Book Title: Moksh Marg Prakash
Author(s): Raj Saubhag Editorial Committee
Publisher: Raj Saubhag Satsang Mandal Sayla
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005579/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAja-sobhAga smAraka graMthamALA puSpa 1luM zrImad rAjacaMdra praNIta mokSamArga prakAza tathA Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Lao Lao Lao Lao Lao Jue Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi zrImad rAjacaMdranA paramasakhA zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA zrI rAja-zobhANa satsaMga maMDaLa sobhAgaparA, sAyalA-363 430 For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rAja-sobhAga smAraka graMthamALA puSpa-1luM zrImad rAjacaMdra praNIta mokSamArga prakAza zrImada rAjacaMdranA paramasakhA zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA tathA {a-la aNa ga 20 sAyalA maMDaLa zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLa sobhAgaparA, sAyalA-363 430 ji. surendranagara For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: prakAzaka :zrI prakAzana samiti, zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLa zrIma rAja zobhAga Azrama sAyalA - 363430, | jillo surendranagara prathama AvRtti: vikrama saMvata 2038 prata 2000, I. sa. 1982 bIjI AvRtti: vikrama saMvata 2045 prata 1000, I. sa. 1989 trIjI AvRtti vikrama saMvata 2054 prata 1000 I. sa. 1997 -: prApti sthAna : zrImad rAja-sobhAga Azrama sAyalA-363430, jillo surendranagara -: mudraka : duMdubhiprinTarsa amadAvAda-380 009 phona : 079-658 41 86 For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he sarvotkRSTa sukhanA hetubhUta samyakradarzana ! tane atyaMta bhaktithI namaskAra ho. A anAdi anaMta saMsAramAM anaMta jIvo tArA Azraya vinA anaMta anaMta duHkhane anubhave che. tArA paramAnugrahathI svasvarUpamAM ruci thaI. parama vItarAga svabhAva pratye parama nizcaya Avyo. kRtakRtya thavAno mArga grahaNa thayo. he jina vItarAga ! tamane atyaMta bhaktithI namaskAra karuM chuM. tame A pAmara pratye anaMta anaMta upakAra karyo che. he kuMdakuMdAdi AcAryo ! tamArA vacano paNa svarUpAnusaMdhAnane viSe A pAmarane parama upakArabhUta thayA che, mATe huM tamane atizaya bhaktithI namaskAra karuM chuM. he zrI sobhAga ! tArA satsamAgamanA anugrahathI AtmadazAnuM maraNa thayuM te arthe tane namaskAra ho. (AtyaMtara pariNAma avalokana-hAthanoMdha-2-20 pAna naM. 24). For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ti/ be bola bhagavAna mahAvIranA zAsanamAM batAvela mokSamArgamAM chellA 2500 varSamAM keTalAya AvaraNa AvI gayA. temanA bodhelA AgamanA keTalAka bhAgo upalabdha nathI ane chellA kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcArya pachI koI prabaLa zaktizALI AcArya thayA nahi. jo ke 19mA saikA sudhI pU. zrI AnaMdaghanajI mahArAja sAheba, pU. zrI yazovijayajI upAdhyAyajI, pU. zrI devacaMdrajI ma. sA. Adi thayA, to paNa paMcamakALanA hisAbe ane baLavAna kSayopazamathI puruSanA abhAve digaMbara, sthAnakavAsI, zvetAMbara, terApaMthI Adi matamatAMtarathI judA paMthonI upasthiti thaI ane mULa mahAvIra bhagavAnanA zAsananA mokSamArgamAM jALAM bAjhI gayA. emAM vavANIyA mukAme mahAna puNyazALI ArAdhaka mahAtmA zrImad rAjacaMdrajI thayA, (vi. saM. 1924 thI 1957) jeone 36 varSanI uMmara pachI sarvasaMga parityAga karI mArga prakAzavAnI bhAvanA hatI. temAM akALe 33muM varSa pUruM thayA bAda cha mAsamAM temano deha vilaya thatAM, te mArga teozrI dhAratA hatA tevI rIte prakAzI zakyA nahIM. chatAM atyAre je "zrImad rAjacaMdra" nAmanuM pustaka che tenA vacanAmRtamAM kevaLabIjasaMpanna zrI sobhAgabhAI tathA pU lallujI mahArAja sAhebanA patra-vyavahAramAM gujarAtI bhASAmAM te mArga prakAzatA gayA che, ane tenuM sAhitya prasiddha thayuM che ane thatuM Ave che, chatAM saurASTramAM Avela bhagatanuM gAma zrI sAyalAnA zrI sobhAgabhAInA velAnA bhaktone vArasAmAM je cAlyuM Ave che te pratye uparanA sAhityamAM joIe teTaluM lakSa dorAyuM hoya tema lAgatuM nathI tethI "zrI rAja- sobhAga smAraka graMthamALA" zarU karI te pratye mumukSuo, sAdhako tathA ArAdhakonuM lakSa kheMcavA amoe namra prayatna karela che. For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. zrImad rAjacaMdra janma : vavANIyA vi. saM. 1924 kArtika purNimA ravivAra varSa - 24muM dehavilaya : rAjakoTa vi. saM. 1957 caitravada 5 maMgaLavAra For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pustakano prathama vibhAga "zrImad rAjacaMdrapraNIta mokSamArga prakAza"mAM zrImad rAjacaMdranA vacanAmRtanA badhA lakhANomAMthI mAkhaNa jevA tattvanI tAravaNI A saMsthAnA AdhyAtmika mArgadarzaka parama pUjya zrI lADakacaMdabhAI mANekacaMda vorAe verAvaLa-3 divasa, muMbaI-7 divasa, tathA sAyalAmAM-5 divasa mahenata laI karuNAbuddhithI karela che. zrImad rAjacaMdranA parama sakhA zrI sobhAgabhAI ane sAyelA je A pustakanA vibhAga bIjAmAM te zrI zAMtilAla bhANajI aMbANIe parizrama laI ekaThuM karela che, je badala ame temano AbhAra mAnIe chIe. A badhI hakIkata chapAvavA mATenI nakalo AtmArthI bALabrahmacArINI zrI vasaMtabena dilasukhabhAI zAhe ati parizrama laI sArA akSarathI temanA nAjuka zarIrano vicAra karyA vagara satata parizramathI karI Apela te badala ame temano AbhAra mAnIe chIe. mAnanIya zrI dalasukhabhAI mAlavaNIyA ke jeo muLa sAyalAnA rahIza che ane zrI lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya sAMskRtika vidyApIThamAM varSothI sevA ApI rahyAM che, teo ati kAryamAM rokAyela hovA chatAM temAMthI samaya kADhI utsAhapUrvaka, A badhu sAhitya chapAvavA jAya te pahelA bhASA, vyAkaraNa ane vAkya racanAnI dRSTie tapAsI yogya pheraphAra karI ApyA che te badala amo teozrInA RNI chIe. zrI sAhitya prakAzana samitinA sabhyoe je rasa laI AmAM sahakAra Apyo che te badala teono paNa AbhAra mAnavAmAM Ave che. For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghATakoparavALA zrI dalIcaMdabhAI dozIe "zrI sobhAga ane sAyalAnA lakhANanI prato karavAmAM je parizrama lIdho che te badala teozrIno AbhAra mAnavAmAM Ave che. amadAvAdanA bhAI zrI rasIkabhAI trIbhovanadAsa zAha, bhAI zrI karasanabhAI gaMgArAmabhAI AhajolIyA, bhAI zrI kIrITabhAI maNIlAla zAha, bhAI zrI yazavaMtarAya morArajI mahetA tathA pravINabhAI dayALajI mahetAe A pustaka chapAvavAmAM, prUpharIDiMga vagere kAryamAM je zrama lIdho che te badala teo badhAno AbhAra mAnavAmAM Ave che. A kAryamAM pratyakSa ke parokSa rUpe je koI bhAIoe sahakAra Apela che teo badhAno AbhAra mAnavAmAM Ave che. li. prakAzana samiti vatI DaoN. sadgaNAbena sI. yu. zAha zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLa. sAyalA - 363430 For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa parama upakArI pU. zrI sobhAgabhAIne pU. zrI sobhAgabhAIne mATe zrImad rAjacaMdrajI kRpALudeve vacanAmRtamAM je ullekha karyo che te "zrI sobhAga pratye saMvata 2034mAM je buka chapAI che tenA trIjA pAne je ullekha che te nIce mujaba che. zrI sobhAgane tame amArA mATe janma dharyo haze ema lAge che. tame amArA athAga upakArI cho. tame amane amArI icchAnuM sukha ApyuM che. te mATe namaskAra sivAya bIjo zuM badalo vALiye? paNa amane lAge che ke amArA hAthe hari tamane parAbhakti apAvaze; harinA svarUpanuM jJAna karAvaze, ane eja ame moTo bhAgyodaya mAnIzuM. zrI sobhAga saMbaMdhe : zrI sobhAge tevAM dehane tyAgatAM moTA munIone durlabha evI nizcaLa asaMgatAthI nija upayogamaya dazA rAkhIne apUrva hita karyuM che, emAM saMzaya nathI. A kSetre A kALamAM zrI sobhAga jevA viralA puruSa maLe ema amane vAraMvAra bhAse che. zrI sobhAganI saraLatA, paramArtha saMbaMdhI nizcaya, mumukSu pratye upakAratA Adi guNo vAraMvAra vicAravA yogya che. zrI sobhAga mumukSuone vismaraNa karavA yogya nathI. - zrImad rAjacaMdra For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra kRpALudeve vacanAmRta (AMka 780)nA patramAM "parama upakArI, AtmArthI saraLatAdi guNa saMpanna" evo zrI sobhAgabhAIno ullekha karela che.zrImad rAjacaMdra temanA vacanAmRtamAMnA samasta patromAMthI vadhAremAM vadhAre AMka 247 patro temanA sakhA zrI sobhAgabhAI upara lakhIne mokSamArga prakAzI gayA che.. zrI Atmasiddhi zAstra ke je svataMtra zAstra che te padonA rUpamAM pUjanIya zrI sobhAgabhAInI mAgaNIthI naDIAda mukAme banAvI temane sAyalA mokalI Apela hatuM. vacanAmRta AMka (patra kramAMka) 200nI niyamAvalI sobhAgabhAInI mAgaNIthI temane lakhI mokalela hatI, ke jemAM mokSamArga saMpUrNa rIte prakAzavAmAM Avyo che. zrI kRpALudeve jJAnacarcA lakhazo ke puchAvazo ema vAraMvAra sobhAgabhAIne lakhela che, ema pU. zrI sobhAgabhAInA nimitte zrImad rAjacaMdrajI taraphathI saMpUrNa mokSamArga temanA patravyavahAramAM ApaNane vArasAmAM maLela che. "Apa hRdayanA je je udgAro darzAvo cho, te te vAMcI ApanI yogyatA mATe prasanna thavAya che, parama prasannatA thAya che, ane pharI pharI satyuganuM smaraNa thAya che," (patrAMka 182 saM. 1947 mAgasara suda 13) "ApanI sarvottama pajJAne namaskAra karIe chIe. kaLikALamAM paramAtmAe koI bhaktimAna puruSo upara prasanna thavuM hoya, to temAMnA Apa eka cho. amane tamAro moTo otha A kALamAM maLyo tethI ja jivAya che." (patrAMka 215 saM. 1947 phA. su. 8) For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AMka 240nA zrI aMbAlAlabhAI uparanA patramAMthI "mATe sobhAgabhAI jevA puruSo pratyeno patravyavahAra tamone poSaNarUpa thaze e mane moTo saMtoSano mArga maLyo che. temane patra lakhazo. jJAnakathA lakhazo to huM vizeSa prasanna chuM." vacanAmRta pAnuM 824 AtyaMtara pariNAma avalokana hAtha noMdha bIjImAM zrImad rAjacaMdrajIe jema jina vitarAga tathA kuMdakuMdAdi AcAryone je bhaktithI namaskAra karyA che, te ja rIte kevaLa-bIja saMpanna parama upakArI zrI sobhAgabhAIne nIcenI abhivyaktithI namaskAra karyA che. he zrI sobhAga ! tArA satsamAgamanA anugrahathI AtmadazAnuM smaraNa thayuM te arthe namaskAra ho." A uparathI A bhavya AtmAnI mahAnatAnuM darzana thAya che. AvA sAyalAnA puNyazALI ane pavitra AtmA sva. zrI sobhAgabhAIne A pustaka samarpaNa karatAM amane ahobhAva utpanna thAya che ane te badala ame amone mahAbhAgyazALI mAnIe chIe. li. Do. zrImatI salluNAbena sI zAha zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLa sAyalA-363 430 For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upodghAta yogezvara zrI AnaMdaghanajI mahArAja sAhebe prathama janasamudAyamAM rahevAnuM zarU karela paNa te janasamudAyamAM saMkucitatA ane ahaMbhAvano anubhava thatAM pachI jaMgalamAM agara gAma bahAra ja rahetA, tema rahevA chatAM teo zrI jagatanA jIvo mATe mokSamArga temanA pado tathA stavanomAM mUkatA gayA che. parama jJAnI mahAtmAonuM jIvana para upakAra mATe ja hoya che. tevI rIte kRpALudeva zrImad rAjacaMdrajInI to mArga pravartAvavA mATe chatrIsame varSe bahAra nIkaLavAnI gaNatrI hatI. paraMtu teozrInuM 36 varasa karatA ochuM AyuSya rahyuM eTale tema karI zakyA nahi, chatAM teozrI, tIrthaMkaradeva praNIta mokSamArga, teozrInA paramasakhA pU. zrI sobhAgabhAI tathA pU. lallujI mahArAja sAheba AdinA nimittathI (patro dvArA- vacanAmRtathI) mokSamArga prakAzI gayA. jo AyuSya lAMbu hota to mumukSu jIvonA bhAgya ughaDI jAta. parama kRpALudeve kevI kRpA karI che te "vacanAmRta' zrImad rAjacandra pustakathI Apane khAtrI thAya tevuM che. chatAM "zrImad rAjacaMdra' pustakamAMthI tatvarUpa je mokSamArga batAvanAra mAkhaNa che te A pustakanA pahelA vibhAgamAM temanA ja zabdomAM tAravavAmAM Avela che. zrI amIcaMdabhAInA agnidAha prasaMge, zrImad rAjacaMdrane che varasanI uMmare bAvaLanA jhADa upara je jJAna utpanna thayela te jAtismaraNa jJAna hatuM. teo pote bAvIsa varSanI umara thayA pahelA agIyAramAM guNasthAnaka sudhI caDIne paDyA hatA te teonA 10 For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdamAM ja ullekha che. (patrAMka 170) tyAra bAda teo "bIjajJAna'nI zodhamAM nIkaLyA hatA ane te bIjajJAna zrI manasukharAma sUryarAma pAse che ema jANavAmAM AvatA te bAbatamAM patravyavahAra zrI manasukharAma sUryarAma sAthe zarU karela hato. daramyAna pU. zrI sobhAgabhAI rUnI kharIdI mATe morabI, aMjAra vigere sthaLoe pharatA hatA. temano bheTo zrImad rAjacandrane vavANIyA mukAme thayo. je "bIjajJAna" mAravADI sAdhusaMta pAsethI zeTha zrI lallubhAI (pU. zrI sobhAgabhAInA pitAzrI) lAvela te "bIjajJAna" temaNe pUjya zrI DuMgarabhAI tathA pU. sobhAgabhAIne Apela. A "bIjajJAna" savaMta 1946nA bIjA bhAdaravA vada 12 pahelA zrI sobhAgabhAIe pU. zrImad rAjacaMdrajIne batAvatA teone je jJAna vismRta thayeluM tenuM smaraNa thayeluM. A upakAranA badalAmAM pU. zrI rAjacaMdrajI zrI sobhAgabhAIne je bhUmikAe hatA tyAMthI upADI "be phADa" thavA sudhI eTale Atmadravya pragaTa thavA sudhI laI gayA ane teo jIvanabhara pU. zrI sobhAgabhAIno vinaya - karatA rahyA. teo baMnenA hRdaya vaccenuM aMtara dUra thatA ApaNA jevA mumukSuone mATe temanI sAthenA patravyavahAramAM mokSamArga mUkatA gayA. "AtmasiddhizAstra" je svayaM svataMtra mokSamArga batAve tevuM zAstra che te paNa khuda pU. zrI sobhAgabhAIne arthe naDiyAda mukAme banAvI temane mokalI ApyuM. te "Atmasiddhi sAstramAM "guru rahyA chaghastha paNa vinaya kare bhagavAna" ane "...samaje koI subhAga" e khAsa uddezapUrvaka lakhAyuM che tema samajAya tevuM che. 10 For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. kRpALudevane muMjhavaNa ghaNI hatI. gRhasthavAsamAM hatA tyAM sudhI bahAra AvavuM na hatuM ane karUNAbhAvane lIdhe mArga pravartAvavAnI tAlAvelI ghaNI hatI. temanA mumukSuo temane khaMbhAta bolAvatA paNa tyAM teo jaI zakatA na hatA ane te mumukSuonA koI muMbaI AvavA icchA darzAvatA to anAryabhUmi hoI 'nA' pADatA. A badhAmAM emane zrI sobhAga maLI gayA. te be vacceno saMbaMdha sAta varSa rahyo. temAM banne jaNA sAyalA athavA bahAragAma 560 divasa sAthe rahyA che. muMbaIthI vavANiyA jatA agara AvatA eka vakhata kRpALudeva sAyalA AvatA ane teo sAyalAmAM ekI sAthe vadhAremAM vadhAre 10 divasa sAthe rahyA che. A pustakanA pahelA ane bIjA vibhAganA vAMcanathI ema khAtrI thaze ke teo kharekhara adbhuta rIte zrI sobhAgabhAInuM nimitta laIne mokSamArga prakAzI gayA che. A prastAvanA lakhavAno prasaMga maLatA ame amArI jAtane bhAgyazALI mAnIe chIe kAraNa ke ame sAdhanAmAM te ja mArge chIe tethI amane vizvAsa che. sthaLa : sAyalA tA. 27-10-1982 li. nalinakAMta koThArI TrasTI, zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLa 12 For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA vibhAga-1 zrImad rAjacaMdrapraNIta mokSamArga prakAza vibhAga-2 zrImad rAjacaMdranA paramasakhA zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 1. zrImad rAjacaMdranA paramasakhA zrI sobhAgabhAI 2. zrI zAmaLadAsabhAI bhUdharabhAI zeTha 3. zrI kALIdAsabhAI mAvajIbhAI dozI zrI kALIdAsabhAInA patro zrI kALIdAsabhAInA pado 4. zrI vRjalAlabhAI devajIbhAI belANI 5. zrI choTAlAlabhAI maganalAla desAI zrI choTAlAlabhAInA patro 6. zrI lADakacaMdabhAI mANekacaMda vorA 7. zrI hiMmatalAlabhAI devajIbhAI belANI 8. zrI sat puruSonI zodha 13 For Personal & Private Use Only pRSTha 1-182 185 200 202 206 267 306 307 314 308 393 399 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chAyA citronI anukramaNikA prastA. 4 jI 183 185. 201. ) 1. zrImad rAjacaMdranuM 24mA varSanuM chAyAcitra 2. zrImad rAjacaMdranuM 33mA varSanuM chAyAcitra 3. zrImad rAjacaMdranA hastalikhita patranuM chAyAcitra 4. AtmasiddhizAstra lakhatA zrImad rAjacaMdranuM chAyAcitra 5. zrImad rAjacaMdra ane zrI saubhAgyabhAInuM chAyAcitra 7. zrImad saubhAgyabhAInuM chAyAcitra : 7. zrImad zAmaLadAsabhAI bhUdharabhAI zeThanuM chAyAcitra 8. zrImad kALIdAsabhAI mAvajIbhAI dozInuM chAyAcitra 9. benazrI maNIbena zAmaLadAsa zeThavALAnuM chAyAcitra 10. zrImad vRjalAlabhAI devajIbhAI belANInuM chAyAcitra 11. zrImadda choTAlAlabhAI maganabhAI desAInuM chAyAcitra 309 12. zrImad lADakacaMdabhAI mANekacaMdabhAI vorAnuM chAyAcitra 379 13. zrImad hiMmatalAlabhAI devajIbhAI belANInuM chAyAcitra 393 14. zrI zAMtilAla bhANajI aMbANInuM chAyAcitra 203 303 37. 399 14 For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAga-1 zrImad rAjacaMdra praNIta mokSamArga prakAza mokSamArga prakAza ) (1) For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAnatimirAndhAnAM jJAnAMjanazalAkA, cakSurunmilita yena tasma zrI guruve namaH dhyAnamUrta maMtramUle gurumUrti pUjAmUlaM guruvAkya mokSamUla gurupadam gurukRpA. parama gurunAM padakamala, vaMdu vAraMvAra, aMtaracakSu ughaDe, sUjhe sArA vicAra sahu sAdhanathI jogano, mahimA ghaNo udhAra; jJAna-divAkara UgatAM hare sakaLa aMdhakAra. * mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. zrImad rAjacaMdra janma : vavANIyA varSa - 33muM vi. saM. 1924 kArtika purNimA dehavilaya : rAjakoTa ravivAra vi. saM. 1957 caitravada 5 maMgaLavAra For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | sahajAbhasvarUpAya namaH | zrImad rAjacaMdrapraNIta mokSamArga prakAza zrImad rAjacaMdranAM vicAraratno jeNe AtmA jANyo teNe sarva jANyuM. aho ! sarvotkRSTa zAMtarasamaya sanmArga. aho ! sarvotkRSTa zAMtarasapradhAna mArganA mULa sarvazadeva. aho ! te sarvotkRSTa zAMtarasa supratIti karAvyo evA paramakRpALu sadgurudeva. A vizvamAM sarvakALa tame jayavaMta varto, jayaMvata varto. anataMkALathI je jJAna bhavahetuM thatuM hatuM te jJAnane eka samayamAtramAM jAtyaMtara karI jeNe bhavanivRttirUpa karyuM te kalyANamUrti samyagdarzanane * namaskAra. zrI sadgurue kahyo che evA nigraMthamArgano sadAya Azraya raho. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra viSe gAMdhIjI bhAratanI vizva vikhyAta vibhUti rASTrapati mahAtmA gAMdhIjI lakhe che : 'mArA jIvanamAM zrImad rAjacaMdranI chApa mukhyapaNe che. mahAtmA TaoNlasTaoNya tathA raskina karatAM paNa zrImade mArA upara UMDI asara karI che. ghaNI vAra kahI ne lakhI gayo chuM ke meM ghaNAnA jIvanamAMthI ghaNuM lIdhuM che. paNa sauthI vadhAre koInA jIvanamAMthI meM grahaNa karyuM hoya to te kavizrI (zrImad rAjacandra)nA jIvanamAMthI che. zrImad rAjacandra asAdhAraNa vyakti hatA. temanAM lakhANo temanA anubhavanAM biMdusamA che. te vAMcanAra, vicAranAra ane te pramANe cAlanArane mATe mokSa sulabha thAya. tenA kaSAyo moLA paDe, tene saMsAra viSe udAsInatA Ave, te dehano moha choDI AtmArthI bane. ATalA u52thI vAMcanAra joze ke zrImadnAM lakhANa adhikArIne sAru che. badhA vAMcanAra temAM rasa nahIM laI zake. TIkAkArane tenI TIkAnuM kAraNa maLaze. paNa zraddhAvAna to temAMthI 2sa ja lUMTaze. temanAM lakhANomAM sat nItarI rahyuM che, evo mane haMmeza bhAsa Avyo che. temaNe potAnuM jJAna batAvavA sAruM eka paNa akSara nathI lakhyo. lakhanArano hetu vAMcanArane potAnA AtmAnaMdamAM bhAgIdAra banAvavAno hato. jene Atmakleza TALavo che, je potAnuM kartavya jANavA utsuka che, tene zrImanAM lakhANomAMthI bahu maLI raheze, evo mane vizvAsa che, pachI bhale te hindu ho ke anya dharmI. je vairAgya (apUrva avasara kyAre Avaze ?) e kAvyanI kaDIAmAM jhaLahaLI rahyo che te meM temanA be varSanA gADha paricayamAM kSaNe kSaNe temanAmAM joyelo. temanAM lakhANonI eka asAdhAraNatA e che ke pote je anubhavyuM te ja lakhyuM che. temAM kyAMya kRtrimatA nathI. bIjAnI upara chApa pADavA sAru eka lITI sarakhI paNa lakhI hoya ema meM nathI joyuM. 4 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : khAtAM, besatAM, sUtAM, pratyeka kriyA karatAM temanAmAM vairAgya to ? hoya ja. koI vakhata A jagatanA koI paNa vaibhavane viSe temane moha . thayo hoya ema meM nathI joyuM. A varNana saMyamIne viSe saMbhave. bAhyADaMbarathI manuSya vItarAgI ? nathI thaI zakato. vItarAgatA e AtmAnI prasAdI che. aneka janmanA che. prayatna maLI zake che. ema harakoI mANasa anubhavI zake che. rAgone kADhavAno prayatna karanAra jANe che ke rAgarahita thavuM keTaluM kaThina che. je e rAgarahita dazA kavi (zrIma)ne svAbhAvika hatI, ema mArA che upara chApa paDI hatI. mokSanuM prathama pagathiyuM vItarAgatA che. jyAM sudhI jagatanI eka paNa vastumAM mana kheMceluM che tyAM sudhI mokSanI vAta kema game ? athavA game to te kevaLa kAnane ja.. eTale jema ApaNane artha jANyA samajyA vinA koI saMgItano kevaLa sUra ja gamI jAya tema. evI karNapriya gammatamAMthI mokSane anusaravAnuM vartana AvatAM to ghaNo kALa vahI jAya. AMtaravairAgya vinA mokSanI laganI na thAya. evI vairAgyalaganI kavi (zrImad)nI hatI. A uparAMta emanA jIvanamAMthI zIkhavAnI be moTI vAto te satya [ ane ahiMsA. pote je sAcuM mAnatA te kahetA ane AcaratA." je svarUpa samajyA vinA, pAmyo du:kha anaMta; samajAvyuM te pada namuM, zrI sadguru bhagavaMta. Atmasiddhi gA. 1 doharA jJAnI ke ajJAnI jana, sukha duHkha rahita na koya; jJAnI vede gheryathI, ajJAnI vede roya. (pA.31 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta vItarAganAM, parama zAMtarasamULa; auSadha je bhavaroganAM, kAyarane pratikULa. (pa.30) bhAvanAbodha : bhoge rogabhayaM kule cyatibhayaM vitte nRpAlAdbhayaM, mAne dainyabhayaM bale ripubhayaM rUpe tarUNyA bhaMya, .. zAstre vAdabhayaM guNe khalabhayaM kAye kRtAMtAdbhayaM, sarva vastu maryAnvita muvi nRMAM vairAgyamevAmaya.pa 35) che. prathama citra : vidyuta lakSmI prabhutA pataMga, AyuSya te to jaLanA taraMga; puraMdarI cApa anaMga raMga, rAcIe tyAM kSaNano prasaMga ! dvitIya citra: sarvajJano dharma suzarNa jANI, ArAdhya ArAdhya prabhAva ANI; anAtha ekAMta sanAtha thAze, enA vinA koI na bAMhya svAze. ja tRtIya citra: zarIramAM vyAdhi pratyakSa thAya, te koI anya laI nA zakAya; ' e bhogave eka sva AtmA pote, ekatva ethI nayasujJa gote. Curroj mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' caturtha citra: nA mArAM tana rUpa kAMti yuvatI, nA putra ke bhrAta nA, nA mArAM bhUta snehIo svajana ke, nA gotra ke jJAti nA; nA mArAM dhana dhAma yovana dharA, e moha ajJAtvanA; re! re ! jIva vicAra ema ja sadA, anyatvadA bhAvanA.8544 te paMcama citra: khANa mUtra ne maLanI, roga jarAnuM nivAsanuM dhAma; kAyA evI gaNIne, mAna tyajIne kara sAthe Ama.(pA ) * SaSTha citra : anaMta saukhya, nAma duHkha tyAM rahI na mitratA ! anaMta duHkha nAma saukhya prema tyAM vicitratA !! ughADa nyAya netra ne nihALa re ! nihALa tuM; nivRtti zIghrameva dhArI te pravRtti bALa tuM. (54) mokSamALA zikSApATha 15: zubha zItaLatAmaya chAya rahI, manavAMchita jyAM phaLa paMkti kahI; jinabhakti graho tarUkalpa aho, bhajIne bhagavaMta bhavaMta laho. zikSApATha ka7H bahu puNyakerA puMjathI zubha deha mAnavano maLyo, toya are ! bhavacakrano AMTo nahi eke TaLyo; sukha prApta karatAM sukha TaLe che, leza e lakSa laho, kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAvamaraNe kAM aho rAcI raho? 1 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSmI ane adhikAra vadhatAM, zuM vadhyuM te to kaho? zuM kuTuMba ke parivArathI vadhavApaNuM, e naya graho; vadhavApaNuM saMsAranuM, nara dehane hArI javo, eno vicAra nahIM ahoho ! eka paLa tamane havo !!! 2 nirdoSa sukha nirdoSa AnaMda, lyo game tyAMthI bhale, e divya zaktimAna jethI jaMjIrethI nIkaLe; . ' paravastumAM nahi mUMjhavo, enI dayA mujane rahI; e tyAgavA siddhAMta ke prazcAtuM duHkha te sukha nahIM. 3 huM koNa chuM? kyAMthI thayo? svarUpa che mAruM kharuM? konA saMbaMdhe vaLagaNA che ? rAkhuM ke e paraharuM ? enA vicAra vivekapUrvaka zAMtabhAve jo karyA ? to sarva Atmika jJAnanAM siddhAMtatattva anubhavyAM. 4 e prApta karavA vacana konuM satya kevaLa mAnavuM ? nirdoSa naranuM kathana mAno "teha' jeNe anubhavyuM; re ! Atma tAro Atma tAro ! zIdhra ene oLakho, sarvAtmamAM samadaSTi gho A vacanane hRdaye lakho. 5 zikSApATha 107: anaMta anaMta bhAva bhedathI bharelI bhalI, anaMta anaMta naya nikSepe vyAkhyAnI che; sakala jagata hitakAriNI hAriNI moha, tAriNI bhavAbdhi mokSacAriNI pramANI che; upamA ApyAthI jene tamA rAkhavI te vyartha, ApavAthI nija mati mapAI meM mAnI che; aho! rAjacaMdra, bALa khyAla nathI pAmatA e, jinezvara taNI vANI jANI teNe jANI che. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacanAmRta - varSa 21muM 0 patra kramAMka 37 : jUThAbhAI 9 jagatane rUDuM dekhADavA anaMtavAra prayatna karyuM, tethI rUDuM thayuM nathI. [ kemake paribhramaNa ane paribhramaNanA hetuo haju pratyakSa rahyA che. eka | bhava jo AtmAnuM rUDuM thAya tema vyatIta karavAmAM jaze, to anaMtabhavanuM ? ke sATuM vaLI raheze, ema ladhutva bhAve samajyo chuM; ane tema karavAmAM ja che ' mArI pravRtti che. A mahAbaMdhanathI rahita thavAmAM je je sAdhana, padArtha : che. zreSTha lAge, te grahavA e ja mAnyatA che, to pachI te mATe jagatanI che. anukULatA-pratikULatA zuM jovI ? te game tema bole paNa AtmA jo * baMdhanarahita thato hoya, samAdhimaya dazA pAmato hoya to tema karI ja che levuM. eTale kIrti-apakIrtithI sarva kALane mATe rahita thaI zakAze. 0 patra kramAMka 39 ja netroMkI zyAmatA viSe jo putaliyAMrUpa sthita che, aru rUpako dekhatA hai, sAkSIbhUta hai, so aMtara kese nahIM dekhatA ? jo tvacA viSe sparza karatA he, zIta-uSNAdikako jAnatA hai, aisA sarva aMga viSe vyApaka * anubhava karatA hai, jaise tilAM viSe tela vyApaka hotA hai. tisakA ja anubhava koU nahIM karatAM. jo zabda zravaNaindriyake aMtara grahaNa karatA hai, tisa zabda zaktiko jAna|hArI sattA he, jisa viSe A zabdazaktikA vicAra hotA hai, jisakari roma khaDe hoI Ate haiM, so ja sattA dUra kaise hove? jo jillA agra viSe rasa-svAdako grahaNa karatA * hai, tisa rasakA anubhava karaNahArI alepa sattA hai, so sanmukha kese ? che na hove ? veda vedAMta saptasiddhAMta, purANa, gItA kari jo zeya, jAnane che yogya AMtmA he tisako jaba jAnyA taba vizrAma kese na hove ? varSa daram ) patra kramAMka 42H jUThAbhAI 9 jyAM patra ApavA jAo cho tyAM niraMtara kuzaLatA pUchatA rahezo. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhubhaktimAM tatpara rahezo. niyamane anusarazo, ane sarva vaDIlonI AjJAmAM anukULa rahezo, ema mArI bhalAmaNa che. jagatamAM nirAgItva, vinayatA ane satparuSanI AjJA e nahIM maLavAthI A AtmA anAdi kALathI rakhaDyo; paNa nirUpAyatA thaI ja che te thaI. have ApaNe puruSArtha karavo ucita che. jaya thAo ! 0 patra kramAMka 54 % . mokSanA mArga be nathI. je je puruSo mokSarUpa parama zAMtine bhUtakALa na pAmyA, te te saghaLA puruSo eka ja mArgathI pAmyA che, vartamAnakALe che paNa tethI ja pAme che, bhaviSyakALe paNa tethI ja pAmaze. te mArgamAM ! matabheda nathI, asaraLatA nathI, unmattatA nathI, bhedabheda nathI, che. mAnyAmAnya nathI, te saraLa mArga che, samAdhimArga che. tathA te sthira che. mArga che, ane svAbhAvika zAMtisvarUpa che. sarvakALe te mArganuM hovApaNuM ! ja che. je mArganA marmane pAmyA vinA koI bhUtakALe mokSa pAmyA nathI, ja chevartamAnakALe pAmatA nathI, ane bhaviSyakALa pAmaze nahi. 1 zrI jine sahasagame kriyAo ane sahasaMgame upadezo e eka ja mArga ApavA mATe kahyAM che ane te mArgane arthe te kriyAo ane 2 upadezo grahaNa thAya to saphaLa che ane e mArgane bhUlI jaI te | kriyAo ane upadezo grahaNa thAya to sau niSphaLa che. zrI mahAvIra je vATethI taryA te vATethI zrIkRSNa taraze. je vATethI zrIkRSNa taraze te vATethI zrI mahAvIra taryA che. e vAta game tyAM beThAM, game te kALe, game te zreNImAM, game te yogamAM jyAre pamAze, tyAre te pavitra, zAzvata, satpadanA anaMta atIndriya sukhano anubhava thaze. te vATa sarva sthaLe saMbhavita che. yogya sAmagrI nahIM meLavavAthI bhavya | paNa e mArga pAmatAM aTakyA che, tathA aTakaze ane aTakyA hatA. A koI paNa dharma saMbaMdhI matabheda rAkhavo choDI daI ekAgra bhAvathI samyapha yoge ja mArga saMzodhana karavAno che, te e ja che. mAnyAmAnya, ( 10 ) mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja bhedabheda ke satyAsatya mATe vicAra karanArA ke bodha denArAne, mokSane ke mATe jeTalA bhavano vilaMba haze, teTalA samayano (gauNatAe) saMzodhakane ! te mArganA dvAra para AvI pahoMcelAne vilaMba nahIM haze. vizeSa zuM kahevuM ? te mArga AtmAmAM rahyo che. AtmatRprApya puruSa-nigraMtha AtmA-jyAre yogyatA gaNI te Atmatva arpaze-udaya che Apaze tyAre ja te prApta thaze, tyAre je vATa maLaze, tyAre ja te ! matabhedAdika jaze. matabheda rAkhI koI mokSa pAmyA nathI. vicArIne jeNe matabhedane te TALyo, e aMtavRttine pAmI krame karI zAzvata mokSane pAmyA che, pAme che ane pAmaze. koI paNa avyavasthita bhAve akSaralekha thayo hoya to te kSama che. thAo. jI patra kramAMka 61: manasukharAma sUryarAma ja ! ApanAM darzana mane ahIM lagabhaga savA mAsa pahelAM thayAM hatAM. dharmasaMbaMdhI keTalIka mukhacarcA thaI hatI. ApanI smRtimAM haze ema gaNI, e carcA saMbaMdhI kaMI vizeSa darzAvavAnI AjJA leto nathI. dharmasaMbaMdhI mAdhyastha, ucca ane adaMbhI vicArothI ApanA para kaMIka mArI vizeSa prazasta anuraktatA thavAthI koI koI veLA AdhyAtmika ' zailI saMbaMdhI prazna ApanI samIpa mUkavAnI AjJA levAno Apane che. parizrama ApuM chuM. yogya lAge to Apa anukULa thazo. huM artha ke vaya saMbaMdhamAM vRddha sthitivALo nathI, topaNa kaMIka jJAnavRddhata ANavA mATe ApanA jevA satsaMgane, temanA vicArone che. ane puruSanI caraNarajane sevavAno abhilASI chuM. mAruM A bAlavaya che e abhilASAmAM vizeSa bhAge gayuM che, tethI kaMI paNa samajAyuM hoya, to (te) be zabdo samayAnusAra Apa jevAnI samIpa mUkI Atmahita che. vizeSa karI zakuM, e prayAcanA A patrathI che. mokSamArga prakAza 11 For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A kALamAM punarjanmano nizcaya AtmA zA vaDe, kevA prakAre ane ja kaI zreNImAM karI zake, e saMbaMdhI kaMI mArAthI samajAyuM che. te jo ! ApanI AjJA hoya to ApanI samIpa mUkIza. vi. ApanA madhyastha vicAronA abhilASI rAyacaMda ravajIbhAInA paMcAMgI prazasta bhAve praNAma jI patra kramAMka 64H ma.+sU. pakSapAto na me vIre, na dveSaH kapilAdiSu / yuktimaddhacanaM yasya, tasya kAryaH parigrahaH / / jI patra kramAMka 71 : ma.+sU. 4 bajANA nAmanA grAmathI mAruM lakheluM eka vinayapatra Apane prApta ' thayuM haze. ke huM mArI nivAsabhUmikAthI Azare be mAsa thayAM satyoga, satsaMganI pravardhanArthe pravAsarUpe keTalAMka sthaLomAM vihAra karuM chuM. prAye karIne * eka saptAhamAM mAruM tyAM ApanA darzana ane samAgamanI prApti karI che zake ema Agamana thavA saMbhava che. | sarva zAstranA bodhanuM, kriyAnuM jJAnanuM yoganuM ane bhaktinuM prayojana svasvarUpa prAptine arthe che, ane e samyakazreNIo Atmagata thAya, to tema thavuM pratyakSa saMbhavita che; paNa e vastuo prApta karavA sarvasaMgaparityAganI avazya che. nirjanAvasthA - yogabhUmikAmAM vAsa che - sahaja samAdhinI prApti nathI, te sarvasaMgaparityAgamAM niyamAvAsita che. deza (bhAga) saMgaparityAgamAM bhajano saMbhave che. jyAM sudhI gRhavAsa ja pUrvakarmanA baLathI bhogavavo rahyo che, tyAM sudhI dharma, artha ane kAma ullAsita-udAsIna bhAve sevavA yogya che. bAhyabhAve gRhasthAzreNI chatAM che. aMtaraMga nigraMthazreNI joIe, ane jyAM tema thayuM che tyAM sarva siddhi che. mArI AtmAbhilASA te zreNImAM ghaNA mAsa thayAM varte che. dharmopajIvananI pUrNa abhilASA keTalI vyavahAropAdhine lIdhe pAra 12 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDI zakatI nathI, paNa pratyakSe satpadanI siddhi AtmAne thAya che, A che vArtA to sammata ja che. ane tyAM kaMI vaya-veSanI vizeSa apekSA nathI. 1 nigraMthanA upadezane acalabhAve ane vizeSa sammata karatAM anya darzananA ! che upadezamAM madhyasthatA priya che. game te vATe ane game te darzanathI kalyANa thatuM hoya, to tyAM pachI 1 matAMtaranI kaMI apekSA zodhavI yogya nathI. Atmatva je anuprekSAthI, che. je darzanathI ke je jJAnathI prApta thAya te anuprekSA, te darzana ke te jJAna sarvoparI che ane jeTalA AtmA taryA, vartamAne tare che, bhaviSya taraze ke te sarva e eka ja bhAvane pAmIne. ApaNe e sarvabhAve pAmIe e ja te maLelA anuttara janmanuM sAphalya che. . keTalAka jJAnavicAro lakhatAM audAsInya bhAvanI vRddhi thaI javAthI ja dhAreluM lakhI zakAtuM nathI. D patra kramAMka 91 ja te pavitra darzana thayA pachI game te vartana ho, paraMtu tene tIvra baMdhana che * nathI, anaMta saMsAra nathI, soLa bhava nathI, atyaMtara du:kha nathI, zaMkAnuM ! nimitta nathI, aMtaraMga mohinI nathI. sat sat nirupama, sarvottama, . zukla, zItaLa, amRtamaya darzanajJAna, samyaka jyotirmaya, cirakALa AnaMdanI prApti, adbhuta satasvarUpadarzitAnI balihArI che ! jyAM matabheda nathI; jyAM zaMkA, kaMkhA, vitigicchA, mUDhadRSTi emAMnuM che. kAMI nathI, che te kalama lakhI zakatI nathI, kathana kahI zakatuM nathI. mana che jene manana karI zakatuM nathI. che te. ) patra kramAMka 120 : ma.+sU. 9 ApanuM "yogavAsiSThanuM pustaka A sAthe mokaluM chuM. upAdhino tApa zamAvavAne e zItaLa caMdana che. AdhivyAdhinuM enI vAcanAmAM Agamana saMbhavatuM nathI. Apano e mATe upakAra mAnuM chuM. ApanI pAse koI koI vAra AvavAmAM paNa eka ja e ja mokSamArga prakAza 13 For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayanI jijJAsA che. ghaNA varSothI ApanA aMtaHka2NamAM vAsa karI rahela brahmavidyAnuM ApanA ja mukhathI zravaNa thAya to eka zAMti che. koI paNa vATe kalpita vAsanAono nAza thaI yathAyogya sthitinI prApti sivAya anya icchA nathI, paNa vyavahAra paratve keTalIka upAdhi rahe che. eTale satsamAgamano avakAza joIe teTalo maLato nathI, tema ja Apane paNa teTalo vakhata ApavAnuM keTalAMka kAraNothI azakya samajuM chuM; ane e ja kAraNathI pharI pharI aMta:karaNanI chevaTanI vRtti Apane jaNAvI zakato nathI. tema ja te paratve adhika vAtacIta thaI zakatI nathI. e eka puNyanI nyUnatA, bIjuM zuM ? vyavahA2 paratve koI rIte ApanA saMbaMdhathI lAbha levAnuM svapna paNa icchayuM nathI; tema ja Apa jevA bIjAonI samIpathI paNa enI icchA rAkhI nathI. eka janma ane te thoDA ja kALano prArabdhAnusAra gALI levo temAM dainyatA ucita nathI, e nizcaya priya che. sahajabhAve vartavAnI abhyAsapraNAlikA keTalAMka (jUja) varSa thayAM AraMbhita che, ane tethI nivRttinI vRddhi che. A vAta ahIM jaNAvavAno hetu eTalo ja ke Apa azaMkita hazo, tathApi pUrvApare paNa azaMkita rahevA mATe je hetuthI ApanA bhaNI mAruM jovuM che te jaNAvyuM che; ane e azaMkitatA saMsArathI audAsInya bhAvane pAmelI dazAne sahAyaka thaze ema mAnyuM hovAthI (jaNAvyuM che). 'yogavAsiSTha' paratve Apane kaMI jaNAvavA icchuM chuM. (prasaMga maLyuM). jainanA AgrahathI ja mokSa che; ema AtmA ghaNA vakhata thayAM mAnavuM bhUlI gayo che. muktabhAvamAM (!) mokSa che ema dhAraNA che, eTale vAtacIta veLA Apa kaMIka adhika kahetAM nahIM sthaMbho ema vijJApana che. 14 O patra kramAMka 126 : ma.+sU. jI ApanAM darzanano lAbha lIdhAM lagabhaga eka mAsa upara kaMI vakhata mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thayo. muMbaI mUkyAM eka pakhavADiyuM thayuM. muMbaIno eka varSano nivAsa upAdhigrAhya rahyo. samAdhirUpa eka Apano samAgam, teno jevo joIe tevo lAbha prApta na thayo. jJAnIoe kalpelo kharekharo A kaLikALa ja che. janasamudAyanI vRttio viSayakaSAyAdikathI viSamatAne pAmI che. enuM baLavattarapaNuM pratyakSa che. rAjasIvRttinuM anukaraNa temane priya thayuM che. tAtparya vivekIonI ane yathAyogya upazamapAtranI chAyA paNa maLatI nathI. evA viSamakALamAM janmelo A dehadhArI AtmA anAdikALanA paribhramaNanA thAkathI vizrAMti levA AvatAM avizrAMti pAmI sapaDAyo che. mAnasika ciMtA kyAMya kahI zakAtI nathI. kahevAnAM pAtronI paNa khAmI che. tyAM have zuM karavuM ? joke yathAyogya upazamabhAvane pAmelo AtmA saMsAra ane mokSa para samavRttivALo hoya che. eTale apratibaddhapaNe vicarI zake che; paNa A AtmAne to haju te dazA prApta thaI nathI. teno abhyAsa che. tyAM tene paDakhe A pravRtti zA mATe UbhI haze ? O patra krmAMka 132 : sau. G - 4ALamaSi sapnanasaMgativA, mati mavALavattarane nauhA !" kSaNa vA2no paNa satpuruSano samAgama te saMsArarUpa samudra taravAne naukArUpa thAya che. e vAkya mahAtmA zaMkarAcAryajInuM che; ane te yathArtha ja lAge che. Ape mArA samAgamathI AnaMda ane viyogathI AnAnaMda darzAvyo, tema ja ApanA samAgama mATe mane paNa thayuM che. aMtaHkaraNamAM niraMtara ema ja AvyA kare che ke paramArtharUpa thavuM; ane anekane 52mArtha sAdhya ka2vAmAM sahAyaka thavuM e ja kartavya che. tathApi kaMI tevo yoga haju viyogamAM che. bhaviSyajJAnanI jemAM avazya che, te vAta para hamaNAM lakSa rahyuM nathI. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 15 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) patra kramAMka 133 08. atra je upAdhi che, te eka amuka kAmathI utpanna thaI che, ane te che upAdhi mATe zuM thaze evI kaMI kalpanA paNa thatI nathI, arthAt te * upAdhi saMbaMdhI kaMI ciMtA karavAnI vRtti rahetI nathI. e upAdhi ! kaLikALanA prasaMge eka AgaLanI saMgatithI utpanna thaI che. ane jema ' te mATe thavuM haze tema thoDA kALamAM thaI raheze. evI upAdhio A ! saMsAramAM AvavI, e kaMI navAInI vAta nathI. - Izvara para vizvAsa rAkhavo e eka sukhadAyaka mArga che. jeno dRDha vizvAsa hoya che, te du:khI hoto nathI, athavA du:khI hoya to du:kha vedato nathI. du:kha UlaTuM sukharUpa thaI paDe che. AbhecchA evI ja varte che ke saMsAramAM prArabdhAnusAra game tevAM zubhAzubha udaya Avo, paraMtu temAM prIti-apriti karavAno ApaNe saMkalpa paNa na karavo. rAtri ane divasa eka paramArtha viSayanuM ja manana rahe che. AhAra paNa e ja che, nidrA paNa e ja che, zayana paNa e ja che, svapna paNa e ja che, bhaya paNa e ja che, bhoga paNa e ja che, parigraha paNa e ja che, calana paNa e ja che, Asana paNa e ja che. adhika zuM kahevuM? hADa, mAMsa ane tenI majjAne eka ja e ja raMganuM raMgana che. eka roma paNa eno ja jANe vicAra kare che, ane tene lIdhe nathI kaMI jovuM gamatuM, nathI suMghavuM gamatuM nathI kaMI sAMbhaLavuM gamatuM, nathI kaMI cAkhavuM gamatuM ke nathI kaMI sparzavuM gamatuM, nathI bolavuM gamatuM ke nathI mona ke rahevuM gamatuM, nathI bhUkhyuM rahevuM gamatuM, nathI asaMga gamato ke nathI ! saMga gamato, nathI lakSmI gamatI ke nathI alakSmI gamatI, ema che; ' tathApi te pratye AzA nirAzA kaMI ja UgatuM jaNAtuM nathI. te ho , topaNa bhale ane na ho topaNa bhale e kaMI duHkhanAM kAraNa nathI. duHkhanuM kAraNa mAtra viSamAtmA che, ane te jo sama che to sarva sukha ja che, e vRttine lIdhe samAdhi rahe che. tathApi bahArathI gRhasthapaNAnI ( 16 ) mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravRtti nathI thaI zakatI, dehabhAva dekhADavo pAlavato nathI, AtmabhAvathI | pravRtti bAhyathI karavAne keTaloka aMtarAya che. tyAre have kema karavuM ? kayA parvatanI guphAmAM javuM ane alopa thaI javuM e ja raTAya che. tathApi bahArathI amuka saMsArI pravRtti karavI paDe che. te mATe zoka to nathI. tatApi sahana karavA jIva icchato nathI ! paramAnaMda tyAgI ene ! icche paNa kema ? ane e ja kAraNathI jyotiSAdika tarapha hAla citta nathI. game tevAM bhaviSyajJAna athavA siddhionI icchA nathI. tema teono upayoga karavAmAM udAsInatA rahe che. temAM paNa hAla to adhika ja rahe che. mATe e jJAna saMbaMdhe cittanI svasthatAe vicArI mAgelA prazno saMbaMdhI lakhIza athavA samAgame jaNAvIza. je prANIo evA praznanA uttara pAmavAthI AnaMda mAne che teo che mohAdhIna che, ane teo paramArthanAM pAtra thavA durlabha che ema mAnyatA che che, to tevA prasaMgamAM AvavuM paNa gamatuM nathI paNa paramArtha hetue | * pravRtti karavI paDaze to kaMI prasaMge karIza. icchA to thatI nathI. Apano samAgama adhika karIne icchuM chuM. upAdhimAM e eka sArI ja | vizrAMti che. kuzaLatA icchuM chuM. 1 ) patra kramAMka 157: (rojanIzI) es 1 (3) he gautama ! te kALa ane samayamAM chabastha avasthAe huM A - ekAdaza varSanI paryAye, chaThTha chae sAvadhAnapaNe, niraMtara tapazcaryA che ane saMyamathI AtmatA bhAvatAM, pUrvAnupUrvIe cAlatAM, eka gAmathI bIje gAma jatAM, jyAM suSumArapura nagara, jyAM azoka vanakhaMDa bAga, . jyAM azokavara pAdapa, jyAM pRthvIzilApaTTa, para aSTamabhakta grahaNa | karIne, banne paga saMkocIne, lAMbA kara karIne eka pudgalamAM dRSTi aDaga sthApIne, animeSa nayanathI, jarA zarIra nIcuM AgaLa jhUkI che rAkhIne, yoganI samAdhithI, sarvaindriyo gupta karIne, eka rAtrinI mahApratimA dhAraNa karIne, vicarato hato. (camara) (zrI bhagavatI sUtra, zataka 3, uddezaka 2) che. mokSamArga prakAza 17 For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja (7) paricayI ! tamane huM bhalAmaNakaruM chuM ke, tame yogya thavAnI che che tamArAmAM icchA utpanna karo. huM te icchA pUrNa karavAmAM sahAyaka thaIza. tame mArA anuyAyI thayAM, ane temAM mane pradhAnapada janmAMtaranA yogathI hovAthI tamAre mArI AjJAnuM avalaMbana karI pravartavuM e ja ucita gaNyuM che. ane huM paNa tamArI sAthe ucitapaNe pravartavA icchuM chuM. bIjI rIte nahIM. jo tame prathama jIvanasthiti pUrNa karo, to dharmAthe mane iccho. evuM ja karavuM ucita gaNuM chuM, ane jo huM karuM to dharmapAtra tarIke mAruM smaraNa ja thAya ema thavuM joIe. banne dharmamUrti thavA prayatna karIe. moTA harSathI prayatna karIe. tamArI gati karatAM mArI gati zreSTha thaze ema anumAnyuM chematimAM, teno lAbha tamane ApavA icchuM chuM, kAraNa ghaNA nikaTanA : tame saMbaMdhI cho. tema lAbha tame levA icchatA ho, to bIjI kalamamAM kahyA pramANe jarUra karazo evI AzA rAkhuM chuM. tame svacchatAne bahu ja icchajo. vItarAgabhaktine bahu ja icchajo. mArI bhaktine samabhAvathI icchajo. tame je veLA mArI saMgatimAM ho te veLA sarva prakAre mane AnaMda thAya tema rahejo. vidyAbhyAsI thAo. vidyAyukta vinodI saMbhASaNa mArAthI karo che ja. huM tamane yukta bodha ApIza. tame rUpasaMpanna, guNasaMpanna ane che 1 riddhi temaja buddhisaMpanna tethI thazo. pAchI e dazA joI huM parama prasanna thaIza. patra kramAMka 164 cha addabhuta ! adbhuta !adbhuta ! parama aciMtya evuM he hari ! tAruM svarUpa, teno pAmara prANI evo huM kema pAra pAmuM ? huM je tAro ( 18 ) mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta brahmAMDamAMno eka aMza te tane zuM jANe ? sarvasattAtmakajJAna jenA madhyamAM che evA he hari, tane icchuM chuM, icchuM chuM. tArI kRpAne icchuM chuM. tane pharI pharI he hari, icchuM chuM. he zrImAna puruSottama, tuM cheanugraha kara ! anugraha !! varSa 24muM jI patra kramAMka 11pa parama pUjya kevalabIjasaMpanna, sarvottama upakArI zrI saubhAgyabhAI, morabI ApanAM pratApe atra AnaMdavRtti che. prabhu pratApe upAdhijanya che vRtti che. bhagavAna paripUrNa sarvaguNasaMpanna kahevAya che. tathApi emAMya apalakSaNa kaMI ochAM nathI ! vicitra karavuM e ja enI lIlA ! tyAM adhika zuM kahevuM ! | sarva samartha puruSo Apane prApta thayelAM jJAnane ja gAI gayA che. | e jJAnanI dina pratidina A AtmAne paNa vizeSatA thatI jAya che. te huM dhAruM chuM ke kevaLajJAna sudhInI mahenata karI alekhe to nahI jAya. mokSanI ApaNane kAMI jarUra nathI. niHzaMkapaNAnI, nirbhayapaNAnI, nirmajhanapaNAnI ane niHspRhapaNAnI jarUra hatI, te ghaNe aMze prApta thaI jAya che, ane pUrNa aMze prApta karAvavAnI karuNAsAgara gupta [ rahelAnI kRpA thaze ema AzA rahe che. chatAM vaLI ethIye alaukika * dazAnI icchA rahe che. tyAM vizeSa zuM kahevuM ? anahada dhvanimAM maNA nathI. paNa gADIghoDAnI upAdhi zravaNanuM sukha thoDuM Ape che. nivRtti vinA ahIM bIjuM badhuM ya lAge che. jagatane, jagatanI lIlAne beThA beThA maphatamAM joIe chIe. ApanI kRpA icchuM chuM. vi. AjJAMkita rAyacaMdanA praNAma ' mokSamArga prakAza (19). For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra kramAMka 166H sau. 9 sapuruSanA ekeka vAkyamAM, ekeka zabdamAM, anaMta Agama rahyAM che, e vAta kema haze ? nIcenAM vAkyo pratyeka mumukSuone meM asaMkhya puruSonI saMmatithI ke maMgaLarUpa mAnyAM che. mokSanA sarvottama kAraNarUpa mAnyAM che : che 1. mAyika sukhanI sarva prakAranI vAMchA game tyAre paNa choDyA 1 vinA chUTako thavo nathI; to jyArathI e vAkya zravaNa karyuM, tyArathI ja ja te kramano abhyAsa karavo yogya ja che ema samajavuM. 2. koI paNa prakAre sadgurunI zodha karavo, zodha karIne tenA pratye 1 tana, mana, vacana ane AtmAthI arpaNabuddhi karavI, tenI ja AjJAnuM A sarva prakAre niHzaMkatAthI ArAdhavuM karavuM ane to ja sarva mAyika ja vAsanAno abhAva thaze ema samajavuM. 3. anAdi kALanA paribhramaNamAM anaMta vAra zAstrazravaNa, anaMta vAra vidyAbhyAsa, anaMta vAra jinadIkSA, anaMta vAra AcAryapaNuM prApta thayuM che. mAtra "satuM' maLyA nathI. "satya" supyuM nathI ane "satuM' zradhyuM nathI, ane e maLe, e sucche, ane e zradhye ja chUTavAnI vArtAno AtmArthI bhaNakAra thaze. 4. mokSano mArga bahAra nathI, paNa AtmAmAM che, mArgane pAmelo che A mArga pamADaze. 1 5. be akSaramAM mArga rahyo che, ane anAdikALathI eTaluM badhuM ja - ryA chatAM zA mATe prApta thayo nathI te vicAro. 0 patra kramAMka 170H so. 94 AtmA jJAna pAmyo e to ni:saMzaya che; graMthabheda thayo e traNe ja kALamAM satya vAta che. sarva jJAnIoe paNa e vAta svIkArI che. have - chevaTanI nirvikalpa samAdhi ApaNane pAmavI bAkI che, je sulabha che, 20 ( mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane te pAmavAno hetu paNa e che ke koI paNa prakAre amRtasAgaranuM che. avalokana karatAM alpa paNa mAyAnuM AvaraNa bAdha kare nahIM, avalokana sukhanuM alpa paNa vismaraNa thAya nahIM; "hiM tuhi" vinA bIjI raTanA rahe nahIM; mAyika eka paNa bhayano, mohano, saMkalpano ke vikalpano aMza rahe nahIM. e eka vAra jo yathAyogya AvI jAya to pachI game tema pravartAya, game tema bolAya, game tema AhAra-vihAra karAya tathApi tene koI paNa jAtanI bAdhA nathI. paramAtmA paNa tene [ pUchI zakanAra nathI. tenuM kareluM sarva savaLuM che. 0 patra kramAMka 172 : munizrI ja ke anaMta kALathI potAne potA viSenI ja bhrAMti rahI gaI che, A che. eka avAcya, adbhuta vicAraNAnuM sthaLa che. jyAM matinI gati nathI, che tyAM vacananI gati kyAMthI hoya ! niraMtara udAsInatAno krama sevavo, sapuruSonI bhakti pratye lIna che thavuM, sapuruSonA caritronuM smaraNa karavuM; sapuruSonAM lakSaNanuM ciMtana karavuM, sapuruSonI mukhAkRtinuM hRdayathI avalokana karavuM, tenAM mana, vacana, kAyAnI pratyeka ceSTAnAM adabhuta rahasyo pharI pharI nididhyAsana 4 karavAM, teoe sammata kareluM sarva sammata karavuM. " A jJAnIoe hRdayamAM rAkheluM, nirvANane arthe mAnya rAkhavA yogya, zraddhavA yogya, pharI pharI ciMtavavA yogya, kSaNe kSaNe, samaye samaye temAM lIna thavA yogya, parama rahasya che. ane e ja sarva zAstrano, sarva saMtanA hRdayano, IzvaranA gharano marma pAmavAno mahA mArga che. ane e saghaLAnuM kAraNa koI vidyamAna puruSanI prApti ane te pratye avicaLa zraddhA e che. adhika zuM lakhavuM? Aje, game to kAle, game to lAkha varSe ane ! game to tethI moDe athavA vahele, e ja sUjhaye, e ja prApta thaye ja che chUTako che. sarva pradeze mane to e ja sammata che. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D patra kramAMka 176H so. 9 bhavasthitinI paripakvatA thayA vinA, dInabaMdhunI kRpA vinA, ke saMtanA caraNa sevyA vinA traNe kALamAM mArga maLavo durlabha che. dInabaMdhunI dRSTi ja evI che ke chUTavAnA kAmIne bAMdhavo nahIM, A che. baMdhAvAnA kAmIne choDavo nahIM. ahIM vikalpI jIvane vikalpa UThe ke jIvane baMdhAvuM gamatuM nathI, sarvane chUTavAnI icchA che, to pachI baMdhAya ja che kAM ? e vikalpanI nivRtti eTalI ja che ke, evo anubhava thayo e che ke, jene chUTavAnI daDha icchA thAya che, tene baMdhanano vikalpa maTe che; 1 ane e A vArtAno satsAkSI che. mahAvIra deve A kALane paMcamakALa kahI duSama kahyo. vyAse kaLiyuga che kahyo, ema ghaNA mahApuruSoe A kALane kaThina kahyo che; e vAta niHzaMka satya che. kAraNa, bhakti ane satsaMga e videza gayAM che. arthAt saMpradAyomAM rahyAM nathI ane e maLyA vinA jIvano chUTako nathI. A kALamAM maLavA dUSama thaI paDyAM che, mATe kALa paNa duSama che te vAta yathAyogya ja che. duSamane ochA karavA AziSa Apazo. ghaNuMya jaNAvavAnI icchA thAya che, paNa lakhavAnI ke bolavAnI jhAjhI icchA rahI nathI. ceSTA uparathI samajAya tevuM thayA ja karo, e icchanA nizcaLa che. patra kramAMka 187H so. ( prApta thayelA sasvarUpane abhedabhAve apUrva samAdhimAM smaruM chuM. * 2pamIda che ja che ja chevaTanuM svarUpa samajAyAmAM, anubhavAyAmAM alpa paNa nyUnatA A rahI nathI. jema che tema sarva prakAre samajAyuM che. sarva prakArano eka jhADa, cuta 22 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deza bAda karatAM bAkI sarva anubhavAyuM che. eka deza samajAyA vinA A rahyo nathI; paraMtu yoga (mana, vacana, kAyA)thI asaMga thavA vanavAsanI che ' AvazyakatA che; ane ama thaye e deza anubhavAze, arthAt temAM ! ja rahevAze; paripUrNa lokAlokajJAna utpanna thaze, ane e utpanna kema thaze ? e vaLI AzcaryakAraka che ! paripUrNa svarUpajJAna to utpanna thayuM ja che; ane e samAdhimAMthI nIkaLI lokAlokadarzana pratye javuM kema banaze ? e paNa eka mane nahIM paNa patra lakhanArane vikalpa thAya che ! kaNabI ane koLI jevI jJAtimAM paNa mArgane pAmelA thoDA varSamAM - ghaNA puruSo thaI gayA che, te mahAtmAonI janamaMDaLane apiccAna hovAne lIdhe koIka ja tenAthI sArthaka sAdhI zakyuM che, jIvane mahAtmA pratye moha ja na Avyo, e kevI IzvarI adbhuta niyati che ? eo sarva kAMI chevaTanA jJAnane prApta thayA nahotA; paraMtu te maLavuM temane bahu samIpamAM hatuM. evA ghaNA puruSonAM pada vagere ahIM ja joyAM. evA puruSo pratye romAMca bahu ullase che; ane jANe niraMtara che tevAnI caraNasevA ja karIe; e eka AkAMkSA rahe che. jJAnI karatAM evA mumukSu para atizaya ullAsa Ave che, tenuM kAraNa e ja ke teo che. jJAnInA caraNane niraMtara seve che, ane e ja emanuM dAsatva amAruM che ' temanA pratye dAsatva thAya che, tenuM kAraNa che. bhojo bhagata, nirAMte ! koLI ityAdika puruSo yogI (parama yogyatAvALA) hatA. niraMjanapadane bUjhanArA niraMjana kevI sthitimAM rAkhe che, e vicAratAM akaLagati * para gaMbhIra, samAdhiyukta hAsya Ave che ! have ame amArI dazA koI paNa prakAre kahI zakavAnA nathI, to lakhI kyAMthI zakIzuM ? ApanA darzana thaye je kaMI vANI kahI zakaze te kaheze, bAkI nirUpAyatA che. (kaMI) muktiye nathI joItI, ane jainanuM kevaLajJAneya je puruSane nathI jAItuM, te puruSane paramezvara have kayuM pada Apaze ? e kaMI ApanA vicAramAM Ave che ? Ave to Azcarya pAmajo, nahIM to ahIMthI to ja koI rIte kaMiye bahAra kADhI zakAya tema bane tevuM lAgatuM nathI. ( zrI zawo zANArsala mUdharabhAI zeTha 23 For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra kramAMka 194: munizrI 14 amane lAge che ke mArga saraLa che, paNa prAptino yoga maLavo durlabha che. sasvarUpane abhedabhAva ane ananya bhaktie namonamaH bhAva apratibaddhatAthI niraMtara vicare che evA jJAnIpuruSanAM che caraNAraviMda te pratye acaLa prema thayA vinA ane sabhyapratIti AvyA che vinA svarUpanI prApti thatI nathI, ane AbethI avazya te mumukSu * jenAM caraNAraviMda teNe sevyAM che, tenI dazAne pAme che. A mArga sarva jJAnIoe sevyo che, seve che ane sevaze. jJAnaprApti ethI amane thaI hatI, vartamAne e ja mArgathI thAya che ane anAgatakALe paNa jJAnaprAptino e ja mArga che. sarva zAstrono bodha lakSa jovA jatAM e ja che ane je koI paNa prANI chUTavA icche che teNe akhaMDa vRttithI e ja mArgane ArAdhavo. e mArga ArAdhyA vinA jIve anAdikALathI ja paribhramaNa karyuM che. jyAM sudhI jIvane svaccharUpI aMdhatva che, tyAM sudhI che. e mArganuM darzana thatuM nathI. (aMdhatva TaLavA mATe) jIve e mArgano vicAra karavo, daDha mokSecchA karavI; e vicAramAM apramatta rahevuM, to mArganI prApti thaI aMdhatva TaLe che, e niHzaMka mAnajo. anAdi kALathI jIva avaLe mArge cAlyo che. joke teNe japa, tapa, zAstrAdhyayana vagere anaMtavAra karyuM che; tathApi je kaMI paNa avazya karavA yogya hatuM te teNe karyuM nathI; je ke ame prathama ja jaNAvyuM che. sUyagaDAMga sUtramAM RSabhadevajI bhagavAne jyAM aThThANuM putrone upadezyA ja che, mokSamArge caDhAvyA che tyAM e ja upadeza karyo che. he AyuSyamAno ! A jIve sarve karyuM che. eka A vinA, te zuM? 1 to ke nizcaya kahIe chIe ke puruSanuM kaheluM vacana, teno upadeza te sAMbhaLyAM nathI, athavA rUDe prakAre karI te uThAvyA nathI ane ene ja ame munionuM sAmAyika (AtmasvarUpanI prApti) kahyuM che. ( 24 ) mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudharmAsvAmI jaMbusvAmIne upadeza che ke jagata AkhAnuM jeNe darzana karyuM che, evA mahAvIra bhagavAna, teNe Ama amane kahyuM che : gurune AdhIna thaI vartatA evA anaMta puruSo mArga pAmIne mokSa prApta thayA. eka A sthaLe nahIM paNa sarva sthaLe ane sarva zAstramAM e ja vAta kahevAno lakSa che. ANA dhammo ANAe tavo / AjJAnuM ArAdhana e ja dharma ane AjJAnuM ArAdhana e ja tapa. (AcArAMga sUtra) sarva sthaLe e ja moTA puruSono kahevAno lakSa che, e lakSa jIvane samajAyo nathI. tenA kAraNamAM sarvathI pradhAna evuM kAraNa svacchaMda che ane jeNe svacchaMdane maMda karyo che. evA puruSane pratibaddhatA (lokasaMbaMdhI, baMdhana, svajana kuTuMba baMdhana, dehAbhimAnarUpa baMdhana, saMkalpa vikalparUpa baMdhana) e baMdhana TaLavAno sarvottama upAya je kaMI che te A uparathI tame vicAro ane e vicAratAM amane je kaMI yogya lAge te pUchajo. ane e mArge jo kAMI yogyatA lAvazo to upazama game tyAMthI paNa maLaze. upazama maLe ane jenI AjJAnuM ArAdhana karIe evA puruSano khoja rAkhajo. bAkI bIjAM sAdhana pachI karavAM yogya che. A sivAya bIjo koI mokSamArga vicAratAM lAgaze nahIM (vikalpathI) lAge to jaNAvazo ke je kaMI yogya hoya te jaNAvAya. D patra kramAMka 195 3 satsvarUpane abhedarUpe ananya bhaktie namaskAra. mArganI icchA jene utpanna thaI che, teNe badhA vikalpo mUkIne A eka vikalpa pharI pharI smaraNa karavo avazyano che : mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 25 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "anaMtakALathI jIvanuM paribhramaNa thayA chatAM tenI nivRtti kAM thatI nathI ! ane te zuM karavAthI thAya ?" A vAkyamAM anaMta artha samAyelo che, ane e vAkyamAM kahelI citanA karyA vinA, tene mATe dRDha thaI jhUryA vinA, mArganI dizAnuM che paNa alpa bhAna thatuM nathI; pUrve thayuM nathI ane bhaviSyakALe paNa nahIM che ' thaze. ame to ema jANyuM che. mATe tamAre saghaLAe e ja zodhavAnuM ! che. tyArapachI bIjuM jANavuM zuM ? te jaNAya che. ) patra kramAMka 196H munizrI jIvane be moTAM baMdhana che; eka svaccheda ane bIjuM pratibaMdha. svaccheda TALavAnI icchA jenI che, teNe jJAnInI AjJA ArAdhavI joIe; ane pratibaMdha TALavAnI icchA jenI che. teNe sarvasaMgathI tyAgI thavuM joIe. Ama na thAya to baMdhanano nAza thato nathI. svacchaMda jeno chedAyo che tene je pratibaMdha che, te avasara prApta thaye nAza pAme che. ATalI zikSA smaraNa karavArUpa che. 4. nA, ) patra kramAMka 197: sau. 4 ApanuM AnaMdarUpa patra maLyuM, tevA patramAM darzananI tRSA vadhAre che. jJAnanA 'parokSa-aparokSa' viSe patrathI lakhI zakAya tema nathI, paNa ja sudhAnI dhArA pachInAM keTalAMka darzana thayAM che, ane jo asaMgatAnI sAthe Apano satsaMga hoya to chevaTanuM paripUrNa prakAze tema che; kAraNa 1 ke te ghaNuM karIne sarva prakAre jANyuM che. ane te ja vATa tenAM darzananI 1 che; A upAdhi yogamAM e darzana bhagavata thavA deze nahIM, ema te mane prere che; mATe ekAMtavAsIpaNe jyAre thavAze tyAre cAhIne bhagavate rAkhelo paDado eka thoDA prayatnamAM TaLI jaze. ATalA khulAsA sivAya bIjo patra vATe na karI zakAya. hAlamAM ApanA samAgama vinA AnaMdano rodha che. 26 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8) patra kramAMka 200 : maNilAla sau. jI (1) jIva potAne bhUlI gayo che, ane tethI sat sukhano tene viyoga che. ema sarva dharma sammata kahyuM che. (2) pAMtAne bhUlI gayArUpa ajJAna, jJAna maLavAthI nAza thAya che, ema niHzaMka mAnavuM. (3) jJAnanI prApti jJAnI pAsethI thavI joIe e svAbhAvika samajAya che, chatAM jIva loka- lajjAdi kAraNothI ajJAnIno Azraya choDato nathI, e ja anaMtAnubaMdhI kaSAyanuM mULa che. (4) jJAnanI prApti jeNe icchavI teNe jJAnInI icchAe vartavuM ema jinAgamAdi sarva zAstra kahe che. potAnI icchAe pravartatAM anAdi kALathI rakhaDyo. (5) jyAM sudhI pratyakSa jJAnInI icchAe, eTale AjJAe nahIM vartAya, tyAM sudhI ajJAnanI nivRtti thavI saMbhavatI nathI. (6) jJAnInI AjJAnuM ArAdhana te karI zake ke je eka niSThAe tana, mana, dhananI Asaktino tyAga karI tenI bhaktimAM joDAya. (7) jo ke jJAnI bhakti icchatA nathI, paraMtu mokSAbhilASIne te karyA vinA upadeza pariNamato nathI, ane manana tathA nididhyAsana dino hetu thato nathI, mATe mumukSue jJAnInI bhakti avazya kartavya che ema satpuruSoe kahyuM che. (8) AmAM kahelI vAta sarva zAstrane mAnya che. (9) RSabhadevajIe aThThANuM putrone tvarAthI mokSa thavAno e ja upadeza karyo hato. (10) parIkSita rAjAne zukadevajIe e ja upadeza karyo che. (11) anaMta kALa sudhI jIva nija chaMde cAlI parizrama kare to paNa pote, potAthI jJAna pAme nahIM, paraMtu jJAnInI AjJAno ArAdhaka mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 27 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtarmuhUrtamAM paNa kevaLajJAna pAme. che. (12) zAstramAM kahelI AzAo parokSa che ane te jIvane adhikArI che | thavA mATe kahI che; mokSa thavA mATe jJAnanI pratyakSa AjJA ArAdhavI ! ja joIe. A (13) A jJAnamArganI zreNI kahI, e pAmyA vinA bIjA mArgathI . mokSa nathI. (14) e gupta tattvane je ArAdhe che, te pratyakSa amRtane pAmI cheabhaya thAya che. ADa ) patra kramAMka 201H so. 9 kevaLa nirvikAra chatAM parabrahma premamaya parAbhaktine vaza che, e che * hRdayamAM jeNe anubhava karyo che. evA jJAnI-onI gupta zikSA che. A atra paramAnaMda che. asaMgavRtti hovAthI samudAyamAM rahevuM bahu vikaTa che. jeno koI paNa prakAre yathArtha AnaMda kahI zakAto nathI, evuM je sasvarUpa te jenA hRdayamAM prakAzya che evA mahAbhAgya jJAnIonI ane ApanI amArA upara kRpA vato. ame to tamArI caraNaraje chIe, ane traNe kALa e ja premanI niraMjanadeva pratye yAcanA che. satsaMganI atra khAmI che, ane vikaTavAsamAM nivAsa che. hariicchAe haryApharyAnI vRtti che. eTale kaMI kheda to nathI; paNa bhedano prakAza karI zakAto nathI, e ciMtana niraMtara rahyA kare che. ghaNA ghaNA prakArathI manana karatAM amAro dRDha nizcaya che ke bhakti e sarvoparI mArga che, ane te puruSanA caraNa samIpa rahIne thAya che to kSaNavAramAM mokSa karI de tevo padArtha che. 28 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 patra kramAMka 205 : sau. ja tatra ko mohaH kaH zokaH ekatvamanupaSyataH / che tene moha zo, ane tene zoka zo, ke je sarvatra ekatva (paramAtma svarUpa)ne ja jue che. vAstavika sukha jo jagatanI dRSTimAM AvyuM hota to jJAnI puruSoe niyata kareluM evuM mokSasthAna UrdhvalokamAM hota nahIM; paNa A jagata ja mokSa hota. jJAnIne sarvatra mokSa che; A vAta jo ke yathArtha che; to paNa jyAM mAyApUrvaka paramAtmAnuM darzana che evuM jagata, vicArI paga mUkavA jevuM tene kaMI paNa lAge che, mATe ame asaMgatAne icchIe chIe, kAM ! tamArA saMgane icchIe chIe, e yogya ja che. patra kramAMka 209 4 mahAtmAoe game te nAme ane game te AkAre eka "sane ja prakAzya che. tenuM ja jJAna karavA yogya che. te ja pratIta karavA yogya che, te ja anubhavarUpa che ane te ja parama preme bhajavA yogya che. che te "paramasatu'nI ja amo ananya preme avicchinna bhakti icchIe 1 chIe. te "paramasatune paramajJAna' kaho, game to "paramaprema' kaho, ane ja che game to sat-citta-AnaMda svarUpa kaho. game to AtmA kaho, game to , sarvAtmA kaho, game to eka kaho, game to aneka kaho, game to ekarUpa kaho, game to sarvarUpa kaho, paNa sat te sat ja che. ane te ja e badhA prakAre kahevA yogya che, kahevAya che. sarva e ja che, anya nahIM. evuM te paramatattva, puruSottama, hari, siddha, Izvara, niraMjana, alakha, parabrahma, paramAtmA, paramezvara, ane bhagavaMta Adi anaMta nAmoe kahevAyuM che. prakAza 29 For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O 5tra kramAMka 211 : aMbAlAla bu 'sat' e kaMI dUra nathI, paNa dUra lAge che, ane e ja jIvano moha che. te sat je kaMI che, te sat ja che, saraLa che, sugama che ane sarvatra tenI prApti hoya che; paNa jene bhrAMtirUpa AvaraNatama varte che te prANIne tenI prApti kema hoya ? aMdhakAranA game teTalA prakAra karIe, paNa temAM koI evo prakAra nahIM Ave ke je ajavALArUpa hoya; tema ja AvaraNatimira jene che evAM prANInI kalpanAmAMthI koI paNa kalpanA 'sat' jaNAtI nathI, ane 'sat'nI najIka saMbhavatI nathI. 'sat' che, te bhrAMti nathI, bhrAMtithI kevaLa vyatirikta (juduM) che, kalpanAthI 'para' (Arthe) che, mATe jenI prApti karavAnI dRDha mati thaI che, teNe pote kaMI ja jANato nathI evo dRDha nizcayavALo prathama vicAra karavo ane pachI 'satu' nI prApti mATe jJAnIne zaraNe javuM, to jarU2 mArganI prApti thAya. O patra kramAMka 213 : sau. jI azaraNatAvALA A jagatane eka satpuruSa ja zaraNa che, satpuruSanI vANI vinA koI e tApa ane tRSNA chedI zake nahi ema nizcaya che. mATe pharI pharI te satpuruSanA caraNanuM ame dhyAna karIe chIe. ATalI badhI samarthatA chatAM jene kaMI paNa spRhA nathI, unmattatA nathI, potApaNuM nathI, garva nathI, gArava nathI, evA AzcaryanI pratimArUpa satpuruSane ame pharI pharI nAmarUpe smarIe chIe. trilokanA nAtha vaza thayA che jene evA chatAM paNa evI koI aTapaTI dazAthI varte che ke jenuM sAmAnya manuSyane oLakhANa thavuM durlabha che, evA satpuruSane ame pharI pharI stavIe chIe. mokSamArga prakAza 30 For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke eka samaya paNa kevaLa asaMgapaNAthI rahevuM e trilokane vaza che karavA karatAM paNa vikaTa kArya che, tevA asaMgapaNAthI trikALa je rahyA che, evAM sapuruSanAM aMta:karaNa te joI ame paramAzcarya pAmI namIe chIe. he paramAtmA ! ame to ema ja mAnIe chIe ke A kALamAM paNa jIvano mokSa hoya. tema chatAM jaina graMthomAM kvacit pratipAdana thayuM che che. te pramANe A kALe mokSa na hoya; to A kSetre e pratipAdana tuM rAkha, ja ane amane mokSa ApavA karatAM puruSanAM ja caraNanuM dhyAna karIe ane tenI samIpa ja rahIe evo yoga Apa. he puruSapurANa ! ame tArAmAM ane puruSamAM kaMI bheda hoya che ema samajatA nathI; tArA karatAM amane to puruSa ja vizeSa lAge che; kAraNa ke tuM paNa tene Adhina ja rahyo che, ane ame sapuruSane | oLakhyA vinA tane oLakhI zakyA nahIM, e ja tAruM durghaTapaNuM , amane sapuruSa pratye prema upajAve che. kAraNa ke te vaza chatAM paNa teo unmatta nathI, ane tArAthI paNa saraLa che, mATe have tuM kahe ' tema karIe ? - IzvarI icchA ja evI che ke amuka pAramArthika vAta sivAya jJAnI bIjI trikALika vAta prasiddha na kare; ane jJAnInI paNa aMtaraicchA tevI ja jaNAya che. jenI koI paNa prakAranI AkAMkSA nathI, evA jJAnI puruSane kaMI kartavyarUpa nahIM hovAthI je kaMI udayamAM che [ Ave teTaluM ja kare che. ' ) patra kramAMka 214: sau. As abhedadazA AvyA vinA je prANI A jagatanI racanA jovA , icche che te baMdhAya che. evI dazA AvavA mATe e prANIe te | racanAnA kAraNa pratye prIti karavI; ane potAnI ahaMrUpa bhrAMtino ja parityAga karavo. sarva prakAre karIne e racanAnA upabhoganI icchA che ( mokSamArga prakAza 31 For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAgavI yogya che, ane ema thavA mATe puruSanA zaraNa jevuM ekke auSadha nathI. A nizcaya vArtA bicArA mohAMdha prANIo nahIM ! * jANIne traNe tApathI baLatAM joI parama karuNA Ave che. he nAtha, tuM ? anugraha karI ene tArI gatimAM bhakti Apa, e udgAra nIkaLe che. A patra kramAMka 216 (cha je kaMI che te satuM ja che. anya nahIM. te sahu eka ja prakAranuM na hovAne yogya che. te ja sat jagatarUpe bahu prakAranuM thayuM che, paNa tethI ja kAMI te svarUpathI zruta thayuM nathI. svarUpamAM ja te ekAkI chatAM ! ja anekAkI hoI zakavAne samartha che. D patra kramAMka 217: sau. cha paramAtmAmAM parama sneha game tevI vikaTa vATethI thato hoya topaNa che. karavo yogya ja che. saraLa vATa maLyAM chatAM upAdhinA kAraNathI ja tanmaya bhakti rahetI nathI, ane ekatAra sneha UbharAto nathI. A AthI kheda rahyA kare che ane vAraMvAra vanavAsanI icchA thayA kare ja che. jo ke vairAgya to evo rahe che ke ghara ane vanamAM AtmAne ja |o ghaNuM karIne bheda rahyo nathI, paraMtu upAdhinA prasaMgane lIdhe temAM che 1 upayoga rAkhavAnI vAraMvAra jarUra rahyA kare che, ke jethI parama snehatA ? para te veLA AvaraNa ANavuM paDe, ane evI parama snehatA ananya premabhakti AvyA vinA dehatyAga karavAnI icchA thatI nathI. kadApi sarvAtmAnI evI vaicchA haze to game tevI dInatAthI paNa te icchA che pheravazuM. paNa premabhaktinI pUrNa laya AvyA vinA dehatyAga nahIM karI zakAya ema rahe che, ane vAraMvAra e ja raTanA rahevAthI ke "vanamAM jaIe "vanamAM jaIe" ema thaI Ave che. Apano niraMtara satsaMga hoya to amane ghara paNa vanavAsa ja che. sat-satuM' enuM raTaNa che. ane sat nuM sAdhana "tame' te tyAM cho. ja adhika zuM kahIe ? ( 32 ). mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje Apane eka patra maLyuM. vAMcI hRdayagata karyuM. e viSe Apane che uttara na lakhIe evI amArI sattA ApanI pAse yogya nahIM. jI patra kramAMka 218 : sau. cha 'satuM' che, saraLa che, sugama che. tenI prApti sarvatra hoya che. satu' che. kALathI tene bAdhA nathI. vANIthI akathya che. tenI cheprApti hoya che, ane te prAptino upAya che. | game te saMpradAya, darzananA mahAtmAono lakSa eka sat ja che. vANIthI akathya hovAthI maMgAnI zreNe samajAvyuM che, jethI teonA kathanamAM kaMIka bheda lAge che, vAstavika rIte beda nathI. "bhrAMti'nuM ja rUpa evuM A jagata vAraMvAra varNavavAno moTA puruSano e ja uddeza che ke te svarUpano vicAra karatAM prANI bhrAMti pAme ke kharuM zuM ? Ama aneka prakAre kahyuM che, temAM zuM mAnuM ane mane zuM kalyANakAraka ? ema vicAratAM vicAratAM ene eka bhrAMtino viSaya jANI, jyAMthI "satunI prApti hoya che evA saMtanA zaraNa che vagara chUTako nathI, ema samajI te zodhI zaraNApanna thaI "satu" pAmI che satuM' rUpa hoya che. janaka videhI saMsAramAM rahyA chathI videhI rahI zakyA e jo ke moTuM Azcarya che, mahA mahA vikaTa che, tathApi paramajJAnamAM ja jeno AtmA tadAkAra che, tene jema rahe che, tema rahyuM jAya che. che ane jema prArabdha karmano udaya tema vartatA temane bAdha hoto nathI. deha sahitanuM jenuM ahaMpaNuM maTI gayuM che. evA te mahAbhAgyano deha paNa AtmabhAve jANe vartato hato; to pachI temanI dazA bhedavALI kyAMthI hoya ? - mokSamArga prakAza 33 For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che D patra kramAMka 219 : sau. As * "eka dekhiye, jAniye" e dohA vize Ape lakhyuM, to e dohAthI | ame Apane niHzaMkatAnI daDhatA thavA lakhyuM nahotuM; paNa svabhAve doho prazasta lAgavAthI lakhI mokalyo hato. evI laya to gopAMganAne ( hatI. zrImad bhAgavatamAM mahAtmA vyAse vAsudeva bhagavAna pratye che gopIonI premabhakti varNavI che, te paramAlAdaka ane Azcaryaka che. patra kramAMka 25 : aM. 4. dehAbhimAne galite, vijJAte paramAtmani / yatra yatra mano yAti, tatra tatra samAdhayaH / / huM kartA, huM manuSya, huM sukhI, huM du:khI e vagere prakArathI raheluM dehAbhimAna, te jenuM gaLI gayuM che, ane sarvottama padarUpa paramAtmAne jeNe jANyo che, tenuM mana jyAM jyAM jAya che tyAM tyAM tene samAdhi ja che. paramAtmA ane AtmAnuM ekarUpa thaI javuM (!) te parAbhaktinI chevaTanI hada che. eka e ja laya rahevI te parAbhakti che. paramamahAbhyA gopAMganAo mahAtmA vAsudevanI bhaktimAM e ja prakAre rahI hatI, paramAtmAne niraMjana ane nirdeharUpe ciMtavya jIvane e laya AvavI vikaTa che. eTalA mATe jene paramAtmAno sAkSAtkAra thayo che, evo dehadhArI paramAtmA te parAbhaktinuM parama kAraNa che. te jJAnI puruSanAM sarva caritramAM aikyabhAvano lakSa thavAthI tenA hRdayamAM virAjamAna paramAtmAno aikyabhAva hoya che; ane e ja parAbhakti che. jJAnI puruSa ane paramAtmAmAM aMtara ja nathI; ane je koI aMtara mAne che, tene mArganI prApti parama vikaTa che. jJAnI to paramAtmA ja che; ane tenI oLakhANa vinA paramAtmAnI prApti thaI nathI; mATe sarvaprakAre bhakti karavA yogya evI dehadhArI divyamUrti - jJAnIrUpa paramAtmAnI - ne (34) 34 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskArAdi bhaktithI mAMDI parAbhaktinA aMta sudhI eka laye ArAdhavI, evo zAstralakSa che. paramAtmA A dehadhArIrUpe thayo che ema ja jJAnI puruSa pratye jIvane buddhi thaye bhakti Uge che, ane te bhakti krame karI parAbhaktirUpa hoya che. A viSe zrImad bhAgavatamAM bhagavadgItAmAM che ghaNA bheda prakAzita karI e ja lakSa prazasyo che; adhika zuM kahevuM? jJAnI tIrthaMkaradevamAM lakSa thavA jainamAM paMcaparameSThI maMtramAM "namo arihaMtANuM" pada pachI sidne namaskAra karyo che; e ja bhakti mATe ema sUcave che ke prathama jJAnI puruSanI bhakti, ane e ja paramAtmAnI prApti ane bhaktinuM nidAna che. D patra kramAMka 231H so. ja mahAtmA kabIrajI tathA narasiMha mahetAnI bhakti ananya, alaukika, abhuta ane sarvokRSTa hatI, tema chatAM te niHspRhA hatI. svapna paNa temaNe evI duHkhI sthiti chatAM AjIvikA arthe, vyavahArArthe paramezvara pratye dInapaNuM karyuM nathI; karyA sivAya jo ke IzvarecchAthI vyavahAra cAlyo gayo che. tathApi temanI daridrAvasthA haju sudhI jagata-vidita che; ane e ja emanuM sabaLa mAhAbhya che. paramAtmAe emanA paracA pUrA karyA che te e bhaktonI icchAthI uparavaTa thaIne. bhaktonI evI icchA na hoya, ane tevI icchA hoya to rahasyabhaktinI temane prApti paNa na hoya. Apa hajAro vAta lakho paNa jyAM sudhI ni:spRha nahIM ho, (nahIM thAo) tyAM sudhI viTaMbaNA ja che.] patra kramAMka 234: sau. ja potAnuM athavA pArakuM jene kaMI rahyuM nathI evI koI dazA tenI prApti have samIpa ja che, (A dehe che), ane tene lIdhe parecchAthI vartIe chIe. pUrve je je vidyA, bodha, jJAna, kriyAnI prApti thaI gaI che te te saghaLAM A dehe ja vismaraNa karI nirvikalpa thayA vinA chUTako nathI imokSamArga prakAza rUpa For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra kramAMka 239 : sau. jJAnavArtA saMbaMdhI aneka maMtra Apane jaNAvavA icchA thAya che, je tathApi virahakALa pratyakSa che, eTale nirUpAyatA che. maMtra eTale guptabheda. ema to samajAya che ke bhedano bheda TaLe vAstavika samajAya che. che. parama abheda - evuM "satu sarvatra che. D patra kramAMka 240 : sau. ' hAla mane mumukSuono pratibaMdha paNa joto nahoto. kAraNa ke mArI * tamane poSaNa ApavAnI hAla azakyatA varte che. udayakALa evo ja che che. mATe sau. jevA sapuruSa pratyeno patravyavahAra tamane poSaNarUpa I thaze. e mane moTo saMtoSano mArga maLyo che. temane patra lakhazo. . ja jJAnakathA lakhazo to huM vizeSa prasanna chuM. jI patra kramAMka ra41 : so. cha jene lAgI che tene ja lAgI che ane teNe ja jANI che; te ja "piyu piyu' pokAre che. e brAhmIvedanA kahI kema jAya ? ke jyAM vANIno praveza nathI. vadhAre zuM kahevuM? lAgI che tene ja lAgI che. tenA ja | caraNasaMgathI lAge che, ane lAge che tyAre ja chUTako hoya che. e . vinA bIjo sugama mokSamArga che ja nahIM. tathApi koI prayatna karatuM nathI ! moha baLavAna che! 0 patra kramAMka 244H sau. 9 parabrahma AnaMdamUrti che; teno traNe kALane viSe anugraha icchIe ja chIe. keTaloka nivRttino vakhata maLyA kare che; parabrahmavicAra to ema ne ja ema rahyA kare che; kyAreka to te mATe AnaMdakiraNa bahu phurI nIkaLe che, ane kaMInI kaMI (abheda) vAta samajAya che; paNa koIne kahI zakAtI nathI; amArI e vedanA athAga che. vedanAne vakhate zAtA (36) mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUchanAra joIe. evo vyavahAramArga che; paNa amane A paramArthamArgamAM ja zAtA pUchanAra maLato nathI; ane je che tenAthI viyoga rahe che, tyAre huM have jeno viyoga che evA je tame te amane koI paNa prakAre zAtA pUcho ema mAgIe chIe. 0 patra kramAMka 247H so. cha je rasa jagatanuM jIvana che, te rasano anubhava thavA pachI hari ' pratye atizaya laI thaI che. ane tenuM pariNAma ema Avaze ke jyAM na jeve rUpe icchIe teve rUpe hara... Avaze, evo bhaviSyakALa IzvarecchAne che lIdhe lakhyo che. ame amAro aMtaraMga vicAra lakhI zakavAne atizaya azakta thaI ? gayA chIe; jethI samAgamane icchIe chIe, paNa IzvarecchA haju tema che karavAmAM asammata lAge che; jethI viyoge ja vartIe chIe. te pUrNasvarUpa harimAM parama jenI bhakti che, evo koI paNa puruSa hAla nathI dekhAto tenuM zuM kAraNa haze ? tema tevI ati tIvra athavA tIvra mumukSutA koInI jovAmAM AvI nathI tenuM zuM kAraNa haze ? kvacit tIvra mumukSutA jovAmAM AvI haze to tyAM anaMtaguNagaMbhIra | jJAnAvatAra puruSano lakSa kema jovAmAM Avyo nahIM hoya ! e mATe { Apane je lAge te lakhazo. bIjuM moTuM AzcaryakAraka to e ke Apa jevAne samyakajJAnanA bIjanI, parAbhaktinA mULanI prApti chatAM tyAra che [ pachIno bheda kema prApta nathI hoto ? tema hari pratye akhaMDa layarUpa | vairAgya jeTalo joIe teTalo kema vardhamAna nathI thato ? D patra kramAMka 54 : khaMbhAtanA mumukSuo ja che che. niHzaMkatAthI nirbhayatA utpanna hoya che; ane tethI ni:saMgatA prApta che hoya che. mumukSutA' te che ke sarva prakAranI mohAsaktithI mUMjhAI eka "mokSa' ne viSe ja yatna karavo ane tIvra mumukSutA' e che ke ananya prema mokSamArga prakAza 37. For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne mokSanA mArgamAM kSaNe kSaNe pravartavuM. tIvra mumukSutA' viSe atre jaNAvavuM nathI paNa "mumukSutA" viSe jaNAvavuM che, ke te utpanna thavAnuM lakSaNa potAnA doSa jovAmAM apakSapAtatA e che ane tene lIdhe svacchaMdano nAza hoya che. svachaMda jyAM thoDI athavA ghaNI hAni pAmyo che, tyAM teTalI ja bodhabIja yogya bhUmikA thAya che. A lokanI alpa paNa sukhecchA, e ghaNuM karIne tIvra mumukSutAnI utpatti thayA pahelAM hoya che. te hovAnAM kAraNo ni:zaMkapaNe te sa" che evuM daDha thayuM nathI, athavA te "paramAnaMdarUpa' ja che ema 1 paNa nizcaya nathI. athavA to mumukSatAmAM paNa keTalAka AnaMda | che anubhavAya che. tene lIdhe bAhyazAtAnAM kAraNo paNa keTalIka vAra ( priya lAge che (!) ane tethI A lokanI alpa sukhecchA rahyA kare ja che; jethI jIvanI jogyatA rokAI jAya che. che. sapuruSamAM ja paramezvara buddhi, ene jJAnIoe parama dharma kahyo 1 che, ane e buddhi parama danyatva sUcave che, jethI sarva prANI viSe | ja potAnuM dAsatva manAya che ane parama jogyatAnI prApti hoya che. e ja parama dainyavatva' jyAM sudhI Avarita rahyuM che tyAM sudhI jIvanI che ' jogyatA pratibaMdhayukta hoya che. kadApi e baMne thayAM hoya, tathApi vAstavika tattva pAmavAnI kaMI ja jogyatAnI ochAIne lIdhe padArtha-nirNaya na thayo hoya to citta vyAkuLa rahe che, ane mithyA samatA Ave che, kalpita padArtha viSe satunI mAnyatA hoya che, jethI kALe karI apUrva padArthane viSe parama , prema Avato nathI, ane e ja parama jogyatAnI hAni che. mahAtmAmAM jeno dRDha nizcaya thAya che, tene mohAsakti maTI che padArthano nirNaya hoya che. tethI vyAkuLatA maTe che. tethI niHzaMkatA che. 38 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja Ave che. jethI jIva sarva prakAranA duHkhathI nirbhaya hoya che ane A che tethI ja ni:saMgatA utpanna hoya che. (x . ame AmAM ghaNo gUDha zAstrArtha paNa pratipAdana karyo che. 0 patra kramAMka 255 : sau. As sukhanA siMdhu zrI sahajAnaMdajI, jagajIvana ke jagavaMdajI, zaraNAgatanA sadA sukhakaMdajI, parama snehI cho (!) paramAnaMdajI. eka purANapuruSa ane purANapuruSanI premasaMpatti vinA amane kaMI gamatuM nathI; amane koI padArthamAM ruci mAtra rahI nathI; kaMI prApta na karavAnI icchA thatI nathI; vyavahAra kema cAle che ane bhAna nathI; jagata zuM sthitimAM che tenI smRti rahetI nathI; koI zatru-mitramAM bhedabhAva rahyo nathI; koNa zatru che ane koNa mitra che; enI khabara che rakhAtI nathI; ame dehadhArI chIe ke kema te saMbhArIe tyAre mAMDa jANIe chIe; amAre zuM karavAnuM che te koIthI kaLAya tevuM nathI; ame A badhAya padArthathI udAsa thaI javAthI game tema vartIe chIe; vrata, niyamano kaMI niyama rAkhyo nathI; jAta-bhAtano kaMI prasaMga nathI; amArAthI vimukha jagatamAM koI mAnyuM nathI; amArAthI sanmukha evA, satsaMgI nahIM maLatA kheda rahe che; saMpatti pUrNa che eTale saMpattinI icchA nathI zabdAki viSayo anubhavyA smRtimAM AvavAthI -athavA IzvarecchAthI tenI icchA rahI nathI; potAnI icchAe thoDI ja pravRtti karavAmAM Ave che. Adi puruSane viSe akhaMDa prema sivAya bIjA mokSAdika padArthomAMnI eka AkAMkSAno bhaMga thaI gayo che; ATaluM badhuM chatAM manamAnatI udAsInatA nathI ema mAnIe chIe; akhaMDa premakhuvArI jevI pravahevI joIe tevI pravakatI nathI ema jANIe chIe. mokSamArga prakAza 39 For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O patra kramAMka 258 : sau. G baMdhana borDa nA traSna pahe tRSAturane pAyAnI mahenata karajo. 1 atRSArane tRSAtura thavAnI jijJAsA pedA karajo. jene te pedA na thAya tevuM hoya, tene mATe udAsIna rahejo. O patra kramAMka 259 : sau. jI sarvazaktimAna harinI icchA sadaiva sukharUpa ja hoya che, ane jene kAMI paNa bhaktinA aMzo prApta thayA che evA puruSe to jarUra ema ja nizcaya karavo ke 'harinI icchA sadaiva sukharUpa ja hoya che.' ApaNo viyoga rahevAmAM paNa hiranI tevI ja icchA che, ane te icchA zuM haze te amane koI rIte bhAse che, je samAgame kahIzuM. zrAvaNa vadamAM Apane vakhata maLe tevuM hoya to pAMca paMdara divasa mATe samAgamanI goThavaNa karavAnI icchA karuM. -- 'jJAnadhArA' saMbaMdhI mULa mArga ame tamane A vakhatanA samAgamamAM thoDo paNa kahIzuM, ane te mArga pUrI rIte A ja janmamAM tamane kahIzuM ema amane hiranI preraNA hoya tevuM lAge che. tame amAre mATe janma dharyo haze ema lAge che. tame amArA athAga upakArI cho. tame amane amArI icchAnuM sukha ApyuM che, te mATe namaskAra sivAya bIjo zuM badalo vALIe ? 40 paNa amane lAge che ke amAre hAthe hira tamane parAbhakti apAvaze, harinA svarUpanuM jJAna karAvaze ane e ja ame moTo bhAgyodaya mAnIzuM. A jagatane viSe satsaMganI prApti caturthakALa jevA kALane viSe paNa prApta thavI ghaNI durlabha che, to A duSamakALane viSe prApti parama durlabha hovI saMbhAvya che ema jANI, je je prakAre satsaMganA viyogamAM phlune O patra kramAMka jnma : ugarIbahena vjha mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che paNa AtmAmAM guNotpatti thAya che te prakAre pravartavAno puruSArtha vAraMvAra, vakhatovakhata ane prasaMge prasaMge kartavya che, ane niraMtara satsaMganI icchA, asatsaMgamAM udAsInatA rahevAmAM mukhya kAraNa tevo puruSArtha che, ema jANI je kaMI nivRttinAM kAraNo hoya, te te kAraNono vAraMvAra vicAra karavo yogya che. jI patra kramAMka 265 4 kevalya bIja zuM? (toTaka chaMda) yama niyama saMjama Apa kiyo, puni tyAga birAga athAga lahayo; ' vanavAsa liyo mukha mauna rahyo, daDha Asana padya lagAya diyo... 1 , manapAna-nirodha svabodha kiyo, haTha joga prayoga su tAra bhayo; japa bheda jape tapa tyoMhi tape, uraseMhi udAsI lahI sabaveM.. 2 saba zAstrana ke naya dhArI hiye, mata maMDana-khaMDana bheda liye; vaha sAdhana bAra anaMta kiyo, tadapi kachu hAtha haju na paryo. 3 che aba kyo na bicArata hai manameM, kachu aura rahA una sAdhanaseM? bina sadguru koya na bheda lahe, mukha Agala hai kaha bAta kahe?... 4 8 karUnA hama pAvata he tumakI, vaha bAta rahI suguru gamakI; palameM pragaTe mukha Agalase, jaba sadgurucarna suprema baseM. 5 - che tanaseM, manase, ghanameM, sabase, gurudevanI Ana svaAtma barse taba kAraja siddha bane apano, rasa amRta pAvahi prema dhano... 3 vaha satya sudhA darasAvahiMge, caturAMgula che dagase milo; rasa deva niraMjana ko pivahI, gahi joga juga juga so jIvahi. 7 : paraprema-pravAha baDhe prabhuseM, saba Agama bheda suura base che vaha kevalako bIja glAni kahe, nijako anubhI batalAI diye....8 mokSamArga prakAza 41 For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra kramAMka 267 % harigIta jinavara kahe che jJAna tene sarva bhavyo sAMbhaLo, jo hoya pUrva bhaNela nava paNa, jIvane jANyo nahIM; to sarva te ajJAna bhAkhyuM. sAkSI che Agama ahIM; e pUrva sarva kahyAM vizeSa, jIva karavA nirmaLo, jinavara..1 nahi graMthamAMthI jJAna bhAkhyuM, jJAna nahi kavi cAturI, nahi maMtra taMtro jJAna dAkhyAM, jJAna nahi bhASA TharI; nahi anya sthAne jJAna bhAkhyuM, jJAna jJAnamAM kaLo, jinavara...2 A jIvane A deha evo, bheda jo bhAsyo nahIM; pacakhANa kIdhAM tyAM sudhI, mokSArtha te bhAkhyAM nahIM; e pAMcame aMge kahyo, upadeza kevaLa nirmaLo, jinavara...3 kevaLa nahIM brahmacaryathI........... kevaLa nahIM saMyama thakI, paNa jJAna kevaLathI kaLo, jinavara...4 zAstro vizeSa sahita paNa jo, jANiyuM nijarUpane, kAM tehavo Azraya karajo, bhAvathI sAcA mane; to jJAna tene bhAkhiyuM, jo sampati AdisthaLo, jinavara5 che. ATha samiti jANIe jo, jJAnInA paramArthathI; to jJAna bhAkhyuM tehane, anusAra te mokSArthathI; nija kalpanAthI koTi zAstro, mAtra manano AmaLo, jinavara che. cAra veda purANa Adi zAstra sau mithyAtvanAM, zrI naMdIsUtre bhAkhiyA che, bheda jyAM siddhAMtanA; paNa jJAnIne te jJAna bhAsyAM, eja ThekANe Tharo, jinavara...7 vrata nahIM parakhANa nahi, tyAga vastakoIno, A mahApadma tIrthakara thaze, zreNika ThANaMga joIlo, chodyo anaMtA.. ........... ...... ...... jinavara...8 42 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D patra kramAMka 280 : so. As jaNAvyA jevuM to mana che, ke je sasvarUpa bhaNI akhaMDa sthira thayuM che (nAga jema moralI upara), tathApi te dazA varNavavAnI sattA sarvAdhAra harie vANImAM pUrNa mUkI nathI; ane lekhamAM to te vANIno anaMtamo bhAga mAMDa AvI zake; evI te dazA te sarvanuM kAraNa evuM je puruSottamasvarUpa tene viSe amane tamane ananya premabhakti akhaMDa raho; te premabhakti paripUrNa prApta thAo e ja prayAcanA icchI - atyAre adhika lakhato nathI. 0 patra kramAMka 282 : sau. cha mahAtmA vyAsajIne ema thayuM hatuM, tema amane hamaNAM varte che. ' Atmadarzana pAmyA chatAM paNa vyAsajI AnaMdasaMpanna thayA nahotA; ke kAraNa ke harirasa akhaMDapaNe gAyo nahoto. amane paNa ema ja che. akhaMDa evo harirasa parama preme akhaMDapaNe anubhavatAM haju kyAMthI AvaDe ? ane jyAM sudhI tema nahIM thAya tyAM sudhI amane jagatamAMnI vastunuM eka aNuM paNa gamavuM nathI. koIthI arthasaMbaMdha ane kAmasaMbaMdha to ghaNA kALa thayAM gamatAM ja nathI. hamaNAM dharmasaMbaMdha ane mokSasaMbaMdha paNa gamato nathI. dharmasaMbaMdha ane mokSa saMbaMdha to ghaNuM karIne yogIone paNa game che, ane ame to tethI paNa virakata rahevA mAgIe chIe. hAla to amane kaMI gamatuM nathI, ane je kaMI game che, teno atizaya viyoga che. vadhAre zuM lakhavuM ! sahana ja karavuM e sugama che. '' ) patra kramAMka 284 ja che 1. parasamaya jANyA vinA svasamaya jANyo che ema kahI zakAya che nahIM. 