Book Title: Trishashtishalakapurushcharitammahakavyam Parva 2 3 4
Author(s): Hemchandracharya, Punyavijay
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001456/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryaviracita triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam dvitIya-tRtIya-caturtha parvANi sampAdaka: munirAja zrIpuNyavijayajI mahArAja ENITATTIIIIIIIIIIIIIIIITS. zrI hemacaMdgAcArca prakAzaka kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti zikSaNa-sarakAranidhi ahamadAbAda Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryaviracita triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam dvitIya - tRtIya - caturtha parvANi sampAdakaH AgamaprabhAkara muni zrI puNyavijayajI mahArAja mwO0Eoo - zrI hemacaMdrAcArya prakAzaka: kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti zikSaNa - saMskAra nidhi, amadAvAda Arthika sahayoga : zrIjaina zvetAmbara mUrtipUjaka boDiMga, amadAbAda Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / dvitIya-tRtIya-caturtha parvAtmako dvitIyo vibhAgaH / AdyasampAdakaH munirAja zrIpuNyavijayajI mahArAjaH / pariziSTAdinA samalaGkRtya punaH sampAdakaH pUjyapAdAcAryapravara zrIvijayasUryodasUrivara-ziSya paM. zIlacandravijaya gaNI / prakAzaka : ka. sa. zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti zikSaNa saMskAranidhi, amadAvAda. pratayaH 500 vi. saM. 2046 I. sa. 1990 mUlyam : prApti sthAna : (1) zrIvijayanemisari jJAnAzAlA pAMjarApoLa, rilIpha roDa, amadAvAda-380001 (2) sarasvatI pustaka bhaNDAra hAthIkhAnA, ratanapoLa amadAvAda-380001 pariziSTAdi mudraka : kriznA prinTarI harajIbhAI paTela jUnA nArAyaNapurA gAma amadAvAda-380013 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa zAnti ane samatAnI maMgI chatAM pracaMDa zaktinA svAmI, saMvamanI naravI sAdhanA dvArA prAptasahaja prasannatAnA bhaMDAra, paramavatsala chatAM paramanirIha paramapUjya AcArya bhagavanta zrIvijayavijJAnasUrIzvarajI mahArAjanI pAvanakArI smRtimA...... - zIlacandravijaya Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAyanI navamI janma zatAbdInA upalakSyamAM temanI mahAna kAvya racanA svarUpa triSadhizalAkA. puruSacaritra nAmaka graMthanu punamudraNa karatAM ame apAra harSanI lAgaNI anubhavIe chIe. chatrIza hajAra zlokomA patharAyelA ane 24 tIrthaMkara bhagavanto tathA anya zalAkApuruSonAM vizada ane vistRta caritro varNavato A natha jaina saMghanA saMskRta temaja aitihAsika sAhityamAM apUrva alaMkAra svarUpa graMtha che. A graMthanu paThana pAThana tenI racanA thai tvArathI mAMDIne Aja paryaMta jaina saMghamA aviratapaNe cAlyA ja kayu" che ane hajI paNa e ja prakAre te pa ra raheze te niHsandeha che. A nayanI eka karatAM vadhu AvRttio, judA judA sthalethI pragaTa thai che. ane AjanA phoTosTeTa ke bhophaseTa mudraNa paddhatinA jhaDapI samayamAM to atyanta jhaDapI tenI nakalo chapAi rahI che, je A granthanI mAMga ane upayogitAna dyotana kare parantu A mahAmanthanu judI judI prAcIna tADapatrIya tathA anya hAyapothIonAM AdhAre saMzodhana karI, tenI zuddha vAcanA tathA upalabdha pAThAMtaronI noMdha tathA viziSTa TippaNI vagere taiyAra karavApUrvaka A grantha pragaTa thAya te atyanta jarUrI ita' kesara A grantha mAtra jaina sAdhu sAdhvIomAM ja nahi, paNa jainetara samAjamA tema ja videzI vidvajjagatamAM paNa khUba jijJAsAparvako rahyo che ane A granthamA gujarAtI-hiMdI janahi, paNa videzI vidvAne karela aMgrejI anuvAdo paNa pragaTa thayA . AyogamA A granthanI samIkSita-saMzodhita-zuddha vAcanA taiyAra karavI atyanta anivArya gaNAya. A vAta AjathI cha dAyakA agAu nyAyAMbho nidhi paramapUjya jainAcArya zrI AtmArAmajI mahArAjanA paTTadhara paMjAbI paramapUjya AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI ma. nA praziSya vidvatpravara paramapUjya munirAja zrI caraNavijayajI ma. nA dhyAna para AvI hatI, ane sampUrNa triSaSTizalAkApuruSa caritranA sampAdananu mahAna kArya teojhe AraMbhyu hatu, jenA phalasvarUpe vi.saM. 1992 (I. 1936) mAM A mahAgranthano prathama parvAtmaka prathama bhAga, pustakAkAre tema ja pratAkAre, bhAvanagaranI zrI jaina AtmAnanda sabhA taraphathI pragaTa thayo hato. durbhAgye A pachI thoDA ja samayamA sampAdaka munirAja kAladharma pAmI jatAM, bIjA bhAganu zarU thayelu kAma adharU raghu, je tyAra pachI AgamaprabhAkara pUjya munirAja zrIpuNyavijayajI mahArAje pUru karI Apyu, ane te bIjo bhAga vi. sa. 2006mAM (I. 1950) te ja sabhA taraphathI pragaTa thayo hato. A bIjA bhAgamAM 2-3-4 parvono samAveza thayo che. saM. 2045 nA varSe zrI kalikAlasarvajJanI navamI zatAbdInuM nimitta pAmIne atyAre alabhyaprAya A banne bhAgona punarmadraNa karavAnI temaja AgalanA avaziSTa parvAtmaka bhAgonu sampAdana-prakAzana karavAnI bhAvanA pa.pU. AcAryamahArAja zrIvijayasUryodaya sUrIzvarajI mahArAja tathA temanA ziSya pa. zrI zIlacandravijayajI gaNIne thatAM teozrIe amone preraNA karatAM amoe te svIkArI lodhI, ane prathama tabakAmAM Aje taddana aprApya evA prathama-dvitIya bhAgonuM punarmudraNa karavAnunakkI kayu", jenA phalarUpe prastuta grantha ApanA hAthamAM che. A banne bhAgonA punarmudraNa mATe sammati ApavA badala zrI jaina AtmAnanda sabhA-bhAvanagarano ame ghaNo vaNo AbhAra mAnIe chIe. ane A banne bhAgonu jhaDapI punamudraNa karI ApavA badala zrI sarasvatI pustaka bhaNDAra amadAvAdanA saMcAlakonA paNa ame RNI chIe. pastakarUpe pragaTa yatAM A be bhAgo Ama to jUnI AvRttinuM ophaseTa paddhatithI karelu punarmudraNa jache. tema chatAM A AvRsimAM thoDAMka pariziSTono umero karavAmAM Avyo che, te A pramANe parizi 1 mAM zlokono akorAdikrama mUkabomAM Avyo che, bIjA pariziSTamAM granthagata vizeSa nAmonI sUci ApI che, zrIjA pariziSTamI granthagata sUkti-kaNDikAonu sakalana che. A uparAMta prathama AvRttimA kyAMka syAMka azuddhio rahI gayelI jaNAtAM tenI nedha karI tenu zuddhipatraka paNa bhA mudraNamAM mUkela che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vAM pariziSTo vagere taiyAra karavAmAM pa. pU. munirAja zrI nandighoSavijayajI, munirAja zrI jinasenaviSayanI, munirAja zrI vimalakIrtivijayajI Adie ghaNo zrama lIdho che. A granthonA sampAdana mATe upayukta paddhati temaja hastapratio Adi viSe jANakArI jijJAsumone malI rahe te hetuthI mUla AvRttinA sampAdakonAM nivedano yathAvat punamudrita karela che. prathama ve bhAgonA punarmudraNa pachI tabakkAvAra bAkInAM parvonI sampAdita vAcanAnuM prakAzana karavAnI paNa amArI bhAvanA che, ane amone Ananda che ke bAkInAM parvonu prAcIna prationA AdhAre sampAdana kArya pa. zrI zIlacandravijayajI karI rahyA hovAthI raka samayamAM amArI A bhAvanA avazya sAkAra banaze. prastuta kAryamAM zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka boDiMga amadAvAda taraphathI amone pUrNa Arthika sahayoga prApta thayo che, te badala te saMsthAnA saMcAlakono ame hRdayapUrvaka AbhAra mAnIai chIe. antamAM, gharadIvaDA jevI amArI nAnakaDI saMsthAnA mAdhyamathI zrI hemacandrAcAryanA mahAna ane upakAraka sAhityano prasArapracAra karavAno Avo avasara amane vAraMvAra malato rahe tevI zubha kAmanA. The. lAlabhAI dalapatabhAIno vaMDo pAnakora nAkA amadAvAda-1 kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya navama janma zatAbdI smRti saMskAra zikSaNa nidhi, amadAvAda nA TrasTIo Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAsaMgika A baukA bhAganA [saMpAdananI prastAvanAmA vizeSa kasalI zaku evI paristhitimA nathI. mAtra eTalu ja kahIza ke mA "tripaTi zalAkApuruSa caritra" graMtha saMpAdana kArya pU. pA. AcArya bhagavAna zrI viSayavastabhasUrijI mahArAjanA ziSya munizrI caraNavijayajIe zaka kahatu teno prathama bhAga san 1936 mA patrAkAre bhane pustakAkAre ema banne svarUpe prakAzita I cukyo che se par3hI bIjo bhAga paNa tarata prakAzita karavAneo irAdo hato ma. paNa bhImA bhAganuM thoDa kAma thavA pachI muni caraNavijayI [kAcI umare kAladharma pAyA. evA vidvAna saadhune| dehAMta e bhamArA badhA mATe bhagA va dukhanI bAta manAI che. emanA svargavAsa pachI A saMpAdana kArya mArI pAse Am mArI pAse bhI kAmo hatAM Na chatAMya meM e svIkArI lI. paNa e pachInA varSonoM samaya mArA mATe saMgharSaNa kA pUravAra thayo ke ane baNI bhagaciMtanI paTanAo e samayamAM banI ke. * prathama to mArI bImArI ja zaru paI je paNa varSo sucI vAlI, te daramyAna pATana bhI hemacandrAcArya jJAnamaMdiratu kAma zarathayuM tene vyavasthita karavAmAM kelAMka varSo gayA. te pachI pU. pA. zrImAna caturavijayajI mahArAja kAladharma pAyA. te pachI pU. pA. zrImAna pravartakajI mahArAja kAladharma pAmyA eTale bIjI jabAbadArImo paNa AvI. evAmA prakAzananu kAma zaka thayuM bhane vihAra paNa zaru thayA. A ghaTanAo evI satata rIte banatI rahI ke prastuta graMthanA saMpAdananu kAma ThaMDu paDatu gayuM ane ThelA ga. paNaH kyAre Agama saMpAdana kAma zaru thayuM tyAre A kAma tarapha kAMIka upekSA paNa AvI. paNa eM javAbadArIneA bhAra mana upara satata rahyA karato hato eTale teneA keTaloka aMza to meM taiyAra karyo paNa pAchalathI avaziSTa bhAganu qhudI vyaktione soMpa paDha tenA pAThAMtaro koIe lIdhA, to TippaNo vahI bIjAe karyA to muka pAThAMta pATaNavAsI paM. amRtalAla mohanalAle sImA TippaNo paM. madecaradAsajIe taiyAra karyA, bAkI yu eTale mArI to emo upalaka dRhinI najara ja rahI zakI che. . A rIte A bIjA bhAganA saMpAdana kAma aneka hAye taiyAra athavA ene mATe mane prasannatA ke ke vivAda che eka vyakta karI bIjA mAgane vAcako samakSa raj karI saMtoSa anubhavAnA prayatna karU . yathelI rasoI jevu che, ve svAdiSTa che ke asvAdiSTa chezakato nathI, to paNa bhATalAM varSo pachIya prastuta maMcanA kAma eka pachI eka judI riDIMga balI zrIbhAra ka", kAma paM. bhaMgAlAla zA A saMpAdana mArI svIkArelI javAbadArI che tene mArA DhaMge pUrI rIte aza nathI karI zakyo e mATe sadgatanA kSamAprArthI chu. muni puNyavijaya, ( saM. 2006) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama AvRttinuM prakAzakarnu nivedana kalikAla sarvajJa paramapUjya zrIhemacandrAcAryakRta zrItriSaSThizalAkA puruSa caritra mUla graMthanu bIju', trIju, ane cothu (traNa parva) bIjo pratha (vibhAga) pratAkAre ane 'pustakakAre zrI jaina AtmAnaMda zatAmdinA AThamA puSpa tarIke A pragaTa karavAmAM Avela che nyAyAMbhonidhi zrImadvijayAnada sUrIzvarajI (AtmArAmajI) mahArAjanI janmajayaMti zrI baDodarA zaheramA bhAcArya mahArAjazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA adhyakSapaNA nIce samArohapUrvaka ujavANI hatI; te parama gurubhakti ane zatAndinu cirasmaraNa jalavAI rahe te mATe pUjya AcArya mahArAjanA vidvAna praziSya zrI caraNavijayajI mahArAjane te kArya suprata karavAmAM Avelu hatuM. ane krame krame AtmAnaMda zatAbdi sirijhanA pAchala ApavAmAM Avela sAta graMthoM prakaTa yayA hatA. daramyAna vidvAna munirAjazrI caraNavijayajI mahArAjano acAnaka svargavAsa thayAM. AvA vidvAna munivara mATe AkhA parivAranI jema ja A sabhAne paNa te duHkhanAM viSaya banela che. tyAravAda A kArya keTalAka bakhata sudhI mulatavI rahayu hatu', parantu triSaSThizalAkA puruSa caritra jevA mahAmUlA vyAkhyAna kathA ane kAvya sAhityanA apUrva prayanu bAkInu prakAzana kArya pUrNa thabu jAIe, tema AcAryazrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI icchA thatAM sAkSara ziromaNi pUjya zrI puNyavijayajI mahArAjane te kArya suprata kayu. parama pUjyazrI puNyavijayanI mahArAjazrIe pATaNa jJAnamadira ane bhaMDAronI vyavasthA karyA pachI Agamo vagerenA saMpAdananu mahAn kArya teo ghaNA parizramabahe karI rahyA itA. samaya paNa bIjA kAryoM mATe nahoto tema chatAM hAthamAM lIdhu ane teo kRpAluzrIe A graMthamA Apela prAsaMgika 'vivecanamA baNAcyA pramANe A grathanu suMdara saMzodhana karI A sabhAne prakAzana kArya suprata kayuje mATe vidvAna manizasabhI puNyavijayano mahArAjano A sabhA parama upakAra mAne che. ___ kRpAlu zrI puNyavijayanI mahArAje A kArya hAthamAM levAthI ja A bIju pustaka ATalA vakhate paNa prakAzana thavA pAmyu che. je mATe sabhA pAtAnA AnaMda vyakta kare che. zrI AtmAnaMda bhavana-bhAvanagara. dhanaterasa saM. 2006 gAMdhI vallabhadAsa tribhuvanadAsa . (sAhitya bhUSaNa) sekreTarI zrImaina AtmAnaMda sabhA bhAvanagara Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti zikSaNa saMskAranidhi (TrasTa ) nA upakrame punarmudrita ke prasiddha thayelA prakAzanAnI yAdI 1. pramANamImAMsA, kartA : pIhemacandrAcArya saM. paM. sukhalAlajI saMghavI 2. hemasamIkSA le. madhusUdana modI 3. haima khAdhyAya pothI. saM. paM. zIlacandra vijaya gaNI 4. tripaSTizalAkApuruSa caritamahAkAvyam prathama - dvitIya vibhAga have pachI prakAzita thanArA grantho : triSaSTizalAkApuruSacarita mahAkAvya parva 5 thI 10 tathA pariziSTaparvanI, vibhinna bhaNDAronI prAcIna hastaprationA AdhAre zuddha rIte sampAdita vAcanAvALI AvRtti Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM arha namaH // triSaSTizalAkApuruSacaritasya 158 dvi-tri-caturthaparvaNAm vissyaanukrmnnikaa| dvitIyam parva prathamaH srgH| viSayaH pRSTham vimalavAhanasya pariSahasahanaM tIrthakRtkarmoviSayaH pRSTham pArjanazca / ... ... vtsvijyvrnnnm| 157 ... vijayavimAne amaro jAtaH / susiimaangriisvruupm| ... .... 157 pUrvabhave prathamazrIvimalavAhanabhavaH / dvitIyaH srgH| vimalavAhanasya vairAgyavAsanA / ajitaprabhoH cyavanam / .... ... 167 arindamasUrivaMdanArtha vimalavAhanasya caturdaza svapnAH / udyAnagamanam / ... ajitaprabhorgarbhAvataraNaM, vijayAdevyAH vimalavAhanasya sUrim vairAgyakAraNasya pRcchA 160 svapnadarzanazca / ... ... arindamasUreH AtmavRttAntaH / svapnalakSaNapAThakAH 169 vimalavAhanasya dIkSAgrahaNecchA / 161 ajitaprabhojanma.... maMtribhiH praamrshH| 161 dikkumArikAkRto jinajanmotsavaH / ... 171 kumArasaMbodhanam / 162 saudharmendrAgamanam / kumArasya prtyuttrH| .... saudharmendreNa paJcarUpeNa prabhormerau nayanam / 177 maMtriNaH kumAraM prati zikSApradAnam / 163 IzAnendrAgamanam / .... .... kumArasya rAjyAbhiSekaH / 163 jinajanmotsavArtha catuHSaSTerindrANAmAkumAraM uddizya vimalavAhanasya shikssaavcnm| 163 gmnm| .... ... ... vimlvaahn-prtrjyaa-mhotsvH| 164 | meruzirasi acyutendravihitAjitajinavimalavAhanasya pnycmussttilocH| 165 | pUjanam / .... 180 sariyasya dezanA / .... 165 | meruzirasi saudhrmendrvihitaajitjinpuujnm| 181 vimalavAhanasya vizuddhacAritrapAlanam / ....: 165 | saudharmandreNAjitaprabhoH mAtuH samIpe nayanam / 182 168 160 170 162 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham 200 200 200 201 201 202 202 203 203 204 204 204 205 viSayaH ajitajina-sagaracakrijanmotsavaH / ... jitazatrurAjanirmito nAmakaraNotsavaH / tRtIyaH srgH| ajita jina-sagaracakriNorkhAlyalIlA / sagaracakriNo vidyaabhyaasH| ... .... ajitajina-sagaracakriNoryauvanaM pANi- .... ___ grahaNazca / ... ... ... ajitajinarAjyAbhiSekaH taptiturdIkSA ca / ajitaprabho raajyvaibhvH| ... ajitajinasya diikssaasngklpH| sagarasya prArthanA / .... .... sagarasya raajyaabhissekH| ... jinasya vArSikaM dAnam / .... ajitajinapravrajyAmahotsavaH / ajitaprabhoH pravrajyA / paJca divyAni .... .... ajitjinsyogvihaaritaa| .... ajitaprabhostapaH / .... ajitajinasyogracaryA / .. ajitaprabhoH kevalotpattiH, devendrANAmA gamanaM c| ... ... ..... samavasaraNam / ... ... bhagavato dvAdazaparpadA, samavasaraNAntargamanazca / karmakSayajAstIrthakRdatizayAH / prabhorvandanArtha sagarasya gamanam / ... ajitaprabhordezanA / caturvidhaM dharmadhyAnam . AjJAvicayamapAya. _ vicaya ca / .... ... ... vipAkavicayam , vipAkaH, aSTau karmANi / saMsthAnavicayama lokasvarUpaM c| ... pRSTham / viSayaH 183 / adholokaH, narakAH, narakAvAsA vlyaashv| 184 bhavanapatayastazcihnAni tadindrAzca / .... vyantarA vAnavyantarastacihnAni tadindrAzca / jyotiSkAH / .... ... .... tiryaglokaH, merushc| ... ... jambUdvIpastadvarSANi varSadharAzca / ... jambUdvIpahadAH, mahAnadyaH, videhakSetram ca / vijyaaH| ... .... ... jambUdvIpasya jagatI vaitAdayagirayazca / .... lavaNAbdhiH, pAtAlakalazA velandharadevAzca / dhAtakI puSkarAddhaM tadgatA meravazca / .... maanussottrH| ... ... AryAnAryadezA manuSyAzca / ..... antrdviipaaH| ... .... nndiishvrH| .... karmabhUmayaH, Urdhvalokazca / ... vaimaanikaaH| .... .... gaNabhRtAM sthApanA / ... baliH, gaNabhRddezanA ca / ...... shaasnaadhisstthaayk-dev-devyo| dvijanmanA saha bhagavataH saMketavArtA / .. 195 sulakSaNA-zuddhabhaTTayAH kathAnakam / ... 196 samyaktva-mithyAtvayordevagurudharmaNAM ca .... 197 svarUpam / .... ... 197 samyaktvasya lkssnnaadi| .... 198 zuddhabhaTTasya kevalopArjanam / ... .... 198 caturthaH srgH| 198 | sagarasya cakraratnotpattiH, tatpUjA ca / ... 199 digvijayAya pryaannkm| ... 199 / sagarasya digvijyH| ... ... 207 0 inn 0 is 0 in 0 or 0 211 213 214 214 215 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham 224 / 237 227 229 230 249 viSayaH viSayaH pRSTham sagarasya strIratnaprAptiH / .... sAmantAdInAM zocanam / .... ... 232 sagarasya vinItAyAM prveshH|.... sagaraputrAntaHpurIprabhRtInAmayodhyAM prati sagarasya ckripdaabhissekH| ... 225 prasthAnam / ... .... .... 233 mumarSaNAM teSAM aparicitena dvijena sNsthaapnm| 233 paJcamaH srgH| aparicitena dvijena svaputramaraNamiSeNa ... pUrNameghasulocanayoH pUrvabhavasambandhaH / ... 226 sagarapratibodhanam / .... 234 meghavAhanasahasrAkSayoH pUrvabhavaH / .... 226 sagarasya vilaapH| raaksssvNshH| .... .... .... 226 aparicitena dvijena sagarasyAzvAsanam / .... 238 sagaraputrANAM dezadarzanAya prasthAnam , subuddhimanvyuktaM tAntriko dAharapam / ... 238 ___apazakunAni c| .... dvitIyamanyuktaM aprmindrjaalikodaadrnnm| 239 sagaraputraiH aSTApadagirerdarzanam / .... 228 gaGgApravAhaskhalanAya bhagIrathasya gamanam / 248 aSTApade jinArcanam / .. jahanuprabhRtInAM sagaraputrANAM bhagIrathasya ca sagaraputraiH aSTApadagireH parikhAvidhAnam / pUrvabhavAH / .... sagarAtmajAnAM nAgarAjena bhasmIkaraNam / .... 231 sagarasya pravrajyA / .... .... .... 251 SaSThaH sargaH / sagarasyajJA kevlnN| 252 sagaraputramaraNe tatsainyAnAM vilaapH| .... 232 ajitasvAmisagarayonirvANam / 252 sagaraputrANAM maraNe tadantaHpurINAM paridevanam / 232 ajitaprabhunirvANa mahotsavaH / 253 tRtIyam parva viSayaH pRSTham viSayaH pRSTham prathamaH srgH| smbhvnaamsthaapnm| 262 smbhvjinpuurvbhvcritm| ..... ... 255 pitrA rAjyasamarpaNam ... .... 263 durbhikssH| sambhavajinavArSikadAnaM dIkSA c| 264 saMsAravirAgatA / shkrstutiH| ... ... 265 sambhava jinasya garbhAvataraNam / sambhavajinapAraNam , paJca divyAni, pIThaM caturdaza svapnAH / . kevalajJAnazca / 265 sambhavajinajanma dikkumArIkRto mahotsavazca / 260 samavasaraNaracanA / 266 catuSSaSTIndravihitaH sambhavajinajanmotsavaH / 260 catuHSaSTiH indrAH ... .... ... 261 anityabhAvanAgarbhitA sambhavajinadezanA / 267 zakrendreNa kRtA prArthanA 262 | trimukho yakSaH, duritArizca yakSiNI / .... 268 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham 268 284 285 285 286 286 272 / 287 272 273 287 288 289 290 250 viSayaH sambhavajinaparivArAdikam / .... prbhornirvaannm| ... .... .... dvitIyaH srgH| abhinandanajinapUrvabhavacaritam / ... abhinandanajinajanmanagarI pitarau c| ... caturdaza svapnAH, janmotsavazca / jinezvarAya rAjyasamarpaNam / .... .... vArSikadAnaM, dIkSA ca / ... jinakevalajJAnam / azaraNabhAvanAgarbhA dezanA / ykss-ykssinnyau| ... jinaparivArAdikam / abhinaMdanajinanirvANam / tRtIyaH srgH| niSputratAyA duHkham / kuladevIvaradAnam / puruSasiMhanAmasthApanam / dazadhA ytidhrmH| ... pravrajyAyA duSkaratvam / .... cAturganikabhavapAsajaM duHkham / sumatisvAmijanmapurI pitarau ca / jinamAtrA vivAdabhaJjanam / ... jinajanmAdikam / ... ... sumatijinadIkSA / ... kevalajJAnam / ... .... aSTaprAtihAryagarbhitA stutiH / ekatvabhAvanAgarbhitA jinadezanA sumtijinshaasndevdevyau| jinprivaarH| ... jinanirvANam / ... pRSTham viSayaH caturthaH srgH| 268 padmaprabhajinapUrvabhavacaritam / janmapurI pitarau ca / 269 jinajanmotsavaH / ... 270 padmaprabhajinasya prvrjyaa| 271 padmaprabhajinadezanA narakagatiklezasvarUpam / tiryggtiduHkhsvruupm| ... mnussygtiduHkhsvruupm| ... | devgtikleshvrnnnm| .... 274 padmaprabhasvAmizAsanadevadevyau / 274 pdmprbhjinprivaarH| .... padmaprabhajinanirvANam / ... paJcamaH srgH| supArzvajinapUrvajanmasambandhaH / 276 supaarshvjinjnmaadi| ... 276 jinasya dIkSA kevalajJAnaM ca / supArzvajinadezanA / ... jinasya ykss-ykssinnyau| .... supaarshvjinprivaarH| 279 jinanirvANam / ... 280 SaSThaH srgH| 281 281 candraprabhajinapUrvabhavasambandhaH... 281 cndrprbhjinjnm| .. 282 candraprabhajinasya pravrajyAdi / ... 282 candraprabhajinasya dezanA / ... cndrprbhjinykss-ykssinnyau| 283 cndrprbhprivaarH| 283 candraprabhanivANam / ... 291 292 277 278 293 294 294 294 278 296 0 297 298 299 299 283 300 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 303 308 s sd 303 saptamaH srgH| viSayaH pRSTham viSayaH suvidhijinanirvANam / pRSTham suvidhijinapUrvabhavasambandhaH / 301 aSTajinAntare tIrthocchedazca .. 306 aSTamaH srgH| svidhijinjnmaadi| ... .... 302 zItalajinapUrvabhavasambandhaH / 307 suvidhijindiikssaadi| zItalajinajanmAdi / .. aSTakarmottaraprakRtyAzravasvarUpajJApikA suvidhi zItalajinapravrajyAdi / .... svaamideshnaa| Azrava-saMvarasvarUpagarbhA shiitljindeshnaa| 310 suvidhijinshaasn-dev-devyo| .... 305 zItalajinayakSa-yakSiNyau parivArAdi ca / suvidhijinprivaarH| 305 zItalajinanirvANam / ... ... 310 caturtha parva viSayaH pRSTham / viSayaH pRSTham prathamaH srgH| zakrastutiH / 345 shreyaaNsjinpuurvbhvsmbndhH| pANigrahaNArtha piturAjJA / 347 shreyaaNsbingrbhaavtaarH| 314 vAsupUjyasya prtyuttrH| ..... zreyAMsajinajanmAdi / 348 jinapravrajyAdi / dvipRSThavAsudevasya vijayabaladevasya ca vRttaantH| 348 tripRSThavAsudeva-acalabaladevAdInAM caritam / vAsupUjyasya samavasaraNam / ... 353 zreyAMsajinasya kevalajJAnam / 339 jinasya devatAkRtastutiH / 353 samavasaraNam / .... vAsupUjyajinasya dezanA / 353 jinasya devtaakRtstutiH| ... jinasya parivArAdi / zreyAMsajinasya dezanA / .. 340 nirvANam / nirjarAsvarUpagarbhA zreyAMsajinadezanA / 341 tRtIyaH srgH| jinasya parivArAdi / vimlnaathjinpuurvbhvsmbndhH| ... 356 jinasya nirvANam / tripRSThasya narakagamanam / vimalanAthajinajanma / acalabaladevasya siddhigamanam / 343 vimlnaathjinprvrjyaadi| .... .... 358 dvitIyaH srgH| svayambhUvAsudevasya rudrabaladevasya ca vRttaantH| 358 shriivaasupuujypuurvbhvsmbndhH| ... 344 vimalAnAthajinasya kaivalyaM samavasaraNaM / 361 vAsupUjyajinajanmotsaMvavarNanam / ... 344 | vimalajinasya dhrmdeshnaa| .... ... 362 ... 316 bAsupUjyasya diikssaa| 339 50 341 sh lh Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham 377 viSayaH pRSTham / viSayaH vimalajinasya privaaraadi| ... | dhrmnaathjinjnm| vimalajinasya nirvANam / ..... 363 jinprvrjyaa| ... caturthaH sgH| puruSasiMhavAsudevasya sudarzanabaladevasya ca ... vRttAntaH / .... anantanAthapUrvabhavasambandhaH / .... dharmanAthajinasya kaivalyaM samavasaraNaM ca / ... jinjnm| ... .... dharmanAtha jinasya dhrmdeshnaa| ... .... anntjinprvrjyaadi| 366 dharmanAtha jinasya privaarH| ... .... puruSottamavAsudevasya suprabhabaladevasya vRttAntaH / prabhoH nirvANam / ... .... .. anantanAthajinasya kevalajJAnaM samavasaraNaM ca / / 370 jinasya dharmadezanA / .... SaSThaH srgH| anantanAthajinasya parivArAdi / maghavacakravarticaritam / 374 .... ....... jinasya nirvANam / .... ... 374 saptamaH srgH| paJcamaH srgH| sanatkumAracakricaritam / ... dharmanAtha jinasya pUrvabhavasambandhaH / ... 375 381 382 386 386 My my 387 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // arham // // namaH prathamAnuyogapraNetRbhyaH zrIkAlakAryebhyaH // kalikAlasarvajJazrI hemacandrAcAryavinirmitaM triSaSTizalAkApuruSacaritam / *cedes ajitasvAmi- sagaracakravarttipratibaddhaM dvitIyaM parva / prathamaH sargaH jayantyajitanAthasya, jitazorNamaNizriyaH / namrendravadanAdarzAH, pAdapadmadvayInakhAH // 1 // karmAhipAzanirNAzajAGgulImantrasannibham / ajitakhAmidevasya, caritaM prastatramyataH // 2 // trenacarai, jambUdvIpasya madhyagam / duHSamasuSamAprAyaM, videhakSetramasti tat // 3 // asti tatra mahAnadyAH, sItAyA dakSiNe taTe / vijayo vatsa ityAkhyAvikhyAto vipularddhikaH // 4 // ekadeza iva svargapradezasya bhuvaM gataH / abhrAjiSTa sa vibhrANo, rAmaNIyakamadbhutam // 5 // tatroparyupari grAmaM, grAmairatha puraM puraiH / nivasadbhiryadi paraM, nabhasyevaM hi zUnyatA / / 6 / / sampadA nirvizeSANAM, parasparamatucchayA / pUgramANAM tatra bhedo, rAjAzrayakRto yadi // 7 // svacchakhAdujalAstatra, mahAvApyaH pade pade / kSIrAmbhonidhinirgacchatsirAbhiriva pUritAH // 8 // tatra cA'labdhamadhyAni, svacchAni ca mahAnti ca / sthAne sthAne taDAgAni, manAMsIva mahAtmanAm // 9 // tatrA''rdravallIbahalA, ArAmAca pade pade / tanvanti medinIdevyAzcitrapatralatA bhramam // 10 // grAme grAme vATAstatra pAnthatRSAcchidaH / mahekSubhiH zobhamAnA, rasAmbhaskumbhasannibhaiH // 11 // tatrA'nugokulaM gAvaH, plAvayanti mahItalam / kSIranadya ivA'GginyaH, prakSaratkSIranirjharAH // 12 // tatrAsssInaiH pathi pathi, pAnthadvandvaiH phaladrumAH / virAjante yugalibhiH, kurukalpadrumA iva // 13 // 10 tasminnavanyAstiMlakasanAbhiH sampadAM nidhiH / yathArthanAmA nagarI, susImetyasti vizrutA // 14 // asAdhAraNayA RddhayA, purIratnaM cakAsti tat / AvirbhUtaM bhuvo madhyAt, kiJcit puramivA''suram // 15 // 15 tatraikAkinyo'pi nAryaH, saJcarantyo gRhAntare / satsakhIkA ivA''bhAnti, saGkrAntA ratnabhittiSu // 16 // parikhAmbhodhiparidhizcitraratnazilAmayaH / jagatyAM jagatIvoccaiH, prAkArastatra zobhate // 17 // +saJcaradbhirgajaistatra, prakSaranmadavAribhiH / prazAntapAMsavo rathyA, nityaM varSAjalairiva // 18 // nIraGgISu kulastrINAM, kumudinyudareSviva / labhante yaMtra sUryotrA, nA'vakAzaM manAgapi // 19 // / 1 padmarAgamaNiH / 2 karmanAgapAzanAze jAGgulI mAsamam / * degmyaham la // 3 nAbhisadRzasya / + vA'sti zU' khaMtA // 4 ikSukSetrANi / 5 tilakasadRzaH / 6 asurasambandhi / saMvahadbhirga khaMtA // 7 lajjAvastreSu / 9 tatra pA // 8 sUryakiraNAH / triSaSTi, 21 5. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta [dvitIyaM para rAjante tatra caityeSu, caladdhajapaTAJcalAH / mA gAzcaityoparItyarka, niSedhanta ivA'sakRt // 20 // zyAmIkRtanabhAMsyambhAplutabhUmIni bhUrizaH / udyAnAni mahIlagnameghasadhyazci tatra ca // 21 // kharNaratnamayAstatra, krIDAzailAH sahasrazaH / ArAmaramyakaTakA, meroriva kumArakAH // 22 // sA ca dharmArthakAmAnAM, yugapat suhRdAmiva / krIDArthamekasaGketaniketanamivocakaiH // 23 // bhogAvatyamarAvatyoradhaUrdhvasthayoH puroH / soyevA'ntare jAtA, sA saMdhIcI maharddhibhiH // 24 // nagaryAmabhavat tasyAM, rAjA vimalavAhanaH / *vimalAtmA'tivimalairguNostraizcandramA iva // 25 // prapuSNan lAlayan vRddhi, prApayan lambhayan guNaiH / sa prajAH pAlayAmAsa, khApatyAnIva vatsalaH // 26 // anyAyaM sa nijasyA'pi, na sehe nyAyaniSThuraH / cikitsyate hi nipuNairaGgodbhavamapi vraNam // 27 // lIlayaiva mahaujaskaH, sa vizvegavanIbhujAm / zirAMsi namayAmAsa, samIra iva bhUruhAm // 28 // trivarga pAlayAmAsa, parasparamabAdhitam / nAnAvidhaM prANigaNaM, mahAtmeva tapodhanaH // 29 // audArya-dhairya-gAmbhIrya-kSAntiprabhRtayo guNAH / tasyA'nyo'nyamabhUSyantopavanasseva pAdapAH // 30 // paryanto gaNAstasya, saubhAgyaikadharandharAH / kasya na halagana kaNThe, ciraayaatvysyvt?||31|| parvatAraNyadurgAdidezeSvapi mahaujasaH / sa~dAgaterikha gatiH, zAsanaM tasa nA'skhalat // 32 // AkrAntAzeSadikkasya, prasaracaNDatejasaH / luluThurbhUbhRtAM mUrdhni, pAdAstasya veriva // 33 // 15 sarvajJo bhagavAn svAmI, yathA tasya mahAmateH / bhUbhujAmapi sarveSAM, sa evaikastathA'bhavat // 34 // visatritAmitrabalaH, sutrAmevaikavikramaH / sAdhubhya eva sa ziro, namayAmAsa bAlyataH // 35 // yathA tasyA'tulA zaktibarbAhyAnAM dviSatAM jaye / AntarANAmapi tathA, babhUvaikavivekinaH // 36 // durdamaM damayAmAsa, balAdutpathagatvaram / yathebha-vAjiprabhRti, sa indriyagaNaM tathA // 37 // sa dadau dAnazIlo'pi, pAtra eva yathAvidhi / pAtre bahuphalaM taddhi, zuktAvambhodavArivat // 38 // 20 vidadhAnaH parapurapravezamiva sarvataH / prajAH pravartayAmAsa, dharme'dhvani sa dharmavit // 39 // caritreNa pavitreNa, so'vAsayadidaM jagat / malayovI parimaleneva candanapAdapaH // 40 // dvijayAdAturatrANAdarthisamprINanAdapi / yuddhavIro dayAvIrastyAgavIrazca so'bhavat // 41 // sa evaM rAjadharmasthaH, sthiradhIrapremadvaraH / ciraM rarakSa vasudhA, sudhAmiva phaNIzvaraH // 42 // kRtyAkRtyavidastasya, sArAsAraM vivizcataH / anyedhurevamutpede, bhavavairAgyavAsanA // 43 // yonilakSamahAvarttanipAtaklezabhISaNaH / pArAvAra ivA'pAraH, saMsAro dhigsaavho| // 44 // ihendrajAlavat svamajAlavacca bhave hahA! / kSaNAd dRSTaiH kSaNAnaSTairarthairmuhyanti jantavaH // 45 // yauvanaM pavanodbhUtapatAkAJcalacaJcalam / AyuH kuzAgravizrAntajalavinducalAcalam // 46 // amuSyA'pyAyuSo garbhavAse narakavAsavat / atyantaduHkhAd gacchanti, mAsAH plyopmopmaaH||47|| atha jAtasya bAlatve'pyAyurbhAgaH kiyAnapi / parapraNeyasya sato, mudhA'ndhasyeva gacchati // 48 // indriyArtharasasvAdurasAsvAdena yauvane / mattasyaiva vRthA gacchatyAyuraMzaH kiyAnapi // 49 // trivargasAdhanAzaktavapuSazca vapuSmataH / AyuH zeSaM vRthA yAti, prasuptasyeva vArddhake // 50 // itthaM vidannapi bhavI. bhavAyaiva vicessttte| kAmaM rogIva rogAya, viSayAsvAdalampaTaH // 51 // yauvane viSayebhyo'sau, yathA dyuttiSThate bhavI / tathottiSTheta cenmuktyai, kiM hi nyUnaM tadA bhavet 1 // 52 // vayavRtaiH karmapAzaiH, khaM bhavI vessttytyho| / skhalAlAtantusantatyA, jAlakAra iva kRmiH // 53 // sarazAni / 2 samo mdhyprdeshH| 3 bhaginIva / 4 tulyA / * vimalAko'tila // 5 sarvatra / 6 pavanasya / indrH| krodhAdInAm / 9 parakAyapravezamiva / 10 arijayAt / parApekSArahitaH / 12 samudraH / 13 parAdhInasya / 5 bhAtmAnam / Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 159 ambhodhau yugazamilApravezanyAyato bhave / kathazcinmAnuSaM janma, labhyate puNyayogataH // 54 // tatrApi cA''yaMdezeSu, janmino janma jAyate / mahatazca kulasyA''ptiH, sevA gurukulasya ca // 55 // iti prApyA'pi sAmagrI, zivAya yatate na yaH / sampannAyAM rasavatyAM, sa tiSThati bubhukSitaH // 56 // ubhayorapi cordhvA'dhogatyoH svAyattayoriha / dhAvatyadhomukhaM prAyo, jaDadhIjalavajjanaH // 57 // samaye sAdhayiSyAmi, svArthamityAzayaM vahan / prApyate'rvAga yamadUtairaraNye taskarairiva // 58 // kRtvA'ghamapi yAna puSyet, teSAmutpazyatAmapi / atrANo raGkavajantuH, kRSTvA kAlena nIyate // 59 // tatazca nIto narake, lbhte'nntvednaaH| janmAntarAnudhAvIni, karmANi RNavantraNAma // 6 // mAtA'sau me pitA cA'sau, bhrAtA'sAvabhUrasau / iti svabuddhirmithyaiva, zarIramapi na svakam // 61 // eSAM pRthaka pRthaka sthAnAdeyuSAmiha kevalam / ekatrA'vasthitiH sthAne, pakSiNAmiva pAdape // 62 // tato'pyanyatra gacchanti, pRthak sthAneSu dehinaH / naktamekatra zayitAH, pAnthA iva nizAtyaye // 63 // 10 araghaTTaghaTInyAyenaihireyAhirAmiha / kurvatAM dehinAM hanta!, kaH svakaH? kaH paro'thavA ? // 64 // tat tyaktavyaM kuTumbAdi, tyaktavyaM purato'pyadaH / svArthAyaiva yatitavyaM, svArthabhraMzo hi mUrkhatA // 65 // ekAntAnantasukhadaH, sArtho nirvANalakSaNaH / mUlottaraguNaiH sa syAt, prakAzorkakarairiva // 66 // iti cintayato rAjJazcintAmaNiriva svayam / zrImAnarindamo nAmodyAne sUriH samAyayau // 67 // tadAgamanavAtA ca, samAkarNya mhiiptiH| pItapIyUSagaNDUSa, iva harSa samAsadat // 68 // 15 taM vanditumathA''nandAdacAlIdacalApatiH / mAyUrapatrAtapatraiH, kurvan sAbdamivA'mbaram // 69 // lakSmIdevyA nipatayAM, kaTAkSAbhyAmivoccakaiH / spRzyamAnazcAmarAbhyAmubhayorapi pArzvayoH // 70 // turaGgaiH varNasannAhaiH, varNapakSaiH khagairiva / vegibhirvijitazvAsai, rundhAnaH kakubho'khilAH // 71 // aJjanAcalacUlAbhirjaGgamAbhirivAmitaH / mahAstamberamai rAnyaJcayannavanItalam // 72 // khayaM samantAt sAmantaibhaktitaH parivAritaH / nijasvAmimanojJAnAnmanaHpairyayikairiva // 73 // 20 bandikolAhalasparddhAdiva prasRmarairdivi / nAdairmaGgalatUryANAM, dUrAt pizunitAgamaH // 74 // kareNukAdhirUDhAbhirvArastrIbhiH sahasrazaH / zRGgArarasavApIbhiH, paritaH parivAritaH // 75 // sindhuraskandhamArUDhazchAyAkulaniketanam / udyAnaM nandanaprAyaM, pApa tad bhUmivAsavaH // 76 // [saptabhiH kulakam ] uttIrya kuJjaraskandhAdavanIpatikuJjaraH / praviveza tadudyAnaM, siMho giriguhAmiva // 77 // vajrasaMvarmitamivA'bhedyaM manmathapatriNAm / rAgarogAgaMdekAraM, dveSadveSidviSantapam // 78 // krodhAnalanavAmbhodaM, mAnagumamahAgajam / mAyoragIgarutmantaM, lobhazailamahAzanim // 79 // mohAndhakArataraNiM, tapastejo'nalAraNim / kSamAsarvasvadharaNiM, bodhivIjAmbusAraNim // 8 // ArAmamiva dharmadrorAtmArAmaM mahAmunim / ArAdarindamAcAryamadrAkSIt tatra pArthivaH // 81 // [caturbhiH kalApakam ] 30 kAMzcidutkaTikAsInAn, kAMzcit padmAsanasthitAn / godohikAsanAn kAMzcita, kAMcid vIrAsanAsitAn // vajrAsanajuSaH kAMzcita, kAMzcid bhadrAsanasthitAn / kAMzcid daNDAsanAsInAn, kAMzcid valgulikAsanAn / / kAMzcit krauJcaniSadanAn, kAMzciddhasAsanasthitAn / paryaGkAsaninaH kAMzcit, kAMzciduSTrAsanasthitAn // 8 // svaadhiinyoH| 2 bandhUnAm / * degrAnubandhIni khNtaa|| 3 putraH / 4 AgatAnAm / 5 gamanAgamanam / mokSa. saakssnnH| 7 raajaa| 8 meghasahitam / 9 mhaagjaiH| 10 namrIkurvan / 15 manaHparyAyajJAnibhiH / 12 sUcitAgamanaH / vAgyAsasthAnam / 15kAmabANAnAm / 15 vaidyam / 16saryam / 25 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva kAMzcit tAAsanAn kAMzcit, kapAlIkaraNasthitAn / AmrakubjAsanAn kAMzcit, kAMcana svastikAsanAn // daNDapadmAsanAn kAMzcit, kAMzcit sopAzrayAsanAn / kAyotsargasthitAn kAMzcita, kaaNshcidukssaasnsthitaan|| nirapekSAn zarIre'pi, niyUMDhasvapratizravAn / vividhepUpasargepu, samareSu bhaTAniva // 87 // antaraGgAnarIna jiSNUn , sahiSNUMzca parIpahAn / tapodhyAnairalambhUSNUn , sAdhUnapi dadarza saH // 88 // upetyA'rindamAcAryAn , vavande medinIpatiH / vibhrANaH pulakavyAjAd, bhaktimaGkuritAmiva // 89 // sUrivaryo'pyupamukhaM, vinyastamukhavatrikaH / dharmalAbhAzipamadAt , sarvakalyANamAtaram // 9 // narezvaro'pi vinayAt , tanuM saGkocya kUrmavat / avagraha bhuvaM muktvA, niSasAda kRtAJjaliH // 91 // zuzrAva dezanAM tasmAdAcAryAdavanIpatiH / ekatAnamanAstIrthakarAdiva purandaraH // 92 // rAjJastadbhavavairAgyaM, dharmadezanayA tayA / vyaziSyatA'vadAtatvaM, zaradeva himazruteH // 93 // 10 AcAryapAdAn vanditvA, racitAJjalisampuTaH / girA vinayagarbhiNyetyabhyadhAd vasudhAdhavaH // 94 // anantaduHkharUpANi, phalAnyanubhavannapi / saMsAravipavRkSasya, jano vairAgyabhAga na hi // 95 // kathaM saMsAravairAgyaM, jAtaM bhagavatAmiha ? / AlambanavibhAvena, bhavitavyaM hi kenacit // 96 // ___ dantAMzujyotsnayA vyomatalaM dhavalayanatha / evamAcAryacandro'pi, saprasAdamabhApata // 97 // saMsAre dhImatAM sarvamapi vairAgyakAraNama | vizeSatastu vairAgyahetaH kasyApi kazcana // 98 // 15 ahaM hi gRhavAsasthaH, purA digjayahetave / hastyazva-ratha-pAdAtacamUbhiH sahito'ca Tham // 19 // mArgAntarAle satatasnigdhacchAyAmanoramama / jagaddhamaNakhinnAyA, vizrAmauka iva shriyH||10|| nRtyantamiva kaGkellilolapallavapANibhiH / hasantamiva vihasanmallikAstavakotkaraiH // 101 // romAJcitamivodazcatkadambakusumoccayaiH / vIkSyamANamiva smeraketakIkusumekSaNaiH // 102 // santApinastapanAMzUn , dUrAdApatato'pi hi / sAla-tAladrumabhujainidhantamivocchritaiH // 103 // dattagupyadgurumivA'dhvagArthaM vaTapAdapaiH / sajIkRtapAdyamiva, sAraNIbhiH pade pade // 104 // zRGkhalitAmbhodamiva, mahadbhiraraghaTTakaiH / guJjanmadhukarArAvairAhvayantamivA'dhvagAn // 105 // tamAla-tAla-hintAla-candanairmadhyavartibhiH / divAkarakaratrAsAt , timirairiva sevitam // 106 // cUta-campaka-punnAga-nAga-kesarakesaraiH / jagatyekAtapatratvaM, tanvAnaM saurabhaizriyaH // 107 // tAmbUlI-lavalI-drAkSAvitAnairatisantataiH / pAnthayUnAM vinA yatnaM, tanvantaM ratimaNDapAn // 108 // 25 bhadrazAlamivA''yAtaM, meruzailatalAvaneH / bhRzAbhirAmamArAmaM, tadA'drAkSamahaM vajan // 109 // cireNa digjayaM kRtvA, nivRttaH punarapyaham / ArAmasyA'ntike tasya, saha camvA samAgamam // 110 // uttIrya vAhanebhyo'haM, kautukAt saparicchadaH / tadantaH pravizannanyAdRkSamadrAkSamagrataH // 111 // __ iti cA'cintayamahaM, bhrAnto'nyatra kimAgamam ? / idaM kiM vA parAvRttamindrajAlamathedRzam 1 // 112 // yat kva patralatA sA'rkakaraprasaravAraNI? / ka vA'sAvAtapassaikAtapatratvamapatratA // 113 // 30 kka sA kuJjeSu vizrAntaramaNIramaNIyatA ? / nidrAyamANAjagaradAruNatvamidaM kva ca // 114 // kalApikalakaNThAdimadhurAlApitA kva sA / vilolakAkolakularo vyAkulatA kva ca ? // 115 // pralambalambamAnAzimbIbahalatA va sA? / kva caiSA zuSkazAkhAgradolAyitabhujaGgatA // 116 // ka ca sA kusumAmodasurabhIkRtadikkatA ? / cillI-kapota-dhvAsAdiviSTAdurgandhatA kva ca // 117 // nirvAhitasvapratijJAn / 2 ekaagrcittH| 3 indrH| * degyA'nayA l|| 4 vizeSa jAtam / 5 ujavalatvam / pacandrasya / 7vishraamsthaanm| 8 unntaiH| 9 kssudrndiibhiH| 10 sugandhalakSyAH / 11 patrarAhityam / 12 myuurkokilaadi| 13 kaakpkssivishessH| 14 ktthordhvniH| 15 kaakH| 20 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / prasUnarasanissandastImitAvanitA va sA? / ka jvaladdhASTrasikatAtulyasantApapAMsutA ? // 118 // phalaprAgbhArabhArAvanamrapAdapatA kasA? / mUlopedehikAgrastapatitadrumatA ka ca // 119 / / anekavallIvalayalaTabhA vRtayaH ka tAH / kva caitAH sapenimuktAstokanirmAkadAruNAH // 120 // tale tarUNAM pracuraH, prasUnaprakaraH kva saH? / udbhUtasthalezRGgATakaNTakA utkaTAH kva ca // 121 // manye yathA'yamArAmo, jajJe sampratyatAdRzaH / tathA saMsAriNaH sarve, saMsArasthitirIdRzI // 122 // 5 saundaryeNa svakIyena, ya eva madanAyate / yasto rogeNa ghoreNa, kaGkAlati sa eva hi // 123 // ya eva chekatAbhAjA, vAcA vAcaspatIyate / kAlAnmuhuHskhalajihvaH, so'pi mUkAyatetarAm // 124 // cArucaGkramaNazaktyA, yo jAtyaturagAyate / vAtAdibhagnagamanaH, payUyate sa eva hi // 125 // hastenaujAyamAnena, hastimallAyate ca yaH / rogAdyakSamahastatvAt , sa eva hi kuNIyate // 126 // dUradarzanazaktyA ca, gRdhrAyeta ya eva hi / puro'pi darzanAzakterandhAyeta sa eva hi // 127 // 10 kSaNAd ramyamaramyaM ca, kSaNAcca kSamamakSamam / kSaNAd dRSTamadRSTaM ca, prANinAM vpurpyho| // 128 // iti cintayato dhArAdhirUDhamabhavat tadA / mama saMsAravairAgyaM, japato matrazaktivat // 129 // mahAmunInAmabhyaNe, karmakakSahutAzanam / nirvANacintAmANikya, tato'haM vratamAttavAn // 130 // punaH praNamya zirasA''cAryavaryamarindamam / vivekavAn mahIpAlo, bhaktimAnabhyadhAditi // 131 // nirIhA nirmamAH santaH, pUjyapAdA amI imAm / puNyairasAdRzAmeva, viharante vasundharAm // 132 // 15 ihA'tighore saMsAre, jano vaiSayikaiH sukhaiH / andhakUpe taTatRNaizchanne patati gauriva // 133 // tassAca prANinastrAtuM, vidhatte bhagavAniha / kAruNyavAnaharaha?SaNAmiva dezanAm // 134 // na zriyo na kalatrANi, na putrA na ca bAndhavAH / asminnasAre saMsAre, sAraM gurugiraH param // 135 // paryAptaM sampadA tanme, vidyullekhAvilolayA / kRtamApAtamadhurairviSayairviSasannibhaiH // 136 // kalatra-putra-mitrAdyairihalokasakhairalam / bhavAbdhitAraNatarI, dehi dIkSAM prasIda me // 137 // 20 yAvata kumAraM khe rAjye, sthApayitvA'bhyupaimyaham / alaGkAryamidaM sthAnaM, tAvat pUjyaiH kRpAparaiH // 138 // ___ AcAryo'pyAlalApaivaM, protsAhanakRtA girA / icchA tava mahecchasya, bhUpate ! sAdhu sAdhvasau // 139 // rAjan! prAgjanmasaMskArAjjJAtatattvaH purA'pyasi / hastAlambo dRDhasyeva, hetumAtraM tu dezanA // 140 // pravrajyA tvAdRzairAttA, phalatyAtIrthakRcchriyaH / gauH pAlakavizeSeNa, kAmaM dugdhe viziSyate // 141 // sthAsyAmo vayamatraiva, tvadIhitacikIrSayA / viharAmo vayaM bhavyopakArAyaiva kevalam // 142 // 25 udIrite sariNaivaM, nRpasUraH praNamya tam / uttasthau nizcite kArye, nAlasanti manakhinaH // 143 // pArthivo'rindamAcAryapAdalagnasya cetasaH / haThAdapi yayau vezma, durbhagAM gRhiNImiva // 144 // siMhAsane niSadyA'tha, samAhUya ca matriNaH / kharAjyabhavanastambhAnityabhASiSTa bhUpatiH // 145 // bho bho! gRhe'tra rAjAno, vayamAmnAyato yathA / matriNo'pi tathA yUyaM, svaamyrthekmhaavrtaaH||146 yuSmanmatrabalenaiSA'sAdhi vidyeva medinI / nimittamAtraM tatrA'bhUd , dorbalopakramastu naH // 147 // 30 bhavanto bibharAJcakrurbhUmibhAraM purA'pi me / ghanavAta-ghanAmbhodhi-tanuvAtA ivAbhitaH // 148 // ahaM tu vividhakrIDArasamagno divAnizam / atiSThaM viSayAsaktyA, suparveva premadvaraH // 149 // mayA'dya tu pramAdo'yamanantabhavaduHkhadaH / guruprasAdenA'jJAyi, nizi dIpena garttavat // 150 // 1 aardrbhuumitaa| 2 kiittvishessH| 3 mnohraaH| 4 srpknyckH| 5 knnttkvRkssvishessH| 6 asthipaJjarazeSavapuriva bhavati / 7 cAturyayuktayA / 8 vaatrognssttpaadH| 9 kuNThitakaro bhavati / 10 karmavaneSu vahnisamam / nirantaram / 12 raajaa| 13 kulprmpraatH| 14 devH| 15pramattaH / Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva ajJAnAd vaJcito'sAbhizviramAtmA''tmanaiva hi / cakSuSmAnapi kiM kuryAdandhakAre prasRtvare ? // 151 // aho! vayamiyatkAlamadAntairebhirindriyaiH / utpathenaiva nItAH saH, zUkalairiva vAjibhiH // 152 // mayA viSayaseveyaM, pariNatyAmanarthadA / kRtA vibhItakatarucchAyAseveva durdhiyA // 153 // mayA digjayayAtrAyAmanyavIryAsahiSNunA / gajA gandhagajeneva, hatAH kSamApA nirAgasaH // 154 // mama sandhyAdiSAguNyaM, prayuJjAnasya rAjasu / kiyatyavitathA vANI, chAyA tAlataroriva // 155 // AcchindatA ca rAjyAni, prasahyA'nyamahIbhujAm / adattAdAnamevaikamAjanmA''caritaM mayA // 156 // ratisAgaramadhyAvagADhena ca nirantaram / ziSyeNeva manmathasyA'brahmaivA'nuSThitaM mayA // 157 // prAptairathai ratRptasyAprApyAnarthAn jighRkSataH / iyatkAlamaho ! mohAnmUrchA me'bhUd balIyasI // 158 // hiMsAdInAmekatamo'pi hi durgatikAraNam / spRSTa eko'pi caNDAlaH, syAdaspRzyatvakArakaH // 159 // 10 tataH prANAtipAtAdipaJcakAt sakalAdapi / viratiM pratipatsye'dya, vairAgyAd gurusannidhau // 160 / / kumAre kavacahare, rAjyabhAramimaM punaH / nidhAsyAmi nijaM tejo, vahnau sAyamivA'yamA // 161 // bhAvyaM mayIva yuSmAbhiH, kumAre'pyurubhaktibhiH / anayA zikSayA'laM vA, jAtyAnAM zIlamapyadaH // 162 // ___ athaivaM matriNo'pyUcuH, svAminnevaMvidhA dhiyH| na hyanAsannamokSANAM, bhavanti bhavinAM kvacit // 163 // yuSmAkaM pUrvajanmAno'pyAjanmAkhaNDazAsanAH / avanIM sAdhayAmAsurbiDaujeMsa ivaujasA // 164 // rAjyamutsRjya niSThyUtamivA'niSThitazaktayaH / vratamAdadire sarve, ratnatrayapavitritam // 165 // imaM devo'pi bhUbhAraM, babhAra svabhujaujaptA / zobhAbhUtA vayaM tatra, rambhAstambhA ivaukasi // 166 // idaM devasya sAmrAjyaM, yathAkramasamAgatam / sAvadAnaM nirnidAna, vratAdAnamidaM tathA // 167 // lIlAkamalavad voDhuM, kSamAbhAramasau kSamaH / kumAro'pi hi devasya, dvitIya iva caitanaH // 168 // yadi gRhNAti gRhNAtu, dIkSAM mokSaphalAM vibhuH / ArohatyuccakaiH kASThAM, svAminyasmAkamutsavaH // 169 // nizAtanyAyaniSThena, satvazauNDIryazAlinA / deveneva kumAreNA'pyastu rAjanvatI mahI // 170 // anujJAvacanaisteSAM, mudito medinIpatiH / zIghramAhvAyayAmAsa, kumAraM vetradhAriNA // 171 // salIlacaraNanyAsaM, kurvANo rAjahaMsavat / mUrtyA devo mAra iva, kumAro'pi samAyayau // 172 // praNamya nRpatiM bhaktyA, sa pattiparamANuvat / niSasAda yathAsthAnaM, tasthau ca racitAJjaliH // 173 / / abhiSiJcabhiva dRzA, pIyuSarasasArayA / pazyan kumAraM sAnandaM, vyAjahAreti bhUpatiH // 174 // ___ asadazyA nRpAH pUrve'pyurvImetAmapAlayan / agRnavo dayAbuddhyA, gAmivaikAkinI vane // 175 // kSamIbhUteSu putreSu, kSamAbhAraM krameNa te / svayamAropayAmAsudhaureyavRSabheSviva // 176 // AtiSThamAnAH sakalamapyanityaM jagatraye / uttasthire svayaM tasmai, zAzvatAya padAya te // 177 // iyatkAlaM na ko'pyasthAd , gRhavAse'sadAdimaH / aho ! gArhasthyamUDhasya, pramAdo'bhUt kiyAnmama // 178 // rAjyabhAraM gRhANemaM, grahISyAmo vayaM vratam / bhavAmbhodhi tariSyAmo, nirbhArA bhavatA kRtAH // 179 // tayA nRpagirA mlAyan , himenA'mbhojakozavat / udasranetrakamalaH, kumAro'pyevamabravIt // 18 // akANDe'pyaprasAdo'yaM, deva ! kenA''gasA mama / padAtimAnini mayi, svAmin ! ydidmaadishH||18|| aparAdhaH kRtaH ko'pi, kiM vA vasudhayA'nayA ? / ciratrAtA'pi tRNavad , yadiyaM tyajyate'dhunA // 182 // tAtapAdaivinA tAta !, rAjyenA'pi kRtaM mama / pUrNenA'pyajahInena, sarasA bhramarasya kim ? // 18 // pratikUlamaho! daivamaho! me mandabhAgyatA / tAto yadAdizatyevaM, tyajan mAmiha loSThavat // 184 // bhavazIkRtaiH / 2 uddhRtH| 3 suuryH| 4 puurvjaaH| 5 indrAH / 6 saparAkramam / 7 nidAnarahitam / 8 bhaarmaa| 9 tiikssnnH| 10 kAmadevaH / 15 anAsaktAH / 25 30 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamA sarga] triSaSTizalAkApuruSacaritam / ahametAM grahISyAmi, kathaJcidapi no mahIm / prAyazcittaM cariSyAmi, gurvAdezavyatikrame // 185 // sUnorgirA tayA khAzAlopinyA savasArayA / viSaNNazca prasanazca, jagAdeti mahIpatiH // 186 / / matputro'si samartho'si, vidvAnasi vivekyasi / kintvajJAnAt snehamUlAdavicAryaivamabhyadhAH // 187 // gurvAjJA hi kulInAnAM, vicAramapi nA'rhati / yuktiyukteti madvANI, vicAryApi vidhIyatAm // 188 // bhAraM voDhuM kSame putre, nirAbhAraH pitA nanu / bAle'pi hi sute hanta!, siMhI svapiti nirbharam // 189 // 5 kizca tvAmapyanApRcchatha, mokSakAmaH kSamAmimAm / mokSyAmi yadahaM vatsa, paratantrastvayA na hi // 190 // vilulantImanAthAM mAM, tato'pi tvaM dhariSyasi / atiriktaM tu te bhAvi, madAjJAlaGghanAdagham // 191 // evaM vatsa! vicAreNA'vicAreNApi mdvcH| anuSTheyaM tvayA bhaktiniSThena sukhadaM mama // 192 // jagadurmatriNo'pyevaM, nisargeNa vivekinaH / devakIyakumArasya, samIcInamidaM vacaH // 193 // tathApi devapAdA yadAdizanti tadAcara / gurvAjJAkaraNaM sarvaguNebhyo hyatiricyate // 194 // 10 devenA'pi pitRvacaH, kRtaM jAnImahe vayam / pitRtaH kaH paro loke'nullavathavacano bhavet ? // 195 // evaM matribhirapyuktaH, kumAro gadgadasvaram / vAmyAdezo me pramANamityUce naitakandharaH // 196 // kumudaM kaumudInAthenevA'bdeneve bahiNaH / kumAreNA''dezakA, mahIpatiramodata // 197 // atha bhUmipatiH prItaH, svayamAdAya pANinA / kumAramAsayAmAsAbhiSekAhe nijAsane // 198 // pavitrANi pavitrANi, dharitrIbharturAjJayA / Aninyire tIrthapAthAMsyandairiva niyogibhiH // 199 // 15 vAdhamAneSu maGgalyatUryepUccaiHsvareSvatha / mUrdhni mUrdhAbhiSiktena, kumAraH siSice vayam // 200 // utpatyotpatya rAjAno'bhyaSizcannapare'pi tam / navodayamivA''dityaM, namazcakruzca bhktitH||201|| nRpAdezena sedazAnyaMzukAni sa paryadhAt / taizvA'datraiH zAradAjhaiH, zubhrargiririvA''babhau // 202 // gozIrSacandanaistasyA'GgarAgaM vArayoSitaH / sarvAGgINaM vidadhire, jyotsnApUrairivA'malaiH // 203 // muktAmayAni sarvAGga, bhUSaNAni sa paryadhAt / nirmitAni divaH kRSTvA, protairuDuMgaNairiva // 204 // 20 jvalanmANikyatejaskaM, kirITaM tasya mUrdhani / svayaM nyavezayad rAjA, khaM pratApamivorjitam // 205 // tasya mUrdhni dharAdhIzo, dhArayAmAsa nirmalam / sitacchatraM yaza iva, prAdurbhUtaM kSaNAdapi // 206 // pArzvato vAranArIbhiravIjyata sa cAmaraiH / rAjyasampallatotadbhUprasUnastabakairiva // 207 // candanena svayaM bhUpastadbhAle tilakaM vyadhAt / udayAcalacUlAsthanizAkaraviDambinam // 208 // rAjA rAjye nivezyaivaM, kumAraM parayA mudA / lakSmyA rakSAmantramiva, samyak zikSA dadAviti / / 209 // 25 kSiterasi tvamAdhArastavA''dhAro na ko'pi tat / tyaktvA pramAdamAtmAnamAtmanA vatsa! dhArayeH // 210 // bhrazyatyAdhArazaithilyAdAdheyaM nanu srvthaa| viSayAtiprasaGgotthaM, zaithilyaM tasya rakSa tat // 211 // yauvanaM vibhavo rUpaM, svAmyamekaikamapyataH / pramAdakAraNaM viddhi, buddhimatkAryasiddhibhit // 212 // kulakramAgatA'pyeSA, lakSmIzchalagaveSiNI / durArAdhA chalayati, rAkSasIva pramadvairam // 213 // ciravAsabhavasneho, nA'syAH sthairyAya kintvasau / prayAti labdhAvasarA, zArikevA'nyato drutam // 214 // 30 kulaTevA'pavAdebhyo, bhIrutAmadadhatyasau / suptavajAgratamapi, pramattaM patimujjhati // 215 // dAkSiNyaM rakSaNabhavaM, naitasyA jAtu jAyate / kintu kSaNAt plavaGgIvotplutya yAtyAzrayAntaram // 216 // nirlajatA capalatA, niHsnehatvamathA'pare / doSAH prakRtirevA'syA, nIcairyAnamivA'mbhasaH // 217 // gurvAjJAyA ullaGkane / 2 svabhAvena / 3 nmrgriivH| candreNa / 5 meghena / 6tIrthajalAni / adhikaaribhiH| 8 raajnyaa| 9 vastraprAntasahitAni / 10 sarvAGgavyAptam / nksstrsmuuhai| 12 svaamitaa| 13 chidraanvessinnii| 15 prmaadinm| 15 vAnarIva / 16 adhogamanam / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parvaH niHzeSadoSamayyA'pi, sarvaH ko'pi zriyaidhate / zakro'pi hi zriyA zaktaH, kiM punarmAnavo janaH 1 // 218 // tasyAH praherika iva, sthirIkaraNakarmaNi / naya - vikramasampanno, jAgarUkaH sadA bhaveH / / 219 // zrIkAGkSiNA'pi bhavatA, bhUH pAlyeyamagRdhunA / agRnoranuMgA lakSmyaH, subhagasyeva yoSitaH // 220 // aticaNDatvamAlambya, nidAghastha ivAmA / tvaM duHsahakarAkrAntAM pRthivIM jAtu mA kRthAH / / 221 // ekadA'pi kRtAnyAyaM janaM nijamapi tyajeH / tyajyate vaizvAso'pi, manAgapyagnidUSitam // 222 // mRgayA- dyUta- pAnAni vArayeH sarvato'pi yat / tatpApAnAM nRpo bhAgI, tapakhitapasAmiva / / 223 // antaraGgAn jayeH zatrUMsteSAmavijaye sati / jitA apyajitA eva, zatravo yad bahirbhavAH // 224 // dharmamarthaM ca kAmaM ca parasparamavAdhayA / yathAkAlaM niSevethAH, patnIneteve dakSiNaH // 225 // tathA bhajetrIn pumarthAn, yathA hi samaye sati / puruSArthe caturthe'pi, notsAho hIyate tava // 226 // abhidhAyeti tUSNIkIbhUte vimalavAhane / baddhAJjaliH kumArastat, tatheti pratyapadyata // 227 // siMhAsanAdathotthAya, vinItaH prAgvadeva saH / uttiSThAsobata kRte, hastAlambaM dadau pituH // 228 // dattahastaH sa putreNa, vetrito'pyalpamAninA / jagAma sapanAgAraM bhUribhRGgArabhUSitam / / 229 // makarAnanasauvarNabhRGgAraluThadambubhiH / jImUtadhArAbhiriva, sasastrau bhUbhRtAM varaH / / 230 // komalena dukUlenonmRSTAGgo nRpatistataH / sarvAGgamapi gozIrSacandanena vyalipyata // 239 // 15 nIlotpaladalazyAmaH, zazigarbha ivAmbudaH / puSpagarbhaH kezapAzo, rAjJastajjJairaracyata // 232 // vizAle nirmale svacche, manoharaguNe svavat / saMvivyAyA'tha bhUnAtho, maGgalye divyavAsasI // 233 // tataH putreopanItaMsa, narendramukuTAyitaH / mANikyasvarNa mukuTaM dhArayAmAsa mUrdhani // 234 // hAra-keyUra-tADaGkaprabhRtInyaparANyapi / sa sarvAGgaM bhUSaNAni, paryadhAd guNabhUSaNaH / / 235 / / ratnakAJcanarUpyANi, vastrANyanyadapIpsitam / arthibhyaH sa dadau tatra, kalpadruma ivAparaH / / 236 // 20 tato narazatodvAhyAM, zivikAM narakuJjaraH / Arohat puSpakamitra, vimAnaM naravAhanaH // 237 // rAjan zvetAtapatreNa, cAmarAbhyAM ca tatkSaNAt / sAkSAd ratnatrayeNevA'bhyAgatena niSevitaH // 238 // bandikolAhale noccaistAratUryaraveNa ca / suhRdbhyAmiva milayAM, mudamudbodhayan nRNAm // 239 // zrImadbhirnRpasAmantaiH pRSThataH pArzvato'grataH / ApatadbhiH zobhamAno, graharoMjo grahairiva // 240 // AvRttavRntapadmAbhavalagrIveNa sUnunA / AdezakAGkSiNA dvAsthenevA'grasthena zobhitaH // 249 // 25 sampUrNapAtrakumbhAbhirnAgarIbhiH pade pade / maGgalAni kriyamANAnIkSamANo yathAkramam // 242 // citramazJcazatAkIrNa, patAkAmAlasAriNam / pavitrayan rAjamArga, yakSakardamapaGkilam || 243 // maJce mazce ca gandharvavargasaGgItapUrvakam / pratIcchan paNyavanitAkRtArAtrikamaGgalam // 244 // adRSTapUrvavad dUrAt parairutphullalocanaiH / AlokyamAno nispandairAlekhya likhitairiva // 245 // lokairmantrabalAkRSTairiva kArmaNitairiva / vAgbadvairiva parito'nvIyamAno bhRzayitaiH // 246 // 30 udyAne'rindamAcAryapAdapadmapavitrite / jagAma dhAma puNyAnAM, rAjA vimalavAhanaH || 247 // [ dazabhiH kulakam ] zivikAtaH samuttIrya, pAdAbhyAM medinIpatiH / tatra prAvizadudyAne, manasIva tapasvinAm // 248 // athA''bharaNasambhAraM vizvaM vizvambharApatiH / aGgAduttArayAmAsa, dharAbhAraM bhujAdiva // 249 // 5 10 164 1 yAmikaH / 2 anusAriNyaH / 3 zreSThavastram / 4 surApAnam / 5 nAyaka iva / 6 vinayavAn / 7 utthAtumiccho: / 8 bahukalaza bhUSitam / 9 meghaH / 10 kezapAzavidhijJaiH / 11 Atmavat / 12 zobhamAnaH / 13 sUryaH / 14 sugandhidravyavizeSaH / 15 gRhNan / * ayamarddha zlokaH saMtApustake patitaH // 16 atizayena sammilitaiH / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / kandarpazAsanamiva, cirAya zirasA dhRtam / ujjhAJcakAra sragdAma, sadyo vasumatIpatiH // 250 / / AcAryavAmapArzvasthaH, sa kRtvA caityavandanAm / taddattamAdatta rajoharaNAdi RSidhvajam // 251 // kezAnutpATayAmAsa, muSTibhiH paJcabhirnRpaH / sAvadyaM sakalaM yogaM, pratyAkhyAmItyudIrayan // 252 // tatkAlamapyupAttena, pratiliGgena tena tu / AbAlyavratadhArIva, zuzubhe sa mahAmanAH // 253 // pradakSiNAtrayIpUrva, vidhAya guruvandanAm / sthite tasmin gururevaM, vidadhe dharmadezanAm // 254 // 5 asminnapAre saMsAre, kathaJcijanma mAnuSam / avApyate payorAzI, dakSiNAvartazaGkhavat // 255 // mAnuSyake'pi samprApte, bodhibIjaM sudurlabham / tatrApi puNyayogena, parivrajyopalabhyate // 256 // tAvad bhuvo'rkasantApo, na yAvat prAvRDambudaH / bhaGgo vanasya hastibhyastAvad yAvanna kesarI // 257 // tamobhirAndhyaM jagatastAvad yAvanna bhAskaraH / dehinAM pannagabhayaM, tAvad yAvanna pakSirAd // 258 // dAriyaM prANinAM tAvanna yAvat klppaadpH| bhavinAM bhavabhIstAvad , yAvannavA''pyate vratam // 259 // 10 ArogyaM rUpalAvaNye, dIrghAyuSyaM maharddhitA / AjJaizvarya pratApitvaM, sAmrAjyaM cakravartitA // 260 // suratvaM sAmAnikatvamindratvamahamindratA / siddhatvaM tIrthanAthatvaM, sarva vrataphalaM hyadaH // 261 // ekAhamapi nirmohaH, pragrajyAparipAlakaH / na cenmokSamavAmoti, tathApi svargabhAga bhavet // 262 / / kiM punaH sa mahAbhAgastyaktvA tRNamiva zriyam / yo gRhNAti parivrajyAM, suciraM pAlayatyapi // 263 // vidhAya deshnaamevmrindmmhaamuniH| vihartumanyato'cAlIta, tiSThantyekatra narSayaH // 264 // 15 ___ tato grAma-purAraNyAkara-droNamukhAdiSu / sa vyahArSIdavicchinnaM, chAyeva guruNA saha // 265 // lokAkrAnte'rkabhAspRSTe, janturakSAkRte pathi / yugamAtradattadRSTiH, so'gAdIvicakSaNaH // 266 // niravadyAM mitAM sarvajanInAM bhAratI ca saH / mahAmunirabhASiSTa, bhASAsamitikovidaH // 267 // dvicatvAriMzatA bhikSAdoSairaparidRSitam / pAraNeSvAdade piNDameSaNAnipuNo hi sH|| 268 // AsanAdIni saMvIkSya, yatnataH pratilikhya ca / agrahInyakSipaccApi, sa AdAnavizAradaH // 269 // 20 kapha-mUtra-malaprAyaM, nirjantujagatItale / utsasarja mahAsAdhuH, sa prANikaruNAparaH // 270 // vimuktakalpanAjAlaM, samatve supratiSThitam / sa guMNakSamAruhArAma, AtmArAmaM mano vyadhAt // 271 // maunena tasthau sa prAyaH, saMjJAdiparihArataH / anugrAhyoparodhena, yadyavocat tadA mitam // 272 // stambhabuddhyA mahiSAdyaiH, skandhakaNDUyanecchubhiH / bADhamuddhRSyamANo'pi, kAyotsarga jahau na saH // 273 // zayanAsananikSepAdAnacaGgamaNAdiSu / sthAne ca ceSTAniyama, sa cakAra mahAmanAH // 274 // 25 itthaM cAritragAtrasya, jananatrANazodhanaiH / mAtRbhUtAH sa samitiguptIraSTA'pyadhArayat // 275 // kSudhAtaH zaktisampanna, eSaNAmavilayan / so'dIno'vihvalo vidvAn, yAtrAmAtrodyato'carat // 276 // pipAsitaH pathistho'pi, tattvavid dainyavarjitaH / naicchacchItodakaM kintu, jagrAha prAsukodakam // 277 // bAdhyamAno'pi zItena, tvagvastratrANavarjitaH / *vAso'kalpyaM nA''dade sojvAlayajvalanaM na ca // 278 // uSNena tapto nA'nindaduSNaM chAyAM ca nA'marat / vIjanaM majanaM gAtrAbhiSekAdi ca nA'karot / / 279 // 30 daSTo'pi daMzairmazakaiH, sarveSAM bhojyalaulyavit / trAsa dveSaM nirAsaM sa, na cakre'sthAdupekSayA // 280 // nA'sti vAso'zubhaM caitanneyeSobhayathA'pi tat / sa nAnyabAdhito jAnan , lAbhAlAbhavicitratAm // 28 // kadApyaratiM cakre, dharmArAmaratiyatiH / gacchaMstiSThannathA''sInaH, svAsthyameva sa zizriye // 282 // durdhAvasaGgapAzca, mokSadvArArgalAH striyaH / nAcintayadasau tA hi, dharmanAzAya cintitAH // 283 // 1 sUryakiraNaiH spRSTe / 2 sarvajanahitAm / 3 AdAnanikSepaNAsamitivizAradaH / 4 gunnvRkssodhaanH| 5 paJca samitayaH timro guptayaH militvA aSTau bhavanti / * vAso'kalpaM khaMtA, la // 6 agnim / 7 mAnam / durvArasa khNtaa|| 8 duHkssaalsNsrgkrdmaaH| triSaSTi, 22 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 kalikAlasarpajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIya grAmAdyaniyatasthAyI, sthAnAbandhavivarjitaH / caryAmeko'pi cakra sa, vividhAbhigrahairyutaH // 284 // AsanAdau niSadyAyAM, syAdikaNTakavarjite / iSTAniSTAnupasargAn , sa sehe niHspRho'bhayaH // 285 / / zubhAzubhAyAM zayyAyAM, sa viSehe sukhAsukhe / rAgadveSAvakurvANaH, prAtastyAjyeti cintayan // 286 // AkruSTo'pi sa nA'krozat , kSamAzramaNatAM vidan / kintu pratyuta mene'sAvAkroSTaryupakAritAm // 287 // viSehe hanyamAno'pi, na tu pratijaghAna saH / jIvAnAzAt krudho dauSTyAt , kSamayA ca guNArjanAt // 288 // nA'yAcitaM yatInAM yat, paradattopajIvinAm / yAjAduHkhaM na cakre tanneyeSa gRhitAM ca saH // 289 // parAt parArthaM svArtha vA, sa lebhennAdikaM na vA / lAbhe'mAdhana nA'lAbhe'nindat svamathavA param / / 290 // sa rogebhyo nodvivije, na cakAGkSa cikitsitam / zarIrAdAtmabhedajJo'sahatA'dInamAnasaH // 291 // abhUtAlpANucelatve, saMstRteSu tRNAdiSu / sehe tatsparzajaM duHkhamiyeSa na ca tAn mRdun // 292 // 10 grISmAtapapariklinnAt , sarvAGgINamalAdapi / na sa udvivije snAtuM, naicchanA'pyudavarttayat // 293 // __ abhyutthAne'rcane dAne, na so'bhUdabhilASukaH / na vyaSIdadasatkAre, satkAre'pi jaharSa na // 294 // prajJA prajJAvatAM pazyannAtmanyaprajJatAM vidan / na vyaSIdanna cA'mAdyat , prajJotkarSamupAgataH // 295 / / jJAna-cAritrayukto'smi, cchamastho'haM tathA'pi hi / ityajJAnaM viSehe sa, jJAnasya kramalAbhavit / / 296 // jinAstaduktaM jIvo vA, dharmAdharmoM bhavAntaram / parokSatvAnmRSA naiva, sa mene zuddhadarzanaH // 297 / / 15 zArIrAn mAnasAnevaM, svaparapreritAn muniH / parISahAn viSehe sa, vAkAyamanasAM vazI // 298 // dhyAnaikatAnaH satataM, svAminAM zrImadarhatAm / cakre caityAyamAnaM sa, cetaH sthirataraM nijam / / 299 // siddheSu guruSu bahuzruteSu sthavireSu ca / tapakhiSu zrutajJAne, saGgha cA'bhUt sa bhaktimAn // 300 / evaM ca tIrthakRtkarmopArjanAnyaparANyapi / sthAnakAni siSeve'sau, durlabhAnyamahAtmanAm // 301 // tapa ekAvaliM ratnAvaliM ca kanakAvalim / siMhaniHkrIDitaM jyeSThaM, kaniSThaM ca cakAra saH // 302 // 20 mAsopavAsAdArabhya, sa kartuM karmanirjarAm / aSTamAsopavAsAntamupavAsatapo vyadhAt // 303 // evaM tInaM tapastatvA, kRtvA saMlekhanAdvayam / cakArA'nazanaM prAnte, samataikaparAyaNaH // 304 // saran paJcaparameSThinamaskAraM samAhitaH / sa dehatyAgamakaronilayatyAgalIlayA // 305 // anuttaravimAneSu, vimAne vijayAbhidhe / trayastriMzatsAgarAyuH, so'maraH samajAyata / / 306 // hastamAtratanustatra, nizAkarakarojvalaH / ahamindro'nahaGkArazcArubhUSaNabhUSitaH // 307 // 25 sarvadA niHpratIkAraH, sukhazayyAmadhiSThitaH / sthAnAntaramagAmI cAnirmitottaravaikriyaH // 308 // AlokayallokanAlimavadhijJAnasampadA / nirvANasukhadezIyaM, so'nvabhUt sukhamuttamam // 309 // [vibhirvizeSakara ] AyuHsAgarasayaiH sa, pakSaniHzvasitaM vyadhAt / samAsahasrastAvadbhirvidadhe bhakSyakAmanAm // 31 // AyuHzeSe mAsaSaTke, na moho'paradevavat / pratyutAsannapuNyatvAt , tasya tejo vyavardhata // 311 33 sa evamadvaitasukhaprapaJce, sudhAide haMsa ibaa'vgaaddhH| AyustrayastriMzatamamburAzInekAhavanirgamayAmbabhUva / / 312 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi zrIajitasvAmipUrvabhavavarNano nAma prathamaH srgH|| 30 1 mokSAyukhAdIpasyUnam |trystriNshtaa pkssH| 3 trayastriMzadvarSasahasmaiH / 4 bhojamecchAm / 5 ekdinvr| Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ki sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 167 dvitIyaH srgH| ito'sya jambUdvIpasya, dvIpasya bharate purI / asti nAmnA vinIteti, shiromnnirivaa'vneH||1|| tasyAM ca trijagadbharturAditIrthakRtaH prabhoH / RSabhasvAmidevasya, mokSakAlAdanantaram // 2 // siddhiM sarvArthasiddhaM ca, niravacchinnabhAvataH / gateSvikSvAkuvaMzyeSu, saGkhyAtIteSu rAjasu // 3 // abhUdikSvAkuvaMzasya, vittcchtrsnnibhH| vizvasantApaharaNo, jitshtrurmhiiptiH||4|| [tribhirvizeSakam ] 5 yazasA vizadenoccaistasyotsAhAdayo guNAH / prapedire sanAthatvaM, dhiSNyAnIva himAMzunA // 5 // so'labdhamadhyo'bdhiriva, zazIvA''pyAyako dRzAm / vajraukaH zaraNecchUnAM, zrIvallImaNDapo'bhavat // 6 // sa sarvanaradevAnAM, hRdayeSu padaM dadhat / eko'pyanekatAM prApa, jaleSviva nizAkaraH // 7 // abhUdAkrAntadikcakrestejobhiratiduHsahaiH / jagato'pi sa mUrdhanyo, mAdhyAhnika ivAryamA // 8 // vasudhAM zAsatastasya, zAsanaM vasudhAdhavAH / anizaM dhArayAmAsuH, kirITamiva mUrdhani // 9 // 10 vasudhAyA vasanyuccairAdade ca dade ca saH / vizvalokopakArAya, salilAnIva vAridaH // 10 // dharmAyA'cintayannityaM, sa dharmAya jagAda ca / dharmAya vyacarat tasya, sarva dharmanibandhanam // 11 // tasA'nujanmA nRpaterasAdhAraNavikramaH / sumitravijayo nAma, yauvarAjyadharo'bhavat // 12 // sadharmacAriNI cA''sIjitazatrumahIpateH / zrImatI vijayAdevI, devIva bhuvamAgatA // 13 // pANibhyAM caraNAbhyAM ca, netrAbhyAM ca mukhena ca / cakAsAmAsa vikacAmbhojakhaNDamayIva sA // 14 // 15 pRthivyA bhUSaNaM sA'bhUt , tasyAH zIlaM tu bhUSaNam / anyabhUSaNabhArastu, prakriyAmAtrahetukaH // 15 // kalAkalApakalanAd, vizvazobhAnivandhanAt / devI sarasvatI vA sA'vatIrNA kamalA'thavA // 16 // sa nareghUttamo rAjA, sA nArISu ziromaNiH / sadRgyogastayorAsId , gaGgAsAgarayoriva // 17 // itazca vijayAcyutvA, jIvo vimlbhuubhujH| tasyAH zrIvijayAdevyAH, kukSau ratnakhanAviva // 18 // rAdhezuklatrayodazyAM, rohiNIdhiSNyaMge vidhau / jJAnatrayadharaH putraratnatvenodapadyata // 19 // 20 prabhAvAt svAminastasya, garbhavAsamupeyuSaH / kSaNaM sukhaM samutpede, nArakaprANinAmapi // 20 // tasyA eva hi yAminyAsturye yAmetipAvane / devyA vijayayA khanA, adRzyanta caturdaza // 21 // ___ Adau tatra madAmodabhramadbhamaramaNDalaH / garjitenA'tiparjanyo, gajaH suragajopamaH // 22 // uttuGgazRGgaruciraH, zaradambhodapANDuraH / ramyapAdo'tha vRSabhaH, kailAsa iva jaGgamaH // 23 // nkhairinduklaavrtikungkumkesraiH| kesaraizca bhrAjamAnaH, pazcAnanayuvA'pi ca // 24 // 25 udastapUrNakumbhAbhyAM, kumbhibhyAM pArzvayordvayoH / kriyamANAbhiSekA ca, kamalA kamalAsanA // 25 // vikAsikusumAmodAdhivAsitadigantaram / divo graiveyakamiva, puSpadAma divi sthitam // 26 // sampUrNamaNDalatvenA'kANDe rokAM pradarzayan / jyotsnAtaraGgitavyomA, zItadhAmA tataH param // 27 // dhvassAndhakArapaTalaH, prasaradbhirmarIcibhiH / rajanyAmapi tanvAno, dinaM dinamaNistataH // 28 // zAkhA kalpadrumasyeva, zRGgaM ratnagireriva / abhraMlihapatAkAGkastathA rtnmydhvjH|| 29 // vikasvaranavazvetasarojapihitAnanaH / maGgalassaikanilayaH, pUrNakumbho'tizobhanaH // 30 // paGkajairaGkito vizvak, zrIdevyA viSTarairiva / padmAkaro'tha svacchAmbholaharIbhirmanoharaH // 31 // nakSatrANIva / 2 aajhaadkH| 3 pnii| *vA'sAvuttIrNA saMtA, paat.|| vaishaakhH| 5 rohinniinksspsthite| braaH| siNhH| 8 hastibhyAm / 1 puurnnimaam| 10 bhAsanairiva / 30 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva uparyupari kallolaM, kallolairambudhistathA / naibhAsthitaM candramasamAliGgitumanA iva // 32 // anuttaravimAnebhya, ibaikatamadAgatam / vicitraratnaracitaM, vimAnapravaraM tathA // 33 // kharatnasarvasvamiva, prasUtaM ratnagarbhayA / atyadbhutaprabhApuJjo, ratnapuJjastathoccakaiH // 34 // tejakhinAmazeSANAM, trailokyodaravartinAm / tejaHpuJja ivaikatrA''hato nidhUmapAvakaH // 35 // 5 ete ca vijayAdevyA, paripATyA'nayA nije / pravizanto mukhAmbhoje'dRzyanta bhramarA iva // 36 // siMhAsanaprakampo'bhUt , tadAnIM ca divaspateH / cakSuHsahasrAdadhikaM, cakSuH prAyuta so'vadhim // 37 // avadhijJAnato'jJAsIt , tIrthakRdgarbhasambhavam / romAJcitavapuzcaivaM, cintayAmAsa vAsavaH // 38 // asAvidAnI vijayAdanuttaravimAnataH / acyoSTa jagadAnandanidAnaM paramezvaraH // 39 // tatazca jambUdvIpAbhidhAne dvIpavare'dhunA / yomyabhAratavarSArdhamadhyakhaNDasya mdhytH||40|| vinItAyAM mahApuryA, jitazatrormahIpateH / bhAryAyA vijayAdevyAH, kukSau samavatIrNavAn // 41 // etasyAmavasarpiNyAM, karuNArasasAgaraH / bhagavAMstIrthanAtho'yaM, 'dvaitIyIko bhaviSyati // 42 // cetasA cintayitvaivaM, zuMnAsIraH sasambhramam / siMhAsanaM pAdapIThaM, pAduke api cA'tyajat // 43 // gatvA padAni saptA'STAnyunmukhaM tIrthakRddizaH / sadyaH kRtottarAsaGgo, devarAjastato bhuvi // 44 // vinyasya dakSiNaM jAnu, vAmaM ca nyazya kiJcana / namazcakre ziraHpANisaMspRSTavasudhAtalaH // 45 // [yugmam] 15 avandiSTa jinaM zakraH, zakrastavapuraHsaram / jagAma ca vinItAyAM, jitazatrunRpaukasi // 46 // jJAtvA'rhato'vatAraM ca, tadaivA''sanakampataH / bhaktyA samAyayustatrA'pare'pi hi purndraaH||47|| tatra cA''malakasthUlairamalaiH samavartulaiH / anadhyamauktikagaNairvinyastasvastikAjiram // 48 // zAtakumbhamayaiH stambhairnIlapAzcAlikAGkitaiH / patraimarakatamayaire racitatoraNam // 49 // parito racitollocamakhaNDaiH sUkSmatantubhiH / divyAMzukaiH paJcavarNaiH, sandhyAmedhairivA'mbaram // 50 // 20 suvarNadhUpaghaTikAyatrodyadbhUmavartibhiH / sthApatyayaSTibhirivodyatAbhiH parizobhitam // 51 // svAminyA vijayAdevyAH, zayyAsadanamuccakaiH / kalyANIbhaktayo'bhyeyurindrAH zakrAdayo'tha te // 52 // ... [paJcabhiH kulakam ] unnate pArzvataH kizcit , kizcinine ca madhyataH / haMsaromalatAtUlapUrNocchIrSakazAlini // 53 // vizadAcchAdanAstIrNe, tatra talpe manorame / dadRzuH svAminI gaGgApuline haMsikAmiva // 54 // [ yugmam ] AtmAnaM jJApayitvA te, natvA ca vyAcacakSire / vijayAyai svamaphalaM, tIrthajanmalakSaNam // 55 // Adideza tataH zakro, dhanadaM yadiyaM tvayA / RSabhakhAmirAjyAdau, ratnAdyaiH pUrapUryata // 56 // navIkuru purImetAM, nUtanaistagRhAdibhiH / madhumAsa ivodyAnaM, pratyagraiH pallavAdibhiH // 57 // ratnaiH svarNairdhanairdhAnyairvAsobhizca samantataH / pUrayemAM purIM pRthvI, jalairiva balAhakaH // 58 // ityuktvA so'pare'pIndrA, madhyenandIzvaraM ttH| gatvA cakruH zAzvatArhatpratimASTAhnikotsavam // 59 // tato nijanijaM sthAnaM, yayuH sarve'pi vAsavAH / yakSo'pi kRtvendrAdiSTaM, tatpuryAH svapurIM yayau // 60 // svarNarAzibhiruttuGgaH, zRGgairmerugireriva / kaladhautoccayairuccairvaitAtyazikharariva // 61 // ratnAkarasya sarvasveneva ratnotkarairapi / dhAnyaizca saptadazabhirvIjairiva jgnmudH|| 62 // vAsobhiH kalpavRkSebhyaH, sarvato'pyAhRtairiva / jyotiSkANAmiva rathairvAhanaizcA'tisundaraiH // 63 // * ita Arabhya 33 paryantaM pAThaH khaMtApustake patitaH // 1 indrasya / 2 dakSiNam / f dvitI khaMtA // + deg tveti la // 3 indrH| " suvarNamayaiH / 5 puttalikA / 6 antaHpurarakSakaH / kaladhUto khaMtA // 7 ruupyraashimiH| 30 For Private-& Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 169 navIkRtA pratigRhaM, pratyApaNacatuSpatham / alakApatinA pUrNA, sA'lakeva purI babhau // 64 // [caturbhiH kalApakam ] sumitrasyA'pi gRhiNI, svamAMstAneva tanizi / vaijayantI niraikSiSTa, yazomatyaparAbhidhA // 65 // tatastadrajanIzeSa, kumudinyAvivonmudau / vijayA-vaijayantyau te, jAgratyAveva ninyatuH // 66 // vijayA svAminI prAtastAn svamAn jitshtrve| AcacakSe vaijayantI, sumitravijayAya tu // 67 // 5 tAn svamAn vijayAdevyA, vicArya manasarjunA / AkhyAti ma khamaphalamevaM vasumatIpatiH // 68 // ebhiH svapnairmahAdevi!, yazovRddhirguNairiva / vizeSajJAnasampattirAgamAbhyasanairiva // 69 // jagadujhyotanamiva, pradyotanamarIcibhiH / tava trijagadutkRSTo, nUnaM sUnurbhaviSyati // 70 // evaM svamaphalaM rAjJo, yathAprajJaM viviJcataH / sumitravijayo'bhyAgAt , pratIhArIniveditaH // 71 // nRdevaM devavannatvA, paJcAGgaspRSTabhUtalaH / niSasAda yathAsthAnaM, sumitravijayastataH // 72 // 10 kSaNaM sthitvA punarnatvA, bhaktito vasudhApatim / evaM vijJapayAmAsa, kumAro racitAJjaliH // 73 // yuSmadvadhvA vaijayantyA, prahare'dya nizo'ntime / nirIkSAzcakrire svame'mI mukhAbjapravezinaH // 74 // tatrA''dau gaja UrjasvI, garjinirjitadiggajaH / nadannuttuGgakakudaH, kaikumAn vizadAkRtiH / / 75 // utkesaratatiAttAnanaH paJcAnano'pi ca / kriyamANAbhiSekA zrIhastibhyAM pArzvayordvayoH // 76 // paJcavarNaM ca sumanodAmaindramiva kArmukam / sudhAkuNDamivA''pUrNa, zazI sampUrNamaNDalaH // 77 // 15 vizvasyA'pyAhRta iva, pratApastapanastataH / divyaratnamayaH presatpatAkazca mhaadhvjH|| 78 // pUrNakumbho navazvetAmbhoruhacchAditAnanaH / sahasrAkSamiva meraiH, padmaH padmasaro'pi ca // 79 // ApiplAyipuriva, grAmapyUmibhirambudhiH / sAmAnikavimAnAbhaM, vimAnaM ca maharddhikam // 8 // sAraM ratnAcalasyeva, ratnapuJjaH sphuratprabhaH / dhUmadhvajazva nirdhUmaH, zikhApallavitAmbaraH // 81 // ete dadRzire svapnAH, phalameSAM tu tatvataH / deva eva hi jAnAti, phalabhAga deva eva ca // 82 // 20 rAjA'pyuvAcA'mI svapnA, devyA vijayayA'pi hi / adyaiva yAme yAminyAsturye dadRzire sphuttaaH||83|| yadyapyete mahAsvamAH, sAmAnyena mahAphalAH / AnandakAriNo rAkAnizAkarakarA iva // 84 // tathApi tajjJAH praSTavyAH, phalaM jJAtuM vizeSataH / amISAM kumudAnandakRttvaM zazirucAmiva // 85 // Amityukte kumAreNa, rAjJA sAdaramIritaH / AjuhAva pratIhAraH, svamazAstravicakSaNAn // 86 // te dhautazvetavasanAvRtAH snAnAmalatviSaH / pArvaNoDupatijyotsnAcchAditAstArakA iva // 87 // 25 dUrvAGkuraiH zironyastairavataMsadharA iva / sapuSpakezA nadyoghAH, sahasendIvarA iva // 88 // gorocanAcUrNakRtaistilakairalikasthitaiH / avimlAnajJAnadIpazikhAbhiriva zobhitAH // 89 // anaya'svalparucirAlaGkArAGkitavigrahAH / sugandhistokakusumA, iva caitramukhadrumAH // 90 // naimittikAH puro rAjJo, vijJaptA vetradhAriNA / sAkSAdiva jJAnazAstrarahassAni samAyayuH // 91 // te matrAnAryavedoktAn , vizvakalyANakArakAn / pratyekaM yugapadapi, peThuragre mahIpateH // 92 // 30 kSemaGkaraM kSitipaterdhni durvAkSatAdikam / pracikSipuste kusumAnyudyAnapavanA iva // 93 // bhadrAsaneSu ramyeSu, dvAHsthasandarziteSu te / athA''sAJcakrire haMsAH, padminIcchadaneSviva // 94 // jAyAM vadhUM ca tadanu, rAjA yavanikAntare / AsayAmAsa zazaMbhRllekhAmiva ghanAntare // 95 // sAkSAt svamaphalamivA'Jjalau puSpaphale dadhat / jAyAvadhvormahAsvamAMsteSAmakathayannRpaH // 96 // * idaM nAsti pAta, khaMtApustake // 1 suurykirnnaiH| 2 mama pakyA / 3 vRssbhH| 4 plaavyitumicchH| preritH| pUrNimAcandraH / 7hNs-kmlshitaaH| 8llaarsthitH| 9 kmliniidlessu|10cndrlekhaamiv / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1.. kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM janAntikena tatraiva, paryAlocya parasparam / svamazAstrAnusArAt te, svamArtha vyAcacakSire // 9 // deva! dvAsaptatiH svamAH, svamazAstre prakIrtitAH / teSu ca triMzadutkRSTA, jyotiSkeSu grahA iva // 98 // khamAnAM triMzatasteSAM, madhyAdete caturdaza / udIyante mahAsvamAH, svmshaastrvishaardaiH|| 99 // etAn marmasthite tIrthakare cakradhare'pi ca / tanmAtA kramazo rAtrituryayAme nirIkSate // 10 // 5 madhyAdamISAM svapnAnAM, sapta mAtekSate hereH / caturaH sIriNo mAtA, mAtaikaM maNDalezituH // 101 // na dvau yugapadarhantau, yugapaJcakriNau na ca / ekasyAstIrthakRt sUnusnyasyAzcakrabhRt ttH|| 102 // RSabhe bharatazcakrI, saumitriH sagaro'jite / jitazatrusute tIrthaGkara ityahaMdAgamAt // 103 // jJAtavyo vijayAdevyAH, sUnustIrthakaraH khalu / SaTkhaNDa bharatAdhIzo, vaijayantyAstu nndnH||104|| parituSTastatasteSAM, nRpatiH pAritoSikam / pradadau grAmakheTAdi, vastrAlaGkaraNAdi ca // 105 // 10 Ajanmadausthyamagamat , teSAM taJjanmazaMsanAt / mahApumAMso garbhasthA, api lokopakAriNaH // 106 // vastrAlaGkaraNaiH kalpadrumA iva virAjinaH / te rAjAnujJayA jagmustataH khaM khaM niketanam // 107 // vijayA-vaijayantyau ca, vAsAgAraM nijaM nijam / jagmaturmudite gaGgA-sindhU iva payonidhim // 108 // tataH purandarAdezAnnityaM devAsurastriyaH / sevituM vijayAdevImevamArebhire bhRzam // 109 // khAminIsadanAt pAMsutRNakASThAdi sarvataH / sadA'paninyire vAyukumAraramaNIjanAH // 110 // 15 gandhodakena siSicustadvezmAGgaNabhUmikAm / ajiSyAjanavanmeSakumArakamRgIdRzaH // 111 // vavRSuH paJcavarNAni, puSpANi RtudevtaaH| prabhogasthitasyApi, dAtumarghamivodyatAH // 112 // prakAzamupaninyuzca, jyotiSkANAM purandhrayaH / yathAsukhaM yathAkAlaM, svAminyA bhAvavedikAH // 113 // vanadevyo dAssa iva, cakrire toraNAdikam / tA mAgadhastriya iva, tuSTuyuzca surastriyaH // 114 // devatAbhiriti svAdhidevateva tato'pi vA / adhikeva pratidinaM, vijayAdevyasevyata // 115 // kAlikevAzumadvimbaM, nidhAnamiva medinI / vijayA vaijayantI ca, devI garbhamadhArayat // 116 // nisargeNApi rAjantyau, te garbheNA'tirejatuH / sarasthAviva sampUrNe, madhye svarNAmbujanmanA / / 117 // svarNaprabhAgauramapi, tayorvadanapaGkajam / pANDimAnaM dadhau dantidantacchedacchavispRzam // 118 // tayoH karNAntavizrAnte, svabhAvAdapi locane / adhikaM savikAse cA'jAyetAM zaradabjakt // 119 // tayorlavaNimA tAhagavardhiSTA'dhikAdhikam / sadyo mArjitayoH kAnti,myoriva zalAkayoH // 120 / 38 agre'pi mantharaM yAntyau, vizeSAdatimantharam / devyau saJceratU rAjahaMsyAviva madAlase // 121 // atigUDhaM vavRdhAte, tayorgauM sukhapradau / nalinInAlavannayoH, zuktyomauktikaravavat // 122 // tato navasu mAseSu, dineSvardhASTameSu ca / gateSu mAghamAsasya, zuklASTamyAM zubhe kSaNe // 123 / / grahepUcasthiteSyakSe, rohiNyAM gajalAJchanam / asUta vijayA sUnuM, puNyaM sUnRtavAgiva // 124 // prasUtiduHkhaM no devyA, na sunorapyajAyata / sa epa tIrthanAthAnAM, prabhAvo hi svabhAvajaH // 125 // __ ajJe tadAnImuddyotaH, kSaNaM tribhuvane'pi hi / akANDodbhUtanirmeghavidyuduyotasodaraH // 126 / / nArakANAmapi sukhaM, tadA kSaNamajAyata / abhracchAyAsukhamiva, pAndhAnAM zaradAgame / / 127 // zaradyapAmiva tadA, prasAdaH kakubhAmabhUt / atyullAsazca lokAnAM, kamalAnAmivoSasi / / 128 // pradakSiNo'nukUlazca, bhUmisI ca mArutaH / mandaM mandaM vavau sayo, bhUtalAdudbhavabhiva // 129 // saJjajJire samantAcca, zakunAH zubhasUcakAH / sarva hi zubhameva sthAjanmato'pi zubhAtmanAm // 13 // ekAnte / 2 vAsudevasya / 3 baladevasya / 5 AjanmadAriyam / 5 vAsIjanavat / 6 memmaalaa| 7 lAvaNyam / *tu la.pA // 8 nksstre| 10 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IiyaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 171 sadA ca dikumArINAmAsanAni cakampire / unmanAMsIvotpatituM, jinontikayiyAsayA // 131 // cArucUDAmaNiruciprasaravyapadezataH / racitodAttakausumbhavastranIraGgikA iva / / 132 // zobhitAH svaprabhApUrNAntaraimauktikakuNDalaiH / sudhAkuNDairiva jhalajhalAyitasudhormibhiH // 133 // graiveyakaiH zobhamAnA, vicitramaNinirmitaiH / kuNDalIkRta sutrAmaikodaNDa zrIviDambibhiH // 134 // adhistanataTAmuktairmuktAhArairmanoharAH / ratnazailataTIcaJcannirjharazrImalimlucaiH / / 135 / / mANikyacUDAvalayairvirAjadbhujavallayaH / nyAsIkRtairanaGgena, niSeGgairiva cArubhiH // 136 // avaratnaracitAM dadhAnA rasanAlatAm / jagajigISoH paJcaSoH, kRte jyAmiva saJjitAm // 137 // aGgAMzunirjitaiH sarvajyotiSkANAmivA'MzubhiH / lagnaizcaraNapadmeSu, zobhitA ratnanUpuraiH // 138 // kAzvinIlAGgarucayaH, priyaGgulatikA iva / kAzcit svabhAbhistanvantyastAlIvanamivA'mbare // 139 // vikirantyo rucIH kAzcid, bAlAruNarucIriva / snapayantyo rucA kAzcit, sitayA jyotsnayeca kham // 140 / / 10 kAzcid dadatyaH kanakasUtrANIva dizAM rucA / kAzcizca kAntyA vaiDUryaratnapAJcAlikA iva // 141 // sarvAH kucAbhyAM vRttAbhyAM saMcakrA iva nimnagAH / sarvAH salIlagAminyo, rAjahaMsAGganA iva // 142 // sapallavA itra latAH sarvAH komalapANayaH / unnidrapadmAH padminya iva sarvAH sulocanAH // 143 // sarSA lAvaNyapUreNa, sajalA iva dIrghikAH / sarvAH saundaryazAlinyo, manmathasyeva devatAH // 144 // saJjAsssanakampena, kimetaditi sambhramAt / SaTpaJcAzadapi hi tAH, sadyaH prAyuJjatA'vadhim || 145 / / 15 [ paJcadazabhiH kulakas ] tatkAlamavadhijJAnAd, yugapad dikkumArikAH / vividurvijayAdevyauM, tIrthakRjanma pAvanam // 146 // evaM ca cintayAmAsurjambUdvIpa ihaiva hi / yAmyabhAratavarSArdhamadhyakhaNDasya madhyataH // 147 // vinItAyAM mahApuryAmikSvAkukulajanmanaH / vijayAyAM dharmapatyAM, jitazatrumahIpateH // 148 // etasyAmavasarpiNyAM, bhagavAneSa tIrthakRt / jJAnatrayadharaH zrImAn, dvitIya udapadyata // 149 // vimRzyaicaM samutthAyAsssanebhyastAH sasammadAH / daduH padAni saptA'STAnyunmukhaM tIrthakuddizaH // 150 // puraskRtyeva manasA, namaskRtya jinezvaram / zakrastavena tAH sarvA, avandantorubhaktayaH // 151 // valitvA punarabhyAsya, ratnasiMhAsanAni tAH / ityAdizannijanijAnamarAnAbhiyogikAn / / 152 / / ho ! gantavyamasmAbhirbharatArthe'dya dakSiNe / samutpannadvitIyArhatsUtikAkarmahetave / / 153 / / tato visaMtagarbhANi, nAnAmaNimayAni ca / vikurudhvaM vimAnAni, mahAmAnAni naH kRte // 154 // danturANi tataH kumbhaiH, zAtakaumbhaiH sahasrazaH / vaimAnikavimAnAnAmutpatrANIva ketubhiH // 155 // rucirANi maNistambhaiH, zAlabhaJjIvirAjitaiH / tANDavazramavizrAntanarttakInicayairiva // 156 // staMbhramAnukArINi, ghaNTAnirghoSaDambaraiH / prakvaNatkiGkiNIjAlairvAcAlAni nirantaram // 157 // ramyANi bajrathedIbhiH zriyAmiva mahAsanaiH / ruksahasraiH sahasrAMzubimbAnIva prasAribhiH // 158 // IhAmRgai ratnamayairRpabhaisturagairnaraiH / rurubhirmakarairhasaiH, zairabhaizvamarairgajaiH / / 159 // kinnarairghamalatAbhistathA padmaloccayaiH / aGkitAnyabhito bhittiivalabhIstambhamUrdhasu // 160 // Adezena samaM tAsAM, te devA abhiyogikAH / vikRtya darzayAmAsurvimAnAnyuruzaktayaH / / 161 / / [ saptabhiH kulakara ] 20 devasya / 1 utsukAnIva / 2 jinasamIpaM jigamiSayA / 3 indradhanuH / 4 karakaGkaNaiH / 5 tUNIraiH / 6 kaMTimekhalAm / 7 kAma8 cakravAkasahitAH / * devyAstI khaMtA // 9 vistRtamadhyabhAgAni / 10 hastizAmi / 11 rupamaiH / 13 aSTApadaiH / 12 mRgaiH / 5 25 30 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva athA'dholokavAstavyAstAsvaSTau dikumArikAH / devadUSyanivasanAH, puSpAlatakuntalAH // 162 // bhogaGkarA bhogavatI, subhogA bhogmaalinii| toyadhArA vicitrAca, puSpamAlA'pyaninditA pratyekaM ca saamaanikiictvaariNshcchtaavRtaaH| mahattarAbhiH pratyekaM, tathA catasRbhiryutAH // 164 // pratyekaM ca mahAnIkaiH, saptabhiH parivAritAH / anIkAdhipatibhizca, pratyekamapi saptabhiH // 165 // AtmarakSIsahasraizcaikaikA SoDazabhiryutAH / anyaizca vyantarairdevairdevIbhizca maharddhibhiH // 166 // vimAnAni samAruhya, gItanRttamanoharam / prati pUrvottaradizaM, sotknntthmupckrmuH||167 // atha kRtvA samuddhAtaM, vaikriyaM tAH kSaNAdapi / yojanAnyapaisaGkhyAni, yAvad daNDaM vicakrire // 168 // ratna-vaiDUrya-vajrANAM. lohitAkSAyorapi / aJjanAJjanapalaka-palakAnAM tathaiva ca // 169 // jyotIrasa-saugandhika-riSTAnAM sphaTikAzmanAm / jAtarUpahaMsagarbharatnAnAmapi sarvataH // 170 // 10 __ tathA masAragallAnAM, maNInAM sthUlapudgalAn / paritaH zAtayAmAsurjagRhuzcA'NupudgalAn // 171 // tatazca cakrire khaM khaM, rUpamuttaravaikriyam / devatAnAM janmasiddhAH, khalu vaikriyalabdhayaH // 172 // utkRSTayA tvaritayA, calayA caNDayA'pi ca / siMhoddhatAbhyAM patanAcchekAbhyAmatha divyayA // 173 // devagatyA tathA sarvaRdhyA sarvabalena ca / yayuH puryAmayodhyAyAM, jitazatrunRpaukasi // 174 // tato mahAvimAnaiH khairyotIpIvA'marAcalam / tAstriH pradakSiNIcakrustIrthakRtsUtikAgRham // 175 // 15 caturaGgulamAtreNA'saMspRzantyo mahItalam / asthApayan vimAnAni, pUrvodIcyAM tatazca tAH // 176 // pravizya sUtikAgAraM, jinendraM jinamAtaram / tristAH pradakSiNIkRtya, baddhAJjalyevamUcire // 177 // ___ namastubhyaM jaganmAtaH!, kukSiNA ratnadhAriNi / sarvanArIsArabhUte, jagaddIpapradAyini! // 178 // tvaM dhanyA'si pavitrA'si, tvaM cA'si jagaduttamA / manuSyaloke caitasmin , janmedaM saphalaM tava // 179 // yat tvaM puruSaratnasya, kAruNyakSIranIradheH / trailokyavandanIyasya, svAmino dharmacakriNaH // 180 // 20 jagadgurorjagadvandhorvizvAnugrahakAriNaH / dvitIyasyA'vasarpiNyAM, jinendrasya jananyasi // 181 // mAtarvayamadholokavAstavyA dikkumArikAH / kartuM tIrthakRto janmamahimAnamihA''gatAH // 182 // tad yuSmAbhirna bhetavyamityudIrya praNamya ca / pUrvottarasyAM kakubhi, tatra tA vyapacakramuH // 183 // vaikriyeNa samuddhAtenA'tha tAH zaktisampadA / vAtaM saMvartakaM nAma, kSaNenA'pi vicakrire // 184 // zivena mRduzItena, tena tiryakpravAyinA / sarvartukusumAbhogagandhasarvakhavAhinA // 185 // 25 marutA sUtikAgAraM, parito yojanAvadhi / apanIya tRNAdhuccaizcokSIcakruH kSamAtalam // 186 // bhagavadbhagavanmAtrorardaivIyasi tAstataH / maGgalyagItaM gAyantyo, harSavatyo'vatasthire // 187 // ___ athordhvarucakasaMsthA, nndnodyaankuuttgaaH| divyAlaGkAradhAriNya, ityaSTau dikkumArikAH // 188 // meghaGkarA meghavatI, sumeghA meghamAlinI / suvatsA vatsamitrA ca, vAriSeNA balAhakA // 189 // mahattarAbhiH sAmAnikyaGgarakSIbhireva ca / anIkAnIkapatibhiH, pUrvavat parivAritAH // 190 // 30 eyustat sUtikAvezma, svAmijanmapavitritam / trizca pradakSiNIcakrurjinendra-jinamAtarau // 191 // pUrvavajjJApayitvA khaM, vijayAyai praNamya ca / abhiSTutya ca tatroccairvicakrurmeghadurdinam // 192 // tatazca bhagavajanmabhavanAd yojanAvadhi / nAtistokAM nAtibahvIM, vRSTiM gandhodakairvyadhuH // 193 // tapasevA'haMsAM rAkAjyotsnayA tamasAmiva / tayA ca rajasAM zAntiAg vRSTayA samajAyata // 194 // tato vicitramunnidraM, puSpaprakaramAzu taaH| tatra raGgAvanau raGgAcAryA iva vicakrire // 195 // 35 ghanasArAgurupAyadhUpadhUmena coccakaiH / tAM bhuvaM vAsayAmAsurvAsAgAramiva zriyaH // 196 // 1 aizAnIm / 2 asaGkhyAtAni / 3 merum / . 4 anatidUre / 5 pApAnAm / 6 vikasitam / 7 sUtradhArAH / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 173 tIrthakRtIrthakRnmAnoranatyAsanna-dUrataH / athA'malAn svAmiguNAMstA gAyantyo'vatasthire // 197 // ___ atha pUrvarucakAdrivAstavyA dikkumArikAH / sahitAH sarvayA RddhyA, sakalena balena ca // 198 // tatra nandottarAnande, AnandA-nandivardhane / vijayA vaijayantI'ca, jayantI caa'praajitaa||199 pUrvavat saparIvArAstadeyuH sUtikAgRham / trizca pradakSiNIcakustAH svAmi-svAmimAtarau // 20 // khaM jJApayitvA svAminyai, natvA stutvA ca pUrvavat / tatpUrvato'sthurgAyantyo, ratnadarpaNapANayaH // 201 // 5 ___ aMpAcyarucazailavAstavyAzcArubhUpaNAH / sragviNyo divyavasanA, ityaSTau dikkumArikAH // 202 // samahArA supradattA, suprabuddhA yazodharA / lakSmIvatI zeSavatI, citraguptA vasundharA // 203 // prAgvat paricchadabhRtastaminnabhyetya vezmani / natvA pradakSiNApUrva, svAminyai khamajijJapan // 204 // jinendra-jinajananyordakSiNena kalasvanAH / tA maGgalAni gAyantyastasthurbhRGgArapANayaH // 205 // tathA pratyagrucakAdivAstavyA dikumArikAH / pUrvavajjJApayitvA svaM, taavnmaatrpricchdaaH||206||10 ilAdevI sarAdevI, pRthivI padmavatyapi / ekanAsA navamikA, bhadrA sItA ca naamtH||207|| katvA pradakSiNApUrva. narti jina-jinAmbayoH / gAyantyaH pazcimenA'sthuzcAruvyajanapANayaH // 208 // tathodagrucakazailavAstavyA dikumArikAH / nivedya prAgvadAtmAnaM, tathaiva saparicchadAH // 209 // alamvusA mizrakezI, puNDarIkA ca vaarunnii| hAsA sarvaprabhA caiva, hI zrIriti ca naamtH||210 natvA pradakSiNApUrva, pAdAn jina-jinAmbayoH / gAyantya uttareNA'sthuzcArucAmarapANayaH // 211 // 15 vidigrucakavAstavyAzcatasro dikkumArikAH / citrA citrakanakA saterA sautrAmaNI tathA // 212 // etya pradakSiNApUrva, namaskAraM vidhAya ca / jinasya jinamAtuzca, svamAyAtaM nyavedayan // 213 // svAminaH svAmimAtuzca, gAyantyo vipulAn guNAn / dIpikApANayastasthuraizAnyAdividikSu taaH||214|| __ rucakadvIpamadhyasthAzcatasro dikumArikAH / rUpA rUpAMzikA caiva, surUpA ruupkaavtii||215|| pratyekaM pUrvavat sarvaparivAravirAjitAH / mahAvimAnAnyAruhyA'rhajanmagRhamAyayuH // 216 // 20 tat triH pradakSiNIcakrurvimAneSveva tAH sthitAH / asthApayan vimAnAni, deze samucite tataH // 217 // tatazcaraNacAriNyo, jinendra-jinamAtarau / bhaktyA pradakSiNIkRtya, natvA caivaM babhApire // 218 // jaya jIva ciraM nanda, vizvAnandananandane! / sumuhUrta jaganmAtaradya tvadarzanena naH // 219 / / ratnAkaro ratnazailo, ratnagarbhA mudhA hyamI / tvamekA ratnabhUH putraratnaM yat sUtavatyadaH // 220 // vayaM hi rucakadvIpamadhyasthA dikkumArikAH / arhato janmakRtyAni, kartumatra smaagtaaH||221|| 25 bhavatyA tanna bhetavyamityuktvA paramezituH / caturaGgulavarja tA, nAbhinAlamakalpayan // 222 // khanitvA vida'raM tatra, nAlaM nidhimiva nyadhuH / vidaraM pUrayAmA , ratnairvatraizca taM tataH // 223 // babandhustatra pIThaM tAH, sadyaH prodbhUtadUrvayA / apyudyAnAnyudbhavanti, devatAnAM prabhAvataH // 224 // sUtikAvezmanastasya, kakupsu tisRSu kSaNAt / vikurvanti sa kadalIgRhANi zrIgRhANi tAH // 225 // pratyekamekaM tanmadhye, catuHzAlaM vicakrire / madhye ca teSAmekaikaM, ratnasiMhAsanaM mahat // 226 // 30 tatazca jagRhustIrthakaraM karatalena tAH / svAminI.ca bhuje ninyuzcA'pAyaMkadalIgRhe // 227 // tatra cA'ntazcatuHzAlaM, ratnasiMhAsanottame / tAH sukhaM khAminaM svAmimAtaraM ca nyavezayan // 228 // svayaM saMvAhikIbhya, pANinyAsairyathAsukhaiH / zatapAkAdibhistailairabhyaGgaM ca tayorvyadhuH // 229 // gandhadravyaiH surabhibhiH, sUkSmapiSTaiH kSaNena tAH / udvarttanaM vidadhire, ratnadarpaNavat tayoH // 230 // 1 daakssinnaatyH| 2 mdhursvraaH| 3 namaskAram / vivaraM la, pAta // 4 gatam / vivaraM pAta // 5 vikss| 6 dkssinnkdliigRhe| 7dAsIbhUya / triSaSTi, 23 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 174 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIya parva jinendraM karatalena, jinendrajananIM bhuje / gRhItvA ninyire tAzca, paurastye kadalIgRhe // 231 // tatra madhyecatuHzAlaM, ratnasiMhAsanottame / AsayAmAsuratha tA, jinendra-jinamAtarau // 232 // tAzca gandhodakaiH puSpodakaiH zuddhodakairapi / dvAvapi snapayAmAsustadivA''janmazikSitAH // 233 // vicitraratnAlaGkArAMstAstAbhyAM payedhApayan / cirAt svazaktestAdRzyA, manyamAnAH kRtArthatAm // 234 jinendra-vijayAdevyau, devyo'thA''dAya pUrvavat / manohAriNi tA jagmurudIcye kadalIgRhe // 235 // tatrA''sayaMzcatuHzAlamadhyasiMhAsane ca tAH / tau gRhNantau nagAsInasiMhI-tatsutayoH zriyam // 236 // kSaNAdAnAyayAmAsustridazairAbhiyogikaiH / gozIrSacandanaidhAMsi, tAH kSudrahimavagireH // 237 // pAvakaM pAtayAmAsurmathitvA'raNidAruNI / jAyate ghRSyamANAddhi, dahanazcandanAdapi // 238 // samidhIkRtya gozIrSacandanAni samantataH / edhayAmAsuragniM taM, devyastA AhitAgnivat // 239 // tatastenA'gnihomena, bhUtikarma vidhAya tAH / rakSAgranthi jinendrasya, babandhubhaktivandhurAH // 240 // parvatAyurbhavetyuccairvadantyo jinakarNayoH / mitha AsphAlayAmAsU , ratnapASANagolakau // 241 // tIrthaGkaraM karatalenA''dAya vijayAM bhuje / tAH sUtikAgRhe ninyuH, zayyAyAM cA'dhyaropayan // 242 // tatazca svAminaH svAmijananyAzcojjvalAn guNAn / gAyantyo maJju taaststhurntyaasnn-duurtH||243 // __ tadAnImeva saudharme, kalpe'lpetaravaibhavaH / AvRto devakoTIbhirapsarobhizca koTizaH // 244 // 15 koTizazcAraNavaraiH, stUyamAnaparAkramaH / gandharvavargeNA'khavaM, gIyamAnaguNoccayaH // 245 // pArzvato vAranArIbhirvIjyamAnazca cAmaraiH / mUrdhni zvetAtapatreNa, rAjamAno'tihAriNA // 246 // dattAsthAnaH sudharmAyAmAthAnyAM prAmukhaH sukham / zako yAvanniSaNNo'sthAcakampe tAvadAsanam // 247 // // caturbhiH kalApakam // tena cA''sanakampena, kopATopavisaMsthulaH / kampamAnAdharadalaH, sphurajvAla ivA'nalaH // 248 // 20 utkaTabhrakuTIbhImo, vyomevobhUmaketukam / AtAmrIbhUtavadano, madAviSTa iva dvipaH // 249 // uttaraGga ivA'mbhodhistrivalIlAJchitAli~kaH / vanamAlokayAmAsa, vajrabhRd vairighAtakam // 250 // ||tribhirvishesskm // tatkopamupalakSyetthamutthAyA'gre kRtAJjaliH / camUpatirnegameSI, proce prAcInavarhiSam // 251 // ke prati svayamAvezo, mayyapyAdezakAriNi / surA-2sura-manuSyeSu, nA'dhiko na samazca te // 252 // heturAsanakampasya, yaste sampratyajAyata / vimRzyA''jJApaya svAmistatra mAM daNDakAriNam // 253 // evaM ca senApatinA'bhihito diviSatpatiH / kRtvA'vadhAnamavadhijJAnaM prAyukta tatkSaNAt // 254 // jainapravacaneneva, dharma dIpena vastviva / dvitIyatIrthakuJjanmA'jJAsIdavadhinA hriH|| 255 // sa dadhyau cetyaho ! jambUdvIpe varSe ca bhArate / vinItAyAM mahApuryA, jitshtrormhiipteH||256 // jAyAyA vijayAdevyAH, sampratyayamajAyata / etasyAmavasarpiNyAM, dvaitIyIko jineshvrH||257|| yugmam // 30 tena cA''sanakampo'yaM, dhira dhiga duzcintitaM myaa| aizvaryeNonmadiSNorme, mithyAduSkRtamastu tat // 258 // cetasA cintayitvaivaM, ratnasiMhAsanaM nijam / pAdapIThaM pAduke ca, tyaktvottasthau purandaraH // 259 // sasambhramaH zatamakho'bhimukhaM tiirthkRddishH| dadau padAni katicita, prasthAnamiva sAdhayan // 260 // nyasyovyA dakSiNaM jAnumanyaM nyazya ca kinycn| mAM spRzan pANi-zIrpaNa, nanAma svAmine hriH||261 zakrastavena vanditvA, svAminaM pAkazAsanaH / velAnivRtto'bdhiriva, bheje bhUyaH svabhUmikAm // 262 // 1 pUrvadiksambandhini / 2 janmata Arabhya zikSitA iva / 3 prvtopvissttsiNhii-ttputryoH| 4 agniH| 5 prbhuutvaibhvH| 6 sabhAyAm / 7 lalATam / 8 indram / 9 daNDakArakam / 10 indrH| 11 mattasya / 12 indrH| Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / atha tat tIrthakRjanma, sarvAn jJApayituM surAn / tadutsavAya cA''hvAtuM, gRhasthaH svajanAniva // 263 // sadyo romAzcitavapurvapuSmAniva sammadaH / Adideza zunAsIraH, senAnyaM naigameSiNam // 264 // yugmam // sAdaraM zirasA''dAya, pAkazAsanazAsanam / senAnIrapacakrAma, pItvevA'mbhaH pipAsitaH // 265 // sudharmApariSadgavyAH, kaNThaghaNTAmivodbhaTAm / so'tADayat sughoSAM trighaNTAM yojanamaNDalAm // 266 // tasyAzca tADyamAnAyA, vizvakarNapathAtithiH / samuttasthau mahAn nAdo, madhyamAnAmbudheriva // 267 // 5 ekonadvAtriMzallakSA, ghaNTA anyA api sphuTam / praNeduratha tannAdAd, gonAdAdiva tarNakAH // 268 // tAsAM zabdena ghaNTAnAM, jRmbhamANena bhUyasA / saudharmakalpaH sarvo'pi, zabdAdvaitamayo'bhavat // 269 // nityapramAdinasteSu, vimAneSu divaukasaH / nAdena tenA'budhyanta, siMhA iva guhAzayAH // 270 // AjJayA dyusadAMrAjJo, manye kenA'pi naakinaa| ghoSaNAnATyanAndIyaM, sughoSA vAditA'dhunA // 271 / / zrotavyA ghoSaNA'vazyaM, vaasvaajnyaaprkaashinii| ityAzayAd dattakarNamavAtiSThanta nAkinaH // 272 // yugmam / / 10 zAnte sughoSAni|kSe, kaNThanAdena bhUyasA / purandarasya senAnIzvakArA''ghoSaNAmiti // 273 // bho bhoH! zRNvantu gIrvANAH!, saudhrmvrgvaasinH!| samAdizati vaH sarvAnasau diviSadAMpatiH // 274 // jambUdvIpasya bharate'yodhyAyAM puri bhuupteH| jitazatroH sadharmiNyAM, vijayAyAM jagadguruH // 275 // bhAgyodayena vizvasya, vizvAnugrahakArakaH / dvitIyastIrthanAtho'dya, prabhuH samudapadyata // 276 // tat pAvayitumAtmAnamasAbhiH saparicchadaiH / jinajanmAbhiSekAya, gantavyaM tatra samprati // 277 // 15 bhavadbhirapi sarvaddhyA, sarvaiH sarvabalena ca / tatra gantuM mayA sArddhamAgantavyamiha drutam // 278 // tasyaivamAghoSaNayA, staniteneva kekinaH / kalayAmAsurAnandamamandaM tridivaukasaH // 279 // sayo vimAnAnyAruhya,potAniva divaukasaH / AkrAmanto nabhombhodhimAjagmuH zakrasannidhau // 280 // antike svAmino gantuM, vimAnaM kriyatAmiti / Adizat pAlakaM nAmA''bhiyogikasuraM hariH // 281 udvidrumamivA'mbhodhi, ratnabhittimarIcibhiH / zAtakumbhamayaiH kumbhairutpadmamiva mAnasam // 282 // 20 sarvAGgINaM tilakitamiva dIdhairdhvajAMzukaiH / vicitrai ratnazikharairucchekharamivocchritaiH // 283 // ratnastambhaiH zrIkareNorivA''lAnaimanoramam / zAlabhaJjIbhiranyAbhirapsarobhirivA''zritam // 284 // AttatAlaM naTamiva, *kiGkaNIjAlamaNDitam / sanakSatraM viyadiva, mauktikakhastikAGkitam // 285 // IhAmRgA-'zva-vRSabhainara-kinnara-kuJjaraiH / haMsairvanalatA-pamalatAbhizca manoramam // 286 // lakSayojanavistIrNa, jambUdvIpamivA'param / paJcayojanazatyucaM, vimAnaM vicakAra saH // 287 // 25 ||ssddbhiH kulakam // tisuSvAzAsu tasyA''saMstisraH sopAnapatayaH / mahAgirevatarannijharormya ivA''yatAH // 288 // agre sopAnapatInAmabhUvana ratnatoraNAH / akhaNDAkhaNDaladhanuHzreNizrIsodarA iva // 289 // AliGgipuSkaramukhAdarzadIpakamallivat / madhyabhAgaH samatalastasya mausRNyabhAgabhUt // 290 // susparzaH suprabhaiH paJcavarNaizcitrairvicitritaH / kekiparivA''stIrNo, bhUmibhAgo rarAja saH // 291 // 30 abhavanmadhyatastasyaikaH prekSAgRhamaNDapaH / krIDAvezma zriyAmantarnagaryA rAjavezmavat // 292 // madhye ca tasya viSkambhA-''yAmAbhyAmaSTayojanA / caturyojanabAhalyA, babhUva maNipIThikA // 293 // tassA uparyekamAsId , ratnasiMhAsanottamam / mahanmahatyaGgulIye, mANikyamiva pAvanam // 294 // sudhrmaakhysbhaagvyaaH| 2 vtsaaH| 3 he devaaH!| 4 meghgrjisen| 5 myuuraaH| 6 yAnapAtrANi / 7 suvrnnmyaiH| 8 lkssmiihstinyaaH| 9 bndhnstmbhaiH| 10 puttlikaabhiH| *kiGkiNI pAta // 11 mRdutAbhAk / 12 myuurpicchaiH| 13 mahatyAM mudrikAyAm / Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 151 20 25 kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva tasyopariSTAdulloco, rAjato'rAjatojjvalaH / styAMnIbhUtazarajyotsnAprasarabhramadAyakaH // 295 // tanmadhye lambamAno'bhUdeko vajramayo'GkuzaH / tatra pralambyabhUdekaM, muktAdAmaikakumbhikam // 296 / / tasyA'nujanmAna iva, kakupsu catasRSvapi / ardhakumbhapramairmuktAphalaiharasrajo'bhavan // 297 // mandamandolyamAnAste, vAtena mRdunA'dyutan / zunAsIrazriyo lIlAdolAlakSmIma limlucAH / / 298 / / mahatastasya zAkasya, ratnasiMhAsanasya tu / pUrvodIcyAmudIcyAM cA'parodIcyAM tathA dizi / / 299 / / caturazItisahasrasAmAnikadivaukasAm / bhadrAsanAni tAvanti, ratnaramyANi jajJire || 300 // tatrA'STAnAmindrANInAM prAcyAmaSTA''sanAni ca / kamalAkelimANikya vedikAsannibhAnyabhAn // 301 // dizi dakSiNapUrvasyAM tatrA'bhyantaraparSadaH / devadvAdazasaharUpA, abhavannAsanAni tu // 302 // dakSiNasyAM dizyabhUvan, madhyAyAH zakraparSadaH / caturdazAmarasaharuyAsanAni nirantaram // 303 // dizi yAmyapratIcyAM ca babhUvurbAhyaparSadaH / SoDazAnAM sahasrANAmAsanAni divaukasAm // 304 // zakrasiMhAsanasyoccaistasya pazcimato'bhavan / saptAnAmapyanIkAdhipatInAmAsanAni tu // 305 // zAsanasya pratyekaM, kakupsu catasRSvapi / caturazItyAtmarakSasaharUyA AsanAni tu // 306 // fer vimAnaM zakrAjJAsamakAlamajAyata / niSpadyante sumanasAM manasA hISTasiddhayaH // 307 // 30 176 saGkrandano vicakre ca, jinAbhigamanotsukaH / vicitrabhUSaNadharaM rUpamuttaravaikriyam // 308 // lAvaNyAmRtavallIbhirmahiSIbhiH sahA'STabhiH / nATyAnIkena gandharvAnIkena ca mahIyasA // 309 // hRSTaH pradakSiNIkRtya, tad vimAnavaraM hariH / adhyAruroha pUrveNa, ratnasopAnavartmanA // 310 // yugmam // ratnasiMhAsane pUrvAbhimukhastatra vAsavaH / AsAJcakre zailacUlAzilAyAmiva kesarI // 311 // svAnyAsanAnyalaJcakrurmahiSyo'pi biDaujasaH / yathAkramaM kamalinIdalAnIva marAlikAH // 312 // caturazItiH sahasrAH, sAmAnikadivaukasAm | adhyArohan vimAnaM tadudaksopAna vartmanA || 313 / / tatrAsssAJcakrire kheSu kheSu bhadrAsaneSu te / rUpadheyAntarANIvA'pratirUpANi vajriNaH // 314 // anye'pi devA devyathA'pAcyasopAnavartmanA / tad vimAnaM samArohana, niSeduzca yathAsanam || 315 / / hareH siMhAsanasthasya, puro'bhUdaSTamaGgalI | patnIbhiraSTAbhirivaikaikamaGgalakalpanAt // 316 // tadanu cchatra- bhRGgAra - pUrNakumbhAdayo'bhavan / te hi svArAjyacihnAni, cchAyAvat sahacAriNaH / / 317 / / sahasrayojanotsedhastadagre'bhUnmahAdhvajaH / yuto laghudhvajazataiH pallavairiva pAdapaH / / 318 // tadagre cAbhavan paJcAnIkAdhipatayo hareH / AbhiyogikadevAzca, svAdhikArApramAdinaH / / 319 / / itthaM maharddhibhiH zakraH, surakoTIbhirAvRtaH / caturaicAraNagaNaiH stUyamAnamaharddhikaH // 320 // nATyAnIkena gandharvAnIkena ca nirantaram / prakrAntanATyAbhinayasaGgItakakutUhalaH // 329 // anIkaiH paJcabhizcA'gre, kRSyamANamahAdhvajaH / purastUryaninAdena, brahmANDaM sphoTayanniva // 322 // saudharmadevalokasyodIcIne tiryagadhvani / tenA''yayau vimAnenA'vatitIrSurmahItale // 323 // // caturbhiH kalApakam // ApUrNo devakoTIbhiravarohan vyarAjata / vimAnaH pAlakaH kalpaH, saudharma iva jaGgamaH // 324 // dvIpa - sbhodhInasaGkhyAtAnalaGghiSTa kSaNAdapi / tad vimAnavaraM divyaM, vegenA'timanogata || 325 / / saudharmamiva bhUmiSThaM, devakrIDAniketanam / nandIzvaramahAdvIpaM tad vimAnamathA''sadat // 326 // tatra dakSiNapUrvasmin, zaile ratikarAbhidhe / gatvA purandaro vegAt, tad vimAnaM samakSipat // 327 // 35 saGkSipan saGkSipannevaM, vimAnaM kramazo hariH / jambUdvIpasya bharate, vinItAmAyayau purIm // 328 // 1 ghanIbhUtA / 2 indraH / 3 dakSiNasopAnamArgeNa / 4 unnataH / 5 saGghasamakarot / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 177 dvitIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / tatra tena vimAnena, khAminaH sUtikAgRham / sa triH pradakSiNIcakre, svAmivat svAmibhUmyapi // 329 // tasyodakpUrvakakubhi, sa vimAnamatiSThipat / hariIrAd yAnamiva, sAmanto rAjavezmani // 330 // prAvizat sUtikAvezma, svAmino'tha purandaraH / kulInakarmakaravad, bhaktitaH saGghacattanuH // 331 // tIrthakRttIrthakRnmAtrorapyAlokitamAtrayoH / praNanAma sahasrAkSo, dhanyamAnI svacakSuSAm // 332 // tatra pradakSiNIkRtya, svAminaM vijayAM ca saH / namaskRtya ca vanditvA, caivamUce kRtAJjaliH // 333 // 5 __ namaste kukSiNA ratnadhArike! vizvapAvani ! / jaganmAtaH! sadAlokajagaddIpapradAyini ! // 334 // mAtastvamekA dhanyA'si, dvitIyastIrthakRd yayA / vizvopakArI suSuve, pRthivyA kalpavRkSavat // 335 // ahaM hi saudharmapatiH, svAmijanmamahotsavam / kartumatrA''gamaM mAtarna bhetavyamatastvayA // 336 // ityudIrya sahasrAkSastadA'pasvApanI dadau / vikRtya tIrthakadrUpaM, devyAH pArzve nyadhatta ca // 337 // tataH zakraH kSaNAcchakAn , vicake cA''tmapaJcamAn / ekadhA'nekadhA ca syuH, kAmarUpA divauksH||338|| 10 ekaH surapatisteSu, prodbhinnapulakAGkuraH / manaseva zucirbhUtvA, zarIreNApi bhktitH|| 339 // namaskRtyA'nujAnIhItyabhidhAya jinezvaram / gozIrSarasaliptAbhyAM, karAbjAbhyAmupAdade // 340 // yugmam // dvitIyaH pRSThataH sthitvA''tapatraM svAmimUrdhani / adhArayad giriziraHsthitarIkenduvibhramam // 341 // bibharAJcakraturubhau, pArzvatazcAmare harI / svAmidarzanataH sAkSAdAttau puNyacayAviva // 342 // eka ullAlayan vajra, pratIhAra ivA'grataH / sasarpa svAminaM pazyan , kizcid valitakandharaH // 343 // 15 sAmAnikAH pAriSadyAstrAyastriMzAstathA'pare / parivatrurdiviSadaH, prabhuM padmamivA'rlayaH // 344 // bhuvanasvAminaM yatnAt , pANibhyAM dhArayan hariH / meruzailaM pratyacAlIjanmotsavavidhitsayA // 345 // anuskhAmi dadhAve'tha, paryasyadbhiH parasparam / ahampUrvikayA devairanugItaM mRgairiva // 346 // svAminaM pazyatAM dUrAd, dRSTipAtairdivaukasAm / phullanIlotpalavanAkIrNeva dyaurajAyata / / 347 // bhUyo bhUyo bhagavantamupetyopetya dUrataH / nirIkSAJcakrire devAH, svadhanaM taddhanA iva // 348 // 20 samApatanto yugapat , sammardaina divaukasaH / anyo'nyamAsphalanti sma, taraGgA iva vAridhaH // 349 // gagane zakrayAnena, gacchataH svAminaH puraH / puSpaprakaratAM bhejurgraha-nakSatra-tArakAH // 350 // puruhUto muhUrtAntarmerumUrdhni yayau zilAm / atipANDukambalAkhyA, cUlAdakSiNataH sthitAm // 351 // ratnasiMhAsanotsaGge, khotsaGgasthApitaprabhuH / tatra copAvizat pUrvAbhimukhaH pUrvadikpatiH // 352 // tdaivaishaanklpendro'pyddhtaasnkmptH| ajJAsIdavadhijJAnAcchImatsarvajJajanma tata // 353 // zakravat so'pi santyajya, ratnasiMhAsanAdikam / dattvA padAni saptA'STAnyanamajagadIzvaram // 354 // tasyA''jJayA ca senAnI naa'lghupraakrmH| ghaNTAmAsphAlayAmAsa, mahAghoSAM mahAsvanAm // 355 // vimAnalakSAstannAdoSTAviMzatimapUri saH / udvelajaladhidhvAnastaTArcaladarIriva // 356 // devAsteSAM vimAnAnAM, tanninAdena cA'budhan / prabhAtazaGkhadhvaninA, prasuptA iva bhuubhujH||357 // zAnte tasmin mahAghoSAghaNTAghoSe camUpatiH / parjanyadhIradhvanitaH, sa evaM ghoSaNAM vyadhAt // 358 // 30 jambUdvIpasya bharate, vinItAyAM puri prabhuH / vijayA-jitazavostu, dvitIyo'janitIrthakRt // 359 // tasya janmAbhiSekAya, merau yAsyati vaH prbhuH| tatsamaM svAminA gantuM, tvaradhvaM he divaukasaH // 360 // ityuccakai?SaNayA, sarve devAstadaiva hi / mantrAkRSTA ivA''jagmuraizAnapatisannidhau // 361 // zUlapANirathezAna, uttarArdhadivaspatiH / ratnabhUSaNabhRd ratnesAnumAniva jaGgamaH // 362 // 1 kulavAn kiGkara iva / 2 pUrNimA / 3 devaaH| 4 bhrmraaH| 5 kRpnnaaH| 6 zakravAhanena / 7 indraH / giriguhA iva / 9ravagiririva / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva zvetAmbaradharaH sragvI, mahAvRSabhavAhanaH / sAmAnikAdibhirdevaiH, koTizaH parivAritaH // 363 // vimAnaM puSpakaM nAmA'dhyAruhya saparicchadaH / dakSiNenezAnakalpasyA'dhvanA niragAd drutam // 364 // // tribhirvizeSakam // asaGkhyAtAn samullaGya, dvIpA-'mbhodhIna kSaNAdapi / nandIzvaramahAdvIpaM, prApaizAnasurezvaraH // 365 // tatra cottarapUrvasmin, zaile ratikare nijam / sazcikSepa vimAnAdi, hemanta iva vAsaram // 366 / / krameNa saGkSipastat tadakAlakSepato yayau / sumerAvantavAsIva, pAdAntaM jagadIzituH // 367 // / sanatkumAro brahmA ca, zukrazcaprANataH suraiH| ghaNTAM sughoSAmAsphAlya, bodhitarnegameSiNA // 368 zakravad vartmanodIcA, nandIzvaramupetya ca / apAkpUrve ratikare, vimAnAdi samakSipan // 369 // yayuzca meruzirasi, zakrotsaGge nipeduSaH / sannidhAne bhagavato, nakSatrANi vidhoriva // 370 // mahendro lAntakazthApi, sahasrAro'cyuto'pi ca / mahAghoSA'laghuparAkramAbhyAM bodhitAmarAH 371 IzAnavad dakSiNena, pathA nandIzvaraM yayuH / udakpUrve ratikare, vimAnAdi smkssipn||372|| yugmm|| adhivAmi tato jagmuH, kAJcanAcalamUrdhani / pathikA iva sAnan, vane'dhiphalapAdapam // 373 // puryA camaracaJcAyAM, dakSiNazreNibhUSaNe / sudharmAyAM cakampe ca, camarasyA''sanaM tadA // 374 // so'pi jJAtvA'vadhijJAnAt, tIrthakRjanma pAvanam / gatvA padAni saptASTAnyAnanAma jinezvaram // 375 // 15 AjJayA tasya sadyo'pi, pattyanIkapatidrumaH / ghaNTAmoghakharAM nAmA''sphAlayAmAsa sukharAm // 376 // zAnte caughasvarAghoSe, tena cA''ghoSaNe kRte / asurAzcamaraM bhejuH, sAyaM drumiva pakSiNaH // 377 // Abhiyogikadevazca, camarendrasya zAsanAt / yojanArdhalakSamAnaM, vimAnaM vyakarot kSaNAt // 378 // paJcayojanazatyuccamahendradhvajamaNDitam / potaH sakUpaka iva, tad vimAnamarAjata // 379 // catuHSaSTisahasraiH sa, samaM sAmAnikAsuraiH / trayastriMzitrAyastriMzaizcaturbhirlokapAlakaiH // 380 // 20 parivArasametAbhirmahiSIbhizca paJcabhiH / tisRbhiH pariSadbhizca, mahAnIkaizca saptabhiH // 381 // saptabhizcAnIkanAthaiH, sAmAnikacaturguNaiH / AtmarakSaistathA'nyairapyasurANAM kumArakaiH // 382 // tad vimAnaM samAruhya, kSaNAnnandIzvaraM yayau / vimAnaM khe ratikare, saJcikSepa ca zakravat // 383 // pravAha iva jAhavyA, vegAt pUrvapayonidhim / sa yayau svAmipAdAntaM, meruparvatamUrdhani // 384 // nagayoM balicaJcAyAmuttarazreNimaNDane / balizvA''sanakampenA'hejanmA'vadhinA'budhat // 385 // 25 tasyA''dezAta pattyanIkapatinAmnA mhaadrumH| drAga mahoghavarAM nAma, ghaNTAM triH payaMtADayat // 386 // ghaNTAnAde ca vizrAnte, prAgvadAghoSaNAmasau / akAdaMsurazrotrasudhAzrotaHsahodarAm // 387 // tayA ghoSaNayA'bhyeyuH, sarvato'pyasurA balim / ambudasyeva nAdena, mAnasaM mArnasaukasaH // 388 // pUrvasaGkhayairmahiSyAdhairyuktaH sAmAnikaiH punaH / paSTisahasrestebhyazcA''tmarakSaistu caturguNaiH // 389 // prAgmAnena vimAnena, prAgvadindradhvajena ca / gatvA nandIzvararatikaraM meruzirasyagAt // 390 // 30 dhrnnendrohrirvennudevshcaa'gnishikhstthaa| velamba-sughoSa-jalakAntAH pUrNo'mito'pi ca // 391 // nAga-vidyut-suparNA-'gni-vAyu-megha-sarasvatAm / dvIpAnAMca dizAMcendrA, dakSiNazreNigAHkramAt // udakzreNestvamI bhUtAnando harizikhastathA / veNudArI tathA cA'gnimANavazca prabhaJjanaH // 393 // mahAghoSo jalaprabho, vaziSTho'mitavAhanaH / sarve'pyAsanakampenA'rhajanmA'vadhinA'budhana // 394 // tatazca dharaNAdInAM, bhadrasenaizcamUdhavaiH / bhUtAnandAdInAM dakSAbhidhaighaNTAstrirAhatAH // 395 // 1 kAlakSepaM vinaa| 2 ziSya iva / * mAhendrosaGgha 3 sNtaa0|| 3 adhikAni phalAni yatraitAdRzaM pAdapa praat| nAnAss. sa // 4 sevakasthAnIyo devH| 5 asurakarNAmRtapravAhasadRzAm / 6 hNsaaH| paJcabhiH / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / tatra meghasvarA krauJca-haMsa-maJjusvarAstathA / nandisvarA nandighoSA, susvarA madhurasvarA // 396 // ma ghoSA ceti ghaNTA, nedusteSAM yathAkramam / nAgAdikAnAM bhavanapatInAM pakSayordvayoH // 397 // dvayorapi tataH zreNyoH, sarve nAgAdayaH kSaNAt / skhaM svamindraM samAjagmuH, svasthAnamiva vaajinH||398|| teSAmapyAjJayA skhe khe, tridazA AbhiyogikAH / rana-svarNavicitrANi, vimAnAni tadaiva hi // 399 // yojanAnAM paJcaviMzisahasrAn vistRtAni ca / sArdhadviyojanazatendradhvajAni vicakrire // 400 // 5 pratyekaM mahipIbhiste, paDbhiH sAmAnikaistathA / paTsahasraizca tebhyazcA'GgarakSaistu caturguNaiH // 401 // anyaizcamara-balivat , bAyastriMzAdibhivatAH / vimAnAni samAruhya, merau svAmyantike yayuH // 402 // pezAcAnAMca bhuutaanaaN,ykssaannaaNrksssaampi| kinnr-kimpurussaa-hi-gndhrvaannaamdhiishvraaH||403 kAlaH sarUpo'tha pUrNabhadro bhImazca kinnrH| satpuruSazcA'tikAyo, nAmnA giitrtistthaa||404|| dakSiNazreNigA ete, hyuttarazreNigAstvamI / mahAkAlopratirUpo, mANibhadrAbhidho'pi ca // 405 // 10 mahAbhImaH kimpuruSo, mahApuruSa eva ca / mahAkAyo gItayazA, dvaye'pyAsanakampataH // 406 // jJAtvA'rhajanma te svaiH svaiH, sainyanAthainijAM nijAm / maJjukharAM maJjughoSAM, ghaNTAmAsphAlayan kramAt 407 ||pnycbhiH kulakam / / zAnte nAde ca ghaNTAnAM, senAnyA ghoSaNe kRte / vyantarAste pizAcAdyA, eyurindrAnnijAnnijAn // 408 // indrAH parivRtA devairtraaystriNsh-lokpaiH| trAyastriMza-lokapA hi, naiSAM candrA-'rkayoriva // 409 // 15 sAmAnikasahaustu, te caturbhiH pRthaka pRthak / sahasrairAtmarakSANAM, vRtAH SoDazabhistathA // 410 // vikRtAni vimAnAni, svairdevairAbhiyogikaiH / te'dhiruhya samAjagmurmerau bhagavadantike // 411 // __ tathA'NapannikAdInAM, dakSiNazreNivartinAm / uttarazreNibhAjAM ca, pizAcAdisurendravat // 412 // vyantarASTanikAyAnAM, suranAthAzca poDaza / prAgvadAsanakampena, jJAtvA janma jinezitaH // 413 // maJjakharAM maJjaghoSAM, pRthagAsphAlya sainyapaiH / ghoSaNAM kArayitvA ca, svaiH svaizca vyntrairyutaaH||414|| adhiruhya vimAnAni, vikRtAnyAbhiyogikaiH / sAmAnikAdibhiH prAgvat, sambhUyaiyurjinAntikam // 415 // // caturbhiH kalApakam // candrA-''dityAvasaGkhyAto, tadvadAttaparicchadau / AjagmaturjinaM merau, pitaraM tanayAviva // 416 // evamindrAzcatuHSaSTiH, svatantrAH paratantravat / bhaktyA samApatanti sma, svAmijanmotsavecchayA // 417 // ekAdaza-dvAdazayoH, kalpayoratha vAsavaH / snAtropakaraNAyA''bhiyogikAnAdizat surAn // 418 // 25 tairdizyuttarapUrvasyAmapakramyA''bhiyogikaiH / vidhAyoccaiH samuddhAtamevaM kumbhA vicakrire // 419 // sauvarNA rAjatA rAnAH, svarNarUpyamayA api / svarNaratnamayAzcApi, rUpyaratnamayA api // 420 // svarNarUpyaratnamayAstathA mRtsnAmayA api / aSTAdhikAni pratyekaM, zatAni daza saGkhyayA // 421 // etAvantazca bhRGgArA, darpaNA bhAjanAni ca / pAvyazca supratiSThAzca, tathA ratnakaraNDakAH // 422 // puSpacaGgerikAzcApi, pratyekaM tairvicakrire / akAlakSepataH kozAgArAdiva smaahRtaaH||423|| 30 AdAya tAMzca te devAH, kalasAnalasetarAH / sarasIvA'mbuhAriNyo, yayuH kSIrodasAgare // 424 // udbudbudaravaiH kumbhairunmaGgalaravairiva / svairaM kSIrodakaM tatra, te'gRhNan jaladA iva // 425 // puNDarIkANi padmAni, kumudAnyutpalAni ca / sahasrapatrANi zatapatrANyAdadire ca te // 426 // upetya puSkarode'pi, te'mbudhau puSkarAdikam / bhRzAyamAnA jagRhurtIpe sAMyAtrikA iva // 427 // bharatairavatakSetravartinAmudakAdikam / tIrthAnAM mAgadhAdInAmapyupAdadire surAH // 428 // 35 * senAnAthai saGgha 1 // 1 senaaptibhiH| 2 mRnnmyaaH| 3 aprmaadinH| 4 nauvyApAriNaH / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva gaGgAdiSu idinISu, padmAdiSu ideSu ca / mRdambhojAni jagRhuH, santaptAH pathikA iva // 429 // sarvataH kulazailebhyo, vaitATyebhyazca sarvataH / sarvato vijayebhyazca, vakSArebhyazca sarvataH // 430 // devottarakurubhyazca, sumeruparidhisthitAt / bhadrazAlAnandanAca, saumanasAca pANDakAt // 431 // parvatebhyazca malaya-dardurAdibhya oSadhIH / gandhAn puSpANi siddhArthAste'gRhaMstuvarANi ca // 432 // ||tribhirvishesskm // tAni dravyANi sarvANi, melayanti ma nAkinaH / bheSajAnIva bhiSajo, gandhAniva ca gAndhikAH // 433 // tadupAdAya te sarvamupasvAmi samAyayuH / acyutendrasya manasA, sparddhamAnA ivA''darAt / / 434 / / tatazca bhaktibhAgindra, aarnnaa-'cyutklpyoH| vRtaH sahasrardazabhiH, sAmAnikadivaukasAm // 435 // trayastriMzatrAyastriMzaizcaturbhirlokapAlakaiH / parSadbhistisRbhiH sainyaiH, sainyanAthaizca saptabhiH // 436 // 10 catvAriMzatA sahajaizvA''tmarakSadivaukasAm / uttarAsaGgavAnagre, vimucya kusumAJjalim // 437 // kRtacarcAzcandanena, merAjapihitAnanAn / aSTottaraM sahasraM sa, kumbhAn devaiH sahA'grahIt // 438 // tAn kumbhAn loThayAmAsa, svaamimuurdhnythaa'cyutH| bhaktiprakarSataH kurvannAtmavannamitAnanAn // 439 // svAmisaGgAt tadambho'gAt , puNyamapyatipuNyatAm / tApanIye hyalaGkAre, sutarAM dyotate maNiH // 44 // pAnIyadhArodgiraNAnnadantaH kalasAzca te / svAmistrAtravidhau matrAn , paThanta iva rejire // 441 // 15 kumbhebhyo nipataMstebhyo'mbhaHpravAho mahAMstadA / svAmilAvaNyasaritAveNIsaGgamatAM yayau // 442 // aGgeSu svAminaH svarNagaureSu prasarat payaH / tad gAGgamiva haimeSu, padmakhaNDeSvarAjata // 443 // A sarvAGgaM prasaratA, nirmalenA'tihAriNA / vAriNA zuzubhe tena, saMsaMvyAna iva prbhuH|| 444 // tatrendrebhyaH surebhyazca, kepi bhaktibharAkulAH / utkSipya napayitRbhyaH, pUrNakumbhAnupAnayan // 445 // tasthuchAyAkarAH kecit , keciccAmarapANayaH / uddhRpadahanAH kecit , puSpa-gandhabhRto'pare // 446 // 20 peTuH snAtravidhi ke'pi, ke'pi cakrurjayAravam / kecicca tADayAmAsurdundubhIn koNapANayaH // 447 // ke'pyutphullakapolA-''syAstAraM zaGkhAnapUrayan / mitha AsphAlayAmAsuH, kAMsyatAlAnathA'pare // 448 // AjaghnurjhallarIH kepi, ratnadaNDairakhaNDitaiH / kecidunnAdacaNDimno, DiNDimAn paryatADayan // 449 // nartakIvat ke'pyanRtyannucaistAlalayAnugam / namraturvikRtaM ke'pi, hAsyAya viTaMceTavat // 450 // gAyanIvat ke'pyagAyana, prabandhaiH karaNAdibhiH / jagurgopAlavat keciducchRGkhalagalasvaram // 451 // 25 dvAtriMzatpAtrakaM ke'pi, nATakAbhinayaM vyadhuH / kecidapyutpatanti sa, nipatanti sa kecana // 452 // ratnAni vavRSuH kepi, vavRSuH ke'pi kAJcanam / avarSan bhUSaNAnyeke'vapaMcUrNAni kecana // 453 // vavRSuH kepi mAlyAni, puSpANi ca phalAni ca / vavalguzcaturaM kecit , kecit kSveDI ca cakrire // 454 // heSI vidadhire ke'pi, cakrire ke'pi baMhitam / sthaghoSaM vyadhuH ke'pi, nAdAMstrIn ke'pi cakrire // 455 // kepi cAcAlayan padidardarairmandarAcalam / medinI dalayAmAsuzcapeTauMbhizca kecana // 456 // 30 kecidAnandabahalaM, muhuH kolAhalaM vyadhuH / bhramanto maNDalIbhUya, jaguH ke'pi ca rAsakAn // 457 // kRtrimaM jajvaluH kepi, praNeduH kepi kautukAt / agarjannarjitaM kepi, vidyudvat kecidadyutana // 458 // evaM vicitramAnandAceSTamAneSu nAkiSu / acyutendro bhagavato'bhiSekamakaronmudA // 459 // zirasyaJjalimuttaMsasanibhaM viracayya saH / vyAjahAra jaya jayetyuccairavyAjabhaktibhAk // 460 // 1 vikasitakamalAcchAditamukhAn / 2 sauvarNe / 3 shbdaaymaanaaH| 4 suvarNakamalepu gaGgAvArIva / 5 uttarIyeNa sahita iva / 6 chtrdhaarinnH| 7 yaSTipANayaH / 8 hAsyakArakanaTavat / 9 gAyakIvat / 10 siNhnaadm| 11 ashvnaadm| 12 hastinAdam / 13 paadghaataiH| 14 karatalaghAtaiH / 15 zirobhUSaNasadRzam / Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 181 vastreNa devadUSyeNa, mamArja khAminastanum / dakSasaMvAhaka iva, sukhasparzena pANinA // 461 // AnandaM nATaya cainovyaM naTa ivA'cyutaH / puratastrijagadbhaturabhyanaiSIt shaamraiH|| 462 // mozIrSacandanarasaiH, svAmino'tha vilepanam / divyabhaumaizca kusumairacA ca vidadhe'cyutaH // 463 // kumbho bhadrAsanA-''dazauM, zrIvatsa-khastikAvapi / nandyAvarto vardhamAno, matsya ityaSTamaGgalIm // 464 // atyacchai rajatamayairakhaNDairatha taNDulaiH / AraNA-'cyutakalpendra, AlilekhA'grataH prbhoH||465|| yugmam // 5 bhaktinino jAdaghnaM, kusumaprakaraM tataH / amuJcat paJcavarNa sa, sandhyAbhrakaNikopamam // 466 // uttoraNAmiva divaM, kurvANo dhUmavartibhiH / urdUpadahano dhuupmdhuupaaydthaa'cyutH||467 // utkSipyamANe dhUpe ca, vAdyamAnA'marottamaiH / sanileva mahAghoSA, ghaNTA tArasvarA babhau // 468 // hariruttArayAmAsA''rAtrikaM svAmine svayam / ucchikhAmaNDalaM jyotirmaNDalazrIviDambakam // 469 // tataH padAni saptASTAnyapakramya praNamya ca / romAJcito'cyutapatiH, stotumevaM pracakrame // 470 // 10 jAtyajAmbUnadacchedacchavicchannanabhastala! prabho ! tabAdhautazuciH, kAyaH kamiva nA''kSipet 1 // 471 // mandAradAmavannityamavAsitasugandhini / tavA'Gge bhRGgatAM yAnti, netrANi surayoSitAm // 472 // divyAmRtarasAsvAdapoSapratihatA iva / samAvizanti te nAtha!, nA'Gge rogoragavajAH // 473 // tvayyAdarzatalAlInapratimApratirUpake / kSaratsvedavilInatvakathA'pi vapuSaH kutaH // 474 // na kevalaM rAgamuktaM, vItarAga! manastava / vapuHsthitaM raktamapi, kSIraMdhArAsahodaram // 475 // 15 jagadvilakSaNaM kiM vA, tavA'nyad vaktumIzmahe ? / yadavisaMmabIbhatsaM, zubhraM mAMsamapi prabho // 476 // jala-sthalasamudbhUtAH, santyajya sumanaHsrajaH / tava niHzvAsasaurabhyamanuyAnti madhuvratAH // 477 // lokottaracamatkArakarI tava bhavasthitiH / yato nA''hAra nIhArau, gocarazcarmacakSuSAm // 478 // iti stutvA prabhuM kiJcidapakramya kRtAJjaliH / zuzrUSAtatparastasthAvacyuto'cyutabhaktibhAk // 479 // indrA dvApaSTiranye'pi, krameNa saparicchadAH / abhiSekaM jagadbhartuzcakruracyutanAthavat // 480 // 20 tadvat stutvA namaskRtyA'pakramya ca kRtAJjali / upAsAJcakrire nAthaM, tatparAH kiGkarA iva // 481 // __ atha saudharmakalpendra, iva drAgatibhaktitaH / vicake pazcadhA''tmAnaM, dvitIyasvargavAsavaH // 482 // atipANDukambalAyAmardhacandrasamAkRtau / aizAnakalpavat siMhAsanameko'tha zizriye // 483 // zakrotsaGgAnijotsaGga, rathAdiva sthAntaram / sa samAropayAmAsa, yatamAno jagadgurum // 484 // AtapatraM dadhArako, vizadaM khAmimUrdhani / dhArayAmAsatuzcAnyau, cAmare prabhupArzvayoH // 485 // 25 paJcamaH zUlapANiH san , purastasthau jagatpateH / pratIhAra ivodAreNA''kAreNa manoramaH // 486 // tataH saudharmakalpendro'pyamarairAbhiyogikaiH / abhiSekopakaraNadravyANyAnAyayad drutam // 487 // dikSu prabhozcatasRSu, sphaTikAdrInivA'parAn / sphATikAn so'ticaMturacaturo vyakarod vRSAn // 488 // teSAM vRSANAM zRGgebhyo'STabhya utpeturujvalAH / aSTAmbudhArA dhavalA, razmidaNDA ivaindavAH // 489 // samutpatya milanti sa, puro nadya ivaikataH / nipatanti sa payasAM, patyAviva jagatpatau // 490 // 30 abhiSekaM jagadbhaturevaGkAraM cakAra saH / bhajayantareNa kavivacchaktAH khaM jJApayanti hi // 491 // bhASTiM vilepanaM pUjAmaSTamaGgalikAmapi / ArAtrikaM ca vidhinA, vidadhe so'cyutendravat // 492 // zakrastavena vanditvA, praNamya ca jagatpatim / harSagadgadayA vAcA, sa stotuM prAstavIditi // 493 // 1 aGgasaMvAhanakarmaNi caturaH sevaka iva / 2 atikhcchaiH| 3 jAnupramANam / * uddhRtadahano saGgha 1 // suvarNam / 5 aadrshtlprtivimbitprtimaasaashe| 6 dugdhadhArAsAzam / 7 durgndhrhitm| 8 kusummaalaaH| 9 atidkssH| 1. samudre / "mArjanam / triSaSTi. 