA saMbadhI vakatavyatAnuM kathana karyuM che- saMjJAne anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che- rULamaMte ! satro ttAbo ?' he bhadanta 1 saMjJAo keTalA prakAranI hAya che tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke ( gocamA ! zrI bhagavatI sUtra : 5 201 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he gautama! 'sa sabhAmAM pattAmo' saMjJAo dasa prakAranI hoya che. 'saMgadA jemake 'bAdarasajJA, macatajJA, maithunasa'jJA, prasa'jJA, joSasaMjJA, mAnasajJA, mAyAsa jJA, homasa jJA, chotajJA, godhamajJA' 'majJAna majJA' A vyutpatti anusAra sajJA zabdanA artha Abhega' thAya che. athavA saMjJA zabdanA arzI 'maneAvijJAna' paNa thAya che. athavA CjJAyattenayA mA sajJa' jenA dvArA batAvavAmAM Ave che tenuM nAma paNa saMjJA che. evI te saMjJAne AhArAdinA bhedathI 10 prakAranI kahI che. (1) 'AhArasa'jJA'kSudhAvedanIyanA ucathI AhArane mATe pudgaleA grahaNa karavAnI kriyA jenA dvArA sajJAyate prakaTa karAya che athavA te kriyA karavAnuM bhAna jenA dvArA thAya che, te saMjJAne AhArasajJA kahe che. (2) 'layasa'jJA'bhayamAhanIyanA uddayathI janma layane kAraNe dRSTi bhrama thavA, vacanamAM vikRti AvavI, romAMca khaDAM thavAM, Adi kriyAe jenA dvArA prakaTa karavAmAM Ave che, te saMjJAne bhayasattA kahe che. (3) maithunasa'nA' puruSaveda ane strIveda AdinA uddayathI maithunane mATe strIpuruSa AdinA aMga, pratyaMganuM AlAkana, prasannavadana, "sta bhita, urugaka pa AdirUpa kriyAe jenA dvArA prakaTa thAya che te saMjJAne maithunasattA kahe che. (4) 'parigrahasa'jJA' lAbhanA uyathI bhavanI mukhya kAraNurUpa evI sacitta, acitta ane mizra dravyanI cADanArUpa kriyA jenA dvArA prakaTa thAya che, te sanAne parigrahasanA kaheche. (5) 'krodhasa nA " kAdhanA uddaya thavAthI Avezane kAraNe lAlaceALa AMkhA thavI, hATha DaDAvavA, dAMta kacakacAvavA, AdirUpa kriyAe jenA dvArA prakaTa thAya che te sattAne kaiAdhasanA kahe che. (6) 'mAnasaMjJA' jenA dvArA mAnanA udayathI thayelI ahaMkArarUpa kriyA prakaTa thAya che, te saMjJAnuM nAma mAnasaMjJA che. (7) 'mAyAsa' mAcA dvArA utpanna thayelA azubha sa` kalezathI asatya bhASaNu Adi karavArUpa kriyA jenA dvArA prakaTa thAya che te sattAnuM nAma mAyAsa'jJA che. (8) 'leAbhasaMjJA' jenA dvArA sacitta, acitta ane mizra dravyane prApta karavAnI bhAvanA pedA thAya che, te sattAne leAkSasa nA kahe che. (9) 'lAkasa'jJA' matijJAnAvaraNa karmAMnA kSaye pazamathI zabda ane ane viSaya karanArI vizeSa avamedha kriyA jenA dvArA prakaTa thAya che, te sattAne leAkasa'nA kahe che. (10) 'AdyasaMjJA' jenA dvArA matijJAnAvaraNa ka`nA kSayApazamathI utpanna thayela zabda ane a` Adine viSaya karanArI sAmAnya avabAdha kriyA prakaTa thAya che, te sattAne meghasaMjJA kahe che. athavA sAmAnya pravRttinuM nAma meghasaMjJA ane leAkadRSTinuM nAma lAkasattA che. A dasa sattAmAMthI AhArasanA kSudhAvedanIya karmAMnA udayamAM, ane bhayasaMjJA, maithunasattA, parigrahasattA, krodhasattA, mAnasattA, mAyAsaMjJA ane lebhasaMjJA, te sAta sattA mAhanIyakamanA udayamAM thAya che. lekasanA jJAnAvaraNa karyAMnA kSayepazamamAM ane eghasa'jJA jJAnAvaraNIya karmAMnA alpa yeApazamamAM thAya che. 'E nA vemALiyA " nArakothI laIne vaimAnikA sudhInA jIvAmAM paNu A dasa saMjJAe| ja hoya che. jayAM sattAnuM astitva hoya che, tyAM vedanAnuM paNa astitva avazya hAya che, te kAraNe sutrakAra have vedanAnI vakatavyatAnuM kathana kare che ne cA ravinuM temAM pracanumamALA vinaMti' nAraka javA dasa prakAranI vedanAnA anubhava karyAM kare che. (tenAdA) te 10 prakAra nIce pramANe che sauya, ziLa, svara, vizvAsa, jaMtu, vasza, nara, vAi, maya, tor' (1) zIta, (2) uSNutA, (3) bhUkha, (4) tRSA, (5) khUjalI, (6) parataMtratA, (7) javara kapha, vAta pita AdithI janita tAva, (8) dAha-saMtApa, (9) bhaya ane (10) zAka-mAnasika sa MtApa. A dRz prakAranI vedanA nArakA bhAgave che. !! su 3 / / 6 zrI bhagavatI sUtra : 5 202 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAthI aura kuMthu ke jIva kI samAnatA kA varNana 'sai mULa maMtte !" ityAdi sUtrArtha - (se zULa maMte ! dakSisa ya gusse ya samAcaiva bac varavAriyA zArU ? he bhadanta! zuM e vAta kharI che ke hAthInI ane kIDInI apratyAkhyAnI kriyA samAna ja hAya che ? (4'tA, goyamA !) (ijipta tha zubhra 2 nA jakharU) e vAta sAcI che ke kIDInI apratyAkhyAnI kriyA samAna ja hoya che. ( se hA, gautama ! hAthInI ane mate ! va DheLa puruSaDa, nAva rU ?) he bhaddata ! zA kAraNe Apa evuM hA che ke hAthInI ane kIDInI apratyAkhyAna kriyA samAna ja hAya che ? (goyamA !) he gautama ! (virarU' vaDuccuM me teTreLanAra OMnA)aviratinI apekSAe me evuM kahyuM che. huM gAtama ! aviratine kAraNe ja hAthInI ane kIDAnI apratyAkhyAna kriyA samAna heAyache. TIkA"-- pahelAM vedanAnuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM. te vedanA kane kAraNe jIvane bhagavavI paDe che. ka kriyAvizeSa dvArA baMdhAya che. te kAraNe sUtrakAre A sUtra dvArA kriyAnA adhikAranuM kathana karyuM che. kriyAne anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che 'se zULa maMte ! tyikSa ca aMzusa 2 samAretra vAriyA ? he bhadanta ! e vAta zuM nizcita che ke hAthInI ane kIDInI apratyAkhyAnakriyA eka sarakhI ja hoya che ? teneA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- kRtA, oSamA ! ityAdi' hA, gautama ! e vAta te nizcita ja che ke hAthInI ane kIDInI apratyAkhyAna kriyA eka sarakhI ja hAya che. tenuM kAraNa jANuvAnI jijJAsAthI gautama svAmI aDDAvIra prabhune pUche che kraeNnka te khoLa' aMte! maiM vugharU nAva kharU ?? he bhadanta ! Apa zA kAraNe evuM kaheA cheke hAthInI ane kIDInI apratyAkhyAna kriyA samAna haiAya che ? tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- noyamAM ! he gautama ! 'virU dugha' avirati eTaleke pratyAkhyAnanA abhAvanI apekSAe meM evuM kahyuM che ke hAthInI ane kIDInI apratyAkhyAna kriyA samAna che, kAraNu ke bannemAM aviratinI samAnatA che. 'me teTraLuM nAma lagna' he gautama ! te kAraNe meM pUrvAMtarIte kathana karyuM cheAsUjhA zrI bhagavatI sUtra : 5 203 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdhAkarma doSase dUSita AhAra karanevAle sAdhu ke karmabaMdhaka nirUpaNa AdhAkarma AhAra khAnAranI bajavatavyatA"gAdAsne mare! muMgAne liM vaMdha?' ityAdi sUvAtha- (gAdaI of maMte! muMnamane vaMdharU, urja jaja, jiM ri, jiM phaviruM ?) he bhadanta ! AdhAkarma deSathI dUSita hoya e AhAra grahaNa karanAra sAdhu kevAM karmane baMdha kare che? prakarSarUpe zuM kare che? zene caya kare che? zene upacaya kare che? (gvaM jJA - pUrane nA uddeTsa tada mALiyA ghAva sAsaNa paMkSiNa, paMhitta cAmacaM) he gautama ! A viSayane anulakSIne pahelA zatakanA navamAM udezakamAM je kathana karavAmAM AvyuM che te kathana ahIM paNa grahaNa karavuM. "paMDita zAzvata che, paMDitapaNuM azAzvata che, A sUtrAza paryatane sutrapATha grahaNa karavo. (seva maM! evaM maMte tti)" he bhadanta! Ape je kahyuM te satya che. he bhadanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te sarvathA satya ja che,' A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vaMdaNa namaskAra karIne gautama svAmI pitAne sthAne besI gayA. TIkAtha- pahelA sUtramAM kriyAnuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che, te kriyA AdhAkarma AhAranA upayogathI thAya che (lAge che), tethI sUtrakAra A sUtramAM AdhAkarmaviSayaka AhAranuM kathana kare che- A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "gAdIjuM maMte ! namAje jiM vaMdha, rUzAhi ? he bhadanta AdhAkarma deSathI dUSita hoya evA AhArapANIne upayoga karanAre sAdhu prakRtibaMdhanI apekSAe kevA karmane baMdha kare che ? sthitibaMdhanI apekSAe athavA baddhAvasthAnI apekSAe te karmane kevuM kare che ? anubhAgabaMdhanI apekSAe athavA nidhattAvasthAnI apekSAe te kevA karmane grahaNa kare che? pradezabaMdhanI apekSAe athavA nikAcanAvasthAnI apekSAe te kevA karmane upacaya kare che ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke-"p nA ghare kag uddesae tahA bhANiyavvaM jAva sAsae paMDie, paMDiyattaM asAsayaM' 3 gautama / pahelA zatakanA navamAM uderAkamAM A viSayane anulakSIne je kathana karavAmAM AvyuM che te ahIM grahaNa karavuM. te kathana kayAM sudhI grahaNa karavuM te prakaTa karatA sUtrakAra kahe che ke paMDita zAzvata che, paMDitapaNuM azAzvata che," A sUtrAMza sudhInuM kathana tyAMthI grahaNa karavuM. pahelA zatakanA navamA udezakamAM A pramANe kahyuM che- "he gautama! je sAdhu AdhAkarma daSathI dUSita AhArane pitAnA upayogamAM le che, te Ayukama sivAyanI sAta karma prakRti ke je pahelA zithila baMdhavALI hatI temane gADha baMdhanathI bAMdhe che ane saMsArarUpI sAgaramAM paribhramaNa karyA kare che," A sUtrapAThathI zarU karIne paMDita zAzvata che, paMDitapaNuM azAzvata che, A sutrapATha sudhInuM samasta kathana ahIM grahaNa karavuM. have gautama svAmI mahAvIra prabhunAM vacanane pramANabhUta mAnIne kahe che- "te maMtte ! re saMte tti "he bhadanta! ApanuM kathana satya che. zrI bhagavatI sUtra : 5 204 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he bhadanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM te sathA satya ja che.' A pramANe kahIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdA ucita sthAne namaskAra karIne te virAjamAna thaI gayA. !! su. 5 l jainAcAya zrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta bhagavatI' sUtranI prameyacandrikA vyAkhyAnA pahelA zatakanA AThamA uddezaka samApta. 7 5 - 8 // * navave uddeze kA saMkSipta viSaya vivaraNa sAtamA zatakanA navamA uddezaka A udezakamAM je viSayAnuM pratipAdana karAyuM che tenuM sakSipta vivaraNu prazna- asaMvRta aNugAra khAdya pudgaleAne maNa karyAM vinA zuM eka vavALA eka rUpanI vi`NA karavAne sama hoya che? uttara-khAdya pudgalAne grahaNa karIneja te eka vaNu vALA eka rUpanI vikuNA karI zake che. 'mahAzilAka Taka' nAmanA saMgrAmanI vakatavyatA, 'mahAzilAka Taka' nAma paDavAnuM kAraNa. prazna- mahAzilAka Taka' saMgrAmamAM keTalA lAkha mANasanA saMhAra thayeA hatA ? uttara- 84 lAkha thavAnA saMhAra thayA hatA. prazna- raNasaMgrAmamAM marIne te mANase kayAM utpanna thayA che? uttara- mATe bhAge tA teo narakayeAnimAM ane tiya cayAnimAM utpanna thayA che. rathamuzala saMgrAmanI vakatavyatA- temAM keAne vijaya thaye ane kAnI hAra thaI ?" evA prazna. uttara- kUNika rAjA, zarka ane camaranI sahAyatAthI vijetA thayA tathA navamallakI gaNarAjAe ane nava licchavI gaNarAjAe, ema je 18 gaNarAjAe hatA temanA parAjaya thayA. 'rathamuzala saMgrAma'AvuM nAma paDavAnAM kAraNeAnuM thana. A sagrAmamAM 96 lAkha mANasAnA saMhAra thaye hatA evuM kathana. prazna- 'te rathamuzala saMgrAmamAM mAryAM gayelAM manuSya kayAM utpanna thayAM hatAM ? uttara- temAMthI 18 hajAra manuSya marIne eka mAchalInI kukSimAM utpanna thayA hatA, evuM kathana saMgrAmamAM mAryAM janArA zUravIre svargamAM jAya che, evuM anyatIthi keAnuM maMtavya asatya che evuM pratipAdana. nAganA pautra varuNa hatA evuM kathana, rathamuzaLa saMgrAmamAM javA mATenI tenI taiyArInuM kathana, varuNunA abhigrahanuM kathana, yuddhamAM varuNune uMDA jakhama thavAnuM kathana, varuNunuM yuddhamAMthI pAchA pharavAnuM kathana. tenA sarvAM prANAtipAta viramaNanuM kathana. gadheAdaka (sugaMdhayukata jaLa) ane puSpavRSTinuM varNana. 'varuNa marIne kayAM utpanna thaze ?" evA prazna uttara- varuNa cavIne mAkSa prApta karaze. varuNanA mitra marIne kayAM gaye tyAMthI paNa pharI kayAM jaze, A viSayanuM kathana. ane zrI bhagavatI sUtra : 5 205 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramatta sAdhu kA nirUpaNa pramatta sAdhunI vakatavyatAcAMpu jo maMte ! mAre ItyAdi sUtrArtha- "saMyu maMte! cAre vAra pATe gAyattA m gvanna nizcitta ?) he bhadanta! asaMvRta aNagAra (pramatta sAdhu) bahAranA pudagalene grahaNa karyA vinA zuM eka varNavALA eka rUpanI vidurvaNA karI zake che? ( sudhAre sama) he gautama ! evuM saMbhavI zakatuM nathI. (vasaMvare ii bhaMte ! aNagAre bAhirae poggale pariyAittA pabhU egavaNNaM egava jAva) he bhadanta ! asaMvRta aNagAra zuM bahAranA pugalene grahaNa karIne eka varNavALA eka rUpanI vimurvaNa karI zake che kharo ? (daMtA, uma) he, gautama! bAhya pagalene grahaNa karIne te evuM karI zake che. (2 mate ! # Tu Tche pariyAittA viubai, tatthagae poggale pariyAittA viunbai, aNNatthagae che pariNA viSaag ?) he bhadanta! te asaMvRta aNagAra zuM manuSyalekamAM rahelA pudgalene grahaNa karIne vimurvaNuM kare che? ke tyAM rahelA (vikurvaNA karIne jyAM javAnuM hoya te kSetranA) pudgalene grahaNa karI vimurvaNa kare che? ke te bane sthAne sivAyanA keI anya sthAnamAM rahelAM pudgalane prahaNa karIne vidurvaNA kare che? (nonA !) he gautama ! (ihagae poggale pariyAittA viuvvai, No tatthagae poggale pariyAittA virU, jo mAthag go parivArUttA vivara) te asaMvRta aNagAra manuSyalokagata pagalone grahaNa karIne ja vikurvaNu kare che, jyAM tene javAnuM hoya che tyAMnA pudgalene grahaNa karIne vikvaNu karatA nathI, ane anyatragata pudgalene eDaNa karIne paNa vidurvaNA karato nathI. (ga rave mano-nadI chaTThasae navame uddesae tahA ihA vi bhANiyabva-navara-aNagAre ihagayaM ihagae ne pagale rivAphA viSa) e ja pramANe eka varNavALA aneka rUpanI vikrvaNuM karavAnA viSayamAM cAra bhaMga (vika95) banAvavA joIe. chaThThA zatakanA navamAM udezakamAM kahyA pramANe ja cAra bhaMga ahIM paNa kahevA joIe. ANagAra viSayaka cAra bhaMgomAM ATalI ja vizeSatA che ke "A lekamAM rahelo aNagAra A lekamAM rahelAM pudagalene grahaNa karIne ja vikvaNu kare che evuM kathana ahIM grahaNa karavuM. 'sesaM taMceva jAva lukkhapoggalaM niddhapoggalattAe pariNAmettae ?' hatA, pabhU' se bhaMte ! kiM ihagae poggale pariyAittA jAva no aNNatthagae poggale parivAittA vadhAre bAkInuM samasta kathana e ja pramANe grahaNa karavuM. "zuM rUkSa pudgalene snigdha pagale rUpe pariNAvavAne te samartha che? hA, samartha che. te he bhadanta ! zuM te Alokagata pudagalone grahaNa karIne pariNamAvavAne samartha che, (thAvata) anyatragata puddagalene grahaNa karIne pariNumAvavAne samartha nathI', ahIM sudhInuM samasta kathana grahaNa karavuM joIe. TIkAtha- AThamA uddezakane ane sUtrakAre aNagAranI vakatavyatAnuM kathana karyuM che. have A navamAM udezakanA pahelA sUtramAM teo aNagAranI vizeSa vakatavyatAnuM zrI bhagavatI sUtra : 5 20 6 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathana kare che- gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke-cAMde I saMte ! zAre ItyAdi- he bhadanta! je aNagAra asaMvRta hoya che-pramatta hoya che, ane vikriya labdhivALe hoya che, te zuM bAhya (Ama pradezanI bahAranA kSetramAM rahelAM) puNene grahaNa karyA vinA eka varNavALA eka rUpanI vimurvaNu karI zakavAne samartha hoya che kharo ? mahAvIra prabhu teno javAba ApatA kahe che- "jo ke he gautama! evuM saMbhavI zakatuM nathI. eTale ke vikriya labdhivALe pramatta aNagAra bAhya pudagalene grahaNa karyA vinA eka varNavALA eka rUpanI vikrvaNA karI zakavAne samartha heta nathI. gautama svAmIne bIjo pra"na- "raMtu maM! cAre vadi para pariNArUttA vari gvaM bAra he bhadanta ! vaikiya labdhivALe pramatta aNagAre AtmapradezanI bahAranA pudagalene grahaNa karIne eka varNavALA eka rUpanI, eka varNavALA aneka rUpanI, aneka varNavALA eka rUpanI ane aneka varNavALA aneka rUpanI, vikrvANa dvArA racanA karavAne zuM samartha hoya che? mahAvIra prabhune uttara- daMtA, mA ! ma hA, gautama ! vikiya labdhivALe asaMvRta aNagAra (pramatta sAdhu) bAhya pudagalane grahaNa karIne eka varNavALA eka rUpanI, eka varNavALAM aneka rUpanI, aneka varNavALA eka rUpanI ane aneka varNavALAM aneka rUpanI vidurvaNa dvArA racanA karavAne samartha hoya che. gautama svAmIne trIjo prazna- "je maMre ! haM sukha je dArUttA viSag? he bhada! zuM te pramatta aNagAra ahIM rahelAM pUchanAra gautama AdinI apekSAe temanI pAse rahelAM-pudagalene grahaNa karIne vipharvaNa kare che? ke "tasthA je parivArUnA vivarU vekiyalabdhi dvArA vidurvaNA karIne jyAM tene javAnuM hoya che, te kSetranAM pudagalone grahaNa karIne vikuvaMraNa kare che? ke "gAthA je riyAphattA viSag ? te banne sthAnethI bhinna sthAnamAM rahelAM pudgalene prahaNa karIne vikrvaNuM kare che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- " goramA ! he gautama ! judA rAje rijAdattA vidag vaikiya labdhivALe pramatta aNagAra A lakamAM rahelAM pudgalene grahaNa karIne ja vikrvaNA kare che. " tathA poke paricAttA virUdava tatragata pudgalene :(vikurvaNa karIne tene jyAM javAnuM hoya te sthAnanAM pudgalene ) grahaNa karIne te vidurvaNa karato nathI, ane jo gAthA TwATe parivArUttA vigara anyatragata (uparyukata bane sthAne sivAyanA sthAnanA) pudagalone grahaNa karIne paNa te pramatta aNagAra vimurvaNA karatA nathI. zrI bhagavatI sUtra : 5 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : vaM gaLuM banetraMcavumano ? ekavaNuMvALA eka rUpanI jema ja eka varNavALAM aneka rUpAdinA viSayamAM cAra bhaMga banAvavA joIe. te cAra bhaMga A pramANe samajavA- (1) eka vaNu vALuM eka rUpa (2) eka vavALAM aneka rUpa, (3) aneka vaNu vALuM eka rUpa ane (4) aneka varNavALAM aneka rUpe. A cAra lagamAMnA pahelA bhaMga viSayaka AlApake tA upara ApavAmAM AvI gayA che. e ja pramANe bAkInA bhagAne anulakSIne paNa AlApake manAvI zakAya che. e ja vAtane vadhAre spaSTa karavA mATe sUtrakAra kahe che ke "jJA ttatvane uddematta tA rUdA trimALiyatraM jevI rIte chaThThA zatakanA navamAM udezakamAM eka varNavALA eka rUpanI, eka vavALA aneka rUpanI, aneka varNa vALA eka rUpanI ane aneka vaNuM'vALAM aneka rUponI vikuvA karavArUpa cAra bhaMganuM kathana karavAmAM AvyuM che, e ja prakAranuM kathana ahI" pazu karavuM joie. paNa tyAM je kathana karavAmAM AvyuM che te devanI vikaNuAnA viSayamAM karavAmAM AvyuM che, ahIM je kathana karavAnu che te pramatta aNugAranI vikAnA viSayamAM karavAnuM che. tyAM te deva devaleAkagata pudgalA grahaNa karIne vikuNA kare che, ema kahyuM che, tene ThekANe ahiM pramatta aNugAra A lAkanA pudgalAne grahaNa karIne vika`NA kare che ema kahevuM joie. te banne kathana vacce ATale ja taphAvata che ema samajavuM. sesa saMve-gAya jIvojI nirdezleSNajannAi parimitta!' bAkInuM badhuM kathana te kathana pramANe ja samajavuM. eTale ke chaThThA zatakanA navamAM uddezakamAM ApelA kathana pramANe samajavuM. ahIM 'nAva ( ca.vat )' padathI nIce pramANe sUtrapATha grahuNu karavAmAM Avye che. gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke huM bhadanta ! vaikriya labdhivALA pramatta aNugAra bahAranA pudgaleAne grahaNa karIne zuM kRSNavarNa ne nIlavaNuMrUpe ane nIlavarNane kRSNava rUpe, kRSNavarNane rakatavarUpe ane rakatava ne kRSNavarNarUpe, (yAvat ) kRSNavarNane zukalavarUpe ane zukalava"ne kRSNavarNa rUpe pariNamAvI zakavAne samartha hAya che kharA ? e ja pramANe ( yAvata) rUkSa puddagalAne snigdha pudgalAne rUkSa pudgalArUpe zuM pariNumAvavAne samartha hoya che kharA ? A prakAranA gautamanA praznathI zarU karIne 'tA mU!' 