________________
૩૭૨
શાહી વંશના
ગઇ, જે લડાઈમાં દેવણુકને હાર મળી છે તથા તેના પ્રાણ ગયા છે તેમ જ હિંદી શક પ્રજાનો ખાડા વળી ચા છે તેના સમય ઇ. સ. પૂ. પર સમાય છે.”૧ વળી તે યુદ્ધમાં અગ્રેસરપણે, વિક્રાદિત્ય તરફથી, તેના સહાયક એવા રાણીશ્રી બળબીને પુત્ર ગૌતમીપુત્ર શાતકરણી હતા તથા તે યુદ્ધ સૌરા ટ્રની ભૂમિ ઉપર ખેલાયુટર હતું. આ ઉપરથી વાચકવર્ગને ખાત્રી મળશે કે કેવા સંજોગામાં (૧) રાણી ખળશ્રીએ નાસિકના શિલાલેખ ધૃતરાવેલ છે. (ર) ગૌતમીપુત્રે નહપાણુનુ મહારૂ' દાખી દૃષ્ટને ઉપર પોતાના ચહેરા ૩ પડાવ્યેા છે ( ૩ ) આવા સિક્કાએ અધ્રપતિના અધિકારની બહાર એવી સૌરાષ્ટ્રની ભૂમિ ઉપરથી વિશેષ મળી આવે છે તથા (૪) તેમાં અવંતિનાં ચિહ્ન ઉપરાંત જૈન ધના સાંકેતિક લક્ષણા નજરે પડે છે તથા તે સમયે કેવી પરિસ્થિતિ થઇ રહી હતી.
આ પ્રમાણે રાજા દેવકના અંત આવી જવાથી તેમના વંશ ખધ થયા કહેવાય. છતાં સૌરાષ્ટ્રના યુદ્ધમાંથી જે થાડા ઘણા શક ત્રયી જવા પામ્યા હતા તેમણે તે ભૂમિ ઉપર અને જે ગેાદાવરી નદીના મૂળ પાસેના પ્રદેશમાં રાજા નહપાણના સમયે વસી રહેવા પામ્યા હતા
(૮૧) પૃ. ૨૦૪ માં પંક્તિ 1 તથા અન્ય રેકાણે આ બનાવના સમય,બીજા વિદ્વાનોની પેઠે હું પણ ઇ. સ. ૭૮ લખીને વક્તવ્ય કી ગયા છુ, પણ હવે વિશેષ અભ્યા સથી તે વિચાર ફેરવી નાંખી આ માણે કરાવું છું,
(૮૨) આ લડાઈનુ` વન વિશેષણે ન ૮૦ની ટીકામાં જણાવ્યા પ્રમાણે ગોતમીત્ર નાંતે લખવામાં
આવરો.
(૮૩) આ સમયે નડુપાણને મરી ગયા કા સ
[ શમ
તેમણે તે ભૂમિ ઉપર, પોતાના મૂળ ધંધા જે ઢારાં ચારવાને તથા ધાડા ઉછેરવા વિગેરેના હતા તેનુ' અવલંબન લઇ,જ્યારથી પેાતાનાં જીવન ગુજારવા માંડયાં ત્યારથી તે પ્રત્ન આભીરના નામથી ઇતિહાસમાં પ્રસિદ્ધિને પામી છે. આ કારણથી જ આભીર પ્રશ્નના વંશવલે એ સ્થાને માલૂમ પડે છે
શાહીવશતા હવે વૃત્તાંત પૂરા થાય છે: સ શેાધન કરનારને માદક થઈ પડે માટે તેને લગતી થે!ડીક સમયાવળી બનાવીને નાચે પ્રમાણે આપુ છુ.
( ૧ ) ઈશ્વરદત્ત : આદિપુરૂષ : સત્તાધારી અન્યા ન પણ હાયઃ જેમ નહપાનુ નભાવાહન, ઉષભદ્દાત્તનું રૂષભદત્ત છે. સંસ્કૃત કે હિંદી નામ પડાયાં છે તેમ શિલાલેખમાં તરાયલા દિનિકનુ નામ ઈશ્વરદત્ત રખાયુ` હેાય અથવા મૂળ નામ ઉપરથી ઈશ્વરદત્ત પાડયુ હાય અને પછી તેને ટુંકાવતાં પ્રથમ દત્ત; પછી તેનું દતઃ અને તેમાંથી દિન્ન કે દિત્રિક થવા પામ્યું હાયઃ પ શ્વરદત્ત અને દિનિક અને એક જ વ્યક્તિનાં નામ હાય એમ પ્રથમ નજરે તે દેખાય છે.
વર્ષ અને રૂષભદત્તને મરણ પામ્યા. લગભગ સાતેક વર્ષ થવાં આવ્યાં હતાં (સરખાવો કા. આં. ૨. પૃ. ૧૦૫ તથા જ, એ. ો. શ, એ, સી, પૃ. ૬૪: ઇ. એ. પૃ. ૬૭, પૃ. ૪૩: એ, હિં, ઇ. પૃ. ૨૧૭ વિગેરેના ઉતારા; જે ઉપરમાં પુ. ૨૦૪ ટી. ન. ૨૮ માં શબ્દે શબ્દ ઊતાર્યો છે, એટલે કે, તે સમયે નહુપાણુ કે રૂષભદત્ત બેમાંથી એકે જીવતા હતા જ નહિ, માત્ર તેમની તવાળા સાથે જ ગતમીપુત્રને યુદ્ધ થયું હતું,
