________________
૪૭૨
શ્રી તત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર
(૨) મરણ–આશંસા-પૂજા, સત્કાર-સન્માન, કીર્તિ, વૈયાવચ્ચ આદિ ન થવાથી કંટાળીને હું જલદી મરી જઉં તે સારું એમ મરણની ઈચ્છા રાખવી.
(૩) મિત્ર-અનુરાગ-મિત્ર, પુત્ર આદિ સ્વજનસનેહીઓ ઉપર મમત્વભાવ રાખ.
(૪) સુખ-અનુબંધ-પૂર્વે અનુભવેલા સુખને યાદ કરવાં.
(૫) નિદાન-કરણ–તપ અને સંયમના પ્રભાવથી હું પરલોકમાં ચક્રવતી, વાસુદેવ, માંડલિક રાજા, બળવાન કે રૂપવાન બનું ઈત્યાદિ પરાકના સુખની ઈચ્છા રાખવી. [૩૨]
દાનની વ્યાખ્યાअनुग्रहार्थ स्वस्यातिसर्गा दानम् ॥ ७-३३ ॥
સ્વ અને પરના ઉપકાર માટે પોતાની વસ્તુ પાત્રને આપવી તે દાન.
સ્વ-ઉપકાર પ્રધાન અને આનુષંગિક એમ બે પ્રકારે છે. પ્રધાન એટલે મુખ્ય. કર્મ નિર્જરાથી આત્માની સંસારથી મુક્તિ એ પ્રધાન સ્વ-ઉપકાર છે. આનુષંગિક ઉપકાર એટલે મુખ્ય ઉપકારની સાથે સાથે અનાયાસે થઈ જતે ઉપકાર. આનુષંગિક ઉપકારના બે ભેદ છે. (૧) આ લેાક સંબંધી અને (૨) પરલેક સંબંધી. સંતેષ, વૈભવ આદિની પ્રાપ્તિ એ આ લોક સંબંધી આનુષંગિક સ્વ–ઉપકાર છે. અર્થાત્ દાનથી દાન કરનારના આત્મામાં સંતેષગુણ આવે. (સંતેષની ૧. મામાનુપ્રાર્થે સ્વય......(પ્રસ્તુત સત્ર ઉપર ભાષ્ય)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