'hA, gautama ! te vaikriya labdhivALA pramatta aNugAra bahAranA pudgalAne grahaNa karIne ( yAvata ) rUkSa pudgaleAne snigdha pudgalerUpe pariNamAvavAne samartha hAya che', tyAM sudhInuM kathana grahaNa karavuM. have gautama svAmI mahAvIra prabhune evA prazna pUche che ke huM bhanta ! je vaikriya labdhivALA te pramatta aNugAra khAdgha pudgaleAne grahaNa karIne evuM karI zakatA hAya, teA ne maMte ! ri damaNa vongaheriyAnnA bAvaLo gastha p teNe payiAdattA naii zuM te A lokagata pudgalene grahaNa karIne pariNamave che ? ke zuM tatragata pudgalene grahaNa karIne paraNAve che? anyatragata puddagalAne maDaNu karIne pariNumAve che? tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke ' zrI bhagavatI sUtra : 5 208 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he gItama! te vaikaya labdhivALA pramatta aNagAra A lekagata pudagalene grahaNa karIne ja temane sinagdha pugaladikarUpe pariNumAve che, tyAM rahelA pudgalene grahaNa karIne athavA bIje ThekANe pudgalene grahaNa karIne te temane sinagdha pudgaladikarUpe pariNumAvI zakato nathI. e ja pramANe kRSNadivarNa, nIlAdivaNuM pariNAma viSayaka dasa AlApaka bane che, gandhaviSayaka eka AlApaka bane che, rasaviSayaka dasa AlApaka bane che ane sparzIviSayaka 4 AlApaka bane che. A rIte kula 25 AlApako banI jAya che tathA ekavaNuM ane ekarUpa Adi viSayaka cAra AlApake te upara ApI dIdhAM che. uparyukata 25 AlApa sAthe A cAra AlApaka meLavI devAthI ekaMdare 29 AlApake bane che. pAMcavarNa viSayaka 10 AlApako nIce pramANe samajavA (1) kRSNavarNane nIlavarNarUpe te pariNumAve che. (2) kRSNavarNane rakatavarNarUpe te pariNumAve che. (3) kRSNavarNane pILAvarNarUpe parigumAve che. (4) kRSNavarNane zukala (sapheda) varNarUpe te pariNumAve che. (5) nIlavarNane rakatavarNa (lAlavarNa) rUpe pariNAve che. (6) nIlavarNane pIta (pILA) varNarUpe pariNAve che, (7) nIlavarNane zukalavarNarUpe pariNamAve che. (8) rakatavaNane pItavarNarUpe pariNumAve che. (9) ratavarNane zukalavarNarUpe pariNumAve che. ane (10) pItavarNane zukalavarNarUpe pariNamAve che. be gaMdha viSeno eka AlApaka A pramANe bane che te vaikriya labdhivALA pramatta aNagAra sugaMdhane durgadharUpe, ane durgadhane sugaMdharUpe pariNumAve che. pAMca rasa viSenA 10 AlApake A pramANe bane che- (1) te tita (tIkhA) rasane kaTu (kaDavA) rasarUpe pariNAve che ane kaTurasane tikatarasarUpe pariNAve che (2) tikatarasane kaSAya (turA) rasarUpe pariNAve che (3) tikatarasane Asla (khATA) rasarUpe pariNAve che (4) tikatarasane madhurarasarUpe (mIThArasa) pariNumAve che (5) kaTurasane kaSAyarasarUpe pariNAve che (6)kaTurasane azla(khATu)rasarUpa pariNumAve che (7) kaTurasane madhurarasarUpe pariNAve che (8) kaSAyarasane AspharasarUpe pariNumAve che (9) kaSAyarasane madhurarasarUpe pariNumAve che ane (10) Azlarasane madhurarasarUpe pariNumAve che. ATha spazenA cAra vika95 A pramANe bane che (1) te gurusparzane ladhusparzarUpe pariNumAve che, (2) zItasparzane uSNasparzarUpe pariNamAve che,(3) snigdha(cIkaNu)sparzane rUkSasparzarUpe pariNamAve che, (4) kaThorasparzane mRdu(kamaLa)parzarUpe pariNumAve che. varNa ane rUpanA cAra vikalpa A pramANe bane che (1) te eka varNavALA eka rUpanI vikurvaNa kare che, (2) te eka varNavALA aneka rUpanI vidurvaNa kare che, (3) te aneka varNavALA ekarUpanI vikurvaNu kare che, ane (4) te aneka varNavALA aneka rUponI vikuvaMNa kare che. A pramANe kula 29 vika samajavA. sU nA zrI bhagavatI sUtra : 5 209 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAzilAkaSTaka saMgrAma kA nirUpaNa | mahAzilAkaMTaka saMgrAmanI vaktavyatAciM caravA, vinnAmeyaM gayA" ItyAdisuvAtha- (TyAM gayA, vinnAmeyaM garavA, ame gayAmhaasilaakNtte saMgAme-mahAsilAka Tae NaM bhaMte ! saMgAme vaTTamANe ke jaitthA hai kurAnarUtha) je mahAzilAkaMTaka nAmanA saMgrAma viSe ahaMta prabhue jANyuM che, ahaMta prabhue vizeSarUpe jANyuM che, ahaMta prabhue jANe ke tene yAda ja karI lIdhuM che, te mahAzilAkaMTaka saMgrAmamAM kene vijya maLe, ane kene parAjaya thayo ? (noramA !) he gautama! (vakI vilepure bathA, nava navarajI jANI jovA gaTTAraNa vi jayAre ) te saMgrAmamAM vaja-indra ane videhaputra kuNikano vijaya tha ane navamalla jAtinA ane nava licchavI jAtinA-e rIte kAzI ane kezala dezanA je 18 gaNarAjAo hatA, temano parAjaya thaye. eTale ke vajI ane videhaputra chatyA ane 18 gaNarAjAo hArI gayA. have te saMgrAmanuM pUrvavRttAMta ApavAmAM Ave che (taeNaM se koNie rAyA, mahAsilAkaMTayaM saMgAma uvaTTiyaM jANittA, vicarite sadA ) jyAre kuNika rAjAne mahAzilAkaMTaka saMgrAma thavAnA saMge upasthita thayelA jaNAya, tyAre temaNe pitAne kauTuMbika puruSane pitAnI pAse lAvyA, (sAvittA paraM vavANI) ane bolAvIne A pramANe kahyuM. ( vimeva mo vALuvA! kA sthiratAM ghaDi ) he devAnupriye! tame turata ja udAyI nAmanA mukhya hAthIne taiyAra kare. dUra-ya-noDhiyuM cAuraMgiNiM seNaM sannAheha-sannAhittA mama eyamANittiyaM khippAmeva paJcappiNaha) tathA ghaDA, hAthI, ratha ane ddhAethI yukata caturaMgI (cAra prakAranI) senAne taiyAra kare. ane taiyAra karIne mane tenI khabara Apo. (taULe te jovuMvirapuriyA koNieNaM raNNA evaM vuttA samANA haTTa tuTThA jAva aMjaliM kahu evaM sAmI tatti bAbA vinagf vacavi ) kUNika rAjA dvArA te kauTumbika puruSane jyAre A pramANe kahevAmAM AvyuM tyAre teonA AnaMdano pAra na rahyo. temanAM hRdaya AnaMdathI nAcI UThayAM. temaNe bane hAtha joDIne kRNika rAjAne kahyuM he rAjan ! jevI ApanI AjJA ' A pramANe kahIne ghaNuM ja vinayapUrvaka temaNe rAjAnI AjJAne svIkAra karyo. (hakuttA viSkAra thAyarivAtikppnnaa-vikppehiN suniuNehiM, evaM uvavAiya jAva bhIma saMgAmiyaM aujjhaM zrI bhagavatI sUtra : 5 21 0 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAI hatthirA paDikappaMti, haya-gaya-jAva sannAhe ti saMnAhittA jeNeva kUNie rAyA teNeva uvAgacchati, uvAgacchittA karayala jAva kUNiyassa raNo tamANattiyaM paccappiNaMti) rAjAnI AjJAne svIkAra karIne temaNe kuzaLa AcAryAMnA upadeza dvArA prApta thayelI tIkSNa matikalpanAnA vikalpe anusAra ane aupapAtika sUtramAM kahyA pramANenI paddhatithI te bhayajanaka ane jenI sAthe yuddha karavuM atizaya muzkela thai paDe evA hastirAja udAyIne taiyAra karyAM. gheADA, hAthI, ratha ddhAothI yukata caturaMga senAne paNa taiyAra karI. A rIte hAthI tathA senAne taiyAra karIne, te jyAM kUNika rAjA virAjatA hatA tyAM AvyA. tyAM jaine temaNe ghaNI namratApUrvaka anne hAtha joDIne rAjAne A pramANe kahyuM- " he rAjana ! ApanI AjJAnusAranI saghaLI taiyArIe ame karI lIdhI che.' (taLuM ne mULiCrAyA neLeva maLavAM tenetra kavAnajIrU) tyAramAda kUNika rAjA jyAM snAnagRha hatu tyAM pahAMcyA. (vAvRSTittA) tyAM jaine (majJaLapara anusara) temaNe te snAnagRhamAM praveza karyo. (anurvAsittA rA', yahi meM, ya hoyamaMga--pAyaiine, sanmAjAravipUtti, sannaDha-vRddhampiyanapu, haLIhiyasraasnnpttttie, piNaddhagevejja vimalavarabaddha ciMdhapaTTe, gahiyAuhappaharaNe, koTimalladA meNaM chatteNaM dharijjamANeNaM caucAmarabAlavIiyaMge, maMgalajayasaddakayAloe evaM jahA unavAie jAna utrAgacchittA udAI hatthirAyaM 34) tyAM praveza karIne temaNe snAna karyuM. snAna karIne lika karyuM"- vAyasa Adine annAdi dIdhAM, duHsvapna AdinA nivAraNune mATe maSItilaka Adi kautuke karyAM ane dRSTi akSata Adi maMgaLa karyAM. tyArakhAda temaNe samasta alaMkArAthI vibhUSita thaine zarIra upara khUba kasIne akhatara AMdhyuM- akhatara dhAraNa karyu.. tyAramAda temaNe DhorI caDAvIne dhanuSane taiyAra karyuM. athavA kAMDA para zAsana paTTikA khAMdhI, kaMThamAM hAra Adi AbhUSaNA paheryAM, uttameAttama yoddhA heAvAnI pratIti karAvatI vIratAsUcaka paTTI bAMdhI tathA AyudhAne tathA zastrone dhAraNa karyAM. te vakhate temanA mastaka para kAraTa puSpAnI mALAothI yukata chatra zaiAlI rahyuM hatuM tathA temane anne paDakhe cAra camarA DhoLAtAM hatAM-te cAmarA vaDe pavana naMkhAi rahyo hateA, AvA te kUNika rAjAnA darzana thatAM ja cAre dizAmAMthI leke jayanAda karatA hatA ane mAMgalika zAnuM uccAraNa karatA hatA. A viSayanuM varNana aupapAtika sUtrAnusAra samajavuM. evA te kUNika rAjA peAtAnA hastirAja udAyI pAse AvyA ane tenA upara savAra thai gayA. ( taraNaM se kUNie rAyA hArotthaya sukayaraiyavacche, jahA uvavAiya jAva seyabaracAmarAhiM uddhavamANIhiM, udbhavamANIhiM, hayagaya raha pavara johakaliyAe cAura giNIe seNAe, saddhiM saMparivuDe, mahayA-bhaDa-cara- gara viMda parikkhite jeNeva mahAsilAkaTae saMgAme, teNetra uvAgacchara, uvAgacchittA mahAsilAkaTaya saMgrAma oyAe, puraoyase sake deviMde devarAyA evaM maha ame vayaM vahiyAM vizALa viTTa) tyArabAda, hArathI yukata hovAne zrI bhagavatI sUtra : 5 211 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNe jemanuM vakSasthala darzakane ghaNuM ja manahara lAgatuM hatuM, ane aupapAtika sUtramAM je pramANe kahevAmAM AvyuM che te anusAra, (yAvatu) vAraMvAra AvatA camarethI tathA gheDA, hAthI, ratha ane pAyadaLarUpa caturaMgI senAthI ane mahA subhaTanA vizALa samUhathI vIMTaLAyelA te kUNika rAjA jyAM mahAzilAkaMTaka nAmanuM samrAMgaNa hatuM tyAM AvyA. tyAM AvIne teo te saMgrAmamAM utarI paDayA-eTale ke te saMgrAmamAM bhAga levA lAgyA. te samaye devendra devarAja zake vajunA jevuM, atizaya abhegha kavaca pitAnI vikuvaNa dvArA nirmANa karIne kuNika rAjAnI samakSa upasthita thaye. (evaM khalu do iMdA saMgAmaM saMgAmeM ti, taM jahA deviMde ya maNuiMde ya ega hatthiNA vi NaM pabhU kUNie rAyA parAjiNittae, taeNaM se kUNie rAyA mahAsilAkaMTayaM saMgAma saMgAmemANe navamallaI, navalecchaI kAsIkosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo hayamahiyapavaravIraghAiyanivaDiyaciMdhaddhayapaDAge kicchvALag vihni paristhiA ) tyAra bAda te Indro - devendra zukra ane manujendra kuNika rAjA-bane e sAthe rahI saMgrAma zarU karyo. kRNika rAjA to eka hAthI vaDe paNa zatrupakSane parAjita karavAne samartha hato. tethI teNe mahAzilAkaMTaka saMgrAmamAM yuddha khelIne kAzI ane kauzalanA nava mala ane nava licchavI maLIne kula 18 gaNarAjAone harAvyA, temanA ddhAone saMhAra karyo, ane temanI cihnayukta dhvajAo ane patAkAono nAza karyo. temane pitAnAM prANa bacAvavA paNa muzkela thaI paDyA ane teo bhayanA mAryA cAre dizAomAM bhAgavA lAgyA. TIkAtha- sUtrakAre A sUtramAM mahAzilAkaMTaka nAmanA saMgrAmanuM nirUpaNa karyuM che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che kegriAjezaM mAdA' he bhadanta! je vastunuM kathana AgaLa karavAnuM che, te vastu sAmAnya rIte ahaMta prabhue jANuM hoya che, "vinA caM cAdarA tathA kevaLajJAnarUpa vizeSa dha vaDe e ja ahaMta prabhue e ja vastune vizeSarUpe jANa hoya che, tathA temanA jJAna vaDe temanA dvArA levAmAM AvatI e ja vastune "jAne varadA" e ja ahaMta prabhue spaSTa pratibhAne sadabhAva hovAne lIdhe jANe ke yAda ja karI lIdhI hoya che. te vaphTamANa vastu kaI che, e ja vAtane sUtrakAra have spaSTa kare che. - te vaphTamANa vastu "mahAzilAkaMTaka saMgrAma che. "madAziva zrATa vita vAta mAtrATaka: " je saMgrAmamAM tRNazalAkA Adi vaDe ghAyala thayelA gheDA hAthI Adine evI vedanA thAya che ke jevI vedanA mahAzilA ane kaMTaka vaDe ghavAyelAM prANIone thAya che, evA saMgrAmane mahAzilAkaMTaka saMgrAma kahe che. te saMgrAmanI utpatti A pramANe thaI hatI. caMpA nagarImAM kUNika nAme rAjA rAjya karato hato. tene hala ane vihala nAme be bhAIo hatA. te banne bhAIo kuNikathI nAnA hatA. zreNika rAjAe temane secanaka nAme eka hAthI Ape hate. have eka divase evuM banyuM ke te banne bhAIo divya kuMDala, divya vastra ane divya hAra dhAraNa karIne, ghaNA ja AnaMdelAsamAM magna thaIne te hAthI para savAra thaIne zrI bhagavatI sUtra : 5 21 2 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 6 nagaranI bahAra nIkaLyA. kRNika rAjAnI rANI padmAvatIe temane te hAthI para savAra thaine jatAM joyAM, dekhatAM ja tene te hAthI gamI gayA. teNe tenA pati kUNika pAse te hAthI meLavI ApvAnI mAgaNI karI. rANInA preraNAthI kUNike halla ane vihalla pAsethI te hAthI mAgyA. temaNe hAthI ApavAnI nA pADI. tyAra bAda kUNikane bhaca lAgavAthI teo temanA parivAra sahita temanA dAdA (mAtAnA pitA) ceTaka rAjA pAse vaizAlI nagarImAM cAlyA gayA. pUNike ceTaka rAjA pAse peAtAnA dUtane mekalIne kahevarAvyuM ke ' hala ane vihalane caMpAnagarImAM pAchA mekalI Dho.' paNa ceTakarAjAe zaraNe AvelA potAnA e hiMtrAne pAchA meAkalyA nahIM. tyAre kUNike pharIthI peAtAnA dUtane ceTaka rAjA pAse mAkalIne kahevarAvyuM ke 'jo tamArA banne hitrA (hA vihalla)ne pAchAM na soMpavA hAya te mArI sAthe yuddha karavA mATe taiyAra rahejo.'ceTaka rAjAe e ja dUtanI sAthe javAba mokalye ke huM yuddhane mATe taiyAra chuM.' kUNike peAtAnA oramAna bhAionA kAla Adi dasa kumArIne peAtAnI sAthe rAkhIne yuddhabhUmimAM praveza karyo. kUNika rAjA samarAMgaNamAM AvI paheAMccAnI khabara maLatAM, ceTaka rAjA paNa 18 gaNarAjAonA sAtha laine saMgrAmabhUmimAM AvI paheAMcyA. te 18 gaNarAjAemAMthI nava malla jAtinA ane nava licchavI jAtinA gaNurAjAe| hatA. ane te kAzI ane kezala dezanA adhipati hatA. temanI vacce bhayaMkara yuddha macyuM. dasa divasanA yuddha daramiyAna kUNika rAjAnA kAla Adi 10 bhAie mAryAM gayA. anta kUNika rAjA paNa parAsta (parAjita) thai gayA. agiyArame divase kUNika rAjAe zake ane camarendranI ArAdhanA karI. te ane devA temanI samakSa upasthita thayA. zakre kUNukane vajAnA jevuM eka abhedya kavaca (bakhatara) ApyuM, ane camarendra mahAzilAkaTaka ane rathanuzala, e e saMgrAmeAnI vik`NA karI A rIte mahAzilAka Taka ane thamuzalasa grAma nAmanAM e saMgrAmeA thayA. e ja mahAzilAka Taka saMgrAmanA viSayamAM gautama svAmI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che 'mahAsiA TaLImaMte ! saMgame vamAne ke narUsthA, je vAnarUtthA 'huM bhaddanta ! je mahAzilAka Dhaka saMgrAma cAlyA, temAM keAnA kAnA vijaya thayA ane kAnA keAnA parAjaya thayA ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- ( yama ! ) he gautama ! 'vakhI vivedapuo nA,' va (indra) ane videhaputra (kUNika) e bannenA vijaya thayA, 'navama4, navacherUM hrAsI-homanA baDhArasa vi zayALo vAga'sthA' kAzIdeza nivAsI mahala jAtinA nava gaNurAjA ane kezala (apeAdhyA) nivAsI licchavA jAtinA nava gaNarAjAe, ema badhAM maLIne 18 gaNarAjAnA parAjaya thayo. (te samaye bhAratamAM gaNarAjgyA hatAM. khAsa prasaMge leAkeA bhegA maLIne niya letA. leAkeAnA pratinidhie cUMTI kADhavAmAM AvatA, nAyaka AdinI paNa cUMTaNI thatI. te nAyakAne ahIM gaNarAjAe kahevAmAM AvyA che.) camarendra dvArA jyAre mahAzilAkaMTaka saMgrAmanI vidhruva Nu karavAmAM AvI tyAre kUkei zuM karyuM, te have sUtrakAra prakaTa zrI bhagavatI sUtra : 5 213 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 - 'taNaM se kUNie rAyA mahAsilAkaMdayaM saMgAmaM uvadviyaM jANittA jo viyapurise savAverI huM gautama! jyAre camara dvArA mahAzilAka Taka sagrAmanI vidhruNA thai cukI, tyAre kUzika rAjAe potAnA kuTuMbanA mANase ne kheAlAvyA. 'sAvittA ya thayAsI' ane temane khelAvIne A pramANe kahyuM- vAmetra mo tevAviyA ! katArUM dayAya paripe'huM devAnupriye ! tame hastirAja udAyIne turata sajja karo. 'ca-ya-da-lohiya cAra jJaLi meLa samAdeda tathA gheADA, hAthI, ratha ane ddhAethI yukata caturaMgI senA taiyAra karazannAdettA mama camALattiya viAmana pAida' hAthI tathA senAne sajja karIne turataja mane khakhara Ape ke ApanI AjJAnusAra saghaLI taiyArI thai gaI che.' taNaM te koDu biyapurisA koNieNaM raNNA eNaM vRttA samANA hahatuGa jAva aMjaliM tu patra sAmI tatti baLApAM vacaLa himuLaMti' kUNika rAjAnAM evAM vacane sAMbhaLIne te kauTukhika puSAne atizaya ha` ane sateASa thayA. temanAM manamayUra harSoMthI nAcI UThayAM. temaNe banne hAtha joDIne atizaya vinayapUrvaka A pramANe kahyu - 'he rAjana ! ApanI AjJA pramANe ja karazuM", ane e pramANe kahIne AjJAanusAra vinayapUrvaka temanAM vacanene sAMbhaLyA. ' paDiNittA khippAmeva cheyAyariyovaesa maikappaNA-vi- kappehi suniuNehiM evaM jahA ubacAie 6 6 nA mIma sagAmiya aA savA sthirAya pattiSThakheti' rAjAnAM vacanene sAMbhaLIne nipuNa zipeApadezadAtA AcAryanA upadezajanya buddhinI kalpanA pramANe vicAra karI karIne temaNe udAyI hastirAjane susajjita karyAM. tenuM vana aupapAtika sUtramAM ApyA pramANe samajavuM, temaNe te hAthIne evA tA susajjita karyuM ke jethI raNamAM tene koipaNa parAjita karI zake nahI, ane tenuM svarUpa joine zatruo paNa bhayabhIta thai jAya. daiva-5-14-nAya sannAde ti' e rIte temaNe gheADA, hAthI, ratha ane cAddhAethI yukata caturaMgI senAne paNa susajjita karI. ' sannAdittA ' tene taiyAra karIne teo netra kRSi rAyA teneva vAchaMti' jyAM kRSika rAjA hatA, tyAM gayA. '3vAjittA yaha nAva kULiyakSa Lo tamALattiya vaLatti' tyAM jaine temaNe kUNika rAjAne banne hAya joDIne namaskAra karyAM ane A pramANe kahyuM- 'huM rAjan ! ApanI AjJAnusAra ame hastirAja udAyIne tathA caturaMgI senAne sajaja karI dIdhI che.''taLa se mULipurAyA teneva manaLavA tenetra yAjjIi' temanA A prakAranAM vacanA sAMbhaLIne *Nika rAjA jyAM snAnagRhu hatuM, tyAM gayA. kuvArijInnA mannadhara anutirU' tyAM jaine temaNe snAnagRhamAM praveza karyAM. manaLadhara anucittittA jApa, yahi meM, kayakouyamaMgalapAyacchitte / tyAM praveza karIne temaNe snAna karyuM, tyAraJAda alika karyuM, eTale ke kAgaDA Adine anna pradAna karyuM, duHsvapna AdinA nivAraNane mATe karavA cAgya vidhie karI. jemake mezanA tilakarUpa kautukakama karyuM ane dahIM ane bhAtanA bhojanarUpa bhagalakama karyuM, A rIte kautuka ma` ane maMgalarUpa prAyazcitta karIne ' sabArAmUtti sanmiya' temaNe samasta alaMkAro vaDe temanA zarIrane AbhUSita karyuM, zarIra para khUba kraca kacAvIne kavaca khAMdhyuM; * kaLIjhiyasAmarthASTrapa, vinevejha-trimajIvavaviSada, derI caDAvIne dhanuSane susajaja karyu athavA kAMDA upara zAsana paTTikA khAMdhI, gaLAmAM AbhUSaNe paheryAM ane zarIra para yoddhAnA pratika jevI viziSTa cinhavALI paTTikAe bAMdhI. zrI bhagavatI sUtra : 5 214 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TdatharsgudAne tyArabAda temaNe khaDaga Adi Ayune ane bANa Adi praharaNene grahaNa karyA. " dikarAne chattA rikaganAi varUvAravAvIne ? temanA mastaka para keraMTa puSponI mALAothI yukta chatra bhI rahyuM hatuM ane cAra cAmarathI temanA zarIra para vAyu DhaLAI rahyo hate. iAra navasAvA temanAM darzana thatAM ja leke "jaya he, jaya ho, evA maMgala zabda bolavA lAgyA. "vaM padAM vavArUpa nAva vavAdika hatA dathiyuM ke A bAbatanuM samasta varNana aupapAtika sUtramAM kahyA pramANe samajavuM. "Nika rAjA AvIne pitAnA udAyI nAmanA mukhya hAthI para besI gaye', tyAM sudhInuM varNana ahIM paNa prahaNa karavuM. "tayi se gai rAyA dAtha rathara che ? te vakhate dhAraNa karelA hArane lIdhe temanuM vakSasthaLa ghaNuM mane hara ane suMdara lAgatuM hatuM. aupapAtika sUtramAM jevuM varNana karavAmAM AvyuM che te varNana ahIM paNa grahaNa karavuM. (yAvat ) zveta cAmarethI jemanA upara vAyu DherAI rahyo hato, dUra--nA-vinodazaDhiyA vAgi seTI saddhi saMparivuM evA kuNika rajA ghaDA, hAthI, ratha ane zreSTha ddhAethI yukata evI caturaMgI senA sAthe maMdayA maha-vArSiAvi " ane mahA subhaTanA vizALa samUha sAthe "netra mAriyAi saMgAne tene vAgajI jyAM mahAzilAkaMTaka saMgrAma thavAnuM hatuM, te sthAne gayA. 