________________
૬૦
બાકીના રાજાઓ
[ પ્રથમ
કોઈ અદ્રક નામે રાજા થયો છે કે જેણે પિતાના તેથી કરીને જો સર્વ કથનને પૂરેપૂરે મેળ ઘટા રાજ્યના ૧૦ મા વર્ષની અને ૧૪ મા વર્ષની હોય છે, અને સર્વે વર્ણનને એકધારા બંધસાલમાં તે શિલાલેખો કે તરાવ્યાનું લખાણ
બેસતા કરવા હોય તે, અગ્નિમિત્ર પછી તુરતના કરેલ છે. એટલે સ્પષ્ટ થાય છે કે તે અદ્રક
રાજાનું નામ બળમિત્ર ઠરાવી,તેને સતરેક વર્ષ આપવા રાજાનું રાજ્ય પંદર વર્ષથી વધારે ચાલ્યું જ અને તે બાદ ભાનુમિત્ર નામને રાજા ઠરાવી તેના હોવું જોઈએ, જ્યારે મિ. વિન્સેન્ટ સ્મિથ હિસે વિન્સેટ સ્મિથ સાહેબના કહેવા પ્રમાણે પિતાની અ.હિ.ઈ. ની ત્રીજી આવૃત્તિમાં કોઈ એકલા ભાગને ૭૨ વર્ષ ન આપતાં, તે ૩૨માંથી ભાગવત નામના રાજાના ભાગે ૩૨ વર્ષ પણ બળમિત્ર અથવા અદ્રકના ઉપર પ્રમાણે કલ્પલ સમર્પે છે. ૨૩ અને ન ગ્રંથકારે પુષ્યમિત્ર-અગ્નિ- સતર વર્ષ બાદ કરી, બાકી રહેતાં પંદર વર્ષ મિત્રની પછી તુરત જ બળમિત્ર ભાનુમિત્રના તેને ભાનુમિત્ર ઉ ભાગ ઠરાવીને તેના ખાતે નામ આપી, તે બન્નેના સંયુક્ત નામ સાથે ૬૦
ચડાવવા. આમ કરવાથી તે ભાગ અથવા ભાનુવર્ષને આંક મૂકે છે. એટલે કદાચ શિલાલેખ મિત્રને મિનેન્ડરને સહયોગી-સમકાલીનપણે માંહેલો અદ્રક તથા પુરાણકારને ભાગ અને વર્તતે પણ પૂરવાર કરી શકાય છે. ( જુઓ સ્મિથ સાહેબનો ભાગવત, તેમ જ જૈન ગ્રંથકારોનો
તેનું વર્ણન.) તે બાદ બાકી રહેતા ચાર રાજાઓ ભાનુમિત્ર, તે સર્વે એક જ વ્યક્તિ પણ હોય. માટે સાઠ વર્ષમાંથી બાકી ખૂટતા ૨૮ વર્ષ ત્યારે ત્રીજી બાજૂ ગ્રીક ઇતિહાસ ઉપરથી ૨૪ (૬૦-૩૨=૨૮) ઠરાવવાં. એટલે શુંગવંશને કાળ માલૂમ પડે છે કે તેમના સરદાર મિનેન્ડરને-મિરે- જે ૯૦ વર્ષ છે અને શુંગભૂત્ય સાથે ૧૧૨ ન્ડરને કેઈક ઈંગવંશી રાજા સાથે ઈ. સ. પૂ. વર્ષને છે તે સંપૂર્ણ થઈ ગયો કહેવાશે. ૧૫૦–૧૫૪ની આસપાસમાં લડાઈમાં ઊતરવું પડયું
હવે આખા શુંગવંશની ૨૫–શુંગભૂત્ય હતું. વળી આપણે એક કરતાં વધારે વાર સાબિત અને શુંગવંશ સમેતનામાવલી તથા સમયાવળી કરી ગયા છીએ, કે કોઈ ગ્રંથકારોએ ખોટું કમવાર આપણે નીચે પ્રમાણે સુખેથી ગોઠવી નિવેદન કર્યું જ નથી, પણ માત્ર તેમની આલેખન શકીશું અને તે બાદ તેમના પ્રત્યેકનાં જીવનદષ્ટિ ભિન્નભિન્ન ગણત્રીએ બંધાયેલી હોવાથી, ચરિત્ર જેટલે દરજજે લભ્ય છે તેટલે દરજજે તેમનું વર્ણન જુદું જુદું પડી જતું દેખાય છે; આલેખવા પ્રયત્ન કરીશું. આ નામ | મ. સં. ઈ. સ. પુ. વર્ષ
ટીપણું શુ ભ્રત્ય- ૦૦૧ થી ૩૨૩ ૨૨૬ થી ર૦૪- ૨૨
| | ૩૦૧-૩૨૩
મૌર્યવંશી રાજાઓના ૩૦૧-૩૨૩
૨૨૬ થી ૨૦૪ રર ) ૨૨ થી ૨૦૪
L. 1 સેનાપતિ તરીકે
>૩૮ ૨૦૪ થી ૧૮૮
‘ઇ ૨૩-૩૩૯
શુંગભૂત્ય. વાનપ્રસ્થ અવસ્થામાં
પુષ્યમિત્ર
(૨૨) જુએ કે હિ. ઈ. પૃ. ૫૨૨. (૨૩) જુઓ આગળ ઉપર વંશાવળીનાં ટીપણે. (૨૪) જુએ આગળ ઉપર મિરેન્ડરનું જીવનવૃત્તાંત.
( ૨૫ ) આ નામાવળીઓ નીચે પ્રમાણે છે. અને તેમની સામે લખેલ ટેકાણે માલુમ પડે છે.