24 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 kalikAlasarpajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva jaya tribhuvanAdhIza !, jaya vizvakavatsala ! / jaya puNyalatodbhedanavAmbuda! jagatprabho ! // 494 // svAmin ! vimAnAd vijayAdavatIrNo'si bhUtale / idaM jagat prINayituM, saridogha ivAcalAt // 495 // bIjaM mokSagumasyeva, jJAnatritayamujvalam / svAminnAjanmasiddhaM te, shiitltvmivaambhsH|| 496 // ye tvAM tribhuvanAdhIza, dhArayanti sadA hRdi / sammukhInAH zriyasteSAmAdarzapratibimbavat // 497 // 5 ulvaNairbAdhyamAnAnAM, karmarogaiH zarIriNAm / diSTyA tvamagadaGkArapratIkArakaro'bhavaH // 498 // tvaddarzanasudhAsArAsvAdasya trijagatpate ! / marupAnthA iva vayaM, na tRpyAmo manAgapi // 499 // rathaH sArathinevA'dya, karNadhAreNa nauriva / pathA bajatu loko'yaM, tvayA netrA jagatpate ! // 500 // tvatpAdapadmazuzrUSAsamayAdhigamena naH / bhagavannidamaizvarya, kRtArthamadhunA'bhavat // 501 // __ stutvaivamAdibhiH zlokairaSTottarazatena tam / vicakre paJcadhA rUpaM, prAgvat prAcInabarhiSA // 502 / / 10 nAthameko'grahIcchatrameko dvAvatha cAmare / vajrapANiH purastasthAvekaH zakrastu pUrvavat // 503 // tato manovat sa yAkAmInaH saparicchadaH / vinItAtmA vinItAyAM, jitazatrugRhaM yayau // 504 // tIrthakRtpratirUpaM sa, saMvatre tatra tatkSaNAt / vijayAvAminIpArzve, tIrthanAthaM nyadhatta ca // 505 // ucchIrSe kuNDaladvandvaM, nyadhAdarkendusodaram / devadUSyaM ca masRNaM, komalaM zItalaM prabhoH // 506 // divo'vataradarkAmaM, svarNaprAkAramaNDitam / babandha bharturulloce, zakraH zrIdAmagaNDakam // 507 // maNi-ratrayutA hArA, arghahArAzca hAriNaH / hariNA dadhire tatra, dRgvinodakRte prabhoH // 508 // tatrA'paskhApanI devyA, vijayAyA jahAra saH / kumudinyA iva zazI, pagrinyA iva cAryamA // 509 // zakrAdiSTavaizravaNanidezena divaukasaH / jRmbhakA nAma tatreyurjitazatruniketane // 510 // hiraNya-svarNa-ratnAnAM, koTIAtriMzataM pRthak / vavRSuste dvAtriMzataM, nandabhadrAsanAni ca // 511 // vyadhurbhUSaNavRSTiM ca, maNyaGgA iva zAkhinaH / vastradRSTimathA'nagnA, iva klpmhiiruhaaH|| 512 // vanAni bhadrazAlAdInyavacityeva srvtH| patravRSTiM puSpavRSTiM, phalavRSTiM ca te vydhuH||513|| vicitravarNasumanomAlyavRSTiM mahIyasIm / vitenire ca citrAGganAmakalpadrumA iva // 514 // vidadhurgandhavRSTiM ca, cUrNavRSTiM ca pAvanIm / utkSiptailAdikakSodA, iva dakSiNamArutAH // 515 // atyudArAM vasudhArAvRSTiM ca paritenire / vAridhArAvRSTimiva, pusskraavrtvaaridaaH|| 516 // saudharmazAsinaH pAkazAsanasyA'nuzAsanAt / athA''bhiyogikA devA, itthamAghoSaNAM vydhuH||517|| 25 AkarNayantu sarve'pi, bho bho vaimAnikAH surAH / bhavanAdhipati-jyotiya'ntarAzcAdhAnataH // 518 // arhato'rhajananyAzca, yo'zubhaM cintayiSyati / tanmUrdhA saptadhA gacchatvarjakasyeva mnyjrii|| 519 // tadA ca meruzikharAt, sendrAH sarve surA-'surAH / dvIpaM kandalitAnandA, nandIzvaramupAyayuH // 520 // bhagavantaM namaskRtya, jitazatruniketanAt / yayau nandIzvaradvIpaM, saudharmendro'pi tatkSaNAt // 521 // tatrAJjanAdrau pUrvasin , zAzvatAyataneSu saH / zAzvatAhatpratimAnAM, cakArA'STAhnikotsavam // 522 // 30 saudharmendrasya catvAro, lokapAlAzcaturdhvapi / aSTAhnikotsavaM hRSTAzcakrurdadhimukhAdriSu // 523 // uttarasinnaJjanAdrau, zAzvatAyataneSu tu / IzAnendraH zAzvatArhatpratimASTAhnikA vyadhAt // 524 // lokapAlAzca tasyApi, prAgvad dadhimukhAdriSu / RSabhAdipratimAnAM, vyadhuraSTAhnikotsavam // 525 // aSTAhnikAM camarendrazcakre'pAcye'JjanAcale / caturpu taddadhimukhAdriSu tasya tu lokapAH // 526 // balIndro'STAhnikAM cakre, pazcime tvaJjanAcale / tallokapAlAH zaileSu, cakrurdadhimukheSu tu // 527 // * GkAraH, prati saGgha 2 saGgha 3 // 1 indreNa / 2 indrH| 3 nmraatmaa| 4 snigdham / 5 manoharAH / 6 suuryH| 7 siNhaasnvishessaaH| 8 saavdhaantyaa| 9 pallavitAnandAH / 20 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ] triSaSTizalA kApuruSacaritam / tatazca saGketasthAnAdiva dvIpavarAt tataH / kRtakRtyA nijanijaM, sthAnaM jagmuH surAsurAH // 528 // itazca tasyAM yAminyAmanvarhad vaijayantyapi / sukhena suSuve sUnuM, gaGgeva kanakAmbujam // 529 // jAyA-cadhvostu vijayA-vaijayantyoH paricchadaH / putrotpattikiMvadantyA, jitazatrumavardhayat // 530 // 5 tayA ca vArtayA tuSTo, rAjA'dAt pAritoSikam / tathA yathA tatkule'pi, zrIrabhUt kAmadhenuvat // 531 // ghanAgame sindhuriva, sindhurADiva parvaNi / sphArIbabhUva vapuSA, tadAnIM medinIpatiH // 532 // ucchrAsaM saha medinyA, prasAdaM nabhasA saha / ApyAyaketvaM marutA, saha bheje mahIpatiH / / 533 // rAjJA mumucire tena, kArAbandhAd dviSo'pi hi / avAziSyata bandhastu, tadebhAdiSu kevalam // 534 // caityeSu jinabimbAnAM, pUjAca vidadhe'dbhutAH / zAzvatArhatpratimAnAmiva zakro narezvaraH / / 535 // arthinazca svaka-parAnapekSaM so'dhinoM dhanaiH / sarvasAdhAraNI vRSTirvAridasyodyatasya hi // 536 // upAyayurupAdhyAyAH, paThantaH sutamAtRkAm / ullaladbhiH samaM chAtrairvatsaiH kIlojjhitairiva // 537 // brAhmaNAnAM gururvedoditamatradhvaniH kvacit / kvacillagnAdivicArasArA mauhUrtikoktayaH // 538 // kvacicca kulanArINAmulUladhvaniruttamaH / gItadhvanizva maGgalyaH kvacid vArarmRgIdRzAm // / 539 // kalyANakalpanAkalpo, bandikolAhalaH kvacit / kvacit punazcAraNAnAM, cArudvipathakAziSaH // 540 // anyo'nyaM ceTavargANAM, harSottAlA giraH kvacit / vetrikolAhalaH kvA'pi, yAcakAhvAnabandhuraH // 541 // rAjavezmAGgaNe prApa, zabda ekAtapatratAm / nabhastale garjiriva, prAvRSeNyAbdasaGkule // 542 // // paJcabhiH kulakam // vyalipyanta kvacillokAH, kuGkumAdivilepanaiH / kSaumAdibhirnivasanaiH paryadhApyanta ca kvacit // 543 // sammAnyante sma ca kvApi, divyamAlyavibhUSaNaiH / karpUramizratAmbUlairazrIyanta kvacit punaH / 544 // kuGkumena vyadhIyanta, secanAni gRhAGgaNe / svastikAzca vyaracyanta, mauktikaiH kuMvalapramaiH // 545 // pratyagrakadalIstambhaistoraNAzca babandhire / svarNakumbhA nyadhIyanta, toraNAnAM ca pArzvayoH // 546 // sumanogarbhadhammillAH, puSpasragmauliveSTanAH / kaNThAvalambidAmAnaH, sAkSAdiva RtuzriyaH // 547 // ratnatADaGka-keyUra-niSke - kaGkaNa-nUpuraiH / ArocamAnA rucirai, ratnAdrevi devatAH // 548 // uttarIyairubhayato, lambamAnacalAJcalaiH / zroNIbaddhaparikarAH, kalpadrumalatA iva // 549 // pauragandharvavanitAgItatAlamanoramam / saGgItakAni vidadhurvibudhAnAmiva striyaH / / 550 // // caturbhiH kalApakam // kausumbhenottarIyeNa, cArunIraGgikAjuSaH / sandhyAbhracchannapUrvAzAmukhalakSmImalimlucAH // 551 // kaumenAGgarAgeNa, vizeSitavapuH zriyaH / vikasvarAmbhojavanaparAgeNeva nimnagAH // 552 // IryAsamitizAlinya, iva nyaGmukha - locanAH / khazIlenevAmalena, nepathyena virAjitAH // 553 // puSpa - durvAsaMnAthAni, pUrNapAtrANi pANiSu / vibhrANAzcA''yayustatra, paurebhyakulayoSitaH // 554 // // caturbhiH kalApakam // akSatairiva muktAbhiH, pAtrANyApUrya cArubhiH / sAmantAH kecidAjagmurmaGgalAya mahIpateH // 555 // ratnAbharaNasambhArAnapare paramarddhayaH / jitazatrorupaninyuH, zaitamanyorivA'marAH // 556 // mahArghANi dukUlAni, kecidAninyire punaH / vyUtAni kadalIsUtrairvisasUtrairivA'thavA / / 557 / / 5 vRttAntena / 2 tRptatvam / 3 atarpayat / 4 kIlakabandhAnmuktaH / 5 vivAhAdyutsaveSu strINAM harSAvedako dhvanivizeSaH / 6 vezyAnAm / 7 dAsavargANAm / 8 garjaneva / 9 badarapramANaiH / 10 navInakadalIstambhaiH / 11 kezapAzAH / 12 vakSasi paridhAnIyamA bhUSaNam / 13 avaguNThanam / 14 nadyaH / 15 sahitAni / 16 indrasya / 183 10 15 20 25 30 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM | dvitIyaM parva kecicca DhaukayAmAsuH, svarNarAziM mahIpateH / jambhakAmaranirmuktavasudhArAsahodaram // 558 // diggajAnAM yuvarAjAniva zauDIryazAlinaH / mattAnanekapAneke'nekazaH paryaDhokayan // 559 // bandhUnivoccaiHzravasaH, sUryAzvAnAmivA'nujAn / AninyurvAjino vAjavariSThAnapare nRpAH // 560 // rAjJo vezmAGgaNaM jajJe, vizAlamapi saGkaTam / nRpopAyanayAnaistairhRdayaM pramadairiva // 561 // pretIyeSopAyanAni, teSAM ca prItaye nRpaH / kiM hi nyUnaM tasya yasya, devadevaH svayaM sutaH1 // 562 // AdezAd bhUpatestasya, tasyAM puryA tu jajJire / sthAne sthAne mahAmazcA, vimAnAnIva nAkinAm // 56 // pratyaTTa-gRhamAsaMzca, toraNA ratnabhAjanaiH / sthitairAyAtadevebhyo, jyotiSkairiva kautukAt // 564 // pratirathyaM rajaHzAntyai, niSekaH kukamAmbubhiH / cakre vilepanamiva, bhuvo maGgalasUcakam // 565 // pade pade nATakAni, saGgItAni pade pade / pade pade tUryanAdAH, paurairvidadhire mudA // 566 // 10 azulka-daNDAmabhaTapravezAmakarAM ca tAm / mahotsavamayIM rAjA, dazAhaM vidadhe purIm // 567 // ___ zubhe'hani narendro'tha, suta-bhrAtRjayostayoH / AdizannAmakaraNotsavAya khniyoginH||568|| paTairghanAnekapuTaistadA'tanyata maNDapaH / bhAnoH karairanAviSTaH, pArthivAjJApayAdiva // 569 // stambhe stambhe ca kadalIstambhAstatrA'zubhan bhRzam / puSpakozairvitanvAnAH, padmakhaNDamivA'mbare // 570 // vicitraizcakrire tatra, puSpaiH pRSpagRhANi ca / AzritAni zriyA'zrAntaM, madhukaryeva raktayA // 571 // 15 haMsaromAzcitaistUlapUrNairdArumayairapi / sa AsanaiH sanAtho'bhUnmaNDapaH khamivoDubhiH // 572 // maNDapo nRpaterevaM, sadyazcakre'dhikAribhiH / vimAnamiva zakrasya, tridazairAbhiyogikaiH // 573 // harSAnarAzca nAryazca, maGgalyadravyapANayaH / tatrA''yAtA yathAsthAnamupAvezyanta vetribhiH // 574 // kauGkumenAGgarAgeNa, tAmbUlaiH kusumairapi / saccakrire niyuktAstAn , svabandhUniva gauravAt // 575 // nedurmaGgalatUryANi, varyANi madhuraiH svaraiH / uccerurmaGgalagiraH, paritaH kulayoSitAm // 576 // 20 pavitrAH prAdurAsaMzca, matrodgArA dvijanmanAm / prArebhire ca gandharvairvarddhamAnAdigItayaH // 577 // vaitAlikairanuttAlaizcakre jayajayAravaH / udAraistatpratiravairmaNDapo'pi jagAviva // 578 // garbhasthitasya mAtA'sya, nA'kSayUte jitA mayA / iti sUnorajita ityakArSInAma bhUpatiH // 579 // mahena mahatA bhrAtuSputrasyApi vaputravat / narezvaraH sagara ityakaronnAma pAvanam // 580 // utkRSTalakSaNazatairupalakSyamANo, kSoNIsamuddharaNakarmasahau kumArau / rAjA bhujAviva nijAvaparau prapazyan , pIyUSamagna iva saukhyamakhaNDamApa // 581 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi ajitakhAmitIrthakara-sagaracakradharajanmavarNano nAma dvitIyaH sargaH // vegottamAn / 2 prtijgraah| keyavastugrAjhakaradaNDarahitAm / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH] 185 triSaSTizalAkApuruSacaritam / tRtIyaH sargaH 15 dhAtrIbhiH paJcabhiH zakrAdiSTAbhirajitaprabhuH / apAlyata narAdhIzAdiSTAbhiH sagaraH punH||1|| khapANipaGkajAGguSThe, surasaGkramitA sudhAm / pibati mA'jitavAmI, na barhantaH stanandhayAH // 2 // sagarastu yathAkAlaM, dhAtrIstanyamaninditam / apibat sAraNInIramivA''rAmamahIruhaH // 3 // vRddhiM zAkhe iva tarordantAviva ca dantinaH / dine dine prapedAte, tau kumArI narezituH // 4 // krameNa yugapaJcApi, tAvutsaGga mahIpateH / samAruruhatuH paJcAnanapotau gireriva // 5 // nitAntamugdhaiH pitarau, siSmiyAte sitaistayoH / visiSmiyAte saujaskaiH, pAdacakramaNaiH punaH // 6 // dhAtrIbhirdhAryamANAvapyutsaGge tau na tasthatuH / na kesarikizorANAM, paJjare jaatvvsthitiH||7|| khacchandaM vicarantau tau, rabhasAdanudhAvinIH / khedayAmAsaturdhAtrIrvayo gauNaM mahAtmanAm // 8 // krIDAzuka-mayUrAdInAdadAte vihaGgamAn / rAjJaH kumArau tau vegAdativAyukumArakau // 9 // gate praskhalayAmAsudhotryo vividhacATubhiH / svacchandacAriNau vAlau, tau bhadrakalabhAviva // 10 // divyagharSarakA rejuyorapi kumArayoH / jhaNajjhaNitikurvANAH, padAbjeSvalayo yathA // 11 // tayoH kaNThe nibaddhAbhAt , svarNaratnalalantikA / hRdi jhalajhalayantI, nabhasIva taDillatA // 12 // tayozca krIDatoH khairaM, cale kAJcanakuNDale / dadhaturvArisaGkrAntanUtanAdityavibhramam // 13 // calatozcaJcale cUle, cakAsAmAsatustayoH / kalApau nUtanodbhinAviva bAlakalApinoH // 14 // aGkAdakaM kautukena, ninyAte rAjamizca tau / padmAt padmAntaraM rAjahaMsAviva mahormibhiH // 15 // utsaGge hRdaye doSNoH, skandhadeze zirasthapi / tau samAropayAmAsa, ratnAbharaNavannRpaH // 16 // madhuvrata ivA'mbhoja, bhUyo bhUyaH zirastayoH / Ajighran prItivivazo, nAtRpyat pRthivIpatiH // 17 // rAjJastAvaGgulIlagnAvubhayorapi pArzvayoH / vicarantau virejAte, meroriva divAkarau // 18 // satataM cintayAmAsa, paramAnandasundaram / tAvAtma-paramAtmAnau, yogIva jagatIpatiH // 19 // tau dadarza muhurvezmodbhUtau kalpadrumAviva / muhuzca bhASayAmAsa, rAjA rAjazukAviva // 20 // sahA''nandena bhUbhartuH, sahekSvAkukulazriyA / krameNa pratipedAte, tau vRddhimadhikAdhikAm // 21 // tatrAzeSAH kalA nyAya, zabdazAstrAdi cAparam / svayaM jajJe'jitasvAmI, trijJAnA hi khato jinAH // 22 // rAjA nirdiSTaH sudine, mahotsavapurarasaram / upopAdhyAyamadhyetumAreme sagaraH punH||23|| zabdazAstrAdizAstrANi, dinaiH katipayairapi / apibat sagaraH sindhusalilAnIva sAgaraH // 24 // 25 saahityshaastrsrvsvmupaadhyaayaadytntH| saumitrirAdade jyotirdIpo dIpAntarAdiva // 25 // sAhityavallIkusumaiH, kAvyaiH karNarasAyanaiH / sa vItarAgastavanaiH, khAM vAcamakRtArthayat // 26 // samyak pramANazAstrANi, sa prajJApratibhArNavaH / agrahIdavilambena, svayaMnyastanidhAnavat // 27 // sthAdvAdavAdopanyAsairamothaiH prativAdinaH / vijigye sagaraH zatrUn , jitazatruriveSubhiH // 28 // pAhuNyopAyazaktyAdiprayogormibhirAkulam / agAhiSTa sa durgAhamarthazAstramahodadhim // 29 // 30 sarvoSadhIrasa-vIrya-vipAkajJAnadIpakam / apyAyurvedamaSTAGgamadhyaiSTA'kaSTameva saH // 30 // caturvAyaM caturvRtti, caturdhAbhinayAtmakam / sa tUryatrayavijJAnanidAnaM zAstramAdade // 31 // dantaghAta-madAvasthA-'GgalakSaNacikitsitaiH / vinopadezaizvA''pUrNa, sojjJAsId gajalakSaNam // 32 // 20 siNhkishorko| 2bhAnAmi lambamAnA mAlA / shikhe| pichii| 5mavInAM jlaaniiv| sgrraa| Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 10 15 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva sa vAhanavidhi cAzvalakSaNaM sacikitsitam / pAThato'nubhavatazca, vidadhe hRdayaGgamam // 33 // dhanurvedamathA'nyeSAM, zastrANAmapi lakSaNam / zrutamAtraM lIlayA'pi, sa khanAmeva hRdyadhAt // 34 // dhanuSA phalakA-'simyAM, churyA zalyena pazunA / kuntena bhindipAlena, gadayA kampaNena ca // 35 // daNDena zaktyA zUlena, halena muzalena ca / yaSTi-paTTisa-duHsphoTa-muSuNDhI-gophaNairapi // 36 // 5 kaNayena trizUlena, zaGkhanA cAparairapi / zastraiH zAstrAnumAnena, so'gAt saGgrAmakauzalam // 37 // // tribhirvizeSakam // so'bhUt sarvakalApUrNaH, zazAGka iva pArvaNaH / bhUSaNairiva ca guNairvinayAdyairabhUSyata // 38 // zrImAnajitanAthopi, yasmiMstasminnapi kSaNe / zakrAdibhiH surairbhaktibhAgbhirevamasevyata // 39 // cikrIDuH kecidAgatya, savayobhUya nAkinaH / ajitakhAminastattallIlAlokanalAlasAH // 40 // narmoktimirvicitrAbhizcATubhizca muhurmuhuH / taM ke'pyabhASayaMstadvAksudhArasapipAsitAH // 41 // AdezAkAsayA bharturasamAdizataH sataH / krIDAdyUte paNIkRtyA''dezAn skhaM ke'pyahArayan // 42 // pratIhAryabhavan kecinmayabhUvaMzca kecana / ke'pyupAnaddharyabhUvaMzchatryabhUvaMzca kecana // 43 // sthagIvAhyabhavan kecit, preSyyabhUvaMzca kecana / avadhAryabhavan kecidamarAH krIDataH prabhoH // 44 // pAThaM pAThaM ca zAstrANi, sagaropi dine dine / svaniyoga niyogIvA'jitezAya vyajijJapat // 45 // upAdhyAyenA'pyabhagnAn , saMzayAn sagaraH sudhIH / papraccha svAminaM nAbhinandanaM bharatezavat // 46 // mati-zrutA-'vadhijJAnairajitasvAmyapi drutam / ciccheda tasya sandehAMstamAMsIvenduraMzubhiH // 47 // trimiyataiH samAkrAmana. dRDhAsanaparigrahaH / prasAryA'darzayata tasmai. sa vyAlamapi hastinama // 48 // saparyANAnaparyANAn , zUkAnapi vAjinaH / tatpuro vAhayAmAsa, dhArAbhirapi paJcabhiH // 49 // rAdhAvedhaM zabdavedhaM, jalAntarlakSavedhanam / cakra-mRtpiNDavedhaM ca, vANaiH so'darzayat prbhoH||50|| 20 adarzayat pAdagati, phalakA-sidharazca sH| praviSTaH phalakamadhye'bhramadhya iva candramAH // 51 // kuntaM zaktiM zarvalAM ca, bhramayAmAsa vegtH| nabhasi bhrAmyaduddAmavidyullekhAbhramapradAn // 52 // sarvairapi churIsthAnaiH, sarvacArIvicakSaNaH / adarzayacchurI vidyAM, sa nRtyamiva nartakaH // 53 // ajitakhAmine'nyeSAM, zastrANAmapi kauzalam / adarzayad gurubhaktyA, tacchimAditsayA ca sH||54|| nyUnaM yatkizcidapyAsIt , kalAsu sagarasya tu / svAmI tadaziSat tAdRk, tAdRzasya hi zikSakaH // 55 // 25 evamAtmAnurUpaM to, ceSTamAnAvubhAvapi / AdyaM vayo lalacAte, grAmasImAmivA'dhvagau // 56 // samAnacaturasreNa, saMsthAnenopazobhitau / vajraRSabhanArAcAkhyena saMhananena ca // 57 // hemadyutI sArdhacaturdhanuHzatasamucchyau / zrIvatsalAJchitorasko, ruciroSNIpazAlinau // 58 // athA''paturyauvanaM to, vapurlakSmIvizeSakam / zaradaM svaprabhAdhikyakarI sUrya-vidhU iva // 59 // // tribhirvizeSakam // kuTila-zyAmalaiH kezairyamunAvIcisodaraiH / tau rejAte lalATena, cA'STamIcandrabandhunA // 6 // tayoH kapolau ba~bhaturAdazauM kAJcanAviva / netre ca snigdha-madhure, nIlotpaladalopame // 61 // dRksarasyorantarAle, tayoH pAlIva nAsikA / zuzubhAte coSThapuTe, yugmabimbIphale iva // 62 // tayoH zrutI zubhAvata, rejatuH zuktike iva / rekhAtrayapavitrazca, kambavata knntthkndlH||13|| tayozca vAhuzikharau, kumbhikumbhAvivonnatau / abhAtAmAyatau pInau, bhujau bhujagarAjavat // 64 // . phalakaM 'DhAla' iti loke prasiddham / 2 chatradhArakA abhUvan / 3 tAmbUlakaraNDakaH sthgiityucyte| 4 tADanaiH / 5 duSTam / 6 uddhatAn / 7 tcchikssaaprnnecchyaa| 8 shushubhaate| 5 gajakumbhau / Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 vRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / tayoruraHsthalamapi, svarNazailazilAnibham / manovadatigambhIrA, nAbhizca pratyabhAsata // 65 // kRzazca kulizasyeva, madhyadezastayorabhUt / mahAkarikarAkArAvarU sarala-komalau // 66 // . eNIjaGghApratirUpe, jaGghAkANDe punastayoH / Rjvagulidalau pAdau, sthalapanAnuhAriNau // 67 // nisargeNApi tau ramyau, yauvanena vizeSataH / babhUvaturmadhunevA''rAmau rAmAjanapriyau // 68 // sagaraH sarvamatryebhyaH, surebhya iva vAsavaH / udakRSyata rUpeNa, vikramAdiguNairapi // 69 // ajitezaH punaH sarvakalpadevebhya uccakaiH / aveyakanivAsibhyo'nuttarebhyazca sarvataH // 70 // AhArakazarIrAdapyatyaricyata rUpataH / zailebhya iva sarvebhyo, mAnato meruparvataH // 71 // yugmam // jitazatrurnarendro'tha, mahendrazcA'jitaprabhum / nIrAgamapi vIvAhakarmaNe svayamUcatuH // 72 // uparodhAt tayoH khaM ca, karma bhogaphalaM vidan / tadvAcamajitavAmI, tatheti pratyapadyata // 73 // zriyo mUrtyantarANIva, zatazo'tha svayaMvarAH / tena rAjA rAjakanyA, mahA paryaNAyayat // 74 // 10 devakanyopamA rAjakanyakAH sagareNa ca / putrodvAhotsavAtRpyodavAhayadilApa'tiH // 75 // a~jito'pIndriyai reme, rAmAbhirajitaprabhuH / bhogyakarma kSapayituM, yathAvyAdhi hi bheSajam // 76 // nAnAvidhAbhiH krIDAbhiH, krIDAsthAneSvanekazaH / rAmAbhiH sagaro'raMsta, kareNubhiriva dvipaH // 77 // __samaM bhrAtrA bhavodvigno, jitazatrunRpo'nyadA / sampUrNASTAdazapUrvalakSau putrAvado'vadat // 78 // vatsau ! sarve'pi naH pUrve, pUrvalakSANi kAnyapi / dharitrI vidhivat trAtvA, putreSu ca nidhAya tAm // 79 // 15 nirvANasAdhane hetubhUtamAdadire vratam / tadeva hi nijaM kArya, parakAryamataH param // 8 // AvAmapi grahISyAvaH, kumArau ! samprati vratam / svakAryasya hyayaM hetureSa vaMzakramazca naH // 81 // tato rAja-yuvarAjAvAvAmiva yuvAmiha / bhavataM cA'nujAnItamadya pravrajanAya nau // 82 // athovAcAjitasvAmI. tAta! yaktamidaM hi vH|mmaapi yajyate vighnaH, karma bhogaphalaMnaceta // 8 // anyasyApi vratAdAne, na vighnAya vivekinaH / kiM punastAtamizrANAmahaM samayasAdhinAm ? // 84 // 20 pituH pumartha turya yo, bhaktyA'pi hi niSedhati / sutavyAjAd dviSaneva, sa hi tasyodapadyata // 85 // tathApi prArthyase tAta!, laghutAto'stu rAjyabhRt / vinayI hi laghubhrAtA, putrAdapyatiricyate // 86 // sumitro'pyabhyadhAdevaM, svAmipAdAnahaM na hi / tyajAmi rAjyamAdAtuM, ko'lpahetorvahu tyajet 1 // 87 // rAjyAdapyatisAmrAjyAcakravartipadAdapi / devatvAdapi viduSAM, gurusevA garIyasI // 88 // athoce'jitanAthastaM, rAjyamAditsase na cet / tAta! bhAvayatirbhUtvA, tathApyAssva sukhAya naH // 89 // 25 jitazatrurapi sA''ha, bandho ! nirbandhakAriNaH / sUnormanyasva vacanaM, bhAvato'pi yatiryatiH // 90 // sAkSAdayaM tIrthakaro'syaiva tIrthe tavepsitam / setsyatIti pratIkSasvA'tyutsuko vatsa! mAsa bhUH // 11 // ekasya dharmacakritvaM, cakritvamaparasya ca / sUnoH pazyan lapsyase tvaM, sukhaM sarvasukhAdhikam // 92 // vratotsuko'pi tadvAcaM, sumitraH pratyapadyata / satAM hyalacyA gurvAjJA, maryAdordainvatAmiva // 93 // jitazatruratha prIta, utsavena mahIyasA / ajitakhAmino rAjyAbhiSekamakarot svayam // 94 // 30 mumude medinI sarvA, tasya rAjyAbhiSekataH / vizvatrANakSame netaryApte kaH prIyate na hi ? // 95 // yauvarAjye ca sagaramajitakhAmyapi nyadhAt / dvaitIyIkImiva nijAM, tanUmatanusauhRdaH // 96 // zrImAnajitanAtho'pi, jitazatrostadaiva hi / RddhyA mahatyA vidhivaccakre niSkramaNotsavam // 97 // RSabhakhAmitIrthasthasthavirANAmathAntike / jitazatruH parivrajyAM, zizriye muktimAtaram // 98 // vajrasyeva / 2 mRgiijngghaasdRshe| 3 vasantena / 4 ajitasvAminA saha / 5 jitshtruH| 6 rAjA / 7 na jitaH / 8 rogAnurUpam / 9 mokSasAdhane / 10 saGketitakAle ArAdhanAkAriNAm / 11 putramiSAt / 12 samudrANAM maryAdA iva / 13 bharIram / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIya varSa bahiraGgAniva jayanantaraGgAnarIstataH / akhaNDitaM rAjyamiva, pAlayAmAsa sa vratam // 99 // utpannakevalajJAnaH, zailezIdhyAnamAsthitaH / kSINASTakarmA sa prApa, krameNa paramaM padam // 10 // ___ itavAjitanAtho'pi, sanAthaH sakalarddhibhiH / salIlaM pAlayAmAsa, khApatyamiva medinIm // 10 // tasyAvato vasumatImapi daNDAdibhirvinA / yayuH prajA vartmanaiva, rathyA iva susAratheH // 102 // 5 dhAnyAnAmeva niSpeSaH, pazUnAmeva bandhanam / maNInAmeva vedho'pi, tUryANAmeva tADanam // 103 // varNAnAmeva santApaH, zastrANAmeva tejanam / zAlInAmevotkhananaM, strIbhuvAmeva vakratA // 104 // zArINAmeva hananaM, kSetroc eva dAraNam / pakSiNAmeva nikSepaH, kASThapaJjaramandire // 105 // rujAmeva nigrahazcA'bjAnAmeva jaDasthitiH / agaroreva dahanaM, zrIkhaNDasyaiva gharSaNam // 106 // dadhiSveva pramathanamikSuSveva nipIDanam / aliSveva madhupatA, gajeSveva madodayaH // 107 // 10 praNayeSveva kalaho'pavAdeSveva bhIrutA / guNagaNeSveva lobhaH, khadoSeSveva cA'kSamA // 108 // prajAmayUrIparjanye, prArthanAkalpapAdape / samabhUdajitakhAminRpe zAsati medinIm // 109 // // saptabhiH kulakam // bhejire bhUbhujaH pattimAnino mAnino'pi tam / dAsanti hyanyamaNayaH, sarve cintAmaNeH puraH // 110 // na daNDanIti prAyuta, bhrUbhaGgamapi na vyadhAt / vazagA bhUrabhUt tasya, subhagasyeva kAminI // 111 // 15 AcakarSa zriyo rAjJAM, sa khaistejobhirUrjitaiH / kiraNairuSNakiraNo, vArINi sarasAmiva // 112 // tasya vezmAGgaNabhuvo, babhUvuH prativAsaram / narendropAyanebhAnAM, paGkilA madavAribhiH // 113 // caturaM vikramamANairIzitustasya vAjibhiH / vAhyAlIbhUmivat sarvAH, samAcakramire dizaH // 114 // ajitavAminaH sainye, pattInAmanesAmapi / saGkhyA kartumalaM kazcinormANAmiva vAridhau // 115 // niSAdinaH sAdinaizca, rathinaH pattayo'pi ca / babhUvuH prakriyAmAtraM, bharturdorvIryazAlinaH // 116 // advaite'pi sa aizvarye, jAtu notsekaimAdadhe / na cA'valepamakarodatule'pi hi dorbale // 117 // rUpe cApratirUpe'pi, nezaH subhagamAnyabhUt / lAbhena vipulenApi, na bheje conmadiSNutAm // 118 // anyairapi madasthAnairnA''sasAda madaM vibhuH / tRNAya pratyutAmasta, sarva jAnananityatAm // 119 // ||tribhirvishesskm / / ___evaM ca pAlayana rAjyaM, kaumArAt prabhRti prabhuH / tripaJcAzatpUrvalakSI, sukhamevA'tyavAhayat // 120 // 25 visRjyA'nyedhurAsthAnI, rahasthAnamupeyivAn / jJAnatrayadharaH khAmI, svayamevamacintayat // 121 // adyApi hi kiyad bhuktaprAyabhogaphalairapi / khakAryavimukhaiH stheyamasAbhihavAsibhiH // 122 // trAtavyo'yaM mayA dezo, rakSaNIyamidaM puram / vAsanIyAstvamI grAmAH, pAlanIyA ime janAH // 123 // varddhanIyA hastino'mI, poSaNIyA ime hayAH / bharaNIyA amI bhRtyAstazciAmI vanIkAH // 124 // poSyA amI sevakAca, rakSyAvAmI shrnnygaaH| sambhASyAH paNDitAthAmI, satkAryAH suhRdastvamI // 125 // anuprAdhA matriNo'mI, uddhAryA bandhavo'pyamI / raJjanIyAstvamI dArA, lAlanIyAstvamI sutAH // 126 // iti pratikSaNamapi, parakAryaiH samAkulaH / kSapayatyakhilaM janmI, mAnuSaM janma niSphalam // 127 // pumAneSAM ca kAryeNa, yuktAyuktamacintayan / vimUDhaH pazuvannAnApApAni vidadhAti hi // 128 // yeSAmarthe ca pApAni, vidhatte mugdhadhIrjanaH / te taM mRtyupathe yAntaM, nAnuyAnti manAgapi // 129 // 1 sahitaH / 2 azvAH / 3 abjapakSe jale sthitiH| 4 na tu prajAsu madyapAyitvam / 5AtmAnaM pattiM mnymaanaaH| 6maanyuktaaH| *sUryapakSe cndraannaam| suuryH| 9 rathAmAm / 10 gjvaahaaH| // ashvvaaraaH| 12 amimAnam / 5garvam / "annysmaane| 15sbhaam| 16 yAcakAH / 30 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / ihaiva te'vatiSThante, yadi tiSThantu tannanu / aho ! zarIramapyetannA'nuyAti padAt padam // 130 // tataH zarIrakasyA'pi, kRtaghnasya kRte mudhA / mugdhairvidhIyate hanta !, pApakarma zarIribhiH // 131 // eka utpadyate jantureka eva vipadyate / karmANyanubhavatyekaH, pracitAni bhavAntare // 132 // anyaistenA'rjitaM vittaM, bhUyaH sambhUya bhujyate / sa tveko narakakoDe, klizyate nijakarmabhiH // 133 // duHkhadAvAgnibhISme'smin , vitate bhavakAnane / baimbhramItyeka evA'sau, jantuH karmavazIkRtaH // 134 // 5 yad duHkhaM bhavasambandhi, yat sukhaM mokSasambhavam / eka evopabhuGkte tanna sahAyo'sti kazcana // 135 // yathaivaikastaran sindhupAraM vrajati tatkSaNAt / na tu hRtpANi-pAdAdisaMyojitaparigrahaH // 136 // tathaiva dhana-dehAdiparigrahaparAGmukhaH / svastha eko bhavAmbhodhipAramAsAdayatyasau // 137 // __iti cintAparaM nAthaM, bhavanirviNNacetasam / sArakhatAdayo lokAntikA etyA'bruvan suraaH||138|| khayaM buddho'si bhagavannamAbhirna hi bodhyase / kintvidaM mAryate vizvanAtha ! tIrtha pravartaya // 139 // 10 ityudIryA'jitasvAmipAdAn natvA ca te tadA / brahmalokaM yayuH sAyaM, khanIDamiva pakSiNaH // 140 // __AtmacintAnukUlena, tena tadvacasA prabhoH / vavRdhe bhavavairAgyaM, paurastyamarutA'bdavat // 141 // tataH sagaramAhaya, jagAda trijgdgruH| gRhyatAM rAjyabhAro naH, saMsArAbdhi titIrSatAm // 142 // ityukto'jitanAthena, zyAmAsyo'zrUNi pAtayan / ekaikabinduvarSIva, vAridaH sagaro'bravIt // 143 // abhaktiH kiM mayA deva !, vidadhe devapAdayoH / Atmano mAM pRthak kartumadya yenaivamAdizaH1 // 144 // 15 abhaktirvA'stu vihitA, nA'prasAdAya sA'pi hi / pUjyairabhaktopi zizuH, ziSyate na tu hIyate // 145 // kiM nAmA'bhraMlihenA'pi, chAyAhInena zAkhinA / kiM vA samunnatenApi, vRSTihInena vArmucA ? // 146 // kiM vA nirjharahInena, tuGgenApi mahIbhRtA ? / kiM vA lAvaNyahInena, surUpeNA'pi varmaNA ? // 147 // kiM vA gandhavihInena, puSpeNA'pi vikAsinA ? / anena tvadvihInena, rAjyenApi hi kiM mm||148|| ||tribhirvishesskm // 20 nirmamasya nirIhasya, mumukSorapi te stH| prabho! pAdau na mokSyAmi, kA rAjyAdAnasaGkathA? // 149 // rAjyaM putrAH kalatrANi, mitrANyatha paricchadaH / tRNavat sutyajaM sarva, tvatpAdau dustyajau tu me // 150 // rAjIbhavati nAthA'haM, yuvarAjyabhavaM yathA / tvayi vratadhare ziSyIbhaviSyAmyadhunA tathA // 151 // gurupAdAmbujopAstitatparasya divAnizam / zaikSasya bhaikSamapi hi, sAmrAjyAdatiricyate // 152 // bhavaM tariSyAmyajJo'pi, bhavatpAdAvalambyaham / gopucchalagno hi tarenadI gopAlabAlakaH // 153 // 25 dIkSAM saha tvayA''dAsse, vihariSye saha tvayA / duHsahAMzca sahiSye'haM, tvayA saha parISahAn // 154 // tvayA sahopasargAzca, sahiSye trijagadguro ! / kathaJcidapi na sthAssAmyahamatra prasIda me // 155 // __ athetthamajitavAmI, sevAbaddhaikasaGgaram / sagaraM vyAjahArAtipIyUSodgArayA girA / / 156 // yukta evA''graho vatsa !, saMyamagrahaNaM prati / kintu bhogaphalaM karma, kSIyate'dyApi te na hi // 157 // bhuktvA bhogaphalaM karmAhamiva tvamapi svayam / mokSasya sAdhakatamaM, gRhNIyAH samaye vratam // 158 // 30 yuvarAja ! tato rAjyaM, gRhANedaM kramAgatam / vayaM saMyamasAmrAjyamupAdAsyAmahe punaH // 159 // ___ ityuktaH svAminA so'tha, manasyevamacintayat / bhartuvirahabhIrAjJAbhaGgabhIzca dunoti mAm // 160 // duHkhAya svAmivirahastadAjJAtikramazca me / iti dvayaM vimRzato, gurvAjJApAlanaM varam // 161 // itthaM vicArya manasA, sagaro gadgadasvaraH / tatheti svAmino vAcaM, pratipede mahAmatiH // 162 // 1 saJcitAni / 2 punaH punaH bhramati / 3 pUrva digvAyunA megho yathA vardhate tadvat / 4 shikssyte| 5 meghen| zarIreNa / 7 ziSyasya / 8 sevAnibaddhapratijJam / triSaSTi. 25 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva tato narezvaravaraH, sagarasya mahAtmanaH / sadho rAjyAbhiSekArthamAdideza niyoginaH // 163 // . athA''nIyata pAnIyaM, nAnIyaM tIrthasambhavam / kumbhairambhoruhacchannai ghUbhUtai dairiva // 164 // abhiSekopakaraNadravyANyanyAnyapi kSaNAt / vyApAribhiraDhaukyanta, prAbhRtAnIva rAjabhiH // 165 // pratApeSviva mUrteSu, samAyAteSu rAjasu / AgateSu ca mantreNA'tIndramatriSu matripu / / 166 // upeteSu camUpAlevAzApAleSvivA''jJayA / militeSvekakAlaM ca, harpottAleSu bandhuSu // 167 // hastyazvasAdhanAdhyakSaprabhRtiSvapareSvapi / upasthiteSu yugapadutthAyaikagRhAdiva // 168 // zaGkhaSvApUryamANeSu, nAdanirjharasAnuSu / AhateSu mRdaGgeSu, meghasabrahmacAriSu // 169 // koNairAhanyamAneSu, dundubhiSvAnakeSu ca / pratizabdaiH sarvadizAM, maGgalAdhyApakeSviva // 170 // Asphalatsu mithaH kaaNsytaalessmissvivaa'mbudheH| jhaNajhaNAyamAnAsu, jhallarISu ca srvtH|| 171 // 10 apareSvapi tUryeSu, pUryamANeSu keSucit / keSucit tADyamAneSvAsphAlyamAneSu kepucit // 172 // gandharveSu ca gAyatsu, zuddhagItAni sukharam / AziSo bhASamANeSu, brahmavaitAlikAdiSu // 173 // saustikaprAgraharairajitasvAmizAsanAt / rAjyAbhiSeko vidhivat, sagarasya vyadhIyata // 174 // // navabhiH kulakam / / praNemuH sagaraM sarve, nRpa-sAmanta-matriNaH / udayantamivA''dityamudyatAJjalayo janAH // 175 // 15 upetya paurapravarA, varopAyanapANayaH / bhaktyA tarmurvInetAraM, navamindumivA'naman // 176 // khAminA na vayaM tyaktA, mUrtyantaramidaM nijam / netAraM kurvatA'smAkamityUcurmuditAH prajAH // 177 // bhagavAnajitezo'pi, pArebhe'tha kRpArNavaH / pradAtuM vArSikaM dAnaM, varSAbda iva varSitum // 178 // AjJaptA vAsavenA'tha, preritA dhanadena ca / tiryagjRmbhakanAmAnastatropeyurdivaukasaH // 179 // atha bhraSTAni naSTAni, prakSINavAmikAni ca / parito naSTaketUMni, praNaSTAdhipatIni ca // 180 // 20 girikandaravartIni, zmazAnasthAnagAni ca / bhavanAntaraguptAni, tatrA''jahurdhanAni te // 181 // yugmam // zRGgATeSu catuSkeSu, catvareSu trikeSu ca / praveza-nirgamoyA ca, puJjIcakruzca tAni te // 182 // trike trike pathi pathi, catvare catvare'pi ca / etad gRhNIta vaskhevaM, ghoSaNAM svAmyakArayat // 183 // yo yad yayAce tat tasmai, dadau vasu jagatpatiH / sUryodayAt samArabhya, niSaNNo bhojanAvadhi // 184 // koTirekA hiraNyasya,lakSaiH samadhikA'STabhiH / arthibhyo vizvanAthena, dIyate sa dine dine // 185 // tatazcA'datta varSeNa, henaH koTizatatrayam / aSTAzIti tathA koTIrlakSAzIti tathA prabhuH // 186 // anubhAvena kAlasya, svAminazca prabhAvataH / yathepsitapradAne'pi, nAdhikagrAhiNo'bhavan // 187 // kRpAdhano dhinoti ma, dhanairevaM dharAM prabhuH / cintAmaNirivA'cintyamahimA vatsarAvadhi // 188 // atha vArSikadAnAnte. zakrasyA'caladAsanama avadhijJAnato'jJAsIta. sa ca dIkSAkSaNaM vibhoH // 189 // cacAla ca haridevaiH, samaM sAmAnikAdibhiH / dIkSAkSaNe bhagavataH, kartuM niSkramaNotsavam // 190 // 30 vimAnai racayannAzAH, saJcaranmaNDapA iva / uttuGgaiAraNavarairutpatatparvatA iva // 191 // AkrAman vyoma turagaistaraGgairiva sAgaraH / AghaTTayan ravirathaM, rathairaskhalitasyadaiH // 192 // nabhastalaM tilakayan, kiGkaNImAlabhAribhiH / dhvajAMzukaizca digdantikarNatAlAnuhAribhiH // 193 // gIyamAno'maraiH kaizcid, gAndhAragrAmabandhuram / stUyamAnastathA kaizcita, satkAvyakulakarnavaiH // 194 // kaizcid vijJapyamAnazca, mukhadattapaTAJcalaiH / saMsAryamANaH kaizciJca, prAktanIstIrthakRtkathAH // 195 // 1 atikraantbRhsptissu| 2 dikpAleSu / 3 senaaptiH| 4 meghasadRzeSu / 5 purohitshresstthaiH| 6 rAjAnam / 7 naSTasvA mikAni / 8 naSTacihnAni / 9 dIkSAsamayam / 10 indrH| 31 akunntthitvegaiH| 25 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptabhiH kulakam // 15 tRtIyaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 191 pavitritAM svAmipAdairmanyamAno'dhiko divaH / divaspatirupeyAya, vinItAnagarI kSaNAt // 196 // anye'pyAsanakampena, jJAtvA dIkSAkSaNaM vibhoH / surendrA asurendrAzca, vinItAM tadvadAyayuH // 197 // tatrA'cyutAdyA devendrA, narendrAH sgraadyH| dIkSAbhiSekaM vidadhuH, krameNa paramezituH // 198 // vAsasA devadUSyeNa, vapuH snAnajalAvilam / mamArja zako mANikyamiva vaikttikaagrnniiH|| 199 // gandhakAra ivA''yukto, vajrapANiH svapANinA / carcayAmAsa rucirairaGgarAgairjagadgurum // 20 // devadUSyANyadUSyANi, jagannAthena tatkSaNe / vAsAMsi vAsayAmAsa, vAsavo vAsanAvasuH // 201 // mukuTaM kuNDale hAraM, keyUre kaGkaNe api / aparAnapyalaGkArAn , nAthenA'grAhayaddhariH // 202 // prasUnadAmabhirdivyaiH, sanAthIkRtakuntalaH / tRtIyeneva netreNa, tilakenAlike vibhAn // 203 // devIbhirdAnavIbhizva, mAnavIbhizca sarvataH / vicitrabhASAmadhuraM, gItopakrAntamaGgalaH // 204 // satairiva stUyamAnaH, surA-sura-narezvaraiH / vyantaraiH kRtadhUpAghaH, svarNadhUpaghaTIdharaiH // 205 // sakuraNTakena zvetAtapatreNa mahIyasA / virAjamAnaH zirasi, ideneva himAcalaH // 206 // vIjyamAno'maraizcArucAmaraiH pArzvayordvayoH / vetriNeva vinItena, dattahasto biDaujasA // 207 // harSa-zokavimUDhena, sagareNa mahIbhujA / anukUlAnilenevA'nvIyamAno'zruvarSiNA // 208 // paritaH pAvayan pAdaiH, sthalAmbhojanibhairbhuvam / sahasravAhyAmArohacchivikAM suprabhAM prabhuH // 209 // udAse zibikA pUrva, narairvidyAdharaistataH / devaistadanu khe kheTavimAnabhramadAyinI // 21 // tairutkSiptA'mbaratale'nuddhAtagatizAlinI / yAnapAtramivA'mbhodhau, sA svAmizivikA babhau // 211 // tatra siMhAsanAsInaM, cAmarAbhyAM jagatprabhum / vIjayAmAsaturubhau, saudharmezAnavAsavau // 212 // pracacAla jagannAtho, vinItAmadhyavartmanA / varo vadhUpANimiva, dIkSAmAdAtumutsukaH // 213 // calantazcalatADaGkAzcalahArAzcalAJcalAH / zivikAvAhino rejuzcalAH kalpadrumA iva // 214 // 20 kAzcana praskhalantISu, sadA sahacarISvapi / kAzcid vakSaHsthalAsphAlAddhAreSu pratruTatvapi // 215 // aMsAd visraMsamAneSattarIyeSvapi kAzcana / kAzcicchnyIbhavabAreSvapi gehAGgaNeSu ca // 216 // kAzcid dezAntarAdiSTAtithiSvabhyAgateSvapi / putrajanmotsave sadyaH, samutpanne'pi kAcana // 217 // kAzcita tatkAlamudvAhalagnakAle'pyupasthite / kAzcana snAnopanateSvapi snAnIyavastuSu // 218 // gRhItAcamanAH kAzcidardhabhuktepi bhojane / kAzcida|payukte'pi, kAlaprApte vilepane // 219 // 25 kuNDalAdiSvalaGkAreSvardhAmukteSu kAzcana / svAminiSkramaNodante'rdhazrute'pi hi kAzcana // 220 // dhammillAntaH kAzcidardhabaddhe kusumadAmani / adhibhAlasthalaM kAzcit , tilake'rdhakRte'pi hi // 221 // gRhakartavyamatreSu, kAzcidoditeSvapi / kAzcidardhakRteSveva, nityanaimittikeSvapi // 222 // sambhramAt pAdacAreNa, yAneSUpasthiteSvapi / upeyuH svAminaM draSTuM, pauryo bhaktipavitritAH // 223 // . // navabhiH kulakam // 30 kSaNamagre kSaNaM pRSThe, kSaNaM cobhayapArzvayoH / yUthapasyeva kalabhAH, paurAstasthurjagatprabhoH // 224 // aSTvAnAruruhuH kecit , kuTTimAni ca kecana / prAsAdApANi kecit tu, maJcAgrANi ca kecana // 225 // ke'pi prAkArazRGgANi, ke'pi druzikharANi ca / ke'pyuccaiH sindhuraskandhAna , svAmidarzanakAmyayA // 226 // // yugmam // * SaDbhiH kulakam saGgha saGgha 3 // 1 Ardram / 2 mnnikaarmukhyH| 3 adUSitAni / 4 dharmarUpA vAsanA eva vasuryasya saa| 5 lalATe / 6 bndijnaiH| 7 indreNa / 8 devavimAnam / 9 pratighAtavarjitayA gatyA rAjamAnA / 10 clkunnddlaaH| calavakSAbalAH 12 ardhaparihiteSu / 13 kabarImadhye / 14 gRhakAryavicArepu / 15 gajasyeva / 16 gajaskandhAna / Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva aJcalAMcAlayAmAsuH, kAzciccAmaralIlayA / lAjAn pracikSipuH kAciddharmavIjamivA'vanau // 227 // ArAtrikaM saptazikhaM, kAcid vahnimivoddadhuH / pUrNapAtrANyadhuH kAcid, yazAMsIva puraH prabhoH // 228 // pUrNakumbhAn dadhuH kAzcinmaGgalAnAM nidhIniva / khe sandhyAbhranibhaM cakruH, kAzcid vastrAvatAraNam // 229 // maGgalAni jaguH kAzcinnRtyanti sma ca kAzcana / ruciraM jahasuH kAcinmuditAH parayoSitaH // 230 // // caturbhiH kalApakam // vyomApi vyAnaze bhaktairvidyAdhara- surAsuraiH / itastato dhAvamAnaiH, sauMpageMyakulairiva // 231 // indrANAM ca catuHSaSTernATyAnI kairanekazaH / nATakAnyabhyanIyanta, svAmyagre dhanyamAnibhiH // 232 // saGgItakAni gandharvasainyA api biDaujasAm / ojAyamAnA yugapaJjAyamAnamudo vyadhuH // 233 // sagarAnujIvino'pi, jayAjIvAH pade pade / pAtrairvicitrairnATyAni, diviSatspardhayA vyadhuH // 234 // ayodhyAmaNDanaM rAjagandharvaramaNIjanAH / vizvadRgdRSTibandha (na) nti, prekSaNIyAni cakrire // 235 // tadA ca divyai bhaumaica, nATya-saGgItakakharaiH / rodaH kukSimbharirabhUduttAlastumuladhvaniH // 236 // anekanRpa - sAmanta- mahebhyAnAM pracAriNAm / sammardatruTitaiharairAsan zarkarilA bhuvaH // 237 // divyAnAmatha bhaumAnAM, mattAnAM varadantinAm / madAmbhobhirajAyanta, rAjamArgAzca paGkilAH // 238 // surAsura - naraiH sarvairmilitaiH svAmino'ntike / ekAdhIzatayA reje, trilokyapyekalokavat // 239 // 15 atyantadakSiNo lokadAkSiNyena jagatpatiH / pratIyeSa nirIho'pi maGgalAni pade pade / / 240 // sambhUya gacchatastatra, surAnapi narAnapi / samaprasAdayA dRSTyA'nujagrAha jagadguruH // 249 // surAsura-narairevaM kriyamANamahotsavaH / sahasrAmravaNaM nAma, prApodyAnaM kramAt prabhuH / / 242 / / kusumAmodamattAlizreNiduHsaJcarAntaraiH / paritaH kRtavRtikaM, santataiH ketakIdumaiH // 243 // aNThairiva mahebhyAnAM, nAgarANAM kumArakaiH / riraMsubhirmArjyamAnamahIruhalatAntaram // 244 // 20 muhuH kurubakA--zoka-bakulAdmihIruhAm / krIDAprasaGgAt paurIbhiH pUryamANorudohadam // 245 // vidyAdharakumAraiztha, niSadya pathikairiva / AcamyamAnasukhAdusAraNIvAri kautukAt // 246 // aliheSu vRkSeSu, kRtAspadamanekazaH / krIDayA khecaradvandvairvihaGgamithunairiva // 247 // parAgairdivyakarpUra-kastUrIkSodasodaraiH / akarkazairgulphadanairvizvaksikatilAvani // 248 // rAjAdana-nAgaraGga-karuNakSmAruhAM tale / dugdhenodyAnapAlIbhiH pUryamANAlabAlakam // 249 // vicitrasandarbhavidhau, saspardhAbhiH parasparam / puSpairmAliMkavAlAbhirArabdhoddAmadAmakam // 250 // divyatalpA-''sanAmatreSvapi satsu kutUhalAt / zayAnA - SssIna bhuJjAnajanaM rambhAdalepvalam // 251 // phalaprAgbhArabhArAvanamraprAlambamaNDalaiH / cumbyamAnAvanitalaM, vividhairavanIruhaiH // 252 // sahakArAGkurAsvAdAdazrAntamavakokilam / dADimAkhAdanonmattazukakolAhalAkulam // 253 // ekacchAyaM kSitiruhairvarSA trairiva santataiH / praviveza tadudyAnaM, bhagavAnajitaprabhuH // 254 // // dvAdazabhiH kulakam // I 5 10 25 30 192 tatazca zibikAralAduttatAra jagadguruH / rathAdiva rathI sindhumuttarItuM bhavaM svayam / / 255 / / ujjhAJcakAra tadanu, ratnAlaGkaraNAdikam / ratnaMtritayamAditsuryusadAmapi durlabham / / 256 // devadUSyaM devarAjenopanItamadUSitam / sopadhiM dharmamAdeSTuM jagatpatirupAdade / / 257 // kRtaSaSThatapA mAghasyojjvale navamIdine / rohiNiRkSage candre, saptacchadata romtale // 258 // 1 garuDasamUhaiH / 2 nartakAH / 3 zarkarAyuktAH / 4 kRtaveSTanam / 5 vinA vetanena kAryakarA vaSTAH / 6 gulphapramANaiH / 7 mALAkArakanyAbhiH / 8 avaSTaM kokilAbhiH / 9 jJAnadarzanacAritrarUpam / 10 savasvamiti bhAvaH / 11 nakSatra / Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 193 sAyAhanyajitakhAmI, muSTibhiH paJcabhiH kacAn / svayamutpATayAmAsa, rAgAdIniva sarvataH / / 259 // // yugmam // saudharmendraH pratIyeSa, khottarIyAJcalena tAn / prasAdadattArthamitra, puSkalaM varivasyakaH // 260 // sahasrAkSaH kSaNenA'pi, svAminastAn ziroruhAn / kSIrode prAkSipat pUjAmiva sAMyAtrikaH svayam // 261 // vegAt tumulaM, surA- sura-nRNAM hariH / nyaSedhanmuSTisaMjJAto, maunamantramiva smaran // 262 // kRtvA siddhanamaskAraM, sAmAyikamudIrayan / prabhucAritramArohanmokSamArgamahAratham // 263 // sodaryamiva dIkSAyA, yugmajAtaM tadaiva hi / jJAnaM turIyamutpede, manaHparyayamIzituH // 264 // api nArakajantUnAM, kSaNaM sukhamabhUt tadA / jagatraye ca pradyota, udyota iva vaidyutaH // 265 // nRpAH sahasraM jagRhustato dIkSAmanuprabhu / khAmipAdAnugamanavatAnAmucitaM hyadaH // 266 // atha pradakSiNIkRtya, jagannAthaM praNamya ca / evamArebhire stotumacyutAdyAH purandarAH // 267 // padabhyAsAdraiH pUrva, tathA vairAgyamAharaH / yathehajanmanyAjanma, tat sAtmIbhAvamAgamat // 268 // duHkhahetuSu vairAgyaM, na tathA nAtha ! rnistuSam / mokSopAyapravINasya, yathA te sukhahetuSu // 269 // vivekazANairvairAgyazastraM zAtaM tathA tvayA / yathA mokSe'pi tat sAkSAdakuNThitaparAkramam // 270 // yadA mairunnarendra zrIstvayA nAthopabhujyate / yatra tatra ratirnAma, viraktatvaM tadApi te // 279 // nityaM viraktaH kAmebhyo, yadA yogaM prapadyase / alamebhiriti prAjyaM, tadA vairAgyamasti te // 272 // 15 sukhe duHkhe bhave mokSe, yadaudAsInyamIziSe / tadA vairAgyameveti, kutra nA'si virAgavAn 1 // 273 // duHkhagarbhe mohagarbhe, vairAgye niSThitAH pare / jJAnagarbha tu vairAgyaM, tvayyekAyanatAM gatam // 274 // audAsInye'pi satataM, vizvavizvopakAriNe / namo vairAgyaninAya, tAyine paramAtmane // 275 // 5 20 jagadgurumiti stutvA, namaskRtya ca sAmarAH / te'marakhAmino jagmudvIpaM nandIzvaraM tataH // 276 // janmAbhiSekavat tatra, parvateSvaJjanAdiSu / zAzvatArhatpratimASTAhnikAM zakrAdayo vyadhuH // 277 // nAthaM kadA nuM bhUyo'pi drakSyAma iti vAdinaH / sadevA devapatayaH svaM khaM sthAnaM tato yayuH // 278 // sagaro'pi sabhUpAlaH, praNamya paramezvaram / kRtAJjalirgadgadavAgiti stotuM pracakrame // 279 // bhagavannajitasvAmin!, vijayasva jagadguro ! / trailokyapadminIkhaNDa vikAsanadivAkara ! // 280 // mati zrutA'vadhi-manaH paryayairnAtha ! zobhase / jJAnaizcaturbhirudAmairaNavairiva medinI / / 281 // tvaM yAspi karmANi, pronmUlayitumIziSe / ayaM parikaraste tu lokAnAM mArgadarzakaH // 282 // bhagavanbhantarAtmA tvaM, manye'haM sarvadehinAm / teSAmadvaita saukhyAya, yatase kathamanyathA 1 // 283 // hitvA kaSAyAn malavat, kRpAjalapariplutaH / tvamevA'si vizuddhAtmA, nirlepaH padmapatravat // 284 // rAjye'pi nyAyaniSThasya, na kho na ca parastava / prAptAvasarametat te'dhunA sAmyaM kimucyate 1 // 285 // vitarkayAmi bhagavan !, dAnaM yad vArSikaM tava / trailokyAbhayadAnorunATakasyA''mukhaM hi tat // 286 // dhanyAste viSayA grAmA, nagaryaH pattanAni ca / malayAnilavad yAni, prINayan vihariSyase // 287 // 30 stutveti khAminaM rAjA, namaskRtya ca bhaktitaH / mandaM mandaM yayau bASpaklinnanetro nijAM purIm // 288 // dvitIyasmin dine svAmI, brahmadattanRpaukasi / cakAra SaSThatapasaH paramAnena pAraNam // 289 // vavRSustridazAH sArdhasvarNadvAdazakoTikAm / vasudhArAM brahmadattanarezvaragRhAGgaNe // 290 // unnamadvAhavalAJcalAnuccikSipuH surAH / anilAndolitalatApallava zrImalimlucAn // 299 // 7 ati 1 jagrAha / 2 sevakaH / 3 sahajAtam / 4 ujvalam / 5 tIkSNIkRtam / 6 devendrANAM rAjJAM ca zrIH / 8. vairAgyAdhInAya / 9 rakSitre / 10 vitarke / 11 krIDAmAtreNa / 12 upakaraNam / 13 prastAvanA / zayitam / 10 25 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva velAvilolajaladhidhvAnadhIradhvanistathA / dadhvAna dundubhirkomni, sAnandAmaratADitaH // 292 // paryaTatsvAmiyazasAM, khedavAribhramapradAm / tatra gandhAmbuvRSTiM ca, triviSTapasado vyadhuH // 293 // anvIyamAnAM parito, mitrairiva madhuvrataiH / paJcavarNapuSpavRSTiM, vidadhurvibudhottamAH // 294 // aho ! dAnaM mahAdAnaM, sudAnamidamasya hi / prabhAvAt tatkSaNaM dAtA, bhavatyatulavaibhavaH // 295 // 5 mucyate ca bhave'traiva, kazcit kazcit tRtIyake / dvitIye kalpAtIteSu, kalpeSatpadyate'thavA // 296 // evaM kolAhalaM vyogni, cakrurmuditacetasaH / divaukaso jayajayArAvapUrvakamuccakaiH // 297 // // tribhirvizeSakam // dIyamAnAM prabhobhikSAM, ye prekSAzcakrire jnaaH| nIrogAste samabhavan , vapuSA nirjarA iva // 298 // brahmadattanRpagRhAd , bhagavAn kRtapAraNaH / vAraNaH sarasaH pItapAnIya iva niryayau // 299 // 10 mAsa kazcidatikrAmat , padAnIti prabhoH pade / brahmadattanRpastatra, pIThaM ratnairakArayat // 30 // brahmadattanRpaH pIThaM, trisandhyaM kusumAdibhiH / pUjayAmAsa tatrasthaM, manyamAno jinezvaram // 301 // carcA-kusuma-catrAdyaiH, pIThe tasinnapUjite / Attavela iva svAminyabhukte na hyabhukta ca // 302 // bhagavAnapratibaddhagamanaH pevamAnavat / akhaNDiteryAsamitirvijahAra vasundharAm // 303 // pratilAbhyamAnaH kvacit , prAsukaiH pAyasAdibhiH / caya'mAnapadAmbhojaH, kvA'pi hRdyairvilepnaiH||304|| pratIkSyamANaH kutrApi, zrAddhavandArudArakaiH / anvIyamAnaH kutrApi, darzanAtRptibhirjanaiH // 305 // lokaiH kvacit kriyamANavastrottAraNamaGgalaH / kutracid dIyamAnApoM, dadhi-dUrvA-'kSatAdibhiH // 306 // khavezmanayanAyoparodhyamAnaH kvacijanaiH / kvA'pi bhUluThanAgacchajanena praskhaladgatiH // 307 // mRjyamAnapadAmbhojaH, zrAddhaiH kvApi ziroruhaiH / AdezaM yAcyamAnazca, mugdhadhIbhiH kvacijanaiH // 308 // nirgrantho nirmamo'nIhaH, svAmI grAmAn purANi ca / tIrthIkurvan svasaMsargAd, vijahAra vasundharAm // 309 // // SaDbhiH kulakam // ghUkaghUtkAraporeSu, sphAraphetkArapherU~Su / phaNiphUtkAraraudreSu, mAghadutkozadotuSu // 310 // raTaDhukakarAleSu, camUrUtkrUravRttiSu / zArdUlakulabUMtkAraprakArapratinAdiSu // 311 // mahebhabhajyamAnaduvidrutadroNarAviSu / siMhapucchacchaTAcchoTasphoTyamAnAzmabhUmiSu // 312 // zairabhospiSTadantIndrakIkasAkulavartmasu / mRgayAvyagrazavaradhanurnAdAnunAdiSu / / 313 / / bhaTakakarNagrahaNavyagrabhillAbhakeSu ca / anyo'nyataruzAkhAgrasaGgharSoMcchaladagniSu // 314 // mahAgiri-mahAraNyeSvapi grAma-pureSviva / niSprakampamanAH kAmaM, vyahAdijitaprabhuH // 315 // ||ssddbhiH kulakam // bhUtalAlokamAtreNa, jAyamAnajanabhramau / kadAcana girema'ni, zRGgAntaramiva sthiraH // 316 // utphAlamarkaTakulabhajyamAnAsthisandhini / kadAcana mahAsindhurodhaHsImani vRkSavat // 317 // krIDaduttAlavetAla-pizAca-pretasaGghale / vAtyAvartitadhUlIke, zmazAne ca kadAcana // 318 // raudrebhyo'pi hi raudreSu, sthAneSvanyeSvapi prabhuH / kAyotsarga nisargakadhIro vyadhita lIlayA // 319 // // caturbhiH kalApakam // tapazcaturtha kadAcit, tapaH SaSThaM kadAcana / tapo'STamaM kadAcica, kadApi dazamaM tapaH // 320 // anyadA dvAdazatapazcaturdazatapo'nyadA / anyadA poDazatapastapo'STAdazamanyadA // 321 // devAH / 2 bhramaraiH / 3 gjH| 4 prtiikssmaannH| 5 vaayuvt| 6 zrAvakANAM vandanazIlaiH putraiH| 7 shRgaalH| 8biddaalaa| 9 mRgvishessH|| grjnaa|" uddiinH| 12 kAkaH / 13 aSTApadaH / 14 asti / 15 RkssH| 16 anyacchikharamiva / Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / ekadA mAsikaM ca dvimAsikaM ca trimAsikam / catuH-paJca-SaNmAsikAnyapyatho saptamAsikam // 322 // tapo'STamAsikaM yAvad, bhagavAnajitaprabhuH / vidadhe viharanAryadezeSvakSINazaktikaH / / 323 // // caturbhiH kalApakam // lalATantapatapanAtape grISmaRtAvapi / nA''cakAsa tarucchAyAmapi dehe'pi niHspRhaH // 324 // patattuhinasambhArapluSyamANatarAvapi / hemantau prabhunaicchad, dIptapitta ivA''tapam // 325 // jhaJjhAnilolvaNairdhArAsArairapi payomucAm / mataGgajo vAricara, iva nodvivije vibhuH // 326 / / parISahAnevamanyAnapi sehe suduHsahAn / sarvasaho dharaNivad, dharaNItilakaH prabhuH // 327 // ugraistapobhirvividhairvividhAbhigrahairapi / parIpahasaho'bdAni, dvAdazA'laGghayat prabhuH // 328 // khaDIva svAmyanAsInaH, khanizaGgamivaikakaH / sameruriva niSkampaH, paJcAnana vaa'bhyH|| 329 // vAyurivA'pratibaddho. bhujaGgama ivaikahaka / vahninA kAJcanamiva, tapasA'tizayAnaruka // 330 // 10 vRtibhirvarazAkhIva, tisRbhirguptibhirvRtaH / samitIH paJca bibhrANo, dhanvI hasta(ste) zarAniva // 331 // AjJA-'pAya-vipAkAnAM, saMsthAnasya ca cintanAt / dhyAyaMzcaturvidhaM dhyeyaM, dhyeyarUpaH svayaM vibhuH // 332 // pratigrAmaM pratipuraM, pratyaraNyaM ca paryaTan / samAyayAvupavanaM, sahasrAmravaNaM kramAt // 333 // ||pnycbhiH kulakam // tatra cchatrAyamANasya, saptacchadatarostale / tatprakANDamivA'kampastasthau pratimayA prabhuH // 334 // 15 apramattasaMyatAkhyaguNasthAnAt tadA vibhuH / apUrvakaraNaM bheje, guNasthAnakamaSTamam // 335 // zrautAdAd vrajan zabda, zabdAdarthaM vrajan yayau / nAnAtvazrutavIcAraM, zukladhyAnamathA''dimam // 336 // anivRttibAdarAkhyaM, pariNAmAnivRttikRt / Aruroha guNasthAnaM, tatazca navamaM vibhuH // 337 // atha lobhakaSAyasya, kiTTIkaraNato yayau / sUkSmasamparAyaM nAma, guNasthAnaM navottaram // 338 // anantavIryastrijagatsarvakarmakSayakSamaH / kSINamohaM guNasthAnaM, prApa mohasya saGgayAt // 339 // guNasthAnasya caitasya, dvAdazasyAntime kSaNe / ekatvazrutamIzo'gAcchukladhyAnaM dvitIyakam // 340 // trijagadviSayaM dhyAnenA'munA'No dadhau manaH / sarvAGgINaM viSaM daMze, matreNeva jagatprabhuH // 341 // apanItendhanabharaH, zeSastokendhano'nalaH / jvalito nirvAti yathA, nirvANaM tanmanastathA // 342 // tatazca tasmin dhyAnAgnau, dIpyamAne jinezituH / himAnIva vyalIyanta, ghAtikarmANi sarvataH // 343 // atha pauSasya zuklaikAdazyAM candre'dhirohiNi / svAminaH kRtaSaSThasyotpede kevalamujvalam // 344 // 25 IkSAJcake jagannAthastrikAlaviSayAnapi / trailokyavartino bhAvAn , karotsaGgagatAniva // 345 // utpanne svAmino jJAne, svAmyavajJAbhayAdiva / saudharmAdhipateH sadyaH, siMhAsanamakampata // 346 // tatkAraNajJAnakRte, prAyuta maghavA'vadhim / rajju jalAzayapayomAnaM jJAtumanA iva // 347 // khAminaH kevalajJAnamutpannamiti vAsavaH / ajJAsIdavadhijJAnAd, dIpAlokAt padArthavat // 348 // ratnasiMhAsanaM ratnapAduke ca purandaraH / ujjhAJcakAra balavat , svAmyavajJAbhayaM satAm // 349 // 30 dadau padAni saptA'STAnyahadivasammukhaM hariH / gItArthaH ziSya ivA'nujJApitAvagrahAvanau // 350 // savyaM kizcinyazya jAnu, dakSiNena ca jaanunaa| pANibhyAM zirasA ca kSmAM, spRzannanamadadribhi~t // 351 // samutthAya vyapakramya, bhUyo'pi balesUdanaH / siMhAsanamalaJcake, girIndramiva kesarI // 352 // puruhUtaH samAhUtAzeSadevaH kSaNAdapi / RddhyA mahatyA bhaktyeva, jinendrAbhyarNamAyayau // 353 // * saGgha 3 eva varttate / 1 suuryH| 2 hstii| 3 vRkSakANDam / 4 dshmmityrthH| 5 dNshsthaane| 6 zAntam / 7 hastamadhyagatAn / 8-9 indrH| 20 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva sarve'nye'pyAsanakampAd, vijJAtasvAmikevalAH / ahampUrvikayeveyuH, samamindrA jinAntike // 354 // kSetre yojanamAtre ca devA vAyukumArakAH / apaninyuH zarkarAdi, te yadatrA'dhikAriNaH / / 355 // tatra gandhAmbuvRSTiM ca, surA meghakumArakAH / rajomAtraprazamanIM, zaradRSTinibhAM vyadhuH // 356 // svarNa-ratnazilAstomairmasRNaistanmahItalam / babandhurbandhurataraM, caityamadhyamivAmarAH // 357 // merANi jAnudazAni, paJcavarNAnyRrtuzriyaH / vavRSustatra puSpANi, pratyUSapavanA iva // 358 // antaH kRtvA maNistUpaM, paritastamadho vyadhuH / raupyaM bhavanapatayo, vapraM raikaiMpizIrSakam // 359 // vanaM dvitIyaM jyotiSkAH, saratnakapizIrSakam / vidadhuH kAJcanairAtmajyotirbhiriva piNDitaiH // 360 // prAkAraM coparitanaM, vaimAnikadivaukasaH / rattairviracayAJca kurmANikyakapizIrSakam / / 361 // va vapre ca catvAri, jagatyAmitra jajJire / manovizrAmadhAmAni, cArudvArANi tatra ca // 362 // 10 patrairmArakatairAsan, dvAre dvAre ca toraNAH / ambare vicaraccAruzreNIbhUtazukopamAH // 363 // soraNAnubhayatazca, kumbhA mukhakRtAmbujAH / nyAsyanta sindhUrabhitazcakrA iva dinAtyaye // 364 // dvAre dvAre'bhavad vApI, kAJcanAmbhojazAlinI / svaccha khAdupayaH pUrNA, maGgalyakalazopamA / / 365 // dhUpaghaTyaH pratidvAraM, haimyo mumucire'maraiH / dhUpadhUmairmArakatAMstanvantyastoraNAniva // 366 // prAkAre madhyame pUrvodIcyAM dizi divaukasaH / devacchandaM vidadhire, svAmivizrAmahetave // 367 // 15 tRtIyavapramadhyonyA, caityaduM vyantarA vyadhuH / caturdazadhanuHzatyA'dhikAM gavyUtimunnatam // 368 // tataH siMhAsanaM devacchandakaM cAmare api / chatratrayaM ca ruciraM cakrire vyantarAmarAH // 369 // itthaGkAraM ca samavasaraNaM vidadhe'maraiH / bhavatrastaikazaraNaM, haraNaM nikhilApadAm // 370 // 5 196 tato jayajayArAvakAribhirmAgadhairiva / amaraiH koTisaGkhyAtaiH paritaH parivAritaH // 371 // surasaJcAryamANeSu, sauvarNeSvambujanmasu / navasu kramazo nyasya, pAdAmbhoje jagatpatiH // 372 // 20 pravizya pUrvadvAreNa, caityavRkSapradakSiNAm / cakArA''vazyakavidhirhyalaDyo mahatAmapi // 373 // namastIrthAyeti girA, kRtvA tIrthanamaskriyAm / tatra siMhAsane pUrvAbhimukho nyaSadat prabhuH // 374 // svAminaH pratirUpANi, dikSvanyAsvapi tatkSaNam / vicakrurvyantarAste hi zeSakarmAdhikAriNaH // 375 // svAmirUpAnurUpANi, tAnyAsaMstatprabhAvataH / tAdRzi svAmibimbAni, na te kartuM svayaM kSamAH // 376 // pRSThe bhAmaNDalaM dharmacakra - zakradhvajau puraH / divi dundubhinAdava, prAdurAsaMstadA kSaNAt // 377 // 25 pUrvadvArA'vizan sAdhu-sAdhvI vaimAnikastriyaH / trizca pradakSiNIkRtya, nemustribhuvanezvaram // 378 // pUrvadakSiNadizyAsAJcakrire tatra sAdhavaH / tatpRSThe tasthurUrddhAstu, vaimAnikyo'tha saMyatAH // 379 / / apAradvAraitya bhavaneza- jyotirvyantarastriyaH / prabhuM pradakSiNIkRtyorddha nairRtyAM kramAt sthitAH || 380 // pratyaigdvAraitya bhavaneza- jyotirvyantarAH prabhum / natvA pradakSiNApUrva, vAyavye nyaSadan kramAt // 389 // pravizyodIcyadvAreNa, sendrA vaimAnikAH prabhum / natvA pradakSiNApUrvamaizAnyAM nyaSadan kramAt // 382 // nAthaM bhUyo namaskRtya, zo viracitAJjaliH / bhaktyA romAJcitavapuH stotumityupacakrame // 383 // sarvAbhimukhyato nAtha !, tIrthakRnnAmakarmajAt / sarveSAM sammukhInastvamAnandayasi yat prajAH || 384 // yad yojanapramANe'pi, dharmadezanasadmani / sammAnti koTizastiryagnU - devAH saparicchadAH || 385 // teSAmeva svasvabhASApariNAmamanoharam / apyekarUpaM vacanaM, yat te dharmAvabodhakRt // 386 // sAgre'pi yojanazate, pUrvotpannA geMdAmbudAH / yadaJjasA vilIyante, tvadvihArAnilormibhiH // 387 // 30 1 khigdhaiH / 2 vikasitAni / 3 jAnupramANAni / 4 RtvadhiSThAyikA devyaH / 5 maNipITham / 6 suvarNamayakapizIrSakam / 7 jambUdvIpasya durge / 8 nadIH / 9 padmeSu / 10 sAyyaH / 11 dakSiNadvAreNa / 12 pazcimadvAreNa / 13 vyAdhaya eva meghAH / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 197 nAvirbhavanti yad bhUmau mUSikAH zalabhAH zukAH / kSaNena kSitipakSiptA, anItaya ivairtayaH // 388 // strI-kSetra - pedrAdibhavo, yad vairAgniH prazAmyati / tvatkRpApuSkarAvartavarSAdiva bhuvastale // 389 // tvatprabhAve bhuvi bhrAmyatyazivocchedaDiNDime / sambhavanti na yannAtha !, mA~rayo bhuvanArayaH // 390 // kAmavarSiNi lokAnAM tvayi vizvaikavatsale / ativRSTiravRSTirvA, bhaved yannopatApakRt // 399 // kharASTra - pararASTrebhyo, yat kSudropadravA drutam / vidravanti tvatprabhAvAt siMhanAdAdiva dvipAH / / 392 // yat kSIyate ca durbhikSaM, kSitau viharati tvayi / sarvAdbhutaprabhAvATye, jaGgame kalpapAdape // 393 // yanmUrbhaH pazcime bhAge, jitamArttaNDamaNDalam / mA bhUd vapurdurAlokamitIvotpiNDitaM mahaH // 394 // sa eSa yogasAmrAjyamahimA vizvavizrutaH / karmakSayottho bhagavan !, kasya nA''zcaryakAraNam ? / / 395 / / anantakAlapracitamanantamapi sarvathA / tvatto nAnyaH karmarkezamunmUlayati mUlataH // 396 // tathopAye pravRttastvaM kriyAsamabhihArataH / yathA'nicchannupeyasya, parAM zriyamazizriyaH || 397 // maitrI pavitra pAtrAya, muditAmodazAline / kRSopekSApratIkSyAya, tubhyaM yogAtmane namaH // 398 // itazca samavasRtaM, jinendramajitaprabhum / udyAnapAlakA gatvA''cakhyuH sagaracakriNe // 399 // prabhoH samavasaraNodantena mumude tathA / cakravartI cakraratnotpattAvapi yathA na hi // 400 // tebhyazca tapanIyasya, sArdhA dvAdazakoTayaH / bhUbhujA parituSTena, dadire pAritoSike / / 401 // tataH snAtvA kRtaprAyazcitta kautukamaGgalaH / udArAkAraralAlaGkArastridazarADiva / / 402 // taskandhahAraH karAbhyAM nartayan sRNim / sagaraH kuJjaravaramAsanyArohadagrime // 403 // yugmam // kumbhikumbhasthalenocenA''nAbhi cchannavigrahaH / ardhodita ivA''dityo, didyute medinIpatiH // 404 // digmukhaprasRtaiH zaGkha-dundubhiprabhRtikhanaiH / eyuH sainyAH sughoSAdighaNTAghoSairivA'marAH / / 405 / / rAjJAM mukuTavaddhAnAM sahasraiH parivAritaH / vireje vaikriyAnekarUpadhArIva cakrabhRt // 406 // mUrdhAbhiSiktamUrdhanyo, mUrdhni cchatreNa pANDunA / azobhiSTa nabhogaGgAvarttabhramavidhAyinA // 407 // pArzvataH saJcariSNubhyAM, cAmarAbhyAmarocata / sagara candrabimbAbhyAmiva kAJcanaparvataH // 408 // vAjibhiH svarNasannAhaiH, svarNapakSaiH khagairiva / rathaistuGgadhvajastambhaiH, potaikhi~ sakUpakaiH // 409 // kSaranmadairgajavaraiH, zailairiva sanirjharaiH / udastraiH pattibhiH sindhutaraGgairiva soragaiH // 410 // paritazchAdayannuvamuvapatiratha drutam / AsasAda sahasrAmravaNopavanasannidhim // 411 // // tribhirvizeSakam // udyAnadvArasauvarNavedyAM sagara bhUpatiH / uttatAra dvipAt tasmAnmAnAdiva mahAmuniH // 412 // ujjhAJcakAra sagaraH, svaM chatraM cAmare api / apyanyarAjyacihnAni, vinItAnAM kramo hyayam // 413 // pAdAbhyAM na hyalaJcakre, vinayAdapyupAnahau / hastAvalambanamapi, vetridattamupaikSata // 414 // tataH samavasaraNAbhyarNe sagarabhUpatiH / padbhyAM calitavAn pauranara-nArI gaNaiH samam // 415 // udagdvAreNa samavasaraNaM prAvizat tadA / nRpo makarasaGkrAntau, vyomAGgaNamivA'ryamA // 416 // tatra pradakSiNIkRtya, trirnatvA ca jagadgurum / sagaraH stotumArebhe, sudhAmadhurayA girA // 417 // arrai yugAntArkaH, sudRzAmamRtAJjanam / tilakaM tIrthakulakSmyAH, purazrakaM tavaidhate // 498 // eko'yameva jagati, svAmItyAkhyAtumucchritA / uccairindradhvajavyAjAt, tarjanI jambhaividviSA // 419 // 1 kSetrapAkavighnakarA upadravAH / 2 grAmaH / 3 vyAdhayaH / 4 karmaiva kakSaM vanam / 5 pramodabhAvanAmodazobhitAya / 6 kRpAmAdhyasthyayoH mukhyAya / 7 suvarNasya / 8 aGkuzam / 9 mUrdhAbhiSiktA rAjAnasteSAM mukhyaH / 10 pravahaNaiH / 11 sasarpaiH / 12 namrANAm / 13 indreNa / triSaSTi. 26 5 10 15 20 25 30 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 198 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIya parva yatra pAdau padaM dhattastava tatra surA-'surAH / kiranti paGkajavyAjAcchriyaM paGkajavAsinIm // 420 // dAna-zIla-tapo-bhAvamedAd dharma caturvidham / manye yugapadAkhyAtuM, caturvaktro'bhavad bhavAn // 421 // tvayi doSatrayAt trAtuM, pravRtte bhuvanatrayIm / prAkAratritayaM cakrustraye'pi tridivaukasaH // 422 // adhomukhAH kaNTakAH syurdhAcyAM viharatastava / bhaveyuH sammukhInAH kiM, tAmasAstigmarociSaH 1 // 423 // keza-roma-nakha-zmazru, tavA'vasthitamityayam / bAhyo'pi yogamahimA, nA''ptastIrthakaraiH praiH|| 424 // zabda-rUpa-rasa-sparza-gandhAkhyAH paJca gocarAH / bhajanti prAtikUlyaM na, tvadane tArkikA iva // 425 // tvatpAdAvRtavaH sarve, yugapat paryupAsate / AkAlakRtakandarpasAhAyakamayAdiva // 426 // sugandhyudakavarSeNa, divyapuSpotkareNa ca / bhAvitvatpAdasaMsparzA, pUjayanti bhuvaM surAH // 427 // jagatpretIkSya ! tvAM yAnti, pakSiNo'pi pradakSiNAm / kA gatimahatAM teSAM, tvayi ye vAmavRttayaH ? // 428 // paJcendriyANAM do zIlyaM, ka bhaved bhavadantike ? / ekendriyo'pi yanmuzcatyanilaH pratikUlatAm // 429 // mUrdhA namanti taravastvanmAhAtmyacamatkRtAH / tat kRtArtha zirasteSAM, vyartha mithyAdRzAM punH||430|| jaghanyataH koTisaGkhyAstvAM sevante surA-'surAH / bhAgyasambhAralabhye'rthe, na mandA apyudAsate // 431 // __bhagavantamiti stutvA'pakramya vinayakramAt / pRSThe maghavatastasthau, nara-nArIgaNazca saH // 432 // itthaM samavasaraNasyorddhavaprAntarAvanau / tasthau caturvidhaH saGgho, dhyAnastha iva bhaktitaH // 433 // 15 dvitIyavapramadhye tu, bhujaGga-nakulAdayaH / tiryaJco'sthustyaktavairA, mitrANIva parasparam // 434 // tRtIyavapramadhye ca, khAmisevArthameyuSAm / surA-sura-manuSyANAM, vAhanAnyavatasthire // 435 // athA''yojanagAminyA, sarvabhASAspRzA girA / bhagavAnajitastrAmI, prArebhe dharmadezanAm // 436 // asAvasAraH saMsAraH, sArabuddhyA'vabudhyate / kAco vaiDUryabuddhyeva, dhigaho! mugdhabuddhibhiH // 437 // pratikSaNabhavaidehabhAjAM vividhakarmabhiH / saMvardhyate ca saMsAraH, pAdapo dohadairiva // 438 // karmAbhAvena saMsArAbhAvo nyAyabhavaH khalu / karmadhvaMsAya sudhiyA, yatitavyaM tataH sadA // 439 // karmadhvaMsaH zubhadhyAnAt, tacca dhyAnaM caturvidham / AjJA-pAya-vipAkAnAM, saMsthAnasya ca cintanAt // 440 // AjJA syAdAptavacanaM, sA dvidhaiva vyavasthitA / AgamaH prathamA tAvaddhetuvAdo'parA punaH // 441 // zabdAdeva padArthAnAM, pratipattikRdAgamaH / pramANAntarasaMvAdADhetuvAdo nigadyate // 442 // dvayorapyanayostulyaM, prAmANyamavigAnataH / aduSTakAraNArabdhaM, pramANamiti lakSaNAt // 443 // 25 doSA rAga-dveSa-mohAH, sambhavanti na te'rhati / aduSTahetusambhUtaM, tat pramANaM vaco'rhatAm // 444 // naya-pramANasaMsiddha. paurvAparyAvirodhi ca / apratikSepyamaparairbaliprairapi zAsanaiH // 145 // aGgopAGga-prakIrNAdibahabhedApagAmbudhi / anekAtizayaprAjyasAmrAjyazrIvibhapitama // 446 // sudurlabhaM dUrabhavyairbhavyaistu sulabhaM bhRzam / gaNipiTakatayocairnityaM stutyaM narA-'maraiH // 447 // imAmAjJAM samAlambya. syAdvAdanyAyayogataH / dravya-paryAyarUpeNa, nityA-'nityeSu vamtae // 448 // svarUpa-pararUpAbhyAM, sadasadpazAliSu / yaH sthirapratyayo dhyAnaM. taDhAjAvicayAyama // 449 // aspRSTajinamArgANAmavijJAtaparAtmanAma / aparAmaSTAyatInAmapAyAH syaH shsrshH|| 450 // mAyA-mohA-'ndhatamasavivazIkRtacetasA / kiM kiM nA'kAri kalupaM?, kasko'pAyo'pyavApi na ? // 451 // yad yad duHkhaM nArakeSu, tiryakSu manujeSu ca / mayA'prApi pramAdo'yaM, mamaiva hi vicetasaH // 452 // prApyApi paramAM bodhi, mano-cAkAyakarmajaiH / duzceSTitarmayavA''nmazirasi jyAlito'nalaH // 453 // 1sUryasya / 2 vRddhirahitam / 3 indriyvissyaaH| 4 he jagApUjya ! / 5 prtikuulvRttyH| prtipaadkH| 7 avirodhityaa| 8 abaadhym| 9 avicAritottarakAlAnAm / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 199 khAdhIne muktimArge'pi, kumArgaparimArgaNaiH / aho! AtmaMstvayaivaiSa, svAtmA'pAyeSu paatitH||454|| yathA prApte'pi saurAjye, bhikSAM bhrAmyati vaalishH| AtmAyatte tathA mokSe, bhavAya bhrAntavAnasi // 455 // evaM rAga-dveSa-mohairjAyamAnAn vicintayet / yatrA'pAyAMstadapAyavicayadhyAnamiSyate // 456 // vipAkaH phalamAnAtaH, karmaNAM sa zubhA-'zubhaH / dravya-kSetrAdisAmagryA, citrarUpo'nubhUyate // 457 // zubhastabAGganA-mAlya-khAdyAdidravyabhogataH / azubhastvahi-zastrA-'gni-viSAdibhyo'nubhUyate // 458 // 5 kSetre saudha-vimAnopavanAdau vasanAcchubhaH / zmazAna-jAGgalA-'raNyaprabhRtAvazubhaH punH|| 459 / / kAle tvazItalA-'nuSNe, vasantAdau rataH zubhaH / uSNe zIte grISma-hemantAdau bhramaNato'zubhaH // 460 // manaHprasAda-santoSAdibhAveSu zubho bhavet / krodhA-'haGkAra-raudratvAdibhAveSvazubhaH punaH // 461 // sudevatva-bhogabhUmimanuSyAdibhave zubhaH / kumartya-tiryagnarakAdibhaveSvazubhaH punH|| 462 // api ca-u~daya-kSaya-kSayopazamopazamAH karmaNAM bhavantyatra / dravyaM kSetraM kAlaM, bhAvaM ca bhavaM ca smpraapy||463|| 10 iti dravyAdisAmagrIyogAt karmANi dehinAm / khaM khaM phalaM prayacchanti, tAni tvaSTaiva tadyathA // 464 // ___ jantoH sarvajJarUpasya, jJAnamAtriyate sadA / yena cakSuH paTeneva, jJAnAvaraNakarma tat // 465 // mati-zrutA-'vadhi-manaHparyAyAH kevalaM tathA / paJcA''triyante jJAnAnItyetA jJAnAvRterbhidaH // 466 // paJca nidrA darzanAnAM, catuSkasyA''vRtizca yA / darzanAvaraNIyasya, vipAkaH karmaNaH sa tu // 467 // yathA didRkSuH svAmI khaM, prtiihaarnirodhtH| na pazyati tathA''tmA'pi, yena dRSTyAvRtistu tat // 468 // 15 madhuliptAsidhArAmAsvAdAbhaM vedyakarma yat / sukha-duHkhAnubhavanakhabhAvaM tat prakIrtitam // 469 // surApANasamaM prAjJA, mohanIyaM pracakSate / yadanena vimUDhAtmA, kRtyA-'kRtyeSu muhyati // 470 // tatrApi dRSTimohAkhyaM, mithyAdRSTivipAkakRt / cAritramohanIyaM tu, viratipratiSedhakam / / 471 // nR-tiryamArakA-'martyabhedAdAyuzcaturvidham / svakhajanmani jantUnAM, dhArakaM guptisannibham // 472 // gati-jAtyAdivaicitryakAri citrakaropamam / nAmakarma vipAko'sya, zarIreSu zarIriNAm // 473 // 20 uccairnIcarbhaved gotraM, karmoccairnIcagotrakRt / kSIrabhANDa-surAbhANDabhedakAri kulAlavat // 474 // dAnAdilabdhayo yena, na phalanti vibAdhitAH / tadantarAyaM karma syAd , bhANDAgArikasannibham // 475 // iti mUlaprakRtInAM, vipAkAMstAn vicinvataH / vipAkavicayaM nAma, dharmadhyAnaM pravartate // 476 // anAdyantasya lokasya, sthityutpatti-vyayAtmanaH / AkRti cintayed yatra, saMsthAnavicayaH sa tu // 477 / / kaTisthakaravaizAkhasthAnakasthanarAkRtiH / dravyaiH pUrNaH sa tu lokaH, sthityutpatti-vyayAtmakaiH // 478 // 25 vetrAsanasamo'dhastAnmadhyato jhallarInimaH / agre murajasaGkAzo, lokaH syAdevamAkRtiH // 479 // sa ca trijagadAkIrNo, bhuvaH saptAtra veSTitAH / ghanAmbhodhi-dhanavAta-tanuvAtairmahAbaleH // 480 // jagatrayaM tvadhastiryagUrddhalokavibhedataH / adhastiryagUrddhabhAvo, rucakApekSayA punaH // 481 // mervantargostanAkAracaturyomapradezakaH / rucako'dhastAdRgUrddhamevamaSTapradezakaH // 482 // tiryaglokastu rucakasyopariSTAdadho'pi ca / yojanAnAM nava nava, zatAni bhavati sphuTam // 483 // 30 tiryaglokasya tvadhastAdadholokaH pratiSThitaH / navayojanazatyUnasaptarajupramANakaH // 484 // tatrA'dhobhAgamAsAdyAdho'dhaHsthAH sapta bhUmayaH / yAsu nArakapaNDAnAM, nivAsAH santi bhiissnnaaH|| 485 / / rtnshkraavaalukaapngkdhuumtmHprbhaaH| mahAtamAprabhA cA''sAM, bohalye lakSayojanI // 486 // mUrkhaH / 2 kthitH| 3 sudevatve bhogasthAnabhUte manuSyAdibhave ca / " idaM AryAvRttam / 4 jJAnAvaraNasya bhedaaH| 5 darzanAvaraNam / 6 kArAgRhasamAnam / 7 kozAgArikatulyam / 8 ddhimthksyaasnbhedH| 9 mRdaGgasadRzaH / 10 tAk catuHpradeza ityarthaH / 11 jainAgamepu nArakANAM napuMsakatvaM svIkRta mityevaM prayogaH / 12 sthUlatve / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 200 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva azItitriMzadaSTAviMzatirviMzatistathA / aSTAdaza SoDazA'STau, sahasrAzca krameNa tu // 487 // ratnaprabhAbhuvo'dho'dhaH, kramAt pRthutarAzca tAH / triMzallakSANi narakAvAsAnAM prathamAvanau // 488 // paJcaviMzatilakSANi, dvitIyanarakAvanau / tRtIyAyAM paJcadaza, turIyAyAM punardaza // 489 // paJcamyAM trINi paJconaM, lakSaM SaSThyAM punarbhuvi / paJcaiva narakAvAsAH, saptamyAM narakAvanau // 490 // bhuvAM ratnaprabhAdInAmadhastAcca ghanAbdhayaH / madhyotsedhe yojanAnAM, sahasrANi tu viMzatiH // 491 // tadadhastAd dhanavAtA, madhyotsedhe bhavanti tu / yojanAnAmasaGkhyAni, sahasrANi ghanAbdhitaH / / 492 // tanuvAtAstvasaGkhyAni, tAni syurghanavAtataH / AkAzaM tanuvAtebhyo'pyasavayeyAni tAni ca // 493 // madhyotsedhAdamuSmAt tu, hIyamAnAH krameNa ca / ghanAmbhodhyAdayaH prAnte, valayAkAradhAriNaH // 494 // ratnaprabhAyA medinyAH, pridhisthitishaalinH| dhanAmbhodhivalayasya, viSkambho yojanAni paT // 495 // mahAvAtasya valayaviSkambhe yojanAni tu / sArdhAni catvAri tanuvAyoH sArdhaM tu yojanam // 496 // ratnaprabhAyA valayamAnasyopari jAyate / zarkarAyA ghanAmbhodhau, tribhAgo yojanasya tu // 497 // mahAvAte ca gavyUtamekaM bhavati nizcitam / gavya'tasya tRtIyAMzastanuvAte'pi vardhate // 498 // zarkarAvalayamAnasyopari kSepa eSa ca / tRtIyapRthvIvalayaviSkambheSvapi jAyate // 499 // evaM ca prAkprAgvalayamAnorbu kSepa epa ca / saptamI pRthivIM yAvad, valayeSu vidhIyate / / 500 // 15 ghanAmbhodhi-mahAvAtA-'lpavAtavalayAni tu / svastrapRthvIgatotsedhasamotsedhAni sarvataH // 501 // itthaM ca bhRmayaH sapta, dhanAmbhodhyAdidhAritAH / tAsveva narakAvAsA, bhogasthAnaM kukarmaNAm // 502 // yAtanA-rukzarIrA-''yu-rlezyA-duHkha-bhayAdikam / varSamAnaM vinizcayamadho'dhAvatra bhUmiSu // 503 // __ atha ratnaprabhAbhUmehalye jAyate khalu / yojanAnAM lakSamekaM, sahasrAzItisaMyutam // 504 // tyaktvA yojanasahasramekamUrddhamagho'pi ca / tadantaH santi bhavanapatInAM bhavanAni tu // 505 // 20 te ca bhavanapatayo, dakSiNottarayordizoH / zreNIdvayena tiSThanti, rAjamArge'TTapativat // 506 // tatra cUDAmaNicihnA, asurA bhvnaadhipaaH|naagaaH punaH phaNAcihnA, vidyuto vajralAJchanAH // 507 // suparNA garuDacihnA, ghaTacihnAzca vahnayaH / azvAGkA vAyavo vardhamAnAGkAH stanitAH punH||508|| makarAGkA udadhayo, hIpAH kesarilAJchanAH / bhavanti dikumArAstu, sarve kuJjaralAJchanAH // 509 // tatrA'surANAM dvAvindrau, camaro balirityapi / dharaNo bhUtAnandazca, nAgAnAM tu purandarau // 510 // 25 indro vidyutkrumArANAM, hariharisahastathA / veNudevo veNudArI, suparNAnAM tu vAsavau // 511 // IzAvanikamArANAmagnizigvA-nimANavI / indro vAyumArANAM, velamyo'tha prbhnyjnH||512 sughopo'tha mahAghoSaH, stanitAnAM tu vaasvau| indrAvadhikumArANAM, jlkaant-jlprbho||513|| pUrNo vaziSThazca dvIpakumArANAmadhIdharau / adhio dimArANAmamitA-amitavAhanau // 514 // ratnaprabhAyA upari, yojanAnAM mahattaH / upariSTAdadhastAca, tyaktvaikAM zatayojanIm // 515 // 30 vasanti yojanazateSvaSTavaSTavidhAH khalu / dakSiNottarayoH zreNyorvyantarANAM nikAyakAH // 516 // pizAcavyantarAstatra, kadambatarulAnchanAH / bhUtAH sulasavRkSAGkA, yakSAstu vaTalAJchanAH // 517 // rAkSasAstu khAjAkA, azokAGkAstu kinnarAbimpakAGkAH kimpurUSA, nAgaDhuGgA mahoragAH // 518 // gandharvavyantarAzcArutumburugumalAJchanAH / tatra kAla-mahAkAlau, pizAcAnAmadhIzvarau // 519 // surUpo'pratirUpazca, bhUtAnAmadhipo punaH / yakSANAM pUrNabhadrazca, mANibhadrazca vAsavaH // 520 // 1 rkhprbhaavn|| 2 nrkbhuunipu| 3 varddhamAnaM sampuTakaH puruSArUDhapuruSo vaa| meghakumArAH / 5 nAgadro. nAgavRkSasya aGgha cihaM yeSAM te naagdkaaH| Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 201 rAkSasAnAM punImo, mahAbhImazca nAyakaH / kinnarANAmadhIzau kinnara-kimpuruSau punaH // 521 // tathA satpuruSa-mahApuruSau kimpuruSapau / atikAya-mahAkAyau, mahoragapurandarau // 522 // gandharvANAM prabhurgItaratiItayazA api / itthaGkAraM vyantarANAM, tatrendrAH santi SoDaza // 523 // ratnaprabhAyAH prathame, yojanAnAM zate tathA / yojanAni parityajya, dazA'dho daza copari // 524 // santyazItau yojaneSu, vyantarASTanikAyakAH / tatrAprajJaptikaH pshcprjnyptiRssivaaditH|| 525 // 5 bhUtavAditaH krandito, mahAkrandita eva ca / kUSmANDaH pavakazceti, teSu dvau dvau purandarau // 526 // sannihitaH samAnazca, tathA dhAtR-vidhAtRko / RSizca RSipAlaca, tathezvara-mahezvarau // 527 // suvatsaka-vizAlau ca, hAsa-hAsaratI tthaa| tathA zveta-mahAzveto, pavakaH pvkaadhipH||528|| ratnaprabhAtalAdU , yojanAnAM zateSu ca / aSTAsu dazahIneSu, jyotiSkANAmadhastalam // 529 // tadUrddha dazayojanyAM, sUryaH sUryasya copari / bhavatyazItiyojanyAH, prAnte tuhinadIdhitiH // 530 // 10 tato viMzatiyojanyAH, prAnte tArA grahA iti / bAhalye yojanazataM, jyotirloko dazottaram // 531 // ekaviMzairyojanAnAmatraikAdazabhiH zataiH / dvIpasya jambUdvIpasya, meruzailamasaMspRzat // 532 // AsthitaM maNDalikayA, dikSu sarvAsu santatam / jyotizcakraM bambhramIti, dhruva ekastu nizcalaH // 533 // yojanAnAmekAdazazatairekAdazottaraiH / lokAntamaspRzat taddhi, maNDalenA'vatiSThate // 534 // atra sarvopari svAtiH, sarveSAM bharaNI tvdhH| sarvebhyo dakSiNo mUlo'bhIciH sarvottaraH punH|| 535 // 15 tatra jambUdvIpe'muSmin, dvau candrau dvau ca bhAskarau / lavaNode ca catvArazcandrA dinakarAstathA // 536 // dvAdaza dhAtakIkhaNDe, candrA dvAdaza bhAnavaH / kAlode dvicatvAriMzacandrA dinakarAstathA // 537 // dvAsaptatiH puSkarAdhe, candrAzca vayo'pi ca / evaM dvAtriMzamindunAM, zataM dinakRtAM tathA // 538 // ekassaikasya candrasya, jAyate ca parigrahaH / aSTAzItigrahAzcaiva, bhAnyaSTAviMzatistathA / / 539 // SaTrapaSTizca sahasrANi, tathA nava zatAni ca / tArakAkoThikoTInAM, paJcasaptatireva ca // 540 // 20 indorvimAnaM viSkambhA-''yAmayoryojanasya tu / ekapaTayaMzIkRtasya, syuH SaTpaJcAzadaMzakAH // 541 // aSTacatvAriMzadaMzA, vimAne tu vivasvataH / yojanA grahANAM tu, bhAnAM gavyUtamekakam / / 542 // sarvotkRSTAyupastArakAyAH krozAdhameva tu / sarvajaghanyAyuSkAyAH, paJca dhanvazatAni tu // 543 // piNDaH sarvatra daiyAdha, matyakSetre bhavanti te / paJcacatvAriMzallakSayojanapramite khalu // 544 // puraH siMhA dakSiNato, gajA aparato vRSAH / uttarato'zvAzcandrAdivimAnavAhanAnyamI // 545 // 25 te cA''bhiyogikAzcandrAMzvoH sahasrANi SoDaza / graha-nakSatra-tArANAmaSTau catvAyubhe kamAt // 546 // candrAdInAM gatijuSAM, varasenaiva santatam / vAhanatvenA'vatiSThantyAbhiyogyena karmaNA // 547 // mAnuSottaraparato, yojanAnAM sahasrakaiH / paJcAzatendavo'zci, tiSThantyantaritA mithaH // 548 // manuSyakSetracandrA-'kamAnAdardhapramANakAH / kramazaH kSetraparidhivRddhyA vardhiSNusaGkhyakAH // 549 // sulezyA graha-nakSatra-tArakAparivAritAH / saGkhyA vivarjitA evaM, ghaNTAkAramanoharAH // 550 // khayambhUramaNAmbhodhimavadhIkRtya te sadA / tiSThanti yojanalakSAntaritAbhizca patibhiH // 551 // madhyaloke jambUdvIpa-lavaNAdyAH shubhaabhidhaaH| dviguNadviguNAbhogA, asaGkhyA dvIpa-sAgarAH // 552 // pUrvapUrvaparikSepakRto valayasannibhAH / antyaH svayambhUramapyo, nAma teSAM mahodadhiH / / 553 // jambUdvIpAntare meruH, kAzcanasthAlavartulaH / adho yojanasahasramavagADho mahItale // 554 // 1 cndrH| 2 privaarH| 3 nakSatrANi / 4 sUryasya / 5 nakSatrANAm / 6 sthUlatvam / 7 cndr-suuryyoH| 8 pUrva. pUrvadvIpa-samudraparivRtAH ekAntaritA dviip-smudraaH| 30 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva navanavatiM yojanasahasrANi samucchritaH / yojanAnAM sahasrANi, bhUtale daza vistRtaH // 555 // ekaM yojanasahasramupariSTAcca vistRtaH / trikANDazca tribhilokaH, pravibhaktavapuzca saH // 556 // zuddhapRthvI-grAva-vajra-zarkarAbahulaM khalu / ekaM yojanasahasraM, sumeroH kANDamAdimam // 557 // jAtarUpa-sphaTikA-'Gka-rajatairbahulAvani / yojanAnAM sahasrANi, triSaSTistu dvitIyakam // 558 // SatriMzacca tRtIyaM tu, jAmbUnadazilAmayam / vaiDUryaratnabahulA, cUlikA tasya zobhanA // 559 // catvAriMzadyojanAni, punastasyAH samucchUye / mUlaviSkambhamAne tu, tasyA dvAdazayojanI // 560 // aSTau tanmadhyaviSkambhe, catvAryuparivistRtau / merormUle bhadrazAlaM, vanaM valayasannibham // 561 // bhadrazAlAt paJcazatayojanyAmadhimekhalam / nandanaM vistRtaM paJca, yojanAnAM zatAni tu // 562 // sArdhadviSaSTisahasrayojaneSvatha tAdRzam / mekhalAyAM dvitIyasthAM, tAvat saumanasaM vanam // 563 // vanAt saumanasAt sstttriNshdyojnshsrtH| bhavedUddha tRtIyasthAM, mekhalAbhuvi sundaram // 564 // caturnavatyagracatuHzatayojanavistRtam / valayAkAramudyAnaM, meroH zirasi pANDakam // 565 // jambUdvIpe tviha dvIpe, sapta varSANi bhAratam / haimavataM harivarSa, videhaM ramyakaM tathA // 566 // hairaNyavatairavate, amUnyA dakSiNottaram / vibhAgakAriNo'mIpAmamI varSadharAdrayaH // 567 // himavanmahAhimavanniSadhA nIla-rukmiNau / zikharI ceti mUloddhRtulyavistArazAlinaH // 568 // tatrA'vagADho medinyAM, paJcaviMzatiyojanIm / hemamayo'drirhimavAnucchritaH zatayojanIm // 569 // mahAhimavadadristadviguNo'rjunanirmitaH / tato'pi dviguNastApanIyo niSadhaparvataH // 570 // nIlastu niSadhatulyo, girivaiDUryanirmitaH / mahAhimavatA tulyo, rukmI rajatanirmitaH // 571 // tApanIyastu zikharI, samo himavadadriNA / sarve'pi pArzvabhAgeSu, vicitramaNizAlinaH // 572 // ___ sahasrayojanAyAmastadardhena tu vistRtaH / adrau kSudrahimavati, padmanAmA mahAhUdaH // 573 // mahAhimavadadrau tu, mahApadmAbhidho hrdH| vidyate padmadato, dviguNAyAma-vistRtiH // 574 // mahApadmAt tu dviguNastiGgicchiniSadhe hrdH| tiGgicchitulyo nIlAdrau, hRdaH kesrisNjnykH||575|| mahApuNDarIko mahApadmatulyastu rukmiNi / pAtulyaH puNDarIkahadaH zivariparvate // 576 // vikasvarANi tiSThanti, padmAdiSu hradeSu tu / kamalAnyavagADhAni, jalAntardazayojanIm // 577 / / zrIhIdhRtikIrtibuddhilakSmyaH palyAyuSo'tra tu / sAmAnikapArpadyA''tmarakSAnIkayutAH kramAt // 578 // 25 tatra ca bharatakSetre, gaGgA-sindhU mahApage / rohitA-rohitAMze tu, kSetre haimavatAbhidhe // 579 // haririkAntA nadyau, varSe tu harivarSake / mahAvideheSu gItA-zItode sariduttame // 580 // narakAntA-nArIkAnte, kSetre ramyakanAmani / svarNakalA-rUpyakUle, hairaNyavatavarSake // 581 // nadyau tu raktA-raktode, kSetra airavatAbhidhe / AdyAH pUrvAbdhigAminyo, dvitIyAH pshcimaabdhigaaH||582|| ApagAnAM sahasrestu, caturdazabhiruttamaH / gaGgA-sindhu mahAnadyau, pratyekaM parivArite // 583 // 30 dviguNadviguNanadIvRte dve dve pare api / yAvaca zItA-zItoda, uttarA dakSiNopamAH // 584 // pratyekaM te punaH zItA-zItode parivArite / dvAtriMzatsahasrAdhikarnadIlakSastu paJcabhiH // 585 // bharatorutve Sar3aviMzA, paJcayojanazatyatha / ekonaviMzatyaMzasya, yojanasya paDaMzakAH // 586 // tato dviguNadviguNaviSkambhAzca yathottaram / videhAntA varSadharAcala-varSA bhavanti tu // 587 // uttare varSadharAdri-varyAstulyAstu dakSiNaiH / varSadharAdri-varSANAM, pramANamidameva hi // 588 // 1 uccatve / 2 mekhalAyAm / 3 shvetsuvrnnnirmitH| 4 suvrnnmyH| 5 jalamadhye dazayojanaparyantamavagAhya sthitAni / 6 mhaandyau| 7 bharatasya pRthutve / Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / niSadhAneruttarato, merodakSiNato'pi ca / vidyutprabha-saumanasau, girI pazcima-pUrvakau // 589 // gajadantAkRtI mUnoM, stokAdaspRSTameruko / anayorantare devakuravo bhogabhUmayaH // 590 // tadviSkambho yojanAnAmekAdaza shsrkaaH| dvicatvAriMzadadhikA, yojanASTazatI tathA // 591 // tatra ca zItodAbhinnahadapazcakapArzvataH / svarNazailA daza daza, te mitho mIlanAcchatam // 592 // tatra nadyAH zItodAyAH, pUrvAparataTasthitau / zailau vicitrakUTazca, citrakUTazca nAmataH // 593 // 5 tayoH sahasramutsedhe, yojanAnAmadho'pi ca / tAvAneva hi vistArastadarthaM corddhavistRtau // 594 // meroruttarato nIlagirerdakSiNato girI / gajadantAkRtI gandhamAdano mAlyavAnapi // 595 // tayorantaH zItAbhinnahadapaJcakapArzvagaiH / svarNazailaiH zatenA'tiramyAH kurava uttarAH // 596 // teSu nadyA, zItAyAstaTayoryamakAbhidhau / sauvarNoM vicitrakUTa-citrakUTasamau girI // 597 // devottarakurubhyaH prAk, prAgvidehAH smRtAzca te / pazcime'paravidehA, mithaH kssetraantropmaaH||598|| 10 parasparamasaJcArA, vibhaktAH saridadribhiH / cakrivijeyA vijayAsteSu SoDaza poDaza // 599 // tatra kaccho mahAkacchaH, sukacchaH kacchavAnapi / Avarto maGgalAvartaH, puSkalaH pussklaavtii|| prAgvidehottarA hyete, dakSiNAstvatha vatsakaH / suvatso'tha mahAvatso, ramyavAn ramya ramyakau // ramaNIyo maGgalavAnathA'paravidehagAH / padmaH supadmo'tha mahApadmaH padmAvatI tathA // 602 // zaGkha kumuda-naline, nalinavAMzca dakSiNAH / vapraH suvapro'tha mahAvapro vaprAvatI tathA // 603 // 15 atha valguH suvalguzca, gandhilA gandhilAvatI / apareSu videheSUttarasthA vijayA amI // 604 // madhye ca bharatasyA'pAguttarArdhavibhAgakRt / vaitADyAdriH progaparapayodhI yAvadAyataH // 605 // SaD yojanAni sakrozAnyuA magnaH sa vistRtaH / pazcAzataM yojanAni, tadardhaM punarucchritaH // 606 // bhUmito dazayojanyAM, dakSiNottarapArzvayoH / tatra vidyAdharazreNyau, dazayojanavistRte // 607 // tatrA'pAcyAM sarASTrANi, paJcAzanagarANi tu / uttarasAM punaH paSTividyAdharamahIbhujAm // 608 // 20 Urddha vidyAbhRcchreNibhyAM, dazayojanyanantaram / ubhe ca vyantarazreNyau, vyantarAvAsazobhite // 609 // upari vyantarazreNyoryojaneSu tu paJcasu / kUTAni nava vaitATya, Igairavate'pi hi // 610 // prAkArabhUtA dvIpasya, jambUdvIpasya tiSThati / jagatI vajramayyaSTau, yojanAni samucchritA // 611 // tasyAzca mUle viSkambhamAne dvAdazayojanI / madhyabhAge yojanAni, cA'STau catvAri mUrdhani // 612 // tadRrddha jAlakaTako, gavyUtadvitayocchrayaH / vidyAdharANAmAkrIDasthAnamekaM manoharam // 613 // 25 tato'pi jAlakaTakAdUrddha padmavarAbhidhA / vidyate vedikA ramyA, bhogabhUmirdivaukasAm // 614 // tasyA jagatyAH pUrvAdidikSu dvArANi ca kramAt / vijayaM vaijayantaM ca, jayantamaparAjitam // 615 // asti ca kSudrahimavanmahAhimavadantare / zabdApAtInAmadheyAd, vRttavaitAThyaparvataH // 616 // zailastu vikaTApAtI, madhye zivAra-rukmiNoH / gandhApAtI punrmhaahimvnnissdhaantre||617|| mAlyavAnantarAle ca, zailayonIla-rukmiNoH / sarve'pi palyAkRtayaH, shsryojnocchryaaH||618|| 30 jabUdvIpaparikSepI, vistAre dviguNastataH / avagAho yojanAnAM, sahasramavanItale // 619 // pazcanavatiyojanasahalIM ca kramAt kamAt / ubhayato'pyucchrayeNa, vardhamAnajalastathA // 620 // madhye ca yojanadazasahanIpramavistRtau / yojanAnAM sahasrANi, poDazocchrayavacchivaH // 621 // kAladvaye tadupari, gavyUtadvitayAvadhi / hAsa-vRddhidharo nAmnA, lavaNodaH payonidhiH // 622 // // caturbhiH kalApakam // 35 5 uJcanye / 2 pUrvasyAM dizi / 3 pUrvavidehAH / 4 cakriNA vijetuM yogyAH / 5 pUrvapazcimasamudrau / 6 dakSiNasyAm / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva pUrvAdidikSu tatrAntaH, pramANe lakSayojanAH / vaDavAmukha-keyUpa-yUpakezvarasaMjJakAH // 623 // sahasrayojanImAnavanirmitakuDyakAH / yojanAnAM sahasrANi, dazA'dho'nte ca vistRtAH // 624 // vAyudhRtavyaMzajalA, mahAliJjarasannibhAH / pAtAlakalasAH santi, catvAraH prAk kramAdamI // 625 // teSu kAlo mahAkAlo, velambo'tha prabhaJjanaH |.vsnti krIDAvAseSu, krameNaiva divaukasaH // 626 // 5 sahasrayojanAzcA'nye, dazayojanakuDyakAH / adhastAca ba~dane ca, zatayojanasammitAH // 627 // vAyU~tkSiptamadhyamizrApAH zatAnyaSTasaptatiH / caturazItizca kSudrapAtAlakalasA iha // 628 // dvicatvAriMzatsahasrasaGkhyA nAgakumArakAH / antarvelAdhAriNo'sminAyuktA iva sarvadA // 629 // bAhyavelAdhAriNAM tu, sahasrANi dvisaptatiH / tathA paSTiH sahasrANi, zikhAvelApradhAriNAm // 630 // gostUpa udakAbhAsaH, zaGkho'pyudakasImakaH / haimA-'Gka-raupya-sphATikA, velAdhArIndraparvatAH 631 10 gostuup-shivk-shngkh-mnohRdsuraashryaaH| dvicatvAriMzatsahasrayojanyAM digbhavAzca te // 632 // ekaviMzasaptadazazatayojanikocchyAH / te dvAviMzayojanAnAM, sahasraM vistRtAstvadhaH // 633 // upariSTAccaturviMzAM, yojanAnAM catuHzatIm / teSAmupari sarveSAM, prAsAdAH santi zobhanAH // 634 // karkoTakaH kArdamakaH, kailAzazcA'ruNaprabhaH / sarvaratnamayAcANuvelAdhArIndraparvatAH // 635 // karkoTako vidyujihvaH, kailAzothAruNaprabhaH / vasanti devatAsteSu, sarvadaiva yathAkramam // 636 // 15 sahasreSu dvAdazasu, yojanAnAM vidikSu ca / prAcyAmindudvIpau tAvadvistArA-''yAmazobhitau / / 637 // vidyete savitadvIpAvapareNa ca tAvati / tathA'sti gautamadvIpastAvati susthitaashryH|| 638 // antarbAhyalAvaNakacandrA-arkANAM tathA''zrayAH / prAsAdAsteSu lavaNarasastu lvnnoddhiH|| 639 // lavaNodaparikSepI, tato dviguNavistRtiH / dhAtakIkhaNDa ityasti, nAnA dvIpo dvitIyakaH // 640 // jambUdvIpe ca ye meru-varSa-varSadharAdrayaH / dhAtakyAM dviguNAste tu, khyAvAsareva nAmamiH // 641 // 20 iSvAkAraparvatAbhyAM, dIrghAbhyAmudagyAmyayoH / vibhaktA jambUdvIpasthasajhanAH pUrvAparArdhayoH // 642 // cakrArAbhA niSadhoccAH, kAloda-lavaNaspRzaH / varSadharAH seSvAkArA, varSAstvarAntarakhitAH // 643 // dhAtakIkhaNDadvIpasya, parikSepI payonidhiH / kAlodAkhyo yojanAnAmaSTau lakSANi vistRtaH // 644 // dhAtakyAM seSvAkArANAM, mervAdInAmamApi yaH / saGkhyAviSayaniyamaH, puSkarAdhai sa eva hi // 645 // dhAtakIkhaNDakSetrAdivibhAgAd dviguNaH punaH / kSetrAdikavibhAgo'tra, puSkarArdhe prakIrtitaH // 646 / / 25 catvAro meravaH kSudrA, dhAtakI-puSkarArdhayoH / yojanAnAM paJcadazasaharUyA meruto'NavaH // 647 // meroryojanaSaTzatyA, hInaviSkambhakAH kSitau / teSAM ca prathama kANDaM, mahAmerorenUnakam // 648 // dvitIyaM saptabhinyUnaM, yojanAnAM sahasrakaiH / tRtIyamaSTabhirmeruvad bhadrazAla-nandane // 649 // sahArdhapaJcapaJcAzasahasrayojanopari / pazcayojanazatyA ca, pRthu saumanasaM vanam / / 650 // aSTAviMzatisaharUyA, yojanAnAmathopari / paDUnayojanapaJcazatavistAri pANDakam // 651 // 30 upariSTAdadhastAca, viSkambho'thA'vagAhanam / lahAmerugirestulyaM, tattulyA cUlikA'pi ca // 652 // tadevaM mAnuSaM kSetraM, dvIpAvardhatRtIyako / dvAvabdhI pazcatriMzaJca, varSAH paJca ca meravaH // 653 // triMzad varSadharA devakuravaH paJca paJca ca / uttarAH kuravaH paSTyuttaraM ca vijayAH zatam // 654 // tataH paraM parvato'sti, nAmato mAnuSottaraH / martyalokaparikSepI, puraprAkAravartulaH // 655 / / 1 upri| 2 tRtIyabhAgo vAyupUrito bhAgadvaye ca jalamastIti tAtparyam / 3 aliaro mRdbhANDavizeSaH / 4 upari / 5 prmaannaaH| 6 vAyunokSiptA madhye mizrA Apo yeSAM te| 7 smudre| niyukkA iva / 9 susthitAbhidhAnasya devsthaashryH| 1. lghvH| 11 samAnam / * zatsaha saGgha 2 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 205 niviSTaH puSkarasyA'rdhe, sauvarNaH saikaviMzatim / yojanAnAM saptadazazatIM yAvat samucchritaH // 656 // catuHzatIM yojanAnAM, triMzAM krozaM ca bhUmigaH / yojanAnAM sahasraM dvAviMzaM vistIrNavAnadhaH // 657 // yojanAnAM saptazatI, trayoviMzAM ca madhyataH / upariSTAccaturvizAM, yojanAnAM catuHzatIm // 658 // notpadyante na mriyante, mAstatparataH kvacit / na mriyante cAraNAdyA, api tatparato gatAH // 659 // mAnuSottaranAmA ca, tenA'yaM parato'sya ca / bAdarAgni-megha-vidyunnadI-kAlAdayo na hi // 660 // 5 paJcatriMzati varSeSu, caiSvarvAgU mAnuSottarAt / manuSyAH sAntaradvIpeSUtpadyante hi janmataH // 661 // saMhAra-vidya-ddhiyogAnmervAdizikhareSu ca / dvIpeSvardhatRtIyeSu, samudradvitaye ca te // 662 // te ca bhAratakA jambUdvIpyA lAvaNakA api / ityevamAdayaH kSetra-dvIpA-'mbhodhivibhAgataH // 663 // dvidhA''rya-mlecchabhedAt te, tatrA''ryAH SaDvidhA iha / kssetr-jaati-kul-krm-shilp-bhaassaavibhedtH||664|| kSetrAryAH paJcadazasu, jAyante karmabhUmiSu / tatre bhArate sArdhapazcaviMzatidezajAH // 665 // 10 te cA''yaMdezA nagarerupalakSyA ime yathA / rAjagRheNa magadhA, aGgadezastu campayA // 666 // vaGgAH punastAmraliptyA, vArANasyA ca kaashyH| kAJcanapuryA kaliGgAH, sAketena ca koslaaH|| kuravo gajapureNa, zauryeNa ca kushaartkaaH| kAmpIlyena ca pazcAlA, ahicchatreNa jaangglaaH|| videhAstu mithilayA, dvAravatyA suraassttrkaaH| vatsAzca kauzAmbIpuryA, malayA bhadrilena tu // nAndIpureNa sandarbhA, varuNAH punaracchayA / vairATena punarmatsyAH , zuktimatyA ca cedyH||670|| 15 dazArNA mRttikAvatyA, vItabhayena sindhvH| sauvIrAstu mathurayA, sUrasenAstu pApayA // 671 // bhaGgayAmAsapurIvartAH,zrAvastyA ca kunnaalkaaH| koTIvarSeNa lATAca, zvetavyA ketakAdhakam // AryadezA amI ebhirnagarairupalakSitAH / tIrthakRccakrabhRtkRSNa-balAnAM janma yeSu hi // 673 // ikSvAkavo jJAta-hari-videhAH kuravo'pi ca / ugrA bhojA rAjanyAzca, jAtyAryA evmaadyH||674 // kulAryAstu kulakarAzcakriNo viSNavo balAH / tRtIyAt paJcamAt saptamAd vA ye zuddhavaMzajAH // 675 // 20 yajanairyAjanaiH zAstrAdhyayanA-'dhyApanairapi / prayogairvArtayA vRttimantaH kAryakAH smRtAH // 676 // zilpAryAH svalpasAvadyavRttayastantuvAyakAH / tunnavAyAH kulAlAca, nApitA devalAdayaH // 677 // . bhASAryA nAma te ziSTabhASAniyatavarNakam / paJcAnAmapi cA''ryANAM, vyavahAraM vadanti ye // 678 // mlecchAstu zAkA yavanAH, zabarAbarbarA api / kAyA mu~ruNDA uDrAtha, goDrAH pakkaNakA api // arapAkAcahaNAzca, romakAH pArasA api / khasAzca khAsikA DaumbilikAzca lakusA api // 25 bhillA andhrAvukasAzca, pulindAH krauJcakA api / bhramararutAH kuJcAzca, ciin-cnyck-maalvaaH|| draviDAzca kulakSAzca, kirAtAH kaikayA api / hyamukhA gajamukhAsturagA-jamukhA api // 682 // hayakarNA gajakarNA, anAryA apare'pi hi / ma, yeSu na jAnanti, dharma ityakSarANyapi // 683 // ||pnycbhiH kulakam // dharmAH'dharmojjhitA mlecchA, antaradvIpaz2A api / bhavanti cA'ntaradvIpAH, SaTpazcAzadamI yathA // 684 // 30 te'rdhe kSudrahimavataH, pUrvA-'paravibhAgayoH / pUrvottarAprabhRtiSu, vidikSu catasRSvapi // 685 // pUrvodIcyAM dizi tatrA'vagADho lavaNodadhiH / triyojanazatIM tAvAnAyAme vistRtAvapi // 686 // prathamo'styantaradvIpa, ekoruriti nAmataH / puruSA dvIpanAmneha, srvaanggopaanggsundraaH|| 687 // na khalvekorukA eva, dvIpeSvityapareSvapi / jJAtavyA vakSyamANeSu, dvIpanAmnaiva pUruSAH // 688 // AgneyyAdiSu tnmaatraavgaahaa-''yaam-vistRtaaH| dvIpA AbhASiko lAGguliko vaiSANikaH kramAt / / 35 1 devaajiivaaH| * muraNDA saGka 2 // lakulA saGga 3 // triSaSTi, 27 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 206 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM | dvitIyaM parva tataH paraM yojanAnAmavagAhya catuHzatIm / tAvadAyAmasahitAstAvadviSkambhazobhinaH // 690 // aizAnyAdividikSvantIpAzca hayakarNakaH / gajakarNazca gokarNaH, zaSkulIkarNakaH kramAt // 691 // tataH paraM yojanAnAM, paJcazatyavagAhinaH / tAvadAyAma-viSkambhA, antaradvIpakA ime / / 692 // tatrA''darzamukho meSamukho yamukhastathA / gajamukhazca catvAra, aizAnyAdiSu pUrvavat // 693 // tataH SaDyojanasa~tAvagAhA-''yAma-vistRtAH / azvamukho hastimukhaH, siMha-vyAghramukhAvapi // 694 // yojanAnAM saptazatAvagAhA-''yAma-vistRtAH / azva-siMha-hastikarNAH, karNaprAvaraNaH krmaat||695|| tato'STayojanazatI, lavaNode'vagAhinaH / tAvadAyAmasahitAstAvadviSkambhazAlinaH // 696 // dvIpA ulkAmukho vidyujihvo meSaMmukho'pi ca / vidyuddantazca catvAra, aizAnyAdividikkramAt // 697 yojanAnAM navazatIM, tato'pi lavaNodadheH / avagAhya sthitAstAvadviSkambhA-''yAmazAlinaH // 698 // nAmnA gUDhadanto ghanadantakaH shresstthdntkH| zuddhadantazca catvAro'ntaradvIpA vidikkramAt // 699 // aSTAviMzatirevaM ca, zikhariNyapi parvate / ekatra melitAH sarve, SaTpaJcAzad bhavanti te // 700 // . mAnuSottaraparataH, puSkarAdhe dvitIyakam / puSkarasya parikSepI, dviguNaH pusskrodkH||701|| tato'pi vAruNivarau, nAmnA dvIpa-payonidhI / tataH paraM kSIravarau, nAmato dvIpa-sAgarau // 702 // tato ghRtavarau dvIpA-'mbudhI ikSuvarau tataH / tato nandIzvaro nAmnA'STamo dvIpo ghusannibhaH // 703 // etadvalayaviSkambhe, lakSAzItizcaturyutA / yojanAnAM triSaSTizca, koTyaH koTizataM tathA // 704 // asau vividhavinyAsodyAnavAn devabhogabhUH / jinendrapUjAsaMsaktasurasampAtasundaraH // 705 // asya madhyapradeze tu, kramAt pUrvodidikSu ca / aJjanavarNAzcatvArastiSThantyAnaparvatAH // 706 // dazayojanasahasrAtiriktavistRtAratale / sahasrayojanAcoddha, kSudrA merUcchyAzca te / / 707 // tatra prAg devaramaNo, nityodyotazca dakSiNaH / svayamprabhaH pratIcyastu, ramaNIya udksthitH||708|| 20 zatayojanyAyatAni, tadardhaM vistRtAni ca / dvisaptatiyojanocAnyarhacaityAni teSu ca // 709 // pRthagdvArANi catvAryucAni SoDazayojanIm / praveze yojanAnyaSTa, vistAre'pyaSTa teSu tu // 710 // tAni devA'sura-nAga-suparNAnAM divaukasAm / samAzrayAsteSAmeva, nAmabhirvizrutAni ca // 711 // poDazayojanAyAmAstAvanmAnyazca vistRtau / aSTayojanikotsedhAstanmadhye maNipIThikAH // 712 // sarvaratnamayA devacchandakAH pIThikopari / pIThikAbhyo'dhikAyAmocchrayabhAjazva teSu tu // 713 // 25 RSabhA vardhamAnAca, tathA candrAnanA'pi ca / vAriSeNA ceti nAnA, pryngkaasnsNsthitaaH||714|| ratnamayyo yutAH khasvaparivAreNa hAriNA / zAzvatAhatpratimAH pratyekamaSTottaraM zatam // 715 // dve dve nAga-yakSa-bhUta-kuNDabhRtpratime pRthak / pratimAnAM pRSThatastu, cchatrabhRtpratimaikikA // 716 // teSu dhUpaghaTI-dAma-ghaNTA-'STamaGgalI-dhvajAH / chatra-toraNa-caGgeyaH, paTalAnyAsanAni ca // 717 // SoDaza pUrNakalasAdInyalaGkaraNAni ca / suparNarucirarajovAlukAstalabhUmayaH // 718 // 30 AyatanapramANena, rucirA mukhamaNDapAH / prekSArthamaNDapA akSavATikA maNipIThikAH // 719 // ramyAzca stUpa-pratimAcaityavRkSAca sundarAH / indradhvajAH puSkariNyo, divyAH santi yathAkramam // 720 // pratyekamaJjanAdrINAM, kakupsu catasRSvapi / kramAdamUH puSkariNyo, mAnato lakSayojanAH // 721 // nandiSeNA cA'moghA ca, gostRpA'tha sudarzanA / tathA nandottarA nandA, sunandA nandivardhanA bhadrA vizAlA kumudA, puNDarIkiNikA tathA / vijayA vaijayantA ca, jayantA cA'parAjitA 35 pratyekamAsAM yojanapaJcazatyAH paratra ca / yojanAnAM paJcazatI, yAvat vistAramAJji tu // 724 // * zatyava saGgha 1 // + meghamudeg ddhNsN0|| 1 puSkarArdhAd dvigunnH| 2 svrgsrshH| Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / lakSayojanadIrghANi, mahodyAnAni tAni tu / azoka-saptacchadaka-campaka-cUtasaMjJayA // 725 // madhye puSkariNInAM ca, sphATikAH palyamUrtayaH / lalAma-vedyudyAnAdicihnA dadhimukhAdrayaH // 726 // catuHSaSTisahasroccAH, sahasraM cA'vagAhinaH / vistRtA dazasahastrIM, yojanAnAmuparyadhaH // 727 // antare puSkariNInAM, dvau dvau ratikarAcalau / tato bhavanti dvAtriMzadete ratikarAcalAH // 728 // zaileSu dadhimukheSu, tathA ratikarAdiSu / zAzvatAnyarhacaityAni, santyaJjanagiriSviva // 729 // catvAro dvIpavidikSu, tathA ratikarAcalAH / dazayojanasahasrAyAma-viSkambhazAlinaH // 730 // yojanAnAM sahasraM tu, yAvaducchrayazobhitAH / sarvaratnamayA divyA, jhallAkAradhAriNaH // 731 // tatra dvayo ratikarAcalayordakSiNasthayoH / zakraspaizAnasya punaruttarasthitayoH pRthak // 732 // aSTAnAM mahAdevInAM, rAjadhAnyo'STadikSu tAH / lakSAbAdhA lakSamAnA, jinAyatanabhUSitAH // 733 // sujAtA saumanasA cArcimAlI ca prabhAkarA / padmA zivA zucyaane, bhUtA bhUtAvataMsikA 10 gostUpA-sudarzane apyamalA-apsarasau tthaa| rohiNI navamI cA'tha, ratnA ratnocayApi c||735|| sarvaratnA ratnasazcayA vasurvasumitrikA / vasubhAgA'pi ca vasundharAnandottare api // 736 // nandottarakururdevakuruH kRSNA tato'pi ca / kRSNarAjI-rAmA-rAmarakSitAH praakkrmaadmuuH||737|| sarvarddhayastAsu devAH, kurvate saparicchadAH / caityeSvaSTAhnikAH puNyatithiSu zrImadarhatAm // 738 // nandIzvaraparikSepI, tato nandIzvarorNavaH / tataH paro'ruNadvIpo'styaruNodazca sAgaraH // 739 // 15 tato'ruNavaro dvIpastannAmA ca payonidhiH / tataH paro'ruNAbhAso'ruNAbhAsazca saagrH|| 740 // tatazca kuNDaladvIpaH, kuNDalodazca vAridhiH / tatazca rucakadvIpo, rucakazca payonidhiH // 741 // evaM prazastanAmAno, dviguNadviguNAH kramAt / dvIpAH samudrAsteSvantyaH, svayambhUramaNo'mbudhiH // 742 // dvIpeSvardhatRtIyeSu, devottarakurUn vinA / bharatairAvata-mahAvidehAH karmabhUmayaH / / 743 // kAlodaH puSkarodazca, svayambhUramaNastathA / pAnIyarasA lavaNarasastu lvnnoddhiH|| 744 // 20 vAruNodazcitrapAnahRyaH kSIrodadhiH punaH / khaNDamizra-ghRtacaturbhAgagokSIrasannibhaH // 745 // ghRtodaH sadyaHkvathitagoghRtAbho'pare punaH / caturjAtakavatparvAntacchinnekSurasopamAH // 746 // lavaNodo'tha kAlodaH, svayambhUramaNo'pi ca / matsya-kUrmAdisaGkIrNAH, sAgarA nA'pare punaH // 747 // catvArastatra tIrthezAzcakriNo viSNavo balAH / sadA bhavanti dvIpe'sin, jambUdvIpe jaghanyataH // 748 // utkarSeNa catustriMzajinAstriMzacca pArthivAH / bhavanti dviguNAzcaite, dhAtakI-puSkarArdhayoH // 749 // 25 tiryaglokAditazcorddhamUrddhaloko maharddhikaH / navayojanazatyUnasaptarajupramANakaH // 750 // tatra saudharma IzAnaH, sanatkumAra ityapi / mAhendro brahmalokazca, lAntakaH zukrasaMjJakaH // 751 // sahasrArA-''nata-prANatA-''raNA acyuto'pi ca / kalpA iti dvAdazA'mI, navaudeyakA ime||752|| Adau sudarzanaM nAma, suprabuddhaM manoramam / sarvabhadraM suvizAlaM, sumanazca tataH param // 753 // saumanasaM prItikaramAdityamatha tatparam / anuttarAbhidhAnAni, paJca santi tataH param // 754 // 30 vijayaM vaijayantaMca, jayantaM cA'parAjitam / prAkkrameNa vimAnAni, madhye sarvArthasiddhakam // 755 // tato dvAdazayojanyA, UrdU siddhizilA'sti tu / paJcacatvAriMzallakSayojanAyAma-vistRtA // 756 // tato'pyupari gavyUtatritayAt samanantaram / turyagavyUtaSaSThAMze, siddhA lokAgratAvadhi // 757 // __ A sodharmezAnakalpaM, sAdho rasuH smaavneH| sanatkumAra-mAhendrI, sAdhe rajjudvayaM punaH // 758 // palyAkRtayaH / * yojanAni dazAdhastAdupariSTAca vistRtAH saGgha 3 vinA // 2 rtikraalkssyojnduure| 1 cUtA cUtA sa sa // 3 rAjadhAnISu / 4 devlokaaH| siddhikam saGgha 2 // dharmezA saGgha 2 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva rajavazvA'' sahasrAraM, paJca SaT cA'cyutAvadhi / lokAntamavadhIkRtya, jAyante sapta rajavaH // 759 // saudharmezAnakalpau tu, candramaNDalavartulau / dakSiNArdhe tatra zakra, aizAnazcottarArdhake // 760 // sanatkumAra-mAhendrAvapyevaM tatsamAkRtI / sanatkumAro'pAcyAthai, mAhendrastUttarArdhake // 761 // lokapuMskUrparasamapradeze'taH paraM punaH / lokamadhyabhAge brahmaloko brahmA ca tatprabhuH // 762 // prAnte saarkhtaa-''dityaa-'nyrunn-grdtoykaaH| tuSitA-'vyAvAdha-marudriSTA lokaantikaamraaH|| tadUddhaM lAntakaH kalpastannAmA tatra vAsavaH / tasyopari mahAzukra, indrastannAmako'tra ca // 764 // tadUddhaM ca sahasrArastannAmA tatra vAsavaH / saudharmezAnaMsaMsthAnAvAnata-prANato tataH // 765 // tayoH prANatakalpasthaH, prANatAkhyaH purndrH| tadUrddha ca tadAkArI, dvau klpaavaarnnaa'cyutau||766|| tayoracyutavAstavya, eka indro'cyutAbhidhaH / graiveyakA-'nuttareSu, tvahamindrA divaukasaH // 767 // 10 ghanodadhipratiSThAnau, kalpau tu prathamAviha / vAyukRtapratiSThAnAstrayaH kalpAstataH param // 768 // ghanodadhi-dhanavAtapratiSThAnAstatastrayaH / tatastadUrddhamAkAzapratiSThAnAH suraalyaaH|| 769 // indrAH sAmAnikAstrAyastriMzAH pArSadya rksskaaH| lokapAlA anIkAni, prakINoM AbhiyogikAH // 770 // kilvipikAzceti teSu, dazabhedA divaukasaH / indrAH sAmAnikAdInAmadhipAH sarvanAkinAm // 771 // sAmAnikAzcendrasamAH, paramindratvavarjitAH / trAyastriMzA matri-purohitaprAyA hareH punaH // 772 // 15 vayasaprAyAH pArSadyA, AtmarakSAstu rakSakAH / ArakSakaoNrthanRcarasthAnIyA lokapAlakAH // 773 // tatraprAyANyanIkAni, prakIrNA grAmya-pauravat / dAsaprAyA AbhiyogyAH, kilviSAzcAntyajopamAH // 774 // jyotiSka-vyantarAstrAyastriMza-lokapavarjitAH / vimAnalakSAH saudharma, dvAtriMzat tridivaukasAm // 775 // aizAna-sanatkumAra-mAhendra-brahmaNAmapi / aSTAviMzatidvAdazA'STau catvAraH krameNa tu // 776 // lakSArdhaM lAntake zukre, catvAriMzat sahasrakAH / SaT sahasrAH sahasrAre, yugale tu catuHzatI // 777 // 20 trizatyAraNA-'cyutayorAdye graiveyakatrike / zatamekAdazAgraM tu, madhye saptottaraM punaH // 778 // vimAnAnAM zataM tvekamantyagraiveyakatrike / anuttaravimAnAni, pazcaiva hi bhavanti tu // 779 // evaM devavimAnAnAM, lakSAzItizcaturyutA / saptanavatiH sahasrAstrayoviMzatireva ca // 780 // anuttaravimAneSu, catuSu vijayAdiSu / devA dvicaramA ekacaramAH paJcame punH|| 781 // saudharmakalpAdArabhya, sarvArtha yAvadeSu ca / sthityA dIptyA prabhAveNa, vizuddhyA lezyayA sukhaiH // 782 // 25 indriyANAM viSayeNA'vadhijJAnena cA'marAH / bhavanti pUrvapUrvebhyo'bhyadhikA uttarottarAH / / 783 // parigrahA-abhimAnAbhyAM, vapuSA gamanena ca / hInahInatarA ete, bhavanti tu yathAkramam // 784 // jAyate sarvajaghanyasthitInAM tridivaukasAm / saptastokAnta ucchAsa, AhArastu caturthataH // 785 // palyopamasthitInAM tu, bhavati tridivaukasAm / divasasyAntarucchAsa, AhArohaHpRthaktvataH // 786 // yAvantaH sAgarA yasya, tAvanmAsArdhakaiH punaH / ucchAsastasya tAvadbhirAhAro'bdasahasrakaiH // 787 // 30 devAH savedanAH prAyo, yadyasavedanAH punaH / antarmuharttakAlaM syurmuhUrtAt parato na hi // 788 // A aizAnAt samutpattirdevInAM gatirA'cyutAt / utpadyante tApasAstu, jyotiSkatridazAvadhi // 789 // A brahmalokAcaraka-parivrAjAM tu sambhavaH / paJcendriyatirazthAmA, sahasrAraM punrjniH|| 790 // zrAddhAnAmA'cyutaM mithyAdRzAM tu jinaliGginAm / sAmAcArIpAlakAnAmantyapraiveyakAvadhi // 791 // brahmalokAdisarvArthasiddhAntaM pUrNapUrviNAm / sAdhu-zrAddhAnAM saudharme, saMdvatAnAM jaghanyataH // 792 // __ * dharmazA saGgha 2 // + IzA saGgha 2 // 1 saudharmazAnakalpasadRzau / / kArthacarapuMsthA saGgha 3 // 2 ArakSakArya caarpurusssaashaaH| 3 senAsadRzAni / 4 lokpaalaaH| 5 manuSyabhavadayena siddhigaaminH| 6 cturdshpuurvinnaam| sabatA sk|| Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 209 A aizAnAcca bhavanavAsyAdyAstridivaukasaH / bhavantyaGgapravIcArAste hi saGkiSTakarmakAH // 793 // tIvrAnurAgAH surate, lIyamAnA manuSyavat / sarvAGgINasparzasukhAt, prItimAsAdayanti tu // 794 // yugmam // zeSAH sparza-rUpa-zabdapravIcArA dvayordvayoH / manaHpravIcArabhRtazcatuSu cA''natAdiSu // 795 // amarebhyaH pravIcAravaTyo'nantasukhAtmakAH / apareSvapravIcArA, devA aveyakAdiSu // 796 // ityadhastAttiryagUrddhabhedo loko'sya madhyataH / vasanADyasti ca caturdazarajjupramANikA // 797 // 5 UrdhA-'dhobhAgayo rajjupramANAyAma-vistRtiH / antastrasAH sthAvarAzca, sthAvarA eva tadvahiH // 798 // vistAre'dhaH saptarajjurekarajjuzca madhyataH / brahmaloke paJcarajjuH, paryante caikarajjukaH / / 799 // supratiSThAkRtirloko, na kenApi kRto dhRtH| svayaMsiddho nirAdhAro, vyoni tiSThati kintvasau ? // 800 // ||yugmm // amuM lokaM samastaM vA, vyastaM vA'pi hi cintayet / dhImAn zubhetaradhyAnapratiSedhanibandhanam // 801 // 10 dharmadhyAne bhaved bhAvaH, kSAyopazamikAdikaH / lezyAH kramavizuddhAH syuH, pIta-padma-sitAH punaH // 802 // asin nitAntavairAgyavyatiSaGgataraGgite / jAyate dehinAM saukhyaM, svasaMvedyamatIndriyam / / 803 / / tyaktasaGgAstanuM tyaktvA, dharmadhyAnena yoginaH / aveyakAdisvargeSu, bhavanti tridazottamAH // 804 // mahAmahimasaubhAgya, zaraccandranibhaprabham / prApnuvanti vapustatra, sragbhUSA-'mbarabhUSitam // 805 // viziSTavIryabodhADhyaM, kAmArtijvaravarjitam / nirantarAyaM sevante, sukhaM cA'nupamaM ciram // 806 // 15 icchAsampannasarvArthamanohArisukhAmRtam / nirvinamupabhuJjAnA, gataM janma na jAnate // 807 // divyabhogAvasAne ca, cyutvA tridivatastataH / uttamena zarIreNA'vataranti mahItale // 808 // divyavaMze samutpannA, nityotsavamanoramAn / bhuJjate vividhAn bhogAnakhaNDitamanorathAH // 809 // tato vivekamAzritya, virajyA'zeSabhogataH / dhyAnena dhvastakarmANaH, prayAnti padamavyayam // 810 // evaM vizvajanInena, tIrthanAthena nirmame |-trijgtkumudaanndkaumudii dharmadezanA // 811 // 20 zrutvA ca dezanAM bhartuH, pratibuddhAH sahasrazaH / narA nAryazca jagRhurdIkSAM mokSaikamAtaram // 812 // tadAnIM ca sumitro'pi, pitA sagaracakriNaH / purA bhAvayatirdIkSAmAdade svAmino'ntike // 813 // tatazca pazcanavatergaNabhRnnAmakarmaNAm / saMyatAnAM siMhasenaprabhRtInAM sumedhasAm // 814 // utpatti-vigama-dhrauvyarUpAmUce padatrayIm / sarvAgamavyAkaraNapratyAhAropamA prbhuH||815 // tatripadyanusAreNa, dvAdazAGgI sapUrvikAm / rekhAnusAreNA''lekhyamiva te'racayannatha // 816 // 25 cUrNapUrNamatha sthAlamAdAyotthAya vAsavaH / svAminaH pAdapadmAnte, tasthau surgnnaavRtH|| 817 // athotthAya gaNabhRtAM, cUrNa mUrdhasu nikSipan / krameNa sUtreNA'rthena, tathA tadubhayena ca // 818 // dravyairguNaiH paryayaizca, nayairapi jagatpatiH / dadAvanuyogAnujJAM, gaNAnujJAmapi khayam // 819 // upariSTAd gaNabhRtAM, vAsakSepaM divaukasaH / narA nAryazca vidadhurdundubhidhvAnapUrvakam // 820 // pIyUSaniHsyandamiva, racitAJjalisampuTAH / svAmivAcaM pratIcchantastasthurgaNadharA api // 821 // 30 bheje siMhAsanaM pUrvAbhimukhaH pUrvavat punaH / anuziSTimayIM tebhyo, dezanAM vidadhe vibhuH // 822 // __ atrAntare ca prathamA, paryapUryata paurupI / pArayAmAsa bhagavAnapi tAM dharmadezanAm // 823 // tadA vizAlasthAlasthazcatuHprasthapramANakaH / ApUrNaH zAlibhiH zuddhaH, padmasaurabhazAlibhiH // 824 // upasaMvargitAmodo, diviSadgandhamuSTibhiH / kAritaH sagararAjenotkSipto varapUruSaiH // 825 // 1 smbndhH| 2 vairAgyaM praapy| 3 vishvhitkaarinnaa| 4 sarvAgamAnAM spaSTIkaraNe pratyAhArasadazIm / 5 sUtrAAmyAm / shikssaamyiim| 7 saMmizrita Amodo masin sH| Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIya parva uddAmadundubhidhvAnadhvanitAzeSadi khaH / ulUlumukharaizvA'nugamyamAno vadhUjanaiH // 826 // viSvak parivRtaH pauraiH, padmakoza ivAlibhiH / baliH samavasaraNaM, pUrvadvArAdhvanA'vizat // 827 // tataH pradakSiNIkRtya, jagatrayapatiM baliH / taiH purazcikSipe divyapuSpavRSTiviDambakaH // 828 // nabhastaH patatastasyA'gRhNannadhaM divaukasaH / sagaro bhUgatasyA'dhaM, taccheSamapare janAH // 829 // balestasya prabhAveNa, nazyanti prAgbhavA api / notpadyante nUtanAca, SaNmAsAna yAvadAmayAH // 830 // siMhAsanAt samutthAyA'thottaradvAravarmanA / nirvANavartmano'gregUrnirjagAma jagatpatiH // 831 // aizAnadizyUddha-madhyavaprayorantarasthite / devacchande devadevo, vizazrAma tataH kila // 832 // sagareNopanIte'tha, tatra siMhAsane sthitaH / akarod dezanAM siMhaseno gaNadharAgraNIH // 833 // bhagavatsthAnamAhAtmyAt, sa tatra gaNabhRdvaraH / saGkhyAtItAn bhavAnAkhyad, yaca papraccha kazcana // 834 // khAmiparSadi tasyAM taM, sandehApohakaM tathA / chadmastha iti nA'jJAsId, vinA kevalinaM janaH // 835 // guroH khedavinodaca, pratyayazca dvayorapi / guru-ziSyakramazceti, gaNabhRddezanAguNAH // 836 // pauruSyAM ca dvitIyAyAM, sampUrNAyAM gaNAgraNIH / vyaraMsId dezanAtaH sa, pathiko gamanAdiva // 837 // dezanAvirate tasin, praNamya paramezvaram / celarnijanijasthAnaM, prati sarve divaukasaH // 838 // gatvA nandIzvaradvIpaM, parvateSvaJjanAdiSu / zAzvatArhatpratimAnAM, cakruste'STAhnikotsavam // 839 // 15 bhUyo bhUyo'pi bhUyAnno, yAtredRgiti bhASiNaH / yayurnijanijaM dhAma, svardhAmAno yathAgatam // 840 // bhagavantaM namaskRtya, sagarazcakravartyapi / puraM jagAma sAketaM, zrIsaGketaniketanam // 841 // tatazca tIrthe tatraivotpanno yakSazcaturmukhaH / zyAmavarNo gajaraMtho,mahAyakSobhidhAnataH // 842 // varadena mudgariNA, sAkSasUtreNa pAzinA / caturbhirdakSiNairhastairvAmaistAvadbhireva ca // 843 // vIjapUradhareNA'bhIdAyinA'GkuzadhAriNA / sazaktinA zobhito'bhUt, svAminaH pAripArzvikaH // 844 // 20 devatAjitabalA ca, tadotpannA suvarNaruk / bhAntI dakSiNabAhubhyAM, varadenA'tha pAzinA // 845 // bIjapUrA-'GkuzabhRdbhayAM, vAmadobhyAM ca zobhitA / lohAsanasthA pArzve'sthAna, bhartuH zAsanadevatA // 846 // catustriMzadatizayazobhito bhagavAnapi / vyahArSIt siMhasenAdiparivAravRto mahIm // 847 // bodhayan bhavyabhavinaH, pratigrAma-purA-''karam / kRpAratnAkaraH prApa, kauzAmbI prabhuranyadA // 848 // tasyAH pUrvottaradizi, kSetre yojanamAtrake / prabhoH samavasaraNaM, pUrvavad vidadhe suraiH // 849 // 25 tatrA'zokatale siMhAsanAsIno jagatpatiH / sasurA-'sura-mAyAM, dezanAM parSadi vyadhAt // 850 // ekaM dvijanmamithunamathaitya trijagadgurum / pradakSiNIkRtya natvA, yathAsthAnamupAvizat // 851 // kathAntare jagannAtha, dvijanmamithunAd dvijaH / papraccha sAJjaliridaM, kathaM nu bhagavanniti // 852 // zazaMsa prabhurapyevaM, samyaktvamahimA hyayam / sarvAnarthaniSedhA-'rthasiddhyorekaM nivandhanam // 853 / / tena zAmyanti vairANi, vRSTyeva davavahnayaH / nazyanti vyAdhayo'zeSAH, sarpA iva garutmatA // 854 // 30 duSkarmANi vilIyante, himAnIvAhimAMzunI / sidhyatyabhIpsitaM cintAmaNineva kSaNAdapi // 855 // vAryevaM kuJjaravaro, devAyuHkarma vadhyate / devatAH sannidhIyante, matreNeva mahaujasA // 856 // athavA sarvamapyetat, samyaktvaphalamalpakam / mahAphalaM siddhirapi, tIrthakRttvaM ca jAyate // 857 // zrutveti mudito vipraH, praNamyoce kRtAJjaliH / bhagavannevamevedaM, na sarvajJagiro'nyathA // 858 // ityuktvA tatra tUSNIke, sthite gaNadharAgraNIH / jAnanapi janajJAnakRte'pRcchajagadgurum / / 859 // gItAdidhvaniH / 2 rogAH / 3 agragAmI / 4 sandehanAzakam / 5 devAH / 6 gjvaahnH| 7 phlvishessH| 8 abhaya. mudrAhitena / 9 vaartaaprstaave| 10 mahad himam / 11 sUryeNa / 12 gajabandhanarajunA / 13 vipre| Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 211 kimanena prabho ! pRSTaM ?, prabhuNA kathitaM ca kim ? / saGketavArtAsadRzamidaM bodhaya naH sphuTam // 860 // ___ Acakhyau prabhurapyasyAH, puryA anatidUrataH / agrahAro mahAnasti, zAligrAmAbhidhAnakaH // 861 // tatra dAmodaro nAma, vasati brAhmaNAgraNIH / sadharmacAriNI cA'sti, tasya someti nAmataH // 862 // zuddhabhaTTo'bhidhAnena, tayozca tanayo'bhavat / duhitA siddhabhaTTasya, tena voDhA sulakSaNA // 863 // sulakSaNA-zuddhabhadau, pratipadya ca yauvanam / bubhujAte yathAkAmaM, bhogAn khavibhayocitAn // 864 // 5 kAlakrameNa pitarau, vipedAte tayoratha / parikSayamupeyAya, vibhavaH so'pi paitRkaH // 865 // kSapAyAM kSudhito'zeta, subhikSe'pi kadA'pyasau / nirdhanasya subhikSepi, durbhikSaM pAripArzvikam // 866 // jIrNavAsaHkhaNDadhArI, paryATa ca kadAcana / puri rAjapathe dezAntarakepaTikopamaH // 867 // kadAciccAtaka iva, ciraM tasthau pipAsitaH / kadAcinmalamalinaH, pizAca iva durvapuH // 868 // lajitaH sahavAsibhyo'pIdRzenA''tmanA ca saH / bhAryAyA apyanAkhyAya, dUraM dezAntaraM yayau // 869 // 10 dezAntaragatiM tasya, bhAryA katipayairdinaiH / vajrapAtasodarayA, janazrutyA'zRNot tataH // 870 // pitRkSayA-'rthakSayAbhyAM, patyurvigamanena ca / ciraM nirlakSaNammanyA, tAmyati sma sulakSaNA // 871 // udvignA yAvadasthAt sA, tAvadAgAt tapAtyaye / gaNinI vipulA nAma, tadgRhe vasatIcchayA // 872 // arpayAmAsa vasati, vipulAyAH sulakSaNA / zuzrAva ca pratidinaM, tanmukhAd dharmadezanAm // 873 // yayau tasyAzca mithyAtvaM, dharmadezanayA tayA / amlasya madhuradravyasambandhenA'mlatA yathA // 874 // 15 tataH paraM sA'navadyaM, samyaktvaM pratyapadyata / kRSNapakSamatikramya, nairmalyamiva zarvarI / / 875 // jIvA-'jIvAdipadArthAn, sarvAnapi yathAsthitAn / vaidyo doSAnivAGgotthAn, yathAvat pratyapadyata // 876 // dharma jainaM ca jagrAha, saMsArollaJcanakSamam / sAMyAtrikaH potamiva, sAgarottAraNocitam // 877 // tasyA viSayavairAgyamupazAntakapAyatA / nivedo janma-maraNeSvavicchinneSu cA'bhavat // 878 / / sAdhvIzuzrUSayA saivaM, varSAkAlamajIgamat / rasADhyayA jAgarUkaH, kathayA rajanImiva // 879 // 20 tasyA dattvA'NuvratAni, gaNinI sA'nyato yayau / prAyaH prAvRSa Urddha na, tiSThantyekatra saMyatAH // 880 // arjitadraviNaH so'pi, zuddhabhaddo digantarAt / priyApremasamAkRSTaH, pArApata ivA''yayau // 881 // ___ Uce vipraH priyAmevamasahiSThAH kathaM priye ! / asoDhapUrviNI madviyogaM himamivA'jinI 1 // 882 // sulakSaNA'pyAcacakSe, zrUyatAM jIvitezvara ! / marusthale marAlIva, zapharIvA'lpavAriNi // 883 // rAhuvake candralekhevaiNikeva davAnale / mRtyudvAre tvadvirahe, duHsahe patitA'smyaham // 884 // 25 andhakAre dIpikeva, naurivA'pAravAriNi / marusthale vRSTiriva, dRSTirAndhya ivA'naghA / / 885 // mama tvadvirahe tasmin, patitAyAH samAyayau / gaNinI vipulA nAma, vipulaikadayAnidhiH // 886 // tadarzanena me duHkhaM, bhavadvirahajaM yayau / mayA prAptaM ca samyaktvaM, phalaM mAnuSajanmanaH // 887 // zuddhabhaTTo'pyabhASiSTa, samyaktvaM kiM nu bhaTTini ! / janmano mAnuSasyA'sya, phalabhUtaM yaducyate ? // 888 // sulakSaNA'pyuvAcaivamAryaputra ! nizamyatAm / kathanIyaM tadiSTAnAmabhISTaH prANato'pyasi // 889 // 30 yA deve devatAbuddhimurau ca gurutAmatiH / dharme ca dharmadhIH zuddhA, samyaktvamidamucyate / / 890 // adeve devabuddhiryA, gurudhIragurau ca yA / adharme dharmabuddhizca, mithyAtvaM tadviparyayAt // 891 // sarvajJo jitarAgAdidoSastrailokyapUjitaH / yathAsthitArthavAdI ca, devo'rhan paramezvaraH // 892 // dhyAtavyo'yamupAsyo'yamayaM zaraNamiSyatAm / asyaiva pratipattavyaM, zAsanaM cetanA'sti pet // 893 // ye strI-zastrA-'kSasUtrAdirAgAdyaGkakalaGkitAH / nigrahA-'nugrahaparAste devAH syuna muktaye // 894 // - samIpastham / 5 bhikssukH| 3 sAdhvIsamUhAnesarA / * degpUrviNaM madvi saGgha 1 // 4 jJAnam / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva nATyA-aTTahAsa-saGgItAdyupaplavavisaMsthulAH / lambhayeyuH padaM zAntaM, prapannAn prANinaH katham 1 // 895 // mahAvratadharA dhIrA, bhaikSamAtropajIvinaH / sAmAyikasthA dharmopadezakA guravo mtaaH|| 896 // sarvAbhilASiNaH sarvabhojinaH saparigrahAH / abrahmacAriNo mithyopadezA guravo na tu // 897 // parigrahA''rambhamannAstArayeyuH kathaM parAn ? / svayaM daridro na paramIzvarIkartumIzvaraH // 898 // durgatiprapatatprANidhAraNAd dharma ucyate / saMyamAdirdazavidhaH, sarvajJokto vimuktaye // 899 // apauruSeyaM vacanamasambhavi bhaved yadi / na pramANaM bhaved vAcAM, hyAptAdhInA pramANatA / / 900 // mithyAdRSTibhirAmnAto, hiMsAdyaiH kaluSIkRtaH / sa dharma iti vitto'pi, bhavabhramaNakAraNam // 901 // sarAgo'pi hi devazced, gururabrahmacAryapi / kRpAhIno'pi dharmaH syAt , kaSTaM naSTaM hahA ! jagat // 902 // zama-saMvega-nirvedA-'nukampA-''stikyalakSaNaiH / lakSaNaiH paJcabhiH samyak, samyaktvamupalakSyate // 903 // 10 sthairya prabhAvanA bhaktiH, kauzalaM jinazAsane / tIrthasevA ca paJcA'sya, bhUSaNAni pracakSate // 904 // zaGkA kAGkSA vicikitsA, mithyAdRSTiprazaMsanam / tatsaMstavazva pazcApi, samyaktvaM dRSayantyalam // 905 // __vyAjahAra brAhmaNo'pi, dayite ! bhAgyavatyasi / upalabdhavatI samyak, samyaktvaM yannidhAnavat // 906 // zuddhabhaTTo'pi tatkAlaM, samyaktvaM pratyapadyata / dharme dharmopadeSTAraH, sAkSimAtraM zubhAtmanAm // 907 // tau samyaktvopadezena, zrAvasyabhavatAmubhau / svIsyAtAM siddharasAt , sIsaka-trapuNI api // 908 // 15 tatra hyagrahAre sAdhusaMsargAbhAvatastadA / loko'zrAvakadharmo'bhUmithyAdRSTiH krameNa ca // 909 // kulakramAgataM dharmamimau santyajya durdhiyau / zrAvakyabhUtAmityAsIdapavAdo jane tayoH // 910 // apavAdamavajJAya, zrAddhatve tasthuSostayoH / jajJe kAlakramAt putro, gAImedhyataroH phalam // 911 // zizire brAhmaNo'nyeyuH, prAtarAdAya taM sutam / vipraparSatparivRtAM, dharmArthAgniSTikAM yayau // 912 // zrAvako'sIti parato, gaccha gaccheti sakrudhaH / pracaNDAzcaNDAlamiva, taM samAcukruzurdvijAH // 913 // 20 tAM dharmAgniSTikA te ca, veSTayitvA samantataH / tasthurdvijAtayo jAtidharmasteSAM hi matsaraH // 914 // tato vilakSaH saGghaddho, vilakSairvacanaiH sa taiH / samakSaM parSadastasyAzcakre satyApanAmiti // 915 // jinAdiSTo na ced dharmaH, saMsArAmbhodhitAraNaH / AptA yadi na cAhantaH, sarvajJAstIrthakAriNaH // 916 // jJAna-darzana-cAritrANyadhvA yadi na nivRteH / samyaktvaM bhuvi cennAsti, tanme sUnuH pradahyatAm // 917 // athA'sti sarvamapyetajvalanaH prajvalannapi / jalavacchItalastarhi, matputrasya bhavatvasau // 918 // 25 ityuditvA sa roSeNa, jvalano'nya iva jvalan / jvalane tatra cikSepa, putraM rAbhaisiko dvijaH // 919 // anAryeNA'munA bAlo, dagdho dagdho hahA ! svakaH / evamAkrozinI parSata, tamAcukroza sA tadA // 920 // tatrasthA devatA caikA, samyagdarzanazAlinI / sadyazcikSepa taM bAlaM, madhyepanaM dvirephavat // 921 // jvAlAjAlakarAlasya, jvalato jvalanasya ca / dAhazaktiM jahArA''zu, citrasthamiva taM vyadhAt // 922 // purA virAddhazrAmaNyA, mRtvA vyantaryabhUddhi sA / bodhilAbhaM tayA pRSTo, vyAjahAreti kevalI // 923 // 30 bhavatyAH sulabhA bodhirbhavitavyaM tvayA'naghe ! / samyaktvabhAvanodyoganiSThayA suSTu tatkRte // 924 // tadvaco bibhratI nityaM, hRdaye hArayaSTivat / samyaktvamAhAtmyakRte, sA jugopa tamarbhakam // 925 // prabhAvaM taM tu samprekSya, visayameracakSuSaH / jajJire te dvijanmAna, AjanmAdRSTapUrviNaH // 926 // gatvA vezmanyAcacakSe, brAhmaNyai brAhmaNaH sa tam / jAtapramodaH samyaktvAnubhAvAnubhavaM tadA // 927 // vipulAgaNinIgADhasaMsargeNa vivekinI / brAhmaNItyabravId dhigdhik, kimidaM vidadhe tvayA ? // 928 // 35 samyaktvabhAjaH kasyAzcid, devatAyA hi sanidheH / vakramapya'jutAM prAptamidaM te kopacApalam // 929 // haato'pi| 2 zrAvako jaatau| 3 pratijJAm / 4 saahsikH| 5 sNymviraadhinii| Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213. tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / badA hi devatA kA'pi, samyaktvaikaprabhAvikA / sannidhau nA'bhaviSyacet, tadadhakSyata te sutaH // 930 // jinapraNIto dharmo'yaM, na pramANaM tadA kimu / na pramANamiti brUyuste tu pApA vizeSataH // 931 // vAlizo'pIdRzaM kiMkhit, kuryAd yad bhavatA kRtam / IdRg nA'taH paraM kaarymaaryputraavicaaritm||932|| abhidhAyeti samyaktvasthirIkaraNahetave / imaM bhartArameSA svamanaipIdasadantike // 933 // tadetanmanasikRtyA'nena pRSTaM dvijanmanA / samyaktvasya prabhAvo'yamityamAbhizca kIrtitam // 934 // 5 AkarNya tacca bhagavadvacanaM bahavo'pare / prANinaH pratyabudhyanta, sthiradharmAzca jajJire // 935 // zuddhabhaTTastu bhaTTinyA, samaM bhagavadantike / parivrajyAmupAdatta, krameNA''pa ca kevalam // 936 // tAM dezanAM sa bhagavAnapi pArayitvA, sthAnAt tato jagadanugrahaNaikatAnaH / cakreNa cakrabhRdivA'gracareNa dharmacakreNa bhAn vasumatI vijahAra nAthaH // 937 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye 10 parvaNi ajitasvAmidIkSAkevalajJAnavarNano nAma tRtIyaH srgH|| 1 shobhmaanH| triSaSTi. 