'vavAra che tyAM jaIne "nAjhArAM saMta govA teo mahAzilA kaMTaka saMgrAmamAM zAmila thaI gayA. "puroga se savAre te varAyA vi maE gamejhavAM varUpaviSa viravattA viru " je temaNe tyAM praveza karyo ke turata ja devendra devarAya zaka eka vajana jevA abhedya ane ghaNA bhAre kavacanI vipharvaNA karIne temanI sAme upasthita thaI gayo. "parva rava to suMvA, saMpA saMjAri-taMgadA vire 2 majuruM A rIte te banne indroe- (devendra zake ane narendra kuNike) yuddha zarU karI dIdhuM. "gathi vi # vyU kULikha rAyA kuraniLig" te yuddhamAM kUNika rAjA ekalA hAthInI madadathI ja zatruone parAjita karavAne samartha hatA. "tagi zanig rAjA madAsa saMpA paMjAne tyAre mahAzilAkaMTaka saMgrAmamAM yuddha khelI rahelA te kUrthika rAjAe 'navamag nava jANI losa mArA vi TUrAyA" kAzInA adhipati nava malajAtinA gaNarAjAone ane kezala dezanA adhipati nava licchavI gaNarAjAone - A rIte kula 18 gaNarAjAone " dizAvaravadhArAnihAviMdAne ? prahArathI jakhamI karI nAkhyA, temanA mAnanuM mardana karI nAkhyuM, temanA uttamottama vaiddhAone haNI nAkhyA ane temanI cinhayukata dhajAo ane ladhu patAkAne jamIna para pheMkI daIne dhULamAM ragadeLI. "ziTTTTg ridvirNi hisaidizAmAM ane te saune "kaSTagata prANavALA banAvIne cAre dizAmAM nasADI mUkyAM. eTale ke teo evA bhayabhIta thaI gayA ke temanAM prANa bacAvavAne mATe samarAMgaNa choDIne cAre dizAmAM nAsI chUTayA. su. zA zrI bhagavatI sUtra : 5 215. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "te veLade maMte ! pUrva yurU ityAda sutrAtha- (se phaLa maM?! guas, masiTI che?) he bhadanta te saMgrAmanuM nAma "mahAzilAkaMTaka saMgrAma" zAmATe paDyuM? (jo mA !) he gautama! (mArA dag iaa vaTTanA ne tarI cAre , sthI vA, johe vA, sArahI vA, taNeNa vA, patteNa vA, kaTeNa vA, sakkarAye vA, abhihammai savve se jANei, mahAsilAe ahaM abhihae, se teNadveNaM goyamA ! parva gurU madAsina saMpAne) jyAre mahAzilAkaMTaka saMgrAma cAlatuM hatuM, tyAre je ghaDA, hAthI, ddhA athavA sArathI kendra dvArA pheMkAyelA tRNa, patra athavA kASThathI ghAyala thatA tene evo anubhava thato ke mahAzilA vaDe ghAyala thayo chuM.' he gautama! te kAraNe te saMgrAmanuM nAma "mahAzilAkaMTaka saMgrAma' paDayuM che. (mahAsilAkaMTae NaM bhaMte ! saMgAme vaTTamANe kai jaNasayasAhassIo vahiyAo) he bhadanta ! te mahAzilAkaMTaka saMgrAma thayo tyAre temAM keTalA lAkha mANase marAyA hatA ? (yamA !) he gautama! (varANIrUM nAsayAjJIthI vahiyArA) te mahAzilAkaMTaka saMgrAmamAM 84 lAkha mANasane saMhAra thaye hate. ! maNuyA nissIlA, jAva nippaJcakkhANaposahovavAsA ruTTA, parikuviyA, samaracahiyA, aNuvasaMtA, kAlamAse kAlaM kiccA kahiMgayA, kahiM uvavannA ?) he bhadata ! te zIlarahita, pratyAkhyAna rahita, piSadhopavAsa rahita, reSayukta, atizaya krodha saMpanna ane anuSazAnta banelA manuSya yuddhamAM marIne kayAM gayA? kaI gatimAM utpanna thayA ? (joyA!) he gautama! (gotranajAtirivAjA 3) teo badhAM sAmAnyataH narakonimAM ane tiryacanimAM utpanna thayA che. TIkAtha- gautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- (2 Mde mitte ! yu -maMdAsiddhArA ne ?? he bhadanta ! te saMgrAmane zA kAraNe "mahAzilAkaMTaka saMgrAma' kahevAmAM Ave che. gautama svAmInA praznane javAba ApatAM mahAvIra prabhu kahe che ke- " " he gautama! "padAAidag iaaN saMpAne vadamAM jyAre mahAzilAkaMTaka saMgrAma cAlatA hatA, tyAre te saMgrAmamAM "le tatha mAre vA, dRthI vA, govA sArIvA' jeTalA ghoDA hatA, jeTalA hAthI hatA, jeTalA yoddhAo hatA, ane jeTalA sArathI hatA, teo badhAM jyAre tyAMnA "to vA, ghA vA, keLA vA, sArA vA.' tuNa (vAsa) thI, vRkSAdinA pAnathI, kei kASThathI athavA keI kAMkarIthI jakhamI thatAM, tyAre "je re bALaka mAnA mAM gamagg" temane e anubhava thato hatuM ke "ame jANe ke vizALa zilA vaDe ghAyala thayA chIe." "se tenAM navamA ! 4 guru mAsifTA saMta he gautama! te kAraNe te saMgrAmanuM nAma "mahAzilAkaTaka saMgrAma ApavAmAM AvyuM che. have gautama svAmI mahAvIra prabhune te saMgrAmamAM thayelI mAnava khuvArI viSe prazna pUche che-"maNikA [ aMte ! saMga vadamane zarUjhAsacANIyo zrI bhagavatI sUtra : 5 216 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dijAgI che he bhadanta ! te mahAzilAkaMTaka saMgrAma thayo, tyAre keTalA lAkha mANasane temAM saMhAra thayo hato? mahAvIra prabhune uttara- "vaDapADuM sAdajjo vadizA" he gautama! te saMgrAmamAM 84 lAkha manuSya mAryA gayA hatA. gautama svAmIne prazna- "te maM! magyA nizrA , vAva nipajavAbaTHvavAnA he bhadanta ! te saMgrAmamAM je manuSya mAryA gayA teo niHzIla, nivrata (prANAtipAta viramaNa Adi vratathI rahita), nirguNa (uttara guNothI rahita), maryAdAthI rahita, pratyAkhyAna ane piSadhApavAthI rahita hatA. dhrA, pariviyA, samaravahiyA, aNuvasaMtA, kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gayA, kahiM uvavA?' teo reSathI yukta hatA, atizaya krodhathI yukta hatA, ane yuddhamAM mAryA javAne kAraNe anupAta hatA. te teo kALane avasara AvatA kALadharma pAmIne kayAM gayA che temaNe kaI gatimAM janma dhAraNa karyo che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke -"jona' sAmAnyataH "sarapatirivALoLivg ravAnA? to teo marIne naraka ane tiyA gatimAM utpanna thayA che; kAraNa ke te prakAre yuddhamAM maranArA mANase sAmAnyata: ArtadhyAna ane raudradhyAnathI yukata rahe che pasUtra 3 rathamusala saMgrAma kA nirUpaNa rathamusala saMgrAmanI vatavyatATyAM gayA? ItyAdi sUtrArtha ( ceM varadayA, vinAyAM gayA, muke che) he bhadanta! ahaMta bhagavAne te samyapha rIte jANyuM che, te samyapha rIte mAnyuM che ke rathamusala nAmane saMgrAma thavAne che. te ( ramuje i maM! saMjAne vaMdamAne ve nA , ke panAlyA) he bhadanta! te rathamusala saMgrAma thayuM, tyAre te saMgramamAM kene kene vijaya thayo ane kene kene parAjaya thaya? (navamA ) he gautama ! (vanI vipu, vAre gari gaNuramaravA nahyA, navama, navajI patrathA) vajI (Indra), videhaputra (kuNika) tathA asurakumAre, asurarAya camarane te saMgrAmamAM vijaya thaye, nava mala gaNa rAjAo ane nava licchavI gaNarAjAo, ema kula 18 gaNarAjAone te yuddhamAM parAjaya thayo hate. have sUtrakAra A saMgrAmanuM pUrvavRttAMta Ape che- "av R Wmv thA jaNa paMjAbaM kavaciMte je mAsisTAra" zakendra dvArA rathamusala zrI bhagavatI sUtra : 5 21 7 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgrAmanI vimurvaNa thaI cUkayA pachI, kRNika rAjAe rathamusala saMgrAmane upasthita thayele jANIne pitAnA kauTuMbika puruSane bolAvyA. tyAra bAdanuM samasta kathana mahAzilAkaMTaka saMgrAmanA prakaraNamAM kahyA pramANe samajavuM. (navara sUvAre thiTyA bhAva dAsa saMgharSa corg) paNa te kathana karatAM A kathanamAM ATalI vizeSatA samajavI. tyAM hastirAya udAyI kahyo che tene badale ahIM hasti rAya bhUtAnaMda kahe. te kuNika rAjA rathamusala saMgrAmamAM AvI pahoMe" ahIM sudhInuM pUta kathana ahIM grahaNa karavuM. (grga 2 se satrei sevA -tava nAra vidara) kaNika rAjAnuM Agamana thayuM te pahelAM ja devendra devarAya zake tyAM hAjara thaI gayelo hatuM. A pramANe bAkInuM samasta kathana mahAzilATaka saMgrAmanA pUrvokta kathana pramANe ja samajavuM. (bhAga 2 re vAre gari pulumArarAvA mAM ropAyuM zivihina livirA v vida6 ) tenI pAchaLa asurakumArano Indra asurakumArarAya camara eka ghaNuM vizALa leDhAne kiThIna (sanyAsIone upayegI eka jAtanuM kASTha nimita pAtra vizeSa) jevA kavacanI vikurvaNu karIne Ubhe hate. (gvaM vahu to saMpA vaMti ) A rIte traNa InDoe sAthe maLIne yuddha karyuM saMga) te traNa Indro A pramANe samajavA- zi . mAre, gAi ) (1) devendra devarAya zaka, (2) narendra kuNika ane (3) asurendra camara. (gmsthiTI f nyU rANA phattatara nAra) kuNika rAjAmAM evI zakita hatI ke te ekalA hAthInI madadathI paNa samaste zatruone harAvI zakato hato, tyAMthI zarU karIne, "teNe pitAnA samasta zatruone cAre dizAomAM bhagADI mUkyA, ahIM sudhInuM samasta kathana grahaNa karavuM. (vaide mare! parva , ramuje che? he bhadanta ! te saMgrAmanuM nAma "rathamusalasaMgrAma' zA kAraNe paDayuM che? (joyA!) he gautama! (kula laMbe vAje je ra gAya, asArahie, aNArohae, samusale, mahayA mahayA jaNakkhayaM jaNappamaI, jaNasaMvadRkappa, ruhirakadama, karemANe sabao samatA paridhAvitthA, se teNaTeNaM bAra jaNa saMjA) jyAre rathamusalasaMgrAma thAya che, tyAre temAM ghoDAthI rahita, sArathIthI rahita ane ddhAthI rahita eka ja ratha musaLathI yukata thaIne ghaNA mANasone saMhAra karate, ghaNAM mANasene ghAyala karo, temanuM mAnamardana karatA, temanAmAM pralaya macAvate, ane lohInI dhArAone uDADate Amatema cAre dizAomAM deDatA rahe che. he gautama! te kAraNe te saMgrAmane "rathamusala saMgrAma' kahe che. (kara sattA vadanane varU nAnAsAgrasso vadayA?) he bhadanta! jyAre rathamusala saMgrAma cAlI rahyo hato, tyAre keTalAM lAkha mANasane saMhAra thayuM hatuM ? (noramA !) he gautama! (chags gaLadharAnso vadayA ) te saMgrAmamAM 96 lAkha mANaso mAryA gayA hatA. (teoi aMte ! magyA nirA nAva savAra) he bhadanta ! te rathamusala saMgrAmamAM mAryA gayelA ni:zIla Adi vizeSaNovALA manuSya kaI gatimAM utpanna thayA che? (jozamAM !) he gautama! (tatya jaNa sArI TITv nadI kisi vavavamAga) temAMnA 10 hajAra mANasa te eka mAchalInA udaramAM utpanna thayA hatA. ( tevow gvAnna) keTalAka devalokamAM zrI bhagavatI sUtra : 5 218 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpanna thayA che, (je paNa ) keTalAka uttama kuLamAM utpanna thayA hatA, (zavaselA gosanna nA-ririvaravanonigs rUvavannA) ane bAkInA mANasa sAmAnya rIte naraka ane tiryaMca eniomAM utpanna thayA che. ( ja mata ! sA. devide devarAyA camare ya asuriMde asurakumArarAyA kaNiyarano sAhejjaM tA ) he bhadanta! devendra devarAya zake tathA asurendra asurakumAra rAya mare zA kAraNe yuddhamAM TreNika rAjAne madada karI ? (noramA !) he gautama! (lo vacce devarAyA punbasa gae, camare asuriMde asurakumArarAyA pariyAyasaMgaie-evaM khalu goyamA! sakke devide devarAyA, camareya asuriMde asurakumArarAyA kUNiyassa rano sAdena tathA ) devendra devarAya zaka kUNika rAjAnA pUrvabhavanA mitra hatA. tathA asareja asarakArarAya camara paryAya saMgatika-tApasI avasthAnA mitra hatA. he gautama ! te kAraNe devendra devarAya zake ane asurendra asurakumArarAya camare kuNika rAjAne te saMgrAmamAM sahAyatA karI hatI. TIkArtha- sUtrakAre A sUtra dvArA rathamusala saMgrAmanI vakatavyatAnuM nirUpaNa karyuM che. A viSayane anulakSIne gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke'nnaannmeyN arahayA, vinAyameyaM arahayA, suyameyaM arahayA rahamasale saMgAme' he bhadanta! rathamusala nAmanA saMgrAmane ahaMta bhagavAnee jANe che, vizeSa rUpe jANe che ane tene jANe ke yAda ja karI lIdhe che- temanA smaraNapaTala para kerI lIdhe che, te he bhadanta! "pui mare! raMjAme maLe che tyAre pAtrathA? jyAre te rathamusala saMgrAma cAlatuM hatuM, tyAre temAM kene kene vijaya thayuM, ane kene keno parAjaya thayo ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "goramA !? he gautama ! "asii vidyAre vamare gare mArA gharUlyA vajI (zakrendra, videhaSamaNika) ane asurendra asurakumArarAya camarane te rathamusala saMgrAmamAM vijaya thayo, tathA narama naraka narutthA kAzIne navamala jAtinA gaNarAjAo tathA kezalanA nava licchavI jAtinA gaNarAjAe temAM parAjita thayA. jyAre emaNe rathamuzala saMgrAmanI vidurvaNa karI, tyAre kUNika rAjAe zuM karyuM te sUtrakAra prakaTa 3re che-taeNaM se kRNie rAyA rahamusalaM saMgAmaM ucaTThiyaM sesaM jahA mahAsilA caMdra jyAre rathamusala saMgrAma karavAne prasaMge upasthita thaye, tyAre kUNika rAjAe pitAnA kuTuMbI puruSane belAvyA, ane temane kahyuM- he devAnupriya! tame mArA gajarAja bhUtAnaMdane sajaja kare, caturaMgI senAne sajaja kare." ItyAdi samasta kathana mahAzilAkaMTaka saMgrAmanA prakaraNamAM ApyA praNANe ahIM paNa grahaNa karavuM. te kathana karatAM A kathanamAM ATalI ja vizeSatA che tyAM udAyI hAthIne sajaja karavAnuM kahyuM che, zrI bhagavatI sUtra : 5 219 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM bhUtAnaMda nAmanA hAthIne sajaja karavAnuM kahyuM che. bAkInuM samasta kathana, mahAzilAkaMTaka saMgrAma nA kathana pramANe ja che. ahIM je "nAva (yAvat ) padane prayoga karavAmAM Ave che tenA dvArA je sUtrapATha grahaNa karAve che te nIce pramANe chekRNika rAjAnI AjJAthI kauTuMbika puruSee bhUtAnaMda nAmanA gajarAjane susajita karyo, hAthI, gheDA, ratha ane vIra ddhAothI yukata caturaMgI senA paNa sajaja karI dIdhI, tyArabAda temaNe kuNika rAjAne khabara ApI ke "ApanI AjJA pramANe badhI taiyArIo thaI cukI che. tyAra bAda rAjA kRNika nAnagRhamAM gayo. snAnAdi kriyA patAvIne teNe vAyasAdi pakSIne anna arpaNa karyuM eTale ke balikarma karyuM, durvAna AdinA nivAraNa mATe teNe kautuka ane maMgalarUpa prAyazcitta karyuM. (maSa tilaka Adine kautuka kahe che, dahIM bhAta Adi khAIne zukana karavAnI kriyAne maMgalakarma kahe che.) tyAra bAda teNe potAnA samasta aMgane alaMkArothI vibhUSita karyA, zarIra para kasa kasAvIne kavaca bAMdhyuM, Ayudho ane praharane (bANa Adi zastrone praharaNa kahe che, talavAra Adine Ayudha kahe che) sAthe lIdhAM. te vakhate chatradhArIo tenA mastaka upara chatra dhAraNa karatA hatA. te chatra keraMTa puSponI mALAothI suzobhita hatuM. camaradhArI sevake cAra camare vaDe tene pavana nAkhatA hatA. A pramANe susajaja thaIne te pitAnA bhUtAnaMda nAmanA gajarAja pAse Avyo. tene joIne lekee "jaya he, jaya ho evAM maMgalakArI zabdo uccAryA. kuNika rAjA hAthI upara savAra thaIne, hAthI, gheDA, tha ane vIra yoddhA rUpa cAra prakAranI caturaMgiNa senA tathA aneka mahAna subhaTonA samUhane sAthe laIne rathamusala saMgrAma jyAM khelavAna hatA, te samarAMgaNa tarapha cAlI nIkaLyo, ane tyAM AvI paNa pahoMcyo. "pura 2 se ja vare jevA parva tara vAva jida jyAre kUNika rAjA tyAM pahoMcyA, tyAre teNe joyuM ke pitAnA Agamana pahelAM ja tyAM devendra devarAya zaru eka ghaNA bhAre vajana jevA abheda kavacanI vikuvaNa karIne UbhA hatA. " 2 re gare mari mAranAra yA ii mAM gAyanuM ridipahita vizvanA vidara tathA asurendra asurakumAra rAya camara eka ghaNuM bhAre vijayasUcaka Adarza--darpaNa je kiThinanA AkAranuM hoya che. levAnI viTTurvaNA karI. (sanyAsIone upayogI vAMsanA banela pAtrane kiThina kahe che. tevA darpaNanA AkAranuM pAtra) vikRNA karIne tyAM UbhA hatA. "parva vahu to huM saMta paMjAri-taMnaET-raSi, mathurA, va iA rIte te traNe Indroe saMyAma zarU karI dIdhuM. te traNa IndronA nAma A pramANe che- (1) devendra devarAja zaka, (2) narendra kuNika ane (3) asurendra asurakumArarAca camara. " thi vi che pabhU kUNie rAyA jaittae taheca jAca diso disi paDisehityA' 54 rAjA patAnA eka hAthI vaDe ja A saMgrAmamAM potAnA samasta gruone parAjita karavAne samartha hatA A kathanathI zarU karIne temaNe temane cAre dizAomAM bhagADI zrI bhagavatI sUtra : 5 220 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUkyA', A kathana sudhInuM, mahAzilAkaMTaka saMgrAmanuM samasta kathana ahIM paNa grahaNa karavuM. ahIM "yAvata' parathI nIcene sUtrapATha grahaNa karAve che- "rathamusaLa saMgrAmamAM rUNika rAjAe kAzInA nava malajAtinA gaNarAjAone ane kezalanA nava licchavI jAtinA gaNarAjAone harAvyA. A rIte temaNe 18 gaNarAjAone parAjita karyA, temanuM mAnamardana karyuM, temanI dhajA-patAkAone jamInamAM ragadoLI, ane temane A yuddhamAM pitAnAM prANa bacAvavA paNa muzkela thaI paDyA, tethI temaNe cAre dizAmAM nAsa-bhAga karI mUkI. have gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "te hai maMte! vaM kuza, mane saMbhAre ?? he bhadanta ! A yuddhane musala saMkhyAma" evuM nAma zA mATe ApavAmAM AvyuM che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke"jayama! he gautama! "puche chai saMpAne vadhAre che je gaLaras, Intpa, saMkala rathamusaLa saMgrAma jyAre cAlato hoya che, tyAre temAM eka evo ratha cAre dizAmAM deDayA karate hoya che ke je rathane kheMcavA mATe ghaDA joDelA hitA nathI, jene calAvanAra sArathI heta nathI, ane temAM laDanArA ddhA paNa hatA nathI. paraMtu te rathamAM mAtra eka muzaLa ja hoya che. "mahA mA gAvAM, jaNavaha, jaNappamaI, jaNasaM vaTTakappa, ruhirakaddamaM karemANe savvao samaMtA pArijyA te ratha ghaNuM ja meTA janasamUhane vidhvaMsa karate, janasamUhane saMhAra karatA, janasamUhanA bhUkebhUkA UDADate, temane pralaya karatA ane raktanI dhArArUpI kIcaDa uDADato uDADato Ama tema cAre dizAmAM doDe che. kahevAnuM tAtparya e che ke A prakAranA saMgrAmamAM musaLathI yukata e eka ratha ja duzmane senyamAM mera daDAdoDa karIne duzmana daLano saMhAra kare che ane hAhAkAra macAvI de che. je te vAta paNa saMta he gautama! te kAraNe te saMgrAmane "rathamusaLa saMgrAma kahyo che. gautama svAmIne prazna- mue of maMte ! saMjA mALe ja GUsacadalo dico ?" "he bhadanta! jyAre rathamusaLa saMgrAma ma, tyAre temAM keTalAM lAkha mANase mAryA gayA hatA?" tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "joyA he gautama! "jaug nAsaTdago vagADyo." rathamuzALa saMgrAmamAM 96 lAkha mANasane saMhAra thaye hate. gautama svAmIne prazna- "te maMte! madhurA nita nava vava ? he bhadanta! te saMgrAmamAM laDanArA badhAM manuSya sAmAnyataH nizIla hatA, nirvAta ahiMsA Adi vratathI rahita) hatA, nirguNa (uttaraguNathI rahita) hatA, maryAdAthI rahita hatA, pratyAkhyAna ane poSapavAsathI paNa rahita hatA. teo badhAM reSayukatae zrI bhagavatI sUtra : 5 221 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koMdhayukata hatA ane upazAnta avasthAthI rahita hatA. te evI paristhitimAM kALane avasara AvatA kALa karIne teo kayAM gayA haze?- kaI gatimAM utpanna thayA haze uttara- "joyA!" he gautama ! "sabhya rasAssI pApa marajI chisi vavanA rathamuzaLa saMgrAmamAM je 96 lAkha mANase mAryA gayA hatA, temAMnA 10 hajAra mANase te eka mAchalInI kUkhe utpanna thayA, je vizva kavara keTalAka devakamAM utpanna thayA, " g qvArA keTalAka manuSyo uttamavaMzamAM utpanna thayA, "cavA gosanna narariristhigi4 vavavA bAkInA badhAM manuSya mATe bhAge naronimAM ane tiryaMcanimAM utpanna thayA. have gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- " T i mane ! sakke deviMde devarAyA, camare ya amuriMde amurakumArarAyA kUNiya rano sAheja rayasthA?" he bhadanta! devendra devarAya zake, tathA asurendra asurakumArarAya camare zA kAraNe kRNika rAjAne rathamusaLa saMgrAmamAM madada karI ? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- joyA? he gautama! "virANA punaraMjana devendra devarAya zake kuNika rAjAne pUrvabhavane mitra hatuM. kArtika zeThanA bhavamAM kUNikane jIva zakane mitra hatA, te kAraNe teNe tene madada karI. "vAre gha re gakumArazALA parivAthasaMpAdag ? asurendra asurakumArarAya temanA paryAya sAMgatika hatA. pUraNa tApasanA bhavamAM camarano jIva kUNika rAjAnA tApasa paryAyanA jIvane mitra hatuM. A rIte pUrvabhavamAM bane tApasa hovAthI mitra hatA. gvaM paNa joyamA he gautama ! te kAraNe " viMTe varAyA ItyAdi devendra devareya zake tathA asurendra asurakumArarAya camare kRNika rAjAne te saMgrAmamAM madada karI hatI. sU. 4 varUNa nAganamraka kA varNana anyatIthika vaktavyatAvahUno mare" ityAdi sutrArtha (vahune na ! mamamaNa paraM cArUvaravahuM nAva patra) he bhadanta! aneka lake parasparane A pramANe kahe che, janasamUha pAse A pramANe 5356 // 42 3 (evaM khalu bahave maNussA annaya resu uccAvaemu saMgAmesu zrI bhagavatI sUtra : 5 2 2 2 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhimuhA ceva pahayA samANA kAlamAse kAla kiccA annayaresu devaloesu vattANa havA mati-se daye re !) aneka prakAranA saMgrAmamAMthI kaI paNa eka saMgrAmamAM yuddha karatAM karatAM mRtyu pAmavAthI, athavA ghAyala thaIne kALano avasara AvatA kALa karIne, aneka manuSya koI paNa devalokamAM devanI paryAye utpanna thAya che. he bhadanta! zuM temanI te vAta satya che ? (nAma!) he gautama! jaNNaM se bahujaNo annamanassa evaM Aikkhai, jAva uvavattAro bhavaMti-je te gvAraMg-mi che te gvamAdaM) aneka manuSyo je parasparane A pramANe kahe che, ane janasamUha pAse A pramANe je prarUpaNa kare che ke yuddhamAM laDatAM laDatAM maranArA athavA yuddhamAM ghAyala thaine maranArA aneka mANaso devalokamAM devanI paryAye utpanna thAya che, te temanuM kathana mithyA (asatya) che. ( gT nAnA ! AikkhAmi, jAva evaM parUvemi, evaM khalu goyamA! teNaM kAleNe teNaM samaNa jesathI nAma nathI dothA) he gautama! A viSayamAM huM to evuM kahuM chuM ane evI prarUpaNa karuM chuM ke he gautama! te kALe ane te samaye vaizAlI nAmanI eka nagarI hatI. (Touro) tenuM varNana caMpAnagarI pramANe samajavuM. (tarathavi tenAthI bacI varuNe nAmaM nAganattue parivasai, aDDhe jAva aparibhUe samaNovAsae, abhigayajIvAjIve, jAva paDilAbhemANe chaTuM chaTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM appANaM mAmAne vira) te vazAlI nagaramAM varuNa nAmane nAgapautra raheto hato. te dhana, dhAnya AdithI saMpanna hatuM, ane te e samartha hato ke kaI paNa tene parAbhava karI zakatuM nahIM. te zramaNane upAsaka hatuM ane jIva-ajIvanA svarUpane jANakAra hatA. te AhArapANI Adi dvArA mUnionene satkAra karate hato, ane nirantara chaThThane pAraNe chaThThanI tapasyA karIne pitAnA AtmAne bhAvita karate hate. (taeNaM se varuNe NAgaNatue annayA kayAiM rAyAbhiogeNaM, gaNAbhiogeNaM balAbhiogeNaM, rahamusale saMgAme ANate samANe chaTThabhattie ahamabhattaM aNuvaDhei) have evuM banyuM ke te nAgapautra varuNa, rAjAnA AgrahathI, gaNanA AgrahathI ane lazkaranA AgrahathI rathamasaLa saMgrAmamAM javAne prerA. te vakhate chaThThane pAraNe chaThThanI tenI tapasyA cAlU ja hatI. yuddhamAM jatI vakhate chaThThanuM pAraNuM karyA vinA teNe aThThamanA pratyAkhyAna karI lIdhA. (ayadittA) aSTama (ama) vratane dhAraNa karIne teNe (kuMvarapurise sadAveda) pitAnA kauTuMbikajanene bolAvyA, (sAvittA purva tavANI) ane temane bolAvIne A pramANe kahyuM- (vijJAna ma revAnufun! 2358 zAradaM puravi upada) he devAnupriye ! tame turataja cAra ghaMTaDIvALA azvakathane jeDIne-sajaja karIne laI Ave. (dU-ra-ra rAva sannattA jaw gdhuM sAtti diqur) tathA ghoDA, hAthI, ratha ane uttama yoddhAothI yukta caturaMgI senAne taiyAra karIne mane khabara Ape ke "mArI AjJAnusAra saghaLI teyArI karI levAmAM AvI che. tagrf te huM vira purasA bAya hiymttA vizeSa sacchattaM, sajjhayaM, jAva uvaTThAveMti-haya-gaya-raha jAva sannAhe ti-sannAhittA nene vaha nAmanA nA pUrvAdhviti) varuNa nAgapautranI A AjJA zrI bhagavatI sUtra: 5 2 2 3 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMbhaLIne temane ghaNe harSa thaze. temaNe te AjJA mAthe caDAvI. varuNanI ajJAnusAra chatrayukata, dhvajAyukata adharathane taiyAra karyo ane hAthI, ghoDA, ratha ane uttama yoddhAothIyukata caturaMgI senAne paNa taiyAra karI, A rIte saghaLI taiyArIo karIne teo jyAM nAgapautra varuNa virAjamAna hatuM, tyAM AvyA. tyAM AvIne temaNe nAgapautra varuNane khabara ApI ke "ApanI AjJAnusAra saghaLI vyavasthA thaI gaI che. __ (taeNaM se varuNe nAganattue jeNeva manjaNaghare, teNeva uvAgacchai) tyArabAda te nAgapautra varuNa jyAM tenuM snAnagRha hatuM tyAM gaye. (1dA #fry jAva pAyacchitte, sabAlaMkAravibhUsie, sannaddhabaddhavammiyakavae, uppIliyasarAsaNapaTTie, piNaddhagevijae vimalavarabaddhaciMdhapaTTe, gahiyAuhappaharaNe sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM caucAmarabAlabIiyaMge, maMgalajayasaddakayAloe majhadhAramo viviNaka) tyAM AvIne teNe kRNika rAjAnI jema kautuka ane maMgaLarUpa prAyazcitta paryantanI vidhio karI. tyAra bAda teNe pitAnA zarIrane samasta AbhUSaNothI vibhUSita karyuM, kavacane kasakasAvIne bAMdhyuM. kAMDA para zarAsana paTTikAo bAMdhI, kaMThamAM hAra paheryo, vIratAsucaka vIrapaTTa dhAraNa karyA, ane Ayu ane praharaNane (zastrAzane) prahaNa karyA. A rIte jyAre varuNa sajja thaine bahAra nIkaLe tyAre anucara tenA mastaka para keraMTanI mALAothI yukata chatra dharI rahyA hatA. cAra camaradhArIe tenA para camara vIMjhI rahyA hatA. jyAre A prakAre susajaja thaIne te snAnagRhamAMthI bahAra nIkaLe tyAre lekee maMgaLakArI jayanAda karyA (vinitta) pitAnA prAsAdamAMthI bahAra nIkaLatAM ja (yogALanAyaka, bAra vasaMvidhAjha isaMgi ) aneka gaNanAyaka, dUta ane saMdhipAlake tenI sAthe thaI gayA, te saghaLAthI vIMTaLAyo te (tra vAdiriyA varadrAkhavA, neva vAgha mAsa tene 3 6) bahAra jyAM upasthAnazALA (sabhA sthAna) hatI, ane jyAM cAra ghaMTaDIvALo azvaratha hatA, tyAM AvyuM. (uvAgarichattA vAgha8 gArapa6 suda) tyAM AvIne te cAra ghaMTaDIvALA adharathamAM besI gaye. (duruhitA haya-gaya-raha jAva saM parivuDe mahayA bhaDacaDagara jAva parikkhitte jene dasa saMpAuM te vAcharu) rathamAM savAra thaIne hAthI, gheDA, ratha, ane uttama ddhAothI yukata caturaMgI senA sAthe ane mahAna subhaTanA samudAya sAthe, te rathamusaLa saMgrAma jyAM khelAvAne hatuM, te samarAMgaNamAM AvI pahae. (havASiA rAsa imje gogA ) tyAM AvatAM ja te varuNa rathamusala saMgrAmamAM zAmela thai gaye. (tag se va ijAnA kula saMwwyuM govA samAne gAmegAharva mijA kaminipha) tyAra bAda te nAgapautra varuNe rathamusala saMAmamAM praveza karatAM ja A prakAranA abhimeha dhAraNa kya. (kappai me rahamusala saMgAma saMgAmemANassa je pubdhi pahaNai, se pddihnnitteavase gayAyaM madaM midara) A rathamusala saMgrAmamAM praveza karatAM je, je mArA upara pahele ghA karaze (talavAra Adi vaDe mArA upara AkramaNa karaze), tenA upara ja huM ghA karIza, bIjAM koInI upara huM ghA karIza nahIM. (minejidA siddha saMpanna saMkheDa) A prakArane abhigaha (niyama) zrI bhagavatI sUtra : 5 2 24 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAraNa karIne teNe rathamuzala saMgrAmamAM laDavAne prAraMbha karI dIdhuM.. (taeNaM tassa varuNassa nAganattuyassa rahamusalaM saMgAmaM saMgAmemANassa ege purise sarisattae, sarisae, sarisavvae, sarisabhaMDamattovagaraNe raheNaM paDirahaM va Agae ) A prakAranA abhigraha dhAraNa karIne saMgrAma khelatA te nAgapautra varuNunA rathanI sAme tenA jeTalI ja umaravALA, tenA jevA ja vaNu vALA, eka puruSa tenA jevAM ja astrazastrone dhAraNa karIne, rathamAM besIne tenI sAme ativega pUrNAMka AvI pahoMcyA. (taeNa se purise varuNaM NAganattuyaM evaM kyAsI- pahaNa bho varuNA ! NAgaNayA) AvatAM ja teNe nAgapautra vastune A pramANe paDakAra pheMkayA hai nAgapautra varuNu ! tu pahelAM mArA upara tArA zastrathI vAra (prahAra) kara' (taLuM te vahaLe bAvaLajIva taM purisa evaM vayAsI - No khalu me kappara devANupiyA ! puvvi ahayassa pamitta-tuma caitra vaLAde) tyAre nAgaputra varuNe te ANutaka puruSane mA pramANe kahyuM he devAnupriya ! mAre evA niyama che ke je mArA upara pahelA ghA na kare tenA upara mAre ghA na karavA. te pahelAM tame ja mArA para vAra kare.' ( sakhta se purise varuNeNaM NAgaNa eNaM evaM vRtte samANe, Asurute jAva misamisemANe dhaNu parAsa parAmusittA umru parAsusa, usa parAmusittA ThANaM ThAi, ThANaM ThiccA AyayakannAyayaM usu karei, AyayakannAyayaM usuM karitA varuNaM nnaagnnsuya zALAnI repha) jyAre nAgapautra varuNe te puruSane A pramANe kahyuM, tyAre tene varuNa para ghaNA ja krodha caDayA, ( yAvata ) kramathI dAMta cakacAvatA teNe potAnA dhanuSane uThAvyuM. dhanuSyane uThAvIne tenA upara bANa caDAvyuM, ane dhanuSa para khANu caDAvIne pUrepUrI taiyArI sAthe potAne sthAne UbhA thai gayA. tyAM UbhA thaIne teNe te dhanuSane tANIne potAnA kAna sudhI kheMcyuM. tyAra bAda kAna sudhI kheMcelA te dhanuSa vaDe nizAna laIne teNe nAgapautra varuNune lakSya karIne tenA upara bhayaMkara prahAra karyAMANu cheAyu'. (taLa se ne bALaLasud tena puraseLa bASpahArIju samALe Asurute jAva mimisemANe dhaNu parAmusa, dhaNuM parAmusittA usuM parAmusaI, usuM parAmusittA AyayakannAyayaM usuM karei, AyayakannAyayaM usuM karenA taM purisaMvAdanaM hAca nAviyAmo vove) te puruSanA gaDha prahArathI ghAyala thayelA nAgapautra varuNe krodhathI lAlaceALa thane, dAMta kacakacAvIne, ghUvAM phUvAM thaine peAtAnuM dhanuSya uThAvyuM. dhanuSya uThAvIne tenA upara khANu caDAvyuM. khANu caDAvIne dhanuSyane kAna sudhI kheMcIne kharAkhara nizAna laine teNe khANu cheAyuM. jevI rIte eka ja prahArathI paththaranA TukaDA thai jAya che, tema teNe te bANuthI te puruSane vIMdhI nAkhIne prANethI rahita karI nAkhyA. (taLuM se caLa baLanu teLa puseiLa gADhavahArIka samANe atthAme, avale avIrie, apurisakkAraparakame aacaarnAmiti dUra tu najika-sura" nifttA pAvaze). nAgapautra varuNu ke je te puruSa dvArA pahelAM ghAyala thai cUkayA hatA, te asthAma-zakitathI rahita thaine zArIrika sAmarthya'thI vihIna thai gayA, yuddha tarapha tenuM mana udAsIna thai gayuM, zrI bhagavatI sUtra : 5 225 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ < tenI mAnasika zikita kSINa thai gai ane te puruSakAra parAkramathI rahita thaSTha gayA. huve huM A paristhitimAM yuddhamAM TakI zakIza nahI,' A pramANe vicAra karIne, teNe gheDAne tyAM ja theAbhAvyA, ane tyAra bAda teNe tyAMthI peAtAnA rathane pAche vADhyo. (rahaM parAvitA] rahamusalAo saMgAmAo paDinikkhamai - paDinikkhamittA egNtmaMta amarU) rayane pAche vALIne te thamusaLa sagrAmamAMthI pAche phrI gayo, ane tyAMthI pAchA karIne te krAi ekAnta sthAne cAlyA gayA. tama ta avakamittA turat nidira) tyAM pahoMcIne teNe gheADane thalAvyA. turajfnindrittA thaI vepha, ra vettA raddAo codara) gheADAne yabhAvIne teNe rathane UbhA rAkhyA, rathane aTakAvIne te ratha parathI nIce utaryAM. (rAkho vacodittA tura6 mora, mottA tara! visattera, tad visannittA mAMcAranuM saMcarU) ratha uparathI nIce utarIne teNe gheADAne rathI chUTA karyAM, chUTA karIne temane chUTA mUkI dIdhAM, ghADAone chUTA karIne teNe danA sa MthArA bichAvyA. (masathAnuM sarjarattA sanma macArAM su43) da'nA srathAre bichAvIne te varuNa te danA saMthArA para besI gayA. (dabbhasa thAragaM dUrUhittA puratyAbhimu saMpaliyaMkanisanne karayala jAtra kaTTu 3 tyAsI) da nA bichAnA para besIne teNe pUrva dizA tarapha mukha rAkhyuM ane paya...kAsana mAMDIne, banne hAtha joDIne A pramANe kahyuM- mausthuLa sajjitALa bhagavaMtANaM jAva saMpacANaM, namotthuNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa, Aigarassa gAtra saviAmana mama dhammAriyamsa dhI Trenasa) yAvat siddhigatine pAmelA aDuMta bhagavAnane namaskAra ho. tIthaeNnA AdikartA, yAvatu siddhagatine bhaviSyamAM prApta karanArA, mArA dharmAMcA ane dharmAMpadezaka, evA zramaNuM bhagavAna mahAvIrane mArA namaskAra ho. (vAmi nuM mayaMta sasthAnaMdajI pAsaka me mAthuM tattvajnAva vaMDa, namasa) tyAM rahelA bhagavAnane ahI rahelA huM vaMdaNA karUM chuM ane namaskAra karU chuM. tyAM rahelA bhagavAna mArA taraph nigAha karI. A pramANe kahIne teNe vaMdraNA-namaskAra pantanI vidhi karI. (vRttiA namasattAa cAlI) vaMdA namaskAra karIne teNe A pramANe kahyuM- ( puni pi mar samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie dhUlae pANAivAe paccakkhAe jAvajjIvAe vaM nAma cUMTAvuM zire vacavALu nAjhIvA) pahelAM paNa meM zramaNa bhagavAna mahAvIranI samakSa sthUla prANAtipAtanA jIvanaparyantanA pratyAkhyAna karyAM che, e ja pramANe sthUlaparigraha pantanA aNuvratanA meM jIvanaparyaMntanA pratyAkhyAna karelAMche. (igrANi piNaM ahaM tasseva bhagavao mahAvIrassa aMtie savvaM pANAvAya pacakkhAmi, jAvajjIvAe evaM jAna khaMdao - jAva eyaM piNaM carame hi UsAsa nIsAdi vosirAmika tti du sannAdavaDha mura) have atyAre paNa e ja bhagavAna mahAvIranI samakSa samasta prANAtipAtanA jIvanaparyanta pratyAkhyAna karU chuM. e ja pramANe samasta kacana kendrakaaNugAranA kathana pramANe samajavuM. A zarIranA tyAga atima zrI bhagavatI sUtra : 5 226 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvAsocchavAsanI sAthe karuM chuM tyAM sudhInuM kathana grahaNa karavuM. A pramANe kahIne teNe sannAhapaTakane (kavacane) tyAga karyo-zarIra uparathI utArIne eka tarapha mUkI dIdhuM. (sannAiparTI muittA salludbharaNaM karei, salluddharaNaM karettA AloiyapaDikkate, anAdi, gagge, wAIrg) kavacane zarIra uparathI utArIne teNe zarIramAM pesI gayelA tIrane bahAra kADhayuM. tIrane bahAra kADhIne teNe dukRtyenI AlocanA karI, AlojJA karIne te tenAthI pratikAnta thayo. tyArabAda samAdhi pAmIne kramazaH te kALadharma pAmyA. (taeNaM tassa varuNassa NAgaNatyassa ege piyabAlavayaMsae rahamusalasaMgAma saMpA , of gram Taggii samAje) have evuM banyuM ke te nAgapautra varuNane eka priya bALasakhA ke je rathamusaLa saMgrAmamAM laDI rahyo hato, te eka puruSane hAthe sakhata ghAyala thaye. (grasthAne, java, nAva ghArAjjmiti kaTu varuNaM NAgaNattuyaM rahamusalAo saMgAmAo paDiNikkhamamANaM pAsai) A rIte ghAyala thayele te varuNane bAlasakhA, zakitathI rahita thaI gaye, zakita kSINa thavAthI teNe vicAra karyo ke " have A yuddhamAM TakI zakIza nahIM. A pramANe vicAra karatA teNe nAgapautra varuNane rathamusaLa saMgrAmamAMthI bahAra cAlyo ja joye. (FAmittA turaNa nirUi , tura niminnittA na 7 nA turie visajjei, turae visajjittA paDasathAragaM duruhai, paDasaMthAragaM dUrahittA puratthAbhimuhe jAva aMjaliM kaTTa evaM vayAsI-jAI NaM bhaMte ! mama piyabAlavayaM sassa caruNassa NAgaNattuyassa sIlAiM, vayAI, guNAI, veramaNAI, paJcakkhANa dIvAlar6, tAE ma mata) tene cAlyA jato joIne teNe pitAnA ghoDAne aTakAvyA. tyArabAda teNe zuM karyuM, te samasta kathana varuNanA kathana pramANe samajavuM. teNe ghoDAne chUTA mUkI dIdhA, A kathana paryantanuM kathana grahaNa karavuM. tyArabAda teNe eka vastrane saMthAro bichAvyA ane tenA upara besIne pUrva dizA tarapha mukha karIne bane hAtha joDIne A pramANe kahyuM- "he bhagavana! mArA priya bALamitra nAgapautra aNagAre je sAta zIla, pAMca vrata, traNa guNa, viramaNa vrata, pratyAkhyAna ane piSadhapavAsa aMgIkAra karela che, te huM paNa aMgIkAra karUM chuM' tti sanAda sUca) A pramANe kahIne teNe zarIra uparathI kavacane utArI nAkhyuM. rannAdaparA aA sahu jare, saraphuddha zattA vALuputrI zraddhAkavaca utArIne teNe potAnA zarIramAMthI bANa Adine kADhayA ane tyArabAda kramaza: te kALadharma pAmyA. (tayi ai Trugya vAgha nAnattA badAgnidi gvAmaMta di viSe mufmaviAre kude) tyArabAda nAgapautra varuNanA mRtyunI khabara jANune pAse rahelA vAnavyaktara devee divya ane sugaMdhayukata jaLanI varSA karI. (saddhaadje muje nivAraNa; viSe ya jaya - ghaninA rAzi ror) pAMca prakAranA varNavALAM phUlenI tenA upara vRSTi karI, divya gIta gAdharvanA zabda paNa karyA (tapr taNa vapaNa jAya divase viDuiM zrI bhagavatI sUtra : 5 227 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divvaM devajjuI, divyaM devANubhAgaM suNittA ya pAsittA ya bahujaNo annamannassa evaM Aikkhai jAva parUvei, evaM khalu devANuppiyA ! bahave maNussA bhAva vavattA mayaMti) tyArabAda te nAgapautra varuNanI diva devaddhine, divya devaghutine, ane divya devaprabhAvane sAMbhaLIne ane jeIne aneka mANase eka bIjAne A pramANe kahevA lAgyA, ane prarUpaNa karavA lAgyA ke "he devAnupriye ! aneka manuSya pratyAkhyAnAdi dvArA devalekamAM utpanna thAya che. mAtra yuddhamAM maravAthI ja keI devagatimAM utpanna thatuM nathI." TIkAtha- sUtrakAre A sUtradhArA anya tIrthikonI mAnyatAnuM khaMDana karyuM chegautama svAmI mahAvIra prabhune e prazna pUche che ke- (vana mare! - manasa ivakAraNarU gAya paripha) he bhadanta! ghaNu lake eka bIjAne A pramANe kahe che, vizeSarUpe pratipAdana kare che, prajJApanA kare che ane prarUpaNa kare che ke gva ravaTu vahu mA nA karAvAyu saMge aneka manuSyo aneka prakAranA saMgrAmamAMthI kei eka saMgrAmamAM "miydAva' laDatAM laDatAM 'padavI saT kAlamAse kAla kiccA annayaresu devaloemu devattAe uvavattAro bhavati' ghAyala thaIne kALano avasara AvatA kALadhamane pAme che tyAre teo devalokamAM devanI paryAye utpanna thAya che. "jadane aMte ! " he bhadanta ! zuM temanI e mAnyatA sAcI che? tene uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- (nAyamA !) he gItama! "T0UT se vada aTHUw g cAra te manuSyo eka bIjAne evuM je kahe che, bhASaNa kare che, prajJApanA kare che ane prarUpaNA kare che ke je loko kei paNa saMgrAmamAM laDatAM laDatAM mAryA jAya che, teo koI paNa eka devalekamAM devanI paryAye utpanna thAya che, ane te putranAda mirajhA te jIvanAnuM evuM temanuM je kathana che te miyA (asatya) che. "ga6 gNa jovA! mAravAmi he gautama A viSayamAM huM te evuM kahuM chuM, evuM pratipAdana karuM chuM, evI prajJApanA karuM chuM, ane evI prarUpaNa karuM chuM ke "raM raju thanA! te je te samajI tearNI nAma nathI ropratyAkhyAna, zIla ane saMyamanI ArAdhanA Adi dvArA ghaNu mANase devalokamAM devanI paryAye utpanna thAya che. A vAtanuM pratipAdana karavA mATe bhagavAna nAgapautra varuNanuM dRSTAMta Ape che- "he gautama! te kALe ane te samaye vizAlI nAme nagarI hatI. "auT? tenuM varNana caMpA nAmanI nagarInA varNana pramANe samajavuM. tenAthI ghara' te vaizAlI nagarImAM "vara jAna visa varuNa nAmane eka nAgapautra rahetuM hatuM. " bAra gAyUi" te nAgaputra varuNa vaibhavazALI ane dIta hatuM. tenI pAse gAya, zrI bhagavatI sUtra : 5 2 28 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheMsa Adi rUpa dhana ghaNuM hatuM, sonuM ane cAMdI paNa ghaNI hatI, Aga prayogathI te yukata hatuM, tenA gharamAM anAjanA bhaMDAra bharelA hatA, dararoja tene tyAM garIbene annadAna ApavAmAM AvatuM, tene tyAM dAsa, dAsI, gAya, bheMsa, gheTAM, Adine te ke sumAra ja na hatA. kaI paNa vyakita tene tirarakAra karI zakatI nahIM, te zramajanone upAsaka hatA, jIva-achavanA svarUpane te jJAtA hatA, punya ane pApane te jANanAre hate, Asava, saMvara, nirjara, kiyAdhikaraNa, baMdha ane mokSanA viSayamAM te kuzaLa hato. eTale ke heya ane upAdeyanuM tene samyak jJAna hatuM. jevI rIte naukAmAM chidro dvArA jaLane praveza thAya che, e ja pramANe A AtmArUpa sarevaramAM karmarUpa jaLane praveza thaze tenuM nAma Asrava che. mithyAtva, avirati Adi 5 te Asava aneka prakAranA kahyA che. jevI rIte chidrone pUrI devAthI nAvamAM pANI bharAtuM baMdha thaI jAya che, e ja pramANe je Ama pariNAme vaDe AtmA upara kamanuM AvaraNa thatuM aTakI jAya che, te pariNAmone saMvara kahe che. samiti, gupti AdinA bhedathI te saMvara aneka prakArane kahyo che. jIvapradezamAMthI karmone aMzataH nAza thave tenuM nAma nirjarA che. kAya Adi viSayaka vyApArane kiyA kahe che. narakagatimAM javAnI yogyatA chava jenA dvArA prApta kare che, tene adhikaraNa kahe che. dravya ane bhAvanA bhedathI adhikaraNanA be prakAra kahyA che, ahIM bhAva adhikaraNane grahaNa kare joIe. kAraNa ke bhAvaadhikaraNa krodha Adi kaSAyarUpa hoya che. jIvapradezanA ane karma pudgalenA parasparanA saMbaMdha vizeSanuM nAma "baMdha che, samasta karmone sadantara kSaya tenuM nAma "mokSa che. dharmajanita sAmarthyanI prabaLatAne lIdhe te devAdikanI sahAyatAnI IcchA to svapramAM paNa karate nahIM. deva, asurakumAra, nAgakumAra, yakSa, rAkSasa, kinara, piMpuruSa, garuDa, suparNakumAra, gaMdharva, maheraga ItyAdi devagaNa dvArA paNa tene nirmaLa pravacanathI saheja paNa vicalita karI zakAto nahIM, kAraNa ke tene nirmatha pravacana upara atUTa zraddhA hatI. paramatanI tarapha tene bilakula zraddhA athavA abhiruci na hatI. te nirvicikitsA nAmanA samyagadarzananA A gathI bharapUra hato, kAraNa ke phaLa pratyenI tenI zraddhA saMdehathI sarvathA rahita hatI. te labdhArtha hato, gRhItArtha hatA, pRSTArtha hatA, abhigatArtha hatA, vinizcitArtha hato, tenI nasenasamAM pravacana pratyene anurAga bhareluM hatuM, jyAre vArtAlApa karavAno prasaMge upasthita thato, tyAre te potAnA putrAdikene tathA anya janane A pramANe samajAvato hata- "he Ayuman ! A nigraMthapravacana ja mokSanuM kAraNa che, tethI te pravacana ja paramArthabhUta che, e sivAyanA je kupravacana che - mithyAdaSTie dvArA upadiSTa je zAstro che- te, tathA dhana dhAnya, putra, patnI Adi te anarthanA kAraNarUpa che. te varuNanuM hadaya sphaTika maNinA jevuM nirmaLa hatuM, tenA gharanA daravAjA sadA dina pradAna karavAne mATe khUhalA rahetA hatA. rAjAnA aMtaHpuramAM javAnI paNa tene manaI na hatI. te zIlavAna hate- sAmAyika, dezAvakAzika, piSadha, atithi saMvibhAga Adi zalethI yukata hatA, te pAMca aNuvratanuM, ane guNavratanuM pAlana karatA, mithyAtvathI dUra raheta, pratyAkhyAne karato-niSiddha vastuone tyAga karato. te AThama, zrI bhagavatI sUtra : 5 229 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNimA, ekAdazI, amAsa Adi tithionA piSadhapavAsa karate ho - eTale ke te pavadanamAM te AhAra, zarIra satkAra, abrahmacarya ane sAvadha vyApArane parityAga karI detA hatA. A rIte zIla AdikathI yukta pauSadhanuM pAlana karIne te zramaNanine prAsuka, eSaya azana, pAna, khAdya, svAdya Adi cAre prakAranA AhAra, vastra, pAtra, kaMbala, ane pAdaprIMchana (rajeharaNa) dvArA tathA auSadha-bhaiSajya dvArA, ane prAtihArika (sAdhuone vAparavA mATe ApavAnI vastuo ke jene upayoga patI jatAM zrAvakane pAchI meM pAya che) - pITha, phalaka (pATa), zayyA ane saMstAraka dvArA pratilAbhita karato hato- te nAgapautra varuNa niraMtara chaThThane pAraNe chaThThanI tapasyA vaDe pitAnA AmAne bhAvita karato hate. 