Book Title: Chaityavandan Kulakam
Author(s): Jinduttasuri, Jinkushalsuri, Labdhvijay Gani
Publisher: Jinduttasuri Prachin Pustakoddhar Fund
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600379/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHRI JIN DUTTSURI PRACHIN PUSTAKODDHAR FUND. arham / granthAGkaH // 11 // navAMgIvRttikAraka zrImadabhayadevasUripraziSyazrImajjinadattasUriviracitam caityavaMdanakulakam / zrImajjinakuzalasUriviracitavyAkhyAsahitam / upAdhyAyazrIlabdhigaNiviracitaTippaNikayA samalaMkRtam / jainAcArya zrImajjina kRpAcandrasUrINAmupadezena vIkAneranivAsi zreSThi zrI baladevadAsasugaNacanda tathA madanacandakSugaDIbhyAM mohamayyAM nirNayasAgara yatrAlaye rAmacandra yesU zeDagedvArA prakAzitam / vikrama saM0 1976, vIra saM0 2444, ] pratayaH 500 mUlyaM rUpyakadvayam / [ sana 1920. MMMMAAAAAAAAAA MO Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Printed by Ramchandra Yesu Shedge, Nirnaya-Sagar Press, 23, Kolbbat Lane, Bombay. Published by Acharya Kripachandraji Maharaj, Shitalvadi, Gopipura, SURAT. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha caityavandanakulakavRtteranukramaNikA / patrAkAra patrAGkAH OMOMOMOMOMOM viSayAH maMgalAcaraNaM tathopodghAtam // dravyabhAvabhedena dvividhavAsakSepanirUpaNam // dravyavAsakSepo mAsapravAhabhedAt dvividhH|| | bhAvavAsakSepasvarUpaprakaTanam // kugurupariharaNaviSaye sihazRgAlayoH kathA // |kugurulakSaNe sarpazIrSakapucchikA kathAnakam // | dezato'gItArthaguruviSaye vaidyaputrakathA / | gItArthaguruviSaye siddhasenadivAkarakathAnakam / / viSayAH samyaktvapratipattiviSaye zreNikarAjacaritram // abhayakumArakathAnakam // .... cellanAkathAnakam // nandisenakathA // meghakumArasya kathA / AyatananizrAkRtavidhicaityabhedena trividhacaityavicAraH // AyatanAdicaityeSu gamane utsrgaapvaadvicaarH|| sAmAnyatazcaityasvarUpakathAnakam // Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana. // 1 // ... *%** viSayAH anAyatanacaityalakSaNanirUpaNam // anAyatanacaityagamananiSedhaH // utsUtrabhASaNAdi karttA midhyAdRSTirbhavati // suzrAvakairmidhyAdRSTiH pariharaNIyaH // jamAlikathAnakam // dhanadazreSThivyAkhyAnam // yAvajjIvikAdiniyamapratipattivicAraH // zrImatIkathAnakam // dharaNendravyAkhyAnam // huNDikacaurakathA || nAgadattazreSThiputrakathAnakam // udumbarAdi phalAnAM bhakSaNaniSedhaH // saudAsarAjakumArakathAnakam // .... .... .... Coo .... .... www. .... .... .... ---- .... .... .... .... .... ---- patrAGkAH 53 53 55 55 56 65 66 68 69 71 73 76 78 viSayAH rAtribhojananiyamaviSaye vasumitrAyAH kathA // ajJAtanAma phalabhakSaNaniSedhe vaMkacUlakathA // dinadvayAtItadadhiniyame zrIdhanapAlakathA || Amagorasena saha dvidalAnnabhakSaNaniSedhaH // sAmAnyena dvidalalakSaNakathanam // rAtrau snAnAdikaraNaniSedhaH // pavANuvratAGgIkaraNakharUpam // sthUlajIvavadhaniyame candrarAjakumArakathA // dvitIyANuvrataviSaye rAjahaMsakathAnakam // tRtIyANuvrataviSaye pazcAticAranirUpaNam // tRtIyANutrate dattazreSThikathAnakam // caturthANutra sudarzana zreSThikathAnakam // pathyamANutrate AnandazreSThivyAkhyAnam // .... .... .... .... 6330 .... 0000 .... .... 2003 www. www. ... patrAGkAH 81 87 4 93 97 98 98 99 100 102 105 109 109 116 anukrama. // 1 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAH bhusaavdyvaannijykrnnnissedhH|| rAjaniyogIkathAnakam // .... sAdharmikavAtsalyamahimA // sAdhammikaiH sArddha kalahAdikaraNaniSedhaH // vAyudhakathAnakam // patrAkAH viSayAH 120 jinaalye'nucitgiitnRtyaadikrnnnissedhH|| .... 123 caitye cturshiitividhaasaatnaakrnnnissedhH|| .... 124 utsuutrbhaasskaacaarymtaantrshrvnnnissedhH|| .... 124 samyaktvazrAvakasya gItArthagurupratipattividhAnam // 125 / pranthakArasya vaMzakathanam // .... ARRRRRRRRRRRRRR // iti caityavandanakulakavRtteranukramaNikA // SCSSSSSSSSS Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSSNESS pustaka-milanekA-pattA zrIjinadattasUri jJAnabhaMDAra. zItalavADI-upAsarA-gopIpurA muM0 surata. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aham granthAGkaH // 11 // zrImajinadattasUridRbdham / caityavandanakulakam zrImajinakuzalasUriviracitavyAkhyAsahitam / zrImadupAdhyAyalabdhinidhAnagaNiracitaTippaNikayA'laMkRtam / saMstaumi zrImahAvIraM, jinaM kAmapravarddhanam / sudarzanaramAsparzavinirmitatamo'sanam // 1 // jinadattayatIzvararacitazrIdevavandanakulasya / racayAmi yathAprajJa, vivRti bAlAvabodhArtham // 2 // 1 lokAlokodarAntaHsthavastuvistAradIpakam / ArhataM paramaM jyotirdhvAntadhvaMsAya jAyatAm // 1 // zrIvIro dIpakaH ko'pi, stuvatAM nudatAM tamaH / prabodhavAsarasena yena tribhuvnodre|| 2 // zrIjinakuzalayatIzaiH klRptAyAM devavandanakulasya / vivRtau kAMcid vyAkhyAM likhAmi jaDajantubodhArtham // 3 // sugamA'pi vivRtireSA kApi kA'pyasti gUDhatA / durmedhasastu lokAH saMprati tadihAstu me yatnaH // 4 // caityava. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 kulakavRttiH caityavandana-mAzrIzatrujayakSitidharazikharazekharAnukArazrImanmAnatuMgavihArazRMgArahAraprakArazrIyugAdijinezvarabhAsvarabimbapramukhAIdvimbakadambakapratiSThAvidhAna- | maGgalam. saMpannasamucchalanmarAlapakSabalakSakIrttikusumottaMsitadigvadhUttamAGgAH tribhuvanajanasubhagaM bhAvukAnekapravivekajJAnadarzanacAritraudAryasaudaryasthairyadhairyagAmbhIryArjavAdyagaNyavareNyaguNagaNAnvitaratnarAzizRMgAritAGgA nirantarAnavadyatraividyAbhyAsavilAsavizadAyamAnAsamAnamanISAprakarSatiraskRtabhUrisUrayaH zrIjinakuzalasUrayaH svaparopakArAya zrIdevavandanakulakavivRti cikIrSavaH ziSTasamAcAraparipAlanArtha nirvighnasakalazAstrasamAptyartha ca vartamAnatIrthAdhipatitayA zrImahAvIranamaskAraM zleSoktyA pracakruH "saMstaumi zrImahAvIraM, jinaM kAmapravarddhanam / sudarzana ramAsparzavinirmitatamo'sanam" // 1 // zriyA samavasaraNAdimahAryopalakSitaM, zrImahAvIraM varddhamAnasvAminaM, saM samyak sAvadhAnamanovacanakAyaH,IN 4Astaumi zlAghe, kiMviziSTaM 'jina' rAgAdyAntaravairivAravijetAraM, punaH kIdRzaM 'kAmapravarddhana' kAmo'bhilASastasya prakarSeNa varddhanaM pUraka-18 mityarthaH / yadvA kAmaM kandarpa pravarddhayati chinattIti kAmapravarddhanastaM tathA, punaH kIdRzaM 'sudarzaneti' zobhanaM darzanaM samyaktvaM sudarzanaM / tasya, ramA lakSmIstasyAH sparza AzrayaNaM tena vinirmitaM kRtaM tamaso'jJAnasyAsanaM kSepaNaM yena sa tathA taM, zraddhAnarUpasamyaktvasaMpatkRtAjJA nanirAsamityarthaH / dvitIyapakSe jinaM nArAyaNaM, kIdRzaM zrImahAvIraM zriyA sindhukanyayopalakSito mahAvIro mahAsubhaTastaM, punaH kIdRzaM & kAmapravarddhanaM kAmasya kandarpasya pravarddhanaM pravRddhikAraka, loke hi kRSNatanayaH kAma iti prasiddhiH, punaH kIdRzaM sudarzaneti, sudarzanaM nAma cakraM tasya ramA zrIstasyAH sparzena vinirmitaM tamaso rAhorasanaM zarIracchedalakSaNaM kSapaNaM yena sa tathA tam , iyaM hi purANavArtA purA puNDa|rIkAkSe navasaMkhyapIyUSakuNDarakSaNAdhyakSe sati guptavRttyA''gatya rAhuH pIyUSapAnamAdhAya vyAjughoTa tasya gacchato labdhazuddhiH zRMgI sudarza* nacakreNa zira:kamalaM cakatteti shlokaarthH|| Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidanyadhIyate vA prAmANikA svA yaH prakRSTAcAravicArastasya cAumAbhibhavo yena evaM iha hi sakalaprAmANikalaukikaprakRSTAcAravicAracAturI viziSTAH ziSTAH kacidabhISTakArye pravartamAnAH samastasamIhitavitaraNavihitasurakAraskarAhaMkAratiraskArakhAbhISTadevatAnamaskArapuraskArameva pravartante / ataH samastayoginIcakradevadevatAvAtavihitazAsanAH nAnAprabhAvanAprabhAvitazrIjinazAsanAH mhrddhiknaagdev| 1 sakalaprAmANiketi, pramANaM vidantyadhIyate vA prAmANikAH, 'nyAyAderikaNa' ityanena sUtreNekaNapratyayaH, pramANazAstravidaityarthaH / kA evaM lokavyavahAravedino laukikAH prAmANikAzca laukikAzceti dvandvasteSAM yaH prakRSTAcAravicArastasya cAturI cAturya tayA viziSTAH / 2 'samastasamIhiteti'samastasamIhitAnAM vitaraNena dAnena vihitaH kRtaH surakAraskarasya kalpavRkSasya tiraskAro'bhibhavo yena evaMvidhazvAsau yo'bhISTadevatAnamaskArazca tasya puraskaraNaM yasyAM pravRttAviti kriyAvizeSaNaM / 3 maharddhikanAgadevazrAvakeNa samArAdhitA cAsau| kAzrIambikA ca tayA likhitAni ca yAni zrIjinadattasUriyugapradhAneti akSarANi ca teSAM vAcanamArjane tAbhyAM samupArjitA yA yugapradhAna|padasya satyatA tayA pradhAnA iti vigrahaH, atrAyaM vRddhasaMpradAyo-nAgadevAbhidhaH zrAddhaH zrIneminAthaninaMsayA zrIujayaMtaM gataH san yugapra dhAnaguruM jijJAsuH saptabhirupavAsairambikAdevImArAdhayAmAsa, tadIyasattvAvaSTambhatastuSTA satI zrIambikA tatkare yugapradhAnanAmAkSarANi li|lekha, proce ca ya etAni akSarANi vAcayitvotpuMsayiSyati sa yugapradhAno jJeya iti, tatazca nAgadevaH pratipuraM pratigrAma sUrINAM svapANipadmaM darzayan prAptaH zrIaNahillapattananAma pattanaM, gatazca zrIjinadattasUrivarANAM pavitrAyAM vasatau, darzitaH pANiH zrIjinadattasUrINAM, zrIpUjyairapi vAsakSepaM vidhAya zrIjinadattasUriyugapradhAna ityakSarANi vAcayitvotpuMsitAni, tato nAgadevena samutpannanizcayena zrIjinadattasUrigurutvenAGgIkRta iti / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paityavandanazrAvakasamArAdhitazrIambikAlikhitazrIjinadattasUriyugapradhAnetyakSaravAcanamArjanasamupArjitayugapradhAnapadasatya kulakavRttiH tApradhAnAH saMkalAtizAyipraguNaguNagaNamaNikhanayaH sakalaziSTacUDAmaNayaH prbodhitaanygcchiiyaa'tucchbhuurisuu||2|| rayaH zrIjinadattasUrayaH ziSTasamAcArasamAcaraNArthaM tathA-'zreyAMsi bahuvighnAni, bhavanti mahattAmapi / azreyasi pravRttAnAM, kApi yAnti vinaaykaaH||1||" idamapi prakaraNaM samyakadarzanAdihetutvAt zreyobhUtaM vartate / ato nirvighnazAstrasamAptyarthaM cAbhISTadevatAnamaskAra, tathA kAkadantaparIkSAzAstravadabhidheyaprayojanAdirahite zAstre na prekSAvantaH pravartante / yataH-"siddhArtha siddhasambandhaM, zrotuM zrotA pravartate / zAstrAdau tena vaktavyaH, sambandhaH saprayojanaH // 1 // ato'bhidheyaprayojane cAdyagAthayA prAhuH* namiUNamaNaMtaguNaM cauvayaNaM jiNavaraM mahAvIraM / paDivannadaMsaNANaM sarUvamiha kittaissAmi // 1 // * vyAkhyA-'namiUNamiti' natvA praNamya, kaM natvA 'mahAvIra' vizeSeNa Irayati kampayati rAgAdizatrUniti | vIraH, yata uktam-"vidArayati yat karma, tapasA ca viraajte|tpoviiryenn yuktazca, tasmAdvIra iti smRtH||1||" mahAMzvAsau vIrazca mahAvIrastamityanenA'pAyApagamAtizaya uktaH / anayA vyutpattyA samastAntaravairivArala- 8 // 2 // 1 sakalAtizAyIti, sakalAH samastA atizAyina utkRSTAH, praguNAH pradhAnA ye guNagaNAste eva maNayasteSAM khAnayaH / 2 siddhArtha da I zlokaH, siddhaH prasiddhArthaH prayojanaM yasya tat tathA jJAtaprayojanamityarthaH / zrotumityasya zAstraM karma svayamabhyUhyaM / 3 samastAntareti, sama Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSaNApAyanikAyavyudAsasUcanAt, kIdRzaM tam-"aNaMtaguNaM" anantAHprabhUtA guNA jJAnadarzanAdayo gAmbhIyasthairyadhairyAdayo vA yasya sa tathA tamanena vizeSaNena jJAnAtizayaH sUcitaH / jJAnAdInAmeva pAramArthikAtizAyiguNatvAt / punaH kIdRzaM taM "cauvayaNamiti" caturvadanaM catvAri vadanAni mukhAni sarvajJAtizayAt sahazAni samavasaraNAvasthAyAM yasya sa tathA tam / athavA catvAri vacanAni dAnazIlatapobhAvanArUpANi yasya sa tathA tamanena vyAkhyAnena vacanAtizayo'pi vyaakhyaatH| punaH kIdRzaM "jiNavaramiti" jinAH sAmAnyakevalinasteSu varaH samavasaraNAdivibhUtyA pradhAnastaM, tathA yatastIrthakarasyA'zokAyaSTamahApAtihAryasaparyAmavalokya caramazarIrabhAjo'pi sakRdgarbhavAsAdiduHkhajAlamavagaNayya zrItIrthakarasaMpadamAsAdayitumicchaMti tathA coktam"paDivannacaramataNuNo aisayalesaM pi jassa daTTaNaM / bhavajuttamaNA jAyanti jogiNo taM jiNaM namaha // 1 // " anena vizeSaNena devakRtapUjAtizaya uktH| tamevaMbhUtaM zrImahAvIraM natvA "pratipannadarzanAnAM svarUpaM" kIrta4stAntaravairivAro nikhilanararipugaNo lakSaNaM svarUpaM yasya evaMvidho yo'pAyanikAyo doSasamUhastasya vyudAso nirAsastasya sUcanAditi vigrahaH / 1 sakRditi, ekavAram / 2 paDivanagAthA, yogo jJAnadarzanacAritrarUpo yeSAmasti te yogino mahAtmAnaH sAdhavaH, pratipannacaramatanavo'pi, tadbhavasiddhigAmino'pi yasya bhagavatastIrthakRto'tizayalezamapi zrIsamavasaraNamahAdikaM dRSTvA bhavAbhimukhamanaso jAyante, tIrthakarasaM4/patprAptaye ekavAraM garbhavAsamapi vAMchanti, taM jinaM namata iti gAthArthaH / Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 3 // yiSyAmIti sambandhaH, pratipannamakIkRtaM darzanaM samyaktvaM svargApavargasaudhAdhirohasopAnapaMktIyamAnaM yaisteSAM kulakavRtiH svarUpaM vidheyavidhivizeSarUpam 'iha' prakaraNe kIrtayiSyAmi / ekavacanena zAstrakRtA khasyauddhatyaM parihRtam, mAlam. atra pUrvA'bhISTadevatAnamaskAravidhAnena maMgalamabhihitaM / pratipannadarzanAnAM varUpaM kIrtayiSyAmItyabhidheyaM / prayojanaM cAnantaraparamparabhedAd dvidhA, punarekaikaM kartRzrotRbhedAd dvidhaiva, tatra karturanantaraprayojanaM sattvAnugrahaH, zrotuzca samyaktvavadAcAraparijJAnaM, paramparaM tu dvayorapi samyaktvagrAhizrAddhAcAraprakAzanAnuSThAnAbhyAM paramapadaprAptiH, sambandhastu guruparvakramalakSaNaH prakaraNAbhidheyayorvAcyavAcakabhAvalakSaNaH sambandhaH khayamabhyUhya iti gAthArthaH // 1 // aGgIkRtasamyaktvazrAddhavAsakharUpamAha| tivihAya huMti vAsA duvihA te DaMti davabhAvehiM / davammi duvihA te vi hu gAsapavAhesu vinneyaa||2|| ___ vyAkhyA-zramaNopAsakAnAM "vAsA" grAsapravAhabhAvabhedAta, trividhA bhavanti, tadeva sUtrakAraH khayaM|vivRNoti 'duviheti' te ca vAsA dravyabhAvAbhyAM dravyato bhAvatazceti prakAreNa dvividhA bhavanti, tatra dravyato dvau prakArAvAha-"davammi duviheti" 'te'pi' vAsAH sugandhicUrNarUpA 'hu' sphuTaM grAsapravAhAbhyAM dravyato| | 1 svargApavargeti, svargApavargAveva saudhe mandire tayoradhirohasopAnapaMktIyamAnaM sopaanpNktirivaacrdityrthH| 2 vidheyeti, boddhavyaH karttavyazcAsau vidhivizeSazca trikAla caityavandanAdikaH sa eva rUpaM svarUpaM yasya tat tathA / 3 guruparvakrameti, gurvaanaaylkssnnH| Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvidhA vijJeyAH, tatra ete guravo'tizAyinaH zrUyante, ata eteSAM pArvAdahaM vAsakSepaM zirasi kArayAmi yena mama grAso bhojanAdisaMpattirbhavatItyanayA buddhyA ye nikSepyante zrAvakeNa vAsAste grAsavAsAH, pravAhato gaDarikApravAheNa amI lokA vAsakSepaM kArayanti, ahamapi kArayAmItyanena prakAreNa paramArthA'nabhijJena bhAvavarjitena zrAddhena gurupAoNnikSepitA vAsAH pravAhavAsA ucyante, evaM dravyatogrAsapravAhabhedAbhyAM dvau prakArau jAyete sma, // 2 // tRtIyavAsaprakAravyAkhyAnAya gAthAdvayamAhabhAvaMmi ya suhagurupArataMtavasao sayA vi visyNmi| vihiNA jiNAgamutteNa jesiM sammattapaDivattI 34 tesu suvAsA te iMti paramapayavAsaheUNo jeNa / jaNiyANaMtappaNagA sylkilesNtkrnnkhmaa|| 4 // &| vyAkhyA-'bhAve' bhAvapUrvakaM vAsA iti zeSaH, agretanagAthAsthaM "suvAsA te Tuti" ityAdi iha sambadhyate, 'caH' punararthe bhAve ca bhAvapUrvakaM punaste suvAsA bhAvavAsA bhavanti iti sambandhaH, bhAvavAsabhavanaprakAramAha'suhagurupArataMtavasao' zubhAH saMvignagItArthAzca te guravazca zubhaguravasteSAM pAratacyaM tadAyattatA tasya vazastasmAt sadgurupadapadmaparyupAstiparAyaNamiti bhAvArthaH, etadevoktam "sugurUNaM saMpayAo pArataMtaM iha vinniddiddhN| 1 sugurUNAM saMpradAya AmnAya iha jinapravacanapAratantryaM vinirdiSTaM kathitamatasteSAM gurugAM paratatrairanuSThAnaM karttavyamityarthaH / / Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavandama- tesiM parataMtehiM aNuhANaM hoi kAyacaM ||1||'sdaapi apizabda evArthe sadaivetyarthaH 'visayaMmItyAdi viSaya zabdena zrItIrthakarA gaNadharA yugapradhAnAcAryAzcAbhidhIyante, ata uktam-"visao puNa titthayarA AyariyA // 4 // gaNaharA jugappavarA / aNAsAyaNAya bhattI bahumANo hoi kAyavo // 1 // " atra samIpe saptamI, yathA gaGgAyAM ghoSa ityatra, ato viSaye zrIaSTamahAprAtihAryapUjAvirAjamAnAnAm amlAnakevalajJAnamukurodarasaMkrAntasa mastalokAlokAnAM zrItIrthakarANAM gaNadharendrANAM vA tadabhAve'sArasaMsArApArapArAvArapArINatAbhilASukArAAdhakAstokalokavitIrNasiddhibandhUsambandhAnAmAcAryANAM pratibodhapradAnatroTitasAMsArikasambandhAnAM jJAnadarza nacAritrAdimaguNagrAmaprayatnaratnanidhInAM zrIyugapradhAnAnAM samIpe vA, vidhinA jinAgamottena jinAnAmAgamaH 4 siddhAntastatroktaH praNItastena, sa cAvazyakacaityavandanakhAdhyAyApUrvapaThanasadhyAnasAdharmikavAtsalyAdila-8 kSaNaH yata uktam-"AvassayacivaMdaNa sajjhAyApUvapaDhaNasajjhANaM / sAhammiyavacchalaM evamAI vihI bhaNio // 1 // " yeSAM bhavyajIvAnAM samyaktvapratipattiH samyaktvAGgIkAro bhavati, teSAM pratipannasamyaktvAnAM zrAvakA 1 visao puNa gAhA, viSayaH punastIrthakarA AcAryA gaNadharA yugapravarAH kathyante iti svayaM jJeyaM teSAmityarthavazAd gamyam , teSAM Int tIrthakarAdinAmanAzAtanAdikA'zAtanAvarjanAdikA bhaktibahumAnamantaraGgaprAtihAryamapi karttavyaM bhavatItyarthaH / 2 jJAnadarzaneti, jJAnadarzaMnacAritrANi AdimAni prathamAni yeSAmevaMvidhA guNamAmA guNarAzayaste eva navAni ratnAni teSAM nidhAnAnAmityarthaH / KARAKASARAN G+ + Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | kANAM te samyaktvapratipattiniraticArapratipAlanarUpAH zubhapariNAmavizeSAH / suvAsA bhAvavAsA bhavanti, kiM| viziSTAH paramapadavAsahetavaH, paramapade mokSe yo vAso vasanaM tatra hetavaH, punaH kiMviziSTA janitAnantapaJcakAH' janitamanantapaJcakam anantajJAnAnantadarzanAnanta sukhAnantavIryAnantasamyaktva lakSaNaM yaiste tathA, punaH kiMviziSTAH 'sakalaklezAntakaraNakSamA : sakalaklezAnAM rAgadveSAdInAmanto vinAzastasya karaNaM tatra kSamAH samarthAH, eSu vizeSaNeSu parasparaH paJcAnupUrvyA hetuhetumadbhAvaH, tadyathA yata eva sakalaklezAntakaraNakSamA, ata eva janitAnantapaJcakAH, yata eva janitAnantapaJcakA ata eva paramapadavAsahetavo, yata eva paramapadavAsahetavo ata eva te samyaktvapratipattiniraticArapratipAlanarUpAH suvAsA bhAvavAsA iti gAthA bhAvArthaH // 4 // zubhagurupAratantryavazata iti vadatA sUtrakRtA paJcamahAvratadhurAdharaNadhurandharAH pacaMvidhAcArasamAcaraNacaturAH sarva| sAvadyavyApAra parihAraparAyaNAH dvicatvAriMzaddoSAkaluSAhArasvIkAracaNAH SatriMzadAcAryavaryaguNagaNamaNi 1 pazyavidhAcAreti, jJAnadarzanacAritratapovIrya lakSaNAcArabhedena pazcavidhAcAraH / 2 dvicatvAriMzaditi, dvicatvAriMzat AdhAkami| kAdidoSaiH piNDavizuddhiprasidvairakaluSasyAduSTasyAhArasya svIkAreNa grahaNena prasiddha ityarthaH / 3 SaTtriMzaditi, SaTtriMzadguNAH, desakulajAirUvI ityAdigAthoktAH / **%%%%%%%**%* Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-vipaNayaH, sakalasaMvignacakracUDAmaNayo vartamAnasakalasiddhAntasindhumadhurarasarasanA'gastayo vicitrazAstrani-kulakavRtti kaniSkaSaNakaSadRSatsakhazemuSIvizeSAvazeSitabRhaspatayo hadi aniravadyamArgaprarUpaNaprAptarUpAH SoAvazyakA- | maGgalam // 5 // dikriyAkalApavibhAvasuvibhAkharIkRtAtmajAtarUpasvarUpAH siMhavat khasya parasya ca gambhIrabhavakUpAt samuddharaNapaTavaH sadguravaH sarvakAlaM samyak varivasyanIyAH, vicitrotsUtrasaMsUtraNanoTitapavitracAritramitramaitrIsambandhAH satatavihitatridivazivakamalAnibandhanasaddarzanasabhAjanena zithilasambandhA amendAmodameduravadanabharaMverA iva samastavastuvistAravikAzanadhyAnajJAnabhAraM SoDhAvazyakAdikriyAkalApazaithilyena niHphalaM vahantaH sarvadA'vadyamArgaprarUpaNA caturaM nirargalaM vacaH praNigadantaH khasya parasya ca zRgAlabAlakavadgambhIrabhISaNabhavakUpanipAtahetavaH kuguravaH muktikAntAkarapIDanavidhi vidhIpsubhirvivekibhivyajantubhiH sarvAdareNa sarvadA pariharaNIyA iti pratyapAdi, atrArthe siMhagAlayoH kathAnakaM sakalasakarNakarNagocarIkriyate tathAhi-ziraHsthapuSpasaM 1 varttamAneti, vartamAnasakalasiddhAntasindhoH madhurarasasya rsnsmaasvaadnaagstyH| 2 vicitreti, vicitrazAstrANyeva niSkaM svarNa tasya niSkarSaNaM parIkSaNaM tatra kaSaSatUsakhaH kaSapaTTakasadRzo'yaM zemuSIvizeSo mativizeSastenAvazayito nirjito bRhaspatiryaiste, / tathA / 3 hRdya-18 | niravadyamArga prarUpaNAM prAptarUpAH paNDitAH / 4 SoDeti, poDhAvazyakAdikriyAkalApa eva vibhAvasurvahistena vibhAsvarIkRtamAtmA jIva eva jAtarUpaM suvarNa tasya svarUpaM yaiste tathA / 5 amandeti, amandazcAsau Amodazca saurabhyaM ca tena meduraH sphiitH| 6 siMhazRgAlayoH kathA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaarsaurbhodgaarbhaasuraiH| punnAgaiH puravatkAntaM, kAntAraM kA'pyarAjata // 1 // mRgArihatavanyebhakumbhavisrastamauktikaiH / yasmiMstilakitA bhUmirvezyAvad bhAti bhoginI // 2 // zivAphetkAravistAripratikharabhRto guhaaH| yatra DhakkA mRgendrANAM, vAdyamAnA ivAbabhuH // 3 // mattAGgA yatra mAtaGgA nighnato mahatastarUn / kathayAmAsurasatAM, mahattvasyAtinindyatAm // 4 // zArdUladIrNasAraGgakastUrIsaurabhaspRzaH / paiTavAsaM pathikAnAmAdadhuryatra maarutaaH||5|| paJcabhiH kulakam // vicitrAstatra gomAyupramukhAH prANinaH sukham / adhyUSuH khelanajuSo haryeSu manujA iva // 6 // tAnyadA dAruNatApabhISmo grISmarturAsthAM kalayAMcakAra / ajsrluukaanilvaatshussktddaagvaapiindvaarivaarH||7|| khedodbindusNdohdmbhaadytaambushossnne| kRtasandha ivAGgebhyaH sUryo'mbho ni| 1 kvApi kasminnapi bhUbhAge kAntAraM vanaM puramiva reje, kIdRzaM vanaM punnAgairvRkSavizeSaiH kAntaM manojJaM / puraM tu punnAgaiH puruSavaraiH kAntaM, kIdRzaiH punnAgaiH ziraHsthati, zirasthazcAsau puSpasaMbhArazca puSpasamUhazca tasya saurabhodgAraH saurabhaprasarastena bhAsuraiH zobhamAnairityarthaH / / 2 mRgArayaH siMhAstairhatA ye vanyA vanodbhavA ibhA hastinasteSAM kumbhAstebhyo visrastAni patitAni yAni mauktikAni taistilakitA saMjAtatilakA bhUryasmin vane vezyAvat zubhA kIdRzI bhUH bhoginaH sarpAstatsaGginI vezyApi tilakazobhitA bhavati, tathA bhogino bhogavanto ye narAstatsaGginI bhvtiityrthH| 3 paTavAsamiti, paTavAsaH paTasaurabhyamityarthaH / 4 gomAyupramukhA iti zRgAlapramukhAH / 5 adhyaSuriti / vAsaM cakruH / 6 tatrAnyadA AsthAmiti sthitiM kalayAMcakAra racayAmAsa / ajasrati, ajanaM santataM yallukAnilasya vAtAntena zuSkastaDAgavApInadIvArINAM vAraH samUho yatra sa tathA / 7 kRtasandhaH kRtprtijnyH| Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandanA rakAsayat // 8 // saMsUtrayan mitranikArabhAvaM, vistArayaMstAmasamAMsalatvam / dRzaH pidhAnaM vidadhacca pAMzuryasmin &khalAcAramalaMbabhAra // 9 // rajakhalA''zAsaMGga zaGke krtumkaamukH| khakaraprasaraM yatra saMjahAra divaakrH||10||mngglm| lalATaMtapamArtaNDamaNDaladyutipIDitam / lokamAlokya phaladAH, zaGke kAruNikA iva // 11 // vArtelAndo-16 klnoddiinnijpllvraajibhiH| yatrAtapatraM vitataM, racayAmAsurambare // 12 // yugmakam // anyadA tRSitA statra, bhramanto jambukA nizi / apazyannambusaMkrAntacandrabimbaM mahAvaTam // 13 // asau sudhAkaraH sArasudhAsArakaraiH kraiH| nivArayati nastApaM, naidAghaM ghnvjlaiH||14|| AtmopakAriNamataH, kUpAntaH patitaM drutam / 1 saMsUtrayan yasmin prISme pAMzuH dhUliH khalasya nIcasyAcAraM babhAra, kIdRzaH pAMzuH saMsUtrayan kurvan mitrasya nikArabhAvaM tiraskAra, khalapakSe mitrasya sakhyuH, punaH kIdRzaH pAMzustAmasasya tamaHsamUhasya mAMsalatvaM pInatvaM vistArayan , khalapakSe tAmasasyA'jJAnasamUhasya MmAMsalatvaM vistArayan , punaH kIdgU pAMzuH dRzo dRSTeH pidhAnaM sthaganaM vidadhat , khalapakSe dRzaHjJAnasya pidhAnamityarthaH / 2 rajaskhalA | rajaHpujasamAkulA RtumatI vA strI rajasvalA yA AzA dizaH tAsAM saMgaH sambandhastaM svakaraprasaramiti, svakarANAM svakAntInAM prasara-1 | stam / kAmuko'pi hi pumAn rajaskhalAyAH striyAH saMga viruddhamiti kRtvA kartRmanicchan svakaraprasaraM svahastaprasaraM tadaGgaspazoya vyApArita saMharatItyarthaH / 3 lalATaMtapo lalATavartI yo'sau mArtaNDaH sUryastasya maNDalaM bimbaM tasya dyutistayA pIDitaM, phaLadA vRkssaaH| 4 vAtUlo // chAvAtasamUhastena yadAndolanaM cAlanaM tena uDDInA ye nijapallavAsteSAM rAjibhiyaMtra kAnane AtapatraM chatramambare AkAze racayAmAsurityarthaH / 5 jambukAH, zRgAlA ambuni saMkrAntaM candrabimbaM yatraivaMvidhamahAvaTaM mahAvRkSamapazyannityarthaH / 453 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * amuM niSkAsanAdhAnAt , pratyupakurma AdarAt // 15 // dhyAtveti te'tha dhyAyantastasyopAyaM bahiSkRtau / tadarthe / siMhamevaikaM caturaM niracinvata // 16 // tribhirvizeSakam // tataH saMbhUya bhUyAMsaH, zRgAlA hariNAdhipam / vidhuH kUpe papAteti, bhaktinamrA vyajijJapan ||17||amndjgdaannd dAyino'sya sitadyuteH / jyotslayA dinadezIya, nizIthinyAM ramAmahe // 18 // prabho prasadya sadyo'taH, samuddhara sudhAkaram / vyApajalanimagnaM taM, pumAMsamiva sajjanaH // 19 // mahatAM vipadaM hantuM, mahAntaH kuzalAH khalu / grISmatApaM bhuvo hanturvinA meghena kHkssmH||20||5 tribhirvizeSakam // tatastAn smAha siMho'pi lAsvaiko mama bAladhi / tasyApyanyaH paro'nyasya, yAvadantyasya cndrmaaH|| 21 // evaM kRte plutenAhaM, yuSmAMzcandraM ca helayA / kUpAnniSkAzayiSyAmi, pumAniva varatrayA // 22 // yugmam // iti siMhagiraM zrutvA, pathyAM tathyAM mitAM matAm / tathaiva vidadhuste'pi suziSyA iva sdguroH||23|| kUpAnniSkAzayAmAsa, plutamAtreNa tAna hriH| nahi kvacidasAmarthya, tAdRzAM viditaujasAm // 24 // kAlakSepAt kSapAnAthe, mastakAt parato gate / apazyantaH kUpamadhye, pazyantazca nabhogaNe // 25 // jambukA rajanIjAni, hRSTatuSTAzca kUjire / siddhisaudhArUDhakAryaH, ko nAma nahi hRSyati // 26 // yugmam // krIDantaHpunaranyeyurnizyavakSanta jambukAH / kUpAmburajanInAthapratibimbakaraMbitam // 27 // tato'stokazokasindhunimagnAste 1 saMbhUya militvA bhUyAMsaH zRgAlA hariNAdhipaM siMhaM vidhuzcandraH kUpe papAteti vyjijnypnnityrthH| 2 rajanijAni candra nabho'gane pazyanta iti sambandhaH siddhireva saudhaM gRhaM tatrArUDhaM kArya yasya sa tathA siddhakArya ityarthaH / 'caityava. 2 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn||7|| :564564644 muhurmuhuH / itastataH paryaTanto vyaSadan vyAlapan bhRzam // 28 // Atma'mAnyanAtmanIno navInaH ko'pi jambukaH | kUpamaNDUkasaMkAzastAnUce'tha zucAkulAn // 29 // zazAGkasahitAn yuSmAn, kezarIva parAkramI / ahaM niSkAsayiSyAmi mA kurudhvaM zucaM mudhA // 30 // yugmam // evamUcuH zRgAlAstaM, pravRddhA dIrghadarzinaH / saralaivamatiH prAyaH, sthavirANAM hi valgati // 31 // vAtUlatUlavatuccha na tvaM kezarivikramam / kartuM zaknoSi re, vainyasairibhasya viDAlavat // 32 // yugmam / sa tataH sasmayaM smAha tanuvajjIrNabuddhayaH / suraMgAdhUlivad rere dhIrvo hRdyeva | hIyatAm // 33 // sasmarANAM sasmayAnAM, niviDAbhinivezinAm / hitopadezA vaiphalyaM, bhajanti, tuSavApavat // 34 // mumUrSureSa na hitopadezaM zRNute dhruvam / devo hi durmmatiM datte, capeTAM na kapolayoH // 35 // iti ni - zcitya te sarva udAsAMcakriretarAm / vipAkavirasaM jAtu na kAryaM kurvate budhAH // 36 // tribhirvizeSakam // mumUrSava iva vyAttayamAnanamivAvaTam / tasya lAMgUlamAdAya, kroSTAraH prAvizannavAH // 37 // hariNeva te dattetena so'nye'pi jambukAH / bhagnakUrparadantoSThA nyapatan kUpakoTaram // 38 // anubhUya vyathAM gurvI, te jagmurya| mamandiram / anAlocitakAryANAM nAyaitiH zubhakAriNI // 39 // gambhIra bhairava bhavATavakoTarAd yo niSkAzayatyavirataM harivat paraM svam / karmebhakumbhataTapATanapATavaM taM bhavyA sadA''daraparAH suguruM bhajadhvam // 40 // | ucchRMkhalaH skhalita nItiradhInidhAnaM saMsArakUpapatane khalu yo nidAnam / svasyAparasya ca zRgAla ivAbhimAnI 1 AtmamAnI ahaMkArI anAtmanIno'nAtmahitaH / 2 vanyasairibhasya vanamahiSasya / 3 AyatiruttaraH kAlaH / kulakavRttiH maGgalam. // 7 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUreNa taM tyajata bhoH kuguruM pravINAH // 41 // iti sugurukuguruviSaye siMhazRgAlayoH kathAH samAptAH // viSaye iti padena sUtrakAreNa zrItIrthakara gaNadharayugapravarAgamAnAM samIpe samyaktvapratipattirvidheyeti pratipAdayitA, samastajIvAjIvAdisukSma padArthasArthaprakAza kazrIjinAgamalocana vikalAnAm utsargato mAsakalpavihArAdhAkarmikoddezikAdyAhAraparihArakAraNato nityavAsasevAdhAkamiko ddezikA dyaGgIkAretyAdyutsargApavAdabhA| vaviSayavivekAkuzalAnAM gaDDarikApravAhataH pratilekhanApramArjanAdidarzavidhasAdhusAmAcArIsamAcaraNaparANAM pratra||jyAvidhyupasthApanAvidhiprAyazcittavidhigacchanirvAhavidhipramukhavidhivizeSA'parimalitamatInAM khacittakalpitAhaMkArakarIndrAdhirohato gItArthaziromaNimanyAnAmagItArthagurUNAM sannidhau samyaktvapratipattirna karttavyA / agItArthaguruvazca sAmastyadeza bhedAbhyAM dvidhA bhavanti, tatra sAmastyato'gItArthaguravaH sarvathA jaina siddhAntarahasya|manAkalayantaH lokaraJjanAya kriyAkalApamAcaranto bhavyajanAnazuddhamArge pravarttayantaH sarpapucchikA iva khaM parAMca 1 utsargata iti, utsargamArgeNa mAsakalpavihArAdhAkami koddezikAdidoSaduSTAhAraparihAraH kAryaH tathA kAraNato'pavAdato'zivAdiSu AdhAka mikoddezikAdi yaduSTAhAraMgIkAraH kArya ityAdyutsargApavAdaviSayo yo vivekastatra kuzalAnAmityarthaH / 2 dazavidhasAdhusamA - cArIti, icchA 1 micchA 2 tahakAro 3 AvassiyA ya 4 nisIhiyA 5 ApucchaNA ya 6 paDipaDipucchA 7 chandanA ya 8 nimaMtaNA 9 uvasaMpayA ya || 10 || kAlasAmAyArI bhave dasavihAyo eSA dazavidha samAcArI / Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- janmajarAmaraNAdiduHkhabahulasaMsArapAtena vinAzayanti / atrArthe sarpazIrSakapucchikAkathAnakakadalIphaladAnena kulakavRttiH bhavyajIvakarNapAlivAlikAnAnandayAmi tathAhi maGgalam. - asmAbhirniviDAM chAyAM, pAnthAtithyAya nirmitAm / mAsma zayaduSNAMzuriti yatra raveH karAn // 1 // kalairdalairnijaiH sAndrayarundhata mhiiruhH| cakAzAmAsa vipinaM, kApi tadbhUmimaNDanam // 2 // tatra sphArasphaTATopabhISaNo'bhUt bhujaGgamaH / jaGgamaH kAlakUTasya, zaGke kUTa ivAsitaH // 3 // vidyuyotacalatpANi, prANitAsvAdanAdiva / lolaM lolAyugaM bibhrad yshcikriiddmaakRtiH||4|| anyadA zIrSakaM smAha, pucchikA paruSAkSaram / prakAze tAmase vApi, same'pi viSame'pi ca // 5 // randhre bhUmIbhRtAM mUrdhni, sukhaduHkhavibhAginI / chAyAvada nugacchAmi, tvAmahaM pRSTagAmukA // 6 // na bhRtyeva bhRtikrItA, na bhAryeva vivAhitA / na hInA bhavataH kApiTU lAkimAgre saratA na me // 7 // kiyatkAlaM purobhUya, bhavato brajitAsmyaham / loke'pi tulyayostulyA sthAdagre saratA ytH||8|| uttare caturaM cAru vaco'vocat zIrSakam / puro gamanahetuM me tvaM nizAmaya mAnini // 9 // kaNTakaiH saMkaTaM syUta, karkazaiH krkrotkraiH| paryaTacchakaTazreNiM, muktvA mArgamaTAmyaham // 10 // zikhaNDinakulA 1 asmAbhiH pAnthA''tithyAya kRtAM chAyAM staryA mAsma krazayata mA krazAM karotu iti yatra vane rakheH karAn mahIruhAni arundhA C // 8 // rundhanti smeti shlokdvysmbndhH| 2 vidyuyotavacalaM vinazvaraM prANinAM prANitaM jIvitaM tasyAsvAdanAdiva lAlAyugaM jihvAyugam / 4|3 na karmakarIva bhUtiH karmaH, mUlyaM tayA krItA / 4 syUtamiti vyAptaM paryaTantI bhramantI zakaTazreNiyaMtra sa tathA tam / bhUtiH karmaH, mUlyaM ta vigradotavacalaM vinazvaraM prANinAM prANita phalova iti yatra bane raveH karAn mahIrahA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lavAta, pramukhAn saMmukhAnarIn / varjayAmi vajanIyAnanyAnapi samaMtataH // 11 // tvaM tu mugdhe na jAnAsi, vilocanaM vinAkRtA / nahi jAnAti jAtyandho ndhakUpAdyAn puraHsthitAn // 12 // caturbhiH kalApakam / vRzcikeneva5 daSTA sA, kopATopAparA'vadat / sarvaM tvameva jAnAsi nAparaH ko'pi kiMcana // 13 // veSTayitvA taroH zAkhAM, tanvA sA''caSTa dussttdhiiH| gaccha khacchandamanyatra samarthetyanuzIrSakam // 14 // gItalubdhiM kuraGgIva, matsIvAmiSabhakSaNam / grahaM nijaM na mattAGgI, prANAnte'pi vimuJcati // 15 // cakravartyapi zakro'pi, samartho'pi sudhIrapi // karmarekhAmiva strINAM, kuryAnnAgrahamanyathA // 16 // dhyAtveti tat puro'vAdIcchIrSakaM he purobhava / tato lA harSaprakarSAca, romAzcA sA'calat purH||17|| rathacakreNa rathyAyAM, sA nyapeSi sazIrSakA / kadAgrahagrastahRdAM, nodaka sNpdaatmkH||18|| khasyAparasya ca bhujaMgamapucchikeva, sAMsArikapracuraduHkhanibandhaM yaH / gItArthatAvirahitaH kuguruH sa siddhisaudhAdhiroharasikairbhavikaiviheyaH // 19 // ityagItArthaguruviSaye sarpapucchikAzIrSakayoH kathAnakaM samAptam // 2 // dezato'gItArthaguravaH khalpajinAgamaparijJAnena sarvajJaMmanyAH kevalamutsargato'pavAdato vA bhavyajIvAn pravatayanto vaidyaputra iva khasya parasya ca vinAzAya saMpadyante / tatrArthe vaidyaputrakathAnakakuNDalaM sakalabhavikalokakarNazaSkulIyogyaM kriyate, tathAhi-amAnadAnaviditai rAjitaM nrkunyjraiH| vindhyAdrivanavadU reje, zrIvasantapuraM 1 udarka iti, tadbhavaM phalaM / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 9 // OM puram // 1 // dAnaM dAtuM kRptayAJcA yAcakAkhyAM prapedire / dAnazauNDA janA eva, yatra loko na cAparaH // 2 // yugmam // tasmin samarakaNDUlamattAridamanAt kila / jajJe'ridamano nAma bhUzakraH zakravadivi // 3 // yo vairivAradurvAra, pratApAnilamucchikham / tatkAntAnaitravASpodhairvyadhApayadudAradhIH // 4 // rAjahaMso yazo yasya, svecchaM bhrAmyan jagattraye / vaRpadmeSvaristrINAmakrIDat pANDimacchalAt // 5 // abhUd rUpaparAbhUtarambhArambhAnibhorubhAk / saubhAgyasundarI tasya, devI saubhAgyasundarI // 6 // puSpacApo jagajetuM yAM cApalatikA - manu / chalena veNidaNDasya saMdhatte smAyasaM zaram // 7 // guNaiH zauryAdibhirvaryairmatsamAnaH paro nahi / iti vaktumivaiko'bhUt, tatsUnurvIrasundaraH // 8 // siddhahastaH satyavAdI, mahIvallabhamAnitaH / somanAmAbhavad vaidyovaidyavidyAvizAradaH // 9 // kathAzeSaH sa jajJe'tha kanIyasitanUdbhave / prANAn prANabhRtAM hartuM, kAlaH kAlasya nAsti yat // 10 // nyaSedhayat dharAdhIzo vRttiM tattanujanmanaH / yataH sAMsAriNAM prAyo vallabhaM karma carma na // 19 // bhiSakaputraH parAbhUto bhUbhujA vRttilopataH / agAd dezAntaraM vidyAbhyAsArthaM tadanantaram // 12 // adhyaiSTa kaSTataH kiMcinnaSTadhIstatra vaidyakam / ekaM zlokaM tatrAbhUt tamajJAsIt sarvazAstrataH // 13 // pUrvAhNe vamanaM dadyA| daparAhne virecanam / vAtikeSvapi rogeSu, pathyamAhurmanISiNaH // 14 // vedarIvanasaMprAptiprAptakharAjyamAninaH / 1 badarIvanasaMprAptyA prAptaM svArAjyaM yena sa tathA tamivAtmAnaM manyate ityevaM zIlAyAstasya kroSTuH zRgAlasya zRgAlabAlakA hi phalabharAvanAbadarIvanaM prApya prAptasvArAjyapuruSasamAnamAtmAnaM manyate tucchatvAdevamanyo'pi yaH svalparddhiprAptAvapi AtmAnaM bahumanyate sa tatsadRza ityarthaH / kulakavRttiH maGgalam - 118 11 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koSThastulyaH sa sarvajJaM manya AgAnijaM puram // 15 // AdAtuM paitRkI vRttimAdAyopAyanaM varam / gatvA rAjasabhA natvA, bhUbhujaM sa vyajijJapat // 16 // gatvA dezAntaraM devI prasAdAt tava satvaram / anavadyA ahaM vidyAH, ppaatthaashtthmaansH||17|| tasya vRttiM vyadhAd bhUpaH, prasannIbhUya bhUyasIm / mahAntohi zrite loke, klpshaakhisnaabhyH||18|| anyadA bhUbhujaH sunoH zarIre'bhUd jvaraH khrH||raajnyi rake hi munivat tulyAH karmoM-18 dayaH khalu // 19 // Adideza narAdhIzastatastaM bhiSajo'GgAjam / tathA kuru yathA bhadra bhadrIbhavati me sutH||20|| pUrvAle vamanaM dadyAdityAdizlokamekakam / pUrvAdhItaM tattvabhUtaM manyamAnaH sa zUnyadhIH // 21 // virecya prathama pazcAnnRpAtmajamavIvamat / gantukAmohi kaubeyoM mUDho yAtyadhidakSiNam // 22 // auSadhInAmasAdhyo'bhUt, snnipaatgdsttH| mRdikhAyudaraM mUrkhaH, kiM notpAdayate rujam // 23 // sukumAraH kumAro'tha, jagAma yamamandiram / zirISapuSpaM sahate, kiM kharaM karapIDanam // 24 // taM rATputravadhAt kruddhaH zUlAyAmadhyaropayat / avicAritakartRNAmasako hi sukhAdikA // 25 // vaidyAtmabhUriva jinAgamalezapAThAt khaM sarvazAstrakuzalaM kalayan kudhiiryH|| rAjAGgajAtamiva dehigaNaM durantaduHkhaM nayatyavirataM sa guruna sevyaH // 26 // iti dezato'gItArthakuguruviSaye vaidyaputrakathAnakaM samAptam // 3 // | zrIgaNabhRtpraNItasiddhAntAnavadyavidyAvilAsamAnasalasatsAtirekavivekAMkuzavazIkRtaniraMkuzamahAmohamatta 1 kalpazAkhIti, kalpazAkhisadRza ityarthaH / 2 kauberyAmiti, uttarasyAM dizi / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndm||10|| 5454OMOMOMOMOM mataGgajA atastaraGgitasaMvegabhaGgizubhagaM bhAvukakhAntakoTarohIkamAnasthAnadhyAnAnalendhanAyamAnamakaradhvajA api kulakavRttiH suguravaH kadAcidanAdikAlInAvidyAvAsanAsaMskAravisphAravisphuritapramAdavazataH zrIjainasiddhAntA'zAtanAkAri jJAnadarzanacAritradukUlanayanarmalyApahAri vAkyapaGkamaNDalaM vistArayati / pazcAtte eva guravo gItArthopadezataH pazcAttApapurassaraH pArAMcitaprAyazcittanIrapUravihitAtmazuddhayaH zrIjinazAsanaprabhAvanavidhAnajAyamAnakundendudyutisamAnakIrtidhavalitakSitayaH samastakSititalaprasiddhazrIsiddhasenasUritatsidvivadhUsambandhanibandhanabhUtA bhavyajIvaiH sadA samArAdhyA eva / tatsamIpe ca samyaktvapratipattirvidheyA ataH zrIsiddhasena divAkarakathAnakaM procyate tathAhi-avantiviSayaH kSoNyA sma babhastiprazastivat / sadarthAlaMkRtizlokavRttA''AvalimaNDalam // 1 // lakSmaNazreNisaMzliSTA sAdhurAjIvarAjitA / sarasIva mahollAlA'bhUdujjayinIpurI // 2 // / 1 mAlavyadezaH kSoNyAH pRthivyAH prazastiriva vibhAtisma cakAzeH kIdRzo mAlavyaviSayaH sadartheti sacchabdaH pratyekaM yojyaH / / san saMzobhanA nyAyArjitA'rthA dhanamalaMkArA AbharaNAni, yathA zAstramAcAro yeSAmevaMvidhA ye AryAsteSAmAvalyA parasparayA maMjulaM pradhAnaH, prazastipakSe santaH zobhanAzcamatkAriNo'rthA alaMkArAzcotprekSAdayo yeSu evaMvidhA ye zlokA vRttAni AryAzca teSAmavalyA paraMparayA maMjulA manojJAH, atra ca viSayasya pradhAnatvAt tadapekSayA pulliGgatA // nanu prazastyapekSayA strIliGgatA tatra zlokA aSTAkSarapAdaH vRttAni bhUribhe-1| // 10 // dAni Ayo mAtrAcchandAMsi / 2 lakSmaNa atra mAlavyadeze ujjayanInAmapurI abhUta kA iva sarasIva mahAsarasIva kIdRzI purI lakSmaNA| lakSmIvantasteSAM zreNimiH saMzliSTAH saMyuktA sAdhavA sAmIsteSAM rAjIbhirAvalimirvarA ajitA ajayA vairivagairitigamyate mahairutsavairu Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krIDAkrIDAliSu prItAH krIDanto'tra janA babhuH / vRndArakA ivodAramandArodyAnarAjiSu // 3 // paurA hArA hai ivArAjan , yaMtra hRdyAH zucizriyaH / muktAmayA guNAdhArAzcArunAyakabandhurAH // 4 // sitAMzukAMtyalakSeSu, vihAreSu nizAsiMha / hemakumbhA nabhogaGgAhemapadmabhramaM vyadhuH // 5 // caturbhiH kalApakam // ttraarikunyjrebhaarivikrmaabhaaridoyugH| vikramAdityabhUpo'bhUt samarthaH samakarmasu // 6 // parakAyapravezena dhruvaM jJAtveva vAJchitam / ayAcitaM yAcakebhyo yathecchaM yacchati sma yH||7|| viyogivairistraiNoSmabASpanikSAraNAdiva / nirmalaM yadyazo vAso reje sadguNagumphitam ||8||nmntH sarvasAmantabhUpAlA iva zAsanam / yadIyaM paalyntismaa'|gnivaitaalaadicettkaaH||9|| caturbhi:kalApakam maNDalezvarasAmantAyaiH, samantAt privRtH| hemakuNDalakoTIralolA sarasI pakSe lakSmaNA sArasAsteSAM zreNibhiH saMzinaSTAH sAdhubhiH pradhAnai sajIvaiH kamalai rAjitA mahAMta ullolAH kallolA yasyAM sA| tathA / 1 'krIDA' krIDAvanaM dhRndArakA devAH / udAreti, udArANi utkaTAni yAni mandArANAM kalpataruvizeSANAmudyAnAni teSAM rAjiSu / / 2 yatra yasyAM puryA paurAH puralokA hArA iva rejire, kIdRzAH paurA hRdyA manojJAstathA zuciyA'yArjitA zrIryeSAM te tathA muktA AmayA rogA yaiste tathA, guNAnAmAdhArA AzreyAH cAruNA pradhAnena nAyakena bandhurA manoharAH, hArapakSe hRdyA hRdayanyAsayogyAH zucizriyo nirmalAzriyo muktAmayA muktAphalanirmitAH guNasya davarakasyAdhArAH cAruNA nAyakenAntarmaNinA bndhuraaH| 3 iha nagayo nishaasu| rAtriSu vihAreSu prAsAdeSu sitAMzozcandrasya kAntimiApteSu zvetavarNatayA'lakSyeSvadRzyeSu tadUrdhvasthA hemakumbhA nabhogaMgAyAM yAni hemapayAni teSAM bhramaM cakru ityarthaH / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana taarhaarpriskRtH||10|| zvetAtapatrarociSNustUyamAnazca vndibhiH| divyvnpridhaanshcaarucaalitcaamrH||11|| kulakavRtiH svasvAmisahacAritvAttuSTaiHpuSTaisturaGgamaiH / nRtyadubhiriva ringgdbhirhessydbhirviraajtH||12|| hastimallAdhirUDho raaddny||11|| dA rAjavATikAm / gacchannindra ivAdrAkSIt khAM purIM chupurImiva // 13 // caturbhiH kalApakam // visphArasAraza dAraM, svarNabhUSaNabhUSitam / kvacinnAdyAnimeSAkSaM, straiNaM divyaM sa prekSata // 14 // kacidvezyAzraye ramye, haHzremaNimanohare / paNyayoSitamaikSiSTa nikAmaM kAmikAmitam // 15 // avigAnamahAgAnakalAkauzalapezalAn / vIkSA babhUva gandharvAn , khargandharvAniva kacit // 16 // anirvedacaturvidhodgAramAdadhataH kacit / bhUdevAn vasudhAdhIzA, prekSAM cakre vicakSaNaH // 17 // rAjamArgApaNazreNAvapazyat kAzyapIpatiH / vareNyapaNyasaMbhArahAriNo vyavahAriNaH // 18 // upazAntarasAvAsAn , sadA nirnidradarzanAn / dadarza kApi bhUmIzaH, susAdhUna vibudhAniva // 19 // teSu nAnAsanAsInAn, munInAlekhitAniva / niruddhocchAsaniHzvAsAn , kAMzcidaikSata-15 kautukAn // 20||dhiirgmbhiirnaaden, deshnaamRtvrssinnH| dadarza vratinaH kazcit , praavRssennyaanivaambudaan||21|| kAMzcittatra guroH pArthe'dhIyataH sudhiyaHzrutam / so'pazyat pratibhonmeSAnmiSato'nimiSAniva // 22 // sadAtmavyavasAyAya, kAMzcittatra cAritriNaH / sasUtriNa ivAdAkSIt , sUtravyAvarttane ratAn // 23 // dazabhiH // 11 // kulakam // tatraiva mAtRkAsUtraM, vRddhamekaM tapakhinam / uccaiHsvareNa ghoSantaM, vIkSyA'bhASiSTa bhUmipaH // 24 // ayamasmAdRzAM pusA, pazyatAM yanna pazyati / kimadhItya sudhIbhUya, muzalaM puSpayiSyati // 25 // mamAvit sopa GRUSSAGESSISSISSES Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAsaM tadvAkyaM zrutvA nRpoditam / khacitte cintayAmAsa, vRddho'daH khinmaansH|| 26 // samastapaNDitAdhyakSaM, mUryo'yamiti me smitam / rAjJA cakre'thavA satyaM, yathArthapratipAdanAt // 27 // tataH pAThekatAnasya, vRddhasyAjAyata kramAt / padAnusAraNI labdhiA, krmkssityupshaantitH||28|| sunAveva tayA sadyo vidyAnadI vigAya sH| adRSyaM prApa vaiduSyaM, sthAnamiSTaM yathA naraH // 29 // nRpopahAsasaMskArAdahaMkAralave'pyatha / tIrthaprabhAva-18 nAhetoH zuddhazrAddhena dhImatA // 30 // sauvarNa muzalaM puSpoddAmadAmavibhUSitam / patralikhitaikavRttaM, kArayAmAsivAnasau // 31 // yugmam // pratApavat purastAt taM, kArayitvA sa vaaddhiiH| paTahAdyAni vAdyAni vivAdArthamavIvadat // 32 // tato bhUriparivArazcatuSkatrikacatvare / saMcariSNurvivAdAya, vAdinaH sa samAta // 33 // dRSTvA durvAragovAraprasarantaM gabhastivat / vAvadUkAH same ghUkA, iva mUkAstiro'bhavan // 34 // zUravIra ivAbhIrU rAjavartmani saMcaran / jayazrImandiradvAraM, rAjadvAraM samApa sH||35|| pUrvavatumivAnyebhyo vAdyanAdaistadAgamam / varddhakairiva bhUpasya zrutau prAvezi tatkSaNAt // 36 // pratihAraM tato'prAkSIt nyAyasAkSI narezvaraH / ApUritadigAbhogaH ko'yaM nAdo nizamyate // 37 // tato haSTamanAH sadyaH, pratIhAro vyajijJapat / vidvajjanacamatkArivRttAntaM vRddhvaadinH|| 38 // vRddhaM pravezayetyukte mahIpAlena kautukAt / prAvezayan muni vRddhaM, pratIhAro mudAdarAt // 39 // pravizantaM tatastaM nAga nRpaH prekSyopalakSya ca / kimetaditi saMbhrAntavAntaH papraccha vRddhtH||40|| vRddhastadanu daMtAMzu daMbhAdubhAvayanniva / amlAnaM nijavijJAnaM, vyAjahAra narAdhipam // 41 // vAdAya puSpayA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-mAse sauvarNa muzalaM mayA / UvaM vivAdakaNDUlavAdizArdUlasantataH // 42 // tatra rUpyamaye patre, likhitaM kana-kulakavRttiH kAkSareH / vRttamekaM nirIkSyAtha vAcayAmAsa bhuuptiH||43|| tathAhi, madgo'zRGgaM zakrayaSTipramANaM zItovahirmA-18| maGgalam. ruto niHprakampaH / yadvA yasmai rocate tanna kiMcid vRddho vAdI bhASate kaHkimAha // 44 // tataH sanmAnito rAjJA sa doSajJaziromaNiH / kRtakRtyaH parAvRtya, nijopAzrayamAgamat // 45 // tataH purodhasaH putraH siddhaseno'pamAnataH / khacitte cintayAmAsa puMsAM jADyaM viddNbnaa| yanmayi dvijarAje'tra satyapi mApasaMsadi / avalivAdinAgena yathecchaM zvetabhikSuNA // 46 // mayi paurodhase putre, vidyamAne'tra saMsadi / muzalaM puSpayitvA'yaM kathaM / zvetAmbaro'gamat // 47 // tadahaM yadyadhItyAzu, vidyA vidyAvato guroH / vivAdena jayAmyetaM, tadA bhadraM na cAnyathA // 48 // vimRzyaivaM dharAnetuH, svapituzca nivedya sH| nijAkUtaM yayau pUtaM, vidvadbhiH pATalIpuram // 49 // mudAbhyasya gatAlasyastatra vidyAzcaturdaza / lakSmIvatyAstato'vantyA udyAne sa samAyayau // 50 // tatra svayamava sthAya, khapravezAya sAdaram / tAtayuktadharezasya pArzve'preSIt sa mAnavam // 51 // daivayogAdathAtraiva vRddhavAdI samIyivAn / tato vidyAmadAdU vAgmI, tRNIyan sarvakovidAn // 52 // tadIyadarzanAt siddhaH kopATopA-| ruNo'bhavat / kuraGgAnAM parivRDho, yathA zarabhavIkSaNAt // 53 // yugalakam // tato'bhimAnamAtaGgottamAGgopari-." sNsthitH| siddhavAdIzvaro'vAdIt, prati taM prativAdinam // 54 // mama pArzve samehi tvaM, vRddhavAdimatallika / vAdavAtaM cirotpannaM, siddho'haM sphoTayAmi te // 55 // tato vRddhaH samAgatya, taM prati mAha dhiiprbhuH| aTavyAM ko 5454555555755 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CAKAC vivAdo, no vinA rAjasabhA zubhAm // 56 // siddho'thoce vinA vAdaM, vudhyate naibhiruttaraiH / jagau vRddho'pi yadyevaM, tarhi vAdo bhavatviha // 57 // paraM sabhyarvinA vAde, vijaye ca praajye| nirNayAbhAvatastUrNaM, sabhyAna siddha vidhehi bhoH // 58 // mayA'nena samaM gamyaM, pazcAd vaizravaNAlaye / itIva vRddhayukto'gAt, siddho vaizravaMNAlaye // 59 // kAMzcittAlArasAlInAn kAMzcidolAdhirohiNaH / lIlayollalataH kAMzcit, kAMzcinnRtyavidhayinaH // 60 // kiM purivAdinaH kAMzcit , kAMzcid dRhAdigAyinaH / vairiNastatra gopAlAn vIkSya siddho'bhyadhattatAn // 61 // yugmam // bho bho gopAlakA yUyamAvayorvAdasabhyatAm / sAvadhAnaM manaH kRtvA, bhajadhvaM samamAnasAH // 12 // yoyaM vijeSyate vAde, tacchiSyaH sa bhaviSyati / ityaGgIcakratustau srAga gopAnAdhAya sAkSiNaH // 13 // iti vAdabyavasthAto'nantaraM vRddhavAdinA / viduSAM cakriNA cakre, siddho vAde purassaraH // 64 // cArugIrvANavANyAtha dizo vAcAlayanniva / siddhasenaH sudhIseno vaktuM pravavRte kRtI // 65 // nizamya samyagAlApaM tasya gopA vyacintayan / kiM dAserakAraTitaM kiM vA baaleyshbditm||66||gomaayurttitN kiMvA,kiMvA vAyasabhA|Sitam / kukkurakaNitaM kiMvA kiMvA dardurasiMjitam // 37 // vikalpyaivaM tato vAdAt ,siddhasenonyaSedhi taiH| prastAvAnucitaM kurvan ko'thavA na niSidhyate // 38 // prastAvasadRzaM vAkyaM, sabhAvasadRzaM priym|aatmshktismN kopaM, yo jAnAti sa pnndditH||69|| iti dhyAtvA tato vRddhaH, prastAvocitaveditA / vihAya prAktanaM veSaM gopaveSaM vyadhAttarAm // 70 // gopAlamaNDale tAlArasaM cAru samAcaran / apAThIt so'tha raGgAyAMtarAle dUhakAvat tam // 71 // tadya ACAKAKKARKA caiyaca.3 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- thA // jahiM DUMgara tahiM khohalAI,jahiM naI tahiM vlnnaaii| jahiM supurisa tahiM ghaMghalaI hiyA visUrai kAI // 72 // kulakavRttiH jehiM kalaMtarUsaMciyau gaThihi vaddhau dammu / navi khamaNau navi sevaDauM gayau akatthau jmmu||73|| tato vRddhasya // 13 // pIyUSapUSAsArakirA girA / samantAt prINitA gopA niruMcchanti sma taM mudA // 74 // vRddhena vijitaM vAde, siddha-15 senena hAritam / ityAkhyAntastatastAlArasalIlAM vinirmamuH // 75 // gale dhRtvociretaM te siddha re sthavirAnti-TU kAt // gRhItvA vratamasmadvat, khagavIpAlanaM kuru // 76 // siddhasenastato garvaparvatAgrAdavAtarat / samabhUmi|sthitaH khAnte vimRzaM sudhiyA'mRzat // 77 // sudhiyAM saMskRtA vANI, vANinIva manoharA / bAlA iva na gopAlAstadUrasAsvAdavindavaH // 78 // gopAgre tAmahaM jalpannUnaM ptthitvaalishH| prastAvajJastu vRddho'yama-16 XntarvANiziromaNiH // 79 // tadasya ziSyabhAve khapratijJAnizcalasya me / brIDA nAstIti saMcintya siho vRddhaM kAvyajijJapat // 8 // zIghraM prabho jainadIkSAM, dehi me dehi vatsala / yayA nAveva saMsArapArAvaraM tarAmyaham // 81 // iti prokto vRddhavAdI, dIkSitvA siddhamiddhadhIH / pRSTe vidhAya taM puryA, samAgantuM pracakrame // 82 // atha khasthAnato'cAlIt bhUpaH sabalavAhanaH / sanmukhaM siddhasenasya janakAdiparIvRttaH // 83 // athAntarAle bhUpAla: siddhaM vRddhAnugAminam / vIkSyA'vam vismayAt siddha navo veSaH ka eSa te // 84 // siddhenAsau ca vRttAnte,81 // 13 // prokte bhUpo'bravIt kave ! vAdaM vidhehi bhUyo me, samakSaM nRpasaMsadi // 85 // punarvivAdazuzrUSAtRSNAM niSThA*payanniva / dantakAntisudhApUraiH, pratyuvAca sa bhUpatim // 86 // AraNyakAnapi gopAn , nAlaM racayituM nRpa / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A na, rAjA sAvadhiH / samAgratino pula purIsthAMstAn kathaM kAramasmi toSayituM kSamaH // 87 // uccairvaco'pi no yuktaM, pravaktuM guruNA samam / ziSyasya buddhyavakrasya, vakravAde ca kA kathA // 88 // sakRdvAda vidhAne'pi, svavIrya labdhavAnaham / iti me guNapAtrasya, na trapA'muSya dIkSayA // 89 // ataHparaM zaraNyasyAsyaiva me zaraNaM padau / alasasyApi satpuMsaH, pratijJA nAnyathA bhavet // 10 // iti saMbodhitastena, rAjA sauvastikAdiyuka / vRddhasiddhau mudA natvA, svakIyasthAnamAgamat // 11 // siddho'pyadhItasiddhAnto gItArtho guNazevadhiH / samAropyanurUpatvAt khapaTTe guruNA khayam // 92 // adhyAmadhIH sa siddhAntAn , sAdhUnadhyApayana mudA / anyadA vatino vRddhAn , proce prjnyaaprkrsstH||93 // khasiddhAntA na zobhante, prAkRtA gnnbhRtkRtaaH| iti cedanujAnIta, kurme'haM tarhi saMskRtAn // 14 // pratyUcuste'tha taM vAkyAdasmAd yat karma nirmitam / tadyUyameva jAnItha samayajJA na cAparAH // 95 // siddho'pi siddhagAmitvAt , pazcAttApAdacintayat / siddhAntAzAtanAto hA, jajJe'haM paGkapaGkilaH // 96 // yata uktam-bAlastrImUDhamUkhANAM, nRNAM cAritrakAMkSiNAm / anugrahArtha tattvajJaiH, siddhAntaH prAkRtaH kRtH||97|| yadi pArAJcitaprAyazcittaM zocamivAdadhe / tadA zuddhirbhavitrI me nAnyathA'tra kathaMcana // 98 // iti dhyAtvA'tha vRddhabhyo, gacchaMda dattvA munIzvaraH / siddhasenazcikIrSustadvabhUvAn vyaktaveSayuk // 99 // tato mahyAM paribhramya, yAvat kAMzcana hAyanAn / siddhasenaH punaH puryAmavantyAmAyayautarAm // 10 // vidyAmaThe mahAkAlaprAsAdasyAntike tataH / ehire jAhire nityaM, ckaaraakaargopnaat||101|| chAtrapaJcazatI tatrAdhIyAnA tamabhASata / kimu bhostvamupAdhyAyaM CADAISUALLERGROGAME Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana kalakati // 14 // SALSALA nAnamasi nacezvaram // 102 // tAnuvAca tataH siddho, yuSmaddevagurU na me / praNAmaM sahatastena na namasyAmi tad dvayam // 103 // jJAtvodantaM tmuuce'thopaadhyaayichaatrsNyutH| vinezvaranamaskAra, sthAtuM re nAtra labhyate // 104 // sa pratyuvAca tAn puryAH ko mAM prasthApayiSyati / kazca zambhunamaskAraM, kArayiSyati bho balAt ||105||s vineya upAdhyAyastataH kopaarunnekssnnH| zIghraM gatvA nRpasyAgre tatsvarUpaM vyajijJapat // 106 // tadAkarNya nRpo'pyetya, satvaraM sa pricchdH| taM papracchAbhiSekoktaM, so'vam bhUpaivameva tat // 107 // bhRkuTIbhISaNo bhUpo, dvAtriMzannigaDAn ruSA / aGgeSu kSepayitvAsya tamIzAgre nyadhApayat // 108 // vinezvaranamaskAra, mokSaste nAsti bhikSuka / iti muktvAbhimAnaM bhoH zambhudevaM namaskuru // 109 // vipAko mannamasyAyA na bhAvI nRpa sundaraH / ityukte tena sa mAha yanmataM tat kuru drutam // 11 // jinazambhusamairvAkyairdvAtriMzacakrire ttH| dvAtriMzatkA navAstena dvAtriMzadvandhabhaJjikA // 111 // cakampe tAbhiraSTAbhiraSTAbhiH prajagarja ca / zambhusadma tato'STAbhiliGgaM dhUmAyate sma tat // 112 // aSTAbhiH prajvaladUjvAlAnalena sphuttitsttH| nissaMsArAdinAthasya, vimbatallocanAmRtam // 113 ||raajlokN samakSaM tannamaskRtya munIzvaraH / vyaktaveSo'vadad devo'yameva me nateH sahaH // 114 // purohitasuto'yaM sa iti jJAtvA dharAdhipaH / samaM samastalokenA'naMsIt taM citrakAriNam // 115 // jhaTityAgatya saMghena, sUrineme savistaram / siddhasenastataH zuddhaH, khaM gacchaM paryapAlayat // 116 // bhRgukacchapure'nyedhurvyahArSIt sa maharSirAT / tatastatratyasaMghastaM saMjurvyajJapayanmudA // 117 // azvAvabodhatIrthasya // 14 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munisuvratasadmanaH / yathoddhAro bhavet tUrNa tathA yUyaM prasIdata // 118 // jIrNoddhAro mahApuNyo dvAraheturyato bhavet / iti saMghena vijJaptazcaityoddhAracikIrSayA // 110 // gatvA'vantyAM nRpadvAre dvAHsthaM siddho'bhyadhAditi / rAjapArzve drutaM gatvA zIghramevaM nivedaya // 120 // vikSurbhikSurAyAto, dvAri tiSThati vAritaH / hastanyastacatuH zlokaH kimAgacchatu gacchatu / / 121 / / dvAHsthena rAjJi vijJapte, rAjJoktaM mucyatAmayam / tena mukto nRpasyAgre, bhUyaH siddho'bhydhaaddH|| 122 // amI pAnakaraGkAbhAH saptA'pi jaDarAzayaH / tvadyazo rAjahaMsasya paMjaraM bhuvanatrayam // 123 // apUrveyaM dhanurvidyA bhavatA zikSitA kutaH / mArgaNaH karNamAyAti guNo yAti digantaram 124 bhayamekamanekebhyaH zatrubhyo yugapat sadA / dadAsi tacca te nAsti, rAjan citramidaM mahat // 125 // sarvadA sarvado'si tvaM, mithyA saMstUyate janaiH / nArayo lebhire pRSThaM na vakSaH parayoSitaH // 126 // hRSTo'tha vikramaH smAha, siddha sAdhyaM nivedaya / bhRgukacchavihArasyoDAraH syAt bhavatA kRtaH // 127 // ityukte siddhasenena, sUriNA dharaNIdhavaH / raikorTi dApayAmAsa vihAroddhArahetave // 128 // tat kharNa sUrivAkyena, jagRhe tIrthagoSTikaiH / rAjabahyAmamuM zlokaM, kAyasthA lilikhustarAm // 129 // dharmalAbha iti prokte, duuraaducchritpaannye| sUraye siddhasenAya, dadau korTi narAdhipaH // 130 // dvitIyavAsare sUrirvarivasyA kRte ttH| vikramAdityarAjendraH pauSadhAgAramAgamat // 131 // tatra jIvAditattvAni, zrutvA sUrimukhAmbujAt / jhaTityunmuktamithyAtvo vikrmo'bhuudupaaskH||132|| itthaM tIrthavibhAvanA viracanA pIyUSayUSacchaTA snAtrakSAlitapApapaGkapaTalaH zrIsiddha Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 15 // senAbhidhaH / sUrigacchadhurAdhuraMdhararamAmAtvA punarnimamaH zIlazrIparizIlanojvalamanAH zrIdyAmanAgAagAt 6 kulakavRciH & // 133 // iti zrIjinazAsanaprabhAvakazrIsiddhasenasUrikathAnakaM samAptam // 4 // sUtrakAreNa vidhinA jinAgamokteneti padayugalenAyamapi vidhiH suucitH| tathAhi-pUrvamapArasaMsArapArAvAranimajjajjantuvAranistArapravahaNasabrahmacAriNAM sugurUNAM vadanAravindAt samyaktvakharUpaM samyak zrotavyaM, tathAhisamyaktvaM nAma AtmanaH zubhaH pariNAmavizeSaH yadvazAdaSTAdazadoSakAluSyAkaluSite catustriMzadatizayavibhUSite sarvadarzini sarvajJe sarvahite sarvamahite tribhuvanajanamanohAryaSTamahAprAtihAryapUjAvibhrAjini durvaNakhavarNaratnamayaprakAratrayamadhyavirAjani mAmAsuravaraviracitasevadevAdhidevavItarAge bhagavati zrItIrthakaradeve devabuddhirupajAyate, rAgadveSakalaMkite varavarNinIcaRtrizUlajapamAlikAdidhAriNi hariharabrahmAdI devabuddhirna saMpadyate / paJcasamitisamite triguptigupte pazca mahAvratapratipAlake'STAdazasahasrazIlAGgadhArake munijane gurubuddhirbhavati, SaDvidhajIvanikAyopamaInirate parigrahA''rambhAvirate mithyAmArgopadezini jaTAdharabrAhmaNAvaSannapArzvasthAdidravyaliGgini gumvuddhirna jAyate,jIvadayAmUle saMsArasAgaranimajajantujAtapotakalpe sakalakhagrgA / // 15 // pavargAdikamAlAvallIvitAnaprAvRSeNyapayovAhasahodare'nekabhavopArjitapApapaGkaprakSAlanasalilapUrasahodare sarvajJapraNIte kSAntyAdidazavidhayatidharme samyaktvamUladvAdazatratarUpazrAddhadharme ca dharmavuddhirutpadyate / yajJahomatIrthasnAna Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ godAnAdau dharmabuddhirna bhavati, tatsamyaktvam ,ata eva zrIhemamUribhiruktam-yA deve devatAvuddhigurau ca gurutAmatiH dharma ca dharmadhIH zuddhA samyaktvamidamucyate // 1 // adeve devatA bur3hiyA gurudhIragurau ca yaa|| adharma dharmavuddhizca mi+ thyAtvaM tadviparyayAt // 2 // srvjnyojitraagaadidosstrailokypuujitH| yathAsthitArthavAdI ca devAhana prmeshvrH||3|| vyAtavyojyanupAyojyamayaMbharaNamiSyatAm / / asyaiva pratipattavyaM zAsanaM cetanAsti cet // 4 // ye strIzastrAkSasavAdirAgAdyaGkakalaM kitAH // nigrahAnugrahaparAste devAH syuna muktaye // 7 // nATyAhAsasaMgItAdyupallava visNsthulaaH|| lambhayeyuH padaM zAntaM prapannAna prANinaH katham // 6 // mahAvratadharAdhIrA bhaikSyamAtropajIvinaH // sAmAyikasthA dharmopadezakA guruvo mtaaH||7|| sarvAbhilASiNaH sarvabhojinaH sprigrhaaH| abrahmacAriNo mithyopadezA guravo na tu // 8 // parigrahArambhamagnAstArayeyuH kathaM parAn / svayaM daridro na prmiishvriikrtumiishvrH||9|| durgatiprapata tpANidhAraNAdu dharma gucyate / saMyamAdirdazavidhaH sarvajJokto vimuktaye // 10 // taca samyaktvaM tridhA bhavati, tadyathA-aupazamikasamyaktvaM, kSAyaupazamikasamyaktvaM, kSAyikasamyaktvamiti, tatrodIrNasya darzanamohanIyasya kSaye sati anudIrNasya darzanamohanIyasya AtmanA zubhapariNAmavizeSeNa ya upazama udayaviSkambhaNaM tena nivRttamopAmika tallAbhazcaivaM bhavati, iha hi janmajarAmaraNeSTaviyogAniSTasaMprayogAdhivyAdhimahAduHkhAtucchamacchakacchapApUrinacAturgatikA'pArasaMsArapArAvAre paribhramana sarvo'pi jantuH prabalamohanIyakarmavazAda | anAdivanaspatipu sUkSmanigodAparapavyeSu avyavahArarAzau tathAvidhajanmamaraNAdivedanAvrAtamanantAna Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- pudgalaparAvarttAn anubhavati, tataH karmapariNAmanRpAdezAt tathAbhavyatAniyogena bAdaranigodapRthivyaptejovAyu-kulakavRttiH pratyekavanaspatitraseSu caturgatiSu chednbhedntaaddnvubhukssaapipaasaajnmjraamrnnaadhivyaadhibhuuribhaaraakrmnngrbhvaa||16|| sazokabhayeSTaviyogAniSTasaMprayogAviSAdAdiprabhUtavedanAm anantakAlaM sarvo'pi jantuH saMsArapAdapabIjabhUtamithyAtvamohanIyapratyayAd anubhavati, tatastathA bhavyatvaparipAkavazAt cAturgatiko'pi janturgirisaridupalagha|JcanAgholanAkalpenA'nAbhoganirvartitena yathApravRttikaraNasaMjJakena karaNapariNAmo'treti vacanAdadhyavasAyavizeSeNA''yurvarjAni sarvANyapi jJAnAvaraNAdikarmANi palyopamAsaMkhyeyabhAganyUnaikasAgaropamakoTikoTisthitikAni karoti, atra cAntare jIvasya karmapariNAmajanito ghanarAgadveSapariNAmarUpaH karkazanibiDaciraprarUDhagupilavalkalana-18 ndhivat durbhedyo'bhinnapUrvo grandhirbhavati, uktaM ca