28 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 214 [dvitIyaM parva kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM caturthaH sargaH 15 itazca sagarasyA'snamandire medinIbhujaH / suvarNamayanemIkaM, lohitAkSamayArakam // 1 // vicitra-svarNamANikyaghaNTikAjAlamAlitam / sanAndIghopaimamalamaNi-mauktikamaNDitam // 2 // vajranirmitanAmIkaM, kiGkiNIzreNizobhitam / sarvartukusumasragbhirarcitaM savilepanam // 3 // antarikSasthitaM yakSasahasrasamadhiSThitam / nAmnA sudarzana cakraratnaM samudapadyata // 4 // caturbhiH kalApakam // jvAlAmAlAkarAlaM taccaNDAMzoriva maNDalam / AvirbhUtaM prekSya cakramAyudhAgAriko'namat // 5 // atha tacakramarcitvA, vicitraiH puSpadAmabhiH / zazaMsa mudito gatvA, satvaraM sagarAya sH||6|| siMhAsanaM pAdapIThaM, pAduke api tatkSaNam / ujjhAJcakAra sagaro, gurusandarzanAdiva // 7 // padAni katicid dattvA, cakra manasikRtya saH / nanAma devatIyanti, yadastrANyastrajIvinaH // 8 // 10 siMhAsane sa AsitvA, cakrotpattinivedine / sarvaM dadau khAGgalagnaM, bhUSaNaM pAritoSikam // 9 // tatazca pAvanai raubaMdhAya snAnamaGgalam / divyAlaGkAra-vastrANi, paryadhatta mahIpatiH // 10 // padbhayAM cacAla bhUpAlazcakraratnamathA'rcitum / pAdacAreNopasthAnaM, pUjAto'pyatiricyate // 11 // dhAvadbhiH praskhaladbhizca, patadbhizcA'tisambhramAt / so'nvagAminRpaiH pAdacAribhiH kiGkariva // 12 // so'nusaro'pyanAhUtaiH, pUjAdravyakarairnaraiH / svAdhikArapramAditvaM, bhItaye hyadhikAriNAm // 13 // vimAnamiva devena, dIvyaduddAmatejasA / sanAthaM tena cakreNA'strAgAraM sagaro yayau // 14 // nanAmA''lokamAtre'pi, paJcAGgaspRSTabhUtalaH / cakraratnaM nabhoratnatulyaM vasumatIpatiH // 15 // so'mArjaddhastavinyastaromahastastadaJjasA / ha~styAroho hastivaramiva talpasamutthitam // 16 // AnIyA''nIya pAnIyakumbhaiH pumbhiH samarpitaiH / sa cakraM napayAmAsa, devatApratimAmiva // 17 // candanasthAsakAMstatra, sthApayAmAsa pArthivaH / tadUrIkAradattasvahastalakSmIviDambinaH // 18 // 20 nRpatizcakraratnasya, vicitraiH puSpadAmabhiH / jayalakSmIpuSpagRhopamA pUjAM cakAra ca // 19 // gandhAMzca cUrNavAsAMzca, cakre cikSepa cakrabhRt / pratimAyAmivA''cAryaH, pratiSThAsamaye svayam // 20 // devatAhamahAmUlyairvastrAlaGkaraNairapi / alaJcake cakraratnamAtmAnamiva pArthivaH // 21 // lilekhA'STau maGgalAni, puro'STAzAjayazriyAm / AkarSaNAyA'bhicAramaNDalAnIva bhUpatiH // 22 // akarodagratastasya, kusumaiH paJcavarNakaiH / sAragandhairupahAraM, rAjarturiva saptamaH // 23 // 25 ghanasArA-gurusAraM, dhUpaM tasyA'grato'dahat / dhUmairnarendraH kastUrI vilepanamivA''dadhat // 24 // tatriH pradakSiNIkRtya, so'pasRtya ca kiJcana / cakraM cakrI namazcakre, jayazrIjanmasAgaram // 25 // vidadheSTAhnikAM tasya, cakraratnasya tatra saH / devatAyA iva navapratiSThAyA mahIpatiH // 26 // RddhyA mahatyA cakrasya, cakre pUjAmahotsavaH / paurairapi purIpadradevatAyA ivA'khilaiH // 27 // tato vasumatInAthaH, skhaM jagAma niketanam / cakreNA''matrita iva, digyAtrAyai samutsukaH // 28 // 30 gatvA snAnagRhe snAnaM, pAnIyaiH pAvanairatha / cakAra sagaro gaGgAsrotasIvendrakuJjaraH // 29 // ratnastambha ivonmuSTadeho divyena vAsasA / paryadhAd vasudhAdhIzo, vizade divyavAsasI // 30 // gozIrSacandanarasairaccharyotsnArasairiva / aGgarAgaM narapatervidadhurgandhakArikAH // 31 // alaGkArAnalaJcakre, svAGgasaGgena bhUpatiH / prayAnti hyuttamasthAne, bhUSaNAnyapi bhUSyatAm // 32 // 1 suvarNamayadhAram / 2 ranavizeSaH / 3 dvAdazatUryazabdopetam / 4 sammukhagamanam / 5 sUryatulyam / 6 hastazRtamayUrapicchamArjanikaH / 7 hstipkH| 8 suptotthitam / 5 aSTadinjayalakSmINAm / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 215 rAjA muhUrte maGgalye, purodhAkRtamaGgalaH / digyAtrAyai gajaratnamAlarohA'siratnabhRt // 33 // azvarataM samAruhya, daNDaratnaM ca pANinA / vibhrat senApatI ratnaM, pratasthe bhUpateH puraH // 34 // sarvopadravanIhAraharaNe dinaratnavat / purodhoratnamavanInAthena saha cA'calat / / 35 // bhojyadAnakSamaH sainye, pratyAvAsaM gRhAdhipaH / sahAJcalacitrarasakalpadruriva jaGgamaH // 36 // sadyaH purAdinirmANAlaGkarmINaparAkramaH / sahA'gAd vizvakarmeva, ratnabhUto'sya vardhakiH // 37 // vistAriNI karasparzAd, ratne ca cchatra-carmaNI / anukUlAnilasparzAdabhravat saha celatuH // 38 // rale ca maNi-kAkiNyau, tamisrakSapaNakSame / saheyaturlaghUbhUtI, jambUdvIparavI iva // 39 // bahudAsIparIvAraM, strIrAjyata ivA''gatam / antaHpuraM sahA'cAlId, dehacchAyeva ckrinnH||40|| kakubho dyotayad dUrAdUrIkRtakakubjayam / purogAt prAmukhaM cakraM, pratApa iva bhUpateH // 41 // puSkarAvartakAmbhodaghaTAninadasodaraiH / yAtrAtUryaninAdaidiggajAnutkarNatAlayan // 42 // cakra vikramamANAzvakhurotkhAtaizca pAMsubhiH / ekIkurvan dyAvA-bhUmI, drAk sampuTapuTAviva // 43 // stha-dvipa-dhvajAgrasthapAThIna-makarAdibhiH / vidadhAnaH sayAdaskamiva vyomamahArNavam // 44 // saptadhAprakSaradAnajalAsAravirAjibhiH / mataGgajaghaTAstomairdurdinaM darzayanniva // 45 // utsAhAdutplavamAnAmivA'dhyArurukSubhiH / padAtibhiH koTisaGghayaistirayannamito bhuvam // 46 // aviSayapratApena, sarvatrA'kuNThazaktinA / senAnyeva purogeNa, cakraratnena raajitH||47|| 15 senAnyA daNDaratnena, sthalAdisthapuTomapi / mateneva kSetramahIM, vasudhAM kArayan samAm // 48 // ekayojanamAnena, prayANena dine dine / bhadradvipa ivA'dhvAnamAtrAman gatilIlayA // 49 // dinaiH katipayaiH prAcyA, tulyaH prAcInabarhiSA / gaGgAmukhaikatilakaM, mAgadhakSetramAsadat // 50 // // navabhiH kulakam // abhrNlihemshaalaabhirvishaalaabhirnekshH| mahAguhAsodarAbhirmandurAbhiH shsrshH||51|| 20 vimAnamAnibhirhamgha manyaizca maNDapaiH / ajhaiH samAnasaMsthAnairekavimbakRtairiva // 52 // zRGgATakAdiracanArAjirAjapathasthitim / navayojanavistAra, dairya dvAdazayojanam // 53 // skandhAvAraM cakrabhRtaH, sagarasyA''jJayA tataH / cakAra vardhakIranaM, vinItAyA ivA'nujam // 54 // // caturmiH kalApakam // tatra pauSadhazAlAyAM, cakre'STamatapastataH / mAgadhatIrthakumAra, kRtvA manasi bhUpatiH // 55 // sa muktAzeSanepathyaH, kuzasaMstarasaMzrayaH / muktazastro brahmacArI, pratijAgradavAsthita // 56 // mahIpatiH pariNamatyaSTame ca tapasyatha / nirgatya pauSadhagRhAt , sanau puNyena vAriNA // 57 // sapANDuradhvaja-cchatraM, nAnApraharaNAkulam / sahaDiNDIra-yAdaskamadhipaM saritAmiva // 58 // divyaghaNTAcatuSkeNa, lambamAnena pArzvataH / candrA-''dityacatuSkeNa, sumerumiva zobhitam / / 59 // uccairuccaiHzravakalpairazvairuddharakandharaiH / sanAthaM pRthivInAtho'dhyAroha mahAratham // 60 // 30 // tribhirvizeSakam // senayA hstyshv-rth-pdaaticturnggyaa| virAjamAno nItyeva, khayA caturupAyayA // 61 // rAjazchatreNa zirasi, cAmarAbhyAM ca pArzvataH / jagatrayavyApiyazovallIkandairiva tribhiH // 12 // AtatajyadhanuHpANiH, sagaraH sAgaraM tataH / rathacakranAbhidanaM,jalaM yAvadagAhata // 63 // himam / 2 suuryvt| * 0rNatAM nayan sajha3 matsyavizeSaH / 4 chAdayan / 5 viSamAm / ingreNa / abshaalaabhiH| smaanaakRtibhiH| 9 pUrNe sati / 10samudraphenajalacarajantusahitam / rAjanItyA sAmadAmadaNDamedarUpavArA / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIya parva jayazrInATikAnAndI, pANinA jyAmavIvadat / niSaGgAcca cakarSe, rAjA ratnaM nidheriva // 64 // nidadhe ca dhanurmadhye, tamipuM pRthivIpatiH / dhAtakIkhaNDamadhyastheSvAkArAdriviDambakam // 65 // AcakarSe tamAkarNa, yAntaM karNAvataMsatAm / kAJcanaM nijanAmAI, bhUpati NamulvaNam // 66 // sUtkAripakSamukharaM, navaM tAkSyamivAmbare / adhimAgadhatIrthezaM, visasarja zaraM nRpaH // 67 // 5 yojanAni dvAdazAbdheH, samullaGya nimeSataH / mAgadhatIrthakumArasabhAyAM nipapAta sH|| 68 // taDiddaNDamivA'kANDe, kANDaM taM prekSya tatkSaNAt / cukopa mAgadhapatirbhRkuTImaGgabhISaNaH // 69 // kizcid vimRzya taM zaramutthAya svayamAdade / tatrekSAzcakre sagaracakrinAmAkSarANi ca // 70 // AsAzcakre dhRtazaro, bhUyaH siMhAsane nije / girA gambhIrayA svasthAM, parSayevamuvAca ca // 71 // dvIpasya jambUdvIpasya, kSetre bharatanAmani / dvitIyazcakrabhRjajJe, sagaro nAma samprati // 72 // 10 avazyakRtyaM bhUtAnAM, bhAvinAM ca saMtAM tathA / mAgadhAdhipatInAM hi, prAbhRtaM cakravartiSu // 73 // sa ityudIrya nibhRtaM, prAbhRtairbhUtakAyitaH / upatasthe savinayaH, sagaraM cakravartinam // 74 // taM zaraM hAra-keyUra-tADaka-kaTakAdikam / nepathyaM devadUSyANi, rAjJe'dAt sa nmHsthitH||75 // ambho mAgadhatIrthIyaM, sa mAgadhakumArakaH / narendrasyA'rpayAmAsa, rasendramiva vArtikaH // 76 // aJjaliM racayitvoccaiH, padmakozaviDambakam / uvAca mAgadhapatirvasudhAdhipatiM tataH // 77 // 15 etasin bharatakSetre, prAcyAM dizi tavA'smyaham / prAntava]kasAmanta, ivA''dezakaraH sadA // 78 // bhRtyatvena pratIyeSa, tatastamavanIpatiH / visasarja ca satkRtya, durgapAlamiva svakam // 79 // udayanniva mArtaNDaH, sagaraH sAgarAmbhasaH / nirjagAma nijenocai, rundhAnastejasA dishH||8|| gatvA ca zibiraM snAna-devArcanapuraHsaram / vidadhe saparIvAraH, pAraNaM rAjavAraNaH // 81 // atha mAgadhatIrthAdhipateraSTAhnikotsavam / cakre cakrI svAmidattamAhAtmyAH khalu sevakAH // 82 // 20 sarvadigvijayazrINAmarpaNapratibhUsamam / cakraratnaM cakriNo'tha, pratasthe dakSiNAM prati // 83 // apAkpazcimamArgeNa, cakrI cakrAnugastataH / pracacAlA'calAM sainyaiH, sAcalAM calayanniva // 84 // kAnapyunmUlayan rAjJastarUniva samIraNaH / zAlistambAnivotkhAya, kAnapi pratiropayan // 85 // navAnAropayan kAMzcit , kIrtistambhAnivoccakaiH / kAMzcinmuJcan namayitvA, nadyogho vetasAniva // 86 // kurvan kRttAGgulIn kAMzcit , kAMzcid ratnAni daNDayan / hastyazvaM tyAjayan kAMzcita,kAMzcicchatrANi mocyn|| kramAdAsAdayAmAsa, rodho dakSiNavAridhaH / sarvadigjayanirmANe, sagaro dRDhasaGgaraH // 88 // * avatIrya kariskandhAt , skandhAvAre kSaNAt kRte / vimAne vajrabhRdivovAsa vezmani cakrabhRt // 89 // tatra pauSadhazAlAyAM, kRtASTamatapA nRpaH / uddizya varadAmAnaM, tasthau svIkRtapauSadhaH // 9 // sagaro'STamabhaktasya, prAnte pAritapauSadhaH / Acchinnamiva mArtaNDAdAruroha mahAratham // 91 // nAbhidano ratho yAvadagAhata mahodadhim / rathena sagarastena, matheva dadhimanthanIm // 92 // 30 adhiropya dhanurmUrdhni, jyAM TaGkAramakArayat / AkarNyamAnaM nyatkarNairyAdobhitrAsavihvalaiH // 93 // atheSumipuMdhermadhyAd, bhISaNebhyo'pi bhISaNam / agrahIdavanInAtho, vaoNrtiko'hiM bilAdiva // 14 // vidhAya la~stakanyastaM, taM karNAbhyarNamAnayat / vijJaptikArthinamiva, sevakaM sAyakaM nRpaH // 95 // varadAmapatedhAma, pratISu visasaje tam / cakrabhRd vajrabhRdiva, vajraM prati zilocayam // 96 // vAdayAmAsa / 2 tUNIrAt / 3 vartamAnAnAm / 4 bhRtya ivaacritH| 5 siddharasam / 6 siddhpurussH| saakssii| vasudhAm / 9parvatasahitAm / 10 chinnAGgulIn / 11 dRDhapratijJaH / * ito'ne caturbhiH kalApakam iti snggh3||12 indrH| 13 gRhItam / 14 tUNIrasya / 15 gaaruddikH| 16 dhnurmdhydeshH| 17 vijJApanAcikIrSum / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / varadAmakumArasya, sabhAyAM tasthuSaH puraH / nipapAta zaro'kANDamudgarAghAtasannibhaH // 97 // akAle kasya kAlenotkSiptaM patramiti bruvan / varadAmapatirbANamutthAya svayamAdade // 98 // dRSTvA sagararAjasya, tatra nAmAkSarANi saH / zazAma nAgadamanImavalokyeva pannagaH // 99 // Akhyacca parSade svasyai, jambUdvIpasya bhArate / cakrabhRt sagaro nAma, dvitIya udapadyata // 100 // vastraizvitrairmahAmUlyai, ratnAlaGkaraNairapi / tatazca pUjanIyo'yaM, devateva gRhAgataH / / 101 / / so'bhidhAyaivamupadeAmupAdAya ca satvaram / upatasthe'ntarikSastho, rathasthaM pRthivIpatim // 102 // kirITa- ratna- muktAsrakeyUra-kaTakAdi saH / kozAgArikavad rAjJe'rpayAmAsa zaraM ca tam // 103 // varadAmAdhipo'thaivamUce sthAsyAmyataH param / tavA''dezakaraH zakradezyadeze nije'pi hi // 104 // tatprAbhRtamupAdAya tadvacaH pratipadya ca / taM satkRtya ca kRtyajJo, visasarja mahIpatiH / / 105 // tatazca vavale cakrI, cakramArgAnugastathA / heSamANasyandanAzro, jalavAjivilokanAt // 106 // skandhAvAramupetyA'tha, sa rathAdavaruhya ca / snAtvA kRtvA jinAca ca cakArA'STamapAraNam / / 107 // varadAmakumArasyoddAmamaSTAhikotsavam / cakAra sagaro bhakteSvIzA hi pratipattidAH // 108 // tataH pratasthe pRthvIzacakraratnapathAnugaH / pazcimAbhimukhaM muSNannuSNAMzuM sainyareNubhiH / / 109 / / pannagAniva pakSIndro, draviDAn drAvayan drutam / tejasA'ndhAndhIkurvannulUkAniva bhAskaraH // 110 // tyAjayan rAjyaliGgAni, tri~kaliGgairasaniva / kurvan vidarbhAn niHsavAna, darbhasaMstaraNAniva / / 111 / / 15 tyaktarASTrAn mahArASTrAn kurvan karpaTikAniva / kurvANaH kauGkaNAn vANairaGkitAMsturagAniva // 112 // lalATasthAJjalIMllAdAn, ghaTayan sAtapAniva / viSvak saGkocayan kacchAnatucchAn kacchapAniva // 113 // surASTrAn nAMSTravat krUrAn vidadhAno vazaMvadAn / pazcimAmbhonidhe rodhaH krameNa prApa pArthivaH // 114 // // paJcabhiH kulakam // skandhAvAramadhiSThAya, prabhAsamadhikRtya saH / kRtASTamo'tha jagrAha, pauSadhaM pauSadhaukasi // 115 // aSTamAnte ravirivA''ruhya rAjA mahAratham / nAbhidaghnaM jalaM yAvajjagAhe lavaNodadhim // 116 // tatrAdhijyaM dhanuH kRtvA, jyAnirghoSaM tatAna saH / bANaprayANakalyANajayAtodyaravopamam // 117 // adhiprabhAsatIrthezanivAsamatha sAyakam / khanAmAGkaM sa sandezaharaM dUtamivA'mucat // 118 // ante dvAdazayojanyAH, prabhAsasurasadmani / sa tatra nyapatat paMtrI, pataMtrIva mahAdrume // 119 // so'pi taM patriNaM prekSya, prekSApUrvakRtAM varaH / avAcayat tatra nAmavarNAn sagaracakriNaH / / 120 / / upAttopAyanaH so'tha, tamupAdAya sAyakam / bhaktyA'tithiM gurumivA'bhyAgamat sagaraM nRpam // 121 // cUDAmaNi niSkoraske, kaTakAn kaTisUtrakam | keyUre cA''rpayad rAjJe, taM ceSu sa nabhaH sthitaH // 122 // sa vinIto vinItezamityUce viSaye'tra hi / cakravartistvadAdezavartI vatsyAmyataH param // 123 // upAyanamupAdAya, samAlapya ca sAdaram / visasarjA''yuktamiva, prabhAsaM bhUmivAsavaH // 124 // sagaraH zibiraM gatvA, snAtvA kRtajinArcanaH / cakArA'STamabhaktAnte, pAraNaM saparicchadaH // 125 // prabhAsatIrthAdhipatervaradAmapateriva / aSTAhnikotsavaM cakre, prIto vasumatIpatiH / / 126 // 25 anucakraM tatazcakrI, sindhordakSiNarodhasA / pratIpagAmisindhveva senayA prAGmukho yayau // 127 // sindhudevasadmanazcA'dUrataH ziviraM nyadhAt / sadyo'vatIrNagandharvapuropamamilApatiH // 128 // sindhudevIM ca manasi kRtvA'STamatapo nRpaH / cakAra sindhudevyAzva, ratnAsanamakampata // 129 // bhikSukAniva / 7 1 oSadhibhedaH / 2 prAbhRtam / 3 indradadeze / 4 gauravakAriNaH / 5 sUryam / 6 dezavizeSaiH / 8 rAkSasavat / 9 zaraH / 10 pakSIva / 11 bhRtyamiva / 217 5 10 20 30 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 218 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva vidAkArA'vadhinA, sA ca cakriNamAgatam / upAyanakarA bhaktiparA'tha tamupAyayau // 130 // aSTottaraM ratnakumbhasahasraM nidhisodaram / maNi ratnavicitraM ca, svarNabhadrAsanadvayam // 131 // keyUra-kaTakAdIni, ratnAlaGkaraNAni ca / devadUSyANi ca dadau, bhUbhuje sA nabhasthitA // 132 // yugmam // ityabhASiSTa sA devI, naradevavarA'dhunA / bhavadviSayavAstavyA, kiGkarIvA'si zAdhi mAm // 133 // atipIyUSagaNDUSairvacobhiH pratibhASya tAm / visasarja mahInAthazcakre cA'STamapAraNam // 134 // vidadhe sindhudevyAca, prAgvadaSTAhnikotsavam / mahAtmanAM mahInAmutsavA hi pade pade // 135 // cakramAyudhazAlAyAH, svazAlAyA iva dvipaH / nirjagAma zriyAM dhAma, kakubhottarapUrvayA // 136 // nRpastadanugacchaMzca, dinaiH katipayairapi / nitamba dakSiNaM prApa, vaitATyasya mahAgireH // 137 // nidhAya tatra zibiraM, vidyAdharapuropamam / adhivaitAtyakumAraM, so'STamaM vidadhe tapaH // 138 // 10 mahIpateH pariNamatyaSTame ca tapasyatha / vaitAThyAdrikumArasya, siMhAsanamakampata // 139 // vaitAThyAdrikumAro'pi, bubudhe'vadhinA ttH| bharatArdhAvadhAvabhyupetaM sagaracakriNam // 140 // so'bhyetya rAjJe ratnAni, divyAni vasanAni ca / dadau namAsthito bhadrAsana-vIrAsanAni ca // 141 // ciraM jIva ciraM nanda, ciraM jaya jayeti ca / sauvastika iva mA''ha, sa hRSTaH pRthivIpatim // 142 // khaM bAndhavamivA'bhISTaM, tamAbhASya sagauravam / sagaro visasarjA'tha, cakArA'STamapAraNam // 143 // vaitAkhyAdrikumArasya, cakre cA'STAhnikotsavam / nijaprasAdaprAsAdasuvarNakalasopamam // 144 // tatazcakrAnugo gatvA, tamisrA nikaSA guhAm / paJcAnana ivovAsa, nidhAya zibiraM nRpaH // 145 / / kRtamAlAbhidhaM tatra, devaM manasikRtya saH / cakre'STamatapaH kRtyaM, mahAnto na tyajanti hi // 146 // rAjJo'STame pariNamatyakampata tadAsanam / tAdRzAmabhiyoge hi, kampante parvatA api // 147 // jJAtvA'vadhiprayogeNa, kRtamAlo'pi cakriNam / upasthitaM prabhumivopatasthe gaganasthitaH // 148 // 20 strIratnayogyaM tilakacaturdazamadatta saH / nepathyajAtaM vastrANi, gandha-cUrNa-sragAdi ca // 149 // devo jaya jayetyuktvA, sa sevA pratyapadyata / sevanIyAzcakriNo hi, devairapi narairiva // 150 // prasAdapUrvamAlapya, nRpatirvisasarja tam / cakre ca saparIvAro'STamamaktAntapAraNam // 151 // devasya kRtamAlasya, sAdaraH sagarastataH / aSTAhnikotsavaM cakre, devAnAM prItidaM yadaH // 152 // aSTAhnikAnte sagaraH, pazcimaM sindhuniSkuTam / *vijetumardhasainyena, sainyanAthaM samAdizat // 153 // 25 atha tanmedinIbhartuH, zAsanaM rcitaanyjliH| zirasA pratijagrAha, mAlAmiva camUpatiH // 154 // vikhyAto bhArate varSe, mahAbala-parAkramaH / nabhastrAniva vivevAniva cogreNa tejasA // 155 // samastamlecchabhASAjJaH, samastalipipaNDitaH / vicitracArubhASI ca, sarakhatyA ivA''tmajaH // 156 // niSkuTAnAmazeSANAM, bharatakSetravartinAm / jala-sthalajadurgANAM, vijJAtA''gama-nirgamau // 157 // atravedaH zarIrIva, sarvAyudhavicakSaNaH / kRtasnAnaH kRtaprAyazcitta-kautukamaGgalaH // 158 // sitapakSa iva svalpanakSatramaNibhUSaNaH / zarAsanadharo dhIraH, sendracApa ivAmbudaH // 159 // savidrumavitAno'bdhiriva carmAkhyaratnabhRt / sarovat puNDarIkeNoddaNDenopari zobhitaH // 16 // bhAMzcAmarAbhyAM shriikhnnddsthaaskaamyaamivaaNsyoH| tUryanAdainAdayan yAM, stanitairiva vaaridH|| 161 // sainyena caturaGgeNa, senAnIH parivAritaH / AruhyebhavaraM sindhupravAhAbhyarNamAyayau // 162 // // aSTabhiH kulakam // tvaddezavAsinI / 2 dizayA / 3 puurnne| 4 bharatArdhasya sImani / 5 svastivAcako dvijH| 6 udyoge| 7 svIkRtavAn / * nirjetu saGgha 2 // 8 vaayuH| 5 suuryH| 1. dhnurvedH| 11 shuklpkssH| 12 zobhamAnaH / Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 219 atha pasparza senAnIzcarmaratnaM svapANinA / tadantaHsindhu vavRdhe, nAvAkAraM babhUva ca // 163 // tenottatAra tAM sindhu, saha camvA camUpatiH / apAramiva saMsAra, yogIndro yogalIlayA / / 164 // sindhutIrAdatha stambhAdiva mattamataGgajaH / prasasAra mahAsAro'skhalitaM pRtanApatiH // 165 // siMhalakAn barbarakAMSTaGkaNAnitarAnapi / dvIpaM ca yavanadvIpamAcakrAma camUpatiH // 166 // kAlamukhAn jonakAMca, tathA vaitaavysNshritaaH| nAnAvidhA mlecchajAtIH, sa svacchandamadaNDayat // 167 5 samastadezapravaraM, kacchadezaM ca lIlayA / mahokSa iva senAnIrupadudrAva vikramI // 168 // tadantAt pratinivRtya, tasyaivorvItale same / avatasthe camUnAtho'mbha krIDottIrNahastivat // 169 // mlecchA maDamba-nagara-grAmAdInAmadhIzvarAH / taM tatreyuH sarvato'pi, pAzAkRSTA iva drutam // 170 // bhUSaNAni vicitrANi, ratnAni vasanAni ca / rajataM ca suvarNaM ca, turaGgAn kuJjarAnapi // 171 // spandanAnyanyadapi yat, prakRSTaM vastu kizcana / senAnye tadupaninyuAsArpitamivA'tha te // 172 // 10 ||yugmm // kuTumbikA iva vayaM, karadA vazagAzca vaH / sthAsyAmotreti senAnyaM, te baddhAJjalayo'vadan // 173 / / tatprAbhRtamupAdAya, vyasRjat taaNshcmuuptiH| etyottatAra sindhuM ca, carmaratnena pUrvavat // 174 // gatvopaninye tatsarva, sagarAya sa bhUje / kaSTAveva ivA''yAnti, zaktyA zaktimatAM zriyaH // 175 // dUradUrAdetya bhUpaiH, saridbhiriva sAgaraH / upAsyamAnaH sagarastatrA'sthAcchibire ciram // 176 // 15 tamisrAdakSiNadvArakapATodghATanAya saH / senAnyamanyadA''dikSad, bibhrANaM daNDakuzcikAm // 177 // sa gatvopatamisra ca, kRtamAlAmaraM prati / cakre'STamatapaH prAyastapogrAhyA hi devatAH // 178 // aSTamAnte kRtasnAnaH, zucivastravilepanaH / upAttadhUpadahano'gAd guhAM devatAmiva // 179 // kRtvA praNAmamAlokamAtre'pi pRtanApatiH / tasyA dvAre dvAHstha iva, daNDapANiravAsthita // 180 // vidhAyA'STAhnikA tasyA, likhitvA cA'STamaGgalIm / daNDaratnena senAnIstatkapATAvatADayat // 181 // 20 sairatsariti saMrAvaM, kurvANau tatkSaNAdatha / vyaghaTetAM tatkapATau, zuSkazimbApuTAviva // 182 // kapATodghATanaM tacca, zazaMsa sagarAya saH / saratsariti nirghoSakathitaM punaruktavat // 183 / / hastiratnaM samAruhya, cturnggcmuuvRtH| dikpAlAnAmekatama, iva tatrA''yayau nRpaH // 184 // nidadhe dakSiNe kumme, kumbhiratnasya bhUpatiH / maNiratnaM mallikAyAM, pradIpamiva bhAsuram // 185 // tatazcakrAnugazcakrI, kesarIvAskhaladgatiH / paJcAzadyojanAyAmAM, tamisrAM prAvizad guhAm // 186 // 25 gomUtrikAkrameNA'tha, guhAbhityordvayorapi / paJcadhanvazatIbhAJji, visskmbhaa-''yaammaanyoH||187 // yojanAntaritAnyekahInAM paJcAzataM nRpaH / dhvAntanAzAya kAkiNyA, maNDalAnyAlikhan yayau // 188 // udghATitaM guhAdvAraM, guhAntamaNDalAni ca / tAvat tAnyapi tiSThanti, yAvajIvati cakrabhRt // 189 // mAnuSottarasImasthacandra-sUryaparamparAm / viDambayadbhiruyoto, guhAntastairajAyata // 190 // niryAntyau guhAprAgbhitteH, pratyagbhittezca mdhytH| prAponmanA-nimagnAkhye, nimnaMge so'tha sindhuge||191||30 unmanAyAM vinikSiptA, pronmajati zilApi hi / nimagnAyAM punaH kSiptamalAbvapi nimajati // 192 // sadyo vardhakiratnena, baddhayA padyayA ca te / alaGghata gRhasrotolIlayA savalo nRpaH // 193 // sa krameNa tamisrAyA, uttaraM dvAramAsadat / vyaghaTetAM tatkapATe, svayamevA'jakozavat // 194 // nirjagAma guhAmadhyAdabdhimadhyAdivAya'mA / sagaraH saparIvAro, vAraNaskandhamAzritaH // 195 // . senaaptiH| 2 dAsyaH / * deg pANirivAsthi saGgha 1 // 3 sara sara itirUpaM zabdam / 4 dIpikAyAm / 5 nayau / varati / 7 tumbikA / 8 nyau| Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva nyatkArakAriNaM bhAnoH, sarvato'pyastradIptibhiH / bhUrajobhiH khecarINAM dRgnimeSavizeSadam // 196 // sainyaprAgbhArabhAreNa, bhUmikampavidhAyinam / divaspRthivyostumuladhvAnairbAdhiMryadAyinam // 197 // apyakANDe kANDapaTamadhyAdiva vinirgatam / nabhastalAdivA''yAtaM, pAtAlAdiva cotthitam // 198 // anantasainyagahanaM, puravaNa bhISaNam / sagaraM sAgaramivA''patantaM prekSya tatkSaNAt // 199 // ApAtA nAma duSpAtAH kirAtA dormadoddhurAH / sakrodhaM sopahAsaM cA'nyo'nyamevaM babhASire ||200|| // paJcabhiH kulakam // bho bhoH sarve'pi doSmanto, brUta deze'tra samprati / ko'prArthita prArthako'yaM, zrIhIdhIkIrttivarjitaH // 209 // nirlakSaNo vIramAnI, mAnenAndhambhaviSNukaH / kAsaro hA ! pravizati, cane kesaryadhiSThite 1 // 202 // // yugmam // 10 ityudIrya mahAvIryA, agrAnIkamupAdravan / mleccharAjAzcakrapANervajrapANerivA'surAH // 203 // naSTadvipaM hatayaM, bhagnAzasyandanaM tathA / kSaNAt parAvRttamiva tadanIkamajAyata // 204 // svasainyaM catrisenAnIH, kirAtaiH prekSya vidrutam / vaivasvata iva kruddho'dhyArohad ratnavAjinam // 205 // asiratnaM samAkRSya, dhUmaketumivodgatam / prabhaJjana ivaujasvI, prati mlecchamadhAvata // 206 // kAnapyunmUlayAmAsa, niSpipeSa ca kAnapi / kAnapyapAtayanmlecchAn sa vanema iva drumAn // 207 // 15 tena bhagnAH kirAtAste, niHsthAmAno'pacakramuH / bahUni yojanAnyAzu, pavanoddhRtatUlavat // 208 // dUre gatvAse sambhUya, sindhunadyAstaTAvanau / vAlukAstrastareSvasthurutAnA muktavAsasaH // 209 // devAn meghamukhAn nAgakumArAn kuladevatAH / uddizyA'STamabhaktAni, jagRhuste'tyamarSaNAH / / 210 // tadaSTamAnte devAnAmAsanAni cakampire / dRzevA'vadhinA'pazyan, kirAtAMste tathAsthitAn // 211 // kRpayA pitRvat teSAmaya jAtArttayo'tha te / tAnupetyAntarikSasthAH procurmeghamukhA iti // 212 // he vatsA ! hetunA kena, yUyamevaM hi tiSThatha : / avilambena taM zruta, yathA vaH pratikurmahe // 213 // tataH kirAtA ityUcuH ko'pyasau viSaye'tra naH / prAvizad duHpraveze'pi, payodhAviva vADavaH // 214 // vayaM tena parAbhUtA, yuSmAn zaraNamAzritAH / sa yathA yAti bhUyo'pi nA''yAti ca tathA'stu naH // 215 // te'pyabhyadhuH surA evaM, kRzAMnoH zalabhA iva / yUyamasyA'nabhijJAH stha, tenedamabhidhattha bhoH ! // 216 // | 20 5 25 30 220 ayaM hi sagaro nAma, cakravartI mahAbhujaH / surANAmasurANAM cA'vijayyaH zakravikramaH || 217 // zastrA'gni- viSa-mantrA'mbu-tatra - vidyAdyagocaraH / upadrotuM vajra iva, na hi kenA'pi zakyate / / 218 / / tathApi vo'nurodhena cakriNo'sya mahaujasaH / mazakAH kuJjarasyeva, kariSyAma upadravam // 219 // ityuditvA tirobhUya, te meghavadanAH surAH / skandhAvAropari sthitvA tenire ghoradurdinam // 220 // nIrandhreNAndhakAreNA'pUryanta kekubhastathA / anuSA'ndhalavad rUpaM, nopalebhe yathA janaH // 229 // dhArAbhiste'tha musalamAnAbhiH zibiropari / saptarAtraM pravavRpuranirviNNAH samIravat // 222 // ariSTavRSTimecchinnAM, prekSya tAM cakravartyapi / svayaM pANisarojena, carmaratnaM parAmRzat // 223 // skandhAvArapramANena, vavRdhe tat kSaNAdapi / tacca tiryak samAstIrNa, tatAra salilopari / / 224 // mahApotamivA''rohat, sasainyastannarezvaraH / chatraratnaM ca saMspRzyAstaniyaccarmaratnavat // 225 // cakre carmopari cchatraM, so'bhraM bhuva ivopari / maNiratnaM nyadhAcchatradaNDAnte dyotahetave / / 226 // chatra-varmAntare tasthau, tad rAjJaH zibiraM sukham / asura-vyantaragaNa, iva ratnaprabhAntare / / 227 / / 1 tiraskArakAriNam / 2 badhiratvadAyinam / 3 duHkhadaH pAto yeSAM te / 4 mahiSaH / 5 yamaH / 6 vAyuriva / 7 pIDayA / 8 bhaneH / 9 dizaH / 10 janmAndhavat / 11 musalapramANAbhiH / 12 akhaNDAm / 13 parasparza / 14 vistAritam / 15 vistArayAmAsa / Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 221 sarvadhAnyAni zAkAMzca, phalAdi ca gRhAdhipaH / prAtarutvA dadau sAyaM, ratnamAhAtmyamIdRzam / / 228 // akhaNDitAbhirdhArAbhirvarSati sa nirantaram / tathaiva te meghamukhA, durvAgbhiriva durmukhAH // 229 // ka ete mAmupadrotuM, pravRttA hanta ! durdhiyaH / evaM sakopaH sagarazcintayAmAsa cetasi // 230 // sAnnidhyakAridevAnAM, sahasrAH SoDazApi te / kupitA varmitAH sAstrAstAnupetyaivamabhyadhuH // 231 // are varAkAH! kimimaM, sagaraM cakravartinam / devAdInAmapyajayyaM, na jAnIthA'lpamedhasaH ? // 232 // 5 apasarpata tat tUrNaM, cedAtmakuzalecchavaH / anyathA khaNDayiSyAmo, yuSmAn kUSmANDavad vayam // 233 // ityuktAstairmeghamukhA, meghAn saMhRtya tatkSaNam / prastAstirodadhuH kvApi, zaMpharA iva vAriNi // 234 // tadApAtakirAtAnAM, gatvA meghamukhAH surAH / AdizaMzcakravaryeSa, na jayyo'smAdRzAmiti // 235 // tataH kirAtAste bhItAH, strIvat parihitAMzukAH / ratnopAyanamAdAya, sagaraM zaraNaM yayuH // 236 // patitvA pAdayozcakravartino vazavartinaH / AvaddhAJjalayo mUrbhi, te kirAtA vyajijJapan // 237 // 10 khAminnasAbhirajJAnAt, tyAM pratIdamanuSThitam / zairabhaiH prati parjanyaM, phaalkmev durmadaiH // 238 // avimRzyavidhAyitvaM, tat titikSakha naH prbho| praNipAtAvasAno hi, kopATopo mahAtmanAm // 239 // kuTumbinaH pattayo vA, sAmantA vA tvadAjJayA / ataH paraM bhaviSyAmastvadadhInA hi naH sthitiH // 240 // catryapyuvAca tAnevaM, madIyIbhUya tiSThata / apArabharatavarSArdhasAmantA iva dnndddaaH|| 241 // evamAlapya satkRtya, kirAtAn vyasRjannRpaH / senAnyaM cA''dizajetuM, sindhoH pshcimnisskuttm||242|| 15 carmaNA pUrvavat sindhumuttIrya pRtanApatiH / giri-sAgaramaryAdAnajayat sindhuniSkuTAn // 243 // mlecchAnAM daNDamAdAya, daNDezazcaNDavikramaH / Ayayau sagaraM vArisampUrNa iva vAridaH // 244 // bhogAn vicitrAn bhuJjAnaH, so'ya'mAno mhiishvraiH| tatraivA'sthAciraM nAsti, videzaH ko'pi doSmatAm / __ anyadA cakriNazcakraM, nizcakrAmA''yudhaukasaH / mArgeNottarapUrveNa, grISme vimbamivoSNagoH // 246 // gacchaMzcakrAnugo rAjA, kSudrasya himavadgireH / nitamba dakSiNaM prApa, dattAvAso'dhyuvAsa ca // 247 // 20 uddizya kSudrahimavatkumAraM tatra so'karot / tapo'STamaM pauSadhaM copAdade pauSadhaukasi // 248 // pauSadhAnte rathArUDho'gAt kSudrahimavagirim / jaghAna ca rathAgreNa, sa trirdantena dantivat // 249 // niyamya turagAMstatra, kRtvA'dhijyaM zarAsanam / nijanAmAGkitaM vANaM, visasarja narezvaraH // 250 // dvAsaptatiM yojanAni, gatvA kozamiva kSaNAt / so'patat kSudrahimavatkumArasya puro bhuvi // 251 // kSaNaM cukopa bANena, bANanAmAkSaraiH punaH / kSaNAdazAmyat sa kSudrahimAcalakumArakaH // 252 // 25 gozIrSacandanaM sarvoSadhIH padmahadodakam / devadUSyANi taM vANaM, ratnAlaGkaraNAni ca // 253 // devedrupuSpamAlAzcopaninye sagarAya saH / pratyapadyata sevAM ca, jayetyuktvA nabhaHsthitaH // 254 // taM visRjya tato rAjA, vAlayitvA nijaM ratham / yayAvRSabhakUTAdriM, trirjaghAna tathaiva tam // 255 // azvAn niyamya kAkiNyA, prAgbhAge tasya bhuubhRtH| dvitIyaH sagarazcakrItyakSarANi lilekha saH // 256 // tato rathaM vAlayitvA, skandhAvAramupetya ca / vidadheSTamabhaktAntapAraNaM pRthivIpatiH // 257 // 30 himAcalakumArasya, cakre'thA'STAhnikotsavam / RddhyA mahatyA sagaraH, pUrNadigjayasaGgaraH // 258 // __ mArgeNottarapUrvaNa, cakraratnAnugastataH / gaGgAdevIbhavanAbhimukhaM sukhmgaanRpH|| 259 // nidadhe zibiraM gaGgAsamano'natidUrataH / vidadhe'STamabhaktaM ca, gaGgAmuddizya bhUpatiH // 260 // sindhudevIva gaGgApi, vijJAyA''sanakampataH / upatasthe'ntarikSasthA'STamAnte cakravartinam // 261 // sahasraM ratnakumbhAnAmaSTottaramadatta ca / svarNa-mANikyacitraM ca, ratnasiMhAsanadvayam // 262 // 35 1 astrshitaaH| 2 matsyAH / 3 assttaapdaiH| 4 suurysy| 5klpvRksspusspmaalaaH| 6 prtijnyaa| triSaSTi. 29 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 kalikAlasarmanazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIya parva visRjya gaGgAM sagaro, vidadhe'STamapAraNam / aSTAhnikotsavaM cA'syAH, prItaye prItamAnasaH // 263 // cakrAdiSTena mArgeNa, dizA dakSiNayA tataH / so'khaNDavikramaH khaNDaprapAtAbhimukhaM yayau // 264 // ArAt khaNDaprapAtAyAH, skandhAvAraM nyadhatta saH / nATyamAlakamuddizyASTamabhaktaM cakAra ca // 265 / / aSTamAnte nAvyamAlo, vijnyaayaa''snkmptH| sopAyana upAgacchad, grAmeza iva bhUpatim // 266 // nAnAvidhAnalaGkArAn, sa dadau cakravartinaH / pratyapadyata sevAM ca, vinIto maNDalezavat // 267 // visRjya taM ca sagaraH, pAraNAnantaraM mudA / aSTAhnikAM tasya cakre, kRtapratikRtopamAm // 268 // atha cakradharAdezAta, senAnIrardhasenayA / sindhuniSkuTavad gAGgaM, prAgniSkuTamasAdhayat // 269 // vaitADhyaparvatazreNidvayavidyAdharAnatha / parvatIyAniva nRpAn, sagarastarasA'jayat // 270 // ratnAlaGkAra-vAsAMsi, hastinasturagAMzca te / cakranAthasya dadire, sevAM ca pratipedire // 271 // 10 vidyAdharAn dharAdhIzaH, satkRtya visasarja tAn / tuSyanti hi mahIyAMsaH, sevAmayyA girA'pi hi // 272 // nRpAdezena senAnIraSTamAdipuraHsaram / tamisrAvad guhAM khaNDaprapAtAmudaghATayat // 273 // sagaro gajamAruhya, tatkumbhe dakSiNe maNim / mesmRGga ivA'dityaM, nyasya tAM prAvizad guhAm // 274 // maNDalAnyAlikhan prAgvat, kAkiNyA pArzvayordvayoH / uttIrya prAgvadunmanA-nimagne nimnage api // 275 // guhAyA madhyatastasyA, apAradvAreNa bhUpatiH / svayamudghATitenA'tha, nadyogha iva niryayau // 276 // gaGgAyAH pazcime kUle, skandhAvAraM nyadhAnnRpaH / uddizya nidhiratnAni, vidadhe cA'STamaM tapaH // 277 // tadante naisarpa-pANDU, piGgAlaH srvrtnkH| mahApadmaH kAla-mahAkAlau mANava-zaGkhako // 278 // ityete nava nidhayaH, kRtasannidhayo'maraiH / sahasrasaGkhyaiH pratyekaM, narendramupatasthire // 279 // ityUcuste vayaM gaGgAmukhamAgadhavAsinaH / AgatAstvAM mahAbhAga, tvadbhAgyena vazIkRtAH // 28 // yathAkAmamavizrAntamupabhuGga prayaccha ca / api kSIyeta pAtho'bdhau, na tu kSIyAmahe vayam // 281 // 20 naivabhiryakSasahasraiH, kiGkarairiva tAvakaiH / ApUryamANAH satataM, cakrASTakapratiSThitAH // 282 // dvAdazayojanAyAmA, nvyojnvistRtaaH| bhUmadhye saJcariSyAmo, deva ! tvatpAripArzvikAH // 283 // ||cturbhiH kalApakam // tadvAcamanumanyA'tha, bhUpatiH kRtapAraNaH / aSTAhnikotsavaM teSAmakArSIdAtitheyavat / / 284 // senAnIH sagarAdezAd, dvitIyamapi niSkuTam / prAcInaM jAhnavIdevyAH, sAdhayAmAsa kheTavat // 285 // 25 caturbhiniSkuTaigaGgA-sindhvormadhyasthitena ca / khaNDadvayena SadakhaNDaM, bhArataM varSamityadaH // 286 // dvAtriMzatA'bdasahasraiH, sagarastadazAt sukham / anutsukAnAM zaktAnAM, lIlApUrvAH pravRttayaH // 28 // caturdazamahAratnapatirnavanidhIzvaraH / dvAtriMzatA sahasraizca, sevyamAno mahIbhujAm // 288 // jAyAnAM rAjaputrINAM, vaiH sahasraiH smnvitH| sahasrairjAnapadInAM, strINAM taavdbhirnvitH|| 289 // dvAtriMzato janapadasahasrANAmadhIzvaraH / dvAsaptateH puravarasahasrANAM ca zAsitA // 290 // 30 ekasahasronadroNamukhalakSasya cA'dhipaH / pattanASTacatvAriMzatsahasrANAmadhIzvaraH // 291 // kabeTAnAM maDambAnAM, catuvizisahasrapaH / catudezasaharUyAzca, sambAdhAnAmapIzvaraH // 292 // kheTakAnAM sahasrANi, SoDazA'pi ca rakSitA / tathA''karasahasrANAM, viMzatereka IzitA // 293 // pazcAzataH kurAjyAnAmekonAyAzca nAyakaH / antarodakaSaTpaJcAzatazca paripAlakaH // 294 // prAptaH SaNNAvatighrAmakoTInAM svAmitAM ca tAm / pattInAM SaNNavatyA ca, koTibhiH privaaritH||295|| 35 kuJjarANAM vAjinAM ca, sthAnAM ca pRthak pRthak / lakSAbhizcaturazItyA, chAditAvanimaNDalaH // 296 // * sahasrairnavamiryakSaiH, kiGka saGgha 3 // 3 kSudragrAmavat / 2 dvaatriNshtaa| 3 antaradvIpaH / Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 223 tato nivavRte cakrI, cakraratnapathAnugaH / RddhyA mahatyA sampUrNaH, poto dvIpAntarAdiva // 297 // ||dshbhiH kulakam / / grAmezairdurgapAlaizca, maNDalezaizca vartmani / kriyamANocitArthazrIvitIyAcandramA iva // 298 // prasAribhirabhivyoma, purataH sainyareNubhiH / zasyamAnAgamo dUrAd, vardhApakanarairiva // 299 // heSitai hitairbandighoSaistUryAravairapi / spardhayeva prasRmarairdizo badhirayanniva // 300 // dine dine yojanikaiH, prayANaiH sukhamApatan / sagaro nagarI prApa, vinItAM dayitAmiva // 301 // // caturbhiH kalApakam // vinItAyAH parisare, saritpatirivAvadhau / nivezya zibiraM rAjA'vatasthe sthemaparvataH // 302 // tatrA'pareyuH sagaro, vAhyAlyAM vAhakelaye / ekaM sUkalamAruhya, yayau sarvakalAnidhiH // 303 // tatra vikramayAmAsa, caturaM taM turaGgamam / uttarottaradhArAsu, krameNA''ropayacca saH // 304 // 10 ArUDhaH paJcamI dhArAmutpapAta nabhastale / valgAdisaMjJAnabhijJIbhUto bhUtairivAzritaH // 305 // sagaraM so'pahRtyA'zvo'zvarUpa iva rAkSasaH / mahAraNye pracikSepa, kolAkSepeNa raMhasA // 306 // valagAM sAmarSamAkRSyorubhyAM cA''kramya pArzvayoH / dadhAra sagaro'zvaM taM, jhampAM dattvottatAra ca // 30 // vidhurasturagaH so'pi, papAta pRthivItale / pRthvInAtho'pi pAdAbhyAmeva gantuM pracakrame // 308 // yAvat kiJcid yayau tAvad, dadazaikaM mahAsaraH / AdityakaraparyastAM, bhUbhraSTAmiva candrikAm // 309 // 15 tatra zramApanodAya, satrau vanya iva dvipaH / svAdu svacchaM padmagandhi, zItaM ca sa payaH papau // 310 // niryayau sarasastasmAt , sa tasthau tIrasImani / dadarza caikAM yuvati, jaladevImivA'grataH // 311 // tAM navAmbhojavadanAM, nIlotpalavilocanAm / taraGgAyitalAvaNyajalAM cakrayugastanIm // 312 // merakokanadoddAmapANi-pAdamanoramAm / zarIriNI sarolakSmI, sa pazyannityacintayat // 313 / / apsarAH kiM ? vyantarI kiM?, kimatho nAgakanyakA / vidyAdharI vA kimiyaM ?, na sAmAnyedRzI bhavet / / 20 na tathA hRdayAnandaM, karoti sarasIjalam / yathA darzanamatasyAH, sudhAvRSTisahodaram // 315 // tayA'pi dadRze rAjA, rAjIvadalacakSuSA / tataH saMvaritenevA'nurAgeNa tadaiva hi // 316 // sadyo'pi kAmavidhurA, sA sakhIbhiH kthnycn| saMsthApyA''nIyatA''vAse, mlAnA saaymivaajinii||317|| sagaro'pi sarastIre, zanairgacchan smarAturaH / etya kaJcukinA natvA, caivamUce kRtAJjaliH // 318 // khAminihaiva bharatakSetravaitAThyaparvate / vallabhaM sampadAmasti, puraM gaganavallabham // 319 // 25 vidyAdharapatistatra, khyAto nAmnA sulocanaH / trilocanasakhaH puryAmalakAyAmivA'bhavat // 320 // sahasranayano nAma, tasyA'sti tanayo nayI / sukezA duhitA ceyaM, vizvastraiNaziromaNiH // 321 // naimittikena caikena, jAtamAtrA'pi varNitA / strIratnameSA mahiSI, bhavitrI cakravartinaH // 322 // itazca pUrNameghena, rathanUpurabhUbhujA / bhUyo bhUyo yAciteyamudvoDhumanurAgiNA // 323 // tAM pitaryadadAne ca, hatukAmo haThAdapi / pUrNamegho megha iva, garjan yoddhumupAyayau // 324 // 30 pUrNameghazcirataraM, yodhayitvA sulocanam / cakre dIrghabhujo dIrghanidrAmudritalocanam // 325 // khadhanaM taddhana ivopAdAya bhaginImimAm / sahasranayanotrA''gAnmahAtman ! saparicchadaH // 326 // sarovare tayA ceha, krIDantyA tvamasIkSitaH / zikSitA cA''zu' kAmena, vikAraM vedanAmayam // 327 // - ghAva svedavatI, stabdhA pAzcAlikeva sA / zItAteva saromAJcA, zleSmaleva skhalatsvarA // 328 // parAkramagiriH / 2 azvakrIDAbhUmau / 3 azvakrIDAyai / 4 uddhatAzcam / 5 avilambena / * degstabhU saGgha 3 // 6 raktakamalam / kmlptrnetryaa| kaamaarditaa| 9kuberH|10khiinnaaN samUhaH baiNam / zreSmavatIva / Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva bhIteva vepathumatI, vivarNA rogabhAgiva / udathuH zokamagneva, yoginIva layasthitA // 329 // kSaNAdavasthAvaicitryaM, prapede tava darzanAt / tat trAyasva jagatrAtarna yAvat sA vipadyate // 330 // sauvidale vadatyevaM, sahasranayano'pi saH / Ayayau nabhasA tatra, namazcakre ca cakriNam // 331 // so'numAnya nijAvAse'naiSIt sagaracakriNam / strIratnasya sukezAyA, dAnAcca tamatoSayat // 332 // 5 tatazca tau vimAnena, sahasrekSaNa - cakriNau / vaitADhyazaile yayatuH puraM gaganavallabham // 333 // nivezya paitRke rAjye, sahasranayanaM tataH / sarvavidyAdharAdhIzaM vyadhatta dharaNIdhavaH // 334 // strInaM tadupAdAya, sagaracakravartyatha / jagAma sAketapuraM, purandaraparAkramaH // 335 // samuddizya vinItAM ca, cakre'STamatapo nRpaH / pauSadhaM pauSadhAgAre, prapede ca yathAvidhi // 336 // aSTamAnte ca niSkramya, pauSadhAgAratastataH / samaM parijanaizcakre, pAraNaM dharaNIdhavaH // 337 // 10 pade pade toraNinIM, bhrUvikAravatImiva / muktAsvastikasandohakAntibhiH sasmitAmiva // 338 // aTTazobhApatAkAbhirnartanAyodbhumiva / dhUpaghaTyutthadhUmAlyA, kRtapatralatAmiva // 339 // maJcastharatnapAtrIbhirnetravistAriNImiva / maJcairvicitrairacitazayanIyAmivoccakaiH / / 340 // vimAnakiGkiNIkkANairmaGgalodvAyanImiva / purIM vAsakasajjAM tAM praviveza vizAMpatiH // 341 // // caturbhiH kalApakam // 15 uttoraNamutpatAkamudvaitAlikamaGgalam / vimAnamiva zakraH svaM gRhAGgaNamagAnRpaH // 342 // sAnnidhyabhAjAM devAnAM sa sahasrANi SoDaza / dvAtriMzataM sahasrANi tathA vasumatIbhujAm // 343 // mahAratnAni senAnI - purodha - gRhi-vardhakIn / trINi triSaSTiyuktAni, sUpakArazatAni ca // 344 // zreNiprazreNikA aSTAdaza cA'nyAnapi kramAt / durgapAla -zreSThi- sArthavAhAdIn vyasRjat svayam // 345 // // trimirvizeSakam // 20 sAntaHpuraparIvAraH, strIratnena samanvitaH / satAM mana ivodAraM, rAjA vezmAvizannijam // 346 // tatra snAnagRhe snAtvA, devatAvasaraukasi / kRtadevArcano rAjA, bubhuje bhojanaukasi // 347 // saGgItakairnATakaizca, vinodairaparairapi / tatazcA'raMsta sagaraH, sAmrAjyazrIlatAphalaiH // 348 // etyAsparedyuH sagaraM, devAdyA evamabhyadhuH / vidadhe bhArataM kSetra, vazaMvadamidaM tvayA // 349 // yuSmAkaM cakravartitvAbhiSekamadhunA vayam / kariSyAmo 'rhato janmAbhiSekamiva vAsavAH // 350 // anujajJe ca tAMzcakrI, lIlonnamitayA bhruvA / mahAtmAnaH praNayinAM praNayaM khaNDayanti na // 351 // athA''bhiyogikA devAH puryA uttarapUrvataH / vicakrurabhiSekAya, maNDapaM ratnamaNDitam // 359 // samudra-tIrtha-hadinI - hRdebhyaH pAvanIrapaH / giribhyazcauSadhIrdivyAstatrA''ninyurdivaukasaH // 353 // atha sAntaHpuraH sastrIratnazcakradharo'vizat / taM ratnamaNDapaM ramyaM, ratnAcalaguhAmiva // 354 // samRgendrAsanaM tatra, snAnapIThaM maNImayam / nRpaH pradakSiNIkRtyA''hitAgniriva pAvakam / / 355 / / sAntaH purastadAruhya, pUrvasopAnavartmanA / siMhAsanamalazcakre, prAGmukhaH pRthivIpatiH // 356 // dvAtriMzadrAjasahasrANyudaksopAnavartmanA / Aruhya tatra nyaSadan, haMsAH kamalapaNDavat // 357 // svasvabhadrAsanAsInA, baddhAJjalipuTAzca te / tasthuH svAmini dattAkSAH zakre sAmAnikA iva // 358 // senApatirgRhapatiH, purodhA vardhakistathA / apare bahavaH zreSThi- sArthavAhAdayo'pi hi / / 359 / / snAnapIThaM tadAruhyA'pAcyasopAnavartmanA / niSeduH svasvasthAneSu, jyotIMSIva nabhastale // 360 // yugmam // tasmin zubhe dine vAre, nakSatre karaNe'pi ca / yoge candre ca lagne ca, sarvagrahabalAnvite // 361 // 1 mriyate / 2 kracukini / * 'nuzApya nijA' saGgha 1 // 3 priyasamAgamavAkhare sajjAm / 25 30 35 224 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 225 364 // abhiSekaM mahIbhartuzcakrurdevAdayaH kramAt / sauvarNai rAjatai rAtaiH, kalazaiH kamalAnanaiH || 362 // yugmam || vAsasA devaduSyeNa rAjJo mamRjuzca te / hastena mRdunA saudhabhitti citrakarA iva // 363 // dardara-malayamaSairatha gandhaiH sugandhibhiH / rAjJo'GgaM churayAmAsurjyotsnayeva nabhastalam // divyaM ca sumanodAmodAmagandharddhibandhuram / khAnurAgamiva dRDhaM babandhurmUrdhni bhUpateH // 365 // vAsAMsi devadUSyANi, ratnAlaGkaraNAni ca / tatastadupanItAni, paryadhAd vasudhAdhavaH || 366 // tatazcakradharastatra, meghadhvanitadhIrayA / girA svanagarAdhyakSaM samAdikSaditi svayam // 367 // adaNDa-zulkAmabhaTapravezAmakarAmimAm / mahotsavAM kuru purIM yAvad dvAdazavatsarIm // 368 // ityAjJAM nagarAdhyakSo, hastyArUDhairnijairnaraiH / puryAmAghoSayAmAsa, sadyo DiNDimikairiva // 369 // itthaM catripadAbhiSekapizunaH SaTkhaNDapRthvIpatestasya svarnagarIvilAsavibhavasteyatratAyAM puri / pratyaGkaM pratimandiraM pratipathaM vA''nandamunmudrayanuccairdvAdaza vatsarANi samabhUt tasyAM mahAnutsavaH // 370 // 10 ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi sagaradigjayacakravartitvAbhiSekavarNano nAma caturthaH sargaH // 5 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 kalikAlasarpajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM dvitIya parva paJcamaH srgH| atha sAketanagarodyAne'jitajinezvaraH / bhagavAn samavAsArSIt , sevyamAnaH suraa-'suraiH||1|| vAsavAdiSu deveSu, sagarAdiSu rAjasu / AsIneSu yathAsthAnaM, vidadhe dezanAM vibhuH // 2 // tadA ca vaitAtyagirau, pUrNamecaM sahasradRk / saran pitRvadhaM kruddho'vadhIt tArkSya ivoragam // 3 // pUrNameghAtmajastamAnaSTo'tha ghanavAhanaH / tatrA''jagAma samavasaraNe zaraNecchayA // 4 // sa triH pradakSiNIkRtya, bhagavantaM praNamya ca / upapAdamupAvikSadupavRkSamivA'dhvagaH // 5 // samAkRSyApi pAtAlAd, bhraMzayitvA divo'pi tam / balIyaso vA zaraNAda, kRSTvA hanmIti vighuvan // 6 // takhA'nupadamevA'tha, sahasrAkSa udAyudhaH / AgAt samavasaraNe'pazyaJca ghanavAhanam // 7 // prazAntakopastyaktAstraH, prabhAvAt paramezituH / natvA pradakSiNApUrva, yathAsthAnamupAvizat // 8 // sagarazcakrabhRdatha, papraccha paramezvaram / kiM vairakAraNaM khAmin!, puurnnmegh-sunetryoH||9|| Acakhyau bhagavAnevamAdityAbhe pure purA / abhavad bhAvano nAma, dravyakoTIzvaro vaNik // 10 // khasUnoharidAsasya, so'rpayitvA'khilaM dhanam / dezAntaraM vaNijyAya, jagAma zreSThibhAvanaH // 11 // videzedvAdazAbdAni, sthitvopAjye mahad dhanam / Ayayo.bhAvanazreSThI, tasthau ca nagarAd bhiH||12|| tatra muktvA parIvAramekAkyapi hi bhAvanaH / nizyAyayau nije samanyutkaNThA hi balIyasI // 13 // pravizan haridAsena, cauro'sAviti zaGkayA / nihataH khaDgaghAtena, vimarzaH kA'lpamedhasAm 1 // 14 // khasa vyApAdakaM jJAtvA, tadAnImapi bhAvanaH / tatkAlakalitadveSA, kAladharmamupAyayau // 15 // sa jJAtvA pitaraM pazcAt , pazcAttApakadarthitaH / cakAra pretakAryANi, sazailyastena karmaNA // 16 // vipede haridAsopi, gate kAle kiyatyapi / duHkhadAn dvAvapi tato, prematuH katicid bhavAn // 17 // kiJcica sukRtaM kRtvA, jIvo'bhUd bhAvanasya tu / pUrNamegho haridAsajIvastvAsIt sulocnH||18|| iti prAgjanmasaMsiddhaM, pUrNamegha-sunetrayoH / vairaM prANAntikaM rAjanaihikaM tvAnuSaGgikam // 19 // bhUyo'pi sagaro'pRcchat , tatsanvoranayomithaH / ko vairahetuH ? snehazca, sahasrAkSe kuto mama // 20 // khamyUice dAnazIlastvaM, parivrAi rambhakAbhidhaH / prAgbhave'bhUstavA'bhUtAM, ziSyau zazyAvalI vimau // abhUccA'tivinItatvAdAvaliste'tivallabhaH / godhenumekAmakrINAdanyadA draviNena saH // 22 // maidaM gokhAminaH kRtvA, kaThorahRdayaH zazI / antarAle patitvaiva, tAM krINAti sa dhenukAm // 23 // 25 kezAkezi muSTAmuSTi, daNDAdaNDi tayostataH / yuddhaM pravavRte ghoraM, zazinA cA''valirhataH // 24 // zazI ciraM bhavaM prAntvA, jajJe'sau meghavAhanaH / Avalistu sahasrAkSastadidaM vairakAraNam // 25 // prAntvA dAnaprabhAveNa, rambhako'pi gatIH shubhaa'| cazyabhUstvaM sahasrAkSe, snehaH prAgjanmabhUzca te||26|| ___ atha rakSApatiImo, niSaNNastatra parSadi / utthAyA''liGgya ramasAnmeghavAhanamabravIt // 27 // puSkaradvIpabharatakSetre vaitAvyaparvate / prAgbhave kAzcanapure, vidyuiMSTro nRpo'bhavam // 28 // sin bhave mamA'bhUstvaM, tanayo rativallabhaH / atyantavallabho vatsa, sAdhu dRSTo'si samprati // 29 // tadevaM sampratyapi me, putro'si parigRhyatAm / sainyaM madIyaM tvadIyamathA'nyadapi yammama // 30 // lavaNode payorAzI, durjeyo ghusadAmapi / yojanAnAM saptazatI, dikSu sarvAsu vistutaH // 31 // rAkSasadIpa ityasti, sarvadvIpaziromaNiH / tadantare trikUTAdri minAbhau sumeruvat // 32 // mahavilayAkAro, yojanAni navonnataH / paJcAzataM yojanAni, vistIrNo'styatidurgamaH // 33 // samIpam / 2 vicaarH| / dukhshitH| - Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 paJcamaH sargaH] triSaSThizalAkApuruSacaritam / tasyopariSTAt sauvarNaprAkAra-gRha-toraNA / mayA laGketi nAmnA pUraghunaivA'sti kAritA // 34 // SaD yojanAni bhUmadhyamatikramya cirantanI / zuddhasphaTikavaprAGkA, nAnAratnamayAlayA // 35 // sapAdayojanazatapramANA pravarA purI / mama pAtAlalaGketi, vidyate cA'tidurgamA // 36 // purIdvayamidaM vatsA''datva tannRpatirbhava / bhavatvayaiva te tIrthanAthadarzanajaM phalam // 37 // ityuktvA rAkSasapatirmANikyaivabhiH kRtam / dadau tasmai mahAhAraM, sadyo vidyAM ca rAkSasIm // 38 // 5 bhagavantaM namaskRtya, tadaiva ghanavAhanaH / Agatya rAkSasadvIpe, rAjA'bhUllaGkayostayoH // 39 // rAkSasadvIparAjyena, rAkSasyA vidyayA'pi ca / tadAdi tasya vaMzo'pi, yayau rAkSasavaMzatAm // 40 // evaM sthite ca sarvajJo, viharananyato yayau / khaM khaM sthAnaM yayuste'pi, surendra-sagarAdayaH // 41 // itaH punazcatuHSaSTisahasrastrIbhiranvitaH / raMtisAgaranimagno, nAkIvA'raMsta cakrabhRt // 42 // tasyA'ntaHpurasambhogajanmA mlAnirapAsyaita / strIratnabhogAdadhvanyazramo'pAcyanilAdiva // 43 // 10 evaM sukhaM vaiSayikaM, tasyA'nubhavato'nizam / jahuprabhRtayaH SaSTisahasrA jajJire sutaaH|| 44 // dhAtrIbhiH pAlyamAnAste, kramAd vavRdhire sutAH / udyAnapAlIbhirivodyAnajAtA mahIruhAH // 45 // te kalAgrahaNaM cakruH, zanai reMjanijAnivat / vapuHzrIvalyupavanaM, yauvanaM ca prapedire // 46 // te nijaM darzayAmAsurastravidyAsu kauzalam / dadRzuH parakIyaM ca, nyUnAdhikadidRkSayA // 47 // vAhyAlyAM bhramimAnIya, samudrAvarttalIlayA / durdamAnapyadamayan , zUkalAMste kalAvidaH // 48 // 15 dupatrasyA'pyasahanAn , skandhadezavivartinaH / vyAlAnapi vazIcakruH, kuJjarAMste'tinirjarAH // 49 // udyAnAdiSu te khairaM, remire sarvayovRtAH / avandhyazaktayo vindhyATavyAM madakalA iva // 50 // atha cakriNamanyedyuH, sagaraM sadasi sthitam / iti vijJapayAmAsuste kumArA mahaujasaH // 51 // amaro mAgadhapatiH, prAcImukhavibhUSaNaH / dakSiNAzaikatilako, varadAmapatistathA // 52 // pazcimAzAkirITazrIH, prabhAsAdhipatiH sa ca / bhuje iva bhuvo gaGgA-sindhU api saridvare // 53 // 20 vaitADhyAdrikumArazca, bharatAmbhojakarNikA / kRtamAlastamisrAdvA kSetrapAla ivocakaiH // 54 // bharatAvadhibhUstambho, himAcalakumArakaH / khaNDaprapAtAdhiSThAno, nATyamAlaH sa cotkaTaH // 55 // naisarpapramukhAste ca, navA'pi nidhidevatAH / divaukaso'pyevamamI, nRvat tAtena sAdhitAH // 56 // // paJcabhiH kulakam // SaTkhaNDamariSaDvargavadidaM vasudhAtalam / svayameva parAjigye, tAtenA'mitatejasA / / 57 // 25 kRtyazeSaM na te kizcidasti dorvikramocitam / tvatputratvaM jJApayAmo, yat kRtvA deva ! samprati // 58 // tAtena sAdhite'muSmin , bhUtale sakale'pi tat / svecchAviharaNenaiva, tAta ! putratvamastu naH // 59 // tatastAtaprasAdena, bhavanAGgaNavad bhuvi / vayaM vihartumicchAmaH, svacchandaM vanahastivat // 6 // praNayaprArthanAM tAM ca, sa teSAM pratyapadyata / mahatsu yAjjA'nyasyApi, na mudhA kiM punastukAm // 61 // atha te pitaraM natvA, nijAvAsAnupetya ca / dundubhIstADayAmAsuryAtrAmaGgalasUcakAn // 62 // 30 dhIrANAmapi saGkSobhadAyInyazubhadAni ca / utpAtAzakunAnyeSAM, tadAnImiti jajJire // 63 // mArtaNDamaNDalaM ketuzatAkulamajAyata / rasAtaladvAramiva, mahoragakulAkulam // 64 // saJjAtamadhyacchidraM ca, rajanIkaramaNDalam / adRzyata navotkIrNadantatADaGkasannibham // 65 // vAtAndolitavallIva, cakampe ca vasundharA / zilAzakalavRSTyAmA, jAtAH karakavRSTayaH // 66 // kaamkiiddaaskH| 2 devH| 3nanAza / dakSiNapavanAt / 5 candravat / 6 duSTAn / 7 devebhyo'pyadhikAH / mitrtaaH| 9mttgjaaH| 10 yat kArya kRtvA vayaM tvatpunA iti jJApayAmaH / 11 apatyAnAm / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R28 kalikAlasarvabAnIhemacandrAcAryapraNIta [dvitIyaM para ajAyata rajovRSTiH, zuSkAbhrakSodasodarA / sammukho vAyuruddaNDo, ruSTo ripurivA'bhavat // 67 // azivAzca zivAH kAmaM, dakSiNasthA vavAzire / tatsparddhayeva tatrasthAzcakruzuH kauzikA api // 68 // cillAzca maNDalIbhUya, bhramurnabhasi nIcakaiH / uccakairApatatkAlacakrakrIDAparispRzaH // 69 // ajAyanta ca tatkAlaM, gandhemA api nirmadAH / srotavinya iva grISmakAle nirjalatAjuSaH // 70 // 5 hayAnAM heSamANAnAM, dhUmalekhA mukhAntarAt / niryayubhISaNatarA, bilebhya iva pannagAH // 71 // tAnyavAjIgaNan sarvANyutpAtAzakunAni te / tajjJAnAmapi hi nRNAM, pramANaM bhavitavyatA // 72 // kRtastrAnAH kRtaprAyazcitta-kautukamaGgalAH / cakriNaH sarvasainyena, te kumArAH pratasthire // 73 // strIratnavarja ratnAni, sarvANyapi mahIpatiH / prajiMghAya sutaiH sArdhamAtmaiva hi sutatvabhAk // 74 // kecid gajavarArUDhA, dikpAlAkAradhAriNaH / azvAnadhiSThitAH kecidatirevantamUrtayaH // 75 // 10 adhyAsInA sthAn kecidAdityAdyA iva grahAH / kirITadhAriNaH sarve'pyadhIzA dhusadAmiva // 76 // vakSaHsthalaluladdhArAH, sasaritkA ivA'drayaH / devatA iva bhUprAptA, vividhAyudhapANayaH // 77 // chatralAJchitamUrdhAno, drumAGkA vyantarA iva / AtmarakSaiH parivRtA, velAdhArairivA'bdhayaH // 78 // avihastodastahastaiH, stUyamAnAzca mAgadhaiH / vasundharAM dArayantasturaGgamakhuraiH kharaiH // 79 // tUryapraNAdairbadhirIkurvANAH sarvato dizaH / andhIkurvanta utkSiptairbhUrajobhizca bhUribhiH // 8 // 15 udyAneSu vicitreSUdyAnAnAmiva devatAH / giriprastheSu ca girikumArA iva hAriNaH // 81 // saritputrA iva saritpulineSu ca caarussu| svacchandaM ramamANAste, babhramurbharatAvanau // 82 // aSTamiH kulakam / / grAmA-''kara-pura-droNamukha-kheTAdiSu vyadhuH / jinAcA vicarantaste, mAlA vidyAdharA iva // 83 // bhuJjAnA bahudhA bhogAn, dadAnA bahudhA dhanam / suhRjanAn prINayanto, vinighnanto'suhRjanAn // 84 // darzayantaH pathi calallakSapAtanakauzalam / bhRzamanyApatacchatragrahaNasya ca naipuNam // 85 // 20 zastrAzastrikathAcitrAstAstA narmakathA api / yAnAdhirUDhaiH kurvANAH, savayobhiH samaM nRpaiH // 86 // apyAlokanamAtreNa, kSuttRSAharaNauSadham / te'nyadA'STApadaM prApurAspadaM puNyasampadAm // 87 // mahAsarobhiH pIyUSanidhAnamiva nAkinAm / upAttanIlasaMvyAnamiva saandraardrpaadpaiH||88|| mahApakSadharamiva, payodaiH pAripArzvikaiH / lambamAnapatAkAGkamiva nirjharavAribhiH // 89 // vidyAdharavilAsauko, vaitAbyamiva nUtanam / gAyantamiva muditamayUrAdikalasvanaiH // 9 // 25 caityaM sazAlabhaJjIkamiva khecaryadhiSThitam / kirITamiva medinyA, ratnopalavinirmitam // 91 // nandIzvaradvIpamiva, caityavandanakAmyayA / abhIyamAnaM satataM, cAraNazramaNAdibhiH // 92 // . taM dRSTvA nityaparvANaM, parvataM sphATikopalam / te papracchuH svasacivAn, subuddhiprabhRtIniti // 93 // vaimAnikAnAM svargasthakrIDAdribhya ivaikakaH / avatIrNo vasumatImayaM ko nAma parvataH ? // 94 // kena cA'bhraMlihamiha, vidadhe caityamadbhutam / idaM himavadadristhazAzvatAyatanopamam ? // 95 // 30 atha te matriNo'pyUcuH, purA'bhUdRSabhaH prabhuH / yuSmadvaMzasyA''dikarastIrthasthA'pyatra bhArate // 96 // tatsanurnavanavatemA'NAmagrajo'bhavat / bharato nAma paTkhaNDabharatakSetrazAsitA // 97 // krIDAgirirayaM tasya, cakriNo'STApadAbhidhaH / anekAcaryasadanaM, sumeruriva vajriNaH // 98 // sAdhUnAM dazasAharuyA, saheha ca mahIdhare / bhagavAnRSabhakhAmI, jagAma padamavyayam // 99 // RSabhakhAminirvANAnantaraM bharatezvaraH / caityaM siMhaniSadyAkhyaM, cakre ratnopalairiha // 10 // bhshubhsuuckaaH| avagaNayAmaka maahinnot| suuryputraadhikruupaaH| 5 avyaakuloiikraiH| 6 ktthoraiH| 7 manoharAH / zatrUn / haakhkthaa|| 1.uttriipnns| abhigamyamAnam / 12 nityotsavam / Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH triSaSTizalAkApuruSacaritam / RSabhasvAmino vimyamarhatAM bhAvinAmapi / sa trayoviMzate ratnagrAvabhirdoSavarjitaiH // 101 // svasvapramANasaMsthAnavarNalAJchanabhAJji tu / bimbAni bhaktyA parayA, vyadhatteha yathAvidhi // 102 // yugmam // cAraNabhramaNaistAni, bimbAni pratyatiSThipat / bAhubalyAdivandhUnAM stUpAn mUrtIzca so'kRta // 103 // sthito'tra vRSabhasvAmI, tIrthakuccakri - kezavAn / pratikezava - rAmAMzca, bhAvinastamajijJapat // 104 // sopAnabhUtAni padAnyaSTA'muM parito vyadhAt / bharato yena tenA'yamaSTApada udIryate // 105 // asAvasmatpUrvajAnAmiti prAdurbhavanmudaH / taM te'thA''ruruduH zailaM kumArAH saparicchadAH // 106 // tatra siMhaniSadyAyAM caitye pravivizuzca te / dUrAdAlokamAtre'pi, nemuvA''dijinezvaram // 107 // ajitasvAmibimbaM ca, cimbAnyanyArhatAmapi / tulyayA zraddhayA nemurgarbhazrAddhA hi te khalu // 108 // atha gandhodakaiH zuddhairmatrAkRTairiva kSaNAt / kumArAH strapayAmAsurvimbAni zrImadarhatAm // 109 // ke'pyadbhirvibharAJcakruH, kalasAn kecidArpayan / kecicca loThayAmAsuH, pratISuH ke'pi recitAn // 110 // 10 ke'pi snAtravidhiM peTurjagRhuH ke'pi cAmarAn / sauvarNadhUpadahanAnyupAdadata cApare / / 111 // cikSirdhapadahaneSvapare dhUpamuttamam / ke'pi zaGkhAditUryANi vAdayAmAsuruccakaiH // 112 // snAnagandhodakaistaizca, patadbhistatra vegataH / aSTApadagirirjajJe, tadA dviguNanirjharaH // 113 // pakSmalaiH komalai rUkSairdevadUSyopamaiH paTaiH / te'mArjan ratnabimbAni tAni vaikaiTikA iva // 114 // gozIrSacandanarasaizcakrusteSAM vilepanam / te'tisairandhayaH khairaM nirbharaM bhaktizAlinaH // 115 // arcayAmAsuracastA, vicitraiH puSpadAmabhiH / ratnAlaGkaraNairdivyairvastrairapi manoharaiH / / 116 // purataH svAmibimbAnAmindurUpaviDambinaH / akhaNDaistaNDulaiH paTTeSvAlikhaste'STamaGgalIm // 117 // ArAtrikamatho cakrurdivyakarpUravartibhiH / te'rcitvottArayAmAsurdivAkarasahodaram // 118 // zakrastavena vanditvA, racitAJjalayo'tha te / jinendrAnnRSabhasvAmiprabhRtIniti tuSTuvuH // 119 // apAraghorasaMsArapArAvAratarIsamAH / / nirvANakAraNIbhUtA, bhagavantaH ! punIta naH // 120 // syAdvAdavAdaprAsAdapratiSThAsUtradhAratAm / naya-pramANairvidbhayo, yuSmabhyamanizaM namaH // 121 // AyojanaM gAminI bhirvANIsAraNibhirbhRzam / azeSajagadudyAnAdhyAyakebhyo namo'stu vaH // 122 // yuSmaddarzanato'smAbhirapi sAmAnyajIvidaiH / avAptamApaJcamArajIvitavyaphalaM param // 123 // kalyANakairgarbha janma-pratrajyA-jJAna- muktibhiH / nArakANAmapi sukhapradebhyo vo namo namaH // 124 // meghAnAmiva vAyUnAmiva candramasAmiva / arkANAmiva bhavatAM, sAdhAraNyaM zriye'stu naH / / 125 / / aSTApadagirAvatra, dhanyAste pakSiNo'pi hi / nirantarAyAH pazyanti, bhavato ye dine dine // 126 // jIvitaM caritArthaM naH, kRtArtho vibhavazca naH / yuSmadAlokanA -'rcAbhizcirarAtrIya samprati // 127 // iti stutvA namaskRtya, bhUyo'pi zrImadarhataH / prAsAdAnniryayustasmAnmuditAH sagarAtmajAH // 128 // vavandire te bharata bhrAtRstUpAMzca pAvanAn / kiJcid dhyAtvA tato jahruruvAcA'varajAniti // 129 // 25 aSTApadasamaM sthAnaM, manye kvA'pi na vidyate / kArayAmo vayamatra, caityametadivA'param / / 130 // 30 mukto'pi bharatakSetraM, bhuGkte bharatacatrayaho ! / girau bharatasAre'tra, caityavyAjAdavasthitaH // 131 // etadeva kRtaM caityamasmAbhizced vidhIyate / bhAvibhirlupyamAnasya caityasyA'muSya rakSaNam // 132 // pravRtte duHSamAkA, bhaviSyanti narA yataH / arthalubdhA hInasaccAH, kRtyA kRtyA vicArakAH / / 133 / / pratyagradharmasthAnasya karaNAdadhikaM tataH / cirantanAnAM hi dharmasthAnAnAM parirakSaNam // 134 // Amityukte kanIyobhirdaNDaratnamupAdade / tato jahuH sahasrAMzuriva tejobhirulvaNaiH // 135 // 229 5 15 35 1 jagRhuH / 2 rikAn / 3 maNikArA iva / 4 prINayantrayaH / 5 sAmyabhAvaH / 6 nirvijJAH / 7 ciram / 8 kakSubhAn / triSaSTi. 30 20 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 230 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIya parva aSTApadaM puramiva, paritaH parikhAkRte / sa mAM khanitumArebhe, daNDaratnena saanujH|| 136 // sahasrayojanAM cole, parikhAM sagarAtmajAH / cakhnuste'tha tayA nAgasapAni ca babhaJjire // 137 // nAgaloko'khila upadrUyamANeSu sadmasu / cukSobha yAdasAM cakraM, madhyamAna ivAmbudhau // 138 // paracakra ivA''yAte, pradIpana ivodyate / mahAvAta ivodbhUte, nAgAsnesuritastataH // 139 // AkulaM nAgalokaM cA''lokayAmAsa taM tathA / krudhA jvalan jvalanavanAgarAD jvlnprbhH||140|| dAritAM cA'vanI prekSya, kimetaditi sambhramAt / tato nirgatya sagarakumArAnAjagAma saH // 141 // uddAmabhrakuTIbhIma, uttaraGga ivA'rNavaH / prakopasphuradadhara, udarciriva pAvakaH // 142 // taptAyastomarazreNIriva tAmrA dRzaH kSipan / sphArayan nAsikArandhra, vanAmidhamanInibhe // 143 // kRtAnta iva saGghaddho, durIkSaH pralayArkavat / jvalanaprabhanAgendra, ityUce sagarAtmajAn // 144 // 10 AH! kimetadupakrAntamaho! vikrAntamAnibhiH / durmadairdaNDaratnApyA, durgApyA zabarairiva 1 // 145 // zAzvatAnAmapyadhunA, bhavanAdhipavezmanAm / akAryupadravaH ko'yamaprekSApUrvakAribhiH // 146 // ajitasvAmino bhrAtuSputrairapi kimIdRzam / bhavadbhirvidadhe karma, pizAcairiva dAruNam 1 // 147 // athoce jahanA nAgarAjedaM yuktamabhyadhAH / amunA vezmabhaGgenAmadupajJena pIDitaH // 148 // vezmanAM yuSmadIyAnAM, bhaGgo'stviti manISayA / vasundharA na khAteyamamAbhirdaNDapANimiH // 149 // 15 kintvaSTApadatIrthasyA'muSya rakSaNahetave / parikhArUpato'smAbhiriyaM khAtA vasundharA // 150 // atra hyasadvaMzakandazcakre bharatacakrabhRt / caityaM ratnamayaM ratnapratimAzcA'rhatAM shubhaaH||151 // bhaviSyatkAladoSeNa, lokebhyastadupadravam / zaGkamAnaH prayatno'yamamAbhirvihitaH khalu // 152 // bhaGgo yuSmadvezmanAM tu, dUratvAnna hi shngkitH| daNDazaktiramogheyaM, hanta ! tatrA'parAdhyati // 153 // avimRzyavidhAyitvenArhadbhaktyA ca yat kRtam / tat sahakhA'taH paraM tu, kariSyAmona hIdRzam // 154 // 20 evaM jahukumAreNA'nunIto nAgarADapi / zazAma sAmavAgambhaH, kopAgneH zamanaM satAm // 155 // mA sa kRDhaM puna!yamIgityabhidhAya saH / nAgalokaM yayau nAgarAjaH siMho guhAmiva // 156 // nAgarAje gate jahAjahe sodarAniti / parikhA vihitA tAvadaSTApadagireriyam // 157 // kintu pAtAlagambhIrA'pyambhoriktA~ na bhAtyasau / buddhizUnyA dehabhAjo, mahatyapyAkRtiryathA // 158 // kizca sambhAvyate'muSyA, rajobhirapi pUraNam / sthalIbhavantyeva gartA, api kAlena gacchatA // 159 // 25 pUraNIyA tato'vazyamiyaM nIreNa bhUriNA / uttaraGgAM vinA gaGgA, tacca kartuM na pAryate // 160 // sAdhu sAdhviti sodaryaiAhato jahuragrahIt / amoghaM daNDaratnaM tad, yamadaNDamivA'param // 161 // daNDaratnena tenA'tha, gaGgAtaTamadArayat / jalurvajrIva vajreNa, mahAzikhariNastaTIm // 162 // daNDadAraNamArgeNa, cacAlA'tha saridvarA / nIyate yatra tatrA'mbho, gacchatyRjupumAniva // 163 // utkSiptazailazikharevA'bhraMlihamahormibhiH / dRDhAsphAlitatUryeva, taTAsphAlananikhanaiH // 164 // dviguNaM daNDabhedaM ca, kurvANA vAmburaMhasA / aSTApadAdriparikhAM, gaGgA prApa samudravat // 165 // // yugmam // yojanasahasradanI, pAtAlamiva bhISaNAm / sA pravRttA pUrayituM, parikhAM parito'pi tAm // 166 // aSTApadAdriparikhApUraNArthamakRSyata / jahunA yat tato gaGgA, tataH prabhRti jAhnavI // 167 // parikhAM pUrayitvA ca, bhUribhirvivarairjalam / dhArAyacairivA'vikSanAgAnAM bhavaneSvatha // 168 // 1 parita ityarthaH / 2 jalajantUnAm / 3 agnivat / . avicAritakAribhiH / 5 amaskRtena / sAvanagarbhA vANyeva jalam / *jakanyAyojanasahalapramANAm / Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacamaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 171 // payobhiH pUryamANeSu, bilavat phaNivezmasu / phUtkurvantaH pratidizaM, phaNinastresurAkulAH // 169 // nAgalokasya saGghobhaM dRSTvA bhUyo'pi so'hirAT / akupyad vikaTAkAra, ArAspRSTa iva dvipaH // 170 // avocacca sagarajAH, pitRvaibhavadurmadAH / na sAmayogyAste kintu, daNDArhA rAsabhA iva // eko'parAdho bhavanabhraMzarUpo vyapadyata / mayA'kAri na zikSA yat, taistanmantUMyitaM punaH // 172 // ArakSa iva dasyUnAM teSAM zikSAM karomyaho ! / ahamityudbhaTaM jalpannanalpATopabhISaNaH // 173 // akAla iva kAlAgnirUddhAnto dIptidAruNaH / jagad dagdhumanA vAdherauvaigniriva nirgataH // 174 // vajrAnala ivojvAlaH, sa nirgatya rasAtalAt / tatrA''jagAma vegena, samaM nAgakumArakaiH // 175 // // tribhirvizeSakam // IzAzcakre ca tAn maJju, dRSTyA dRSTiviSAdhipaH / bhasmarAzIbabhruvuste, vahninA tRNapUlavat // 176 // jajJe hAhAravastatra, rodaH kukSimbharirmahAn / loke syAdanukampAyai, sAgasAmapi nigrahaH // 177 // SaSTiM sahasrAn sagarAtmajAnAM sa tAn kathAzeSatayA vidhAya / rasAtalaM nAgapatiH sanAgo, yayau vivasvAniva vAsarAnte // 178 // ityAcArya zrI hemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi sagaraputranidhano nAma pazcamaH sargaH // 1 zAstravizeSaH / 2 aparAkham / 3 baDhanAbhiH / 231 5 10 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 [dvitIyaM parva kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM SaSThaH srgH| coccccccoo - - krisainye'tha sainyAnAmAkranda udabhUnmahAn / mahAjalAzaya iva, riktIbhavati yAdasAm // 1 // ke'pyAkhAditakimpAkA, iva pItaviSA iva / sarpadaSTA ivonmUrchAH, peturvasumatItale // 2 // kecidAsphAlayAmAsuH, svaziro nAlikeravat / kecidAjagire vakSaH, kRtAgaskamivA'sakRt / / 3 // 5 pAdAn prasArya ke'pyasthuH, kRtyamUDhAH purandhrivat / bhRgUNyAruruhurjhampAM, kapivat ke'pi ditsavaH // 4 // kUSmANDadAramudarANyeke svAni didIrSavaH / cakRSuH kSurikA kozAd, yamajihvAsahodarAm // 5 // AtmAnaM taruzAkhAyAmudbhanchumanaso'pare / babandhuruttarIyANi, lIlAdolAM yathA purA // 6 // ziraso'troTayan ke'pi, kezAn kSetrAt kuzAniva / ke'pyaGgalagnaM nepathya, cikSipuH khedabinduvat // 7 // hastanyastakapolAH ke'pyasthuzcintAparAyaNAH / pradattottambhanastambhajarjarAkArakuDyavat // 8 // 10 asaMvahantaH kecicca, paridhAnAMzukAnyApe / vizaMsthulAGga vyaluThacunmattA iva bhUtale // 9 // vilApo'ntaHpurastrINAM, kurarINAmivA'mbare / hRdayAkampajanakaH, pRthak pRthagabhUditi // 1 // prANezAn gRhNatA'sAkaM, prANAnatraiva muJcatA / kimardhavaizaMsamidaM, re daivA''caritaM tvayA ? // 11 // prasIda vivaraM dehi, sphuTitvA devi kAzyapi! / abhrAdapi patitAnAM, zaraNaM dharaNI khalu // 12 // adya cndngodhaanaamivaa'smaakmupyeho|| vidyuddaNDamakANDe'pi, deva! pAtaya nideyama // 13 // 15 prANAH! zivA vaH panthAnaH, santu yAta yathepsitam / vimuzcatA'maccharIramavayakuTImiva // 14 // samAyAhi mahAtandre, sarvaduHkhApanodini! / mandAkini! tvamutplutya, jalamRtyuM prayaccha vA // 15 // asyAM giritalATavyAM, prAdurbhava davAnala! / anuyAmaH patigati, tava sAhAyyakAd yathA // 16 // hA kezapAza! muzcA'dya, sumanodAmasauhRdam / yuvAbhyAM dIyatAM netre , kajalAya jalAJjaliH // 17 // patralekhanakaNDUti, mA kRSAthAM kapolakau! / alaktakavyatikarazraddhAmadhara! mA dhara // 18 // 20 gItAkarNanavat kau~', tyajataM ranakarNikAm / he kaNTha! kaNThikotkaNThAM, mA kArSIstvamataH param // 19 // vakSojAvadya vAM hAro, nIhAro'mbhoruhAmiva / sadyo hRdaya! bhUyAstvaM, pakkairvArukaivad dvidhA // 20 // pAhU! kaGkaNa-keyUrai ravi kRtaM ca vAm / nitamba! rasanAM muJca, prAtazcandra iva prabhAm // 21 // anAptairiva paryAptaM, he pAdau! pAdabhUSaNaiH / alamaGgo'GgarAgaistaiH, kapikacchUmayairiva // 22 // evamantaHpurastrINAM, ruditaiH karuNavaraiH / vanAnyapi pratiravai, ruruduH saha bandhuvat // 23 // 25 senAdhipati-sAmanta-maNDalezAdayo'pi hi / zoka-hI-krodha-zaGkAdivicitraM prAlapaniti // 24 // hA svAmiputrAH! ka gatAH 1, na hi saMvidmahe vayam / brUtA'nuyAmo'dya yathA, svaamishaasnttpraaH||25|| kiM tirodhAnavidyeha, bhavatAM kA'pyupasthitA / sA tu khedAya bhRtyAnAM, prayoktuM na hi yujyate // 26 // yuSmAn naSTAn vinaSTAn vA, hitvA gatavatAM mukham / kathaM drakSyati naH svAmI, RSihatyAkRtAmiva ? // 27 // yuSmAn vinA gatAn no'dya, loko'pyupahasiSyati / hRdaya! sphuTa re! sadyaH, pyHsiktaamkumbhvt||28|| 30 tiSTha tiSThAhikheTa! tvaM, chalena zveva naH patIn / vyagrAnaSTApadatrANe, dagdhvAjyAsIH ka re'dhunA // 29 // khagaH khaDgo dhanya dhanva, zaktiH zaktirgadA g2adA / yuddhAya sajIbhava re !, kiyacaMSTvA gamiSyasi ? // 30 // amI tAvadiha tyaktvA, yayuH svAmisUnavaH / hahA! tatra gatAnadya, tyakSyati khAmyapi drutam // 31 // kRtAparAdham / 2 chinjhaTakAni atyucAni girishikhraanni| 3 daatumicchvH| - zithilAvaM yathA svaattthaa| * pure strI saharasA 3 saMtA0 // 5 ardhamaraNam / 6 he pRthvi / 7 bhATakagRhItAM kuTImiva / 8 puSpamAlAmaitrIm / 9 smbndhH| dhira saMtA0 sA // himam / padhirbhaTakavat / 12 he zarIra / / 15 amAn / 4 apakapaDavat / Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSTaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 233 agatAnapi nastatra, jIvato'traiva tiSThataH / zrutvA laJjiSyate svAmI, yadi vA nigrahISyati // 32 // ___ evaM ruditvA vividhaM, bhUyaH sambhUya te mithaH / sahajaM dhairyamAlambya, mantrayAmAsurityatha // 33 // pUrvoditavidhAnebhyaH, paroktavidhivad vidhiH / sarvebhyo balavAMstasAna ko'pi balavattaraH // 34 // tatrA'zakyapratIkAre, mudhA praticikIrSitam / vyomnaH pratijighAMseva, jighRkSeva nabhavataH // 35 // ebhiH pralApaistadalaM, hastyazvAyakhilaM prabhoH / idAnImarpayAmaH khaM, vayaM nyAsadharA iva // 36 // 5 ucitaM rucitaM vA'pi, yatkiJcana tataH param / vidadhAtu tadasmAsu, svAmI kiM no vicintayA ? // 37 // __evamAlocya te sarve, sarvamantaHpurAdikam / AdAya dInavadanAH, pratyayodhyaM pratasthire // 38 // mandaM mandamathotsAhahInA mlAnAnanekSaNAH / ayodhyAsannidhibhuvaM, prApuH suptotthitA iva // 39 // viSaNNAstatra ca sthitvA, nItA vadhyazilAmiva / upavizya mahIpIThe'nyo'nyamevaM babhASire // 40 // bhaktA bahujJA doSmanto, dRSTasArAH purA'pi ca / ityAdiSTA vayaM rAjJA, satkRtya tanayaiH saha // 41 // 10 vinA kumArAnabhyetya, svAmino'gre vayaM katham / vadanaM dhArayiSyAmo, nAsikArahitA iva // 42 // kathaM vA kathayiSyAmaH, putravRttAntamIdRzam / akANDAzanisampAtasadRzaM vasudhApateH 1 // 43 // ataH paramaho ! tatrA'smAkaM gantuM na yujyate / yujyate kintu maraNaM, zaraNaM sarvaduHkhinAm // 44 // sambhAvanAyAH prabhuNA, kRtAyA bhraMzabhAjinaH / puMso'zarIrikasyeva, jIvitavyena kiM nanu ? // 45 // kizca putrakSayaM zrutvA, duHzravaM cakravartyapi / ced vipadyeta tadapi, mRtyuragresaro hi naH // 46 // 15 matrayitveti te sarve, maraNe kRtanizcayAH / yAvat tasthustAvadAgAdekaH kASAyabhRdvijaH // 47 // brAhmaNagrAmaNIH so'tha, prorikSaptakarapaGkajaH / jIvayaMstAnuvAcaivaM, girA jIvAtukalpayA // 48 // bhoH kRtyamUDhAH ! kiM yUyamevaM sthA'svasthacetasaH ? / uparyApatite vyAdhe, patitvA zazakA iva // 49 // yadi SaSTisahasrA vaH, svAmiputrA vipedire / yugapad yugmivat tatra, viSAdena kRtaM nanu // 50 // sahajAtA api kvA'pi, vipadyante pRthak pRthak / pRthagjAtA api vApi, vipadyante sahaiva hi // 51 // 20 bahavo'pi vipadyante, vipadyante'lpakA api / sarveSAmapi jIvAnAM, yanmRtyuH pAripArzvikaH // 52 // na hi kenApi kasyApi, mRtyuH zakyo niSedhitum / api yatnazataM kRtvA, svabhAva iva dehinAm // 53 // niSedhituM zakyate cet, sa niSiddhaH kathaM na hi / vajrabhRccakravakthaiH , svasa vA svajanasya vA ? // 54 // muSTinA zakyate dhartumapi vajaM patad divaH / setunA'vaskhalayitumapyuddhAntaH payonidhiH // 55 // nirvApayitumuddAmo, yugAntajvalano'pi vA / kalpAntotpAtajAto vA, mandIkartuM samIraNaH // 56 // 25 uttambhanenAdirapi, samuttambhayituM patan / na tUpAyazatenApi, zakyo mRtyuniSedhitum // 57 // te naH sampazyamAnAnAM, vipannAH svAmisUnavaH / ityevaM mAsa khidyadhvaM, dhIrIbhavata samprati // 58 // yuSmAkaM svAminamapi, majantaM zokasAgare / hasteneva dhariSyAmi, prabodhavacasA'JjasA // 59 // evamAzvAsya tAn sarvAn, mRtaM kizcit pathi sthitam / vipraH so'nAthamAdAya, vinItAM nagarIM yayau // 6 // sagarasya narendrasya, sa gatvA sadanAGgaNe / UrdhIbhUyoddhadordaNDaH, pUccakAroccakairiti // 61 // 30 cakravartin ! nyaayvrtinkhnnddbhujvikrm!| atyAhitamabrahmaNyamabrahmaNyamaho! idam // 62 // kharge purandareNeva, kSetre bharatanAmani / yat tvayA rakSite'pyasin, muSito muSito'smyaham / / 63 // zabdamazrutapUrva taM, zrutvA sagaracayapi / saGkrAntataduHkha iva, jagAda dvArapAlakam // 64 // kenaiSa muSitaH ko'yaM, kuto vA'yaM samAgataH / sarva vijJAyatAmetat, svayaM vAtra pravezyatAm // 65 // pUrvavibhibhyaH paro vidhilavAniti vyAkaraNazAsne nyAyaH / 2 daivam / 3 pratihantumicchA / 4 grahItumicchA / 5. dhanam / saJjIvanauSadhatulyayA / 7 mRtyuH| 8 rokhum / 9 jIvitApahAryanarthasampAtaH / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva dvArapAlo'tha papraccha, vipraM kSipramupetya tam / anAkarNitakaM kurvan, pUccakAra tathaiva sH||66 // vyAjahAra pratIhAraH, punarevamaho dvija! / kiM duHkhabadhiro'si tvaM?, nisargabadhiro'si vA // 67 // ajitasvAmino bhrAtA, khayameSa mahIpatiH / dInA-'nAthaparitrAtA, zaraNaM zaraNArthinAm // 68 // sAdaraH sodaramiva, tvAM pRcchati virAviNam / muSitaH kena ? kazcA'si ?, kutastyo'sIti zaMsa nH||69|| 5 yadi vA khayamAgatya, svakIyaM duHkhakAraNam / vaidyAyeva rugutthAnaM, nivedaya mahIbhuje // 70 // ityuktaH pratihAreNa, sa dvijaH sAzrulocanaH / nIhArakaNikAkIrNasaroruha iva hRdH||71|| amlAnavadanenduzca, nizItha iva haimanaH / acchabhalla ivAtucchapravikIrNaziroruhaH // 72 // jaratplavaGgama iva, prikssaamkpolkH| mandamandapadanyAsaM, prAvizaJcakriNaH sNdH||73|| tribhirvizeSakam // __ svayaM kRpAlunA so'tha, cakriNaivamapRcchayata / kaccit te kAJcanaM kiJcijahe kutrApi kenacit 1 // 74 // 10 kiMvAramAni kenApi, hRtAni vasanAni vA / kiMvA'pAlApi kenApi, nyAso vizvastaghAtinA // 75 // grAmArakSAdinA kiM vA, kenA'pyasi kadarthitaH ? / bhANDasarvakhaharaNAt, pIDitaH zaulkikena vA ? // 76 // dAyAdenA'tha kenApi, prApito'si parAbhavam ? / upadudrAva ko'pi tvAM, jAyovidravaNena vA ? // 77 // balavAnathavA vairI, tvAmAskandati kazcana ? / AdhirvA bAdhate ko'pi, tvAM ? vyAdhirathavotkaTaH 1 // 78 // dvijAtijAtisulabhaM, dAridyaM tvAM dunoti vA / anyadvA duHkhakRd yat te, tadAkhyAhi mahAdvija! // 79 // 15 sadyo naTa ivA'lIkaM, muzcannadhAntamazru saH / brAhmaNo vyAjahAraivaM, rAjAnaM rcitaanyjliH|| 8 // dyaurivA'mararAjena, nyAya-vikramarAjinA / tvayA rAjanvatI rAjan !, ssdkhnnddbhrtaavniH||81|| nA''cchinte kasyacit ko'pi, svarNa-ratnAdi kiJcana / ADhyAH svagRhavad grAmAntarAle'pi hi zerate // 82 / / nyAsaM nA'pahRte ko'pi, nijaM kulamivottamam / vaputramiva rakSanti, grAmArakSAdayaH prajAm // 83 // artha labhye'tirikte'pi, zulkaM bhANDAnumAnataH / gRhNanti zaulkikA daNDamiva mantupramANataH // 84 // 20 dIyamAdAya dAyAdA, vivadante punarna hi / avAptottamasiddhAntAH, ziSyA iva guruM prati // 85 // bhaginIvad duhitvat , snuSAvanmAvat tathA / manyate parakIyAH strIyA'yaniSTho'khilo janaH // 86 // nAsti yatyAzrama iva, tvadrAjye vairavAgapi / santoSazAlini jane, nA''dhiH sA'mbhasi tApavat // 87 / / bhuvi sarvoSadhImayyAM, na vyAdhiH prAvRSIva tRT / tvayi kalpadruma iva, dAriyaM ca na kasyacit // 88 // asti duHkhAkara loke, na kiJcidapi kasyacit / kintUpanatamastyetanmamaiva hi tapasvinaH // 89 // avantirnAma dezo'sti, svargadezyo mahAniha / ngrodyaan-ndyaadyairnvdyairmnohrH||90|| mahAsara:-kUpa-cApI-vicitrArAmabandhuraH / tatrA'zvabhadro nAmA'sti, grAmastilakavad bhuvaH // 91 // tatra grAme'si vAstavyo, vedAdhyayanatatparaH / agnihotrarato nityaM, zuddhabrahmakulodbhavaH // 92 // palyAH prANapriyaM putramarpayitvA'hamanyadA / vizeSavidyAdhyayanahetoAmAntaraM gataH // 93 // paThatastatra cA'nyecurudabhUdaratirmama / animittaM mahadetadityakSubhyamahaM tataH // 94 // bhItastenAnimittena, khaM grAmaM punarAgamam / ahaM pUrvAzritAM jAtyaturaGga iva mandurAm // 95 // dUrAdahamapazyaM ca, zrIvimuktaM nijaM gRham / kimetaditi citte ca, ciraM yAvadacintayam // 96 // amandaM spanditaM tAvad, dakSiNetaracakSuSA / zuSkavRkSe caTitvoccai, raTitaM kairaTena ca // 97 // ityAdibhirdunimittairviddho hRdi zarairiva / vimanAH prAvizamahaM, cazcApuruSavad gRham // 98 // 1 pUtkAriNam / 2 rogotpattim / 3 hemantatauM rAtririva / 4 yathA jIrNakezaH bhalUko bhavati taadRshH| 5 sabhAm / 6 apjhutH| vishvaasghaatinaa| zurukAdhyakSeNa / 9 jAyAyA apahAreNa / 1.nApaharati / 11 yathAparAdham / 2 bhAgam / 13 prAsam / 14 duHkham / 15 svrgsishH| 16 apazakunam / 17 azvazAlAm / 18 vAmanetreNa / kAkena / 30 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 235 mAmApatantaM samprekSya, brAhmaNI vilulatkaca / sadyo hA putra ! hA putretyAkrandantyapatadbhuvi // 99 // dhruvaM vipanno me putra, iti nizcitya cetasA / ahamapyapataM sadyo, gataprANa ivAzvanau // 100 // mUrcchAvirAme bhUyo'pi, pralapan karuNasvaram / apazyaM gRhamadhye'haM sarpadaSTamimaM sutam // 101 // bhojanAdyapyakRtvA'sthAM, yAvajjAgradahaM nizi / kuladevatayA tAvadidamAdezi me punaH // 102 // bhoH ! kimevaM samudvigno'syamunA putramRtyunA ? / sampAdayAmi te putraM, yadyAdezaM karoSi me // 103 // devyAH pramANamAdeza, ityavocamahaM tataH / putrArthe zokavidhuraiH, kiM vA na pratipadyate ? // 104 // kuladevatayA'thoktaM, vipanno yatra ko'pi na / tato'gniM maGgalagRhAt kuto'pyAnaya satvaram // 105 // tatastanayalobhena, pratyahaM pratimandiram / tat pRcchan hasyamAno'haM bhrAnto'rbhaka ivA'bhramam // 106 // pRcchayamAno janaH sarvo'pyAcaSTe sma gRhe gRhe / saGkhyAtItAn mRtAn vezma, nA'mRtaM kiJcidapyabhUt // 107 // tadaprAyA ca bhagnAzaH, parAsuriva naSTadhIH / vyajijJapamahaM dInastat sarva kuladevatAm // 108 // Adizad devatA'pyevaM, na maGgalagRhaM yadi / amaGgalaM kathamahaM tava rakSitumIzvarI 1 // 109 // tayA ca devatAvAcA, totreNevaM pravartitaH / pratigrAmaM pratipuraM bhramannahamihA''gamam // 110 // api dhAtryAH samastAyAstrAtA tvamasi vizrutaH / na ko'pi pratimallo'sti doSmadagresarasya te // 111 // vaitAnyagiridurgasthazreNidvayagatAstava / vidyAdharA api dadhatyAjJAM zirasi mAlyavat // 112 // devA api tavA''dezaM, sadA kurvanti bhRtyavat / vAJchitArthaM prayacchanti, nidhayazca tavA'nizam // 113 // 15 tatastvAM zaraNaM prApto, dIrnatrANaikasatriNam / tadagniM maGgalagRhAt kuto'pyAnaya matkRte // 114 // vipannamapi me putraM, sA yathA kuladevatA / pratyAnayati yenA'smi, duHkhitaH putramRtyunA // 115 // bhavasvarUpaM nRpatirjAnannapi kRpAvazAt / tadduHkhaduHkhitaH kiJciccintayitvaivamabravIt // 116 // etasyAmavanau tAvad, gRheSu sakaleSvapi / asmAkaM gRhamutkRSTaM, sumeruH parvateSviva // 117 // AsIdasminnasAmAnyastrijaganmAnyazAsanaH / prathamastIrthanAthAnAM prathamaH pRthivIbhujAm // 118 // lakSayojanamutsedhe, daNDIkRtyAmarAcalam | dordaNDena samutkSipya cchatrIkartuM kSamaH kSamAm // 119 // catuHSaSTIndra mukuTottejitAGginakhAvaliH / bhagavAnRSabhasvAmI, vipannaH so'pi kAlataH // 120 // // tribhirvizeSakam // 20 tasya ca prathamaH sUnuH, prathamazcakravartinAm / surAsurairapi sadA, zirasodvAhyazAsanaH // 121 // bharato nAma saudharmapuruhUtAsanArdhabhAk / kAlena gacchatA so'pi samAptiM prApadAyuSaH // 122 // yugmam // 25 tasya cA'varajo dhuryo, varyadorvIryazAlinAm / ambhodhInAmivA'mbhodhiH, svayambhUramaNAbhidhaH // 123 // kaNDUyadbhiH sairibhebha~-zarabhAdyairakampitaH / vajradaNDa iva nyasto, vatsaraM pratimAdharaH // 124 // mahAbAhurbAhubalirbAhudanteyavikramaH / nA'dhikaM kizcidapyasthAt, sampUrNa puruSAyuSe // 125 // // tribhirvizeSakam // ugreNa tejasA''dityo, nAmnA''dityayazA iti / samabhUdojasA'nUnaH sUnurbharata cakriNaH // 126 // 30 AdityayazasaH sUnurAsInnAmnA mahAyazAH / digantasaGgItayazAH, sarvadoSmacchiromaNiH // 127 // tasya cA'tibalo nAma, sUnuH samudapadyata / AkhaNDala ivA'khaNDazAsano'vanizAsanaH // 128 // babhUva tasya tanayo, balabhadro'bhidhAnataH / jaganmadraGkaraH sthAmnA, dhAmnA dIdhitimAniva // 129 // balavIryo mahAvIryaH, zaurya- dhairyabhRdagraNIH / grAmaNIrnaranAthAnAmabhavat tasya cA''tmajaH // 130 // 1 vikiirnnkeshaa| 2 jIvayAmi / * 'thoce, vipadeg DhaM0 // 3 mRtaH / 4 gataprANaH / 5 gavAditADanadaNDaH / 6 dInarakSaNakadIkSitam / 7 mahiSagajASTApadaprabhRtibhiH / 8 indrasamaparAkramaH / 9 jaganmAGgalyakArakaH / 10 sUrya iva / " 5 10 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM | dvitIyaM parva zobhitaH kIrti-vIryAbhyAM, kIrtivIryazca vizrutaH / udabhRdaGgabhUstasmAd , dIpo dIpAdivojvalaH // 13 // dantibhirgandhadantIva, vajradaNDa ivA''yudhaiH / parairavAryavIryo'bhUjalavIryazca tatsutaH // 132 // akhaNDadaNDazaktizca, daNDapANirivA'paraH / abhUduddaNDadordaNDo, daNDavIryastadAtmajaH // 133 // apAcyabharatArthasya, zAsitAro mahaujasaH / indropanItabhagavanmahAmukuTadhAriNaH // 134 // surA-'surairapyajayyAste'pi lokottaraujasaH / sarve'pi kAladharmeNa, kAledharmamupAyayuH // 135 // yugmam // tataH prabhRti cA'nye'pi, saGkhyAtItA mahIbhujaH / mahAbhujA vyapadyanta, kAlo hi duratikramaH // 136 // sarvakaSaH pizunavat , sarvabhakSI hutAzavat / sarvabhedI salilavat , kRtAntastadaho dvija! // 137 // madIye'pi gRhe kAlAnnA'vaziSTo'sti pUrvajaH / kA vArtA'nyagRheSvasti ?, tanmaGgalagRhaM kutaH 1 // 138 // tvatputrazcenniyetaikastadevamucitaM tava / sarvasAdhAraNe mRtyau, kiM nAma dvija! zocasi? // 139 // arbhake sthavire vA'tha, daridre cakravartini / samaM vartata ityeSa, kRtAntaH samavaya'ho! // 14 // saMsArasya khabhAvo'yaM, na sthiraH kazcidatra yat / taraGgavat taraGgiNyAM, zaradabhravadambare // 141 // kiJcA'sau me pitA mAtA, bhrAtA putraH vasA snuSA / ityAdirapi sambandho, na bhave pAramArthikaH // 142 // ke'pi kepi kuto'pyetya, milantyekatra vezmani / yataH zarIriNaH sarve, grAmakuMTyAmivA'dhvagAH // 143 // pRthak pRthak pathenaiva, svakarmapariNAmataH / teSu gacchatsu ko nAma, sudhIH zocenmanAgapi ? // 144 // 15 mAsa zokaM kRthAstena, mohacihna dvijottama / dhehi dhairya mahAsatva !, viveke khaM nidhehi ca // 145 // athAvocad dvijanmA'pi,rAjan ! jAnAmi janminAm / bhavasvarUpaM kintvadya,vyasAIM putrshoktH||146|| tAvat sarvo'pi jAnAti, tAvat sarvo'pi dhairyabhAka / yAvadiSTaviyogaM nA'nubhavatyAtmanA bhavI // 147 // sadA'haMdAdezasudhApAnanidhauMtacetasaH / viralAstvAdRzAH svAmin !, dhairyavanto vivekinaH // 148 // vivekin ! bhavatA mudyan , bodhitaH sAdhu sAdhvaham / upaskAryo viveko'yamAtmano'pi kRte tvyaa||149|| 20 nazyannayaM rakSaNIyo, vyasane samupasthite / yato vidhuraivelAyai, dhriyate dhruvamAyudham // 150 // ayaM ca kAlo raGke ca, samazcakradhare'pi ca / prANAn putrAdi vA''cchindana , vibheti na kuto'pi hi // 151 // hanta ! putrAdi yasyAlpamalpaM tasya vipadyate / bhUyiSThaM yasya tat tasya, bhUyiSThaM hi vipadyate // 152 // dvayorapi tayoH pIDA, tulyaiva hi bhavatyaho! / alpA-'nalpAhArAbhyAM, kunthu-kuJjarayoriva // 153 // nAzenaikasya putrasya, na zociSyAmyataH param / madvat tvamapi mA zocIH, sarvaputrakSaye'pi hi // 154 // 25 SaSTisahasrasaGkhyAste, dorvikramavirAjinaH / rAjan ! vipannAstanayA, yugapat kAlayogataH // 155 // __atrAntare ca sAmantA-'mAtya-senAdhipAdayaH / apare'pi kumArANAM, janA AsannavartinaH // 156 // uttarIyacchannamukhAH, zAlInA iva lajjayA / vivarNadehAH khedena, davadagdhA iva drumAH // 157 // atyantazUnyamanasaH, pizAca-kinnarA iva / udazrulocanA dInA, muSitAH kRpaNA iva // 158 // praskhalacaraNanyAsA, daSTA iva bhujaGgamaiH / AsthAnaM yugapad rAjJo'vizan saGketitA iva // 159 // rAjAnaM te namaskRtya, yathAsthAnamupAvizan / vivikSava iva kSoNI, te ca tsthurdhomukhaaH||160|| tAM vipravAcamAkaye, dRSTvA tAMzca tathAvidhAn / kumAravarjamAyAtAnaniSAdidvipAniva // 161 // likhito nUllikhito nu, supto nUttambhito nu vA / zUnyo niSpandanayano, draagbhuudvniiptiH|| 162 // // yugmam // AtamUrcchamadhairyeNa, dhairyeNa ca tathAsthitam / punarbodhayituM vipraH, provAca pRthivIpatim // 163 // .. alaukikaparAkramavantaH / 2 mRtyum / 3 nadyAm / dharmazAlAyAm / 5 vivekH| 6 duHkhavelAyai / sabhAm / prvessttumicchvH| 9 hatipakarahitagajAniva / * yathA saa||1.svsthm / 30 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 237 tvamasi mApate ! vishvmohnidraavivsvtH| RSabhasvAmino vaMzyo, bhrAtA caasyjitprbhoH||164|| itthaM pRthagjana iva, bhavan mohavazaMvadaH / tayoH kalaGkamAdhatse'dhunA kiM dharaNIdhava! ? // 165 // rAjA'pi dadhyau vipro'yaM, svaputrAntApadezataH / matputrakSayanATyasya, jagau prastAvanAmimAm // 166 // vyaktaM ca zaMsatyadhunA, kumArANAmasau kSayam / kumAravarja cA''yAtAH, pradhAnapuruSA amI // 167 // kutaH sambhAvyate teSAM, kSayazca manasApi hi / bhuvi saJcaratAM khairaM, vane kesariNAmiva ? // 168 // 5 mahAratnaparIvArA, durAH svaujasA'pi hi / kena zakyA nihantuM te, hantA'skhalitazaktayaH ? // 169 // cintayitveti kimidamiti pRSTAH kSamAbhujA / jvalanaprabhavRttAntaM, zazaMsuH sacivAdayaH // 170 // tADitaH kulizeneva, tenordaintena bhUpatiH / papAta mUJchitaH pRthvyAM, pRthivImapi kampayan // 171 // mAtarazca kumArANAM, nipeturmUrcchayA kSitau / piturmAtuzca tulyaM hi, duHkhaM sutaviyogajam // 172 // / rAjavezmani lokAnAmAkrando'tha mahAnabhUt / samudrataTagartAntargatAnAM yAdasAmiva // 173 // 10 manyAdayo'pi te svAmiputravyApattisAkSiNam / AtmAnamatinindanto, ruruduH karuNavaram // 174 // tAdRzIM svAmino'vasthAM, tAM vIkSitumivA'kSamAH / aJjalicchannavadanAH, pUcakrurvetrapANayaH // 175 // prANapriyANyapyastrANi, tyajantazcA''tmarakSakAH / pralapanto'luThan bhUmau, vAtabhagnA iva drumAH // 176 // khakaJcakAn kaJcukinA, sphATayanto'raTan bhRzam / davAnalAntaH patitA, iva tittiripakSiNaH // 177 // hRdayaM kuTTayantaH khaM, cirAt prAptamiva dviSam / cevyazceTAzca cakrandurhatAH sa iti bhASiNaH // 178 // 15 tAlavRntAnilenA'mbusekena ca mhiiptiH| rAjyazca saMjJAmAsedurduHkhazalyapratodanIm // 179 // malinIbhUtavAsaskA, netrAsrajalakajalaiH / chAdyamAnakapolA-'kSyo, lulitAlakavallibhiH // 180 // uraHsthalakarAdhAtapratruTaddhArayaSTayaH / nirbharaM bhUmilaThanasphuTatkaGkaNamauktikAH // 181 // dhUmaM zokAnalasyevojjhantyo niHzvAsamuccakaiH / zuSyatkaNThA-'dharadalA, rAjapatnyo'rudannatha // 182 // ||tribhirvishesskm // 20 dhairya lAM vivekaM ca, vihAyaikapade'pi hi / rAjIvacchokavidhuro, vilalApeti bhUpatiH // 183 // ___ he kumArAH! ka yUyaM stha?, nivartadhvaM vihaartH| rAjyAyA'vasaro vo'dya, vratAya sagarasya tu // 184 // kathaM na kopi brUte kaH 1, satyamuktaM dvijanmanA / dasyuneva cchalajJena, devena muSito'si hI! // 185 / / are re daiva! kutrA'si ?, kutrA'si jvalanaprabha!? / akSatramidamAcarya, kvA'yAsI gapAMzana! 1 // 186 // senApate ! kva te'gacchaddaNDadordaNDacaNDimA ? / kSemaGkaratvamagamat , va purohitaratna ! te ? // 187 // 25 galitaM vardhake kiM te, durganirmANakauzalam / gRhin ! saJjIvanauSadhyaH, kiM te kutrApi vismRtAH? // 188 // gajaratna ! kimAptastvaM, tadA gajanimIlikAm ? / azvaratna ! samutpannaM, zUlaM kiM bhvtstdaa?|| 189 // cakra-daNDA-'sayo! yUyaM, kiMtadAnIM tirohitaaH|abhuutaaN maNi-kAkiNyau!, niSprabhau kiM dinenduvat?190 AtodyapuTavad bhinne, kiM yuvAM chatra-carmaNI !? / navA'pi nidhayo! yUyaM, grastAH kimanayA bhuvA ? // 191 // yuSmadvizvAsato'zak, ramamANAH kumArakAH / sarvairapi na yat trAtAstasmAt pannagapAMsanAt / / 192 // 30 karomyevaM vinaSTe kimidAnIM jvalanaprabham ? / sagotramapi ceddhanmi, na hi jIvanti me sutaaH||193|| RSabhakhAmino vaMze, naivaM ko'pyAsadanmRtim / trapAkaramimaM mRtyu, hA vatsAH! kathamAmuta ? // 194 // pUrve madIyAH sarve'pi, puruSAyuSajIvinaH / dIkSAmAdadire vargamapavarga ca lebhire // 195 // khecchAvihArazraddhApi, bhavatAM na hyapUryata / araNyAnIsamutpannabhUruhAmiva dohadaH // 196 // sAdhAraNajanaH / 2 RSabhAjitasvAminoH / 3 svaputramaraNamiSAt / 4 vRttAntena / 5maraNam / * netrAthujala saa|| 6 caureNeva / 7 khede| naagaadhm!| 9gajavad netrnimiilikaam| 10 mhdrnnymrnnyaanii| triSaSTi, 31 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM dvitIyaM parva udiyAya ca pUrNendurdaivAd grastazca rAhuNA / phailegrahizca saJjajJe, tarurbhagnazca kumbhinA // 197 // AgatA ca tarI tIraM, bhagnA ca taTabhUbhRtA / unnatazca navAmbhodo, vikIrNazca nabhasvatA // 198 // niSpannaM ca vrIhivaNaM, dagdhaM ca davavahninA / dharmA-'rtha-kAmayogyAzca, jAtA yUyaM hatAzca hA ! // 199 // // tribhirvizeSakam // prApyA'pi madgRhaM vatsA!, akRtArthA gatA hahA! / Atyasya kRpaNasyeva, vezmopetya bniipkaaH||200 // tadadya kiM me cakrAdyai, ranainidhibhirapyalam / yuSmAn vinA virahiNo, jyotlodyAnAdikairiva // 201 // SaTkhaNDa bharatakSetrarAjyena yadi vA'sumiH / asubhyo'pi priyaiH putrairvinAbhUtasya kiM mama ? // 202 // ___ evaM vilApinamatho, bhUnAthaM zrAvakadvijaH / sa bodhayitumityUce, sudhAmadhurayA girA // 203 // dhAnyAH paritrANamiva, prabodho'pi tavA'nvaye / mukhyAdhikArasamprApto, sudhA'nyairdeva! bodhyase // 204 // 10 jaganmohAryamA yasya, sAkSAd bhrAtAjitaprabhuH / anyena bodhyamAnasya, tasya lajjA na kiM tava ? // 205 // asAvasAraH saMsAro, jJApyate'nyasya te punaH / janma prabhRti sarvajJasevakasya kimucyate ? // 206 // pitaro mAtaro jAyAstanayAH suhRdo'pi ca / svapnadRSTopamaM rAjan!, saMsAre sarvamapyadaH // 207 // yat prAtastanna madhyAhne, yanmadhyAhne na tanizi / nirIkSyate bhave'smin hI!, padArthAnAmanityatA // 208 // tattvavit svayamevA'si, khaM dhairye sthApaya svayam / raviNA dyotyate vizvaM, nA'paro dyotako vaH // 209 // 15 lavaNoda ivA'mbhodhirmaNibhirlavaNena ca / pakSamadhyatamisravA''lokena timireNa ca // 210 // rAkAnizAkara iva, jyotsnayA lAJchanena ca / himAdririva divyAbhiroSadhIbhirhimena ca // 211 // tad vipravacanaM zRNvan , putrAntaM ca muhuH smaran / bodhena ca vimohena, cA''naze pRthivIpatiH // 212 // ||tribhirvishesskm // yathA naisargikaM dhairya, mahat tasya mahIpateH / moho'pyAgantuko jajJe, putrakSayabhavastathA // 213 // 20 ekakoza iva khaDgAvekastambha iva dvipau / prabodha-mohau yugapat , tadA rAjJi babhUvatuH // 214 // atha bodhayituM bhUpaM, subuddhirnAma buddhimAn / bAcA pIyUSasadhrIcyetyuvAca sacivAgraNIH // 215 // ambhodhayo'pi maryAdAM, layeyuH kadAcana / AsAdayeyuH kampaM ca, kadAcana kulAcalAH // 216 // avApnuyAt taralatAM, kadAcidapi medinI / api jarjaratAM vajramazruvIta kadAcana // 217 // tvAdRzAstu mahAtmAno, vyasaneSu mahatsvapi / upasthiteSu vaidhurya, na bhajante manAgapi // 218 // // tribhirvizeSakam // kSaNAd dRSTaM kSaNAnnaSTaM, kuTumvAdyakhilaM bhave / vivekina iti jJAtvA, na muhyanti yathA zRNu // 219 // jambUdvIpa iha dvIpe, kSetre bharatanAmani / kasiMzcinnagare ko'pi, purA'bhUt pRthivIpatiH // 220 / jinadharmasarohaMsaH, sadAcArapathAdhvagaH / prajAmayUrIjalado, maryAdApAlanAmbudhiH // 221 // sarvavyasanakakSAgnirdayAvayekapAdapaH / kIrtikallolinIzailaH, zIlaratnaikarohaNaH // 222 // sa ekasin dine svasyAmAsthAnyAM sukhamAsthitaH / yathAkSaNaM vijJapayAmbabhUve vetrapANinA // 223 // puSpadAmakaro dvAri, kalAvidiva ko'pi nA / vijJIpsuH kiJcidadyaiva, devapAdAna didRkSate // 224 // paNDitaH kiM kaviH kiMvA, gandharvaH kiM naTo'tha kim / chAndaso vA nItivid vA'stravid vA'thendrajAlikaH / / iti na jJAyate jJAtaM, tvAkRtyA guNavAniti / yatrA''kRtistatra guNA, ityarbhA apyadhIyate // 226 // Adideza vizAmIzo'pyenamAnaya satvaram / yathA vijJapayatyeSa, yathecchaM svamabhIpsitam // 227 // phalavAn / 2 gajena / 3 nauH| 4 yaackaaH| 5 praannaiH| 6 jagatAM mohanAzane suurysmH| 7 pUrNimAcandraH / 30 8 amRtsmaanyaa| 9sarvavyasanatRNavahniH / 1. sabhAyAm / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 239 nRpAdezAdanujJAto, vetriNA sa tadA pumAn / budho'rkamaNDalamiva, nRpAsthAnImathAvizat // 228 // riktahasto na kurvIta, svAmidarzanamityasau / bhUbhuje sumanodAma, mAlAkAra ivA''rpayat // 229 // vetriNA darzite sthAne, tato'sau racitAJjaliH / niSasAdA''sanAyuktairdatte taducitAsane // 230 // kiJcidunnamitaikabhrUH, smitastabakitAdharaH / saprasAdamabhASiSTa,tamevaM pRthiviiptiH|| 231 // vipra-kSatriya-viT-zUdravarNebhyaH katamo'si bhoH! 1 / ambaSTha-mAgadhAdibhyo, mizrebhyo vA'si kazcana ?232 5 tatra kiM zrotriyo'si tvamasi paurANiko'thavA? / mArto vA ? mauhoM vA'si ?, trividyAviduro'si vA // cApAcAryo'si yadi vA ?,carmA-'sicaturo'si vA / kiMvA prAse kRtAbhyAsaH?,zalye vA prAptakauzalaH 1234 yadvA gadAyudhajJo'si ?, yadi vA daNDapaNDitaH? / prakRSTazaktiH zaktau vA?, musale kuzalo'si vA ? // 235 // nirargalo lAGgale vA?, cakre vA prAptavikramaH ? / kRpANyAM nipuNo vA'si ?, vAhuyuddhe'tha vA paTuH? // 236 // yadvA'zvahRdayajJo'si ?, gajazikSAkSamo'si vA / kiM vyUharacanAcAryaH?, kiM vA'si vyUhabhedakaH? // 237 / / 10 kiM vA sthAdikartA'si ?, sthAdiprAjako'si vA ? / rajata-svarNa-zulvAdidhAtUnAM ghaTako'si vA ? // 238 // caitya-prAsAda-hAdinirmANanipuNo'si vA? / vicitrayantra-durgAdiracanAcaturo'si vA ? // 239 // sAMyAtrikakumAraH kiM 1, sArthavAhasuto'thavA ? / kiM vA sauvarNiko'si tvamasi vaikaTiko'thavA ? // 240 // kiMvA vINApravINo'si ?, kiM veNunipuNo'si vA ? / paTuH paTahavAdye vA?, mardale vA'si durmdH||241|| yatA vAggeyakAro'si ?.kiMzikSAgAyano'si vAraGgAcAryo'thavA'si tvaM 1.kiM nATakanaTo'si vA 1 // 15 atha vaitAliko'si tvaM ?, nanAcAryo'thavA'si kim / saMzaptako'si yadi vA ?, cAraNo yadi vA'pyasi // lipijJalekhako vA kimasi ? citrakaro'thavA / atha pustakaro vA tvamanyo vA ko'pi zilpyasi // 244 // nadI-nada-nadInAthataraNe vA kRtazramaH / mAyendrajAla-kuhakaprayogacaturo'si vA ? // 245 // evaM vasumatInAthenA'nuyuktaH sa sAdaram / bhUyo'pi hi namaskRtya, saprazrayamado'vadat // 246 // pAthasAmiva pAthodhirAdityastejasAmiva / sarveSAM pAtrabhUtAnAM, tvamAdhAro dharAdhava ! // 247 // 20 vedAdizAstravijJeSu, sahAdhItIva tAdRzaH / dhanurvedAdividvatsu, tadAcArya ivAdhikaH // 248 // pratyakSo vizvakarmeva, vizvasin zilpakarmaNi / sarasvatIva puMrUpA, gItAdikakalAsu ca // 249 // ratnAdivyavahAreSu, piteva vyavahAriNAm / bandhAdInAmupAdhyAya, iva vAgmitayA'si ca // 250 // nadyAdivAritaraNaM, kalAlezaH kiyAn mama? / indrajAlaprayogArtha, kintvami tvAmupAgataH // 251 // ahaM hi sadya udyAnavIthikAM darzayAmi te / madhvAdInAM parAvartamRtUnAM kartumIzvaraH // 252 // 25 gandharvavargasaGgItaM, vyomanyAviSkaromi ca / kSaNAdadRzyo dRzyo vA, nimeSAntarbhavAmyaham // 253 // bhakSayAmyahamaGgArAn , khAdirAnapi saktuvat / carvayAmi mukavat , taptAyastomarAnapi // 254 // ambhazcara-sthalacara-khacarANAM parecchayA / bhavAmi rUpAntarabhRdekadhAjnekadhA'pyaham // 255 // padArthamiSTamAkRSya, dUrAdapyAnayAmi ca / sadyo varNAntarAdhAnaM, padArthAnAM karomi ca // 256 // AzcaryabhUtAnyanyAni, sadyo darzayituM kSamaH / kalAbhyAsaprayAsa me, tad dRSTvA saphalIkuru // 257 // 30 evamuccaiH pratijJAya, garjitveva balAhakam / tasthivAMsaM pumAMsaM taM, vyAjahAreti bhuuptiH|| 258 // AkhorAkarSaNakRte, mUlAt khAta ivAJcalaH / matsyAdigrahaNAyeva, zoSitaM vipulaM saraH // 259 // sahakArodyAnamiva, cchinnamindhanahetave / candrakAntopala iva, nirdagdhazcUrNamuSTaye // 260 // 1 shuunyhstH| 2 AsanAdhikAribhiH / * vidyavidu ddhN0|| 3 Rg-yajuH-sAmavedeSu nipunnH| 4 phalakA-'sividyApravINaH / 5 kuntavidyAyAm / 6 saarthiH| 7 tAmram / 8 potavaNikputraH / 9 mnnikaarH| 10 mukhena gaaykH| 11 stutipAThakaH / 12 yuddhaadnivrtnprtijnyaakaarii| 13 mRnnmyruupghttkH| 14 shaadhyaayii| 15 srvsin| 16 puugphlvt| 17 astravizeSAn / 18 megham / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva pATitaM vraNapaTTAya, devadUSyamivAM'zukam / utkIlitaM devakulaM, kIlikArthamivoccakaiH // 261 // zuddhasphaTikasaGkAzaH, paramArthArjanocitaH / aho ! tvayA'pavidyAyai, kiyadAtmA kadarthitaH // 262 // // caturbhiH kalApakam // tavA'pavidyAmIkSAmavalokayatAmapi / dhIbhraMzo jAyate prAptasannipAtarujAmiva // 263 // 5 yAcako'si gRhANArthamevameva yathepsitam / AzAbhaGgo na kasyApi, kriyate matkule ytH|| 264 // ___ evaM sa rAjJAbhihitaH, parupaM puruSastataH / sadA puruSamAnIti, gUDharoSamabhASata // 265 // andho'si badhiro vA'si, paGgurasmyasmi vA kuNiH / klIbo vAli dayApAtramaparaH kazcidasi vA // 266 // adarzayitvA svaguNamakRtvA ca camatkRtim / tyAgaM te tyAgakalpadrorapi gRhNAmyahaM katham ? // 267 // khastyastu tubhyaM tubhyaM ca, namaskAro mamaiSakaH / ayamanyatra yAsyAmItyabhidhAya sa utthitaH // 268 // 10 bhUbhujA svasya kArpaNyadoSAropaNabhIruNA / puruSairyamANo'pi, niryayau puruSo'tha sH|| 269 // khAminAtha dIyamAnamasau nA''datta koptH| dAtaivA'sIti rAjJo hIrapajahe svpuurussH|| 270 // vipraveSamupAdAya, sa eva purusso'nydaa| upAyanakarastasthau, dvAri tasyaiva bhUpateH // 271 // tathaiva rAjJe vijJaptaH, sa dvAHsthena tathAsthitaH / dharmo'sau pratihArANAM, dvArAgatanivedanam // 272 // AdezAd bhUpatestasya, sabhAyAM tatra vetrabhRt / AyuktapuruSairAzu, taM pumAMsamavIvizat // 273 // 15 sa sthitvA bhUpateragre, samunnamita~pANikaH / AryavedoditAn matrAnapaThat sapadakramam // 274 // matrapAThAvasAne ca, vetrisandarzitAsane / niSasAda prasAdAdRzA rAjJA nirIkSitaH // 275 // kastvaM ? kimAgato'sIti, pRSTazca pRthivIbhujA / kRtAJjaliruvAcaivamagraNIH so'grejanmanAm // 276 // jJAnAnAmiva mUrtAnAM, sadgurUNAmupAsanAt / avAptasamyagAmnAyo, rAjan ! naimittiko'smyaham // 277 // aSTAdhikaraNIgranthAn , phalagranthAnathAkhilAn / jAtakaM gaNitagranthAn , jAnAmi nijanAmavat // 278 // 20 santaM bhataM bhaviSyantamartha sarva narezvara! / tapaHsiddho munirivA'vyAhataM kathayAmyaham // 279 // anvayuGka tato rAjA, yadasmin samaye dvij!| yad bhAvi tata kathaya bho,jJAnasya pratyayaH phlm||28|| dvijo'pi kathayAmAsa, vAsare saptame'rNavaH / jagadekArNavIkRtya, pralayaM prApayiSyati // 281 // tadvAcA vismaya-kSobhau, bibhrANo yugapannRpaH / naimittikAnAmanyeSAmIkSAJcake mukhAnyatha // 282 // rAjJA bhrUsaMjJayA pRSTA, ruSTA durghaTayA tayA / dvijavAcA sopahAsamUcunaimittikAstu te // 283 // asAvabhinavaH ko'pi, jajJejyotiSiko ydi|jyoti zAstrANyapi svAmin !, jajJire nUtanAni kim? // 284 eSa yeSAM pramANena, vizvamekArNavaM jagat / kariSyatyarNava iti, brUte zravaNaduHzravam // 285 // babhUvurgraha-nakSatra-tArA api hi kiM navAH / yeSAM vakrAticArAdipramANAdeSa vaktyadaH // 286 // sarvajJaziSyagaNabhRdrathitadvAdazAGgataH / jyoti zAstrANi yAnIha, naivaM tadanumAnataH // 287 // amI tacchAstrasaMvAdabhAjo ye'rkAdayo grahAH / teSAmapyanumAnena, manmahe nedRzaM vayam // 288 // jambUdvIpaparikSepI, yathA'yaM lavaNArNavaH / so'pi tvamiva maryAdAM, jAtucinna hi lavate // 289 // AkAzAd bhUmimadhyAd vA, kazcidutpadya nUtanaH / kariSyatyarNavo vizvamidamekArNavaM yadi // 29 // ayaM sAhasikaH kiM vA, pizAcAdhiSThito'thavA ? / matto vA yadi vonmatto, vAtUlo vA nisargataH // 291 // akAlaM cA''game'dhItI, kimapasAravAnatha ? / yadIdRzamasambaddhamabhidhatte nirargalaH // 292 // yugmam // sthiraH mumeruvat svAmI, bhUvat sarvasahazca yat / duSTaiH prakaTamIdRkSaM, svacchandaistadudIryate // 293 // 35 sAmAnyasyA'pi purato, nedRzaM vaktumIzyate / kopa-prasAdazaktasya, kiM punaH svAminaH puraH? // 294 // pApavidyAkRte / 2 hastarahitaH / 3 dAnam / 4 ardhvabAhuH / 5 prAhmaNAnAm / 6 askhalitam / * kuzalaH / 30 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH triSaSTizalAkApuruSacaritam / 241 vacaso durvacasyA'sya, vaktA dhIraH kimepa vA / dhIraH kimathavA zrotA, yaH zrutvA'pi na kupyati // 295 // IdRkSamapi cet svAmI, zraddhatte zraddadhAtu tat / vinA vipratipattiM ca, pratyetavyamado'pi hi // 296 // parvatA utpatantyuccairAkAze kusumAni ca / vaizvAnaraH zItarucirvandhyAyAzca stanandhayaH // 297 // cakrIvato viSANaM ca, dRSadastaraNaM jle| avedanA nArakAca, no cedasyA'pi vAk tathA // 298 // yugmam // tato yuktamayuktaM ca, vidannapi mhiiptiH| tasya naimittikasyAbhimukhamaikSiSTa kautukAt // 299 // 5 atha naimittikaH so'pi, sopahAsagirA tayA / nunnaH prayaNeneva, sAvaSTambhamado'vadat // 30 // rAjan! sabhAyAM bhavataH, kiM narmasacivA amI? / vAsantikAH kimathavA ?, kimatha graampnndditaaH||301|| sabhyAH sabhAyA bhavato'pyevaMprAyAH prabho! yadi / nirAzrayA satI hanta !, tadA dagdhA vidagdhatA // 302 // tava vizvavidagdhasya, mugdhairebhiH samaM katham / goSThI hA! mRgarAjastha, mRgdhuuterivocitaa? // 303 // samaM kulakrameNaiva, samAyAtA amI yadi / strIvat poSaNamAtraM tadarhantyalpadhiyo'pi hi // 304 // 10 na sabhAyAmAsayituM, sabhyatvenocitA amI / svarNa-mANikyaghaTite, kirITe kAcakhaNDavat // 305 // rahassaM na hi jAnanti, zAstravAcAM manAgapi / garvitAH pAThamAtreNa, kintvamI zukavat sadA // 306 // vAca utphullagallAnAM, pallavagrAhiNAmimAH / ye jAnanti rahassAtha, paribhAvya vadanti te // 307 // uSTrapRSThasamArUDhaH, kutupaH sArthavAhinaH / dezAd dezAntaraM yAti, panthAnaM kimu vetti saH // 308 // tumbaiH kakSAvinikSiptairnimnagAyAM sarasyatha / taratyatArako'pyambhastarItuM kiM nu vetti saH? // 309 // 15 guruvAganuvAdena, zAstrANyate'pyadhIyate / rahasyabhUtamartha tu, na jAnanti manAgapi // 310 // azraddheyaM mama jJAnamamISAM yadi durdhiyAm / majjJAnapratyayAghATaH, kiM dUre saptavAsarI ? // 311 // jagadekArNavIkRtya, paryastairnijavAribhiH / satyApayati madvAcaM, bhagavAMzcanmahArNavaH // 312 // tadamI pAriSadyAste, jyotirgranthArthavedinaH / utpatiSNUn pakSivat kiM, darzayiSyanti parvatAn ? // 313 // drumavad darzayiSyanti,khe puSpANyagnimambuvat / kiM nu sprakSyanti vandhyA yA,lapsyante dhenuvat sutm?||314||20 viSANinaM mahiSavat , kimAneSyanti rAsabham / tarIvat tArayiSyanti, kiM pASANAn jalAzaye? // 315 // avedanAn nArakAMzca, bhASamANA ime jaDAH / kimanyathA kariSyanti, granthAn sarvajJabhASitAn ? // 316 // // paJcabhiH kulakam // dhRtastvatpuruSairatrA'vasthAsye sapta vAsarAn / na khalvevamavaSTambha, kurvantyanRtabhASiNaH // 317 // satyaM na cenmama vacaH, saptame'hni bhavennRpa / nigrAhaNIyaH zvaipacairahaM taskaravat tadA // 318 // 25 rAjA'pi svAnuvAcaivaM, brAhmaNasyA'sya gIriyam / aniSTA durghaTA vA saMvAdinyapi ca yadyapi // 319 // tathApi saptAhorAtrAn , manaH sandegdhi hanta! nH| bhaviSyati tadante'sya, satyA-'satyavivecanam // 320 // // yugmam / / ityuktvA nyAsamiva taM, nRpatiH svAGgarakSiNAm / dvijaM samarpayAmAsa, parSadaM visasarja ca // 321 // mahat kutUhalamaho!, draSTavyaM saptame dine / unmattabhASI vipro'yaM, tadaho ! nihaniSyate // 322 // 30 hI! syAd yugAntaH ko hyevamanyathA mRtyave vadet ? / evaM tadAnImabhavad , vicitrA nAgaroktayaH // 323 / / // yugmam // Azcarya darzayiSyAmi, samprApte'hani saptame / ityutsuko dvijaH kaSTaM, SaD dinAnyatyavAhayat // 324 // rAjA'pi saMzayacchedotkaNThito gaNayana muhuH / kathaJcidaticakrAma, SaNmAsAniva SaD dinAn // 325 // 1 agniH / 2 putrH| 3 gardabhasya / 4 pratodena preritaH / 5 vidUSakAH / 6 shRgaalaiH| 7 padalavagrAhiNAm / 8 carmapAnam / *nazAna sN|| 9siimaa| 10 sthiratAm / 11 caannddaalaiH| Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva candrazAlAsthito rAjA, saptame'hanyuvAca tam / pUrNo'vadhistvadIyasya, vacaso jIvitasya ca // 326 // pralayAya tvayA''khyAtaH, samudbhAnto mahArNavaH / sa dUre tAvadadyApi, jalalezo'pi nekSyate // 327 // sarvapralayazaMsitvAt , tava sarvo'pi vairyaho! / anRtAyAM pratijJAyAM, nigrahAya yatiSyate // 328 // bhavatA jantumAtreNa, nigRhItena kiM mama / idAnImapi gaccha tvamunmattena tvayoditam // 329 // 5 varAko mucyatAmeSa, meSavad yAtvasau sukham / ityAtmarakSakAnuccairAdideza vizAmpatiH // 330 // vipro'pi pratyuvAcaivaM, siMtavicchuritAdharaH / yuktaM prANiSu kAruNyaM sarveSvapi mahAtmanAm // 331 // kintu nA'dyApi karuNApAtramasi mahIpate / na yAvadanRtIsyAnme, pratijJA sA tadoditA // 332 // anRtAyAM pratijJAyAM, madvadhasya tvamIziSe / vadhAheM mAM tadA muJcan , kRpAvAnucyase nRpaH // 333 // mukto'pi nA'haM yAsyAmi, sthAsyAmi dhRtavat punaH / stokamevAntaraM viddhi, pratijJApUraNe mama / / 334 // 10 kSaNamAtraM pratIkSasvA'traiva prekSasva ca kSaNAt / udastodanvadullolAn , yamasyevA'grasainikAn // 335 // naimittikasadasyAn svAn , kuruSva kSaNasAkSiNaH / bhaviSyAmaH kSaNAdU , nA'haM na tvaM na cApi te // 336 // abhidhAyeti tUSNIkastasthau naimittiko'tha saH / avyaktaH zuzruve cocairmRtyugarjiriva dhvaniH // 337 // AkasikaM mahAdhvAnaM, tamAtaGkavidhAyinam / AkarNya tasthurutkarNAH, sarve vanamRgA iva // 338 // kizcidunnamitagrIvaH, kizciducchasya cA''sanAt / kizcid vakroSThikAM kurvannityUce sa punrdvijH|| 339 // dhvanirAkarNyatAM rAjan !, rodasI pUrayannayam / bhambhAdhvanistavevAmbhonidheH prasthAnasUcakaH // 340 // yasya vArilavenA'pi, gRhItena ghanAghanAH / plAvayanti mahIM sarvA, puSkarAvartakAdayaH // 341 // sa maryAdAM samullaGghaya, svayaM pracalito'dhunA / ambhodhiH plAvayannurvImavAryaH prekSyatAmayam // 342 // bibharti gartAn manAti, vRkSAn sthagayati sthalIH / girInapyantarayati, durvAro hanta ! vAridhiH // 343 // vAyorvezmapravezAdi, jvalanasya punarjalam / pratIkAro'sti jaladhezcalitasya punarna hi // 344 // 20 iti bruvANaM brahmANaM, pazyatastaM mahIpateH / mRgatRSNAmbuvad dUrAd , viSvagAvirabhUjalam // 345 // sauptikeneva vizvastaM, vizvaM saMhRtamabdhinA / hA hetyAkrozino dInAH, sarve dadRzurunmukhAH // 346 // _ atha rAjJaH purobhUya, so'GgulyA darzayan dvijaH / plAvyamAnaM plAvyamAnaM, zazaMseti nRzaMsavat // 347 // nirIkSantAmamI bho bhoH, sarve pratyantaparvatAH / pidhIyante payorAzeH, payobhistimirairiva // 348 // manye pronmUlitAnyadbhiH, sarvANyapi vanAni tu / dRzyante yat taranto'mI, taravo nakracakravat // 349 // adhunA plAvayatyuccaiAmA-''kara-purAdikam / idamambhonidherambho, dhigaho! bhavitavyatA // 350 // purIparisarodyAnAnyapIdAnI nirargalaiH / pihitAnyambudhestoyaiH, pizunairiva sadguNAH // 351 // prAkAravalaye'muSminnAlavAla ivA'dhunA / dhuMnIpaterkhanannIramAsphalatyuccakaipa! // 352 // ayamullaGghayate vapraH, kSipraM prasRmarAmbhasA / rabhasAdazvavAreNA'zva ivA'titaravinA // 353 // pazyaitat pUryate sarva, saprAsAdaM samandiram / ambhodherevamambhobhiH, pracaNDaiH kuNDavat puram // 354 // 30 vezmadvAre tavedAnImazvasainyamivollalat / zabdAyamAnamuddAma, devA''patati vAryadaH // 355 // manasya pattanasyA'syA'vazeSaH pRthivIpate! / antarIpa ivA'yaM te, prAsAdaH prekSyate'dhunA // 356 // adhyArohati sopAnavIthISu ca payo'skhalat / tava prasAdadurmattamiva sevaka-rAjakam // 357 // pUritA prathamA bhUmirdvitIyA'pyadya pUryate / tAmApUrya tRtIyA'pi, pUryate bhUmirambhasA // 358 // caturthI paJcamI SaSThI, cApi bhUH pazyato'pi hi / aho! kSaNArdhamAtreNa, pUritA vArdhivAribhiH // 359 // haasyvyaaptaadhrH| 2 mahAkalolAn / 3 pIDAkaram / 4 mandahAsyam / 5 rAtriyuddhena / 6 vaaribhiH| 7 samudrasya / bhtivegvtaa| 9 dvIpa iva / 25 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 243 viSavegairivA'mbhobhirAkrAntasyA'sya samanaH / zirogRhaM zira iva, zarIrasyA'vaziSyate // 360 // upasthito yugAnto'yamuktapUrvIdamasmyaham / ka te' sadasyAste rAjan !, ye mAM haisitapUrviNaH ? // 361 // / tatazca vizvasaMhArazokAd rAjA'pi satvaram / jhampAdAnArthamutthAyA'vadhAt parikaraM dRDham // 362 // plavaGgama ivotpatya, dadau jhampAM mahIpatiH / svaM ca siMhAsanAsInaM, taM cA'pazyat tathAsthitam // 363 // yayau ca kvacidapyambhastadambhodheH kSaNAdapi / tasthau ca vismayasmeralocanaH sa mhiiptiH|| 364 // 5 abhanA(gnavRkSA-dri-prAkAra-bhavanAdikam / IkSAJcake tathAvasthaM, vizvaM vizvambharApatiH // 365 // mAyAnaimittikaH so'pi, kaTyAmAvadhya mardalam / AsphAlayan vapANibhyAM, papATeti ssmmdH||366|| ___ indrajAlaprayogAdau, namAmi caraNAmbuje / indrajAlakalAsraSTurvatriNaH zambarasya ca // 367 // nijasiMhAsanAsInastataH sa pRthivIpatiH / kimetaditi sAzcaryo, dvijanmAnamabhASata // 368 // avadad brAhmaNo'pyevaM, niHzeSANAM kalAvidAm / guNaprakAzI rAjeti, purAmi tvAmupasthitaH // 369 // 10 indrajAlaM matibhraMzakArIti nyakRtastvayA / pradIyamAnamapyarthamanAdAya gato'smyaham // 370 // arthe bhUyasyapi prApte, guNArjanabhavaH zramaH / na yAti guNinAM kintu, guNajJAnena gacchati // 371 // adya naimittikIbhUya, cchalenA'pyamunA mayA / indrajAlakalAbhyAsaM, jJApito'si prasIda me // 372 // sadasyA nyakRtAste yaciraM yat tvaM ca mohitaH / rAjan ! sahakha tat sarva, nA'parAdho'sti ttvtH||373|| ityuditvA sthite tasmin , pArthivaH paramArthavit / nijagAdeti pIyUSasyandasodarayA girA // 374 // 15 rAjAnaM rAjasabhyAMzca, nyakArSamiti cetasi / mAsa bhaipIraho! vipropakArI paramo'si me // 375 // indrajAlamidaM hyaya, darzayitvA tvayA dvija ! / tattulyametaM saMsAramasAraM jJApito'smyaham // 376 // dRSTanaSTamidaM yadvat , tvayA''virbhAvitaM jalam / tadvat padArthAH sarve'pi, saMsAre'dyApi kA ratiH // 377 // ciramityAdisaMsAradoSAn vyAhRtya bhUpatiH / kRtArthIkRtya taM vipraM, pravrajyAmAdade svayam // 378 // * tadindrajAlarUpo'yaM, bhavo'sAbhiranUyate / prabho ! vetsi svayaM hi tvaM, sarvajJakulacandramAH // 379 // 20 vAcaspatimatirvAcA, zokaeNzalyavizalyayA / ityuvAca dvitIyo'pi, matrI nRpatipuGgavam // 380 // ihaiva bharatakSetre, kaminnapi pure purA / babhUva nRpatiH ko'pi, vivekAdiguNAkaraH // 381 // tamAsthAnasthamanyedyuH, pArthivaM ko'pi pUruSaH / mAyAprayoganiSNaM khaM, jJApayAmAsa vetriNA // 382 // pravezaM nRpatistasya, nAnujajJe vizuddhadhIH / na mAyinAmRjUnAM cArjarya zAzvatavairivat // 383 // pratiSedhavilakSaH san , sa nItvA'hAni kAnicit / cakre rUpaparAvarta, kAmarUpa ivA'maraH // 384 // 25 sa tamevA'nyadA bhUpamuphtasthe vihAyasA / kRpANapANiH phailakI, varanArIsamanvitaH // 385 // asi kastvamiyaM kA ca ?, hetunA kena cA''gamaH / iti rAjJA svayaM pRSTaH, sa pumAnabravIditi // 386 // __ahaM vidyAdharo vidyAdharI ceyaM mama priyA / vidyAdhareNa kenApi, jAtavairo'si bhUpate // 387 // iyaM hi pUrva tena strIlampaTena durAtmanA / sudhA vidhuntudenevA'pahatA cchalakarmaNA // 388 // pratyAhArSamahaM tasmAdimAM prANapriyAM priyAm / nArIparibhavaM rAjan !, sahante pazavo'pi na // 389 // 30 caritArthI pracaNDau te, dordaNDau kSitidhAraNAt / arthinAM dausthyaghAtena, sampacca saphalA tava // 390 // bhItAnAmabhayadAnAt , kRtArtho vikramazca te / viduSAM saMzayacchedAdamoghA zAstravaiduSI // 391 // vizvasya kaNTakoddhArAt , phalavacchastrakauzalam / anye'pyanyopakAreNa, kRtArthAste pRthagguNAH // 392 // parastrIsodaratvaM ca, tavedaM vizvavizrutam / astu mayyupakAreNa, viziSTaphalavanRpa ! // 393 // tava ityrthH| 2 pUrva hasitavantaH / 3 abhumA antaaH| devavizeSaH / 5 tirskRtH| 6 amRtrssmaanyaa| 7 zoka eva zalyaM tadartha vishlyaussdhitulyyaa| naanumene| 9 maitrii| 1. phlkdhrH| rAhuNA / Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva priyayA pArzvavartinyA, sandAnita ivA'nayA / nAlambhaviSNuryoddhuM hi, paraizchalaparairaham // 394 // nA'haM hastibalaM yAce, yAce vAjibalaM na vA / na vA rathavalaM yAce, yAce pattibalaM na vA / / 395 / / AtmasAhAyike tvattaH, kintu yAce narAdhipaM / / etasyA nyAsayat trANaM, paranArIsahodara ! // 396 // svayaM strIlampaTaH ko'pi, paritrANasaho'pi san / ko'pyastrIlampaTaH svena, paritrANAsahaH param ||397|| tvamastrIlampaTastrANasahazcA'si mahIpate / / tena dUrAdupetyA'pi tvamasi prArthito mayA // 398 // ayaM matpreyasIrUpo, nyAsazcet svIkRtastvayA / jJAyatAM hata evA'riH, sa mayA balavAnapi / / 399 / / athollasatsmitajyotsnApavitramukhacandramAH / udAracaritaH pRthvIpatirevamavocata / / 400 // kalpadruriva patrANi, ratnAkara ivodakam / kAmadhenuriva kSIraM, rohaNAdririvopalam // 401 // annamAtramiva zrIdazchAyAmAtramivAmbudaH / dUrAdupetya bhavatA kiyadasmIdamarthitaH 1 ||402 // yugmam // 10 tameva darzaya nijaM, ripuM yena nihanmyaham / nirvizaGkaM tato bhogAn, bhuGga maJju vicakSaNa ! // 403 // nRpavAgamRtAplAvapUrNa zravaNakoTaraH / muditaH puruSaH so'pi, jagAdeti mahIpatim // 404 // rajataM jAtarUpaM ca, samastA ratnajAtayaH / pitaro mAtaraH putrAH, sarva cA'nyad gRhAdikam // 405 // vizvAsenA'lpakenA'pi, nyAse'rpayitumIzyate / vizvAsenA'pi mahatA, na punaH preyasI kvacit // 406 // rAjannIdRzavizvAsasthAnaM tvamasi nA'paraH / candanAspadameko hi, malayaH sAnumAniha / / 407 / / bibhrANena tvayA nyAse, madIyAM preyasImimAm / tvayaiva nihato manye, dviSantapa ! sa me dviSan // 408 // bhAryAnyAse tvayopAtte, tvadvizvAsasamAhitaH / vizvastabhAryAn dviSataH, kariSyAmyadhunA nanu // 409 // kSoNInAtha ! tavA'traiva tiSThato naicirAdaham / kesarIva samutpatya darzayiSyAmi vikramam // 410 // anumanyakha gacchAmi, svacchandaM pakSirADiva / eSo'hamantarikSeNa, kSaNAdaskhalitasyaidaH || 411 // 5 15 20 244 30 rAjAspyUce vraja khairaM, vidyAdhara ! mahAbhaTa ! / tiSThatveSA tu te bhAryA, maddhAni pitRdhAmavat // 412 // athotpapAta sa pumAn, vihAyovad vihAyasA / nistriMzadaNDa - phalake, pakSAviva vijRmbhayan // 413 // tadbhAryA tu svaduhitRpratipattipuraHsaram / rAjJA sambhASitA tasthau, tatraiva khasthamAnasA // 414 // tatraiva tiSThan nRpatirjAyamAnAM nabhastale / kSveDAmAkarNayAmAsa, stanitaM vArmucAmiva // 415 // vicitrakhaDga-phalakaprahAradhvanitAnyapi / taDattaDitivisphUrjattaDittADAnivA'zRNot / / 416 // so'si so'si nAsi nAsi, tiSTha tiSTha vraja vraja / eSa tvAM hanmi hanmIti, vyomni zuzruvire giraH // 417 // 25 nRpatiH parSadAsInaH, pArSadyaiH saha vismitaH / uparAgekSaNa iva tasthau suciramunmukhaH // 418 // itthaM sampazyamAnasya, bhUpateH purato bhuvi / bhujadaNDaH papAtaiko, ratnakaGkaNabhUSaNaH // 419 // upalakSayituM taM ca, bAhudaNDaM divazrayutam / vidyAdharI purobhUya, sA'pazyacca jagAda ca / / 420 / / gaNDayorupadhAnatvaM, karNayoravataMsatAm / kaNThe ca niSkaMtAM yo'gAt, so'yaM matpreyaso bhujaH // 421 // evaM vadantyAM pazyantyAmeva tasyAM mRgIdRzi / bhuvi pAdaH papAtaiko, doSNaH prItyeva tasya tu // 422 // sapAdakaTakaM pAdamupalakSya tamapyatha / udazruvadanA padmavadanA sA'vadat punaH // 423 / / ciramabhyakta unmRSTaH, kSAlito'tha vilepitaH / svahastena mayA yo hi sa pAdo matpaterayam // 424 // evaM tasyA buvANAyAH, puro gIrvANavartmanaH / vAtoddhUtadruzAkheva, dvitIyo'pi bhujo'patat // 425 // tamapyAlokya dordaNDaM, ratnakeyUra - kaGkaNam / sovAca spandamAnAkSI, dhArAyatravadhUriva // 426 // so'yaM sImantasvanAcaturaH kezakaGkataH / vicitrapatralatikAlIlA lipikaraH karaH // 427 // 1 bajra iva / 2 zatrubhiH / * AtmA sAhA saMtA0 saGgha 3 // 3 sadyaH / 4 garuDa iva / 5 vegaH / 6 pakSivat / 7 meghAnAmiva / 8 uparAge grahaNe IkSaNe netre yasya saH / 9 hRdayAbhUSaNam / 10 karasya / 11 AkAzAt / 12 kezaprasAdhanasAdhanam / 1 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 245 tasyAstatraiva tiSThantyA, evAgre gaganAGgaNAt / papAtAnirdvitIyo'pi, sA'pi bhUyo'bravIdidam // 428 // sa eSa matpateH pAdo, matkarAmbhojalAlitaH / anArataM madutsaGgazayyAdurlalito hahA! // 429 // atha tatraiva tatkAlaM, muNDa-ruNDau nipetatuH / hRdayena samaM tasyAH, kampayantau mahItalam // 430 // atha sA vilalApaivaM, balinA cchalinA dviSA / hA! hato matpatirasau, hA! hatAsi tapasvinI // 431 // etat tadeva vadanaM, matpateH padmasodaram / yanmayA parayA prItyA, kuNDalAbhyAmabhUSyata // 432 // 5 tadetat tasya hRdayaM, vipulaM hanta ! matpateH / antarvahizca yad vAsasthAnamekaM mamaiva hi // 433 // hA! nAthA'hamanAthA'smi, tvAM vinA nandanAd vanAt / puSpANyAnIya ko nAma, mamottaMsIkariSyati1434 ekAsanasamAsInA, vicarantI nabho'GgaNe / yathAsukhaM kena samaM, vAdayiSyAmi vallakIm ? // 435 // vallakImiva ko vA mAmutsaGge dhArayiSyati / zaiyyAvizaMsthulAn ko vA, sthApayiSyati me'lakAn ? // 436 // kopiSyAmi muhuH kasmai, prauDhapraNayalIlayA? / matpAdaghAto'stu mude, kasyA'zokataroriva ? // 437 / / 10 hA priya! stabakIbhUtakaumudIbhirivA'dya me / gozIrSacandanarasaiH, ko'GgarAgaM kariSyati ? // 438 // kapolapAlyogrIvAyAM, lalATe kucakumbhayoH / ko'dya me patraracanAM, sairandhrIrvaM vidhAsyati ? // 439 // apyalIkavyalIkena, mAnamaunadharAM ca mAm / AlApayiSyatyatha kaH, krIDArAjazukImiva ? // 440 // priye! priye ! devi! devItyAdicATugirA muhuH / ko vA ketakasuptAM mAM, svayamudrodhayiSyati ? // 441 / / vilamvenA'dya paryAptamamunA''tmaviDambinA / mahApathamahApAnthaM, nAtha ! tvAmanuyAmyaham // 442 // 15 prANanAthapathe gantukAmA kAmaM kRtAJjaliH / sA pAvakaM yAnamiva, yayAce vasudhAdhavAt // 443 // tAmabhASiSTa bhUpo'pi, vatse ! svacchAzaye ! tvayA / patyuH samyagavijJAya, kathAM kimidamucyate ? // 444 // rakSo-vidyAdharAdInAM, mAyA'pi bhavatIdRzI / tanmuhUrta pratIkSasva, svAdhInaM hyAtmasAdhanam // 445 // sA bhUyo bhUpatiM smA''ha, sAkSAdeSa patirmama / pa~dhane nidhanaM nItaH, patitazceha dRzyate // 446 // sandhyA sahodayaM yAti, sahA'staM ca vivasvatA / jIvanti ca mriyante ca, samaM patyA ptivrtaaH||447|| 20 pituramlAnavaMzasya, svasya patyurapITezaH / kule kalaGka kimahaM, jIvantyAropayAmyataH1 // 448 // dharmaputrIM ca mAM pazyan , vinA patimavasthitAm / na ki lajiSyase tAta!, kulastrIdharmakovida ! 