'tA re vaLe nAgapapg granA jADuM have eka divase evuM banyuM ke te nAgapautra varuNane "rAvAmigoba, vamitro, rAka saMjAne mAre tamane nRpanA AgrahathI, svajanAdi samudAyarUpa gaNunA AgrahathI athavA keI baliSTha AgrahathI evI preraNuM maLI ke teNe rathamusaLa saMgrAmamAM javuM joIe. A preraNAthI prerAIne te rathamusaLa saMgrAmanAM javAne taiyAra thayo "maNi gamamAM magva tyAre varuNa niraMtara chaThThane pAraNe chaThThanI tapasyA karete hato. teNe chaThThanuM pAraNuM karyA vinA ja chanA vratane aThamanA vratamAM parivartita karI nAkhyuM. arthAta be apavAsanA pAraNAne divase pAraNA karyA vagara aThamanuM paccakakhANu karyuM. (chaThTha eTale be divasanA upavAsa, aThThama eTale traNa divasanA upavAsa). tyArabAda gavaditA vipuSei sadA" teNe tenA kuTuMbanA mANasone bolAvyA, sadAjittA pUrva vANI ane temane bolAvIne A pramANe kahyuM- vizvameva mane rAjiyA, sthA?i he devAnupriyo ! tame ghaNuM ja zIghratAthI cAra ghaMTaDIvALA. ezvarathane, samasta ratha sAmagrIthI sajita kare. tathA "daya - janA, ghaDA, hAthI, ratha ane ddhAonI banelI caturaMgI senAne taiyAra kare. mArI AzA pramANenI A badhI taiyArIo pUrI karIne tame loke mane khabara Ape. "tA te koDubiyapurisA jAva paDimuNettA khippAmeva sacchattaM sajjhayaM jAva uvaTThAveM ti' A prakAranI nAgapautra varuNanI AjJA sAMbhaLIne temaNe ghaNI ja varAthI rathane chatrayukata, dhvajAyukata, ane patAkAyukata karI dIdhuM. ahIM pahelA "jhA (yAvata) padathI 'varuNena nAganaptRkeNa evamuktAH santaH hRSTadRSTAH mastake aMjaliM kRtvA yAjJayA vinA vajana prativRtti " A pAThane saMgraha thayo che. tene bhAvArtha A pramANe che- jyAre nAgapatra varuNa kauTuMbika puruSane ratha ane caturaMgI senAne taiyAra karavAnI AjJA ApI, tyAre te kauTuMbika puruSe tene te Adeza sAMbhaLIne ghaNuM khuzI thayA ane temaNe ghaNA vinayapUrvaka varuNanA Adezane mAthe caDAvya - eTale ke tenI AjJAnuM barAbara pAlana karyuM. tyArabAda tyAMthI nIkaLIne temaNe ratha ane caturaMgI zrI bhagavatI sUtra : 5 2 30 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khabara senAne sajja karavA mAMDI sannAdrittA lejeya vaLe nAnajI! bAya AiMti' jyAre azvaratha ane caturagI senAnI pUrepUrI sajAvaTa thai gai, tyAre teo madhAM jyAM nAgapautra varuNa hatA tyAM AvyA ane khUba vinayapUrvaka ane huAtha joDIne temaNe vastune kahyu he nAtha ! ApanI AjJAnusAra sadhaLI taiyArI thai gai che.' 'taraNaM se varuNe nAganattue jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgaccha ' sAMbhaLatAM je te nAgapautra varuNa, jyAM snAnagRha hatuM. tyAM AvyA, snAnagRhamAM praveza karIne temaNe snAna karyuM. ahIM samasta varNana kUNika rAjAnI mahAzilArka Taka sagrAmamAM prasthAna karatAM pahelAMnI taiyArIonA kathana mujaba ja samajavuM. snAna karIne temaNe alikama karyuM --eTale ke kAgaDA Adine anna pradAna karyuM. maSItilakarUpa kautuka ane magalakama karyAM. ' savAla kAravibhUsie ' , tyArakhAda temaNe samasta alakArAthI peAtAnA zarIrane vibhUSita karyuM", " annadrandriyAtra, unnIhiya sAsaLai+-Sa,phasthati' ane khUba kasakasAvIne bakhatara khAMdhyuM, hAtha para zarAsana paTTikA khAMdhI, kaMThamAM hAra Adi AbhUSA paheryAM, vIratAsUcaka cinhapaTTikAe bAMdhI, ane astra tathA zastrone dhAraNa karyAM. jyAre teo tyAMthI nIkaLyA tyAre chatradhArIee temanA mastaka para kAra TakUlAnI mALAethI yukta chatra dharyuM, te chatra dhaNuM sudara lAgatuM hatuM. camaradhArI sevake cAra camara vaDe temanA upara vAyu DhArI rahyA hatA, temane jotAM ja leAkeAe 'jaya heA, jaya hai!' evA mAMgalika zabdonuM uccAraNa karyuM. A rIte susajjita thane te peAtAnA prAsAdamAMthI ravAnA thayA ane jyAM ghoDA, hAthI, ratha ane yeddAothI yukata caturagI senA UbhI hatI tyAM AvyA. te vakhate temanI sAthe ' ane jaLanAyu nAya, tyAvi ' aneka gaNanAyakA hatA, rAjezvara, talavara, mADalika, kauTuMbika, ikSya, zreSThI, senApati, sA vAha, dUta ane sadhipAla hatA. A badhA padmAnA artha aupapAtika sUtranA 15mAM padmamAM ApavAmAM AvyA che, te tyAMthI teneA artha jANI levA. ' jeNetra bAhiriyA uDDANasAlA jeNetra cAugghaMTe Asarahe, teNetra uvAgacchara A badhAM pUrNAMkata adhikArIonI sAthe sAthe, nAgapautra varuNa, jyAM khAdya upasthAnazALA hatI, ane jyAM cAra dhaMTaDIothI yukata azvaratha rahelA hatA tyAM AvyA. vacchinnA tyAM AvIne 'cAuraghaTa AsarahaM duruha ' teo cAra dhaMTaDIvALA ratha upara savAra thaI gayA. 'dudittA'rathamAM savAra thaine 6 -Aya--da nA saMjIde hAthI, dheDA, ratha ane hAthI yukata caturaMgI senAthI vITaLAIne 'mA masA nA vitta neneva rahyusare saMgAme tenevavA jIrU ' ane mahA subhaTanA vizALa samUhanI sAthe jyAM rathamusala sagrAma cAlatA hatA tyAM AvyA. L uvAgacchittA rahamusalaM saMgAma oyAo' tyAM AvIne te paNa thamusaLa sagrAmamAM joDAi gayA. taNaM se varuNe nAgaNae rahamusalaM saMgAma oyAe samANe ayameyArUvaM abhiggahaM abhigeNDa ' rathamusaLa saMgrAmamAM dAkhala thatAM ja te nAgapautra varuNe eve! abhigraha dhAraNa karyAM ke 'nous meM rahamusala saMgAma saMgAmemANassa je puvi pahaNa se paDiNittae' * je kAi yAhvo A thamusaLa sagrAmamAM laDatAM laDatAM mArA upara pahelAM prahAra karaze, tenA upara ja huM tyAra bAda prahAra karIza. lese no . " te sivAinI koi paNa vyakita upara huM prahAra karIza nahIM.' 'yameyArUM miLa, gamittepha , zrI bhagavatI sUtra : 5 231 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAranA niyama te nAgapautra varuNe grahaNa karyo. "gamagepittA ? A prakArano abhigraha dhAraNa karIne te varuNa "muruM saMpA saMjAne " rathamusala saMgrAmamAM laDavAne taiyAra thaI gayA. "tapau tarasa vAkSa nAnattAkSa padamaNa saMjAma saMgAme mANamsa-ege purise sarisae, sarisattae, sarisabbae, srisbhNddmttovArane rapa parigha dara marg rathamasala saMgrAmamAM laDavAne taiyAra thaI gayelA te nAgapautra varuNanA rathanI sAme koI eka puruSa (ddho) AvI pahoMce. tenI umara varuNanA jeTalI ja hatI, tenI cAmaDIno raMga paNa varuNanA jevo ja hato, tenI pAse varuNane jevAM ja khaDaga Adi zastro ane dhanuSa Adi astro hatAM, tenI pAse varuNanA jevAM ja kavaca Adi - upakaraNe hatA. e te puruSa pitAnA rathamAM besIne tenI sAme upasthita thaye. "se dura vaghai Trugi vANI AvatAMnI sA ja teNe nAgapautra varuNane A pramANe kahyuM-'va mo vadhu TITLayA ! he nAgapautra varuNa ! pahelAM tame mArA upara prahAra kare. "avi jam Tirgy & pi gvaM vANI" tyAre te nAgapautra varuNe te Agantuka puruSane A pramANe kahyuM. "o raju be tevANaqvA! gAyakSa paLig' he devAnupriya ! mArA upara prahAra karanAra vyakita upara ja prahAra karavAne meM niyama dhAraNa karyo che. tethI jyAM sudhI tame mArA upara prahAra nahIM kare, tyAM sudhI tamArA upara prahAra karavAnuM mane kalpatuM nathI. tethI "gi pAdi pahelAM tame ja mArA upara prahAra kare. "tapi se kurine vaLevi miT[gum vaMdu samAje rAmune ghAva vinAne ghaNuM jANurU' jyAre nAgapotra varuNe te puruSane A pramANe kahyuM, tyAre tene varuNa upara roSa caDe, te atizaya ke pAyamAna thaye, te pracaMDa ane raudrarUpavALa banI gaye. krodhathI te dAMte vaDe heTha dabAvavA maMDI gayA, ane dhUvAMvAM thaIne, dAMta kacakacAvIne teNe pitAnuM dhanuSa hAthamAM lIdhuM. "dha nittA 36 rAmaHE dhanuSane hAthamAM laIne tenA upara tIra caDAvyuM. "3muM pratijJA kALuM TApha tIra caDAvIne te varuNa upara tene prahAra karavAne kaTibaddha thaI gayo. " gAyanA urSa zaru tyAra bAda teNe dhanuSa para caDAvelA bANane kAna sudhI kheMcyuM. "sAvavAnA 36 varittA nahai TIMaaN jaatiA bANane kAna paryata kheMcIne teNe nizAna laine nAgapautra varUNa upara te bANune gADha prahAra karyo. 'ta se nANA vA teNaM puriseNaM gADhappahArIkae samANe Asuratte jAba misimisemANe dhaNuM vApura" A rIte te puruSe jyAre nAgapautra varuNa upara gADha prahAra karyo, tyAre nAgapautra varuNane ghase kedha caDe, roSa caDaze, kodhathI temanuM mukha lAla thai gayuM. temaNe dAMta kacakacAvIne dAMtanI vacce heTha dabAvavA mAMDayA, ane dhUvA puvAM thaIne dhanuSane hAthamAM grahaNa karyuM, tenA upara bANa caDAvyuM, 'vArittA, rUAvi bANane dhanuSa para caDAvIne tene kAna sudhI kheMcyuM. "mAyakannAtha jAttA taM kuridgazi enDhaze naviyAgo vara' teNe kAna sudhI kheMcIne te bANane te puruSa upara cheDayuM. te bANanA eka ja prahArathI te mANasa pASANakhaMDanA zrI bhagavatI sUtra : 5 2 3 2 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevA prANathI rahita thaI gayuM. 'tAM re jUne bALagi teof great TagsAra samaje te puruSanA te gADha prahArathI nAgapautra varuNa paNa tenA pahelAM ghAyala thaI cUkaya hate. "asthAne, gava, cIri, sarasapura gALajhamiti nA taraNa nijiAig; tethI teo sAmAnyataH zakitathI rahita thaI gayA, temanI zArIrika zakita bilakula zithila paDI gaI, temanI mAnasika zakitane paNa bilakula hrAsa thaI gayo, te puruSArthathI rahita thaI gayA, temaNe vicAra karyo ke A paristhitimAM mArAthI yuddha karI zakAze nahIM, huM yuddhamAM TakI zakIza nahIM. te kAraNe temanuM mana yuddha pratye udAsIna thaI gayuM. temaNe ghoDAne thobhAvyA, ane rathane yuddhabhUmimAMthI pAchA vA. " ttattA A rIte rathane pAcho vALIne "dakAgo saMjAgo vibhag' teo rathamusala saMgrAmamAMthI bahAra nIkaLI gayA. "haLavadyamattA prAMtamAM yavamarU tyAMthI nIkaLIne temAM kaI ekAnta jagyAe cAlyA AvyA. 'tamaMtaM gavAmittA 1rapa nizio ekAnta sthAne AvIne temaNe ghoDAne thaMbhAvI dIdhAM, 'nijANittA rU gheDAne bhavatAM ja ratha UbhuM rahI gayA. " dattA sadAzo proja ratha Ubhe rahetAM ja teo ratha uparathI nIce utarI gayA, "da vodittA taray norU ratha uparathI nIce utarIne temaNe ghoDAone rathathI alaga karI dIdhA, "maphattA tA visane ghoDAone rathathI alaga karIne chUTA mUkI dIdhAM. "tara vinittA ghe Dane mukta karIne "phalma saMthArAM saMgharavuM temaNe darbhano saMthAre bichAvyA. siMcarittA mAMthA tu darbhane saMthAro bichAvIne tenA para besI gayA. 'dabbhasaMthAragaM duruhittA puratyAbhimuhe saMpaliyaMkanisanne karayala jAva 6 uM vArI darbhAsana upara besIne temaNe pUrva dizA tarapha pitAnuM mukha rAkhyuM ane paryakAsane besIne banne hAthane joDIne Avartana pUrvaka A pramANe kahyuM'nmotthunnN arahaMtANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM, namotthuNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa, Aigarassa jAva saMpAviukAmassa, mama dhammAyariyassa dhmmovdesaT. siddhigati nAmane sthAne gayelA ahaMta bhagavaMtane namaskAra che. zramaNa bhagavAna mahAvIra ke jeo tIrthakara che ane siddhagatimAM javAnA che, temane mArA namaskAra ho. mArA dharmopadezaka ane dharmAcAryone mArA namaskAra he-rAmi naM mAtra tathA phuda nag" ahIM rahele huM tyAM rahelA bhagavAnane vaMdaNa karuM chuM. paNa che anna tathA tyAM rahelA te bhagavAna mane dekheeTale ke mArI pravRttine dekhatA rahe evI mArI abhilASA che. nava caMdra nabaMra, naMdittA najaMpitta [ aNAnI A pramANenA pAThanuM uccAraNa karIne te nAgapautra varuNe pharIthI te ahaMta bhagavAnane tathA mahAvIra prabhune vaMdaNA karI ane namaskAra karyA - vaMdaNa namaskAra karIne temaNe A pramANe kahyuM putra pi mag samakSa maLavo caMtig kUTA pANAphavA parcaravAi gAvItrA pahelAM paNa meM zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInI samIpa sthUla prANAtipAtanA jIvanaparyantanA pratyAkhyAna karelA che, e ja pramANe sAva zUrAi jide vavavA sthUla parigraha paryantanA pAMce pApakarmone meM parityAga karyo che, A rIta meM pAMca aNuvratone jIvana paryaMta dhAraNa karyA che- "f f g gaTTu tarasera mA mahAvaraNa aMti zrI bhagavatI sUtra : 5 2 3 3 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sana pALavAyuM pacavAmi nArakanIvALu have huM e ja zramaNa bhagavAna mahAvIranI samakSa samasta prANAtipAtanA jIvanaparyanta pratyAkhyAna karUM chuM. ttvonA khadao jAva - eyaMpiNaM caramehiM UsAsanIsAsehi vosirAmi tti ka samApaTTe mukhya' ahIM bAkInuM samasta kathana skandrAcAryAMnA kathana pramANe samajavuM. A zarIranA pazu huM a Mtima zvAsoMcchavAsanI sAthe sAthe parityAga karU chu, ahIM sudhInuM kathana grahaNa karavuM. A pramANe kahIne te nAgapautra vacce vacane parityAga karyo. 'muttA vaLuddhAM re" kavacane parityAga karIne temaNe temanA zarIramAMthI khANurUpa zalyane bahAra kADhayuM. bANune kADhatAM ja sAmAnya rIte mRtyu thai zake che, paNa ahIM evuM banyu na hatuM, te batAvatA sUtrakAra kahe che-"tajIdranuM rattA ' khANune zarIramAMthI khahAra kADhIne temaNe ' gAjoDiyAMte samAddivane gAjIputhvIp jAna peAtAnA pApenI AlecanA karI ane pApAthI pratikrAnta thaIne samAdhimAM lIna thaI gayA, ane tyArabAda kALakrame mRtyu pAmyA. " 'tapaLa tA vahaLA bAvaLasucatta e yivAcane te nAgapautra vaSNune eka khAmitra hatA, je damusalTa AgAma sAmemALe meLa ghumeLa gADhappahArIkae samANe atthAme, abale jAva adhAraNijjamiti kaTTa' rathamusaLa saMgrAmamAM laDatA hatA. laDatAM laDatAM te koi puruSa (sendrA) nA khANuthI ghAyala thaye. A rIte UMDA ghA vAgavAthI te zaktihIna thane zArIrika baLathI rahita thaI gayA, mAnasika zakitathI paNa te rahita thai gayA, tethI te puruSakAra parAkramathI-sAhasathI paNa rahita thai gayA. teNe vicAra karyAM ke 'have huM A yuddhamAM TakI zakIza nahI thADA samayamAM ja mArAM prANu cAlyAM jaze. vaLI LajIya radamusAgo sagAmAgo zivamamAM vAsarU jyAre tenA manamAM upayu kata vicAra AvyA, tyAre teNe nAgapautra varuNane thamusala saMgrAmamAMthI bahAra cAye jatA joyA. 'vRttittA supa no tene bahAra jato joine teNe paNa potAnA ghADAne thaMbhAvI dIdhA tutva nigendirA nA vaLe nAtha tu visane' ghoDAne thaMbhAvIne teNe paNa varuNanA jema ja karyuM. eTale ke ghoDAne thaMbhAvatA ja ratha AgaLa vadhatA aTakI gayA, teNe rathane pAchA vA ane raNamusala sagrAmamAMthI bahAra nIkaLIne te kAI ekAnta sthAne pahoMcI gayA. dhoDAne theAbhAvIne, rathamAMthI utarIne teNe gheADAne rathathI alaga karIne chUTA karI dIdhA. 4 turae visajjittA paTTasa thAragaM saMtharei "dheDAne mukta karIne teNe eka vastrane sathAro bichAvyA saMtharittA ' paTa saMtAraka bichAvIne tenA upara te esI ' paDasaMthAragaM dUruhitA puratyAbhimuhe jAtra aMjali kaTTu evaM vayAsI' ' paDasaMthAragaM gaye. zrI bhagavatI sUtra : 5 234 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMthArAne Asane besIne, pUrva dizA tarapha mukha karIne, ane paryakAsana vALIne banne hAtha joDIne mastaka para traNavAra temane ghUmAvIne, temaNe A prakAranA pAThanuM uccAraNa dhyu - jai 'NaM bhaMte ! mama piyabAlabaya sassa varuNassa NAgaNattuyassa sIlAI, vagADuM, , , pravAsavavAnA he bhadanta ! mArA priya bALasakhA, nAgapautra varuNanuM je phalAnapekSa (phaLanI apekSA vinAnuM) zubha kiyA pravRttirUpa zIla che, sthUla prANAtipAta viramaNa AdirUpa je aNuvrata che, uttaraguNarUpa je guNa che, rAgadveSa nivRttirUpa je viramaNa che, ane pratyAkhyAna-pAdhepavAsa che, "tArU je mAM fpa maraMtu te samasta zIlAdi mArA dvArA paNa grahaNa thAo. "tti du samApadR Tags Ama kahIne teNe potAnA zarIra upara dhAraNa kareluM bakhatara utArI nAkhyuM. dattA saradhara vAle bakhatarane kADhI nAkhIne teNe zarIramAMthI bANurUpa zalyane dUra karyuM. " rettA cANager Irg zarIramAMthI bANane kADhI teNe pitAnAM pApakarmonI AlecagA karI, ane te kALakrame kALadharma pAmyA "tapur varUNAgaNattuya kAlagaya jANittA ahAsannihiehiM vANamatarehiM devehi vibhumi poDhAvA de have tyAM varuNane kALadharma pAmelA jANIne samIpamAM rahelA vAnavyaMtara devoe divya sugaMdhIdAra jaLanI vRSTi karI, "rUddhava rUpe nirAtti ane pAMca varNavALAM phUlonI khUba vRSTi karI. "vi ra jA-dhava ninA japa cAvi vyA" tathA temaNe divya gIta-gAMdharva zabdonuM paNa khUba uccAraNa karyuM. "agrf tarasa haLa bALagyamsa te vuiM vifg, faa tevaguru, vicaM vALamAzaM nittA ja pAsittA " A prakAranI che nAgapautra varuNanI divya devasamRddhine, divya devaghutine ane divya devaprabhAvane sAMbhaLIne tathA joIne "vatra ganamana iva gAurU, lAva have aneka mANasoe eka bIjAne A pramANe kahyuM, A pramANe pratipAdana karyuM ane A pramANe prarUpaNuM karI ke- " vastu sevAuir ! vada bAra vavavattA mayaMti " he devAnupriye! aneka mANase A rIte zila, guNa, pratyAkhyAnAdi karIne carama ucchavAsa nidhAnI sAthe sAthe ja kALadharma pAmIne devalokamAM devanI paryAye utpanna thAya che, bhUtakALamAM thayA hatA ane bhaviSyamAM paNa thaze. kevaLa yuddhamAM marIne kaI devalokamAM devanI paryAye utpanna thayuM nathI, ane thaze paNa nahIM. sU, pA vane maM! yAra sUvAtha- (vA mete ! pa Na amAre tAruM vijJa rda ? ja yuvAne ) he bhadanta! nAgane pautra varuNa kALane avasara AvatA kALa karIne kayAM gaye? kaI gatimAM utpanna thayA ? (noramA !) he gautama ! (sadane je gAme vimAne sevattA vavavane ?) te saudharma ka9pamAM aruNAbha vimAnamAM devanI paryAye utpanna thayela che. (tathA mAyALa vALuM vattAri sTigomAsuM di8 guUTa) te devalekamAMnA keTalAka devonI Ayusthiti cAra palyopamanI kahI che. (tasthaLa vaccharA vi traNa vAra sTigovamAruM di quttA) A rIte zrI bhagavatI sUtra : 5 2 35 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaSNu devanI paNa tyAM rahevAnI Ayusthiti cAra paLyeApamanI kahI che. (se aaN maMte ! rajhaLe teve tAbo vatromAJo gAvAM mavALa' vinnA) he bhaddata ! vaSNudevanA te devaleAkanA Ayune kSaya thatA, devasaMbaMdhI bhavaneA kSaya thatAM, ane devasaMbaMdhI sthitine kSaya thatAM, te kayAM jaze ? kayAM utpanna thaze ? (nAtra mAvioi nAme zizira, nAva gata )i he gautama ! tee mahAvideha kSetramAM manuSya paryAye utpanna thaze ane siddha, buddha, mukta, parinivRtta ane samarata duHkhAnA aMtakartA thaze 'varuNassa NaM bhaMte ! NAgaNa yassa piyabAlavaya sae kAlamAse cATa vicAdi Na ? di vacane ?) huM bhanta ! nAgapautra varuNune priya mitra kALa avasare kALadhama pAmIne kayAM gayA ? kaI gatimAM utpanna thayuM. (noyamA !) he gautama ! (suru pacAyA) te uttama kuLamAM utpanna thayA che. ( seNa bhaMte! taohiMtA anaMtaraM uccaTTittA kahiM gacchari, kahiM uvavajjihi ?) he bhadanta ! vastune te khAmitra tyAMthI marIne kayAM jaze? kai gatimAM utpanna thaze ? (noyamA !) he gautama ! ( madAvidaivAse sinnittiya, khAvAmaMta ddika) te mahAvideha kSetramAM utpanna thaIne siddhapada pANaze ane samasta duHkhAnA aMta karaze. (navuM maMte! sekaM mate! tti) " he bhadanta ! ApanI vAta satya che. huM bhanta ! Ape A viSayanuM je pratipAdana karyuM te sathA satya che.' A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vaMdaNA namaskAra karIne tee temane sthAne besI gayA. TIkA-gautama svAmI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- vaLa maMte ! bAvaLajIpu vAmAse traNa vidyA dina ? di vacane te nAganA pautra varuNa kALaneA vasara AvatA kALadhama pAmIne gayA ? i gatimAM utpanna thaye ? bhadanta 1 maraNa pAmIne kAM tenA uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- (noyamA !) he gautama! nodameM ve baDhaLAme vimALe vattA vavanne) varuNa kALadharma pAmIne saudhama kalpamAM aruNAbha nAmanA vimAnamAM devarUpe utpanna thayA che. gautama svAmInA prazna- he bhadanta ! tyAM temanI Ayusthiti keTalI kahI che? uttara 'tasthaLa sthenathALa taivALacattari jovamArUM r3ei vaLajJA' he gautama ! aruNAbha vimAnamAM keTalAka devenI Ayusthiti cAra palyopamanI kahI che. tethI 'tasthaLe varApta vivasa cannAra hiolamAAM sirpha (71 saudha kalpanA aruNAbha vimAnamAM utpanna thayelA varuNudevanI sthiti paNa cAra palyopamanI kahI che. gautama ravAmIne prazna-seLa mate! vaLe.vetAmAM tevahoramo AAvavaLa, mavaLa, trivaLa sthA'i he bhadanta ! te varuNa deva te devaleAkathI saudharmAM kalpamAMthI Ayune kSaya thatAM, bhavanA kSaya thatAM, ane sthitine kSaya thatAM te kayAM jaze ? kayAM utpanna thaze ? uttara- 'nAva mahAviadavAse sidhdhiti nA aMta rUi" he gautama! varuNudeva mahAvideha kSetramAM manuSya paryAyamAM utpanna thaIne siddhapada pAmaze ane samasta zrI bhagavatI sUtra : 5 236 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duHkhAnA atakartA thaze. ahIM nA' padathI nIcene sutrapATha grahaNa thayeA che. 