2. paradravya jANyA vinA svadravya jANyuM che ema kahI zakAya ja nahIM, mokSamArga prakAza 43 For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 patra kramAMka 285 % che. apUrva potAthI potAne prApta thavuM durlabha che, jenAthI prApta thAya che, je | tenuM svarUpa oLakhAvuM durlabha che, ane jIvane bhulavaNI paNa e ja che. ! 0 patra kramAMka 291 : aM. 9 AtmA brahma samAdhimAM che. mana vanamAM che. eka samaya paNa viraha nahIM, evI rIte satsaMgamAM ja rahevAnuM che icchIe chIe. paNa te to hariicchAvaza che. kaLiyugamAM satsaMganI parama hAni thaI gaI che. aMdhakAra vyApta ? che che. ane satsaMganuM je apUrvapaNuM tenuM jIvane yathArtha bhAna thatuM nathI. varSa 25muM 0 patra kramAMka 306 : aM. 4 * zrI subhAgya premasamAdhi viSe varte che. 0 patra kramAMka 308 so. 8 manathI karelo nizcaya sAkSAt nizcaya mAnazo nahI. jJAnIthI ja thayelo nizcaya jANIne pravartavAmAM kalyANa che. pachI jema bhAvi. sudhAne viSe amane saMdeha nathI, tame tenuM svarUpa samajo, ane A tyAre ja phaLa che. patra kramAMka 313H sau. ja jJAnInA AtmAne avalokIe chIe ane tema thaIe chIe. jJAnI anyathA kare nahIM, tema karavuM tene sUjhe nahIM. A 44 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samaye samaye anaMtaguNa viziSTa AtmabhAva vadhato hoya evI dazA rahe che, je ghaNuM karIne kaLavA devAmAM AvatI nathI. athavA kaLI zake tevAno prasaMga nathI. AtmAne viSe sahaja smaraNe prApta thayeluM jJAna zrI vardhamAnane viSe che. hatuM ema jaNAya che. pUrNa vItarAga jevo bodha te amane sahaja A sAMbharI Ave che, eTale ja tamane ane gosaliyAne lakhyuM hatuM ke tame ja che padArthane samajo. bIjo koI tema lakhavAmAM heta nahoto. jI patra kramAMka 316, 317H so. cha eka parinAmake na karatA darava doI, doI parinAma eka darva na dharatu hai, eka karatuti doI darva kabahU na kare, doI karatUti eka darva na karatu hai, jIva pudgala eka kheta avagAhI douM, apane apane rUpa, kou na Taratu che, jaDa parinAmaniko, karatA hai pudgala, ciMdAnaMda cetana subhAva AcaratuM che. eka | (samaya mATe nATaka - kAvyakartAno kahevAno hetu ema che ke, jo Ama tame vastusthiti ja samajo to to jaDane viSeno je svasvarUpabhAva che te mATe, ane je | svasvarUpanuM je tirobhAvapaNuM che te pragaTa thAya. vicAra karo, sthiti che A paNa ema ja che. ghaNI gahana vAtane ahIM TUMkAmAM lakhI che. (jo ke) 1 che jene yathArtha bodha che tene to sugama che. 8) patra kramAMka 3ra1 : aM. atyaMta udAsa pariNAme raheluM evuM je caitanya, tene jJAnI pravRttimAM * chatAM tevuM ja rAkhe che; topaNa kahIe chIe; mAyA dustara che; duraMta che che, kSaNavAra paNa, samaya eka paNa, ene AtmAne viSe sthApana mokSamArga prakAza 45 For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA yogya nathI. evI tIvra dazA AvyuM atyaMta udAsa pariNAma utpanna thAya che, ane tevA udAsa pariNAmanI je pravartanA (gRhasthapaNA 1 sahitanI)-te abaMdhapariNAmI kahevA yogya che. je bodhasvarUpe sthita ! che te ema kaThinatAthI vartI zake che, kAraNa ke tenI vikaTatA parama che. videhIpaNe janakarAjAnI pravRtti te atyaMta udAsa pariNAmane lIdhe rahetI; ghaNuM karIne temane te sahaja svarUpamAM hatI; tathApi koI mAyAnA duraMta prasagamAM samudrane viSe jema nAva yatkiMcit DolAyamAna thAya tema te pariNAmanuM DolAyamAna thavApaNuM saMbhavita hovAthI pratyeka che. mAyAnA prasaMgamAM kevaLa jenI udAsa avasthA che evA nijaguru che | aSTAvakranI zaraNatA svIkArI hovAthI mAyAne sukhe tarI zakAya ema | thatuM hatuM, kAraNa ke mahAtmAnA AlaMbananI evI ja baLavattaratA che. A jI patra kramAMka 322: sau. 9 samyaprakAre jJAnIne viSe akhaMDa vizvAsa rAkhavAnuM phaLa nizcaya muktapaNuM che. amane je nirvikalpa nAmanI samAdhi che, te to AtmAnI svarUpapariNati vartatI hovAne lIdhe che. AtmAnA svarUpa saMbaMdhI to prAye nirvikalpapaNuM ja rahevAnuM amane saMbhavita che, kAraNa ke anya bhAvane viSe mukhyapaNe amArI pravRtti ja nathI. baMdha, mokSanI yathArtha vyavasthA je darzanane viSe yathArtha paNe kahevAmAM AvI che, te darzana nikaTa muktapaNAnuM kAraNa che; ane e yathArtha vyavasthA kahevAne jogya jo koI ame vizeSapaNe mAnatA hoIe to te ja che zrI tIrthakaradeva che. ane e je tIrthakaradevano aMtara Azaya te prAye mukhyapaNe atyAre * koIne viSe A kSetre hoya to te ame hoIzuM ema amane dRDha karIne ja che bhAse che. 46 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chekAraNa ke je amAruM anubhavajJAna tenuM phaLa vItarAgapaNuM che, ane ja vItarAganuM kaheluM ke zrutajJAna te paNa te ja pariNAmanuM kAraNa lAge che; mATe ame tenA anuyAyI kharekharA chIe, sAcA chIe. vana ane ghara e baMne koI prakAre amane samAna che, tathApi vanamAM pUrNa vItarAgabhAvane arthe rahevuM vadhAre rUcikara lAge che, sukhanI icchA nathI paNa vItarAgapaNAnI icchA che. jagatanA kalyANane arthe puruSArtha karavA viSe lakhyuM to te puruSArtha karavAnI icchA koI prakAre rahe paNa che, tathApi udayane anusarIne cAlavuM e AtmAnI sahaja dazA thaI che, ane tevo udayakALa hAla samIpamAM jaNAto nathI; to te uderI ANavAnuM bane evI dazA amArI nathI. jI patra kramAMka 324H so. co tarapha upAdhinI jvAlA pralatI hoya te prasaMgamAM samAdhi rahevI e parama duSkara che, ane e vAta to parama jJAnI vinA thavI vikaTa che. amane paNa Azcarya thaI Ave che, tathApi ema prAye varyA ja kare che, evo anubhava che. AtmabhAva yathArtha jene samajAya che, nizcala rahe che, tene e che samAdhi prApta hoya che. samyakadarzananuM mukhya lakSaNa vItarAgatA jANIe chIe; ane tevo che anubhava che. 0 patra kramAMka 325 so. % 5 - 08 1 - ' jaba hIte cetana vibhAvaso ulaTi Apu, same pAI apano subhAva gahi lIno che; tabahIrte jo jo lenejoga so so saba lIno, jo jo tyAgajoga so so soba chAMDIdIno he; leveMko na rahI Thora, tyAgIneka nAhIM ora, mokSamArga prakAza 47 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAkI kahyA ubaryo ju, kAraja navIno che; - saMgatyAgI, aMgatyAgI, vacanataraMgatyAgI, manatyAgI, buddhityAgI, ApA zuddha kIno he; kevI adbhuta dazA? 0 patra kramAMka 329 : sau. 4 jyAM sudhI saMsAra che tyAM sudhI koI jAtanI upAdhi hovI to saMbhave che; tathApi avikalpa samAdhimAM sthita evA jJAnIne to te che upAdhi paNa abAdha che, arthAt samAdhi ja che. koI paNa kAmanA prasaMgamAM vadhAre zocamAM paDavAno abhyAsa ocho karajo; ema karavuM athavA thavuM e jJAnInI avasthAmAM praveza karavAnuM che dvAra che. che / jI patra kramAMka 330 kisanadAsa Adi % na dIrghakALa sudhI yathArthabodhano paricaya thavAthI bodhabIjanI prApti hoya che; ane e bodhabIja te prAye nizcaya samyakatva hoya che. patra kramAMka 334H so. deha chatAM manuSya pUrNa vItarAga thaI zake evo amAro nizcala anubhava che. kAraNa ke ame paNa nizcaya te ja sthiti pAmavAnA chechIe, ema, amAro AtmA akhaMDapaNe kahe che, ane ema ja che, te | jarUra ema ja che. pUrNa vItarAganI caraNaraja niraMtara mastake ho, * ema rahyA kare che. atyaMta vikaTa evuM vItarAgatva atyaMta AzcaryakAraka che. che; tathApi te sthiti prApta thAya che, sadehe prApta thAya che, e nizcaya 1 che, prApta karavAne pUrNa yogya che, ema nizcaya che. sadehe tema thayA ja vinA amane udAsInatA maTe ema jaNAtuM nathI ane tema thavuM saMbhavita che, jarUra ema ja che. (48) mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) patra kramAMka 339 4 che koIno doSa nathI. ame karma bAMdhyA mATe amAro doSa che. te amane to mAtra apUrva evA satnA jJAna viSe ja rUci rahe che. bIjuM je kaMI karavAmAM Ave che, ke anusaravAmAM Ave che, te badhuM ! AsapAsanA baMdhanane laIne karavAmAM Ave che. hAla je kaMI vyavahAra karIe chIe, temAM deha ane manane bAhya upayoga vartAvavo paDe che. AtmA temAM vartato nathI. kvacit pUrvakarmAnusAra vartAvuM paDe che tethI atyaMta AkuLatA AvI jAya che. je kaMI pUrve nibaMdhana karavAmAM AvyAM che te karmo nivRtta thavA arthe, bhogavI levA 1 arthe, thoDA kALamAM bhogavI levAne arthe, A vepAra nAmanuM vyAvahArika 1 che. kAma bIjAne arthe sevIe chIe. . hAla ja karIe chIe te vepAra viSe mane vicAra AvyA karela, ' ane tyAra pachI anukrame te kAmanI zarUAta thaI tyArathI te atyAra sudhImAM kAmanI dina pratidina kaMI vRddhi thayA karI che. ame A kAma prerela mATe te saMbaMdhI bane teTaluM majurI jevuM kAma paNa karyAnuM rAkhyuM che. kAmanI have ghaNI hada vadhI gayelI hovAthI che. nivRtta thavAnI atyaMta buddhi thaI jAya che. paNa...ne doSa-buddhi AvI javAno saMbhava, te anaMta saMsAranuM kAraNa....ne thAya ema jANI jema bane tema cittanuM samAdhAna karI te majUrI jevuM kAma paNa karyA javuM che che ema hAla to dhAryuM che. A kAmanI pravRtti karatI vakhate jeTalI amArI udAsIna dazA hatI tethI Aja vizeSa che. ane tethI ame ghaNuM karIne temanI vRttine na anusarI zakIe evuM che; tathApi jeTaluM banyuM che teTaluM anusaraNa to jema tema citta samAdhAna karI rAkhyA karyuM che. che. koI paNa jIva paramArthane icche ane vyAvahArika saMgamAM prIti ja ( rAkhe, ne paramArtha prApta thAya ema to koI kALe bane ja nahIM. mokSamArga prakAza 49 For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ae patra kramAMka 347 : sau. G atra ghaNuM karIne AtmadadazAe sahajasamAdhi varte che. bAhya upAdhino joga vizeSapaNe udaya prApta thavAthI te prakAre vartavAmAM paNa svastha rahevuM paDe che. jANIe chIe ke ghaNA kALe je pariNAma prApta thavAnuM che te tethI thoDA kALe prApta thavA mATe te upAdhi joga vizeSapaNe varte che. ame ke jenuM mana prAye krodhathI, mAnathI, mAyAthI, lobhathI, hAsyathI, ratithI, atithI, bhayathI, zokathI, jugupsAthI ke zabdAdika viSayothI apratibaMdha jevuM che, kuTuMbathI, dhanathI, putrathI, vaibhavathI, strIthI ke dehathI mukta jevuM che; te manane paNa satsaMgane viSe baMdhana rAkhavuM bahu bahu rahyA kare che; tema chatAM ame ane tame hAla pratyakSapaNe to viyagomAM rahyA karIe chIe e paNa pUrva nibaMdhanano koI moTo prabaMdha udayamAM hovAnuM saMbhAvya kAraNa che. O 5tra kramAMka 358 : aM. vjha jagatanA abhiprAya pratye joIne jIva padArthano bodha pAmyo che. jJAnInA abhiprAya pratye joIne pAmyo nathI. je jIva jJAnInA abhiprAyathI bodha pAmyo che te jIvane samyakdarzana thAya che. ) patra kramAMka 370 : sau. ja avicchinnapaNe jene viSe AtmadhyAna varte che. evA je zrI...nA praNAma pahoMce. jene viSe ghaNA prakAranI pravRtti varte che, evA jogane viSe hAla to rahIe chIe. Atmasthiti tene viSe utkRSTapaNe vartatI joI zrI...nA cittane pote potAthI namaskAra karIe chIe. Cho mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra kramAMka 376H e. 8 hAla atre bAhya pravRttino joga vizeSapaNe rahe che. jJAnIno deha upArjana karelAM evAM pUrvakama nivRtta karavA arthe ane anyanI anukaMpAne arthe hoya che. je bhAve pharI saMsAranI utpatti hoya che; te bhAva jene viSethI nivRtta thayo che, evA jJAnI paNa bAhyapravRttinAM nivRttapaNAne ane satsamAgamanAM nivAsapaNAne icche che. te joganuM jyAM sudhI udayapaNuM prApta na hoya tyAM sudhI aviSamapaNe prAptasthitie varte che evA je jJAnI tenA caraNAraviMdanI pharI pharI smRti thaI AvavAthI parama | viziSTabhAve namaskAra karIe chIe. hAla je pravRttijogamAM rahIe chIe te to ghaNA prakAranA parecchAnA che kAraNathI rahIe chIe. AtmadaSTinuM akhaMDapaNuM e pravRttinogathI ! bAdha nathI pAmatuM. mATe udaya Avelo evo te joga ArAdhIe chIe. amAro pravRttijaga jijJAsu pratye kalyANa prApta thavA viSe viyogapaNe koI prakAre varte che. - jene viSe sasvarUpa varte che, evA je jJAnI tene viSe lokaspRhAdino tyAga karI, bhAve paNa je AzritapaNe varte che, te nikaTapaNe kalyANane pAme che, ema jANIe chIe. patra kramAMka 377 4 yoga asaMkha je jina kahyA, ghaTamAMhI riddhi dAkhI re; che. nava pada temaja jANajo, AtamarAma che sAkhI re.' AtmAne viSe varte che evA jJAnI puruSo sahaja prApta prArabdha pramANe varte che. vAstavya to ema che ke kALe jJAnathI ajJAna nivRtta thayuM te ja kALe jJAnI mukta che. dehAdine viSe apratibaddha che. mokSamArga prakAza 51 For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'IzvarecchA' e zabda paNa arthAMtare jANavA yogya che. izvarecchArUpa AlaMbana e AzrayarUpa evI bhaktine yogya che. nirAzraya evA jJAnIne badhuMya sama che, athavA jJAnI sahaja pariNAmI che; sahaja svarUpI che, sahajapaNe sthita che, sahajapaNe prApta udaya bhogave che, sahajapaNe je kaMI thAya te thAya che, je na thAya te na thAya che, te kartavyarahita che; kartavyabhAva tene viSe vilaya prApta che; mATe tamane, te jJAnInA svarUpane viSe prArabdhanA udayanuM sahaja-prAptapaNuM te vadhAre yogya che, ema jANavuM yogya che. Izvarane viSe koI prakAre icchA sthApita karI, te icchAvAna kahevA yogya che, jJAnI icchArahita ke icchA sahita ema kahevuM paNa banatuM nathI; te sahajasvarUpa che. O patra kramAMka 379 : sau. jI mokSa to A kALane viSe paNa prApta hoya, athavA prApta thAya che. paNa muktapaNAnuM dAna ApanAra evA puruSanI prApti 52ma durlabha che; arthAt mokSa durlabha nathI; dAtA durlabha che.. O patra kramAMka 385 : sau. jI sUrya udaya-asta rahita che, mAtra lokone cakSumaryAdAthI bahAra varte tyAre asta ane cakSumaryAdAne viSe varte tyAre udaya ema bhAse che. paNa sUryane viSe to udayaasta nathI. temaja jJAnI che te badhA prasaMgane viSe jema che tema che; mAtra prasaMganI maryAdA uparAMta lokonuM jJAna nathI, eTale potAnI jevI te prasaMgane viSe dazA thaI zake tevI dazA jJAnIne viSe kalpe che; ane e kalpanA jJAnInuM parama evuM je AtmapaNuM, paritoSapaNuM, muktapaNuM te jIvane jaNAvA detI nathI, ema jANavA yogya che. jo ke amAruM citta netra jevuM che; netrane viSe bIjA avayavanI peThe eka rajakaNa paNa sahana thaI zake nahIM. bIjA avayavorUpa anya citta che. amane varte che evuM je citta te netrarUpa che, tene viSe vANInuM 52 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UThavuM, samajAvavuM, A karavuM, athavA A na karavuM, evI vicAraNA karavI te mAMDa mAMDa bane che. ghaNI kriyA to zUnyapaNAnI peThe varte che; AvI sthiti chatAM upAdhijoga to baLavAnapaNe ArAdhIe chIe. e vedavuM vikaTa ochuM lAgatuM nathI, kAraNa ke AMkhanI pAse jamInanI retI upaDAvavAnuM kArya thavArUpa thAya che. te jema du:khe-atyaMta du:khe thavuM vikaTa che, tema cittane upAdhi te pariNAmarUpa thavA barAbara che. sugamapaNAe sthita citta hovAthI vedanAne samyaka prakAre vede che. akhaMDa samAdhipaNe vede che. O patra kramAMka 391 : aM. jI 'sat' eka pradeza paNa asamIpa nathI, tathApi te prApta thavAne viSe anaMta aMtarAya lokapramANe pratyeka evA rahyA che. jIvane kartavya e che ke apramattapaNe te 'sat'nuM zravaNa, manana, nididhyAsana ka2vAno akhaMDa nizcaya rAkhavo. O patra kramAMka 394 : sau. jI uc3 mana mahilAnuM re vahAlA upare, bIjAM kAma karata; tema zrutadharme re mana daDha dhare, jJAnAkSepakavaMta. jI te sneha to pativratArUpa evA mumukSue jJAnIsaMbaMdhI zravaNarUpa je upadezAdi dharma tenI pratye te ja prakAre karavA yogya che; ane te pratye te prakAre je jIva varte che, tyAre 'kAMtA' evA nAmanI samakita saMbaMdhI je dRSTi tene viSe te jIva sthita che, ema jANIe chIe. O patra kramAMka 395 : sau. jI anAdithI jIvane saMsArarUpa anaMta pariNati prApta thavAthI asaMsA2paNArUpa koI aMza pratye tene bodha nathI. ghaNAM kAraNono joga prApta thaye te aMzaSTi pragaTavAno joga prApta thayo to te viSama mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 53 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja evI saMsArapariNati ADe tene te avakAza prApta thato nathI; jyAM sudhI te avakAza prApta na thAya tyAM sudhI jIvane svaprAptibhAna ghaTatuM nathI. jyAM sudhI te prApti na thAya tyAM sudhI jIvane kaMI sukha kahevuM ghaTatuM nathI, du:khI kahevo ghaTe che, ema dekhI atyaMta anaMta karuNA prApta thaI che jene, evA AptapuruSe du:kha maTavAno mArga jAmyo che, je te kahetA hatA, kahe che; bhaviSyakALa kaheze. te mArga e ke jIvanuM svAbhAvikapaNuM pragaTyuM che jene viSe, jIvanuM svAbhAvika sukha pragaTya che jene viSe, evo jJAnI puruSa te ja te ajJAnapariNiti ane tethI prApta thayuM je du:khapariNAma tethI nivArI AtmAne svAbhAvikapaNe samajAvI zakavA yogya che, kahI zakavAne yogya che, ane te vacana che svAbhAvika AtmA jANyApUrvaka hovAthI te du:kha maTADI zakavAne baLavAna che. mATe te vacana jo koI paNa prakAre jIvane zravaNa thAya, te apUrvabhAvarUpa jANI temAM parama prema varte, to tatkALa athavA amuka anukrame AtmAnuM svAbhAvikapaNuM pragaTa thAya. patra kramAMka 398 : sau. ja je puruSanuM durlabhapaNuM cothA kALane viSe hatuM tevA puruSano joga che A kALamAM thAya ema thayuM che, tathApi paramArtha saMbaMdhI ciMtA jIvone atyaMta kSINa thaI gaI che, eTale te puruSanuM oLakhANa thavuM atyaMta vikaTa che. temAM paNa je gRhavAsAdi prasaMgamAM te puruSanI sthiti che, te joI jIvane pratIti AvavI durlabha che, atyaMta durlabha che, ane kadApi pratIti AvI to temano je prArabdhaprakAra hAla varte che, te joI nizcaya rahevo durlabha che, ane kadApi nizcaya thAya to paNa teno ! satsaMga rahevo durlabha che, ane je paramArthanuM mukhya kAraNa te to te che. A te AvI sthitimAM joI upara jaNAvyAM che je kAraNo tene vadhAre baLavAnapaNe dekhIe chIe ane e vAta joI pharI pharI anukaMpA ja utpanna thAya che. pa4 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * "IzvarecchAthI je koI paNa jIvonuM kalyANa vartamAnamAM paNa thavuM che sarjita haze te to tema thaze, ane te bIjethI nahIM paNa amathakI, ema paNa atra mAnIe chIe. tathApi jevI amArI anukaMpA saMyukta icchA che, tevI paramArtha vicAraNA ane paramArthaprApti jIvone thAya tevo ja koI prakAre ocho joga thayo che, ema atre mAnIe chIe. ] AtmAkAra sthiti thaI javAthI citta ghaNuM karIne eka aMza paNa upAdhijoga vedanAne yogya nathI, tathApi te to je prakAre vedavuM prApta thAya te ja prakAre vedavuM che, eTale temAM samAdhi che; paraMtu paramArtha saMbaMdhI koI koI jIvone prasaMga paDe che, tene te upAdhijoganA kAraNathI amArI anukaMpA pramANe lAbha maLato nathI; ane paramArtha saMbaMdhI kaMI ! * tamalikhitAdi vArtA Ave che, te paNa cittamAM mAMDa praveza thAya che, je kAraNa ke teno hAla udaya nathI. jyArathI tame amane maLyA cho, tyArathI A vArtA ke je upara anukrame lakhI che, te jaNAvavAnI icchA hatI, paNa teno udaya te te na prakAramAM hato nahIM, eTale tema banyuM nahIM; hamaNAM te udaya jaNAvavA yogya thavAthI saMkSepe jaNAvyo che, je vAraMvAra vicAravAne arthe tamane lakhyo che. bahu vicAra karI sUkSmapaNe hRdayamAM nirdhAra rAkhavA yogya prakAra emAM lekhita thayela che, tame ane gosaliyA sivAya A patranI * vigata jANavAne bIjA joga jIva hAla tamArI pAse nathI, ATalI ja vAta smaraNa rAkhavA lakhI che. patra kramAMka 399 : aM. cha mumukSujana satsaMgamAM hoya to niraMtara ullAsita pariNAmamAM rahI - AtmasAdhana alpakALamAM karI zake che, e vArtA yathArtha che, tema ja che satsaMganA abhAvamAM samapariNati rahevI e vikaTa che; tathApi ema mokSamArga prakAza papa For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM ja AtmasAdhana rahyuM hovAthI game tevA mAThAM nimittamAM paNa je prakAre samapariNati Ave te prakAre pravartavuM e ja yogya che. 1 jJAnInA AzrayamAM niraMtara vAsa hoya to sahaja sAdhana vaDe paNa ! samapariNAma prApta hoya che, emAM to nirvivAdatA che,paNa jyAre ja pUrvakarmanA nibaMdhanathI anukULa nahIM evA nimittomAM nivAsa prApta thayo che, tyAre game tema karIne paNa tenA pratye advaiSapariNAma rahe ja ema pravartavuM e ja amArI vRtti che, ane e ja zikSA che. ama jevA satsaMgane niraMtara bhaje che, to te tamane kema abhajya na hoya ? te jANIe chIe; paNa hAla to pUrvakarmane bhajIe chIe ke che eTale tamane bIjo mArga kema batAvIe ? te tame vicAro. ) patra kramAMka 431 : sau. 4 abhA" je padArthane tIrthakara kahyo che, te ja padArthanI te ja svarUpe pratIti thAya, te ja pariNAme AtmA sAkSAt bhAse tyAre tene paramArtha che chesamyaktva che, evo zrI tIrthakarano abhiprAya che. evuM svarUpa jene 1 bhAsyuM che tevA puruSane viSe niSkAma zraddhA che jene, te puruSane ! bIjaruci samyakatva che. tevA puruSanI niSkAma bhakti abAdhAe prApta thAya, evA guNo je jIvamAM hoya te jIva mArgAnusArI hoya, ema jina kahe che. amAro abhiprAya kaMI paNa deha pratye hoya to te mAtra eka ja AtmArthe ja che, anya arthe nahIM. bIjA koI paNa padArtha pratye abhiprAya hoya to te padArtha arthe nahIM, paNa AtmArthe che. te AtmArtha te padArthanI prApti-aprAptine viSe hoya ema amane lAgatuM nathI. AtmApaNuM' e dhvani sivAya bIjo koI dhvani koI paNa padArthanA grahaNatyAgamAM smaraNa joga nathI. anavakAza AtmApaNuM jANyA vinA, te sthiti vinA anya sarva klezarUpa che. 56 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patraka jalaka bALa Ijha 21 nA 21 ura, zAmaLA levAtA cetane, taba ja vitA je tArave avara javara thaI jAya che je kare che. A tamA ma te kahe anaMta marina le che te taI karane vetavatra 3ii karatA tyAre nA karI che nya vicAra karavA te vi. ratenA phaLa svarenane viSe nA mana uta utpana 14 che, nAnA vajanane laI 1 karIe che. >> kare ane vicA2 da2vALa, je nava AtmA- bina jAme - nA keLa nibaLa haja I te ALa be karI che kenija nija kare che ane viya 2 lAbha - . ba la kAra kevA che : waaekhonga hn4ekh y th S+ " si , I .aba jevo tApa ra ja de bibe che" 0 1 u.va. For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O 5tra kramAMka 437 : sau. jI kalyANanI prApti jIvane traNe kALane viSe atyaMta durlabha che; evo 4 zrI tIrthaMkaradevAdi jJAnIno upadeza te satya che. evI, jIvasamudAyanI je bhrAMti te anAdi saMyoge che, ema ghaTe che, ema ja che, te bhrAMti je kAraNathI varte che, te kAraNanA mukhya be prakAra jaNAya che; eka pAramArthika ane eka vyAvahArika; ane te be prakArano ekatra abhiprAya je che te e che ke, A jIvane kharI mumukSutA AvI nathI. vaktavyapaNe je jIva dharma che, te sarva prakAre tIrthaMkarAdi kahevA samartha che, ane te mAtra jIvanA vizuddha pariNAme athavA satpuruSe karI jaNAya evo jIva dharma che, ane te ja dharma te lakSaNe ka2I amuka mukhya prakAre karI te dohAne viSe kahyo che. atyaMta paramArthanA abhyAse te vyAkhyA atyaMta sphuTa samajAya che, ane te samajAye AtmApaNuM paNa atyaMta pragaTe che. O 5tra kramAMka 438 : sau. jI samatA, ramatA, uradhatA, jJAyaktA sukhabhAsa; vedakatA, caitanyatA, e saba jIva vilAsa. te AtmA 'samatA' nAmane lakSaNe yukta che vartamAna samaye je asaMkhya pradezAtmaka caitanyasthiti te AtmAnI che te, te pahelAMnA eka, be, traNa, cAra, deza, saMkhyAta, asaMkhyAta, anaMta samaye hatI, vartamAne che, have pachInA kALane viSe paNa te ja prakAre tenI sthiti che. koI paNa kALe tenuM asaMkhyAta pradezAtmakapaNuM, caitanyapaNuM, arUpIpaNuM, e Adi samasta svabhAva te chUTavA ghaTatA nathI; evuM je samapaNuM, samatA te jenAmAM lakSaNa che te jIva che. pazu, pakSI, manuSyAdi dehane viSe vRkSAdine viSe je kaMI 2maNIyapaNuM mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 57 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jaNAya che. athavA jenA vaDe te sarva pragaTa skUrtivALAM jaNAya che. pragaTa suMdarapaNA sameta lAge che, te ramatA, ramaNIyapaNuM che lakSaNa jenuM te jIva nAmano padArtha che. jenA vidyamAnapaNA vinA AkhuM chejagata zunyavat saMbhave che, evuM ramyapaNuM jene viSe che, te lakSaNa jene je viSe ghaTe te jIva che. koI paNa jANanAra kyAre paNa koI paNa padArthane potAnA avidyamAnapaNe jANe ema banavA yogya nathI. prathama potAnuM vidyamAnapaNuM ghaTe che. ane koI paNa padArthanuM grahaNa, tyAgAdi ke udAsIna jJAna thavAmAM pote ja kAraNa che. bIjA padArthanA aMgIkAramAM, tenA alpa mAtra paNa jJAnamAM prathama je hoya, to ja thaI zake evo sarvathI prathama rahenAro je padArtha te jIva che. pragaTa evA jaDa padArtho ane jIva te je kAraNe karI bhinna paDe che, te lakSaNa jIvano jJAyakapaNA nAmano guNa che. koI paNa samaye jJAyaka - rahitapaNe A jIva padArtha koIpaNa anubhavI zake nahIM. evuM je [ atyaMta anubhavanuM kAraNa jJAyakatA te lakSaNa jemAM che te padArtha, . tIrthakare jIva kahyo che. | zabdAdi pAMca viSaya saMbaMdhI athavA samAdhi Adi joga saMbaMdhI sthitimAM je sukha saMbhave che te bhinna bhinna karI jotAM mAtra chevaTe te te sarvane viSe sukhanuM kAraNa eka ja evo e jIva padArtha saMbhave che. te sukhabhAsa nAmanuM lakSaNa mATe tIrthakare jIvanuM kahyuM che. : : A moLuM che, A mIThuM che, A khATuM che, A khAruM che, huM A sthitimAM che, TADhe TharuM chuM, tApa paDe che. du:khI chuM, du:kha anubhavuM chuM. ' evuM je spaSTajJAna, vedanajJAna, anubhavajJAna, anubhavapaNuM te jo koImAM paNa hoya to te A jIva padane viSe che, athavA te jenuM lakSaNa hoya che te padArtha jIva hoya che. e ja tIrthakarAdino anubhava che. ( 18 ) mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja spaSTa prakAzapaNuM, anaMta anaMta koTI tejasvI dIpaka, maNi, caMdra, che sUryAdinI kAMti jenA prakAza vinA pragaTavA samartha nathI, arthAt te sarva ' pote potAne jaNAvA athavA jANavA yogya nathI. je padArthanA prakAzane viSe caitanya- paNAthI te padArtho jANyA jAya che, te padArtho prakAza pAme che, spaSTa bhAse che, te padArtha je koI che te jIva che. arthAt te lakSaNa ja pragaTapaNe spaSTa prakAzamAna, acaLa evuM nirAbAdha prakAzyamAna caitanya, 4. che te jIvanuM te jIva pratye upayoga vALatAM pragaTa dekhAya che. D patra kramAMka 466 us 1. jenI pAse dharma mAgavo, te pAmyAnI pUrNa cokasI karavI e che. vAkyane sthira cittathI vicAravuM. - 2. jenI pAsethI dharma mAgavo tevA pUrNa jJAnInuM oLakhANa jIvane ! thayuM hoya tyAre tevA jJAnIono satsaMga karavo ane satsaMga thAya te pUrNa puNyodaya samajavo. te satsaMgamAM tevA paramajJAnIe upadezelo che zikSAbodha grahaNa karavo eTale jethI kadAgraha, matamatAMtara, vizvAsaghAta ane asatuM vacana e Adino tiraskAra thAya; arthAt tene grahaNa karI te karavo nahIM. matano Agraha mUkI devo. AtmAno dharma AtmAmAM che. . Atmatva prApta puruSano bodhelo dharma AtmatAmArgarUpa hoya che. bAkInA che. mArganA matamAM paDavuM nahIM. | 3. ATaluM thatAM chatAM jo jIvathI satsaMga thayA pachI kadAgraha, . matamatAMtarAdi doSa na mUkI zakAto hoya to pachI teNe chUTavAnI AzA karavI nahIM. 5. pUrve thaI gayelA anaMtajJAnIo jo ke mahAjJAnI thaI gayA che, paNa tethI kaMI jIvano doSa jAya nahIM, eTale ke atyAre jIvamAM mAna na hoya te pUrve thaI gayelA jJAnI kahevA Ave nahIM; paraMtu hAla je | * pratyakSa jJAnI birAjamAna hoya te ja doSane jaNAvI kaDhAvI zake. jema ? dUranA kSIrasamudrathI atrenA tRSAturanI tRSA chIpe nahIM, paNa eka mokSamArga prakAza pa9 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIThA pANIno kaLazo atre hoya to tethI tRSA chIpe. 6. jIva potAnI kalpanAthI kahyuM ke dhyAnathI kalyANa thAya ke samAdhithI ke yogathI ke AvA AvA prakArathI, paNa tethI jIvanuM kaMI ! kalyANa thAya nahIM. jIvanuM kalyANa thavuM to jJAnI puruSanA lakSamAM hoya ? che, ane te paramasatsaMge karI samajI zakAya che; mATe tevA vikalpa che. ' karavA mUkI devA. 7. jIve mukhyamAM mukhya A vAta vizeSa dhyAna ApavA jevI che, je ke satsaMga thayo hoya to satsaMgamAM sAMbhaLela zikSAbodha pariNAma pAmI, saheje jIvamAM utpanna thayela kadAgrahAdi doSo to chUTI javA joIe, ke jethI satsaMganuM avarNavAdapaNuM bolavAno prasaMga bIjA jIvone Ave nahIM. 8. jJAnI puruSe kahevuM bAkI nathI rAkhyuM; paNa jIve karavuM bAkI che ja rAkhyuM che. 0 patra kramAMka 471 : sau. zva AtmAne samAdhi thavA mATe, AtmasvarUpamAM sthiti mATe sudhArasa che ke je mukhane viSe varase che. te eka apUrva AdhAra che; mATe koI ja rIte tene bIjajJAna kaho to harakata nathI; mAtra eTalo bheda che ke ke te jJAna jJAnI puruSa ke je tethI AgaLa che, AtmA che, ema jANanAra hovA joIe. ) patra kramAMka 472 : sau. tathA DuM. (s khullA kAgaLamAM sudhArasa paratve prAye spaSTa lakhyuM hatuM, te cAhIne lakhyuM hatuM. ema lakhavAthI vipariNAma AvavAnuM che nahIM, ema jANIne lakhyuM hatuM. kaMI kaMI te vAtanA carcaka jIvane jo te vAta * vAMcavAmAM Ave to kevaLa tethI nirdhAra thaI jAya ema bane nahIM, paNa 1 che ema bane ke je puruSe A vAkyo lakhyAM che te puruSa koI apUrva go mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mArganA jJAtA che, ane A vAtanuM nirAkaraNa te pratyethI thavAno mukhya che chesaMbhava che, ema jANI tenI te pratye kaMI paNa bhAvanA thAya. sapuruSanI vANI spaSTapaNe lakhAI hoya to paNa teno paramArtha che. puruSano satsaMga jene AjJAMkitapaNe thayo nathI. tene samajAvo durlabha thAya che, ema te vAMcanArane spaSTa jANavAnuM kyAreya paNa kAraNa thAya. AtmA che te caMdanavRkSa che. tenI samIpe je je vastuo vizeSapaNe * rahI hoya te te vastu te te vastu tenI sugaMdhano (!) vizeSa bodha kare te che che. je vRkSa caMdanathI vizeSa samIpa hoya te vRkSamAM caMdananI gaMdha che. ! vizeSapaNe skure che. jema jema AghenAM vRkSa hoya tema tema sugaMdha maMda : pariNAmane bhaje che. ane amuka maryAdA pachI asugaMdharUpa vRkSonuM vana Ave che; arthAt caMdana pachI te sugaMdhapariNAma karatuM nathI. tema A AtmA vibhAva pariNAmane bhaje che, tyAM sudhI tene caMdana vRkSa karIe chIe ane sauthI tene amuka amuka sUkSma vastuno saMbaMdha che, temAM tenI 1 chAyA (!) rU5 sugaMdha vizeSa paDe che, jenuM dhyAna jJanInI AjJAe ? thavAthI AtmA pragaTe che. pavana karatAM paNa sudhArasa che temAM, AtmA che vizeSa samIpapaNe varte che, mATe te AtmAnI vizeSa chAyA-sugaMdha (!) no dhyAna karavA yogya upAya che. varSa 27muM . D patra kramAMka 491 sarva duHkhathI mukta thavAno abhiprAya jeno thayo hoya, te puruSe AtmAne gajavo, ane AtmA gavavo hoya teNe yamaniyamAdika sarva ke | sAdhanano Agraha apradhAna karI, satsaMgane gaSavo, tema ja upAsavo, . satsaMganI upAsanA karavI hoya teNe saMsArane upAsavAno AtmabhAva che. sarvathA tyAgavo. potAno sarva abhiprAyano tyAga karI potAnI sarva che mokSamArga prakAza ( 11 ) For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktie te satsaMganI AjJAne upAsavI. tIrthakara ema kahe che ke je A koI te AjJA upAse che, te avazya satsaMgane upAse che. ema je ! satsaMgane upAse che te avazya AtmAne upAse che, ane AtmAne ! upAsanAra sarva du:khathI mukta thAya che. (dvAdazAMgInuM saLaMga sUtra) che ) patra kramAMka 493 : munizrI ja je cha padathI siddha che evuM AtmasvarUpa te jenAM vacanane aMgIkAra karyo sahajamAM pragaTe che, je AtmasvarUpa pragaTavAthI sarva kALa jIva saMpUrNa AnaMdane prApta thaI nirbhaya thAya che, te vacananA kahenAra evA sapuruSanA guNanI vyAkhyA karavAne azakti che, kema ke jeno pratyupakAra ja na thaI zake evo paramAtmabhAva te jANe kaMI paNa icchaDyA vinA mAtra che. niSkAraNa karUNAzIlatAthI Apyo, ema chatAM paNa jeNe anya jIvane * viSe A mAro ziSya che, athavA bhaktino kartA che, mATe mAro che, che ema kadI joyuM nathI, evA je puruSa tene atyaMta bhaktie pharI . pharI namaskAra ho ! patra kramAMka 506 zrI tIrthakarAdi mahAtmAoe ema kahyuM che ke jene viparyAsa maTI che dehAdine viSe thayelI Atmabuddhi ane AtmabhAvane viSe thayelI dehabuddhi ja te maTI che, eTale AtmA AtmapariNAmI thayo che, tevA jJAnI ja che puruSane paNa jyAM sudhI prArabdha vyavasAya che, tyAM sudhI jAgRtimAM che rahevuM yogya che. kema ke, avakAza prApta thaye anAdi viparyAsa bhayano hetu tyAM paNa ame jAmyo che. A ThekANe evo bheda utpanna thAya ke "upadezabodha' karatAM siddhAMtabodha'nuM mukhyapaNuM jaNAya che, kema ke upadezabodha paNa tene I ja arthe che, to pachI siddhAMtabodhanuM ja prathamathI avagAhana karyuM che hoyato jIvane prathamathI ja unnatino hetu che. A prakAre jo vicAra udbhave to te viparIta che, kema ke siddhAMtabodhano janma upadezabodhathI 62. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. jene vairAgya-upazama saMbaMdhI upadezabodha thayo nathI, tene buddhinuM viparyAsapaNuM vartyA kare che, ane jyAM sudhI buddhinuM viparyAsapaNuM hoya tyAM sudhI siddhAMtanuM vicAravuM paNa viparyAsapaNe thavuM ja saMbhave che. kema ke cakSune viSe jeTalI jhAMkhapa che, teTalo jhAMkho padArtha te dekhe che. ane jo atyaMta baLavAna paDaLa hoya to tene samULago padArtha dekhAto nathI, tema jene cakSunuM yathAvat saMpUrNa teja che te, padArthane paNa yathAyogya dekhe che. tema je jIvane viSe gADha viparyAsa buddhi che, tene to koI rIte siddhAMtabodha vicAramAM AvI zake nahIM. jenI viparyAsabuddhi maMda thaI che tene te pramANamAM siddhAMtanuM avagAhana thAya; ane jeNe te viparyAsabuddhi vizeSapaNe kSINa karI che evA jIvane vizeSapaNe siddhAMtanu avagAhana thAya. gRhakuTuMba parigrahAdibhAvane viSe je ahaMtA-mamatA che ane tenI prApti aprApti prasaMgamAM je rAgadveSa kaSAya che, te ja 'viparyAsabuddhi' che; ane ahaMtA, mamatA tathA kaSAya jyAM vairAgya upazama uddabhave che tyA maMda paDe che, anukrame nAza pAmavAyogya thAya che. gRhakuTuMbAdibhAvane viSe anAsakta buddhi thavI te 'vairAgya' che; ane tenI prApti aprApti nimitte utpanna thato evo je kaSAyakleza tenuM maMda thavuM te 'upazama' che. eTale te be guNa viparyAsabuddhine paryAyAMtara karI sadbuddhi kare che, ane te sabuddhi jIvAjIvAdi padArthanI vyavasthA jethI jaNAya che evA siddhAMtanI vicAraNA karavA yogya thAya che. jyAM vairAgya ane upazama baLavAna che, tyAM viveka baLavAnapaNe hoya che. vairAgyaupazama baLavAna na hoya tyAM viveka baLavAna hoya nahIM, athavA yathAvat viveka hoya nahIM. sahaja AtmasvarUpa che evuM kevaLajJAna te paNa prathama mohanIya karmanA kSayAMtare pragaTe che. AraMbhaparigrahanI nivRttinuM phaLa jyAM chevaTe kevaLajJAna che tyAM sudhI lIdhuM che; ane pravRttinuM phaLa kevaLajJAna sudhInA AvaraNanA hetupaNe mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 63 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahI tenuM atyaMta baLavAnapaNuM kahI jIvane tethI nivRtta thavAno ja che upadeza karyo che. pharI pharIne jJAnI puruSonAM vacana e upadezano ja che nizcaya karavAnI jIvane preraNA karavA icche che; tathApi anAdi : asatsaMgathI utpanna thayelI evI duSTa icchAdi bhAvamAM mUDha thayelo evo jIva pratibUjhato nathI; ane te bhAvonI nivRtti karyA vinA athavA nivRttinuM prayatna karyA vinA zreya icche che, ke jeno saMbhava kyAre ? paNa thaI zakyo nathI, vartamAnamAM thato nathI; ane bhaviSyamAM thaze nahIM. . ) patra kramAMka 509: munizrI ja jIva, kAyA padArthapaNe judAM che, paNa saMbaMdhapaNe sahacArI che, ke ja che jyAM sudhI te dehathI jIvane karmano bhoga che. zrI jine jIva ane te 1 karmano kSIranIranI peThe saMbaMdha kahyo che. teno hetu paNa e ja che ke, I kSIra ane nIra ekatra thayAM spaSTa dekhAya che, chatAM paramArthe te judAM che; ja padArthapaNe bhinna che, agni prayoge te pAchAM spaSTa judAM paDe che; tema ! ja jIva ane karmano saMbaMdha che. karmano mukhya AkAra koI prakAre deha ? che, ane jIva indriyAdi dvArA kriyA karato jANI jIva che ema che sAmAnyapaNe kahevAya che, paNa jJAnadazA AvyA vinA jIva, kAyAnuM je spaSTa judApaNuM che, te jIvane bhAyAmAM AvatuM nathI; tathApi kSIranIravatuM judApaNuM che jJAnasaMskAre te judApaNuM sAva spaSTa varte che. * vedanA vedatAM jIvane kaMI paNa viSama bhAva thavo te ajJAnanuM lakSaNa che che; paNa vedanA che te ajJAnanuM lakSaNa nathI, pUrvopArjita ajJAnanuM phaLa che che. vartamAnamAM te mAtra prArabdharUpa che; tene vedatAM jJAnIne aviSamapaNuM che, eTale jIva ne kAyA judAM che, evo je jJAnayoga te jJAnI puruSano che abAdha ja rahe che. jI patra kramAMka pa20H so. 4 * je mukharasa saMbaMdhI jJAnaviSe samayasAra' graMthanA kavitAdimAM tame artha dhAro cho te tema ja che, ema sarvatra che, ema kahevA yogya nathI. 64. | mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A banArasIdAse "samayasAra' graMtha hiMdI bhASAmAM karatAM keTalAMka kavita, savaiyA vageremAM tenA jevI ja vAta kahI che, ane te koI rIte bIjajJAnane lagatI jaNAya che. tathApi kyAMka kyAMka tevA zabdo che. upamApaNe paNa Ave che. "samayasAra' (nATaka) banArasIdAse karyo che. che temAM te zabdo jyAM jyAM AvyA che, tyAM tyAM sarva sthaLe upamApaNe che ja ema jaNAtuM nathI, paNa keTaleka sthaLe vastapaNe kahyuM che, ema lAge che; ja che jo ke e vAta kaMIka AgaLa gaye maLatI AvI zake ema che. eTale ke : tame je "bIjajJAna'mAM kAraNa gaNo cho tethI kaMIka AgaLa vadhatI vAta che. athavA te vAta vizeSa jJAne temAM aMgIkAra karI jaNAya che. patra kramAMka para5 ja A AtmabhAva che, ane A anyabhAva che, evuM bodhabIja AtmAne * viSe pariNamita thavAthI anyabhAvane viSe saheje udAsInatA utpanna thAya che, ane te udAsInatA anukrame te anyabhAvathI sarvathA maktapaNuM kare che. nijArabhAva jeNe jANyo che evA jJAnIpuruSane tyAra pachI parabhavanAM kAryano je kaMI prasaMga rahe che, te prasaMgamAM pravartatAM pravartatA paNa tethI te jJAnIno saMbaMdha chUTyA kare che, paNa temAM hitabuddhi thaI pratibaMdha thato nathI. che D patra kramAMka 530 mahAtmA gAMdhI 6 che bhakti jJAnano hetu che, jJAna mokSano hetu che. akSarajJAna na hoya che. tene abhaNa kahyo hoya, to tene bhakti prApta thavI asaMbhavita che, * evuM kaMI che nahIM. jIvamAtra jJAnasvabhAvI che. bhaktinA baLe jJAna : nirmaLa thAya che. nirmaLa jJAna mokSano hetu thAya che. saMpUrNa jJAnanI AvRtti thayA vinA sarvathA mokSa hoya ema mane lAgatuM nathI, ane jyAM saMpUrNa jJAna hoya tyAM sarva bhASAjJAna samAya ema kahevAnI jarUra nathI. bhASAjJAna mokSano hetu che tathA te jene na hoya tene AtmajJAna na thAya, evo kAMI niyama saMbhavato nathI. mokSamArga prakAza 65 For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sarpa tamAre karavA devo evuM kAma batAvatAM vicAramAM paDAya tevuM ja che che. tathApi tame jo deha anitya che" ema jANyuM hoya to pachI A che asArabhUta dehanA rakSaNArthe, jene dehamAM prIti rahI che, evA sarpane, ' tamAre mAravo kema yogya hoya ? jeNe Atmahita icchavuM hoya teNe to tyAM potAnA dehane jato karavo e ja yogya che. kadApi Atmahita icchavuM na hoya teNe kema karavuM? to teno uttara e ja apAya ke teNe narakAdimAM paribhramaNa karavuM, arthAt sarpane mAravo evo upadeza kayAMthI karI zakIe ? anAryavRtti hoya to mAravAno upadeza karAya. te to amane tamane svapna paNa na hoya e ja icchavA yogya che. varSa 28muM jI patra kramAMka pa48 : sau. 9 jJAnI puruSano satsaMga thaye, nizcaya thaye, ane tenA mArgane ArAdhe nA jIvana darzanamohanIya karma upazame che, ke kSaya thAya che, ane anukrame | sarvajJAnanI prApti thaI jIva kRtakRtya thAya che, e vAta pragaTa satya che; | paNa tethI upArjita prArabdha paNa bhogavavuM paDatuM nathI ema siddhAMta & thaI zakato nathI. kevaLajJAna prApta thayuM che evA vItarAgane paNa che. upArjita prArabdharUpa evAM cAra karma vedavAM paDe che, to tethI ochI bhUmikAmAM sthita evA jIvone prArabdha bhogavavuM paDe temAM Azcarya : kAMI nathI. jema te sarvajJa evA vItarAgane ghanaghAti cAra karma nAza pAmavAthI vedavAM paDatAM nathI, ane pharI te karma utpanna thavAmAM kAraNanI te sarvajJa vItarAgane sthiti nathI, tema jJAnIno nizcaya thaye ajJAnabhAvathI jIvane udAsInatA thAya che; ane te udAsInatAne lIdhe bhaviSyakALamAM te prakAranuM karma upArjavAnuM mukhya kAraNa te jIvane thatuM nathI. ravajIbhAInA kuTuMbane mATe jema vyavasAya mAre karavo paDe che, tema ja tamAre mATe mAre karavo hoya to paNa mArA cittamAM anyabhAva Ave che nahIM. paNa tame du:kha sahana na karI zako tathA vyavasAya mane jaNAvo 66. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja e vAta koI rIte zreyarUpa lAgatI nathI kemake ravajIbhAIne tevI ja paramArtha icchA nathI ane tamane che, jethI tamAre A vAta upara jarUra * sthira thavuM. A vAtano vizeSa nizcaya rAkhajo. patra kramAMka pa60 : so. 9 ja jo jJAnIpuruSanA daDha AzrayathI sarvotkRSTa evuM mokSa pada sulabha che che; to pachI kSaNekSaNe Atmopayoga sthira karavo ghaTe evo kaThaNa mArga ' te jJAnIpuruSanA daDha Azraye prApta thavo kema sulabha na hoya ? kemake ! che te upayoganA ekAgrapaNA vinA to mokSapadanI utpatti che nahIM. jJAnIpuruSanA vacanano daDha Azraya jene thAya tene sarva sAdhana sulabha | thAya evo akhaMDa nizcaya puruSoe karyo che; to pachI ame kahIe ? chIe ke A vRttiono jaya karavo ghaTe che, te vRttiono jaya kema na che thaI zake ? ATaluM satya che ke A duSamakALane viSe satsaMganI ! * samIpatA ke daDha Azraya vizeSa joIe ane asatsaMgathI atyaMta A nivRtti joIe, to paNa mumukSune to ema ja ghaTe che ke kaThaNamAM kaThaNa AtmasAdhana hoya tenI prathama icchA karavI ke jethI sarva sAdhana : che alpakALamAM phaLIbhUta thAya. - zrI tIrthakare to eTalA sudhI kahyuM che ke je jJAnI puruSanI dazA che saMsAraparikSINa thaI che, te jJAnI puruSane paraMparA karmabaMdha saMbhavato nathI, topaNa puruSArtha mukhya rAkhavo, ke je bIjA jIvane paNa AtmasAdhana- 4 pariNAmano hetu thAya. samayasAramAMthI je kAvya lakhela che te tathA tevA bIjA siddhAMto mATe samAgame samAdhAna karavAnuM sugama paDaze. - jJAnI puruSane AtmapratibaMdhapaNe saMsArasevA hoya nahIM, paNa prArabdha pratibaMdhapaNe hoya, ema chatAM paNa tethI nivartavArUpa pariNAmane pAme ema jJAnInI rIta hoya che; je rItano Azraya karatAM hAla traNa varSa thayAM vizeSa tema karyuM che ane temAM jarUra AtmadazAne bhUlAve evo mokSamArga prakAza 67 For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja saMbhava rahe tevo udaya paNa jeTalo banyo teTalo samapariNAme vedyo che, je jo ke te vedavAnA kALane viSe sarvasaMganivRtti koI rIte thAya to sAruM che ema sUjhayAM karyuM che, to paNa sarvasaMganivRttie je dazA rahevI joIe te dazA udayamAM rahe, to alpakALamAM vizeSa karmanI nivRtti thAya ema jANI jeTaluM banyuM teTaluM te prakAre karyuM che. 0 patra kramAMka pa68 (9) AtmasvarUpano nirNaya thavAmAM anAdithI jIvanI bhUla thatI AvI che che, jethI hamaNAM thAya temAM Azcarya lAgatuM nathI. | sarva klezathI ane sarva du:khathI mukta thavAno AtmajJAna sivAya bIjo koI upAya nathI. savicAra vinA AtmajJAna thAya nahIM, telaMga-prasaMgathI jIvanuM vicArabaLa pravartatuM nathI emAM kiMcit mAtra rAya nathI. AtmapariNAmanI svasthatAne zrI tIrthakara "samAdhi' kahe che. ' AtmapariNAmanI asvasthatAne zrI tIrthaMkara 'asamAdhi' kahe che. ' AtmapariNAmanI sahaja svarUpe pariNati thavI tene zrI tIrthakara "dharma' kahe che. AtmapariNAmanI kaMI paNa capaLa pariNati thavI tene zrI tIrthakara chekarma' kahe che. zrI jina tIrthakare jevo baMdha ane mokSano nirNaya kahyo che, tevo nirNaya vedAMtAdi darzanamAM dRSTigocara thato nathI, ane jevuM zrI jinane viSe yathArthavaktApaNuM jovAmAM Ave che, tevuM yathArthavaktApaNuM bIjAmAM che jovAmAM AvatuM nathI. AtmAnA aMtavyapAra (zubhAzubha pariNAmadhArA) pramANe baMdha ja mokSanI vyavasthA che. zArIrika ceSTA pramANe te nathI. pUrve utpanna karelAM vedanIya karmanA udaya pramANe rogAdi utpanna thAya che, ane te 68 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja pramANe nirbaLa, maMda, jJAna, uSNa, zIta Adi zarIraceSTA thAya che. vizeSa roganA udayathI athavA zArIrika maMdabaLathI jJAnInuM zarIra kaMpAya, nirbaLa thAya, plAna thAya, maMda thAya, raudra lAge, tene bhramAdino udaya paNa varte, tathApi je pramANe jIvane viSe bodha ane vairAgyanI vAsanA thaI hoya che te pramANe te rogane jIva te te prasaMgamAM ghaNuM karI vede che. koI paNa jIvane avinAzI dehanI prApti thaI ema dIThuM nathI, jANyuM nathI tathA saMbhavatuM nathI, ane mRtyunuM AvavuM avazya che, evo pratyakSa niHsaMzaya anubhava che, tema chatAM paNa A jIva te vAta pharI pharI bhUlI jAya che e moTuM Azcarya che. je sarvajJa vItarAgane viSe anaMta siddhio pragaTI hatI te vItarAge ! paNa A dehane anityabhAvI dITho che, to pachI bIjA jIvo kayA prayoge dehane nitya karI zakaze ? zrI jinano evo abhiprAya che, ke pratyeka dravya anaMta paryAyavALuM che. jIvane anaMtA paryAya che. ane paramANune paNa anaMtA paryAya che. jIva cetana hovAthI tenA paryAya paNa cetana che, ane paramANu acetana hovAthI tenA paryAya paNa acetana che. jIvanA paryAya acetana nathI ane paramANunA paryAya sacetana nathI, evo zrI jine nizcaya karyo che che ane tema ja yogya che, kema ke pratyakSa padArthanuM svarUpa paNa vicAratAM tevuM bhAse che. jIva viSe, pradeza viSe, paryAya viSe, tathA saMkhyAta, asaMkhyAta, che anaMta Adi viSeno yathAzakti vicAra karavo. je kaMI anya padArthano vicAra karavo che te jIvanA mokSArthe karavo che, anya padArthanA jJAnane te mATe karavo nathI. 8) patra kramAMka pa19 : sau. 6 sarva klezathI ane sarva duHkhathI mukta thavAno upAya eka AtmajJAna , For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. vicAra vinA AtmajJAna thAya nahIM, ane asatsaMga tathA asatyasaMgathI jIvanuM vicArabaLa pravartatuM nathI, emAM kiMcit mAtra saMzaya nathI. AraMbha parigrahanuM alpatva karavAthI asa...saMganuM baLa ghaTe che; satsaMganA AzrayathI asatsaMganuM baLa ghaTe che. asatsaMganuM baLa ghaTavAthI , 1 AtmavicAra thavAno avakAza prApta thAya che. AtmavicAra thavAthI ? AtmajJAna thAya che, ane AtmajJAnathI nijasvabhAvasvarUpa, sarva phleza ane sarva duHkhathI rahita evo mokSa thAya che; e vAta kevaLa satya che. je jIvo mohanidrAmAM sUtA che te amuni che, niraMtara AtmavicAre karI muni to jAgrata rahe; pramAdIne sarvathA bhaya che, apramAdine koI ja rIte bhaya nathI, ema zrI jine kahyuM che. | sarva padArthanuM svarUpa jANavAno hetu mAtra eka AtmajJAna karavuM e che. jo AtmajJAna na thAya to sarva padArthanA jJAnanuM niSphaLapaNuM che. jeTaluM AtmajJAna thAya teTalI AtmasamAdhi pragaTe. koI paNa tathArUpa jogane pAmIne jIvane eka kSaNa paNa aMtarbhadajAgRti thAya to tene mokSa vizeSa dUra nathI. anya pariNAmamAM jeTalI tAdAsyavRtti che, teTalo jIvathI mokSa che. dUra che. ( jo koI Atmajoga bane to A manuSyapaNAnuM mUlya koI rIte ? che. na thaI zake tevuM che. prAye manuSyadeha vinA Atmajoga banato nathI, ema jANI, atyaMta nizcaya karI, A ja dehamAM Atmajoga utpanna ja karavo ghaTe. vicAranI nirmaLatAe karI jo A jIva anya paricayathI pAcho che ! vaLe to sahajamAM hamaNAM ja tene Atmajoga pragaTe. asatsaMga prasaMgano ! A gherAvo vizeSa che, ane A jIva tethI anAdikALano hInasattva thayo ja hovAthI tethI avakAza prApta karavA athavA tenI nivRtti karavA jema (70) 90 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * bane tema satsaMgano Azraya kare to koI rIte puruSArthayogya thaI vicAra dazAne pAme. ) patra kramAMka 572 H e. 9 sarva vibhAvathI udAsIna ane atyaMta zuddha nija paryAyane sahajapaNe * AtmA bhaje, tene zrI jine tIvrajJAnadazA kahI che. je dazA AvyA vinA koI paNa jIva baMdhanamukta thAya nahIM, evo siddhAMta zrI jine pratipAdana karyo che; je akhaMDa satya che. koIka jIvathI te gahanadazAno vicAra thaI zakavA yogya che, kemake anAdithI atyaMta ajJAna dazAe A jIve pravRtti karI che, te pravRtti ekadama asatya, asAra samajAI, tenI nivRtti sUjhe, ema banavuM bahu kaThaNa che, mATe jJAnI puruSano Azraya karavA rUpa bhaktimArga jine nirUpaNa karyo che, ke je mArga ArAdhavAthI sulabhapaNe jJAnadazA utpanna ja thayA che. jJAnI puruSanA caraNane viSe mana sthApyA vinA e bhaktimArga che siddha thato nathI. jethI pharI pharI jJAnInI AjJA ArAdhavAnuM jinAmagamAM . ThekANe ThekANe kathana karyuM che. jJAnI puruSanA caraNamAM mananuM sthApana thavuM prathama kaThaNa paDe che, paNa vacananI apUrvatAthI, te vacanano vicAra che karavAthI, tathA jJAnI pratye apUrva dRSTie jovAthI, mananuM sthApana thavuM . sulabha thAya che. che jIva koIka vAra AvI vAtano vicAra kare, tethI anAdi abhyAsanuM che baLa ghaTavuM kaThaNa paDe, paNa dinadina pratye, prasaMge prasaMge ane pravRtti pravRttie pharI pharI vicAra kare to anAdi abhyAsanuM baLa ghaTI, apUrva A abhyAsanI siddhi thaI sulabha evo AzrayabhaktimArga siddha thAya. . jI patra kramAMka 575 % jema che tema nija svarUpa saMpUrNa prakAze tyAM sudhI nija svarUpanA ! mokSamArga prakAza 71 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja nididhyAsanamAM sthira rahevAne jJAnI puruSanAM vacano AdhArabhUta che, ema parama puruSa zrI tIrthakare kahyuM che, te satya che. ) patra kramAMka 583 % eka AtmapariNati sivAyanA bIjA je viSayo tene viSe citta ! A avyavasthitapaNe varte che; ane tevuM avyavasthitapaNuM lokavyavahArathI ja pratikULa hovAthI lokavyavahAra bhajavo gamato nathI, ane tajavo che banato nathI, e vedanA ghaNuM karIne divasanA AkhA bhAgamAM vedavAmAM AvyA kare che. 0 patra kramAMka pa85 H so. ( jema nirmaLatA re ratna sphaTikataNI, tema ja jIvasvabhAva re; te jina vire re dharma prakAziyo, prabaLa kaSAyaabhAva re. sahaja dravya atyaMta prakAzita thaye eTale sarvakarmano kSaya thaye ja che asaMgatA kahI che ane sukhasvarUpatA kahI che. jJAnI puruSonAM te vacana .. atyaMta sAcAM che, kemake satsaMgathI, pratyakSa, atyaMta pragaTa te vacanono ! ja anubhava thAya che. nirvikalpa upayogano lakSa sthiratAno paricaya karyAthI thAya che. te 1 sudhArasa, satsamAgama, sallAstra, sadvicAra ane vairAgya-upazama e - sau te sthiratAnA hetu che. D patra kramAMka 586H so. 94 zrI jina vItarAge dravya-bhAva saMyogathI pharI pharI chUTavAnI bhalAmaNa kahI che; ane te saMyogano vizvAsa paramajJAnIne paNa kartavya nathI ! evo nizcaLa mArga kahyo che, te jina vItarAganA caraNakamaLane viSe ja atyaMta namra pariNAmathI namaskAra che. 72 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D patra kramAMka 591 jI jene jJAnadazA che tevA puruSo viSayAkAMkSAthI athavA viSayano anubhava karI tethI virakta thavAnI icchAthI temAM pravartatA nathI; ane ema jo pravartavA jAya to jJAnane paNa AvaraNa AvavA yogya che. mAtra prArabdha saMbaMdhI udaya hoya eTale chUTI na zakAya tethI ja jJAnIpuruSanI bhogapravRtti che. te paNa pUrvapazcAt pazcAtApavALI ane maMdamAM maMda pariNAmasaMyukta hoya che. O patra kramAMka 592 : sau. jI je puruSoe vastra jema zarIrathI juduM che, ema AtmAthI zarIra juduM che ema dIThuM che, te puruSo dhanya che. bIjAnI vastu potAthI grahaNa thaI hoya, te jyAre ema jaNAya ke bIjAnI che, tyAre te ApI devAnuM ja kArya mahAtmA puruSo kare che. viralA jIvo samyakdaSTipaNuM pAme evI kALasthiti thaI gaI che; jyAM sahajasiddha AtmacAritradazA varte che evuM kevaLajJAna pAmavuM kaThaNa che, emAM saMzaya nathI. O patra kramAMka 593 vjha AtmA atyaMta sahaja svasthatA pAme e ja sarva jJAnano sAra zrI sarvajJe kahyo che. yathApravRttikaraNa sudhI jIva anaMtI vAra Avyo che, paNa je samaye graMthibheda thavA sudhI AvavAnuM thAya che tyAre kSobha pAmI pAcho saMsA2pariNAmI thayA karyo che. graMthibheda thavAmAM je vIryagati joIe te thavAne arthe jIve nitya pratye satsamAgama, sadvicAra ane sadgraMthano paricaya niraMtarapaNe ka2vo zreyabhUta che. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 93 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je jJAnathI kAma nAza pAme te jJAnane atyaMta bhaktie namaskAra ho. O 5tra kramAMka 598 : sau. jI alpakALamAM upAdhi rahita thavA icchanAre AtmapariNatine kayA vicAramAM ANavI ghaTe che ke jethI te upAdhirahita thaI zake ? eka ATaluM amArA cittamAM rahe che ke A kSetra sAmAnyapaNe anArya citta karI nAMkhe tevuM che. tevA kSetramAM satyamAgamano yathAsthita lAbha levAnuM ghaNuM kaThaNa paDe che; kemake AjubAjunA samAgamo, lokavyavahAra badhA ghaNuM karI viparyaya rahyA, ane te kAraNathI ghaNuM karI koI mumukSujIva atre cAhIne samAgamArthe AvavA icchA karatA hoya tene paNa pratyuttara 'nA' lakhavA jevuM bane che, kema ke tenA zreyane bAdha na thavA devo yogya che. ae patra kramAMka 600 : sau. jI apAravat saMsArasamudrathI tAranAra evA saddharmano niSkAraNa karUNAthI jeNe upadeza karyo che, te jJAnIpuruSanA upakArane namaskAra ho ! namaskAra ho ! parapariNatinAM kArya karavAno prasaMga rahe ane svapariNatimAM sthiti rAkhyA karavI te caudamA jinanI sevA zrI AnaMdaghanajIe kahI che tethI paNa vizeSa dohyaluM che. jJAnIpuruSane nava vADa vizuddha brahmacaryadazA varte tyArathI je saMyamasukha pragaTe che te avarNanIya che. upadezamArga paNa te sukha pragaye prarUpavAyogya che. 74 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O patra kramAMka 603 G jJAnIpurUSane je sukha varte che, te nijasvAbhAvamAM sthitinuM varte che. bAhyapadArthamAM tene sukhabuddhi nathI, mATe te te padArthathI jJAnIne sukhaduHkhAdinuM vizeSapaNuM ke ochApaNuM kahI zakAtuM nathI. vAyuphera hovAthI vahANanuM bIjI tarapha kheMcAvuM thAya che, tathApi vahANa calAvanAra jema pahoMcavAyogya mArga bhaNI te vahANane rAkhavAnA prayatnamAM ja varte che, tema jJAnIpuruSa mana vacanAdi yogane nijabhAvamAM sthiti thavA bhaNI ja pravartAve che; tathApi udayavAyuyoge yatkiMciMta dazAphera thAya che, to paNa pariNAma, prayatna svadharmane viSe che. O patra kramAMka 609 (3 (1) sahajasvarUpe jIvanI sthiti thavI tene zrI vItarAga 'mokSa' kahe che. (2) sahajasvarUpathI jIva rahita nathI, paNa te sahajasvarUpanuM mAtra bhAna jIvane nathI, je thavuM te ja sahajasvarUpe sthiti che. (3) saMganA yoge A jIva sahajasthitine bhUlyo che; saMganI nivRttie sahajasvarUpanuM aparokSa bhAna pragaTe che. (4) e ja mATe sarva tIrthaMkarAdi jJAnIoe asaMgapaNuM ja sarvotkRSTa kahyuM che, ke jenA aMge sarva AtmasAdhana rahyAM che. (5) sarva jinAgamamAM kahelAM vacano eka mAtra asaMgapaNAmAM ja samAya che; kemake te thavAne arthe ja te sarva vacano kahyAM che. eka paramANuthI mAMDI cauda rAjalokanI ane meSonmeSathI mADI zailezIavasthA paryantanI sarva kriyA varNavI che, te e ja asaMgatA samajAvavAne arthe varNavI che. (6) sarva bhAvathI asaMgapaNuM thavuM te sarvathI duSkaramAM duSkara sAdhana mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 75 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A che; ane te nirAzrayapaNe siddha thavuM atyaMta duSkara che. ema vicArI zrI tIrthakare satsaMgane teno AdhAra kahyo che, ke je satsaMganA yoge sahaja svarUpabhUta evuM asaMgapaNuM jIvana utpanna thAya che. (7) te satsaMga paNa jIvane ghaNIvAra prApta thayA chatAM phaLavAna thayo nathI ema zrI vItarAge kahyuM che, kemake te satsaMgane oLakhI, A che jIve tene paramahitakArI jANyo nathI; parama snehe upAsyo nathI; ane prApta paNa aprApta phaLavAna thavAyogya saMjJAe visarjana karyo che, ema kahyuM che. A ame kahyuM te ja vAtanI vicAraNAthI amArA AtmAmAM ! ja AtmaguNa AvirbhAva pAmI sahajasamAdhiparyanta prApta thayA evA ja che satsaMgane huM atyaMta atyaMta bhaktie namaskAra karuM chuM. (8) avazya A jIve prathama sarva sAdhanane gauNa jANI, nirvANano mukhya hetu evo satsaMga ja sarvArpaNapaNe upAsavo yogya che, ke jethI sarva sAdhana sulabha thAya che, evo amAro AtmasAkSAtkAra che. (9) te satsaMga prApta thaye jo A jIvanuM kalyANa prApta na thAya to avazya A jIvano ja vAMka che; kemake te satsaMganA apUrva, alabhya, atyaMta durlabha evA yogamAM paNa teNe te satsaMganA yogane bAdha karanAra evAM mAThAM kAraNono tyAga na karyo ! (10) mithyAgraha, svacchepaNuM, pramAda ane indriyaviSayathI upekSA na karI hoya to ja satsaMga phaLavAna thAya nahIM athavA satsaMgamAM che ekaniSThA, apUrva bhakti ANI na hoya to phaLavAna thAya nahIM. jo eka evI apUrva bhaktithI satsaMganI upAsanA karI hoya to alpakALamAM che mithyAgrahamAdi nAza pAme, ane anukrame sarva doSathI jIva mukta thAya. (11) satsaMganI oLakhANa thavI jIvane durlabha che. koI mahatuM puNyayoge te oLakhANa thaye nizcaya karIA ja satsaMga, sapuruSa che. che evo sAkSIbhAva utpanna thayo hoya te jIve to avazya karI pravRttine - saMkocavI; potAnA doSa kSaNe kSaNe, kAryuM kArya ane prasaMge prasaMge ja tIkSNa upayoga karI jovA, joIne te parikSaNa karavAnuM ane te satsaMgane 76. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * arthe dehatyAga karavAno yoga thato hoya to te svIkAravo, paNa tethI ja che. koI padArthane viSe bhaktisneha thavA devo yogya nathI. tema pramAde che rasagAravAdi doSe te satsaMga prApta thaye puruSArtha dharma maMda rahe che, ane satsaMga phaLavAna thato nathI ema jANI puruSArtha vIrya gopavavuM ghaTe nahIM. ' (12) satsaMganuM eTale satpaSanuM oLakhANa thaye paNa te yoga ! niraMtara raheto na hoya to satsaMgathI prApta thayo che evo je upadeza te pratyakSa satparuSa tulya jANI vicAravo tathA ArAdhavo ke je ArAdhanAthI jIvane apUrva samyakatva utpanna thAya che. (13) jIve mukhyamAM mukhya ane avazyamAM avazya evo nizcaya rAkhavo, ke je kaMI mAre karavuM che, te AtmAne kalyANarUpa thAya te ja karavuM che, ane te ja arthe A traNa yoganI udayabaLa pravRtti thatI hoya to thavA detAM paNa chevaTe te triyogathI rahita evI sthiti karavAne arthe te pravRttine saMkocatAM saMkocatAM kSaya thAya e ja upAya kartavya che. ja te upAya mithyAgrahano tyAga, svacchaMdapaNAno tyAga, pramAda ane 4 || indriyaviSayano tyAga e mukhya che. te satsaMganA yogamAM avazya ArAdhana karyAM ja rahevA ane satsaMganA parokSapaNAmAM to avazya avazya ArAdhana karyA ja karavAM; kema ke satsaMga prasaMgamAM to jIvanuM kaMIka nyUnapaNuM hoya to te nivAraNa thavAnuM satsaMga sAdhana che; paNa ja satsaMganA parokSapaNAmAM to eka potAnuM AtmabaLa ja sAdhana che. jo che te AtmabaLa satsaMgathI prApta thayelA evA bodhane anusare nahIM, tene Acare nahIM, AcaravAmAM thatA pramAdane choDe nahIM, to koI divase chepaNa jIvanuM kalyANa thAya nahIM. saMkSepamAM lakhAyelAM jJAnInA mArganA Azrayane upadezanArAM A vAkyo mumukSujIve potAnA AtmAne viSe niraMtara pariNAmI karavA yogya che; je potAnA AtmaguNane vizeSa vicAravA zabdarUpe ame lakhyAM che. mokSamArga prakAza 77. For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jI patra kramAMka 610H maganalAla khImacaMda, lIMbaDI 6 1. satyanuM jJAna thayA pachI mithyApravRtti na TaLe ema bane nahIM. kemake jeTale aMze satyanuM jJAna thAya teTale aMze mithyAbhAvapravRtti maTe, evo jinano nizcaya che. kadI pUrva pArabdhathI bAhyapravRttino udaya vartato hoya to paNa mithyApravRttimAM tAdAtma thAya nahIM, e jJAnanuM lakSaNa che; ane nitya pratye mithyApravRtti parikSINa thAya e ja satyajJAnanI pratItinuM phaLa che. mithyApravRtti kaMI paNa TaLe nahIM, to satyanuM jJAna paNa saMbhave nahIM. D patra kramAMka 617 : sau. ja | sarva prakAranAM sarvAga samAdhAna vinA sarva karmathI mukta thavuM azakya che, evo vicAra amArA cittamAM rahe che, ane sarva prakAranuM samAdhAna thavA mATe anaMtakALa puruSArtha karavo paDato hoya to ghaNuM karI koI jIva mukta thaI zake nahIM; tethI ema jaNAya che ke alpakALamAM te sarva prakAranA samAdhAnanA upAya hovAyogya che; jethI mumukSu jIvane nirAzAnuM kAraNa paNa nathI. jI patra kramAMka 618 : sau. cha je vicAravAna puruSanI dRSTimAM saMsAranuM svarUpa nitya pratye phlezasvarUpa bhAsyamAna thatuM hoya, sAMsArika bhogopabhoga viSe viratapaNA jevuM jene vartatuM hoya tevA vicAravAnane bIjI tarapha lokavyavahArAdi, vyApArAdi udaya vartato hoya, to te udayapratibaMdha indriyanA sukhane arthe nahIM paNa AtmahitArthe TALavo hoya to TALI zakavAnA zA upAya hovA joIe ? te saMbaMdhI kaMI jaNAvavAnuM thAya to karazo. e ja vinaMti. 0 patra kramAMka 631 : sau. ja he mumukSu ! eka AtmAne jANatAM samasta lokAlokane jANIza, | O + = * | 78 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sarva jANavAnuM phaLa paNa eka AtmaprApti che, mATe AtmAthI judA evA bIjA bhAvo jANavAnI vAMravAranI icchAthI tuM nivarta ane eka nija svarUpane viSe dRSTi de, ke je dRSTithI samasta sRSTi zeyapaNe ! tAre viSe dekhAze. tattvasvarUpa evAM sastu zAstramAM kahelAM mArganuM paNa che A tattva che, ema tattvajJAnIoe kahyuM che, tathApi upayogapUrvaka te . ' samajAvuM durlabha che. e mArga judo che, ane tenuM svarUpa paNa juduM che, che jema mAtra kathanajJAnIo kahe che tema nathI, mATe ThekANe ThekANe jaIne 1 kAM pUche che ? kemake te apUrvabhAvano artha ThekANe ThekANethI prApta ja thavAyogya nathI. che. he mumukSu ! yamaniyamAdi je sAdhano sarva zAstramAM kahyAM che, te che ' upara kahelAM arthathI niSphaLa Tharaze ema paNa nathI, kemake te paNa ja kAraNane arthe che, te kAraNe A pramANe che : AtmajJAna rahI zake evI ja . pAtratA prApta thavA, tathA temAM sthiti thAya tevI yogyatA AvavA e kAraNo upadezyAM che. tattvajJAnIoe ethI, evA hetuthI e sAdhano upadezyAM che. tattvajJAnIoe ethI, evA hetuthI e sAdhano kahyAM che, 1 paNa jIvanI samajaNamAM sAmaTo phera hovAthI te sAdhanomAM ja aTakI rahyo athavA te sAdhana paNa abhiniveza pariNAme grahyAM. AMgaLIthI che jema bALakane caMdra dekhADavAmAM Ave, tema tattvajJAnIoe e tattvanuM che tattva kahyuM che. D patra kramAMka 136: kuMvarajI ANaMdajI, bhAvanagara cha chenimitte karIne jene harSa thAya che, nimitte karIne jene zoka thAya che ' che, nimitte karIne jene indriyajanya viSya pratye AkarSaNa thAya che, | nimitte karIne jene indriyane pratikULa evA prakArone viSe dveSa thAya ? che. nimitte karIne jene utkarSa Ave che, nimitte karIne jene kaSAya udbhave che evA jIvane jeTalo bane teTalo te te nimittavAsI jIvono chesaMga tyAgavo ghaTe che, ane nitya pratye satsaMga karavo ghaTe che. che satsaMganA ayoge tathA prakAranA nimittathI dUra rahevuM ghaTe che. kSaNe che mokSamArga prakAza 96 For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNe, prasaMge prasaMge ane nimitte nimitte svadazApratye upayoga devo ghaTe che. O 5tra kramAMka 640 : sau. jI vedAMta kahe che ke AtmAM asaMga che, jina paNa kahe che paramArthanayathI AtmA tema ja che. e ja asaMgatA siddha thavI. pariNata thavI te mokSa che. parabhAvI tevI asaMgatA siddha thavI ghaNuM karIne asaMbhavita che, ane e ja mATe jJAnI puruSoe sarva duHkhakSaya karavAnI icchA che jene evA mumukSue satsaMganI nitya upAsanA karavI ema je kahyuM che te atyaMta satya che. O patra kramAMka 641 : sau. ja 'dekhata bhUlI TaLe to sarva du:khano kSaya thAya' evo spaSTa anubhava thAya che; tema chatAM te ja dekhatabhUlInA pravAhamAM ja jIva vahyo jAya che, evA jIvone A jagatane viSe koMI evo AdhAra che ke je AdhArathI, AzrayathI te pravAhamAM na vahe ? O patra kramAMka 642 : sau. jI samasta vizva ghaNuM karIne parakathA tathA paravRttimAM vahyuM jAya che, temAM rahI sthiratA kyAMthI prApta thAya ? AvA amUlya manuSyapaNAno eka samaya paNa paravRttie javA devA yogya nathI, ane kaMI paNa tema thayA kare che teno upAya kaMI vizeSe karI gaveSavA yogya che. na jJAnIpuruSano nizcaya thaI aMtarbheda na rahe to AtmaprApti sAva sulabha che. evuM jJAnI pokArI gayA chatAM kema loko bhUle che ? O patra kramAMka 647 (bu agama agocara nirvANamArga che, emAM saMzaya nathI. potAnI 80 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaktie, sadgurunA Azraya vinA, te mArga zodhavo azakya che; ja ema vAraMvAra dekhAya che, eTaluM ja nahIM, paNa zrI sadguru caraNanA 4 Azraye karI bodhabIjanI prApti thaI hoya evA purUSane paNa sadgurunA samAgamanuM ArAdhana nitya kartavya che. jagatanA prasaMga jotAM ema ' jaNAya che ke, tevA samAgama ane Azraya vinA nirAlaMba bodha | * sthira rahevo vikaTa che. jI patra kramAMka 148 4 dezyane adRzya karyuM, ane adRzyane dRzya karyuM evuM jJAnI puruSonuM che. AzcaryakAraka anaMta aizvarya vIrya vANIthI kahI zakAvuM yogya nathI. ' 0 patra kramAMka 149 gayelI eka paLa paNa pAchI maLatI nathI, ane te amUlya che, to pachI AkhI AyuSyasthiti ! eka paLano hIna upayoga te eka amUlya kaustubha khovA karatAM paNa vizeSa hAnikAraka che, to tevI sATha paLanI eka ghaDIno hIna ja upayoga karavAthI keTalI hAni thavI joIe ? ema ja eka dina, eka pakSa, eka mAsa, eka varSa ane anukrame AkhI AyuSya sthitino hIna upayoga e keTalI hAni ane keTalAM azreyanuM kAraNa thAya e vicAra zukla hRdayathI tarata AvI zakaze. sukha ane AnaMda e sarva prANI, sarva jIva, sarva sattva ane sarva jaMtune niraMtara priya che. chatAM du:kha ane 4 AnaMda bhogave che enuM zuM kAraNa hovuM joIe ? ajJAna ane te vaDe jiMdagIno hIna upayoga. hIna upayoga thato aTakAvavAno pratyeka che. prANInI icchA hovI joIe. paraMtu kyA sAdhana vaDe ? A patra kramAMka 650H sau. 7 aMtarmukhaSTi je puruSonI thaI che, te puruSone paNa satata jAgRtirUpa bhalAmaNa zrI vItarAge kahI che, kemake anaMtakALanA adhyAsavALA padArthono saMga che, te kaMI paNa dRSTine AkarSe evo bhaya rAkhavA ' mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogya che. AvI bhUmikAmAM A prakAre bhalAmaNa ghaTe che, ema che to te ke pachI vicAradazA jenI che evA mumukSu jIve satata jAgRti rAkhavI ghaTe . ' ema kahevAmAM na AvyuM hoya, to paNa spaSTa samajI zakAya ema che ke mumukSu jIve che je prakAre paraadhyAsa thavA yogya padArthAdino tyAga thAya, te te prakAre avazya karavo ghaTe. jo ke AraMbhaparigrahano tyAga e sthULa dekhAya che tathApi aMtarmukhavRttino hetu hovAthI vAraMvAra teno tyAga upadezyo che. varSa rahyuM 0 patra kramAMka 651 : so. cha jema che tema AtmasvarUpa jANyuM tenuM nAma samajavuM che. tethI ? che upayoga anya vikalparahita thayo tenuM nAma zamAvuM che. vastutAe bane che eka ja che. jema che tema samajAvAthI upayoga svarUpamAM samAyo, ane AtmA ' svabhAvamaya thaI rahyo e prathama vAkya "samajIne zamAI rahyA teno artha che. 0 patra kramAMka 658 : munizrI 8 be abhiniveza ADA AvI UbhA rahetA hovAthI jIva 'mithyAtvano che tyAga karI zakato nathI. te A pramANe laukika' ane "zAstrIya'. krame che karIne satsamAgamayoge jIva jo te abhiniveza choDe to "mithyAtvano ja tyAga thAya che, ema vAraMvAra jJAnI puruSoe zAstrAdi dvArA e upadezya chatAM jIva te choDavA pratye upekSita zA mATe thAya che ? te vAta vicAravA yogya che. 8) patra kramAMka 664H sau. sarva prakAranA bhayane rahevAnA sthAnakarUpa A saMsArane viSe mAtra : eka vairAgya ja abhaya che. 82 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * moTA munione je vairAgyadazA prApta thavI durlabha, te vairAgyavadazA ja to gRhavAsane viSe jene prAye vartatI hatI, evA zrI mahAvIra, ' RSabhAdi puruSo paNa tyAgane grahaNa karI cAlI nIkaLyA, e ja ! tyAganuM utkRSTapaNuM upadezya che. gRhasthAdi vyavahAra varte tyAM sudhI AtmajJAna na thAya, ke AtmajJAna hoya tene gRhasthAdi vyavahAra na hoya evo niyama nathI, tema chatAM chepaNa jJAnIne paNa tyAgavyavahAranI bhalAmaNa parama puruSoe upadezI ja che, kema ke tyAga aizvaryane spaSTa vyakta kare che, tethI ane lokane ! upakArabhUta che tethI, tyAga akartavyalakSe kartavya che, emAM saMdeha nathI. svasvarUpane viSe sthiti tene "paramArthasaMyama' kahyo che. te saMyamane A kAraNabhUta evAM anya nimittonA grahaNane vyavahAra saMyama' kahyo che. koI jJAnI puruSoe te saMyamano paNa niSedha karyo nathI. paramArthanI upekSA (lakSa vagara)e je vyavahArasaMyamamAM ja paramArthasaMyamanI mAnyatA rAkhe tenA vyavahArasaMyamano, teno abhiniveza TALavA, niSedha karyo ja che. paNa vyavahArasaMyamamAM kaMI paNa paramArthanI nimittatA nathI, ema che jJAnI puruSoe kahyuM nathI. patra kramAMka 667H aM. ja - mahAtmA buddha (gautama) jarA, dAridraya, roga ane mRtyu e cArane A che. eka AtmajJAna vinA anya sarva upAye ajita dekhI, jene viSe tenI che utpattino hetu che, evA saMsArane choDIne cAlyA jatA havA. zrI RSabhAdi anaMta jJAnI puruSoe e ja upAya upAyo che, ane sarva jIvone te upAya upadezyo che. te AtmajJAna durgamya prAyadekhIne niSkAraNa karUNAzIla evA te puruSoe bhaktimArga prakAzyo che, je sarva azaraNane nizcaLa zaraNarUpa che ane sugama che. 9 patra kramAMka 668 : aM. 4 asaMga evuM AtmasvarUpa satsaMgane yoge sauthI sulabhapaNe jaNAvA ! mokSamArga prakAza 83 For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogya che, emAM saMzaya nathI. satsaMganuM mAhAbhya sarva jJAnI puruSoe atizaya karI kahyuM che, te yathArtha che, emAM vicAravAnane koI rIte ' vikalpa thavA yogya nathI. ) patra kramAMka 70 % jJAnInA sarva vyavahAra paramArthamULa hoya che, to paNa je divase | udaya paNa AtmAkAra vartaze te divasane dhanya che. | sarva duHkhathI mukta thavAno sarvotkRSTa upAya AtmajJAnane kahyo che, ke te jJAnI puruSonAM vacana sAcAM che, atyaMta sAcAM che. che jyAM sudhI jIvane tathArUpa AtmajJAna na thAya tyAM sudhI AtyaMtika baMdhananI nivRtti na hoya emAM saMzaya nathI. te AtmajJAna thatAM sudhI jIve mUrtimAna AtmajJAnasvarUpa evA sadgurudevano niraMtara Azraya avazya karavA yogya che, emAM saMzaya nathI, te Azrayano viyoga hoya tyAre AzrayabhAvanA nitya kartavya che. D patra kramAMka 674: sau. dehadhArI chatAM nirAvaraNajJAnasahita varte che evA mahApuruSone trikALa ! namaskAra. aMdhakArane viSe paDelA padArthane manuSyacakSu dekhI zake nahIM, tema dehane viSe rahyA evA jJAnI ke vItarAgane jagataSTi jIva oLakhI zake nahIM. jema aMdhakArane viSe paDelo padArtha manuSyacakSuthI jovAne bIjA koI prakAzanI apekSA rahe che, tema jagatadRSTi jIvone jJAnI ke vItarAganA oLakhANa mATe vizeSa zubha saMskAra ane satsamAgamanI apekSA yogya che. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je dehadhArI sarva ajJAna ane sarva kaSAyarahita thayA che, te dehadhArI mahAtmAne trikALa paramabhaktithI namaskAra ho ! namaskAra ho ! te ' mahAtmA varte che te dehane, bhUmine, gharane, mArgane, AsanAdi sarvane ! namaskAra ho ! namaskAra ho ! patra kramAMka 677: kuM+A. zva AtmAne vAstavyapaNe upakArabhUta evo upadeza karavAmAM jJAnI puruSo saMkSepatAthI varte nahIM, ema ghaNuM karIne banavA yogya che, tathApi be ' kAraNe karIne te prakAre paNa jJAnI puruSo varte che : (1) te upadeza che. jijJAsu jIvane viSe pariNAmI thAya evA saMyogone viSe te jijJAsu jIva vartato na hoya, athavA te upadeza vistArathI karyuM paNa grahaNa karavAnuM tene viSe tathArUpa yogyapaNuM na hoya, to jJAnI puruSa te * jIvone upadeza karavAmAM saMkSepa paNe paNa varte che; (2) athavA potAne ja bAhya vyavahAra evA udayarUpe hoya ke te upadeza jijJAsu jIvane che 1 pariNamatAM pratibaMdharUpa thAya, athavA tathArUpa kAraNa vinA tema vartI | che. mukhya mArgane virodharUpa ke saMzayanA hetarUpa thavAnuM kAraNa banatuM hoya che to paNa jJAnI puruSo saMkSepapaNe upadezamAM pravarte athavA mauna rahe. sarvasaMga parityAga karIne cAlI nIkaLyAthI paNa jIva upAdhirahita thato nathI, kemake jyAM sudhI aMtarapariNati para dRSTi na thAya ane 1 tathArUpa mArge na pravartAya tyAM sudhI sarvasaMgaparityAga paNa nAma mAtra | thAya che; ane tevA avasaramAM paNa aMtara pariNati para dRSTi devAnuM - bhAna jIvane AvavuM kaThaNa che. vadhAre zuM lakhIe ? jeTalI potAnI zakti hoya te sarva zaktithI eka lakSa rAkhIne, laukki abhinivezane saMkSepa karIne, kaMI paNa apUrva nirAvaraNapaNuM dekhAtuM nathI mATe samajaNanuM mAtra abhimAna che. ema jIvane samajAvIne, je prakAre jIva jJAna, darzana, cAritrane viSe satata ja jAgrata thAya te ja karavAmAM vRtti joDavI, ane rAtadivasa te ja mokSamArga prakAza 85 For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ciMtAmAM pravartavuM e ja vicAravAna jIvanuM kartavya che; ane tene mATe satsaMga, satzAstra, ane saraLatAdi nijaguNo upakArabhUta che ema vicArIne teno Azraya karavo yogya che. D patra krmAMka 678 : sau. jI jemAM kSaNavAramAM harSa ane kSaNavAramAM zoka thaI Ave evA A vyavahAramAM je jJAnIpuruSo samadazAthI varte che, tene atyaMta bhaktithI dhanya kahIe chIe; ane sarva mumukSu jIvane e ja dazA upAsavA yogya che, ema nizcaya dekhIne pariNati ka2vI ghaTe che. O patra kramAMka 679 : sau. jI 1. je jJAnamAM dehAdi adhyAsa maTyo che, ane anya padArthane viSe ahaMtAmamatA, vartatAM nathI, tathA upayoga svabhAvamAM pariName che, arthAt jJAna svarUpapaNuM bhaje che, te jJAnane 'nirAvaraNa jJAna' kahevA yogya che. 2 . sarva jIvone eTale sAmAnya manuSyone jJAnI ajJAnInI vANIno bheda samajavo kaThaNa che, e vAta yathArtha che; kemake kaMIka zuSkajJAnI zIkhI laIne jJAnInA jevo upadeza kare, eTale temAM vacananuM samatulyapaNuM joyAthI zuSkajJAnIne paNa sAmAnya manuSyo jJAnI mAne, maMda dazAvAna mumukSu jIvo paNa tevAM vacanathI bhrAMti pAme, paNa utkRSTa dAvAna mumukSu puruSa zuSkajJAnInI vANI jJAnInI vANI jevI zabda joI prAye bhrAMti pAmavA yogya nathI, kemake zuSkajJAnInI vANImAM Azaye jJAnInI vANInI tulanA hotI nathI. jJAnInI vANI pUrvApara avirodha, AtmArtha upadezaka, apUrva arthanuM nirUpaNa karanAra hoya che, ane anubhavasahitapaNuM hovAthI AtmAne satata jAgRta karanAra hoya che... ajJAna ane jJAnano bheda jene samajAyo che, tene ajJAnI ane jJAnIno bheda saheje samajAvA yogya che. ...pUrvakALe jJAnI thaI gayA hoya, ane mAtra temanI mukhavANI 86 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahI hoya topaNa vartamAnakALe jJAnIpuruSa ema jANI zake ke A vANI jJAnIpuruSanI che, kemake rAtrI-divasanA bhedanI peThe ajJAnIjJAnInI vANIne vize Azaya bheda hoya che, ane AtmadazAnA tAratamya pramANe AzayavALI vANI nIkaLe che. te Azaya, vANI parathI 'vartamAnajJAnI puruSa'ne svAbhAvika ddaSTigata thAya che. ane kahenAra puruSanI dazAnuM tAratamya lakSagata thAya che. atre je 'vartamAnajJAnI' zabda lakhyo che, te koI vizeSa prajJAvaMta, pragaTa bodhabIjasahita puruSa zabdanA arthamAM lakhyo che. jJAnInAM vacanonI parIkSA sarvajIvane sulabha hota to nirvANa paNa sulabha ja hota. 4. upayoganuM ekasamayavartIpaNuM, kaSAyarahitapaNuM thayA pachI thAya che, mATe eka samayanuM, eka 52mANunuM, ane eka pradezanuM jene jJAna thAya tene 'kevaLajJAna' pragaTe ema kahyuM che, te satya che. O 5tra kramAMka 680 jI jenI mokSa sivAya koI paNa vastunI icchA ke spRhA nahotI ane akhaMDa svarUpamAM 2maNatA thavAthI mokSanI icchA paNa nivRtta thaI che, tene he nAtha ! tuM tuSTamAna thaIne paNa bIjuM zuM ApavAno hato ? he kRpALu ! tArA abheda svarUpamAM ja mAro nivAsa che tyAM have to levA-devAnI paNa kaDAkUTathI chUTA thayA chIe, ane e ja amAro paramAnaMda che. kalyANanA mArgane ane paramArtha svarUpane yathArtha rIte nahIM samajanArAM ajJAnI jIvo, potAnI mati kalpanAthI mokSamArgane kalpI, vividha upAyomAM pravartanA karatA chatAM mokSa pAmavAne badale saMsAra paribhramaNa karatA jANI niSkAraNa karuNAzIla evuM amAruM hRdaya 2De che. vartamAne vidyamAna vIrane bhUlI jaI, bhUtakALanI bhramaNAmAM vI2ne zodhavA mATe athaDAtA jIvone zrI mahAvIranuM darzana kyAMthI thAya ? mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 87 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o duSamakALanA durbhAgI jIvo ! bhUtakALanI bhramaNAne choDIne che. vartamAna vidyamAna evA mahAvIrane zaraNe Avo eTale tamAruM zreya ja che. saMsAranA tApathI trAsa pAmelA ane karmabaMdhanathI mukta thavA icchatA paramArthapremI jijJAsu jIvonI trividha tApAgnine zAMta karavAne ame amRtasAgara chIe. mumukSu jIvonuM kalyANa karavAne mATe ame kalpavRkSa ja chIe. vadhAre zuM kahevuM? A viSamakALamAM parama zAMtinA dhAmarUpe ame bIjA zrI rAma athavA zrI mahAvIra ja chIe, kemake ame paramAtmasvarUpa thayA chIe. cheA aMtara anubhava paramAtmapaNAnI mAnyatAnA abhimAnathI . udbhavelo lakhyo nathI, paNa karmabaMdhanathI duHkhI thatA jagatanA jIvonI parama kAruNyavRtti thavAthI temanuM kalyANa karavAnI tathA temano uddhAra karavAnI niSkAraNa karuNA e ja A hRdayacitAra pradarzita karavAnI preraNA kare che. OM zrI mahAvIra (aMgata) D patra kramAMka 687H sau. 14 karavA pratye vRtti nathI, athavA eka kSaNa paNa jene karavuM bhAsatuM ke nathI, karavAthI utpanna thatAM phaLa pratye jenI udAsInatA che, tevA koI che AptapuruSa tathArUpa prArabdhayogathI parigraha saMyogAdimAM vartatA dekhAtA hoya, ane jema icchaka puruSa pravRtti kare, udyama kare, tevA kAryasahita pravartamAna jovAmAM AvatA hoya, to tevA puruSane viSe jJAnadazA che, ema zI rIte jANI zakAya ? eTale te puruSa Apna (paramArtha arthe pratIti karavA yogya) che, athavA jJAnI che, ema kayA lakSaNe oLakhI zakAya ? kadApi koI mumukSune bIjA koI puruSanA satsaMgayogathI ema jANavAmAM AvyuM, to te oLakhANamAM bhrAMti paDe tevo vyavahAra te sapuruSa viSe pratyakSa dekhAya che, te bhrAMti nivRtta thavA mATe mumukSu jIve 88 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke tevA puruSane kevA prakArathI oLakhavA ghaTe ke jethI tevA vyavahAramAM chevartatAM paNa jJAna lakSaNapaNuM tenA lakSamAM rahe ? jI patra kramAMka 692 : aM. cha 1 durlabha evo manuSyadeha paNa pUrve anaMtavAra prApta thayA chatAM kaMI paNa saphaLapaNuM thayuM nahIM; A manuSyadehane kRtArthatA che, ke je manuSyadehe A jIve jJAnI puruSane oLakhyA, tathA te mahAbhAgyano Azraya karyo, je puruSanA Azraye aneka prakAranA mithyA AgrahAdinI maMdatA thaI, che te puruSane Azraye A deha chUTe e ja sArthaka che. janmajarAmaraNAdine che. nAza karavAvALuM AtmajJAna jemane viSe varte che, te puruSano Azraya ja jIvane janmamaraNAdino nAza karI zake, kemake te yathAsaMbhava upAya che. saMyoga saMbaMdhe A deha pratye A jIvane je prArabdha haze te * vyatIta thaye te dehano prasaMga nivRtta thaze. teno game tyAre viyoga 1 nizcaye che, paNa AzrayapUrvaka deha chUTe e ja janma sArthaka che, ke je Azrayane pAmIne jIva te bhAve athavA bhAvi evA thoDA kALe paNa svasvarUpamAM sthiti kare. zrI sadagurue kahyo che evA nigraMthamArgano sadAya Azraya raho. huM dehAdi svarUpa nathI ane deha, strI, putrAdi koI paNa mArAM ja nathI, zuddha caitanyasvarUpa avinAzI evo huM AtmA chuM, ema AtmabhAvanA karatAM rAgadveSano thAya. patra kramAMka 694H sau. ja yogadhArIpaNuM eTale mana, vacana ane kAyA sahita sthiti hovAthI AhArAdi arthe pravRtti thatAM upayogamAMtara thavAthI kaMI vRttino eTale upayogano temAM nirodha thAya. eka vakhate be upayoga koIne varte nahIM evo siddhAMta che; tyAre AhArAdi pravRttinA upayogamAM vartatA kevaLajJAnIno upayoga kevaLajJAnanA zeya pratye varte nahIM, ane jo mokSamArga prakAza CE For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema bane to kevaLajJAnane apratihata kahyuM che, te pratihata thayuM gaNAya. cheatre kadApi ema samAdhAna karIe ke, ArasIne vize jema padArtha che pratibiMbita thAya che, tema kevaLajJAnane viSe sarva dezakALa pratibiMbita thAya che, kevaLajJAnI temAM upayoga daIne jANe che ema nathI, sahaja svabhAve ja temanAmAM padArtha pratibhAsyA kare che; mATe AhArAdimAM upayoga vartatAM sahajasvabhAve pratibhAsita evA kevaLajJAnanuM hovApaNuM ? yathArtha che, to tyAM prazna thavA yogya che ke : "ArasIne viSe pratibhAsita padArthanuM jJAna ArasIne nathI, ane atre kevaLajJAnane tenuM jJAna che ema kahyuM che, ane upayoga sivAya AtmAnuM bIjuM kayuM svarUpa che ke AhArAdimAM upayoga pravaryo hoya tyAre kevaLajJAnamAM thavA yogya zeya AtmA tethI jANe ? che D patra kramAMka 706H kezavalAla nAthubhAI, lIMbaDI che 1. vRttiAdi saMkSepa abhimAnapUrvaka thato hoya topaNa karavo ghaTe. 1 vizeSatA eTalI ke te abhimAna para niraMtara kheda rAkhavo. tema bane ! to krame karIne vRttiAdino saMkSepa thAya, ane te saMbaMdhI abhimAna paNa saMkSepa thAya. 2. ghaNe sthaLe vicAravAna puruSoe ema kahyuM che ke jJAna thaye kAma, krodha, tRSNAdi bhAva nirmuLa thAya. te satya che, tathApi te vacanono evo paramArtha nathI ke jJAna thayA prathama te moLAM na paDe ke ochAM na thAya. mULasahita cheda to jJAna karIne thAya, paNa kaSAyAdinuM moLApaNuM ke ochApaNuM na thAya tyAM sudhI jJAna ghaNuM karIne utpanna ja na thAya. jJAna prApta thavAmAM vicAra mukhya sAdhana che, ane te vicArane vairAgya (bhoga pratye anAsakti) tathA upazama (kaSAyAdinuM ghaNuM ja maMdapaNuM, te pratye vizeSa kheda) be mukhya AdhAra che, ema jANI teno niraMtara lakSa rAkhI tevI pariNati karavI ghaTe. * sapuruSanA vacananA yathArtha grahaNa vinA vicAra ghaNuM karIne udbhava thato nathI, ane sapuruSanA vacananuM yathArtha grahaNa, satyaruSanI pratIti ( 90 ]. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja e kalyANa thavAmAM sarvotkRSTa nimitta hovAthI temanI "ananya Azrayabhakti' pariNAma pAmyathI thAya che. ghaNuM karI ekabIjAM kAraNone anyonyAzraya jevuM che. kyAMka koInuM mukhyapaNuM che, kyAMka koInuM mukhyapaNuM che, tathApi ema to anubhavamAM Ave che ke kharekharo mumukSu hoya tene sapuruSanI 'Azrayabhakti' ahaMbhAvAdi chedavAne mATe ane alpakALamAM vicAradazA pariNAma pAmavAne mATe utkRSTa kAraNarUpa thAya che. che. 3. ghaNuM karIne puruSane vacane AdhyAtmikazAstra paNa AtmajJAnano che hetu thAya che, kemake paramArthaAtmA zAstramAM vartato nathI. sa puruSamAM varte che. 0 patra kramAMka 708 : aM. ja jaina darzananI rItie jotAM samyagudarzana ane vedAMtanI rItie * jotAM kevaLajJAna amane saMbhave che, jainamAM kevaLajJAnanuM svarUpa lakhyuM che che, te ja mAtra samajAvuM muzkela thaI paDe che. vaLI vartamAnamAM te 1 jJAnano teNe ja niSedha karyo che, jethI tatsaMbaMdhI prayatna karavuM paNa - saphaLa na dekhAya. chejainaprasaMgamAM amAro vadhAre nivAsa thayo che. to koIpaNa prakAre che te mArgano uddhAra ame jevAne dhAre vizeSa karIne thaI zake, kemake tenuM svarUpa vizeSa karIne samajAyuM hoya e Adi. vartamAnamAM jainadarzana eTaluM badhuM avyavasthita athavA viparIta sthitimAM jovAmAM Ave che * ke, temAMthI jANe jinane... gayo che. ane loko mArga prarUpe che. bAhya 4. 