1 // 449 // vinendumiva kaumudyA, vinA'bdamiva vidyutaH / vinA nAthamavasthAnaM, yuktaM nA'taH paraM mama // 450 // AyuktAnAdizaidhAMsi, samAnAyaya matkRte / samaM patizarIreNa, vahnau vekSyAmi vArivat // 451 // tayA sAgrahamityuktaH, kSamApatiH karuNAparaH / zokagadgadayA vAcA, punarevamuvAca tAm // 452 // 25 tiSTha tiSTha kiyatkAlaM, na martavyaM pataGgavata / vimRzya hi vidhAtavyamalpIyo'pi prayojanam // 453 // kupitA bhAminI sA'tha, bhUnAthamidamabhyadhAt / ataH paraM dhArayan mAM, jJAtaM tAto na khalvasi // 454 // parastrIsodara iti, nAma yat prathitaM tava / tad vizvavizvAsakRte, na punaH paramArthataH // 455 // tat satyaM yadi tAto'si, satvaM svaduhitustataH / pazyA'nuyAntyA bhartAraM, kRSNavatmaikavarmanA // 456 // rAjA'pi vyAjahAraivaM, vatse ! kuru samIhitam / nAtaH paraM niroddhAmi, pavitraya satIvratam // 457 // 30 tataH pramuditA rAjAdezAdupanate rathe / bharturaGgAni satkRtyA''ropayAmAsa sA svayam / / 458 // aGge kRtAGgarAgA sA, saMvItavizadAMzukA / sapuSpakuntalA patyuH, pArzvamadhyAsta pUrvavat // 459 // anvIyamAnA nyaggrIvaM, sazokena mahIbhujA / sAzcaryaivIkSyamANA ca, pauraiH sA saritaM yayau // 460 // shiirss-krbndhau| 2 vINAm / 3 zayyAyAM viprakIrNAn / 4 nipuNA dAsIva / 5 alIkaptAm / 6 mRtyumArgapathikam / 7 yuddhe| 8suuryenn| 9Sadhvekavacanamidam / 1. sevakAn / 11 nRpH| 12 agnimArgeNa / 13 prihitsvcchvstraa| 14 namrakandharaM yathA syAt tthaa| triSaSTi, 32 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIya parva AjahuzcandanaidhAMsi, tatrA''yuktAH kSaNAdapi / citAM ca racayAzJcakustalpaM pitRpateriva // 461 // pitreva pRthivIzena, tena sampUritaM vasu / yAcakebhyo yathAkAmaM, dadau kalpalateva sA / / 462 // payaHpUrNAJjalipuTA, tatra triH sA''zuzukSaNim / cakre pradakSiNaM jAtadakSiNAvarttarociSam // 463 // satItyApanAM kRtvA, patyuraGgaiH sahaiva taiH / vAsAgAra iva svairaM citAntaH praviveza sA // 464 // 5 prAjyAbhirAjyadhArAbhirAhuto'tha hutAzanaH / jajvAlA'bhyadhikaM jvAlAjAlapallavitAmbaraH / / 465 // tAni vidyAdharAGgAni sA caidhAMsi ca tatkSaNam / abhavad bhasmasAt sarva, jalaM lavaNasIdiva // 466 // tatra tasyA nivApAdi, kRtvA zokasamAkulaH / AjagAma nijaM dhAma, tataH sa jagatIpatiH / / 467 // yAvat sazokaH pariSadyAsAJcakre mahIpatiH / Ayayau sa pumAMstAvannabhastaH phalakA- sibhRt // 468 // bhUbhujA pAriSadyaizva, vIkSyamANaH savismayam / mAyAvidyAdharaH so'tha purobhUyedamabravIt // 469 // diSTyA pravarddhase deva !, parastrI - dhananiHspRha ! / durodara iva dvandve, yathA'jaiSaM tathA zRNu // 470 // tadA hyahamitaH sthAnAccharaNya ! zaraNe tava / vimucya dArAn nirbhara, ivodapatamamvare // 471 // samApatantaM sATopaM, tamapazyaM nabhastale / duSTavidyAdharamahaM, ruSTo babhrurivoragam // 472 // RSabhAviva garjantAvarjitaM durjayAvubhau / ahaM ca sa ca yuddhArthamAhvAkhahi parasparam // 473 // diyA dRSTo'si do !, prahara praharAditaH / kautukaM pUrayAmyadya, svadoSNoryusadAmapi // 474 // 15 no vA zastraM parityajyAssdAya dantairdazAGgulIH / bhakSyaM raGka ivA'zaGko, vraja jIvitakAmyayA / / 475 / / sAkSepamiti jalpantau dvAvapyAvAM parasparam / carmA - sipakSau dhunvantau, militau kukkuTAviva // 476 // // tribhirvizeSakam // cArI- pracAracaturau, raGgAcAryAvivAmbare / prahArAn vaJcayamAnau, vyacarAva ciraM nRpa ! // 477 // AvAbhyAM khaDgazRGgeNa, praharaddhayAM muhurmuhuH / khaDgibhyAmiva vihite, abhisarpA-pasarpaNe // 478 // 20 kSaNenA'pi mayA tasya, dordaNDo dakSiNetaraH / nikRtya pAtito rAjan!, pravardhaka iveha te // 479 / / yuSmadAnandahetozca kadalIstambhalIlayA / mayA nikRtya tasyaikazcaraNaH pAtito bhuvi // 480 // dakSiNo'pi bhujastasya, nalinInAlalIlayA / vilUya kSitipRSThe'smin kSiptaH kSitipate ! mayA / / 481 / / tato dvitIyastasyAGghriraGghripasya prakANDavat / khaDgadaNDena niSkRtya, tavAgre paripAtitaH // 482 // tato ruNDazca muNDazca pRthak kRtveha pAtitaH / tamityakArSa SaTkhaNDa, ripuM bharatavarSavat // 483 // 25 kalatraM trAyamANena, nyAsIbhUtamapatyavat / tvayaiva so'rirnihato, hetumAtramahaM tviha / 484 // 10 246 tvatsAhAyyaM vinA so'rirna hantuM zakyate mayA / nADalaM dagdhuM kakSamagnirvinA vAyuM jvalannapi / / 485 // iyatkAlamahaM strI vA'thavA'bhUvaM napuMsakaH / puMstvaM me'dya tvayA dattaM dviSannigrahahetunA // 486 // mamA'si mAtA tAto vA gururvA devatA'thavA / evaMvidhopakArI hi, nA'nyo bhavitumarhati // 487 // dyotano dyotayate, vizvaM prINAti cohu~paH / kAle varSati parjanyaH, prasUte bhUmiroSadhIH // 488 // 30 maryAdAM laGghate nAsbdhirmedinI cA'vatiSThate / paropakAraniSThAnAM, prabhAveNa bhavAdRzAm // 489 // nyAsIkRtaM kalatraM me, tat samprati samarpaya / mahInAtha ! gamiSyAmi, svAM krIDAbhUmikAmaham // 490 // vaitADhya - jagatIjAla kaTakAdiSu sapriyaH / vihariSye nirAzaGkastvatprasAdAddhatadviSan // 491 // AkrAnto yugapallajjA-cintA- nirveda - vismayaiH / evaM vasumatInAthaH, puruSaM tamabhASata // 492 // nyAsIkRtya kalatraM svaM tadAnIM tvayi jagmuSi / ambare zuzruve'smAbhiH, kSveDA 'si - phalakadhvaniH // 493 // 1 zayyAm / 2 yamasya / 3 agnim / 4 satItvasatyatAM samarthyaM / 5 ghRtadhArAbhiH / 6 lavaNAdhInam / 7 dhRte / 8 nakulaH / 9 gaNDakAbhyAm / 10 abhigamanaM dUragamanaM ca / 11 vRkSasya / 12 sUryaH / 13 candraH / Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 247 bAhu-pAda-ziro-ruNDaM cA'patannabhasaH kramAt / matpateridamityuccaistvatpatyakathayacca naH // 494 // patyuraGgaiH samaM vahnau, pravekSyAmIti bhASiNIm / avArayAma suciraM, putrIpremNA tava priyAm // 495 // vahnipravezAdamAbhirvAryamANA tu te priyA / asmAn sambhAvayAmAsA'nyathaivetaralokavat // 496 // tUSNIkeSu tato'smAsu, sA sAhasavatI nadIm / gatvA lokasamakSaM taiH, sahA'GgaiH prAvizaccitAm // 497 // adhunaiva nivApAdi, tasyAH kRtvA'hamAgamam / tasyAH zoke nyaSIdaM ca, tvaM cA'gAH kimidaM nanu ? // 498 // 5 tAnyaGgAni na kiM te vA ?, sa vA tvaM neti saMzayaH / ajJAnamudritamukhAH, kimiha brUmahe vayam ? // 499 // vyAjahAra kRtavyAjakopaH so'pi pumAniti / parastrIsodaro mithyA, janazrutyA zruto'si haa||500|| tena nAmnA vayaM bhrAntAH, priyAnyAsamakRSmahi / ayoveta puSkaraitistvaM vRttairIdRzairasi // 501 // durAcArasya yat kRtyaM, tasya madviSato'bhavat / taccake bhavatA rAjan !, dvayorhanta ! kimantaram 1 // 502 // nArISvalubdhamanyazcedapavAdAd vibheSi vA / tadarpaya priyAM tAM me, na hi nihnotumarhasi // 503 // 10 alubdhapUrvA lubhyanti, yadyevaM tvAdRzA api / tataH kRSNoraga iva, ko'stu vizvAsabhAjanam ? // 504 // bhUyo babhASe bhUpAlastavAGgAnyupalakSya sA / tvatpreyasyavizad vahnimatra tAvanna saMzayaH // 505 // atrA'rthe sAkSiNaH sarve, paurA jAnapadA api / jagaccakSurayaM vyomni, bhagavAMzca divAkaraH // 506 // lokapAlAzca catvAro, graha-nakSatra-tArakAH / iyaM ca bhagavatyurvI, dharmazca trijagatpitA // 507 // tanna bhASitumIdRkSaM, rUkSAkSaramihA'rhasi / amISAM madhyataH kazcit , pramANIkuru sAkSiNam // 508 // 15 ___ alIkaroSaparuSaM, puruSaH so'vadat punaH / na hi pramANe pratyakSe, pramANAntarakalpanA // 509 / / tava pazcAdiyaM kA nu, sthitA'sti ? prekSyatAM nanu / kakSAprakSiptalokhrasya, kozapAnamidaM nRpa! // 510 // tatazca valitagrIvo, yAvat pazcAdadau dRzam / IkSAJcake nRpastAvat , tatpriyAM tAM niSeduSIm // 511 // pAradArikadoSeNa, dUSito'sIti zaGkayA / glAniM prapede nRpatirlAniM tApena puSpavat // 512 / / nRpaM glAniM prapedAnaM, nirdoSaM doSazaGkayA / baddhAJjaliH kathayituM, pArebhe sa pumAniti // 513 // 20 kacit smarasi bhUnAtha!, cireNAbhyasya yanmayA / mAyAprayogacAturya, tvaM darzayitumarthitaH ? // 514 // devena meghavad vizvasAdhAraNyajuSA'pyaham / bhAgyadoSAdapUrNeccho, dvArAdapi nivAritaH // 515 // tato rUpaM parAvartya, kRtvA kapaTanATakam / mayedaM darzitaM deva!, kRtArtho'si prasIda me // 516 // yathA tathA vA mahatAM, darzanIyo nijo guNaH / guNArjanabhavaH kezaH, praNazyatyanyathA kathama // 517 // tadadyAmi gataklezo, brajiSyAmi samAdiza / sarvatrA'pi mahA! si, tvadagre guNadarzanAt // 518 // 25 kRtArthIkRtya bhuuyisstthairthustmvniiptiH| visasarja tataH kizcicintayitvedamabravIt // 519 // ___ yAdRg mAyAprayogo'sya, saMsAro'pyeSa tAdRzaH / dRSTanaSTaM vastu sarvamasmin buddhadavad yataH // 520 // cintayitvA naikadhaivaM, virakto bhavavAsataH / utsRjya rAjyaM pravrajyAM, sa jagrAha tato nRpaH // 521 // mAyAprayogasadRze, saMsAre'siMstataH prabho! / mA zokavivazo bhUstvaM, yatakha svArthasiddhaye // 522 // cakriNo bhavanirvedaH, pade zokasya tAvataH / mahAprANa iva mahAprANasthAne'bhavat'tataH // 523 // 30 udAjahAra sagaro, giraM tattvagarIyasIm / yuSmAbhirabhyadhAyIdaM, sAdhu sAdhu vivekinaH! // 524 // jIvanti ca mriyante ca, jantavaH svasvakarmaNA / bAlo yuvA vA vRddho vetyapramANaM vayaH khalu // 525 // saGgamA bAndhavAdInAM, svamasabrahmacAriNaH / lakSmInisargato dantikarNatAlacalAcalA // 526 // *saka 3 vinA'nyatra-ruNDazcA'pa saGgha saGgha 2 saMtA0 / ruNDAzcA'padeg ddhN0|| +tpatyakathayata tataH saGgha / 'tpatnI naH zazaMsa ca 80 // ' 1 vihitkpttkrodhH| 2 lohavat / 3 kRtrimakopakaThoram / 4 lotram seydhnm| 5mUlyavAn / 6 svmsdRshaaH| 7 claa| Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 248 kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva yauvanazrIrapi girinadIpUrasahodarA / jIvitaM ca kuzAgrasthajalavindu viDambakam || 527 // na yAvad yauvanaM yAti, vArIva marubhUmigam / na yAvadAyAti jarA, rAkSasIvAyurantakRt // 528 // bhavatIndriyavaikalyaM, na yAvat sannipAtavat / vezyevopAttasarvaskhA, yAvacchrIrna virajyati // 529 // chalayitvA tAvadamUnyakhilAnyapi hi svayam / pravrajyopAyalabhyAya, svArthAya prayatAmahe / / 530 / / 'kAcakhaNDena sa maNi, kRSNakAkena kekinam / mRNAlamAlayA hAraM, kadannena ca pAyasam // 531 // kAlaiseyena ca kSIraM, rAsabhena ca vAjinam / krINAti yo'rjayenmokSamasAreNeha varmaNA // 532 // yugmam // evamAbhASamANasya, tadA sagaracakriNaH / dvAryAyayurviSayiNo'STApadAbhyarNavAsinaH // 533 // asmAMstrAyakha trAyasvetyuccaiH pUtkArakAriNaH / AjUhavat tAn sagaracakrabhRd vetrapANinA / / 534 // ho ! kimidamityuccairbhASitAzcakravartinA / kRtapraNAmAH sambhUya, grAmINAste vyajijJapan // 535 // aSTApadAdriparikhApUraNAya saridvarA / yA kRSTA daNDaratnena, kumAraistairnarezvara ! // 536 // pAtAlamiva duSpUrAM, pUrayitvA kSaNena tAm / sA'tikrAmatyubhe kUle, kuladeva kuladvayam // / 537 // aSTApadAbhyarNavarti, grAmA''kara- purAdikam / AplAvayitumArabdhA, paryasta iva sAgaraH / / 538 // adhunA'pi yugAnto'yamasmAkaM samupasthitaH / tadAdiza vayaM kutra, tiSThAmo nirupadravAH 1 / / 539 / / tatazca sagaravakrI, nijaM pautraM bhagIratham / vAtsalyasArayA vAcA, samAhUyedamAdizat / / 540 // pUrayitvA'STApadAdriparikhAM tAM saridvarA / unmatteva bhramantyasti, sA grAmAdiSu samprati / / 541 // tAM daNDena samAkRSya, kSipa pUrvapayonidhau / adarzitapathaM yAti, payo hyandhavadutpathe // 542 // bAhuvIryama sAmAnya maizvaryaM bhuvanottaram / atyulbaNaM hastibalamazvIyaM vizvavizrutam // 543 // pAdatamativikrAntaM mahad rathavalaM tathA / atyutkaTaH pratApazca niHsImaM zastrakauzalam // 544 // daivatAnAmAyudhAnAM, sampattizcetyamUnyalam / darpaM yathA dviSAM ghnanti, janayantyAtmanastathA // 545 // // tribhirvizeSakam // agraNIH sarvadoSANAmApadAmekamAspadam / sampadAmapahartekaH kartA duryazasAmapi // 546 // api vaMzasya saMhartA, hartA nikhilazarmaNAm / prahartA paralokasya, darpo vairI zarIrajaH || 547 // yugmam || tad darpaH parihartavyaH sarpavat satpathasthitaiH / sAmAnyairapi puruSairmatpautreNa vizeSataH / / 548 // yathApAtraM vinItena, bhavitavyaM tatastvayA / guNaprakarSo vinayAdazaktasyA'pi jAyate // 549 // 25 zaktasya puMso vinayaH, suvarNasyeva saurabham / niSkalaGka puSTeva, pArvaNasya himadyuteH // 550 // 20 surANAmasurANAM ca nAgAdInAmapi tvayA / upacAro yathAkSetraM, kAryaH kArye sukhe'pi hi / / 551 // upacArArhaNIyeSu, nopacAro hi doSakRt / apacArastu doSAya, pittAtmana ivA''tapaH // 552 // RSabhasvAmiputreNa, bharatenApi cakriNA / vazaMvadA deva-daityA, upacAreNa cakrire // 553 // zaktenApi satA tenopacAro devatAdiSu / darzito yastathA kArya:, sa kulAcAra ityapi // 554 // 30 tatheti pratipede sa, mahAbhAgo bhagIrathaH / nisargeNa vinItasya, zikSA sadbhitticitravat / / 555 / / arpayitvA daNDaralaM, svaM pratApamivorjitam / cumbitvA mUrdhni sagaro, visasarja bhagIratham // 556 // cakriNazcaraNAmbhoje, praNamyA'tha bhagIrathaH / sadaNDaratno niragAt, savidyudiva vArida: / / 557 // mahatA cakrisainyena, vRto jAnapadaizca taiH / reje bhagIrathaH zakra, ivA'nIkaprakIrNakaiH // 558 // AsasAda krameNAthASTApadAdriM bhagIrathaH / mandAkinyA valayitaM, trikUTAdrimivA'ndhinA // 559 // 1 7 1 upAttaM gRhItaM sarvasvaM yayA sA / 2 mayUram / 3 takreNa / 4 zarIreNa / 5 janapadavAsino janAH / 6 azvasainyam / padAtisainyam / 8 niSkalaGkazarIratA iva / 9 pittaprakRterjanasya / 10 maGgacakre / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH triSaSTizalAkApuruSacaritam / uddizya tatra taM nAgakumAraM jvalanaprabham / tapo'STamaM sa vidadhe, vidhivedI bhagIrathaH // 560 // aSTame ca pariNamatyupatasthe bhagIratham / patirnAgakumArANAM, prasanno jvalanaprabhaH // 561 // gandhaidhUpaizca mAlyaizca, tenopacarito bhRzam / svAmI nAgakumArANAM, kiM karomItyabhASata // 562 // atho bhagIratho'pyambhodharadhvAnagabhIragIH / uvAca vinayenApi, saprabho jvalanaprabham // 563 // aSTApadAdriparikhAmApUryeyaM saridvarA / nirargalaM prasarati, panagIva bubhukSitA // 564 // kSetrANyeSA hi khanati, pronmUlayati pAdapAn / sadRzIkurute sarvAn , sthepuTAnavaTA pi // 565 // prabhraMzayati vaprAMzca, prAsAdAna dalayatyalam / prapAtayati hANi, nigRhNAti gRhANi ca // 566 // tAM pizAcImivonmattAM, dezavidhvaMsakAriNIm / daNDenA''kRSya pUrvAbdhau, kSipAmi tvadanujJayA // 567 // tataH prasanno jvalanaprabhanAgastamabhyadhAt / nijaM samIhitaM kuryA, nirvighnaM bhavato'stviti // 568 // ye'muSmin bharatakSetre, nAgAste mama zAsane / madanujJApravRttaH san , mA bhaiSIstadupadravAt // 569 // 10 abhidhAyeti nAgendraH, praviveza rasAtalam / vidadhe'STamabhaktAnte, pAraNaM ca bhagIrathaH // 570 // vairiNImiva bhinnakSmAM, svacchandAM svairiNImiva / mandAkinImatha kraSTuM, daNDaranaM sa Adade // 571 // mAlAmaGkuTakeneva, daNDenA''karSati sa tAm / ninadantIM nadI caNDabhujadaNDo bhagIrathaH // 572 // kurUNAM madhyabhAgena, nagaraM hastinApuram / dakSiNena pazcimena, punaH koshlniivRtH|| 573 // uttareNa prayAgaM ca, kAsInAM dakSiNena ca / vindhyAntardakSiNenAGgAn , magadhAnuttareNa ca // 574 // 13 vAtyeva teNyAH karSantI, vrtniivrtiniindiiH| bhagIrathena pUrvAmbhonidhiM gaGgA'vatAritA // 575 // tataH prabhRti tat tIrtha, gaGgAsAgara ityabhUt / kRSTA bhagIratheneti, gaGgA bhAgIrathIti ca // 576 // yatra yatra vabhaJjA'hibhavanAni vrajantyasau / bhagIrathastatra tatra, nAgebhyaH pradadau balim // 577 // teSAM sagaraputrANAM, zarIrAsthIni tAni ca / tena gaGgApravAheNa, ninyire pUrvasAgaram // 578 // dadhyau bhagIrathazcaivaM, sAdhu jAtamidaM yaho! / matpitRRNAM yadasthIni, gaGgayeyuH payonidhim // 579 // 20. gRdhrAdicaJcU-caraNavilagnAnyanyathA punaH / pateyurazucisthAneSvanilodbhUtapuSpavat // 580 // evaM vicintayan prItairjalApAtApadujjhitaiH / lokailokmpRnno'siiti, prazazaMse ciraM hi sH|| 581 // tadA pitRRNAmasthIni, tena kSiptAni yajale / kSipatyadyApi tallokaH, so'dhvA yo mhdaashritH|| 582 // tataH sthAnAnnivavRte, rathArUDho bhagIrathaH / rathapracAreNa bhuvaM, rosayan kAMsyatAlavat // 583 // sa Agacchannatha pathi, kalpadrumamiva sthitam / dadazaiMkaM bhagavantaM, kevalajJAninaM munim // 584 // 25 udayAdreriyA''dityo, garutmAnambarAdiva / sAnandaH syandanavarAt , tasAdavatatAra saH / / 585 // AlokamAtre taM natvA, bhaktyA kevalinaM munim / sa triH pradakSiNIcake, bhaktidakSo'tidakSiNaH // 586 // taM praNamya puraH sthitvA, papracchaivaM bhagIrathaH / mamA'mriyanta pitaro, yugapat kena karmaNA ? // 587 // trikAlavedI bhagavAn , karuNArasasAgaraH / evaM gaditumArebhe, madhurogArayA girA // 588 // zrAvakairvipulazrIkaiH, zrIdazrIsaMzritairiva / pUrNaH saGghazcacAlaikastIrthayAtrAkRte purA // 589 // 30 pratyantagrAmamekaM tu, saGghaH sAyamavApa saH / nizAyAM cA'dhyuvAsopakumbhakAraniketanam // 59 // saGgha samRddhaM taM dRSTvA, hRSTo grAmajano'khilaH / talluNTanArthamuttasthe, daNDa-kodaNDa-khaDgabhRt // 591 // prabodhya vacanaizcATugabhairamRtasodaraiH / saMzUkaH kumbhakArastaM, grAmalokaM nyavArayat // 592 // , puujitH| 2 sthapuTAn uccapradezAn / 3 avaTAn nimnprdeshaan| 4 mAlAkArapratibaddhamaNikarUpAkoTakavat / 5 tRnnsmuuhaan| 6 mArgAntarvarttamAnAH / 7 naagbhvnaani| 8 jalasya ApAtastena yA Apat tdujhitaiH| 9 rAsakrIDA kArayan / 10 kuberalakSmyAcitairiva / 11 dyaashitH| Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM dvitIya parva kumbhakArasya tasyoparodhAd grAmajano'khilaH / bhUtaH pAtramiva prAptaM, taM saGghamamucat tadA // 593 // anyedhurekavAstavyadasyudoSAnmahIbhujA / savAla-vRddhaH sa grAmo, dAhitaH pararASTravat // 594 // mitreNA''matritaH kumbhakAro grAmAntaraM gataH / dAhAt tenAvaziSTo'bhUt , sarvatra kuzalaM satAm // 595 // tataH sa kAlayogena, kAladharmamupAgataH / vaNig virATadeze'bhUd , dvitIya iva yakSarAT // 596 // sa tu grAmajano mRtvA, virATaviSaye'pi hi / jano jAnapado jajJe, tulyA bhUstulyakarmaNAm // 597 // mRtvA ca kumbhakRjIvastatrA'bhUt pRthivIpatiH / tato'pi mRtvA kAlena, devo'bhUt paramarddhikaH // 598 // cyutvA ca devasadanAjAto'si tvaM bhgiirthH| te ca grAmyA bhavaM bhrAntvA, jhuprbhRtyo'bhvn||599|| manaskRtena saGghopadravarUpeNa karmaNA / yugapad bharamasAdAsan , nimittaM jvlnprbhH||600|| tannivAraNarUpeNa, tvaM punaH zubhakarmaNA / tasminniva bhavetrApi, na dagdho'si mahAzaya ! // 601 // kevalajJAninastasAdAkayetthaM bhagIrathaH / paraM saMsAranirveda, vivekodadhirAdadhe // 602 // gaNDopari sphoTa iva, duHkhaM duHkhopari prabhoH / mA bhUt pitAmahasyeti, na prAtrAjIt tadaiva saH // 603 / / kevalajJAninaH pAdAna, vanditvA'tha bhagIrathaH / rathamAruhya bhUyo'pi, sAketanagaraM yayau // 604 // AjJAM kRtvA'bhyupetaM taM, praNamantaM pitAmahaH / muhuH zirasi jaghau caM, pRSThe'spAkSIca pANinA // 605 // bhagIrathamathovAca, sagaraH snehagauravAt / bAlo'pyasi vayo-buddhisthavirANAM tvamagraNIH // 606 // 15 bAlo'sIti sa mA vAdI, rAjyabhAraM gRhANa naH / tarAmo yena nirbhArAH, santaH saMsArasAgaram // 607 // maivaH svayambhUramaNAdhivad yadyapi dustaraH / tIrNastathApi matpUrvairiti zraddhA mamA'pyabhUt // 608 // vatsa ! teSAmapyapatyai, rAjyabhAra upAdade / tatastaddarzitaH panthAH, pAlyatAM dhriyatAM mahI // 609 // natvA bhagIratho'pyevamabhASata pitAmaham / yuktamAditsate tAtaH, pravajyAM bhavatAraNIm // 610 // khAmin ! batAyA'yamapi, janaH kintUtsukAyate / rAjyadAnaprasAdenA'prasAdaM mA kRthAstataH // 611 // 20 cakravartyapyuvAcaivaM, yuktamasatkule vratam / tato'pi kintvabhyadhikaM, gurvAjJApAlanavratam // 612 // gRhNIyAH samaye madvat , parivrajyA mahAzaya ! / khApatye kavacahare, nidadhIthAzca medinIm // 613 // zrutvA bhagIratho'pyevaM, gurvAjJAbhaGgakAtaraH / bhavabhIruzca maunyasthAd, dolAyitamanAviram // 614 // tataH siMhAsane svasminnupavezya bhagIratham / rAjye'bhyapizcat sagarastadaiva parayA mudA // 615 // tadAnIM cakriNo'bhyetya, zIghramudyAnapAlakAH / zazaMsuH samavasRtaM, bAhyodyAne''jitaprabhum // 616 // pautrarAjyAbhiSekeNA'jitasvAmyAgamena ca / tadAnIM cakriNo jajJe, harSotkarSo yathottaram // 617 // tatrastho'pi sa utthAya, namazcakre jagatpatim / puraHsthamiva ca zakrastavenocairavandata // 618 // teSAmudyAnapAlAnAM, svAmyAgamanazaMsinAm / dadau cakrI hiraNyasya, koTIrardhatrayodaza // 619 // samaM bhagIrathenA'tha, sAmantAdibhirAvRtaH / yayau samavasaraNaM, sagaro gurusambhramaH // 620 // uttaradvAramArgeNa, tatra ca praviveza saH / praviSTamAnI harSeNa, siddhikSetra ivoccakaiH // 621 // 30 tatra pradakSiNIcakre, trizcakrI dharmacakriNam / namaskRtya purobhUya, stotuM ceti pracakrame // 622 // __ matprasattestvatprasAdastvatprasAdAdiyaM punaH / ityanyo'nyAzrayaM bhinddhi, prasIda bhagavan ! mayi // 623 // nirIkSituM rUpalakSmI, sahasrAkSo'pi na kSamaH / svAmin ! sahasrajihvo'pi, zakto vaktuM na te gunnaan||624|| saMzayAn nAtha! harase'nuttarasvargiNAmapi / ataH paro'pi kiM ko'pi, guNaH stutyo'sti vastutaH // idaM viruddhaM zraddhattAM, kathamazraddadhAnakaH 1 / Anandasukhaza(sa)ktizca, viraktizca samaM tvayi // 626 // kuberH| 2 aspRzat / 3 sNsaarH| 4 grahItumicchati / 5 mhaahrssH| 6 AtmAnaM praviSTaM manyate / 7 ajitasvAminam / mama prsnntaayaaH| 9 mama prsnntaa| 1.indro'pi / Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritam / nAtheyaM ghaTyamAnA'pi durghaTA ghaTatAM katham 1 / upekSA sarvasattveSu, paramA copakAritA // 627 // dvayaM viruddhaM bhagavaMstava nA'nyasya kasyacit / nirgranthatA parA yA ca, yA coccaizcakravartitA // 628 // nArakA api modante, yasya kalyANaparvasu / pavitraM tasya cAritraM, ko vA varNayituM kSamaH 1 // 629 // mo'dbhuto'dbhutaM rUpaM, sarvAtmasu kRpA'dbhutA / sarvAdbhutanidhIzAya tubhyaM bhagavate namaH // 630 // iti stutvA jaganAthaM, yathAsthAnaM niSadya ca / sudhAnisyandasadhIcIM, so'zrauSId dharmadezanAm // 631 // 5 dezanAnte ca sagaro, namaskRtya punaH prabhum / racitAJjalirityUce, gadgadAkSasyA girA / / 632 // na kho na ca paraH ko'pi, tIrtheza ! tava yadyapi / tathApyajJAnato nAtha !, mayA paryanuyujyase // 633 // vizvamapyuttArayasi, bhavAmbhodherduruttarAt / nAtha ! tatra nimajjantaM kathaM mAM tvamupekSase // 634 // saMsAragartapatanAdanekaklezasaGkulAt / rakSa rakSa jagannAtha !, dIkSAM dehi prasIda me / / 635 // saMsArasukhamUDhena, mayA''yuriyadAtmanaH / niSphalaM kSapitaM svAmin !, bAlenevA'vivekinA // 636 // vijJApyaivaM tasthivAMsaM, sagaraM racitAJjalim | bhagavAnapyanujajJe, dIkSAgrahaNakarmaNi // 637 // 10 , athotthAya namaskRtya, bhagavantaM bhagIrathaH / evamabhyarthayAJcakre'bhyarthanAkalpabhUruham || 638 // dIkSAM dAsyanti tAtasya, svAmipAdAH paraM kSaNam / pratIkSaNIyaM kurve'haM yAvanniSkramaNotsavam // 639 // kApyapekSA mumukSUNAM na yadyapyutsavAdiSu / tathApi me'nurodhena, tAto'pyevaM kariSyati // 640 // tatastadanurodhena, sagaro'tyutsuko'pi san / jagAma nagarIM bhUyaH, praNipatya jagadgurum // 641 // siMhAsananiSaNNasya, sagarasya bhagIrathaH / dIkSAbhiSekamakarot puruhUta ivA'rhataH // 642 // unmRSTo gandhakASAyyA, lipto gozIrSacandanaiH / maGgalye paryadhattA'tha, sagaro divyavAsasI // 643 // tato devopanItAni, divyAlaGkaraNAni ca / alazcakre zarIreNa, guNAlaGkaraNo'pi saH // 644 // yathAkAmamathA'rthibhyaH, pradAya sagaro vasu / zibikAmArurohocairvizadacchatra-cAmaraH // 645 // pratyApaNaM pratigRhaM, pratirathyaM ca nAgaraiH / nagaryAM vidadhe maJca - patAkA-toraNAdikam // 646 // sthAne sthAne nAgaraiztha, janairjAnapadairapi / pUrNapAtrAdinA harSAt prakRtAnekamaGgalaH || 647 // punaH punaH prekSyamANaH stUyamAnaH punaH punaH / punaH punaH pUjyamAno'nvIyamAnaH punaH punaH // 648 // vinItAmadhyatazcakrI, ghumedhyeneva candramAH / bhRzAyamAno'pi janoparodhAcchanakairyayau // 649 // 251 15 // tribhirvizeSakam // bhagIrathena sAmantairamAtyaiH saparicchadaiH / khecaraivA'nvIyamAnaH, sagaro'gAjinAntikam / / 650 / / 25 tatra pradakSiNIkRtya, bhagavantaM praNamya ca / bhagIrathopanItaM sa yativeSamupAdade // 651 // samakSaM sarvasaGghasya, svAmivAcanayoccakaiH / paThan sAmAyikaM dIkSAM caturyAmAM sa Adade / / 652 / / kumAraiH saha ye jagmurnRpa-sAmanta-matriNaH / sagareNa samaM te'pi bhavodvignAH pravavrajuH // 653 // cakre cakramunestasya, manaH kumudakaumudIm / anuziSTimayIM dharmadezanAM dharmasArathiH // 654 // pUrNAyAmatha pauruSyAM, dezanAM visasarja tAm / devacchandamalaJcakre, tatazcotthAya tIrthakRt // 655 // svAmya~GghripIThamadhyAsya, cakre gaNadharAgraNIH / svAmiprabhAvAt svAmIva, dezanAM saMzayacchidam // 656 // dvitIyasyAM ca pauruSyAM, pUrNAyAM so'pi dezanAm / saMvatre stanitamiva pravRSTaH prAvRDambudaH / / 657 / / tataH sthAnAdathA'nyatra, vihartuM prAcalat prabhuH / devA bhagIrathAdyAca, sthAnaM nijanijaM yayuH // 658 // viharan svAminA sArdhaM, sagaro'pi mahAmuniH / adhyaiSTa dvAdazAGgAni, mAtRkAmiva lIlayA / / 659 / / 1 etAvadAyuSyam / 2 anujJAM dadau / 3 prArthanApUraNe kalpavRkSasadRzam / 4 AgraheNa / 5 gaganamadhyena / 7 tIrthakarAdhyAsitasiMhAsana pAdapIThamityarthaH / 8 prathamo gaNadharaH / 9 dvAdazAkSarIvarNAniva / 30 prabhuH / 6 ajita 20 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 252 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [dvitIyaM parva sa paJca samitIstisro, guptIzcAritramAtRkAH / samyagArAdhayAmAsa, pramAdarahitaH sadA // 660 // sa nityaM bhagavatpAdazuzrUSodbhUtayA mudA / parISahabhavaM klezaM, na viveda manAgapi // 661 // trailokyacakriNo bhrAtA, catryasi svayamityapi / nA'hazcakre kintu cakre, vinayaM saMyateSu sH||662 // pazcAdupAttadIkSo'pi, tapasA'dhyayanena ca / cirapravrajitebhyo'pi, rAjarSiH so'tyaricyata // 663 // ghAtikarmakSayAt tasya, kevalajJAnamujjvalam / udabhUd durdinacchedAt , pratApa iva bhAsvataH // 664 // Arabhya kevalotpatteruA viharataH sataH / ajitasvAminaH pazcanavatirgaNabhRdvarAH // 665 // lakSaM munInAM sAdhvInAM, punastriMzatsahasrayuk / lakSatrayaM pUrvabhRtAM, saptatriMzacchatAni tu // 666 // manaHparyayisahasrAH, sahasArdhacatuHzatAH / dvAdazA'vadhimAjAM tu, caturNavatizatyatha // 667 // utpannakevalAnAM tu, dvAviMzatisahasyabhUt / dvAdaza vAdalabdhInAM, sahasrAH sacatuHzatAH // 668 // 10 vaikriyalabdhisahasrA, viMzatiH sacatuHzatAH / UnA dvAbhyAM sahasrAbhyAM, zrAvakANAM trilakSyatha / / 669 // paJcacatvAriMzatsaGkhyaiH, sahasrairadhikAni tu / zrAvikANAM paJcalakSANyajAyanta jagadguroH // 670 // ekAGgone pUrvalakSe, dIkSAkalyANakAd gate / nirvANasamayaM jJAtvA, sammetAdi vibhuryayau // 671 // lokAgrasyeva sopAnaM, sammetamadhirUDhavAn / dvAsaptatipUrvalakSasaGkhyAyurajitaprabhuH // 672 // zramaNAnAM sahasreNa, samaM tatra jagadguruH / pAdapopagamaM nAmA'nazanaM pratyapadyata // 673 // ___ tadA yugapadindrANAmAsanAni cakampire / anilAndolitodyAnavRkSazAkhA ivA'bhitaH // 674 // prayuktAvadhayaste tu, nirvANasamayaM prabhoH / vidAJcakrurupeyuzca, sammetagirimUrdhani // 675 // tatra pradakSiNIcakruH, sAmarAste jagadgurum / zuzrUSamANAstasthuzca, pAdAnte'ntipado yathA // 676 / / pAdapopagamasyA'tha, mAse pUrNe jagadguruH / caitrasya zuklapaJcamyAM, candre mRgaziraHsthite // 677 // paryaGkasthaH kAyayoge, bAdare'vasthito'ruNat / bAdarau citta-vAgyogI, rathastha iva vAjinau / / 678 // 20 sUkSmeNa kAyayogena, kAyayogaM ca vAdaram / tato rurodha bhagavAn , dIpena dhvAntapUravat // 679 // kAyayoge sthitaH sUkSme, yogau vAkcittayorapi / sUkSmau rurodha bheje ca, dhyAnaM sUkSmakriyaM tataH // 680 // zukladhyAne caturthe ca, zailezIkaraNaM prabhuH / paJcalaghvakSaroccAramAtrakAlaM samAzrayat // 681 // kSINAvaziSTakarmA ca, siddhAnantacatuSTayaH / paramAtmA prabhuH prApa, lokAgramRjunA pathA // 682 // ___ aSTAdaza pUrvalakSI, kaumAre'gAjagatpateH / pUrvalakSAstripazcAzad, rAjye pUrvAGgasaMyutAH // 683 // 25. vrate chadmasthabhAve'gAd , dvAdazAbyatha kevale / pUrvalakSaM dvAdazAbdyA, pUrvAGgeNa ca varjitam // 684 // tatazcarSabhanirvANAnirvANamajitaprabhoH / paJcAzatkoTilakSeSu, sAgarANAM gateSvabhUt // 685 // sahasraM munayaste'pi, pAdapopagamasthitAH / utpannakeMvalA ruddhayogAstadvad yayuH zivam // 686 // tatra kRtvA samuddhAtaM, sagaro'pi mahAmuniH / svAmiprAptaM padaM prApA'nupadIva kSaNAdapi // 687 // tadA ca svAminirvANaparvaNA samajAyata / adRSTazarmaNAM zarma, nArakANAmapi kSaNam // 688 // 30 athA'GgaM svAminaH zakro, divyairasnapayajalaiH / gozIrSacandanarasaiH, sazoko vililepa ca // 689 // khAmyaGgaM vA~sayAmAsa, vAsasA haMsalakSmaNA / bhUSayAmAsa ca harivicitrairdivyabhUSaNaiH // 690 // munInAmapareSAM tu, zarIreSu divaukasaH / snAnA'GgarAga-nepathyA-''cchAdanAni vitenire // 691 // Arogya divyazivikAM, svAmidehaM purandaraH / gozIrSacandanamayImAnaipIducitAM citAm // 692 // Arogya zivikAmanyamunyaGgAnyapare punaH / gozIrSakASTharacitAM, citAM ninyurdivaukasaH // 693 // na ahaGkAraM cakAra / 2 munissu| 3 ekapUrvAGgone ityrthH| 4 shissyaaH| 5 anugaamiiv| 6sukham / 7 AcchAdayAmAsa / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH] triSaSTisalAkApuruSacaritam / citAntazcakrire devA, agnimgnikumaarkaaH| jhagityajvAlayaMste ca, devA vAyukumArakAH // 694 // zakrAdezena karpUra-kastUrI razo'marAH / sarpiSkumbhAMzca zatazazcitAntaH paricikSipuH // 695 // vimucyA'sthIni dagdheSu, svAmino'nyeSu dhAtuSu / vyadhyApayazcitAvati, devA meghakumArakAH // 696 // zakrezAnau khAmidaMSTra, dakSiNa-dakSiNetare / Urddhasthe camara-balI, tvagRhNItAmadhaHsthite // 697 // aparAnapare vindrA, dazanAn jagRhuH prabhoH / vibhajya bhaktitastvanye, kIkasAni divaukasaH // 698 // 5 yat kiJcidanyadapi tatra vidheyamAsIt, sarva vidhAya vidhivad vibudhAdhipAstat / nandIzvaraM samadhigamya ca zAzvatArhadaSTAhnikAM vidadhire mahatotsavena // 699 // jagmustato nijanijaM sadanaM surendrA, madhyesudharmamatha mANavakAbhidheSu / / stambheSu vajramayavRttasamudrakAntarvinyasya tAzca dadhire jinanAthadaMSTrAH // 700 // tAH pUjayanti satataM varagandhadhUpairmAlyaizca zAzvatajinapratimAvadindrAH / avyAhataM tadanubhAvavazena teSAM, saJjAyate vijayamaGgalamadvitIyam // 701 // sagaranRpacaritreNAntarasthena kAmaM, sara iva rasapUrNa padmakhaNDena hRdyam / caritamajitanAthasyaihikAmuSmikANi, pravitaratu sukhAni zrotsAmAjikAnAm // 702 // 10 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye dvitIye parvaNi ajitakhAmi-sagaradIkSA-nirvANavarNano nAma SaSThaH sargaH // 15 // samAptaM cedamajitasvAmi-sagaracakravartipratibaddhaM dvitIyaM parveti / / ghRtkumbhaan| 2tvcaadissu| 3 niravApayan / 4 asthiini| 5karaNIyam / 6 vjrnirmitvRttaakaarmassaayaam| triSaSTi.33 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham / / namaH zrIdharmakathAnuyogavyAkhyAbhyaH videbhyaH / kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryavinirmitaM triSaSTizalAkApuruSacaritam / zrIsambhavajinAdizItalajinaparyantajinASTakacaritapratibaddha tRtIyaM parva / prathamaH srgH| shriismbhvjincritrm| trailokyaprabhave puNyasambhavAya bhavacchidaM / zrIsambhavajinendrAya manobhavabhide namaH // 1 // dhAtrIpavitrIkaraNaM laivitraM karmavIrudhAm / caritramatha vakSyAmi zrIsambhavajinezituH // 2 // ghAtakIkhaNDadvIpasya kSetra airAvatAbhidhe / purI kSemapurI nAmA kSemadhAmA'sti vizruto // 3 // vasthAmAsIt samAyAta ivovyAM meSavAhanaH / mahIpatirvipuladhIrnAmnA vipulavAhanaH // 4 // ArAmika ivA''rAmamavirAmamasau prajAH / vidhivat pAlayAmAsa cchindana zalyAni sarvataH // 5 // prINayantI janapadAn paritaH pathikAniva / nItikallolinI tassa prasasAra nirantaram // 6 // aparAdhaM parasyeva svasyApi nyAyatatparaH / asahyazAsanadharaH sa na sehe manAgapi // 7 // upAyaM prAyukta turya doSamAnena doSiSu / so'gadaM gadamAnenA''tureSviva cikitsakaH // 8 // guNAnurUpamakarodarcanA guNinAmasau / vivekinAM vivekasya phalaM yaucityavartanam // 9 // madasthAnAni tasyA''san na madAyA'nyalokavat / nadIvanna nadIbharturutsakIya dhanAgamaH // 10 // 10 tasya cice caitya iva sarvajJo devatA sadA / vAci jainAgama iva sarvajJaguNazaMsanam // 11 // devAya tIrthanAthAya gurave ca susAghave / sa ziro'namayat pRthavyAM sarvo'pyanyastamAnamat // 12 // janArta-raudradhyAnena khAdhyAyena jinArcayA / upAdade sa paramaM mano-cAra-vapuSAM phalam // 13 // madanavinAzakAya / 2 pRthvii|chedkm / 4 karmaLatAnAm / * degmakarInA sNvR0||5prsiddhaa|indrH| saani| nhii| ramajAkA . turya upAyo dnnddH| "apraadhmnusaarenn| 12 yathA vaidyaH royiSu rogAnusAreNa auSadha pryo| + partivAma garvAya vRddhaye 14 prazaMsA / 15mAnandrAlyAzubhadhyAnayugalabarjitena, dharma-adhyAnasahitene. arthH| sUtrAtadubhayavAcanA-praNamAdirUpeNa / 17 leme / Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcArya praNItaM 14 // tasmin zrAvakadharmo'bhUt sa dvAdazavidho'pi hi / anAratamapi stheyAn nIlIrAga ivAMzuMke // rAjaca jAgarUko yathA dvAdazadhA sthite / tathA zrAvakadharme'pi sa babhUva mahAmanAH / / 15 / / dharma prarohabIjAni draviNAni yathocitam / saptakSetryAM pavitrAtmA nirantaramuvApa saH // 16 // dInA nAthaikazaraNAdeka kAruNikrAt tataH / na rikko niryayArvarthI samudrAdiva vAridaH // 17 // 5 yAcakeSu vavarSA'rthaM sa parjanya ighodakam / kevalaM nirahaGkAro na jagarja manAgapi // 18 // kaNTakocchedaparazau tyAgakalpa mahIruhe / nAbhavad duHsthitaH ko'pi tasmin zAsati medinIm // 19 // tasminnapi mahInAthe kadAcidatha bhISaNam ! mahAdurbhikSemabhavad durlaGghA bhavitavyatA // 20 // andhakArIkRtadizAmambhodAnAmabhAvataH / varSAkAlaH samajani, raudro grISma ivA'paraH // 21 // zoSayanto'zeSato yAnyaMhiponmUlanonmadAH / kalpAntAnilasodaryA nairRtA vAyavo vavuH // 22 // 10 meghA babhruvurnabhasi kAkodarasahodarAH / kAMsyatAlasamAna zrIradRzyata divAkaraH // 23 // 20 dhAnyAbhAvAdajAyanta paura- janapadA janAH / tApasA iva vRkSatvak kanda-mUla-phalAzinaH // 24 // kathaJcidapi labdhena graoNMsena mahatA'pi hi / na tRpyanti sma saJjAtabhasmakA iva mAnavAH / / 25 / / bhikSaiyA lajjamAnaH san bhikSAgrahaNahetave / babhUva lokaH prAyeNa mAyAtApasaveSabhRt // 26 // pitaro mAtaraH putrA mithastyaktvA'nAyayA / anyatazcA'nyatazcA'yurdiksammohavazAdiva // 27 // 15 api sampazyamAnasya krandato'tibubhukSayA / labdhaM kathaJcidannAdi putrasya na dadau pitA // 28 // vikrINIte sma caNakaprasRtyA nijabAlakam / mAtA bhramantI rathyAsu zUrpAdi zrapacI yathA // 29 // prAtarIrzvaraharmyANAM patitAnaGgaNe kaNAn / vairIkAzcikyire raGkA gRhapArApatA iva // 30 // api kAndavikAdInAmApaNeSu muhurmuhuH / labdhvA cchalaM zvAna iva bhojyamAcicchidurjanAH // 31 // apyahaH sakalaM bhrAntvA kathaJcidaharatyaiye / grAsamAtramapi prApya sudinaM menire narAH || 32 || raGkaH kaeNraGkasaGkAzairluThitairatibhISaNaiH / zmazAnAdatyaricyanta purarAjapathA api / / 33 / / ralairolairaviralaiH prasaradbhiH pade pade / adUyanta satAM karNAH kSiptAbhiriva sUcibhiH // 34 // 25 [ tRtIyaM parva kalpAntakalpe duSkAle tasmin saGkaM caturvidham / kSIyamANaM nRpaH prekSya, dadhyAviti mahAmanAH // 35 // iyaM khalu dharitrI me trAtavyA sakalA'pi hi / kiM karomi paraM ? pApaH kAlo'yaM nA'stragocairaH ||36|| tathApyavazyaM trAtavyaH saGgho'yamakhilo'pi hi / pautropakAre prathamaM mahatAM yadupakramaH // 37 // cintayitvaivamurvAzaiH sUdauniti samAdizat / saGghabhuktAvazeSaM bho ! bhokSye'haM khalvataH param // 38 // matkRte kRtamannAdi dAtavyaM traitinAmataH / zrAvakA bhojayitavyAH pRthak siddhaudanenaM tu // 39 // tatheti pratipadyA''jJAM rAjJaste sUdapuGgavAH / tathaiva vidadhurnityaM svayaM caikSiSTa pArthivaH // 40 // nAsikApeyasaurabhyAH kalamAH kaeNmalA iva / sthUlA mASakaNebhyo'pi mudrA rasasamudrakAH // 41 // 1 atyantaM sthiraH / 2 vastre / 3 jAgaraNazIlaH / 4 dharmAGkurasya bIjAni hetava ityarthaH / 5 dravyANi / 6 jinacaityaM jina pratimA pustakaM sAdhuH sAdhvI zrAvakaH zrAvikA ceti saptakSetrI / 7 zUnyahastaH / 8 arthI - yAcakaH / 9 meghaH / 10 aspamapi / 11 dAnakalpavRkSe / 12 duSkAlaH / 13 vRkSonmUlanonmattAH / 14 kAkodarasarpasamAnAH zvetA ityarthaH / 15 kAMsya pRSThasamAnakAntiH pIta ityarthaH / 16 nagaravAsino dezavAsinazca / 17 kavalena / 18 jAta bhasmakAbhidhAnarogA iva / * bhikSAyA saMvR0 // 19 kRtrimatApasaveSadharaH / 20 bubhukSayA / 21 jagmuH | 22 caNakAddhAJjalinA / 23 cANDAlI / 24 dhanADhya gRhANAm / 25 dInAH / 26 6heSu / 27 dinAnte / 28.asthipaJjarasadRzaiH / 29 prakRSTaruditakolAhalaiH, 'raDArola' iti bhASAyAm / 30 kalpAntasadRze / 31 astraghAtyaH / 32 guNavadupakAre / 33 prArambhaH / 34 rAjA / 35 pAcakAn / 36 munInAm / na ca saMvR0 // 37 puM-napuMsako'yaM zabdaH / 38 samuGgakaH sampuTaH 'Dhabo' iti bhASAyAM prasiddhaH / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 257 ghRtodasya payAMsIva pracurANi ghRtAni ca / sudhAyA iva mitrANi citrANi vyaJjanAni ca // 42 // maNDakoH khaNDasamminA modakAca pramodakAH / khAAni svAdahRdyAni maNDikAH khnnddmnndditaaH||43|| sukumArA marmarAlA vaTakAcA'tipezalAH / tIma~naM ca manohAri picchilAni dadhIni ca // 44 // dugdhAni kvArthasiddhAni mArjitA kSutpramArjanI / rAjabhojanavat taMtrA'bhavan zrAvakabhojane // 45 // paJcabhiH kulakam // 5 eSaNIya-kalpanIya-prAsukAni punaH svayam / mahAmunInAM sa dadau mahArAjo mahAmanAH // 46 // durbhikSakAlaM sakalamevaM sa vasudhAdhavaH / dadau sakalasaGghAya bhojanAdi yathAvidhi // 47 // vaiyAvRtyaM samAdhiM ca sarvasaGghasya kurvatA / arjitaM tIrthakunAma karma tena mahIbhujA // 48 // niSaNNazcandrazAlAntaraparevuH sa udyatam / nabhasyapazyadambhodamAtapatramivA'vaneH // 49 // nIlIraktAMzukamayaH sa vyomna iva kaJcakaH / taDillatAmaNDanabhRt samantAd vyAnaze dishH||50|| 10 atrAntare samuttasthAvAmUlAndolitadrumaH / pAtAlakumbhasarvakhamivocaNDaH samIraNaH // 51 // vAtena tena mahatA sa mahAnapi vAridaH / abaitUlamivodbhUya dizodizamanIyata // 52 // AvirbhUtaM kSaNAnmedhaM vinaSTaM ca kSaNAdapi / taM prekSya sa kSamAnAthaH sudhIrevamacintayat // 53 // asau sampazyamAnAnAM dRSTanaSTo yathA'mbudaH / jJAtaM tathA'nyadapi hi saMsAre sarvamIdRzam // 54 // __ tathAhi khecchayA jalpana gAyan nRtyan hasanatha / dIvyan vicitrAn draviNArjanopAyAn vicintayan // 15 gacchaMstiSThan zayAno vA'dhirUDho vAhane'pi vA / kupyan vA vilasan vA'pi gRhe vA bahireva vA // 56 // kAlAdiSTena sadyo'pi dandarzakena dazyate / vidyuddaNDena caNDena vinipatya nipAtyate // 57 // matagajena mattena piSyate vA radaudibhiH / jIrNavaprAdibhittyA vA vinipatya pidhIyate // 58 // vyAgheNa bhakSyate vA'pi bubhukSAkSAmakukSiNA / doSeNa vaikriyeNA'tha duzcikitsena gRhyate // 59 // akasmAdunmadenA'tha pAtyate turagAdinA / vairi-caurAdinA vA'pi hanyate kSurikAdinA // 60 // 20 dahyate vA pradIptena pradIpanakavahninA / kRSyate vA mahAvRSTisaritpUrAdiraMhasA // 61 // balavadvAtadoSeNa sarvAGgaM bhajyate'thavA / AzliSyate zleSmaNA vA zAntAzeSatanUSmaNA // 62 // yadi vA pittadoSeNa prabalena vilupyate / sadyaskasannipAtena yadi vA paribhUyate // 63 // lUtayA bhakSyate vA'tha prApyate roMjayakSmaNA / visUcikopadraveNa yadi vApi kadarthyate // 64 // AsAdyate durantenA'rbudokhyena vraNena vA / mohyate vA pravAheNa graheNyA gRhyate'thavA // 65 // rudhyate vA'pi viddhyA kosena klizyate'thavA / zvAsena pUryate vApi zUlenonmUlyate'thavA // 66 // sadA sannihitairdoSairityAdibhiranekazaH / dUtairiva kRtAntasya jantuH paJcatvamApyate // 67 // // trayodazabhiH kulakam // tathApi zAzvatammanyaH pazuvanmandadhIrjanaH / pravarttate na grahItuM jIvitavyataroH phalam // 68 // hA! duHsthitA bhrAtaro me bAlA me'dyApi sUnavaH / anUDhA kanyakA ceyaM pAThyazcAyaM kumaarkH|| 69 // 30 25 1 tamAmnaH samudrasya / 2 shaakaani| 3 bhakSyavizeSA bhASAyAM "mAMDA" / 4 bhakSyavizeSA bhASAyAM "khaajaa"| 5 mrmrshndvntH| 6 'vaDA' iti bhASAyAM prsiddhiH| kvathikA 'kaDhI' iti bhASAyAm / * picchalA saMvR0 mo0||8ciknnaani / + degthazuddhA saMvR. saMla. mo0 // 9 rasAlA 'zrIkhaMDa' iti bhASAyAM prsiddhiH| tatra jAtA zrAva sajhA mo.|| tribhirvizeSakam saGgha. mo0 // 1. nirdoSa sAdhuyogyamacittaM ca / 11 prAsAdatalaM 'agAsI' iti loke khyAtam / 12 akam / 13 chatram / 14 prcnnddH| 15 vaayuH|16 saNa / 17 dantAdibhiH / kApi saMvR0 sNl.||18 mattena / 19 ete rogvishessaaH| 20 mRtyuH| saGgha pravASevedaM dRzyate // 21 avivaahitaa| Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 kalikAlasarvazrIhemacandrAcAryapraNItaM [stIyaM parva navodaiva hi bhAryeyaM vRddhau ca pitarAvimau / duHsthitau zvazurau caitau vidhakA bhaginI tviyam // 7 // ityajasraM janaM pAlyaM vicintayati mugdhadhIH / hRdi baddhazilAkalpaM na tu vetti bhavArNave // 71 // na tRpto'dyApi dayitAvapurAzleSazarmaNaH / na dhAtaH payasazcApi mAlyecchA na hyapUryata // 72 // na cA'pUri manohAripadArthakSAmanorathaH / vINA-veNvAdigItAnAM na prIto'si manAgapi // 73 / / adyApi ca kuTumbAya bhANDAgAraM na pUritam / navIkRtaM samuddhRtya jIrNametanna mandiram // 74 // gamiteSu parAM zikSA nA''rUDho'smyeSu vAjiSu / nokSANo vAhitAzcA'mI sukhadAH syandanottamaiH // 75 / / karotItyantakAle'pi pazcAttApaM jaDo janaH / dharmazcakre mayA neti nAnUzete manAgapi // 76 // ||pnycbhiH kulakam // itaH sadodyato mRtyurito nAnApamRtyavaH / vyAdhayo'vasthitAzceta ito bahava AdheyaH // 77 // 10 rAga-dveSAdayazceto dviSanto nityamudyatAH / itaH kaSAyAH prabalAH khalA ina viptprdaaH|| 78 // na kizcana sukhAyeha saMsAre marudezavat / sukhavAsena tiSThAmItyAH! prANI na virajyati // 79 // sukhAbhAsavimUDhasya prasuptasyeva sauptikam / kAlapAzaH patatyAzu sadyaH prANApahArakRt // 8 // tadamuSya zarIrasya nazvarasya yathA tathA / phalaM hi dharmAcaraNaM siddhAnnasyeva bhojanam // 81 // nazvareNa zarIreNA'vinazvarapadArjanam / aho! sukaramapyetad vimUDhaH kriyate na hi // 82 // 15 vapuSA tadanenA'dya ketuM nirvANasampadam / bhRzameSo'hamutthAsye nidhAsye rAjyamAtmaje // 83 // iti nizcitya rabhasAdAjUhavadilApa'tiH / dvArapAlena vimalakIta kIrtipriyaM sutam // 84 // prakRSTadaivatasyeva bhaktyA paramayA pituH / pAdau natvA kumAraH sa baddhAJjalirado'vadat // 85 // mahatA'pi nidezena prasIdA'nugRhANa mAm / putrabhANDamasau bAla iti zaGkAM ca mA kRthAH // 86 // pratyarthinaH pArthivasya kasyA''cchinde'dya medinIm / saparvataM parvatIyaM nRpaM ke sAdhayAmi caiM? // 87 // sajalaM jaladurgasthamantayAmi ripuM ca kam? / yo vaH zailyAyate'nyo'pi tamapyAzUtkhanAmyaham // 88 // bAlo'pi tava putro'si kSamo duHsAdhasAdhane / tAtasyaiva prabhAvo'yaM na bhaTammanyatA'tra me // 89 // rAjA'pi vyAjahAraivaM pratyarthI pArthivo na me / parvatIyo na vA ko'pi vyatikraoNmati madvacaH // 9 // na ca dvIpAdhipaH ko'pi mamAjJAM vyatilacante / yatsAdhanAya vatsa! tvAM prahiNomi mahAbhuja! // 91 // ekaH zalyAyate kintu bhaMvavAso mamAnizam / taduddhara kulotsa! dharAbhAra dhurandharaH // 92 // 25 mayeva gRhyatAmetat tvayA rAjyaM kramAgatam / AttadIkSo yathA'bhIkSNaM bhavavAsaM tyajAmyaham // 93 // alaGghanIyAM gurvAjJAM svasandhoM cA'dhunA kRtAm / saMsaran vatsa! bhaktyA'pi nA'nyathA kartumarhasi // 94 // dadhyAviti kumAro'pi tAtenA''jJAM prycchtaa| matsandhAM smArayatA cahA! kRto'si niruttaraH // 95 // ityAdi cintayan rAjaputro rAjJA khapANinA / AdAya rAjye nidadhe sAbhiSekamahotsavam // 96 // rAjA'pi kRtadIkSAbhiSeko vimalakIrtinA / zivikAdhirUDhazcA'gAt pari nAmnA khayamprabham // 97 // 30 tasa cA''cAryavaryasa samIpe sa nRpAgraNIH / prAbAjIt sarvasAvadhapratyAkhyAnapuraHsaram / / 98 // sAmrAjyavan parivrajyAmantaraGgadviSajayAt / sa saMyamarathArUDho vidhivat paryapAlayat // 99 // vizateH sthAnakAnAM ca sthAnakairaparairapi / sa pupoSa nijaM karma tIrthakunAmanAmakam // 100 // upasagairanudvino modamAnaH parIpahaiH / sa AyuHkSapayAmAsa svayAmamiva yAmikaH // 101 // 20 1 satatam / 2 vRpmaaH| 3 vegvntH| 4 nAnutapyate / 5 mAnasikyaH pIDAH / 6 rAtriyuddham / 7 mokSapadopArjanam / rAjA / 9 shtroH| 1. girivAsinam / *vA saMvR0 saMla. saGgha // nAzayAmi / 12 zalyavadAcarati / 13 uvAca / "uchaate| 15 gRhavAsa ityarthaH / 16 gRhItavIkSaH / 1. AtmIyapratijJAm / Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 259 vihitAnazano mRtvA kalpaM sa prApadAnatam / nirvANaphala~dAyinyA dIkSAyAH stokamIdRzam // 102 // itaca jambUdvIpe'pAgbharatArdhasya bhUSaNam / zrAvastItyasti vistIrNA nagarI zrIgarIyasI // 103 // babhUva tasyAmikSvAkukulakSIrodacandramAH / jitArirityarijayAd yathArthAkhyaH kssmaaptiH|| 104 // mRgeSviva mRgendrasya pakSIndrasyeva pakSiSu / na samo nA'dhiko vA'pi tasyA'bhUt kopi rAjasu // 105 // sa reje rAjabhI rAjA pacIkRtya pravezitaiH / grahairiva grahapatimaNDalAntaHpravezibhiH // 106 // 5 nA'yamyaM kizcidapyUce nA''cacAra ca tAdRzam / nA'cintayacca tAdRkSaM sa dharma iva mUrtimAn // 107 // vinetari durAcArAnarthibhyo'rthAzca dAtari / adhArmiko duHsthito vA tasmin rAjhi na ko'pyabhUt // 108 // so'sapANiH kRpAluzca zaktimAMzca kSamAparaH / vidvAMzca gatamAtsaryo yuvA cA''sIjitendriyaH // 109 // babhUva mahiSI tassA'nurUpA rUpasampadA / senAnIrguNasainyAnAM senAdevIti nAmataH // 110 // aSAdhamAna itarAn puruSArthAn yathAkSaNam / arasta sa tayA devyA rohiNyeva himadyutiH // 111 // 10 itazca navame kalpe khamAyuH paryapUrayat / jIvastadAnIM vipulavAhanasya mahIpateH // 112 // phAlgunasa sitASTamyAM candre mRgaziraHsthite / AnatAt sa paricyutya senAkukSAvavAtarat // 113 // kSaNaM sukhaM tadA jajJe nArakaprANinAmapi / lokatraye'pi coyoto vidyudujhyotasodaraH // 114 // zayAnayA rAtrizeSe pravizanto mukhAmbuje / senAdevyA dadRzire mahAkhamAzcaturdaza // 115 // garjan gajapatiauraH zaranmegha ivoccakaiH / vRSaH sphaTikazailasya gaNDazaila ivA'malaH // 116 // kesarI kesaramareNA'tikuGkumakesaraH / kriyamANAbhiSekA ca karibhyAM kamalAlayA // 117 // paJcavarNapranasak sandhyAnacchavitaskarA / rAjato darpaNa iva sampUrNo rajanIkaraH // 118 // vimaMtritAndhakAraM ca caNDadIdhitimaNDalam / prakaNatkiGkiNIjAlapatAkazca mahAdhvajaH // 119 // topanIyaH payaskammaH payojapihitAnanaH / vikAsibhiH sayamAnamiva pbairmhaasrH|| 120 // udvIcihastakairnRtyagniva kSIramahodadhiH / adRSTapratimAnaM ca vimAnaM ratnanirmitam // 121 // ratnapuJjo maNigaNaH pAtAlaphaNinAmiva / vibhAvasuzca nidhUmaH |tyUSasapanopamaH // 122 // devI prabuddhA tAn svamAn nRpAyAkhyapo'pi ca / vyAkhyAt trailokyavanyaste nUnaM sanurbhaviSyati // 123 // indrAdhAsanakampena vijJAyopetya tatra ca / senAdevIM namaskRtya svamArtha vyAcacakSire // 124 // etasyAmavasarpiNyA tRtIyastIrthanAyakaH / bhaviSyati jagatsvAmI tava svAmini! nandanaH // 125 // tena khamavicAreNa staniteneva kekinI / muditA taM nizAzeSaM devyanaiSIt prajAgratI // 126 // 25 vajaM vAkarobISa kazAnumiva cAraNiH / mahAsAraM pavitraM ca garbha devI bamAra tam // 127 // devyAH sa udare garmo nigUDhaM vavRdhe tataH / gaGgAyA iva pAnIye tapanIyapayoruham // 128 // tadA'bhUtAM dRzau devyAH savikAze vizeSataH / sarassA hi sarojAni viziSyante zaratkSaNe // 129 // lAvaNyamaGge kucayoH pInatvaM mandatA gatau / devyAH pratidinaM garbhAnubhAvAdatyaricyata // 130 // phAlgunaya sitASTamyAM dhaurivAmbhodalakSaNam / garbha taM bibhratI sA'bhUjagato'pi mude tadA // 131 // 30 tato navasu mAseSu dinapardhASTameSu ca / mArgazuklacaturdazyAM candre mRgazira sthite // 132 // "bhUtAyA dI saMva. mo0||1dkssinnbhrtaardhs / 2 cndrH| 3 dharmAdanapetaM dharmyam na tathA adharmyam / candraH / vireNyamA sthlopkaa|6 lkssmiiH| 7 pusspmaalaa| 8 sandhyAsamayAbhrakAntiluNTAkA / 9 candraH / 10 kRtAndhaka mamalam / sauvrnnH| nIyapa saMvR0 sNl.||13 agniH| 14 praatHkaaliinsuurysmaanH| 15ptamAni kaalvishesse| 16maarii| hIrakakhaliH / 14 guptaM yathA syAt tthaa| 19 raktakamalam / 20 vvRdhe| 1 saGghasaM0 vinA'nyatra-mAghasya sitasaptamyAM saMdU.la. mo.|| 20 -- Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta [ tRtIyaM parva jarAyu-raktaprabhRtivarjitaM vAjilAJchanam / prAcIvA'kaM svarNavarNa sukhaM sA suSuve sutam // 133 // dhvAntadhvaMsakRdujhyotastrailokye'pi tadA kSaNam / kSaNaM ca saukhyaM saJjajJe nArakaprANinAmapi // 134 // grahAH strocaM yayuH sthAnaM praseduH sakalA dizaH / vavau vAyuH sukhaM lokazcikrIDa nikhilastadA // 135 // gandhAmbuvRSTirabhavad divi dadhvAna dundubhiH / rajo'paninye pavano mahI cocchavAsamAsadat // 136 // athA'dholokato bhogaGkarAdyA dikkumArikAH / aSTaiyuH svAmisadanamarhajanmavido'vadheH // 137 // tAstriH pradakSiNIkRtya jinaM tajjananImatha / natvA khaM jJApayAmAsurmA bhaiSIrvArdapUrvakam // 138 // dizyaizAnyAM sthitAH kRtvA samuddhAtaM ca vaikriyam / jahuH saMvartavAtenA''yojanaM kaNTakAdi ca // 139 // bhagavantaM tato natvA tadAsanne niSadya ca / gAyantyastadaNAMstasthargotrastriya ivocckaiH|| 140 // athor3alokato meghaDarAdyA divamArikAH / aSTrayastadvadAnemaH svAminaM svAmimAtarama // 141 // 10 vikRtyA'bhrANi tadvezmapArzvato yojanAvadhi / rajAMsi zamayAmAsustA gandhodakavRSTibhiH // 142 // jAnunI paJcavarNapuSpavRSTiM vidhAya tAH / natvA jinaM jinaguNAn gAyantyo'sthuryathocitam // 143 // dikkumAryaH prAgrucakAdaSTa nandottarAdayaH / etya natvA tathaivA'sthurgAyantyo dhRtdrpnnaaH|| 144 // dikkamAryo'pAnacakAta samahArAdayo'STa ca / etya natvA dakSiNe'sthaH sbhRnggaaraagrpaannyH||145|| pratyagrucakato'STaiyurdikumArya ilAdayaH / natvA'sthurvyajaMnabhRto gAyantyaH pazcimena tu // 146 // 15 aSTodagrucakAdeyurdevyazcA'lambusAdayaH / natvA cottaratastasthurgAyantyo dhRtcaamraaH|| 147 // eyuzcatasrazcitrAdyA vidigrucakato'pyatha / natvA vidikSu tasthuzca gAyantyo diippaannyH|| 148 // eyuzcatasro rUpAdyA devyo rucakamadhyataH / caturaGgalavarja tA nAlaM nicakRtuH prabhoH // 149 // tAH kRtvA vidara bhUmau nyadhurnAlaM nidhAnavat / vaDha ranaizca sampUrya durvayA pIThikA vyadhuH // 150 // pratyagvaja pratidizaM jinajanmagRhasya taaH| vicakruH kadaligRhaM catuHzAlasamanvitam // 151 // 20 pANibhyAM jinamAdAya jinAmbAM dattabAhavaH / aMpArambhAcatuHzAle nItvA siMhAsane vyadhuH // 152 // ubhAvabhyajya tailena lakSapAkeNa tAstataH / sugandhinodvartanenodvartayAmAsurAzuM ca // 153 // nItvobhau prAkcatuHzAle nyasya siMhAsane ca tAH / gandhodakairasnapayan devadUSyeNa cA'mRjan // 154 // gozIrSaNa vyalimpaMzca devadRSyAMzukAnyatha / bhUSaNAni ca divyAni tA dvAbhyAM paryadhApayan // 155 // udagambhAcatuHzAle jinaM tajananIM ca taaH| nItvopavezayAmAm ratnasiMhAsanopari // 156 // ___ arthAbhiyogyairAnAyya bhUri gozIrSacandanam / samindhIkRtya juhuvurvatAvaraNinirmite // 157 // svAminaH svAmimAtuzca rakSApoTaeNlikAmatha / tadvahibhasanA kRtvA babandhustA yathAvidhi // 158 // parvatAyurbhavetyuccairucAritagiro'tha tAH / karNAbhyaNe bhagavato grAMvagolAvatADayan // 159 // zayyAjuSaM sUtigRhe'hentaM tanmAtaraM ca tAH / kRtvA'vatasthire tAraM gAyantyo maGgalAnyatha // 160 // __ khAmipAdAmbujAbhyaNe yiyAsUnIva sarvataH / tadA ca puruhUtAnAmAsanAni cakampire // 161 // 30 jinajanmAvadhetviotthAya zakro'papAdukaH / dattvA padAni saptA'STAnyavandata jinezvaram // 162 // ghaNTAnirghoSa-senAnIghoSaNAmilitaiH suraiH / parivatre surendro'tha jinajanmotsavotsukaiH // 163 // Aruhya pAlakaM zakraH sAmaraH saparicchedaH / madhyenandIzvaraM gatvA svAmivezmA''yayau ttH||164 // *deglAJchitam sNbR0|| andhakAranAzakaH prkaashH| 2 kathanapUrvakam / 3 yojanaparyantam / 4 jAnupramANAm / 5 tAla. vRntdhraaH| 6 cicchiduH| 7 gatam / 8 sthApayAmAsuH / 9 dakSiNakadaligRhe / 10 zIghram / 11 uttaradisthite kadalIgRhe / 12 sevkdevaiH| 13 jvAlayitvA / 14 bhASAyAM 'rakSApoTalI' / 15 paassaanngolko| 16 udhaHsvaram / 17 indrANAm / 18 paadukaarhitH| 19 etamAma vimAnam / 20 devaiH sahitaH / 21 saparivAraH / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritam / 261 sa pradakSiNayAmAsa svAmivezma vimAnagaH / muktvA vimAnaM caizAnyAM tato hariravAtarat // 165 // atha tat svAmino vezma praviveza purandaraH / tamAlokanamAtre'pi praNanAma ca bhaktitaH // 166 // sa triH pradakSiNIcakre bhagavantaM samAtaram / pazcAGgaspRSTabhUpITho bhUyo'pi praNanAma ca // 167 // apakhApanikAM dattvA devyAH pArzve nidhAya ca / praticchandaM vibhoH zakraH paJcamUrtirabhUt svayam // 168 // tatra ceko dadhau nAthaM zakachatramathA'paraH / cAmare dvAvathaiko'gAd vajramullAlayan purH||169|| 5 surairjayajayArAvakAribhiH parivAritaH / gRhItvA svAminaM zakraH kSaNAnmeruziro yayau // 170 // atipANDukambalAyAM zilAyAM tatra vAsavaH / siMhAsane niSasAda kRtvotsaGge jagadgurum // 171 // __ tadaivA''sanakampenA'vadhijJAnamanAhatam / prayujya tatkSaNAdevA'cyutendraH prANato'pi ca // 172 // sahasrAro mahAzukro lAntako brhmvaasvH| mAhendraHsanatkumAra IzAnazcamaro bliH||17|| dharaNo bhUtAnandazca hariharisahastathA / veNudevo veNudArI cA'gnizikho'gnimANavaH // 174 // 10 velambaH prabhaJjanazca sughoSAbhidha eva ca / mahAghoSo jalaiMkAntAbhidhAno'tha jlprbhH||175|| atha puurnno'vaishissttshvaamito'thaamitvaahnH| tathA kAla-mahAkAlau surUpa-pratirUpakau // 176 // pUrNabhadrastathA mANibhadro bhImAbhidho'pi ca / mahAbhImaH kinnarazca tathA kimpuruSAbhidhaH // 177 // satpuruSAbhidhAnazca mahApuruSa eva ca / atikAya-mahAkAyAvapi gItaratistathA // 178 // tathA gItayazonAmA sannihitaH smaankH|tthaa dhAtR-vidhAtArASizva RssipaalkH||179||15 Izvaro mahezvarazca suvaitsaka-vizAlako / hAsa-hAsaratI zveto mahAzvetastathaiva ca // 180 // parvaka-pavarkapatI sUryAcandramasAvapi / indrAstriSaSTirete'pi sarvA saparicchadAH // 181 // jinajanmAbhiSekAya meruparvatamUrdhani / tvaramANAH saMhA''jagmuH prativezmasthitA iva // 182 // ||ekaadshbhiH kulakam // acyutendrAjJayA kumbhAMtridazA AbhiyogikAH / haimAna rUpyamayAn rAmAna hemarUpyamayAnapi // 183 // 20 hemaratnamayAMzcaiva rUpyaratnamayAnapi / hemarUpyaratnAn bhaumAn sahasraM sASTakaM pRthak // 184 // bhaDArAna darpaNAMzcApi sapratiSThAna karaNDakAna / sthAlAni paatriicdd'eriivickrstaavtiirpi||185|| kSIrodAdisamudrebhyo'nyatIrthebhyo'pi vAri te / matsnAM padmAdi cA''ninyuH zatamanyumanomude // 18 // himAdreroSadhI drazAlAdestuvarAnapi / gandhadravyamanyadapi tatrA''ninyurdivaukasaH // 187 // gandhadravyANi sarvANi kSipraM prakSipya tAni te / tataH surabhayAmAsustIrthavArINi bhaktitaH // 188 // 25 acyutaH pArijAtAdikusumAJjalipUrvakam / svAminaM svapayAmAsa taiH kumbhairmraarpitaiH|| 189 // cAruvAdya-gIta-nRttapravRttamuditAmaram / ajani khAminaH snAtramacyutendravinirmitam // 190 // divyAGgarAga-pUjAdi bhaktyA jinapateya'dhAt / sa auraNA'cyutapatirvavande ca yathAvidhi // 191 // indrA dvApaSTiranye'pi zakravarja tathA vyadhuH / jagatpavitrIkaraNaM snAtraM tribhuvanezituH // 192 // bhRtvA'tha pazcadhezAna eko'Gke nAthamagrahIt / anyazchatraM cAmare dvAvanyo'gre'sthAcca zakravat // 193 // 30 zakraH prabhozcatasRSu disUkSNaH sphATikAnatha / uttuGgazRGgAMdhaturo bhaktyekacaturo'karot // 194 // teSAM RGgebhya utpeturvAridhArA manoramAH / mUle bhinnAH prAnte mizrAH petuzca svAmimUrdhani // 195 // jAnuyugaM pharayugaM uttamAjhaM ceti paJcAGgam / 2 pratibimbam / 3 apratihatam / * samA'jadeg sh.|| 4 bhASAyAM 'paDoza / saha. pustakaM vinA'nyatra nAsti // 5 mRNmayAn / 6 laghupAtrANi / 7 puSpapAtrANi, bhASAyAm 'caGgerI' / mRttikAm / nA-padeg mo0||9indrH| 10 devAH 11 acyutendrH| degvarjAstathA saMvR0 // 12 balivAn / 13 bhaktyAmeka evaM cturH| triSaSTi.34 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIyaM parva akaroditthamanyendrakRtasnAtra vilakSaNam / snAtraM saudharmakalpendro jinendrasyAtibhaktitaH // 196 // ukSNastAnupasaMhRtya carcA-'rcAdi jagadguroH / cakre zakraH sapramodaM praNamyaivamathA'stavIt // 197 // namo bhagavate tubhyaM vizvanAthAya tAyine / tRtIyatIrthanAthAya sanAthAya maharddhibhiH // 198 // jJAnaistribhizcaturbhizrAtizayaiH sahajanmabhiH / jagadvilakSaNo'syaSTasahasrasphuTalakSaNaH // 199 // 5 sadaiva hi pramattAnAM pramAdacchedakAraNam / idaM tvajanmakalyANaM kalyANAyA'dya mAdRzAm // 200 // sakalA'pi zlAghanIyA yAminIyaM jagatpate ! / akalaGkatanuryasyAmudagAstvaM sudhAkaraH // 201 // amartyalokavanmartyaloko'pyastvadhunA prabho ! / devaistvadvandanAhetorehire yA hirAparaiH // 202 // deva ! tvaddarzanasudhAsvAdasantuSTacetasAm / paryAptaM jIrNasudhayA'taH pareNa su~dhAndhasAm // 203 // bhagavan! bharatakSetrasarovarasaroruha ! | bhUyAnmadhuvratasyeva tvayi me paramo layaH // 204 // mAnavA api te dhanyA ye tvAM pazyanti nityazaH / tvaddarzanotsavo'dhIza ! svArAjya / datiricyate / 205 / stutvaivaM paJcadhA bhUtvezAnAt khAminamAdade / mUlyaikayA parIbhizva prAgvat karmANi so'karot // 206 // senAdevyAH kSaNAt pArzve vastrAlaGkArabhUSitam / mumoca prabhumulo'vabhAcchrIdAmagaNDakam // 207 // kuNDale ca dukUle ca prabhorucchIrSake'mucat / tAmapakhApanI mahatpratibimbaM ca so'harat // 208 // trissfbhayogikAn devAn divaspatiraghoSayat / kalpavAsiSu deveSu bhavanAdhipatiSvapi // 209 // 15 vyantareSu jyotiSkeSu prabhordevyAzca yo'zubham / cintayiSyati tanmUrdhA saptadhaiva sphuTiSyati // 210 // yugmam so'tha saGkramayAmAsAGguSThe bhartuH sudhArasam | arhanto'stanyapA yasmAt kSudhi svAGguSThAyinaH // 211 // sarvANi dhAtrIkarmANi sadA kArayituM vibhoH / samAdidezA'psarasaH paJca dhAtrIH surezvaraH / / 212 / / evamAsUtrya sUtrAmA natvA'rhantaM tato yayau / merutaH punaranyendrAH dvIpaM nandIzvarAbhidham // 213 // zAzvatArhatpratimAnAM tatra cA'STAhnikotsavam / kRtvA nijanijasthAnaM yayuH sarve surAsurAH // 214 // prAtarjitAriNA rAjJA putraM bhUyamupeyuSaH / arhato jagadarhasya cakre janmotsavo mahAn // 215 // gRhe gRhe pathi pathi vipaNau vipaNAvapi / puryAM tatrotsavo jajJe sarvasyAM rAjavezmavat // 216 // yadgarbhasthe'tra sambhUtaM dhAnyaM 'zaM cA'bhavattataH / sambhavaH zambhavazceti pitA nAma vibhorvyadhAt // 217 // muhurmuhurudaikSiSTaM bAlarUpaM jagatpatim / sudhAmagnamivA''tmAnaM manyamAno mahIpatiH / / 218 // bhUpatirdhArayAmAsotsaGge hRdi zirasyapi / prakRSTamiva mANikyaM prabhuM tatsparzalAlasaH // 219 // dhAtryaH zakrakRtAH paJca tAH paJcitabhaktayaH / kadA'pi dehacchAyAvat pArzva na mumucuH prabhoH // 220 // sa dhAtrIM khedayAmAsAGkAduttIrya paribhraman / apetasAdhvasaH siMhImiva siMhakizorakaH // 229 // ratnAImabhUmisaGkrAnte candre sa jJAnavAnapi / karaM cikSepa lokasya darzayan bAlacApalam || 222 // AgataiH savayorbhUya martyarUpadharaiH suraiH / sahAkrIDat prabhuH ko'nyastatkrIDAyAmapi kSamaH 1 / / 223 // krIDA dhAvato bharturvaladrIvA divaukasaH / pratikArI ivebhasya dhAvanti ma puraH puraH // 224 // 30 lIlayA pAtiteSveSu rakSa rakSeti vAdiSu / tadApi vidadhe svAmI pariNAmocitAM kRpAm // 225 // evaM vicitrakrIDAbhizcitraiH krIDanakaizca saH / zaizavaM vyaticakrAma pradoSamiva candramAH // 226 // 10 20 25 262 1 carcA vilepanam, arcA pUjanam / 2 rakSaNakartrI / 3 yuktAya / 4 svargalokavat / 5 're Agaccha re gaccha' ityAdibhASaNatatparaiH / 6 devAnAm / * "dhukarasye' saMvR0 // 7 bhramarasyeva / 8 svargasAmrAjyAt / 9 anyAbhiH mUrtibhiH / 10 vitAne / 11 puSpadAmagucchakam / 12 upadhAne, bhASAyAm 'ozIkuM' / 13 indraH | 14 tanmastakam / 15 na mAtuH stanyapAyinaH / + Ni karmANi sadA tadA kAra0 saM0 // 16 indraH / 17 putra rUpatAM prAptasya / 18 sukham / 19 dRSTavAn / 20 vikhAritabhaktayaH / 21 apagatabhayaH / 22 khopalanibaddha bhUmipratibimbite / 23 mitrANi bhUtvA / 24 bhaTAH / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 263 caturdhanvazatottuGgaH svarNavarNo jagadguruH / babhAse kautukAnmeruriva puMstvamupAgataH // 227 / / chatravRttonatoSNISaH snigdha-zyAmalakuntalaH / aSTamIndulalATazrIH karNavizrAntalocanaH // 228 // skandhAvalambizravaNo vRSaskandho mahAbhujaH / vizAlabhujamadhyazca siMhodarakRzodaraH // 229 // karIndrakarakalporureNIjaGgho'lpagulphakaiH / kUrmapRSThonnata-samatalAMhiH saralAGguliH // 230 // asampRktodgatazyAma-mRdula-snigdharomakaH / padmAmodimukhazvAsaH sadA mAlinyavarjitaH // 231 // evaM nirsargasarvAGgasubhago'pi jagatpatiH / pArvaNaH zaradevenduyauvanenAdhikaM babhau // 232 // pitRbhyAmutsavAtRptyA'paredhuH prArthitaH prabhuH / pariNetuM nRpakanyAH surakanyAsahodarAH // 233 // jAnan bhogaphalaM karma pitrorAjJAM ca pAlayan / kanyAnAmupaiyamanaM so'numene mahAmanAH // 234 // - rAjJA jitAriNA sAkSAcchakreNa ca sameryuSA / hAhA-hUhUprabhRtiSu gAyatsu madhurasvaram // 235 // gandharveSu mRdaGgAdi gambhIraM vAdayatsu ca / rambhA-tilottamAdyAsu nRtyantISvapsaraHsu ca // 236 // 10 dhavalAnuguNantI kulanArISu cocakaiH / kAritaH sambhavasvAmI kanyodvAhamahotsavam // 237 // // trimirvizeSakam // nandanodyAnakalpAsu kadApyudyAnaivIthiSu / ratnAdrizRGgatulyeSu krIDAdriSu kadApi ca // 238 // sudhAkuNDasadRkSAsu kadAcit kelivApiSu / kadAcicitrazAlAsu dyuvimAnasanAbhiSu // 239 // vaidagdhyaramaNIyAbhI ramaNImiH sahasrazaH / reme zrIsambhavakhAmI kariNIbhiriva dvipaH // 240 // 15 // tribhirvizeSakam // bhuJjAno vividhAn bhogAn kaumAre paramezvaraH / gamayAmAsa pUrvANAM lakSANi daza pazca ca // 241 // rAjA'tha bhavanirviNNaH sambhavasvAminaM tadA / uparudhya nyadhAd rAjye'GgulIye vararatnavat // 242 // sadguroH pAdapadmAnte jitArinRpatiH svayam / upAdAya parivrajyAM nijamarthamasAdhayat // 243 // tAtoparodhAdAdAya rAjyaM prAjyaparAkramaH / rarakSa sambhavakhAmI pRthivIM puSpadAmavat // 244 // 20 nirItayo ni taGkAH puruSAyuSajIvitAH / sambhavavAmino rAjye prabhAvAdabhavan prajAH // 245 // na kasyApyupari svAmI dhruvamapyadhyaropayat / cApAropaNavA yA avakAzo'pi kIdRzaH // 246 // bhogyaM karma kSipan rAjye sarvAGgacatuSTayam / catuzcatvAriMzatpUrvalakSI svAmyatyavAhayat // 247 // jJAnatrayaparItAtmA svayambuddho jgtprbhuH| tadA ca cintayAmAsa saMsArasthitimIhazIm // 248 // saMsAre viSayAvAdasukhaM saviSabhojyavat / ApAtamAtramadhuraM pariNAme tvanarthadam // 249 // 25 asminnasAre saMsAre kathaJciddhi zarIribhiH / avApyate mAnuSatvamUre svAduvArivat // 250 // mAnuSatvamavApyA'pi mUrviSayasevayA / mudhA nirgamyate pAdazauceneva sudhArasaH // 251 // iti cintayato bhrtureyulokaantikaamraaH / natvA vyajJapayaMzcaiva svAmistIthaM pravarttaya // 252 // gateSu teSu deveSu dIkSAdAnotsavotsukaH / sAMvatsarikamArebhe dAnaM dAtuM jagatpatiH // 253 // devAzca jRmbhakAH zakrAdiSTavaizravaNeritAH / kSINasvAmIni nirnaSTasetUnyadrigatAni ca // 254 // 30 / untmstkshikhH| 2 dIrghalocana ityrthH| 3 alpau gulphI ghuTike yasya / 4 svabhAvasarvAGga-1 5 pUrNimAcandro yathA zarastunA tathA / * degtRbhyAM parayA prItyA'paredeg sNvR0|| 6 samAnA ityarthaH / 7 vivAham / 8 samAgatena / 5 bhASAyAM 'ghoLa / 10 gAyantISu / 11 udyAnarAjiSu / 12 devavimAnasadRzAsu / 13 cAturyeNa ramaNIyA-14 padapaMcAzasahanAdhika saptatilakSakoTivarSAtmakaH kAlavizeSaH pUrvam / 15 mudrikAyAm / 16 aGgIkRtya / 17 pituraagrhaat| 18 atiproDaparAkramavAn / 19 ativRSTi-anAvRSTipramukha-ItirahitAH / 20 rogarahitAH / 2 // caturazItilakSavarSaparimitaM puurvaanggm| 22 suktAsmA / 21 mArambha evaM madhuram / 2. kssaarbhuumii| 25 vArSikam / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvazazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIyaM parva zmazAnasthAnavartIni nigUDhAni gRhAntare / cirabhraSTAni naSTAni svarNAdIni dhanAnyatha // 255 // AnIya puryA zrAvastyAM catvareSu trikeSu ca / anyeSvapi pradezeSu rAzIMzcakrurgirIndravat // 256 // yo yenA'rthI sa tad dravyaM khairamarthayatAmiti / AyuktairghoSaNAmucaiH zrAvastyAM svAmyakArayat // 257 // svAmI koTiM sASTalakSAM hATakasyA'nvahaM dadau / arthinastAvato'rthasya bhavanti dadato'rhataH // 258 // koTIzatatrayaM svarNasyA'STAzItizca koTayaH / lakSAzItizca dadire khAminA vatsareNa tu // 259 // sAMvatsarikadAnAnte vAsavAzcalitAsanAH / sAntaHpuraparIvArAH svAmivezma samAyayuH // 260 // tataH pradakSiNIkRtya svAmivezma vimAnataH / avateruzyAspRzantaH pRthivIM caturaGgulam // 269 // sannAthA jagannAthamatho vinayazAlinaH / sarve pradakSiNIcakrurnamazca bhaktitaH / / 262 // janmAbhiSekavad bharturabhiSekamathA'cyutaH / AbhiyogyAhRtaistIrthAmbhaskumbhairvidhivad vyadhAt // 263 // krameNa tadvadanye'pi vidadhurvibudhAdhipAH / dIkSAkalyANakastrAtraM bhaktikalyA jagatpateH // 264 // surA - surendravad bhaktyA narendrA api tatkSaNam / sambhavakhAminacakruH pavitraiH snAtramambubhiH || 265 // vapurdevAdhidevasya devadRSyairdivaukasaH / mamRjuH snAnatoyArdramAdarzamiva kAJcanam || 266 // gozIrSacandanenA'tha nAthaM vililipuH surAH / divyAni ca dukUlAni bhaktitaH paryadhApayan // 267 // kirITaM mUrdhni sarvasvamiva vajrAkarAvaneH / kuNDale karNayora muktAmaNimaye iva // 268 // 15 kaNThe hAraM nIhArAdribhrazyadgaGgAnuhArakam | keyUra- kaGkaNAn bAhroH sUryajyotirmayAniva // 269 // kuNDalIbhUtanAlAbhAn kaTakAn pAdapadmayoH / evaM nidadhire devA bhUSaNAni jagadvibhoH // 270 // // tribhirvizeSakam / / 5 10 siddhArthA nAmataH sAMhnipIThasiMhAsanAM tataH / zivikAM racayAJcakrurbhUrbhujaH svAminaH kRte // 271 // acyutendro'pyAbhiyogyaiH zibikAM tAM vyakArayat / vaimAnika vimAnAnAmadhidevI mitroccakaiH // 272 // 20 svayaMkRtAM tAM zibikAM narendrazibikAntare / zrIcandane'garumivA'cyutendro'ntarabhAvayat // 273 // athAssruroha bhagavAn dattahasto biDaujaisA / zibikAyAM tatra siMhAsanaM haMsa ivAmbujam // 274 // Adau tadadhurma yA iva mahAratham / anantaraM diviSado ghanavAtA ivAvanim || 275 / / dhvanatsu tUryavaryeSu samantAd vArideSviva / gandharveSu ca kurvatsu gItiM karNasudhopamAm // 276 // citrAGgaharikaraNaM nRtyantISvapsaraHsu ca / paThatsu bandivRndeSu brahmasu brahmageSu ca / / 277 / / AzaMsantISu mAGgalyaM kulavRddhAsu coccakaiH / dhavalAMzca kulastrISu gAyantISu manoramam // 278 // agre pRSThe pArzvayozvAzvavad valgatsu nakiSu / dRzyamAnaH 'meranetrairdarzyamAno'GgulIdalaiH // 279 // sthAne sthAne nAgarANAM pratIcchan maGgalAni ca / pIyUSavRSTibhiriva dRgbhirAnandayan jagat // 280 // dordhUyamAnacamaro dhRtacchatrazca nAkibhiH / zrAvastImadhyataH svAmI sahasrAmravaNaM yayau / / 281 // / / SaDbhiH kulakam // tasmAcca zibikAratnAt pAdapAdiva bairhiNaH / dIkSAM hAramivA''ditsuruttatAra jagadguruH // 282 // mumoca tatra bhagavAn mAlyA- 'laGkaraNAdikam / indranyastaM devaduSyaM skandhadeze dadhAra ca / / 283 / / 25 264 80 I 1 catuSpatheSu / 2 mArgatrayasaMyogeSu / 3 sevakajanaiH / 4 suvarNasya / 5 indrAH / 6 AnItaiH / 7 bhakticaturAH / * mukuTam / 9 himagiripatadgaGgAmanukurvantam / * nukAra' saMvR0 // 10 sUryakAntamaNimayAniva / 11 pAdapIThena sahitaM siMhAsanaM yasyAM vAm / 12 indreNa / + 'muddadhu saGgha0 saM0 // 13 azvAH | 14 etannAmAno vAyavaH / 15 citrAbhinayAGgamoTanayuktaM yathA svAda tathA / 16 deveSu / 17 vikasitacakSurbhiH / 18 atizayena vIjyamAne cAmare yasya / 19 barhiNazabdasya prathamaikavacanam // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 265 mArgazIrSasya rAkAyAM candre mRgaziraHsthite / ahnazca pazcime bhAge kRtaSaSThatapAstataH // 284 // paJcabhirmuSTibhirmU! lIlayaiva jgtptiH| utpATayAmAsa kezAn klezAn pUrvArjitAniva // 285 // yugmam // zakrastAn svAminaH kezAn khakIyavasenAJcale / zeSAmiva pratIyeSa kSIrode cAkSipat kSaNAt / / 286 // surA-'sura-nRNAmAzu tumulaM muSTisaMjJayA / niSiSedha dvAHstha iva kSIrodAdetya vAsavaH // 287 // sAvadhaM yogamakhilaM pratyAkhyAmItyudIrayan / devAdiparSatpratyakSaM cAritraM zizriye prabhuH // 288 // 5 manaHparyayamutpede jJAnaM turya prabhoratha / jJAnasya kevalasyeva satyaGkAra upasthitaH // 289 // ekAntaduHkhadagdhAnAM prakSiptAnAmivAnale / api nArakajantUnAM tadA sukhamabhUt kSaNam // 290 / / utsRjya tRNavad rAjyaM sahasraM pRthivIbhujaH / saha trailokyanAthena dIkSAmAdadire svayam // 291 // atha zakro namaskRtya bhagavantaM kRtAJjaliH / stotumevaM samArebhe bhaktinirbharayA girA // 292 // caturjJAnadhara! caturyAmadharmapradarzaka! / caturgatiprANigaNaprItidAyin ! jaya prabho! // 293 // 10 dhanyAstAstrijagannAtha! bharatakSetrabhUmayaH / tIrtheza ! jaGgamaM tIrtha yAsu tvaM vihariSyase // 294 // asin yasasi saMsAre saMsAreNa na lipyase / paGkajaM paGkajamapi yAti paGkilatAM na hi // 295 // tavA'sidhArAsodaya jayatIdaM mahAvratam / karmapAzacchedanAya prabhaviSNu jagatprabho! // 296 // nirmamo'pi kRpAlustvaM nirgrantho'pi maharddhikaH / tejasvyapi sadA saumyo dhIro'pi bhavakAtaraH / / 297 // nitAntaM pUjanIyaH sa nAkinAM mAnavo'pi san / viharan kAryase yena pAraNaM vizvatAraNa! // 298 // 15 mahopakArajanakaM svAminnaviratasya me / auSadhaM vyAdhitasyeva bhavadarzanamIdRzam / / 299 // trijagannAtha! nAthAmi tvayi bhUyAnmano mama / anusyUtamibotkIrNamiva zliSTamivA'nizam // 300 // iti stutvA prabhuM zakro'nye'pIndrA acyutAdayaH / sthAnaM nijanijaM jagmuH smarantaH prabhusannidhim // 30 // dvitIyasin dine puryA tasyAmeva jagatpatiH / rAjJaH surendradattasya gRhe'gAt pAraNecchayA // 302 // so'bhyutthAya jagannAthaM namaskRtya ca bhaktitaH / paramAnnamupAdAya gRhyatAmityabhApata // 303 // 20 eSaNIyaM kalpanIyaM prAsukaM pAyasaM ca tat / pANipAtreNa vizvaikapAtraM prabhurupAdade // 304 // kalyANakAraNaM dAtuH prANamAtrakadhAraNam / cakAra pAraNaM tena vAdA'gamanAH prabhuH // 305 // tadA'bhUd dundubhe do diggajasyeva garjitam / vasudhArA'patad divyA divaH zIrNava kaNThikA // 306 / / nandanasyeva sarvasvaM puSpavRSTiH papAta khot / gandhAmbuvRSTirabhavad digdantimadasodarA // 307 // eMkarazmibhRtAnIva celInyucikSipuH surAH / aho! dAnaM mahAdAnaM sudAnaM ceti gIrabhRt // 308 // 25 bhagavAn pArayAmAsa yatra tatra tadaiva hi / surendradatto vidadhe pIThaM svarNa-maNImayam / / 309 // trisandhyaM pUjayAmAsa tat pIThaM khAmipAdavat / surendradatto'sampUjya bubhuje jAtucinna hi // 310 // sthAnAt tatazca bhagavAn grAme droNamukhe pure / Akare kapaTe kheTe maiDambe pattane vane // 311 // nave nave'naivasthAno vividhAbhigrahodyataH / dvAviMzatimanudvignaH sahamAnaH parIpahAn // 312 // puurnnimaayaam| 2 vstrpraantbhaage| 3 kolAhalam / 4 hiMsA-asatyaprabhRtidoSarUpaM sapApaM vyApAram / 5 caturtham caturvatAtmakadharmapradarzaka! / 7 kamalam / 8 paGke jAtamapi / 9 malinatAm / 10 sadRzam / 11 smrthm| 12 prigrhrhitH| 11 sNsaarbhiiruH| 14 devAnAm / * raNam saGgha0 // 15 vratapratyAkhyAnarahitasya / 16 yaace| 17 protam / 18 khacitam / 19 acittam / 20 kssiiraannm| 21 rasalolupatArahitacittaH / / 22 AkAzAt / 23 ekarajjubaddhAnIva / 24 vastrANi / 25 jalapatha-sthalapathopetam / 26 lohAdhutpattisthAnam / 27 kunagaram / 28 dhUlIprAkAram, athavA "kheTaH purArdhavistaraH" abhidhAnacintA kANDa 4 lo0 38 // 29 sarvato dUravarti sadhivezAntaram / 30 vividhadezAgatapaNyasthAnam / tacca dvidhA-jalapattana sthalapattanaM ca / athavA "raNabhUmiH" iti vyAkhyAmajJaptivRttau zrIabhayadevasUrayaH / 31 nityaviharaNazIlaH / camaH sNv0mo| Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIyaM parva triguptiH paJcasamitimanabhAg nirbhayaH sthiraH / ekAgrahag vijahAra vatsarANi caturdaza // 313 // tadAnIM ca sahasrAmravaNe sAlata rostale / dvitIyazukladhyAnasthastasthau pratimayA prabhuH // 314 // dhyAnAntare tiSThatazca ghAtikarmacatuSTayam / sambhavasvAmino'truTyacchAkhinaH zuSkapatravat / / 315 / / tatazca kArtike mAsi pakSe ca dhavaletare / paJcamyAM ca tithau zItairaimau mRgaziraH sthite // 316 // - svAminaH kRtaSaSThasyotpede kevalamujjvalam / sad-bhAvi bhUtavastUnAM darzanapratirbhUriva // 317 // paramAdhArmikakRta-kSetrajA'nyo'nyajanmanaH / duHkhasyAntAt kSaNaM saukhyaM tadA niraMyiNAmabhUt // 318 / / surA - surendrAH sarve'pi tadAnIM calitAsanAH / kevalajJAnamahima kartuM tatra samAyayuH / / 319 // tataH samavasaraNakRte kSmAmekayojanAm / mamRjurvAyukumArAH siSicuzca payomucaH // 320 // cabandhurvyantarAstAM ca svarNa-ratnA-zmabhiH zubhaiH / paJcavarNAni puSpANi vikiranti sma tatra ca / / 321 // zvetacchatra-dhvaja-stambha- makarAsyAdibhUSitAn / pratyAzaM caturastatra toraNAMste vicakrire // 322 // ratnapIThaM vikRtyAntaH paritastaM vicakrire / raupyaM vapraM bhavanezAH sauvarNakapizIrSakam // 323 // jyotiSkA madhyamaM vapraM saratnakapizIrSakam / topanIyaM vidadhire bhUvadhUvalayopamam // 324 // atha ratnamayaM vapraM mANikyakapizIrSakam / tatroparitanaM cakrurvimAnapatayo'marAH / / 325 / / babhUva prativapraM ca gopurANAM catuSTayam / dvitIyavapre caizAnyAM devacchandaM vyadhuH surAH // 326 // 15 UrddhavaprAntarAvanyA madhye caityataruM vyadhuH / sASTadhanvazatakrozadvayoccaM vyantarAstataH // 327 // 10 20 25 30 266 tasyA'dho maNibhirbaddhe pIThe te cchandakaM vyadhuH / tanmadhye grAkU sAMhipIThaM ratnasiMhAsanaM tataH / / 328 // chandakopari cakruzca te cchatratritayaM zubham / dadhAte pArzvayoryakSau cAmare cendupANDure // 329 // cakre samavasRtyagre dharmacakraM ca bhAsuraM / vyantarairdharmacakritvasUcakaM paramezituH // 330 // I suraiH saJcAryamANeSu saurvarNeSvambujanmasu / navasvAropayan pAdau surakoTIbhirAvRtaH // 331 // prAtaH samavasaraNaM pUrvadvA'vizad vibhuH / triH pradakSiNayAmAsa tatra taM caityapAdapam ||332|| namastIti jalpaMzchandakAntarnivezitam / siMhAsanamathA'dhyAsta prAGmukhaH paramezvaraH // 333 // * prabhAvAt svAminaH svAmiprativimbAni cakrire / ratnasiMhAsanasthAni vyantarA anyadikSvapi // 334 // zirasaH pazcime bhAge'bhavad bhAmaNDalaM prabhoH / indradhvajaH purastAcca dundubhizcA'dhvanad divi / / 335 / / pravizya prAgdvArA'rhantaM natvA''gneyyAmupAvizan / sAdhavo'tha vaimAnikyaH sAdhvyarddhA vitaSThire ||336 || pAradvArA pravizyA'rhatpAdAn natvA ca nairRte / atiSThan bhavanapati - jyotiSka-cyantarastriyaH // 337 // pratyagdvAreNa pravizyA'rhantaM natvA maruddizi / tasthuH kramAd bhavaneza- jyotiSka-vyantarAH surAH // 338 // udagdvArA pravizyA'tha jinaM natvA krameNa tu / vaimAnikA narA nArya aizAnyAmavatasthire / / 339 / / Adyavapre'vAsthitaivaM zrImAn saGghacaturvidhaH / vatre dvitIye tiryaJcastRtI. vAhana tu // 340 // atha zakro namaskRtya svAminaM racitAJjaliH / iti pracakrame stotaMtAcA bhaktisanAthayA / / 341 // anAhUtasahAyastvaM tvamakAraNavatsalaH / anabhyarthitasAdhustvaM tvamasambandhabAdhavaH // 342 // anaktasnigdhamanasamamRjojvalavAkpatham / adhautAmalazIlaM tvAM zaraNyaM zaraNaM zraye // 343 // raNDavIravratinAzaminA samavarttinA / tvayA kAmamakuTyanta kuTilAH karmakaNTakAH || 344 // 1 kRSNe / 2 candre / 3 kevalajJAnam / 4 sAkSibhUtaH / 5 nArakANAm / 6 mahimAnam / 7 samavasaraNArtham / 8 pRthvIm / 9 khanitakumArAbhidhAnAdevA ityarthaH / 10 pratidizam / 11 bhavanapatidevAH / 12 suvarNamayam / 13 suvarNamayeSu kamaleSu / 14 pUrvadvAreNa / * coImavasthitAH saMla0 saGgha0 // 15 dakSiNadvAreNa / 16 vAyavyAM dizi / + ca saGgha0 mo0 // 10 saktiyuktayA / + svandhavA' saM0 // 18 abhyaGgarahitamapi / 19 mArjanarahitamapi / Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 267 abhavAya mahezAyA'gadAya narakacchide / arAjasAya brahmaNe kasmaicid bhavate namaH // 345 // anukSitaphalodagrAdanipAtagarIyasaH / asaGkalpitakalpadrostvattaH phalamavApnuyAm // 346 // asaGkAsya jinezasya nirmamasya kRpAtmanaH / madhyasthasya jagatrAtaranaste'smi kiGkaraH // 347 // agopite ratnanidhAvavRte kalpapAdape / acintyacintAratne ca tvayyAtmA'yaM mayA'rpitaH // 348 // phalAnudhyAnavandhyo'haM phalamAtratanurbhavAn / prasIda yatkRtyavidhau kiGkartavyajaDe mayi // 349 // 5 _stutvaivaM virate zake vizvasyopacikIrSayA / bhagavAn sambhavasvAmI vidadhe dezanAmimAm // 350 // anityaM sarvamapyasmin saMsAre vastu vastutaH / mudhA sukhalavenApi tatra mUrchA zarIriNAm // 351 // khato'nyatazca sarvAbhyo digbhyazcA''gacchadApardaH / kRtAntadantayatrasthAH kaSTaM jIvanti jntvH||352 / / vajrasAreSu deheSu yadyAskandatyanityatA / rambhAgarbhasagarbheSu kA kathA tarhi dehinAm // 353 // asAreSu zarIreSu sthemAnaM yazcikIrSati / jIrNa-zIrNapalAlotthe caJcApuMsi karotu saH / / 354 // 10 na matra-tantra-bhaiSajyakaraNAni zarIriNAm / trANAya maraNavyAghramukhakoTaravAsinAm // 355 // pravarddhamAnaM puruSaM prathamaM grasate jarA / tataH kRtAntastvarate dhigaho! janma dehinAm // 356 // yadyAtmAnaM vijAnIyAt kRtAnte vazavartinam / ko grAsamapi gRhNIyAt ? pApakarmasu kA kathA ? // 357 // samutpadya samutpadya vipadyante'psu budbudAH / yathA tathA kSaNenaiva zarIrANi zarIriNAm // 358 // ADhyaM niHsvaM nRpaM rakaM jJaM mUrkha sajjanaM khalam / avizeSeNa saMhatuM samavartI pravartate // 359 // 15 na guNeSvasya dAkSiNyaM dveSo doSeSu vA'sti na / dAvAgnivadaraNyAMnI vilumpatyantako janam // 360 // idaM tu mAsa zaGkavaM kuzAstrairapi mohitAH / kuto'pyupAyataH kAyo nirapAyo bhavediti // 361 // ye meruM daNDasAt kartuM pRthvIM vA chatrasAt kSamAH / te'pi trAtuM svamanyaM vA na mRtyoH prbhvissnnvH||362|| A kITAdA ca devendrAt prabhAvantakazAsane / anunmatto na bhASeta kathaJcit kAlavacanAm // 363 // pUrveSAM cet kvacit kazcijIvana dRzyeta kaizcana / nyAyapathAtItamapi syAt tadA kAlavaJcanam // 364 // 20 anityaM yauvanamapi pratiyantu manISiNaH / bala-rUpApahAriNyA jarasA jarjarIbhavat // 365 // yauvane kAminIbhirye kAmyante kAmalIlayA / nikAmakRtathUtkAraM tyajyante te'pi vArddhake / / 366 // yadarjitaM bahuklezairabhuktvA yacca pAlitam / tad yAti kSaNamAtreNa nidhanaM dhaninAM dhanam // 367 // upamAnapadaM kiM syAt phena-budbuda-vidyutI? / dhanasya nazyato'vazyaM pazyatAmapi tadvatAm // 368 // samAgamAH sApagamAH suhRdbhibandhubhirjanaH / svasya vA'nyasya vA nAze vikRte'pakRte'pi vA / / 369 // 25 dhyAyanityatAM nityaM mRtaM putraM na zocati / nityatAgrahamUDhastu kuDyabhaGge'pi roditi // 37 // zarIra-yauvana-dhana-bAndhavAdi na kevalam / anityaM kintu bhuvanamapyetat sacarAcaram // 371 // ityanityaM vidan sarva zarIrI niSparigrahaH / nityAya nityasaukhyAya padAya prayateta tat // 372 // zrutvA tAM dezanAM bhatuH pAdapadmAntike tataH / narA nAryazca bahavo dIkSAmAdadire tadA // 373 // tadA cAraprabhRtInAM gaNabhRnnAmakarmaNAm / vAmyuddideza tripadI sthityutpAda-vyayAtmikAm // 374 // 30 dvayagraM zataM gaNadharAste tripadyanusArataH / asUtrayan dvAdazAGgI sacaturdazapUrvikAm // 375 // utthAyA''dAya zakropanItaM cUrNa kSipan prabhuH / anuyoga-gaNAnujJe teSAM dravyAdibhirdadau // 376 // saMsAravarjitAya / 2 rajoguNarahitAya / 3 jalasekavajito'pi phale: sambhRtaH tasmAt // 4 patrAdyagalanAd gurutamaH tasmAt // 5 trishuulaadicihrhitH| 6 AgacchantyaH ApadaH yeSAM te AgacchadApado jantavaH // 7 rambhA kadalI, sagarbhaH samAnaH // 8palAla: busam, 'bhUsu' iti prasiddham // 9 caJcA tRNamayaH puruSaH, sa ca kSetre dhAnyAdirakSaNArthaM lokai sthaapyte| cADiyo' iti prasiddham // 10 buhUdAH jalasphoTAH, parapoTA iti prasiddham // 11 samavartI-samaM sarveH saha vattete ityevaM zIlaH samavartI yamaH yamarAja iti yaavt|| 12 vizAlam araNyam araNyAnI // 1 degJcanam saMbR0 mo0|| 13 jarjarIbhavat vartamAnakRdantam / na jarjaram ajarjaram, ajarjaraM jarjaraM bhavati iti jarjarIbhavat // 14 vRddhasya bhAvaH vArddhakaM-vRddhatvamiti // 1 dyutAm saMbR0 s0||15 kuDyaM bhittiH||16bhnuyogH mAsavAcavA // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 [tRtIyaM parva kalikAlasarvajJatrIhemacandrAcAryapraNItaM vAsAn surAdayasteSu dhvanadundubhi cikSipuH / svAmivAcaM pratIcchantastasthurgaNabhRtazca te // 377 // divyasiMhAsanaM bhUyo'pyadhyAya prAmukhaH prabhuH / anuziSTimayIM teSAM vidadhe dharmadezanAm // 378 // pUrNAyAmatha pauruSyAM vyasAkSIda dezanAM vibhuH| zAlyAkabalI rAjabhavanAdAjagAma ca // 379 // kSiptasya tasya khAd bhrazyadardhaM devaizzyutasya tu / nRpaira) janairadhaM vibhajya jagRhe mudA // 380 // athotthAyottaradvArA vinirgatya jagadguruH / devacchande vizazrAmA'zrAnto'pi sthitirIdRzI // 381 // khAmyaddhipIThamadhyAsya cArurgaNadharAgraNIH / svAmiprabhAvAd vidadhe dezanAM saMzayacchidam // 382 // dvitIyasyAM sa pauruSyAM pUrNAyAM dezanAvidheH / vyaraMsIt kAlavelAyAmAgamAdhyayanAdiva / / 383 // . tatazca svAminaM natvA surA-'sura-nRpAdayaH / sva sva iva // 384 // tIrthe tatra samutpannastrimukho nAma yakSarAT / trinetrastrimukhaH zyAmaH SaDbAhubarhivAhanaH // 385 // 10 dakSiNairnakuladhara-gadAbhRdabhayapradaiH / yuto vAmairbhujairmAtuliGga-nAgA-'kSatribhiH / / 386 // tIrthe tatraiva cotpannA duritArirabhikhyayA / caturbhujA gauravarNA meSavAhanagAminI // 387 // dakSiNAbhyAM bhujAbhyAM tu varadenA'kSasUtriNA / vAmAbhyAM zobhamAnA tu phaNinA'bhayadena ca // 388 // trimukho duritArizca tataH zAsanadevate / sannidhAne sadA bharturabhUtAmAtmarakSavat // 389 // tataH sthAnAt prabhurapi sAdhubhiH parivAritaH / catustriMzadatizayAnvito vyhrdnytH||390 // 15 vibhorviharato'bhUvan dve lakSe vatinAmatha / vratinInAM tu SaTtriMzat sahasrANi trilakSyapi // 391 // sarvapUrvabhRtAM sArdhA zatAnAmekaviMzatiH / zatAni ca SaNNavatiravadhijJAnazAlinAm // 392 // turyajJAninAM dvAdaza sahasrAH sArdhakaM zatam / sahasrANi pazcadaza kevalajJAninAM punaH / / 393 // vaikriyalabdhisahasrA viMzatidvizatonitA / dvAdazaiva sahasrANi vAdalabdhimatAM punH|| 394 // sahajaiH saptabhinyUnA zrAvakANAM trilakSyatha / zrAvikANAM ca SaDlakSI saTtriMzatsahasrikA // 395 // 20 Arabhya kevalAt pUrvalakSaM vyaharata prabhuH / caturdazAbdyA ca catuHpUrvAjhyA ce vivarjitam // 396 // jJAtvA''tmano mokSakAlaM sarvajJo bhagavAnatha / sammetazailazikharaM jagAma saparicchadaH // 397 // samaM munisahasreNa tatra ca pratyapadyata / pAdapopagamaM nAmAnazanaM sambhavaprabhuH // 398 // surA-'surANAmadhipAstadAnIM saparicchadAH / tatraitya bhaktitastasthuH sevamAnA jagatprabhum // 399 // mAsAnte sambhavasvAmI sarvayoganirodhinIm / zailezI zailaniSkampaH prapede dhyAnamantimam // 400 // 25 caitrasya sitapaJcamyAM vidhau mRgaziraHsthite / siddhAnantacatuSko'gAdavyAbAdhaM padaM prbhuH|| 401 // sahasraM munayaste'pi khAminoM'zA ivAmalAH / tenaiva vidhinA prApustadeva paramaM padam // 402 // pUrvalakSAH kumAratve yayuH paJcadaza prabhoH / catuzcatvAriMzad rAjye spuurvaanggctussttyaaH|| 403 // pravrajyAyAM pUrvalakSaM catuSpUrvAGgavarjitam / ityAyuH pUrvalakSANi SaSTiH shriismbhvprbhoH||404|| ajitasvAminirvANAt koTilakSeSu triMzati / sAgarANAM gateSvAsInirvANaM smbhvprbhoH||405|| tatrA'tha sambhavajinAdhipateH zarIrasaMskAramanyadapi karma yathAvadindrAH / cakrurvibhajya jagRhuzca yathArhamete, daMSTrA radAn diviSadaH punarasthijAtam // 406 // khaM skhaM sthAnaM jagmurindrAH surAzca, svAmyasthIni sthaapyaamaasuruccaiH| arcAhetormANavastambhamUrdhni, tIrthezAnAmarcanIyaM na kiM vA ? // 407 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi zrIsambhavasvAmicaritavarNano nAma prathamaH sargaH // 30 rAdU vi0 sNvR0||1vyrNsiid virarAma // *8GganA-gAvA-kSa. * mukho vibhuH sngk0||degddhke badeg sNbR0|| saMla. mo0 saha // 2 turya caturtha manaHparyAyajJAnam // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH] 269 triSaSTizalAkApuruSacaritam / dvitIyaH srgH| zrIabhinandanajinacaritam / guNadunandanaM zrImatsaMvarorvIzanandanam / jagadAnandanaM vande jinendramabhinandanam // 1 // tasya prabhobhavyajanamohanidrAdivAsukham / tattvajJAnasudhAkumbhaM vakSye caritamujvalam // 2 // asyaiva jambUdvIpasya prAgvideheSu sundarI / asti zrImaGgalakulaM vijayo maGgalAvatI // 3 // 5 tasyAmasti samastAnAM ratnAnAmAkaro'bdhivat / vasundharAziroratnaM pUranaM ratnasaJcayA // 4 // tasyAmAsInmahArAjo rAjarAja iva zriyA / mahAbalo nAma balAnmahAbala ivA'paraH // 5 // utsAha-matra-prabhutAzaktibhiH sa vyabhAsata / gaGgA-sindhu-rohitAMzAnadIbhirhimavAniva // 6 // sa upAyaizcaturbhizca dviSadvargavijitvaraiH / cakAsAmAsa dazanairiva nirjarakuJjaraH // 7 // devamahantamevaikaM sAdhumeva guruM punaH / dharma jinopajJamevA''tiSThate sa sa dhInidhiH // 8 // dAna-zIla-tapo-bhAvabhedAd dharme caturvidhe / soraMsta mahatAM yasmAt puNyaM puNyAnubandhakam // 9 // sa vivekI bhavodvignaH sarvatrAnityatAM vidan / nA'tuSyacchrAvakadharme dezamAtravirAmiNi // 10 // tato vimalasUrINAM pAdAnte dAntapuGgavaH / so'grahIt sarvaviratiM vratoccAraNapUrvakam // 11 // durjanairnindyamAnaH san hRdaye mumude ciram / sAdhubhiH pUjyamAnastu pratyuta trapate sa sH||12|| na manAgapyudvivije klizyamAno'pi pApibhiH / mahadbhiH pUjyamAno'pi sa notsekamazizriyat // 13 // 15 udyAnAdiSu ramyeSu nArajyad viharanasau / siMha-vyAghrAdighoreSu nAraNyeSu vyarajyata // 14 // hemante himagahanAH kSapayAmAsa sa kSapAH / bahiH pratimayA tiSThannAlAnamiva nizcalaH // 15 // grISme sUryoSmabhISme'pi kRtotsargaH sa AtaMpe / nA'mlAyad didyute kintu vahizaucamivAM'zukam // 16 // prAdRSi kSamAruhatale tasthA pratimayA ca sH| mataGgaja iva dhyaanaaNnsspndnyndvyH||17|| tapAMsyekAvalI-ratnAvalIprabhRtikAni saH / sarvANyanekazo'kArSIdatRptorthArjanaM yathA // 18 // 20 viMzataH sthAnakAnAM ca madhyAt katipayairapi / sthAnakairarjayAmAsa tIrthakunAmakarma sH|| 19 // ciraM vrataM pAlayitvA prapannAnazanaH sa tu / mRtvA vimAne vijaye mahaddhirabhavat suraH // 20 // itazca jambUdvIpasya dvIpasya bharatAbhidhe / kSetre'styayodhyeti purI purandarapurIsamA // 21 // prativezma maNistambhasaGkrAnto rajanIkaraH / tatra sthAvarazaGgArAdarzalakSmI prapadyate // 22 // tatra krIDAmayUrIbhirAkRSyA''kRSya lambitaiH / hAraiH kalpadrumAyante gRhANAmaGgaNadrumAH / / 23 // 25 candrakAntAzmaniHsyandaistatroccaizcaityapatayaH / udAranijharodgAragirilIlAM vitanvate // 24 // * degjantumo sNvR0|| 1divAmukhaM praatHkaalH|| 2 pUrSu-nagareSu ravaM pUranam // + naH / akartakaM jagadivAti saMvR* mo0 // 3 AtiSThate pratijAnIte, tadeva satyamiti pratijJAM karoti // 4 araMsta ratiM cakAra // 5 bRpate lajate // 6 utsekaM garvam // 7 arajyad rAgaM ckaar|| 8 vyarajyata virAgaM cakAra // 9 pratimayA viziSTadhyAnadhAraNarUpayA kriyayA // 1. AlAnaM hastibandhanastambhaH // 11 kRtotsargaH kRtakAyotsarga:dhyAnapravRttaye kRtnishclkaayH|| * degpe / dhAnA yad svR0|| 12 vadizaucam agnitApena pavitram / yathA aMzukaM vastraM vadvijanyauSNodakena adhikaM dyotate sa tathA ayamapi dhyAnasthitaH mahAbala zramaNaH grISmatApena na mlAyati ma kintu yotate s|| 13 ekAvalI-ratnAvalIzabdau tapovizeSavAcakau / anayozca vRttantaM taporavamahodadhinAmakagranthato bodhyam // 14 sthAvaraH sthirH| tatra maNistambhasaddhAntaH candraH sthiradarpaNa iva jAtaH iti bhaavH| triSaSTi, 35 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ dvitIyaM parva caityA baddhorvyastatra saGkrAntatArakAH / vibhAnti devatAmuktakusumAJjalivizramAH / / 25 // tatra khelAyamAnADhyalalanA gRhadIrghikAH / niryadapsaraso lakSmIM haranti kSIranIradheH // 26 // tatra cAsskaNThamagnAnAM gaurAGgINAM mukhaiH kSaNam / kanakAmbhojamAlinyo rAjante gRhadIrghikAH // 27 // udyAnairvipulaistatra zyAmAyante bahirbhuvaH / adhityakA bhuva iva girervAridharairnavaiH // 28 // vo ghayitastatra mahAdIrghikayA bhRzam / dhu~saddIrghikayevA'STApadazailo virAjate // 29 // tatrA'nuvezma dAtAro divi kalpadrumA iva / sarvadA sulabhA eva durlabhAH punararthinaH // 30 // babhUva tasyAmikSvAkukulakSIrodacandramAH / nRpatiH saMvaro nAma sarvAri zrIsvayaMvaraH // 31 // tasyA''jJAsAdhitAzeSa bhUtalasyaikabhUbhujaH / draviNaM kRpaNasyeva na kozAnniryayAvasiH // 32 // mahAbhujena tenograpratApaprabhaviSNunA / ekacchatrA mahI cakre dyaurivaikanizAkarA // 33 // sadRDhaM vasudhAM dadhe digyAtrAyAyino'nyathA / asya senAbhareNaiSA vizIryeta sahasrazaH // 34 // dAsIriva samAkRSya samAkRSya digantataH / zriyo nigaDaMyAmAsa sa guNaizcapalA api // 35 // sa rAjJAmAhRtairdaNDairnotsekaM jAtu zizriye / saridambhobhirambhodhiH kiM mAdyati manAgapi 1 // prasannacetAH satatamagRdhnuH so'pramarddharaH / Izvare ca daridre ca samo munirivAbhavat // 37 // prajAH zazAsa dharmAya na punaH so'rthakAmyayA / dviSo'zipat prajAtrANakRte dveSadhiyA na tu // 38 // ekataH sarvakRtyAni dharmakRtyamathaikataH / yugapad dhArayAmAsa sa tulAyAmivA''tmani // 39 // 36 // 25 270 siddhArtha nAma zuddhAntamaNDanaM zuddhavaMzajA / sadharmacAriNI tasya babhUva guNahAriNI // 40 // vilAsamandayA gatyA bhRzaM madhurayA girA / cakAsAmAsa sA rAjahaMsIva madhurAkRtiH // 41 // tasyAM ca puNyalAvaNyanimnagAyAM manoramam / vakranetraM pANipAdaM padmakhaNDamivA'zubha // 42 // indranIlamaya vAntarvilocana kuzezayam / muktAmayIva danteSu vaidumIvoSThapatrayoH // 43 // 20 nakheSu zoNAzmamayIvAGge svarNamayIva ca / babhAse cArusarvAGgamapi ratnamayIva sA // 44 // yugmam // nagarINAM vinIteva vidyAnAmiva rohiNI / mandAkinIva saritAM sA satInAmabhUd dhuri / / 45 / / nAskupyat praNayenA'pi sA patye yat kulastriyaH / pativratAtve vratavadaitIcArasya bhIravaH // 46 // tasyAmAtmAnurUpAyAM preyasyAM prema bhUpateH / ajAyatA'visaMvAdi nIlIrAgasahodaram // 47 // abAdhitau madasthAnaiH sarvairdharmAvibAdhayA / dampatI bubhujAte tau tat tad vaiSayikaM sukham // 48 // to vimAne vijaye trayastriMzatamarNavAn / jIvo mahAbalasyA''yuH sukhamagno'tyavAhayat // 49 // vaizAkha sitacaturthyAmabhIciMsthe nizAkare / tatazyutvA sa siddhArthAdevIkukSAvavAtarat // 50 // jJAnatrayadhare tatrA'vatIrNe trijagatyapi / uyoto'bhUt sukhaM cA''sInnArakaprANinAmapi // 51 // sukhasutA tu sA devI nizAyAH prahare'ntime / mukhe pravizato'drAkSInmahAsvamAMzcaturdaza // 52 // 1 vibhramaH zobhA saundaryam / 2 niryatyaH nissarantyaH apsarasaH yasmAt sa niryadapsarAH tasmAt / kSIranIradhivizeSaNamidam // * raso (saH) krIDAM hadeg saMbR0 // 3 adhityakAH parvatasya UrddhabhUmayaH // 4 valayitaH vartulIbhUtaH // 5 ghusaddIrghikA devavApI // 6 sarvArINAM zriyaM svayaM parAnapekSayA vRNotIti sarvArizrIsvayaMvaraH // 7 koza: khaDGgAvaraNam, 'myAna' iti prasiddham, nidhizva iti vyarthaH // 8 digyAtrA vijayayAtrA // 9 nigaDayAmAsa bandhanabaddhAM cakAra // / 10 apramadvaraH alpaviSayakaSAyaH // 11 zuddhAntaH antaHpuram, rAjarAjJInivAsasthAnam, 'raNavAsa' iti prasiddham // 12 kuze jale zete iti vyutpatyA kuzezayaM kamalam // 13 vidumanirmitA vaidubhI / vidrumaH 'paravALAM' iti prasiddham gaGgA // * 'ticA' mudvite // 16 abhIcinAmake nakSatre sthite nizAkare // // 14 rohiNInAmnI vidyAdhiSThAtrI devatA // 15 mandAkinI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 271 zvetavarNazcaturdantaH karI kundadyutivRSaH / vyAttavako harilakSmIrabhiSekamanoramA // 53 // paJcavarNA ca puSpasraka pUrNazca rajanIkaraH / dyotamAnazca mArtaNDaH kiGkiNImAlito dhvjH||54|| pUrNakumbhazca sauvarNaH padmacchannaM mahAsaraH / uttaraGgaH sarinnAtho vimAnaM ca manoramam // 55 // ruciro ratnapuJjazca nidhUmazca vibhAvasuH / prabuddhA khAminI svamAnetAn rAkhe zazaMsa ca // 56 // ebhiH svamaistava devi! bhAvI trijagadIzvaraH / nUnaM sUnuriti svamAn pArthivo'pi vyacArayat // 57 // 5 indrA api sametyaivaM svamArtha vyAcacakSire / caturthastIrthanAthaste devi! sUnubhaviSyati // 58 // taM devyapi nizAzeSaM jAgratyevA'tyavAhayat / nidrA dUraM yayau tasyA harSeNevA'pahastitA // 59 // siddhArthAsvAminIkukSau garbhaH so'tha dine dine / padmakoze bIjakoza iva gUDhamavardhata // 60 // siddhArthA svAminI garbha sukhena tamadhArayat / tAdRzAnAmavatAraH sukhAya jagato'pi hi // 61 // tato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu ca / mAghazukladvitIyAyAmabhIcisthe kSapAkare // 62 // 10 siddhArthA svAminI sUnumanUnaM tejasA raveH / sukhena suSuve svarNavarNa plavagalAJchanam // 63 // lokatraye'pi yugapadujhyoto'bhUt tadA kSaNam / kSaNaM ca saukhyamutpede nArakaprANinAmapi // 64 // SaTpaJcAzad dikkumAryaH svasvasthAnAdupetya tAH / devyAH sUnozca vidadhuH sUtikarma yathocitam // 65 // vijJAyA''sanakampena zakro'rhajanma tat tadA / Ayayau pAlakArUDhaH svAmivezmA'maraiH saha // 66 // zako vimAnAduttIrya prAvizat svAmivezma tat / tatra ca svAminaM svAmijananI ca namo'karot // 67 // 15 dattvA'pasvApanI devyAH pArzve saudharmavAsavaH / nidhAyA'rhatpraticchandaM paJcarUpo'bhavat svayam // 68 // ekaH zakraH prabhuM dadhe'nyazchatraM dvau ca cAmare / kulizaM nartayannanyo nRtyanniva yayau puraH // 69 // prApa merAvatipANDukambalAM sa kSaNAcchilAm / tatsiMhAsanamadhyAsta zakro'GkAropitaprabhuH // 7 // tatrA'cyutAdayo'pIndrAstriSaSTiH saparicchadAH / sametyA'spayan nAthamambhaskumbhairyathAvidhi // 71 // paJcamUrtIbhUyezAno'pyaGke svAminamAdadhe / ekazchatraM cAmare dvau zUlamanyaH puraHsaraH // 72 // 20 vicakre sphATikAnusNazcaturo dikcatuSTaye / tacchRGgotthairjalaiH zakro'napayat paramezvaram // 73 // prabhuM vilipya sampUjya vastrAlaGkaraNAdinA / uttAryA''rAtrikaM cetthaM zakraH prAJjalirastavIt // 74 // svAmizcaturthatIrtheza! caturthAranabhorave! / caturthapuruSArthazrIprakAzaka! jaya prabho // 75 // cirAnAthena bhavatA sanAthamadhunA jagat / vivekacaurairmohAdyairnaivopadroSyate kvacit // 76 // pAdapIThaluThanmUrdhni mayi pAdarajastava / ciraM nivizaMtAM puNyaparamANukaNopamam // 77 // madRzau tvanmukhAsakte harSavASpajalormibhiH / aprekSyaprekSaNodbhUtaM kSaNAt kSAlayatAM malam // 78 // tvatpuro luThanairbhUyAnmadbhAlasya tapasvinaH / kRtAsevyapraNAmasya prAyazcittaM kiMNAvaliH // 79 // mama tvaddarzanodbhUtAzciraM romAJcakaNTakAH / nudantAM cirakAlotthAmasaddarzanavAsanAm // 80 // tvadvatrakAntijyotsnAsu nipItAsu sudhAviva / madIyairlocanAmbhojaiH prApyatAM nirnimeSatA // 81 // tvadAsyalAsinI netre tvadupAstikarau karau / tvadguNazrotRNI zrotre bhUyAstAM sarvadA mama // 82 // 30 kuNThA'pi yadi sotkaNThA tvadguNagrahaNaM prati / mamaiSA bhAratI tarhi vastyetasyai kimanyayA? // 83 // tava preSyo'si dAso'smi sevako'smyasi kingkrH| omiti pratipadyasva nAtha! nAtaH paraM bruve||84|| stutvaivaM paJcadhAbhUyezAnAdAdAya ca prabhum / prAgvacchatrAdibhRcchakaH svAmivezma kSaNAd yayau // 85 // 1 mAlita: zobhitaH // 2 uttaraGgaH UrkhataraGgaH // 3 vibhAvasuH agniH // 4 jApratI nidrArahitA // 5apahastitA tirskRtaa| panarUpANi kRtvA / 7 ukSNaH balIvardAn / * ciraM nA sNbR0|| nivasatAM saMvR0 // 8 amekSyaprekSaNam-adarzanIyadarzanam / "ruDANapadaM kinnH"| upAstiH-upAsanA, krau-krtaarau| "kau~ / 25 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 272 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [tRtIyaM parva tatrApaskhApanImahatpratibimbaM ca so'harat / devyAH pArzve ca nidadhe tayA sthityA jagatpatim // 86 // khAmihAt tataH zakro meruto'nye tu vAsavAH / pathA yathA''gatenaiva khaM khaM lokaM yayuH kSaNAt // 87 // __rAjJA'pi vidadhe prAtaH sUnujanmotsavo mahAn / harSasyaikAtapatratvajanakaH sakale jane // 88 // kulaM rAjyaM purI cA'trA'bhyanandad garbhage hi tat / abhinandana ityasya pitarau nAma ckrtuH||89|| 5 zakrasaGkramitasudhAM svasmAdaGguSThakAt piban / pAlyamAno dyudhAtrIbhiH krameNa vavRdhe prabhuH // 90 // surA-'surakumAraizca citrakrIDanapANibhiH / vicitrakrIDayA krIDan bAlyaM svAmyatyavAhayat // 91 // udyAnapAdapa iva vasantamiva yauvanam / sarvAGgazobhAjanake pApa svAmyabhinandanaH // 92 // sArdhadhanvatrizatyucco jAnulambibhujo babhau / sadolAdurivA''baddhadolAyaSTidvayaH zriyaH // 93 // bhAlagaNDasthalenA'rdhacandrazobhAbhibhAvinA / mukhena ca babhau svAmI pUrNenduzrIviDambinA // 94 // svarNazailaziloraskaH pInaskandhaH kRzodaraH / eNIjo jagannAthaH kUrmonatapado'zubhat // 95 // viSayeSu nirIho'pi bhogyaM karma nijaM vidan / pitRbhyAM prArthito rAjaputrIH prabhurupAyata // 96 // krIDodyAna-saro-vApI-zilAdiSu yadRcchayA / sa rAmAbhiH samaM reme tArAbhiriva candramAH // 97 // itthaM ca janmataH svAmI saukhyamano'hamindravat / pUrvalakSadvAdazakaM gamayAmAsa sArdhakam // 98 // anunIya nyadhAd rAjye'bhinandanavibhuM tataH / svayaM tu saMvaranRpaH pravrajyArAjyamAdade // 99 // zazAsa lIlayA svAmI grAmamekamivAvanim / trijagatrANazauNDasya tasyo-zAsanaM kiyat 1 // 10 // sArdhAH SaTtriMzataM pUrvalakSA aSTAGgasaMyutAH / ninAya rAjyaM kurvANo jagannAtho'bhinandanaH // 101 // __atheyeSa prabhudIkSAM te ca lokAntikAmarAH / sacivA iva bhAvajJA etya vyajJapayanniti // 102 // alaM saMsAravAsena nAtha! tIthe pravartaya / saMsArasindhuM yenA'nye'pyuttaranti duruttaram // 103 // lokAntikeSu deveSu vijJapayya gateSviti / prAreme vArSikaM dAnaM nirnidAnaM jagatpatiH // 104 // 20 khAmino dadato dravyamAnIyA''nIya jRmbhakAH / zakrAdiSTakubereNa preritAH paryapUrayan // 105 // sAMvatsarikadAnAnte catuHSaSTyA'pi vAsavaiH / dIkSAbhiSeko vidadhe vidhivajagadIzituH // 106 // kRtAGgarAga AmuktadivyAMzukavibhUSaNaH / ArohacchivikAM nAtho'rthasiddhAM khArthasiddhaye // 107 // AdAvutkSiptayA matyairamatyestadanantaram / tayA zibikayA nAthaH sahasrAmravaNaM yayau // 108 // tatra cottIrya tatyAja bhagavAn bhUSaNAdikam / tadaMsaMdeze nidadhe devadRSyaM ca vaasvH||109|| mAghasya zukladvAdazyAmabhIcau pazcime'hani / kRtaSaSThaH prabhuH kezAnuddedhe paJcamuSTinA // 110 // zakraH pratISya cikurAnuttarIyAJcalena tAn / kSaNena gatvA kSIrode'kSipad bhUyo'pi cA''gamat // 11 // surA-'sura-nRNAM zakrastumulaM niSiSedha ca / pratipede ca cAritraM svAmI sAmAyikaM paThan // 112 // manaHparyayasaMjJaM ca tuyeM jJAnamabhUd vibhoH / nArakANAmapi sukhaM tadA kSaNamajAyata // 113 // tyaktvA'Ggamalavad rAjyaM sahasraM pRthivIbhujaH / jagRhuH svAminA sAdhaM pravrajyAM mohItanIm // 114 // apasvApanI nAma vizeSarUpA nidrA, yayA janaH pratyakSamapi na kimapi jAnAti, mUrchita iva bhAste / * svaM sthAnaM ya snggh0|| 2 citrANi vividhAni krIDanAni ramaNakAni pANI kare yeSAM taiH saha / ramaNakaM ramaNasAdhanam, bhASA 'rmkddN| 3 dolAsahito vRkSaH sadolAduH / dolA hindolanakaH, bhASAyAM 'hiNddolii-hiNcko'| 4 nirIhaH-AzAtRSNArahitaH / IhA mAma lobhaH gRddhiH aasktiH| 5 upAyata vivAhaM cakAra / 6 iyeSa abhilASaM cakAra / 7nirnidAnam AzaMsArahitam / nidAnaM nAma AkAGkSA aasktiH| 4 mukta nAma zarIre yathAsthAnaM yojitam / A samantAt muktaM zarIre dhAritaM-parihitam / 9 utkSitA dhRtA, bhASAyAM 'dharelI-vahana karelI' / 10 tada+aMsa-tadaMsa, aMso nAma skandhaH bAhumUlam / 11 dRSyaM vastram / 12 uhaH utpATayAmAsa / 13 pratISya pratigRhya / 14 cikurAH keshaaH| 15 turya caturtha manaHparyAyajJAnam / 16 mohanAtanI mohanIyakarmanAzanIm / 25 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH] tripaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 273 prabhuM natvA tataH zakro'nye'pIndrAH saparicchadAH / sthAnaM nijanijaM jagmuH prAvRSi proSitA iva // 115 // dvitIye'hanyayodhyAyAmindradattasya bhUbhujaH / sadane vidadhe svAmI paramAnnena pAraNam // 116 // vasudhArA puSpavRSTirvRSTirgandhodakasya ca / khe dundubhidhvanizcalotkSepazca vidadhe'maraiH // 117 // aho! donamaho! dAnaM sudAnamiti coccakaiH / su~ghuSe harSavivazaiH surA-'sura-naraistadA // 118 // tato'nyatra yayau svAmI sthAne ca svAmipAdayoH / ratnapIThaM vyadhAdindradatto'rcitumanAH sadA // 119 // 5 chadmastho vyaharat svAmI sahamAnaH parISahAn / aSTAdaza samA yAvad vividhaabhigrhodytH|| 120 // viharannanyadA nAthaH sahasrAmravaNaM yayau / kRtaSaSThaH priyAlasyA'dho'sthAt pratimayA tataH // 121 // dvitIyazukladhyAnAnte ghAtikarmakSaye sati / pauSazukla caturdazyAmabhIcisthe nizAkare / / 122 // amalaM kevalajJAnamAvirAsIjagatpateH / nArakANAmapi bAdhAniSedhanamahauSadham // 123 // catuHSaSTirathaityendrA vidhivad vidadhuH prabhoH / uccaiH samavasaraNaM deze yojanamAtrake // 124 // 10 devaiH saJcAryamANeSu svAbjeSu kramau dadhat / svAmI samavasaraNaM prAMgadvArA prAvizat tataH // 125 // sa dhanurdizatIkaM tu gavyUtadvayamucchritam / tatra pradakSiNIcakre caityavRkSaM jinezvaraH // 126 // namastIrthAyeti vadan devacchandasya madhyataH / siMhAsanamalacake prAGmukhaH paramezvaraH // 127 // tatazcaturvidhaH saGghaH sasurA-'sura-mAnuSaH / sampravizya yathAdvAraM yathAsthAnamupAvizat // 128 // bhagavantaM namaskRtya zakro viracitAJjaliH / romAJcitavapuH khAmistavanaM prAstavIditi // 129 // 15 __mano-vacaH-kAyaceSTAH kaSTAH saMhRtya sarvathA / zlathatvenaiva bhavatA manaHzalyaM viyojitam // 130 // saMyatAni na cA'kSANi naivocchRGkhalitAni ca / iti samyakpratipadA tvayendriyajayaH kRtH||131 // yogasyA'STAGgatA nUnaM prapaJcaH kathamanyathA / AbAlabhAvato'pyeSa tava sAtmyamupeyivAn // 132 // viSayeSu virAgaste ciraM sahacareSvapi / yoge sAtmyamadRSTe'pi svAminnidamalaukikam // 133 // tathA pare na rajyanta upakArapare pare / yathA'pakAriNi bhavAnaho! sarvamalaukikam // 134 // 20 hiMsakA apyupakRtA AzritA apyupekSitAH / idaM citraM caritraM te ke vA parya yuJjatAm ? // 135 // tathA samAdhau parame tvayA''tmA viniveshitH| sukhI duHkhyasi nAmIti yathA na pratipannavAn // 136 // dhyAtA dhyAnaM tathA dhyeyaM trayamekAtmatAM gatam / iti te yogamAhAtmyaM kathaM zraddhIyatAM praiH|| 137 // _stutvaivaM virate zake svAmI gambhIrayA girA / AyojanavisarpiNyA pArebhe dezanAmiti / / 138 / saMsAro'yaM vipatkhAnirasin nipatataH sataH / pitA mAtA suhRd bandhuranyo'pi zaraNaM nahi // 139 // 25 indropendrAdayo'pyatra yanmRtyoryAnti gocaram / aho! tadantakAtaGke kaH zaraNyaH zarIriNAm // 14 // piturmAtuH svasutustanayAnAM ca pazyatAm / atroNo nIyate jantuH karmabhiryamasadmani // 141 // zocanti vajanAnantaM nIyamAnAn svakarmabhiH / neSyamANaM tu zocanti nA''tmAnaM muuddhbuddhyH||142 // saMsAre duHkhadAvAgnijvalajvAlAkarAlite / vane mRgArbhakasyeva zaraNaM nAsti dehinaH // 143 // aSTAGgenA''yurvedena jIvAtubhirathA'gadaiH / mRtyuJjayAdibhirma traistrANaM naivA'sti mRtyutaH // 144 // 80 khaDgapaJjaramadhyasthazcaturaGgacamUvRtaH / raGkavat kRSyate rAjA haThena yamakiGkaraiH // 145 // yathA mRtyupratIkAraM pazavo naiva jAnate / vipazcito'pi hi tathA dhik pratIkAramUDhatAm // 146 // ye'simAtropakaraNAH kurvate kSmAmakaNTakAm / yamadhUbhaGgabhItAste'pyAsye nidadhate'GgulIH // 147 // proSitAH prvaasinH| 2 celaM vastram , urakSepaH UrdhvataHkSepaNam / * degdAnaM mahAdAnaM sNvR0|| 3 jughuSe uccaiH ghoSaNA vihitaa| + "valaM jJAdeg saMvR0 // 4 AviH prakaTam AsITa babhUva / 5 atha anantaram etya Agatya / 6 prAgadvArA pUrvadizAsthitena dvAreNa / 7 paryanuyuJjatAm AcarituM shknuyuH| 8 visarpiNI prasaraNazIlA / 9 trANarahitaH azaraNaH nirAdhAraH / 1jIvAtuH jIvanauSadham jiivnopaayH| 11 agado nAma auSadham / gado rogaH, tanAzakArI agdH| *"sti dehinaH sNl0|| vipazcito vidvaaNsH| 4 pratIkAraH pratyupAyaH duHkhahetunirAkaraNam / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIya parva munInAmapyapApAnAmasidhAropamaitrataiH / na zakyate kRtAntasya pratikartuM kadAcana // 148 // azaraNya ho ! vizvamarAjakamanAyakam / yadetadapratIkAraM grasyate yamarakSasA // 149 // aise dharmapratIkAro na so'pi maraNaM prati / zubhAM gatiM dadAnastu pratikarteti kIrtyate // 150 // pravrajyAlakSaNopAyamAdAyAkSayyezarmaNe / caturthapuruSArthAya yatitavyamaho ! tataH // 151 // 5 tathA dezanayA prAyo narA nAryaH pravavrajuH / gaNezA vajranAbhAdyAH SoDazAgramabhUcchatam // 152 // anuyoga - gaNAnujJe teSAM dattvA yathAvidhi / anuziSTimayIM dharmadezanAM vidadhe prabhuH / / 153 // janma-vyaya- dhrauvyamayIM svAmyebhyastripadIM jagau / jagrandhurdvAdazAGgIM te tatripadyanusArataH // 154 // dezanAM pUrNa pauruSyAM vyasRjat svAmyatho valim / rAjAnItaM zivA'gRhNan devA bhUpA janAH kramAt / / 155 / / athottasthau jagannAtho madhyavapramupetya ca / IzAna divisthate devacchanda ke samupAvizat / / 156 / / svAmyaGgipIThastha vajranAbho gaNadharo vyadhAt / lokaiH kevalivajjJAto dezanAM zrutavalI // 157 // pUrNadvitIya pauruSyAM vyasRjat so'pi dezanAm / natvA'rhantaM yayuH svaM svaM sthAnaM sarve surAdayaH // 158 // tIrthe yakSezvarastatra zyAmo dviradavAhanaH | dordaNDau dakSiNo vibhranmAtuliGgA'kSatriNau // 159 // vAmau ca dhArayan bAhU nakulA - 'GkuzadhAriNau / sadA sannihitA bharturabhUcchAsanadevatA // 160 // yugmam // kAlikA ca tathotpannA zyAmavarNAmbujAsanA / dakSiNau dhArayantI tu bhujau varada - pAzinau || 161 // nAgAGkuzadharau bAhU dudhAnA dakSiNetarau / pAripArzvikyabhUnnityaM bhartuH zAsanadevatA // 162 // yugmam // tataH svAmyapyatizayaizcatustriMzadbhiranvitaH / vyaharad bodhayan jantUn grAmA-SSkara- purAdiSu // 163 // sAdhutrilakSI sAdhvISalakSI triMzatsahasrayuk / zatAni cA'STanavatiravadhijJAnazAlinAm // 164 // sahasraM pUrviNAM sArdhaM manaHparyayiNAM punaH / ekAdaza sahasrANi sapaJcAzaca SaTzatI // 165 // caturdaza sahasrANi kevalajJAnadhAriNAm / sahasrA vaikriyalabdhimatAmekonaviMzatiH // 166 // ekAdaza sahasrANi vAdalabdhimatAM punaH / lakSadvayaM zrAvakANAmaSTAzItisahasrayuk // 167 // zrAvikANAM paJcalakSI saptaviMzisahasrayuk / ajAyanta jagadbhartururvyAM viharataH sataH // 168 // aSTAGgayaSTAdazAbdyone pUrvalakSe'tha kevalAt / jJAtvA nirvANakAlaM svaM sammetAdriM yayau vibhuH // 169 // samaM munisahasreNa prapannAnazanaH prabhuH / mAsaM tasthau suraiH sendraiH sevyamAno nRpairapi // 170 // zaileza dhyAnamAsthAya bhavopagrAhikarmabhit / siddhAnantacatuSkaH san bhagavAnabhinandanaH / / 171 // vaizAkhasya sitASTamyAM puSyasthe rajanIkare / samaM munisahasreNA'punarAvRttyagAt padam // 172 // yugmam // mAre pUrvANa lakSAH sahArthA dvAdazA'gaman / lakSANi sArdhaSaTtriMzad rAjye'STAGgayutAni ca // 173 // aSTAGgonaM pUrvalakSaM pravrajyAyAmiti prabhoH / paJcAzatpUrvalakSANi yAvadAyurajAyata / / 174 // sambhavakhAmi nirvANAdabhinandananirvRtiH / samudrakoTilakSeSu vyatIteSu dazasva bhUt / / 175 / / zakracakre'GgasaMskAraM svAmino vratinAmapi / daMSTrA - radI -'sthi jagRhuH pUjanAya surAsurAH // 176 // kurvanto'thA'STAhnika zAzvatArhadvimbAnAM te'bhyetya nandIzvarAntaH 10 15 20 25 30 274 svaM svaM lokaM sAmarAjagmurindrAste ca svAM svAM rAjadhAnIM narendrAH // 177 // ityAcArya zrI hemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi abhinandanakhAmicaritavarNano nAma dvitIyaH sargaH // 1 asidhAropamaM mahAtIkSNaM duSkaram / 2 akSayyaM nAma kSetuM nAzayitum azakyam, yanna kadApi kSINaM kartuM zakyate / 3 svAmI ebhyaH gaNadharebhyaH / * diksthito dedeg saMghR0 // 1 pAripArzvikI pArzvasthA samIpavAsinI / * lakSe ca ke' saMghR0 // 4 yataH punarAgamanaM na jAyate tad apunarAvRtti / apunarAvRttipadaM mokSaH / 5 samudrakoTikSeSu sAgaropamakoThilakSeSu / samudra:- sAgaropamaM kAlavizeSa: / 'radAdi jadeg khaMtA0 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH] 275 triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / tRtIyaH srgH| sumatikhAmicaritam / Rececctrecom -- 10 namaH sumatinAthAya prakRSTajJAnahetave / apArasaMsAramahAsAgarottArasetave // 1 // tatprasAdAt taccaritraM yathAvat kIrtayiSyate / bhavyasaMsArikalyANatarukulyAmbusannibham // 2 // ___ atraiva jambUdvIpe'sti prAgvidehavizeSakaH / RddhyA puSkalayA rAjan vijayaH puSkalAvatI // 3 // 5 vicitracaitya-hAdidhvajadanturitAmbaram / tatra zaGkhapuraM nAma puramastyatisundaram // 4 // vijayI tatra vijayasena ityabhavannRpaH / zobhAmAtramabhUt senA yasya dorvIryazAlinaH // 5 // sakalAntaHpurastraiNabhUSaNaM tasya cA'bhavat / priyA sudarzanA nAmendulekheva sudarzanA // 6 // ramamANastayA sAdha ratyeva kusumAyudhaH / ninAya kAlaM vijayasenaH prathitavaibhavaH // 7 // __ yayAvanyedhurudhAnamudyate kvacidutsave / sarvA saparIvAro janaH sarvo'pi nAgaraH // 8 // vapuSmatIva rAjyazrIzchatra-cAmaralAJchitA | Aruhya hastinIM tatrA'gAd devyapi sudazenA // 9 // apazyat tatra cA'narghyabhUSaNazrIbhiraSTabhiH / dikanyAbhirivopetAM vadhUbhiH kAmapi striyam // 10 // upAsyamAnAM tAM tAbhirapsarobhiH zacImiva / dRSTvA sudarzanA devI bhRzaM citte visiSmiye // 11 // iyaM kA? pAripArzvikyaH kAzcaitasyA amUriti / jJAtuM sudarzanA devI sauvidallaM samAdizat // 12 // tat pRSTvA sauvidallo'pi sametyaivaM vyajijJapat / zreSThino nandiSeNasya preyasIyaM sulakSaNA / / 13 // 15 sulakSaNAyA dvau putrau pratyekaM ca tayorimAH / vadhvazcatasro daasiivcchshruushushruussnnodytaaH||14|| zrutvA sudarzanA tacca cetasyevamacintayat / iyaM hi zreSThinI zreSThA yA putramukhamIkSate // 15 // yasyAzcaitAH snuSIbhUya rUpavatyaH kulastriyaH / nAgakanyA ivA'STA'pi sevAM kurvanti sarvadA // 16 // na sUnurna snuSA yasyA dhim dhig mAM tAmapuNyakAm / patyuhRdayabhUtAyA api me jIvitaM vRthA // 17 // itastataH kSipan pANI samantAd dhUlidhUsaraH / aGke krIDati dhanyAnAM putro vRkSe plavaGgavat // 18 // 20 asaJjAtaphalA vallaya ivA'toyA ivA''pagAH / nindanIyAH zocanIyA yoSitastanayaM vinA // 19 // kimanyairutsavaistAsAM? na yAsAM syurmahotsavAH / suunujnm-naam-cuulaa-vivaahkrnnaadyH||20|| vicintyaivaM mlAnaKkhI paminIva himAditA / yayau sudarzanA devI sakhedA sadanaM nijam // 21 // api priyasakhIstatra visRjya zayanIyake / niHsahA muktaniHzvAsA vyAdhiteva papAta sA // 22 // nA'mukta na babhASe ca pratikarma ca nA'karot / tasthau kintu manaHzUnyA ratnepAJcAlikeva sA // 23 // 25 tAM tathAvasthitAM jJAtvA privaarmukhaannRpH| upetyaivamabhASiSTa premapezalayA girA // 24 // svAdhIne mayyapi sadA kimapUrNa samIhitam ? / devi! tAmyasi yenaivaM haMsIva patitA marau // 25 // kimAdhirvAdhate ko'pi? vyAdhirvA ko'pi nuutnH| kiM ko'pyAjJAM lalace ? kiM duHkhamaM dRSTavatyasi ? // 26 // bAhyamAbhyantaraM vA'pi durnimittamathA'bhavat / khedasya kAraNaM brUhi rahassaM na hi te mayi // 27 // sudarzanApi niHzvasyetyavadad gaddAkSaram / tvatprasAdAt tavevA''jJAM na me kazcidakhaNDayat // 28 // 30 1 kulyA nAma nadI, athavA kulyA jalavAhinI sAraNI / bhASAyAM 'nIka dhoriyo' iti / 2 puSkalayA atiprabhUtayA / 3 rAjan zobhamAnaH / 4 dor-bhujAdvayam / 5 sauvidallam antaHpurarakSakaM karmakaram / 6 sruSA putravadhUH / * degmukhA pa0 sNbR0|| * himArditA zItapIDitA / 8 vyAdhitA myaadhipiidditaa| 9 rakSanirmitA puttalikA iv| 10 marudeze jalarahite shusske| lAte kiM sNb0|| Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 kalikAlasarpajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIyaM parva nA''dhi-vyAdhI na duHkhama-dunimitte na cA'param / tAdRk kimapi bAdhAyai kintvekaM nAtha! bAdhate // 29 // vRthaiva rAjyasampattivRthA vaiSayikaM sukham / vRthaiva cA''vayoH prItiradRSTasutavatrayoH // 30 // zraddadhAti zriyaH pazyan daridraH zrImatAM yathA / putrAn putravatAM pazyantyahamapyevamasmi hA! // 31 // ekataH sarvasaukhyAni putrAptisukhamanyataH / manastulAtolanato dvitIyamatiricyate // 32 // varaM mRgAdayo'raNye ye putraparivAritAH / asAkaM putrahInAnAM dhik tebhyo'pyalpabhAgyatAm // 33 // ___ athoce pRthivIzo'pi devi! dhIrA bhavA'cirAt / manorathaM pUrayiSye devatArAdhanena te // 34 // vikrameNa na yat sAdhyaM yad buddhInAmagocaraH / yanmatrANAmaviSayastatrANAM yacca dUrataH // 35 // anyeSAmapyupAyAnAM yadagamyaM tadapyalam / sAdhayanti nRNAmarthaM prasannA devi! devatAH // 36 // tad viddhi siddhamevA'rthamamuM mAnini! kiM zucA ? / kuladevyAH puraH sthAsyAmyeSa prAyeNa sUnave // 37 // 10 rAjJI rAjaivamAzvAsya jagAma nijadhAmataH / kRtazaucaH zuciveSaH kuladevyA niketanam // 38 // arcitvA devatAM tatra bhUpatirdRDhanizcayaH / AputralAbhaM tyaktAna-pAnavRttirupAvizat // 39 // upavAse tataH SaSThe pratyakSIbhUya devatA / prasannA vyAjahAraivaM varaM vRNu mhiipte!