ghaMcaNA gholaNA jogA jIveNa jayA havija kammaThiI / khaviyA sabAsAgara koDAkoDiM pamuttuNaM ||1||niyviiythovmittN khaviyaM itthaM tarammi jiivss| havai abhinnapUvo gaMThI e |vaM jiNA viti||2||gNtthitti sudunbheo kakkhaDaghaNarUDhagUDha gaMThica / jIvassa kammajaNio ghaNarAgaddosapariNAmo M||3||imN ca granthi yAvadabhavyA api yathA pravRttikaraNena karma kSapayitvA'nantazaH samAgacchanti, na punarmindanti, yaduktamAvazyakaTIkAyAmabhavyasyApi kasyacida yathApravRttikaraNato grandhimAsAdyA'haMdAdivibhUtidarzanataH prayo // 16 // janAntarato vA pravarttamAnasya zrutasAmAyikalAbho bhavati,na zeSalAbha iti etadantaraM punaH kazcideva mahAtmA samA pannaparamanivRttisukhaH samullasitapracuradurnivAravIryaprasaro nizitakuThAradhArayA ivApUrvakaraNarUpaparamavizuddhyA ya Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoktarUpasya granthibhidAM vidhAya mithyAtvamohanIyakarmasthiterantarmuhUrttamudayakSaNAt upari atikramyAnivRttikaraNasaMjJitena vizuddhivizeSeNA'ntarmuharttakAlapramANaM vedya dalikA bhAvarUpamantarakaraNaM karoti, atra ca yathApravRttApUrvAnivRttikaraNAnAm ayaM kramaH - yathA "jA gaMThI tA paDhamaM gaMThI samayacheuM havai vIyaM / aniyaTTIkaraNaM puNa sammattapurakhaDe jIve // 1 // " 'maMThi samaya cheutti' grathiM samatikrAmato bhindAnasya ityarthaH, 'sammattapurakkhaDetti' samyaktvaM puraskRtaM yena tasminnAsannasamyaktve eva jIve anivRtti karaNaM bhavatItyarthaH, tasmiMzcAntarakaraNe kRte sati, tasya mithyAtvamohanIyasya karmaNaH sthitidvayaM bhavati - antarakaraNAdadhastanI sthitirantarmuhUrttapramANA, tasmAdeva uparitanI zeSA dvitIyA sthitiH sthApanA, tatra prathamasthitau mithyAtvadalikavedanAdasau mithyAdRSTireva antarmuhUrttena tasyAmupagatAyAmantarakaraNaprathamasamaye eva aupazamikasamyaktvamavApnoti mithyAdalikavedanAbhAvAt, yathAhi - vanadavaH pUrvadagdhendhanamuSaraM vA dezamavApya vidhyAyati, tathA mithyAtva vedanavanadavo'pyantarakaraNamavApya vidhyAyati, tathA ca sati tasyopazamikasamyaktvalAbhaH, uktaMca "UsaradesaM daDilliyaM ca vijjhAya | vaNadavo / pappaiya micchattassaNudae uvasamasaMmaM lahaha jIvo // 1 // " upazamazreNyArUDhasya caupazamikaM, taduktam " uvasAmagaseDhigayassa hoi uvasAmiyaM tu sammattamiti" tathA udIrNasya midhyAtvakSayeNAnudIrNasya copazamena samyaktvarUpatApattilakSaNena viSkambhitodayatvarUpeNa ca yannirvRttaM tat kSAyopazamikaM, tacca evaM varNitavidhinA labdhenopazamikasamyaktvena auSadhavizeSakalpena madanakodravavanmithyAtvamohanIyaM karma jIvaH Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-zodhayitvA tridhAkaroti, zuddhamarddhavizuddhamavizuddhaM ceti, sthApanA tatra trayANAM puJjAnAM madhyAd yadA zuddhapuJjadUkulakavRttiH udeti tadA tadudayavazAt jIvasya vizuddhamahadabhihitatattvazraddhAnaM bhavati, tena tathA kSAyopazamikaM darzanaM / // 17 // sAmAnoti yadAtvardhavizuddhapuMja udeti tadA tadudayavazAjIvasyAvizuddhamahadabhihitaM tatvazraddhAnaM bhavati tadAsI / samyaka mithyAdRSTiH,yadAtu avizuddhapuJja udeti tadA mithyAdRSTiH, anna cAvizuddhapuJjAdU vizuddhArddhavizuddhayoH puJjayoH saMkrAtirbhavati,arddhavizuddhAca tadanyayordvayorvizuddhatvAvizuddha eva natu mizre taduktaM "micchattAsaMkaMtI hai aviruddhA hoi sammamIsesu / mIsAo vA dosuM sammAmicchaM nauNA mIsaM // 1 // " tathA trividhasyApi darzanamohanIyasya kSayeNA'tyantikocchedana nivRttaM kSAyikaM, tacca kSapakazreNimArohato bhavati, ityuktamApazamikAdi bhedatastrividhaM samyaktvaM, siddhAnte cAnye'pi vedakarocakAdayaH samyaktvabhedAH santi, te cAtra ganthagauravAnna pratanyaMte, tacca samyaktvamamIbhiH paJcabhiraticArairakaluSaM kArya, tathathA-zaMkA-kAMkSA-vicikitsA-mithyAdRSTiprazaMsanaM / tatsaMstavazca paJcApi samyaktvaM daSayantyamI // 1 // tatra tIrthakaradevoktajIvAdI tatvanabake saMdApakaraNa zaMkA, jinadarzanaM zobhanamanyAnyapi jaTAdharAdIni darzanAnizobhanAniiti cetati buddhi|jelpanaM vA kAMkSA, asmAd yatidharmAt zrAvakadharmAdvA bhavAntare kiMcitphalaM bhaviSyati naveti saMzayo vicikitsA, athavA sAdhUnAM malinAGgAdInAM jugupmA vicikitsA, mithyAdRSTInAM jaTAdharAdInAmatizayaM dRSTvA / prazaMsanaM prazaMsA, tairmidhyAdRSTibhiH saMstava: paricayastatsaMstava:, etacca samyaktvamAMtarapariNAmarUpamapratyakSamapi Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvatanitambavartivahnivat satatasAndradhumeneva amIbhiH paJcabhiH liGgaiH pratyekamanumIyate, tathAhi-"uvasama-13 saMvego ciya niveo taha ya hoi aNukaMpA / atthikaM ciya paMca ya havanti sammattaliMgAI // 2 // " tatra mithyA bhinivezavyAvRttirUpa upazamaH / 1 / rAjyAdisAMsArikasukhamakhilamapi kRtakatayA'nityaM pariNAmadAruNaM ca / matato duHkhamevedamiti matvA tasya muktI Atyantiko'bhilASaH saMvegaH / 2 / nArakatiryanarAmaraduHkhAnAM zruti smRtyanubhavaistanmayamivAtmAnaM manvAnasya kathamamUni punarmama nAvibhaviSyaMtIti tebhyo manasA-udvegaH nirvedaH TU hai|3 / lAbhapUjAdyalipsayA kathamamI mithyAtvAdidausthyAt mocayiSyante iti dravyato bhAvatazca paraduHkhaprahA NecchA'nukampA / 4 / sarvajJapraNIteSu jIvAjIvAditattveSu navasu tatheti zraddhAnamAstikyaM / 5 / tathA samvaktvaM narendra iva mukuTAdibhiramIbhiH paJcabhirbhUSaNairbhUSyate, yathA-sthairya prabhAvanA bhaktiH kauzalaM jinazAsane / tIrthasevA ca pazcAsya bhUSaNAni pracakSate / 1 / siddhAnte ca samyaktvaM sakaladharmAnuSThAnamUlamatIvadurlabhaM ca gIyate / yata uktam "jaha girivarANa merU surANa indo gahANa jaha cando / devANaM jiNacando taha sammattaM ca dhammAlaNaM // 1 // sarva ciya sulahamiNaM rajjaM vijA dhaNaM ca dhannaM ca / ikaM jayammi dulahaM saMmattaM cattaaiyAraM // 2 // sammattammi ya laddhe ThaiyAI narayatiriyadArAI / divANi mANusANi ya sukkhasuhAI shiinnaaii||3|| sammaddiTThI jIvo vimANavajaM na baMdhae AuM / jaivi na sammattajaDho ahavA vahAuo nre(puciN)||4|| iMdovi tANa 8 paNamaha hIlanto niyayariddhivitthAraM / maraNaMte hu patte sammattaM je na chaDDanti // 5 // chaDDanti niyayajIyaM tiNaM va CCCCC Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 18 // mukkhatthiNo nauNA smmN| labbhai puNo vi jIyaM sammattaM hAriyaM katto // 6 // gayavihavA vi savihavA sahiyA kulaphavRttiH smmttrynnraaenn| sammattarayaNarahiyA sante vi dhaNe driddtti||7|| ityAdi samyagadarzanakharUpaM sugurUNAM mukhAdA karNya tadanu ca samyaktvapratipatticikIrSubhirbhavyajantubhirmaharddhikazrAvakakAritanandipArzvataH pradakSiNAtrayaM pradeyaM, tatazcairyApathikI pratikramya kSamAzramaNadAnapUrvakaM sugurukarakamalena khazirasi vAsakSepaH kAryaH, tataH suguruvacanAnusAreNa caityavandanAM vidhAya vandanakaM ca dattvA AlApakAnucArya samyaktvapratipattisUtramuccAraNIyaM tadyathA-ahaM bhaMte tumhANaM samIve micchatAu paDikkamAmi, sammattaM uvasamapanjAmi, na me kappai ajappabhiI annatithie vA annatitthiyadevayANi vA annatitthiyaparigahiyANi arahantaceiyANi vA, vaMdittae vA namaMsittaeI lAvA puciM aNAlattaeNaM Alattae vA saMlattae vA, tesiM asaNaM vA pANaM vA khAimaM sAimaM vA dAuM vA aNuppa yAuM vA tesiM gaMdhamallAi paseuvA, annattharAyAbhiogeNa gaNAbhiogeNa balAbhiogeNa devayAbhiogeNa guruniggaheNa vittIkaMtAreNaM davao khittao kAlao bhAvao, tattha dacao dasaNadavAiM ahigiva, khittao jAva |bharahamajjhimakhaNDe, kAlao jAvajjIvAe, bhAvao jAva chaleNa na chalijjAmi, jAva sannivAe na bhujjAmi, jAva keNai ummAyavaseNa eso me daMsaNapAlaNapaDiNAmona parivaDai, tAva me eso daMsaNabhigga huttivAma tato gurudattAkSatanikSepavandanapradAnAlApakocAraNakAyotsargakaraNAdiguruvacanAnusAreNa sarve vidhayAma, tyevaM ye samyaktvapratipattiM vidhAya zrIzreNikamahArAjavanniraticArasamyaktvaM pratipAlayanti, surairapi Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhAya zrIzreNikamahArAjavanniraticArasamyaktvaM pratipAlayanti, surairapi samyaktvAcAlayituM na zakyante ca teSAmamI samyaktvapratipattirUpA bhAvavAsAHzrItIrthakarazacakradharAdiramAsaMpatya muktisAmrAjyAya ca saMpadyate, atrArthe paramAhetazrIzreNikamahArAjacaritraM pratipAdyate, tathAhi-bharatakSetre pavitre'haMdavaco'mbudaiH / puNyazAliramAkozo, dezo'bhUnmagadhA'bhidhaH // 1 // suparvazreNisaMkIrNa, sudharmAsthAmanoramam / tatrAbhUt khaHpuramiva, zrIkuzAgrapuraM purA // 2 // yasmin kulamRgAkSINAM, sparddhayeva sanAtanam / khairiNIvratamatyAkSIt, kamalA tyaktacApalA // 3 // abhraMlihavihAreSu, dhvajA yatra virejire / tatkArakanRNAM nRtyatkIrticelAJcalA iva // 4 // kuraGganayanA yatra, calantyaH pathi mantharam / raNannUpuradambhena kAmAtodyAnyavIvadana // 5 // vikramAkrAntavikrAntabhUmipaH prmaahetH| ajaniSTa nayipraSTastatra rAjA prasenajit // 6 // yasyAjJAM pRthivInAthAH, surshessaamivaakhilaaH| bibharAMcakuricchantaH klpmaaNglymaatmnH||7|| pratApadahano yasya, vizvollaMghanajAMghika: / vairikeza|riNaHsthAne, nAzayAmAsa lIlayA // 8 // zrIpArzvanAthatIrtheza, deshnaamRtsektH| vivekavallarI yasya, prAruroha mano'vanI // 9 // khargApavargaphaladaM, samyaktvaM vratamuttamam / dvAdazavratavRtyA yaH, prANavat pratyapAlayat // 10 // buddhyeva yaH parAjigye, vinA zastraM yudhi dvissH| bAdaraprANarakSAkhya, vratabhaGgabhayAdiva // 11 // rAkAzazAka saMkAza, yadyazorAzivAsasA / saMvanitA navoDheva cakAsAmAsa rodasI // 12 // avarodhaivandhurAMgajAtAGgajagaNarasI / svAmizAla: zAlate sma, lataughaiH saphalairiva // 13 // sabrahmacAriNI zacyA, dhAriNI shcaarinnii| Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana ACREMACAAAACARRY tasyAkhaNDalasatpremA, babhUvAntaH puraagrnniiH||14|| ciratnaM zIlaratnaM me, ko'pyanyo mA grahIditi / ArakSakami-18 kulakavRttiH vanyAsthAta yA preyAMsaM hRdokasi // 15 // aparasya karasparza, nAlaM soDhuM satIjanaH / itIva yA hiyAM yonirasUryapazyatAmagAt // 16 // itazca caityacUlAsthadhvajAGgulyA'lakAmiva / tajeyan skhazriyA jajJe zrIvasantapuraM puram // 17 // dhiyA zauryeNa cArAtIn , vijitya samarAjire / satyAbhidho'bhavat tatra jitazatrurdharAdhipaH // 18 // zIlazAlInyakolInyamukhyasadguNazAlinI / priyA rUpeNa nAmnA ca, jajJe'syA'marasundarI // 19 // nArINAM kAmasaMpatti, kurvan kandapaisodaraH / tayoH sumaGgalaH sUnuH, kramAt mAMgalyabhUrabhUt // 20 // mantriputrastasya jajJe, savayAH senakAdhipaH / kulakSaNAnAM sarveSAM, akSINa iva zevadhiH // 21 // sa kurUpaH kusaMsthAno jvAlAvat piGgAkuntalaH / ghUkavacipiTaghrANaH, piGgacakSurbiDAlavat // 22 // danturaH zUkara iva, laghIyaH zrutirAkhuvat / uSTravallambakaNThauSTo, jalodarI ca tundilH||23|| yugmam / yatra yatrAgamat tatra tatrA'hAsi sa naagraiH| hAsyalAsyaM kasya na syAt, yadvA tAdRkSavIkSaNAt // 24 // kurUpaM vikRtAkAraM, dUrato'pi nirUpya taM / sumaGgalakumAro'pi, muhurmuhurUpAhamat // 20 // mumngglraajputrophaamodkmektH| vairAgyaM senako bheje, madAH kaumumbhavastravat // 26 // tataH prodbhUtavairAgyo, niragAt senakaH purAt / maraNaM vA videzo vA, zaraNaM hi virAgiNAm // 27 // // 19 // nirIyuSi purAnmantriputre kAle kiyatyapi / sumaGgalo nije rAjye, janakena nyveshyt||28|| senakaH paryaTana kApi, dRSTvA kulapati bane / tApasIbhUya tatpAdye, strIcakAroSTrikAvratam // 29 // tIvrAjJAnatapobhiH sa khamatyantaM kadarthayat / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vasantapuramanyedyuH saMprApa tApasAgraNIH // 30 // mantristApamatyapUjayat taM jano'khilaH / vairAgyakAraNaM pRSTo janAgre ceti so'vadat // 31 // sumaGgalakumAreNa, rUpaM me jahame purA / jajJe me tena vairAgyaM satyaMkArastapaH zriyAm // 32 // tacchrutvA taM namaskartuM, sumaGgalanRpo'bhyagAt / kSamayitvA pAraNArthaM, nyamantrayata cAdarAt // 33 // rAze so zIranaM tadarthanAm / kRtakRtya yAgAca, svasauyaM vastuvAyavaH // 24 // pUrNe'tha mAsakSapaNe pArthivaprArthanAM smaran / rAidhavalagRhadvAre zAntAtmA'gAt sa tApasaH // 35 // zarIrApATavaM jajJe, tadApi ca mahIpateH / dvAraM ca pidadhe dvAHsthaH, kastadA bhikSumIkSate // 36 // svalito dvArapAlena, jalaugha iva setunA / pathA yathA gatenaiva, vyAjughoTa sa tApasaH // 37 // nizcitya mAsakSapaNaM, jagAma punaruSTrikAm / navAkupyat tapovRddhI hRSyanti hi maharSayaH ||38|| svasthIbhUto dvitIye'hi bhUpo bhaktastapasviSu / gatvA natvA ca taM bhaktyA, kSamayitvedamabravIt // 39 // nimantrito'si puNyArtha, pApamArji mayA punaH / nidhyarthI hi khanana bhUmiM nibhIgyo dazyate'hinA // 40 // mayA'nyatrApi pApena niSiddhaM pAraNaM tava / RSibhikSAvighAtena, dhiga mAM naraka | pAtukam // 41 // tatprasIda dvitIye'pi, mAsakSapaNapAraNe / mamAGganamalaM kuryAH, pratipede tatheti saH // 42 // dvitIyamAsakSapaNe saMpUrNe sa nRpaukasi / yayau devAnnRpasyAbhUt prAgavad vapurapATavam // 43 // tathaiva pihine dvAre, vyAghuTyAgAt sa uSTrikAm / svasthabhUto'tha bhUpastaM nyamantrayata pUrvavat // 44 // pUrNe'tha mAsakSapaNe, tRtIye'pi sa tApasaH / tathaivAgAt tathaivAbhUd rAjJovapurapATavam // 45 // rAjabhaktairacintIdamAyAtyeSa yadA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn|| 20 // yadA / tadA tadA bhavatyasmatprabhora zivamevahi // 46 // te cArakSAnadhAdikSaMstApaso mantrirapi / pravizannapyasau sarpa iva niSkAsyatAM gRhAt // 47 // kRte tairevamArakSairnidAnaM tApaso vyadhAt / ahametasya bhUyAsaM, vadhAyorvIpateriti // 48 // vipadya tApasaH so'bhUt, svalparddhirvAnamantaraH / bhUpo'pi tApasIbhUya, tAmeva gati| mAsadat // 49 // sumaGgalaH surazyutvA kamalinyAM marAlavat / kukSau prasenajiddevyA dhAriNyAH samavAtarat // 50 // mitaiH pariNAma hitairAhArairamRtopamaiH / garbho'vardhiSTa dhAriNyAH kalpaduriva nandane // 51 // zubhe'hitanujanmAnaM, nayanAnandadAyinam / suSuve dhAriNI devI, prAcIva rajanIkaram // 52 // jemayitvA bandhuvargaM prase najidilAdhipaH / cakAra zreNika iti, nAmAtmIyAGgajanmanaH // 53 // guNaiH sArdhamavardhiSTa kumAraH zreNikastataH / savayobhiH samaM krIDan jayanta iva tAviSe // 54 // dhanurvaidyAdimA vidyA, adhyaiSTA'kaSTato'sakau / pUrvapuNyaparipAkajuSAM hi kimu duSkaram // 55 // krameNa varyasaundarya, kamalAkelikAnanam / nisargamaNDanaM tanvA, | AsasAda sa yauvanam // 56 // rAjA'nyadA khAMgajAnAM rAjyArhatvaM parIkSitum / ekatra pAyasAmatrANyazanArthamadIdapat // 57 // pravRttAnAM kumArANAM bhoktuM bhUpo vyamocayat / vyAghrAniva vyAttavaktrAna sArameyAn bhayaMkarAn // 58 // Agacchatsu zvasUtthAyAnazyan kSoNIzasUnavaH / kiM calantyacalA nAzu preritAH pralayAnilaiH // 59 // ekastu zreNikastasthau tatrastho buddhizevadhiH / kholyate vAtyayA hi na surAcalacUlikA || 60 // stokaM stokaM dadau zvabhye bhrAtRbhAjanapAyasam / yAvattallilituH zvAnastAvat sAramabhuMkta saH // 61 // yena kenApyupAyena kulakavRttiH // 20 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirotspati praansii| khayaM tu bhokSyati kSoNImiti lena rarakSa rAha / / 32 // bhUpo bhUyaH parIkSArtha putrANAma-18 nyadA dadI / modakApUNekaraNDAnambhaHkumbhAMzca mudvitAn // 33 // mudrAbhimAmabhaJjanto bhuJjIva mAdakAnimAn / payaH pibata mA kRtaM chidramityAdizat sutAn // 34 // apavarakakSisAnAM putrANAM zreNikaM vinA / nAbhukta nApiyat ko'pi yadudhIH sphurati kasya cit|| 65 / calayitvA calayitvA karaNDAn zreNikastutAn / prakSarana modakakSodaM bhuje tRptisAdhanam // 66 // rUpyazuruyA ghaTasyAdho dhRtathA tayAmbhasA / galabhibindubhivujhyA | prApayo'pItthaM papI sa ca / / 67 // putrAnADya papraccha rAjA muktikssnnaatyye| yUyaM bhuktAna vA te'pi yathAvRttama cIkathan // 18 // itthaM parIkSAniyUDhaM zreNikaM zrIprasenajit / kharAjyAhatayA bhene madhye'parakumArakam // 69 // zrIkuzAgrapure zIghaM zIghramagnarupadravaH / uttasthAviti nUpAla: kArayAmAsa ghoSaNan / 70 // yasya yasya gRhAdagnirutthAsyati puraantraa| purAnnirvAsanIyaH sa so'smAn maya ivAmavAn // 71 // rAjJa evAnyadA saudhAt sUpakArapramAdataH / udasthAdagniragnirhi kasyApi kho na sarpayat / / 72 / / tasmin pradIpane dIptimAseduSi dharAdhikApaH / yo yad gRhNAti malsaudhAt tattasyetyAdizatsutAn // 73 // kumArA gajavAjyAdi samAdAya ythaaruci| nirIyuH zreNikastvekA bhaMmA lAtvA bahiryayau // 74 / kimetatkRSTamityukto bhUbhujA zreNiko'bhaNat / cihaM jayasya maMtreyaM bhUpAlAnAM yathAdinam // 70 // asyA nAdena bhUpAnAM digyAtrA maGgalaM bhavet / rakSaNIyA kSamApAle rAstadiyamevahi // 76||ltvaivN mahecchatvaprasanno hRdi bhuuptiH| saMbhAsAra ityabhikhyAM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-4 zreNikAya dadau tadA // 77 // uttiSThed yadhAdagnirnirvAsyaH sa purAditi / svavacaH smaran bhUpAlazcintayAmAsi kulakavRttiH / vAnidam // 78 // dArAH purANi ramyANi jIvitavyaM ca sattamAH / tyajanti tRNavat sarvaM na punaH khaMpratizrutam // 21 // // 79 // iti dhyAtvA dharAdhIzo grAmaNIrabhimAninAm / krozenaikena nagarAcchibiraM saMnyavIvizat // 8 // tatrAyAnto vrajanto vA janA itthaM mitho'vadan / ka vrajiSyatha yAsyAmo vayaM rAjagRhaM prati // 81 // tato rAjagRhAbhikhyaM tatraiva nagaraM nRpaH / parikhAvaprasaudhAdRcaityaramyamakArayat // 82 // rAjyAhaM tanayaM mainamanye rAjyAImAninaH / jJAsiSurityavAjJAsIt zreNikaM bhuuptirmuhuH||83 // dezAn dadau kumArANAM pRthvIpAlaH pRthaka pRthak / na kiMcicchreNikAyAdAdU rAjyaM ditsurnijaM hRdi // 84 // tataH khatAtavihitaM parijJAya parAbhavam / khacitte cintayAmAsa zreNiko mAninAM varaH // 85 // puraM rAjyaM ca muktvA'haM gacchAmyanyatra kutracit / mAninAM mAnabhane hi videzaH zaraNaM khalu // 86 // tato bAhusahAyo'sau nizi sAhasikAgraNI / niHsRtya khapurAdApa veNAtaTapuraM kramAt // 87 // tatra ca pravizan bhadrAbhidhasya zreSThino'tha saH / dravyalAbhodayo mUtte ivopAvizadApaNe // 88 // garIyAnutsavaH kazcit tadA ca nagare'bhavat / khAdyapeyadukulAGgarAgatAmbUlayugajanaH // 89 // prabhUtagrAhakaiH zreSThI sa AsId vyAkulastadA / baddhA'dAcchreNikastasmai srAka puTIpuTakAdikam // 90 // || // 21 // |zreSThI kumAramAhAtmyAda dravyaM bhUyiSTamArjayat / kalpadroriva no phalgu saGgaH syAd bhAgyazAlinaH // 91 // adyAvitathapuNyasya kasyAtithirasItyatha / zreSThinA zreNikaH pRSTo babhASe bhavatAmiti // 92 // zreSTyUce kRtapu Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yo'hamadya yasya gRhaM bhavAn / cintAmaNirivAnayeH prAghUrNakatayA'gamat // 93 // khanmayUkharatnaughazAline bIcamAline / gRhAgatAya vakanyA nandA'dAyi mayA mudrA // 94 // iti svapne mayA nandAyogyo bharttA samaikSi yaH / sAkSAdasau sa eveti zreSThI cetasA'cintayat // 95 // yugmam // saMvRtyAhaM tataH zreSThI nItvaukasi sagauravam / saMkhApya cAruvIrANi mahAyAna bhojayat // 96 // tiSThanyaM ca tane zreNikA zreSThinAnyadA / nandAmimAM | pariNaya matsutAmityabhASata // 97 // mamAjJAtakulasyApi kathaM datseHsunAmiti / zreNikenokta UMce sa taba | jJAtaM guNaiH kulam // 98 // tataH zreSTyuparodhena lasadUdhavalamaGgalam / nandAyA bhUpatisutaJcakAra karapIDanam // 99 // bhuJjAno bhogabhaGgIM sa sAnandaM nandayA samam / kuJje kuJjaravat tatra zreNiko sthAnnRkuJjaraH // 100 // viveda medinIzo'pi zreNikodantamAditaH / caraizcAradRzo yasmAd bhavanti pRthivIbhujaH // 1 // kRtAntakiMkara | ivAnivAryaprasaro'nyadA / gado'bhUt bhUpaterdehe ko vA chuTati karmaNaH || 2 || paryantasamayaM svastha jJAtvA rAjyadhuraMdharam / AnetuM zreNikaM bhUpaH prAhiNodauSTrikAnnijAn ||3|| auSTrikebhyaH samAkarNya tAtAGgAti suduHsahAmU / nandAM saMbodhayAmAsa yiyAsuH zreNikaH sudhIH // 4 // pANDurakuDyA gopAlA vayaM rAjagRhe pure / ityAkarSaka mantrAbhAnyakSarANi ca so'rpayat // 5 // mA bhUt tAtasya rogAtarmadarttiradhiketyaram / uSTrIM zreNika AruhyAgamad rAjagRhaM puram || 6 || prahRSTaH zreNikaM dRSTvA rAjA harSAzrubhiH samam / rAjye'bhyaSecat sajalaiH kalazaiH kaladhautajaiH // 7 // bhavantu bhagavanto me'rhantaH siddhAzca sAdhavaH / dharmaH kevaliprajJaptaH zaraNaM zaraNArthinaH // 8 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulakavRttiH caityvndn|| 22 // parameSThI piSTakarmA bhAvAhana paramezvaraH / zrIpArzvaH zaraNaM me'stu zaraNaM jagato'pihi // 9 // aSTAdazapApasthAnAnya asA vyutsRjAmyaham / jJAnAdInAmatIcArAn kRtAnnindAmi bhAvataH // 10 // punarakriyayA sarva pratyakSaM parame |SThinAm / nindAmi duSkRtaM sarva sukRtaM tvanumodaye // 11 // kSamayAmyakhilAn jIvAn te'pi kSAmyantu mAM same / | teSu sarveSu maitrI me samastu samacetasaH // 12 // itthamArAdhanAsaudharasapAnaparo nRpaH / prasenajit jagAma dyA tAdRzAM kiM durAsadam // 13 // vizvaM vizvaMbharAbhAraM babhAra zreNiko nRpaH / nandApi durvahaM garbha zuktikeva sumoktikam // 14 // sindhuraskandhamArUDhA dadAmyabhayamaGginAm / pure'khile'pIti jajJe nandAyA dohado'nyadA | // 15 // rAjAnaM vijJapayyA'tha bhadreNApUri dohadaH / ratnagarbheva sA'sUta putraratnaM zubhe'hani // 16 // nAndeyasthAtha sudine dohadAnusArataH / nAmA'bhayakumAreti dadau mAtAmaho mudA // 17 // sAkSIkRtya kalAcArya | kalAvAniva satkalAH / sakalA: kalayanneSa krmaajjjnye'ssttvaarssik:||18||svyaaH ko'pi kopena kalahe tamata|jeyat / kiM tvaM jalpasi yasyAho janako jJAyate nahi // 19 // abhANIdabhayo bhadra bhadrazreSThI pitA mama / tava mAtuH pitA bhadraH pratyuvAceti so'bhayam // 20 // nandA pratyabhayo'pyUce mAtaH ko me pitetyatha / bhadrazreSThI |pitA te'yaM nandeti tvabhayaM jagau // 21 // tAtaste'bhihito bhadro na madIyaH sa tena tu / nandoktA nandananati nirAnandA'bravI didam // 22 // dezAntarAtsamAyAto mAM pariNIya kazcanaH / garbhasthe tvayyagAt sAkamauSTrikaiH | kaizcidAgataH // 23 // sa yAn kiMcijjajalpa tvAmiti pRSTA'bhayena sA / akSarANyAptiAnyatAnIti patramadaze Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yat // 24 // tad vibhAvyAbhayo hRSTo'vadat tAto mamezitA / pure rAjagRhe tatra gacchAvo drutamambike // 25 // zreSThinaM bhadramApRcchaya mAndayo nndyaanvitH| agAt samagrasAmagrIyukto rAjagRhaM puram // 26 // nijA'mbAM bahirudyAne vimucya saparicchadAm / pravivezAbhayaH khalpaparivArayutaH pure // 27 // itazca tatraiva pure zreNikaH kSoNinAyakaH / zatapaJcakamekonaM melayAmAsa matriNAm // 28 // rAjyakAryadhurAdhurya caturdhA buddhivandhuram / / teSvAdimaM kartukAmaH kaMcinnaramudakSata // 29 // puMratnasya tatastasya parIkSArtha kSitIzvaraH / nijomikAM nicikSepa zuSkakUpasya koTare // 30 // Adideza sa dezasthAn janAnetacca bhuuptiH| etAM yaH kUpakaNThasthaH karagrAhaM grahISyati // 31 // tasmai tatkauzalAloke pramavaramanA aham / dAsye rAjyAI kamalAM putrIM matriSu dhUryatAm // 32 // mitho'tha kathayAmAsurnAgarA duSkaraM hydH| karSet hastena yastArAH sa imaamuumikaampi||33|| tatrAmarakumArAbhaH sukumArazarIrakaH / athAbhayakumAro'pi pure bhrAmyan samAgamat // 34 // kuNThI syAd yeSu kAryeSu viduSAmapi zemuSI / tatrApyaskhalitA yasya dhIrvAlye'pi vyajRmbhata // 35 // bhUtabhAviSu bhAveSu bhavatsu ca dhiyaaNnidheH| yasyAtizayajJAnivanmanISA kApi nAskhalat // 36 // yasya sUcyagrasUkSmApi kushaagriiymtermtiH| dambholiriva bhUmIbhRtpakSatakSaNamAdadhe // 37 // caturbhiH kalApakam // kimetaditi nandAyA nandano'praznayajanAn / kUpAkasthommikAvRttaM te'pi kRtsnamacIkathan // 38 // sa smAha sasmitaM paurAna sitayan dntkaantibhiH| nAdIyate kimeSA bhoH kimetadapi duSkaram // 39 // tannidhAya janA yuH ko'pysaavvdaatdhii| asyollAso hi samaye Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 23 // | puMsAM zaMsati kauzalam // 40 // smAhuste svIkuruSvemAM mudrikAM tatpaNIkRtAm / rAjyArddha kamalAM kanyAM saciveSu ca mukhyatAm // 41 // tato nandAnandano'pi kUpakroDasthitommikAm / ArdragomayapiNDena tADayAmAsa dhInidhiH // 42 // UrdhvaM jvalantaM tatkAlaM nikSipya tRNapUlakam / tadgomayaM zreNikasUH zoSayAmAsa raMhasA // 43 // kArayitvA'bhayaH kulyAmantika sthitakUpataH / vAriNA'pUpurat kUpaM paurAMzcAzcaryadAnataH // 44 // taradU| gomayapiNDasthA mUmikAmabhayo lalau / suprayukta upAyo hi sudhiyAM kiM na sAdhayet // 45 // tatazca nAgarAH smAhurvismayasmeralocanAH / zizorapyasya dhanyasya kIdRzaM matikauzalam // 46 // vikaTamadotkaTakarighaTataTapA| Tanakarma kezarikizoraH / laghurapi lIlAlalitaH kalayati kala vikramAkrAntaH || 47|| nijasaurabheNa kakubhaH surabhayate sulaghu ketakIkusumam / tasmAd vayo'pramANaM paraM pramANaM guNotkarSaH // 48 // yugmam // tatazca mudrikArakSAkA| riNaH satvaraM narAH / gatvA vijJapayAmAsuH praNamya kSitirakSiNe // 49 // deva kenApi bAlenA'yAlena matikau - | zalAt / jagRhe mudrikAratnamuktarItyA'vaTodarAt ||10|| zreNiko vismitaH zIghramAjuhAvAntike'bhayam / samAgataM nirIkSyAmuM mudA'bhUd dviguNAGgakaH // 51 // tamAliMgyopavezyAGke nRpo'bhASata sAJjasam / vatsa tvaM kuta | AyAsI bale'pIdRzadhInidhiH // 52 // abhANIdabhayo bhUpaM sudhAmadhurayA girA / rAjannannAgamaM veNAtaTA| khyAnnagarAdaham // 53 // apRcchad bhUpatirbhUyaH kiM bhadra zreSThinandanA / nandAkhyA'sti pure tatra kiM sA'sRta ca jAtakam // 54 // nRpaM proce'bhayo nandA tatrAstyeveti vedyaham / kalAkelIyamAnaM ca sA nandanamajIjanat / kulakavRttiH // 23 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 56 // kiM nAmA kiM vayAH kIdRga pRSTe rAjJeti so'vadat / mannAmA madbayA rAjan matsamaH sarvathA gunnii||56|| dRSTe mayyeva dRSTaH sa kiM rAjan bahudhoditaH / nizcikAyAcalAdhIzastatastaM khatanUruham // 57 // putradarzanato bhUpazcazcadUromAJcakacakaH / abhUdudvamiH kiM na syAdRrmimAlInduvIkSaNAt // 58 // muhurmuhuH samAliMgya samAghAya ca mUrdhani / harSAzrubhirnUpo'siJcat snehena slapayanniva // 59 // vatsa te kRzalaM mAturiti pRSTe nRpeNa saH / vyajijJapadidaM rAjJaH puro viracitAJjaliH // 6 // bhRGgIvAnusmarantI sA svatpadAmbujasaGgamam / pitarAyuSmatI me'mbA bAyocAne'sti saMprati // 61 // tato nandA samAnetuM nyayuMktAgre'bhayaM nRpaH / premasaMpreritaH pazcAd bhUpA lo'pi khayaM yayau // 62 // zaithilyalolavalayAM kapolalulitAlakAm / anaJjanadRzaM baddhacUlikAM malinAMzukAm // 63 // dadhatIM tanutAM tanvA dvitIyendukalAmiva / dadarza medanInAtho nandAmudyAnagAM mudA // 64 // paTTakuJjara mArohyA''nandAnanda sanandanAm / pure prAvezayad bhUpastAratoraNagopure // 65 // zubhagaM bhAvukA jajJe rAjJI nandA khasUnunA / abhayena bhuvo bharturvaiDUryeNeva ratnabhUH / / 66 // paTTarAjJIpade nyasya tAM bhogAn bubhuje nRpaH / nAnAvidhAMstayA sArddha sItayeva raghUdvahaH // 67 // sutAM vasuH khasenAyA dhaureyatvaM khamantriSu / rAjyasyAI ca rAjA'dAdabhayAyorarIkRtam // 68 // tAtabhattyA padAtitvaM manvAnaH khasya cAbhayaH / parAjayyaM piturAjyaM sajjadhIniravAhayat // 69 // dordaNDakhaNDitAkhaNDadeSiSaNDazriyo nRpAH / kuJjarA iva vAryeva yaddhiyA vazyatAM yayuH // 70 // devAnAmapyagamyAni durgAni paripanthinAm / khamatizreNinizreNyA khArohANi cakAra yaH // 71 // yanma Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- zrutimAtreNa kIlitA iva sarvataH / bhUbhujaGgA vihastAGgA mumUrSava ivA'bhavan // 72 // yavuddhidApikA kApi kulakavRttiH dIpyamAnA divAnizam / marubhirapyavidhyApyA vidhyApayati yA parAn // 73 // caturbhiAkalApakam // anyadA // 24 // cellaNAM kanyAM zrIceTakanRpAtmajAm / rUpanirjitasvaHstraiNAM zreNikaH pariNItavAn // 74 // parvendusundaramukhI varendIvaralocanA / pradIpakalikAkAntanAsApuTavirAjinI // 75 // suvarNaphalakAkArakapolasthalazAlinI / / |bimboSThI kundakalikAdantI bandhurakandharA // 76 // kumbhikumbhasthalasthUlakucamaNDalamaNDanA / zRMgArarasavApyAbhanAbhiH pRthaka kttiisthitiH|| 77 // kadalIkANDakAntorUH komalAMghrisaroruhA / sarvAGgasundarA sA'bhUt vidadhe sarvottamAkRtiH // 78 // yallAvaNyapayaH pItvA yuvAno rasavedinaH / citraM na bahamanyanta sudhAmadhuratAmapi // 79 // tatazcellaNayA devyA samaM zreNikabhUpatiH / bhogAnabhuMkta zacyeva vindaarkgnnaadhipH||8|| vyantarAyuratikramya mantrisUH kSapako'tha saH / utpede cellaNAkukSI siMhakhapnena sUcitaH // 81 // doSeNa tasya | gabhesya bhattemAMsAdane'bhavat / dohadazcellaNAyA rAkSasyA api yo nahi // 82 // cellaNA bhartRbhaktatvAnnoce| | kasyApi dohadam / apUNedohadA kSaiSIt kSayavyAdhimatIva sA // 83 // sa garbhaH pAtyamAno'pi dudohadavi-14 raktayA / devyA cellaNayA pApamapyAzrityApatannahi // 84 // zuSyadaGgIM nRpo dRSTA tAM nirjalalatAmiva / aprazna-IN | // 24 // kAyat tannimittaM girA premasudhAkirA // 85 // kiM kenApyabhibhUtA'si skhalitAjJA'si vA kvacit / duHkhamaM praikSi vA kiMcit bhagnakAmA'si ca priye // 86 // evaM bhUmIvallabhena cellaNA prazcitAgrahAt / kathaMcana samAcakhyo SASAASAASAASAASAASAS Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 0- dohadaM skhaladakSaram // 87 // dohadaM pUrayiSyAmItyAzcAsya zreNikaH priyAm / abhidhatte sma pIyUSapUSacArugi-12 rA'bhayam // 88 // svamAtuH pUryatAM vatsa dohado'tIyadRSkaraH / pUrayiSye tvatprasAdAbhayo'pyUcivAniti // 89 // yugmam // tato'bhayaH zreNikasyodaropari zazAmiSam / nyAsthacAvRttaM taca vidadhe guptivRttitaH // 90 / / abhayaH sthApayAmAsa celaNAM vijane tataH / dattaM tanmAMsamatti sma zreNikaM jAnatIva sA // 91 // mAMsaM tasyAM| |ca khAdantyAmeva vaitthynaattkii| bhUyo bhUyo bhuvo bhA cakrandaca mumUcche ca // 92 // isthamabhayasya buddhyA cellaNA pUrNadohadA / AH patibhyahamAH pApeti vyaSIdat punaH punaH // 93 // devyai nRpo'pi tatkAlamadarzayat haikhamakSatam / tadarzanAdahaSyat sAjinIvArkadarzanAt // 94 // pUNe kAle jAtamAtraM kAntAkuzalakAraNAt / / azokavanikAyAM sA tanUdubhavamamUmucat // 95 // muktvA taM bAlakaM tatra dAsyAyAntyatha bhUbhujA / pRSTA kutra gatA'sIti yathAjAtamuvAca saa||96|| azokavanikAM gatvA dIpyamAnaM sutaM nRpaH / vIkSya jagrAha hastAbhyAM jaharSe nidhilAbhavat // 97 // Agatya cellaNAmUce nRpa aucityazAlini ? / zvapacairapyakArya kiM duSTaM krmedmaacrH||98 // duzcAriNyapi yA strI syAd dharmakaulInyavarjitA / kurUpaM golakaM kANaM tyajatyevaM sutaM na sA // 19 // cellaNoce tava khAmina Dimbhadambhena vairyasau / yasmin garbhasthite'pyAsId dohadaH patighAtakRt // 20 // tenaujjhi jAtamAtro'yaM kulInAnAM hi yoSitAm / patyaGgakuzalecchanAM kiM putreNApareNa vA // 1 // cellaNAmanvazAd rAjA cet tyakSyasyAdimaM sutam / tadA syustanayAste'nye vuvudA iba na sthirAH // 2 // evaM khavallabhA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 25 // dezAdanicchantyapi cellaNA / stanyadAnAdinA sUnuM taM sarpavadapAlayat // 3 // kAntyA candra ivAzokavanikAyAMkulakattiH vyalokyasau / azokacandra ityAkhyA'syeti cakre mahIbhujA // 4 // azokavanikAmadhye tyaktasyAsya tadAgulIm / kaniSThAM kurkuTo'bhakSat mRNAladalakomalAm // 5 // tadA rudatastasyAMgulI pUtiplutAmapi / bhUpo'kSipanmukhe snehAn nyavarttata sa rodanAt // 6 // rUDhavaNApi tasyAsIt sAMguliH kRNitA ttH| krIDadbhirvAlakaiH proce kRNikAbhidhayA'tha sH||7|| sutau hallavihallAkhyau krameNA'sUta cellnnaa| tejaHzrIbhAsurau pUrvA sUryacandramasA-TU sAviva // 8 // kalAkalApakuzalAH kuNikAdyAH sutaastryH| mUrttA iva puruSArthAH sadA rAjJo'nvacAriSuH // 9 // krIDAkrIDeSu vApISu nagaropavaneSu ca / trayo'krIDan sodarAste tridazA iva nandane // 10 // tAtadviSe kRNikAya|3 prAhiNod guDamodakAn / sadA hallavihallAbhyAM cellaNA khaNDamodakAn // 11 // prAgabhavIyanidAnasya paripAkAtu | kRNikaH / amaMsta zreNiko mahyaM preSayad guDamodakAn // 12 // guNazca vayasA tulyAM kulInAM rAjyakanyakAm / / padmAvatyabhidhAM rAjA kUNikaM paryaNAyata // 13 // babhUva zreNikasyAtha dhAriNI shcaarinnii| raNadguNagaNAtodyanAdApUrina digamugkhA // 14 // tasyAH kukSAvavAtArIccharIrI ko'pi puNyavAn / zuklojvalamahAkAragajakhamo-16 18| // 25 // pasUcitaH // 15 // garbhAnubhAvato devyA dohadaH samapadyata / jaMjanyamAnaparyanyavRSTibhramaNalakSaNaH // 16 // dhAriNI dharaNIzAya rahasi vyAjahAra tam / AdidezAbhayaM so'pi sahi tatsAdhyasAdhakaH // 17 // sudhAndhasaM samArAdhya pUrayAmAsa zuddhadhIH / abhayo dohadaM devyA duHsAdhyaM mahatAM hi kim // 18 // kAyakAntyA tirasku 16 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArvan pradIpAna sUtisadmanaH / zriyA pradyumnavad devyA samaye supuve sutaH // 10 // dohadArthAnusAreNa pitarau cakratuH kramAt / tasya meghakumArAkhyAM sugnamaidhata so'pyatha // 20 // itazcaikaH purA vipraH prAraMbhe yaSTubhadhvaram / tA dAsaM niyuktakaM dAso'pyevaM tamRcivAn // 21 // mahyaM dadAsi zeSaM cettadA sthAsyAmi nAnyathA / vino'pyagIcakAratad dAso'sthAd yajJapAlakaH / / 22 / / labdhaM zeSaM dadau so'pi sAdhubhyaH sarvadA mudA / taddAnapuNyato deAbhUto'bhuMkta divaHzriyam // 23 // dAsajIvo divazcyutvA nandipenAbhidhaH sutaH / zreNikasyA'bhavat so'pi vimo bhUribhave'bhramat // 24 // itazcaikana kAntAre kariyUthe garIyasi / eko yUthAdhipaH syAnA hastimallanibho'bhavat 2 // 25 // mA'mI bhUvan yuvAno'sya vazAyUthasya naaykaaH| ityAkRtAjjAtamAtrAn sutAnayamamArayat // 26 // ekasyA yUthavAsinyA hastinyA udare'nyadA / avAtarat viprajIvo garbhiNIsA'pyacintayat // 27 // pApimanA' nena putrA me bahavo'gre'pi maaritaaH| amuM kenA'pyupAyena rakSiSyAmyadhunAMgajam // 28 // iti nizcitya sA gAvAtabhagnapAdeva hastinI / babhUva mAyayA kuNTA mandaM mandaM yayau pathi // 29 // anya yUthapaterbhAgyA mA sma bhUdasakAviti / stokaM stokaM vrajana yUthanAthastAM pathyapAlayat // 30 // sA'tIva mandagA bhUtvA hastinI tasya hstinH| arddhayAmena yAmena miladahA vyahena vA // 31 // azaktaiva barAkIyaM milati se cirAdapi / itIbhaH sa vizazvAsa vaMcyate ko na mAyibhiH // 32 // dUrage yUthape tasminnanyadA sA kareNukA / tRNapUlakamAdhAya mRghno'gAt tApasAzramam // 33 // mastakanyastapUlA'sau pataMtI tatra tApasaiH / prA.rajJAyi kA'pyeSA barAkI zaraNArthinI / / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * caitynnndn||26|| // 34 // bhava hastini vizvastA proktetthaM tApasaistataH / sukhaM tatrAzrame tasthau pitRdhAmnIva putrikA // 35 // anyadA'sUta tanayaM taM tyaktvA tApasAzrame / svayaM svayUthena samaM vyacarat sA tathaivahi // 36 // sA tasmai kalabhAyAdAdAgatyAgatya cAntarA / stanyaM tena pravRddhiM sa vyAsasAdAzramadruvat // 37 // nIvArANAM supakkAnAM zalakyAH kavalaistathA / apoSayannijaM putramiva taM tApasAH sadA // 38 // kalazaiH siJcato vRkSAMstApasAMstAn ni|rIkSya saH / siSeca payasApUryA''pUyA'sau ca karaM karI // 39 // itthamAzramajAn vRkSAn pratyahaM tasya siJcataH / | secanaka iti khyAtiM vitenustApasAstataH // 40 // yauvanaM sadanaM sthAna AsasAda sa vAraNaH / vIkSAMcakre nadItIre yUthezaM tAtamanyadA // 41 // jarAjarjaradehaM taM yuvA'lAvIt sa vRkSavat / pazUnAM mohamUdAnAM viveko hi kuto bhavet // 42 // yUthanAthaH svayaM jajJe kRtaghno'cintayad dvipaH / manmAtevA' parA kA'pi kariNInaM prasoSyati // 43 // tApasAzramamAzritya sA pracchinnaM nijArbhakam / varddhayiSyati cenme'sau 'narthabhUto bhaviSyati // 44 // unmUlayAmi nirmUlaM tasmAdAzramamevahi / vimRzyeti jhaTityeSa taM mUlAdudamUlayat // 45 // tribhirvizeSakam // tataste tApasAH sarve militvA zreNikAntike / gatvA pUJcakrire cauraviluptAH pathikA iva // 46 // daityavad deva | durdAnto madAndhaH sitasindhuraH / tvayyAzramagurau sarvamabhAMkSIdasmadAzramam // 47 // bhUbhujA nihatAzeSapratyUhavyUha saMgamAH / anutiSThanti rAjendra sukhamAzramiNo vratam // 48 // yata uktam // durbalAnAmanAthAnAM bAlavRddhatapakhinAm / anAyyaiH paribhUtAnAM sarveSAM pArthivo gatiH // 49 // prajAnAM dharmaSaDbhAgo rAjJo bhavati rakSituH / kulakavRttiH // 26 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // | adharmAdapi SabhAgoM yo na rakSati medinIm // 20 // tupArabhUdharaskAragaNDazailasahodaraH / galanmadajalAmodabhramadbhramarabhAsuraH // 51 // pralambadantamusalaH karepana nyUnavAladhiH / viMzatyA nakharaizcArurdIpapiGgavilocanaH // 52 // laghugrIvazcanta uccakumbhasthalasthitiH / mallakSaNaH kSitiM prApta havairAvaNavAraNaH // 53 // paTTakuJjaratA yogyaH sa ca taM hastirAT nRpaH / viSayeSu hi ratnAni jAyante bhUpabhAgyataH // 24 // caturbhiH kalApakam // ityuktastApamai rAjA gatvA'ntarvaNamAzu nam / badhvA ninyaM nije rAjye kimasAdhyaM hi bhUbhujAm ||15|| tato'bhUdAzrame kSemamiti te hRSTamAnasAH / tApasA eya nAgaM tamAlAnitamanarjayan / / 56 / / pAlito lAlito'smAbhivarddhitaH poSito bhavAn / svasthAnonmUlako re tvaM kRtano'bhUH kRzAnuvat // 27 // asmAkamAzramo bhani kRtanena ca yattvayA / tatkarmaNaH phalaM hyetatprApto'syAlAnabaddhatAm // 58 // sindhuro'pi hRdA dadhyau dhruvametaistapakhibhiH / pUtkAropAyamAdhAya dazAM nIto'hamIdRzIm // 59 // rambhAstambhamiva stambhamabhAMkSIdaruNekSaNaH / bandhanatroTanaM kruDaH sa cakre vizatantuvat // 60 // so'bhyAzramaM dadhyAveva karamutkSipya vikSipan / dUreNetastataH | sarvAstApasAn vamadhUniva // 61 // nRpastaM nAgamAnetuM yAdaiH sutaiH saha / AzvagAn mRgayA prAptamRgavantamaveSTayat / / 62 / / madonmattaH karIndro'tha sa pralobhanatarjane / pizAcakIva nAmasta pahUnAmapi sAdinAm / / 63 / / nandiSeNasya vAcaM sa samAkarNya vilokya ca / jAtAvadhirabhUcchAnto'jAnAt prAg janma tattathA // 64 // 65 // nandiSeNasya vAkyena dantaghAtAdikAH kriyAH / prakurvan zikSita iva sa AlAnamupAyayau // 66 // apare'pi hi Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- kAlAdyAH kalAkhyAH vikrmaadbhutaaH| abhUvaMstanayA rAjJo'ntaH purINAM sphuraduNAH // 67 // itazca kevalAlokakulakattiA vilokitajagattrayaH / sevyo'haM pUrvikApUrva suprvaasurraajibhiH||38|| caarucaamiikrsmernvaambhojdhRtkrmH| // 27 // khagatazrIdharmacakracAmarAtapavAraNaH // 69 // mohAndhakAravistAratiraskAradivAkaraH / saMsArasAgarakroDabruDa-2 jantutaraNDakaH // 70 // azeSajIvarAjIvarAjI rAjIvabandhuvat / bodhayan samavAsArSIt tatrodyAne jino'ntimaH hai|||71 // caturbhiH kulakam / rUpyavarNamaNimayazAlatritayazAlitam / surAH samavasaraNaM vizvazrIzaraNaM vydhuH|| // 72 // AyojanaM jAnudannaM surabhIkRtadiGmukham / kusumaprakaraM tatra kiranti sma divaukasaH // 73 // rodasIM / plAvayadiva tRlaratnaprabhommibhiH / ratnasiMhAsanaM sadyo vickry'ntraamraaH||74 // hasantImiva pIyUSamayUkhA-18 timaNDalam / zvetacchatratrayIM cakrustralokyaizvaryasUcikAm // 75 / / siMhAsanamalaM cakre tataH zrIjJAtinandanaH / citrabhAnurivodazcadudayAcalacUlikAm // 76 // tato vApayAmAsa zreNikaM vnpaalkH| deva devAdhidevo'dya 2 | purodyAne samAgamat / / 77 // prItidAnaM pradAyAsmai zreNiko'pi sasaMbhramaH / sasuto'gAt prabhuM natvA yathAsthA-18 namupAvizat // 78 / / sudhAmAdhuryasaundarya pazyato harayA girA / prabhuAdazaparSatsu racayAmAsa dezanAm // 79 // tadyathA-duHkhajAlajalApAre 'haMkAramakarAkare / pronmattamAradurvAracauracArabhayaMkare // 80 // caturgati-tatA-vartta-12 garttavyatikaroddhare / iSTAniSTaviprayogasaMyogagiriDambare // 81 // saMsArasAgare bhUri mUrchAmUrchAlamAnasaH / majjanonmajane kurvan mohkllollolitH|| 82 // jAtucijjAtacaitanyo jantuH puNyarayodayAd / dRGmUlasaMya // 27 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAdadharmanAvamavApnayAta // 83 // tamAmAdyAnavona pathA sadyaH zarIriNaH / AsiAdayantyanirvANasakha nivA-12 pattanam // 84 // sAdhuzrAvratavAtaM ye tu katumanIzvarAH |hgrtn sAvakAmINa vidheyo mahAdarA cirkaaliinmithyaatvvaasaandhtmscchide| ekohi dRkpariNAmaH shsraashurishvrH||86|| yugmam / bhagavadadezanAM zrutvA samyaktvaM zreNiko'zrayat / zrIabhayakumArAyAH zrAvakadhamamunamA zrImAna meghavAmA ro'pi saMsArodvignamAnasaH / maMkSu dIkSAmupAdizsuH pitarI kho vyajijJapat // 10 // prAjyarAjyaspharanaSNA bhajagI khasthamAnasam / yAvad dazati no mAM sAk tAvallAsyAmi saMyamam // 11 // UpatA pitAlopI-* dRzasAhasaH / zirISapuSpasaMkAzaH ka tvaM kA'stukara vratam // 92 // punavabhANa gho'pi pitarImAthikA sadA sattvaikatAnasya narasya kimu duSkaram // 9 // bhavapAthodhipotAbhamanujAnatamIsA seminAso drutamAdAttadAjJayA // 14 // rAtrI meghakumAro'thAnujyeSThaM nyastasaMstare / pramo ghaTyata // 95 / / tato'dhyAsIdasau niHkhaM munayo ghaTTayanti mAm / dhaninAM hyAro // 96 // itthaM cintayato rAtrijagAmAsya kathaMcana / dIkSAM tyaktumanAH prAtA sAmAjika vijJAya tadabhiprAyaM zrIvIro'bhidadhe'tha tam / bhagnaH saMyamabhArAt ki smarasi ga bhavAnna kim // 18 // ito bhave 4ItatIye tvaM vaitAThyabhuvyabhUgaMjaH / meruprabhAbhidho dAvAtI'mbupAtuM sarasyagAH / / 10 / / tatsaraH paramagnastvaM pratI bhena hato'yalaH / saptAhAnte mRto vindhye dantyabhUdAkhyayA tayA / / 300 // dRhA pAyAnalaM jAtismatyonmalyA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- madrumAdikam / nadyAM vayUtharakSArthamakArSIH sthaNDilatrayam // 1 // anyedhurutthite dAve dhAvaMstvaM sthaNDilAnyabhi / kalakavRttiH dve tatra sthaNDile pUrNe puurvaayaataimuuNgaadibhiH||2|| vyatItya te tRtIye'gAH sthaNDile tatra saMsthitaH / kaayknndduu||28|| yanArthaM ca paadmekmudkssipH|| 3 // anyonyapazusaMmardAt preritastAvakasya tu / samutkSiptasya pAdasyAdhastAt / zazaka Agamat // 4 // pAdAdhaHsthaM zazaM dRSTvA dyaapuuritmaansH| utkSiptapAda evaasthaastripdiibhRnmukundvt|| // 5 // sArddhadinadvayAd dAve zAnte zazAdayo'gaman / tvamapi kSuttRSAkrAntaH payaHpAnAya dhAvitaH // 6 // |cirolasthAnakhinnaikapAdatvAn nyapato'vanau / tvaM vubhukSAtRSAkrAntakhyaheNA''pa parAzutAm // 7 // zazakoparikAruNyapuNyAd rAjasuto'bhavaH / duHprApaM prApya cAritraM mudhA kiM nayase'dhunA // 8 // trAtuM zazakamapyekamasthAH kaSTaM tathA tadA / munyaMghrighaTanAkaSTAdadhunA vyaSadaH katham // 9 // ekjiivaabhytyaagphlmiidRkssmaasdH| prApaH saMprati cAritraM sarvajIvAbhayapradam // 10 // mA muzca pratipannaM khaM saMsArAmbudhimuttaram / siMhatvena vrataM lAtvA siMha| tvenaiva pAlaya // 11 // iti vIragirA meghakumAro'bhUda vrate sthirH| mithyAduSkRtamadita tapo'tapyata dustapam // 12 // pratipAlya vrataM samyaGmRtvA'bhUda vijye'bhrH| zyatvA tato videhepatpaba muktiM sa yAsyati // 13 // shriiviirdeshnaasaardhautmohmlo'nydaa| samAditsutaM nandiSeNo'vaka pitarAvadaH // 14 // bhavabhrAntazramaspRSTaH pramAda-| // 28 // mRdulAnile / suSuto viSayAraNye mohanidrAmupeyivAn // 15 // kaSAyabhujaGgaiduSTaiH saMcaradbhiniraMkuzam / daSTo gatamatijentune jAgarti kathaMcana // 16 // guruvindArakeNAtha kRpayA dezanAmRtaH / sikto gataviSo jantuzcetanA Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hai labhate punaH // 17 // zrIvIreNAhamapyevaM suptaH saMpratibodhitaH / pitarau vratamAdAsye mohanidrAviSAmRtam // 18 // khaevaM svamAtApitarI saMbodhya zreNikAibhaH / vratodyato nandiSeNaH khasthadevatayoditaH // 19 // bhogyakamevato vatsa sAMprataM sAMprataM na te / vrataM lAtaM dRDhaM karma nAbhuktaM kSIyate yataH // 20 // bhogyakarmakSaye pazcAcAritrAcaraNe ruci / vatsa kuyoMH kRtA kAle kriyAhi phaladAyinI // 21 // karmaNazca gale pAdau dattvA''dhAsye manISitam / sadA sattvaikatAnasya puMsaH karmApi zaGkate // 22 // cAritrAvArakaM karma sAdhumadhye sthitasya me| kariSyati kimipratyuktvA so'gAt vIrapadAntike // 23 // kAntAnAM yauvanasthAnAM hitvA paJcazatImasau / zrIvIreNa niSiddho'pi tatpAce vratamagrahIt // 24 // pArthe gurorathAdhIta dazapUrvazrutaH shrutH| sa dustapaM tapaH kurvan vyAhArSIt |svAminA samam // 25 // bhogyakarmodayAt tasya bhogecchA'bhUd balAdapi / niSeddhaM tAM munizcakre SaSThAdi vividhaM tapaH // 26 // balAd bhavadvikAro'sau khobandhanamathAkarot / cakAra bandhanacchedaM devatA vratavAriNI / / M // 27 // nataH khamasya zastreNa zastraM kuThaM vyadhAca sA / bhakSayato viSaM tasya nirmame taca puSTidam // 28 // parvatAgrAt sa AtmAnamapAtathadathAntare / dhRtvA taM devatovAca kiM na smarasi madacaH // 29 // nAlaM bhogaphalaM karmA'bhuktvA kSetuM jinA api / mudhaiva tatpratIpaM tvamevamuttiSThase sadA // 30 // ityuktaH sa tyaikaakivihaarprtimaadhrH| vijahAra puragrAmazmazAnopavanAdiSu // 31 // caturthASTamaSaSThAditapaH kurvnnnekdhaa| jagAma nagare'nyeyuH SaSThapAraNake muniH // 32 // uccanIcakuleSveSa bhramannajJAnato'vizat / vezyAvezma tato dharmalAbha ityabra Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn|| 29 // * vIn muniH // 33 // dharmalAbhena no'rtho na drammalAbho gaveSyate / iti vezyopahAsena mAnAdriM so'dhirUDhavAn // 34 // hasatyasau varAkI mAM kiM vicintyeti sa muniH / kRSTvA nIvratRNaM labdhyA ratnajAtamapAtayat // 35 // | drammalAbho'yamityuktvA niryayau sa gRhAd bahiH / vezyA sasaMbhramA sA'pyanudhAyeti tamabhyadhAt // 36 // ameya svApateyasya dAnAt tvaM matpriyo'bhavaH / gantuM na labhyate'nyatra prasadyAcaiva tiSTha bhoH // 37 // dustapaM tapa ujjhitvA bhuMkSva bhogAn samaM mayA / prANAn prANaprabhuM tvAhaM vinA tyakSyAmi sarvathA // 38 // ityukto vezyayA bhogAn jAnannapi viSAdhikAn / karmaNo'pratimallatvAnmene tadvacanaM muniH // 39 // cenna pratibodhayiSyAmi pratyahaM daza vAdhikAn / dIkSAM bhUyastadAdAsye pratijJAmiti so'karot // 40 // tadAvAse vasan muktaliGgodhyAyannanukSaNam / sa surAyA arhato'pi vAcaM vratanivArikAm // 41 // nirvizan vezyayA sArddhaM bhogAn bhavyAn dazAdhikAn / saMbodhya preSayAmAsa dIkSArthaM vIrasannidhau // 42 // bhogyakarmaNyatha kSINe tasya bodhayato na ca / avudhyata janASTakajAtIyo dazamo na tu // 43 // bhojanAvasare vezyA divyAM rasavatIM vyadhAt / siddhA rasavatI svAmin bhuMkSveti taM vyajijJapat // 44 // apUrNAbhigraho bhoktuM nottasthau kintu bodhayan / so'sthA hakaM naraM nAnopadezairdharmabandhuraiH // 45 // vezyA jagAda taM pUrvA zItalA rasavatyabhUt / punArAdhyaM mayA dhAnyaM vilambAvasaro nahi // 46 // nandiSeNo'vadad vezyAM nAbodhi dazamo mayA / dazamo hyahamevAca tallAsyAmi vrataM punaH | // 47 // tataH kSINaM bhogyakarma jAnAno munipuGgavaH / zrIvIracaraNopAnte gatvA cAritramagrahIt // 48 // kulakavRttiH // 29 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khazcaritamAlocya pAlayitvA'malaM vratam / divi devazriyaM prApa nandiSaNo mahAmuniH // 49 // krIDAtaDAgavApISu puropavanabhUSvatha / saha cellaNayA krIDajalakrIDAdibhirnRpaH // 5 // pratyahaM cellaNAdevyA rahasi sneharaM- hasA / babandha mUrdhni dhammilaM snehabandhamivAtmanaH // 51 // mRganAbhidravanavyaiH prasAdhaka iva svayam / kapolatalayordevyA vidadhe pannavallarIH // 52 // saugandhyabandhurAM puSpamAlikAM granthitAM svayam / mUrtI prItimiva nyAsIt / kaNThe devyA nreshvrH|| 53 // caturbhiH kalApakam // atha vibhAkrAntikRte zItalAnilavAhanaH / prasarpanniva sarvatra ziziratuH samAyayau // 54 // jvalatkAmAnalottaptakAntA kAntAGgasaGgiSu / na bhogiSu padaM lebhe ziziraturvijRmbhitam // 55 // nikhAnAM zizavo yatra zItaM peSTumivAkhilam / dantairdantAn spRzanto'gniM prAtarvipra| ivAbhajana // 56 // apUrvaH ko'pi kAmAgniryatra jajvAla dehiSu / hime patati yaH prApa prauDhimAnaM samaM ttH|| // 57 // zrIvIraH samavAsArSIt tadA rAjagRhe pure / caturvidhA'marakoTinarakoTipariskRtaH // 58 // namaskartu mahAvIraM nandadAnandakandalaH / devyA cellaNayA sArddhamaparAhe'calanRpaH // 59 // daMpatI tau ca vandAte bhaktisAraM jagadgurum / dhanyaMmanyau ca valgete saudhaM prati tadaivahi // 60 // apazyatAM sahamAnaM muni zItaparISaham / pratimAsthaM jalopAntye surAcalamivAcalam // 61 // uttIrya vAhanAt sAdhuM mUtaM tapa ivoddharam / vinayena namaskRtya to khadhAma samIyatuH // 62 // dandahyamAnakarpUrAgurudhUmAdhivAsitam / vilAsavezma bhUpo'gAt klapsasandhyocitakriyaH / / 63 // kAzmIrajenAGgarAgamaGge varmeva nirmame / apahastayituM bhUpaH zizirartuvijRmbhitam // 64 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-jvalatkAmAgnisaMtaptacellaNAkucamaNDale / nyastahastastayA shiirssaacchiirsskiikRtdoltH||65|| sudhvApa bhUpatiH| kulakavRttiH pUrvaM ttshcettkraattsutaa| peSTu zItamivAzliSyAzithilaM prANavallabham // 66 // yugmam // bahirbabhUva nidrAyAM : // 30 // prcchdaacellnnaakrH| nidrAM zarIrazaithilyahetumAhurmanISiNaH // 67 // kRzAnuneva zItena kASTadAhena tatkaraH / spRSTastavyathayA devI jajAgAra ca cellaNA // 68 // uccaiH sItkAramAdhAya zItArtA cellaNA nijam / pANipanaM hRdi nyasya bhUpasya pracchadAntarA // 69 // devI sItkAramAtreNa jagatIvallabhaH kSaNAt / jajAgAra mahAnto hi khalpanidrAH khbhaavtH|| 70 // cellaNA cintayitvA taM pratimAsthaM mahAmunim / niruttarIyaM provAca sa kathaM hA bhaviSyati // 7 // taptatrapUpamaM zrutyoH zrutvA tadvacanaM tathA / svacetasi nraadhiishshcintyaamaasivaandH||72|| asyA nUnaM manasyanyaH preyAnasti riraMsitaH / zItagrastA smarantIyaM yamevamanuzocati // 73 // saMtapannIya'yA caivaM rAjA'tIyAya yAminIm / iSTaikavallabhA ISyAlavo hi khalu kAminaH // 74 // antarantaHpuraM preSya cellaNAM |cnnddshaasnH| nRpaH prAtaH samAhaya proce'bhayamidaM vcH|| 75 // antaHpuramidaM vatsa vinaSTaM viddhi dhIdhana / / sandhyAbhrarAgavat puMsi kSaNarAgA hi yossitH|| 76 // ataH prajvalyatAM sarva jhaTityantaH puraM mama / amedhyalava saMmRSTaM bhojyaM bujjhanti bhoginH|| 77 // yugmam // anImAtRmohAt tvaM mA bhUrityabhidhAya rAT / shriiviir-IN||30|| svAminaM nantuM mahaddhyo zreNiko yayau // 78 // abhayo vimRzada buddhyA sarvAH satImatallikAH / mAtaro meM khabhAvena piturAjJA ca tAdRzI // 79 // saMbhAvitaM tvasaMbhAvyaM pitRpAdaiH karomi kim / tathApi citramutpAdya 25646 -C4 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityava. 6 kAlakSepaH kariSyate // 80 // buddhyA''locyeti zuddhAntopAntyajIrNavazAkuTIm / abhayo'jvAlayad dagdhaH zuddhAnta iti ghoSayan // 81 // itaJca zreNiko'pRcchacchrIvIraM cellaNA satI / asatI vA jino'vAdIcelaNA hi mahAsatI // 82 // nizIthe cellaNAkhyAtavacanAkRtamAditaH / zreNikakSoNibhRtpRSTaM nijagAda jagadguruH // | // 83 // zrutvedaM zreNiko natvA drutaM zrIjJAtinandanam / pazcAttApaM samApanno'dhAvId rAjagRhaM prati // 84 // | tathA pradIpanaM kRtvA'bhyAyAntamabhayaM nRpaH / apRcchadasmadAdezaH kiM tvayA vihito'hitaH // 85 abhayenaivamityukte rAjovAca svamAtaraH / dagdhA jIvasi kiM pApa kiM na pradIpane'vizaH // 86 // abhayo'bhidadhe tAta | zrutvArhadvacanasya me / pataGgamaraNaM nArhamAdAsye samaye vratam // 87 // abhaviSyat tvadAdezo yadyevamapi ca prabho / tadA pataGgamRtyuM cAsmyakariSyaM na saMzayaH // 88 // akRtyaM madirApyevaM kimakArSIriti bruvan / zreNiko bhakSitaviSa ivAmUrcchat punaH punaH // 89 // siSeca zItalAmbhobhirabhayaH zreNikaM svayam / svasthIbhUte nRpe coce | kSemamantaHpure'sti te // 90 // rAjoce mama putrastvaM satyo'bhaya mahAmate / samAgacchat kalaGko me dUraM yenApasAritaH // 99 // pAritoSikasaddAnaM dattvA'bhayAya bhUpatiH / cellaNAlokanAt rakto vilAsabhuvane'gamat // // 92 // anyedyuH zreNiko dadhyau cellaNA mahiSI mama / karttavyaH ko'nyarAjJIbhyaH prasAdo'syA vizeSavAn // // 93 // ekastambhaM tadetasyAH prasAdaM kArayAmyaham / krIDatveSA sthitA tatra vimAnastheva nirjarI // 94 // iti dhyAtvA'bhayaM bhUpa AdizacellaNAkRte / ekastambhaM sadArambhaM prasAdaM kArayAdbhutam // 95 // abhayaH stambhayo Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-gyoccakASTAharaNahetave / va kiM kSipramAdikSat so'pyagAt tatkRte vanam // 96 // tasminnekaikazaH pazyan sarvAnu-kulakavRttiH rihaansau| mahAdrumekamadrAkSIllakSitaM divyalakSaNaiH // 97 // dhyau ca zAdvalaH sAndracchAyaH puSpI phalI guruH / // 31 // bRhacchAkho tanuskandhaH sAmAnyo'yaM na bhuuruhH||98|| nirdevataM nahi sthAnamapi yAdRzatAdRzam / asadRkSastvayaM vRkSo devatAdhiSThitaH sphuTam // 99 // tapasyApUrvametasyArAdhayAmyadhidevatAm / chindato'muM yathA na syAdazivaM mama sprbhoH||40|| evaM vimRzya nirmAyopavAsaM varddhakirvyadhAt / sugandhivastubhistasya bhUruhasyAdhivAsanAm // 1 // tatastadarthasiddhyartha rakSArtha svAzramasya ca / tattavyantarastRrNametyAbhayamado'vadat // 2 // na chedyo me dumo bhadra varddhakiM taM niSedhaya / ekastambhaM mahAsaudhaM vidhAsyAmyahamevahi // 3 // mandarasyeva tasyAdho bhadrazA-13 limivolvaNam / sadA phalinamudyAnaM kariSyAmi ca daivatam // 4 // evamukto'bhayastena vanAdU varddhakimAdayat / sAdhye siddha vinAyAsaM takriyopakramo hi kH||5||prpnnN saudhamAdhatta vyantaraH savanaM tataH / vAgavaddhAH kiM na kurvanti nirjarAH kiMkarA iva // 6 // sasarva vanaM saudhaM bhUdhavAyAbhayastadA / darzayAmAsa rAjApi prasannaH | sma gadatyadaH // 7 // prAsAde vAMchite vatsa divyakAnanamapyabhUt / upakrAnte kSIrapAne zarkarApatanaM hyadaH // 8 // prAsAde cellaNA tatra sarvatuphalapuSpite / udyAne ca gatavIDaM cikrIDo/bhujA saha // 9 // tatpurasthAsnumAtaGgapate-12 vidyaavto'nydaa| sahakAraphalAvAdadohado'jAyata striyaaH||10|| soce mAtaGgamAmrANi dehi pUraya dohadam / / 4 so'vAdIdayi mUDhA tvamAmrANyasamaye kutaH // 11 // mAtaGgayuvAca mAtaGgaM sarvartuphalapuSpite / atraiva cellaNo Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dyAne santyAmrANi sahasrazaH // 12 // tadaiva cellaNodyAnasannidhau sa samAgamat / atituGgAMzca mAkandAn dadarza phalitAna mudA // 13 // rAtrau pacelimAmrANAM zAkhA AkarSavidyayA / AkRSyAmrANi lAtvAsau vikarSaNyA-18 mucacca tAH / / 14 // AmraphalAni lAtvA'dAt sa mAtaGgo nijatriyai / jalasikteva bhUH sA'bhUt puSTAGgA pUrNadohadA / / 15 / / vezmevabhUSitazrIkaM vicchAyaM bhUtakAnanam / zuSkazAba lUnaphalamapazyaJcallaNA prage // 16 // tataH sA tatsamAcakhyau zreNikAya mahIbhuje / zreNiko'bhayamAya dadau zikSAmimAM punaH // 17 // adRSTapada saMcAraM cUtacauraM gaveSaya / zaktiryasyedRzI tasmAd bhAvyantaHpuraviplavaH // 18 // mahAmAtya mahAvuddhe prastAvo'yaM samasti te / kSate naSTe ravevimbaM yataH puMbhirgaveSyate // 19 // evamukto'bhayo nityaM madhye rAjagRhaM bhraman / cauraMgaveSayAmAsa na lebhe taM ca kutracit // 20 // paryaTana ngre'nyedhurbhyshcaurlipsyaa| yayau saMgItakaM pauraH kArya|mANaM kutuhalAt // 21 // pauradattAsanAsIno'bhayaH paurajanAn jagI / naTA na yAvadAyAnti tAvadAkaryatAM kathA // 22 // zrIvasantapure jajJe jIrNaH shresstthytidurvidhH| tasya caikA bRhatkanyA vivAhotsukamAnasA // 23 // mAvarArtha kAmadevasya pUjAM kartuM samAnayat / puSpANi caurayitvA sA bahiHsthArAmato'nvaham // 24 // ArAmapA lako vIkSya zAkhinaH puSpavarjitAn / nityaM kenApi coryante puSpANIti vyacintayat // 20 // puSpacauraM dharipye'hamadyetyArAmapAlakaH / ekadA'ntarhito bhUtvA tasthau vyAdha iva sthirH|| 26 // prAgavadAgatya vizrambhAt tAM puSpANyavacinvatIm / vIkSya rUpavatI kSobhamAyAdArAmikaH kSaNAt // 27 // dhRtvA tAM bAhunoce sa ramakha Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catyavandana // 32 // mayakA samam / anyathA tvAM na mokSyAmi puSpakrItI mayA hyasi // 28 // Uce vRhatkumArI taM mA mA mAM spRza-14 zakulakavRttiH pANinA / kumAryasmi na puMsparzamadyA'pyarhAmi mAlika // 29 // mAlAkaro jagau bhadre navoDhA mama sannidhau / pUrvamAgacchasi tvaM cet tadA muzcAmi nAnyathA // 30 // tAM tatheti prapedAnAM kanyakA mAliko'tyajat / tatazcAkSa takaumArA hRSTA sA khagRhaM yayau // 31 // anyadA bhAgyasaubhAgyAt kRSTaH ko'pi yuveshvrH| zreSThisUrvIkSya tAMdU kanyAM pariNinye savitaram // 32 // vilAsabhavanaM prApa priyaM vyajJapayaca sA / mAlikAgre mayA pUrvametaca pratizuzruve // 33 // tava pArzva sameSyAmi navoDhA prathamaM priyAt / tadvAkyarajjubaddhAM mAM tatpArce preSaya priya // 34 // Aho svacchAzayA satyasaMgareyaM mama priyA / iti saMstutya bhatroM sAnumatA prAcalat ttH|| 35 // salIlaM pathiTU yAMtI sA vastrabhUSaNabhUSitA / nizAmukhe dhanAyabhirarudhyata malimlucaiH // 36 // tataH sA mAlikodantamuktvo vAca malimlucAn / kAntAdiSTAM navoDhAM mAM gacchantI mAlikAntike // 37 // muzcata sAMprataM bho bho bhrAtaro'-15 GgIkRtArthinIm / vyAghuTantyA-upeyuSyA gRhIdhvaM bhUSaNAni me // yugmam // 38 // khacchacittAM pratijJAtakAriNImavalAmimAm / vyAghuTantIM gRhISyAma iti sA 'moci taskaraiH // 39 // kRtasaptopavAsena rakSasA'rodhi sA pathi / puro yAntI kuraGgIva zArdUlena jighatsunA // 40 // rakSo'pi pUrvavRttAntaM tasyA AkarNya vismitH| tatyAja tAM parAvRttAM bhokSyAmIti vicintayan // 41 // sA jagAma tamArAmaM mAlAkAraM babhANa ca / aGgIkRtabhavadvAkyAnnavoDhA tvAM samAgamam // 42 // yadyuktaM tad vidhehi tvaM zIghraM matimatAM vara / tvadAyattaM zarIraM me Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvitavyaM ca saMprati // 43 // nArI matallikA'sau ca pratijJAtAryakAriNI / pUjyeyaM mAtRvaditi tAM zrutvA mAliko'mucat // 44 // mAlikodantamAkhyAya rakSaso'gre valantyasI / vyAjahAra mahAdhASTyAt tAta bhakSaya mAmiti // 45 // mAlikAdapyahaM hInasattvaH kimiti cintayan / rAkSaso'pyamucannatvA bhakSyAM tAM sauvamAtRvat // 46 // caurANAM pazyatAM tasyA vatma tatpArzvamAgamat / tAn sA'vam bhrAtaraH sarve sarvakhaM mama gRhyatAm // 47 // mAlikena yathA muktA yathA muktA ca rakSasA / caurAgre'khilamUce sA tat te zrutvaivamabruvan // 48 // vayaM na hIna sattvAH smo mAlikAd rAkSasAdapi / bhadre tadgaccha tUrNa nastvaM khaseti vyasarjayan // 49 // gatvA gehe khakAntAya sA babhANa nitmbinii| taskararAkSasArAmapAlakAnAM tathA kathAm // 50 // janA vicArya tabrUta ka eSAM sAha4AsI bhavet / kiM tadA'thavA caurA rAkSaso mAliko'tha kim // 51 // IrSyAlubhirjanairUce bhartA duSkarakA rakaH / yenAbhuktA navoDhA sA praiSi strI parabhuktaye // 52 // Uce bubhukSayA kSAmai rakSo duSkarakArakaH / ati kSudhAtureNApi yena sA bhakSitA nahi // 53 // viTerArAmikaH proce tadA duSkarakArakaH na sopabubhuje yena khayamevAgatA nizi // 54 // AmracaureNa cAvAci caurANAM sAhasaM mahat / aluNThitaiva yairmuktA sA sarvAGgavibhUSaNA // 55 // jJAtvA'bhayo'pi taM cauraM dhArayitvA ca pRSTavAn / apAhAri tvayA''mrAliH kathaM re pazyato hara // 56 // vidyAbalAditi prokte tena stenena macyatha / rAjJa AkhyAya tatsarva taskaraM taM samApayat // 57 // zreNiko nyagaccauraH prApto nAnyo'pi mucyate / kiM punaH zaktimAneSa nigrahArho hi nizcayAt // 58 // atha Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 33 // prApya chalaM mantrI tAtaM vijJaptavAniti / AdadIdhvamato vidyAM pazcAd yuktaM vidhAsyate // 59 // tataH khasyopa-18 kulakavRttiH vezyAgre taM mAgaGgapatiM tadA / vidyAM paThitumArebhe tnmukhaanmgdhaadhipH||60|| uccAsanAsino rAjJaH paThato'pi hi sA hRdi / vidyA cakAra nAvasthAmuccadeze payo yathA // 61 // tataH kopAnnarendrastaM tarjayAmAsa taskaram / kUTa