4 kaTAro vadhArI dIdho che, ane aMtarmArganuM ghaNuM karI jJAna viccheda jevuM che ' thayuM che. vedokta mArgamAM base cAraseM varSe koI koI moTA AcArya thayA ja dekhAya che ke jethI lAkho mANasane vedokta rIti saceta thaI prApta thaI hoya. vaLI sAdhAraNa rIte koI koI AcArya athavA te mArganA jANa ja sArA puruSo ema ne ema thayA kare che, ane jainamArgamAM ghaNAM varSa thayAM tevuM banyuM dekhAtuM nathI. jainamArgamAM prajA paNa ghaNI thoDI rahI - mokSamArga prakAza 91 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, ane temAM seMkaDo bheda varte che, eTaluM ja nahIM paNa 'mULamArga'nI sanmukhanI vAta paNa temane kAne nathI paDatI, ane upadezakanA lakSamAM nathI, evI sthiti varte che. O patra kramAMka 710 3 . AtmA saccidAnaMda jJAnApekSAe sarva vyApaka, saccidAnaMda evo huM AtmA eka chuM ema vicAravuM, dhyAvavuM. nirmaLa, atyaMta nirmaLa, parama zuddha, caitanyaghana, pragaTa AtmasvarUpa che. sarvane bAda karatAM karatAM je abAdhya anubhava rahe che te AtmA che. 92 je sarvane jANe che te AtmA che. je sarva bhAvane prakAze che te AtmA che. upayogamaya AtmA che. avyAbAdha samAdhisvarUpa AtmA che. AtmA che. AtmA atyaMta pragaTa che, kemake svasaMvedana pragaTa anubhavamAM che. te AtmA nitya che, anutpanna ane amilana svarUpa hovAthI. bhrAMtipaNe parabhAvano kartA che. tenA phaLano bhoktA che. bhAna thaye svabhAvapariNAmI che. sarvathA svabhAvapariNAma te mokSa che. AtmA saccidAnaMda mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadguru, satsaMga, satzAstra, sadvicAra ane saMyamAdi tenAM sAdhana che. AtmAnA astitvathI mAMDI nirvANa sudhInAM pada sAcAM che, atyaMta sAcAM che, kemake pragaTa anubhavamAM Ave che. bhrAMtipaNe AtmA parabhAvano kartA hovAthI zubhAzubha karmanI utpatti thAya che. karma saphaLa hovAthI te zubhAzubha karma AtmA bhogave che. utkRSTa zubhathI utkRSTaazubha sudhInAM sarva nyunAdhika paryAya bhogavavArUpa kSetra avazya che. nija svabhAva jJAnamAM kevaLa upayoge, tanmayAkAra, sahaja svabhAve, nirvikalpapaNe AtmA pariName te kevaLajJAna che. tathArUpa pratItipaNe pariName te samyaktva che. niraMtara te pratIti vartyA kare te kSAyika samyaktva kahIe chIe. kvacita maMda, kvacit tIvra, kvacit visarjana, kvacit smaraNarUpa, ema pratIti rahe tene kSayopazama samyaktva kahIe chIe. te pratItine sattAgata AvaraNa udaya AvyAM nathI, tyAM sudhI upazama samyaktva kahIe chIe. AtmAne AvaraNa udaya Ave tyAre te pratItithI paDI jAya tene sAsvAdana samyaktva kahI chIe. tathArUpa pratIti thaye anyabhAva sabaMdhI ahaMmamatvAdi harSa, zoka kame karI kSaya thAya. manarUpa yogamAM tAratamyasahita je koI cAritra ArAdhe te siddhi pAme che ane je svarUpasthiratA bhaje te svabhAvasthiti pAme che. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 93 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niraMtara svarUpalAbha, svarUpAkAra upayoganuM pariNamana e Adi svabhAva aMtarAya karmanA kSaye pragaTe che. kevaLa svabhAvapariNAmI jJAna te kevaLajJAna che. ......kevaLajJAna che. 94 O patra kramAMka 715 (3 mULa mAraga sAMbhaLo jinano re, karI vRtti akhaMDa sanmukha, mULa... no'ya pUjAdinI jo kAmanA re, no'ya vhAluM aMtara bhavaduHkha. mULa...1 karI jojo vacananI tulanA re, jojo zodhIne jinasiddhAMta, mULa... mAtra kahevuM paramArtha hetuthI re, koI pAme mumukSu vAta. mULa...2 jJAna, darzana, cAritranI zuddhatA re, ekapaNe ane avirUddha, mULa... jinamAraga te paramArthathI re, ema kahyuM siddhAMte budha. mULa...3 liga ane bhedo je vratanA re, dravya deza kALAdi bheda, mULa... paNa jJAnAdinI je zuddhatA re, te to traNe kALa abheda. mULa...4 have jJAna darzanAdi zabdano re, saMkSepe suNo paramArtha, mULa... tene jotAM vicArI vizeSathI re, samajAze uttama AtmArtha. mULa...5 che dehAdithI bhinna AtmA re, upayogI sadA avinAza, mULa... ema jANe sadguru upadezathI re, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa. mULa...Ga je jJAne karIne jANiyuM re, tenI varte che zuddha pratIta, mULa... kahyuM bhagavaMte darzana tehane re, jenuM bIjuM nAma sakita. mULa...7 jema AvI pratIti jIvanI re, jANyo sarvethI bhinna asaMga, mULa... tevo sthira svabhAva te upaje re, nAma cAritra te aNaliMga. mULa...8 te traNe abheda pariNAmathI re, jyAre varte te AtmArUpa, mULa... teha mAraga jinano pAmiyo re, kiMvA pAmyo te nijasvarUpa. mULa...9 evA mULa jJAnAdi pAmavA re, ane javA anAdi baMdha, mULa... upadeza sadguruno pAmavo re, TALI svacchaMdane pratibaMdha. mULa...10 ema deva jinaMde bhAkhiyuM re, mokSamAraganuM zuddha svarUpa. mULa... bhavya janonA hitane kAraNe re, saMkSepe kahyuM svarUpa, mULa...11 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmasiddhinuM avataraNa For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 patra kramAMka 718 : (Atmasiddhi) sau. 9 pratyakSa sadguru sama nahi, parokSa jina upakAra; evo lakSa thayA vinA, Uge na AtmavicAra. (11) jyAM sudhI jIvane pUrvakALe thaI gayelA evA jinanI vAta para ja * lakSa rahyA kare, ane teno upakAra kahyA kare, ane jethI pratyakSa che. AtmabhAMtinuM samAdhAna thAya evA sadguruno samAgama prApta thayo na hoya temAM parokSa jinonAM vacana karatAM moTo upakAra samAyo che, tema ja - je na jANe tene AtmavicAra utpanna na thAya. 11. AtmajJAna tyAM munipaNuM, te sAcA guru hoya; bAkI kuLaguru kalpanA, AtmArthI nahi joya. (34) jyAM AtmajJAna hoya tyAM munipaNuM hoya arthAt AtmajJAna na . hoya tyAM munipaNuM na ja saMbhave. " je saMmaMti pAsaha te moLaMti pAsaha' ' che jyAM samakita eTale AtmajJAna che tyAM munipaNuM jANo ema che AcArAMgasUtra'mAM kahyuM che, eTale jemAM AtmajJAna hoya te sAcA guru che ema jANe che, ane AtmajJAnarahita hoya topaNa potAnA ja kuLanA gurune sadguru mAnavA e mAtra kalpanA che; tethI kAMI viccheda ja na thAya ema AtmArthI jue che. 34. cetana jo nija bhAnamAM, kartA Apa svabhAva; varte nahi nija bhAnamAM, kartA karma prabhAva. (78) ' AtmA jo potAnA zuddha caitanyAdi svabhAvamAM varte to te potAnA ke te ja svabhAvano kartA che, arthAt te ja svarUpamAM pariNamita che, ane ? te zuddha caitanyAdi svabhAvanA bhAnamAM vartato na hoya tyAre karmabhAvano ( kartA che. 78. mokSamArga prakAza cu For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmabhAva ajJAna che, mokSabhAva nijavAsa; aMdhakAra ajJAna sama, nAze jJAnaprakAza. (98) karmabhAva che te jIvanuM ajJAna che. ane mokSabhAva che te jIvanA potAnA svarUpane viSe sthiti thavI te che. ajJAnano svabhAva aMdhakAra jevo che. tethI jema prakAza thatAM ghaNA kALano aMdhakAra chatAM nAza pAme che, tema jJAna prakAza thatAM ajJAna paNa nAza pAme che, 98.. rAga dveSa ane ajJAna enuM ekatva e karmanI mukhya gAMTha che, arthAt e vinA karmano baMdha na thAya, tenI jethI nivRtti thAya te ja mokSano mArga che. 100 rAga, dveSa ajJAna, e mukhya karmanI graMtha; thAya nivRtti jehathI, te ja mokSano paMtha. (100) 96 karma mohanIya bheda be, darzana cAritra nAma; haNe bodha vItarAgatA, acUka upAya Ama. (103) e mohanIya karma be bhede che, eka 'darzanamohanIya' eTale paramArthane viSe aparamArtha buddhi ane aparamArthane viSe paramArtha buddhirUpa, bIjI 'cAritramohanIya' tathArUpa paramArthane paramArtha jANIne AtmasvabhAvamAM je sthiratA thAya, te sthiratAne rodhaka evA pUrva saMskAra rUpa kaSAya ane nokaSAya te cAritramohanIya. darzanamohanIyane Atmabodha, ane cAritramohanIyane vItarAgapaNuM nAza kare che. Ama tenA acUka upAya che, kemake mithyAbodha te darzanamohanIya che, teno pratipakSa satyAtmabodha che. ane cAritramohanIya rAgAdika pariNAmarUpa che, teno pratipakSa vItarAgabhAva che. eTale aMdhakAra jema prakAza thavAthI nAza pAme che. te teno acUka upAya che, tema bodha ane vItarAgatA darzanamohanIya ane cAritramohanIya mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja rUpa aMdhakAra TALavAmAM prakAzasvarUpa che, mATe te teno acUka upAya che che. 103. mata darzana Agraha tajI, varte sadgurulakSa; lahe zuddha samakita che, jemAM bheda na pakSa. (110) mata ane darzanano Agraha choDI daI je sadgurune lakSe varte, te zuddha che ' samakitane pAme ke jemAM bheda tathA pakSa nathI. 110. koTi varSanuM svapna paNa, jAgrata thatAM samAya; tema vibhAva anAdino, jJAna thatAM dUra thAya. (114) karoDo varSanuM svapna hoya topaNa jAgrata thatAM tarata zakAya che, tema A anAdino vibhAva che te AtmAjJAna thatAM dUra thAya che. 114. AtmabhrAMti sama roga nahIM, sadguru vaidya sujANa; guru AjJA sama pathya nahIM, auSadha vicAra dhyAna. (129) AtmAne potAnA svarUpanuM bhAna nahIM evo bIjo koI roga ja nathI, sadguru jevA tenA koI sAcA athavA nipuNa vaidya nathI, . sazruAjJAe cAlavA samAna bIjuM koI pathya nathI, ane vicAra tathA nididhyAsana jevuM koI tenuM auSadha nathI. 129. sakaLa jagata te eMThavatuM athavA svapna samAna, te kahIe jJAnIdazA bAkI vAcA jJAna. (140) : samasta jagata jeNae eMTha jevuM jANyuM che, athavA svapna jevuM che jagata jene jJAnamAM varte che te jJAnInI dazA che, bAkI mAtra vAcajJAna mokSamArga prakAza 97 For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * eTale kahevA mAtra jJAna che. sAdhana siddha dazA ahIM, kahI sarva saMkSepa; kharzana saMkSepamAM, bhAkhyAM nirvikSepa; zrI subhAgyane zrI acaLa,AdimumukSu kAja; tathA bhavya hita kAraNe, kahyo bodha sukhasAja. (A AtmasiddhizAstra zrI sobhAgabhAI Adi mATe racyuM hatuM te ! ja A vadhArAnI gAthAthI jaNAze) zrI sarucaraNArpaNamastu varSa 30muM patra kramAMka 724 ja mULa paramapada kAraNa, samyakdarzana jJAna caraNa pUrNa; praName eka svabhAve, zuddha samAdhi tyAM paripUrNa. jI patra kramAMka 736H sau. 9 rAgadveSanAM pratyeka baLavAna nimitto prApta thaye paNa jeno AtmabhAva che kiMcit mAtra paNa kSobha pAmato nathI, te jJAnInA jJAnano vicAra karatAM paNa mahA nirjarA thAya, emAM saMzaya nathI. patra kramAMka 746 H tri.+mA. 4 tyAga virAga nA cittamAM, thAya na tene jJAna; aTake tyAga virAgamAM, to bhUle nija bhAna. "mohanIya'nuM svarUpa A jIva vAMravAra atyaMta vicAravA jevuM che. A mohinIe mahA munIzvarone paNa paLamAM tenA pAzamAM phasAvI atyaMta riddhisiddhithI vimukta karI dIdhA che; sAzvata sukha chInavI kSaNabhaMguratAmAM EC mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na lalacAvI rakhaDAvyA che. nirvikalpa sthiti lAvavI, AtmasvabhAvamAM ramaNatA karavI, mAtra | dRSTAbhAve rahevuM, evo jJAnIno ThAma ThAma bodha che, te bodha yathArtha | prApta thaye A jIvanuM kalyANa thAya. patra kramAMka 753 % (1) je bhagavAna ahaMtanuM svarUpa dravya, guNa ane paryAyathI jANe, te 1 potAnA AtmAnuM svarUpa jANe ane teno nizcaya karIne moha nAza 4 pAme. te e bhagavAnanI upAsanA kevA anukramathI jIvone kartavya che, te navamAM stavanamAM zrI AnaMdaghanajI kahevAnA che. (2) he sakhI ! patine prasanna karavAnA to ghaNA prakAra che, aneka prakAranA zabda, sparzAdi bhogathI patinI sevA karavAmAM Ave che evA 1 ghaNA prakAra che. paNa te saumAM cittaprasannatA e ja sauthI uttama sevA ? che, ane kyAre paNa khaMDita na thAya evI sevA che. kapaTarahita thaIne AtmA arpaNa karIne patinI sevA karavAthI ghaNA AnaMdanA samUhanI * prAptino bhAgyodaya thAya. bhagavAnarUpa patinI sevAnA prakAra ghaNA che, dravyapUjA, bhAvapUjA, [ AjJApUjA. dravyapUjAnA paNa ghaNA bheda che, paNa temAM sarvotkRSTa pUjA ja to citta prasannatA eTale te bhagavAnamAM caitanyavRtti parama harSathI 4 ekatvane prApta karavI te ja che; temAM ja sarva sAdhana samAya che. te ja ' akhaMDita pUjA che, kemake jo citta bhagavAnamAM lIna hoya to bIjA ! che. yoga paNa cittAdhIna hovAthI bhagavAnane AdhIna ja che; ane cittanI che. 1 lInatA bhagavAnamAMthI na khase to ja jagatanA bhAvomAMthI udAsInatA | * varte ane temAM grahaNa tyAgarUpa vikalpa pravarte nahIM, jethI te sevA ke akhaMDa ja rahe. mokSamArga prakAza 99 For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke jyAM sudhI cittamAM bIjo bhAva hoya tyAM sudhI tamArA sivAya ke bIjAmAM mAre kaMI paNa bhAva nathI ema dekhADIe to te vRthA ja che ane kapaTa che; ane jyAM sudhI kapaTa che tyAM sudhI bhagavAnanA caraNamAM AtmAnuM arpaNa kyAMthI thAya ? jethI sarva jagatanA bhAva pratye virAma pamADI, vRttine zuddhacaitanya bhAvavALI karavAthI ja te vRttimAM anyabhAva rahyo na hovAthI zuddha kahevAya ane te niSkapaTa kahevAya. evI caitanyavRtti bhagavAnamAM lIna karavAmAM Ave te ja AtmaarpaNatA 4 kahevAya. D patra kramAMka 75pa ja A jagatane viSe prANImAtranI vyakti athavA avyakta icchA paNa e ja che ke, koI paNa prakAre mane du:kha na ho, ane sarvathA sukha ho. prayatna paNa e ja arthe chatAM te du:kha zA mATe maTatuM nathI ? evo A prazna ghaNA ghaNA vicAravAnone paNa bhUtakALa utpanna thayo hato, je vartamAnakALe thAya che, ane bhaviSyakALe paNa thaze. te anaMta anaMta vicAravAnomAMthI anaMta vicAravAno tenA yathArtha samAdhAnane pAmyA, ane du:khathI mukta thayA. vartamAnakALe paNa je je vicAravAno yathArtha samAdhAna pAme che, te paNa tathArUpa phaLane pAme che, ane bhaviSyakALe ! paNa je je vicAravAno yathArtha samAdhAna pAmaze, te te tathArUpa phaLane ja pAmaze emAM saMzaya nathI. je upAyo darzAvyA te samyakdarzana, samyakajJAna ane sammacAritra che. athavA te traNenuM eka nAma 'samyamokSa." yadyapi tevA mahAtmApuruSano kvacit yoga bane che, to paNa zuddha vRttimAna mumukSu hoya to te apUrva guNane tevA muhUrtamAtranA samAgamamAM prApta karI zake che. jevA mahAtmApuruSanA vacanapratApathI muhUrtamAtramAM 100 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakravartIo potAnuM rAjapATa choDI bhayaMkara vanamAM tapazcaryA karavAne cAlI nIkaLatA hatA, tevA mahAtmApuruSanA yogathI apUrva guNa kema prApta na thAya ? O patra kramAMka 757 4 zrImAna vardhamAnajina vartamAnakALanA carama tIrthaMkaradevanI zikSAthI hAla mokSamArganuM astitva varte che. e temanA upakArane suvihita puruSo vAraMvA2 Azcaryamaya dekhe che. eka tUmaDA jevI, dorA jevI alpamAM alpa vastunA grahaNa tyAganA AgrahathI judo mArga upajAvI kADhI varte che, ane tIrthano bheda kare che, evA mahAmohamUDha jIva liMgAbhAsapaNe paNa Aje vItarAganA darzanane gherI beThA che, e ja asaMyati pUjA nAmanuM Azcarya lAge che. mahAtmA puruSonI alpa paNa pravRtti svaparane mokSamArga sanmukha karavAnI che. liMgAbhAsI jIvo mokSamArgathI parA^mukha karavAmAM potAnuM baLa pravartatuM jANI harSAyamAna thAya che, ane te sarva karmaprakRtimAM vadhatA anubhAga sthitibaMdhanuM sthAnaka che ema huM jANuM chuM. O patra kramAMka 760 vjha jIvalakSaNa caitanya jenuM mukhya lakSaNa che, deha pramANa che, asaMkhyAta pradeza pramANa che. te asaMkhyAta pradezatA lokaparimita che, pariNAmI che, amUrta che, mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 101 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta agurulaghu pariNata dravya che, svAbhAvika dravya che, kartA che, bhoktA che, anAdi saMsArI che, bhavyatva labdhi paripAkAdithI mokSasAdhanamAM pravarte che, mokSa thAya che, mokSamAM svapariNAmI che. saMsArI jIva saMsAra avasthAmAM mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane yoga uttarottara baMdhanAM sthAnaka che. siddhAtmA siddhAvasthAmAM yogano paNa abhAva che. mAtra caitanyasvarUpa Atmadravya siddhapada che. vibhAva pariNAma bhAvakarma' che. pugalasaMbaMdha 'dravyakarma' che. patra kramAMka 766 % (30) dravyakarmanuM nimitta pAmIne udayAdika bhAve jIva pariName che. che; bhAvakarmanuM nimitta pAmIne dravyakarma pariName che. koI koInA bhAvanA kartA nathI, tema karyA vinA thayAM nathI. (61) sarva potapotAno svabhAva kare che, tema AtmA paNa potAnA ' ja bhAvano kartA che; pudgala karmano AtmA kartA nathI; e vItarAganAM che vAkyo samajavA yogya che. 102 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * patra kramAMka 767 : munizrI ja che jema AjJA ApI che tema AjJAnA upayogapUrvaka cAlavuM paDe to ja cAlavuM; jema AjJA ApI che tema AjJAnA upayogapUrvaka bolavuM paDe to bolavuM; jema AjJA ApI che tema AjJAnA upayogapUrvaka AhArAdi grahaNa karavuM; jema AjJA ApI che tema AjJAnA upayogapUrvaka vastrAdinuM levuM mUkavuM; jema AjJA ApI che tema AjJAnA upayogapUrvaka dIrghazaMkAdi zarIramaLano tyAga karavA yogya tyAgakaravo; e prakAre pravRttirUpa pAMca samiti kahI che. je je saMyamamAM pravartavAnA bIjA prakAro upadezyA che, te te sarva A pAMca samitimAM samAya che; arthAt je kaMI nigraMthane A pravRtti karavAnI AjJA che, ApI che, te pravRttimAMthI je pravRtti tyAga karavI azakya che, tenI ja AjJA ApI che; ane te evA prakAramAM ApI che ke mukhya hetu je aMtarmukha upayoga tene jema asmalitatA rahe tema ApI che. te ja pramANe vartavAmAM Ave to upayoga satata 1 jAgrata rahyA kare, ane je je samaye jIvanI jeTalI jeTalI jJAnazakti che tathA vIryazakti che te te apramatta rahyA kare. patra kramAMka 770 4 jJAna jIvanuM rUpa che mATe te arUpI che, ne jJAna viparItapaNe jANavAnuM kArya kare che, tyAM sudhI tene ajJAna kahevuM evI nigraMtha paribhASA karI che. paNa e sthaLe jJAnanuM bIjuM nAma ja ajJAna che ema jANavuM. jJAnanuM bIjuM nAma ajJAna hoya to jema jJAnathI mokSa thAya che tema ja meM kahyuM che, tema ajJAnathI paNa mokSa thavo joIe; tema ja mukta jIvamAM paNa jJAna kahyuM che, tema ajJAna paNa kahevuM joIe, ema AzaMkA karI che che, tenuM A pramANe samAdhAna che : AMTI paDavAthI gUMcAyeluM sUtra ane AMTI nIkaLI javAthI vagara gUMcAyeluM sUtra e baMne sUtra ja che; chatAM AMTInI apekSAthI gUMcAyeluM ' mokSamArga prakAza 103 For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * sUtra ane vagara gUMcAyeluM sUtra ema kahevAya che, tema mithyAtvajJAna te "ajJAna" ane samyajJAna te "jJAna" ema paribhASA karI che, te paNa mithyAtvajJAna te jaDa ane samyajJAna te cetana ema nathI. jema AMTIvALuM sUtra ane AMTI vagaranuM sUtra baMne sUtra ja che, tema mithyAtva jJAnathI saMsAra paribhramaNa thAya ane samyajJAnathI mokSa ! ja thAya. jema atrethI pUrva dizA tarapha daza gAu upara eka gAma che, ja che tyAM javAne arthe nIkaLelo mANasa dizAbhramathI pUrvane badale pazcima che tarapha cAlyo jAya, to te pUrva dizAvALuM gAma prApta na thAya, paNa tethI teNe cAlavArUpa kriyA karI nathI ema kahI na zakAya; tema ja deha ane AtmA judA chatAM deha ane AtmA eka jANyA che te * jIva dehabuddhie karI saMsAraparibhramaNa kare che, paNa tethI teNe jANavA che. rUpa kArya karyuM nathI ema kahI na zakAya. pUrvathI pazcimamAM cAlyo che, e pUrvane pazcima mAnavA rUpa je bhrama che, te deha ane AtmA judA chatAM beyane eka mAnavArUpa bhrama che; paNa pazcimamAM jatAM, cAlatAM jema cAlavArUpa svabhAva che, tema deha ane AtmAne eka mAnavAmAM paNa jANavArUpa svabhAva che. jema pUrvane badale pazcimane pUrva mAnela che, te bhrama tathArUpa hetu-sAmagrI maLe samajAvAthI pUrva ja samajAya che ane pazcima pazcima ja samajAya che. tyAre te bhrama TaLI jAya che, ane pUrva tarapha cAlavA lAge che, tema deha ane AtmA eka mAnela che, te sadguru upadezAdi sAmagrI maLe banne judA che, ema yathArtha samajAya che, tyAre bhrama TaLI jaI AtmA pratye jJAnopayoga pariName che. bhramamAM pUrvane pazcima ane pazcimane pUrva mAnyA chatAM pUrva te pUrva ane pazcima te pazcima dizA ja ja hatI. mAtra bhramathI viparIta bhAsatu hatuM. tema ajJAnamAM paNa deha ? che. te deha ane AtmA te AtmA ja chatAM tema bhAsatA nathI e viparIta che bhAsavuM che, te yathArtha samajAya, bhrama nivRtta thavAthI deha deha ja bhAse che, ane AtmA AtmA ja bhAse che; ane jANavArUpa svabhAva viparItapaNAne bhajato hato te samyapaNAne bhaje che, dizAbhrama 104 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastutAe kAMI nathI. ane cAlavArUpa kriyAthI icchita gAma prApta thatuM nathI, tema mithyAtva paNa vastutAe kaMI nathI ane e sAthe jANavArUpa svabhAva paNa che, paNa sAthe mithyAtvarUpa bhrama hovAthI svasvarUpatAmAM paramasthiti thatI nathI, dizAbhrama TaLyethI icchita gAma tarapha vaLatAM pachI mithyAtva paNa nAza pAme che, ane svasvarUpa zuddha jJAnAtmapadamAM sthiti thaI zake emAM kaMI saMdehanuM ThekANuM nathI. ae patra kramAMka 777 : sukhalAla chaganalAla, vIramagAma jI tathArUpa (yathArtha) Apta (mokSamArga mATe jenA vizvAse pravartI zakAya evA) puruSano jIvane samAgama thavAmAM koI eka puNya hetu joIe che, tenuM oLakhANa thavAmAM mahat puNya joIe che, ane tenI AjJAbhaktie pravartavAmAM mahat mahat puNya joIe che; evAM jJAnInAM vacana che; te sAcAM che, ema pratyakSa anubhavAya evuM che. tathArUpa AptapurUSanA abhAva jevo A kALa varte che. to paNa AtmArthI jIve tevo samAgama icchatAM tenA abhAve paNa vizuddhi sthAnakanA abhyAsano lakSa avazya karIne kartavya che. ae patra kramAMka 779 : sau. (4 OM sarvajJa. svabhAva jAgRtadazA. citrasArI nyArI, pararjaka nyArI, seja nyArI, cAdarI bhI nyArI, IhAM jhUThI merI thapanA; atIta avasthA saina, nidrAvAhi kou hai na, vidyamAna palaka na, yA meM aba chapanA; svAsa au supana dou, nidrAkI alaMga bUjhe, sUjhe saba aMga likha, Atma darapanA; mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 48 - 2 98 200 201 N 105 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAgI bhayI cetana, acetanatA bhAva tyAga, bhAle daSTi kholike, saMbhAle rUpa apanA. sarva anyabhAvathI AtmA rahita che, kevaLa ema jene anubhava varte ! che che te mukta che. che bIjA sarva dravyathI asaMgapaNuM, kSetrathI asaMgapaNuM, kALathI asaMgapaNuM ane bhAvathI asaMgapaNuM sarvathA jene varte che te mukta che. aTaLa anubhava svarUpa AtmA sarva dravyathI pratyakSa judo bhAsavo tyAMthI muktadazA varte che. te puruSa mauna thAya che, te puruSa apratibaddha thAya che, te puruSa asaMga thAya che, te puruSa nirvikalpa thAya che ane te ke puruSa mukta thAya che. jeNe traNe kALane viSe dehAdithI potAno kaMI paNa saMbaMdha nahoto evI asaMga dazA utpanna karI te bhagavAnarUpa sapuruSone namaskAra che. patra kramAMka 780H so. ( che jene koI paNa pratye rAga, dveSa rahyA nathI te mahAtmAne vAraMvAra che namaskAra. parama upakArI, AtmArthI, saralatAdi guNa saMpanna zrI sobhAga, parama yogI evA RSabhadevAdi puruSo paNa je dehane rAkhI zakyA nathI, te dehamAM eka vizeSapaNuM rahyuM che te e ke teno saMbaMdha varte tyAM che sudhImAM jIve asaMgapaNuM, nirmohapaNuM karI laI abAdhya anubhavasvarUpa evuM nijasvarUpa jANI, bIjA sarva bhAva pratyethI vyAvRtta (chUTA) thavuM, ke jethI pharI janma maraNano phero na rahe. te deha choDatI vakhate jeTalA aMze asaMgapaNuM, nirmohapaNuM, yathArtha samarasapaNuM rahe che, teTaluM mokSapada najIka che ema paramajJAnI puruSano nizcaya che. 106 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A dehe karavA yogya kArya to eka ja che ke koI pratye rAga athavA koI pratye kiMcit mAtra dveSa na rahe. sarvatra samadazAvarta e ja kalyANano * mukhya nizcaya che. ) patra kramAMka 781 : so. 9 je kaMcanane kAdava sarakhuM jANe che, rAjagAdIne nIcapada sarakhI jANe che, koIthI sneha karavo tene maraNa samAna jANe che, moTAIne 1 lIMpavAnI gAra jevI jANe che, kImiyA vagere jogane jhera samAna jANe ja che, siddhi vagere aizvaryane azAtA samAna jANe che, jagatamAM pUjyatA thavA AdinI hoMsane anartha samAna jANe che, pudgalanI chabI evI audArikAdi kAyAne rAkha jevI jANe che, jagatanA bhogavilAsane mUMjhAvArUpa jALa samAna jANe che, gharavAsane bhAlA samAna jANe che, lokamAM lAja vadhAravAnI icchAne mukhanI lALa samAna jANe che, A kIrtinI icchAne nAkanA mela jevI jANe che ane puNyanA udayane je viSTA samAna jANe che, evI jenI rIti hoya tene banArasIdAsa chevaMdanA kare che. koIne arthe vikalpa nahIM ANatAM asaMgapaNuM ja rAkhazo. jema ja jema sapuruSanAM vacana temane pratItimAM Avaze, jema jema AjJAthI asthimiMjA raMgAze,tema tema te te jIva Atma kalyANane sugamapaNe pAmaze, ema ni:saMdehatA che. * vyavahAra athavA paramArtha sabaMdhI koI paNa jIva viSenI vRtti hoya che te upazAMta karI kevaLa asaMga upayoga athavA parama puruSanI upara kahI che te dazAnA avalaMbane Atma sthiti karavI ema vijJApanA che, che. kemake bIjo koI paNa vikalpa rAkhavA jevuM nathI. je koI sAcA che aMta:karaNe puruSanAM vacanane grahaNa karaze te satyane pAmaze emAM ja kaMI saMzaya nathI, ane zarIra nirvAhAdi vyavahAra sau saunA prArabdha pramANe prApta thavA yogya che, eTale te viSe paNa kaMI vikalpa rAkhavA mokSamArga prakAza 107 For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e yogya nathI. je vikalpa tame ghaNuM karIne zamAvyo che, to paNa nizcayanA ke baLavAnapaNAne arthe darzAvyuM che. | sarva jIva pratye, sarva bhAva pratye akhaMDa ekarasa vItarAgadazA ja rAkhavI e ja sarvajJAnanuM phaLa che. AtmA zuddhacaitanya, janmajarAmaraNarahita asaMga svarUpa che; emAM sarvajJAna samAya che; tenI pratItimAM sarva samyakadarzana samAya che; AtmAne asaMgasvarUpe svabhAva dazA rahe te samyakyAritra, utkRSTa saMyama ane vItarAga dazA che. jenA saMpUrNapaNAnuM che. phaLa sarva du:khano kSaya che, e kevaLa ni:saMdeha che, kevaLa ni:saMdeha che che e ja vinaMti. jI patra kramAMka 782: saMso. ( che jIvane dehano saMbaMdha e ja rIte che. tema chatAM paNa anAdithI te che. 1 dehane bhAgatAM jIva kheda pAmyA kare che, ane temAM daDha mohathI ! ekapaNAnI peThe varte che; janmamaraNAdi saMsAranuM mukhya bIja e ja che. zrI sobhAge tevA dehane tyAgatAM moTA munione durlabha evI nicala asaMgatAthI nija upayogamaya dazA rAkhIne apUrva hita karyuM che, emAM saMzaya nathI. mohe karIne je samaye kheda thAya te samaye paNa temanA guNonuM adbhutapaNuM smaraNamAM ANI mohathI thato kheda zamAvIne guNonA che. abhutapaNAno viraha thayo te prakAramAM te kheda pravartAvavo yogya che. ' A kSetre A kALamAM zrI sobhAga jevA viralA puruSa maLe ema amane vAraMvAra bhAse che. dhIrajathI sarvee kheda zamAvavo, ane temanA adbhuta guNono ane upakArI vacanono Azraya karavo yogya che. zrI sobhAga mumukSue vismaraNa karavA yogya nathI. saMsAranuM svarUpa spaSTa jeNe jANyuM che tene te saMsAranA padArthanI 108 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prAptithI ke aprAptithI harSazoka thavA yogya nathI. topaNa ema jaNAya che ke satparuSanA samAgamanI prAptithI kaMI paNa harSa ane temanA viyogathI kaMI paNa kheda amuka guNasthAnaka sudhI temane paNa thavA che. yogya che. zrI sobhAganI saraLatA, paramArtha saMbaMdhI nizcaya, mumukSu pratye upakAratA Adi guNo vAraMvAra vicAravA yogya che. 0 patra kramAMka 783: gaM.+so. 94 zrI sobhAganI mumukSudazA tathA jJAnInA mArga pratyeno teno adbhuta che nizcaya vAraMvAra smRtimAM AvyA kare che. sarva jIva sukhane icche che; paNa koI viralA puruSa te sukhanuM yathArtha ja svarUpa jANe che. janma, maraNa Adi anaMta du:khano AtyaMtika (sarvathA) kSaya thavAno upAya anAdikALathI jIvanA jANavAmAM nathI, te upAya jANavAnI ane karavAnI sAcI icchA utpanna thaye jIva jo sapuruSanA samAgamano lAbha pAme to te upAyane jANI zake che, ane te upAyane upAsIne sarva du:khathI mukta thAya che. tevI sAcI icchA paNa ghaNuM karIne jIvane puruSanA samAgamathI ja prApta thAya che. tevo samAgama, te samAgamanI oLakhANa darzAvelA mArganI pratIti, ane tema ja cAlavAnI pravRtti jIvane parama durlabha che. manuSyapaNuM, jJAnInA vacanonuM zravaNa prApta thavuM, tenI pratIti 4 thavI, ane temaNe kahelA mArgamAM pravRtti thavI parama durlabha che. pratyakSa sapuruSanA samAgama ane te AzrayamAM vicAratA mumukSuone che mokSasaMbaMdhI badhAM sAdhano alpa prayAse ane alpakALe prAye (ghaNu ' karIne) siddha thAya che. paNa te samAgamano yoga pAmavo durlabha che. te | mokSamArga prakAza 109 For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke ja samAgamanA yogamAM mumukSu jIva niraMtara citta varte che. AraMbha parigraha parathI jenI vRtti kheda pAmI che, eTale tene asAra jANI te pratyethI je jIvo osaryA che, te jIvone puruSono che samAgama ane sanzAstranuM zravaNa vizeSa karIne hitakArI thAya che. te AraMbha parigraha para vizeSa vRtti vartatI hoya te jIvamAM sapuruSanA vacananuM athavA salphAstranuM pariNamana thavuM kaThaNa che. ) patra kramAMka 786 : munizrI sakaLa saMsArI indriyarAmI, muniguNa AtamarAmI re, mukhyapaNe je AtamarAmI, te kahiye niSkAmI re.' 1 Arya sobhAganI aMtaraMgadazA ane dehamukta samayanI dazA, he chemunio ! tamAre vAraMvAra anuprekSA karavA yogya che. 0 patra kramAMka 787: munizrI ja [ Arya sobhAganI bAhyAbhyatara dazA pratye vAraMvAra anuprekSA kartavya jI patra kramAMka 793H gaM.+so. (4 samyakudRSTi puruSane alpamAtra vrata nathI hotuM topaNa samyakdarzana che AvyA pachI na vame to vadhAremAM vadhAre paMdara bhave mokSa pAme, evuM samyakdarzananuM baLa che, evA hetue darzAvelI vAtane bIjA rUpamAM laI na javI. satparuSanI vANI viSaya ane kaSAyanA anumodanathI athavA rAgadveSanA poSaNathI rahita hoya che, evo nizcaya rAkhavo, ane game che tene prasaMge te ja dRSTithI artha karavo yogya che. 0 patra kramAMka 810 : aM. 9 je anitya che, je asAra che ane je azaraNarUpa che te A jIvane 110 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prItinuM kAraNa kema thAya che te vAta rAtridivasa vicAravA yogya che. A varSa 31muM 0 patra kramAMka 817: munadAsa prabhudAsa, suNAva cha AtmadazAne pAmI nitaMkapaNe, yathAprArabdha vicare che, evA mahAtmAono yoga jIvane durlabha che. tevo yoga banyuM jIvane te puruSanI oLakhANa paDatI nathI, ane tathArUpa oLakhANa paDyA vinA te mahAtmA pratye daDhAzraya thato nathI. jyAM sudhI Azraya daDha na thAya tyAM che. sudhI upadeza pariNAma pAmato nathI. upadeza pariNamyA vinA samyagdarzanano yoga banato nathI. samyagdarzananI prApti vinA janmAdi | ja du:khanI AtyaMtika nivRtti banavA yogya nathI. tevA mahAtmA puruSono yoga to durlabha che, temAM saMzaya nathI, paNa AtmArthI jIvono yoga ' banavo paNa kaThaNa che. topaNa kvacit kvacit te yoga vartamAnamAM A banavA yogya che. satsamAgama ane salphAstrano paricaya kartavya che. patra kramAMka 819H e. kheda nahIM karatAM zUravIrapaNuM grahIne jJAnIne mAge cAlatAM mokSapATaNa sulabha ja che. viSaya kaSAyAdi vizeSa vikAra karI jAya te vakhate vicAravAnane potAnuM nivayapaNuM joIne ghaNo ja kheda thAya che, ane AtmAne vAraMvAra niMde che, pharI pharIne tiraskAranI vRttithI joI, pharI mahaMta puruSanAM caritra ane vAkyanuM avalaMbana grahaNa karI, AtmAne zaurya upajAvI te viSayAdi sAme ati haTha karIne tene haThAve * che tyAM sudhI nIce mane besatA nathI, tema ekalo kheda karIne aTakI te rahetA nathI. e ja vRttinuM avalaMbana AtmArthI jIvoe lIdhuM che. ane che tethI ja aMte jaya pAmyA che. A vAta sarvamumukSuoe mukhe karI * hRdayamAM sthira karavA yogya che. jIpatra kramAMka 825:jhaveracaMdabhAI tathA ratanacaMdabhAI kAvIThA che . AtmasvabhAvanI nirmaLatA thavAne mATe mumukSu jIve be sAdhana ' mokSamArga prakAza 111 For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avazya karIne sevavA yogya che; satkRta ane satsamAgama. pratyakSa ke te satparuSono samAgama kvacit kvacit jIvane prApta thAya che, paNa jo ! ' jIva saduddaSTivAna hoya to satkRtanA ghaNA kALanA sevanathI thato ? lAbha pratyakSa sapuruSanA samAgamathI bahu alpakALamAM prApta karI zake che che; kemake pratyakSa guNAtizayavAna nirmaLa cetananA prabhAvavALAM vacana ja ane vRtti kiyAceSTitapaNuM che. jIvane tevo samAgamayoga prApta thAya ? evuM vizeSa prayatna kartavya che. tevA yoganA abhAve sadbhUtano paricaya che avazya karIne karavA yogya che. zAMtarasanuM jemAM mukhyapaNuM che, zAMtarasanA hetue jeno samasta upadeza che, sarve rasa zAMtarasagarbhita jemAM varNavyA che che evAM zAstrano paricaya te sadbhutano paricaya che. ) patra kramAMka 832 4 te dehathI bhinna svaparaprakAzaka parama jyoti svarUpa evo A AtmA, che temAM nimagna thAo. he Aryajano ! aMtamurNa thaI, sthira thaI, te 1 AtmAmAM ja raho to anaMta apAra AnaMda anubhavazo. * sarva jagatanA jIvo kaMI ne kaMI meLavIne sukha prApta karavA icche che, moTo cakravartI rAjA te paNa vadhatA vaibhava, parigranA saMkalpamAM prayatnavAna che; ane meLavavAmAM sukhemAne che; paNa aho ! jJAnIoe ! to tethI viparIta ja sukhano mArga nirNAta karyo ke kiMcit mAtra paNa grahavuM e ja sukhano nAza che. viSayathI jenI indriyo Arta che, tene zItaLa evuM Atmasukha, Atmatattva kyAMthI pratItimAM Ave ? parama dharmarUpa caMdra pratye rAhu jevo parigraha tethI have huM virAma pAmavAne ja icchuM chuM. amAre parigrahane zuM karavo che ? kazuM prayojana nathI. sarvotkRSTa zuddhi tyAM sarvotkRSTa siddhi." he Aryajano ! A parama vAkayano AtmApaNe tame anubhava karo. For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D patra kramAMka 833 (s sarva dravyathI, sarva kSetrathI, sarva kALathI, sarva bhAvathI je sarva prakAre e apratibaMdha thaI nijasvarUpamAM sthita thayA te parama puruSone namaskAra. . jene kaMI priya nathI, jene kaMI apriya nathI, jeno koI zatru nathI, jene koI mitra nathI, jene mAna-apamAna, lAbha-alAbha, harSa-zoka, janma-mRtyu, AdidhaMdhano abhAva thaI je zuddha caitanya svarUpane viSe sthiti pAmyA che, pAme che ane pAmaze temanuM ati utkRSTa parAkrama che sAnaMdAzcarya upajAve che. deha pratye jevo vastrano saMbaMdha che tevo AtmA pratye jeNe dehano saMbaMdha yathAtathya dITho che, myAna pratye taravArano jevo saMbaMdha che tevo deha pratye jeNe AtmAno saMbaMdha dITho che, abaddha spaSTa AtmA jeNe anubhavyo che. te mahapuruSone jIvana ane maraNa baMne samAna che. je aciMtya dravyanI zuddhacitisvarUpa krAMti parama pragaTa thaI aciMtya * kare che, te aciMtya dravya sahaja svabhAvika nijasvarUpa che evo . nizcaya je parama kRpALu satparuSe prakAzyo teno apAra upakAra che. caMdra bhUmine prakAze che, tenA kiraNanI kAMtinA prabhAvathI samasta * bhUmi zveta thaI jAya che, paNa kaMI caMdra bhUmirUpa koI kALe tema thato ke nathI, ema samasta vizvane prakAzaka evo A AtmA te kyAre paNa vizvarUpa thato nathI, sadA sarvadA caitanyasvarUpa ja rahe che. vizvamAM jIva - abhedatA mAne che e ja bhrAMti che. che. jema AkAzamAM vizvano praveza nathI, sarva bhAvanI vAsanAthI AkAza [ rahita ja che, tema samyakdaSTi puruSoe pratyakSa sarva dravyathI bhinna, sarva ja anya paryAyathI rahita ja AtmA dITho che. jenI utpatti koIpaNa anya dravyathI thatI nathI, tevA AtmAno nAza paNa kyAMthI hoya ? mokSamArga prakAza 113 For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAnathI ane svasvarUpa pratyenA pramAdathI AtmAne mAtra mRtyunI bhrAMti che, te ja bhrAMti nivRtta karI zuddha caitanya nijaanubhavapramANasvarUpamAM parama jAgRta thaI jJAnI sadAya nirbhaya che. e ja A svarUpanA lakSathI sarva jIva pratye sAmyabhAva utpanna thAya che. sarva che. padravyathI vRtti vyAvRtta karI AtmA akleza samAdhine pAme che. ] parama sukha svarUpa, paramotkRSTa zAMta, zuddha caitanyasvarUpa samAdhine ! che. sarvakALane mATe pAmyA te bhagavaMtane namaskAra, te padamAM niraMtara lakSarUpa pravAha che jeno te puruSone namaskAra. sarvathI sarva prakAre huM bhinna chuM, eka kevaLa zuddha caitanyasvarUpa, paramotkRSTa aciMtya sukha svarUpa mAtra ekAMta zuddha anubhavarUpa huM . chuM, tyAM vikSepa zo ? vikalpa zo ? bhaya zo ? kheda zo ? bIjI ja asvasthA zI ? huM mAtra nirvikalpa zuddha zuddha prakRSNa paramazAMta caitanya ja chuM. huM mAtra nirvikalpa chuM. huM nijasvarUpamaya upayoga karuM chuM. tanmaya thAuM chuM. ) patra kramAMka 837 (s AtmajJAna samadarzitA vicare udaya prayoga; apUrva vANI paramazrata sadguru lakSaNa yogya.(A si.zA.10) AtmajJAna, samadarzitA Adi je lakSaNo darzAvyAM te saMyatidharme sthita vItarAgadazAsAdhaka upadezaka guNasthAne vartatA sadgurunA lakSa mukhyatAe darzAvyA che, ane temanA viSe te guNo ghaNA aMze varte che. tathApi te lakSaNo sarvAze saMpUrNapaNe to teramA guNasthAne vartatA saMpUrNa ja vItarAga ane kevalyasaMpanna jIvanmukta saMyogIkevalI parama sadguru zrI jina arihaMta tIrthakarane viSe varte che, temanA viSe AtmajJAna arthAt svarUpasthiti saMpUrNapaNe varte che, te temanI jJAnadazA arthAt "jJAnAtizaya' che sUcavyo. teone viSe samadarzitA arthAt icchArahitapaNuM saMpUrNapaNe * varte che, te temanI vItarAga cAritradazA arthAt "apAyApagamAtizaya' ? sUcavyo. saMpUrNapaNe icchArahita hovAthI vicAravA AdinI teonI 114 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daihikAdi yogakriyA pUrvaprArabdhodaya vedI levA pUratI ja che, mATe 'vicare udayaprayoga' kahyuM. saMpUrNa nija anubhavarUpa temanI vANI ajJAnInI vANIthI vilakSaNa ane ekAMta AtmArthabodhaka hoI temane viSe vANInuM apUrvapaNuM kahyuM te temano 'vacanAtizaya' sUcavyo. vANIdharme vartatuM zruta paNa teone viSe koI paNa naya na dubhAya evuM sApekSapaNe varte che, te temano '52mazruta' guNa sUcavyo ane pa2mazruta jene viSe varte te pUjavA yogya hoI temano tethI 'pUjAtizaya' sUcavyo. koI padArtha kALo hoya to samadarzI tene kALo dekhe, jANe, jaNAve. koI zveta hoya to tene tevo.dekhe, jANe, jaNAve. koI surabhi (sugaMdhI) hoya to tene tevo dekhe, jANe, jaNAve. sarpane sarpanI prakRtirUpe dekhe, jANe, jaNAve. vAghane vAghanI prakRtirUpe dekhe, jANe, jaNAve ityAdi prakAre vastumAtrane je rUpe, je bhAve te hoya te rUpe, te bhAve samadarzI dekhe, jANe, jaNAve. heya (chAMDavA yogya)ne heyarUpe dekhe, jANe, jaNAve. upAdeya (AdaravA yogya)ne upAdeyarUpa dekhe, jANe, jaNAve. paNa samadarzI AtmA te badhAmAM mArApaNuM, iSTaaniSTa buddhi, rAgadveSa na kare, sugaMdha dekhI priyapaNuM na kare; durgaMdha dekhI apriyatA, dugaMchA na ANe. (vyavahA2thI) sArUM gaNAtuM dekhI A mane hoya to ThIka evI icchAbuddhi (rAga, rati) na kare, (vyavahArathI) mAThuM gaNAtuM dekhI A mane na hoya to ThIka evI anicchAbuddhi (dveSa, arati) na kare. prApta sthiti saMjogamAM-sArUM-mAThuM, anukULa-pratikULa, iSTAniSTapaNuM, AkuLavyAkuLapaNuM na karatAM temAM samavRttie arthAt potAnA svabhAve, rAgadveSarahitapaNe rahevuM e samadarzitA. samadarzIpaNuM eTale laukika bhAvano samAna bhAva, abheda bhAva, ekasarakhI buddhi, nirvizeSapaNuM nahIM, arthAt kAca ane hIro e be samAna gaNavA, athavA samruta ane asadbhutamAM samapaNuM gaNavuM, mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 115 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA sadharma ane asaddharmamAM abheda mAnavo, athavA sadguru ane asadgurune viSe ekasarakhI buddhi rAkhavI, athavA sadeva ane asadevane viSe nirvizeSapaNuM dAkhavavuM arthAt baMnene eka sarakhA gaNavA, ityAdi samAna vRtti e samadarzitA nahIM, e to AtmAnI mUDhatA, vivekazUnyatA, vivekavikaLatA. samadarzI sat ne sat jANe, bodhe; asat ne asat jANe, niSedhe; sazrutane samruta jANe, bodhe; kuzrutane kuzruta jANe, niSedhe; saddharmane sadharma jANe, bodhe; asadharmane asaddharma jANe, niSedhe, sadgurune sadguru jANe, bodhe; asadgurune asadguru jANe, niSedhe; sadevane sadaiva jANe, bodhe; asad devane asa deva jANe, niSedhe; ityAdi je jema hoya tene tema dekhe, jANe, prarUpe, temAM rAgadveSa, iSTaaniSTabuddhi na kare, e prakAre samadarzIpaNuM samajavuM. O 5tra krmAMka 845 3 mokSamArgasya netAruM bhettAra karmabhUbhUtAM, jJAtAruM vizvatattvAnAM vaMde tad guNalabdhaye. ajJAnatimirAMdhAnAM jJAnAMjanazalAkyA, cakSurunmilitaM yena tasmai zrIgurave namaH O 5tra kramAMka 850 jI mAruM citta, mArI cittavRttio eTalI zAMta thaI jAo ke koI mRga paNa A zarIrane joI ja rahe, bhaya pAmI nAsI na jAya ! mArI cittavRtti eTalI zAMta thaI jAo ke koI vRddha mRga jenA mAthAmAM khUjalI AvatI hoya te A zarI2ne jaDa padArtha jANI potAnuM mAthuM khUjalI maTADavA A zarIrane ghase ! 116 varSa 32muM O 5tra kramAMka 858 G mA mujjhaha mA rajjaha mA dussaha iTThaNiTThaatthesu / thiramicchaha jai cittaM vicitta jhANappAsiddhIe || mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNatIsa sola chappaNa cadu dugamegaM ca javaha jhAeha, parameTThivAcayANaM aNNaM ca guruvaeseNa / / 50 / / jo tame sthiratA icchatA ho to priya athavA apriya vastumAM moha na karo, rAga na karo, dveSa na karo. aneka prakAranA dhyAnanI prAptine arthe pAMtrIza, soLa, cha, pAMca, cAra, be ane eka ema parameSThIpadanA vAcaka che tenuM jApUrvaka dhyAna karo. vizeSa svarUpa zrI gurunA upadezathI che jANavuM yogya che. jaM kiMci vi citaMto NirIhavittI have jadA sAhU, lakhUNaya eyattaM tadAhu taM tassa NiccayaM jhANaM / / 56 / / dhyAnamAM ekAgravRtti rAkhIne sAdhu nispRha vRttivAna arthAt sarva ke prakAranI icchAthI rahita thAya tene parama puruSo nizcaya dhyAna kahe che. te 0 patra kramAMka 866H dhArasIbhAI kuzaLacaMda, morabI 6 dravyAnuyoga parama gaMbhIra ane sUkSma che, nigraMthapravacananuM rahasya ja che, zukla dhyAnanuM ananya kAraNa che. zukla dhyAnathI kevaLajJAna samutpanna thAya che. mahAbhAgya vaDe te dravyAnuyoganI prApti thAya che. darzanamohano anubhAga ghaTavAthI athavA nAza pAmavAthI, viSaya pratye udAsInatAthI ane mahapuruSanA caraNakamaLanI upAsanAnA baLathI dravyAnuyoga pariName che. jema jema saMyama vardhamAna thAya che, tema tema dravyAnuyoga yathArtha * pariName che. saMyamanI vRddhinuM kAraNa samyakdarzananuM nirmalatva che, tenuM ja che kAraNa paNa dravyAnuyoga thAya che. D patra kramAMka 875 : munizrI ja aho sapuruSanAM vacanAmRta, mudrA ane satsamAgama!suSupta cetanane jAgRta karanAra, paDatI vRttine sthira rAkhanAra, darzana mAtrathI paNa nirdoSa, apUrva svabhAvane preraka, svarUpa pratIti, apramatta saMyama, ane mokSamArga prakAza 117 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNa vItarAga nirvikalpa svabhAvanAM kAraNabhUta;-chelle ayogI svabhAva pragaTa karI anaMta avyAbAdha svarUpamAM sthiti karAvanAra ! trikALa jyavaMta varto ! OM zAMti: zAMti: zAMti: O patra kramAMka 883 : ma+cha, viramagAma chu 'binA nayana pAve nahIM, binA nayana kI bAta' e vAkyano hetu mukhya AtmadRSTi paratve che. svAbhAvika utkarSArthe e vAkya che. samAgamanA yoge spaSTArtha samajavA yogya che. temaja bIjA praznonAM samAdhAna mATe hAla pravRtti bahu alpa varte che. satsamAgamanA yogamAM sahajamAM samAdhAna thavA yogya che. 'binA nayana' Adi vAkyano svakalpanAthI kaMI paNa vicAra na karatAM, athavA zuddha caitanyadRSTi pratyenuM valaNa tethI vikSepa na pAme ema vartavuM yogya che. ) patra kramAMka 887 G agamya chatAM saraLa evA mahatpuruSonA mArgane namaskAra. satsamAgama niraMtara kartavya che. mahadbhAgyanA udaya vaDe athavA pUrvanA abhyasta yoga vaDe jIvane sAcI mumukSutA utpanna thAya che, je ati durlabha che. te sAcI mumukSutA ghaNuM karIne mahatpuruSanA caraNakamalanI upAsanAthI prApta thAya che, athavA tevI mumukSunAvALA AtmAne mahatpuruSanA yogathI AtmaniSThapaNuM prApta thAya che; sanAtana anaMta evA jJAnIpuruSoe upAselo evo sanmArga prApta thAya che. sAcI mumukSutA jene prApta thaI hoya tene paNa jJAnIno samAgama ane AjJA apramattayoga saMprApta karAve che. mukhya mokSamArgano krama A pramANe jaNAya che. vartamAnakALamAM tevA mahatpuruSano yoga ati durlabha che. kemake uttama kALamAM paNa te yoganuM durlabhapaNuM hoya che; ema chatAM paNa sAcI 118 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mumukSutA jene utpanna thaI hoya, rAtridivasa AtmakalyANa thavAnuM tathArUpa ciMtana rahyA karatuM hoya, tevA puruSane tevo yoga prApta thavo sulabha che. 'AtmAnuzAsana' hAla manana karavA yogya che. varSa 33muM O patra kramAMka 896 H munizrI vjha parama vItarAgoe Atmastha kareluM, yathAkhyAta cAritrathI pragaTeluM evuM parama asaMgapaNuM niraMtara vyaktAvyaktapaNe saMbhArUM chuM. A duSamakALamAM satyamAgamano yoga paNa ati durlabha che, tyAM parama satsaMga ane parama asaMgapaNAno yoga kyAMthI bane ? ae patra kramAMka 901 : munizrI vjha 'guru gaNadhara guNadhara adhika, pracura paraMpara aura, vratatapadhara, tanuM naganadhara, vaMdo vRSasaramora.' jagata viSayanA vikSepamAM svarUpavibhrAMti vaDe vizrAMti pAmatuM nathI. anaMta avyAbAdha sukhano eka ananya upAya svarUpastha thavuM te ja che. e ja hitakArI upAya jJAnIe dITho che. bhagavAna jine dvAdazAMgI e ja arthe nirUpaNa karI che, ane e ja utkRSTatAthI te zobhe che, jayavaMta che. jJAnInAM vAkyanA zravaNathI ullAsita thato evo jIva, cetana, jaDane bhinnasvarUpa yathArthapaNe pratIta kare che, anubhave che, anukrame svarUpastha thAya che. yathAsthita anubhava thavAthI svarUpastha thavA yogya che. darzanamoha vyatIta thavAthI jJAnInA mArgamAM paramabhakti samutpanna thAya che, tattvapratIti samyapaNe utpanna thAya che. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 119 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha tattvapratIti vaDe zuddha caitanya pratye vRttino pravAha vaLe che. caitanya anubhava arthe cAritramoha vyatIta karavA yogya che. cAritramoha, caitanyanA-jJAnI puruSanA sanmArganA naiSThikapaNAthI pralaya thAya che. asaMgatAthI paramAvagADha anubhava thavA yogya che. he Arya munivaro ! e ja asaMga zuddha caitanyArthe asaMgayogane ahoniza icchIe chIe. he munivaro ! asaMgatAno abhyAsa karo. be varSa kadApi samAgana na karavo ema thavAthI avirodhatA thatI hoya to chevaTe bIjo koI sadupAya na hoya to tema karazo. je mahAtmAo asaMga caitanyamAM lIna thayA, thAya che ane thaze tene namaskAra. OM zAMtiH 120 O patra kramAMka 902 3 jaDa ne cetanya banne dravyano svabhAva bhinna, supratItapaNe baze jene samajAya che; svarUpa cetana nija, jaDa che saMbaMdha mAtra, athavA te jJeya paNa paradravyamAMya che; evo anubhavano prakAza ullAsIta thayo, jaDathI udAsI tene AtmavRtti thAya che; kAyAnI visArI mAyA, svarUpe samAyA evA, nigraMthano paMtha bhavaaMtano upAya che. 1 deha jIva ekarUpe bhAse che ajJAna vaDe, kriyAnI pravRtti paNa tethI tema thAya che; jIvanI utpatti ane roga, zoka, duHkha mRtyu, dehano svabhAva jIva padamAM jaNAya che; mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evo je anAdi ekarUpano mithyAtva bhAva, jJAnInA vacana vaDe dUra thaI jAya che; bhAse jaDa caitanyano pragaTa svabhAva bhinna, banne dravya nijanija rUpe sthita thAya che. 2 jI patra kramAMka 913: vanamAlIbhAI, godharA ja upayoga lakSaNe sanAtanaphUrita evA AtmAne dehathI, tejasa ane kArmaNa zarIrathI paNa bhinna avalokavAnI dRSTi sAdhya karI, te caitanyAtmaka svabhAva AtmA niraMtara vedaka svabhAvavALo hovAthI abavadazAne saMprApta na thAya tyAM sudhI zAtA azAtArUpa anubhava vedyA vinA rahevAno nathI ema nizcaya karI, je zubhAzubha ? 4 pariNAmadhArAnI pariNati vaDe te zAtA azAtAno saMbaMdha kare che te dhArA pratye udAsIna thaI, dehAdithI bhinna ane svarUpamaryAdAmAM rahelA ja te AtmAmAM je cala svabhAvarUpa pariNAma dhArA che teno AtyaMtika ja viyoga karavAno sanmArga grahaNa karI, parama zuddha caitanyasvabhAvarUpa 1 prakAzamaya te AtmA karmayogathI sakalaMka pariNAma darzAve che tethI uparAma thaI, jema upazamita thavAya, te upayogamAM ane te svarUpamAM sthira thavAya, acala thavAya, te ja lakSa te ja bhAvanA, te ja citavanA che ane te ja sahaja pariNAmarUpa svabhAva karavA yogya che. mahAtmAonI ja vAraMvAra e ja zikSA che. 0 patra kramAMka 915 munizrI % AtmA saMpUrNa vIryane saMprApta thavAthI e pAMca labdhino upayoga ! pudgala dravyarUpe kare to tevuM sAmarthya temAM varte che, tathApi kRtakRtya che evA parama puruSamAM saMpUrNa vitarAga svabhAva hovAthI te upayogano tethI saMbhava nathI; ane upadezAdinA dAnarUpe je te kRtakRtya parama puruSanI pravRtti che te yogAzrita pUrvabaMdhanA udayamAnapaNAthI che, AtmAnA svabhAvanA kiMcita paNa vikRtabhAvathI nathI. mokSamArga prakAza 121 For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) patra kramAMka 918 prazna-vItarAganI AjJAthI porasInI svAdhyAya kare to zo guNa che thAya ? uttara-tathArUpa hoya to yAvatuM mokSa thAya. 0 patra kramAMka 927: kuM.ma., kalola 9 ajJAna dRSTi jIvo khedathI vede to paNa kaMI te vedanA ghaTatI nathI ke [ ke jAtI rahetI nathI. satyadRSTivAna jIvo zAMta bhAve vede to tethI te * vedanA vadhI jatI nathI, paNa navIna baMdhano hetu thatI nathI. pUrvanI ja baLavAna nirjarA thAya che. AtmArthIne e ja kartavya che. huM zarIra nathI, paNa tethI bhinna evo jJAyaka AtmA chuM, tema nitya * zAzvata chuM. A vedanA mAtra pUrva karmanI che, paNa mAruM svarUpa nAza 4 | karavAne te samartha nathI, mATe mAre kheda kartavya ja nathI. ema AtmArthInuM , anuprekSaNa hoya che. D patra kramAMka 35 H e. 9 cakravartInI samasta saMpatti karatAM paNa jeno eka samayamAtra paNa vizeSa mUlyavAna che evo A manuSyadeha ane paramArthane anukULa che evA yoga saMprApta chatAM jo janmamaraNathI rahita evA paramapadanuM A dhyAna rahyuM nahIM to A manuSyatvane adhiSThita evA AtmAne anaMta vAra dhikkAra ho ! patra kramAMka 936 ja ciMtita jenAthI prApta thAya te maNine ciMtAmaNi kahyo che; e ja A manuSyadeha che, ke je dehamAM, yogamAM AtyaMtika evA sarva du:khanA kSayanI ciMtitA dhArI to pAra paDe che. aciMtya jenuM mAhAbhya che evuM satsaMgarUpI kalpavRkSa prApta thaye jIva daridra rahe ema bane to A jagatane viSe te agiyAramuM Azcarya che ja che. 122 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O patra kramAMka 943 : aM. bu paramanivRtti niraMtara sevavI e ja jJAnInI pradhAna AzA che; tathArUpa yogamAM asamarthatA hoya to nivRtti sadA sevavI, athavA svAtmavIrya gopavyA sivAya bane teTalo nivRtti sevavA yogya avasara prApta karI AtmAne apramatta ka2vo ema AjJA che. varSa 34muM O patra kramAMka 947 3 vartamAna duSamakALa varte che. manuSyonAM mana paNa duSama ja jovAmAM Ave che. ghaNuM karIne paramArthathI zuddha aMta:karaNavALA paramArthano dekhAva karI svecchAe varte che. evA vakhatamAM keno saMga karavo, kenI sAthe keTaluM kAma pADavuM, kenI sAthe keTaluM bolavuM, kenI sAthe potAnA keTalA kArya vyavahAranuM svarUpa vidita karI zakAya; e badhuM lakSamAM rAkhavAno vakhata che. nahIM to savRttivAna jIvane e badhAM kAraNo hAnikartA thAya che. Ano AbhAsa to Apane paNa have dhyAnamAM Avato haze. O patra kramAMka 951 G ghaNI tvarAthI pravAsa pUro karavAno hato. tyAM vacce saha2AnuM raNa saMprApta thayuM. mAthe ghaNo bojo rahyo hato te AtmavIrye karI jema alpakALe vedI levAya tema praghaTanA karatAM page nikAcita udayamAna thAka grahaNa karyo. je svarUpa che te anyathA thatuM nathI e ja adbhuta Azcarya che. avyAbAdha sthiratA che. prakRti udayAnusAra kaMIka azAtA mukhyatve vedI zAtA pratye. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 123 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra kramAMka 54 % zrI jina paramAtmane namaH (1) icche che je jogI jana, anaMta sukhasvarUpa; mULa zuddha te Atmapada, sayogI jinasvarUpa. 1 AtmasvabhAva agamya te, avalaMbana AdhAra; jinapadathI darzAviyo, teha svarUpa prakAra. 2 jinapada nijapada ektA, bhedabhAva nahIM kAMI; lakSa thavAne tehano, kahyAM zAstra sukhadAI. 3 jina pravacana durgamyatA, thAke ati matimAna; avalaMbana zrI sadguru, sugama ane sukhakhANa. 4 upAsanA jinacaraNanI, atizayabhakti sahita; munijana saMgati rati ati saMyama yoga ghaTita. 5 guNapramoda atizaya rahe, rahe aMtarmukha yoga; prApti zrI sadguru vaDe, jina darzana anuyoga. 7 pravacana samudra biMdumAM, UlaTI Ave ema; pUrva codanI labdhinuM udAharaNa paNa tema. 7 viSaya vikAra sahita je, rahyA matinA yoga; pariNAmanI viSamatA, tene yoga ayoga. 8 maMda viSayane saraLatA, saha AjJA suvicAra; karuNA komaLatAdi guNa, prathama bhUmikA dhAra. 9 rokaDyA zabdAdika viSaya, saMyama sAdhana rAga; jagata iSTa nahi AtmathI, madhya pAtra mahAbhAgya. 10 1ra4 12) mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahi tRSNA jIvyA taNI, maraNa yoga nahIM kSobha; mahApAtra ne mArganA, parama yoga jita lobha. 11 (2) AvyuM bahu samadezamAM, chAyA jAya samAI; AvyuM tema svabhAvamAM, mana svarUpa paNa jAI. 1 Upaje moha vikalpathI, samasta A saMsAra; aMtarmukha avalokatAM, vilaya thatAM nahi vAra. 2 (3) sukhadhAma anaMta sudhAmaya che,dina rAtra rahe tadhyAnamahIM, parazAMti anaMta sudhAmaya je, praNamuM pada te vara te jaya te. 1 D upadeza noMdha 4 Sadarzana samuccaya' avalokavA yogya che. 'tattvArthasUtra" vAMcavA yogya ane pharI pharI vicAravA yogya che. yogadRSTi samuccaya' graMtha zrI haribhadrAcArye saMskRtamAM racyo che. A zrI yazovijayajIe gujarAtImAM enI DhALabaddha sajhAya racI che. ' je te kaMThAgre karI vicAravA yogya che. e dRSTio AtmadazAmApaka (tharmomiTara) yaMtra che. D upadeza noMdha 8 (s he prabhuvAsita bodha AdhArarUpa che te mAre nathI joIto. mAre na to kaSAyaNita, AtmArthasaMpanna, mAnAdi vAsanArahita evo bodha che joIe che. evA paMthanI gaveSaNA huM karI rahyo chuM. mana vacanAdi baLavAna yogavALA judA judA puruSo bodha prarUpatA AvyA che, prarUpe ? che; paNa he prabhu ! vAsanAnA kAraNe te bodha vAsita che, mAre to che A nirvAsita bodha joIe che. te to, he ! vAsanA viSaya kaSAyAdi jeNe mokSamArga prakAza 15 For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jItyA che evA jina vitarAga ajita deva ! tAro che. te tArA paMthane huM khojI, nihALI rahyo chuM. te AdhAra mAre joIe che. kAraNa ke pragaTa satyathI dharmaprApti thAya che. AnaMdaghanajInI covIzI mukhapATha karavA yogya che. tenA artha vivecanapUrvaka lakhavA yogya che. 0 upadeza noMdha 9 % prazna : Apa jevA samartha puruSathI lokopakAra thAya evI icchA ja rahe e svAbhAvika che. uttara : lokAnugraha sAro ne jarUrano ke Atmahita ? zrI hemacaMdrAcArye ghaNuM karyuM. zrI AnaMdaghanajI temanA pachI chaso varase thayA. e chaso varasanA aMtarALamAM bIjA tevA hemacaMdrAcAryanI jarUra hatI. viSamatA vyApatI jatI hatI. kALa ugra svarUpa leto jato hato. zrI vallabhAcArye zRMgArayukta dharma prarUpyo. zRMgArayukta dharma bhaNI loko vaLyA, AkarSAyA. vItarAgadharma vimukhatA vadhatI cAlI. ja anAdithI jIva zaMgAra Adi vibhAvamAM to muccha pAmI rahyo che, tene . vairAgya sanmukha thavuM muzkela che. tyAM tenI pAse zRMgAra ja dharmarUpe mukAya to te vairAgya bhaNI kema vaLI zake ! Ama vItarAgamArga vimukhatA vadhI. tyAM pratimApratipakSa-saMpradAya jainamAM ja Ubho thayo. dhyAnanuM kArya, svarUpanuM kAraNa evI jina pratimA prati lAkho dRSTivimukha thayA. che vItarAga zAstra kalpita arthathI virAdhAyAM. keTalAMka to samULagAM khaMDAyAM. . Ama A chaso varasanA aMtarALamAM vItarAga mArgarakSaka bIjA hemacaMdrAcAryanI jarUra hatI. anya ghaNA AcAryo thayA, paNa te zrI hemacaMdrAcArya jevA prabhAvazAlI nahIM, eTale viSamatA sAme TakI na zakAyuM. viSamatA vadhatI cAlI, tyAM zrI AnaMdaghanajI baso varasa pUrve thayA. 12 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AnaMdaghanajIe svapara hitabuddhithI lokopakArapravRtti zarU karI. A mukhya pravRttimAM Atmahita gauNa karyuM, paNa vItarAgadharma vimukhatA, viSamatA eTalI badhI vyApI gaI hatI ke loko dharmane ke AnaMdaghanajIne pichANI na zakyAM, oLakhI kadara karI na zakyAM. pariNAme zrI AnaMdaghanajIne lAgyuM ke prabaLa vyApI gayelI viSamatAyoge lokopakAra, paramArthaprakAza kAragata thato nathI, ane Atmahita gauNa thaI temAM bAdhA Ave che, mATe Atmahitane mukhya karI temAM pravartavuM yogya che. AvI vicAraNAe pariNAme te lokasaMga tyajI daI vanamAM cAlI nIkaLyA. vanamAM vicaratAM chatAM apragaTapaNe rahI covIzI, pada Adi vaDe lokopakAra to karI ja gayA, niSkAraNa lokopakAra e mahApuruSono ja dharma che. cha upadeza noMdha 12 4 (bIjA bhoIvADAmAM zrI zAMtinAthajInA digambara maMdiramAM darzana A prasaMganuM varNana) pratimAM nIrakhI cheTethI vaMdana karyuM. traNa vAra paMcAMgI praNAma karyA. che zrI AnaMdaghanajInuM zrI padmaprabhunuM stavana sumadhura, gaMbhIra suspaSTa dhvanie gAyuM. jina pratimAnAM caraNa taLAsyAM. ) upadeza noMdha 14 * je bahu bhogavAya che te bahu kSINa thAya che. samatAe karma bhogavatAM ja che te nirjare che; kSINa thAya che. zArIrika viSaya bhogavatAM zArIrika 1 zakti kSINa thAya che. * jJAnIno mArga sulabha che, paNa te pAmavo durlabha che, e mArga vikaTa : nathI. sIdho che, paNa te pAmavo vikaTa che. prathama sAcA jJAnI joIe. A te oLakhAvA joIe. tenI pratIti AvavI joIe. pachI tenAM vacana para zraddhA rAkhI niHzaMkapaNe cAlatAM mArga sulabha che, paNa jJAnI ja maLavA ane oLakhavA e vikaTa che, durlabha che. mokSamArga prakAza 17 For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza noMdha 13 jJAnIne oLakho; oLakhIne enI AjJA ArAdho. jJAnInI ja eka AjJA ArAdhatAM anekavidha kalyANa che. 1 jJAnIo jagatane tRNavatu gaNe che, e eonA jJAnano mahimA | samajavo. che. koI mithyAbhinivezI jJAnano DoLa karI jagatano bhAra mithyA che. zira vaheto hoya to te hAMsIpAtra che. 0 upadeza noMdha 19 prArabdha ane puruSArtha e zabda samajavA jevA che. puruSArtha karyA che. vinA prArabdhanI khabara na paDI zake. prArabdhamAM haze te thaze ema kahI che besI rahe kAma na Ave. niSkAma puruSArtha karavo. prArabdhane samapariNAme vedavuM, bhogavI levuM. e moTo puruSArtha che. sAmAnya jIva samapariNAme ? | vikalparahitapaNe prArabdha vedI na zake, viSama pariNAma thAya ja mATe te na thavA devA, ochA thavA udyama sevavo. samapaNuM ane vikalparahitapaNuM satsaMgathI Ave ane vadhe. upadeza noMdha 22 lai 'prazamarasanimagnaM dRSTiyugmaM prasannaM, vadanakamalamamaMkaH kAminIsaMgazUnyaH ; karayugamapi yatte zastrasaMbaMdhavaMdhyaM, tadasi jagati devo vItarAgastvameva.' 1 tArAM be cakSa prazamarasamAM DUbelAM che, paramazAMta rasane jhIlI rahyA ? che. tArUM mukhakamaLa prasanna che; temAM prasannatA vyApI rahI che. tAro che. khoLo strInA saMgathI hati che. tArA be hAtha zastrasaMbaMdha vinAnA che, tArA hAthamAM zastra nathI. Ama tuM ja vItarAga jagatamAM deva chuM. che deva koNa? vItarAga. darzanayogya mudrA kaI ? vItarAgatA sucave che 128 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza noMdha 23 ja. 'namo durvArarAgAdivairivAranivAriNe, arhate yogInAthAya mahAvIrAya tAyine. zrI hemacaMdrAcArya yogazAstranI racanA karatAM maMgalAcaraNamAM vItarAga sarvajJa arihaMta yogInAtha mahAvIrane stutirUpe namaskAra kare che. vAryA vArI na zakAya, vAravA bahu bahu muzkela evA rAga, dveSa ajJAnarUpI zatrunA samUhane jeNe vAryA, jItyA; je vItarAga sarvajJa thayA; vItarAga sarvajJa thatAM je ahaMtu pUjavA yogya thayA; ane vItarAga at thatAM mokSa arthe pravartana che jenuM evA judA judA yogIonA je nAtha thayA; netA thayA; ane ema nAtha thatAM je jagatanA nAtha, tAta, trAtA thayA, evA je mahAvIra tene namaskAra ho. ahIM sadevanA apAyaapagama atizaya, jJAna atizaya, vacana atizaya ane pUjA atizaya sUcavyA. A maMgala stutimAM samagra "yogazAstrano sAra samAvI dIdho che. sadvanuM nirUpaNa karyuM che. samagra svarUpa, tattvajJAna che samAvI dIdhuM che. ukelanAra khojaka joIe. laukika meLAmAM, vRttine caMcaLa kare evA prasaMga vizeSa hoya. sAco meLo satsaMgano, evA meLAmAM vRttinI carcALatA ochI thAya,dUra thAya. T mATe satsaMga meLAne jJAnIoe vakhANyo che, upadezyo che. upadeza noMdha 26 devAgamanabhoyAnacAmarAdivibhUtayaH . mAyAviSvapi dRzyaMte, nAtastvamasi no mahAn stutikAra zrI saMmatabhadrasUrine vitarAga deva jANe kahetA hoya, te ja che. saMmatabhadra ! A amArAM aSTaprAtihArya Adi vibhUti tuM jo; amAruM che mahattva jo. tyAre siMha guphAmAMthI gaMbhIra pade bahAra nIkaLatAM trADa pADe tema zrI saMmatabhadrasUri trADa pADatA kahe che : "devatAonuM AvavuM, AkAzamAM vicaravuM, cAmarAdi vaibhavathI vIMjhAvuM, e to mAyAvI evA mokSamArga prakAza 129 For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indrajALiyA paNa batAvI zake che. tArA pAse devonuM AvavuM thAya che, vA AkAzamAM vicaravuM vA cAmara chatra Adi vibhUti bhogave che mATe tuM amArA manane mahAna ! nA, nA, e mATe tuM amArA manane mahAna che nahIM. teTalAthI tAruM mahattva nahIM. evuM mahatva to mAyAvI indrajALiyA che paNa dekhADI zake. tyAre sadevanuM mahattva vAstavika zuM? to ke vItarAgapaNuM ema AgaLa batAve che. upadeza noMdha 31 ja dareka jIve jIvanA astitvathI te mokSa sudhInI pUrNapaNe zraddhA | rAkhavI. emAM jarA paNa zaMkA rAkhavI nahIM. A jagyAe azraddhA ! rAkhavI te jIvane patita thavAnuM kAraNa che, ane te evuM sthAnaka che ke tyAMthI paDavAthI kAMI sthiti rahetI nathI. cAritra mohano laTakyo te ThekANe Ave che, paNa darzanamohano ja paDyo ThekANe Avato nathI, kAraNa, samajavA phera thavAthI karavA phera thAya che. vItarAgarUpa jJAnInAM vacanamAM anyathApaNuM hovAno saMbhava ja nathI. tenA avalaMbane rahI sIsuM reDyuM hoya evI rIte zraddhAne oghe paNa majabUta karavI. * 0 upadeza noMdha 35 % sapuruSa anyAya kare nahIM. puruSa anyAya karaze to A jagatamAM varasAda konA mATe varasaze ? sUrya konA mATe prakAzaze ? vAyu konA ? mATe vAze ? AtmA kevI apUrva vastu che ! jyAM sudhI zarIramAM hoya, bhalene ne hajAro varasa, tyAM sudhI zarIra saDatuM nathI, pArAnI jema AtmA. 4 cetana cAlyuM jAya. ane zarIra zaba thaI paDe ane saDavA mAMDe ! 130 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svacchede, svamatikalpanAe, sadgurunI AjJA vinA dhyAna karavuM e ja taraMgarUpa che. ane upadeza, vyAkhyAna karavuM e abhimAnarUpa che. te dehadhArI AtmA paMthI che ane deha e jhADa che. A deharUpI | jhADamAM (nIce) jIvarUpI paMthI vaTemArgu thAka levA beTho che. te paMthI ja jhADane ja potAnuM karI mAne e kema cAle ? D upadeza noMdha 36 (4 sarva vAsanAno kSaya kare saMnyAsI. indriyone kAbumAM rAkhe che ! * gosAI, saMsArano pAra pAme te yati (jati). munine vyAkhyAna karavuM paDatuM hoya to pote svAdhyAya kare che evo che bhAva rAkhI vyAkhyAna karavuM. munine savAre svAdhyAyanI AjJA che, te manamAM karavAmAM Ave che, tenA badale vyAkhyAnarUpa svAdhyAya UMcA che. [ svare mAna, pUjA, satkAra AhArAdinI apekSA vinA kevaLa niSkAmabuddhithI ! AtmArthe karavo. che. prabhu pUjAmAM puSpa caDAvavAmAM Ave che. temAM je gRhasthane lIlotarIno 1 niyama nathI te potAnA hetue teno vaparAza kama karI phUla prabhune ke caDAve. tyAgI munine puSpa caDAvavAno che tenA upadezano sarvathA che | niSedha che. ' "sijhajhaMti', pachI "bujhaMti', pachI "mucaMti', pachI pariNivAyeti', che. pachI "sabUdukhANataMkavaMti' e zabdonA rahasyArtha vicAravA yogya che ' che. "sijhajhaMti' arthAt siddha thAya, te pachI "bujajhaMti" bodhasahita, | * jJAnasahita hoya ema sUcavyuM. siddha thayA pachI zUnya (jJAnarahita) dazA AtmAnI koI mAne che teno niSedha "bujajhaMtithI sUcavyo. ema mokSamArga prakAza 131 For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddha thAya, buddha thAya, te pAchA musmRti eTale sarva karmathI rahita thAya ane tethI pAchA "pariNivAyeti' arthAt nirvANa pAme, karmarahita thayA hovAthI pharI janma avatAra dhAraNa na kare. mukta jIva kAraNavizeSe avatAra dhAraNa kare te matano "pariNivAyeti' karI niSedha sUcavyo. bhavanuM kAraNa karma, tethI sarvathA je mukAyA che te pharI bhava dhAraNa na kare. kAraNa vinA kArya na nIpaje. Ama nirvANa pAmelA savadukhANAM te karati arthAt sarva duHkhano aMta kare, temane du:khano sarvathA abhAva thAya, te sahaja svAbhAvika sukha AnaMda anubhave Ama kahI mukta AtmAone zunyatA che, AnaMda nathI e matano niSedha sUcavyo. 0 upadeza noMdha 37 4 'ajJAnatigirAMdhAnAM jJAnAMjanazalAkayA, netramunmIlitaM yena tasmai zrI gurave namaH' ajJAnarUpI timira, aMdhakArathI je aMdha tenAM netra jeNe jJAnarUpI aMjanazalAkA, AMjavAnI saLIthI kholyAM te zrI sadgurune namaskAra. 'mokSamArgasya netAraM, bhettAraM karmabhUmRtAm jJAtAraM vizvatattvAnAM vaMde tadguNalabdhaye' mokSamArganA netA, mokSamArge laI janAra, karmarUpa parvatanA bhettA, ke bhedanAra, samagra tattvanA jJAtA, jANanAra, tene te guNonI prApti arthe huM vaMdu chuM. atre mokSamArganA netA ema kahI AtmAnA astitvathI mAMDI tenA mokSa ane mokSanA upAyasahita badhAM pado tathA mokSa pAmelAno svIkAra karyo. mokSa, baMdhanI apekSA rAkhe che; baMdha, baMdhanAM kAraNo Asava, puNya, pApa karma ane baMdhAnAra evA nitya avinAzI AtmAnI apekSA rAkhe che. temaja mokSa, mokSanA mArganI, saMvaranI, nirjarAnI, baMdhanAM kAraNo TALavArUpa upAyanI apekSA rAkhe che. jeNe mArga joyo, jANyo, anubhavyo hoya te netA thaI zake. eTale mokSamArganA netA 132 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema kahI tene pAmelA evA sarvajJa, sarvadarzI vItarAgano svIkAra karyo. Ama mokSamArganA netA e vizeSaNathI jIvaajIvAdi nava tattva, chaye dravya, AtmAnA hovApaNA Adi chaye pada ane mukta AtmAno svIkAra karyo. mokSamArga upadezavAnuM, te mArge laI javAnuM kArya dehadhArI sAkAra mukta puruSa karI zake, deharahita nirAkAra na karI zake. Ama kahI AtmA pote paramAtmA thaI zake che, mukta thaI zake che, evA dehadhArI mukta puruSa ja bodha karI zake che ema sUcavyuM, deharahita apauruSeya bodhano niSedha karyo. karmarUpa parvatanA bhedanAra ema kahI karmarUpa parvato toDavAthI mokSa che thAya ema sUcavyuM; arthAt karmarUpa parvato svavIrya karI dehadhArIpaNe toDyA, ane tethI jIvanamukta thaI mokSamArganA netA, mokSamArganA batAvanAra thayA. pharI pharI deha dhAraNa karavAnuM, janmavA maravArUpa saMsAranuM kAraNa karma che; tene samULAM chellAthI nAza karyAthI, temane pharI deha dhAraNa karavApaNuM nathI ema sUcavyuM. mukta AtmA pharI avatAra na le ema sUcavyuM. ' vizvatattvanA jJAtA, samasta dravyaparyAyAtmaka lokAlokanA, vizvanA jANanAra ema kahI mukta AtmAnuM akhaMDa svaparajJAyakapaNuM sUcavyuM. mukta AtmA sadA jJAnarUpa ja che ema sUcavyuM. AvA je guNavALA tene te guNanI prApti arthe vaMduM chuM; ema kahI parama Apta, mokSamArga arthe vizvAsa karavA yogya, vaMdana karavA yogya, bhakti karavA yogya, jenI AjJAe cAlavAthI ni:saMzaya mokSa prApta thAya, temane pragaTela guNonI prApti thAya, te guNo pragaTe, evA koNa che hoya te sUcavyuM. upara jaNAvela guNavALA mukta parama Apta, vaMdana che yogya hoya, temaNe batAvela te mokSamArga, ane temanI bhaktithI mokSanI prApti hoya, temane pragaTa thayelA guNo temanI AjJAe cAlanAra bhaktimAnane pragaTe ema sUcavyuM. mokSamArga prakAza 133 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza noMdha 39 ja karmanI mULa prakRti ATha. temAM cAra ghAtinI ane cAra aghAtinI che kahevAya. cAra ghAtinIno dharma AtmAnA guNanI ghAta karavAno arthAt (1) te guNane AvaraNa karavAno athavA (2) te guNanuM baLavIrya rodhavAno athavA (3) tene vikaLa karavAno che ane te mATe ghAtinI evI saMjJA ke te prakRtine ApI che. AtmAnA guNa jJAna, darzana tene AvaraNa kare tene anukrame (1) jJAnAvaraNIya ane (2) darzanAvaraNIya evuM nAma ApyuM. aMtarAya prakRti e guNane AvaratI nathI, paNa tenA bhogaupabhoga Adine, tenAM vIryabaLane roke che. A ThekANe AtmA bhogAdine samaje che, jANe che dekhe che, eTale AvaraNa nathI; paNa samajatAM chatAM bhogAdinAM vighna, ja aMtarAya kare che mATe tene AvaraNa nahIM praNa aMtarAya prakRti kahI. Ama traNa AtmaghAtinI prakRti thaI. cothI ghAtinI prakRti mohanIya che 1 che. A prakRti AvaratI nathI, paNa AtmAne mUchita karI, mohita | ja karI vikaLa kare che. jJAna, darzana chatAM, aMtarAya nahIM chatAM paNa A AtmAne vakhate vikaLa kare che, UMdhA pATA baMdhAve che, muMjhave che mATe ene mohanIya kahI, Ama A cAre sarvaghAtinI prakRti kahI. bIjI * cAra prakRti joke AtmAnA pradeza sAthe joDAyelI che tathA tenuM kAma che. karyA kare che, ane udaya anusAra vedAya che, tathApi te AtmAnA guNane AvaraNa karavA rUpe ke aMtarAya karavA rUpe ke tene vikaLa karavA rUpe ghAtaka nathI mATe tene aghAtinI kahI che. ) upadeza chAyA 2 os tIrthakara koIne upadeza de tethI karI kAMI 'para upayoga' kahevAya che nahIM. "paraupayoga" tene kahevAya ke je upadeza detAM rati, arati, (134) mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' harSa, ahaMkAra thatAM hoya. jJAnI puruSane to tAdAtmaya saMbaMdha hoto ja te nathI jethI upadeza detAM rati, arati na thAya. rati, arati thAya te 'paraupayoga' kahevAya. siddhAMtanA bAMdhA viSe ema samajavuM ke ApaNI buddhi na pahoMce tethI te vacano asatuM che ema na kahevuM; kAraNa ke jene tame asatuM kaho cho, te zAstrathI ja prathama to tame jIva, ajIva evuM kahetAM ja zIkhyA cho. 0 upadeza chAyA 3 sapuruSanuM kharekharuM svarUpa jANavuM jarUranuM che. madhyama sapuruSa hoya to vakhate thoDA kALe temane oLakhANa thavuM saMbhave, kAraNa ke jIvanI marajI anukULa te varte, sahaja vAtacIta kare ane AvakAra 1 bhAva rAkhe tethI jIvane prIti thavAnuM kAraNa bane. paNa utkRSTa satupuruSane to tevI bhAvanA hoya nahIM arthAt nispRhatA hovAthI tevo bhAva ' rAkhe nahIM. tethI kAM to jIva aTakI jAya athavA mUMjhAya athavA tenuM ! na thavuM hoya te thAya. jema bane tema savRtti ane sadAcAra sevavAM. jJAnIpuruSa kAMI vrata che Ape nahIM arthAt jyAre pragaTa mArga kahe ane vrata ApavAnuM jaNAve tyAre vrata aMgIkAra karavAM. paNa tyAM sudhI yathAzakti sadgata ane ja sadAcAra sevavAM emAM sadAya jJAnI puruSanI AjJA che. deva arihaMta, guru nircantha ane dharma kevaLIno prarUpelo, e traNenI che. zraddhAne jainamAM samyakatva kahyuM che. mAtra guru asatuM hovAthI deva ane dharmanuM bhAna nahotuM. sadguru maLavAthI te deva ane dharmanuM bhAna thayuM. tethI sadguru pratye AsthA e ja samyaktva. jeTalI jeTalI AsthA che. ane apUrvapaNuM teTaluM teTaluM samyakatvanuM nirmaLapaNuM samajavuM AvuM ( mokSamArga prakAza 135 For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAcuM samyakatva pAmavAnI icchA, kAmanA sadAya rAkhavI. ' AzAtanA karavAnI buddhie AzAtanA karavI nahIM. satsaMga thayo che te satsaMganuM phaLa thavuM joIe. koIpaNa ayogya AcaraNa thAya athavA ayogya vrata sevAya te satsaMganuM phaLa nahIM. satsaMga thayelA che jIvathI tema vartAya nahIM, tema varte to lokone niMdavAnuM kAraNa thAya, tema tethI sapuruSanI niMdA kare ane puruSanI niMdA ApaNA nimitte thAya e AzAtanAnuM kAraNa arthAt adhogatinuM kAraNa thAya mATe tema karavuM nahIM. 0 upadeza chAyA 4 ja bhakti e sarvotkRSTa mArga che. bhaktithI ahaMkAra maTe. svacchaMda : 2 TaLe, ane sIdhA mArge cAlyuM javAya; anya vikalpo maTe; Avo e 1 bhaktimArga zreSTha che. 2 kapa taravAra myAnamAMthI kADhavAthI jema judI mAlUma paDe che tema dehathI che AtmA spaSTa judo batAve che teNe AtmA anubhavyo kahevAya. dUdha ne pANI bheLAM che tevI rIte AtmA ane deha rahelA che. dUdha ane pANI kriyA karavAthI judA paDe tyAre judAM kahevAya. tevI rIte AtmA ane deha kriyAthI judA paDe tyAre judA kahevAya. dUdha dUdhanA ane pANI pANInA pariNAma pAme tyAM sudhI kriyA kahevI. AtmA jANyo hoya to pachI eka paryAyathI mAMDI AkhA svarUpa sudhInI bhrAMti thAya nahIM. potAnA doSa ghaTe, AvaraNa TaLe to ja jANavuM ke jJAnInAM vacano sAcAM che. jJAna tenuM nAma ke je harSa, zoka vakhate hAjara thAya; arthAt harSa, 136 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zoka thAya nahIM. samyagdaSTi harSaSokAdi prasaMgamAM taddana ekAkAra thAya nahIM. temanAM nisapariNAma thAya nahIM; ajJAna UbhuM thAya ke jANavAmAM Avye tarata ja dAbI de; bahu ja jAgRti hoya. jema koro kAgaLa vAMcatA hoya tema temane harSa zoka thAya nahIM. bhaya ajJAnano che. jema siMhaNane siMha cAlyo Avato hoya ane bhaya lAgato nathI paNa manuSya bhaya pAmI bhAgI jAya che; jANe te kUtaro cAlyo Avato hoya tema siMhaNane lAge che. tevI rIte jJAnI paudgalika saMyoga samaje che. rAjya maLye AnaMda thAya to te ajJAna. jJAnInI dazA bahu ja adbhuta che. yathAtathya kalyANa samajAyuM nathI tenuM kAraNa vacanane AvaraNa karanAra durAgraha bhAva, kaSAya rahyA che. durAgraha bhAvane lIdhe mithyAtva zuM che te samajAya nahIM; durAgrahane mUke ke mithyAtva dUra khasavA mAMDe. kalyANane akalyANa ane akalyANane kalyANa samaje te mithyAtva. durAgrahAdi bhAvane lIdhe jIvane kalyANanuM svarUpa batAvyA chatAM samajAya nahIM. kaSAya, durAgrahAdi mukAya nahIM to pachI te vizeSa prakAre pIDe che. kaSAya sattApaNe che. nimitta Ave tyAre UbhA thAya che. tyAM sudhI UbhA thAya nahIM. mithyAdRSTine vacamAM sAkSI (jJAnarUpI) nathI. deha ne AtmA baMne judA che evo jJAnIne bheda paDyo che. jJAnIne vacamAM sAkSI che. jJAnajAgRti hoya to jJAnanA vege karI, je je nimitta maLe tene pAchuM vALI zake. jIva vibhAva pariNAmamAM varte te vakhate karma bAMdhe; ane svabhAva pariNAmamAM pravarte te vakhate karma bAMdhe nahIM. ema saMkSepamAM 52mArtha kahyo. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 137 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * svachaMda TaLe to ja mokSa thAya. sadgurunI AjJA vinA AtmArthI jIvanA zvAsocchavAsa sivAya che bIjuM na cAle evI jinanI AjJA che. caudapUrvadhArI agiyAramethI pAcho paDe che tenuM kAraNa pramAda che. A pramAdanA kAraNathI te ema jANe ke have mane guNa pragaTaTyo'. AvA che. abhimAnathI pahele guNasthAnake jaI paDe che; ane anaMtakALanuM bhramaNa ! karavuM paDe che. mATe jIve avazya jAgRta rahevuM; kAraNa ke vRttionuM A prAbalya evuM che ke te hareka prakAre chetare che. spaSTa prItithI saMsAra karavAnI icchA thatI hoya, to samajavuM ke : che jJAnI puruSane joyA nathI. je prakAre prathama saMsAramAM rasasahita vartato hoya te prakAre, jJAnIno yoga thayA pachI varte nahIM e ja jJAnInuM svarUpa. jJAnIne jJAnadRSTithI, aMtaradaSTithI joyA pachI strI joIne rAga utpanna thAya nahi; kAraNa ke jJAnInuM svarUpa viSayasukhakalpanAthI juduM che. anaMta sukha jANyuM hoya tene rAga thAya nahi; ane jene rAga thAya nahIM teNe ja jJAnIne joyA, ane teNe ja jJAnI puruSanA darzana karyA, pachI strInuM sajIvana zarIra ajIvanapaNe bhAsyA vinA rahe nahIM; che kAraNa ke jJAnInAM vacano yathArtha rIte sAcAM jANyAM che. jJAnInI samIpa deha ane AtmA judA pRthaka pRthaka jANyAM che tene deha bAda karI AtmA bhinna bhinna bhAse; ane tethI strInA zarIra ane AtmA che. judAM bhAse che. teNe strInuM zarIra mAMsa, mATI, hADakAM AdinuM pUtaLuM jANyuM che eTale tyAM rAga utpanna thato nathI. kezIzvAmI moTA hatA, ane pArzvanAthasvAmInA ziSya hatA, topaNa 138 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca mahAvrata aMgIkAra karyAM hatAM. kezIsvAmI ane gautamasvAmI mahA vicAravAna hatA, paNa kezIsvAmIe ema na kahyuM 'huM dIkSAe moTo chuM mATe tame mArI pAse cAritra lyo'. vicAravAna ane saraLa jIva jene tarata kalyANayukta thaI javuM che tene AvI vAtano Agraha hoya nahIM. gautamasvAmI cAra jJAnanA dhartA hatA ane AnaMda-zrAvaka pAse gayA hatA. AnaMdazrAvake kahyuM 'mane jJAna upajayuM che'. tyAre gautamasvAmIe kahyuM, 'nA, eTaluM badhuM hoya nahIM, mATe Apa kSamApanA lo tyAre AnaMda-zrAvake vicAryuM ke A mArA guru che, kadAca A vakhate bhUla khAya che, to paNa bhUla khAo cho eNa kahevuM yogya nathI; guru che mATe zAMtithI kahevuM yogya che ema dhArI AnaMdazrAvake kahyuM ke 'mahArAja ! sadbhuta vacanano micchAmi dukkaDaM ke asadbhUta vacanano micchAmi dukkaDaM ! tyAre gautamasvAmIe kahyuM : ke 'asadbhUta vacanano micchAmi dukkaDaM'. tyAre AnaMdazrAvake kahyuM 'mahArAja huM micchAmi dukkaDaM levAne yogya nathI.' eTale gautamasvAmI cAlyA gayA. ane jaIne mahAvIrasvAmIne pUchyuM. (gautamasvAmI tenuM samAdhAna kare tevA hatA, paNa chate gurue tema kare nahIM jethI mahAvIrasvAmI pAse jaI hakIkata kahI) mahAvIra svAmIe kahyuM 'he gautama ! hA, AnaMda dekhe che ema ja che, ane tamArI bhUla che, mATe tame AnaMda pAse jaI kSamApanA lyo.' 'tahat' kahI gautamasvAmI kSamAvavA gayA. jo gautamasvAmImAM moha nAmano mahA subhaTa parAbhava pAmyo na hota to tyAM jAta nahIM. ane kadApi gautamasvAmI ema kaheta ke 'mahArAja ! ApanA ATalA badhA ziSya che temanI huM cAkarI karuM, paNa tyAM to nahIM jAuM; to te vAta kabUla thAta nahIM. gautamasvAmI pote tyAM jaI kSamAvI AvyA ! mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 139 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAne UMcA guNe caDhAvavA, paNa koInI niMdA karavI nahIM. koIne svacchaMde kAMI kahevuM nahIM. kahevA yogya hoya to ahaMkArarahitapaNe kahevuM. paramArthadRSTie rAgadveSa ghaTyA hoya to phaLIbhUta thAya, vyavahArathI to bhoLA jIvone paNa rAgadveSa ghaTyA hoya; paNa paramArthathI rAgadveSa moLA paDe to kalyANano hetu che. 'durbaLa deha ne mAsa upavAsI, jo che mAyAraMga re; topaNa garbha anaMtA leze, bole bIjuM aMga re.' moTA puruSonI dRSTie jotAM saghaLAM darzana sarakhAM che. jainamAM vIsa lAkha jIvo matamatAMta2mAM paDyA che ! jJAnInI dRSTie bhedAbheda hoya nahIM. jyAM jAo tyAM kalyANanI vRddhi thAya tevI dRDha mati karavI. kuLagacchano Agraha mukAvo e ja satsaMganuM mAhAtmya sAMbhaLavAnuM pramANa che. dharmanA matamatAMtarAdi moTA moTA anaMtAnubaMdhI parvatanI phATanI mAphaka maLe ja nahIM. kadAcaMha karavo nahIM, ne kadAgraha karatA hoya tene dhIrajathI samajAvIne mukAvavA tyAre samajyAnuM phaLa che. anaMtAnubaMdhI mAna kalyANa thavAmAM ADA staMbharUpa kahela che. jyAM jyAM guNI manuSya hoya tyAM tyAM tenA saMga karavAnuM vicA2vAna jIva kahe. ajJAnInAM lakSaNo laukika bhAvanAM che. jyAM jyAM durAgraha hoya tyAM tyAMthI chUTavuM; 'ene mAre jotAM nathI' e ja samajavAnuM che. o upadeza chAyA 5 G pramAdathI yoga utpanna thAya che. ajJAnIne pramAda che. yogathI ajJAna utpanna thatuM hoya to jJAnIne viSe paNa saMbhave, mATe jJAnIne yoga hoya pramAda hoya nahIM. 140 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMta vRttio anaMta prakAre sphUre che, ane anaMta prakAre jIvane baMdhana kare che. bALajIvone A samajAya nahIM tethI jJAnIoe tenA sthULa bhedo samajaNa paDe te rIte kahyAM che. vRttiono mULathI kSaya karyo nathI tethI pharI pharI sphure che. dareka padArthane viSe sphurAyamAna thatI bAhyavRttione aTakAvavI; ane te vRtti-pariNAma aMtarmukha karavA. anaMtakALanAM karma anaMtakALa gALye jAya nahIM, paNa puruSArthathI jAya. mATe karmamAM baLa nathI paNa puruSArthamAM baLa che. tethI puruSArtha karI AtmAne UMco lAvavAno lakSa rAkhavo paramArthanI vAta ekanI eka ekaso vakhata pUcho topaNa jJAnIne kaMTALo Ave nahIM; paNa anukaMpA rahe ke A bicArA jIvane A vAta vicAre karI AtmAmAM sthira thAya to sAruM. kSayopazama pramANe zravaNa thAya che. samyaktva evI vastuche ke e Ave tyAre chAnuM nA rahe. vairAgya pAmavo hoya to karmane niMdavAM. karmane pradhAna na karavAM paNa AtmAne mAthe rAkhavo-pradhAna karavo. mithyAddaSTi samakitI pramANe japatapAdi kare che, ema chatAM mithyAdRSTinAM japatapAdi mokSanA hetubhUta thatAM nathI, saMsAranA hetubhUta thAya che. samakitInAM japatapAdi mokSanAM hetubhUta thAya che. samakitI daMbharahita kare che, AtmAne ja niMde che, karmo ka2vAmAM kAraNothI pAcho haThe che: Ama karavAthI tenA ahaMkArAdi saheje ghaTe che. ajJAnImAM badhAM japatapAdi ahaMkAra vadhAre che, ane saMsAranA hetu thAya che. jIvane jJAnIpuruSasamIpe temanAM apUrva vacano sAMbhaLavAthI apUrva ullAsa pariNAma Ave che, paNa pachI pramAdI thatAM apUrva ullAsa mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 141 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avato nathI. jema agninI pAse beThA hoIe tyAre TADha vAya ke nahIM, ane sagaDIthI vega ne yA eTale pachI TADha vAya; tema che jJAnIpuruSasamIpa temanA apUrva vacano sAMbhaLyAM tyAre pramAdAdi jAya, che ane ullAsa pariNAma Ave, paNa pachI pramAdAdi utpanna thAya. jo ke, [pUrvanA saMskArathI te vacano aMrtapariNAma pAme to dinapratidina ullAsa | pariNAma vadhatA jAya, ane yathArtha rIte bhAna thAya. ajJAna madhye badhI bhUla maTe, svarUpa jAgRtamAna thAya. bahArathI vacana sAMbhaLIne A aMrtapariNAma thAya nahIM, to jema sagaDIthI vegaLA gayA eTale TADha 1 chevAya tenI peThe doSa ghaTe nahIM. ' pratyeka indriya potapotAno svabhAva karyA kare che, paNa AtmAno ja upayoga te rUpa thaI, tAdAbhyarUpa thaI temAM harSa viSAda kare nahIM to karmabaMdha thAya nahIM. indriyarUpa AtmA thAya to karmabaMdhano hetu che. ) upadeza chAyA 6 jI. jJAnI puruSarUpI sUrya pragaTa thayA pachI kharA adhyAtmIo zuSka rIte pravarte nahIM, bhAva adhyAtmamAM pragaTapaNe varte. AtmAmAM kharekharA guNo utpanna thayA pachI mokSa thAya. A kALamAM dravya adhyAtmIo, ja jJAnadagdho ghaNA che. dravyaadhyAtmI devaLanA iMDAnA dRSTAMte mULa paramArtha ja samajatA nathI. 