||40|| rAjA vijayaseno'pi devIM natvaivamabravIt / samastapuruSotkRSTaM putraM dehi prasIda me // 41 // cyutvA divaH suravarastava sUnubhaviSyati / evaM varamadAd devI tatkSaNAJca tirodadhe // 42 // Akhyad rAjA'pi taM devyA devyA dattaM varaM varam / stanitena balAkeva mumude tena devyapi // 43 // devyAH sudarzanAyAstu snAtAyA apare'hani / divo maharddhiko devazyutvA kukSAvavAtarat // 44 // tadA ca dadRze devyA suptayA pravizan mukhe / ekaH kesarikizoraH kungkumaarunnkesrH||45|| utthAya zayanIyAca satvaraM bhItabhItayA / tayA nijagade rAjJe svAsye siMhapravezanam // 46 // rAjA'pyUce vikramI te bhAvI siMha ivA''tmajaH / svamenA'nenaitaduktaM devIvarataroH phalam // 47 // tena svamavicAreNa rAjJI bhRzamamodata / jajAgAra ca taM rAtrizeSaM zubhakathAparA // 48 // devyAH kukSAvavardhiSTa garbhaH so'pi dine dine / madhyesaridvarAvAri sauvarNamiva vArijam // 49 // anyadA dohadAn devI samutpannAn mahIbhuje / zazaMsetyabhayaM ditsAmyahaM niHzeSadehinAm // 50 // aArimAdhopayitumicchAmi ca purAdiSu / aSTAhikAzcikIrSAmi nikhilAyataneSu ca // 51 // rAjA'pyUce devi ! devIvara-svamArthayorayam / sAdhu satyApako garbhaprabhAvAd dohadastava // 52 // mahecchasya hi garbhasya vazAdiccheyamIdazI / pratimAyAH prabhAvo'dhiSThAtRdevocitaH khalu // 53 // ityuktvA bhUpatiH sadyo bhItAnAmabhayaM dadau / ghoSayAmAsa cA'mAriM DiNDimAsphAlapUrvakam // 54 // aSTaprakArapUjAbhirdivyaiH saGgItakairapi / aSTAhikotsavAnuccaiH praticaityaM cakAra ca // 55 // hRSTA tairdohadaiH pUrNaiH pUrNenduvizadAnanA / phalaM vallIva samaye putraratnamasUta sA // 56 // yathAkAmamathA'rthibhyazcintAmaNirivA'rthitam / dadAvAghoSaNApUrva narezvaraziromaNiH // 57 // 30 rAjJA mahotsavazcakre hRdayAbdhinizAkaraH / nAgarairapi tadanu svato'pi svajanairiva // 58 // rAjJIkhamAnusAreNa kumArasya mahIbhujA / vidadhe puruSasiMha iti nAma manoramam // 59 // * caram sNvR0|| 1 mtanitaM meghagarjitam / / maditA tena saGgha0 // 2 sAtA nAma rajasvalAdharma prApya tadanantara saataa| aparedyavi saMbR0 // 3 saridvarA uttamanadI, saridvarAvAriNaH madhye iti madhyesaridvarAvAri, avyayIbhAvasamAsaH / " amArim abhayam adya sarvatra sarve bhayarahitA bhavantu itirUpAm / 5 satyApakaH satyakArakaH garbhaprabhAvasaMvAdakaH / 6 asUta janayAmAsa / 20 25 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 277 lAlyamAnaH sa dhAtrIbhiH kumAro vavRdhe kramAt / mAtuH pituH prajAnAM ca saMmameva manorathaiH // 60 // kalA jagrAha sakalAH sa induriva pArvaNaH / prApaca yauvanaM lIlAvanaM mekaralakSmaNaH // 61 // AtmAnurUpA rUpeNa kalAbhizca kulena ca / upAyatA''yatabhujaH so'STau kanyAH kSamAbhujAm || 62 // sukhaM vaiSayikaM tAbhirapsarobhirivAmaraH / yathAkSaNaM ramamANo'nvabhUd vijayasenabhUH // 63 // RtuH sAkSAdiva madhuH sAkSAnmadhusakho'thavA / so'gAt krIDitumanyedyuH krIDodyAnaM yadRcchayA // 64 // 5 tatrApazyacca samavasutaM vinayanandanam / nAma sUriM jitAnaGgaM rUpeNa ca zamena ca // 65 // taM tasya pazyataH pItAmRtasyeva vilocane / hRdayaM cAparANyaGgAnyapi ca vyakasanniva // 66 // so'theti dadhyau vezyAnte satItvasyeva pAlanam / taskarANAM sannidhAne nidhAnasyeva gopanam // 67 // mArjArayUnAmabhyarNe pIryUSasyeva rakSaNam / zAkinyAH prAtivezmikye svasyeva kSemakAritA // 68 // rUpasyApratirUpasya vayaso madhyamasya ca / unmAdahetAvudye'muSyAho ! vratadhAraNam / / 69 / / tribhirvizeSakam // 10 himaM sahyeta hemante grISme ca tapanAtapaH / jhaJjhAvAto'pi varSAsu na punayauvane smaraH // 70 // tadadya diSTyA dRSTo'yaM puNyaiH puNyAnubandhibhiH / prItidAyI gururiva mAteva ca piteva ca // 71 // kumArazcintayitvaivamupasRtya ca satvaram / vavande hRdayAnandaM muniM vinayanandanam // 72 // kalyANakandalodbhedameghavRSTisamAnayA / munirAnandayAmAsa dharmalAbhAziSA'tha tam // 73 // bhUyaH kumArastaM natvA munimevamabhASata / citrIyase vratadharo navayauvanavAnapi // 74 // viSayANAM vimukho'si vayasyatrApi yat tataH / vidmasteSAM durvipAkaM kimpAkAnAmiva dhruvam / / 75 / / sAramatra hi saMsAre kiJca manye na kiJcana / itthaM tatparihArAyorttiSThante yad bhavAdRzAH // 76 // saMsArataraNopAyaM tanmamApi samAdiza / mAM naya tvaM khena pathA sArthavAha ivAdhvagam // 77 // krIDArthamAgateneha tvaM prApto'si mahAmune ! | karkarAnveSakeNeva mANikyaM parvatAvanI // 78 // evamuktaH kumAreNa mArAriH sa mahAmuniH / AvabhASe navAmbhodaghoSagambhIrayA girA // 79 // yauvanaizvarya rUpAdimadasthAnAni zAntaye / mAtrikasyeva bhUtAni padAtitvAya sAdhanAt // 80 // saMsArasindhutaraNe yAnapAtra manargalam / bhagavadbhiH samAmnAto yatidharmo'yamuccakaiH // 81 // saMyamaH sUnRtaM zaucaM brahmAkiJcanatA tapaH / kSAntirmArdavamRjutA muktizca dazadheti saH // 82 // prANAtipAtavyAvRttirUpaH saMyama IritaH / mRSAvAdaparIhArasvarUpaM sUnRtaM punaH // 83 // zaucaM saMyamasaMzuddhiradattAdAnavarjanAt / upasthasaMyamo brahma navaguptisamanvitam // 84 // nirmamatvaM zarIrAdAvapyakiJcanatA matA / tapastu dvividhaM bAhyamAntaraM ceti tad yathA // 85 // anazanamaunodaryaM vRtteH saMkSepaNaM tathA / rasatyAgastanuklezo 'lInateti bahistapaH / / 86 / / prAyazcittaM vaiyAvRtyaM svAdhyAyo vinayo'pi ca / vyutsarge'tha zubhadhyAnaM SoDhetyAbhyantaraM tapaH // 87 // kSAntiH zaktAvazaktau vA sahanaM krodhanigrahAt / madadoSaparIhAro mArdavaM mAnanirjayAt // 88 // mAyAjayAdArjavaM vAGmanaH kAyairavakratA / muktizva tRSNAvicchedo bAhyAbhyantaravastuSu // 89 // itthaM dazavidho dharmaH saMsArottAraNakSamaH / jagatyavApyate puNyaizcintAmaNirivAnaghaH // 90 // 1 manorathasamakAlameva, yathA manorathA vardhamAnAH tathA putro'pi vardhamAnaH / 2 makaralakSmA kAmadevaH / 3 'upAyata' iti kriyApadam / 4 AyatabhujaH dIrghabhujaH / 5 madhuH vasantasamayaH / 6 madhuH sakhA yasya sa madhusakhaH kAmadevaH / 7 vikasitAni jAtAni / 8 navaprasUtagavIkSIraM pIyUSam, dhAroSNaM payaH amRtam, ataH pIyUSaM dugdham / 9 Azcarya karoSi / 10 ceSTate, prayatate ityarthaH / * * sAdhu te saMbR0 / sAdhane sa0 // 11 udarasya unatA - bhojanasamaye ekavyAdibhiH kavalaiH udaraM UnaM rakSaNIyam / 12 lInatA aGgopAGgAnAM acaJcalatA / 13 vyutsargaH AtmazuddhiprAptaye dehAdikaM sahAyakarUpaM AtmasAdhanahetuM mavA'pi dehAdiparabhAvaM prati upekSAvRttiH / triSaSTi. 36 15 20 25 30 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ sRtIyaM parva zrutvA puruSasiMho'pi saprazrayamado'vadat / rorasyeva nidhAnaM me dharmo'yaM sAdhu darzitaH // 91 // . kintvasau gRhavAsasthairanuSThAtuM na zakyate / gRhavAso hi saMsAratarodardohadamuttamam // 92 // pravrajyAM dharmarAjasya rAjadhAnI prayaccha me / bhagavan ! bhavadurgAmavAsAdudvignavAnaham // 93 // athoce bhagavAnevaM sUrivinayanandanaH / manoratho'pi te sAdhuH sAdhakaH puNyasampadAm // 94 // 5 mahAsattva ! mahAvuddhe ! vivekin ! dRDhanizcaya! / yogyo'si batabhArasya dAsyAmastvatsamIhitam // 95 // ApRcchakha paraM gatvA pitarau putravatsalau / yatastAveva jagati gurU prathamato nRNAm // 96 // tataH sa gatvA pitarau praNamya ca kRtAJjaliH / mAM vratAyAnumanyethAmevamuccairvyajijJapat // 97 // ___ ityUcatuzca tau yuktA pravrajyA vatsa! kinviha / udvoTavyaH paJcamahAvatabhAro'tidurvahaH // 98 // nirmamatvaM svadehe'pi viratI rAtribhojanAt / dvicatvAriMzatA dormuktaH piNDazca bhojane // 99 // 10 nityodyukto nirmamazcAkiJcano guNatatparaH / dhArayet samitIH paJca tisro guptIzca sarvadA // 10 // mAsAdikAzca pratimA vidhAtavyA yathAvidhi / abhigrahA dravya-kSetra-kAla-bhAvAnugA api // 101 // yAvajIvitamasnAnaM bhUzayyA kezaluzcanam / zarIrasyApratikarma vAso gurukule sadA // 102 // parISahopasargANAM sahanaM sAnumodanam / aSTAdazAnAM zIlAGgasahasrANAM ca dhAraNam // 103 // pravrajyAyAmupAttAyAM sukumAra kumAraka! / tadete lohacaNakAcarvaNIyA nirantaram // 104 // bAhubhyAM taraNIyo'yamapAro makarAkaraH / nizAtakhaDgadhArAsu kArya cakramaNaM kramaiH // 105 // pAtavyA jvalanajvAlA merustolyastulAdhRtaH / utpUrA ca pratizrotastaraNIyA saridvarA / / 106 // ekAkinA ca jetavyaM balavadvidvipadalam / vidhAtavyo bhramacakre rAdhAvedhazca khalvaho ! // 107 // // dezabhiH kulakam // mahat sattvaM mahad dhairya mahatI dhIrmahad balam / pravajyAyA upAttAyA yardA'' janmApi pAlanam // 108 // 20 tadAkarNya kumAro'pi sasauSThavamabhASata / pUjyapAdA evametat pravrajyeyaM yadIdRzI // 109 // kintu vijJapayAmyekamaMzaH zatatamo'pi kim / bhavavAsasamutthAnAM kaSTAnAmiha dRzyate ? // 110 // tathAhi dUre tiSThantu sAkSAnnarakavedanAH / vacanairdurvacA eva duHzravAH zravaNairapi / / 111 // ihApi dRzyate loke tirazcAmakRtAgasAm / nitAntaM bandhana-ccheda-tarjanAdyatiduHsaham // 112 // kuSThAdivyAdhijA bAdhA guptivAso'Ggakartanam / tvacanaM jvAlanaM zIrSacchedAdi ca nRNAmapi // 113 // 25 viprayogaH priyajanaiH zatrutazca parAbhavaH / cyavanajJAnajaM duHkhaM duHsahaM nAkinAmapi // 114 // tenaivamuktau pitarau sAdhu sAdhviti vAdinau / muditAvanumenAte vratAdAnAya taM tataH // 115 // sapramodaM tataH pitrA kRtaniSkramaNotsavaH / dIkSArthI taM muni so'gAt phalArthIva vanaspatim / / 116 // Adade munipAdAnte sAmAyikamudIrayan / pravrajyAM puruSasiMho bhavAbdhitaraNe tarIm // 117 // pramAdaparihAreNa rakSecchuH sarvadehinAm / sa dRDhaM pAlayAmAsa pravrajyAM raajyvnnRpH|| 118 // 30 viMzatisthAnakAnAM ca sthAnaH katipayairapi / arjayAmAsa vizadaM tIrthakRnnAmakarma sH|| 119 // ciraM vihRtya kAlaM ca kRtvA'nazanakarmaNA / vimAne vaijayante sa maharddhiramaro'bhavat // 120 // itazca jambUdvIpe'smin kSetre bharatanAmani / vinItetyasti nagarI gaeNrIya sampadAspadam // 121 // roraH raGkaH, bhASAyaryA raaNk'| 2 vahanIyaH / 3 bhikSAcaryAyAH dvicatvAriMzad doSAH, tadyathA--AdhAkarmikam , auddezikam ityaadi| 4 asNskaarH| 5 saMyamasAdhanAyAM bAdhakarUpAH dvAviMzatiH parISahAH kSudhApipAsAdayaH: * degccakrarA sNvR0|| caturbhiH kalApakamasaMvR0 mo0|| 6 A janma jIvitaparyantam // 7 niSkramaNaM pravajyA / 8 nAvam / 9 uttamasampadA sthAnam / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 5 tRtIyaH sarga:] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / rAjate rAjataistatra prAkAraH kapizIrSakaiH / sarvadvIpAntarAnItenduvimbaracitairiva // 122 // nAnAratnanidhAnaM sA rUpyavapreNa rAjati / rakSArthaM kuNDalIbhUtazeSeNeva niSevitA // 123 // saudheSu ratnavalabhIsaGkrAntastatra candramAH / lihyate gRhamArjArardadhipiNDadhiyA muhuH // 124 // arhan devo guruH sAdhuriti krIDAzukA api / paThanti tasyAM zRNvantastadeva hi gRhe gRhe // 125 // prativAsagRhaM tatra dahyamAnAgarUdbhavAH / dhUmalekhA vitanvanti tamAlavanamambare // 126 // tatrodyAneSvaraghaTTazIkarAsAramAliSu / zItabhItyeva no jAtu pravizantyarkarazmayaH // 127 // ikSvAkuvaMzatilakastasyAmAsInmahIpatiH / megho nAma mahAmegha iva vizvAbhinandakaH // 128 // sadaivodacyamAnA'pi kRtArthIkartumarthinaH / sirAvArIva vavRdhe tasya zrIratizAyinI // 129 // devatAmiva taM nemuH paJcAGgaspRSTabhUtalAH / vastrA-'laGkAra-ratnAdyairAnaca'zca mhiibhujH|| 130 // pratApaH prasaraMstasya mAdhyandina ivA'ryamA / dviSAM saGkocayAmAsa dehacchAyAmiva zriyam / / 131 // 10 zuddhyA mahatyA zaktyA ca prabhAveNa ca bhUyasA / catuSSaSTeH sa indrANAM paJcaSaSTitamo'dhabhAt // 132 // tasyA''sInmaGgalA nAma maGgalAnAM niketanam / sacchIlaketanA patnI kulalakSmIrivAGginI // 133 // patyuH sA hRdaye'vAtsIt tasyAzca hRdaye patiH / bahiraGgastayorAsId vAso vAsagRhAdiSu // 134 // udyAnAdipradeze'pi saJcarantI gRhe'pi vA / adhikaM devatAto'pi bhartAraM dhyAyati sa sA // 135 // rUpa-lAvaNya-saubhAgyadAsIkRtasurAGganA / dAsIcakre mukhenendumapi sA varalocanA // 136 // 15 vizade rUpa-lAvaNye tasyAzcAtizayAnvite / parasparamabhUSyetAmaGgulIya-maNI iva // 137 // paulomyeva mahendrasya narendrasya tayA samam / upabhuJjAnasya bhogAnabhavat prItirakSayA // 138 // itaH puruSasiMhasya vaijayantavimAnagaH / jIvaH svAyustrayastriMzadabdhisaGkhyamapUrayat // 139 / / zrAvaNasyAtha zuklAyAM dvitIyAyAM maghAgate / mRgAGke maGgalAdevyAH kukSAvavatatAra sH||14|| IkSAzcake tadAnIM ca tIrthajanmasUcakAn / gajAdIn maGgalAdevI mahAsvamAMzcaturdaza // 141 // 22 bhuvanatritayAdhArabhUtaM garbha dadhAra tam / nigUDhaM maGgalA devI nidhAnamiva medinI // 142 // itazca kazcidapyADhyastataH puryA vaNijyayA / sadRgbhAryAdvayayuto dUradezAntaraM yayau // 143 // tasya mArgasthitasyaivaikasyAM samabhavat sutaH / ubhAbhyAM ca sapatnIbhyAM nirvizeSamavaryata // 144 // arjayitvA dhanaM dezAntarAd vyAvRttavAnatha / vartmanyeva vipede sa devasya viSamA gtiH||145|| tasya dve api te bhArye udazruvadane zucA / viracayyAgnisaMskAraM cakrAte aurdhvadehikam // 146 // 25 tataH putrazca vittaM ca madIye iti bhASiNI / putramAtrA sahAnyA tu mAyinyakalahAyata // 147 // kSemamekA'parA yogamicchantyau putra-vittayoH / ayodhyAmIyatuH zIghraM sUnormAtR-vimAtarau // 148 // tatra ca svA-'nyakulayodharmAdhikaraNe'pi ca / DuDhokAte ubhe chinno na tadvAdo manAgapi // 149 // __ tataste upatasthAte vivadantyo narezvaram / upavezya sabhAM rAjJA pRSTe te vAdakAraNam // 150 / / Uce vimAtA vAdo'yamAkhyAtaH sakale pure / kintvenaM nAcchidat ko'pi kaH paravyasane'rtimAn // 151 // 30 muMkhinaM parasaukhyena paraduHkhena duHkhinam / pRthivyAM dharmarAjaM tvAmidAnImasmyupasthitA / / 152 // zobhate / 2 araghaTTo nAma kRpAda jalanissAraNasAdhanam / 3 udacyamAnA vAraMvAraM vyApriyamANA, bhASAyAM 'ulecaatii| 4 mirA 'sera' iti bhASAyAm / 5 didiipe| 6 devAdapi / 7 bhUSitI / 8 indrANI / 9 akSayA prItiH / * mAnataH sNbR0|| +Nasya ca zu sNvR0||10 dRssttvtii| 11 guptaM yathA syAt tathA / 12 azrupUrNamukhe, dvivacanametat / 13 mRtasya maraNatithI dIyamAnaM pinnddodkaadi| 14 kalahaM cakAra / 15 nyaaymndire| 16 nyAyalipsayA samAgate / sakhitaM sNvR0|| dukhitam sNvR0|| Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 280 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIyaM parva mamauraso'yaM tanayaH sagu varddhito mayA / vittaM mamaitad yasyA hi putrastasyA dhanAdikam // 153 // putramAtA'pyuvAcaivaM putro'sau me dhanaM ca me / sapatnI me'napatyA'sau lobhena kalahAyate // 154 // prAk putraM pAlayantyeSA na niSiddhA mayA''rjavAt / pAdAnte zAyitA snehAducchIrSagrAhiNI hyasau // 155 // taduttiSThasva nirNetuM vivAdastvayi tiSThate / rAjJA dRSTaH kudRSTo vA nirNayo hyapunarbhavaH // 156 // ___ubhAbhyAmiti vijJapto jagAda jagatIpatiH / dve apyete susadRzyAvekatantacyute iva // 157 // anyo'nyaM vaisadRzye hi yasyAH sAdRzyabhAg bhaveta / tasyAH putro'numIyeta dvayoH sadRza eSa nu // 158 // na vaktumapi jAnAti bAlyAdeSo'pi dArakaH / asau mAtA vimAtA'sAviti jJAne tu kA kathA? // 159 // dunirNayo'dya cakitasyetthaM nigadato'pi hi / jajJe rAjJo'tha madhyAhno nityakRtyAntarocitaH // 160 // pAriSadyairathetyUce mAsaiH padbhirapi prabho! / vivAdo'bhedi nAmAbhirvajragranthirivA'nayoH // 161 // idAnIM nityakRtyAnAM kSaNo vo mA'tivartatAm / kSaNAntare vivAdo'yaM vicAryaH svAminA punH||162|| evamastviti rAjApi nigadya vyasRjat sabhAm / kRtvA'nantarakRtyAni cAntarantaHpuraM yayau / / 163 // vijJapto maGgalAdevyA tatra caivaM mahIpatiH / khAmin ! madhyAhnakRtyAnAmativelA'bhavat kutaH 1 // 164 // tayorvivAdavRttAnto rAjya rAjJA'pyakathyata / garbhaprabhAvAt sumatI rAjyapyevamabhASata // 165 // strINAM vivAdo nirNetuM strIbhireva hi yujyate / tat kariSyAmyahaM deva ! vivAdacchedanaM tayoH // 166 / / 15 rAjJA savismayaM devyA samamAgatya parSadi / AnAyite tataste tu pRSTe pUrvavadUcatuH // 167 // rAjJI bhASAmuttaraM ca vicAryaivamavocata / jJAnatrayadharastIrthakaro'styeSa mamodare // 168 // sa prasUto jagannAtho'muSyAzokatarostale / nirNayaM dAsyate tasmAt pratIkSethAmubhe api // 169 // omityUce vimAtA tu mAtA tvevamavocata / ahamAgamayiSye na mahAdevi ! manAgapi // 170 // sarvajJamAtA bhavatI karotvadyaiva nirNayam / sapatnIsAt kariSyAmi neyatkAlaM svamAtmajam // 171 // 20 tatazca maGgalAdevI nirNIyevamabhASata / kAlakSepAsahatvena nUnamasyA ayaM sutaH // 172 // vidadhAtyubhayAdhIne paraputra-dhane yataH / teneha kAlaharaNaM vimAtA sahate khalu // 173 // AtmaputramubhayasAt kriyamANaM titikSitum / akSamA kAlaharaNaM sahate jananI katham ? // 174 // bhadre ! na kAlaharaNaM sahase yanmanAgapi / tajjJAtaM tava putro'yaM gRhANa svagRhaM braja // 175 // etasyAstanayo nAyaM pAlito lAlito'pi hi / kokilAyAH khalvapatyaM kAkyA puSTo'pi kokilH||176|| 25 garbhaprabhAvAd devyaivaM vihite tatra nirNaye / visiSmiye meranetrA pariSat sA caturvidhA // 177 // tadA te jagmaturvezma sUnormAtR-vimAtarau / hRSTa-mlAne kamalinI-kumudinyAvivoSasi // 178 / / pAdhAmajanayan devyA laghUkaraNavAniva / krameNa vavRdhe garbhaH zuklapakSa ivoDupaH // 179 // tato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu ca / vaizAkhavizadASTamyAM madhAsthe ca nizAkare // 180 // suvarNavarNa krauJcAGka mRgAGkamiva pUrvadik / maGgalAkhAminI sUnuratnaM prasuSuve sukham // 181 // 1 rkssntii| 2 yasyA mayA pAdAnte sthAnaM dattaM sA mama ucchIrSa grhiitumuthtaa| 3 ceSTasva / * bhyAmapi vi0 saMvA 4 vRntaM bhASAyAM 'biiNtt'| 5 asamAnatAyAm / 6 mA gcchtu| 7 antaHpuramadhye / 8yogyasamayAtikramaNam / 9 'samatiH, iti bhagavanmAtuH sumaGgalAyA vizeSaNam / strINAmeva saMla. mo0|| 10 bhASA pUrvapakSaH, uttaram uttarapakSaH / 11 pratIkSA kariSye / 12 sapatnIvaze kariSyAmi / 13 ubhayAdhInam / 14 kSatriyapariSad gRhapatipariSad brAhmaNapariSad RSipariSada ityevaM caturvidhA pariSat sabhA / rAjapraznIyopAGge pR. 321 kaNDikA 184 (guurjr.)| 15 maatHkaale| 16 cAturyabAniya zubham sNvR0|| Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / trailokye kSaNamuddayoto nArakANAM kSaNaM sukham / tadAnImabhavacchakAdInAM cA''sanakampanam // 182 // dikumAryastatra cakruH sUtikarma yathocitam / zakrazca maGgalAtalyAt sumerAvanayat prayum / / 183 // zakrAvartinaM nAthamindrAstatrA'cyutAdayaH / triSaSTiH svapayAmAsustIAmbhobhiyethAkramam / / 184 // IzAnAGke nivezyezaM zakro'pyaslapayajalaiH / vikRtasphATikacaturvRSazRGgavinirgataiH // 185 // vilipya pUjayitvA ca vastrA-'laGkaraNaiH prabhum / ArAtrikaM ca prottArya zakro bhaktyaivamastavIt // 186 // 5 deva ! tvajanmakalyANenApi kalyANabhAg mahI / kiM punaH pAdakamalairyatra tvaM vihariSyase / / 187 // tvadarzanasukhaprAptyA kRtakRtyA dRzo'dhunA / kRtArthAH pANayazcaite bhagavan ! pUjito'si yaiH // 188 // jinanAtha ! tava snAtra-carcA-'rcAdimahotsavaH / manmanorathacaityasya cirAt kalazatAM yayau // 189 // jagannAtha ! prazaMsAmi saMsAramapi samprati / yatra tvadarzanaM deva ! mukterekaM nivandhanam // 190 // Urmayo'pi hi gaNyante khayambhUramaNodadheH / tavAtizayapAtrasya na punarmAdRzairguNAH // 191 // 10 dhamaikamaNDapastambha ! jagaduddyotabhAskara ! / kRpAvallImahAvRkSa ! rakSa vizvaM jagatpate ! // 192 // nivRteH saMvRtadvArasamudghATanakuJcikA / dhanyaiH zarIribhirdeva ! zroSyate tava dezanA // 193 // manmanasyujvalAdarzasannibhe bhuvanezvara ! / tvanmUrtinityasaGkrAntA bhUyAnnitikAraNam // 194 // iti stutvA hari thamAdAyoplutya ca kSaNAt / maGgalAsvAminIpArzve muktvA ca svAzrayaM yayau // 195 // jananyAstatra garbhasthe yadabhUcchobhanA matiH / svAmino nAma sumatirityakArSIt pitA tataH // 196 // 15 dhAtrIbhirindrAdiSTAmiAlyamAno jagatpatiH / zaizavaM vyaticakrAma pratipede ca yauvanam // 197 // dhanuHzatatrayottuGgaH pInaskandho babhau vibhuH / AjAnulambido zAkhaH kalpazAkhIva jaGgamaH // 198 // svAminaH svacchalAvaNyakallolinyAM nirantaram / lalanAnAM lulanti sa dRzaH zapharikA isa // 199 // bhogyaM karma nijaM jAnan pitrorapyuparodhataH / rAjJAM kanyAzcArurUpAH paryaNaipIdatha prabhuH // 20 // janmataH pUrvalakSeSu gateSu dazasu prabhuH / bhUbhujA'pyarthito'tyarthaM rAjyabhAramupAdade // 201 // 20 ekonatriMzataM pUrvalakSAH sadvAdazAGgikAH / rAjye'naipIt sukhaM svAmI vaijayanta iva sthitaH // 202 // svayambuddho bodhitazca tato lokAntikAmaraiH / dIkSecchuArSikaM dAnamadatta sumatiH prabhuH // 203 // ante vArSikadAnasya vAsavaizvalitAsanaiH / dIkSAbhiSeko vidadhe svAminaH pArthivairapi // 204 // athA'bhayakarAM nAmAdhyAruhya zivikAM vibhuH / surA-'sura-nRpopetaH sahasrAmravaNaM yayau / 205 // vaizAkhasitanavamyAM pUrvAhne sa maghAsu bhe / prAtrAjInityabhaktena sahasreNa nRpaiH saha // 206 // 25 utpede svAmino jJAnaM manaHparyayasaMjJakam / anujanmeva dIkSAyAH priyamitramivAthavA // 207 // dine dvitIye vijayapure padmasya bhUpateH / sadane vidadhe svAmI paramAnnena pAraNam // 208 // vasudhArAdIni paJcAdbhutadivyAni cakrire / tatra devA ratnapIThaM tvarcAyai padmapArthivaH / / 209 // vividhAbhigrahadharaH sahamAnaH parISahAn / varSANi viMzatiM svAmI vijahAra tato mahIm // 210 // grAmA-''karaprabhRtiSu viharan prabhuranyadA / sahasrAmravaNaM dIkSAgrahaNasthAnamAyayau // 211 // 30 priyaGgumUle dhyAnasthasyApUrvakaraNAt prabhoH / kSapakazreNyArUDhasya ghAtikarmANi tutruTuH / / 212 // caitrasya zuklaikAdazyAM maghAsthe ca nizAkare / svAminaH kRtapa'SThasyotpede kevalamujvalam // 213 // dozAkhaH bhujshaakhH| dvAdazapUrvAGgasahitAH / caturazItilakSavarSamitaM pUrvAGgam / 3 vijayantanAmakavimAne sthito deva iva / * tapaJcamyAM saMbR0 mo0 // 4 laghubhrAtA iva / 5 AkarAH khanIpradezAH / 6 yatra tapasi SaDvelA bhojanaM na kriyte| SaDvelAH bhASAyAM 'cha TaMka' iti / ekA velA tapasaH pUrvam , catasro belAH tapodivasadvaye, ekA ca pAraNakadivase, iti evaM tapaso nAma iti sArthakam / Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIyaM parva tajjJAtvAsssana kampenAssgatyendrAH sasurA - 'surAH / cakruH samavasaraNaM svAmino dezanAkRte // 214 // tatra pravizya prAgdvArA pradakSiNyakRta prabhuH / dhanuH SoDazazatyagrakrozocaM caityapAdapam // 215 // tIrthAya nama ityuktvA'dhyAsta siMhAsanaM prabhuH / prAGmukho dikSu cAnyAsu tadrUpANi vyadhuH surAH // 216 // saGghasyAd yathAsthAnaM sasurAsuramAnuSaH / namaskRtya jagannAthaM vajrabhRccaivamastavIt // 217 // gAyannivAlivirutairnRtyanniva calairdalaiH / tvaguNairiva rakto'sau modate'zokapAdapaH // 298 // AyojanaM sumanaso'dhastAnnikSiptabandhanAH / jAnudazIH sumanaso dezanorvyA kiranti te // 219 // mAlava-kaizikI mukhyagrAma- rAgapavitritaH / tava divyo dhvaniH pIto harSodrIvairmRgairapi // 220 // tavendudhAmadhavalA cakAsti camarAvalI | haMsAlikhi vADanaparicaryAparAyaNA / / 221 // mRgendrAsanamArUDhe tvayi tanvati dezanAm / zrotuM mRgAH samAyAnti mRgendramiva sevitum // 222 // 10 bhAsAM cayaiH parivRto jyotsnAbhiriva candramAH / cakorANAmitra dRzAM dadAsi paramAM mudam || 223 // dundubhirvizvavizveza ! puro vyomni pratidhvanan / jagatyApteSu te prAjyaM sAmrAjyamitra zaMsati // 224 // tavorddhamUrddha puNyarddhikramasabrahmacAriNI / chatratrayI tribhuvanaprabhutvaprauDhizaMsinI // / 225 / / etAM camatkArakarI prAtihAryazriyaM tava / citrIyante na ke dRSTvA nAtha ! mithyAdRzo'pi hi / / 226 / / stutvaivaM virateza bhagavAn sumatiprabhuH / sarvabhASAnugAminyA prArebhe dezanAM girA // 227 // 15 kRtyAkRtyaparijJAnayogyatAmabhyupeyuSA / iha svakAryamUDhena na sthAtavyaM zarIriNA // 228 // putra-mitra-kalatrAdeH zarIrasyApi satkriyA / parakAryamidaM sarvaM na svakAryaM manAgapi // 229 // eka utpadyate jantureka eva vipadyate / karmANyanubhavatyekaH pracitIni bhavAntare / / 230 / / anyaistenArjitaM vittaM bhUyaH sambhUya bhujyate / sa tveko narakakoDe klizyate nijakarmabhiH // 231 // duHkhadAvAgnibhISme'smin vartate bhavakAnane / vaimbhramItyeka evAsau jantuH karmavazIkRtaH // 232 // iha jIvasya mA bhUvan sahAyA bAndhavAdayaH / zarIraM tu sahAyazcet sukha-duHkhAnubhUtidam // 233 // issyAti pUrvabhavato na yAti ca bhavAntaram / tataH kAyaH sahAyaH syAt sampheTamilitaH katham 1 || 234 // -san samAsa sahAyAviti cenmatiH / naiSA satyA na mokSe'sti dharmA-dharma sahAyatA // 235 // tasmAdeko bhramIti bhave kurvan zubhAzubhe / janturvedayate caitadanurUpe zubhAzubhe // 236 // eka eva samAdatte mokSazriyamanuttarAm / sarvasambandhivirahAd dvitIyasya na sambhavaH // 237 // yad duHkhaM bhavasambandhi yat sukhaM mokSasambhavam / eka evopabhuGge tanna sahAyo'sti kazcana // 238 // yathA caikastaran sindhuM pAraM vrajati tatkSaNAt / na tu hRtpANi-pAdAdisaMyojitaparigrahaH // 239 // tathaiva dhana-dehAdiparigrahaparAGmukhaH / svastha eko bhavAmbhodheH pAramAsAdayatyasau // 240 // tat sAMsArikasambandhaM vihAyaikAkinA satA / yatitavyaM hi mokSAya zAzvatAnandazarmaNe / / 241 // tAM prabhordezanAM zrutvA prabuddhA bahavastadA / narA nAryazca niHsaGgIbhUyopAdadire vratam // 242 // camarAdyA gaNabhRto'bhUvan zatamanuttamAH / te bhartustripadIM prApya dvAdazAGgImasUtrayan // 243 // pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasRjad dezanAM vibhuH / cakre svAmyaGghripIThastho dezanAM gaNabhRdvaraH // 244 // 4 devAH / 5 jAnupramANAH / 1 pUrvadizAsthitena dvArA / 2 pradakSiNAM cakAra / 3 alayaH bhramarAsteSAM virutaiH guJjanaiH / 6 kusumAni / 7 siMhAsanam / 8 bhAsAM cayaiH bhAmaNDalenetyarthaH / 9 netrANAm / 10 mriyate / 11 sacitAni / 12 vistIrNe | 13 punaH punaH bhRzaM va bhramati / sahAyyastu sukha' saMbR0 / sahAstve [ta ] t sukha' mo0 // 14 vinazanasvarUpeNa milita ityarthaH 1 15 parigrahaH zarIram / * 5 20 25 30 282 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 283 dvitIyapaurupIprAnte vyasRjat so'pi dezanAm / natvArhantaM tato jagmuH svaM svamindrAdayaH padam // 245 // tattIrthe tumvururnAma zvetAGgastArkSyavAhanaH / dakSiNau varada-zaktidharI bAhU samudvahan // 246 // vAmau bAhU gadAdhAra-pAzayuktau ca dhArayan / sadA sanihito bharturabhUcchAsanadevatA // 247 // yugmam / / tathotpannA mahAkAlI svarNaruk padmavAhanA / dadhAnA dakSiNI bAhudaNDau varada-vAzinI // 248 // mAtuliGgA-'Gkuzadharau parau vAhU ca bibhratI / bhartuH zAsanadevyAsIt sadA sannidhivartinI // 249 // 5 vacanAtizayaiH paJcatriMzatA zobhitaH prabhuH / bodhayan bhavya bhavino vijahAra vasundharAm // 250 // sAdhUnAM trINi lakSANi sahasrANi ca viNshtiH| sAdhvInAM paJcalakSI ca sahatriMzatsahasrikA // 251 // caturdazapUrviNAM dve sahasra sacatuHzate / ekAdaza sahasrANi tvavadhijJAnazAlinAm // 252 // manojJAninAmayutaM sapazcAzacatuHzatI / trayodaza sahasrANi kevalajJAninAM punaH / / 253 // vaikriyalabdhisahasrANyaSTAdaza catuHzatI / ayutaM vAdalabdhInAM sapaJcAzacatuHzatI // 254 // 10 zrAvakANAmubhe lakSe saikAzItisahasrake / zrAvikANAM paJcalakSI sahasrANi ca SoDaza // 255 // catustriMzadatizayAnvitasya sumatiprabhoH / uvyA viharamANasya babhUveti paricchadaH / / 256 // pUrvalakSaM dvAdazAjhyA viMzatyabdyA ca varjitam / Arabhya kevalotpattervyaharat numatiH prabhuH // 257 // khaM mokSakAlaM jJAtvA'tha sammetAdi yayau vibhuH / samaM munisahasreNa tasthAvanazanena ca // 258 // mAsAnte kSetabhavopagrAhikarmA jagatpatiH / samprAptAnantacatuSkaH zailezIdhyAnamAsthitaH // 259 // 15 caitrasya sitanavamyAM punarvasugate vidhau / samaM tairmunibhiH svAmI prapede padamavyayam // 260 // yugmam // . kaumAre'yuH pUrvalakSA daza rAjye punaH prabhoH / pUrvalakSaikonatriMzad dvAdazAGgasamantritA // 261 / / pUrvalakSaM dvAdazAGganyUnaM vratadharasya tu / catvAriMzatpUrvalakSA ityAyuH sumatiprabhoH // 262 // abhinandananirvANAt sumatikhAminivRtiH / koTilakSeSu navasu sAgarANAM gateSvabhUt // 263 // bhartuH sahasrayatinAM ca tadA zarIrasaMskAramagnijanitaM vidhivad vidhAya / / nirvANaparvamahimAnamakArSurindrA nandIzvarAntaragamaMzca punaH skhalokam // 264 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIya parvaNi sumatikhAmicaritavarNano nAma tRtIyaH srgH|| 20 6 tAkSyaH gruddH| * degsannihitA bhadeg sNvR0||2 suvrnnkaantiH| / rau vAmabA saMvR0 snggh0|| 3 bhvyjiivaan| parivAra nte kSita saMbR0 mo0|| 5 kSataMkSINam / 6 punarvasunakSatram / Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 [tRtIyaM parva kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM caturthaH srgH| zrIpadmaprabhakhAmicaritram / 10 vandAmahe padmavarNaM padmaprabhajinezvaram / lIlAnivAsaM paMdrAyAH padmarAzimiva sthitam // 1 // __ padmaprabhajinendrasya caritaM duritApaham / tatprabhAvAdasAmAnyAd vakSyAmi kSAmadhIrapi // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpasya prAgvidehaikamaNDane / vatsAbhidhAne vijaye susImetyasti pUrvarI // 3 // tatrA'parAjito nAma dvipadbhiraparAjitaH / jitendriyaH samabhavad bhUpo dharma ivAGgavAn // 4 // tasya nyAyaH suhRdabhUd dharmo bandhurguNA dhanam / suhRdvandhu-dhanAnyAsan bahiraGgAni kevalam // 5 // tasyA''rjavaM ca zIlaM ca sattvaM cetyUrjitA guNAH / mitho bhUSaNatAM jagmuH pAdapasyeva pallavAH // 6 // akopano'rInazipaMdanAsakto'nvabhUt sukham / alubdhazca zriyaM dadhe sa vivekiziromaNiH // 7 // arhatpravacanasudhAM pivana deva ivAnyadA / sa evaM cintayAmAsa tattvaniSThena cetasA // 8 // sampado yauvanaM rUpaM zarIraM hariNIdRzaH / putra-mitrANi hANi dustyajAni zarIriNAm // 9 // jIvanapyadazAM prAptaH kAladharmaM gato'pi vA / ebhistu tyajyate janturvinaSTANDamivANDajaiH // 10 // ekapAdena phAlAbhaM snehaM teSvekapakSakam / kurvANo bhrazyati svArthAd dhigaho ! mandadhIrjanaH // 11 // tyajantyete na yAvanmAM puNyapAkakSayAdiha / tAvat pauruSamAlambya tyajAmyetAnasaMzayam // 12 // evaM vicintya suciraM vivekamaNirohaNaH / dhArA~dhirUDhavairAgyo rAjyaM putrAya dattavAn // 13 // pihitAzravasUrINAM pAdapadmAntametya saH / upAdade parivrajyAM mokSajyAmahArathIm // 14 // triguptiH paJcasamitirnirmamo niSparigrahaH / nizitaM khaDgadhArAvacciraM so'pAlayad vratam // 15 // sa-viMzatisthAnakebhyaH sthAnaH katipayairapi / Arjayat tIrthakRnAma karma nirmalamAnasaH // 16 // zubhadhyAnaparaH svAyuH kSapayitvA mahAmanAH / aveyake''bhUnavame maharddhiramaro'tha saH // 17 // itazca jambUdvIpAntarvarSe'tra bharatAbhidhe / kauzAmbItyasti nagarI vatsadezasya maNDanam // 18 // tatrocataracaityAgrasiMhAbhyaNe paribhraman / trasyatA'GkakuraGgeNa yAtIndurniSkalaGkatAm // 19 // tatrAvAsagRhepUccai padhUmA vitanvate / yugmaeNyUnAM ratabhraSTAMzukAnAmaMzukazriyam // 20 // svastikanyastamuktAsu tatra pratigRhaM zukAH / caJcavAghAtaM vitanvanti dADimIbIjazaGkayA // 21 // zrImAn sarvo janastatra nAnyaskhaM ko'pi luNTati / udyAnakusumAmodasyolluNTAkaH paraM marut // 22 // AsIt tatra dharo rAjA dharAyAstApanodanAt / dhAraNAcApyadharayan dhAraudhara-dharAdharAn // 23 // na bhUpAH khaNDayAmAsustasyA''jJAM kSitimaNDale / puSpasrajamivAkhaNDAM dadhuH zirasi kintu te // 24 // kodaNDohaNDadordaNDo'pyeSa no daNDacaNDatAm / adarzayata kintu saumyastasthau bhadra iva dvipaH // 25 // 1 lakSmyAH / 2 pApanAzakam / 3 kSAmA kSINA / 4 varA pU: ngrii| * satyaM ce snggh0|| 5 aziSat zAsayAJcakAra / 6 adazAM durdazAm / 7 pkssibhiH| 8 phAlaH utplavanam , bhASAyAm 'phALa' / 9 maNirohaNaH mnniprvtH| 10 pravartamAnA dhArA yathA uttarottaraM vardhate tathA dhArAm adhirUDham vairAgyaM yasya / 11 vrajyA-mArgaH / 12 upArjayAmAsa / * tAku sNvR0|| 13 aGkasthahariNena, aGko nAma lAJchanam utsaGgo vA / tatra vA saMvR0 saGgha0 // 14 dampatInAm / rataM ratikrIDA, aMzukaM vastram / 15 nodanaM dUrIkaraNam / dharaNA saMvR0 sA // 16 dhAraNaM ca yathAsthAnaM vyavasthApanam / 17 dhArAdharo meghaH, dharAdharaH prvtH| Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 285 yazo-'nurAgairyugapad vistIrNaiH kakubho'bhitaH / acarcayacciraM so'rdhazrIkhaNDa-ghusRNairiva // 26 // tasmin mahIpatau lakSmIdevyA lIlAniketane / guNarAzirabhUd vAstudevateva sahotthitaH // 27 // ___ satInAM sImabhUtA'bhUt susImA nAma tasya tu / sadharmacAriNI devakanyAsabrahmacAriNI // 28 // pANi-pAdA-'dhareNAvi pallavA puSpitA radaiH / doA sazAkhA zuzubhe kalpadrumalateva sA // 29 // nIraGgIcchannavadanA pazyantI bhuvameva hi / IryAsamitilIneva maeNntharaM saJcacAra sA // 30 // 5 tasyAH zarIraM kAntyeva hriyA zIlamabhUSyata / Arjavena mana iva vacanaM sUnRtena ca // 31 // vadantI sA'tivizadairdantAMzubhirazobhata / rajanIramaNajyotsnAplavairiva vibhAvarI // 32 // __ito graiveyake jIvaH so'parAjitabhUpateH / ekAgratriMzadambhodhimitamAyurapUrayat // 33 // mAvasya SaSTyAM kRSNAyAM citrAsthe rajanIkare / cyutvA susImAsvAminyAH kukSAvavatatAra ca // 34 // tadA mukhe pravizatastIrthakRJjanmasUcakAn / caturdaza mahAkhamAn susImA devyudaikSata // 35 // 10 vardhamAne kramAd garne padmazayyAsu dohadaH / abhUd devyA devatAbhiH paryapUryata tatkSaNAt // 36 // tato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu ca / kArtikakRSNadvAdazyAM candre citrAMgate sati // 37 // sadyo vakrA-'ticArAbhyAM graheSUcagateSu ca / padmavarNa padmacihna sA devI suSuve sutam // 38 // SaTpaJcAzad dikkumAyaH sUtikamaitya cakrire / athA''gatya prabhuM zakro'naiSIt kherNAdrimUrdhani // 39 // zakrotsaGgasthitaM nAthamindrAstatrA'cyutAdayaH / krameNAsnapayan sarve'nujyeSThaM sodarA iva // 40 // 15 IzAnAGkasthitaM nAthaM zakro'pi hi yathAvidhi / napayAmAsa pUjAdi kRtvA cetyabhituSTuve // 41 // asinnapAre saMsAramarau saJcAriNAM cirAt / tvadarzanamabhUd deva ! dehabhAjAM sudhApA // 42 // rUpeNApratirUpaM tvAmazrIntaM pazyatAM satAm / kRtArtheyaM samabhavad devAnAM nirnimeSatA // 43 // nityAndhakAre pradyotaH sukhaM "nirayiNAmapi / abhUt te tIrthanAthatvarUpakasyA''mukhaM hyadaH // 44 // puNyaiH saMsAriNAM deva ! kRpAsAraNivAriNA / siktvA nayasi vRddhiM tvaM cirAd dharmamahIruham // 45 // 20 jagatritayanAthatvaM jJAnatritayadhAritA / idamAjanma siddhaM te zItalatvamivAmbhasAm / / 46 // padmavarNa ! padmacihna ! padmagandhimukhAnila ! / padmAnana ! padmAdvaita ! padmAsada ! jaya prabho ! // 47 // apAro dustarazvAyaM sadA saMsArasAgaraH / jAnudano'dhunA nAtha ! tvatprasAdAd bhaviSyati // 48 // na kalpAntarasAmrAjyaM nAnuttaranivAsitAm / vAJchAmi kintu zuzrUSAM bhavataH pAdapadmayoH // 49 // - stutvaivaM nAthamAdAya zakro drutamupetya ca / susImAsvAminIpArzve mumoca ghoM jagAma ca // 50 // 25 padmazayyAdohado'sin yanmAturgarbhage'bhavat / padmAbhazcetyamuM padmaprabha ityAhvayat pitA // 51 // lAlyamAno dhudhAtrIbhiH krIDan surakumArakaiH / krameNa vavRdhe svAmI "dvitIyaM cI''sadad vyH||52|| sArdhadhanvadvizatyuccaH pRthUrasko babhau prabhuH / padmarAgazilAlaptakrIDAzaila iva shriyH||53|| tityakSurapi saMsAraM khAmI lokAnuvartanAt / mAtA-pitranurodhAca cakre dAraparigraham // 54 // 1 kakup dishaa| 2 zrIkhaNDam candanam , ghusaNam kesaram / 3 vAstudevatA gRhdevtaa| 4 AviH prakaTitam / 5 radAH dntaaH| 6 nIraGgI ziro'vaguNThanam , bhASAyAm 'lAja ghumaTo' / 'nIraGgI' zabdo dezyaprAkRtarUpaH / 7 mandaM mandam / 8 aMzavaH kiraNAH / 9plavaH pUram / * ekonatriM sNvR0|| 10 'citrA' nAma nakSatram / 11 karma etya-kamaitya / etya Agamya / 12 svarNAdiH meruH| 13 stutiM cakAra / 14 prapA sarvasAdhAraNo jalapAnamaNDapaH, bhASAyAm 'prb'| 15 zramarahitam yathA syAt tathA / 16 nirayo nrkH| 17 AmukhaM prathamaH prArambhaH tIrthanAthatvarUpanATakasya prArambhikaM phalam / / vAmbhasaH saMvR0 saGgha0 // 18 advaitena padmarUpAbhedena sarvatra padmamayatvAt / 19 svrgm| 20 dvitIyaM vayaH yauvanam , Asadat praap| cAbhavadU saMvR0 mo0 // 21 pRthu vizAlam , uraH vkssH| 22 tyaktum icchuH / 6 degkAtiva sNbR0|| triSaSTi, 37 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [tRtIyaM parva janmataH pUrvalakSeSu gateSvardhASTamevatha / uparodhAt pituH svAmI rAjyabhAramupAdade // 55 // rAjyaM ca pAlayan sArdhA pUrvalakaviMzatim / tathA SoDaza pUrvAGgANyatyakAmajagatpatiH // 56 // bhavapAraM jigamiSuH svAmI lokAntikAmaraiH / dIkSAyai prerito gatyai pathikaH zakunairiva // 57 // dadau ca vArSikaM dAnaM dadatazca prabhorvasu / kuberapreritAH santo jRmbhakAH paryapUrayan // 58 // ___ athendra-bhUpairvihitAbhiSekaH zibikAM prabhuH / Aruhya nirvRtikarAM sahasrAmravaNaM yayau // 59 // citrAyAM kArtika kRSNatrayodazyAM ca SaSThakRt / samaM rAjasahasreNAparAhne prAvajat prabhuH // 60 // dvitIyadivase khAmI pure brahmasthale'karot / pAraNaM paramAnena somadevanRpaukasi // 61 // amarA vidadhustatra paJcadivyAdbhutAnyatha / sa tu cakre nRpo ratnapIThaM yatra sthito vibhuH // 62 // ___vijahAra ca SaNmAsAMzchadmasthaH paramezvaraH / AgAd bhUyaH sahasrAmravaNaM dIkSakasAkSikam // 63 // 10 SaSThena pratimAsthasya vibhorvaTatarostale / praNezu_tikarmANi vAtodbhUtobhrajAlavat // 64 // tatazcaitrasya rA~kAyAM candre citrAmupeyuSi / amlAnaM kevalajJAnamabhUt padmaprabhaprabhoH // 65 // surA-'surendrAH samavasaraNaM tatra cakrire / prAradvArA pravivezAtha tatra tribhuvanezvaraH // 66 // sArdhakrozonnataM caityapAdapaM paramezvaraH / tatra pradakSiNIcakre tamiva tridivezvaraH // 67 // 'tIrthAya nama' ityevamuccairucAritastutiH / ratnasiMhAsane pUrvAbhimukho nyaSadat prabhuH // 68 // 15 prabhozca pratibimbAni dikSvanyAsvapi nAkinaH / tatprabhAveNa tadrUpanirvizeSANi cakrire // 69 // tatra cAsthAd yathAsthAnaM zrImAn sngghshcturvidhH| svAminyutkaNThayotkaNThaH kekivaja ivAmbude // 70 // atha saudharmakalpendraH praNamya paramezvaram / yathArthasArayA vAcA tuSTAva spaSTabhaktitaH // 71 // nibhan parISahacamUmupasargAn pratikSipan / prApto'si zamasauhityaM mahatAM kA'pi vaiduSI // 72 // arakto bhuktavAn muktimadviSTo hatavAn dviSaH / aho ! mahAtmanAM ko'pi mahimA lokadurlabhaH // 73 // 20 sarvathA "nirjigISeNa bhItabhItena cAgasaH / tvayA jagatrayaM jigye mahatAM kA'pi cAturI // 74 // dattaM na kizcit kasmaicinnA''ttaM kizcit kutazcana / prabhutvaM te tathApyetat kalA kA'pi vipazcitAm // 75 // yadehasyApi dAnena sukRtaM nArjitaM paraiH / udAsInasya tannAtha ! pAdapIThe tavAluThat // 76 // rAgAdiSu nRzaMsena sarvAtmasu kRpAlunA / bhIma-kAntaguNenoccaiH sAmrAjyaM sAdhitaM tvayA // 77 // sarve sarvAtmanA'nyeSu doSAstvayi punarguNAH / stutistaveyaM cenmithyA tat pramANaM sabhAsadaH // 78 // 25 mahIyasAmapi mahAn mahanIyo mahAtmanAm / aho ! me stuvataH svAmI stutergocaramAgamat // 79 // bhUyo bhUyo bhavatpAdadarzanaM me bhavatviti / AzaMsAmi jagannAtha ! nirvANamapi nAparam // 8 // evaM stutvA sthite zake prArebhe dharmadezanAm / paJcatriMzadatizayAnvitayA bhagavAn girA // 81 // pArAvAra ivApAraH saMsAro ghora eSa bhoH / / prANinazcaturazItiyonilakSeSu pAtayan // 82 // zrotriyaH zvapacaH khAmI pattibrahmA kRmizca sH| saMsAranATye naTavat saMsArI hanta ! ceSTate // 83 // 30 na yAti katamA yoni ? katamAM vA na muJcati? / saMsArI karmasambandhAdavakrayakuTImiva // 84 // * meSu ca saMvR0 snggh0|| 1 AgrahAt / + jyaM prapAlayan sArdhapU saMbR0 saGgha0 // 2 tannAmakAH kuberAjJAvazavartimo devvishessaaH| 3 bhUyaH punH| 4 nAzaM praapuH| 5 uddhRtaM vinAzitam / 6 pUrNimAyAm / 7 devAH nAkavAsinaH, kam sukham , akam asukham duHkham , nAsti akaM yatra aso nAkaH khrgH| 8 nirvizeSam samAnam / 9 stutiM cakAra / 10jigISA vijyecchaa| 11 AgaH pApam / 12 karo nRshNsH| 1 degsAro'pyeSa eva bhoH! saMvR0 mo0|| yonyAvarteSa saMvR0 mo0|| 13 zrotriyo'pi vedajJabrAhmaNo'pi caNDAlo bhavati / evaM svAmI api pattiH bhASAyAm 'pagI' bhavati / 14 bhATakena prAptAM kuTIm, bhATakam bhASAyAm 'bhaaddN'| Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / samastalokAkAze'pi nAnArUpaiH svakarmataH / vAlAgramapi tannAsti yanna spRSTaM zarIribhiH // 85 // saMsAriNazcaturbhedAH zvebhri-tiryaG-narA-'marAH / prAyeNa duHkhabahulAH karmasambandhabAdhitAH // 86 // ___ AdheSu triSu narakeSUSNaM zItaM pareSu ca / caturthe zItamuSNaM ca duHkhaM kSetrodbhavaM tvidam / / 87 // narakeSaSNazIteSu cet patellohaparvataH / vilIyeta vizIryeta tadA bhuvamanApnuvan // 88 // udIritamahAduHkhA anyo'nyenAsuraizca te / iti trividhaduHkhArtA vasanti narakAvanau // 89 // samutpannA ghaTIyatreSvadhArmikasurairbalAt / AkRSyante laghudvArA yathA sIsazalAkikA // 90 // gRhItvA pANi-pAdAdau vajrakaNTakasaGkaTe / AsphAlyante zilApRSThe vAsAMsi rajakairiva // 91 // dArudAraM vidAryante dAruNaiH kacaiH kvacit / tilapeSaM ca piSyante citrayaH kvacit punH||92|| pipAsAtaH punastaptatrapu-sIsakavAhinIm / nadI vaitaraNI nAmAvatAryante varAkakAH // 93 // chAyAbhikAziNaH kSipramasipatravanaM gatAH / pa~trazastraiH patadbhiste chidyante tilazo'sakRt // 94 // 10 saMzleSyante ca zAlmalyo vajrakaNTakasaGkaTAH / taptAyaHpuMtrikAH kvApi sAritAnyavadhUratam // 95 // saMmArya mAMsalolatvamAzyante mAMsamaGgajam / prakhyApya madhulaulyaM ca pAyyante tApitaM trpu||96 // zrISTra-kaNDU-mahAzUla-kumbhIpAkAdivedanAH / azrAntamanubhAvyante bhRjyante ca bhaTitravat // 97 / / chinna-bhinnazarIrANAM bhUyo militarmaNAm / netrAdyaGgAni kRSyante baka-kaGkAdipakSibhiH // 98 // evaM mahAduHkhahatAH sukhAMzenApi varjitAH / gamayanti bahuM kAlam A trayastriMzasAgaram // 99 // 15 tiryaggatimapi prAptAH samprApyaikendriyAditAm / tatrApi pRthivIkAyarUpatAM samupAgatAH // 10 // ilAdizaH pAThyante mdynte'shv-gjaadibhiH| vAripravAhaH prAvyante dAnte ca davAgritA // 10 vyathyante lavaNA-'cAmla-mUtrAdisalilairapi / lavaNakSAratAM prAptAH kathyante coSNavAriNA // 102 // pacyante kumbhakArAdyaiH kRtvA kumbheSTakAdisAt / cIyante bhittimadhye ca nItvA kardamarUpatAm // 103 // kecicchANainighRSyante vipacya kSAramRtpuTaiH / TaGkANDakairvidAryante pAThyante'drisaritplavaiH // 104 // 20 apkAyatAM punaH prAptAstApyante tapanAMzubhiH / ghanIkriyante tuhinaiH saMzoSyante ca pAMsumiH // 105 // kSAretararasAzleSAd vipadyante parasparam / sthAlyantasthA vipacyante pIyante ca pipAsitaiH // 106 // tejAkAyatvamAptAzca vidhyApyante jalAdibhiH / nAdibhiH prakuvyante jvAlyante cendhnaadimiH||107|| vAyukAyatvamapyAptA hanyante vyaMjanAdibhiH / zItoSNAdidravyayogAd vipadyante kSaNe kSaNe // 108 // prAcInAdyAstu sarve'pi virAdhyante parasparam / mukhAdivAtairbAdhyante pIyante coragAdibhiH // 109 // 25 vanaspatitvaM dazadhA prAptAH kndaadibhedtH| chidyante vA'tha bhidyante pacyate vA'gniyogataH // 110 // saMzaSyante niSiSyante pluSyante'nyonyagharSaNaiH / kSArAdibhizca dahyante sandhIyante ca bhoktRbhiH // 11 // sarvAvasthAsu khAdyante bhajyante ca prabhaJjanaiH / kriyante bhasasAda dAvairunmUlyante saritplavaiH // 112 // sarve'pi vanaspatayaH sarveSAM bhojyatAM gtaaH| sarvaiH zastraiH sarvadA'nubhavanti klezasantatim // 113 // 1zvabhram narakam , zvabhrI nrkvaasii| 2 bahUni laghUni chidrANi yasin tena laghurichadreNa sAdhanena, bhASAyAm 'jataraDo' iti suvarNakAraprasiddham upakaraNam / 3 zalAkikA bhaassaayaam-'slii'| 4 kaasstthvidaarnnvt| 5krakacaM karapatram, bhASAyAm 'krvt'| 6 tilapeSaNavat / * punastatra tradeg sNvR0|| 7 ptrruupshstraiH| 8 asakRd vAraMvAram / 9 ayaHputrikAH lohputtlikaaH| 1. kriyAvizeSaNam, parastrIramaNaM smArayitvA iti bhaavH| 11 khaadynte| 12 bhrASTram 'bhaTTi' iti bhASAyAm / 13 kaNDa bhrASTrasamAnam / 14 'bhrasjIt pAke' ityasya, pacyante ityrthH| 15 bhaTitram bhaassaayaam-'bhdddhuN'| varma zarIram / bAni klizyante sNbR0mo0|| 17 kRSyante AkRSyante / 18 AcAmlam amlam, bhASAyAm 'khaad'| 19 mahIkriyante himaiH| 20 dhana iti bhASAyAm 'ghaNa' / 21 tAlavRntAdivyajanaiH, vyajanam bhASAyAm 'biijnno'| Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ tRtIya parva 288 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM dvIndriyatve ca tApyante pIyante puutraadyH| cUrNyante kRmayaH pAdairbhakSyante caTakAdibhiH // 114 // zaGkhAdayo nikhanyante niSkRSyante jalaukasaH / gaNDUpadAdyAH pAtyante jaTharAdauSadhAdibhiH // 115 // trIndriyatve'pi samprApte ssttpdii-mtkunnaadyH| vimRdyante zarIreNa tApyante coSNavAriNA // 116 // pipIlikAstu tudyante pAdaiH sammArjanena ca / adRzyamAnAH kunthvAdyA maiMthyante cA''sanAdibhiH // 117 // caturindriyatAbhAjaH sareghA-bhramarAdayaH / madhumakSairvirAdhyante yaSTi-loSTAditADanaiH // 118 // tADyante tAlavRntAdyairdrAg daMza-mazakAdayaH / grasyante gRhagodhAdyairmakSikA-markaTAdayaH // 119 // paJcendriyA jalacarAH khAdyante'nyonyamutsukAH / dhIvaraiH parigRhyante gilyante ca bkaadibhiH||120|| utkIlyante tvacayadbhiH prApyante ca bhaTitratAm / bhoktukAmairvipacyante nigAlyante vasArthibhiH // 121 // sthalacAriSu cotpannA abalA balavattaraiH / mRgAyAH siMhapramukhaiAryante maaNskaatibhiH|| 122 // 10 mRgayAsaktacittaistu krIDayA mAMsakAmyayA / naraistattadupAyena hanyante'naparAdhinaH // 123 // kSudhA-pipAsA-zItoSNA-atibhArAropaNAdinA / kazA-'Gkuza-pratodaizca vedanAM prasahantyamI // 124 // khecarAstittira-zuka-kapota-caTakAdayaH / zyena-siJcAna-gRdhrAdyairgrasyante mAMsagRbhubhiH // 125 // mAMsalubdhaiH zAkunikai nopAyaprapazcataH / saGgRhya pratihanyante nAnArUpairviDambanaiH // 126 // jalA-ni-zastrAdibhavaM tirazcAM sarvato bhayam / kiyad vA varNyate svasvakarmabandhanibandhanam // 127 // 15 manuSyatve'nAryadeze samutpannAH zarIriNaH / tat tat pApaM prakurvanti yad vaktumapi na kSamam // 128 // utpannA Aryadeze'pi cANDAla-zvapacAdayaH / tat tat pApaM prakurvanti duHkhAnyanubhavanti ca // 129 // Aryadeze samudbhUtA apyanAryaviceSTitAH / duHkha-dAriya-daurbhAgyanirdagdhA duHkhamAsate // 130 // parasampatprakarSaNApakarSeNa svasampadAm / paraMpreSyatayA dagdhA duHkhaM jIvanti mAnavAH // 131 // rug-jarA-maraNairgrastA nIcakarmakadarthitAH / tAM tAM duHkhadazAM dInAH prapadyante dayAspadam // 132 // jarA rujA mRtirdAsyaM na tathA duHkhakAraNam / garbhe vAso yathA ghoranarakAvAsasanimaH // 133 // sUcIbhiragnivarNAbhibhinnasya pratiroma yat / duHkhaM narasyASTaguNaM tad bhaved grbhvaasinH||134 // yoniyatrAd viniSkrAman yad duHkhaM labhate bhavI / garbhavAsabhavAd duHkhAt tadanantaguNaM khalu // 135 // bAlye mUtra-purISeNa yauvane rataceSTitaiH / vArdhake zvAsa-kAsAdyairjano jAtu na lajjate // 136 // purISasUkaraH pUrva tato madanagardabhaH / jarAjaradvaH pazcAt kadApi na pumAn pumAn // 137 // svAcchaizave mAtRmukhastAruNye taruNImukhaH / vRddhabhAve sutamukho mUl nAntarmukhaH kvacit // 138 / sevA-karSaNa-vANijya-pAzupAlyAdikarmabhiH / kSapayatyaphalaM janma dhanAzAvihvalo janaH // 139 // kaciccaurya kacid dyUtaM kvacinIcairbhujaGgatA / manuSyANAmahI ! bhUyo bhavabhramaMnibandhanam // 140 // sukhitve kAmalalitairduHkhitve dainya-rodanaiH / nayanti janma mohAndhA na punardharmakarmabhiH // 141 // anantakarmapracayakSayakSamamidaM kSaNAt / mAnuSatvamapi prAptAH pApAH pApAni kurvate // 142 // 80 jJAna-darzana-cAritraratnatritayabhAjane / manujatve pApakarma svarNabhANDe suropamam // 143 // 20 25 SaTpadI yUkA, bhASAyAm '' / * marya()nte saMbR0 mo0 // 2 saraghA madhumakSikA, bhASAyAm 'mdhmaakh'|3 markaTa arNanAbhaH, bhASAyAm kroliiyo| 4 pakSighAtakAH shaakunikaaH| + rUpaviu sNvR0|| 5 duHkhapUrvakam Asate tiSThanti / prdaastyaa| 7 mAtRmukhaH maatRprtntrH| 8 taruNIparavazaH / 9 sutpraadhiinH| 10 bhujaGgo gnnikaaptiH| bhramini sNtu.|| mayasAzam / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 289 caturthaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / saMsArasAgaragataiH zamilAyugayogavat / labdhaM kathaJcinmAnuSyaM hA ! ratnamiva hAryate // 144 // labdhe mAnuSyake kharga-mokSaprAptinivandhane / hA! narakApyupAyeSu karmasUttiSThate janaH // 145 // AzAsyate yat prayatnAdanuttarasurairapi / tat samprAptaM manuSyatvaM pApaiH pApeSu yojyate // 146 // parokSaM narake duHkhaM pratyakSaM narajanmani / tatprapaJcaH pazcana kimrthmupvrnnyte||147|| zokA-'marSa-viSAdeA-dainyAdihatabuddhiSu / amareSvapi duHkhasya sAmrAjyamanuvartate // 148 // dRSTvA parasya mahatIM zriyaM prAgjanmajIvitam / arjitakhalpasukRtaM zocanti suciraM surAH // 149 // cirAd vA balinA'nyena pratikatuM tamakSamAH / tIkSNenAmarSazalyena dordUyante nirantaram // 150 // na kRtaM sukRtaM kiJcidobhiyogyaM tato hi nH| dRSTottarottarazrIkA viSIdantIti nAkinaH // 151 // dRSTvA'nyeSAM vimAna-strI-ratnopavanasampadam / yAvajIvaM vipacyante jvaladAnalormibhiH // 152 // hA prANeza ! prabho ! deva ! prasIdeti sagadgadam / paraipitasarvasvA bhASante dInavRttayaH // 153 // 10 prApte'pi puNyataH kharge kAma-krodha-bhayAturAH / na svasthatAmanuva'te surAH kAndarpikAdayaH // 154 // atha cyavanacihnAni dRSTvA dRSTvA vimRzya ca / vilIyante'tha jalpanti va nilIyAmahe vayam ? // 155 // tathAhi-amlAnA api hi mAlAH surdrumsmudbhvaaH| mlAnIbhavanti devAnAM vadanAmbhoruhaiH samam // 156 // hRdayena samaM vizvagvizliSyatsandhibandhanAH / mahAbalairapyakampyAH kampante klppaadpaaH||157|| AkAlapratipannAbhyAM priyAbhyAM ca sahaiva hi / zrI-hIbhyAM parimucyante kRtAgasa ivAmarAH // 158 / / 15 ambarazrIrapamalA malinIbhavati kSaNAt / apyakasmAd vismarairaghaudhairmalinaipanaiH // 159 // adInA api dainyena vinidrA api nidrayA / AzrIyante mRtyukAle pakSAbhyAmiva kITikAH // 160 // viSayeSvatirajyante nyAyadharmaviSAdhayA / apathyAnyapi yatnena spRhayanti mumUrSavaH // 161 // nIrujAmapi bhajyante sarvAGgopAGgasandhayaH / bhAvidurgatipAtotthavedanAvivazA iva // 162 // paidArthagrahaNe'kasAna bhavantyapaTudRSTayaH / pareSAM sampadutkarSamiva prekSitumakSamAH // 163 // 20 garbhAvAsanivAsotthaduHkhAgamabhayAdiva / prakampataralairaGgairbhApayanti parAnapi // 164 // nizcitacyavanAzcidvairlabhante na rati kvacit / vimAne nandane vApyAmagArAliGgitA iva / / 165 // hA priyAH! hA vimAnAni ! hA vApyo! hA suradrumAH! / ka draSTavyAH punarpUyaM hatadaivaviyojitAH // 166 // aho / sitaM sudhAvRSTiraho ! bimbAdharaH sudhA / aho ! vANI sudhAvarSiNyaho ! kAntA sudhAmayI // 167 // hA ratnaghaTitA stambhAH! hA zrImanmaNikuMTTimAH! hA vedikA ratnamayyaH kasya yAsyatha saMzrayam ? // 168 // 25 hA ! rakhasopAnacitAH kamalotpalamAlitAH / bhaviSyantyupabhogAya kasyemAH pUrNavApayaH 1 // 169 // he pArijAta! mandAra! santAna! haricandana / kalpadruma ! vimoktavyaH kiM bhavadbhirayaM janaH 1 // 170 // hahA ! strIgarbhanarake vastavyamavazasya me / hahA'zucirasAkhAdaH kartavyo mayakA muhuH // 171 // zamiThA bhASAyAM samola', yatra chidre yoRdhAraNAya rajjuH nikssipyse| yugaM ca bhASAyAM 'dhosruuN'| zamilAyugayogazcesthamyathA samudre ekataH zamilA kSitA, anyataH yugam kSitam / tau dvau pravAheNa vAyamAnau punaH kadA sambandhayuktau bhaviSyataH arthAt yugacchidre zamilA kadA kathaM pravizet ? iti na jJAyate / yathA ca tayordvayoH sambandho duHzakaH evameva manujabhavaH sudurlabhaH / 2 udyamazIlo bhavati / 3 vistAreNa / 4 punaH punaH bhRzaM vA dUnAH kSINAH bhavanti / 5 kiGkaradevatvam / 6 mUSita-corita / * prApnuvanti / kAndarpikAH adhmdevaaH| 8 samantAt / 9 vastram / * degrapyama saMbR0 // 10vismaraM prasaraNazIlam / "nidrArahivAH / 12 nyAyo niitimaargH|13 mrnnaabhilaassinnH| 14 rogarahitAnAm api / 15 padArthapratyakSIkaraNe apaTudRSTayaH mndmyH| bhayaM janayanti / 17 bhaGgArairdagdhA iva / 18kuhimam bhUmitalam / 19 Azrayam / 20 mAlitAH shobhitaa| Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 290 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcArthapraNItaM [tRtIyaM parSa hahA hA ! jaTharAGgArazakaTIpAkasambhavam / mayA duHkhaM viSoDhavyaM baddhena nijakarmaNA ? // 172 // rateriva nidhAnAni kva tAstAH surayoSitaH ? / kA'zucisyandavIbhatsA bhoktavyA narayoSitaH 1 // 173 // evaM varlokavastUni sAraM sAraM divaukasaH / vilapantaH kSaNasyAntarvidhyAyanti pradIpavat / / 174 // navabhiH kulakam // 5 asAramitthaM saMsAraM cintayitvA vimuktaye / prayateta parivrajyopAyena zubhadhIrjanaH // 175 // bhartustayA dezanayA pratibuddhAH sahasrazaH / kecidAdadire dIkSAM samyaktvamapare punaH // 176 // suvratAyA gaNabhRto'bhUvan saptottaraM zatam / jagranthuAdazAGgI te prapadya tripadI prabhoH // 177 // dezanAvirate nAthe suvrato dezanAM vyadhAt / ziSyA gurUNAM kUpAnAmAhAvA iva takriyAH // 178 // virate dezanAto'sinnapi sarve surAdayaH / praNipatya jaganAthaM sthAnaM nijanijaM yayuH // 179 // __tattIrthajanmA kusumo nIlAGgo mRgavAhanaH / saphalaM cAbhayadaM ca bibhrANo dakSiNau karau // 180 // vibhrat pANI nakulA-'kSasUtriNau dakSiNetarau / sadA sanidhivAsId bhartuH zAsanadevatA // 181 // yugmam // tathotpannA'cyutA nAma zyAmAGgI naravAhanA / vibhrANA dakSiNau bAhudaNDau varada-pAzinau // 182 // vAmau ca kArmukadharA-'bhayadau vibhratI bhujau / padmaprabhajinendrasyAbhavacchAsanadevatA // 183 // 15 amuktasannidhistAbhyAM vishvaanugrhkaamyyaa| vijahAra jagatsvAmI graamaa-''kr-puraadissu||184|| yugmam / / sAdhUnAM trINi lakSANi sahasrAstriMzadeva ca / sAdhvInAM ca caturlakSI sahasrANi ca viMzatiH // 185 / / caturdazapUrvabhRtAM ve sahasre zatatrayam / avadhijJAnavatAM ca sahasrANi punardaza // 186 // manaHparyayiNAM trINi zatAnyayutameva ca / sahasrANi dvAdaza tu kevalajJAnazAlinAm // 187 // vaikriyalabdhisahasrAH SoDazASTottaraM zatam / vAdalabdhidharANAM tu sahasrA nava SaTzatI // 188 // zrAvakANAmubhe lakSe SaTsaptatisaharuyapi / zrAvikANAM punaH paJca lakSAH paJca saharuyapi // 189 // parivAre'bhavad bhartuH kevalajJAnakAlataH / SaNmAsyA SoDaizAGgayonaM pUrvalakSaM vihAriNaH // 190 // mokSakAlamathA''sannaM viditvA paramezvaraH / sammetAdi jagAmAthAnazanaM mAsikaM vyadhAt // 191 // mArgazIrSe ca kRSNakAdazyAM citrAsthite vidhau / kSINazeSacatuSkarmA siddhAnantacatuSTayaH // 192 // munInAmanazaninAM zataisyagraiH sahASTabhiH / dhyAnAccaturthAccaturtha pumarthamagamat prabhuH // 193 // yugmam / / 25 ardhASTamAH pUrvalakSAH kaumAre SoDazAGgayuk / pUrvalakSANAM sArdhekaviMzatI rAjyapAlane // 194 // aGgaiH SoDazabhiyUMnaM pUrvalakSaM punarvate / iti triMzatpUrvalakSANyAyuH pdmprbhprbhoH|| 195 // sumatisvAminirvANAnmokSaH padmaprabhaprabhoH / gatAyAmabdhikorTAnAM sahasranavatAvabhUt // 196 / / indrAzcatuHSaSTirupetya tatra prabhormunInAmapi bhaktibhAjaH / zarIrasaMskAramakArpurucairnirvANakalyANamahotsavaM ca // 197 // 30 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi zrIpadmaprabhakhAmicaritavarNano nAma caturthaH srgH|| 20 1 aGgArazakaTI bhaassaayaam-'sgddii'| AhAvAH kUpasamIpavartinaH grtaaH| * pUrvadharA dve saMbR0 mo0||ssoddshaasnaa unam / 4 puruSArtham / Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacarita mahAkAvyam / paJcamaH sargaH / zrIsupArzvanAthacaritram | zrIsupArzva jinendrasya pAntu vo dezanAgiraH / udvelakevalajJAnasamudrasyeva vIcayaH // 1 // caritaM zrI supArzva vakSye'haM saptamArhataH / kubodhadhvAntasudinamazeSANAM zarIriNAm // 2 // archaNDadvIpasya prAgvidehavizeSake / vijaye ramaNIye'sti nAmnA kSemapurI purI // 3 // tatrAsssIJjagadAnandI nandiSeNo narezvaraH / dinezvara iva zrImAMstejasAmekamAspadam // 4 // azeSarAjyavyApAre jAgarUkasya sarvadA / tasya pradhAnyabhUd dharmo dordaNDa iva dakSiNaH // 5 // nimnataH kaNTakIbhUtAn janatAsukhahetave / tasya kopo'pi dharmAya kiM punaH prastutAH kriyAH ? || 6 || aho! AzcaryamanizaM smRtigocaratAM gataH / zrIvItarAgo bhagavAMstasya hRcchayatAM yayau // 7 // ArttAnAmatiharaNe sa zaraNyaH sadA'bhavat / smarAturaparastrINAM na kadApi kathaJcana // 8 // kAlena gacchatA so'bhUd bhavodvino mahAmanAH / gatvA'ridamanAcAryAntike dIkSAmupAdade // 9 // sa vrataM pAlayaMstIkSNaM sthAnakaiH kaizcidapyatha / tIrthakunnAmakarmopArjayAmAsa mahAmuniH // 10 // tato vidhAyAnazanaM samaye sa mahAmatiH / mRtvA graiveyake SaSThe maharddhiramaro'bhavat // 11 // * 1 pradhAnyabhUt-pradhAno babhUva / kAmarUpatAm saM0 TippaNI | 2 bharti - pIDA / + 'hAmuniH / mRdeg mo0 # 4 - rai- suvarNam / 5 pro durgaH, + patramA saM0 // 7 ripUNAm / 1 deg tabhISa' saMpR0 mo0 // 15 itazva jambUdvIpasyAmuSya kSetretra bhArate / purI vArANasItyasti kAzidezasya maNDanam // 12 // bhittiSu geheSu tasyAmuddyotazAliSu / aSTaprakArapUjAyAM dIpo devAgrato yadi // 13 // caityeSu tasyAmuddaNDarairdaNDopari candramAH / dharmasyaikAtapatrasyA''tapatrazriyamazrute // 14 // vidyAdharyo ramamANAstadvA 'TTAlakopari / jagatIjAlakaTakAn vismRtya sukhamAsate // 15 // vAsAgAreSu kUjanti tasyAM pArApatA nizi / ratibhartuH prabodhArthamiva maGgalapAThakAH // 16 // satAM pratiSThAkalpaH pratiSThAbhAk surendravat / pratiSTho nAma tatrAsssInyAyaniSTho mahIpatiH // 17 // meroriva mahatvenApratirUpasya sarvadA / tasyaiva pAdacchAyAyAma tiSThadakhilaM jagat // 18 // zvetAtapatrairmAyUrAtapatraizca nirantaraiH / dyaurbalAkAghanAGkeva tasmin digvijayinyabhUt // 19 // so'bhUt pratyarthinAM yuddhena kadApi parAGmukhaH / arthinAmiva niHsImapuruSavartabhUSaNaH // 20 // AjanmAnanyasAhAyyo lIlayaiva mahAbhujaH / sa sadA dhArayAmAsa lIlAkamalavanmahIm // 21 // tasya pRthvIpateH pRthvI nAma pRthvIva jaGgamA / sadharmacAriNyabhavat sthairyAdiguNabhAjanam // 22 // tasyAH zIlaM ca rUpaM ca nityaM bhUSaNatAM yayau / bhUSaNAni tu vAhyAni bhUpyatAM pratipedire / / 23 / / nisarganairmalyajuSo guNAstasyAmanekazaH / utpedire tAmraparNI nadyAM muktAkaNA iva // 24 // lAvaNyasalilaM vakra-netra-pANyaGghripaGkajam / tadrUpamAbhAcchrIdevyAH padmada ivAparaH // 25 // tIrthajananItvena bhAvi dAsItvamastu tat / rUpeNApi jitAstasyA dAsyo'bhUvan surAGganAH / / 26 / / sar nandiSeNa jIvo graiveyake sthitaH / paSThe'pUrayadAyuH svamaSTAviMzatisAgaram // 27 // cyutvA bhAdrapade kRSNASTamyAM rAdhAgate vidhau / sa jIvo nandiSeNasya pRthvyAH kukSAvavAtarat // 28 // 80 291 ahAlakaH bhASAyAm 'aTArI' / 8 bhUmiriva / 9 vizAkhA nakSatragate candre / 3 saMsArAd uddinaH / 6 avyaktaM zabdAyante / 5 10 20 25 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 10 15 25 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIyaM parva sukhasuptA nizAzeSe pRthvIdevI tadaikSata / tIrthakujanmapizunAn mahAsvamAMzcaturdaza // 29 // suptame paJcaphaNe navakaNe'pi ca / nAgatalpe dadarza svaM devI garbhe pravardhini // 30 // jyeSThasya zuddhadvAdazyAM vizAkhAsthe nizAkare / svarNavarNaM svastikAGkaM sutaM sA suSuve sukham // 31 // jinajanmAvadhijJAnAjjJAtvA tatraitya satvaram / SaTpaJcAzad dikkumAryaH sUtikarmANi cakrire // 32 // tathaivA''gatya zakro'pi samAdAya jagatpatim / merumUrdhanyatipANDukambalAmargamacchilAm // 33 // bAladhAra ivotsaGge nidhAya paramezvaram / ratnasiMhAsane tatra niSasAda purandaraH || 34 // tIrthanAthaM tIrthatoyaistriSaSTiratha vAsavAH / krameNAstrapayannabdhivelA iva taTAcalam // 35 // IzAnAGke nivezyezaM zakro'pyastrapayajjalaiH / sphATikokSeviSANotthaidharAyatrotthitairiva // 36 // vilipya pUjayitvA ca vastrAlaGkaraNAdinA / jagatpatimiti stotuM saudharmendraH pracakrame // 37 // 30 292 avijJeyasvarUpe tvayyarthavAdAgraho mama / AdityamaNDalAdAne phailAdAnaM kaperiva // 38 // tathApi tvatprabhAveNa stoSye tvAM paramezvara ! / syandante candrakAntA hi candrakAntiprabhAvataH || 39 // datse samasta kalyANairyat sukhaM zrabhriNAmapi / tiryag - narA-marANAM tat kathaM nAsi sukhapradaH 1 // 40 // I ayuyoto jagatrayyAmasmin janmotsave tava / udeSyatkevalajJAnataraNeraruNAyate // 41 // tvatprasAdasya samparkAdivaitAH kakubho'khilAH / prasAdaM kalayAmAsuradhunA paramezvara ! // 42 // stutvaivaM prabhumAdAya zakraH satvarametya ca / mumocAlakSitaM pRthvIdevyAH pArzve yathAsthiti // 46 // prANinaH prINayan kIrAmokSaNAdibhiradbhutaiH / mahotsavaM nRpo'kArSIdAnandaphalapAdapam // 47 // 20 garbhasthe'smin supArzvA'bhUjananI yat tataH prabhoH / supArzva ityabhidhAnaM pratiSThaH pratyatiSThipat // 48 // zakrasaGkramitAGguSThamudhApo vavRdhe prabhuH / su~dhAndhasAmapi vandyA arhanto'stanyapA yataH // 49 // uttIryottIrya cotsaGgAccApalAcchaizavocitAt / vaJcavacaM muhurdhAtrIzcikrIDetastataH prabhuH // 50 // paNa pUrva krIDatazca martyarUpAn surAn prabhuH / jigAya lIlayA zaktAH krIDAyAmapi ke'rhatAm // 51 // zaizavaM vyaticakrAma krameNa paramezvaraH / krIDan vicitrakrIDAbhistriyAMmAmiva kAmukaH // 52 // dhanuH zatadvayattuGgaH sarvalakSaNalakSitaH / prapede yauvanaM svAmI bhUSaNaM rUpasampadaH // 53 // dAkSiNyena prabhuH pitrornRpaputrIrupayata / api trilokanAthAnAM mAnyaM hi pitRzAsanam // 54 // bhogyaM karma kSapayituM ramaNIbhiH samaM vibhuH / araMsta bhagavanto hi karmacchedAya tatparAH / / 55 / / tato gateSu kaumAre pUrvalakSeSu paJcasu / abhyarthyA''ropitaM pitrA prabhurbhUbhAramu~ha || 56 // viMzatyaGgaiH samadhikAH pUrvalakSAzcaturdaza / vyatIyAya jagannAthaH pRthivIM paripAlayan // 57 // upalakSyeva saMsAraviraktaM svAmino manaH / upasvAmyAyayurbrahmalokAlokAntikAmarAH // 58 // 1 amI ca vAnti sukhadAH pavanAH pAvanAkRte ! / sukhade tvayi nAthe hi jagatAM kaH pratIpakRt ? / / 43 / / dhig naH premAdino dhanyAnyAsanAnyapi tAni naH / deva ! tvaJjanmakalyANaM calitvA'jJApi yaiH kSaNAt // 44 // nidAnaM deva ! bAmi niSiddhamapi samprati / tvaddarzanaphalaM me'stu tvayi bhaktirnirantarA // 45 // 1 agamat - jagAma / 2 sphATikokSa viSANorathaiH sphATikabalIvardazRGga nirgataiH // kUrdanam, bhASAyAm- 'phAla bharavI, kUdako mAvo' / 4 nArakANAm / 5 aruNodaya iva / 6 kupAyAH sambandhAt / 7 prasannatAm - nirmalatAm / * pavanAkRte saMbR0 / pavitrIkaraNArtham iti saMbR0 TippaNI // 8 pavitrAkRtiyukta ! | 9 dvitIyA bahuvacanam / 10 kArA- kArAgRham / 11 sthApayAmAsa / 12 yaH aGguSThe zakrasaMkramitAM sudhAM pibati / 13 sudhAbhakSakA devAH / 14 arhanto na mAtaraM ghayante ataH astanyapAH / 15 triyAmA - rAtriH / 16 vivAhaM cakAra / 17 dhArayAJcakAra / 18 viMzatyaGgaiH - viMzatipUrvAGgairityarthaH / 19 vyatItAni / 20 svAminaH samIpam upasvAmi / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 193 nabodhyase svayambuddhaH svabhaktyA smArTase punaH / tIrthaM pravartaya svAmimityuktvA te divaM yayuH // 59 // supArzvasvAmyapi tato dIkSAdAnotsavotsukaH / dAnacintAmaNirdAnaM dadau saMvatsarAvadhi // 60 // sAMvatsarikadAnAnte vAsavaizcalitAsanaiH / dIkSAbhiSeko vidadhe supArzvakhAminastataH // 61 // atho manoharAM nAma nAnAratnamanoharAm / adhyAruroha zibikAM zivaGgAmI jagatpatiH / / 62 / / anvIyamAno bhagavAn surA- sura-narezvaraiH / sahasrAmravaNaM nAma jagAmopavanottamam // 63 // trijagadbhUSaNaM svAmI tatrojjhad bhUSaNAdikam / zakranyastaM devadRSyaM skandhadeze dadhAra ca // 64 // jyeSTha zuddha trayodazyAM rAdhAyAM pazcime'hani / samaM nRpasahasreNa SaSThena prAvrajat prabhuH // 65 // mana:paryayamutpede tu jJAnaM jagatpateH / nArakANAmapi tadA sukhaM kSaNamajAyata // 66 // pATalIkhaNDanagare mahendranRpasadmani / dvitIye'hni prabhu paramAnnena pAraNam // 67 // vidadhurvasudhArAdi devAzcAdbhutapaJcakam / ralapIThaM mahendrastu yatra tasthau jagatpatiH // 68 // jayan parISahacamUtApaM giririvAbhavat / nirAkAGkSaH zarIre'pi samaH svarNa - tRNAdiSu // 69 // ekAkI maunanirato nityamekAntadattadRk / vividhAbhigraharato'nAsIno nirbhayaH sthiraH // 70 // vividhAH pratimAH kurvazchadmastho dhyAnamAsthitaH / nava mAsAn jagannAtho vijahAra vasundharAm // 71 // // tribhirvizeSakam // 15 viharaMvA''yayau bhUyaH sahasrAmravaNaM prabhuH / zirISamUle SaSThena tatrAsthAt pratimAdharaH // 72 // dvitIyazukladhyAnAnte vartamAno jagadguruH / saMsArasyeva marmANi ghAtikarmANyaghAtayat // 73 // phAlgunasya kRSNaSaSThyAM vizAkhAsthe nizAkare / kevalajJAnamutpede supArzvasvAminastadA // 74 // -surendrAH sadyosu samAgatya niryuktavat / cakruH samavasaraNaM svAmino dezanAkRte // 75 // pUrvadvAreNa tatrAtha mokSadvAraM jagadguruH / praviveza yathArhaistu dvAraiH sura-narAdayaH // 76 // caturdhanvazatAyaikakrozocaM caityapAdapam / tatra pradakSiNIca prabhurbhukalpapAdapaH // 77 // 'tIrthAya nama' ityuktvA tatra siMhAsanottame / upAvizaJjagannAtho'tizayairupazobhitaH // 78 // pRthvIdevyA tadA khame dRSTaM tAdRgmahoragam / zakro vicakre bhagavanmUrdhni cchatramivAparam // 79 // tadAdi cAbhUt samavasaraNeSvapareSvapi / nAga ekaphaNaH paJcaphaNo navaphaNo'thavA // 80 // svAminaH pratirUpANi devA dikSvaparAskhapi / vikurvanti sma tAdRMzi tatprabhAveNa bhUyasA // 81 // so'pi bhagavAMstatra yathAsthAnamavAsthita / na sthAnavyatyayo jAtu sAmAnyasyApi parSadi // 82 // atha saudharmakalpendraH praNamya paramezvaram / viracayyAJjaliM mUrdhni stotumevaM pracakrame // 83 // niHzeSabhruvanakozapadmakozavivasvate / tubhyaM namo bhagavate zrImate saptamArhate // 84 // gataM duHkhena vizvasyA''virbhUtaM ca muMdA prabho ! / vizvaM tIrthaparAvRtyA parAvRttamivAdhunA // 85 // dharmacaMtristava vacoraladaNDena bhAkhatA / nirvANavaitADhyagirerdvAramadyodvadiSyate // 86 // unnatasyeva meghasya bhagavan ! darzanaM tava / vizvasya jIvalokasya santApacchedanAnmude // 87 // anantajJAna bhagavan ! dezanAvacanaM tava / daridrairdraviNamiva cirAdasmAbhirApsyate // 88 // kRtArthA darzanenApi tavAdya vacanena tu / vizeSato bhaviSyAmo muktidvAra prakAzinA // 89 // 1] tIrthaGkarA hi dIkSAgrahaNAt pUrvaM saMvatsaraparyantaM bhUri bhUri dAnaM kurvanti ata uktaM dIkSAdAnotsavotsukaH / 2 siddhivi gantA / 3 aujjhat mumoca / 4 vizAkhAnAmake nakSatre / 5. anupavizan- jardhvaM tiSThatneva ityarthaH / 6 niyuktaH bhAjJAnusArI dAsa 7 samavasaraNamityarthaH / 8 upavideza / 9 harSeNa, harSaH prakaTo bhUta ityarthaH / 10 he dharmacakravartin ! | triSaSTi 38 iva / 5 10 20 25 30 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 295 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM . [tRtIya parva anantadarzana-jJAna-cIryA-''nandamayAtmane / sarvAtizayapAtrAya tubhyaM yogAtmane nmH||9|| indrAdipadavIprAptiH kiyadetajagatpate / / tava zuzrUSayA yamAt tvAdRzairapi bhUyate // 91 // iti stutvA ghusanAthe tUSNIkatvamupeyuSi / prArebhe bhagavAnevaM sarvajJo dharmadezanAm // 92 // AtmanaH sarvamapyetadanyat tadiha tatkRte / kRtvA karma bhavAbdhau khaM pAtayatyabudho janaH // 93 // yatrAnyatvaM zarIrasya vaisadRzyAccharIriNaH / dhana-bandhu-sahAyAnAM tatrAnyatvaM na durvacam // 94 // yo deha-dhana-bandhubhyo bhinnamAtmAnamIkSate / kva zokazaGkunA tasya hantA''taGkaH pratanyate // 95 // ihAnyatvaM bhaved bhedaH sa vailakSaNyalakSaNaH / Atma-dehAdibhAvAnAM sAkSAdeva pratIyate // 96 // dehAdyA indriyagrAhyA AtmA'nubhavagocaraH / tadetepAmananyatvaM kathaM nAmopapadyate ? // 97 // Atma dehAdibhAvAnAM yadyanyatvaM sphuTaM nanu / tato dehaprahArAdau kathamAtmA prapIDyate ? // 98 // 10 satyaM yeSAM zarIrAdau bhedabuddhirna vidyate / teSAM dehaprahArAdIvAtmapIDopajAyate // 99 // ye tu dehA-''tmanoheMdaM samyageva prpedire| teSAM dehaprahArAdAvapi nA''tmA prapIDyate // 10 // 'medaM vidvAn na pIDyeta pitRduHkhe'pyupasthite / AtmIyatvAbhimAnena bhRtyaduHkhe'pi muhyati // 101 // asvatvena gRhItaH san putro'pi para eva hi / svakIyatvena bhRtyo'pi vaputrAdatiricyate // 102 // sambandhAnAtmano janturyAvataH kurute priyAn / tAvanto hRdaye tasya jAyante zokazaGkavaH // 103 // sarvamanyadidaM tasAjAnIyAt paTudhIrjanaH / kasyApi hi vinAzAt tanna muhyet tattvavartmani // 104 // asyan mamatvamRllepaM tumbIphalamivAcirAt / bhavaM tarati zuddhAtmA parivrajyAdharo nrH||105|| ___evaM ca dezanAM zrutvA'budhyanta bahavo janAH / pravrajyAM jagRhuH kepi zrAvakatvamathApare // 106 // vidarbhAcA gaNabhRtaH paJcanavatirabhUvan / te cakruAdazAGgI ca svAmivAganusArataH // 107 // khAmino dezanAnte ca vidarbho gaNabhRdvaraH / vAmyaddhipIThAdhyAsIno vidadhe dharmadezanAm // 108 // 20 vidarbhe'pi gaNadhare dezanAvirate sati / namaskRtya prabhuM jagmuH khaM khaM sthAnaM suraadyH||109|| tattIrthajanmA mAtako nIlAko gajavAhanaH / bilvadharaM pAzadharaM vibhrANo dakSiNau krau||110|| dadhad vAmau ca dordaNDau nakulA-'GkuzadhAriNau / supArzvakhAminaH pArzve'bhavacchAsanadevatA // 111 // tathotpannA zAntAdevI svarNarug gajavAhanA / varadaM sAkSasUtraM ca vibhrANA dakSiNau bhujau // 112 // sazUlA-'bhayadau bAhU dadhAnA dakSiNetarau / bhartuH zAsanadevyAsIt sadA sannidhivartinI // 113 // vijahAra tato'nyatra khAmI grAma-purAdiSu / bodhayan bhavyabhavinaH paGkajAnIva bhAskaraH // 114 // sAdhutrilakSI sAdhvInAM sahatriMzatsahasrikA / caturlakSI pUrviNAM tu sahasrau triMzadanvitau // 115 // sahasrANi nava punaravadhijJAnadhAriNAm / sAdhaikanavatizatI manaHparyayazAlinAm // 116 // ekAdaza sahasrANi kevalajJAninAM punaH / vaikriyalabdhisahasrAH pazcadaza trizatyapi // 117 // aSTau ca vAdalabdhInAM sahasrAH sacatuHzatAH / dve lakSe saptapazcAzat sahasrAH zrAvakAH punaH // 118 // 30 zrAvikANAM paJcalakSI sahajaiH saptabhirviyu / parivAre'bhavad martuH pRthvIM viharataH sataH // 119 // AtmA anubhavagocaraH' iti pdvibhaagH| * degdAvapi pI saGgha // 2 bhedasya jJAtA / 3 anijatvena / + jAnananyatra dhI saha // 4 mamatvarUpaM mRttikAlepam asyan-dUrIkurvan / 5 svAmivacanAnusAreNa / 6 karayoH vizeSaNam / 7 suvrnnkaantiH| 8 akSasUtreNa sahitam / 9 bhavyAH yogyAH, bhavinaH praanninH| 10viyu rhitaa| Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 295 A kevalAnavamAsyA viMzatyaGgyA ca varjite / pUrvalakSe gate svAmI gatvA sammetaparvatam // 120 // jagatvAmI samaM tatra munInAM paJcabhiH zataiH / tapaH prapede'nazanaM sevyamAnaH suraa-'suraiH||121|| yugmm|| mAsAnte phAlgune kRSNasaptamyAM mUlage vidhau / samaM tairmunibhiH khAmI jagAma padamavyayam // 122 // pazca lakSANi kaumAre pRthivIpAlane punaH / yuktA viMzatipUrvAGyA pUrvalakSAzcaturdaza // 123 // nyUnaM viMzatipUrvAjhyA pUrvalakSaM punavrate / ityAyuH zrIsupArzvasya pUrvalakSANi viMzatiH // 124 // 5 zrIpadmaprabhanirvANAt supArzvakhAminitiH / gateSvarNavakoTInAM sahasreSu navavabhUt // 125 // acyutaprabhRtayo'tha surendrAH svAmino munijanasya ca tasya / agnisaMskaraNapUrvamakurvan mokSaparvamahimAnamakharvam // 126 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarita mahAkAvye tRtIye parvaNi zrIsupArzvakhAmicaritavarNano nAma pazcamaH srgH|| 10 1 camne mUlanakSatraM gte| . Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 [tRtIyaM parva kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta SaSThaH srgH| zrIcandraprabhajinacaritram / 5 vande dhvastamahAmohadhvAntAmAnandadAyinIm / candraprabhAmiva giraM candraprabhajinaprabhoH // 1 // caritaM kIrtayiSyAmi candraprabhajinezituH / bhavyAnAM bhavinAM mohahimAnyAtapopamam // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpasya prAgvidehasya maNDane / vijaye maGgalAvatyAmasti pU ratnasazcayA // 3 // padmo rAjA'bhavat tasyAM panAyAH panavad gRham / bhogAvatyAM bhogirAja ivorjitaparAkramaH // 4 // sevyamAno'pi gandhavaidivyasaGgItakAribhiH / atyepsarobhirvArastrIjanaizca privaaritH||5|| divyAGgarAganepathyadukUlaizca manoramaiH / vibhUSyamANasarvAGgazrIvizeSo'pi sarvadA // 6 // bhUmipAlaiH pAlyamAnazAsano'pi divAnizam / nityamakSINakozo'pi sadA susthaprajo'pi hi // 7 // 10 sarvathA duHkhalezasyApyanAspaMdatayA sthitaH / saMsAravAsavairAgyaM sa bheje tatvavidvaraH // 8 // ___ caturbhiH kalApakam / bhavasya cchedanAyAtha gireriva paviM hariH / agrahIt sa parivrajyAM yugandharaguroH purH||9|| vividhAbhigraho dAnto vihitendriyanigrahaH / svavigrahe'pyanAkAGkSazciraM so'pAlayad vratam // 10 // mahAratnaM mahAmUlyairiva sthAnaistu kairapi / durarjamarjayAmAsa tIrthakRnnAma karma saH // 11 // kAlena kSapayitvA''yuva'taMdroH prathamaM phalam / vimAnaM vaijayantAkhyaM sa jagAma mahAtapAH // 12 // itazca jambUdvIpe'smin kSetre ca bharatAbhidhe / purI candrAnanetyasti kssiteraannsnnibhaa||13|| tasthAmanekaratnADhyA vibhAtyApaNavIthikA / udrecitAmbhovibhavaM bhANDamambhonidheriva // 14 // nAnAkArANyagArANi nAnAvarNAni tatra ca / adabhrANIva sandhyAghrANyavatIrNAni bhUtale // 15 // tadudhAneSu dRzyante cAraNAH pratimAsthitAH / AziraH-pAdaniSkampAH puMrupA iva parvatAH // 16 // tasyAM ca vAsAgAreSu satneSu prativimbitaiH / khaireva" keyamanyeti kupyanti 'preyasi striyH||17|| tasyAmAsInmahAsenaH senAcchannamahItalaH / mahIpatiH patirapAmivAdhRSyaziromaNiH // 18 // tadvikramasya samabhUd bhakto bhRtya ivAnizam / pratApastatkiyAM kurvannurvIvijayalakSaNam // 19 // alagyazAsane tasin zA~satyavanimaNDalam / abhUdAjanmavirataH parakhaharaNe janaH // 20 // alabdhamadhyo'bdhiriva zazIvAtimanoramaH / kalpadruriva dAtendra ivAdhIzazca so'bhavat // 21 // kapATapRthule tasyoraHsthale'nanyamAnasA / haMsIva gaGgApuline ramA reme nirantaram // 22 // tasyA''sIllakSmaNA nAma patnI sampUrNalakSaNA / mukhalakSmyAtihAriNyA vijetrI shshlkssmnnH||23|| lAvaNyapUramasamaM sarvAGgINaM dadhatyapi / pIyUSameva sA'varSad dRzApi ca girA'pi ca // 24 // 20 dhvAntam tmH| 2 mahad himam himaanii| 3 rakhasaJcayA nAma puu:-ngrii| * sarvAsvapi pratiSu pano nAmA'bhavat iti pATho vrtte|| 4 bhogAvatI nAma shessnaagngrii| 5 apsarasam atikrAntAbhi:-apsaraso'pi adhikasundarAbhiH 6 aGgarAga:anavilepanam / 7 duHkhalezena rahito'pi ityrthH| 8 vshriire| 9 dukhena arjituM zakyam-durlabham / 1. pratavRkSasya / 11 yasa ambhovibhavaH dUrIkRtaH tatazca prakaTIbhUtam bhANDam ityarthaH / udrecitaM-bhASAyAm 'ulecekheN'| athavA yathA mukkAsu ambhovibhavaHbhASAyAm pANI adhikaM bhavati tathA yatra bhANDe udvecitaH-udviktaH adhikaH ambhovibhavaH / 12 adabhrama-adhikam / 13 purussruupaaH| 14 ratnamayeSu vAsagRheSu / 15 svairiNI iva kA iyamanyA? iti / 16 preyasi-priye ptyau| 17 zAsatipAsanaM kurvti|18daataa indraH iti pdvibhaagH| 19 kapATavat pRthule-vistIrNa / 20 candra yA vijayate iti bhaavH| Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga: ] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / sA sthambhoruhANIva vikacAni pade pade / pAdAbhyAM ropayAmAsa vicarantyatimantharam // 25 // tasyA vo gatyAM ca kauTilyaM na tu cetasi / madhyapradeze tucchatvaM na punarmatisampadi // 26 // tasyA guNacamUM sarvAmapi sarvAtizAyinIm / alaJcakAra senAnIriva zIlaguNo mahAn // 27 // ita vaijayantasthaH sa jIvaH padmabhUpateH / trayastriMzatpayorAzisaGkhyamAyurapUrayat // 28 // cyutvA ca lakSmaNAdevyAH kukSAvavatatAra saH / caitrasya kRSNapaJcamyAmanurAdhAgate vidhau / / 29 / / tadAnIM lakSmaNAdevI tIrthakajanmasUcakAn / caturdaza mahAsvamAn sukhasuptA niraikSata // 30 // taM garbhaM ratnagarbheva ratnasarvasvamujvalam / sukhena dhArayAmAsa lakSmaNAdevyalakSitam // 31 // pauSasya kRSNadvAdazyAmanurAdhAsthite vidhau / candrAGkaM candravarNaM ca sutaratnamasta sA // 32 // tadA cA''sanakampena jJAtvA janmASTamArhataH / sUtikAkarma cakruH SaTpaJcAzaddikumArikAH // 33 // janmastrAtrotsavacikIratha saudharmavAsavaH / anaiSInmeruzirasi svAminaM sumanovRtaH || 34 // atipANDukambalAyAM zilAyAM paramezvaram / vidhAyAGke niSasAda ratnasiMhAsane hariH // 35 // athA'cyutaprabhRtayastriSaSTirapi vAsavAH / svAminaM strapayAmAsurAnupUrvyolasamudaH || 36 // IzAnendrAGkaparyaGke nivezya svAminaM tataH / zakro'pi strapayAmAsa vRSazRGgotthitairjalaiH // 37 // divyAGgarAganepathya vastrairabhyarcya bhaktitaH / bhagavantamiti stotumArebhe pAkazAsanaH // 38 // 297 1 vicarantI - calantI / 2 devaiH parivRtaH / 3 hAsyAspadaM yathA syAt tathA / 4 ut- UdhvaM pAdA yasya sa utpAdaH / TiTTibho bhASAyAm 'TiToDI' svakIyAn pAdAn gaganasya AdhArarUpAn saMbudhya Urdhvameva dhArayati iti lokavAdaH / * "di hada saM0 // + 'hase' saGgha0 // 6 'candraprabha' iti nAma cakAra / 7 kalabho hastizizuH / 5 karAH kiraNAH / 15 vAmanantaguNaM stotuM pravRtto'smi hasauspadam | AdhArabuddhyA gaganasyotpAda iva TiTTibhaH // 39 // vyApiprajJastvatprabhAvAt kSamo'smi nu tava stave / dizo'zrute'lezo'pi paurastyAnilasaGgamAt // 40 // bhavinAM dRSTamAtro vA dhyAtamAtro'pi vA prabho ! / karmapAzacchedanAyApUrvaM zastraM kimapyasi // 41 // zubhAnAM karmaNAmadya jagatyabhyudayaH khalu / paGkajAnAmivA''ditye tvayi vizvatamachidi // 42 // nijaM phalamadattvA'pi galiSyatyazubhaM mama / zephAlikApuSpamiva nizAkarakairAhatam || 43 // pravrajyAdhAri rUpaM te dUre vizvAbhayapradam / mUrttyA'nayA'pi bhagavan ! duHkhaM harasi janminAm // 44 // 20 karmANi bhavamUlAni cchettumatrA''gamaH prabho ! / drumAnivonmUlayituM vane mattamataGgajaH // 45 // alaGkAro yathA muktAhArauMdirhRdayasya me / bahireSa tathA'ntastvaM bhUyAstribhuvanezvara ! // 46 // stutveti prabhumIzAnAdAdAya ca purandaraH / nItvA ca lakSmaNAdevIpArzvamuJcad yathAsthiti ||47|| mahIpatirmahAseno'pyathAkArSInmahotsavam / anyatrApyutsavAyaiva jAto'rhan kiM punargRhe ? // 48 // garbhasthe'smin mAturAsIccandrapAnAya dohadaH / candrAbhacaiSa irtyAMhvacandraprabhamanuM pitA // 49 // jyotsnAgauraprabhApUrapariveSamanoramam / vaijayantasthitasyeva rUpaM bhartuH zizorbabhau // 50 // latAnAmiva dhAtrINAmAkarSan pANipallavAn / dine dine kalabhavad vavRdhe paramezvaraH // 51 // aprAptaM devabhAve'pi svecchAprAptamiva prabhuH / bAlatvamanvabhUjjJAnatrayabhAgapi mugdhavat // 52 // nAnAvidhAbhiH krIDAbhirlala zaizavaM vibhuH / kathAbhiratiramyAbhiH panthAnaM pathiko yathA // 53 // zizutvasaritaH pAraM strIvazIkArakArmaNam / prapede yauvanaM svAmI sArdhadhanvazatonnatiH // 54 // 5 10 25 30 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIyaM parva vida'n bhogaphalaM karmA''dezaM pitrozca pAlayan / jagatpatirupAyaMstA'nurUpA rAjakanyakAH // 55 // pUrvalakSadvaye sArdhe janmato'tigate sati / pitRbhyAmarthito'tyartha caturviMzAGgasaMyutAH // 56 // pUrvalakSAstu SaT sArdhA anaipIt pAlayanmahIm / anadhyAyamivAdhyAyarato dIkSotsukaH prabhuH // 57 // yugmam / / Ayuktairiva mauhUrteratha laukAntikAmaraiH / ajJApi dIkSAsamayaM svayaM jAnannapi prabhuH // 58 // ADhyo vitrajiSuriva pravivrajiSuruccakaiH / dAnaM pradAtumArebhe khAmI saMvatsarAvadhi // 59 // saMvatsarAnte calitAsanairetya surezvaraiH / dIkSAbhiSeko vidadhe svAminaH kiGkarairiva // 60 // tato manoramAM nAma zivikAM zrImanoramAm / vAmyAruroha nR-surA-'surendraparivAritaH // 61 // stUyamAno gIyamAnaH prekSyamANo janairmudA / sahasrAmravaNaM nAmopavanaM bhagavAnagAt // 62 // zivikAtaH samuttIrya ratnAlaGkaraNAdikam / api ratnatrayaM prepsustatyAja paramezvaraH / / 63 // pauSakRSNatrayodazyAM meM ca maitre'pare'hani / samaM nRpasahasreNa SaSThena prAvrajat prabhuH // 64 // martya kSetrasthitaprANimanodravyaprakAzakam / manaHparyayamutpede turya jJAnaM tataH prabhoH // 65 // padmakhaNDapure rAjJaH somadattasya samani / pAraNaM paramAnnena dvitIye'hni prabhuLadhAt // 66 // divyaM ca vasudhArAdipaJcakaM vidadhe'maraiH / ratnapIThaM tena rAjJA tvarItpAdAGkitAvanau // 67 / / himAnyA'pyaparAbhUtaH parAbhUtArkatejasA / akampitaH samIraizca kRtaavshyaaydurdinaiH|| 68 // haimanena nizIthena himIkRtasarombhasA / akhaNDyamAnapretimaH pratimAnavivarjitaH // 69 // araNye vyAghra-siMhAdiduHzvApadabhayAnake / pure ca zrAddhabahule "nirvishessgti-sthitiH|| 70 // ekAkI nirmamo maunI nirgrantho dhyAnatatparaH / trIn mAsAn vijahArovIM chadmasthaH paramezvaraH // 71 // // caturbhiH kalApakam // viharan bhagavAn bhUyaH sahasrAbravaNaM yayau / tasthau pratimayA tatra punnAgasya tarostale // 72 // 20 dvitIyazukladhyAnAnte tasthuSo'tha jagatpateH / praNezuotikarmANi himavacchizirAtyaye // 73 / / phAlgunAsitasaptamyAmanurAdhAgate vidhau / svAminaH kRtaSaSThasyotpede kevalamujjvalam // 74 // surA-'surendrAH sadyo'pi kSetre yojanamAtrake / cakruH samavasaraNaM dezanAtha jagadguroH // 75 // suraiH saJcAryamANAni svarNAjAni nava kramAt / manyAsaiH punAnastat prAgdvArA prAvizat prbhuH||76 // tatra cASTAdazadhanuHzatocaM caityapAdapam / prabhuH pradakSiNIcakre pAlayannahitI sthitim // 77 // 25 tIrthAya nama ityuccairvAcamuccArayan prabhuH / ratnasiMhAsane tatra nyaSadat pUrvadisukhaH // 78 // pravizya ca yathAdvAraM yathAsthAnamavAsthita / caturvidho'pi zrIsaGghaH sasurA-'sura-mAnuSaH // 79 // paJcAGgaspRSTabhUpRSThaH praNamya paramezvaram / jambhAribhaktirabhasAdArebhe stotumityatha // 80 // surA-'sura-narairmUrdhni dhAryamANamidaM prabho! / zAsanaM te vijayate trilokIcakravartinaH // 81 // jJAnatrayadharaH pUrva manaHparyayabhRt tataH / kevalI cAdhunA diSTyA dRSTastvamadhikAdhikam // 82 // * vidana bhogaphalam ityAdikaH ayaM zlokaH saMvR0 mo0 nAsti // 1 karma vidan pitrozca AdezaM pAlayan iti bhAvaH / 2 pANigrahaNaM cakAra / / anAdhyA sNvR0|| 3 anadhyAyaH avkaashdivsH| 4 adhyAyarataH abhyaasttprH| 5 mauhateH muhUrtavedibhiH, AyuktaiH aayojitaiH| 6 jnyaapitH| surAsuraiH sNvR0|| 7 anuraadhaanksstre| maM munisa sNvR0|| 8 vidadhe-amaraiH varSaNaM cake, rAjA ca ratnapITaM cakAra / 9 pratimAH tapovizeSarUpAH abhigrhaaH| 10 pratimAnam-upamAnaM sAdRzyAmiti yAvat / 1 bhayasthAne bhaktasthAne ca yaH samAnacittaH iti yasya gatiH sthitizca nirvishessaa-ekruupaa| 12 atyayaHatikramaNam / 13 kramAH-caraNAH, nyAsaH-sthApanam / 14 pUrvadizAsthitadvAreNa / 15 arhattAm-arhadbhAvamiti / 16 jammAri:indraH, rabhaso begH| Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paSThaH sargaH] triSaSThizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 299 tava jJAnamidaM nAtha ! kevalAbhidhamujvalam / vizvopakArakujIyAcchAyA mArgataroriva // 83 // tAvadevAndhakArANi na yAvad divasezvaraH / madAndhAstAvadevebhA yAvatpazcAnano na hi // 84 // tAvadeva hi dAriyaM na yAvat kalpapAdapaH / tAvadeva payodausthyaM na yAvad vArSako'mbudaH // 85 // tAvadeva hi santApo na yAvat pUrNacandramAH / kubodhAstAvadeveha na yAvat tvaM nirIkSyase // 86 // dRzyase nityamapi yaiH sevyase ca zarIribhiH / tAnanumodayAmIza ! sarvadA'pi premadvaraH // 87 // idAnIM tvatprasAdena tvadarzanaphalaM mama / samyaktvamuttamamidaM bhUyAdAjanma nizcalam // 88 // iti stutvA suna zIre sthite sati jagadguruH / prArebhe dezanAmevaM girA stanitadhIrayA // 89 // anantaklezakallolanilayo bhavasAgaraH / tiryagUrddhamadho jantUn kSipatyeSa pratikSaNam // 90 // eka nivandhanaM tasya kriyate prANibhI ratiH / azucau kRmibhiriva yadatrApi zarIrake // 91 // rasA-'sa~g-mAMsa-medo'sthi-maJja-zukrA-'tra-varcasAm / azucInAM padaM kAyaH zucitvaM tasya tat kutaH // 92 // 10 navasrotaHsravadvirasaniHsyandapicchile / dehe'pi zaucasaGkalpo maiMhAmohavijRmbhitam / / 93 // zukra-zoNitasambhUto malaniHsyandavarddhitaH / garbhe jarAyusaJchannaH zuciH kAyaH kathaM bhavet ? // 94 // mAtRrjagdhAna-pAnottharasanADIkramAgatam / pAyaM pAyaM vivRddhaH san zaucaM manyeta kastaMnoH 1 // 95 // doSadhAtumalAkINaM kRmi-gaNDUpadAspadam / rogabhogigaNairjagdhaM zarIraM ko vadecchuci 1 // 96 // sukhAdUnyanna-pAnAni kSIrekSuvikRtI api / bhuktAni yatra viSThAyai taccharIraM kathaM zuci ? // 97 // 15 vilepanArthamAsaktaH sugandhiryakSakardamaH / malIbhavati yatrA''zu ka zaucaM tatra varmaNi ? // 98 // jamdhvA sugandhi tAmbUlaM supto nizyutthitaH paMge / jugupsate vakragandhaM yatra tat kiM vapuH shuciH||99|| svataHsugandhayo gndh-dhuup-pussp-gaadyH| yatsaGgAd yAnti daurgandhyaM so'pi kAyaH zucIyate ? // 10 // abhyakto'pi vilipto'pi dhauto'pi ghttkottibhiH| na yAti zucitAM kAyaH zuNDA~ghaTa ivaa'shuciH||10|| mRjalA-'nala-vAtAzuMsnAnaiH zaucaM vadanti ye / gatAnugatikaistaistu vihitaM tuSakaNDanam // 102 // 20 tadanena zarIreNa kArya mokSaphalaM tapaH / kSArAbdhe ratnavad dhImAnasArAt sAramuddharet // 103 // dharmadezanayA bharturanayA ca zarIriNaH / bahavaH pratyabudhyanta prAtrazca sahasrazaH // 104 // bhartusvinavatirdattAdayo gaNabhRto'bhavan / utpAdAditripadyA te dvAdazAGgImasUtrayan // 105 // dezanAnte prabhoH pAdapIThastho gaNabhRdvaraH / vidadhe dezanAM datto dattabodhaH zarIriNAm // 106 // tasyApi dezanAprAnte khaM khaM sthAnaM surAdayaH / jagmurnAgarayuvAno vItasaGgItakA iva // 107 // 25 tattIrthabhUrharid yakSo vijayo haMsavAhanaH / dadhAno dakSiNe cakra bhuje vAme tu mudgaram // 108 // mairAlayAnA pItAGgI bhRkuTI nAma devyapi / dadhatI dakSiNI bAhU khaDga-mudgaradhAriNau // 109 // vAmau phalaka-parazulAJchitau bibhratI bhujau / tadA bhagavato'bhUtAmubhe zAsanadevate // 110 // // tribhirvizeSakam // varSaNazIlaH vArSukaH / 2 mithyAjJAnAni / 3 aviratimAn-vratapratyAkhyAnatyAgAdidharmarahitaH prmdvrH| 4 indre / 5 stanitaM meghagarjitam / 6 'prANibhiH ratiH' iti padavibhAgaH / ratiH aasktiH| 7 asRg rudhiram / aghraanni-bhaassaayaam'aaNtrddaaN'| 8 visram-lohitam bhaassaayaam-lohii| * mahanmodeg saMvR0 saGgha0 // milinasyandadeg saGgha // 9 jagdhaM bhakSitam / 10 pAyaM pAyam-pItvA pItvA / / stanau snggh0|| 11 kSIravikRtiH ikSuvikRtizca / ete dve vikRtI anyAsAmapi dhRtazarkarAdivikRtInAmupalakSaNam / 12 shriire| 13 bhkssyitvaa| 14 praatHkaale| 15 zuciH iva dRshyte| 16 tailena abhyktH| 17 mdyghttH| 18 aMzavaH kiraNAH taiH sUryasnAnam / 19 tuSakaNDanam-bhASAyAm 'phophAM khaaNddvaa'| 20kSArAda samudrAt / 21 smaaptsNgiitshrvnnaaH| 22 hNsvaahnaa| Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [tRtIyaM parva amuktasannidhistAbhyAM sarvAtizayabhAjanam / vyomeva candro vyaharat pRthvI candraprabhaprabhuH // 111 // sArdhA dvilakSI sAdhUnAM sAdhvIlakSatrayI punaH / sahasrAzItisahitA dve sahasre tu pUrviNAm // 112 // zatAzItiH sAvadhInAM manaHparyayiNAM tathA / tathA daza sahasrANi kevalajJAnadhAriNAm // 113 // jAtavaikriyalabdhInAM sahasrANi caturdaza / vAdalabdhimatAM saptasahasrI SaT zatAni ca // 114 // sArdhe lakSe zrAvakANAM zrAvikAlakSapaJcakam / sahasrairnavabhinyUnaM parivAro'bhavat prabhoH // 115 // pUrvalakSaM trimAsonaM caturviMzAGgavarjitam / vihatya kevale khAmI yayau sammetaparvatam // 116 // samaM munisahasreNa prapede'nazanaM prabhuH / surA-'suraiH sevyamAno mAsaM cAsthAt tathAsthitaH // 117 // sarvayoganirodhena niSkampaM dhyAnamAsthitaH / tatkSaNaM kSINabhavopagrAhikarmacatuSTayaH // 118 // nabhasyakRSNasaptamyAM zravaNasthe nizAkare / samaM taimunibhiH svAmI jagAma paramaM padam // 119 // 10 kaumAre pUrvalakSe dve sArdhe rAjyasthitau punaH / pUrvalakSAH SaT ca sArdhAzcaturviMzAGgasaMyutAH // 120 // caturviMzatyaGgahInaM pUrvalakSaM punarbate / ityAyuH pUrvalakSANi daza candraprabhaprabhoH // 121 // supArzvasvAminirvANAcchrIcandraprabhanivRtiH / zateSvarNavakoTInAM vyatIteSu navastrabhRt // 122 / / iti mokSamupeyuSaH prabhotinAM caiva zarIrasaMskriyAm / / vidhivad vidadhuH surezvarAH, punareva tridivaM prapedire // 123 // 15 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi candraprabhakhAmicaritavarNano nAma SaSTaH srgH|| * prabhaH pra sNvR0|| sArdhadvi0 sNbR0|| naM kevalAt prabhRti prbhH| vihatya mokSakAlako yayau saMvR. saGgha0 // 1 yogAH vyApArAH, sarvakriyAnirodhena / 2 nbhsyH-bhaadrpdmaasH| ||nnaashcndrprbhsy nivRtiH sNvR0|| rasakriyA sNbR0|| Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / saptamaH srgH| zrIsuvidhinAthacaritram / 15 vande zrIpuSpadantasya puSpadAmeva nirmalam / jagatrayazirovAcaM zAsanaM pApanAzanam // 1 // navamasyAhatastasyAnavamaM caritaM prabhoH / tatprabhAvAt prabhaviSNudhiSaNaH kIrtayAmyadaH // 2 // puSkaravaradvIpArthe prAgvideheSu puSkale / vijaye puSkalAvatyAmasti pUH puNDarIkiNI // 3 // 5 tasyAM paryAmabhannAmrA mahApadmo mahIpatiH / mahAhimAdau gambhIro mahApadma iva hdH||4|| AjanmasvIkRtastasya zaizave yauvane'pi ca / dharmo vapuHzriyA sArdhamavardhata yathottaram // 5 // sa viratyA vihInena muhUrtenApyayata / dhanena vRddhihInena vRddhyAjIva ivAnvaham // 6 // dharmakRtyAni karvANo rAjyakatyAni so'karota / vAripANamivAdhvanyastarannadhvataraGgiNIma // 7 // samyak zrAvakadharma sa nijaM kulamivAmalam / suciraM pAlayAmAsa pramAdarahitaH sudhiiH||8|| 10 prAyaH santoSaniSTho'pi na dharme santutoSa saH / stokadharmAnapi parAn mene cAbhyadhikAn khataH // 9 // divyAstramiva yutpAre bhavapArayiyAsayA / parivrajyAM sa jagrAha jagannandaguroH purH|| 10 // niyUMDhaH zrAvakadharme dRDhaM so'pAlayad vratam / kRtasaMlekhana ivAnazanaM mAraNAntikam // 11 // ekAvalIprabhRtibhiH sa tapobhiH sudustapaiH / arhadbhaktyAdibhizvoccaistIrthakRnnAma nirmame // 12 // evaMvidhairanuSThAnairnijAyurativAhya saH / vimAne vaijayantAkhye maharddhiramaro'bhavat // 13 // itazca jambUdvIpe'smin bharatArdhe tu dakSiNe / kAkandItyasti nagarI zrIvizeSagarIyasI // 14 // bhAnti tatraukasAM muktAvecalAH puSpadhanvanaH / manasvinIvazIkArajapamAla ivA'malAH // 15 // tatrA''yatanasaGgItagItamuccaizcaturvidham / prapadyate khecarINAM gateH stambhanamantratAm // 16 // uddaNDapuNDarIkADhyA vizaMdApA jalAzayAH / vyaktoDuzaradabhrAM dyAmanukurvanti tatra ca // 17 // dUrAdapyabhigamyante nIyante pAdyapAtratAm / prINyante cocitairathustasyAM guruvadarthinaH // 18 // 20 sugrIvo nAma samabhUd graiveyakamivAvaneH / graiveyakAmara iva zriyA tatra mhiiptiH||19|| tasyA''jJA nagarA-'raNya-sAgareSu giriSvapi / siddhamatrAyudhamiva na kvApi pratyaha~nyata // 20 // tasmAdadreriva prAdurbhUtA nItitaraGgiNI / utkallolayazovAriH prAsarat sAgarAvadhi // 21 // yazorAzipayorAzistasyo:zaziromaNeH / vistRtAH kIrtisarito jagrase sarvabhUbhRtAm // 22 // virAmaH sarvadoSANAmabhirAmA'malairguNaiH / sarvarAmA~ziroratnaM tasya rAmeti patyabhUt // 23 // 25 1 avamam adhamam , anavamam uttamam / 2 vRddhyAjIvaH bhASAyAm 'vyaajkhaauu'| 3 jalapAnam / adhvanyaH prvaasii| 4 anyAn janAn alpadharmayuktAn api svataH adhikAn uttamAn amanyata / 5 dRddhmnaaH| 6 saMlekhanA jIvitAvasAnaprAye samaye kriyamANaH saMstArakaH, mAraNAntikam maraNasAmIpyam tatra kriyamANaM tapaH / * mara saMvR0 mo0 // 7 ekAvalInAmakahAravat yatra tapasi upavAsAdibhiH sUkSmatA sthUlatA atisthUlatA ca kriyate tad 'ekAvalI'tapaH / evaM ratnAvalI-muktAvalyAdIni tapAMsi bodhyAni / 8 ativAhya samApya samAptaM kRtvaa| 9 avacUlA dhvajasaMlagnA adhomukhA gucchAH, gRhANAM dhvaje saMbaddhAH mukkAmayAH adhomukhA muktAgucchA iti bhaavH| 10 Ayatane-gRhe gAyaka-gAyikAdibhiH saMgItaM yad gItam gAnam / caturvidhatA ca gAnasyanartanaM 1 abhinayaH 2 vAdanaM 3 bhAlApAdibhiH gAnaM ca 4 iti / 11 arko daNDaH yasya tad uddaNDaM tAdRzaM puNDarIkam-kamalam taiH ADhyAH-pUrNAH / 12 vizadAH ApaH yeSu tAdRzAH jlaashyaaH| 13 yatra zaradi AkAze uDUni-tArakANi vyaktAni / jalAzayAH gaganarUpAH, puNDarIkANi ca tArakarUpANi / 14 yatra dAtAraH yAcakAnAM sammukhaM gcchnti| 15 gaiveyakam-grIvAyAH bhAbharaNam / 16 na kApi skhlitaa| 17 rAmAH striyH| tripaSTi. 39 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 302 kalikAlasarvajazrIhemacandrAcAryapraNItaM [tRtIyaM parva nisargamAnojJakabhUdRzAmAnandadAyinI / gagane candralekheva saikaivAbhUnmahItale // 24 // pakSadvayena zuddhena rAjantI madhurakharI / sA patyurmAnase rAjahaMsIvovAsa sarvadA // 25 // ratirna ratimanvApa na prItiH prItimAyayau / rUpeNApratirUpeNa bhRzaM tasyAH parAjitA // 26 // sugrIvanRpatestasyAzcAnyo'nyamanurUpayoH / krIDatoragamat kAlo rohiNI-zazinoriva // 27 // itazca vaijayantastho mahApadmasya bhUpateH / jIvo'pUrayadAyuH khaM trayastriMzatamarNavAn // 28 // phAlgunAsitanavamyAM mUlasthe rajanIkare / cyutvA tatastasya jIvo rAmAkukSAvavAtarat // 29 // dadarza ca tadA devI mahAkhamAMzcaturdaza / gajAdIMstIrthakRjanmasUcakAn vizato mukhe // 30 // jagadAdhArahetuM taM devI garbha dadhAra sA / krIDantaM mattakalabhaM nimnageva himAdrijA // 31 // atha mArgazIrSakRSNapaJcamyAM mUrlaMge vidhau / zvetavarNa maeNkarAGka sutaratnamasUta sA // 32 // SaTpaJcAzad dikkumAryastato bhogaGkarAdayaH / svAminaH svAmimAtuzca sUtikarmANi cakrire // 33 // saudharmakalpAdhipatirAbhiyogya ivaamrH| AdAya svAminaM bhaktyA meruzailaziro yayau // 34 // tacUlAyA dakSiNato'tipANDukambalAsthite / siMhAsana upAvikSacchakro'GkAropitaprabhuH // 35 // acyutA bhaktitastatrAcyutAdyAstridazezvarAH / triSaSTiH snapayAmAsuH svAminaM tIrthavAribhiH // 36 // athezamaizAnapateH saudharmezaH samArpayat / rekSyavastu svayAmAnte yAmikasyeva yAmikaH // 37 // atha svAminamIzAnotsaGgAsInaM divaspatiH / mapayAmAsa vRSabhazRGgotthairgandhavAribhiH // 38 // aGgarAgairnavaizcarcAmarcA cA''bharaNAdibhiH / ArAtrikaM ca kRtveti prabhuM tuSTAva vAsavaH // 39 // __ dharmaharmyadRDhastambha! samyagjJAnasudhAhrada ! / jagadAnandajImUta ! jaya tribhuvanezvara ! // 40 // jagadIza ! tava brUmaH kiM nAmAtizayAntaram ? / yanmAhAtmyaguNakrItI trilokI yAti dAsatAm // 41 // svargarAjye'pi na bhrAje tathA dAsye yathA tava / bhAtyadrau na tathA ratnamapyanikaTake yathA // 42 // 20 zivaM yiyAsurAyAsIrvaijayantAcchivAntikAt / mArgabhrAntasya lokasya mArga darzayituM dhruvam // 43 // bharatakSetragehasya cirAt tvamasi daivatam / niHzaGkaM tatra dharmo'dya gRhastha iva nandatu // 44 // ni: / avatAraNatAM yAta sarvo'yaM diviSadgaNaH // 45 // jyotsnAyite prabhApUre lIyamAnAni saspRham / diSTyA tvayi cakoranti locanAni cirAt prabho! // 46 // vAsAgAre sabhAyAM vA tiSThatazcalato'pi me / tvannAmamatrasmaraNamastu sarvArthasiddhidam // 47 // jinezvaramiti stutvA gRhItvA ca surezvaraH / nItvA ca rAmAsvAminyAH pArthe nyAsa yathAsthiti 48 kuzalA sarvavidhiSu garbhasthe'smin jananyabhUt / puSpadohadato dantodgamo'sya samabhUditi // 49 // suvidhiH puSpadantazcetyabhidhAnadvayaM vibhoH / mahotsavena cakrAte pitarau divase zubhe // 50 // yugmam // janmataH prabhRti svAmI darzayannantaraM mahat / krameNa vavRdhe mepasaGkrAnteriva vAsaraH // 51 // avApa ca jagannAtho yauvanaM rUpapAvanam / dhanuHzatocaH zvetAGgaH kSIroda iva mUrtimAn // 52 // 30 khAmI bhavavirakto'pi bhRzaM pitranurodhataH / upayeme rAjakanyAH zriyo vijayinIH zriyA // 53 // * mano saMbR0 mo0 // 1 mAnojJakam -saundaryam / 2 mAtR-pitRpakSadvayena, haMsIpakSe pakSa bhASAyAm 'pAMkha' iti / +raa| svapa sNvR0|| 3 ratiH prItizca kAmasya bhArye / 4 mUlanakSatrasthe / 5 vizataH-pravezaM kurvtH| 6 candre mUlanakSatraM gate / 7 makaraH cihna yasya / 8 dvitIyAntam / / tAta)bhaktayasta mo0 saMla. saca // 9 rakSaNIyaM vastu / yAmaH praharaH / yAmikaH prAharikA, bhApAyAm 'pheraavaalo'| 10 jImUto meghH| 11krItI bhASAyAm 'khriidelii'| 12 zobhAM prApnomi / 13 siddhazilAnAmakaM sthAnaM zivam , tasya antikAna samIpAna / ' "pasyApyati saha // 14 jyotsnaasmaane| 15 cakoravat Acaranti / pi vA / tvannAmamantrasmaraNaM me'stu sa sNbR0|| 16 sthApayAmAsa / 17 meSasaMkrAnteH Arabhya / Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / gatAyAM pUrvapaJcAzatsaharuyAM janmataH prabhuH / alubdhaH pitRdAkSiNyAd rAjyabhAramupAdade // 54 // sASTAviMzatipUrvAGgaM kAlaM tAvantameva hi / sAmrAjyaM pAlayAmAsa vidhivat suvidhiprabhuH // 55 // IyeSa ca vrataM khAmI te ca laukAntikAmarAH / tatkRte prerayAmAsuzcATukArA iva prabhum // 56 // gatakAmo yathAkAmaM cintAmaNirivArthinAm / dadau dAnaM jagannAthastataH saMvatsarAvadhi // 57 // paryante tasya dAnasya janmakAla ivAmaraiH / vidhivad vidadhe dIkSAbhiSekaH paramezituH // 58 // 5 tataH sUraprabhA nAmAdhyAruhya zivikAM prabhuH / vRtaH surA-'sura-naraiH sahasrAmravaNaM yayau // 59 // mArgakRSNaSaSThayAM mUle'parAhne SaSThapUrvakam / samaM rAjJAM sahasreNa pravrajyAmAdade prabhuH // 60 // dvitIye'hni zvetapure pure puSpanRpaukasi / cakAra paramAnena pAraNaM paramezvaraH // 61 // vidadhurvasudhArAdipaJcakaM ca divaukasaH / ratnapIThaM svAmipAdasthAne puSpanRpaH punaH // 62 // ekAGgo nirmamo'saGgaH sahamAnaH parISahAn / chamastho vijahArAtha caturmAsI jagatpatiH // 63 // 10 AjagAma prabhurbhUyaH sahasrAmravaNaM vanam / mAlUratarumUle cAvatasthe pratimAdharaH // 64 // ArUDhakSapakazreNerapUrvakaraNakramAt / UrjazuklatRtIyAyAM mUle'bhUt kevalaM prbhoH||65|| tataH samavasaraNaM vyadhIyata surA-'suraiH / pUrvadvAreNa tatrAtha praviveza jagadguruH // 66 // tatra dvAdazakodaNDazatocaM caityapAdapam / prabhuH pradakSiNIcakre sarvAtizayazobhitaH // 67 // 'tIrthAya nama' ityuktvA'dhyAsta siMhAsanaM prbhuH| prAakho dikSu cAnyAsu tadrUpANi vyadhuH suraaH||68||15 yathAsthAnamathAnye'pi niSeduramarAdayaH / praNamyAtha prabhuM zakraH stotumevaM pracakrame // 69 // vItarAgo'si ced rAgaH pANipAde kathaM tava / kauTilyaM cet tvayA muktaM kiM kezAH kuTilAstava // 7 // prajAnAM yadi gopastvaM daNDahasto'si kiM na hi ? / niHsaGgo yadi vA'si tvaM tatkiM trailokyanAthatA 71 yadi tvaM nirmamastat kiM sarvatra karuNAparaH / tyaktAlaGkaraNazcet tvaM tat kiM ratnatrayapriyaH // 72 // zvasyApyanukUlazcet tat kiM mithyAdRzAM dviSan ? / khabhAvasaralazcet tvaM chaastho'sthAH kathaM puraa||73|| 20 dayAvAn yadi vA'si tvaMnyagrahImanmathaM katham ? / yadi ca tvaM gatabhayo bhavAd bhIto'si tat katham // 74 // yApekSAparo'si tvaM tat kiM vizvopakArakaH? / aMdIpto yadi vA'si tvaM dIptaMbhAmaNDalaH katham // 75 // yadi zAntasvabhAvastvaM tat kutastaptavAMzciram / aroSaNo'si yadi ca ruSitaH karmaNAM katham ? // 76 // avijJeyasvarUpAya mahayo'pi mahIyase / siddhAnantacatuSkAya tubhyaM bhagavate namaH // 77 // viracayya stutimiti tUSNIke sati vAsave / bhagavAn suvidhikhAmI vidadhe dezanAmiti // 78 // 25 anantaduHkhasambhAranidhAnaM khalvayaM bhavaH / prabhavazvA''sravastasya viSasyeva mahoragaH // 79 // mano cAkAyakarmANi yogAH karma zubhA- zubham / yadAzravanti jantUnAmAzravAstena kIrtitAH // 8 // mainyAdivAsitaM cetaH karma sUte zubhAtmakam / kaSAya-viSayAkrAntaM vitanotyazubhaM punH|| 81 // zubhArjanAya nirmithyaM zrutajJAnAzritaM vacaH / viparItaM punarjeyamazubhArjanahetave // 82 // zarIreNa suguptena zarIrI cinute zubham / satatArambhiNA jantughAtakenAzubhaM punaH // 83 // 30 kaSAyA viSayA yogAH pramAdA-viratI tathA / mithyAtvamArta-raudre cetyazubhaM prati hetavaH // 84 // yo karmapudgalAdAnahetuH proktaH sa AzravaH / karmANi cASTadhA jJAnAvaraNIyAdibhedataH // 85 // 1 icchAM cakAra / 2 mAlUraH bilvvRkssH| * talamU saMvR0 // 3 UrjaH kaartikH| *puraH sNvR0|| 4 adIptaH akodhH| 5 diiptm-sushobhitm| 6 tapaH kRtavAn / 7 rossyuktH| 8 mhte| 9prabhavaH utpattisthAnam / 10 mimbAraha vara-satyam / zloko'yaM saMdR0 nAsti / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAla sarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIyaM parva 86 // 1 95 // 97 // 98 // 99 // jJAna-darzanayostadvat taddhetUnAM ca ye kila / vighnaM nihnava paizunyA''zAtanA-vAta- matsarAH // jJAna- darzanAcArakarmahetava AsravAH / devapUjA gurUpAstiH pAtradAnaM dayA kSamA // 87 // sarAgasaMyamo dezasaMyamo'kAmanirjarA / zaucaM bAlatapazceti sadvedyasya syurAzravAH // 88 // duHkha-zoka-vadhAstApA-''krandane paridevanam / svAnyobhayasthAH syurasadvedyasyAmI ihA''zravAH // 89 // 5 vItarAge zrute sa dharme sarvasureSu ca / avarNavAditA tItramidhyAtvapariNAmitA // 90 // sarvajJa-siddhi-devApahnavo dhArmikadUSaNam / unmArgadezanA 'narthAgraho'saMyata pUjanam // 91 // asamIkSitakAritvaM gurvAdiSvavamAnanA / ityAdayo dRSTimohasyA''zravAH parikIrtitAH // 92 // kaSAyodayatastItrapariNAmo ya AtmanaH / cAritramohanIyasya sa Azrava udIritaH / / 93 / / prAsanaM sakandarpopahAso hAsazIlatA / bahupralApo dainyoktirhAsasyAmI syurAzravAH // 94 // 10 dezAdidarzanautsukyaM citre ramaNa- khelane / paracitIvarjanaM cetyAzravAH kIrttitA rateH // asUyA pApazIlatvaM pareSAM ratinAzanam / akuzalaprotsAhanaM cAsraterAzravA amI // svayaM bhayaparINAmaH pareSAmatha bhApanam | trAsanaM nirdayatvaM ca bhayaM pratyAzravA amI // parazokAviSkaraNaM svazokotpAda - zocane / rodanAdiprasaktica zokasyaite syurAzravAH // caturvarNasya saGghasya parivAda - jugupsane / sadAcArajugupsA ca jugupsAyAH syurAzravAH // 15 IrSyA-viSayagA ca mRSAvAdo'tivakratA / paradAraratAsaktiH strIvedasyA''zravA ime // svadAramAtra santoSonI mandakaSAyatA / avakrAcArazIlatvaM puMvedasyA''zravA iti // strI-puMsAnaGgasevAgrAH kaSAyAstItrakAmatA / pAkhaNDastrItabhraMzaH paNDhavedAzravA amI // 102 // sAdhUnAM garhaNA dharmonmukhAnAM vighnakAritA / madhu-mAMsAviratAnAmaviratyabhivarNanam // 103 // viratAviratAnAM cAntarAyakaraNaM muhuH / acAritraguNAkhyAnaM tathA cAritradUSaNam // 104 // 20 kaSAya- nokaSAyANAmanyasthAnAmudIraNam / cAritramohanIyasya sAmAnyenA''zravA amI // 105 // paJcendriyaprANivadho bahvArambha- parigrahau / niranugrahatA mAMsabhojanaM sthiravairatA / / 106 / / raudradhyAnaM mithyAtvA'nantAnubandhikaSAyate / kRSNa-nIla- kapotAzca lezyA anRtabhASaNam // 107 // paradravyApaharaNaM muhamaithuna sevanam / avazendriyatA ceti narakAyuSa AzravAH // 108 // unmArgadezanA mArgapraNAzo gUDhacittatA / ArttadhyAnaM sazalyatvaM mAyA''rambha - parigrahau // 109 // 25 zIlavate sAticAre nIla- kApotalezyatA / apratyAkhyAna kaSAyAstiryagAyuSa AzravAH / / 110 / / alpa parigrahA''rambha sahaje mArdavA ''rjave / kApota- pItalezyatvaM dharmadhyAnAnurAgitA // 111 // pratyAkhyAnakaSAyatvaM pariNAmazca madhyamaH / saMvibhAga vidhAyitvaM devatA- gurupUjanam // 112 // pUrvAlApa- priyAlApau sukhaprajJApanIyatA / lokayAtrAsu mAdhyasthyaM mAnuSAyuSa AzravAH // 113 // sarAgasaMyama dezasaMyamokAmanirjarA / kalyANamitrasamparko dharmazravaNazIlatA // 114 // pAtre dAnaM tapaH zraddhA ratnatrayAvirAdhanA / mRtyukAle parINAmo lezyayoH padma- pItayoH // 115 // bAleM tapo'gni-toyAdisAdhanollambanAni ca / avyaktasAmAyikatA daivasyA''yuSa AzravAH / / 116 / / 100 // 101 // 1 30 phe04 1 jJAnahetuSu jJAne sa vinnaH, nihnavaH-apalApa:, paizunyam, AzAtanA, ghAtaH, matsaraH ityate jJAnAvaraNahetavaH / 2 bhAvArakam - AvaraNarUpam / 3 sarvajJasya siddheH devAnAM ca apahnavaH-apalApaH / 4 adhika hasanam / 5 dezaH pradeza:bhaGgopAGgAni iti / 6 paracittasya AkarSaNam / 7 bhayadarzanam / 8 parivAdaH - nindA jugupsA-ghRNA / 9 unmukhAH tatparAH / 10 bhamyacirAsthitAnAm / 31 dharma mArgasya nAzaH / * *khyAnAH ka0 saM0 // 12 vivekarahitaM tapaH-ajJAnatapaH / 96 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 305 mano-cAkAyavakratvaM pareSAM vipratAraNam / mAyAprayogo mithyAtvaM paizunyaM calacittatA // 117 // suvarNAdipraticchandakaraNaM kUTasAkSitA / varNa-gandha-rasa-sparzAdyanyathApAdanAni ca // 118 / / aGgopAGgacyAvanAni yatra-paJjarakarma ca / kUTamAna-tulA-karmA-'nyanindA-''tmaprazaMsanam // 119 / / hiMsA-'nRta-steyA-brahma-mahArambha-parigrahAH / paruSA-'sabhyavacanaM zuciveSAdinA madaH // 120 // maukharyA-''krozau saubhAgyopaghAtaH kArmaNakriyA / parakautUhalotpAdaH parahAsa-viDambane // 121 // 5 vezyAdInAmalaGkAradAnaM dAvAgnidIpanam / devAdivyAjAd gandhAdicaurya tIvakaSAyatA // 122 // caitya-pratizrayA-''rAma-pratimAnAM vinAzanam / aGgArAdikriyA caivAzubhasya nAmna AzravAH // 123 // eta evAnyathArUpAstathA saMsArabhIrutA / pramAdahAnaM sadbhAvArpaNaM kSAntyAdayo'pi ca // 124 // darzane dhArmikANAM ca sambhramaH svAgatakriyA / AzravAH zubhanAmno'tha tIrthakunnAmna AzravAH // 125 // bhaktirarhatsu siddheSu guruSu sthavireSu ca / bahuzruteSu gacche ca zrutajJAne tapasviSu // 126 // Avazyake vrata-zIleSvapramAdo vinItatA / jJAnAbhyAsastapastyAgau muhurSyAnaM prabhAvanA // 127 // saGgha samAdhijananaM vaiyAvRtyaM ca sAdhuSu / apUrvajJAnagrahaNaM vizuddhirdarzanasya ca // 128 // AdyantatIrthanAthAbhyAmete viMzatirAzravAH / eko dvau vA trayaH sarve vA'nyaiH spRSTA jinezvaraiH // 129 // parasya nindA-'vajJopahAsAH sadguNalopanam / sadasadopakathanamAtmanastu prazaMsanam // 130 // sadasadguNazaMsA ca saddoSAcchAdanaM tathA / jAtyAdibhirmadazceti nIcairgotrAzravA amI // 131 // 15 nIcairgotrAvaviparyAso vigatagarvatA / vAkAya-cittairvinaya uccairgotrAzravA amI // 132 // dAne lAbhe ca vIrye ca tathA bhogopbhogyoH| savyAjA-'vyAjavighno'ntarAyakarmaNa aashrvaaH|| 133 // tadityAzravajanmA'yamapAro bhavasAgaraH / pravrajyAyAnapAtreNa taraNIyo manISiNA // 134 // kumudAnIndubhAsevAbudhyanta bahavastadA / dharmadezanayA bhartuH prAvajaMzca sahasrazaH // 135 // aSTAzItirAhAdyA Asan gaNabhRtaH prabhoH / dezanAnte ca vidadhe varAho dharmadezanAm // 136 // 20 gaNabhRddezanAnte'yuH skhaM khaM sthAnaM saiMrA-'surAH / nandIzvarasya madhyena kurvanto'STAhnikotsavam // 137 // tattIrthajanmA tvajitaH zvetAGgaH kUrmavAhanaH / bibhrANo dakSiNI vAhU mAtuliGgA-'kSasUtriNau // 138 // vAmau tuM nakula-kuntadhAriNau dhArayan mujau / nityamAsannavAsId bhartuH zAsanadevatA // 139 // tathotpannA sutArAkhyA gaurAGgI vRSavAhanA / varadaM sAkSasUtraM ca vibhrANA dakSiNau bhujau // 140 // kalazA-kuzinau bAhU dadhAnA dakSiNetarau / pAripArzvikyabhUnnityaM bhartuH zAsanadevatA // 141 // 25 tAbhyAmadhiSThitAbhyarNaH kRpArasamahArNavaH / vijahAra jagannAtho jagatIM bodhayan janAn // 142 // sAdhudvilakSI sAdhvInAM lakSaM viMzasahasrayukU / avadhijJAninAmaSTau sahasrAH sacatuHzatAH // 143 // sahasra pUrviNAM sAdhaM manaHparyayiNAM punaH / paJcasaptatizatyeSA kevalajJAninAmapi // 144 // jAtavaikriyalabdhInAM sahasrANi trayodaza / saJjAtavAdalabdhInAM sahasrANi paDeva hi // 145 // saikonatriMzatsahasrA zrAvakANAM dvilakSyatha / zrAvikANAM caturlakSI dvAsaptatisahasrayuk // 146 // 30 kRtrimasuvarNAdi kRtvA satyasuvarNAditvena prakaTanam / 2 anyapadArthAnAM varNAdiparAvartana kRtvA mUlapadArtharUpatayA vyavahAraH, yathA kRtrimaM ghRtam-'vejiTebala dhii'| 3 devaadinimittm| 4 pratizrayaH -upAzrayaH dAnazAlA vaa| 5 smbhrmH-aadrH| 6 avazyakartagyarUpapratikramaNAdikam / 7 sevaa| 8 taditi-tena pUrvoktena prakAreNa / * surezvarAH sNbR0|| +ca sNvR0|| 1 bhamparNam-sAmIpyam / 1. meSAM bAdalabhiH -prtivaaavshyvijyruupaa| Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ tRtIyaM parva UnamaSTAviMzatyaGgayA caturmAsyA ca kevalAt / pUrvalakSaM viharataH parivAro'bhavat prabhoH // 147 // // paJcabhiH kulakam // sammetAdriM tato gatvA RSINAM dazabhiH zataiH / prapede'nazanaM svAmI mAsaM cAsthAttathAsthitaH // 148 // narbhasyakRSNa navamyAM mUle me taiH saharSibhiH / zailezI dhyAnalInaH san svAmyagAdavyayaM padam // 149 // 5 kaumAre pUrvalakSArdhamatha rAjyasya pAlane / yuktamaSTAviMzatyA'GgaiH pUrvalakSArdhameva hi // 150 // aSTAviMzatyaGgahInaM pUrvalakSaM punarvate / ityAyuH pUrvalakSe dve suvidhikhAmino'bhavat // 151 // zrIcandraprabhanirvANAt suvidhisvAminirvRtiH / sAgaropamakoTInAM gatAyAM navatAvabhUt / / 152 / / vidhivadamaranAthAH kAyasaMskArapUrva, munidazazatayuktasyArhato'STAdhikasya / zivagatimahimAnaM cakrire niHsamAnaM, tadanu saparivArAH svaM svamIyurvimAnam // 153 // suvidhikhAminirvANAd gate kAle kiyatyapi / huNDAvasarpiNIdoSAt sAdhUcchittirajAyata // 154 // sthavirazrAvakAn dharmamathApRcchannatadvidaH / panthAnaM pathasammUDhAH pathikAn pathikA iva // 155 // kiJcit kathayatAM teSAM dharmamAtmAnusArataH / arthapUjAM vidadhire te janAH zrAvakocitAm // 156 // pUjayA jAtagarddhAste zAstrANyAsUtrya tatkSaNam / mahAphalAni dAnAni vividhAnyAcacakSire // 157 // kanyAdAnaM mahIdAna pradAnamaya~sAmapi / tiladAnaM ca kArpAsaMdAnaM dAnaM gavAmapi // 158 // svarNadAnaM raupyadAnaM pradAnaM sadmanAmapi / azvadAnaM gajadAnaM zayyAdAnamathAparam // 159 // dAnaM mahAphalaM sarvamatrAmutra ca nizcitam / evaM vyAcakhyurAcAryabhUya te gRbhavo'nvaham // 160 // dAnasya cocitaM pAtramAtmAnaM vyAcacakSire / apAtraM cAparaM sarvamakhavahAdurAzayAH // 161 // apyevaM vaJcakAste'yurlokAnAM gurutAM tadA / nirvRkSadeze kriyate gheraNDasyApi vedikA // 162 // jajJe tIrthocched evaM samantAt, kSetre'sminnA''zItalakhAmitIrtham / ekacchatraM viprakhedaistadAnIM, cakre rAjyaM nizyulUkairivoccaiH // 163 // mithyAtvamA''zAntijineza mitthamanyeSvabhUt SaTsu jinAntareSu / tIrthapraNAzAdabhavacca teSu, mithyAdRzAmaskhalitaH pracAraH // 164 // 10 15 20 306 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi suvidhikhAmicaritavarNano nAma saptamaH sargaH / 1 dhyAnasthaH / 2 nabhasya:- bhAdrapadamAsaH / 3 sAdhUnAm ucchedaH / 4 ye dharma na vidanti te / *atha pUdeg saMvR0 mo0 // 5 dhanena pUjAm / 6 gardhaH - AsaktiH / 7 ayaH lohaH / etacca anyadhAtUnAm upalakSaNam / sarva sukhArthehA saMdR0 // 8 akharvam - atyadhikam / 9 vedikA - catuSkoNam Asanam, bhASAyAm ' bAjoTha' iti / 10 zItalasvAmitIrtham avadhiM kRtvA sasa Arabhya / 11 zAntijinatIrthaparyantam / Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / aSTamaH sargaH / zrIzItalanAthacaritram / zrIzItalajinendrasya pAdAH zItaruceriva / bodhayantaH kuMvalayaM santu vaH zivatAtayaH // 1 // idaM jagatrayazrotra zItalIkArakAraNam / zItalasya bhagavatazcaritaM kIrtayiSyate // 2 // puSkaravaradvIpArdhe prAvidehavibhUSaNe / vijaye vatsasaMjJe'sti susImA nAma pUrvarA // 3 // tasyAM padmottarAkhyo'bhUnnRpaH sarvanRpottaraH / anuttaravimAnibhya ivaikaH kazcidAgataH // 4 // alazAsane sarvaprANinAM karuNApare / sodarAviva tatrA''stAM vIra - zAntAbhidhau rasau // 5 // upAyairvardhayastaistaiH so'naipAyairanekazaH / nityaM dharme jajAgAra bhANDAgAra ivezvaraH // 6 // adya zvo vA bhRzamamuM tyajAmIti sa cintayan / saMsAravAse videzasthAyIvAsthAdanAsthayA // 7 // anyadA rAjyamutsRjya prAjyamapyazmakhaNDavat / srastAghasUripAdAnte sa pravrajyAmupAdade // 8 // vratAni niratIcArANyAcarannArjayat sudhIH / sa tIrthakRnnAmakarma sthAna kairAgamoditaiH // 9 // vividhAbhigrahaistItraistapobhirvividhairapi / janmAtivAhya sakalaM so'bhavat prANatezvaraH // 10 // 1 307 itazva jambUdvIpe'smin kSetre cAtraiva bhArate / zrIbhadraM bhadrilapuraM nAmAsti pravaraM puram // 11 // parikhAvalayenoccaiH prAkArastatra kAJcanaH / jambUdvIpajagatyabdhivalayeneva zobhate // 12 // sAyamArpaNavIthISu pradIptA dIpadhoraNI / tatra saMlakSyate svarNakaNThikeva purazriyaH // 13 // RddhyA mahatyA bhujaGga-vRndArakavilAsabhUH / bhogAvatyamarAvatyoriva sAreNa tat kRtam // 14 // tasmiMzca satrazAlAsu mahebhyai bhajanArthinaH / bhojyante vividhairbhojyairutsave khajanA iva // 15 // tasmin dRDharatho nAma nAmitArAtimaNDalaH / abhUd bhUmaNDalaM vyApya sthito'bdhiriva bhUpatiH // 16 // sa maharSigaNenApi varNyamAnairnirantaram / adhikAdhika matrIjyad guNairapyaguNairiva // 17 // pratyarthibhyo balAdAttAmarthibhyaH sa zriyaM dadau / adattAdAnadoSasya prAyazcittamivA''caran // 18 // tasyAgrato bhUpatayaH kRtabhRluThanA muhuH / sarvAGgAliGgitabhuvo bhUpatitvaM cirAd yayuH // 19 // jJAnopadezalezo'pi tasmin gurujanaiH kRtaH / vitastAra mahAprAjJe salile tailavinduvat // 20 // mandAkinIva saritAM satInAmagrataHsarA / tasyAbhUd hRdayAnandA patnI nandeti nAmataH // 21 // mandamandapadanyAsairvicarantyA manoramam / gatau ziSyA ivaitasyA rAjahaMsyo'pi lakSitAH // 22 // sugandhimukhaniHzvAsaM yad yat kiJciduvAca sA / prapede vacanaM tat tad bhramarAkRSTimatratAm // 23 // rUpavatyA abhUt tasyAH svasminnevopamAnatA / vihAyaso mahattva hi nopamAnaM bhavet param // 24 // syUte ca khaguNaiH khAnte dRDhaM dRDharathasya sA / abhUd dRDharatho'pyasyA utkIrNa iva cetasi // 25 // ita prANate kalpe padmottaramahIpateH / jIvaH svAyurapUriSTa viMzatiM sAgaropamAn // 26 // cyutvA rAdhe kRSNaSaSThayAM pUrvASADhAsthite vidhau / padmottaranRpajIvo nandAkukSAvavAtarat // 27 // 1 kumudam pRthvIvalayaM ca / 2 zivavistArakAriNaH / 3 anapAya:- nirdoSaH / 4 bhANDAgAraH 'bhaMDAra' iti bhASA / 5 paradezavAsI iva / 6 Agame hi tIrthakaranAmahetUni viMzatiH nimittAni prasiddhAni / 7 prANatasvargasyendraH / 8 ApaNaH haTTaH / 9 dhoraNI zreNiH / 10 dAnazAlAsu 11 lajAM prApa / 12 sarvAGgaH bhuvaM saMspRzya namaskRtya yayuH / 13 utkIrNaH - 'korelo' bhASA / 14 vaizAkhe / 5 10 15 20 25 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta [tRtIyaM parva nandAsvAminyapi tadA sukhasuptA vyalokayat / caturdaza mahAsvamAMstIrthakRjanmasUcakAn // 28 // mAghasya kRSNadvAdazyAM pUrvApADhAgate vidhau / zrIvatsAjhaM svarNavarNaM zrInandA'sUta nandanam // 29 // aSTAdholokavAstavyA UrddhalokajuSo'STa ca / aSTA'STau rucakadizAM catasro vidizAM punaH // 30 // mantrakadvIpamadhyasthAzcatasrazcalitAsanAH / SaTpaJcAzad dikumAryaH sUtikarmetya cakrire // 31 // zako'pyupetya tatrA''zu gRhItvA svAminaM svayam / sumeruparvatazirasyupeyAya vRto'maraiH // 32 / / atipANDukambalAyAM ratnasiMhAsanopari / aGkAdhiropitapatirdivaspatirupAvizat // 33 // hadinInAtha-hadinI-hRdAdibhyaH smaahRtH| asyaSiJcana jalainAthamathendrA acyutaadyH|| 34 // IzAnAGke prabhuM nyasya zakro'pyaslapayata ttH| vikrtsphaattikvpvissaannaamodrjlaiH|| 35 // divyAGgarAgaizcarcitvA'rcitvA cA''bharaNAdibhiH / jagatpatimiti stotuM samArebhe divaspatiH // 36 / / ___ jayekSyAkukulakSIraratnAkaranizAkara ! / jaganmohamahAnidrAvidrAvaNadivAkara ! // 37 // khAmAlokayituM tvAM ca stotuM tvAmarcituM tathA / AzaMmAmyAtmano'nantA dRzo jihvA bhujA api // 38 // khAmin dazamatIrtheza ! tava pAdAravindayoH / nyastAnyamUni puSpANi sampannaM tu phalaM mayi // 39 // amandaM dadadAnandaM duHzvatApArditAtmanAm / martyaloke'vAtarastvaM jImUta iva nUtanaH // 40 // vasantasamayeneva darzanena tava prabho ! / syuradya nUtanazrIkAH prANinaH pAdapA iva / / 41 // tvadarzanapavitrANi yAni tAni dinAni me / dinAni zeSANi punaH kRSNapakSatamasvinI // 42 // syUnAnIvA''tmanA nityaM kukarmANi zarIriNAm / tvayA'dya vighaTantAM drAgayaskAntena lohavat / / 43 // anna vA divi vA tiSThastiSThannanyatra vA kvacit / tvadvAhanamahaM bhUyAM tvAmeva hRdaye vahan // 44 // __ evaM dazamamarhantaM stutvA dazarzatekSaNaH / AdAyA''nIya cAmuzcannandApAca~ yathAsthiti // 45 / / cakre baharabhenApi kArImokSAdinotsavaH / jagato'pi hi mokSAya tAdRzAM janma pAvanam // 46 // rAjJaH santaptamapyaGgaM nandAsparzana zItyabhUt / garbhasthe'sminniti tasya nAma zItala ityabhUt // 47 // husatkumArakAlAdhArIndravi sevitaH / vavRdhe'mbhodhivelAvad jagannAtho dine dine // 48 // zaizavaM vyatyalAviSTa krameNa paramezvaraH / zaizavAd yauvanaM cA''pa grAmAt puramivA'dhvagaH // 49 // prabhurnayatidhanvoco rarAjA''jAnubAhukaH / pArzvato lambamAnoruvallIka iva pAdapaH // 50 // viSayeSu nirIho'pi pitRbhyAM prArthitaH prabhuH / cakAra pANigrahaNaM piNDAdAnamiva dvipaH // 51 // 25 atha pUrvasahasrANAM gatAyAM paJcaviMzatau / jagrAha pitRdAkSiNyAd rAjyaM zrIzItalaprabhuH // 52 // paJcAzatpUrvasahasrImapUrvabhujavikramaH / pUrvakramAgataM rAjyaM zazAsa vidhivat prabhuH // 53 // ___ atha saMsArasaMvAsAd vyarajyata prabhormanaH / AsanAni praceluzca laukAntikadivaukasAm // 54 // ayudhyantA'vadhijJAnAdevaM te tridivaukasaH / jambUdvIpAbhidhe dvIpe bharatArthe ca dakSiNe / / 55 // dazamo bhagavAnarhan vratecchurvartate tataH / taM vayaM prerayAmo'dya sadAkRtyamidaM hi naH // 56 // yugmam / / 30 vimRzyaivaM brahmalokAt surAH sArasvatAdayaH / etya vijJapayAmAsuriti svaaminmaantaaH|| 57 / / araNyasrotasIvAsiMstIrthAbhAvena dustare / saMsAre vizvakRpayA tIrtha nAtha ! pravartaya / / 58 // 1 sUtikarma etya-Agatya / 2 divsptiH-indrH| 3 hRdinInAthaH-samudraH, hdinii-ndo| 4 vidrAvaNam-nAzanam / 5 'anantAH' ityAdIni catvAri padAni dvitIyAntAni / 6 jiimuutH-meghH| 7 zepANi dinAni amAvAsyArUpANi iti bhaavH| 8 syUtam-sambaddham / 9 tvadvAhanam-ravadbhaktidhAraka iti / 10 dazazatekSaNaH-sahasranayanaH, indra ityrthH| 11 kArAmokSAdinAbandijanamokSAdinA utsvH| * degcya tate saca // 12 araNyasrota:-araNyasthitaH jlaashyH| 13 tIrtham-uttaraNasthAnam, bhASAyAm 'ghATa' iti / Vain Education International Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam 309 ityuditvA yayurbrahmalokaM laukAntikAmarAH / zItalakhAmyapi dadau dAnaM saMvatsarAvadhi // 59 // ante ca tasya dAnasya surendraizcalitAsanaiH / dIkSAkalyANakalAnaM vidadhe shiitlprbhoH||6|| kRtAGgarAgo bhagavAnAmuktAMzukabhUSaNaH / trijagadbhUSaNaM nAtho dattabAhurbiDaujasA // 61 // anyairapi dhRtacchatra-cAmarAdiH surezvaraiH / adhyAruroha zivikAratnaM candraprabhAbhidham // 62 // yugmam // surA-'surasahasrANAM sahasraiH parivAritaH / sahasrAmravaNaM nAma khapuropavanaM yayau // 63 // tatastitIrghaH saMsAraM bhAravad bhUSaNAdikam / ujjhAJcakAra jhagiti prabhuH zivagatipriyaH // 64 // zakranyastaM devadUSyAMzukamasaMsthale dadhat / paJcabhirmuSTibhiH kezAnucakhAna jagatpatiH // 65 // kSIrode nyasya tAn kezAn zake punarupeyuSi / niSiddhatumule baddhAJjalau dvAHstha iva sthite // 66 // surA-sura-narendrANAM pratyakSamapare'hani / mAghasya kRSNadvAdazyAM pUrvASADhAsthite vidhau // 67 // samaM nRpasahasreNa kRtaSaSThatapAH prabhuH / sAvadyayogaviratipratijJAM pratyapadyata // 68 // 10 ||tribhirvishesskm // turya jJAnaM prabhojajJe manaHparyayasaJakam / kRtvA praNAmaM ca yayuH khaM khaM sthAnaM surAdayaH // 69 / / dvitIye'hni riSTapure punarvasunRpaukasi / pAraNaM paramAnnena vidadhe zItalaprabhuH // 70 // cakre ca vasudhArAdipaJcakaM vibudhaistataH / svarNapIThaM punastatra punarvasunRpo vyadhAt // 71 // vividhAbhigrahadharaH sahamAnaH parISahAn / chadmasthatayA trIn mAsAn vyahArSIcchItalaprabhuH // 72 // 15 sahasrAmravarNa bhUyo'pyAjagAma jagadguruH / tatra pratimayA tasthAvadhastAt plakSazAkhinaH // 73 // bhaTo vaipramivA''ruhya zukladhyAnaM dvitIyakam / jaghAna ghAtikarmANi ripUniva jagadguruH // 74 // pauSakRSNacaturdazyAM pUrvASADhAgate vidhau / kevalajJAnamutpede zItalakhAminastataH / / 75 // vapraistribhizcatuArai rAna-sauvarNa-rAjataiH / tataH samavasaraNaM ckrurdevaa'sureshvraaH|| 76 // tatra pravizya prAradvArA pradakSiNyakarot prabhuH / caityavRkSamazItyapradazadhanvazatonnatam // 77 // 'namastIrthAyeti vadana pUrvasiMhAsane prabhuH / nyaSadad dikSu cAnyAsu tadrUpANyamarA vyadhuH // 78 // tatra tasthuryathAsthAnamathAnye'pyamarAdayaH / svAmivAcaM pratIcchantaH stanitaM varhiNA iva // 79 // khAminaM zItalamatha ziraHsaMspRSTabhUtalaH / namaskRtsAalidhara iti vajradharo'stavIt // 80 // tvatpAdapaGkajanakhadyutijAlajalaplevaiH / snAyaM snAyaM punanti khaM dhanyAstribhuvanezvara ! // 81 // bhAskareNeva gaganaM haMseneva mahAsaraH / pArthiveneva nagaraM zobhate bhArataM tvayA // 82 // AlokastimireNeva sUryAstendUdayAntare / mithyAtvena parAbhUto dharmastIrthadvayAntare // 83 // jagadandhamidaM jajJe nirvivekavilocanam / apatheSu pravavRte disUDhamiva sarvataH // 84 // adharmo dharmabuddhyA cA'devatA devatAdhiyA / gurubuddhyA cA'guravo bhrAntairjagRhire jnaiH||85|| narakAvaTapAtAya jagatyasminupasthite / nisargakaruNAmbhodhistatpuNyaistvamavAtaraH // 86 // mithyAtvAzIviSo loke prabhaviSNurasau ciram / tAvadeva na yAvat te prasared vacanAmRtam // 87 // 30 tanmithyAtvApasAreNa samyaktvaM jagato'dhunA / bhAvi prabho! kevalaM te ghAtikarmakSayAdiva // 88 // itthaM stutvA sthite zake bhagavAn shiitlprbhuH| girA sudhAmadhurayA vidadhe dezanAmiti // 89 // 1 bhAmuktam-parihitam / 2 asH-skndhH| 3 vprH-durgH| * degtaiH / samavasaraNaM cakrurdevAstataH surA-'surAH sNbR0|| 4 brhinnaaH-myuuraaH| 5plava:-jalapUram / 6 sAyaM snAyam-adhikaM snaatvaa| 7 sUryAstasya candrodayasya ca antare / 8 bhvtt:-kuupH| 9 AzIviSa:-daMSTrAviSaH srpH| triSaSTi. 