________________
૧૩૦
શ્રી તત્ત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર અર્થાત અવિગ્રહ ગતિથી જીવ એક જ સમયમાં ઉત્પત્તિ સ્થાને પહોંચી જાય છે. પૂર્વે જે શરીર છોડ્યું તે શરીરના પ્રયત્નને (યોગને) વેગ એક સમય સુધી રહે છે. આથી એક સમયની અવિગ્રહ ગતિમાં ગતિ કરવા ને પ્રયત્ન કરે પડતું નથી–નવી સહાય લેવી પડતી નથી. પૂર્વ શરીરના પ્રયત્નને (યોગના વેગથી જ ધનુષમાંથી છૂટેલા બાણની જેમ ઈષ્ટ સ્થાને પહોંચી જાય છે. અર્થાત્ અવિગ્રહ ગતિમાં જીવને પૂર્વભવ શરીરના પેગની સહાય હાય છે. (પ્રસ્તુત સૂત્રની ભાષ્યટીકાના આધારે) [૬]
આકાશમાં જીવની કે પુદ્ગલની ગતિઃ
મનુણ પતિઃ | ૨-૨૭ . જીવ કે પુદગલની ગતિ અનુશ્રેણિ-સીધી થાય છે.
છ પ્રકારના દ્રવ્યોમાં જીવ અને પુદ્ગલ એ બે પદાર્થો જ ગતિશીલ છે. જીવ અને પુદ્ગલ દ્રવ્યની ગતિ જે કઈ બાહ્ય ઉપાધિ ન હોય તે સીધી જ થાય છે. શ્રેણિ એટલે લાઈન–લીટી. અનુશ્રેણિ એટલે લીટી પ્રમાણે. લેકના મધ્ય ભાગથી ઉપર-નીચે અને આજુ-બાજુ આકાશપ્રદેશની સીધી શ્રેણિએ-રેખાઓ આવેલી છે. જેમ ગાડી પાટા ઉપર જ ચાલે છે તેમ જીવ કે પુદ્ગલ આકાશપ્રદેશની શ્રેણિ–રેખા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