'mocate" bodhane prApta karaze, 'mokSyate' bhavabaMdhanathI mukata thaze, nisthiti samarata karyAMnA AtyaMtika kSaya karIne samasta saMtApathI rahita banI jaze. have gautama svAmI vastunA mitra viSe A pramANe prazna pUche che 'varuNassa NaM bhaMte ! NAgaNa yassa piyabAlavayaMsae kAlamAse kAlaM kiccA hiMga,di travane ?' he bhadanta ! nAgapautra vastune priya bAlamitra kALane avasara AvatA kALa karIne kayAM gayA ? kaI gatimAM utpanna thayA? uttara- goyamA! mujue pacAyA' he gautama ! varuNune te priya bAlasakhA uttama vazamAM utpanna thayA che. prazna- 'se NaM bhaMte ! taohito anaMtaraM uccadvittA kahiM gacchahi, kahi kanakhrihi ?' he bhadanta ! varuNune te priya bAlasakhA te uttama kuLamAMthI maraNu pAmIne kayAM jaze? kayAM utpanna thaze ? uttara- 'oyamA ! mahAviveAse sidira, nAva gata di' huM gautama ! te tyAMthI marIne mahAvideha kSetramAM manuSyanI paryAye utpanna thaze, ane te bhava pUrA karIne siddha gati prApta karaze. ahI' 'nAva' padmathI nIcenA sutrapADe grahaNa thayA che- 'moryaMta, mokSyate, rvAniIti' buddha thaze, mukata thaze, samarata karmonA AtyaMtika kSaya karaze ane e rIte te samasta du:khAnA aMta karI nAkho. have A uddezakanA upasaMhAra karatA gautama svAmI mahAvIra prabhunAM vacanemAM peAtAnI zraddhA prakaTa karatA kahe che-"setraM mate! evuM mate! tti' he bhadanta ! ApanuM kathana satya che. he bhadanta! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM. te sayA satya ja che, A pramANe kahIne mahAvIra prabhune vaMdaNA namaskAra karIne teo temane sthAne virAjamAna thai gayA. ghAsU. 6aa jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAja kRta bhagavatI' sUtranI prameyantikA vyAkhyAnA sAtamA zatakanA navamA uddezake samApta. 7 ! - 9 zrI bhagavatI sUtra : 5 237 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazave uddeze kA saMpita viSaya vivaraNa sAtamA zatakanA dasameA uddezaka prAraMbha sAtamAM zatakanA dasamA uddesakamAM je viSayanuM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che, tene saMkSipta sArAMza A pramANe che- kAleAdAyI Adi anya tIthikAnA 5cAstikAya viSeno vArtAlApa, gautama svAmInuM tyAM Agamana, kAleAdAyI Adi anyamatavAdIonA gautama svAmIne paMcAstikAya viSayaka prazno ane gautama svAmI dvArA tenA uttarA. puddagalAstikAyanA viSayamAM kabandhane vicAra, prazna- pApakama` zu` azuvipAkayukata hAya che? pApakama kevI rIte azubha vipAkayukata hAya che ? A banne praznAnA uttara. prazna- kalyANaka' zu zubha phaLarUpa vipAkathI yukta hAya che? ka zA mATe kalyANurUpa phaLavipAkathI yukata hoya che? te bannenA uttarAnuM pratipAdana. 'agnikAyane saLagAvanAra ane elavanAra e puruSAmAMthI kayo puruSa mahAkavALA hAya che?' evA prazna ane tenA uttararUpa yana. acitta pudgalA zu prakAza kare che ? udyota kare che? tape che? camake che" eve prazna ane tenA uttara. acitta pudgalA kevI rIte prakAza kare che? kevI rIte udyota kare che? evA prazna ane tenA uttara. tathA kalyANarUpa ' dharmAstiyAkrikoM kA varNana dharmAstikAya Adi viSe anya yUthikonI vakatavyatA'tennN kAleNaM teNa samaraNa' sUtrA- ( La jANe teLasamAM ) te kALe ane te samaye (rAzinuM nAma nathare 1aa) rAjagRha nAme eka nagara hatuM. (1) tenuM varNana karavuM. (musiru vatta) temAM zuzikSaka nAme caitya-(udyAna) hatuM. (mo) tenuM varNana karavuM. (jJAva putraviSTApaTTo mULo ) tyAM eka zrI bhagavatI sUtra : 5 238 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRthvI zilApaTTaka hatuM, tenuM varNana karavuM,(tapaLa jInirucaraNa ceyasa gaTUsAma te, vadane tranthiyA pamiti) te guruzilaka maityanI adhika dUra paNa nahIM ane adhika pAse paNa nahIM eve sthaLe aneka anya yUthika jana (anya matavALA leAkA) rahetA hatA. (tA) temanAM nAma A pramANe samajavAM- (gho, sesTorA, sevAjodrA, 35, nAmupa, tattva, amavAd, sevA, mavacAravuM, muhasthI gadAvaDuM) kAleAdAyI, zailedAyI, zaivAleAdAyA, udaya, nAmeAya, narmakriya, anyapAlaka, zailapAlaka, za MkhapAlaka, suhastI ane gAthApati. (sattuLa temi annautthiyaann annayA kayAI egayao samuvAgayANa sannividvANa', satrima mALa acameyAve mio dAnamukkAne samuptisthA) eka samaye evuM banyuM ke te anyatIthiMka leAkeA, pAtapAtAne sthAnethI AvIne koi eka jagyAe AnadapUrNAMka eThAM hatAM. tyAre temanI vacce A pramANe vArtAlApa cAlyeA- (E sahu samaje nAyaputte pAMca asthiA pannavepha - taMbA ) zramaNa jJAtaputra mahAvIre A pramANe pAMca astikAyeA kahyA che- ( dharmaciAya bhAva bALAsathiAya) dharmAstikAyathI laIne AkAzAstikAya paryantanA pAMca astikAyane ahIM grahaNa karavA. ( tasthaLa' samaje bAyaputte cattAristhiDhANa banIvAr padmaverU te pAMca astikAyamAMnA cAra astikAyane zramaNa jJAtaputra mahAvIre ajIvakAya kahyA che. (tanA) te cAranAM nAma nIce pramANe che- (dharmAMthiAya, prathamasthivAya, nAsatthiAya, to Aiya) dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane pudgalAstikAya. (maiM 2 ' samaje bAyapuro nIsthi kAya avikA jIvakAya vera ) zramaNa jJAtAputra mahAvIre eka mAtra jIvAstikAyane arUpIkAyarUpa jIvakAya kahyuM che, (takSyAM samane bAyaputte cattAristhiAt avivA! paLavera) tathA e ja zramaNa jJAtaputra mahAvIra cAra astikAyAne arUpI kathA che. (tanA) te cAra arUpI astikAyA nIce pramANe che(dhamnasthivAya', adhamasthirAya, AgAyasthiAya', nIvasthivAya) dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane jIvAstikAya. ( varSAM ca samane nAputte poggalatthikAya, rUvikArya ajIvakAya paNNavei ) zramaNa jJAtaputra mahAvIre phakata ekalA pudgalAstikAyane rUpIkAya, ajIvakAya kahyuM che. (se dameya mane satra) temanuM A prakAranuM kathana kevI rIte mAnI zakAya. ( teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNNassa bhagavao mahAvIrassa jeTTe aMtevAsI iMdabhUI NAmaM aNagAre goyamagotteNaM evaM jahA viiyasae niyaM Thuddesae jAva bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajjata bhattapANaM paDiggAhitA rAyagihAo NayarAo jAva aturiyaM acavalaM asabhaMta jAva rIya sohemANe tersi aNNa ranthiyAAMgasUtranAma teLavIyaya) te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranA mukhya ziSya indrabhUti aNugAra hatA. teo gautama gAmanA hatAM. bIjA zatakanA nithadezakamAM kahyA pramANenuM indrabhUti aNugAra viSenuM samasta kthana ahIM grahaNa karavuM. te indrabhUti aNugAra bhikSA karatAM karatAM, prAsuka. eSaNIya AhArapANI grahaNa karIne rAjagRha nagaramAMthI tvarArahita, capalatArahita, asa brAMta Adi vizeSaNA zrI bhagavatI sUtra : 5 239 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vALI gatithI yukata thaine, isamitinuM pAlana karatAM, AgaLanI bhUminuM dhana 42tAM, te anya yUthinI pAsethI nAryA. (taeNaM te aNNautthiyA bhagavaM goyamaM adUrasAmaMteNaM vIivayamANaM pAsaMti, pAsittA anamana sadAveM tiH) te manya yUthike e bhagavAna gautamane pitAnI pAsethI pasAra thatA joyA. temane joIne temaNe me bhItane mAyAvyA. (annamana sadAvittA evaM vayAsI) me bhItane malAvIne tema 2 pramANe pAta 4211 mail- (evaM khalu devANuppiyA! amha imA kahA avippakaDA, ayaM ca Na goyame amha adarasAmaMteNaM vIivayai ) hevAnupriyA ! zramaNa bhagavAna mahAvIra dvArA prakaTa karavAmAM AvelI A astikAyanI vatavyatAnI pratIti hajI sudhI ApaNane thaI nathI. A gautama atyAre ApaNI pAse thaIne pasAra tha4 270 cha, (taM seyaM khalu devANuppiyA ! amha goyamaM eyamaTuM pucchittae tti kaTTa annamannassa aMtie eyamadvaM paDimuNaMti) t| mApaNe mAre 2mA prabhAra karavuM e ja hitakArI che ke ApaNe gautamanI pAse jaIne A viSayamAM temane pUchIe. mA pramANe 52252nI pAta bhare svIjarI lIdhI. (eyamadraM paDisaNittA jeNeva bhagavaM goyame ! teNeva uvAgacchati) l pramANe manyAnyanI pAtane mAnya 4Ine to magavAna gautamanI pAse 2mAcyA. (teNeva uvAgacchittA bhagavaM goyama evaM vayAsI) tyAM mApAne tebhara mAvAna gautamane 240 pramANe 4hyu- (evaM khalu goyamA! tava dhammAyarie dhammocadesae, samaNe NAyaputte paMca astikAe panavei) he gautama! tamArA dharmopadezaka, dharmAcArya, zramaNa jJAtaputra mahAvIre paMca astikAyanI 5354 42 // cha- (taMjahA) 2 241 prabhAgecha-(dhammatthikAyaM, jAva AgAsatthikAya) dharmAstikAya, adhamastikAya, pudagalAstikAya, jIvAstikAya ane AkAzAstikAya. (taceva jAva rUvikAya ajIvakAya panavei) Agii thI 23 42rIne 'imAratAya rUpi4 242943ya cha' tyA sudhArnu pUrvarita 4thana ghaDae) 42j. (se kahameya goyamA! evaM) tADe gautama ! 2 4thana vA rIte mAnya 43 24Aya sevu cha ? (taeNaM se bhagavaM goyame te annautthie eva vayAsI) tyAre bhagavAna gautame ta anya yUthine 2mA pramANe jyu- (no khalu vayaM devANuppiyA ! asthibhAva nathi tti vayAmo, nasthibhAvaM atthi tti vayAmo, amhe NaM devANuppiyA! sana asthibhAva atthi tti vayAmo, sanna nasthibhAvaM nathi ti vayAmo) he devAnupriye! ame astibhAvane nAstirUpe kahetA nathI, ane nAstibhAvane astirUpe kahetA nathI, he devAnupriye ! ame samasta astibhAvane "asti' A rUpe ja kahIe chI, bhane samasta nAstimAkne 'nAsti' mA 35 4ii chIsa. (taM ceyasA-veyasA khalu tubbhe devANuppiyA ! eyamaDhe sayameva paccuvekkhaha ti kaTTa te annautthie evaM vayAsI-evaM-evaM-jeNeva guNasilae ceie, jeNeva samaNe bhagava mahAvIre evaM jahA niyaMThuddesae jAva bhattapANaM paDidaMsei, bhattapANaM paDidaMsettA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai, namasai, vadittA nAma sittA naccAsanne jAva pajjuvAsai) he devAnupriye ! tame jJAna dvArA, manathI jAte ja A viSayane vicAra karo. A pramANe kahIne gautame te anya yUthikane evuM kahyuM ke astikAyanA je svarUpanuM bhagavAna zrI bhagavatI sUtra: 5 240 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIre pratipAdana karyuM che, te satya ane yathAya ja che, A pramANe kahIne gautama svAmI tyAMthI AgaLa vadhyA, ane jyAM guruzilaka rotya hatuM, ane jayAM zramaNa bhagavAna mahAvIra virAjamAna hatA, tyAM teo gayA. tyAM jaIne nimra thavezakamAM kA pramANe temaNe (yAvata) AhArapANI bhagavAnane batAvyAM. tyArabAda temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdA karI ane namaskAra karyAM, ane AhArapANI karyAM pachI teo bhagavAna mahAvIra pAse AvIne besI gayA ane bhagavAnanI sevA karavA lAgyA. 6 ' C " TIkA- sUtrakAre dharmAstikAya AphrikAnA svarUpanuM A sUtramAM nirUpaNa karyu che- taLa Ache" te mamAM rAzidde nAma nacare dosthA te kALe ane te samaye rAjagRDa nAme nagara hatuM. parmA' tenuM varNana caMpA nagarInA varNana pramANe samajavuM. 'musad nairUtu' te rAjagRha nagaramAM guruzilaka nAmanuM caitya (udyAna) hatu. rbo' tenuM varNana pUrNabhadra caityanA varNana pramANe samajavuM. nAva chuvisaTTA paTTako' tyAM eka pRthvIzilApaTTaka hatuM. 'vaLo' tenuM varNana paNa aupapAtika sUtramAM karelu che. tassa NaM guNasilayassa ceiyassa te guruzilaka caityathI apUrvAma te vadave annanthiyA parivati atizaya dUra paNa nahIM ane taddana pAse paNa nahIM eve sthAne aneka anya sUcikA anya tIrthiko (anya matavAdIe) rahetA hatA, te nadA temanAM nAma A pramANe hata- gAjovA, sajotAre, sevAkovArpha, utta, nAmudraNa, namuTa, annavAha, sejATa, saMghATa, muddathI, gadAvaphe' kAleAdAyI, zaileAdAyI, zaivAleAdAyI, udaya, nAmeAya, nadiya. anyapAlaka, zailapAlaka, za MkhapAlaka, suhastI ane gAthApati. taraNaM tesiM annhathiyAAM annayAvADuM yatro samuvAvayALa mAMvidyA' koi eka samaye teo badhAM potapotAne sthAnethI AvIne koi eka sthAne bhegA maLIne sukhapUrvaka besIne 'methave umaTTo dAsamuhajAre samuktithA' eka bIjA sAthe A prakArane vArtAlApa karavA lAgyA vRM vastu samaje nAyaputte paMca sthivA! pannevepha zramaNu jJAtaputra mahAvIre pAMca astikAyAnI (pradeza samUhAnI) prarUpaNA karI che. 'tanadA' te pAMca astikAyo A pramANe che- dharmaciAya,gAya gAvasthiA' [2] adharmAstikAya [3] jIvAstikAya, [4] puddagalAstikAya ane AkAzAstikAya. sthaLa samaLa bAyaputte jJAti atyiAd anIvAr panave te pAMca astikAyAmAMthI cAra astikAyone kSamaNa jJAtaputra mahAvIre ajIvakAya kahyA che. ajIvakAyanuM tAtpa A pramANe che- 'anIvane sati Aya[" ajIva hAvA chatAM je bahu pradezAvALA hAya evAM astikAyone ajIvakAya kahe che. te cAra ajIva astikAyAnAM nAma A pramANe che'dhathiAya, adhamathiAya, bALasthi jAya, pothiAya' dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane pudgaleAstikAya. '[ca nuM samane bAyaputte nItyAya vidyAya nauvAya iva' tathA eka zramaNu jJAtaputra mahAvIre ekalA jIvAstikAyane ja arUpI jIvakAya kahyu che. jIvAstikAyane bhAvA` A pramANe che- jJAnAnaMda rUpa upayAganuM nAma jIva che. A jJAnAdi rUpa upayoganI pradhAnatA jemAM hoya che te astikAyane jIvAstikAya kahe che. sthaLa samane bAyaputte cattara sthiApu vaLave - taMnadA pAMca astikAyomAMnA nIce pramANe cAra astikAyene zramaNa jJAtaputra mahAvIre [5] zrI bhagavatI sUtra : 5 - 241 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arUpIkAya kahyA che. dharmAtyAya, badhasthivAya, bALalasthivAya nIzivAya' dharmAstikAya, adhatikAya, AkAzAstikAya ane vAstikAya, A cArane arUpIkAya kahyA che. pa ca aaN samaLe nAyaDune pocirAya AAya pAvarI eja zramaNu jJAtaputra mahAvIre ekalA pulAstikAyane rUpIkAya ajIvakAya kahyuM che, 'le jAmeya manechyuM ? zramaNa jJAtaputra mahAvIre dharmAstikAya AdinA viSayamAM A pramANe (upara kahyA pramANe) je pratipAdana karyuM che, tene ApaNe kevI rIte satya mAnI zakIye ? te ADheLa teLa samaNAM mane mAnuM mAnIne nAva tutiSThaC AC samANaDhe te kALe ane te samaye zramaNu bhagavAna mahAvIra guzilaka udyAnamAM padhAryAM eTale ke jyAre anyatIthikA vacce upara mujabane vArtAlApa cAlatA hatA tyAre mahAvIra prabhu te anyatIthikAnA nivAsasthAnanI samIpamAM AvelA guNazikSaka caityamAM padhAryA. jAtra parisayA paDigayA ' bhagavAnanA AgamananA zubha samAcAra jANIne leAkeA dharmapadeza sAMbhaLavA mATe AvyA, ane dharmAMpadeza sAMbhaLIne leAkeA pAtapAtAne sthAne pAchAM pharyAM. teNe jAheLa tenuM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTTe aMtevAsI, iMdabhUI nAma aNagAre gaume goseLa te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranA pradhAna ziSya (dIkSA paryAyathI apekSAe jyeSTha ziSya indrabhUti aNugAra hatA. tee gautama gotranA hatA. ' evaM jahA viyasa niyaMhudesae jAva bhikkhAyariyAe aDamANe' 6 ahIM khIjA zatakanA pAMcamA ni ya uddezakanuM kathana grahaNa karavuM. te indrabhUti [gautama] aNugArane bhikSAcaryA mATe paribhramaNa karatAM karatAM, gaThThA padmatta mattavALuM trinAdittA rAyanA caro' je arasa, varasa AdirUpa AhAra prApta thaye| te laine, te rAjagRha nagaramAMthI nAya pratuSTi, varuM, paNa maMta' tvarArahita, capalatArahita ane sabhrAMtithI rahita tipUrvaka, iryAsamitinuM zodhana karatA karatA mArga upara dRSTi nAkhatA thakA tatti annathayAnuMgasAmaMtenuM vIraca te anya yUyikAnI pAse thaine nIkaLyA. "tAM te annathayA mAvo nocama gaTTu sAmaMteLavIvamALa pAti' te anya yUkie bhagavAna gautamane temanI pAsethI pasAra thatAM joyA. 'sattA temane joine ' annamana sadAve ti" temaNe eka bIjAne samAdhana karIne bolAvyA, annan sAvittA vayAsI' ane temaNe arasparasamAM A pramANe vicAra karyAM~- evaM khalu devANupiyA ! ' he devAnupriye ! garlR rUma ddA vivA'zramaNu jJAtaputra mahAvIra dvArA astikAyanA viSayamAM je pratipAdana karavAmAM AvyuM che, tenI ApaNane vizeSarUpe pratIti thai nathI. * ya 6 goyame bande pradUrasAmaMte La voyarU ' atyAre A gautama ApaNI pAsethI pasAra thai rahyA che. 'tame vaju devALu piyA ! amha goyamaM eyamaTThe pucchittae tti kaTTu annamannassa aMtie eyamaTTha himukheti' te ApaNane A suMdara taka prApta thai che. A gautamane ja A viSayamAM ApaNe pUchavuM joie. A pramANe ApasamAM vAtacIta karIne temaNe gautama svAmIne astikAye viSe prazna pUchavAnI vAtane svIkAra karI lIdhA. maDha pattimuLittA eneya mAtra goyame teneya uvAcchati' A pramANe nirNaya karIne teo badhA jyAM gautama svAmI hatA, tyAM AvyA. 'teneva vAiittAmAya vAsI tyAM AvIne temaNe bhagavAna gautamane A pramANe goyama zrI bhagavatI sUtra : 5 - 242 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' evaM khalu goyamA ! tava dhammAyari dhammo desae samaNe NAyaputte paMca asthivArAve'he gautama ! tamArA dharmAMguru, dhammapadezaka, zramaNu nAtaputra mahAvIre pAMca astikAyAnI prarUpaNA karI che. tenA'te pAMca astikAyA A pramANe che- 'dharmAcAya nA AvAsathiAya' dharmAstikAya, adharmAstikAya, jIvAsti kAya, pudgalAstikAya ane AkAzAstikAya. 'tanneva nA vAya anIvAya? ahIM pUrvAMkata samasta kathana grahaNa karavuM joie. eTale ke 'cAra astikAya ajIvakAya che, eka jIvAstikAya arUpIkAya jIvakAya che, tathA cAra astikAya arUpIkAya che ane eka rUpIkAya pudgalAstikAya ajIvakAyache' ahIM sudhInuM pUrvAMkata kathana ahIM prakaTa thavuM joie, kAraNa ke evuM ja pratipAdana zramaNa jJAtaputra mahAvIra dvArA karavAmAM AvyuM che. 'methaDa goyamA ! to huM gautama! zuM temanuM te kathana yathA ja che? taLuM se mAya goyame te banna'sthi, vAsI' ... jyAre te anyacikAe gautama svAmIne A prakAranA prazna pUchyA, tyAre temaNe temane A pramANe javAma ApyAno chuTTu thayuM tevALiyA ! asthimAya sthitti yAmo ' he devAnupriye ! ame astibhAvane nAstibhAvarUpe kahetA nathI- eTale ke je vastu vidyamAna che, tene ame avidyamAnarUpe pratipAdrita karatA nathI. sthimAna sthitti ravAmo" ane je vastu avidyamAna che. tene ame vidyamAnarUpe pratipAdita karatA nathI. 