4. 20 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 31. kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta [ tRtIyaM parva saMsAre kSaNikaM sarva nAnAduHkhanibandhanam / mokSAya yatitavyaM tad bhavenmokSastu saMvarAt // 90 // sarveSAmAzravANAM tu nirodhaH saMvaraH smRtaH / sa punarbhidyate dvedhA dravya-bhAvavibhedataH // 91 // yaH karmapudgalA''dAnacchedaH sa dravyasaMvaraH / bhavahetukriyAtyAgaH sa punarbhAvasaMvaraH // 92 // yena yena hyupAyena rudhyate yo ya AzravaH / tasya tasya nirodhAya sa sa yojyo manISibhiH // 93 // kSamayA mRdubhAvena RjutvenApyanIhayA / krodhaM mAnaM tathA mAyAM lobhaM rundhyAd yathAkramam // 94 // asaMyamakRtotsekAn viSayAn viSasannibhAn / nirAkuryAdakhaNDena saMyamena mahAmatiH // 95 // tisRbhirguptibhiryogAn pramAdaM cApramAdataH / sAvadyayogahAnena viratiM cApi sAdhayet // 96 // saddarzanena mithyAtvaM zubhasthairyeNa cetasaH / vijayetA''ta-raudre ca saMvarArthaM kRtodyamaH // 97 // yathA catuSpathasthasya bahudvArasya vezmanaH / anAvRteSu dvAreSu rajaH pravizati dhruvam // 98 // praviSTaM snehayogAcca tanmayatvena badhyate / na vizena ca badhyeta dvAreSu sthagiteSu tu // 99 // yathA vA sarasi kvApi sArairvizejalama / teSa ta pratiruddheSa pravizena mnaagpi||100|| yathA vA yAnapAtrasya madhye randhervizeJjalam / kRte randhrapidhAne tu na stokamapi tad vizet // 101 // yogAdiSvAzravadvAreSvevaM ruddheSu sarvataH / karmadravyapravezo na jIve saMvarazAlini // 102 // saMvarAdAzravadvAranirodhaH saMvaraH punaH / kSAntyAdibhedAd bahudhA tathaiva prtipaaditH||103 // 15 guNasthAneSu yo yaH syAt saMvaraH sa sa ucyate / mithyAtvAnudayAt parastheSu mithyaatvsNvrH||104|| tathA dezaviratyAdau syAdaviratisaMvaraH / apramattasaMyatAdau pramAdasaMvaro mataH // 105 // prazAnta-kSINamohAdau bhavet kaSAyasaMvaraH / ayogyAkhyakevalini sampUrNo yogasaMvaraH // 106 // saMvRtaH saMvareNaivaM bhavasyAntaM vrajet sudhIH / nizchidrayAnapAtreNa sAMyAtrika ivAmbudheH // 107 / / prabhostayA dezanayA prabuddhA bahavo janAH / pravrajyAM jagRhuH kepi ke'pi zrAvakatAM punaH // 108 // 20 AnandAdyA ekAzItiH prabhorgaNabhRto'bhavan / dezanAnte prabhozcakre'thA''nando dharmadezanAm // 109 // AnandadezanAnte ca namaskRtya jagadgurum / sthAnaM nijanijaM jagmuH surA-'sura-narezvarAH // 110 // tattIrthabhUrbrahmanAmA yakSarUyakSazcaturmukhaH / padmAsanaH zvetavarNazcaturbhirdakSiNairbhujaiH // 111 // mAtuliGga-mudgarabhRt-sapAzA-'bhayadAyibhiH / vAmestu nakula-gadA-'GkuzA-'kSasUtradhAribhiH // 112 // tathotpannA tvazoketi mudgavarNA'davAhanA / bibhrANA dakSiNau bAhudaNDau varada-pAzinau // 113 // phailA-'Gkuzadharau bAhU vahantI dakSiNetarau / ubhe abhUtAM dazamArhataH zAsanadevate // 114 // upAsamAnastAbhyAM ca vijahe zItalaprabhuH / tataH pUrvasahasrAMstrimAsonAM paJcaviMzatim // 115 // lakSaM munInAM sAdhvInAM lakSamekaM SaDuttaram / caturdazapUrvabhRtAM caturdaza zatAni ca // 116 // avadhijJAnadharANAM dvAsaptatizatI punaH / sArdhAH sapta sahasrAstu manaHparyayadhAriNAm // 117 // zatAni saptatiratha kevalajJAnadhAriNAm / jAtavaikriyalabdhInAM sahasrA dvAdazaiva tu // 118 // zatAni cASTapaJcAzad vAdalabdhimatAM punaH / zrAvakANAmubhe lakSe navAzItisaharuyapi // 119 // zrAvikANAM caturlakSyaSTapaJcAzatsahasrayukU / iti jajJe parIvAraH prabhorviharataH sataH // 120 // mokSakAle'tha samprApte sammetAdriM yayau prbhuH| prapede'nazanaM tatra sahasreNArSibhiH saha // 121 // mAsAnte vaizAkhakRSNadvitIyAyAM nizAkare / pUrvASADhAgate svAmI mokSe'gAt taiH saharSibhiH // 122 // kumArabhAve pUrvANAM sahasrAH paJcaviMzatiH / paJcAzat pUrvasahasrAH pRthivIparipAlane / / 123 // 1 utseka:-utsecanam-poSaNam / 2 nirAkupAt-ti adhyaahaarym| 3 vijayeta-parAjite kuryAt / 4 dhykssH-trinetrH| .rNAjavA sNvR0|| pAzAirAgharobAra vinatI dadeg saMbR0 / 25 30 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam pravrajyApAlane pUrvasahasrAH paJcaviMzatiH / evamAyuH pUrvalakSamabhUcchrIzItalaprabhoH // 124 // suvidhisvAminirvANAnirvANaM zItalaprabhoH / sAgaropamakoTISu vyatItAsu navavabhUt // 125 // zrIzItalasya munibhiH saha tairvimuktimAseduSo diviSadAM patayo yathAvat / nirvANayAnamahimAnamudArazobhaM cakruryayurnijanijaM punareva lokam // 126 // // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye tRtIye parvaNi zrIzItalakhAmicaritavarNano nAmASTamaH sargaH // // samAptaM ca tRtIyaM parva // zrIsambhavaprabhRtitIrthakRtAM tRtIye'STAnAM caritramiha parvavare'STasarge / dhyeyaM padasthamiva vArirahe'STapatre'nudhyAyato bhavati siddhiravazyameva // 1 // // grnthaagrm-1804|| 5 padasvam-zabdarUpam-japarUpamiti / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // arham // // namaH zrIdharmakathAnuyogavyAkhyAtRbhyaH sthavirebhyaH // kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryavinirmita triSaSTizalAkApuruSacaritam / zrIzreyAMsajinAdidvAviMzatizalAkApuruSacaritapratibaddhaM caturthaM parva / prathamaH srgH| zrIzreyAMsajinAdicaritam / zrIzreyAMsaprabhoH pAdAH zreyo vizrANayantu vaH / niHzreyasapathAlokadIpAyitanakhAMzavaH // 1 // zrIzreyAMsajinendrasya pavitritajagatrayam / laivitraM karmavallInAM caritramidamucyate // 2 // puSkaravaradvIpArdhe prAgvideheSu sundare / vijaye kacchasajJe'sti nAmnA kSemeti pUrvarA // 3 // mahIbhRnmaulimukuTadhRSTAjhinalinadvayaH / rAjA nalinagulmo'bhUd guNairamalinaH sadA // 4 // sa khAmI matriNo matrabalAkRSTariputriyaH / surarASTropamaM rASTraM sarvAriSTavivarjitam // 5 // durgANi jitavaitAtyavidyAdharapurANi tu / kozAMzca zrIdasarvasAdharIkAraparAyaNAn // 6 // balaM hastyazva-pAdAta-sthacchAditabhUtalam / asuhRddhRdayakSetrakarSakAn suhRdo'pi ca // 7 // rAjyasa vikalAGgatvaM mA bhUditi dhiyA vyadhAt / jagadekamahAbAhubaIhu~danteyavikramaH // 8 // caturbhiH kalApakam // vapu-yauvana-lakSmINAM sArANAmapyasAratAm / so'manyata mahAprAjJo vivekaamlmaansH||9|| 10 kumojanenAhariva nizAmiva kuzayyayA / kiyantamapi so'naiSIt kAlaM rAjyena shuddhdhiiH||10|| rAjyaM rujamivotsRjya tattvatauSadhimAnasaH / vajradattarSiNA dattAM dIkSAmAdatta dhrmdhiiH||11|| tapyamAnastapastInaM sahamAnaH parISahAn / karmeva krazayanaGga vijahAra sa nirmamaH // 12 // ahaMdvaktyAdimistaistaiH sthAnaH pravacanoditaiH / upArjayAmAsa dRDhaM tIrthakannAmakarma sH|| 13 // mahAtapAH zumadhyAnazcatuHzaraNatatparaH / kAle prAptAvasAnaH sa mahAzukradivaM yayau // 14 // 15 tatazca jambUdvIpe'sin bharatakSetrabhUSaNam / ratnanUpuravad bhUmerasti siMhapuraM puram // 15 // viSANayantu yacchantu / 2diipaayitaa:-diipsmaanaaH| 3lacitram-chedakam / baahRdmtey:-ndrH| 5 arhatsira-sAdhu-dharmaspaM zaraNacatuSkam / * me rasaM siM0 sN0|| Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [caturthaM parva saGkrAntatArakA ratnavalabhyastatra vezmanAm / zriyaM sadantazArasya zArapaTTasya vibhrati // 16 // tadvapramekhalAsacairvizrAntA bhAnti vAridAH / cakSurakSAkRte dattAH kajalasthAsakA iva // 17 / / vrisstthvnitaacaarmnyjmnyjiirshinyjitaiH| vitanyate zriyo devyA nityaM saGgItakotsavaH // 18 // ratnAvakaravAhIni srotAMsyapi tadokasAm / yAnti ratnAkarasrotastulAM varSati vAride // 19 // ADhyambhaviSNuryazasA prabhaviSNurbhujaujasA / viSNurAja iti mApastatrAbhUd viSNuvikramaH // 20 // tatrendriyajayo nAma guNo bIjamivAvanau / sasyarAzimivA'sUta guNarAziM samujvalam // 21 // praNate ca vipakSe ca tuSTA ruSTAzca tadRzaH / yayuH svayaMvarasraktvaM zriyo'pi ca bhiyo'pi ca // 22 / / dAnadharma ibaucityAt sUnRteneva bhAratI / avadAtena yazasA zuzubhe tasya vikramaH // 23 // guNAnAM zaurya-gAmbhIrya-dhairyAdInAM sa bhUyasAm / nityaM krIDanasaGgItaniketanamivAbhavat // 24 // 10 jiSNoriva zacI rUpabhrAjiSNurviSNurityabhUt / dvitIyeva mahI sthairyAt patnI tasya mahIpateH // 25 // zirIpasukumArasya sA nijAGgasya bhUpaNam / nizAtaM khaDgadhArAvat satIvratamadhArayat // 26 // yathA'bhUdapraticchando vikrameNa sa bhUpatiH / tathA sA'pyapraticchandA rUpalAvaNyasampadA // 27 // alaiMsA sA gatAveva na punardharmakarmaNi / madhyapradeza evAbhUt tuccho na punarAzaye // 28 // tasyA rAjJo'pi ca mitho'nusyUtamanasorikha / akSayA prItirabhavadavighnaM ramamANayoH // 29 // itazca zukre nalinagulmasya pRthivIpateH / jIvaH prakRSTasaGkhyaM sa nijamAyurapUrayat // 30 // jyeSThasya SaSThyAM kRSNAyAM zravaNasthe nizAkare / cyutvA tatastasya jIvo viSNukukSAvavAtarat // 31 // nArakANAmapi sukhamudhyotazca jagatraye / jajJe tadA kSaNaM syAddhi kalyANeSvarhatAmidam // 32 // saGkSipta iva vaitAdayaH zvetavoM mahAgajaH / samatsyaH zaradambhoda ivocchRGgaH sito vRSaH // 33 // utpuccho vidhRtacchatra iva kesripunggvH| sAbhiSekA mahAlakSmIrmurtyantaramivA''tmanaH // 34 // 20 sugandhi sumanodAma mUrtamiva yazaH svakam / sudhAkuNDamiva jyotsnAplutaH parvanizAkaraH // 35 // mArtaNDamaNDalaM dIpaM divaH sImantaratnavat / dhvajavalapatAkazca sazAkha iva pAdapaH // 36 // pUrNakumbho garIyAMzca nidhAnaM zreyasAmiva / mahApadma padmasaraH padmahrada ivaaprH|| 37 // ArurukSuriva divamutkallolo mahArNavaH / anuja pAlakasyeva vimAnavaramAyatam // 38 // ratnapuJjazca sarvasvamiva ratnAkaroddhRtam / nirdhUmazcAnalo 'bhImamaNDalasyAnuhArakaH // 39 // 25 ete tadA viSNudecyA mahAsvamAzcaturdaza / mukhe vizanto'dRzyanta tIrthajanmasUcakAH // 40 // tapasyakRSNadvAdazyAM zravaNe khagilAJchanam / svarNavarNaM viSNudevI sukhena suSuve sutam // 41 // athAdholokavAstavyA aSTo bhogaGkarAdayaH / dikumAryaH samAjagmurvijJAyA''sanakampataH // 42 // tIrthakRnmAtaraM natvA 'mA bhepI'dipUrvakam / AtmAnaM jJApayitvA ca kRtyA saMvartakAnilam // 43 // paritaH sUtikAgAramAyojanamathAsRjan / svAmimAturadUre tA gAyantyazcAvatasthire // 44 // yugmam / / 30 nandanodyAnakaTasthA UrdhvalokajuSo'STa ca / etya meghaGkarAdyA dikkanyA devIM praNamya ca // 45 // 1 balabhImaparAdamayaM gRhAcchAdanam / 2 dantazAra:-dantamayaH zAraH, bhASAyAm-'dAMtano paayo'| 3shaarpttttHpaashkpH| 4 kajalasthAsaka: kajalAtalakam / 5 cAraH-gatiH / mIram-bhUpuram / shikssitm-bhuussnndhvniH| 6 avkr:utkrH| 7 bhane zatro ca / 8 jissnnu:-indrH| 9 tIkSNam / 10 apraticchandaH-anupamAnaH / 11 alasA-mantharA AlasyayuktA ca / 12 tucchA-kRzA kSudrA ca / 13 zravaNanakSatrasthite / 14 uurdhvpucchH| 15 puurnnimaacndrH| 16 svargasya sImantaravavat, bhASAyAm-'sImanta' iti 'seNtho'| 17 anujH-lghubhraataa| 18 bhaumaH-maGgalaH / anuhAraka: anusaarii| 19 tpsy:-phaalgunH| 20 khaDgI-gaNDakaH, bhASAyAm 'geMDo' iti / 21 Ayojanam-yojanaparyantam / Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam 315 khaM jJApayitvA kRtvA ca durdinaM gandhavAribhiH / siSicuH kSmAM sUtivezmaparito yojanAvadhim // 46 // vidadhuH puSpavRSTiM cAdhAkSudhUpaM ca sundaram / gAyantyo'rhadguNAMstasthurviSNudevyA adUrataH // 47 // // tribhirvizeSakam // macakasya ca paurastyA devyo nndottraadyH| apAcyAH samAhArAdyAH prtiiciinaastvilaadyH||48|| alambusAdyAstUdIcyA aSTa pratyekametya tAH / natvA'rhantaM tadambAM ca jJApayitvA svamuccakaiH // 49 // 5 dhRtvA darpaNa-bhRGgAra-vyajana-zvetacAmarAn / pUrvAdidikkrameNAsthurgAyantyaH svAmino guNAn // 50 // ||tribhirvishesskm // catasra etya citrAdyA rucakasya vidigbhavAH / tadvannatvA vidizvasthurgAyantyo dIpapANayaH // 51 // catasro rucakAntasthA rUpAdyA dikkumArikAH / arhantamarhadambAM ca natvA vajJaptipUrvakam / / 52 // caturaGgulakotkarSa svAminAlamakhaNDayan / khanitvA vidaraM tatra nicakhnustaJca tankSaNAt // 53 // 10 // yugmam // vidaraM vajraratnastadA''pUryopari tasya ca / babandhurniviDaM pIThaM durvayA drAgapUrvayA // 54 // sUtikAvezmanastasya cakrustisRSu dikSu tAH / siMhAsanacatuHzAla~vanti rambhAgRhANi ca // 55 // haste'rhantaM gRhItvArhanmAtaraM ca bhuje tathA / apArambhAgRhacatuHzAlasiMhAsane nyadhuH // 56 // zatapAkAdibhistailairubhAvabhyajya tatra taaH| gandhadravyaiH sUkSmapiSTaiH susparzamudavartayan // 57 // 15 prAcyarambhAgRhacatuHzAlasiMhAsane tataH / tau nyasyA'slapayan gandha-puSpa-zuddhodakaizca tAH // 58 // tatastAH paridhApyobhI vastrA-'laGkaraNAdikam / udagambhAgRhacatuHzAlasiMhAsane nyadhuH // 59 // gozIrSacandanaM dagdhvA sadyo raNikRtAgninA / tadbhasanA vavandhustA rakSAgranthi dvayorapi // 60 // parvatAyubhavetyAzIHpUrvakaM svAmikarNayoH / tAH samAsphAlayAmAsa ratnapASANagolakau // 61 // arhadarhajananyau tAstataH sUtigRhe'nayan / tayoranatire'sthurgAyantyo maGgalAnyatha // 62 // 20 atha zakraH samAgatya svAminaH sUtikAgRham / pAlakena vimAnena pradakSiNyakRta drutam // 63 // aizAnyAM pAlakaM muktvA sUtivezma pravizya saH / arhantamarhadambAM ca namazcake purandaraH // 64 // dattvA'vasvApinI devyAH pArthe'rhatpretirUpakam / vinyasyAtha vicakre sa paJca rUpANyathA''tmanaH // 65 // ekena prabhumuddhRtya cchatramanyena cAmare / anyAbhyAM vajraM cAnyena purorUpeNa so'calat // 66 // kSaNAnmerAvatipANDukambalAmAsadacchilAm / zakraH siMhAsane tatrA''sAzcakre'GkasthitaprabhuH // 67 // 25 athA'cyutaprabhRtayaH kalpendrA nava te tathA / indrA bhavanapatayo viNshtishcmraadyH||68|| dvAtriMzad vyantarAdhIzAH kAlaprabhRtayo'pi ca / sUryA-candramasAvindrau jyotiSkANAmubhau punH||69 // iti tripaSTistatreyurjanmasnAtrakRte prabhoH / vicakruH pUrNakumbhAdIndrAjJayA'thA''bhiyogikAH // 70 // athA'cyutaprabhRtayaH sarve'pIndrA yathAkramam / svAminaH svapanaM cakruH pavitraistIrthavAribhiH / / 71 // athezAnapateraGke zako nyasya jagatpatim / vicakre dikkatuSkepi caturaH sphATikAn vRpAn // 72 // teSAM zRGgodgatairante militvA vinipAtibhiH / svAminaM svapayAmAsa zakraH zucibhirambubhiH / / 73 // 30 durdinam-meghajaM tamaH, bhASAyAm 'vAdaLAM' iti / 2 adhaadhuH-jvaalyaamaasuH| 3 diiphstaaH| 4 svaparicayadAnapUrvakam / 5 gataH, bhASAyAm 'khADo' / dUrvA bhASAyAm 'dharo' ipti| 6 catuHzAlam-gRhaprakAraH, "cosAla" ini bhASAyAm / 7 abhyajya-vilipya / 8 nysy-sthaapyitvaa| 9 paridhApya-paridhAma kArayitvA / 10 udag-uttaram / 11 araNikASTagharSaNena agnirjAyata iti prasiddham / * degttvA'pasvA sNvR0|| 12 pratirUpakam-pratibimbam-pratimAm / 13 pUrNakumbhAdi indrAjJayA iti sndhivishlessH| |mi sNvR0|| 14 ptdbhiH| Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 316 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturthaM parva saMhatya sphATikAnukSNaH kRtvA carcAdikaM prabhoH / uttAryA''rAtrikaM ceti stotuM zakraH pracakrame // 74 // sarvakalyANakazreSThaM janmakalyANakaM tava / vizrANayatu kalyANaM kalyANIbhaktike mayi // 75 // slapayAmyatha carcAmi ? kimarcAmi ? stavImi kim ? / tvAmitIza ! na tRptimeM tvadArAdhanakarmaNi // 76 // vRSaH kutIrthikavyAghratrAsitastvayi rakSake / amuSmin bharatakSetre svairaM caratu samprati // 77 // adya khayamadhiSThAya hRdayAyatanaM mama / diSTyA devAdhideva ! tvaM sanAthIkuruSetarAm / / 78 // na tathA bhUSaNaM nAtha ! mamaibhirmukuTAdibhiH / yathA ziro'graluThitaistvatpAdanakharazmibhiH // 79 // na tathA trijagannAtha ! stUyamAnasya mAgadhaiH / mama pramodo bhavati tvadguNAn stuvato yathA // 80 // ratnasiMhAsanasthasya na hi madhyesabhaM tathA / uccaistvaM tvatpuro bhUminiSaNNasya yathA mama // 81 // khArAjyasambhavAmetAM na kAGgAmi svatantratAm / paratatrazciraM bhUyAM nAthena bhavatA prabho ! // 82 // iti stutvA gRhItvezaM gatvArhanmAturantike | saMhatyA'rhatpraticchandA-'vasvApinyau nyadhAriH // 83 // svAmisatigRhAcchako meruzailAdathApare / indrA jagmuryathAsthAnaM vimRSTA iva sevakAH // 84 // mahAntamutsavaM cakre viSNurAjo'pyatha prage / tadA pramodo medinyAmekacchatra ivAbhavat // 85 // jinasya mAtApitarAvutsavena mahIyasA / abhidhAM zreyasi dine zreyAMsa iti cakratuH // 86 // dhAtrIbhiH zakrAdiSTAbhiAlyamAno'tha paJcabhiH / pivana zakrA''hitasudhaM svAGguSThaM svAbhyavardhata // 87 // jJAnatrayadharo'pIzo maugdhyaM bAlyocitaM dadhau / caNDAMzurapi na prAtazcaNDatAmavalambate // 88 // surA-'sura-nRkumAraiH krIDan kAlena zaizavAt / Arohad yauvanaM svAmI syandanAdiva kuJjaram // 89 // azItidhanuruttuGgaH svAmI pitruparodhataH / paryaNaiSId rAjakanyA bhavavairAgyabhAgapi // 9 // janmato varSalakSANAM gatAyAmekaviMzatau / pituH prArthanayA nAthaH pRthvIbhAramupAdade // 91 // dvicatvAriMzataM varSalakSANi kSoNimaNDalam / rarakSA'kSINamahimA zreyAMsaH zreyasAM nidhiH // 92 // ___svAmI bhavavirakto'tha dIkSAmAditsurutsukaH / 'praiyatopetya zakunairiva laukAntikAmaraiH // 93 // zakrAdezAt kubereNa preritairjumbhakAmaraiH / arthena pUryamANena khAmyadAd dAnamAbdikam // 94 // vatsarAnte sametyendrarjinendrasya vyadhIyata / dIkSAbhiSekaH karmArivijayAyeva satvaram // 95 // divyAGgarAgaliptAGgo rtnbhuussnnbhuupitH| maGgalyadivyavasano mUrtisthamiva maGgalam // 96 // vinIteneva bhRtyena dattavAhuviDojasA / aparendrairapi cchatra-cAmarAdidharairvRtaH // 97 // Aruhya ratnairvimalAM zivikAM vimlprbhaam|smaavRtH sura-naraiH sahasrAbravaNaM yyau||98||tribhirvishesskm|| zivikAtaH samuttIrya tatrauu~jhad bhUSaNAdikam / devadUSyaM devarAjanyastaM skandhe dadhAra ca // 99 // phAlgunasya trayodazyAM kRSNAyAM zravaNe prabhuH / paSThenodekhanat kezAn pUrvAhne paJcamuSTinA // 10 // kezAn zakraH samAdAya khottarIyAzcalena tAn / cikSepa ca kSIranidhau samIraNa iva kSaNAt // 101 // niSiddhe vajriNA muSTisaMjJayA tumule tataH / prabhuzcAritramArohad vizvAbhayavibhauvanam // 102 // 30 vizvanAthena saha ca sahasramavanIbhujaH / rAjyaM tRNavadutsRjya samupAdadire vratam // 103 // zAzvatArhatpratimAnAM kurvanto'STAhnikotsavam / surA-'surAdhipatayaH khaM khaM sthAnaM tato yayuH // 104 // dvitIye'hani siddhArthapure nandanRpaukasi / pAraNaM paramAnena cakAra paramezvaraH // 105 // 1 sphaTikamayAn vRSabhAn / 2 maGgalamayabhaktiyute / 3 vRSo dharmaH bliivrdshc| 4 uccastvam-uccasthAnasthitatvam / 5 svrgraajym| 6 bhaveyam / 7 saMhRtya-apahRtya / 8 sarvatra smaanH-ekruupH| 9 yatra indreNa sudhA sthaapitaa| 10 sUryaH / vivAhaM cakAra / 12 prairyata+upetya / 13 vArSikam / 14 tatyAja / 15 utpATayAmAsa / 16 pvnH| 17 sarveSAm bhabhabakArakam , jagato vA abhayakArakam / 25 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 317 amarairvasudhArAdipaJcakaM vidadhe tataH / ratnapIThaM svAmipAdasthAne nandanRpeNa tu // 106 // tataH sthAnAdatha svAmI grAmA-''kara-purAdiSu / apratibaddho vihA~ prAvartata samIravat // 107 // ___ itazca puNDarIkiNyAM prAgvidehaziromaNau / puryabhUt subalo rAjA sa mahIM ciramanvazAt // 108 // pArthe munivRSabharSeH pravrajya samaye ca sH| tapastaptvA ca mRtvA ca vimAne'nuttare yayau // 109 // itaH pure rAjagRhe vizvanandimahIpateH / panyAM priyaGgo vizAkhanandI nAma suto'bhavat // 110 // 5 vizvanandinarendrasyAvarajo yuvarAubhUt / vizAkhabhUtirmatimAn vIryavAn vinayI nayI // 111 // vizAkhabhUterbhAryAyAM dhAriNyAM tanayo'bhavat / marIcijIvaH sukRtairanantarabhavArjitaiH // 112 // vizvabhatiriti nAma pitarau tasya cakrataH / dhAtrIjanAlyamAno vyavardhiSTa kramAcca sH||113|| kalAkalApaM so'dhyaiSTa prapede sakalAna gaNAna aGgasya martanepathyaM kramAta prApa ca yauvanama // 114 // sAntaHpuraH sa cikrIDodyAne puSpakaraNDake / manojJatarubhUyiSThe bhRmiSTha iva nandane // 115 // 10 vizAkhanandI krIDecchustatra rAjasuto'pyabhUt / tat tUdyAnaM na jAtvAsId rahitaM vizvabhUtinA // 116 // vizAkhanandijananIdAsyaH puSpArthamAgatAH / tatrApazyan vizvabhUtiM krIDantaM sapriyAjanam // 117 // seAH priyaGgudevIM tAH smupetyedmuucire| yauvarAjirvizvabhUtireva rAjeha nAparaH // 118 / / sAntaHpuro'pi hi sadodyAne puSpakaraNDake / sa krIDati bahiste tu sutastiSThati vAritaH // 119 // tacchutvA kupitA devI prAvizat kopavezmani / kimetaditi sA sadyo rAjJA pRSTA'bravIdidam // 120 // 15 gajeva ramate vizvabhUtiH puSpakaraNDake / tvayi satyapi me sUnurbahistiSThati raGkavat // 121 // rAjA'pyUce vyavastheyaM kule'smAkaM hi mAnini ! / krIDatyekasin kumAre dvitIyaH pravizena hi // 122 // ityAkhyAte'pi bhUpena sA nA'buddha manasvinI / upAyajJastato rAjA yAtrAbherImavAdayat // 123 // AjJA puruSasiMhAkhyaH sAmanto na karoti naH / iti tasai prasthitAH sa ityuktiM ca nRpo'karot // 124 // tacchutvA sambhramAd vizvabhUtiretyA'bravIdidam / mayi satyapi kiM tAtaH svayaM yuddhAya yAsyati // 125 // 20 ityAdyuktvA sanibandhaM nivArya pRthivIpatim / vizvabhUtibelayutastatsAmantabhuvaM yayau // 126 // zrutvA kumAramAyAntaM sa sAmantaH sasambhramam / abhyetya bhRtyavad bhaktyA ninAya nijavezmani // 127 // khAmin ! kiM karavANIti vadannagre kRtAJjaliH / hastyazvAdyupa~dAdAnAd vizvabhUtimaraJjayat // 128 // viruddhAdarzanAd vizvabhUtirnivavRte tataH / pathA yathAgatenaiva ko hi kupyedanAMgase 1 // 129 // ___ itazca vizAkhanandI rAjJodyAne pravezitaH / dezaM bhrAntvA vizvabhUtirapyAgAt tatra pUrvavat // 130 // 25 vizAkhanandI madhye'stItyuditvA vetrapANinA / vAritaH sa tathaivA'sthAnmayoMdA-sthAmavAridhiH // 131 // dadhyau caivaM vizvabhUtistadA'hamamuto vanAt / vanadvipa ivA''kRSTazchamanA hI! karomi kim ? // 132 // evaM kumAraH kupitaH kapitthaM phalamAlinam / muSTinA tADayAmAsa danteneva mataGgajaH / / 133 // kapitthaiH pAtitaizchannAM paritastadadhobhuvam / pradarzayan vizvabhUtistamUce vetradhAriNam / / 134 // itthaGkAraM pAtayAmi sarveSAM vaH zirAMsyapi / yadi jyAyasi me tAte bhaktirna hyantarA bhavet // 135 // 30 yadartha vacanopAya evaM hanta ! pravartate / tadalaM mama tairbhogIpaNerbhogiMbhogavat // 136 // smiirH-pvnH| 2 puri+abhUt / * itazcA''sId rAjagRhe vizvanandIti bhuuptiH| vizAkhanandI tatpatyAM priyaGgI tanayo'bhavat // sNvR0|| 3 laghubandhuH yuvarAD abhUt / 4 bharataputrasya marIce vH| tasya kathA prathamaparvaNi dhrnnitaa| 5 AkArayuktaM nepathyam / 6 yuvraajputrH| 7 upadA-upAyanam / 8 nirpraadhaay| 9 vetrapANiH-dvArapAlA / 10 maryAdAyAH sthAna:-parAkramasya ca smudrH| // phalazobhitaM kapitthavRkSam , bhASAyAm 'kapittha' iti 'kotthe'| 12 bhogI-sarpaH mogaa-phnnaa| bhiSA 41 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrImacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva 144 // // evamuktvA vizvabhUtirvibhRrti tRNavaahau / sambhUtamunipAdAnte gatvA ca vratamAdde / / 137 // taca zrutvA vizvanandI sAntaHpuraparicchadaH / sahito yuvarAjena svayaM tatra samAyayau // 138 // sUripAdAn namaskRtya vizvabhUtimupetya ca / vizvanandI nirAnandaH sagadgadamado'vadat // 139 // asmAnApRcchaya sarva tvamakArSIrvatsa ! sarvadA / sahasA kRtavAnetat kimasmadbhAgyasaGkSayAt 1 // 140 // tvayyAzA rAjyadharaNe tAtA'smAkaM sadaiva hi / akANDe kirmabhAGgIstAM tvaM trAtA vyasaneSu naH // 141 // vAdyApi taM vatsa ! bhogAn yadRcchayA / ramasva svairamudyAne prAgvat puSpakaraNDake // 142 // vizvabhUtirathAvocadalaM me bhogasampadA / sukhaM vaiSayikamidaM vastuto duHkhameva hi // 143 // pAzanti bhavakArAyAM svajana snehatantavaH / jantava stairhi muhyanti lAlAbhiriva markaTAH // kiJcinnAtaH paraM vAcyazcariSyAmi tapaH param / paraloke saha yAti sahAyIbhUya tat khalu 10 iti tenodite rAjA sAnutApo yayau gRham / vizvabhUtirmunirapi vyahArSId guruNA saha // SaSThASTamAdinirato guruzuzrUSaNodyataH / kramAt so'dhItasUtrArtho bhUyAMsaM kAlamatyagAt // guroranujJayaikAki vihArapratimAdharaH / sa vihartuM pravavRte grAmA-sskara - purAdiSu // 148 // vividhAbhigrahaparo viharannekadA ca saH / vizvabhUtirmahAsAdhurjagAma mathurAM purIm // 149 // paitRSvaseyImudroDhuM mathurArAjakanyakAm / vizAkhanandI tatrA''gAt tadA ca saparicchadaH / 150 / / 15 vizvabhUtizva mAsAntapAraNAya paribhraman / vizAkhanandiziviraM nikaSA samupAyayau // 151 // vizAkhanandine yAntaM puruSAstamadarzayan / vizvabhUtikumAro'sAviti vyAhAriNo muhuH // 152 // vizAkhanandino roSaH sadyastaddarzanAdabhRt / gavaikayA ca paryasto vizvabhUtistadA'patat // 153 // vizAkhanandI hasitvA vizvabhUti mado'vadat / kapitthapAtanaM sthAma tat kedAnImaho / gatam // // 154 // vizAkhanandinaM dRSTvA vizvabhUti reMmarSaNaH / gRhItvA zRGgayostAM gAM bhramayAmAsa lavat / / 155 / / 20 tato nivRtto dadhyau ca vizvabhUtiridaM hRdi / mayyadyApi saroSo'yaM niHsaGge'pi hi durmanAH / / 156 / / anena tapasogreNa mRtyave'sya bhavAntare / bhUyAsaM bhUrivIryo'haM nidAnaM ceti so'karot // 157 // sampUrNa koTivarSAyuranAlocya ca tanmRtaH / mahAzukre vizvabhUtirutkRSTAyuH suro'bhavat / / 158 / / itazca potanapuraM puramastyuccagopuram / apAgbharatavarSArdhabhruvo mukuTasannibham // 159 // abhUt pure tatra ripupratizatrurmahIpatiH / zobhamAno guNaistaistai raharpatirivAMzubhiH // 160 // SADguNyena sa SaTkhaNDyA bharatakSetravad babhau / upAyairapi caturbhirdantairiva suradvipaH || 161 // sa siMha iva zauryeNa stamberaMma ivaujasA / kandarpa iva rUpeNa dhiyA gururivA'bhavat // 162 // avanI sAdhanavidhAvatiprakaTapATavau / mitho dhI- vikramau tasya vyabhUSyetAM bhujAviva // 163 // bhadreti nAmnA mahiSI bhadrANAM bhadramAspadam / babhUva bhUpatestasya bhUrirvA''ttazarIrikA // 164 // patibhaktyA kavacitA yamikIva rarakSa sA / anArataM jAgarUkA zIlaM ratnanidhAnavat // 165 // 30 akSNoH sudhAvartiriva rAjyalakSmIrivAGginI / mUrttA kulavyavastheva cakAsAmAsa sA'nizam // 166 // cyutvA subalajIvospi sa vimAnAdanuttarAt / anyadA tu mahAdevyAstasyAH kukSAvavAtarat // 167 // 5 25 318 145 // 146 // + 1 bhagnAM cakAra / 2 dilAsaM kuru / 3 bandhanarUpA bhavanti / 4 lAlA bhASAyAma 'lAla' iti 'markaTa' iti bhASAyAm karoLiyo / 5 pitRSvasuH putrIm / pitRSvasA bhASAyAm 'phaI' iti / 6 samIpam / 7 paryastaH- AghAtaM prApitaH / 8 svAmaparAkramaH / 9 amarSaNaH asahanazIlaH / 10 pUlaH bhASAyAm 'pULo' iti / 11 13 guruH- vAcaspatiH / 14 AtazarIrikA paharAzI zarIradhAriNI bhUH pRthivI iva / paharedAra' / 10 sudhAyA vartiH iva / vartiH bhASAyAm 'vATa-dIveTa' | gopurama-dvAram / 12 stamberamaH hastI / 15 kavacayuktAM | 16 yAmikI- bhASAyAm, 147 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 319 10 prathamaH sargaH1 triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / dadarza sakhsuptA ca yAminyAH pazcime kSaNe / caturaH sA mahAsvamAna sUcakAn balajanmanaH // 168 // tadeva paramAnandajanitAbhibhavAdiva / dUraM gataHyAM nidrAyAM rAjJI rAjJe vyajijJapat // 169 // dansAvalazcaturdantaH sphaTikAdrinibho mayA / dRSTo vizan svavakrAntaraMbhrAntarikha candramAH // 17 // zaradabhramivA''vartya nirmito nirmaladyutiH / kakuMbhAnuccakakudo'tha garjanjuvAledhiH // 171 // nizAkaraH karAkarairdUradUraM prasAribhiH / karNAvataMsaracanAM cinvanniva dizAmatha // 172 // tatazca paurunnidraimaJjuguJjanmadhuvrataiH / pUrNa saraH zata~mukhIbhUya gAyadivoccakaiH // 173 // khAminnamISAM samAnAM phalaM kimiti zaMsa me / praSTumarho na sAmAnyajano hi svamamuttamam // 174 / / rAjA'pi vyAjahArAtha devi ! deva iva zriyA / lokottaraMbalo bhAvI balabhadrastavA''tmajaH // 175 // zvetarazmimiva prAcI zvetavarNa mahAbhujam / azItidhanuruttuGga kAlenA'sUta sA sutam // 176 // putraratne samutpane sa tatra pRthivIpatiH / cakraratne cakravartIvotsavaM vyadhitoccakaiH // 177 // zume'hani zubha candre vicchedena mahIyasA / cakAga'cala ityAkhyAM tasya sUnormahIpatiH // 178 // dine dine vapuzchAyAM vitanvannadhikAdhikAm / avardhata sa dhAtrIbhiH sAraNIbhirivAdhipaH / / 179 // __ acalasya tu jAtasya gate kAle kiyatyapi / bhadrA devI dadhau garbha prasUnamiva ketakI // 180 // sarvalakSaNasampUrNA pUrNe kAle nRpapriyA / asUta sA duhitaraM jAhnavIva sarojinIm / / 181 // vasthA mRgAGkavAyA mRgazAvakacakSuSaH / mRgAvatIti vidadhe nAmadheyaM mahIbhujA // 182 // aGkAdaka saJcarantI tApasAnAM mRgIva sA / vRddhimAsAdayAmAsa niSpratyahaM mRgekSaNA // 183 // tayA kaTisthayA dhAgyo vicarantyo gRhAGgaNe / gRhasthaNA iva ratnazAlabhaGgyazcakAzire // 184 // bAlyaM krameNa lacitvA prapede sA'tha yauvanam / sarojjIvanajIvAtu vapurlakSmIvizeSakam // 185 // tasyA vakra dantapatramivendobhRlatAcchalAt / netre ca kRSNadhavale saMbhRGge iva kairave // 186 // kaNThazca laiMTabho naulamiva vakrasaroruhaH / paJceSoriva tUNIrau pANI ca saralAGgulI // 187 // 20 vapurlAvaNyasaritazcakravAkAviva stanau / madhyaM kRzataraM bhUri stanabhArazramAdiva / / 188 // krIDAvApI sarasyeva nAbhirgAmbhIryazAlinI / taTI ratnAcalasyeva zroNibhittirgarIyasI // 189 // UrU ca kadalIstambhavibhramau kramavartulau / pAdau saralajaGghAkAvunnAlenaline iva // 190 // evaM vibhaktAvayavA navyayA yauvanazriyA / api vidyAdharastrINAmadhidevIva sA'zubhat // 191 // yauvanazrIravardhiSTa mRgAvatyA yathA yathA / bhadrAyA vavRdhe cintA tadvarArthe tathA tathA // 192 // 25 cintA mameva rAjJo'pi varArthe'syAM bhavatviti / tAM prAsthApayadanyedhurbhadrAdevI tadantike // 193 // smareSujAtavaidhuryAt tAM putrItyavidanniva / vicintayAmAsa ripupratizatruridaM hRdi // 194 // aho ! kimapi saundarya jai!mastraM manobhuvaH / jagatrayasvaijayalIlAdurlalitaM tanoH // 195 // sulabhaM bhUmisAmrAjyaM vargasAmrAjyamapyaho! / iyaM tu durlabhA manye bAlA hRdayavallabhA // 196 // 1 paramAnandena janitAt parAjayAd iva nidrA dUraM gtaa| 2 dntaavl:-htii| 3 abhrAntar-abhramadhye candra iva / 4 kakubhAn-balIvardaH / ucckkudH-mhaaskndhH| 5 vaaldhi:-pucchm| 6 unnidram-vikasitam / 7 zatamukhaiH saMyukaM bhUtvA / 8 arhaH-yogyaH / 9 lokottrbl:-alaaNkikblH| 1.vicchdH-vaibhvH| 1. chaayaa-kaantiH| 12 prasUnam-kusumam / 13 shaavkH-shishuH| 14 nissprtyuuhm-nirvighnm| 15 sthUNA-stambhaH / shaalimnyjii-puttlikaa| 16 jIvAtuH-jIvanauSadham / 17 vishesskm-tilkm| 18 indoH dantapatram , bhASAyAm daaNtiyo| 19 bhrmrshite| 20 lttbhH-sundrH| 21 nAlam kamakadaNDa iva / 22 'pANI' prathamAdvivacanam / 23 shronniH-kttiH| 24 krameNa golaakaarau| 25 ujAlanaline-UrcanALayuke kmle| naalm-kmldnnddH| 26 vijykaari| 27 bainnm-siismuuhH| *jaye yuvatyA lalideg sNvR0|jye asyA durla sN0|| Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 kalikAlasarvazazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva surA-'sara-narendrANAM puNyebhyo'pyatizAyibhiH / upasthiteyaM me puNyairjanmAntarazatArjitaiH // 197 // evaM vicintya nRpatiH priyAlApapuraHsaram / aGkamAropayAmAsa tAM sadyaH prANavallabhAm // 198 // anurAge sa Aropya sparzA-''liGgana-cumbanaiH / tAM jaratkaJcukivarairantaHpuramanAyayat // 199 // pauralokAn samAhRya saha prakRtibhistataH / lokApavAdarakSArthamapRcchata pRthivIpatiH // 20 // madIyabhUmau grAmeSu pureSvanyatra vA kvacit / yat samutpadyate ratnaM tat kasyeti nivedyatAm // 201 // loko'pyUce bhavadbhUmau yad ratnaM jAyate kvacit / tasya svAmI bhavAneva nAnyo bhavitumarhati // 202 // iti taM nirNayaM sa trirgRhItvA pRthivIpatiH / teSAM drAg darzayAmAsa nijakanyAM mRgAvatIm // 203 // ityuvAca ca tAn bhUyaH kanyAratnamidaM hi me / idAnIM pariNeSyAmi svayaM yuSmadanujJayA // 204 // ityukte lajitAH paurA yayurnijanijaM gRham / gAndharveNa vivAhena paryaNaiSIca tAM nRpaH // 205 // vasutAyAH patirabhUt tena tasya mahIpateH / nAma prajApatiriti paprathe pRthivItale // 206 // navaM kulakalaGkaM taM hasanIyaM jane'khile / mahAlajAkaraM patyuH zrutvA bhadrA'tyalajjata // 207 // sahA'calena putreNa sA'cAlId dakSiNApathe / zreyAn sa dezo no yatra zrUyante durjanoktayaH // 20 // mAtuH kRte dakSiNasyAM vizvakarmeva nUtanaH / mAhezvarIti nagarImasthApayadathA'calaH // 209 // tAM ca zrIda ivA'yodhyAmAhRtyA''hRtya sarvataH / hiraNyaiH pUrayAmAsa baladevo'calAbhidhaH // 210 // 15 kulInaiH sacivairAtmarakSairdAsajanairvRtAm / mUM miva purIdevIM mAtaraM tatra so'mucat // 211 // bhadrApi strIziroratnaM zIlAlaGkaraNA satI / devapUjAdiSaTkarmaratA tasyAmavAsthita // 212 // bhaktimAn baladevo'pi tat potanapuraM yayau / yAdRzastAdRzo vA'pi pUjanIyaH pitA satAm // 213 // zuzrUSamANaH pitaraM pUrvavat tatra cA'calaH / tasthau na pUjyacaritaM carcayanti manISiNaH // 214 // rAjA'pi sthApayAmAsa tAmagramahipIpade / mRgAvatI muMgadRzaM mRgelakSmeva rohiNIm // 215 // 20 kiyatyapi gate kAle mahAzukrAt pricyutH| vizvabhUtimune vastasyAH kukSAvavAtarat // 216 // yAminyAH pazcime yAme sUcakA viSNujanmanaH / devyA dadRzire svamAH saptete sukhasuptayA // 217 // tatrA''dau kesariyuvA kuGkumAruNakesaraH / indulekhAnibhanakhazcamaropamabAladhiH // 218 // kuJjarAbhyAM pUrNakumbhahastAbhyAM kSIravAribhiH / kriyamANAbhiSekA ca padmA padmAsanasthitA // 219 // dhvaMsamAno mahAdhvAntaM doSA'pi janayantrahaH / uddaNDatejaHprasarastviSAmadhipatistataH // 220 // 25 svaccha-svAdupayaHpUrNaH puNDarIkArcitAnanaH / sovarNaghaNTikaH puSpamAlI kumbhastato'pi ca // 221 // nAnAjalacarAkIrNo ratnasambhArabhAsuraH / gaganodezcikallolastataH kallolinIpatiH / / 222 // paJcavarNamaNijyotiHprasaregaganAGgaNe / vipazcitendracApazrI ratnAnAM saJcayastataH / / 223 / / dhUmadhvajazca nighUmo jvAlApallavitAmbaraH / dRzoH sukhaMkarAlokaH saptamazceti saptaM te // 224 // udbuddhayA tayA''khyAtAn svamAn vyaakhynmhiiptiH| ardhacakrI tava sUnunUnaM devi! bhaviSyati // 225 // 30 rAjJA sadyaH samAhUya pRSTA nemittikA api / svapnAMstathaiva vyAcakhyurvisaMvAdo na dhImatAm / / 226 / / pUrNe kAle ca sA devI sarvalakSaNalakSitam / azItidhanuruttuGgaM kRSNAGgaM supuve sutam // 227 / / prasasAda kaikupacaMkramullalAsa vasundharA / jaharSa ca janaH sarvastasyeva nRpatermanaH // 228 // 1jaratkaJcakinaH-vRddhakaJcakinaH; kajhukI- antHpurrksskH| 2 prakRtiH pradhAnamaNDalam / 3 ayodhyAnagarIm / 4 AkAracAriNI nagarIdevImiva / * mRganetrAM mRdeg sNkR|| 5 mRgalakSmA-candraH / 6 dossaa-raatriH| 7 svida-kAntiH, tadadhipatiH sryH| ghaNTikA-bhASAyAma 'ghNttddii'| 9 unnyjii-uurdhvgaamii| 10 vipazcitam-vistIrNam / 11dhUmadhvajA-agniH / 12 ambaram-gaganam / sukhAka sNvR0|| saptake sNbR0|| 13 kakupacakram-dizAmaNDalam / 'cakraM prApoglAsaM vasu sNvR0|| Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sarga:] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 321 kArAgArAt purA baddhAn gopo gA iva vATakAt / hRSTo ripUnapi ripupratizatrurathAmucat // 229 // yathAkAmaM dadau so'rthAnarthibhyaH kAmadhenuvat / kartuM sthAnamivaiSyantyA ardhacakradharazriyaH // 230 // tathA'bhUdutsavaH prAjyo jane tasmin nirantaraH / yathA saputrajanmeva sodvAha iva so'bhavat // 231 // maGgalyapANayo nAryo nanRtU rAjavezmani / mithaH saGgharSato grAmAgamAzleSaparAH puraH // 232 // sthAne sthAne toraNAni saGgItAni pade pade / ajAyanta pure tasminnabhito rAjavezmavat // 233 // 5 dRSTvA vaMzatrayaM pRSThe tripRSTha iti bhUpatiH / nAsa tasyAkarot sUnorutsavena mahIyasA // 234 // lAlyamAnaH sa dhAtrImI ramyamANo'calena ca / vAsudevastripRSThAkhyo vyavardhata zanaiH zanaiH // 235 // sa bAlo balabhadreNa pravaNatpAdaghariH / agresareNa cikrIDa pratikAreNa hastivat // 236 // lIlayaiva mahAprAjJaH sa upAdhyAyasAkSikam / pratibimbamivA''derzo jagrAha sakalAH kalAH // 237 // krameNa kavarcaharo dRDhorasko mahAbhujaH / babhUva balabhadrasya savayA iva so'nujaH // 238 // 10 asaJjAtAntarau nityaM krIDantau bhrAtarAvubhau / babhrAjAte mUrtimantau pakSAviva sitA-'sitau // 239 // nIla-pItAmbaradharau tau tAla-garuDadhvajau / azometAM svarNazailA-'JjanAdrI iva jaGgamau // 240 // krIDayApi pracalatostayoracala-kRSNayoH / pAdanyAsairvajrapAtairivA'kampata medinI // 241 // tayorArUDhayoH prauDhdantino'pi nRdantinoH / kumbhasthale karatalA''sphAlalIlAM na sehire // 242 // tAbhyAM paryasyamAnAni krIDayA dobhirurjitaiH / valmIkanti sa zRGgANi mahAzikhariNAmapi // 243 // 15 daityAdibhyo'pi nirbhIkA vitarebhyastu kA kathA ? / tau kumArAvajAyetAM zaraNyaM zaraNArthinAm // 244 // vinAJcalaM na tripRSTho na tripRSThaM vinAJcalaH / ekAtmAnau dvizarIrAviva tau saha ceratuH // 245 // ___ itazcA''sIt pure ratnapure nIlAJjanAmaH / prativiSNurazvagrIvo mayUragrIvanandanaH // 246 // so'zItidhanuruttuGgo navanIradharacchaviH / caturazItyabdalakSAmitAyurmahAbhujaH // 247 // tasya dordaNDayoH kaNDUrnA'zAmyad vairikuTTanaiH / siMhasyeva mahA~kumbhikumbhasthalavipATanaiH // 248 // 20 mahaujAH sa mahAbAhurmahAhavaikutUhalI / pipriye" na tathA nanaiyudhyamAnairyathA'ribhiH // 249 // nityaM netrAravindAnAmazrughRSTiM pravartayan / tatpratApo'rinArISu vAruNAstramivA'bhavat // 250 // tasya cA''krAntadikkakra kare cakramalakSyata / utpAtabhUto dviSatAM dvitIya iva bhAskaraH // 251 // hRdayastho viditvA'smAn viruddhAn mA vadhIditi / nAbhaktiM manasA'pyasya vidadhurvasudhAdhipAH // 252 // yoginaH paramAtmAnamiva taM hRdayAnijAt / na jAtUttArayAmAsuH sarve'pi pRthivIbhujaH // 253 // 25 sa AghATazilAstambhIbhUtavaitAkhyaparvatam / trikhaNDaM bharatakSetramAtmasauMdakRtaujasA // 254 // dve ca vidyAdharazreNyau vaitADhyAdrerbhujAviva / vidyaujobhyAM parIjigye sa vidyAdharapuGgavaH // 255 // mAgadheza-prabhAseza-varadAmAdhipairasau / prAbhRtairarcayAJcakre surairapi nRpairiva // 256 // rAjJAM mukuTabaddhAnAM sahasrAH SoDazA'nizam / tacchAsanaM mukuTavad dhArayAmAsurUrjitam // 257 // ekAtapatraM sAmrAjyaM muJjAnaH sa mahAbhujaH / ativAhitavAn kAlaM pRthavyAmindra iva sthitaH // 258 // 30 1 vATaka:-bhASAyAm 'vaaddo'| 2 putrajanmasahita iva, vivAhasahita iva / udvAhaH vivAha / 3 pRSTham-bhASAyAm 'pITha' 'vAso' / ayaM samagraH zlokaH 'yadavocAma' ityullikhya akSarazaH samuddhataH AcAryahemacandreNa abhidhAnacintAmaNikozasvopajhaTIkA. yAm kAM. 3 zlo0 359 pR. 279 / 4 ghardhariH-bhASAyAm 'ghughrii| 5 Adarza:-bhASAyAm 'ariso-drpnn'| 6 kvchr:kvchrnnsmrthH| 7 zobhitau stH| prauDhagajAH / dantI-gajaH, nrruupdntinoH| 9 parikSipyamANAni / 10 varumIkasAbhAni bhavanti / vakSmIkam-bhASAyAm 'bAMbI-rAphaDo' iti / 11 prsuuH-putrH| 12 nIradharo meghH| chaviH kAntiH / zambhI -jH| 14 AhavaH-samarAGgaNam / 15 pipriye-prasannatAM praaptH| 16 abhaktiH anAdaraH / 17 AghATaH sImA / 10 bhAsmasAtU-abhInam, bhakRta mojasA-iti vibhaagH| 19 mojA bhaartaa| 2. parAjayaM praap| Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [caturtha parva 10 322 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM svacchandaM krIDato'nyecurazvagrIvasya bhUpateH / ariSTAMbhramivA''kAze'kANDe cinteti hRdyabhUt // 259 // __ apAgabharatavarSArdhe ye ke'pi vsudhaabhujH| maddhajasthAni te'majennambhodhau bhUdharA iva // 260 // pRthivyAmekamallasya tasyApi vadhako mama / mRgeSviva mRgendrasya ko rAjasu bhaviSyati ? // 261 // durjJAnametadathavA jJAsyAmIti vimRzya saH / azvabindu nimittajhaM dvAHsthenA''jUhavat kSaNAt / / 262 / / rAjJA svavacanaM pRSTaH sa tu naimittiko'vadat / zAntaM pApaM pratihatamamaGgalamidaM vacaH // 263 // tavAzeSajagajiSNorantako'pyantako na hi / varAkaH ko'paro nAma manuSyeSu bhaviSyati // 264 // hayagrIvo'pyuvAcaivamarthavAdaM vihAya bhoH ! / yathArtha brUhi mA bhaipIrnahyApta cATubhASiNaH // 265 // rAjJaivaM sAgrahaM pRSTaH so'tha naimittikAgraNIH / lanAdikaM vicAryeti vyAjahAra sphuTAkSaram // 266 // dharSayiSyati yo dUtaM caNDavegAbhidhaM tava / pazcimAntasthasiMhasya yazca hantA tavApi saH // 267 // pravAsI staniteneva mlAno vAcA tayA nRpaH / kRtvA kRtrimapUjAM taM vyasRjad vairidUtavat // 268 // rAjA kesariyUnA'tha deze tenodvasIkRte / zAlInAropayat siMhavadhakajJAnahetave // 269 // rakSArtha zAlivApAnAM sa kramAt pRthivIpatIn / SoDazasahasrasaGkhyAn nidideza vizAMpatiH // 270 // gatvA kramAt te sannaddhA nRpAH paJcAnanAt ttH| tAn zAlikSetriNorakSan gobhyaH kSetrANi gopavat // 271 // sAvahitthamathA''sthAnImAsthAya pRthivIpatiH / ityUce'mAtya-senAnI-sAmantAdIn sabhAsadaH // 272 // adhunA nRpa-senAnIprabhRtInAM mahAbhujaH / kumAraH kazcidapyasti kimasAmAnya vikramaH 1 / / 273 // te'pyUcurdeva! tejasvI sati kastigmatejasi / prabhaJjane ka ojasvI ? rahastrI ko garutmati ? // 274 // ko gauravI merugirau ? gambhIraH kazca sAgare / vikramAkrAntavikrAnte tvayi ko nAma vikramI ? // 275 // // yugmam // rAjA'pyuvAca cATUktiriyaM bhoH! na tu vAstavam / balino yad balibhyo'pi bahuratnA hi bhUriyam // 276 // 20: tatazca teSu ko'pyekaH sacivazcArulocanaH / vAcaspatirivovAca vAcA sphuTayathArthayA // 277 // prajApatinRpasya staH kumArAvamaropamau / martyavIrAn manyamAnau tRNAya sakalAnapi // 278 // sabhA visRjya rAjA'tha visasarja prajApateH / antike caNDavegaM taM dRtamarthena kenacit // 279 // rathibhiH sAdibhiH sAraiH saMsAra katibhirdinaH / dRtaH sa potanapuraM svAmiteja ivAGgavat // 280 // tatra prajApatinRpaH sarvAlaGkArabhUSitaH / sahAJcala-tripRSThAbhyAM sAmantairapyanekazaH // 281 // 25 senApati mahAmAtya-purodhaHpramukhairapi / vRtaH pradhAnapuruSairyAdobhiriva pAzaibhRt / / 282 // vicitracArIkaraNA-'GgahArodvRttanartakam / dhvananmRdaGganirghoSaghoSitavyomakandaram // 283 // suvyaktagItodgAreNa saJjIvApitaveNukam / vipazcitaMgrAma-rAgavipazcIracitazruti // 284 // tAlAnusAraiH prakrAntagItasaGgItakaM tadA / niHzakaM kArayannAsInmaharddhika ivAmaraH // 285 // ||pnycbhiH kulakam // 1 upadravajanakam abhram / 2 anavasare / 3 sthAma shaurym| 4 amjn-budditaaH| * mRgeSvapi mR sNvR0|| 5 antakaH-yamaH, antkH-vinaashkaarii| rAzati sA sNbR0|| yo hantA sa tavApi hi sNvR0|| 6 udvasamnirjanam , bhASAyAm 'ujaDa' iti / nAM krameNa pRthivIpatIn / sa SoDaza sahasrANi nidideg sNvR0|| 7 paJcAnanaH siNhH| 8 avahitthA AkAragopanam / 9tigmatejAH sUryaH / prabhaJjanaH vAyuH / rahasvI vegavAn / garutmAn gruddH| 1svI javI ko vA garu sNvR0|| 10 vIrAn tRNatulyAn mnymaanau| 11 sAdinaH azvavArAH / 12 sasAra-jagAma / 13 jaladevarUpaH vrunnH| 14 cArIkaraNaM gatyA abhinayaH / aGgahAraH zArIrikaH abhinyH| uttam taM gamanam / 15 sajIvApita0-veta. naavskRtH| 16 vipazcitaH vistiirnnH| 17vipnycii-biinnaa| Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 323 aniSiddhagatiHsthairvidyuddaNDa boccakaiH / tatrA''sthAne praviveza caNDavego jhaTityapi // 286 // akasmAdAgataM dRSTvA sasAmantaH prajApatiH / svAmivat khAmidUtaM tamabhyudasthAt sasambhramam // 287 // mahatyA pratipattyA tamupAvezayadAsane / svAmino vAcikaM sarvamapRcchacca sa bhUpatiH // 288 // saGgItakasya saJjajJe bhaGgo'kANDe tadAgamAt / AgamAdhyayanasyeva vidyudAlokamAtrataH // 289 // gRhaM nijanijaM jagmuH sarve saGgItakAriNaH / svAmini vyagracitte hi nAvakAzaH kalAvatAm // 290 // / taM raGgabhaGgakartAraM dRSTvA bhRzamamarSaNaH / pArzvasthaM puruSaM kazcit tripRSThaH pRSTavAniti // 291 // aye ! ko'samayajJo'yaM pazuH puruSarUpabhRt / ajJApitasvA''gamanaH prAvizat tAtaparSadi ? // 292 // abhyuttasthau kathaM dRSTvA tAta enaM sasambhramaH 1 / niSiddhazca kathaM naiSa pravizan vetrapANinA? // 293 // athetthaM kathayAmAsa tripRSThAya sa pUruSaH / dUto rAjAdhirAjasya hayagrIvasya nanvayam // 294 // trikhaNDe bharate hyasin rAjAnastasya kiGkarAH / tatastasyeva dUtasyApyabhyuttasthau pitA tava / / 295 // 10 dvAHsthenApi niSiddhastannAyamaucityavedinA / ne zvA'pyAskandhataM yasmAt svAminaH kiM punaH pumAn ? / / 296 // asin prasAdite rAjA hayagrIvaH prasIdati / tatprasAdena rAjyAni rAjJAM nandanti samprati / / 297 // khalIkRte'vajJayA'sin hayagrIvaH khalIbhavet / dRtadRSTyanusAreNa pravartante hi bhUbhujaH // 298 // khalIbhUte svAmini hi kRtAnta iva duHsahe / neSyate jIvitamapi nRpai rAjye tu kA kathA ? // 299 // abhASiSTa tripRSTho'pi na jAtyA ko'pi kasyacit / svAmI vA sevako vA'pi zaktyadhInamidaM khalu // 300 // 15 vAyAtreNa na taM tAvat pa~ryasyAmo'dhunA vayam / svaprazaMsevA'nyanindA satAM lajjAkarI khalu / / 301 // tAtanyakArakAraM tamuttAnazayamojasA / chimagrIvaM hayagrIvaM kariSye samaye nvaham / / 302 / / prAptakAlamidaM tAvat tAtenaiSa visRjyate / yadA tadA nivedyaM me karomyasyocitaM yathA / / 303 // so'numene pramAn rAjaviruddhamapi tadvacaH / rAjabad rAjaputro'pi mAnyo rAjAnujIvinAm // 304 // nijAdhikAriNamiva samuddizya prajApatim / rAjaprayojanAnyUce caNDavego'pi kAnicit // 305 // 20 tatheti pratipadyArthamAvarya prAbhRtAdinA / prajApatinarendreNa caNDavego vyasRjyata / 306 / / __sa prItaH saparIvAraH pratasthe svapurI prati / jagAma potanapurAd bahiH syandanamAsthitaH / / 307 // jJAtvA tripRSThastaM yAntaM purobhUya sahA'cara: / davA'nala ivAdhvanyaM sonilo rurudhetarAm // 308 // tripRSTha ityabhASiSTa dhRSTa ! pApiSTha ! duSTa !! / dUtamAtratvamapyApya rAjavad vartase pazo! / / 302 // saGgItaraGgabhaGgaM tvaM mUrkhA'kAryathA tathA / amumUrSuH pazurapi ko'nyaH kuryAt sacetanaH ? // 310 // 25 gRhe gRhasthamAtrasyApyAyAto bhUpatiH svayam / jJApayitvA pravizati nItireSA manISiNAm // 311 // tvaM bhuvaM sphoTayitvevA'jJAto'kANDe samAgamaH / tAtenarjusvabhAvena satkRtazcAsi tanmudhA // 312 // durvinIto yayA zaktyA tAM prakAzaya samprati / idaM te durnayataroH phalaM dAga darzayAmyaham / / 313 // ityuktvA muSTimudyamya tripRSThaH prapinaSTi tam / tAvat tAvat puraiHsthAyetyUce muzalapANinA / / 314 // alamatra prahAreNa kumAra! narakITake / na capeTA zRgAleSu krozasvapi mRgadviSaH // 315 // 30 data ityeSa no vadhyaH pratIpAnyAcarannapi / brAhmaNyena dvijanmeva virUpamapi hi bruvan / / 316 // vaacikm-sNdeshH| 2 AgamaH Agamanam / 3 sati vidhudAloke AgamasvAdhyAyaniSedhaH zAstre zrUyate, mana 'asajjhAya' nAmA jainaparamparAyAM prsiddhH| 4 vetrpaanni:-dvaarpaalH| 5 yasmAt svAmina:-svAmisambandhI zvA-sArameyaH-kukaraH api na bAskanyate, pumAn su katham Ara mdanIyaH ? / paar..ndnm-romnm| 6 apmaanite| . A apAmaH / 8 tAsAna kA. niNam / 9 gajabhRtyAnAm / 10 najAdhInakarmakaramiva / 11 saMtoSya / 12 pavanasahinaH dabAnala isa anyam-pathikama / // bhUtakAla-adyatana-dvitIyapuruSa-ekavacana / 14 tAtena RjusvabhAvena' iti vibhaagH| *raH sthi-vasyUce sNvR0|| 15 subhmpaanni:-bldevH| 16 capeTA-bhASAyAm 'sApoTa-bhaDabota' iti / 17 mRgdvid-siNhH| 18 brAhmaNatvena / Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva tadatra saMhara ruSaM puruSe paruSe'pi hi / dantinAM dantaghAtasya sthAnaM nairaNDapAdapaH // 317 // ityukto balabhadreNa tripRSTho muSTimudyatAm / karapAzaM karIvA''zu saMhRtyetyAdizad bhaTAn // 318 // jIvitavyaM vimucyaikaM raGgabhaGgavidhAyinaH / asthA'paharatA'zeSamaparaM dUtapApmanaH // 319 // tamAjJayA kumArasya yaSTibhisRSTibhirbhaTAH / atADayan sArameyaM praviSTamiva vezmani // 320 // apajahurazeSaM tat tasyAlaGkaraNAdikam / prApitasya vadhasthAnaM vadhyasyA''rakSakA iva // 321 // prahArAn vazcayamAnaH prANatrANakRte ciram / krIDAkAra ivebhasya so'luThat pRthivItale // 322 // paritastatparIvAro muktvA praharaNAdikam / jIvagrAhaM palAyiSTa bhakSyaM santyajya kAkavat / / 323 // kuTTayitvA rAsabhavalluJcitvA kalaviGkavat / vina viTavat taM tu kumArAvIyatuham // 324 // vidAJcakAra tat sarvaM janazrutyA prajApatiH / evaM vicintayAmAsa sazalya iva cetasi // 325 // aho ! mama kumArAbhyAM yuktaM nA''caritaM hyadaH / kasyAgre kathayAmyetat khenAzveneva pAtitaH ? // 326 // na dharSitazcaNDavego'zvagrIvaH kintu dharSitaH / dUtA hi pratirUpANi prabhUNAM saJcarantyamI // 327 // na yAvad yAtyasau tAvadanuneyaH prayatnataH / yata uttiSThati 'zikhI nirvApyastata eva hi // 328 // evaM vicintya puruSaiH pradhAnaistaM mahIpatiH / AnAyayadanunIya vacobhiH premapezalaiH // 329 // cakAra savizeSAM ca pratipattiM kRtAJjaliH / kumArakRtakAluSyaprakSAlanajalaplutim / / 330 // 15 caturguNaM mahAmUlyaM tasya ca prAbhRtaM dadau / prakopazAntaye zItopacAramiva dantinaH // 331 / / Uce ca rAjA yad vetsi yovane'bhinave sati / kumArakA durlalitAH sAmAnyazrImatAmapi // 332 // vizeSato mama svAmiprasAdodbhUtasampadA / nira~galau kumArau tAvedAntau vRSabhAviva / / 333 // baDhatAbhyAmaparAddhaM tvayi yadyapi mAnada / / daHsvamamiva vismArya tathApyetata tvayA skhe|| 334 // AvayorakSatA prItiH sadA sodarayoriva / tyAjyA naikapade sA'dya manmanovRttikovida ! // 335 // 20 kumArayordurlalitamidaM ca bhavatA'nagha ! / nAzvagrIvAya vijJApyaM nikaSo'yaM kSamAvatAm / / 336 // iti sAmasudhAvRSTyA zAntakopahutAzanaH / caNDavego'pyuvAcaivaM girA snehAdacaNDayA // 337 // svayA saha cirAt premNA kopo'pi na mayA kRtH| rAjan ! kSantavyamiha kiM ? tvatputrau na mamAparau // 338 // DimbhAnAM durnaye daNDo dhupAlambhaH prakIrtitaH / nivedanaM rAjakule neti loke'pi hi sthitiH // 339 // rAjJe vijJapayiSyAmi nedRkSaM tvatkumArayoH / kavalaH zakyate kSeptuM nAkraSTuM hastino mukhAt // 340 // vibdhIbhava tad rAjan ! gacchAmi visRjA'dya mAm / manAgapi na kAluSyaM vidyate mama cetasi // 341 // ityuktavantaM taM dUtaM pariramya svabandhuvat / viracayyAJjaliM rAjA visasarja prajApatiH / / 342 // ___ azvagrIvAntikaM dUtaH sa yayau katibhirdinaiH / taddharSaNakathA tvagre vardhApakapumAniva // 343 // tadA hi caNDavegasya trastaH sarvaparicchadaH / tripRSThoda'ntamakhilaM zazaMsA''gatya bhuupteH|| 344 / / dUto'drAkSId hayagrIvamudrIvaM raktalocanam / jagatkavalanodyuktamiva vaivasvataM sthitam / / 345 // 30 manye maddharSaNodanto rAjJo vyajJapi kenacit / dUto'pi nizcikAyaivaminitajJA hi sevakAH // 346 // rAjJA pRSTaH sa Acakhyau vRttAntamabhito'pi tam / ugrANAM svAminAM hyagre ko'nyathA vaktumIzvaraH // 347 // 25 'na+eraNDapAdapaH' iti vibhaagH| 2 saarmeyH-kukurH| 3 jIvanAI palAyiSTa-'jIva laIne bhAgyo' iti bhASAyAm / 4 kala vikAH-bhASAyAm 'cklo'| 5 vAcA apamAnaM kRtvA / 6 zikhI-agniH / nirvaapy-shmniiyH| 7 prtiptti:-aadrH| 8 nirrgl:-svcchndH| 9 tau+ adAnto' iti / * t purAsa kaa0|| 10 anghH-nirdossH| 15 nikaSaH priikssaa| 12 ddimbhaaH-baalaaH| 3 vindhaH vishvaasyuktH| 15 tadapamAnakathA / 15 vardhApaka:-bhASAyAm 'vadhAmaNI denAro mnussy'| 16udntH-vRttaantH| 1.vaivsvtH-bmH| 14nidhikAya-nizcayaM cakAra / ijivam-manovRttiH / Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 325 saran khapratipannaM ca dUta evaM vyajijJapat / bhakto'hamiva te deva ! svayaM rAjA prajApatiH // 348 // yaccake tat kumArAbhyAM sA vAlasulabhAjJatA / khidyate tvadhikaM tena karmaNA sa kumArayoH // 341 // atizeSe yathA zaktyA tvamazeSeSu rAjasu / tathA'tizete bhaktyA ca prajApatinRpastvayi // 350 // kumAradoSeNA''tmAnaM sa garhati ciraM nRpaH / tvacchAsanamupAdattA'datta cedamupAyanam / / 351 // ityuktvA'vasthite dUte hayagrIvo vyacintayat / dRSTaikapratyayA jajJe tasya naimittikasya vAk // 352 // 5 pratyayazced dvitIyo'pi sa siMhavadhalakSaNaH / bhaviSyati tadA manye zaGkAsthAnamupasthitam // 353 // vimRzyaivaM tadA dUtAntareNAtha prajApatim / trAyasva zAlikSetrANi siMhAditi samAdizat // 354 // prajApatiH samAhUya kumArAvityabhASata / phalitaM vAM durlalitamakANDe siMharakSayA // 355 // AjJA ceta khaNDyate'kANDe hayagrIvo'ntakAyate / tadAjJA khaNDyate no ceta tadA siNho'ntkaayte||356|| asAvubhayathA'smAkamapamRtyurupasthitaH / tathApi siMharakSArtha vatsau ! gacchAmi samprati // 357 // 10 kumArAvUcatutimazvagrIvasya pauruSam / jJAto bhayaGkara iti sa yena pazunA pazuH // 358 // tiSTha tAta ! brajiSyAvo haniSyAvo'cireNa tam / siMha nRsiMha ! kA tatra svayaM yAtrA tava prabho! // 359 / / saviSAdaM jagAdaivaM prajApatinRpo'pyatha / kSIrakaNThAvanabhijJau kRtyA-'kRtyeSu karmasu // 360 // ekaM tAvad kRtaM karma tiSThadbhyAM gocare'pi me / vyAlebhadurlalitAbhyAM bho ! bhavadbhyAM kumArakau ! // 361 // tasyApi karmaNaH sadyaH phalametadupasthitam / dUrasthau yat kariSyethe tatphalaM kiM bhaviSyati ? // 362 // 15 atha tripRSThaH pratyUce keyaM siMhavibhISikA / dayate tena bAlena bAlAnAmiva bhUbhujAm ? // 363 // kRtvA tAta! prasAdaM nau tiSThatvatraiva samprati / gatvA siMhaM haniSyAvaH sahA'zvagrIvavAJchitaiH / / 364 // itthaM kathamapi kSamApaM tau pratIkSya prajagmatuH / sArasvalpaparIvArau tAM siMhAdhyuSitAM bhuvam // 365 // siMhena nihatAnekabhaTAsthIni gireradhaH / kumArau tadyazorAzimiva mUrttamapazyatAm // 366 // tuGgavRkSAdhirUDhAMstau zAlikSetrakRpIvalAn / papracchaturiti kSamApaiH siMho'yaM rakSitaH katham // 367 // 20 AcakhyuH kSetriNo'pyevaM he vIrAviha bhUbhujaH / sannaddhaiH kuJjaravaraisturaGgaiH syandanaibhaTaiH / / 368 // viracayya mahAvyUhaM siMhasyAkAghurantare / saMvaraM srotasa iva dIrghikAmiva dantinaH // 369 // hanyamAnairdIyamANaiH sainikaistairmahAbhutaH / siMhAdasAd rarakSunaH prAptajIvitasaMzayAH // 370 // ||tribhirvishesskm // iti teSAM vacaH zrutvA mitvA cA'cala-kezavau / sainyaM nidhAya tatraivAdhyAtAM siMhaguhAmami // 371 // 25 tayozca sthanirghoSAnmeghani?pasodarAt / bandiyopAdiva nRpaH siMhaH sadyo vyabuddha sH|| 372 // kizcidunmIlayana netre kRtAntasyeva dIpike / tasyeva cAmaraM dhunvannudArAM kesaracchaTAm // 373 // rasAtaladvAramiva jRmbhayA sphATayana bhukham / kiJcidAkuzcitagrIvaH prekSAzca sa kesarI // 374 // yugmam // rathamAtraparIvArI to naroM vIkSya kevalo / avajJayA prasuSvApa so'tha kRtrimanidrayA // 375 // sarvAbhisAribhirbhUpairdatvA hastyAdibhirvalim / zAlikSetrANi rakSadbhirgarvamAropito hyasau // 376 // 30 Ametyukto'calenAtha puro'bhyetya ca kiJcana / mallo mallamivA''hvAsta nRsiMhaH siMhapuGgavam // 377 // viSNostamRrjitaM zabdamAkaryotkarNitA''nanaH / visimiye so'pi siMho vIraH ko'pIti cintyn||378|| 1 svprtijnyaamityrthH| 2 atizayavAn asi / atizete-atizayayuktaH vartate / 3 duzceSTitam / 4 antakaH-yamaH ttsmshH| AjJAkhaNDane hayagrIvaH yamasadRzaH / AjJApAlane kRte siMhaH ymsdRshH| 5 kssiirknntthH-baalH| 6 vyaalebhH-unmttgjH| 7 siMhabhayam / 8 AvAbhyAm-Avayopari / tvA ca balake mudrite / abhi-mukham / 10 vipkssH| 11 uskarNitam-ardhvakarNam / Ananam-mukham / triSadhi,43 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva karNau zirasi sustabdhau sthalasthAviva kIlakau / atIva piGgale netre dIpte iva vibhISike // 379 // astrAgAraM yamasyeva vakraM daMSTrAradAkulam / vakrAd bahiH sthitAM jihvAM pAtAlAdiva takSakam // 380 // maustoraNamiva mukhasyopari daMSTrikAm / antarjvalanmahAkopAnalasyeva zikhAH saTA~H // 381 // nakhAMzca prANinAM prANAkarSaNaGkaTakAniva / lulantaM pucchadaNDaM ca bubhukSitamivoragam // 382 // 5 bibhed vyAttAnanaH paJcAnano brUtkAraidAruNaH / sAkSAdiva raso raudro nirjagAma guhAgRhAt // 383 // // paJcabhiH kulakam // atucchapucchadaNDena pracaNDena sa kesarI / bhUtalaM tADayAmAsa vajreNendra ivAcalam // 384 // pucchAcchonanAdena tena zuH samantataH / saccAni tUryanAdena yA~dAMsIvAntarambudheH // 385 // Arya ! tiSTha mayi sati yoddhuM te'vasaro na hi / iti tripRSTastatraivA'vAtiSThipadathA'calam // 386 // 10 padAtinA rathasthasya yudhyamAnasya mesmunA / kSatradharmocitaM naitaditi viSNurjahau ratham // 387 // rant me nirastreNa yuddhamityapi nocitam / ityastrANyapi tatyAja vIravratadhano hariH // 388 // ehyehi bho ! samitka hare ! tava harAmyaham / iti tripRSTo'bhASiSTa sthAmato'tipurandaraH // 389 // tadeva vacanaM so'pi kopATopasamutkaTaH / adripretirakhavyAjAd vyAjahAreva kesarI // 390 // 1 kesariyuvA cetthaM cintayAmAsa cetasi / aho ! amuSya bAlasya bhRzaM rabhasakAritA // 399 // vinA sainyaM yadAyAtaH syandanAd yadavAtarat / yacca tatyAja zastrANi yanmAmAhvAsta coccakaiH // 392 // uccapeTaH prati sarpaM maNDUka iva durmatiH / dhRSTatAyAH phalamasau prApnotviti vimRzya saH // 393 // khe khecararatha trasta kesaribhramadaH kSaNam / tata utpucchayamAno dadau phAlAM sa kesarI // 394 // tasya cApatato'pyoSThau pANibhyAM sa pRthak pRthak / saMdezAbhyAM dandazUkasyeva jagrAha kezavaH / / 395 // ekenauSThena cAkarSanekato'nyena cAnyataH / caTaccaTiti taM viSNuH peMTapATamapATayat // 396 // 20 atrAntare janaiH sabhyairiva vaitAlikairiva / rordaiH kukSimbharirbhUrizcakre jayajayAravaH // 397 // kautukAnmilitA vyomni vidyAdhara- surAsurAH / malayAnilavat tatra puSpavRSTiM vitenire // 398 // teca siMhazarIrasya dele kSipte kSaNAt kSitau / paripusphuratuH kAmamamarSAmuktacetane // 399 // mahatA so'pamAnena paratatrazarIrakaH / dvidhAbhUto'pi hi hariH sphuranevamacintayat // 400 // aho ! prauDhairapi nRpaiH sannaddhasubhaTAvRtaiH / sAstrairapi na soDho'smi yo'haM pavirivApatan // 401 // 25 bAlenaikAkinA'nastreNAmunA mRdupANinA / hA ! hato'smIti khedo me na punarvadhamAtrataH // 402 // evaM ca cintayA tasya veto dandazUkavat / jJAtvA'bhiprAyamityUce madhuraM viSNusArathiH // 403 // lIlAnirbhinnamattebhA'parAbhUta ! camUzataiH / mRgarAja ! kimevaM tvamabhimAnena tAmyasi / // 404 // ayaM khalu bhaTaSThatripRSTho nAma bhArate / prathamaH zArGgiNAM bAlo vayasA na tu tejasA / / 405 // nareSu siMhaH khalveSa pazuSu tvaM tu tat tava / hatasyAnena kA vrIDA zlAghA pratyuta tadraNe // 406 // 15 * piGge nayane dIdeg saM0 // 1 daMSTrA - dADhA / radAH dantAH / Akulam - vyAptam - paripUrNam / 2 yamagRhatoraNam / 3 'saTAH' - bhASAyAm ' siMhakezavALI -yALa' iti / 4 ' aMkuTaka' iti bhASAyAm ' aMkoDo' nAmakam AkarSaNasAdhanam / 5 pUrvoktAni netrAdi pucchAntAni bibhrat dhArayan / 6 garjanAbhayaGkaraH / 7 yAdAMsi - hiMsrANi jalacarANi / antar-madhye, ambudheH- samudrasya / 8 yuddharUpAM kaNDUm / 9 advipratidhvanimiSeNa / 10 prasAritapANiH / atra 'pANi' zabdena 'capeTA- paMjo' iti bhASAyAm / 11 pucchaM UrdhvaM vartulAkAreNa prasArayan / 12 bhASAyAm - 'saMdeza' iti 'sAMDaso' iti nAmnA prasiddhaM sarpagrahaNasAdhanam / 13 vastracchedavat / 14 AkAza bhUmyantarAlapUrakaH / 15 khaNDadvayam / 16 kampamAnasya / 17 praSThaH - agraNIH / 18 bhArDI- vAsudevaH / Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 327 tasyeti vacasA zAntaH sudhAvRSTyeva kesarI / mRtvA baddhavA''yurutpede nArako narakAvanau // 407 // hayagrIvAjJayA tatra tadvRttaM jJAtumeyuSAm / vidyAdharANAM taccarpiyannUce'calAnujaH // 408 // tassa ghoTakakaNThasya cakitasya pazorapi / asya siMhasya carmedamarmyatAM vadhasUcakam // 409 // vAcyazca vAcikamidaM svAdubhojanalampaTaH / nizcinto bhava vizrabdhaM bhuJjIthAH zAlibhojanam // 410 // tatheti pratyapadyanta te vidyAdharadArakAH / balabhadra-tripRSThau tu jagmaturnagaraM nijam / / 411 // 5 praNematuH pituH pAdau tatra tau bhrAtarAvubhau / balastu kathayAmAsa tamudantamazeSataH // 412 // punarjAtAviva sutau mene rAjA prajApatiH / tena sanRtasandhenaM sUnunA cAtyamodata // 413 // te ca vidyAdharA vAjigrIvasya tamazeSataH / tripRSThodantamAcakhyurvajrapAtasahodarram // 414 // __ itazca vaitADhyagirau dakSiNazreNibhUSaNam / nagaraM rathanUpuracakravAlA''khyamasti tat // 415 // tatra ca jvalanajaTI tejasA jvlnopmH| AsIdasAmAnyaRddhirvidyAdharanarezvaraH // 416 // 10 babhUva tasya mahiSI prIteH paramamAspadam / nAmnaiva vAyuvegeti haMsIva tvalasA gatau // 417 // tasyAM rAjyAM tasya rAjJaH sUnuH samudapadyata / svapne'rkAlokanAdarkakIrtirityabhidhAnataH // 418 // khame svayamprabhAdhautA''zendulekhAvilokanAt / svayamprabhetyabhidhayA krameNa tanayA'pyabhUt // 419 // samprAptayauvanaM yauvarAjye rAjA mahAbhujam / arkakIti vinidadhe kIrtigaGgAhimAcalam // 420 // khayamprabhA'pi samprApa kramayogena yauvanam / vanasthalIva subhagaGkaraNI madhusampadam // 421 // 15 mukhacandramasA reje rAkA mUrtimatIva sA / kezapAzatamisraNA'mAvAsyeva ca dehinI // 422 // tasyAH karNAntage netre karNottaMsAmbuje iva / karNau ca prasarantyoIksarasyoH saMrvarAviva // 423 // pANi-pAdA-'dharadalai raktairvallIva pallavaiH / sA'bhAt kucAbhyAM coccAbhyAM krIDA~dribhyAmiva zriyaH // 424 // Avarta iva lAvaNyasarito nAbhirAbabhau / antaradvIpasadRzI tasyAH zroNI ca vistRtA // 425 // tasyAH sarvAGgasaubhAgyanidheH pratinidhirna hi / surastrISvasurastrISu vidyAdharavadhUSvapi // 426 // 20 athA'bhinandana-jagannandanau cAraNau munI / vihAyasA viharantau pure tatra sameyatuH // 427 // RdhyA mahatyA zrIdevImUrtyantaramiveyuSI / svayamprabhA'pi to gatvA vavande munipuGgavau // 428 // taddezanAM samAkarNya karNAmRtarasAyanam / samyaktvaM pratipede sA'nIlIrAgamiva sthiram // 429 // samyak zrAvakadharma sA pratyazrauSIt tadantike / pramAdyanti zubhAtmAno na hi jJAtvA manAgapi // 430 // tato'nyato jagmatustau vihA~ munipuGgavau / sA'pyanyadA parvadine pratyapadyata pauSadham // 431 // 25 pAraNecchurdvitIye'hni kRtvArcAdi jinezituH / samAnIya ca taccheSAmarpayAmAsa sA pituH // 432 // sa vidyAdharabhUpAlaH sadyaH pramadameduraH / zIrSe'dhyAropayaccheSAmutsaGge ca khayamprabhAm // 433 / / tAM dRSTvodyaurvanAM rAjA varAnveSaNakarmaNi / cintAprapannaH samabhUd RNamagnaH pumAniva // 434 // visRjya saprasAdaM tAM varaM taducitaM nRpaH / suzrutAdIn samAhUya paripapraccha matriNaH // 435 // ___ athA''dau suzruto'vAdIdasti ratnapure pure / rAjA nIlAJjanAdevI-mayUragrIvayoH sutH||436|| 30 sa sAdhitAnekavidyastrikhaNDabharatezvaraH / vidyAdharendro'zvagrIvAbhidhAnaH pravaro varaH // 437 // matrI bahuzruto'pyUce samatikAntayauvanaH / svayamprabhAyAH svAminyA na yogyaH khalvayaM varaH // 438 // 1'ghoTakakaNTha' iti hayagrIvasya paryAyavAcakaM naam| * degkAH / tripRSTha-balabhadrI tu sNvR0|| 2 udantaH-vRttAntaH / 3 sNdhaa-prtijnyaa| 4 sahodaram-tulyam / / sIvat tva. saMvR0 saM0 // 5 sahajaprabhA0 / tiM nyadhAda rAjye kIrti saMha // 6 saubhAgyakAriNIM vasantazobhAm / rodhako iva / 8 krIDAparvatAbhyAm / 9 saubhAgyena smaanH| 10 nIlyA iva sthirarAgam ; nIlI-'gaLI' iti bhaassaayaam| 11 arcAvizeSAm-mAnajalam / 12 udyauvanA-vikasamAnayauvanA / . Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturthaM parva tiSThanti cottarazreNyAM bahavo bAhuzAlinaH / rUpa-yauvana-lAvaNyavanto vidyAdharottamAH // 439 // teSAM ca madhyAdekasya kasyApyeSA mRgekSaNA / vicArya dIyatAM devAnurUpaM yogamicchatA // 440 / / athA''vabhASe sumati ma mantrI mahIpatim / yuktamuktamanenedamAyuktena tava prabho ! // 441 // atrAdrAvuttarazreNihAranAyakatAM gatA / prabhaGkarA nAma ngrynekaaddhttkbhH|| 442 // ojo dadhan mAghavanaM tatra meghavanAbhidhaH / prAtamadha ivAmoghaH samasti pRthiviiptiH|| 443 // sadharmacAriNI tasya nAmato meghamAlinI / mAlatIpuSpamAleva zIlasaurabhaMsAlinI // 444 // asti vidyutprabho nAma nAmitAzeSabhUpatiH / kandarpa iva rUpeNApratirUpeNa tatsutaH // 445 // tayorasti ca duhitA jyotirmAleti nAmataH / devakanyeva niHsImarUpalAvaNyasampadA // 446 // vidyutprabhakumArasyocitA devI svayamprabhA / vidyud vAridharasyeva dyutidyotitadiakhA // 447 // 10 arkakIrtikumArasya jyotirmAlocitA punaH / kanyAvinimayenA'stu dvayorapi mahotsavaH // 448 // zrutasAgaranAmA'tha vyAjahAreti bhUpatim / kanyeyaM ratnabhUtA te kena zrIriva naoNrthyate ? // 449 // vidyAdharakumArANAM sarveSAmetadarthinAm / nirvizeSatvajanako yujyate'syAH svayambaraH // 450 / / kasmaicidanyathaikasmai dadataH kanyakAM tava / bhAvI vidyAdharaiH sAdhaM virodhastena kiM mudhA? // 451 // sarveSAM matriNAM mantraM zrutvaivaM tAn visRjya ca / sambhinnazrotasaM nAmA'pRcchannamittikaM punH||452|| 15 azvagrIvasya vA'nyasya vidyAdharavarasya vA / nijakanyAM prayacchAmi yadvA'stvasyAH svayambaraH // 453 // sa naimittika ityUce sAdhubhyo'zrauSamityaham / yatpRSTo bharatenA''khyad bhgvaanRssbhdhvjH||454|| trayoviMzatirarhanto'vasarpiNyAM hi matsamAH / ekAdaza bhaviSyanti rAjAnastvatsamAH punaH // 455 // balA nava vAsudevA nvaardhbhrteshvraaH| nava pratyarthinasteSAM te'pyrdhbhrteshvraaH||56|| tatra hatvA hayagrIvaM tripRSTho bhokSyate hairiH / savidyAdharanagarAM trikhaNDA bharatAvanim // 457 // 20 sarvavidyAdharaizvaryaM tubhyameSa pradAsyati / kanyeyaM dIyatAmasai pRthivyAM nedRsho'prH|| 458 // hRSTo naimittikaM rAjA satkRtya visasarja tam / dRtaM tadarthe mArIciM preSIccopaprajApati // 459 // so'tha vidyAdharo gatvA prajApatimahIpatiya / natvA svaM jJApayitvA ca vinayenetyabhASata // 460 // __ asti jvalanajaTino vidyAdharamahIpateH / kanyA khayamprabhA nAma lalAmA'zeSayoSitAm // 461 // anurUpavarArthe'syAzciraM cintAparAyaNaH / arocakI kavirikha tasthAvagnijaTI nRpaH // 462 // 25 matribhirmatrayamANo'pyupalebhe na kaJcana / anurUpaM varaM rAjA'pRcchannaimittikaM tataH // 463 // naimittikena samminnazrotasA''khyAyi yat sutaa| anurUpA tripRSThAya prAjApatyAya diiytaam||464|| prathamo vAsudevo'yaM bhokSyate cArdhabhAratam / zreNidvayAdhipatyaM vaH prasannazca pradAsyati // 465 // evaM naimittikagirA prIto mAM prAhiNot prabhuH / tAmAdAtuM tripRSThArthe svAmistadanumanyatAm // 466 // prItaH prajApatinRpastatheti pratipadya tAm / visasarja yathaucityadAnapUrvamakharvadhIH // 467 // 80 azvagrIvAzaGkayA ca nRpo jvalanajavyapi / tAmudvAhayituM kanyAM prajApatipuraM yayau // 468 // savidyAdharasAmantaH sAmAtya-bala-vAhanaH / tasthau tannagaropAnte maryAdAyAmivArNavaH // 469 // sapradhAnaparIvAraH prajApatiratha khayam / tasyAbhimukhamAgacchat sarvasyAbhyAgato guruH // 470 // dvayorapi mahAsainye milite prItiyogataH / cakAsAmAsaturgaGgA-yamunAzrotasI iva / / 471 // ____ * garyastyanaikAdbhata sNvR0|| 1 anekAzcaryakarapadArthasthAnam / 2 indrasambandhi / 3 amoghH-sphlH| bhizAli mu0|| mA'pi vyA sNvR0||4n yaacyte| 5 vaasudevH| 6sarvastrINAM prmnkRssttaa| 7 ruvirhitH| tasthau vahnijaTI mu0|| tyaM ca prasannaste prmu0|| OM mhaabuddhiH| 9 mahAn / Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 329 prathamaH sargaH] viSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / ubhAvapi gajArUDhau sAmAnyanatipattitaH / anyo'nya parirebhAte sAmAnikasurAviva // 472 // tayodvayoH kSitibhujoH sUryAcandramasoriva / drAka saGgamena divasaH sa parva divaso'bhavat // 473 // ArpayaJcAvAsabhuvaM vidyAdharamahIbhuje / mainAkAyeva pAthodhiH prjaaptimhiiptiH|| 474 // tatra vidyAdharA vidyAbalAd vyaracayan puram / vicitraharmyaruciraM dvitIyamiva potanam // 475 // purasya tasya mUrdhanye prAsAde divyatoraNe / uvAsa jvalanajaTI merAviva divAkaraH // 476 // sAmantA-'mAtya-senAnIpramukhA apare'pi hi / UpuryathAhaM haryeSu vimAneSviva nAkinaH // 477 // vidyAdharendramApRcchaya prajApatinRpo'pi hi / jagAma svAzrayaM velAnivRtta iva vAridhiH // 478 // bhojyA-'GgarAga-nepathyaprabhRti prAbhRtaM tataH / vidyAdharanarendrAya prajighAya prajApatiH // 479 // vivAhArthamakAryatAmubhAbhyAM ratnazAlinau / maNDapau camara-balyoH sabhe iva zubhAkRtI // 480 // dvayorapi gRhe'bhUvan dhavalAmaGgalAni ca / jaratkulastrIracitazikSAcAryakalIlayA // 481 // 10 cAndanenAGgarAgeNa bhrAjamAnaH sugandhinA / nIlaratnapratimeva karIndramadhirUDhavAn // 482 // AvRto'nuvarIbhUya sakyobhirnRpAtmajaiH / yayau tripRSTho jvalanajaTivezma svavezmataH // 483 // vezmAye toraNasyAdhastasthAvatha balAnujaH / paurastya iva mArtaNDaH pratIcchannaghamaNDalam // 484 // maGgalAni kulastrISu gAyantISu tato hariH / bhagnAgnisampuTaH sAnuvaro motagRhaM yayau // 485 // sadazazvetavasanAM nayanAnandanAM hariH / zaziprabhAmiva mUttA tatrApazyat svayamprabhAm // 486 // 15 ubhAvathA''sAJcakAte ekasminnAsane zubhe / svayamprabhA tripRSTazca citrA-candramasAviva // 487 // jhallarIvAdyanAdena lagne saMsUcite tayoH / yojayAmAsa hastAbje purodhAH sampuTAviva // 488 // dRktArAmelakastAbhyAmubhAmyAM ca vyadhIyata / navodgamapremataroH secanodakasanimaH // 489 // khayamprabhA tripRSThazca tathaiva militau tataH / upeyaturvedimadhyaM vallI-viTapinAviva // 490 // samidbhiH pippalAdInAmantarvedi dvijAtayaH / jvalanaM jvAlayAmAsurhavirAhutipUrvakam // 491 // pradakSiNIcakratustau pradakSiNazikhodgamam / vedivahiM vedamantrAdhyApakeSu dvijanmasu // 492 / / itthaM khayamprabhAM devIM pariNIya balAnujaH / tayA sahA''ruhya vazI pratasthe svagRhaM prati // 493 // ulUludhvaninA tUryanAdena ca mhiiysaa| utkarNitA'yamaharijaMgAma svagRhaM hriH|| 494 // __tadA'jJAsIddhayagrIvastadvRttaM caracakSuSA / apre'pi siMhakathayA kruddhazcakrodha cAdhikam // 495 // evaM ca dadhyau jvalanajaTinA mayi satyapi / strIranaM dIyate'nyasmai ratna ratnAkare hi yat // 496 // 25 tasyA dAturupAdAtustasya cAnte vrajatvasau / tAM kanyAM yAcituM dUto dUto hi prathamo naye // 497 // evaM vimRzya manasA'nuziSya ca rahaH khayam / vyasRjannUtanaM dUtaM sa potanapure pure // 498 // sa dUtaH satvaraM gatvA samIraNakumAravat / vezma jvalanajaTinaH pravivezetyuvAca ca // 499 / / dakSiNabharatakSmAdha lokArdhamiva vajriNaH / prazAsiturhayagrIvasyA''jJayA tvAM vadAmyadaH // 500 / / tava svayamprabhAnAma kanyAratnaM gRhe'sti bhoH!| tAM gatvA svAmine dehi ratnaM nAnyasya bhArate // 501 / / 30 svAmI vaH sakuTumbAnAmazvagrIvaH sutA'pi tt| tasyA'stu dIyate hanta ! kiM ziro nayane vinA? // 502 // - azvagrIvaM purA''rAddhaM putryadAnAt prakopayan / kiM hArayasi phUtkRtya tvamaho! dhmAMtakAJcanam 1 // 503 / / 1 aalinggitii| 2 mainAko nAma prvtH| 3 nivAsaM cakruH / 4 preSayAmAsa / 5 'kR' dhAtoH preraNAyAM yastanI-anyapuruSadvivacanam / 6 'dhavalA' bhASAyAm-'dhoLa' iti prasiddham / 7 zikSakagurulIlayA vRddhastrIbhiH nirmitAni / * "Adato' saGgha0 // 8 anuvaraH, bhASAyAm 'aNavara' iti / 9 bhASAyAm 'mAyara' iti prasiddham / 10 upvissttau| 11 yajJaha vimyaiH / / pippalA saM0 // 12 vedimadhye / 13 hastinIm / 14 uluul:-mnggldhvniH| 15 arzvakarNAH aryamNaH-sUryasya harayaHazvAH yena saH, etad hareH vizeSaNam / 16 vAyukumAravat / 17 bhASAyAm-'phUMka maariine'| 18 agnitApitasuvarNam / Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva ityuktastena dUtenovAca jvalanajanyapi / dattA kanyA tripRSThAya kanyAdAnaM sakRt khalu // 504 // anyasyApi pradattasya vastunaH svAmitA na hi / kiM punaH kulakanyAyA vicArayatu sa svayam / / 505 / / ityuktaH so'gnijaTinA dUto'ntaH kaluSaH khalu / upatripRSThamagamannisRSTArtho hi sa prabhoH // 506 // tripRSTaM cetyabhASiSTa samAdizati madirA / kSmAmaNDalA''khaNDalastvAmazvagrIvo jagajjayI || 507 // 5 asmadarhA kanyakeyamajJAnAdAdade tvayA / vimugdhapathikeneva rAjodyAnataroH phalam // 508 // IzoshaM vaH sabandhUnAM rakSitAH sya ciraM mayA / tat kanyAM muJca bhRtyAnAM pramANaM svAmizAsanam ||509 || vikaTabhrakuTIbhaGgabhImabhAlasthalastataH / raktekSaNa- kapolazrIstripRSTaH pratyuvAca tam // 510 // sa evaM jagati nyAyaM pravartayati te prabhuH / agregUriva lokAnAmaho ! tasya kulInatA / / 511 // tena svaviSaye manye vidhvastAH kulayoSitaH / mArjArayUnaH purataH kiM dugdhamavaziSyate 1 // 512 / / asmAsu khAmitA tasya kuto hantA'munA pathA ? / anyatrApi svAmitA'sya gatvaryevAcirAdapi / / 513 / / zAlibhojanasyeva tRptavAn jIvitasya cet / svayamprabhAmupAdAtuM tadatrA'gacchatu svayam // 514 // dUtatvena na vadhyo'si gaccha mA tiSTha samprati / tameva hi haniSyAmo hayagrIvamihA''gatam / / 515 // ityukto viSNunA dUtaH pratodeneva tADitaH / gatvA zIghraM sarvamAkhyadazvagrIvAya bhUbhuje // 596 // tadAkarNya hayagrIvo lohitAyitalocanaH / prasphuraddaMSTrikA kezo dazanairadharaM dazan || 517 // 15 vepamAnavapurbhImabhrakuTIvikaTArlikaH / vidyAdharavarAnevaM sAvajJA- kopamAdizat // 598 // yugmam // 10 20 25 330 30 aho ! daivena durbuddhirdatA'gnirjAnaH khalu / kRkalAsa ivA'rkasya yaH syAdabhimukho mama // 519 // AbhijAtyamaho ! tasya kIdRzaM ? yo vihAya mAm / khasutApatiputreNA''tmakanyAM paryaNAyayat // 520 // mUrkho mumUrSurekaH sa tAvajjvalanajavyaho ! / prajApatirdvitIyo'nyaH sApatnabhaginIsutaH // 521 // aparazca pituH zAlaH svajJAteyena nitrapAH / mAM pratyArambhamicchanti zRgAlA iva jAgaram / / 522 / / // yugmam // vidrAvayata tAn gatvA pavanAstoyadAniva / zArdUlA iva hariNAn harayaiH kuJjarAniva / / 523 / / atha vidyAdharAH sarve raNakaNDUlabAhavaH / tayA svAmyAjJA'hRSyaMstRSitA iva vAriNA / / 524 / / pRthak pRthaga yutpratijJAM kurvANA bhujazAlinaH / sphoTayanta iva divaM bhujAsphoTodbhavai ravaiH // 525 // uktvA mitreSvivA'mitreSvapi saGgrAmakautukAt / mama prAg mA paro jaiSIdityanyo'nyamatitvarAH // 526 // kazAbhistADayanto'zvAn prerayanto yatairgajAn / prAjantaH prAjanaidhuryAnaM nighnanto yaSTibhirmayAn // 527 // nartayanto nizAtAsIn sphArayantaH sphurAn muhuH / sajjAyantazca tUNIrAn vAdayanto dhanurguNAn // 528 // bhrAmayanto mudrAMzca cAlayanto mahAgadAH / sphATayantastrizailyAMzca dadhAnAH parighAnapi / / 529 // kespi khena samApeturbhuvA ke'pi ca kautukAt / prApuca potanapuramazvagrIvasya te bhaTAH // 530 // // SabhiH kulakam // teSAM kalakalaM zrutvA dUrato'pi prajApatau / kimetaditi saMbhrAnte'vAdIjvalanajayyadaH // 531 // amI khalu hayagrIveNA''diSTAH subhaTA iha / AyAntyAyAntu yUyaM tu prekSadhvaM mama kautukam / / 532 || 1 tripRSTasamIpam / 2 ubhayapakSayoH abhiprAyaM saMbudhya svapratibhayA prativakti saMdiSTaH saMzva kAryANi karoti saH nisRSTArthaH / 3 'yUyam' iti zeSaH / 4 agregaH - agraNIH / 5 gamanazIlA - nAzazIlA / 6 bhASAyAm 'paroNo' nAmakaM vRSabhAditADanasAdhanam / 7 bhASAyAm ' dATInA kezo' / 8 alikam - kapAlam / Q. kRkalAsaH - 'kAkIDo' iti bhASAyAm / 10 pratyArambhaHsaMgrAmaH / 11 jAgara:- siMhaH / 12 siMhAH / 13 kaNDUlam - 'khaMjavALavALu ' - 'caLavALu' iti bhASAyAm / 14 yuddhapratijJAm / 15 yatAH - aGkuzAH / 16 prAjanA:- 'paroNA' iti bhASAyAm / 17 balIvardAn / 18 uSTrAn / 19 sphurAH 'TAla' iti bhASAyAm / * trizallIzca saM0 kA0 / Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 331 mA tripRSTho mAJcalo vA saMprahArponmamA'grataH / ityutsukaH parikaraM baddhottasthau raNAya saH // 533 // prajahvayugapattasminnazvagrIvabhaTAH krudhA / svapakSe hi vipakSasthe syAdamajhe vizeSataH // 534 // nirAsa teSAM zastrANi zastraijvalanajaTyapi / apavAdairivotsagAna so'pvaadbhisskRtH||535 // upadudrAva tAn sarvAn nizAtazaradRSTibhiH / temberamAnivotpAtameghaH kairakavRSTibhiH // 536 // vidyAbalAd dorbalAca teSAM darpa cirodbhavam / jahAra jvalanajaTI vaoNrtikaH phaNinAmiva // 537 // 5 ityabhASata tAnagnijaTI drAga yAta yAta re!| nirmAthAn vaH samAyAtAn varAkAn ko haniSyati ? // 538 // madhyekRtya hayagrIvaM nAthamAyAta parvate / rathAvarte vayamapi sameSyAmo'cirAdapi // 529 // tenaivamuktAH sAvajJaM hayagrIvamaTA drutam / kAkanAzaM praNezuste prANAnAdAya bhIravaH // 540 // mapIliptairivAmandamandAkSamalinairmukhaiH / te'pi gatvA tadAcakhyumeyUragrIvasUnave // 541 // hutAzana ivA''hutyA tadvaicobhiradIpyata / sadyo nIlAJjanAsUnurakSayyabhujavikramaH // 542 // 10 kopA'ruNakarAlA'kSaH sa rakSa iva bhISaNaH / sAmantA''mAtyasenAnIprabhRtInevamAdizat // 543 // sarve sarvAbhisAreNa bhoH samAgacchata drutam / calatvidAnI naH sainyamuDhela iva sAgaraH // 544 // satripRSThA'calaM sAgnijaTinaM taM prajApatim / saMharAmyeSa samare drAg dhUmo mazakAniva // 545 // ityuktavantaM sAmarSamazvakandharamuddharam / dhIguNagrAmadhAmoce sacivagrAmaNIridam // 546 // trikhaNDaM bharataM svAmI lIlayaivA'jayat purA / kItyai lakSmyai ca tajanye dhurijAto'si doSmatAm // 547 // 15 idAnImekasAmantavijayAyodyataH svayam / kAM kIrtimatha kA lakSmImarjayiSyati naH prabhuH // 548 // nyUnasya vijaye'pi syAnnotkarSaH ko'pi doSmatAm / kA zlAghA hariNavaghe hareH karividAriNaH // 549 // nyUnena vijaye daivAt sarvo'pyekapade vrajet / pUrvA'rjito yazorAzivicitrA hi raNe gatiH // 550 // siMhavadha-caNDasiMhadharSaNapratyayAdapi / satyanaimittikagirA tatra zaGkA''spadaM mahat // 551 // dAsanagaNo dhartamatrocitaH prabhoH / mahAgajo'pi hyajJAtvA dhAvana par3e nimajjati // 552 // 20 so'stu rabhasAkArI kvaciccharabhavad drutam / utpatya bhasayate setsyatyAsInasyApi te hitam // 553 // titikSitamathedRkSaM na kSamo'si kSamApate ! / AdizyatAM tarhi sainyaM tvatsainyaM hi saheta kA? // 554 // tathyAM pathyAM ca tadvAcamavAmanyata bhUpatiH / manyAvantarmadhunIva cetanAstu kuto nRNAm ? // 555 // kAtaro'sIti sacivaM taM nirbhartya saroSaNaH / kSaNena vAdayAmAsA''yuktaiH prasthAnadundubhim // 556 // tena dundubhizabdena sadyaH sarve'pi sainikAH / eyuH sarvAbhisAreNa dUrAt pArthasthitA iva / / 557 // 25 snAnAgAraM hayagrIvo gatvA muMGgAravAribhiH / gaGgAtaraGgairuttuGgaiH salau haMsa ivA'malaiH // 558 // unmRSTAGgo dukUlena divyadhUpaizca dhUpitaH / zubhrIkRtAGgo gozIrSacandanainandanA''hataiH // 559 // saMvItasadazazvetavastro baddhA'sidhenukaH / purodhaHkRtatilakaH sa rAjatilakastataH // 560 // vaitAlikaiH stUyamAno vizadacchatracAmaraH / madasiktAvanitalamAruroha mahAgajam // 561 // // tribhirvizeSakam / / 30 durvArairiNairavai rathaizca parivAritaH / pracacAla hayagrIvazcalayanacalAnapi // 562 // 1 dUrIcakAra / 2 gajAn / 3 karakA:-'karA' iti bhASAyAm / 4 sarpavazakArI gAruDikaH / 5 yathA kAkA nazyanti tthaa| 6 mandAkSam-lajjA / *tadvAcAbhiH kaa0| 7 raaksssH| 8 sarvataH abhimukhatayA sarvasAmadhyA vaa| 9 arbavelAyuktaH-'velA' bhASAyAm 'veLa'-'bharatI' iti / 10 janyam-yuddham / 11 bAhubalavatAm / 1 degghA hAri0 sN0|12 ekapadezIghram / kA padam-saM0 kaa| 13 bAlakaH tripRSThaH / 14 apamAnitAM cakAra / 15 'manyau antarmadhuni-iti vibhAgaH / antarmadhuni madirAyAM pItAyAm / 1degvaM nirbhaya' romaharSaNaH sN0| 16 bhRGgAra:-suvarNapAtram / kRtAGgarAgo go saM0 kaa0| 17 nandanavanAdAnItaiH / 18 sidhenukaa-murikaa| 19 acllaaH-prvtaaH| pADaNya Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturthaM parva gacchatastasya sahasodbhUtacaNDAnilena tu / chatrasyA''ndolyamAnasya daNDo'bhajyata vRkSavat // 563 // anokahAt puSpamiva tArakeva nabhastalAda / hayagrIvazirasastat papAtA''tapavAraNam // 564 // madastadAnIM kariNastasya cAzuSyadaJjasA / sarasI jyeSTamAsIva zaradIva ca kaImaH // 565 // momUtryate sa tatkAlaM kAlabhIta iva dvipaH / rarAsa virasaM cApi noDuraM ca ziro dadhau // 566 // rajovRSTirasRSTirdivA nakSatravIkSaNan / ulkApAtastaDitpAta ityutpAtAzca jajJire / / 567 // dInakharaM praruditaM saurameyairudAnanaiH / AvirbhUtaM ca zazakaizcillIbhirdhAntamambare // 568 // kAkolaizcakrire rolA gRdhairupari jRmbhitam / sthita dhvaje kapotenetyAsanezakunAnyapi // 569 // nAzvagrIvo dunimittA'zakunAnyapyajIgaNat / yamapAzairivA''kRSTaH kiM tu prAyAdana~gailaH // 570 // vidyAdharairgatotsAhairnRpairapyaraNotsukaiH / AkRSTairviSTibhiriva svAdhInairapyaveSTyata // 571 // 10 saMpUrNasainyaH katibhiH prayANairAsasAda sH| pariSkRtarathAvata taM rathAvartaparvatam / / 572 // upatyakAyAM tasyAdrervijayAdayagireriva / vidyAdharaklAnyupurazvagrIvasya zAsanAt // 573 // ___ itazca potanapure sa vidyAdharapuGgavaH / uvAca jvalanajaTI balabhadrabalAnujau // 574 // naisargikyA'pi vaH zaktyA pratimallo na kazcana / premabhIrurvadAmIdaM premAsthAne'pi bhIpradam // 575 / / sa vidyAdurmado doSmAnUSmalo'nekayuJjayI / hayagrIvaH khalUdgrIvaH zaGkanIyo na kasya hi ? // 576 // 15 vidyA vinA hayagrIvAdanyUnaM yuvayorapi / tathApi taM yuvAM hantuM samarthoM paramarthaye // 577 // yuvAbhyAmatra kartavyo vidyAsiddhyai zramo manAk / yathA vidyAkRtaM mAyAyuddhaM tasya vRthA bhavet // 578 // tatheti pratipedAnau zucivastrau samAhitau / vidyAH so'nvaziSat prItamanA jvalanajaTyatha // 579 // matrabIjAkSarANyantaH smarantau bhrAtarAvubhau / atyavAhayatAM saptarAtramekAgramAnasau / / 580 // saptame divase jAtakampe phaNipatau sati / dhyAnA''rUDhau balopendrau vidyAH samupetasthire // 581 // 20 gAruDI rohiNI caiva bhuvanakSobhaNI tathA / kRpANastambhanI sthAmazumbhanI vyomacAriNI // 582 // tamisrakAriNI siMhavAsinI vairimohinI / vegA'bhigAminI divyakAminI randhravAsinI // 583 // kRzAnuvarSiNI nAgavAsinI vArizoSiNI / dharitrIdAriNI cakramAraNI bandhamocanI // 584 // vimuktakuntalA nAnArUpiNI lohazRGkhalA / kAlarAkSasikA channadazadika tIkSNazUlinI // 585 // candramaulizca vijayamaGgalA RkSamAlinI / siddhatADanikA piGganetrA vacanapezalA // 586 // 25 vanitAhiphaNA ghoraghopiNI bhIrubhISiNI / vidyA ityAdayaH procurvaze mo yuvayoriti / / 587 // pArayAmAsatuAnaM siddha vidyAvubhAvapi / puNyA''kRSTaM svayaM sarva kiM kiM na sAnmahAtmanAm ? // 588 // atha tripRSThaH sajyeSThaH zreSThe'hni vipulevalaH / prajApatijvalanajaTyAdibhiH priisthitocckaiH||589|| tuGgaisturaGgai raGgadbhirvegibhirgaruDeriva / jayazrIvezmabhirvaryAskandanaiH sandanairapi / / 590 // madoddhuraiH kuJjarairapyatinirjarakuMJjaraiH / zAdulariva cotkAlagAmibhirvarapattibhiH / / 591 // 30 nabhazcarabhUcaraizca dyAM mAM ca chAdayan bhRzam / zakunairanukUlaiH preryamANaH svajanairiva / / 592 // cnnddaanilen-prcnnddpvnen| 2 vRkSAt / 3 unnatam / asRg-rudhiram / 5 UrdhvamukhaiH zvAnaH / 6 cillI 'samaLI' iti bhASAyAm / 'cila' iti hindIbhASAyAm / 7 kaakolaa:-vnkaakaaH| 8 rolA-raDAroLa' iti bhASAyAm / 9 Asan+azakunAni-apazakunAni / 1. uddhataH / 11 viSTi:-naraka haThAt kssepH| 12 pariSkRtaH sthAvataH sthabhramaNamArgaH yatra tam / 13 uptykaa-tlhttttii| 14 naisagikI-sahajA / 15 prcnnddH| 16 'anekayudh+jayI' iti vibhaagH| + siddhausN0| 17 sviikRtvntau| 18 smaagtaaH| siMhavAhinI-saM0 ||shriidaarnnii nAgabandhanI bandha -saM0 / degcurvazAH smo-saM0 / 19 prAsthita-prasthAnaM kRtavAn / 20 aaskndnm-praabhvH| 2. devahastito'pi adhikazobhAyutaiH / Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ] ____ triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / tUryanAdairdizo bhindana heSA-hitabRMhitaiH / sainyaprAgbhArabhAreNa kampayaMzca vasundharAm // 593 // hariH svadezasImAnte zilAstambhamivoccakaiH / bhuukssodkrthaavto rathAvartAdrimAsadat // 594 // // caturbhiH kalApakam // raNatUryANyavAdyanta sainyayorubhayorapi / divaukasa ivAhAtuM yuddhasabhyA bhavantviti // 595 // rnnsotknntthyorucaistripRsstth-hyknntthyoH| samApannAnyanIkAni deva-daityendrayoriva // 596 // 5 teSAM saMnahyatAmuccaiH sainyAnAM tumulo dizaH / turaGgamacamUkSuNNakSoNireNurivAruNat // 597 // sainyaketusthitaiH siMhaiH zarabhaiHpibhirgajaiH / plavaGgaizca rarAja dyaurarAnIva bhISaNA // 598 // bandhavo nAradasyeva kalikelikutUhalAH / saMsRptakAzca saMcerurbhaTotsAhanakarmaThAH // 599 // athopacakrame'nIkamagrAnIkaiyorapi / dyAM kurvadbhiH zarazreNyA protpatatpatagAmiva / / 600 // agrAnIkaistayoryuddhe zastrAgnirudabhUnmahAn / davAgniriva zAkhAgraiH saMgharSe'raNyavRkSayoH // 601 // 10 zastrAzastri pravRttAnAM bhaTAnAmamitaujasAm / saMpheTo'bhUd raNamukhe jaladhau yAdasAmiva // 602 // azvagrIvasyAgrasainyaM tripRSThasyAgrasenayA / cakre parAakhaM vArddhivelayeva nadIjalam / / 603 // agrasainyasya bhaGgenAGgulyagrasyeva tatkSaNAt / vidyAdharavarA vAjigrIvaguMhyAH pracukrudhuH // 604 // te'bhavannAhavottAlA vetAlAzcaNDabAhavaH / pizAcA yamasAcivyalabdhamudrA ivoccakaiH // 605 // vikaTotkaTadantAni pRthuvakSastaTAni ca / zyAmabhImAni rakSAMsi zRGgANIvAcanAgireH // 606 // 15 laallaangglaa''paatsphaattitkssonnimnnddlaaH| maNDelAgrakriyAkArinakhAH kesariNo'pi ca // 607 // zuNDAdaNDaistRNapUlalIlollAlitadantinaH / utpAdakAzca zarabhA ucchRGgA iva parvatAH // 608 // puccharAcchoTayantaH kSmAM "moTayanto radairdumAn / siMhastamberamAkArakarAlAzca varAlakAH // 609 // anye'pi dvIpi-zArdUla-vRpaidaMza-vRkAdayaH / kravyAdAH zvApadAstiryagbhUtA iva nizAcarAH // 610 // ||ssbhiH kulakam // 20 kurvanto bhISaNAn nAdAnAhvayanta ivAntakam / varUthinI tripRSThasya te vegAdupadudruvuH // 611 // __ atha mlAnamukhAH sarve bhagnotsAhAH kSaNAdapi / evaM vicintayAmAsuH prAjApatyasya sainikaaH||612|| mArgabhrAntA vayamiha paretanagare kimu / rAkSasAnAM kimAvAse vindhyasthalyAM kimAgatAH! // 613 / / bhUtAnyetAni sattvAni krUrANyazcaMgalA'jJayA / saMgrahatuM sahA'smAbhiH svasthAnebhyaH kimAyayuH // 614 // manye kanyAnimitto naH pralayo'yamupasthitaH / sthitaM naH pauruSeNA'dya tripRSThazcet svayaM jayI // 615 // 25 evaM cintAprapanneSu teSu vyApanabuddhiSu / parAGmukhIbhavattUMce tripRSThaM vahnijaTyadaH // 616 // vidyAdharANAM mAyeyaM na kiJcit pAramArthikam / vezyahaM sarpagharSa hi so jAnAti naa'prH|| 617 // azaktiH khayamAkhyAtA svassaibhirmandabuddhibhiH / zaktaH ka evaM kurute bAlasyeva vibhISikAm // 618 // taduttiSTha mahAvIra ! samAroha mahAratham / uttuGgAdavarohantu mAnazailAcca vidviSaH // 619 // heSA-azvazabda:-'haNahaNATa' iti bhASAyAm / bRMhitam-gajagarjanam / 2 svrgvaasinH| *samanahyantAnIkAnisaM0 kaa0|| 3 SaSThIbahuvacanam / 4 avarodhako jaatH| 5dvIpina:-citrakAH 'dIpaDA'-'cittA' iti bhASAyAm / 6 diirghmrnnymrnnyaanii| yuddhAd anivrttkaaH| yatra pakSiNa uDyante tAdRzA''kArAm / 9 gRhyaaH-sNbndhinH| 10 AhavaH yuddham , tanna uttAlA utkaTAH / 11 lAGgalam-puccham , tadrUpaM lAgalam-halam , tasya ApAtaH / 12 maNDalAyam-asiH-taravAriH / 35 aiipaadaaH| 14 moTayanta:-bhASAyAm 'maraDI naakhtaa'| 15 vRSadaMza:-bilADaH / padAH svairaM tiryaggatA nishaa-sN0|| 11 senAm / 17 prevngre| 18 ashvgl:-ashvgriivH| 19 nssttbuddhissu| 20 'parApukhIbhavatsu+uce' iti vibhaagH| Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 kalikAla sarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM | caturtha parva 1 tvayi ca syandanArUDhe deve'pi ca divAkare / samudyatakare kasya tejo jRmbhiMSyate nanu || 620 // ityukte vahnija TinA sainyamAzvAsayan nijam / tripRSTho rathinAM praSTho'dhyAruroha mahAratham || 621 // rathaM sAMgrAmikaM rAmo'pyAruroha mahAnujaH / na muJcatyanyadA'pyekaM so'nujaM kiM punaryudhi // 622 // vidyAdharAzca jvalanajadiprabhRtayo rathAn / samAruruhuratyucaiH siMhA iva giristhalIm // 623 // 5 puNyAkRSTAstato devAstripRSThAya samArpayan / zArGgaM nAma dhanurdivyaM gadAM kaumodakImapi / / 624 // pAJcajanyAbhidhaM zaGkhaM kaustubhaM nAmato maNim / khaGgaM ca nandakaM nAma vanamAleti dAma ca / / 625 / / dadu balabhadrAya halaM saMvartakAbhidham / saunandaM nAma musalaM candrikAnAmikAM gadAm || 626 || tAM dRSTvA pare vIrAH sarve sarvAtmanAdhikam / saMbhUya samayudhyantai yudhyantakasutA iva // 627 // zaGkharatnaM pAJcajanyaM janyanATakanAndikAm / tripRSTo vAdayAmAsa vA''pUritadiGmukham || 628 || 10 saMvarta puSkarAvarta garjiteneva tasya tu / kSubhyanti sma praNAdena hayarkandharasainikAH // 629 // keSAJcitpeturastrANi patrANIva mahIruhAm / sApasArA ivA'nye tu svayaM peturmahItale / 630 // bhIravaH pherava iva praNezuH ke'pi ca drutam / netre pidhAya lItvA ca ke'pyasthuH zazakA iva / / 631 // ulUkavat pravivizuH kandarAta kecana / kecidArArTiSuH zaGkhA iva vArivahiSkRtAH // 632 // abhUtapUrvamambhodhisaMzoSaNamivAtmanaH / sainyabhaGgaM samAkarNya hayagrIvo'bravInnijAn // 633 // kare ! vidyAdharA ! yAtha trastAH zaGkhadhvanerapi / vRSabhadhvanitasyeva mRgaprabhRtayo vane // 634 // ko dRSTo vikramastasya triSTaSTasthA'calasya vA / yatrastAH pazuvad yUyaM caizcApuruSadarzanAt // 635 // nAnAraNajayodbhUtaM yuSmAbhiharitaM yazaH / zrIcchide'Jjanalezo'pi dhautasya zvetavAsasaH // 636 // vyAvartadhvamidaM vo hi daivAt skhalitamAgatam / nabhazcarANAM bhavatAM ke'pare bhUmicAriNaH 1 // 637 // yudhyadhvaM mA'thavA yUyaM sabhyIbhavata kevalam / ahaM khalu hayagrIvaH sAhAyyArthI raNe na hi // 638 // 20 ityuktA hayakaNThena namatkaNThAstrapAvazAt / vidyAdharA vvlire| zailaskhalitasindhuvat // 639 / / rathastho vyomayAnena krUra graha ivAparaH / dvipo grasitumavyagro hayagrIvo'pyathAcalat // 640 // varSa vANaiH pApANaiH zalyairastrairathAparaiH / adhitripRSTasainyaM so'khameva iva nUtanaH // 641 // astravRSTyA tayA'kkAmyat traipRSThamakhilaM balam / dhIrA api hi kiM kuryurbhUcarA vyomacAriSu 1 // 642 // rAma- tripRSTha - jvalana jaTinaH syandanasthitAH / utpeturnabhasA sadyaH samaM vidyAdharairnijaiH // 643 // 25 nabhasyubhayato vidyAdharA yuyudhire'dhikam / vidyAzaktiM darzayanto guruSviva parasparam // 644 // bhUcarA bhRcaraiH sArdhaM sainyayorubhayorapi / krudhyantaH samayudhyanta gajA iva gajairvane // 645 // vidyAdharANAmanyo'nyaM zastraiH praharatAM bhRzam | adRSTapUrvA'sRgvRSTirutpAtakRdivAbhavat // 646 // anyo'nyA''ghAtazabdena zabdAyitanabhastalam / daNDasaMgItavat kaizcid daNDAdaNDi pracakrame / / 647 // khaDgadaNDaiH sadordaNDacaNDimAna kecana / DiNDimAniva koNena vipakSAn paryatADayan // 648 // 15 * 1 sajIkRtahaste / 2 vRddhi prApsyati / 3 zreSThaH / 'ta pitRvairAH sutA - saM0 // 4 'yudhi + antakasutA' iti padavibhAgaH / antakaH yamaH 5 saMvarttapuSkarAvartaH - pralayakAlikastannAmA meghaH / 6 hayakandharaH - azvagrIvaH / 7 apasmAro nAma vizeSaprakArako vAtavyAdhiH, yatra dehakampapUrvakaM mUrcchA Agacchati / 8 pheruH zRgAlaH / 9 dRSTipathAtItA bhUtvA 'saMtAI jaIne' 'chupAI jaIne' iti bhASAyAm / 10 rATiM cakruH- bhASAyAm- 'rADopADI' | 11 jalanirgatAH / 12 atra hetvarthadyotakapaJcamyarthe'pi SaSThI 'vRSabhagarjanAt' ityarthaH / 13 caJcApuruSo nAma pakSibhayajananAya kRSikSetre UrdhvakRtaH tRNamayo vastramayo vA puruSAkRtivizeSaH- bhASAyAm 'cADiyA' iti pratItiH / 14 kajjalalavo'pi - bhASAyAm 'kAlo bAgha' / / re velA'valitasindhu - saM0 // 15 triSTaSThasainyasya adhiupari-ityarthaH / / yA klAntaM trai-saM0 // 16 daNDasaMgItam - bhASAyAm 'dAMDiyA rAsa' iti / 17 koNaH - vINAdAdanakASTam / Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ] triSaSTizalAkA puruSa caritamahAkAvyama | 335 5 milantaH kecidanyo'nyamanyajanyajayA'sahAH / sphArAnAsphoTayAmAsuH sphurakAn kAMsyatAlavat // 649 // zaktIH pracikSipuH ke'pi sImantitanabhastalAH / taDattaDiti kurvANAstamitastoyadA iva // 650 // zalyaiH pravavRSuH keciduragairiva dAruNaiH / patribhiH prasphuratpatraiH patrirAjairivApare // 651 // ba~le dvayorutpatitaiH patitaizcaivamAyudhaiH / nAnAyudhamayIva dyaurdharitrIvA'bhavat tadA // 652 // sadya chaccA karopAttaiH ke'pi pratyarthimaulibhiH / alakSyanta raNakSetre kSetrapAlA ivodbhaTAH || 653 // rambA va nAgAyairazvAyaiH kinnarA iva / sadyaH kabandhopariSTAt patitaiH ke'pi rejire / 654 // sadyazchinnaiH parikare patitvA'vasthitaiH kSaNam / nAbhyAsthAnIva bhUtAni svazIrSaiH ke'pi cAssvabhuH ||655 // kabandhAstANDavaM cakruH keSAJcidapi doSmatAm / su~rIsvayaMvarodbhUtasammadeneva bhUyasA / / 656 / / zirAMsyamuJcana huGkArAn keSAJcit patitAnyapi / kabandhArohaNe mantrAnugRNantIva sAdaram // 657 // evaM pravRtte samare kalpAnta iva dAruNe / pratyarzvakandhararathaM triSTaSTaH prairaryad ratham || 658 // rAmospi prerayan rathyAn rathinAmagraNIratha / yayau snehaguNA'kRSTa stripRSTharathasannidhim // 659 // hayagrIvospi saMpazyannAraktAbhyAmatikrudhA / prasAritAbhyAM netrAbhyAM tau pipAsannivAnravIt // 660 // ticaNDa siMha yuvayoH katareNa re ! / kataraH pazcimAntasthasiMhaghAtena durmadaH // 661 // kataraH svavadhASaiva viSakanyAmivoccakaiH / kanyAM jvalanajadinaH paryaNaiSIt svayamprabhAm // 662 // kataraH svAminamapi mUDhadhIrmanyate na mAm / kataro dattaphAlo maiyyAditya iva vAnaraH // 663 // kuto hetoriyatkAlaM sainyakSaya upekSitaH / kasyedAnImavaSTambhAd yuvAM mAM samupasthitau // 664 // pratiMtare bAlau ! yudhyethAM ca mayA saha / krameNa yugapad vApi siMhena kalabhAviva / / 665 // athA'cala kaniSThastamabhASiSTa kRtasmitaH / ahameSa triSTaSTo'si karttA tvaddtagharSaNam || 666 // pazcimAntahariM hantA pariNetA svayamprabhAm / amantA svAminaM tvAM ca ciraM caM tvAmupekSitA // 667 // balo nAmAgrajo'yaM me balena balasUdanaH / pratimallo na yasyAsti trailokye kIdRzo bhavAn // 668 / / 20 alaM sainyakSayeNeti tavApyabhimataM yadi / gRhANAstraM mahAbAho ! mamaivAsi raNAtithiH / / 669 / / astvAvayordvandvayuddhaM pUryatAM bhujrakautukam / sabhyIbhUyAvatiSThantu sainikA ubhayorapi // 670 // tatheti pratipedAnau hayagrIva - balAnujau / vArayAmAsatuH sainyAnyAhavAd vetrapANibhiH / / 671 / / nyasyaikaM** laeNstake hastamaparaM vaiTanItaTe / cakre'dhijyaM hayagrIvo yamabhrUbhISaNaM dhanuH // 672 // raNazrIkelisaMgItatantrImiva dhanurguNam / pANinA vAdayAmAsa mayUragrIvanandanaH // 673 // zaoNrGgamAropayAmAsa zArGgapANirapi kSaNAt / dvipAM vinAzapizunaM nizAmatsyamivodgatam // 674 // vajranirghopavad ghoraM mRtyo cAhAnamatrakam / dviSAM balaharaM viSNurdhanvaghoSamakArayat / / 675 // vANamASya karaNDAdiva pannagam / cApe saMdhAya cAkarNaM cakarSa hayakandharaH / / 676 / / kaTAkSamitra kAlasya kalpAntAH zikhAmiva / bhaubhirjvalantaM taM vANamulvaNaM pramumoca saH // 677 // tamApatantaM vANena sadyo muktena kezavaH / cicchedArjalatAccheda ma viccheda parAkramaH // 678 // prathameneva vANena lAghavAdapareNa tu / hayagrIvasya dhanvA'pi nicakarttAcalAnujaH // 679 // 1 sphurakA: - phalakAH bhASAyAm 'DhAla' iti / 2 patram - bANAgram, pakSaM ca / 3 patrirAja:- garuDaH / * balairdvayo" saM0 // 4 gaNapatayaH / 5 kabandhaH - kriyAyuktaM mastakarahitaM zarIram - bhASAyAm 'dhaDa' iti / 6 nAbhau AsyaM mukhaM yeSAM tAni / 7 'devIsvayaMvara' ityarthaH / yad drutam - saM0 // 9 ramyAn rathayukta - ghoTakAn / + nidhiH kA0 / 10 mayi - madrUpe Aditye / 11 yuvAM prativacanaM vadatam / 12 avagamayitA / // ca tvamupekSitaH - saM0 // bhUye'va - saM0 kA0 // ** 'kaM hastake-saM0 // 13 lastakam - dhanurmadhyam / 14 aTanI-dhanuSaH agram / 15 zRGganirmitaM dhanuH zArGgam / dhanurghoSa saM0 // 16 bhA-prabhA / | "chedekSula-saM0 kA0 // 17 nicakartta - ciccheda / 8 azvakandharaH - hayagrIvaH / 10 15 25 30 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturthaM parSa bhUyo bhUyo hayagrIvo dhanuryad yadupAdade / tat tat tripRSThazciccheda tanmanorathavaccharaiH // 680 // patriNAcchidadekena dhvajaM pratiharehariH / dUraM paryAsa cAnyena rathameraNDakhaNDavat // 681 // kupito'tha hayagrIvaH samAruhya rathAntaram / dUrAdAgAccharairvarSan dhArAsArairivAmbudaH // 682 // na rathaH sArathirnApi na tripRSTho na cAparam / adRzyata hayagrIvazaradurdinaDambare // 683 // 5 nirAsa zaravRSTiM tAM tripRSTaH zaravRSTibhiH / razmicchaTAbhirbhagavAnandhakAramivAryamA // 684 // atha kruddho hayagrIvaH sodarAmiva vidyutaH / vayasyAM kulizasyeva mAreriva ca mAtaram // 685 // jihvAmivAhirAjasya zaktiM zaktimatAM varaH / samucikSepa zaileyIM zailasAro mahAbhujaH // 686 // kvaNarikAzreNiM kInAzasyeva nartakIm / rAdhAcakramiva stambhe'bhramayat tAM sa mUrdhani // 687 // vimAnibhirdattamArgA vimAnabhraMzabhIrubhiH / adhitripRSThaM tAmAzu sarvasthAmnA mumoca saH // 688 // daNDaM dvitIyaM dordaNDaM tRtIyaM samavartinaH / tripRSTho'pyAdade doSNA rathAt kaumodakI gadAm // 689 // tayA jaghAna tAM zaktimApatantI balAnujaH / hastIva hastadaNDena krIDAkArakabhastrikAm // 690 // sphuliGgairulvaNaiH solkAzatapAtaM vitanvatI / kSaNena kaNazo bhUtvA papAta bhuvi loSTavat // 691 // dantamairAvaNasyevoddhRtamekaM bhayAnakam / parigha paridhenAtha mumoca hayakandharaH // 692 // samApatantaM tamapi gadayA'khaNDayaddhariH / mahoragamiva troTikoTyA patrarathezvaraH // 693 // 15 vajrAkarazilAsAraM daMSTrAM pitUMpateriva / svasAraM takSakasyeva hayagrIvo'mucat gadAm // 694 // abhAsIdantarikSe'pi maGgu tAmapyadhokSajaH / vAlukAmodakamiva kaumodakyA mahAbhujaH // 695 // evaM bhagneSu zastreSu vilakSo vaajikndhrH| vidhure bandhuvad vIraH pannagAsamathAsarat // 696 / / cApe saMdhAya nAgAstraM mumocodabhavanatha / anekazaH prasphuTato valmIkAdiva pnngaaH|| 697 // dhAvantaH sphAraphutkArA bhUmau nabhasi cAhayaH / pAtAlakalpaM vidadhustiryaglokaM kSaNAdapi // 698 // 20 pralambA dAruNAH kRSNAH sphurantaste mahA'hayaH / sadyaH sahasradhodbhUtaketuzaGkAM vitenire // 699 // mRtyorivAvasastaiH saH sarpadbhirambare / apAsarpana dUradUraM cakitAH khecrstriyH|| 700 // jajJe tripRSTasainyAnAmapyAzaGkA mahIyasI / svAmiprabhAvAjJatvena bhaktyA ca bhavatIdRzam // 701 // gAruDAstramatho dhanvanyAropya garuDadhvajaH / mumocamocAdalavat tasya zastrasya pannagAn // 702 // prAdurAsan garutmanto vidadhAnAH prasAribhiH / svarNacchatrazatAkIrNAmiva dyAM pakSaDambaraiH // 703 // yugmam / / teSAM ca pakSamatkArAdapi nezaH samantataH / mahA'hayastamAMsIva sahasrakiraNodamAta // 704 // vIkSApannaH pannagAstramapi vIkSya nirarthakam / pradadhyAvastramAgneyaM durdharaM yakandharaH // 705 // AmeyavANaM dhanupi saMdhAya vyasRjaca saH / jvAlAbhirabhitanvAnamulkAzatamayIM divam // 706 // magnaM pradIpana iva tripRSThasyAkhilaM balam / aurvabhItAbdhiyAdovat tadAkulamajAyata / / 707 // jahaSurjahasubraimurutpeturnanRturjaguH / tAlAzca daduruttAlA hayagrIvasya sainikAH // 708 / / 1kSiptavAn / 2 'ratham eraNDakhaNDavat' iti padavibhAgaH / 3 gharikA-bhASAyAm 'ghugharIo' / 4 smvrtiiymH| 5 bhastrikA-dhamanI atra krIDanakarUpA laghurdhamanI jnyeyaa| * degghaM taM pratyamoghaM mu-sN0|| 6 nottikotti:-cnnuagrbhaagH| 7 gruddH| 1 degsArAM daM-saM0 kA0 // 8 pitRptiH-ymH| 9 bhajyamAnAt / 10 ketuzaGkA-dhvajazaGkA / 11 avasarpaH-caraH / 12 bhavati-IdRzam' iti vibhAgaH / 13 mocaa-krdlii| 14 pksssuutkaarH-pkssdhvniH| 15 vismitH| vistArayantam / 17 aurvaH-vaDavAnalaH / Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / tato dhanupi saMdhAya vAruNAstramavAraNam / krodhAruNekSaNastUrNamamuzcadacalAnujaH // 709 // unnemurjaladAH sadyo hareriva manorathAH / hayagrIvAnanamiva zyAmayanto nabhastalam // 710 // vapuH prAvRSIvAbdA dhArAsArairnirantaraiH / davAgnimiva zastrAgniM zamayantaH samantataH // 711 // evaM tRNavadatrANi prekSya bhagnAni zArjiNA / prativiSNuramoghaM svaM cakraM sasmAra mArikRt // 712 // jvAlAzatairdIpyamAnamarAntarazatairikha / samAkRSya samAnItaM mArtaNDasyandanAdiva / / 713 // prasahyApahatamekamantakasyeva kuNDalam / paritaH kuNDalIbhUya takSakAhimiva sthitam // 714 // pravaNatkiGkiNIjAlaM trAsayana khecarAnapi / smRtamAtropasthitaM tat sa jagrAhetyuvAca ca // 715 // kSIrakaNTho'syare! bAla ! bhrUNahatyeva te vadhAt / idAnImapyahi tvaM haNIye'dyApyahaM tvayi // 716 // na pariskhalyate kvApi kuNThIbhavati na kvacit / paviH pavidharasyeva cakramastramidaM hi me // 717 // muktaM cenmucyase prANairvikalpo na hi kazcana / kSatrAbhimAnaM mA dhehi vidhehi mama zAsanam // 718 // 10 bAlo'si tanmayA kSAntaM pUrvadarlalitaM tava / bAlatvacApalenaiva yAhi jIva ! yadRcchayA // 719 // mitvovAca tripRSTho'pi vRddho'si hykndhr!| ko'nyathA pralapedevamunmatta iva durvacaH // 720 // bAlo'pi kesarI nebhIn mahato'pi palAyate / mahato'pi hi kiM sAta tAyavAlo'pasarpati ? // 721 // bAlo'pi sandhyorakSobhyaH kiM kSubhyati divAkaraH? / bAlo'pi kimahaM tvatto'pasAmi raNAGgaNe ? // 722 // zastrANAM prAk prayuktAnAM dRSTaM tAvad balaM tvayA / vimucyAsyApi vIkSasva kimavIkSyaiva garjasi ? // 723 // 15 ___ ityAkarNya hayagrIvo vyomAbdheraurvavahnivat / zirasi bhraMmayAmAsa taccakramatibhISaNam // 724 // bhramayitvA cirataraM sarvasthAmnA mumoca saH / cakraM tacyavamAnArkamaNDalabhrAntidaM kSaNam // 725 // yakSaHsthale zailazilAvizAlakaThine hreH| capeTayaiva taccakraM papAta na tu dhArayA // 726 // Ahatastasya cakrasya tumbAgreNa dRDhIyasA / papAta mUchito viSNuH kulizeneva tADitaH // 727 // tasthau tatraiva taccakraM pratijAgradivAmbare / hAhAravaH samuttasthau viSNusainye'khile'pi hi // 728 // pratipakSaprahAreNa bhrAtaraM prekSya mUcchitam / mumUrccha no hato'pyAzu balabhadraH priyAnujaH // 729 // siMhanAdaM hayagrIvazcakre siMha ivoccakaiH / tatsainyairjayazaMsIva cakre kilakilAravaH // 730 // labdhasaMjJaHkSaNAd rAmaH zrutvA taM corjitaM dhvanim / asthAne kasya ho'yamiti papraccha sainikAn // 731 // te'pyacardeva ! dRSTAnAM kumArasyApadA'dhanA / hayagrIvasya sainyAnAmidaM garjitamaMrjitama // 732 // Uce rAmo'pi madvandhorapi vyApattirasti kim / rathe zete kSaNamasau raNazrAnto mamAnujaH // 733 // 25 madvandhoApadamimAM vyalIkAM svamanISayA / tarkayitvA prahRSTAnAmepa harSa harAmyaham // 734 // are! tiSTha hayagrIva ! sarathaM saparicchadama / gadayA cUrNayAmyadya sadyo mazakamaSTivata // 735 // ityutpATya gadAM zRGgaM rathAvartagireriva / dadhAva yAvat tAvaca tripRSTaH pratyabudhyata / / 736 // Arya ! bhavataH ko'yamAyAso mayi satyapi / iti bruvan supta iva samuttasthau janArdanaH // 737 // tripRSThamutthitaM dRSTvA grAmAdiva samAgatam / dordaNDAbhyAmAyatAbhyAmAliliGgAtha lAgalI // 738 // 30 khezaprabodhapizuno hRdi zalyAyito dvipAm / harSakolAhalacake hRSIkezasya sainikaiH // 739 // 1 vArayitumazakyam / 2 zyAma kurvantaH / 3 prAbRSi-meghasamaye / 4 syandana:-rathaH / 5 kSIrakaNTho bAlaH / 6 bhrnnm-rbhH| 7 lajAM praamomi| 8 indrsy| 9kSatriyatvAbhimAnam / * degloDasIti ma-saM0 // ddhio hi hy-kaa0|| 10 'na ibhAn' iti vibhaagH| 11 taaybaal:-gruddH| 12 sNdhyaaraaksssebhyH| "si bhrAmayA -sN0|| ptidkssinnm-sN0|| va prvtH-sN0|| 13 ApadA-tRtIyAntam / 1degpi me v-sN0|| 14 lAgalI-balarAmaH / 15 svasvAmiprabodhasUcakaH, prabodhaH-murchArahitaH / Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 kalikAlasarvajazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturthaM parva prAyazcittamivAditsu prahArakRtapApmanaH / IkSAJcake samIpasthaM tacca cakramadhokSajaH // 740 // tejobhImaM tadAdAya dAyAdamiva bhAsvataH / balabhadrakaniSTho'pi sasauSThavamado'vadat // 741 // UrjitaM garjitaM tAdRk kRtvA yanmumuce mayi / dRSTaM tvayojazcakrasvAmuSyAdrAviva dantinaH // 742 // gaccha gacchA'dhunA'pi tvaM sthaviraM pApavRttikam / mArjAramiva ko nAma tvAM haniSyati durmate ! // 743 // iti zrutvA hayagrIvo dazanairadharaM dazan / prakopAt kampamAnAGgaH sabhrUbhaGgo'bravIditi // 744 // amunA lohakhaNDena mattaH prAptena re zizo! / kiM nu mattastaroH trastaMphalenA''ptena paoNvat // 745 // muJca muzca tvamapyetat sAraM pazya mamApi ca / cakramApatadapyetad dalayiSyAmi muSTinA // 746 // tataH prakupitazcakraM bhramayitvA nabhastale / mumoca hayakaNThAya vaikullo'kuNThazaktikaH // 747 // taca kartA'zvakaNThasya kaNThaM kadalikANDavat / nijenaiva hi cakreNa hanyante praticakriNaH // 748 // 10 muditaiH khecaraiH puSpavRSTiH zirasi zAGgiNaH / nidadhe vidadhe coccairmudA jayajayAravaH // 749 // hayagrIvasya sainye'pi sadainye ruditadhvaniH / samuttasthau pratiravai roda'sI api rodayan / / 750 // hayagrIvAGgasaMskAramagninA svajanA vyadhuH / nirvApamiva kurvantaH patadbhirnayanAzrubhiH // 751 // vipadya ca hayagrIvaH saptamyAM narakAvanau / nArako'bhUt trayastriMzatsAgaropamajIvitaH / / 752 // atrAntare nabhasyuccairUce'maravarairiti / bho bho nRpatayaH! sarve sarvato mAnamujjhata // 753 // vimuJcata hayagrIvapakSapAtaM cirAdRtam / tripRSTaM zaraNaM zreSThamupAdhvaM kintu bhaktitaH // 754 // prathamo vAsudevo'yamudapadyata khalviha / trikhaNDabharatakSetrAvanebhartI mahAbhujaH // 755 // ___ iti divyAM giraM zrutvA hayagrIvasya bhUbhujaH / sarve'pyupetya zirasA praNemuracalAnujam // 756 // racitAJjalayazcaivamUcurasmAbhiratra yat / ajJAnAt paratatratvAcAparAddhaM sahasva tat // 757 / / / ataH paraM vayaM nAtha ! tvadIyAH kiGkarA iva / kariSyAmastavaivAjJAM tadAjJApaya naH prabho! // 758 // 20 pratyuvAca tripRSTho'pi nAparAdho'sti ko'pi vaH / kSatriyANAM kramo hyeSa yuddhaM svAmyAjJayA khalu // 759 / / vimuJcata pratibhayamayaM svAmyasmi vo'dhunA / madIyIbhUya vartadhvaM svasvarAjyeSvataH param // 760 // evamAzvAsya tAn rAjJastripRSThaH saparicchadaH / jagAma potanapuraM purandara ivAparaH // 761 // punazca potanapurAd digjayAya janArdanaH / sAgrajo niryayau ranaizcakrAdyaiH saptabhirvRtaH // 762 // jigAya mAgadhaM pUrvaM pUrvAzAmukhamaNDanam / dakSiNAzAzirodAma varadAmAnamapyatha / / 763 / / 25 pazcimAzAkRtodbhAsaM prabhAsaM ca surottamam / vidyAdharendrAnubhayavaitAdayazreNigAnapi // 764 // yugmam // zreNidvayAdhipatyaM cAdattAgnijaTine hariH / phalanti hi mahAtmAnaH sevitAH kalpavRkSavat // 765 // dakSiNaM bharatasyArdhaM sAdhayitvaivamuccakaiH / digyAtrAyA nyavartiSTa tripRSTaH svapuronmukhaH // 766 / / cakradharasvArddhaRddhyArdhanAbhAd dorvalena ca / prayANaiH katibhiH prApa magadhAn mAdhavastataH // 767 // dadarza koTipuruSotpATyAM tatra mahAzilAm / ilAyA iva tilakamilezatilako'tha saH // 768 // 30 vAmena bhujadaNDena lIlayA tAM zilAM hariH / chatraoNyamANAmuddadhe mUrdhna Urca nabhastale // 769 // 1 prahArajanyapApasya / 2 adhokSajaH-vAsudevaH-tripRSThaH / 3 yadamuco ma-kA0 // yad +amuca:-'amucaH' iti adyatanabhUtakAle dvitIyapuruSaikavacanam / 4 'amuSya+adrau' iti vibhaagH| 5 nIcaiH patitena phalena prAptena / 6 balam / 7 vaikuNThaHvAsudevaH tripRSThaH / 8 azvagrIvasya / 9 AkAzam pRthvI ca / 10 mRtamuddizya dIyamAno jalAJjaliH nivApaH / 11 ujjhatamunnata / * raNazreSTha -sN0|| vnebhoktaa-kaa0|| 12(1) cakram , (2) vanamAlA, (3) nandakanAmA asiH, (4) kaustubhamaNiH, (5) pAJcajanyaH zaGkhaH, (6) kaumodakI gadA, (7) zAGga dhanu:-ityevaM sapta ratnAni / 13 'ardha+RjyA' atra "luti hastro vA" [2.2.2.] ityanena hrasvatve sandherabhAvaH / 14 'tilakam ilezatilakaH' iti vibhAgaH / 15 chatrasamAnAm / Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ] triSaSTizalAkA puruSa caritamahAkAvyam / nRpairlokaizca tadvAhusthAmAlokanavismitaiH / triSpRSTastuSTuve suSThu sauSThavairmAgadhairiva // 770 / / tAM vimucya yathAsthAnaM prasthitaH katibhirdinaiH / nagaraM potanapuraM zriyo dhAma jagAma saH // 771 // mauktikasvastikAkIrNaM satArakamivAmbaram / sendracApazatamiva toraNazreNizobhitam // 772 // AvRSTavAridamiva vArisiktamahItalam / udvimAnamivottuGgairmaJca rucirabhAjanaiH // 773 // tyoH prakRtodvAhamiva maGgalagItibhiH / piNDIbhRtajIvalokamiva saMmedasaMpadA || 774 // praviveza dvipArUDhaH saMpannaH prauDhasaMpadA / zrIpatiH potanapuraM puraM navamiva zriyaH // 775 // // caturbhiH kalApakam // prajApatirjvalana jaTyacalo'nye'pi bhUbhujaH / tripRSTasyArdhacakritvAbhiSekaM vidadhustataH // 776 / / itastayA dvau mAsau viharan vibhuH / zreyAMso bhagavAn grApa sahasrAmravarNaM vanam // 777 // tatrAzokatarormUle svAminaH pratimAjuSaH / dvitIyazukladhyAnAnte vartamAnasya nicale // 778 // jJAna- dRSTyAvaraNIye mohanIyAntarAyake / praNezurghAtikarmANi tApe madanapiNDavat // 779 // yugmam // ShiraNapaJcadazyAM zravaNasthe nizAkare / paSThena tapasA bharturudapadyata kevalam / / 780 // devaiH samavasaraNe racite tatra dezanAm / ekAdazI jinapatirvidadhe'tizayAnvitaH // 781 // tayA dezanayA bhartuH prabuddhA bhUrijantavaH / viratiM sarvataH ke'pi jagRhudezato'pare / / 782 // 10 zubha gaNabhRtaH paTsaptatirathAbhavan / svAminastripadIM zrutvA dvAdazAGgImasUtrayan // 783 // tattIrthabhUrIzvarAkhyo yakSarUyakSo vakSaska / vRpayAno mAtuliGgagadidakSiNadordvayaH // 784 // nakulAkSasUtrayuktadakSiNetarabAhukaH / zreyAMsakhAmino jajJe tadA zAsanadevatA // 785 // tathaiva mAnavI devI gaurAGgI siMhavAhanA / varadaM mugariNaM ca dadhatI dakSiNau karau // 786 // vAmau ca vibhratI pANI kulizAGkuzadhAriNau / pAripArzvikyabhUd bhartustadA zAsanadevatA // 787 // tAbhyAmamuktasAnnidhyo viharan paramezvaraH / anyedyuH potanapuraM purapravaramAyayau / 788 // aura dhAmA''jagAma-kA0 // 1 pratiokaH - pratigRham / 2 saMmadaH - harSaH / 17 jJAnAvaraNIyam, darzanAvaraNIyaM ca / 4 'madana' iti bhASAyAm 'mINa' / mAghe kR - saM0 // dharmam / 6 zvetakAntiH / // gadAda-saM0 // 7 kulizam-vajram / I kalazAGkuza - saM0 kA0 8 zuddhAM cakruH / 9 jAnupramANAH / 10 zIrSazekharakam / 11 tapanIyam - suvarNam tena nirmitam / IzA - saM0 // t syAdhima' saM0 // # bhirvibhAn mu0 // 339 tatra ca svAmisamavasaraNAyaikayojanAm / marutkumArA mamRjurmedhAca sipicuH kSitim // 789 // svarNaratnopalaistAM ca babandhurvyantarAmarAH / jAnudanIH sumanasaH paJcavarNAzca cikSipuH // 790 // toraNAni pratidizaM bhrUbhaGgAniva taddizAm / te cakrustadbhuvo madhye maNipIThaM ca pAvanam // 791 // tatrAdho rAjataM vapraM sakharNakapizIrSakam / zIrSottaMsaMmiva kSoNervidadhurbhuvanAdhipAH // 792 // saranakapizIrSaM ca tapanIyamathAparam / khaMjyotiSeva jyotiSkAH prAkAraM vidadhuH surAH // 793 // mANikyakapizIrSaM ca divyaratnazilAmayam / vimAnapatayo vayaM tAtIyIkaM vicakrire // 794 // satoraNA caturdvArI prativapramajAyata / devacchandaka aizAnyAM madhyavaprasya madhyataH // 795 / / madhyaprAkAragarbhorvyAM vicakre vyantarAmaraiH / SaSThyuttaranavadhanuHzatoca caityapAdapaH / / 796 / / tasyAdho maNipITho vidadhuzchandakaM ca te / ratnasiMhAsanaM sAGghripIThaM prAcyAM tadantare / / 797 / / tatrAnyadapi yat kRtyaM tacakrurvyantarAmarAH / bhaktimanto'pramAdenAyuktebhyo'pyatizerate / / 798 // zreyAMso'tha prabhuyamasthitaizchatraistribhirvyabhAt / vIjyamAnazcAmarAbhyAM yakSAbhyAM pArzvayordvayoH // 799 // 30 prarUDha prauDhasaMmada:-saM0 kA0 // 5 dezataH viratim-zrAvaka // ** 'rtuH sadA -saM0 // 12 svatejasA / ** ka 15 20 25 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAla sarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva I indradhvajena ca purogAminA parizobhitaH / svayaM dhvanadundubhinA bandineoktamaGgalaH // 800 // bhAmaNDalena jiSNuH sUryeNevodayAcalaH / surAsuranaraiH koTisaMkhyAtaiH parivAritaH // 801 // devaiH saMcAryamANeSu krameNa ca puraH puraH / navasu svarNapadmeSu vinyasyan pAdapaGkaje // 802 // adhiSThitaH purodezaM dharmacakreNa bhAsvatA / tataH samavasaraNaM pUrvadvArA'vizad vibhuH // 803 // tatra svAgatikamiva raNat paTcaraNAkhaiH / triH pradakSiNayAmAsa caityavRkSaM jagadguruH || 804 // vadan 'namastIya' iti chandakAmbhojakarNikam / siMhAsanamalaJcakre pUrvAzA'bhimukhaH prabhuH / / 805 // ratnasiMhAsanAsInAnyaparAkhapi divatha / svAminaH prativimbAni vicakrurvyantarAmarAH || 806 // pravizya pUrvadvAreNa niSeduH sAdhavaH kramAt / vaimAnikastriyaH sAdhyacordhvA evAvatasthire // 807 // pravizyApIcyadvAreNa natvA'rhantaM ca nairRte / atiSThan bhavanapati - jyotiSka- vyantarastriyaH // 808 // pravizya pazcimadvArArhantaM natvA'vatasthire / bhavanAdhipati jyotirvyantarAzca mairuddizi / / 809 // pravizya cottaradvArA bhagavantaM praNamya ca / krameNa tasthuraizAnyAM vaimAnikanarastriyaH // 810 // itthaM tRtIye vagre'syAcchrImAn saMghacaturvidhaH / tiryaJco madhyame vapre'dhastane vAhanAni tu // 811 // tadA ca rAjapuruSAstripRSThAyArdhacakriNe / khAminaM samavasRtaM saMmaidAdAcacakSire // / 812 // sadyaH siMhAsanaM hitvA pAduke parimucya ca / svAmidiksanmukhaM sthitvA vavande khAminaM hariH / / 813 // 15 sthitvA siMhAsane rUpyakoTIrardhatrayodaza / svAmyAgamanazaMsibhyaH pradadAvacalAnujaH // 814 // RddhyA mahatyA sahito balabhadreNa zArGgabhRt / yayau samavasaraNaM zaraNaM sarvadehinAm / / 815 / / tatpravizyottaradvArA natvA'rhantaM yathAvidhi / so'nuzakraM niSasAda samaM musalapANinA / / 816 // praNamya svAminaM bhUyo bhaktibhAvitayA girA / indropendravalAH stotumevamArebhire tataH // 817 // amandAnandaniHsyandadAyine paramezvara ! / mokSakAraNabhUtAya mokSAyaiva namo'stu te // 818 // 20 tava darzanamAtre'pi karmANyanyAni vismaran / AtmArAmI bhaved dehI kiM punaH zrutadezanaH // 819 // kSIrodaH kimudIrNo'si kalpavRkSaH kimudrataH / varNukAndo'vatIrNo vA svAmin! saMsArajanminAm ||820 || uttarata vizvAsa haiH krUrakarmabhiH / ekAdazo jinendrastvaM trAtA jyotiSmatAM patiH / / 821 / / vakSvAkukulaM nAtha ! nisargeNApi nirmalam / nirmalIkriyate'tyantaM sphaTikAimeva vAriNA / / 822 // jagatrayasya niHzeSasaMtApaharaNAt prabho ! / pAdamUlaM tavAzepacchAyAbhyo'pyatiricyate / / 823 || 25 tvatpAdapadmayobhRGgIbhUya saMprAptasaMmadaH / nAhaM bhuktyai na vA muktyai spRhayAlurjinezvara ! // 824 // bhave bhave bhavadIyau caraNau zaraNaM mama | abhyarthaye jagannAtha ! tvatsevA kiM na sAdhayet ? / / 825 // iti stutvA virateSu vAsavopendrasIriSu / zreyAMsaH zreyasAM hetuM prArebhe dezanAmiti // 826 // 5 10 340 asAvapAraH saMsAraH svayambhUramaNAbdhivat / karmormibhirbhrAmyate'smiMstiryagUrdhvamadho janaH || 827 // carmAmbhasya nileneva bheSajena rasA iva / karmANyaSTApi jIryanti dhruvaM nirjarayaiva hi // 828 // 30 saMsAravIjabhUtAnAM karmaNAM jaraNAdiha / nirjarA sA smRtA dvedhA sakAmA kAmavarjitA // 829 // jJeyA sakAmA minAkAmA tvanyadehinAm / karmaNAM phalavat pAko yad upAyAt svato'pi ca / / 830 // sadopamapi dIptena suvarNa vahninA yathA / tapo'gninA tapyamAnastathA jIvo vizudhyati / / 831 // "khyAnaiH saM0 // 5 dakSiNadvAreNa | 2 vAyavyakoNe / 3 harSAt / 4 varSaNazIlaH varSukaH / + radhanvani mu0 // ityarthaye kA0 saM0 // 5 sIrI -baladevaH / 6 tAm-pratayuktAnAM nirjarA jJAnapUrvikA anyeSAM tu ajJAnapUrvikaH / 7 yathA phalaM svayaM pakkaM bhavati, upAyAdapi pakkaM kriyate, evaM karmaNAM vipAko'pi bodhyaH / Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / anazanamaunodayaM vRtteH saMkSepaNaM tathA / rasatyAgasta nuklezo lInateti vahistapaH // 832 // prAyazcittaM vaiyAvRtyaM svAdhyAyo vinayo'pi ca / vyutsargo'tha zubhadhyAnaM poDhetyAbhyantaraM tpH|| 833 / / dIpyamAne tapovahnau bAhye cAbhyantare'pi ca / yemI jarati karmANi durjarANyapi tatkSaNAt // 834 // yathA hi pihitadvAramupAyaiH sarvataH saraH / navairnavairjalApUraiH pUryate naiva sarvathA // 835 / / tathaivAzravarodhena karmadravyairnarnavaiH / ayaM na pUryate jIvaH saMvareNa samAvRtaH // 836 // yathaiva sarasastoyaM saMzuSyati purAcitam / divAkarakarAlAMzupAtasaMtApitaM muhuH // 837 / / tathaiva pUrvasaMbaddhaM sarva karma zarIriNAm / tapasA tApyamAnaM sat kSayamAyAti tatkSaNAt // 838 // nirjarAkaraNe bAhyAcchreSThamAbhyantaraM tapaH / tatrApyekAtapatratvaM dhyAnasya munayo jaguH // 839 // cirArjitAni bhayAMsi prabalAnyapi tatkSaNAta / karmANi nirjarantyeva yogino dhyaanshaalinH||840|| yathaivopaicito doSaH zoSamAyAti laGghanAt / tathaiva tapasA karma kSIyate pUrvasaMcitam // 841 // 10 yathA vA meghasaMghAtAH pracaNDapavanairhatAH / itastato vizIryante karmANi tapasA tathA // 842 // pratikSaNaM prabhavantyAvapi saMvara-nirjare / prakRSyete yadA mokSaM prasuvAte tadA dhruvam // 843 // nirjarAM nirjaroM kurvastapobhirdvividhairapi / sarvakarmavinirmokSaM mokSamAmoti zuddhadhIH // 844 / / evaM dezanayA bharturbahavaH prAvrajan janAH / samyaktvaM pratipedAte balabhadra-harI punaH // 845 // pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasRjad dezanAM vibhuH / tripRSThapumbhizcAninye catuHprasthamito baliH // 846 // 15 khAmyagre tatra cotkSiptaH so'grAbadhaM suraiH patan / zeSasya patitasyArdhaM rAjJA'nyaditaraijanaiH // 847 // nirgatya cottaradvArA madhyavAnivezite / devacchanda ratnamaye niSasAda tataH prabhuH // 848 // SaTsaptatigaNadharagrAmaNI!zubhastataH / vAmyavipIThAdhyAsIno vidadhe dharmadezanAm // 849 // so'pi dvitIyapauruSyAM vyasRjad dharmadezanAm / svaM khaM sthAnaM yayuH sarve'pIndropendrabalAdayaH // 850 / / tataH sthAnAt prabhurapi prabhAkara ivAparaH / jJAnAlokaM vitanvAno vijahAra mahItalam // 851 // 20 sAdhUnAM caturazItisahasrANi mahAtmanAm / lakSamekaM ca sAdhvInAM sahasratrayasaMyutam / / 852 // caturdazapUrvabhRtAM trayodaza zatAni tu / SaTsahasyavadhimatAM manaHparyayiNAmapi // 853 // sArdhAni SaTsahasrANi kevalajJAnazAlinAm / jAtavaikriyalabdhInAmekAdazasahasyatha // 854 // paJcaiva ca sahasrANi vAdalabdhimatAM punaH / lakSadvayaM zrAvakANAM sahasrA navasaptatiH // 855 // aSTAcatvAriMzatA ca sahasrairadhikAni tu / catvAri lakSANi tathA zrAvikANAM zubhAtmanAm // 856 // 25 AkevalAd dvimAsonavarSalakSaikaviMzatim / mahIM viharato jajJe parivAraH prabhorayam // 857 / / mokSakAlaM viditvAM khaM prabhuH saMmetametya ca / samaM munisahasreNAnazanaM pratyapadyata // 858 // mAsamekaM tathA sthitvA zailezIdhyAnamAsthitaH / nabhAkRSNatRtIyAyAM dhaniSThAsthe nizAkare // 859 // anantadarzanajJAnavIryAnandamayAtmakaH / samaM tairmunibhiH prApa bhagavAn paramaM padam // 860 // ___ kaumAre svAmino varSalakSaNAmekaviMzatiH / dvicatvAriMzadabdAnAM lakSANyavanipAlane // 861 // 30 pravrajyApAlane varSalakSANAmekaviMzatiH / ityAyuzcaturazItivarSalakSANyajAyata / / 862 // paiviMzatisahasrAravarSapadakSaSTilakSakaiH / andhizatena conAyA abdhikoTeyatikrame // 863 // aunodaryam-unodaratAm-bubhukSA'pekSayA svalpaM bhojanam / 2 vratayuktaH / 3 tatrApi-Amyantare tapasi dhyAnasya zreSThatvam iti bhaavH| 4 vardhitaH shriirdossH| 5 karmanirbharaNarUpAm, nirjrnnm-dhvNsH| * bhirvivi0 saM0 // kSaM prAmo0 sN0|| 6 "prastha:-'eka zera' iti khyAtasya"-amarakozaTIkA-kAM02 zlo. 89 / . 