kimapi re te'sti vidyA nAyAti ynmm||12|| smAhAbhayaH piturvidyAguruvA hyasako gurau / vinayena vinA vidyA naiti puNyaM vinarddhivat // 63 // sauvasiMhAsane deva mAtaGgo'pyeSa AsyatAm / baddhAJjaliH svayaM bhUmAvasyAgre copavizyatAm // 64 // nIcAdapyuttamA vidyA grAhyA'nyeneti nItivat / vidyArthI bhUpatistasya pratipattiM vyadhAdimAm // 65 // unnAmatyAvanAmatyau vidye tanmukhataH zrute / saMtasthAte nRpasvAnte darpaNe pratibimbavat // 66 // vijJapyAtha nRpaM mantrI vidyAgurutayAzritam / taM cauraM mocayAmAsa kAruNyAmRtasAgaraH // 67 // anyadA bhvyraajiivraajiiraajiivbaandhvH| zrIjJAtanandanastatra puNyataH samavAsarat // 68 // tatazca taM namaskAmaJjanAdri|sahodaraiH / ibhairApUrayan sarvA dizo varSA ivAmbudaiH // 65 // caGgaistuGgaisturaGgaughairvalgunRtyabhiragrataH / natakai|riva raGgoA sarva vimApayan janam // 7 // saamntmstksthaasnushriikrshriikriicyH| kurvANaH pracalacUtakhaNDabhrAjiSNubhUtalam // 72 // vaitAlikavajaiH varNabhUSaNAvalibhUSitaH / stRyamAno navaiH kAvyayayau raajgRheshvrH||2 // 33 // // 72 // caturbhiH kalApakam // tadA caikA'rbhikA kAcijjAtamAtrojjhitA'dhvani / dadRze senayA rAjJo durgandhA 6 hai pUtito'pi hi // 73 // tadgandhamasahA ghAtuM ghrANaM sA samavastrayat / ko'thavAniSTamAdAtuM sauvapANi prasArayet SALARAKARMERMANC Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 74 // pRSTaH paricchadaH sauvaH kimetaditi bhUbhujA / zasaMsa jAtamAtrAM tAM durgandhAmujjhitAM pathi // 7 // | nityamantyajinendrAsyAcchutadvAdazabhAvanaH / agahoM tatparo rAjA tAM nirIkSya puro'gamat / / 76 // zrIsamavamRtau gatvA natvA zrIvIratIrthapam / apRcchat samaye tasyA durgandhAyAH kathAM nRpaH // 77 // trilokIlokasaMsAratApaM niryApayannatha / dantakAntisudhAsAraiH zrIvIrastIrthapo'bravIt // 78 / / paryantadeza uddAme zAligrAma dhanezvaraH / dhanamitro'jani zreSTI dhanazrIstasya nandanI // 79 // zreSThinA cAnyadArabdhe dhanazrIpANipIDane / grISmattau sAdhavastatra viharantaH samAgaman // 80 // sAdhUnAmannapAnAdipratilAbhanahetave / dhanazrIH nAka prava-18 vRte pitrAdezata AdarAt // 81 // dharmastimitavastrANAM tatasteSAM tapasvinAm / ajighanmalagandhaM sA kurvatI pratilAbhanAm // 82 // sucisadavAsavAsAH sA sarvabhUSaNamaNDitA / khAMgarAgAMgazRMgArasaMmohAdityacintayat / / &| // 83 // dharmaH zreSTho hi sarvIyaH sarvaH sarvajJabhASitaH / azreSTaM prAzukAmbhobhirapi snAnAdivarjanam // 84 // 1 evaM sAdhvaGgadurgandhanindanodbhavaduSkRtam / anAlocyApratikramya dhanazrIrmRtyumAsajat / / 85 // abhUd rAjagRhe 4 vezyodare sA du:gvadAyinI / garbhapAtauSadhaiH pItairapi garbho na so'patat // 86 // tatkarmodayadurgandhA zakRdvada khodarodbhavA / jAtamAtrA'pyasau mAtrA mumuce medinItale // 87 // punaH papraccha bhUnAtha itthaM caramatIrthapam / sukhinI vA duHgvinI vA bhAvinIyamataHparam // 88 // tato'bhANId vibhurdu gvaM paryabhojya'nayA samam / bhAvinI : sukhinI caiSA yathA zRNu tathA nRpa // 89 // bhagiSyati tavaivASTavarSANyagramahiSyasau / idaM jAnIhyabhijJAnaM rAja Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana |stadupalakSaNe // 90 // dIvyato'ntaHpure nyAyasindhoste pRSTharodhasi / yA caTiSyati haMsIva bhUpa jAnIhi tAmi-13 kalakavRttiH mAm // 11 // aho adbhutameSA me kathaM bhAryA bhaviSyati / cintayanniti bhUpo'gAjinaM natvA nijaukasi // 12 // durgandhAyAzca durgandhaH karmanirjarayA'gamat / dRSTA'napatyayA''bhIryA caikayopAdade'tha sA // 93 // tayA svakukSijAteva vadhyamAnA krameNa sA / vareNyarUpalAvaNyA yauvanodbhavato'bhavat // 94 // kaumudyA utsavo jajJe pure rAjagRhe'nyadA / draSTuM tamutsavaM sA'gAt saha mAtrA purAntarA // 95 // vizadAMzukasaMvItasarvamUtI nRpaabhyau|| kelyA ghanAzraye tatra puSpadantAviveyatuH // 96 // bhUbhujo janasaMmardai vIracaryAvihAriNaH / pANirvigaladAbhIrIputryA hRdi ghanastane // 97 // anurAgAnRpastasyA uttarIyAJcale drutam / satyaM kAramivoroDhuM khAGgulIyamavandhayat | // 98 // AdizacAbhayaM vyagrahRdo me nAmamudrikA / jahU kenApi tadgrAhyastvayA tattaskaro'cirAt // 99 // raMgadvArANi ruddhA'thAbhaya ekaikazo janAn / zodhayAmAsa vastrAsyakezapAzAdikarSayan // 500 // AbhIrIta-12 nayAyAzca tasyA vastrAdizodhayan / so'pazyadazcale baddhAM tAtanAmAGkitomikAm // 1 // tataH papraccha tAM mantrI mudrA'grAhi kathaM tvayA / kau~ pidhAya sApyUce vedmi no kiMcidapyadaH // 2 // dRSTvA rUpavatI tAM cAbhayo dadhyau pitA'karot / etasyAmanuraktaH san mudrikAvandhanacchalam // 3 // dhyAtvetyabhaya AnIya tAM tAtAgre'bravIditi / | // 34 // seyaM citraM yayA'cori mudrikA kathayAmRtam // 4 // tataH smitvA nRpo'bhANInmayeyaM pariNeSyate / zrUyate yadupA-18 deyaM strIratnaM duSkulAdapi // 5 // tatastAM zreNikaH sadyo'kulInAM rUpazAlinIm / pariNIyAnurAgeNa nijAgrama Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiSI vyadhAt // 6 // devIbhirdIvyato rAjJo'nyadAkSarityabhUt paNaH / jitA'vakAsinAdheyamanyapRSTAdhirohaNam | // 7 // anyA rAjyaH kulotpannA vyajayanta nRpaM yadA |nydhustdaa nijaM vAsastatpRSTe jayasUcakam // 8 // vezyAsutA tu rAjJI sA vijigye bhUpamanyadA / adhyAruroha niHzakA tatpRSTaM rAjahaMsavat ||9||raajaa jahAsa tatsmRtvA zrutaM bhagavato vcH| tataH sottIrya papracchAdarAd hAsakAraNam // 10 // zreNiko'pi jinAkhyAtaM tasyAH pUrvabhavAdikam / khapRSTArohaparyantaM vRttAntaM tatpuro'vadat // 11 // tacchrutvA bhavanirviNNA lAtvA'nujJAM priyasya sA / pravrajya vIrapAdAnte tapastatvA zivaM yayau // 12 // kazcit kuSThayanyadAgatya praNipatya galattanuH / nAthAMdhyolagayan pUtimupavIramupAvizat // 13 // vibhAvazAtanAniSThaM kuSThinaM shrennikstthaa| nirIkSyAdhyAtmamAdadhyAvayaM badhyo myotthitH||14|| tadA ca vIranAthena kSute smAha mriyakha sH| ciraMjIva mahInAtha zreNikena kSute'vadat // 15 // abhayena kSute jIva vA mriyakheti so'bravIt / mA jIva mA mriyakheti kAlasaukarikakSute // 16 // prabhu prati mriyakheti vacaH zrutvA ruSA nRpaH / Adideza bhaTAna grAhya utthitaH paapmysaaviti||17|| vIraM praNamya kuSThI sa utthito dezanAtyaye / arodhi subhaTaiH sadyaH pAripandhikavat tadA // 18 // divyarUpadharaH kuSThI sa teSAM pazyatAmapi / dvitIyabhAkhadAbhAsaM kurvanniva nabhasyagAt // 19 // tavRttAnte bhaTairukte vismitena mahIbhujA / * ko'sau kuSThIti vijJaptaH khAmyUce ghusadityayam // 20 // apRcchat pRthivInAthastIrthapaM punarAdarAt / kathaM devo babhUvaiSa kuSThI vA'janyasau katham // 21 // athetthaM bhagavAnAkhyad vatsa dezeSu vidyte| kauzAmbIti purI tatra zatA Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 35 // nIko nRpo'jani // 22 // tasyAM babhUva bhUdevaH seDDuko bAlizAvadhiH / niHpuNyagrAmaNIH zazvat paradaurvidhyazevadhiH // 23 // brAhmaNyA'bhANi garbhiNyA so'nyadA sRtikarmaNe / samAnaya priya kSipraM mahyaM guDaghRtAdikam // // 24 // atha tAM sa jagAdaivaM kalAsu mama kauzalam / nAstyeva tadvinA jAtu na gRhyante dhanezvarAH || 25 || uvAca sA ca taM vipraM narendraM saMzraya drutam / vinA kalpadrumaM ko'nyaM yAcate prArthanApaTuH // 26 // athaivamurarIkRtya vipraH pravavRte nRpam / saMsevituM phalaiH puSpairvarecchuriva devatAm ||27|| campezenAnyadA sainyaiH kauzAmbI rurudhe'mitaiH / prAvRSeNyAmbuvAhenAdabhairatrairvipadyathA // 28 // zatAnIko'pyanIkena sahAntaH puri tasthivAn / prastAvameva kAMkSanti vIrA vijayavAMcchinaH // 29 // khedakhinno'tha campezaH sa sainyo bahanehasA / svasthAnaM gantumArebhe varSAkAle marAlavat ||30|| tadA cArAmapuSpANyuccinvan seDuka aikSata / gacchantamativicchAyaM campezaM candravat prage // 31 // sa etya satvaraM rAjJa iti vijJaptavAMstava / ripuH kSINavalo yAtyarirAzistha iva grahaH ||32|| uttiSThase'dhunA cet tvaM tadA jeSyasi vairiNam / samayo hi vijigISUNAM duHsAdhyasyApi sAdhakaH // 33 // sAdhvetaditi manvAno nRpaH sarvavalena saH / nirjagAma ripugrAmasaMgrAmagrAmaNIH kSaNAt // 34 // tataH zatruvalaM pazcAdapazyannatimma tat / ghanamaNDalavaJcaNDavAtasaMpAtasaMgamAt // 35 // tadA campA'dhipaJcaikAGgadhAryeva palAyata / jIvannaro bhaved bhadrazatabhAjIti saMsmaran // 36 // tasya sarvasvamazvebhakozAyAdAya bhUpatiH / prIto viveza kauzAmbIM mAnasaM rAjahaMsavat // 37 // nRpaH prIto'tha taM vipraM babhASe kiM dadAmi te / bhaNiSyAmi priyAM pRSTvetyUce so'pi priyA kulakavRttiH // 35 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OMCREACANCHARANG mukhaH // 38 // tataH svagRhamAgatya rAjAdiSTaM priyaapurH| tadUce so'tha sA citte zuddhabuddhayA vyacintayata // 39 // |grAhayiSye'munA bhUpAd yadi grAmapurAdikam / dArAnanyAn vidhAyAsau tadA mAM mokSyati drutam // 40 // ityA*locya tamUce sA yAcavAgrAsane'zanam / dakSiNAyAM ca dInAramAlocaM caikadA'nvaham // 41 // sa tathaivArtha yAmAsa nRpaM dAnasuradrumam / pakamAmravaNaM muktvA kiM noSTro'tti zamItarum // 42 // prasannamAnaso rAjA dadau tasmai tadarthitam / kramakrameNa so'pyAsId dhanADhyaH putrapautrayuk // 43 ||raajmaanaajnaiH sarvaiya'mayata sa vaaddvH| rAjamAnyasya satkAraM ko na vA vidadhAtyalam // 44 // tato'sau dakSaNAlobhAd vamitvA bhuktabhojanam / bahuzo bubhuje lobhyatha vA kiM na karoti hi // 45 // sadA prinntaahaarcchrdnodbhvdaamyaiH| naSTacchAyo'bhavad vipromayavat paamyaamitH||46|| amedhyapuJjavad gunyjnmkssikaakulsNkulH| galadaMtrikaraghANaH kramAta kuSThI babhUva sH||47|| atRpto'gnirivAbhuMkta bhUbhujo'gre tathaiva sH| anyadaivaM mahInAtho vijJaptaH sacivezvaraiH // 48 // devAyaM vADava: kuSThI saMcArI caaymaamyH| tena yuSmAkamagre'sya nAzituM yogyatA prabho // 49 // anye'pi rUpavanto'sya nIrujaH santi nndnaaH| pratijJApUttaye khasya tebhyaH kamapi bhojyH||50|| evaM kurudhyamityukte rAjJA tairbhaNito dvijH| sthApapitvA khake sthAne sutamasthAt vayaM gRhe // 51 // gRhAdapi bahiH putraiH sthApito'sau kuTIrake / bahiHsthitasya tasyAjJAM putrA api na cakrire // 52 // dArupAtre dadustasmai bhojanaM yacca kiMcana / ghrANaMpidhAya tadvadhvo jugupsAM vidadhuH sadA // 53 // mabadete'pi gAHsyuryathA dhArayAmyahaM tthaa| iti saMcintya Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- // 36 // so so'vocadanyadA nijanandanAn // 54 // khinno'smi jIvitAt putrAH kuladharmo'styayaM punaH / deyo mantrokSitaichAgaH kuTumbAya mumuurssubhiH||55|| drutamAnIyatAM chAga iti shrutvaatihrssitaaH| tatsutAH pazumAninyuH pazavaH zRMgavarjitAH // 56 // sa khAGgodvarttitAhAravartikAbhiH sadA pazum / tathA 'cArId yathA so'pi pazuH kuSThayabhavattarAm // 57 // hatvA dadau sa tebhyastamajAnantastadAzayam / te'pi vubhujire mUrkhAH kuSThaduSTAzca jajJire // 58 // khasAdhanakRte tIrtha yAsyAmItyabhidhAya tAn / UrdhvAsyo'gAd dvijo'raNyaM matsarAkulitokSavat // 59 // so'tha tRSNAturo vArivIkSaNArthamitastataH / bhramannAnAdrumAveze deze hRdamudaikSata // 60 // tatra tIre tarustatra patrapuSpaphalAkulam / grISmatigmAMzuruktaptaM kAthavad vAryapAd dvijaH // 11 // yathA yathA papau viprastatpayaH sa muhurmuhuH| virecaH kRmibhiH sAI tundAjajJe tathA tathA // 62 // dinaiH katipayaiH so'tha niirogstduhRdaambunaa| punarjajJe manojJAGgaH puSpakAlatuMnA druvat // 63 // pazcAdullAghatAhRSTo gRhaM pratyAyayau dvijH| puryAM vizan sphuratkAnti: parirekSi ca vismitaH // 34 // vipraH pRSTazca pUrlokaH kathaM re tvaM punarnavaH / dRzyase muktanirmoko bhujaMga iva bhaasurH| // 65 // tato'sau dmbhsNrmbhkossidmnymaansH| devatArAdhanAdAsamullAgho'smItyabhASata // 66 // gRhAgato'tha sa prItaH putrAnaikSiSTa kusstthinH| tAnUce ca mayAvajJAphalaM caivedamApi vH||67|| te'pyUcustAta vizvasta-18 citteSvasmAsu kiM tvayA / IdRzaM pratyapAkAri zatruNevAtidAruNam // 68 // tato'sau lokaduvAkyaprastharA''patanAsahaH / niHsRtya skhapurA bhUyo yayau rAjagRhe pure // 69 // ttrtyngrdvaardvaarpaalksnnidhau| vipraH so'sthA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dilava 7 dupasthAnaH saubA jIvanahetave // 70 // anyadA yAmAgacchraM tato dauvArikaH purAt / zrotuM maddezAnAmagAt taM dhRtvA nijakarmaNi // 71 // dvAradurgApahAraM sa kSAmakukSirbubhukSayA / AjanmAbhuktapUrvIva kaNehatyAharad dvijaH // 72 // athagrISmasaMtApAdatyAhArAca jAtayA / tRSAgrastaH pizAnyeva bhUdevo'bhUttadArditaH // 73 // dvAHsthabhItastataH sthAnAt prapAdiSu yayau na saH / zukatAlupuTa: ladhyAnasta jalacAriNaH // 74 // jalaM kutreti | pUtkurvan mRtvA'sAvudapadyata / tvatpuradvAra sopAnavApIvAriNi darduraH / / 75 / / bhUyo'pi vayamAyAma viharanto'na te pure / niHsasAra sazRMgAraH pUrjano bandituM ca naH // 73 // pUrvArihAriNIvakAcchutvAsmannAma darduraH / hRdIdaM cintayAmAsa kApyagre'zrAvyado mayA // 77 // ahApohayuktasya kSaNaM puSkariNIjale / kliSTasmRtirivotpade tasya jAtismRtistataH // 78 // tato dadhyau hRdIdaM sonAgA AgAtsa tIrthavaH / dvAre vimucya mAM dvAHstho yaM praNantuM svayaM yayau // 79 // draTumenamamI yena yAnti lokAstathA'syapi / gamiSyAmIti saMcintya nirjagAma khadhAmataH // 80 // prakurSatlutiM bhUyo bhUyo rAjapatha saH / rAjaMste'zrAghAtAt kIdAzabhavane'gamat // 81 // tato'dbhaktibhAvAt sa dardurAMko'bhavat suraH / bhAvataH prAgabhAjAM hi duHprApaM kiM bhavediha // 82 // athAnuzreNikaM zrAddhAH zuddhasamyaktvazAlinaH / saudharmeMdraH sudhayAM prazaMsAM karodimAm // 83 // tadvaco'zraddhayA bhUpa tvaddRSTezvAnAkRte / darda ihAyAsId buvAsI kautukAlaH // 84 // gozIrSacandanenAca mamAnena vini|rmame / tacaiva dRgavimohAya pUtilepamadarzayat // 85 // itIrthapatervAbhiH sudhAbhiriva bhUpatiH / kSAlitAtmA Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 37 // prasannaH san punaH papraccha tIrthapam // 86 // yuSmadAdikSute'nena mriyakhetyAdyavAci kim / mahaH kharbhUrbhuvaH khAmI tataH khAmItyabhASata // 87 // bhavo me svArthazUnyo'yaM mRtau zivamanazvaram / ityasau mAM samuddizya mriyakheti tadAbhyadhAt // 88 // jIvataH prAjyarAjyaM te mRto gharmA gamiSyasi / iti rAjendra jIveti tvAM prati pravabhANa saH // 89 // vitanoti guNAn jIvana mRtaH sarvArthameSyati / ityamAtyamanUce sa jIva vA tvaM mriyakha vA // 90 // | jIvan jIvavrajaM hantA gantA mAdyavatIM mRtaH / kAlasaukarikaM so'to'bhyadhAnmA jIva mA mRthAH // 91 // tadAkarNya viSaNNo'tha nRpo vIraM vyajijJapat / nAtha nAthe tvayi syAnme prapAto narake katham // 92 // jagatkhAmyAcacakSe'thAdho baddhAyurbhavAnataH / tatra gantA dhruvaM vahA~ mantrAhAta ivoragaH // 93 // zubhaM vA'pyazubhaM vA prAgabaddhaM yatkarma karmaTham / avazyaM tattathA vedyaM nAnyathA bhavitavyatA // 94 // bhavitA''dyo jino bhAvyarhacaturviMzatau bhavAn / | padmanAbhAbhidho'smadvanmA viSIdeti bhUpate // 95 // punarvIraM nRpo'pRcchat prakAraH ko'pi so'sti me / rakSyo'smi durgateryena mugdhapAntha ivotpadhAt // 96 // khAmyathAvocadurbIza kapilA brAhmaNI yadi / dApyate bhavatA dAnaM munibhyo bhAvapUrvakam // 97 // cennirvattayase sUnAM kAlaskarikAt tathA / tadA te narakApAto na syAnna punaranyathA // 98 // narendro'tha jinendreNa praNItAM dezanAmimAm / hRdyAdadhanmudA hRdyAmacAlIt khAlayaM prati // 99 // atrAntare parIkSArthI dardurAMko mahIpateH / sarasyadarzayat sAdhuM kurvANaM dhIvarakriyAm // 600 // taM dRSTvA'tha mahInAtho bhItaH zAsana hIlanAt / ekAkyeva muniM sAmnA tadakRtyAnyavarttayat // 1 // agre gacchannRpaH sAdhvIM garbhiNImApaNA kulakavRttiH // 37 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ De dhvani / taddevamAyayA'pazyad yAcamAnaM ghRtAdikam // 2 // tIrthApabhrAjanAbhIrugopastadgopanodyataH / khaveimaikAntadeze tAM nItvA svayamupAcaran // 3 // sAdhusAdhvIkuceSTAbhidRSTAbhirapi mAnasam / vijJAyAvikRtaM tasya pratyakSaH so'bhyadhAdadaH // 4 // devairapi nRdeva tvaM samyaktvAn na cAlyase / api kalpAntavAtUlaiH varNazailazcalet kimu // 5 // surendreNa sabhAyAM tvaM rAjakuJjara yAdRzaH / astAvi tAdRgevaikSi nAnyathA tAdRzAM vacaH // 6 // sa prasanno nRpAlAyAdAdaSTAdazavakritam / divyahAraM khakaNThasthaM golayoyugalaM tathA // 7 // truTitaM yastvamuM hAraM |saMdhAtA sa vinaMkSyati / ityuditvA nRpasyAgre durdarAMkastiro'bhavat // 8 // zreNikazcellaNAdevyai divyahAraM tama-16 ppayat / mahAnandAt tathA nandArAdhyai golakayAmalam // 9 // golAbhyAM bAlikevAsmi ramiSye kimiti krudhaa| stambhenAhatya sA'bhAMkSIda golakadvitayaM tadA // 10 // kAntaM kAntimadekasmAd devadRSyaM nirat ttH|kunnddldvndvmnysmaad bhAsuraM puSpadantavat // 11 // devI nandA'tha sAnandA tavayaM samupAdade / bhaved bhAgyavatAM nUnamasaMbhAvyamapi kSaNAt // 12 // kapilAM ca nRpo'lApIcchraddhayA pratilAbhaya / sAdhUnannAdinA yat tvAM karomi kama-18 lAvatIm // 13 // pratyalApInnRpAlaM sA dhatse mAM yadi raimayIm / badhnAsi vA tathApIdaM kukarmAhaM karomi na // 14 // kapilAyAH varUpaM tadvijJAyobhujA ttH| kAlasaukarikaH proce sAmadAnapuraHsaram // 15 // sUnAM yadabhArthamAdhatse nikarkazamahonizam / tamarthamasmi dAsyAmi sUnAM-muzca varAka re // 16 // sauniko'pyavadad bhUpa ko hi doSo'sti sUnayA / yatraikajIvaghAtena jIvA jIvanti bhUrayaH // 17 // tatastaM magadhAdhIzo nidhAyAndhAvaTe ******** * ***** Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- // 38 // haThAt / vIraM vijJApayAmAsa sNjurvircitaanyjliH||18|| kAlasaukarikAt sUnAM rakSayAmAsivAnaham / vIro kulakavRttiH vizvatrayIdIpo mahIpaM pratyapAdayat // 19 // mRttikAmahiSAn pazcazata saMkhyAn hinastyayam / iti zrutvA nRpo dadhyau dhira me karmavinirmimatam // 20 // tadA sakuNDaladvandvaM kSaumayugmaM pramadvarA / nandA khamandire devI sAkSAd devIya paryadhAt // 21 // tatazca cellaNAdevI divyaveSavibhUSitAm / nandAM vIkSyAcacakSe tallobhAdityavanIpatim // 22 / / divyaM sakuNDalaM vAso mahyaM dApaya nandayA / saMpUrNoM divyazRMgAraH sahAro yena me bhavet // 23 // tAmuvAca nRpastubhyamasyaivAsmi vibhAgataH / dadau hArAditatkaM tadvastrAdyaM dApaye katham) | // 24 // ruSTA'tha cellaNA rAjJe prAsAde mRtyave'caTat / gavAkSavivareNAdhaH patituM ca nirakSata // 25 // tataH sA'dhastale'pazyadvezyayA mahasenayA / aThArohI prajalpantau slehanirbharayA girA // 26 // tAn dRSTvA cintayAmAsAhurete yacchRNomi tat / khavazyaM ca kariSyAmi mRtyu pazcAdapIti sA // 27 // teSAM vAkyAni zuzrAva sAvadhA-12 nA'tha cellaNA / mahasenAtha vezyA''dAvArohaM pratyapAdayat // 28 // mahyaM dehyaGgabhUpAyai nAtha campakamAlikAm / yena tadbhUSitA bhAni sarvavezyAsu parvasu // 29 // cenna dAsyasi madyaM tAM mariSyAmi tadAthavA / tyakSyAmi svAmiti prokta ArohaH pratyuvAca tAm // 30 // priye yad rocate tubhyaM tat kuruSva manomatam / tubhyaM cmp-||||38|| kamAlAM tAM nAsmi dAsyAmi rAbhiyA // 31 // meMThenAvAcyathArohaH sAmnA yo nAtra gRhyte| daNDenaiva sa nigrAhyaH palAzo vaTunA yathA // 32 // papracchAroha Arohanmutpraroho'tha meMThakam / vaTuko'yaM palAzaduryena nyagrAhi Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSThuram // 33 // iti pRSTo'vadanmeMTha: sakAkaSarNayAdarAt / ajanyudIcyadezeSu dvijo jADyaniketanam // 34 // tena dezAntare'nyedhurgacchataikSi prpusspitH| palAzoharSitenAtha tahIjaM jagRhe gRhe // 35 // uptaM siktaM ca tahIjaM palAzo'bhUda guruH kramAt / so'vardhiSTa na cApuSpat sicyamAno'pi srvdaa||36|| anyadA tena roSaNAdAhi mUle'sya pAvakaH / tena rUkSo'bhavat sadyaH palAzadruH pupuSpa sH||37|| evamAkhyAnakaM zrutvA maMThAd hasti|pako hRdi / dhyAveSApi daNDasya yogyA nUnaM vipatravat // 38 // athArohaM punarmeTho'bhyadhAt taddhitayA dhiyA / naraH sa eva yaH svasya hitakArIha sarvathA // 39 // pazurapyAtmahitaM yo vidhatte'nyahitaM ca sH| yathA'kArSIt purA chAgo brahmadattasya ckrinnH||40|| athArohastamaprAkSIt kathaM chAgaH khapathyakRt / / babhUva brahmadattasya hitakArIti kautukAt // 41 // atha hastipakaM meMThaH sauvasauhArdato'bhyadhAt / na kadApyApadApIlyaM kAmpIlyaM smAsti pattanam // 42 // brahmadatto'bhavat tatra dvAdazazcakrapANikaH / anyAyino bhuvosdhastAdU vAstavyAnapi yo'nvazAt // 43 // anyadA tatra jAtyAzvA vaiparItyena zikSitAH vikrayArtha samAjagmu|zcakryagAt tAnirIkSitum // 44 // athaikaM kautukAcayArurohAzvamatallikAm / tenAtivAhitaH so'tha mahATavyAM nicikSipe // 45 // cakrapANiratha zrAnto yAvadazvaM mumoca tama / svahastAta tAvadazvo'pi pAdaistaireva tasthivAn | || 46 // avaruhya tatazcakrI tRSAkrAntaH paribhraman / hArivAribhRtaM tatrApazyadekaM mahAsaraH // 47 // dhautAGgaH |pItanIro'tha susthitastatra cakrabhRt / upAdhikSa gharacchAyAmanuzrAntyapanuttaye // 48 // atha cakradharo'drAkSInnAgI Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 39 // mambuvinirgatAm / ekaM goNasanAgaM ca vaTakoTaraniHsRtam // 48 // pannagena samaM nAgIM krIDantIM vIkSya vismitaH / | cakrI vyacintayaccitte eSA duzcAriNI sphuTam // 49 // kruddho'tha cakrapANistanmithunaM maithune ratam / nijaghAna | svahastAbhvakazayA sahasA balAt // 50 tato yAvad yayau naMSTvA tad yugmaM nijavezmani / tAvaccatryante'nIkaM pRSThalagnaM samAgamat // 51 // atha cakravRtazcakradharaH khapuramAgamat / divAmadhye sabhaM sthitvA nizyagAt tvarataukasi // 52 // | tatra cakradharaH pRSTaH paharAjJyA rahaHsthayA / devyA'TavyAM tvayA kiMcid dadRze'zrAvi vAdbhutam // 53 // cakra| pANirathAraNyanAganAgIsamudbhavam / duzcaritrAdi zikSAM tAM devyai vRttamacIkathat // 54 // tatazca kAyacintArthaM cakrI yAvan nireMd bahiH / dadarza tridazaM tAvaccalatkuNDalamaNDitam // 55 // atha cakradharaM jAtavismayaM so'maro'bhyadhAt / tubhyaM tuSTo'smi puNyena cakrapANe varaM vRNu // 56 // athApRcchat suraM cakrI tuSTastvaM kena hetunA / tato | devo'bravIdevaM prasannAsyasaroruhaH || 57 || kuzIlaniratA nAgI yA'nvazAsi tvayA tadA / araNyasarasastIre | sA bhujaMgI madaGganA // 58 // tava pArzvAt tayAgatya rudatyA mAyayA bhRzam / madagre'tha bhujaMgyaivaM jagade gadga | dakharam // 59 // krIDAsarovare krIDAM kurvANA'smi yadRcchayA / dadRze brahmadattena yayAce ca ratecchunA // 60 // | anicchantyasmi tenaivaM prabhaviSNau priye tvayi / vidyamAne'pyanAtheva kazAbhiH paritADitA // 61 // tataH krodhAdahaM yAvat tvadbadhArthamihAgamam / tAvacchruzrAva tadvRttaM devyagre bhavatoditam // 62 // ato hetoH prasanno'haM | tubhyaM cakradharAdhunA / ityukte tena devena tatazcayabravIdadaH // 63 // yathAhaM sarvajIvAnAM bhASAM vedmi tathA kulakavRttiH // 39 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuru / tato devo'bhyadhAdevaM nRdevaM cakriNaM prati // 64 // vijJAsyati bhavAn bhASAH sArvajIvIra saMzayam / anyAgre tajjJAtAM vaktA cettadA te mRtirdhruvam // 65 // evamaGgIkRte cakrabhRtA devazcakAra saH / khApanidhyApitasyeva kharUpasyApradRzyatAm // 66 // vajrIva sauvasAmrAjyaM bhuMjaMzcakradharo'nyadA / grISmantau vAsavezmAntaraMgarAgaM pracakrame // 67 // patyuragre tadA caivaM kApyUce gRhakolikA / ato'GgarAgataH kiMcinmayaM deyuSmazAntaye // 68 // priyo'vag rAibhiyA tubhyaM na dAsye'haM vilepanam / soce na cedidaM mahyaM dAtA mama tadA mRtiH // 69 // cakrI jahAsa tacchrutvA'STacchad rAjJI ca kAraNam / hasitasya yato jAtu satAM nAkasmikaM smitam // 70 // catryAkhyaddhAsahetuM na vakSye'haM / te puraH priye / taduktau me bhavenmRtyuH ziraH phoTAd yato dhruvam // 71 // tavAgrahAcca ced vakSye citAruDho nacAnyathA / sA'vagevamapi brUhi catravathAkArayaccitAm / / 72 / / candanAgurukASThaudharacitAM prati tAM citAm / sadevIko'calaccakrI strIvazaH kiM na kiMkaraH // 73 // yavakSetrasamAnItAn kacid vIkSya yavAn navAn / atrAntare'vadat kAcicchAgI chAgaM priyaM prati // 74 // asmAd rAzeryavagrAsau mahyamAnIyatAmiti / chAgo'vak cakrisadvAjavAjiyogyA yavA thamI // 75 // vIkSyase tvaM yavAnevaM rakSakAn naiva ghasmare / dugdhaM pazyati mArjArI laguDaM naiva |pRSTagam // 76 // atastadUrakSakAtaGkAnna gRhISyAmyahaM yavAn / jighatsAlolupe chAge raNDe tuNDaM vazIkuru // 77 // chAgyUce madvacazcennAsi karttA me tadA mRtiH / so'pyuvAca mriyakheti tvAM vinApi sRtaM mama // 78 // chAgI provAca pazyaiSa SaTkhaNDabharatAdhipaH / strIvAkyAt snehato marttuM zmazAnaM vrajati drutam // 79 // snehahIno'si Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- niHsattvo vallabhAtmIyajIvitaH / karoSi naiva madvAkyaM dhira dhika te puruSAkRtim // 81 // punaH prAvAdi chAgena jAtyA chaago'hmaahitH| ceSTayaiSa nRpacchAgaH strIkAryAmriyate'tra yH||82|| tatpAzrve saMcaraMzcakrI zrutvA sarva // 40 // tayorvacaH / chAgakaNThe nicikSepa vakaNThAt varNamAlikAm // 83 // vyAvRtya vyAharacakrI rAjJI re nijajIvitAt / yadi zrAntA tadA'syasyAM citAyAM praviza drutam // 84 // bhuJjataH prAjyasAmrAjyaM mamoddAmabalokasaH / | kiyatyo varavarNiNanyo bhaviSyanti bhavAdRzaH // 85 // ityuktvA cakriNA sApi bhagnamAnA nyavatteta / mRtyozcakrI sadevIko'gAt yathA'tha tathAgamat // 86 // itthaM zrutvA kathAM meMThAdArohazcakrivat priyAm / vezyAM cAmAnayat sA'pi cakristrIvAnvagAt priyam // 87 // UrdhvasthacellaNAdevyA'pyevaM zrutvA kathAyugam / saMbuddhA sauvahAraNa tRptA nRpamatoSayat / / 88 // kAlena cellaNAhatto hAro harSa ivAtruTat / bahuvakraM ca taM protuM yaH kazcana zazAka na W // 89 // sandhAtuM yaH samarthastaM so'pi taM sandhAti na / nRpAgre pUrvabhaNitAd bhItastridazavAkyataH // 90 / / anyasmin vAsare rAjJA paTaho dApitaH pure / yaH sandhAsyatyamuM hAraM nRpAllakSaM sa lapsyate // 91 // vaSaSTiAnavakAtijeje tiSThati dvitIyaM mama / tanmuktvA jIvitavyAzAM lakSaM gRhAmi bhUpateH // 92 / / iti dhyAtvA druta gatvA sthAMvaro rAjavatmeni / apRcchata paTahaM lobhI kinna kAnnaro'thavA // 13 // nRpamatyastato nIto maNikArA nRpaa|ntike| Uce prabho dehi lakSaM hAraH saMdhAsyate mayA // 9 // avAdIta sthaviraM rAjA lakSArdU vaM gRhANa bhaa| hAra lApote ca lakSAddhe tubhyaM dAsye'si nizcitam // 95 // nRpAllAtvA sa lakSArddha hArasandhAnamAdadhau / buddhiprayogataH // 40 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ &ApazcAt tatkSaNAnmRtyumApa sH||96|| tasmin mRte'tha tatputrA nRpAccheSaM yayAcire / rAjJoce yasya dAtavyaM / sa mRto vrajatAlayam // 97 // mRtvA zreSThI maNikArastatraivAjani vAnaraH / bhramannijagRhaM dRSTvA jAtismRtimupAyayau // 98 // mUrchAnimIlitAkSaH sa patito bhuvi tatsutaiH / kRtopacAraH svAsthaH sannakSarANyalikhad yathA // 19 // so'haM yughnatpitA mRtvA'bhavamatraiva vAnaraH / brUtha putrA nRpAllabdhaM zeSaM khaM neti te'bhyadhuH // 70 // tacchrutvA vAnaraH kruddho devyA hAraM lalau chalAt / dadau ca sauvaputrebhyastato'bhUcellaNAkulA // 1 // devIproce nRpaM hAraM gataM nAtha nibhAlaya / so'nveSitazca sarvatra na lebhe kApi puruSaiH // 2 // tato rAjA'bhayaM smAha cellaNAhAramarpaya / prekSya saptadinImadhye cauradaNDo'nyathA tava // 3 // evamukto'bhayo nityaM catuSkatrikacatvare / hAraM gaveSayAmAsa na lebhe kApi taM punaH // 4 // saptamAhi nizIthinyAM tataH zreNikanandanaH! gatvA pauSadhazAlAntaHprapede pauSadhavratam // 5 // tasyAM susthitasUriH zivasuvratadhanayonakarSiyutaH / jinakalpagrahaNArtha vasatI vasati sma vazirAjaH // 6 // saMsArodvignacittaH sa tulanApaJcakodyataHkAyotsarga vyadhAd vIro rAtrI vasati sannidhau // 7 // maNikArasutItaistasyAM rAtrau dade'tha saH / hArazchannaM vAnarAyAndhakArodyotakArakaH // 8 // upAzrayabahiH sthAnoH kaNThe susthitsdguroH| vAnareNa dizAM vIkSya hAro nyakSepi tatkSaNAt // 9 // yAminyAH prathame yAme'tIte zivamunirgurum / upAsituM samAyAto hArakaNThaM tamaikSata // 10 // sthitvA vibhyat kSaNaM tatra vasatyantarvizanmuniH / kSubdho naiSedhikIsthAne bhayamityabravInmuhuH // 11 // sAdhuH pRSTo'bhayenaivaM bhavatAM Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn|| 41 // | syAt kuto bhayam / pUrvAnubhUtametarhi smRtamitthaM jagAda saH // 11 // kathamityabhayenoktaM zivasAdhuravocata / dhanadhAnyajanAkIrNA jajJe'vaMtI mahApurI // 12 // tatra niHkhau vaNikaputrAvabhUtAM prItimattamau / zivadattazivAbhikhyau bhrAtarau zIlazAlinau // 13 // jagmatustau khArjanAyAnyadA saurASTramaNDale / kAlenArji ghanaM vittaM tAbhyAM klezena tatra ca // 14 // nikSipya nakule vittaM kavyAM badhvA ca taM pathi / vArakeNa vahantau tau celatuH svaM puraM prati / / 15 / / ubhayoryasya pArzve tadvittaM sa dhyAtavAnadaH / mArayAmi dvitIyaM cet tadedaM syAnmamAkhilam | // 16 // kurvantau tAvasadbhAvamavantInagarI bahiH / ziprAtIre samAyAtau tadAsIt tacchivAntike // 17 // tato dadhyau zivazcitte dhigidaM draviNaM prati / yatkRte duSTabhAvo'bhUdIhara me sodaraM prati // 18 // choTayitvA tataH kaTyA nakulaM doSasaMkulam / nicikSepa mahAzoNe matsyakacchapapUrite // 19 // tad dRSTvA zivadatto'vaka ziva bho nakulastvayA / klezArjitadhanAkIrNaH zoNe'smin kiM nicikSipe // 20 // zivo'vAdIt tato bhrAtarnakulaM vibhrato mama / tvayi prANAdhike bandhau mAnasaM pApakAryabhUt // 21 // zivadatto'bhyadhAt saumya sAdhu cakre tvayA hyadaH / nikSepsIrnakulaM yaca vAripUrNe mahAhRde // 22 // tvadvaddhi me'pi ceto'bhUd duSTaM nakuladhAriNaH / ata eva dhanaM prAhurmalinaM munipuMgavAH // 23 // nakulo'gAli matsyena patan vAriNi daivataH / vikrIyamANaM matsyaM tamAdade ca zivakhasA // 24 // tato mahAnase gatvA prAghUrNAya tayoH svasA / taM matsyamacchidat tasmAnnakulaH | sahasApatat // 25 // saMgopitastayA khAGke nakulaH SAkhareNa tam / viditvA bhrAtRjAyA'vaka nanAndaH prApi kiM tvayA / kulakavRdiH // 41 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 26 // na kiMciditi tatprokte soce koDaM pradarzaya sAca naadrshyt| svAtaMtato'bhUt klhstyoH||27|| athAkarNya kaliM zvazrUH putrIpakSaM prakurvatI / muzalena hatA vadhvA mUrdhni pazcatvamAsadat // 28 // putryA'pi kopato bhAtRjAyA | khaDnena marmaNi / tathA'ghAni yathA sApi dIrghanidrAM samAsajat // 29 // uttiSThantyAstatastasyA nakulo bhUtale'patat / taM vIkSyAtha zivo dadhyau cetasIti viSAdataH // 30 / / sa eva nakulo'yaM yo mayA'kSepi hRde purA / ahahAnarthadaM vittaM dRSTamAtrasapi kSaNam // 31 // dhanyAste kRtapuNyAste varNanIyAsta evahi / anarthamUlamarthaM yamuktvA'grAhi vrataM puraa||32|| tato'mbAdArasaMskAraM kRtvA bhrAtrA samaM shivH| saMsArasaraNe bhIruH prAvAjI gurusanidhau // 33 // so'haM manin zivaH sAdhuH pUrvakAlabhavaM bhayam / smRtvA naiSedhikIsthAne tadevAkathayaM bhramAt // 34 // iti zivakathAnakam // | dvitIye ca nizAyAme sUri saMsevya suvrataH / munirmahAbhayamiti proce vasatimAvizan // 35 // abhayena munipRSTaH pUrvavanyagacca tam / aGgadeze zriyAM koze grAmo'bhUllokasaMkulaH // 36 // tatrAvAtsamahaM zrImAn balI kauTuMbikAgraNIH / anyadA caurapallIto dhATI tatra samAgamat // 37 // dhATIbhayena grAmINA nezurasthAM khavezmani / pracchanno'smi tadA caurAste'pi madgRhamAyayuH // 38 // avAdInmatpriyA caurAna gRhasthaM maamjaantii| na mAM gRhNIta kiM yUyamiti te tAM ca ninyire // 39 // pallIpaterdaduste tAM sa cakre sauvavallabhAm / dhATyA upadrave zAnte grAmaH svasthAnamAgamat // 40 // mitrAdyaistatra vAstavya ryaamocnhetve| prerito'smi yayau payAM tAma Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 5- caityavandana-nicchan khacetasA // 42 // pallIvAstavyavRddhAyAH kasyAzcit sadane dinaan| ativAhya bahUn vRddhA bhaktyA'bhASikulakavRttiH mayAnyadA // 43 // mAtaH pallIpateHpAce mama tiSThati vallabhA / tadane brUhi gatvA tvaM patiste'tra samAgamat // 42 // // 44 // maduktaM vRddhayA tasyA agre'vAci tayoditam / adya pallIpatistamyAmanyatra kApi yAsyati // 45 // tvamadyaivAtra madbhA sahAgacchernizAmukhe / tayeti kathite tasyAH pArthe'gAM vRddhayA samam // 46 // pallIpatistadA gehAdanyatra kApi tasthivAn / vIkSya mAM muditevA'bhUt sA cAdaramadarzayat // 47 // mAmupavizya khaTvAyAM pallI-18 nAthasya bhktitH| vidhAya pAdazocaM me sopAvikSanmadantike // 48 // atrAntare kuto'pyagAt pallInAtho gRhAntarAd / khaTvAyA mAmadho bhAge sthApayAmAsa sA bhayAt // 49 // pallInAthasya zayyAyAmupaviSTasya paadyoH| kSAlanaM sA vidhAyaivaM vaktuM pravavRte purH||50|| yadyeti mama bharttAtra tadA tasya karoSi kim / tvAmarpayAmi tvagarne mAnAt tenetyabhASi sA // 51 // tasyA bhRkuTinikSepAd bhAvaM vijJAya cittagam / pallIpatiHpunaHproce hAsyametanmayA kRtam // 52 // mamAbhiprAya eSo'sti cet taM prekSe ihAgatam / tadAhaM tasya gRhNAmi tvacaM bandhana pUrvakam // 53 // sA tannizamya saMtuSTA zayyAdho mAmadarzayat / veNyAniSkarNya baddho'haM stambhe tenArdracarmaNA & // 54 // tanniyuktA narA januryaSTibhirmuSTibhizca mAm / supteSu teSu matpuNyairAkRSTaHzvA tadA yayau // 55 // sa leha- // 42 // bAndhaveneva zunA'khAdyata bandhanam / tato'haM mutkalIbhUtaH pAveM pallIpateryayau // 56 // tasya khaGgaM gRhItvograM niSkASyotthApitA mayA / tathA duSTA priyA pallIpatirjAgarti no yathA // 57 // proktA ca khaDgamutpAvya cet tvaM Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUtkArayiSyasi / tadA chetsyAmi khar3enAmunA te mastakaMdhravam // 58 // yugmam // bhaNitvetyagrataH kRtvA'haM tAM khagrA masaMmukham / pratasthe tvaritaM dUraM gate mayi nizA yayau // 59 // prabhAte pRSTabhItyAhaM prAvizaM vaMzajAlakam / tatra hapRSTe bhaTairyuktaH pallInAthaH samAyayau // 60 // vijJAyi tena me mArga AyAntyA priyayA'dhvani / nikSiptavastrakha NDaugherabhijJAnAya duSTayA // 11 // so'tha khaDgaprahArairmA jarjarIkRtavigraham / kIlakaiH kIlayAmAsa paJcAMgyAM pRthivItale // 62 // pazcAda yayau gRhItvA tAM pallI pallIpatitam / unmuktajIvitAzasyA'gAt pArzve vAnaro mama // 63 // sa bandhuriva mAM dRSTvA pIDitaM kIlitaM tadA / mUrchAnimIlitAkSaH san pRthivyAM duHkhito'patat // 6 // cireNa cetanAM labdhvA gatvA'nyatrAjagAma sH| auSadhIyugalaM lAtvA mAM cikitsayituM drutam // 65 // niHzalyamekayauSadhyA vraNamuktaM dvitiiyyaa| kRtvA mAM so'likhat pRthvyAM svaM vaktuM varNamAlikAm // 66 // tvadRgrAme siddhakamokhya AsaM vaidyasutaH purA / mRtvA karmavazAjajJe so'haM vaanrpuNgvH|| 67 // mayA pUrvabhavo'jJAyi jAtismRtyA tavekSaNAt / auSadhIyugalena tvaM praguNo'kAri tatkSaNAt // 68 // bhUyo me zRNu vRttAntaM kapinAhaM balIyasA / ekAkyakAri kenApi lAvA yUthaM mamAkhilam // 69 // cet tvaM yUthapatiM hatvA yUthanAthaM karoSi mAm / tadA madupakArasyA'nRNIbhavasi nAnyathA // 70 // kRtvA tadvacanaM gatvA channaH pallIM ca tAM punH| hatvA ApallIpati patnIM lAtvA'hamagamaM gRham // 71 // itthaM strIdRSTaceSTAto vissyodvignmaansH| vrataM jagrAha muktvA'haM varNamAlikA so'haM vA tvaM praguNa caityava.8 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-gRhiNIgRhabAndhavAn // 72 // pUrvAnubhUtametaca mayA smRtvA mahAbhayam / proce naiSedhikIsthAne mahAbhayamitikulakavRttiH bhramAt // 73 // iti dvitIyaM suvratamunikathAnakam // // 43 // tRtIye'tha nizAyAme dhanadAkhyo munirgurum / upAsya pauSadhAgAraM vizannatibhayaM jagau // 74 // itthaM zrutvA'bhayo'vocat kutaste'sti bhayaM mune / pUrvAnubhUtametanme ityUce dhanado muniH // 75 // Uce'bhayo'tha taM bhItiranubhUtA katham tvayA / babhASe dhanadaH sAdhuH zRNu zrAddhaziromaNe // 76 // avantInikaTagrAme kSatriyaH kulaputrakaH / ahamAsa purA zauryavikramAkrAntazAtravaH // 77 // avantipurivAstavyA mahiSTakulasaMbhavA / pariNinye mayA kanyA yauvanaM samupeyuSA // 78 // anyadA tAM samAnetuM khaGgahasto'hamAgamam / avantIbahirudyAne imazAnAvanisannidhau // 79 // tatrApazyaM vadhUmekAmuttarIyAvRtAnanAm / rudantIM karuNArAvaM zalAviddhanarA- ntike // 80 // mayA dayAcittena kiM rodiSIti soditA / gadgadagIjharanetrA proce'do mama sanmukham // 81 // jo ya na dukkhaM patto jo ya na dukkhassa niggahe samattho / jo na duhie duhio kaha tassa kahijae dukkhaM // 82 // ityevaM tadanaH zrutvA kRpAmAseduSA myaa| proce bhadre mamApyekA gAthAmAkapaNeyemikAm // 83 // ahayaM dukkhaMpatto ayaM dukkhassa niggahe samattho / ayaM duhie duhio tA majjha kahijae dukkha // 84 // // 43 // 4AyadyevaM zRNu tahIdaM yo'yaM nA shulikopri| sa me bhartA'dya ruSTena rAjJA prApi dazAmimAm // 85 // jIvatyeSa priyo' dyApyetannimittaM tu bhojanam / lAtvA gAM na bhojayituM zaknomyenaM kathaMcana // 86 // tato'haM niSphalArambhA lagnA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMzocya roditum / dayAlunA tvayA pRSTA strINAM hi ruditaM balam // 87 // ataH kRtvA prasAdaM me skandhe sthApaya mAM nije / jemayAmi svahastena yenAhaM prANavallabham // 88 // gaveSaNIyamUrdhva na saMmukhaM me tvayA'nagha / na lajjAmi tava skandhe sthitAhaM yena susthitA // 89 // khaGgaM muktvA mahIpRSThe skandhe sA sthApitA myaa| zUlikAropi tasyAMgaM ciccheda churikAkarA // 90 // bhUyo bhUyo'pyamRgabindUn patataH sauvamUrdhani / kalayannapi vizvastaH sthirastasthau girIndravat // 91 // nirviNNena cirAdUrva kSaNaM praikSi mayA tataH / dRSTaM ca ceSTitaM tasyA bhImAyA bhayahetukam // 92 // nipAtya tAM tataH pRthavyAM bhayakamprasamAGgakaH / pUrvamuktamasiM tatra vismAryA'haM / pranaSTavAn // 93 // vegenAyAn pratolyantIto'haM yAvadAgamam / sA tAvanmadasiM lAtvA tatrAyAnmama pRSThataH| // 94 // tayaikoru mamAcchedi pratolIbAhya saMsthitA / kSaNAt khaDgaprahAreNa bhUruhaikapradezavat // 95 // tAM gRhItvA 3 layayau sA'haM tatraiva patitaH zvasan / dvAradurgA purodInaM vyalapaM karuNakharam // 96 // kuladevatayA'lApi kRpayAhaM tadA tayA / asmAkaM zAkinInAM ca vyavasthaiSA'tra varttate // 97 // dvipadazcatuHpado vA pratolyA bahirasti yH| |sa tAsAM yastu madhye'sti pratolyAH sa samohinaH // 98 // ataH pratolImadhyasthaH pAdo'rakSi mayA tava / tadbahiHsthazca te pAdaH zAkinyA'ghAti duSTayA // 99 // ahaM vijJapayAmAsa tatrasthAM kuladevatAm / sevakakhalete devi mamAMpriM praguNIkuru // 800 / praruroha madIyo'dhiH kuladevyA prasAdataH / acintyaM devadevInAM mahimAnaM jagubudhAH // 1 // praNamya tAM kuladevIM gatvA zvazuramandiram / vilokya pihitaM dvAraM chidreraikSi mayA tadA KRAGAR Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn|| 44 // // 2 // zvazrUM dadarza kAntAM ca sauvIM pradIparociSA / khAdayantyau mudA mAMsaM pibantyau madyamAdarAt // 3 // atrAntare mama zvazrA proce mAMsamidaM yathA / atimiSTamatikhAdu kApyabhUnna tathA'nyadA // 4 // atha matpriyayAvAci jAmAtuste tadIdRzam / tayA cchinnoruparyyanto vRttAnto jagade ca me // 5 // bhIto'taH khagRhe gatvA saMvegAvegaraGgitaH / lalau gurvantike dIkSAmasmArSaM cAsmi tadbhayam // 6 // iti tRtIyaM dhanadasAdhukathAnakam // caturthe'tha nizAyAme paryupAsya nijaM gurum / viveza pauSadhAgAraM saMkSubdho muniyonakaH // 7 // bhayAtibhayamityUce tadAnIM muniruccakaiH / pUrvavadabhayenoktaH khacaritraM jagAda saH // 8 // avantyAM dhanadatto'bhUt subhadrA tasya vallabhA / tatsuto yonakAkhyo'haM matkAntA zrImatIti ca // 9 // madIyaM pAdazaucAmbu sAdaraM sA | papau sadA / anuraktamanAstasyA lalaMghe'haM vaco'pi na // 10 // evaM kAle gate'nalpe'nyadA'haM jagade tayA / mRgapuccha jIvamAMsazraddhA'bhUnme priyAdhikam // 11 // yadi sA tvatprasAdAnme pUrNA nAraM bhaviSyati / tadA me maraNaM bhAvi yathAruci vidhedyataH // 12 // mayA sA jagade te syurmRgapucchAH ka maNDale / brUhi tvaM pUraye vAMchAM yena zIghraM tava priye // 13 // soce rAjagRhe santi zrIzreNikannRpakisi / mRgapucchA ime jIvA vAjizAlAsu bhUrayaH // 14 // jIvatyA cenmayA kAryaM tadA tatra vraja drutam / tato rAjagRhodyAne tadvAkyAdahamAgamam // 15 // adrAkSaM tatra vizrAnto vilAsAn pezalAn bahun / kAmukAnvitavezyAnAM tridazApsarasAmiva // 16 // tanmadhyAdatha vezyaikA rUpasaundaryazAlinI / nAmnA magadhasenA dvArA jahe vidyAbhRtA tadA // 17 // tato'syAH pari kulakavRttiH // 44 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAreNa pUcake janatAgrataH / drutaM dhAvata kenApi hiyate svAminI hi naH // 18 // iti zrutvA mayAkRSyaH karNAntaM |ca dhanuH zaram / vimucya khecaro'mAri durAtmA sombarasthitaH // 19 // tatpANemagadhasenA papAta sarasIjale / / bAhubhyAM jalamuttIrya sA matpAve samAgamat // 20 // Uce komalavANyA'haM snehapUritayA tayA / khAmin kRtvA prasAdaM me ehyatra kadalIgRham // 21 / / majito jemito dattavastrastatra gatastayA / zayanIye sukhaM tiSThetyUce snehakirA girA // 22 // tvamAgataH kutastrAtaH kiM vA te'tra prayojanam / iti pRSTe khavRttAntaM jagAdAhaM tdgrtH|| 23 // tato magadhasenoce mAmRjurnAtha vetsi na / khanAryAstvamanAvyA bhAvaM duzcaritA hi sA // 24 // 4 suzIlA yadi sA syAt tvaM tasyAH syAd yadi ca priyH| tadA niHsAryase gehAt kathaM tvaM chadmanA tayA // 25 // babhASe tAmahamidaM mA bhANIragrato mama / tasyAH zIlaguNo'nanyanArI tulyo'sti me sphuTaH // 26 // prati-13 tAmanuraktaM mAM jJAtvA mgdhsenyaa| bhAvajJayA dadhe maunaM matvA me'nupadezyatAm // 27 // yata uktam / | ratto duTTho mUDho puSviM uggahio ya cattAri / uvaesassa aNarihA araho puNa hoi majjhattho // 28 // tatazcUDA|maNi badhvA mastake me jagAda sA / pravizAmaH purI zIghramutsUraM vartate'dhunA // 29 // tataH sA mayakA sAI | rathArUDhAvizat purIm / lokakolAhalArAvatUryanirghoSazobhitAm // 30 // tena nAdena saMkSubdho duSprekSaH pralayAdhivat / karamullAlayana lokaM kAM dizIkaM gajo vyadhAt // 31 // hastizikSAvatA hastI vazIcake mayA | kSaNAt / sAdhuvAdaH purIlokAllebhe cAnupamastataH // 32 // janena raJjitenAhaM stUyamAno'tha rAjavat / pastyaM Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn||45|| magadhasenAyA vimAnopamamAgamam // 33 // tayA sasnehayA proce mamAgre kAntayA giraa| zrIzreNikanRpasyAgre-kulakavRttiH dyA'sti me nRtyavArakaH // 34 // tvamAgaccha mayA sAkaM kAntaM nRtyaM vilokaya / mayoce tatra gaccha tvaM sthAsyAmyatrAsmi nidritH|| 35 // ityuktA sA nRpasyAgre gatvA nRtyaM pracakrame / mRgapucchapalaM lAtuM yayau gupto'smi meduram // 36 // prekSaNIyakasakteSu zakteSu nRSu bhUpateH / mRgapucchapalaM taca lalAvasmi jugopa ca // 37 // yAvalagno'smi nissa malakSyArakSakaistataH / badhvA ca bandhanairbADhaM nRpasyAgre nyavedi ca // 38 // rAjJA'pi raGgabhaGgo |bhUnmeti kRtvA khacetasi / na kiMcidyAvadAdezi tAvattatra dadhe smi taiH||39|| tataH sunRtyanaipuNyAt tuSTo rAjA varatrayam / dadau tasyai tayA snehaanmnnimittmyaacydH||40|| mRgapucchapalagrAhI mama jIvitadAyakaH / kutra|tiSThati me kAnto mcuuddaamnnimnnddnH||41|| iti tadbadanAmbhodaniryAtavacanAmRtam / manohatya nipIyoce varte kAnte'hamatra sH||42|| tata itthaM mahIzako vijJapto vijJayA tayA / varatritayamadhyAnme prabho dehi varadvayam x // 43 // rAjJA soce'tha yat kiMciccitte te tacca mArgaya / avAdIta sA mahIpAlaM bhaktibandhurayA girA // 44 // x vareNaikena gosvAmin jIvitavyaM pradIyatAm / ammai puruSAya mRgapunchamAMsApahAriNe // 45 // dvitIyena vareNataM mahyaM dehi prabho priyam / nRpAllabdhaprasAdAt sA svIkaH saha mayA yyau||46|| bahukAlaM tayA bhogAn bhuktvA'haM| // 45 // prababhANa tAm / priye'numanyase cet tvaM gacchAmi khapuraM tadA // 47 // tayoce svapuraM yAsi cellAtvAmA tadA braja / evamastviti saMmene mayApi praNayAt tadA // 48 // mocayitvA tayAtmAnaM tRtIyena vareNa tu| nRpAt samagra SALAAAAAAAAA Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmagrIM grAhayAmAsa sA tadA // 49 // pratasthe'tastayA sArddhamavantyA bahirAyayau / muktvA'smi tatra tAM rAtrau kha | lAtvA'gamaM gRham // 50 // tatrAdrAkSaM sukhAt suptAM parapuMsA samaM priyAm / tato'smi taM viTaM kopAjjaghAna ca | nijAsinA // 51 // sthitaH pracchannamaikSe'haM tayA kSaNavibuddhayA / khaMDIkRtya viTasyAGgaM garttAyAM nidadhe kSaNAt // 52 // dhUlyA saMpUrNa tAM gattAM tadUrdhvaM pIThamuccakaiH / vidhAya tacca lihavA sA maNDayAmAsa tatkSaNAt // 53 // dRS tatsakalaM tasyAM suptAyAM bahirAgamam / purastAnmagadha senAyAstadvRttAntamacIkatham // 54 // rAjagRhaM tayA sArddha pratyAvRtyA'hamAyayau / sthitvA tatra kiyatkAlamujjayinyAM samAgamam // 55 // janakaM jananIM bandhuzcAnanya vaca| nAdinA / ajJApayan khamAkUtaM gRhiNIgRhamAgamam // 56 // kapaTaprakaTAnandA sA mAM prAptaM gRhAGgaNe / jagAda | cirakAlAt tvaM kimagA jIvitezvaraH // 57 // mayoce tvatkRte kAnte praikSi sarvatra tatra tat / mRgapucchapalaM kApi na prApI yad dinairapi // 58 // asiddhakArya Agantumanicchannapi cetasA / tava premaguNAkRSTo nikaSAt tvAM | samAgamam // 59 // tato nijagRhe sthAsnurahamadrAkSamekadA / naivedyena tathA pIThaM pUjyamAnaM mudAditaH // 60 // tato mayA nije citte paryyabhAvi tadedRzam / tasmin jAre'nurakteyaM tatpIThaM pUjayatyalam // 61 // anyedyuH sA | mayA'bhANi mannimittaM priye kuru / ghRtapUrAn ghRtApUrNAn bahukhaNDAnvitAn navAn // 62 // yAvattAMzca na bhokSe'haM prathamaM zraddhayA tvayA / tAvanna deyamanyasmai tanmadhyAt kimapi priye // 63 // tayoce bhaNasIdaM kiM kiM tvatto'pi mama priyaH / anyaH ko'pyasti dAsyAmi yasmai bhojanamAditaH // 64 // bhojanAvasare bhoktuM viSTare'ha Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana mupAvizam / sA cottIrNaghRtapUramadhyAdekaM kare'grahIt // 65 // dagdhA dagdheti jalpaMtI pIThe prakSipati sma kulakavRttiH tam / mayoce re tavAdyApi cetasyasti sa eva hi // 66 // ityukte mayakA kopajvalanapluSTamAnasA / sA jagrAha // 46 // ghRtapUrNapAkapAtraM jvaladdhRtam // 67 // mama prANapriyo janne tvayA re krUrakarmaNA / tadvat tvAM mArayiSyAmItyUce sA mAM prati krudhA // 68 // ghRtapAtramathotkSipya ghRtapUrNa mamopari / sA nicikSepa tatsarpirdadAha mama vigraham | // 69 // tataH pitRgRhe gatvA'haM citkitsAmakArayam / krameNa sajadeho'tha vairAgyAd vratamAdade // 70 // itthaM pUrvamanubhUtaM bhayAtibhayamIdRzam / smRtvA naiSedhikIsthAne jagade tadidaM mayA // 71 // iti yonakamunikathAnakam // 2 itthaM kathA zrutisamAhitasauvacittaH saMpUrya pauSadhamaghaugharugoSadhaH svam / mantrI prage bahiragAda vasaternijaM ca hAraM dadarza gurususthitasUrikaNThe // 72 // taM dRSTvA vimamarza sauvahRdaye mantrI dhiyAM zevadhiH sUreH kaNThamudIkSya hArakalitaM prAtajanA naagraaH| kAro jinadharmahIlanamati dhyAtvA bhayAt sAdhubhiH zaMke'bhANi bhayAdigIH khaca-| ritaM proce ca tadptaye // 73 // lAtvA guptatayA'tha hAramacirAnmantrI dadI bhUbhuje, tallAbhAnmudito mahIbhRda|dhikaM prIto bhavanmantriNe / buddhayaivAtha piturvidhIn viracayannatyaidamAtyo mudA kAlaM vaibudhavRndayuga diviSadA namantrIva malyAlayaH // 74 // tadA ca mantrikoTIro bhavacArAda bhyaaturH| pratyahaM cintayAmAsa saMvegAvegabhAgadaH|| | // 46 // // 75 // kadAcit taddinaM bhAvi yasmin sadgurusannidhau / gRhItvA saMyama diSTyA vihariSye'tra janmani // 7 // |evaM bhAvayato nandAnandasyAntimo jinH| udyAne samavAsArSIjagajanasuradrumaH ||77||tcchrutvaa bhUpatirbhUtyA Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nandAnandanasaMyutaH / vandituM zrImahAvIraM yayau hrssprkrsstH||78|| vanditvA zrImahAvIramauSIt sAbhayo nRpaH / saMsArasAgaradroNImimAM vANImadhIzituH // 79 // dIpArcistulyamAyuH sapadi savipadaH saMpadaH / saMprapannA vAtAmrAbhrAlikalpaH sujanaparijanA zleSa eSo'khilo'pi / rANamAno bhrUsamAnaH sakalamapi balaM vidyullekhalolam kintu sthAsnurnikAmaM bhavati bhavabhRtAM saiSa cAritradharmaH // 80 // yatrAdheyamidaM madapramathanaM zuddhaM dRDhaM darzanaM / |pazcoruvratapAlanaM prazamanaM bhAvArinirnAzanam / kutRSNAdiparISahaughasahanaM prodyattapaH sAdhanaM prAyazcittavizodhanaM vinayanaM nAnA pramAdAsanam // 81 // niSkalaGkamidaM yastu cAritraM pAlayatyalam / vinirmAya khakAntaM so'-18 |cirAt siddhimaznute // 82 // candrikAmiva tAM pItvA cakora iva mantrirAT / viSavad viSayAn hAtuM vizeSAkAdutsuko'bhavat / / 83 // dezanAnte jinaM natvA nandAnandAtmajAnvitaH / valgu valguhayazreNiH zreNiko gRha-1 mAgamat // 84 // athAgatya mahAmAtya upocIpaM jagAvadaHgArhasthyavimukhaM tAtAnumanyakha vrato'si mAm // 8 // tatastaM zreNiko'bhANIda vatsa svacchaguNAkara / gRhANedaM nijaM rAjyaM kimevaM bhASase punaH / / 86 // athAmAtyo'bhyadhAt tAtaM khAntasaMtoSahetave / narakAntAyarAjyAyai tasmai me'stu namo namaH // 87 // kiMca tAtA'sti rAjA ced bhavAmi na munistadA / yad bhagavAn jagAvantyaM rAjarSi zrIudAyanam // 88 // yadA jayAmi kArIndra | dAruNA''taGkakAriNaH / sAnvayo'haM tadaiva syAmabhayaH saMjJayA prabho / / 89 // prabhau vIre satIdAnIM tvayi tAte'pi cedaham / karma kSitvA na mokSyAmi prastAvo'yaM kutaH punaH // 90 // atastAtAnujAnIhi yena gRhNAmi saMyamam / Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-sthitvA khaDgAgravat tatra pauruSaM sArthayAmi c||9||itytyaagrhto rAjJA'nujJAto viirsnnidhau|sNtyjy kaphavad rAjyaM kulakavRttiH prvrjyaamaadde'bhyH||92|| nandA'pyAtta priyAnujJAM dattvA hallavihallayoH / sakSaume kuNDale dIkSAM virktaa'thaa||47|| grahInjinAt // 93 // cAritraM niratIcAraM kRtvA mRtvA ca mantrirAT / suraH sarvArthasiddhe'bhUt tatazyutvA ca setsyati // 94 // vIrAntake kumAre'thAbhaye pravrajite tdaa| iti dhyau mahIpAlaH zreNikaH sauvacetasi // 95 // samabhUd guNabhUH sUnurabhayaH sarvasUnuSu / sa cAdAya vrataM khArthaM sAdhayAmAsa zuddhadhIH // 96 // zeSaputreSu dhIpAtre hai kutra putre mahaujasi / nidhAsyAmi nijaM rAjyaM nRpAmeSahi kramaH // 97 // aguNajJo'pi rAjyAhaH syAt putraH3 pRthivIbhRtAm / guNajJazcet tadA raajnyo'gnnypunnymhodyH||98||abhyen vinedAnI khAntavizrAntibhUrmama / guNajJaH ko'Niko hyeSa rAjyayogyo na caaprH||99||iti nizcitya bhUpAlo dadau hallavihallayoH / tAvaSTAdazacakrAkhyahA-IN kaarsecnkdvipii||900|| tadA ca kRNiko'pyUnabuddhirevamamantrayat / kAlAdyairAtmanastulyairdhAtRbhirdazabhiH saha // 1 // |vRddho'pyayaM pitA''tmIyo rAjyatRSNAM na muzcati / skandhadaghne sthite putre nRpohyarhati saMyamam // 2 // dhanyaH sa eva puNyAtmA'bhayaH sAtvikazekharaH / yastAruNye'pi tRNavat rAjyasya zriyamatyajat // 3 // na punajanako rAjyabhogalubdho divAnizam / api sarvAGgasaMsargA nekSate yo nijAM jarAm // 4 // tasmAd vadhvAya tAtaM khmaa-131||47|| dAdo rAjyamulbaNam / atra doSo na ko'pyasti viveko na yataH pituH ||5||raajyN bhAgeSu nimmAya pAlayAmo-16 vayaM same / tAtastvantahaM baddho'bdazatAnyapi tiSThatu // 6 // ityAlocya rahaste'tha duSTA niHzaGkamokasi / / Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsthitaM janakaM bADhaM vabandhuH pApakarma ca // 7 // krUrahRtkUNiko'psIt kIravatpaJjare'tha tam / nAdAt tatrA|situM tasya pAnakaM bhojanaM ca sH|| 8 // prAgvairAt kUNikaH pitre'dAt pUrvAhAparAhayoH / zataM kazAprahArANAM |svayaM prati dinaM haThAt // 9 // dadau gantuM na kasyApi kUNikaH zreNikAntike / mAtRdAkSiNyataH kintu cellaNAM na nyaSedhayat // 10 // zatadhautasurAtimyatkezapAzA'tha cellaNA / tatkAla majitevAgAt pratyahaM bhUpasannidhau // 11 // 8 nikSipya kezapAzAntaHziromAlyamivAnvaham / kulmASapiNDikAM saikAM prItyA ninye tadantike // 12 // pracchannaM cellaNA patye dadau kulmASapiNDikAm / AsAdyatAmapi kSamApo'masta modakavat tdaa||13|| tayA piNDikayA cakre bhUpatiH prANadhAraNAm / AlAnabaddhadantIva tRNapUlAnyadattayA // 14 // netrAmbubhiH samaM devI priyapremAnubandhataH / kezebhyastatsurAbindUn pAtayAmAsa pANinA // 15 // patatastAn papau biMdUna pipaasurvsudhaa|dhipH| prAvRSeNyAmbudonmuktodabiMdUniva cAtakaH // 16 // tatsurAbindupAne'pi kazAghAtavyathAM nRpH| tadA'maMsta na tRSNAM ca hyApadhururaNurguNaH // 17 // evaM daivApanItAM tAM durdshaamshnnRpH| prati prAgugrakarmANi kasya syAt pratimallatA // 18 // kUNiko'pi nijabhrAtRyuto'khaNDyaparAkramaH / ekacchavaM nijarAjyam pAlayAmAsa cakrivat H // 19 // anyadA kauNikI devyasUta padmAvatI sutam / ceTIvardhApikA''gatya tasyAgre'vaka sutodbhavam // 20 // prasannaH kUNikastasyai kRtvA vastrAdyanugraham / cakre janmotsavaM sUnordiSTyodAyIti nAma ca // 21 // sannetrakaumudAnandAmodadAyI sa baalkH| avardhiSTa site pakSe dvitIyendurivocakaiH // 22 // tenodAyi kumAreNa kaTIsaM Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 48 // sthAsnunA sadA / pAJcAlikAnvitastambhazobhAM babhAra kUNikaH // 23 // bhuJjAno'pi zayAno'pi tiSThannapi carannapi / kUNikastaM zizuM pANernAmuJcanmudrikA miva // 24 // anyadopAvizad bhoktuM kRNikaH putravatsalaH / nyasyodAyi kumAraM taM mudA vAmorumastake // 25 // kUNike bhUpatAvarddhabhukte so'mUtrayacchizuH / ghRtadhAreva tanmUtradhArA tadbhAjane'patat // 26 // mA putramUtravegasya bhaMgo'bhUditi kUNikaH / tadA'cAlIna jAnuM khamaGgabhUrAgaH IdRzaH // 27 // mUtramizramadhAnnaM tatkareNottArya kUNikaH / bhuMjAnaH zeSamAcakhyau tatrasthAM mAtaraM prati // 28 // mAtarasmin zizau yAdRk vAtsalyaM mama vidyate / tAdRganyasya kasyApi sute'bhUd bhAvi vartate // 29 // kaSTAdAcaSTa mAtA'tha re | pApiSTha nikRSTahRt / na tathA vetsi tAtasyAtyanteSTastvamabhUryathA // 30 // durdohadAt pituH zatruM jJAtvA tvAM garbhagaM tdaa| garbhapAto mayA rebhe bharttuH kalyANakAMkSayA // 31 // na tathApi cyutaH kintu pratyutopacito'syabhUH / tAdRkkAmo'pi me'pUri tvatpitrA tvaddidRkSayA // 32 // tAtaghAtItyavetya tvaM jAtamAtro mayojjhitaH / punastvaM putra vAtsalyAt pitrA ninye gRhe svayam // 33 // kukkuTIpicchavikAlI kRmikulAkulA / pUtiliptA tadA te'bhUdatyantAratikAriNI // 34 // tAdRzI te'GgulI svAsye tvatpitrA premato dadhe / ratiste tAvadevAbhUnmukhAntaryAvadaGgulI // 35 // sadA miSTAnnapAnAdyaiH pitrA re sanmanorathaiH / AbAlyAt pAlayAmAse yatnAt svamiva jIvitam // 36 // tvannimittaM nijaM rAjyaM kRtvaivaM yena pAlitaH / tvayA re pratyupakAri tasya bandhAdibhirvaram // 37 // ityuktaH kUNiko mAtrA tadA prastAvavijJayA / pazcAttApAduvAcaivaM dhiGmAmastvavivekinam // 38 // kulakavRttiH 1186 11 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ drutaM gatvA nijaM tAtaM kSamayitvA ca saMprati / punardAsye pitU rAjyaM nyAsArpitamivAdarAt // 39 // ityuktvA) so'rddhabhukte'pyAcamya sUnuM samarpya ca / dhAcyA uttasthivAMstAtAntike yAtuM tadAturaH // 40 // nigaDAMstAtapA-3 dAnAM bhkssyaamiitybhisndhyaa| ayodaNDaM sa AdAyAdhAvIcchreNikasaMmukham // 41 // yAmikAH saMstutAH pUrvamAyAntaM vIkSya taM jguH| zreNika daNDapANiste'dyeti sUnuH samutsukaH // 42 // tato dadhyau sa kenApi durmAreNa haniSyati / mAmiti drutamAyAti kUNiko daNDapANikaH // 43 // tato yAvad durAtmaiSa mAM vinAzayate nhi| preSayAmi svayaM tAvat prANAn pravAsikAniva // 44 // viSaM tAlupuTaM dattvA jihvAgre zreNikastadA / vipadya |nArako jajJe raudradhyAnaparAyaNaH // 45 // soDhA caturazItyaSTasahasrANyatha sa vyathAm / ghAdyaprastaTe tasmAdu tyAtra sameSyati // 46 // atraiva bharate bhAvyahacaturvizatau tataH / zrIpadmanAbho nAmnA sa bhaviSyati jine-18 shvrH||47|| so'tha devAsuraiH sevyaH kRtvA saMghaM caturvidham / kSiptvA sarvANi karmANi siddhisambandhameSyati // 48 // yadvacchreNikabhUbhujA nijabhujAkrAntAribhUmIbhujA cittAntardadhire surAdhipasurAdhIzastutA bhaasuraaH|| zreyApattanavAsadAH suvizadAH zrIbhAvavAsAH sadA dhyeyAste'pi tathA hRdAtra suhRdA saMgaM vimucya hRdaa||49||8 kartuM na zaktAH sutapomukhaM cettadA janA bhoH zubhabhAvapUrvam / jine gurau tadbhaNite ca dharma sthairya dRgetanmanasA vidheyam // 50 // itthaM zreNikabhUpateH sucaritaM nAnAkathApUritam / zrutvA sAdhvanumodayanti hRdaye zuddhAvabodhodaye / prApyAbhISTakaraM dyaratnavadaraM zrIkSAyikaM sundaraM samyaktvaM paribhujya ceSTakamalAM setsyanti te nirmalA: Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityacandana // 49 // // 959 // iti yugapravarAgamazrIjinacandrasUriziSyaleza zrIjinakuzalasUriviracitAyAM caityavandana kulakavRttau bhAvavAsapratipAlanAkhyAnakaM zrIzreNikamahArAjakathAnakaM samAptam // atha samyaktvAGgIkAre zrAddhAnAM sAdhUnAM ca yatra caitye pratidinaM sAmAnyena gantuM kalpate, yaca caityaM zivAya bhavati, yatra ca caityakAraNAntarAdeva parvadineSveva gantuM kalpate / evaM caityavizeSamabhidhitsurAhaAyayaNamanissakaDaM vihiceiyamiha tihA sivakaraM tu / ussaggaovavAyA pAsatthosannasannikayaM // 6 // AyayaNaM nissakaDaM pavvatihIsuM ca kAraNe gamaNaM / iyarAbhAve tassatti bhAvabuddhitthamosaraNaM // 7 // vyAkhyA- 'AyayaNaM' ityAyatanam / Ayo darzanajJAnAdilAbhaH, tanyate - vistAryate yena yatra vA tadAyatanaM, yatra mUlottaraguNabhraSTAH sAdhavo na vasanti tadAyatanaM caityamucyate / taccAvapanna pArzvasthAdInAM nizrAkRtamapi bhavati, atastad vyavacchedArthamAha-- 'anissakaDaM' anizrAkRtaM nizrayA'vaSannapArzvasthAdInAM nimittena tadbhaktazrAvakairdravyavyayena kRtaM nizrAkRtaM na nizrAkRtaM tadanizrAkRtaM yatra zrAvakA eva lekhakodgrAhaNikAdicintAM kurvanti tadanizrAkRtamiti bhAvaH / anizrAkRtamavidhicaityamapi bhavatyatastadvyavacchedArthamAha - 'vihiceiyaM ' vidhicaityaM vidhiH siddhAntapraNItarItiH, "rAtrau nandirna balipratiSThe na majjanaM na bhramaNaM rathasya / na strIpravezo na ca lAsya lIlA sAdhupravezo na tadatra caitye // 1 // " ityAdikharUpastena yuktaM caityaM vidhicaityamucyate, 'iha' jinazAsane kulakavRttiH // 49 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 445 'tridhA' pUrvoktavizeSaNatrayopetaM devagRhaM zivakara, zivaM mokSaM karotIti zivakaraM muktisAmrAjya saMpAdakamityarthaH, tu zabda evArthe zivakarameva, athavA punararthe sa ca bhinnakramo'pavAdata ityasmAt paratra yojanIyaH, 'ussaggao' iti ussargataH sAmAnyapadenAtastasmin caitye samyagadRSTizrAvakairyanibhizca zivaprAptaye pratidinaM gantavyam / 'avavAyA' iti, apavAdatastu apavAdapadena punaH 'pAsatthosannasannikayamiti, pArzvasthAvapannasaMjJikRtaM pArzvasthAcAvapannaJca pArzvasthAvaSannAsteSAM saMjJinaH zrAvakAstaiH kRtaM niSpAditamiti kiM tadagretanagAthAyAmAha - 'AyayaNaM nissakaDamiti' AyatanaM nizrAkRtam' atra caityamiti zeSaH, nizrayA pArzvasthAvapannAdInAM lekhake kRtaM nizrAkRtaM yatra pArzvasthAvaSannAdi dravya liGgisAdhavo lekhakodgrAhaNikAdicintAM kurvanti tannizrAkRtaM, tadapi yadi kIdRzaM syAdityAha - 'AyatanaM' yatra devagRhe sAdhavo na vasanti tadAyatanaM, tadevaM vidhaM caityaM kIdRzaM bhavati zivakaraM, pArzvasthAvaSannAdibhaktazrAddhakArite nizrAkRte'pi caitye Ayatane samyagadRSTizrAvakaiH suvihitasAdhubhizca kAraNAntarAda hai bimbanamaskaraNArthaM gamyate iti bhAvArthaH / enamevArthaM sUtrakAraH svayamevAha- 'pavatihIsuM ca kAraNe gamaNamiti' parvatithiSu aSTamIcaturdazIcaturmAsaka paryuSaNAdiSu 'kAraNa iti' atra vA zabdazeSaH, kAraNe ca rAjAmAtyAdimahArdika zrAvakanirmApitamahApUjA prekSaNArthA kAraNaprabhAvanAdilakSaNe samyagahaSTizrAvakairyatibhicAyatane