'amhe NaM devANupiyA ! asthibhAva atthitti vayAmo savvaM natthibhAva niitta cAmo' he devAnupriyA ! ame samasta vidyamAna vastuene asti (vidyamAna) rUpe pratipAdita karIe chIe, ane samasta avidyamAna vastuene 'nAsti' rUpe pratipAdita karIe chIe.'ta ceyatA tulme tevAjIyA ! paMcamAM sayameva pradhruvavada tti vadhu te banna'sthit va vayAsI te he devAnupriyA ! tame jAte ja A astikAyarUpa ane manamAM sArI rIte vicAra kara. e rIte vicAra karavAthI Apane te vAta barAbara samajAze. A pramANe kahIne gautama svAmIe temane evI khAtarI ApI ke jJAtaputra mahAvIre astikAyanA svarUpanuM je pratipAdana karyu che, te 'Ameva' satya ane yathA ja che. tyAra khAda benetra musirupa sepha, nene samane mAtra mAIredha nA niyaMtusa nAtra mattavALuM tti jyAM guNazilaka maitya hatuM, jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra virAjamAna hatA, tyAM teo AvyA. nigra Mtha uddezakamAM (bIjA zatakanA pAMcamA uddezakamAM) kahyA pramANenuM kathana ahIM paNa grahaNa karavuM. gautama svAmIe vaheArI lAvelA AhArapANI bhagavAna mahAvIrane batAvyAM. 'mattavALuM paDidasettA samaNaM bhagava mahAvIraM baMdara, namasai, vaMdittA namaH sittA naccAsane nAva pannuvAsa AhArapANI batAvIne prabhunI AjJA laine AhArapANI karyAM. tyAra khAda temaNe bhagavAnane vaMdA karI ane namaskAra karyAM. vaMdA namaskAra karIne teo bhagavAnathI ati dUra paNa nahIM ane ati pAse paNa nahIM evA sthAne, anne hAtha joDIne vinayapUrNAMka besI gayA ane temanI sevA lAgI gayA. zAsa. 15 upAsanA karavA zrI bhagavatI sUtra : 5 1 243 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlodAyike prabodhita hone kA varNana kAledAyiprabodha vaktavyatAteoi #ATe te samag of ItyAdi sUtrArtha- (telaM che te samag i) te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra (HdAdAhirane vAli tha) mahA kathA pratipanna hatA-aneka lekene dharmopadeza devAmAM pravRtta hatA. (triAtA , haM haM sUvuM mAnag ) evAmAM kAledAyI tyAM zIdhra upasthita thaye. (jAvA ni sane mAtra mahAvIre jhAlAvuM I vaghAsa) he kAlodAyI !" A pramANe saMbodhana karIne zramaNa bhagavAna mahAvIre tene A pramANe kahyuM- (of 7Tni RArA! caMnnA javA egayao samuvAgayANaM saMniviTThANaM taheva jAva se kahameyaM manne evaM) he kAladAyI! eka divasa jyAre tame koI bIje sthAnethI AvIne samudAyarUpe eka sthAne bhegA thayA hatA, tyAre tamane paMcAstikAyane viSe A prakArane vicAra AvyuM hato, ke "ahIM pahelA sUtramAM ApeluM "te vAtane kevI rIte mAnI zakAya, tyAM sudhInuM samasta pUrvokata kathana grahaNa karavuM." (se chU zastrogadde sama) kahe, kAledAyI! mArI A vAta kharI che ke nahIM? (daMtA, gathi) hA, bhadanta! ApanI vAta kharI ja che. (te samad jAtA he kAledAyI ! e vAta satya che ke ( ra carithA nadhi) meM pAMca astikAnI prarUpaNa karI che. (taMgadA) te paca astikAya A pramANe che- ( padhdhathiI nAra TRcinnAi) dharmAstikAya, adharmAstikAya, jIvAstikAya, AkAzAritakAya ane pudagalAstikAya. (tathAM gaDha rAri caribhAi anItithawAi ganI tathA pUnama) temanA cAra astikAyarUpa achavAstikAyane meM avarUpe kahelA che, tathA AgaLa kahyA pramANe meM eka pudagalakAyane rUpIkAya kaheluM che. (tag se jovA jamAM mA mAre cha vayAsI) tyAre te kAledAyIe zramaNa bhagavAna mahAvIrane A pramANe prazna pUchaye- ( fu i mate ! paramarithasi, gAArithati, vikAsa, ajIvakAya si, cakkiyA kei Asaittae vA, saittae vA, ciTThittae vA, sirUtta vA, tadittara vA?' he bhadanta ! A arUpI achavakA dhamastikAmAM, adharmAstikAyamAM ane AkAzAstikAyamAM zuM kaI jIva besI zakavAne, sUI zakavAne, rahevAne, UbhuM rahevAne, nIce besavAne, ke paDakhuM badalavAne samartha hoya che kharo? (no rUASTra sama jorADuM) he kAledAyI! evuM saMbhavI zakatuM nathI. (eyaM siNaM poggalatthikAyasi rUbikAya si, ajIvakAyasi, cakiyA gAsattag va, sattag vA, nAva drittA vA) paraMtu pudgalAstikAyarUpa rUpIkAya ke jene achavakAya kahevAmAM AveluM che, temAM kaI paNa jIva besavAne, uThavAne, sUvAne (yAvatuM) paDakhuM badalavAne samartha hoya che. (saMkti I saMte ! poggalatthikAyasi rUvikAya si ajIvakAyasi jIvANa pAvAkammA paavphlvivAraMg Mtihe bhadanta ! rUpI pudgalAstikAya ke je achavakAyarUpa che, temAM zuM jIva saMbaMdhI pApajanaka karma ke je pApaphalanA vipAkathI saMyukata rahe che, zrI bhagavatI sUtra : 5 244 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene sadbhAva hoya che kharI? (i phaLake sama jAhovA !) he kAledAyI ! evuM saMbhavI zakatuM nathI, kAraNa ke yasa nI sthijAti nIvA dvAvAmA vAva vinAma"nuttA nati ) je arUpI kAyarUpa jIvAstikrAya che, temAM ja jIva saMbaMdhI pApajanaka ka` ke je pApaphelanA vipAkathI saMyukta rahe che, teneA sadbhAva hAya che. (sthaLa che jAjotA putre mamaLa mAtra madAtrI caMdra, namasa, dattA namasittA evaM vayAsI - icchAmi NaM bhaMte ! tubbhaM aMtiya dhamma nisAmetta). A pramANenuM pratipAdana sAMbhaLIne kAleAdAyI pratibuddha thai gayA. tyArabAda teNe zrama bhagavAna mahAvIrane vaMdaNA karI ane namaskAra karyAM, vaMdhruNA namaskAra karIne teNe prabhune A pramANe kahyuM- huM bhanta ! huM ApanI pAse dharmanuM svarUpa sAMbhaLavA mAguM chuM. (kSya nA viktA paththarU6) A pramANe kahIne teNe rakandakanI jema dIkSA aMgIkAra karI lIdhI. ( taheva ekArasaaMgAI jAva vidaraF) ane skandanI jema agiyAra agAnA abhyAsa karI lIdhA. TIkA"- kAleAdAyI prabuddha thayA ane teNe pravrajyA dhAraNa karI, A vAtanuM sUtrakAra A sUtra dvArA nirUpaNa kare che--te mADheLa teLa samA samane maLatra madAvIne madAdAhitane virosthA te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra zrAvakAne kthAnA pramanya dvArA dharmAMpadeza devAmAM pravRtta hatA. barAmara ' e ja avasare (vyAhovA ca ta tema va Aga) kAleAdAyI te sthAne jyAM mahAvIra prabhu virAjamAna hatA tyAM ghaNI ja tvarAthI AvI pahoMcyA. ' kAlodAi he kAleAdAyI !' tti samaLe mAya mahAvIre jAjoddA patra vayAsI' evuM sameAdhana karIne, zramaNa bhagavAna mahAvIre te kAleAdAyIne A pramANe kahyu 'se NUNaM tumhANaM kAlodAI ! annayA kayAI egayao sahiyANaM samuvALayALa siivakALa tahevuM bAva' he kAleAdAyI ! tame zailedAyI, zavAledAyI, udaya, nAmeAya, naya, anyapAlaka, zailapAlaka, zaMkhapAlaka, suThustI ane gAthApati' vagere mitrA, eka divasa jyAre potapotAne sthAneyI AvIne samUharUpe ekatra thaine AnaMdollAsapUrvaka besIne vAtacIta karatA hatA, tyAre 'ayameyA ne miThTho dA samuhyAne samunnatthA tamArI vacce astikAyanA viSayamAM A prakAranA vArtAlApa thayA hatA. 'yameyave' thI zarU karIne vizvAyaM anIvAya ve? ahI sudhInA pATha A vArtAlApanuM kathana karavA mATe grahaNa karavA. tame evuM kahelu ke te tame mane jJAtaputra mahAvIra dvArA pratipAdita astikAyanuM evuM svarUpa kevI rIte mAnI zakAya ?" Apa leAkeAnI vacce astikAyanA viSayamAM A prakAranA vArtAlApa thayA hatA. te mULa vAhotA! aTTe samaDhe?" he kAleAdAyI ! zrI bhagavatI sUtra : 5 245 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apa lokonI vacce A prakArane vArtAlApa thayuM hatuM te vAta kharI che ke nahIM? tyAre kAlodAyIe kahyuM- "da tA, asthi hA, bhadanta! Apa kahe che te vArtAlApa amArI vacce astikAyanA svarUpane viSe thaye hato khare. tyAre mahAvIra prabhue kahyuM- "taM saf vsade zAstrota he kAlodAyI! astikAyanA svarUpanuM meM je pratipAdana karyuM che te satya ja che. temAM saMdehane jarI paNa avakAza ja nathI. meM astikAnuM A pramANe pratipAdana karyuM che iaa gathiyuM juna-taMgadAmeM nIce pramANe pAMca astikAya kahyA chedhablathiA nA vAritha%A" (1) dharmAstikAya, (2) adharmAstikAya, (3) jIvAstikAya, (4) AkAzAstikAya ane (5) pudagalAstikAya. 'tatthaNa ahaM cattAri asthikAe ajIvakAe ajIvatayA panavemi' temAMnA dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya ane pudagalAstikAya, e cAra astikA achavakAya che, tethI temanuM meM achavarUpe pratipAdana karyuM che. kahevAnuM tAtparya e che ke astikAya pAMca kahyA che. temAMthI "zanIvAva dhafdhArApudrA dharmAstikAya Adi cAra astikAya achavakAyarUpa che, tethI temanuM avarUpe pratipAdana karAyuM che. 'taheva jAva ega ca Na ahaM poggalatthikAyaM rUvikAya pannavemi' tayAra pudagalAstikAya che te ajIvakAryA hovA chatAM paNa rUpI kAyarUpa che, bAkInA traNa astikAya rUpI kAyarUpa nathI- paNa arUpIkAyarUpa che. e ja pramANe jIva paNa arUpIkAyarUpa che. kAraNa ke mUvata: A badhAM arUpIkAmAM rUpAdi pugalanA guNa rahelA hetA nathI. 'tA te jovAI samaja mA mahAvIra purva vAra- - tyArabAda kAledayIe zramaNa bhagavAna mahAvIrane A pramANe prazna pUcha- 'eyasi Na bhaMte! dhammasthikAsi, adhammatthikArya si, AgAsasthikAya si arUvikAyaMsi ajIvakAyaMsi cakiyA keI Asaittae vA, saittae vA, ciTTittae vA, nirazttA vA, tAdittag vA" he bhadanta! zuM koI puruSa evA hoya che ke je A dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAyarUpa arUpIkAyamAM tathA ajIvakAyarUpa te dhamastikAya AdikomAM ane pudgalAstikAyamAM besavAne mATe, sUvAne mATe, rahevAne mATe, nIce besavAne mATe, uThavAne mATe tathA paDakhuM badalavA mATe samartha hoya che? kAledArInA A praznano uttara ApatA bhagavAna mahAvIra kahe che- "je kuLade najare. jhAlA ! he kAledAyI ! evuM saMbhavI zakatuM nathI kAraNa ke dharmAstikAya Adi traNa aritakAyarUpI hovAne kAraNe tathA ajIva hovAne kAraNe temAM koI paNa jIva upavezana besavAnI kriyA) Adi karavAne samartha hoI zakatA nathI. paraMtu "Si poggalatthikAyaM si rUvikAyasi ajIvakArya si cakkiyA kei Asaittae vA, sarUttA vA. jAva tadinag ar" rUpIkAya ane achavakAyarUpa je pagalAstikAya che, te ekamAM ja keIpaNa jIva besavAne, uThavAne. sUvAne, rahevAne tathA paDakhuM badalavAne avazya samartha hoya che, kAraNa ke A pudgalAstikAya achavarUpa ane rUpIkAyarUpa che, tethI temAM jIvo besavAnI, uThavAnI, sUvAnI Adi kriyA karI zake che. have kAlodAyI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- "Ni jo aMte ! poggalatthikAya si rUvikAyasi ajIvakAya si jIvANaM pAvAkammA paavphlvijJAzasaMnattA jJAti ?? he bhadanta ! rUpIkAyarUpa ane achavAyarUpa A pudagalAstikAmAM, jIvonA pApajanaka kama ke je pApanA duHkharUpa vipAka (phaLa)thI yukta hoya zrI bhagavatI sUtra : 5 246 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, tenA sadbhAva hAya che kharA? A praznanuM tAtparyAM nIce pramANe che azubha phaLarUpa vipAka denArA jIvanA pApakanA rUpI tathA ajIvakAyarUpa pudgalAstikAyamAM zuM sadbhAva hAya che. khare ? uttara- 'no phaLaduM samaTe' he kAleAdAyI ! evuM saMbhavI zakatuM nathI kAraNa ke azubha phaLarUpa vipAkadAyaka chatranA pApakarmAM acetana hevAne kAraNe pudgalAsti kAyamAM sukha duHkhanuM vedana karAvI zakatAM nathI, te kAraNe jIvanA pApakarmAnuM phUla pudgalAstikAyamAM saMbhavI zakatu nathI. 'dAjovA! ni gaurvAthAyami arUvikAryaMsi jIvANaM pAvAkammA pAvaphalavibhAga saMjjuttA jnmati' parantu hai ka ledAyI ! arUpIkAyarUpa je jIvAstikAya che, temAM jIvanA pApajanaka karmI pApalarUpa vipAkavALAM avazya hoya che. kAraNu ke pApakama peAtAnuM phaLa sacetanamAM utpanna kare che. jIvAstikAya sacetana padA' che, tethI te pApalarUpa sukhaduHkhanuM vedana karI zake che. te kAraNe pApakamAM petAnuM phaLa e ja astikAyamAM utpanna kare che. te astikAya sivAyanAM bIjAM astikAyAmAM pApakarmAM peAtAnuM phaLa utpanna karI zakatAM nathI. sthaLa se jAjonA saMyuTre' astikAyanA svarUpanuM A pramANe pratipAdana sAMbhaLIne kAleAdAyI prodha pAmyA. tyArabAda 'maLe mArca mahAvIra caMdra, namasapha teNe zramaNu bhagavAna mahAvIrane vaNA namaskAra karyAM. maMhittA, nattittA vaM yAsI vaMdaNA-namaskAra karIne teNe mahAvIra prabhune A pramANe kahyuM- ducchAmi nuM maMte ! tukSma atiya dharma nisAmettaC' he bhadanta ! ApanI pAse dhane-dharmanA svarUpane sAMbhaLavAnI mArI abhilASA che. ' nA aMta''tavarUd aNugAranA viSayamAM bIjA zatakanA pahelA udezakamAM jevuM kathana karavAmAM Avyu che evuM sthana ahIM paNa samajavuM. eTale ke skandakanI jema kAlAdAyIe paNu pratrajyA aMgIkAra karI. * tame pArasamaMgArUM nAma virU ' temaNe paNa skandaka aNugAranI jema agiyAra aMgenuM adhyayana karyuM. ! sU. rA skandaka zubhAzubha karma ke phula kA nirUpaNa zubhAzubha kamalanA viSayamAM kAlAdAyInA vakatavyatA"taLuM samane mAthuM madArI' ityAdi sUtrA ( taLa samane maLavuM madAvIre mAyA thADuMrAcaddiAo navarAtro muLasiyAmo seDyAno hiLighuma ) tyAra bAda koi eka samaye bhagavAna mahAvIre rAjagRha nagaranA te guruzila caityamAMthI vihAra karyAM. (unimittA) tyAMthI nIkaLIne (diyA baLavihAra vidaDa) teo bahAranA pradezAmAM vihAra karavA lAgyA. (tenuM hAyeLa tejuM samad aaN rAzidde nAma nayare jImihatva nAma cepa hosthA) te kALe ane te samaye rAjagRha nagaramAM guNazilaka nAme caitya hatuM. (taLuM samane mA mahAvIre gAyA yArUM jJAna samosaDha) koi eka samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra te caityamAM padhAryAM. (risA nA kiyA) mahAvIra prabhunI dhama dezanA sAMbhaLavA mATe pariSadA tyAM AvI ane dharmAMpadeza zravaNa karIne pariSadA vikharAi gai. (sAM che jovAI baLanAre maLayA vArUM zrI bhagavatI sUtra : 5 247 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeNeva samaNaM bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai) tyAra bAda kAi eka samaye te kAleAdAyI aNagAra, jyAM mahAvIra prabhu hatA, tyAM AvyA. (=vALaSThittA samAM maLyuM madAvIra caMdra, namasa, vRttiA namasattA yaM yAsI) tyAM AvIne temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaNA-namaskAra karyAM. vaMdA-namaskAra karIne temaNe mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUchyA- ( sthiLa mate! nIvALuM pAtrAmA pAlavavAmasaMnnuttA Rnnati ? ) he bhadanta ! jIveAnA pApakarmAM zuM pApalarUpa vipAkavALAM hoya che ? (daMtA, asthi) hA, hAya che. (haMmate ! bAvA naM pAyAmA vALavavAmaMnuttA onnati ?) he bhadanta ! jIvAnA pApakame pApaphaLarUpa vipAkavALAM kevI rIte hAya che ? (pAjoddA se nA nAma pha purise maNunna thAlIpAgasuddha aTThArasarvajaNAulaM visasaMmissaM bhoyaNaM bhuMjejjA) huM kAleAdAyI ! koi eka puruSa maneAjJa (suMdara) kaDAhImAM pakavavAmAM Avela hAvAthI zuddha, 18 prakAranAM dAla, zAka Adi vyaMjanAthI yukata bhAjanane khAya che paNa te bhojanamAM viSa meLavavAmAM Avela che. (tamAM moyaNA bAvAzmaNa mana, tao pacchA pariNamamANe pariNamamANe durUttAe, dugaMdhattAe, jahA mahAsatrae nAva mukhora zarU) te bhojananA ApAta prathama sauMsa`- khAtI vakhatanA svAda tA sArA lAge che, paNa tyAra khAda jyAre te bhejana pacavA mAMDe che, tyAre te kharAkharUpe, duga dharUpe, mahAsatramAM je pramANe kahyuM che te pramANe, vAraMvAra pariNamatuM rahe che. (AmevAhovA) hai kAleAdAyI ! e ja pramANe (nIvALa vALaTT jAva micchAdaMsaNamalle, tassa NaM AvAe bhadae bhavai, tao pacchA viprinnmamAne vivAimamALe kuvattApa nAya. mukhomukho mirU) jIvenAM prANAtipAta thI laIne mithyAda nazalya pantanA pApakarmaniA ApAta-prathama sauMsaga -te sukhadAyaka lAge che, paNa tyAra khAda jyAre te pApakarmAM udayamAM Ave che, tyAre teo kharAkharUpeduHkharUpe vAraMvAra pariNamatAM rahe che--te pApakamermAM sukharUpe pariNamatAM nathI. (chyuM vaDu cAloAI ! bhauvALa pAvAmA pAtra vivAna saMjIttA jAti) he kAleAAcI A rIte jIvAnAM pApakarmAM pApakSa vipAkavALA - duHkha5 vipAkavALAM- hAya che. ( asthi bhaMte ! jIvANaM kallAmA kammA kallANaphalavivAgasaMjjuttA kajja ti?) he bhaddanta ! jIvAnA kalyANakamAM-(zubhakarmAM) zuM kalyANuphaLarUpa- (zubhaphaLarUpa) vipAkavALAM hAya che? (daMtA, mahaiiM) hA, kAleAdAyI ! jIveAnA zubhakarmAM zubhaphaLarUpa vipAkavALAM hAya che. (kahaMNaM bhaMte ! jIvANaM kallANakammA kallANaphalavivAgasaMjuttA kajja ti ? ) he bhadanta ! javAnAM zubhakameryuM kevI rIte zubhaphaLarUpa vipAkavALAM hAya che ? (se nA nAmae kei purise maNuSNaM thAlIpAgasuddha aTThArasarvajaNAula osa hamissa bhojaNaM bhujejjA - tassaNaM bhoyaNassa AvAe no maddae bhavai, tao pacchA pariNamamANe pariNamamANe surUvattAe, suvannattAe jAva suhattAe, no dukkhattAe bhujjo bhujjo pariNamai, evAmeva kAlodAI ! jIvANaM pANAivAyave ramaNe nAva daveane) he kAlAdAyI ! kAi eka puruSa kaDAhI AdimAM sArI rIte pakAvavAmAM AvyuM hoya evuM, 18 prakAranA zAka Adi vyaMjanAvALuM, manenA bhejana zrI bhagavatI sUtra : 5 248 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ le che, te bhejanamAM kaDavI, turI Adi auSadhio meLavelI che, to te bhejana jevI rIte khAtI vakhate svAda AdinI apekSAe te sAruM lAgatuM nathI paNa jema jema te bhajana zarIramAM pacavA mAMDe che, jema jema tenuM pariNamana thavA mAMDe che, tema tema te bhajana sukharUpe, suMdara varNarUpe, suMdara gaMdharUpe vAraMvAra pariNamatuM rahe che. te duHkharUpe pariNamatuM nathI. e ja pramANe, he kAledAyI ! jIvone prANAtipAtathI parigraha paryantanAM pApakarmone tyAga karavAnuM (davise jAva nichADha saro ) ane kethI miyAdarzana paryantanA pApakarmono tyAga karavAnuM kAma (ta gAvA no mada mAra) zaruAtamAM to sAruM lAgatuM nathI, paNa pAchaLathI pariNAmakALe te sukharUpe pariName che ane tyAre tene sukharUpa vipAka jIvone bhegavavA maLe che. te zubhakarmo duHkharUpe pariNamatA nathI. ( vahu zAstro! gavA haTTAmA nAva naMti) he kAledAyI! e pramANe kalyANakarmo kalyANaphaLarUpa vipAkavALAM hoya che. A sUtrane bhAvArtha nIce pramANe che- kAledAyIe bhagavAnane evo prazna pUche che ke "jInA pApakarmo pApaphalarUpa (duHkharU5) vipAkavALAM kevI rIte hoya che ?" mahAvIra prabhu eka suMdara dRSTAna dvArA te praznanuM samAdhAna kare chekeI eka mANasa sarasamAM sarasa pakavAne taiyAra karAve che. paraMtu te pakavAnamAM thoDuM viSa meLavavAmAM Ave che. have jyAre te mANasa te bhojana khAya che, tyAre te tene te bhejana sAruM lAge che, paNa tenuM antima pariNAma to ghaNuM ja kharAba Ave che. e ja pramANe pApakarmonuM sevana karatI vakhate te jIvane majA paDe che, paNa tene vipAkakALa ne bahu ja duHkhadAyaka thaI paDe che. zubhakarmone pariNAmakALa tethI viparIta hoya che. jevI rIte sArAmAM sArA bhejanamAM je kaDavI auSadhi meLavavAmAM AvI hoya to te bhejana khAtI vakhate te arucikara lAge che, paNa bhaviSyamAM te bhejana sukharUpa pariNAmavALuM nivaDe che, e ja pramANe kalyANakarma karatI vakhate to jIne arucikAraka lAge che, paNa bhaviSyamAM jayAre teno zubhaphalarUpa vipAka bhegavavA maLe che, tyAre ane te sukhadAyaka thaI paDe che. TIkAtha- jIvonAM zubha ane azubha karmone phaLarUpa vipAka kevA prakAra hoya che, tenuM sUtrakAre A sUtra dvArA pratipAdana karyuM che. A viSayane anulakSIne kAledAyI ane mahAvIra prabhu vacce je saMvAda thayA hatA, te A sUtramAM prakaTa karavAmAM Avyo che. prasaMga A pramANe banyo hato. 'ta samAje mAve mahAvIre gayA jayAruM jAyaphAga khAro guNiyo rephayA parinivamarU tyArabAda kaI eka divase zramaNa bhagavAna mahAvIra rAjagRha nagaranA te guNazila caityamAMthI vihAra karIne bahAra nikaLyA. "parinivanittA davA navalavidA vidyA tyAMthI nIkaLIne teo bahAranA pradezomAM-gAma, nagara AdimAM vihAra karavA lAgyA. "te jANe te samag i gyamiTe nAme nAre guNiNa Dag sthA' te kALe ane samaye rAjagRha nAme nagara hatuM, ane te nagaramAM guNazilaka nAmanuM caitya hatuM. ta samane maLavaM mahAvIre cA yAruM nAva samo bahAranA pradezamAM vihAra karatAM karatAM teo eka divase te guNazilaka catyamAM padhAryA. rikSA vA gemjA dharmopadeza sAMbhaLIne lekanI sabhA vikharAi gai. teo pitApitAne zrI bhagavatI sUtra : 5 249 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAne pAchA pharyA. " te jovA maLI re 3yA jayAruM seva mAraM bharAvIne tene kuvAnajI tyAra bAda kei eka samaye kAdAyI aNagAra jyAM mahAvIra prabhu virAjamAna hatA tyAM AvyA. "vArichatA tyAM AvIne temaNe samAM maa mahAvIre vaMDha, nameM sarU zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdaNu karI ane namaskAra karyo, vaMdrittA nathaMnittA ane vaMdaNA namaskAra karIne 'vaM vANI' temaNe mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUchaye- "asthi mate! nIvAvAjhmA pArivAsiMguttA bannati ? ? he bhadanta ! jIvonA pApakarmo (prANAtipAta Adi 18 pApakarmo) zuM pApaphalarUpa vipAkavALAM hoya che? uttara- "tA. asthira he kAledAyI! jIvonA pApakarmo pApaphaLarUpa vipAkavALAM avazya hoya che. kAledAyani prazna- "6 ii mane ! bIvA pAvAvaMA vaBvivAzaMkuttA naMti ?? he bhadanta! jIvenA pApakarmo pApaphalarUpa vipAkavALAM - pApanA pariNAmarUpa duHkha bhegavALAM- kevI rIte hoya che ? uttara- 'zAstrodAdA he kAledArI ! 