'agrAhi+ardham' iti vibhaagH| 8 maalokmvejaa| tvA'tha sN0|| 1nabha:-zrAvaNo maasH| patriMza sN0|| triSaSTi, 4 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [paturtha parva zrImacchItalanAthasya mokSakAlAdanantaram / zreyAMsavAmino jajJe nirvANagamanotsavaH / / 864 // yugmm|| cakre nirvANakalyANaM saMgIrvANaiH purandaraiH / mahatAmantakAlo'pi parvaNe na punaH zuMce // 865 // dvAviMzatAntaHpurastrIsahavilasan sukham / tripRSTho'pi tataH khAyuH kiyadapyatyavAhayat // 866 // khayamprabhAyAM jajJAte zArGgapANerubhau sutau / jyeSThaH zrIvijayo nAma kaniSTho vijyaayH||867|| ratisAgaramagnasya tripRSThasyAnyadAntike / AjagmurgAyanAH kepi sauvaryAdatikinnarAH // 868 // gAyantaste'timadhurarAgavaividhyabandhuram / hRSIkezasya hRdayaM jahuH sarvakalAnidheH // 869 // sadA tripRSThaH pArzvasthAMzcakre gItaguNena tAn / rajyantyanye'pi gItena kiM punastadigraNIH // 870 // anyadA tu vibhAvayA~ viSNostalpe niSeduSaH / taistAraM gAtumArebhe gandharvairiva vjrinnH||,871 // tadgItAkSiptahRdayaH karIvAtha janArdanaH / ekaM vArasthitaM zayyApAlamevaM samAdizat // 872 // nidrAmamANeSvasAsu gAyato gAyanAnamUn / visRjestvaM vRthA''yAsaH svAminyanavadhAyake // 873 // satheti pratipede sa zayyApAlaH prabhorvacaH / zAGgiNo'pi kSaNAnidrA muMdrayAmAsa locane // 874 // zayyApAlo'pi tAna gItalobhAd visRjati sa na / viSayAkSiptamanasA gaileddhi khAmizAsanam // 875 // yAminyAH pazcime yAme prabuddho'dhokSajastataH / tathaiva gAyato'zrauSIt tAnakSINakalakharAn // 876 // kiM visRSTAstvayA nAmI spaSTakaSTAstapasvinaH / iti pRSTastripRSThena zayyApAlo'bravIdidam // 877 // amISAmeva gItena vyAkSiptahRdayaH prabho! / vyasrAkSaM gAyanAn naitAn vyasmArpa svAmizAsanam // 878 // tataH prakupitaH sadyaH kRtvA cAkorasaMvaram / prAtarake iva prAcI sabhAmadhyAsta kezavaH // 879 // tatra smRtvA nizAvRttaM zayyApAlaM pradarzya tam / ArakSapuruSAnevaM samAdikSadadhokSajaH // 880 // amuSya priyagItasya karNayoH kSipyatAM dhruvam / taptaM trapu ca tAnaM ca doSaH karNakRto hyayam // 881 // zayyApAlaM tamekAnte te'pi nItvA tathA vyadhuH / durlakSyaM zAsanaM hyugrazAsanAnAM mahIbhujAm / / 882 // zayyApAlo'pi pazcatvaM prApa vedanayA tayA / durvipAkaM vedanIyakarmA'vabhAJca zArGgabhRt // 883 // nityaM viSayasaMsakto rAjyamUrchAparAyaNaH / khadolAvalepena tRNAya gaNayaJjagat / / 884 // prANAtipAte niHzaGko mahArambhaparigrahaH / krUreNAdhyavasAyena zIrNasamyaktvabhUSaNaH // 885 // nArakAyurnibadhyAbdalakSAzItiM caturyutAm / atItyAyustripRSTho'gAt saptamI narakAvanim // 886 // tatrAvAse pratiSThAne paJcadhanvazatonnataH / trayastriMzatsAgarAyuH so'pazyat karmaNAM phalam // 887 // 25 tripRSThassAbdasAhasrAH kaumAre paJcaviMzatiH / tAvanto maNDalIkatve'bdasAhasraM ca digjaye / / 888 // dhyazItivarSalakSyekonapazcAzatsahasrayuk / rAjye ceti caturazItyabdalakSAyuSo mitiH // 889 // athAcalo'pi zokena bhrAtRpaJcatvajanmanA / parAvabhUve sadyaH kharbhAnunA bhAnumAniva // 890 // vivezyapyavivekIva bhrAtRsnehavazAdatha / karuNakharamityuccairvilalApa halAyudhaH // 891 // uttiSTha bandho ! nirbandhaH ko'yaM zayanakarmaNi / adRSTapUrvamAlasyaM kiM nRsiMhasya te'dhunA // 892 / / 30 dvAri bhUpatayaH sarve tvatpAdAna draSTumutsukAH / adarzanAnAprasAdasteSu yuktastapasviSu // 893 // krIDayA'pi na te maunamiyad bAndhava ! yujyate / bhRjyate hRdayaM tvadvAksudhAsAraM vinA mama // 894 // gIrvANa:-devaH / 2 utsavAya / zokAya / 4 gAnopajIvinaH / 5 susvaratvena kilaregyo'pi atisundaragAnazIlAH / * dhuraM raa.sN.kaa.|| 6 saMgItavidA shresstthH| zayyAyAm / 8 vAra:-paripATiH, 'vAro' iti bhASAyAm ! 9 asAvadhAne / * mimIla, 'mIcyAM' iti bhASAyAm / 11 galet-vismaret / 12 viSNuH / 13 AkAragopanam / 14 sabhAyAm upaviSTaH, "adheH zI" [2.2.20] iti dvitiiyaa| tAM drutam sN0|| 15 'tRNAya' ityatra "mabhyasyAnAvAdi." [2.1.35.] iti suutraacturthii| 16 varSalakSI+ekona iti vibhaagH| 7 svarbhAnuH raahuH| aagrhH| 9bhUmAte-paya-cakSate / Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vA sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / mahotsAhasya satataM gurubhaktasya vatsa ! te / nidrA ca madavajJA ca na saMbhavati sarvathA // 895 // hA! hato'smyugravidhinA kimApatitamasya me / iti krandan mahIpRSThe muzalI mUJchito'patat / / 896 // labdhasaMjJaH kSaNenApi samutthAya ca lAgalI / hA! bhrAtarghAtarityuccaiH krandannake'grahIddharim // 897 // vRddhaiH prabodhitaH so'tha dhairyamAlambya ca kSaNam / anujasyAGgasaMskArAdikaM karma samApayat // 898 // kRtaurdhvadehiko bhrAtuH saraNena muhurmuhuH / mumoca locanairvAri zrAvaNAmbhodavad balaH // 899 // 5 mahATaNyAmivodyAne zmazAna iva vezmani / gRhasrotaHkhiMva krIDAsaraHsrotakhinISvapi // 900 // api bandhusamAjeSu vairivRndeSvivAnizam / na ratiM balabhadro'gAdalpavAriNi matsyavat // 901 // yugmam // zreyAMsakhAmipAdAnAM saran zreyaskarI giram / saMsArAsAratAM dhyAyan viSayebhyaH parAzukhaH // 902 // khajanAnA parodhAt sthitvA'hAni ca kAnicit / yayau blodhrmghossaacaarypaadaantmnydaa||903|| yugmam zuzrAva dezanAM tasmAdarhadvAganuvAdinIm / vizeSAd bhavanirvedaimAsasAda tayA~ blH||904|| 10 sadyo jagrAha dIkSAM ca tatpAdAnte sa zuddhadhIH / anuSThAne pravartante jJAtvA khalu mahAzayAH // 905 // sa samyak pAlayana mUlaguNottaraguNAn guNI / sarvatra samatAM vibhrat sahamAnaH parIpahAn // 906 // vAyurivApratibaddho bhujaGgama ivaikadRk / kazcit kAlaM vijahAra grAmA-''kara-purAdiSu // 907 // yugmam / / athAbdalakSANyativAhya pazcAzIti nisargAmalacittavRttiH / karmANi sarvANyapi ghAtayitvA prApAcalaH siddhipade nivAsam // 908 // 15 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi zrIzreyAMsajinatripRSThAcalAzvagrIvacaritavarNano nAma prathamaH sargaH sNpuurnnH|| bldevH| * degva sukhaM krIDAsrota sN0|| 2 aamhaat| 3 vairAgyam / 6000sN0kaa|| tayAcalaH sN0|| Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [caturya parva kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM dvitIyaH srgH| zrIvAsupUjyacaritam / namaH zrIvAsupUjyAya vizvapUjyAya tAyine / indropendrakirITAgrughRSTAzinakhapataye // 1 // arhantamiva rUpasthadhyAnastho vizvapAvanam / vakSyAmi tasya caritaM candrAdapyatinirmalam // 2 // puSkaravaradvIpArdhe prAgvidehavibhUSaNe / vijaye' maGgalAvatyAmasti pU ratnaraJcayA // 3 // tayAM panottaro nAma vizvapadmottaraH sadA / babhUva rAjA rajanIrAjarAjeva vallabhaH // 4 // adhArayam manasi sa jainaM zAsanamujvalam / tadIyamiva rAjAno nityaM zirasi bhaktitaH // 5 // tasya lakSmIzca kIrtizca guNAnAmekavezmanaH / yugmajAte iva bhRzaM vavRdhAte sahaiva hi // 6 // pRthvI samudrasaMvyAnAM pRthvIpatiziromaNiH / parikhAmekhalAmekapurImiva zazAsa saH // 7 // 10 capalAcapalA lakSmIrvayovad gatvaraM vapuH / padmadalAyobidanduvaca puNyaM vinazvaram // 8 // vizleSiNo bandhavo'pi mArgasaMpRktapAnthavat / ityajasraM bhAvayan sa bhavavairAgyamAsadat // 9 // yugmam // vajranAbhaguroH pAdamUle gatvA mahAmanAH / anyedhurAdade dIkSAM muktizrIprAptitikAm // 10 // arhanatyAdibhistaistaiH sthAnakaiH kaizcidujvalaiH / sudhIrupArjayAmAsa tIrthakRnAma karma saH // 11 // khaDgadhArAtinizitaM pAlayitvA ciraM vratam / vipadyAbhUta suraH kalpe prANatAkhye maharddhikaH // 12 // itazca jambUdvIpasya bharatArdhetra dakSiNe / puryasti nAmnA campeti carpakotsavad bhuvaH // 13 // tatra caityeSu ratnAzmabhittiSu pratibimbitaH / vaikriyANIva rUpANi dhArayan lakSyate janaH // 14 // candrAzmabaddhaH sopAnairnizi niHsyandivAribhiH / tatra svayaJjalAH krIDAdIrghikAH pratimandiram // 15 // sapadhUmavallIbhirvAsAgArANi tatra ca / pAtAlabhavanAnIvoragIbhirbhAntyanekazaH // 16 // krIDatpuravadhUkAni tatra krIDAsarAMsi ca / niryadapsarasaH kSIrodadherdadhati vibhramam // 17 // lIlayA SaDjabahalA gAyantyaH SaDjakaizikIm / bhavanti kekikekAnAM tatra saMvAdikAH striyH||18|| tAmbUlIbITakabhRto bhAnti tatrebhyavezmasu / nAryo'dhyApayituM hastanyastakrIDA~zukA iva // 19 // tatrAsId vAsava ivaujasA vasuriva tviSA / vasupUjya itIkSvAkuvaMzyo vasumatIpatiH // 20 // sa kurvan garjitamiva yAcakAhIMnaDiNDimaiH / pRthivIM prINayAmAsa dhanairvAbhirivAmbudaH // 21 // viceruH krIDayA pRthvyAM tasyAnIkAnyanekazaH / na punardigjayakRte pratApAkrAntavidviSaH // 22 // duSTAnAM zAsake tasinAjJAsAre mahIbhuji / dasyunAma nAmakANDeSvadRzyata janeSu na // 23 // pavitraM dhArayAmAsa hRdi sarvajJazAsanam / zrIvatsamiva zazvat sa vatsalo dharmazAliSu // 24 // khAnvavAyasarohaMsI ratirUpavijitvarI / jayA nAma mahAdevI tasyAsIt prItibhAjanam // 25 // sA jAhnavIva gambhIrA vakramantharagAminI / pUrvAmbhodhimivAstApaM vasupUjyamano'vizat // 26 // * amRSTAMti saM0 kA0 // + ye puSkalAva sN0|| 1 samagralakSmyA uttmH| nIjAnivajanavallabhaH saM0 kaa0|| 2 samudravaskhAm / iNiH / sarvo parikhAmeka sN0|| 3 capalA-vidyut , cplaa-cnyclaa| 4 viyoginH| 5 sthAnairSa. baahgotrkH| 6 campakazekharakavat / * lakSito jadeg sN0|| 7 shjsiddhjlaaH| halAM gA kA0 sN0|| 8 myuurdhvniinaam| saMvAhikAH sN0|| 9 'bITaka' iti bhaassaayaam-'biiddN| 10 krIDAthai pAlitAH zukAH haste sthApitA yaabhiH| vsuH-suuryH| 12 yAcakAnAm bhAmanaNAya vAcamAnaiH ddinnddimaiH| 13 dasyoH nAmAni kevalaM koze eva / dharmazIli. mu.|| syAbhUtu sN0|| 14vakram, mantharam-mandaM mandam / 15 astAgham-bhASAyAm 'athAga' iti / Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 dvitIyaH sargaH1 triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / sadbhaktyA paramAtmeva zuddhasphaTikanirmale / vasupUjyanRpo'pyasyAH sadA cetasyavartata // 27 // rUpeNa lavaNimnA ca guNaistaizcAnurUpayoH / tayorvilasatoH kAlaH ko'pyadvaitasukho yayau // 28 // itaH kalpe prANatAkhye padmottaramahIpateH / jIvaH svamAyurutkRSTaM sukhamano'tyavAhayat // 29 // jyeSThasya zuddhanavamyAM candre zatabhiSaggate / sa cyutvA prANatAjjIvo jayAkukSAvavAtarat // 30 // IkSAzcakre tadAnIM ca tIrthajanmasUcakAn / sukhasuptA jayAdevI mahAkhamAMzcaturdaza // 31 // mRgAGkamabhralekhevAdriguheva mRgAdhipam / taM garbha dhArayAmAsa jayA svAminyanuttamam // 32 // phAlgunazyAmabhUteSTAtithau bhe'pi ca vAruNe / raktavarNa mahiSAkaM sA'sUta samaye sutam // 33 // saMjAtAsanakampAH SaTpaJcAzaddikumArikAH / svAminaH svAmimAtuzca sUtikamaitya cakrire // 34 // zakro'pi pAlakArUDhastatraitya saparicchadaH / svAmivat svAmibhavanaM pradakSiNyakarod drutam // 35 // sat pravizya jayAdevyA dattvA'pastApanI hariH / pArzve'rhatpratibimbaM ca nyasyAbhUt paJcamUrtikaH // 36 // 10 mUtyaikayA'grahInAthamAtapatramathAnyayA / dvAbhyAM tu camare valgananyayA tu puro yayau // 37 // sumerAvamarAdhIzo'tipANDukambalAM zilAm / gatvA siMhAsana upAvikSadakAhitaprabhuH // 38 // athAcyutaprabhRtayastriSaSTirapi vAsavAH / khAminaM svapayAmAsuH kumbhastIrthapayobhRtaiH // 39 // IzAnakalpAdhipaterake jinapatiM tataH / zakro nivezayAmAsa khakIya iva cetasi // 40 // jinendrasya catasRSu kakupsu sphATikAn vRSAn / caturo bhakticaturo vicakAra purandaraH // 41 // 15 tadviSANotthitaistoyaiH strapayAmAsa sa prabhum / anyendranapanavidhivalakSaNyavicakSaNaH // 42 // ukSNastAnupasaMhRtya svAmino'GgaM pramRjya ca / vilimpati sma gozIrSacandanena divaspatiH // 43 // divyairvibhUSaNairvastrairabhyarcya kusumairapi / racitA''rAtriko nAthamastavIditi vAsavaH // 44 // cakriNAM naiva cakreNa gadayA nArdhacakriNAm / na cezAnasya zUlena na vajreNa mamApi vA // 45 // na cAstrairaparendrANAM yAni bhedyAni jAtucit / tAni karmANi bhidyante darzanenApi nAtha! te // 46 // 20 naiva kSIrodavelAbhirna prabhAbhiH kSapApateH / naiva vAridharAsArairna ca gozIrSacandanaiH // 47 // na vA nirantara rambhArAmaiH zAmyanti ye khalu / sarve te duHkhasaMtApAH zIryante darzanena te // 48 // na ye nAnAvidhaiH kA~thaicUrNaizca vividhairna ye / na ca prAjyaiH pralepairye na ca ye zastrakarmabhiH // 49 // na ca matraprayogairye chidyante jAtu dehinAm / AmayAste pralIyante darzanenApi te prabho ! // 50 // khalUktvA yadi vA'nalpamalpametad bravImyaham / yat kizcidapyasAdhyaM tat sAdhyate darzanena te // 51 // 25 tvadarzanasyAsya phalamicchAmyetajagatpate ! / bhUyo bhUyaH saMpratIva bhavaddarzanamastu me // 52 // evaM jinapatiM stutvA gRhItvA ca divaspatiH / gatvA pArzve jayAdevyA mumoca praNanAma ca // 53 // hRtvA'paskhApanI devyAstaccAhatpratirUpakam / tato dyAM prayayau zakro meruto'nye tu vAsavAH // 54 // utsavaM vasupUjyo'pi cakre sUrya ivodayam / cetAMsi kamalAnIva jagato'pi vikAsayan // 55 // vasupUjya-jayAdevyau vAsupUjya iti svayam / yathArtha nAma cakrAte zubhe'hani jagatpateH // 56 // 30 zakrasaMkramitAGguSThasudhayA svAmyavardhata / dhAMvyo'nyakarmabhirdhAtryo'rhatAM na stanyadA yataH 57 // paJcabhirvAsavAdiSTadhAtrIbhiH paramezvaraH / chAyAvat sahayAtrIbhirlAlyamAno vyavardhata // 58 // ratnavarNamayairdivyaiH kadAcidapi gendukaiH / zaGkhalAbhirvajraratnasaMkulAbhiH kadAcana // 59 // * devI devI va saM0 // 1 "bhUteSTA tu caturdazI"-abhidhAnacintA0 kAM0 2 zlo0 65 / 2 valgan vegena gacchan / teSAM zRGgotthitastoyaiH sN0|| 3 kAthA:-bhASAyAm 'kADhA-ukALA' iti| 4 dhAgyo maatrH| dAnataHsaM.. 5 shnivaasaabhiH| 6 gendukAH-bhASAyAm 'geMda-daDA' iti / malAH 'sAMkala' iti bhavet / Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta kadAcica bhramarakaiAmibhirbhamarairiva / kadA'pyAmalakIvRkSArohaNaiH sarpaNaM mithaH // 6 // kadAcid vegayAnenAntardhAnena kadAcana / kadAcit phAladAnena kadA'pyutpatanena ca // 31 // kadAcid vAritaraNaiH siMhanAdaiH kadAcana / kadAcinmuSTiyuddhena niyuddhena kadAcana // 62 // AgataiH savayobhUya devAsurakumArakaiH / bAlyocitaM prabhuH krIDan vyatyalaziSTa zaizavam // 63 / / // paJcamiH kulakam / sa saptatidhanustuGgaH sarvalakSaNalakSitaH / mRgIdRzAM saMvainanaM prapede yauvanaM prbhuH||64|| vasupUjya-jayAdevyau vAtsalyAdapare'hani / ityUcAte vAsupUjyaM bhavasaukhyaparAmukham // 65 // jAtenApi tvayA'smAkaM jagatazca manorathAH / pUrNAstathA'pi vakSyAmaH kastRpyedamRtasya hi // 66 // madhyadeze vatsadeze gauDeSu magadheSu ca / kosaleSU tosaleSu tathA prAgjyotiSeSvapi // 67 / / nepAleSu videheSu kaliGgedhUtkaleSu ca / puNDreSu tAmralipteSu mUleSu malayeSvapi // 68 // mudgareSu mallavarteSu ca brahmottareSu ca / apareSvapi dezeSu pUrvAzAbhUSaNeSvapi // 69 // DAhaleSu dazArNeSu vidarbheSvazmakeSu ca / kuntaleSu mahArASTreSvandhreSu muraleSu ca // 70 // kratha-kaizika-sUrpAra-kerala-dramileSu ca / pANDya-daNDaka-cauDeSu nAzikya-kauGkaNeSu ca // 71 / / kauvera-cAnavAseSu kollAdrau siMhaleSu ca / apareSvapi dezeSu dakSiNAzAvivartiSu // 72 // 15 apareSvapi rASTreSu surASTra-trivaNeSu ca / dazerakeSvarbudeSu kaccheSvAvartakeSu ca // 73 // tathA brAhmaNavAheSu yavaneSvatha sindhuSu / apareSvapi rASTreSu pazcimAmadhyavartiSu // 74 // zaka-kekaya-vokANa-hUNa-vAnAyuMjeSu ca / paJcAleSu kulUteSu tathA kazmIrakeSvapi // 75 // kambojeSu vAlhIkeSu jAGgaleSu kuruSvatha / kauberIvartiSu tathA maNDaleSvapareSvapi // 76 / / yAmyAbharatakSetrasImasetunibhe girau / vaitATye'pyubhayazreNyo nAjanapadeSu ca // 77 / / 20 kulInAH kRtinaH zUrA mahAkozA yazasvinaH / caturaGgabalopetAH prajApAlanavizrutAH // 78 // niSkalaGkAH satyasaMdhA nityaM dharme'nurAgiNaH / narendrAH khecarendrAzca ye kecidiha te'dhunA // 79 meM tubhyaM dAtuM nijAH kanyA mahAprAbhRtapANibhiH / azrAntaM preSitaidUtaiH prArthayante kumAra ! naH // 8 // // caturdazabhiH kulakam // teSAmasAkamapyuccaiH pUryatAM tanmanorathaH / tava tatkanyakAnAM ca vivAhotsavadarzanAt // 81 // gadyatAM rAjyamapyetata kulakramasamAgatama / vAke'smAkamacitaM vratAdAnamataH parama // 82 // vAsupUjyakumAro'pi vyAjahAreti sasitam / bhavatAM yuktamevaitat putrapremocitaM vacaH // 13 // paraM saMsArakAntAre bhrAmaMbhrAmamasAvaham / sArthavAhabalIvarda iva khinno'si saMprati // 84 // kutra kutra na vA deze kutra kutra pure na vA / kutra kutra na vA grAme kutra kuSAkare na vA // 5 // kutra kutra na vA'TavyAM kutra kutra girau na vA / kutra kutra na vA nadyAM kutra kutra nade na vA // 86 // 30 kutra kutra na vA dvIpe kutra kutrArNave na vA / nAnArUpaparAvatairanantakAlamabhramam // 87 // eSa chetsyAmi saMsAraM nAnAyonibhramAspadam / aLaM kanyodvAharAjyaiH saMsAratarudohadaiH // 88 // 25 bhramarakAH-'bhamaraDA' iti bhaassaayaam| 2 paNaH-pratikSAvAkyam, 'hoDa-zarata' iti bhaassaayaam| 3 santAna bhASAyAm 'saMtAI jarbu'-'saMtAkUkaDI' nAmanI ramata / 4 bAhuyuddhena / 5 vazIkaraNam / * Su sAsa sN0|| Su mujhe sN0|| 1zikye koGka sN0|| kAvera sN0|| // devasameSu lATeSu surASTa-draviNeSu ca sN0|| vyAnartakA sN0|| nAyaje sN0|| # kSetre sI sN0|| mArate / sN0|| mantaM kaa-sN0|| Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ] triSaSTizalAkA puruSa caritamahAkAvyam / pravrajyA - kevalajJAna-nirvANagamainairapi / janmanaivotsavo bhAvI tAtasya jagato'pi ca // 89 // vasupUjyanRpo'pyevamabhyadhAt sAsralocanaH / bhavantaM hanta ! jAnAmi saMsArataraNotsukam // 90 // idaM janma pAramiva bhavAmbhodhestvamAsadaH / jJAtaM taistairmahAsvanaistIrthakujjanmasUcakaiH // 91 // asaMzayaM tvayA tIrNa evaiSa bhavasAgaraH / dIkSA - kevala - nirvANotsavAzca khalu bhAvinaH // 92 // avAntarotsavamimaM kiM tu vAJchAmi tAvakam / apyasmatpUrvapuruSairmumukSubhiranuSThitam // 93 // tathA kSvAkuvaMzAdirbhagavAnRSabhadhvajaH / sumaGgalAM sunandAM copayeme pitRzAsanAt // 94 // piturevAjJayA rAjyaM sasarjApAlayacca saH / bhogAMzca zuktvA samaye pravrajyAM samupAdade // 95 // pazcAdapyAttayA mokSaM dIkSayA prApa sa prabhuH / mokSo grAma ivAsannaH suprApastvAdRzAM khalu / / 96 / / anye pyajitanAthAdyAH zreyAMsAntAH piturgirA / udUhuruhuMzva mahIM tato mokSamasAdhayan // 97 // bhavAnapi karotvevaM pUrvAnanukarotu c| vivAha- rAjyavahana - dIkSA - nirvANasAdhanaiH // 98 // vAsupUjya kumAro'pi sazrayamabhASata / tAta ! jJAtA'smi pUrveSAM sarveSAM caritAnyaham // 99 // kiM tvatra saMsArapathe na hi kenApi kasyacit / svakule'nyakule vA'pi karmasAdRzyamIkSyate // 100 // sAvazeSANi karmANi teSAM bhogaphalAni hi / tad tAni cicchidurbhogaiste jJAnatrayadhAriNaH // 101 // na me bhogaphalaM karma kiJcidapyavaziSyate / mokSapratyUhabhUtaM tannaivamAdeSTumarhatha // 102 // limiH pArzva iti bhAvino'pi trayo jinAH / akRtodvAhasAmrAjyAH pravajiSyanti muktaye // 103 // | 15 zrIvarazvaramazvAnnISogyena karmaNA / kRtodvAho'kRtarAjyaH pravajiSyati 'setsyati // 104 // tatazca karmavaicitryAt panthA naiko'rhatAmapi / vicAryetyanujAnItha mA bhUta premakAtarAH // 105 // evaM prabodhya pitarau varSalakSeSu janmataH / gateSvaSTAdazasvIzo jajJe dIkSArthamutsukaH // 106 // jJAtvA cAsanakampena svAmidIkSAkSaNaM kSaNAt / brahmalokAdupAjagmustatra laukAntikAmarAH // 107 // te triH pradakSiNIkRtya praNamya ca jagadgurum / iti vijJapayAmAsuH svAmin ! tIrthaM pravartaya // 108 // 20 evaM vijJApya yAteSu teSu kalpaM nijaM punaH / adatta vArSikaM dAnamavadAnaparaH prabhuH // 109 // tAnAntebhyetya dIkSAbhiSekotsavamIzituH / indrAzcakruH prAvRDanta indrotsavamiva prajAH // 110 // tata pRthivIM nAma surAsura - naraiH kRtAm / samAruroha zibikAM siMhAsanavibhUSitAm // 111 // tatrAGghripIThanyastAGghirmaNisiMhAsanasthitaH / rAjahaMsa iva svarNAmbhoruhotsaGgamAsthitaH // 112 // kaicidagrasthitaiH svasvazastrollolanalAlasaiH / divyacchatrakaraiH kaizcit kaizciccAmaradhAribhiH // 113 // tAlavRntadheraiH kaizcit kaiciMccAmaradhAribhiH / puSpadAmadharaiH kaizcid vAsavaiH parivAritaH // 114 // amarairasurairmatyaiH sevyamAno jagatpatiH / vihAragRhamityuccairyayAvatha vanottamam // 115 // // caturbhiH kalApakam // ghRtAGkarAkhAdahaH parapuTaiH kalakhanaiH / prastUyamAnastavana iva bhaktiprakarSataH // 116 // anilAndolana srastakusumastabakacchalAt / pradIyamAnAgha iva pratyagrAzokapAdapaiH // 117 // ucchalaccampakAzokamakarandApaderzataH / pAdAcayai DhaukyamAnapAdyodaka ivAmaraiH // 118 // amandalavalI puSpamadhupAnonmadiSNubhiH / rolaeNmbalalanAvRndaiH kRtollurivoccakaiH // 119 // * manairmama / saM0 // 1 tava idam / 2 pariNItAH / 3 UDhAH- dhRtA ityarthaH / 4 sasneham / 5 udvAhaH- vivAhaH / 1 siddho bhaviSyati / | "lyaM jinaH pu' saM0 // 7 avadAnam-parAkramaH / prabhoH saM0 // 8 utsaGgaH - kroDaH / 9 ullAlanam - bhASAyAm - akAlavaM / 8 degzcit stavanakAribhiH / saM0 // 10 kokilaiH / 11 pratyagraH navInaH / 12 apadezataH - miSataH / // pAdAcAnyai dauMdeg saM0 // 13 rolambo bhramaraH / ** kRtollAsa ivo -saM0 // 14 uddhaluH maGgaladhvaniH / 347 5 10 25 30 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM utphullasumanobhUribhArA''namitamUrdhabhiH / karNikArairupakrAntanamaskAra ivAdhikam // puSpAbharaNaramyAbhirlolapallavapANibhiH / vAsantIbhiH pramodenArabdhanRtya ivAgrataH // zobhAvizeSaM janaya~llatA-pAdapa- vIrudhAm / praviveza tadudyAnaM svAmI maMdhurivAparaH / / 15 5 zivikAta stadottIrya svAmI sagbhUSaNAdikam / mumoca phAlgune mAsi patrANIva mahIruhaH // indranyastaM devadUSyaM skandhadeze samudvahan / caturthena paJcamuSTikezotpATanapUrvakam // 124 // phAlgunasyAbhAvAsyAyAM vAruNe bhe'pare'hani / rAjJAM pahniH zataiH sArdhaM prAtrAjIt paramezvaraH // 125 // yugmam / / surAsuranarAdhIzA namaskRtya jagadgurum / sthAnaM nijanijaM jagmurdAnAnte yAcakA iva // 126 // mahApure dvitIye'hni sunandanRpasadmani / cakAra paramAnnena pAraNaM paramezvaraH // 127 // 0 devaizva vidadhe divyavasudhArAdipaJcakam / ratnapIThaM sunandena cAGghristhAne jagadguroH // 128 // tataH sthAnAdathAnyeSu grAmA-sskara - purAdiSu / prAvartiSTa vihArAya samIraNa iva prabhuH / / 129 / / 30 120 // 121 // 122 // [ caturtha varSa itazca jambUdvIpe'smin bharatArthe'tra dakSiNe / puraM vindhyapuraM nAmAstyavandhyaM sarvasaMpadAm // 132 // tatra nAmnA vindhyazaktirvindhyAdririva sArataH / AsInnRpatizArdUlaH zatrurtela mahAnilaH // 133 // mithaH saMsRjatostasya kodaNDabhujadaNDayoH / pracukSubhurbhUmibhujo grahayoH krUrayoriva // 134 // nitAntA''raktayA krUrabhrakuTIbhaGgabhImayA / gilanniva sa dRSTvA'pi nazyadbhirdadRze'ribhiH / / 135 // zizriye so'ribhirapi nijajIvitakAmyayA / te'duzca daNDe sarvasvaM prANAn rakSed dhanairapi // 136 // ekadA sarvasAmantAmAtyAdyaiH parivAritaH / sa austhAnyAmupAvikSat sudharmAyAmivAdribhit // 137 // 20 AjagAma carako vetriNA ca pravezitaH / namaskRtyopavizyAgre vyajijJapadidaM zanaiH // 138 // // saptabhiH kulakam // 123 // itazca nagare pRthvIpure nRpaziromaNiH / nAmnA pavanavego'bhUd bhavaM so'nvaMziSacciram // 130 // pArzva zravaNasiMharSerAdAya samaye vratam / dustapaM sa tapastaptvA vipadyAgAdanuttare // 131 // jAnAsi deva ! yadiha bharatArthe'sti dakSiNe / lakSmInidhAnaM sAketamiti nAmnA mahApuram // 139 // A~rSabheriva senAnIH prabhUtabalasaMpadA / parvato nAma tatrAsti mahAbAhurmahIpatiH // 140 // svarUpeNorvazI-rambhAparAbhavanibandhanam / dhanaM ratipatestasya vezyA'sti guNamaJjarI // 141 // tasyA vadananirmANAvaziSTaiH paramANubhiH / vidadhe vedhasA manye pUrNimArajanIkaraH // 142 // 25 kimasmadadhikaM hanta ! lAvaNyaM kvApi zuzruve / iti praSTumiva dRzau tasyAH karNAvupeyatuH // 143 // tasyA vakSasi vakSojau tathA vaizAlyazAlinau / yathA tayorupamAnaM tAveva hi na cAparam // 144 // madhyaM cAtikRzaM tasyAH sahavAsotthasauhRdAt / samarpitarparINAhamivoccaiH stanakumbhayoH // 145 // pANI pAdau ca rejAte tasyA rAjIvakomalau / kaGkellipallavAyAsakAriNau rAgasaMpadA // 146 // sA gIte kalakaNThIva nRtte svayamivorvazI / vINAvAdye ca madhure tumburoriva sodarA // 147 // nArISu ratnabhUtA sA devasyaiva hi yujyate / yuvayorucito yogaH svarNamaNyorivAstu tat // 148 // bhojyenAlavaNeneva mukhenevApacakSuSA / acandrayA rajanyeva kiM te rAjyena tAM vinA // 149 // ityAkarNya vaco rAjA yAcituM guNamaJjarIm / upaparvatakaM praiSInmantriNaM dUtakarmaNA // 150 // cAlairvAhanairvyoma taradbhiriva raMhasA / gatvA sa sAketapuraM nRpaM parvatamabhyadhAt // 151 // 1 vasantaH / 2 zazAsa / 3 sAro balam / 4 tUlam bhASAyAm- 'ru' iti / 5 sabhAyAm / 6 indraH / 7 RSabhaputrasya bharatasya senAnIH iva / 8 parINAho vistAraH / 9 rAjIvam - kamalam / * kaGkillipa saM0 // kali:- azokavaruH / 10 tumburu gAnaka kAnipuNatamo gAyakajAtivizeSaH / 11 parvatanRpasamIpam / 12 drutagatibhiH / Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam nAnyastvatto vindhyazaktistasmAt tvamapi nAparaH / dvayorabheda eveha vArdhikallolajAlavat // 152 // dvayorapyeka evAtmA vibhinne vapuSI param / tvadIyaM yat tadIyaM tat tadIyamapi tAvakam // 153 // tava cai stUyate vezyA nAmato guNamaJjarI / svAntikaM vindhyazaktistAmAnAyayati kautukAt // 154 // sA svabandhoH svatulyasya yAcamAnasya dIyatAm / dAne sAdhAraNastrINAM grahaNe ca na garhaNA // 155 // ityukto matriNA tena yaSTispRSTa ivoragaH / kopakamprAdharadalo'vadat parvatako'pyadaH // 156 // 5 ucyate sa kathaM bandhurvindhyazaktirdurAzayaH / prANebhyo'pi priyAM yo me yAcate guNamaJjarIm // 157 // muhUrtamapi na sthAtuM vinA yAmalamasmyaham / tAM tenAditsunA prANA apyupAditsitA mama // 158 // dAsImapi na dAsyAmi kiM punarguNamaJjarIm / astu mitramamitro vA vindhyazaktiH svshktitH||159|| uttiSTa gaccha tvaM tasmai gatvA''khyAhi yathAtatham / rAjJAM bhavanti dUtA hi ythaavsthitvaadinH||160|| utthAya so'pi sacivaH saacivikssiptlocnH| Aruhya vAhanAnyAgAd vindhyazakterathAntikam // 161 // 10 parvatakavyatikaraM taM vyAcakhyAvazeSataH / hu~tAhutirivArciSmAn krudhA jajvAla tatprabhuH // 162 // maitrI cirabhavAM luptvA maryAdAmiva saagrH| vindhyazaktizvacAlA'bhiparvataM garvaparvataH // 163 // parvato'pyAjagAmAbhimukhaM svabalavAhanaH / zUrANAM hyabhigamanaM suhRdIvAsuhRdyapi // 164 // dvayorapyagrasainyAnAM yuddhaM pravavRte tataH / cirAd dordaNDakaN tirujA'panayanauSadham // 165 // abhyasarpabhavAsarpana sainyayorubhayorapi / bhaTAH parasparaM vediyodhino dviradA iva / / 166 // 15 kuntaproto'pi 'hu~' kurvan kazcidaskhalitaM bhaTaH / tantuproto magiriva saMcacArAbhivairiNam // 167 // dhanurdharavaronmuktanirantarazarairabhUt / abhilUnazaravaNAraNyabhUrikha yuddhabhUH // 168 // patadbhiH paridhaiH zalyairgadAbhirmudgarairapi / sapairiva paraprANaharaiknazire dizaH // 169 // itaH kSaNaM kSaNamitaH sainyayorubhayorapi / jayaH samo'bhavajyotsnAgrasaraH pekSayoriva // 170 // atha sarvAbhisAreNa dhanurAsphAlayan svayam / rathArUDhaH parvatakaH samarAyodatiSThata // 171 // 20 yugapadANavarSeNa parasainyaM tirodadhe / antarikSamivAnIkaprotkhAtAvanipAMsubhiH // 172 // kesarIvebhayUtheSu parasainyeSu sa kSaNAt / mahAntaM pralayaM cakre kRtAntasyeva bhojanam // 173 // arudhyamAnaprasaro vindhyazakterbalAni sH| maGkSa prabhaJjano vRkssaanivaabhaaniinmhaablH|| 174 // kruddhaH svasainyabhaGgena vindhyazaktirmahAbhujaH / parAn saMhartumuttasthe kAlarAtrerivAnujaH // 175 // na sehe parvatAnIkairvindhyazaktiH samApatan / kuraGgairiva zArdUlaH su~parNaH pannagariva // 176 // 25 so'tha vidrutasainyaM taM sthitaM parvatakaM purH| raNAyA''hvAsta kodaNDadordaNDabalagarvitaH / / 177 / / nArAcaistadvalairardhacandraryamaradairiva / bhUbhujau yuyudhAte tAvanyo'nyayuddhakAziNau // 178 // rathaM rathyAna sArathiM ca rathinau tAvatho mithaH / mamanthatuH paribhavA''pamityakadharAviva // 179 / / tato'pararathArUDhAvATaturubhAvapi / vindhyazakti-parvatako kalpAnte parvatAviva // 180 // sarvazaktyA vindhyazaktinRpaH parvatakaM nRpam / cakre nirastraM nirvIya dvijihvamiva nirviSam // 181 // 30 ___ * ca zrUyate sN0|| 1 AditsuH-prahItugicchuH / 2 upAditsitAH grhiitumicchaavissyiikRtaaH| / sAvi:-tiryakvakram / 4 hutA mAhutiH yasmin / 5 parvatasaMmukham / / 'khaM sava0 sN0| 6 kaNDUtirujA-bhASAyAm 'caLakhaMjavALa' / 7 vediH pariSkRtA bhUmiH tasyAM yodhinH| sarvataH chinnam-abhilanam / 9shukl-kRssnnpkssyoH| .samarAya yuddhAya, udatiSThata-usthitaH-sajo jAtaH / 11 anIkena sainyena proskhAtAbhiH 'ukheDelI-uDADelI' bhvnidhuulibhiH| 12 'kesarI iva imaiti vibhaagH| 13 zatrUn / 14 garuDaH / / "caistomarairardha-saM0 // vyvdhkaashi-sN0|| 15 bhApamilAkam vinimayena(bhAibadale)-AnItaM dhnaadi| 16 abhiaartuH-abhijgmtuH| triSaSTi. 45 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva mahebheneva kalabho'bhibhUto vindhyazaktinA / palAyiSTa parvatakaH pazcAdanavalokayan // 182 // athA'grahId vindhyazaktirvezyAM tAM guNamaJjarIm / hastyAdyanyacca sarvakhaM tasya zrIryasya vikramaH // 183 // ApUrNa iva pAthodo nivRtya raNasAgarAt / kRtakRtyo vindhyazaktiryayau vindhyapuraM tataH // 184 // phAlAcyuta iva dvIpI pralambAdiva vAnaraH / raNabhagnaH parvatakaH kaSTaM tasthau tadAdi saH // 185 // parAbhUtyA tayA hINo nRpaH parvatako'pi hi / saMbhavAcAryapAdAnte parivrajyAmupAdade // 186 // satapo dustapaM tepe nidAnaM cAkaroditi / vindhyazaktervadhAyAhaM bhUyAsamapare bhave // 187 // 'tuSairiva sa mANikyaM vikrIyetthaM mahat tapaH / kRtvA'nte'nazanaM mRtvA cAbhavat prANate suraH // vindhyazaktirbhave bhrAntvA ciramekatra janmani / jinaliGgamupAdAya mRtvA kalpAmaro'bhavat // cyutvA ca vijayapure patyAM zrIdharabhUpateH / zrImatyAmajani zrImA~stArako nAma dArakaH sa saptatidhanustuGgaH kaJjalazyAmalAkRtiH / dvisaptatyabdalakSAyurvabhUvAmitadorghaH // 191 // so'nte pituH prApa cakraM bharatArthamasAdhayat / bhavanti hyardha bharatakhAminaH prativiSNavaH // / 192 / / itazca dvArakA nAma surASTramukhamaNDanam / pazcimAmbhodhikalola dhauta vapratalA'sti pUH // 193 // ajihmavikramastasyAM vizvAkramanivAraNaH / jiSNoH sabrahmacArI brahmetyAsInmahIpatiH // 194 // antaHpurapradhAne ca tasyAbhRtAmubhe priye / subhadrome gaGgA-sindhU lavaNAmbhonidheriva // 195 // 15 preyasIbhyAM samaM tAbhyAM ciraM vaiSayikaM sukham / brahmA'nvabhUt suSThu rati- prItibhyAmiva manmathaH // 196 // // 10 5 itazca pavana vegajIvo'nuttaratazyutaH / mahAdevyAH subhadrAyA udare samavAtarat // 197 // sukhasuptA tadAnIM ca subhadrA devyudaikSata / halabhRjanmazaMsitrIM mahAsvanacatuSTayIm // 198 // puNDarIkamiva gaGgA prAcIva tuhibaMdyutim / samaye'sUta sA sUnuM sphaTikopalanirmalam // 199 // kArAmokSAdinA yacchaJjagato'pi parAM mudam / sUnorvijaya ityAkhyAmakArSId brahmabhUpatiH // 200 // 20 vibhinnakarmAyuktAbhirdhAtrIbhiH so'tha paJcabhiH / lAlyamAno yayau vRddhiM sahaiva svavapuH zriyA // 209 // calatkAJcanaM tADaGko lolaratnalalantikaiH / hemAsidhenurucirasauvarNakaTisUtrakaH // 202 // pAdabaddharaNaraNadratnaghargharamAlikaH / kAkapakSadharaH krIDan sa kasya na dadau mudam // 203 // yugmam // pracyutya prANatAt so'pi jIvaH parvatabhUpateH / sarasyAM haMsavadumAdevyAH kukSAvavAtarat // 204 // suptA sapta mahAkhamAn zaGgabhRjanmasUcakAn / mukhe pravizato'drAkSIdumAdevI tadaiva hi // 205 // tato navasu mAseSu dineSvarthASTameSu ca / pUrNAmbhodamiva prAvRT sA zyAmaM suSuve sutam // 206 // brahmA'tha paramabrahmanimagna iva saMmadAt / arthinaH prINaya~zcakre snorjanmamahotsavam // 207 // zubheSu graha-nakSatra - tithi- vAreSu sotsavam / snordvipRSTa ityAkhyAM yathArthAmakaronRpaH // 208 // aGgaNodbhUtakaGkellimiva tApasayoSitaH / paJcabhiH karmabhiH paJca dhAtryastaM paryalAlayan // 209 // dhAvantamullalantaM vA dhAtryastaM svairacAriNam / 'paeNriSThavaM pAradavannAdAtuM pANinA'zakan // 210 // 30 piturmAturjyAyasazca bhrAtuH saha mudA'nvaham / darzayannantaraM svasya dvitIyo vavRdhe hariH // 211 // kaTyAM hRdi ca pRSThe ca skandhadeze ca taM muhuH / vijayo dhArayAmAsa dhAtrI SaSThIva sauhRdAt // 212 // avartasthau yayau ziMge nyaSIdad bubhuje papau / dvipRSTho'pyanuvijayaM snehakArmaNayatritaH // 213 // 25 188 // 189 // 190 // 21 phAlo - bhASAyAm - 'phAla bharavI' / 2 prAlambaH zAkhA / 3 tataH prabhRti / 4 lajjitaH / 5 bhaveyam ityarthaH / 6 'tuSa' iti-bhASAyAm- 'duMsAM - phophAM' / 7 vizva AkramaNa nivArakaH / 8 tuhinadyutiH- candraH / 9 kArA- kArAgRham, 'keda' iti bhASAyAm / 10 tADaGkaH-kuNDalam / 11 lalantikA -kaNThabhUSA lambamAnA / 12 asidhenuH - churikA / * raNajhaNa' saM0 // 13 bAlAnAM zikhA kAkapakSaH / 14 zArGgabhRt vAsudevaH | 15 caJcalam / 16 dvipRSThabhrAtA tazcAmA baladevaH / / 'tasthe yadeg saM0 // 17 nidrAM prakAra / Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam 351 nimittIkRtya cAcAryamalavayAt pitRzAsanAt / kAle kalA jagRhaturlIlayA sIri-zAhmiNau // 214 // alabdhamadhyau dhavalazyAmalau tau sahodarau / kSIroda-lavaNAmbhodhI ivA'bhAtAM vapuma'tau // 215 // nIlapItAmbaradharau tau tAla-garuDadhvajau / menAte tArakasyAjJAM bAlAvapi ca na kvacit // 216 // aajnyaatikrmdorviiyryaadhRssytvaadikmetyoH| dRSTvA gatvA tArakAya spazaH spaSTamado'vadat // 217 // deva! dvAravatIbhartustanayAvatidurmadau / AjJAM tava na manyete vAyvagnI iva tau yutau // 218 // kauzalaM sarvazastreSu vidyAnAmapi siddhayaH / udapadyanta dordaNDasthAmAlaGkaraNaM tayoH // 219 // na caitau pratibhAsete deva ! tvAM prati zobhanau / ataH paraM yaducitaM tadAcara caro'smyaham // 220 // tArakaH kopataralaH prasphurannetratArakaH / AdikSaditi senAnyamasAmAnyaparAkramam // 221 // sarvAtmanA'pi sajitvA purastAd bhaTa ! vAdaya / prayANabhambhAmadyaiva sAmantAhvAnadRtikAm // 222 // nihantavyaH saputro'pi jihmadhIbrahmabhUpatiH / saMjAyate vyAdhiriva dvipana viSamupekSitaH // 223 // 10 athaivaM sacivo'vocat samyagdevAJcadhAraya / adya yAvat sa sAmantaH patirvA brahmabhUpatiH // 224 // vinA miSamakANDe'pi yAtrA taM prati nocitA / evaM hyanyakRtInAmapi zaGkA''spadaM bhavet // 225 // sAzaGke na hi vizvAso vizvAsena vinA punH| maMtrAdezAdikaM naiva tadvinA svAmitA'pi kA ? // 226 // kazcidudbhAvyatAM tasyAparAdho vyapadezataH / sulabhaH sa hi dRptasya tasya putradvayaujasaH // 227 // prANebhyo vallabhIbhUtAn kariNasturagAMzca saH / yAcyo'nyAni ca ratnAni preSya saMdezahArakam // 228 // 15 na cet pradAsyate tad vaH sa vadhyo'nena mantunA / nApavAdo bhavelloke sAparAdhaM nigRhNatAm // 229 // yAcitaM dAsyate vA'tha tadAnveSyaM chalAntaram / sarvo'pi sAparAdho hi chalamanviSyate yadA // 230 // sAdhu sAdhvityamAtyaM tamabhidhAya tadaiva hi / brahmaNe prAhiNod dUtaM rahaH saMdizya tArakaH // 231 // Azu gatvA dvAravatyAM brahmANaM sadasi sthitam / vijayena dvipRSThena cAnvitaM sa upAsthita // 232 // pratipacyA mahatyA tamupavezya sa bhUpatiH / ciraM saprema cAlapya papracchA''gamakAraNam // 233 // 20 so'pyUce dvArakAnAtha ! tvAM saMpratyAdizatyadaH / svAmI nastArako vairibAhudApahArakaH // 234 // rAjye tvadIye ye kepi pravarAH kariNo hyaaH| yAni cAnyAni ratnAni preSyantAM tAni naH kRte // 235 // dakSiNe bharatArdhe hi vastu yat kizciduttamam / bharatArdhAdhIzvarasya tanmamaivAparasya na // 236 // ityuktyA kupitaH sadyo mRgendra iva hakkayA / abhASiSTa dvipRSThastaM jighatsuriva cakSuSA // 237 // jyAyAn vaMzyo na so'smAkaM trAtA dAtA na cApi saH / rAjyaM nijaM zAsatAM naH kathaM svAmI babhUva sH|| 25 atho mRgayate'satto hastyazvAdi bhujaujasA / bhujaujasA vayaM tarhi tato'pi mRgayAmahe // 239 // gaccha dUtAdhunaivAsAn viddhi tatra samAgatAn / hastyazvAdi grahItuM tvatsvAminaH zirasA samam // 24 // ityutkaTakaTuM vAcaM dvipRSThasya nizamya saH / ruSitastvaritaM gatvA tArakAya nyavedayat // 241 // ibhagandhena gandhebha iva viSNugirA tayA / zrutayA tArakaH kruddho yAtrAbhambhAmavAdayat // 242 // sadyaH sainyAni senAnyaH sAmantA matriNo'pi ca / rAjAno baddhamukuTAH subhaTAzca mahArathAH // 243 / / 30 vIryakaNDUladordaNDAzcirAya samarArthinaH / sainAbhayo'ntakasyeva rAjAnamupatasthire // 244 // mahIkampa-taDitpAta-kAkarolAdibhirbhRzam / sUcyamAnAzubhodo'pyacAlIt tArakastataH // 245 // duutH| * nAnyaM mhaasenaap-sN0||degstaadth vA sN0|| 2 jihmam-vakram / jattiA va sN0|| 3 nimitm| prakRtayaH pradhAnAdirAjamaNDalam prajAzca / 5 aashngkaayukt| 6 mantraH-ANA AdezaH maashaa| . nimitttH| dUtam / 9 mntu:-apraadhH| 10 ekaante| * "sta yuyutsu sN0|| 11 jighatsuH-khAditumicchuH / 12 asatpAt / 3vata:-tava svaamitH| 14 yaacaamhe| 15 gandhapradhAnena hstinaa| 16 yaatraabhmbhaa-yuddhbheriH| 17 sbaandhvaaH| 18kAkarola: 'kAkA' iti kAkadhvaniH bhASAyAm-'kAgArola' iti| 19 udaka:-bhaviSyan prinnaamH| .. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 352 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva sa prayANairavicchinnaiH krodhAdhmAto'rdhacakrabhRt / ardhamArgamalaviSTa drApiSTamapi hi drutam // 246 // sabrahma-vijayA'nIkastatra tasyAgrato'pi hi / dvipRSTho'pyAhavotkaNThI kaiNThIrava ivA''yayau // 247 // aGgocchvAsAsakRt truTyatsarvasannAhajAlikAH / dvayoH saMvarmayAmAsuH sainikAH kathamapyatha // 248 // tayorabhUt saMprahAro mahAsaMhArakAraNam / mRtyorabhyavahArAya mahAnasagRhopamaH // 249 // nipeturubhayatrApi lakSazazchatramaulayaH / na saMkhyA'pyanyayoddhRNAM patitAnAmabudhyata // 250 // puNDarIkavatI chatraiH pUritA raktavAribhiH / raNabhUrabhavat krIDA~vApI pitRpaterikha // 251 // jaitraM rathamathAruhya dvipRSThaH paryapUrayat / pAJcajanyaM janyajayAhvAnamatropamadhvanim // 252 // siMhanAdAdiva mRgA haMsA iva dhanakhanAt / pAJcajanyadhvanestArAt tresustArakasainikAH // 253 // trastAn svasainikAn dRSTvA hepaMyitvA nivartya ca / dvipRSThaM svayamabhyATa rathamAruhya tArakaH // 254 // vijayenAnvIyamAno lAGgalA'yonadhAriNA / zAGgamAropayacchAGgI sutrAmevarjurohitam // 255 // adhijyadhanvA tadanu tArako'pIpuMdherighum / AkRSya saMdadhe mRtyorUrjitAmiva tarjanIm // 256 // samoca tArako'pISu harizciccheda ceSuNA / mokSa-cchedAvitIpUNAmabhUtAmasakRt tayoH // 257 // gadA-mudgara-daNDAdInyAyudhAnyaparANyApi / tArako yAni cikSepa pratyastaistAnyahana hariH // 258 // tArako'thAgrahIccakraM krUranakaM raNodadheH / dvipRSThaM cetyabhASiSTa kopa-smitacalAdharaH // 259 // dArvinIto yadyapi tvaM tvAM na hanmi tathApi hi / cirasevakaputro'si bAlo'sItyanukampayA // 260 // vijayAvarajo'pyUce mitastabakitAdharaH / anukampAM zArGgapANau mayi kurvan na lajjase ? // 261 // yadyapi tvaM vipakSo'si tathA'pyasi titikSitaH / jarasA''sannamRtyoste kaH kartA mRtamAraNam // 262 // asya cakrasya yadyAzA tadetadapi muJca bhoH! / akRtArthIkRte'trApi gacchemuktastathA'pyasi // 263 // iti dvipRSThavacasA tilAgniriva vAriNA / pradIptastArakazcakra bhramayAmAsa mUrdhani // 264 // 20 nabhasi bhramayitvA tad dvipRSThAya mumoca sH| jAjvalyamAnaM kalpAntavidyutvAniva vidyutam // 265 // tat tu tumbAgraghAtena papAta hRdaye hareH / rUpAntaraparAvRttakaustubhazrIviDambakam // 266 // kSaNaM tena prahAreNa mRJchitaH patito rathe / vIjyate sa vijayenAJcalavyajanapANinA // 267 // labdhasaMjJaH kSaNAcchAI ripozcakraM samIpagam / jA~tabhedamivAmAtyaM tadAdAyAtravIdidaim // 268 // cakraM tavAstrasarvakhaM dRSTA tacchaktirIdazI / jIvagrAhaM yAhi jIvan naro bhadrANi pazyati // 269 // 25 pratyUce tArako'pyevaM cakrametanmayojjhitam / "leSTuM zveva parikSiptaM gRhItvA kiM bharSasyaho ! // 270 // muzca muzca tvamapyetad gRhItvA'pyeSa muSTinA / yadi vA cUrNayiSyAmi tADayitvA''maloSTaMvat // 271 // bhramayitvA'tha tacchAI bhrAmyadarkabhramapradam / khecarAMsvAsayacakraM mumoca prativiSNave // 272 // tArakasya zirastena nalinInAlalIlayA / ciccheda punarApete zAhmiNaH karakoTare // 273 // dvipRSThasyopariSTAcca puSpavRSTiH papAta khAt / tArakasyopari tvantaHpurastrIvargadRgjalam // 274 // 30 nRpAstAraikagRhyAstu vRttimAzritya vaitasIm / atrAyanta dvipRSThAt svaM zakteSvaupayikaM hyadaH // 275 // 1 dIrghatamam / 2 AhavaH yuddham / 3 kaNThIravaH siMhaH / 4 saMvarmayAmAsuH-sannAhaM cakruH / 5 abhyavahAro bhojanam / 6 mahAnasam-rasavatIsthAnam / 7 yamasya / 8 janyam-yuddham / 9 tAram-ugram / 10 ljitvaa| 11 lAGgala-ayodhnadhAriNA, ayodhna:-praharaNavizeSaH / 12 sutrAmA iva Rjurohitam iti pdvibhaagH| sutrAmA-indraH 'Rjurohitam' dhanuvizeSaH / 13 'iSudheH iSum' iti vibhaagH| 14 prti-astraiH| 15 ahan jaghAna / 16 avarajaH kanIyAn / 17 pralayamegha iva / 18 jAtaH medaH dvidhAbhAvaH chedo vA ytr| * "diti / sN0|| jiivaiy'hm-sN0|| 19 leSTuH-bhASAyAm'-Dhe'-DhelA' iti 2. 'bhaSasi-aho' iti vibhAgaH / loSTuva sN0|| 21 trAsayat-trAsaM kurvat / rApacca zA sN0|| 22 bhApate Apatitam / 23 taarkpkssiiyaaH| 24 vetsvRttiH-nmrtaa| athAyanta dvipRSThAntaM khaM sN0|| Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 353 dvitIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam yAtrArambheNa tenaiva bharatA sa dakSiNam / azeSa sAdhayAmAsa sAdhIyaHsAdhanAvRtaH // 276 // sa mAgadha-varadAma-prabhAsAdhipatInapi / lIlayaivAjayad devAnekasAmantamAtravat // 277 // digyAtrAyA nivRtto'tha mAdhavo mAgadhAn yayau / tatra koTinarotpATyAM dadarza ca mahAzilAm / / 278 // vairivAmaH sa vAmena doSNA tAmudapATayat / AlalATaM kamalinI karIndra iva lIlayA // 279 // sAM nidhAya yathAsthAnamagraNIH sarvadoSmatAm / prapede dvArakAM viSNurdinaiH katipayairapi // 280 // 5 siMhAsane'dhyAsitasya brahmaNA vijayena ca / viSNozcakre'rdhacakritvAbhiSeko'thAkhilairnRpaH // 281 // itazca mAsaM chadmastho vihRtya trijagatpatiH / dIkSodyAnaM vAsupUjyo vihAragRhamAgamat // 282 / / pATalAyA adho bhartu_tikarmANi tutruTuH / dvitIya zukladhyAnAnte tamAMsIva nizAtyaye // 283 // mAghazukladvitIyAyAM candre zaMtabhiSagjupi / kevalajJAnamutpede caturthena jinezituH // 284 // svAmI divye ca samavasaraNe dezanAM vyadhAt / sUkSmAdInAM gaNabhRtAM SaSTiM SaDadhikAM tathA // 285 / 10 tattIrthabhUH kumArAkhyo yakSo haMsarathaH sitaH / mAtuliGga-zaradharau dhArayan dakSiNau karau // 286 // / vAmau ca nakuladhanurdhAriNau dhArayan bhujau / vAsupUjyajinendrasyAbhavacchAsanadevatA // 287 // tatholpanA zyAmavarNA candrA nAmAzvavAhanA / dakSiNau varada-zaktidhAriNau dadhatI bhujau // 288 // pANI puSpa-gadAyuktau vibhratI dakSiNetarau / bhartuH zAsanadevyAsIt sadA sannidhivartinI // 289 // tAbhyAmadhiSThitAbhyoM bhagavAn viharan bhuvam / dvArakAyAH parisarabhuvamanyedhurAyayau // 290 // 15 zakrAyaistatra samavasaraNaM nirmame'maraiH / catvAriMzad dhanuraSTazatocA'zokapAdapam // 291 // tatra pradakSiNIkRtyAzokaM tIrthAnatiM vadan / siMhAsane niSasAda prAmukhaH paramezvaraH // 292 // prabhozca pratirUpANi devA dikSvaparAsvapi / vicakrustrINi tAdRkSANyevoccaistatprabhAvataH // 293 // nyapIdacca yathAsthAnaM zrImAn saMghazcaturvidhaH / madhyavare tu tiryazco'dhovane vAhanAni tu // 294 // tadA ca rAjapuruSA drutamabhyetya zAGgiNe / svAminaM samavasRtamAcakhyuH phullacakSuSaH // 295 // 20 sArdhA dvAdaza rUpyasya koTIstebhyo dadau hariH / yayau samavasaraNaM vijayenAnvitastataH // 296 // tatra pradakSiNIkRtya praNamya ca jagadgurum / AmAcake'nuzakaM sa samaM lAgalapANinA // 297 // bhUyo natvA jagannAthaM girA bhaktisanAthayA / stotumArebhire zaka-dvipRSTha-vijayAstataH // 298 // nitAntabhISaNamitaH prasRtaM mohadurdinam / pratikSaNamitazvAzA velA iva navA navAH // 299 // mahAyAda ivetazca durvAro makaradhvajaH / itazca viSayAH pApAH prauDhA dRSpavanA iva // 30 // itaH kaSAyAH krodhAdyA mahAvartA ibolbaNAH / rAga-dveSAdayazceto nagadantA ivotkaTAH // 301 / / mahormaya ivetazca nAnAduHkhaparamparAH / itazcAta-raudradhyAnamaurvAnala ivoccakaiH // 302 // itazca mamatA vetravallIva skhalanA''spadam / itazca vyAdhayo'nalpA nakrastomA ivoddhatAH // 303 // asinnapAre saMsAre pArAvAre'tidAruNe / patitAnuddhara cirAt prANinaH paramezvara ! // 304 // pareSAmupakArAya kevalajJAnadarzane / taveme trijagannAtha ! taroH puSpa-phale iva // 305 // 30 kRtArthamadya me janma kRtArtho vibhavo'dya me / karta lebhe mayA'yaM yata tvatsapomahotsavaH // 306 // stutveti tUSNIM prApteSu surendropendra-sIripu / zrIvAsupUjyo bhagavAnArebhe dezanAmiti // 307 // saMsArasAgare'muSmin zamilAyugayogavat / kathaJcit prApya mAnuSyaM bhAvyaM dharmaparainaraiH // 308 // shtruprtikuulH| 2 zatabhiSagnakSatrayute / 3 upavAsena / 4 abhyarNam-samIpam / 5 'namo titthassa' ityevaMrUpeNa tIrthapraNAmam / 6 haladhareNa / 7 aurvAnalaH vddvaanlH| 8 bhASAyAm-'metaranI vel'| 9 nakraH hiMsraH jlcrvishessH| 10 spryaa-puujaa| bhASAyAm-'samela' yA balIvardayoktrayojane upayujyate / 25 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .354 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturthaM parva khAkhyAtaH khalu dharmo'yaM sarvairapi jinottamaiH / yaM samAlambamAno hi na majed bhavasAgare // 309 // saMyamaH sUnRtaM zaucaM brahmAkiJcanatA tapaH / zAntiArdavamRjutA muktizca dazadhA sa tu // 310 // dharmaprabhAvataH kalpadrumAdyA dadatIpsitam / gocare'pi na te yat syuradharmAdhiSThitAtmanAm // 311 // apAre vyasanAmbhodhau patantaM pAti dehinam / sadA saMvidhavAkabandhudharmo'tivatsalaH // 312 // 5 AplAvayati nAmbhodhirAzvAsayati cAmbudaH / yanmahIM sa prabhAvo'yaM dhruvaM dharmasya kevalam // 313 // na jvalatyanalastiryag yaduvaM vAti nAnilaH / acintyamahimA tatra dharma eva nivandhanam // 314 // nirAlambA nirAdhArA vizvAdhArA vasundharA / yaccAvatiSThate tatra dharmAdanyanna kAraNam // 315 // sUryA-candramasAvetau vizvopakRtihetave / udayete jagatyasmin nUnaM dharmasya zAsanAt // 316 // abandhUnAmasau bandhurasakhInAmasau sakhA / anAthAnAmasau nAtho dharmoM vizvaikavatsalaH // 317 // 10 dhairmo naraka-pAtAlapAtAdavati dehinaH / dharmo nirupamaM yacchatyapi sarvajJavaibhavam // 318 // ayaM dazavidho dharmo mithyAgbhina viikssitH| yo'pi kazcit kvacit proce so'pi vAmAtra nartanam // 319 // tattvArtho vAci sarveSAM keSAJcana manassapi / kriyAyAmapi nanati nityaM jinamataspRzAm // 320 // vedazAstraparAdhInabuddhayaH suutrknntthkaaH| na lezamapi jAnanti dharmaratasya tatvataH // 321 // gomedha-naramedhA-'zvamedhAdyayarakAriNAm / yAjJikAnAM kuto dharmaH prANighAtavidhAyinAm // 322 // 15 azraddheyamasadbhUtaM parasparavirodhi ca / vastu pralapatAM dharmaH kaH purANavidhAyinAm ? // 323 // asadbhUtavyavasthAbhiH paradravyaM jighRkSatAm / mRt-pAnIyAdibhiH zaucaM smArtAdInAM kuto nanu ? // 324 // takAlavyatikrAntau bhraNahatyAvidhAyinAma / brAhmaNAnAM kuto dharmo brhmcryaaplaapinaam?|| 325 // aditsato'pi sarvasvaM yjmaanaajighksstaam| arthAthai tyajatAMprANAna kvA'kiJcanyaM dvijnmnaam?||326|| svalpeSvapyaparAdheSu kSaNAcchApaM prayacchatAm / laukikAnAmRSINAM na kSamAlezo'pi dRzyate? // 327 // jAtyAdimadadurvRttaparinartitacetasAm / ka mArdavaM dvijAtInAM caturAzramavartinAm ? // 328 // dambhasaMrambhagarbhANAM bakavRttijuSAM vahiH / bhavedArjavalezo'pi pAkhaNDavratinAM katham ? // 329 // gRhiNI-gRha-putrAdiparigrahavatAM sadA / dvijanmanAM kathaM muktio bhaikakulavezmanAm // 330 // arakta-dviSTa-sUDhAnAM kevalajJAnazAlinAm / anavadyA tata iyaM dharmasvAkhyA tato'rhatAm // 331 / / rAgAd dveSAt tathA mohAd bhaved vitathavAditA / tadabhAve kathaM nAmAhatAM vitathavAditA // 332 // 25 ye tu rAgAdibhirdoSaiH kalupIkRtacetasaH / na teSAM samRtA vAcaH prasaranti kadAcana // 333 // tathA hi yAga-homAdikANIpTAni kurvatAm / vApI-kUpa-taDAgAdInyapi pUrvAnyanekazaH // 334 // pazUpaghAtataH svargilokasaukhyaM vimArgatAm / dvijebhyo bhojanairdattaiH pitRptiM cikIrSatAm // 335 // ghRtaMyonyAdikaraNaiH prAyazcittavidhAyinAm / paJcasvApatsu nArINAM punarudvAhakAriNAm // 336 // apatyAsaMbhave strISu kSetrajApatyavAdinAm / sadoSANAmapi strINAM rajasA zuddhivAdinAm // 337 // 30 zreyobuddhyAvarahatacchAgaziznopajIvinAm / sautrAmaNyAM saptatantau sIdhupAnavidhAyinAm // 338 // gUMthAzinInAM ca gavAM sparzataH pUtamAninAm / jalAdinAnamAtreNa pApazuddhyabhidhAyinAm // 339 // su-suSTaprakAreNa, aakhyaatH-kthitH-svaakhyaatH| 2 svidhm-smiipm| * etatpadyAnantaraM saM0 pratI padyametadadhika vidyte-"rkssoykssorgvyaanvyaalaanlgraadyH| nApakartumalaM tebhyo yairdharmaH zaraNaM shritH"|| 3 kaNThe sUtramyajJopavItarUpaM dharanti te-dvijaaH| 4 adhvaraH yjnyH| 5 smRtim-manusmRti-prabhRti-smRtizAstram-anusaranti te smArtAH / * bhakartRNAm sN0|| 6 'zodhayatAm' ssssttii-bhuvcnm-| 7 aputratve sati / 8 svabhAryAyAM kulajena anyena vA puruSeNa putrotpAdanaM vadanti teSAm / 9 RtukAle Agatena rjsaa| 10 'sautrAmaNi'-'saptatantu' etau vishessyjnyau| 11 gUthammalam-viSThA / Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 355 vaTA-'zvatthA-''malakyAdidrumapUjAvidhAyinAm / vahnau hutena havyena devaprINanamAninAm // 340 // bhuvi godohakaraNAd riSTazAntikamAninAm / yoSidviDambanAprAyavratadharmopadezinAm // 341 // jaTApaTala-bhasmAGgarAga-kaupInadhAriNAm / arka-dhattUra-mAlUrairdevapUjAvidhAyinAm // 342 // kurvatAM gItanRtyAdi putau vAdayatAM muhuH / muhurvadananAdenA''todyanAdavinodinAm // 343 // asabhyabhASApUrvaM ca munIn devAn janAn pratAm / vidhAya vratabhaGgaM ca dAsIdAsatvamicchatAm / / 344 // 5 anantakAyakandAdi-phala-mUla-dalAzinAm / kalatra-putrayuktAnAM vanavAsajuSAmapi // 345 // bhakSyAbhakSye peyApeye gamyAgamye samAtmanAm / yoginAmnA prasiddhAnAM kaulAcAryAntavAsinAm // 346 // anyeSAmapi jainendrazAsanAspRSTacetasAm / kva dharmaH ka phalaM tasya tasya vAkhyAtatA katham // 347 // jainendrasyApi dharmasya yadatrAmutra vA phalam / AnuSaGgikamevedaM mukhyaM mokSaM pracakSyate // 348 // sasahetau kRSau yadvat palAlAdyAnuSaGgikam / apavargaphale dharme tadvat sAMsArikaM phalam // 349 // 10 evaM tAM dezanAM zrutvA bhUyAMsaH praavjnyjnaaH| prApa dvipRSTaH samyaktvaM zrAvakatvaM ca lAgalI // 350 // pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasRjad dezanAM prbhuH| dvitIyAM pauruSI yAvat sUkSmo gaNadharo vyadhAt // 351 // tataH sthAnAdathAnyatra vijahAra jagadguruH / sthAnaM nijanijaM jagmurindropendrabalAdayaH // 352 // dvAsaptatiH sahasrANi zramaNAnAM mahAtmanAm / sAdhvInAM lakSamekaM tu saMyamazrIjuSAM khalu // 353 // caturdazapUrvabhRtAM sahasraM dve zate tathA / avadhijJAninAM paJca sahasrAH sacatuHzatAH // 354 // 15 manaHparyayayuktAnAmekaSaSTiH zatAni tu / SaSTiH zatAni vimalakevalajJAnazAlinAm // 355 // jAtA vaikriyalabdhInAM sahasrANi dazaiva hi / vAdalabdhimatAM saptacatvAriMzacchatAni tu // 356 // zrAvakANAmubhe lakSe sahasrA daza paJca ca / zrAvikANAM caturlakSI sapaTtriMzatsahasrikA // 357 // catuHpaJcAzataM varSalakSANAM mAsavarjitam / AkevalAd viharataH parivAraH prabhorabhUt // 358 // jJAtvA ca mokSamAsanaM yayau campAM jagatpatiH / prapede'nazanaM tatra paibhirmunizataiH samam // 359 // 20 mAsAnte cASADhazuklacaturdazyAM nizAkare / uttarabhadrapadAstre saziSyo'gAcchivaM vibhuH // 360 // aSTAdazAbdalakSANi kumAratve vrate punaH / catuHpaJcAzadityAyurlakSA dvAsaptatiH prabhoH // 361 // zreyAMsaprabhunirvANAd vAsupUjyasya nirvRtiH| sAgareSu catuHpaJcAzatyatIteSvajAyata // 362 / / gIrvANendrAH sagIrvANAM nirvANamahimotsavam / svAminaH svAmiziSyANAmapyakArpuryathAvidhi // 363 // dvipRSThavAsudevo'pi mahArambhaparigrahaH / mRgAririva niHzaGko devavaJca pramadvaraH // 364 / / bhogAn yathecchaM bhuJjAnaH pAlayitvAyurAtmanaH / vipadya SaSThImagamannarakovIM tamaHprabhAm // 365 // ||yugmm // dvipRSTasya kaumAre'bdalakSaM pAdonavarjitam / tadeva maNDalIkatve digjaye'bdazataM tathA // 366 // rAjye saptatyabdalakSI tathA navazatAdhikA / vatsaraikonapaJcAzatsahasrItyAyurUrjitam // 367 // balabhadro'pi pAdonakoTihAyanajIvitaH / tasthau kathaJcidekAkI svabhrAtRsnehamohitaH // 368 // 30 zrIvAsupUjyavacanasaraNena bandhumRtyA ca mADhatarameva bhavAd viraktaH / Attavrato vijayasUripadAbjamUle kAle vipadya ca zivaM vijayo jagAma // 369 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi shriivaasupuujy-dvipRsstt-vijy-taarkcritvrnnno| nAma dvitIyaH srgH| 35 25 putam-nitambasya vishessbhaavH| * vidhAyinAma sN0|| 2 antabAsinaH shissyaaH| 3 sadevAH / Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 5 OM namo vimalanAthAya niSkarmavimalAtmane / dharmakhAkhyAta tAgaGgAprabhavaikahimAdraye // 1 // trayodazArhatastasya caritramidamucyate / jagatpavitrIkaraNaM tIrthodakamivAmalam // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpe prAgvidehe vijaye punaH / bharatAkhye purIratnaM nAmato'sti mahApurI // 3 // tatra padmAgRhaM padmaseno nAma mahIpatiH / apAM patirivAdhRSyo'bhigamyazcAbhavad guNaiH // 4 // svazAsanamivAvanyAM sa citte jainazAsanam / akhaNDaprasaraM cakre dhuryo balivivekinAm // 5 // durvezmanIva saMsAre somuSmin nivasannapi / sadaiva dhArayAmAsa vairAgyamadhikAdhikam || 6 || sa evaM bhavanirviNNaH sarvaguptAbhidhaM gurum / yayau mahIruhavaraM mArgakhinna ivAdhvagaH // 7 // 10 dIkSAM jagrAha tatpArzve samyak tAM pratyapAlayat / 'roro dhanamitra prAptamanAtmaja ivAtmajam // 8 // arhadbhaktyAdibhiH sthAnairyathAvidhiniSevitaiH / UrjitairarjayAmAsa tIrthakunnAma karma saH // 9 // ciraM tIvraM tapastaptvA pUrayitvA''yurAtmanaH / mRtvA kalpe sahasrAre maharddhiH so'maro'bhavat // 10 // 20 1 itazca jambUdvIpe'smin bharatakSetrabhUSaNam / puraM kAmpIlyamityasti divaH khaNDamiva cyutam // 11 // tatra caityAni candrAzma putrikAkSaradambubhiH / kalayanti nizIthinyAM yatradhArAgRhazriyam // 12 // 15 haimAH kumbhAH prabhAsante tatra gehordhvabhUmiSu / kharNAnAnyAhitAnIva nivAsAya sadA zriyaH // 13 // vicitra harmyaprAsAdajIkaM tadrAjata / vidhAturAlekhyamiva sRjato "diviSatpurIm // 14 // daivenApyabhibhUtAnAM zaraNArthamupeyupAm / vaijravarmeva tatrAbhUt kRtavarmeti bhUpatiH // 15 // gaGgAjalaM tadyazazva spardhayeva parasparam / paritaH prINayat pRthvIM prapede nidhimambhasAm // 16 // nAbhUt parAGmukho jAtu yAcakeSviva so'riSu / parAGmukhaH parastrISu paranindAsvivAbhavat // 17 // mahavivasvatastasya samare paripanthinaH / na soDhumazakaMstejo'ndhakArAdiva nirgatAH // 18 // pAdacchAyA sadA tasya mahAvaTatarovi / kubjIbhUya praNAmena siSeve vasudhAdharvaiH / / 19 / / babhUva tasya zyAmeti zyAmeva tuhinadyuteH / sadharmacAriNI sarvazuddhAntamukhamaNDanam // 20 // kulazrIriva sA mUrttA satItratamivAGgavat / rUpa-lAvaNyalakSmINAM pratyakSevAdhidevatA // 21 // mandaM mandaM marAlI devI saMcarati sma sA / nityameva patidhyAnavyAkuleneva cetasA // 22 // babhUva sA bhUcarISu strISvasAdhAraNA tathA / yathA'rhati sma tatsakhyaM devI zrIrathavA zacI // 23 // yatra yatra khAminI sA cacAra pRthivItale / tatra tatrAnvagAlakSmIryAmikIva divAnizam // 24 // 25 kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryapraNItaM tRtIyaH sargaH / zrIvimalanAthacaritram | [ caturtha parva itaH kalpe sahasrAre padmasenamahIpateH / sa jIvaH pUrayAmAsa svamAyuH paramasthiti / / 25 / / zuddhadvAdazyAM rAdhasyottarabhadrapadAsu bhe / so'tha cyutvA tataH zyAmA devIkukSAvavAtarat // 26 // mukhe pravizatastIrthakarajanmAbhisUcakAn / zyAmAdevI mahAsvanAM caturdaza dadarza sA // 27 // 30 pUrNe kAle mAghazukla tRtIyAyAM nizAkare | uttarabhadrapadAsthe svoccastheSu graheSu ca // 28 // 1 1 svAkhyAtA - suprasiddhiH / 2 lakSmIsthAnam / 3 anupyaH - anabhibhavanIyaH / 4 abhigamyaH - AzrayaNIyaH / 5 nirviNNaHkhinaH / 6 daridraH / 7 aputraH / 8 putrikA - puttalikA | 9 rAtrau / 10 svargam / 15 vajramayakavacaH 12 zatravaH / 13 pratihArI / 14 utkRSThasthitikam / Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH 7 triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / sutaM sUkaralakSmANaM tapanIyopamadyutim / jJAnatrayadharaM zyAmAsvAminI suSuve sukham // 29 // svAminaH svAmimAtuzca sUtikarmaitya sarvataH / SaTpaJcAzaddikumAryazreTikA iva cakrire // 30 // etya zakro meruzaile nItvA'Gke nyasya ca prabhum / atipANDukambalIsthe siMhAsana upAvizat // 31 // trayodazaM jinendraM taM surendrA acyutAdayaH / triSaSTiH strapayAmAsuH kramazastIrthavAribhiH // 32 // IzAnAGke nivezyezaM zakro'pyastrapayaJjalaiH / vRSazRGgotthitaiH zailazRGgotthairiva nirjharaiH // 33 // svAminaM devaduSyeNa vAsasA vAsavaH svayam / Ardra snAnIyapAnIyairmANikyavadamArjayat // 34 // gozIrSacandanaiH zyAmAnandanaM nandanAhRtaiH / sa vyalimpad vapurlagnaM devadUSyabhramapradaiH // 35 // vicitrairdAmabhirdivyairvastrAlaGkaraNairapi / arcitvA''rAtrikaM kRtvA prabhuM zakro'stavIditi // 36 // mohena timireNeva parito'pi prasAriNA / nitAntakopanairnaktaJcarairiva jaTAdharaiH // 37 // buddhisarvasvaharaNaizcArvAkaistaskarairiva / atyantamAyAnipuNairgomAyubhiriva dvijaiH // 38 // bhramadbhirmaNDalIbhUya kaulAcAryairvRkairiva / ulUkairiva pAkhaNDairvalgadbhiraparairapi // 39 // siddheneva vivekAkSaM mithyAtvena vilumpatA / sadbhUtAnAM padArthAnAmavijJAnena sarvataH // 40 // * 1 tapanIyam - suvarNam / iti bhASAyAm / 3 zRgAlaiH karmaiva ruga- tasmin auSadharUpAH / / 48 // 20 bhUrimayaM kAlo yAminyeva jagatpate ! / prabhAtaM tvadhunA jajJe tvayA nAthena bhAkhatA // 41 // tvatpAdapadyAmAsAdya laGghitAlaGghitA khalu / nimnairapi hi saMsAranimnagA nimnagA janaiH // 42 // bhavacchAsananiHzreNimadhiruhyA cirAdapi / manye'dhyAsitamevoccairlokAgraM bhavyajantubhiH // 43 // asmAkamapyanAthAnAM cirAnnAtho'syupasthitaH / nidAghAtapataptAnAM pAnthAnAmiva vAridaH // 44 // itthaM trayodazaM tIrthakaraM stutvA purandaraH / gatvA yathAgataM zyAmAsvAminI pArzvato'mucat // 45 // zakraH svAmigRhAnmerostvanyendrAH svaM svamAspadam / prayayuH kRtakalyANayAtrAH sAyAtrikA iva // 46 // narendraH kRtavarmA'pi zarmavAn vizvazarmadam / RddhyA mahatyA vidadhe sUnorjanmamahotsavam // 47 // garbhasthe jananI tasmin vimalA yadajAyata / tato vimala ityAkhyAM tasya cakre pitA svayam // arat surastrIbhirlAlyamAno jagatpatiH / suraizca svayobhUya ramyamANo vyavardhata // 49 // SaSTidhanvonnataH svAmI krameNa prApa yauvanam / aSTottarasahasreNa lakSaNAnAM ca lakSitaH // 50 // sa pitroruparodhena bhavavairAgyabhAgapi / rAjJAM putrIrupAyaMsta bhogyaMkarmarugauSadhIH // 51 // kaumAre paJcadazAbdalakSI mullaya medinIm / azAt pitRgirA mAnyA pitrAjJA hyarhatAmapi // 52 // gateSu varSalakSeSu triMzatyavanipAlane / bhavAbdhestaMraNe tarIM dIkSAvelAmacintayat // 53 // sArasvataprabhRtayo'bhyetya lokAntikAmarAH / tIrthaM pravartaya svAminnityUcuzca jagadgurum // 54 // dadau ca vArSikaM dAnaM draviNairnRmbhakAhRtaiH / yAcakebhyo yathAyAcaM kalpadruma ivAvanau / / 55 / / dAnAnte vidadhurdIkSAbhiSekaM vimalaprabhoH / vimalairnijamanovat sumanaH patayo'mbubhiH // 56 // Amukta divyAlaGkAravastro divyavilepanaH / zivikAM devadattAkhyAmAruroha tataH prabhuH // 57 // surAsuranarAdhIzaiH parito'pi samAvRtaH / tayA zivikayA svAmI sahasrAmravaNaM yayau // 58 // udyAnapAlabAlAbhistadA zizira bhIrubhiH / vezmaprItyA sevyamAnalatAkuJjaparamparam / / 59 / / bhaviSyadadbhuta zrIkairmAkandacakulAdibhiH / saMhyamAnahimAnIkaM tapasyadbhiriva drumaiH // 60 // 8 zAsanaM cakAra / + 'raNata saMbR0 kA0 // zeSAH / 1 degpi parAvR saMbR0 kA0 // 10 sAmAnA himasaMhatiH yasmin tat / triSaSTi. 46 357 'lAsthAsi saM0 // | 'yairatnastambhamivAmRjat / saM0 // 2 lagnam - dhRtam ' lAgelu' 4 pathAvara / 5 samudrayAyinaH, nauvaNijaH / 6 samAnavayoyutA bhUtvA / 7 bhogyaM 9 jRmbhakA - triyagjRmbhakAkhyA devani - 5 10 15 25 30 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 10 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM caturtha parva pratyauH kUpapAnIyaizchAyAbhirvaTabhUruhAm / riraMsupauradvandvAnoM niSiddhaziziravyatham // 61 // zItAtaplavagaiH puJjIkRtaguJjAphalekSaNAt / nAgarastrIviracitasitajyotsnAtaraGgitam // 62 // kRtasitamiva seralavalIkundakorakaiH / praviveza tadudhAnaM bhagavAn vimalaprabhuH // 63 // ||pnycbhiH kulakam / / zibikAtaH samuttIrya tyaktvA cAbharaNAdikam / skandhe ca vAsavanyastaM devadRSyAMzukaM dadhat / / 64 // mAghasya zuklacaturthI janmaRkSe pare'hani / samaM nRpasahasreNa SaSThena prAnajat prabhuH // 65 // yugmam // dvitIye'si dhAnyakaTapure' jaya nRpaukasi / pAraNaM paramAnena cakAra vimlprbhuH||66|| vidadhe vibudhaistatra vasudhArAdipaJcakam / ratnapIThaM svAmipAdasthAne jayanRpeNa tu // 67 // tataH sthAnAdathAnyatra grAmAkarapurAdiSu / prAvartata vihArAya chamasthaH paramezvaraH // 68 // ___ itazca jambUdvIpe'smin videheSvapareSu ca / nanditulitra AnandakaryA puryAmabhUnnRpaH // 69 // cakSuSmAnapi cakSuSmAn vivekena babhUva saH / sasahAyazca khaGgena mahAsainikavAnapi // 70 // janmato'pi bhavodvimo jAnAnaH sarvamasthiram / dadhAra paitRkaM rAjyamapi pAlayituM kramam // 71 // manasA prAgapi tyaktaM tyaktvA rAjyamathAnyadA / pratrayAM suvratAcAryapAdAnte sa upAdade // 72 // vividhAbhigrahadharazcaritvA duzvaraM tapaH / kRtyA cAnazanaM mRtvA'nuttare samabhUt suraH // 73 // 15 atraiva jambUdvIpe ca puryAM bharatabhUpaNe / zrAvastyAM dhanamitrAkhyo babhUva pRthivIpatiH // 74 // dhanamitranarendrasya snehAdatithitAM gataH / puyAM tatraiva cAvAtsId bali ma mahIpatiH // 75 // dhanamitro'nyadA reme'kSayUtaM balinA samas / akSINabuddhivibhavo gaimena ca careNa ca // 76 // pattInAmiva sArINAM vadha-bandhaparau mithaH / vipaJcayAmAsatustau cUtaM raNamivotkaTam // 77 // sarvAtmanA jetukAmau tAvanyo'nyaM narezvarau / svaM paNIcakratU rAjyaM dyUtAndhAnAM kuto matiH // 78 // 20 atha hAritavAn rAjyaM dhanamitranRpo nijam / roraputra ivAzrIka ekAGgazcAbhavat kSaNAt // 79 // avastubhUya sa bhrAmyan kazmalo jIrNakarpaTaH / bhUtAviSTa iva prApa sarvatrApyavamAnanAm // 8 // soTannitastato'nyedhurdadarzarSi sudarzanam / papau ca dezanAM tasmAd yUSaM rogIva laDvitaH // 81 // prativuddhaH parivrajyAM jagrAha ca tadantike / ciraM ca pAlayAmAsApamAnaM tamavismaran // 82 // phalena tapaso'muSya vadhAya blibhuupteH| bhavAntare'haM bhUyAsaM nidAnamapi sa vyadhAta // 83 // 25 itthaM kRtanidAnaH san mRtvA'nazanakarmaNA / udapAyacyute kalpe prakRSTAyuHsthitiH surH||84|| yatiliGgamupAdAya baliH kAlena gacchatA / vipadya samabhUt kalpe maharddhiramarottamaH // 85 // cyutvA ca bharatakSetre sa nandanapure'bhavat / devyAM sundayAM samarakesarimApateH sutaH // 86 // snigdhAJjanadyativapuH pssttidhnvonntaakRtiH| ssssttivtsrlkssaayrbhaattdbhtvikrmH||87|| AvaitADhyaM pratApADhyo bharatArdhamasAdhayat / abhRcca prativiSNuH sa merakAkhyo'dhacakrabhRta // 88 // 30 vAyoH pura ivaujakhI tejakhIva raveH purH| na ko'pi tasya purataH pratimallo'bhavannRpaH // 89 // daivasyeva na tasyAjJAM vyatyalaziSTa kazcana / rakSAzikhAbandhamiva mUnI sarve'pyadhuH punaH // 9 // __ itazca bharatakSetre dvArakAyAmabhUt puri / samudra iva gambhIro rudro nAma mahIpatiH // 91 // zrI-pRthivyAviva sAkSAt suprabhA pRthivIti ca / tasyAbhUtAmujhe kAnte kAnte rUpa-guNazriyA // 92 // ___ *nAM prazAntazideg sNvR0|| 1 plvgaa:-vaanraaH| |re nRpajayoka mu0|| 2 kSIreNa / 'tairvali saMvR.. 3-4 gama-carau cUtakrIDA kalAbhedau / 5 dyUtakrIDopayuktaM vastu sArIti kathyate / 6 mlinH| 7 karpaTa:-'kapaDu' iti bhASAyAm 8 avamAnAt / 9 rasam / mapi ma mu0|| 10 "niyA' bhASAyAm / Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH ] tripaTizalA kApuruSacarita mahAkAvyam / 10 rial nandimitrasya so'nuttaravimAnataH / pracyutya suprabhAdevyA udare samavAtarat // 23 // caturo'tha mahAsvamAn halasRjanmasUcakAn / sukhasuptA nizAzeSe suprabhAdevyudaikSata // 94 // tato navasu mAseSu dineSvarthASTameSu ca / suprabhA suSuve sUnumanUnaM zazito rucA / / 95 / / bhadra ityabhidhAM tasya vidadhe rudrabhUpatiH / kulabhadrazriyA sArdhaM vyavardhiSTa krameNa saH / / 96 / / dhanamitrasya jIvospi pracyutyAcyutakalpataH / utpede pRthivIkukSau sarasIva saroruham // 97 // sA'pi sapta mahAsmAn zArGgabhRjanmasUcakAn / sukhasuptA nizAzeSe'pazyat pravizato mukhe // 98 // saMpUrNa samaye sA'pi zyAmAGgamatibhAsuram | asUta sUnuM vairyaM vairagiribhUriva / / 99 / svayambhUriti tasyApi nAmadheyaM pramodabhAk / vidadhe rudrabhUpAla utsavena mahIyasA // 100 // nityameva hi dhAtrIbhiH pAlyamAnaH sa paJcabhiH / vyavardhiSTa samitibhirmuneriva tapo'navam // 101 // bhadra svayambhuvau prItyA saMgacchete sma sarvadA / pravAhAviva tau gAGga-yAmunau zvetamecakau // 102 // sehire na tayoH pAdaghAtAn rAjakumArakAH / tatpAdaparighAtena bhrazyanti snAdayo'pi yat // 103 // nIla-pItAMzukabhRtau tau tAla-garuDadhvaja / calantau krIDayA'pyuva paryacAlayatAmimAm // 104 // abhyAsaH sarvazastreSu sarvazAstreSu cAbhavat / doSIrya-buddhyotAruNyamiva lakSmIvizeSakRt / / 105 / / purIparisare'nyedyuH krIDantau tAvapazyatAm / hastyazvakozabahulaM sArakhaM ziviraM sthitam // 106 // suhRdA suhRdA'thavA / iti lAGgalinA pRSTaH provAca sacivAtmajaH // 107 // bhujA zazisaumyena merakAyArdhacakriNe / preSitaM prAbhRtamidaM daNDe jIvitakAmyayA / / 108 / / tacchrutvA kupitaH zArGgapANirevamavocata / kiM naH saMpazyamAnAnAM daNDastasmai bhaviSyati 1 // 109 // arat mekaH ko'yaM yaH kilAmA satsvapi / pArthivAn daNDayatyevaM draSTavyaM tasya pauruSam // 110 // gRhyatAM sarvamapyetadAcchidya svayamojasA / karamutkSipya tAnevaM svakIyAnAdizad bhaTAn // gadAmudgaradaNDAdyaiH zazisaumyasya sainikAn / tadbhaTAstADayAmAsuH phalitAniva pAdapAn // atarkitadrohibhistaiH prasuptA iva sauptikaiH / hanyamAnAH praNezuste prANAnAdAya kAkavat // 113 // hastyazvAdyAdade pazcAt tatsarvaM zArGgapANinA / kSatriyANAM guNo hyeSa parazrIharaNaM haThAt // 114 // tAbhyAmapahRtaM dravyaM merAyArdhacakriNe / zazaMsuH zaziMsaumyasya narAH pUtkArakAriNaH / / 115 / / tadAkarNya parikruddho nirmaryAda ivAntakaH / merako'dhisabhaM bhImabhrakuTIko'bravIditi // 116 // pAdAhatiH khareNeva piNDamattena dantinaH / kuTumbikasadharmiNyA hAlikeneva kuTTanam // 117 // capeTAghaTanamiva maNDUkena phaNAbhRtaH / svamRtyave kRtamidamanAtmajJena raudriNA // 118 // - pakSomaH pIlikAnAmiva paryantakAraNam / viparItA matiH puMsAM bhaved daive parAGmukhe // 119 // sapitRbhrAtaraM navyabhrAtRvyakamupasthitam / haniSyAmyeSa taM dasyubhitra prAbhRtahAriNam // 120 // athaikaH sacivo'vocad bAlyAt tAbhyAmidaM kRtam / rudreNa bhUbhujA dIrghaM sevito'sIti mA kupaH // 121 // manye na saMmataM rAjJo rudrasyaitad bhaviSyati / ArirAdhayiSaivAsti tasya tvAM svAminaM prati // 122 // svAminaH prathame kope nadyAH pUre ca kaH patet / evamAzaGkayA nUnaM rudrabhUpo vilambate // 123 // deva ! prasIdAdiza mAM tadabhItiM prayacchaM ca / AneSyAmi prAbhRtaM tat savizeSamahaM tataH // 124 // 111 // 112 // 30 * ye viDUdeg saM0 // 1 samitayaH--ryAdayaH paJca / 2 mecaka:-kRSNaH / 3 barAka:- 'roka' 'bIcAro' iti bhASAyAm / 4 apahRtya / 6 hAlika:- halabhRt 'kheDUta' iti bhASAyAm / 7 pipI5 supteSvAkrAmakaiH / zisaumyIyA na saM0 // likAnAM pakSotpattirma raNasaMsUcikA - iti bhAvArthaH / 8 ArAdhayitumiccha / cchata / A' kA0 ccha vA / Adeg saM0 // 359 5 15 20 25 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [caturthaM parva Amityukto merakeNa sa drutaM dvArakAM yayau / bhadra-svayambhUsahitaM rudraM caivamabhApata // 125 // kimetat tava putrAbhyAmajJAnAnnRpate ! kRtam / hanyate na khalu zvA'pi svAmino mukhalajayA // 126 // evamapyarpyatAM sarvaM na te doSo bhaviSyati / chAdayiSyatyAtmajayordoSamajJAnataiva hi // 127 // atha svayambhUrityUce svAmibhaktyA bhavAnidam / tAtaM pratyAryabhAvena cAryadhIrvakti sAdhu tat // 128 // 5 dhIrIbhUya nirIkSadhvaM tasyAcchinnamidaM kiyat / AcchetsyAmo mahIM sarvAM vIrabhogyA hi bhUriyam // 129 / / Aryasya balabhadrasya doSNormama ca ko balam / sahiSyate kRtAntasya kupitasyeva saMgare // 130 // ekaM tameva hatvA'haM bhokSye'rdhabharataM svayam / kimanyaiH kuTTitairbhUpairbahubhiH kITakairiva // 131 // tenApi dorbalenAttaM bharatArdha na paitRkam / tannyAyena mamApyastu balino balinAmapi // 132 // ityuktyA vismito bhIto hItazca sacivo'tha saH / gatvA drutaM merakAya samAcakhyau yathAtatham // 133 // 10 mattebha iva saMkruddhastasya duHzravayA girA / kampayan kSmAM sainyabhAraiH pratasthe bherakastataH // 134 // itaH svayambhU rudreNa bhadreNa ca samanvitaH / pratasthe dvArakApuryAH kandarAdiva kesarI // 135 // janayantau janakSobhaM bhairavI raudra-merako / rAI-saurI ivaikatra krameNAtha sameyatuH // 136 // abhUcchatraprahArAgnikarAlitadigantaraH / tatsainyayoH saMprahAraH grahANa iva dAruNaH // 137 // khayambhUH pUrayAmAsa pAzcajanyamatha svayam / azeSad dvipaduccATamantropamamahAsvanam // 138 // 15 pAJcajanyadhvanestasmAt tresumerakasainikAH / na hi kesaribUtkAraM zrutvA tiSThanti vAraNAH // 139 // sainyAn saMsthApayAmAsa tAmracUDAniva svayam / merako rathamAruhya DuDhauke'bhisvayambhuvam // 140 // kiM mudhA sainyasaMhAreNeti vyAhAriNau mithaH / AsphAlayAmAsatustau dhanurekadhanudharau // 141 // udvAhamaNDapamiva vidadhAnI jayazriyaH / mArtaNDacchAdibhirvANajAlaibhavapyavarSatAm // 142 // bANavRSTyA bANavRSTiM tau nirAcakraturmithaH / viSaM viSeNeva hutAzaneneva hutAzanam // 143 // sahasrazaH zarakaraiH prasaradbhivirAjinau / arkAvivodgatau dvau tau dadRzAte bhayaGkarau // 144 // pANirgatAgataM kurvanniSaGgadhanurantare / alakSyo'lakSyata tayorurmikAtejasaiva hi // 145 // pANistadaiva tUNIre tadaiva hi dhanurguNe / patan dvairUpyabhRdivAbhAt tayorlaghuhastayoH // 146 / / bANairajayyaM jJAtvA'ri merako'strairgadAdibhiH / vavarSa kalpAntamarucchailazRGgairivoddhataiH // 147 // tAni svayambhUH pratyaubhasmasAdakarod drutam / dRgjvAlAbhiH karAlAbhizcakSurviSa ivoragaH // 148 // raNapAraM jigamiSuzcakraM sasmAra merakaH / vyAdhasya siJcAna iva pANau tasyApataJca tat // 149 // udIrayAmAsa tato merako'pi svayambhuvam / krIDayA yudhyamAnena mayaivAsi bheTIkRtaH // 150 // eSa chetsyAmi te zIrSa gaccha gacchAdhunA'pyare / kAkAnAM taskarANAM ca nazyatAM kA nanu trapA! // 151 // svayambhUrapyuvAcaivaM krIDAyuddhaM yadIdRzam / prekSyaM tat kopayuddhaM te tadartha hyahamAgamam // 152 / / Acchindanto dvipAM lakSmI cIrAzcet taskarAstadA / prathamastaskaro'si tvaM pradattA tava kena sA // 153 // 30 muktvA'pi cakraM naSTavyaM yat tvayA'dyApi nazyatAm / kAkAnAM taskarANAM ca nazyatAM kA nanu trapA? // 154 // muzca muzcAthavA cakra balamasyApi dRzyatAm / api te mriyamANasya nAnutApo yathA bhavet // 155 // ityukto merakazcakraM vyomni bhaumamivAparam / jvAlAjAlakarAlaM tad bhramayitvA'mucad dvipi // 156 // 20 sauriH-shniH| 2 pralayakAla iva; "hAra i" saMbR. kaa0|| 3 gjaaH| 4 kukkaTAn / 5 vaadinii| * dhanurva(I)ragha sNbR0|| dbhishciraajnaiH| a' kA0; jitau| a. sNvR0|| 6 iSaGgaH- bhAthu iti bhASAyAm / 7 amikA-aGgulI / . 'sIMcANo' iti bhASAyAm / 9 bhaTo yodhH| 10 aphrntH| 11 lakSmIH / 12 bhaGgalagraham / Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH ] triSaSTizalAkA puruSa caritamahAkAvyam / 167 // 168 // 169 / / 170 // 15 zArGgapANeruraHpIThaM tenAjane capeTayA / kAMsyatAlaM kAMsyatAleneva prAsphalatA dRDham // 157 // cakratumbAgraghAtena svayambhUstena mUcchitaH / papAta syandanotsaGge kSIbaivat taralekSaNaH // 158 // dadhAra ca tamutsaGge muzalI priyabAndhavaH / vaitsAzvasidyAzvasihItyuccaran sAzrulocanaH // 159 // tairevAthujalairbhrAtuH sikto vakSasi zArGgabhRt / labdhasaMjJaH samuttasthau tiSTha tiSThetyariM vadan // 160 // utthAyAdAya taccakraM kAlacakramiva dviSAm / harirmerakamityUce dRSTaH smerekSaNairnijaiH / / 161 // idaM sarvA sarvasvaM jIvitavyamidaM ca te / tadgataM pazyato'pyadya ziroratnamaheriva // 162 // kasya tiSThasvaSTambhAd gaccha gacchAdhunA nanu / hanti svayambhUrna parAn samarAdapagacchataH // 163 // merako'pyabravInmuJca pazyaujo'sya svamapyaho ! / nAbhUt patyuH kalatraM yA sA syAdupapateH katham 1 // 164 // ityuktaH zArGgabhRcakraM bhramayitvA mumoca tat / lIlayA maulikamalaM merakasya cakarta ca / / 165 / / svayambhuvazcopariSTAt puSpavRSTirdivo'patat / tathaiva pRthivIpRSThe kaMbandho merakasya ca // 166 // nRpaizca merakAyattaiH svayambhUH zizriye kSaNAt / janyayAtrA hi saivAbhUt paramanyataro varaH // tatazca sAdhayAmAsa bharatArthaM sadakSiNam / dadhad dakSiNapANisthaM cakraM dikcakrajitvaram // digyAtrAyA nyavartiSTa svayambhUrbhUrjayazriyaH / bharatArdhazriyA svairaM ramamANo navoDhayA / / gacchan mArge zArGgapANirmagadheSu dadarza ca / zilAM koTinarotpATyAM kapAlapuTavad bhuvaH // vAmenotpATayAmAsa bAhunA tAmaMdhokSajaH / lIlayA'pi vasumatImadhibhUH phaNinAmiva // 171 // zilAM tAM nyasya tatraiva doSmatAM citramAdadhat / yayau dinaiH katipayaiH purIM dvAravatIM hariH // 172 // tatra rudreNa bhadreNa pArthivairaparairapi / svayambhuvo'rdhacakritvAbhiSeko'kAri sotsavaiH // 173 // varSadvitayaM chadmastho vimalaprabhuH / vihRtya dIkSopavanaM sahasrAmravaNaM yayau // 174 // tatra jambUle bharturapUrvakaraNakramAt / kSapakazreNyArUDhasya ghAtikarmANi tutruduH // 175 // SaSTyAM sitAyAM pauSasyottarabhadrapadAsu bhe / udabhUt kevalajJAnaM SaSThena tapasA prabhoH // 176 // divye samavasaraNe vidadhe dezanAM vibhuH / gaNezAH saptapaJcAzaccAbhUvan mandarAdayaH // 177 // tattIrthe'bhUt SaNmukhAkhyo yakSaH zikhirathaH sitaH / dakSiNaiH phalacakreSukhaGgapAzAkSasUtribhiH // 178 // vAmaiH sanakulacakrakodaNDaphalakAMzukaiH / abhIdena ca dordaNDairbhartuH zAsanadevatA // 179 // tathotpannA viditAkhyA haritAlasamadyutiH / padmArUDhA vANapAzadharadakSiNapANikA // 180 // kodaNDanAgasaMyuktadakSiNetarabAhukA / zrImadvimalanAthasya jajJe zAsanadevatA // / 181 // tAbhyAmamuktasAM nidhyastataH sthAnAjjagadguruH / viharannanyadA dvAravatyAH parisaraM yayau / / 182 // zakrAdyaistatra samavasaraNaM vidadhe'maraiH / viMzatyagradhanuH saptazatoccAzokapAdapam / / 183 // tatra pravizya prAgdvArA bhagavAM caityapAdapam / triH pradakSiNayAmAsa pAlayannAhatIM sthitim // 184 // 'tIrthAya namaH' ityuktvA pUrvAzAbhimukhaM tataH / siMhAsanamalaJcaGke dharmacakrI trayodazaH / / 185 / / yathAdvAraM pravivizuryathAsthAnaM sthitiM vyadhuH / sAdhavo'thArthikA devA devyo nAryo narA api // 186 // 30 tadA ca dvArakAM gatvA tvaritaM rAjapUruSAH / svAminaM samavasRtaM zazaMsuH zArGgapANaye // 187 // svAmyAgamanazaMsibhyaH svayambhUH pAritoSike / sArdhA dvAdaza rUpyasya koTIH pramudito dadau / / 188 // svayambhUH saha bhadreNa bhadrANAmekakAraNam / zIghraM samavasaraNaM jagAma praviveza ca // 189 // 1 'khaDatAlAM' iti bhASAyAm / 2 syandano rathaH / 3 kSIbo mattaH / 4 vatsa ! Azvasihi Azvasihi iti 5 AlambanAt / 6 jArasya / 7 'ghaDa' iti bhASAyAm / 8 jamyam - yuddham / 9 sthAnaM jayalakSmyAH / * zca mAsaddhi" kA0 // 12 mayUravAhanaH / 13 abhayadena / caran - iti 10 indraH / vibhAgaH / 11 svAmI / 361 5 10 20 25 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 362 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [caturya parva tatra pradakSiNIkRtya natvA ca paramezvaram / anuzakraM sabhadro'pi svayambhUH samupAvizat // 190 // natvA jinendraM bhUyo'pi racitAJjalisaMpuTAH / eSamArebhire stotuM vajrabhRcchAGgabhRddhalAH // 191 // deva ! tvadarzanenAya duHkhaM sAMsArikaM yayau / zarIriNAM bhuvaH paGka iva vArSikavAriNA // 192 // puNyo'yaM divasaH svAmistvadarzananivandhanam / yatrAmalIbhaviSyAmo duHkarmamalinA vayam // 193 // aGgAvayavarAjatvaM pratyapadhanta no dRzaH / yAstvadarzanamAsAdya sadyo'dhuH zuddhimAtmanaH // 194 // pUtAstvatpAdasaMparkAd bharatakSetrabhUmayaH / api tAH pApanAzAya kiM punastava darzanam // 195 // mithyAdRzAmulUkAnAmiva tvadarzanaM prabho ! / kevalAlokamArtaNDatirobhAvanibandhanam // 196 // tvadarzanasudhApAnasamucchasitavarmaNAm / adya deva ! truTiSyanti karmabandhAH zarIriNAm / / 197 // vivekadarpaNonmArTisamutpAdanakarmaThAH / kalyANataruvIjAbhAH pAntu tvatpAdapAMsavaH // 198 // svAmin ! pIyUSagaNDUSa iva te deshnaavcH| saMsAramarumanAnAmastu naH svAsthyahetave // 199 // stutveti satsu tUSNIkeSvindropendravaleSu tu / vimalAM vimalasvAmI prArebhe dharmadezanAm // 200 // akAmanirjarArUpAt puNyAjantoH prajAyate / sthAvaratvAt trasatvaM vA tiryaktvaM vA kathaJcana // 201 // mAnuSyamAryadezazca jAtiH sarvAkSapATavam / Ayuzca prApyate tatra kathaJcit karmalAghavAt // 202 / / prApteSu puNyataH zraddhA-kathaka-zravaNeSvapi / tattvanizcayarUpaM tad bodhiratnaM sudurlabham // 203 // rAjyaM vA cakrabhRttvaM vA zatvaM vA na durlabham / yathA jinapravacane bodhiratyantadurlabhA / 204 // sarve bhAvAH sarvajIH prAptapUrvA anantazaH / bodhina jAtucit prAptA bhavabhramaNadarzanAt // 205 // pudgalAnAM parAvarteSvananteSu gateniha / upAdhaM pudgalAvate zeSe sarvazarIriNAm // 206 // sarveSAM karmaNAM zepe'ntaHkoTIkoTyavasthitau / granthibhedAt kazcideva labhate bodhimuttamAm // 207 / / yathApravRttikaraNAdanye tu granthisImani / prAptA apyavasIdanti bhramanti ca punarbhavam // 208 // 20 kuzAstrazravaNaM saGgo mithyAgbhiH kuvAsanA / pramAdazIlatA ceti syurbodhiripanthinaH // 209 / / cAritrasyApi saMprAptidurlabhA yadyapIritA / tathApi bodhiprAptau sA saphalA niSphalA'nyathA // 21 // abhavyA api cAritraM prApya graiveyakAvadhi / utpadyante vinA bodhi prApnuvanti na nivRtim // 211 // asaMprApte vodhiratne cakravartyapi ravat / saMprAptabodhiratnastu raGko'pi syAt tato'dhikaH // 212 / / saMprAptabodhayo jIvA na rajyante bhare kvacita / nirmamatvA bhajantyekaM muktimArgamanargalAH // 213 // 25 zrutvaivaM dezanAM bhartuH prAyeNa pAvajaJjanAH / bheje svayambhUH samyaktvaM zrAvakatvaM ca sIrabhRt // 214 // pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasAkSId dezanAM prabhuH / tatastathaiva tAM cakre mandaro gnnbhRdvrH||215 // pUrNadvitIyapauruSyAM dezanAM so'pyapArayat / svaM khaM sthAnaM yayuzcendropendra-bhadrAdayo'pi hi // 216 // tataH sthAnAta pura-grAmA-''kara-droNamukhAdiSu / vyaharad vimalasvAmI lokAnugrahakAmyayA // 217 // aSTapaSTiH sahasrANi zramaNAnAM mahAtmanAm / AryikANAM lakSamekaM zatairaSTabhiranvitam // 218 / / caturdazapUrvabhRtAmekAdaza zatAni tu / avadhijJAninAmaSTacatvAriMzacchatAni tu // 219 // zatAni paJcapaJcAzanmanaHparyayadhAriNAm / tAvantyeva tu zatAni kevalajJAninAmapi // 220 // jAtavaikriyalabdhInAM zatAni navatiH punaH / saMjAtavAdalabdhInAM trisahasrI dvizatyapi // 221 // zrAvakANAmubhe lakSe sahasrASTakasaMyute / zrAvikANAM caturlakSI catustriMzatsahasrayuk // 222 // pari gyodaya dinaM svA" sNvR|| varma-vapuH / 2 gaNDapa:-gaMTado' iti bhaapaayaam| 3 srvendriypttutaa| mpthii-shtruH| 5 mokSam / / pyAM visasarja de saMvR0 tti0|| ni ca / kA0 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH ] triSaSTizalAkA puruSacaritamahAkAvyam / dvivarSonAM paJcadazAbdalakSIM kevalAt param / mahIM viharamANasya parivAro'bhavat prabhoH // 223 // || pabhiH kulakam // jJAtvA nirvANamAsannaM saMmetAdriM yayuH prabhuH / SabhiH sAdhusahasraiva sahAnazanamAdade || 224 // mAsaM sthitvA zucikRSNa saptamyAM pauSNage vidhau / munibhistaiH samaM svAmI jagAma padamavyayam // 225 // nirvANamahimA bhartuH saMyatAnAM ca sarvataH / upetya vidadhe tatra puruhUtAdibhiH suraiH // 226 // kaumAre paJcadazAndalakSAstriMzadilA'vane / vrate paJcadazetyAyuH prabhoH paSTyabdalakSyabhUt / / 227 / / zrIvAsupUjyanirvANAd vimalasvAminirvRtiH / sAgarANAM triMzati tu vyatItAyAmajAyata // 228 // svayambhUrapi caizvaryamadena prabhaviSNunA / pariluptavivekaH san krUrakarmAkaronna kim ? // 229 // paSTiM vatsaralakSANi saMpUryAyurnijaM hariH / taistaiH khakarmabhiH SaSThIM jagAma narakAvanIm // 230 // svayambhuvaH kumAratve dvAdazAbdasahasyabhUt / saiva maNDalikatve ca navatyabdI tu digjaye / / 231 // 10 rAjye vekonaSaSTyabdalakSANyatha sahasrakAH / paJcasaptatiradhikA dazAgrairnavabhiH zataiH // 232 // bhadro'pi sodara vipattizucA virakta Acatrato'tha municandramuneH samIpe / SaSTiM ca pazca ca nijAyuSi varSalakSAn nItvA vipadya ca padaM paramaM prapede // 233 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi zrIvimalanAtha - svayambhU-bhadra-merakacaritavarNano nAma tRtIyaH sargaH // 3 // NANDRAILER dvimAsonAM saM0 // + "yuH vibhuH / kA0 // 1 zuciH ASADhaH / 2 pRthvIpAlane / 363 15 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [caturbhapaI kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM caturthaH srgH| zrIanantanAthacaritam / pAyAdanantasvAmI vaH siddhAnantacatuSTayaH / ihApi dehinAM mokSa ivaanntsukhprdH||1|| zrImato'nantanAthasya caritramidamucyate / yAnapAtramivApArasaMsArAmbhodhitAraNe // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpe prAgvidehe vijaye punaH / airAvatAkhye'riSTeti nagaryasti garIyasI // 3 // rAjA padmaratho nAma tsyaamaasiinmhaarthH| dvissdrthirthvyuuhskhlnkmhaagiriH||4|| sa jitvA'pi dviSo'zeSAn sAdhayitvA'khilAmilAm / na tRNAyApyamaMstainA mokssshriisaadhnotsukH||5|| vihAralIlAmudyAne jalakrIDAM ca vApISu / gandharvANAM ca madhurasaMgItakavilokanam // 6 // vAraNA'zvAdiyAnAnAM gativaicitryadarzanam / vasantakaumudIprAyakrIDotsavanirIkSaNam // 7 // 10 nATakaprabhRtidazarUpakAbhinayotsavam / svarvimAnapratimAnavAsaukovasanaM tathA // 8 // vicitravastranepathyAGgarAgAkalpakalpanam / na rAgAt so'nvabhUt kintu lokayAtrAnuvartanAt // 9 // // caturbhiH kalApakam // kazciMdapyativAdyevaM kAlaM so'tha vivekavAn / cittarakSaguroH pAdamUle dIkSAmupAdade // 10 // arhadbhaktyAdibhiH sthAnaistIrthakunAma karma saH / baddhavA mRtvA prANatasya puSpottare suro'bhavat // 11 // 15 itazca jambUdvIpe'smin bharatArdhe'tra dakSiNe / ikSvAkuvaMzagiribhUrayodhyetyasti pUrvarA // 12 // vimalasvacchapayasA parikhAvalayena sA / virAjate ratasrastaveNIva varaMvarNinI // 13 // suniSkramapravezAni satsaMdhInyarthavanti ca / subhUmikAni vezmAni nATakAnIva tatra ca // 14 // tasyAM gRhorzvabhUmISu kAJcanyo bhAnti jAlikAH / pratyekaM gRhalakSmIbhirAbaddhA mukuTA iva // 15 // tatra caityeSvahaMdoMpuSpagandhavaho'nilaH / tApanAzAya lokAnAM bhavatyamRtanasyavat // 16 // tasyAmAsIt siMha iva vikrameNAtizAyinA / agresaro nRsiMhAnAM siMhaseno mahIpatiH // 17 // upacAraM prayacchantaH svassa kalyANakAmyayA / tasyAdhidaivataspeva bhaktyA bhUmibhujo'bhavan // 18 // agraNIrguNinAM taistaiH so'vadAtainijairguNaiH / jagadApINayAmAsa kariva nizAkaraH // 19 // kAmamartha ca dharma ca sa dadhau svakhamAtrayA / sevA''gatAn rAjaputrAnivaucityavicakSaNaH // 20 // sadharmacAriNI tasyAbhavad dharmasya vAsabhUH / suyazA nAma yazasA khazIlenaiva zAlinI // 21 // 25 ambA-janaka-zvazurAnvavAyAnAM babhUva sA / mandAkinIva jagatAM trayANAmekapAvanI // 22 // vakrasyenduH pratinidhidRzoranujamambujam / kaNThasa kamburAlekhyaM doSNovisalatA sakhI // 23 // kumbhaH sanAbhiH stanayo bhervivaramAtmabhUH / pratibimbaM nitambasya kUlinIpulinAvaniH // 24 // *hatulanai sNbR0|| 1 prtimaanm-prtibimbm-saadRshym| 2 oka:-harmyam-gRham / 3 Akalpakalpanam-bhUSaNaparidhAnam / 4 lokavRtyanusaraNAt / na kiJcideg saMbR0 kaa0|| 5 ikSvAkuvaMza eva giristasya bhUH sthAnam athavA ikSvAkuvaMzaya giribhUH gaGgA pavitratvAt / 6 ratiprasaGge vizIrNaveNIva / stavastreva mu0|| 7 uttmrmnnii| 8 suSTu gmnaagmnhaaraanni| 9 suSTuparvANi, anyatra nATakasyAGgavizeSaH sndhiH| 10 saadhnvnti| rAyuktA, mu. rAmukkA kaa0|| Tndhaharo'ni mu0|| 11 nassam-ghrANam / 12 upAyanam / ** degnta Atmaka mu0|| 13 mAtrA-aucityam / 14 bhandA vaayH-vNshH| 15 zaGkhastasyAH kaNThasya citramAsIt / 16 bisalatA kamalanAlalatA bAhoH sakhIbhUtA mAsIt / 17 guhA nAme putrarUpA'bhUt / 18 nadyAH siktaavniH| Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAturthaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / urvoravarajA rambhA pAdayoH padmamantiSad / tasyAH sarvAGgaramyAyAH kiM kiM na hyatizAyyabhUt // 25 // // tribhirvizeSakam // itazca prANate kalpe jIvaH padmarathasya sH| prakRSTasthitikaM svAyuH sukhamano'tyavAhayat // 26 // zrAvaNAsitasaptamyAM revatIsthe nizAkare / tatazyutvA suyazaso devyAH kukSAvavAtarat // 27 // dadarza ca mahAsvamAn kuJjarAdIMzcaturdaza / sukhasuptA nizAzeSe devyarhajanmasUcakAn // 28 // 5 rodhakRSNatrayodazyAM pauSNe me zyenalAJchanam / suvarNavarNa suyazAH svAminI suSuve sutam // 29 // atha Urdhva rucakebhyo'bhyetya sadyo'pyathArhataH / SaTpaJcAzaddikumAryaH sUtikarmANi cakrire // 30 // saudharmakalpAdhipatistatropetya praNamya ca / prabhumAdAya viyatA meruzailaziro yayau // 31 // atipANDukambalAyAM zilAyAM tatra vAsavaH / siMhAsana upAvikSadutsaGgAropitaprabhuH // 32 // indraastrissssttirbhyetyaacyutprbhuutysttH| krameNAspayana nAthamAhataistIrthavAribhiH // 33 // IzAnAdhipaterake mahAsAraM nyadhAt prabhum / zakrastadbhAravahanazrameNeva garIyasA // 34 // vikRtasphATikamahAcaturvRSaviSANajaiH / vAribhiH payAmAsa vAsavaH paramezvaram // 35 // vAsasA devadRSyeNa pramRjyezaM vilipya ca / arcitvA''rAtrikaM kRtvA saudharmendro'stavIditi // 36 // __tavAgre bhUmilaThanairye hi bhUreNunAJcitAH / gozIrSacandanenAGgarAgasteSAM na durlabhaH // 37 // bhaktyaikamapi yaiH puSpaM tvanmUrdhanyadhiropyate / te chetrAzUnyazirasaH saMcaranti nirantaram // 38 // 15 aGgarAgastavAGge yairekadApi vidhIyate / devadUSyAMzukadharAste bhavanti na saMzayaH // 39 // nidhIyate bhavatkaNThe puSpadAmaikadA'pi yaiH / luThanti teSAM kaNTheSu dolatAH surayoSitAm // 40 / / ye varNayantyekadApi tvadguNAnatinirmalAn / te gIyante surastrIbhirapi lokAtizAyinaH // 41 // ye cArucArIcaturaM bhaktyA valganti te puraH / airAvaNakariskandhAsanaM teSAM na durlabham // 42 // dhyAyanti paramAtmAnaM ye tvAM deva! divAnizam / tvAdRzIbhUya te loke dhyeyatAM yAnti sarvadA // 43 // 20 snAtrAGgarAganepathyAkalpaprabhRtikalpane / adhitvanme'dhikAro'stu sadApi tvatprasAdataH // 44 // iti stutvA jinapatiM gRhItvA ca divaspatiH / gatvA ca suyazodevyAH pArzve'muJcad yathAsthiti // 45 // nandIzvare zAzvatAhetpratimASSTAhikotsavam / kRtvA zakro'pare'pIndrAH khaM khaM sthAnaM punryyuH||46|| garbhasthe'siJjitaM pitrA'nantaM pairavalaM yataH / tatazca cakre'nantajidityAkhyA paramezituH // 47 // yogI dhyAnAmRtamiva nijAGguSThAt sudhAM piban / astanyapo'pyavardhiSTa krameNa paramezvaraH // 48 // 25 zaizavaM vyaticakrAma kramAdinduriva prabhuH / paJcAzaddhanuruttuGgaH pratipede ca yauvanam // 49 // nicinvAno heyabuddhyA mArgasthita ivAzrayam / pitrAjJayA'nantanAthazcake dAraparigraham / / 50 // ardhASTameSu lakSeSu gateSu zaradAmatha / svAmI pitranurodhena rAjyabhAramupAdade // 51 // varSalakSAH paJcadaza pAlayitvA vasundharAm / dadhAra cintAM manasi dIkSAyai siMhasenabhUH // 52 // brahmalokAt surA laukAntikAH sArakhatAdayaH / tIrtha pravartaya svAminnityUcuH paramezvaram // 53 // 30 jumbhakairjumbhabhicchiSTakuberapreritaiH suraiH / pUryamANena vittena varSadAnaM dadau vibhuH // 54 // tasya dAnasya paryante bhavaparyantakAminaH / dIkSAbhiSekaM vidadhuH surA-'sura-nRpAH prabhoH // 55 // pabhaM pAdayorantiSad shissyH| 2 raadhH-vaishaakhH| 3 AkAzamArgeNa / 4 viSANam-zUGgam / * degsavA de kA.. 5nyucmtkaaH| cAruyA cArI nRtye gamanaprakArastayA caturaM yathA syAt tathA / nRtyanti / 8tvayi 9 sainnm| 10 nivayaM kurvANaH baaglungyaa| smabhUcchiA jumbhamudakhena bihA bhAvataH / triSaSTi, 40 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [caturtha parva AmuktacitranepathyavastramAlyo jagatpatiH / tataH sAgaradattAkhyAmArohacchivikAM varAm // 56 // zakrAdibhirdhatacchatracAmaravyajanaH prabhuH / tayA zibikayodyAnaM sahasrAmravaNaM yayau // 57 // dolA''ndolanasaMsaktanAgarastrIjanairmuhuH / tadAnIM gacchadAgacchatkhecarIbhirivAkulam // 58 // pratyagrapallavAtAtraivilaMlagRGgakuntalaiH / azokairmadhunA mattairiva ghUrNadbhirAcitam // 59 // 5 krIDAzrAntapurastrINAM shrmsrvvhaaribhiH| cUtairutpallavai ramyaM tAlavRntadharairiva // 60 // karNikAraiH karNikAbhirivodyanmAdhavazriyaH / ruciraM kAJcanAraizca kAzcanaistilakairiva // 61 // udIrNakhAgatamiva vanaM tadevakokilam / praviveza jagannAtho jaganmana ivonmanAH // 62 / / // paJcabhiH kulakam // tataH sAgaradattAto dattahasto biDauMjasA / uttIryojjhAJcakArAlaGkAraprabhRtikaM prabhuH // 63 // 10 rAdhakRSNacaturdazyAM revatyAmapare'hani / SaSThena prAvajat svAmI sahasreNa samaM nRpaiH // 64 // vanditvA khAminamatha puruhUtAdayo'khilAH / khaM khaM sthAnaM yayuH sadyaH kRtakAyoM ivaamraaH||65|| dvitIye'hni vardhamAnapure vijayavezmani / pAraNaM paramAnena ckaaraahshcturdshH||66|| tatra cakre suMdhAndhobhirvasudhArAdi paJcakam / ratnapIThaM tu vijayenAbhinyAsapade prabhoH // 67 // tataH sthAnAdapacchaMdrA chamasthaH paramezvaraH / prAvartiSTa vihArAya sahamAnaH parISahAn // 68 // 15 itazca jambUdvIpe'lin prAgvideheSu sundarI / purI nandapurItyasti paramAnandajanmabhUH // 69 // nRpo mahAbalastatra dattazoko'riyoSitAm / abhUdazokazAkhIva khakulodyAnabhUSaNam // 70 // saMsAravAsavairAgyaM sa dadhAra mahAmanAH / vidagdhanAgara iva grAmavAsaviraktatAm // 71 // sa vRSabharSipAdAjamUle gatvodamUlayat / paJcabhirmuSTibhiH kezAMzcaritraM pratyapAdi ca // 72 // udyAnamiva cAritraM pAlayitvA mahAphalam / sa vipadya samutpede sahasrAre'maro varaH // 73 // ito'sya jambUdvIpasya kSetre bharatanAmani / kauzAmbItyasti nagarI purandarapuropamA // 74 // samudradatta ityAsId dattamudro'ritejasAm / samudra iva gambhIrastasyAM vasumatIpatiH // 75 // patnI tasyAbhavannandA nayanAnandacandrikA / rUpeNa rUpAhaGkAraharaNI surayoSitAm // 76 // nRpasya tasya malayapavamAno madhoriva / mitraM malayabhUnAtho'bhyAyayau caNDazAsanaH // 77 // samudradattastaM prItyA mahatyA nijasamani / sAdaraH sodaramivAbhojayat saparicchadam // 78 // 25 mRgAkSI tatra so'drAkSInandAmAnandinIM dRzoH / patnI samudradattasya samudrasyeva jAhnavIm // 79 // stabdhAGgaH kIlita iva marAstrairatiduHsahaiH / jAtasvedo vipralambhAnaladharmAdivolbaNAt // 80 // sarvAGgamapyaoNritapremeva pulakena ca / bhinnakharo grahagrasta iva tasthA vapurguNaiH // 81 // prakampamAnasarvAGgastadAzleSa ivotsukaH / zuceva vaivarNyadharassa~dasaMprAptijanmayA // 82 // bASpeNa luptanayanaH kAmAndhyamiva dhArayan / tadaprAptyA mRtyumivAnetuM pralayamAzrayan // 83 // dolA-hiMDoLo' iti bhASAyAm / 2 vilulanto nyAtA ye bhramarAste eva kunslaastaiH| 3 vyAptam / 4 karNikAraiH, kAzanAraiH-tabAmakapuSpavizeSaH / 5 kokilAbhiravakIrNam / 6 utsukH| 7 indreNa / 8 upvaasdvyen| 9 devaiH| 1.niSkapaTa:-RjusvabhAva ityrthH| 11 yathA caturanAgarikaH grAmINatAyAH virajyate tathaivodAracetAH prabhuH saMsArodvimaH saMjAtaH / *tho (tha) prayayau sNvR0|| 12 bhaagtH| 13 vipralambho viyogaH, sa evAnako'gnistena dharmaH uSNastasmAt / 14 bhaarit:pulkitH| 15 bhUtAviSTaH / 16 tasyA nandAyA alAbhAjAtena zokena pANDutAM dadhadiva / 17 tasyAM nambAyAmeva layaM tanmayatAM pAravA, kAmAsa prakRtikapaNatvAd nandAmamvareNa sarvamapi namicchan ityrthH| Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanuryaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / nandAmAlokya tatkAlaM sarvAGgopAGgasundarIm / kAM kAmavasthAM na prApa mAnmathIM caNDazAsanA // 4 // ||pnycbhiH kulakam // samudradattadattokasyuvAsAtha nizAsvapi / lebhe na nidrAM kAmAtoM rogAta iva so'stadhIH // 85 // tAMstAnanudinaM nandAprApyupAyAm vicintayan / kaJcit kAlaM vyatIyAya mitravyAjena sa dviSan // 46 // samudradatte vizvaste sa nandAmapare'hani / hRtvA jagAma zakuniriva ratnAvalI drutam // 87 // rakSaseva hRtAM tena balinA chalinA ca tAm / pratyAhA~ so'samartho vairAgyaM paramaM yayau // 88 // hRdayasthena zalyenevApamAnena tena saH / yamAno'grahId dIkSA zreyAMsamunisaMnidhau // 89 // atyugraM sa tapastepe tapaso'sya phalena tu / nandAharturvadhAya syAM nidAnamiti cAkarot // 9 // amunA sa nidAnena mitIketya tapaHphalam / vipadya kAlayogena sahasrAre'bhavat suraH // 91 // mRtvA kAlakramAccaNDazAsano'pi mahIpatiH / bhavAbyAvartabhRtAsu babhrAmAnekayoniSu // 92 / / 10 sa cAtra bharate pRthvIpure vilAsabhUpateH / guNavatyAM kalatre'bhUnmadhurityAkhyayA sutaH // 93 // sa triMzadvarSalakSAyustApicchakusumacchaviH / paJcAzaddhanuruttuGgo jaGgamo'dririvAbabhau // 94 // zuzume sa mahAbAhurdvizuNDa iva diggajaH / pRthulorastaTazrIkaH sAnumAniva jaGgamaH // 95 // lIlayA'pi mahAsthAmnastasya camato mahI / bhArAsahA nanAmeva tRNapUrNa ivAvaMTaH // 96 // zastrAzastrikathAM zrutvA pUrveSAM pRthivIbhujAm / sa zuzoca khadorvIrya pratimallamavApnuvan // 97 // 16 jitvA bharatavarSA trikhaNDaM grAmalIlayA / sa evamasamasthAmA nAmendau khamalIlikhat // 98 / / cakrAkAntadvipaJcakraH zakratulyazca vikramAt / abhUva pratyardhacakrI sa caturthaH puruSauryamA // 99 / / abhUdutkaTadorakUTakuTTitAribhaTodbhaTaH / vairizrIbhogalaTabhaH kaiTabhaH sodaro'sya tu // 10 // tadA ca dvArakApuyAM somasUryasamo guNaiH / soma ityAkhyayA khyAto babhUva pRthivIpatiH // 101 // tasyAbhUtAmume panyau tatraikA snigdhadarzanA / sudarzanA'nyA tu sItA zItayutisamAnanA // 102. // 20 itazca sa sahasrArAnmahAbalavaraH suraH / cyutvA sudarzanAdevyA udare samAtaram / / 103 // tadA sudarzanAdevI sIrabhRjanmasUcakAn / caturo yAminIzeSe mahAkhamAnudaikSata // 104 // tato mAseSu navasu dineSvardhASTameSu ca / devI sudarzanA'sUta sutaM sitaruciprabham // 105 // kRtArthayArthivargAnutsavena mahIyasA / tasya suprabha ityAkhyAM vidadhe somabhUpatiH // 106 / / sahasrArAd divazyutvA pUrNAyuH so'pi kaaltH| jIvaH samudradattasya sItAkukSAvavAtarat / / 107 // 25 tadA sA'pi mahAkhamAJcchAGgabhRjanmasUcakAn / sapta suptA nizAzeSe'drAkSIt pravizato mukhe // 108 // saMpUrNe samaye sA'pi nIlaratnAmalatviSam / tanayaM janayAmAsa sarvalakSaNalakSitam // 109 // zAGgapANezcaturthasya tasyAtha divase zubhe / puruSottama ityAkhyAM yathArthAmakarot pitA // 110 // nIlapItAmbarau tAlatAkSyaketU mahAbhujau / tAvabhAtAM sahacarau prItyA yugmabhavAviva // 111 // kAmasaMbandhinIm / 2 oko gRham / uvAsa 'vas' dhAtoH parokSAyAmanyapuruSaikavacanam / inijNgaam| * "parAhara sNvR0|| 4 yathAnimittamudizya tathAsaMkalpakaraNam , bhASAyAm 'niyaa''| 5 amitaM tapasaH phalam , paraM vanmitaM parimANayucaM kadhu kRtvaa| 6 AvataH parivartanam / 7 tApiccha:-tApinchaH "tApiJchastu tamAlaH syAt" [ami0vi0 kA. so. 212] / * prvtH| 9 mhaablvtH| 10 grtaa| "candre khaM nAmAlikhat arthAt tasya candralokaparyantA kIrtiH praasrd| 11 ckrm-smuuhH| 1 cakraza saMvR0 t / samabhUvardha saMvR0 // 13 bharyamA-sUryaH / 4 baTamA-mbA banAidi devazamdAda saMskRtam / vAsarat |kaa| Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva 112 // nimittIkRtya cAcArya sarvA jagRhatuH kalAH / pUrvajanmaprabhAvo'yaM tAdRzAM hi mahAtmanAm // krIDAghAtamapi tayornA sahantApare bhaTAH / spRzannapi gajo hanti jighrannapi ca pannagaH // 113 // lIlAvamiva zrINAM tau krameNAGgapAvanam / yauvanaM ca prapedAte balena pavanopamau // 114 // jyAyaso lAGgalAdIni zArGgAdIni kanIyasaH / jaitrANi dadire devai ratnAni nararatnayoH // 115 // / mahAbalau bala-harI tau dRSTvA kalikautukI / prativiSNormadhordhAma jagAmotpatya nAradaH // 116 // taM dattA namaskRtya kRtyajJo'bhidadhe madhuH / mahAmune ! svAgataM te divyA dRSTipathe'si naH // 117 // madIyAH kiGkarAH sarve bharatArthe'tra bhUbhujaH / te mAgadhavaradAma prabhAsezAzca nAkinaH / / 118 // tatra vastunA yena yena dezena vA tava / yo'rthastaM brUhi niHzaGkaM yathA yacchAmi nArada ! // 119 // nArado'pyabravIdevaM krIDayA'hamihAgamam / na me'rtho'rthena kenApi na vA dezena kenacit // 120 // 10 bharatArgheza ! iti tu tvaM mudhaiva vikatthyase / bandhairthavAdaH sarvo'pi kiM yathArthI bhavet kvacit // 121 // arthalobhAdarthijanaiH stUyamAnena dhImatA / lajjitavyaM pratyutApi pratyetavyaM na jAtucit // 122 // balibhyo'pi balitamA mahadbhyo'pi mahattamAH / dRzyante hyatra jagati baharalA vasundharA // 123 // madhurantarbhavatkopo'ntaH zikhIva zamItaruH / sadyo daSTAdhararado nAradaM pratyabhASata / / 124 // bharatAstra gaGgAH kA nAma mahatI nadI / vaitADhyAt ko mahAnadriH kazca matto balAdhikaH 1 // 125 // 15 manyase yaM balIyAMsaM tamAkhyAhi yathA kSaNAt / zarabhaH kailabhasyeva tasyaiaujo darzayAmi te / / 126 / / kiM mattena pramattenApyavajJAto'si kenacit / stutivyAjena yasyAdya vidhitsasi vadhaM dvija ! // 127 // athoce nArado'pyevaM nAhaM mattapramattayoH / gacchAmi pArzva tanme syAt tadavajJA kathaM nanu ! // bharatArghezvaro'smIti nijAyAmadya parSadi / yadavAdIrmA sma vAdIrbhUyastaddhi ha~sAya te // 129 // dvArakAyAM tu somasya suprabhaH puruSottamaH / tanayau kiM tvayA rAjan ! janazrutyA'pi na zrutau // 130 // 20 mahAbalau mahAbAhU anyo'nyaM prItizAlinau / mUrtimantau pavamAna - jvalanAviva duHsahau // zakrezAnAviva divo'vatIrNau kautukAdiha / doSNaikenApyuddharetAM tau sarvodhidharAM dharAm // bharate'dhiSThite tAbhyAM siMheneva mahAvane / ajJAnAd garjasi kathaM madAndha iva sindhuraH kopAruNekSaNadvandvo rdvandvecchuriva tatkSaNAt / dazanairdazanAn gharSanmadhurAjo'bhyadhAdidam // yadAttha tadamithyA cet svairaM tat krIDituM yamaH / mayA nimatryate'dyaiSa raNaM draSTuM bhavAniva // 25 niHsomaM niHsuprabhaM ca tathA niHpuruSottamam / karomi dvArakArAjyaM pazya yutpratibhUriva // ityuktvA nAradamuniM visRjya prAhiNodatha / anuziSya raho dUtaM somasomasutAn prati // 137 // gatvA''zu somaM sasutaM saujaskaH so'bhyabhASata / ojAyante'nojaso'pi dUtAH svAmyojasA khalu // 138 // teri darpaNa vinItAnAM ca vatsalaH / pracaNDadorbalajayI kSatratratamahAdhanaH // 139 // 128 // // 136 // 5 368 131 // 132 // dI se rairiva yAmyArtha bharata kSetravartibhiH / rAjahaMsaiH kulodbhUtaiH sevyamAnapadAmbujaH // 140 // 30 vaitADhyadakSiNazreNividyAdharanRpairapi / dattadaNDaH pracaNDAjJa aukhaNDala ivAparaH // 141 // bhairatArthodyAnamadhurardhacakradharo madhuH / tvAM zAsituM prAhiNonmAM zrUyatAM tadidaM nRpa ! // 142 / / // caturbhiH kalApakam // 133 // 134 // 135 // 'DAyAta su0 // krIDArUpamAghAtamapi / 1 ardhaH pUjAvidhiH / + kathyase / saMvR0 kA0 // 2 bandijanairgIya mAno'rthavAdaH stutipAThaH / 3 antarmadhye zikhI vahniryasya saH / 4 gajapotasya / 9 degmi ca / saMvR0 // 5 vidhAtuM kartumicchasi 1 6 hAsyAya bhavati / 7 samudra - girisahitAM mahIm / 8 gajaH / 9 yuddhecchuH / 10 yuddhasAkSI / + taptA kA 11 dAsIputrairiva / 12 indraH / 13 bharatArthamevodhAnaM tasmin madhurvasantasadRzaH / Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matu sarga:] trivaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / tvAM kAmaM macikArIti purA saMvidmahe vayam / putraujasA'dyAnyathAbhUriti saMzRNmahe janAt // 143 // un badi tvaM meM evAsi na kazcit te viparyayaH / svAmine preSyatAM daNDo maryAdIkRtya kuJcikAm // 144 // bhartuH prasAdAd bhUyo'pi tava sarva bhaviSyati / Adatte hyambu yad bhAnuH punarujjhati bhUri tat // 145 // rakhAprasAdAt sadapi sarvakhaM tava yAsyati / zriyaH svAmini ruSTe hi na tiSThanti bhayAdiva // 146 // dare vA sampadaH santu yat svAmini virodhite / kalatra-putra-mitrAdi jIvitaM ca kutastava // 147 // 5 kRtvA svAmina AdezaM dezaM zAdhi yathAsthiti / girastAH santu moghAstvatpizunAnAM zunAmiva // 148 // athodyadroSaparuSaM babhASe puruSottamaH / dUtatvena na vadhyo'si tenedaM kadvadAvadaH // 149 // kimunmatto'thavA mattaH pramatto'tha pizAcadhIH / IdRgmASI tvaM tvadIza IdRgbhApayitA ca saH // 150 // yathA krIDAsu bAlAnAM svecchayA ko'pi bAlakaH / nRpAyate tathA mUDhaH so'pi svAmIyate svayam // 151 // pratipatraH kadA'sAbhiH svAmitvena sa durmadaH / iSTaM vacaHpramANaM cedindrIbhavati kiM na saH // 152 // 10 prAjyarAjyabalenAdya sojho mayi samAgataH / "timistaTe velayeva mariSyati na saMzayaH // 153 // gacchAnaya raNAya khaM svAminaM daNDakAminam / tasya prANaiH sahAdAsye dAsImiva haThAcchriyam // 154 // sa evamuktaH puruSottamena ruSito yayau / sarvaM ca madhave'zaMsad duHzaMsamapi tdvcH||155 // zArjiNo vAcikenocaiH zrutamAtreNa tena ca / staniteneva zarabhaH "saMrambhaM vidadhe mdhuH||156 // so'vAdayat kSaNAd yAtrAbherI bhairavabhARtim / zrUyamANAM khecarIbhiH pidhAya zrevasI bhiyA // 157 // 15 rAjabhirbaddhamukuTairmahAvIryermahAbhaTaiH / senAnIbhiramAtyaizca sAmantairaparairapi // 158 // sainikai raNazauNDIraiH khasya mUrtyantarairivaM / samAvRtaH sa pratasthe mAyArUpa ivAmaraH // 159 // yugmam // nAjIgaNad dunimicAzakunAni sa dormadI / kAlapAzairivAkRSTo dezasImAM drutaM yayau // 160 // pArApatapaNIvAgAt tatkAlaM tatra zAyapi / soma-suprabhasenAnIsenAbhiH parivAritaH // 161 // AzUpavizya karabhAna rabhasAdubhayorapi / varmANyAdadire sainyairdhanUMSyAsphAlitAni ca // 162 // 20 uDDInamuccakaiH kANDamakANDe pralayapradam / rakSaHkulamiva vyomanya pAnasamutsukam // 163 // preryamANA mahAmAtrairapasRtyAbhisRtya ca / caturdantena yuddhenAyudhyanta vrdntinH||164|| ekasin mocake kuntamanyasin mudgaraM punaH / pANau kRpANaM bibhrANAH sAdino'tvarayan hayAn // 165 // nirghoSeNAAteghoreNa jagadAdhiryadAyinaH / bhinnasindhutaTAnIva mimiluH syandanA mithH||166 / / AsphAlayantaH phalakAnyAsphalantaH parasparam / asyasi vidadhurvIrAH pattayo bAhuzAlinaH // 167 // 25 abhaJji madhusainyena viSNusainyaM kSaNAdapi / drumakhaNDa pracaNDenautpAtikeneva vAyunA // 168 // rathinA balabhadreNAnvIyamAno rathI hariH / apUrayat pAJcajanyamajanyamiva vidviSAm // 169 / / pAJcajanyasya nAdena tatkAlaM madhusainikAH / tresuH ke'pi mumUrchaH ke'pyapatan ke'pi bhUtale // 170 // itthaM vidhuramAlokya sainyaM madhurapi svayam / dhanurAsphAlayan sphAramAhvAsta puruSottamam // 171 // adhijyIkRtya tarasA zAGga zApyavAdayat / rodasI vAdayadiva garIyasyA pratizrutA // 172 // 30 hAtenA'bhihitatvAdana prthmaa| 2 pUrvavad bhktikaarii| 3 vaiparItyam / 4 udghATana-sAdhanam , 'kuMcI' bhASAyAm / 5vyarthAH, asakhyAH iti yaavt| 6 kutsitamatyantaM vadatIti kdvdaavdH| 7 mtsyH| *puruSaH paruSa ru. sNvR0|| sNdedon| 5 klmH| 10 kopam / bhAkRtim mu0|| 11 bhayaGkarabhAkAradhvanim / 12 kauN| 13 yuddhkushlaiH| va | parAvR0 sNbR0|| 14 pArApata:-kapota:; 'pArevu' bhASAyAm / 1degpavezya saMbR0 kaa0|| 15 zaram / 16 rudhirapA. nocatam / 17 hastipakaH 'mahAvata' bhASAyAm / 18 bhnvaaraaH| nyAsphAladeg saMvR. // 19 asibhirasibhihItvA pravRttamidaM yuddham / 20 utpAtasaMvandhinA / 21 utpaatmiv| 22 prtidhvninaa| Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [caturtha parva karSakarSa niSaGgAt tAvipUna mumucatuH zitAn / anyo'nyaM mRtyave sAniva vArtikavAdinau // 173 // jayalakSmyA iva prANAn bANAn bANairubhAvapi / vyavacchedakalAcchedau cicchedAte parasparam // 174 // evamastrAntarairakhAntarANyapi mithastayoH / rajjukartamakRtyanta raNo hyevaM samaujasAm // 175 // anyo'nyasAmyakupito didarzayiSurantaram / cakraM sasmAra ca madhustatpANau tat papAta ca // 176 // 5 jighAMsurapyabhidadhe mdhurvisphuritaadhrH| bho! yAhi yAhi kiM bAlyAt vyAghIdantAn viSTakSasi // 177 // ko nAma me balotkarSastvayi bAle nibarhite / kiM rambhonmUlane sthAmavarNanaM varadantinaH // 178 // eSo'pi subhaTammanyastava jyAyAn mamAgrataH / laghIyAn kuJjara iva mahAnapi gireH puraH // 179 // vyAjahAra pratihariM harirapyullasasitaH / tamAMsi hanti prauDhAni bAlo'pi hi divAkaraH // 18 // agniH sphuliGgamAtro'pi kakSaM dahati sarvataH / tejaH pramANaM vIrANAM tejasAM kIdRzaM vyH| // 181 // ||yugmm // tadalaM te vilambena muJca cakramazaGkitaH / vyAlo'pi garalaM muktvA zAmyena punaranyathA // 182 // aGgulyAmUrmikIkRtya salIlaM madhurapyatha / bhramayAmAsa taccakramalAtamiva bAlakaH // 183 // mumoca ca madhuzcakraM tat papAtAtha zAGgiNaH / vakSastumbAgraghAtena cumbadulbaNatejasA // 184 // viSNustena prahAreNa mUchitaH syandane'patat / utplutya balabhadreNa khotsaGge ca nyadhIyata // 185 // bhrAtraGgasaMgAdamRtasnapanAdiva kezavaH / avAptasaMjJastaccakraM madhoH prANAnivAdade // 186 // atha zArGgadharo'pyevamUce madvat tvamatra bhoH!| mA sa sthA gaccha gacchAzu spardhA siMhena kA shunH||18|| madhurapyabhyadhattaivaM muzca cakraM tvamapyaho! / garjan zaranmegha iva kimAtmAnaM vikatthase // 188 // evamuktavatastasya cakra muktvA janArdanaH / apAtayacchiro bhUmau phalaM tAlataroriva // 189 // puSpavarSeH suraiH zAGgI sAdhu sAdhviti tuSTuve / hA nAtha ! nAtha! kvAsIti nijaistu zuzuce madhuH // 190 // janne kezavasenAnyA kaiTabho'pi mahAbhaTaH / zizriye cAparaiH sadyaH zrIpatimadhupArthivaiH // 191 // samAgadhavaradAmaprabhAsAdhIzvaraM tataH / apAgbharatavarSAdhaM sAdhayAmAsa zAGgabhRt // 192 // zilAM koTinarotpATyAM magadheSvatha mAdhavaH / utpAdaya lIlayA''nandI pidhAnamiva so'mucat // 193 // samudreNApi dattArgha ivotkallolapANinA / athAyayau dvAravatI svapurIM puruSottamaH // 194 // tatra somena rAmeNa pArthivairaparairapi / viSNozcakre'rdhacakritvAbhiSekaH parayA mudA // 195 // 25 ItastrivarSI chamastho vihatyA'nantajijinaH / samAyayAvupavanaM sahasrAmravaNAbhidham // 196 // tatrAzokatale bhartuAnAntaravivartinaH / saMsArasyeva marmANi ghAtikarmANi tutruTuH // 197 // rAdhakRSNacaturdazyAM revatIsthe nizAkare / SaSThena tapasA bharturudapadyata kevalam // 198 // cakre ca divye samavasaraNe dezanAM prabhuH / paJcAzataM gaNadharAn yazaHprabhRtikAnapi // 199 // ___ tattIrthabhUzca pAtAlakhyAsyo makaravAhanaH / rakto dobhiH padmakhaDgapAzibhirdakSiNaistribhiH // 20 // 30 vAmainakulaphalakAkSasUtrasahitaiH punaH / zrImato'nantanAthasya jajJe zAsanadevatA // 201 // tathotpannAGkuzA nAma gaurAgI padmavAhanA / dordaNDAbhyAM dakSiNAbhyAM khaDgaM pAzaM ca bibhratI // 202 // dakSiNetarabAhubhyAM dadhatI phalakakAGkuzau / anantakhAmino jajJe tathA zAsanadevatA // 203 // tAmyAmupAsitAbhyo bhagavAn viharan bhuvi / prApat purIM dvAravatIM mokSadvArA~gregUH prabhuH // 204 // 1 kRSThA kRSTvA / 2 viSavaidyavAdinau / 3 chekau-kuzalau / 4 nAzite / 5 rmbhaa-kdlii| 6 tRNam / 7 viSam / 8 ulkAm / * utpatya sNvR0|| 9 prglbhse| 10 AcchAdanam / iti triva sNvR0|| 11 trimukhH| 12 aprguur-apresrH| Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 371 caturthaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / zakrAdyaistatra samavasaraNaM vidadhe'maraiH / SaTkArmukazatottuGgacaityapAdapabhUSitam // 205 // tatra dvAreNa pUrveNa pravizyAnantajijinaH / triH pradakSiNayAmAsa tamuccaizcaityapAdapam // 206 // kRtvA tIrthanamaskAraM pUrvasiMhAsane prabhuH / prA kho nyaSadat tasthau zrIsaMghazca yathAsthiti // 207 // khAminaH pratirUpANi trINi dikSu tisRSvapi / ratnasiMhAsanasthAni vicakrurvyantarAmarAH // 208 // tathA ca samavasRtaM tIrthanAthaM caturdazam / gatvA zazaMsuH puruSottamAyAyuktapUruSAH // 209 // 5 sArdhA dvAdaza rUpyasya koTIstebhyaH pradAya ca / yayau samavasaraNaM balabhadrayuto hariH // 21 // tatra pradakSiNIkRtya tIrthanAthaM praNamya ca / anuzakamupAvikSat sAgrajaH puruSottamaH // 211 // bhUyo natvA jinendraM te devendropendrasIriNaH / bhaktigadgadayA vAcA stotumArebhire tataH // 212 // dehabhAjAM manovittaM viSayaistaskarairiva / tAvadullaGkhyate yAvanaM tvameSAmadhIzvaraH // 213 // presarpatkopatimiraM dRzo'ndhakaraNaM nRNAm / dUrAdapasaratyeva tvadarzanasudhAJjanAt // 214 // 10 mAnena bhUtenevAttAstAvadajJAH zarIriNaH / yAvad bhavadvaco matra iva tairna hi zuzruve // 215 // tvatprasAdAt truTanmAyonigaDAnAM zarIriNAm / saMprAptArjavayAnAnAM muktirna hi daivIyasI // 216 // yathA yathA dehabhAjo nirIhAstvAmupAsate / citraM tathA tathA teSAmasyutkRSTaphalapradaH // 217 // saMsArasarito rAga-dveSau dve zrotasI iva / taddvIpa iva mAdhyasthye sthIyate tava zAsanAt // 218 // dehinAM nirvRtidvArapravezotsukacetasAm / mohAndhakAradIpatvaM tvaM dhArayasi nAparaH // 219 // 15 viSayaH kaSAyarAgadveSamohairanirjitAH / bhUyAsa tvatprasAdena prasIda paramezvara ! // 220 // stutvaivaM kRtamauneSu zakamadhvarisIriSu / anantanAtho bhagavAn vidadhe dezanAmiti // 221 // aMtatvaviduro janturamArgajJa ivAdhvagaH / asin saMsArakAntAre bambhramIti duruttare // 222 // jIvAjIvAvAzravazca saMvaro nirjarA tathA / bandho mokSazceti sapta tattvAnyAhurmanISiNaH // 223 // tatra jIvA dvidhA jJeyA muktasaMsAribhedataH / anAdinidhanAH sarve jJAna-dazenalakSaNAH // 224 // muktA ekakhabhAvAH syurjanmAdikkezavarjitAH / anantadarzanajJAnavIryAnandamayAzca te // 225 // saMsAriNo dvidhA jIvAH sthAvara-trasabhedataH / dvitaye'pi dvidhA paryAptA-'paryAptavizeSataH // 226 // paryAptayastu paDimAH paryAptatvanibandhanam / AhAro vapurrakSANi prANo bhASA mano'pi ca // 227 // syurekAkSa-vikalAkSa-paJcAkSANAM zarIriNAma / catasraH paJca SaT cApi paryAptayo yathAkramam // 228 // ekAkSAH sthAvarA bhUmyaptejovAyumahIruhaH / teSAM tu pUrve catvAraH syuH sUkSmA bAdarA api // 229 // 25 pratyekAH sAdhAraNAzca dviprakArA mahIruhaH / tena pUrve bAdarAH syuruttare sUkSma-bAdarAH // 230 // asA dvitricatuHpaJcendriyatvena caturvidhAH / tatra paJcendriyA dvedhA saMjJino'saMjJino'pi ca // 231 // zikSopadezAlApAna ye jAnate te'tra saMjJinaH / saMpravRttamanaHprANAstebhyo'nye syurasaMjJinaH // 232 // sparzanaM rasanaM ghrANaM cakSuH zrotramitIndriyam / tasya sparzo raso gandho rUpaM zabdazca gocaraH // 233 // *kho niSasAdAtha zrI sNbR0|| sthiteH| kaa0|| Ayukta:-sacivaH / na tvaM teSA' saMvR0 kaa0|| cakSu. pastimiramiva krodhAndharaNo ma saMcAra nigaDa-bandhaH, 'beDI' bhaassaayaam| 3 atire| teSa phalapradaH' iti vibhAge tvamiti shessH| 5 prvaahau| 6 atttvjnyH| 7 sthAvarAH saashceti| 8 indriyaanni| 9ekendriyANAM patanA, vikalendriyANAM patra, paJjendriyANAM pada paryAptayaH kramazaH hH| tatra tu saMbR. kaa0|| 1. pratyekA bAdarA eva / saadhaarnnaaH| 12 pratimanto mana:-prANA yeSAM te| 13 viSayaH / 20 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [caturtha parva dvIndriyAH kRmayaH zaGkhA gaNDUpadA jalaukasaH / kapardAH zuktikAdyAzca vividhAH kRmayo matAH // 234 // yukA-mankuNa-matkoTa-likSAdyAstrIndriyA matAH / pataGga-makSikA-bhRGga-daMzAdyAzcaturindriyAH // 235 // tiryagyonibhavAH zeSA jala-sthala-khacAriNaH / nArakA mAnavA devAH sarve pazcendriyA matAH // 236 // mano-bhASA-kAyabalatrayamindriyapazcakam / AyurucchAsaniHzvAsamiti prANA daza smRtAH // 237 // sarvajIveSu dehAyurucchAsA indriyANi ca / vikalAsaMjJinAM bhASA pUrNAnAM saMjJinAM manaH // 238 // upapAda(ta)bhavA deva-nArakA garbhajAH punaH / jarAyuHpotANDabhavAH zeSAH saMmUrchanodbhavAH // 239 // saMmUrchino nArakAzca jIvAH pApA napuMsakAH / devAH strI-puMsavedAH syurvedatrayajuSaH pare // 240 // sarve jIvA vyavahAryavyavahAritayA dvidhA / sUkSmanigoTA evAntyAstebhyo'nye vyavahAriNaH // 241 // sacittaH saMvRtaH zItastadainyo mizrito'pi vA / vibhedairAntaraibhinno navadhA yoniraGginAm // 242 // pratyekaM sapta lakSAzca pRthvI-cAryagni-vAyuSu / pratyekAnantakAyeSu kramAd daza caturdaza // 243 // SaT punarvikalAkSeSu manuSyeSu caturdaza / syuzcatasrazcatasrazca zvadhi-tiryak-sureSu tu // 244 // evaM lakSANi yonInAmazItizcaturuttarI / kevalajJAnadRSTAni sarveSAmapi janminAm // 245 // ekAkSA bAdarAH sUkSmAH paJcAkSAH saMjyasaMjJinaH / syuddhi-tri-caturakSAzca paryAptA itare'pi ca // 246 // etAni jIvasthAnAni mayoktAni caturdaza / mArgaNA api tAvatyo jJeyAstA nAmato yathA // 247 // gtiindriy-kaay-yog-ved-jnyaan-kudhaadyH| saMyamA-''hAra-dRg-lezyA-bhavya-samyaktva-saMjJinaH // 248 // mithyAdRSTiH sAsvAdana-samyamithyAdRzAvapi / aviratasamyagdRSTiviratAvirato'pi ca // 249 // pramattazcApramattazca nivRttibAdarastataH / anivRttibAdarazcAtha sUkSmasaMparAyakaH // 250 // tataH prazAntamohazca kSINamohazca yogavAn / ayogavAniti guNasthAnAni syuzcaturdaza // 251 // mithyAdRSTirbhavenmithyAdarzanasyodaye sati / guNasthAnatvametasya bhadrakatvAdyapekSayA // 252 // mithyAtvasyAnudaye'nantAnubandhyudaye sati / sAsvAdanasamyagdRSTiH syAdutkarSAt SaDAvalIH // 253 // samyaktvamithyAtvayogAnmuhUrta mizradarzanaH / aviratasamyagdRSTirapratyAkhyAnakodaye // 254 // viratAviratastu syAt pratyAkhyAnodaye sati / pramattasaMyataH prAptasaMyamo yaH pramAdyati // 255 // so'pramattasaMyato yaH saMyamI na pramAdyati / ubhAvapi parAvRttyA syAtAmAntarmuhartikau / / 256 // karmaNAM sthitighAtAdInapUrvAn kurute yataH / tasmAdapUrvakaraNaH kSepakaH zaimakazca saH // 257 / / 25 yadAdarakapAyANAM praviSTAnAmimaM mithaH / pariNAmA nivartante nivRttibAdaro'pi saH // 258 // pariNAmA nivartante mitho yatra na yatnataH / anivRttibAdaraH syAt kSapakaH zamakazca saH // 259 // 3 bhUmyantargatajantuvizeSAH, 'gaMDoLAM' bhASAyAm / 2 yukA-matkuNa-marakoTa-likSAdyAH-bhASAyAm-'jU', 'mAMkaDa', 'bagaI', 'lIkha' / 3 yathA dvIndriyANAM kAyA''yurucchAsAH sparzana-rasanendriyadvayaM bhASA ceti SaT prANAstathaiva trIndriyANAM caturindriyANAmasaMjJipaJcendriyANAM ca kramAt svasvendriyavRkhyA saptASTau nava ca prANAH saMjJinAM tu manaHsahitA dazeti tAtparyam / 4 ye jIvA jarAyuHpotANDabhavAste garbhajAH kthynte| 5 garbhajAH praanninH| 6 ye suukssbhnigodaaste'vyvhaarinnH| 7 sacisAdanyo'cittaH, saMvRtavivRtAdamyo vivRtaH, zItAdanya uSNaH / 8 sacittAcittaH, saMvRta vivRtaH zItoSNa ityrthH| * degkSANi pRdeg sNbR0|| 9 pratyekavanaspatikAyeSu dazalakSA, anantakAyeSu-sAdhAraNavanaspatikAyeSu cturdshlkssaaH| 10 nAraka-tiryak-deveSu / iraa| sarvajJopazamuktAni sa0 sNvR0|| 1 bAdarekendriyAH sUkSmaikendriyAH, saMjJipaJcendriyAH, asaMjJipaJcendriyAH, dvIndriyAH, zrIndriyAH, caturindriyAzceti sapta paryAptAstathaivAparyAptAzceti caturdaza jIvasthAnAni / ni jinoktA sNvR0| 12 caturvaza / dAdayaH saMbR0 kaa0|| 13 krodhAdayaH kssaayaaH| 14 samyagamithyAg ityasya mizraguNasthAnamityapi nAmAntaram / 15 dezavirAMtaguNasthAnam / 16 apUrvakaraNaguNasthAnamityayasya nAmAntaram / 17 upazAntamohaH iti nAmnA prsiddhiH| 18 sayogikevalI, 19 ksspkshrennikH| 20 upazamazreNikaH / 21 imamapUrvakaraNaM praviSTAnAM sAdhUnAM yadyasmAda bAdarakaSAyANAM krodhAdInAM pariNAmA nivartante'taH sa nivRttibAdaro'pi kathyate / Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 373 lobhAbhidhaH saMparAyaH sUkSmakiTTIkRto yataH / sa sUkSmasaMparAyaH syAt kSapakaH zamako'pi ca // 260 // athopazAntamohaH syAnmohasyomazame sati / mohasya tu kSaye jAte kSINamohaM pracakSate // 261 // sayogikevalI ghAtikSayAdutpanna kevalaH / yogAnAM ca kSaye jAte sa evAyogikevalI // 262 // iti jiivtttvm|| __ ajIvAH syurdharmAdharmavihAyaHkAlapudgalAH / jIvena saha pazcApi dravyANyete niveditAH // 263 // tatra kAlaM vinA sarve prdeshprcyaatmkaaH| vinA jIvamacidrUpA akArazca te matAH // 264 // 5 kAlaM vinA'stikAyAH syuramUrtAH pudgalaM vinA / utpAda-vigama-dhrauvyAtmAnaH sarve'pi te punH||265 // pudgalAH syuH sparza-rasa-gandha-varNasvarUpiNaH / te'NuskandhatayA dvedhA tatrAbaddhAH kilANavaH // 266 / / baddhAH skndhaabndh-shbd-saukssmy-sthaulyaakRtispRshH|andhkaaraa-''tpodyotbhedcchaayaatmkaa api // 267 // karma-kAya-mano-bhASA-ceSTitocchAsadAyinaH / sukhaduHkha-jIvitavya-mRtyUpagrahakAriNaH // 268 // pratyekamekadravyANi dharmAdharmoM nabho'pi ca / amUrtAni niSkriyANi sthirANyapi ca sarvadA // 269 // 10 ekajIvaparimANasaMkhyAtItapradezakau / lokAkAzamabhivyApya dharmAdharmoM vyavasthitau / / 270 // svayaM gantuM pravRtteSu jIvAjIveSu sarvataH / sahakArI bhaved dharmaH pAnIyamiva yAdasAm // 271 // jIvAnAM pudgalAnAM ca prapannAnAM svayaM sthitim / adharmaH sahakAryeSa yathA chAyA'dhdhayAyinAm // 272 // sarvagaM svapratiSThaM syAdAkAzamavakAzadam / lokAloko sthitaM vyApya tadanantapradezabhAk // 273 // lokAkAzapradezasthA bhinnAH kAlANavastu ye / bhAvAnAM parivartAya mukhyakAlaH sa ucyate // 274 // 15 jyotiHzAstre yasya mAnamucyate samayAdikam / sa vyAvahArikaH kAlaH kAlavedibhirAmataH // 275 // navajIrNAdirUpeNa yadamI bhuvanodare / padArthAH parivartante tat kAlasyaiva ceSTitam // 276 // vartamAnA atItatvaM bhAvino vartamAnatAm / padArthAH pratipadyante kAlakrIDAviDambitAH // 277 // iti ajIvatattvam // mano-vacana-kAyAnAM yat syAt karma sa AzravaH / zubhaH zubhasya hetuH svAdazubhastvazubhasya saH // 278 // 20 iti Azravatattvam // sarveSAmAzravANAM yo rodhahetuH sa saMvaraH / karmaNAM bhavahetUnAM jairaNAdiha nirjarA // 279 // iti saMvara-nirjare tattve // sakapAyatayA jIvaH karmayogyAMstu pudgalAn / yadAdatte sa bandhaH syAJjIvAsAtavyakAraNam // 280 // prakRti-sthityanubhAva-pradezA vidhayo'sya tu / prakRtistu svabhAvaH syAjjJAnAvRttyAdiraSTadhA // 281 // 25 jJAna-dRSTyAvRtI vedyaM mohanIyAyuSI api / nAma-gotrAntarAyAzca mUlaprakRtayo matAH // 282 // niSkarSotkarSataH kAlaniyamaH karmaNAM sthitiH / anubhAvo vipAkaH syAt pradezoM'zaprakalpanam // 283 // mithyAdRSTiraviratipramAdau ca krudhAdayaH / yogena saha paJcaite vijJeyA bandhahetavaH // 284 // iti bandhatatvam // *saMvR0.kA. Adarzayo styetat padadvayam // 1 vihaapH-aakaashaastikaayH| 2 pradezasamUharUpAH / 3 jJAnAvaraNIyAdi krm| 1dezikau / sNbR0|| degyAdhiyA sNbR0|| saMbR. kA. AdarzayoH 'iti' padaM nAsti // | degsya ca / sNv0|| saMvR0 kA. AdarzayoH 'iti Azravatatvam' ityasya sthAne 'AzravaH' iti padam // 4kSayAt / saMvR0 kA AdarzayoH 'iti saMvara-nirjare tatve' ityasya sthAne 'saMvaranirjare' iti padam // 5 asya bandhasya catvAraH prakArAH-prakRtiH, sthitiH, anubhAvaH, pradezazceti / 6 jnyaanaavrnnaadiH| 7 jJAnAvaraNam , darzanAvaraNaM c| 8 jaghanyataH utkRSTatazca karmaNAM kAlaniyamaH sA sthitiH| nikssemu0|| 9 karmaNAM vipAko'nubhAvaH / **RdAdayaH saMvR0 kaa0||tt saMbR0 kA. AdarzayoH 'iti' padaM nAsti / triSaSTi. 