________________
૨૦૮
શ્રી તવાધિગમ સૂત્ર - ત્રીજા તિષ્ક નિકાયના પાંચ ભેદનાં નામે કોતિષ: સૂચન્દ્રમ-ક-નક્ષત્ર- સીતારાથ
છે ૪-ર છે તિષ્ક નિકાયના સૂર્ય, ચંદ્ર, ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારા એમ પાંચ ભેદે છે.
તિષ્કનું સ્થાન :સમભૂલા પૃથ્વીથી ૭૯૦ એજન ઊંચે તારા આવેલા છે. તેનાથી દશ એજન ઉપર સૂર્ય, તેનાથી ૮૦ જન ઉપર ચંદ્ર, તેનાથી ત્રણ જન ઉપર નક્ષત્ર, તેનાથી ત્રણ યોજન ઉપર બુધ ગ્રહ, તેનાથી ત્રણ યોજન ઉપર શુક ગ્રહ, તેનાથી ત્રણ યોજન ઉપર ગુરુ ગ્રહ, તેનાથી ચાર યોજના ઉપર મંગલ ગ્રહ, અને તેનાથી ચાર યોજન ઉપર શનિગ્રહ આવેલ છે. આ પ્રમાણે સંપૂર્ણ તિષ ચક્ર ઊંચાઈમાં ૧૧. યોજન અને લંબાઈમાં અસંખ્ય દ્વીપ સમુદ્ર પ્રમાણ છે.
સૂર્યાદિ દેવે તથા તેમના વિમાને તિષ=પ્રકાશમાન હોવાથી તેમને તિષ્ક કહેવામાં આવે છે. સૂર્ય આદિ તે તે જાતિના દેના મુકુટમાં પિતપોતાની જાતિ પ્રમાણે સૂર્ય આદિનું પ્રભાના મંડલ સમાન દેદીપ્યમાન ચિહ્ન હોય છે. અર્થાત્ સૂર્ય જાતિના દેના મુકુટમાં પ્રભામંડલ સમાન દેદીપ્યમાન સૂર્ય આકારનું ચિહ્ન હોય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