nizrAkRte caitye gamanaM karttavyaM / yata uktam- 'cejhyapUyA rAyAnimaMtaNaM sannivAyakha | vaga kahI / saMkiyapattapabhAvaNapavittikajAi uhAho ||1||" atraiva kaMcidvizeSamAha - 'iyarAbhAve' iti itarasya Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandanavidhi caityasyAbhAve 'tassattibhAvayuDDitthamiti' tasyAyatananizrAkRtacaityasya kArakA ye saMjJinaH zrAvakAsteSAM 8 kulakavRttiH bhAvavRddhyarthamAyatananizrAkRte caitye suvihitagurubhiH 'osaraNamiti' ko'rtho vyAkhyAnaM kartavyaM, yatra vidhicaityaMta // 50 // na bhavati, AyatananizrAkRtacaityakArakazrAvakAca vyAkhyAnArtha sadgurumAkArayanti, sadguravazca teSAM zrAvakAnAM bhAvavRddhyarthamAyatananizrAkRtacaitye gatvA vyAkhyAnaM kurvanti iti bhAvaH / yata uktaM 'nissakaDe ThAI gurU kayavai8 sahie parAvae vshii| jaMtu puNa aNissakaDaM pUriti tahiM samosaraNaM // 1 // pUriMti samosaraNaM annAsaha nissa ceiyatuM pi / iharA logaviruddhaM saddhAbhaMgo ya saDDhANaM // 2 // " atha vidhicaitye sati nizrAkRtacaitye pratidinagamane prAyazcittamAha8 vihiceiyammi sante paidiNagamaNe ya ttthpcchittN| samauttaM sAhUNa pikimaMgamabalANa saDDANaM // 8 // | vyAkhyA-grAmamadhye nagaramadhye vA vidhicaitye sati, vidyamAne pratidinaM gamane, tatra nizrAkRtacaitye prAya|zcittaM pazcalaghuprAyazcittarUpaM sAdhanAmapi syAt,kiM punaraGga iti samyodhane, 'abalAnAM tathAvidha jJAnadarzanAdidhamebalarahitAnAM, zrAddhAnAM-zrAvakANAM, yataH zrAvakANAmabalAnAM manAMsi nizrAkRtacaityapUjAprekSaNa namaskArA // 50 // |diprayojanAgataliGgisAdhustokAtizayadarzane sati tadupari zraddhAbandhurANi syurataH zrAddhAnAM prAyazcittaM sthAne sthAne samAgacchatyeva // 8 // granthAMtare ca zrutadharaiH sAmAnyena ca pazcadhA caityaM pratyapAdi, tathAhi "bhattImaMgala-IN Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceia nissakaDaanissakaDaceie vAvi / sAsayaceiya paMcamamuvai8 jiNavariMdehiM // 1 // " bhaktikRtacaityaM / / 1 / maGgalakRtacaityaM / 2 / nizrAkRtacaityam / 3 / anizrAkRtacaityaM / 4 / zAzvatacaityaM / 5 / tatra bhattayA zrItIrthakarANAM zrIbharatezvaracakravartipramukhaparamArhatazrAvakairameya svApateyavyayena zrIaSTApada-zrIzajayapramukhamahAtIrtheSu, svasyAnyasya ca samyaktvaprAptaye sthirIkaraNAya ca yat kAritaM tad bhaktikRtaM caityamucyate / maGgalArthaM samastasaMghamAGgalikyAya yatkRtaM caityaM tanmaGgalacaityamucyate / tacca yathA jAtaM tathA kathAnakena prakaTI kriyate tathAhi-tejaHpunavirAjiSNujiSNunAyaka bandhurA / abhUd bhUvanitAhAralateva mathurApurI // 1 // anItimapi sauvorvI sannItiM vidadhat sadA / babhUva tatra bhUpAlaH zrIzatrudamanAbhidhaH // 2 // mA'pahArSIcchriyaM kazcidasyA iti samaMtataH / utsaMgIkRtya yAM tasthau prAkAro buddhimAniva // 3 // lakSmI jahAra me sarvA meSeti mkraakrH| veSTayitvA sthito yAM tulAM lAtuM khAtikAmiSAt // 4 // tatrottasthAvathAnyedyuArimAnikatAntrikaiH / aniSedhyA prayogAdyaiH kAlasadhyeva bhISaNA // 5 // zavazreNibhirAkIparNA patatpakSikulAkulA / zmazAnabhUmikevAbhUd bhairavA mathurApurI // 6 // zizuyuvA jarIloko nIyate sma yamAlayam / durvAramArivegena daveneva vanAgninA // 7 // tatra pauramahAbhAgyamantrAhUtAvivAnyadA / dharmarug dharmaghoSAkhyau cAraNarSI samayatuH // 8 // samullalAsakalyANaM sakale'pi pure kSaNAt / kSaNoti hi mumukSUNAmAgamo zreyasAMgaNam // 9 // muhurvijahatuH sAdhU siddhAntarasavAridhI / ekatra nahi tiSThanti samayajJAstapodhanAH // 10 // ujjajambhe punAriH saMprAptaprasarA ttH| upadravaM Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana nanu kSudrA chidramAsAdya kurvate // 11 // sAka zreyaskAmyayA paurAH khAM puraM cAraNI munI / drutamAnAyayAmAsuH kulakavRttiH svArthe ko hi vilambate // 12 // prahvIbhUya tataH paurAH sAdaraM tau vyajijJapan / nivarttate yathA mAristathA yUyaM // 51 // prasIdata // 13 // tatastAvUcatuH paurAnuttaraMgeSu sadmasu / ahaMbimbaM pratiSThApya pratyahaM tatsamarcata // 14 // atrAmutrApi kalyANaM yena syAd bhavatAM sadA / taistathA vihite sadyaH zreyo'bhUt tatra maNDale // 15 // evaM yadA'rhataM bimbaM sugurvAdezatastadA / mathurApUrjanaizcakre'bhUt tanmaGgalacaityakam // 16 // yaduktaM "jiNaviMbapaiTTAe mahurAnayarIe maMgalAI tu / gehesu caccaresu channavai ggAmamosu // 17 // iti maGgalacaityakathAnakaM saMpUrNam // nizrAkRtacaityamanizrAkRtacaityaM ca pUrvameva vyAkhyAtamiti na punariha vyAkhyAyate, zAzvatacaityaM ca zrInandIzvaradvIpavakSaskAravaitAtyameruparvatAdiSu vartamAnamRSabhavardhamAnacandrAnanavAriSeNyeti nAmadheyajina bimbavibhrAjamAnaM 4sakaladevAsuravyantarakiMnaravidyAdharavisarapUjyamAnaM, tathA jagatsvAbhAvyAdatItA'nAgatavatamAnakAleSu yaccha|zvadabhavati tacchAzvataM caityamucyate, etadapi granthAntaroktaM sAmAnyena pazcadhA caityaM satrakAraNAyatanAdivizeSa-| NapadaiH saMgrahItameva, tathAhi-nizrAkRtAnizrAkRtacaityabhedau sUtrakAreNa sAkSAtsUtrapadena pratipAditau, bhakticai-12 // 51 // tyamaGgalacaityazAzvatacaityAni tu AyatanavidhicaityapadAbhyAM saMgRhItAni, atha samyagdRSTizrAvakaiH sAdhubhizca yatra|8 |caitye kathamapi na gamyate yatra gatAnAM ca samyaktvahAnirbhavati, tacaityasvarUpaM savistaraM vyAcikhyAsurAha MAMACHAMASALAALC Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ malattaraguNapaDiseviNo ya te tattha sati vasahIsu / tamaNAyayaNaM sutte sammattaharaM phuDaM buttaM // 9 // vyAkhyA-'mUluttaraguNetyAdi' mUlaguNAH paJcamahAvratAdipratipAlanarUpAH saptatiH prakArAH, taduktam "vaya / / samaNadhamma / 10 / saMjama / 17 / veyAvacaM / 10 / bNbhguttiio|9| nANAitigaM / 3 / tava / 12 / kohani-4 gghaaii|4| caraNameyaM // 1 // " uttaraguNA api piNDavizuddhyAdirUpAH saptatiprakArAH, taduktam "pinnddvisohii|4|| samaI / 5 / bhAvaNa / 12 / paDimA ya / 12 / iNdiyniroho|5| paDilehaNa / 25 / guttiio|3| abhigghaa|4| ceva karaNaM tu // 1 // " tAn mUlottaraguNAn 'prati pratikUlaM vaiparItyena sevaMta ityevaMzIlA yete mUlottaraguNasevinaH mUlottaraguNavirAdhakAH sAdhavo yatra devagRhe santi tiSThanti vasatiSu tadanAyatanaM, sUtre siddhAnte aughaniyuktikalpanizIthAdau pratyapAdi, tathA caughaniyuktiprabhRti siddhAntagAthA-"vajjittuM aNAyayaNaM AyayaNaM gavesarNa sayA kujjA / taM puNa aNAyayaNaM nAyacaM davabhAvehiM // 1 // " dave ruhAi gharaM aNAyayaNaM bhAvao duvihameva / / 8 loiyaloguttariyaM taiyaM puNa loiyaM bhaNimo // 2 // khariyA tirikkhajoNI tAlAyarasamaNamAhaNasusANe / vAguriyaM vAha gummiya hariesa puliMdamacchaMdhA // 3 // " asyA viSamapadavyAkhyA likhyate 'khariyA' vezyA 'tirikkhetyAdi gomahiSyAdayaH, tAlAyarAzcAraNAH, samaNAH zAkyAdayaH, mAhaNAH--pratItAH, susANe smazAnaM, vAguriyaM mRgajAlaM, 'vAhA' vyAdhAH 'gummiya' guptipAlAH, hariesaH, cANDAlaH pulIndeti gAthArthaM / macchaMdhA hU Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulakavRttiH caityavandana- matsyabandhakAH, aha loguttariyaM puNa aNAyayaNaM bhAvao muNeghavaM / je saMjamajogANaM kariti hANI samasthAvi // 4 // nANassa daMsaNassa ya caraNassa ya jattha hoi vagghAo / vajjijjavajabhIrU aNAyayaNaM vajao khippaM // 5 // // 52 // jattha sAhammiyA bahave bhinnavittA aNAriyA / mUlaguNapaDisevI aNAyayaNaM taM viyANAhi // 6 // jattha sAha mmiyA save bhinnavittA annaariyaa| uttaraguNapaDisevI aNAyayaNaM taM viyANAhi // 7 // jattha sAhammiyA bahave bhinnavittA aNAriyA liMgavesapaDicchinnA aNAyayaNaM taM viyANAhi // 8 // ityaudhaniyuktau "vuDDA vAso hairaI dhamme aNAyayaNavajjaNA / niggaho ya kasAyANaM evaM vIrassa sAsaNaM // 1 // " iti nizIthabhASye, tadanA yatanaM kIdRzamuktaM, sammattaharaM, samyaktvaM harati samyaktvaharaM samyaktvavinAzakaM, nanu siddhAnte bhagavatAM trijagadatra bhagavatAM zrIvItarAgANAmahatAM caityadarzanena bimbadarzanena ca mithyAdRzAmapi bodhabIjalAbha upavarNyate, ata eva vasatimArgaprakAzibhiH zrIjinezvarasUribhirabhyadhAyi paJcaliMgyAM-"nAyajiyavitteNaM kAremi jinAlayaM mahArammaM / taIsaNAo guNarAgiNo jaMtuNo vIyalAbhotti // 1 // ' kAremi biMbamamalaM dahra guNarAgiNo jao bohiM / sajjo labhijamanne pUyAisayaM ca daTTaNaM // 2 // " tatkathamatra mUtrakAraNAhatAM caityaM samyaktvaharaM pratyapAdi satyametatparaM siddhAnte zrIgaNadharaiH zrutadharAcAryazca zuddhayatidharmazrAvakadharmasaMvignapAkSikadharmarUpAH samyaktva mUlAstraya eva mokSamArgAHpraNijagadire,zeSAstu brAhmaNajaTAdharamUlottaraguNabhraSTadravyaliGgisAdhavo mithyAdRza eva, ata eva zrIupadezamAlAyAM dharmadAsagaNinoktaM 'sAvajajogaparivajaNAi sabuttamo jaIdhammo / vIo sAya // 52 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gadhammo taIo sNviggpkkhpho||1||" sesA micchadiTThI gihiliMgakuliMgadavaliMgehiM |jh tinni ya mukkhapahA saMsArapahA tahA tinni // 2 // " ato yadi mUlottaraguNabhraSTasAdhvadhiSThitacaitye samyagdRzaH zrAddhAH sAdhavazca gacchanti tadA teSAM dravyaliginAM mahimAtizayaM dRSTvA vyAkhyAnaM ca zrutvA tAn prazaMsanti, khacetasi vismayaM hai yadA kurvanti tadA teSAM samyaktvamAlinyaM sNpniipdyte| ato yuktamuktam anAyatanaM samyaktvaharamiti, adhunA yatra devadravyaniSpanne maThAdau dravyaligino vasanti tatsvarUpaM, tatrAnAyatane sUtrasaMvAdena gamanapratiSedhaM cAhajattha vasanti maDhAisuciyadabanioganimmiesu c| sAhammiNo tti liMgeNa sA thalI iya pakapputtaM 10 tamaNAyayaNaM phuDamavihiceiyaM tattha gmnnpddiseho| AvassayAi sutte vihio susAhu saDDhANaM // 11 // vyAkhyA--yatreti samIpAdhikaraNe saptamI yaddevagRhasamIpa ityarthaH, vasanti maThAdiSu kIdRzeSu 'ciyadatvanioganimmiesu' caityadravyasya niyogovyApAranaM-vecanaM tena nimiteSu niSpAditeSu caH punararthe,ke vasanti sAdhamikAH, kena liGgena rajoharaNAdikena mUlottaraguNabhraSTA dravyaliGgina ityarthaH, devagRham aNAyayaNaM thalI setyAdi akSaraiH prakalpe nizIthAdhyayane sA thalItyuktaM pratipAditaM, yathA sthalyA vandanAdikaM niSphalam , evaM dravyaliGgipa-5 rigRhItacaityabimbanamaskaraNamapi niSphalamityarthaH, ata etatatpUrvoktavizeSaNopetaM caityamanAyatanaM mUlottaraguNabhraSTaidravyaliGgibhiH parigRhItatvAt, punaH kIdRzaM 'sphuTamavidhicaityaM' siddhAntapraNItavidherabhAvAt , tAmbUlA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 53 // dinA'zAtanApravRttezca 'susAhu saDDANamiti' prAnte vartamAnamapyatra sambadhyate, susAdhUnAM suzrAvakANAM ca tatrA-kulakavRttiH nAyatanacaityagamanapratiSedho vihitaH pratipAditaH, tathAhi-"asaMjayaM na vaMdijA, mAyaraM piuraM guruM / seNAvaI pasatyAraM, rAyANaM devayANi ya // 1 // 'osanno pAsatho hoi kusIlo taheva saMsatto / ahachaMdo ciya ee avaMdaNijjA jiNamayammi // 2 // ' ityAdyanekagAthAbhirAvazyakasiddhAnte susAdhUnAM su zrAvakANAM ca mUlottaraguNa-dU bhraSTadravyaliGgipArzvasthAvaSannAdisAdhuvandanakanamaskaraNasaMsargAdikaraNaM vistareNa pratiSiddhamasti, anAyatanadevagRhe ca mUlottaraguNabhraSTadravya liGgina eva vasantyataH susAdhuzrAvakANAM tatra gamane dAkSiNyAdikAraNavazAt 3 mUlottaraguNabhraSTasAdhunamaskaraNAlApasaMsaggAdikaM ca jAyate, ata AvazyakAdisiddhAnte bhraSTasAdhunamaskaraNAdau niSiddhe tannamaskaraNasaMsaggodikAraNe'nAyatanadevagRhe susAdhUnAM suzrAvakANAM ca sutarAM pratiSedha uktaH, | "ahaM bhaMte tumhANaM samIve micchattAo paDikamAmi, sammataM uvasaMpajjAmi, (ti) no me kappai ajappabhii anna utthie vA annautthiyadevayANi vA annautthiyapariggahiyANi arihaMtaceiyANi vA" ityAdi samyaktvaprati|pattisUtrAlApakena ca zrIbhadrabAhuvAmibhirAvazyakasiddhAnte susAdhuzrAvakANAmanAyatanacaityagamanapratiSadhaH pratyapAdi, yato dravyaliGginAmapi utsUtrakAritvenAnyatIrthikatvAta, 'AvassayAi sutte' iti Adipadena "vuDDA- // 53 // vAso raI dhamme annaayynnvjnnaa| niggaho kasAyANaM eyaM vIrassa sAsaNaM // 1 // iti gAthayA nizIthabhASyeNa G |cAnAyatanacaityagamanapratiSedha ukto jJeyaH, tadevamAvazyakAdisiddhAntAnusAreNemAbhirgAthAbhiH / sUtrakAreNa para -5 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthagamanavadanAyatane susAdhuzrAvakANAM gamanapratiSedhakapratipAdayatA caityavAsasya jinapravacanapratipanthimahAmithyAtvamohitamatidhUrtajanaparikalpitatvamatra sUcyate, tathAhi sakalalokAlokasthasamastavastustomaprakAzakakevalAlokavati nikhilamAmartyaditijayativitativanditAMghripaMkeruhayugale sakalatrailokyAnuzAstari bhagavati zrIvarddhamAnajinavarendre muktisAmrAjyamupeyuSi kiyatra sambatsarazalepu alikAntepu dazamAzcaryavazAt , prabalalobhavAsanAcchAditahRdayavivekalocanainiHzUkacakracUDAmaNibhiradhamAdhamairaihalaukikasukhabahumAnibhirnAmAcAryairupAdhyAyasAdhunAmadhAribhizca dravyaliGgibhiH "ceIdatvavinAse risidhAe pavayaNassa uDDAhe / saMjaicautthabhaMge mUlaggI vohilAbhassa // 1 // jiNapavayaNavuDkiraM pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / bhakvanto jiNadavaM aNaMtasaMsArio hoi // 1 // dunbhigandhamalassAvi taNura (ga)ppesa pahANiyA ubhao vAuvaho ceva te na ha~ti na ceie // 3 // AsAyaNamicchantaM AsAyaNavajaNA ya sammattaM / AsAyaNAnimittaM kuchaha dIhaM ca saMsAraM // 4 // " ityAdi siddhAntarahasyamavagaNayya caityavAsaH paryakalpate, hiMguzivadRSTAntena lokaizcAdRtaH, ato hiMguzivakathAnakena sakalasakarNakarNapAlIprAghUrNakAtithyaM vitanyate,zreNIbhUya mithaH premlA lakSmaNaiH paripUritam / mahAsara ivAsti sma zrIvasantapuraM puram // 1 // yathArthapArthivo jajJe tatra zrIzatrumardanaH / vizrutaM yazasAtmAnaM cake rAjyaM ca yH| |zriyA // 2 // puragopuradurgArcAkArI kusumapAlakaH / tatraiko mAliko'vAtsId dhanI durgAvaligrahAt // 3 // |8 hai anyecurnAgarA jagmuH krIDArtha nagarAdU bahiH / sahasrAmravaNe bhadrazAle vidyAdharA iva // 4 // jIrakakSArahiMgvA-1 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn|| 54 // vyaM karaMbavaTakAdikam / bhojanArthaM janAH sarve saha ninyuH pramadvarAH // 5 // gacchadbhistaiH pratolIstha durgAgre vaTakAdikam / stokamekaikazo dattaM bhUryabhUt samavAyataH // 6 // tatastadAtmasAccakre sarvaM kusumapAlakaH / Aharacca kaNehatya janmAdRSTamivAgrataH // 7 // tadAdikSannRpo bhRtyAn rAjavartma vizuddhaye / tacchuddhiM te drutaM kRtvA nRpAlAgre vyajijJapat // 8 // prauDhapaTTagajArUDhastataH sAntaH puro nRpaH / sahasrAmravaNe'gacchat krIDArthaM saparicchadaH // 9 // tatra pravavRte krIDA sa paurasya mahIpateH / sAmarasyAmarezasya pArijAtavane yathA // 10 // tataH kusumapAlo'gAd | vATikAyAM karaNDakam / lAtvA taM campakAzokAdibhiH puSpairbabhAra ca // 11 // tataH so'bhipuraM gacchannatucchAhArabhakSaNAt / rAjamArgasthito jajJe kAyacintAsamAkulaH // 12 // vijanaM vIkSya tatraiva purISamutsasarja saH / puSpaprakaramadhyAcca tadUrdhvaM bhayavihvalaH // 13 // ArakSakAdi kaH kazcinmAdrAkSInmAmiti drutam / naSTvA tadeza|to'gre'gAt sakaH kusumapAlakaH // 14 // krIDAkrIDAdathAgacchajanastaM puSpasaMcayam / ajIrNAhAra hiMgvAdidurgandhaM dRSTavAMstadA // 15 // tatra kazcid vasannUce bho bhoH pazyata pazyata / ayaM hiMguzivo devaH svayaMbhUrbahirutthitaH // 16 // mahAtIrthamidaM bhAvi mahAmahimamandiram / arhatyahamidaM nUnaM prasUnaprakarairnavaiH // 17 // na praikSi pUrva| mudyAne gacchadbhiridamAtmabhiH / adhunaiva samudbhUtaM svaprabhAvAdidaM yataH // 18 // ityuktAstena te paurAstatsva| rUpamavindavaH / tadurdhvaM puSpasaMghAtaM cikSipurbhaktipUrvakam // 19 // pAzcAtyairapi taistatra pravAhAd vidadhe tathA / tataH krameNa tasyordhvaM prAsAdo vidadhe janaiH // 20 // evamajJAtatattvaistaiH pUjyamAnaM mahAdarAt / tattIrthaM prApa kulakavRttiH // 54 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ++ AARAKHARA vikhyAtiM yathA sarvadizAkhalam // 21 // tathAyaM caityavAso'pyatattvajJaiH priklpitH| sAtazIlairyayau rUDhiM bhsmkaadynubhaavtH||22|| iti hiMguzivakathAnakaM saMpUrNam // 7 // ata eva zrIAzApalyA pUrvasaiddhAntikacakracUDAmaNibhirvAdIndradvipadaghaTAvidrAvaNakezaribhirnizchadmazuddhakriyAkAribhiH zrIjinapatisUribhiH zrIpradyunasUribhiH sahAyatanAnAyatanavAdaM kurvANaiH sakalAnyAcAryacakrapratyakSam aughaniyuktyAdisiddhAntAnusAreNa savistaramAyatanaM saMsthApyAnAyatanaM nirAcakre, ato'nAyatanaparihAre sarvasAdhubhiH samyagdRSTizrAvakaizca yatitavyam // 10 // atha caityavAsinAM mithyAdRSTitve hetumanyeSAM duSkarakriyAkAriNAmapi mithyAdRSTitvaM ca pratipAdayan gAthAdvayamAha jo ussuttaM bhAsai saddhahai karei kArave annaM / aNumannai kIraMtaM manasA vAyAekAeNaM // 12 // micchadiTThI niyamA so suvihiyasAhusAvaehiM pi| pariharaNijo jaiMsaNe vi tasseha pacchittaM // 13 // 3 vyAkhyA-yaH sAdhuH zrAvako vA utsUtraM siddhAntaviruddhaM bhASate, mugdhajanAnAmagre prarUpayati / yazca zRNvannutsUtraM zraddhadhAti, satyamevaitaditi manasi dhArayati, yazca karoti siddhAntagItArthAcaraNA viruddha kriyAkalApa samAcaratItyarthaH, kArayati ca 'anyam' anyapArthAt utsUtraM kriyAkalApaM nirmApayatItyarthaH, tathotsUtraM kriya-15 |mANaM manasA vacasA kAyena cAnumanyate pradhAnaM kriyAmeSaH karotIticintanena manasA, zobhano'sya kriyAkalApa ++NCAKKARAN caityava. 10 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- iti zlAghanena vAcA, mastakadhUnanahastasaMjJAdinA kAyena, iha jinazAsane yo'numanyate, sa sarvo'pi utsUtra-kulakavRttiH bhASaNAdikArako niyamAt nizcayena mithyAdRSTiH syAt , ataH suvihitasAdhubhiH siddhaantaanusaarikriyaakaa||55|| rimunibhiH samyagadRSTizrAvakairapi pariharaNIyaH parihartavyaH, kimiti utsUtrabhASakAdi saMgaH pariharaNIyaH, 4 ityAha-'yahaMsaNe'pItyAdi' yat yasmAt kAraNAt tasyotsUtrabhASiNo darzane'valokane'pi sAdhoH zrAvakasya vA 4 prAyazcittaM bhavati, zAstrAntare'pi utsUtrabhASiNAM sAdhUnAM mithyAdRSTitvAd darzanavandanAdipratiSedhaH pratipAditaH, tadyathA-"usmRttabhAsagA je te dukkarakAragA vi schNdaa| tANaM na daMsaNaM pi hu kappai kappe jao bhaNiyaM kA 4 // 1 // kaDha karaMti appaM darmiti davaM vayaMti dhammatthI / ikkaM na cayahiM ussuttavisalavaM jeNa vuDaMti // 2 // (umagga)| hai ussuttadesaNAe caraNaM nAsiMti jinnvrindaannN| vAvannadaMsaNA khalu nahu lambhA tArisA dhr||3|| payamakkharaM| pi ikaM jo na rovei suttanihiDaM / sesa rovaMtovi hu micchaddiTTI jamAlica // 4 // ata eva sakalatrailokyapUjyapAdAravindasya jagadguroH zrIvarddhamAnavAmino'ntevAsI zrIgautamavAmivahaSkarakriyAkalApakArI saMpUrNakAdazAGgadhArI mRripadodayAdrizigvarAMzumAlIjamAliH zrIvIravacanamekamanmatraM prampayannAdyanihavo darzanavandanA| divyavahAravarjanena jinazAsanAda bahizcake, tathAhi-babhUva kSatriyakuNDagrAma nAma mahApuram / zrIvIrajanmanA // 55 // | vizve vizve vikhyAnimApayat // 1 // zAlaH mma zAlate yatra sudhote-jitabhittibhAk / jAtyarUpya bhrama kuvannarANAM daradarzinAm // 2 // yatra prAmAdapa bhogoyadadhamakAlimA / dRgadoSocchittaye dadhe kastRrItilaka zri AACHCECACANCCESC46 CRICKANGANAMANC+ Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yam // 3 // paNyapUrNagRhe patra vaNijAmApaNAliSu / jano sArANi sArANi vastRnyAdanta ko'pi na // 4 // sacchAyA bhogino bhUrivilAsAH sumanoramAH / yatrArAmA bahI rAmA janAmadhye babhuH sadA // 5 // zrIsiddhAnRpAGgodbhustatrAbhUnnandivarddhanaH / rAjA nyAyaprajArAjya yazaH saubhAgyavarddhanaH // 6 // pratApatapano yasya praphullAMkubalAvalI / cakAra bhUribhUcchAyodayaM yattadihAdbhutam // 7 // tadIyA bhaginI jajJe sudarzanA sudarzanA / jamAlistatsutaH kSAtravaMzAM bhojAMzumAlyabhUt // 8 // rUpasaundaryakamalA zAlinIM priyadarzanAm / sutAM vIraprabhoreSa mahaya pariNItavAn // 9 // yo rUpeNa smaraH sAkSAd vikrameNa trivikramaH / kalAvattvena zItAMzurvivekena bRhaspatiH // 10 // bhAgya saubhAgyamukhyaistairguNairvizvamanoharaH / yo yAmeyazca jAmAtA zrIvIrakhAmino'bhavat // 11 // viharan vAyurivAsaMga H puragrAmAkarAdiSu / zrIjJAtinandanastasminnudyAne samavAsarat // 12 // zrIsamavasRtAvagAt mahaddharjyA nandivarddhanaH / tena sArddhaM jamAlizca vandituM pazcimaM jinam // 13 // sa triH pradakSiNIkRtya, namaskRtya jinaM puraH / AsAMcakre 'rhato vyAkhyAM zrotuM saha jamAlinA // 14 // dantakAnticchalAjjJAnAGkarAn visphArayan bahiH / saMsArAsAratAmevaM, vyAcakAra jinezvaraH // 15 // lakSmIH kallolavallolA, yauvanaM kSaNanazvaram / rUpaM vidyutsvarUpaM cAsyema ca premabandhuSu // 16 // rujA saMgaM sadaivAnaM, balaM dhvajalatAcalam / AyurvAyuvadasthAsnu, sukhaM saMdhyAbhravibhramam // 17 // jamAlistAM samAkarNya, bhAvanidrAM jahau kSaNAt / prAtastUryaravaM zrutvA dravyanidrAmivezvaraH // 18 // tato mAtrAdikAn baMdhUn, saMbodhyAsau prabandhataH / rATputrapaJcazatpAdAt, ** Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- // 56 // sahitaH svahitaM vratam // 19 // patyo pravrajite vIrAt, saMyamaM priyadarzanA / lalau patyA hi muktAyAH, striyAH 1kulakavRtiH syAccharaNaM pitAH // 20 // tayA sAdhaM ca rAT putrI, sahasraM saMyama llau| zivecchuH ko'nugantA syaannshivaadhvaabhigaaminH|| 21 // vizvAlokakaraH svAmI, vijahAra punardharAM // lokodyotakaro bhAnuH, padaM badhnAti kiM kacit // 22 // jamAlizca tapazcakre, duSkaraM niyamAnapi / adhyaSTaikAdazAMgIM ca, kramAdvIraH kramAnugaH // 23 // paMcazatyA maharSINAM, sahadIkSAmupeyuSAM / madhye vyadhAttamAcAryamanyadA jJAtinaMdanam // 24 // saMsAratApanirvApa caMdrikAmAryacaMdanAm // anvaMcatI taponiSThA, vyAhArSIpriyadarzanA // 25 // vihA~ punaranyedyuH, jamAlissapa-2 ricchadaH / praNamya zrImahAvIraM, saMjurvijJaptavAnadaH // 26 // anujAnIhi mAM nAtha, pRthakpRthvI vihartaye / anartha 8 bhAvinaM jJAtvA, tatastUSNIM vyadhAtprabhuH // 27 // punaH prazne'pi sa khAmi, maunAnyUnamatistadA / avAritamanujJAtamityaniSTamaciMtayat // 28 // tatazca sa parIvAraH, zrIvIraH khaamipaarshvtH| nirgatya viharannuA zrAvastyAM sa samAgamat // 29 // tabahistiduko'dyAne jamAlestasthuSastataH / rUkSazItArasAhAraiH sadA pittajvarojani| // 30 // so'nalaMsthAtumAsInaH, zrotaH kRssttivo'pl| AdidezAMtipatsAdhUna , saMstarAdhAnahetave // 31 // sevakA iva te ziSyA, nRpaajnyaavdrorvcH| tatheti pratipadyAzu, prakramaMtesma saMstaram // 32 // jvareNa vythitH| // 56 // so'tha tAn papraccha punaH punH| saMstara: saMsRtaH pUrNaH kiM vA nAdyApi sNmRtH||33|| saMsRto'yaM saMstaraka ityAkhya-18 nmunayo'pi te / jamAlivararogA", jhaDityAgAttadaMtike // 34 // vIkSya saMstIryamANaM taM, so'nalaMbhUSNuvi RC Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grahaH / nipadyodbhUtamithyAtvaH, krodhAtsAdhUnado'bhyadhAt // 35 // re re bhrAntAvayaMbhUri, jJAtaM tattvamado'dhunA / / kriyamANaM kRtaM naiva, kRtameva kRtaM sphuTam // 36 // saMstIryamANassaMstIrNaH, saMstaro bhavadbhizca yat / jagade tadasa-13 tyaM bho, vaktuM yuktaM na dhImatAm // 37 // jAyamAnaM ca yat jJAnaM, kriyamANaM kRtaM tathA / pravakyahannayuktaM, tadadhyakSeNa vibAdhataH / / 38 / / pUrvo'parakSaNabAta, jAyamAne ca vastuni / prAraMbhAdyakSaNe jAtamityevaM kathyate katham / / // 39 // karotyarthakriyAM yacca vAstavaM vastu tadbhavet / tasminmAdyakSaNotpanne'rthe kriyAkAritApi n||40|| yadyAraMbhe'pi bhoH kArya, kriyamANaM kRtaM tdaa| zeSakAle tdaadhaane'nvsthaadosssNbhvH||41|| tadyuktiyuktametat bhoH, kRtamevakRtaM dhruvam / ajAtasya zizornAma dIyate nahi kenacit // 42 // nirdoSa mama tatpakSa, kakSIkurvatu saadhvH| nayuktamityupAdeyaM, gRhyate yukti saMgatam // 43 // sa viciMtyeti satyaM na vakyahanniti no matam / mithyA sopyAha yadoSAt , dUSayaMti gurUnapi // 44 // evaM truvaannmunmuktsiimaanmbhimaantH| jamAliM sthavirA:smAhuH, pratikUlaM kimAttha bhoH // 45 // AraMbhAcakSaNe jAtaM, nocyate vastucettadA / sarvakSaNAvizeSAnna niSpadyata kSaNAMtare // 46 // vastuno lakSaNaM proce'rthakriyAkAritA tvayA / abhidhA jJAnaniSpattI, tadapyarthavadevahi / / 47 // tadyathA vastutAdRkSaM, kurvannAraMbhato nrH| kiM nirmAsIti pRSThaHsan paTAdyabhidhayA bhaNet // 48 // yaccAraMbhe kRtakArye'navasthAkaraNe punaH / bhUtAnutpAdya kAryANAM, karaNAtsA vRthA dhruvam // 49 // yuktAyuktavivekIna, chadmasthastvAdRzohi yH| so'dhIH kathamupetyAhaGgASitaM sopapattikam / / 50 // kevlaadrshsNkraaNtlokaaloksthvstukH| ahadvIraHpramANaM no Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-vRthA te yukti kheTanam / / 51 / / guruNAM dRSyatAdoSaijalpataH syAttavaiva sA / dhUliH kSiptAbhicaMdra, kiM kSepnuH kalakavRttiH patati nopari // 52 // sAdhveva hi kriyamANaM, kRtamityahato'ditam / anyathAsya kathaM vizva, vizvazraddheya vAgmitA // 57 // XM // 53 // bhavAnapi ca tadvAkyAddevalokasukhopamam / prAjyarAjyaM parityajya, pravrajyAmAdade katham // 54 // 4 tadgatvaitapi prAyazcittaM lAyarhadaMtike / mAnaiSIniSpalaM prApta, saMyamaM janma ca svakam // 55 // zraddhadhAtyarhatAM yo nAkSaramAtramapi zrutam / mithyAtvaM yAti so'vazyaM, durgatiM ca tataH param ||56||jmaaliH sthaviraritthaM, bodhito'pi mumoca na / kumataM tattadA kiM tu, tUSNIMcakretarAM zaThaH // 57 // tadaiva sthavirAH ke'pi, tamunmArgaprarUpiNam / / 3 muktvArhatsaMnidhau jagmuH, ke'pi tasthustadaMtike // 58 // hitvA dvedhA guruM vIraM, tatpakSaM priyadarzanA / anvagA-16 dbhartRrAgohi strINAM tAtAdikAdhikaH // 59 // uktaM ca-dhavAnurAgojanakAdirAgAnmahAgarIyAniti satyamuktam / |jamAlimatvaidavamatyavIraM guruM yadAyopriyadarzanApi ||10||jmaalirth kAlena, niirugNgaakddhvdhiiH| pAtayana kumate tasmin , pratyahaM mugdhadehinaH // 11 // hIlayanahato vAkyaM,sarvajJosmIti saMgRNan / vihartu saparIvAra:|prAvatiSThAbhimAnabhAka // 32 // yagma-mo'nyadA pUrNabhadAkhye vane cNpaapriivhiH| bIraM vapratrayAsIna, dRSTvAbhANI, 4AnmadAdadaH // 63 // AropayastvamunmArga, bhagavan gautmaadibhiH| ziSyavaMdaivato nUnaM, chadmasthA'ta kariSyasi // 64 // ahaMtu kevalajJAnadarzanazrIHparIvRtaH / sanmArga sthApayannahana setsyAmyasminbhave'pi hi / / 65 / / atha taM gautamamvAmI guruvIraparAbhavaM / naiva modamalaMbhRSNumadhye saMmajagAdadaH // 66 // jamAle kevala jJAnI, yadivaM // 57 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartase tadA / nityovAyamanityo vA loko jIvazca jalpa bhoH // 67 // pratyalo nottaraM dAtuM, jamAlirvyAttavakrakaH / vyAkulo nizvasan tasthau, grISmamadhyaM dinezvavat // 68 // sacchAyaH sarvavidvIraH, kRpAlustaM jagAvatha / jamAlevastuto'vehi, lokoyamubhayAtmakaH // 69 // loko hi dravyarUpatvApekSayAnitya ucyate / anityaH kSaNavidhvaMsi, paryAyApekSayA punaH // 70 // evaM jIvo'pi jIvatva, dravyatvAdiha zAzvataH / narAmarAdi paryAya, parivartAdazAzvataH // 71 // evaM jine buvANe'pi, mithyAmohitamAnasaH / jamAliH saparIvAro, niragAddezanAvaneH // 72 // ninhavatvAt vahizcakre, sasaMghena tadA punH| caturdazasamAH khAmiH kevljnyaansNpdH||73|| jamAliratha sarvajJaM, manyaH svairavihArakRt / svamataM sthApayan zazvatsarvatra vyaharadbhuvi // 74 // abhUtsarvatra vikhyAtiH, jamAliryajjinezituH / pratyarthI durmatAropAnmithyAdRSTiriti sphuTam // 75 // anyadA viharanpuryAM zrAvastyAM sa punaryayau / tadIyo'pavane'vAsthAt, parIvAraparIvRtaH // 73 // sthAnesthAne mataM tasyAropayaMtI samaMtataH / tacchAyevAnugacchaMtI, kurvatI dustaraM tapaH // 77 // sAdhvI sahasrasaMyuktA, sAdhvI sA priyadarzanA / DhaMkArakhyakuMbhakArasya tadA tasthAvupAzraye 78 // yugmm|| mithyAtvamohitAM vIkSya, DhaMkastAM zrAvakAgraNIH / dadhyau kenApyupAyena, bodhayiSyAmyamUmaham | // 79 // uccinvAno'tha bhAMDAni, sacchannaM buddhipUrvakaM / anyedyurakSipaddIpaM tatpaTe zikhinaH kaNam // 80 // khapaTaM dahyamAnaM taM dRSTvA sovAca taM prati / bhavadvaiguNyato bADhaM, paTodagdho mamAdhunA // 81 // sopyUce sAdhvimAvAdIralIkaM te mate yataH / IdRzaM bhaNituM yuktaM paTedagdhe'khile'pi hi / / 82 // dahyamAnaM jinaireva, vastudagdhaM nigadyate / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-tadaMgIkartumucitA, tadgIranubhavAttava // 83 // saMjAtabuddhadhIH sApi, tadvacaHzravaNAjagI / ciraM mUDhApyahaM cAru, kulakavRttiA bodhitA DhaMka bhottvyaa||84|| dhigmaya yaciraM satyaM, garhitaM hAhataM vcH| mithyAsuduSkRtaM tanme'taHparaM zaraNaMca tattU // 58 // // 85 // DhaMko'tha tAmuvAcaivaM, sAdhvisAdhvitividdhicet / ahaMdahIzrayAdyApi, prAyazcittaM kuruSva ca // 86 // teneti bhaNitA sAtha, tatheti pratipAdinI / muktvA jamAlimahataM, zizrAya saparicchadA // 87 // hitvA jamAlimanye'pi, sAdhavo bodhitAHsame / DhaMkena zrImahAvIramanvaguH sthirmaansaaH||88|| ekAkyevAtha sa bhrAmyan bhUrivarSANibhUtale / janaM pratArayAmAsa, durmatena vrataM caran // 89 // duSkarmA tadanAlocya, prAMte saMtyajya bhojanaM / mAsArddha sa mRtaH SaSThe, kalpe kilbiSako'jani // 90 // mithyAbhimAnaparikalpita durmatena, zrIsaMghavAdyamavagamya jamAlimevaM / samyaktvazuddhirasikAH bhavikAH prayatnAt , utsUtrabhASiyati saMgatimujjhatAsu // 91 // iti zrIutsUtrabhASakasaMstavavaMdanAdivyavahAraparihAraviSaye jamAlininhavakathA samAptA / adhunA samyaktvapratipattI samyagdRSTizrAvakaiH parihartavyAni, bhavoruhavistAramUlabhUtAni mithyAtvasthAnakAnyAha "dhammatthamannatitthe na kare tvnhaanndaannhomaaii|" dharmArtha narendrAsurendrasurendrazivakamalAvaravarNinIpANipIDanabhUdevadezIyadharmapuruSArthaprAsyartha anyatIrthe mithyAdRSTidevagRhAdau tapaekAdasyupavAsapaMcAgnisevanAdirUpa, // 58 // samyagdRSTiHzrAvako na kuryAt / yato mithyAdRzAM krodhAbhidhyAtacetasAM, dudAtendriyAzcakizorANAM, vivekalocanavikalAnAM kandamUlaphalabhakSaNasacittajalapAnavanhiprajvAlanAdisAvadhyavyApAraSaDidhajIvopamardanaparANAM, tApa Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XAASARALAACY mAdInAM, SaSTAramAditapo'pAramamArapArAvAranipAtahetu: middhAnne zrunadharairgIyate / tathAhi, "nANaM caritta hIna liMgaggaNaM ca daMmaNavihaNaM / maMjamahINaM ca navaM jo caraha niracchayaM tasma // 1 // " tathA-anye tIrtha gaMgAyamunA sarasvatItripuSkarapaMcanadAdilaukikatIrthe samyagdRSTizrAvako dharmArtha snAnaM na kuryAt / yatastatra snAne apkAyAnekapUtaramatsyakacchapAdijIvavinAzena ghorapApapaMkena zarIriNAM zuddhadAnazIlatapaHsatyavaco vikalAnAmadhikataramAtmano mAlinyameva saMjAyate / na kazcana zuddhilezo'pi / yata uktaM, "mithyAdRzAmeva zAstra, AtmAnadIsaMyamatoyapUrNA styaavhaashiiltttaadyormii| tatrAbhiSekaM kurupAMDuputra na vAriNA zudhyati caaNtraatmaa||1||" tathA mithyAdRSTitIrthe suzrAvako godAna tiladAnarUpyadAnasuvarNadAnapiNDadAnAdi dAnaM na kuryAt / na dadyAdityarthaH / ato mithyAdRSTitIrthe prAyaH pavidhajIvanikAyarakSArUpasaMyamabahiSkRtebhyaH sakalasArAsAravastugrAhibhyaH sAgaravadu:pUrebhyaH paramaparigrahAraMbhaparebhyaH samastadevAsuravyaMtaravazIkaraNacaturabrahmavratarahitebhyaH pazuvannaktaMdivaM caturvidhAhAraniratebhyo brAhmaNAdibhyaeva dAnaM dIyamAnaM na saMsArasAgaranistArAya maMpanIpadyate / pratyuta sakalakliSTakamabandhAyaiva bhavati / tathAcoktaM-"dANaM dipaNaM naravara aphalaM, na juhavai esa paramattho / patte taM punnaphalaM havai apatte apunnphlN||1||" iMdiyakasAyagArava nimmahaNo chinnabandhaNo dhaNiyaM / paMcamahatvayajutto, nANAi juo muNI pattaM // 2 // jaM tava saMjamahINaM niyamavitaNaM ca baMbhaparihINaM / taM silasamaM apattaM vuDataM volae annaM / / 3 // " tathA samyagdRSTizrAddho ghRtadadhigulAlAdibhiH chAgAdibhizca nAnAtrasasthAvarajIvavighAtakAritvAnnarakAMdhakRpapa Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 59 // tanahetuM homamapi na kuryAt upalakSaNatvAnna kArayediti ca / tathA " homAI " ityatrAdizabdena sUtrakAro bhavorvIruhamUlabhUtAni anyAnyapi mithyAsthAnakAni sUcayati, tAni ca caturvidhamidhyAtvasvarUpaprarUpaNena pUrvazrutadhara| viracitacaturvidhamidhyAtvakulakagAthAbhiH savistaraM pradazyate / tathAhi loiyalouttariyaM devagayaM gurugayaM ca ubhayaMpi / patteyaM nAyavaM jahakkamaM suttao evaM // 1 // vyAkhyA - mithyAtvaM laukikalokottara bhedAt dvidhA bhavati, tathAhi laukikamithyAtvaM lokottaramidhyAtvaM ca tadvividhamapi pratyekaM devagatagurugata bhedAdvidhA jJAtavyaM / evaM ca mithyAtvasya cAturvidhyaM samajani / tadyathA, devaviSayaM laukikamidhyAtvaM, guruviSayaM laukikamithyAtvaM, devaviSayaM lokottaramithyAtvaM, guruviSayaM lokottaramithyAtvaM / tatrAdyabhedaviSayANi mithyAtva sthAnakAni pratanyaMte hariharavaMbhAINaM gamaNaM bhavaNesu puyanamaNAI | vajjijjasammadiTThI taduttameyaMpi nicchayao // 2 // vyAkhyA - viSNu Izvara brahmAdInAM gRheSu gamanaM pUjA namaskArAdikaraNaM ca mithyAtvasthAnaM 'taduttameyaMpIti' tairmithyAdRSTibhiruktametadapi vakSyamANaM devaviSayaM midhyAtvasthAnaM varjayet, nizcayataH samyagdRSTiH tadevAhamaMgalanAmaggahaNaM viNAyagAINa kajjapAraMbhe / sasirohiNigoyAI viNAyagaTTavaNa vIvAho // 3 // &&& kulakavRciH // 59 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PARA**************THIS vyAkhyA-kAryAraMbhe haTTopavezanAdau lAbhAdaumAMgalikyAtha vinAyakAdInAM nAmagrahaNaM, caMdrarohiNyo gItagA-13 nAdi, vivAhe vinAyakasthAnaM chaTrIpUyaNa mA kuNa ThavaNavIyAi caMdadasiyaM ca / duggAINovAIyatuttalayagahAyamahimaM ca // 4 // vyAkhyA-putrajanmAdau SaSThIdine, rAtrI SaSThIdevatA pUjana, vivAhAdimahotsaveSu mAtRNAM sthApanaM, zukladvitIyAyAM caMdraprati dazikAdAnaM, caMDikAdInAmupayAcitakaraNaM, totulAgrahAdi pUjanam cittaTTami mahanavamI raviharanikkhamaNasUragahaNAI / holiyapayAhiNaM piMDapADaNaM thAvare pUyA // 5 // vyAkhyA-caitrazuklASTamInavamIdine gotradevatAvizeSa pUjanaM, mAghazuklaSaSThyAM sUrya rathayAtrA, sUryacaMdragrahaNAdau / vizeSataH lAnadAnapratimAdi pUjanAni, rajomahotsavadine holikAyAM pradakSiNAdAnaM, pitRRNAM piMDadAnaM, zanivAre pUjArtha vizeSatastilatailAdidAnam duvaTThamisaMkaMtI pUyArevaMtapaMthadevANaM sivaratti / vacchavArasikhittesIyAe accaNayaM // 6 // vyAkhyA-bhAdrapadazukladUrvASTamIdine vizeSapUjAdikaraNaM ca, sUryasaMkrAMtidine vizeSapUjAlAnadAnAdiH, revaMtapaMthadevatayoH pUjanaM, phAlgunakRSNacaturdazyAM zivarAtrau rAtrijAgaraNAdi, bhAdrapadavadivatsadvAdazIkaraNaM, hai kSetre zItAyA haladevatAyAH kRSiprAraMbhe arcanam CARRICANSPIRICARRIGANGS Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulakavRttiH caityvndn||6 // deyasasattami nAgapaMcamI mallagAI mA kuNaM / ravisasivAresu tavo kudidviguttAI surapUyA // 7 // vyAkhyA-zuklasaptamyAM vaidyanAthAderdevasya saptamyAzca pUjanaM upavAsAdikaraNaM, pratigRhaM strIbhiH kaNabhikSA ca, zrAvaNe (phAlgune) zuklanAgapaMcamyAM nAgapUjanaM, putrAdijanmani mAtRzarAvANAM bUDhAnAmikAnAM bharaNaM, AdityasomavArayorekAsanAditapaHkaraNaM, mithyAdRSTigotradevatA pUjA navarattAisu tavapUyamAi brahaaTramaggihomaM ca |sunninni rUppiNi raMgiNi prayAghaya kNblomoho||8|| ___ vyAkhyA-AzvinacaitramAsazuklapakSayornavarAtrayornAgadevatA pUjA upavAsAdikaraNaM ca / budhASTamyAM agnikArikA karaNaM suvarNarUpyaraMgitavastraparidhAnadine soninIrUpinIriMgiNIdevatA vizeSAnAzritya vizeSapUjAlAhaNikAdi dAnaM ca, mAghamAse ghRtakaMbaladAnam| kajjalataIyA tiladabhadANamavi jNjlNjliidaanno| sAvaNacaMdaNachaTTI gopucchAisu karusseho // 9 // vyAkhyA--bhAdrapadakRSNakajjalatRtIyA, zuklAtuharitAlikA tayoHkajalIdevatApUjAdiH, mRtakArtha jalAMjalidAnaM tiladarbhadAnaM ca, zrAvaNazuklacaMdanaSaSThI, gopucchAdau hastochedaH dhAtvAdinA hastaka karaNaMakkachaTTI gorIbhattaM ca savatti piyarapaDimAo / uttaraayaNaM bhUyANamallagaM gomayatiijjA // 10 // SACAREERACCORDCORE // 60 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyA-bhAdrapadamAse arkaSaSThIkaraNaM, mAghazuklatRtIyAyAM gaurIbhaktaM, sapatnI pUrvajapitRNAM pratimAkaraNaM, uttarAyaNadine vizeSasnAnAdikaraNaM, bhUtAnAM zarAvadAnaM, AzvinazuklagomayatRtIyAyAm , devassa suyaNauhANa AmalI kanhapaMDavANaM ca / ekkArasItavAiM paratitthe gamaNakhaNakaraNaM // 11 // | vyAkhyA-vAsudevasya khApe utthAne ca, tathA phAlgunazuklapakSe AmalakyAM-jyeSThazuklapakSe pANDavAnAM, ekAdazyAM ca sarvamAseSu tAsUpavAsAdikaraNaM, paratIrthe yAtropayAcitAdikaraNam / saddhaMmAsiyachammAsiyAiM pavadANa knnhltiho|jlghdddaannN lAhaNayadANamavimicchadiTrINaM // 12 // vyAkhyA-zrAddhaM mAsikaSaNmAsikasAMvatsarikANi, prapAdAnaM, dharmArtha parakIyakanyAyAH pANigrahaNakAraNaM, SaSThyAditithiSvakartanaM, dadhyaviloDanaM ca, mRtakArthaM jalaghaTadAnaM, mithyAdRSTigRheSu lAhaNakadAnam, / komAriyAibhattaM dhammatthaM caccarIo cittaMmi / assaMjayaloyANaM akhayataiyA akattaNayaM // 13 // | vyAkhyA-kumArikAbhojanadAnaM, dharmArtha caitramAse cacarIdAnaM, vaizAkhazuklaakSayatRtIyAdine'karttanaM, lAhaNa kAdidAnaM ca, saMDavivAho jiTriNiamAvasAe visesau bhajaM / kUvAikhaNaNagoyarasahiMDaNaMpi ya rahaMtayaI // 14 // CAKACAKACACC+C%ASA caityava. 11 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana vyAkhyA-mRtakArthe zaMDavivAhaH, jyeSTha zuklatrayodazyAM jyeSThinyAM saktukAdidAnaM, amAvAsyAyAm jAmAtRpra kulakavRttiH bhRtInAM bhojanakAraNaM, dharmArtha kUpAdikhananaM, kSetrAdau gocaraNadAnaM, vivAhe janyayAtrikAgamane sahiMDanaka, ||61||pitRRnnaaN nimittaM bhojanAt haMtakAradAnaM / vAyasaviDAlamAI piMDottarurovaNaM pvittyo| tAlAyarakahasavaNaM godhaNamahaiMdayAlaM ca // 15 // __ vyAkhyA-kAkamArjArAdInAM piMDikAdAnaM, pippalaniMbAdivRkSaropaNaM, bhAdrapadakRSNacaturdazyAM pavitrakakaraNaM, anaMtavrataM, tAlAcarabrAhmaNAdInAM kathAzravaNaM godhanapUjanaM indrajAladarzanaM, dhammaggiTraya naDapicchaNaM ca pAikajubbhadarisaNayaM // vyAkhyA-dharmArthamagniprajvAlanaM, naTaprekSaNakAdinidarzanaM, padAtiyuddhadarzanaM / iti laukikadevagatamithyAtvamuktam / atha laukikgurugtmithyaatvmucyte| evaM loyagurUNavi namaNaM diyatAvasAINaM // 16 // 18 // 61 // vyAkhyA-laukikagurUNAM brAhmaNatApasAdInAM namanaM namaskArakaraNaM, brAhmaNAgre pADaNa iti bhaNanaM tApasAgre oM namaH zivAyeti bhaNanaM ca, 156 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlassesAjjAe vAle bhavanaMmi vaMbhaNAhavaNaM / takkahasavaNaM dANaM gihagamaNaM bhoyaNAIyaM // 17 // vyAkhyA - mUla AzleSAnakSatrajAte bAlake gRhe brAhmaNAkAraNaM taduktakriyAkaraNaM ca teSAM brAhmaNAdInAM kathAzravaNaM, brAhmaNatApasAdibhyo gotilatailavastrAdidAnaM, brAhmaNAdigRheSu bahumAnArthaM gamanaM, brAhmaNAdibhyobhojanAdidAnaM, / atha lokottaradevagatamithyAtva mAha | evaM loiyamicchaM devagayaM gurugayaM ca parihariDaM / louttare vivajjai paratitthiya saMgahiyabiMbe // 18 // | jattha jinamaMdiraMmi vi nisippavisovalANa samaNANaM / vAsoya naMdivalidANa pahANanahaM paiTTA ya // 19 // taMbolAI AsAyaNAo jalakIladevayaMdolaM / loiyadevagihesu va vahaI asamaMjasa evaM // 20 // tatthavi samma diTThINaM sAyaraM sammarakkhaNaparANa / ussutavajjagANaM kappai savasANa no gamaNaM // 21 // atha lokottaragurugataMmithyAtvamucyate, je loguttamaliMgAliMgiyadehAvi puSphataMbolaM / AhAkammaM sarvvaM jalaM phalaM caiva saccittaM // 22 // bhuMjaMti ghI pasa vavahAraM gaMthasaMgrahaM bhUsaM / egAmittanbhamaNaM sacchaMdaM ciTThiyaM vayaNaM ||23|| ceiyamaDhAivAsaM vasahIsu vinizcameva saMdvANe / geyaM niyacaraNANa TThAviNama vi kaNayakusumehiM // 24 // tivihaM tiviheNaM micchattaM jehi vajjiyaM dUraM / nichayao te saDDA anneoNa nAmao ceva || 25 || jiNavayamayANusArA evaM pAliMti jeu sammattaM / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- te sigdhaM nivigdhaM pAviti dhuvaM sivaM suhayaM // 26 // atha samyaktvAMgIkAre samyagdRSTizrAddho yAni dharmakRtyA dhamakRtyA-kulakavRciH ni yAvajjIvaM yAni ca SaNmAsI yAvannizcayena karoti tAni sUtrakAro'bhidhitsukAmaH prathamaM yAvajjIvAbhigrahAMdagIkAraM darzayati / ciyavaMdaNaM tikAlaM sakatthaeNavi sayA kAhaM / sakalatrailokyapUjyapAdAraviMdAnAM devAdhi devAnAM zrItIrthakaradevAnAM bhavagrISmasaMtApasaMtaptajaMtujAtanirvRticaMdanaM paramapadapuraprasthAsu bhavikalokapathikapravaraspaMdanaM zrIcaityavaMdanaM trikAlaM prabhAtamadhyAnhasaMdhyArUpeSu triSu kAleSu zakrastavenApi sarvadA sadA yAvajjIvaM karipyAmi, ahaM samyaktvagrAhIzrAddhaH sUtrakAraNAnena gAthArddhana zrAvakasya trikAlaM caityavaMdanAbhigraho yAvajjIvaM prathamo'darzi / idAnIM suzrAvakasya ssnnmaasikaabhigrhaaNgiikaarmaah-||9|| saMpunnaM ciyavaMdaNa, dovArAo karemichammAsaM / ahasayaM parimiTThINa, sAyaraM taha guNissAmi // 1 // " saMpUrNamityakSarapadabiMdumAtrAlApakopetacaityavaMdanasUtrabhaNanaparipUrNA caityavaMdanAM dvivAraM prabhAte saMdhyAyAM ca samyaktvapratipattidinAdArabhya SaNmAsIM| yAvatkaromIti pratipattavyam / iha jinazAsane hi zrutadharaiH siddhAMte caityavaMdanA jaghanyamadhyamotkRSTabhedAtridhA prtypaadi| tadyathA-"navakAreNa jahannA, dNddgthuijmlbhimaaneyaa| saMpunnA ukosA vihijuttAvadaNA hoI ! // 1 // " tatra parityaktAnya sakalagRhavyApAraH zrIjainadharmakarpUravAsitasaptadhAtuharSaprakarSasaMjAtaromAMcakaMcukitAGga:-saMva // 62 // ganirvedapIyUSapravAhapUritamAnasaH zrAvakaH, zrIdevagRhe neSedhikItrayakaraNapUrva pravizya yathAsthAnaM dazatrikANi] satyApayan saMpatsamanvitaH tatra sUtrAlApakAnmadhuravareNoccArayan jinavinyastadRSTiH pade pade caityavandanasUtrArtha ACCOMCGMCNMMCAMSAGAR Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariciMtayan sakalasaMghamelApake mUlanAyakavipratimAyA dakSiNabhAge tiSThan trividhAvagrahamadhyAdekasminnavagraha vartamAno dazAzAtanAzca pariharan paripUrNA caityavandanAM kuryAt / atha dazatrikAdikharUpanirUpaNAya zAstrAMtaragAthA likhyante,-tanni nisIhI tinni ya payAhiNA, tanni ceva ya paNAmA / tivihA pUyA ya tahA, avatthatiya bhAvaNaM ceva // 1 // tidisi nirakkhaNaviraI tivihaM bhUmIpamajaNaM ceva tikkhutto / vanAi tiyaM muddA |tiyaM ca, tivihaM ca paNihANaM // 2 // iya dahatiyasaMjuttaM, vaMdaNayaM jo jiNANatikalaM / kuNai naro uvautto, so pAvai sAsayaM ThANaM // 3 // jiNabhavaNAipavese, niseha vi sayA nisIhiyA tinni / maNavaitaNUNamaMte, |jiNutiti paikkhaNA teNa // 4 // tipaNAma karaNameyaM, juttaM mnnvynnkaaybheennN| pupphAmisathuibheyA, tivihA pUyA imA hoI // 5 // chaumatthasamosaraNastha, tahaya mukkhtthtinnivtthaao| tidisi nirakkhaNa viraI, tirizAnirayA kammabhUmIsu // 6 // jo guttiya bheeNaM bhUmIi pamajjhaNaM tihA bhaNiyaM / akkharaatthopaDimA, bhaNiyaM 8|| vannAi tiyameyaM // 7 // jiNamuddA jogamuddA, muttaasuttiiitinnimuddaao| kAyamaNovayaNa, nirohaNaM ca paNihANa |tiyameyaM // 8 // cattAri aMgulAI purao; UNAi~ jattha patthimao / pAyANaM ussaggo, esA puNa hoi jiNamuddA [ // 9 // aNNoNaMtari aMgulikosAgarehiM dohiM hatthehiM / padyovarikupparasaMhiehiM taha jogamuddatti // 10 // muttAsuttI muddA, samA jahiM dovi ganbhiyAhatthA / te puNa nilADadese, laggA anne alaggatti // 11 // jiNapaDimAe vAmammi, itthiyA dAhiNe Thio puriso| jiNavaMdaNaM kareI, jahannao nava ya hatthaThio // 12 // jiNapaDi Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandanamANamavaggahaniddiTho hoi putvasUrIhiM / ukkosa sahihattho, jahanna navase samanbhimao // 13 // taMbolapANa kulakavRtiH bhoyANa, pANahatthIbhogasuyaNaniTThivaNo / suttUcAraM jUyaM, vajAi jiNamaMdirassaMto // 14 // iriyAvahiyAe, // 63 // appaDikkatAe na kappai / kiMci ceiyavaMdaNasajjhAvassayAyAI-ityAdyAgamavacanAdairyApathikI pratikramyaiva paripUrNacaityavaMdanA vidhIyate / ataH prathamata airyApathikyA aSTausaMpadaH pratipAdyate, 'icchAmipaDikkamiu' mityArabhya, 'virAhaNAe' itiyAvadekA sNpt| 'gamaNAgamaNe,'iti dvitiiyaa| 'pANakamaNe, ityArabhya, hariyakkamaNe,' iti yAvattRtIyA / 'usAuttiMge'ityArabhya, 'saMtANAsaMkamaNe,' iti yaavccturthii| 'je me jIvAvirAhiyA,' iti pNcmii,|' "egidiyA' ityArabhya, paMciMdiyA, yaavtsssstthii|'abhihyaavttiye' tyArabhya, tassa micchAmi dukkaDamiti sptmii|| tassuttarIkaraNeNa' mityArabhya, 'ThAmikAussaggamiti, yAvaSTamI / etadevoktaM-'paDhamA virAhaNAe, gamAgamaNami taha bhave biiyaa|hriykkmnne taIyA, saMkamaNe taha cautthIo ||1||"jiivaa virAhiyA paMcamI ya, paMciMdiyA bhave chtttthii| micchAmi dukkaDaM satta, aTThamI ThAmi kAussaggaM // 2 // tato annatthausasieNaM' ityAdi daMDakaM, 'appANaM vosirAmIti'paryaMtaM paThitvA, zrAvakaH kAyotsarga kuryAt, kAyotsarge caturviMzatistavaM, caMdesusanimmalayarA, iti yAvaciMtayennamaskAreNa kAyotsarga pArayitvA caturvizatistavaM paripUrNa paThet / tata upvishy|8||63|| bhUmikAnyastajAnuH mukhapradeze yojitakarayugalaH zakrastavaM paTheta, tatra ca 'namotthuNa mityArabhya bhagavaMtANa-| miti, yAvatprathamA saMpat / tataH sayaMsaMbuddhANamityaMtA, dvitIyA saMpat tataH purisavaragaMdhahatthINa, mityaMtA tRtIyA OMOMOMOMOMOMOMOM Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | saMpat tato lokapajjoyagarANa, mityaMtA caturthI saMpat tato bohidayANa, mityaMtA paMcamI saMpat tataH cAuraMta cakkavahINa, mityaMtA SaSThI saMpat tato viuchAumANa, mityaMtA saptamI saMpat tato muttANaM moyagANa, mityaMtA'STamI saMpat tato jiyabhayANa, mityaMtA navamI saMpat ityevaM zakrastave navasaMpadaH anena jinAn zakraH stautItizakrastavo'yaM bhaNyate, tato je aIyA siddhA, iti gAthAmanAgamikImapi pUrvazrutadharaviracitAmiti pade pade vyavatiSThanpa|Thet tata RjvIbhUya arahaMtaceiyANa, mityAdidaMDakaM appANaM vosirAmItiparyaMtaM bhaNet atra ca daMDakairaSTau saMpadaH, tadyathA, arihaMtaceiyANaM, karemi kAusaraga, mityekA saMpat tato nikhvasaggavattiyAe, iti dvitIyA saMpat tato | ThAmikAu saggamityaMtA tRtIyA saMpat tato bhamalie pittamucchAe, iti caturthI saMpat tataH suhumehiM diTThisaMcA| lehi mitipaMcamI saMpat tato hujja me kAusaggo, ityaMtA SaSThI saMpat tato na pAremItyaMtA saptamI saMpat tato | appANaM vosirAmItyaSTamI saMpat tataH kAyotsarge kuryAt, kAyotsarge ca paMcaparameSTinamaskAraM ciMtayet tato namo arihaMtANaM bhaNitvA kAyotsarga pArayitvA zrItIrthakaradevastutiM kathayitvA logassujjoya gare, ityAdi caturviMzatistavaM saptagAthApramANaM paThet, atra ca saptakhApi gAthAsu pade pade ekaikA saMpata, sarvasaMkhyayA aSTAviMzatiH | saMpado bhavati, tataH saGghaloe arahaMtaceiyANamityAdi daMDakaM paThitvA pUrvavatkAyotsarga kRtvA pArayitvA ca sarvatIrthakarANAM stutimabhidhAya, pukkharavaradIvaDe, ityAdi sUtraM paThet, tatra ca gAthAvRtteSu catuH sakhyeSu pade pade ekaikA saMpat, sarva saMkhyAyA SoDazasaMpadaH, karemi kAusaggamityAdi daMDakaM paThitvA pUrvavatkAyotsargAdi vidhAya jJAna Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana kulakavRciH // 64 // stuti paThitvA, siddhANaM buddhANa, miti sUtraM paThet , atra ca paMcasu gAthAsu pade pade ekaikA saMpat, sarvasaMkhyA viMzati saMpado bhavaMti, tato veyAvaccagarANamityAdi daMDakaM paThitvA pUrvavatkAyotsargAdi kRtvA'dhiSThAyakastuti bhaNet, tata upavizya pUrvoktavidhinA zakrastavaM kathayitvA, jAvaMti ceiyANaM, iti gAthAM sakalazAzvatAzAzvatacaityavaMdanasUcikAM paThet , tata RjvIbhUya, icchAmi khamAsamaNo vaMdiuM jAvaNijAe, nisIhiyAe matthaeNa vaMdAmi, iti bhaNan kSamAzramaNaM dattvA, saMjuHsan jAvaMti keI sAhu ityAdi gAthAyA arddhatRtIyadvIpasamudravartino'STAdazasahasrazIlAMgadhAriNaH paMcasamitisamitAM striguptaguptAn paMcamahAvratapratipAlakAMtridaMDaviratAn sakalasAdhUnamaskuryAt, tato namo'rhatsiddhAcAryoM ityAdi bhaNitvA zrIarhatstotraM kathayitvA, muktAzuktikamudrayA jaya vIrAya, ityAdi daMDakaM paThet, ityevaM caityavaMdanA saMpanIpadyate, yetvetAM paripUrNacaityavaMdanAM yathoktavidhinA bhAvasAraM vidadhati te tridazazaRcakravarddhacakravartimAMDalikAdisakalasaMsArikakamalA: |pANI kRtya nityAnandasubhagaMbhAvukayA nirvANavaravarNinyA saha sadA vilasaMti, yetu gRhaciMtApaNyavyavahArAdivyApAravyAsaktacetasotarAMtarAkSarapadAlApakAnmuMcato luptAkSaramAtrAbiMducaityavaMdanasUtramuccaiHkhareNa mInena cocaranto| | digaMtarANyavalokamAnA jinamudrAdimudrAtrayavirahitAHsaMpatkheva tiSThataHpravAhatazcaityavaMdanAM kurvati'na te yathoktacaityavaMdanAphalabhAjo bhavaMti, teSAM tu caityavaMdanAdravyacaityavandanaiva zrute,gIyate kacittu nagarapAmAdau devagRhAyabhAve suzrAvakeNa gRhapratimAyAH purataH pauSadhazAlAyAM sthApanAcAryAgrato vA saMpUrNA caityavaMdanAM vidheyA, yastu gRhani-18 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vahapaNyavyavahArAdivyAkSepAnnityaM yathoktavidhinA paripUrNA caityavaMdanAM kartumapArayannizcayena bhAvasAraM jaghanyAmapi caityavaMdanAM karoti sa niHkhaziromaNi dhanadazreSThivadihaloke'pi dhanadhAnyAdikamalAM haste kRtya pretyApi | svargApavargakamalA lalanApANipIDanamavazyaM vidadhAti, atrArthe dhanadazreSTikathAnakam / sakalabhavikacakravAlabAlakastanyapAnamiva pratanyate - tathAhi - ihaiva bharatakSetre, grAmaH sugrAmanAmakaH / jajJe gomahiSIvAji, dhanadhAnyaramAkulaH // 1 // haiyaMgavInaM bhuMjAnAH' sthUlaM rUpyanibhaM dadhi / kSIraM dhArAhataM nityaM pibantaH prItamAnasAH // 2 // yatrollalaMtaH krIDaMtaH, khecchayA grAmavAsinaH / svargAdapyadhikaM sukhaM, grAmavAsamamaMsata // 3 // yugmamtatrAbhUddhanadanAmA, zreSThI niHkhaziromaNiH / jajJurdhurINe'pi yuge, niHkhA hi bahavo janAH // 4 // tailagorasava|strAnnalavaNendhanaciMtayA / dharmakRtye'pramatto'bhUddhanado dhanavarjitaH // 5 // bhavyAMbhoruhakhaNDAni, bodhayanto gabhastivat / AgacchannanyadA tatra, damaghoSamunIzvarAH // 6 // sUrerAgamamAkarNya, grAmINAstaM dukire / avatIrNaM | gRhAbhyarNe, kharddhakenadyupAsate // 7 // dhanadaH sUripAdAnte, gatvA praho vyajijJapat / yathA dAridraduHkhena mucye svAmiMstathA kuru // 8 // sUrayo dezanAM cakruH jnkrnnsukhaavhaaN| nahi tattAdRzaM vAkyaM, duHkhAya syAtkadAcana // 9 // sukhAbhilASiNaH sarve, dehino'tra jagatraye / vinA dharmaM sukhaM na syAtprANinAM bhavacAriNAm // 10 // dAnazIlatapobhAvaiH caturdhA taM suputravat / aihikAmuSmikasukhahetuM prAhurmanISiNaH // 11 // yastvaitaM kartumISTena, tena kalyANamicchunA / vizvArhArhAMghriyugmo'rhannabhivaMdyonuvAsaram // 12 // karNakacyola kenoccaiH pItvA tAM deza Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-nAsudhAm / sUri vijJapayAmAsa, dhanado yojitaaNjliH||13|| bhojyaM mayAdya prabhRti vaMditvA vimAhatam / kulakavRciH kadAcittabhAve ca, dRSTvA caityamutadhvajAm // 14 // anyepyevaM janA lAtvA, niyamAn khagRhe yayuH / vyaharan / // 65 // sUrayo'nyatrApratibaddhAHsamIravat // 15 // jainabiMbaM namaskurvan , pratyahaM caityasaMsthitam / dhanadaH pAlayAmAsa, niyama khaMtanujavat // 16 // anyadA grISmasaMtapta, pRthvyAM kAruNyamAniva / avarSadanavacchinnadhArAbhirvAridastadA // 17 // tato hRSTA janAHsarve, grAmiNAH kRSikarmaNi / prAvartanta yatastattAdRzAmAjIvikocyate // 18 // dhanadopyAdadhe kSetraM, khalpadravyatayA tadA / prAyaH khalpardhikAnAM hi, nirvAhaH kRSikarmaNA // 19 // anyadA dhanadaH kSetraM, gatvA svayamacIkarat / dhAnyavApaM yato nRNAM, aihikArye mhodymH|| 20 // bhojanAvasare gehAdrohinI bhaktamAnayat / sauvaM sasmAra dhanado, niyamaM jIvitAdhikam // 21 // athotthAya saraHpAlyAM, gtvocdeshmaasthitH| dhanadaH prekSya tacaityaM, dRSTadRSTamadovadat // 22 // khanadbhiH saro manujaistatra labdhaM mahA|nidhiM / vibhajadbhirvacAzrutvA, dhanadasya vyaciMtyadaH // 23 // vayaM jJAtA anene'ti, rAjJogre cedvadiSyati / jIvagrAhaM tadA rAjJA nigrahISyAmahe vayam // 24 // tato dhanadamAhaya, tasmai bhAgaM pradAya ca / yayuH susthAnija dhAma, narAste | |nidhilAminaH // 25 // vidhAya tena vittena, vyvsaayaannekshH| dhanado dhanadhIbhya, dharmakarmarato'bhavat // 26 // trikAlaM jainabiMbArcA, prakurvan dusthito dhRti, saMghapUjAM gurUpAsti, puNyakozaM babhAra saH // 27 // prAnte'nazana Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAsAdya, nipIyArAdhanAsudhAM / dhyAtvA paMcanamaskAraM, dhanadaH prApa sadgatim // 28 // iti caityavaMdanaviSaye dhanadazreSThikathA samAptA__"aTThasayaM paramiTThINamityAdi' sUcakatvAtsUtrasyeti nyAyAt paMcAnAM parameSThinAM arhatasiddhAcAryopAdhyAyasAdhulakSaNAnAM namaskArAn sakalasaMpatsaMpradAnabUMdArakakAraskArAn duSkarmakuMbhikuMbhasthalavidAraNakaMThIravanaravaranikarAn aSTottarazatasaMkhyAna sAdaraM SaNmAsAn yAvadguNayiSyAmi, atha yAvajIvikAdiniyamapratipattimAha jAvajIvaM cauvIsaM uddimuTuMmi, cauddasIsuM ca, puMnimavIyaegArasi, paMcami dokAsaNAi tvN|| 14 // | vyAkhyA-samyaktvapratipattidinAdArabhya yAvajjIvaM paMcaparameSThinamaskArANAM, caturvizatirguNayiSyAmi, iha hi |jinazAsane ye bhavikalokAH sakalajainadharmasAraM samastaM dvAdazAMgIrahasyoddhAraM nikhilavargApavargakamalavazIkaraNaprakAraM azeSasaMsphuranmaMtrarAjanya (cakracakra) dharAnukAraM sarvakSudropadravatAtavihitatiraskAra, zrIpaMcaparameSThinamaskAraM ekAgracittena dhyAyaMti, teSAM bhUtapretapizAcayakSarAkSasamudgalacakrANi, staMbhanamohanavazIkaraNoccATanA| dikSudramaMtrAzca, zAkinIDAkinIyoginIkapAliduryogidurmAtrikadustAMtrikabhrAmaMtikAdivipratArakAcana prbhvNti| kiMtu pratyuta zrIpaMcaparameSThipyAnadhyAnavazIkaraNayogacUrNavazIkRtAste sakalakalyANamAlA prarohAya saMpadyate zivazreSTiputrasya tridaMDipuruSavat-tathAhi-vAr3iyenAtta ratnAdi,maharSi ddNbhtH| phUtkarotyanuvelaMnvabhUttadratnapuraM ANSARKERSASSES Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- puraM // 1 // damitArinupastatra, jajJe jnye'ribhuubhujH| pradAmyan khabhujAbhyAM yo, yathArthA khAbhidhAM vyadhAt // 2 // kulakavRttiH yazobhadrAbhidhastatra, shresstthybhuudvrdhitrddhikH| dharmakalpadrumelIno, yo yugmIva mahAsukhI // 3 // arhaDiMbArcanaM cakre, // 66 // trikAlaM yaHsadAdarAt / dinAMte ca nizAnte ca, pratikramaNamAdadhe // 4 // sAmAyika samAdatta, parvAnhe pauSadhaM ca yaH / munivatsarvajIveSu, prAvartiSTa samAzayaH, // 5 // zivo'bhUdaMgabhUstasya, dyUtAdivyasaneSu yaH / kAkapAka-2 ivAraktaH, purISAvakareSviva // 6 // caMdanadrumavannityaM, bhujaMgaiH pariveSTitaH / svavinAzabhayAcchiSThadura dUraM | * vihaayiyH||7|| anvazAttaM pitA nityaM, vatsa dharma vinA nahi / arthakAmAvRte dugdhaM, nRNAM ddhighRte iva MIn8 // vatsAdhatsa tataH zazvat, trisaMdhyaM devapUjanaM / vandanaM dvAdazAvarta, vidhivacaityavaMdanam // 9 // tatvasya-12 dIpikA cArukAruNyarasakUpikAM / mithyAtvonmaMthikAM vatsa, sadgurordezanAM zRNu // 10 // sa itthaM bhaNitaH pitrA, nAdhAddharma manAgapi / budhyate kliSTakarmAH kiM, sUpadezazatairapi // 11 // punarUce'nyadA taM sa, dharmakRtyAnivatsa te / AdizyaM tamayAnityaM, nacAMgIcakrire tvayA // 12 // dharmakRtyaM tadadyaka, kakSIkuru mamAgrahAt / tAta dAkSiNyataHsopyAdizyatAmityabhASata // 13 // yazobhadropyado'vAdIcchivaMprati zivAvahaM / smareH paMca|namaskAra, sNkttevikttesthite||14||aNgiickaar tatsamyaka, sopyudbhtshubhodyH| upAdatte vaca: praciruktamucce:zravA api // 15 // yazobhadro'tha kAlena, dharmadhyAnakatAnahRt / AyuHkSaye yayau svarga, vividhArAdhanAH smaran // 16 // kadAcidatha vezyAbhiH kadAcit ytkRnnraiH| naTairviTaiH kadAcicca, zivazcikrIDa durmtiH|| 17 // evaM| Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyasanavegena, zivaH sarvadhanaM ttH| gRhAdvAtalavattUlaM, bahiSThAnirakAsayat // 18 // phAlgune'zvatthazAkhIva, tadA dravyaidelairiva / bhraSTo babhUva vicchAyaH, samukto bNdhupkssibhiH||19|| taM nirIkSyAnyadA dIna, tridaMDyekaH paribhraman / sAnukaMpaivAprAkSIt, vicchAyaH kiM tvamIkSyase // 20 // evaM kapAlinA prokte, dhanAthI krunnkhrN| pratyuvAca zivazchAyA, karaM nAsti dhanaM mama // 21 // parivADapi taM proce, cedvidhAsyasi me vcH| anuraktA kanI|va zrIstadA te bhavitA vshaa|| 22 // evamukta parivrAjA.so'vagAdizyatAM vacaH / tvatprasattyA pizAcIva, dUra me yAtu niHkhatA // 23 // tridaMDyUce tamevaM cedakhaMDaM zavamAnaya / tado dvaMdvaM naraM prApya zivopyUce tridaMDine // 24 // sa tamUce punaH kRSNacaturdazyAM nizi khayaM / adyainaM navanItaM ca, pradhAnaM raktacaMdanam // 25 // karavIrasya puSpANi, zmazAne tvaM smaanyeH| zivena vihite so'tha, zmazAno- tridaMDyagAt // 26 // yatrAMtakodare sAkSAt, prAjva lajjaTharAnalaH / jvalacitAchalAdvasta, praasugraasjaarkH|| 27 // drAka pizAcIpizAcaughA, bIbhatsAGgA vibhIlASaNAH / yamasyaukasya bhUryasyAM, kiMkarI kiMkarAiva // 28 // vikIrNakuMtalA yatra, yathA jAtA bhayaMkarAH / zAkinyo yamakanyAvat, krIDoyA krIDanaM vydhuH||29|| kInAsAt zvezvarA yatra, suprazatyA zavAvalI / prApya bhUtAHprabhUtA:zrA, pracakruH klklaarvm||30||cturbhiHklaapkm||sddiipmNddlN tatra, tridaMDImaNDalaM vyadhAt / karavIrasumAbhyA , maNDalasya ca madheni // 31 // tasya madhye nyadhAtkhana, vyagrahastaM zavaM ca saH / zavAdhyAna vanItenA'bhyaMkAya zivamAdizata // 32 // vayaM nirmAya mAyAvyakatAnaM mAnasaM nijaM / nAsAgranyastahagmatra, caityava. 12| Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-rasa sasmAra tridaNDikaH // 33 // atrAntare zivo dhyo, zmazAnaM bhUyupadravaM / sUcIbhedyograbhUcchAyA, kRSNarAtriHtAlakatiH bhayaMkarA // 34 // kapAlI caiSa nistriMzaH, sa nistriMzakaraH zavaH / ekaikaM dAruNaM caitannUnaM me vadhahetave // 35 // // 67 // so'tha bhItaH punarnaSTuM, sAMprataM na tarAmyahaM / kiM kurve kiMbruve caivaM, dhyAyaMstAtavaco'smarat // 36 // aMtaHsvAtaM tataH kSudropadravadrAvakAraNam / zivaH paMcanamaskAraM, zivazrIkAramasmarata // 37 // kSaNAt kapAlinastasya, kSudrama prabhAvataH / zavaH kiMciccalitvA sa, papAtodastamuktavat // 38 // tatpAtAdAtmanaH kSuNNaM, kapAlI kalayaM stadA / jajApa sa punaH pApaH, khamaMtraM sthirmaansH|| 39 // jApapUrtI zavaH pUrvavadattasthau papAta ca / kapAlI jAtako'tha, viSaNNazca zivaM jagau // 40 // maMtraM tvamapi re kiMcidvetsi netyabhyadhAcchivaH / kapAlI lobhatobhRya|zcakre jApaM sthiraashyH||41|| athottasthau zavo bhUyaH, prAbhavanna zivaM prati / sUryaloke hi kiMdIpa, rociSAM syAtprabhUSNutA // 42 // tasyaivAtha zavazchitvAsinA tenAkSipacchiraH / ciMtyate yatparasmai hi, tatvasmai bhavati sphuTam // 43 // tridaMDino'tha dehaH sa suvarNapuruSo'jani / maNimaMtrauSadhInAM hi, gIyate mhimaadbhutH||44|| zivazcikSepa bhUmyaMtastaM hemapuruSaM ttH| gRhaprApa prabhAte caagnnypunnyrmodyH||45|| sarva nivedya vRttAMtaM taM rAjJe vaan||67|| damitAraye / hemapUruSamAninye, rAjAdezAvadhAmasaH // 46 // aMgopAMgaistataH kRtyaiHprAtaH prAtaH punanevaiH / jAteH puSpavadetasya mahebhyo'bhUcchivo'cirAta // 47 // sitAbhrazabhramuttuMga, sauvapuNyamivoddharaM / zivo'tha tena vitenA'kArayaddevamandiraM // 48 // nijahRdi maraNAMtepyApadAMcakravAle, vratamiva parameSThinInamasyAmavazyam / Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | smarati ya iha dehIsAvadhAno nitAMta, ziva iva zivabhAjI bhUtibhAjIva sa syAt // 49 // ityaihalaukikazrIpaMcapara| meSThinamaskAraphalaviSaye zivazreSThiputrakathAnakaM samAptam / yeca prAcyabhavopArjitAgaNyapuNyasaMbhArA nijakhAMtakAMtavyUDha prauDhazrImajjinapravacana rahasyaprAgbhArAH kRtyAkRtyAdisamastavastuvijJAna vijJavivekalocanAdhArA mithyAtvisatva cuMbako palasaMghaTanA kuMThitAne kadurgatipratatichiduravizu| samyaktvAsidhArA bhavyaprANinaH paMcasaugaMdhikatAMbUlamiva zrImatpaMcaparameSThinamaskAraM naktaMdivamupavezanevotthAnevA sthAnevA yAne vA bhojane vA payaHpAne vA khApe vA'vabodhe vA svakIyamukhAM bhojAdazrAMtaM na parityajati teSAM zreSThisu| guptaprasUtazrImatyAiva vyAghravyAlajalAnalamRgArAticauraviSadharavarAhAdayo duSTasatvAH kRzAnutApAnnavanItipiMDaiva vidravati, atrArthe sakalazraddhAlu zrAvaka lokapramodapradAyikA zrImatyAkhyAyikA likhyate- babhUva potanAbhikhyaM, puraM khacchairjanairbhRtam / pAthodhiriva pAthobhistArakAdhyeva tArakaiH // 1 // abhraMlihaH sudhAzubhrAH, prAsAdAH | zrImadarhatAm / yatra puNyavatAM puNya, kozAssAkSAdivA'vabhuH // 2 // tatrArhataH suguptAkhyaH, suguptendriyapaMcakaH / uvAsodyadguNAvAso, dharmakarmaparAyaNaH // 3 // pAtrebhyo guNapAtrebhyo, yo dAnena dhanena ca puSkalena samairlokairvyAkhye dhanadAkhyayA // 4 // zrImatI zrImatI jajJe, tatputrIzuddhadhImatI / zRtAcAravicAraikatAnamAnasakoTarA // 5 // mithyAtvaM mAsmabhUnmUlAnmametyAkRtato dhruvaM / abhUdabAlApyabAlAyA, samyagdarzanadhAraNe // 6 // akalaMkeMdutulyAsyA, varendIvaralocanA / ardhacaMdrAbhabhAlazrIH, pravAlasadRzAdharA // 7 // kuMdasuM - / 1 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 68 // daradantAliH pradIpAkRtinAsikA / suvarNaketakIvarNa, vijitvaravapuSTarA // 8 // kaMkellipallavodAma, kAmAMku-kalakavaciH shkdNbkaa| muSTigrAhyodarIpIna, stanIkarmonnatAMghikA ||9||rNbhaastNbhsgrbhoruH, pdmnaalbhujaaltaa| padminIpatrahastAnjA yAbhUdhUnAM manoharA // 10 // caturbhiH kalApakam // tasyA dRSTidhanuryaSTyA, kaTAkSeSUnmanobhuvA / vimucyAvedhi mithyAhaka, zreSThitaH kazcidanyadA // 11 // tatastayadhayA tasya, sazalyasyeva nAbhavat / Asane zayane yAne, bhojane'pi ratiH kcit||12||tdaakuutmth jJAtvA, tattAtena kathaMcana / suguptAdyAcitA kRcchrAtparyeNAvyAta tena sA // 13 // mithyAdRSTiSu tiSThaMtI, shriimtiiprmaahtii| smAraM smAraM namaskAra, paMcAnAM parameSThinAm // 14 // AsanaM zayanaM sthAnamutthAnaM bhojanaM gamam / vastunikSepaNAdAnAdikaM karma samaM vyadhAt // 15 // yugmam-zrImatI tasya gehe'pi, sAnyonyA bAdhayAnvaham / pumarthAn sAdhayAmAsa, dharmakAmArthalakSaNAn // 16 // jainadharma dadhAnAyA, itthamasyA zanaiH shnaiH| nanAMdrAdiparIvAraH, pracukopa pade pade // 17 // tathApyacalabhAvA sA, kamevaicitryaciMtanAt / khArtha tatyAjano dharma, svArthabhraMzohi mUrkhatA // 18 // nanAMdrAdyuditaistasyA, asaddoSasAniratarA kramAjajJapriyo dviSTaH, kSadvaiH kena prtaaryte||19||shiilaadigunnpaatraayaaapi tasyAH priyo'nydaa| dharmadviSAdviraktA'bhUt, dhamedveSo mahAn ytH||20|| udvivakSaH priyAmanyAM tatpriyastadvadhecchayA / pidhAya so'ragaM |kubha, nyadhAguptaM gRhAMtare // 21 // athAdideza tAM bhadre,? gRhaantrghttmdhytH| puSpANyAnIya me dehi, devAnacAmi yana taH // 22 // samAdatta priyAdeza, zrImatI dhImatI mudaa| pativAkyAnuvartitvaM, mUlanItiH kula SCRECRCORRENA jainadharma dhAnAdhyacitanAt / svAkSudreH kena pratAya udvivakSuH priyAmA deSAdvirata mAjajJe miyo dikhArtha tatyAjano mAhAdiparIvAraH, prAdhayAmAsa, dharmakAmAsamaM vya // 68 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ striyaaH|| 23 // dhyAyantI sA namaskAramaMtraM gRhAntarAvizat / pidhAnaM pANinottArya, kuMbhe hastaM khamakSipat PI // 24 // tuSTA zAsanadevyasyai, nmskaarprbhaavtH| sarpa hRtvA sugandhAni, cakre puSpANi tatkSaNAt // 25 // zrImatI tAni lAtvAdAdvinItA vallabhAya saa| cakitaH saMstatastatra, gatvA sarva vyalokata // 26 // dRSTvA ghaTamasarpa taM, divyasaurabhavAsitAm / mIlayitvA'khilaM lokaM taM vRttAntaM jagAda sH||27|| zrImatyA sa mahAsatyA, lagitvA pAdayoH priyH| svAgazca kSamayAmAsa zlAghayAmAsa ceti tAm // 28 // mayA puSpachalaM kRtvA dhRtvA hi | [ ghaTakodare / vidadhe tvadvadhArtha yahyalIkaM kSAmya tatpriye // 29 // aho te maMtramAhAtmyamaho te patibhaktitA / aho|8| te dharmadhIratvamaho te kSAMtisauSThavaM // 30 // zrImatyatha priyaM proce, kopaH khalpo'pi nAsti me / jAnIhi svahitaM kiMtu, kAMtAdyApi girA mama // 31 // tatastasyopazAntasya, jaina dharma jagAda sA / prastAve ko hi nAkhyAti, sajjanaH khajane hitam // 32 // tataH sa saparIvAroM'gIcakArAhatavRSam / ko hi dRSTaphalaM sAlaM rasAlaM na pikaH zrayet 4 & // 33 // AbhavaM pAlayitvA tamatIcAravivarjitam / zreSThistaH saparIvAro jajJe sugatibhAjanam // 34 // naktaMdivaM vacasi cetasi sAvadhAnAH, dhyAyanti paMcaparameSThinamaskRtiM ye| te zrImatIvat jinazAsanadevatAnubhAvAdihApi khalu tatkaphalaM labhante // 35 // iti paMcaparameSThinamaskAraviSaye dvitIyA zrImatIkathA saMpUrNA iha hi jagati aihalaukikacetazcintitArthasArthamAtrapradAnaprakaTebhyaH surataruciMtAmaNikAmadhenukAmaghaTebhyo'pi samadhikamahimasphAraM svakIyAmeyamavArimaparisphuritatuSArakarakaranikarasahodarayazobharahArabhUSitadigyoSidvakSaH Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 69 // sthalavistAraM zrIpaMcaparameSThinamaskAraM ye krUrajIvApi zubhodakarmasamparkavazAt prAMtyasamayepyAsAdayanti / te kulakavRttiH zrIdharaNendraiva nAgendrAviditakamalAlIlAvatIrupabhujya kramakrameNamuktikAntayA sahasarvakAlaM vilasanti, anAthai zrIdharaNendrakathA janitAmandAnandaprathA likhyate-ihaiva bharatakSetre, purI vArANasI babhau / bhogArtha bhoginAM bhAgyairAkRSTevAmarAvatI ||1||hryessu harmiNAM yatra, sphuTasphaTikabhittiSu / vicitrAsvapi saMkrAntAH, kAntAzcitra bhramaMtI vydhuH||2|| ahaMccaityeSu tuMgeSu, carantau zazibhAskarau / AsInAviva rejAte, kSaNaM yatra zramacchide // 3 // bhuupaalmnnddliibhaalsthlskhltnkhdyutiH| tatrAbhUdazvasenAkhyaH, kSitipokSatazAsanaH ||4||bbhaar zAsanaM jainamasAvasukhalitaM yathA / balino'pi mahIpAlAstathaivAsyApi ttddhuH||5|| tasyAgramahiSI vAmA nAnA vaamaanndiidhitiH| satISu bibhratIM rekhAM prathamAM samajAyata // 6 // na raMbhA na ratirna zrIryasyAH sAmyapadaM yayau |n tAsAmudarakroDamalaJca jineshvrH||7||jgcetshcmtkaarkaaribhirgunnraashibhiH| bheje yasyAvapuH ko vA susthAnaM prApya nAzrayet // 8 // jJAnatritayarAjiSNujiSNurAntaravairiNaH / tamAladalanIlAGgaH zrIpArzvastatsuto'bhavat // 9 // saMsaratsarvasaMsArikAruNyarasasAraNiH / namrA'surasurazreNiH, sakaumArya kramAdagAt // 10 // prabhAvo yasya bAlye'pi sUryasyeva prbhaabhrH| mahAnandakaro loke, kasya na prakaTo'bhavat // 11 // paMcAgyAditapaH kaSTaM tapyamAnaH sudust-18|||69|| pam / AjagAmAnyadA tatra, zaThaH kmtthtaapsH||12|| mithyAdRSTijenassarvaH, sarvadhyoM tanninaMsayA / agAtsamyagvivekohi, ka vinA munisaGgamam // 13 // marAlavanmRNAlinyAma, sthito vaataaynkssitii| pAzcoM vilokaya Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnpuryA, gacchadAgacchato janAn // 14 // sudhAsAragirApRcchat, pArzvaH pArzvacaraM janaM / kimadya bhadra gacchanti, nAgarA nagarAd bhiH||15|| pratyUce pArzvagaH pAva, kamaThastApaso bahiH / AjagAma namaskatu taM gacchanti puriijnaaH||16|| dhyaanjnyaantryaadrshsNkraanttrijgsthitiH| AkarNya tadvacaH pArzvazcetazcintAmanATayat // 17 // adhigajJAnaM ca hA kaSTaM, pidhAnaM jnyaanckssussH| yenAvRto na jAnAti, tattvAtattvapathaM nrH||18|| varivasyAM vidhAyAsya, kamaThasya tapasvinaH / mithyAgrahilacetaskA, janA yAsyanti durgatim // 19 // tatvAkhyAnena niHzeSAnetAnistArayAmyataH / paropakArasAraM hi, jIvitavyaM satAM smRtam // 20 // iti cetasi nizcitya, bhagavAn spricchdH| sannidhau kamaThasyAzu, jagAma dhaamdiidhitiH||21|| kamaLaM prati nirvyAjakAruNyarasavAridhiH / vyAjahAra kumAro'tha, sUktivallighanAghanaH // 22 // siddhisAdhanasAdhIyAMstapakhin dharma eSa n| yasminnimajjana jakantUnAmupaghAto vidhIyate // 23 // ahiMsAmUla evAlaM, dharmaH karmadrumacchide / na kuThAro vinAdhArAM, kSamo vRkSAva nIbhide // 24 // eSa eva vizeSo'sti, dhrmaadhrmaadhvnorytH| avadhaprabhavohyeSaH, parastu vadhasaMbhavaH // 25 // cukopa kopanaH so'pi, samAkarNya prabhUditam / nahi zItajvaraH zItasalilairupazAmyati // 26 // tathApyasya pratyayArthamAdizatkhanaraM vibhuH / jvalajjvalanakuMDasthamidamedho dvidhA kuru // 27 // kumArAdezamAsAdya, sadyaH so'pi tathA vyadhAt / vidheyAjJAvidheyairhi, rAjavadrAjavAjinAm // 28 // ardhadagdhaH sphuradgAtrA, kRSNasarpo bhyNkrH| arddhavaizasamApanno, nirjagAma mhedhmtH||29|| sAya dApayAmAsa, prathamaM parameSThinAm / namaskAraM manohAraM, paro Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn-pkRtidiikssitH||30|| sAvadhAnaM pannago'pi, namaskArAmRtaM ppau| madhye marusthalaM zrAntaH, pipAsuriva jIvanam kulakavRtiH // 31 // cakSuzravA vipadyAbhUt, maMca pannaganAyakaH / kiyadetatvayaM tIrthakare kAryakare'thavA // 32 // kiirtiko||7 // lAhalAdvaitaM, vitanvAnA jgdguroH| vismerA nAgarA jrjindhrmkmaansaaH||33|| kaSAyakaluSaHso'pi, tApasA psdstpH| kRtvA meghakumAreSu, vipadya tridazo'bhavat // 34||raajymutsRjy samaye, pariNIya vratazriyam / madhye vasundharaM dhIro vijahAra jinezvaraH // 35 // zrIastAcalacUlAyAM svarNakuMbhaM vibhAkhati / nikaSA nagaraM kiMcittasthau pratimayA prbhuH||36|| jJAtvA vibhaMgajJAnena, zrIpArzva pratimAsthitam / upasargayituM tatrAjagAmakamaThAsuraH // 37 // brahmANDabhANDagarjAbhiH, sphoTayantaiva sphuTam / jvalattaDiddIpikAbhiH, bIkSamANava prabhum // 38 // ghorAndhakArapUraizca, purayanto bhRzam dishH| payodharAdhoraNIbhirdArayanto vasundharAm // 39 // & milatpralayakAlAbdamAlAlIlAnukAriNaH / racayAzcakrire tena, ghanAH khAMhazcayAiva // 40 // tribhiH kulakam // zApayo musaladhArAbhiH, varSatsu stanayitriSu / kaMThadanaM vibhorjajJe, dadhatsnAtrajalazriyAm // 41 // aho kaTarisaundarya, sundayoH siddhismpdH| yatkRte sahate khAmI, svayamIdagviDambanam // 42 // siMhAsanamathAcAlInizcalaM panna-18 geshituH| tasya pratyupakArasyAvasarasmaraNAya vai // 43 // viditvA'vadhidIpenAsanakampanakAraNam / upakaNTha prabhoH prApa, dharaNaH saparicchadaH, // 44 // mUrti sphArasphuTAcakrachatraM caraNayoradhaH / vArimAtra vArajanmazaSazcakre jgdguroH||45||caariikrnnbhnggiibhiH, nRtyanAgamRgekSaNam / agre saGgItakaM cakre, vizvavismApakaM vibhoH // 70 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 46 // llaattpttttghttitbhrukuttiprkttkrudhH| dharaNaH mAha zaraNaM, mRgayakha surAdhamaH // 47 // zAntamArgasthitaM pApa, kadarthayasi matprabhum / kimahaM dIkSito mUrkha, prabhurakSaNadIkSitaH // 48 // indrajAlamivAzeSaM, meghajAlamasau kSaNAt / saMhRtya svAminaM natvA, kSamayitvAgasAtmanaH // 49 // iti nAgendrahakkAbhiH, kamaThaH kampavigrahaH / bhayodatvatinirmagnaH, khatrANopAyamUDhadhIH // 50 // jagAma nijakaM dhAma, smaran pArzvaguNAvalim / vijahe'nyatra pAzco'pi, naikatra sthitirIdRzAm // 51 // tribhiH kulakam-vizAlazAlamAlAbhirmAlitaM kharNazAlitaM / dharaNaH kArayAmAsa, caityaM tatra jgtprbhoH||52|| zrIpArzvapratimAM tatra, phaNAmaNDapamaNDitAm / dharaNaH sthApayAmAsa, khapuNyakamalAmiva // 53 // upAntapattanasyApi, tddinaanmediniitle| ahicchatre'ti satyArthAbhikhyAvikhyAtimAsadat // 54 // daityopasargasaMsarga, nivAryevaM jineshituH| dhanyaMmanyo nijaM dhAma, jagAma bhujgaadhipH||55|| bhujaGganeturdharaNasya lakSmIrjagacamatkArakarI babhUva / yasyAnubhAvAvikAstameva naktaMdivaM bhAvaparAH smarantu // 56 // iti zrIpaJcaparameSThinamaskArapAralaukikaphalaviSaye zrIdharaNendrakathA samarthitA - iha ciMtAmaNikAmaghaTakalpadrumavatsArvakAmikasya, sakalamaMtrarAjAdhirAjasya, zrIpaJcaparameSThinamaskArasyAne-2 kazo mahimAnaH zrUyaMte-tathAhi, jaM kiMciparamatattaM, paramappayakAraNaMca kiMci / tattha imo navakAro jjhAijai8 |paramajogIhiM ||1||jo guNai lakkhamegaM pUei vihIi jiNanamukkAraM / titthayaranAmagottaM so baMdhai natthi saMdeho // 2 // navasari huMti surANaM vijAhara te ya naravariMdANaM / jANa imo navakAro sA suvvapaiDio kaMThe // 3 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 71 // jeNa marateNa imo navakAro pAvio kayatyeNa / so devaloyagaMtuM paramapayaM taMpi pAvei // 4 // ato ye krUraka-da kulakavRtiH mANazcauryapAradArikatvAdyanekavyasanamagnA api prAMtyasamaye zrIpaJcaparameSThinamaskAraM prApnuvanti, te iMDikacIravaddevAdisadgatIH prApya zAzvatasaukhyabhAjo bhavanti / atrArthe huMDikakathA likhyate supArzve pAvatIrthezastUpAbhyAM yA jagatraye / jagAma paramAM khyAti, jajJe sA mathurApurI // 1 // yasyAM prAMsumahAzAlakapizIrSAlimauliSu / tArAstArAnizi nyastA, bhrajire dIpikAiva ||2||maabhuunno bhUrisaMbhUtaM, vittaM cittavimohakRt / ityadardAnino yasyAM tadarthibhyo'pi puSkalam // 3 // nayena pAlayana ziSTAn , duSTAndaNDena zikSayan / satyAbhidhaH kssmaadhiishsttraabhuucchtrumrdnH||4|| yasyAsidaMbhataH pANI, zaGke kalpalatA babhau / anyathA tatprasatyA'bhUtkathaM tasya manomatam // 5 // jinadattAbhidhastatra, shresstthybhuutprmaarhtH| dAnazIlatapobhAva, rUpadharma ivAGgavAn // 6 // bhavagrISma bhavadbhISma, duHkhoSmApakRteH kRte / kAruNyakadalIsaudhaM, gurudevaM siSeva yaH // 7 // gurubhyaH kaSTataH prApta, viveka yohRdantarA / kadApi nAmucadyanAdvinirgamabhayAdiva // 8 // tatraivaiko'bhavaccIyakalAkuzala-| |cetnH| taskaro huNddikaabhikhyo'lksskrmvinirmitH||9|| abhaiSIdyo dhanaM laMThan na matyonaca bhuupteH| tasya bhItiH kuto yadvA, sahAyaM yasya sAhasam // 10 // pazyatAmapi satpuMsAM, sAraM dakSatayA haran / khAM pshytoh-18|||71|| rAkhyAM yo, yathArthI vidadhe bhuvi // 11 // mahardhikagRhe kSAtraM, pAtayannanyadA ca sH| bubudhe tajjanazcakre, pUtkArazca tadoccakaiH // 12 // tatazca rAinaraiH sadyaH, paryaveSTyaMta tadvaham / kAkairiva divaaruuddhghuukvRkssmivaabhitH||13|| Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAARRRRRRR jagRhe tairlohakhurataskaro bhAskarodaye / kohi rAtriMcaraHprANI, divA nahi nigRhyate // 14 // taM badhvA te jagU rAjJe, rAjA tAnidamabravIt / vadhyabhUmau viDaMbyAmuM, kSapadhvaM shuulikopri||15|| ArakSikAstataH kSipraM, rAjAdezaM vinirmmuH| kohyAdhatte hitAkAMkSI, rAjJAmAjJAvilaMghanam // 16 // taM kSiptvA zUlikAyAnte, pracchannaM mumucuzvarAn / tacchuddhikAriNAM-pusAM nigrahAya duraatmnH||17||taadRk shuulaavythaartsyaa'pyaatpaasvimoksstH| tasya jajJe tRSA tIvrA, kaSTAtkaSTatarI hi tRT // 18 // tatazca yAcate tasmai, rAjabhItyA ko'pi paarshvgH| payo nAdAdyataH prAyaH, khasApekSAdayA nRnnaam||19|| nijapuNyAkRSTamiva,pArzvayAntaM dyaanidhim| jinadattaM yayAce'mbuM sdiinaasystRssaaturH||20|| pratyUce so'pi taM cauraM, yAvadambusamAnaye / tAvattvaM sadgaterhetum , guNayAlaM namaskRtim // 21 // tatazca guNayAmAsa, namaskAraM sa ucckaiH| atrAmutra hitaM maMtraM,prAvatayati kohi na // 22 // yAvacchreSThiYahAdAgAllAtvAmbukarakaM kare / tAvatsa guNayAmAsa, namaskAraM gurukharam // 23 // aprApte'mbuni saMprAptaH, paJcatvaM sa nmskRtH| dhAmnA samRddhayakSeSu, devIbhUyotpadyate // 24 // iti vai jinadattasya, vRttAnte taizcaraiH purH| rAjJa ukte sa badhyatAmA-15 dizatprati tAMzcarAn // 25 // viDaMbayitumArebhe, raasbhaaropnnaadibhiH| yAvattaiH sa tadA yakSa, stAvatprAyukta so'vadhim // 26 // tataH so'vadhidIpena, namaskAraprabhAvataH / devatvamAtmano jJAsIcchreSThinastadviDambanAm // 27 // tataH kopAdvikRtyAdi, tatpuropari nAgarAn / nRpAdyAnityabhASiSTa, sa nabhasthastirohitaH // 28 // maguruM jina-18 dattaM yaddayAluM vigatAgasam / kathayata bho yUyaM, tenAhaM pracukopa vaH // 29 // ityahaM giriNAnena, cUrayi Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-SyAmi vaH samAn / samarthaH kohi nAdhatte, sAhAyyaM khopakAriNi // 30 // rAjAdyairmaraNAgItai gAdyairmAnito kulakavRttiH hisH| yakSo'vAdIdamuM zrAddhaM, kSamayadhvaM drutaM jnaaH||31|| kArayadhvaM ca maccaityaM, zrAvakapratimAyutAm / shuulaa||72|| bhinnAM ca manmUrti, yena muJcAmi vaH samAn // 32 // ityukte yakSarAjena, rAjA paurpriivRtH| zreSThinaM kSamayAmAsa, vastrAyaissaccakAra ca // 33 // nije gaje samAropya, jinadattaM tamAhatam / prAvezayatpure rAjA, vAdyanAde prasarpati // 34 // yathA huMDikayakSasya, caityamuccairasUtrayat / zUlAbhinnAM ca tanmUrti, sa zrAddhapratimAM nRpH||35|| atho'pazAntacitto'bhUtsa yakSaH paurpuujitH| vinayenAniruSTo'pi, kohi naivopazAmyati // 36 // itthaM namaskAramahAprabhAvAcaurasya tasyApi ca haMDikasya / pretya zriyaM yakSasamRddhirUpaM nizamya bhavyAstaM smarantu // 37 // iti zrIpaMcaparameSThinamaskArapretyaphalaviSaye huNDikayakSakathA samAptA / paJcAnAM parameSThinAM varanamaskAraM dyukAraskaraM, trailokye'psitapUraNe shivvdhuuvkssojhaaroddhrm|ye'bhysynti ji nAgamoktavidhinA mAnASTaSaSTyakSaram , divyodyApanato'rcayanti vRNute sarvendirA tatkaram / iti parameSThinamaskAra-13 lAhalaukikikapretyaphalaviSaye kathAcatuSTayI samAptA ___ atha tapazcaraNaviSaye abhigrahavizeSamAha-uddimItyAdi-ano'ddiSTazabdena gobalIvardanyAyena yathA gAm balIvada cAnayetyukte gozabdena balIvardadhenvorlabdhatvAtpRthagbalIvardazabdocAraNena gozabdena dhenurucyate, ityevaM lakSaNenASTamyAditithInAmagrato nAmagrAhaM bhaNanAdatro'ddiSTazabdenAmAvAsyA procyate, uddiSTAcASTamIcaturdazI // 72 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cetItaretaradvaMdvaH, tato'yamarthaH uddiSTAyAmamAvAsyAyAmaSTamyAM caturdazyAM tathA pUrNimAyAM ceti siddhAntoktacatuHpAM tathA dvitIyAyAmakAdazyAM, paJcamyAM samyaktvapratipattidinAdArabhya SaNmAsAn yAvat zrAvakeNa zrAvikayA ca yekAzanakamekAsanakAditapaH kartavyam / SaNmAsyAH parato'pi aSTamyAditithiSu dayekAsanakaikAsanakAditapo yathAzaktyA vidheyam / aSTamIcaturdazyAditithayazca tA eva gRhyante, yAH sUryodayasya velAyAM bhava|nti-yata uktaM dazAzrutaskaMdhabhASye-pajjusaNe caumAse pakkhiyapavaTTamIsu vinneyA / tAo tihIo jAsiM uei sUro na annaao||1|| paJcakkhANaM pUyA jiNiMdacaMdANa tAsu kAyavA / iharA ANAbhaMgo ANAbhaMgAo micchattaM // 2 // anyatrApyuktam-udaye yA tithiH proktA, ghaTikaikApi yA bhavet / sA tithiH sakalA jJeyA viparIpatA tu paitRke // 3 // nanu dvitIyAditithiSu siddhAMtApratipAditAsu kimiti-zrAvakeNa dvayekAsanAditapo vidhIyate, ucyate, prAyo bhavyajIvena dvitIyAditithipazcake parabhavAyubaMdhyate, ato yekAsanAditapaH zubhAtmapariNAmajanakatvena zubhAyuHkarmabandhahetutvAdbhavyarviracyate-yata uktam-mahAnizIthe siddhAnte-"bhayavaM bIyapamuhAsu paMcama tihIsu aNuTThANaM kayaM kiM phalaM hoi|goymaa bahu phalaM bhavai, je uNaM jIve pAeNaM eyaasu| tihIsuparabhavAyuyaM baMdhai / tamhA samaNeNa vA samaNIe vA sAvaeNa sAviyAe vA visesaodhammANuTThANaM kaayvN"| iha hi zrImattIrthakRtAM zAsane nAnAbhavazatopArjitanikAcitArjitaduHkarmabhUdharavidAraNadAruNadaMbholidhArAnukAraM, trailokyodaravivartyastokalokakAyakAMtArAntarbalatkAmadAvAnalakavalanasajalajaladharAsAraprakAraM, zrItIrthakarapurandaracakradhara tAtaM // 2 // anytraa||1|| paJcakkhAjasaNe caumAdI caityava. 13 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana kulakavRtiH // 73 // TimAditapaH prAgbhavIyAyanijarA hoi kammuNo / vArayANaM na sA bhave // 3 // vAsudevaprativAsudevabaladevamANDalikanaradevaprabhRtikamalAkalApalIlAvatIvivAhavidhinirmANapravaNabrAhmaNamaNDalaM,AmarpoSadhyAdilabdhisandohapadmakhaNDavikAsane pracaNDamArtaNDamaNDalaM, nitAntadurdAntakaraNAzcakizoravazIkaraNaturagazikSAcaturapuruSAyamANaM, vaimAnikajyotiSikabhavanapativyantarAditridazasamAkarSaNAkarSaNamaMtrasAmyaM bibhrANaM, caturthaSaSTASTamAditapaH prAgbhavIyaduSkarmamarmanirmathanakarmakarmaThaM pUrvazrutadharAH kathayAmAsuH-yatauktam-bhagavatyAdisiddhAnteSu-"cautthabhoyaNe jA ya nijarA hoi kammuNo / bahuvAsasahassehiM pi nArayANaM na sA bhave // 2 // AyaMvilabhoyaNe jAca nijarA hoi kammuNo / bahuvAsasaehiM pi nArayANaM na sA bhave // 3 // ato bhavikajIvaiH khazaktimagopayadbhiH sUtrasUtritavidhinA sakalajIvarakSAvidhAnakatAnaH, dhanadhAnyavareNyahiraNyaprAjyarAjyalalitalalanAkIrtiparaspardhAyaihalaukikakAraNakalApaparihAraparAyaNaiH, sarvadA sarvAdareNa kevalakarmanirjarArtha bAhyAbhyantarabhedAt dvAdazavidhe tapAkarmaNi yatitavyam / kiM punaH parvadivaseSu, yato paryuSaNAdiparvadivaseSu aSTamaSaSThamAditapo niyamena bhAvasAraM vidadhati, te nAgadattazreSThiputravadaihikAmuSmikAsaMkhyasaukhyabhAjo bhavanti, anArthe nAgadattazreSTiputrakathAnakamucyate-vitAnavAtAyanamukhyamukhyavicchittasaMzobhita |hamyeramyam / satpaNyapUrNAhavizAlazAlaM,zrIzrIpurAbhikhyapuraM babhUva // 1 // trilokalokAdhibhuvAM jinAnAM, vihA-I sAra,gavadhirohalAbhAt / dhvajAH prahRSTA iva yatra nRtyaM, cakrurmarucAlanakaitavena // 2 // kAmoSmatRSNAturavallabhAnAM, vAtsalyamAdhAtumivAGganaughaH / hRdisthito yatra kucacchalena vabhAra zRGgArarasorukumbhau // 3 // zrIkAntanAmA // 73 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jani tatra ziSTaH, zreSThI gariSTho guNavajjaneSu / niHzeSavANijyavizeSavijJaH, kalAkalApAkalanA manojJaH // 4 // tAMbUlavatsatyavaco yadAsyaM, nojjhAMcakAroddharasaura bhADhyam / vareNyamAdhAramihAnuguNyAnmuJcettarAM kaH praguNo guNohi | // 5 // yo jAtu cUDAmaNivat khamaulenattArayAmAsa jinezvarAjJAm / tathA'nvahaM dakSiNapAdapadmAt, suvarNamudrAmiva pAtradAnam // 6 // zrIkAntAbhUcchreSTinI tasya kAntA, zAntakhAntA zIlazAlInyakAntA / vAdyadINAgIH sunItipravINA, sarvastrINAmuttamAdhiprahINA // 7 // yasyA dhAtUn vAsayAmAsa saptApyarhaddharmAmaikakarpUrapUraH / prekSAzuddhaM vAstavaM vastu yadvA kiM kiM sauvaiH sadguNairvAsayenna // 8 // sa zrIkAnta zreSThyatha dravyalobhAdibhyopyuccairdUradezAntare'gAt / hRtsantoSAtkiM vinA dravyatRSNA, devarvyApi kSIyate jAtu puMsAm // 9 // vikrINAnaH so'tilAbhena tatrAnItaM vastustomamanyacca gRhNan / prApAkasmAnmRtyumatrAGgabhAjAM prastAvAprastAvatAkAsti mRtyoH // 10 // zrIkAntasyAputrikasyAntarUpAM vArtAM zrutvA tAmatha zrIpurezaH / taddravyAdAnArthamArAttadIye, gehe preSItpuruSAn paMcakulyAH // 11 // paurAH saMbhUyAtha bhUnAthamevaM, procuH khAminnasya jAyA sagarbhA / sUte sUnuM cettadA khaM na leyaM, leyaM sUtAyAM sutAyAM tu tatkham // 12 // ityuktastairnItividbhUdhavo'pi, svIyaiH puMbhi lekhayitvA tadIyAm / sarvAM lakSmImunmumocAzu yadvA, maryA jAtRllaMghayetkiM samudraH // 13 // ratnAvanIvat dyutizobhramAnaM, kulasyAlaMkArakazuddhamUrtim / putraikaratnaM nayanAbhinandi, prAsUta sA paryuSaNAsamIpe // 14 // tasya prasUte| gRhamAgatAbhiH, suzrAvikAbhiH saha vArtayantI / suzrAvikA kApi jagau kariSye'STamaM tapaH paryuSaNAkSaNAhe // 15 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana sa bAlakastAM ca nizamya vArtAmIhAmapohaM ca hRdA ddhaanH| saMprApya jAtismRtimAtmapUrvabhavaM ca sasmArakulakavRciH tayA samastam // 16 // tataH sa dadhyau tapasadRzA prAka, mayA samArAmidaM suparvam / ArAdhayiSyAmyadhunApi // 74 // jAnan svAbhigrahaM ko hi bhinatti dhImAn // 17 // evaM vimRzya khahRdA sa bAlopyabAladhIH svoSTapuTau prmiily| itasthau khamAtuH stanamAdade na, ruroda no darzayate sma nAtim // 18 // tathAsthitaM taM jananI nirIkSya, hRtArthasAreva sudInavakrA / cikitsayAmAsa cikitsakodhairna tatpratIkAramamaMsta ko'pi // 19 // athArbhakaH paryuSaNAprabhAte, mUrchAmagAnissamasaukumAryAt / kiM nogralUkAvalilolitAni, mlAyanti puSpANyatikomalAni // 20 // tato mRtaM taM vidatI tadaMmbA, saMvRtya vastre Na vareNa gehAt / pAzcAtyabhAge vijane'nugartA, cikSepa caityArcanabhaGgabhItyA // 21 // ArAdhya pauraiHsaha sA suparva, tatpAraNAnte vyalipacchuceti / kurvati kiM jAtu vivekinastadyaddharmakarmapratighAtakAri // 22 // mRNAlasUtrAmalakomalAGgaM, sallocanAhnAdanazAradendum / amuM zizuM saMharataH karau sAga, vyUDhau kathaM nighRNa daiva ? re te||23|| vRkSaM vinA valliriva svadaNDaM, vinA patAkeva nirAzrayAham / bAlaM kulAdhArakaraM vinA'muM, hahA bhaviSyAmi kathaM varAkI // 24 // tanmRtyuvArtA ca nizamya bhUpaH, preSItpunaH paMcakulaM dhanArtham / tadIyasadmanyathavA samRddhiM nisvAmikIM syAtprati kasya necchA // 25 // athAvizatpaMcakulaM tadokaH kenApyadRzyana // 4 // gale gRhItvA / nyaSedhi vA puNyavatAM supuNyaM ruNaddhi kiM kiM duritaM na dUrAt // 26 // bhUyo vizatpaMcakulaM niSiddhaM gatvA nRpAgre taduvAca sarvam / nizamya tadvismitacitta urvIpatiH khayaM tasya jagAma dhAma // 27 // dattvArdhacandra Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizato nRpasyAdRzyena kenApi yadA nissedhH|ckre tadAsau vimamarza bhAvyaM citreNa kenAtra ca kAraNena // 28 // utkSipya sAraM ghanasAragandhasArAdibhogaM nRpatistataH sAk / avocadevaM ya ihAstyadRzyaH sadyaH sa dRzyo bhavatu prasannaH // 29 // siMhAsanAdhyAsitadivyamUrtiH, tataH sphutto'bhuuddhrnnorgendrH| bhaktyA hi kiM divyamapi prakAmaM, bhavenna sAkSAtpraNipAtukAnAm // 30 // nRpassapauro'pyabhivaMdya taM srAka, papraccha tatkAgamanasya hetum / athoragendropi narendra mevaM, provAca pauraiH paritaH parItam // 31 // etadgRhasyAdhibhuvo'rbhakasya, puNyazriyAkRSTa ihAhamA-18 gamam / jighRkSatAyA bhavatA tadIya, mahAsamRddheHparirakSaNAya // 32 // etatsamAkarNya nRpaH sapauro'pyAzcaryatastaM punarapyapRcchat / koyaM zizuH kiM sukRtaM ca tasya, tataH phaNIndro'pi tamabhyuvAca // 33 // vRttAntametasya purApi rAjan sarva bhaNiSyAmyadhunA tu bAlam / AnAyayeti pratipAditaH saH AnAyayAmAsa zizuM jananyA // 34 // tataH samAnIya zizuM samAtrA, pracikSipe'hIMdrapadoradhastAt / zItAMbusekaiH sa zizuH sasaMjJo, jajJe'tha saMsupta ivAGgabhAjI // 35 // athoragendro vizadaprasAda, manasyamAntaM vikirannivordhva / khadantakAntyAbhidadhe nRpAgre, modena tatpUrvabhavasvarUpam // 36 // jajJe purA kasyacideSa sUnurbAlye'pi mAturmaraNe'sya pitraa| patnI navoDhA prababhAra sA ca, sApatnyamAtsaryamanena sAkam // 37 // tatazca sA prAdita bhavyamasmai, na bhojanaM naiva sukhAdikaM ca / na vAkyadAnAdi vimAtRjAnAM, prAyaH kuto vepsitavastusiddhiH // 38 // evaM khakarmodayato'tiduHkhaM, naktaM divaM so'nubhavan krameNa / ananyasAmAnyaguNAlimAlA, jAtIvanaM yauvanamAsasAda ||39||s cAnyadA bhavyasaroja Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1104 11 caityavandana- 4 khaNDaprabodhamArtaMDanibhaM gurUyaM / dRSTvA prakRSTena hRdA praNamyApRcchatkhaduHkhAnubhavasya hetum // 40 // sudarzana| jJAnacaritrarUpa, ratnatrayAlaMkRtasarvagAtraH / hitopadezI suguruH zazaMsa, tadIyaduHkhasya nibandhanaM srAkU // 41 // | saddAnasacchIlatapaHsvabhAvadharmo jinabhASito na cakre / tvayA prAkU samasaukhyahetustatodhunA duHkhamidaM tavAbhUt // 42 // caturvidhasyApi jinoditasya, dharmasya vAMchAdi vidhAnazaktiH / siddhA paraM prAkRtaduSkRtasya, | chide samartha tapa eva bhadram // 43 // zrutveti vAkyaM suguroH samIpe, lalau sa bhAvAnniyamaM kariSye / SaSThASTamAkhye tapasI dineSu, nUnaM cAturmAsika vArSikeSu // 44 // tathA kariSye sma sadAnyadApi, tapo yathAzakti yathA vidhIha / iti pratizrutya guroH sa pArzvAddhakatAno'nudinaM babhUva // 45 // kRtopavAsatritayo'nyadA sa sapauSadhaH paryuSaNA nizAyAm / kRtvA tanUtsargavidhiM sumeruH sthiraH sthitaH zUnyakuTIrakAntaH // 46 // samIkSya taM tatra tadA, vimAtA, dUrAtmiko cairdahanaM pradIpya / pradveSataH prajvalayAJcakAra, pradveSavAn kiM na karotyakRtyam // 47 // tataH sa mRtyopazamaikatAna, zrIkAntaputro'bhavadeSa bhUpa / suzrAvikA janmamahotsave'sya, prastaprasUtergRhamAyayurdvA // 48 // tadAsyataH paryuSaNAmuparva, tapovidhodantamayaM nizamya / saMjAtajAtismaraNo'tha pUrvAbhyAsAdvayadhAdaSTamamarbhako'pi // 49 // dinadvayaM dharmakRtAvadhAna, manAH smaran paMcanamastriyAM ca / tasthau tataH paryuSaNAvibhAte, mumUrcha bAlyA|dhikasaukumAryAt // 50 // mRtaM tato'muM jananI viditvA, samastalokasya zizoH zucAsya / caityaprapaDhyAdikabhaGga, bhItyA'kSipadgarttamanupraguptam // 51 // asyArbhakasyopari saMcariSNu, nabhazvaraM praskhalitapracAram / asmadvimAnaM sva * kulakavatiH // 75 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ litaM yadatra, tadasya, nUnaM tapasaH prabhAvaH // 52 // tato'vadhijJAnadRzAvagamya, svarUpametasya zizoridAnIm / uttIrya te paJcakulaM gRhAntarvizanniSiddhaM mayakA bhavAMzca // 53 // kRtvA yathArthAmatha nAgadatta, iti prathAM tasya zizoH phnniindrH| jagAma dhAma svakamaGgadhAma, prdyotvidyotitdikklaapH|| 54||shriikaantaayaa nAgadattena sAkaM, datvA mAnaM sAdhu bhUmIdhavo'pi / pratyAyAsItsevakai sevyamAnaH, sauvAvAsaM sarvasampattivAsam // 55 // zrIkAntAkroDasthito nAgadatto'pyApa vRddhiM stanyapAnAdibhiH / sAk miSTAMbhobhirdevazAkhIvadeva, kurvAkhyAyA bhUmikAyA va nsthH||56|| himaguriva kalAbhiH pauratArAsumukhyaH, sara iva paripUrNaHsmerapadmAvalIbhiH / aliriva varivasyan | sAdhupAdAravindaM, sura iva sukhamAyuHso'nvabhUnnAgadattaH // 57 // jinanigaditamudrAM dharmamAjanmakAlaM, pratikalamanusRtyAvetya ca prAptakAlam / anazanamupagamyArAdhanAdhyAnalIno, divamagamadanAgA nAgadattaH kumaarH||58|| itthaM kSINAticArAnavaratasutapaHpAlanAyAH prabhAvAcchrImantaM nAgadattaM kumaramuragapAvaMdhyasAMnidhyasiddham / atrAmutrApi labdhvAtulasukhakamalaM, bhavyabhAvena bhavyAH, zrutvA tUrNaM tadIyAcaraNarasikatAM sarvakAlaM kurudhvam // 59 // iti tapaH phalaviSaye nAgadattakathA sampUrNA / / adhunA jIvakulAkulodumbaraphalAdInAM dvAviMzatisaMkhyAnAM zuddhazrAddhAbhakSaNIyAnAM pariharaNIyatvamAhapaMcuMbaricauvigaI himavisakarage ya savamaTTI ya / rAIbhoyaNagaM ciya vahubIyaaNaMtasaMdhANa // 15 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 76 // caityavandana- gholabaDA vAiMgaNa amuNiyanAmANi pupphaphaliyAI / tucchaphalaM caliyarasaM vajaha vajANa baaviisN||16|| | kulakavRtiH 4 vyAkhyA-sUcakatvAtsUtrasyAtroduMbarazabdenoduMbara 1vaTa 2 plakSa 3 kAkoduMbara 4 pippalaphalAni 5gRhyante, tAni |ca paMcApi phalAni bahulakRmikulAkulAni, kadAciduSkAlAraNyapAtAdAvanyabhojanAbhAve'pi bubhukSAkSAmakukSayo'pi zrAddhA yUyaM varjayateti sNttNkH| ataevoktaM zAstrAntareSu, "udumbaravaTaplakSakAkoduMbarazAkhinAm / pippalasya |ca nAznIyAtphalaM kRmikulAkulam // 1 // " aprApnuvAnanyabhakSyamapi kSAmo bubhukSayA / na bhakSayati puNyAtmA / |paMcodumbarajaM phalam // 2 // sUtrakAraH paMcuMvarItyanena padena kRmikulAkulaphalavarjanaM pratipAdayan jaMtujAtasaMsaktAnAM dhAnyajalakASThAdInAM parihAraM sUcayati / ata eva zAstrAntarepyuktam-"parisuddhajalaggahaNaM, dArUM dhannAiyANa taha ceva / gahiyANa vi paribhogo, vihIi tassa rakkhaNaTThAe ||1||"asyaa gAthAyA vyAkhyA-zrAvakeNa zrAvikayA vA, saritsarovApIkUpAdibhyo galanakena parizuddhaM khamatyA nirjIvaM kRtvA jalaM grAhyam-yatastata AgacchatAM kuMbhAdibhaGge jalajajIvavinAze tatkRtaM prAyazcittaM syAt / kUpAdibhyopi gRhAnItaM sajjalaM galanakena zuddhIkRtaM kalazAdI nikssepnniiym|daaruunni yAni zuSirANi na bhavanti, yAni jIvasaMsaktAni na bhavanti,tAnyeva // 76 // | gRhItvA dvidhAkRtvA chagaNakAdIni prasphoTya vyApAraNIyAni, yatastatra sarpAdijIvA bhavanti, vizeSato varSAsu yatratatra tanmadhye bahujIvasaMbhavo bhavati, tathA dhAnyAni yAni jIvasaMsaktAni bhavanti, tAni na grAhyANi na Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMdhanIyAni / AdizabdAt karIramadhUkapuSpANi pIluphalajugandharIpRthukAdIni prabhUtatrasajIvavyAkulAni vivekavatAzrAvakeNa jIvadayArdracittena na grAhyANItyuktam , gRhItAnAmapi dArudhAnyAdInAM kuMthukITikoddehikAditrasajIvarakSArtha,vidhinA jIvaniSkAsanarUpeNa paribhogaHzrAvakeNa zrAvikayA kartavya iti gAthArthaH tathA vivekinyA jIvadayAkaraNatatparayA samyagdarzanazAlinyA zrAvikayA, sadA gRhavyApAravyAsaktayApi etAni paMcasthAnAni yatanayA vidheyAni, yato'yatanayA vyApriyamANAni khATikazAlAsamAni kathitAni tadyathA-"khaNDaNI peSaNI cullI, udakumbhI prmaarjnii| paMcasUnA gRhasthasya tena svarga na gacchati // 1 // " tatra khaNDanI ulUkhalamusale yAbhyAM dhAnyaM khaNDyate,te ca pUrva dRSTibhyAM samyagavalokya pazcAcchivavastrAMcalena samyakapramAyaM tato dhAnyaM khaNDanIyaM, yato'pratilekhitayostayormaNDUkagRhakokilAvRzcikakITakAdijIvavinAzasaMbhavena prabhUtaM pAtakaM bhavati, paripUrNe |ca dhAnyakhaNDane zrAvikayolUkhalamusale pRthak sthApanIye,yathA mithyAdRSTistriyodhAnyakhaNDanaM na kurvnti| peSaNI, gharahikA, yayA dhAnyaM dalyate, tAM ca locanAbhyAM bhavyarItyA vilokya celAMcalena pramAyaM ca dhAnyaM dalanIyaM, dhAnyadalane ca paripUrNe sati dve puTe pRthaksthApanIye, yathA mithyAdRSTistriyo'yatanayA tatra peSaNaM na viddhati / , dhAnyapAkasthAnam, tatra kITikonduragRhakolikAdijaMtUn samyagavalokya prAtivezmikamithyAdRSTigRhedhvagnau saMdhukSite sati khgRhe'gniHsNdhukssnniiyH| pUrva sandhukSite'nau mithyaadRssttistriinnaaNvnhigrhnnaayaagmnsNbhvaat|| 'udakumbhI,' jalauSTrikA, tasyAH sakAzAt pUrva jalaM yatanayA niSkAsanIyaM-tato nUnaM jalaM nidheyaM yathA na tatra Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-prabhUtajalasaMgrahe sati jIvasaMsaktirbhavati, jaghanyataH zrAvikayA zItakAle dvivelaM jalaM galanIyaM, uSNakAlA-kulakavRciH dau tu vAratrayaM catuSTayaM vA galanIyaM, yato grISmakAlAdau prabhUtatrasajIvotpattirbhavati, 'pramArjanI,' gRhazodhinI, // 77 // yayA gRhaM pramAya'te sA ca komalatRNamayI jIvarakSAvidhAyinI ca zrAddhazrAvikAbhyAM svagRhe vidheyA, yathA tayA 8 gRhapramArjane vidhIyamAne kuMthukITikodehikAdisUkSmatrasajIvavighAto na bhavati,yato jinazAsane sakalajIvarakSAyatanaiva dharmamUlamabhANi, yata uktam-"thevaMpi tavaM thevaMpi dinnayaM, jaM dayAi saMjuttaM / taM hoi asaMkhaguNaM vIyaM jahavA sukhittammi // 1 // sIe unheu tavaM, jai tappai, uDDavAhu paMcaggI / dANaM ca dei loe dayAviNA natthi se kiMci // 2 // jayaNA ya dhamma jaNaNI, jayaNA dhammassa pAlaNI ceva / taM buDDikarI jayaNA, egaMtasuhAvahA jayaNA // 3 // ' 'cauvigaI' iti sUtre vikRtayo dazocyante / kSIra 1 dadhi 2 ghRta 3 pakkAnna 4 madya 5 mAMsa 6 madhu 7 navanIta 8 taila 9 guDa 10 rUpAH, uktaM ca-khIraM dahi navaNIyaM, ghayaM tahA tillameva guDamajjaM / mahu maMsa ceva tahA, uggahimagaM ca vigaIo // 1 // " tanmadhyAt SaDbhakSyAH , catasro madyamAMsamadhunavanItarUpA vikRtayaH shraavkaannaambhkssyaaH| yatastatrAnantajIvAnAmutpattiHsiddhAMte bhaNitA-tathAhi-"madye mahuMmi masaM mi, navaNIyaMmi cautthae / upajaMti aNaMtA tavaNNA tattha jNtuunno||1|| smRtAvapyuktam-madye masi mdhuni|||| 77 // *ca, navanIte takrato bahinIte / udayanti vipadyante, tadvarNAstatra jantavaH // 1 // tatra madyaM puMsAmihaloke'pi bahu viDambanAkAri zAstrAntareSvabhyadhAyi,tathAhi-madyapaM tyajati zemukhI naraM, durbhagaM zazimukhIva duurtH| nindyatAM // 1 // " tanmadhyAt Sa bhaNitA-tathAhi-mayamAMse madhuni / Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tideva // 4 // doSANAM kApaNana paMcendriyAdijIvasa mannasya, madyasyai ca labhate sa lokataH, kiMcideva hitaM na budhyate // 1 // mRtyumApta iva mUrchatikSaNAdutpatatyatha patatyasau pathi / rauti gAyati vigAhate klamaM madyabhUtasamadhiSThito janaH // 2 // preyasIyati kudhIH khamAtaraM khapriyAM ca jananIyatidhruvam / sevakIyati vilokya bhUpati bhUpatIyati hiskhmuddhtH||3|| vivekaH saMyamojJAnaM,satyaM zaucaM dayA kssmaa| madyAtmalIyate sarva tRNyA vanhikaNAdiva // 4 // doSANAM kAraNaM madyaM, madyaM kAraNamApadAm / rogANAmiva cApathyaM, tasmAnmayaM vivarjayet // 5 // " zrIjainazAsane ca madyapAnaM paMcendriyAdijIvasaMkulatvena jIvabandhanibandhanatvAnnarakAdigatihetutvena bhavAntarepi bhUriviDambanAhetutvAnniSiddham-"nAnA prabhedabhinnasya, mdysyaikaik|bindubhiH| paMcendriyAMzca saMkhyAtuM caturtAnI na zaknuyAt // 1 // " yata uktam-"egammi majabiMdummi, jaMtuNo je havaMti pNciNdiy|taann ya saMkkhAuM na tIrae ceva cunaannii||1||" ato vivekinA zramaNopAsakena iha lokaparalokaviDambanAkAri madyapAnaM naktaM dinaM pariharaNIyam / yata uktam-"jAyavakulANa koDIu gAu majjapANadosAu / nihaNaM gayAu tAo kiM bhaNimoiyarapurisANaM // 1 // " tathA mAMsabhakSaNamapi siddhAMte paMcendriyajIvevighAtakatvena narakAvaTakodaranipAtakAraNaM gIyate, yatauktam-"mahAraMbhayAe mahApariggahAe paMcendiya vaheNaM / kuNimAhAraNaM jIvA neraiyAo ya kammaM vaMdheti // 1 // " zAstrAntarepyuktam-"cikhAdiSati yo mAMsaM, praannipraannaaphaartH| unmUlayatyasau mUlaM, dayAkhyaM dhrmshaakhinH||1|| azanIyan sadA mAMsaM, dayAM yohi ci 1 vighAtajanyatvena / Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5A5% 25 caityavandana-kIrSati / jvalati jvalane vallIM, sa ropayitumicchati // 2 // mAMsAsvAdanalubdhasya, dehinaM dehinaM prati / haMtuMkulakavRttiH pravartate buddhiH, zAkinyA iva durdhiyH||3|| ye bhakSayanti pizitaM, divyabhojyeSu satkhapi / sudhArasaM pri||78|| tyajya, bhuMjate te halAhalam // 4 // " ata aihikAmuSmikasakalakalyANavallarIvitAnamUlasamunmUlanadantAvaladantamuzalaM, saMsAramarusthalajvalahuHkhadAvAnalakIlAvyAkulasakalapANinirvApaNatuSArazIkarAsArazizirasamIrasa-2 brahmacAri karuNArasazoSaNogralUkAnilaM palalaM jinapravacanAbhihitajIvA-jIvAditattvavicArAcaturacetaskAH,8 svazarIrapoSaNakaraNarasikAH paMcendriyaprANiprANaprahANapraguNamanaskA ye bhakSayanti, te kramakrameNa palalampaTA mAnavamAMsamapyaparityajantaH sodAsarAjakumAravadatrAmutrarAjyabhraMzanarakAvAsAdyanekavyApatkadaMbakAM kapAlInilInAH sAMsArikapracuravidhurabhAjo bhavanti, atrArthe sodAsarAjakumArakathA likhyate, ilAlIlAvatI-8 bhAlatilakaM bhAlazobhitam / puratnakhacitaM jajJe, zrIkAMcanapuraM puram // 1 // yatrAntaH sajjanA rejurvahirudyAnazAkhinaH / saumanaH saurabhAbhoga, subhgaaHsphlshriyH||2|| jitazatrurnRpastatra, sutrAmeva surAlaye / babhUva valibhU-12 mIbhRt , pakSatakSaNadakSiNaH // 3 // sptvysnpaathodhismullaasncndrmaaH| anItivanitAsaktaH, saudAsasta-15 tsuto'jani // 4 // mAMsyAkabhakSaNAkSINa, tRSNAkRSNAhidaSTahRt / duSTadhIH sa vinA mAMsamaznute sma na bho-2|||78|| janam // 5 // anyadA karuNAmUla, dhrmkaumudkaumudii| mahIzo ghoSayAmAsa, nagare mArighoSaNam // 6 // iSTAM miSTAM divyapAkA, sarvA rasavatI ttH| vinA mAMsena saudAso ghAsagrAsasamAmavet ||7||chnnmaanaayyaamaas, A 5 * Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMzAkhyagirigahvarAt / sa hatAn barhiNo bhRtyaiH, kiM kuryAtnendriyarjitaH // 8 // vyAsakte pAcake'nyedhurhataM mAMsAya barhiNam / biDAlazchalamAlokya, dhanaM caura ivAharat // 9 // bibhyadbhapasutAtsUpakAraH kiMcicchizu mRtam / lAtvA pece palaM tatkaM, dhika sevAM pararaMjanIm // 10 // tatpalaM bhuktivelAyAM, sodAsaH pariveSitam / bhuktavAnuktavAMzcaivaM, prItitaH prati pAcakam // 11 // apahastitapIyUSayUSamAdhuryagarjitam / anyadedRkapalaM jAnan, pacase kiM na pAcaka? // 12 // sUpakAraH kumArAya chalamArgaNapUrvakam / AditastatpalodantaM, yathA jAtamacIkathat // 13 // vyAjahAra kumArastaM, mAritasya mRtasya vA / ekaikasya zizormAsaM, pAcyaM rucyaM tadeva me // 14 // tatheti prati-IN pedAnaH, sUpakArastataH param / aprApnuvanmRtaM bAlaM, jIvadvAlamamArayat // 15 // khaM khaM zizumapazyanto'stokazokAkulAstataH / pUtkAraM cakrire paurAH, puraH purapateriti // 16 // yogakSemakare deva? prajAnAM tvayi rAjani / noSNavAto'pi yAtyUcaM, kA kathopadravodbhave // 17 // bhUtaH pretaH pizAco vA, rAkSaso'tha naro'thavA / saMpratyasmacchizUnkopi harati prativAsaram // 18 // athA''zvAsya prajA rAjA, visRjya ca puraantraa| alakSyAn sthApa-5 yAmAsa khanarAMstrikacatvare // 19 // nighnan pracchannamanyedyuH, zizuM sodAsapUruSaH / rAjapuMbhirnibadhyAzu, ninye |ca kSitipAntikam // 20 // nRpo jajalpa re pApa? paapmiidRshmaacrH| kasyAdezAdathoce sa,sodAsAdezataHprabho ? // 21 // kopAtirekakampoSThapallavaH kssitivllbhH| dezAnnirdhATayAmAsa, sodAsaM dAsavattadA // 22 // aTavyAmatha sodAso, hiMsraH zvApadavadbhaman / gacchadAgacchato mArge hatvA pAnthAnabhakSayat // 23 // kramakrameNa sodAsaH, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catyavandana // 79 // pumaaNsaashnmaaNslH| adhiSThito'tha bhUtena, ko'muMcedyogyamAzrayam // 24 // puMmAMsAnudinagrAsaM, caMcadromAJca- kalakavRttiH saJcayaH / vaduriva reje sa, jaTAjaTilavigrahaH // 25 // nRvazAbhyaGgasaMsaMgaraMgadurgandhazevadhiH / mahAkAyo muktavAsAH, sa rAkSasa ivAbabhau // 26 // hastanyastamahAdaNDazcaNDadordaNDamaNDalaH / cakAsAmAsa sodAsaH, kInAza iva bhiissnnH|| 27 // pravizya nizi nistUMpaH, sa grAmanagarAdiSu / AkRSya mAnuSAn yAti, kSamo hantuM na ko'pi tam // 28 // itazca yduvNshaabdhismullaasnishaakrH| vidyAbhRdbhUmibhRdbharinArInikarakuJjaraH // 29 // sucaGgabhAgyasaubhAgyasubhagaM bhaavukaanggkH| dazA) dazamo jajJe, vasudevAbhidhAnataH // 30 // prAcyapuNyasahAyo'sau, hiNDamAno'vanItale / tilavastvabhidhaM grAmamAjagAma nizAgame // 31 // tadaiva saMvRtaM dvAraM grAmasya grAmapUruSaiH / madhyepraveSTukAmastAn , jagAda yadupuGgavaH // 32 // vaideziko brAhmaNo'haM, pathi zrAnto bubhukSitaH samudghATayata dvAraM, matkRte kRtinastataH // 33 // Ucuste taM narAdasya sodAsasya bhayAdvayam / dvAraM nodghATayiSyAmo, gacchAnyatra yathAruci // 34 // tAnnarAnniSThurAn jJAtvA, vyaavRttyaankdundubhiH| dvAraM saMvRtya suSvApa, kvacidAyatane bhiH||35|| athAjagAma sodAsaH, kapATau kuTTayana bhRzam / uccaiHvareNa proce ca, dvAramudghATayAdhvaga ? // 36 // vasudevo'va|dana mA me nidrAvidrAvaNaM kuru / sa mAha roSapoSeNa, mArayiSyAmi re'dhvaga ? // 37 // dvAramudghATayAmAsa, tata | // 79 // AnakadundubhiH / prekSAzcakre suduSprekSaM taM rAkSasamivAbhayaH // 38 // kUrcalIbhUtasarvAGgaM, romastomapravRddhitaH / dhAtakIgaNDazailAbhaM, zavaraktAGgarAgataH // 39 // dantaH phAlatulaiH kolamiva lokabhayaMkaram / nagnaM mahAvapuSmaMtaM, Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yamamUrtyantaraM kila // 40 // tribhiH kulakam // sarvatra mRnmayIzcallIrjAnan sa palalaMpaTaH / lakuTaM vikaTakrodho, vasudevAya muktavAn // 41 // lakuTaM vaMcayitvA taM, kaThoraM kaNThakandale / dambholidezyayA muSTyA, nijaghAna yadUdvahaH // 42 // muSTiprahAratAntAtmA, proccai ruSTa ivAraTan / mumoca muSTighAtAnsa, vasudeva jighAMsayA // 43 // tanmuSTighAtasaMghAtaM, vaMcayana racayan dhRtim / prahArajarjaraM cakre, vairiNaM viirkuNjrH||44|| evaM tayormuSTiyuddhe vardha-3 mAne samantataH / dhaDaddhaDityakaMpiSTa bhUpIThaM pAdadudharaiH // 45 // netrAndhakaraNairmuSTighAtavAtairaruntudaiH / dAzAhaLadhita|sso'tha, bahirdevakulAdagAt // 46 // chinnamUla ivorvIruT, lUnapakSa ivaannddjH| UrdhvaM sthAtumaparyAptaH, pRthvIpIThe papAta saH // 47 // duSpApajambAlamalImasasya, kimasya saGgena durAtmano me| itIva so'mucyata jIvitena, prAghUrNiko'bhUtkugatezca sadyaH // 48 // rAjyacyutipramukhamaihikakaSTajAlaM, pAratrikaM ca narakAvaTapAtalakSma / saudAsanAmakumarasya palAdanAdroH, zrutvA palaM tyajata tdvissvtskrnnaaH||49||iti sodAsarAjakumArakathA smaaptaa| tRtIyA vikRtimadhu, kSudramakSikAlakSapItakusumarasavamanodbhavaM lAlAvajjugupsanIyaM tadbarNanavotpannajantujAtasamAkulam, ApAtamadhuramapi prabhUtajantuvinAzakAritvena nArakAdikugatiduHkhadAyakatvAdvipAkadAruNaM vive-16 kavatA zrAvakeNauSadhAdikAraNakalApasadbhAve'pi viSavanna bhakSaNIyam / zAstrAntare'pi cAnekadoSakaluSaM madhugIyate, tathAhi-"anekajantusaMghAtanighAtanasamudbhavam / jugupsanIyaM lAlAvat, kaH (vA) khAdayatimAkSikam // 1 // bhakSayan mAkSikaM kSudrajantulakSakSayodbhavam / stokajantunihantRbhyaHsaunikebhyo'tiricyate // 2 // ekaikakusumakroDA CACASASUSASUSREISLISAS Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : caityavandana sadrisamApIya mkssikaaH| yadvamanti madhucchiSTaM, tadaznanti na dhaarmikaaH||3|| apyauSadhakRte jagdhaM madhu zvabhranibandha-18 nam / bhakSitaHprANanAzAya, kAlakUTakaNo'pi hi||4|| madhuno'pi hi mAdhuryamabudhairahahocyate / AkhAdyate ydaa||8|| vAdAciraM narakavedanA // 5 // " tathA smRtAvapi madhubhakSaNaM mahApAtakahetukaM bhaNyate-"grAmANAM saptake dagdhe, yadbhavetsarvadA nRNAm / pApaM tadeva nirdiSTaM, bhakSite madhunaH kaNe // 6 // " ataH svasamayaparasamayaviruddhaM viveki-8 bhiH kAlakUTakaNa iva madhu dUratastyAjyam // tathA caturthI vikRtirnavanItaM-takAda bahirbhUtam , anantasaMmUrchamajasantujAtavyAptaM cirakAlAvasthAne ca navotpannakRmikulasaGkula na bhakSaNIyam , auSadhakRte'pi na vyApAraNIyam , anekadivasasatkaM melayitvA ghRtakRte na tApanIyam, zAstrAntare'pyuktam-"antarmuhUrtAtparataH, susUkSmA janturAzayaH / yatra mUrchanti tannAdyaM, navanItaM vivekibhiH||1|| ekasyApi hi jIvasya hiMsane kimacaM bhavet / jantujAtamayaM tatko navanItaM niSevate // 2 // " tathA'pkAyajIvapiNDamayaM himamapi jIvarakSAbaddhamanasA zramaNopAsakena na bhoktavyam , tathA viSamapi vaparaparAsutAvidhAnanidAnatvAt, maMtropahatavIryamapi udarAntarvatigaNDo-| lakAdijIvavighAtahetutvAnmaraNasamaye mahAmohotpAdakatvAca jinavacanapradIpakalikAprakAzitahitAhitavastuvicAraH suzrAvakaH kathamapina bhakSayati, karakA ye meghavRSTau satyAMzItakAlAdiSustyAnIbhUtA'pkAyamayA:patanti te vivekinA na bhoktvyaaH| tathA sarvA mRttikA dardurAdipaMcendriyajIvotpattinimittatvAt , upalakSaNatvAtkhaDikA dhAtvAdayazca pRthvIkAyajIvAtmakatvAdAmAzrayAdidoSajanakatvAdAhatamatakAcakarpUrapUravAsitamatikena zrAva // 80 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keNa na bhakSaNIyA, yataH siddhAnte pRthvIkAyajIvAnAmasaMkhyayAnAM mRttikAyAM sadbhAvo bhaNito'sti / tathAhi| "puDhavikAiyajIvA, sUIagge ya je viNassaMti / te AmalayasaritthA, jambUddIve na mAyaMti // 1 // kila jiNavarehiM bhaNiyaM, dappiyapuriseNa Ahae there / jA hunja tassa viyaNA, puDhavijiyANaM tahakkamaNe // 2 // " tathA rAtribhojanaM ihalokaparalokAnekakalyANakamalAsaMbandhapratibandhArgalAsamAnaM,kunthukITikAkITakakolikAvRzcikAdyanekajantukadambakakaNTakakezatRNAdyadarzanaprabhUtAnarthasArthanidAnam azeSadoSamahAnidhAnaM khasamayaparasamayaviruddhaM siddhAntapradIpadIpitajJAnavilocanaH suzrAvakajanaHprANAnte'pi na racayati, ata eva zrIhemacandrasUribhiyogazAstre rAtribhojanaM vyAsedhi, tathAhi-"ghorAndhakAraruddhAH , patanto yatra jntvH| naiva bhojye nirIkSyante tatra bhuJjIta ko nizi? // 1 // medhAM pipIlikA hanti, yUkA kuryAjalodaram / kurute makSikA vAntyaM, kuSTarogaM ca kolikaH // 2 // kaNTako dArukhaNDaM ca, vitanoti galavyathAm / vyaJjanAntanipatitastAlu vidhyati vRzcikaH // 3 // vilagnazca gale vAlaH, kharabhaGgAya jAyate / ityAdayo dRSTidoSAH sarveSAM, nizibhojane // 4 // saMsajajjI-12 vasaGghAtaM, bhuJjAnA nizibhojanam / rAkSasebhyo viziSyante, mUDhAtmAnaH kathaM na te! // 5 // vAsare ca rajanyAM 8 ca, yaH khAdanneva tiSThati |shRnggpucchpribhrssttH, spaSTaM sa pazureva hi // 6 // anho mukhe'vasAneca, yo dve dve ghaTike tyajet / nizAbhojanadoSajJo'nAtyasau puNyabhAjanam // 7 // akRtvA niyamaM doSA,bhojanAdinabhojyapi / phalaM bhajenna nirvyAjaM, na vRddhirbhASitaM vinA // 8 // mRte khajanamAtre'pi, sUtakaM jAyate dhruvam / astaGgate divAnAthe zi? // 1 // vArDaca, vitanoti yo dRSTidoSAH kathaM na te! // 5||c, yo dve dve ghaTika / Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 caityavandana-bhojanaM kriyate katham // 9 // uluukkaakmaarjaargRdhrshmbrsuukraaH| ahivRzcikagodhAzca jAyante rAtribhojanAt kalakatiH // 10 // zrUyate hyanyazapathamanAdRtyaiva lakSmaNaH / nizAbhojanazapathaM, kArito vanamAlayA // 11 // karoti viratiM dhanyo, yaH sadA nizibhojanAt / so'rddha puruSAyuSasya, syAdavazyamupoSitaH // 12 // dharmavinnaiva bhuJjIta, kadAcana dinAtyaye / bAhyA api nizAbhojyaM, yadabhojyaM pracakSate // 13 // tadyathA-trayItejomayo bhAnuriti vedavido viduH| tatkaraiH pUtamakhilaM, zubhaM karma samAcaret // 14 // naivAhutina ca slAnaM, na zrAddhaM devatA'rcanam / sAdAnaM vA vihitaM rAtrau, bhojanaM ca vishesstH||15|| Ayurvede'pi uktN-hRnnaabhipdmsNkocshcnnddrocirpaaytH| ato naktaM na bhoktavyaM, sUkSmajIvAdanAdapi // 16 // " ye tu rAtribhojananiyamaM sugurUNAM pArzva samyag AdAya hai| svakIyakhajanavAndhavocAvacavacanavAtUlApre-kholitacittabhUruhAH prANAnte'pi na parityajanti vasumitrA dvijaputrikeva te tridazasampadaM samAsAdya kramakrameNa siddhivadhUsambandhaM labhante, tathAhi-"vAdyamAnAtodyanAdamukha-8 rIkRtadiGmukham / saMketabhUzriyAM jajJe, zrIvasantapuraM puram // 1 // dadAnA dAnino'mbhodA, dAnAmbho yatra sarvataH / khayazorAjahaMsAya, sthAne dezAntaraM daduH // 2 // sAyaM yAntyo'bhisAriNyaH, striyo nUpuranikhanaiH || | yatra jAgarayAmAsuH, zayAnaM mInaketanam // 3 // agraNIrvijigISaNAM, grAmaNInayakAriNAm / nAnA vijaya-| &dharmo'bhUt, tatra kSitizatakratuH // 4 // ekenaiva pratApena, yasyAsAdhi vasundharA / hastyazvAdiparIvAro, rAjya sthityai vyarAjata // 5 // yatkAsidhArAhatakumbhikumbhavisrastamuktA yudhi yena sArddham / krIDajayazrItruTitoruhA SEARCAMERA Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAditastataH sAga patitA ivaabhuH||6|| azokazrIrazokazrIH, zoNapANyaMhipallavaiH / babhUva dayitA tasya, lakSmIlakSmIpateriva // 7 // zrIdharmanAmadheyo'bhUt , kSAtradharma ivAGgavAn / dhIravIraziroratnaM, kulaketustayoH sutaH // 8 // dhanadevAbhidhastatra, zreSThI ziSTamatallikA / ajaniSTa janapraSTha iva vaizravaNaH zriyA // 9 // premavizrAmadhAmA'sya, dhanazrIH prANavallabhA / babhUva vilasacchIlasarvAGgINavibhUSaNA // 10 // saaNsaariksukhaakhaadsktyoH| snigdhayostayoH / prItimUrtimatIvA'bhUt , zrIdevI duhitA kramAt // 11 // kalakharA marAlIva, mattadantIva sdg-d| tiH| jayantIva bhuvaM prAptA, yA vyarAjata ruuptH||12|| kalaGkapaGkApagamena yasyA, Asyena sAmyaM smupetukaamH| zaGke zazAGkaH pratibimbadambhAt, lAtIva sarveSu jalAzayeSu // 13 // zIlazAlInakaulInyapramukhAH pramukhAguNAH / sarve tAmAzrayAmAsuhasA iva mRNAlinIm // 14 // vasutejAH sphurattejA, vaNiga vANijyakauzalI / tatrovAsa guNAvAsaH, kRpAdharmAbhivAsitaH // 15 // hRtadevIyazArUpAttasya devayazAH sutA / abhUt zrIdharma4rATsUnoH zrIdevyAzcaikaghasrajA // 16 // rUpAdiguNamANikyaharaNe pshytohrH| zvitrarogo'nyadA tasyA, jajJe 2 dusskrmdosstH|| 17 // tenAsau pANDurAkArA varAkI vikRtA'bhavat / varddhamAnaH zubhodakaH, zatrU rogazca kiM bhavet // 18 // tAtazcikitsayAmAsa, kutsitAM tAM cikitskaiH| nAvirAsId guNaH kazcit, pratyalaH ko hi krmnni?||19|| upacArAH pare'pyasyAH, kRptA mAnikatAntrikaiH / pravAhe mUtritAnIva, sarve viphalatAmaguH // 20 // & vasutejAsUtastAMtazcintayA tatayA tayA / kathaJcinnizi nidrAluH, kuladevyetyabhASyata // 21 // marpIyUSapU. AGRICORIANGRESCRECORGA Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulakavRciH caityvndn||82|| SNava, shriideviilaanvaarinnaa| slapayeH svAM kanI vatsa!, nIrujAM ceccikIrSasi // 22 // tadAkarNya vaNig svapne, devatAbhaNitaM hitam / sadyaH sutAhitacikIrjajAgAra sujaagrH||23||shriideviisnaanpaaniiymaaniiyauksst sutAM prge| vaidyAdiSTaM hitaM miSTaM, nauSadhaM vidadhIta kH|| 24 // sadyaH svarNazalAkAbhA, tena sA samapadyata / jAtucijjAtarUpIsyAt, kiM nAyo rasavedhataH // 26 // anyedyumedinInetunandanasyApyadIpyata / gAtre zvitrAmayastIvaH, sthAnesthAne rujAM nayan // 26 // cikitsA bhiSajAM tasmin , mannA mantravipazcitAm / vyomaprahAravajajuH, sarvataH phalgu vlgitaaH||27|| dadhyAvupAyavaikalyaM, vijJAya vsudhaadhvH| abhuktaM kiM kRtaM karma, kalpAnte'pi prahIyate // 4 // 28 // yataH-"nAbhuktaM kSIyate karma, kalpakoTizatairapi / avazyameva bhoktavyaM, kRtaM karma zubhAzubham // // 29 // tathA'pyaupayika kizcita, kurve khArthasamIhayA / vyavahAranayasyApi, balavattAhatAM mate // 30 // iti cintAmadhulihaM, dadhaccittAbjakoTare / nRpatiH kArayAmAsa, pure paTahaghoSaNAm // 31 // zrIdharmanAmarATputramullAghayati yo nrH| rAjyArddhakamalAM tasmai, guNakrItAM dadAti rAT // 32 // bAlacApalatastaMca, vasutejaHsutA'chupat / yuktAyuktavicAraikacAturI ka nu zaizave ? // 33 // tatastadvAdakAH procurnRpaM paTahamaspRzat / devI devayazA nAma vasutejo'GgajA'dhunA // 34 // svaputrapaTutAmArgamiva pATahikaM vcH| AkarNya kArayAmAsa, vasutejaHsutAM nRpaH // // 35 // tAtena sahitA sA'pi, jagAma nRpaparSadi / janayantI manAkSobha, rUpalakSmyA sabhAsadAm // 36 // anaMsIbasudhAnAthaM, vasutejAH sutAnvitaH / Uce taM ca nRpo bhadra!, bhadrIkuru mamAGgajam // 37 // karakudAla Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdhAyAbhidhatte sma nRpaM vaNim / mauktikopAyanaM kurvan , dantadyutitaticchalAt // 38 // agadaMkAradurvArazvitrarogAturA purA / deva! devayazA eSA, samajAyata matsutA // 39 // sutAyA dhanadevasya, zrIdevyAH lAnavAriNA / kuladevyupadiSTena, nIrujA sA'bhavattarAm // 40 // tato devayazA bAlyacApalyAnmatsutA'sako / pasparza paTaha te'dya, yuktaM yattadvidhIyatAm // 41 // dhanadevamathAkArya, rAjA'bhASiSTa sAdaram |kRtpunnyo'si yasyAsti, zrIde |vItyadbhutA sutaa||42|| yatsnAnapayasaH sparzAhuhitA vsutejsH|jaatruupollsdruupaa, saMjAtA zvitragAyapi // 43 // tato mamodvahasyApi, zvitraroga nivAraya / khasutAsnAnanIreNa, kuru rAjyArddhamAtmasAt // 44 // acIkathadatha |zreSThI, bhUnAthaM pratibhaktibhAga / tatkakarNAkapAlISu, kiranniva sudhArasam // 45 // dAntadurdAntakhagrAmavAjinaH |zAntacetasaH / munereva prabhAvo'yaM, devyA vA deva yujyate // 46 // kathaM ghaTAmaTAvyeta, sa madIyasutAmbhasi / tArAsvapi natArAsu dyutiH prAdyotanI bhavet // 47 // zrIdevyAH slAnanIreNa, yacca devayazAH prbho?| nitarAM nI-14 rujA jajJe, ghuNAkSaranayaH sa tu // 48 // bhUpo'vAdInmeti vAdIH, zreSThin ? yacchrayate purA / vizalyAyAH kara-| | sparzAdvizalyo'jani lkssmnnH||49|| prAgbhavAropitAnalpadharmakalpamahIruhoH / strIpuMsayoH prabhAvo'yaM, na mahAnapyasaMbhavI // 50 // yugmam // zreSThIti bhUbhujAdiSTaH, ziSTapraSTaH prakRSTadhIH / zrIdevIlAnanIreNAbhyaSiJcad rAjanandanam // 51 // tenAsau siktamAtro'pi, ghaneneva rujojjhitH| saviteva kSaNAdeva, vyadyutat kAyakAntibhiH // 52 // amandAnandamedakhI, medinIpatirabhyadhAt / zreSThinau prati saprItibahumAnapurassaram // 53 // idaM rAjya Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caitsavandana- miyaM lakSmIH, sampattiraparA'pi me / adhInA bhavatoH sarvA, kRtputropkaaryoH||54||shriideviidevyshsau svapu-kulakavRttiH yau matsutAya bhoH| dattvA madarddharAjyasya, bhAginau bhavatAM yuvAm // 55 // atha tAvUcaturbhUpaM, dehaM gehaM zriyaH kanI / tavAyattaM samastaM nau, kimataH paramucyate? // 56 // tataste kanyake kAmyakalAkauzalakAlite / paryaNaiSIt kumAraH sAka, ratiprItI iva smrH|| 57 // bhuJAnasya sahAmUbhyAM, bhogabhaGgI manoramAm / daugandikasurasyeva, tasya kAlaH kiyAn yayau // 58 // rAjA vijayadharmo'tha, jigRhISuvrataM drutam / rAjyAbhiSekamAdhatta, shriidhrmsyocitiibudhH||59|| rAjyaM saMtyajya lAtvA ca, jarAvasthocitaM vratam / pretyazarmakaraM dharma, kRtvA devo'bhavaddivi &| // 60 // zrIdharmasya ca dharmeNa vasudhAM zAsataH kramAt / zrIdevIdevayazasorjajJatustanayottamau // 11 // agAdatizayajJAnI, dharmabodhAbhidho muniH| purodyAne janAmbhojabodhapradyotano'nyadA // 62 // zrIdharmo dharmarAjAbhaH, zrutvA hRSTastamAgatam / sAntaHpuraparIvAraH, sadbhaktyaitya namo'karot // 63 // bhavanirvedajananI, dezanAM munirapyatha / cakAra srvsNsaarnistaarnnpraaynnH|| 64 // dezanAnte'tha papraccha, rAT muni kena karmaNA / ahaM devayazodevI jajJiva zvitriNAviti // 65 // sukRtaM kiM kRtaM pUrva, zrIdevyA vizvacitrakRt / yatsnAnAmbulavasparzAt, |paTa AvAM babhUviva // 66 // athoce'tizayajJAnAdarzasaMkrAntaviSTapaH / dharmabodhAbhidhaH sAdhustatprabodhakRte kRtI[8 // 67 // zrIvarddhanapure vino'gnimitro naiSThiko'bhavat / sAvitrI preyasI tasya, tanayaH somilAbhidhaH // 68 // snuSA'tha vasumitrAkhyA, navoDhA sA piturgrahe / iyAyojayinIpuryA, ghanAgamasamAgame // 69 // mitratvaM vasumi // 8 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAyAH, zrAddhaputrIbhirAditaH / avarddhiSTa sahAyA hi, tAdRzo bhAvi yAdRzam // 70 // sAthASADhacaturmAse, | zrAvikAbhiH samanvitA / caityaprapArTI caityeSu, vidadhe bhAvabhUSitA // 71 // sA sAdhvI vasatau gatvA, natvA sAdhvIrupAvizat / dharmazrIguruNIvA'dhAttatpuro dezanAmiti // 72 // mithyAtvavAsanA'tyantavAsitasya zarIriNaH / ananto'yaM gataH kAlo, natvajAyata nirvRtiH // 73 // samyaktvAmarazAkhI tu, yanmanobhuvi rohati / krIDanti tatkarakroDe, zakracakradharazriyaH // 74 // kiM cAtrAmutra durvAraduHkhasaMbhArakAraNam / na rAtrau bhojanaM jAtu, yuktaM karttuM vivekinAm // 75 // asantuSTA ivAtyantaM bhuJjate ye divAnizam / zRGgAdyabhAvatasteSAM pazubhyo lakSyate|'ntaram // 76 // sUkSmAsUkSmatrasaprANighAtA durgatihetukam / nizAzanaM na karttavyaM, kadAcana hitecchubhiH // 77 // tAM zrutvA pratibuddhA sA, jinaM devamazizriyat / gurUn sAdhUna jinopajJaM, dharmatattvaM ca bhAvataH // 78 // sarvadAtaH paraM rAtrau na kariSyAmi bhojanam / jainAgameSu vedeSu, smRtyAdau ca nivAritam // 79 // ityaGgIkRtasa| myaktva nizA bhaktavratAmimAm / varSAnte somilo bharttA, zrIvarddhana pure'nayat // 80 // nizAbhojananiyamaM sarva| svamiva tatra sA / apAlayat-pratijJAtaM, nAnyathA hi dRDhAtmanAm // 81 // tataH zvazrUnanAndrAyAH sarvAH kulamahattarAH / tAM prati procire bhadre ?, kimArabdhamidaM tvayA // 82 // rajanI bhojanatyAgakulAcAro na vastava / na karttumarhasi tvaM taM, kulanAryaH kulakramAt // 83 // nIraGgIcchAditAsyA'tha vasumitrA'vadanmRdu / na vicAreNa mAM yUyaM, kiM tu pravAhaH // 84 // kulakramAgato dharmo bhavatAM yadi sammataH / tarhi dhammiSu dhaureyAH, vyAdhadhIvara brUta 44.4% Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- shaunikaaH|| 85 // abhavan pUrvajA yeSAM, jAtyandhAH karmayogataH / tadvaMzyairapi kiM bhAvyaM ?, jAtyandhaidRSTizA- IkulakavRttiH libhiH // 86 // ato dharmaH kRpAmUlo, vItarAgaprarUpitaH / svargApavargasaMsarga, vitanoti tanUbhRtAm // 87 // // 84 // * hiMsraM tu ye kulAcAraM, kurvate dharmakAmyayA / jIvAtuphalamicchaMtaste siJcanti viSadrumam // 88 // susUkSmajantupUrNa / ye, nirmAnti nizibhojanam / mUlAdunmUlayantyete, kRpAdharmamahIruham // 89 // na cAyaM vaH kulAcAraH, pravAhApatitaM param / kSapAyAM na pratIcchanti, yatpiNDaM pUrvajA api // 90 // yaduktaM smRtivedeSu, karttavyaM tadvijanmanAm / kathaM vidhIyate tatra, niSiddhaM nizibhojanam // 11 // saMmIlya locane yUyaM, vicArayata cetasi / asAmprataM sAmprataM vA, dhArmikANAM nizAzanam // 12 // itthaM bhaNitibhaGgibhiH, sA cakre tA niruttraaH| kupathasthApanAM naiva, sahante dhrmvedinH||93|| tato niruttarIbhUtAH, zvavAdyAH kopanA bhRzam / ityUcuAdamasmAbhiH, sahA''pApe ? vidhAsyasi // 94 // tavottarottararvAkyaH, mRtaM zvazurasadmanA / kArya cettattyajedaM tvaM, cenna tAtagRhaM braja // 95 // dRDhavratA'tha sovAca, yAsyAmi pitRmandiram / niyamaM nAnyathA kurve, prANAnte'pi pratizrutam // 96 // kintu yUyaM| samAyAta, tatra prApayituM mama / yathA na jAyate loke, kalaGkaH shiilgocrH||17|| tatheti pratipadyAtha, zvazurau| sahitau tayA / celaturyuktamuktaM hi, zraddheyaM dviSatAmapi // 98 // prayANairanavacchinnaigacchantau tau snuSAnvitI / TA grAma jIvaharAbhikhyaM, prApatustatra tsthtuH|| 99 // tatra mAdhavabhaddena, sandhyAyAM tau khamandiram / ninyAte snUSayA sArddha, slapito caaruvaaribhiH||10|| tadartha kriyamANAyAM, rasavatyAM savistaram // mUSakArthe phaNIdhAvannapatatImane Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ syAt // 1 // tImanaM cAlayantI ca, dhUmabhUmAkulekSaNA / dA viloDayAmAsa, bhujaGgamapi pAcikA // 2 // etau mAdhavabhaTTenotthApitau bhoktumAdarAt / vasumitrA na cottasthau, tAvapyuttasthaturna tat // 3 // khayaM mAdhavabhaTTo'tha, bubhuje spricchdH| saviSavyaJjanagrAsAn , jagAma ca yamAlayam // 4 // vIkSyamANaH parijanastadIyaM mRtyukAraNam / mRtaM vilokayAmAsa, sarpa tImanabhAjane // 5 // zvazurau vasumitrAyA dRSTavyatikarAvatha / prazaMsAdvaitamAdhattAM, snuSAyA hRSTamAnasau // 6 // tata etAmabhASetAM, vasumitre ? kumitravat / rAtribhaktaM tvayA |tyaktamIdRzAdhyakSadoSamat // 7 // adyAvAmamariSyAva yadyabhokSyAvahi dhruvam / kintu tvadanuSaGgeNAjIvAva kulajIvini ? // 8 // jIvarakSAmayaste'yaM dharmo'trAmutra bhadrakRt / vatse ? tvayA'dya soDhavyamAvAbhyAM yadadUSyata // 9 // tAmeva mAnayitvA tau, vyAghuTya svapuraM gatau / tayA''dRtamathAdRtya, dharmakarma prckrtuH||10|| kramazaH zvazuraH zvazrUrvasumitrA ca te tryH| mRtvA samAdhinA'bhUvan , devAH saudhrmvaasinH||11|| vasumitrA kSapAbhaktaparityAgavatAya yat / asUyitaM yuvAbhyAM prAga, kuSThastenAjaniSTa vAm // 12 // saudharmAdvasumitrA'pi,8 cyutvA zrIdevyabhUdiyam / purA''vAM saGkaTe sauvaM, vrataM nirvAhitaM yayA // 13 // rajanIbhojanatyAgavratapAlanajanmanaH / puNyAdasyAstu vAM kuSThaharaM snAnapayo'pyabhUt // 14 // nRpAdayastrayo'pyevaM, zrutvA pUrvabhavaM tataH / jAtajAtismRtijJAnAd bhavavairAgyamAsadana // 15 // zrIdharmabodhakaraM natvA, dharmabodhagurUM nRpaH / vratAdAnotsuka yaa| mRtvA samAdhinA'bhUvana stanAjaniSTa vAm // 12 // bhojanatyAgavratapAlanazvazuraH zvazrUrvasumitrA / asUyitaM yuvAbhyA nirvAhitaM yayA yo'pyevaM, zrutvA pUrvamahAnotsuka 15catyava. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- khAntaHpuraM sAntaHpuro yayau // 16 // zrIdevIsaMbhavaM rAjye, yauvarAjye tathA'param / nyAsthat devayazAsUnuM, zrIdha kulakaciH mvsudhaadhipH||17|| sAmrAjyalakSmI tRNavadvimucya, daMtIva dAnAmbu pathi pravarSen / prabhAvanAvIrudharmabuvAhaH, ivonnayana muktsmstsNgH||18|| patnIdvayenAnugato mahaddhyA, zrIdharmabhUmIpatirudvivekaH / zrIdharmabodhAbhidhasUripArthe, jagrAha dIkSAM zivadAnakakSAm // 19 // yugmaM / triguptiguptA samitiprasaktAH, paMcapramAdAcaraNapramuktAH trayopi cAritrasuzobhigAtrAzcakurvihAraM bhuvi punnystraaH||20|| tapaH kuThAreNa kukarmamarmavallIvitAnasya vidhAmAya lAvam / zrIkevalajJAnavibhUSitAMgAste muktipANigrahaNaM pracakruH // 22 // itthaM nizAbhojanavarjanavrataM, janA gR-8 hItvA pratipAlayaMtiye / ihaihikAmuSmikasaMpadAM padaM, bhUtvA labhaMte paramaM padaM ca te||22|| iti rAtribhojanaviSaye vasumitrAbrAhmaNIkathAnakaM smaaptm-|| | 'bahubIyamiti, yatra phale bahUni bIjAni niraMtarANi bhavaMti tad bahubIjaphalaM khasakhasAdi vivekavAn |zrAddho varjayet, yato yatra phale yAvaMti bIjAni bhavaMti tatra tAvaMto jIvA bhaveyurato bahuvIjaphalabhakSaNe prabhUta jIvavighAtaH syAt, siddhAnte cotsargataH suzrAddhasya samyaktvazAlinaH sacittAhArasya prAyaH parihAra evaM OMApratyapAdi, yata uktam-"ukkososAvago vutto, scittaahaarvjo| ikkAsaNagabhoI ya, baMbhayArI taheva ya // 1 // " ataH suzrAvakeNa sacittamapi pratibaddhApratibaddharUpaM prAsukIkRtya bhoktavyam , bahubIjaphalabhakSaNaM ca sarvathA hai 1nyAsIt / 2 pavitra, / 3 karma. OMOMOMOMOM popi cAritrasaMzAjAnavibhUSitAMgAste mApadApadaM, bhUtvA labhaMta Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |parihAryameva, 'aNaMte'ti sUcakatvAt sUtrasyAnaMtakAyikIyatra kandapatragranthyAdiSu sUcyApramANapradeze'pi anantA jIvA bhavanti tadanantakAyikam / ArdrakamUlakasUraNAdi vivekavAn zrAddha auSadhAdikAraNe'pi anaMtajIvavinAzakAritvAt khajIvasyaikasya jIvanakRte na bhakSayet, yata uktam-"ikkassa kae niyajIviyassa bahuyAya jIvakoDIu / dukkhe ThavaMti je puNa, tesiM kiM sAsao appA? // 1 // " athAnaMtakAyikA nAmagrAhaM procyante, "sabAyakaMdajAI, sUraNakaMdoya vjkNdoy|addhliddaa ya tahA, aiMtaha allkccuuro||1||sttaavrii virAlI, kumArItaha thoharI giloI ya, lhasaNaM vaMsakarillA gajara taha loNao loddhaa||2|| girikannakisalapattA, kaserugA thi|ggaallamutthAya / taha lUNarukkhachallI, khillUDo amayavallI y||3|| mUlA taha bhUmirasA, virahAtaha DhakkavatthulopaDhamo / sUyaravalloya tahA, pallaMko komalaMbiliyA ||4||aaluu taha piMDAlU, battIsaM jANiUNa annNtaaii| eyAIbuddhimayA, vajeyavA payatteNa // 5 // " AsAM viSamapadavyAkhyA likhyate-'sattAvarI virAlI kumAri taha thoharI giloI ya' vallIvizeSAH, 'lhasaNaM' kndvishessH| 'vaMsakarillA'navakomalavallIvizeSaH'loNao vanaspativizeSa:, yena dagdhena sarjikA bhavati, 'loDhA' padminIkandaH, 'kaserukaH' kandavizeSaH, 'khilUDa' kandavizeSaH 'bhUmirasA' bhU-da misphoTAH AlU piNDAlU kandabhedI vanaspativizeSau,athAnaMtakAyikasAmAnyalakSaNamucyate-'sabovi kisalao khalu, uggamamANo aNaMtao bhnnio|socev vivaDato, hoi paritto aNaMtoya // 6 // gUDhasirisaMdhipacaM, samabhaMga1 vshaavyvvishessH| REGROGROGANGANAGAR Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana mahIruhaM ca chinnaruhaM / sAhAraNaM sarIraM, tavivarIyaM ca patteyaM // 7 // gUDhasirAgaMpattaM, sacchIraM hoi jaM ca nicchiirN| jaMpiya paNaTThasaMdhi, aNaMtakAyaM viyANAhi // 8 // ' asyAH kiMcit vyAkhyA likhyate-gUDhA-anupalakSitAH sirA // 86 // nADyo yasya tat 'gUDhasiraM' patraM sakSIraM bhavati yathA zubhakavRkSasya, akSIraM vA bhavati yathA pIluvRkSasya, yadapi ca tatpatraM praNaSTasaMdhi syAt, praNaSTAH saMdhayaH pAMzulya:-pRSTapradezarekhA vizeSA yatra tat praNaSTasaMdhi, evaM vidhavi& zeSaNopetaM patraM anantakAyikaM jAnIyAt / atha mUlakaMdaskandhapatrAdInAmanaMtakAyikAnAM lakSaNaM bhaNyate-"cakkA gaM bhajjamANassa, gaMThIcunnaghaNAbhave / puDhavisariseNa bheeNa, aNaMtakAyaM viyANAhi // 9 // jassa mUlassa bhaggassa, samo bhaMgo padissai / aNaMtajIvehu se mUle, jeyAvanne tahAvihe // 10 // " atha pratyekavanaspatimUlasya lakSaNamucyate,"jassa mUlassa bhaggassa hIrobhaMgopadissai / paritta jIve hu se mUle je yAvanne tahAvihe // 11 // " athAnantakAyatvagalakSaNamAha-"jassa mUlassa sArAo, challI bahalatarI bhave / aNaMtajIvA hu sA challI, je yAvannA tahAvihA // 12 // " sArAkASTaM tasmAcchallI-tvak bahalatarI-sthUlatarI yathA sattAvaryAH sA anantakAyikatvagavijJeyA, kASTaM tu pratyekajIvam , atha pratyekatvaglakSaNamAha-"jassa mUlassa sArAo, challI taNuyarI bhave / parittajIvA hu sA challI, je yAvannA tahAvihA // 13 // " iti nizIthasiddhAntacUrNeranantakAyikagAthA vyAkhyA|'saMdhANa'miti "aghANa'miti lokaprasiddhaM, anaMtakAyikaM paMcavarNaphullisaGkalatvAt jIvasaMsaktimatvAca, khAdiSTamannaM rocakamapi rasagAryena suzrAvakeNa svagRhe na kAraNIyaM, nApi svayaM bhoktavyaM, 'gholavaDA' iti Ama-| SAAAAAAAIARIES Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gorasanikSiptAni vaTakAni zrAvakeNa na bhakSaNIyAni, yato vaTakAnAM dvidalotpannatvAdAmagorasa saMyoge ca tadvarNa- | | sajIvotpAdasya siddhAnte pratipAdanAt, taduktam jai muggamAsapamuhaM vidalaM kaJcammi gorase paDai / tA tasajIvuSpatti, bhAMti dahie vi tidiNuvareiM // 1 // nanu 'saMgarahalI' tyAdi gAthayA'gre sUtrakAreNa gorasasaMSTatadvidulAnnabhakSaNavarjanasya bhaNiSyamANatvAdatra kathaM gholavaTakaparivarjanaM pRthak pratyapAdi ?, atrocyate jina| zAsane- uSNatakranikSiptavaTakabhakSaNaM nirdoSatvAt suzrAvakairvidhIyate, ato mugdhazrAvakANAM gholavaTakabhakSaNe'pi tatsAdRzyena bhakSaNabhrAntau satyAM tanniSedhArthamiha gholavaTakAnAM dvidalAnAmapi pRthagupAdAnaM, 'vAyaMgaNamiti, tathA vRntAkaphalAnyapi bahubIjAni kAmoddIpanakAritvAtsadoSANi vivekavatA zrAvakeNa pariharaNIyAni, yaduktaM svasiddhAMte parasiddhAte ca - " bahubIyAo bahujIvaghAyaNaM bahuyavAhikaraNAo / bahukAma - | niddakAraNattaNeNa vAyaMgaNA na suhA // 1 // " nIlIM ca vApayedyastu, mUlakaM yastu bhakSayet / vRntAkabhakSaNAdeva, naro gacchati rauravam // 2 // " amuNiyanAmAI'ti, ajJAtaM svayaM pareNa vA nAma yeSAM puSpaphalAdInAM tAnyajJAtanA| mAni puSpaphalAdIni vivekavAn zrAvakavaro na bhakSayet, yataH kadAcidajJAtaphalabhakSaNe viSaphalabhakSaNe'pi pravRttiH syAt, yata uktam- "svayaM pareNa vA jJAtaM phalamadyAdvizAradaH / niSiddhe viSaphale vA'pi mA bhUdasya| pravartanam // 1 // " ato yatkiMcit zrAvakeNa bhakSyate tannAma jJAtvaiva bhakSaNIyam, ato ye sadguruvacanAJjanavigatavitatAjJAnapaTalA nAnA'bhigrahagrahaNapravaNamata yo'jJAtaphalabhakSaNaniyamamAdAya svaprANaprahANAvasare'pi Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandanatAni na bhakSayaMti, te vaGkacUlarAjakumAra iva khargApavargAdisakalakamalAlIlAvatIpANipIDanavidhiM vida 18 kulakavRciH ghati, atrArthe vaGkacUlarAjakumArakathAnakaM janitAmandAnandakadambakaM sakalasakarNAnAM karNAtithIkriyate tthaa||87|| hi-kSitiyuvatibhAlatilakaM, zucikAzcanajaTitamuSitapuratnam / virarAja ruciravarNa, rathanUpuracakravAlapuram // 1 // vAtapreDolitAvAsapatAkAkiGkiNIkaNaiH / babhau haMsadivAzeSAM, ratnagarbhA nijazriyA // 2 // jindhrmaamkrpuurpuurvaasitdhaatvH|shraavkaaH saurabhaM yatra, pareSAmapi cakrire // 3 // vimalayazA vimalayazA, iha bhUmipuraMdaraH samajaniSTa / jinavaracaraNAMbhoruhavarivasyan mdhukriikaantH||4|| yasya pratApayazasI, raNArambhaM vinAkRte / samudramudritAM sarvA, sAdhayAmAsatumahIm // 5 // nItikAMtApariSvaGgaraNadattuGgamAnasaH / anItiva| nitAM dRSTyA'pyeSa naikSiSTa ruSTavat // 6 // kalpamAGgalyazAleva, patnI tasya sumaGgalA / abhUtpratikRtiprAyA yasyA apsaraso'pi na // 7 // zIlAyAH kavaceneva, yasyAH kavacite hRdi / na paraH puruSaH zakto, beSTuM kauzala zAlyapi // 8 // tatkanI vaGkacUlA'bhUt , bAlaraNDA ca sAjani / bhUpatyapatyabhAve'pi, nAnyathA karmanirmitam * // 9 // aGgabhUrvaGkacUlo'bhUttayoH sAhasikAgraNIH / mAMsalaskandharociSNuralaMbhUSNurdviSaH prati // 10 // mukhyo'pi doSmatAmeSa, hRSIkANAM vazaMvadaH / paradArakhalIkAraM, kurute sma nirargalam // 11 // so'luNThat puriluNTAkaiva sAraM purIsadAm / tAMstathodvejayAmAsa, vdhbndhntaaddnaiH||12|| tenAtyudvejitailokaiH, pUccakre nRpateH puraH deva ? mAtari duSTAyAM, jIvitavyaM kathaM kiyat // 13 // tvadaGgajo'pyapanyAyaM, samAcarati cedvibho,? prajAyAH // 7 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka sukhaM bhAvi, rakSako yaH sa hiMsakaH // 14 // prajAH putrIyamANo'tha, bhuunetaa'tyntvtslH| AzvAsya komalAlApaiAyigRhyo vyasarjayat ||15||kopaattopaaddshnosstthN, vaGkacUlaM ca rAT jagau / aGgajenApi duSTena vraNeneva kRtaM tvayA ||16||raajyN rASTraM ca me hitvA, durAtman ? vatsa ? gaccha re| zUnyaivahi varA zAlA, natu tskrpuuritaa||17|| ityukto bhUbhujA puryA, jAmijAyAsamanvitaH / vaGkacUlazcacAlAzu, dhikpApaM durdazAkaraM // 18 // mAgomAgonabhijJo'tha, sa hiMsrapANibhISaNAm , AsasAdATavIM gurvI, tatrAtIyAya yAminIm // 19 // digvibhAgamajAnAnaiH, & prAtaretasya kiNkraiH| vaTamAruhya pazyadbhiH, kApyadarzi hutaashnH||20|| kopyatra pathiko'stIti, nyagrodhAdavaru hya te / tatra jagmurnije kArye kA, pramAdyati hRdyadhIH // 21 // karavAlakarAn krUrAMzcaurAn dhRtadhanuH zarAn / kiMkarAniva kainAzAnIkSAmAsuzca tatra te // 22 // abhASayanta caurAMstAn , yUyaM kasya kayAsyatha / te kathAM vaGka-17 cUlasyAmUlacUlAmacIkathan // 23 // tathAhi-rAjJA vimalayazasA, vaGkacUlAbhidhaH sutaH, / jyAyo'nyAyavidhAyitvAnnirakAsi khdeshtH||24|| paryaTannaTavIM so'mUmAyAsIttasya kiNkraaH| vayaM praznayituM mArgamupayuktaM smaagtaaH||25|| ityAkarNya vacasteSAM, punruucumlimlucaaH|k vibhurbhavatAM te'pi, darzayAmAsurAzu tam // 26 // natvA praNigadaMti sma, vaGkacUlaM malimlucAH / deva! devo'smadIyo'bhUcchAddhadevAtithiH puraH // 27 // nAtha ! nAthasanAthAH smo, bhavataiva bhaTottama ! / sadRzAH sadRzeSveva, rati nahi saMzayaH // 28 // UrIcakAracaurANAM, rAjasUrapi tdvcH| naucitImaucitIdakSA, laMghayaMti kathaJcana // 29 // sacaurazcaurapalyAM sa, jagAma bacasteSAM, punruucaa| deva! devo'smadIyonAha saMzayaH // 28 // mAjagAma Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 88 // khajanaivRtaH / adhyAsAmAsa pallIzasadanaM ca zubhAyatiH // 30 // pAparddhivaddhi pAparddhimAdhatta vyasanAndhitaH, kulakavRtiH grAmAdiSu dadau dhATI, paattcrcmuuvRtH||31|| pathi prasthitasArthoghaM, pAnyAMzca sa upAdravat / mRgayumaMgayAM prAptaH, krUrakarmA mRgAniva // 32 // yugmam // itazca-tisRbhirguptibhiguptaH, saktaH samitipaJcake / caarupnycvidhaacaarsmaacrnndkssinnH||33|| caraNapraguNaH kSINaraNaH kunayavAraNaH / zrImAn sUryayazAH sUrirAtmanA saptamo'nyadA // 34 ||shriiujjyinylNkaarnemiishvr ninaMsayA / pratasthe sArthato bhraSTaH papAta ca mahATavIm // 35 // udanvati yathA nAvaM, grISme chAyAM ghanAmiva / bhillapallIM vaGkacUlasanAthAM sa samAsadat // 36 // caturbhiH kalApakam / nikhnghnnikhaankhnsNsuucitaagmH| atha nAtha ivAvanyAAjagAma ghanAgamaH // 37 // prvrssdvssukaaNbodsmunntismudbhvaiH| rodomandiramApUri suuciibhedyaistmobhraiH|| 38 // jImUtakAntasaGgena, procaromAMciteva bhuuH| cakAsAmAsa saMkIrNaharidbhiharidakaraiH // 39 // jambAlajalamAjAnu vireje kssitiyossitH| payodapriyasaGgena / prkssrtkhedpuurvt||40|| caturbhiH kalApakam / tatastatraiva tiSThAsusUriH zayyAM yiyAciSuH / pallIzadhAnyagAtsarva, yatInAmasti yAcitam // 41 // anaMsIda vaMkacUlo'pi, bhaktisAraM munIzvaram / papraccha ca prabho ? brUta, samAgamanakAraNam // 42 // sUrirUce vayaM vrssaakaarnnaatksstriyottm!| sthAsyAmo'tra prayacchAto, vasatiM no yathAkRtAm // 8 // // 43 // racayadvinayAdvaitaM, vakacalo'vadadrum / dAsyAmyapAzrayaM kiMta, mAmakInaM vacaH zRNu // 44 // bhavadbhi1 sthAmaparvataH / 2 bhUmiH / SECR Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratra nAdheyA, dharmakarmakathA prathA / pratizuzrAva tatsUriH, kArya kArya yathA tathA // 45 // pallIzArpitavasato, tasthivAMsaH sthirA vrate / svAdhyAyadhyAnalInAste, tatra praavRssmtyguH||46|| ucchU voliMti viituM, bIujAImukkabhaMDAo / vasabhA ya jAyathAmAgAmA paMthA acikkhillA // 47 // appodagAya maggA vasuhAvi ya pakkamaTiyA 8 jaayaa| annakaMtA paMthA, sAhaNaM vihari kaalo||48|| kathayitvetyathA''pRcchaya, vaGkacUlaM ca suuryH| celu:suvihitAnAM hi, pratibandho bhavetkimu ?||49||anvgaadvNkcuulstaan, procirete'pitaM prti| pUrNA pUrvapratijJeti, vacmastvAM prati samprati // 50 // upAzrayAyupaSTambhapradAnAdupakAryasi / upAzrayapradAnaM yatpuNyAyoktaM hi cAgame // 51 // yaduktam "jo dei uvassayaM jaivarANa tavaniyamajogajuttANaM / teNaM dinnavatthannapattasayaNAsaNavigappA // 52 // pAvaI suranarariddhiM, sukulappattIya bhogasaMpattI / nittharai bhavamagArI sijjAdANeNa sAhUNaM // 53 // upakAraM cikIrSAmaH, kiMcitte'taH sa ca dvidhA / dravyato bhAvatazceti, dravyataH so'tha kathyate // 54 // vsnaasngehaarthknykaadiprdaantH| dravyopakAra eSaH syAdanityatvAnna sundaraH // 55 // bhavedbhAvopakArastu, darzanasya pradarzanam / dvAdaza vratadAnaM ca, tattvamArgopadezanam // 56 // sAraM bhAvopakAraM te, vidhitsAmaH zubhecchavaH / ato gRhANa saddharma, niyamaM cAtra kazcana // 57 // tataH pallIpatiH smAha, prabho'haM pshytohrH| hiMsAlIkaparadravyaparadArAparAyaNaH // 58 // saptavyasanapAthodhikroDakrIDanakacchapaH / niHzeSadoSalIlAbhUH, dharmakarmabahiSkRtaH // 59 // pApibhyo'pyasmi pApiSTho, yena prApya bhavAdRzAn / nAdade niyamaM kaJcit, dharma vA jinabhASitam // 60 // ityu Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 89 // ke vaGkacUlena, yogya eSa prabhotsyati / ityupayogapUrvaM sa, gurubhirbabhaNe tadA // 61 // phalAnAM nAma yeSAM tvaM, na jAnAsyaparo'pi ca / na tAni bhakSaNIyAnyanyabhakSyAsambhave'pi hi // 62 // yadA kasyApi ghAtAya tvaM prahAraM prayacchasi / paJcAdbhUyaH prahartavyaM saptapAdAnnacAnyathA // 63 // mahIpAlamahAdevI, na bhoktavyA khamAtRvat / kAkamAMsaM na bhakSyaM cauSadhArthaM jIvitecchunA // 64 // tacchrutvA sukaratvena, corIkRtya praNamya ca / sUriM zUrAgraNI|rvaGkacUlaH svasaudhamAgamat // 65 // vijahuH sUrayo'nyatra, haMsA iva ghanAtyaye / svapallyAM vaGkacUlo'pi sukhaM kAlamabAhayat // 66 // caurapalyAM triyojanyAM sthite grAme paredyavi / sadasyaH pradadau ghATIM, vaGkacUlo mahAbalaH // 67 // saGgrAmanipuNairgrAmyairvividhAyudhadhAribhiH / zastrAzastriyudhyamAnairvijigye pallinAyakaH // 68 // vAtAhRta ivAmbhodaH, kAMdizIkaH kSaNena saH / neze parAbhibhUtAnAM gatirnAnyA raNAGgaNe // 69 // lalATaMtapamAtaNDe, madhyAnhe kSuttRSArditaH / madhye'raNyAni saMprApa, vaGkacUlacamUstataH // 70 // tasyAM phalAvanamrasya, mahato | viSazAkhinaH / adhastAtkhedakhedArtA, niSasAda sanAyakA // 71 // kSutpipAsApizAcIbhyAM, vidhurAstaskarA stataH / tasyaiva viSavRkSasya phalamAlAmabhuJjata // 72 // tAni vizrANayAmAsurvaGkacUlAya cApare / khaM vrataM so'pi sasmAra, vismArarahitastadA // 73 // praznayAmAsa caurAMstAn, ko'pyetannAma vetti bhoH / caurairuktaM na jAnImo, vaGkacUlastato'bravIt // 74 // evaM yadi tadetairme, sRtaM yena guroH puraH / phalAnyajJAtanAmAni pratyAkhyAtAni bho ! mayA // 75 // yataH - " tyajanti tRNavaDIrAH, sAmrAjyaM jIvitaM dhanam / atrAmutra hitaM naiva, kulakavRciH 11 68 11 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pratijJAtaM nijavratam // 76 // AkhAdya khecchayA te tu, viSadrumaphalAvalIm / vRkSachAyAsu suSupughUrNamAnavilocanAH // 77 // vaGkacUlo'pi suSvApa, mArgazramasamAkulaH / nizIthe'tha jajAgAra, sattamA hi sujAgarAH // 78 // asau jAgarayAmAsa, bhRtyaM vizrambhabhAjanam / vabhANa ca drutaM bhadrotthApayebhillasantatim // 79 // khakhAmizAladAkSiNyAtU, kSudhitenApi tena tu / nAbhakSyanta phalAnyucairuttasthau tena sa kSaNAt // 80 // nottasthuraparebhillAstena jAgaritA api / so'thA''khyahaGkacUlAya, svAminnete mRtA iti // 81 // so'thAlokyAjJAtanAmaphalAdanaphalaM khayam / khatrateSu dRDho bADhaM, pallIM tena yuto yayau // 82 // praviveza nizIthinyAM, nijaM dhAma sa mAnabhUH / dadarza kuzcikAdvArAjvalantaM dIpamokasi // 83 // parapuMsA samaM saukhyaM suSupsAM dayitAM tathA / kaMpiSThoSThadalaH kopAccintayAmAsivAMstataH // 84 // yugalam / capalAM caJcalakhAntAM, dhikAntAM duSTacetasam / kAnte kAmopamAne'pi, yA kAGkSati paraM naram // 85 // mArayAmi tataH pApaM, prathamaM duSTapUruSam / iti nizcitya nibhRtapadaM gehAntarAvizat // 86 // kozAnniSkAsayAmAsa, sa khaGgaM zastrakauzalI / sasmArAtha svaniyama, prANebhyo'pi bhRzaM priyam // 87 // apAsArSItsaptapadImudasUryatavegataH / karavAlaM karAlaMsa, | yamajihvAsahodaram // 88 // dvArapatre'tha lagno'sistajjhaGkArAravazruteH / vaGkacUlA jajAgArA kRtyAttaM rakSituM - kila // 89 // jIvatAdvaGkacUlo me, sodaraH snehameduraH / ityAlapantyudasthAccAjJAsItso'pi khareNa tAm // 90 // so'pRcchadbhaginIM bhadre ! puMnepathyaM kutastava / madgRhiNyA samaM khApa ekazayyAtale tathA // 99 // sA babhANabhrAtaradya, naTA nATyacikIrSayA / AgamannATakaM kartuM yayAce'vasarazca taiH // 92 // mayA'cinti na dAsye cedamIbhyo ++++++++ Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catyavandana // 9 // nATakakSaNam / tadAmI kathayiSyanti ripubhyaH pallizUnyatAm // 93 // tato nAvyakSaNaM dAtuM, tvannepathyamahaM| kulakavRttiH vyadhAm / prastAvasyAnusAreNa, ceSTante hi mniissinnH|| 94 // tebhyo yathocitaM dAnaM, dattvAtyaktanveSikA / ahaM nidrAlasAlasyAtsuSvApa bhrAtRjAyayA // 95 // dayau maye manaH saudhaM, vaGkacUlastataH sudhiiH| dhanyo dharmagurumai yo, niymaaniidRshaandaat||9|| kAhaM ka me sagarbhAvA, jIviSyAva mhaapdaiH| AcAryo yadi nAdAsyacchubhaudarkAnabhigrahAn // 97 // tato mRtaparIvAraH, pallIzaH sa khsRpriyH| zriyA jagati vikhyAtAM, jagAmojjayanI purIm // 98 // kasyApi vaNijo gehe, sthApayitvA svasRpriye / svayaM cakAra cauryArtha, sadhanAyannupakramam // 99 // ArakSakairalakSyo'sau, dakSatvAnnizi paryaTan / lakSmIvatAmAgAreSu, nityaM khAtrANyapAtayat // 10 // anyadA ciMtayAmAsa, kimetailuNThitairjanaiH, vizAmi vasudhAdhIzasaudhe saahsmaashritH||101|| ratnAni sumahA_Ni, svarNadurvarNasaMcayam / hRtvA bhavAmyasmi sadA, yena dAriyavarjitaH // 2 // yugmam // yataH-"jai kijai corI, kimaito luTijai rAo / iku asaggaludhaNu havai anuparipuribhaDavAu // 3 // " atrAMtare megharAjarAjadhAnI tpaatyyH| prAvartata ghnsthaannRtytkekikdmbkH||4||mdhye'rnnyaani gatvA'tha, vaGkacUlo mahAbalAm / godhAmAdhAya sakalAH, zikSayAmAsa satkalAH // 5 // godhApucchachaTAbaddharajvAlambanataH kSaNAt / adhyAruroha rAsaudhaM, gavAkSavivareNa sH||6|| dedIpyamAnaratnaughakAntikRptadinabhramam / vilAsavezmabhUnetuH, sa jagAmaikasAhasI // 7 // tatrAlaGkArasArAGgI, kalpaparyaGkazAyinIm / navotpannAmiva khatrI, rATkAntAmeSa Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTavAn // 8 // vaGkacUlastayA'darzi, bhaNitazca kalakharam / kastvaM sudhIradhaureyaH, so'bhyadhAttAM pratisphuTam // 5 // cauro'haM vaGkacUlAkhyo, duHsthastomaziromaNiH / tavAbharaNabhArasya, haraNArthamihAgamam // 10 // devyUce bhadra ? ya-3 yevaM, tarhi nimohi mdvcH| mAM priyAM pratipadyakha, sAkSAllakSmImivonmukhIm // 11 // yena kalpalatevAha, sApUrayAmi tavepsitam / amISAM cAruratnAnAM, bhUSaNAnAM bhava prabhuH // 12 // vismitaH strIcaritreNa, vaGkacUlo'pyacintayat / kauTilyakuladhAmabhyaH, kAminIbhyo namonamaH // 13 // yatprasAdAdasau divyavastrAlaGkAradhAriNI / saudhe vimAnadezIye, sukhaM devIva tiSThati // 14 // tasminnapi viraktAsau, hAhA kAmayate'dya mAm / ataH sthAne na muhyaMti, mahilAsu mhttmaaH||15|| smRtigocarasaMcArivratatattvaM vimRzya sH| papraccha tAM paddarAjJI, rAjJI tvamathavA'parA // 16 // devyUce'haM paTTadevI, nRpaterativallabhA / mayA rUpasmayAnmattacittayA'kopi bhuuptiH||17|| uvAca vaGkaculo'tha, yadyevaM tarhi nishcitm| devi? mAteva pUjyA'si, na bhogyA'si priyeva me||18|| yata uktam"rAjapatnI guroHpatnI, mitrapatnI tathaiva ca / patnImAtA khamAtA ca paJcaitA mAtaraH smRtaaH|| 19 // soce bhogAnmahAbhAga, bhoktuM necchasi cenmyaa| mariSyasi dhruvaM mUrkha, ciMtaye khottaraM hRdi // 20 // itazca jagatIne-18 taa'dhstnaavnisNsthitH| tayonikhilamAlApaM, zuzrAva zrutipATavAt // 21 // akAmukamamuM jJAtvA, rAjJI ka-| paTapaMDitA / kadalIkomalaM kAyaM, vidArya nakharaiH kharaiH // 22 // pUccakAra durAcArA, durAcAro'tra kazcana / vivezAMtaHpure pApo, bho! bho! dhAvata dhAvata // 23 // yugmam / devyA vacanamAkaNya, dakSA ArakSakAHkSaNAt SSSSSSSSSSSSSS 16 caityava. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . caityavandana // 91 // kalayantaH kalakalaM, vivizubhUpasadmani // 24 // aho! lIlAyitaM lIlAvatInAM kUTakarmaNi / cintayanniti 18 kulakavRttiH bhUpAla:, ArakSAnityabhASata // 25 // nAyaM naro nihaMtavyo, badhvA niHsAryatAM param / tathaiva vidadhuste'pi, rAjAjJAM ko vilayate // 26 // nItvAtaM yAnazAlAyAmabhyadhatta dhraadhipH| dhIra? vIraziroratna ! mA bhaiSIstvaM manAgapi // 27 // sAkSiNeva mayA yena, devyAstava vicessttitm| ajJAyIti samAzvAsya, taM suSvApa dhraadhipH|| // 28 // mamodayaM vinA naiSa, chuTiSyati mahApumAn / itIvodayazailAgramalacakre divaakrH||29|| kriyAHprAbhAtikIkRtvA, cArunepathyabhUSitaH / AsAmAsa mahArAja, AsthAne sthitipnndditH|| 30 // bhRtyairAkArayAmAsa. cauraM so'pi samAgamat / upAvizannRpaM natvA, rcitaanyjlikudmlH|| 31 // taM dRSTvA bhUpatirdadhyau kIdRg durvi|dhiceSTitam / cauryAdiSu pravartante, narA yenedRzA api // 32 // saumyadRSTyA vilokyAmuM, papraccha pRthiviiptiH| ArUDhastvaM kathaM kena, hetunA cAtra mandire? // 33 // vaGkacUlo'vadaddeva! godhArajvA tavaukasi / adhyArohamahaM yasmAtkimupAyena duSkaram // 34 // ibhylokgRhkssaatrkhnnaadbhgnmaansH| nirmUlyaratnAlaGkAralAbhArthe tvadgRhe'vizam // 35 // raJjitastacaritreNa, jagatIpatirUcivAn / sarvAGgasuMdarAM bho! bho!, paharAjJI gRhANa me // 36 // so'vaga deva! tavAdezaH kAryoM me kintu te priyA / jananIvanna tAM bhAryA, pratipadye kathaJcana // 37 // tasya sattvA // 91 // |tirekeNa, raraJja jntaaptiH| sattvAddevA hi tuSyanti kiM punarnAma maanvaaH?||38|| sAdhukAraM dadau tasmai, varNayan tadguNAn nRpaH / taM sugandhijalApUrNaiH, kalazairabhyaSizcata // 39 // satkRtya vastrAlaGkArachatracAmaramandiraiH / prasA Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dena dadau tasmai, grAmadvAdazakaM nRpH||40||prtipnnH sutatvena, rAjJA so'pi svasRpriye / AnAyya bhuvane saudhe'bhavadaihikasaukhyabhAk // 41 // vaGkacUlo'nyadA dadhyau, dhanyo'haM kRtstkRtH| niyamAH sUribhiryasmai, dattA nityaM sukhaavhaaH||42|| pazyAmi yaditaM mUrimahaM paramabAndhavam / tadA tadantike dharma, pratipadye jinoditam // 4 // imAM cintAM suralatAM, manomerudharodbhavAm / sudhyAnapayasA siJcannatIyAya sa yAminIm // 44 // prAtastatpuNyapuruSAhUtaH suytisNyutH| nagaryA sama vAsArSItsatyArthaH suvrtoguruH||45|| sUrimAyAtamAkaNye, vaGkacUla pramodabhAk / AyAMcakre namaskartu, dharma zuzrUSurAhatam // 46 // vanditvA'nukramaM sAdhUna , yathAsthAnamupAvizat / zuzrAva dezanAM sUrevairAgyarasasAraNim // 47 // dezanAnte guruM natvA, prAjJaH snyjy'jijnypt| dehi dehi dyaalo| me, zrAddhadharma zubhAyatim // 48 // zrAddhadharmocitaM taM ca, vijJAya munipuGgavaH / tasmai samyaktvamUlAni, vratAni dvAdazApya'dAt // 49 // vizuddhazrAddhadharma sa, dogetyonnatyabhedinam / nidhi nidhanavatprApya, hRSTaH prApa khamandi-1 ram // 50 // Anarca cmpkaashokketkiikusumotkraiH| trisandhyamahatAM bimba, candanaizca cacarca sH||51|| zrIsA-12 dharmikavAtsalyaM, mUlaM dRkklpbhuuruhH| varivasyAM gurUNAM ca, vidadhe buddhizevadhiH // 52 // gAyadgandharvagaNaM guJja nmurujAdivAdyasamudAyam / saMgItaM bhuvanaguroHpuro'sako viracayAmAsa // 53 // tribhirvizeSakam / itazcojjayinI-* puryAH, pArzvasthe grAmyasakule / zAligrAmAbhidhe grAme, jinadatto'bhavadaNik // 54 // jIvAjIvAditattvajJaH zuddhAtmA prmaarhtH| sa caityavandanAM kartumavantImeti nityshH||55|| so'nyedhurarhaccaityeSu, caityavandanamAdadhan / Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulakatiH caityvndn||92|| 2525 dadRze vakacUlena, sadharmavAdavandi ca // 56 // tatazca svAgataM pRSTvA, nIlA bhvnmaatmnH| snAnAGgamardanApUrva, sataM bhojyairabhojayat // 57 // vizrANya varavastrANi, maitrI tena sahAtanot / jinadatto'pyatha prIto, nija grAmamupAgamam // 58 // turIyAbhigrahasthairya parIkSitumivAmayaH / durvAro vaGkacUlasya, kAye'bhUtkarmadoSataH // 9 // AhUya darzayAmAsa bhiSajAM taM vishaaNptiH| samyagAlocya te'pyUcuH, pratibhUpamidaM vcH||60|| kAkamAMsaM vinA naiSa, deva! bhadro bhaviSyati / rAjA'pyAjJApayAmAsa, tamAhatu khakiGkarAn // 61 // Acakhyau vaGkacUlo'tha| kAkamAMsamahaM nRp!| prANAnte'pi na khAdAmi niyamo'grAhi yanmayA // 62 // bahuzaHpoSitamapi, khalavadvimukhaM vapuH / na tAta! tatkRte dharmya, niyamaM vyutsRjAmyaham // 63 // vaGkacUlAgrahaM matvA, gADhaM bhUpaHkhapUruSam / tanmitraM jinadattAkhyamAnetuM prAhiNodrayAt // 64 // AkArito vaNik tena, prAcAlIdativegataH / udAste kAsudhImitrakAryanirmANakarmaNi? // 65 // Agacchan pathi so'drAkSIdivyAbharaNabhUSite! jAtarUpAtI devyo, rudantyaukaruNakharam // 66 // te anvayukta kiM vatse! madhye'raNyAni rodiyaH ! atha rodanahetuM te, gadgadakharamUcatuH // 67 // saudhammekalpavAsinyAvAvAM devAGgane vaNik !|acyoSTa tridivAddeva, aavyoHpraannvllbhH||18|| vakaculAya, no datte, kAkamAMsaM bhavAn ydi| saMpadyate vipadyAsau, tadA nau jIvitezvaraH // 69 // jinadatto'vadaddevyo, dAsyAmi suhRde nhi| kAkamAMsaM hitaM tasya, cikIrSuH svayamapyaham ||70||raajpuNsaa samaM maMkSu, so'gAdujjayinI purIm / rAjAdezavazAdAgAIkacUlagRhAGgaNam // 71 // mitraM mitrayurUce sa dAkSiNyAtkSitirakSiNaH / jIvAtuM| 2 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvitakRte, bhakSaya dhvAMkSajaMgalam // 72 // vaGkacUlo'tha taM proce, mitrAmitra ivAhitam / bruvANo vacanaM kiM tvaM, zAlajase na vidAMvara? // 73 // narendrAdIMstataH smAha, jinadatta upAsakaH / na madvacanavAtUlaizcalatyeSa sumeruvat // &| // 74 // avazyaMbhAvi saMbhAvya, maraNaM hi zarIriNAm / ziSTA niyamabhaGgAya, ceSTante na kathaJcana // 75 // tata uccArayAmAsa, vngkcuulmupaaskH| samyagdarzanamUlAni, vratAni gRhamedhinAm // 76 // mayakhaHkamalAkarSAkavidyAsahodaram / zrAddho'nazanamAsannamRtyave suhRde dadau // 77 // paryantArAdhanAsaudhaniyaMdaM madhurakharam / kAGkSI vngkcuulmpiipycchaavkaagrnniiH||78|| cAturgatikasaMsArapArINAn parameSThinaH / siddhisImantinIsaktAna, namaskuru kRtaanyjliH||79|| jJAnadarzanacAritravratAtIcArasantatim / adhyakSaM sarvasiddhAnAM, nindagaheM muhumuNhH||80|| vijahIhi mahAmohaM, putramitragRhAdiSu / dhanakAzcanaratneSu, mamatvaM ca mahAmateH // 81 // kSamaya tvakhilAn jIvAn , samabhAvaM samAzraya / maitrI sUtraya sattveSu, sAtvikAnAM ziromaNe? // 82 // itthamArAdhanAM kliSTadhyAnavyAdhirasAyanam / AkhAdayanmahAmodAnnamaskAraparAyaNaH // 8 // dharmadhyAnAgramArohana, baGkacUlo nRpAGgajaH / vidhyAya dIpavaddevaH, kalpedvAdazame'bhavat // 84 // yugmam / divyAnuttamabhogabhaGgisubhagaM bhUSNuH prabhUSNuH zriyA, snehAvegataraGgitAmaravadhUgoSThISu bddhaashyH| dIpodyAnavihArabhUmiSu sukhaM krIDan sadAnandataH, kAlAtikramamAdadhe suravaraH shriivkcuulsttH||85|| grAma prati prasthito'tha jinadatta upAsakaH / tadeva devatA yugmamadrAkSItkaruNaM rudat // 86 // pRSThe tenocaturdevyau, tvayA zrAddha ! tathAkRtam / yathA''vAM saMvyatItyAgAdacyute Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 581 cetyavandana- // 93 // devasadmani // 87 // kAkamAMsaM mayA'dAyi, na tasmai sukRtAtmane / ityAkhyAyAgamaddhAmaM, jinadattaHprasannadhIH ||4aad kulakavRciH ajJAtanAmaphalabhakSaNato nivRttiM, zrIvaGkacUla iva ye racayanti bhvyaaH| krIDanti tatkarapallavamadhyabhAge, naktaM dinaM nrvraamrlkssmiikaantaaH||89||" ityajJAtaphalaviSaye vaGkacUlakathA samAptA // 'tucchaphala miti, tucchaM-kiMciniSpannaM phalaM bIjaM yatra tattucchaphalaM, cavalakAdiphalikAH, tAdRzAM prabhUtAnAmapi bhakSaNe na kadAcittRptirjAyate prabhUtaHprANivadhazca syAt, atastucchaphalaM suzrAvakaH sadA varjayet, evamanyadapi pIluphalAdi tucchaphalatvAtkunthvAdi jIvasaMsaktatvAca varjayet 'calitarasa'miti, calitaraso madhuratvAdiko durgandhatvena yasya taccalitarasaMparyuSitavahikAmudgodanakSipravyaMjanAdi suzrAvako varjayet , yatasteSu dinadvayatrayAdisakteSu prabhUtalAlApanakatavarNajIvotpAdanasya siddhAnta pratipAdanAt, Adhunikairapi lokadRSTibhyAM darzanAca, ataeva gItArthasAdhubhyAM dinadvayAtIte dani zrIdhanapAlapaNDitasya trasajIvAdarzitA iti zrUyate, ataHsakalakaviprakANDacUDAmaNenAnA'vadAtavrAtasaMsUcakaM samastavipazciccamatkArakaM kathAnakaM pratanyate-'vimAnaiH zrIgRhazcitraH, patAkAkumbhazobhitaH khaHpurImanukurvANAbabhUvojayinI purI // 1 // yatrAhatAM vizvavibhUSaNAnAM, pArzve vibhUSyaM kimamUbhirasti / itIva bhavyA mumucuvibha bahirvihArAnmahanakSaNeSu // 2 // sadA'pyavidyAnavakAzahetoH, zabdAdividyAH sakalA militvA / na tatyajuryatra | SIM93n sudhIjanAnAM, manAMsi nUnaM mukurojvalAni // 3 // bhojarAjo'bhavattatra, rAjA rAjamatallikA / yadyazomallikA-1 puSpAmodo'dyApi prsrpti||4|| munivadyasya puNyenopazAMtA prItike iva / lIlayA dehagehAntastasthaturbhAratI Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mazriyau ||5||prtihrtumniissaanaaN, jIvitAnmaraNaM varam / ityasUnatyajan yuddhe, pUrva yatprahataSiH // 6 // vidvatpaM cazatImukhyo, dhanapAlA'bhidho dvijH| tatra ssdddrshniidaandaanshaunnddo'bhvdgunnii||7|| sarvAH zabdAdayo vidyAvidyAdharya ivAnizam / krIDAkrIDa ivAkrIDan , hRtkroDe yasya lIlayA // 8 // kaNThasthabhAratIjAtIsaGgasaJjAtasaurabhA / yadbAgAmodayAmAsa, sthAne shriibhojbhoginH||9|| krIDayA bhojarAjena, pApardhivajatA'nyadA / nRtyajjAtyahayArUDho, dhanapAlaHsahAvrajat ||10||raajaa kacidgaganamuccalataHkuraGgAn , dRSTvA 'kirIzca khanataHkSitimenamUce / kiM kAraNaM tu kavirAja! mRgA yadete, vyomotpatanti vilikhanti bhuvaM vraahaaH||11|| evaM nRpeNa bhaNito dhnpaalvidvaanotpttikiiprmukhbuddhinidhibhaasse| deva ! tvadanacakitAH zrayituM svajAtimeke mRgAGkamRgamAdivarAhamanye // 12 // anyadA dhanapAlasyAvAse bhikSArthamAvizat / sAdhusaMghATakAkSAtyAdidharma iva jnggmH||13|| tadA sAdhvaherAddhAnyavastvabhAvAt tryahodbhavam / dadhyAdAya samuttasthau, dhanapAlasya gehinI // 14 // sAdhubhyAM sA tato'pracchi, dadhIdaM kativAsaram ? / dadhyahatiyAtItamityUce sA'pi ttpurH||15|| dadhyaharddhitayAtItamasmAkaM naiva kalpate / ityuktvA niryayau sAdhuyugalaM tddvhaabhiH||16|| niHsarantau munI riktau gavAkSasthena viikssitau| dadhikiMmatpriyAdattaM, nAttamAbhyAM vicintya ca // 17 // gavAkSAhanapAlena, samutthAya sametya ca / mahAmunyostayoHpArzve'bhivandyA'pracchi sAdaram // 18 // munI ! vaH kalpate kiM na, dadhIdaM tAvathocatuH / dhyetad dvidinAtItamityato naiva kalpate // 19 // 1 varAhAn / Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 94 // caityavandana- dadhyahardvitayAtIte, tadvarNAH kuMthavo yataH / jAyanta iti siddhAnte'bhaNi zrIsarvavedibhiH // 20 // tacchrutvA vi| smitakhAnto, dhanapAlo'bhyadhAnmunI / sAdhU ? vayaM pratImo na, tAn dRSTyA darzanaM vinA // 21 // tatastau tatprabodhAyA| tape dhArayatAM dadhi / tataH kSaNena tasyordhvaM rutaM raktaM ca ddhtuH||22|| tadyAvadAtapottApAtkaduSNaM dadhyajAyata / tAvattaiH kunthubhiH kSipraM, samArohi rutopari // 23 // tatastairdhavalIbhUtaM, rutaM dRSTvA'bravItsa tau / jAtaM zvetaM kimityetatkundhu|bhiH procaturmunI // 24 // iti sAdhvorvacazcakSuravisaMvAdakaM sudhIH / AkaNyanmuktamithyAtvazcetaseti vyacintayat // 25 // aho jIvadayAmUlo, dharmo yo jinazAsane / eSa eva hi saMsArasindhau pravahaNAyate // 26 // dhanyAvimau - | munI IdRgjIvarakSaNapUrvikA / yAbhyAmavikriyAkAbhyAM kriyate satkriyAnvaham // 27 // iti dhyAtvA munI natvA, saha tAbhyAmupAgamat / dhanapAlaH sudhIzAlaH, sadgurorantike mudA ||28|| tato baddhAMjaliM saMjuM taM nataM prati saguruH / vizeSato vyadhAddharmadezanAM tattvadarzikAm // 29 // sudRgbIjo dayAmUlo, dAnamukhyoruzAkhakaH / svargAdharddhisumo mokSaphalo dharmasuradrumaH // 30 // tatastamicchatA pUrva, grAhyaM samyaktvamujjvalam / tacca deve gurau dharme, tatvabuddhimayaM smRtam // 31 // idaM bIjaM manaH koSThe, nyasya kAryA hitecchubhiH / zaGkAdighuNarakSArthaM, rakSAvadbhAvanAsthirA // 32 // iti vAcaM guroH zrutvA sa jajJe paramArhataH / athavA saMskRte bhittideze citra lagenna kim ? // 33 // sa bhAvAdhikyato gurvantike'bhigrahamagrahIt / na kAryA'taH paraM mithyAdRgrAjAderapi stutiH // 34 // zrImattIrthaM - karaM devaM, trilokIlokanAyakam / susAdhUna tadupajJaM ca, dharmaM stoSyAmyahaM sadA // 35 // ityaGgIkRtya kRtyajJastanni // 94 // kulakavRciH Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hacikI kRtI / samaye bhojarAjendramAziSyaivaM vyajijJapat // 36 // bhojarAja mahArAja! bhavatA'taHparaM mama / mAnanIyA sadA sevA, sadmanyevAdhitasthuSaH // 37 // pRSTaM rAjJA'tha taddhetumuktvA vidvAnnapaM jagau / ruSTo'pi deva mAMdezAnniHsArayenaM mArayaH // 38 // tadAkarNya sakarNoktaM, pratizuzrAva bhuuptiH|gunnairaavrjito yadA, kiM naanggiikurutenrH|| 39 // tato'rhaddharmakarmAmbhaHsnAnakSAlitakazmalaH / svavAcA sudRzazcakre, so'nyAnmithyAdRzo'pi hi // // 40 // anyadA zrAddhavidhyAkhyaM, cakre prakaraNaM budhH| darzayituM vidhiM zrAddhaM, zrAvakANAM hitecchyaa||41||critrmaadinaathsy, vidadhe tena caanydaa| tadUce bhojarAjasya, purastAt dvessibhirdvijaiH||42||aanaayy bhojarAjena taccaritrasya pustkm| vAcitaM zlAghitaM cetthaM viziSTaM caritaM kRtN||43|| kiMtu tvayA''dinAtho'tra, nikSiso yatra yatra c| mahezvara mahAdevaM, tatra tatra ca nikSipaM // 44 // ityukto bhojadevena, dhanapAlastato'bravIt / muktvA tIrthakaraM devaM, nAnyaM stoSyAmi jihvayA // 45 // svAgrahAdbhojadevena, tadevoce punHpunH| dvijatvAddhanapAlasya, mhaakopaanloujjvlt||46|| zItakAle tadA zItazAntyai jvlitpaavke| tato'sau prAkSipatpustaM, vAryamANo'pibhUbhujA // 47 // pazcAdgRhAgataH pazcAttApAdyAvatiM na sH| kacillebhe priyA tAvatpapracchAratikAraNam // 48 // Uce'tha dhanapAlena, caritraM vidadhe myaa| zrIAdinAthadevasya, tadaploSi ca rosstH||49||rtiN tato na lebhe'haM, lupsasAra ivaadhvgH| paNDitAnyA tataHproce, dhanapAlapriyaM prti||50||critrN kurvataste me, zlokAH katicidAgaman |gditaaste tayA tena, kRtaM taccaritaM punaH // 51 // anyadA bhojadevena, sarasI kAritA'dbhutA / prajJAnusArataHsarvaistuSTuve paNDitairiti // 52 // Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-posnastraiNapazUtkarAdhvagakhagagrISmartubhISmasphurattRSNAkhedavinodataHsukRtadA dhrmprpaamNdditaa| padmAsanasupAkha-kulakavRttiH NDasapayaH padmAkaravyAjataH, puNyArtha nijapUrvapUruSakRte zrIbhojarAjaH? tvayA // 5 // stutAyAmapi tairitthaM, tasyAM / // 95 // bhUpastutoSa n|amRtaakhaadino yadbA, syAtkiM kSArAmbu tRptaye? // 54 // tatazca maunasaMsthasya, dhanapAlasya saMmukham / / svadRzau sthApayAmAsa, bhojdevmhiiptiH||55|| dhanapAlo'pi vijJAya, rAjJo'bhiprAyamAtmagam / samayaM prApya ca proce, bhojadevanRpaMprati // 56 // eSA taDAgamiSato bata dAnazAlA, matsyAdayo rasavatIpraguNA sadaiva / pAtrANitatra bakasArasacakravAkAH,puNyaM kiyadbhavati tatra vayaM na vidmH||57|| khapratijJA smaraMstasmai, nAkupyatkopano'pi raatt| kiM caledacala sthAnAJcaNDavAterito'pi hi // 58 // bANenaNe'nyadA viddhe mRgayAsthena bhuubhujaa| mithyAdRSTyanyavidvadbhistasyetyastAvi pauruSam // 19 // lakSyaM calaccaityapatAkikeva, mRgo balAdAzuga Azugena / jaghne tvayaikena bhujorjitena, tadvayete te bhuvi lbdhvrnnaiH||6||evN stuto'pitaiHkSmApo'prIto'nugrahato dRzam / sarvasaMkhyAvatAM mukhyaM, dhnpaalmnunydhaat||11|| paruSaM pauruSaM rAjJo, nindan dyaardrmaansH| dhanapAlo'pi bhUpAlamityUce prmaahrtH||2|| rasAtalaM yAtu yadatra paurussN,kuniitiressaa'shrnnohydossvaan| nihanyateyada balinA'pi durbalo hahA! mahAkaSTamarAjasAkaM jagat // 63 // ityAkarNya nRpaHkruddho, brahmahatyA bhayena tam / dhanapAlamahatvA khadezato nirkaasyt||14|| itazca // 95 // lApattane kApi, niHsvaabaalishshekhrH| dharmAkhyo vADavaH kopyadhyaiSTopAdhyAyasaMnidhau // 65 // tatsahAdhyAyina-| cchAtrAH, adhIyanto'tha vAgmayam // amandamAndyasaMyuktaM, jahasustaM pade pade // 66 // anyadA pAThavalAyA, tasyAbhA Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ve pare same / chAtrA jagurupAdhyAyamadhyApaya tato'dbhutam // 67 // upAdhyAyo'bhyadhAcchAtrAn, yadA dharmaH sameSyati / tadA vaH pAThayiSyAmi, santo hIne hi vatsalAH // 68 // prajJArthagarvitaiichAtraiH, prasthaM saMsthApya tatpade / upAdhyAyo|'bhyadhAyIti, dharma AgAdayaM prabho ? // 69 // paThituM teSu lagneSu, pAThakaM nikaSA kSaNam / savidyApipaThIH dharmastatra tUrNa| mupAgamat // 70 // hasantaste'tha taM procurdharmo'trai ko'sti pUrvataH / anyo'yaM ko'dhunA dharmaH, samAyAtaH samIkSyate // 71 // prajJArthagarvitaiichAtraistairitthaM hasito'tha saH / prajJAmAnyaM nijaM nindannahaMkArItyacintayat // 72 // vidyAnAM pAraha-iyatvaM, vinA me jIvitaM vRthA / Rte samRddhisaMbhogaM, durvidhasyeva dehinaH // 73 // iti dhyAtvA tato dharmaH, samArAhuM| sarakhatIm / nipatya tatpuraH saptopavAsAn vidadhe dRDhaH // 74 // cAlito'nekadhA dhyAnAdyAvaddharmo'calannahi / sarakhatyA svayaM tAvatprakaTIbhUyAbhyadhAyi sH||75|| anazvareNa sattvena tuSTA'haM bho ? tavopari / tubhyaM yadrocate kSipraM, tathAcakha mamAntikAt // 76 // tatkAlodIrNasatkarmarekhAmiva sudhojvalAm / praNamya bhAratIM devIM yayAce'tha sa vAGmayam // 77 // saMmohatimirApohe, vitandrAM candrikAmiva / vAgdevI svaprasannAkSi nikSipantI tamabhyadhAt // 78 // acirAdeva te vidyA dRSTamAtrAH samAapi / matprasattyA sameSyanti puNyAkRSTA ramA iva // 79 // evaM syAditi tenoktaM, kaNTha| sthaM tasya vAGmayam / samagraM dRSTamAtreNa, khalpakAlAdajAyata // 80 // tatazca paNDitatrAtaM, sa mAnenAtRNAyata / athavA khalpa sattvasya, vidyA kasyeha jIryati // 81 // vAdArthaM pratidoSajJaM, yacchan patrAvalambanam / ujjayinyAmathAnyedyuH, sa AgAddharmapaNDitaH // 82 // vAdArtho dantahasto'tha, sadharmo nRpasaMsadi / AgAttena samaM vAdI, vyavAdInnaca kaJcana Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn-raa||83|| tatazca lajjitobhojabhUpatiH sauSTrikAn drutam / dhanapAlAya saMpreSya, taM dharma pratyabhASata // 84 // prAtaryAva-IIlakavRttiH tpratIkSakha, dharma! bhojena vAMchitam / pUraye dhanapAlena, vivAdasya vidhApanAt // 85 // prAtastairauSTrikaiH sArtha, dhanapA-18 // 9 // le smaagte| bhUpAla:saparIvAro, yayau tatsaMmukhaHkhayam // 86 // tatsamAkarNya dharmo'pi, sakarNo vismayAnvitaH bhuJjAno'zrAMtatAmbUlaM, pradidRkSustamabhyagAt // 87 // zukrajIvAviva vyonni, sAk purIgo purAntarA / itazca militau tau dvaavitthmnyonymuuctuH||8|| gardabhadanta ? bhadanta ? namaste, dharmabudho dhanapAlamanUce / atha dhanapAlakavi-18 stamavocat, kapivRSaNAsya ! vayasya! sukhaM te // 89 // dhanapAlastataH pauraadhiishpaurpriivRtH| mahatA vistareNa khavezmanyAgAdapasmayaH // 90 // dharmastu dhanapAlasyaikavAkyenApi nirjitam / AtmAnaM manyamAno'ntaHkaraNAntarvya cintayat // 91 // sarakhatIprasAdena, vinA naiSa vijIyate / tataH sarakhatI tena, smRtA''yAtA tadantike // 12 // hastau saMyojya vijJaptaM, tena zrIbhAratIprati |maatH! kuruprasAdaM me, vijaye yena taM vudham ||9||athoce bhAratI dharma, dhanapAlo mmaanggjH| AdimaH kovido vatsa, dvaitIyIko bhavAn sutH||94|| atastvaM dhanapAlena, sodaryeNeva mA kRthaaH| vRthAvAdaM ca taM natvA, vatsa! gaccha yathA''gatam // 15 // ityuktaH so'tha vAgdevyA, tiro'bhuuddhrmkovidH| ko hi kSINabalAprAjJaH, saGgrAme na praNazyati ? // 96 // pratyUSe vAdavelAyAM, dhanapAle nRpauksi| Agate raatt-|||96|| narairdharmaHsarvatraikSi nacaikSata // 17 // tatazca dhanapAlaH srAk dharmaprakaTanecchayA / kRtvaikaM nUtanaM zlokaM, pAThayAmAsivA na janAn // 98||dhrmo jayati nAdharmaH, ityalIkIkRtaM vcH| idaM tu satyatA nItaM, dharmasya tvritaagtiH||99|| Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvatra paThyamAnaM taM, zrutvA dharmo vyacintayat / na naSTo'pi chuTiSyAmi, saMzraye'ta upetya tam // 10 // ityAlocya samAgatya, dhanapAlaM praNamya ca / iti vyajJapayat dharmastatpuro racitAJjaliH // 1 // jitaM tvayA paraM / mitkApavAdaH puri vAryatAm / sadyaH prasadya vijJaptiH, saphalA me vidhIyatAm // 2 // iti dharmeNa vijJaptaH, suprasannamanAH kSaNAt / dhanapAlo navaM zlokaM, kRtvA lokamapAThayat // 3 // sthairya zaMsanti sarveSu, kAryeSu nayapaNDitAH / bahvantarAyayuktasya, dharmasya tvaritA gatiH // 4 // tatastadapavAdo'gAttena zlokena sarvataH / gRhAntardIpitenocaiH, pradIpeNeva tAmasam // 5 // dhanapAlastato rAjJA, mAnitaH pUrvavannijAm / vidvatpazcAzatImukhyakamalAM pratyapAlayat // 6 // anyadA gUrjaratrAyAH, shriimdbhojmhiiptiH| caturaGgabalasphUrjadUjito bhaGgamAdadhe // 7 // sakhyAvadbhirasaGkhyAtAvadAtAn bhojabhUpateH / stuvadbhirjaratrAyA, bhagamitthamabhiSTuve // 8 // zrIgurjaratrA dharaNInitambinI, svanAyakAdhyakSamapi vylunntthitaa| nisvAmikeva prahatA vigopitA, pracaNDadorda|NDaparAkramAttvayA // 9 // taiH stuto'pItyasantuSTo, bhojraajmhiiptiH| suprasannadRzAdrAkSIddhanapAlasya saMmukham // 10 // tto'rhddhrmkrpuurpuurvaasitmaansH| dhanapAlo mahIpAlaM, pratyadaH pratyapAdayat // 11 // dhik zAstrazruti-18 vizrutAM tava matiM dhika paNDitAnAM sabhAmAjJaizvaryamathAdhipatyamapi dhik dhikpauruSaM dhigyazaH / yattvaM bhoja! bhavArtibhIrupuruSairnirmApitAnyAdarAt, devAnAM sadanAni lumpasi jagacchApAya pApAya ca // 12 // zrutveti bhojadevena, devAnAM draviNaM samam / pazcAddApayituM sadyaH, preSitA nijapUruSAH // 13 // dhanapAlo'tha doSajJazca17 caityaca. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-/kravAlaziromaNiH / subuddhizevadhijainadharmakarma mudA vyadhAt // 14 // jaina dharma samArAdhya, kRtvAnte'nazana-kulakavRttiH // 9 // vratam / paNDitamRtyunA mRtyuM, prApya devo'bhavaddivi // 15 // dinadvayAtItadadhisthajIvAna, vIkSya prabuddho dhana|pAlavidvAn / ArAdhya dharma jinabhASitaM ca, pretyAtra kalyANapadaM prapede // 16 // iti kRtidhanapAlalokita sthUlajIvaM, vicalitarasavastvAhAramujjhanti yete / iha navanavapakkakhAdubhojyopabhoga. tridivazivasamRddhiM cAparatrApnuvanti // 17 // // iti vicalitarasAhAraparihAraviSaye dhanapAlakavizAlakathAnakaM saMpUrNam // __ 'vajjhaha vajhANi vA vIsaM'ti, pUrvoktadoSaduSTatvAdvarjanIyAni paJcodumbaricaturvikatyAdIni dvAviMzatisaMkhyAni vastUni samyaktvapratipattidinAdArabhya bhoH zrAvakAH! varjayata, niyamagrahaNena sadA parityajata // 16 // adhunA''magorasena saha dvidlaanbhojnprihaaraarthmaahhai| saMgarahalimuggamuhaTTamAsakaMDUpamukkhabiyalAI / saha goraseNa na jimee ye rAittiyaM na kare // 17 // vyAkhyA-'saMgarahalI'ti, saMgaraphalikA-sAgarikA, zamIphalikA ityarthaH, upalakSaNatvAilaphalAdigraha:, // 97 // athavA saMgara: sAGgarikocyate, phalikAstapalakamuddAdInAM sAGgarikAzca phalya mudgAzca mukuSTAzca mASAzca kaNDukazceti dvandvaH, tAni pramukhAni yeSAM dvidalAnnAnAM ballacavalakacaNakatUvarIkulasthamasUramAthakAna dvidalAnnAni takradhyAdyAmagorasena saha vivekavAn suzrAvakona jemayet-nAznIyAt, etapAI Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ittiya Amagorase rAjikAbhiH saha nikSeparUpaM na kuryAt, yato dvidalAnAM sAGgarikAbabUlAdInAM AmagorasasaMsarge sUkSmajIvotpAdasya siddhAnte pratipAditatvAt / tathAhi-"pAlakalahasAgo muggayaM vAmagorasummIsaM / saMsajjaeu acirA, taM piya niyamA hu dosAya // 1 // " ato ye tu mudgAdidhAnyAnyevAmagorasena saha varjayanti, sAGgarikAbalamethikAzAkAdikaM kASThadvidalamityabhidhAya Amagorasena saha mithyAdRSTivajje-12 mayanti / teSAmadvidalAnnabhoge'rddhazrAddhatvameva syAt, nahi siddhAnte kvacid dvidalaviSaye kASThAkASThavibhAga-1 |ukto'sti, sAmAnyenaivAmagorasena saha dvidalabhojanasya niSedhAt, dvidaladhAnyasyApyAmagorasasaMsarge trasajIvotpattiH siddhAnte pratipAditA'sti, tathAhi-"jai muggamAsapamuha, vidalaM kacaMmi gorase paDai / tA| tasajIvoppatti, bhaNaMti dahie vi tidiNuvari // 1 // " tathA'nyatrApyuktam-"AmagorasasaMpRkte dvidalAdiSu 6 jntvH| dRSTAH kevalibhiH sUkSmAstasmAttAni vivarjayet // 1 // " ataH suzrAvakeNa sAmAnyenAmagorasena sahara dhAnyadvidalaM kASThadvidalaM ca na bhoktavyaM, dvidalAnnasaMpRktahastamukhabhAjanAni pAnIyena dhAvitvA tajjalaM jIvara-2 kSArtha madhye nipIya ca takradadhyAdyAmagorasaM grAhyaM bhoktavyaM ca, atha dvidalalakSaNaM sAmAnyena vivakSurAhajammi ya pilijjate, maNayaM pi na nehaniggamo hujjaa| dunniyadalAI dIsaMti mitthigAINa jaha loe||18|| vyAkhyA yasmin 'pIDyamAne' piSyamANe manAmAtramapi' khalpamAtramapi na lehanirgamo bhavati, yathA tila Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- sarSapAdiSu pIDyamAneSu snehanirgamo bhavati iti vyatirekadRSTAntaH, etAvatyukte godhUmayugandharyAdInAmapi kalakavRtiH dvidalatvaM bhavedityAha-'dunniyadalAI dIsaMti', iti, yeSAM pIDyamAnAnAM dalyamAnAnAM dvidale dRzyete yathA| // 98 // lokamadhye methikAdInAm, AdizabdAnmudgacavalakacaNakamASamasUrakulatthAdigrahaH, tadetad dvidalaM jJAtavyam / atha rAtrilAnAdIni sadoSANi karmANi samyagdRSTizrAddhavarjanIyAnyAha-- 8 nisi nhANaM vajemi, acchANieNaMbuNA dahAIsu |aNdolnnN ca vaje, jiyANa jujjhAvaNAI y||19|| 18/ vyAkhyA-'nizi' rAtrau 'slAna' khalitailoSNodakAdinA majanaM varjayAmi ahaM samyagdRSTizrAvakaH, yato rAtrau tamovyAptAyAM bhUmau kITikAkunthUddehikApramukhaprANino na dRzyante teSAM vidhAte AdyANuvratasya bhaMgaH syAt, tailakhalyAdimukhapraveze rAtribhojananiyamabhaGgazca syAt, tathA idanadIsarovaravApIkUpakuNDAdiSvagali-II tena ambunA pAnIyena sukhArtha lAnaM varjayAmIti saMbandhaH / yatastatra lAne kriyamANe prabhUtatrasajantughAte prathamANuvratalopaH syAt , laukikazAstre'pi idAdiSu lAnaM niSiddhamasti, tathA-"kUpeSu madhyamaM lAna, lAna bhAvApyAM ca madhyamam / taDAge varjayetlAna, nadyAM slAnaM na kArayet // 1 // nityaM snAnaM gRhe zreSTha, jale jantuvivarjite / anyathA kurvataH slAnaM, brAhmaNatvaM na jAyate // 2 // saMvatsareNa yatpApaM, kurute matsyabandhakaH / ekA1 kaivartasya hi jAyate / // 98 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hena tadAmoti, apUtajalasaMgrahI // 3 // AtmA nadI saMyamapuNyatIrthA, satyodakA zIlataTA dyormiH| tatrAbhiSekaM kuru pANDuputra ! na vAriNA zudhyati caantraatmaa||4||jh kAlo iMgAlo duddhaddhoona nimmalo hoi||3| taha pAvapaGkamailA, udaeNa na nimmalA hu~ti // 5 // " tathA'ndolanam AndolanakrIDAmapi khajIvAnarthahetutvAdvAyukAyajIvavighAtakatvAca 'vaje, varjayAmi, tathA jIvAnAM mallakukkuTakukkurAdInAM yodhanaM varjayAmi, AdizabdAtkalikAraNAdigrahaH, yato jIvayodhane teSAM zarIre prahArAdinA mahAvyathA vinAzazca syAt, tatkhAminA | ca parasparavaire mahAkarmabandhazca syAt // 19 // samyaktvAGgIkAre sati zrAddhena dvAdazavratAni zrAddhadharmarUpANi samyaka pratipAlanIyAni, ataH sarvavratamUlabhUtAnAM paJcANuvratAnAmaGgIkAramAhanavahemi pANiNo na ya, bhaNAmi bhAsaMmusaM na ymusaami| paradavaM parajuvaInAmiyamiha pariggahaM pi kare203 vyAkhyA-'prANinaH' sthUlajIvAn pUtarajalUkAkITikAmarkoTakamakSikAvRzcikasarpondurugomahiSImanujAdyAn dvIndriyatrIndriyacaturindriyapaJcendriyAn jJAtvA manasA vacasA kAyena na svayaM hanmi anyapAAca na ghAtayAmi paJcendriyamanobalavacanabalakAyabalalakSaNatrividhabalocchAsanizvAsAyurlakSaNadazavidhaprANatyAgaM na karomi na kArayAmItyarthaH / anena vizeSaNena sakalazrAvakadharmamUlasya sthUlaprANAtipAtaviratilakSaNasya prathamANuvratasyAM 1 toyapUrNA / OSAAAASSSSSSSSSS Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 99 // gIkAraH sUcitaH, / asminnaNuvrateMgIkRte sati paMcAticArA vratamAlinyakAriNaH parihartavyAH, tadyathA-"vahaba-kulakavRttiH dhacchaviccheyaM, iyabhAra bhattapANaviccheyaM / kohAidUsiyamaNo, gomaNuyAINa no kujjA // 1 // " du:zikSi tagomahiSIturaGgamakarmakarAdInAM vadhaM' kazAdibhistADanaM 1'bandhaM' rajvAdibhiH 2 chavicchedaM' karNAdikartanaM 3 |'atibhAraM' gokarabhagardabhAdeH sAmarthyAtiriktabhArAropaNaM 4 'bhaktapAnavicchedaM anna-vArijalanivAraNaM 5 krodhAdidUSitamanAH zrAddho na kuryAt khasamaye parasamaye ca sarvadharmamUlaM jIvayavoktA, tathAhi-"save jIvA vi icchaMti, jIviDaM na marijiuM / tamhA pANivahaM ghoraM, niggaMthA vajayaMti NaM // 1 // icciya ittha vayaM, |niddiDha jiNavarehiM savehiM / pANAivAyaveramaNamavasesA tassa rakkhaTThA // 2 // ahiMsA sarvajIvAnAM, sarvajJaiH paribhASitA / idaM hi mUlaM dharmasya, zeSaM tasyAsti vistrH||6|| yathA mama priyA prANAstathA'nyasyApi dehinH| iti jJAtvA na kartavyo, ghoraH prANivadho budhaiH||4|| sarve vedA na tatkuyuH, sarve yajJAzca bhArata? / sarvatIrthA|bhiSekAca, yatkuryAtprANinAM dayA // 5 // kSAntitulyaM tapo nAsti, na saMtoSAtparaM sukham / na ca jJAnasamaM dAnaM, nAsti dharmo dyaaprH||6|| paMgukuSThikuNitvAdi, dRSTrA hiMsAphalaM sudhIH / nirAgastrasajantUnAM, hiMsA saGkalpatastyajet // 7 // AyurghataraM vapurvarataraM gotraM garIyastaraM, vittaM bhUritaraM balaM bahutaraM khAmitvamuccaistaram || SI // 19 // |ArogyaM vigatAntaraM trijagati zlAghyatvamalpetaraM, saMsArAmbanidhiM karoti sutaraM cetaH kRpAdAntaram // 8 // zrIjinavacanazalAkAsamunmIlitavivekalocanA dayArdracetasoye sthUlajIvavadhaniyamaM pratizrutya niraticAraM prati-IN USISAUSAISASAISESSUS Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlayanti te candrarAjendrakumAravadaihikAmuSmikasakalakamalAsaMbandhamanubhavanti, tathAhi-"bhAkhadvihArazRGgAra, dIvyadivyAGganAjanam / bhadrazAlamiva bheje, zrImajayapuraM puram // 1 // zrIarhaddharmakarpUrapUrAkRtrimasaurabhAH / sthAne nAgarikA yatra, na mithyAvAsavAsitAH // 2 // dordaNDacaNDimAkrAntavikrAntakSitivAsavaH / rAjyaM / zazAsa tatratyaM zatruJjayamahIpatiH // 3 // yatpratApAgnisaMparkasaMtaptAH samarAjire / yaddhArAdharadhArAbhiH, sthAne sasnurdviSAM gaNAH // 4 // abhUtAM tatsutau sUracandrAkhyau viditaujasau / sUracandrAvivAstokalokopakRtidI-14 kSitau // 5 // yauvarAjyapadaM rAjA, dadau jyeSThAGgajanmane / candrAya tu kaniSThAya, na vRttimapi kAzcana // 6 // tato'pamAnitazcandrazcintayAmAsivAnadaH / sthAtuM na yujyate me'tra, vinA mAnaM manakhinaH // 7 // yaduktam-15 | "mAne mlAniM gate dUrAdAdarAnmandiraM na ye / vihAyAnyatra gacchanti maNDalAtte mhaadhmaaH||8||" nistandrazcinta|yitveti, candro mAnavadagraNI / asidvitIyaH khAvAsAtpravAsAyAcalanizi // 9 // kumAraH sukumAro'thAkrAmanmArga kramAdagAt / zrIratnapattanodyAne, tatra zrAnta upAvizat // 10 // zrutipeyaM sudhaupamyaM nizamya kharamatra sH| gacchaMstadanusAreNa dadarzarSi sudarzanam // 11 // varasaMvarazRGgArazRGgAritavapurlatam / zAntaM dAntaM guNaiHpada kAntaM mUrta dharmamivAhatam // 12 // praNamya pramadAnandazcandrastaM munipuGgavam / AsAmAsa yathAsthAnaM prathamaH sthitivedinAm // 13 // prAreme dezanAM kartu, tamuddizya munIzvaraH / paropakAranirmANe, munInAM ramate manaH // 18 // 1 kukkarAt / Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn||100|| // 14 // AtmIyAtmasamaM vizvaM manyamAnA manISiNaH / prANAtyaye'pi hiMsanti, na kathaJcana dehinaH // 15 // dviSo'pi sammukhIbhUtAn, ye na ghnanti mahAbhaTAH / kathaM te vigalanmantUn, jantUn, vyApAdayantyalam // 16 // ahiMsAmeva zaMsanti munayo muktisAdhanam / sarvAdareNAnuSTheyA'hiMsaivAto vivekibhiH // 17 // tribhiH vizeSa kam / iti sAdhugirAsArasudhAsAraniSekataH / lasadvivekavallIkaH, sa natvAdo'bravInmunim // 18 // prabho nAhaM haniSyAmyataH paraM jaGgamAGginaH / khAmikArye tu yudhAntaryudhyamAnAnarInvinA // 19 // ityAttaniyamo natvA, | candrazcandropamaM gurum / zrIratnapattanAdhIzaM, jayasenamasevata // 20 // satyazaucaucitIdAkSyadAkSiNyAdiguNairbhRzam / rAjAdInAM priyaH so'bhUt, sarvatrAryA hi sadguNAH // 21 // medinIpatiranyedyurUrjakhalabhujojvalam / sanmAnadAnapUrvaM taM, rahasyevamabhASata // 22 // candra ? durgabalonmattaH sadbhaH kuMbhanAmakaH / caraTaH prakaTAnyAyaH parAja |yyo'sti saMprati // 23 // yo luNThati mahAsArthAn gacchadAgacchataH pathi / upadravati maddezaM vyAghravatsaMtatiM gavAm ||24|| mAmakInamanomadhye sa zalyati divAnizam / suptameva nihatyAmuM mAM vatsa ? sukhinaM kuru // 25 // tribhirvizeSakam // ityukto bhUbhujAMgena jAgarUko nijavrate / yojitAMjalirAnamya candro bhUpAlamabravIt // 26 // jantuM sutaM pramattaM vA madhye yuddhamapi prabho / nihaMtuM niyamo me'sti kiM vAcyaM tasthuSo gRhe // 27 // zrutveti nizcayaM cAndramacalezo'nuSattarAm / guNAnAM pakSapAto'tra mahatAM hi mahattamaH // 28 // aMgarakSAdimaM sauvaM | senAnyaM ca cakAra tam / manyamAnaH sutamiva rAjA tadguNaraMjitaH // 29 // cauryopajIvikAsaktaH sa kuMbhacara kulakavRciH // 100 // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %A4%95%E0% A5 To'nyadA / viveza pApastaddezaM paattcrcmuuvRtH||30|| vijJAya taM samAyAMtaM candro dhAvadbhaTAnvitaH / gajaM guhAgataM vIkSya kimudAste hi kezarI // 31 // candradarzanamAtreNa nazyan kuMbhaH sasainikaH / rurudhe taTaiH sadyo lubdhakairiva shuukrH|| 32 // mAnastaMbho'pyasau kuMbho nikumbhbhyvihvlH| tRNamAdAya dazanaizcandrasya purato'patat // 33 // saMvIkSya praNataM kumbhaM candro'jani ruSojjhitaH / kopo'vanAmaparyaMtaH kathyate mahatAmiha // 34 // utthApya kumbhamAliMgyAnIya ca khAmino'ntikam / dezaprasAdamAdhApya candraH zIghramamUmucat // 35 // tadAdi sphuradAdityamahasaM zAMtacetasam / candra khasmAtvaputrAcAdhikaM mene mahIpatiH // 36 // zUraH krUrAtmako'nyevU rAjyaM lAtumanAH kudhIH / khatAtahananopAyaM cintayAmAsa cetasi // 37 // tato nizIthasamaye kareNa kalayakAnasim / yAmikAna vaMcayitvA sa viveza nRpasadmani // 38 // tAtaM parAGmukhaM suptaM tIvrAstreNa jaghAna saH / kiM kiM na kurvate'kArya rAjyArtha rAjabIjinaH // 39 // tato nazyannasau devyA jaatjaagryekssitH| pUtkRtaM car3hA nRpaM hatvA ko'pi yAtItyurukharam // 40 // prati taM dvArapAleSu pradhAvatsu jighAMsayA / prahArajarjaraH mAha tAne maapRthiviiptiH||41|| re re nAsau nihantavyaH kasyAsAviti vidyatAm / zaraviddho mRgeMdro hi zarotpattiM vilokte||42|| ArakSaiH sa nRpAdezAt jIvanagrAhi raMhasA / upalakSya ca rAjJo'gre tatsvarUpaM nyavedi ca // 43 // khAMgajaM manujakhAmI viditvA khavighAtakam / vidannavadhyaM putratvAtkhadezAnniravAsayat // 44 // AjuhAvauSTikai rAjA cndrmunnidrmojsaa| rAjyAbhiSekamAdhAtuM te'pi jagmustadantikam // 45 // jayasenamathApachya sAdhaM taistA * Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catyavandana- tpuurussaiH| cacAla khapuraM cApa sa sahAnandasaMpadA // 46 // tAMtaM vIkSyAbhavaccaMdraH padamAnandaduHkhayo / vilokya kulakavRciH taM mahIzo'pi babhUva pramadAspadam // 47 // rAjye nivezya candraM rAT zastraghAtAturo bhRzam / zUre samatsaro // 10 // mRtvA kApi dvIpyacale'bhavat // 48 // zUraH kukarmabhirjIvan taatghaatnpNkilH| dezAMtare bhramannApa taddvIpizritakAnanam // 49 // nazyannIrSAlunA tena dvIpinA nihto'sko| pretyApi prANinAM prAyo vairabandho sahAyate // 50 // zUrajIvaH sa tatraiva vane lebhe kirAtatAm / pAparddhivardhitAraMbhastenaiva dvIpinA htH||51|| dvIpI so'pi tato jaghne kopAndhaistasya bAMdhavaiH / abhUtAM to vane kApi zUkarau krmdosstH||52|| vyAdhavyUho'vadhIttau tu yudhyamAnau parasparam / vipadyAjAyatAM tau tu mRgau zabara AvadhIt // 53 // ekatra gajayUthe to gajapoto bbhuuvtuH| yudhyamAnI muhuyUMthabhraSTau bhillacayo'grahIt // 54 // candrarAjendrarAjye'tha tau paraMparayA gatau / yudhyamAnI nyaSedhyetAM tatra hastipakaibalAt // 55 // sudarzanaM muni tatrAyAMtaM kevalinaM vane / natvA dharma jinopajJaM candraH13 lAzuzrAva sAdaram // 56 // tayoraNayorverakAraNaM pRthiviiptiH| dezanAMte'tha papraccha babhASe tatra kevalI // 57 // vairakAraNamAkarNya tayoH sNvinmaansH| saMsthApya vAMgajaM rAjye rAjA prAvajadArhataH // 58 // tapyamAnastapaHso'pi pAlayana zIlamujjvalam / divi divyasukhAkhAdaM puNyAtmA vidadhetarAm // 59 // bhuktvA khagesurkha ||101 // lAcandrajIvaH svagecyutaHkramAt / labdhAheddharmayukapuMstvaM siddhisaMbandhamAsadat // 60 // mRtvA narakamAsAcAddhRtya ca dviradAvimau / madhye bhavamanantAdvA bhramaturbahayoniSu // 61 // pArzve gurorye trasajIvarakSAvrataM pratizrutya sadA OMOMOMOMOMOM Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %ASH dareNa / zrIcandrarAjendra ivAcaraMti yete siddhilakSmImacirAvaNaMti // 62 // iti trasajIvarakSAviSaye candrarAjakathA / na ya bhaNAmi bhAsaM musamiti / mRSAbhASAmalIkavAkyaM na ca naiva bhaNAmi, anena padena dvitIyANuvratasya sthUlamRSAvAdaviratilakSaNasyAMgIkAro'bhANi, dvitIyANuvratAMgIkAre ca, kanyAgobhUmyalIkAni nyAsAsApaharaNaM tathA kUTasAkSyaM ca paJceti sthUlAsatyAnyakIrtayan // 1 // iti zlokoktAni paMcAlIkAni sarvathA pari haraNIyAni, tathA, taheva kANaM kANatti paMDagaM paMDagatti vA / vAhiyaM vAvi rogitti teNaM coratti no ve| iti gAthoktAM, bhASAM AkheTikana mRgAdigamanAdau pRSTe jAnannapi asminmArge mRgo gata ityAdi satyAmapi sattvopaghAtajananI vANI na vadet, yata uktaM, taheva pharusA bhAsA guruubhuuovghaainnii| saccAvi sA na vattavA jao lopAvassa aagmo| tathA vivekavatA zrAvakeNa dvitIyANuvratasyAtIcArapaJcakaM pariharaNIyaM, taccedaM, aha sahassA bhakkhANaM rahasAi sadAramantabheyaM ca |mosovesyN kUDalehakaraNaM ca vjejaa||1||shsaanaalocycauro'ymityaaldaanN rahobhyAkhyAnaM rahaHsthitAn kAnapyAlokya ete rAjaviruddhaM maMtrayantIti prakAzanaM 2 svadAramaMtrabhedaH, dArairmitrairvA vizvastaM kathitamanyeSAM prakAzayataH 3 mRSopadezo vyasanapatitasya pRcchato'lIkamIdRgvaderityAdizikSaNaM 4 kUTalekhazca pratIta iti dvitIyANuvratasya viSaye zrIhaMsarAjakathAnakamucyate / reje rAjIvanIvAtra zrImadrAjapurI purI / sadmapadmAvalau padmA yatra citraM sadAvasat // 1 // saMsAramarusaMcArakhedacchedaM cikiirssvH| yatrArhaddharmapIyUSakuNDAntaH ssnurngginH||2|| zrIhaMso hNsvtttraabhvdbhmipurndrH| jinadharmasarojanmasevAhevAkamAnasa: Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- // 3 // yaH satyavAdatAmbUlaM pAMcasaugandhikaM sudhIH / prANAnte'pi na tatyAja nijAsyAMbhojakoTarAt ||4||kulkvRttiH suhRdAM surazAkhIva yamadaNDa iva dviSAm / yaddodaDo yazolakSmyAkarSadaNDa ivAbabhau // 5 // ratnazRMgAcale // 102 // mAsagamye pUrvajakArite / caitye caitramahe'cAlItso'tha nantuM jinAdimam // 6 // hayaDUSAravAtyaMtavAcAlitadigantaraH / grjdgjghttaaghossbhiissitaashessshaatrvH||7|| cshcccNdrkraakaarcaarucaalitcaamrH| dhriyamANasitacchantra aaruuddhjykuNjrH||8|| sa tadAbhAnmahInAthaH sanAthaH srvsainikaiH| zrImannandIzvare gacchan sAkSAdiva divsptiH||9|| tribhiH vizeSakam , ardhavartmani saMprAptaM taM haMsaM javanAbhidaH / caraH pazcAtsamAgatyAnamya caivaM vyajijJapat // 10 // niryAte tvayi yAtrArtha taddinAddazame dine / sImAlo'rjunabhUpAlastatpuryAM zatrurAgamat // 11 // yudhyamAnAMskhakAn bhaTAn hatvA tyaktvA ca nazyataH / bhAMDAgAragajAzvAdi tvadrAjyaM so'grahItsamam // 12 // hai pure bhayAture kRtsne niHkRtrimaparAkramaH / tvatsiMhAsana AsInaH sa khAjJAM saMnyavezayat // 13 // tvanmaMtriNA sumitreNa nilInena praalye| ahaM tvayi niyukto'to yaduktaM tadvidhIyatAm // 14 // ityukte tena rAjJo'ne bhaTAH procuvelotkttaaH| valAmahe mahInAtha kaH sphuretvatpure paraH // 15 // hRSTastAn bhUpatiH mAha puMsAM syuHpuurvkmNtH| saMpado vipado vApi mucchoko tatkRtau hi kau // 16 // puNyaprApyaM vimuzcainaM jinayAtrAmahotsavam / // 102 // sukhalabhyAya rAjyAya yuktaM naitarhi dhAvanam // 17 // asamApyAhato yAtrAMbale nAhaM kadAcana / ArabdhakAyehAnaM hi vinaradhamaceSTitam // 18 // ityuktvA bhUpatirvAhavAhanaM praiSayatpuraH / vivekI kazcidaucityAcyAvyate Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiM kadAcana // 19 // vinA chatradharaM so'nyabhaTaiH khaukodidRkSayA / tadaujjhi vA khapatyarthe khArthaM tyajati ko'pi |hi // 20 // truTanAdiva bhUpAlo yAtrAsu kRtabhAginAm / sa tairyathA yathA mukto bheje harSa tathA tathA // 21 // 18 khapuNyeneva saMyuktaH kSamApazchannadhareNa sH| mArgAnabhijJa unmArge paryaTannaTavIM yayau // 22 // caaruciiraashvbhuussaadi| muktvA bhillbhyaannRpH| chatrabhRdaveSamAdAya pratasthe tIrthadiGmukhaH // 23 // athaiNaH pazyatastasya nazyanneko bhyaakulH| nikuJjamavizada vAyuvega utplatya pakSivat // 24 // dRkapathAtItasAraGgaH kirAtaH kazcidAgataH / mRgapRSThe dhanurdhanvana haMsarAjamabhASata // 25 // atra patracayacchanne deze nekSe ruroH padam / kAgAdeNaH sa madbhakSya hai| dayayeza mamAdiza // 26 // ukte mRgavadhaH satye'nyathokte tu mRSoditam / buddhyA tadvipratAryo'yamiti dhyAtvA nRpo'vadat // 27 // pRcchasi matsvarUpaM mAM bhraSTo mArgAdihAgamam / vyAdho'bhyadhAdare mUDha vada kAgAt kuraGgakaH // 28 // nRpo jajalpa mannAmadheyaM haMsa iti sphuTam / uccaimaMgayurAcaSTe mArga vad mRgasya me // 29 // mama rAjapurIsthAnaM jagatIzo jagAviti / bhillo'pyadhAtkrudhAre'nyatpRcchayase'nyat prajalpasi // 30 // dharAdhIzo'bhyadhA d vIravIro'haM ksstriyottmH| proccaiyAdhastataHproce bho mahAvadhIro'si kim ||31||raajoce vada me mArga yAmi lakhasthAnakaM yataH / vyAdho'bhyadhAca vAdhiryavyAdhiryaH so'stu te ciram // 32 // tato mRganirAzo'gAnmRgayuH sa / kAyathAgatam / vAcA vizAradaiH ko hi vaMcyate nahi bAlizaH // 33 // mocayitvA mRgaM vAcoyuktyA kAruNya |zevadhiH / bhUkAntaH sukRtAkrAntaHprAcalacchanakai purH||34|| ekakaM yatimAyAntaM yatamAnaM puro nRpH| vIkSya 18 caityava. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn||103|| | natvA mudA mArga muktvA prAcaladagrataH // 35 // kRtAntakiMkarAkArau ko pATo pAruNekSaNau / dvau bhImabhRkuTIbhi - lAvetyAgre bhUpamUcatuH // 36 // pallipatizcirAcchUrazrauryabuddhyA'tha niryayau / dUrAdasmin vane muNDaM pAkhaNDina| mudaikSata // 37 // azakunaM sa taM jAnaMstadvadhArthamudAyudhau / AvAM preSyau tataH preSIt kApi dRSTaH sa kathyatAm // 38 // rAjA dadhyau mayi vyAjavAci vA maunabhAji vA / yAntau saralamArge'm munyanarthAya bhAvinau // 39 // saMpratyasatyamapyuktaM satyAdapyagrapuNyakRt / ataH zabdacchalAt satyamasatyamavadannRpaH // 40 // yuvAbhyAM na yathA labhyastathA yAti drutaM drutam / pathA vAmena pApo'dhvasthAnAmazakunAya saH // 41 // tasmiMstadvacasA mArge mudhA tau paryadhAvatAm / zrutvA kAvyaM gambhIrArthaM viruddhArthe kudhIriva // 42 // tAdRgvAgamRtAsitapuNyadruH so | vrajan / zayanAya nizArambhe sAraM bheje mahIruham // 43 // tatrastho ratnazRMgAdrI yAntaM saMgha nirIkSya saH / latA gulmasthacaurAMzca jJAtvA rAjetyacintayat // 44 // nUnamebhiH sphuTaM luNThyaH saMgho dharmakriyAnaghaH / ekAkinA maMyA pAtuM zakyaM kuta upAyataH // 45 // itthaM vicintayaMzcitte vinidraH pRthivIpatiH / apazyad dIpadIsAzAn | bhaTAn kAnapyudAyudhAn // 46 // pATaccaraH pumAneSa ko'pItyutthApya kopataH / mUrtyA jJAtvA mahAna kopi nRpa - stairityabhASyata // 47 // kecicaurAH kacid dRSTA jalpanto vA zrutAstvayA / uktA no herakeNeha saMghaM jighAM| savo'dhvani // 48 // dazabhiryojanaiH sthAnAdato'sti zrIpuraM puram / gAdhistasyAdhibhUjaino hantuM tAn prajighAya naH // 49 // tad brUhi yadi jAnAsi yena caurAnnihatya tAn / labhAmahe yazaH saMgharakSayA sukRtAni ca // 50 // kulakavRttiH // 103 // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tacchutvA bhUdhavo dadhyau satyoktyA ced vadAmi tAn / tadghAtapAtakaM ghoraM samAliGgati me tadA // 11 // yadi caurAna jalpAmi tdaitairnipaatitaaH| bhavanti mama te saMghaghAtapAtakadAyinaH // 12 // karomi tatkimaveti dhyAnAdutpannadhIH sudhIH / vIrAMstAn babhASe'tha dRSTyA dRSTA na te mayA // 53 // yuSmAkaM tadvilokAya sAMprataM na vilambitum / yatrAsti saMghastatrAzu gamyatAM trAtumAturaiH // 54 // yatsaMghe te'pi yAsyanti yAtha tatprathama yadi / tataH kIrtizca dharmazca bhavatAM bhavato'dbhutau // 55 // ityuktiyuktisaMtuSTAH saMghapArzve yayurbhaTAH / gulmAnirgatya caurAstu haMsaM natvA vyajijJapan // 56 // atra gulme prajalpanto jJAtA eva vayaM tvyaa| na khyAtA nRpavIrebhyaH prANadaH pitA'si nH||57|| tava stumo dhiyaM saMgho yayA vayaM ca rkssitaaH| ityuktvA te valivAyuH prAtaH so'piparo'calata // 58 // sAdibhiH kaizcidagre yAn sa pRSTo'smatpate ripuH| sainyabhraSTastvayA dRSTaH kApi haMso mhiiptiH|| 59 // dRSTazcettarhi bho brUhi yena hatvA tmaatmnH| khAminaH kAryamAdhAya vayaM syAmo'nRNA: kSaNAt // 60 // prANAnte'pyAha kaH kUTaM sudhIriti vibhAvya sH| ahaM sa haMsa ityuktvA tAnagre'sthAdudAyudhaH M // 61 // tatastatsattvasaMtuSTastIrthAdhiSThAyakaH sudRk / yakSakhyakSAbhidhazcake tadUrdhvaM puSpavarSaNam // 12 // satya* vAdin jayetyAzIrvAdanAdapurassaram / yakSarAD dundubhiM divyaM divyviivdducckaiH||6|| sphuTIbhUya tato yakSasta tpurobhUya dobalI / siMhanAdaM vidhAyocairnAzayAmAsa zAtravam // 14 // tataH prasannahagyakSaH sAnandaM haMsamabhyadhAt / tvatsatyavAdamAhAtmyAttubhyaM tuSTo'smi bhUpate // 65 // yatrAhi bhavatastIrthe tIrthayAtrAladinam / / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn||104|| alaMkuru vimAnaM me yAvo nantuM jinaM yathA // 66 // ityuktastena rATra sadyastadvimAnamupAvizat / athavopasthite kArye kAlakSepaM karoti kaH // 67 // potenevodadhiM tenAraNyamullaMghayannRpaH / ratnazRMgAcalAbhikhyaM tIrthaM dvIpamivAsadat // 68 // pratyagroccitapuSpaudhairaMgarAgaiH sugandhibhiH / tatrAditIrthakRdvimbaM mudAnarca mahIpatiH // 69 // tatrAdbhaktibhAvena tryakSayakSeNa kAritam / apazyad divyasaMgItaM nAkIvAnimiSo nRpaH // 70 // evaM yAtrAM pavitrAtmA nRpaH kRtvA yathecchayA / sadyovimAnamArUDhaH sayakSaH khapuraM samet // 71 // tato yakSo'rjunaM zatru tasya rAjyAdhinAyakam / badhvA cikSepa rAjJo'gre tAdRzAM duSkaraM kimu // 72 // tatazca karuNAmbhodhistaM jIvantaM vi mucya saH / zazAsa sauvasAmrAjyaM pitApatyamivAbhitaH // 73 // divya saMbhoga saMpattyai vighnazAntyai ca yakSarAT / tatpArzve caturo yakSAn muktvA sthAnaM nijaM yayau // 74 // bhuMjAno bhUpatI rAjyaM tanvAno nItijaM yazaH / kurvAcAhataM dharmaM kAlaM diSTyAtyavAhayat // 75 // prAnte'nazanamAdAya kSamayitvAGginaH samAn / namaskAraM smaran mRtvA so'bhUcchrI bhAsuraH suraH // 76 // zrIhaMsanAmanRpateriti satyavAdAdatrApyamutra ca sukhaM khamano'nusAri / zrutvA tameva bhavikAH satataM vadantu svAntepsitAM sukharamAM paramAM labhantAm // 77 // ityalIkaparihAralakSaNadvitIyAnuvrataviSaye haMsarAjakathA saMpUrNA // 78 // na ya musAmi paradavamiti, na ca naiva muSNAmi, paradravyaM 2 | paradhanamadattaM na gRhNAmItyarthaH / anena padena sthUlAdattAdAnaviratilakSaNasya tRtIyANuvratasyAGgIkAraH sUcitaH, asminnaNuvrate'GgIkRte patitAdibhedabhinnaM paradravyaM zrAddhaH parivarjayet, tathAhi-- patitaM vismRtaM naSTaM sthitaM kulakavRtiH // 104 // 6 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthApitamAhitam / adattaM nAdadIta khaM parakIyaM kacit sudhIH // 1 // tathAsthANuvratasya pazcAtIcArA vivekavatA zrAvakeNa pariharttavyAH vajjai iha tenAhaDa takarajogaM viruddharajaM ca / kUDatulakUDamANaM tappaDirUvaM ca vavahAraM // 21 // vyAkhyA-stenAhRtaM caurAnItavastugrahaNaM // 1 // taskarayogazcaurANAM pAtheyAdidAnopaSTambhanaM // 2 // viruddha rAjyAtikramaH, khasainyAd vairisainye paNyanayanaM // 3 // kUTatulakUTamAnakaraNaM, tulA prasiddhA mAnaM setikAdi kUTatvaM ca rUDhe rAdhikye nyUnale vA // 4 // tatpratirUpavyavahArastatpratirUpavastunikSepo ghRtAdau vasAdeH // 5 // aticAratA caiSA na cauryamidaM kintu vaNikkalaiveti vratasApekSatvena, ye tu ihalokaparalokAnarthakAriparArthagrahaNaM na parityajanti teSAM svagRhe sthAyinyo'pi nAnAmaharddhayo dattazreSThina iva parAyattA bhavanti, atrArthe dattazreSThikathAkathanena sakalasabhyAnAmamandAnandasudhAnisyandena karNakacolakAni saMpUryante, tathAhi-mahA|nuttarApyAsIduttarA mathurApurI / anItikalitApyuccaizcArunItivirAjitA // 1 // AbAlakAlAt, pratipA-13 litA yairmRSTAmRttAyaistanayA ivAgAH / tebhyaH phalaM saMpratidAtukAmA ivAbhavan yatra phalAvanamrAH // 2 // antaHpraguptAmRtakUpakAnAM kaNThAhidAnAdiviDambanAtim / dRSTrava yatrAmbu dadhuH suvApyaH kaNThAgataM khaM khaya|meva dAtum // 3 // tasyAM samRddhidattAkhyaH samRddhaH zreSThirAr3a bbhau| zrIdardhisparddhayevocairyat samRddhiravarddhata // 4 // Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 105 // atucchasvacchatAramye dayAsphArobhivarmite / yadIyamAnase jIvadayAhaMsI sadA vasat // 5 // sa dadhyAvanyadAcitte snehairiva navairghanaiH / asiktA zrIriyaM yAti kSayaM dIpazikhA yathA // 6 // tato'gAt so'rjituM vittaM dakSiNAM madhurApurIm / dyumnArjanodyatAnAM hi vaNijAM durgamaM kimu // 7 // nityazastatra kurvANaH sa paNyakrayavi - Ryau / zreSThinAzokadattena saha sauhArddamAsadat // 8 // tatastau snehavRddhyarthamimAM vArttA pracakratuH / ekasyA - Ggodbhuve'nyena pradeyA khasutA dhruvam // 9 // zreSThI samRddhidatto'tha gate kAle kiyatyapi / arjitAstokalakSmIkaH pratyAyAsannijAM purIm // 10 // tato vaiSayikaM saukhyaM bhuJjAnasyAsya kAntayA / kAntayA suSuve sunuH prasUnAyudhasannibhaH // 11 // dvitIyendorivaitasya varddhamAnasya sahine / cakre saMkhyAyanetyAkhyA pitrAdyairbRhadutsave // 12 // zreSThino'zokadattasyApi priyA hRdayapriyA / prAsUta nandanaM tasya dattetyAkhyAM pitA'karot // 13 // kramAt saMkhyAyanasyAsIt khasA rUparatipratiH / dattA samRddhidattena sA dattAya sudhImate // 14 // akRte tadvivAhe'tha vipattau pitarau tayoH, akANDa eva yanmRtyoH sannipAto'zaneriva // 15 // jajJAte tadgRhAdhIzau dattasaMkhyAyanau tataH / sutameva zrayante hi nirAdhArAH pitRzriyaH // 16 // tatra bhAgyodayAd dattazreSThino vyavasAyinaH / kuberasyeva saMpattivistAro'bhUnmahattaraH // 17 // tataH sa saMpadAbhogaM yathecchaM bubhuje khayam / saujanyAd bhojayAmAsa parAnapi yathocitam // 18 // kadAcid darpanoddIpte vilAsaukasi lIlayA / sauvarNA dolazayyAyAM yugmIvAzeta saukhyabhAk // 19 // kadAciccitrazAlAyAM sadgavAkSe kadAcana / krIDAkrIDe kadAcicca krIDayA kulakavRtiH 1120411 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasya lAnAya / utpeta sA harate kina // 26 // mApayadi mAsa so'jasA // 20 // bhoktuM svarNamayasthAlasiprAkaccolakAdikam / pAkasthAlI ca darvI ca haimI so'kArayanmudA // // 21 // pratyekaM caturaH svarNarUpyatAmramRdAna ghaTAn / datta AdhApayad ratnAsanaM ca slAnahetave // 22 // anyadA lAnazAlAyAM tasya lAnAya kiNkraiH| pratyekaM te caturdikSu sthApitAH kalazAH same // 23 // tasya sAto'tha , pUrvAdidigbhyaH varNamayA ghaTAH / utpetU rAjasAstAmrA mArlA api tataH kramAt // 24 // tata uttiSThato tasyodapatada ratnaviSTaram / pazyatoharavat puMsAM harate kiM na durvidhiH||25|| bhoktakAmastato datto yayau bhojaIMInamandiram / kalyANasthAlakaccolAdiSu bhojyaM cakAra ca // 26 // bhukte tasmin yayau sthAla: kaccolAdisamaM| kSaNAt / yAtaH sthAlasya kelyA sa kaNNavatti kare'grahIt // 27 // yAvanmAnaM lalau sthAlakhaNDaM datto nije |kare / tanmAtrameva tattasthAvutpapAtAnyabhAjanam // 28 // tato datto viSAdAtoM dadhyAvadhyAtmamAdhivAn / hA dRSTa hAridevasya kIdRzyapratimallatA // 29 // athAnyadapi yattasya mahArtha maNimukhyakam / vastvAsIt tatsamaM sadyo | mAyayau puNyazriyA saha // 30 // gRhabhANDAnyapyakANDavidyuteva havirbhujA / dehire zreSThinastasya sAmastyena hRdA samam // 31 // tasya sAMyAtrikA bhagnayAnapAtrAH samAyayuH / sthalamArge vaNikaputrAH stenairmumussire'khilaaH|| // 32 // jahire nidhayo yastasya saMgopitA api / puNyarakSAvihInAnAM teSAM rakSA nirarthakA // 33 // kriye, vA vikraye vAsya hAnirava dine dine / jajJe zukletare pakSe bimbasyeva himAteH // 34 // prArthitaM vyavasAyArtha na lebhe'rtha kuto'pi sH| AdaraM ca kacinnaiva prApa kintvavahIlamAm // 35 // paryupAstri kramAttasya mumuccaH sarva Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-bAndhavAH / zrayanti pakSiNaH kiM vA phalahInaM mahIraham // 36 // indrajAlanibhaM dRSTvA sa zrIlIlAyitaM tadA |kulkvRtiH vismayApUrNacetaskaH khahRdIti vyacintayat // 37 // dRSTanaSTA kSaNAllakSmIriyaM yasmAttato dhruvam / vidyudindraa||106|| yudhadravyairbrahmaNA zrIrvinirmame // 38 // satImapi ramAM hitvA dhanyA gRhNanti saMyamam / gatAyAmapi saMpattAvadhanyaiH paritapyate // 39 // muJcanti ye khayaM lakSmI pretyAzrayati tAMzca sA / na tyajanti zriyaM ye tu svayaM muzcati tAnasau // 40 // mohamUrchAviSoruchAyayA durvipaakyaa| tadalaM me'nayA zazvatsaMpadA vipadokasA // 41 // * iti dhyAtvA niraida gehAd bhramannurvyAmitastataH / tataH zreSThI kramAt prApa bhRgukacchAkhyapattanam // 42 // jJAnara nAkarastatra suurirdhaakraabhidhH| tenaikSi caGgasaMvegasaMgaraMgakatAnahRt // 43 // parvendumiva ca taM dRSTvollalAsa prmdommibhiH| pArAvAra iva zreSThI nvopaavikssdgrtH||44|| saurabhyotpAdane mallI kalpavallImatArpaNe / zrotazrotrasudhAsArA cakre teneti dezanA // 45 // acireNa zivaM prApsu sevyaH sAdhuvRSo budhaiH| sa ca kSAntyAdibhiAMdairahadUbhirdazadhA smRtH||46|| zrutvA tAM dezanAM datto dIkSAdAnotsavotsukaH / papraccha sUrimAtmIyalakSmI vigamakAraNam // 47 // samyakapUrva bhavaM tasyAtizAyijJAnavAn guruH| paribhAvyocivAn bhadra ? zRNu zrInAzakAraNam // 48 // babhUva zrIpratiSThAnapattanaM pattanottamam / yaccaityaketanaizcakretarAM pallavitaM namaH // 49 // padmAkara // 106 // ivAmodI mahAbhogI vaTadravata / rAkendariva lakSmIvAn jano yatra vyarAjata ||50||ttr pratApasiMhAkhyo bhUpo'bhU-15 nyaayrnggbhuuH| yatpratApAgninA dagdhA vidagdhA api zatravaH // 51 // tatra pUrvabhave'pyAsId bhavitavyatayA bhavAn / CCCCCCCCACANCE Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | dattAkhyaH zreSThiH zreSThamaharddhikakulodbhavaH // 52 // tatra saMkhyAyanAkhyenAnurUpeNa samairguNaiH / zreSThiputreNa te | maitrI jajJe'tyantasukhAvahA // 53 // tatazca pratyahaM tasmAd yatpUrvaM vastuzobhanam | adAsIstvaM mudA so'pi tubhyaM prIti pravRddhaye // 54 // tIvrapremAnubandhena bhavantau prativAsaram / rAmaviSNU ivAbhUtAmAbAlyAt saha cAriNau // // 55 // vinodAt sasmitAsyAbjI vArttayantau mitho yuvAm / rahasyanedyurAnandAdAlocamiti cakrathuH // 56 // yauvane'pi na bhuMkte khaM khabhujopArjitaM hi yaH / gRhakuddAla evAsau kuputraH khakuloddharaH // 57 // iti dhyAtvA | bhavantau srAk celatuH khapurAt tadA / paryaTantau mahIpIThaM ratnadvIpaM ca jagmatuH // 58 // saMkhyAyanena ratnAni tatrAlabhyanta na tvayA / samAne'pyudyame puMsAM phalaM puNyAnusArataH // 59 // tataH saMkhyAyano gantumutko'bhUt khapuraM prati / bhavAnaprAtaratnaughastatra sthAtumanAH punaH // 60 // tajjJAtvA mitrayustvAM so'bhANIt sAdhAraNAni bhoH / ratnAnImAni nau santi mitrAgaccha mayA samam // 61 // ityuktastvaM tato'cAlIstena sArddhaM gRhopari / | iSTaM grAhyaM svayaM vaidyopadiSTaM tu kimucyate // 62 // pAtheyasthaM maNigranthimudvahantau yuvAM kramAt / yadeyadhuH pathi | stenAH patanti sma tadAntarA // 63 // pAtheyato maNigranthi tadA tvaM nirakAzayaH / sarvairalakSito vRkSajAlakAntarnyadhAzca tam // 64 // baddhA yuvAM tatazcaurAH sauvapalliM samAyayuH / yuvAM ca tasyathustatra kiyanmAtramanehasam // 65 // tataH stenairvinirmuktau yuvAM svagRhamIyathuH / nRNAM duSkarma bhogehi muktiH saMjAyate svayam // 66 // na lapsye tAni cettatra tadAhaM kUTavAgiti / ratnodantastvaya naivAkhyAyi saMkhyAyanAgrataH // 67 // tatreyuSA tvayA Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-nyedyustAni ratnAni lebhire / agAmica gRhe lobhAnmanasyevaM vyacinti ca // 68 // nikSipastatra ratnAnyalakSya kulakavaciH naiva kenacit / tadvadAmi kimetAni sAMprataM suhRdo'grtH||69|| tatastAni nije gehe sthApayAmAsire tvyaa| // 107 // drohaprarohasaMrohasAro lobho hi durjyH||7|| yuvayorjanako kAlA vipedAte tato yuvAm / saMjajJAthe kuTumbasya nAyako nayazAlinau // 71 // kramAt saMkhyAyano jajJe dhanADhyastvaM na tAdRzaH / tato'dhyAsImaNInA|ze'pyeSa no hRdi khidyati // 72 // kintu pretyahitAM zazvattapasyAM nitarAM caran / dAntaH zAntazca saMtoSI tiSThatyeSa maharSivat // 76 // bhaktidAnaM supAtrebhyo dadAtyeSa nirantaram / dayAdAnaM ca dInebhyo yAcakebhyo yathocitam // 74 // asmyapyeSa ivaivaM cet / kurve rtnairimaisttH| dharme tatvavyayAnna syAnmitradroho'pi matkRtaH // 75 // vicintyaivaM bhavAnevameva cakre'nuvAsaram / yuvAmAyuHkSaye kAlAjagmathuH paralokatAm // 76 // tatpuNyodayato jajJe dakSiNAmathurApuri / dattAkhyo'zokadattasya putro lakSmInidhirbhavAn // 77 // yanpunarmitra-18 ratnAni nyanhayanta purA tvyaa| tahaSkarmodayAllakSmIrutpapAta tavAlayAt // 78 // nAnA tenaiva te mitra udIcI mathurApuri / putraH samRddhadattasya bhavitavyatayAbhavat // 79 // ityAkarNya vizeSeNa sa zrIviraktamAnasaH / saMvegAvegataH sadyo vrataM jagrAha suuritH||8|| AttadIkSo'pi dattastaM sthAlakhaNDaM khpaarshvtH| pareSAM pratibodhArtha // 107 // kadAcana mumocana // 81 // tatastepe tapastInaM dattAkhyo munipuGgavaH / kSutpipAsoSNazItAdIn viSahe ca parISahAn // 82 // grhnnaasevnaaruupdvidhaashikssaavickssnnH| sa kSoNI viharannAgAdudIcImathurApuri // 83 // uccanI kSaNAmathurApuri / dattAtaram / yuvAmAyuHkSatatvavyayAnna sthAnimatAnyo yAcakebhyo / Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cakule kurvazcaryA samitizobhitaH / muniH saMkhyAyanAvAsamAviveza vazIkramAt // 84 // tasya snAto nijAM lakSmI tatra vIkSya nirIkSitum / sthAlaM khaNDamakhaNDaM vAsyeti tasthau sa kautukAt // 85 // labdhAyAmapi bhikSAyAM niragAna gRhAnmuniH / tataH saMkhyAyano bhoktuM khaparNasthAla upAvizat // 86 // bhuJAnasya tatastasya khAdubhojyaM yathAruci / makSikA vIjayAmAsa tAlavRntakarA vasA // 87 // tathaivordhvasthitaM vIkSya muni saMkhyAlAyano jagau / labdhabhikSo'pi bho bhikSo? kiMna niryAsi madgrahAd // 88 // vilokayasi kiM bAlAM mune? vismezaralocanaH / ityuktaH zreSThinA vAcaMyamaH provAca taM prati // 89 // viSayAn viSavat muktvA saMyamo yairupaadde| sAtRNyeva manyate straiNaM munibhistairjitasmaraiH // 90 // kintu kautuhalAd yuSmallakSmImAlokituM ciram / iha tasthA vaha zazvani:spRho'pi sthiraashyH||91|| atha zreSThI muniM smAhAdatkha lakSmImamUmiti / munistamabhyadhAnme'rthe | nArtho'narthakare'sthire // 92 // saMkhyAyano'bravIt sAdhuM yadyevaM kautukaM kimu / munirUce bhaNiSyAmi vasatau te smeyussH||93|| evamityurarIkRtya sthite tasmin yayau muniH / samaye vasatau gatvA zreSThI papraccha tanmunim & // 94 // RSirAkhyat taveyaM zrIH kuto'bhUda bhadra? bho vada / zreSThayabhASiSTa me pUrvakramAyAtA ramAsakau // 15 // satyaM bhaNeti bhaNitaH zreSTyAcaSTe sma ttpurH| madvezmAgAdiyaM vegAt kuto'pyakatra vAsare // 96 // karNavattau tathA sthAlaM khaNDamastyatra saMpadi / adAyi bahuzaH khaNDamanyattatrAlaganna ca // 97 // tato dattamunirdattvA sthAlakhaNDaM tamabravIt / dApayarimakaM khaNDaM tena taddApitaM kSaNAt // 98 // tadRdRSTA kautukAcchreSThI proce munimata 3%25AR Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1180411 caityavandana- llikAm / bhagavan ! kimidaM sadyaH prasadya pratipAdaya // 99 // saMkhyAyanAvabodhArthaM tato dattarSirabravIt / cittAzcaryakaraM sarvaM tadvRttAntaM yathAsthitam // 100 // tacchrutvA so'pi vijJAtakhAjanyastaM jagAvadaH / matkhasAraM vivAhyemAM bhuMkSva bhogAn yathAruci // 1 // atha datto'vadad bhogA asAratvena ye mayA / muktA bhUyo'dhunAhaM tAnamUDhaH prArthayeH katham // 2 // avazyameva yAsyanti bhogA madvat tavApyamI / viyoge ko vizeSo yatsvayaM tyajasi nAsi tAn // 3 // ityAkarNya munervAkyaM buddhaH saMkhyAyanaH sudhIH / gRhItvA saMyamaM zazvat tapastepe sunirmalam // 4 // api dvau niratIcAraM pAlayitvA vrataM mRtau / divyabhogAnupAbhuMkta jagmatuzca zivaM kramAt // // 5 // itthaM dattazreSThino mitraratnAdattadAnAt saMpado gatvaratvam / zrAvaM zrAvaM zrAvakA bhAvasAraM tArtIyIkaM | pAlayantu vrataM kham // 6 // ityadattadAnaviratilakSaNe tRtIyANuvrataviSaye dattazreSThikathA samAptA // 21 // 1 'parajuvaI' iti, pareSAM yuvatiM striyaM na muSNAmItyatrApi sambandhAnna muSNAmi na svAyattIkaromi, tadupabhogaM | varjayAmItyarthaH // 7 // ihalokapAralokaviruddhAyAmanarthadrumamUlabhUtAyAM parastrIsevAyAmaneke doSAH prAdurbhavanti, yata uktaM - dattastena jagatyakIrttipaTaho gotre maSIkUcakazcAritrasya jalAJjalirguNagaNArAmasya dAvAnalaH / saMketaH sakalApadAM zivapuradvAre kapATo dRDhaH kAmArttastyajati prabho dayAbhidAzastrIM parastrIM na yaH // 1 // prANa saMdehajananaM paramaM vairakAraNam / lokadrayaviruddhaM ca parastrIgamanaM tyajet // 2 // sarvasvaharaNaM bandhaM zarIrAvayavacchidAm / mRtazca narakaM ghoraM labhate pAradArikaH // 3 // khadArarakSaNe yatnaM vidadhAno nirantaram // jAnannapi kulakavRci: 1120611 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naro duHkhaM paradArAn kathaM vrajet // 4 // tathA vivekavatA zrAvakeNa kUTavaJcalobhAdidoSakhanayaH paNyayuvatayo'pi sarvAdareNa pariharaNIyA; anena sUtrapadena zrAddhasya caturthANuvratAGgIkAro darzitaH / asminnaNuvrate zrAddhena paJcAtIcArA varjanIyAste cAmI__ vajjai ittaraM apariggahiyA gamaNaM aNaMgakIDaM ca / paravIvAhakaraNaM kAme tivAbhilAsaM ca // 1 // vyAkhyA-itvarAM ko'rtha itvaraparigRhItAM bhATIpradAnena stokakAlaM parigRhItAM vezyAm , // 1 // aparigRhItAM vezyAM vidhavastriyaM vA // 2 // aGgaM maithunApekSayA puMstrIcihnarUpaM tadanyAnyanaGgAni kucakakSoruvadanAdIni teSu krIDA ramaNamanaGgakrIDatAm ||3||'prviivaahkrnnN' khApatyAdanyeSAM pariNAyanaM // 4 // tIvrAnurAgaM kAmabhogeSu gADhAbhilASaM varjayet // 5 // iha khadArasaMtuSTasya bhATI dattvA vezyAdikaM mAsAdikaM yAvadAtmIkRtya skhakalatradhiyA sevamAnasya prathamaH, anAbhogAdinA vezyAdikaM gacchato dvitIyaH, paradAravarjino'pi pareNa itvarakAlaM parigRhItAyAM vezyAyAM gamane prathamaH, mayA paradArAH pratyAkhyAtA, vidhavAGganAzca loke'pi na paradAratvena rUDhA iti vikalpanayA tadgamane dvitIyaH, anaGgakrIDAtIvAnurAgayozca suzrAvakeNAlpakAmenaiva bhAvyamityaticAratA, 'paravIvAhakaraNaM' tu vivAha eva mayA kriyate na maithunaM kAryate iti vratasApekSatvAt, striyAstu sapatnIvArake khapatiM bhuMjAnAyA:prathamaH, atikramAdinA parapuruSamabhisarantyA dvitIyaH, zeSAstu puruSasyaiva jJeyAH, ye tu etadbatamaGgIkRtya caitsava. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-mAraNAntikAnekapratyUhavyUhasaMnipAte'pi tridazAGganArUpapratirUparUpazAlivilAsinIkhayaMprArthane'pi merucUlA-||kulakavRttiH miva khamanovRttiM nizcalIkRtya pratipAlayanti te sudarzanazreSThIvAtrAmutra kalyANapAtrANi bhavanti, iti sud||109|| rzanakathA likhyate-bhUyoSidaGgabhUte'bhUdaGgadeze garIyasi / sadvibhUSeva niSkampA zrIcampA nAmataH purI // 1 // uccairvAtAyanAsInA rejuyaMtra pnnaanggnaaH| jetuM svargAGganAH svargamivAroDhuM kRtAzayAH // 2 // kurvan karpUragaNDUpAniva sauraajysusthitH| na viveda jano yasyAM gacchato'pi hi vAsarAn // 3 // tribhirvizeSakam / dadhizvetayazAstatra bhUpatirdadhivAhanaH / babhAra rAjyamalakApurIva naravAhanaH // 4 // pratApazrIkizalito yazAkusu-5 mshobhitH| phalito rAjyalakSmyA ca kalpadruriva yo babhau // 5 // parastrIvimukho'pyeSa madhye yudhAGgaNaM guNI / balAjayazriyaM karSazcitraM lebhe yaza zriyam // 6 // giirvaannsyainnlaavnnygrbhsrvkhtskraa| abhayAnAmikA tasyA4 jani prANapriyA priyA // 7 // zreSThI RSabhadAsAkhyaH satyAkhyaH khyAtimAn guNI / dvitIyaikaH zriyA zrIdo| babhUva prmaaiitH||8|| lakSmIzcaityAdikAryAya paropakRtaye balam / cetanA tattvacintAyai yaH prAyukta viviktdhiiH||9|| yugmam // ahavAsIti tasyAsId rUpalakSamyA kilovNshii| preyasI stheyasI dharme sAdhusAdhvyorupAsikA // 10 // vinItaH zreSThinastasya subhagaH subhagAbhidhaH / babhUva mahiSIpAla RjuH prakRtibhadrakaH // 11 // pratyAvRttaH sa mahiSIzcArayitvAnyadA vanAt / pratimAsthaM yati mAghamAsi nirvastramaikSata // 12 // prasappeti mahAzIte nizi yaH sthANuvat sthiraH / sthAtA saiSa munirdhanya iti dhyAyannagAd gRham // 13 // yugmam // muni sara Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A4% AHARAS nizAzeSe gRhItvA mahiSIrasau / AnandathupRthuH prApa sthAnaM munipavitritam // 14 // praNamya mahatIbhaktiH sa siSeve munIzvaram / AyatiryAdRzI yeSAM ceSTA teSAM hi tAdRzI // 15 // udayAcalacUlAyAmudayAyAtha bhAskaraH / jADyapIDAmapAkA muneriva nijaiH kraiH||16|| srAk namo arahaMtANamityAkhyAya nbhstle| subhago|dhrvagamopAyaM bhaNanniva yayau muniH // 17 // AkAzagAminI vidyA'sakAviti sa cintayan / nidhAnamiva hRbhUmau namaskArapadaM nyadhAt // 18 // Asane gamane svapne jAgare vAsare nizi / ucchiSTo'pyapaThad bhUmau sa tIbA zraddhA hi tAdRzAm // 19 // parameSThinamaskArapadaM divyaprabhAvabhRt / kAlebhe bhavatA bhadrazreSThI papraccha taM ttH||20|| vyAjahArAtha subhago vRttAntaM tasya muultH| dhanyo'sIti muhuH zreSThI kIrtayaMstamavocata // 21 // vyomAGgaNagatau heturiyaM vidyA na kevalam / kintu svargApavargazrIvilAsaprApaNe'pi hi // 22 // durAsadA nRNAM tAvacchaRcakradharazriyaH / na yAvad hRdi jAgarti parameSThinamaskRtiH // 23 // namaskAraprabhAvaM kaH pramANu kuzalaH pumAn / caramodanvatastAvat pramANamiva jIvanam // 24 // ucchiSTena tvayA naiSa smaraNIyaH kathaMcana / vinA zuddhiM na phaladaH syAnmantraH sasphuro'pi yat // 25 // caturbhiHkalApakam / apIpaThat tataH zreSThI tAmazeSAM namaskRtim / pAtraM prApya nijAM vidyAM kaH sudhInidadhIta na // 26 // sa sasmAra namaskAramekatAnamanAstataH / tAdRzAmapi saMvAdI prAyaH saddhyAnasaMcayaH // 27 // bhISmagrISmartusaMtApopazAmAbaddhasaMgaraH / atrAntare prava-18 vRte vrsstuvrssdmbudH||28|| kAlAmbudabhavadhvAntasyUtavizvodarAntare / lebhe kimapi saubhAgyaM yatra vidyut RSARSORROSANSARKARS Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakAtira caityavandana sApradIpikA // 29 // mahiSImahiSIpAlaH so'thAdAyAgamad vanam / vyAvRttazcAntarAdrAkSInmahApUrI taraGgiNImka // 30 // yAvaccakitacetasko'cintayatkiMcidapyasau / parakSetre nadI tIrkhA mahiSyastAvadAvizan // 31 // mNkssutpi||110|| patiSuyoni namaskAramudIrayat / dattaphAlaH papAtAsau madhye kUlaMkaSaM hahA // 32 // hRdi tasyAvizat tasyAM / kharaH khadirakIlikaH / namaskAraparAvarttadRDhatAmiva vIkSitum // 33 // satyasandhaH sa sasmAra namaskAraM tadApyalam / siktvA kalpadrumaM ko hi phalakAle vimuJcati // 34 // vipadya sadyo'rhaddAsyA asau kukSAvavAtarat / nizcitA sadgatiryadvA sugRhItanamaskRteH // 35 // tAtIyIke vyatIte'tha mAse garbhasya dohadAH / ahaMddAsyA ime zasyA jajuH sadgarbhasUcakAH // 36 // ahaMtAM pratimAM bhAvAt lapaye gandhavAribhiH / arcAmi kusumai ramyaizca_mi shucicndnH|| 37 // susAdhUna varivasyAmi dIne dAnaM dadAmi ca / saMghaM vimuktapApaughaM pUjayAmi smnttH||38|| tribhirvizeSakam / dohadAn kalpazAkhIva zreSThI tasyA apUpurat / saralehe sadhane kAnte kAntAnAM kimu durlabham // 39 // marAlaM rAjahaMsIva suratnaM ratnabhUriva / asUta samaye sUnuM zreSThinI netrazItagum // 40 // mahAmahotsavaM kRtvA nayanAnandanandine / zreSThI sudarzana iti dadau nAmAGgajanmane // 41 // pitromUrtiH sneha iva baddhamAno dine dine / pUrvAdhItA ivAbhyAsIt sakalAH sakalAH kalAH // 42 // sudarzanapraticchAyAmiva rUpAdikaguNaiH / kanyAM manoramAM zreSThI paryaNAyat sudarzanam // 43 // himAMzuriva rohiNyA ratyeva kusumaayudhH| taDitavAmbudo reje tayA kAmaM sudrshnH||44|| jinAjJAmukuTa mUrdhni karNayoH zrutakuNDale / gurupAdAmburaja // 110 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | stilakaM bhAlamaNDale // 45 // jIvAjIvAditattvaughajJAnamuktAsrajaM hRdi / pAtradAnomikAM pANau zIlaM sarvAGgabhUSaNam // 46 // yo dadhat somavat saumyaH kIrttinirnidracandrikaH / bhUpateH pauralokasya sarvasyAbhUt pramodakRt // 47 // tribhirvizeSakam / puryAM tatraiva saMjajJe purodhA vasudhApateH / saralaH kapilo nAma vidyAkUpArapAragaH // 48 // sAkaM sudarzanenAsya zazineva sarakhataH / sthiraM pASANarekhAvadajaryaM samajAyata // 49 // marAlo mAnasasyeva paMkajasyeva SaTpadaH / pArzva sudarzanasyaiSa nojjhAmAsa kadAcana // 50 // kapilaM kapilAnyedyustatpriyA prANiti priyA / papracche yat kSaNaM kAnta ? ka nu tiSThasi nityazaH // 51 // sudarzanAntike kAnte tiSThA - mIti sa UcivAn / ko'yaM sudarzanaH zreSThI punaH papraccha taM priyA // 52 // jagAda kapilastyAgI bhogI saubhAgyasundaraH / zrImAnRSabhadAsasyAddAsyA ayamaGgajaH // 53 // uSitvA puri campAyAM cenna vetsi sudarzanam / vitarke nAparaM kiMcit sujJAtaM tava vidyate // 54 // rUpaM nirjitakandarpaM nirUpyAsya smarAturAH / kIlitA iva tiSThanti kSaNaM mArge mRgekSaNAH // 55 // zrutvA saudarzanaM rUpaM kapilA kapilAnanAt / tasmin jAtAnurAgAbhUdIdRzo hi mRgIdRzaH // 56 // sudarzanAGgasaMsaggapAyaM dadhyau divAnizam / vismRtetara kRtyAsAvaho smaravijR| mbhitam // 57 // paredyavi mahIpAlAdezAd grAmAntaraM gate / purodhasi purandhrI sA sudarzanagRhaM yayau // 58 // kUTanATyanaTI soce tatpuraH suhRdastava / mahAjvaraH zarIre'bhUt tadarthamahamAgamam // 59 // svadarzanasudhAvarSavidhAnena sudarzana ? / svasthIkuru nijaM mitraM maitrIM vahasi ced hRdi // 60 // nAbhUvuddhirmametyAkhyaMstadgRhe'gAt Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- sudrshnH| vaJcante khalu vAcAlaiH kuTilaiH saralAzayAH // 61 // kapilAM kapilAvAsaM vizannUce sudarzanaH / kulakavRttiH kapilaH kAsti sovAca zayAno'sti gRhAntarA // 62 // mUlopavarakaM prApta tasmin smarazarAhatA / kapilA // 11 // pidadhe dvAraM vargadvAramivAtmane // 63 // sudatI dantapaMktyAM sA lagayantI kraangguliiH| cATukArapaTuH proce prItyA prati sudarzanam // 64 // adyAnukUlaM me daivaM phalitaM mnmnorthaiH| praseduH kuladevyazca yadabhUt tava sNgmH|| // 65 // kAmadhUmadhvajajvAlAprataptAM nAtha? mattanum / nijAzleSasudhAvanirvApaya dayAnidhe? // 66 // evaM dRSadpadravIkaraNacaNAMzcandrakarAniva / nizamya kapilAlApAn vimamarza sudarzanaH // 67 // aho kapaTapANDityamaho niicpthaadrH| aho kaTari lAmpaTyaM viSayeSviha yoSitAm // 68 // durvidheriva nArINAM ceSTitaM ziSTaninditam / yanmAM kAMkSatyasau hitvA dayitaM hRdayaMgamam // 69 // vyAghIva krUracetaskA bhujagIva bhayaMkarAH / capalAvaccalAH kasya rocante sudhiyaH striyH|| 70 // dhik kalAkauzalaM teSAM vijJAnaM gurusevanam / manAgapi mano yeSAM parastrISu riraMsate // 71 // iti cintAnartakI sa nartayan hRdayAGgaNe / tatkAladhIrastAmUce mugdhe? kiM |phalgubalAsi // 72 // ahaM SaNDhaH khaNDitAze? vyrthpuNvessddmbrH| anyathA prArthanAM vandhyAM kiM kurve tava bhAmini? 4 // 73 // kapilApi tadA pratyaita sudarzanagirA tayA / ke ke bhaNitibhaGgIbhiH pratyAyyante hi no budhaiH // 74 // bruvANA gaccha gaccheti sA dvAramudaghATayat / nirayAsIt tataH zIghraM hRSTaH zreSThI sudarzanaH // 7 // gRhaM gato'tha jagrAhAbhigrahaM shresstthisuursau| mayaikena na gantavyamanyavezmanyataH param // 76 // ujjRmbhe'nyadA tatra zakradhvaja Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahotsavaH / zRMgArasphAraramaNIgamAgamamanoharaH // 77 // kecit tuGgaturaGgasthAH karabhArohiNo'pare / kecita siaukhyAsanAsInA vAhanIvAhanAH pare // 78 // divyanaipathyarociSNuzarIrA nAgarAH puraH / krIDAM kartuM vane jagmusAramarA iva nandane // 79 // sudarzanapurodhAbhyAM sahitaH kSitivallabhaH / vAstoH patiriva zrIdabRhaspatiyuto'calat 4 // 8 // saukhyAsanasamAsInA kapilA kalitAbhayA / manoramApi SaTputrasahitA prAcalat puraH // 81 // mano-18 ramAM sutairyuktAM kareNuM kalabhairiva / vilokya kapilApRcchadabhayAM keyamaGganA // 82 // rAyUce sakhi ? kiM naitAmupalakSayasi striyam / nAmnA manoramA zreSThisudarzanapriyA hyasau // 83 // vismitA kapilA mAha sakhi ? SaNDaH sudarzanaH / sutAnAmiyatAM mAtA kathameSA'bhavat tataH // 84 // kathaM vetsItyabhayA pranitA kapilAlapat / tatkodantaM khAnubhUtamakathyaM suhRdaye hi kim // 85 // abhyadhattAbhayA mUDhe tenAsi chalitA dhruvam / sa SaNDakaH parastrISu na khadAreSu yat sakhi? // 86 // tato'vilakSA kapilA pralalApAbhayAM prati / jJAsyAmi tava pANDityamenaM ramayase yadi // 87 // babhASe mahiSI mugdhe kiyanmAnaM sudarzanaH / matpANipallavasparzAda grAvApi dravati | dhruvam // 88 // dhIro'pyadhItavidyo'pi vivekyapi sudhIrapi / vANinIpANipadmAtto galenmadanapiNDavat // 89 // yadyAli ? naitaM ramaye parastrISu parAGmukham / prAyazcittaM tadA kurve jvaladvahipravezanam // 90 // itthaM mitho vArtayantyau krIDitvA suciraM bane / ratiprItI iva prIte khaM khaM dhAma samIyatuH // 91 // hRdantaramiva khIyaM paNDitAM paNDitAbhidhAm / khadhAtrIM pratyabhASiSTa pratijJAM svAM nRpapriyA // 9 // paNDitoce svayA vatse pratijJAtaM na zobha Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandananam / ko nu cAlayituM zakto meruvat taM sudarzanam // 93 // jainadharmAbjasaugandhyalubdhastacittaSaTpadaH / amedhya bandhuSu strISu na kathaMcana khelati // 94 // babhASe'thAbhayA mAtaH? sa samAnIyatAM sakRt / pazcAdahaM bhaliSyahi // 112 // tadazIkArakarmaNi // 95 // pratizuzrAva taddhAtrI jJAtvA tasyA mahAgraham / mahilA pahilAH lehAt kimakRtyaM na kurvate // 96 // yoginIva chalopAyaM tadupAyaM divAnizam / dhyAyantI sA vidAmAsa mahiSyai nijagAda ca 4 // 97 // vatse? pauSadhikaH zreSThI parvAhe zUnyavezmani / kAyotsarga sadAdatte zakyo lAtuM tto'mukH||18|| * anvamaMsta tadarbhayA zIlabhaGge'tinirbhayA / kiyatyapi gate kAle jajJe'tho kaumudImahaH // 99 // tasmiMstaducitAM krIDAM kartukAmaH kSitIzvaraH / nagaryAM kArayAmAsetyevaM paTahaghoSaNAm // 10 // nAgaraiH kRtazRMgAraiH sparddhayA vaarddhitrddhibhiH| AgantavyaM kSaNAdeva vIkSituM kaumudImahaH // 1 // tamAkarNya hRdA dadhyau zuddhabuddhisudarzanaH / prAtarbhAvi caturmAsaparva siddhAntabhASitam // 2 // IdRzastu nRpAdezaH kiM karttavyamato mayA / yad vyAghradvista TInyAya eSa me smupsthitH||3|| tataH prAbhRtakaM dattvA vizAmIzaM vyajijJapat / zreSThI sudarzano deva ? prAtaH lAparvAsti naH khlu||4||tsmin dharmANi karmANi nirmame bhavadAjJayA / anvamasta tadurvIzaH santaH praNatavatsalAH15 ||5||dvitiiye'th dine zreSThI dhrmaanusstthaandttdhii|caityprpaattiimaadhtt lapayan pUjayan jinAn // 6 // nizi paSidhamAsAdhAya dhIrazreNiziromaNiH / zreSThI pratimayA tiSThan nagaryAzcatvare kacit // 7 // paNDitAthAvadadU devI mA gAstvaM khelituM vane / pUrayAmi yathA te'dya cirabaddhaM manoratham // 8 // ziro'tirmA dunotIti nRpamuktvAbhayA sthitA / // 112 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NERASACREASE aho kapaTapANDityaM kIdRzaM hariNIdRzAm // 9 // yAnaM lepyamayAnaGgamUrtiyuga dAsikodbhutam / gRhItvAntaHpure veSTumupAkramata pnndditaa||10|| dakSairantaHpurAdhyakSaiH kimetditinoditaa|pNdditaa kapaTATopasphuTadhASTrayA jgaavdH|| // 11 // naivodyAne yayau devI ziro'rtivyathitA tataH / dhAnyeva kAmadevAdidevatAH pUjayiSyati // 12 // ata enAM smaramUtti samAdAya vrajAmyaham / pazyAma iti tairukte darzayAmAsa tAmasau // 13 // evaM dvistriHparAmUrtIrAnIya praviveza saa| kIkU prapaJcacAturyaM strINAM naisagikaM bhavet // 14 // yAnamArohya vastreNa samAcchAdya sudarzanam / ArakSAskhalitA madhye'varodhaM sA nayad drutam // 15 // putri? prANapriyaM khIyaM gRhANa smara-18 sodaram / ityAkhyAyAbhayApArzve sA zreSThinamamUmucat // 16 // sphuranmAravikArAtha sudarzanamano'vanau / sektuM kAmadrumaM rAjJI vitene vANisAraNim // 17 // pIyUSavarSadAsatva dizA nAtha ? dRzA spRza / madapurvallarI vellannandadAnaMdakandalAm // 18 // prasIda vada dRSTibhyAM diSTyA pazya mRdurbhava / ramakha ramaNa ? svairamaGgamAliMga mAmakam // 19 // nistriMza eSa paJceSumA nighnan nizitaiH zaraiH / durdhAro vAryatAmArya! parakAryaparAyaNa? // 20 // mA jJAsI: sulabhAH zreSThin ? mAdRzo hrinniidRshH| kiM kalpalatikA bhAgyahInasyauke phalatyalam // 21 // ligdhAM mugdhAM vidagdhAM mAM guNAbdhi dRbdhayAcanAm / nAvamAnayituM nAtha? dAkSiNyAmbunidhe'rhasi // 22 // evaM prakAraiyAhArairapyakSobhyamavetya tam / rAjJISuNeva paJceSostatpANiM pANinAspRzat // 23 // hAvabhAvavilAsAdikalayantI muhumuhuH / kubjIbhUtakucadvandvAt sA liliMga sudarzanam // 24 // vIradhAnalInAtmA na cacAla tthaapysau|| Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 113 // caityavandana- prabalairapi vAtUlaiH pracalatyacalaH kimu // 25 // anukUlopasarge'sminnivRtte pAraNA mayA / kAyotsargasya kAryeti kulakavRtiH pratyauSIt sudrshnH|| 26 // tenAvagaNitA mAninyabhayA nirbhayA rayAt / AdabhrabhukuTIbhISmA babhASe'dhisudarzanam // 27 // mAninAM mAnanIyAyA apakarNya mama drutam / kimakANDe'pire mUrkha ? mumUrSasi kudhIsakha? // 28 // kAThinyaM kaThinAdyApi jahIhi bhajakha mAm / mRtyave te bhaviSyAmi kAlarAtririvAnyathA // 29 // evaM bhayAnakairvAkyairbhASito'bhayayApyasau / na cukSobha mahAmbhodhirutphAlaiH zarairiva // 30 // strIbhirjaladadhArAbhiH puMgrAvApi prabhedyate / ayaskAntamaNiH kintu zaMke zreSThI sudarzanaH // 31 // abhayAvANinArAcaina vibhedamanAgapi / sthAne saudarzanaM vAntamaha dvAgavajravamitam // 32 // sudarzanasya vyasanaM manye vIkSitumakSamA / vyatIyAya kSapA kSipraM prAdurAsIda dinodyH||33|| tato vIkSyAbhayA rAjJI suvibhAtAM vibhAvarIm / kAyaM kAmAMkuzaiH kAmaM dArayAmAsa duSTadhIH // 34 // uccaizcakAra pUtkAramabhayA daambhikaagrnniiH| Uce ca ko'pi & viSTo'sti madhye zuddhAntamandiram // 35 // ArakSakAstatkSaNAdeva tannizamya samAgaman / svAmigrAsAzino hai mAstatkArye kimudAsate // 36 // zAntakhAntaM kRtotsarga dadRzuste sudarzanam / dadhyuzcAsminna saMbhAvyamI-| dRzaM kameMdhArmike // 37 // ArakSakoditodanto vegenAgAdatho nRpaH / dRSTvA sudarzanaM dadhyau kimetaditi cetasA // 11 // WI // 38 // akArye'smin pravavRte yadyeSo'pi sudarzanaH / maryAdAtikrame tarhi vizvAsaH ko'mbudherapi // 39 // nyAyapakSI nRpo'prAkSIt tadavRttAntaM sudarzanam / dayAlurdayayA devyA nAcakhyau kizcideSa tu // 40 // tUSNIM Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAzakAni gale nyadhuH // 44 // Aropanmukha maSyA tasyAMgaM rakta-51 mArebhire bhramayi OMOMOMOMOMOM 4 sthite nRpo'maMsta satyamAgaH sudarzane / caurajAranRNAM lakSma maunamAhurmanISiNaH // 41 // AdikSat kssitipH| kssiprmaarkssaantikopinH| madhye puri paribhramya re re zreSThI nigRhyatAm // 42 // nRpAsthAnAda gale lAtvA zrAddhaM te nirakAzayan / kAlAtyayaM na kurvanti sevakAH khAmizAsane // 43 // te'maNDayan mukhaM maSyA tasyAMgaM rktcndnH| karavIrasrajaM maulau kauzikAni gale nydhuH||44|| Aropya rAsabhetaM te mastakanyastazUrpakam / prArebhire bhramayituM puri khanati DimDime // 45 // yugmam / vasudhAdhipazuddhAntadrohI zreSThI nihanyate / doSo bhUpasya nAtreti ghoSaNAM te pracakrire // 46 // aho sudarzanasyApi kIdRzI kudazAbhavat / ityAkhyan vidadhe loko mahA hAhA ravaM puri // 47 // sa ArakSakaiH paribhramya sarvatra trikacatvare / kramAt khamandiradvAramAninye zrIsamudvaram // 48 // preyAMsaM durdazAM prAptamavalokya vivekinI / manoramA manodhAgni cintAmevamanATayat // 49 // meruH pracalati sthAnAt sImAM laMghayate'rNavaH / pazcimAyAmudatyakaH kadAcit kAlayogataH // 50 // ahaMdvacana cAturyaniSpakampamanA dhruvam / tathApi na calatyeSa matkAntaH shuddhshiiltH||51|| yugmam / rAjApi na khalA&cAraH suvicArita kAryakRt / idamapratimallasya vidhervilasitaM ttH||52|| udyamaM vidadhe kizcit priyavyApanni vRttaye / duHsAdhyamapi dhImabhiH sAdhyaM sAdhyata udyamAt // 53 // dhyAsvaivamavizad dhAma zreSThinI sAgamanoramA / cakre zocavantI cAhatpatimAA mudAMcitA // 54 // utsarga pArayiSyAmi tadA zAsanadevate / kalpadrumavadalaM karttA yadA sAMgaNaM priyH||55|| ityuktvA sA dadau sadyaH kAyotsarga mahAsatI / vipatti Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- // 11 // magnaM kiM kAntamupekSante kulstriyH||56|| athAdhyArohi zUlAyAM nRpArakSaiH sudarzanaH // 57 // khalavahuSkRtaMkulakavRttiH prAcyaM satAmapi hi kaSTakRt // 57 // svarNasiMhAsanaM zUlA yamadaMSTrA nibhApyabhUt / sadyo divyAnubhAvena tato vA kimasaMbhavi // 58 // kaNThe muktAlatA mUrdhni mukuTaM kuNDalaM zrutau / hastazRMkhalikA haste'sighAtAstasya jajJire / P // 59 // prahArA apare'pyasyAlaMkArA abhavan varAH / aho citramahocitramiti pauragirA samam // 60 // tato |vismitacetaskA ArakSAH kSitirakSiNe / vyajijJapannudantaM taM vishvvismykaarnnm||31|| bhUpAlo'pi tadAkaNye kautukottAnamAnasaH / kareNukAyamAruhya jagAma zreSThino'ntike // 62 // parikhajya parasnehA rAjAvAdIt suda zanam / mAmakInamadaH jhUNaM kSamayakha kSamAnidhe? // 63 // hA mayA dayitAvAkyanATakAkRSTacetasA / puratnaM 4 tAdRzaM zreSThin ghAtitaM nyAyaghAtinA // 64 // evaM jalpannilAnAthaH kariNyAmadhirohya tam / lalau khaM sadma saMslApya vastrAdyaiH saccakAra ca // 65 // rAtrivRttaM nRpAdRSTo nijagAda sudarzanaH / abhayAbhayadAnaM ca yayAce karuNAruciH // 66 // vAdyamAneSu vAdyeSu paThatsu ca bahubandiSu / gAyatsu gAyaneSUccaiH pranRtyannartakISu ca // 67 // bhUpebhakumbhamArUDho'stokalokasamanvitaH / janAsyaprasaratkIrtikhaHsaritlAnanirmalaH // 68 // samAjagAma khaM dhAma zreSThirAjaH sudrshnH| abhreNeva kalaMkena mukto'rka iva dIptimAn // 69 // tribhirvizeSakam / tacchutvA | // 11 // sAdarA devI vihitodbndhnaamRtaa| naMSTAgAta paNDitApyAza pATalIputrapuyyatha // 70 // devadattAkhyavazyAyA| vezmopAntye'vasaca sA / sudarzanaguNagrAma prazazaMsa ca tatpuraH // 71 // saudarzane darzane'bhUt sotkaNThA ga Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ |NikA ttH| rUpavannaravArtApi strINAmautsukyanATinI // 72 // dharmaghoSaguroH pArzve dharmarAT paripArzvikaH / / pravavrAja bhavodvignaH sadAro'pi sudarzanaH // 73 // siddhAntAmbhodhipArINaH saMvignaH sudRDhavrataH / gurvAdezata TU ekAkI vihAraM ca cakAra saH // 74 // so'nyedyurviharannApa pATalIputrapattanam / tatra paNDitayA'darzi gaNikAyai-* nyavedi ca // 75 // smarAtI devadattApi tayA sAdhumajUhavat / bhikSAdAnacchalAt sApi munimAkArayad drutam // 76 // RjubhAvAnmahAtmApi vezyAvezmAvizad vshii| dvAH pidhAya bahuprArthya dinaM sAyaM tayojjhi ca // 77 // tasthau pratimayA rAtrau purodyAne sudrshnH| vyantarIbhUtayA tatrAbhayayA ca vyaloki sH||78|| jAtakopA mahATopAt sopasargAn yathA yathA / cakre tathA tathA sAdhuAnakASThAM samAsadat // 79 // siddhasaudhasya nizreNiM kSapakazreNimuttamAm / samAruroha sa munirapUrvakaraNakramAt // 8 // zukladhyAnAgnisaMparkaghAtikarmamalakSayAt / prapede kevalajyotiH varNavacchrIsudarzanaH // 81 // klRptazrIkevalajJAnamahimAsau surAsuraiH / / | nirvedajananI cakre bhagavAn dharmadezanAm // 82 // tayA dezanayA lokA gaNikApaNDitAbhayAH / pratyabudhyaMta sAdhU | nAmamoghaM khalu bhASitam // 83 // sadA samArAdhitajainadarzanaH suraasuraadhiishvrkiirtydrshnH| vikakharAmbho-15 ruhacArudarzanaH zivaM prapede'tha muniH sudrshnH|| 84 // trivizuddhaM mayi premAsyAnyanArI virAgataH / muktikanyeti manye'smi pariNinye sudarzanam // 85 // itthaM zreSThisudarzanasya vilasacchIlAmaka:rajAmodonmodasu 20 caityava. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- // 115 // gandhitAkhilakakupkAntAnanAMbhoruhaH / zrutvAmaM surasaprathAM nanu kathAM nirmAta zIlodyama, ced vAMchA narinati kulakavRtti cittabhuvi vaH zreyAzriyaH saMgame // 86 // iti zIlaviSaye zrIsudarzanakathA smaaptaa|| "nAmiyamiha pariggahaM pi kare iti" dhanadhAnyarUpyakharNakupyagRhAdvipadacatuSpadAdInAmanalpapApahetUnA-18 mamitaM parigrahaM na karomi, kintu eteSAM parimANaM kromiityrthH| yato'mitaparigrahe'saMtoSAdidoSAH syuH, teSu satsu prabhUtamahArambhasaMbhavena narakAdikugatinibandhanAyubandho bhavet / yata uktamAgame, cauhiM ThANehiM jIvA neraiyattAe kammaM pagariMti, taM jahA-mahAraMbhayAe mahApariggahayAe kuNimAhAreNaM paMciMdiyavaheNa ityAdi zAstrAntare'pi mahAparigrahaH prabalAsaMtoSAdidoSacakrabAlAya jalpyate tadyathA-vanhistRpyati nendhanairiha yathA nAmbhobhirambhonidhiH / tadvanmohaghano ghanairapi dhanairjanturna saMtuSyati / nanvevaM manute vimucya vibhavaM niHzeSamanyaM bhavaM / yAtyAtmA tadahaM mudhaiva vidadhAmyenAMsi bhUyAMsi kim // 1 // trasareNusamo'pyatra na guNaH ko'pi vidyate / doSAstu parvatasthUlAH prAduHSanti parigrahe // 2 // saMgAd bhavantyasanto'pi rAgadveSAdayo dvissH| munerapi calacceto yat tenAndolitAtmanaH // 3 // saMsAramUlamArambhAsteSAM hetuparigrahaH / tasmAdupAsakaH kuryAdalpamalpaM parigraham // 4 // anena ca sUtravacanena zrAddhasya pazcamavratAGgIkaraNaM sUcitam, asmin / pazcamANuvrate pazcAticArAH samyaka pariharaNIyAH, te cAmI // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanadhannakhittavatthUrUppasuvanne ya kuviyaparimANe / dupae caupayammi paDikkame desiyaM savaM // 1 // hai vyAkhyA-dhanadhAnyayoH kSetravastunoH rUpyasuvarNayoH kupyasya dvipadacatuSpadayoH parimANAtikrame paJcAticArAH, bhAvanA cAtra AdhikyasaMbhave dhanadhAnyayorlabhyayoHsthApyakaraNena samarthayorvA satyaMkArAdinA svIkRtya tatraiva niyamAvadhiM yAvada vyavasthApanena // 1 // kSetravastunorvicAlavRttyAdyapanIyaikyakaraNena // 2 // rUpyasuvarNayostu pUNe'vadhau grahISyAmIti dhiyA bhAryAderdAnena // 3 // kupyasya sthAlAderdazAdibhiH saMyojanayA paJcAtikaraNAt // 4 // dvipadacatuSpadayoH pazvantarAt garbhagrAhaNena // 5 // aticAratA caiSAM vratasApekSatvAt, ye suzrAvakAH sugurucaraNAravindasamIpe samyakaparigrahapramANaM kRtvA AnandazrAvakavat pratipAlayanti, te tvari&Atameva khargasaMpadamAsAdya siddhibadhUM vRNvanti, atrArthe zrIAnandazrAvakakathAnakaM likhyate-sAroddhAra ivAvanyA : Rddhapauramanoharam / abhUd vANijakagrAmAbhidhaM nagaramuddharam // 1 // nirmudradAnavyasanI nayI zaraziromaNiH | jitazatrupastatra prAjyarAjyadhuraM dadhau // 2 // ghanA kIrtipaTI yena vitene ca tathAvanau / yathAnyabhUpadIpAnAM na karaprasarojani // 3 // janAnAM janitAnandaH kiirtikndnvaambudH| Anando'bhUd gRhapatistatra saumyaHkSaNenduvat // 4 // gRhalakSmIrivAdhyakSA stiiprssecchikhaamnniH| sadAnandA zivanandAbhikhyA'syAbhUt sadhamiNI ||6||vRddhau nidhI vyavahRtAvabhavaMzcatasraH pratyekamasya dhaninaH kaladhautakovyaH / jajurvajA dazasahasragavIpramANA Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 116 // paninasujinAndrakAm // 11 // dvividhatrivi zcatvAra evamaparApyabhavat smRddhiH||6|| IzAnyAM tatpurAt sannivezo kollAkanAmani / AnandasyAtibhU-kulakavRttiH yAMsaH sujanA jajJiretarAm // 7 // atha dUtipalAzAkhye tatpurAsannakAnane / zrIvIraH samavAsArSIdanyadA tridshaivRtH||8|| nizamyAIntamAyAntaM jitazatrurnarezvaraH / zrIjJAtinandanaM nantuM yayau sabalavAhanaH // 9 // Anando'pi drutapadaM prmaanndsNpdH| ninaMsurjinapAdAbjaM padbhyAmevAgamanmudA // 10 // karNakaccolakAbhyAM ca |deshnaamRtmhtH| papau sAnandamAnandazcakora iva candrikAm // 11 // zrAddhadharma dvAdazadhA jagrAhAgre jagadguroH / kohi kalpadrumaM prApya nAsvAdayati tatphalam // 12 // yugmam / dvividhatrividhenaiSa pratyAkhyat paramArhataH / sthUlaprANavadhAlIkAdattAdAnAni sAdaram // 13 // zivanandAM vihAyAnyAM pratyAkhyat prmdaamsau| tricatasraH svarNakoTImuktvAmuJcata kAJcanam // 14 // ujjhAMcakAra sa kSetraM halapaJcazatAn prati / vrajAMzca varjayAmAsa varjitvA caturo bajAn // 15 // digyAMtrikANAM sAMvaha nikAnAM paJca paJca ca / zatAni zakaTAnAM sa varjitvAnAM syavarjayat // 16 // digyAtrikAn saMvahatazcaturazcaturo'sako / pautAn muktvAparAn potAn pratyAcakhyau shivo|nmukhH||17|| itarada gandhakASAyyAH so'GgamArjanamatyajat / abhyaJjanaM vinA taile sahasrazatapaktrime // 18 // madhuyaSTiM vihAyAA sa dantapavanaM jahA~ / kSIrAmalakamujjhitvA phalaM ca phlitepsitH|| 19 // sugandhigandhA- 16 // mRte vyahAsIdAnanda udvartanakaM pareSAm / tathauSTikAmbhoghaTakASTakAnyat lAnIyapAnIyamapi prayatnAt // 20 // kAzmIrajanmAgurucandanAni hitvAGgarAgaM sa nirAcakAra / tathA turaSkAgurudhUpato'nyaM dhUpaM ca vastraM ca dukUla Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | yugmAt // 21 // sa nAmamudrAM kila kaNikAM ca muktvA mumocAkhilabhUSaNAni / jAtIsrajaM padmamRte prasUnamanUna kIrttiprasaro nirasyan // 22 // sukhaNDakhAdyAd ghRtapUrakAcca pakkAnnamanyatkalamAccAMkuram / kalAyamudUgAnvitamAsasUpAt sUpaM samastaM sa parAcakAra // 23 // sedhAmladAlyasutImanAt paraM sa tImanaM zAradagoghRtAdghRtaM / satkASTapeyArahitaM ca pAnakaM pratyAkhyadAsanna vimuktisaMgamaH // 24 // muktvA svastika maNDUkI bhUccAkhyA| zAkamamvu tu / vinA khAmbu jahA~ vaktravAsaM tAmbUlato'param // 25 // sa trINi ramyANi guNavratAni catvAri | zikSAdipadavatAni / sUtroktayuktyA jinapAdamUle jagrAha kugrAhanivRttacittaH // 26 // Ananda AnandajavASpavRSTiptAGgayaSTiH praNipatya vIram / gatvA nikete'bhidadhe tu bhAryAM pratizrutaM khaM jinadharmamarma // 27 // AnandajAyApyadhirUDhayAnA yAtvA jinAsthAmabhivandya vIram / jagrAha dharma gRhiNAM jinAgre dharme vilambo nahi dhArmi | kANAm ||28|| nirupamasuraratnavad durApaM jinavaradharmamavApya hRSTatuSTA / zivanandA svagRhaM samAgAnmuktisakhIsakhitAkRtAbhiyogA // 29 // baddhAJjaliH prAJjalamaulizekharaH zrIgautamo'pRcchadatho jagadgurum / dIkSAM kimA nandagRhI grahISyate naveti vIro'bhidadhe na lAsyati // 30 // prapAlya kintveSa ciraM gRhivrataM mRtvA vimAne | rucire'ruNaprabhe / saudharmakalpe bhavitA suracatuH palyopamAyurbahusaMpadAM padam // 31 // zrIvIravANIdyutaraGgiNIjalapravAhadhautAtmamalo'tha zAntahRt / Ananda uddAmamatirdRDhavrato'tivAhayAmAsa samAzcaturdaza // 32 // anyedyurAnanda udArabhAvaH prAnte nizAyA vidadhe vimarzam | sindhurmaNInAmiva khaM grahANAmivAzrayo'haM vaNijAM Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn||117|| | bahUnAm // 33 // nirantaraM tadvyavahAracintAvihastacittasya mama pramAdAt / mA bhUjjinopajJasudharmamarmanirmANakarmaskhalanA kadApi // 34 // evaM vimRzyAzu vibhAtakAle kollAkasaMjJAyuji sanniveze / AsthAnazAlAmiva dharmaneturacIkarat pauSadhazAlikAM saH // 35 // nimantraya mitrakhajanAdivarga sukhAdubhojyairupabhojya cAsau / nijAGgaje dhUrya ivAtmabhAraM nivezayAmAsa vazaMvadAtmA // 36 // ApRcchya putrAdikuTumbalokaM svayaM mahAtmeva nirIhavRttiH / tRNyAmiva projjhya samAM samRddhiM so'thAgamat pauSadhadhAma dhImAn // 37|| duSkarmabhiH sAkamasau zarIraM tItraistapobhiH Rzayannajasram / uvAha nizreyasasaudhazRMgasopAnapaMktIH pratimAH samastAH // 38 // jAto - sthicarmadvayamAtragAtrastIvraM tapastApamapAcikIrSuH / saMtoSapIyUSasarovarAntaH krIDAmayaM rAtridinaM cakAra // // 39 // mudAnyadAyaM vRSajAgareNa jAgrannizIthe manasIdamAdhAt / gatAgate yAvadalaMvidhAtuM yAvaJca zabdAyitumIzvaro'ham // 40 // yugmam / yAvacca me dharmagururdharAyAM zrIvarddhamAnaH kurute vihAram / saMlekhanAM tAvadahaM dvidhApi vidhAya kurve'nazanaM zubhecchuH // 41 // yugmam / evaM vicintyaiSa tathaiva cakre suzrAddhavRndArakavRndacandraH / manovacaH kAya viceSTitAnAM mitho vibhedo nahi tAdRzAnAm // 42 // dhyAnaikatAnasya kaSAyajiSNoH samatvaci - | ntAMcitacetaso'sya / AvirbabhUvAvaraNakSayeNAvadhiH payodApagame yathArkaH // 43 // itazca caJcacchucidevadUSyavi| bhUSaNAbhUSita sarvakAyaiH / vRttaH surairdUtipalAzavanyAM zrIvIra AgAd vRSamAdizacca // 44 // prApte'tha kAle prabhurindrabhUtirbhikSAM bhramannAttavizuddhapiNDaH / kollAka AnandavirAjite'gAdAhRtavattacchubhadUtakena // 45 // saMbhUta kulakavRciH // 117 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maikSiSTa janaM prabhUtaM mithaH sa tatreti ca vArttayantam / AnandanAmA jinavIraziSyo gRhI gRhItAnazanokara 4cAtra // 46 // draSTuM tatastaM jagataH pratIkSyaH zrIgautamaH pauSadhadhAnnayayAsIt / kasyopabRMhAspadameSa nAho yaM vIkSituM gautama AjagAma // 47 // anabhravRSTipratibhaM prabhuM taM nibhAlya bhAlAhitahastakozaH / harSAmbuvarSodgataromarA| jirAnanda AnandakaraM vavande // 48 // Uce ca bhaTTArakamakSamo'haM kSAmastapobhistava pArzvametum / pArzva prasIdaihi mama spRhAmi yathA padau te zirasA zaraNya ? // 49 // tadvAkyamAkaye munIzvaro'pi dUtaM tadAsannapadaM prapede / lAso'pi tridhAnandamaninditAtmA muhustadaMghI zirasA mamarza // 50 // phalegrahimeM sukRtadumo'bhUt tuSTena daivena | kaTAkSito'ham / mamAnukUla: samayo lalAsa prApto'dya rekhAM dhuri dhArmikANAm // 51 // adyAbhavan mAmakadharma nirmitiprAsAdamaulI kalazAdhiropaNam / zrIgautamo mAM yadupasthito'lasaM gaGgeti vAceti gRNan muhrmuhH|| &| // 52 // tribhirvizeSakam / Ananda ApRcchadathendrabhUti vibho'vadhiH syAd gRhamedhinaH kim / bhavediti mAha gurustato'sAvacIkathat tarhi mamodapAdi // 53 // pUrvAdhyAdiSu paJcayojanazatI pratyekamIkSyat tathodIcyAmA4|himabhUdharAt surapathe yAvat sudharmAlayam / ghamodyapratarantu yAvadadhare