________________
*.
કે
.
.
.
.
પરિચ્છેદ ] ઉત્પત્તિ વિશે
૨૭ નાગરાજાનું એક તળાવ તે હતું જ; એટલે પુરા- વર્ણન તેની ઊત્પતિ વિશે થયું. હવે તેની જાહે. તવકારની વાતને પણ ટકે મળતે દેખાય છે. જલાલીનું તથા તે પછી તેના નાશ વિષેનું પણ તેમ બીજી બાજુ સર કનિંગહામ પણ લગભગ કાંઈક વર્ણન કરી લઈએ. તેવા જ વિચારના જણાય છે. તે૫૭ લખે છે કે ઈ. સ. પૂ. ની છઠ્ઠી શતાબ્દિમાં આખા The Indians were not iguorant of પંજાબ અને કંબોજ (ગુંબજીયા) ઉપર રાજા stone-masonary: Taksha-Sil-nagar
પુલુસાકીની સત્તા હતી તે is cut-stone-city=હિંદી લેકે પત્થરના રાજકીય આપણે પુ. ૧, પૃ. ૭૧-૭૪ ચણતર કામથી અજ્ઞાત નહોતા, તક્ષ-શિલ-નગર
વાતાવરણે ઉપર જણાવ્યું છે. તેનું મરણ એટલે પત્થરની કોતરણીવાળું શહેર.” વળી આ નીપજાવેલ આશરે ઇ. સ. પૂ. ૫૫૧ માં સર્વ હકીકતને મજબુત પુરાવારૂપ તો એ હકી- સ્થિતિ થતાં તે પ્રદેશ ઉપર ઇરાની કત છે કે, જે પુરાતત્વખાતાને લગતા પદાર્થો
શહેનશાહતની સત્તા જામી આ નગરીના અવશેષોમાંથી મળી આવ્યા છે તે હતી. તેમને અમલ લગભગ એક સદી એટલે પણ શિલ્પકળાના નાદર નમૂના રૂપે જ ગણાઈ લંબાય પહશે. આ દરમ્યાન ત્યાંની પ્રજાના રહ્યા છે. એટલે આ નગરની ઉત્પત્તિ વિશે પુરા- રીતરિવાજમાં તથા સામાજિક વ્યવહારમાં ઇરાની તવકારનું કથન માનવાને આપણું મન વધારે પ્રજાનું મિશ્રણ ૯ થઈ ગયું હતું, અને તેમાંથી લલચાય છે ખરું. પછી તે શિલ્પકળા કોઈ તક્ષ, ક્ષહરાટ પ્રજા તથા તેમની ખરછી ભાષાનો ઉદ્કે તક્ષક રાજાના સમયની હતી, અથવા તે ભવ થવા પામ્યો હોય, એમ પણ આપણે જણાવી તક્ષરાજા ભરતપુત્ર હતા, તે કયાં ભરતના-રામના ગયા છીએ (જુઓ ૧૪મખડે પ્રથમ પરિચ્છેદે સમયના કે રૂષભદેવના સમયના-તે સઘળા પ્રશ્નો તેને લગતી હકીકત). ત્યારબાદ તે પ્રાંતે ઉપર ભલે હમણુ અણઊકેલ્યા જ પડ્યા રહેતા. આટલું મગધ સમ્રાટ નંદ નવમાની હકુમત આવી૨૦
(૫૭) જુએ છે. એ. ઇ. પ્રસ્તાવના પૃ. ૬
(૫૮) જ, એ. બી. પીસે. પુ. ૧, પૃ. ૧૦૭ ટી. નં. ૧૨૧:- But Taxila ceased to be a Hindu capital about 505 B. C.: for it was then or there about that it passed under the rule of Darius=419 HELL આશરે ઈ. સ. પૂ. ૫૦૫ માં હિંદુ પ્રજાના રાજનગર તરીકે બંધ પડયું; કેમકે તે સમયે અથવા તે અરસામાં ડેરીઅસની સત્તામાં તે ગયો હતો (ડેરિચસની પહેલાં સાઈરસના રાજઅમલે પંજાબ પ્રાંત ઈરાનની સત્તામાં છે કે ગયા હતા, પણ હિંદી ઇતિહાસની વિદ્વાનોને જાણ ન હોવાથી અત્યાર સુધી બધી સ્થિતિ માત્ર કલ્પનાના આધારે લખે રાખી છે. )
(૫૯) નીચેની ટી. નં. ૬૪ નું લખાણ જુએ. (૬) કે, એ. ઇ. ૫. ૬૫તશિલાના
સિક્કાનું વર્ણન કરતાં સર કનિંગહામ જણાવે છે કે, As all these coins were found together they must have been current at the same time, but as the greater number are of the Indian standard, I infer that they must belong to the indigenous coinage prior to the Greek occupation=આ સર્વ સિક્કાઓ એક જ સ્થળેથી મળ્યા છે એટલે દેખાય છે કે તે એક જ સમયે ચાલુ વપરાશામાં હશે, પણ તેને માટે ભાગ હિંદી ધોરણ પ્રમાણેની બનાવટને છે. ત્યારે મારું અનુમાન એમ થાય છે કે ગ્રીક લોકોએ (પંજાબનો) કબજે મેળવ્યો તે પહેલાંના તે દેશી સિક્કા જ હોવા જોઇએ” (એટલે કે સિકંદરશાહના સમય પહેલાંના તે સિક્કાએ હતા એમ કહેવાને ભાવાર્થ છે. જુઓ પુ. ૨, સિક્કાના