0 upadeza chAyA 8 karma gaNI gaNIne nAza karAtAM nathI. jJAnI puruSa to sAmaTo goTo vALI nAza kare che. mATImAM ghaDo thavAnI sattA che; paNa daMDa, cakra, kuMbhArAdi maLe to thAya; tema AtmA mATIrUpa che, tene sadguru Adi sAdhana maLe to ? AtmajJAna thAya. je jJAna thayuM hoya te pUrve thaI gayelA jJAnIoe 142 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * saMpAdana kareluM che tene pUrvApara maLatuM AvavuM joIe; ane vartamAnamAM paNa je jJAnI puruSoe jJAna saMpAdana kareluM che tenA vacanone maLatuM ' AvavuM joIe, nahIM to ajJAnane jJAna mAnyuM che ema kahevAya. sAmAyika kAyAno yoga roke; AtmAne nirmaLa karavA mATe kAyAno ja yoga rokavo. rokavAthI pariNAme kalyANa thAya. kAyAnI sAmAyika karavA karatAM AtmAnI sAmAyika eka vAra karo. jJAnIpuruSanAM vacano sAMbhaLI, sAMbhaLIne gAMThe bAMdho to AtmAnI sAmAyika thaze. A kALamAM AtmAnI sAmAyika thAya che. mokSano upAya anubhavagocara che. che. jema abhyAse abhyAse karI AgaLa javAya che tema mokSane mATe che A paNa che. sapurUSo maLe jIvane te batAve ke tuM je vicAra karyA vinA karyo jAya che te kalyANa nathI, chatAM te karavA mATe durAgraha rAkhe te kaSAya. unmArgane mokSa mArga mAne ane mokSamArgane unmArga mAne te - mithyAtva-mohanIya." che unmArgathI mokSa thAya nahIM, mATe mArga bIjo hovo joIe evo che. 1 je bhAva te "mizramohanIya." AtmA A haze ? tevuM jJAna thAya te "samyakatvamohanIya." AtmA A che" evo nizcalabhAva te "samyakatva.' . upadeza chAyA 9 ja prazna : mokSa eTale zuM? uttara : AtmAnuM atyaMta zuddhapaNuM te, ajJAnathI chUTI javuM te; sarva * karmathI mukta thavuM te "mokSa. yathAtathya jJAna pragaTya mokSa. bhrAnti rahe tyAM sudhI AtmA jagatamAM che. anAdikALanuM evuM je cetana teno mokSamArga prakAza 143 For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAva jANapaNuM, jJAna che, chatAM bhUlI jAya che te zuM ? jANapaNAmAM nyUnatA che, yathAtathya jANapaNuM nathI. te nyUnatA kema maTe ? te jANapaNArUpI svabhAvane bhUlI na jAya; tene vAraMvAra daDha kare to nyUnatA maTe. jJAnI puruSanAM vacanonuM avalaMbana levAthI jANapaNuM thAya. sAdhana che te upakAranA hetuo che. jevA jevA adhikArI tevuM tevuM tenuM phaLa. sapuruSanA Azraye le to sAdhano upakAranA hetuo che. puruSanI dRSTi cAlavAthI jJAna thAya che. sapuruSonAM vacano AtmAmAM pariNAma pAmya mithyAtva, avrata, pramAda, azubhayoga vagere A badhA doSo anukrame moLAM paDe. AtmajJAna vicAravAthI doSo nAza che. | thAya che. puruSo pokArI pokArIne kahI gayA che, paNa jIvane ! lokamArgamAM paDI rahevuM che, ane lokottara kahevarAvuM che; ne doSa kema jatA nathI ema mAtra kahyA karavuM che. lokano bhaya mUkI puruSanAM 1 vacano AtmAmAM pariNamAve, to sarva doSa jAya. jIve mArApaNuM ? lAvavuM nahIM. moTAI ne mahattA mUkyA vagara samyakatvano mArga AtmAmAM pariNAma pAmavo kaThaNa che. aMtarAtmA niraMtara kaSAyAdi nivAravA puruSArtha kare che. caudamA . guNasthAnaka sudhI e vicArarUpI kriyA che. jene vairAgya upazama vartato hoya tene ja vicAravAna kahIe. AtmAo mukta thayA pachI saMsAramAM AvatA nathI. AtmA svAnubhava gocara che, te cakSuthI dekhAto nathI, indriyathI rahita evuM je jJAna te jANe che. AtmAno upayoga manana kare te mana che. vaLagaNA che tethI mana juduM kahevAya. saMkalpa vikalpa mUkI devA te "upayoga". jJAnane AvaraNa karanAruM nikAcita karma na bAMdhyuM hoya tene satparuSano bodha lAge che. AyuSano baMdha hoya te rokAya nahIM. indriyonA nigrahanuM na hovApaNuM, kuLadharmano Agraha, mAnazlAghAnI 144 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmanA, amadhyasthapaNuM e kadAgraha che. te kadAgraha jyAM sudhI jIva na mUke tyAM sudhI kalyANa thAya nahIM. nava pUrva bhaNyo toya rakhaDyo; cauda rAjaloka jANyo paNa dehamAM rahelo AtmA ne oLakhyo; mATe rakhaDyo ! jJAnIpuruSa badhI zaMkAo TALI zake che; paNa taravAnuM kAraNa sapuruSanI dRSTie cAlavuM te che; ane to ja du:kha maTe. 7 Aja paNa puruSArtha kare to AtmajJAna thAya. jene AtmajJAna nathI ? tenAthI kalyANa thAya nahIM. upadeza chAyA 10 ja sapuruSa ane sanzAstra e vyavahAra kAMI kalpita nathI. sadguru, sAstrarUpI vyavahArathI svarUpa zuddha thAya, kevaLa varte, potAnuM svarUpa samaje te samakita. sapuruSanuM vacana sAMbhaLavuM durlabha che, zraddhavuM durlabha che, vicAravuM durlabha che, to anubhavavuM durlabha hoya temAM zI navAI ! upadezajJAna anAdinuM cAlyuM Ave che. ekalAM pustakathI jJAna thAya che nahIM. pustakathI jJAna thatuM hoya to pustakano mokSa thAya ! sadgurunI AjJA pramANe cAlavuM emAM bhUlI javAya to pustaka avalaMbanabhUta che. caitanyapaNuM gokhe to caitanyapaNuM prApta thAya, caitanyapaNuM anubhavagocara thAya. sadgurunuM vacana zravaNa kare, manana kare, ne AtmAmAM pariNamAve to kalyANa thAya. jJAna ane anubhava hoya to mokSa thAya. vyavahArane niSedhavo che. nahIM, ekalA vyavahArane vaLagI rahevuM nahIM. AtmajJAnanI vAta sAmAnya thaI jAya evI rIte karavI ghaTe nahIM. AtmajJAnanI vAta ekAMte kahevI. AtmAnuM hovApaNuM vicAravAmAM na Ave to anubhavavAmAM Ave; nahIM to temAM zaMkA thAya che. jema eka mANasane vadhAre paDaLathI dekhAtuM nathI tema AvaraNanI vaLagaNAne lIdhe ja AtmAne thAya che. UMghamAM paNa AtmAne sAmAnyapaNe jAgRti che. A AtmA kevaLa UMghe nahIM; tene AvaraNa Ave. AtmA hoya to jJAna ja mokSamArga prakAza 145 For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya. jaDa hoya to jJAna kone thAya ? che. potAne potAnuM bhAna thavuM, pote potAnuM jJAna pAmavuM, jIvanamukta che thavuM. prazna : vrataniyama karavAM ke nahIM ? uttara : vrataniyama karavAnAM che. tenI sAthe kajiyA, kaMkAsa, chokarAMcheyAM ane gharamAM mArApaNuM karavuM nahIM. UMcI dazAe javA mATe vrataniyama karavAM. tithine arthe upavAsa karavAnA nathI; paNa AtmAne arthe upavAsa karavAnA che. bAra prakAre tapa kahyo che. emAM AhAra na karavo te tapa jillA indriya vaza karavAno upAya jANIne kahyo che. jillA indriya vaza karI, to badhI indriyo vaza thavAnuM nimitta che. AtmA ne sadguru eka ja samajavA. A vAta vicArathI grahaNa thAya che. te vicAra e ke deha nahIM athavA dehane lagatA bIjA bhAva nahIM, paNa sadguruno AtmA e sadguru che. jeNe AtmasvarUpa lakSaNathI, guNathI ane vedanathI pragaTa anubhavyuM che ane te ja pariNAma jenA ja AtmAnuM thayuM che te AtmA ane sadguru eka ja ema samajavAnuM che. A pUrve je ajJAna bheLuM karyuM che te khase to jJAnInI apUrva vANI samajAya. sadgurunI AjJAmAM badhAM sAdhano samAI gayAM. je jIvo taravAnA kAmI hoya che tenI badhI vAsanAno nAza thAya che. jema koI so pacAsa gAu vegaLo hoya to be cAra divase paNa ghara bhego thAya, paNa lAkho gAu vegaLo hoya te ekadama ghara bhego kyAMthI thAya ? tema A 146 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' jIva kalyANamArgathI thoDo vegaLo hoya to to koIka divasa kalyANa pAme, paNa jyAM sAva UMdhe raste hoya tyAM kyAMthI pAra pAme ? taravAno kAmI hoya te mAthuM kApIne ApatAM pAcho haThe nahIM, zithila hoya te saheja paga dhovA jevuM kulakSaNa hoya te paNa mUkI zake [ nahIM, ane vItarAganI vAta meLavavA jAya. vItarAga je vacana kahetA | DaryA che te ajJAnI svacchede karI kahe che; to te kema chUTaze ? mahAvIrasvAmInA dIkSAnA varaghoDAnI vAtanuM svarUpa jo vicAra to che vairAgya thAya. e vAta addabhuta che. te bhagavAna apramAdI hatA. teone | cAritra vartatuM hatuM, paNa jyAre bAhyacAritra lIdhuM tyAre mokSe gayA. prazna : satparuSa kema oLakhAya ? uttara : satparuSo temanAM lakSaNothI oLakhAya. sapuruSonAM lakSaNo :- teonI vANImAM pUrvApara avirodha hoya, teo krodhano je upAya kahe tethI krodha jAya. mAnano je upAya kahe tethI mAna jAya, jJAnInI vANI paramArtharUpa ja hoya che, te apUrva che. jJAnInI vANI bIjA ajJAnInI vANInI upara ne upara ja hoya. jyAM sudhI jJAnInI vANI sAMbhaLI nathI tyAM sudhI sUtro paNa chAzabAkaLAM jevAM lAge. sadguru ane asadgurunuM oLakhANa, sonAnI ane pittaLanI ja kaMThInA oLakhANanI peThe thavuM joIe. taravAnA kAmI hoya, ane sadguru maLe, to karma TaLe. sadguru karma TALavAnuM kAraNa che. karma bAMdhavAnAM kAraNo maLe to karma baMdhAya, ane karma TALavAnAM kAraNo maLe to karma TaLe. taravAnA kAmI hoya te bhavasthiti AdinAM AlaMbana khoTAM kahe che. taravAnA kAmI kone kahevAya ? je padArthane jJAnI jhera kahe tene jhera jANI mUke, ane jJAnInI AjJA ArAdhe tene taravAnA ja kAmI kahevAya. mokSamArga prakAza 147 For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nija svabhAvajJAnamAM kevaLa upayoge, tanmayAkAra, sahajasvabhAve, nirvikalpapaNe AtmA pariName te 'kevaLajJAna' che. tathArUpa pratItipaNe pariName te 'samyaktva' che. niraMtara te pratIti vartyA kare te 'kSAyikasamyaktva, kahIe chIe. kvacita maMda, kvacita tIvra, kvacita visarjana, kvacit smaraNarUpa ema pratIti rahe tene 'kSayopazama samyaktva' kahIe chIe. te pratItine sattAgata AvaraNa udAya AvyAM nathI, tyAM sudhI 'upazama samyaktva kahIe chIe. AtmAne AvaraNa udaya Ave tyAre te pratItithI paDI jAya che, tene 'sAsvAdana samyaktva' kahIe chIe. atyaMta pratIti thavAnA yogamAM sattAgata alpa pudgalanuM vedavuM jyAM rahyuM che. tene 'vedaka samyakRtva' kahIe chIe. tathArUpa pratIti thaye anyabhAva saMbaMdhI ahaMmamatvAdi, harSa zoka kame karI kSaya thAya. manarUpa yogamAM tAratamya sahita je koI cAritra ArAdhe te siddhi pAme che; ane je svarUpasthiratA bhaje te 'svabhAvasthiti' pAme che niraMtara svarUpalAbha, svarUpAkAra upayoganuM pariNamana e Adi svabhAva aMtarAyakarmanA kSaye pragaTe che. kevaLa svabhAva pariNAmI jJAna te 'kevaLajJAna' che. o upadeza chAyA 11 ba kanakavAnI dorI jema hAthamAM che tema samakitaSTinA hAthamAM tenI vRttirUpI dorI che. samakitadaSTi jIvane sahajasamAdhi che. sattAmAM karma rahyAM hoya, paNa potAne sahaja samAdhi che. bahAranAM kAraNothI tene samAdhi nathI. sAcA puruSano bodha prApta thavo te amRta prApta thavA barobara che. ajJAnI guruoe bicArA manuSyone lUMTI lIdhA che. koI jIvane gacchano Agraha karAvI, koIne matano Agraha karAvI, na tarAya evAM AlaMbano daIne sAva lUMTI laI mUMjhavI nAMkhyA che; manuSyapaNuM lUMTI lIdhuM che. 148 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavasaraNathI bhagavAnanI oLakhANa thAya e badhI kaDAkUTa mUkI devI. lAkha samovasaraNa hoya, paNa jJAna na hoya to kalyANa thAya che nahIM. jJAna hoya to kalyANa thAya. bhagavAna mANasa jevA mANasa hatA. teo khAtA, pItA, besatA, UThatA; evo phera nathI, phera bIjo ja che. samovasaraNAdinA prasaMgo laukika bhAvanA che. bhagavAnanuM svarUpa evuM nathI. bhagavAnanuM svarUpa sAva nirmaLa AtmA saMpUrNa jJAna | pragaTya hoya che tevuM che. saMpUrNa jJAna pragaTe te ja bhagavAnanuM svarUpa. vartamAnamAM bhagavAna hota to tame mAnata nahIM. bhagavAnanuM mAhAsya chejJAna che. bhagavAnanA svarUpanuM ciMtavana karavAthI AtmA bhAnamAM 4 Ave; paNa bhagavAnanA dehathI bhAna pragaTe nahIM. jene saMpUrNa aizvarya ja pragaTe tene bhagavAna kahevAya. jema bhagavAna vartamAna hota, ane tamane batAvata to mAnata nahIM, tema vartamAnamAM jJAnI hoya to manAya ja nahIM. svadhAma pahoMcyA pachI kahe ke evA jJAnI thavA nathI. pachavADethI ja jIvo tenI pratimAne pUje, paNa vartamAnamAM pratIta na kare. jIvane jJAnInuM oLakhANa pratyakSamAM, vartamAnamAM thatuM nathI. samakitane kharekharuM vicAre to navame samaye kevalajJAna thAya; nahIM to eka bhavamAM kevaLajJAna thAya; chevaTe paMdarame bhave kevaLajJAna thAya che ja. mATe samakita sarvotkRSTa che. judA judA vicArabhedo AtmAmAM che lAbha thavA arthe kahyA che, paNa bhedamAM ja AtmAne gUMcavavA kahyA nathI. darekamAM paramArtha hovo joIe. samakitIne kevaLajJAnanI icchA nathI ! celAtIputra koInuM mAthuM kApI lAvyo hato. tyAra bAda jJAnIne maLyo; ane kahyuM ke mokSa Apa; nahIM to mAthuM kApI nAkhIza. pachI jJAnIe kahyuM ke barAbara nakkI kahe che ? viveka (sAcAne sAru samajavuM), zama (badhA upara samabhAva rAkhavo) ane upazama (vRttione bahAra javA devI nahIM ane aMtavRtti rAkhavI) vizeSa vizeSa AtmAmAM pariNamAvavAthI AtmAno mokSa thAya che. mokSamArga prakAza 149 For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIva to sadAya jIvato ja che. te koI vakhata UMghato nathI ke marato nathI; maravo saMbhavato nathI. svabhAve sarva jIva jIvatA ja che. jema zvAsocchavAsa vinA koI jIva jovAmAM Avato nathI, tema jJAnasvarUpa ja caitanya vinA koI jIva nathI. anubhavI vaidya to davA Ape paNa daradI jo gaLe utAre to roga maTe; sadguru anubhava karIne jJAnarUpa davA Ape, paNa mumukSu grahaNa karavArUpa gaLe utAre tyAre mithyAtvarUpa roga TaLe. sAcA deva ahaMta, sAcA guru nigraMtha, sAcA hari rAgadveSa ne ? ajJAna jenAM gayAM che te. grathirahita eTale gAMThaharita. mithyAtva te che aMtaragraMthi che; parigraha te bAhyagraMthi che. mULamAM atyaMtaragraMthi na - chedAya tyAM sudhI dharmanuM svarUpa samajAya nahIM. jenI graMthi gaI che tevA ke chepuruSa maLe to kharekharuM kAma thAya; temAM vaLI tenA samAgamamAM rahe, to ( vizeSa kalyANa thAya. je mULa gAMTha chedavA zAstramAM kahyuM che te sahu bhUlI gayA che; ne bahArathI tapazcaryA kare che. duHkha sahana karatAM chatAM ja mukti thatI nathI to du:kha vedavAnuM kAraNa je vairAgya te bhUlI gayA. du:kha ajJAnanuM che. upadeza chAyA 12 ( : "huM kartA,' 'huM karuM chuM', "huM kevuM karuM chuM ?' Adi je vibhAva che te ja ja mithyAtva. ahaMkAratI karI saMsAramAM anaMta du:kha prApta thAya; cAre gatimAM rajhaLe. upadeza chAyA 13 % paMdara bhede siddha kahyA tenuM kAraNa rAga, dveSa ane ajJAna jenA gayA tenuM game te veSe, game te jagoe, game te liMga kalyANa thAya te che. 1pa0 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza chAyA 14 (. che je jJAnIne AkuLa-vyAkuLatA maTI gaI che tene aMtaraMga paccakhANa che [ ja che. tene badhAM paccakhANa AvI jAya che. jene rAgadveSa maTI gayA che tene vaza varSano chokaro marI jAya, topaNa kheda thAya nahIM. - zarIrane vyAdhi thavAthI jene vyAkuLapaNuM thAya che, ane jenuM kalpanAmatra jJAna che te poluM adhyAtmajJAna mAnavuM. AvA kalpita jJAnI te polA ! jJAnane adhyAtmajJAna mAnI anAcAra sevI bahu ja rakhaDe che. jo ke che zAstranuM phaLa ! jJAnI kahe che te kUMcIrUpI jJAna vicAre, to ajJAnarUpI tALuM ? UghaDI jAya; keTalAMya tALAM UghaDI jAya. kUMcI hoya to tALuM UghaDe; bAkI pahANA mAryuM to tALuM bhAMgI jAya. je daDha nizcaya kare ke game tema karuM, jhera pIuM, parvata parathI paDuM, ja kUvAmAM paDuM paNa kalyANa thAya te ja karuM, enuM jANapaNuM sAcuM. te ja ! taravAno kAmI kahevAya. cha vyAkhyAna sAra 1 (1) pahele guNasthAnake graMthi che tenuM bhedana karyA vinA AtmA AgaLanA guNasthAnake jaI zakato nathI. jogAnujoga maLavAthI akAmanirjarA karato jIva AgaLa vadhe che, ne graMthibheda karavAnI najIka Ave che. ahIM AgaLa graMthinuM eTaluM badhuM prabalapaNuM che ke te graMthibheda karavAmAM moLo paDI jaI asamartha thaI jaI pAcho vaLe A che; hiMmata karI AgaLa vadhavA dhAre che; paNa mohanIyanA kAraNathI rUpAMtara samajAI pote graMthibheda kare che ema samaje che; ane UlaTuM che te samajavArUpa mohanA kAraNathI graMthinuM nibiDapaNuM kare che. temAMthI ja che. koIka ja jIva jogAnujoga prApta thaye akAmanirjarA karatAM ati mokSamArga prakAza 1pa1 For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baLavAna thaI te graMthine moLI pADI athavA pocI karI AgaLa vadhI ? jAya che. je avirati samyakTaSTinAmAM cothuM guNasthAnaka che; jyAM che mokSamArganI supratIti thAya che. AnuM bIjuM nAma "bodha bIja' che. ' che. ahIM AtmAnA anubhavanI zarUAta thAya che, arthAt mokSa thavAnuM che ( bIja ahIM ropAya che. (2) A "bodhabIja guNasthAnaka'-cothA guNasthAnaka-thI teramA guNasthAnaka sudhI Atmaanubhava ekasarakho che; paraMtu jJAnAvaraNIya 1 karmanI nirAvaraNatAnusAra jJAnanI vizuddhatA ochI adakI hoya che, , ke tenA pramANamAM anubhavanuM prakAzavuM kahI zake che. che. (5) hAlanA samayamAM jainadarzanane viSe avirati samyakraSTinAmAM che. [ cothA guNasthAnakathI apramattanAmAM sAtamA guNasthAnaka sudhI Atmaanubhava spaSTa svIkArela che. (8) pAMjarAmAM pUrelo siMha pAMjarAthI pratyakSa judo che, topaNa bahAra nIkaLavAnuM sAmarthyarahita che. tema ja ochA AyuSanA kAraNathI ja athavA saMghayaNAdi anya sAdhanonA abhAve AtmArUpI siMha karmarUpI 4 pAMjarAthI bahAra AvI zakato nathI ema mAnavAmAM Ave to te che mAnavuM kAraNa che. (21) samyakajJAna, darzana ane cAritra e traNenI aikyatA te mokSa te samyajJAna. darzana ane cAritra eTale vItarAga jJAna, darzana ane ' cAritra che. tenAthI ja anaMta saMsArathI muktapaNuM pamAya che. (29) vATe cAlatAM eka phALiyuM kAMTAmAM bharAyuM ane rastAnI musApharI haju che, to banI zake to kAMTA dUra karavA, paraMtu kAMTA kADhavAnuM na banI zake to teTalA sArUM tyAM rokAI rAta na rahevuM; paNa phALiyuM mUkI daI cAlI nIkaLavuM. tevI ja rIte jinamArganuM svarUpa tathA tenuM rahasya zuM che te samajyA vinA, athavA teno vicAra karyA vinA alpa adhe zaMkAo mATe besI rahI AgaLa na vadhavuM te ucita nathI. jinamArga kharI rIte jotAM to jIvane karmakSaya karavAno upAya upara mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja che, paNa jIva potAnA matathI gUMcAI gayela che. (44) kyAreya paNa bAdara ane bAhyakriyAno niSedha karavAmAM Avyo nathI, kAraNa ke amArA AtmAne viSe tevo bhAva koI divasa ja svapnaya paNa utpanna thAya tema che nahIM. che (51) haju paNa zaMkA karavI hoya to karavI; paNa eTaluM to cokkasapaNe zraddhavuM ke jIvathI mAMDI mokSa sudhInA je pAMca pada (jIva ja che, te nitya che, te karmano karyA che, te karmano bhoktA che, mokSa che.) * che te che, ane mokSano upAya paNa che. (66) samyaktva acokta rIte potAnuM dUSaNa batAve che :-"mane grahaNa karavAthI grahaNa karanAranI icchA na thAya to paNa mAre tene parANe mokSe laI javo paDe che, mATe mane grahaNa karavA pahelAM e 1 vicAra karavo ke mokSe javAnI icchA pheravavI haze to paNa kAma ! che. AvavAnI nathI, mane grahaNa karavA pachI navame samaye to mAre tene che. mokSe pahoMcADavo joIe. grahaNa karanAra kadAca zithila thaI jAya to ja paNa bane to te ja bhave, ane na bane to vadhAremAM vadhAre paMdara bhave che. | mAre tene mokSe pahoMcADavo joIe. kadAca mane choDI daI mArAthI ke ' viruddha AcaraNa kare athavA prabaLamAM prabaLa evA mohane dhAraNa kare ? to paNa ardha pudgala parAvartananI aMdara mAre tene mokSe pahoMcADavo e mArI pratijJA che ! arthAt ahIM samyaktvanI mahattA batAvI che. (37) samyakta kevaLajJAnane kahe che :- "huM jIvane mokSe pahoMcADe che eTale sudhI kArya karI zakuM chuM; ane te paNa e ja kArya kare che; tuM che. | tethI kAMI vizeSa kArya karI zakatuM nathI; to pachI tArA karatAM mArAmAM . - nyUnatA zAnI ? eTaluM ja nahIM, paraMtu tane pAmavAmAM mArI jarUra ja [ rahe che." (73) jJAnInA mArgane viSe cAlanArane karmabaMdha nathI; tema ja te jJAnInI AjJA pramANe cAlanArane paNa karmabaMdha nathI, kAraNa ke krodha, * mAna, mAyA, lobhAdino tyAM abhAva che; ane te abhAvanA hetue mokSamArga prakAza 153 For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karI karmabaMdha na thAya to paNa iriyApathane viSe vahetA 'iriyApathanI che - kriyA jJAnIne lAge che; ane jJAnInI AjJA pramANe cAlanArane paNa che. te kriyA lAge che. (91) paradravyanuM svarUpa vicAravAthI vRtti bahAra na jatAM aMtaraMgane ? viSe rahe che; ane svarUpa samajyA pachI tenA thayelA jJAnathI te teno viSaya thaI rahetAM athavA amuka aMze samajavAthI teTalo teno viSaya thaI rahetAM, vRtti pAdharI bahAra nIkaLI parapadArtho viSe ramaNa karavA - doDe che, tyAre paradravya ke jenuM jJAna thayuM che, tene sUkSmabhAve pharI samajavA mAMDatAM vRttine pAchI aMtaraMgamAM lAvavI paDe che; ane tema lAvyA pachI vizeSaNapaNe svarUpa samajAyAthI jJAna karI teTalo teno che. viSaya thaI rahetAM vaLI vRtti bahAra doDavA mAMDe che; tyAre jANyuM hoya ! tethI vizeSa sUkSmabhAve pharI vicAravA mAMDatA vaLI paNa vRtti pAchI aMtaraMgane viSe prerAya che. ema karatAM karatAM vRttine vAraMvAra aMtaraMgabhAvamAM lAvI zAMta karavAmAM Ave che; ane e pramANe vRttine ? aMtaraMgamAM lAvatAM lAvatAM AtmAno anubhava vakhate thaI jAya che, ane jyAre e pramANe thAya che tyAre vRtti bahAra jatI nathI, paraMtu AtmAne viSe zuddha pariNatirUpa thaI pariName che; ane te pramANe che pariNamavAthI bAhya padArthanuM darzana sahaja thAya che. A kAraNothI ! padravyanuM vivecana kAmanuM athavA heturUpa thAya che. (94) jIva karmabaMdha je kare che, te dehasthita rahelo je AkAza tene ja A viSe rahelAM je sUkSma pudgala temAMthI grahIne kare che. bahArathI laI . 1 karma bAMdhato nathI. ja (101) koI jIva kaMI padArtha yojI maraNa pAme, ane te padArthanI ' che. yojanA evA prakAranI hoya ke te yojelo padArtha jyAM sudhI rahe, tyAM che sudhI tenAthI pApakriyA thayA kare; to tyAM sudhI te jIvane aviratipaNAnI ! ja pApakriyA cAlI Ave che. jo ke jIve bIjo paryAya dhAraNa karyAthI che agAunA paryAya samaye je je padArthanI yojanA karelI che tenI tene 154 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khabara nathI topaNa, tathA hAlanA paryAyane samaye te jIva te yojelA ja padArthanI kriyA nathI karato topaNa, jyAM sudhI teno mohabhAva viratipaNAne nathI pAmyo tyAM sudhI avyaktapaNe tenI kriyA cAlI Ave che. * (105) mithyAtvanI hAjarI hoya tyAM sudhI aviratipaNuM nirmaLa che thatuM nathI, eTale jatuM nathI, paraMtu jo mithyAtvapaNuM khase to aviratipaNAne javuM ja joIe e ni:saMdeha che; kAraNa ke mithyAtvasahita viratipaNuM AdaravAthI mohabhAva jato nathI. mohabhAva kAyama che tyAMsudhI atyaMtara viratipaNuM thatuM nathI, ane pramukhapaNe rahelo evo ! je mohabhAva te nAza pAmavAthI atyaMtara aviratapaNuM rahetuM nathI, ane bAhya jo viratipaNuM AdaravAmAM na AvyuM hoya to paNa jo atyaMtara che to saheje bahAra Ave che. (108) jo evI AzaMkA karavAmAM Ave ke pAMca indriya ane che. chaThuM mana tathA pAMca sthAvarakAya ane chaThThI trasakAya, ema bAra prakAre ' virati AdaravAmAM Ave to lokamAM rahelA jIva ane ajIvarAzi nAmanA be samUha che temAMthI pAMca sthAvarakAya ane chaThThI trasakAya maLI che jIvarAzinI virati thaI, paraMtu lokamAM rakhaDAvanAra eTale ajIvarAzi | je jIvathI para che te pratye prIti tenuM nivRttipaNuM AmAM AvatuM nathI, je che tyAM sudhI virati zI rIte gaNI zakAya ? tenuM samAdhAna :- pAMca indriya ane chaThThA manathI je virati karavI che tenuM je viratipaNuM che che temAM ajIvarAzinI virati AvI jAya che. (134) siddhAMta che te pratyakSa che. jJAnInA anubhavagamyanI bAbata che. che, temAM anumAnapaNuM kAma AvatuM nathI. anumAna e tarkano viSaya che, ane tarka e AgaLa jatAM keTalIka vAra khoTo paNa paDe; paraMtu A - pratyakSa je anubhavagamya che temAM kAMIpaNa khoTApaNuM samAtuM nathI. (167) yathApravRttikaraNa, anivRttikaraNa, apUrvakaraNa uparAMta yujanakaraNa ane guNakaraNa che. yujanakaraNane guNakaraNathI kSaya karI ja zakAya che. ( mokSamArga prakAza 1papa For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja (198) yujanakaraNa eTale prakRtine yojavI te. AtmaguNa je te jJAna, ne tenAthI darzana, ne tenAthI cAritra, evA guNakaraNathI yujanakaraNano kSaya karI zakAya che. amuka amuka prakRti je AtmaguNarodhaka che tene guNakaraNe karI kSaya karI zakAya che. ' (196) AMkha, jIbhAdi indriyonI ekeka AMgaLa jeTalI jago jItavI jene muzkela thaI paDe che, athavA jItavuM asaMbhavita thaI paDe che, tene moTuM parAkrama karavAnuM athavA moTuM kSetra jItavAnuM kAma soMpyuM che hota to te zI rIte banI zake ? ekadama tyAga karavAno vakhata Ave tyAranI vAta tyAre, e vicAra tarapha lakSa rAkhI hAla to Aste Aste tyAganI kasarata karavAnI jarUra che. temAM paNa zarIra ane zarIra sAthe saMbaMdha rAkhatAM sagAMsaMbaMdhIonA saMbaMdhamAM prathama ajamAyaza ! karavI, ane zarIramAM paNa AMkha, jIbha ane upastha e traNe indriyonA A . viSayanA deza deze tyAga tarapha prathama joDANa karAvavAnuM che, ane tenA abhyAsathI ekadama tyAga sugamatAvALo thaI paDe che. (201) ghanaghAtI evAM cAra karma mohanIya, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya, je AtmAnA guNane AvaranArAM che, te ! eka prakAre kSaya karavA sahelAM paNa che. vedanIyAdi karma je ghanaghAtI nathI ? topaNa te eka prakAre khapAvavA AkarAM che. te evI rIte ke vedanIyAdi karmano udaya prApta thAya te khapAvavA sAru bhogavavAM joIe; te na ! bhogavavAM evI icchA thAya topaNa tyAM te kAma AvatI nathI; bhogavavAM ; ja joIe, ane jJAnAvaraNIyano udaya hoya te yatna karavAthI kSaya thAya che. udAharaNa tarIke eka zloka je jJAnAvaraNIyanA udayathI yAda raheto na hoya te be, cAra, ATha, soLa, batrIsa, cosaTha, so arthAt vadhAre vAra gokhavAthI jJAnAvaraNIyano kSayopazama athavA kSaya thaI yAda rahe che, arthAt baLavAna thavAthI te te ja bhavamAM amuka aMze khapAvI zakAya che che. tema ja darzanAvaraNIya karmanA saMbaMdhamAM samajavuM. mohanIya karma je mahA jorAvara tema bhoLuM paNa che, te tarata khapAvI zakAya che. jema tenI AvaNI, vega AvavAmAM jabbara che, tema te jaladIthI khasI paNa zake 156 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, mohanIyakarmano tIvra baMdha hoya che, to paNa te pradezabaMdha na hovAthI tarata khapAvI zakAya che. nAma, AyuSyAdi karma, jeno pradezabaMdha hoya che te kevaLajJAna utpanna thayA pachI paNa cheDA sudhI bhogavavA paDe che; jyAre mohanIyAdi cAra karma te pahelAM kSaya thAya che. (205) 'vibhAva' eTale 'virUddhabhAva' nahIM, paraMtu 'vizeSabhAva.' AtmA AtmArUpe pariName te 'bhAva' che, athavA 'svabhAva' che. jyAre AtmA tathA jaDano saMyoga thavAthI AtmA svabhAva karatAM AgaLa jaI 'vizeSabhAve' pariName te 'vibhAva' che. A ja rIte jaDa ne mATe paNa samajavuM. (219) jJAna be prakAre batAvavAmAM AvyuM che. AtmA indriyonI sahAya vinA svataMtrapaNe jANe dekhe te AtmapratyakSa. AtmA indriyonI sahAya vaDe karI eTale AMkha, kAna, jIvAdika vaDe jANe dekhe te indrayapratyakSa che. vyAghAta ane AvaraNanA kAraNane laIne indriyapratyakSa na hoya tethI AtmapratyakSane bAdha nathI. jyAre AtmAne pratyakSa thAya che tyAre indriyapratyakSa svayaMmeva thAya che, arthAt indriya pratyakSanuM je AvaraNa te dUra thaye ja Atma pratyakSa che. (222) dharmasaMbaMdhI (zrI ratnakadaMDa zrAvakAcAra) : AtmAne svabhAvamAM dhAre te dharma. AtmAno svabhAva te dharma. svabhAvamAMthI parabhAvamAM na javA de te dharma. parabhAva vaDe karIne AtmAne durgatie javuM paDe te na javA detAM svabhAvamAM dharI rAkhe te dharma. samyak zraddhAna, jJAna ane svarUpAcaraNa te dharma; tyAM baMdhano abhAva che. samyajJAna, samyakdarzana samyakcAritra e ratnatrayIne zrI tIrthaMkaradeva dharma kahe che. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 157 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padravyanuM zraddhAna, jJAna ane svarUpAcaraNa te dharma. je saMsAra paribhramaNathI choDAvI uttama sukhamAM dharI rAkhe te dharma. te 4 Apta eTale sarva padArthone jANI tenA svarUpano satyArtha pragaTa che karanAra. Agama eTale ApTe kahelA padArthanI zabda dvArAe karI racanArUpa che che. zAstra. AptanAM prarUpyAM zAstrAnusAra AcaraNa karavAvALA, AptanA che. darzAvelA mArge cAlanArA te sadguru. samyakdarzana eTale satya Apta, zAstra ane gurunuM zraddhAnuM. ' samyakdarzana traNa mUDhatA karI rahita, niHzaMkAdi ATha aMga sahita, je ATha mada ane cha anAyatanathI rahita che. sAta tattva athavA nava padArthanA zraddhAnane zAstramAM samyakdarzana kahyuM che. paraMtu doSarahita zAstranA upadeza vinA sAta tattvanuM zraddhAna kevI rIte thAya ? nirdoSa Apta vinA satyArtha Agama zI rIte pragaTa che thAya ? tethI samyakdarzananuM mULa kAraNa satyArtha Apta ja che. AptapuruSa kSudhAtRSAdi aDhAra doSarahita hoya che. dharmanuM mULa Apta bhagavAna che. Apta bhagavAna nirdoSa, sarvajJa ane hitopadezaka che. vyAkhyAna sAra 2 ja (3) 1. 13 : Ayukarma pRthvI samAna che ane bIjAM karmo jhADa samAna che. . (jo pRthvI hoya to jhADa hoya) - 14 : AyuSanA be prakAra che : (1) sopakrama ane (2) nirUpakrama. A [ AmAMthI je prakAranuM bAMdhyuM hoya te prakAranuM bhogavAya che. 1pa8 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 : dravya, dhruva, sanAtana che. 10 : paryAya utpAdavyayavaMta che. 20 : jainadharmano Azaya, digambara tema ja zvetAMbara AcAryono Azaya, ne dvAdazAMgIno Azaya mAtra AtmAno sanAtana dharma pamADavAno che, ane te ja sArarUpa che. A vAtamAM koI prakAre jJAnIono vikalpa nathI. te ja traNe kALanA jJAnIonuM kahevuM che, hatuM ane thaze; paNa te nathI samajAtuM e ja moTI AMTI che. (4) 30 : jIva jJAnInI AjJA pramANe zAMtapaNAmAM vicare to aMtarmuhUrtamAM mukta thAya che. (6) 3 : AtmA che, AtmA nitya che. pramANo : (1)bAlakane dhAvatAM khaTakhaTAvAnuM koI zIkhave che ? pUrvAbhyAsa che. je (2) sarpa ane morane; hAthI ane siMhane; uMdara ane bilADIne svAbhAvika vaira che. te koI zikhavADatuM nathI. pUrvabhavanA vairanI svAbhAvika saMjJA che, pUrvajJAna che. (10) 2 : mokSamArga e agamya temaja saraLa che. 13 : amArI AjJAe vartatAM jo pAya lAge to te ame amAre zire oDhI laIe chIe; kAraNa ke jema rastA upara kAMTA paDyA hoya te koIne vAgaze ema jANI mArge cAlatAM tyAMthI upADI laI koIne jyAM na lAge tevI bIjI ekAMta jagyAe koI mUke to kAMI teNe rAjyano guno karyo kahevAya nahI; tema rAjA teno daMDa kare nahIM; tema mokSano zAMta mArga batAvatAM pApa kema saMbhave ? mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 159 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka 14 : jJAnInI AjJAe cAlatAM jJAnagurue kriyAAzrayI che yogyatAnusAra koIne kAMI batAvyuM hoya ane koI ne kAMI batAvyuM hoya tethI mokSa (zAMti) no mArga aTakato nathI. (13) che. 2 : "mokSamArgazya netAra, bhestAraM karmabhUbhUtAmuM jJAtAra vizvatattvAnAM, vaMde taLuNalabdhaye." sArabhUta artha : "mokSamArgazya netA', (mokSamArge laI janAra netA) : che ema kahevAthI "mokSa'nuM astitva', "mArga" ane "laI janAra' e traNa che vAta svIkArI. jo mokSa che to teno mArga paNa joIe, ane jo mArga che to teno draSTA paNa joIe ane je draSTA hoya te ja mArge laI jaI ja zake. mArge laI javAnuM kArya nirAkAra na karI zake, paNa sAkAra karI zake, arthAt mokSamArgano upadeza sAkAra upadeSTA eTale dehasthitie jeNe mokSa anubhavyo che evA karI zake. "bhestAra karmabhUbhUttA (karmarUpa parvatane bhedavAvALA) arthAt karmarUpI parvato toDyAthI mokSa hoI zake; eTale jeNe dehasthitie karmarUpI parvato toDyA che te sAkAra ke upadeSTA che. tevA koNa ? vartamAna dehe je jIvanmukta che te. je | karmarUpI parvato toDI mukta thayA che tene pharI karmanuM hovApaNuM na hoya. mATe keTalAka mAne che tema mukta thayA pachI deha dhAraNa kare evA jIvanamukta na joIe. "jJAtAra vizvatattvAnAM' (vizvatattvanAM jANanAra) ema kahevAthI ema darzAvyuM ke Apta kevA joIe ke je samasta vizvanA jJAyaka hoya. 'vaMde guNalabdhaye (tenA guNanI prAptine arthe teneM vaMdanA karUM chuM) arthAt AvA guNavALA puruSa hoya te ja Apta che che ane te ja vaMdana yogya che. (18) - 4 : nirjarAno asaMkhyAtaguNo uttarottara krama che, samyakdarzana che. pAmela nathI evA mithyAdRSTi jIva karatAM samyaphadaSTi asaMkhyAtaguNI che. nirjarA kare che. 160 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) che. 4 : dazavaikAlikamAM pahelI gAthA : dhammo maMgalamukkiLaM, ahiMsA saMjamo tavo; devA vi taM namasaMtti, jassa dhamme sayA maNo. emAM sarva vidhi samAI jAya che. paNa amuka vidhi ema kahevAmAM Avela nathI tethI ema samajavAmAM Ave che ke spaSTapaNe vidhi ja batAvyo nathI. - 6 : sarvotkRSTa zAMta svabhAva karavAthI paraspara vairavALA prANIo potAno vairabhAva choDI daI zAMta thaI bese che, evo zrI tIrthaMkarano ja atizaya che. (30) 1. madhyeSTi saMke, saMno no ropha nIvara; so bandho NAyavvo, tassa viogo bhave bhekkho' artha :- karmadravyanI eTale pudgaladravyanI sAthe jIvano saMbaMdha thavo che te baMdha. teno viyoga thavo te mokSa. samasUisArI rIte saMbaMdha thavo, kharekharI rIte saMbaMdha thavo. jema tema kalpanA karI saMbaMdha thayAnuM mAnI levuM tema nahIM. 19 : samyagdaSTi puruSane nAkhudAnI mAphaka pavana viruddha hovAthI | ja vahANa maraDI rasto badalavo paDe che. tethI teo pote lIdhelo rasto ja kharo nathI ema samaje che, tema jJAnI puruSo udayavizeSane laIne vyavahAramAM paNa aMtarAtmaSTi cUkatA nathI. 1. AtyaMtara pariNAma avalokana 0 hAthanoMdha - 1 % (hAthanoMdha-1, pR. 1) 1 (1) zuddha evA sphaTikane viSe anya raMganuM pratibhAsavuM thavAthI mokSamArga prakAza 161 For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenuM jema mULa svarUpa lakSagata thatuM nathI; tema zuddha nirmaLa evuM A ja 4 cetana anya saMyoganA tAdAbhyavat adhyAse potAnA svarUpano lakSa che pAmatuM nathI. yatkiMcit paryAyAMtarathI e ja prakAre jaina, vedAMta, sAMkhya, yogAdi kahe che. (hAthanoMdha-1, pR. 10) (nepathya) e ja cakSuthI have tame AkhuM jagata joI lyo pachI bIjI ja vAta karo. ThIka tyAre. darzana thayuM, AnaMda pAmyo; paNa pAcho kheda janmyo. (nepathya) have kheda kAM karo cho ? mane darzana thayuM te zuM samyapha hatuM ? hA.' samyapha hoya to pachI cakravaryAdika te du:khI kema dekhAya? du:khI hoya te du:khI, ane sukhI hoya te sukhI dekhAya.' cakravartI to duHkhI nahIM hoya? jema darzana thayuM tema zraddho. vizeSa jovuM hoya to cAlo mArI ! ja sAthe". che. cakravartInA aMta:karaNamAM praveza karyo. aMta:karaNa joIne peluM darzana samyak hatuM ema meM mAnyuM. tenuM aMta:karaNa bahu duHkhI hatuM. anaMta bhayanA paryAyathI te tharatharatuM hatuM. kALa AyuSyanI dorIne gaLI jato hato. hADamAMsamAM tenI vRtti hatI. kAMkarAmAM tenI prIti hatI. krogha, mAnano te upAsaka hato. bahu duHkha. (hAthanoMdha-1, pR.14) 5 - 4thI te pada ja sukharUpa che, ane bAkInI jagatavyavasthA ame jema mAnIe chIe tema mAne che. te padanI aMtaraMganI tenI abhilASA che. 162 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che paNa teo prayatna karI zakatA nathI, kAraNa thoDo vakhata sudhI temane aMtarAya che. (hAthanoMdha-1, pR.17) kAyAnuM niyamitapaNuM vacananuM syAdvAdapaNuM mananuM audAsInyapaNuM AtmAnuM muktapaNuM (A chellI samajaNa) ! (hAthanoMdha-1, pR. 18) 7 dravya - huM eka chuM, asaMga chuM, sarva parabhAvathI mukatachuM. kSetra - asaMkhyAta nijaavagAhanA pramANa chuM. kALa - ajara, amara, zAzvata chuM. svaparyAyapariNAmI samayAtmaka bhAva - zuddha caitanyamAtra nirvikalpa draSTA chuM. (hAthanoMdha-1, pR. 29) 12 mAraga sAcA mila gayA, chUTa gaye saMdeha; hota to to jala gayA, bhinna kiyA nija deha. samaja, piche saba sarala hai, binU samaja muzkIla; ye muzakIlI kyA kahuM? * * * khoja piMDa brahmAMDakA, pattA to laga jAya; vehi brahmAMDa vAsanA, jaba jAve taba... .... Apa Apaku bhUla gayA, inameM kyA aMdhera? samara samara aba hasata che, nahi bhUleMge phera. mokSamArga prakAza 163 [2 For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jahAM kalapanA-jalapanA, tahAM mAnuM duHkha chAMI; miTe kalapanA-jalapanA, taba vastu tina pAI. he jIva! kyA icchata have? hai icchA duHkha mUla; jaba icchAkA nAza taba, miTe anAdi bhUla. esI kahAMse mati bhaI, Apa Apa he nAhiM, ApanakuM jaba bhUla gaye, avara kahAMse lAI. Apa Apa e zodhaseM, Apa Apa mila jAya; Apa milana naya bApako, ... ... ... ja (hAthanoMdha-1, pR. 35) 14 hota AsavA parivA, nahi inameM saMdeha; mAtra daSTikI bhUla che, bhUla gaye gata ehi. racanA jina upadezI, paramottama tina kAla; inameM saba mata rahata hai, karate nija saMbhAla. jina so hI hai AtamA, anya hoI so karma; karma kare so jina vacana, tattvajJAnIko marma. jaba jAnyonijarUpako, taba jAnyo saba loka, nahi jAnyo nijarUpako saba jAnyo so phoka. ehi dizAkI mUDhatA, hai nahi jinape bhAva; jinarse bhAvabinu kabU, nahiM chUTataduHkhadAva. vyavahArase deva jina, nicese hai Apa; ehibInase samaja le,jinapravacanakIchApa. ehi nahIM te kalpanA, ehI nahIM vibhaMga, jaba jADeMge AtamA, taba lAgeMge raMga. (hAthanoMdha-1, pR. 47) 19 te dazA zAthI avarAI ? ane te dazA vardhamAna kema na thaI ? 164 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A lokanA prasaMgathI, mAnecchAthI, ajAgRtapaNAthI, strIAdi pariSahano : che jaya na karavAthI. je kriyAne viSe jIvane raMga lAge che, tene tyAM ja sthiti hoya che, ja evo je jinano abhiprAya te satya che. trIsa mahA mohanIyanA sthAnaka zrI tIrthaMkare kahyAM che te sAcAM che. anaMtA jJAnI puruSoe jenuM prAyazcita kahyuM nathI, jenA tyAgano ekAMta abhiprAya Apyo che evo je kAma tethI je mUMjhAyA nathI, te ja paramAtmA che. che (hAthanoMdha-1, pR. 49) 20 koI brahmarasanA bhogI, koI brahmarasanA bhogI; jANe koI viralA yogI, koI brahmarasanA bhogI. (hAthanoMdha-1, pR. 53) * 23 cakSu aprApyakArI, mana aprApyakArI. cetananuM bAhya agamana (gamana nahIM te) T (hAthanoMdha1 pR. 55) 24 jJAnI puruSone samaye samaye anaMtA saMyamapariNAma vardhamAna thAya che che che, ema sarvaze kahyuM che te satya che. te saMyama, vicAranI tINa pariNatithI tathA brahmarasa pratye sthirapaNAthI utpanna thAya che. zrI tIrthakara AtmAne saMkocavikAsanuM bhAjana yogadazAmAM mAne che \ che, te siddhAMta vizeSe karI vicAravA yogya che. mokSamArga prakAza 165 For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja (hAthanoMdha-1 pR. 57) raka ciddhAtumaya, paramazAMta aDaga ekAgra, eka svabhAvamaya asaMkhyAta pradezAtmaka puruSAkAra cidAnaMdaghana tenuM : dhyAna karo. jJA. va. di. va. mo. aM. ne AtyaMtika abhAva pradeza saMbaMdha pAmelAM pUrva niSpanna, sattA prApta udayaprApta, udIraNAprApta cAra evAM nA. go. A. vedanIya vedavAthI abhAva jene che, evuM zuddha svarUpa jina cidamUrti, sarva lokAloka bhAsaka camatkAranuM dhAma. ja (hAthanoMdha-1, pR. 33,64) 32 che. dhanya re divasa A aho, jAgI re zAMti apUrva re; daza varSe re dhArA UlasI, mo udayakarmano garva re. dhanya. 166 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIsarse ne ekatrIse, Avyo apUrva anusAra re; ogaNIsarse ne beMtAlIse, adbhuta vairAgya dhAra re. dhanya. ogaNIsarse ne suDatAlIse, samakita zuddha prakAzyuM re; zruta anubhava vadhatI dazA,nija svarUpa avabhAsyuM re. dhanya. tyAM Avyo re udaya kAramo, parigraha kArya prapaMca re; jema jema te haDaselIe, tema vadhe na ghaTe paMca re. dhanya. vadhatuM ema ja cAliyuM, have dIse kSINa kAMIre, krame karIne re te jaze, ema bhAse manamAMhI re. dhanya. yathA hetu je cittano, satya dharmano uddhAra re; thaze avazya A dehathI, ema thayo niradhAra re. dhanya. AvI apUrva vRtti aho, thaze apramatta yoga re; kevaLa lagabhaga bhUmikA, sparzIne deha viyoga re. dhanya. avazya karmano bhoga che, bhogavavo avazeSa re; tethI deha eka ja dhArIne, jAzuM svarUpa svadeza re. dhanya. (hAthanoMdha-1, pR. 87) 37 je puruSa sadgurunI upAsanA vinA nija kalpanAe AtmasvarUpano nirdhAra kare te mAtra potAnA svacchaMdanA udayane vede che, ema vicAravuM ghaTe che. je jIva satpuruSanA guNano vicAra na kare, ane potAnI kalpanAnA Azraye varte te jIva sahajamAtramAM bhavavRddhi utpanna kare che, kemake amara thavAne mATe jhera pIe che. (hAthanoMdha-1, pR. 89) 38 sarvasaMga mahAzravarUpa zrI tIrthaMkare kahyo che, te satya che. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 157 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (hAthanoMdha-1, pR. 90) 38 vibhAvayoga be prakAre che : eka pUrve niSpanna karelo evo udayasvarUpa, ane bIjo Atmabuddhie karI raMjanapaNe karavAmAM Avato bhAvasvarUpa. AtmabhAve vibhAva saMbaMdhI yoga tenI upekSA ja zreyabhUta lAge che. che nitya te vicAravAmAM Ave che, te vibhAvapaNe vartato AtmabhAva ghaNo che. parikSaNa karyo che, ane hajI paNa te ja pariNati varte che. * (hAthanoMdha-1, pR. 94) 39 huM ema jANuM ke anaMtakALathI aprAptavat evuM AtmasvarUpa kevaLajJAna-kevaLadarzana-svarUpe aMtarmuhUrtamAM utpanna karyuM che, to pachI varSa cha mAsa kALamAM ATalo A vyavahAra kema nivRtti nahIM thaI zake ? mAtra jAgRtinA upayogamAMtarathI tenI sthiti che, ane te upayogamAM baLane nitya vicAryethI alpakALamAM te vyavahAra nivRtta thaI zakavA yogya che. to paNa tenI kevA prakAre nivRtti karavI, e hajI vizeSapaNe ja mAre vicAravuM ghaTe che ema mAnuM chuM, kemake vIryane viSe kaMI paNa maMda | dizA varte che. te maMda dazAno hetu zo ? * (hAthanoMdha-1, pR. 101) 44 he jIva ! asArabhUta lAgatA evA A vyavasAyathI have nivRtta thA, nivRtta ! te vyavasAya karavAne viSe game teTalo baLavAna prArabdhodaya dekhAto na hoya to paNa tethI nivRtta thA, nivRtta ! jo ke zrI sarvaze ema kahyuM che ke caudame guNaThANe vartato evo jIva paNa prArabdha vedyA vinA mukta thaI zake nahIM, to paNa tuM te udayano AzrayarUpa hovAthI nija doSa jANI tene atyaMta tIvrapaNe vicArI tethI nivRtta thA, nivRtta ! kevaLa mAtra prArabdha hoya, ane anya karmadA vartatI na hoya to te 168 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArabdha saheje nivRtta thavA devAnuM bane che, ema parama puruSe svIkAryuM che che, paNa te kevaLa prArabdha tyAre kahI zakAya ke jyAre prANAMtaparyata niSThAbhedaSTi na thAya, ane tane sarva prasaMgamAM ema bane che, evuM ! jyAM sudhI kevaLa nizcaya na thAya tyAM sudI zreya e che ke, tene viSe tyAgabuddhi bhajavI, A vAta vicArI he jIva! have tuM alpakALamAM nivRtta thA, nivRtta ! che(hAthanoMdha-1, pR. 118) 50 traNe kALamAM je vastu jAyaMtara thAya nahIM tene zrI jina dravya kahe che. koIpaNa dravya parapariNAme pariName nahIM, svapaNAno tyAga karI zake nahIM. pratyeka dravya (dravya-kSetra-kALa- bhAvathI) svapariNAmI che. te che. niyata anAdi maryAdApaNe varte che. je cetana che, te koI divasa acetana thAya nahIM; je acetana che te koI divasa cetana thAya nahIM. (hAthanoMdha-1, pR. 124) 30 je je prakAre AtmAne ciMtana karyo hoya te te prakAre te pratibhAse che. viSayArtapaNAthI mUDhatAne pAmelI vicArazaktivALA jIvane AtmAnuM nityapaNuM bhAsatuM nathI, ema ghaNuM karIne dekhAya che, tema thAya che, te yathArtha che; kemake anitya evA viSayane viSe Atmabuddhi hovAthI potAnuM paNa anityapaNuM bhAse che. * che. (hAthanoMdha-1, pR. 133) 14 siddha AtmA lokAloka prakAzaka che, paNa lokAlokavyApaka nathI, vyApaka to svaavagAhanA pramANa che. je manuSyadehe siddhi pAmyA tenA trIjA bhAga UNe te pradeza ghana che, eTale Atmadravya lokolokavyApaka nathI paNa lokAlokaprakAzaka eTale lokAlokajJAyaka che. lokAloka pratye mokSamArga prakAza 996 For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA jato nathI, ane lokAloka kaMI AtmAmAM AvatAM nathI, sarve potapotAnI avagAhanAmAM svasattAmAM rahyAM che, tema chatAM AtmAne tenuM jJAnadarzana zI rIte thAya che ? atre jo evuM dRSTAMta kahevAmAM Ave ke jema ArIsAmAM vastu je pratibiMbita thAya che, tema AtmAmAM paNa lokAloka prakAzita thAya che, pratibiMbita thAya che, to e samAdhAna paNa avirodha dekhAtuM nathI, kemake ArIsAmAM to vistrasApariNAmI pudgalarazmithI pratibiMbita || thAya che. AtmAno agurulaghu dharma che, te dharmane dekhatAM AtmA sarva padArthane ja jANe che, kemake sarva dravyamAM agurulaghu guNa samAna che. ema kahevAmAM ja Ave che, tyAM agurulaghu dharmano artha zuM samajavo ? (hAthanoMdha-1, pR. 183) 86 so dhammo jaththa dayA dasaThTha dosA na jassa so devo; so hu guru jo nANI AraMbhapariggahA virao. che (hAthanoMdha-1, pR. 3) akiMcanapaNAthI vicaratAM ekAMta manathI jinasadaza dhyAnathI * tanmayAtmasvarUpa evo kyAre thaIza? jI hAthanoMdha - 2 % che (hAthanoMdha-2, pR. 3) 1 - rAga, dveSa ane ajJAnano AtyaMtika abhAva karI je sahaja zuddha AtmasvarUpamAM sthita thayA te svarUpa amAruM smaraNa, dhyAna ane pAmavA yogya sthAna che. che (hAthanoMdha-2, pR. 5) 2 | sarvajJapadanuM dhyAna karo. 170 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja (hAthanoMdha-2, pR. 17) he jIva! sthira daSTithI karIne tuM aMtaraMgamAM jo, to sarva paradravyathI che | mukta evuM tAruM svarUpa tane parama prasiddha anubhavAze. ' he jIva ! asamyakdarzanane lIdhe te svarUpa tane bhAsatuM nathI. te svarUpamAM tane zaMkA che, vyAmoha ane bhaya che. samyakudarzanano yoga prApta karavAthI te abhAsanAdinI nivRtti che ' thaze. ' he samyadarzanI ! sammacAritra ja samyakdarzananuM phaLa ghaTe che. A te mATe temAM apramatta thA. ' je pramattabhAva utpanna kare che te karmabaMdhanI tane supratItino hetu che. * he sammacAritrI ! have zithilapaNuM ghaTatuM nathI. ghaNo aMtarAya che | hato te nivRtta thayo, to have niraMtarAya padamAM zithilatA zA mATe kare che ? ke (hAthanoMdha-2, pR. 21) 8 che. du:khano abhAva karavAne sarva jIva icche che. du:khano AtyaMtika abhAva kema thAya ? te nahIM jaNAvAthI du:kha , utpanna thAya te mArgane du:khathI mukAvAno upAya jIva samaje che. ' janma, jarA, maraNa mukhyapaNe du:kha che. tenuM bIja karma che. karmanuM bIja rAgadveSa che, athavA A pramANe pAMca kAraNa che : mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, yoga. pahelA kAraNano abhAva thaye bIjAno abhAva, pachI trIjAno, A pachI cothAno ane chevaTe pAMcamA kAraNano abhAva thavAno krama che. mithyAtva mukhya moha che. avirati gauNa moha che. - mokSamArga prakAza 171 For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramAda ane kaSAya aviratimAM aMtarbhAvI zake che. yoga sahacArIpaNe utpanna thAya che. cAre vyatIta thayA pachI paNa pUrvahetuthI yoga hoI zake. (hAthanoMdha-2, pR. 25) 9 he munio ! jyAM sudhI kevaLa samavasthAnarUpa sahaja sthiti svAbhAvika na thAya tyAM sudhI tame dhyAna ane svAdhyAyamAM lIna raho. . jIva kevaLa svAbhAvika sthitimAM sthita thAya tyAM kaMI karavuM rahyuM nathI. jyAM jIvanAM pariNAma vardhamAna, hIyamAna thayA kare che tyAM dhyAna kartavya che. arthAt dhyAnalInapaNe sarva bAhyadravyanA paricayathI virAma pAmI nijasvarUpanA lakSamAM rahevuM ucita che. udayanA dhakkAthI te dhyAna jyAre jyAre chUTI jAya tyAre tyAre tenuM anusaMdhAna ghaNI tvarAthI karavuM. vaccenA avakAzamAM svAdhyAyamAM lInatA karavI. sarva padravyamAM eka samaya paNa upayoga saMga na pAme evI dazAne jIva bhaje tyAre kevaLajJAna utpanna thAya. (hAthanoMdha-2, pR. 27) ekAMta AtmavRtti. kevaLa eka AtmA. kevaLa mAtra AtmA. AtmA ja. sahajAtmA ja. (hAthanoMdha-2, pR. 31) jinacaitanyapratimA. 172 10 ekAMta AtmA. kevaLa eka AtmA ja kevaLa mAtra AtmA ja. zuddhAtmA ja. nirvikalpa, zabdAtIta sahaja svarUpa AtmA ja . 13 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhAna sarvAMgasaMyama. ekAMta sthira saMyama. ekAMta zuddha saMyama. kevaLa bAhyabhAva nirapekSatA. AtmatattvavicAra. jagatatattvavicAra. jinadarzanatattvavicAra. bIjAM darzana tattvavicAra. (hAthanoMdha-2, pR. 32) 14 svapara paramopakAra paramArthamaya satyadharma jayavaMta varto. AzcaryakAraka bheda paDI gayA che. khaMDita che. saMpUrNa karavAnuM sAdhana durgamya dekhAya che. te prabhAvane viSe mahatu aMtarAya che. dezakALAdi ghaNA pratikULa che. che. vItarAgono mata lokapratikULa thaI paDyo che. . rUDhithI je loko tene mAne che tenA lakSamAM paNa te supratIta jaNAto ! nathI, athavA anyamata te vItarAgono mata samajI pravarte jAya che. yathArtha vitarAgono mata samajavAnI temanAmAM yogyatAnI ghaNI khAmI che. dRSTirAganuM prabaLa rAjya varte che. veSAdi vyavahAramAM moTI viTaMbanA karI mokSamArgano aMtarAya karI ! beThA che. tuccha pAmara puruSo virAdhaka vRttinA dhaNI agrabhAge varte che. kiMcit satya bahAra AvatAM paNa temane prANaghAtatulya du:kha lAgatuM mokSamArga prakAza 173 For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja hoya ema dekhAya che. (hAthanoMdha-2, pR. 37) 17 huM asaMga zuddhacetana chuM. vacanAtIta nirvikalpa. ekAMta zuddha anubhavasvarU5 chuM. huM parama zuddha, akhaMDa cidyAta chuM. aci dhAtunA saMyogarasano A AbhAsa to juo! Azcaryavat AzcaryarUpa ghaTanA che. kaMI paNa anya vikalpano avakAza nathI. sthiti paNa ema ja che. [ (hAthanoMdha-2, pR. 39) 18 parAnugraha parama kArUNyavRtti karatAM paNa prathama caitanya jinapratimA thA. caitanya jinapratimA thA. tevo kALa che ? te viSe nirvikalpa thA. tevo kSetrayoga che ? gaveSa. tevuM parAkrama che ? apramatta zUravIra thA. teTaluM AyuSabaLa che ? zuM lakhavuM ? zuM kahevuM ? aMtarmukha upayoga karIne jo. OM zAMti: zAMti: zAMti: ' (hAthanoMdha-2, pR. 45) 20 he sarvotkRSTa sukhanA hetubhUta samyakdarzana ! tane atyaMta bhaktithI namaskAra ho. A anAdi anaMta saMsAramAM anaMta anaMta jIvo tArA Azraya 174 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - vinA anaMta anaMta duHkhane anubhave che. che tArA paramAnugrahathI svasvarUpamAM rUci thaI. parama vItarAga svabhAva pratye parama nizcaya Avyo. kRtajya thavAno mArga grahaNa thayo. ' he jina vItarAga ! tamane atyaMta bhaktithI namaskAra karuM chuM. tame ja A pAmara pratye anaMta anaMta upakAra karyo che. | he kuMdakuMdAdi AcAryo ! tamArAM vacano paNa svarUpAnusaMdhAnane viSe A pAmarane parama upakArabhUta thayAM che. te mATe huM tamane atizaya - bhaktithI namaskAra karuM chuM. che. he zrI sobhAga ! tArA satsamAgamanA anugrahathI AtmadazAnuM che smaraNa thayuM te arthe tane namaskAra ho. * (hAthoMdha-2, pR. 49) 22 baMdhavihAravimukka, vaMdia sividdhamANa jiNacaMda; sirivIra jirNa vaMdia, kammavibhAge samAsao vacche; kIraI jieNa heuhiM, jeNaM to bhaNae kamma, kammadabehi samma, saMjogo hoI jou jIvasta; so baMdho nAyavo, tassa viogo bhave mokakho. che (hAthanoMdha-2, pR. 51) 23 kevaLa samavasthita zuddha cetana. mokSa. te svabhAvanuM anusaMdhAna te mokSamArga pratItirUpe te mArga jyAM zarU thAya che tyAM samyakdarzana. deza AcaraNarUpe te paMcama guNasthAnaka sarva AcaraNarUpe te chaThTha guNasthAnaka apramattapaNe te AcaraNamAM sthiti te saptama guNasthAnaka apUrva AtmajAgRti te aSTama guNasthAnaka mokSamArga prakAza 175 For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAgata sthULa kaSAya baLa pUrvaka svarUpasthiti te navama guNasthAnaka sattAgata sUkSma kaSAya baLa pUrvaka svarUpasthiti te dazama guNasthAnaka upazAMta kaSAya baLa pUrvaka svarUpasthiti te ekAdazama guNasthAnaka A kSINa kaSAya baLa pUrvaka svarUpasthiti te dvAdazama guNasthAnaka che 0 hAthanoMdha - 3 4 (hAthanoMdha-3, pR. 15) OM nama: sarva jIva sukhane icche che. du:kha sarvane apriya che ' du:khathI mukta thavA sarva jIva icche che. vAstavika tenuM svarUpa na ja samajAvAthI te du:kha maTatuM nathI. te du:khanA AtyaMtika abhAvanuM nAma mokSa kahIe chIe. atyaMta vItarAga thayA vinA AtyaMtika mokSa hoya nahIM. samyAna vinA vItarAga thaI zakAya nahIM. samyakdarzana vinA jJAna asamyaka kahevAya che. vastunI je svabhAve sthiti che, te svabhAve te vastunI sthiti samajAvI tene samyakajJAna kahIe chIe. (hAthanoMdha-3, pR. 17) 3 samyajJAnadarzanathI pratIta thayelA AtmabhAve vartavuM te cAritra che. che. e traNenI ekatAthI mokSa thAya. jIva svAbhAvika che. paramANuM svAbhAvika che. jIva anaMta che. paramANuM anaMta che. jIva ane pudgala saMbaMdha che tyAM sudhI sakarma jIva kahevAya. bhAvakarmano kartA jIva che. bhAvakarmanuM bIjuM nAma vibhAva kahevAya 176 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja che. bhAvakarmanA hetuthI jIva pudgala grahe che. tethI taijasAdi zarIra ja ane audArikAdi zarIno yoga thAya che. (hAthanoMdha-3, pR. 17) 3 bhAvakarmathI vimukha thAya to nijabhAvapariNAmI thAya. samyagdarzana vinA vAstavikapaNe jIva bhAvakarmathI vimukha na thaI che zake. samyagdarzana thavAno mukhya hetu jinavacanathI tattvArtha pratIti thavI , che te che. che. (hAthanoMdha-3, pR. 19) 7. huM kevaLa zuddha caitanyasvarUpa sahaja nija anubhavasvarUpa chuM. vyavahAradRSTithI mAtra A vacanano vaktA chuM. paramArthathI to mAtra te vacanathI vyaMjita anubhava svarUpa chuM. tamArAthI jagata bhinna che, abhinna che, bhinna-bhinna che ? bhinna, abhinna bhinnabhinna, evo avakAza svarUpamAM nathI. vyavahAradaSTitI tenuM nirUpaNa karIe chIe. jagata mArA viSe bhAsyamAna hovAthI abhinna che, paNa jagata | jagatasvarUpe che, huM svasvarUpe chuM, tethI jagata mArAthI kevaLa bhinna che. che te banne dRSTithI jagata mArAthI bhinnabhinna che. OM zuddha nirvikalpa caitanya. (hAthanoMdha-3, pR. 23) 8 ke kevaLajJAna. eka jJAna. sarva anya bhAvanA saMsargarahita ekAMta zuddha jJAna. sarva dravya, kSetra, kALa, bhAvanuM sarva prakArathI eka samaye jJAna. te mokSamArga prakAza 177 For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke kevaLajJAnanuM ame dhyAna karIe chIe. che nijasvabhAvarUpa che. svatattvabhUtache. nirAvaraNa che. abheda che. te sarva bhAvanuM utkRSTa prakAzaka che. (hAthanoMdha-3, pR. 24) 9 huM kevaLa jJAnasvarUpa chuM. ema samyaka pratIta thAya che. tema thavAnA te hetuo supratIta che. | sarva indriyono saMyama karI, sarva paradravyathI nijasvarUpa vyAvRtta ja karI, yogane acala karI, upayogathI upayoganI ekatA karavAthI kevaLajJAna thAya. (hAthanoMdha-3, pR. 29) 11 huM eka chuM, asaMga chuM, sarva parabhAvathI mukta chuM. asaMkhyAta pradezAtmaka nijaavagAhanApramANa chuM. ajanma, ajara, amara, zAzvata chuM. svaparyAyapariNAmI samayAtmaka zuddha caitanyasvarUpa mAtra nirvikalpa draSTA chuM. (hAthanoMdha-3, pR. 35) 13 ke "ThAMNAMgasUtramAM nIce darzAveluM sUtra zuM upakAra thavA nAkhyuM che te che vicAro. ege samaNe bhagavaM mahAvIre imIeNe usappiNIe cauvIsa tiththayarANe carime tiththare siddha buddha ane parinivvaDe salvaduHkhappahANe! (hAthanoMdha-3, pR. 37) AvyaMtara bhAna avadhUta. videhIvatuM. jinakalpIvatuM. sarva parabhAva ane vibhAvathI vyAvRtta, nija svabhAvanA bhAnasahita ! 178 mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 avadhUtavat videhIvat jinakalpIvatu vicaratA puruSa bhagavAnanA svarUpanuM dhyAna karIe chIe. (hAthanoMdha-3, pR. 43) (sarva dravya, kSetra, kALa, bhAvano sarva prakAre jANanAra, rAgadveSAdi sarva vibhAva jeNe kSINa karyA che te izvara) te pada manuSyadehane viSe saMprApta thavA yogya che. saMpUrNa vItarAga thAya, te saMpUrNa sarvajJa thAya. (hAthanoMdha-3, pR. 45) 18 pratyakSa nija anubhavasvarUpa chuM, temAM saMzaya zo ? te anubhavamAM je vizeSane viSe nyUnAdhikapaNuM thAya che, te jo maTe to kevaLa akhaMDAkAra svAnubhAvasthiti varte. 17 OM namaH sarvajJa vItarAga deva apramatta upayoge tema thaI zake. apramatta upayoga thavAnA hetuo supratIta che, tema varSe javAya che te pratyakSa supratIta che. avicchinna tevI dhArA varte to adbhuta anaMta jJAnasvarUpa anubhava suspaSTa samavasthita varte. (hAthanoMdha-3 pR. 47) 19 sarva cAritra vazIbhUta karavAne mATe, sarva pramAda TALavAne mATe, AtmAmAM akhaMDa vRtti rahevAne mATe, mokSasaMbaMdhI sarva prakAranA sAdhananA jayane arthe 'brahmacarya'adbhuta anupama sahAyakArI che, athavA mULabhUta che. (hAthanoMdha-3, pR. 50) 22 sarvajJopadRSTi AtmA sadgurukRpAe jANIne niraMtara tenA dhyAnanA arthe vicaravuM : saMyama ane tapapUrvaka - mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only 179 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (hAthanoMdha-3 pR. para) 23 aho ! sarvotkRSTa zAMta rasamaya sanmArga aho ! te sarvotkRSTa zAMta rasapradhAna mArganA mULa sarvajJadeva : aho ! te sarvotkRSTa zAMta 2sa supratIta karAvyo evA parama kRpALu sadgurudeva A vizvamAM sarvakALa tame jayavaMta varte, jayavaMta varto. (hAthanoMdha-3 pR. 58,59,61) 27 svapara upakAranuM mahatkArya have karI le ! tvarAthI karI le ! apramatta thA. zuM kALano kSaNavA2no paNa bharUMso Arya puruSoe karyo che ? he pramAda ! have tuM jA, jA. apramatta thA 180 he brahmacarya ! have tuM prasanna thA, prasanna thA. he vyavahArodaya ! have prabaLathI udaya AvIne paNa tuM zAMta thA; zAMta. - he dIrghasUtratA ! suvicAranuM, dhIrajanuM, gaMbhIrapaNAnuM, pariNAma tuM zA mATe thavA icche che ? he bodhabIja ! tuM atyaMta hastAmalakvat varta, varta. he jJAna ! tuM durgamyane paNa have sugama svabhAvamAM lAvI mUka. he cAritra ! parama anugraha kara, parama anugraha kara. he yoga ! tame sthira thAo; sthira thAo ! he dhyAna ! tuM nijasvabhAvAkAra thA, nijasvabhAvAkAra thA. he vyagratA ! tuM jatI rahe, jatI rahe. mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja he alpa ke madhya alpa kaSAya ! have tame upazama thAo , kSINa che thAo. amAre kAMI tamArA pratye ruci rahI nathI. he sarvajJapada ! yathArtha supratItapaNe te hRdayAveza kara, hRdayAveza kara. | he aMsaga nircatapada ! te svAbhAvika vyavahArarUpa thA! he parama karuNAmaya sarva paramahitanA mULa vItarAga dharma ! prasanna thA. prasanna. he AtmA ! tuM nijasvabhAvAkAra vRttimAM ja abhimukha thA ! ! abhimukha thA. OM he vacana samiti ! he kAya acapaLatA ! he ekAMtavAsa ane asaMgatA ja I ! tame paNa prasanna thAo, prasanna thAo ! khaLabhaLI rahelI evI je AtyaMtara vargaNA te kAM to atyaMtara ja ! ke vedI levI, kAM to tene svacchapuTa daI upazama karI devI. che. jema nispRhatA baLavAna tema dhyAna baLavAna thaI zake, kArya baLavAna che. thaI zake. (hAthanoMdha-3, pR. 63) 27 - Isameva nigaMdhyuM pAvayaNe sacce aNuttara kevaliyaM paDipUNasaMsaddha che PyAyiM sallakANe siddhimagga muttimaSma vijrANamaSma nivvANamagga avitahamasaMdiThaMsavadukhapahaNamampsa. ethya ThiyA jIvA sijhajhati bujhaMti ! muaiti parisivAyaMti savya duSmANamaMta karaMti mahA saMmANAe tahA gacchAmo tahA ciThThAmo. zisiyAmo tahA suyaThAmo tahAM bhejAmo tahA bhAsAmo tahA abhuTTAmo tahAM uThThAe udde motti pANANe bhUyANa ja jIvANuM satANe saMjameNe saMjamAmotti. (hAthanoMdha-3) 29 sarva vikalpano, tarkano tyAga karIne mokSamArga prakAza 181 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manano vacanano kAyano jaya karIne indriyano AhArano nidrAno nirvikalpapaNe aMtarmukhavRtti karI AtmadhyAna karavuM. mAtra anAbAdha anubhavasvarUpamAM lInatA thavA devI, bIjI ciMtavanA na karavI. je je tarkadi UThe, te nahI laMbAvatAM upazamAvI devA. (hAthanoMdha-3) 30 vItarAgadarzana saMkSepa maMgalAcaraNa zuddha padane namaskAra. bhUmikA : mokSa prayojana te du:kha maTavA mATe judA judA mato pRthakkaraNa karI jotAM temAM vItarAga darzana pUrNa ane aviruddha che evuM sAmAnya kathana. te darzananuM ? che vizeSa svarUpa. tenI jIvane aprApti ane prAptie anAsthA thavAnA kAraNo. 1 mokSAbhilASI jIve te darzananI kema upAsanA karavI. AsthA - te AsthAnA prakAra ane hetu. vicAra - te vicAranA prakAra ane hetu. vizuddhi - te vizuddhinA prakAra ane hetu. madhyastha rahevAnAM sthAnaka-tenAM kAraNo. dhIrajanAM sthAnaka-tenAM kAraNo. patita thavAnAM sthAnaka-tenAM kAraNo. upasaMhAra. AsthA :padArthanuM aciMtyapaNuM, buddhimAM vyAmoha, kALadoSa. (182) mokSamArga prakAza For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdra ane zrI sobhAgabhAI For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAga-2 zrImad rAjacaMdranA parama sakhA zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA 183 For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAnatimirAndhAnAM jJAnAMjanazalAkyA, asurummilita yena tasma zrI gurave nama: , dhyAnamUlaM gurumurti pUjAmUlaM gurupadam maMtramUlaM guruvAkya mokSamUlaM gurukRpA. parama gurunAM padakamala, vaMdu vAraMvAra; aMtaracakSu ughaDe, sUjhe sArA vicAra. sahu sAdhanathI jogano, mahimA ghaNo udAra; jJAna-divAkara UgatAM, hare sakaLa aMdhakAra 184 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad rAjacaMdranA paramasakhA pU. zrI saubhAgyabhAI For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-1 zrImadda maLatAM pahelAMnA zrI sobhAga : saurASTramAM "bhagatanAM gAma" tarIke jANItA sAyalA gAmamAM zrI lallubhAI nAme nAmAMkita zeTha rahetA hatA. prasaMgavazAt dhanasaMpatti cAlI jatAM emaNe vicAra karyo ke, mAravADanA sAdhu maMtravidyA vageremAM pravINa kahevAya che. temAMnA koInI kRpAthI saMpatti puna: prApta thAya evI bhAvanAthI mAravADamAM koI prakhyAta sAdhunI sevA karI prasanna karyA. ekAntamAM potAnI Arthika sthiti jaNAvI. te kaMIka sudhare evo upAya batAvavA vinaMti karI. te adhyAtmapremI sAdhue zeTha lallubhAIne pako ApatAM kahyuM "AvA vicakSaNa thaI tame AtmAnI vAta pAmavAnI icchAne badale AvI mAyAnI vAta karI te tamane ghaTe nahIM." sAdhuno Azaya vicakSaNa zeTha lallubhAI samajI gayA ne "bApajI mArI bhUla thaI, mArA AtmAnuM kalyANa thAya evuM batAvo ema | vinaMti karI. temanA upara kRpA karI te sAdhue "bIjajJAna" sAdhana ApyuM ane jaNAvyuM ke koI yogya puruSane Apazo to hitanuM kAraNa thaze. A"bIjajJAna" teozrIe temanA putra sobhAgane ApyuM hatuM. meM pU. zrI kRpALudevane agiyArame guNasthAnakethI paDavAno potAno ja anubhava thayo hato ema teozrI jaNAve che. jethI A jJAnanI jarUra ja hatI te vigata teozrI temanA patra naM. 170nA chellethI trIjA perAmAM jaNAve che je lakhANa akSaraza: nIce Apela che : guNaThANAM e samajavA mATe kahelAM che. upazama ane kSepaka e be ja jAtanI zreNI che. upazamamAM pratyakSa darzanano saMbhava nathI; kSepakamAM che. pratyakSa darzananA saMbhavanA abhAve agiyAramethI jIva pAcho vaLe che. upazama zreNI be prakAre che. eka AjJArUpa; eka mArga jANyA vinA svAbhAvika upazama thavA rUpa. AjJArUpa paNa AjJA ArAdhana sudhI zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 185 For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * patita thato nathI. pAchaLano TheTha gayA pachI mArganA ajANapaNAne lIdhe ja paDe che. "A najare joyelI, AtmAe anubhavelI vAta che." koI che zAstramAMthI nIkaLI Avaze. na nIkaLe to kAMI bAdha nathI. tIrthaMkaranA ! hRdayamAM A vAta hatI. ema ame jANyuM che. (patrAMka-170) jo ke AgalA bhavamAM temane prApti hatI, paNa A bhavamAM teozrIne te viSe bIlakula vismaraNa thaI gayuM hatuM. tethI zrImad paNa A arasAmAM te jJAnanI zodhamAM hatA. vaLI zrImad A jJAnanI zodhamAM hatA te bAbata temaNe zrI 4 manasukharAma sUryarAma upara lakhelA patromAMnA nIce batAvela peregrAphathI ! gaNAya che ? huM artha ke vaya saMbaMdhamAM vRddha sthitivALo nathI; topaNa kaMIka jJAnavRddhatA ANavA mATe ApanA jevA satsaMgane, temanA vicArone ane puruSanI caraNarajane sevavAno abhilASI chuM. mAruM A bAlavaya ja e abhilASAmAM vizeSa bhAge gayuM che; tethI kaMIpaNa samajAyuM hoya to (te) be zabdo samayAnusAra Apa jevAnI samIpa mUkI Atmahita 1 vizeSa karI zakuM, e prayAcanA A patrathI che. (patrAMka u1) che. huM mArI nivAsabhUmikAthI Azare be mAsa thayA satyoga, satsaMganI 1 pravardhanArthe pravAsarUpe keTalAka sthaLomAM vihAra karuM chuM. prAye karIne te eka saptAhamAM mAruM tyAM ApanA darzana ane samAgamanI prApti karI che zake ema Agamana saMbhava che." --"dharmopajIvana prApta karavAmAM ApanI sahAyatAnI prAye avazya paDe tevuM che, paNa sAmAnya vRttibhAva mATe ApanA vicAra mAgI pachI te vAtane janma Apavo, tema rahyuM che, ja zAstra e parokSa mArga che, ane 200 pratyakSa mArga che. A veLA e ja zabdo mUkI A patra vinayabhAve pUrNa karuM chuM. (patrAMka 71) ApaNe thoDIvAra tattvajJAnanI guphAnI vismaraNA karI, Aryoe bodhelA aneka krama para AvavA mATe parAyaNa chIe, te samayamAM i 186 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAvI javuM yogya ja che ke pUrNAhlAdakara jene mAnyuM che. parama sukhakara, hitakara ane hRdayamaya jene mAnela che, tema che, anubhavagamya che. te to te ja guphAno nivAsa che; ane niraMtara tenI ja jijJAsA che. atyAre kaMI te jijJAsA pUrNa thavAnAM cihna nathI. to paNa krame, emAM A lekhakano paNa jaya thaze evI tenI khacIta zubhAkAMkSA che. ane tema anubhavagamya paNa che. atyArathI ja jo yogya rIte kramanI prApti hoya to, A patra lakhavA jeTalI khoTI karavA icchA nathI; paraMtu kALanI kaThinatA che; bhAgyanI maMdatA che; saMtonI kRpAdRSTi daSTigocara nathI. satsaMganI khAmI che : tyAM kaMI ja... (patrAMka 83) ane A ja perAno nIceno pero paNa uparanA ja bhAvArthavALo, jIjJAsAvALo perA che, je vAMcI khAtrI karazo. "ApanI pAse koI koI vAra AvavAmAM paNa eka ja e ja viSayanI jIjJAsA che. ghaNA varSothI ApanA aMtaHkaraNamAM vAsa karI rahela brahmavidyAnuM ApanA ja mukhathI zravaNa thAya to eka zaMti che. koI paNa vATe kalpita vAsanAono nAza thaI yathAyogya sthitinI prApti sivAya anya icchA nathI; paNa vyavahAra paratve keTalIka upAdhI rahe che, eTale satsamAgamano avakAza joIe teTalo maLato nathI; tema ja Apane paNa teTalo vakhata ApavAnuM keTalAka kAraNothI azakya samaju chuM; ane e ja kAraNathI pharI pharI aMtaHkaraNanI chevaTanI vRtti Apane jaNAvI zakato nathI; tema ja te paratve adhika vAtacIta thaI zakatI nathI. e eka pUNyanI nyUnatA; bIju zuM ? (patrAMka 120) (TUMkamAM A Akho patra tenI ja khAtrI Ape che.) zrIrAmane jema mahAnubhAva vasiSTha bhagavAne A ja doSanuM vismaraNa karAvyuM hatuM te koNa karAve ? arthAt zAstrano bhASAbhyAsa vinA paNa ghaNo paricaya thayo che. dharmanA vyAvahArika jJAtAono paNa paricaya thayo che. tathApi A AtmAnuM AnaMdAvaraNa ethI TaLe ema nathI. mAtra satsaMga sivAya yogasamAdhi sivAya tyAM kema karavuM ? ATaluM paNa zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 187 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzAvavAnuM koI satpAtra sthaLa nahotuM. bhAgyodaye Apa maLyA ke jene e ja rome reme rucikara che." (patrAMka 127) uparanA lakhANathI sujJa mumukSubhAIo vicA2ze to zrImadjI paNa "bIjajJAna"nI prAptinI zodhamAM hatA. nIcenA patro vicArazo to zaMkAne sthAna raheze nahIM. te pavitra darzana thayA pachI game te vartana ho, paraMtu tene tIvra baMdhana nathI. anaMta saMsAra nathI, soLa bhava nathI, atyaMtara du:kha nathI, zaMkAnuM nimitta nathI, aMtaraMga mohinI nathI, sat, sat nirupama, sarvottama, zukla, zItaLa, amRtamaya darzanajJAna; samyak jyotirmaya cirakALa AnaMdanI prApti, adbhuta sasvarUpadarzitAnI balihArI che ! jyAM matabheda nathI; jyAM zaMkA, kakhA, vitigirachA, mUDhadRSTi emAMnuM kAMI nathI. che te kalama lakhI zakatI nathI, kathana kahI zakatuM nathI, mana jene manana karI zakatuM nathI. (patrAMka 91) he gautama ! te kALa ane te samayamAM chadmastha avasthAe, huM ekAdaza varSanI paryAye, chaThTha chaThThuM sAvadhAnapaNe, niraMtara tapazcaryA ane saMyamathI AtmatA bhAvatAM, pUrvAnupUrvIe cAlatAM, eka gAmathI bIje gAma jatAM, jyAM suSumArapuranagara, jyAM azoka vanakhaMDa bAga, jyAM azokavara pAdapa, jyAM pRthvIzilApaTTa, tyAM Avyo; AvIne azokavara pAdapa nIce, pRthvIzilApaTTa para aSTamabhakta grahaNa karIne banne paga saMkocIne, lAMbA kara karIne, eka puddagalamAM dRSTi aDaga sthApIne animeSa nayanathI, jarA zarIra nIcuM AgaLa jhUkI rAkhIne, yoganI samAdhithI, sarva iMdriyo gupta karIne, eka rAtrinI mahApratimA dhAraNa karIne, vicarato hato. (camara) (patrAMka 157 (3)) zrI sobhAgabhAI e zrImadjIne te bIjajJAnanI savaMta 1946nA bIjA bhAdaravA mAsamAM vavANiyA mukAme vAta karI tyAre pU. kRpALudevane je vismaraNa thaI gayela hatuM tenuM smaraNa thayuM [hAthanoMdha 2jI. pR. 45] atyaMtara pariNAma avalokana-20 chellI 2 lITI-"he zrI zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 188 For Personal & Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * saubhAga ! tArA sasamAgamanA anugrahathI AtmadazAnuM smaraNa thayuM ? che te arthe tane namaskAra ho." zrImadjIne te jJAnathI be-aDhI mAsamAM je ughADa thayo, je AnaMda thayo te ullAsa zrImadjIe temanA ja zabdomAM muMbaIthI kArataka ja suda pane somavAra savaMta 1947nA patra naM. 10pamAM nIce mujaba * jaNAvela che : parama pUjya kevaLabIjasaMpanna, sarvottama upakArI zrI saubhAgyabhAI, morabI. ApanA pratApe atra AnaMdavRtti che. prabhu pratApe upAdhijanya vRtti che. bhagavAna paripUrNa sarvaguNasaMpanna kahevAya che, tathApi emAMya ? _ apalakSaNa kAMI ochA nathI ! vicitra karavuM e ja enI lIlA ! tyAM adhika zuM kahevuM ? sarva samartha puruSo Apane prApta thayelAM jJAnane ja gAI gayA che. A - e jJAnanI dinapratidina A AtmAne vizeSatA thatI jAya che. huM dhAruM che chuM ke kevaLajJAna sudhInI mahenata karI alekhe to nahIM jAya. mokSanI ja che. ApaNane kAMI jarUra nathI. ni:zaMkapaNAnI, nirbhayapaNAnI, te 1 nirmajhanapaNAnI ane ni:spRhapaNAnI jarUra hatI. te ghaNe aMze prApta ! thaI jaNAya che; ane pUrNa aMze prApta karAvavAnI karuNAsAgara gupta [ rahelAnI kRpA thaze ema AzA rahe che. chatAM vaLI ethIye alaukika | dazAnI icchA rahe che, tyAM vizeSa zuM kahevuM ? anahada dhvanimAM maNA nathI, paNa gADIghoDAnI upAdhI zravaNanuM sukha thoDuM Ape che. nivRtti vinA ahIM bIjuM badhuMya lAge che. jaMgatane, jagatanI lIlAne beThA beThA maphatamAM joIe chIe. ' che ApanI kRpA icchuM chuM. li. AjJAMkita rAyacaMdanAM praNAma ! ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 189 For Personal & Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A patramAMnA zrImadajInA eka eka zabdathI teoe zrI sobhAgabhAI pratyeno potAno utkRSTa ahova, AdarabhAva ane pUjyabhAva je rIte vyakta karyo che tene jarA UMDANathI- vistArathI vicAratAM ApaNane je paNa eno AnaMda Ave tema che. zrImadjInA vacana : 1. "paramapUjya": parama-pUjya kone lakhAya ke enAthI vadhAre pUjanIya bIjuM koI che nathI. te zabda samUhano vicAra karazo. 2. "kevaLabIja saMpanna": - zrI sobhAga pAse kevaLajJAnanA bIjanI prApti hatI ema zrImadjInI che zraddhA AthI vyakta thAya che. 3. "sarvottama upakArI zrI sobhAgyabhAI"? zrImadjI upara zrI saubhAgyabhAIe kevo moTo upakAra karyo che che tenI mahattA teozrIe uparanA zabda samUhathI vyakta karI dIdhI che. che. 4. "ApanA pratApe atre AnaMdavRtti che" : ApanA pratApe eTale zrI saubhAgyabhAIe je bIja jJAna smaraNa ' karAvyuM tenA pratApe zrImadjIne AnaMda AnaMda vartI rahyo che. - pa. "sarva samartha puruSo Apane prApta thayelA jJAnane ja gAI gayA ? che. che. e jJAnanI dinapratidina A AtmAne vizeSatA thatI jAya che." : che. uparanA vAkyathI ema sAbita thAya che ke tIrthakaro athavA mahAjJAnIo zrI saubhAgyane je bIjajJAna prApta che tenuM ja mahAbhya gAI gayA che ane zrImadjI sAthe jaNAve che ke e jJAna (bIjajJAna)nI A AtmAne vizeSatA thatI jAya che. 190 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. "kevaLajJAna sudhInI mahenata karelI to alekhe nahIM jAya che mokSanI ApaNane to kAMI jarUra nathI. ni:zaMkapaNAnI, nirbhayapaNAnI, nirmajhanapaNAnI ane ni:spRhapaNAnI jarUra hatI te ghaNe aMze prApta thaI jaNAya che" : uparanA vAkyathI zrImadjIne keTalo unmAda AvI gayo che ke te mokSanI paNa jene spRhA rahI nathI. AvAM te jJAna (bIjajJAna) pratye 8 aho bhAva pragaTa karela che. 7. anahada dhvanimAM maNA nathI paNa gADIghoDAnI upAdhI zravaNanuM 1 sukha thoDuM Ape che." je te jJAna (bIjajJAna)thI zrImadjIne pragaTa thayelA anahada nAdanA ' che. zravaNano AnaMda muMbaInA gADI ghoDAnA avAjathI zravaNamAM bhaMga ' kare che. zrImadjIe zrI saubhAgyane, teo jyAM aTakelA hatA tyAMthI UMcA laI, mahAna upakAra zrI saubhAgya upara paNa karela che. tethI ema sAbita thAya che ke banne mahApuruSoe ekabIjA upara ananya upakAro ja karelA che. - zrImadjIne je bIjajJAna zrI saubhAgya pAsethI sAMbhaLI maraNa thayuM teno bIjo patra naM. 170 muMbaIthI kArataka sudI 14 1947nAM bIjA perAmAM nIce mujaba temanA ja zabdamAM jaNAve che : AtmA jJAna pAmyo e to ni:saMzaya che; graMthibheda thayo e traNe kALamAM satya vAta che. sarva jJAnIoe paNa e vAta svIkArI che. have chevaTanI nirvikalpa samAdhi ApaNane pAmavI bAkI che. je sulabha che. ane te pAmavAno hetuM paNa e ja che ke koI paNa prakAre amRtasAgaranuM avalokana karatAM alpa paNa mAyAnuM AvaraNa bAdha kare nahIM; avalokana che. sukhanuM alpa paNa vismaraNa thAya nahIM; "tuM ituMhi" vinA bIjI 4 raTanA rahe nahIM; mAyika eka paNa bhayano, mohano, saMkalpano ke * vikalpano aMza rahe nahIM. ekavAra jo yathAyogya AvI jAya to pachI ja zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 191 For Personal & Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ game tema pravartAya, game tema bolAya, game tema AhAravihAra karAya, tathApi tene koI jAtanI bAdhA nathI. paramAtmA paNa tene pUchI zakanAra nathI. tenuM kareluM sarva savaLuM che. zrImajIe, zrI saubhAgyabhAIne, muMbaI po. su. 5. 1947nA patra naM. 189mAM eka gAthA nIce mujaba lakhI che te bIjajJAnanA bhAvArthavALI che : "alakhanAma dhuni lagI gaganameM, magana bhayA mana merA jI; Asana mArI surata daDha dhArI, diyA agama ghara DerA jI." zrImadbhue, zrI saubhAgyabhAIne muMbaI mahA su. 9 maMgaLavAra 1947nA patra naM. 197mAM bIjA perAmAM bIjajJAnano ullekha karelo che. te temanA zabdamAM nIce mujaba che : jJAnanA 'parokSa-aparokSa' viSe patrathI lakhI zakAya tema nathI; paNa 'sudhAnI dhArA' pachInAM keTalAka darzana thayA che, ane jo asaMgatAnI sAthe Apano satsaMga hoya to chevaTanuM paripUrNa prakAze tema che; kAraNa ke te ghaNuM karIne sarva prakAre jANyuM che. zrImadjI tenA patra naM. 247 muMbaI vaizAkha vadI 8 ravivAra 1947nA zrI saubhAgyabhAI uparanA bIjajJAna mATe trIjA perAmAM temanA ja zabdomAM nIce pramANe lakhe che : je rasa jagatanuM jIvana che, te rasano anubhava thayA pachI hira pratye atizaya laya thaI che. ane tenuM pariNAma ema Avaze ke jyAM jeve rUpe icchIe teve rUpe hira... Avaze, evo bhaviSyakALa IzvarecchAne lIdhe lakhyo che. zrI saubhAgyabhAIne bIjajJAnanI prApti hovA chatAM te AgaLa vadhavAmAM aTakela hovAthI zrImadbhunA te ja patranA pAMcamAM perAmAM pahelI cAra lITI pachI zrImadjIe temanA ja zabdamAM nIce mujaba jaNAvyuM che : 192 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * bIjuM moTuM AzcaryakAraka to e che ke Apa jevAne samyakajJAnanA bIjanI, parAbhaktinA mULanI prApti chatAM tyAra pachIno bheda kema prApta nathI hoto ? tema hari pratye akhaMDa layarUpa vairAgya jeTalo joie teTalo kema vardhamAna nathI hoto ? enuM jo koI kAraNa samajAtuM hoya to lakhazo. zrI saubhAgyabhAI uparanA zrImadjInA patra naM. 258 muMbaI aSADha 1947nA patramAM bIjajJAnavALuM eka pada nIce mujabanuM temanAM zabdomAM lakhela che. te khUba khUba vicAra karI. manana karI temAM UMDu utaravA * jevuM che : binA nayana pAve nahIM, binA nayanakI bAta; seve sadguru ke carana, so pAve sAkSAta. 1 bUjhI cahata jo pyAsako. hai bUjhanakI rIta; pAve nahIMgurugamabinA, ehI anAdisthita. 2 ehi nahi hai kalpanA, ehi nahi vibhaMga; kaI nara paMcamakALameM, dekhI vastu abhaMga. 3 nahi de tuM upadezakuM. prathama lehi upadeza; sabase nyArA agama hai, vo jJAnIkA deza.4 japa, tapa,oravratAdisaba,tahAMlagIbhramarU5; jahAM lagI nahi saMtakI, pAI kRpA anUpa. 5 pAyAkI ye bAta hai. nija chaMdano choDa; piche lAga satpaSake, to saba baMdhana toDa. 3 zrI saubhAgyabhAI upara zrImadjIe patra naM. 259. muMbaI zrAvaNa suda 11 budhavAra 1947nA rezA naM. 5-6-7mAM banne mahApuruSoe anyonya upara je mahAna upakAra karyo che te temanA ja zabdomAM nIce jaNAvela che. je vicArazo : ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 193 For Personal & Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "jJAnadhArA' saMbaMdhI mULamArga ame tamane A vakhatanAM samAgamamAM thoDo paNa kahIzuM; ane te mArga pUrI rIte A ja janmamAM tamane kahIzuM ema amane harinI preraNA hoya tevuM lAge che. tame amArA mATe janma dharyo haze ema lAge che. tame amArA ja che (athAga) upakArI cho. tame amane amArI icchAnuM sukha ApyuM che. ' te mATe namaskAra sivAya bIjo zuM badalo vALIe ? paNa amane lAge che ke amAre hAthe hari tamane parAbhakti apAvaze; - harinA svarUpanuM jJAna karAvaze, ane e ja ame moTo bhAgyodaya mAnIzuM. * zrI saubhAgyabhAIe khaMbhAta nivAsI aMbAlAlabhAIne bIjajJAnanI A 1 prApti mATe zrImajIne je bhalAmaNa karI che teno javAba paNa te ja patranAM chellA perAmAM Apyo che te temanA ja zabdamAM nIce pramANe che : khaMbhAtavAsI jogyatAvALA jIva che ema ame jANIe chIe; paNa che harinI icchA haju thoDo vilaMba karavAnI dekhAya che. Ape doharA che. vagere lakhI mokalyuM te sAruM karyuM. ame to hAla koinI saMbhALa laI zakatA nathI. zrI saubhAgyabhAI ane zrI DuMgarabhAI gozaLIA, A baMne bhAione teo jyAM aTakelA hatA tyAMthI AgaLa vadhAravA mATe zrImadjIe - tenA patra naM. 208, muMbaI mAgazara sudI 14 ne (bhoma) 1948mAM bIjA perAmAM nIce pramANe lakhela che : banne jaNA vicAra karI vastune pharI pharIne samajo; manathI karelo nizcaya sAkSAt nizcaya mAnazo nahIM. jJAnIthI thayelo nizcaya jANIne pravartavAmAM kalyANa che. pachI jema bhAvI. sudhAne viSe amane saMdeha nathI, tame tenuM svarUpa samajo, ane che tyAre ja phaLa che. che zrImadjIe zrI saubhAgyabhAIne bIjajJAna (bodhabIja)nuM mahAtmA 194 ( zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja temanA patra naM. 360, muMbaI caitra vada, 12 ravivAra 1948 nA che. pahelA perAmAM nIce mujaba lakhela che : jyAM pUrNakAmapaNuM che, tyAM sarvajJatA che. jene bodhabIjanI utpatti hoya che, tene svarUpasukhathI karIne paritRptapaNe varte che, ane viSaya chepratye aprayatna dazA varte che. - zrImadjIe saubhAgyabhAIne sudhArasa mATenuM apUrva mahAsya jaNAvato eka khullo patra naM. 471 muMbaI, Aso suda 5, zanivAra, saMvata - 1949mAM nIce mujaba lakhela che : AtmAne samAdhi thavA mATe, AtmasvarUpamAM sthiti thavA mATe ja sudhArasa ke je mukhane viSe varase che, te eka apUrva AdhAra che; mATe koI rIte tene bIjajJAna kaho to harakata nathI; mAtra eTalo bheda che ke te jJAna jJAnI puruSa, ke je tethI AgaLa che, AtmA che, ema che jANanAra hovo joie. dravyathI dravya maLatuM nathI, ema jANanArane kaMI kartavya kahI zakAya nahIM, paNa te kyAre ? svadravya, dravya, kSetra, kALa bhAve yathAvasthita samajAye. svadravya svarUpa pariNAme pariNamI anya dravya pratye kevaLa udAsa thaI, kRtakRtya thaye kaMI kartavya rahetuM nathI; ema ghaTe che, ane I ema ja che. uparano patra saubhAgyabhAIne maLatA zrI saubhAgyabhAIe zrImadjIne che ema lakhyuM jaNAya che ke khullA kAgaLamAM sudhArasa viSe kema lakhyuM ? ( teno javAba zrImadjIe, muMbaI Aso suda 9 budhavAra saM. 1949nA ! ( patra naM. 47ramAM te jJAna viSenuM vivecana khUba ja laMbANapUrvaka karela che che. A patra khUba ja sthira citte pharI pharI vicAravA yogya che. te patranA pahelA be perA khUba ja upayogI hovAthI nIce ApelA che : 195 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA) ' For Personal & Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke khullA kAgaLamAM sudhArasa paratve prAye spaSTa lakhyuM hatuM, te cAhIne A lakhyuM hatuM. ema lakhavAthI vipariNAma AvavAnuM che nahIM ema jANIne lakhyuM hatuM. kaMI kaMI te vAtanA carcaka jIvane jo te vAta vAMcavAmAM Ave to kevala tethI nirdhAra thaI jAya ema bane nahIM, paNa ema bane . [ ke je puruSe A vAkyo lakhyAM che te puruSa koI apUrva mArganA jJAtA | * che, ane A vAtanuM nirAkaraNa te pratyethI thavAno mukhya saMbhava che, che ema jANI tenI te pratye kaMI paNa bhAvanA thAya. kadApi ema dhArIe che ke tene kaMI kaMI saMjJA te viSenI thaI hoya, ane A spaSTa lakhANa ja vAMcavAthI tene vizeSa saMjJA thaI potAnI meLe te nirdhAramAM AvI jAya. paNa te nirdhAra ema thato nathI. yathArtha tenA sthaLanuM jANavuM tenAthI thaI zake nahIM, ane te kAraNathI jIvane vikSepanI utpatti thAya che ke A vAta koI prakAre jANavAmAM Ave to sAruM. to te prakAre paNa je che puruSe lakhyuM che te pratye tene bhAvanAnI utpatti thavI saMbhave che. - trIjo prakAra ema samajavA yogya che ke puruSanI vANI spaSTapaNe lakhAI hoya to paNa teno paramArtha saruSano-satsaMga jene AjJAMkitapaNe thayo nathI, tene samajAvo durlabha thAya che, ema te vAMcanArane spaSTa ja jANavAnuM kyAreya paNa kAraNa thAya. jo ke ame to ati spaSTa lakhyuM ke [ na hatuM to paNa temane evo kaMI saMbhava thAya che; paNa ame to ema dhArIe chIe ke ati spaSTa lakhyuM hoya, to paNa ghaNuM karI samajAtuM nathI. athavA viparIta samajAya che, ane pariNAme pAcho vikSepa utpanna thaI sanmArgane viSe bhAvanA thavAno saMbhava thAya che. e pattAmAM * ame icchApUrvaka spaSTa lakhyuM hatuM. che te ja patranA cothA perAmAM zrImadjIe te bIjajJAna mATe sApha karI sApha abhiprAya Apyo che te temanA zabdomAM nIce pramANe che : | bIjo amAro Azaya te jJAna viSe lakhavAno vizeSapaNe atra 1 lakhyo che. je jJAnI puruSe spaSTa evo AtmA koI apUrva lakSaNe, guNe ja ane vedanapaNe anubhavyo che, ane te ja pariNAma jenA AtmAnuM thayuM che 196 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, te jJAnIpuruSe jo te sudhArasa saMbaMdhI jJAna ApyuM hoya to tenuM pariNAma paramArtha-paramArthasvarUpa che. te ja patramAM te jJAna viSe cAra bhAMgA pADIne kRpALudeve apUrva samajaNa prApta thAya te rIte samajAvyuM che. te cAra bhAMgAmAMno pahelo bhAMgo upara darzAvela che (kRpALudevanA zabdamAM). ane amo nizcayathI dRDhatApUrvaka kahI zakIe chIe ke te jJAna ane tevA jJAnIpuruSo A kALamAM che tevo amAro anubhava che. te jJAna saMbaMdhI zrImadjIe temanA saubhAgyabhAI uparanA muMbaI zrAvaNa vadI 0)) guruvAra saM. 1950nA patra naM. 520nA trIjA perAmAM je jaNAvyuM che te nIce mujaba che : je mukharasa saMbaMdhInA jJAna viSe 'samayasAra' graMthanA kavitAdimAM tame artha dhAro cho te tema ja che, ema sarvatra che, ema kahevA yogya nathI. banArasIdAse 'samayasAra' graMtha hindI bhASAmAM karatAM keTalAka kavita, savaiyA vageremAM tenA jevI ja vAta kahI che; ane te koI rIte 'bIjajJAna'ne lagatI jaNAya che. sadara patramAM saubhAgyabhAIe kRpALudevane pUchelA praznanA javAbamAM kRpALudeve teozrInA patra naM. 520mAM banArasIdAsanA "samayasAra"mAM bIjajJAna viSe keTalIka samajaNa Apela che te patra vAMcakavarge pharIpharI vAMcavA, vicAravA, samajavA yogya che. kRpALudeve saubhAgyabhAIne temanA patra naM. 585mAM sudhArasa (bIjajJAna) viSe trIjA perAmAM nIce mujaba lakhela che : nirvikalpa upayogano lakSa sthiratAno paricaya karyAthI thAya che. sudhA2sa, sansamAgama, satzAstra, sadvicAra ane vairAgya-upazama e sau te sthiratAnA hetu che. zrIkRpALudevane je bIjajJAna zrI sobhAgyabhAI pAsethI smRta thayeluM te jJAna munI lallujI tathA mumukSu aMbAlAlabhAIne khUba ja tAvIne zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 197 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paripakava dazA karAvIne prApti karAvela ane sAthe sAthe baMne vyaktione A jJAna koIne na ApavA AjJA karela. kRpALudeve temanA patra naM. che 917mAM munIne jaNAvela che ke : A je dazAAdi saMbaMdhI jaNAvyuM che ane bIja vAvyuM che tene khotarazo nahIM. te saphaLa thaze." caturAMgula hai dagaseM mila hai - e AgaLa upara samajAze." eka zloka vAMcatA amane hajAro zAstronuM bhAna thaI temAM upayoga che pharIvaLe che. - zrI kRpALudeve saubhAgyabhAIne sudhArasa (bIja jJAna) zrI , aMbAlAlabhAIne prApta karAvavAnI bhalAmaNa karI che te patra naM. 1 che pa92, muMbaI vaizAkha sudI saM. 1951nA patranAM pahelA perAmAM temanA ja ja zabdomAM nIce mujaba Apela che : zrI aMbAlAlabhAI pratye sudhArasa saMbaMdhI vAtacIta karavAno avasara jo tamane prApta thAya to karazo. zrI kRpALudeve zrI saubhAgyabhAI upara patra naM. 323, muMbaI zrAvaNa suda-2 budha saM. 1951mAM je vAkya lakhyuM che te parathI jaNAI Ave che ke zrImadjInA hRdayamAM saubhAgyabhAInuM sthAna kevuM hatuM ! te ja ja patranA perA naM. ranI pahelI 3 lITI bAda temanA ja zabdo nIce che mujaba che : vaLI ApanA cittamAM jatI vakhate samAgamanI vizeSa icchA rahe che. to te icchAnI upekSA karavAne mArI yogyatA nathI. AvA koI prakAramAM tamArA pratye AzAtanA thavA jevuM thAya, evI bIka rahe che. hAla ApanI icchAnusAra samAgama mATe tame, zrI DuMgara tathA zrI che. laherAbhAIno AvavAno vicAra hoya to eka divasa mULI rokAiza, ane bIje divase jaNAvazo to mULIthI javAno vicAra rAkhIza, vaLatI vakhate sAyalA utaravuM ke kema teno te samAgamamAM tamArI 198 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchAnusAra vicAra karIza. paramakRpALudevane zrI saubhAgyabhAI upara kevo premabhAva, bhaktibhAva ane pUjyabhAva hato, je nIcenA saMbodhanothI jaNAze. zrImanA patromAM zrI saubhAgyabhAI mATenA saMbodhano : saM. 1947nA patromAM : "AtmavivekasaMpanna." 'saubhAgyamUrti saubhAgya.' saM. 1947nA patromAM : 'parama pUjya' 'kevaLabIja saMpanna sarvottama upakArI', 'parama pUjyazrI', 'jIvanamukta', 'saubhAgyamUrti', 'mahAbhAgya', 'zAMtamUrti', 'paramavizrAma', 'svamUrtirUpa zrI saubhAgya.' saM. 1948nA patromAM : 'smaraNIya zrI subhAgya', 'hRdayarUpa', 'AtmasvarUpa', 'vizrAmamUrti zrI subhAgya', 'smaraNarUpa mumukSu puruSoe ananya preme sevana karavA yogya', parama saraLa ane zAMtamUrti evA zrI 'subhAgya', 'mumukSu janane pa2ma hitasvI, sarva jIva pratye paramArtha karuNASTi che jenI evA niSkAma bhaktimAna zrI subhAgya.' saM. 1949nA patromAM : 'mumukSu jananA parama vizrAmarUpa', 'mumukSu jananA parama bAMdhava, paramasnehI zrI sobhAga.' saM. 1950nA patromAM : 'mumukSu jananA paramahitasvI, mumukSu puruSa zrI sobhAga.' 'satsaMga yogya, pa2masnehI zrI sobhAga', 'pUjya zrI.' zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 199 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saM. 1951nA patromAM ? zrI sobhAga", "upakArazIla zrI sobhAga", "AryazrI', 'zAzvatamArga naiSThika', "satsaMga naiSThika zrI sobhAga", "paramArtha naiSThikAdi guNa [ saMpanna', "paramArtha naiSThika", "AtmArthI'. * saMvata 1952-53nA patromAM ke "paramanaiSThika, satsaMga yogya, AryazrI zrI sobhAga." AtmaniSTha", "parama upakArI AtmArthI saraLatAdi guNasaMpanna zrI sobhAga.' Ama vividha guNalakSI saMbodhano jotAM zrI sobhAganI AMtaradazA, ja mumukSuo pratyenI kAruNyabhAvanA, niSkAmatA, saraLatA ane zrImad ra pratyenI naiSThikatA ApaNane dekhAya che. prakaraNa-2 zrI zAmaLadAsabhAI bhUdharabhAI zeTha zrI saubhAgyabhAI lallubhAI kapuracaMda amarazI zeTha ane zrI ! ja zAmaLadAsabhAI bhUdharabhAI khoDAbhAI amarazI zeTha. Ama sagAImAM ja - baMne kuTuMbI bhAI thatA hatA. zAmaLadAsabhAIne zrI saubhAgyabhAIe ! bIjajJAnanI prApti karAvI hatI. zrI zAmaLadAsabhAIe te bIjajJAna be vyaktione ApyuM. 1. zrI kALIdAsa mAvajI dozI (vyavasAye kaMdoI) 2. temanA potAnA dikarI maNIbahenane ke jene AgrA paraNAvela che che ane te bALapaNamAM vidhavA thayela. 