jADyAndhakAracchidA dIpreNAvadhidIpakena| lasatA zrIindrabhUtiprabho ? // 54 // munistamUce gRhiNo nahIdRzo'vadhirbhavet sattama? saatvikaavdhe| Alocaya sthAnamidaM tatastvarA mA sma pramAdIrviditArhatAgamaH // 55 // Ananda Akhyad bhagavan ? bhavet kiM sadbhUtabhAvaM bhaNato'pi dossH| zrIgautamaH smAha mahAnubhAga? satyAbhidhAne kila ko'praadhH||56|| so'thAbhi- Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulakavRtiH sthiramanA ArAmaH // 61 // kRtvA muktihRdayaM hRdayaMga caityavandana- dhatte sma bhadanta tarhi yUyaM samAlocayatAcireNa / zrIvIrapAdAtaruprasAdAd yanme'vadhirvidyata eva tAdRk // 27 // // 118 // tataH sazaMko gaNabhRjjinAntikaM gatvAnnapAnaM sakalaM vyalokayat / vAdaM tathAnandagRhAdhipAvadhijJAnaM pramANApratipattijaM jagau // 58 // prapaccha ca khacchamanA jinendumAlocanIyaM gRhiNA mayA vaa| tvayetyabhASiSTa viziSTasaMvit zrIvarddhamAno'nugaNAdhinAtham // 59 // tathA pratizrutya gaNAdhipo'pyatitikSayat taM gRhiNaM kSamAvAn / vaMdhyAvineye sutarAM vidheye guronirastattvakiraH kimu syuH // 30 // itthaM viMzatihAyanAni vidhivat kRtvAhataH zAsanaM | zAntAtmAnazanasthitaH sthiramanA ArAdhanAsAdhane / ninditvA ca catuSkaviMzatizatAtIcArabhAraM sudhInimu4cyAzucidehapaJjaramabhUdAnanda ADhyaH surH|| 61 // kRtvA parigrahamiti vidhivad vidhijJa Anandavat pratikalaM pratipAlayed yH| khelannarAmararamAramaNISu sa sAk gRhNAti muktihRdayaM hRdayaMgamazrIH // 62 // iti paramAhatAnandazrAvakakathA samAptA // sUcakatvAt sUtrasyAnayA gAthayA sUtrakAreNa zrAvakasya paJcANuvratAGgIkAraM darzayatAtrINi guNavratAni catvAri zikSAvratAni ca suzrAddhenAGgIkaraNIyAnIti darzitaM, tAni cAmUni "uDDAho tiriyadisaM cAummAsAikAlamANeNa / gamaNaparimANakaraNaM guNavayaM hoi vinneyaM" // __ vyAkhyA-Urva parvatAdiSu, adho bhUmigRhakUpAdiSu, tiryakSu catasRSu dikSu catasRSu vidikSu ca, cAtumAsaka saMvatsaraMyAvajjIvAdikAlapramANena gamanapramANakaraNaM, mayA pUrvasyAM dizi yojanazataM yAvad gantavyamityAdirUpaM raNa hoi vinneyaM" " catasRSu dikSu catara yAvad gantavyamityAdi // 11 // / Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaguNavataM jJAtavyaM, prathamaguNavrate'GgIkRte zrAddhena pazcAticArAH samyak pariharaNIyAH, te cAmI "vajai uDDAikkamamANayaNappesaNo bhayavisuddhaM / taha ceva khittavuddhi kahiM ca sayaaMtaraddhaM ca" // 1 // tatra anAbhogAdinAdhikagamane vastvAnayanapraiSaNAbhyAM cordhvadikaparimANAtikramo'dhodika parimANAtikramatiryakaparimANAtikramAkhyAstrInaticArAn // 3 // kSetravRddhi:--anyasyA hi dizo yojanAni yAtavyAyAM dizi nikSipya gacchataH zuddha| buddhyA'ticAraH // 4 // smRtyantardhAnaM vratavismaraNarUpaM sarvasAdhAraNamapyatra paJcasaMkhyApUraNAya varjayet, vajaNamaNantaguMvari acaMgANaM ca bhogao mANaM / kammai ukharakammAiyANa navaraM imaM bhaNiyaM // 1 // sa ya bhujiya tibhogo so puNa aahaarpupphmaaiio| uvabhogo ya puNo puNa upabhujjai bhavaNavilayAI // 2 // ityetatkharUpayo gopabhogayoH pratidinaM parimANakaraNarUpaM dvitIyaM guNavataM, tacca bhojanataH karmatazca dvidhA, tatra bhojanato'nantakAryikasyodumbaripaJcakasyAtyAgamAnAM madyamAMsamrakSaNamadhUnAM sarvathA varjana kAryam, anyeSAM ca bhogataHpramANaM kArya, karmatazca kharakama talavarAdikarma pariharaNIyam, etattu sUtrakAreNa svayameva pUrvamevoktaM, 'kharakAdiparihAraM' vakSyati, cAsmin guNavrate'GgIkRte suzrAddhena pazcAticArA varjanIyAH, te cAmI saccittaM paDivaddhaM apaula-duppaula tucchabhakkhaNayaM / vajai kammayao vi hu itthaM iMgAlakammAiM // 1 // vyAkhyA--sacittaM dADimAdi, pratibaddhaM saJcittasambaddhamAmraphalAdi, apakkamacAlitakaNakvAdi, duHpakkaM pRthu Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandanakAdi, tucchauSadhIH sukumAramudgaphalAdyAH, teca niSiddhAnAM niyamitAtiriktAnAM sacittAdInAmanAbhogAdinA kulakavRttiH bhogAdaticArAH, karmatazca iMgAlakammAdi parivarjayet, iMgAlakAdIni cAgre savistaraM vakSyante iti nAtra // 119 // tAnyabhidhIyante "tahaNatthadaNDaviraI annaM sa cauviho / avajjhANe pamAyAyarie hiM sappayANapAvovaese y||1|| tathA anarthadaNDaviratiranyat tRtIyaguNavrataM bhavati, sa cAnarthadaNDazcaturkI bhavati, ArttaraudradhyAnena pramAdAcaritena madyAdyAsevanena hiMsrapradAnena khaDgadhanuSkalAMgulamuzalodUkhalAgnidAnena, vRSabhAn damaya, kSetraM kRSa, azvAn, SaNDaya, ityAdi pApopadezena caturdA'narthadaNDaviratirvidhAtavyA, asmin guNavrate'GgIkRte paJcAticArA varjanIyAH, te cAmI 'kaMdappaM kukkaiyaM moharIyaM saMjuyAhigaraNaM ca / upabhogaparIbhogAiregayaM vittaM vajei // 1 // kandarpa kAmoddIpakairvAkyahA~sapUrvakaM kelikaraNaM / 1 / kaukrucyaM mukhAkSibhUvikArapUrvikA bhaNDakriyAM ||2 / maukharyamasambaddhabhASaNam / / adhikaraNAni saMyuktamuzalodUkhalAdIni / 4 / bhogAtiriktatA bhogopabhogayogyadravyAdhikyakaraNaM / / varjayati, atha catvAri zikSAvratAni "tyaktAtaraudradhyAnasya tyktsaavdykrmnnH| muharta samatA yA taM viduH sAmAyikavatam // 1 // sAmAyikavratasthasya gRhiNo'pi sthirAtmanaH / candrA|vataMsakasyeva kSIyate karma saMcitam // 2 // asmin zikSAvrate'GgIkRte zrAvakeNa paJcAticArAH pariharaNIyAH. // 119 // te cAmI-maNavayaNakAyaduppaNihANaM iha jaMttao vivajei / saiakaraNayaM aNavaDhiyassa taha karaNayaM ceva // 1 // mano duSpaNidhAnaM sAvadyavyApAracintanaM / 1 / vAgaduHpraNidhyAnaM vikathAkaraNaM / / kAyaduHpraNidhyAnamapratili Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyetastato hastAdikSepaNaM / 3 / smRtyakaraNaM sAmAyikavismRtim / 4 / anavasthAnaM sAmAyikaM kRtvA muhUrttamapi tadanAsevanam | 5 | ataevoktaM- sAmAiyaM tikAuM gharaciMtaM jo ya cintae saDDo / aTTabasayevagao niratthayaM tassa sAmAiyaM // 1 // kaDasAmAio pudhiM buddhIe pehiUNa bhAsijA / saha niravajjaM vayaNaM annaha sAmAiyaM na bhave // 2 // kAUNa takkhaNaM ciya pArei karei vA jahicchAe / aNavadviyasAmAiyaM aNAyarAo na taM suddhaM // 3 // digavate parimANaM yat tasya saMkSepaNaM, punaH dine rAtrau ca dezAvakA zikavratamucyate // 4 // asmin zikSAtrate'GgIkRte paramazrAvakeNa paJcAticArA varjanIyAH, te cAmI 'vajjai iha ANayaNappaogapesaNappaogayaM ceva / saddAgurUvavAyaM taha vahiyA puggalakkhevaM // 1 // vyAkhyA AnayanaM niyamitAvadheH parataH svayaM prasthitAnyapArzvAt paNyAdeH |1| preSaNaM vaNikraputrAdeH / 2 / zabdaH kAsitAdiH / 3 / rUpamuccaiH sthitvA rUpaprakAzanaM // 4 // pudgalakSepo loSTAdikSepo mitrAdeH prayojanArthinaH khajJApanam / 5 / AhAradehasakkArabaMbhavAvAraposaho annaM / dese sadhe ya imaM carime sAmAiyaM niyamA / 6 / aSTamIcaturdazI pUNimAmAvAzyA zrItIrthaMkaradevakalyANaka caturmAsikasAmva|tsarikaparvadineSu AhArazarIrasaMskAra brahmavyApArapauSadhaM grAhyaM dezataH sarvatazca, carime vyApArapauSadhe sAmAyikaM niyamAd bhavati, zeSeSu bhajanA, asmin vrate'GgIkRte zrAvakeNa paJcAticArA varjanIyAH, te cAmI appaDiduppaDilehiya pamajjasijjAi vajjae itthaM / sammaM ca aNupAlaNamahorAIsu sasu // 1 // vyAkhyA -- apratile| khitaduH pratilekhita zayyAsaMstArakatA |1| apramArjitaduH pramArjitazayyAsaMstArakatA |2| apratilekhitaduHpratile 416 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana // 120 // khitoccAraprasravaNabhUmitA / 3 / apramArjitaduH pramArjitoccAraprasravaNabhUmitA / 4 / ityaticAracatuSTayaM sUcitaM, | samyaganupAlanam ahorAtrAdipauSadhaM kRtvA zvastanamAhAraM pAcayiSyAmIti cintanam // 5 // annAINaM suddhANa kappa| NijjANa desakAlajuyaM / dANaM jaINamuciyaM gihINa sikkhAvayaM bhaNiyaM |1| vyAkhyA -asmin zikSAvate'GgI| kRte zrAvakeNa pazcAticArA varjanIyAH, te cAmI-sacittanikkhevaNayaM vajjai sacittapihANayaM ceva / kAlAikkamaM paravavaesa maccharIyaM ceva / 1 / saccitte kSepaNaM saccittoparideyadravyasya sthApanaM |1| pidhAnaM phalAdinA sthaganaM |2| | kAlAtikramadAnaM vihRtya valitAnAM bhuJjAnAnAM bhuktavatAM vA sAdhUnAM nimantraNaM / 3 / paravyapadezo'nyadIyamidaM modakAdi yathA sAdhavo gRhNanti madIyAbhigrahazca na bhajyate, ityetadarthAnyetAni sarvANi, matsaraH, etena | dramakeNApi dattaM kimato'pyahaM hIna iti mAtsaryAd dAnam |5| iti zrAddhavratapaJcakaviSaye kathApaJcakam, anyavrataviSayAticAravicArazca saMpUrNaH // atha bahusAvadya vANijyavarjanamAha bahusAvajjaM vANijjamavi sayA tibalohao na kare / bahuloyagarahaNijaM vijAikammaM pi vajjei // 22 // vyAkhyA - 'bahu sAvajjamiti' avadyaM pApaM tena saha yadvarttate tat sAvadhaM sapApaM bahu prabhUtaM vANijyaM, vyavasAyam' apiH samuccaye na kevalaM prANivadhAdikaM taddhetukaM bahusAvadyaM vANijyamapi na karomi, kasmAt tIvralobhato mahAlobhAbhibhUtatvena, yato lobha eva sarvAnarthavyApArahetuH, tacca bahusAvadyaM vANijyaM paMcadazakarmAdA kulakavRttiH // 120 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ narUpaM karma AdIyate nibadhyata ebhirjIvairiti kRtvA, ataH kAMdAnakharUpamucyate, tatra prathamamaGgArakarma kASThAni dagdhvA aGgarAn kRtvA AjIvikAkRte vikrINAti tena jIvatIti tadaGgArakarma, tatra aGgArakaraNe SaDjIvanikAyavighAtasaMbhavAt tadbarjanam , evamanyAni vahnisAdhyArambhANi mahAsAvadyAni bhrASTrakaraNeSTikApAkakumbhakAravaThaThAkAratvalohakAratvavarNakAratvatraputAmrabhAjanAdikaraNavikrayArthavastraprakSAlanotkAlanaraGgAnAdIni karmANi AjIvikAhetovarjanIyAni // 1 // tathA vanakarma, atra vanazabdena vRkSAdaya ucyante, teSAM chittvA chittvA mUlaskandazAkhAprazAkhAtvapatrapallavapuSpaphalAdIni gRhItvA mUlyena lAbhArtha vikrINAti tena jIvati tadanakarma vanajIvakocyate, sA ca bahujIvavinAzahetutvena bahupApahetukatvAt kuSThAdinAnArogadAridyAdiduHkhahetukatvAca pariharaNIyA // 2 // tathA zakaTakarma, zakaTAnAM tadaGgAnAM cakradhurAyugazavaleSA upalatulyAyatakAdInAM lAbhArthaM yad ghaTanaM, tathA mArge lAbhArthaM kheTanaM, tathA teSAM lAbhArthaM vikrayA, sA zakaTajIvikA, sA ca gavAdInAM badhabandhanAdidoSasaMbhavatvena cakrAdhomAgrge ca nAnAtrasajIvavinAzasaMbhavena cAnalpapApahetukatvAt varjanIyA, // 3 // tathA bhATakakarma, zakaTabalIvaIkarabhamahiSaturagAzvatarakharagranthidhArakavAhitrakavAhikaiH kRtvA mUlyena bhATakaM gRhItvA khajIvikAkRte bhAraM vAhayanti, pareSAM bhANDAni | dezAntareSu bhATakena prApayanti, anyeSAM ca vAhanArtha bhATakena samarpayanti yat sA bhATakajIvikA, eSA ca nAnAjIvavinAzahetukatvena bahupApahetukatvAnindhakarmatvAca varjanIyA, ||4||tthaa sphoTikAkarma, sara kUpa Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-vApIkhananamRttikAdikhananapASANasphoTanakSetrakhaTanAdikarma, pRthivyAkaralavaNAkaratraputAmrasIsakarUpyasuvarNA-kulakavRttiH kararatnAkarasaindhavasauvacalAdyAkarANAM khananaM ca, kuddAlaghanaTaMkikAhalAdinA yadAjIvanArtha vidhIyate sAla // 12 // I sphoTakajIvikA, eSA ca pRthivIkAyikAdijIvavinAzasAdhanatvena bahupApahetukatvAt nindyavyApAratvAca / zrIjinadharmakarpUravAsitamAnasaivikaivarjanIyA // 5 // tathA dantavANijyaM, gajAdidantAnAM camarIkezAnAM gomahiSIcitrakacchAgakarabhagodhApramukhanAnAjIvacarmaNAM gaDDurIkarabhacchAgAdijIvaromNAM zaMkhAkSavarATakaziprAmauktikAdijIvAsthInAM sarpAdidaMSTrANAM mahiSyAdizRMgANAM keSAMcit pazUnAM nakhAnAm ityevamAdInAM trasAGgAnAM, pulindAdInAM karasthAne mama dantAdayo dAtavyA evamuktvA pUrvameva mUlyaM satyaMkAraM vA dattvA yat tatpAzrvAdAnayanaM tatsarva dantavANijyamucyate, etacca jinAjJAdhAriNAM vyavahAriNAM niSiddhaM, yataH pulindAdayo dharmAdharmamArgabAhyA mUlyAnAyitadantAdikRte gajAdijIvAn mArayanti, upadravanti ca, iti tadvadhAdinA bahupAtakahetukamidaM pUrvAnItadantAdIn gRhNatAM tu na tathA doSa iti tatra kAmacAraH // 6 // tathA lAkSAvANijyaM, lAkSAdhAtukIsatkUDamanaHzilAnIlIkusumbhAdayo vastuvizeSA bahujIvasaMsaktA mUlyaM lya // 121 // dattvA''nAyya gRhyante lAbhArtha vikrIyante yat tallAkSAvANijyaM, tadapi suzrAvakeNa varjanIyaM, kRmyAdijIvotpAdasaMbhavena bahupApahetutvAt // 7 // rasavANijyaM dvidhA viruddhamaviruddhaM ca, tatra viruddhaM viruddhamadyamAMsamadhunavanItavazAdirasaviSayam , aviruddhaM cAviruddhaghRtaguDatailAdirasaviSayaM, tacca dvividhamapi bahujIvaghAtakatvena 43%85%E5% sivikavarjanIyA // 1 // gADarIkarabhacchAgAdijAnA nakhAnAm / 95-05 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhUtapAtakahetutvAd varjanIyam // 8 // tathA kezavANijyaM, hastihastinIturagaturagIkarabhakarabhImahiSamahiSIchAgachAgIkharakharIgobalIva ivesaripramukhapazUnAM zukakukuTazArikAhaMsa pArAvatamayUrAdipakSiNAM karmakarakarmakarINAM manuSyANAM mUlyena gRhItvA'nyatra deze'nyapArzve vA lAbhArthaM yad vikrayastat kezavANijyam , etadapi paravazatvamindyakarmavAdinA varjanIyam // 9 // viSavANijyaM, viSaM sthAvarajaGgamarUpam , atra viSazabdena zastraharitAlamanaH zilAkuSTahalayantrAdijIvavighAtakavastu gRhyate tadvANijyaM viSavANijyamucyate, etadapi bhUrijantusaMhArakArakatvena pracurapApahetutvAt pariharaNIyam // 10 // tathA yantrapIlanam ikSujalatilasarSapairaNDagodhUmAdInAM nijagRhe lAbhArtha yatrAdinA pIlanaM parapAdvA lAbhArtha pIlanaM tat yantrapIlanaM tadapi ca pracurapApahetutvena nindyakarmatvAca varjanIyam // 11 // tathA nilAchanaM nAsAvedhanAMkanavarddhikAkaraNagokaraNakambalacchedoSTrapRSTagAlanAdikaM pRSTizobhAdihetukaM yat kriyate tanniAchanam, etacca jIvakadarthanavinAzAdisAdhanatvena mahApApahetutvAt narakAdikugatikAraNatvAcca varjanIyam // 12 // tathA davadAnaM, vyasanAd gavAdInAM caraNena puNyArtha vA navaharitAdivarddhananimittaM jyeSThAdimAseSu jIrNatRNadahanArtha yat tatrAgnirdIyate, tad davadAnaM nigadyate, yathottarApathe kSetre navatRRNArthamiti, etacca mRgazRgAlazazakazUkaramUSakasarpakITakakITikApakSisiMhavyAghravyAlAdikAnekajIvavighAtakatvena puSkalakalmaSahetutvAd varjanIyam // 13 // tathA saraHzoSakarma, zAligodhUmayavacanakasarSapakUrIpramukhAzeSadhAnyavizeSasecanArtham, ArAmAdisekArtha vA araghaTAdiyantrANAM vAhanaM nadIidasaraHpravAhacAlanena Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-tacchoSaNaM yat tat sara zoSakarmocyate, etadapi prabhUtaprANiprANaprahANakAraNatvenAnalpapApahetutvAnna kArayi nApApahatutvAnna kArAya-kAkulakati: tavyaM na ca karttavyam // 14 // tathA'satIpoSaNaM zukasArikAmUSakamArjAramayUramaNDalakukkuTapArAvatAdijIvAnAM // 122 // poSaNaM yat tadasatIpoSaNaM, tathA dAsIturagIkarabhIprabhRtInAM striyAM vittArtha yat poSaNaM tadasatIpoSaNamucyate, eSAmadhAmmikANAM poSaNamalpakAryArtha kRtamapi bahupApanidAnatvena niSiddham // 15 // bahusAvadyavANijyaniSedhaM kathayatA sUtrakRtA niravadyAnAM karpAsasUtravastramaJjiSTApUgIphalalavaMgailAtajatamAlapatrakarpUraprabhRtInAM vastUnAM vyavahArAniSedhaH sUcitaH, iti vivekavatA zrAvakeNa jIvanArthamapi pratiSiddhavastuvyavasAyaM parihatyApratiSiddhavastuvyavasAyo vidheya iti, tathA 'bahuloyagarahaNijamiti' bahulokena gahaNIyaM, nindanIyaM vijAtInAM kuvindakAndavikacitrakaracarmakarakumbhakArasIvanakarAdInAM nIcajAtInAM karma vayanAdikaM tadapi vivekI varjayati // 22 // adhunA kharakarmaparihAramAha 'rAyaniogAigayamityAdi' rAjJo dezAdhipasya grAmAdhipasya vA niyogo vyApAro'mAtyasaillahastabhANDAgArikamANDavikatvAdikaH, sa AdiryeSAM pArigrahikapratisArakaSaNalekhakatalavarakArakSakaguptirakSakAdInAM padAnAM tAni rAjaniyogAdIni teSu gataM tadviSayaM karma kharakarma tadapi yathAzakti pariharAmi, yataH kadAcid rAjJA balAtkAreNa tadapi kAGgIkAryate iti yathAzakti 22 // tavarjanaM, laukikazAstreSvapi rAjaniyogo bahulaihikAnarthasArthahetubhUtaH pratiSiddho'sti, tathAhi-haste mudrA mukhe mudrA mudrA syAt paadyordvyoH| tataH pazcAd gRhe mudrA vyApAraH pAzcamaudrikaH // 1 // varaM vanaM varaM bhakSyaM * Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varaM bhAropajIvanam / varaM vyAdhirmanuSyANAM mAdhikAreSu sNpdH||2|| adhikAdhayo'dhikArAH kArA evAgrataH pravartante / prathamaM navaM dhanaM tato bandhanaM nRpaniyogayuSAm // 3 // dhaNavanto vANijeNa thovadhaNo karisaNeNa nivahai / sevAvittI puNo tui sayalammi bavasAe // 4 // bhUpadhUpallavaprAntanirAlambavilambinIm / stheyasI bata manyante sevakAH khAmapi zriyam // 5 // sevAzvavRttirityuktaM na tat samyagudAhRtam / khacchandalalitaH ka zvA parAdhInaH ka sevkH||6|| tathA, prAptAdhikAraH prabhuprasAdalavamapi prApya prAyaH sAnnipAtika iva | snehalamitrAderapi na hitopadezAdi zRNoti, naca khayamaGgopAGgAni dhArayati, kintu pareSAM kaNThakandale bAhuM nikSipya pAdAnitastato nikSipan mArge pracalati, ciraparicitAnapi paraiH prabhUtakathitAnupalakSayati, bhaktasthApi upari vimukhatAM karoti, tathA ca kazcinniyogI pUrva bhraSTaniyogaH phAlgunayogApetapatrakAraskara iva vicchAyamApanna: san tanmintreNa caitreNa ca nikhilavanaspatiriva patrapallavapuSpaphalAdipraroheNa ca nAnApradhAnA* sanazayanabhojanavasanavibhUSaNabhaktivacanAdisanmAnadAnena sacchAyIkRtaH, tatazca kiyatyapi kAle vyati-17 krAnte bhUyo'pi bhUpatiH prasannamanaskaH san mahAmAtramudrApradAnena tasmai mahAmAtyapadaM pradattavAn, tatazca tat | tAdRzavizadarAjaprasAdamadirAkhAdaviluptacaitanyaH san sa pUrvaparicitasya paramopakAriNo mahAlehalasya tasya mitrasya na vAkyaM zRNoti, na bahu mAnaM dadAti, anyamapi ciraparicitaM paraiH pracuraM pratipAditaM vetti bhaktAnAmapi vaimukhyamAtanoti, pracalanna pAdau bhUmikAyAM muzcati, tataH kutazcit kAraNAdU dharaNIdhavo ruSTaH san EARCARRRRRRRIA Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityvndn||123|| tasya na vAkyaM zRNoti sarvasvadaNDaM karoti, niyogaviyogaM ca cakAra tatastaM bhraSTaniyogaM gRhAgataM samyag nizamya | saMpUrNatandulA pUrNavizAlasthAlasaMsthApitanArikelaphalapradhAnavastraveSaH prakaTitapramodole khastasya sakhA taddhAma jagAma tato'nvayukta niyogI mitra / kimidamasAmayikaM purA hi mayi sarvAdhikAratvapadamAseduSi sakalajagaccamatkArakArikamalAvilAsayuSi madgRhe'pi bhavAnnAjagAma, sAMprataM tu kSitipatigRhItasAre bhraSTAdhikAre | mayi gRhItAkSatapAtraH pramodollasitagAtraH samAgatastvam, itaro vyAjahAra, mitra ? nedamasAmayikaM yato 'dhatse'GgAni na dhAryase ca bahubhirvetsi svayaM saMgatAn padbhyAM yAsi vacaH zRNoSi zirasaH zakto'si saMcAlane / bhaktasyopari nAsti te vimukhatA nAtyarthamUSmApyaho Anando'dya niyogarogarahito dRSTo'si jIvan punaH // 1 // tadevamiha loke'pi vivekavilocanavilopapaTalaM mahApayazastimiravistAraNakAlakAdambinIpaTalaM paraloke ca durantaduHkhana rakAvaTakoTarapAtakAraNaM kharakarmmakaraNamutsargato buddhimAn varjayati, apavAdatastu jinazAsanaprabhAvanAGgatIrthayAtrApratiSThAdevagRha nirmANarathayAtrAdhvajAropatratA ropAdinAnAmahotsavanirvighnasiddhihetutvena dInaduHkhitAnAtha paGgukuNiprANikAruNyAdhArakAritvena jinazAsanaduSTApakAritvena ziSTAdhAropakAritvena mAraNAntikavyasanavyathitazrAvakAdyuttamasattvoddhAra hetutvena ca iha lokaparalokahitAvahaM / mahAmAtyAdipadarUpaM kharakarmmAdyapi aniSiddhameva, tathAcoktaM suhRdAmupakAraNAd dviSatAM cApyapakArakAraNAt / nRpasaMzraya iSyate buddhairjaTharaM ko na bibhartti kevalam // 1 // atha sAdhammika vAtsalyaM sArddhagAthayAha // 123 // kulakavRttiH Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavayaNasAhammINamityAdi, pravacanena jinapraNItacaraNena sAdhammikANAM samAnadharmayuktAnAM karomi vidadhAmi, vAtsalyaM vatsalatvaM kathamavikalpam ayaM me khajano'yaM me mitramayaM suguNo'yaM nirguNa ityAdivikalparahitaM, yaduktam-idaM darzanasarvakhamidaM darzanajIvitam / pradhAnaM darzanasyedaM vAtsalyaM samadharmasu // 1 // vAtsalyAdasthirA dharme sthiratAM yAnti jantavaH / pUrvameva sthirA ye tu syuste sthiratamAH punH||2|| tathA khaputramitrakalatrAdibandhubhyo'pi sAdharmikeSu lehabandhaH pracurataro vidheyaH, yata uktaM-sAhammiyAo ahio vaMdhusu yAIsu jANa aNurAo / tesiM na hu sammattaM vinneyaM samayanIIe // 1 // tathA ye bhinnabhinnajAtayo bhinnadezasaMbhUtayo bhavanti, te jinadharmaprapannAH parasparaM bAndhavA eva tathA coktam-annannadesajAyA annannadesavaDDiyasarIrA / jiNasAsaNaM |pavannA sance te baMdhavA bhaNiyA // 1 // tamhA sabapayatteNa jo namukkAradhArao / sAvago so vi dahazvo jahA| paramavaMdhavo // 2 // eSAM sAdhammikANAM pRthag dezasaMsthitAnAM jJAnAdiguNasaMsthitAnAM vAtsalyaM paTTAMzukacInAMzukAdiprabhUtabhedabhinnapradhAnAcchAdanaiH sakhaNDakhAdyamodakAdipakvAnnakalamazAlidAlipramukhaprAjyabhojyaiH drAkSAzarkarAdibhUribhaGgakapAnakaizca drAkSAvarSopalarambhAphalasahakArAdimakhAdimaizca karpUrakastUrikAdivAsavAsitakhadirasAravaTikAmizratAmbUlapUgIphalailAlavaMgaprabhRticaGgakhAdimaizca karttavyaM, tathA coktam-annannadesANa samAgayANaM annannajAIsu samumbhavANaM / sAhammiyANaM guNasaMDhiyANaM titthaMkAraNaM vayaNe ThiyANaM // 1 // vacchehiM Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana sayaNAsaNakhAimehi pattehiM pupphehiM ya pupphalehiM / sAhammiyANaM karaNIyameyaM kayaM tu jamhA bharahAhiveNa // 2 // kalakatiH / 1 iti gAthArthaH // 23 // sAmAnyena sAdhamike vAtsalyavidheyatAmabhidhAya bhUyo'pi tdvissyvidheyvishessmaah||124|| tehiM samaM na virohaM karemi na ya dharaNagAi kalahaM pi|siiyntesu na tesiM sai virie bhoyaNaM kAhaM // 24 // - vyAkhyA-taiH sAdhammikairjinadharmamarmavedibhiH 'sama' sArddha 'na virodha' na vairabhAvaM karomi, tathA na ca hai naiva dharaNakAdi, dharaNakarmAdiryasya guptinikSepaNanigaDaparidhApanasedhanabandhanalaMghanakAraNapAnIyanivAraNarAjapArzvadhAraNamAraNadaNDanamoSaNazUlikAdhiropaNAdeH, taddharaNakAdikamapi sAdhammikaiH saha naiva karomi, tathA kalahamapi labhyadravyadezagrAmasImAkSetragRhAdevAlayapoSadhAlayamitravAndhavAdikAryamiSeNa svabhAvato vA sAdhammikaiH saha na karomi, yaduktaM zrIabhayadevamUribhirnavAGgavRttividhAnavisthApitAgaNyapuNyabhUribhiH zrIsAdha|simakavAtsalyakulake "vivAyaM kalahaM ceva savahA parivajaha / sAhammiehiM saddhiM tu jao sutte viyAhiyaM // 1 // |jo kira paharai sAhammiyammi koveNa dNsnnmnnmmi|aasaaynnN ca jo kuNai nikivo logavaMdhUrNa // 2 // ANAe vadRtaM jo uvadUhija mohadoseNa / titthayarassa suyassa ya saMghassa ya pacaNIo so||3||" tathA sAdhammi- // 124 // kaMSu duSkAlato dAridrato vA mlecchacaraTAdivandipAtAdinA vA sIdatsu satsu 'vIrye rAjabaladravyabalAdi sAmaye sati "bhojanaM na kAhaM na kAriSyAmi, tathA coktaM so attho taM ca sAmacchaM taM vinANamaNuttamaM / Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhammiyANa kajammi jaM vaccaMti susAvayA // 1 // ye ca pUrvabhavopArjitasukRtAviSkRtAnAhAryavIryavaryAH paropakArakaryAH khakIyasAmarthye sati mahAzaMkaTagatasAdhammikodvAraM prakurvanti, te rAmacandra iva kIrtipuNyabhAjo bhavanti, iti tadupakArasaMsUcakaM vajrAyudhakathAnakaM likhyate tathAhi-AsIt pastyoparinyastakalyANa-| klshaaNshubhiH| saMbItapItavastreva zrImadujayinI purI // 1 // parasparasparddhamAnA ivAdhikyA maharddhayaH / zrImadvAmakhavarddhanta yatrAnUpe latA iva // 2 // babhAra vasudhAdhAraH siMhodaranarezvaraH / tatra rAjyaM bAhuvIryani-- kRtshaatrvH||3|| jitAvakAzI tasyAsId vazI dazapurezvaraH / vajrako vizIrNArimaNDalo maNDalezvaraH // 4 // vivakhAniva tejakhI modadaH kaumudInduvat / gambhIro'mbhodhivad vIraH surazaila ivAtra yaH // 5 // ayAcitaM yAcakebhyo dadad dAnaM manISitam / yo vadanyavaro vyarthI vidadhe yAcakadhvanim // 6 // tribhirvize Sakam // sarvottamaguNazreNiratnaratnAkaropame / tasminnindau zaza iva pAparddhiH sma kalaMkati // 7 // kSetriyavyA-5 la dhivad vyAdhavyasanaM so'pratikriyAm / kalayannanyadAyAsId vanaM vinyastavAgurAm // 8 // varAkI tatra , vitrastAM garbhiNI hariNIM nRpH| AkarNAkRSTavANena vivyAdha vyAdhakarmavit // 9 // shrprhaardurvaarvednaatmRgstriyaaH| tundigarbhAt tato garbho niHpapAta rasAtale // 10 // itastataH sphurantaM taM patitaM hariNArbhakam / | nibhAlya bhUpatistIvAnutApo'do vicintayat // 11 // dhim me dordaNDacaNDatvaM dhiga me dhAnuSkakauzalam / dhira me pauruSaM hA yad vyApArSIdatra karmaNi // 12 // duSTadaNDaH ziSTarakSAsako nItimahIbhRtAm / nimaMturja-3 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- lantuhiMsreNa mayA tyaktAsi pApminA // 13 // bhrUNahatyAbhavAnalpapApakipAkajaM phalam / acirAt suciraM ghore kulakavRttiH |bhokSye nrkkottre|| 14 // tribhirvizeSakam // iti cetasi saMcintya sa pApaciparAmukhaH / itastato bhraman / 125 // vanyAM kApi zailazilAtale // 15 // nAsAvaMzopanItAkSitArakaM tArakaM nRNAm / prItivarddhananAmAnaM munimai kSiSTa bhuumipH||16|| yugmam / nanAma tamathoddAmadharmadhAmadharAdhipaH / dharmalAbho ziSaM so'pi muktadhyAnavidhirdadau // 17 // tato dantAMzugozIrSacandanaizcaraNau muneH / carcanniva vaco'vocadacalezo muni prati // 18 // duHsahaM sahamAnasya kSutpipAsAdikaM tava / vipat puDhe nikuo'sminnAtmanInaM muneH kimu // 19 // RSirvabhASe zuzrUSA mahAbhAgaH? tavAsti cet / sAvadhAnamanAstarhi mAmakInaM vacaH zRNu // 20 // bAhyAbhyantarabhedAbhyAM dvedhAtmA tattvavedibhiH / nyavedi nazvarastatra bAhyo nityastathAntaraH // 21 // tatazcikIrSubhiH pathyaM sarvathA paramAtmanaH / caturyAmamaye dharme dhammibhirdhiyate manaH // 22 // sarvasyApi ca dharmasya samAskandati mUlatAm / / | ahiMsaiva vinA tAM hi dharmadurna prarohati // 23 // sAsti kApi na pAparddhivyasanAndhadRzAM vizAm / jvalajjvAlAnale vallI kiM kadApi prarohati // 24 // prmaaNsrmaavaadmaaNslaistvaadRshairho| rAjanyajanyato garyo mRgAn| hattvA tRnnaashinH||25|| arjitaM yadyazo yuddhe jitvA vIramatallikAm / tvAdazairhAryate hA tad nrnishynmRgaarbh-||||125|| kAn // 26 // aihikAmuSmikAzeSabhadravidrAviNImataH / vimucya mRgayAM bhadra ? paramAtmahitaM tanu // 27 // eNabhRNavighAtAghAcchuDimeM bhAcinI katham / rAjJenyukte muniH smAha zuddhadharmaprasAdhanAt // 28 // kizca, kAzcanakA CAM ERA Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAhihArAdisamamAnasaH / jinaH sArvajanInazca sarvajJo devatA mataH / / 20 / jitapaJcandriyaH paJcavratI gumaldIritaH / dayAmayo'grimo dharmaprajJaptaH sarvavedibhiH // 30 // iti ratnatrayI yasya dIpyate hRdayaukasi / tasyainAMsi tamAMsIva nazyanti nahi saMzayaH // 31 // evaM nizamya zaminI dezanAM kssitivaasvH| agRhIda gRhiNAM dharma zuddhasamyaktvasaMyutam // 32 // tathaiSa pratizuzrAva muktvAIntaM tathA munIn / ziro namati me nAnyaM viyate | yadi gkhnnddishH||33|| bhaktayAtha munimAnamya nnddaanndmedurH| samAra saparivAra: svapure mnnddleshvrH||34|| tataH sarvAtisAreNa yazasvIva nijaM yazaH / rakSituM samyaka samyaktvaM nRpazcitte vyacintayat // 35 // ghazcanAsAgholanAnyAyAta mohApohAdahaM kila / durbhadagranthibhedena samyagadarzanamAsadam // 36 // jinAvanAmaprataM me |ziro namayituM ttH| siMhodare'pi na sthAne jAgrato'GgIkRtavate // 37 // tadRmikAyAM nirmApya shriisuvrtjgdguroH| nRtnaratnamayIM mRtti sudRzo rakSikAmiva / / 38 // naman dakSiNapANisthAM sevAkAle'hamanvaham / nAvantIzaM kopayiSye na bhakSyAmi nijaM vratam // 39 // yugmam // iti saMcintya sacchadma namana siMhodaraM nRpaH / | nizchadmazrAddhadharmAsI vAsarAnatyavAyat // 40 // siMhodaro'tha zuzrAva vajrakapaNana ticchalam / khalAt sa ko'pi nAstyatra dvitrA yasya na durjnaaH||41|| dedhmIyate sma kopena dantairdantacchadaM dazan / tato yadaname bhRtye| kopina: svAminaH khalu // 42 // itazca puruSaM kaMcit puro dshpureshituH| praNamyordhvasthitaM kiMcid vivakSuH sphuritAdharaH / / 43 // aprAkSIt kSitinAthastaM bhadra ? bhadraM samasti te| kastvaM katyaH kasya sutaH kimAgamana Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- kAraNam // 44 // pravRttaH so'tha vRttAntaM gadituM svIyamAditaH / bhUdevyAH kuNDalamivAbhavat kuNDapuraM puram kulakavRttiH // 45 // samudranAmadheyo'bhUt samudra iva saMpadAm / tatra sArthapatistasya yamunAjani gahinI // 46 // krmk||126|| meNa jajJe'haM vidvadaGgastadaGgajaH / kluptakRtsnakalAbhyAsaH puNyaM tAruNyamAsadam // 47 // dhanArjanAya bhANDAnilAtvAvaMtImagAmaham / ayameva kulAcAro vaNijAM yauvanAgame // 48 // tatra lAvaNyalalitAmurvazImiva bhUgatAm / nAmnA'naGgalatAM vezyAmapazyaM hariNIdRzAm // 49 // tAM vIkSya puSpakodaNDakANDakhaMDitadhIraham / svAyattA tAM dhanaizcakre dhanagrAhyA hi tAH khalu // 50 // tato vezyAvazenAzu mayAkhAdi nijaM vasu / vezyAvyasaninaH puMsaH zriyAM sthairya kuto'thavA // 51 // siMhodarAgramahiSIzrIdharAkuNDalopame / matsakAzAdayAciSTa kuNDale| gaNikAnyadA // 52 // tatra tADaMkaghaTanAyogyadravyavivarjitaH / rAgavAgurayA gADhaM niyantritamanomRgaH // 53 // zrIdharAkuNDale hA khAtreNAgAM nRpAlayam / kAryAkArye na rAgAndho janturjAnAti jAtucit // 54 // yugmam // tatrAzrISamahaM rAjJoralakSyo jalpitaM mithaH / rAjyUce kAnta ? kiM te'dya nidrA nAyAti yogivat // 55 // zazaMsa kSinipaH kAnte? tAvannidrA kathaM mama / praNAmavimugyo yAvad vajrakarNo'pi kiMkaraH // 56 // svahasta mudrikAGkasthAhadvimbapraNato rtH| sevAkSaNe sa mAyAvI jyotkArayati mAM nahi // 57 // prAtaH samitrabandhuM taM , // 126 // kuvinAzyAnAtmavedinam / / AdhAsye zrAddhadevasya zraddhApUrtimahaM priye // 58 // ityAkarNya mayAdhyAyi dhanyaH zrIvajrakarNarAT / yasyopAsakadharme'sti dRDhatA manasIdRzI // 59 // puruSApasadastomasArvabhaumastvahaM bhuvi / Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauryAdikamanirmApi suzrAvakasuto'pi yaH // 60 // sAdhambhikasya tasyAdya zuddhimAdhAya vegataH / pApminAM prathamo'pyasmi bhavAmi zubhabhAjanam // 61 // ityAlocyopakartuM tvAmapamRtya laghukramam / tataH sthAnAdahaM rAjannAgamaM tvatkramAntikam // 32 // vajrakaparNastadAkarNya dezaM kRtvodvasaM tvarA / cakAra kharaM dattagopuraM khAta khAtikam // 63 // saMgRhyendhanadhAnyAjyatailagrAvAyudhabrajam / kRtvA vapraM mantrapustamiva yantravirAjitam / / 64 // 4 svayaM rohakasajo'sthAnmadhye dazapuraM nRpaH / bhUpAnAmavalAnAM hi balametad balIyasi // 65 // abhiSeNAyituM vegAhaidayo dazapuraM prati / siMhodaro bhUrinAdaM jayabherImavIvadat // 66 // tannAdamAtrato mantrAhUtA iva sudhA bhujH| same sImAlabhUpAdyA mimilurvasudhAbhujaH // 67 // guNitAstuMgamAtaGgA rathakaTyAzca sajjitAH / kSipraM prakSaritA azvAH sAyudhAH pattayo'bhavan // 68 // sarvasannahanenaivamacAlIdacalApatiH / madhye dyAvApRthivyuccaicitanvAno rajotsavam // 69 // kaNThadabhyaH kaTIdabhyojAnudabhyaHkramakramAt / alpAstAghAH mRtau nadyo'bhUvana pItAmbhaso blaiH|| 70 // etasminnabhyamitrINe rAjanyakamakampata gajayUthamivAraNye mRganAtho'bhisarpati // 7 // balenAveSTayat siMhodaro dazapuraM kramAt / unmumUlayiSurmUlAt kareNeva karI tarum // 72 // siMhodaro'tha prati vajrakaparNaM vAcAlacUlAmaNimAtmadUtam / praiSIdagAt so'pi narezvarAsthAM na kApi teSAM hi nivAraNAsti // 73 // gambhIradhIradhvanirAbabhASe sa vajrakaNaM prati vaagmimukhyH| rAjanyasaujanyamatiHpatirme yadAdizatyAzu nizamyatAM tat // 74 // chalaikamudrAM nijapANimudrAM vimucya mAM mAnavatAM vataMsam / natvA bhajakhAkhilamAtmarAjyaM Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- niSkaNTakaM muJca nijAbhimAnam // 75 // matkhaGgadhArAdhikadhautamAdyan madAvalepaH kSitipAlarUpaH / pazcAdapi tvaM kulakavRtiH mama pAdapIThe haThena nUnaM luThitAsi kizca // 76 // na kozasaMpanna ca pattisaMpanna ca vAjisaMpanna ca durgsNpt| tvaa||127|| sti kAcijagatIza tena kulakSayaM mA kuru mAM prakopya // 7 // ityAdidRtoditamIzitA vizAM nizamya tathyArthavadAvado'vadat / bho dUta? yad bhANayate prabhustava tannyAyamevAstyabhimAnimAninAm // 78 // paraM jinaM sAdhujanaM ca hitvA paraM naraM me niyamo'sti nantum / ataH kathaMkAramudAravuddhe namAmi siMhodaramAdareNa // 79 // svIkRtyasarvakhamavantinetA madIyametat maha raajylkssmyaa|mm praNAmAgrahamuujjhiya mAM viSadvAramaraM dadAtu ||8||gtvaa yathAnyatra vicitrabhedamArAdhayAmyasmi jinendrdhrmm|dhrmaay dharmAcaraNakadhuryaiH saMtyajyate rAjyamapIca thakama & // 81 // gantAnyathAkAramapi pratItacchedaH zarIrAdiparicchado'yam / aGgIkRtAbhigrahapAlanAya gacchanna kaSTAya vivekinAM sH|| 82 // evaM ca bajrAyudhabhRdhavena svarAjyadAnAdimudantamuktam / tatpakSapAtI ca sametya dUtaH khakhAmizAlasya puraH zazaMsa // 83 // siMhodaraH siMha ivAbhimAnI mene na tahatavacaH kathaMcit / khasAdhyamaMsAdhanavadrakakSA manamkhino no gaNayanti dharmama // 8 // itazca yasyAM jinarAivihArAH svamaulivelladdhvaja // 127 // kiMkiNInAm / kANaimithaH mantavArtayanna ivAvabhuH sAjani pUrayodhyAH // 85 // dazarathaH prathamaH prthitaujsaa| pRthuyazAH pRthivIza ihAbhavat / guNasutairjagadaGganagvelibhirdigabalAhRdayAni vinodayan // 86 // tatmanurikSvAkuhai kulAbdhicandraH sItAnujAbhyAM saha rAmacandraH / piturnirodhAd vanavAsamicchaH saMprasthitaH prApadavantidezam // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 87 // zUnyaM jaDakhAntamivAdha dezaM vilokya kAkusyakulAvataMsaH / kaniSThamAcaSTa babhUva vatsAdhunaiva dezo dhruvamudvaso'yam // 88 // sthAne sthAne pAkazAlIna zAlikSetrANyetAnyakSatAnyeva yena / saMvIkSyante vatsa ! puMDrekSuvATA zrate pAnthakhApadAbhakSitA yat // 89 // vApyaH kRpAH sArapadmAkarAzca sarve sadyo vyAvRtAmbhaH pravAhAH / kupya| stomAkIrNadhAmAbhirAmA grAmAcekSyante yataH sarvato'mI // 90 // truTyadgAtrA bhUribhArAdhiropAnno paryAptAvegato gantumete / grAmyairmuktAH kApi vIthyAM zvasanto yad dRzyante bhadra ? bhadrA varAkAH // 91 // tribhirvizeSakam // kazcinnaro vatsa nirIkSyatAM tadyo dezazUnyatvanimittamAha / AjJAta evaM raghupuMgavena saumitrirAruhya taruM dadarza // 92 // atho davIyAMsamasau pumAMsamAyAntamAlokya tamAjuhAva / ninye ca rAmaM samayA subandhuH kiM laMghayejyeSThasahodarAjJAm // 93 // kRtapraNAmakriyamadhvanInaM papraccha bhadraM dazakandharAriH / bho varddhamAnarddhivitAnasindhuH kimudvaso'sAvajaniSTa dezaH // 94 // khadantapaMktidyutijAtipuSpastrajaM kSipan rAghavakandharAyAm / AmUlacUlAM kathayAMcakAra tAM kiM vadantIM pathikastathAzu // 95 // yathApa bodhiM nRpavajrakarNastasmai yathAkupyadavantinetA / sa veSTayAmAsa yathA dazAGgapuraM yathA'bhUd vijanazca dezaH // 96 // yugmam // Uce ca devAhamihaiva vizvare sthAnAntare'gAM sutarAM dhanojjhitaH / jIrNA kuTI tatra samasti me tatastadyogyakASThAharaNAya yAmyaham // 97 // kSINaM tu sarva kukRtaM mamAdya pacelimaM karmma zubhaM babhUva / yad devadevapratimo bhavAdRk satpuruSo dRSTipathe'vatIrNaH // 98 // tuSTastato ratnasuvarNakRtaM zrIrAmacandraH kaTisUtramasmai / vizrANayAmAsa satAM surANAmivAva Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana-loko viphalo na loke // 99 // zrIvajrakarNasya sadharmaNo'tha sAhAyyatAM vatsalatAM vidhitsuH / rAmo'gama-kulakavRttiH ttasya puraM kimu syAt paropakAre hi satAM vilmbH|| 10 // raghUdvahastatra zaziprabhaprabhozcaityAntike'sthAt kRt||128|| caityavandanaH / rAmAjJayA''vizya puraM ca lakSmaNo jagAma vajrAyudhabhUpaparSadi // 1 // zrIvatsalakSmAMkitamadbhutAprakRti doSmantametaM samavekSya bhUpatiH / dadhyAvayaM ko'pi mahAna pumAniti vyAkhyAti divyAkRtireva yadguNAn 6 // 2 // taM rAD jagau me bhava bhojanAtithiH so'thAvadat pArthiva? te purAd bahiH / jAyAyuto jyeSThasahodarozasti me tasminnabhukte'dmi kadApyahaM nahi // 3 // sukhAdu bhUpo laghu bhUribhojanaM saumitriNAnAyyata rAghavAnti-15 kam / vinApi saMsargamaho mahAtmanAM mahAtmasu premarasaH prasarpati // 4 // saMbhujya rAmo'nujamevamAkhyad vatsaiSa vajrAyudhabhUdhavo nau / sAdhambhiko bhojanaDhokanena kRtopakAraH paramArhatazca // 5 // tadasya sAhAyyamajayyazakte ? nirmAhi yenAvasaro'yamasti / rAmeNa rAmAnuja evamuktaH sasAra siMhodarabhUbhugAstAm // 6 // jagAda sAndrA|mbudanAdanAdaH siMhodaraM daashrthirvibhiikH| samudraparyantasamudranemi svAmI nRpastvAM bharato'nuzAsti // 7 // vegena rAjastyaja vajrakaNa jainAgamAkarNanaviddhakarNam / sthAmAbhimAno nahi yena tasya dharmAbhimAno navaraM samasti // 8 // kirannahaMkAramiva dvijAMzudambhAnnRpo'vam bharatasya raajnyH| khAnamrabhRtyAnanuzAsato'daH kiM dUta ? yuktaM // 128 // mayi bhANanaM bhoH||9|| dUto'vadada bhUpa? parasya vaacaamcaarucaarutvvicaarnnaahH| rAjAdhirAjasya raghUdvahasya vAcAnusArastava no vicaarH||10|| roSAruNAkSaH kSitipastamUce ko'yaM varAko bharataH kSitIzaH / anAtma AAAAAAACHAR Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | vedI viditaujasaM mAM ya evamAjJApayate'nabhijJaH // 11 // Uce'tha saumitriramitrajaitraH siMhodaraM tarhi rayAnnarendra ? | vimuJca vajrAyudhabhUdhavaM bho mamAjJayA nApasthAsi bhAvI // 12 // tadvAkyamAkarNya nRpaH prakopakampiSTadantacchadapallavo'lam / bhoH kadvadaM dUtamamuM durAzaM srAga hanta hanteti bhaTAnabhANIt // 13 // rAmAnujaH smAha mahIza ? | mAdhAH pUtkAramatrAsti na vajrakarNaH / kaNDUlatA cedbhavato'sti doSNoH saMnahyatAM tarhi raNAya tUrNam // 14 // vAkyena tenAtiruSA didIpe havyena havyAza ivAvanIzaH / vRtaH pravIrairjayakuJjarasthaH kSaNAD DuDhauke ca mahAhavAya // 15 // kRtAnyabhUbhRcchravaNajvarANi saMgrAmatUryANi varANi rejuH / kecit tadIyatpulakAH pravIrA vitenire ke| zarinAdamuccaiH ||16|| kecid bhaTA utkaTalohakaMkaTAH khapANipadmAkalitA siyaSTikAH / virejire saMgara saMgarAstaDillatAJcitAH prAvRSikA ivAmbudAH // 17 // keSAM bhaTAnAM tu kare virejuH prAsAH prakAzAH sutarAmudastAH / | pretAdhipeneva jighatsunAmI prasAritA agraradA iva khe // 18 // dhanuSkaTaGkAraraveNa tanvan bAdhiryamAjI subhaTastu kazcit / chatraM tidaNDaM zaradhoraNIbhiH saumitramaulau racayAMcakAra // 19 // kazcit kuThAraM nizitAgradhAraM | lAtvAbhyamitraM subhaTo'bhidhAvan / mArge'nugarttaM skhalitaH pataMzca hataH khazastreNa yayau yamaukaH // 20 // prasarpi| pAMzusthagitAkSiyugmaH kazcid bhaTo mudrapANirArAt / aribhramAnmudgaramantarikSe vyApArayannApa paropahAsam // | // 21 // kalaGkazaGkArahitAM cirArjitAM kIrttipriyAM mA sma haranmamAparaH / ityAzayAt kazcidayuraJjasA sainyasya | nAsIrapadaM prapannavAn / / 22 siMhodarodhIghara sainyamevaM saMkhyonmukhInaM samavekSya dakSaH / rAmAnujaH paGkajanAla * * * Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- kelyA dantAvalAlAnamathocakhAna // 23 // utpATya taM stambhamadambhazaktiH kurvan mRgArAtininAdamuccaiH / sa 6 kulakavRttiH |zatrusenAmabhito dhAva zastraM samastaM balazAlinAM hi||24||ghnaanyjcchaaymnuunkaaymutpaaditstmbhmbhiikmukhym / // 129 // sAkSAdiva pretapamApatantaM taM tarkayAmAsurarAtivIrAH // 25 // tatazca kAMzcit sarathAna surathyAn sasArathIna sAga rathinaH prathAvAn / stambhaprahAreNa dRDhaprahAraH saMcUrayAmAsa kkutsthvNshyH||26|| keSAMcanAnekapamAzritAnAM dviSAM bhujAdaNDabalonmadAnAm / muSTiprahAreNa divApi tArAH sa darzayAmAsa yazaHprakAzaH // 27 // AdAya padbhyAmupari svamUrdhnazcakrabhrameNa bhramayan rynn| kaMcid bhujAsphAlayituM dvipaM sa punaH kRpAluH kRpayA mumoc||28|| dohoSi no nAsyasinaM churAri na mudgarA mudgari no zarAzari / yuddhaM vidhAtuM prazazAka ko'pyariH zrIlakSmaNe| nAkSatatejasA samam // 29 // dhunvan dharitrIM dRDhapAdarairako'pi so'nekazarIravAniva / balaM vijigye dviSatAM jayenna kiM paraH sahasrAnapi kuJjarAna hariH // 30 // saumitridordaNDanipIDitaM tat palAyanaM vairibalaM cakAra / tIvAnalAndolitamatra kiM na dizo dizaM yAti payodavRndam // 31 // pazcAdapazyat svamadaM nirasyan nazyannizamya vavalaM samastam / sarya vidhitguH samaraM narendraH protsAhayanAtmabhaTAna dRDhauke // 32 // savAbhisAreNa | raNonmukhInaM sihodaraM prekSya manuSyasiMhama / rAmAnujo'STApadavanmanasvI vinigrahItuM prati taM sasAra // 33 // // 129 // utplutya vinyasya ca kaNThapITha paTI paTiSTho jayakumbhikumbhAt / apAtayat kandakalIlayA taM citrIyamANo dviSatAM sa vIraH // 34 // vismayAd dazapurAdhivAminAM pazyatAM dazarathAGgasaMbhavaH / dInahInavadanaM svavAsamA Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nasyayA vRSamivAcakarSa tam // 35 // na sAdino naiva nipAdino no padAtayo no rathino na cAnye / taM nIyamAnaM vidhineva tena svaM khAminaM trAtumalaM babhUvuH // 36 // saumitriNA dAzaratheH samIpaM nIto'tha siMhodarabhUmipastam / praNamya samyak kRtahastakozaH saMjuH sphuTaM vijJApayAMbabhUva // 37 // mayAgatastvaM vidito na deva ? tat kSamyatAM kSUNamidaM mamaikam / prasAdamudrAvizadAM dRzaM khAM nidhehi mayyatparuSo hi santaH // 38 // vidheyadhurye mayi sauvabhRtye vidheyamAjJApaya rAmacandra ? / rAmo'vadat projjhya virodhasandhAM sandhehi vajrAyudhabhUdhavena // 39 // itazca sItApatizAsanena vajrAyudhastatra samAjagAma / kRtAJjalirvainayikaM vitanvan medakhimodo nijagAda | rAmam // 40 // khAmin ? yuvAmeva yugAdidevavaMzyau prazasyau bharatArddharAjau / ato'hamanye ca dharAdhinAthAH | svamUrdhni te zAsanamudrahAmaH // 41 // vimucya me khAminamenamevamAjJApayestvaM sahate yathA'yam / zrIvItarAgaM vratino vihAya parapraNAmAkaraNavrataM me // 42 // saumitriNA rAmagirA vimuktaH siMhodaro'tha pratipanthibhAvam / vihAya vajrAyudhabhUghavasya raMgAt pariSvaGgavidhiM vyadhatta // 43 // raghUdahAdhyakSamavantinetA sahodarAyeva nijArddharAjyam / tasmai dadau tatra kimapradeyaM hRtprema vizrAmyati yatra yadvA // 44 // zrIzrIdharAyAH zrutikuNDale te AnAyya siMhodarabhUpapArzvAt / vizrANayAmAsa ca vidvadaGgazrAdvAya vajrAyudhabhUmipAlaH // 45 // ityuktaM dharakIrttiko | malapaTIsaMvastritAzAgaNaM tAdRganistuSadarzanArcanacaNaM vajrAyudhaM rAmavat / vyApadvAridhimagnamuddharati yaH sAdhammikaM zuddhadhIH, kIrtti so'tra paratra tAviSasukhaM zreyaH sukhaM cAkSute // 46 // iti vajrAyudhazrIrAmacandrakathAnakaM Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana - // 130 // | sNpuurnnm||24|| athArhad bhavanAI paridhA pani kApradAnAnucitagItanRtya sakAzAtanAdiparihArAya gAthAyugalamAhadammAu hINataragaM jiNabhavaNe na sADagaM dAhAmi / aNuciyaM nahaM gIyaM ca rAsayaM AsaNAI vi // 25 // niTTIvaNakhivaNAI savaM cAsAyaNaM na ya karemi / sajiNajiNamaMDavaM te kAraNasuyaNaM ca mukkalayaM // 26 // I vyAkhyA - drammAd bhImapriyavIsalapriyanAmakAt hInatarakaM drammAdalpamUlyaM labhyaM zATakAM paridhApanikAM candrodayAdikaM vA jinabhavane na dAsyAmi, tathA'nucitaM zRMgArAyAvirbhAvaka, 'nRtyaM' narttanaM gItaM gAnaM rAsakaM narttakIbhiH saha khelanakAnAM lakuTArasapradAnarUpam, 'AsanAdyapi' siMhAsanAsanaparyyastikAsanoccairAsanAni, | AdizabdAt pAdaprasAraNabhittistambhAdyavaSTambhana jina bhavana puSTidAnapUrvikAvasthAnAdIni na dadAmi yadvAgretanagAthAsthanayakaremIti, sambandhAnna karomItyarthaH, yato'nucitanRtye cArutAruNyakamalAvilAsivareNyabAlAlAvaNyarasaprasarAvitaprekSakastokaloka dokaH sthavivekAtirekAratna bhaGgI kAyAstattAdRkSakaTAkSalakSatIkSNakSuranikSepaviddhavizuddhadhyAna buddhikuraGgIkAyAH sArazRMgArazRMgAritAGgayAH paNyatanvaGgayA narttanarUpe bhavati sati prAyaH prekSakANAM | tadIyakamanIyAGgopAGganirIkSaNAkSepa eva syAt, na bhagavadnavagAyakAyAvalokanAbhivandanamahanAdyAdaraH, iti tanniSedhaH / tathAnucitagIte kAmazAstra iva kAmanIvadanavakSojakaracaraNasarojanetrapatrAdivarNanagarbhe jAgradUvai kulakavRciH // 130 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hairAgyabhaDindramabhaJjanaprabhaJjana sagarbha samutsarpati sati zrotRNAmanAdibhavAbhyastakAmAnAM tattatstrIsaMgamAnurAgaH sambhavati, caityavandanAdikarmanirmANotsAhazca vizIryate iti tarjanaM, tathA anucitarAsakamapi pUrvoktAnekadoSapoSakatvAdeva pratiSiddhamiti gAthArthaH // 26 / / 'niTTIvaNamiti' niSThIvanaM thUkaM tasya kSepaNaM tadAdau yasyAH sA tathA, tAM sarvAM caturazItisaMkhyAmAzAtanAM na karomi, tAzcemAH 'khelaM / keli|| kaliM / 3 / kalA / 4 / kulalayaM tmbol|6| muggAlayaM gaalii|8| kaMguliyA / 9 / sarIradhuvaNaM / 10 / kese / 11 / nahe / 12 / lohiyaM / 13 / bhattosaM // 14 // taya / 15 / pitta / 16 / vaMta / 17 / dasaNe |18vissaamnnN / 19 / dAmaNaM / 20 / danta / 21 / tthI / 22 / naha / 23 / gaMDa / 24 / nAsiya // 25 // siro|26| sutta / 27 / chavINaM malaM / 28 mantaM / 29 / mIlaNa / 30 / lilayaM // 31 // vibhajanaM 32 // bhaNDAra / 33 / duTTAsaNaM / 34 / chANI / 35 / kappaDa 36 / dAli / 37 pappaDa 38 vaDI 39 / vissAraNaM nAsaNaM // 40 // akaMdaM / 41 // vikahaM / 42 // sarasthaghaDaNaM / 43 / terichasaMThAvaNaM / 44 // aggIsevaNa // 45 // raMdhaNaM / 46 / parikhaNaM / 4 / nissIhiyAbhaMjaNaM / 48 chatto / 49 / vAhaNa 150 / sattha // 51 // cAmara / 2 / maNoNegatta / 53 // mabhaMgaNaM / 54 // sccittaannmvaay|55||caaymjie|56| diTThIa no aMjalI / 57 sADeguttarasaMgabhaMga / 58 mauDaM / / 59 / moliM / 30 / siroseharaM / / huDDA / 2 / jiMDuhagaMDiyAiramaNaM / 63 / johAra 64 // caMDakkiyaM // 65 // *rakAraM / 66 / dharaNaM / 67 raNaM 68 vivaraNaM vAlANa / 69 / pallatthiyaM 70 paauu71| pAyapasAraNaM / 72 / puDapuDI ||73 / paGka 74 ra 75 / mehuNaM 76 / juyA / 77 jemaNa 78 / gujjha 79 / vij|80 vaMjaNijaM / 8 / sijjaM / 82 / Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana- // 13 // jlu|8|mjnnN 84 emAI ya savajakajamujao vaje jinniNdaale||4|| AsAMcAsevanamanAdimithyAtvAbhini-kulakavRttiH vezarUpatvenApArasaMsArapArAvAranipAtanimittatvAt pratiSiddhaM, yaduktam-AsAyaNamicchattaM AsAyaNaM vajjaNAudai saMmattaM / AsAyaNanimittaM kubai dIhaM ca saMsAraM // 1 // titthayara pavayaNasuyaM AyariyaM gaNaharaM mahaDDIyaM / AsAyaMto bahuso aNaMtasaMsArio hoi // 2 // AzAtanAbhaGgabhayAdeva strINAM svahastena jina bimbapUjA pratisiddhA yaduktaM--saMbhavai akAle vi hu kusumaM mahilANa teNa devANaM / pUyAiahIyAro na ohao suttanihiTTho ||1||n chicanti jahA dehaM osaraNe bhAvajiNavariMdANaM / taha tappaDimaM pi sayA pUyanti na savanArIo // 2 // kutra na karomItyAha--'sajiNajiNe' tyAdi, saha jinena jinavimbena vartate sa jinaH, sajino yo jinamaNDapaH, ko'rtha prAsAdastasyAntarmadhyaM tatra, etena jinavimbavikale devagRhe niSThIvanAdInAM karaNe'pi nAzAtanA bhavatItyuktaM bhavatItyarthaH / athavA yat sthAnakaM sajinaM jinabimbayuktaM bhavati, tathA jinayogyaM jinavarjitamapi3 yaddevagRhaM bhavati tatrApi etanniSThIvanAdikaraNaM pariharaNIyaM, 'kAraNasuyaNamiti' kAraNe sati zayanaM kAraNazayanaM tanmutkalam , atredamaidaMparyaM yadA mahAmeghavRSTau satyAmanyapastAni patanti bhavanti, tadA mahApradIpanake hai prasappati sati anyasthAnakAsadabhAvo bhavati, tathA dharaNIdharadharaNakAdiko'vazyaMbhAvi bhAvako bhavati, tadA devagRhe'pi zayanaM vidhIyate, tadetAvatotsargato devagRhe zayanaM niSiddhamapi apavAdapadena kriyamANamapi, na tathA doSAya, tathA coktaM--kAraNapaDisevA vihu sAvajA nicchae akaraNijjA / vahuso viyArittA adhAra 1 // Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Nijjesu kajesu, iti gAthArthaH // 26 // athotsUtraprarUpakanAnAcAryamatAntarAdizravaNazraddhAna vidhAna niSedhamAha-- | nANAyariyANa mayaMtarANi suttuttjuttivjjhaanni| soUNa kusatthANi ya mannAmi ya dukkhajaNagANi 27 / vyAkhyA--nANAyariyANamiti, nAnAcAryANAM caityavAsiprabhRtiprabhUtanAmAcAryANAM 'matAntarANi' kadAgraharUpANi, devagRhavAsadevadravyabhakSaNayatidevapUjAzrAvakamukhavastrikAsthApanAcAryapratikramaNadevAgrabalipradAnAratrikamAMgalikyAdipratiSedhanayatiprAsukazItalajalAdAnagalanakagrahaNanivAraNajAtasUtakamRtakasUtakarajakatantuvAyAdinIcajAtisaktavastrapAtrabhaktapAnakakhAdimasvAdimarUpacaturvidhAhAragrahaNaparvatithikalyANikatithivarjita| tithipoSadhagrahaNapramukhasiddhAntoktiyuktibAhyadharmakRtyakaraNakAraNAnumatirUpANi kIdRzAni tAni 'suttottajuttivajjhANi' sUtroktA yA yuktayastAbhyo bAhyANi, yathA caitAni sUtroktayuktivAdyAni tathocyate--'dunbhigandhamalassAvi taNurappesa nhANiyA / ubhao vAuvaho ceva te naTuMti na cehae // 1 // ityAdinA yatezcaitye prabhUtakAlamavasthAnamapi nirastamasti kiM punarnityavAsanirAsasya bhaNitavyam , annahU~ pagaDaM layaNaM bhainja sayaNAsaNaM / uccArabhUmisaMpannaM itthIpasuvivajjiyaM // 1 // ityAdi dazavaikAlikAdisiddhAntAkSarairyatInAM vasativAsasyaiva bhaNanAt , jiNapavayaNavuddhikaraM pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / bhakkhaMto jiNadavaM aNaMtasaMsArio hoi // 1 // ceiyavaM sAhAraNaM ca jo duhai mohiymiio| dhammaM vi so na yANai ahavA vaddhAuo narae // 2 // ceiya Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana davaviNAse taddavaviNAsaNe duvihabhee / sAhU uvikkhamANo aNaMtasaMsArio hoi // 3 // ityAdigAthAbhiHkulakavRttiH sthAne sthAne devadravyabhakSaNaniSedhaH pratipAdito'sti, chajjIvakAyasaMjamo davatthae so virujjhae kasiNo / to // 132 // kasiNasaMjamaviU pupphAihiM na icchai // 1 // asyA vyAkhyA--paDvidhajIvanikAyAnAM pRthivyAdilakSaNAnAM saMyamaH saMghaTanAdiparityAgaH, dravyastave puSpAdyairdevArcanakaraNakharUpe kriyamANe sa saMyamaH kRtsnaH sampUNo virudhyate, ko'rtho na samyak saMpadyate, puSpAdInAM sacittavastUnAM luzcanamardanasaMsaTTanAdisaMbhavenAsaMyamasya sadbhAvAt , tataH kAraNAt kRtsnasaMyamavidaH sAdhavaH puSpAdibhirdevArcanaM necchanti, kRtsnagrahaNAd dezasaMyamavadbhidravyastavo vidheya evetyabhihitam , ityAdinA yatInAM puSpAdibhiH pUjAniSedhaH prokto'sti, yatpunaH zrIvajrasvAminA zrImAhezvarIpurIjinabhavanapUjAnimittaM bauddhamAnamlAnyarthaM padmadAt zrIdevIguhyakayakSapradattapraphullapadma-15 * puSpANyAnIya jinabimbAni pUjayAMcakrire na tadAlambanabalAdAdhunikairmunibhirdravyastavapUjA vidheyA, jinazA sanaprabhAvanArthameva tena tadAnayanAt / diyabuDkuisumaseharasuvvayavAhigAramajjhammi / ThavaNAyariyaM ThaviuM posa4 hasAlAi puNa sIho // 1 // ummukkabhUmaNo sA iriyAipurassaraM ca muhaputtiM / paDile hittA pacchA cauvihaM posaha 4 kuNai // 2 // ityAdivivAhacUlikAdisiddhAntAkSaraH siMhazrAvakadRSTAntena sthApanAcAryamukhavastrike zrAvakasya yateriva pratipAdite staH, tathA samaNeNa sAvaeNa ya avassakAyavayaM havai jamhA / aMto aho nisirasA tamhA AvassayaM nAma // 1 // sammattamUlamaNuvayaguNavayasikkhAvayANaM aiyArA je te visohiheuM paDi kamiyacaM Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ susaDDheNa // 2 // ityAvazyakAdisiddhAntAkSaraiH zrAvakasya pratikramaNamuktaM, bhAiyapuNo niyANaM akkhaMDaphuDi yANa phalagasariyANaM / kIrai balIsurAvi ya tattheva chuhaMti gandhAI ||1||vlipvisnnsmkaalN puvaddArAi ThAi parikahaNA tiguNaM purao pADaNatassaddhaM apaDiyaM devA // 2 // ityAdisiddhAntAkSaraiH devAgre balipradAnamuktam , ArAtrikamAGgalikyaM lavaNajalottAraNAdikaM dezavAmino loke'riSTamardanArtha kriyate kiM punasrailokyanAyakasya tathA etad gItArthapUrvazrutadharairAcIparNamiti, sarveSAmapi pramANaM, yata uktam , AyaraNA vi hu ANA viruddhagA ceva hoi nAyaM tu / iyarA titthayarA sAyaNitti tallakkhaNaM ceva // 1 // asaDheNa samAinnaM jaM katthai keNaI |asAvajaM / na nivAriyamaNNehiM bahumaNumayameyamAyariyaM // 2 // ityArAtrikAdisthApanA 'vannarasagandhaphAsA je dave jammi ukaDA huNti|tN taha ciraM na ciTThai asubhesu subhesu kAleNaM // 1 // kiMcI sakAyasatthaM kiMcI parakAya tadubhayaM kiJcI / eyaM tu davasatthaM bhAve ya asaMyamo satthaM // 2 // sIunhakhArakhitte aggIloNasavile neho| vukaMtajoNieNaM paoyaNaM teNimaM hoi // 3 // pariseyavayaNahatthAidhoyaNe cIradhoyaNe ceva / AyamaNabhAyaNadhuvaNe emAipaoyaNaM bahuhA // 4 // ityAdi siddhAntAkSaraiH sAmAnyena varNAdipariNAmena sauvIrapAnakAderiva zItalajalasyApi kalpanIyatvamuktam, uvaggahiyaM cIraM gAlanaheuM ghaNaM u giNhaMti tahavi ya / asujjhamANe asaI addhANa jayaNAe // 1 // ityAdinA yatInAM galanakagrahaNamuktaM, tathA suyagamayagakulAiM ittiriyA je havaMti nijUdA / je tattha muMjiyA khalu te huMtI aavkhiyaao||1|| tesu asaNavatthAI vasahI vA ahava vAyaNA Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana. // 13 // R-6-2452- 25455 INi / je bhikkhU ginhajjAvasijakujjAva ANAI // 2 // ayasopavayaNahANI vipariNAmo taheva kucchAi / tesiM kulakavRttiH pi hoi saMkA save eyArisAmanne // 6 // iti nizIthAdi siddhAntAkSaraiH sUtakamRtakAdikuleSu yatInAM 8 bhaktapAnakAdigrahaNapratiSedho'bhihitaH,ata etAni bhaNitayuktyA siddhAntoktayuktibAhyAni nAnAcAryANAMmatA ni kumatAni zrutvA tathA kuzAstrANi smRtivedapurANacANikyapaJcatantrakakAmandakaprabhRtirAjanItiSatriMzaddaNDAyudhadhanurvedajyotiSkArthakANDavaidyakarUpyasuvarNasiddhimanuSyaturagahastizikSopadezahalazakaTapotasaMgrAmagodhanAdhupadezasUcakAni laukikazAstrANi zrutvA vicArya ca manye ko'rthaH nizcinomi kIdRzAni duHkhajanakAni, duHkhAnAM cAturgatikApArasaMsArapArAvArasaMcArasamudbhUtajanmajarAmaraNAdiprabhUtakaSTarUpANAM janakAni utpAdakAni, paramArthabAhyatvAt , yata uktam-evaM loiyasatthaM gaddahaliNDaM va vAhire maTuM / aMto joijaM taM tusabhasasAricchayaM satvaM // 1 // iti gAthArthaH // 27 // atha mAMgalikyasUcanArtha gRhItasamyaktvasya suzrAvasya gItArthasaMvinasugurugocarabuddhipratipatyabhidhAnArthaM ca prAntyavRttamAhasabannUNa mayaM maeNarahio samma sayA saahe| bhavANaM purao pavAhavirao nicchamma nimmcchro||28||6||33|| so me dhammagurU sayA guNigurU kallANakArI vro| laggo jo jinadattasohaNapahe nIsesasukkhAvahe / 29 / vyAkhyA-'savannRNamiti' sarvajJAnAM mataM zAsanaM madena jAtyAdilakSaNena khakIyAbhinivezarUpeNa vA, rahito XSEIXCIRCROCROR Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ %A6ABAR vivarjitaH, samyag yathAvasthitaM bhavyAnAmAsannasiddhigAmijIvAnAM purato'grataH, pravAhAt, nirvicArajanavistAritagaDurikAdirUpAda, virato nivRttastathAnizchadmaH mAyAprapaJcavimuktaH, tathA 'nimmaccharoM kaSAyarahitaH, sAdhayati kathayati samyak prarUpayatItyarthaH / sa me dharmagururdharmAcAryaH sa eva vizeSyate-sadA guNigururjJAnA-16 diguNavadUgarIyAn , tathA kalyANakArI, kalyANamaihikAmuSmikAnekAbhyudayarUpaM karotItyevazIlaH kalyANakArI, tathA varaH pratirUpatejasvitAdiniSpratirUpairguNairaidayugInayatipradhAnaH, tathA lagnaH pravRtto yo 'jina dattasohaNa |pahe' jinena datto darzitaH khaggApavargAdisaukhyadAyakatvAt, zobhana: pradhAno yo mAg! jJAnAdirUpastatra, |kiMviziSTe 'nIsesasukkhAvahe' niHzeSANi zakracakradharAdInAM yAni sukhAni tAnyAvahati karotItyevaMzIlo niHshesssaukhyaavhstsminnitivRttaarthH| atra ca sarvavRttArthena prAntyamAGgalikyaM 'so me dhammagurU' ityanena ca sugurugocaraguruvuddhikaraNAbhidhAnaM, jinadatta iti padena khanAma ca sUtrakAreNa saMsUcitAni, iti yugapravarAgamazrIjinacandrasUriziSyazrIjinakuzalasUriviracitA caityavandanakulakavRttiH saMpUrNA // | ahaM zreyaHpayaH salilarAzivikAzahetuHsadvRttamaNDalanirastatamastamAgham / dRgamodakAri ghanasAraramAvadAtaM cAndraM kulaM vipuladhAmakulaM vibhAti // 1 // tatrAbhavan, zrIjinadattasUrayaH zazvadyadAjJAM lulupurna bhuuryH| devA nRdevAnatatiryagaginaH sindhuna cAgni na ca yogsNginH||2|| yeSAM rUpaguNena darzanahRtA citraM dade darzanaM |sarveSAM vacanena ca zrutihRtA cakre sako jnH| cAritreNa manohareNa sumano bhAvo vitenetarAmAsaMste jina sugurugocaraguruvAraziSyazrIjinakuzalataH sadRttamaNDalanira zrIjinadattasUrayaH zadarzanahatA ci tA me dhammaguru na ca sUtrakAreNa RECARRORG viracitA Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavandana - // 134 // | candrasUriguravastatkAnti SaGjAravAH // 3 // dRSTvA mohavyapohaM vidadhata iha yAnmohakartrI svakAMtAM, zyAmAM jJAtvA ca candrastadupahatibhiyA tAM tanUkRtya nUnam / kroDIcakre kalaGkachalata uDavRto vyomni zUnye 'bhramaca zrImantasta| tkapaTTe jina patiguravaste cakAsAMbabhUvuH // 4 // jinezvarayatIzvarastadanubhAgyadugdhodadhirbabhUva jinaratnamukhya muniratnarAjInidhiH / kSamAcaraNakauzalo bahulakIrttikallola bhAganekavidhasaMvarAkulitadRhadgambhIrAntaraH // 5 // gArhA - sthAnairgrandhyapadadvaye'pi zrIcandravaMzo vishdaavdaataiH| udyotito yena tataH sa jajJe jinaprabodhAbhidhasUrirAjaH // | // 6 // tacchiSyaiH jinacandrasUrigurubhirdoSajJa rekhAmitairvibhre je zrutavaidyakopaniSadaM yo'bhyasya pArzve guroH / taM vyAkhyArasamAdadhuH sumadhuraM prAga rUDhaguDhaM nRNAM mAnyaM vipratiSedhya yogapaTutAM cakretarAM zAzvatIm // 7 // yaka| zlokAdhipasya tribhuvanavipine ke lilIlAM cikIrSorAkAze saMcariSNU tapanatuhinagU svadurvarNakumbhau / kAzmIrazrIkaTIradravanibhRtabhRtau nUnamAdhAya ya dhAtA raktazvetAMzudambhAd dizi vidizi bhRzaM tatsaTA yacchatI // 8 // cakre naidaM yugInaM yaiH sarvavRttaM na caikakam / yadguNibhyo guNAn lAtvA nirguNebhyaH samarpitAH // 9 // tacchiSyaH | svalpamedhA api jinakuzala sUrirekAntakAntazrI siddhAntAbhyAsalezAdviracita katicidAkhyAna kAkhyAnaramyAm / samyaktvAropavidhyujvalakula kavarasyAdadhau vRttimetAM yaSTaM yekairmitAnde (1383) gRhamaNidivase vAgabhaTazrIpurAntaH // 10 // tanmauktikastabaka sevya pado'nuvelamastAgha saMvaradharaH / kupathapramAthI vidyAgururmama vivekasamudranAmopAdhyAya itararatnanidhirbabhUva // 11 // jyAyAn satIrthyo mama saMyamAThyau suvarNakRcchAtra suvarNazuddhau rAjendra - kulakavRciH // 134 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 candrAbhidhasUristAM saMzodhayAmAsa vizuddhabuddhiH // 12 // cAturvaidyapayaH payonidhirasAbhIkSNAvagAhakriyA prAptA prApyamahAnirmalamahAratnatrayAyairapi / svIyAmeyavineyayAcakacayapratArthasAthairapi zrIprAsairapi yaiH kSitI bata bata prApyamyanigranthatA // 13 // zrIsamyaktvAdhiropaprakaraNamukuTasyAsya vRttervidhAnAt samyak samyaktvazuddhyAkuzalamakuzalaklezi lebhe mayA yat / zrIpaJcAnantalakSmIpariNayanavarasthAnaklapsAdhirope zrIsamyaktvAdhirope praguNayatu manastena dhanyo jano'tra // 14 // yadatra tUtsUtramasUtri kizcinmayAtimoradhyAt tdudaardaakssyaaH| paropakAropahitabaddhakakSAH budhAH vicAryAzu vishodhyntu||15|| vidvajanacUDAmaNiguNasamatarutaruNakIrtigaNineyam / saMzodhya navIcakre labdhinidhAnarSividuSAmapi // 16 // yAvannandanasaumanasyavipinapracchAdanAchAdita. zUlAzyAmalakAkapakSaruciro'rhaccaityacUDAmaNeH // tArAghargharakaH sumerukumaro dhAtryA dharitryAH pRthu koDe krIDati tAvadantra vivRttinanyAdanindyAsakau // 17 // // saMpUrNA // granthazlokasaMkhyA // 4400 // // ETRASTRATESTRA STRE-STATESTRATESTRASTRASTRA ||shriijinkushlsuurivircitaa caityavaMdanakulakavRttiH saMpUrNA // " " " " " " " "I NG Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ROR VOVEOVOOVBOOoes ra zrIjinakuzalasUriviracitA caityavaMdanakulakavRttiH saMpUrNA // OPAS OneNNAGI