________________
પરિછેદ ] સરની ઉત્પત્તિ
૧૮૯. રાજ્ય ઇ. સ. પૂ. ૧૫૯ થી ૧૧૪=૪૫ વર્ષ જ નીમાયો હતોતે સમયે પણ કમમાં કમ તેની
ચાલ્યું છે. એટલે તેણે ૪૫ ઉમર ૪૦ થી ૪૫ વર્ષની તો હશે જ. વળી આગળ ભૂમકનું વરસ તે મહાક્ષત્રપ તરીકે ઉપર સાબિત થશે કે તે મહાક્ષત્રપ બન્યો ત્યારે
રાજ્ય ચલાવ્યું હતું અને તેની ઉમર ૫૦ વર્ષની થઈ ગઈ હતી. તે હિસાબે
તે પૂર્વે મિનેન્ડર બાદશાહના સહેજે તેનું આયુષ્ય ૫૫+૪૫=૧૦૦ વર્ષનું જે ક્ષત્રપ તરીકે મહા જવાબદારી પૂર્ણ હોદ્દા ઉપર તે આપણે આંકીએ તે વાસ્તવિક લેખાશે એટલે
પિતાની ઉમર ભૂમકને જન્મ મ. સ. ૩૧૪ = ઈ. સ. પૂ. ૨૧૩૩૩ = ૦
, ક્ષત્રપ મ. સ. ૩૪૫ = ઈ. સ. પૂ. ૧૮૨૪ = ૩૧ - મહાક્ષત્રપ મ, સં. ૩૬૮ = ઇ. સ. પૂ. ૧૫૯૩૫ = ૫૪
, મરણ મ. સં. ૪૧૩ = ઈ. સ. પૂ. ૧૧૪ = ૯૯ આપણે સાબિત કરી ગયા છીએ કે તે મિનેન્ડરને જીતી આપ્યા હતા તેને કાંઈક મિનેન્ડર બાદશાહને પ્રથમ ક્ષત્રપ હતો અને નિર્દેશ અત્ર કરી લઈએ.
બાદશાહના મરણ પછી મહા- મિનેન્ડર જ્યારે ડિમેટ્રીઆસની ગાદીએ તેને રાજ્ય ક્ષત્રપ પદ ધારણ કરી, બેઠો ત્યારે તો તેને વારસામાં માત્ર પંજાબ વિસ્તાર પિતાના પ્રાંત ઉપર જ રાજ તથા તેની પશ્ચિમન થોડેક પહાડી પ્રદેશ જ મળ્યો
ચલાવવા મંડી પડે હતો. હતો; પણ પાછળથી પંજાબમાં આવેલ સતલએટલે પોતે ગમે તેવો મહાપરાક્રમી હોય અને જની દક્ષિણનો પ્રદેશ તથા સિંધ છે. જે તેણે ગમે તેટલી મહટી જીત મેળવવા પામ્યો હોય, મેળવ્યા હતા તે તેના આ યુદ્ધકુશળ અને શુરવીર પણ જ્યાં સુધી તે તાબેદારી દશામાં એટલે કે યોદ્ધા ભૂમકને લીધે જ પ્રાપ્ત થયા હતા. તે દેશ ક્ષત્રપ દરજજે-તે ત્યાંસુધીની સર્વે જીતે જીત્યા બાદ તેના ઉપર વહીવટ કરવાને પણ તેના નામે ચડાવવાને બદલે તેના શિરે મણી તેને જ નીમ્યો હતો. પછી તે તેણે એક પછી મિનેન્ડરને નામે જ નોંધવી રહે છે. બાકી એક પ્રદેશ જીતીને મિનેન્ડરના રાજ્યમાં વધારો કર્યો ન્યાયને ખાતર એટલું જરૂર કહી શકાય કે રાખ્યો હતો એટલે સુધી કે જ્યારે બાદશાહનું મરણ અમુક પ્રાંતે છતી આપવામાં તેનો હાથ હતો. થયું ત્યારે તેને હવાલે રાજપુતાનામાંના અરવલ્લી આ પ્રમાણે જે મુલકે તેણે પોતાના સ્વામી ડુંગરને પશ્ચિમે આવેલો સઘળો ભાગ, સિંધ,૩૭
(33) જ્યારે ડિમેટ્રીઆસની સાથે તે હિંદમાં ઈ. સ. ૫. ૧૯૨માં આવ્યો ત્યારે તેની ઉમર ૨૧ વર્ષની એટલે કે ભર યુવાનીમાં હતો એમ આ ઉપરથી કહી શકાશે. (જુઓ ઉપરમાં ડિમેટ્રીઆસના વૃત્તાંતે)
(૩૪) જ્યારે મિનેન્ડર બાદશાહ થયો ત્યારથી જ ભૂમકને ક્ષત્રપ નીમ્યો હતો. (જુઓ મિનેન્ડરના વૃત્તાંતે. )
(૩૫) સરખા ઉપરની ટી. નં. ૩૨.
(૩૬) પુરવાર કરાયું છે કે, ડિમેટ્રીઅસ સતલજ નદીને કાંઠે અગ્નિમિત્રની સાથે યુદ્ધ કરતાં મરણ પામ્યો છેમતલબ કે તેના રાજ્યની હદ ત્યાં આવીને અટકી જતી હતી. (જુઓ ડિમેટ્રીઅસના વૃત્તાંતે.)
(૩૭) અહીં ભૂમકના તથા મિનેન્ડરના સિક્કાઓ મળી આવે છે તેથી આ અનુમાન ઉપર વિલાને ગયા