200 ( zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. zrI zAmaLadAsabhAI bhUdarabhAI For Personal & Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparanI baMne vyaktiomAMthI zrI kALIdAsabhAine te jJAna bIjAne ApavAnI manAI karela. ane maNIbahenane te manAI na hatI. zrI zAmaLabhAinuM jIvanacaritra temaja janma ane svargavAsanI tithi ke tArIkha maLatI na hovAthI temane viSe je kaMI jANavAmAM che che tenI vigata atre ApI che. zrI zAmaLabhAI temanA kAkA lallubhAI zeThanA jevA khUba ja che. bhadrika ane saraLa svabhAvanA hatA. temane A jJAna saubhAgyabhAI pAsethI prApta thayA bAda thoDA samayamAM ja teo paramArtha paramArtha : che puruSa banI gayA hatA. temanuM vAMcana zrImadjInA vacanAmRtanuM khUba ja gharUM ane UMDuM hatuM. temano vyavasAya nirdoSa ane sAtvika hato. temanuM ke raheThANa sAyalAmAM saubhAgyabhAInA makAnanI sAme ja hatuM. tyAM teo bheMso rAkhIne dUdhano vyavasAya karatA hatA. teo dararoja savAra-sAMja bheMsone pANI pAvA mATe bajAramAMthI nIkaLatA hatA. bajAramAM kALIdAsabhAInI dukAna hatI ane teo sukhaDIyA (kaMdoI)no dhaMdho karatA hatA. teo jyAre jyAre mIThAI, te pharasANa ke bIjI cIjo banAvatA hoya tyAre bAjumAM eka ThavaNI rAkhatA ane tenA upara vacanAmRtanuM pustaka rAkhatA ane te daramyAna samayanI anukULatA mujaba acUka tenuM vAMcana cAlu ja hoya. teo che vAMcana UMDuM ane samajapUrvaka karatA. kALIdAsabhAInI vAMcananI AvI jIjJAsA zAmaLabhAI jatAMna AvatAM roja nihALatA ane tenuM nirIkSaNa karatA. eka divasa ja - zAmaLadAsabhAI tyAMthI jatA hatA tyAre temaNe prazna karyo ke eya 4 kALIA tuM A zuM vAMce che? kALIdAsabhAIe jaNAvyuM "bApu huM 2 zrImadjInuM vacanAmRta vAMcuM chuM." tyAre zAmaLabhAIe kALIdAsabhAIne ja ke kahyuM "jo kALIA A tuM je vAMce che temAM koI satparuSa maLe to teno zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA) 201 For Personal & Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TAMgo pakaDIne mArI pAse lAvaje." kALIdAsabhAI vicakSaNa buddhivALA hovAthI e vAta upara divasa Akho vicAra karIne, sAMjanA emanI dukAna vadhAvIne cAvI keDe khosI sIdhA zAmaLabhAIne ghare gayA. te vakhate zAmaLabhAI hiMDoLA upara hiMcakatA hatA. tyAM jaine temanA banne paga pakaDIne besI gayA, tyAre zAmaLabhAIe pUchyuM "e kALIA A zuM kare che ?" kALIdAsabhAIe tarata ja javAba Apyo ke Aje bapore Ape kaheluM ke koI satpuruSa maLe to TAMgo pakaDIne lAvaje, tethI A TAMgo pakaDIne ApaNI pAse lAvyo chuM. zAmaLabhAIe tyAra pachI kALIdAsabhAIne A mArgamAM khUba ja taiyAra karyA. pachI paripUrNa lAyakAta kALIdAsabhAImAM jaNAvAthI temane bIjajJAnanI prApti karAvI. 202 -* zrI kALIdAsabhAI mAvajIbhAI dozI kALIdAsabhAIno janma coravIrA (tAbe. boTAda) gAmamAM Azare saMvata 1953mAM thayo hato. temanI Azare 7 varSanI vaye teo temanA mAtApitAnA sukhathI vaMcita thayA hatA. temane be baheno hatI. moTA jIvIbenanA lagna sAyalAmAM malukacaMda zeThanI sAthe thayA hatA ane bIjA moMghIbenanA lagna coravIrAmAM ja laherAbhAIne tyAM thayA hatA. A baMne baheno teonA mAtApitAnA svargavAsa thayA bAda kALIdAsabhAIne temanA moTA bahena jIvIbenane ghare, sAyalA, teDI lAvyA. prakaraNa-3 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. zrI kALIdAsabhAI mAvajIbhAI janma : anumAna saMvata 1953 dehavilaya : sAyalA saMvata 2008 mahAvada 4 zukravAra sAMje 5 vAge For Personal & Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAyalAmAM kALIdAsabhAIe gujarAtI 5 dhoraNa sudhIno abhyAsa karyo. kALIdAsabhAInA gharanI zerInA khUNA upara eka kaMdoInI dukAna hatI, tyAM kALIdAsabhAInI beThaka-uThaka hovAthI tyAM beThA beThA teoe kaMdoIno dhaMdho zIkhI lIdho. Azare 15 varSanI uMmare teoe sAyalAnI bajAramAM kaMdoIno dhaMdho zarU karyo. Aje paNa te dukAna temanA nAmanA pATIA sAthe mojuda che. teozrI svabhAve saraLa hatA. nItiparAyaNa jIvana ane nAnapaNathI sAcA dharma pratyenI rUcI hatI. tevAmAM temanA hAthamAM zrImadjInuM vacanAmRta AvavAthI teno UMDo abhyAsa zarU karyo ane zrImadjInA batAvelA mArge kUdake ane bhUsake AgaLa vadhavA lAgyA. tevAmAM temane sadguruno bheTo thaI gayo ane koI pUrvanA puNyanA udayanA yoge guru pAsethI temane bIjajJAnanI prApti thaI. tyAra pachI temane parama satsaMganI jogavAI maLatI rahI. ane tenA AdhAre temaNe potAnuM A janmanuM kArya je karavAnuM hatuM te siddha karI lIdhuM. temanI icchA lagna karavAnI bIlakula hatI nahIM. paNa jeNe temane moTA karyA te jIvIbena nAnAM bALako mUkIne svargavAsI thaI gayA te bALakone ucheravAnI javAbadArI kALIdAsabhAInA zIre AvI paDI, Arthika sthiti khUba ja nabaLI hovAthI eka bAju bharaNapoSaNa karavAnI javAbadArI ane bIjI bAju temanA bahenanA bALakone ucheravAnI javAbadArI AvI paDI tethI lagna karavAnI icchA na hovA chatAM A pharaja adA karavA mATe temaNe saMvat 1984mAM 31 varSanI uMmare lagna karyA. te vakhate temanA eka mitra parazottama dozI je temanAthI Azare 30-35 varSathI moTA uMmaravALA hatA tenI sAthe paramArtha saMbaMdhanI dostI baMdhANI. te baMne mitro eka divasa sAyalAthI thoDA mAila dUra gosaLa nAme zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 203 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAma che tyAM gayelA. tyAM baMnee evo kola-karAra karelo ke paramArtha : che. mArgamAM je pahelA pAme te bIjAne pamADe. tyArabAda A baMne mitronI paramArtha mArge evI gADha dostI thaI ke jyAM jAya tyAM baMne sAthe ja jAya. coTIlAthI najIka jhIMjhuDA gAme hakAbApA nAme eka pratApI puruSa thaI gayA. tenA darzane A baMne mitro avAra navAra jAya ane satsaMgano lAbha uThAve ane paramArtha mArge A beu AgaLa vadhatA jAya. temane pratApI puruSa hakAbApAnA satsaMgano viyoga saM. 1983mAM ja thayo. have A baMne satsaMgI bhAIone evA saMjoga AvyA ke parazottamabhAIne jalagAMva emanA putra pAse javAnuM thayuM ane A paramArtha premI mitro judA paDyA. have parazottamabhAIne, tyAM kALIdAsabhAInA satsaMga vinA goThatuM na hovAthI, kALIdAsabhAIne paNa jalagAMva bolAvI lIdhA. paNa bannenA bhAgyamAM sAthe rahevAnuM na hovAthI, kALIdAsabhAIne jalagAMva phAvyuM nahIM ane te pAchA sAyalA AvyA. have banne paramArtha premI mitrone patravyavahArathI ja satsaMga karavAno rahyo. kALIdAsabhAI parazottamabhAI pAse vyavahAra dRSTie chokarA jevA lAge ane tenAmAM riddhi, siddhi, camatkAra vigere kAMI na dekhAvAthI kALIdAsabhAI jJAnI che, mahAtmA che evuM parazotamabhAIne na lAgavAthI te aTakelA hatA. A ja pustakamAM kALIdAsabhAIe parazotama dozI upara lakhelA cAra patro ApelA che, je vAMcavAthI kALIdAsabhAI zuM hatA tenI oLakhANa thAze, ane A ja pustakanI aMdara kALIdAsabhAInA banAvelA 204) * 204 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 pado vAMcavAthI vicAravAthI ane temAM uMDA utaravAthI te puruSa mA ' che yogyatA khyAlamAM Avaze, ane te yogyatAnI parazotama dozIne paNa che. pAchaLathI zraddhA, khAtrI, prema ane sAcI oLakhANanI pratitI thaI . hatI. tethI temaNe paNa bIjajJAnanI prApti karIne potAnuM kAma karI ? lIdhuM. parazotamabhAI dozIne bIja jJAnanI prApti hakAbApA taraphathI che thaI hatI. paNa te puruSane bIjajJAna e apUrva vastu che ne te jJAna paramArtha-paramArtha puruSathI madhe, enI zraddhA, pratitI ane oLakhANa thAya to te jJAna phaLadAyaka nIvaDe che, evo koI khyAla na hato ane zrI kALIdAsabhAI jJAnI che, satparuSa che ane tenI dazA alaukIka che che tevuM temanA mAnavAmAM na hatuM, tethI te aTakelA hatA. kALIdAsabhAIe temane vacana ApeluM hovAthI, te jyAMthI aTakelA hatA tyAMthI uMcA levA mATe je patro parazotama dozI upara lakhelA che tenA uparathI kALIdAsabhAInI dazAnI khAtrI thaze. (patra naM. 7-8-9) A patramAM kALIdAsabhAIne pharajIyAta potAnI oLakhANa ApavI paDela che. have Aje to Apane spaSTa lakhuM chuM ke A lakhanAra pratye jeTalI tamane oLakhANa tathA zraddhA thaze teTalA teTalA tame AgaLa vadhazo." A kAgaLa pachI parazotama dozIne oLakhANa, khAtrI ne zraddhA che che kALIdAsabhAI upara thavAthI temaNe potAnuM kAma karI lIdhuM. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 205 For Personal & Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || OM || zrI pArzvanAthAya namaH | zrI kapALudevAya namaH | zrI sadgurudevAya namaH | jJAnI parama pUjya AtmajJAnI zrI kALIdAsabhAI mAvajIbhAI dozInA AdhyAtmika dRSTie lakhAelA patro 0 patra naM. 1. (4 zrI sadgurudevane trikALa namaskAra. saM. 1984nA aSADha suda 11 budhavAra satsaMga yogya bhAI zrI krIpAzaMkarabhAI jhuMjhAbhAInI pavitra sevAmAM, mu. vAMkAnera sAyalAthI lI. zubhecchaka dozI kALIdAsa mAvajInA premapUrvaka namaskAra vAMcazo. vi. ApanA taraphathI prathama posTakArDa tathA tA. 22nuM lakhela kavara, banne malyA che. javAba upAdhIne lIdhe lakhI zakAyo nathI to mApha karazo. bIjuM Apa kAgaLamAM mane aNaghaTatI upamA Apo cho tene mATe have pachI tevI upamA maherabAnI karIne na Apo to sArU, kAraNa huM te upamAne lAyaka nathI. te upamAthI rahita amo tamo vigere sarva bhAIo parama kRpALudevano satyamArga pAmavAnA abhilASI chIe ane sAcA abhilASI to ja hoI zakIe ke koI prakAranI pUjA, satkArAdi pratye alpa mAtra prema na hoya. arasaparasa satsaMga arthe kAgaLa lakhAya temAM tenI upamA lakhavAnI che kAMI jarUra paNa na ja hoya. 206 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamanA posTakArDamAM Apa lakho cho ke tame je puruSane sagurudeva mAnyA che te puruSane huM paNa sadgurudeva mAnuM chuM, ane te satsamAgama pUjya zrI vanecaMdabhAInA pratApe thayo hato tema jaNAvo cho, to lakhavAnuM ke te satsamAgama paramakRpALudevano Apane thayela che ke hAla che vicaratA mahApuruSa pUjya zrI laghurAjajI mahArAjanA samAgamane mATe Ape lakhela che teno khulAso lakhazo. bIjuM amane to paramakRpALudevanA darzana paNa thayA nathI, phakta che temanI kRpAthI Apa jevA saMtonA samAgamanI icchA utpanna thaI che. bIjuM Apa lakho cho ke saMsAraduHkha nivAraNano mArga parama kRpALudevanI parama kRpAthI pAmyA cho to je thoDuM jhAjhuM ame ke tame je kaMI pAmIe te temanI paramakRpAthI ja pamAya che, ane te lakhavuM satya che, paNa che. yogyatA vinA ekalA bIja jJAna saMbaMdhI vAta jANavAthI keTalAka jIvone lAbha thato nathI. tenA purAvA mATe AvRtti bIjI pRSTha 203 AMkha 164 saMpUrNa rIte vAMcI vicArazo to khAtrI thaze. bIjo lekha pAne 228 AMka 244no patra te paNa Apane vAMcI vicAra karavA jevo che. vizeSamAM have te pIvAnI rIta to prathama lakhAI gaI che te mujaba che, ane abhyAsa zarU karavo hoya to tethI koI prakAre che nukasAna nathI chatAM teTaluM to khAsa dhyAna rAkhavAnuM che ke te viSeno vizeSa niradhAra jJAnI puruSanI AjJAe thAya to jarUra phaLadAyaka nIvaDe che. kAraNa ke kRpALudeva kahe che ke : "bIna sadguru koI na bheda lahe, mukha AgaLa hai kaha bAta kahe." tathA che "pAve nahIM gurugama vinA, ehI anAdi sthita." vigere zabdo bahu gaMbhIra che ane vicAra karavA jevA che, tema ja te gurugama ApI zakavAne haju amo paNa yogya nathI. ame to, jema cheApa tenA pyAsI cho, tema ja ame paNa tenA abhyAsI chIe, ane bIjAne prApta karAvavuM te to saMpUrNa dazAvALAnuM kAma che. jenA mATe zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 207 For Personal & Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama kRpALudeve keTalo bojo mUkyo che te patra 298no vAMcavAthI ke khAtrI thaze. AvI bAbatamAM mArA bacAva mATe kaMI paNa huM tamane ! ' khoTuM lakhuM tema nathI te upara jaNAvelA patro vAMcavAthI Apane khAtrI ! ja thaze, mATe jarUra vAMcazo. kAgaLathI jaNAvavA jeTaluM to eja che ke : 1 ane vizeSamAM eTale ke jema bane tema te rasane bahAra pheMkI devo che nahIM. A paNa eka jANavA jevI bAbata che. eka kalpa eTale bAra ! chevarasa sudhI te rasa bahAra na ja pheMkI devAya to temAMthI ghaNA prakAranI che. siddhio utpanna thAya tevuM amAruM mAnavuM che. jene mATe kRpALudeve . ja banAvelA manahara chaMda dharma viSeno che temAM - "kavio kalyANakArI kalpatarU kathe jane, sudhAno sAgara kathe sAdhu zubha samajejI. te jaNAvela che. te paNa vAMcI vicArI jozo to teno kharo artha : che samajAze. bIjuM Ape to lakhela nathI paNa ame lakhIe chIe ke AMhInA . dIkarI nAme maNIbena karIne zrI AgrAmAM che, teozrIno samAgama tyAMvALA pUjya bhAI zrI vanecaMdabhAIne thayela che, ane A bAbatamAM che vAtacIta temanA taraphathI zrI vanecaMdabhAI pratye thaI hoya tevo amane saMbhava che, to jo te bAbata ApanA samajavAmAM na hoya to zrI ja vanecaMdabhAIno samAgama Apane kAyama thato haze to temanA pAsethI | paNa A vAtano niradhAra karavo haze to thaI zakaze, mATe yogya ja prayAsa karazo. utsAha toDazo nahIM. yogyatAnI khAmI jaNAya te 1 TALavAno abhyAsa jAgRta rAkhavo. game te rIte yogyatA prApta thaze ! to mArga batAvanAra saheje maLI Avaze. kRpALudeva lakhe che ke mArga para satya che, saraLa che, sugama che, sarvatra tenI prApti hoya che, paNa * prAptino yoga maLavo durlabha che. bIjuM Apane eTaluM lakhavAnuM ke amArA viSe vAta Apane koNe che jaNAvI te jarU2 lakhazo ane Apane paNa eTaluM lakhavAnuM ke A ! 208 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbaMdhe koI paNa vAta koInA pratye jaNAvazo nahIM, kAraNa ke amo te ja dazAmAM hoIe nahIM tethI sAmA jIvane upakAra thaI zake nahIM ane UlaTuM mArgathI bIjA jIvane vimukhapaNuM prApta thAya. e ja. daH AjJAMkIta sevaka vRjalAla devajInuM pAyalAgaNuM vAMcazo 0 patra naM. 2 . 3OM zrI sadgurudavane namaskAra. saM. 1984nA aSADa vada 3 guruvAra. satsaMga yogya viracaMda bhurAbhAI, mu. boTAda. sAyalethI lI. dozI kALIdAsa mAvajInA daMDavat praNAma vAMcazo. Apano patra maLyo vAMcI hakIkata jANI. Apa lakho cho ke duniyA, vartana uparathI pratita kare che. tema ja jJAnIo samajIne laukIka vartana na rAkhatA haze ke zuM? tenA javAbamAM jANazo ke duniyA vartana uparathI pratita kare che, tethI karIne ja jJAnIthI vimukhapaNuM Aja sudhI rahyA karyuM che. temaja duniyAne pratitI Ave tevuM vartana thAya to ja jagatanA jIvone upakArI thaze, tema dhArI zrI vardhamAna svAmI jevAe gRhasthAzrama tyAga karI asaMgapaNe akhaMDa upayogI thaI, jagatanA prabhAvaka puruSa banyA, paNa tevuM koI jIva AzrI bane che. zrI vardhamAna svAmInA vartamAnapaNAmAM temanA sAthe vicaratA bIjA kevaLI jIva ghaNA hatA. paNa zrI vardhamAna svAmInA jevo te jIvothI upakAra banI zakyo nathI tenuM zuM kAraNa | haze, te vicArazo. temaja saMpUrNa dazA na hoya, tyAM sudhI vartanamAM kAMI che. ne kAMI jJAnIone paNa dUSaNa hovAno saMbhava che, ane jagatanA jIvo ! pAkA parIkSaka tarIke hoI, saMpUrNa jJAnInI dazA sAthe sarakhAmaNI karatA hovAthI te mahatu puruSanAM AtyaMtara mAhAbhyane (mahAtamane) zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 209 For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joI ke samajI zakatA nathI. dAkhalA tarIke hAlanA jamAnAmAM kRpALudevanI ApyaMtara dazA adbhuta hatI. chatAM temanA vartamAnapaNAmAM loko parIkSA karavAmAM rokAI rahyAM. paNa teo sAkSAt jJAnIpuruSa rUpa paramAtmA che, temanA eka ja vacanamAM ApaNA anaMtA bhavono nAza thaze, tevI acaLa zraddhAthI AjJAMkItapaNuM (koIke ja) dhAraNa karyuM haze, nahIMtara badhA A uparano nirNaya karavAmAM ja rokAI jAya che. kharA mumukSu puruSano e ja nizcaya hoya che ke anaMtA bhava alekhe kADhyA che, tema ja A eka bhava bhale vadhAre te bhego thAya, paNa A vakhate te puruSa kahe tema ja karavuM che. temanA vartana upara kAMI lakSa Apavo nathI, paNa temanA parIkSaka nahIM, paNa te jJAnI puruSanA ApaNe hAla to vidyArthI banavuM che. Avo acaLa nizcaya AvyethI te jJAnI puruSanI bhakti thaI zake che. ane te bhakti prabhAve jIvanA doSa ghaTe che, jIvanA doSa ghaTavAthI jJAnI puruSanA vacananuM adbhutapaNuM samajAya che. jema jema temanA vacanabaLe jIvanA doSa ghaTe che, tema tema jJAnIpuruSanI AvyaMtara dazA samajAya che. sArvajanika rIte jJAnI puruSane oLakhavAno sahelo rasto to A che. vahevArika kAmomAM paNa amuka amuka vImA 2helA che to A saMbaMdhamAM A eka ja bhavano vImo che. kAM to cheDo Ave che ane kAM to anaMtA bhava gayA te bhego A eka vadhAre, tema gaNI potAnuM tamAma DahApaNa mUkI temanA vacanamAM ja potAnuM hita che, ema gaNI A eka bhavano yAhoma karI zakAya, to ja kAMIka oLakhANa thaI zake che. parIkSApaNAmAM to anaMtA bhava kADhyA to paNa koI jJAnIpuruSa ApaNI parIkSAmAM pAsa thaI zakyA nathI ane thaI zakavAnA nathI, paNa te lakSa tyAgavA jevo che. jevI rIte ApaNe jJAnInI parIkSA karIe chIe tevI rIte jJAnIo paNa ApaNI parIkSA kare che ne temanI parIkSAmAM pAsa thavAno sahelo rasto to temanI AjJAnuM ArAdhanapaNuM te ja che. kRpALudeva paNa lakhe che ke : 210 "svacchaMda mata. Agraha tajI varte sadguru lakSa, samakita teNe bhAkhyuM kAraNa gaNI pratyakSa." zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A duho zA mATe kIdho haze te vicArazo. bIjA praznanA javAbamAM : jJAnIo samajI samajIne laukIka vartana rAkhatA nathI. paNa saMpUrNa dazA na hoya tyAM sudhI vartanamAM laukIka dazA paNa saMbhave che ane laukIka dazA thavA rUpa udaya hoya tyAM sudhI amo jJAnI chIe tevuM pragaTa thavAmAM jJAnI puruSo khuzI hotA nathI, tema pragaTa thavAnI icchAne bahu ja gupta karI rAkhe che, te vAta sAcI che. kAMI paNa ughADa ke jANapaNuM thayuM hoya, teno dekhAva bahAra Ave ke aMtaramAM paDyuM rahe ? tenA javAbamAM potAne ughADa ke jANapaNuM thayuM hoya teTalI dazA ja jarUra phare ane jeTalI aMtaramAM dazA phare teTaluM ja jANapaNuM thayuM gaNAya. paNa tevo guNa pragaTa thayo hoya te guNane ApaNe amuka ! 1 vakhatanA samAgamathI nirNaya karI zakIe, tevI mumukSatA haju ApaNAmAM ! hotI nathI, tema ja guNagrAhIpaNuM bahu ja ochA pramANamAM hoya che, ane hotuM paNa nathI, ane avaguNa grAhIpaNAno jIvane rAha ekadama ja vizeSa hovAthI te guNa upara ApaNo lakSa coMTato nathI. tema ja jJAnI ke ajJAnInI vANInI parIkSA saMpUrNa mumukSutA vinA AvatI nathI. tethI kadAca koI guNa pragaTa thayo hoya te juja vakhatamAM ApaNI prathama laukIka dRSTie nirNaya karavAnI buddhi hovAthI te guNa lakSamAM ja Avato nathI. eTalA mATe kRpALudeva AtmasiddhinA doharA 110mAM * lakhe che ke : mata darzana Agraha tajI, varte sadguru lakSa, lahe zuddha samakita che, jemAM bheda na pakSa." prathama A eka ja bhavano vimo veThI levo te bAbata lakhAI gaela che. tenA mATe paNa Atmasiddhino doharo 17mAM lakhela che. svachaMda kahyo temAM ApaNI mana kalpanA, jJAnI che ke nahIM tevI , ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 211 For Personal & Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja parIkSA karavI, vigere bAbato samAya jAya che. jo te mUkIne uparanA ja | dohA mujaba sadgurunA lakSe vartavAno nirNaya thAya to te samakita thavAnuM mukhya kAraNabhUta hovAthI tene zraddhA samakita kahyuM che. bhAIcaMdajI munIne amo jANIe chIe hAla temano tyAga vairAgya sAro gaNAya, ane tevA tyAga vairAgyamAM sadguruno yoga bance turata ja tevA jIvane * samIpamAM kalyANa thAya temAM to nA nathI. paNa teo haju mULamArga ja che kayo ane kharuM kartavya have zuM rahyuM tenI zodhamAM ja che, tema mane to che ' lAge che, kAraNa ke coTIlAmAM vIrajI bhagavAnanI jagyA che. tyAM ? che. dhArasIbhAI karIne jagyAnA mAlIka vANIyA che. teo bhagata che. che. temane bhAIcaMdajI mahArAjano samAgama bahu sAro thAya che. teo * sAyalAnA bhAvasAra viracaMda jesaMgane moDhe vAta karatA hatA ke have ? che bhAIcaMdajI mahArAja kahe che ke amAre eka vakhata agAsa lallujI che ' mahArAja pAse jaIne pUchavuM che ke have to ame ghusANA mATe have ! che amAre kharuM karavuM zuM te batAvo. AvI vAta viracaMda jesaMge mane karela che hatI. te uparathI ema lAge che ke teo paNa have mArganI zodhamAM ja ! ja rahe che, pachI to Apane jANavAmAM hoya te kharuM. ekalA tyAga che vairAgyathI, jJAna vinA paNa kalyANa thaI zakatuM nathI. tema ja tyAga 4 1 vairAgya paNa bilakula na hoya to tene jJAna paNa thatuM nathI. * have "bInA niyama pAve nahIM, bInA nayananI bAta" teno artha : ke mArI mati pramANe karuM chuM :| bInA nayana pAve nahIM eTale cakSudarzana vinA pAve nahIM. zuM pAve ja nahIM ? to ke bInA nayanakI bAta, eTale atIndriya darzana kahela che te acakSudarzana eTale svarUpa prApti, svarUpa pratitI te che. te che. acakSudarzananI prAptinuM kAraNabhuta evuM cakSudarzana gaNela hoya tevo bhAvArtha A dohA parathI samajAya che. ane te cakSudarzana che te sAkSAt che. paNa sadgurunA caraNa seve to te sAkSAt prApti pAme che. A vAta * gaMbhIra che. jenA mATe AvRtti bIjInA pAne 189 lekha (AMka) ( 122mAM juo to zrImade te bAbatanI hakIkata lakhela che. bIjo patra 212 zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAnuM 110 kAgaLa 94mo vAMcI vicArazo. tamo rUpI darzanane sAkSAtkAra kahetA nathI to have arUpI vastuno sAkSAtkAra kevA prakAre thato haze te bahu samajavA jevI bAbata che. tema ja amAruM kahevuM evuM paNa nathI che ke arUpI vastuno sAkSAtkAra thato nathI, tema Ano artha karavAno nathI. paNa bhAIzrI, svarUpa sthiti cothA guNasthAnakethI zarU thAya che. pachI ochI vadhu thAya che te samajavA mATe guNasthAnaka kahyAM che. paNa A bAbatano nirNaya ApaNI mati kalpanAthI yathArtha thato nathI. have cothe guNasthAnake samakitanI pharasanA thAya, tyAMthI mAMDIne teramAM guNasthAnaka sudhI pratitI to sarakhI ja che. pratitImAM phera nathI. sthitimAM phera che. sthiti vadhu ochI hoya che. have A cothe guNasthAnake je pratitI thAya tene sAkSAtkAra kahetA ho to te sAkSAtkAra lallujI mahArAjane paNa hoI zake. ame to amArI mati anusAra javAba lakhela che. bhUla lAge tyAM sudhArIne vAMcazo. lakhyuM che ema ja che evo che ame dAvo karatA nathI, eja . A patra naM. 3 4 mahatu puruSone bhaktipUrvaka namaskAra - sAyalA, tA. 9-10-1928 chepUjya mahAtmAzrInI sevAmAM, satyAgraha Azrama sAyalethI lI. sevaka kALIdAsa mAvajInA daMDavat praNAma svIkArazo. vizeSa: navajIvanamAM "ahiMsAnuM kokaDuM" e heDIMgavALuM ApanuM lakhANa chevAMcatAM ahiMsA bAbata amone nIce mujaba zaMkA utpanna thAya che, to te teno khulAzo ApavA kRpA karazo. (1) koIpaNa duHkhI prANIne deharahita karavAthI koI paNa nyAye che ahiMsA che? tevuM koI hindu zAstramAM Ape joyuM che ? . (2) atyaMta vyAdhIthI pIDAtA dehamAM rahelA vAchaDAne deharahita zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 213 For Personal & Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM jyAre ahiMsA ane sevAbhAva gaNavAmAM Ave to tenA prANa rakSaNa arthe dayA bhAvathI karelI sevAmaya pravRttine hiMsA gaNavI ke kema ? ane e pravRttine hiMsA gaNavAmAM Ave to dayAmaya dharmanuM ulaMghana thayuM ke kema ? vizeSamAM zrImad rAjacaMdra praNita, bIjI AvRtti pAne 59meM zIkSApATha 2-jo sarvamAnya dharma viSe chaMdamAM zuM kahe che te juo. ja temAM virodha Ave che ke nahi ? (3) je dayAmayI ane zuddha bhAvanAthI pIDAtA vAchaDAne deharahita karavArUpa ahiMsA AcaravA karatA tenA prANa rakSaNa thavA arthe sAravAra karavArUpa dayAmaya sevA AcaravI Apane anukULa kema na lAgI ? " anukULa na lAgavAnuM kAraNa Ape jaNAvela che ke vAchaDo bacavAno nathI tevo DaoNkTara vigerethI Apane anumAna thayela hato paNa te anumAna nizcayAtmaka to na hato. to pachI paramAtmA taraNAno merU ke karavA samartha che tenA pratye Apane avizvAsa kema utpanna thayo ? ane tevA prakAranA avizvAsamAM hoI ahiMsAnuM pAlana thaI zake kharuM ? (4) jyAre Apa daradanA du:khamAM DUbI rahelA zarIrano be ghaDI vahelo nAza thatA tenA AtmAnuM kuzaLa ja juo cho, to te nizcaya dRSTie barAbara che ? Ama to AtmA amara che ja, paNa teno AtmA je dRSTie amara che te dRSTie te AtmAne daradanuM du:kha paNa kyAM hatuM. AtmAne daradanuM duHkha nathI to te daradamukta thavAmAM ahiMsA kevA prakAre joI ? AnA javAbamAM Apa ema kaho ke darada AtmAne nathI. darada dehane hatuM ane deha te ja huM chuM evI dehAtmabuddhi hovAthI vAchaDAne du:kha hatuM te duHkhathI mukta karavAmAM ahiMsA joI. to je vAchaDAnI dehanA pratye daDha prIti rahelI che, ane dehanA nAzathI potAno nAza 1 jue che tevA prANIne bhale dehanAza niSkAma buddhithI thato hoya to ? paNa tene maraNarUpa trAsanuM pArAvAra du:kha thayuM hoya tema nathI dhAratA? koI paNa prANI duHkhI thAya, tyAM ahiMsA kahI zakAya ? kema ke 214 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImade kahyuM che ke "puSpa pAMkhaDI jyAM dubhAya jInavaranI nahIM tyAM AjJAya" te siddhAMtamAM virodha nathI Avato ? ke te vacana Apa ' mAnya nathI rAkhatA ? (5) vAchaDAnA prasaMgamAM Ape kadAca barAbara ahiMsA joI hoya, che ane mAno ke te satya kartavya ja thayuM che. paNa Aje je dRSTie ahiMsAnuM svarUpa samajI AvA prakAre pravRtti karI che tevuM rahasya bIjAo samajyA vinA te dRSTie kare to temAM je hiMsA thAya tenA Apa kAraNabhUta bano ke nahi. jainanA nyAya pramANe to Apa cokkasa kAraNIka banyA gaNAo kema ke zrImad rAjacaMdra praNita trIjI AvRttimAM te lakhela naMbara pa30 "AtmArthI bhAI pratye" e mathALAno lekha ghaNuM che karIne ApanI upara ja lakhAyelo che, tema mArA dhAravAmAM che. to te A lekha mujaba Apa kAraNIka thayA ke nahi ? te pharIvAra tapAsI jozo. A eja tA. sadara lI. dozI kALIdAsa mAvajI da : dAsAnudAsa vrajalAla devajInuM pAyalAgaNa vAMcazo ke 0 patra naM. 4 09 saM. 198panAM mAgazara vada 14, zukravAra mumukSubhAI zrI vIracaMda bhurAbhAI, mu. boTAda sAyalAthI lI. dozI kALIdAsa mAvajInA juhAra vAMcazo. vizeSa ? tamAro patra maLyo che. maNIbahena atre khuzIthI pahoMcyA che. tabIyata che sArI che. bIjuM tamoe maNIbena ane mane tyAM AvavA viSe lakhyuM ! to hAla AvavAnuM banI zake tema nathI. Apane ghaNA vakhatathI satsaMgamAM ja AvavAnI jIjJAsA che sAthe satsaMgano lAbha levo hoya to hajI paNa tamo sAyalA Avo, to satsaMgano lAbha thaze kAraNa ke teo che. haju AvatA maMgaLavAra sudhI rokAvAnA che. tyAra pachI rokAvAnA ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 215 For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' nathI tema temanuM kahevuM che. to Apane AvavA marajI hoya to sukhethI che AvavuM. bIjuM bhAIcaMdajI munI atre AvyA hatA, eka divasa satsaMga thayo hato. satsaMgamAM temanuM kahevuM vAstavika rIte je che te ja kahevuM che ke paramAtmA pratye akhaMDa premapUrvaka bhakti utpanna thavI joIe ane te bhakti utpanna thayA pachI akhaMDapaNe te laya rahevI joIe. te laya rahevAmAM ane te bhakti ugavAmAM pUrvopArajIta je je vighno Ave te te vipno samapaNe keTalAka vedI, keTalAka upazamAvI, akhaMDapaNe Atma jAgRtimAM rahevuM te AtmArthI jIvanuM kartavya che. AzramavALI vAta temanA kahevAmAM hatI. tema ja hAlanuM temanuM vartana kartavyaparAyaNa jovAmAM Ave che. bAkI to temano aMtara Azaya temanA kAyama satsaMgamAM rahevAvALo mANasa samajI zake. tamo lakho cho ke temaNe te digambaranA mahAna pustako vAMcyA che, ane samajAvavAnI zakti ghaNI che sArI che. paNa saMskArIne samajAya tevuM che. tenA javAbamAM jANazo ke : saMskAra vinA koI vastu mANasane yogya paDI nathI. tema je je | mANasane Atmahita karavAnI icchA thAya che te paNa saMskAra ja che. saMskAra sivAya to bIjAne satsaMga kAMI upayogano nathI, tema ja che. ApanuM dhAravuM hoya to tema nathI, kAraNa ke tevA satsaMganA prabhAvathI . saMskArI thavAya che, ane saMskArI thavuM te ApaNuM kartavya che. bIjA koInuM kartavya nathI. maNIbenano dhArmika prema mArA pratye sAro che, chatAM ame to bhUkhyA valavalIe chIe. to tamArI ane maNIbenanI kRpAdRSTi hoya to A sevakane lAbha maLe tema tamo lakho cho to tenA javAbamAM jANazo ke | maNIbahenane ApaNA ja pratye nahIM paNa dareka jIva pratye dhArmika prema che hoya temAM kAMI navAI nathI paNa tamo ahIM Avazo tyAre vizeSa khulAso thaze, ke huM koI prakArathI ApanA pratye bheda rAkhavAnuM sucavana karato nathI. 216 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM lakhavAnuM ke tamAruM lakhavuM vAraMvAra ema thayA kare che ke kAMIka jaNAvo, to jaNAvavAmAM ApanuM dhAravuM zuM che? te kAMI samajAtuM nathI amArI jaNAvavAnI zuM zakti che ane tenuM anumAna Ape zA uparathI karyuM che ? svarUpa prApti karAvo tevuM prathama ApanuM lakhANa hatuM. svarUpa prApti pAmelo mANasa bIjAne prApti karAvI zake te vAstavika rIte sau samaje tema che, chatAM tamo amane lakho cho ke tame te prApti karAvo, to ame te prApti karAvavAne lAyaka nathI kAraNa ke ame paNa haju te dazAne pAmyA nathI. chatAM Apane ema bhAsatuM hoya to te kayA prakAranA lakSaNathI bhAse che te jaNAvazo. temaja huM to nahi paNa maNIbenane mATe paNa huM to lakhuM chuM ke teo paNa hajI saMpUrNa rIte te dazAne pAmyA nathI. chatAM tamane te vahema zAthI bharANo ja che che te jaNAvazo. haju sAkSAtkAra to tamArA kAyamanA satsaMgamA | rahenArA motIcaMdabhAIne thayo che tema prathamathI ja ApanuM kahevuM che, te ja che uparathI huM lakhuM chuM ke temanA samAgamamAM je lAbha maLI zake tevo, A lAbha jene sAkSAtkAra thayo nathI tevA mANasanA samAgamamAM maLI zake nahIM. chatAM Apane tema bhAsatuM hoya to te saMbaMdhamAM ApanuM mAnavuM bhUlabhareluM che te cokkasa mAnajo. ame to tamArA karatA paNa vizeSa parigrahanA kacarAmAM khuMcelA chIe te ApanI dRSTi bahAranI vAta kAMI nathI. tema ja satpuruSa je kahevAya te mAMhenuM amArAmAM karyuM lakSaNa tame juvo cho ke jethI karI AvA prakAranuM ApanuM lakhANa thAya che. jo tame kahetA ho to eTaluM ja che ke jevA tame mArganA utsAhI ne abhyAsI cho tevA amo paNa chIe. amArA karatA bIjA vizeSa mumukSu puruSo hAla kyAM thoDA che, te paNa ApanA samajavAmAM che ane | hatA. huM lakhuM chuM ke Apane samAgama karavA jevA agAsa, vaDavA | ' vigere sthaLo che. tyAM sarve mumukSu paNa hoya che. to tame temanA ! samAgamathI lAbha lo to paNa maLI zake tema che kAraNa ke ame to ghaNI pravRttivALA mANasa chIe. paNa teo kAyama nivRttinA sevanArA ane mahAna sapuruSa lallujI mahArAjanA caraNa samIpamAM rahI kAyama prabhubhaktimAM joDAyelA hoya che to tevAne choDI amArA samAgamamAM zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 217 For Personal & Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *. * vizeSa lAbha meLavavA Apa dhAro cho te zA kAraNathI ? da. bhAvasAra vrajalAla devajInA namaskAra 4 tA. ka. : bIjuM kRpALudeva paNa nIce mujaba lakhe che ke : "bIjuM kAMI zodha " mAM. eka satpuruSane zodhIne tenA caraNa kamaLamAM sarvabhAva arpaNa che karI daI varyo jA. pachI mokSa na maLe to mArI pAsethI le che." bhAIzrI A vAkya Ape vAraMvAra vicAryuM haze, chatAM A ThekANe Apane evo ja prazna thaze ke satpuruSo kone kahevA ? to tenA javAbamAM paNa kRpALudeva lakhe che ke satpuruSa e ja ke jene nizadina AtmAno upayoga che. zAstramAM nathI ane sAMbhaLyAmAM nathI AvyuM evuM jenuM anubhavagamya vacana che. to have AmAM A vacanone vicAratA satpuruSa koNa ane kyAM haze tevI zaMkA udbhave tevuM kyAM che ! tema ja A mujaba tyAM jovAmAM na Ave ane game teTalA mANaso tene satupuruSa tarIke mAnya karatA hoya to paNa A vacano jeNe vicAryA ja hoya te mANasa bhUle paNa kema ? te vicArazo. tArIkha sadara 1 . akSaro phATI gayA che. ) patra naM 5 % saM. 1992nA jeTha suda-guruvAra che. sujJa bhAI zrI harajIvanabhAI maganalAla, nAsIka sAyalAthI lI. zubhecchaka kALIdAsa mAvajInA jaya jInendra vAMcazo. ke tamAruM kavara maLyuM... vAMcI bInA jANI. tamArA kAgaLano khulAzo ? nIce mujaba jANazo. 218 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna : rUci eTale zuM? javAba : A jagatamAMnA koI paNa padArtha upara rUci, prIti rahe che nahi tema ja eka AtmajJAna athavA AtmaprApta puruSa sivAya bIje koI sthaLe prema lAge ja nahi, tema ja bIjA aneka prakAranA sAdhano jevA ke japa, tapa, yama, niyama, joga, samAdhi, dhyAna, mana ke pavananA nirodha vigere je sAhebajIe temanA toTaka chaMdamAM jaNAvyA mujaba koI paNa jAtanI kriyA karavAnI rUci rahe nahi, phakta eka ja che Atmastha puruSa gotI, tenA saMgamAM sarvasva arpaNa karI, huM kAMI * jANato ja nathI, temaja bIjI koI prakAranI nija svarUpa prApti 4. sivAyanI icchA na rahe tene AtmajJAnanI "rUci" thaI che, tema kahevAya ane te rUci thaye, AtmArthI puruSano joga banya, potApaNuM che tadana tenAmAM ja arpaNa karI tenA kahevA mujaba potAnA jIvanano . vyaya thAya, to te dazAmAM AtmajJAnanI prAptino saMbhava che. prazna : rasavaMtI jJAna kone kahevuM? javAbamAM A jJAnano je puruSe jANakAro karyo haze te puruSa cokkasa tamArAthI chupAvaze nahi, bhale temanI bhASA na samajAya paNa te vastu che. ane te barAbara jJAnI puruSa najare batAvI, samajAvI zake che. temAM koI jAtanI bhASAnuM kAma nathI. tame eTaluM to temanI bhASAmAMthI samajI zakayA cho ke sAdhananI AjubAjunA bhAgamAM raheluM che to have AjubAjumAM tamane batAvA dhAre to batAvI zake, 1 paNa jyAM sudhI bIjA dhyAna Adi ke yoga vigere kAryo pratye manano prema hoya tyAM sudhI teo te jJAna batAvatA aTake kharA mATe tame bIjI koI prakAranI mAgaNI sivAya eka AtmajJAnanI mAgaNI karyA karo tema ja temanI marajI mujaba varcA karo. temanA paricaya sivAya anya paricayane tyAgI do to te puruSa jarUra kharI siddhi che karAvI Apaze. - tamoe te kAgaLamAM chelle tAjI kalamamAM jaNAvyuM che ke ghaNI zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 219 For Personal & Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakhata ema kahe che ke tame konA hukamathI ahIMyA AvyA cho ? tame bolo cho te koNa che ? te juo, tene jANo. A badhuM tuTaka tuTaka bole che. Ano bhAvArtha eTalo ja nIkaLe che ke saMkalpa-vikalpa kyAMthI ja UThe che. tenA vicArane mATe tame je dhyAna karo cho te, saMkalpa- .. vikalpane ThAmuka choDI daI, satsaMga karavAnI preraNA zAthI thAya che, koNa karAve che, vigereno vicAra karatAM je nirNaya kare che te nirNaya kartA koNa che. tene tame jANo cho eTale AtmA sivAya bIjA koIne : jANavAnI jarUra nathI. evo bhAvArtha nIkaLe che. keTalIka samajaNamAM tame AtmAne ThekANe manane sthApI dyo ne che. manane ThekANe AtmAne sthApI dyo to temAM kharI vastusthiti samajAya nahi. badhuMya kartavya mananuM ja, to te mananA kartavyane jANyuM koNe, ane e kartavya badhuM mananuM che evo nirNaya karyo koNe. to te nirNaya karanArane tame barAbara samajo ke je vastuno nirNaya kare te vastuno ja nirNaya karanArathI judo hovo joIe. nirNaya karanArane tame pakaDo. A je jANavAne mATe ja uparanA temanA vAkyo hoya tevuM jaNAya che. A pachI kharuM zuM che te temanA AtmAne lAge te kharuM. ja hamaNA upAdhImAM hato tethI kAgaLa lakhavAmAM DhIla thaI che. te e patra naM. 6 9 saM. 1992 bIjA bhAda. vada 2. ! parama satsaMga yogya bhAI zrI motIcaMda narasInI sevAmAM, muM. boTAda sAyalAthI lI. sevaka kALIdAsa mAvajI tathA vrajalAla devajI tathA ke choTAlAla maganalAlanA jaya sadgurudeva vaMdana vAMcazo. Apano patra maLyo. je je zaMkAo darzAvI te vAMcI che. paNa bhAIzrI hakIkata evI che ke jJAnI puruSe koI vAta kayA AzayathI ane konA upara te lakhI che, te hakIkatanI mULathI mAhitI vinA tathA 220 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te jJAnano yathArtha niradhAra thayA vinA jJAnInA zabdonuM rahasya AvA prakAranuM che tevo nirNaya nija mati kalpanAe karavo te badhI kalpanA ja che. A hakIkata badhI AgaLa pAchaLanA hetupUrvaka jANavI ghaTe che. te bAbatanA khulAsA amArI yathAmatI anusAra lakhyA che. kharuM tattva to te lakhanAra jJAnI gamya che. (1) sudhA pachInA keTalAka darzana amane thayA che. te darzana dhyAnAdikamAM camatkAra tarIke thayA hoya tema amArI mAnyatA nathI. paNa te darzana apUrva dazAsUcaka che. kevaLa asaMgapaNe, nirmohapaNe nijasvarUpa sthitie paNa jyAre upayoga vartato hoya tyAre deha dazAnuM bhAna bhUlI jatA AgaLa dazA hovI joIe. dazAnuM koI rIte bhAsavuM thAya tevA prakAranA darzano thayA hoya tevI amArI to mAnyatA che. (2) sahastradaLa kamaLane viSe Adi puruSa te kone kahela che te pustakamAMthI samajazo. ane te sahastradaLakamaLa kadAca dhyAna dvArA AvatuM hoya to nA nahi paNa ame teno anubhava karela nathI. tenA darzana thAya to te vedAntanA hisAbe jIvo jIvanamukta gaNAya. jainanA hisAbe samakitI gaNAya. AmAM paNa ghaNAM vikalpo thavAnA saMbhava che. cothA guNasthAnake to gaNAya tevI amArI mAnyatA che. pachI to hoya te kharuM ! (3) sahastradaLakamaLa jANavAmAM AvyA pachI jANavAnuM to nahi, paNa kartavya to bAkI rahe kharuM. (4) paramArtha-paramArtha puruSe ApyuM hoya to tyAM keTalo lAbha thAya, te lenAra puruSanI dazA upara AdhAra rAkhe che. temaja ApanAra puruSe kayA prakArathI ApyuM che te zuM kalpI zakAya. bAkI pa2mArtha-paramArtha puruSanuM ApeluM hoya to tame lakho cho tema mokSano upAya nIkaTa che. to paNa sAmAnI yogyatA upara AdhAra rahe kharo. apragaTa puruSonuM ApeluM jJAna vyavahAra samakita gaNAya paNa kharuM ane no paNa gaNAya. mArgAnusArI tathA mumukSutAne viSe paNa upara kahyuM che tema jANazo. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 221 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) sudhArasa-jJAnathI AtmajJAna avazya pAme, tema te jJAnathI koI jIva na paNa pAme. pragaTa satpuruSanA bodhathI paNa koI jIva jJAna pAme paNa kharo ane na pAme paNa kharo. pragaTa satpuruSanA ApelA vacano tana-mana-dhanathI ekaniSThAthI ArAdhe to tenA vacanamAM ja kalyANa rahyuM che. tenA eka vacanamAM anaMta AgamanuM rahasya rahyuM che, paNa te jJAnIne jJAnI rUpe ja jANyA hoya, rUDe prakAre tenuM vacana uThAvyuM hoya to te vacanathI kalyANa che. ane sudhArasa' saMbaMdhI paNa temaja jANazo. jaina jJAnIpuruSo bodhibIjanuM mahAtmya gaNe che te barAbara che. paNa bodhibIja kone kahevuM te potAnI matI anusAra bodhibIjano artha karavo nakAmo che. bIjajJAna ane bodhibIja A be zabdano zuM artha phera che te vicArazo. nizcaya samyaktva te zAstra vATe koI rIte samajAtuM nathI te cokkasa mAnazo. paNa anubhavathI te samajavA yogya che. tame lakhyuM te samyaktva kevaLanuM bIja tame gaNatA hoya to bhale, kadAca tema paNa hoya paNa amArI mAnyatA mujaba kRpALudeva zuM kahe che. te chaMda barAbara vicArazo ke : "para prema pravAha baDhe prabhuse, saba Agama bheda suura base; vaha kevala ko bIja jJAnI kahe, nijako anubhava batalAI dIye.' Ano vicAra karazo. bhale kRpALudeva karatA vizeSapaNe zAstromAM kahyuM haze paNa amane to temanA kahelA vacanono ja vizvAsa che. teno ja prema che. te sivAya bIjA zAstro para prema paNa nathI, tema anubhava paNa nathI. kharuM svarUpa pragaTa thayA pachI paDado paDI jAya che, eTale no jaNAya. A sthiti te svarUpa sthiti amArI mAnyatA mujaba to nathI. je AnaMdaghanajI mahArAje 'sAdI anaMta' kahI che. te 'sAdI' thayA pachI nAza thatI nathI. ane nAza thAya to 'sAdI' nathI, tyAM vizeSa khulAzo zuM lakhuM. 6, 7, AvalIkAnA zabdomAM ame to jha samajatA nathI. ApanA samajavAmAM, anubhavamAM hoya te sAcuM. jaina 222 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zailI pramANe tema hoya to amane te viSe saMdeha nathI. tema te bAbatanA cheame to ajANa chIe. mATe tenA viSe vadhAre abhiprAya ApI zakatA che. nathI to paNa amAruM dhAravuM te viSe kRpALudevanA abhiprAya sAthe joDANa karI jozo. temAM jo viSamatA na Ave to vAMdho nathI. prabaLa puruSArtha tame lakho cho te ThIka paNa prabaLa puruSArtha kone kahevo ane sAmAnya puruSArtha kone kahevo ? te puruSArthanuM svarUpa ja vicAravA jevuM ja che. jJAnI puruSo kaI jAtano puruSArtha kare te samajavA jevuM che. sahastradaLa kamaLamAM mUrtimAna puruSottama bhagavAna puruSAkAra divyamUrti birAje che tevuM prathama to zrImade lakhyuM nathI. ane lakhyuM che te ApaNI che. nija buddhie, nija kalpanAe prApta thAya tevuM to amane lAgatuM nathI. che. nIja chaMdanase nA mIle, hero vaikuMTha dhAma, saMtu kRpAse pAIe, so hari sabase ThAma." badhI prApti saMtanI kRpAmAM ane tenA ahorniza samAgamamAM samAyela che. ApaNane ApaNI matI kalpanAe kAMI jaNAya teno anubhava jJAnInA abhiprAya sAthe tANIne meLavo te nakAmo che. ane te meLavavA che. jJAnIpuruSanA caraNa sevyA vinA bIjo sugama upAya amane to lAgato . nathI. mukta thayelA puruSo svarUpe to ekapaNe, dravya to judA mAnIe chIe paNa te anubhavasiddha vacana na kahI zakAya. tema ja AvA vicAra nakAmAM che. jema haze tema te samaye jaNAze. atyAre kartavya zuM che che te vicArI, te kRta parAyaNa thavAmAM lAbha che. ke AtmAnuM guNa, lakSaNa ane vedanapaNuM kone kahevuM tenuM samAdhAna kRpALudevanA Azaya mujaba amane to nIce mujaba lAge che : jJAna darzana cAritra lakSaNa guNa svarUpanuM vedanapaNuM. zabdArtha A mujaba che. paNa te traNe abheda pariNAme AtmAnuM thayuM ? che tema kahevAya eja. ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 223 For Personal & Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI alpa buddhi anusAra javAba ApelA che. kharuM tattvajJAnI : gamya. hita-ahita lAge to kSamA Apazo. kAgaLathI samajAya te ' karatAM samAgama hoya to vizeSa samajAya. 4) patra naM. 7 ja . che 3OM zrI saruSanA caraNakamaLamAM ananya bhaktibhAve namaskAra saMvat 1994nA mahA vadI 7 parama jIjJAsu bhAI parasotama hamajInI sevAmAM, mu. amalanera sAyalAthI lI. namra bALa kALIdAsa mAvajInA daMDavat praNAma ja vAMcazo. che vi. ghaNAM divasa pahelA Apano vizeSa vigatathI traNa prazno sAtheno patra mane maLyo hato tathA Arjano bIjo patra kSamApanAno te paNa maLyo che. Apa kSamA mAgavAne yogya nathI, kSamA mAgavAne huM yogya chuM. to che vyavahAra prasaMgomAM tema ja paramArtha prasaMgomAM ApanI lAgaNI mArAthI ! dubhANI haze tema mane lAge che. to Apa doSone daragujara karI mArA ja avinayanI, doSonI mAphI Apazo. jo ke Ape lakhyuM ke deha kyAre chUTo thaze te kaMI kahI zakAtuM nathI. to Apa vayamAM vRddha cho tethI ema anumAna thAya, te barAbara che. kALanI gati evI che ke vRddha, yuvAna che. ke sAmAnya vayanA mANasone paNa kyAre koLio karI jaze te anumAnamAM AvI zakatuM nathI. mATe sarvene mATe bhaya che. te ajJAna avasthA hoya che tyAM sudhI Ubho ja che. jyAre A dehanI sAtheno saMbaMdha taddana nivRtta thAya ane AtmadaSTi jAgRta rahetI hoya, to eka jUnuM ne jIrNa vastra badalAvI tAjuM vastra paheravA jevuM che, tethI kAMI AtmaguNanI hAnI thavAnI nathI. jyAM AtmaguNanI hAnI kSaNe kSaNe thAya che te ja bhAva 224 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maraNa che. mATe bhaya bhAva maraNano rAkhavo yogya che. dravya maraNa to pudgalIka dehanuM maraNa che, paNa AtmAnuM amaratvapaNuM jo yathArtha che samajIne prApta thayuM hoya to dravaya maraNathI kAMI hAnI nathI. bIjuM ApanA manane kAMIka ema lAge che ke prathama tame je lAMbI vigatathI kAgaLa lakhyo che, tethI tamArA taraphathI mane kaMI du:kha lAgyuM che ' hoya, paNa te vicAra tamo jarApaNa lAvazo nahi, ne temAM mane du:kha ! lAge tevo mAro ne tamAro prema nathI. zrI(goLa) koThArIne ghera gayA tyAre tame ane meM kaI jAtanI pratijJA ApaNe be vacce karI hatI, te mane to smRtimAM che, tema tamane paNa haze ne tenA aMge tame lakhavAnA ja hakkadAra cho. A to zuM paNa tethI vizeSa lakhavAne hakkadAra cho. have * te bAbatano khulAso nIcenI vigatathI jANazo. tamArA manamAM ema haze ke bApA (hakA bhagata-jhIM jhuDA)nI A vadhAre sevA thaI zakI nahi, thaI hota to vadhAre lAbha thAta, paNa jevA prakArathI, jeTalA aMze jJAnInI oLakhANa jIvane thAya che, ja che tevA ja prakAre ne teTalA ja aMze jJAnI pratye prema ulase che. have te ' potAnI jeTalI yogyatA hoya, teTalI ja jJAnInI oLakhANa paDe ! che. te yogyatAmAM jo nyUnatA hoya to vizeSa oLakhANa paDavAmAM vighnarUpa thAya che. have A ThekANe tame ema kaho ke tame ema * spaSTa zA mATe na kahyuM ke tana, mana, dhana arpaNa karI, A puruSanI ja che sevA thAya teTalI karo. AvI zaMkA karo to thaI zake ke kadAca ema kIdhuM hoya to tamane je lAbha thayo che tethI vizeSa prakArano je lAbha thavAnI jarUra hatI, ane mane paNa jaNAtI hatI. paNa te lAbha temanA taraphathI thAya tevuM mAruM mAnavuM na hatuM, kAraNa ke temano mArga jJAna garamIta ane bhakti che. pradhAna hato, have tevI bhakti to jIvana paryata sevA puruSanAM caraNakamaLa che. tana-mana-dhanathI sevAya to ja Ave, agara saMpUrNa jJAnamArga pratyakSa jJAnI Azraye samajAya to ja Ave. have kAyama tenA samAgamamAM te rahevuM Apa jevAne mATe bahu azakya lAgatuM hatuM, kAraNa ke tamArI che zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 225 For Personal & Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zarIra prakRti tema ja tamArI tAsIra huM sAthe Avato tyAre joyA karato hato, ane tamArA mATe tema rahevuM azakya lAgatuM hatuM, tema ja tamane temanA pAse kadAca kAyama rahevAnuM kahuM to tamane ema paNa che vicAra Ave ke mane kahe che ane pote to tema karavAno, nAnI vaya che ke chatAM kAM vicAra karato nathI ? AvI paNa mane zaMkA rahetI tethI te karatA jo tamane jJAnamArganuM saMpUrNa jANapaNuM thAya to bhakti temAM ja sAthe AvI jaze ema dhArI jJAna mArga tarapha Apane kheMcato Avyo hato. have jJAnamArgamAM paramAtmAe judA pADavAnuM nimitta UbhuM karyuM, chatAM mArI ane tamArI AkarSaNa zakti to jevI ne tevI jAgRta hatI, tethI jalagAma mAre AvavAnuM banyuM, paNa paramAtmAnI marajI temAM paNa virodhI hatI, mAro to vicAra haju te jJAnamArga Apane barAbara samajAvavA mATe ja phAMphAM mAre che, paNa kaI rIte samajAvavuM te sujatuM nathI. have cokhkhA zabdomAM Aja to lakhuM chuM ke bApA taraphathI tamane thayela lAbha draSTimAM Avato nahIM hoya, paNa amane ema lAge che ke soLasoLa AnA mArganI prApti bApAnAM pratApe thaI che. paNa te prAptinI oLakhANa Apane paDatI nathI tethI zAMti pUrI anubhavI zakAtI nathI, ne potAnA svarUpanI haju zaMkA rahyA kare che. te paNa atyAre ahIMnuM vAtAvaraNa amArA cAra pAMca jaNAnuM paramAtmAe evuM bheguM karyuM che ke tevA satsaMgamAM eka cha mahinA Apa ho to potAnA svarUpanI yathArtha oLakhANa thAya temAM jarA paNa zaMkA rahevA pAme nahIM. svarUpanI prApti jJAnI puruSe be prakAre kahI che. eka avyakta rIte ane bIjI vyakta rIte. have vyakta zabdano artha spaSTa, aparokSa, pratyakSa ema thAya che ane avyakta zabdano artha aspaSTa, parokSa ane apratyakSa thAya che. temAM Apane avyakta rIte to svarUpanI prApti che paNa te vyakta rIte thAya to jIvatAM mokSanuM sukha agara to jIvana mukta dazA te ahIM ja dehadhArIpaNe anubhavAya ja, teno udhAro hoya che ja nahIM. 226 | zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA) For Personal & Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke tema have bIjuM paNa lakhuM chuM ke bApA (hakAbApA) cAlyA gayA ) eTale samArgano lopa thaI gayo agara to satparuSa rahita bhUmi thaI ? gaI tema mAnazo nahIM. haju tenI prApti thAya tevo saMbhava che te cokkasa mAnajo, paNa lakhanAra puruSa pratye jeTalI tamArI zraddhA haze , teTaluM ja tenuM lakheluM vAkya satya lAgaze, chatAM huM to mArI pharaja adA | karavA lakhI chUTuM chuM. jema kalpanA karavI ghaTe tema karazo. karavA ghaTe tema karazo. 4 bIjI paNa eka vAta Apane ghaNA vakhatathI kahevI che chatAM nathI ke | kahela te Aje kahuM chuM ke Apane siddhi, camatkAra ke pUrvabhava saMbaMdhI | jJAna (jI) hoya to ja jJAnI kahevAya tevA prakAranI mAnyatA che. te A mAnyatA javA arthe kRpALudevanuM pada ke jene "mULa mArga" kahyo che te che lakhuM chuM. jo ke te pada AkhuM ApanA samajavAmAM che, tathA ghaNI vakhata | vAMcyuM paNa che, to paNa temAM je apUrva mArga batAvyo che te upara ApanuM lakSa gayuM nathI mATe lakhuM chuM. "che dehAdithI bhinna AtmA re, upayogI sadA avinAza, mU.mA. ema jANe sadguru upadezathI re, kahyuM jJAna tenuM nAma khAsa." mU.mA. have A padane pahelA vicAro-dehAdithI - sthUla deha, tejasa deha, te kAryaNa deha bIjA dharmavALA, zULa, sUkSma, kAraNa te traNa deha kahe che. ' have te traNe dehathI ane traNe dehathI thatI kriyAthI AtmA bhinna che, te kAraNa ke AtmA akriya che. deha kahyA te kriyAvAna che, je je kriyA che traNa dehamAMnA game te dehathI thatI hoya to teno jANanAra jJAyaka ? svabhAvavALo pote AtmA che. have je je kriyA thAya che te kriyA jANanAra, je traNa prakAranA deha tenAthI pote judA vinA te kriyAne ja koNa jANe ? mATe te dehAdithI eTale aMdaranI ane bahAranI, 4 mAnasika ane dehIka, tamAma kriyAno samAveza thaI jAya che. e badhI kriyA pudgalIka che. AtmA tethI judo svaupayogI eTale potAnA svarUpathI koIpaNa kALe rahita nahIM tevo avinAzI padArtha che. te AtmAne jANavA mATe sadgurunA upadezathI, te traNe deha kone kone .. ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA che For Personal & Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAya, tenI zuM zuM kriyA che, kevA prakAre thAya che, te samajavuM tenuM nAma jJAna che. have Apane samajavA mATe sthULa deha to tame samajI zako cho. paNa tejasa ane kAramaNa zarIra kone kahevA te mArI buddhi anusAra mahApuruSo kahe che tema kahuM chuM. zarIramAM pAcana kriyA thavI te. zarIranI kAnti jaNAya te. zarIramAM ga2mI rahyA kare che te tejasa zarIranI kriyA che. kAramaNa zarIra che te navA karmanA puddagalone grahaNa kare che. pAMca indriyo dvArA pAMca indriyanA viSayane sthULa deha bhogave ane ajJAnapaNuM hovAthI eTale potAnA svarUpanuM bhAna nahi hovAthI, temAM (2tIaratI) eTale sArA-naThArApaNuM evo utpanna thato bhAva che. te thavAthI kAryaNa zarIra karma pudgalane grahaNa kare che. AvA traNa prakAranA deha che. tenI kriyAthI AtmA judo che, ne te svaupayogI che ane avinAzI che ema je jANyuM tenuM nAma zAna kahyuM che, "je jJAne karIne jANIyuM re, tenI varte che zuddha pratita., mU.mA. kahyuM bhagavaMte darzana tehane re, jenuM bIjuM nAma samakita." mU.mA. have upara kahyA te badhA prakAranI pudgalIka kriyA, je huM karuM chuM te kriyA mArI che evA prakAranI ajJAna dazA, te sadguruno yoga pAmI nivRta karIne je sva-svarUpa tenAthI juduM che, tema je jJAne karIne jANyuM te jJAna, svabhAvathI zuddhapaNe pratitI thAya ke parabhAva eTale pudgalIka bhAvathI rahIta je kriyA tene jANanAra mATe jJAyaka svabhAva te kriyAno sAkSIrUpa acaLa padArtha che. te AtmAnI zuddha pratitI Ave tene bhagavaMte darzana athavA samakita kahyuM che. prathama padamAM zAna kahyuM, bIjA padamAM darzana kahyuM have trIjA padamAM cAritra kahe che. "jema AvI pratIti jIvanI re, jANyo sarvethI bhinna asaMga; mU.mA. tevo sthira svabhAva te Upaje re, nAma cAritra te aNaliMga... mU.mA. 228 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara kahyA te prakAre jema jema jIvanI pratitI AvatI gaI tema tema sarva kriyAthI bhinna ane asaMga svarUpa potAne bhAsyamAna thatuM gayu. sadvicAra karatA karatA samyajJAnanA baLathI, sarvathI sarva prakAre bhinna ane asaMgapaNuM potAne pratita thayuM. te pratitI kAyamI hovArUpa je potAno sthira svabhAva eTale potAnA svarUpamAM asthi2paNAnI je mAnyatA hatI te ajJAnanI nivRtti thavAthI TaLI gaI ane sthirapaNAnI je mAnyatA kAyama hovArUpa jaNAyuM, te sthira svabhAva kAyama hovAthI cAritra dazA tene kahI che. te cAritra aNaliMga eTale paMca mahAvratano veSa dhAraNa karavo te liMga dhAraNa karyuM kahevAya ane A je liMga vagaranuM bhAva cAritra aNaliMgI che, ne veSa dhAraNa karavo te dravyaliMgane dravya cAritra kahevAya che. te dravya cAritra bhAva cAritra lAvavAnA arthe che. have prathama padamAM jJAna, bIjA padamAM darzana ane trIjA padamAM cAritra ema traNe judI judI rIte traNenA svarUpa batAvI tene abhedapaNe eTale eka svarUpe te traNene samajavA mATe kahe che ke; "te traNe abheda pariNAmathI re, jyAre varte te AtmArUpa, mU.mA. teha mAraga jinano pAmiyo re, kiMvA pAmyo te nijasvarUpa..." mU.mA. te abheda kevI rIte ? parathI juduM, potAnuM svarUpa hovArUpa te jJAna, te jJAnasvarUpa huM ja chuM tevI pratitI te darzana, te jJAnasvarUpa huM pote AtmA chuM, to bIjo sarva vibhAva te mAro nathI. huM tenAthI para judo te jJAyaka svabhAva, nahIM TaLavArUpa sthira huM AtmA chuM te cAritra. have jJAna-darzana-cAritranI ekatA, jJAnathI juduM AtmasvarUpa bIjuM kaMI paNa nathI. mATe jJAna te ja AtmA. te jJAnasvarUpa ja AtmA che, to te sivAya bIjo badho anyabhAva che ane te jJAna svabhAva ja mAro che. eTale tethI vizeSa AtmasvarUpa pratitIpaNe jANyuM te darzana. prathama jANyuM te ja jJAnane vizeSapaNe pratitImAM ApyuM te darzana. paNa jJAna to tenuM te ja. have je vizeSa pratitIthI AtmasvarUpane jANyuM che te ja zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 29 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpa ahIM sarva padArthathI bhinna, asaMga, nirmaLapaNe vyakta rIte ? bhAsato, spaSTa ravarUpa bhAse ane potAno sthira svabhAva pragaTa kare te cAritra. have sthira svabhAva kono ? to kahe AtmAno. pratitI konI ? to kahe AtmAnI. prathama padamAM jJAna konuM? to kahe AtmAnuM. A traNe prakAre abhedapaNe AtmasvarUpa pAmavuM tenuM nAma "jinano * mArga pAmyo" agara to "svasvarUpa pAmyo." have A lAMbuM lakhANa karavAnuM kAraNa ke AmAM siddhi, camatkAra [ kaye ThekANe kahyo che ke siddhi camatkAra hoya to ja jJAnIpaNuM mAnavuM. ' have traNa padamAM pahelethI bIjuM pada pAmyo tyAMthI te chevaTe saMpUrNa - dazA pAme tyAM sudhImAM jJAnIpaNuM te jIvane kahyuM che. che. TUMkamAM samajavA mATe cothe guNaThANe samakitanI prApti kIdhI che, 1 tethI te chevaTanA teramA guNaThANAnA jJAnamAM (darzanamAM) ane cothAnA jJAnamAM (darzanamAM) kaMI bheda nathI. phera prArabdha karmano bhoga-koIne thoDo, koIne vizeSa, ane tene laIne jJAnanI tAratamyatA ochI vadhatI hoya che. paNa AtmasvarUpa to je prakAre teramA guNasthAnakavALA te jANe che te ja prakAre cothAvALA jANe che. mATe have A lakhavAno hetu che 1 evo che ke A dehamAM Atmabuddhi to tamane ghaNA vakhatathI nivRtta thaI ja che, paNa te sUkSmapaNe badhI rIte Apane samajavAmAM na hoya chatAM kudaratI to AtmavRtti rahyA kare che tema tamArA lakhANa uparathI jaNAya che. chatAM te svarUpa hajI pAmyo nathI. kema pamAtuM nathI ? kevA prakAre pamAtuM haze ? pAmyA pachI ekadama acAnaka koI abhUta dazA bIjAonA jANavAmAM AvI zake tevI thatI haze ? ke koI prakAranI siddhi camatkAra thato haze ? ke koI pUrvabhava vigere samajavAmAM badhAne . AvI jatA haze ? tyAre ja svarUpa prApti thaI gaNAya. AvA 230 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja prakAranI zaMkAo tamArA manane hoya tema mane lAge che. paNa A badhI ja zaMkAo jo satsaMga dvArA samajIne nivRtta thAya to AtmasvarUpa Apane 1 vizeSa dRDha thAya, tyAre zAMti pAmo tema cho ema mane to lAge che. ' che. paNa have tevo joga nathI. kAgaLa keTaluM lakhAya. che tamArA trIjA praznanuM samAdhAna nIce pramANe samajazo : rAgadveSanuM svarUpa pudgalIka padArtha athavA to mAyIka padArtha pAmavAthI, * te padArtha pratye moha hovAthI jIvamAM ullAsa pariNAma thAya te "rAga" che ane te padArtha mohane lIdhe jhaMkhanA karatA prApta na thavAthI thato kheda te dveSa'. ' upara kahyA te rAga ne dveSa bhavane vadhAre che. bAkI to rAganA ghaNA ja te prakAra che. sAmAnya, madhyama, tIvra, je upara kahyAM tevI rIte rAga thAya, ne na maLavAthI kheda ane ciMtA thAya te dveSabhAvanA bIjarUpa che. ' - have rAgadveSa jyAM na hoya tyAM AtmA ane pudgalanI vaheMcaNI ja thAya tene bhedajJAna kahe che. ane bhedajJAna daDha thavAthI pudgalIka vastu ' maLavAthI AnaMda ke ullAsa na pAme, ne na maLavAthI kheda na thAya. ! AnuM nAma vairAgya che. ane para vastu uparathI moha bhAva nivRtti thayo tenuM nAma tyAga che. A tyAga vairAgya na hoya to svarUpano bheda jANyo te na jANyA barAbara che. paNa AMtarIka kriyA che te bahAranI dRSTithI jonAranAM samajavAmAM na paNa Ave. have tame lakho cho ke pADosInuM ughADuM dukha huM joI zakato nathI to - A rAga nathI, paNa A to dayA agara anukaMpA buddhi che. ane te to e jJAnIone saMsArI jIva upara vizeSa prakAre hoya che. mATe te rAga nathI ! paNa anukaMpA che. rAga ane dveSanA prakAra ghaNAM che. temAM mukhya karIne bhAva vadhAranAra rAga pudgalIka vastu upara mohAsaktipaNe hoya tethI nivRta thavuM joIe. temaja mohAsaktine laI koI paNa pudgalIka vastunI aprAptithI dveSa hoya ane tethI je kheda utpanna thAya che te dveSa, te TALavo joIe. matalabamAM pudgalIka vastu maLavAthI harSa te "rAga," zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 231 For Personal & Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja nahIM maLavAthI kheda te dveSa che. te nivRta karavA joIe. jIvanI be prakAre sthiti hoya che, bahirmukha eTale bahAranAM viSayamAM loluptA ane te prApta karavAmAM ja doDa tenuM nAma bahirmukhapaNuM ane tevA prakArathI jIva potAnA svarUpano vicAra karI A mArA nathI huM tenAthI para chuM, te kSaNika che, huM avinAzI chuM ema vicArI te te prasaMgothI jeTalo jeTalo nivRta bhAva jIva bhaje te aMtarmukhapaNuM ja che. ane aMtarmukhapaNuM thAya to moha nivRta thatA vAra lAge nahIM. kAraNa ke moha ajJAnathI thAya che. ajJAna, aMtarmukha upayoga hovAthI 1 nAza pAme che. ane ajJAna nAza thaye jJAnabhAva jAgRta thAya che. A jJAnabhAva jAgRta thaye anya bhAvamAM tAdAbhyapaNuM TaLe eTale mohabhAva nivRta thAya. A prakAre samajavAnI jarUra che. samajyA pachI teno ja upayoga thAya che. bhAIzrI bahAranuM badhu jANavAmAM jIve prayatna karyo che, paNa aMdaranuM che jANavAno prayatna ja nathI karyo. mATe jema bane tema aMdaranI cetana ja ane jaDanI vyavasthA, AgaLa jJAnI puruSo kahI gayA che te prakAre ja samajI jaDa svabhAvano tyAga karI ane Atma svabhAvanuM AvirbhAvapaNuM che thAya tema vicAraNA karavAnI che, temAM koI mahenata-musIbata nathI. bhale dehanI game tevI sthiti hoya paNa savicAranuM baLa ane te baLa . vadhe evo samAgama, te na hoya to tevA pustakonuM vAMcana-vicAraNA ja thAya teTaluM karavAthI jarUra Atma svabhAva daDha thaye te svabhAvamAM lIna 4 thaye ja chUTako che. temAM ghaNA prakAre to tema thayA cho, chatAM tapAyamAna 1 rahyA karo cho te samajaNanI khAmI che. bIjI koI kacAsa nathI. ane tethI ja potAnuM asaMgapaNe nizcayapaNe samajAtuM nathI. samajaNanI khAmI che tevA zabdo lakhyA che to mApha karazo. Apane patra lakhavAno vicAra ghaNA divasathI hato paNa tevI ja nivRtti, na hatI tema ja ghaNI ghaNI bAbato Apane lakhavAnI sUjhI che Ave che, paNa kaI kaI ane kevI rIte lakhavuM te vicAramAM buddhibaLa 232 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahoMcatuM nathI, tethI vaLI te lakhavAno vicAra mAMDI vALavAnuM thAya che. kharI zAMti yathArtha bodha ke vastusthiti samajamAM che. vastumAM samajavAnI be vastu jaDa ane cetana." che. A baMne padArthano saMbaMdha kevI rIte thAya che, banne dravya kevI rIte dehamAM eka kSetrAvagAhIpaNe rahyA che ane te kaI kriyA ane kevA 4 prakAre thAya che. A badhuM jo tamane samajAya to kaMI duHkha nathI. have kadAca tevA pustaka vAMcavA mokaluM to jaina paribhASAnA zabdo je tamo barAbara samajI zako nahIM tethI paNa tame muMjhAyA karo, tema 1 samAgama banavo muzkela, nahitara mArA karatAM paNa vizeSa choTAbhAI ja che tathA vrajalAla samajAvI zake tema che, ane temane ahIM ghaNA bhAge che nivRtti che. paNa tamArAthI have AvavuM muzkela thayuM tyAM zuM upAya ? chatAM have tame te bAbatano aphasosa choDI dayo to sAruM kAraNa ke je thayuM te ghaNuM thayuM che ne kharuM thayuM che. mATe zAMtimAM rahevAno 1 abhyAsa have to vadhAro. AtmA nAmano padArtha arUpI hovAthI jJAnI puruSoe tene lakSaNAdi bhedathI tenuM svarUpa batAvyuM che. lakSaNa guNa ane vedanapaNe AtmA ' svarUpa samajavuM eTale prathama batAvyA te jJAna, darzana, cAritra paNa te ! che ja che. te traNe prakAre AtmasvarUpa samajavuM, jANavuM ane anubhavamAM lAvavuM ane te ja padamAM sthiti thavI te jJAnadazA che. A jJAnadazA cothA guNasthAnakathI mAMDI uttarottara vadhatI vadhatI teramAM guNasthAnaka che. sudhI che. terame puraNa svarUpanI prApti hoya che. have jJAnapaNuM, jIve potAnI kalpanA mujaba dRSTi kalpI lIdhelI na hovAthI, jJAnI puruSanI oLakhANa paDavI bahu kaThIna che. tIvra mumukSatA utpanna thaye, darzana mohano nAza thaye te jJAnI puruSanI oLakhANa thAya che che. jJAnIpuruSanI oLakhANa nahIM thavAnuM kAraNa evuM lAge che ke ! cothA guNa sthAnake svarUpanI pratitI to barAbara che, paNa kaSAya ane je cAritra mohano udaya amuka guNasthAnaka sudhI hoya che tethI te puruSano | zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 233 For Personal & Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavahAra bahAra dRSTithI ajJAnInA jevo hovAthI, jJAnIpaNuM dRSTigocara thatuM nathI. tema ja jIvanI mAnyatA evI hoya che ke taddana rAga, dveSa, kaSAya jJAnI puruSamAM hoya ja nahIM eTale saMpUrNa jJAnIpuruSanA lakSaNo ochI bhUmikAvALAmAM saMpUrNapaNe hotA nathI tethI jIva jJAnI puruSathI vimukha rahyA kare che. paNa jJAnIpaNuM je prakAre mahApuruSoe zAstra dvArA kahyuM che teno lakSa satsamAgama vinA thato nathI; nahIMtara jJAna te to sahaja svabhAvika vastu che. saraLa ane sarva jIva pAmI zake tevI che. paNa A to asatsaMganA AzrayathI jIvane hAu thaI paDyuM che. je prakAre AtmAnuM svarUpa jJAnI puruSe kahyuM che te prakAre sadguru dvArA samajI te padamAM sthiti karavI te svabhAva ane tethI ulaTI rIte eTale ke pudgalIka bhAva je aMdaramAM utpanna thAya che te mArA che, mane thAya che. A prakAranuM pariNAma thAya te vibhAva che. have jeTalo vibhAva samajI tyAga thAya teTalo teTalo svabhAva pragaTa thAya che. paNa A vastu yathArthapaNe samajavAmAM AvavI joIe ane te samajavAnuM sAdhana mukhya to satpuruSa ane satsaMga ane trIje naMbare satzAstra che. AtmasiddhizAstramAM kahyuM che ke : "karma anaMta prakAranA, temAM mukhya ATha, temAM mukhya mohanIya, haNAya te kahuM pATha." A. zi. 102 karmanI vaLagaNA anaMta prakAranI che, paNa te anaMta prakAranA karmanA bIjabhUta karma ATha che. ane te ATha karmano bIjabhUta karma eka mohanIya karma jJAnIpuruSo kahe che. have te mohanIya karma kevI rIte haNAya te nIcenA doharAmAM kahe che : 234 'karma mohanIya bheda be, darzana cAritra nAma; haNe bodha vItarAgatA, acUka upAya Ama.' A. zi. 103 have mohanIya karmanA be bheda kahe che. eka darzana mohanIya ane bIjuM cAritra mohanIya. have prathama darzana mohanIya kone kahevuM te prathama samajavuM joIe. eka vastu je svarUpe che, te svarUpe te vastu zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke nahIM jANatA tethI ulaTI rIte te vastunuM svarUpa jANavuM tenuM nAma che che darzana mohanIya che. ahIM AtmA ane pudgala te bemAM vicAravAnuM ' che. A dehanI aMdara je je saMkalpa-vikalpa, rAga-dveSa pariNAma. A che. kaSAya Adi je je mithyAtvabhAva agara vibhAva utpanna thAya che te che ! mane thAya che, AtmAmAM utpanna thAya che, tevA prakAre pudgalIka pariNAmane ja darzanamoha hovApaNAne lIdhe AtmIka pariNAma mAne, tema ja A pudgala dehathI thatI zubha kriyA, dAna, vrata, niyama, tapa Adi dharmanA nAme thatI kriyA dehathI thAya tene zubha kriyA kahevAya te AtmAnI mAne ane AvA pariNAma hovApaNAne lIdhe kharo AtmIka bhAva je che te samajavAmAM na Ave, agara to upara kahI te prakAranI kriyAnA AgrahathI AtmIka pariNAma saMbaMdhI jJAnano anAdara kare tene "darzana moha' kahyo che. te darzana mohanI nivRtti kRpALudeve kIdhI ke : "haNe bodha vitarAgatA, acUka upAya Ama." darzana moha che te satyAtma bodha thaye nAza pAme, ane satyAtma bodha thAya tyAre AtmAnI kriyA che ane pulanI kriyA taddana judI judI bhAse, tethI pudgalIka kriyA je AtmAnI manAtI hatI te pudgalanI mAnI pote AtmIka kriyAno ja kartA thayo ane anya kriyAno akartA thayo. AvA prakAre darzana mohano nAza karyA pachI have cAritra moha anukrame kema nAza thAya te | nIce batAvela che. cAritra mohanuM svarUpa prathama samajavuM joIe. pudgalIka bhAvamAM je rAga dazA rahe, jIva tenAthI mukta thavAnI icchA kare paNa pUrvanA prArabdha yogathI pUrvanI karma prakRtinI vaLagaNA hovAne lIdhe rAgAdi pariNAma parigrahAdimAM tema ja pudgalIka vastumAM sarAgapaNe rahyA ja kare tene "cAritra moha' kahe che. | darzanamoha nAza thavAthI svabhAva pariNAma ane vibhAva pariNAma yathArthapaNe lakSagatu thavAthI pariNAma pratyeno moha nivRtta thavA lAgyo, che ahi moha kaho ke rAga kaho, te banne svarUpa eka ja samajavuM. have te vibhAva pratyeno rAga jeTalA jeTalA aMze nivRtta thAya teTalI teTalI zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 235 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svabhAva dazA pragaTa thAya che. ane te ja vItarAga dazA. e vItarAga dazA jema jema jIvamAM vadhe tema tema cAritramohano nAza thAya. saMpUrNapaNe cAritramoha amuka guNasthAnake nAza thAya che. ane jyAM saMpUrNa nAza thAya che tyAM saMpUrNa vItarAga dazA pragaTa thAya che. have badhA karmanA bIjabhUta A mohanIya karma, teno nAza sAva sahelAIthI jJAnI puruSe batAvyo che ke vicAra dazAthI ja teno nAza thAya che. AtmAnI ghAta karanAra mohanIya karma hovAthI tene ghAtI karma kahela che. A beno nAza thayA vinA saMpUrNa svarUpa prApti thatI nathI. ane e beno nAza thaye A ja dehe jIvatA mokSanuM sukha anubhavI zakAya che. Ano jarUra vicAra karazo. have mukta thavAno kharo mArga to Aja prakAre jJAnI puruSo kahe che, paNa ApaNe bIjI rIte muktapaNAno mArga mAnIe to te satya kyAMthI hoya ? ane thaI gayelA jJAnI puruSono aphasosa karIe e svabhAvika che, paNa te karatAM AvA prakAre savicAraNA niraMtara karIe to temAMthI apUrva mArganI prApti thAya che. kadAca jJAnI puruSanI hAjarI hoya to paNa A kahyA mujaba mArganI gaveSaNA karyA vagara muktapaNuM ja thavuM asaMbhavita che. mATe jJAnI gayA paNa mArga mukI gayA che. mATe ja mArgamAM pravRtti thAya tema lakSa rahe to vadhAre sAruM che. kAgaLamAM keTaluM lakhAya ? ATaluM lakhI A kAgaLa have baMdha karuM chuM. rAtanA be vAgyA che, divase to navarAsa maLatI nathI. Apane lAge te khullA dilathI lakhatA rahezo. ApanA taraphathI game tevA prakAranuM lakhANa haze to paNa mane priya ja lAgaze. tame rAmAyaNano kaikeyIno dAkhalo lakhyo evI zaMkA mArA-tamArA vacce AvavI na ja joIe. mAre mana to ApanA pratye koI divasa khoTuM lAgyuM ja nathI ! ' ane lAgazo nahIM; mATe tevo aMdezo lAvavo nahIM. A kAgaLa nirAMte barAbara samajI, vakhatovakhata vAMcI, te saMbaMdhe jaNAvavA yogya lAge to jaNAvazo. tame mArA mATe sArA zabdo 236 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakho tethI mane sAruM lAge ane jarA AkarA zabdo lakho to tethI mane ( AkaruM lAge, to mArA jevo bIjo ajJAnI koNa ? kAraNa ke je rAga ' dveSa pariNAma choDavAnA che te to mojuda rahyA kahevAya, to to tamArI chesAthe vAta karavAne paNa huM lAyaka gaNAuM nahi. mATe te zaMkA kema | ubhavI te mane samajAtuM nathI. kAraNa ke je vastu ApaNe tyAgavI che ke tenI smRti zA mATe karavI ? mATe koI vakhata tevo vicAra paNa lAvazo nahIM. e ja. 0 patra naM. 8 % 3OM zrI sadgurunA caraNamAM trikALa namaskAra saMvata 1994nA phAgaNa vadI 10, maMgaLavAra - parama satsaMga yogya suzabhAI paraSottama hImajInI sevAmAM, muM. jalagAma chesAyalAthI lI. dozI kALIdAsa mAvajInAM daMDavat praNAma vAMcazo. A vI. Apano prathamano kAgaLa tathA tyAra pachIno kAgaLa ema banne patro maLyA che. nirvikalpatA ane parama zAMtinI sAthe AnaMdano anubhava pote kare tyAre svarUpa prApti thaI kahevAya evo Azaya che chellA kAgaLathI nIkaLe che. have nirvikalpatA thavI joIe te barAbara che paNa tame tathA harajIvanadAsa nirvikalpatA kevI dazAne kaho cho? ' (1) nirvikalpatA eTale sArAnarasA je vicAro thayA kare che tethI ja 4 rahItapaNuM ? (2) kAyama nirvicArapaNuM rahe che tene tame nirvikalpatA kahezo ke ! zuM kahezo ? (3) saMkalpa ane vikalpa A baMneno artha judo judo Apane ke samajAya te lakhazo. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 237 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) mananA saMkalpa vikalpathI rahIta thavuM tene nirvikalpa samAdhi kahetA ho to DokTara klorophorma suMghADe che tene paNa te vakhate mananA che saMkalpa vikalpa hotA nathI to tene kaI dazA kahevI ? (5) mana hoya tyAM sudhI manano saMkalpa vikalpa karavAno svabhAva | che, te TaLe kharo ? ane TaLe to kevI rIte TaLe te vicArazo. (6) mana zuM vastu che ? mana to chevaTanI dazA te ja bhavamAM thavAnI hoya tene paNa dehadhArIpaNuM varte tyAM sudhI mana, vacana ane kAyAnA e traNe yoga varte che. to mana to chevaTa sudhI hoya che chatAM mananAM che 1 vicAro potAne bAda nathI karatA te kevA prakAre ? te vicArazo. ! (7) nirvikalpatA tame tathA harajIvanadAsa karavA dhAro cho te ja ja prakAre haze ke nirvikalpatA koI judI rIte haze ? te kRpALudevanA che pustakamAM nIcenA AMka jarUra vAcI vicArazo. AMka naM. 322 ane 329. A patro zrI saubhAgyabhAI upara ja lakhAyelA che te jANazo. sukha ane AnaMda mATe lakho cho te barAbara che. jyAM sudhI vAtmarUpa dazApUrvaka sthiti potAnI na thAya tyAM sudhI te AnaMdano anubhava potAne kema thAya ? sukha AnaMda dazAnuM che. haju to te dazA che kone kahevI tenA nirNayamAM ja ApaNe chIe. te barAbara nirNaya pachI ja te dazA prApta thaye sukha ane AnaMda te bhUmikAmAM Ave tyAre cokkasa anubhavI zakAya. paNa te dazA na thAya tyAM sudhI te AnaMda anubhavI zakAya nahIM. dAkhalA tarIke eka mANasanuM dhana khovAI gayuM | hoya tethI tene duHkhano anubhava thAya che, ne te dhana pAchuM maLavAthI te duHkhano nAza thavA rUpa zAMti thaI. tethI pote dhanapati thayo te jAtano AnaMda tene thayA vagara raheto nathI. temaja Atmadhana bAbata vicArazo. meM klorophorma bAbata lakhyuM che tenA javAbamAM tame te ja lakhavAnA 238 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cho ke tene AtmAnA AnaMdano anubhava nathI thato ne nirvikalpavALA che puruSane te AnaMdano anubhava thAya che, to tenA javAbamAM jANazo ke ! tamArA kahevA mujaba te AnaMdano anubhava to tene te nirvikalpa che. samAdhI TakI zake teTalo vakhata ke vadhAre vakhata ? te samAdhi to che, covIsa kalAka hotI nathI, ne hoya che bIjI pravRtti thaI zake nahIM. ane A to covIse kalAkanI nirvikalpa samAdhi hoI zake chatAM mana- * vacana-kAyAnA yoge bIjI vyavahArika pravRtti kare che. chatAM A nirvikalpa samAdhi to rahyA kare tevo kRpALudevano lakhavAno Azaya che, to te che jarUra vicArazo ane samajAya to lakhazo. eka bIjI vAta A ThekANe Apane vicAra karavAne mATe lakhuM chuM ! je te vicArazo. AtmA che te jJAnasvarUpa che ane jaDa che te zeya svarUpa che. have te AtmAnA jJAnamAM zeyano pratibhAsa thAya che, tene ApaNe saMkalpavikalpa kahIe chIe. jema darpaNamAM anya vastunuM pratibiMba paDe che, tema AtmAmAM zeyanuM pratibiMba paDe che, tene saMkalpa vikalpa mAnI jIva te na thavA mATe (tame lakho cho te nirvikalpatA thavA mATe) puruSArtha kare che che, paNa tenA mATe sayamasAra graMthamAM banArasIdAsa nIce mujaba pada che kahe che : "copAI joyAkAra brahma maLa mAne, nAza karanako udyama ThAne, vastu svabhAva mATe nahIM kyoM hI, to te kheda kare zaTha yahI. Ano artha TUMkamAM, have joyAkAra AtmAnuM jJAna thavAthI AtmAne malIna mAnI te zeyanA pratibhAsa baMdha thavAno udyama kare che, paNa vastuno svabhAva koI divasa marato nathI tethI ajJAnI puruSa AtmajJAnathI rahita hoya che te ajJAnane zaTha (mUrkha) kIdho che ane te ajJAnI teno kheda kare che ke banArasIdAsa paNa Ama kahe che. ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 239 For Personal & Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have A niravikalpatA pA, aDadho ke eka-be kalAkanI tame kaho ke cho. samAdhio mANasa covIsa covIsa kalAkanI caDAve che, eTale pavanane caDAvI brahmacaMdramAM rUMdhI de che. tyAM mana paNa mUchita thaI jAya che to paNa jJAnI puruSoe tene svarUpa sthiti gaNI nathI ane che paNa nahIM. to A nirvikalpatAmAM zuM gaNavuM? mATe ja niravikalpatAne svarUpa sthiti jJAnI puruSe kahI che. te nirvikalpatA kevA prakAre hoya ?te vicArI jema lAge tema lakhazo. tamAro A bAbatamAM zuM abhiprAya che te jANavA mATe lakhazo. AMka 301-39ra vAMcazo ane vicArazo AmAM tame je ahaMkAranI 4nivRtti thavA kaho cho te nivRtti thavAnI kuMcI batAvela che. AMka 350nI pahelI be lITI ja vicArazo. temAM lakhyuM che ke : * "AtmasamAdhipUrvaka yoga upAdhI rahyA kare che.' A bAbatamAM AtmAnA svarUpa pratyenI samAdhi kIdhI che. yoga upAdhI eTale mana-vacana-kAyAnA yoga bAbatanI upAdhI kIdhI, to have A mana-vacana-kAyAnI-yoganI upAdhI hovA chatAM, AtmasvarUpa pratyenI samAdhi che, tevuM jaNAya che. to te mATe tamo vicAra karazo ke mana-vacana-kAyAnA yoganI upAdhI Atma samAdhine bAdha kema nahIM karI zakatI hoya ? mATe vicAravAnuM che ke mana-vacana-kAyAnA yoganI ja upAdhInI pravRtti (saMkalpa-vikalpa tathA sArA-naThArA je je manamAM vicAro Ave che tathA zubhAzubha bhAva Adi pravRtti) te jo saMpUrNapaNe AtmA vItarAga dazAmAM rahIne pravRtti kare to te pravRtti AtmAnI samAdhine bAdha karI zakatI nathI kAraNa ke AtmasamAdhi vItarAga dazAmAM samAyelI che. vItarAga dazA eTale rAga vinAnI pravRtti, eTale te pravRttinA kAryamAM aham-mamatvapaNuM rahItanI je pravRtti pUrvenA prArabdha yogathI karavI paDe che, ane te pravRtti karatA jIva tenI nivRttine bhajyA kare che, te vItarAga dazA che. Ane mATe AMka 324 e patra vAMcazo. thI sAbhAgyabhALa ane sArA ) For Personal & Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA. ka. tamAruM trIjuM kavara maLyuM, zarIranI hakIkata badhI jANI, paNa te bAbata nirUpAyatA che tyAM zuM karavuM ? dehanI dazA tevI che tethI te 1 paramArtha mArga ArAdhavAmAM tamane je harakata lAge che te tamArI samaja ! pherane lIdhe lAge che. jene sat ja prApta karavuM che te to saraLa che, je sugama che, sarvatra tenI prApti che tema kRpALudeve ThekANe ThekANe lakhela che. to te bAbata tamo lakho cho te aDacaNane lIdhe na ja banI zake ? che tevuM kAMI nathI. . have eka ja Asane besIne tamo lakho cho tema nirvikalpa thavAya to ja AtmasvarUpa pamAya athavA AnaMda anubhavAya tevuM amane to lAgatuM nathI. jo ke paramArtha mArga ArAdhavAnuM sAdhana A manuSya deha che. ane temAM jIve svapaNAno adhyAsa sudraDhapaNe karyo hovAthI te svastha ane sagavaDavALo hoya to vadhAre ThIka paDe kharuM. paNa tema na ja hoya to Atmahita na ja bane tevuM to lAgatuM nathI. AtmahitanI pravRtti badhA AMtarika vicAronI ane nirmohipaNAnI tema ja vItarAga dazAe dRSTiphera karavAnI jarU2) che. bhale deha game tema paDyo hoya to paNa temAM upayoga nahi ApatA, AMtarika vicAra zreNImAM bAda Ave nahIM. eka mahAtmAe kahyuM che ke : doharo "re nara ciMtA mata kara, kara le brahma vicAra, deha soMpa prArabdha kuM, jANe loha luhAra." mATe te to prArabdha AdhIna ja vAta che. ane kharI asaMga dazA te to AraMbha ane parigrahano tyAga temAM samAyelI che. have AraMbha ane parigrahane mATe TuMkamAM samajazo ke saMsArI vaibhavo vadhAravAnAM mananA udgAro, te AraMbha che. te to tamane ghaNA prakAre ghaTyA che, ane parigraha A dehamAM je dehAtma buddhine lIdhe sarAgapaNe pravRtti, aham, mamatvapaNuM te parigraha che. te paNa ghaNA ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAre tame ghaTADela che. have A jene saMpUrNapaNe ghaTyA hoya tene mokSa che najIka ja che. tenA mATe 783nA chellA traNe peregrApha vAMcazo. have AraMbha parigraha tathA deha pratyethI mohAzakti tathA mAyAvI padArtho pratye sarAga dazA vigereno nAza karavAnI pravRtti, te vicAra zreNIe ane vairAgya dazAthI bane che. deha game tema hoya to paNa te A vicAra karavAmAM bAda na Ave. have tame je nirvikalpatA mATe lakho cho, to tamane huM eTaluM ja lakhuM chuM je saubhAgyabhAIne chellA avasAna vakhate chevaTanI bhalAmaNa * zrIkapALu deve je lakhI che te tame ghaNI vakhata vAMcI che chatAM Ama ja ADAavaLA bAcakA bharavAnuM mana thAya che. jo tame lakho cho te nirvikalpatAnI jarUra hota to chevaTanI bhalAmaNamAM asaMga dazA ane ! * nirmohIpaNuM thavAnI bhalAmaNa karata nahIM. mATe pharIvAra vAMcavA AMka 779no naMbara cotho vAMcazo. tathA AMka 780-781 paNa vAMcazoja vicArazo. jJAnI puruSane kharI rIte oLakhyA kyAre kahevAya ke tenAM ja che vacana upara draDha nizcaya Avavo joIe, te tamo karI zakatA nathI temaja nirvikalpatA vigere saheje thavAnuM je sAdhana mahAnamAM mahAna che che te tamane maNIbhAIe ochI dazAmAM batAvela che, te uparano kAMI che ( draDha nizcaya thaye tamo kaMI karI zakyA nahIM. jo karI zakyA hota to A badho DAmADoLa thavAno vakhata Avata nahIM, tema ja sAmuM mAre tamane puchavA AvavuM paData, kAraNa ke tamane ghaNI nivRtti hatI paNa 1 koI rIte te upara tamAro draDha nizcaya thayela nathI, ane te nahIM thAya ? tyAMsudhI sthiti DAmADoLa thayA kare temAM navAI paNa nathI. A bAbata ghaNI ja lakhavAnI hoya paNa kAgaLa keTalI lakhAya ? eka mANasa lugaDAne keLavyA vinA (phaTakaDIno) pAha dIdhA vinA gajIyAnA raMgamAM boLI gajIyo banAve to lAla to thAya paNa vepArI tene vadhere to aMtaraMgamAMthI dhoLI dhuma jaNAya kharI. eka mANasa te ja che raMgamAM lagaDAne prathama keLavI (phaTakaDIno pAha daI)ne gajIyo raMge, che tene aMtaraga lAgavAthI te gajIyo vadhere to dhoLI dhuma jaNAya nahIM. 242 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tema ja A paramArtha mArga prApta karavAmAM satsaMganA yoge tyAga, vairAgya pUrI rIte lAvavo joIe. tyAga- vairAgyanuM svarUpa paNa pUrI rIte samajavuM joIe. sarAga dazA ane vItarAga dazA paNa barAbara samajavI joIe. baMdha dazA kaI ane mukta dazA kaI te paNa satsaMganA | yoge prathama samajavI joIe. A badhuM samajyA pachI te samajavA pramANe sthiti thavAmAM tamane batAveluM je jJAna te mukhyamAM mukhya sAdhanabhuta che. te sAdhana vinA sthiti thavI dUrghaTa che. sthiti kaho ke dazA kaho, banne artha eka ja che. chevaLI tame lakho cho ke ghaNA mahAtmAoe Izvarane prasanna karI bhakti mAgela che, ane Izvare tevI vyakti temane Apela che. to zAstramAM to tema ja lakhAya paNa jo bhakti ApI hoya to A ja vastu Apela che. te bhakti ja ApI che tema mAnazo. tenA vinA koI rIte AtmAmAM joIe tevA rUpamAM bhakti uge ja nahIM, evo amane draDha nizcaya che. kAraNa ke saubhAgyabhAIne lakhe che ke, "tamane parAbhaktinAM mULanI ane samyakajJAnanAM bIjanI prApti chatAM tyAra pachIno bheda kema prApta nathI thato te vicArazo. have ahIM tame vicAro ke parAbhaktinuM mULa kRpALudeve zuM mAnyuM che ? te ja vastunA prabhAvathI atre ahIM choTAlAla tathA vRjalAla baMne ora dazAne anubhave che. te dazAne huM paNa anubhavI zakyo nathI. te A vastuno ja prabhAva che. kRpALudeve ja yama niyama saMjama Apa kIyo te padamAM badhuM karyuM paNa koI artha saryo nahIM. chevaTe zuM karavAnuM kahyuM te vicArazo. Ane mATe AMka 843 4 vAMcIne vicArazo. ATaluM ughADuM kIdhuM che chatAM tamane bIjuM gotavAnuM che kema game che ? lakho cho ke mAre zuM karavuM ? to karavAnuM to A ghaNuM ja che. saMpUrNapaNe jyAM sudhI AtmAmAM vItarAga dazA utpanna na thAya. nirmohIpaNAno pote anubhava na kare tyAMsudhI bIjuM karavA viSe vRtti jAya ja kema. have jJAnInI nirvikalpatA judI che. tame lakho cho te nirvikalpatA judI che. tame lakho cho te nirvikalpatAmAM zUnyabhAsa thavAne kAMIka ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ra43 For Personal & Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAMtino anubhava thAya, paNa te vAstavika Atmasukha ke AtmasamAdhi nathI ane kRpALudeve AtmasamAdhi kAyama jAgRta rahevA rUpa nirvikalpatA batAvI che. te nirvikalpatAmAM ja kharUM sukha, kharo AnaMda ane svarUpa prAptino mArga samAyelo che. Ane mATe AMka 843 vAMcI vicArazo. vaLI nirvikalpatA mATe junuM pustaka pAnuM 707 AMka 78ranI chellI traNa lITI vAMcazo. bIjuM rAmacaMdra, hari, zaMkara, prabhu, Izvara, kRSNa, paramAtmA, parabrahma che A badhA zuddha AtmAnA ja nAmo che temAM tamane bheda kema bhAse che ? ja rAma nAma kalyANakAraka che te zAthI ? jyAre jyAre AtmA kaho ke rAma kaho athavA game te nAma kaho, temAM kAMI dveSabuddhi karavAnuM che kAraNa ja nathI. zrI rAme AtmA vinA kAMI bIjuM navuM prApta karyuM ! nathI. tenA mATe yogavAsiSTanA vairAgya ane mumukSu prakaraNa tamane vAMcavA lakhyuM hatuM. haju paNa te vAMcazo. have asaMgatA viSeno khulAso : A dehanI aMdara kSaNe kSaNe je te che mAyika bhAvo uThe che, jene tame vikalpa kaho cho, te pratye akhaMDa che vItarAga dazA rahevI te aMsaga dazA che. vadhAre khulAso saubhAgyabhAI uparanA avasAna vakhatanA patrathI vicArI jozo. - tyAga vairAgyanA doharA nIce je lakhANa che, te uparanA doharAno ' artha nathI karela, paNa AvI rIte mohanIya karma zAzvata sukhane chInavI laI kSaNabhaMguratAmAM lalacAvI rakhaDAvI mAre che. mATe te kSaNabhaMguratAnA padArthonI kalpanA-jalpanA vigere nirvikalpa sthiti thaye maTe, ane ja sthiti kevA prakAre thAya che temAM ja batAvela che, ke Atma svabhAvamAM ramaNatA karavI, mAtra draSTAbhAve rahevuM, evo jJAnIno ThAma ThAma bodha 1 che. te bodha yathArthapaNe prApta thaye A jIvanuM kalyANa thAya. jIjJAsAmAM ! rahevA yogya che. temAM nirvikalpatA viSe tame puchAvyuM to tenA javAbamAM AMka 927 vAMcI vicArazo, temAM te ja nirvikalpatAno khulAso che. - ane te ja patramAM chellI traNa lITI lakhela che tevI niraMtara bhAvanA : daDhapaNe varyA kare to kharI niravikalpatA te ja che. 244 zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he Arya jano! te bAbate puchAvyuM teno khulAso tame lakho cho ke hagajIvane kIdhela che tema tame lakhyuM che te mane paNa harajIvana AMhIM Avela tyAre te vAta karI hatI, chatAM ame to te nizcayane kabula karI zakIe tema nathI. ane tamane te lAge che mATe ja te prApta karavA ja DAmADoLa thayA kare che ane tethI tamane zaMkA rahIta thavA mATe banArasIdAsanuM dRSTAMta A kAgaLamAM prathama ja tamone lakhyuM che. to te bAbata tamArA hRdayamAM utare tyAre kAma Ave. AmAM haThathI kadAca klAsa be kalAkanI nirvikalpatA thatI haze, paNa ahIM dhano bhagata kaNabI che te cAra cAra kalAkanI samAdhi kare che ane zarIra upara erU A jevuM janAvara caDe to paNa bhAna nahIM, chatAM te dazA, jAgRtipUrvaka AtmAne AtmabhAvamAM ja anubhava kare che tevA jJAnI puruSanA mukAbale te mUDha dazA che. chatAM tamane amuka nizcaya upara zraddhA vizeSa hoya to te taratamAM nizcaya choDI do tema huM kaheto nathI, paNa tame barAbara vicAra karI, pustakamAM lakhyA che te dAkhalA vAMcI kAMI pheraphAra nizcayamAM karavo ghaTe to karazo. have kevaLa samavasthAna sthiti na thAya tyAM sudhI dhyAna ane svAdhyAyamAM ja raho tema sAhebajIe lakhela che, te uparathI puchAvyuM to te bAbata che jANazo ke : AtmA tamAma anya padArtha rahIta saMpUrNa vItarAga dazAe asaMga dazAno anubhava karI na zake tyAM sudhI tamo dhyAna ane svAdhyAyamAM raho tema lakhyuM che. teno artha svAdhyAya eTale pavitra game te AtmarUpa bhagavAnanA nAmano jApa athavA smaraNa karavuM tenuM nAma svAdhyAya che. have TuMkAmAM jyAM sudhI karmo tathA karmanI prakRtio sattAmAM che tyAM sudhI saMkalpa-vikalpa, prakRtinuM kArya hovAthI ukyA vinA rahe nahIM. chekadAca haThathI sthaLa saMkalpa vikalpa roke paNa sUkSmapaNe saMkalpa vikalpa che rokAya ja nahIM. chatAM eka vakhata ema paNa kaho ke te paNa rokAya to paNa sAthe AtmadazAno anubhava jAgRtapaNe na hoya to tethI kAMI ja chevaLavAnuM nathI. ( zrI saubhAgyAbhAI ane sAyalA ) 245 For Personal & Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRpALudeve saubhAgyabhAI upara ATalA ATalA kAgaLo lakhyA che chatAM temAM koI ThekANe haTha karIne nirvikalpa thavAnuM lakhyuM nathI. je * nirvikalpapaNuM te AtmAnI jAgRtipUrvakanuM nirvikalpapaNuM lakhyuM che. ' * have dhyAnane mATe vadhAre to zuM lakhavuM. je karavA jevuM dhyAna hatuM te ja tame barAbara karI zakyA nathI, tema tenA upara joIe tevo prema, padArtha anirNayane lIdhe Avyo nathI. deha to atyAre Ama thayo paNa pahelAto ThIka hato. vaLI te dhyAna kaMI besIne ke eka ja Asane thayA to ja lAbha Ape tevuM kAMI haTha yoganA prayoga jevuM na hatuM, je hatuM te sahaja ane saraLa hatuM. game tyAre game tema paNa te rUpaja vRtti ja akhaMDAkAra karavAnI hatI, emAM badhI sUjha tenI meLe paData. AgaLa che 1 zuM dazA utpanna thAya che ane kema rahevAya che, tenI paNa khabara paData. ' ame to haju paNa kahIe chIe ke tenA sivAya Atmasthiti ane AtmasthiratA pragaTa thavI asaMbhavIta che. paNa tenA mATe tame kabIrapaMthI * vigerenA ghaNA dAkhalA mane ApatA, ane kahetA ke Ane kema kAMI ja thatuM nathI ? tyAre huM lAcAra thaI jato paNa te viSe phakta teTaluM ja jANavAthI dazA badalAI jAya tevuM kAMI kAraNa nahotuM. sAthe satsaMganuM baLa, vastuno niraMtara vicAra, prabaLa jIjJAsA ane apUrva prema, utsAha tathA atyaMtara tyAga, vairAgya A badhuM hoya tyAre phaLadAyaka ja thAya. paNa vicAra to tame karatA nahotA ane bIjA pAsethI kharI che | vastu prApta karavI tevI jIjJAsA tamArI kAyama rahyA karatI hatI. jo | * A vastune sarvoparI jJAnInuM batAveluM tattva mAnyuM hota to tevA * prakAranI loluptA hota nahIM. hAthanoMdha bIjI AMka 10-11 vAMcIne vicArazo ke AtmA zuddha caitanya svarUpa nirvikalpa dRSTA chuM tevuM pote lakhe che. to have vikalpa konA svarUpamAM haze ke te kADhavA mATe Apa muMjhAyA karo cho ? ? AmAM vizeSa samajavAnuM eTaluM che ke potAne dareka kriyA, vRtti ke saMkalpa uThe che tenA dRSTA tarIkeno anubhava Atma jAgRtirUpe kSaNe kSaNe hovo joIe. have te paricaya nahIM hovAthI turatamAM tema banavuM ra6. ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja muzkelavALuM che. chatAM anya bhAvathI, anya vikalpathI udAsa thaI A prekaTIsa pADe to paDe kharI. vaLI sutA, besatA, hAlatA cAlatA game tevI sthitimAM A lakSa jAgRta rahI zake tevuM che. badhI vAta paDI mukI che. eka AtmAnA guNa lakSaNAdino vicAra karI anya vikalpathI rahIta che. thavuM te kartavya che. have lakSaNa guNamAM Apa na samajatA ho to jANazo ke jANapaNAno che tathA jJAyaka svabhAva te koI paradravyanAM (pugalanAM) guNa nathI, te tame dRDhapaNe vicArI nizcaya karazo. AnA mATe vizeSa samajavA bIjA bhAgamAM upadezachAyA pAnuM 712mAM chellA be peregrApha temAM prazna mokSa eTale zuM ? ane teno uttara, te be perA jarUra vAMcazo. pUrepUrA vAMcIne vicAra karazo to AtmA nirvikalpa che ke savikalpa che tenI khabara paDaze. kuMbhArano dAkhalo lakhyo te vAMcyo, huM kaI tevo samartha nathI. . ApaNe sau mArganA icchuka chIe. arasaparasa eka bIjAnA samajavAmAM hoya tevI levaDa devaDa, eka bIjAnI vAta raju karIye te ApaNo dharma che. temAM sAruM lAge te saMmate karavuM te satsaMga karavAnuM phaLa che. vaLI * huM je lakhuM chuM te mArI matIthI kAMI lakhato nathI, paNa jJAnI puruSa je te pramANe mArganI pravRtti batAvI gayA che, tenI sAkSI mATe pustakanA .. AMka TAMkyA che. to te temanuM kahevuM che. te mujaba amAre samaMta che. tame saMmata karo to du:kha mATe rAmanA nAmano athavA bIjA koI [ pavitra nAmano jApa karavAmAM vAMdho nathI. paNa lakSa eTalo hovo joIe ke teo saMpUrNa zuddha AtmA hatA, ane ApaNo AtmA paNa paramArthathI tevo ja che. ane tevo ja zuddha AtmA prApta karavA amArI pravRtti che. have abhaNanuM kalyANa kema thatuM haze tenI vAraMvAra zaMkA tamane udbhave che, paNa bhaNelAne to ghaNIvAra lAge, abhaNane teTalI vAra lAge nahIM kAraNa ke bhaNelo vadhAre vikalpI hoya. abhaNa teTalo vikalpI hoya nahIM. vaLI tenAmAM moTAmAM moTo guNa e vAtano hoya che ke gurue je mArga batAvyo hoya te mAragamAM azaktipaNe niraMtara zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 247 For Personal & Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlavA ja mAMDe che. have jo mAraga Avo hoya to paMtha kapANA vinA kema rahe ? vaLI saMsAra vadhavAnuM mukhyamAM mukhya bIja to rAga, dveSa ane ajJAna e traNa che. te rAgadveSanI nivRtti teo saddagurunA pratApe saheje karI zake che. A badhuM jANyuM te phakta rAga-dveSa ane ajJAna che TALavAne mATe che. jenA vacanathI te TaLe te ja mokSano mAraga che. rAgadveSa ajJAna e, mukhya karmanI graMtha, . thAya nivRtti jehathI, e ja mokSano paMtha." A sivAya bIjo mokSano paMtha jJAnI puruSo kahetA nathI. have te nivRtti mArA dhAravA pramANe ghaNA prakAre tamane thaI che, chatAM tame TharIne besatA nathI. zAMta thatA nathI tenuM zuM kAraNa ? te vicArazo. A eka AtmavRtti, game tevI sthitimAM anya svarUpathI rahita, satuMcit AnaMda svarUpa huM pote chuM. sahaja AtmasvarUpa, nirvikAra, nijAnaMda svarUpa chuM. e vRttino pravAha jema bane tema vadhAratA jAva. ane te vadhAravAno krama sevatA je je smRtimAM anya svarUpa Ave teno zoka na karavo, paNa teno huM (jJAtA) draSTA chuM. te mArA svarUpamAM ja nathI. te anyathA che. tevI rIte te upara lakSa nahIM ApatA tathA vRttine nahIM rokatA, AtmavRttinuM anusaMdhAna karI teja lakSa vadhAryA karo, to bhUmikAne samajya, jeTalI ghaDI vItarAga dazA varte teTalI ghaDI nirviklApaNuM ja che tema mAno. have A vRttino adhyAsa paDavA sAthe koI paNa pavitra nAmano jApa karavo hoya to vAMdho nathI. haTha karIne nirvikalpa thaI zako tevI tamArA dehanI sthiti nathI, tema tevI * nirvikalpatAmAM paNa kaMI sAra nathI. paNa sahaja AtmasvarUpa potAnuM ja nirvikalpa svarUpa che. tene vItarAga dazAe anubhavavuM. te anubhava mATe bIjA koI vikalpa mUkI daIne tamane prApta vastunA, sthitinA lakSa sAthe, uparano lakSa rAkhavo ne jApa rAma, soham, ahaMtu jenA upara tamane prema vadhato hoya teno karavo jarA paNa muMjhAvavAnuM kAraNa nathI. (pAnuM 102 AMka 687 junA pustakamAM) hAlamAM AMka 746mAM mohanIyanuM svarUpa lakhela che te kAgaLa vAMcavA jevo che. tame nirvikalpatA 248 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja viSe puchAvyuM hatuM teno khulAso A kAgaLamAM AvI gayo che. chatAM ja | AMka 927 tame vAMcI jozo to khulAso thaI jaze. temAM nirvikalpatA T kone kahevI te svarUpa batAvela che. te barAbara vicArazo. patra naM. 9 94 sAyalA saM. 1995nA mAgasara va. 5, ravi ! parama jIjJAsu bhAI parasottama hImajInI sevAmAM, - sAyelAthI lI. kALIdAsa mAvajInAM daMDavat praNAma vAMcazo. bIjuM ApanA kAgaLo badhAya pahoMcyA che. phAgaNa vadamAM mudata pUrI thAya che tema mArA mAnavAmAM na hatuM. mArA dhAravAmAM caitra ke ja vaizAkha hato. to have poSa sudamAM ghaNuM karIne AvazuM, mATe te vAte ja ciMtA karazo nahIM. traNe jaNAne mokha Avaze to bhale nahIMtara jene mokha Avaze te cokkasa AvIzuM. pachI koI ajANyuM vighna Ave te kudaratI AdhIna che. che. bIjuM tamoe puchAvela praznonA javAba nIcenI vigatathI jANazo. te tamAro prazna saMkalpa kone kahevA te viSe che : uttara : zrI kuMdakuMdAcAryanuM samayasAra pustaka mULa che, temAM ema che che ke "dravyakarma, bhAvakarma ane zarIrAdinA no karma". jo "apanI kalpanA karanA use saMkalpa kahetA haya' aura 'zeya ke AkAromeM jJAnameM bheda mAluma paDatA hai use vikalpa kahetA hai.' che A mujabano saMkalpa-vikalpano artha zrI kuMdakuMdAcAryanA samayasAra che graMthamAM karela che. have te vadhAre samajavA mATe vadhAre spaSTa rIte lakhuM ke : jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya Adi je ATha karma che te ATha ja che. karmamAM tamAma karmano samAveza thAya che tema samajazo. te ATha karmarUpa ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) ra49 For Personal & Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyakarma kahevAya che. have bhAvakarma eTale zeyake AkArameM-jJAnameM bheda ja mAluma paDatA hai, te vikalpa eTale AtmAnA jJAnaguNamAM hoya te, eTale pudgalIka vastunuM pratibhAsavuM thavAthI AtmAnA jJAnamAM ema thAya che ke, A mane thayuM, mAro jJAnaguNa chuTI gayo, athavA malIna thaI gayo eTale paravastu smRtimAM AvI te mane AvI, AvI bhAvanA UbhI thAya che, te vikalpa te bhAvakarma samajazo. - have te mATe banArasIdAse paNa eka savaiyo samayasAra nATakamAM nIce pramANe kahela che te ahIM TAMkuM chuM to te savaiyAno artha, uparanA ja lakhANano bhAvArtha, banne vicArazo to eka ja prakAra samajAze : "sarvayo-samayasAra nATakamAMthI jJAnako sahaja joyAkAra rUpa pariName, yadyapI tathApi jJAna, jJAnarUpa kahyo che. zeya zeyarUpa ya, anAdihI kI marajAda kAhU vastu kAhUko, svabhAva nahIM gahayo che. eteparakouM mithyAmatI kahe jJayAkAra, pratibhAsanasau jJAna, azuddha hai rahyo che, yAhI dubuddhisau, vikalpa bhayo Dolata che, samujhe na dharama yoM bharama mAMhi vahyo che. copAI-samayasAra nATakamAMthI joyAkAra jJAnakI paraNati, pai vaha jJAna zeya nahi hoI, zeyarUpa SaTa daraba bhinnapada, jJAnarUpa Atamapada soI, jAne bhedabhAva so vicakSaNa, guNa lakSaNa samyakRddhiga joI, murakha kahe jJAnamaya AkRti, pragaTa kalaMka lakhe nahi koI. have dAkhalA tarIke ApaNe dhyAnamAM beThA tyAre prathama ApaNo upayoga evo hoya ke huM jJAnasvarUpa zuddha sphaTIkamaNI samAna AtmA chuM. te upayogamAM ApaNe jApa, bhajana ke smaraNa game te karatA 250 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA) For Personal & Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoIe, temAM pudgalIka bhAva utpanna thAya che, jema pavananA jorathI pANImAM mojA utpanna thAya che athavA khela pADela kAcano hIro AMkha ADe rAkhIne jovAthI lAla, pILA raMga mAlama paDe che, paNa te raMga hIrAmAM hotA nathI, tema ja pANInA mojA pavananA jorathI hoya che, paNa jaLano svabhAva zitaLa ane sthira che. tema pudgalAkAra dRSTi hovAthI pudgalIka vastu te dhyAna karatA smRtimAM Ave tyAre ema thAya che ke mAruM dhyAna chUTI gayuM ane A bhUla thaI. A bhUla meM karI evo bhAva utpanna thAya che, te ja mithyAtva athavA miththAmati athavA ajJAna je kaho te, te che. paNa te vakhate evo upayoga jAgRta nathI ke raheto ke huM to ya padArthanA jJAnarUpa jANavAvALo to jAgRta chuM, nahIM to te zeya AvyuM te kyAMthI khabara paDe. mATe jANavArUpa je mAro jJAnasvabhAva che te to mojuda huM anubhavuM chuM, to te zeya jANavAthI mArA jJAnamAM bheda kyAM paDyo che? eTale to zeyarUpa huM kyAM thayo hato ? evo nizcaya rahe to vikalpa kahevAya nahIM. mAruM dhyAna ke upayoga chUTI gayo, ane A kSeya padArtha te rUpa huM ja chuM. pratibhAsa thAya che te vikalpa che. , have zarIrAdi nokarma, A deha ane te dehane laIne tenA prArabdha hoya che tenA karma che. have prArabdhano jevo jevo udaya je je vakhate hoya te te rUpa bhAva utpanna thAya che, te vibhAva che, te pudgalIka bhAva che. AtmAthI para che, chatAM jIva ema mAne che ke A bhAva mane utpanna thayo eTale-AtmAne utpanna thayo, evI mAnyatA thaI jAya che. tethI sAro bhAva utpanna thAya to harSa ane khoTo bhAva utpanna thAya to kheda che kare che. te paNa vikalpa kahevAya. A ThekANe bhedajJAnanA baLathI jo jIva potAnuM ane paranuM svarUpa barobara lakSagata kare to vikalpa TaLI jAya che. have AvA prakAramAM saMkalpa ane vikalpa te baMnethI rahita hoya tene nirvikalpa kahezo ke bIjuM zuM kahezo te vicArazo. ane tevI ja nirvikalpadazA kAyama jAgRta rAkhavA sivAya aparokSa jJAna ja Ape lakhyuM che. ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 251 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parokSa jJAna kone kahevuM ane aparokSa jJAna kone kahevuM te prathama satsaMga dvArA, sapuruSanA vacananA vizvAse, A deha ane A AtmA, vAstavika rIte vicArI vicArIne bIjA zAstro ke bIjA mahAtmAo pAsethI paNa lakSa laIne evo niradhAra thAya ke deha che te huM nathI. huM A tethI rahita ajara, amara, zAzvata sukharUpa AtmA chuM, evo zraddhAthI ja nizcaya thayo te parokSa jJAna che-eTale avyakta jJAna che. te jJAnamAMthI ja niraMtara upayoganI jAgRti karI upara kIdhAM te prakAranAM saMkalpavikalpathI rahita thaye, potAnA svarUpanuM AnaMda ane sukha te potAne anubhavasiddha lakSagata thAya to te upayogamAMthI bahAra nIkaLavAnuM paNa mana na thAya, ane nIkaLe to te bhArarUpa, bojArUpa parANe mIThAza vagara ane viSanI mAphaka te bojo vahana kare che. vahana karatA paNa potAnI vRtti te prathamanAM upayoga tarapha jAgRta hoya che. paNa e che AvaraNa TaLyuM ke turata ja prathamanA upayogamAM lIna thAya che, ane potAnA svarUpane tamAma anya padArthathI cahita prathama zraddhA hatI tevI ja ja rIte te anubhave che. have jyAre anubhave che ane AnaMda le tyAre aparokSa jJAna kahevAya. ane te jJAna vyakta rIte kahevAya. Ama to vyakta kaho, cAhe to anubhavasiddha kaho ane cAhe to aparokSa jJAna che. kaho e eka ja vastu che. ' have parokSa jJAna kone kahevuM te vizeSa Apane samajavA mATe mArI A pAse zrImad kRpALudeve lallujI mahArAjane lakhela che (te pustaka dvArA ja apragaTa che), paNa khAnagI rIte amane te patra maLela che. jemAM A ! ja mujaba pAMca kalamo che : che (1) sanAtana upayoga evo je mAro zAzvata dharma te mukIne jogane viSe Atmabuddhi nahIM karuM. arthAt joga svarUpa nahIM mAnuM. (2) sadgurue anaMta kRpAe karIne Apela sahaja AtmasvarUpane mukIne bhrAntithI achatI vastune sAkSAt jevI vastu kalpIne emAM have pachI bharamAIza nahIM, arthAt evI bhrAntimAM have pachI paDIza nahIM rapara ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane sahaja AtmasvarUpamAM ja trikALa vAsa karIne rahIza. (3) anAdi arUpI ane a-mUrti evuM mAruM zAzvata, zuddha che caitanya svarUpa tene mukIne rUpI ane mUrti evo je deha tene svarUpa | nahIM mAnuM. che. (4) zuddha caitanya svarUpa mUrtine mukIne bahAra draSTie eTale carma che. cakSu vaDe cAmaDAne nahIM jovuM, te to camAranI draSTi gaNAya, je camAra hoya te ja cAmaDAne viSe raMjana thAya. huM to divya draSTivALo deva chuM ? eTale jJAnamUrti zuddha caitanyane joIza. (5) traNe kALe eka svarUpa rahenAruM evuM samatArUpI zuddha caitanya jJAnamUrti te mukIne jaDa ajIvamAM nahIM pariNamuM arthAt ajIvane svarUpa nahIM mAnuM. jIvarAzI jJAna darzana mULa svarUpe jIvanAro jIva - te ja mAruM svarUpa che, eTale temAM ja trikALa nivAsa karIne rahIza. che uparanI je pAMca kalamo che tenI tevA prakAre pahelA mAnyatA thavI | te parokSa jJAna che, ane te ja pramANe AtmA pariName ane potAnA | jJAna svabhAvane, jAgRta svabhAvane anubhave ane te ja pariNatIe pariName tyAre anubhavasiddha khAtrIpUrvaka potAnA svarUpanuM bhAna thavAthI ( te jJAnane aparokSa jJAna kahyuM che. chebIjuM tamo lakho cho ke samakita zuM puruSArtha karavAthI pamAya ? che teno khulAzo - have samakitanA traNa prakAra-(1) upazama samakita, ' (2) kSayopazam samakita, (3) kSAyika samakita. 1. pahelA samakitanI vyAkhyA - "upazama samakita." mata darzana AgrahatajI, varte sadguru lakSa; lahe zuddha samakita che, jemAM bheda na pakSa. 110 2. bIjA samakitanI vyAkhyA-"kSayopazam samakita." varte nija svabhAvano anubhava lakSa pratita; - vRtti vahe nija bhAvanA, paramArthe samakita... 111 ( zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA ) ra53 For Personal & Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 3. trIjA samakitanI vyAkhyA-"kSAyika samakita." che. vardhamAna samakita thaI TALe mithyAbhAsa, udaya thAya cAritrano, vItarAgapara vAsa... 112. A doharA tamane samajAya tema che, eTale vizeSa artha karela che nathI. have tame lakho cho ke zuM karavAthI samakita pamAya ? tyAre have tame je karo cho tethI bIjuM navuM zuM karavuM te vicArazo. paNa uparanA pahelA be samakita to, jo tame vicArazo to te tamane thaI gayA che tema mAlama paDaze paNa samakitanI bhUmikAnI ane te dazAnI 1 tamane vAstavika rIte satsaMganI khAmIne lIdhe oLakhANa nathI paDI, je eTale A zaMkA UbhI thAya che. have vizeSamAM jANazo ke jyArathI tamane A vastunI prApti thaI che tyArathI ja kharA samakitanI prApti thaI gaNAya. paNa jo kharI zraddhA vastu upara Avela hoya to have jyArathI te vastu upara zraddhA che. Ave tyArathI samakita to che ja ane A samakita pAme ene soLamo bhava to nathI ja. kadAca A samakitane jJAnI puruSe upazama samakita gaNela che, ane tethI dazA vadhAre to upara kahyuM tevuM kSAyika samakita thAya to trIje bhave mokSa thAya. kAMI paNa na kare to paNa jo kharI zraddhA che hoya to paMdara upara soLamo bhava nathI. to tamane samakita to che ja. te tethI vizeSa dazA che, paNa dazAnI oLakhANa paDatI nathI tethI zAMti thatI nathI. A viSe vadhAre khulAso AMka 769mAM paMcAstikAya prathama adhyAya te mathALAno lekha kramavAra vAMcazo to tethI vizeSa samajAze. temAM tame pahelI cAra kalama vAMcazo to tamAruM samAdhAna temAM AvI jAya che, have samakitanI vyAkhyA vadhAre samajavA mATe nIce mujaba che lakhuM chuM te vAMcazo. karmanI sAta prakRti kSaya thAya tyAre samati thAya. have sAta kaI ja che kaI te nIce lakhela che. krodha, mAna, mAyA, lobha e cAra prakAranI anaMtAnubaMdhI kaSAyanI 254 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja cokaDI. pAMcamI-mithyAtva mohanI chaThThI-mizra mohanI. sAtamI-samakita che mohanI. A sAta prakRti kSaya hoya tene samakita hoya che. have anaMtAnubaMdhI krodha eTale pavartamAM phATa paDe ane te jema ? bhegI na thAya tema anaMta saMsArane dhAre tevA prakArano je krodha . jIvana paryaMta jhera mUke nahIM. tevuM ja mAna, mAyA ane lobhanuM samajI lezo. chehave anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya je upara kahyA che teno kharo khulAzo che kRpALudeve pustakamAM prazna tathA uttararUpe lakhela che. prazna kaSAya te zuM? utara : satparuSo maLe, jIvane te batAve ke tuM je vicAra karyA vinA ja karyo jAya che temAM kalyANa nathI chatAM karavA mATe durAgraha rAkhe te kaSAya. prazna mithyAtva mohanIya kone kahevuM? uttara : unmArga te mokSa mArga ane mokSa mArga te unmArga mAne te ja mithyAtva mohanIya. prazna : mizra mohanIya kone kahevuM? uttara : unmArgathI mokSa mArga thAya nahIM mATe mArga bIjo hovo joIe. evo je bhAva utpanna thAya te mizra mohanIya. prazna : samakita mohanIya kone kahevuM? uttara : AtmA A haze ? evI je zaMkA thavI enuM bhAna thAya te samakita mohanIya. AtmA che evo je nizcaya bhAva te samyakatva'. have tame vicArazo che ke A sAta prakRti mAMhenI tamArAmAM kaI kaI prakRti rahI che. ke ( zrI saubhAgyabhAI ane sAsalA , ra55 For Personal & Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakita tamane haju thavuM bAkI che ? mATe tame jarU2 mAnazo ke cokkasa samakita to thayuM che, paNa samakitanI oLakhANa thavI haju bAkI che. have tame lakhyuM ke bIjA padArthamAM nijabuddhi kare to paribhramaNa dazA vadhe, ane nijane viSe nijabuddhi kare to paribhramaNa dazA TaLe. teno artha tame karo cho te ThIka che paNa tema mAnavAthI nijane viSe nijabuddhi anubhava siddha thaI na gaNAya, kAraNa ke Ama mAno cho paNa dhyAna karatA bIjI vastu smRtimAM Ave to tame ema kahezo ke mAruM dhyAna chUTI gayuM. chUTI gayAnuM kAraNa ke mAro upayoga bIje gayo, A mAnyatA khoTI che. bIjo saMkalpa uThe che te manane laIne uThe che. manane AtmA jANe che, to te taraMga AtmAmAM nathI uThyo chatAM AtmAmAM uThyo ema lAge che, tyAM sudhI nijane viSe nijabuddhi thaI na gaNAya. mATe nijane viSe nijabuddhi anubhavasiddha, cokkasa aDagapaNe thAya to paribhramaNa dazA TaLe. je vastu tame pAmyA cho te vastunuM kAma ja nijane viSe nijabuddhi karAvavAnuM che. paNa temAM satsaMgano Teko baLavAnapaNe joto hato. vaLI tamo lakho cho ke ATalI vAta AgaLa karI hota to A du:kha hota nahIM. paNa A vAta mATe tame saMbhAro to ghaNI vakhata kahela hatuM. tyAre icchArAma vigere bIjA ghaNA jANe che, te kabIrapaMthI vigeranA dAkhalAothI e vAtane uDADI nAkhatA hatA te yAda karazo. tame lakhyuM ke pramata kone kahevo ane apramata kone kahevo ? te bAbata prathama samayasAranA dAkhalA ApI je jJAna, jJAnarUpa ja che, chatAM zeyanA pratibhAsathI jJAnane zeyarUpa mAnavApaNuM thaI jAya che, te pramata dazA che. ane bhedajJAnanA baLathI anubhava jAgRti hovAthI zuddha upayoga je jJAna svarUpa che te jJeyanAM pratibhAsathI zeyarUpa ja pariName che. evo jene anubhava thayo che te puruSa apramata kahevAya. samayasArano savaiyo tathA copAImAM je dazA batAvI che te pramata dazA che, ane te dazA TaLe, to savaiyo tathA copAImAM zuddha dazA batAvela che, tevo upayoga kAyama jAgRta hoya to apramata dazA che. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULamArgano artha tame vAMcI jozo to temAM samakitanI ja vAta che, ? to pachI samakita mATe tame kema pUcho cho ? jJAna, darzana ane cAritra traNe judI judI rIte samajavA mATe judA paDelA che, paNa te traNe ekI ! sAthe ja hoya che. jJAna hoya tyAM darzana hoya ane darzana hoya tyAM cAritra hoya. A ThekANe darzana eTale pratitI samajazo. AtmA ane deha to judA che tevuM bhedajJAna thayuM te jJAna. dehathI AtmA judo che ? che tevI AtmAnA hovApaNAnI pratitI te ja vakhate thaI te darzana. jeTalI che pratitI thaI teTaluM cAritra gaNAya, kAraNa ke jeTalI pratitI thaI ! teTalo te ja vakhate nijasvabhAvAkAra upayoga thayo. nijasvabhAvAkAra upayoga te cAritra. A traNe vastuthI AtmAnuM svarUpa bIjuM juduM kAMI nathI, tevo dRDha - nizcaya te samakita have A samakita te zuddha samakita che athavA ja svarUpa prApti paNa te ja che, kAraNa ke tyAM anubhava prApti che. potAnI khAtrI daDha nizcayapUrvaka thAya che. cheanya svarUpathI judo AtmA padArtha te huM pote nijasvarUpa anubhavuM che . A anubhava pachI svarUpa zuM haze ? kema pamAtuM haze ? A che nijasvarUpa kahezo ke nahIM ? AmAM mArI bhUla to nahIM hoya, AvA A prakAranI zaMkA hotI nathI. paNa anubhava bIjajJAnanI prApti pachI hoya che. bIjajJAnanI prApti sivAya tema thavuM ghaNuM muzkelIvALuM che. ane prAptivALAne tema thavuM sahaja che. ATalo te jJAnano mahimA che. kRpALudeve lakhyuM che ke lakSaNe, guNe ane vedanapaNe AtmAne nathI jANyo tene A jJAna jJAnIpuruSe ApyuM hoya to lakSaNAdino bodha sugamapaNe thAya che, tema jJAna viSenA kAgaLamAM lakhela che. tenuM kAraNa A upara lakhyuM che te ja che. mATe bIjajJAnanI prApti hoya tene samakita hoya temAM navAI nathI. che. vaLI tame lakho cho ke prema anubhava thayA vinA kema Ave? ane prema vinA kaMI banatuM nathI. A muzkelI badhAne naDe che, eka tamane ja * * ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA) ra57 For Personal & Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naDatI nathI mATe ja mahApuruSe Dagale ne pagale sadguru upala lakSa dorAvela che, sadgurune ja dehadhArI paramAtmA mAnI tenA upara prema vadhAravo, kAraNa ke te zuddha Atma svarUpa ja che, ne temano AtmA che tevo ja ApaNo AtmA che, paNa tenI bhaktithI ApaNA doSa TaLe che ane jIvane haMmezAM utsAha vadhato jAya che, zithilapaNuM AvatuM nathI. tema karatAM jyAM jJAnanI anubhava svarUpa prApti thAya che tyAre te muMjhavaNa TaLe che. paNa tema na thAya tyAM sudhI to jIvane satpuruSa hoya to te satpuruSano ane te na hoya to tenA kahelA vacananA vizvAsathI dRDha prayatna karavo ghaTe che. te prayatna karyA vinA AtmajJAnanI nizcaya prApti thavI durlabha che. bIjuM koI bhakti mahAtmya kahe che ne koI bhajananuM mahAtmya kahe che temAM kharuM zuM ? tema tame lakhyuM, to temAM eke padArtha ochuM nathI. bhaktimAM eTalI vizeSatA che ke potAnA svachaMdAdi doSa sahaja TaLe che. paNa mArI mAnyatA pramANe bhakti satpuruSa hAjara hoya to mukhya karI tenI, ane te na hoya to AgaLa thaI gayA te puruSanI karavI joIe. bhajana paNa je zuddha svarUpane pAmyA che tenuM ka2vuM ane te bhajanano prabhAva paNa ghaNo che. jApanA anubhavathI tamane thoDI ghaNI to khAtrI thaI haze. ghaNA doSa bhajanathI ghaTe che. bhajana jo svarUpanI prApti thaI hoya te kare to tene ghaNo lAbha thAya. jo te prApti na hoya to potAnA doSa ghaTI bhUmikA zuddha thAya che. have bhajananA ghaNA bheda che. koI smaraNane bhajana kahe che, koI koI zvAsozvAsanA jApane bhajana kahe che. kabIrasAheba vaLI juduM kahe che. rAta ane divasamAM jyAre jyAre nADI badalavAnI saMdhImAM daza zvAsA sukhamaNA thAya che te daza zvAsA soham nA jApane bhajana kahe che. paNa ahIM to zvAsozvAsanI sAthe sohanA bhajanane bhajana gaNavuM. bIjuM tamo lakho cho ke "prema vinA rIjhe nahIM tulasInaMda kizora' te bAbata jANazo ke A vAkya premalakSaNA bhaktinuM che. tevI premanI laya to narasiMha mahetA jevAne, lAlajI mahArAja jevAne hatI. paNa 58 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vAkyano ApaNe vicAra karIe. cAhe to AtmA pratye utAro ane cAhe to paramAtmA pratye utAro, paNa kharo prema kyAre kahevAya te vicAravAnuM che. prema vastu duniyAmAM paramAtmA e sarvane sarakhI ja Apela che, paNa te premanuM ApaNe chinnabhinnapaNuM karI nAkhela che. dAkhalA tarIke kAMIka prema bairAmAM, kAMIka prema chokarAomAM, kAMIka prema vaibhavamAM, kAMIka prema moTaramAM, ema jagatanA aneka padArthomAM ja premanA kiraNo coMTelA che. have A badho hisAba mukIe to paramAtmAne 1 bhAge jo kadAca ekAda AnI A prema hoya to ane paMdara AnI te ? bIje veMcAI jAya che tyAre premanuM svarUpa evuM che ke eka ThekANethI ukhaDe to bIje ThekANe coMTe. have jyAM sudhI prema badhethI uThIne paramAtmAmAM soLa soLa AnI ja prema jAge nahIM tyAM sudhI tulasIdAsanA kahevA mujaba paramAtmA ApaNA | ekAda AnInA premane prema mAnI zI rIte rIjhe ? evA eka AnInA premavALA to koI koI vakhate Thaga, ThAkora ane cora vigera ghaNAya maLe che. tethI paramAtmA rIjhato nathI. bApo kahetA "ApaNe enAM to te ApaNo" mATe dareka saMsArIka padArtha uparathI tathA nAzavaMta A kSaNabhaMgura deha, tenA uparathI uThI soLa AnA prema paramAtmA upara jyAre jAme tyAre ja paramAtmA rIjhe evo tulasIdAsajIno kahevAno Azaya hoya ema mane to lAge che. kAmanI upAdhIne lIdhe kAgaLa lakhavAmAM DhIla thaela che. bIjuM lAluno kAgaLa hato temAM lakhe che ke bApujInI tabIyata lathaDela che ane dhArasIbhAI tyAM Avela che, to avAranavAra tamArI tabIyatanA khabara jarUra ApatA rahezo. ane banaze tyAM sudhI poSa sudImAM AvI jazuM. te daramyAna tamane zarIrAdinI koI paNa jAtanI aDacaNa lAge to amane jaNAvazo. amAro kAgaLa moDo vahelo Ave to te ucATa karazo nahIM. tA. sadara da : vRjalAlanA pAyavaMdana ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) ra59 For Personal & Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI sadgurue kahyo che evo nigraMtha mArgano sadAya Azraya raho."huM dehAdi svarUpa nathI. strI putra Adi koI mArA nathI. zuddha caitanya svarUpa avinAzI evo huM AtmA chuM." ema AtmabhAvanA karatA rAgadveSano kSaya thAya. vicAravAna puruSo to kevalyadazA thatA sudhI mRtyune nitya samIpa ja che samajIne pravarte che. - D patra naM. 10 % jeTha vada 8 saMvata 1997, tA. 14-6-41 pUjya zrI kALIdAsabhAI (tathA choTAlAla maganalAla tathA vRjalAlabhAI)e morabI lakhela patra parama kRpALu paramAtmAnA svarUpanuM jenA anugrahathI saheje bhAna ja thAya che tevA zrImad sadgurune trikALa namaskAra ho. parama jIjJAsu vaidyarAja hIrAcaMdabhAI tathA bhAI caMdubhAI, muM. morabI sAyalAthI alpajJa kALIdAsa mAvajI tathA choTAlAla maganalAla che tathA vrajalAlabhAI vagerenA snehapUrvaka namaskAra svIkArazo. vizeSa tamArA taraphathI cAra-pAMca prazno maLyA. javAba lakhavAmAM ghaNI DhIla thaI tenuM kAraNa upAdhI ja che, to mApha karazo. Aje te praznonA khulAsA viSe amane je kAMI samajAya che te tamane lakhavAno prayAsa karela che te vAMcI vicArazo. sudhAnI dhArA pachInA keTalAka darzana amane thayA che. te zuM ? ' jJAnanA parokSa, aparokSa viSe patrathI lakhI zakAya tema nathI tenuM na kAraNa zuM? 260 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama A be prazno tamArA che. sudhAnI dhArA pachI jo kharI bhaktinI laya Ave, (jene parAbhakti kahe che te) to potAnA hRdaya maMdiramAM potAnI bhAvanA mujaba darzana thAya kharA. ane te darzanane ja sAkAra rUpe harinI pragaTa prApti kIdhI hoya tema kRpALudevanA lakhANa uparathI lAge che. bIjuM A patra zrI saubhAgyabhAI upara lakhAyela che. sobhAgyabhAIe, jJAna prApti karAvyA pachI kRpALudevane puchAvela haze ke tamane have je jJAna thayuM te parokSa jJAna ke aparokSa jJAna. AnA javAbamAM kRpALudeva lakhe che ke jJAnanA parokSa, aparokSa viSe atre patrathI lakhAya tema nathI. tenuM kAraNa paNa ema ja lAge che ke potAne pratyakSa darzana-sAkAra rUpe harinI prApti thaI che tethI parokSa jJAna kema kahevAya ? tema ja saMpUrNa kevaLajJAna, kevaLadarzana nathI thayuM tyAM sudhI aparokSa jJAna paNa kema kahevAya. tethI patramAM lakhatA doSa Ave mATe rUbarUmAM AvI bAbatanA khulAsA vadhAre ThIka thAya. tethI tema lakhela hoya tevuM lAge che. sAkArarUpe harinI pragaTa prApti te zuM ? tenA javAbamAM... choTama jJAnI puruSa hatA. te temanI vANI kahI Ape tevo viSaya che. vaLI temanAmAM parA bhaktinI laya vizeSapaNe tenI vANI dvArA jANavAthI temane sAkArarUpe harinI prApti thaI hoya tema kRpALudevane lAgavAthI lakhela che. A bAbata spaSTa lakhuM chuM ke, keTalIka bAbatanuM lakhANa kRpALudevanuM jaina zailImAM virodha Ave tevuM bIjAone lAgavAthI apragaTa rAkhela che. paNa jene sAkSAt prApti thaI che te puruSa to jaina darzanamAM te kahyuM hoya ke na kahyuM hoya paNa pote to kahyA vagara ke lakhyA vagara rahetA nathI. mATe tevA prakAranuM lakhANa apragaTa rAkhela che. paNa sAkSAt prApti thAya che te vAta kharI che. ane te bAbata kRpALudevanuM lakhANa apragaTapaNe che paNa kharUM. jagatanuM adhiSThAna paNa koI che kharUM tevo mata pote darzAvela che. paNa jainadarzanamAM te vAkya virodhI lAgavAthI te lakhANa pustakamAM pragaTa nathI karela. te koI vakhata zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 201 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avazo to Apane jaNAvIzuM. mATe sAkAra rUpe pratyakSa darzana te harinI prApti thaI hoya tema te kahetA hoya tema lAge che. je rasa jagatanuM jIvana che te rasano anubhava thayA pachI hari pratye atizaya laya thaI che tenA javAbamAM jANazo ke : ghaNA jIvone AtmA arUpI hovAthI tenA upara atizaya prema che bhaktinI laya AvavI muzkela che. mATe bhakti mArga zreSTha che tema gaNI sAkAra rUpe harinI parama bhakti prApta karavAthI ane te thavAthI sAkSAt darzananI prAptinA lIdhe tenA pratye bhaktinI laya vadhAre ulasIta thAya che. have je rasa jagatanuM jIvana che tene to tame samajo cho paNa tenI prApti thayA pachI hari pratye atizaya laya thaI che ? ane te thavAnuM kAraNa upara kahyuM te baLavAna sAdhana che. A parAbhakti utpanna ) thatAM ja kRpALudeva lakhela che ke - amAruM khAvuM hari, pIvuM hari, uThavuM hari, besavuM hari" vigere ja lakhANa karela che. te parAbhakti utpanna thavAthI lakhela che. ahi svabhAva pariNatI che. AvI dazA jyAre pragaTa thAya che tyAre vibhAva " pariNatIne avakAza hoto nathI. bIjuM moTuM Azcarya to e ja che ke Apa jevAne samyakajJAnanA bIjanI, parAbhaktinA mULanI prApti ) chatAM tyAra pachIno bheda kema prApta thato nathI. tenA javAbamAM jANazo ? ke-zrI sobhAgyAbhAIne je rasa jagatanuM jIvana che te rasa saMbaMdhI to jJAna hatuM ja. mATe te samyakajJAnanuM bIja paNa che, ane parAbhaktinuM mULa paNa te ja che. have tenI prApti to tamane che chatAM tyAra pachIno che bheda ke je parAbhakti amane utpanna thaI, sAkSAt prApti potAnA ! ja hRdayamaMdiramAM harinI thaI te tamane kema thatI nathI. ane thaI paNa ja nahotI tenuM kAraNa e ja hatuM ke yathArtha bodhanI khAmInA lIdhe sAMsArIka vaibhavano moha, sAMsArIka sukhano moha ane niraMtara satsaMganI khAmInA lIdhe tyAra pachIno bheda pragaTa thato nathI. tenuM bhAna karAvavA khAtara tema lakhela hoya tevuM lAge che. 26ra zrI sobhAgyabhaI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa Apa jarUra mAnazo ke jyAM sudhI mAyIka padArtho pratye moha ? che, saMsAra sukhanI alpa paNa icchA che, temAM mIThAza lAge che tyAM 1 sudhI te bhaktinI laya AvavI muzkela che. amane, tamane ane sarve ? mumukSuone jyAre rAta-divasa Aja raTanA raheze, bIjuM kAMI gamaze nahi, koInAthI bolavuM, cAlavuM, vAta paNa nahi game mAtra eka harinA svarUpane ja prApta karavA sivAya bIjI koI paNa jAtanI spRhA nahi rahe. mAtra eka harinuM svarUpa ke harinA jananA saMga vinA mana koI ThekANe nahi Thare, tyAre te bheda khulavAno che ne parAbhakti prApta thayA vinA te harinuM svarUpa pamAtuM nathI. mIrAMbAI, narasiMha mahetA, kabIra sAheba, lAlajI mahArAja vagere je je purUSo thayA che che. teo tema karI tenA svarUpane pAmelA che. temanA jevo prema ApaNAmAM che che ? te vicArazo. ApaNe to paheluM saMsAra vaibhavanuM sAcavI temAM ka khAmI na Ave tevI rIte vacalA gALAmAM jo bane to kAMIka te saMbaMdhI ja vAMcana ke vicAra karavo ane te paNa bahu ja TuMko samaya pachI tyAMthI uThyA pachI te kAMI nahi. mAyAnI jALamAM tadAkAra banI te nacAve tema nAcavuM che ane harinA svarUpane pAmavuM che te kema bane ? ApaNane eka evI Teva paDI gaI che ke kevaLajJAna sudhInI vAtane samajI levAnI icchA che, paNa samyakajJAna sudhInI dazA prApta karavAnI icchA thatI nathI, sahejasAja thAya to satsaMganI khAmI, potAne yathArtha che bodhanI khAmI, vIryanI maMdatA ane mAyIka padArtho pratye moha, A che badhA te icchAne toDI pADI vighnarUpa bane che. bhAIzrI A mArga pUrepUrA zUrAno che. jarA paNa kAyaratAno nathI. rAta ne divasa jene aMtaraMgamAM lAgI rahe, bIjA koI padArthomAM mIThAza na lAge, saMsAra dAvAnaLa lAge, kuTuMbanA ke jJAtinA kAma jhera samAna lAge, A eka che. ja jAtanI dhuna ahoniza lAgI rahe tyAre harinuM svarUpa pamAya ane te tema rahevAmAM sarvoparI sAdhana sapuruSa ane te na hoya to satsaMga ja ema be che. mATe jhAjhuM jANavA karatA thoDI paNa dazA prApta karo to ja | badhA bheda khulI jaze. mArge cAlyA vinA koI rIte icchitanI prApti nathI. vicAra eTale ke (koI paNa jAtano khulAso) samajavAthI yathArtha ja zAMti thatI nathI. paNa kharo zAMti mArga maLyo hoya to jIve bIjI zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 263 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhI icchAne tyAgI eka ja harimAM laya lagADavI jove. paNa te laya che saMsAra sukhanI icchA haze tyAM sudhI kadI paNa AvavAnI nathI. A to sAcuM karI batAvavAnuM che-kahI batAvavAnuM nathI. pothI mAMyalA rIMgaNAthI 4 zAka bane nahIM, te to sAcA hoya to ja bane. mATe A to satya che mAraga che ne temAM satya puruSArtha hoya to ja satyanI prApti thAya che. sAMsArIka vaibhavano moha zrI rAme keTalo choDyo hato te jovA mATe yogavAziSTanA vairAgya ane mumukSu prakaraNa vAMcI jozo ane te vairAgya sAthe ApaNA vairAgyanI sarakhAmaNI karazo to bhAna thaze ke ApaNAmAM keTalI nyUnatA che. - paramakRpALu paramAtmA pratye prema ane tIvra bhakti mATe tulasIdAsajInI rAmAyaNa vAMcazo to khabara paDaze ke tulasIdAsajInI che bhakti kevA prakAranI hatI. bharatajIno prema, lakSmaNanuM AjJAkItapaNuM che keTaluM hatuM te saheje samajAze. mAratoDa game te prakAranI hoya te upara lakSa nahi detAM temAM nIti, bhakti, prema te lakSamAM rAkhI vAMcazo to ja vadhAre anukULatA lAgaze. chevaTanuM svarUpa samajAyAmAM, anubhavAyAmAM alpa paNa nyUnatA ja rahI nathI. jema che tema sarva prakAre samajAyuM che. sarva prakAre eka deza che | bAda karatAM bAkI sarva anubhavAyuM che. te praznanA javAbamAM nIce | mujaba amane to jaNAya che te vicArI jozo. chevaTanuM svarUpa samajAyAmAM, anubhavAyAmAM eTale chevaTanuM je AtmasvarUpa samajAyAmAM ke anubhavAyAmAM nyUnatA nathI. te to sarva ! prakAre jema che tema samajAyuM che. paNa haju te jJAna nirAvaraNa nahi ? che hovAthI eTale kevaLajJAna bhUmikA anubhavavAmAM nahi AvavAthI eka che. deza bAda karatAM temAM lakhyuM hoya tema lAge che. kevaLajJAna sudhInI bhUmikA agara dazA samajAyAmAM nyUnatA nathI paNa anubhavAyAmAM nyUnatA hovAthI eka deza bAda karatAM bAkI sarva anubhavAyuM che. kevaLajJAna sudhInuM jJAna eTale svarUpa sthiti samajANI che paNa anubhavANI nathI. mATe eka deza bAda karatAM tema lakhyuM hoya to nA 24 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahi. samajAvuM ane anubhavavuM A be zabdomAM ghaNo phera che. svarUpanI apekSAe sarva samajAyuM che, anubhavAyuM che. kevaLajJAnanI apekSAe sarva samajAyuM che paNa eka deza bAda karatAM sarva anubhavAyuM che tema lAge che. pachI to hoya te kharuM. prApta thayelA sat svarUpane abheda bhAve apUrva samAdhimAM smaruM chuM. apUrva samAdhi te ja kahI zakAya ke prApta thayelA sasvarUpamAM ja sthiti rahe. sthiti kaho-smaraNa kaho te banne eka ja che. prApta thayeluM satya svarUpa kone kahevuM ? A prazna AMhi tamane udbhavaze. to satya ja svarUpa avyakta rIte ane vyakta rIte be prakAre prApta thAya che. A samajaNathI zraddhApaNe nizcaya thavo te avyakta svarUpa prApti, ane ja anubhavathI tenI sAkSAtu prApti thavAthI Atma svarUpane veda, anubhave ? te vyakta rIte anubhava prApti kahevAya. A mujaba tamArA praznono che 1 javAba amane samajAya che; te mujaba jaNAvela che. bAkI to jJAnI ! gamya che. paNa kharI vAta e che ke sAco raMga lAgyA vinA A mArganI che | majhA AvatI nathI. ane sAcA raMga vinA A mArgamA sukhano anubhava thato nathI. tethI A zuM haze ? A zuM kahyuM haze ? tevA viklapa UThyA kare ane te badhA vikalpa ghaTavAnuM sAdhana satsaMga che. satsaMga vaDe * jyAre jIvane niHzaMkatA prApta thAya to ja nirbhayatA Ave ane je nirbhayatA thaye asaMgatA utpanna thAya che, AvuM kRpALudevanuM vAkya che. ' paNa badhI hakIkata mArge eka lakSathI cAlavAnA mATe jeno rAtadivasano ! satatuM prayAsa che tene mAlama paDe che. lakhavAthI ke vAMcavAthI tenI khAtrI thatI nathI. haMmezAM A jIva potAnA alpapaNAno guNa hoya to te tarapha dRSTi vAraMvAra kare che. ne huM ATaluM samajuM chuM, jANuM chuM, huM ThIka chuM evuM 1 bIjAne batAvavAno prayAsa kare che, paNa potAnAM doSa tarapha dRSTi karato nathI ke mArAmAM haju to ghaNAM doSa bharelA che. te ghaTADyA vinA ja satsukhanI prApti kema thAya ? bhAIzrI, ghaNuM jANavAnuM ane ghaNuM samajavAnuM che te satsaMga vinA kema samajAya ? haju keTalAka doSo ja che evA hoya che ke je ApaNA samajavAmAM paNa nathI hotA. je puruSane che [ zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 25 For Personal & Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA svarUpano yathArtha nizcaya nathI tyAM sudhI A puruSa ThIka che, A muni tathA ArajAjI bahu sArA che tevo bhAmo rahyA kare, ane tevA vikalpo hoya tyAM sudhI niHzaMkatA kahevAya nahi. AvA vAkyono bahu ja vicAra karavo jove to ja samajAya. AMhithI AMhi doDavuM ane AMhithI tyAM doDavuM e svarUpa nizcayavAna puruSane hotuM nathI. ghaNI vAto to rUbarUmAM kahevA jevI hoya te kAgaLamAM kema lakhAya ? TAIma maLe to be cAra dahADA AvI jAvuM vadhAre ThIka che.' sAthenA patro pustakamAMthI vAMcazo ane vicArazo to vadhAre lAbhanuM kAraNa che. A patra vadhAre pracalita karazo nahi. tema ame badhuM samajIe chIe tevo Aropa amArAmAM maherabAnI karI zakazo nahi. eja. 266 bhAga 1. bhAga 2. jUnA pustakano AMka-naMbara 147 216 217 220 273 368 382 449 452 443 444 445 503 590 732 735 saubhAgyabhAI khaMbhAtanAmumukSu sau. sau. sau . kRSNadAsa tri.mA. munizrI aMbAlAlabhAI munizrI sau. sau. DuMgara Adi munizrI. *&?+ navA pustakano AMka-naMbara For Personal & Private Use Only 170 254 255 259 431 449 467 534 537 525 526 528 569 679 806 811 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI pArzvanAthAya namaH | zrI kRpALudevAya namaH | zrI gurudevAya namaH | zrI pa. pU. AtmajJAnI bhAIzrI kALIdAsabhAI mAvajI dozInA viracita AtmamaMthana karatA pado 9 pada-1, savaiyA 7 Aja sakhI manamohanane, ramato jamanA jaLa mAMhI nihALyo. zAnta sudhAmaya zyAmakI murata, dekhata veha jagyA ujIyAro. aMtara eka niraMtara dhyAna, hari bina lAja ke kAja na pyAro. dehako bhAna sabe bisarI, jaMgajIvana he sakhI kAmanagAro. melI sabe marajAda hari tuma, prItameM kula kI rIta bisArI. eka ghaDI na Thare gharameM cItta, jAnata che guMja kI gIradhArI. dhAI dhasu akaLAI ke bAhIra, nIrakhavA mukhameM trIpurArI. jo mukhayAra pokAra karuM, saba koI kahe banI bAvarI nArI. 9 pada-2, sAkhI 7. Atama dhyAna amRtanI dhArA, varase motI dazama dvArA, arasa parasa koI kare dedArA, so jogI saba jagameM nyArA. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 267 For Personal & Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deha devaLameM nirakhe devA, gaMgA snAna kare nitya sevA, gharameM jamunA, gharameM revA, jIvana mukta jANe tevA. pada-7, rAga mIranA padano ghelI to pharuM re gharamAM ghelI karuM, mArA pIyujI vinAnI gharamAM ghelI karuM...1 vahAlA re vinAnI amane, ghaDI jugajevI re, jIvana vinAnI huM to jhurI re maruM, mArA vahAlA vinAnI gharamAM ghelI pharuM...2 premanA pAhulIe pADI paravaza kIdhA re, vacane viMdhANI, dIlanI kone kahuM, - mA. pI.3 tana mana dhana to mAruM, tame haryuM trIkamA re, nAtha vinAnI nayaNe nIrato bharuM, - mA. pI..4 manathI baMdhANI, mArA cittathI viMdhANI re, pritama Avo to preme pujAyuM karuM, - mA. pI.5 9 pada-4, doharo bu khAna pAna sanamAnamAM, gAna tAna gulatAna; jJAna dhyAna nIja bhAnako, bIsara jAti vidvAna. A aTavImAM AtmAno, jaya jenAthI thAya. zreSTha tattva sRSTI viSe, jotA satya jaNAya. pUrva karma ke udayase, phaMdA saba phasa jAta, nijAnaMda nija rUpameM, dekhahI DubI jAta. junAne jANe nahi, neha navAthI thAya. akkala vinAnA AdamI, pAchaLathI pastAya. 268 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jogI calA vaikuMTha meM, karaNI ko phaLa pAI, arthethI pAchA vaLyA, vahAM gAMjo tamAku nAI. karma kaDI sajaDa jaDI; kuMcI sadaguru hAtha, moTA moTA mathI muvA, casakI nahi lagAra. pada-5, soraTho byu. vikaTa Ato vATa, oDhe zIra aTATaNI, duHkhano vALyo dATa, avarANo tuM AtmA. pada-, doharA 7 jJAnamArga kone samajAvavo ane koNa samajI zake te viSe jJAtA, jJAna ne zeyanuM, bhaluM nahi jyAM bhAna, te dhyAtA ne dhyeyanuM, dhyAna chatAM ajJAna...1 sat sAdhana tyAM zuM kare, samaja nahi jyAM cheka, asat rUpa adhyAsanI, tANI rAkhe Teka...2 jaDa cetananA bhedano, lakSa na jahAM lagAra, kavaNa kriyAthI te kare, jJAna guNa nIradhAra3 nizcaya nahi nijarUpano, tyAM varate parabhAva, para pugala pariNAmathI, samaje nahi svabhAva..4 jyAM nahi samaja svarUpanI, tyAM zuM Atama jJAna, bina pratiti jIvanI, jJAna chatAM ajJAna...5 Agraha tajI ajJAnano, samaje vastu dharma, te nija guNa grAhaka banI, mArga taNo lahe marmanDa bhAta bhAtamAM bhogathI, aMtara rahe udAsa, mohAdi Asaktino, maLe na mithyA bhAsa-7 nija guNa mata AgrahataNuM, nahi aMtara abhimAna, zodha rahI satpuruSanI, saraLapaNuM zubha dhyAna..8 icche Azraya saMtano, avara na manamAM Aza, paramArthane pAmavA, jene thaI jIjJAsa...9 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA) 269 For Personal & Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ riddhi siddhi sarvano, kare na manathI moha, baMdha beDI banne gaNe, kyuM kaMcana ke loha.10 muLa mArgane pAmavA, abhuta jahAM ullAsa, te jJAtAne jJAnanI, kahI yogyatA khAsa..11 jyAM dIse e yogyatA, tyAM jJAna prakAza, samyaphabIjanI sahAyathI, kare karmano nAza..12. zuddha bhUmimAM saMtanuM, samyabIja sohAya, adbhuta amRta vRSTithI, kevaLa vRkSa karAya...13 ThAma ThAma te bIjanI, hoya na bhUmi yogya, baLe bIja te boLatAM, tene yogya ayogya..14 abhayadAnane ApatA, parathama parakho pAtra, acaLa prema bIna ApavuM, mahA mohanI mAtra..15 pada-7, rAga : prabhAta byu. mohanI niMdamAM suI mata raho sadA, vyatita bahu kALa ema vyartha kIdho; nijarUpa nirakhavA, netra kholyuM nahi, supananAM sukha taNo lhAvo lIdho.... mohanI. A vastu sthiti samajanuM chANuM vAyu bhaluM, zuddha samakitano bhAnuM bhAse; nija para rUpano bheda pragaTe jahAM, moha mithyAtva ahaMkAra nAse... mohanI. che premathI parakhIe, nirakhIe nAthane, avara adhyAsane alaga kIje, grahaNa kara jJAna guru bodhanA bIjanuM, parama rasa pAnathI kAja sIje. mohanI. tuM nahi pudgalI, deha pula sadA, pragaTa jaDa dravya nahi rUpa tAruM; pulI prapaMcamAM pote bhUlI gayo, anyathA rUpa kAM mAnya mAruM. mohanI. che | sarva vyApakapaNe sAkSI tuM sarvadA, jJAnaguNa lakSaNe bhInna bhAse; zuddha upayogI tuM cihana cetanya dhana,acala avinAzI guNa kema nAze?... mohanI. ja thAya pratibhAsa e zeyano jJAnamAM, paNa nahi jJAna tuM ja ya bhAve; jema jalapAtra ravi dekhIye niramaLo, bhAsa darapaNa viSe tema thAve... mohanI. sarvane jANa te jANa rUpa tAharuM, anyamAM jANa guNa jJAna nAve; ema bhinna bhinna guNa lakSaNe anubhavI, alakharUpa ApanuM lakSa lAve.mohanI. ra70. zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * lakSa rahe jyAM sudhI nitya niramaLapaNe, karamano DAgha kaho kema lAge; che koI saMta vIralA samajaze sAnamAM, sahaja sthira sthitinuM bhAgya jAge... mohanI. 9 pada-8, rAga kara prabhu saMgAte draDha prItaDI re bhu kahyuM konuM tuM kAna dharato nathI re, nathI aLaguM thayuM abhimAna. tuMne chAM na lAgyo satsaMgano re..1 vAta karatAM zIkhIne banyo bAvaLo re, murakha manamAM dharAve tenuM mAna.. tuMne chAMTo...2 doSa karatA tuM dIle Darato nathI re, jANe prabhu taNo pote pradhAna tuMne chAMTo...3 saMta sAdhune zIza namato nathI re, bhAva bhakti vinA tuM bhulyo bhAna.. tuMne chAMTo...4 prabhu bhajanamAM prema nathI Avato re, khoTA lakSa taNo nitya khoLe lAga.. tene chAMTo.5 tANo tuNAno tAro tuTato nathI re, viSaya vAsanAmAM rAta dADo rAga.. tuMne chAMToka vaza kIdhA na vega vRtti taNA re, vyasana viSaya taNo hajI nathI tyAga. tuMne chAMTo...7 doSa tArA jovAnI dRSTi nathI re, nathI pArakA tuM guNano gharAgatuMne chAMTo...8 moTA mananAM manasubA maTatA nathI re, . aho niza jANe rahevuM avinAza... tene chAMTo...9 khoTA DoLa karI khela ghaNA khelato re, aNuM mAtra nathI aMtare udAsa tuMne chAMTo....10 : sadA zAntino pATha zIkhato nathI re, nathI aMtara zuddhinAM upacAra tuMne chAMTo..11 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra72 upara rAkhe AMDabara ujaLo re, chAnA tAkato sadAya tuM zIkAra...tuMne chAMTo...12 cAla zIkhyo tuM haMsa taNI cAlatA re, kuDA kAma jotA kaLI Ave kAga....ne chAMTo...13 sApha karato nathI tuM samatA jaLe re, kALIdAsa kALo kalejAno DAga...tuMne chAMTo...14 7 pada-9, satsaMga lAgyA viSenuM chu (rAga : kara prabhu saMgAte deDha prItaDI re) zIra sATe gaNe che zIkha saMtanI re, enuM aMtarathI TaLyuM abhimAna. tene chAMTo lAgyo che satsaMgano re...1 bahu DahApaNa dekhADI nathI bolato re, jenuM mULathI chedAI gayuM mAna...tene chAMTo...2 doSa karatAM Dare che dADI devathI re, jANe sarvene ApaNA samAna...tene chAMTo.... prabhu bhajanamAM prema utArI rahyo re, ADI vAtuthI Apa che ajANa...tene chAMTo...4 dIrgha draSTithI doSa juve ApanA re, sadA pArakA te guNano tharAga...teno chAMTo...pa aMtaHkaraNa baneluM sadA ujaLuM re, khoTA lakSa taNo khoLI kare tyAga...tene chAMTo...3 jenA mananA manasubA maTyA sAmaTA re, aho niza rahe aMtare udAsa...tene chAMTo...7 sadA zAntino pATha choDato nathI re, eka aMtara zuddhinI kare Aza...tene chAMTo...8 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuDa kapaTanI kAma koNe karI re, nyAya nitithI doDI raLe dAma tene chAMTo..9 rItI rAkhe che rUDA rAjahaMsanI re, kadI kare nahi kAga taNA kAma...tene chAMTo..10 tApa trIvIdha ne jenI tRSNA TaLI re, viSaya vAsanAthI thaI gayo vimukha... tene chAMTo...11 vaita bhAva taNI tajI dIdhI bhAvanA re, kALIdAsa pAme te zIva sukha.tene chAMTo.12 9 pada-10, rAga rAgamarasa pIje re bhrAMtamAM bhaTake re saMsAra, .............. bahu vidha sAdhana bahAra kare tuM, karma karAvA re jI, mAnI dujo deva, jAya tiratha vRtta nAvA re jI. aMtara anubhava nA karyo, na gayo viSaya vikAra, sI sAdhana baMdhana thayA, ura nava gayo ahaMkAra..bhrAMtamAM (1) koI tajI daI gharabAra, bahu vanavAsa sadhAyA re jI, koI rahe mukha mona, jJAna vina gama nahi pAyA re jI, svayaM prakAzI sadA, te to tArI pAsa, avara upAse nA mIle, che kasturI mRga pAsa bhrAMtamAM (2) piMDamAM pragaTa deva ulaMghI, Apa ajANe re jI, ahiM tahiM gothA khAya, dirgha dRSTi dIla nANe re jI, mAruM tAruM nava gayuM, manamAM vaLagyuM mAna, gurugraMthI bheda thayA vinA, ulaTuM vALuM ajJAna.. brAMtamAM (3) caracAve coveda, bheda bIna bhutaLa bhaTake re jI, bAhara bahu AcAra, vicAra, zuddha aMtara aTake che, sopAdhika sevA kare, nirUpAdhika kare koya, jaDanI prIte jaDa male, tyAM cetanatA nava hoya... bhrAMtamAM (4) - zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA 273 For Personal & Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * cha pada-11, savaiyo chu noMdha : pahelI eka kaDI sAhebajInI ane bIjI kaDI kALIdAsabhAInI. Aja mane ucharaMga anupama, janma kRtAratha joga jaNAyo vAstavyavastu,viveka, vivecaka,te krama spaSTa zuM mArgagaNAyo...sAhebajInI 1 saMya subodha vairAgya vaDe zalya, darzana cAritra moha haNAyo ke moha prapaMca pracaMDa jatA nara, bheda TaLI nIra bheda bhaNAyo... kALIdAsanuM-2 ) paramAratha paMtha pravAsI thatAM, parabhAva prapaMca pracaMDa haNAyo, - karma vinAzaka te kramathI, narabheda TaLI nIra bheda bhaNAyo... kALIdAsanuM.-3 pada-12, savaiyo . nava graho dehamAM che te vize nathI kadI nyArA nava graho, zAne doDo dUra, juvone vicArI dhArI, dehamAM dekhAya che. mana graha, caMdra sUrya, cakSu, lohI maMgaLa che, tvacA tema budha, guru haMsane lekhAya che. vaLI chaThTho zukra dhAtu, kIkIne svarUpa zanI, rAhu te to hADa, ketu mAMsano kahevAya che. oLakhI aMtara jJAna, dhyAna thakI zAnta karo, kaSTa nahi Ape kALuM, evo e upAya che. 9 pada-13, ToTaka chaMda 9 nave graho duHkhIyA che te viSe. ravine rIpu rAhu sadAya rahyo, kSaya rogI zazI zIra kaSTa sahyo, tema maMgaLa rU5 aMgAra taNuM, budha che zIra chApa kalaMka ghaNuM. ra74 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA) For Personal & Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja nija nArI gumAvI guru duHkhIyo,eka AMkha vinA vaLI zukra thayo. sahuthI kahuM satya zanI baLIyo, khuda pAya kharekhara to TaLIyo. rahe rAhu duHkhI ghaDa viNa bahu, nahi ketu taNuM kadI zIza kahuM. grahane naDave jana kaSTa kaho, upamAMhI vicAra jarA na lo. are ekathI eka nave duHkhIyA, grahane naDavA graha koNa gayA. ilkAba kaho grahane jo kadA, kahe kALuM nave uramAMhI sadA. 9 pada-14, manahara chaMda jIvanI gatI thavA viSe kahuM avasAna taNI sAna zANA sajjanone, jIvanane jovA paMca sthAna A sadAya che. caraNathI sevatA re, nakkI gatI narakanI, jaMghA thakI jAya tyAre, tiryaMcatA pAya che. hoye thoDA karamI haMsa, hAle te hRdaya thakI, mAno vAta sAcI gatI, manuSyanI thAya che. zIza thakI jAtA zUra-padane pamAya prIte, sarvAgethI kALuM kahe, mokSamAM suhAya che. A suNatA gupta bheda, koI jIva zaMkA kare, amuka sthAnethI gayo, kema te kaLAya che. gurugama bheda lAhI, uSNatA jaNAya nahIM, tyAMthI jIva gamana, jJAnI ema gAya che. 9 pada-15, manahara chaMda vya kALajJAna bhrakuTI na dekhe nara, mRtyu nava divasamAM, anahada na suNe to, jAya dina sAtamAM. tArakA na dekhe nara, sthiti pAMca divasanI, zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 275 For Personal & Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasanA na dekhe te to, jAya kahetAM vAtamAM. nAka agra na dekhe to, sthiti traNa divasanI, kALajJAna samajo ne, gurUnA prasAdamAM. pANI pehalI bAMdhI pALa, svarUpa tAruM saMbhALa, niraMjana dhyAvo dhyAna, uThIne prabhAtamAM. 9 pada-17, rAga : dhIrAnuM pada chu. kAraNane kADho re karUNALu kRpA karI, jhAjhA jhoDa vaLagyA re, cAle nahi jora jarI. paMca bhuto pragaTa vaLagyA, aLagA eke na thAya. palo pacIsano paMDamAM pIDe, lAgI trividha lAya, bAMya koI jhAlo re, parIbaLa tene dUra karI.... kAraNane eka bhUta paMDamAM jo pese, tenA le che prANa, pAMca pacIsano thayo pesAro, gharano vALyo ghANa. hANa thaI che jhAjhI re, mAnyA jethI mArA karI. kAraNane dorA dhAgAno Dara nahi jene, kIdhAM upAya aneka. jyAM jovuM tyAM vAso teno, bhUta jaga darasAya. bhUta bhramaNA peThI re, bhrAntI ure AvI TharI...kAraNane puruSArthano pATa nakhAvo, zAstra sAcI hAka, satsaMga DAkalIyA lAvo, sadguru mAre hAka. mAlamI bhuvo malatA re, palamAM bese ThAme TharI... kAraNane bhUta TaLe tyAre bhramaNA bhAMge, sadguru mAre chApa. mukharUpamAM magna banAve, oLakhAve ApoApa. huM pada jAzo hArI re, jotAM jJAna dRSTi karI... kAraNane mAyA muelI thaIne bhAse, hArI raheze mana. 276 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsanA velo mULathI bALe, TaLaze tyAre tana. anubhava jyoti jAge re, akSaya para beso varI.... kAraNane pada-17, rAga : bIbhAsI vha. che. dena karyuM bIsAra, samara ghaTameM mugaTa dhArI, ghaTameM mugaTa dhArI, pyAre mohana mugaTa ghArI .. dena 1 devakIke udara Aye, bAla camatkArI, yazomatI ke goda khelata, putanAM saMbhArI-putanA (2) ... dena | dIna ke dayAla prabhu, sevaka sahAyakArI, 1 adhamake udhAranAra, govIMda gIradhArI-govIMda (2) ... dena 3 ja gajako trAsa sunata zyAma, Aye AnaMdakArI, haraNa saMkaTa zaraNa dIno, jalathI palameM tArI-jalathI (2) dena 4 ) nRsiMgarUpa nAtha dharata, turata thaMbha phArI, pata pra(c)Ada rAkha leta, hIraNa kaMsa mArI- (2) ... dena 5 che. kiIna rasAla khyAla lAva, gvAla rUpadhArI, kezavakuMja bana bIhAra, vRja vanItA tArI-vRja (2) ... dena * bhakta kAja Ape bhudara, anekarUpa dhArI, harajI huMDI hAtha lIna, zAmaLe svIkArI-zAmaLe (2) dena ... 7 kRpAnidhAna kRSNa pyAre, aneka lIlAkArI, rakhalIno meM zaraNa terI, khabara le hamArI-khabara (2) dena .... 8 : 9 pada-18, rAga svarUpane nA lahyuM re bhu bhekhane vagovatA re, dharma dhutA jaga mAMhI.... bhekhane. bhUkhamare laI bhekha bhUtaLamAM, bahu jana bhamatArI, vividha banAve veza uparathI, maTI na mamatArI, zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 277). For Personal & Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAkhaMDa parapaMcame, sAja sajI zrIkAra, thAna sarIkhA bhaTaktA, e ThagI khAya saMsAra.. bhekhane-1 siddha samA thaIne pharatA zaTha, mAna ghare banI morArI, para bodhe karI kapaTa viSayavRta, Apa laMgoTArI, aMdha banI ajJAnamAM na lahe Apa vicAra, avara na ethI ugare, bahu bhaTakAve saMsAra.... bhekhane-2 lagyo laMpaTane lobha, AzAne pAsa baMdhANArI, le verAgI veza, naphaTa nitya zodhe nANArI. lAlacamAM laTakI rahyA, na gayo viSaya vicAra, paramahaMsa pote bane, e Thaga bagane dhIkkAra.... bhekhane-3 bahu karatAM badanAma, bIradanuM grahI grahI bAnurI, khele haradama khela bhale, nahi harithI chAnurI, duSTa karma karatAM jarI, Dare na dilamAM leza, kapaTa kaLA ahiM cAlaze, nahi tyAM popAno deza.... bhekhane-4 9 pada-19, soraThA bhu. ekaja daMDo mela, bIjA zuM bolAya nahi, julamI maLatA jela, saMtANo kyAM zAmaLA ?...1 anaratha Avo noya, kaLajuga mAMhI kasoTIe, kadIe na karaze koI, bharuso tAro bhudharA..2 hArI beTho hAma, banela kAM briTIzathI raTaze nahi koI rAma, paNa mata kho paramAtmA...3 nitija choDI nAtha, lAge kAM lAMcoDIyo, hete na jhAle hAtha, sat zuM choDyuM zAmaLA...4 kiIdhela kIratAra, kAmo choDI dAsanA, I gAMdhI gIraphatAra, nAmozI tuMja nAthane..5 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ choDI saghaLuM sukha, Aphata kALe Avato, dArUNa paDIyuM duHkha, bhArata mAthe bhudharAka 9 pada-20, soraThA 7 gAMdhIjI vize satavAdI tuM saMta, sAgara tuM samatA taNo, AtamabaLano aMta, Avyo niha aMgarejathI setAnI sarakAra, pApa lAgyo pIDavA, helI karaje vAra, bhAratanI tuM bhudharA. reMTIyo trAku tArI topa, pharatI pAMkhe kuMkatI, karatI dIThI kopa, raNa hoMkAryuM reMTIyA. 9 pada-21, doharA 7 zrI kasturabhAI gAMdhInI apUrNapaNe smRti thatAM banAvela pada satya badavAno sarvadA, dADIno dastura, mula karyuM nahi mukha thakI, kadIe teM kastura 1 sadgaNa tArA sAMbhare, nayaNe Ave nIra, premIko palaTo karyo, choDI zIdhra zarIra... 2 baMdha rahyo chuM be ghaDI, nATAraMgano nAda, mITa viMcIne mItrane, Aja karyo zuM yAda.. 3 snehI sIda tuM sAMbharyo, dIlamAM devA duHkha, tasabIra tArI nA male, kyAM nihAluM mukha4 nathI bema, A virahache, dIlamAM pragaTyo dAha, mukha jovAM tuMja mItranuM, svapna jovuM rAha. 5 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 279 For Personal & Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 pada-22, manahara chaMda munIzrI bAlacaMdrajI mahArAjyo svargavAsa thatAM - aMjali prita thakI peDhI paramAranI cAlu hatI, jJAna dhyAna taNI khuda kharIdo calAvatA. rAma nAma taNuM dAma dharatA te ThAma ThAma, garIbone gAma gAma koDathI kamAvatA. haripada taNI huMDI hajArone lakhI detA, viSayathI chuTavAno vepAra batAvatA. are bAlacaMdra jevA sanA sarApha jatA, dhyAna taNA dhaMdhA have bhAMgyA mana bhAvatA. bhajanonAM bhukhyA bhukha veThIne bhIkhArI thatA, toya nathI bhajananI bhukha ko bhaMgAvatA. rAmanA vepAra vinA rajhaLIe rAMka thaI, jJAna taNA garatha to hAtha nathI AvatA. muninA viyoge atI malIna thayela mana, aMtaranAM raMga thakI koI nA raMgAvatuM. mokSa taNA musAphara, are bAla muni jatA, bhava taravAnuM nA hAtha nathI AvatuM. aneka prakAra taNA adhyAtma graMtha rUDA, lAvI lAvI nitya pote pritathI vaMcAvatA. mana, buddhi, citta aMtaHkaraNanI zuddhi thavA, zreSTha satsaMgataNuM aMga oLakhAvatA. zAnti pada taNAM sevakone saMskArI thavA, cetanyanAM jJAna taNI carcA calAvatA. kahe kALIdAsa, khAsa Asa dharI joyuM meM to, haze evA muni paNa hAtha nathI AvatA. vatA. 280 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 pada-23, doharA bhu. sana vikrama ogaNIsameM, paMcotera pramANe, guru mAgazara vada navamIe, bAla bhaye nirvANa. sat saMgata sukha samudrako, Ape bhaye agasta, te zIzu zazI sRSTithI, abato ho gaye asta. paMca viSaya para trIguNane, ramatA sadA rUpasta, svAmI zuna samAgame, abato ho gaye asta. tuma taraNI traya timirake, zunakara saMta samasta, te zIzu zazI sRSTithI, abato ho gaye asta. dehAdhyAsathI dUra bhaye, yogI tuM alamasta, ajaba alakhanI dhUnameM, abato ho gaye asta. dharI dhyAna gharamAtmA, karI Asana padamasta, heje nija svarUpame, abato ho gaye asta. zodhI jene siddhAMtane, samabhAvI chada masta. parAbhakti ke purame, abato ho gaye asta. pada-24, doharA bhu vADAmAM vasavA taNI, tamane moTI tANa, I paraloke parIyANa, manathI ja karyuM teM munivarA. bhaDakyA bhALI bhekhanI, khoTI ja kheMcA tANa I sAheba tuja sukhANa, padhAryuM zuM paralokamAM. 9 pada-25, savaiyA 7 bhAra apAra thayo avanI para, zeza maheza meM artha ucArI; tapta bharyuM tanameM trAhulocana, sRSTi saMhAra zaMbhu vicArI. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 281 For Personal & Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 tApa amApa kSamApa thavA hara, hIMmata hAla dharA thakI dhArI, khyAla karI tatkAla tame guru, bAla gaye adhamo ke udhArI. 7 56-27, kavita prema huke pyAsI Apa, alakhake upAsI gaye tattvake tapAsI aye, yenA rIjhAu ke. munivRta dhArI mahA, karmake vidArI gaye kInI kuca svArI terI, satya samajAya ke adhama ke udhArI arU, naraka ke nivArI guru svAratha ke sArI gaye, avanI peM Aya ke sunIe suravAsI kahe, pyAsI bAlacaMdranase satyako sanyAsI dIje, pIche paThavAyake. 7 56-27, rAga H juo-kAma taNI blu murakhane zIkhAmaNa kevI che te viSe sajjana sat zIkha dIyo zANI, duSTa dIla patthara para pANI. asalanI e ja kharI kahANI, najara kadI neka taNI ...sajjana duSTa kubuddhinA bharI velA, deva thakI nahi Daraze (2) kuTIla janone kroDa kathana paNa, leza asara nahi karaze pannagane prema dharI pAye, garalasama paya saghaLuM thAye... sajjana krura karamanA karanArAnA, kaThora hRdaya che kevA, niti banAvI nipuNa nara so, ulaTo avaguNa levA. modakano svAda tajI khAmI, najara jema viSTA para nAkhI...sajjana adhama anitithI nahi Daraze, Teva kuTeva na TaLaze. Duba bhale khavarAvo kharane, ukaraDe mana vaLaze. naphaTanI nIca najara evI, mIthyA zrama zaThane zIkha devI... sajjana. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saraLa prakAre samajAvo paNa, leza lakhaNa nahi choDe gulAba jaLa geMDo navarAvo, duSTa viSTA para doDe. Adata che umarathI avaLI, guNIjana karazo kema savaLI. sajajana. bAlapaNethI bela harADo, ghaNA vakhata dharArAye, mAra gamAra sahe zIrape paNa, para khetara para dhAye. kASTa laI Doke dayo dADI, TaLe nahi Teva prathama pADI. sajjana muDhapati kadIe nahi mAne, peTa taNA je pApI aDhAra vakhata upadeza karo paNa, mana nahi zakaze mApI. chedo nitya nAka tame charIe, lajjA nahi laMpaTane jarIe...sajjana amRtarasa upadeza haMmezAM, pAtra vinA nahi Tharaze. zaTha taNA saradAra na mAne, indra kadI utaraze, svAMtidhana chIpa viSe Tharaze,garala mukha viSa dhara laI karazesajjana adhama gatInA varanArAne, siddha vacana zuM karaze. harijana zIkha daI cho hAro, ulaTI upAdhI karaze. alaga e durjanathI thAvuM, kALuM mukha kadIe nahi jovuM. sajjana. ' 9 pada-28, sAkhI 7 . saMvata 1995nA pahelA zrAvaNa vadI 13nA roja racita sAkhI jaga ThagavAnI jutI jaDI, guru thaI beThA pATe caDI. 1 ThAka ThIka rAkhe bahu ThATha, bodha karyAno bhajave pATha. 2 phAve tevA nAme dAva, bhava taravAnuM jo jo nAva. 3 bharamAve bahu bhoLA bALa, chakAInAM thaIne rakhavALa. 4 manuSya taNI nahi karUNA jarI, cauganI Ape hAthe karI. 5 kuDI kalpanA rAkhe ghaDI, prapaMca panotI gurune naDI. 6 zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA 283 For Personal & Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 gurunI sanmukha je je vade, mahA zrAvaka te pahoMcyA hade. 7 satvacana ne sAcI vANa, A te hasavuM ne thaI hANa. zuM zrAvakanA caDatA bhAva, ema vade e moTo lAva. 9 kharI vAta samajAvo Apa, puche nahi beTIno bApa. 10 paryuSaNamAM pAvana thAya, dharma kamAvA nIta nIta jAya. 11 halako hato te bhAre thayo, mUrakha mULagI muDIno gayo. 12 7 56-29, troTaka chaMda karUNAnidhi nAtha kRpA karajo, dInanAM duHkha deva have harajo, gurUrAja have na kadI vIsaruM, sahajAtma svarUpa sadA samaruM...1 gaNI bALaka nAtha bacAva karo, zaraNAgatane zIra hAtha dharo, mukharAja vinA na uMcAra karuM, sahajAtma svarUpa sadA samaruM...2 gRhapAsa rahyA prabhu Apa tahAM, saccIdAnaMda rUpa anupa sadA, avatArI mahA upakArI guru, sahajAtma svarUpa sadA samaruM...3 nija bhAva viSe thaI thIra ramyA, guNa dAhaka doSa anaMta damyA, sadbodha vicAranuM zastra dharyuM, sahajAtma svarUpa sadA samaruM...4 bhava tAraka rAjya prabhAva taNuM, jharatuM mukha bodha sudhA jharaNuM, mahA maMgaLa ne sukhadhAma kharuM, sahajAtma svarUpa sadA samaruM... pa nija bodhaka bIja vicAra kare, zubha paMtha gRhI bhavamAM na phare, bahu gupta vicAraka tattva kharuM, sahajAtma svarUpa sadA samaruM... 6 rasIyA rasathI tuMja tattva rahe, bhava bAdhaka doSa haMmeza ghaTe, zIva mAraganeM thIra bhAva karuM, sahajAtma svarUpa sadA samaruM.... mahImA tuMja jJAna taNo gaNatA, bhalI bhAratI thAkI rahe bhaNatA, mati maMda mukhe kyama banyA karuM, sahajAtma svarUpa sadA samaruM.... sandeva niraMjana bhAve bhajo, bhavavAsa kaMkAsa bhavika tajo, jaLa tAraka nAva nimita kharuM, sahajAtma svarUpa sadA samaruM...9 upakArI tame bhavatarI bhalA, karI dUra sadA mama karma balA, gurU rAjya thakI muja kAja saryuM, sahajAtma svarUpa sadA samaruM...10 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada-30, doharA bhu. samyaka devA sarvane, vigate karyo vicAra, paMcama kALe prabhu tame, TALyo bhava kaMkAsa..1 Agraha TALI avaranAM, Ape karyo uddhAra, amRta dhana varasI gayo, dhanya dhanya tuMja avatAra...2 zuddha saccidAnaMda cho, nijAnaMda guNa dhAma, evA zrImad rAjane, prema karuM praNAma....3 navIna batAvI nAvaDI, je bese te pAra, adabhuta kuMcI ApanI, dhanya dhanya tuMja avatAra....4 kroDa upAya karyA thakI, kyAMya na pAyo pAra, saMpaDAvyuM pada sahajamAM, dhanya dhanya tuMja avatAra.5 - 5 pada-31 chu. : 1. sAtA bhogavatA asAtAnA udayano vicAra karo 2. vastunA viyogamAM mohajanya duHkha thAya tyAre AkAra phera ' karatA zIkho. 3. gupta tattva pAmyAnuM phaLa to ja che ke gupta vicAraNA jAgRta rahevI joIe. 4. AraMbha ane parigrahanI nivRtti thAya, to ja mArga pAmyAnuM phaLa che. 5. vastu sthitinAM niraMtara vicAra vinA padArtha pratyethI moha utarato , nathI; mATe niraMtara vastusthitino vicAra te Atma jAgRti che ? ema samajavuM. 6. dareka pravRtti karatAM pahelAM te pravRtti udayathI che ke icchAthI che zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 285 For Personal & Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teno barobara vicAra karazo. icchAthI hoya tyAM udaya mAnavo to te paNa mithyAtvanuM aMga che. 7. prArabdha pramANe ja prApti aprApti thavAnI che tevo jene dRDha nizcaya hoya tene vastunI prAptimAM harSa zAno ? ane aprAptimAM zoka zAno ? te vicAravuM. x 56-32, bhujaMgI chaMda : (stutI) vyu suNo zAradA mAtajI arja mArI, sadA sevakone tame cho AbhArI, AvI vAsa jIbhe karo velI velI, saMbhAruM tuMne sarvathI mAta pahelI...1 dayA lAvIne Apajo zubha vANI, bhAMgo bhIDa mAtA hane bhakta jANI, dIyo buddhi sArI sadA sukhakArI, karo nAza kubuddhi, nAve naThArI....2 buddhi zuddha dAtA, sutA cho brahmAnI, siddhi sarasvatI mAta cho guNa gyAnI, nave nidhI mAtA vidhi Ape zakti, dharuM nehathI dehamAM bhAve bhakti...3 bahu buddhizALI dayAlIja mAtA, bhuMDA bhuta jevA karo guNa gAtA. vaDA graMthamAM vikhyatA Apa pelI, karAvo kRpA dRSTithI raMga relI...4 satI sukhadAtA mAtA sarva vyApI, karo mera paramezvarI jJAna ApI. hira guNa gAvA karI mera mAtA, kahe kALuM Ape sadA sukha dAtA...pa 7 56-33, rAga : gokaLIyuM mane lAge pyAruM chu jAgI juvo to jIva hajIe che sAruM, uThI javuM che aNadhAryuM re...jAgI che paranuM paNa gharanuM jANI, nAhaka bhAra mare zIda tANI. purepurI karI pApa kamANI, paNa samaja have prANI re... jAgI. ahoniza Apa udarane mATe, kare karama vATe ne ghATe. khoja karI dhare bhale ahiM khATe, jAvuM che jamanA jhapATe re... jAgI. dhAI kare parapaMca dIna Akhe, dAma bhaje rasa rAma na cAkhe. leza saMtoSa vaLe nahi lAkhe, aMdha thayo tuM chatI AMkhe re... jAgI. 286 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moha mAyA mamate mana doDI, lAkha TakA bhale meLava muDI. ethI adhIka karo maMdIra meDI, kALa Ave tyAM javuM choDI re... jAgI. kALuM kahe tuM Apa vicArI, sevA karo guru saMtanI sArI. mAnI vacana, mana bhajI le morArI, e jhaTa leze ugArI re... jAgI. 7 54-34, kuMDaLIyA saMgata kIje sAdhakI, khovata pApa tamAma. cho paisA nA leta he, pAvata Atama rAma. pAvata Atama rAma, dhAma alakha paravAnA. dAtA saMta dayALa, mITAve bhava pharavAnA. kaheve kALIdAsa, gurugama guNa bhara lIje. manako TALe mela, sAdhakI saMgata kIje. 7 56-35, rAga : gokaLIyuM mane lAge pyAruM ? manamAM jANe mAre have nathI maravuM, sadA magana mana pharavuM re...manamAM.-1 kAma jotAM kAyAnuM re kAcuM, jANa jarUra jAvAnuM re sAcuM, haMsA thavuM eka dIna meM avAcuM, daitya phADIne rahyo DAcuM re....manamAM.-2 koTIkavAra kAyA teM dhArI, mohIta thaI karI manathI re pyArI, aMte jotAM enI thAya che khuvArI, pala palameM paDanArI re...manamAM.-3 sagapaNa sAcuM enuM 2e jANe, prema atI pIMjara para ANe, moha thakI kaMcanamaya jANe, mUDha javAnuM masANe re...manamAM.-4 saMga saMbaMdha de tanano re choDI, jIva juve to have nathI thaI moDI, mAMsa rUdhIra e Akhara maToDI, jarUra nathI e tArI tArI joDI re... manamAM-pa sukha kAcu kAyAnuM re jANI, prabhu bhajI have le jhaTa prANI, kALu kAyA nagarI bahu mANI, aMte thavAnI dhULa dhANI re...manamAM-7 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 287 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 9 pada-37, rAgaH popaTa pIMjara nahi tAruM (r) * dhIka jAra karama AcaravuM, nija kuDa kalaMka zIra dharavuM. dhIka-1 ) duHkha dAyaka kukRtya ja karavAnuM dhyAna dhaNInuM nahi dharavuM, gaMDu gatI teM guNa gamAI, zIda sukha icche e varavuM... vIka-2 che leza lajjA kuLanI nava lAvI, nakaTA padane dharavuM, aMga anaMgathI aMdha banyo tuM, bhava corAsImeM pharavuM. dhIka-3 ? lAja hINo nahi lokamAM lekhe, nitya mukha nIcuM dharavuM, e duHkha che paNa sukha ja mAne, e sakhathI bhalu maravuM.... dhIka-4 panaghaTameM panIyArIne pekhI, dhIka magana mana dharavuM, aghora karma evuM AcaratA, nahi nIcane jarI DaravuM... dhIka-5 jANI viSa viSayane vIrA, kura karama nahi karavuM, kALu karama e dUra karIne, dhyAna dhaNInuM eka dharavuM. dhIka-1 9 pada-37, kuMDaLiyA 7 nara parakhI kara prItaDI, sajajana jANe sneha, zIra sATa zIra deta che, jANe nahi saMdeha. jANe nahi saMdeha, eha guNa sajajana jANo, jAto rAkhe jIva, zaMkA manameM nahi ANo. bhale magAve zIra, kadI detA nava DarIe, kabahuka Ave kAma, prIti nara parakhI karIe. 9 pada-38, rAga : paraja . jotAM jotAmAM jAvuM jIvane, nathI rahevAnuM raheThANa re, kAyA kAcI na sAcI jANato, moTuM mukAma masANa re... jotAM-1 288 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Darato nathI tuM dInAnAthathI re, kare karama apAra re. lubdha thaIne lIMga vAsanA e, sukha mANe che saMsAra re... jotAM-2 paNa teM odaramAM adhomukhe re, duHkha vekyuM nava mAsa re, trAye gAye thaIne same re, karyuM nAthanuM upAsa re... jotAM-3 che te dina tuM kema visare re, bhulyo bhakti keruM bhAna re, | svapnAnuM sukha saMsAranuM, zIda lAve tuM gumAna re... jotAM-4 jobananuM jora to jAtuM rahe re, jarA AvI jIva jANa re, kAyA kaMpe ne cuve nAsIkA, tyAre manamAM raheze tANa re...jotAM-5 kALa cakkara mAthe potAnuM re, ceka paDAve cora re, jhaDapIne jAze jyAre jIvane, jema cukyo naTa dora re... jotAMbena baMdhune mAta tAtajI re, joI raheze ghara mAMhI re, rAga kADhIne rItI rAkhaze, nathI sobatI ko tyAMhI re... jotAM-7 kevAnuM hatuM te huM kahI rahyo re, raTo koI raNuMkAra re, kALuno otha eka rAmanI, zyAma utAro bhava pAra re... jotAM-8 pada-39, rAga : AzA goDI . mana kalpIta duHkha bhArI, ahA prabhu mana kalpIta duHkha bhArI, kalpIta kamaLA ahonIza cAhe, leza mIle na duHkha bhArI... ahA-1 para vaibhava pura parakhIne pote, aMga anala rahe dhArI. ahA-2 dIna dIna duHkhIyo varavAne dArA, eha akhaMDa vicArI... ahA-3 ja punya prabhAve jo kadI pAve, dhIka rahe na dhIra dhArI... ahA-4 4 sukha nahi svapna saMtatI mATe, vasamuM lagADe vicArI.. ahA-5 , | koI viruddhane verathI duHkhIyA, mahAmana duHkhIyA vikArI.... ahA-6 ! chekoI tana duHkhIyA, koI dhana duHkhIyA, koI mane duHkhIyA kunArI... ahA-7 vyartha vicAre duHkha dIla kALa, zAnti sadA sukhakArI.. ahA-8 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 289 For Personal & Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pada-40, kavita 7 dAtAra ke dIla jAna, kRpaNa te kesI bAta, grahave ke saMga gajarAja kayu sohata che. kesarIkumAra cUMhI zIyALa ke saMga jAve, lAjathI na lekhe sadAya kAyara kahAta che. kathIra ke kaMkanameM mota nazo mulya jAya, koDIkA hAra bIca hIralo lajAta che. ese nIca sukhamakA pAsavAna pAsa bhupa, kAgare ke hore mAMDI haMsanA sohAta che. 9 pada-41, vijogInA bAra mAsa (c) sakhI kAratake kaho muja bena, vAlama kyAre Avaze, tajI vikaTa vATa videza, hasIne bolAvaze. thayA kaThIna haiyAnA kura, paMthare pIyujI paDyA, mArA purava janamanAM pApa, benI Aje malyA....1 rAkhI mAgasare maMdIra mela, chela choDI gayA. sunu zayana bhUvana sukha seja, namerA te to thayA. paDyuM pIMjara muja pramANa, jhurIne junuM thaze, pIyu popaTa che paradeza, jobana jhAMkhu thaze..2 pIDAkArI Avyo have poza, zoca muja aMtare, hAle hImALo hRdaya mojAra, dhruje tanaDuM khare. kaMpe komaLa A muja kAya, vijoga vAlA taNo, tIkhA lAge che pAna taMboLa, sneha sAle ghaNo..3 mAgha mAse huM maLavA Atura, catura nava AvIyA, kIdhA saMdezA to so vAra, e to uvekhIyA. 20 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakhI lakhI prItama para patra, thAkIne re kara rIyA, thayA namerA naNaMdano vira, a uDAvIA...4 paDI phIkI huM phAgaNa mAsa, rame re sau raMgamAM, rIjha rAmA karI raMga rela, sahIyaranA saMgamAM. nathI gamatA zarIra zaNagAra, zobhItA sukhanA, thayA vAlama verI Aja, dADA che duHkhanA..5 lAge cattaDAmAM caItarelAya, bhayAnakadIna maNI, ume karaDo karIne krodha, vyAkuLa vyAdhI ghaNI. eka viraha agnInI jvALa, pragaTa lAgI rahI, bIjo pIDA kare che pataMga, dayA re dIlamAM nathI...7 sakhI zAkhe vaLIyA vana, vAlama vaLIyA nahi, nava pallava harIyala vana, huM to re sukI rahI. hatI sAva sunI jehaDALa, AMgaNa AMbA taNI, pAmI phaLa kula patra apAra, khIlI rahI che ghaNI...7 jotA jotA Avyo have jeTha, udAsI A same, jeno pIyu gayA paradeza, duHkhe dIla te dama. prabhu vAlamano vijoga, verIne nahi thajo, hojo duHkha dAvAnaLa toya, pIyuM pAse hajo...8 are Avyo A mAsa asADa, jotA re umaMgano, nathI lAvo lIdho re lagAra, pIyu saMga raMgano. thaI rahI che ghaTA ghanaghora, damakatI dAmanI, bole khuza thaI mana mora, nIhALe kAmanI...9 sakhI Avelo zrAvaNa mAsa, dAdura reDarAmaNA, vALe vera bapaiyo bola, sAmo bole ghaNA. saune lAge vAlamanAM veNa, kheNa muja nA game, lAge tIra samA svara eNa, AvI hRdaya dame..10 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 291 For Personal & Private Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakhI bhAdarave bharathAra, bheTI re nahi bhAmanI, lIdhI mALA meM to dIna rAta, pIyunA nAmanI. sakhI saritA sIMdhune vATa, cAlI umaMgamAM, paNa pIyuM vaLyA nahi vATa, rahevA muja saMgamAM..11 Ama karatAM AvyoAso mAsa, are amatho jaze, mArA premI prItamano meLApa, mune re kedI thaze. AvyA navA dIvALInA dina, bAjubaMdha baMgaDI, karI rahyA ghaNA caLakATa, huM to pILI paDI..12 AvyA adhIka mAse re ghera, pIyuM prIte malyA, mArA viraha vijogI dIna, duHkhare Aje TaLyA. pyArA mArAne paradeze paMtha, kaMtha jAvA nahi dauM, vAlAviraha agnInovijoga, have hutonahi sahe...13 hojo pazuM paMkhI nara nAra, saMsAra saMjogamAM, kALu duHkha kahyuM nava jAya, vAlama vijogamAM..14 9 pada-42, kIrtana : prabhu bhajana viSe 7 harI bhaja, harI bhaja, harI hIrA, hAra pyArA, harI ghareNuM sAcuMjI-e Teka. mAta pitA suta dhana dhaNIyANI, sarava sukha che kAcu jI kara jagatAta taNI Aza toDI, pAsa Iza nagada nANuM che-sAcujI...harI bhaja muka mAruM tAruM mana khAruM karI de, tAruM karI le hAthe jI choDI saMbaMdha sau sagA sahodara, sevaka nAve sAthejI.harI bhaja jotAM jotAM gayuM jone jAgI jobanIyuM, ghero jarAe ghAlyo jI. muka Aja kAla, kara aba, thaze kaba pachI, vakhata jAya che cAlyojI....harI bhaja 29 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI dene pyAra eka tAra uradhAra pachI, prIte prabhu rasa pIje jI, kharekhara karo prema, jaze jyAre deta tyAre, tyAre kALu aMtarezvara suejI..harI bhaja 9 pada-43, rAga: vArI vArI zuM zobhe che vIra 7 rAdhA kRSNa kaho mArA bhAI, juThI jagata taNI che sagAI. jagatAta kaho jadurAI, bhAvI bhaktone je sukhadAI. duHkhI dAsa jANe AvI dhAI, jarI jANe nahi e judAI..rAdhA sAkhI du:kha bhAMgyA metA taNA prema dharAvI pura, tuccha tAMdula teNe grahyA, bhAjI bhakta vidura. bhakta udhAraNa triloka tAraNa, kaSTa saMhAraNa nAtha... rAdhA gaja baMdhana toDyo tame, maMjArInA bALa, vakha TALyuM mIrA taNuM, evA dIna dayALa. chela chogALAne moralIvALA cho, ghena govALAjI nAtha...rAdhA atI balI ganI akaLIta rahI, bahu nAmI bahurUpa, sarala devanAM deva cho, akhIla bhUvanamAM bhUpa. jazomatI naMdana AnaMda kaMdana, premathI vaMdana deva...rAdhA 9 pada-44, savaiyo byu. : ' (sarAjanA amubhA nahi maLavAthI) sneha hato sajajanane maLavA mana, jANe ke vAyu A bhalo vahyo che. e aMgano raMga uDI gayo, punI verI vijoga tyAM AvI thayo che. arja amArI ure na dharI, pharI che vidhi kAM hari gAma gayo che. amaradAsa udAsa bhayo punI, mitra A phero alekhe gayo che. che che zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA 293 For Personal & Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' 9 pada-45, rAsaDo rAga-cokane AMgaNa cAMdanI re 9 * * AjanI ghaDI che AnaMdanI re, rUDo raDhIyALo dIna. che dina Avone rAmarasa cAkhavA, purI dhArI lyo prIta prIta re, vAto karI lyo rAmanI...AjanI ghaDI. ! sAkhI je jagamAM jItyo je bhajyo, sAco sItArama, zuravIra thaI saue bhajo, rAma dharAvI hAma. sAhelaDI re maLIne umaMgamAM, prIte prabhu guNa gAjojI re. * amane vAlA che bApu vIThThalavara, yAro prItama rasa pIjejI re sAhelaDI. sAkhI che. pIdho rasa prahalAdajI, harirasa vrajanI nAra, 1 hari dekhI hasIne dhasI, nagna viduranI nAra. sakhIyuM saMsAramAM sarIharivAlA teno guNano Aje gAvachojI re. che. prabhu rIjhe ne, ame paNa rIyA, prIte prabhAsa pAvachojI re.. sAhelaDI. sAkhI zalyAnI ahalyA thaI, prabhu pharase nija pAka, ja maMjArInA bAlane, rAkhyA hari pratApa. malyA prabhujI dhuvane prItethI, takhta amara pada ApyuMjI re. mAtA taNuM to meNuM nivArI, janma maraNa duHkha kApyuMjI re....sAhelaDI premanI mane lAgI, che nahi bhUluM renahi bhUluM hArA prItamajI, prANa ho rAja nahi bhUluM. teDAvajo mane dAsa jANIne, caraNa kamaLa vAsa dejyo ho rAja, premanI he mane lAgI. 294 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 9 pada-46, parastrI viSe chu. rAga : pitAjI A kopa baMdhu choDI cAlyo triIyA paranI, raDe dana re na vadhu gharanI. nathI yAra sAre lagArI kahuM, vadhe dila vyAdhi upAdhI bahu. uMDA uramAMhI ucATo thaze, jaze sukha cheTe prIta tuTaze. che thaze daMDa dehe duHkhe Dubaze, pachI jIva jArI vinA jharaze. purI prIta pyArI tamArI thaze, nakkI nIca ThAme narakamAM jaze. vadhe vera vyAdhI vikAre vadhu, tajo merabAno merIne madhu. kahe kALu koDe tajo dura karma, sajo guNa sArA zIyalanA dharma. pada-47, rAga-mAra mAra siddharAja, ubho juve che zuM? 9 dANalIlA viSe pada rokI rAkhI rAdhakAne Ubho che kAna, Ubho che kAna, Ubho che kAna rokI rAkhI amane mAragaDe ADo Ave che, evaDuM AvyuM zuM gumAna.... rokI rAkhI gAMDA govALIyA dANI thaI beTho, amane kare che herAna. rokI rAkhI jAtA mAragaDe dANa kema ApuM, zAnuM bhAMge che tuM tAna... rokI rAkhI bAyuM phATe che, bAvaDA nA maraDo, kAnA jhAlo nahi kAna. rokI rAkhI vaDhaveDa karavA vATu pADe che, vAmA kare zuM A vana rokI rAkhI bAra varasano bAvaro tuM chokaro, sArA bhuMDAnuM na bhAna.. rokI rAkhI jhAjhuM bolAve sAra nahi zodho, hajIe rAkhuM chuM huM mAna. rokI rAkhI baLIyo hato, bahu bIka kema lAgI, bhAgyo bacAvIne jAta. rokI rAkhI be re mAtAne be tAt mAM re ucharyo, chAno karI chAsa pAna rokI rAkhI muka mAro cheDalone jAvAde jAdavA, nahi ApuM mahIDAnuM dANa... rokI rAkhI che. rAjA amAro kaMsa kahevAya che, jaIne karazuM jo jANa... rokI rAkhI | maTakInA mulyamAM mAthA kapAze, harajI hozojI herAna.. rokI rAkhI ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 295 For Personal & Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ema karatAM maTukI utArI, gorI tajI rahI gumAna.. rokI rAkhI che huM pote pIdhune bIjAne pAyuM, jhAjuM karyuM che re... rokI rAkhI mArI geDIne phoDI maTukaDI, karaje rAjAne tuM jANa. rokI rAkhI ! kALuno vAlo kartha che maiyAraDI, levA mAmAnA re prANa. rokI rAkhI che 9 pada-48, rAga H rAsaDAno 7 so cAlo snehe Aja, vira guNa gAvA re. . ' jai vaMdo saha jInarAja, pAvana thAvA re. prabhu taraNa tAraNa mahArAja, jagahIta kArI re. zuM zobhIta maMdIra mAMya, AnaMda kArI re. prabhu pujana karavA Aja, caMdana laIe re. karI kesara caMdana kapoLa, tana mana daIe re. maLI jaina pravartaka Aja, jIna guNa gAvo re. dhanya bhAgya ghaDI palavAra, laIe lAvo re. sAkhI dhanya dhanya divasa Ajano dhanya ghaDI palavAra. AMgI navaraMgI banI, varno jaya jayakAra. che maNImaya mugaTa zIra, zazI sama zobhato re. joI kAne kuMDaLa jaLakAra, muja mana lobhe re. tame trIbhavana zyAma dayALa, uramAM dhArI re. cho jaganAyaka jInarAja, devanA devA re. karo mera kALu para Aja, dIyo tuma sevA re. sau cAlo snehe Aja che pada-49, rAga : prabhu huM karuM praNAma, pApa puMja haro. vha namu vIrajI huM vAraMvAra pyAra dharI (2) karI kIMkarA pe nAtha najara neha jarI (2) - prabhu aradAsa dharI (2)...namu 26 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahu vAra huM gamAra dhvAra deha dharI (2) nahi zuddha jJAna jarI (2) bhUlyo tuma seva kharI (2) jaya jaya jaya namu vIrajI vAraMvAra pyAra dharI. jagata Izane namIza vizvAsa khare (2) jethI muja kAja sare, sahu duHkha dUre (2) jaya jaya jaya namu vIrajI vAra vAra pyAra dharI. kahe kALu cho dayALu jagata Ape (2) bhavIjana duHkha kApe, sadAzIva vAse Ape (2) jaya jaya jaya namu virajI vAra vAra pyAra dharI. 9 pada-50, rAga : Aja AvI rAja hajuramAM 7 Aje AvI vIra hajuramAM, karuM vinaMtI cIttamAM dharo... Aje prabhu mohane mamate karI, bahu vAra meM to kAyA dharI, nahi ThAma beTho huM to TharI, dharI neha nAtha dayA karo... Aje prabhu duHkha janama jarA taNuM, vaLI mota zIra DarAmaNuM, nahi sukha pAmuM huM to kSaNe, have duHkha trIvidhinA haro... Aje kAma krodha kura ane vaLI, lobha laMpaTI to bahu baLI, tuma tApathI te jaze TaLI, kRpA nAtha mane kRpA karo. Aje mahAvIra ane mayA karo, dInAnAtha dila dayA dharo, kahe kALadAsa tAro kharo, zISyanA kaSAya have karo. Aje 9 pada-51, rAga : vIra vezyAnA yArI eka kanyAne tenA pitA vRddha sAthe paraNAvatAM pitA paisAnA yArI, dayA na ghArI, hAthe karI hadabAra. chAMsI varasano svAmI che mAro, mane thayA dazabAra, zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 297 For Personal & Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kura pitA thaI janma gumAvyo, levAne sAta hajAra re. karI khuba khuvArI pitAjI mArI, prIta visArI, hAthe karI hadabAra. pitA bAra baje tyAre AMkhe sujhe, suNe na kAnathI leza. pAya thakI gharabahAra na cAle, cave che lALa haMmeza re. evA varane ApI, pitAja pApI, zIsathI kApI, hAthe karI hadabAra.. pitA. jamapurIno vAsI tuM pitA, zaTha taNo saradAra. vaitaraNImAM tujane tANe, abhakSanAM karanAra re. A bALakI tArI, vecIne mArI, kahuM chuM dhIkkArI, hAthe karI hadabAra. pitA 9 pada-para, rAga-prabhAtI byu. jaLa kamaLa chAMDI paLa vIpaLa vyartha kADhamAM tuM, jANa jarA jaba Avaze, jIva jarA jaba Avaze, Avaze, duHkha pAvaze, tyAre rAma raTaNa nahi bhAvaze. he paLa deha khoTA, kAca poTo, kALa jhapATA re phoDaze. jagata tRSNA tArI re baMdA, te to turata e phoDaze. he paLa bhAna bhulIza, duHkha DubIza, je vakhata jama Avaze. pAkhaMDa ane prapaMca prANI, tadabIra tyAM nahi phAvaze. he paLa rAma taNuM nahi nAma lIdhuM, kAma kIdhuM kuvicAranuM, moha murakha manamAM dharIne, sukha icche saMsAranuM... he paLa chaLa kapaTanAM khelathI tuM, chela kulI bahu rahyo, bhulyo bhajana tuM bhUdharAnuM, nizcaya jamaDe tuM rahyo.. he paLa 298 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : sukha sahaja jANI ghaDInuM, UMgha choDI de AtamA, jame jamaNa tRpti thaze nahi, svapna viSe jema rAtamAM.. he paLa. kara vicAra saMsAramAM to, saMga sobatI koNa tAharuM, mAta pitA suta bhagInI dArA, jIva gaye so re paruM.... he paLa gharA viSe dhana sAMcIyuM te, kaho koI kema tAharuM, uThI javuM jaba ApaNe to, pAchaLa bIje vAvaruM. he paLa purA paMDIta kavio gayAne, nRpa hatA bahu naTakhaTA, kALa AvyuM eka koI na phAvyA cAlyA catura jaTa paTA... he paLa kALu kahe re kharI brahma prIte, duHkha dAvAnaLa re paruM, sAra saMsAre eka ja dIThuM, Ape abhayapada e kharuM. he paLa 9 pada-pa3, rAga : chaMda indra vijaya bhu muni zrI amarazI rakha viSe nIra malIna jo joI male gaMgameM, gaMga hota susaMgatI pAI. caMdana pAsa jayuM bAsa base, vRkSa hota hI caMdana durguNa vAmI. loha samAna mahAmatI paNa huM, pArasa Apa sujAna he svAmI. ammara Apa thayA guru deva hI, ammara muja karo nIja nAmI. cho guru jJAna svarUpa sadAya, kSamAvaMta he sama bhAvika svAmI. sadA sura vRkSa sadA phaLa dAya, zAnta zazI zama aMtarajAmI. ura thakI aMdhakAra TaLyo muja, darazana Apa dayAlako pAmI. saMta mahaMta maLyA guru ammara, Aja trividhithI moye namAmI. pada-54, rAga : chaMda indra vijaya bhu. manane zIkhAmaNa Aja kare jaba kAla kare, taba hI saba vakha vitAI javAno. Aza taNA bahu pAsa thakI, nIja vAsa khare jama hAtha thavAno. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 299 For Personal & Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje amulakha dAva are, bhava sAgara nAva thakI taravAno. carNa upAsa tuM dAsa banI, guru ammara thI lakhe paravAno. he mana, mAnya gumAna tajI, gurU jJAna nizAna have dIla dhArI. che baLa buddhi laghu vacane vaLI, tAsIra deha taNI ghaNI sArI. indriya sarva akhaMDIta che, maLI ratnaciMtAmaNI mokSanI bArI. jA gurU brahma ko bheda kahe, lahe jethI karI guru ammara tArI. pada-55, savaiyo chu lakSa corAsI phera pharI pharI, Atama te narako tana pAyo. ammara icchA dhare apane dila, uttama e avatAra kahAyo. viSaya ke mada pAnana se, zaTha banI nija bhAna bhulAyo. kayu aba cetI zakyo nahi ceta, ratna ciMtAmaNI mUDha gamAyo. vAsa vasyo nava mAsa lage jaba, Atama tyAM tuM adhomukha jhulyo. rUdhIra pAna kIyo nizadina paeN, dArUNa e duHkha se hI duvyo. jALavIne jaTharAgnIse janma, dIyo jaga tAta kayu phogaTa phulyo. e duHkha Atama yAda kare bina, kayu upagAra murArako bhulyo. 9 pada-paka, kavita byu bhAvIe bhulAya cho to kaikaMI ne dIyo kola. dazaratha na jAnyo, suta rAma bana jAyago. kaMcana kA mRgalekuM, kuDa satI jAnyo nahi. jAnakI na jAnyo duSTa, rAvaNa yA Ayago. rAvaNe na jAnyo, satI havAmeM jaze prANa. pAMDave na jAnyo bana, jugaThe meM pAyago. sItAke caDI ALa, dropadI, cIra haryA. kismatameM lakhyo lekha, kahAM chuTa jAgo. 300 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 pada-57, rAga H DaramAM tuM dIla sAthe chokarA 7 karamA aghaTIta kAma, Ama te karamA aghaTIta kAma. mama aMtara Atama rAma, Ama te karamA aghaTIta kAma. veza dharI vyavahAramAM nAcyo, svapna taNAM sukhamAM zaTha rAcyo. nitya anitya na ura vicArI, hAya have gatI prANazI tArI. ejI : choDe nahi saghaLuM zyAma ......... Ama tuM mAtapitA sutA baMdhune dArA, e saba svArthako nahi tArA. prANa gaye duHkha dArUNa pAve, nAnA nahi koI kAma na Ave. ejI : raTa rasanA rAma hI rAma. ... . ... Ama tuM mUDha mati mAyA pAsa phasANo, tRSNAnAM pure tuM jAya taNANo. nyAla thayo nathI meLavI nANA, ke nija koInI sAtha apANA. ejI : tAre dUra javuM tajI dAma............................. Ama tuM ceta ye cetana cauMta cetAvuM, vakhta gaye paDaze pastAvuM. jJAnathI bhAna karI nija pekhe, koI nathI nara dehane lekhe. ejI H tuMja ghaTamAM che ghanazyAma................ Ama tuM zuM parabhAvamAM pyAra kare che, viNa mote bhAI zIda mare che. aMdha banyo madamAM chakIne, bhraSTa thayo bhavamAM aTakIne. ejI karavAnuM na maLyuM ThAma................... Ama tuM. 9 pada-58, rAga : AvaradA vyartha gumAvI rahyuM A jagata sakaLa duHkhadAI, zIda masta phare malakAI... A. jagata jaMjALa taNA jhagaDAmAM, jIva rahyo chuM joI, moha viSaya mada pAna karIne, beTho parama pada khoI... A. bhuta pare bhava bhramaNa karI tuM, bhraSTa thayo bharamAI, mIthyA sukhamAM magna banIne, laMpaTa rahyo lalacAI... A. A saMsAra asAra are mana, dhRta mare zIda ghAI, nyuM darapaNa mAMhI saba dIsata, grAhaka vastu na kAMIA. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 301 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joyuM nahi jagamAM jhAMkhIne, karatAM karma kamAI, mAyAnA moTA sukha mATe, lakSa corAsI pAI... A. du:kha dAvAnaLa A dunIyA para, prANa pataMga sama ghAI, AzA pAse aMdha banIne, zIda mare jhaMpalAI. A. bhakti bhAvathakI nahi bhAvI, A naratana dhana pAI, murakha mana mRgavata para dhAyo, pyAsa na leza bujhAI...A. lIdho nahi lAvo nara bhavano, guNa geviMdanA gAI, pIdho nahi harirasa prItethI, AyuSya eLe gumAI. A. vizva taNA vaibhavamAM vaLagI, calava bhale caturAI, kALa karama kadIe nahi chUpe, zIda rahyo malakAI. A 9 pada-59, rAga-garabI . odhA kema zAmaLIyo nAvyo, saMdezo zuM joga taNo lAvyo.. odhA. corI lIdho che manaDA hari e, nathI bhAna dehataNuM karIe, che vyAkuLa thaI vajanArI pharIe... odhA-1 ure mama stuti to nANI, juThA bolA janama thakI dANI, have je rIte prema taNI jANI. odhA-2 prathama raMge rAmAyuM roLI, bhabhutI prema taNI coLI. have re dIdhI bhekha taNI jhoLI.... odhA-3 svAmI khaTa sAdhana zuM karavA, vAmA nahi veSa kare varavA, nathI re dhyAna dhuNI tape gharavA. odhA-4 bhogIDA te kema jogI thaIe, vAlama tajI vanamAM nava jaIe, bhudara bhegI bhAmanIyuM rahIe... oghA-5 tyAgI tame trIkama cho mATe, jAdava laI jamunAnI ghATe, sAdho re joga vrajanArI sATe... oghA-3 302 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaMgAsvarUpa benazrI maNIbena zAmaLadAsa zeThavALA sAyalA (AgrAvALA) For Personal & Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ odhA re prIte prabhu saMga jAjo, sukhe zISya harivaranA thAjo, kAnA bodha kubajAne dejo... odhA-7 odhA chellI zIkhaDI dejo, hete vAta harivarane kejo, joDI ta! sarI te rejo... odhA-8 ochI buddhi abaLAyuM bolI, have haTha harivarajI melI, karAvone raMga taNI relI... odhA-9 rUpe raMga kubajA che kALI, dAsa thaI beThA vanamALI, nIrakhIne mukhaDA lejo tALI... odhA-10 pada-70 vyu sAyalAmAM prajA jAgRti vakhate banAvelA pado. rAga : A dezanI burI dazA paradezI kApaDathI thaI. banazona baMdhu deza drohI, pragaTa moTuM pApa che, nirdoSa baMdhu nA game, chAno charIno kApa che... banazo-1 du:khIyA bicArA deza baMdhunI, dayA dIlamAM dharo, adhIkAramAM aMdhA banI, nahi ApakhudI Adaro... banazo-2 dIna rAta taDako TADha beThI, kheDu khetI Adare, kaMgAla kara nAkhI karyA, nija bALako bhukhe mare... banazo-3 du:khIyA jano bahu deva bhUmi, nA are duSTe paDe, jozo jarUra e koLI janato, jAra khAvA nA jaDe... banazo-4 pAmara dazA paMcALanI, hadapAra tenI hAya che, cItAra cinmAM cItavuM to, hRdaya phATI jAya che... banazo-pa hindu ane muslIma rUDA, vRkSa bhAratanA jano, te chedavA kAM sAtha ApI, pharsInA hAthA bano... banazo-6 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 303 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lyo dAkhalo baMgALano je, deza drohI the ramyo, kapaTI kuhADo kAMdha paDatA, e amIcaMda Athamyo...banazo-7 mIThuM bharyA sama mULamAM, deza droha moTo zrApa che, pApI prapaMco kAM re, jonAra jagano nAtha che. banazo-8 pada-11, rAga : prabhAtIyuM me. gAMdhIjInI laData vakhate hindanA bALako hoya te uThajo, mAta mAgI rahI putra sevA. yuddhanI nobato gaDagaDI AMgaNe, Aja ArAma ne UMgha kevA ? zaMkha phUMkAya che, garjanA thAya che, gIta sahu gAya che, jAgajo ho ! bharUtA mUkajo, jaMgamAM jhukajo, zaramane zokha che tyAgajo ho ! zastra jhuMTAI gayA, rAjya luMTAI gayA, siMhanA bALa zIyALIyA je, ' lohI cusAI gayA, hADapIMjara thayA, bhAratI mAtanI kukha lAje, dAna denAra te, bhIkha mAgI rahyA, pANI pAnAra tarase mare che. khoI svAdhinatA, pIMjarAmAM paDyA, toya Akho hajI ughaDe che ? eja e vIratA, eja e vIratA, rome rome pharIthI jagAvo. hinda AjhAda ho, hindI AjhAda ho, dhUna AThe pahora e lagAvo. vRddha ke bALako, raMka ke rAya ho, mukti saMgrAmamAM sarva jhuko. jemanAthI bane jeTaluM eTaluM, janmabhUmi taNe caraNa mUko. dezadrohi tame, hindIo thAvamAM, mAna ne cAMdanA moha choDo. bhAI thaIne kasAI tamo kAM bano, bhAI thaI bhAInA zIra phoDo. nyAyanA nATako, bahu nIhALyA have, jenA dvAra paNa khuba joyA. bIka bhAMgI gaI, lAThIo joIne, jIMdagIthI have hAtha dhoyA. topa talavAra, baMdhuka cAle bhale, nahija haizuM have nahija haizuM. agara AjhAdI ho, agara barabAda ho, mukti ke motano maMtra raTazuM. jyAM sudhI dehamAM prANa che, prANamAM, lohInuM eka paNa buMda bAkI. 304 zrI somAbhAI ane sAyalA. For Personal & Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM sudhI nahi name, koIne nahi name, hindIo mAnajo vAta sAcI. zAntinA zastrathI, satyanuM yuddha A, sarva satyAgrahI vIra khele. izane Azare, satyanuM nAvaDuM, pApanA pANImAM jAya Thele. bApujIne bIjA jelamAM hoya tyAM, zAnti sulehanI vAta kevI. khAnane pAna sA UMgha ArAma sA, kAmane kAma tyAM rAta kevI. maraNIyA marada mayadAnamAM Avajo, kAyaro bhAgajo jIva laIne. jAna denAra A yuddhamAM jIvaze, amara thaI itihAsamAM amara thaIne hindu che ApaNuM, ApaNe hindunA, mAla mIlkata badhI hindanI A. janma eNe lIdho, anna eNe dIdhA, jAna kurabAna enI upara A. deza kAje jIvana, deza kAje maraNa, deza kAje phanA sarava hojo. nahi Dage, nahi Dage, aDaga vizvAsa rahe, AkharI ApaNI jIta jo jo. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 304 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-4 zrI vRjalAlabhAI devajIbhAI belANI zrI vRjalAlabhAI ane zrI kALIdAsabhAI sarakhI uMmaranA bALamitro, bALapaNathI Aja sudhI kALIdAsabhAInI sAthe paramArtha premanI dostI akhaMDapaNe cAlI AvatI hatI. have kALIdAsabhAI jJAnI che, prApta puruSa che tathA tenI alaukika A dazA che tevI daDha khAtrI vRjalAlabhAIne thaI hatI ane kALIdAsabhAInI che pAchaLa paDI gayA hatA ke mane koI paNa hisAbe bIjajJAnanI prApti che. karAvo. paNa temanA guru zAmaLabhAI taraphathI kALIdAsabhAIne AjJA ! ja na hovAthI te lAcAra hatA. bIjI bAju temanA paramArtha mitra ke vRjalAlabhAIne koI paNa rIte jo A bIjajJAnanI prApti thAya to paramArtha mArge temane AgaLa vadhAravAnI sugamatA thAya. tethI pUjya : zrI kALIdAsabhAIe zrI vRjalAlabhAIne bIjajJAnanI prApti karAvavAno mArga zodhI kADhyo. vRjalAlabhAIne bolAvIne eka divasa kahyuM ke bhAI vRjalAla tuM mArI pAchaLa ghaNA vakhatathI bIjajJAnanI prApti mATe paDyo che teno che. mane Aje eka rasto sUjhI Avyo che te huM tane batAvuM te pramANe kara to tAruM paramArtha kAma thaI jAya. teozrIe vRjalAlabhAIne ja rasto batAvatAM kahyuM ke mArA guru zAmaLabhAInI dIkarI zrI maNIbahena che. A che temanI pAsethI A jJAna tame meLavI lyo. jJAnaprApti mATe batAvela A upAyathI zrI vRjalAlabhAIne ati : ati AnaMda thayo ane zrI maNIbena varSamAM be vakhata AgrAthI 4 sAyelA AvatA hatA tethI te khyAla rAkhI jyAre teo sAyelA AvyA tyAre teono satsaMga vadhAryo ane temano vizvAsa tathA kRpA meLavI che lIdhI ane pariNAme zrI maNIbene potAnI zakti anusAra zrI ! * vRjalAlabhAInI parIkSA karIne, pAtratAnI khAtrI karyA pachI saMvata 1 1984nA mAgazara sudamAM zubha coghaDIe sAthalAmAM zrI hiMmatabhAInI 306 zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. zrI vRjalAla devajIbhAI belANI janma : saM. 1953 kA. vada 1 zanivAra dehavilaya : saM. 2024nA tA. 21-11-1897 rAtre 10-05 - vaizAkha vada 7 zanivAra tA. 4-pa-1998 sAyalA For Personal & Private Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meDI upara A jJAna prApta karAvyuM. ane te divasa zrI vRjalAlA te mATe dhanya dhanya banI gayo. A jJAna prApta karyA pachI zrI vRjalAlabhAIno purUSArtha jAya ! upaDyo. vRjalAlabhAIne pU. kALIdAsabhAI jevA anubhavI jJAnI sAnnidhya hovAthI temanuM kArya jaldI thaI gayuM. te e rIte ke jema ! kRpALudeve zrI sobhAgabhAIne UMce laI jaI dravya pragaTa karAvyuM hatuM, chete ja rIte pU. zrI kAlIdAsabhAIe zrI vRjalAlabhAIne UMcI bhUmikAe laI jaI dravya pragaTa karAvyuM. prakaraNa-5 zrI choTAlAlabhAI maganalAla desAI pitA maganalAla bAvAbhAI desAI ane mAtA haribahenanI kukSe boTAda mukAme zrI choTAlAlabhAI maganalAlabhAI desAIno janma thayo hato. bALapaNathI ja ramatagamata ane bhaNavAmAM khUba ja hoMzIyAra hatA. prAthamika abhyAsa temaNe sAyalAmAM ja pAMca dhoraNa sudhI karyo hato. ane aMgrejI 3 dhoraNa sudhIno abhyAsa temaNe boTAda karyo hato. saMvata 1956thI 1959 sudhImAM bhUjamAM aMgrejI cothA dhoraNathI meTrIka sudhIno abhyAsa pUro karyo. - teozrI saMvata 1965mAM kalakattAmAM zeTha abdulAbhAI jumAbhAI lAlajInI ophIsamAM menejara tarIke pUrNa sattAthI joDAyA hatA. temanI . kAma karavAnI paddhati, kuzAgra buddhi, koThAsUjha ane pramANikatA joIne temanA zeThanA teozrI upara cAre hAtha hatA. avAranavAra temanA zeThane pagAra bAbata pUchatA ane zeTha javAba ApatA ke tamAre joIe teTalA kharca pUratA paisA upADo ane pagAranuM AgaLa upara joI lezuM, A rIte 24 varSo gayAM. temanA zeTha abdullAbhAI jumAbhAIe saMvata 1989mAM temano pagAra bAbatano hisAba karatAM ghaNI moTI zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 307 For Personal & Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja rakama te jamAnAmAM ApI. tenA kAraNamAM choTAlAlabhAInI pramANikatA, ekaniSThA hatA. temaNe peDhIne ghaNo ja moTo phAyado karAvI Apela. A rIte AvI mAtabara rakama ApIne temanA zeThe teonA guNanI kadara karI hatI. A rakama maLatA choTAlAlabhAIne eTalo badho saMtoSa thayo ane te saMtoSanA gharamAM AvI gayA. temane bALapaNathI ja tRSNA to hatI che ja nahIM, temAM temanA hAthamAM AvelI mAtabara rakamathI teoe che manomana, nAnI uMmara hovA chatAM, kAma karavAnI zakti hovA chatAM, 1. nivRtti laI sAyalAmAM vasavATa karavAno nirNaya karyo ane tene amalamAM che mUkIne saMvata 1989mAM kalaktA choDIne AvyA. pharI kalaktAnI eka TrIpa saMvata 1990mAM karI ane tyArapachI sAyalAmAM AvIne vasyA. nivRtti letI vakhate evo nirNaya karelo ke ApaNA AtmAnuM ja kalyANa thAya, dIna-du:khiyAnI sevA thAya e ja have pachI pravRtti na karavI. te ja pramANe temanuM jIvana temaNe vyatita karyuM. te have pachI ? temanA jIvana uparathI joIzuM. jyAre temaNe kalakattAmAM saMvata 1989mAM nivRtti laI sAyalAmAM rahevAno nirNaya karyo tyAre temaNe temanA mitro vRjalAlabhAI tathA hiMmatabhAIne sAyalAmAM temanA rahevA mATe svamAlikInuM eka makAna banAvavAnI sUcanA ApI. te pramANe desAI zerImAM choTAlAla maganalAla desAInA nAmanuM je makAna hAlamAM che te makAna bhAIzrI vRjalAlabhAI ja tathA hiMmatabhAInI jAta dekharekha nIce taiyAra thayuM hatuM, ane saMvata 1989mAM A makAnanuM vAstu karavAmAM AvyuM hatuM. temanA svargavAsa pachI choTAlAlabhAIne koI vArasadAra na hovAthI temanA bhANeja mahendra prANalAla, je atyAre sTeTa benka opha inDiyA, muMbaImAM kAma kare che, tene vArasAmAM maLyuM. che zrI rAja-sobhAga-satsaMga maMDaLanI sthApanA chellA lagabhaga 6 ( varSa thayA thayela che. ane tenI pravRtti zrI choTAlAlabhAInI icchA * 308 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. zrI choTAlAla maganalAla desAI janma : saMvata 1942nA mahA vada 13 dehavilaya : saMvata 2031 boTAda caitra vada 7 zukravAra tA. 2-5-1975 kalakattA For Personal & Private Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mujaba hovAthI temanA bhANeja mahendrabhAIe sarva sAdhana sAmagrI : A sahIta A makAna koI paNa jAtano badalo lIdhA vagara A maMDaLane ! vAparavA Apela che. maMDaLa mahendrabhAIno paNa AbhAra mAne che. ' A makAnanI majabutAI viSe vAta lakhIe to ApaNane mAnyamAM na Ave tevI vAta che. amArA maMDaLe A makAnamAM sudhArA vadhArA che karavAno nirNaya karyo tyAre bAtharUma, saMDAsanI dIvAlo toDavAno vakhata Avyo. tyAre cunAnA bAMdhakAmanI dIvAlo toDatAM ghaNa ane chINAnA pAnAo vaLI gayA hatA ane cAra cAra mANasone kAme lagADatA A nAnI jevI dIvAlane toDatA ATha divasa thayA hatA. A to te jamAnAnI makAnanI majabutAInI yAdI rahe teTalA purato ja A pustakamAM teno ullekha karela che. choTAlAlabhAI desAInA lagna, saMvata 1959nA vaizAkha mAsamAM dhAMdhalapura gAme tyAMnA zeTha zIvalAla taLazIbhAInI kanyA mIThIbahene sAthe thayA hatA. temane be saMtAno thayA hatA. eka putra ane eka dIkarI. putranuM nAma harajIvanabhAI te moTA hatA ane putrInuM nAma kusumavhena te nAnA hatA. harajIvanabhAInA pahelA lagna saMvata 1983mAM ane bIjA lagna saMvata 1987mAM thayA hatA. harajIvanabhAI saMvata 2014mAM choTubhAInI haiyAtImAM ja ni:saMtAna avasAna pAmyA hatA. have choTubhAIne saMsAramAM kusuma nAme eka dIkarI hatI. tenAM lagna gAma raNaneTIkaranA zeTha vRjalAlabhAInA putra prANalAla sAthe saMvata 1997mAM karyA hatA. te putrIe saMvata 1998mAM mahendra nAme eka putrano janma Apyo. A te ja mahendrabhAI che jeno ullekha | choTubhAInA vArasadAra tarIke AgaLa karela che. teo hAlamAM ! borIvalImAM rahe che. zrI choTubhAI desAInI A putrI kusumabahenane asAdhya roga thavAthI temano deha eTalo kRSa thaI gayelo ke choTubhAI temane ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghoDIAmAM suvarAvIne madAlasA mAtAe potAnA cAra putrone . bALapaNamAM je hAlaraDA gAIne mokSamAM mokalI ApyA hatA, te ja che hAlaraDAo temanI putrI kusumabdanane hIMcakAvatAM hIMcakAvatA ! saMbhaLAvatA hatA, ane cI. blena kusuma javAba ApatA hatA ke je bApujI, huM tame je madAlasA mAtAnA hAlaraDA gAo cho te barAbara samaju chuM ane anubhavuM chuM, kusumabahenano dehavilaya saMvata 2003nA : bhAdaravA mAsamAM thayo. pU. zrI choTubhAI desAInA patnI mIThIbdana khUba ja saMskArI, dharmapremI, saraLa svabhAvI ane udAra dilanA hatA. temanI udAratAnA Aje paNa sAyalAmAM paDaghA paDe che. temane AMgaNe Avela koI paNa ! vyakti kyAreya nIrAza thaIne pAchI gaI nathI. ane te krama pU. zrI choTubhAI desAIe potAnI hayAtI sudhI cAlu rAkhyo hato, ane ja Aje paNa zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLe te krama cAlu rAkhyo che. ' AvA AtmA a. sI. mIThIblena saMvata 2004nA vaizAkha mAsamAM A A kSaNabhaMgura deha choDI gayA. pU. zrI choTubhAIe, potAnA satsaMga maMDaLanA mumukSubhAIo jevA ke, temanA guru vajAbhAI tathA kALIdAsabhAI, lADakacaMdabhAI, ratIbhAI khArA, hiMmatabhAI, caMdubhAI ghaDIyALI vigerenI sAthe satsaMga vakhate vacano uccArelAM ke juo bhAIo huM kevo bhAgyazALI chuM ke mAro saMsAra mArI hayAtImAM ja saMkelAI gayo che. pU. zrI choTubhAI, dharmadhyAna ane sthAnakavAsI sAdhu saMtonI sevA karavAnI bhAvanAthI sAyalAmAM AvIne vaselA. temanAM mahAna-mahAna puNyanA udaye temane upara jaNAvelA mahApratApI puruSo jevA ke : vRjalAlabhAI tathA temanA guru kALIdAsabhAI, lADakacaMdabhAI tathA tevA ja anya satsaMgIbhAIono bheTo thaI gayo ane dina-pratidina 1 satsaMgamAM otaprota thatA gayA, satsaMganA raMge raMgAtA gayA, zrImadjInA vacanAmRtanuM khUba ja zAMtacitte tathA vicArapUrvaka UMDA UtarIne amRtapAna s 310 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAnuM cAlu rAkhyuM. te amRtapAna karatAM karatAM temanA dilamAM spaSTa ane saMpUrNa zraddhA jAgI ke bIjajJAna vagara samakita thAze nahIM ane mokSano mArga kapAze nahi. A vikSepanI vAta teoe vajAbhAI tathA ! kALIdAsabhAIne kAne nAkhI ane potAne e mArga upara AgaLa vadhAravAnI vinaMtI karI. pU. zrI vajAbhAI tathA pU. zrI kALIdAsabhAIe zrImadjInA vacanAmRtanA vAMcananI samajaNa tathA temAM uMDA utaravAnI ane AgaLa [ vadhavAnI rIta ane bodha ApIne pU. choTAlAlabhAIne temanI prAthamika bhUmikA taiyAra karavAmAM madada karI. pU. zrI vRjalAlabhAI tathA pU. zrI kALIdAsabhAIe pU. zrI je. choTAlAlabhAInI paramArtha mArganI parIkSA levAnuM zarU karyuM ane te | parIkSAmAM pU. zrI choTAbhAI desAI paripUrNa rIte pAsa thavAthI pU. zrI vajAbhAIe saMvata 1991nA Aso suda 10(dazerA)nA zubha dine che * bIjajJAnanI prApti karAvI. pU. zrI choTAbhAIe A prApti pachI akhaMDa cha mAsa sudhI divasa ja ane rAtrI puruSArtha karIne temane maLelA jJAnanA AdhAre tathA A che sapuruSonA pratApathI potAnuM paramArtha kAma (bephADa) pUrNa karyuM. ' teo paramArtha mArge potAnuM kAma karatAM karatA 30 thI 35 varSa ja sudhI sAyalAmAM mahAjananA pramukha rahyA tathA gAmanA AgevAna tema 1 ja grAmapaMcAyatanA sarapaMca tarIke rahIne saphAI, bagIcAo, phulo, che kanyA vidyAlayo, khAdI kAryAlayo evA nAnA moTA aneka paramArtha che kAmo temaNe potAnI haiyAtI sudhI jArI rAkhyA. Aje paNa sAyalAnA A gAmanI prajA teozrIne bhUlI zakatI nathI. temanI yAdazakti eTalI badhI tIvra ane joradAra hatI ke koI ' paNa zloka, gAthA ke pada temanA vAMcavAmAM AvatA te temane kaMThastha : thaI jatA. jJAnasAra tathA yogasAranAM zloko moTe bhAge temane kaMThastha che hatA. ' ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 311 For Personal & Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teo jyAre jyAre satsaMgamAM bolavAnuM zarU karatA tyAre teo eTalA badhA utsAha ane AvezamAM AvatA ke goThaNIyAbhara thaIne potAnI beThaka uparathI be cAra phuTa AgaLa AvI jatA. teo mATe bhAge jIjJAsu mumukSubhAIone jotA tyAre moTA avAjathI kahetA ke cha kAyanI ahiMsA mATe jayaNA pALo che paNa 1 "pAMca indriyo ane chaThuM mananA saMyama mATe zuM karo cho ? AvaDo ! 4 moTo bAghaDA jevo AtmA hovA chatAM kema dekhAto nathI ? eno che. vicAra to karo. temanI paramArtha mArganI vAta karavAnI tathA samajAvavAnI rIta karUNAthI bharapUra hatI. teo icchatA ke koI paNa jIva mArga pAme ne ! A mArge AgaLa vadhe, tene mATe te kalAkonA kalAko sudhI bolI | ja zakatA. teo sAdhu saMtone paNa A mArganI samajaNa ApavAmAM athAga parizrama letA ne dararoja sAdhu sAdhvI hoya tyAre acUka kalAka be kalAka upAzraye jatAM. te ja pramANe pU. zrI nAnacaMdajI ma. sA. pAse teozrI ane zrI lADakacaMdabhAI doDha varSa sudhI gayA hatA. temane paramArtha mArganI sAthe vyavahAra mArgamAM paNa eTalo badho karUNAbhAva ane dayA dRSTi hatA ke temane AMgaNethI koI paNa nirAza thaIne pAchuM jatuM na hatuM. teo potAnI jAta dekharekha nIce chAza kendra calAvIne ghaNA kuTuMbone saMtoSa ApatA hatA. A mahApuruSanI sAyalAmAM AbAla vRddha ane gheraghera suvAsa phelAelI che. A suvAsa Aje amo paNa anubhavI rahyA chIe. paramArtha mArgamAM je jIvo temanA samAgamamAM, satsaMgamAM AvyA ane jene apUrva evI zraddhA, vizvAsa, pratitI ane oLakhANa thaI tevA ghaNA jIvonuM kalyANa temanA pratyakSapaNAmAM thayelu che. pUjya zrI choTAlAlabhAIe, potAne prApti pachI, temanA guru 312 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * vRjalAlabhAI tathA kALIdAsabhAInI saMmatIthI nIcenA mumukSubhAIone bIjajJAnanI prApti karAvI :prApta karanAra prApta karAvanAra 1 naM. mumukSubhAI bahenonAM nAmo mahApuruSonAM nAma 1 1. pU. zrI. lADakacaMdabhAI mA. vorA pU. zrI choTAlAlabhAI desAI 2. ratIlAlabhAI khArA pU. zrI vRjalAlabhAI belANI 3. zrI abhecaMdabhAI pU. zrI vRjalAlabhAI velANI 4. zrI hiMmatalAla devajI velANI pU. zrI choTAlAlabhAI desAI 5. zrImatI javalabena bha. modI pU. zrI lADacaMdabhAI vorA (paramakRpALudevanAM putrI) 6. pU.A.zrI mANI kyasAgarajI ma.sA.pU. zrI lADacaMdabhAI borA 7. mubahena zrI savitAbena (morabI) pU. zrI vRjalAlabhAI belANI A 8. mumukSubahena ramAbahena (morabI) pU. zrI lADakacaMdabhAI vorA , 9. zrI jagajIvanabhAI desAI pU. zrI choTAlAlabhAI desAI (kalakattA) uparanI nAmAvalImAMthI mumukSu bhAIo, baheno potAnA puNyanA udayathI, puruSArthathI sadguru uparanI avicaLa zraddhAthI temaja temanA mArgadarzanathI koI paripUrNa, koI vadhata-oche aMze A paramArtha mArgamAM AgaLa vadhI rahyA che. paripUrNa dazAvALA mumukSuono ullekha AgaLa upara karavAmAM Avaze. parama pU. zrI choTAlAlabhAI desAIno dehavilaya kalakattA mukAme saMvata 2031nA caitra vada 7ne zukravAra tA. 2-5-1975nA dine T thayo. te samAcAra, vyavahAra mArgavALA bhAIone tathA paramArtha mArgavALA ! mumukSu bhAIone, sAMbhaLIne khUba du:kha thayuM. sAyalAmAM dareka prajAjanone A pratApI tathA sevAbhAvI puruSanA cAlyA javAthI atyaMta du:kha thayuM. gAmanA mahAjane teonA mAnamAM eka divasanI saMpUrNa haDatAla pADI hatI. rAtre gAmanA pratiSThita nAgariko, mahAjana tathA gAmajanoe zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA 313 For Personal & Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zokasabhA bharIne be mInITanuM mauna rAkhIne sadgatanA AtmAne zAMtinI ? prArthanA karI eka zoka TharAva pAsa karyo ane kalakattA temanA kuTuMbIjano te ' upara mokalI Apyo hato. Avo mahAna pratApI AtmA cAlI javAthI mumukSuone paramArtha mArgamAM moTI khoTa paDI ane dIna-dukhIyAne A AtmAnA cAlyA javAthI karuNAsAgaranI khoTa paDI. teozrI to temanA AtmAnuM kalyANa karIne cAlyA gayA. ApaNe sau mumukSu bhAIo-vhenoe temanA jIvanamAMthI tathA teo je vATethI paramArtha kAma sAdhI gayA te vATethI ApaNe paNa paramArtha mArgamAM AgaLa vadhI ApaNuM kArya karI levuM che. joIe, temanA guNone yAda karIne ApaNAmAM utAravA joIe. ke. ApaNe teono thoDoka paricaya meLavyo. have teozrIno AdhyAtmika paricaya, teoe lakhela AdhyAtmika patro dvArA meLavavA prayatnazIla banI temanA jevA banavA purUSArtha karIe eja abhyarthanA. parama pUjya zrI choTAlAla maganalAla desAInA AdhyAtmika draSTie lakhAelA patro 0 patra naM. 1 ja sAyalA, tA. 9-2-59 che | AtmArthI bhAI abhecaMdabhAI tathA bena savitAbena, morabI jata gaI kAle sAMje vRjalAlabhAI atre AvyA ane temaNe tamone lakhela patro tathA tamoe temanA upara lakhela patro vAMcyA. have mane je ja bodha thayo che ane je bodhano niraMtara anubhava athavA nizcaya rahe che te nIcenA zabdomAM darzAvuM chuM. cheekavAra ApaNe nakkI karyuM je AtmA kevaLa jJAnasvarUpa prakAza svarUpa che. eTale ke udaya ane udayanA ciMtavanathI rahita je ApaNuM 314 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA) For Personal & Private Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna svarUpa che e mujabanA anubhavathI ApaNe pahelA samakitamAMthI ja bIjA samakitamAM AvyA. AnA viSe kRpALudeva kahe che ke, "paramArthano spaSTa aMze anubhava thavo te bIjuM samakita thayuM" eTale ke kSayopazama 1 jJAna thayuM. have ApaNe trIjuM samakita ke je nirvikalpa anubhava che teno vicAra pUrepUro karavo paDaze. kSayopazama jJAnathI ema nakkI thayuM ke eka bAju jJAnadhArA che ane bIjI bAju karmadhArA che, paNa je jJAnadhArA haMmezA sthira che, acala che, temAM udaya vakhate jarA paNa ' pheraphAra thato nathI. evo ApaNo nizcaya ke anubhava tene mahAtmAoe sthiratA athavA nirvikalpa anubhava kahela che. eka vakhata ApaNo puruSArtha evo hato ke udayathI rahita ApaNuM , jJAna svarUpa che e nakkI karavuM hatuM ane nakkI thaI gayA pachI ApaNe ja e nakkI karavAnuM rahyuM je udaya athavA karmadhArAmAM pheraphAra thayA ja che. ' kare che ane karmadhArAnA pheraphAra vakhate ApaNI jJAnadhArA athavA ! svarUpa ema ne ema nizcala rahe che. game tevA udaya vakhate ApaNuM ja jANapaNuM, prakAzapaNuM athavA jJAnaguNa ke prakAzaguNa jarA paNa badalAtA | ja nathI. Avo ApaNo nizcaya ke anubhava e sthiratA che. ane Ane ja trIjA prakAranuM samakita eTale nirvikalpatA kahevAmAM Ave che. bIjI bAju vicArIe ke AtmAnA kevaLa jJAnasvarUpa athavA * prakAza svarUpa upara indrio dvArA bahAranuM jagata dekhAya che ane A aMtara darzana karatA aMdaranuM jagata dekhAya che. e buddhithI ApaNe deha nahIM paNa AtmA TharyA. e puruSArtha pachI ApaNe e ja jovAnuM rahyuM : ke aMdaramAM uThatA sarva bhAvomAM ApaNe ja jJAna svarUpa chIe ane te ja jJAna svarUpa sarva bhAvothI haMmezAM asaMga che, acala che, sthira che, . pheraphAra vagaranuM che. kRpALudeva kahe che ke "AtmAnuM svarUpa anyathA ja thatuM nathI eja adbhuta Azcarya che." udaya vakhate mUMjhavaNa ane AkuLa-vyAkuLapaNuM e ja jJAnanI ke buddhinI asthiratA. udaya vakhate jarA paNa mUMjhavaNa nahIM te jJAnanI - buddhinI sthiratA. jene e che sthiratA prApta thaI che te sthitaprajJa athavA apramatta kahevAya. ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA) 315. For Personal & Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRpALudeve eka ThekANe lakhyuM che ke "apramattadhArI ne nahIM vismaraNa karatuM evuM mana vartamAna samaye udaya pramANe varate che." vaLI kahe che ' ke "huM kevaLa jJAna svarUpa chuM emAM saMdeha zo ? paNa vizeSa ne viSe je ! che. nyunAdhikapaNuM varate che te jo maTe to akhaMDAkAra -anubhava sthiti che [ rahe. tema varate javAya che e supratita che." 1 kSayopazam jJAna thayA pachI ApaNuM jJAna svarUpa, prakAza svarUpa game tevA baLavAna udayathI badalAtuM nathI e ja nakkI karavAnuM rahyuM, A eTale kSayopazam jJAnane badale ApaNuM sAmAnya jJAna sthira thayuM kahevAya. kSayopazam jJAnamAM buddhinI ane upayoganI asthiratA che, jyAre sAmAnya jJAna sthira thAya to asthiratA haTI jAya che. khUba che khUba vicAra karI, anuprekSA karI potAnuM jJAna svarUpa haMmeza sthira che. ane pheraphAra vagaranuM che, e ja nakkI karavAnuM che. uparanA lakhANamAM che [ kAMI bhUla jaNAtI hoya to lakhI jaNAvazo. * daH cho. ma. desAI ' ) patra naM. 2 ja - sAyalA, tA. 9-8-13 ja chebhAI IzvaralAla, muMbaI jata tamAro patra vAMcI pramoda thayo che. tamo tamArI samajaNa che mujaba banato puruSArtha karo cho ane tamArI muMjhavaNa ja batAvI A Ape che ke tamo sAco puruSArtha karo cho. satsaMga raheto hoya to vadhAre che ukela thaI zake. AtmA eTale jJAna svarUpa, prakAza svarUpa arUpI dravya eno guNa ? paNa jJAna arUpI, enuM pariNamana eTale kriyA e paNa arUpI eTale ke jJAnadhArA kahevAya, kAraNa AtmAmAM jJAnanuM ja parINamana che. karmadhArA ! eTale jaDa, pudgala dravya paNa jaDa, guNa paNa jaDa ane pariNamana eTale ja kriyA paNa jaDa. e badhuM rUpI padArtha. kRpALudeve kahyuM che ke : 316 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "deha mAtra saMyoga che, vaLI jaDa rUpI dRzya, ke cetananA utpati laya, konA anubhava vazya ?" deha eTale banne deho. sthULa zarIra ane kAzmaNa zarIra, pulIka ja bhAvo, icchAo sArI agara narasI, banne zubhAzubha bhAvonuM ciMtavana ne ApaNI marajI viruddha thAya che, te jJAnadhArAnA anubhavamAM Ave che ' paNa manathI thatuM ciMtavana zarIranA anubhavamAM AvatuM nathI. vaLI ' bIjI kaDImAM kahe che ke : "jenA anubhava vazya e, utpanna layanuM jJAna, te tethI judA vinA, thAya na keme bhAna." * karmadazA athavA karmadhArAnI utpatti tathA laya, dareka prakRtionA udaya ane laya, e jJAnadhArAnA anubhavamAM Ave che, paNa jJAnadhArAnI utpatti ke laya kyAre paNa thato nathI. jJAnadhArAno to sadAya udaya ja che che. e jJAnadhArAno banne zarIro jaDa hovAthI teno anubhava thAya ja che nahIM. jJAnadhArAnA Azraye karmadhArA rahelI che eTale karmadhArA niraMtara ! anubhavAya che. paNa te anubhava karanAra to jJAnadhArA che. je puruSone bodha thayo che teono evo anubhava che je game tevo karmano baLavAna udaya hoya paNa te jJAnadhArA je akhaMDa che tenuM kAMI harI zakato nathI, kAraNa ke udaya jaDa che ane pote to niraMtara jJAna svarUpa. tevA pheraphAra vagaranuM jIvatuM jAgatuM svarUpa che ane karmadhArA 1 hovA chatAM karmadhArAthI mukta ja che. karmadhArA jJAnamAM jarA paNa na ke pheraphAra karI zakatI nathI. Avo temano nizcaya, AvI temanI rAtadivasa che jAgRti e ja jJAnadazA che. - rAtadivasa udayathI potAnuM svarUpa juduM che, mukta che evI jAgRti e ja samAta, e ja cAritra, e ja jJAnadazA. AvI udaya pratye jAgRti rahe che te puruSa zubhAzubha udaya eTale karmadhArAthI muMjhAto nathI. eTale ke karmadhArAthI moha pAmato nathI. rAtadivasa ApaNe jJAnasvarUpa, prakAza svarUpa chIe ane udaya eTale pUrve nizcita zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 317 For Personal & Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' karelo vibhAva yoga te jaDa svarUpa che. che kRpALudeva kahe che ke "kevaLa aMtarmukha upayoge satata jAgRti ane 1 zrI tIrthakara dharma kahe che. eka samaya paNa bahirmukha upayoga na thavA devo ane zrI tIrthakara mArga kahe che." vaLI kRpALudeva kahe che ke vibhAga yoga be prakAranA che. (1) pUrve niSpana kareluM evuM udaya svarUpa. (2) Atmabuddhie raMjanapaNe karavAmAM AvatuM bhAva svarUpa. jJAnIone jAgRti rahe che. eTale teone bIjA prakArano vibhAva yoga hoto nathI paNa pahelA prakArano vibhAga yoga ocho (moLo) paDato jAya che. paNa kevaLajJAna utpanna thatAM sudhI te vibhAva yoga | rahe che. kevaLajJAna utpanna thAya eTale mohano kSaya thAya che. bAkI samyaphadRSTi che jIvone mohano kSaya nathI paraMtu moha zAMta thayelo che eTale teo | mohajIta kahevAya che. mULa dravya eTale Atmadravya ane ene Azraye raheluM saMyogI dravya ja kahevAya che. eTale banne zarIro ane banne zarIronA nAma te khoTI vastu. eka jIvatuM jAgatuM Atmadravya e ja sAcI vastu ane te ApaNe chIe. A kAgaLano vicAra karazo ane kAgaLanI pahoMca lakhazo. daH choTAlAlanA AtmavaMdana patra naM. 3 ja sAyalA, tA. ra7-7-65 bhAI zrI IzvarabhAI, mATuMgA che tamo je sthiratA iccho cho te kSayopazama jJAna hoya tyAM sudhI A Ave nahIM. tamo kevaLajJAna jevI sthiratA iccho cho tene haju ghaNo 318 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - TAIma joIze. jyAM sudhI sattAmAM karmano udaya rahela che ane bIjI che bAju pUrvopArjIta mohanIya karma paDeluM che te jema tamo iccho tema rahevA de nahIM. * AtmA ekarUpa che ane sarvarUpa che chatAM sarvarUpa thavA chatAM te potAnuM ekarUpapaNuM eTale jJAnarUpaNuM choDato nathI. karmano udaya Ave tyAre ApaNe na icchIe chatAM vividha prakAranI | * icchAo utpanna thAya, ajAgRtapaNuM karAvI de ane ApaNane lAge ke ja che ApaNe karmadazA jevA thaI gayA chatAM paNa cetana jJAnarUpa ja rahe ane te A karma karmarUpa ja rahe kAraNa karmanA udaya vakhate ajAgRtapaNuM thaI jAya ! che topaNa cetana asaMga rahe, cetana jaDa thAya nahIM, ane karma cetana thAya ' nahIM. vicAra karI karIne A nizcaya vadhAravo. kSayopasama jJAna thayuM ! ja che. eTale vicAra vaDe A nizcaya ja sthiratA kahevAya, cAritra dazA che kahevAya ane kSayopazama jJAnavALAne ajAgRtapaNuM e cAritra dazA upara AvaraNa kahevAya che. temAM samakita upara AvaraNa nathI. A kAgaLa tamo khUba vicArazo. ( da : choTAlAlanA AtmavaMdana patra naM. 4 sAyalA, tA. ra7-7-65 che. bhAI zrI ratIlAla, aMdherI AtmA ekarUpa che temaja sarvarUpa che. karmanA udaya vakhate udayarUpa thaI jAya chatAM potAnuM ekarUpapaNuM eTale jJAnarUpapaNuM choDato nathI. kSayopazama jJAna hovAthI karmanA baLavAna udayamAM ajAgRtapaNuM thaI che jAya kAraNa eka bAju karmano baLavAna udaya che ane jJAna kSayopazama ja che, eTale pUrvopArjIta mohanIya sattAmAM paDyuM che eTale te teno bhAva bhajave che. AvI rIte thavA chatAM paNa cetana cetanarUpe ja rahe ane * asaMga rahe ane karmano udaya jaDa rUpa ja rahe. ApaNe to tevI ja sthitimAM vicAra karavo je dehanI sthiti game tevI thAya to paNa ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 319 For Personal & Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA AtmAne tenI sAthe koI saMbaMdha nathI. A vicAradazA e jAgRta dazA kahevAya, sthiratA kahevAya, cAritra dazA kahevAya. ane ajAgRtapaNAmAM cAritra dazA upara AvaraNa kahevAya paNa samakita upara AvaraNa nathI. tamAro A prakArano nizcaya baLavAna che eTale pramoda Ave che. da : choTAlAlanA AtmavaMdana O patra naM. 5 G bhAI zrI zAMtilAla, borIvalI tamAro tA. 26-7-65 no patra gaI kAle maLyo, te patra AkhA maMDaLane vaMcAvyo. sau ratibhAInI paramArthavRtti (nizcaya), AvA baLavAna asAtAnA udayamAM nizcayanuM baLavAnapaNuM joIne saune AnaMda thayo che. meM eka kAgaLa ratibhAI upara lakhyo che. paramArtha saMbaMdhI teno sAra mArI hAjarI tulya ja che. sAyalA, tA. 28-7-65 TuMkamAM lakhuM to bhrAMti athavA mithyAtvane laIne A deha dhAraNa karavo paDyo che. bhAMti ane tenA saMskAro evI cIja che je jema rajju (dorI)mAM sarpa dekhAyA kare tema Atma svarUpamAM udaya athavA paradravyanA saMyogo viyogo bhAsyA ja kare. e badhI pratibhAsIka vastu kahevAya ane pratibhAsIka vastu haMmezAM khoTI ja hoya. AtmasvarUpa, bahAranuM jagata ane aMdaranuM jagata jovAne mATe eka arUpI arIso che. je arIsAmAM kyAre paNa kAMI paNa phe2phAra thato ja nathI. udaya game tevo baLavAna hoya paNa AtmAthI AtmA ne cetananuM kAMIpaNa karI ja zake nahIM. 320 tamo tathA izvarabhAI avAra navAra ratibhAI pAse jatA rahezo eTale emane paNa AnaMda Avaze. ratibhAI pAse paramArtha sAthImAM zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamo beu jaNa cho, ratibhAInuM zarIra bhale lathaDe paNa kRpALudevanA pratApe AtmA sajAga beTho che. O patra naM. 6 da : choTAlAlanA AtmavaMdana bhAI zrI zAMtilAla, borIvalI tA. 30-7-65nA savAre ratibhAInA avasAna thavAno tAra maLyo. tamAro kAgaLa AvyethI vadhAre vigata Akhara sthitinI jANavAmAM Avaze. jo ke bodhavALAne to pAchaLanI sthiti bebhAna avasthAmAM jAya to paNa to harakata nathI. sAyalA, tA. 2-8-65 bezuddhimAM paNa bodhanA pariNAma varatatA ja hoya kAraNa ke bodha pAko thAya eTale bezuddhimAM paNa bodhanA pariNAma varate. ame to eka mAsamAM be paramArtha sAthI gumAvyA che. eka kuMtAsIvALA darabAra ane bIjA ratibhAI. kaLIyuga che eTale paramArtha vRttivALA mANasone satsaMgamAM sAthe rahevA na de. Izvara rAkhe tema rahevuM. na zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA D patra naM. 7 3 da : choTAlAlanA AtmavaMdana AtmArthI bhAI zAMtilAla, borIvalI jata tamAro patra tA. 2-8-65no vigatavAra maLyo che jemAM ratibhAInI aMtIma sthitinuM vigatavAra dhyAna ApyuM je vAMcI AkhA maMDaLane bahu ja saMtoSa ane pramoda thayo che. sAyalA, tA. 5-8-65 For Personal & Private Use Only 321 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI chellI sthiti tyAM pAse rahenArA vicAravAna bhAIo ke . benone e raste vaLavAnuM nImItta thAya. surajabene paNa dhairya rAkhI che kamAla karI, tamArI hAjarI paNa chellA divasamAM hatI e bahu ja ! ThIka thayuM. atrethI sarve bhAIoe khUba yAda karI tamone AtmavaMdana che. lakhAvyA che. daH choTAlAlanA AtmavaMdana ) patra naM. 8 4 sAyalA, tA. 7-8-65 4 bhAI zrI zAMtilAla, borIvalI | tamAro tA. 4-8-kapano patra maLyo vAMcI vigata jANI. vicAravAna jIvane mArgamAM AgaLa vadhavA mATe haMmezA jema ullAsa ja rahe che tema ukaLATa paNa rahe che. ukaLATa e ciMtAjJAna kahevAya. || zrutajJAna eTale jaDa-cetananI samajaNa tenuM ciMtAjJAna rahe to ja ! mANasa bhAvanA jJAna eTale nirvikalpa samAdhimAM AvI zake. ciMtAjJAna : vinAnuM zrutajJAna nakAmuM che. te to zuSka jJAnIne ja hoya. ratibhAInuM avasAna vicAravAna jIvane bodhano mahImA kevo che che te jovAnI taka Ape che. daH choTAlAlanA AtmavaMdana D patra naM. 9 ja sAyalA, tA. 10-8-65 ! bhAI zrI zAMtilAla, borIvalI satsaMgamAM paramArtha mArga eTalo sahelo thaI jAya che ke sImA ? nahIM. kRpALudeva lakhe che ke : samaja piche saba sarala hai. binu samaja muzakIla e muzakIlI ! * 32 zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAM kahuM.' ratibhAInI bAbatamAM tamo eka baLavAna nimitta samayane anusarIne maLI gayA. da : choTAlAlanA AtmavaMdana O 5tra naM. 10 bu bhAI zrI zAMtilAla, borIvalI saMsAranA parIvajrathI tathA vahevArathI udAsIna rahI badho vahevAra ka2vo. matalaba dehathI tathA manathI je kriyA karIe chIe tethI ApaNe judA chIe. ApaNe to jJAna svarUpa cetana chIe. sarve dehanI ane mananI kriyA pUrvanA saMskArathI udAsInapaNe karavI. da : choTAlAlanA AtmavaMdana sAyalA, tA. 16-8-65 D patra naM. 11 jI kRpALudeva AtmAsiddhimAM lakhe che ke : AtmArthI bhAI IzvarabhAI. mATuMgA tamAro patra vAMcatA jaNAya che je tamone darzanajJAna guNanI pratitI barAbara thaI gaI che. tamAro darzana moha ghaNo ja pAtaLo paDI gayo che. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA sAyalA, tA. 15-1065 "karma mohanIya bheda be, darzana cAritra nAma, haNe bodha vItarAgatA, acuka upAya Ama." satya Atmabodha thavAthI darzana mohano nAza thAya che. tamone cAritra mohane lIdhe sthiratA rahetI nathI. teno upAya nIce mujaba che. For Personal & Private Use Only 323 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvopArjIta mohanIyane lIdhe cAritra moha rahyA kare che. baLavAna udaya vakhate, udaya asthira che, anitya che, kSaNIka che, ane AtmA sthira che, nitya che tathA avinAzI che, chatAM cAritra mohane lIdhe che. ApaNane ema lAge che ke ApaNo AtmA udaya jevo thaI gayo, ApaNe karmadazA jevA thaI gayA. AnuM nAma cAritra mohano udaya ane svarUpamAM aMtarAya eTale ApaNI vitarAga dazA thavA na de. te vakhate vicAra karI, jAgRti rAkhI ApaNe udaya jevA na thaI jaIe e ja ApaNI sthiratA, nityatA, vItarAga dazA. matalaba AvI jAgRti rAkhavAthI cAritra mohano haLave haLave nAza thAya che. jo satsaMga rahe to phAyado utAvaLe thAya. bAkI tamAre jarA paNa muMjhAvA jevuM nathI. tamArI bhUmIkAne e muMjhavaNa paNa che upakArI che, vairAgane vadhAre che, ane puruSArthamAM utsAhita rAkhe che. te da: choTAlAlanA AtmavaMdana e patra naM. 12 ja "nizcaya-vahevAra mArga" ApaNI jJAnadhArA vaDe karmadhArA athavA karmadazA anubhavAya te vahevAra. karmadazA vakhate athavA baLavAna karmanA udayamAM ApaNe jJAnasvarUpa AtmA chIe ane udayathI taddana bhinna eTale judA chIe evI ApaNI jAgRti te nizcaya. jJAnIne deha che tyAM sudI karmadazA varte che. paNa pote jJAna svarUpa AtmA che ane karmanA udayathI pote judo che, bhinna che evI enI * jAgRti te karmadazAne moLI pADe che ane nizcaya baLavAna thato jAya che 1 che ane karmadazA vartatI hovA chatAM e jANe che ke karmadazA jaDa che, ' pote jJAna svarUpa AtmA che eTale haLave haLave udayathI thatI muMjhavaNa | ghaTatI jAya che. enI samajaNa hovAthI te jJAnadazA vaDe karmadazAno 34 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmano karI zake che. jyAre ajJAnIne japa, tapa, kriyAkAMDa sIvAya bIjI koI jAtanI samajaNa hotI nathI eTale ajJAnI dehamAM jAge che, jyAre jJAnI AtmAmAM jAge che. anusaMdhAnamAM paM. banArasIdAsanA traNa savaiyA samayasAranA TuMkamAM lakhyA che temAM jJAnano ja mahImA dekhADela che : savaiyo" (1) jJAnako sahaja joyAkAra rUpa pariNa, yadyapI tathApi jJAna jJAnarUpa kahyo che. zeya zeyarUpayahI, anAdipIkI marajAda, kAhu vastu kAhuko, svabhAva nahIMgrahyo che. etepara kou mithyAmatI kahe zeyAkAra, pratibhAsanasIM, jJAna azuddha che rahyo che. vAhi dubuddhisau vikala bhayo DolatA hai, samaje na dharama yoM bharma mAMhi vahyo che. copAI (2) zeyAkAra jJAnakI pariNatI, pai vaha jJAna zeya nahi hoI, zeyarUpa SaTa darava bhinnapada, jJAnarUpa Atamapada soI. jANe bhedabhAva suvicikSaNa, guNa lakSaNa samyaka draga joI, murakha kahe jJAnamaya AkRti, pragaTa kalaMka lakhe nahi koI. (3) nirAkAra jo brahma kahAve, so sAkAra nAma karyo pAve ? yAkAra jJAna jaba nAMhi, puraNa brahma nAMhi taba tAMI, yAkAra brahma mala mAne, nAza karanako udyama mAne, vasta svabhAva maTe nahi kyahI, tAteM kheda karai zaTha yahI. ( e mujaba samayasAra nATakamAM paM. banArasIdAsanA traNa savaiyA che ! jemAM jJAna joyAkAra thavA chatAM jJAna jJAna ja rahe che ane zeya joya ja che. rahe che. { sIbhAgyabhAI ane sAyalA ) 325 For Personal & Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmArthI bena ramAbena, morabI jata tamAro iglenDa patra maLyo vAMcI AnaMda tathA tamo puruSArtha karo cho tevuM tamArA lakhANa uparathI jANI pramoda thAya che. O patra naM. 13 jI tamoe lakhyuM je puruSArtha karuM chuM te mATenA puruSArthamAM kaMIka : (1) zvAsocchavAsanI maMdatA (2) saMkalpa-vikalpanI maMdatA (3) muMjhavaNa ghaNI ja UbhI thAya che (4) aMdaramAM to ghora aMdhakAra dekhAya che. 3ra6 sAyalA, tA. 8-5-66 'haju bheda paDato nathI. prakAza svarUpa AtmAne keTaluM AvaraNa. A badhuM joI khUba du:kha thAya che.' puruSArtha karatA uparanI vastuo tamane jaNANI te paNa samayavartI upayoga athavA jJAnanuM pariNaman, te vaDethI badhuM jaNAyuM tyAM paNa upayogano ja mahImA che. tamone je vastu jaNANI teno koI mahImA nathI paNa jenA vaDe jaNANI eTale upayoga vaDe jaNANI temAM hara kSaNe upayogano ja mahImA che. muMjhAvAnuM kAMI kAraNa nathI. ApaNA upayogano pravAha, je kAMI jaNAya tethI bhinna ja che. ane te upayogano pravAha sAmAnya cetana eTale ke, trIkALI jJAna svabhAvI dravya, temAMthI te pravAha Ave che. mATe tamo nahIM muMjhAtA puruSArtha cAlu rAkhazo. ane zAMtisvAmI*nuM pustaka tamArI pAse che temAMthI 93 a. sau. bena zrImati vasaMtIbena u52no kAgaLa pAnA 98 upara pUro thAya che ane pAne 98 vilepAralethI vAlakezvara moTa2mAM jatA e kAgaLa pAnA 101 upara pUro thAya che. A banne kAgaLo jyAre jyAre phurasada maLe tyAre tyAre khUba vicArazo ane na samajAya to paNa muMjhAzo nahIM. * "samyajJAnI zrI zAntisvAmI sva saMvedana" prakAzaka : mahetA nyAlacaMda phulacaMda, vAMkAnera (saurASTra) zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamArI AtmA pAmavAnI dhagaza che eTale sarva sAdhano tamone te maLI raheze. trIkALI dravyamAM traNe kALanA paryAyo thavAno ja svabhAva che eTale temAM jJAnanuM pariNamana thAya che. e jJAna pravAha vaDe ApaNA sthaLa zarIra ane sUkSma zarIra, pAMca jJAnendriya tathA mana teno vahevAra cAle che. ane jJAnI puruSo rAta-divasa e jJAnanA * pravAha vaDe sAmAnya cetana bhagavAna AtmAnI upAsanA karI rahyA che. je tathA vahevAra paNa karI rahyA che. jJAnI puruSone sAmAnya cetana eTale 1 trikALI jJAna svabhAvI dravya tathA temAMthI AvatA jJAnano (upayoga) : pravAha eTale ke sAmAnya cetana ane vizeSa cetananI oLakhANa hovAthI AtmAnA anubhavanuM kAma paNa cAle che ane tenA banne zarIrano vahevAra paNa cAle che. temane zarIrano vahevAra anubhava : A hovAthI bAdhaka thato nathI. zrI jayAbenanA kaMI samAcAra nathI. nIrUbahena tyAM haze. - savitAbena paNa tyAM ja haze. sarva koI prayatna kare to phaLane (mokSane) ( pAme che. atrethI sarve bhAIoe tamo sarvene khUba yAda ryo che. te daH choTAlAlanA zubhAzISa lakhavAmAM to keTaluM lakhI zakAya. zAMtisvAmInA banne kAgaLo vAMcazo-vicArajo. A e kAgaLa jayAbena, nIrUbena, savitAbena je koIne vAMcavo hoya to bhale vAMce. upayogano pravAha jJAnanuM pariNamana jJAnano pravAha enI prasiddhi athavA oLakhANa thaI jaze eTale sAmAnya cetana, trikALI jJAnasvabhAvI dravya bhagavAna AtmAnI oLakhANa enI meLe thaI jaze. koI paNa rIte A banne zarIromAM upayogano pravAha e ja zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 327 For Personal & Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArabhuta vastu che. ane tenI prasiddhi athavA oLakhANa karI levI ja joIe jethI sAmAnya cetanano anubhava rahyA ja kare. koI paNa jIjJAsu bena ke bhAIne atre AvavuM hoya to saMkoca rAkhavo nahIM. ' ) patra naM. 14 ja sAyalA, tA. ra7-1-96 4 che bena ramAbena, morabI jata tamAro InalenDa leTara maLyo vAMcI AnaMda. tamAruM badhuM lakhANa jotA tamo yathAzakti puruSArtha karo cho te joI pramoda thAya che. tamo je puruSArtha karo cho tenAthI zuM lAbha thaze te TUMkamAM jaNAvuM chuM. upayoga svarUpa AtmA che. jJAna svarUpa AtmA che. upayoga lakSaNa ane jJAna guNa baMne AtmAthI abhinna che eTale AtmA ja che. upayoganI prasiddhinA mATe tamAro puruSArtha che. saMsAra ane dehanA dharmane gauNa karI tamAro upayoga sudhArasanuM utpatti kSetra ane zvAsozvAsa AtmAnI prasiddhi mATe banne nirvikArI sthAno che. mATe mahApuruSoe e sthAnanuM AlaMbana batAvyuM che. tema temAM paNa 1 sudhArasane zvAsozvAchavAsa karatA paheluM sthAna ApyuM che. zAstramAM ! sudhArasane amRta anuSThAna kahela che. ApaNe to upayoganI prasiddhi che karavAnuM kAma che. upayoga judI vastu che ane sudhArasa ane enuM utpatti kSetra judI vastunuM che. upayoga eTale AtmA eTale jJAna ane je sudhArasa tathA tenuM utpatti kSetra zeya che. dhyAna rAkhanAra | upayoga che e sArabhuta vastu che ane _| sudhArasa tathA tenuM utpattikSetra zeya tapAsa rAkhanAra | eTale paraya che. paNa AtmAne najIkanI vastu hovAthI enA AlaMbanathI upayoganI ja prasiddhi thaze. vRttio zAMta thaI jaze ane zAMtarasanI sthiratA haLave che haLave anubhavAze. enA AlaMbanathI upayoganI capaLatA ochI thatI . jANanAra 328 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaze. upayoganI jarUra prasiddhi thaze. kRpALudeva ane yazovijayajI mahArAja kahe che je A dehamAM sArabhuta vastu upayoga, tenuM jJAna e ja jJAna. upayoganI pratitI e ja darzana ane rAta- divasa emAM ja ane enA vicAramAM ramaNatA e ja cAritra athavA sthiratA. pAMca jJAnendriya ane mana e paNa AtmAnI prasiddhi mATe UMcA sthAno che paNa temane viSayo hovAthI vikArI sthAna kahela che. jyAre sudhArasa ane zvAsocchavAsa temane viSayo nahIM hovAthI nirvikArI sthAna kahela che. A puruSArthathI keTalo lAbha jIvane che te kalama lakhI zake nahIM ane vANI varNana karI zake nahIM chatAM paNa lakhANa karatA vANImAM samAgame vizeSa kahI zakAya. pazusaNa pachI jAmanagara jAvAnuM thaze to morabI AvI jaIza. samAgamamAM jeTaluM kahI zakAya teTaluM lakhANamAM AvI zake nahIM. tamone anukULa hoya to tame, savitAbena, jayAbena, nIrUbena koI vakhate atre AvI zako to anukULa paDe. savitAbena tathA bIjI benone AtmabhAve vaMdana. atrethI sarve bhAIoe tamo saine AtmavaMdana lakhAvyA che. patranI pahoMca lakhazo. zrI kRpALudeve sudhArasanA dhyAnane samyajJAnanuM bIja ane parAbhaktinuM mULa kahela che. zrI devacaMdajI mahArAje gAyuM che ke : da : choTAlAlanA AtmavaMdana 'amRta kriyA anuSThAnathI, Atama amRta thAya che.' zrI yazovijayajI mahArAje kahyuM che ke : zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 329 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "svAda sudhAno jANato re, lAlita hove kadano re, paNa avasara jo te lahere, te dina mAne dhanya re.' A puruSArthathI vibhAva pariNatIno uccheda thAya che ane svapariNatInuM grahaNa thAya che, AtmAno adhyAsa vadhe che ane dehAdhyAsa ghaTe che. huM che deha chuM e buddhi naSTa thAya che. huM AtmA chuM e buddhi dRDha thatI jAya che. upayoganI prasiddhi thayA pachI AtmA game teTalA vibhAvothI gherAyelo hoya to paNa te nitya mukta lAge che. vibhAvika bhAvo tathA mana, vacana, kAyAnA yogathI thatI kriyA AtmAne sparzI zakatI nathI. dhyAtA eTale ApaNo upayoga (aMtarAtmA), dhyeya eTale jJAna svabhAva (paramAtmA) sAthe ekAgra thato jAya. AyuSyano baMdha na paDyo hoya e jIvane kevaLajJAna utpanna thatA sudhI devagati ane manuSya gati ja maLe. matalaba AnA phAyadAnuM pANI varNana karI zake tema nathI. AyuSyano baMdha paDyo hoya to paNa samyakradRSTi jIva nArakI tathA tiryaMcamAM samabhAve rahI zake che. je mATe zreNIka mahArAja eja. da: choTAlAla che 0 patra naM. 15 % sAyalA, tA. pa-7- bena ramAbena, morabI jata tamAro inalenDa patra tA. 29-kano lakhela maLyo, vAMcI sarve che bhAIone khUba AnaMda thayo che. . dehadhArIpaNuM eTale sthULa zarIra eTale vibhAva paryAya, eTale 1 anitya-paryAya, tenI saMtati pAMca jJAnendriyo tathA mana tathA tenA viSayonI smRti ne vibhAva bhAvo. A sarve vibhAva bhAvo tathA tenI vibhAvika kriyA, sarvethI jJAna svarUpa AtmA judo che, evI jAgRti rahevI te jJAna kriyA ane eja jAgRti ApaNane nizcaya pratye laI ja jAya che, ane AtmAmAM sthiti karAve. Avo sarva jJAnI puruSono che 330 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azaya (rahasya) che. AvI jAgRti rAkhavAthI svapariNatinuM grahaNa ane parapariNatino tyAga thAya che. tamo eja puruSArtha cAlu rAkhazo. vaLI jyAre morabI AvavAnuM thaze tyAre rUbarUmAM vadhAre khulAzo thaze. atrethI bhAIoe tamo sarve benone AtmavaMdana lakhAvyA che. da : choTAlAlanA AtmavaMdana. upara jaNAvela jAgRti rAkhavAthI huM deha chuM e buddhino vilaya ane huM AtmajJAna svarUpa caitanya chuM e buddhi dRDha thatI jaze. da: choTAlAla O patra naM. 16 jI sAyalA, tA. 7-8-66 AtmArthI bena ramAbena, morabI jata tamAro patra tA. 6-8. no lakhela maLyo. vAMcI khUba pramoda thayo che. tamane vicAradazA pragaTI gaI che e mahAna punyanA udayanuM cinha che, jene jJAna garbhIta vairAgya thAya che tene zarUAtamAM AvuM ja thAya che. tamoe lakhyuM ke jyAre emAM vizeSa sthiratA thAya tyAre upayoga (mana) zUnya banI jato hoya evuM lAge che. zAMtisvAmInuM pustaka pAnuM 167... prazna : audayika bhAva eTale zuM ? ane te uyika bhAva che te kema jANavuM ? javAba vAMcI jojo. tamArI uparanI sthiti e upazamIka bhAva che. ajJAnadazA choDAvI ane dharmadazA pragaTa karAvavA mATe upazamIka bhAva Ave che, pragaTe che. anAdi ajJAnI jIvane pahelA darzana mohano upazama ja thAya che. anAdi ajJAnI jIva jyAre caitanya svabhAvamAM DhaLe che, tyAre tene mithyAtvaAdino mohabhAva dabAI jAya che, tene upazama samyakdarzana kahevAya che. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 339 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upazamabhAva ane samyaphadaSTino kSayopasama bhAva e be bhAvo che. mokSamArgarUpa che. tamone zAMtisvAmInA pustakamAMthI je je vAMcavAnI che atyAre jarUra che tenuM lIsTa A sAthe bIDyuM che, te anukuLatAe vAMcavAno-vicAravAno abhyAsa rAkhazo. tamone roja roja navuM navuM samajAtuM jaze. na samajAya to muMjhAzo nahIM. have pachInA samAgamamAM tamo khUba AgaLa vadhI zakazo ema mane lAge che. atrethI sarve bhAIoe tamo sau benone AtmavaMdana lakhAvyA che. daH choTAlAlanA AtmabhAve vaMdana ke tamAro kAgaLa vAMcIne atre sarve bhAIone khUba ja AnaMda thayo che 0 patra naM. 17 sAyalA, tA. 15-1066 . cI. bahena ramAbahena, morabI jata tamAro InalenDa patra tA. 12-10-19no lakhela maLyo vAMcI - AnaMda. | meM to tamane atre bolAvelA te savitAbena atre sAthe Avaze ema dhArIne bolAvela paNa have to te joga hamaNA thAya tema nathI to savitAbena jyAre temane ThIka lAge tyAre bhale sudhAnA sthaLanuM darzana karAve. vaLI anukuLa TAIma haze to sarve atre bhegA thaIzuM. koI paNa rIte savitAbenanuM nimitta pAmI tamo beno taiyAra thAo. sapuruSo to mArgadarzana ApI dUra rahe che. paNa teno lAbha laI jIvone AtmasAkSAtkAra thAya tyAre ja sapuruSo nimitta tarIke jAhera thAya che. 332 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. atyAre AtmA tana-manamAM khovAI gayo che. --- atrethI sarve ja che bhAIoe tamo sarve benone khUba yAda karI AtmakucamAM saphaLatA icchI che. ane game tema karI savitAbenane sAcA nimitta tarIke jAhera karo e ja icchA. savitAbenane AtmavaMdana. daH choTAlAla 1 zrI choTAlAlabhAIe zrI naMdalAlabhAI (kAkubhAI) upara lakhela patro, kalakattA 0 patra naM. 18 (1) sAyalA, tA. 13--67 - zrI naMdalAlabhAI (kAkubhAI) upara lakhela patro. mahAtmA tIrthaMkaroe pAMca bola kahyA che, je jANI samajI, sakhyaprakAre vedI (anubhava karI) jIvo dehadhArIpaNe jIvanamukta thAya che. 1. saMyogI. 2. saMyogI bhAvo. 3. svabhAva. . 1 4. sAdhana. 5. siddhi. AtmasvarUpanA ajJAnane laIne jIvane saMyoga eTale saMyogI zarIra che te prApta thayuM che. saMyogI zarIra pAMca jJAna indriyo, mana ane vANIno vilAsa che. jemAM rAta divasa saMyogI bhAvo utpanna thayA ja kare che. A che. pahelA be bola samApta thayA. have trIjo bola svabhAva jIvato jAgato jIva kevaLajJAna svarUpa che 1 che. temAM rAta divasa jJAna bhAvo eTale samaye samaye jJAna avasthA ja ! 4 utpanna thayA kare che. AvA jIvatA jAgatA jJAna svabhAvano lakSa che. rAkhavo te sAdhana kahevAya che. ane tethI niyamAsiddhi thAya che. ' saMyogI bhAvo taraphanI dRSTi choDI devI. ekalA jJAna svabhAvano lakSa rAkhavo. saMyogone sudhAravAno prayatna karavAno nathI. svabhAvano lakSa ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 333 For Personal & Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhazo to saMyogo enI meLe bhAgI jaze. uparanA lakhANamAM svabhAva, sAdhana ane siddhi traNe bola AvI gayA. e pramANe pAMce bola che samApta thayA. da: cho. ma. desAI upaco- A jhA 1 na ) patra naM. 19 (ra) ' ' . (1 sAyalA, tA. 24-9-17 , Atma dravya athavA cetana sattA arUpI dravya che. temAM upayoga | lakSaNa tathA jJAnaguNa asAdhAraNa lakSaNa guNa che. je bIjA rUpI pugalIka dravya ane arUpI amUrtika dravyomAM nathI. A e guNa che. lakSaNathI Atma dravya, bIjA pudgalIka bhAvo eTale pAMca jJAna indriyonA viSayo ane mananA saMkalpa-vikalpathI judo paDe che. eTale upayoga lakSaNa vaDe ane jJAnaguNa vaDe ja AtmA prApta thaI zake. upayoga be prakAranA : darzana upayoga - sAmA jJAna upayoga - dvi 2. A upayoganI vizeSa samajaNa : | daga nirAkAra cetanA - sAkAra cetanA 25 sAmAnya cetanA - vizeSa cetanA 3 darzana cetanA - jJAna cetanA nirAkAra cetanA athavA sAmAnya cetanA athavA darzane cetanA sarva saMsArI jIvomAM ane siddha jIvomAM niralepa paDI che. paNa tenI oLakhANa manuSya dehe sAkAra cetanA athavA vizeSa cetanA athavA jJAna cetanAthI paDe che. sAmAnya cetanAmAMthI jJAnano pravAha, upayogano ke pravAha niraMtara vahyA kare che. A e pravAha, jJAna indriyonA viSayo che ane mananA zubhAzubha bhAvo sAthe ekameka thaI gayela che, eTale bALa 334 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jIvone tenI khabara paDatI nathI ane ratnaciMtAmaNI jevo manuSya deha puNya-pApanI buddhie niSphaLa cAlyo jAya che, eTale tene mokSagatino ! lAbha maLato nathI. manuSya dehe je jIvo tIvra mumukSuo che teo kharA ? satsaMgano lAbha meLavI satparuSothI potAno puruSArtha samajI jJAnanA che pravAhane bIjA pudgalIka bhAvothI chUTo pADI nirmaLa kare che. jJAnano nirmaLa pravAha sAmAnya cetananI sAthe ekAgra thAya che. jeTaluM ekAgrapaNuM ja sadhAya te samAdhi kahevAya kRpALudeve lakhyuM che ke : (1) upayoga lakSaNe sanAtana skurita evA AtmAne dehathI, tejasa | ane kAzmaNa zarIrathI paNa bhinna avalokavAnI dRSTi sAdhya karI, che. (2) te caitanyAtmakasvabhAva AtmA niraMtara vedaka svabhAvavALo hovAthI abaMdha dazAne saMprApta na thAya tyAM sudhI zAtA-azAtArUpa anubhava vedhyA vinA rahevAno nathI, (3) ema nizcaya karI, je zubhAzubha pariNAmadhArAnI pariNati che vaDe te sattA asattAno saMbaMdha kare che te dhArA pratye udAsIna thaI, sAta khAtA . nisinier zuniuni - Asha 4 (4) dehAdIthI bhinna ane svarUpa maryAdAmAM rahela te AtmAmAM je je cala svabhAvarUpa pariNAma dhArA che teno AtyaMtika viyoga karavAno sanmArga grahaNa karI. 4 tA (bajAba na (5) parama zuddha prakAzamaya te AtmA karmayogathI sakalaMka pariNAma darzAve che tethI uparAma thaI, jema upazamita thavAya te upayogamAM te svarUpamAM sthira thavAya, acaLa thavAya e ja lakSa, e ja ? bhAvanA, e ja ciMtavanA te ja sahaja pariNAmarUpa svabhAva karavA yogya che. mahAtmAonI vAraMvAra e ja zikSA che. aMtaraMga dRSTi karI jozo to upayoga sivAyanA sarve bhAvo saMyogI bhAvo che. tenAthI upayogane niraMtara chuTo pADe. nirmaLa thayelo upayoga ja sAmAnya cetananI sAthe ekAgra thaI zake. zrI somAbhAI ane sasalA 335 For Personal & Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atma dravyanuM upayoga lakSaNa je bhAvone athavA je padArthono lakSa kare tenuM tene jJAna thAya athavA anubhava thAya evI ja rIte parabhAvo ane paradravyathI pote bhinna che evo lakSa rahe to samyakdarzana thaI ? svasvabhAvarUpa mokSane pAme. eTale ke upayogane AtmAnuM jJAna thAya che nirmaLa thayelo upayoga, sAmAnya ravabhAva eTale ke nirlepa sattAne A tarata oLakhI leche. te AtmAmAM samaye samaye upayoga athavA jJAnaguNanuM pariNamana che. thayA ja kare che. samayavartI upayoga, samayavartI jJAna pariNatI, | samayavartI jJAna avasthA, upayogano pravAha, | A badhuM eka ja che jJAnano pravAha, upayogane koI AtmAnuM phuraNa | mAtra zabda judA ! kahe che, koI Atmarati kahe che, koI vijJAna kahe che, ema zabdo judA che. tamAro prazna koI vastune pAmavA mATenI rItane sAdhana tarIke kahI zakAya paNa je kevaLajJAna svarUpa che tevA AtmAne pAmavA ja | mATe to upayoganI jarUra kahevAya. jJAna svabhAvano lakSa rAkhavo . tenuM nAma upayoga ke sAdhana. upayoga e ja satuM sAdhana che. kAraNa ke potAnI vastuno lakSa karanAra paNa upayoga che mATe upayoga e ja T sat sAdhana che. bahir dRSTi upayoga saMsAra sAdhe che ane aMtaSTi upayoga | AtmAne sAdhe che. upayoga athavA jJAnanuM utpatti kSetra AtmA ja che. da: cho. ma. desAI ! 0 patra naM. 20 ja sAyalA, tA. 4-9-98 bhAIzrI IzvalalAla, sAyana je ApaNe jyAre yAda karIe tyAre ApaNe AtmA chIe. jJAna vaDe ? bharapUra chIe. jIvatI jAgatI mUrti che. e sivAya bIjuM je kaMI 339 ( zrI saubhAgyamAI ane sArA For Personal & Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhavAya che te karmadazA che. ApaNA jJAnamAM ApaNe dehAdhyAsa eTale karmadazA ja anubhavAya che. eTale badhI ApaNA jJAnanI nirmaLatA ja che mAtra yAda karavAnI ja jarUra che. jJAna vaDe athavA upayoga vaDe ? che AkhA zarIrano sthULa tathA sUkSma zarIrano vahevAra cAle che. te daH choTAlAlanA zubha AzISa e patra naM. 21 ja sAyalA, tA. 4-1-98 cI. bena puSpAbena, muMbaI jata tamAro inalenDa patra tA. 11 no lakhela maLyo, vAMcI AnaMda thayo. tamAro patra vAMcatA jANyuM ke tamAro puruSArtha cAlu che e jANI pramoda thAya che. tamArA jeThANI indubenanA avasAnanA samAcAra mane chApA dvArA maLyA hatA. e uparathI meM zrI naTubhAIne AzvAsanano patra lakhyo hato ane teno javAba temanA taraphathI AvI gayo hato. tamAro mRtyunA bhaya prakRtino prazna che. javAbamAM lakhavAnuM che ke tamo lakho cho ke jeTalA mananA ghoDA uThe che tenA sAkSI tarIke rahI zakAya che. pahelA je bhaLelA ja rahetA hatA te have krame krame chUTuM rahevAya che. e hisAbe tame bhaya prakRti je uchaLI sAme Ave che ' che tenA sAkSI kharA ke nahIM ? sAkSI AtmA haMmezAM nirlepa, apariNAmI, tathA akriya che. temAMthI upayogano ke jJAnano pravAha cAlyo Ave che. ApaNA jJAnano pravAha ! ke upayogano pravAha ke nirlepa AtmAnI samaya samayanI jJAna avasthA, ! te dehanA dharmo tathA mananA dharmo, sukha duHkha ke jJAna ke jJAna indriyonA viSayonI sAthe baMdhAyelA che. eTale dareka prakRtinA udaya vakhate ApaNe jAgRti rAkhavAnI ke ApaNe to nirlepa cetana chIe, sAkSI che - chIe, prakRtino udaya ApaNA nirlepa sAkSI AtmAmAM nathI. paNa ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 337 For Personal & Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA manamAM che eTale ApaNI jJAna avasthA haju saMpUrNapaNe nirAvaraNa thaI nathI. vedana prakRti ane bhaya prakRti navamAM guNaThANA sudhI hoya eTale e to bahu ja ucI dazAe jAya bAkI te prakRtinA udayano ApaNA nirlepa ke sAkSI AtmAmAM prakRtinI khatavaNI karavAmAM Ave to bahu ja bhaya lAge. cetana jJAna | mana tana (zarIra) prakAza zarIranI jaDa kriyA thAya che. zarIra sAju-mAMduM thAya to zarIrane che khabara nathI paNa manane tarata khabara paDe che eTale zarIranI ciMtA mana kare che jyAre sAkSI AtmA to mananI kriyAno paNa sAkSI che. dareka prakRtino bhaya manamAM che jyAre AtmA to nirlepa che evI jAgRti rAkhavI joIe. sukha duHkha rU5 karama phaLa jANo, nizcaya eka AnaMdo re, cetanatA pariNAma na cUke, cetana kahe jIna caMdo re. prakRtinA udayathI sukha du:kha rU5 phaLa te to ApaNAM karelA karmano udaya ane phaLa che te vakhate ApaNane bodha thayo che eTale sAkSI rahI zakIe chIe. eTale ja AnaMdaghanajI prabhue kahyuM "jo nizcaya eka AnaMdo re." ApaNe to AnaMda jJAnasvarUpa AtmA chIe evo nizcaya ' rAkhavo. kAraNa jina bhagavAna ema kahe che ke cetana to caMdramAM jevo ! nirmaLa che cetananA cetana pariNAma rahe te koI divasa jaDa thAya nahIM. jJAnI ke ajJAnI jana, sukha duHkha rahIta na koI, jJAnI vede gheryathI, ajJAnI vede roI jJAnI ke ajJAnI bannene sukha duHkhano udaya hoya ja paNa jJAnI e te udayamAM sAkSI bhAve rahI zake che, jyAre ajJAnIne bodha nathI eTale kalpAMta kare che. ATalA uparathI tamo have samajI zakazo ane haju Aii sobhAgyabhALa ane sAyalA 338 zrI sobhAgyabhAjI ane sArA For Personal & Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa na samajAya to pUchazo. e ja tame sau majAmAM hazo. cI. * jayaMtIlAlane AzISa. da: choTAlAlanA zubhAzISa . 0 patra naM. 22 % sAyalA, tA. 28-3-99 bhAI zrI zAMtilAla, borIvalI mArI koI jAtanI ciMtA karazo nahIM. bAkI to badhA zarIranA che, dharmo che. temAM akhaMDIta AtmA jhaLahaLato bIrAjI rahyo che. tenI ghaDIe ghaDIe yAda rAkhazo. jema jema jAgRti rAkhazo tema tema tenI ja zraddhA vadhatI jaze ane huM deha chuM tevI buddhi nIkaLI jaze. saravALe to lAbhano ja vepAra che. bAkI saune AzISa. daH choTAlAlanA zubhAzISa 8patra naM. 23 4 sAyalA, tA. 4-10-70 che. . bhAI zrI IzvarabhAI tathA zAMtibhAI, borIvalI tamAruM joInTa posTakArDa maLyuM vAMcI AnaMda. savAranA uMghamAMthI uThIe eTale sthULa zarIranI tathA pAMca jJAna indriyo ane mananI kriyA cAlu thaI jAya che. temAM samaye samaye ApaNe jJAna svarUpa chIe. baMne zarIronI kriyAthI asaMga chIe. AvI jAgRti rAkhavI ane zarIrothI bhAvo anusAra je kriyA thAya che te bhAvo tathA kriyA tarapha jhaLahaLato vairAgya eTale udAsInapaNuM, vIraktapaNuM sevavuM e eka ja taravAno mArga che. bAkI manuSyabhAve vahevAra karyA ja karavo ja e bhaTakavAno ke paribhramaNano hetu thAya che. pharIpharI manuSyabhava ane satsamAgama maLavo durlabha che. mATe pramAda sevyA karavo. e AtmArthI narane poSAya nahIM. ApaNane vahelo moDo zarIra dago deze ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 339 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pahelAM ApaNe zarIrane dago daI, upara jaNAvela jAgRtapaNuM ane udAsInapaNuM sevIe to tarata kAma thaI jAya tevuM che. IzvarabhAIne A posTakArDa vaMcAvazo. 6 : choTAlAlanA subhAzISa D patra naM. 24 3 bhAI zrI zAMtilAla, borIvalI pU. mANikyasAgara mahArAjane tamoe lakhela kAgaLanI nakala tathA temaNe Apela javAbanI nakala baMne kAgaLo meM tathA lADakacaMdabhAIe vAMcyA. te barAbara che. 340 sAyalA, tA. 17-12-70 zarIranI kriyA thAya che te jaDanI kriyA kahevAya. pAMca jJAnendrio ane mananI kriyA thAya che te vikArI kriyA paNa AtmAnI kahevAya. kAraNa AtmAe dehamAM Atma buddhithI karI che. paNa jJAnIo mATe e kriyA paNa jaDanI kahevAya. kAraNa vibhAva bhAvamAM krodha, mAna, mAyA, lobha, ratI, aratI rAga-dveSa, kAma vigere lAgaNIo utpanna thAya paNa jJAnIo jAgRta hovAthI e badhAne AtmAnuM svarUpa mAnatA nathI. eTale jJAnIo mATe e puddagalanI kriyA kahevAya. teo jAgRta hoya eTale karmabaMdha paDe nahIM. lI. choTAlAlanI zubhAzISa O patra naM. 25 ba bhAI zrI IzvaralAla, sAyana tamArUM tA. 9-9 nuM lakhela kArDa malyuM, tamoe saTTAnI lAIna baMdha karavAthI puruSArthamAM vadhAre AgaLa vadhyAnuM tathA vAMcana ane sAyalA, tA. 14-9-71 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne puruSArtha vadhavAnuM jANI khuba saMtoSa thayo. saMsAra saMbaMdhI ghaNA prakAranI spRhA utpanna thAya che. te tarapha vRttio kheMcAya chatAM e badhAno meLa karI ApaNe jJAna svarUpa * AtmA taddana bhinna ane asaMga che evI satatuM jAgRti rAkhavI e ja che puruSArtha che. e ja daH choTAlAla desAI | ) patra naM. ra6 sAyalA, tA. 23-9-1 - ci. bhAI jItendra, muMbaI tamAro patra maLyo vAMcI AnaMda. ApaNo jJAnasvarUpa AtmA che sthULa zarIranI kriyAthI tathA pAMca indriyo ane mananI kriyAthI samaye samaye jJAnasvarUpa jUdA chIe, evI jAgRti rAkhavAnI dehabuddhi TaLatI jAya che, ane Atmabuddhi daDha thatI jAya che. sau jJAnIono A eka ja mArga che. AvA niraMtara ArAdhanAthI zarIranI kriyA tarapha udAsIna bhAva raheze ane saMsAranA sarve padArtho nIrasa lAgaze. daH choTAlAlanA zubhAzISa | 0 patra naM. 27 ja sAyalA, tA. 7-5-72 bhAI zrI IzvarabhAI, sAyana tamAro kAgaLa vAMcI AnaMda thayo che. savAramAM UMghamAMthI uThIye tyArathI sthULa zarIra tathA pAMca jJAnendriya ane mananI je kriyA samaye samaye thAya che tenuM jJAna paNa sAthe sAthe thAya che eTale ApaNe jJAnasvarUpa AtmA chIe ane banne zarIranI kriyAthI bhinna tathA : asaMga chIe AvI jAgRti vadhAravAnI jarUra che. eka bAju jJAnadhArA che zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 341 For Personal & Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, bIjI bAju mananA saMkalpa-vikalpa karmadhArA che. karmadhArA jJAnadhArA vaDe anubhavAya che. jAgRti vadhI jaze eTale mana:paryavano khulAso ApoApa thaI jaze. daH choTAlAlanA zubhAzISa 0 patra naM. 28 4 . sAyalA, tA. 1-9-7ra. 4 bhAI zrI IzvarabhAI, sAyana jata tamAruM posTakArDa tA. 30-8 nuM lakheluM maLyuM che. tame pote jJAnasvarUpa, prakAzasvarUpa hovA chatAM karmanA udayamAM je asthiratA anubhavAya che tenI khatavaNI AtmasvarUpamAM karo cho ane khAlI che vAsaNamAM ApaNe dhaMdhA vigerenA vicAro e pAtramAM bharyA ja karIe chIe. vairAgya tathA puruSArthanuM baLa vadhArazo to udayamAM muMjhAvuM nahIM paDe. mArI tabIyata ThIka che. daH choTAlAlanA zubhAzISa D patra naM. 29 tA. 15-12-7ra che che 1. AMkha indriyano viSaya rUpathI lakSa karanAra AtmA tenAthI judo che. * 2. kAna indriyano viSaya zabdathI lakSa karanAra AtmA tenAthI te judo che. 3. nAka indriyano viSaya gaMdhathI lakSa karanAra AtmA tenAthI judo 4. tvacA indriyano viSaya sparzathI lakSa karanAra AtmA tenAthI ja che judo che. 342 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ] For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 5. jIllA indriyano viSaya svAdathI lakSa karanAra AtmA tenAthI che judo che. [ 6. mana indriyano viSaya saMkalpa-vikalpano lakSa karanAra AtmA tenAthI judo che. che AvuM vAraMvAra yAda karavAthI pAMca jJAna indriya ane chaThuM mana ane tenA viSayo sAthe lakSa karanAra AtmA ekameka thaI gayo che te haLave haLave chUTo paDe ane pAMca jJAna indriya ane chaThuM mana enI ? viratI thAya. jJAnInA vacananA zravaNathI ullAsIta thato evo jIva, cetana ane jaDane bhinna svarUpe pratita kare che, anubhave che, anukrame svarUpastha che thAya che. AmAM lakSa karanArane cetana tarIke pratita karavo ane indriyanA che viSayane jaDa tarIke pratita karavuM. matalaba Akho divasa lakSa karanAra ja AtmAne pratita karI teno mahimA joyA karavo. che. upara mujabanA puruSArthathI ja deha dRSTi TaLatI jAya che ane Atma che 1 daSTi dRDha thatI jAya che. patra naM. 30 ja sAyalA, tA. 20-2-74 bhAI zAMtibhAI tathA IzvarabhAI, borIvalI tamArA tA. 16-2 nA lakhelA patro maLyA che. zarIramAM AtmA athavA jIva hoya tyAM sudhI ja zarIra tathA mananI kriyA thAya che. zarIramAM jaDa kriyA tathA vikArI kriyA thAya che. matalaba zarIramAM jIve potApaNAnI kalpanA karI che eTale zarIra tathA indriyo kAma kare che, tema AtmAno svabhAva sarata rAkhavAno, dhyAna rAkhavAno, tapAsavAno, koI paNa padArthano lakSa karavAno che, te lakSa karanAra AtmAnI sarata rAkho eTale zarIra tathA mananI kriyA judI ja zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 383 For Personal & Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhavAze. vAraMvAra zarIra tathA mananI kriyAne jANanAra, prakAzanAra, anubhava karanAra, AtmA akhaMDa Ubho che. rAta divasa sarata rAkhanAra, dhyAna dharanAra, lakSa karanAra AtmAno mahimA joyA karo. zarIra athavA mana, indriyomAM upayoga lakSaNa ke jJAnaguNa nathI. bAkI to pUrvanA saMskAra vaDe zarIranI, mananI kriyA karavAnuM mana thAya che. bAkI AtmAne yAda karI tenI jANavA-jovAnI; prakAzavAnI kriyAno vAraMvA2 abhyAsa karo. mahimA juo to pUrvanA dehAbhyAsanAM saMskAra moLA paDI jaze ane zarIramAM AtmAno mahimA ja jaNAze. rAtadivasa caitanya svabhAva, jJAna svabhAva, sarata rAkhanArano ja mahimA joyA karo. e ja. sAyalA, tA. 20-2-74 jata Ajaroja tamone patra lakhyo che te maLyo haze. mANasa marI gayo eTale sarata rAkhavAvALo nIkaLI gayo eTale zarIra-indriyomananA saMcA baMdha thaI gayA. ApaNo caitanya svabhAva, jJAna svabhAva, jIvato jAgato svabhAva akhaMDa Ubho che. eTale ApaNe rAta-divasa ApaNA jIvatA-jAgatA svabhAvanI pratitI rAkhIe to ApaNe ApaNA zarIra, mananI kriyAnA tema ja bahAranA dekhAtA jagatanA sAkSI athavA jJAtA dRSTA chIe, matalaba rAtadivasa ApaNo jJAna svabhAva yAda karI sAkSIpaNAnI Teva pADavI joIe. 344 AtmArthI bhAI abhecaMdabhAI, morabI cetana sanAtana sphurita upayoga, vijJAna. = da : choTAlAlanA zubhAzISa O patra naM. 31 3 da : choTAlAlanA zubhAzISa O patra naM. 32 jI jJAnadhArA, jJAna pariNatI, AtmasphurtI, AtmadhArA, zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaDa = karmadhArA. cetanano sadAya udaya che eTale jJAnadhArAno sadAya udaya che. eka kSaNa paNa anudaya nathI, nitya che. jaDa eTale karmadhArA udaya asta sahIta che. eTale anitya che. sthULa zarIra ane sUkSma (kAryaNa) zarIra, banne za2I2no vyavahAra jJAnadhArA vaDe ja thAya che. jJAnadhArAno sadAya udaya che eTale tenI nirmaLatA, svacchatA, zuddhatAne lIdhe karmadhArA je udaya-asta sahIta che te dekhAya che. jJAnadhArAmAM karmadhArA dekhAya che ema kahevuM te vyavahAra che, paNa karmadhArAnA bhAna kALe potAnI jJAnadhArA bhAsavI athavA cetana dravyanI svacchatA, nirmaLatA bhAsavI te nizcaya che. karmadhArA bhAsavI eTale pAMca jJAna indriyo-tathA mananA viSayo sArA-narasA bhAsavA eTale ke dehano koI paNa dharma bhAsavo jene udaya kahevAmAM Ave che, je udaya vibhAvayoga eTale ke pUrve nizcita karelo evo udaya svarUpa kahevAya che. ajJAnIne A udaya vakhate potAnA svarUpanuM bhAna nahIM hovAthI emAM ja potApaNuM manAya che. eTale sArA bhAvo tarapha rAgabuddhi thAya che ane kharAba bhAvo tarapha dveSabuddhi thAya che. Ane bhAvakarma athavA vibhAva pariNatI athavA Atmabuddhie raMjanapaNe ka2vAmAM Avato bhAvasvarUpa vibhAvayoga kahevAmAM Ave che . ajJAnIone je je sthAno AzravadvAra che, jJAnIone te ja sthAno parisavA eTale saMvaradvAra che. ajJAnIone dehamAM je sthaLe zAtAazAtA dehano dharma bhAse che, jJAnIone te ja sthaLoe jJAnadhArA athavA svajJeya bhAse che. A zarIramAM rAta-divasa upayoga svarUpa AtmAno mahimA che. pAMca jJAna indriyo tathA mana temanA viSayomAM pravarte che, chatAM paNa upayogano ja mahimA che. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 345 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhI puruSone dehanA sarve kAmo thAya che temAM upayogano ja mahimA che. teo jANe che ke dehamAMnA sarve kAmo thavA chatAM upayoga haMmezAM zuddha ja, pherAphAra vagarano tathA dehanA dharmothI asaMga ja rahe che. te kyAre paNa melo thato nathI. dehanI zAtA-azAtAmAM paNa che. upayogano ja mahimA che teo jANe che ke zAtA-azAtA dehanA dharma che. ane upayoga athavA jJAna AtmAno dharma che. AvI bhinnatA teo jANe che, eTale manamAM thatA sukha duHkha te karmanuM ja phaLa che. AtmAno upayoga tethI bhinna che, pheraphAra vagarano che. kRpALudeva lakhe che ke che. kSAyika samakita eTale AtmAnA upayoganI niraMtara pratitI rahevI. A kSayopazama samakituM kvacit tIvra, kvacit smaraNarUpa, kvacit vismaraNarUpa. dehanA kAryomAM upayogano mahimA rahevo. je upayoga, dehamAM pudgalIka bhAvo utpanna thAya che ane bhAvo anusAra mana- ? vacana-kAyAnA yogathI kriyA thAya che tethI taddana bhinna che. upayoga cetana che. dehanA bhAvo, kriyAo jaDa che. Avo abhyAsa rahevAthI dehAdhyAsa ghaTato jAya che ane dehanI kriyA rasa rahitapaNe, bahu ochA rAga-dveSathI thAya che. ajJAnIne AvI kAMI paNa khabara nathI eTale teo haMmezA rAga[ oSanA pravAhamAM ja kheMcAya che. tame to zuM paNa tamArAthI ochA 1 * prayatnavALA tathA ochA bodhavALAnuM paNa haMmezA samAdhI maraNa ja * hoya. e bodhano mahimA che, kadAca Avo bodhi jIva be cAra kalAka be zuddhimAM ja kALadharmane pAmI jAya to paNa tene bAdhA nathI. bodhine che haMmezA puruSArtha vadhato jAya che, bodhi jANe che ke janma-maraNa dehanA che thAya che. AtmA to akhaMDa Ubho rahe che. teno to utpatti ke nAza nathI. kevaLa khoLIyuM badalAya eTaluM ja. bAkI to zubhAzubha karma jema bhegA jAya che tema manuSya dehe thayelo bodha paNa tenI sAthe ja jAya che. ane bIjA bhavamAM jema zubhAzubhano udaya Ave che tema bodhano paNa che. udaya thAya che. TuMkamAM rAta-divasa nivRttinA vakhatamAM dehanA kAryo thAya temAM 346 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA) For Personal & Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayogano ja mahimA joyA karo. upayoganI smRti e ja ApaNo puruSArtha che. ajJAnathI ja kAryaNa zarIra ane sthULa zarIramAM ApaNo AtmA purANo che. ajJAnI jIvono upayoga dehamAM 2maNa kare che, eTale teo dehamAM ja jAge che. bodhipuruSane bodha thayo eTale teone khabara paDI ke A dehamAM kevaLa upayogano ja mahimA che. ane dehanA dharmothI upayoga bhanna che, asaMga che, evI jAgRti che eTale teo lepAtA nathI. paNa teonA bodhanA pramANamAM teono upayoga jJAnadazA saMpUrNa na thAya tyAM sudhI AtmAmAM jAgato che, 2me che, ane kyAreka dehamAM jAge che, 2me che. jema jema jJAnadazA vadhatI jaze tema tema upayoganI jAgRti vadhatI jaze. matalaba tamAre koI rIte muMjhAvAnuM nathI. jo aMjaLa haze to be traNa mAsamAM dezamAM AvI morabI AMTo AvI jaIza. ahIthI phAgaNa zudamAM 2vAnA thaI jabalapura, mubaI thaI sAyalA jaIza. da : choTAlAlanA AtmavaMdana (A patra kalakattAthI lakhAyo che) O patra naM. 33 G jIva baMne prakAranA zarIromAM pote AtmA hovA chatAM ajJAnathI huM deha chuM, evI ajJAna buddhithI purANo che. have jAgRta thaI huM AtmA jIvato-jAgato chuM, bAkI baMne deho asat che, evI samaye samaye jAgRti rAkhe to baMne dehathI chuTI jAya. jIvanI jJAnadhArA ajJAnathI be prakAranA vibhAvayogathI DhaMkAelI che. jo jIva jAgRta thaI huM jIvato-jAgato AtmA chuM evI samaye samaye jAgRti rAkhe to banne prakAranA vibhAva yogathI mukAya tema che. jIvatI-jAgatI jIvanI jJAnadhArA eka sat vastu che. bAkI badhA prakArano udaya asat che. mATe jIve samaye samaye jAgRta rahevuM joIe ke huM jIvato-jAgato AtmA chuM. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 347 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) patra . 34 . (zrI harilAlabhAI jaina upara sonagaDhathI kaMkotrI AvatA teno ja javAba nIce mujaba). huM kevaLa jJAna svarUpa chuM paNa je vizeSane viSe cunAdhikapaNe na thAya che te jo maTe to akhaMDa anubhava sthiti varte. tema varte javAya e supratita che." sarve digaMbara, zvetAMbara mahAna AcAryono temaja vedAMtanA sthitaprajJa ! puruSono anubhava che. eka vakhata AvI jAya to te anubhava kAyama rahe che. amAre, tamAre eja sthiti prApta karavAnI rahe che. cho. ma. desAI amArA pa. pU. gurudevanA pa. pU. gurudeva zrI choTAlAlabhAI desAie emanA samayanA AtmasAdhanAnA rUciyAna AtmArthI bhAI zrI choTAlAlabhAI khImacaMda kolasAvALAne patro lakhela che. upadezabodha, siddhAMtabodha ane sAdhanAmArga mATenA prakAzathI sabhara A patro sAdhakone bahu upayogI ane upakArI bane tevA che. je pAchaLathI prApta thayela hovAthI atre vadhArAnA patro tarIke mUkelA che. 348 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkSipta paricaya sAyalAmAM zrI khImacaMda vardhamAna je bhAyAtI nyAyAdhIza hatA temanA nAnA dIkarA bhAIzrI choTAlAlabhAI raMgunamAM vaselA. saMjogavazAt temane raMguna choDI dezamAM AvavuM paDyuM. ahIM AvI che. temaNe kalakattAmAM vAsa karyo. kalakattAmAM temane pU. zrI choTAlAlabhAI desAInA bhatrIjA zrI che jagajIvanabhAI zIvalAla sAthe gADha mitrAcArI thaI, tyAM temanI sAthe zrImad rAjacaMdranA sAhityanuM vAMcana-zravaNa karavAno avasara banyo. samaya jatAM A satuM sAhitya pratye temane rUci thaI ane pariNAme zraddhA paNa thaI. pU. zrI choTAlAlabhAI desAIne jyAre kalakattA javAnuM bane tyAre che. A baMne bhAIo-zrI jagajIvanabhAI tathA zrI choTAlAlabhAI-ne che satsaMgano lAbha Ape, paraMtu kalakattAmAM pU. choTAlAlabhAIno mukAma bahu thoDA samaya mATe hoya ane eTalA alpakAlIna satsaMgathI baMne bhAIone saMtoSa thAya nahIM eTaluM ja nahIM paNa satsaMganI tRSA vadhe. AvA parama hitakArI AdhyAtmika sAdhana-satsaMganI tRpti arthe te A baMne bhAIone karUNAsAgara pU. zrI choTAbhAI (amArA pU. gurUdevanA ja pU. gurUdevoe patradvArA bodha ApavA je prayatna karyo te anya mumukSu | jIvonA AtmihatArthe prasiddha karI ame e svargastha baMne choTAbhAIne * bhAvAMjali ApyAno saMtoSa anubhavIe chIe. noMdha :- patranA lakhANamAM jyAM jyAM khAlI jagyA che tyAM tyAM "avAcya" samajavuM. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 349 For Personal & Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ) patra naM. 35 9. borIvalI tA. 31-3-05 che. bhAI zrI choTAlAlabhAI, bhavAnIpura che ja tamAruM posTakArDa tA. 25-3nuM lakhela jabalapura maLela, vAMcI , 1 AnaMda. huM tathA lADakacaMdabhAI tA. 29 rAtanA jabalapurathI ravAnA thaI gaI kAla sAMjanA khuzIthI atre AvI gayA chIe. mArI tabiyata taddana sArI che ema bhAI jagajIvanabhAI tathA bhAI naMdalAlane te kahezo. ame eka aThavADIyuM rokAI sAyalA jaIzuM. surendranagaranA makAnamAM kAma pUruM thaI gayAnA samAcAra jANyA che. bhAI hasamukha tathA bhAI bIpInane AzISa, tamo sau khuzImAM hazo. bhAI jagajIvanabhAIne kahezo ke je bena puSpA tathA jayantIlAlane ja maLavA jaI AvIza. daH choTAlAlanA zubhAzISa li. lADakacaMdanA vIravaMdana vAMcazojI, zrI choTAlAlabhAInI tabiyata ja sArI che. tamane badhAne majAmAM cAhuM chuM. tamAro prema yAda Ave che. baMne bhAIone yAdI. gharamAM AzISa kahezo. bebI majAmAM haze. 0 patra naM. 36 ja . sAyalA, tA. 23-12-65 - bhAI zrI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamAruM posTakArDa tA. 20-12nuM lakhela te vAMcI AnaMda thayo [ che. tame jUnuM ghara badalAvI navA blokamAM rahevAnA samAcAra jANyA 3pa0 ( zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, AvA viSaya bArAmAM satsaMganI icchA tamone rahyA kare che te jANI pramoda thAya che. bhAvanagarathI bhAI jayaMtIlAla taraphathI paNa satnI preraNA ApatAM patro maLyA kare che, te paNa sArUM che. sthUla zarIra tathA pAMca jJAna ndrayo ane mananA vicArothI ApaNe taddana bhinna eTale judA chIe e bhAvanA niraMtara kArye kArye prasaMge prasaMge bhAvavI. ApaNe sthULa tathA sUkSma dehanA dharmothI judA niraMtara cetana AtmA chIe. e bhAvanA vadhArye ja chUTako che. bAkI to jagajIvanabhAI tyAM che. emanA zarIranI ane vepAra vagere kare che e tarapha dRSTi nahIM rAkhatA temanI preraNA meLavatA rahezo to bahAranA patronI preraNAnI jarUra nahIM rahe. baMne bhAIone AzISa. bhAI jagajIvanabhAI tathA bhAI naMdalAlane AzISa. sau khuzImAM hazo. daH choTAlAlanI zubhAziSa O patra naM. 37 bu zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA bhAI zrI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamArUM posTakArDa tA. 27-12nuM vAMcI AnaMda. ApaNe cetana eTale AtmA ja chIe. sthULa deha ane sUkSma dehanA dharmothI bhinna chIe. e bhAvanAnuM jora jeTaluM vadhe teTalo phAyado ja che. lAbhano ja vepAra che. AmAM khoTano vepAra to nathI. bAkI jagajIvanabhAI tyAM che eTale tamane to AvA viSamakALamAM anukULatA che. daH choTAlAlanA zubhAzISa sAyalA, tA. 31-12-65 For Personal & Private Use Only 351 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) patra naM. 38 ja sAyalA, tA. 13-2-16 bhAI zrI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamAruM posTakArDa tA. 8-2 nuM lakhela maLyuM, vAMcI AnaMda che. thayo che. satkRtanuM vAMcana cAlu karyAnA ane dara ravivAre jagajIvanabhAI ja pAse jaI satsaMgano paricaya manathI karyAnA samAcAra jANyA-A kALamAM AvI rUci thavI paNa durlabha che. pAMca jJAnaindriya ane mana teno viveka rAta divasa karazo. baMne zarIrano eTale ke sthULa zarIra, ane pAMca jJAna indrI tathA mana (sUkSma zarIrano vahevAra jJAnathI athavA upayogathI thAya che) dareka-deha tathA jJAna indrI, karma indrI * zarIranA dharmothI, upayoga svarUpa, jJAna svarUpa AtmA judo che ane asaMga che eTale emAM bhaLI zake tevo nathI. ane te caitanya svarUpa AtmA ApaNe pote chIe. AtmA sivAyano badho vahevAra asatuM che evI rAta divasa jAgRti rAkhazo. to A viSama kALamAM kAma thaI jAya tevuM che. vadhAre zuM lakhuM ? - dara choTAbhAInA zubhAziSa 0 patra naM. 39 . sAyalA, tA. 1-3-67 bhAI zrI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamAruM posTa kArDa tA. 21-2 nuM lakhela maLyuM vAMcI AnaMda thayo che. tamone paramArtha mArganI jijJAsA thaI che ane tenA mATe ke bhAI jagajIvanabhAI sAthe satsaMga karI satu mArga samajavAno prayAsa : karo cho, te jANI pramoda thAya che. 35ra zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA) For Personal & Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mArA hAthamAM chellA ATha divasa thayA, eka pustaka Avela che te pustakanuM nAma-samyajJAnI zrI zAMtisvAmI svasaMvedana. e bhAIno janma lIMbaDImAM sane 193pa, dehotsarga phAgaNa vada 11 sane 1964 surendranagara. 