'se jahA nAmae kei purise maNuNNaM thAlIpAgasuddha aTThArasavaMjaNAula visamikSa mAM muMjhA jema eka puruSa, kaDAhImAM sArI rIte pakavavAmAM Avela, keI paNa prakAranA deSathI rahita pakavAne tathA 18 prakAranA zAkAdi vyaMjano (te vyaMjananA nAma sthAnAMgasUtranA trIjA sthAnamAM kahyA pramANe samajavA)thI yukata bhejana khAya che. te bhejanamAM koIe thoDuM viSa bheLavI dIdheluM che. "taw i sArU Aaru mA mArU evAM 18 prakAranA vyaMjanavALA, paNa viSanA. mizraNavALA AhArane ApAta (khAtIvakhatano svAdarUpa saMsarga) to annanI madhuratAne kAraNe ghaNo mIThe ane rucikara lAge che, - eTale ke zarUAtamAM ja te bhajana sarasa ane svAdiSTa lAge che, paNa "gchI pariNAmamA parimamA surAttA sudharAi, jA madAvA bhAra muLa munga jAma khAdhA pachI jemeM jema tene pariNamana thatuM jAya che-rUpAMtara thatuM jAya che - tema tema te kharAba ane durgadhayukata athavA vikRtarUpavALuM banatuM jAya che. chaThThA zatakanA trIjA mahAsava udezakamAM kahyA, pramANenuM kathana ahIM grahaNa karavuM. (yAvata) tene rasa kuMrasa thaI jAya che, tene varNa kutsita thaI jAya che ane tene spaze paNa kharAba banI jAya che. A rIte te bhojana duHkharUpe pariName che - sukharUpe pariNamatuM nathI. "jAvAI ! he kAledAyI ! e ja pramANe che dvArA karavAmAM AvelA prANAtipAtathI laIne mithyAdazana zalya sudhInA jeTalAM pApe che, te badhAM pApa "cavA madada mag ApAtakALe-AraMbhakALe- sevana karatI vakhate to ghaNuM suMdara ane lebhAmaNuM lAge che, "to pachI viparimAra phavattA vAra munnora pariNAma paratu jyAre temane pariNAmakALa Ave chejyAre te udayamAM Ave che... tyAre temanuM pariNamana vAraMvAra duHkhAdirUpe thatuM rahe che, te pariNamana kutsitarUpe. durgadharUpe, durasarUpe, dusparzarUpe, durvaNarUpe ane duHkharUpe cAlyA ja kare che, sukhAdirUpe cAlyA karatuM nathI. " varlDa kALovAthI! jIvA zrI bhagavatI sUtra : 5 250 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAvAjhmA pAvajIvavAnasaMguttA naMtti ? he kAledAyI! e ja pramANe jInAM pApakarmo pApaphaLavALAM - duHkharUpa phaLavALAM ja hoya che, sukharUpa phaLavALAM hatA nathI. kAraNa ke kAraNanI anusAra ja kArya thAya che e niyama che. tethI pApakarmarUpa kAraNa pite ja jyAre mUlataH durasa AdirUpa avasthAvALuM hoya che, te tenuM pariNamana paNa duHrasa AdirUpa thAya temAM navAI jevuM zuM che ? have kAledAyI zubhakarmanA vipAka viSe mahAvIra prabhune prazna pUche che'atthinnN bhaMte ! jIvANaM kallANA kammA kallANaphalavivAga saMjutA kanjati?' he bhadanta ! jenAM kalyANa karmo- (zubhakarmo, kalyANajanaka karmo) zuM kalyANarUpa phalavALAM (sukhalakSaNa phaLa pariNAmarUpa vipAkavALAM) heAya che? uttara- "daMtA, gathi he kAledAyI! janA kalyANajanaka kam sukhalakSaNaphaLa pariNAmarUpa vipAkavALA ja hoya che. have kAledAyI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- " matte navA tharALA gADha jJAti ? he bhadanta! jIvonA kalyANaka sukhalakSaNa phaLa pariNAmarUpa vipAkavALAM kevI rIte hoya che ? uttara- "zArA he kAledAyI ! 'se jahA nAmae keipurise maNuNNaM thAlIpAgasuddhaM aTThArasavaMjaNAula' jemake keI puruSa suMdara, kaDAhI AdimAM ghaNuM sArI rIte pakAvavAmAM AvelA, 18 prakAranA zAka AdithI yukata hoya evAM tathA kaDavI, turI adi auSadhiothI yukata hoya evA bhejanano AhAra kare che. te te bhejana " pinna kaDavA, turA Adi svAdavALI auSadhiothI mizrita hovAne kAraNe gAvApu no madag" zarUAtamAM mIThuM lAgatuM nathI - te bhejanane prAraMbhika saMsarga cikara lAgatuM nathI, to pUchI pariNamamANe2 surUvattAe suvannattAe jAva muhattAe, no dukkhattAe bhujjo2 jima paNa jyAre te bhejananuM dhIre dhIre pariNamana thavA mAMDe che, tyAre te bhejanano AsvAda karanAra vyakitane mATe te vAraMvAra surUpa avasthAnuM kAraNabhUta bane che, suMdara varNarUpa avasthAnuM kAraNabhUta bane che, sugaMdhirUpa, surasarUpa, susparzarU5 ane sukharUpa avasthAnuM kAraNabhUta bane che, paNa e prakAranuM bhejana duHkharUpa avasthAne mATe kAraNabhUta banatuM nathI. "gvAra jarA he kAledAyI ! te auSadhamizrita bhajananI jema, "bIvA jA"ArUvAyavero nA vALa, viveche, RAva birachI saMpatti vize prANAtipAta viramaNa, (yAvata) parigraha viramaNuM, (Asaktine parityAga) koIne tyAga, ane mithyAdarzana zalya parvatanA pApakarmone tyAga, zarUAtamAM te jIne kaSTamaya lAge che, paraMtu "to paMchA rimAra yvattA, nAva no suvaravattA munnora pabina jyAre temanuM pariNAma bhegavavAne samaya Ave che, tyAre te potAnA pariNAmakALe surUparUpe, suMdara varNarUpe, surasarUpe, susparzarUpe tathA sukharUpe pariNamana karatA rahe che- duHkharUpe pariNamana karato. nathI. " ra4 rAjavADuM! lIlA zANA rAjjA jAva naMti he kAledAyI! A rIte jIvonA kalyANakarmo kalyANuphaLarUpa vipAkavALAM hoya che. sU. 3 A rIte zubha ane azubha karmo pitatAnA zubha ane azubha phalarUpa vipAkathI yukata hoya che evuM pratipAdana karIne have sUtrakAra agni AraMbhaka be puruSonA dRSTAnta dvArA mahAkarma AdimAM alpa-bahuvanuM pratipAdana kare che. maMte ! kurivAra ItyAdi zrI bhagavatI sUtra : 5 251 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agyArambhaka purUSayaka kriyA kA varNana sUvAtha- ( mate ! pufsa sasarA nAva sariNamaMdattavALA cama mane saddhi gAyiM sAmati) he bhadanta ! ke be puruSe evAM che ke jemanAM bhAMDa pAtra ane upakaraNo ekasarakhAM che, have te banne maLIne agnikAyane samAraMbha kare che, (tasthaiAM je kuttei gALavuM 3nAre, je arLA nivA) te bannemAMthI eka puruSa agnikAyane prajavalita kare che, ane bIjo puruSa jaLa Adi vaDe tene bujhAve che. te (c v tti chuM maMte! Dho purakSA kare kurise madaSmag jeva) he bhadanta ! te banne puruSomAne. ka puruSa mahAkarmayukta thaze, (mAiiracatANa jeva, mAnavataraNa jeva, madarattarAi ?) mahAkriyAyukta thaze, mahAAsavayukta thaze ane mahAdanAyukata thaze ? tathA (care va purase avamUtarA jeva, bAra praveyAtarANa jevA ? kaye puruSa alpakarmavALa, apakriyAvALe, alpa AsavavALe ane alpa vedanAvALo haze. (je vA re kuri caNikA phannA, ne vA je kurise gaLA nivA) zuM agni saLagAvanAre puruSa mahAka AdivALe haze. ke agnine elavanAra mahAkarma AdivALe haze? (4 ) he kAledAyI ! (tattha NaM je se purise agaNikAya ujjAlei, se NaM purise mahAkammAtarAe jeva, vAva ma Lataig jeva) te banne samAna bhAMDa-pAtra Adi upakaraNavALA puruSamAMthI jeNe agni prajavalita karyo hoya che, te puruSa mahAkarma, mahAkiyA, mahA Asava ane mahAdanAyukata thaze. (tattha NaM je se purise agaNikAyaM nivAvei se NaM purise appakammatarAe reva nAva gaqvezatarA jeva) tathA je puruSe agni olavI che, te alpa karmavALe, apa kiyAvALe ane a5 vedanAvALo thaze. (se keNadveNaM bhaMte ! evaM vuccai, tatthaNaM je se purise appaveyaNatarAe ceva?) he bhadanta! Apa zA kAraNe evuM kaho cho ke je puruSe agni saLagAvyuM che te mahAkama AdithI yukata thaze, ane je puruSe agni bujhAvI che te alpakarma, alpavedanA AdithI yukta thaze? ( 1) he kAledAyI ! (tathAM je te puro sAbijA ujAlei se NaM purise bahutarAyaM puDhavikAyaM samAraMbhai, bahutarAyaM AukAyaM zrI bhagavatI sUtra : 5 25 2 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAraMbhai, appatarAyaM teukAya samAraMbhai, bahutarAya vAukAyaM samAraMbhai, bahutarAyaM vaNassaikAyaM samAraMbhai, bahutarAyaM tasakAyaM samAraMbhai) ke puruSa agnikAyane saLagAvyo hoya che tene mahAkarmavALe, mahAkriyAvALe, mahAAsavavALo ane mahAvedanAvALe kahevAnuM kAraNa e che ke te aneka pRthvIkAya jIvone samAraMbha kare che, aneka apakAyika jIvone samAraMbha kare che, DAM agnikAya chano samAraMbha kare che, aneka vAyukAyika jIne samAraMbha kare che, aneka vanaspatikAyika jIvane samAraMbha kare che ane trasakAyika jIvane samAraMbha kare che. (tastha je je rise agaNikAyaM nivvAvei, se NaM purise appatarAgaM puDhavikAyaM samAraMbhai, appatarAgaM AukArya samAraMbhai, bahutarAgaM teukkAyaM samAraMbhai, appatarAgaM vAukArya samAraMbhai, appatarAgaM vaNassaikAyaM samAraMbhai, appatarAgaM tasakAyaM smaarNbhiche te jovADuM! bAra mayAtarANa jeva) tathA je puruSa agnikAyane elave che, te adraya karmavALe, alpa kriyAvALA, a5 AsavavALe ane alpa vedanAvALe thaze tenuM kAraNa e che ke te a5tara pRthvIkAyika jIvana samAraMbha kare che, alpatara apUkAyika jIna samAraMbha kare che, bahatara agnikAcika chene samAraMbha kare che, ahapatara vAyukAyika jIvone samAraMbha kare che, alpatara vanaspatikAyika jIvone samAraMbha kare che ane ahapatara trasakAyika jIvana samAraMbha kare che. TIkAtha-kAledAyI mahAvIra prabhune evo prazna pUche che ke- " aMte! rikSA sarisayA jAva sarisabhaMDamattovagaraNA anamanneNaM saddhiM agaNikAya samAraMbhaMti' he bhadata ! evAM kaI be puruSo che ke je samavayaska che, jemanAM bhAMDa (pAtra) sarakhAM ja che, jemanAM amatra-ladhapAtra paNa sarakhAM ja che, ane jemanAM daMDa Adi upakaraNe paNa ekasarakhAM ja che, evAM te bane puruSa ekatra thaIne bhegA maLIne) agnikAyane samAraMbha kare che- " tathAM ane kuri vANijaye ujJArU temAMthI eka puruSa agnikAyane saLagAve che, "g grze mALiAvaM nijhADu " ane bIjo puruSa te agnikAyane elave che, "g a vi i mane ! sadaM purisati jare purase badawtarA je te he bhadata ! te banne puruSamAMthI ko puruSa mahAkarmayukata thaze-eTale ke jenA jJAnAvaraNIya Adi karmo mahAna haze e thazemahAna karmane baMdhaka thaze, kadArjirittarA , madAnavataraNa , madAratarA jevI AraMbhikI Adi mahA kiyAovALe thaze, mahA Asavayukata thazeeTale ke aneka karmonA baMdhanA kAraNabhUta mahAAsavavALe thaze, ane mahAvedanAvALo thaze-eTale ke bhAre vedanAnA janaka karmayukata thaze ? tathA "zare vA rise gaglakSmatarASTra veva, zAtra avecAtA tra? kayo puruSa apakarmayukata, alpa kriyAyukta, alpa AsAvayukata ane a5 vedanAyukata thaze ? zrI bhagavatI sUtra : 5 253 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAledAyInA praznano uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che ke- " DhokAI ? he kAledAyI! " ne vA te kurise cAnAM unA, je vA re kurine barLanA nig je puruSa agnikAyane saLagAve che, ane je puruSa agnikAyane olave che, te banne puruSomAMthI "tastha re puri avinA kanAre je puruSa agnikAyane saLagAve che, "te i grije marAmataig va, nava mAthAtarANa jevI te mahA karmavALo, mahA kiyAvALe, mahA AsavavALe ane mahA vedanAvALe thaze. paraMtu "taratha ne se pura gALA nivArU' je puruSa agnikAyane olave che, "he I puraze gaccjanmanA ceva vAva caLavaLatarAI = te puruSa alpakamane baMdhaka, AraMbhikI Adi apakriyAovALe, alpaAsavavALo ane a5vedanAvALo thaze. have kAledAyI tenuM kAraNa jANavAnI jijJAsAthI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che"je badhAM aMte ! jI kuzarU - tanthaLa gAtra ga LatarA jeva? he bhadanta! Apa zA kAraNe evuM kahe che ke je puruSa agnikAyane saLagAve che, te puruSa mahAkarma AdithI yukta thaze ane je puruSa agnikAyane olave che, te alpakama AdithI yukta thaze? tenuM kAraNa samajAvatA mahAvIra prabhu kahe che ke- hotA he kAledAyI ! tathA je te puri vANijaye 3jhAra, " je puruSa agnikAyane prajavalita kare che, "je pa kuri vadUtarA purvajAro samaramAM, ghadUtarAM gADAM nAma te puruSa ghaNu pRthvIkAyikene samAraMbha kare che. ghaNA apUkAyikene samAraMbha kare che, "jaqttA tevA kAmag alpatara tejaskAyikanI virAdhanA kare che. (jIva jyAre agnikAyikane prajavalita kare che, tyAre agnikAca prajavalita thavAthI temAM aneka agnikAya jIvone utpAda thatA rahe che, A apekSAe te agnikAyano samAraMbha karanArane batara jIvana virAdhaka kahevuM joIe. parantu ahIM tene apatara agnikAya ne virAdhaka kahevAmAM Avela che tenuM kAraNa e che ke "aneka agnikAya jIne te samaye utpAda thavA chatAM paNa te badhAM agnikAyikano te samaye vinAza thato nathI, paNa ghaNuM ceDA jIvane ja vinAza thAya che, evuM kevalajJAnIeAe joyeluM che) "vatara vAva samAraMmaNa, vadUtarAM vAM samArama, tirA tasAya samAma bahutara vAyukAyika jIvonI virAdhanA kare che, bahutara vanaspatikAyika jInI virAdhanA kare che ane bahatara dvIndriyAdika trasakAyika jIvonI virAdhanA kare che. zrI bhagavatI sUtra : 5 254 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tasthaLa ne se puse gaLAya nibbAne' tathA je puruSa te agnikAyane olavavArUpa samAra Mbha kare che, ne gaMDune avatarAya praviNAya samAramara, gavatarAnuM gAya samArama, vadutarAnuM tejAya samAra ma' te puruSa azpatara pRthvIkAyika jIvane samAraMbha kare che, alpatara akAyika jIvAnA samAraMbha kare che, ahutara tejaskAyika (agnikAyika) jIvAnA samAraMbha kare che, (tene mahutara agnikAyikAnA virAdhaka kahevAnuM kAraNa A pramANe che agnikAyane saLagAvavAthI temAM aneka agnikAyika jIveAnA utpAda thai jAya che paNa jyAre tene elavavAmAM Ave che, tyAre te badhAM agnikAyika jIvane vidhvaMsa thaI jAya che. te kAraNe agnine elavanAra puruSane mahutara amikAyika jIvAnA vighAtaka kahevAmAM Avye che.) tathA agnikAyane elavanAra puruSa ' appatarAya vAukkAya samAraMbha, appatarAya vaNassaikArya samAraMbha, appatarANaM tasakArya samAraMbhaI ' alpatara vAyukAyikAneo, azpatara vanaspatikAyika jIvane ane alpatara trasakAyika jIvonA samAraMbha (virAdhanA) kare che. me teLaDheLa jAjoDhAr3e! bApa baLavecataRTC 'huM kAleAdAyI aNugAra ! te kAraNe meM evuM kahyuM che ke 'agnikAyane prajvalita karanArA puruSa aneka pRthvIkAyika Adi jIvAnA virAdhaka ane che. ane apatara tejaskAyika chavAnA virAdhaka mate che, kAraNe tene mahAkadiAthI yukta kahyo che. paNa agnikAyane elavanAra puruSa azpatara pRthvIkAyArdikAnA virAdhaka ane che ane mahutara tejaskAyikAnA virAdhaka bane che, te kAraNe tene apakarmAdikAthI yukata tho che. AnU. 4aa pudgalaprakAza Adi ke hetu kA nirUpaNa pudgalaprakAzAdihetuvakatavyatA 'batyiAM maMtte !" ityAdi sUtrA- (azmi maMte ! cittA vi tejA zomAAMti, ignorve'ti, taveti, mAtteti ?) he bhadanta ! zuM evuM saMbhavI zake che ke acitta pudgale paNa prakAzita hAya che, te vastune prakAzita kare che, te tApa Ape che, ane dAhakarUpa hovAne lIdhe teo pote caLake che ? (haMtA, asthi) hA, kAleAdAyI ! evuM zrI bhagavatI sUtra : 5 255 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbhavI zake che. (Are mate ! vattA va gaDhA gAmati bAva mA?i) he bhadanta! kayA pudgalo acitta hovA chatAM paNa prakAza, tApa, caLakATa AdithI yukta hoya che ? (4ovA! zuddha gaNanArasa te nizmi samALa tUruM gattA daraM nivaDai, desaM gattA desaM nivaDai, jahiM jahiM ca NaM sA nivaDai, taruM taei i vittA vi pAchA comAsaMgni, nAva umAti) he kAledAyI ! ke pAyamAna thayela sAdhunI tejolesthA nIkaLIne dUra jaIne paDe che, ucita sthAnamAM (javA gyA hoya evA sthAnamAM jaIne te te jelesyA paDe che, A rIte jyAM jyAM te te jelespA paDe che, tyAM tyAM tenA acitta pudgalo paNa prakAzaka hoya che, tApayukta hoya che ane dADakarUpa hovAne lIdhe caLakatAM hoya che. ( p jovA ! te vattA vi sAhA mAsaMti, nAra chamAti) te kAraNe, he kAledAyI ! te acitta pudgale paNa prakAzaka, tApayukata ane caLakatAM hoya che, ema samajavuM. __(taeNaM se kAlodAI aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai, namasai, vaMdittA, namaMsittA, bahUhiM cauttha, chaTTha-tuma jAva appANaM bhAvemANe jahA paDhamasae kAlA sika savapurAvIne maMte ! evaM aMte ! utta) kAledAyI aNagAre zramaNa bhagavAna mahAvIrene vaMdaNa karI ane namaskAra karyA. vaMdaNA namaskAra karIne teo temane sthAne besI gayA. tyArabAda caturtha chaThTha ane aThThamanI tapasyAthI pitAnA AtmAne bhAvita (vAsita) karatA te kAle dAyI aNagAra, pahelA zatakamAM jenuM varNana karavAmAM AvI gayuM che te kAlAsiyaputranI jema, siddha, buddha, mukata, saMtApa rahita ane samasta duHkhanA nAzakartA thayA. he bhadanta ! A viSayanuM Ape je pratipAdana karyuM che, te sarvathA satya che. he bhadanta ! ApanI vAta sarvathA satya ane yathArtha che, A pramANe kahIne koleAdAyI vAvata pitAnA sthAne besI gayA. TIkAtha- agnikAyarUpa prakAzakano adhikAra cAlI rahyo che, tethI sUtrakAre A sUtra dvArA acitta pudgalenI prakAzAdi vakatavyatAnuM pratipAdana karyuM che A viSayane anulakSIne mahAvIra prabhune kAledAyI aNagAra A pramANe prazna pUche che- "ci maMte! vattA vi ja rAmAnaMti, 3 ti, tati, mAni ?? he bhadanta! zuM evuM saMbhavI zake che ke acitta pudagale paNa prakAza ApatA hoya che ? teo zuM vastune prakAzita kare che? teo zuM garamI Ape che? ane zuM vastune prajavalita karanArA hovAthI teo pote ja caLake che? kAledAyInA praznano uttara ApatA mahAvIra prabhu kahe che- "daMtA, asthi ? hA, kAledAyI! e vAta kharI che ke acitta pudagale paNa prakAzaka hoI zake che. ahIM ji" zabdathI e sUcita thAya che ke agnikAya sacitta pudagale to prakAzayukata hAya ja che, tenI te vAta ja zI karavI! paNa temanA karatA bhinna evAM je acita pudagale hoya che teo paNa prakAza, garamI AdithI yukata hoI zake che. kAledAyI evA pudgala kayAM kayAM che te jANavAnI jijJAsAthI mahAvIra prabhune A pramANe prazna pUche che- i maM! carittA vi pAchA comAnaMti, zrI bhagavatI sUtra : 5 25 6 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva umAti? he bhadanta! kayAM kayAM acitta pudagale prakAza, tApa, caLakATa AdithI yukata hoya che? uttara- 'dA ! he kAledAyI! "uddhAra gAjara teyA nirikSA, samAkhI, tU ttA dUra niraka je tapasvI sAdhu kopAyamAna thAya che, tenA zarIramAMthI telesthA nIkaLe che, te telezyA tenA zarIramAMthI nIkaLIne bahu dUra jaIne paDe che. te telesthA pote ja tejomaya hovAthI prakAza svarUpa, vastune prakAzita karanArI, uSNatAjanaka ane caLakatI hoya che. " jA niva6 je te tejalezyAne keI amuka sthAne pahoMcADavI hoya che, te te tyAM jaIne ja paDe che. mA zata jahi jahiM ca NaM sA nivaDaI' tahiM tahiM gaM te acittA vi poggalA comAnaMti, nAva mAni jyAM jyAM te tejalezyA paDe che, tyAM tyAM te tejesthAnA acitta pugale paNa prakAza kare che, tyAM rahelI vastune teo prakAzayukata karI de che, tyAM garamI pedA kare che, ane teo pote ja dahakarUpa hevAthI caLakavA mAMDe che. he kAledAyI! tame A viSayamAM je je pUchayuM te badhuM kAma teo kare che. mahAvIra prabhunAM vacanomAM zraddhA vyakata karatAM kAlAdAyI aNagAra kahe che- sa maM! sevaM maM he bhadanta ! Ape je kahyuM te satya ja che. he bhadanta! ApanuM kathana sarvathA satya ja che. A pramANe kahIne temaNe zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMpha nasaru, varittA, namaMpittA" vaMdaNA karI ane namaskAra karyA. vaMdaNa namaskAra karIne teo saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicaravA lAgyA. 'bahurhi cauttha-chaTTa'Tama jAva appANaM bhAvemANe jahA paDhamasae kAlAsavesiya sure nAva saavavapadIne temaNe aneka upavAsa, chaThTha, aThThama Adi tapathI pitAnA AtmAne bhAvita karyo ane ane siddha pada pAmyAM, buddha thayA, mukta thayA ane samasta karmona sadaMtara kSaya karIne samasta dukhethI rahita banI gayA. A viSayane lagatuM samasta kathana, pahelA zatakanA navamAM udezakamAM ApavAmAM AvelA kAlATyazikaputranA kathana pramANe samajavuM. e sU. 5 sAtamAM zatakano dasameudezaka samApta. jainAcArya zrI ghAsIlAlajI mahArAjakRta "bhagavatI' satranI prameyacandrikA vyAkhyAno sAtamA zataka samAta 7 | zrI bhagavatI sUtra : 5 257