29 varSanI vaye gRhasthI vezamAM kALa karyo. 18 varSa 4 vidyAbhyAsa 5 varSa muMbaImAM saravasa. 3 varSa sakhata bimArI oparezana che ane pathArImAM chellA be varasamAM zrImad rAjacaMdra, upamiti bhavaprapaMca, kuMdakuMdAcAryanuM samayasAra vAMcI svayameva gurUnA upadeza vagara pUrA jJAnI thaI gayA. jANe jaina saMpradAyanA dvAdazAMgInA pAraMgata ane uttama anubhavI thaI gayA. e pustaka meLavavAno prayAsa karuM . ja maLyathI bhAI jagajIvanabhAIne kopI mokalI ApIza. hAlamAM paNa AvA purUSo thAya che. pUrvanA saMskAra keTalA baLavAna. daH choTAlAlanA zubhAziSa . patra naM. 40 % sAyalA, tA. 2-4-67 bhAI zrI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamAruM posTakArDa tA. 27-3nuM lakhela maLyuM vAMcI AnaMda. huM che. tA. 26 thI tA. 31 sudhI rAjakoTa, morabI, vavANiyA satsaMga arthe gayela. tamo svAmI zrI nityAnaMda tathA prakAzAnaMdajI vArtAlApa pustaka ' vAMco cho te jANI pramoda thAya che. pustaka bahu ja sAruM che. samyajJAnI che zAMtisvAminuM svasaMvedana eka kopI jagajIvanabhAIne morabIthI mokalela che. che. bIjI mathe mokalI ApIza. jainanA bodha saMbaMdhI huM je kahI zakuM * te karatAM anekagaNuM temaNe kahI nAkhela che. ane te pramANe jo - purUSArtha hoya to jIva A kALamAM ekAvatArI thaI zake che. ci. bena | vanalIlA tathA jamAI atre Avela. paNa mArI gerahAjarI haze, ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 353 For Personal & Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atrethI lADakacaMdabhAI tathA hiMmatalAle AtmavaMdana lakhAvela che. teo ja paNa mArI sAthe rAjakoTa, morabI, vavANiyA Avela hatA. tyAM saune AzISa. ' daH choTAlAlanI zubhAzISa : ) patra naM. 41 : sAyalA, tA. 13-4-69 che ke AtmArthI bhAI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamAruM posTakArDa tA. 7/4 nuM lakhela vAMcI AnaMda. ane vAMcana cAlu karyAnA samAcAra jANI AnaMda. pustaka pharI pharI vAMcazo. | vicArazo. ane na samajAya to bhAI jagajIvana taraphathI samajazo. tIvra mumukSuone dhAre to ekAvatArIpaNuM prApta thAya tevuM pustaka che. che eTalAmAM samajazo. manuSya dehe jo karavA lAyaka kArya hoya to cetananI che 1 pUrepUrI oLakhANa karI levI. ane sthaLa zarIra tathA sUkSma zarIra ! che (pAMca jJAna indriya ane mana)no vepAra thaMbhAvI devo, sarve tIrthakaroe tema ja karyuM che. zAMtisvAmIe karma athavA saMjogono doSa kADhavAnI nA pADI che. cetanano purUSArtha sarvoparI che. daH choTAlAlanI zubhAzISa D patra naM. 4ra ja sAyalA, tA. 26-4-66 rA. rA. bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamAruM posTakArDa tA. 21/4 nuM maLyuM. vAMcI tamArI paramArtha bhAvanA joI khUba pramoda thAya che, zAMti svAmInuM pustaka ane temano purUSArtha evo che ke A mArganA premI jIvo saraLatAthI sakhata rIte ? purUSArtha karI zake. da: choTAlAlanI zubhAzISa rUpa ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D patra naM. 43 4 sAyalA, tA. 7-5-66 ke bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamAruM posTakArDa tA. 3-5-19 nuM lakhela maLyuM vAMcI * AnaMda thayo. baMne pustaka jhAjhIvAra na vaMcAya to harakata nathI. ja paNa rAta divasa banI zake teTalo TAIma aMdara jovAno purUSArtha vadhArazo. bhale jJAna iMdriyo enA viSayamAM pravartatI hoya. mana ja enA viSayamAM pravartatuM hoya. paNa te vakhate ApaNe jonAra kevI ja sthitimAM chIe te tapAsI pAkuM karavAnuM che. indriyo ane manane ApaNo Teko hoya che to ja temanA viSayamAM pravarte che. bAkI ApaNe jonAra merU jevA aDola thaI jazuM to indriyo ane manano vepAra enI meLe baMdha thaI jaze. A kALamAM ApaNe paNa dRDha nizcayI thaIe to zAMtisvAmI jevA thaI zakIe. paNa saMsArI viSayo ane bAbato jhera jevI lAge to tarata kAma thaI zake, jeTalI saMsAramAM mIThAza eTalo puruSArtha thaI zake. da: choTAlAlanA zubhAzISa D patra naM. 44 ja sAyalA, tA. 8-8-16 - bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamAruM posTakArDa tA. 2-8nuM lakhela maLyuM. vAMcI AnaMda | ja thayo che. . . tamone oparezanane kAraNe hospITalamAM temaja ghera vAMcana tathA AtmavicAraNA karavAno TAIma khUba maLatAM e paNa AvakAradAyaka thayela che. manane breka lagADavAnI bAbata jaNAvavAnuM ke tamAre mananI zarata rAkhavAnI jarUra nathI paNa ApaNAmAM je jJAna guNa akhaMDa ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 355 For Personal & Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ubho che jemAM kevaLa jANavAnI jAgavAnI jIvavAnI kriyA dehanI ja (mana vacana kAyAnA yogathI thatI kriyAmAM) ApaNo jJAna guNa to , kAyama rahe che. eTale kharI rIte ApaNe rAta divasa ApaNI ja zarata rAkhavAnI che. zAMtisvAmIe jaDa cetana saMbaMdhI ghaNI jhINI vAta anubhavagamya lakhI che. e bahu ja samajavAnI jarUra che. dAkhalA tarIke pustakamAM pAnuM 5-para dravyo ApaNAthI bhinna che. temAM bhedajJAnanI che yathArtha samajaNa tathA jIvano purUSArtha samajAvela che. daH choTAlAlanA zubhAzISa 0 patra naM. 45 4 sAyalA, tA. 9-9-16 bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA tamo hAlamAM judAM judAM pustako vAMco cho te ThIka che. vAMcanamAM to banI zake to zAMtisvAmInuM eka ja pustaka basa che. bAkI to rAtadivasa ja aMdara joI abhyAsa karavAno che. eka bAju ApaNo jIvato jAgato, 4 che jJAna svabhAva ane bIjI bAju mana ane pAMca jJAna indrionA viSayonuM ciMtavana. jo jJAna svabhAvanI pratIti rUcipUrvaka barAbara karavAmAM Ave to mana ane indriyonA viSayonuM ciMtavana rokAI che. 1 jAya. ApaNo rasto sAva saraLa thaI paDe tema che. koIka divasa aMjaLa ja haze ane bhegA thaze to vAta karazuM. bAkI vAMcana karatA ApaNe jIvatA jAgatA cetana chIe e pratIti vadhAryuM ja chUTako che. daH choTAlAlanA zubhAzISa 0 patra naM. 46 . sAyalA, tA. 29-7-67 bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamArUM posTakArDa tA. 25-7 nuM lakhela maLyuM vAMcI AnaMda. ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zarIranI haMmeza maDadAnI sAthe sarakhAmaNI vicAra vaDIe karatAM ja 4 rahezo. ApaNe saMyogamAM A maDadA zarIramAM sUryanI peThe zobhI rahyAM 1 chIe. ApaNI cetananI hAjarI vaDe pAMca jJAna indrio tathAM sthUla ! zarIramAM vAyu tathA lohI miksa thayA kare che. e sarve dehanA dharmo che. ApaNe to jJAna svarUpa dRSTA svarUpa evA ne evA ja bIrAjIe chIe. mananA yogane AvA vicAramAM rokyA karavA ane tapAsatA ja javuM ema viveka vadhaze, ane viveka vadhaze eTale jJAnanI prasiddhi thaze. saMyogamAMthI AtmAne bAda karIe to maDadAnI sthiti to saue ja che joI che ane jue che. paNa dehane bAda karIe eTale ke vIrya bahu che abhyAsathI vadhArI traNe yogano vepAra karIe te vakhate atIndriya che sukhano kSaNa vArane mATe anubhava thAya ja. daH choTAlAlanA zubhAziSa 4) patra naM. 47 4 sAyalA, tA. 8-12-17 ]. AtmArthI bhAI choTAbhAI, kalakattA lakhavAnuM je tamoe vAMcyuM che ghaNuM paNa have je vAMcyuM che, samajyA chIe, te parathI oLakhANa (nirNaya) karI rAta divasa upayogano ja che mahimA jovAno che. jethI vibhAvabhAvano uccheda thAya ane svapariNatinuM ! chegrahaNa thAya. zarIrane muDadA sAthe sarakhAvazo to jaNAze ke cetana hatuM ke eTale badhA saMcA cAlatA hatA. te zarIranA dharma che. ApaNe dhaba nathI thaI gayA paNa jIvIe chIe te AtmasvarUpa che. rAta divasa upayogano mahimA juo. pAMca jJAna indrI tathA manamAM teno ja mahimA che. eka che ! AtmA sivAya bIjuM badhuM saMyogI dravya eTale paradravya che. jo tamone ? chokarAo rajA ApatA hoya to atre ja ApaNe sAthe rahIe. samAgamathI tamo thoDA TAImamAM taiyAra thaI jazo. bAkI pustako vAMcavAthI kAMI vaLavAnuM nathI. upayogano rAtadivasa mahimA juo. ajJAnapaNe khoLiyA badalavAnI paNa tenI ja zakti che. ane jJAna zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) ( 357) For Personal & Private Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya to khoLiyA badalavAM na paDe ane A vartamAna khokhAmAM ApaNe che majAthI rahI zakIe. tamo atre AvyA tyAre gharanI khaTapaTamAM paDI gayA hatA. tame kyAre ja ya kharo satsaMga karyo ja nathI.jo kharo satsaMga thAya to satsaMgano mahimA che ja khyAlamAM Ave ane temAM ja rAta divasa paDyo rahe. ) patra naM. 48 % sAyalA. tA. 14-10-17 * bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA tamo yogavAzISTha ane datta parazurAma vagere pustako vAMco cho . | ane te pustako kevaLa AtmalakSI hovAthI tamone majA paDe che. e ja ! tamArI madhyastha dRSTi che. madhyastha dRSTivALo jIva jJAna pAmavAno A che. adhikArI che. * da choTAlAlanI zubhAziSa . e patra naM. 49 ja sAyalA, tA. 5-12-17 AtmArthI bhAI choTAlAlabhAI, kalakattA zarIranI jaDa kriyA thAya che. paMca jJAna indriyo tathA mananI zubhAzubha vikArI kriyA thAya che. ane AtmAmAM zuddhatA-nirmaLatA hovAthI temAM upalI kriyAono pratibhAsa thAya che. ane vahevArathI ja e kriyAone jANe che. nizcayathI AtmA potAnA cetana svabhAvamAM tanmaya che. sAdhaka avasthAmAM rAtadivasa deha AtmAnuM bhinnapaNe jANI che jAgRti rAkhavAnI che. ApaNane indriyajanya jJAna tathA sukhaduHkha che, ApaNAthI judA hoya e jaNAya che. paNa dazA to evI keLavavAnI che ke atiidrIya jJAna tathA sukhano lAbha maLyA kare. zAMtisvAmI, kRpALudeva, tathA mahAtmAoe e sthiti rAtadivasa mahenata karI prApta karI che. ) 358 ( zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane ApaNe e ja raste gaye chUTako. rAta divasa AtmA dehadhArIpaNe A khokhAmAM (zarIramAM) keTalo mahAna che, te joyA ja karo. vicAryA ja karo. to jarU2 phAyado jaNAze. daH choTAlAlanA zubhAziSa O 5tra naM. 50 jI bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA AtmA to dehanI tathA mana ane indrIyonI kriyAthI samaye samaye judo che. AtmadravyamAM jJAnano udaya che, ane zarIramAM karmano udaya che. rAtadivasa asaMgapaNuM paNa anubhavo. kArya eka ja manuSyadehe karavAnuM che. sAyalA, tA. 6-3-68 li. choTAlAlanA zubhAziSa D patra naM. 51 vjha zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA phurasade AtmanirIkSaNa karatA rahezo. AtmAnA ane dehanA dharmo sAva judA che. AtmAmAM jJAna guNa ane upayoga lakSaNa che. dehanA dharmothI Atmadravya guNe ane lakSaNe karI juduM paDe che. A purUSArtha karavAmAM Ave to tenA phAyadAno hisAba nathI. sAyalA, tA. 22-3-08 daH choTAlAlanI zubhAziSa O patra naM. 52 jI AtmArthI bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA jIva eTale caitanya padArtha eTale jJAna, anubhava athavA prakAza che. sAyalA, tA. 19-4-68 For Personal & Private Use Only zche Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehanA saMyogamAM je sthiti utpanna thAya che te badhI caitanyathI para che. ApaNA jJAnanI ochAzane lIdhe te sthitimAM muMjhAIe chIe, athavA moha pAmIe chIe. rAta divasa ApaNA jJAna svabhAvanuM avalaMbana laI jJAna svabhAvamAM jo jAgRti vadhatI jAya ane jJAna svabhAva dRDha thaI jAya to game tevI sthitimAM mANasa majAthI rahI zake. dehanA dharmothI nahIM muMjhAtA jAgRti vadhAravAnI jarUra che. "kevaLa aMtarmukha upayoge satata jAgRti tene zrI tIrthaMkara dharma kahe che." eka samaya paNa bahirmukha upayoga na thavA devo tene zrI tIrthakara mArga kahe ja che." ema kRpALu deva kahe che. ArAdhaka jIvane A vAta spaSTa anubhavamAM Ave tema che. jema jema jIva samyagudarzanane prApta thaI svabhAva sukhane prApta thAya to pachI tene ati indriya jJAna ane sukha vinA cena paDaze nahIM. * li. choTAlAlanA zubhAziSa | 0 patra naM. pa3 4 sAyalA, tA. 5-7-98 * bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA ja jata tamAruM posTakArDa tA. 27 nuM vAcI AnaMda thayo. AvA viSama kALamAM tamArA jevA mokSanA icchaka jIvo rahelA te jANI ! A pramoda thAya che. dravya-anaMta guNo ane tenI samaye samaye pariNati paryAya avasthAno ja samUha te dravya. athavA AtmA athavA aMzI. guNo-hamezAM dravyanI sAthe kAyama rahyA che eTale sahavaratI guNo | kahevAya. paryAya-dravyamAM samaye samaye anaMta guNonuM pariNamana te paryAya che. [ avasthA athavA aMza kahevAya. 360 zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja jIvanI eka samayanI avasthAmAM samaye samaye AkhuM jagata je je kevaLa mithyAM che te dekhAya che. jemAM sarva jIvonuM dehadhArIpaNuM AvI * gayuM samaya samayanI jJAna pariNati je pAMca indriyo tathA mananA : viSayo sAthe ekameka thaI rahI che. ane tene lIdheja sarve kArpaNa vargaNA dareka jIvanamAM samayavartI jJAna paryAya rahela che eTale je dehadhArI paNe maDadAno vahevAra cAle che. jeone phakta daihika kriyAno bodha che teo kriyAjaDa. jeone zuSka jJAnano bodha che eTale puruSArtha karavo ja nahIM te zuSkajJAnI. khare raste caDyA che teo rAta divasa potAnI zakti anusAra jaDa che cetananA bhAgalA pADI pariNati zuddha kare che. ane samakitanI prApti pachI jJAnadhArA eTalI zuddha thAya che ke samayavartI aMza (paryAya) * AtmA (aMzIne) ja khyAlamAM le che. athavA to dravya draSTi rAkhI . potAnI zuddha dhArAne ja anubhave che te teonI pAkI dravya dRSTi che. kahevAya che. udayathI vahevAra paNa ghaNA khedanI sAthe udAsInatAthI che kare che. ane icchI rahyA che ke kyAre A vahevAra khalAsa thAya. A badhI judI judI kakkIono eka ja artha (rahasya) che. "nirAkAra abheda saMgrAhaka, bheda grAhaka sAkAro re, darzana jJAna dubheda cetanA, vastugrahaNa vyApAro re. - AnaMdaghanajI ! sAmAnya svabhAvanI ho, ke pariNati asahAya; dharma vizeSanI ho ke guNane anuyAyI. - devacaMdrajI . nirAkAra cetanA kahAve darzana guNa, sAkAra cetanA zuddha jJAna guNa sAra he ja cetanA advaita dou sAmAnya vizeSa sattAhiko vistAra che. - banArasIdAsajI ! ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 361 For Personal & Private Use Only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnI purUSo jeone samakita thayA pachI jJAnadhArA vizeSa zuddha thayela che. karmanA anudayamAM teono samaya varatI aMza-dravyane eTale aMzIne athavA sAmAnya sattAne ja khyAlamAM le che matalaba te vakhate teonI cetanA nirAkAra cetanA kahevAya-darzana cetanA kahevAya. AvA jJAnIo karmanA udayamAM teonI zuddha jJAna cetanA karmanA udayathI jAgRta rahI bhinnapaNe anubhavI ne zuddha sAkAra cetanA kahevAya. athavA zuddha jJAna cetanA kahevAya. teo potAno pAtaLo paDelo cAritramoha paNa zuddha jJAnanuM dhyAna chUTacA vagara anubhavatA hoya. 362 darzanamoha vyatIta thaI upanyo bodha je deha bhinna kevala caitanyanuM bhAna je tethI prakSINa cAritramoha avalokIe varate evuM zuddha svarUpanuM dhyAna jo. - zrImad rAjacaMdrajI ghaNuMya lakhavAnuM mana thAya che paNa kAgaLamAM keTaluMka lakhAya ? daH choTAlAlanA zubhAzISa O 5tra naM. 54 vjha AtmArthI bhAI choTAlAlabhAI, kalakattA. jJAna cetanA, karma cetanA, karmaphaLa cetanA dehadhArI paNe zubhAzubha karmano udaya rahyo che ane tenuM phaLa sukha du:kha kahyuM che. karmanA zubha azubha udaya vakhate ApaNe jAgRta rahevuM joIe je ApaNe te udayathI bhinna chIe ane udayanA phaLa sukha duHkhathI paNa bhinna chIe. jAgRti na hoya to zubhAzubha karmanA udayamAM potApaNuM manAya. zubha udaya pratye rAga buddhi thAya azubha udaya pratye dveSa buddhi thAya. sAyalA, tA. 27-6-68 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAnya cetana vizeSa cetana sAmAnya cetana tathA guNa zudhdha che paNa sAmAnya cetanamAMthI vizeSa cetanano pravAha (paryAya athavA pariNati athavA avasthA) samaye samaye cAlyo Ave che te ja pudgalanI zubhAzubha kArmaNa vargaNA sAthe baMdhAyela che. pAMca jJAna indriyonA viSaya tathA mananA saMkalpa vikalpa pariNAma ekameka thaI gayela che eTale ja ApaNe zubhAzubha udaya vakhate ApaNe zuddha cetana chIe evI zraddhA rAgI jAgRti rAkhavI paDe che. jethI e vizeSa cetanano pravAha zudhdha thAya. vizeSa cetanano pravAha zuddha thAya e jJAnadhArA ane zubhAzubha karmano udaya ane tenuM sukha duHkharUpa karmadhArA. sAmAnya cetananI zraddhAnA jore jAgRti rAkhavAthI jJAnadhArA zuddha thatI jAya che. samyagdaSTi jIva evo anubhava kare che ke huM caitanya mAtra teja rUpa vastu chuM ke jemAM karmanA udayano leza paNa nahI evo zAMta bhAvamaya chuM. acaLa chuM. eTale ke karmanA game tevA udayathI caLAvyo caLato nathI. kAraNa karmanA udayamAM AtmAne svabhAvamAMthI calAyamAna karavAnI zakti nathI. matalaba abhyAsanuM baLa vadhe to ApaNe ApaNI zuddha jJAnadhArA anubhavI zakIe. saMsAranA mAyika padArtho temaja zarIranA dharmomAM kevaLa udAsInatA hoya to bheda jJAnanuM dhyAvana vizeSa thaI zake. jJAnIo pUrvopArjita mohanIyanA udayathI je kaMI pravRtti kare che te mUrkhanI peThe khedathI kare che. kRpALu deva lakhe che. 'je divasa udaya paNa AtmAkAra banaze te udayane dhanya che.' kAgaLamAM keTaluM lakhAya ? samAgamamAM vizeSa kahevAnuM banI zake. li. choTAlAlanA AtmavaMdana zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only 393 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O patra naM. 55 G bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA jata tamArUM posTakArDa tA. 19-9nuM maLyuM vAMcI AnaMda huM, lADakacaMdabhAI tathA hiMmatabhAI tA. 19-9nI savAre morabI vavANIA satsaMga arthe ghaNA bhAIono Agraha hovAthI gayA hatA. tArIkha 23-9nI sAMjanA atre pAchA AvyA. vAMkAnera paNa mumukSu bhAIo bahenono Agraha hovAthI eka kalAka rokANA hatA. baMne vakhata morabIthI caMdubhAInI moTa2 levA mUkavA AvI hatI. tA. 18-9nI rAtanA daza baje bhAI maNIlAla choTAlAle deha choDyo. chellA eka mAsa thayA pathArIvaza hatA. huM avAranavAra temanI pAse jato. ghaNA vakhatano satsaMga hovAthI ane temanI jijJAsA hovAthI ApaNe dehanA dharmothI bhinna jIvatA jAgatA AtmA chIe, e raTaNa dRDha thaI gayuM hovAthI haMmezA jAgRti rahetI ane AnaMdamAM divaso pasAra karatA. tArIkha 18-9 sAMjanA eka kalAka huM tyAM ja hato. samAdhipUrvaka deha choDyo, zAstranuM jJAna nahIM paNa satsaMgamAM ghaNI ja jIjJAsAthI eka ja jIvatA jAgatA AtmadravyanuM raTaNa sArUM karI lIdhuM. ame eka AtmArthI sAthI gumAvyo e ja. 364 sAyalA, tA. 25-9-68 sthUla ane sUkSma deha sahita A AkhuM jagata dhaba, mithyA ane jaDa che. kAraNa temAM svayam bhAsyamAna thavAnI zakti nathI. upara kzA jagatamAM mAro AtmA svayam prakAzita ane jJAna svarUpa niraMtara bhAyamAna thAya che evo anubhava athavA aMtarmukha upayoge satata jAgRti e nizcaya che ane AkhA jagatane mAro AtmA prakAze che athavA bhAsyamAna kare che evo anubhava e vahevAra che. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara kahyo evo baMne prakArano anubhava mumukSu jIvone sat purUSanA ne Azraye yathArtha vastusthiti samajI cetana ane jaDane bhinna svarUpa pratIta karI ArAdhana kare dehAdhyAsa TaLI dRzya padArthano abhAva thavAthI thAya che. * jaina zAstra mujaba nava tatva-jIva, ajIva, puNya, pApa, AzravA, * baMdha, saMvara, nirjarA, mokSa, temAM cAra tatva ajIvanA kahyA ane traNa tattva-saMvara, nirjarA, mokSa jIvanA vahevArathI kahyA, jIva sivAya ke ATha tatvanuM astitva che ke nahI tenI ATha tatvane khabara nathI. jIva tatva ajIvanAM cAra tatva puNya, pApa, Azrava, baMdhane jANe ane vastusthiti samajI ArAdhana kare. jIvanA tatva saMvara nirjarA mokSane paNa jANe. bAkI ATha tatvamAM ajJAnathI jIva khovAya gayo e Azcarya. vedAMtanA paccIsa tatva. 5. pAMca bhUtano pUla deha 5. pAMca jJAna iMdriyo 5. pAMca karma indriyo * 5. pAMca prANa vAyu 4. mana, buddhi, citta, ahaMkAra 1. jIva tatva 25 tatva covIsa tatvo jene potAnuM astitva che ke nahIM tenI khabara nathI. A jIva tatvanA Azraye covIsa tatvo jaNAya. A covIsa tatvomAM jIvatuM jAgatuM Atma tatva khovAI gayuM e Azcarya. nivRttinA TAimamAM che eno vicAra karavAthI jIva tatva pragaTa thAya che. kRpALudeva kahe che. "vastu vicAra vinA kSaNa paNa na rahevuM" "sat nuM smaraNa karavuM ane zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 365 For Personal & Private Use Only Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja jagatanuM vismaraNa karavuM." "vibhAvathI mUkAvuM ane svabhAvamAM rahevuM che. e ja samajavAnuM che. li. choTAlAlanI zubhAzISa . D patra naM. 59 ja sAyalA, tA. 2-11-18 ja bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA AtmA aMdarathI UThatA badhA bhAvothI nitya mukta abaMdha eTale koIthI na baMdhAya tevo che. evI zraddhA te ja samyakdarzana che. ApaNe jIva nAmanA padArthathI jIvIe chIe, jAgIe chIe. zarata rAkhIe e chIe, tapAsIe chIe. ApaNe A zarIramAM jIvatA jAgatA akhaMDa ' UbhA chIe. evo ApaNo anubhava athavA svasaMvedana eTale ja samyakajJAna che. te jJAna darzana svabhAva AtmAno che. ane ApaNe te bAbata ArAdhana karyethI dazA abaMdhI vikalpa vagaranA thaIe te niravikalpa sthiratA te samyaka cAritra che. zarIra athavA zarIranA koI dharmone temanuM astitva che ke nahIM tenI che paNa khabara nathI. nava tatvamAMthI ATha tatvane kAMI khabara nathI. zubhAzubha karmanA udayane tathA tenA sukhaduHkha rUpa phaLane kaMI khabara nathI bAkI zarIramAM bAghaDA jevo (siMha jevo) AtmA badhAne jANe kAraNa jJAnaguNa athavA upayoga lakSaNa zarIranA aNuaNumAM bharapura che. jagatanA lokone ajJAnathI maraNanI bhrAMti che. AtmA to teonA te baMne sthULa ane sUkSma zarIrano vahevAra calAvavA maphatano veThIyo maLyo che. ane zarIrane tathA vahevArane ja sAcuM mAne che. tamo koI rIte thoDA divasa atre Avo to khabara paDe ke vAzIdAmAM sAMbeluM khovAyuM che. 366 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keDe chokaruM ane chokaruM bahAramAM gote che. tapa, vrata, paccakhANa, devadarzana, upavAsa, sAmAyika, pratikramaNa tathA jainamAM ane bIjA darzanomAM AvazyakAdi kriyA karavAnI che te * UMcA prakAranI che paNa jJAna vinA te janmamaraNano phero ghaTADI zake nahi. jJAna hoya to bIjI badhI kriya. zarIra uparathI mUcha uDAvavAne bahu ja sahAyabhUta thAya. amAre to zarIra thAkyuM eTale dUra javuM na AvavuM musApharI bhAre paDe. daH choTAlAlanI zubhAzISa che rAta divasa ApaNAM arUpI ArisAmAM ApaNI karmadazA athavA dehAdhyAsa bhAsyA ja kare che. arisAne khabara nathI. jIvamAM dehAtmA buddhi hovAthI zubhakarmanA udayamAM khuzI thAya che ane azubha karmanA ja udayamAM mAthe cophALa oDhI poka nAkhe che. e kevaLa mohanIyano mahimA che. cakravartInI samasta riddhi siddhi karatAM manuSya jIvanano ekeka . samaya vadhAre kiMmatI che. evuM ghaNIvAra vAMcyuM che. paNa ajJAna khaTakatuM ja nathI. ulaTo jANe che ke ApaNe bIjA karatAM ThIka chIe. daH choTAlAlanI zubhAzISa ne e patra naM. pa7 . sAyalA tA. 23-10-38 bhAI zrI choTAlAlabhAI, kalakattA vizeSa lakhavAnuM je tamo have deha ane AtmAne guNe lakSaNe karI judA che. evuM parokSa jJAna to tamone pUrepUruM thayuM che. baMne dehonA dharmono upayoga lakSaNa ane jJAna guNavALA AtmAmAM to abhAva che. kAraNa baMne dehanA dharmothI AtmA guNe lakSaNe karI zrI saubhAgyabhAjI ane sAyalA 367 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja samaye samaya judo che. dehomAM dehonA dharmono samaye samaye udaya ja che. evI rIte AtmAmAM samaye samaye jJAnano udaya che. je dehonA dharmono AtmAmAM praveza nathI, AtmAthI taddana judA che. eka paramANuM paNa AtmAne sparzato nathI. evA dehomAM game tevo baLavAna udaya hoya paNa te AtmAmAM lAbha hAni kevI rIte karI zake AvuM niraMtara vicAravuM ane tapAsavuM. tapAsanAra AtmadhArA che ane AtmadhArA nirmaLa zuddha hovAthI dehanA dharmo dekhAya che je karmadhArA che. baMne dhArA eka bIjAnuM kAMI karI zake nahi. karmadhArAne to potAnA astitvanI paNa khabara nathI. jo ApaNe jAgRti rAkhIe, bhale vicAra vaDIe jAgRti rAkhIe to paNa dehAdhyAsa ghaNo ghaTe che. ApaNe to mukta thavAnI tIvra jijJAsA (rUci) ane sAMsArika mAyIka padArtho tarapha udAsInatA joIe. jeTaluM vairAgya ane jAgRtinuM baLa vadhAre eTalo vadhAre phAyado thAya. jJAnI purUSoe vastu vicAra vinA kSaNa paNa na rahevuM e khAsa bhalAmaNa karela che. eja. daH choTAlAlanI zubhAzISa 0 patra naM. 58 sAyalA, tA. 26-4-19 bhAI zrI choTAlAlabhAI, kalakattA have kAgaLa lakhatAM ghaNo ja kaMTALo Ave che pachI te kAgaLa che. vahevAra saMbaMdhI hoya ke paramArtha saMbaMdhI hoya, anAdikALanA paribhramaNamAM jIve potAnA svarUpanA ajJAnathI je 1 je paryAye jyAM jyAM janmyo tyAM te paryAyamAM ane te paryAyanI saMtatimAM ekatA buddhi karela che. eTale rAga- dveSanA pariNAma ubhA ja rahyA che che. ane rAga-dveSanA pariNAmanuM nimitta pAmI jIvanA pradezomAM ! ja ekakSetrAvagAhe rahelo kArmaNa vargaNAno pudgala pIMDa jJAnAvaraNAdika ja karmarUpe pariName che. ane jJAnAvaraNAdika karmanuM nimitta pAmI jIva 368 zrI saubhAgyAbhAI ane sAyalA che For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * dveSa rUpe pariName che. AvI rIte ajJAnathI saMsAra ubho ja rahe che. te che pachI bhale sArI gati thAya ke kharAba gati thAya. paNa janma maraNano phero maTe nahI. dA. ta. manuSyadehe zarIra e vedanAnI mUrti che. temAM zAtAvedanI agara azAtAvedanIno udaya hoya ja. vedanInI sAthe mohinIno udaya ajJAnapaNe hoya ja. zubhakarmanA udaye jIvamAM rAgaheSa pariNAma thAya. ane azubha karmanA udaye paNa rAga-dveSa pariNAma ja thAya ja. jIva A baMne prakAranAM udayamAM jAgRta rahI, pote jJAnasvarUpa | che, kAraNa jIva dravyamAM jJAna guNa ane upayoga lakSaNa rahyuM che. ane 4 karmanAM sArA: narasA udayamAM te guNa lakSaNa nathI. evI jAgRti 4 rAkhI, pote zAtA- azAtA athavA sarve karmadazAthI bhinna che, evI pariNAmadhArA keLave to atre ja potAnuM muktapaNuM anubhave. pachI to jIva potAnA jJAnamaya svabhAvane sukharUpa mAne ane karmanAM udayamAM AkuLatAvALA bhAvone (zubha-azubha) du:kha rU5 mAne che to jJAna ane vairAgya baMne zaktio sAthe vikasatI jAya che. ane che dazA thaye to ekalI cetanA ja anubhavAya che. cetanA sivAya bIjuM je ja kAMI che. te saMyogamAM jIvathI judu ne judu ja raheluM che. matalaba, ja jAgRti rAkhI karmanA udayamAM thatuM ahampaNuM ane mamatvapaNuM ja maTADavAnuM che. jeTalI vairAgya zakti vadhAre teTalI jJAna zaktino vadhAre ughADa thAya che. matabala puNya pApano dhaMdho udhArIo che. A to rokaDIo napho che. jema jema jJAnadazA vadhaze tema tema saMsAranAM karmo sAva nirasa jevA lAgaze. ane je jIvane saMsAranAM pariNAma ane kAryomAM nirasatA jaNAtI hoya ane potAnI cetanAmaya ramaNatA sArabhUta lAgatI hoya, ke tenA saMsAra saMbaMdhI kAryo sAva lukhA hovAthI karmabaMdha thato nathI. jJAna-jANavA rUpa zakti (4) zeya-haMmezA potAnI meLe koInI sahAya vinA jANanArI ja zakti . chezAtA - anaMta zaktie birAjamAna vastu mAtra. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 356 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA traNa bhede mAruM svarUpa mAtra che. : A samajAvavAnA mATe traNa bheda kahyAM che. bAkI to rAta divasa ApaNe bhagavAna AtmA chIe. jo vicAra karazo to karmano udaya ekalo hoya ja nahi. bAjumAM sAtho sAtha jJAna hoya ja. haMsa dUdha pANI bhegA hoya temAM dUdhane ja upADe che. tema ApaNe karmadazA vakhate jJAnane ja mukhya karavAnI jarUra che. A kAgaLa bhAI jagajIvanabhAI tathA naMdalAlane vaMcAvazo. bhAI naMdalAla bhale kAgaLanI kopI karI rAkhI roja vAMcI jAya. li. choTAlAlanAM zubhAzISa D patra naM. 59 sAyalA, tA. 9-5-19 bhAI zrI choTAlAlabhAI, kalakattA jIvane dehadhArIpaNu che. tyAM sarve karmadazA (Adhi, vyAdhi, upAdhivALI) rahela che. tethI jarA paNa nahIM muMjhAtA karmadazA-zubhAzubha tarapha udAsIna bhAva rAkhI. ApaNe to zarIramAM jIvatA jAgatA caitanya mUrti chIe evI jAgRti rAkhavAthI cha mahInAmAM to ghaNo phera che dekhAze. Atma dravyamAM upayoga lakSaNa ane jJAnaguNa che. jethI te pote che. potAne paNa jANe che. ane karmadazAne paNa jANe che. karmadazA eTale zubhAzubha bhAvo tathA dehanI zAtA azAtA vagere bhAvo. rAgadveSa | moha pariNAma kare che e ja mULamAM mithyAtva che. temAM jAgRti rAkho eTale mithyAtva TaLatuM jAya. mithyAtva jAya eTale avirati, pramAda, kaSAya TaLatA jAya. A to jJAnIonI eka cAvI ja che. je cAvI vaDe che ajJAna rUpI sarve tALAM ughaDI jAya. rAta divasa potAnA jJAna svabhAvano mahimA joI jIvane pAMca jJAna iMdriyo tathA mananA viSayamAM ekatva buddhi thaI che te sthAno choDAvI pote potAmAM ja ekatva buddhi... 30 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke game tevI karma dazAthI nahi muMjhAtA te tarapha udAsIna rahI ApaNo te che. ja mahimA jovo. dara choTAlAlanI zubhAzISa ! patra naM. 60 . sAyalA, tA. 24-9-96 bhAIzrI choTAlAlAbhAI, kalakattA ApaNe A zarIramAM jIvIe chIe, jAgIe chIe evo ApaNo svabhAva kAyama che. bIjA badhA zarIranA dharmo paNa e ja jJAnasvabhAva vaDe ja jaNAya che. vaLI be pAMca miniTanI vAre ghaDIe phUrasada laI zAMta cittathI tapAsazo. kAraNa tapAsanAra paNa ApaNe ja chIe. pAMca jJAna-indriyo enuM kAma kare che. mana, saMkalpa, vikalpa kare che. zarIramAM zAtA athavA azAtA (zArIrika athavA mAnasika) A badhAnI zarata rAkhanAra-jJAna svabhAvavALA zAMta ApaNe chIe. prasaMgo paDatAM rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, rati, arati, bhaya zoka vagere badhI pravRtio UThe tenA ApaNe jANavAvALA ane te badhAthI ApaNe judA chIe. AvuM avalokana ja karavAnuM che. eTale ApaNane ApaNI pratIti cetana tarIke thAya ane bIjuM badhu para dravya che. da: choTAlAlanA zubhAzISa ! patra naM. 11 ja sAyalA, tA. 22-8-19 nA chebhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA chejata tamAruM posTakArDa tA. 17/8 nuM lakhela malya vAMcI bInA che jANI zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA 371 For Personal & Private Use Only Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamane jagajIvanabhAIno satsamAgama maLe che ane e rUce che, je eTale ja A mArgamAM AgaLa vadhavAnI tamArI rUci vadhatI jAya che. zAstramAM kahyuM che ke paramArtha mArganI jijJAsAvALo mANasa AgaLa ! vadhI zake. jijJAsA tIvra hovI joIe. jyAM sudhI jIvane dehadhArIpaNuM che tyAM sudhI dehe karIne kriyA to karavI ja paDe che. jyAM sudhI mithyAtva hoya tyAM sudhI jIvanI evI ' buddhi rahe che je huM deha chuM. ane je kAMI bhAva utpanna thAya tyAM che. potApaNuM mAnI te anusAra zubha kriyA kare che temAM raMjAyamAna thAya ja che ane azubha kriyA kare che tyAM dveSa thAya che. eTale kriyA-jaDane to ja evo nizcaya na phare tyAM sudhI chUTavAnuM nahIM ane zuSka jJAnI to moDhethI vAto kare che. je jIva ane dehane levA devA nathI-baMne dravyo, je baMne dravyonA guNo ane baMne dravyonI pariNati judI che. Ama zAstrano che Azraya laIne mAne ke mane baMdha thato nathI. paNa je purUSo prApta ! purUSanA satsaMgamAM Ave che, tene to sadIya chUTavAnI jarUrata rahyA che kare che, ane karmanA udayamAM tathA udayathI je kriyA karavI paDe temAM te | bahu ja udAsIna rahe che. tamo ahIM rUbarU ho to ghaNA prakAranI samajaNa judA judA zAstronA AdhAre ApI samajAvI zakAya ane samajaNa pUrI thaye jIva ! majAthI saMsAramAM udAsIna bhAve rahI zake che. tamAre to phakta eTaluM ke che ja karavAnuM ke jema AtmadravyamAM jJAnano udaya dhArAvAhI che. tema che ? zarIramAM karmano udaya paNa dhArAvI che. je zubhAzubha karma udaya Ave ! che. temAM paNa tamo jJAna svarUpa cho. udaya anusAra je zubhAzubha navAM che karmo karavA paDe temAM paNa tamo jJAna svarUpa cho. Ama jAgRti vadhAro to zubhAzubha karma udAsInapaNe thAya. ane ApaNe jJAna svarUpa hovAnI ja bhAvanA ene ja jAgRti kahevAmAM Ave che. abhyAsa vadhI javAthI jJAna svarUpa AtmA evo jhaLahaLato pragaTa thaze ke ApaNane lAge ke A AvI sthitimAM karmabaMdha paDe ja kaI rIte ? paNa AvuM to koIka che. jIvane abhyAsa vadhatA bane. pachI to maDadAnI kriyA sAva lukhI lAge 37ra zrI sobhAgyAbhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamoe lakhyuM je satsamAgama vizeSa karI upAsavA yogya samajIe chIe. AvA prakAranA satsamAgama upAsavAmAM jIvane ghaNA ghaNA che. ' aMtarAya karmo paNa aDacaNa rUpa AvI jAya che, to tevA aDacaNakAraka ! karmonA nivAraNa mATe zuM prayatno-zuM purUSArtha keLavavAthI te dUra thaI ja zake. satsamAgamamAM bhale aMtarAyo AvI paDe. paNa upara lakhI jAgRtimAM to aMtarAya koI nathI. jIvamAM jeTalo vairAga hoya eTalo che ja abhyAsa karI zake. ane vairAgya abhyAsa vacce A dehe jhaLahaLato AtmA pragaTa thayA vinA rahe nahi. AtmA pragaTa thayA pachI karmanI ciMtA rahetI ja nathI. udaya anusAra udAsIna bhAve kriyA paNa che ke thatI rahe ane AtmA roja nirAvaraNa thAya. bAkI to koIka divasa bhegA thaIe to ghaNA khulAsA thaI zake. kAgaLanI pahoMca lakhazo. da: choTAlAla jIva kevaLa jJAna svarUpa dehathI judo hovA chatAM sthULa dehamAM tathA karmanA udayamAM dehathI navA karma kare che. temAM potApaNuM manAyeluM che te ja jAgRti rAkhe karmothI chUTavAno upAya che. pachI bhale game te saMpradAyano hoya game to sAdhu hoya, game to gRhasthAvAsamAM hoya, game te saMpradAyamAM hoya, paNa dehadhArIpaNe karmanA udayamAM navAM karma kare che, temAM ane vibhAva pariNAmane lIdhe jyAM sudhI kevaLajJAnathI nIcenI bhUmikAmAM rAga dveSa cAritramohane lIdhe harSa-zoka, sukha-du:kha vagere . badhI dehanI avasthAmAM pote jJAnasvarUpa AtmA che. evI jAgRti | rAkhavAthI dhIme dhIme karma avasthAno abhAva (karmakSaya) thaze. jema tema karIne pote jaLahaLato AtmA che, evI khAtrI karavAnI che. evo nizcaya baLavAna karavAno che. karmanI ciMtA karavAnI nathI. paNa karma para avasthAmAM pote AtmA che, e ciMtA rAkhavAnI che. vadhAre khulAsAnI ja jarUra hoya to A kAgaLa vAMcI jagajIvanabhAI tamane samajAvaze. da: choTAlAla ! zrI sobhAI sI salA 373 For Personal & Private Use Only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ D patra naM. 2 ba bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA tamArUM posTakArDa tA. 27/8nuM maLyuM. vAMcI AnaMda. 5ramAratha mArga bhaNI tamArI jijJAsA joI pramoda thAya che. jagajIvanabhAInA saranAme evI ja rIte samayasAra kaLazamAMthI gAthAonA artha zIkhe, lakhI mokalAvato rahIza. tamone be gAthA mokalyA pachI paNa bIjI be gAthAo lakhI mokalela che. gAthAnA aratha zIkhe tamo eka noTabukamAM utArI laI roja vAMcazo, vicArazo to e bAbatanA saMskAro tamArA hRdayamAM jAmI jaze, ane jAgRti vadhI jaze. kRpALudeva lakhe che. "kevaLa aMtarmukha upayoge satata jAgRti ene tIrthaMkara dharma kahe che. eka paNa samaya bahirmukha upayoga na thavA devo tene tIrthaMkara mArga kahe che. rAta divasa sarve prANIono AtmA kevaLa jJAna svarUpa, kevaLa prakAza svarUpa ane zarIranA sthULa tathA sUkSma dharmothI asaMga che. A e vAta lokoe sAMbhaLI paNa nathI. ane sAMbhaLI hoya to evuM ArAdhana karyuM nathI. jIva baLiyo thAya to cha mAsamAM pUrepUro samyag dRSTi thAya. A to AtmA upara anAdithI ajJAnane lIdhe huM zarIra chuM, evo buddhibhrama thayo che. te ja asaMga AtmAnI bhAvanA karI bhrama kADhI nAkhavAno che. 374 sAyalA, tA. 30-8-69 da: choTAlAlanI zubhAzISa D patra naM. 63 G bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA huM tA. 5/12 muMbaI gayelo tyAMthI tA. 5/1nA rAtre khuzIthI Avela chuM. eka mAsa muMbaI rokANo. borIvalI, aMdherI, mATuMgA zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA sAyalA, tA. 9-1-70 For Personal & Private Use Only Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere ThekANe satsaMgI bhAIo beno maLatA hatA. bIlImorA, mANekasAgarajI mahArAja pAse traNa divasa rokANo hato. teo paNa adhyAtmanA abhyAsI che. rAta divasa jJAna svarUpa AtmA tejasa, ja kArmaNa tathA sthala-traNe zarIronAM dharmothI bhinna che. Avo abhyAsa ja karo jethI huM deha chuM evI buddhi nAza pAme tathA huM AtmA chuM-evuM dravyatva thatuM jAya. vAMcyuM che. vicAryuM che, ghaNuM paNa prekTIkala noleja che (jJAna) vinA bhavabhramaNa UbhuM raheze. daH choTAlAlanA zubhAzISa . e patra naM. 64 94 sAyalA, tA. 29-3-70 ke ja AtmArthI bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA AdithI jIve potAnA svarUpanA ajJAnathI-sthULa zarIra ane pAMca jJAna indrio tathA mananA viSayomAM ekatva buddhi karI potAno saMsAra vadhAryo che ane vadhArato Ave che. have kharo satsaMga thayA pachI pAMca jJAna indriyo ane mananA viSayothI potAno jJAna svarUpa AtmA taddana bhinna ane asaMga che. AvI satata jAgRti rAkhI cetane potAno 2 Teko pudgalamAMthI pAcho kheMcI levAno che, eTale dehAdhyAsa saheje ja TaLI jaze. pahelA ja mahenata che. paNa pachI to bAdazAhI che. e vairAgyavAna tIvra mumukSune mATe rasto ghaNo ja saraLa che. da: choTAlAlanA zubhAzISa - - ) patra naM. 65 % sAyalA, tA. 9-7-70 bhAIzrI choTAlAlabhAI, kalakattA paramapadanI prApti-apUrva avasara, Atmasiddhi tathA bhaktimArganuM ! zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA 375 For Personal & Private Use Only Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahasya e traNa pustako vAMco cho te barAbara che, bAkI to saMsAranA padArtho tarapha kevaLa udAsInatA sevI ApaNo jJAna svabhAva jIvato jAgato cetana deha tathA mana ane indriyonA viSayothI judo ane asaMga che. ema kareDIyA karI ArAdhanA thAya to jJAna svabhAva siddha thaI zake che ane jJAna svabhAva siddha thAya to ja svarUpa sukhano AnaMda anubhavAya. apUrva avasaramAM . darzanamoha vyatita thaI upanyo bodha je, deha bhinna kevala caitanyanuM jJAna jo, tethI ja prakSINa cAritramoha vilokIye, varate evuM zuddha svarUpanuM dhyAna jo. che. eka bAju niraMtara zuddha svarUpa anubhavAya ane bIjI bAju ApaNA jJAnamAM ApaNo dehAdhyAsa bhAse. je dehAdhyAsa kSINa thaye | cAritramoha gayo kahevAya. rAta divasa dehanA ane mana tathA indriyothI : judApaNuM jANI Atma jAgRti eja kharo upAya che. je upAyanA 1 pravartavAthI dehadhArIpaNe ApaNuM muktapaNuM anubhavAya. da: choTAlAlanA zubhAzISa 0 patra naM. 66 cha parama upakArI AtmaniSTha gurUvarya sadguNAnurAgI munIzrI nAnacaMdrajI , svAmInA caraNakamaLamAM AtmabhAve trikALa namaskAra hojo. sAyalAthI lI. choTAlAla maganalAla ApazrIno kRpApatra maLyo. vAMcI atyaMta AnaMda thayo che. ApazrInA page haju jema ne tema che. phAyado nathI tethI amane aphasosa thAya che. te dehAdika sthiti prArabdha anusAra bhogavavI ja paDe te ApazrI to , jANo cho. ApazrI amArA maMDaLane vAraMvAra yAda karo cho, tethI amArA ahobhAgya mAnIe chIe. mahAtmAo niSkAraNa karUNAzIla 376 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya te to Apa amArA upara eTalI dayAnI lAgaNI darzAvo cho tethI Apane dhanya che. badhA mumukSuo niyamita to nahIM paNa ghaNA bhAge kAyama bhegA thavAnuM bane che. temaja adhyAtmasAra ratibhAInA ghare lADakacaMdabhAI vAMce che. jJAnAmRtapAna kahevuM saheluM che. karavuM jarA kaThIna che. rasapAnanA mATe morabI vigerenA mumukSuo kare che te ThIka che. paNa ekalA rasapAnathI kAMI joIe tevI dazA anubhavI zakAtI nathI. saune jijJAsA ane prema praphullita rahe to ghaNI vAta che. mAre mATe tathA lADakacaMdabhAIne mATe rasanimagnapaNAnuM ApazrI AropaNa karo to bhale ame to hAla mAraganA musAphara chIe. Apa moTA cho eTale amane moTA ja karI batAvo. paNa ame to ApanI caraNarajanA upAsaka chIe. ApanA taraphathI kALIdAsabhAI tathA lADakacaMdabhAI ! che vigerene prabhu smaraNa kahela che. ApazrIne hAla nivRtti joga vizeSa che. che. tethI svarUpAnusaMdhAnamAM anukULatA gaNAya. vAMcavA vicAravAnI phUrasada paNa sArI rahela che. eTale zrImAnuM suzIla yogAna araviMda ghoSanA pustako Apa vAMco cho, vicAro cho te ghaNI sArI vAta che. huM icchita siddhi game te raste prApta karavI, koIne lAMbe raste ne koIne TUMke raste paNa dhyeya prApta thAya to ja badho parizrama lekhe che. nahIM to te parizrama vyartha che. Apa to badhuM samajo cho mATe Apane kAMI . ja lakhavAne ame yogya ja nathI. ApanA pratye AMtarika prema bahu ullase che che. mATe saheja lakhI javAya che. amArA badhAnA saMta to hAla tame ! lAgo cho te tyAM cho bAkI to koI nathI. maNIbhAI tathA traMbakabhAIne Ape patra lakhyo te jANyuM. adhyAtmasAra TIkA sahita Ape maMgAvyo che paNa te pustaka TIkA vagaranuM che, Apa lakho to mokalAvuM. TIkA sahita | te navuM pustaka chapAyela nathI. phakta prakaraNa ratnAkaranA pahelA bhAgamAM adhyAtmasAranA zlokamAM TIkA bharela che. to tyAM derAsara athavA jaina 1 lAyabrerImAM maLe to tapAsa karAvazo. prakaraNa ratnAkaranA badhA bhAgo ! vAMcavA vicAravA jevA che. te to ApanI dRSTi bahAra nahIM hoya. ja che mATe te pustaka bAbata lakho tema karUM. zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA 377 For Personal & Private Use Only Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM AvavAnA mATe tathA ApanA darzananI abhilASA kone na ja hoya arthAt tIvra icchA ja che. paNa aMjaLane hAtha vAta che. ratabhAI tathA vrajalAlabhAI kALIdAsabhAI tathA lADakacaMdabhAI tathA jeThAbhAI vigere tamAma maMDaLe ApazrIne namaskAra kahevaDAvyA che. te Apa svIkArazo. eja saMvata 1997nA zrAvaNa suda 4 somavAra tA. 28-7-41 prakaraNa-6 zrI lADakacaMdabhAI mANekacaMdabhAI vorA pU. gurudeva zrI lADakacaMdabhAI vorAno janma saMvat 1961nA che phAgaNa suda 2, tA. 8-3-1905nA roja sAyalA tAbe coravIrA gAmamAM pU. mAtuzrI haribAInI kUkhe thayo hato. temanA pitAzrInuM nAma mANekacaMdabhAI che. umara vadhatA temane bhaNavAnI vyavasthA karavAnI hatI, ane te mujaba coravIrA gAmamAM nizALa na hovAthI sarA gAme bhaNAvavAnI vyavasthA thaI, te mujaba mANasa sAthe ghoDA upara besIne bhaNavA jatA hatA. eka divasa jepura gAmanI sImamAM bApue (ThAkora sAhebe) potAnI ghoDAgADI ubhI rAkhIne pUchyuM "chokarAo, tamane bhaNavAnuM ATaluM badhuM du:kha che?" pachI potAnI pAsethI eka svAra ApIne sarA gAme temanA mAmAne tyAM mokalI ApyA ane pahoMca lAvavA kahyuM. - sarA gAmamAM mAmAne tyAM rahIne eka varSamAM traNa dhoraNa purA che karyA. te umare paNa temanAmAM dharmabhAvanA bharelI hovAthI savAre dararoja derAsara pUjA karavA jatA ane sAMjanA AratI utAravA jatAM. A emano nityakrama hato. bhaNavAmAM eTalA badhA hoMzIyAra hatA, ke trIjA dhoraNamAM hovA 378 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaLI : pa.pU. zrI lADakacaMTha mANekacaMda vorA (pU. bApujI) saMvata 1961 nA phAgaNa suda 2, tA. 8-3-105 covIza gAme (thAna pAse) tA. sAyalA, jI. surendranaga2 dehavilaya : saM 2054 mAgasa2 suda 10, tA. 9-12-7, maMgaLavAra, sAyalA gAme For Personal & Private Use Only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che chatAM sAtamAM dhoraNanA lekhA-gaNItamAM AgaLa AvI jatAM matalaba che ke AkhI nizALamAM teo pahelAM AvatA. zALAnA AcArya zrI gulAbacaMdabhAI mAstara te baMne bhAIo tarapha mAyALupaNe vartatA hatA. ATalA hoMzIyAra hovA chatAM anya mANasone AnaMda karatA jotA tyAre temane abhyAsa karavo e veTha jevuM lAgatuM ane nizALa ! eka kedakhAnA jevI lAgatI. A samaya daramyAna coravIrAmAM nizALa thaI ane teo sarA gAmanI nizALa choDIne tyAM trIjA dhoraNamAM dAkhala thayA. te jamAnAmAM AMka, gaNita, pATha, kavitA e mukhya viSaya hatA. te nizALanA choTAlAla mAstarano bhaNAvavA mATeno aMta paNa ora prakArano hato. che coravIrA gAme cAra dhoraNa pUrA karyA ane rAjakoTanI dazAzrImALI vaNIka jaina borDiMgamAM bAra varSanI uMmare dAkhala thayA ane tyAM karaNasiMhajI mIDala skulamAM dAkhala thaI abhyAsa zarU karyo. bhaNavAmAM zarUAtathI ja tejasvI to hatA ja ane temAM rAjakoTa AvyA bAda vadhAre suvidhA maLavAthI temanuM teja dinapratidina vadhavA lAgyuM ane te teozrI temanA zikSakanA eka vahAlasoyA ziSya banI rahyA. abhyAsamAM otaprota rahIne parIkSAmAM prathama naMbare pAsa thatA ane prathama naMbara : teozrIe Akhara sudhI jALavI rAkhyo hato. vaLI dhArmika vidyAnI che parIkSAmAM paNa temano prathama naMbara ja hoya. bALavayanI dharmabhAvanA dinapratidina eTalI badhI prabaLa thavA lAgI ke temanI 17 varSanI uMmara thaI te arasAmAM jaina dharmanI akhila bhAratIya parIkSAmAM teozrIe besavAnuM nakkI karyuM ane te nimitte temaNe "mokSamALA" ke je A parIkSA mATe pAThyapustaka tarIke nirNita karavAmAM AvyuM hatuM teno abhyAsa-adhyayana karavAno avasara prApta thayo. A parIkSAnA parIkSaka janmabhUmivALA zrI amRtalAla dalapatabhAI zeTha hatA. "AtmAne oLakho" e pustakane AdhArita eka bIjI parIkSA ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 379 For Personal & Private Use Only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I w ja eka varSa pachI levAmAM AvI. temAM paNa teo beThA ane prathama naMbare pAsa thayA ane te vakhate paNa bahumAna karI inAma ApavAmAM AvyuM hatuM. ke A zullaka inAma karatAM anekagaNuM mUlyavAna pAritoSika to e che maLyuM ke AdhyAtmika mArga pratyenI rUci baLavattara banI. uparokta baMne parIkSA akhila bhAratanA dhoraNe levAI hatI. jemAM teone prathama naMbara prApta thatA temanA A gauravabharyA pariNAmathI rAjakoTamAM jyubIlI TAunaholamAM temanuM bahumAna karavAmAM AvyuM hatuM ane inAma paNa ApavAmAM AvyuM. ' saMsthAnI sevA karavA mATe paNa temanI pasaMdagI karavAmAM AvI hatI ane maMgaLAcaraNamAM teonuM DepyuTezana dhroLa, porabaMdara, jetapura, verAvaLa thaI 15 divasanI musApharI karI rAjakoTa zALAmAM dAkhala che. thaI gayA. have hAIskulanA vidyArthI thayA ane pAMcamA dhoraNanI parIkSAmAM paNa prathama naMbare ja pAsa thayA. A arasAmAM gAMdhIjInI caLavaLanuM jora paNa vadhatuM jatuM hatuM tethI eka vakhata kapaDAnI hoLImAM vilAyatI TopI bALI nAkhI ane tyArathI khAdI paheravAnI zarU karI. chaThThA dhoraNamAM AvyA ane tyAM temano bhaviSyano nirNaya thavAno hato. A pitAzrIne khUba ja samajAvyA paNa temaNe tathA mAtuzrIe kahyuM ke mAthuM 1 paTakIne marI jA to paNa meTrIka pachI AgaLa bhaNavAnuM nathI. A ja nirNayanuM kAraNa e hatuM ke jyAre akhila bhArata jainanI parIkSAmAM pahele naMbare AvyA ane temanuM bahumAna thayuM tyAre temanA mAtApitAne koIe kahyuM ke jo AgaLa bhaNAvaso to kAM to A chokaro sAdhu thaI jaze ane kAM to vilAyata jaze. have teonuM maMthana zarU thayuM ke meTrIka thaIne eka kalArkanI lAyakAta che meLavavI tenA karatA komarzIyala lAIna levI. heDa mAstare be traNa kalAka samajAvyA ke "tamArA jevA vidyArthI A zALAmAM AvyA nathI 380 zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane tame .C.S. thaI zako tema cho ane zeThIAo kharca ApavA ? te taiyAra che. temano javAba phakta e ja hato ke, pU. pitAzrInI AjJA 1 kema oLaMgAya ? te umare paNa AjJAnuM pAlana e ja temano nizcaya : ja hato... 18 varSe meTrIka thaI 25 varSe lAIna para AvIe evA che. bahoLA kAmanA peTamAM zuM samAyeluM haze te kone khabara che? aDadhI jIMdagI bhaNyA karavuM ane mAtA-pitAne madadagAra na thavuM e ucita na gaNAya. A vicAre AgaLa bhaNavAnuM mAMDI vALyuM ane chellA varSanA abhyAsakramamAM komarsa lIdhuM. ane sAthe DroIMga klAsamAM dAkhala thayA, temAM paNa prathama naMbare AvIne sarTIphIkeTa prApta karyuM. boDIMganA koThAramAM paNa teozrIe cha mAsa sevA ApI. A samayamAM ena.sI. * HR- One More Feather was to be added in the crownno skulamAM guDa kaMDakTa meDala meLavyo. te meDala matathI maLato na hato. harIpha skulanA heDaprophekTa meTrikanA hoMzIyAra vidyArthI paraMtu daivayoge ghaNI rasAkasI bAda teone 110 virUddha 106 mate te meDala maLyo. A meDala sArI vartaNuMka mATe hato. heltha ane hAijIna"nAM nibaMdhamAM prathama naMbare AvavAthI tenA inAma tarIke pote potAnI pasaMdagIthI mokSamALA, karma, AtmAno saMyoga, jaina vAMcanamALA bhA. 1, gItAjI evA cha pustako prApta karyA ane vAMcyA. meTrikanI prIlImanarIno samaya to AnaMda ane ekasTrA vAMcanamAM gALyo. tyAM teo prophekTa, monITara ane DIbeTIMga * sosAyaTInA sekreTarI hatA-bahu pravRttimaya jIvana pasAra thatuM. meTrikamAM che 'A' klAsamAM AvyA. zALAmAM divALI vekezana paDyuM tyAre rAjakoTamAM zItaLAnA vAyarA cAlatA hatA ane teozrI paNa teno bhoga banyA hatA. pAMca divasa pachI pitAzrI AvyA ane sarA gAme teonuM sagapaNa karyAnA samAcAra ApyA. have rAjakoTa choDI ghare AvyA ane mAtA nIkaLela hovAthI paMdara divasa paDade rahyA. mAtA bahu bhAre na hatA. zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 381 For Personal & Private Use Only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' meTrikanI parIkSA ApavA muMbaI javAnuM hovAthI sarvenA AzirvAda laI muMbaI javA ravAnA thayA ane grAMTaroDa sTezane utarI temanA mitra ' lIlAdharabhAIne ghare gayA. muMbaImAM be mAsanA rokANa daramyAna ane cheparIkSA patI gayA pachI jovAlAyaka sthaLo jevA ke- vikTorIyA gArDana, ke haMgIMga gArDana, myujhIyama, copATI, pAlavAbaMdara vagere joyA. teone muMbaImAM hadathI ora AnaMda AvavA lAgyo. jIvana badalavAnuM hatuM. A lagna thayA. vidyArthI jIvana sameTI laI, tenI mahenatanuM pariNAma ane ja grahasthAzramamAM dAkhala thavAnuM A varSamAM nirdhArita hatuM. DroiMganI che phAInala parIkSA, meTrIkanI parIkSA tathA laMDana cembara opha komarsasInIyaranA parINAmo paNa have AvavAnA hatA. vaLI A ja varSamAM saMsthAnI sevA uThAvavA karAMcI baMdare gayA. te samaye karAMcI baMdara hindustAnanuM trIjA naMbaranuM baMdara hatuM. te tyAM varasAda bahu ja ocho. tyAM vAhano UMTa ane khaccara kheMce, loko khaccara para svArI paNa kare. jainanI vastI lagabhaga be hajAranI | haze ane gujarAtInI vastI cAlIseka hajAranI haze. paryuSaNa parva tyAM karyA ane 26 divasa rahIne, nAnA prakAranI moja mANIne 4 che. rAjakoTa AvyA. DroiMganI AkharI parIkSA rAjakoTamAM ApI. meTrikanI parIkSAnuM * phorma to heDamAstare parIkSA lIdhA vagara ja khuzIthI ApI dIdhu hatuM. rAjakoTamAM mahAvIra jayaMtino divasa ujavyo hato ane te divase teozrIe mahAvIra svAmInAM jIvanavRtAnta viSe bhASaNa karela tema A ja ghaNA "pATho" paNa bhajavyA hatA. - have kamAvA tarapha lakSa rAkhavAnuM hatuM. hajurazrI (darabAra)e temane ghaNA samajAvyA paNa sTeTanA pagAra ochA hovAthI teozrI muMbaI gayA. tyAM thoDA divasa rahyA eTalAmAM hajurazrIe tAra karI pAchA ja bolAvI lIdhA, kAraNa ke hajurazrInI lAgaNI teo tarapha bahu hatI. 382 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke ahIM AvyA pachI hajurazrIe pagAra rU. 25/- ApavAnuM jaNAvyuM. je kema mana mAne ! eka kalAkano cArja ! mana AkuLa-vyAkuLa thavA lAgyuM tenI asara taMdurastI upara thaI. bahu mAMdA paDyA.-navo avatAra Avyo. nA marajIe parANe rUA. 40/- kabula karI hajurazrInuM mana ja manAvavA rahyA hatA. te daramyAna kAyadAno Na abhyAsa karatA hatA. dareka prakAranuM sukha paNa pagAra o.e. thoDo vakhata rahI. hajurazrInuM mana manAvI pharIthI pAchA muMbaI javA vicAra hato. emanI A jIvanakathA teozrIe tA. 18-11-24 saMvat 1981nA kArataka vada 8ne maMgaLavAranA roja lakhela. have teozrInA ja zabdomAM : mArA upara sArA saMskAra paDavAnA ghaNAM kAraNo che temAMnA keTalAka :(1) mArA mAtuzrIno svabhAva ane dayAvRtti : tenA AMgaNethI bhAgye ja koI abhyAgata pAchuM jatuM haze. teo eka Adarza strI hatA ane mArA mATe eka Adarza mAtA hatA. chappananAM duSkALamAM savAramAM DelI ughADe tyAM duSkALIA lAInamAM UbhA hoya, badhAne khAvAnuM ja Ape. gAmamAM tAva vigere mAMdA mANasonI tapAsa karAvI davA tathA khAvAnuM mokalAve. Ama AkhI jIMdagI mAvajata cAlu hatI. pUjya pitAzrI ekadama bhoLA hatA. badhA temane lAlajI mahArAja ja kahetA. che(2) moTAbhAInA svabhAvAnuM to mUlya ja na thAya, ane temanA mukhethI koIne apamAnIta zabdo bolAze ja nahIM ane khoTuM kaMI paNa ja karaze ja nahIM. (3) mAre eka blena che teno paNa svabhAva tevo (moTAbhAI jevo) che ane eka Adarza strI tarIkenA sarva guNa tenAmAM che. uparanI traNe vyaktionA AcaraNa ane svabhAvathI ane teonA ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 383 For Personal & Private Use Only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskArathI mArAmAM paNa sArA saMskAranuM sIMcana thayuM. teozrInuM vidyArthI jIvana sAdhu jIvana jevuM gaeluM. rAtrI bhojana, ke kaMdamULa, cA, pAna, sopArI, bIDI vigerenI bAdhA, koI paNa jAtanuM ! vyasana nahIM. teonI 17varSanI uMmare kRpALudevanI lakhelI mokSamALAnuM vAMcana ane mokSamALA uparanI parIkSA ApI tyArathI AtmanirIkSaNa ane . AtmavicAraNAmAM UMDA UtaravAnI jIjJAsA dina-pratidina vadhatI ja cAlI ane te taraphanuM saMzodhana zarU thayuM. AtmAne oLakho" tenI parIkSA ApI tyAre je je jaina dharmanA pustako vAMcyA-vicAryA temAM UMDA utaravAnI jIjJAsA dina-pratidina : vadhatI cAlI. Ama dararoja AtmanirIkSaNa karavAnuM zarU karyuM. bALapaNathI ja asatya bolavAnI Teva na hatI, chatAM dararoja sAMjanA-Aje kyAMya che asatya bolAI to nathI gayuM ne ? krodha, mAna, mAyA, lobha thayA che te ke kema ? tenuM nirIkSaNa karavAnI Adata paDI. uparanA koIpaNa doSa je divase thaI gayA hoya to bIje divase te thavA na joIe tenI [ satata jAgRti rAkhavAnI Teva pADI. je divase sAruM kAma thayuM hoya to | ja bIje divase tethI paNa vadhAre sAruM kAma karavAnI jIjJAsA vadhAratA ja ke rahyA. pahelethI ja bahAra paDavAnI jIjJAsA ochI, jagata game te ke kahe, temane satya lAge te pramANe ja temanuM vartana hoya, kyAMya paNa Apa baDAI karavI nahIM, jJAna dekhADavuM nahIM, saune premanA umaLakAthI bheTavuM, indriyone vaza thavuM nahIM, mana daDha rAkhavuM, koI paNa lAlacathI mRSA bolavuM nahIM, AtmaciMtraNA cUkavI nahIM, dareka sArA Adarzo pAse jeTaluM nIkaTa javAya teTaluM prayANa karavuM, sarvanA zreyamAM ApaNuM che. zreya sAdhavuM, A badhA niyamo bALapaNathI ja ane rAjakoTa gayA ! pachI vadhAre ane vadhAre dRDha thatA gayA. sAyalA darabAramAM nokarI svIkArI ane haju2 sIratedArathI 384 ( zrI bhAgyamAI ne sArAlA che For Personal & Private Use Only Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAdhIza sudhInI padavIe pahocyA. tenI vigata nIce mujaba che : hajura sIratedAra 1 varSa ekAunTanTa 2 varSa AsI. ekAunTasa ophIsara 10 varSa relve menejara 2 varSa revanyu kArabhArI 8 varSa nyAyAdhIza 2 varSa Ama 25 varSa nokarI karI jyAre teo zrI nyAyAdhIza hatA tyAre rAjakoTamAM eka khUna kesa mATe traNa sTeTa nyAyAdhIzonI esesara tarIke nImaNUMka karavAmAM AvI che temAM teozrInI paNa nImaNUMka thaela. A traNe nyAyAdhIzoe A khUna A kesa sAMbhaLIne, khUna sAbita thavAthI, khUnI ne phAMsInI sajA pharamAvI. te sajAmAM teozrIne saMmatI ApavI paDelI te vAtano teozrIne Aja | dina sudhI raMja che. jyAre hiMda svataMtra thayuM ane badhA rajavADAo hinda sarakAramAM ekama tarIke sAlIyANA laIne joDAyA te vakhatanA saurASTra sarakAramAM che teozrIe jude jude sthaLe 12-varSa nokarI karela tenI vigata : jAmakaMDoraNA mahAlakArI 3 varSa boTAda mAmalatadAra mahuvA mAmalatadAra 3 varSa bhAvanagara - mAmalatadAra 3 varSa De. kalekTara 1 varSa Ama 12-varSa sudhI jude jude sthaLe padavIo bhogavIne tArIkha * 8-3-1960nA roja penzana upara utaryA. penzana upara utaryA pachI jIllA paMcAyatamAM sabhya tarIke ane samAja kalyANa samitinA ceramena tarIke cUMTAyelA paNa rAjakAraNa 2 varSa bhAvanagara zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 385 For Personal & Private Use Only Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teozrIne yogya nahi lAgavAthI temAMthI paNa nivRtta thayA. A pramANe teozrInA vyavahArIka jIvananI TuMkI rUparekhA Apela che. teozrInuM AdhyAtmIka jIvana vadhAre dhyAna kheMce che, ane teone A kSetrethI paramasatsaMgano moTAmAM moTo lAbha maLyo, je TuMkamAM nIce pramANe che : (1) bALavayathI bhajanomAM, rAmAyaNa ane mahAbhAratanI thAomAM tema ja sAdhu-sAdhvIjI pAse, derAsaramAM, tathA sAdhu saMtomAM teozrInI rUcI rahetI. (2) teozrInAM pitAzrIe temane muMbaIthI bolAvI lIdhA pachI sAyalA darabAra ThAkora sAhebazrI madArasIMhajInI nokarImAM pharaja bajAvIne bAkIno phAjala samaya rahe te satsaMgamAM vyatita karatA. (3) te arasAmAM sAyalAmAM AdhyAtmIka dRSTivALA zrI sobhAgabhAInA vaMzavArasadAra zAmaLadAsabhAI ane teozrInA hayAta vArasadAra (1) kALIdAsa mAvajIbhAI dozI, (2) vRjalAla devajI belANI, (3) choTAlAla maganalAla desAI, (4) caMdubhAI ghaDIALI, (5) ratIbhAI khArA, (6) caMdrasIMhajI jADejA darabAra, (7) hiMmatalAla devajI belANI, (8) kasturabhAI gAMdhI, (9) hiMmatalAla zAha, (10) parasottama dozI, vagere AdhyAtmIka dRSTie purepurA UMDA utarelA ane temAMthI traNa-cAranI pragaTa dazA paNa thaelI. AvA puruSono rojano satsaMga pU. zrIne maLavA lAgyo. A satsaMga 23 varSanI vayathI 32 varSanI vaya sudhI satat AtmajJAnanI jharaNA sAthe karatA rahyA. (4) pUjyazrIe AdhyAtmIka dRSTie 10 varSa sudhI AnaMdaghanajI, cidAnaMdajI, yazovijayajI, devacaMdrajI, mohanavijayajI, banArasIdAsa, kabIrajI, choTama, pritama, nirAMta koLI Adi satpuruSonA padono, bhajanono, tathA graMthono UMDo abhyAsa karyo. paramakRpALudevanA vacanAmRtano paNa UMDo abhyAsa karyo. e badhA satpuruSo je kaMI kahI gayA che. je kAMI lakhI gayA che ane je kaMI mukI gayA che zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 386 For Personal & Private Use Only Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tenI sarakhAmaNIno tulanAtmaka rIte uMDo abhyAsa karI potAnA ja AtmAnI aMdara sacoTa nakkI karyuM ke kRpALudeva je kahe che te ja ' pramANe tIrthakaro tathA bIjA mahAtmAo kahI gaela che ane te ja ! pramANe kRpALudevanA vacanAmRto che ane te vacanAmRta upara aho ! aho ! bhAva thavAthI 10 varSa sudhI puruSArtha karyo. pUjyazrIe pUjya AcArya mahArAja zrI mANikyasAgarajIne sAyalAmAM cAturmAsa karAvIne temanI pAse adhyAtmasAra, jJAnasAra tathA adhyAtma upaniSadgo che abhyAsa pU. zrI choTAlAlabhAI desAInI sAthe rahIne karyo. pa. pU. mANikyasAgarajI mahArAja sAhebe uparano abhyAsa karAvIne temanA ja 1 upara khUba upakAra karyo che. ! (5) pUjyazrInuM zarIra dina-pratidina sukAvA lAgyuM. jethI teozrInA ke bhAI dhArasIbhAI jemane sAdhu, saMto, AcAryo upara aho bhAva na hovAthI temaNe teozrIne mahArAja sAhebo sAthe samAgama karAvyo. mahArAja sAheboe dhArasIbhAIne evo abhiprAya Apyo ke tamArA bhAI adhyAtmane raste che ane temane tenI ja jhuraNA che, jyAre temane icchita vastunI prApti thaze tyAre ja temanuM svAthya sudharaze. pU. . kALIdAsabhAI, pU. choTAlAlabhAIne tathA pU. vrajalAlabhAIne kahetA ke lADakacaMdabhAIne cAlyA jatA joIe chIe tyAre kema jANe sAhebajI ja jatA hoya tema mane lAge che. (9) teozrIne prAptinI jhuraNAM eTalI badhI hatI ke roja sukAtA * jatA joI pU. kALIdAsabhAIe eka divasa AvIne kahyuM ke ame ke tamane prApta karAvavAno nirNaya karela che, paNa e mATe tamane coLa majIThano raMga caDAvavo che. Ama pU.zrInI paripakva dazA joIne temanA guru pUjya zrI choTAlAla maganalAla desAIe kALIdAsa mAvajI dozI ane vRjalAla devajI velANInI hAjarImAM saMvata 1994nA che mahAsuda 14 tA. 14 jAnyuArInA dine choTubhAI desAInA makAnamAM zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 387 For Personal & Private Use Only Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 1lA mALe izAna khUNAmAM bIjajJAnanI prApti karAvI. na prApti karAvyA pachI pU. kALIdAsabhAIe evI bhaviSyavANI kahI ke temanI vaya nAnI che te badhI rIte jotA khUba AgaLa vadhaze. pUjyazrInI bhUmikA, paripakva dazA, apUrva evI samajaNa ane ! pUrvanA ArAdhaka jIva hovAthI prApti pachI thoDA divasamAM potAnuM paripUrNa kAma karI lIdhuM ane potAnA ja aMdara utarIne bahAra che. dRSTie gupta thaI gayA, ane e guptatA temaNe prApti thayA pachI 40 ! varSa sudhI jALavI rAkhI. te gupta rahevAmAM vadhAremAM vadhAre sahAya che temanA guru choTAlA desAInI chatrachAyA hatI, kAraNa ke mAthe sadgurudeva che hAjara hovAthI pUjyazrIne kAMI bolavApaNuM hatuM nahIM. gupta rahIne, mauna rahIne potAnI sAdhanAmAM puruSArtha karIne dina-pratidina AgaLa ne AgaLa vadhatA rahyA. atre eka khAsa ullekha karavAnI jarUrIAta lAgavAthI ullekha che. karIe chIe ke agAsathI zrI lallujI mahArAja (prabhuzrI) e pU. zrI | brahmacArIjIne pU. zrI kALIdAsabhAI pAse sAyalA be vakhata mokalelA hatA ane teozrI brahmacArIjIne banne vakhata pU. zrI lADakacaMdabhAI pAse mokalI Apela. pU. gurudeva lADakacaMdabhAI potAnI sAdhaka avasthAmAM umara varSa - rara thI 33 sudhImAM temane gurUgamanuM je mahAbhya lAgyuM tenI zodhakhoLamAM che che je je mahApuruSo, sapuruSo, jJAnI puruSo thaI gayelA teonA gurugamanA ! | padomAM je varNana kareluM che te padomAMthI mukhya mukhya gAthAo tathA pado ke je tAravelA temAMthI keTalAka nIce ApelA che. 388 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pado ke (1) AnaMdaghanajI : zirapara paMca vase paramezvara, ghaTame suma bArI, Apa abhyAsa lakhe koI viralA, nirakhe ghukI tArI.... abadhu. zrI abhinaMdana svAmInA stavanamAMthI" hetu vivAde ho citta dharI joIe, ati durgama nayavAda, AgamavAde ho gurugama ko nahi, e sabalo viSavAda. abhi-3 ghAtI DuMgara ADA ati ghaNAM, tuja darizaNa jaganAtha, dhIThAI karI mAraga saMcarU, se ! koI na sAtha.. abhi-4 "zrI dharmanAthasvAmInA stavanamAMthI pravacana aMjana jo sadaguru kare, dekhe parama nidhAna; ji. hRdaya nayaNa nihAle jagadhaNI, mahimA merU samAna. ji. dha. 3 doDatA doDatA doDatA doDiyo, jetI mananI re doDa; ji. prema pratita vicAro TuMkaDI, gurugama lejo re joDa. ji. dha. 4 ' (2) yazovijayajI : zrI padmaprabhusvAmInAM stavanamAMthI" sAcI bhakti re bhAvana rasa kahyo, rasa hoya tihAM doya rIjhejI; hoDAdoDere bihu sararIjhathI, mananA manoratha sIjhejI.... su.4 | zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 389 For Personal & Private Use Only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ajItanAtha svAmInA jIvanamAMthI" gaMgAjalamAM je ramyA, kima chillara ho rati pAme marALa ke, sarovara jaladhara jala vinA, navi cAhe ho jaga cAtakabALa ke. ajIta--2. "zrI mahAvIra svAmInA svatavanamAMthI" giruA re guNa tuma taNA, zrI vardhamAna jinarAyA re; suNatA zravaNe amI jhare, mArI nirmala thAye kAyA re... gi. 1 tuma guNagaNa gaMgAjale, huM jhIlIne nirmaLa thAuM re; avara na dhaMdho AdarU, nizadina torA guNa gAuM re...mi. 2 jhIlyA je gaMgAjale, te chillara jala navi pese re; je mAlatI phUle mohIyA, te bAvala jaI navi bese re... gi. 3 ? R (3) devacaMdrajI : zrI anaMtAnAtha svAmInA jIvanamAMthI mUrati ho prabhu, mUrati anaMta niNaMda, tAharI ho prabhu, tAharI muja nayaNe vasIjI; samatA ho prabhu, samatA rasano kaMda, saheje ho prabhu, saheje anubhava rasa lasIjI..1 ' (4) mohanavijayajI : "zrI padmaprabhusvAmInA stavanamAMthI" cheparama rasa bhIno mahAro, nipUNa nagIno mahAro sAhibo, prabhu morA padmaprabhu prANAdhAra ho, jyotiramAM AliMgane; 390 ( zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu morA achaka cha kyo dinarAta ho, olaga paNa navi sAMbhaLe, prabhu morA to zI darisaNa vAta ho....5. na. 1 (5) paramakRpALudevaH "zuM sAdhana bAkI rahyuM? kaivalya bIja zuM?" gAthA-5 karUnA hama pAvata he tumakI, vaha bAta rahI sugurugamakI; palameM pragaTe mukha AgalaseM, jaba sadgurucarna suprema base. "zrI sadguru kRpA mAhAtmaya" gAthA-2 bujhI cahata jo pyAsako, hai bujhanakI rIta; pAve nahi gurUgama binA, ehI anAdi sthita. ' (1) cidAnaMdajI : . vastu gata vastuko lakSaNa, gurugama vina navi pAme re, gurugama vina nava pAme kou, bhaTaka bhaTaka bharamAve re. che. (3) choTama: rome rome caDhe, rAmarasa romeroma caDhe . Teka. pItAM pUrNa anubhava pragaTe, anaMta netra ughaDe, dvAdaza aMgula bharI pIe to, navI sRSTine ghaDe rAmarasa suMghe tene svarUpa daraze, pAcho bhava nA paDe, Ape nirbhaya saghaLe varte, jo jIlvAe aDe...rAmarasa ajara khumArI adbhuta bhArI, brahma viSe jaI bhaDe, piMDa brahmAMDanI pAra rahyA te, haMsa thaI nIvaDe...rAmarasa zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 391 For Personal & Private Use Only Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ marajIvA te mahArasa mANe, tethI nahi koI baDe, jana choTama evA jana maLatAM, bhAgya bhalA ughaDe...rAmarasa ja (8) prItama : rAmasudhArasa je jana pIve, aSTasiddha, navanidha, mukti caturadhA, cAra padArthaka nahi chIvaM.. rAma brahmaprakAza hoya ghaTa bhItara, timira TaLI jAya amIra dIvo, ...rAma jarA na jaMpe kALa na vyApe, amara jugAjuga te nara jIve ..rAma dhruva pralAda, nArada, sanakAdika, ajara pyAlo pIdho zive, ...rAma kahe prItama thayA te tad vata, jaga kiMkarathI ko nava bIve ..rAma (9) nirAMta koLI : nAma sudhArasa sAra sarvamAM, parakhI premesu pIdho re, bhUtalapatipada tene na bhAve, lahAvo nautama lIdho re. che. (10) kALIdAsabhAI: Aja sakhI manamohanane, ramato jamanA jaLamAMhI nihALyo, zAnta sudhAmaya zyAmakI murata, dekhata veha jagyo ujIAro. Atama dhyAna amRtanI ghArA, varase motI dazama dvArA, arasaparasa koI kare dedArA, so jogI saba jagase nyArA. mohanI nIdamAM" premathI parakhIe nirakhIe nAthane, avara adhyAsane alaga kIje. grahaNa kara jJAna guru bodhanA bIjanuM, parama rasapAnathI kAja sIje. 392 zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. zrI hiMmatalAlabhAI devajIbhAI janma : vi. saM. 1960 bhAdaravA vada 11 budhavAra tA. pa-10-1904 sAyalA For Personal & Private Use Only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa-7 zrI hiMmatabhAI devajIbhAI belANI zrI hiMmatalAlabhAI, saMbaMdhathI zrI vRjalAlabhAInA nAnAbhAI thAya. teozrIno janma sAyalA gAmamAM saMvata 1960nA bhAdaravA vadI-11ne budhavAra tA. pa-10-1904nA roja thayela. teozrIe sAyalA gAmamAM ja gujarAtI 7-dhoraNa ane pachI aMgrejI 3-dhoraNano abhyAsa karela aMgrejI dhoraNa-4no abhyAsa vaDhavANa zaheramAM borDigamAM rahIne karela. aMgrejI dhoraNa-4 sudhIno abhyAsa karIne teozrI bApadAdAnA sonA-cAMdInA tathA dhIradhAranA dhaMdhAmAM joDAI gayA. teozrInAM lagna saMvata 1957mAM temanI 15 varSanI vaye boTAdanA vatanI paNa bhAvanagaramAM polIsa suprInTaDanTa tarIke nokarI karatA zrI hIrAcaMdabhAI nImacaMdanA suputrI zrI samatAbena joDe thayela. teozrImAM nAnapaNathI ja dayAprema tathA dhArmikavRtti hatAM te nIcenA prasaMgathI jaNAze : jyAre teo zrI aMgrejI dhoraNa-4no abhyAsa vaDhavANa zaheramAM borDiMgamAM rahIne karatA hatA tyAre comAsAmAM eka divasa khUba ja varasAda paDato hato, sAMjano samaya hato, e vakhate khAkhI bAvAjI varasatA varasAdamAM ThaMDIthI dhrujatAM eka oTalA upara beThA hatA. A bAvAjIne teozrIe joyA ane temane dayA AvI ke jo A bAvAjI ahIM ja varasAdamAM palaLatA raheze to marI jaze. tethI teoe borDigamAM gRhapatine vAta karI ke A bAvAjIne ApaNe borDiMganI aMdara laI laIe to varasAdamAM palaLatA bacI jAya. pahelAM to gRhapatie spaSTa levAnI nA pADI. paraMtu rAtre 9-10 vAge gRhapatie zrI hiMmatalAlabhAIne bUma pADI ke hiMmata tuM jAge che ? zrI hiMmatalAlabhAI te samaye jAgatA hatA. temaNe kahyuM ke hA sAheba jANuM , mane uMgha AvatI nathI. pelA bAvAjInA ja vicAro AvyA kare zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA 33 For Personal & Private Use Only Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 che. eTale gRhapatie bAvAjIne aMdara levAnuM kahyuM tathA cokIdArane dhyAna rAkhavA paNa jaNAvyuM. bIje divase savAre bAvAjI to varasAda baMdha paDatA pAchA oTalA upara jaIne besI gayA. zrI hiMmatalAlabhAI ja bIje divase savAre koI kAmasara borDiMga bahAra nIkaLyA tyAre bAvAjIe ja. teozrIne izArAthI pAse bolAvyA ane AtmajJAna saMbaMdhI bodha karyo. zrI himaMtalAlabhAI nAnapaNathI ja temanA moTA bhAIzrI ? vRjalAlabhAI tathA zrIkALIdAsabhAInA sahavAsamAM ja moTA thayela hovAthI temanAmAM paNa AtmajJAna meLavavAnI thoDI ghaNI jijJAsA to hatI ja. tethI A bAvAjIno bodha temane gamyo ane zrI kALIdAsabhAIne jaladI A bodha jaNAvavAnI icchA thaI AvI. jyAre teo rajAomAM sAyalA AvyA tyAre temaNe A viSe kALIdAsabhAIne jANa karI. zrI | kALIdAsabhAIe temane vAMsAmAM hAtha pheravatA karuNAthI kahyuM ke hiMmata tane AgaLa upara zrImad rAjacaMdra praNita bodhathI cokkasa AtmajJAnanI prApti thaze ja. zrI hiMmatalAlabhAI, sAyalAmAM zrI kALIdAsabhAI, zrI vRjalAlabhAI, zrI choTAlAla desAI, zrI lADakacaMdabhAI zrI ratilAla khArA vigere sapuruSo jyAre jyAre satsaMga karatA hoya tyAre pahoMcI jatA ane A satsaMgIone pANI pAvuM, hoko ke calama bharIne saLagAvI ApavA jevI nAnI moTI sevA karatAM ane sAthe sAthe satsaMgano paNa lAbha letAM. ghaNI vakhata teozrIne AtmA viSe jANavAnI tIvra icchA thaI AvatI tyAre teo zrI kALIdAsabhAIne pUchI paNa letA ke AtmA zuM cIja che? tene kevI rIte prApta karI zakAya? Ama temanI AtmajJAna prAptinI jijJAsA paNa vadhatI jatI hatI. eka divasa zrI kALIdAsabhAIe zrI hiMmatalAlabhAIne ekAMtamAM bolAvI, eka nIce che mujabano doharo mukhapATha karAvIne kahyuM ke tAre A doharAnuM raTaNa che. karyA karavuM. 394 zrI sobhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doharo hari gAje hari upano, hari Ayo hari pAsa; jaba hari harimeM gayo, hari bhayo udAsa. zrI kALIdAsabhAIe zrI hiMmatalAlane AtmajJAna viSenI vadhu ! che samajaNa ApavA zrI haribhadrasurInA eka zlokano bhAvArtha laIne kahyuM che dharma AtmAmAM rahelA che ane te AtmA darzana, jJAna cAritranI che ekyatArUpa pariNAma." zrI choTAlAlabhAI maganabhAI desAI saM. 1989mAM kalakattAthI ja che. sAyalAmAM kAyamanA vasavATa mATe AvyA tyAre temaNe temanA mitra zrI ke. vRjalAlabhAIne kahyuM ke mAre ahIM rahevA mATe eka makAna banAvavuM che che. eTale zrI vRjalAlabhAIe kahyuM ke amAruM makAna mArA nAnA bhAI hiMmatalAle banAvarAvyuM che ane te temAM vadhAre jANakAra tathA huMziyAra che. te tamAruM makAnapaNa banAvarAvI Apaze. A samaye zrI hiMmatalAlabhAIno zrI choTubhAI desAI joDe bahu paricaya na hato. paNa teoe moTAbhAInA mitranA saMbaMdhe khUba ja mahenata tathA kALajIthI makAna banAvarAvI ApyuM. A ja makAna hAla rAja-sobhAga satsaMga | maMDaLa saMtsagArthe vApare che. 1 zrI hiMmatalAlabhAIe je mahenata laIne sAruM makAna banAvarAvI na ApyuM tethI zrI choTubhAI desAIno teo upara khubaja premabhAva ane | vizvAsa thaI Avela. zrI hiMmatalAlabhAIne paNa zrI choTubhAI desAInA | 1 prathama saMparkathI ja temanA pratye sagAbhAI jeTalo ja aMtarano prema kudaratI rIte ja pragaTela je AgaLa jatA sadguru pratyenA prema bhAvamAM che, pariNamela. zrI choTubhAI desAInA gADha paricayamAM AvyA bAda zrI hiMmatalAlabhAI satsaMgamAM vadhAre ane vadhAre bhAga letA thayA hatA. jyAre satsaMga daramyAna koI vAtanI samajaNa na paDatI to zrI choTubhAI ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) 395 For Personal & Private Use Only Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja desAIne kAnamAM dhIrethI pUchI letA athavA game tyAre temanA ghera jaIne pUchI letA. jyAre bIjAne pUchatAM saMkocAtA. savaMta 2008nI sAlamAM surendranagara jIllo bhayaMkara duSkALamAM ja sapaDAyela tyAre jIllA kalekTare sAyalA tAlukAnA gAmaDAomAM duSkALa , rAhatanI kAmagIrI sAyalAnA supratiSThita zrI choTAlAlabhAI desAIne T saMbhALavA vinaMtI karI. zrI choTAlAlabhAI sAyalA tAlukAnA gAmaDAothI bahu paricita na hovAthI A sevAnuM kAma svIkAratA ' pahelA manama khacakATa anubhavyo. paraMtu turata ja hiMmatalAlabhAInI ! ja yAda AvatA ane temanI kAma karavAnI dhagaza, AvaData tathA sevAbhAvathI 4 paricita zrI choTubhAI desAIe kalekTarazrInI vinaMtI mAnya rAkhI. temane vizvAsa paNa hato ja ke zrI himatalAlabhAI mane A kAmamAM | jarUra madada karaze ja. sAyelA AvIne zrI hiMmatalAlabhAIne kahyuM ke je tamArA hisAbe ja duSkALa rAhatanI sAyalA tAlukAnA 47 gAmo : { tathA sudAmaDAnA 15 gAmonI javAbadArI svIkArI che. zrI ke. ! himatalAlabhAIe utsAhathI A kAma karavAnI taiyArI batAvI. banne ! ke sevAbhAvIoe rAta- divasa 4 mahinA sudhI sakhata mahenata karIne ja duSkALa rAhatanI kAmagIrI khuba ja saMtoSakAraka rIte pUrI karela. | Ama zrI hiMmatalAlabhAImAM sevAnI bhAvanA paNa pahelethI ja hatI. sevA bhAvanAnI sAthe sAthe teozrInI AdhyAtmika pragati paNa thatI rahela. teomAM jyAre pUrepUrI yogyatA jaNAtA zrI choTubhAI ja desAIe savaMta 201panA kArataka suda 5nA roja bapore 4 vAge ja I bIja jJAnanI prApti karAvela. zrI hiMmatalAlabhAImAM zrI sadguru devanI sevA karavAnI je ucca ja bhAvanA hatI te nIcenA be prasaMgothI jaNAI Avaze : . (1) eka vakhata zrI choTubhAI desAIne heDakIno roga thaI Avela je 17 divasa sudhI rahela. eka miniTamAM 11 jeTalI heDakI AvatI hatI. AvI paristhitimAM zrI hiMmatalAlabhAIe ekadhArA satata 17 divasa sudhI khaDe page, UMdhyA ke khAdhA pIdhA vinA zrI sadgurudevanI 396 ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA ) For Personal & Private Use Only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja sevA cAkarI karela. teozrI sadgurudevane kema jaldI sAruM thAya tenI ja che ja ciMtAmAM rahetA ane temane koI jAtanI takalIpha na paDe te mATe che * teozrI khaDe page hAjara ja rahetA. (2) bIjI eka vakhata zrI choTAbhAI desAIne koI oparezana mATe muMbaI davAkhAnAmAM dAkhala * - vA paDela tyAre paNa zrI himatalAlabhAI temanA sadgurunI savAcAkarI karavA muMbaI pahoMcI ja gayela. davAkhAnAmAM teozrIe eka mahinA sudhI AMkhanuM eka maTakaya che. mAryA vinA zrI sadguru devanI sevA karela. tyAM paNa teone ciMtA rahetI ke mane jhokuM AvI na jAyato sAruM ke jethI mArA sadgurune kAMI mArI jarUra paDe tyAre kAma AvI zakuM. AvI jenI aMtaranI zuddha ja bhAvanA hoya tene UMghapaNa zuM karI zake ? - zrI rAja-sobhAga satsaMga maMDaLanI tathA AzramanI sthApanA 31 Disembara 1976nA rojathI zarUAta thaI. tyArathI pUjya zrI hiMmatabhAI avAranavAra satata hAjarI ApIne A satsaMga maMDaLanA sabhyone parama satsaMgano ullAsapUrvaka lAbha ApI rahyA che. satsaMga maMDaLamAM teozrI je zrI kALIdAsabhAInA pado ullAsapUrvaka saMbhaLAve che che temAMnA keTalAka padonI kaMDikAo nIce Apela che. jenA uparathI A jANI zakAya tema che ke teozrInI AdhyAtmika kakSA kevI hoI zake ! ' padonI kaMDikAo kALIdAsabhAI kRta: (doharo) jJAtA, jJAna ne zeyanuM, bhaluM nahi jyAM bhAna, te dhyAtA ne dhyeyanuM, dhyAna chatAM ajJAna..1 satuM sAdhana tyAM zuM kare, samaja nahi jyAM eka asaturUpa adhyAsanI, tANI rAkhe Teka..2 jaDa cetananA bhedano, lakSa na jahAM lagAra, kavaNa kriyAthI te kare, jJAna guNa naradhAra...3 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 397 For Personal & Private Use Only Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nizcaya nahi nijarUpanA, tyAM varate parabhAva, para pula pariNAmathI, samaje nahi svabhAva...4 pada ghelI to pharuM re gharamAM ghelI karuM, mArA piyujI vinAnI gharamAM ghelI pharuM..1 vahAlA re vinAnI amane ghaDI, juga jevI re, jIvana vinAnI huM to jhurI re maruM, mArA vahAlA vinAnI gharamAM ghelI pharuM...2 (doharA) samyaka devA sarvane, vigate karyo vicAra, paMcama kALe prabhu tame, TALyo bhava kaMsAsa..1 Agraha TALI avaranAM, Ape karyo uddhAra, amRta ghana varasI gayo, dhanya dhanya tuja avatAra..2 (doharo) pUrva karma ke udayase, phaMdA saba phasa jAta, nijAnaMda nija rUpameM, dekha hI Duba jAta. (doharo) karma kaDI sajaDa jaDI, kuMcI sadguru hAtha, moTA moTA mathI muvA, casakI nahi lagAra. | (soraTho) vikaTa Ato vATa, oDhe zIra aTATaNI, du:khano vALyo dATa, avarANo tuM AtmA. 398 zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI zAMtibhAI bhANajIbhAI aMbANI For Personal & Private Use Only Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sayo) satya subodha verAya vaDe zalya,darzana cAritra moha haNAyo. moha prapaMca pracaMDa jatA nara, bheda TaLI nIra bheda jaNAyo. paramArtha paMtha pravAsI thatAM, parabhAva prapaMca pracaMDa haNAyo. narabheda TaLI nIrabheda bhaNAyo. prakaraNa-8 sapuruSanI zodha" che. zrI zAMtibhAI aMbANIe devalAlImAM pAMca varSa rahIne zrImadjInA che. I vacanAmRtano UMDo abhyAsa karyo ane AzramanI AjJAbhakita * devavaMdanA, vAMcana, svAdhyAya ane savAramAM 5 thI zrImadjInI ke mUrti sAme besIne ciMtana, manana, bhAvapUrvaka premapUrvaka zraddhApUrvaka * niyamita karatAM hatA. - vacanAmRtanuM anekavAra vAMcana thayA pachI 1972nI sAlamAM temane be moTA vikSepo utpanna thayA. pahelo vikSepa : patro naM. 165, 471, 472, yama niyamanA 8 trATaka chaMda ane 'binA nayana pAve nahIM, binA nayanakI bAta' e bhakti pado che. uparathI evo vikSepa jAgyo ke A bIjajJAna, gurugama, sudhArasa e che che zuM? koIpaNa bhoge tenI khoja karavI joIe ane teno bheda ukelavo joIe. kRpALudeva kahe che ke "pAve nahIM gurugama binA ehI anAdI sthita' ane 471nA patramAM lakhyuM che ke "sudhArasa ke je AtmAne sthiratA karavAnuM apUrva sAdhana che ane 16panAM patramAM sobhAgabhAI upara kRpALudeve saMbodhana karyuM che ke "kevaLabIja saMpanna ane e ja patramAM lakhyuM che ke tamane prApta thaelA jJAnane sarva mahAtmAo gAI zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 399 For Personal & Private Use Only Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA che' to kevaLabIja tathA sobhAgabhAIne prApta thaelu jJAna e be vastu paNa zuM che ? upara lakhAyelA vacano kRpALudevanA che ane te vacano mahApuruSanA lakhAelA hoIne khoTA to hoI zake ja nahIM. mATe tenI khoja karavI. bIjo vikSepa : vacanAvalI naM. 200 temaja patro naM. 76, 143, 172, 194, 207 ane evA anya patro che jemAM pratyakSa sadgurunuM mahAtmya jaNAvyuM che, vaLI kRpALudeva lakhe che ke satpuruSa vihoNI bhUmI nathI, temaja temanA bIjA eka patramAM jaNAve che ke 'satpuruSa na hoya to sUrya kone mATe ugaze ? pavana kone mATe vAze ? varasAda kone mATe varasaze ?' A u52thI zrI zAMtibhAIe ema dRDha karyuM ke jo satpuruSa vihoNI bhUmi nathI to satpuruSanI zodha karavI joIe. savAre 5 thI 6 nA ciMtana vakhate darda bharelA hRdaye azrubhInA nayane kRpALudevane vinaMti kare ke he prabhu ! tame Theka ThekANe pratyakSa upara bhAra mUkyo che ane pratyakSanI zodha karavAnI bhalAmaNa karI che to he nAtha ! huM pAmara, ajJAna, abudha kyAM zodha karuM ? Apa ja mane rasto batAvo. te bhAInA khyAla mujaba banatA 1973nI sAlanA kArataka suda 15 (kRpALudevano janma divasa)nA roja preraNA thaI ke tuM satpuruSanI zodhamAM lAgI jA. te AjJAnusAra Asare doDheka varSa nIcenA sthaLoe pharyA ane nakkI karyuM ke upa2nA baMne vikSepono je puruSa yathAtathya javAba Ape tene mAre satpuruSa mAnavA zraddhA karavI ane tenA caraNamAM jIvana vyatita karavuM te zodhamATe teo vajezvarI gaNezapurI, harI Azrama, vaDodarA, amadAvAda, goMDala, prabhAsa pATaNa, tulasIzyAma, 2. bANeja, kaMkoI, bhadrezvara, kuMbhArIyAjI, aMbAjI, Abu, iDara, agAsa, nAra, kAvIThA khaMbhAta, vaDavA, uttarasaMDA, vavANiyA, dhAmaNa, nAzika, punA vigere ghaNA sthaLoe ghaNA mahAtmAonA, sAdhuonA, mahApuruSonA samAgamamAM AvyA. be jagyAe to je mahApuruSo tarIke gaNAve che zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 400 For Personal & Private Use Only Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI pAse 2-4-6 mAsa sudhI avAranavAra gayA pachI paNa uparanA pahelA vikSepano javAba kyAMya maLyo nahIM, ane bIjA vikSepano javAba moTe bhAge maLyo ke pratyakSa sadguru joIe ane joIe ja. A rIte khUba zodha karatA zrI zAMtibhAIne eka parama upakArI mahAsatIjI pAsethI jANavA maLyuM ke bhAI tame varSa-doDha varSathI jenI zodha karI rahyA cho teno ukela tamane kAMdivalImAM amuka bhAI che tenI pAsethI ja maLaze. te bhAI A zodha karanAra zrI zAMtibhAInA mitra hatA. te bhAIne maLatA teNe yathAtathya evA be mahApuruSonA nAma che ane saranAmA ApyA. [ (1) pU. zrI choTAlAla maganalAla desAI, sAyalA. (te samaye * teo kalakattA hatA) (2) pU. zrI lADakacaMda mANekacaMda vorA, sAyalA. ane zodha karanAra zrI zAMtibhAI sAyalA AvyA. pU. zrI lADakacaMda mANekacaMda vorA je pU. zrI sobhAgabhAInA paramArtha-paramArtha mArganA (velo) yathAtathya jANanAra pratyakSa satparuSane maLyA. zrI zAMtibhAIne vikSepa naM. 1 mAM je pAMce prazno hatA ane je nIce lakhelA che te praznonA yathAtathya uttara te mahApuruSa pAsethI maLyA. pAMca prazno kRpALudeva troTaka chaMdamAM kahe che ke : 1. "palameM pragaTe mukha Agalase, 2. patra naM. 471mAMthI AtmAne sthiratA thavAne mATe, AtmAne samAdhi thavAne mATe, sudhArasa ke je mukhane viSe varase che te apUrva AdhAra che." ( zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA 401 For Personal & Private Use Only Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. "bujhI cahata jo pyAsako, hai bujhanakI rIta; pAve nahi gurugama binA, ehi anAdi sthita." 4. "vaha satya sudhA darasAvaDiMge, caturAMgula hai dagase milahe; rasa deva niraMjanako pivahI, gahi joga jugojuga so jIvahi 5. "vaha kevalako bIja jJAnI kahe, nIjako anubho batalAI dIe. uparanA pAMce praznonA javAba pU. zrIe zrI zAMtibhAIne yathAtathya ApyA. doDhathI be varSa sUraNAmAM rAkhyA pachI upazama, vairAgya, yathArthabodhanI parIkSAmAM pUrA pAsa thayA tyAra pachI karUNAdRSTithI jJAna ApyuM saMvata 2031nA Aso suda 6ne zukravAre 66 tA. 10-10-75. zrI zAMtibhAIe evo nirNaya karelo hato ke uparanA kRpALudevanA kahevA mujabanA pAMce praznonA javAba yathAtathya Ape tene satpuruSa mAnavA, sadguru dhAravA ane tenA caraNamAM jIvana vyatita karavuM. te pramANe te bhAI Aje temanA caraNamAM jIvana vyatita kare che, ne bhAvanA bhAve che ke temanA caraNamAM temanI hAjarImAM potAnuM A dehanuM jIvana sameTAI jAya. 402 >>*&?+ zrI saubhAgyabhAI ane sAyalA For Personal & Private Use Only Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *********** GIGI A100 lola Mi Lao Zhang Shi Zhe Chang Chang ****Xi Tuo Lao Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Mi Al Hon sAyalI DUNDUBH-079 -6584186 Main Education internation For: Pes use only www.jainelibrasyon