48 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM caturtha parva amAve hetUnAM ghAtikarmakSayodbhave / kevale sati mokSaH syAccheSANAM karmaNAM Iye / / 285 // surA-'sura-narendrANAM yat sukhaM bhuvanatraye / sa syAdanantabhAgo'pi na mokSasukhasaMpadaH // 286 // iti mokSatatvam / / evaM tavAni jAnAno jano jagati jAtucit / na nimajati saMsAre vAridhAviva tArakaH // 287 / / evaM dezanayA bhartuH prAjyAH paryavrajaJjanAH / bheje haristu samyaktvaM zrAvakatvaM ca suprabhaH // 288 // dhyAsIvAdipauruSyAM dezenAto jagatpatiH / yazAstatpAdapIThastho gaNabhRd dezanAM vyadhAt // 289 // tatrApyavaspaurubhyAM dezanAvirate sati / natvA prabhuM yayuH svaukaH zakropendrabalAdayaH // 290 // tataH sthAnAt prabhurapi grAmA-''kara-purAdiSu / prabodhayan bhavyajantUn vijahAra vasundharAm // 291 // SaSTiH SaTa ca sahasrANi zramaNAnAM mahAtmanAma / tathA caturdazapUrvabhUtAM nava zatAni ca // 292 // canaHsahastrI trizatI cAvadhijJAnazAlinAma / manaHparyayiNAM paJca catvAriMzacchatAni ca // 293 // tathA pazca sahasrANi kevalajJAnadhAriNAma / jAtavaikriyalabdhInAM sahastrANyaSTayoginAma // 294 // trisahasrI zate dve ca vAdalabdhimatAM punaH / AryikANAM sahasrANi dvApaSTivItapApmanAm // 295 // zrAvakANAM punarlakSadvayaM SaSTiH zatAni ca / zrAvikANAM caturlakSI caturdazasaharuyapi // 296 // vyabdonAnyabdalakSANi sapta sArdhAni kevalAt / mahIM viharamANasya parivAro'bhavat prabhoH // 297 // khaM mokSakAlaM jJAtvA tu saMmetAdimamAt prabhuH / sAdhusaptasaharuyA ca sahAnazanamAdade // 298 // mAsAnte caitravizadapaJcamyAM pauSNage vidhau / samaM tairmunibhirmokSaM prapede'nantajit prabhuH // 299 / / svAminaH khAmiziSyANAM teSAM cAbhyetya vAsavAH / sAmarAzcakrire tatra nirvANamahimotsavam // 30 // kaumAre sapta lakSANi sArdhAni zaradAmatha / pRthivIpAlane varSalakSANi daza pazca ca // 301 / / ardhASTamAvarSalakSAH pravrajyAparipAlane / iti triMzadvarSalakSANyanantajita AyuSi // 302 // 20 vimalakhAminirvANAdanantasvAminivRtiH / vyatikrAnteSu navasu vArirAziSvajAyata // 303 // sa triMzadvarSalakSAyurviSNuratyugrakarmabhiH / tamaHprabhAkhyAmagamat SaSThI narakamedinIm // 304 // kaumAre'ndasaptazatI maNDalitve trayodaza / varSazatAnyathAzItirvarSANi kakubhAM jaye // 305 // rAjye'ndAnAmathaikonatriMzallakSI sahasrakAH / navatiH sapta ca navazatI viMzatirasya tu // 306 // suprabhaH paJcapaJcAzadvarSalakSAyurucakaiH / svabhrAturavasAnena duHkhito'sthAciraM bhuvi / / 307 / / so'pyathAnujavipattiviraktyA''ttavrato munimRgAGkuzapAyeM / prApya kevalamanantacatuSkI sthAnamApadapunarbhavarUpam // 308 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi zrIanantasvAmi-puruSottama-suprabha-madhucaritavarNano nAma caturthaH sargaH sNpuurnnH| 15 25 * degaaN jye|mu0|| saMvR. kA. AdarzayoH padadvayaM nAsti // 1 bhvH| nAnte ja0 saM0 kA0 // 2 svasvasthAnam / paryAyi sNvR0|| ||naaN zatAzItirmahAtmanAm / saMbR. kA0 // 3 naSTapApAnAm / 4 vizadaH-zuklaH / 5 saardhstlkssaaH| 6 sAgaropameSu / ** suprabhazcAtha pazcA sNvR0|| 7 mokSarUpaM sthAna praaptH| dhuvarNano mu0|| saMbR0 kA0 Adamyo nAtyetat padam // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma: sarga: ] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / paJcamaH sargaH / zrIdharmanAthacaritram | dharmagaGgA himavataH kutIrthadhvAntabhAkhataH / zrImato dharmanAthasya caraNau zaraNaM zraye // 1 // tasyaiva tIrthanAthasya caritramidamucyate / saMsAra sindhutaraNe setubandhavadayatam // 2 // dhAtakIkhaNDadvIpe prAgvidehe bharatAbhidhe / vijaye bhadrilapuraM nAmnA'sti vipulaM puram // 3 // tasmin dRDharatho nAma mahIparivRDho'bhavat / dorbhyAM dRDhAbhyAM bhrAjiSNurdantAbhyAmiva kuJjaraH // 4 // tejAMsi jase rAjJAM jyotiSAmiva bhAskaraH / taddaNDAnAM bhAjanaM ca so'mbhodhiH saritAmiva // 5 // sa mahatyapi sAmrAjye notsekaM jAtucid dadhau / vivekI tUlataralAM jAnannaidrImapi zriyam || 6 || tadvaiSayikaM saukhyamAzuvannapi so'karot / Aganturiva saMsAravAse nAsthAM manAgapi // 7 // bhogeSUdya vairAgyaH khazarIre'pi niHspRhaH / sa rAjyaM prAjyamapyaujjhaccharIramalalIlayA // 8 // saMsArikamahAduHkharogaikabhiSajastataH / yayau sa rAjA vimalavAhanasyAntikaM guroH // 9 // tasmAdupAdade rucyA vertaneneva durlabham / cAritraratnamamalaM sa nRratna ziromaNiH // 10 // yogasya mAtaramiva samatAmeva dhArayan / parIpahAn sahamAnaH sa tepe dustapaM tapaH // 11 // AcAntaiH zrutagaNDUSaiH puNyaistIrthodakairiva / apAvayat sa AtmAnaM viSayamlecchadUSitam // 12 // adbhaktiprabhRtIni sthAnakAni parAmRzan / sudhIrupArjayAmAsa tIrthakRnnAma karma saH // 13 // kAle ca kRtvA'nazanaM sa vipadya samAhitaH / vimAne vaijayantAkhye maharddhiramaro'bhavat // 14 // 305 itazca jambUdvIpe'sminnasmin varSe ca bhArate / asti ratnapuraM nAma tattadratnAkaraH puram // 15 // pArzvayo relasopAnarazmijAlairmitho yutaiH / setubaddhA ivAbhAnti tatropavanadIrghikAH // 16 // sArhaccaityAni haimAni sAdarzAni pade pade / tatrAkhyAnti gRhANyeva tripumarthI sadodyatAm // 17 // smin marakatairbaddhA zobhate mArgabhUrnizi / pratibimbitanakSatrA muktAsvastikabhAgiva // 18 // tatraukonAgadantAnAM kaNTheSvibhyavadhUjanaiH / hArAH pralambitA yAnti kaNThAbharaNarUpatAm // 19 // zIta mudyAnavApIbhirdharmaM harmya mahAnasaiH / varSA gajamadairvibhrat tatkAlatrayabhAgiva // 20 // tatrAsInnRpatirbhAnurbhAnumAniva tejasA / vairikakSabRhadbhAnurbhAnuccairamalairguNaiH // 21 // parimAtumalambhUSNurmAbhUdapi bRhaspatiH / tAMstAMstaraGgiNInAthataraGgAniva tadguNAn // 22 // ekena tenatakarA nApazyadaparaM patim / bhUriyaM kulajAteva lalanA zIlazAlinI // 23 // zriyaM svabhAvacapalAM saMyamya mu~hadairguNaiH / khadoH stambhe sthirIcakre sa vAraNavadhUmiva // 24 // prauDhapratApa mArtaNDa iva pratyarthibhUbhujAm / saMjahAra sa tejAMsi pradIpAnAmivAbhitaH // 25 // vijetukAmo nRpatInadhyAropayati sma saH / na bhrUlatAmapyalike" kiM punaH kArmuke guNam / / 26 / / 1 kRtIrthamiva dhvAntaM tasmin sUryasadRzasya / * NaM thiye / mu0 // ndhamivAya saMbR0 // 2 vistRtam / 3 mahIpAlaH rAjA duyarthaH / 4 teSAM rAjJAM daNDAnAm / 5 garvam / 6 tulavaccaJcalAm / 7 atithivat / 8 mUlyena / 9 pItaiH zrutANyeva gaNDUSAlukAstaH / 10 samAdhimAn / 11 ratnamayapaGkInAM kiraNairbaddha setukA iva vApyaH zobhante ityarthaH / 12 nAgadantAH dantakAH 'khuMTI' iti bhASAyAm / 13 vairiNa eva kakSAstebhyaH bRhadbhAnurabhiritra, gRhIto hasto'nyatra SaSThAMzabhAgo yasyAH sA / 15 hastinIpakSe rajjubhiH / 16 bhAle / doditAm / saM0 kA0 // bhAn zobhamAnaH / 14 Atto 5 10 15 20 25 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta [ caturtha parva abhavat tasya pAdAbjopAsane'timadhuvratA / kalatraM suvratA nAma lokottarasatIvratA // 27 // kokilAbhiH kalAlApo haMsIbhirgaticAturI / mRgIbhidRSTivikSepaH zikSitAni tato dhruvam // 28 // lajjA sahacarI tasyAH zIlalakSmIH prasAdhikA / kolInyaM kaJcakivaraH sahajo'yaM paricchadaH // 29 // patibhaktiralaGkArastasyAH samuciso'bhavat / alaGkAryamalaGkArajAtaM hArAdi cAparam // 30 // tadA ca vaijayantastho jIvo dRDharathasya saH / prakRSTasukhanimagno nijamAyurapUrayat // 31 // cyutvA tato rAdhazukla saptamyAM puSyage vidhau / suvratAsvAminIkukSau sa jIvaH samavAtarat // 32 // gajaprabhRtikAMstIrthakarajanmAbhisUcakAn / caturdazamahAsvamAMstadA'darzacca suvratA // 33 / / mAghazuklatRtIyAyAM puSye bhe vajralAJchanam / svarNavarNa suvratAdevyasta samaye sutam // 34 // dikkumAryaH SaTpaJcAzadetya bhogaGkarAdayaH / svAminaH svAmimAtuzca sUtikarmANi cakrire // 35 // tatkAlaM pAlakArUDhaH saudharmendra upetya ca / AdAya svAminaM ninye meruparvatamUrdhani // 36 // api pANDakambalAyAM ratnasiMhAsane hriH| AsAnake svAisiMhAsanAropitatIrthakata // 37 // athAcyutaprabhRtibhistripaSTyA vAsavaiH prabhoH / vidhivad vidadhe snAnaM pavitrastIrthavAribhiH // 38 // IzAnAGke nivezyezaM snapayAmAsa vajrabhRt / vilipya pUjayitvA ca stotuM cetyupacakrame // 39 // namastubhyaM paJcadazAyAhate paramezvara ! / paramadhyeyarUpAya paramadhyAyine'pi ca // 40 // devebhyo dAnavebhyo'pi mAn manye garIyasaH / trailokyavandyo yatra tvamudabhUstIrthanAyakaH / / 41 // apAgbharatavarSe'smin mamAdyaivAstu martyatA / mokSasAdhanasAdhIyastvacchiSyatvajighRkSayA // 42 // nArakebhyo nAkasadAM ko bhedaH sukhinAmapi / bhaved yeSAM pramattAnAM na bhavatpAdadarzanam // 43 // vijRmbhitaM tAvadeva ghUkairiva kutIrthikaiH / na yAvat trijagannAtha ! raveriva tavodayaH // 44 // tava varSAmbudasyeva dharmadezanavAriNA / bharatArdhaM sara ivAzeSaM pUriSyate'cirAt // 45 // anantAn dehino muktiM prApayan paramezvara ! / aridezamivo-zastvaM kartA bhavamudvasam // 46 // tvatpAdapadmalInena SaTpadeneva cetasA / bhagavan ! kalpavAse'pi prayAntu mama vAsarAH // 47 // stutveti svAminaM zakro gRhItvezAnavAsavAt / nItvA ca suvratAdevyAH pArzve'muJcad yathAsthiti // 48 // garbhasthe'smin dharmavidhau yanmAturdohado'bhavat / tenAsya dharma ityAkhyAmakArSId bhAnubhUpatiH // 49 // atyagAcchaizavaM svAmI krIDan surakumArakaiH / prApacca yauvanaM pazcacatvAriMzaddhanUnnataH // 50 // 25 cirepsitaM pUrayituM pitroH kautUhalaM prabhuH / bhogyakarmANi bhoktuM ca cakre dAraparigraham // 51 // varSalakSadvaye sAdhe janmato'tigate sati / paryagrahId rAjyabhAraM svAmI pitranurodhataH // 52 // paJcalakSANi varSANAM zazAsa vasudhAM vibhuH / prAptakAlAM tadA dIkSAM cintayAmAsa ca khayam // 53 // tIrthaM pravartaya svAminiti laukAntikaiH prabhuH / vijJapto vArSikaM dAnaM dIkSA'nAdyA mukhaM dadau // 54 // abhiSikto'marairnAgadattAkhyAM zivikAM vibhuH / adhiruhya yayau ramyamudyAnaM vaprakAJcanam // 55 // 80 priyaGgumaJjarIpuJjamattaguJjadalivajam / punnAgotsasaMdarbhavyAkulodyAnapAlikam // 56 // paurAGganAmRjyamAnasvamukhaM ro-reNubhiH / zobhitaM puSpitaiH kundaiH smarAyudhagRhairiva // 57 // 1 madhuvrataM bhramaramatikrAntA bhramarIsadRzItyarthaH / 2 alaGkAraparidhApinI dAsI / 3 zreSThaH knyjkii-antHpuraadhykssH| * degkRSTaM sudeg mu0 // nirmagno saMvR0 kA0 // vAsarat / kA0 // thiGkara kA0 // 4 mokSasAdhane sAdhIyaH zreSThaM tava ziSyatvaM tad grhiitumicchyaa| 5 devAnAm / zanAvA mu0|| 6 zatrudezaM yathA rAjA nirjanaM karoti tathaivAyamapi saMsAramudvasaM nAzaM krissytiityrthH| 7 priyaGgulatAyAH maJjarINAM puje matto'ta evaM guJjamalivajo bhramarasamUho yasiMstat / 8 punAgapuSpANAmalaGkAramathane vyAkulA udyAnapAlastriyo yasiMstat / 20 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 377 lavalIpuSpalavanavyagrArAmikadArakam / mucukundamarandodabindusAtibhUtalam / / 58 // baddhorvIkaM marakatairivonmarucakaM tataH / praviveza tadudyAnaM zizirazrImayaM prabhuH // 59 // // caturbhiH kalApakam // mAghazuklatrayodazyAM puSye bhe cApare'hani / samaM rAjasahasreNa paSTena prAvajat prabhuH // 60 // dvitIye'hni saumanase dharmasiMhanRpaukasi / cakAra paramAnnena pAraNaM paramezvaraH // 61 // 5 divyaM samabhavat tatra vasudhArAdipaJcakam / dharmasiMho vyadhAd ratnapIThaM svAmipadAvanau // 62 // nirapekSaH zarIre'pi samIraNa ivAskhalan / tataH sthAnAta pravavRte mAM vihartuM jagadguruH / / 63 // itazca jambUdvIpe'smin videheSvapareSu ca / rAjA puruSavRSabho'zokAyAmabhavat puri // 64 // sadA viraktaH saMsArAt tAttvikaH sAvisazca saH / paryavrAjIt pAdamUle prjaapaalmhaamuneH||65|| dustapaM sa tapastasvA prApte kAle vipadya ca / aSTAdazasamudrAyuH sahasrAre suro'bhavat // 66 // 10 gateSu tasya devasyAyuSaH poDazavArdhiSu / ihaiva potanapure rAjA vikaTa ityabhUt // 67 // kuJjaraH kuJjareNeva vijigye svabhujaujasA / raNAGgaNe rAjasiMhAbhidhAnena sa bhUbhujA // 68 // parAjayena tenAtha hriyA rAjyaM svasUnave / datvA gatvA cAtibhUleH pAdAnte vratamAdade // 69 // tapaH sa tIvra tepe ca nidAnamiti cAkarot / bhavAntare rAjasiMhocchedAya syAmahaM dhruvam // 70 // itthaM kRtanidAnaH san kAlayogAd vipadya saH / kalpe dvitIya utpede dvayaMrNavAyuH surottamaH // 71 // 15 rAjasiMhanRpaH so'pi ciraM bhrAntvA bhavArNavam / bharatAntaharipure nizumbho'bhUnmahIpatiH // 72 // sa kRSNavarNaH pazcAgracatvAriMzaddhanUnnataH / dazavatsaralakSAyurbhuvyabhUdugrazAsanaH // 73 // apAmbharatavarSAdhu sAdhayitvaikalIlayA / prativiSNuH so'rdhacakrI paJcamaH samajAyata // 74 / / itazcAtraiva bharate nagare'zcapurAbhidhe / zivo nAmAbhavad rAjA zivAnAmekamAspadam // 75 // tasyAbhUtAmu patnyaubhe nAmato vijayAramake / nitAntaM vallabhe mUrtimatyau kIrtizriyAviva // 76 // 20 puruSavRSabhajIvaH sahasrArAdatha cyutaH / catuHsvamAkhyAtabalajanmA''gAd vijayodare // 77 // pUrNe kAle ca vijayAsvAminI suSuve sutam / avadAtaM vapuSmantamiva patyuryazazcayam // 78 // utsavena gariSThena zivo'tha divase zubhe / sudarzanatvAt tasyAkhyAM sudarzana iti vyadhAt // 79 // ito vikaTajIvo'pIzAnakalpAt paricyutaH / saptasvamAkhyAtaviSNujanmAgAdammakodare // 8 // amUta samaye sA'pi tanayaM pUrNalakSaNam / indranIlamaNinIlaM nIlotpalamivApagA // 81 // eSa siMhaH puruSeSu pauruSeNAtizAyinA / tato'sya puruSasiMha ityAkhyAmakaronnRpaH // 82 // dhAtrIjanAlyamAnau krIDantau tau parasparam / nIlapItAmbarau tAlatAADau vRddhimIyatuH // 83 // tau sAkSiNamupAdhyAyaM kRtvA jagRhatuH kalAH / sAvadhAnau khaMnikhAtasaMnidhAnanidhAnavat // 84 // abhUtAM kavacaharau bhrAtarau tau krameNa ca / pratimallAviva dyAvApRthivyozca vyarAjatAm // 85 // parasparaM snehalo tAvazvinAviva sodarau / atyantabhaktau ca piturvyavartetAM padAtivat // 86 // 30 anyadA kasyacid darpabhAjaH paryantabhUpateH / sAdhanAya zivaH praipId divyAstramiva sIriNam // 87 // 1 lavalIpuSpANAM lagane chedane vyAkulA udyAnapAlabAlA yasmiMstat / 2 mucukundapuSpANAM makarandasya jalabindubhirAI bhUtalaM yasya tat / 3 utphullA marucakavRkSA yasmiMstat / 4 tannAmni ngre| * degsAre tA sNbR0|| 5 tattvavettA / + "teca kAle vi. sNbR0|| 6 dvisaagropmaayuH| 7 kalyANAnAm / 8 caturbhiH svagnarAkhyAtaM balabhadrasya janma yena saH / 9 nirmalam / mhtaa| 10 suSTha darzanaM yasya tasya bhAvastattvaM tasmAt / degvo'pi dvitIyAt kalpatazyutaH mu0||11 nadI / antau ca pa sN.||ddo tAvavardhatAm / sNvR0||12 yathA svena nikhAtaM samIpasthaM nidhAnaM gRhNAti tdvt| 25 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 5 10 15 20 25 kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha varSa snehAt puruSasiMho'pi taM prayANAni kAnicit / anvagAt premabandho hi vajralepAnuhArakaH // 88 // kathaJcid balabhadreNa pratyAdiSTo'nuyAnataH / tatraivAsthAddhariH kaSTaM yUthabhraSTa iva dvipaH // 89 // vinodairvividhaistatra duHkhaM bhrAtRviyogajam / sa yAvat kSapayaMstasthau tAvadAgAt pituH pumAn // 90 // tenArpitaM piturlekhaM mUrdhanyAdhatta mAdhavaH / zIghramAgaccha vatseti tatraikSiSTAkSarANyapi // 91 // saMbhrAntastamityUce kaccit kuzalamambaiyoH / kuzalaM tAtapAdAnAM zIghrAhvAnaM ca kiM mama 1 // 92 // puruSo'pyabravIdevamaGge dAhajvaro mahAn / utpanno'stIti devastvAM samAhvayati satvaram // 93 // piturdAhajvarodantAghrAtAt saptacchadAdiva / vidhuraH prAsthita harirduHkhaM nAtaH paraM satAm // 94 // pede ca dvitIye' nagarIM svAM janArdanaH / tAdRgduHkhaM hi jAtyAnAM davAgnIyeta vartmani // 95 // yojyamAnaiH khaNDyamAnaiH kvathyamAnairanekazaH / vartyamAnaizca vividhairaupadhairvyagrakiGkaram / / 96 // rasavIryavipAkajJairauSadhAnAM balAbalam | vicArayadbhizcaturairvaidyavayairadhiSThitam // 97 // AtmarakSai rakSyamANatumulaM karasaMjJayA / dvAHsthairbhUsaMjJayA dUre sthApyamAnaM bhiSagjanam // 98 // jvarArtenAzritaM pitrA pravizya sadanaM hariH / Aharanniva tadduHkhamabhRt tadduHkhaduHkhitaH // 99 // // caturbhiH kalApakam // prANamacca pituH pAdau pANibhyAM saMspRzan hariH / bASpAyamANairnayanaiH strapayanniva bhaktitaH // 100 // zivaH sutakarasparzAd bADhamAzvasiti sma ca / iSTasya darzanenApi zaM syAt sparzena kiM punaH 1 // 101 // bhUyo bhUyo'pi zivarAT saMspRzan pANinA sutam / romAJca madhikaM dadhe zaityamAsAdayanniva / / 102 // zivarAjo'pyuvAcaivaM kathaM kSAmatarodaraH / zuSkAdharadalaca tvamupadAvamiva drumaH // 103 // 30 atha viSNoH pumAnUce deva ! devasya dAruNAm / zrutvA dazAmimAM sadyastvAM draSTumacaddhariH // 104 // dvAbhyAM dinAbhyAM cAtrAgAda bhuJjAno'pivan payaH / tvatpAdAn saMsmaran bhaktyA smRtavindhya iva dvipaH // 105 AkarNya tacca dviguNaM duHkhabhAgAdizacchivaH / gaNDe pikavaccakre kimanarthAntaraM tvayA / // 106 // gatvA saparivAro'pi bhojanAvasaraM kuru / sarvArthasAdhakaH kAyazcalatyeSa hi bhojanAt // 107 // evaM pitrA samAdiSTo bhUyo bhUyo'pi sAgraham / saduHkho bubhuje kiJcid viSNuH samadadantivat // 108 // zrIkhaNDamapyanAdAyAvasAnazvAnyavAsasI / nATayannatiduHkhenAvata te nakulasthitam // 109 // bhuktamAtro nijAvAsAt pAdacArI janArdanaH / piturjagAma sadanaM dInAzeSaparicchadaH // 110 // yugmam // tatra ca pravizan viSNurjananI dvAHsthayaikayA / agrebhUtvA sakaruNaM vyajJapIdamudaizriyA // 111 // kumAra ! paritrAyasva paritrAyasva nanvasau / jIvatyapi mahArAje devIdaM durvyavasyati // 112 // tadAkarNya vaco viSNuH saMbhrAnto mAturAlayam / jagAma vIkSAJcakre ca mAtaraM bruvatImiti // 113 // patiprasAdAdudbhUtA ye prAjyA ratnarAzayaH / anantaM kAJcanaM yacca ye vA rajatasaMcayAH // 114 // muktAmayA vajramayA jAtyaratnamayAca ye / saMmizrA ye ca nepathyasamudradAyAH sahasrazaH / / 115 / / yaccAnyat kozasarvasvaM saptakSetryAM tadarpyatAm / mahApathaprasthitAnAM pAtheyaM hIdamAdimam // 116 // etyurvipattau vaidhavyasahA'smi na manAgapi / ahaM tadagre yAsyAmItyanalaH sajyatAM drutam // 117 // 1 vajralepasadRzaH / 2 niSiddhaH / 3 mAtroH / 4 kulInAnAm / * 'mAnabhideg kA0 / 'mAnAntiSajanam / saM0 // + kA Adarza nAsti padadvayam / 5 sukham / 6 atizayena kRzamudaraM yasya saH / 7 dAvAnalasamIpe / 1 bhAgadi' saM0 // 8 sphoTakasyopari sphoTakavat / 6 pika iva cakre saM0 // // paNuH sagadgadaM vadan / saM0 // 9 madasahito gajo yathA saduHkhaM svalpaM bhuGkte tadvat / 10 candanam / 11 avata sthAne nakulasthititrat / ** dayA / vyavatItyarthaH / 13 maraNe / saMvR0 kA0 // 12 ayogyaM Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 379 iti bruvANAM jananI jananI duHkhasaMpadaH / upetya natvA ca hariyA'harad gadgadAGkaram // 118 // mAtarmAtastvamapi mAM mandabhAgyaM kimujjhasi / aho ! viruddhaM me daivaM devyaivaM yat pracakrame // 119 // ammAdevyapyuvAcaivaM tajjJaiH samyak parIkSitaH / tvattAtasyopasthito'yaM rogaH prANaharo hare! // 120 // nAlaM kSaNamapi zrotuM vidhavetyakSarANyaham / kausumbhadhAriNI yAsyAmyagratastvatpitustataH // 121 // kRtArtha me'bhavajanma patyA zivamahIbhujA / putra ! tvayA ca putreNa paJcamenArdhacakriNA // 122 // 5 patyurvipattau yAsyanti matprANAH svayameva hi / tyakSyAmi tAn pravizyAnau mA bhUnme hInasattvatA // 123 // tatkSatriyakulAcAramAcarantyA mamAdhunA / mA sa bhUrantarAyastvaM vatsa! vAtsalyato'pi hi // 124 // samaM sudarzanena tvaM putra ! nanda maMmAziSA / patyuragre prayAmyeSA kRSNavatmaikavarmanA // 125 // antimA prArthanAM te'dya kumArainAM karomyaham / niSedhakaM vidheraisya tvayA vAcyaM na kizcana // 126 // evamuktvA tu sA svAmivipacchravaNakAtarA / paralokapuradvAraM praveSTamanalaM yayau // 127 // 10 duHkhAnuvandhibhirduHkhaiH zlathAGgo vIvadhairiva / same'pi praskhalatpAdaH pituH pArzva yayau hriH||128 // smaran khAM mAtaraM pazyaMstathA pitaramAturam / pratIkArAsaho viSNuH klIbamAnyapatad bhuvi // 129 // rAjA dAhajvarArto'pi babhASe dhairyamAzrayan / kimetad vatsa! kAtayaM svakulAnucitaM tava // 130 // iyaM hi tvadbhujAdhArA vatsa ! devI vasuMdharA / adhairyAnipatanasyAM kathaM nAma na lajase // 131 // tvayyuccaiH puruSasiMha ityAkhyAkAriNo mama / ajJAnakAritAM mA dAstvamevaM dhairyamutsRjan // 132 // 15 evaM zAGgiNamAzvAsya zivarAjaH shivaashyH| kAladharma yayau sAyaM kaH kAlaM jetumIzvaraH // 133 // zrutvA ca mUJchito viSNuH papAta dharaNItale / mahAdrumo vAtyayeva vAteneva ca vAtakI // 134 // atha siktaH payaskumbhailabdhasaMjJo jnaardnH| hA tAta! tAta! tAteti krandabuttiSThati sma ca // 135 // na kiM saMtapyate te'GgaM guNaH kasyauSadhasya vA / pratyayaH kasya vaidyasya sukha nidrA'thavA'dya kim // 136 // hi tAta! prasAdaM me kRtveti snehamohitaH / pralalApa kSaNaM viSNurvilalApa ca tatkSaNam // 137 // 20 zAbhRid dhairyamAdAya gotravRddhaiH prabodhitaH / agnau pitraGgasaMskAraM cakArAgurucandanaiH // 138 // vidhAya ca nivApAdi svaparSadi niSadya ca / balAya prAhiNollekhaM pitRvyApattisUcakam // 139 // taM prAntabhUpatiM dRptaM sAdhayitvA balo'pi hi / duHkhArtastena lekhena tvaramANaH samAyayau // 140 // anyo'nyakaNThalagnau tau muktakaNThaprarodinau / baladeva-vAsudevo rodayAmAsatuH sabhAm // 141 // bodhyamAnAvAptajanaiH kathaJcid dhairyamApatuH / jahatuzca pituH snehaM mandaM mandamubhAvapi // 142 // 25 tiSThantau vicarantau ca jalpantau maunasaMsthitau / dRzorivAne pitaraM tau dhyeyavadapazyatAm // 143 // tAvevaM yAvadAsAte pitRzokasamAkulau / tAvadAgAt tatra dUto nizumbhasyArdhacakriNaH // 144 // dvAHsthena kathitaH pUrva pravizya ca tadAjJayA / baladeva-vAsudevau sa natvaivamabhASata // 145 // zrutvA lokAcchivarAjaM dharmarAjapathasthitam / dadhAra zokamastokaM nizumbhaH suprabhuH sa vaH // 146 // yuSmapituH saran bhakti sa kRtajJaziromaNiH / yuSmatpArzve prAhiNonmAmupadizyeti bA~cikam // 147 // 30 adyApi hi yuvAM bAlau dviSAM paribhavAspadam / padaM ca yuvayoH pitryaM mahadetanmayA'rpitam // 148 // kumArau mAmupetyeha tiSThataM nirupadravauM / nadImadhyasthitAnAM hi kiM karoti davAnalaH // 149 // 1 janayitrIm / * degkssrH| saMbR0 kaa0| 2 vaidyairityrthH| jmdaashi| mu0|| 3 kRSNavarmA vahiH / 4 maraNasya / 5 bhaaraiH| 6 samapradeze'pi / 7 rogapIDitam / 8 rogopAyAsamarthaH / 9 bhIrutvam / deglaM yAtu mu.|| 10 jhanjhAvAteneva / 11 vAtarogI pumAn / duHkhitaste mu0|| 12 ucaiHvaram / mauninAvapi kaa0|| 13 yamarAjamArgasthitaM sutmityrthH| 14 saMdezam / Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [caturtha parva laghIyAMsau garIyAMsau vidhAtavyau mayA yuvAm / ciraM kRtAyA vAM pitrA bhaktarAnRNyamicchatA // 150 // ityuktayostayoH krodho'bhUcchokazca nyavartata / rasAntareNa hi raso vAdhyate balavAnapi // 151 // dhruvamunnamayannekAM kizcit sAcIkRtAlikaH / athAvabhASe puruSasiMhaH siMha iva krudhA // 152 // ikSvAkukulacandrasya tasya vizvopakAriNaH / asmatpiturastamaye kasko'bhUnna zucAM padam ? // 153 // 5 rAjAno'nye'pi zuzucurnizumbho'pi zuzoca yat / tena paizUnyamasya syAd dadyAcenneti vAcikam // 154 // bAlakasyApi siMhasya ko hi dezaM prayacchati / pravardhayati taM ko vA kutastasya parAbhavaH // 155 // idAnImAvayorevaM sa jalpana kiM na laJjate / AptatvavyAjato'smAkaM nyakArI sa dviSan khalu // 156 / / so'stu mitramamitro vodAsIno vA tava prabhuH / nirapekSA vayaM tasya dorapekSaiva doSmatAm // 157 // dUto'pyUce pitRtulyamamitrIkurvato'dya tam / suvyaktaM bAlakatvaM te zaive! shivmnicchtH|| 158 // 10 tvamadyApyanabhijJo'si rAjanIteH kumAraka ! / utpAdayasyariM tat taM kukSimAmRjya zUlavat // 159 // tvaduktaM svAmine naitad vakSye tat kuru madvacaH / tvatprasAdAt kSemamastu ciraM te saha bandhunA // 160 / / anyathA tu dviSan bhAvI sa eva na cirAt tava / tasmin ruSTe tAnte ca jIvitasyApi sNshyH||161|| evaM taduktyA'bhyadhikamudyatkrodho'bhyadhAddhariH / tvameva dUta ! dUto'si nirapekSaH svajIvite // 162 // dUtAnAM vAkprapaJcaikacchekAnAM tvAdRzAM girA / nirviSaH pheTayevAhiH se bheSayati pArthivAn // 163 // 15 gaccha mA'sadvaco gopyaM zaMsa khasvAmine'khilam / zatrurbhAvIti so'smAbhirvadhyaMkoTau kRto'stylm||164|| evamuktaH sasaMrambhamutthAya rabhasena saH / dUto gatvA nizumbhAya sarvamAkhyad yathAtatham // 165 // tadAkarNya vacaH kruddho nizumbho'rinizumbhanaH / senAbhizchAdayannurvI pratasthe'zvapuraM prati // 166 // nizumbhaM prasthitaM zrutvA viSNunA'pyarijiSNunA / sadyaH sarvAbhisAreNa pratasthe sAgrajanmanA / / 167 // nizumbha-puruSasiMhau mithaH pramathanodyatau / saMgacchete smArdhamArge mattAviva vanadvipau // 168 // 20 yudhyante sa dvayoH sainyAH kSobhayanto'pi rodasI / kSveDI-kArmukaTaGkAra-karAsphAlanazabditaiH // 169 // ajaniSTa kSaNenApi kSayakAla iva kSayaH / akSauhiNyorubhayorapyAtmarakSAnapekSayoH // 170 // anvIyamAno halinA pavaneneva pAvakaH / pAJcajanyamapUriSTa zArGgadhanvA rathasthitaH // 171 // mahatA tanninAdena parasainyAni sarvataH / patankulizanirdoSeNeva ghoreNa cukSubhuH // 172 // tiSTha tiSTha a~TammanyetyuccakairAkSipannatha / rathI pratihariyoddhamupatasthe hariM prati // 173 // 25 AsphAlayAmAsatustau hari-pratiharI dhanuH / kopAnamannijanijabhrakuTIbhaGgabhISaNam // 174 // avarSatAmubhau bANairdhArAsArivAmbudau / siMhanAdevAsayantau mRgIriva nabhazcarIH // 175 // nirantaraM nipatitairvizirkhaprakaraistayoH / vabhAra raNabhUrvetracchannavAridhivibhramam // 176 // karamuktairyatramuktairmuktAmuktairathAparaiH / AyudhairyuyudhAte to yuddhAmbhodhitimiGgilau // 177 // balajvAlAlijihvAlaM karAlaM tIkSNadhArayA / vajrIva vajraM samAra nizumbhazcakramuccakaiH // 178 // 30 smRtamAtropasthitaM tadaGgalyA bhramayan divi / sA~vaSTambho'bhyadhattaivaM nizumbhaH kSobhaNaM vacaH // 179 / / * kopo'bhUdeg saMvR0 kA // 1 vkriikRtbhaalH| stisama' saMvR. // 2 yadi sa IzaM vAcikaM na dadyAt tI sya zuco jJApakaM syAt tattu nAstIti bhAvaH / ti / taM pravardhayate ko hi ku / sNbR0|| 3 tiraskartA / 4 bhujaapekssaa| 5 he shivputr!| degka! tenotpAdayase'riM taM sNbR0|| 6 madvacanAnusaraNarUpAt tvatprasAdAdityarthaH / 7 yamarUpe / 8 chekshcturH| 9 phnnyaa| sa hi bheSayate nRpAn / sNvR0|| 10 vadhyagaNanAyAm / 11kSveDA siNhshbdH| 12 agniH / 11 kulizaM vajram / 14 AramAnaM bhaTaM mnymaanH| 15 vidyaadhriiH| 16 baannsmuuhaiH| 17 yuddhameva samudrastasistiminilo matsya vishessau| 18 sagarvaH / Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 381 anukampyo'si bAlo'si kA lajjA te'psrptH| tadgaccha mAM vA sevasva kiM te zvA'pi na mantrakRt ? // 180 // cakreNAnena muktena dArayAmi girInapi / tavAbhinavakUSmANDakomalasya tu kA kathA ? // 181 // Uce puruSasiMho'tha tavetyUrjitagarjitam / ojazcakrasya ca prekSyamanyAstraiH kiM kRtaM tvayA ? // 182 // zaikradhanveva meghena tvayA cakramidaM dhRtam / kiM me kariSyate mUDha ! muzca pazyAmyamoghatAm // 183 // evaM puruSasiMhena bhASitaH paruSAkSaram / sarvojasA'mucaccakraM nizumbho nizuzumbhiSuH // 184 // 5 harerurasi tumbAgrabhAgenAsphAlya tadrayAt / moghIbabhUva vindhyAdrestaTyAmiva mahAgajaH // 185 // mUrcchayA puNDarIkAkSo mukulAkSo'patat tataH / muMzalAstreNa siSice cAtha gozIrSacandanaiH // 186 // utthAya labdhasaMjJastaccakramAdAya pANinA / mA tiSTha gaccha gaccheti nizumbhaM pratyabhASata // 187 // muzca muzceti vadato nizumbhasya zirastataH / cakarta tena cakreNArdhacakrI so'tha paJcamaH // 188 // puSpavRSTiharermUrdhni mUrdhanyasya taravinAm / papAta gaganAt sadyo jayazrIhAsasannibhA // 189 // 10 tayaiva yAtrayA viSNurbharatArdhamasAdhayat / sahasradhA hi phalati vyavasAyo mahAtmanAm // 190 // digyAtrAyA nivRtto'tha magadheSvAgato hariH / doSNoddadhe koTizilAM mRtpAtramiva lIlayA // 191 // medinIM chAdayannazvairyayAvazvapuraM hariH / vivezitaH purastrIbhiH kalpitArthaH pade pade // 192 // tatra lAGgalinA'nyaizca rAjabhibhaktirAjibhiH / ardhacakradharatvAbhipeko'kriyata zAGgiNaH // 193 // ___ itazca bhagavAn dharmazchadmastho vatsaradvayam / vihatyAbhyAgamad dIkSopavanaM vaprakAJcanam // 194 // 15 dadhiparNatale tatra dhyAnAntaraMjuSaH prbhoH| puSye me pauSarAkAyAM paSThenAjani kevalam // 195 // divye samavasaraNe dezanAM vidadhe vibhuH / ariSTAdIn gaNabhRtastricatvAriMzataM tathA // 196 // tattIrthabhUH kiMnarAkhyakhyAsyaH kUrmaratho'ruNaH / dakSiNaistu mAtuliGgiMgadAbhRdabhayapradaiH // 197 // vAmaistu nakulapadmAkSamAlAmAlibhirbhujaiH / bhrAjiSNurdharmanAthasya jajJe zAsanadevatA // 198 // tathotpannA ca kandarpA gaurAGgI matsyavAhanA / utpalAGkuzadhAribhyAM dakSiNAbhyAM virAjitA // 199 // 20 domyAM taditarAbhyAM ca padminA'bhayadena ca / prabhoH zAsanadevyAsIt sadA sanidhivartinI // 20 // sevyamAnaH sadA tAbhyAM viharannavanImimAm / aparedhurupAgacchat puramazvapuraM prabhuH // 201 // sadyaH samavasaraNaM cakre zakrAdibhiH suraiH / catvAriMzatpazcadhanvazatoccAzokapAdapama // 202 // tatra pravizya kRtvA ca caityavRkSapradakSiNAm / natvA ca tIrthamadhyAsta pUrvasiMhAsanaM prabhuH // 203 // ratnasiMhAsanasthAni pratibimbAnyatha prbhoH| tAzi vyantarAzcakrustisRSvanyAsu dikSvapi // 204 // 25 yathAsthAnaM pravizyAsthAt saMgho'pi svAmiparSadi / tiryazco madhyavagre'sthustRtIye vAhanAni tu // 205 // upetya zIghraM puruSasiMhAyoyuktapUruSAH / svAminaM samavasRtamAkhyannutphullacakSuSaH // 206 // tebhyo dvAdaza rupyasya koTIH sArdhA vitIrya sH| AgAta samavasaraNaM sudarzanasamanvitaH // 207 // prabhuM pradakSiNIkRtya namaskRtya ca bhaktitaH / sAgrajo'nusahasrAkSamupAvikSadhokSajaH // 208 // bhUyo'pi svAminaM natvA zakrazAGgisudarzanAH / svAmibhaktAyasaMtuSTA iti tuSTuvurunmudaH // 209 // vijayasva jaMgaccakSuzcakorAnandacandramaH! / mithyAtvadhdhAntamArtaNDa ! dharmanAtha! jagatpate ! // 21 // 1 zvA'pi tava vicAradAtA kiM nAsti / * deggarvitam / o0 sNvR0|| 2 indrcaapH| 3 hantumicchuH / 4 viphalIbabhUva 5 muzalamatraM yasya tena baladevena / 6 balavatAm / 7 mRttikApAtram / / 'ramupeyukaH / pu0 sNvR0|| 8 trimukhH| rUyAkSaH kR sNyu.||linggg sNvR0||9 sevakAH / 10 vissnnuH| 11 sairSAH / 12 jagatAM cakSureva cakorastasyAnande candrasamaH / triSaSTi, 49 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturthaM parva ciraM vyahAzchidmastho gatachadmA tathA'pyasi / anantadarzano'pi tvaM darzanAntarabAdhakaH // 211 // tvaddezanApayaHpUraiH paritaH plAvitAtmanAm / ahnAya karmamAlinyamapayAti zarIriNAm // 212 // tathA na meghacchAyAsu tarucchAyAsu nApi vA / yathA zAmyati saMtApaH pAdamUle tava prabho ! // 213 // iha tvadarzanAlokanissandavapuSaH prbho!| pAJcAlikAvadutkIrNA iva bhAnti zarIriNaH // 214 // pRthagviruddhamapyetadekatra militaM cirAt / tvatprabhAvAjagaddhandho ! bandhUbhUtaM jagatrayam // 215 // trikhaNDabharatakSetramUlAyatanadaivata ! / ananyazaraNAnasmAMstrAyasva paramezvara! // 216 // bhUyo bhUyo jagannAtha ! tvAmadaH prArthayAmahe / tvatpAdapaGkajadvandve'smanmano bhramarAyatAm // 217 // evaM stutvA virateSu zakra kezava-sIriSu / vidadhe bhagavAn dharmasvAmyevaM dharmadezanAm // 218 // __ caturvarge'graNIrmokSo yogastasya ca kAraNam / jJAna-zraddhAna-cAritrarUpaM ratnatrayaM ca saH // 219 // 10 tattvAnugA matirjJAnaM samyakzraddhA tu darzanam / sarvasAvadyayogAnAM tyAgazcAritramiSyate // 220 // Atmaiva darzana-jJAna-cAritrANyathavA yateH / yat tadAtmaka evaiSa zarIramadhitiSThati // 221 // AtmAnamAtmanA vetti mohatyAgAd ya Atmani / tadeva tasya cAritraM tajjJAnaM tacca darzanam // 222 // AmA'jJAnabhavaM daHkhamAtmajJAnena hanyate / tapasA'pyAtmavijJAnahInaiichettaM na zakyate // 223 ayamAtmaiva cidrUpaH zarIrI karmayogataH / dhyAnAgnidagdhakarmA tu siddhAtmA syaannirnyjnH|| 224 // 15 ayamAtmaiva saMsAraH kaSAyendriyanirjitaH / tameva tadvijetAraM mokSamAhurmanISiNaH // 225 // syuH kaSAyAH krodha-mAna-mAyA-lobhAH zarIriNAm / caturvidhAste pratyekaM bhedaiH saMjvalanAdibhiH // 226 // pakSaM saMjvalanaH pratyAkhyAno mAsacatuSTayam / apratyAkhyAnako varSa janmAnantAnubandhakaH // 227 // vItarAga-yati-zrAddha-samyagdRSTitvaghAtakAH / te devatva-manuSyatva-tiryaktva-narakapradAH // 228 // tatropatApakaH krodhaH krodho vairasya kAraNam / durgatervartanI" krodhaH krodhaH zamasukhArgalA // 229 // 20 utpadyamAnaH prathamaM dahatyeva svamAzrayam / krodhaH kuMzAnuvat pazcAdanyaM dahati vA na vA // 230 // arjitaM pUrvakoTyA yadvapairaSTabhirUnayA / tapastattatkSaNAdeva dahati krodhapAvakaH // 231 // zamarUpaM payaH prAjyapuNyasaMbhArasaMcitam / amarSaviSasaMparkAdasevyaM tatkSaNAd bhavet // 232 // cAritracitraracanAM vicitraguNadhAriNIm / samutsarpana krodhadhUmo dhyamalIkurutetamAm // 233 // yo vairAgyazamIpatrapuTaiH zamaraso'rjitaH / zAkapatrapuTAbhena krodhenotsRjyate sa kim // 234 // 25 pravardhamAnaH krodho'yaM kimakAryaM karoti na / bhAvinI dvArakA dvaipAyanakrodhAnale samit // 235 // krudhyataH kAryasiddhiryA na sA krodhanibandhanA / janmAntarArjitorjasvikarmaNaH khalu tat phalam // 236 // svasya lokadvayocchittyai nAzAya sva-parArthayoH / dhigaho ! dadhati krodhaM zarIreSu zarIriNaH // 237 // krodhAndhAH pazya niyanti pitaraM mAtaraM gurum / suhRdaM sodaraM dArAnAtmAnamapi nighRNAH // 238 // krodhavazrestadahnAya zamanAya zubhAtmabhiH / zrayaNIyA kSamekaiva saMyamArAmasAraNiH // 239 // 30 apakArijane kopo niroDhuM zakyate katham / zakyate sattvamAhAtmyAd yadvA bhAvanayA'nayA // 240 // aGgIkRtyAtmanaH pApaM yo mAM bAdhitumicchati / khakarmanihatAyAsmai kaH kupyet bAlizo'pi san // 24 // gataM chadma kapaTaM yasya sH| 2 zIghram / 3 mokSasya / 4 yogH| * jJAnaM tatvAvabodhaH syAt sa0 saMvR0 // 5 yat yasmAt kAraNAt darzana-jJAna-cAritrAtmaka evaiSa AtmA // 6 Atmano'jJAnabhavam / 7 kaSAyendriyajetAraM tamAtmAnameva mokSamAhuH / / janmaparyantam / 9 saMjvalano vItarAgatvadhAtakaH pratyAkhyAnazca yatitvaghAtaka ityAdyanukrameNa / 10 saMjvalano devasvaprada ityAdi / 11 maargH| 12 agnivat / 13 amarSaH krodhaH sa eva viSaM tasya sNbndhaat| 14 atizayena mliniikurute| 15 kASTharUpA bhvissyti| 16 nibandhanaM kAraNam / 17 nirdyaaH| 18 saMyama evArAmastasya sAraNiH kulyaa| 19 svenaiva karmaNA nihatAya / 20 mUryo'pi / Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacamaH sargaH ] triSaSTizalAkA puruSacarita mahAkAvyam / 383 5 prakupyAmyapakAribhya iti cedAzayastava / tat kiM na kupyasi svasya karmaNe duHkhahetave // 242 // upekSya loSTakSeptAraM loSTaM dazati maMNDalaH / mRgAriH zaramutprekSya zarakSetAramRcchati // 243 // yaiH paraH preritaH krUrairmahyaM kupyati karmabhiH / tAnyupekSya pare krudhyana kiM zraye paNazriyam // 244 // bhAvI mahAvIraH kSAntyai mleccheSu yAsyati / ayatnenAgatAM kSAnti voDhuM kimiva necchasi / / 245 // trailokyapralayatrANakSamAzcaidAzritAH kSamAm / kadalItulyasattvasya kSamA tava na kiM kSamA // 246 // tathA kiM nAkRthAH puNyaM yathA ko'pi na bAdhate / svapramAdamidAnIM tu zocanaGgIkuru kSamAm // 247 // krodhAndhasya munezvaNDacaNDAlasya ca nAntaram / tasmAt krodhaM parityajya bhajojvaladhiyAM padam / / 248 // maharSiH krodhasaMyuktaH niHkrodhaH kUragaDukaH / RSiM muktvA devatAbhiH stopyate krUragaDDukaH / / 249 / / aruntudairvacaH zastraistudyamAno vicintayet / cet tathyametat kaH kopo'tha mithyonmattabhASitam // 250 // vadhAyopasthite'nyasmin hased vismitamAnasaH / badhe matkarmasaMsAdhye vRthA nRtyati bAlizaH / / 251 / / 10 nihantumudyate dhyAyedAyuSaH kSaya eSa naH / tadasau nirbhayaH pApAt karoti mRtamAraNam / / 252 // sarvapuruSArthacaure kopaH kope na cet tava / dhik tvAM svalpAparAdhe'pi pare kopaparAyaNam // 253 // sarvendriyaglAnikaraM prasarpantaM tataH sudhIH / kSamayA jAGgulikayA jayet kopamahoragam / / 254 / / vinayazrutazIlAnAM trivargasya ca ghAtakaH / vivekalocanaM lumpanmAno'nthaMkaraNo nRNAm / / 255 / / jAti-lAbha - kulaizvarya-cala-rUpa- tapaH zrutaiH / kurvan madaM punastAni hInAni labhate janaH // 256 // jAtibhedAnnaikavidhAnuttamAdhamamadhyamAn / dRSTvA ko nAma kurvIta jAtu jAtimadaM sudhIH / / 257 // uttamAM jAtimApnoti hInAmApnoti karmataH / tatrAzAzvatikIM jAti ko nAmAsAdya mAdyatu / / 258 / / antarAyakSayAdeva lAbho bhavati nAnyathA / tatazca vastutattvajJo no lAbhamadamudvahet // 259 // prasAdazaktyAdibhave lAbhe mahatyapi / na lAbhamadamRcchanti mahAtmAnaH kathaJcana // 260 // akulInAnapi prekSya prajJA zrI zIlazAlinaH / na kartavyaH kulamado mahAkulabhavairapi / / 261 / / kiM kulena kuzIlasya suzIlasyApi tenaiM kim / evaM vidan kulamadaM vidadhyAna vicakSaNaH / / 262 / / zrutvA tribhuvanaizvaryasaMpadaM vajradhAriNaH / pura grAma dhanAdInAmaizvarye kIdRzo madaH || 263 // guNAdapi zyed dopavantamapi zrayet / kuzIlastrIvadaizvaryaM na madAya vivekinAm // 264 // mahAbalospi rogAdyairabalaH kriyate kSaNAt / ityanityabale puMsAM yukto balamado na hi / / 265 / / balavanto'pi jairasi mRtyau karmaphalAntare / abalAzcet tato hanta / teSAM balamado mudhA // 266 // saptadhAtumaye dehe cayApacayadharmaNaH / jarA-rujAdibhAvasya ko rUpasya madaM vahet // 267 // sanatkumArasya rUpaM bhAvi zrutvA ca tatkSayam / ko vA sakarNaH svapne'pi kuryAd rUpamadaM kila ! // 268 // nabheyasya taponiSThAM zrutvA vIrajinasya ca / ko nAma svalpatapasi svakIye madamAzrayet ? / / 269 // yenaiva tapasA truTye 'rasA karmasaMcayaH / tenaiva maMdadigdhena vardhate karmasaMcayaH // 270 // svabuddhyA racitAnyanyaiH zAstrANyAghrAya lIlayA / sarvajJo'smIti madavAn svakIyAGgAni khAdati / / 271 // 30 zrImadguNadharendrANAM zrutvA nirmANadhAraNam / kaH zrayeta zrutamadaM sakarNahRdayo janaH // 272 // utsarpayan dopazAkhAM guNamUlAnyadho nayan / unmUlanIyo mAnadustanmArdavasaritplavaiH // 273 // 1] zvAnaH / 2 zatruH / 3 bhaSaNaH zvAnaH / * necchati // mu0 // 4 samarthA / 5 marmacchidbhiH / 6 sarpApahAriNyA vidyayA / 7 bhavAntare ityarthaH / jAtilAbhamadaM su0 [saM0 // 8 anityAm / 9 parasya rAjAdeH prasAdaH zaktiH prabhutvAdistadA derupaye / 10 kulena / 11 indrasya / 12 naiyet / 13 kulaTAstrIvat / 14 vRddhatve / 15 AdinAthasya RSabhasya / 16 zIghram / 17 madalitena / 18 anyairAcAryaiH svayuddhyA lIlAmAtreNa racitAni zAstrANyAghrAya kiJcijjJAsvetyarthaH / raNe / kaH saMvR0 // 19 vistArayan / 15 20 25 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta [caturtha parva mArdavaM nAma mRdutA taccauddhatyaniSedhanam / mAnasya punarauddhatyaM svarUpamanupAdhikam // 274 // antaH spRzed yatra yatroddhatyaM jAtyAdigocaram / tatra tasya pratIkArahetomArdavamAzrayet // 275 // sarvatra mArdavaM kuryAt pUjyeSu tu vizeSataH / yena pApAd vimucyeta pUjyapUjAvyatikramAt // 276 / / mAnAd bAhubalirbaddho latAbhiriva pApmabhiH / mArdavAt tatkSaNaM muktaH sadyaH saMprApa kevalam // 277 // 5 cakravartI tyaktasaMgo vairiNAmapi vezmasu / bhikSAyai yAtyaho! mAnacchedAyomRdumArdavam // 278 // cakravartyapi tatkAladIkSito raGkasAdhave / namasyati tyaktamAnazciraM ca vairivasyati // 279 // evaM ca mAnaviSayaM jJAtvA doSamazeSataH / azrAntamAzrayed dhImAMstannirAsAya mArdavam // 280 // asUnRtasya jananI parazuH zIlazAkhinaH / janmabhUmiravidyAnAM mAyA durgatikAraNam // 281 // kauTilyapaTavaH pApA mAyayA vakavRttayaH / bhuvanaM vaJcayamAnA vazcayante svameva hi // 282 // kUTapAGguNyayogena cchalAd vizvastaghAtanAt / arthalobhAcca rAjAno vazcayante'khilaM jagat // 283 // tilakairmudrayA matraiH kSAmatAdarzanena ca / antaHzUnyA bahiHsArA vazcaryanti dvijA janam // 284 // kUTAH kUTatulAmAnA''zukriyAsAtiyogataH / vazcayante janaM mugdhaM mAyAbhAjo vaNigjanAH // 285 // jaTA-mauJjI-zikhA-bhasa-valkalAgyAdidhAraNaiH / mugdhaM zrAddhaM gardhayante pAkhaNDA hRdi nAstikAH // 286 // araktAbhirbhAva-hAva-lIlA-gativilokanaiH / kAmino raJjayantIbhirvezyAbhirvazcayate jagat // 287 // 15 pratArya kUTaiH zapathaiH kRtvA kUTakapardikAm / dhanavantaH pratAryante durodaraparAyaNaiH // 288 // dampatI pitaraH putrAH sodAH suhRdo nijAH / IzAbhRtyAstathA'nye'pi bhaayyaa'nyo'nyvnyckaaH||289|| arthalubdhA gataghRNA bandikAramalimlucAH / aharnizaM jAgarUkAzchalayanti pramAdinam // 290 // kauravazcAntyajAzcaiva svakarmaphalajIvinaH / mAyayA'lIkazapathaiH kurvate sAdhuvaJcanam // 291 // vyantarAdikuyonisthA dRSTvA prAyaH pramAdinaH / krUrAzchalairbahuvidhairvAdhante mAnavAn pazUn // 292 // 20 matsyAdayo jalacarAzchalAt svApatyabhakSakAH / badhyante dhIvaraiste'pi mAyayA''naoNyapANibhiH // 293 // nAnopAyamRgayubhirvaJcanapravaNairjaDAH / nibadhyante vinAzyante prANinaH sthalacAriNaH // 294 // nabhazcarA bhUribhedA varAkA lAvakAdayaH / vadhyante mAyayA'tyugraiH svalpakagrAsagRbhubhiH // 295 // tadevaM sarvaloke'pi paravaJcakatAparAH / svasvadharma sadgatiM ca nAzayanti svavaJcakAH / / 296 // tiryagjAteH paraM vIjamapavargapurArgalA / vizvAsadrumadAvAgnirmAyA heyA manISibhiH // 297 // 25 mallinAthaH pUrvabhave kRtvA mAyAM tanIyasIm / mAyAzalyamanutyAya strIbhAvamupayAsyati // 298 // tadArjavamahauSadhyA jagadAnandahetunA / jayejjagadrohakarI mAyAM viSadharImiva // 299 // ArjavaM saralaH panthA muktipuryAH prakIrtitaH / AcAryavistaraH zeSatapastyAgAdilakSaNaH // 30 // bhaveyurArjavajuSo loke'pi prItikAraNam / kuTilAdudvijante hi jantavaH pannagAdiva // 301 // 1 amRdu kaThinaM ca tanmArdavaM cetyamRdumArdavam / 2 namasyati namaH karoti puujytiityrthH| 3 varivasyati varivaH karoti sevate ityarthaH / atra 'namas' 'varivas' ityataH "namovarivacitraGgo'rcAsevA''zcarye" [3.4.30] iti sUtrAd aAyAm , sevAyAm ca yathAkrameNa kyan pratyayAd namasya ti, varivasyati iti siddhytH| 4 nirantaram / 5 asatyasya / 6 asatyaSAguNyasya sandhyAdeH prayogeNa / 7 dInatApradarzanena / * degyante'khilaM jadeg sNvR0|| 8 aashukriyaa-stvrkriyaa| 9 maujI-muJjasya tRNavizeSasya kttimekhlaa| 10 lobhayanti / 11 asatyanANakam / 12 durodaraH-yUtam / 13 maGgalapAThakarUpeNa cauraaH| 14 krmkraaH| 15 AnAyo jAlaM pANau haste yeSAM taiH| 16 vyAdhaiH / 17 lAvakaH pakSi vishessH| 18 gRbhuH-lolupH| 1 degyantaH kha sNvR0|| 19 sarpiNIm / 20 trasyanti / Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 385 ajihmacittavRttInAM bhavavAsaspRzAmapi / akRtrimaM muktisukhaM svasaMvedyaM mahAtmanAm // 302 // kauTilyazaGkunA kliSTamanasAM vaJcakAtmanAm / paravyApAdaniSThAnAM svame'pi syAt kathaM sukham // 303 // samagravidyAvaiduSye'dhigatAsu kalAsu ca / dhanyAnAmupajAyeta bAlakAnAmivArjavam // 304 // ajJAnAmapi bAlAnAmAjavaM prItihetave / kiM punaH sarvazAstrArthapariniSThitacetasAm / / 305 // svAbhAvikI hi RjutA kRtrimA kuTilAtmatA / tataH svAbhAvikaM dharma hitvA kaH kRtrimaM zrayet ? // 306 / / 5 chala-paizUnya-vakrokti-vaJcanApravaNe jane / dhanyAH kecinirvikArAH suvarNapratimA iva // 307 // api zrutAbdhipArINAH sarve gaNabhRttamAH / aho ! zaikSAzcAzrISurArjavAdahatAM giraH // 308 // azeSamapi duHkarma RjvAlocanayA kSipet / kuTilAlocanAM kurvannalpIyo'pi viva'rdhate // 309 // kAye vacasi citte ca samantAt kuTilAtmanAm / na mokSaH kintu mokSaH syAt sarvatrAkuTilAtmanAm // 310 // ityugraM karma kauTilyaM kuTilAnAM vibhAvayan / AzrayejutAmekAM sudhInirvRtikAmyayA // 311 // 10 AkaraH sarvadoSANAM guNagrasanarAkSasaH / kando vyasanavallInAM lobhaH sarvArthavAdhakaH // 312 // dhanahAnaH zatamaka sahasra zatavAnapi / sahasrAdhipatilakSa koTiM lakSezvaro'pi ca // 313 // koTIzvaro narendratvaM narendrazcakravartitAm / cakravartI ca devatvaM devo'pIndratvamicchati // 314 // indratve'pi hi saMprApte yadicchA na nivartate / mUle laghIyAMstallobhaH sarAva iva vardhate // 315 // hiMseva sarvapApAnAM mithyAtvamiva karmaNAm / rAjayakSmeva rogANAM lobhaH sarvAgasAM guruH // 316 // 15 aho! lobhasya sAmrAjyamekacchatraM mahItale / taravo'pi nidhiM prApya pAdaiH pracchAdayanti yat // 317 // api draviNalobhena te dvitricaturindriyAH / svakIyAnyadhitiSThanti prAnidhAnAni mUrcchayA // 318 // bhujaGga-gRha-godhAH syurmukhyAH paJcendriyA api / dhanalobhena lIyante nidhAnasthAnabhUmiSu // 319 // pizAca-mugala-preta-bhUta-yakSAdayo dhanam / svakIyaM parakIyaM vA'pyadhitiSThanti lobhataH / / 320 // bhUSaNodyAnavApyAdau mUchitAstridazA api / cyutvA tatraiva jAyante pRthvIkAyAdiyoniSu // 321 // 20 prApyopazAntamohatvaM krodhAdivijaye sati / lobhAMzamAtradoSeNa patanti yatayo'pi hi // 322 // ekAmipAbhilASeNa sArameyA iva drutam / sodA api yudhyante dhanalezajighRkSayA // 323 // lobhAd grAmAdisImAnamuddizya gatasauhRdAH / grAmyA niyuktA rAjAno vairAyante parasparam // 324 // hAsa-zoka-dveSa-harSAnasato'pyAtmani sphaTama / svAmino'ye lobhavanto nATayanti naTA iva // 325 // Arabhyate pUrayituM lobhgto yathA yathA / tathA tathA mahacitraM muhureSa vivadhate // 326 // 25 api nAmaiSa pUryeta payobhiH payasAM patiH / na tu trailokyarAjye'pi prApte lobhaH prapUryate // 327 // anantA bhojanAcchAdaviSayadravyasaMcayAH / bhuktAstathApi lobhasya nAMzo'pi paripUryate // 328 // lobhastyakto yadi tadA tapobhiraphalairalam / lobhastyakto na cet tarhi tapobhiraphalairalam // 329 // mRditvA zAstrasarvasvaM tadetadavadhAryatAm / lobhasyaikasya hAnAya prayateta mhaamtiH|| 330 // lobhasAgaramudveleMmativelaM mahAmatiH / saMtoSasetubandhena prasarantaM nivArayet // 331 // 30 yathA nRNAM cakravartI surANAM pAkazAsanaH / tathA guNAnAM sarveSAM saMtoSaH pravaro guNaH // 332 // saMtoSayuktasya yaterasaMtuSTasya cakriNaH / tulayA saMmito manye prakarSaH sukha-duHkhayoH // 333 // svAdhInaM rAjyamutsRjya saMtopAmRtatRSNayA / niHsaMgatvaM prapadyante tatkSaNAcakravartinaH // 334 // nivRttAyAM dhanecchAyAM pArzvasthA eva saMpadaH / aGgulyA pihite karNe zabdAdvaitaM hi jRmbhate // 335 // jihmaH srlH| 2 saMsAre sthitaanaampiityrthH| 3 svayaM jnyyem| 4 vyApAdaH-nAzaH / * degt kutaH su kaa0|| 5 sarvazAstrANAmarthe pariniSTitaM lagnaM mano yeSAM teSAm / 6 zrutasamudrasya paargaaminH| 7 shissyaaH| 1 degvardhayet // saMbR. kaa.|| 8 sarvapApAnAm / 9 muulaiH| 10 mudgalAH-vyantaracizepAH / 11 AmiSam-mAMsam , bhakSyaM vA / 12 adhikAriNaH / 13 AcchAdAHvastrANi / 14 lobharahitasya puruSasya tapaHsadRzaM phalaM bhavatyata eva tapAMsi niraphalAni, lobhasahitasya ca tapassu tapteSvapi phalaM na bhavatIti tapAMsi niSphalAnIti bhAvaH / 35 naashaay| 16 velAM mryaadaamtikraantstm| 17 yateH sukhasya prakarSazcakriNazca duHkhsyetyrthH| Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva saMtoSasiddhau saMsiddhAH prativastuviraktayaH / akSNoH pidhAne pihitaM nanu vizvaM carAcaram // 336 // kimindriyANAM damanaiH kiM kaaypripiiddnaiH| nanu saMtoSamAtreNa muktizrImukhamIkSate // 337 // jIvanto'pi vimuktAste ye muktisukhazAlinaH / kiM vA vimukteH zirasi zRGge kimapi vartate // 338 // kiM rAgadveSasaMkIrNa kiMvA viSayasaMbhavama / yene saMtoSajaM saukhyaM hIyeta zivazarmaNaH // 339 // parapratyAyanAsAraiH kiM vA zAstrasubhASitaiH / mIlitAmA vimRzantu saMtoSAsvAdajaM sukham // 340 // cet kAraNAnukArINi kAryANi pratipadyase / saMtoSAnandajanmA tanmokSAnandaH pratIyatAm // 341 // yaca tInaM tapaHkarma karmanimUlanaM jaguH / sarvaM tadapi saMtoSarahitaM viphalaM viduH|| 342 // kRSi-sevA-pAzupAlya-vANijyaiH kiM sukhArthinAm / nanu saMtoSapAnAt kiM nAtmA nivRtimApyate // 343 // yat saMtopavatAM saukhyaM tRNasaMstarazAyinAm / na tat saMtoSavandhyAnAM tUlikAzAyinAmapi // 344 // 10 asNtussttaastennaayte dhanino'pIzinAM puraH / Izino'pi tRNAyante saMtuSTAnAM puraH sthitAH // 345 // AyAsamAnaM nazvayaM cakrizakrAdisaMpadaH / anAyAsaM ca nityaM ca sukhaM saMtoSasaMbhavam / / 346 // iti lobhaM nirAkartuM sarvadoSaniketanam / advaitasaukhyasadanaM sudhIH saMtoSamAzrayet // 347 // evaM jitakaSAyaH sannatrApi zivasaukhyabhAk / paratrAvazyamApnoti zivaM punaranazvaram // 348 // zrutvaivaM dezanAM bhartuH prAjyAH paryavrajaJjanAH / samyaktvaM tu haribhaje zrAvakatvaM tu sIrabhRt // 349 // pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasRjad dezanAM prbhuH| cakre'riSTaH svAmipAdapIThastho gaNabhRt tataH // 350 // ante dvitIyapauruSyAM vyasrAkSIt so'pi dezanAm / natvA'rhantaM tato jagmuH shkr-vissnnu-blaadyH||351|| __ tataH sthAnAdathAnyatra sarvAtizayazobhitaH / bhagavAn dharmanAtho'pi vijahAra mahItalam // 352 // catuHSaSTiH sahasrANi zramaNAnAM mahAtmanAm / AryikAnAM tu dvASaSTiH sahasrAH sacatuHzatAH // 353 // tathA caturdazapUrvabhRtAM navazatAni tu / avadhijJAnabhAjAM tu trisahasrI sapadazatI // 354 // 20 manaHpayeyiNAM paJcacatvAriMzacchatAni ta / tathA zatAni tAnyeva kevljnyaanshaalinaam|| jAtavekriyalabdhInAM munInAM shtspttiH| dve sahasre zatAnyaSTau vAdalabdhimatAM punaH // 356 // lakSadvayI zrAvakANAM catvAriMzatsahasrayuk / zrAvikANAM caturlakSI trayodazasahasrayuk // 357 // varSalakSadvayaM sAdhaM varSadvitayavarjitam / AkevalAd viharataH parivAro'bhavat prabhoH // 358 // jJAtvA tu mokSasamayaM svAmI saMmetametya ca / samaM munizatenASTayutenAnazanaM vyadhAt / / 359 // 25 mAsAnte jyeSThavizadapaJcamyAM puSyage vidhau / samaM tairmunibhiH svAmI prapede padamavyayam // 360 // zrIdharmasvAminasteSAM zramaNAnAM ca tatkSaNam / cakrunirvANamahimotsavaM zakrAdayaH surAH // 361 // anantavAminirvANAd dharmanAthasya nirvRtiH / ajAyata vyatikrAnte sAgarANAM catuSTaye // 362 // kaumAre'bdalakSe sArdhe rAjye paJcAbdalakSyabhUt / sArdhA vrate vyabdalakSItyabdalakSA daza prabhoH // 363 // taistaiH puruSasiMho'pi siMhavaddhiMsrakarmabhiH / pUrNAyuH kAlato'gacchat SaSThI narakamedinIm // 364 // 30 kaumAre'sya vyabdazatI maNDalitve zatAni tu / sArdhAni dvAdazAbdAnAM saptatyabdI tu digjaye // 365 // rAjye tu navalakSyaSTAnavatizca shsrkaaH| zatAni trINyazItizcetyabdalakSA dazAyupa pi // 366 // tato balaH saptadazAbdalakSAyurvinA'nujam / kathaJcijIvitaM dadhe bhrAtRsnehavazaMvadaH / / 367 // drAk sudarzanabhRto'ntadarzanAdAzokavivazaH sudrshnH|| kIrtisAdhunikaTegrahId vrataM pUritAyurapunarbhavaM yayau // 368 // 35 ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi zrIdharmanAtha-puruSasiMha-sudarzana-nizumbhacaritavarNano nAma paJcamaH srgH| 1 prativastuthu veraagyvntH| 2 yena sukhena mokSasukhasya saukhyaM hIyeta / * degvakarmaNaH // kA. // 3 pratyAyanam-sAdhanaM vivaraNaM pANigrahaNaM vA / 4 tRNamiva Acaranti / 5 bhvH| 6 visasarja / + kSyatha sA sNbR0|| te dvilakSI cetya saMvR. // prAk sukA0 // 7 sudarzananAmakaM cakraM vibharti tasya arddhacakriNo'vasAnavilokanAt / Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarga: ] triSaSTizalAkA puruSacaritamahAkAvyam / SaSThaH sargaH / zrImaghavacakravarticaritam / bharate'traiva nagare mahImaNDalanAmani / vAsupUjyasya tIrthe'bhUnnAnA'marapatirnRpaH // 1 // anAthAnAmekanAthaH pRthivInAthapuGgavaH / susAdhuriva cAritre sa nyAye'vaihito'bhavat // 2 // asau puSpavRntena nAjaghAna janaM kvacit / kevalaM pAlayAmAsa yatlena navapuSpavat // 3 // kAmArthI pAdakaNTaka dharma tu kirITavat / adharottarabhAvena sa dadhAra vivekavAn // 4 // arhan devo guruH sAdhurdharmazca karuNeti saH / mantrAkSaramivAdhyAyadanuttaramukhapradam // 5 // rAjyaM jamivAnyedyurutsRjya sa mahAyazAH / parivrajyAmupAdatta dattavizvAbhayaH sudhIH // 6 // sa samitiprAptajayo guptirakSaNatatparaH / vidhivat pAlayAmAsa pravrajyAM rAjyavacciram // 7 // anavadyairmUlaguNaiH sa uttaraguNairapi / adhikaM zuzubhe divyaratnAlaGkaraNairiva // 8 // ciraM vrataM pAlayitvA kAladharmamupetya saH / graiveyake madhya me'bhUdahamindraH surottamaH // 9 // itazca jambUdvIpe'smin kSetre bharatanAmani / zrAvastItyasti nagarI nagarINAM garIyasI // 10 // guNaratnairasaMkhyAtaiH samudra Iva mUrtimAn / samudravijayastatra vijayI samabhUnnRpaH // 11 // AnandadAyakatvena yadutvena cAnizam / mitrANAmapyamitrANAM hRdayAnnottatAra saH // 12 // doSmatastasya saMgrAmeSvAtmaivAjani saMmukhaH / AkRSTAmalanistriMzadarpaNaprativimbitaH // 13 // prasahya svavazIcakre sarvA diza itIva saH / yazo'laGkaraNaM tAsAmAvarjana kRte dadau // 14 // mahIM gAmiva gopAlaH sa jugopa yathAvidhi / abAdhayA ca samaye karaM dugdhamivAdade / / 15 / / puNya lAvaNyabhadrAGgI bhadrANAmekamAspadam / sadharmacAriNI tasyAbhavad bhadreti nAmataH // 16 // dharmAvibAdhayA tasya sukhaM vaiSayikaM tathA / sahAnubhavataH kAlo vyatIyAya kiyAnapi // 17 // itazca graiveyakastha jIvo'marapateH sa tu / pUrayitvA prakRSTAyurbhadrAkukSAvavAtarat // 18 // sukhasuptA tadA bhadrA mahAstramA~zcaturdaza / svAsye pravizato'drAkSIccakrabhRjanmasUcakAn // 19 // kAle cAsuta sA sUnumanUnaM puNyalakSaNaiH / suvarNavarNaM sArdhadvicatvAriMzaddhanunnatam // 20 // pRthivyAM maghavevAyaM nUnaM bhAvIti sAnvayAm / cakre'sya maghavetyAkhyAM samudravijayo nRpaH // 21 // samudravasanAM so'nusamudravijayaM jayI / alambhUSNuralaJca dyamanvarkamivoDupaH // 22 // tasyaikadA'strazAlAyAM tejaHprasarabhAsuram / samutpeda cakraralamirammada ivAmbude // 23 // yathAsthAnamathAnyAni purodhaH prabhRtInyapi / tasya ratnAni sarvANi jajJire kramayogataH // 24 // cakramArgAnugaH so'tha prasthito digjigISayA / yayoM mAgadhatIrthezaM prAkasamudravibhUSaNam / / 25 / / tasya nAmAGkatrANena dUteneva saMmeyuSA / etya mAgadhatIrthezaH savAmeva samAzrayat / / 26 / sospAcyAM varadAmAnaM pazcimAyAM punardizi / prabhAsAdhipatiM devaM vijigye mAgadhezavat / / 27 / / gatvA ca dakSiNaM rodhaH sindhudevImasAdhayat / tato gacchannAsasAda cakrI vaitADhyaparvatam // 28 // cakravartyAtmasAccakre vaitADhyAdrei kumArakam / tadupAyanamAdAyAnutamisraM jagAma ca // 29 // 387 * nA nara" saMvR0 // kA0 // 1 puGgavaH-zreSThaH / 2 apramattaH / 3 kAmAtha pAdakaNTakAd heyI, dharme tu kirITacantukuTa pAdeyamityarthaH / 4 kAmArthAvadharabhAvana dharma cottarabhAvanetyathaH / 5 vyavit / / 'hAzayaH / pa' mu0 // 5 mitrANAmAna ndadaravena / 6 zatrUNAM bhayadatvena / 7 AkRSTo yo'malo nikhiMzaH khaDgaH sa evaM darpaNastasman prativimbitaH sa rAjA yuddheSu svameva pazyati zatrorabhAvAdityarthaH / 8 dizo mAM mA tyajantviti hatAH dadAvityarthaH / + 'sAmava' mu0 // " 'vo naradeg saMbu. kA. // 9 sArthakAm / 'nvayam / ca' sabR. kA. // 10 samudro vasanaM vastraM yasyAstAM pRthvI mityarthaH / 31 samudra vijayasya pazcAt / 12 yathA sUryAdanu candraH AkAzaM bhUSayati tthaa| 13 meghavaddhiH taDiditi yAvat / 14 Agatena / 15 taspratam / 5 10 15 20 25 30 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 388 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva sa tamisrAguhAdvAre dvArapAlamiva sthitam / vidhivat sAdhayAmAsa kRtamAlAbhidhaM suram // 30 // tasyAdezAccamUnAthaH sindhumuttIrya carmaNA / pratyagniSkuTamAkrAmat tasyAH punarupAyayau // 31 // senAnyA daNDaratnena kapATodghATane kRte / sasainyaH prAvizaJcakrI gajaratnena tAM guhAm // 32 // antarviracitAlokaH kAkiNIkRtamaNDalaiH / kumbhidakSiNakumbhasthamaNibhAprasareNa ca // 33 // uttIrya vairdhakikRtapadyayA cAntarasthite / nadyAmunmagnanimagnajale atyantadustare // 34 // svayaM vizliSTakapATenottaradvAravarmanA / tasyA guhAyA niragAt saha cambA sa cakrabhRt // 35 // ApAtanAmakaoNstatra kirAtAnatidurjayAn / maghavevAsurabhaTAn vidhivanmaghavA'jayat // 36 // sindhozca niSkuTI pratyagajayat taccamUpatiH / svayaM tvasAdhayad gatvA himAcalakumArakam // 37 // maghavA cakravartIti kUTe RSabhanAmani / AdAya kAkiNIratnaM lilekha nijanAma sH|| 38 // tato nivRtto maghavA gaGgAyAH pUrvaniSkuTam / senAnyA sAdhayAmAsa gaGgAdevIM svayaM punaH // 39 // vaitATyaparvatazreNidvayavidyAdharAnapi / sa tRtIyazcakradharaH sAdhayAmAsa lIlayA // 40 // khaNDaprapAtAd dvArasthaM nATyamAlamathAparam / yathAvidhyAtmasAcakre cakrabhRd vidhikovidH|| 41 // khaNDaprapAtayA senAnyudghATitakapATayA / vaitAThyAnniraMgAca kI poto'rNavajalAdiva // 42 // navApi nidhayastatra gaGgAmukhanivAsinaH / babhUvurvazagAstasya naisarpapramukhAH sukham // 43 // senAnyA sAdhayAmAsaM gAGga pazcimaniSkuTam / itthaM sa ca vazIcake paTakhaNDamapi bhAratam // 44 // saMpUrNacakrisAmagryA bhrAjiSNurmaghavA ttH| zrAvastInagarImAgAnmaghavevAmarAvatIma // 45 // tatra devairnRdevaizca maghono'nUnasaMpadaH / cakravartitvAbhiSeko'vidhIyata yathAvidhi // 46 // abhiSikto'pi cakritve sevamAno'pi santatam / dvAtriMzatA muMkuTinAM sahasramaidinIbhujAm // 47 // zrIyamANaH poDazabhiH sahasradhusadAmapi / nidhibhinavabhirapi paripUrNepsito'pi hi // 48 // 20 catuHSaSTyA sahasraizca zuddhAntahariNIdRzAm / nayanendIvarasragbhiraz2amAno'pyanAratam // 49 // anyeSvapi pramAdasya sthAneSu sulabheSu saH / pidhye zrAvakadharme tu na jAtvAsIt pramadvaraH // 50 // nAnAvidhAni caityAni vimAnAnIva nAkinAm / jinavimbasanAthAni svarNaratneya'dhatta sH||51|| yathaikaH sa patiH pRthvyAstathA tasyApyajAyata / arhan devaH susAdhuzca gururdharmo dayAmayaH // 52 // sadA sa caityapUjAsu tatpUjAviva rAjakam / nojjhAJcakAra niyamaM nityaM niymitendriyH|| 53 // 25 aviratazrAvakatvenAtivAhyAyurAtmanaH / so'ntakAle parivrajyAmupAdatta yathAvidhi // 54 // kaumAre'bdasahasrANi pazcaviMzatirasya tu / maNDalitve'pi tAvanti dazaiva tu dizAM jaye // 55 // cakritve tu vyabdalakSI sahasrA navatistathA / vratakAle ca paJcAzatsahasrAH zaradAM punaH // 56 // pazcAbdalakSImativAhya janmataH pazcAmalAtmA parameSThinaH smaran / pazcatvamApyendrasamAnavaibhavaH sanatkumAre'jani so'marAgraNIH // 57 // 30 ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe ityAcAya parvaNi maghavacakravarticaritavarNano nAma SaSThaH srgH| 1 carmaratnena / 2 hastino dakSiNakumbhasthale sthitasya maNeH kAntiprasareNa / 3 vardhakiratnena kRtA yA pathA setubndhstyaa| * 'ghavA vA'su' saMbR0 // TiM prAjyamaja' sNvR0|| sa gaGgAyAH pUrvani' mu.|| 4 mukuTadhAriNAM rAjJAm / 5 aashriiymaannH| 6 pUryamANe / 7 antaHpurastrINAm / 8 nayanAnyeva kamalAni teSAM maalaabhiH| 9 sdaa| 10 piturAgate paramparayetyarthaH / | pRthTayAM tadeg kA. // ra nIti ca nityaM saMpR. // ** "tistasya mu.||11 nirmalAramA paJcaparameSThinA maramityarthaH / Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / saptamaH srgH| zrIsanatkumAracakricaritam // astIha kAzcanapuraM dadhAnaM kAzcanazriyam / bhogAvatyamarapurI-laGkAdibhyo'tizAyinIm // 1 // tatrAsId vikramayazA nAma pravaravikramaH / ripuMstraiNAzrunIreddhaMpratAperammado nRpaH // 2 // tasya paJcazatAnyAsannantaHpuramRgIdRzAm / yUthabharturdvipasyeva kariNyaH premalAlasAH // 3 // tadA cAsIt pure tasin sArthavAho maharddhikaH / nAgadatto'bhidhAnena nidhAnamiva saMpadAm // 4 // saubhAgyalAvaNyavatI rUpAtizayazAlinI / viSNoH zrIriva viSNuzrIrnAmnA tasya gRhiNyabhUt // 5 // anyo'nyaM nIlikArAgapremANau tau vijahatuH / avyAhatassarakrIDAsarasau sArasAviva // 6 // kAkatAlIyanyAyena kathamapyekadA tu sA / dRpathaM vikramayazovasudhAbhaturAyayau // 7 // tAM prekSya vikramayazA dasyuneva manobhuvA / luNTyamAnavivekasvazvetasyevamacintayat // 8 // aho !f vilocane asyA mRgyA iva manorame / bandhuraH kezapAzazca kalApa iva kekinaH // 9 // pakkavimbaM dvidhAbhUtamivoSThau komalAruNau / pInonnatau kucAvetau smarakrIDAcalAviva // 10 // pratyagre iva ca late bhuje saralakomale / madhyaM nitAntaM kSAmaM ca muSTigrAhyaM paiveriva // 11 // zevalAlIva romAvalyAvarta iva nAbhyapi / nitambaH pulinamiva lAvaNyasaritastvasau // 12 // rambhAstambhAvivorU ca pAdau ca kamale iva / kimanyat sarvamapyasyA mano harati kasya na ? // 13 // 15 jarAviklavacittatvAdanaucityena vedhasA / nivezitA kvApyapAtre zakrastambhaH zmazAnavat // 14 // etAmapahariSyAmi kSepsyAmyantaHpure nije / anaucityanivezitvadoSaH sraSTuH prayAtu ca // 15 // evaM manasi nizcitya kandarpavidhuro'tha tAm / jagrAha vikramayazA yazo mlAnIcakAra ca // 16 // antarantaHpuraM kSiptvA ramayAmAsa tAM sadA / vicitrasaralIlAbhirekatAnaH sa bhUpatiH // 17 // AviSTa iva bhUtena dhattUramiva lIDhavAn / apasmAramiva prApto madirAmiva pItavAn // 18 // 20 AghrAta iva sarpaNa sannipAtamivAptavAn / vidhurastadviyogena sArthavAho babhUva sH||19|| yugmam // tayA saha viyuktasya sArthavAhasya tasya ca / saMyuktasya ca nRpateH kAlo'gAd duHkhaMsaukhyakRt // 20 // viSNuzriyA ramamANe nRpe tasminnirantaram / Iya'yA kArmaNaM cakruH kruddhAH zuddhAntayoSitaH // 21 // kArmaNena ca sA tena kSIyamANA kSaNe kSaNe / mUlavamyeva latikA jIvitena vyamucyata // 22 // nRpo'pi mRtyunA tasyA jIvanmRta iva sthitaH / pralApI ca vilApI ca nAgadatta ivAbhavat // 23 // 25 nAdatta cAnale kSeptuM viSNuzriyaM mRtAmapi / priyA mamaiSA praNayatUSNIketyanizaM vadan // 24 // matriNo matrayitvA'tha vaJcayitvA ca bhUpatim / araNye cikSipurnItvA tadviSNuzrIkalevaram // 25 // svamAsIradhunaiveha kiM priye ! na nirIkSyase / tirodhAnakrIDayA'laM "viyogasya vayasyayA // 26 // ripustrIsamUhasyAzrunIreNa indro dIptaH pratApa evaM irammado medhAgniryasya sH| * degNAsanI mu.|| + ddhaprayAhera kA, ddhapratapera kaadvi0|| dRzaH / yU0 sNbR0|| "mabhAjanam mu.|| bhyo'nyanI mu0|| * 'gapramA sNbR0|| nirbAdhakAmakrIDAyAM rsshitau| 3 luNDyamAnaM viveka eva svaM dhanaM yasya sH||| vilokane mu0||, netre / 4 sundaraH / kucI caitau saMvR. kA. // 5 nUtane / tAntamA mu0|| 6 vajrasya / zevAlA' kaa.|| 7 tallInaH / 8 sArthavAhasya duHkhakRt, nRpatezca sukhkRdityrthH| 9 zuddhAnta:-antaHpuram / 10 vamiH vmnm| 8 "taM tadviSNuzrIkalevaraM pri0 mu.|| viyogasya mitrarUpayA tirodhaankriiddyaa'lmitynvyaarthH|"yogN varivasyayA kaa|| triSaSTi. 50 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva narmaNA'pi viyogAgnirmAvid yujyate na hi / madA tava kiM nAtirAvAM hyekAtmakau sadA // 27 // ekAkinI kimagacchaH krIDAsariti kautukAt / krIDAdrimathavArohaH krIDodyAnamathAbhyagAH // 28 // mAM vinA krIDasi kathamAyAmyeSa iti bruvan / teSu teSu pradezeSu babhrAmonmattavannRpaH // 29 // rAjJazca tyaktapAnAnnavRttergatavati vyahe / maraNAzaGkino'mAtyAstasyA vapuradarzayan // 30 // 5 acchabhallavadaityantavisaMsthulaziroruham / zazavacchazare vanyA kaGkarAkRSTalocanam // 31 // carvitorasijadvandvaM gRdhaiH pizitagRbhubhiH / samAkRSTAtrabhAraM ca zivAbhiraeNzivAkRti // 32 // chAditaM makSikAvRndairmadhumaNDakajAlavat / pipIlikAbhizvAzliSTaM pAtabhagnANDaijANDavat // 33 // pUtigandhi tadAlokya sadyo viSNuzriyo vapuH / virakto vikramayazAzcintayAmAsivAniti // 34 // // caturbhiH kalApakam // 10 aho! asAre saMsAre sAraM vastu na kizcana / sArabuddhyA dhigetasyAM mohitAH smaH kiyacciram // 35 // AhAryaireva hi gunnairhridraaraagsnnibhaiH| aho ! hriyante nArIbhirna kazcit paramArthavit // 36 // yakRcchakRnmala zleSmamajAsthiparipUritAH / snAyusyUtA bahI ramyAH striyazcarmaprasevikAH // 37 / / bahirantarviparyAsaH strIzarIrasya ced bhavet / tasyaiva kAmukaH kuryAd gRdhragomAyugopanam // 38 // strIzastreNApi cet kAmo jagadetajigISati / tucchapicchamayaM zastraM kiM nAdatte sa mUDhadhIH 1 // 39 // 15 saMkalpayoninA'nena hahA ! vizvaM viDambitam / tadutkhanAmi saMkalpaM mUlamasyaiva sarvataH // 40 // evaM vicintya saMsAraviraktaH sa mahAmanAH / suvratAcAryapAdAnte gatvA dIkSAmupAdade // 41 // caturthaSaSThamAsAditapobhirdehanispRhaH / AtmAnaM zoSayAmAsa karairjalamivAryamA // 42 // dustapaM sa tapastAvA kAlayogAd vipadya ca / sanatkumArakalpe'bhUt prakRSTAyuH surottmH||43|| tato'pyAyuHkSaye cyutvA pure ratnapurAbhidhe / ajAyata zreSTisuto jinadharmo'bhidhAnataH // 44 // 20 AvAlyAdapi zrAvakadharma dvAdazadhApi hi / maryAdAmarNava iva sadaiva paripAlayan // 45 // ArAdhayastIrthakarAn pUjayA'STaprakArayA / eSaNIyAdidAnena sAdhUzca pratilAbhayan // 46 // asAdhAraNavAsalyAt sAdharmikajanAnapi / prINayan bandhuvad dAnaiH kazcit kAlamalaGghayat // 47 // // tribhirvizeSakam // itazca nAgadatto'pi priyAvirahaduHkhitaH / ArtadhyAnAnmRto'bhrAmyat tiryagyoniSu jantuSu // 48 // * mavaM bhrAntvA ciraM so'tha pure siMhapurAbhidhe / agnizarmA'bhidhAnena dvijanmatanayo'bhavat // 49 // __kAlena ca tridaNDitvaM sa AdAya samAyayau / puraM ratnapuraM tIbradvimAsAditaporataH // 50 // satra cAsIt pure rAjA nAmato harivAhanaH / sa ca bhAgavato'zrauSIt parivrAjaM tamAgatam // 51 // rAjJA nimatritastena sa pAraNakavAsare / rojaukasyAgataM devAjinadharma dadarza ca // 52 // tataH prAgjanmavaireNa RSI roSAruNekSaNaH / babhASe yojitakaraM narendraM harivAhanam // 53 // pRSThe'sya zreSThino nyasyAtyuSNapAyasabhAjanam / ced bhojayasi mAM rAjastadA bhuJje'nyathA na hi / / 54 // pRSThe'nyapuMso vinyasya sthAlaM tvAM bhojayAmyaham / ityukto bhUbhujA bhUyaH sa kruddho munirabravIt // 55 // bhativistIrNAni ziroruhANi kezA yasistad vapuH / 2 carvitastanayugmam / 3 maaNslolupaiH| 4 azumAkAram / 5 yathA patanena bhannaM sphuTitamaNDajasyANDaM pipIlikAbhirAzliSyate tathA / * degNDamANDa mu0 // 6 pArzvastho mAMsapiNDo yakRt / carmaNA parivRtAH / 8 bahiryat carma dRzyate tadantarbhavedantaryammAMsarudhirAdi cAsti tad bahirbhavediti viparyAsaH / 9 kaamdeven| mA bena mu0|| saMkalpamU' mu.|| 10 suuryH| 8 mAre kmu0|| tsalyaH saamu0|| ** degdhyAnam kaa.|| 11 vaissnnvH| 12 raajgRhe| yati mAM mu0|| Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH ] triSaSTizalA kApuruSacaritamahAkAvyam / 391 1 asyaiva pRSThe vinyasya sthAlamatyuSNapAyasam / bhuJje'haM bhrUbhujAM nAthAkRtArtho yAmi vA dhruvam // 56 // rAjA bhAgavatatvena pretyapadyata tadvacaH / jinazAsanabAhyAnAM vivekaH kIdRzo nRNAm ? // 57 // rAjAjJayA dattapRSTho bhuJjAnasya dvijanmanaH / sthAlatAeM so'dhisehe davAnalamiva dvipaH // 58 // karmaNaH prAktanasyaiva madIyasya phalaM hyadaH / saMkhyA'nena truTatvetaditi cAcintayazviram // 59 // bhukte tasmin samuccarune sAsRgmAMsavasArasAn / pRSThAt pAyasapAtrI sA sapaGkeca ciMteSTikA // 60 // goko lokamAhUya svakIyaM sarvamapyatha / akSamayajjinadharmo jinadharmavicakSaNaH // 61 // nirmAya caityapUjAM ca sAdhupArzvamupetya ca / jinadharmaH paritrajyAmupAdatta yathAvidhi // 62 // nirgatya nagarAcchailazRGgaM samadhiruhya ca / saMnyasya paikSaM pUrvasyAM kAyotsargaM vyadhata saH // 63 // aparAsvapi dikSvevaM kAyotsarga sa nirmame / troTibhiMtroTyamAno'pi gRdhrakaGkAdibhiH khagaiH // 64 // sahamAno vyathAmevaM namaskAraparAyaNaH / vipadya kalpe saudharme sa indraH samajAyata / / 65 / / mRtvA tridaNDikaH so'pi hyAbhiyogena karmaNA / zakrasya vAhanamabhUdairAvaNa iti dvipaH // 66 // sospi pUrAvaNAyutvA jIvastridaNDinaH / bhave bhrAntvA'sitAkSAkhyo babhUva kila yakSarAT // 67 // itazca jambUdvIpe'smin kSetre bharatanAmani / kurujAGgaladeze'bhUnnagaraM hastinApuram // 68 // tatrAzvaseno'zvasenAcchAditAva nimaNDalaH / maNDalAgrajitArAti maNDalo'bhUnmahIpatiH || 69 // tasmiMzca guNaratnAnAM rohaNAcalasannibhe / dugdhe jalakRmiriva na doSakaNikA'pyabhUt // 70 // asyAhaM tRNavaditi saubhAgyasyAbhikAGkSayA / asidhArAvrataM kartumiva zrIstadasau sthitA // 71 // AgaSvartheSu dadhau saharSamatizAyinam / vyaSIdacca kheditsAnumAnena stokayAciSu // 72 // abhUt tasya mahAdevI sahadevIti nAmataH / kA'pi devIva rUpeNa mahItalamupAgatA // 73 // ciraM zakrazriyaM bhuktvA kalpAt pUrNAyurAdimAt / sa jIvo jinadharmasya tasyAH kukSAvavAtarat // 74 // mukhe pravizataH svasmin sahadevyapi tatkSaNam / kuJjagadIn mahAsvamA~zcaturdaza dadarza sA / / 75 / / samasta sA sUnuM sarvalakSaNalakSitam | advaitarUpavibhavaM jAtyajAmbUnadadyutim / / 76 // mahotsavena jagadAnandadAyinA / sanatkumAra ityAkhyAM cakre tasya mahIpatiH // 77 // kanakacchedagaurAGgo bAlo bAla ivorDepaH / prINan netrANi lokAnAM sa krameNa vyavardhata // 78 // aGkAdaGke narendrANAM saMcaran sa vyarAjata / aravindAdaravinde siMcchada ivoccakaiH // 79 // rUpeNApratirUpeNa sa bAlo'pi mRgIdRzAm / jahAra dRSTamAtro'pi netrANi ca manAMsi ca // 80 // sAGgAni zabdazAstrANi samastajJAnamAtRkAH / papau gurumukhodgIrNAnyeSa gaNDUSalIlayA // 81 // rAjyazrI bhuvanastambhAn khadoH stambhAnivAparAn / sa Adade zastrazAstrANyarthazAstrANi cAbhitaH // 82 // anyA api kalAH sarvAH kalayAmAsa lIlayA / krameNa vardhamAnaH sa kalAnidhirivAmalaH // 83 // sa sArdhaikacatvAriMzaddhanurunnatavigrahaH / martyalokAdiva divaM zaizavAt prApa yauvanam // 84 // tasyAbhUt paramaM mitraM kAlindIsUranandanaH / mahendrasiMha ityAkhyA khyAtaH prakhyAtavikramaH // 85 // prApte vasante so'nyedyuH kAlindIsUnunA samam / makarandAkhyamudyAnaM kautukAt krIDituM yayau // 86 // krIDAbhistatra citrAbhicikrIDa suhRdA samam / sanatkumAro gIrvANakumAra iva nandane // 87 // 20 30 5 10 15 1 svIcakAra / 2 anena mitreNa karmacchedakarUpeNa / * rasA pR' saMvR0 // teSTakA mu0 // 3 gRham / 4 agasanaM kRtvA / 5 pArzvabhAgam / 6 cacabhiH / 7 paJcaparameSThinamaskAragaNanAparAyaNaH / so'tha pUdeg kA0 // 9 ze'sti madeg kA0 // 8 maNDalAgreNa khaGgena jitaM zatrumaNDalaM yena saH / // NAdrau kadAcana dudeg saMvR0 // 9 tasya khar3e / 10 dAtumicchAyA anumAne.. nAkapArthiSu / 11 jAmbUnadam svarNam / 12 candraH / 13 haMsaH / 14 gurumukhAnnirgatAni / ** mudvitAdarza 'mahendrasUraH' iti nAmopanyastam, paraM prastutavarNane sarvatra 'mahendrasiMha' iti upalabhyate, tenAtrApi tadevAbhirnyastam / 15] devkumaarH| 25 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta [caturtha parva tadA ca rAjJo'zvapatiH prAhiNot prA te hayAn / dhArApaJcakacaturAn sarvalakSaNalakSitAn // 88 // nAmnA jaladhikallolaM kallolamiva caJcalam / ekaM sanatkumArasvApyayAmAsa vAjinam // 89 // tyaktvA krIDA kumArastamAruroha turaGgamam / hastyazve rAjaputrANAM kauturka sarvato'dhikam // 9 // kazAmurikSaya cakena vailgAM caikena pANinA / AsanAspRSTapayoNa UrUbhyAM prerayacca tam // 91 // 5 paryadhAviSTa vegena pAdaiH kSmAmaspRzaMnniva / gacchan bahutaraM vyoni so'zvAn draSTuM raveriva // 92 // valgayA cakRSe so'zvaH kumAreNa yathA yathA / tathA tathA viparItazikSo'dhikamadhAvata // 93 // sAdinAM rAjaputrANAM dhAvatAmapi madhyataH / niryayau sa kSaNAdazvo'zvamUrtiriva rAkSasaH // 94 // pazyatAmapi bhUpAnAmuMDUnAmiva candramAH / sa ArUDhakumAro'zvo'bhUdadRzyaH kSaNAdapi // 95 // azvena sUnumAkRSTaM nadIpUreNa potavat / pratyAnetumanvacAlIdazvaseno'zvasenayA // 96 // yAtyasau yAtyasAvazvaH padAnyetAni tasya hi / phenalAlAstasya cemA yAvadAkhyadidaM janaH // 97 // tAvad vAMtyodabhUcaNDA pUrNabrahmANDabhastrikA / akAlikI kAlarAtririvAndhaMkaraNI dRzAm // 98 // // yugmam / / apaTIbhiriSaukAsi dizo'cchAdyanta reNubhiH / stambhitAnIva sainyAni notu pAdamapyalam // 99 // padaphenAni cihnAni gacchatastasya vAjinaH / azeSANyapi bhagnAni pAMsukallolamAlayA // 10 // IB na nimnaM nonnataM nApi sthapuTaM na dumAdyapi / alakSi pAtAla iva prvisstto'bhuujno'khilH||101 // mUDhopAyAH sainikAste paryAkulyabhavannatha / abdhAvambhaHpUryamANayAnAH sAMyAtrikA iva // 102 // natvA mahendrasiMho'zvasenamevaM vyajijJapat / deva! daivasya ghaTanA durghaTauM pazya khalviyam // 103 // anyathA hi kumAraH ka dUradezo hayaH kva ca / tatra cIjJAtazIle ka kumArasyAdhirohaNam // 104 // kumArassApaharaNaM tena durvAjinA ke ca / kva vA vAtyeyamuddaNDarajazchAditapathA // 105 // 20 paryantasAmantamiva daivaM jitvA tathApi hi / AneSyAmyahamanviSya skhamitraM svAmisannibham // 106 // kandareSu girIndrANAM tuGgeSu zikhareSu ca / nirantarastarustomadurgamAsvaTavISu ca // 107 // rodhorandheSu pAtAlakalpeSu saritAmapi / nirjaleSvapi dezeSu viSameSvapareSvapi // 108 // mamAlpaparivArasya kvacidekAkino'pi vA / ISatkaraM carasyeva kumArAnveSaNaM prabho! // 109 // devasyAmitasainyasyAsammAto yatra kutracit / tannAha hrasvarathyAyAM praveza iva dantinaH // 110 // 25 bhUyo bhUyo'pyevamuktvA pAdalagnena tena tu / nivartito'zvasenastu duHkhito nagaraM yayau // 111 // mitasAraparIvAro durvAra iva vAraNaH / mahendrasiMhaH sahasA praviveza mahATavIm // 112 / / pASANaiH khaiGgiviSANotkSiptairviSamapaddhatim / dharmArttapravizatkoDepaGkilIkRtapalbalAm // 113 // prauDhabhaillUkahikAbhiH pratizabditagahvarAm / gahvarAsInazArdUlakRtabUtkAradAruNAm // 114 / / utphAlacitrakakulavyAkulaiNakulAkulAm / galitazvApadaibaDhivAhasairveSTitadrumAm // 115 // .pateH prAmu. // bhRtAn ha. mu. // 1 dhArA-azvasya gativizeSaH / 2 azvasya tADanI kazA 'cAbuka' iti bhASAyAm / 3 valgA-'lagAma' iti bhASAyAm / 4 AsanenopavezanenAspRSTaM paryANaM yena saH / zannapi ga' kaa|| 5 viparItA zikSA yasya sH| 6 azvavArANAm / 7 nakSatrANAm / 8 vAyusamUho vAtyA / $likA kA mu0|| 9 yathA gRhANi apaTIbhiH yamanikAbhizchAdyante tthaa| 10 sthApayitum / samapradezam / yo nikhilo jnH| sNh|| ** degTAnyasya kha mu. // 12 ajJAtaM zIlaM yasya tsminnshve| 11 degmAreNAdhirohaNam saMvR0 kaa.|| kavA ka kaa0|| 13 rodhasA tIrANAM randhreSu / $Sayeva kaa.|| 14 TUtasya / sammato sNbR.|| *naH khaM du: mu.|| 15 khaDgI gaNDakaH / * tiHpra sNvR0|| 16 kroDaH suukrH| 17 bhlk:-kssH| 18 eNakUlaM mRgakUlam / boTaM vaakaa|| 19 vAisaiH ajgraiH| Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 3.93 camUrucakrarAkrAntamArgacchAyAvanIruhAm / siMhIsakhIpayaHpAyisiMharuddhAdhvanimnagAm // 116 // mattakuJjarabhanAdhvazAkhizAkhAtidurgamAm / sanatkumAramanveSTuM sa viSvak tAmagAhata // 117 // // paJcabhiH kulakam // vikaTAM kaNTakitaruzvApadairaivaTaiH sthalaiH / mahATavIM tAmaTatastasya sainyaM vyazIryata // 118 // khinnakhinairmucyamAno matrimitrAdikairapi / tyaktasaMgo muniriva sa ekAkI kramAdabhUt // 119 // bhUyo mahAnikuJjeSu girINAM kandareSvapi / pallIpatirivaiko'pi sa babhrAma dhanurdharaH / / 120 // bRMhite vananAgAnAM siMhaguJjAraveSvapi / so'dhAvat sanatkumAravIradhvanitazaGkayA // 121 // svamitraM tatra cApazyannucchalanirjharadhanau / tadAyinyato'dhAvat premNo hi gatirIdRzI // 122 // nadIkariharInUce madvandho nireSa yat / sa vaH pArzve tato labhyaM sarva okAMzadarzanAta // 123 / / sarvatroprekSya sahadamuccairAruhya zAkhinaH / dizo nyarUpayad bhUyo mArgabhrAnta ivAdhvagaH // 124 // 10 baddhazoka ivAzokeSvAkulo bakuleSvapi / asahaH sahakAradruSvamallo mallikAsvapi // 125 // nyakArI karNikAreSu pATalaH pATalAsvapi / dUrasthaH sinduvAreSu sotkampazcampakeSvapi // 126 // parAmukhazca malayAnileSvapi khaleSviva / sphuTatkarNaH kokilAnAM paJcamocAriteSvapi // 127 / / azAntatApaH pIyUSarazmerapi hi razmiSu / sa vasantamatIyAya roraiputra ivaikakaH // 128 // // caturbhiH kalApakam // 15 kukUlairiva vistIrNaiH pAdapadmanakhampacaiH / bhRjyamAno'kAMzutaptairbhUrajobhiH pade pade // 129 // sadyo nirvANadAvAgnibhasmaduHsaMcare'dhvani / pAdatApamajAnAno'gnistambhamiva sUtrayan // 130 // uSNavAtyAbhiranalajvAlAbhiriva bhUribhiH / vapustApamagaNayan karI giricaro yathA // 131 // kAthAn rogIva saritAM paGkilAnyUmelAni c| pivan payAMsi sa grISmaM bhrAmyanneko'tyavAhayat // 132 // // caturbhiH kalApakam // 20 rakSobhiriva jImUtairudyadvidyunmukhAgnibhiH / akSobhyamANahRdayo vizvavikSobhaNairapi // 133 // akhaNDaprasarairdhArAsAraiH zitazarairiva / vidhyamAno'pi saMnaddha ivAmuhyan manAgapi // 134 // pade pade vananadIgonmUlitapAdapAH / dustarA apyanAyAsaM rAjahaMsa ivottaran // 135 // AkrAman paGkilaM mArga varAha iva lIlayA / mitrAnveSI paryaTan sa varSA apyatyavAhayat // 136 // // caturbhiH kalApakam // 25 mUrdhni citrAtapaM ghoraM pAdayostaptavAlukAH / sahamAno'gnizarAvasaMpuTAntarvasanniva // 137 // khacche toye toyajeSu haMsAdiSu ca pakSiSu / avizrAntamanAH kvAsi kkAsi mitraivamuTTaNan // 138 // maiMdagandhisaptaparNakruddhadhAvitadantinAm / madhyena gacchan dantIva vanAntarasamAgataH // 139 // sakhyeva pavamAnena preyayANo'jagandhinA / atyagAccharadamapi sa bhraman zaradabhravat // 140 // // catubhiH kalApakam // 30 1 camUruH hariNabhedaH / 2 siMhI sakhIva sahacara iva tena saha payaH pibadbhiH siMha ruddhA mArgasarito yasyAM tAm // * degsakhapa saMvR0 kaa0|| 3 gteH| 4 tanmitramAzaGkata iti tdaashngkii| zaGyAnya kA0 // 5 yanaikAMzadarzanaM tatra sUrva bhavediti nyAyAt / caitra pre kaa|| 6 AmravRkSeSu / 7 tirskrtaa| 8diinputrH| 5 tupaanleH| no. bagni sNvR0|| 10 vAyUnAM samUho vaatyaa| | maNAni kaa0|| 11 medhaiH / 12 tIkSNabANaH / 13 vrmitH| 14 citrA nakSatraM tasya taapH| 15 kmlessu| 16 mado hastimadastasyeva gandho yasyaitAdazena saptaparNavRkSeNa kruddhA ata eva dhAvitAya te dantinazca teSAm / 17 vaayunaa| Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 10 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta [caturtha I uttareNa samIreNa himAdreriva bandhunA / himasAt kriyamANeSu sarasIsaridambuSu // 141 // davAgninA'pyadAyAsu dahyamAnAsu sarvataH / jalAntaHpanakalhArakairavotpalapatiSu // 142 // zIvArteSu kirAteSu davAnalamapIcchuSu / hemantamanyatIyAya sa bADhaM dRddhnishcyH||143|| / ||tribhirvishesskm / / zIrNeSu jAnudaneSu puSpapatreSu bhUruhAm / chanAhivRzcikeSvajinyAsaM niHzaGkamAdadhat // 144 // karNamarmAvidbhiriva marmarairaMtiduHzravaiH / prabuddhotkarNapazcAsyabUtkArezvapyakampitaH // 145 // pratyagrapallavAkhAdamAtreNaivodarambhariH / ziziraM gamayAmAsAziziro minnapIDayA // 146 // ||tribhirvishesskm // evaM sanatkumArasyAnveSaNAyATatoSTavIm / eko mahendrasiMhasya jagAma parivatsaraH // 147 // tasthAmaTavyAmanyecurgatvA kiyadavasthitaH / dizo vilokayAmAsa naimittika idhonmukhaH // 148 // tataH kAraNDavakrauJcahaMsasArasapakSiNAm / kSaNAdAkarNayAmAsa kolAhalamanAkulaH // 149 // marutA paGkajAmodavAhinAzvAsitazca saH / saraH kizcidihAstIti nizcikAyAnumAnataH // 15 // AnandavASpatoyena nizcinvan mitrasaMgamam / sarovarasyAbhimukhaM sa yayau rAjahaMsavat // 151 // gacchannagre ca zuzrAva gItaM gAndhArabandhuram / madhuraM veNunAdaM ca vINAkANaM ca hAriNam // 152 // vicitravastranepathyaramaNImadhyavartinam / mitraM sanatkumAraM sa dadarza priyadarzanam // 153 // asau priyasuhRt kiM me mAyA kasyApi kApi vA / indrajAlamidaM kiM vA hRdayAnirgato'tha me / / 154 // iti so'cintayad yAvat tAvat karNarasAyanam / vaitAlikena kenApi paThyamAnamado'zRNot // 155 // kuruvaMzasarohaMsAzvasenAbdhinizAkara! / sanatkumAra! saubhAgyamanobhava! ciraM jaya // 156 // jaya vidyAdharavadhUdolatAliGganadruma! / AtyambhaviSNo ! vaitAdayazreNidvayajayazriyA // 157 // 20 evaM samAkarNya sanatkumArasya sa dRkpatham / jagAma grISmasaMtapto jalAzayamiva dvipaH // 158 // harSAzrudhArayA tulyaM sa patan pAdapadmayoH / abhyutthAyo tya sanatkumAreNAbhiSakhaje // 159 // ubhau hozru varSantau vArSikAviva vArido / savismayA~vapratakyaparasparasamAgamAt // 160 // sAzcarvIkSyamANau tau vidyAdharakumArakaiH / mahAAsanayorAsAzcakrAte romaharSiNau // 161 // ananyadRSTimanasau tAvabhUtAM parasparam / yoginAviva rUpasthadhyAnamudrAparAyaNau // 162 // sanatkumArakumArayogAd divyauSadhAdiva / tadA mahendrasiMhasya zramo roga ivAtruTat // 163 / / sanatkumAro harSAzru pramRjyAtha khacakSuSoH / mahendrasiMhamityUce sasudhodgArayA girA // 164 // kathamatra samAyAsIrekAkyAsIH kathaM nu vA / mAmajJAsIH kathaM vA'tra kathaM vA kAlamakSipaH // 165 / / madviyoge pitRpAdAH kathaM prANAnadhArayan / kathaM pitRbhyAmekAkI preSito'sIha durgame 1 // 166 // iti pRSTaH kumAreNa bASpagadgadavAgatha / mahendrasiMhaH prAgvRttamAcacakSe yathAtatham // 167 // tataH sanatkumArastaM vidyAdharavadhUjanaiH / caturaiH kArayAmAsa maMjanaM bhojanAdi ca // 168 // mahendrasiMhastadanu visaMyameralocanaH / sanatkumAramityUce vinayAd racitAJjaliH // 169 // vadA tena turaGgeNApahataH kiyatI bhuvam / tadAdi madviyoge ca prApta kimathavA tvayA // 17 // iyamRddhiH kuto vA te prasIdAkhyAtumarhasi / rahasyabhUtametat te gopanIyaM na cenmayi // 171 // sanatkumAra ityuktazcintayAmAsa cetasi / Atmakalpe vayasye'smin gopanIyaM na kizcana // 172 // *Su jIrNapaNeSu jAnudaneSu bhU mu0|| 1channAH sAzca vRzcikAca yeSu teSu / / ravadu saMvR. // 2 panAma: siNhH| 3 tptH| zo'valo kA0 // 4 manoharam / 5 samam / 6 utthApya / 7 tarkitumazakyaH prsprsmaagmmaan| gmii| sNvR0|| mo vega sNvR0|| AgataH / 9 naanm| 1. vismayena prphullnetrH| 11 tatprabhRti / 12 khkhsii| Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / parairapyucyamAnena svavRttena saMtA'pi hi / mahApumAMso lajante tat khavRttaM kathaM truve ? // 173 // bhavatvevaM tAvaditi vinizcityAzvasenamUH / ityAdideza dayitAM vAmapArzve niSeduSIm // 174 // priye bakulamatike! vidyayA vedyavedini ! / asmai mahendrasiMhAya tathyAM kathaya matkathAm // 175 // mukulIkurute netrAmbhoje nidrA tu me'dhunA / ityuditvA ratigRhaM suSupsuH praviveza sH|| 176 // tato bakulamatirapyavocat tatra vaasre| sakhA te vojinA jahe yuSmAkaM pazyatAmapi // 177 // pravezitazca mahatImaTavImatidAruNAm / rahAkrIDAsthAnamiva devasya saimavartinaH // 178 // gacchannahi dvitIye'pi so'zvaH paJcamadhArayA / madhyAhne kSutpipAsAtaH kRSTvA jihvAmavAsthitaH // 179 // tassAcchvAsApUrNakaNThAt stabdhapAdAt turaGgamAt / Aryaputro'pyavAtArIt prepitsoH kuTTimAdiva // 180 // choTayitvA tadudaMrabandhinaM paTTamAyatam / so'zvAduttArayAmAsa paryANakavike svayam // 181 // turaGgamaH sa cUrNitvA papAta dharaNItale / sadyazca mumuce prANaiH sahapAtabhayAdiva // 182 // 10 pipAsayA'thAryaputraH payo'nveSTumitastataH / tasyAmaTavyAM babhrAma nApazyacca marAviva // 183 // sukumAratayA'Ggasya dUrAyAMtazrameNa ca / davadAhAdaTavyAzca vyAkulo'bhUt sakhA tava // 184 // gatvA'dUrAt saptaparNatarumUle drutaM tataH / upAvikSanmukulitekSaNaH kSoNyAM papAta ca // 185 // tadA cAmuM puNyavazAd yakSastadvanadaivatam / jalaiH siSeca sarvAGga zizirairamRtopamaiH // 186 // utthAya labdhasaMjJo'sau taddattaM tatpayaH papau / kastvaM kuto vA vArIdamityapRcchacca taM zanaiH // 187 // 18 yakSo'hamiha vAstavyo mAnamAt tvatkRte payaH / idaM mayA samAnItamityAcakhyau sa yakSarAT // 188 // Aryaputro'vadad bhUyaH saMtApo'Gge mahAnayam / na vinA mAnasasaromajanAdapayAsyati // 189 // tavecchAM pUrayAmyeSa ityuktvA yakSapuGgavaH / kadalIsaMpuTe kSipvA'muM mAnasasaro'nayat // 190 // tatra ca smapayAmA~sAryaputraM sa yathAvidhi / gajarAja gaMjAyukta iva zItAmalai laiH // 191 // sarvAGgINaM sukhasparzerapaninye zramo jalaiH / Aryaputrasya nipuNaiH saMvAhakajanairiva // 192 // satrAsitAkSo yakSaH prAgjanmAriH suhRdastava / hananAya samAgacchat kRtAnta iva nUtanaH // 193 // are re ! tiSTha siMhena kSudhiteneva kuJjaraH / cirAdasi mayA dRSTaH kiyaDUraM gamiSyasi ? // 194 // isyUjitaM sa terjitvA samunmUlyaikamanIpam / AryaputrAya so'nAryaH prAkSipad yaSTilIlayA // 195 // samApatantaM hastena nihatyApAtayad drumam / tiM te sakhA pratikArabhakhAmiva mataGgajaH // 196 // tato bahaladhUlIbhirandhakAramayaM jagat / akAlotpannakalpAntamiva yakSazcakAra sH|| 197 // sa vicakre pizAcA~zca dhUmadhUmrakalevarAn / sodarAnandhakArasya dAruNAkAradhAriNaH // 198 // / jvAlAjAlakarAlAsyAste cityA iva jnggmaaH| aTTahAsaM vimuzcantaH patatpaviravopamam // 199 // piGgakezAH piGganetrAH saMdavA iva parvatAH / lambajihvAH koTarAntaHsthitAhaya iva drumAH // 200 / / tIkSNavakA mahAdaMSTrA dadhAnAH katrikA iva / adhAvantIdhyAryaputramadhimadhviva makSikAH // 201 // ||tribhirvishesskm // prAmyato vikRtAkArAn raGgAdAviva nartakAn / Aryaputro'pi tAn pazyan na vibhAya manAgapi // 202 // satyenApi / * deg rekumAro vA kaa.|| 2 azvena / 3 yamarAjasya / 4 gativizeSeNa / 5 prapatitumicchoH / daraM bandhanaM kA. // 6 paryANaM azvapRSThAcchAdanam , kavikA valgAnugatA 'cokaDA' iti khyaataa| degyAnazra saMvR0 kA.. bhyAmAku saMvR. // 7 tannAmnaH sarovarAt / tvA taM mA saMbR. kA. . * "mAsa kumAraM sa ya saMvR. // hstipkaa| tiraskRtya / 10 vRkssm| || taM kumArapra saMbR. // 11 gajagrahaNopAya bhUtAM bhasvAm-lohadhamanIm, 'bhaTThI' iti bhASAyAm / 12 bhnnyH| // dvaanlshitaaH| tAdhikumAramadhi saMbR. // Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva pizAcebhyo'pyacakitamAryaputraM tarakhinam | akAlakAlapAzA bhairnAgapAzaibandha saH // 203 // Aryaputrastu tAn sarvAMstroTayAmAsa lIlayA / hastotkSepeNa hastIvAvihasto vallimaNDapam // 204 // amuM yakSo vilakSo'tha karaghA tairatADayat / mahAgiriprasthamiva lAGgUlAcchoTanairhariH // 205 // AjaghAnAryaputrastaM vajrasAreNa muSTinA / mahAmAtra iva kruddhI lohagolena dantinam || 206 // 5 ayovalayitenAtha mudgareNa garIyasA / AryaputraM nyahan yakSastaDitevAdrimambudaH // 207 // candanadrumunmUlya tena vardhiSNurAhataH / yakSaH papAta bhuvyurddhazoSaM zuSka iva drumaH // 208 // yakSo'pi zailamutkSipya lIlayA gaNDazailavat / AryaputrasyopariSTA cikSepAmarSaNaH kSaNAt // 209 // tena zailaprahAreNa jajJe nizcetanaH kSaNam / sAyaM nadIhada iva mIlitekSaNapaGkajaH // 210 // labdhasaMjJo vidhUyAdriM mahAvAyurivAmbudam / AryaputraH pravavRte bAhubhyAM yoddhumuccakaiH || 211 // 10 daNDena daNDabhRdiva dordaNDena sakhA'pi tam / cakre nihatya te kaNazaH so'maratvAt tu nAmRta // 212 // tato virasamAraya mumUrSanniva sUkaraH / asitAkSaH palAyiSTa vAyavIyena raMhasA / / 213 // raNakautukavIkSiNyaH suravidyAdharAGganAH / tvanmitre vavRSuH puSpANyRtuzriya iva svayam // 214 // aparAhne tato'cAlInmAnasAd dhIramAnasaH / Aryaputro yayau bAhyAM bhuvaM matta iva dvipaH // 215 // nandanAt tatra cAyAta asau khecarakanyakAH / IkSAJcakre rUpavatIH ma~rajIvAtusannibhAH // 216 // 15 saiMkhA te tAbhirapyaikSi hAvabhAva manoharam / svayaMvarasraja iva kSipatIbhirdRzo'lasAH // 217 // AvivikIrSuH sadbhAvamAryaputra upetya tAH / sudhAmadhurayA vAcA provAcAryo vacakhinAm / / 218 // yUyaM mahAtmanaH kasya putryaH kulavibhUSaNam / yuSmAbhirbhUSitaM cedamaraNyaM kena hetunA / // 219 // 20 25 30 396 curmahAbhAga ! vidyAdharamahIpateH / zrImato bhAnuvegasya vayamaSTApi kanyakAH // 220 // itazcAnatidUre'sti tAtasya nagarI varA / tAmalaGkuru vizrAntyA rAjahaMsa ivArjinIm // 229 // ityuktaH prazrayAt tAbhiH sakhA te tatpurImagAt / sAndhyaM vidhiM kartumivAmbhodhau bhAnurmama ca // 222 // varacintAzalyabhRto vizalyakaraNauSadhiH / tAbhiH sakhA te svapiturantike'nAyi sauvidaiH // 223 // abhyutthAnaM bhAnuvegaH kRtvaivaM tamabhASata / diSTyA naH sadanaM puNyaM puNyarAziryadAgamaH // 224 // AkRtyA'pi jJAyase tvaM mahAvazyo mahAbhujaH / indoH kSIrArNavAjanma mUrttyA'pi numIyate / / 225 // yat kanyAnAM tvamucito varo'sIti mayA'rthya se / imAH pariNayASTApi ralaM svarNe hi yojyate // 226 // evamabhyarthitastena tadaiva vidhipUrvakam / tA dizriya ivASTApi paryaNaipIt sakhA tava / / 227 // tAbhiH samaM ratigRhe supto'sau baddhakaGkaNaH / nidrAsukhaM cAnvabhavad ratnaparyaGkamAsthitaH // 228 // nidrAparAjitaM caitamasitAkSaH kSaNAdapi / utkSipyAnyatra cikSepa balibhyo'pi chalaM baliH // 229 // pazyan sakhA te nidrAnte khaM bhUmiSThaM sakaGkaNam / ekAkina maraNyAntadadhyau kimidamityatha // 230 // sAvanaTavyantarekA kI pUrvavat punaH / abhraMlihaM dadazaikaM prAsAdaM saptabhUmikam // 239 // kasyApi mAyino'do'pi mAyAvilasitaM kimu / ityAbhraMzannAryaputrastaM prAsAdaM samAsadat // 232 // * 1 balinam / 2 amandaH / 'Dalam // saMbR. kA. // t taM ca ya' saMbR. // 3 viSaNNaH / + raghAtayat mu. // . t / upariSTAt kumArasya cikSe saMbR. // 4 daNDadhArI varuNo vA yamaH / // 'kre kumAraH kadeg saM. // $ tu no'mRta // kA. // 5 vAyusadRzena / ** nAH / kumAre vadeg saMbR. // ff vAlyAM bhudeg mu. // 1 degtA savidyAdharakamya saM. // 6 kAmadeva jIvanatulyAH / * kumArastAbhisaMvR. // 7 kamalinIm / 8 vinayAt / + bhiH kumArastatpu saMbR. // + bhiH kumAraH sva saMbR. // 9 antaHpuracAribhiH napuMsakanaraiH / 9 kRtvetya muma mu. // nU kumAro nideg saMbR. // citte kima (mityatha // saMbu. // 96 sa paryaTannaTavya saMbR. // 10 AkAzagAminam / 11 vicArayan / #dhyauM Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 saptamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / kasyAzcid yoSitastatra kurarIkaruNakharam / azrauSId ruditaM vyaktaM vanAntamapi rodayat // 233 // Aryaputro dayAvIraH prAsAde tatra saptamIm / Arohad bhUmikA dhiSNya vimAnabhrAntidAyinIm // 234 // sanatkumAra kauravya! mama janmAntare'pi hi / bhartA bhUyAstvameveti bhUyo bhUyo'bhizaMsinIm // 235 // azrupUrNakSaNAM dInAM kanyAmekAMmadhomukhIm / rUpalAvaNyapuNyAGgI sakhA te tatra caikSata // 236 // svanAmazravaNAt keyaM mametyAzaGkito'tha saH / purobhUyetyabhASiSTa pratyakSeveSTadevatA // 237 // bhadre! sanatkumAraH kaH kAsi tvaM kimihAgatA / kiM vA te vyasanaM yena taM smarantIti rodiSi // 238 // ityuktA tena sA bAlA balAdAhrAdamIyuSI / pIyUSamiva varSantI girA madhurayA'vadat // 239 // sAketapuranAthasya surASTrasya mahIpateH / devyAzca candrayazasaH sunandA nAma pujyaham // 24 // kuruvaMzanabhobhAnorazvasenasya bhUpateH / sUnuH sanatkumArastu rUpanyakRtamanmathaH // 241 // sa manorathamAtreNa bhartA mama mahAbhujaH / tasmai pitRbhyAM dattA'smi yasmAddudakapUrvakam / / 242 // tato'kRtavivAhAM mAmeko vidyAdharAtmajaH / svakuTTimAdihAnaipIt pairasvamiva taskaraH // 243 / / imaM vikRtya prAsAdaM mAmatraiva vimucya ca / kvApi vidyAdharaH so'gAnna jAne kiM bhaviSyati // 244 // avocadAryaputro'pi mA bhaipIH kAtarekSaNe ! / sanatkumAraH so'smyeSa kauravyo yaM sarasyalam // 245 // pratyabhASiSTa sA'pyevaM cirAd dRSTipathe'dya me / deva ! devena susvamamiva diSTyA'si darzitaH // 246 // evaM tayorAlapatorAgAta krodhAruNekSaNaH / vidyAdharo vajavegAbhidhAno'zanivegamaH / / 247 // utpATyollAlayAmAsa sa vidyAdharadArakaH / AryapatraM samatpAtikhecarabhramadAyinama // 248 // hA nAtha nAtha! daivena nihatA'smIti bhASiNI / mUrcchayA sA mahIpRSThe zIrNaparNamivApatat // 249 // kruddhaH sannAryaputro'pi muTyA mazakamuSTivat / vaujasA vajravegamavadhIt taM durAzayam // 250 // akSatAGgastadabhyarNamAryaputraH samAyayau / netranIlotpalAnandaM janayaMzcandramA iva // 251 // samAzvAsya ca tAM sadyaH paryaNaipInmanISyasau / naimittikavaraiH sA hi strIratnamiti sUcitA // 252 // 20 AgAt tatra kSaNenApi vajravegasya sodarA / kanyA sandhyAvalI nAmAkupyad bhrAtRvadhAca sA // 253 // 'bhartA te bhrAtRvadhako bhAvIti' jJAninAM vcH| smRtvA'zAmyat kSaNenApi svalobhaH kasya nopari // 254 // jayazrIH sA dvitIyeva svayaMvaraparAyaNA / Aryaputra nAthamicchantyupatasthe kumArikA // 255 // anujJAtastvatsakhA'thAnandasAjA sunandayA / gAndharveNa vivAhena tAmupAyaMsta rAgiNIm // 256 // etya vidyAdharau dvau ca tadAnImAzvasenaye / mahArathaM saMsannAhamupanIyetyavocatAm / / 257 // tvayA hataM vajravegaM garuDeneva pannagam / vijJAyAzanivegastatpitA vidyAdharezvaraH // 258 // vidyAdharabalacchannadikko dikkarivikramaH / tvAM yodhayitumetyeSa roSakSArAmbusAgaraH // 259 // pitRbhyAM candravegena bhAnuvegena ceritau / AvAM zvazuryoM bhavataH sAhAyyArthe samAgatau // 260 // tatpreSitaM rathaM cAmumArohendrarathopamam / amuM cA''muzca sannAhaM vijayasva dviSAM balam // 261 // candravega-bhAnuvegau vAhanairvAyuvegibhiH / sAhAyyAyAgatau viddhi nije mUrtI ivApare // 262 // 30 tau tadAnImapi mahAvAhinIko sameyatuH / candravega-bhAnuvegAvabdhI pUrvAparAviva // 263 // tadA cAzanivegasyAgacchataH sainyasaJcayaiH / uttasthe tumulo vyomni puSkarAvarttakairiva // 264 // 1 kurarIvat karuNaH svaro yasmin / * degditamasau va mu.|| kumAro'pi da. sNbR0|| 2dhiSNyaM nakSatraM tArA vaa| yo'pi zaMsinIm // mu. // zrI kumArastatra sNbR0|| 3 saMkalpapUrvakam / 4 paradhanam / $uvAca rAjapu sNvR0|| 5 adhIrekSaNe / 6 atizayena / 7 buddhimAn / 8 bhginii| ** degNA / athAryaputraM nAthIyantyu sNvR0||tta: kumAro'thA sNvR0|| 9 azvasenasya putrAya / 10 kavacasahitam / 11 pridhehi| 11 ttasthI tu mu.|| triSaSTi. 51 25 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryapraNItaM [ caturtha parva tadAnImAryaputrAya sandhyAvaliradatta sA / vidyAM prajJaptikAM nAma bhartRgRhyA hi yoSitaH // 265 // Aryaputrospi sannahya samAruhya ca taM ratham / raNAyotkaNThitastasthau kSatriyA hi raNapriyAH // 266 // candravega-bhAnuvegAdayo vidyAdharA amu~m / svasainyairvatrire vairiyazovidhuvidhuntudAH // 267 // gRhIta gRhNIta hata hateti ca vibhASiNaH / AgamannativegenAzanivegasya sainikAH // 268 // ubhayorapyayujyanta sainyA dainyaMvinAkRtAH / tAmracUDA idotpatyotpatyAmarSAt prahAriNaH / / 269 // teSAM kSveDAravAdanyanna kiJcicchuzruve tadA / tadAyudhebhyo dIptebhyo nAnyat kizcit tvadRzyata // 270 // apAsarpanupAsarpan prahArAnasakRd daduH / pratISuzca raNavidaH subhaTAH kuJjarA iva || 271 // yuddhA cireNa bhagneSu sainikeSu dvayorapi / samuttasthe'zanivego rathenAnilaveginA / / 272 // bho bhoH! kva vajravegAriryamAgAranavAtithiH / ityAkSipan parAnucaiH sAdhijyaM vidadhe dhanuH // 273 // 10 eSo'haM vajravegAriryamAgAranavAtithiH / iti bruvannArya putro'pyArtatajyaM dhanurvyadhAt // 274 // tataH pravavRte yuddhaM dvayorapi mahaujasoH / zarAzari tirobhUta divAkarakarotkaram // 275 // dvApyAryaputra vidyAdharezau mAratatparau / yuddhA gadAdyairapya trairasaMjAtaparAjayau // 276 // sArpagArutmatAgneyavAruNAstraistu dAruNaiH / divyairastrairayudhyetAmanyo'nyaM bAdhyabAdhakaiH // 277 // yugmam // vidyAdharapatezcApamAsphAlyonmuJcataH zaram / AryaputraH sAyakena jIvIM jIvamivAcchidat // 278 // maNDalAgramathAkRSyAzanivegasya dhAvataH / yazo'rdhamiva doradhaM nicakarttAzvasenabhUH // 279 // bhagnaikadanto dantIva daMSTrIvAstai kaMdaMSTrikaH / chinnaikabhujadaNDo'pi so'tikrodhAdadhAvata // 280 // grahatuM dhAvatastasya darzanairdazato'dharam / vidyArpitena cakreNa zirazciccheda matpatiH // 281 // tatazvAzanivegasya rAjyalakSmIH samantataH / mama bhartari saMdhAtA vikrAnto hi zriyAM padam // 282 // candravegaprabhRtibhiH samaM vidyAdharezvaraiH / giriM jagAma vaitADhyamAzva se nirazaGkitaH // 283 // 20 vidyAdharamahArAjyAbhiSeko'muSya tatra ca / vidyAdharendrairvidadhe prapedAnaiH padAtitAm // 284 // zAzvatArhatpratimAnAM taMtraiSo'pratimarddhikaH / nandIzvare zakra iva vidadhe'STAhikotsavam // 285 // athAryaputramanyedyurvidyAdharaziromaNiH / candravego mama pitA saprazrayamado'vadat || 286 / / astra mayA pUrvapUrvamahimA muniH / jJAnaratnAkaro dRSTaH sa pRSTaH ziSTavAniti // 287 // vedaM bakulamatipramukhaM kanyakAzatam / cakrI caturtho'tra sanatkumAraH pariNeSyati // 288 // kathaM gamyaH kathaM prArthyaH kanyA dAtumabhUH sa tu / iti cintAjuSo me tvaM bhAgyairiha samAgamaH // 289 // tat prasIda zataM kanyA amUH pariNaya prabho ! / yAJcA hyamoghA mahatAmamoghaM ca RServacaH // 290 // prArthito mama pitraivarmaMrthicintAmaNistadA / paryaNaiSIt tava suhRcchataM kanyA madAdikAH / / 291 // kadAciccArusaMgItaiH kadAcid varanATakaiH / kadApyAkhyAnakavaraiH kadApyAlekhyavIkSaNaiH // 292 // kadAcid divyavApISu jalakrIDAmahotsavaiH / kadApyudyAnavIthISu puSpoccayanakelibhiH / / 293 / / 30 kadAcidanyAbhirapi krIDan krIDAbhireSa te / vidyAdharaiH parivRto'naipIt kAlaM sukhaM sakhA // 294 // / / tribhirvizeSakam // 5 15 25 398 zabdAt / api / taM se saMbR0 // 1 vairiNAM yaza eva candrastasmin rAhusadRzAH / 2 dInatArahitAH / 3 kurkuTAH / 4 garjanA5 pratijagmuH / tithe / ideg mu0 // 6 AtatA vistIrNA jyA yasmin / 7 tirobhUtaH sUryakiraNasamUho yasmin tat / 8 dhanurguNam / 9 naSTaikadaMSTraH / 10 dantaiH / 11 saMdhAsyati / 12 vikramI / * Sekastatra tasya ca saMvR0 // 13 prAptaiH / tatra so'pradeg saMvR0 // // mA matiH / jJA' saMbR0 // 14 kathitavAn / \ tadevaM ba saMbR0 // 15 cintAsevinaH cintAturasyeti yAvat / 16 yAcakeSu cintAmaNisamAnaH / ** 'saM0' 'kA0' ityetayorAdarzayornAsti padadvayametat // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / 399 krIDAnimittamadhunA vihAgAt tava bAndhavaH / militastvaM ca dalito durdaivasya manorathaH // 295 / / ityuktavatyAM bakulamatyAM ratiniketanAt / sanatkumAro niragAbhadAdiva mataGgajaH // 296 // samaM mahendrasiMhena vidyAdharasamAvRtaH / vaitADhyAdriM tataH so'gAt sumerumiva vAsavaH / / 297 // sa kAlaM gamayannRddhayA mahatyA paribRMhitaH / mahendrasiMhenAnyedhurvyajJapIdaM yathocitam / / 298 // tava RddhyA'nayA svAmin ! mano me modatetamAm / pitarau tvadviyogAtau smAraM smAraM ca sIdataH // 299 // asau sanatkumAro'sau mahendra iti tanmayam / pitarau pazyato vizvaM manye tanayavatsalau // 30 // tat prasIdAbhigacchAmo nagaraM hastinApuram / Anandaya pitRjanaM zazAGka iva sAgaram // 301 // tenetyabhihitaH sakhyA sotkaNThaH so'pi tatkSaNAt / vidyAdharAdhipazataizcamUyuktaH samAvRtaH // 302 // vimAnairbhAsuraiH kurvan nAnA''dityamivAmbaram / vidyAdharaiH kaizcidapi vikRtAtapavAraNaH // 303 // udbhUtacAmaraH kaizcit kaizcidapyUDhapAdukaH / kaizvid gRhItavyajana Attavetrazca kaizcana // 304 // 10 dhriyamANasthagiko'nyaiH kathyamAnapatho'paraiH / daryamAnavinodo'nyaisstUyamAnaguNo'paraiH / / 305 // kairapi dviradArUDherazvArUDhaizca kaizcana / kaizviJca spandanArUDhaH khe kaizcit pAdacAribhiH // 306 // sakalatraH samitrazvAmitrazailamahAzaniH / sanatkumAraH saMprApa nagaraM hastinApuram // 307 // ||ssibhiH kulakam // pitarau tatra duHkhAtau paurA~zca nijadarzanAt / sa samAnandayad grISmatApAAniva vAridaH // 308 // 15 sanatkumAraM skhe rAjye'zvasenanRpatibaMdhAt / mahendrasiMha tatsenAdhipatye prItamAnasaH // 309 // zrIdharmatIrthakRttIrthe sthavirANAmathAntike / parivrajyAM samAdAya rAjA svArthamasAdhayat / / 310 // rAjyaM sanatkumArasya paripAlayataH sataH / mahAratnAnyajAyanta cakrAdIni caturdaza // 311 // tataH sa sAdhayAmAsa cakramArgAnugaH svayam / SaTrakhaNDaM bharatakSetraM naisarpAdyAn nidhInapi // 312 // dezabhirvarSasahasraiH sAdhayitvA sa bhAratam / prAvizad ratnabhUtena hastinA hastinApuram // 313 // 20 pravizantaM mahAtmAnamavadhijJAnato'tha tam / vIkSAJcakre sahasrAkSaH sAkSAt svamiva sauhRdAt // 314 // saudharmendraH pUrvajanmanyasau me tena bAndhavaH / iti snehabazAcchakaH kuberamidamAdizat / / 315 // ayaM zaMkacarazcakrI kuruvaMzAbdhicandramAH / rAjJo'zvasenasya suto mahAtmA bandhuvanmama / / 316 // sanatkumAraH SaTkhaNDaM sAdhayitvA'dya bhAratam / svapuraM pravizatyeSo'bhiSeko'sya vidhIyatAm // 317 // hAraM ca zazimAlAM cAtapatraM cAmare api / makuTaM kuNDalayugaM devadaSyadvayImapi // 318 // 25 siMhAsanaM pAdake ca pAdapIThaM ca bhAsuram / sadyaH sanatkumArArtha kubersyaarpyddhriH||319|| tilottamorvazImenArambhAtumburunAradAn / anyAnapIndrastadabhiSekAyAzu samAdizat // 320 // tataH kuberastaH sArdhametya nAgapure vare / Akhyat sanatkumArAya tamAdezaM divaspateH // 321 // sanatkumArAnujJAto vicakAraikayojanam / mANikyapIThaM dhanado rohaNArestaTImiva // 322 // sarva maNDapaM divyaM maNipIThaM ca madhyataH / siMhAsanaM tadupari vidadhe dhanadaH kSaNAt // 323 // 30 kSIrodAt tridazairambho'thAnAyi dhanadAjJayA / gandhamAlyAdi cAnayaM sarverapi ca pArthivaiH // 324 // sanatkumAraM vijJapya tatra siMhAsanottame / kubera AsayAmAsa zakraprAbhRtamArpayat // 325 // * 'raparAvR saMvR0 // f 'dAvaga mu0|| kaiH parAvR sNvR0|| 1 sthagI tAmbUlakarakaH / nAstyetat padaddhayaM 'saMvR. 'kA.' ityetyoraadrshyoH|| kRtvA varSasahasreNaikAtapatraM sabhA saMvR0 kaa0||praavi0 sNvR0||2 bhUtapUrvaH zakaH shkcrH| "bhUtapUrva prada" [7.2.78.] iti suutrsNsiddheH| 6 kravara mu0|| * hArAMca sNbuu.||3hsinaapure| re pure|mu0|| AkhyAt mu.|| . indrasya / degdi vAna' saMba0 // // vijJApya saMvR0 kA0 // * degyAcakeza saMbakA. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [caturtha parva tasthau sanatkumArasya sAmantAdiH paricchadaH / sAmAnikAdiko vajrapANeriva yathocitam // 326 // tasyAtha cakravartitvAbhiSekaM puNyavAribhiH / rAjyAbhiSekaM zrInAbhisUnoriva surA vyadhuH // 327 // maGgalyaM gItamArebhe tumburupramukhairatha / paTahAdIni vAdyAni tridazaistADitAni ca / / 328 // rambhorvazIprabhRtibhirnartakIbhiranRtyata / vicitrANyabhyanIyanta gandharnATakAni ca // 329 // sanatkumAraM tridazA abhiSicyaivamuccakaiH / vastrAGgarAganepathyamAlyairdivyairayojayat / / 330 // gajaratnaM gandhavaramadhyArohya nyavIvizat / sanatkumAraM muditaH kuvero hstinaapure|| 331 // svapurIvad dhanApUrNa nagaraM hastinApuram / kRtvA kubero'tha yayau visRSTazcakravartinA // 332 // rAjabhirbaddhamukuTaiH sAmantairaparairapi / tasyAbhiSeko vidadhe svasaMpadvallisAraNiH // 333 // abhiSekotsavAt tasyAbhUt puraM hastinApuram / dvAdazAbdI daNDazulkabhaTavezAdivarjitam // 334 // sa cakrI pAlayAmAsa piteva vidhivat prjaaH| mahARddhiH zakra iva karAdibhirapIDayan // 335 // na samo'sya pratApena yathA kazcidajAyata / yathaivApratirUpeNa rUpeNApi jagatraye // 336 // / tadAnIM ca sudharmAyAM ratnasiMhAsanasthitaH / zakraH saudAmanIM nAma nATakaM nATayannabhRt / / 337 // anavadyena rUpeNa sarvarUpAbhibhAvinA / visApayan diviSadastatparSadi nissedupH|| 338 // dehaprabhAbhistirayastejAMsakhilanAkinIm / aizAnakalpAdabhyAgAt saMgamastatra cAmaraH // 339 // ||yugmm // gate'tha tasin papracchuH zakramevaM divaukasaH / assa lokottaraM tejo rUpaM cAnupamaM katham ? // 340 // zakro'pyazaMsadetena prAgjanmani kRtaM tapaH / AcAmAmlavardhamAnaM teneme rUpatejasI // 341 // kimanyo'pIdRzaH ko'pi vidyateja jagatraye / iti bhUyo'maraiH pRSTaH saudharmendro'bravIdidam / / 342 // rAjJaH sanatkumArasya kuruvaMzaziromaNeH / yadrUpaM na tadanyatra deveSu manujeSu ca / / 343 / / 20 iti prazaMsAM rUpasyAzraddadhAnAvubhau surau / vijayo vaijayantazca pRthivyAmavateratuH // 344 // tatastau viprarUpeNa rUpAnveSaNahetave / prAsAdadvAri nRpatestasthatuHsthasannidhau // 345 // AsIt sanatkumAro'pi tadA prArabdhamajanaH / muktaniHzeSanepathyaH sarvAGgAbhyaGgamudvahan / 346 // dvArasthau dvArapAlena dvijAtI tau niveditau / nyAyavartI cakravartI tadAnImapyavIvizat // 347 // sanatkumAramAlokya visayameramAnasau / dhUnayAmAsaturmoliM cintayAmAsatuzca tau // 348 // 23 lalATapaTTaH paryastASTamIjanijAnikaH / netre karNAntavizrAnte jitanIlotpalatviSI // 349 // dantacchadau parAbhUtapakkavimbaphalacchavI / nirastazuktiko kau~ kaNTho'yaM pAzcajanyajit // 350 // karirAjakarAkAratiraskArakarI bhujau / varNazailazilAlakSmIviluNTAkamurasthalam // 351 // madhyabhAgo mRgaaraatikishorodrsodrH| kimanyadasya sarvAGgalakSmIrvAcAM na gocarA // 352 // aho! ko'pyasya lAvaNyasaritpUro nirargalaH / yenAbhyaGgaM na jAnImo jyotsnayoDuprabhAmiva / / 353 // 30 yathendro varNayAmAsa tathedaM bhAti nAnyathA / mithyA na khalu bhASante mahAtmAnaH kadAcana // 354 // kiMnimittamihAyAtau bhavantau dvijasattamau ? / itthaM sanatkumAreNa pRSTau tAvevamUcatuH // 355 // lokottaracamatkArakArakaM sacarAcare / bhuvane bhavato rUpaM narazArdUla! gIyate // 356 // dUto'pi tadAkaye taraGgitakutUhalo / vilokayitumAyAtAvAvAmanivAsava! / / 357 // zrIbhAdIzvarasya / 2 sarvarUpatiraskAriNA / 3 niSaNNAn / 4 AcchAdayan / * degnaam| IzA kA0 // nAstyetat padaM saMvR. 'kA' ityaadrshyoH|| Su vA / kaa0|| 5 prArabdhaM majanaM snAnaM yena / 6 dvijau| 7 rjnijaanishcndrH| vimbIpha' kaa0|| vilunnttaakcaurH| 9 vArakaprabhAm / lazobhanam sNvR0|| 1. avanipate ! / Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 saptamaH sargaH] triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / varNyamAnaM yathA loke zuzruve'smAbhiradbhutam / rUpaM nRpa! tato'pyetat savizeSaM nirIkSyate // 358 // Uce sanatkumAro'pi sitavicchuritAdharaH / iyaM hi kiyatI kAntiraGge'bhyaGgataraGgite // 359 // ito bhUtvA pratIkSethAM kSaNamAtraM dvijottamau ! / yAvanirvaya'te'smAbhireSa majjanakakSaNaH // 360 // vicitraracanAkalyaM bhUribhUSaNabhUSitam / rUpaM punarnirIkSethAM saratnamiva kAzcanam // 361 // tato'vanipatiH snAtvA kalpitAkalpabhUSaNaH / sADambaraH sa~do'dhyAstAmbararatnamivAmbaram // 362 // 5 anujJAtau tato viprau purobhUya mahIpateH / nirdedhyatuzca tadrUpaM viSaNNau dadhyatuzca tau / / 363 // ka tad rUpaM va sA kAntiH ka tallAvaNyamapyagAt / kSaNenApyasya mAnAM kSaNikaM sarvameva hi // 364 // nRpaH provAca.tau kasmAd dRSTvA mAM muditau purA? / kamAdakamAdadhunA viSAdamalinAnanau ? // 365 // tatastAvUcaturidaM sudhAmadhurayA girA / mahAbhAga! surAvAvAM saudharmakhargavAsinau // 366 // madhyesurasabhaM zakrazcake tvadrUpavarNanam / azraddadhAnau tad draSTuM martyamUrtyA''gatAviha // 367 // zakreNa varNitaM yAdRk tAdRgeva purekSitam / rUpaM nRpa! tavedAnImanyAdRzamajAyata // 368 // adhunA vyAdhibhirayaM kAntisarvasvataskaraiH / dehaH samantAdAkrAnto niHzvAsairiva darpaNaH // 369 // yathArthamabhidhAyeti drAk tirohityostyoH| vicchAyaM khaM nRpo'pazyaddhimagrastamiva drumam // 370 // so'cintayacca dhigidaM sadA gardaipadaM vapuH / mudhaiva mugdhAH kurvanti tanmUcho tucchabuddhayaH // 371 // zarIramantarutpannaiyAdhibhirvividhairidam / dIyete dAruNairdAru dArukITagaNairiva // 372 // 15 bahiH kazcid yadyetat rocyeta tathApi hi / naiyagrodhaM phalamiva madhye kRmikulAkulam / / 373 // rujA lumpati kAyasya tatkAlaM rUpasaMpadam / mahAsarovarasyeva vAri sevAlavallarI // 374 // zarIraM zrathate nA''zA rUpaM yAti na pApadhIH / jarA sphurati na jJAnaM dhika svarUpaM zarIriNAm // 375 // rUpaM lavaNimA kAntiH zarIraM draviNAnyapi / saMsAre taralaM sarva kuzAgrajalabinduvat / / 376 // aAzrInavinAzasya zarIrasya zarIriNAma / sakAmanirjarAsAraM tapa eva mahatphalama // 377 // iti saMjAtavairAgyabhAvanaH pRthiviiptiH| pravrajyAM svayamAditsuH sutaM rAjye nyavIvizat / / 378 // gatvodyAne savinayaM vinayandharasUritaH / sarvasAvadyaviratipradhAnaM so'grahIda tapaH // 379 // ___ mahAvratadharasyAsya dadhAnasyottarAn guNAn / grAmAd grAmaM viharataH samataikAgracetasaH // 380 // gADhAnurAgabandhena sarva prakRtimaNDalam / pRSThato'gAt karikulaM mahAyUthapateriva // 381 // yugmama // niSkaSAyamudAsInaM nirmamaM niSparigraham / taM paryupAsya SaNmAsAn kathaJcit tasyavartata / / 382 // 25 kRtaSaSThaH pAraNAya praviSTo gocare'nyadA / leme cInakakUraM sa sojAtakramabhukta ca // 383 // bhUyo'pi SaSThabhaktAnte tathaiva kRtapAraNAt / vyAdhayo'sya vavRghire saMpUrNAdiva dohadAt / / 384 // kacchUzoSajvarazvAsArucikukSyakSivedanAH / saptAdhisehe puNyAtmA sapta varSazatAni sH|| 385 // duHsahAn sahamAnasya tasyAzeSaparISahAn / upeyanirapekSasya samapadyanta labdhayaH // 386 // kaphavighuijallamalaviSTAmastathA param / sarvamapyauSadhiriti nAmataH sapta labdhayaH / / 387 // 30 atrAntare surapatiH samuddizya divaukasaH / hRdi jAtacamatkArazvakAretyasa varNanam // 388 // vicitraracanayA sajIbhUtam / 2 kalpitAni nepathyAni ca bhUSaNAni ca yasya / 3 sabhAm / 4 suuryH| 5 avalo. kyaackrtuH| 6 cintyaamaastuH| 7rogasthAnam / kaasstthkiittsmuuhaiH| 9 abhipretaM bhavet / * deggrodhapha sNvR0|| 1. adya vA zvo vA adhshviinH| " samatayaikAgraM ceto yasya tasya / nAstyetat padaM 'kA' maadrsh|cr muniHle sNvRkaa|| 12 majAyAvaraNa sahitam / upAya mu0|| useyam phalam / mAsIsta sNvR0|| nAm kaa.|| 20 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM [caturtha parva cakravartizriyaM tyaktvA prajvalattRNapUlavat / aho! sanatkumAro'yaM tapyate dustapaM tapaH // 389 // tapomAhAtmyalabdhAsu sarvAskhapi hi labdhiSu / zarIranirapekSo'yaM svarogAnna cikitsati / / 390 // azraddadhAnau tadvAkyaM vaidyarUpadharau surau / vijayo vaijayantazca tatsamIpamupeyatuH // 391 // Ucatuzca mahAbhAga! kiM rogaiH paritAmyasi / vaidyAvAvAM cikitsAvo vizvaM svaireva bheSajaiH // 392 // yadi tvamanujAnAsi rogagrastazarIrakaH / tadahvAya nigRhNIvo rogAnupaMcitAMstava // 393 // tataH sanatkumAro'pi pratyUce bhozcikitsakau! / dvividhA dehinAM rogA dravyato bhAvato'pi ca // 394 // krodha-mAna-mAyA-lobhA bhAvarogAH zarIriNAm / janmAntarasahasrAnugAmino'tyantaduHkhadAH // 395 // tA~cikitsitumIzau ced yuvAM tarhi cikitsatam / atho cikitsatho dravyarogA~stad bata! pazyatam // 396 // tato'GguliM galatpAmAM zINAM khaphavinuSA / livA zulavaM raseneva drAk suvarNIcakAra saH // 397 // tatastAmaGgulI varNazalAkAmiva bhAkhatIm / Alokya pAdayostasya petatuH pocatuzca tau // 398 // niraMpayiSU tvadrUpaM yau tvAmAyAtapUrviNau / tAveva tridazAvAvAM saMpratyapi samAgatau // 399 // siddhalabdhirapi vyAdhiyAdhAM soDhA tapasyati / sanatkumAro bhagavAnitIndrastvAmavarNayat // 400 // AvAbhyAM tadihAgatya pratyakSeNa parIkSitam / ityuditvA ca natvA ca tridazau tau tirohitau // 401 // kaumAre varSalakSAdhaM maNDalitve tadeva hi / dazavarSasahasrANi karkabhAmupasAdhane // 402 // 15 cakritve navativarSasahasrANi vrate punaH / varSalakSamiti vyabdalakSAyusturyacakriNaH // 403 // jJAte'vasAnasamaye'nazanaM prapadya lakSatrayeNa zaradAM pripuuritaayuH| sudhyAnapaJcaparameSThisanatkumAraH kalpe suraH samajaniSTa sanatkumAre // 404 // pazcAhantaH sIriNaH paJca paJcopendrAH paJcaitaviSazcakriNau dvau / yatroktA dvAviMzatiH sUtraratnAmbhodhesturya parva tad vaH zriye'stu / / 405 // sUtrAt kizcidudIritaM kathAmyaH kiJcid yogapaTAcca kizcidatra / teSu syAd yadi kizcanApi mithyA mithyAduSkRtamastu tatra santaH // 406 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye caturthe parvaNi sanatkumAracaritavarNano nAma saptamaH sargaH sNpuurnnH| 20 // samAptaM cedaM caturtha parva / / 1 bhaajnyaapysi| 2 vRddhAn / 'no'nanta kA0 // 3 smyauN| * "tsavo dra sNvR0|| 4 sva zleSmabindunA / 5 tAtram / nirurUpayiSU rUpaM saMvR0 kaa0|| 6 dizA jye| blbhdraaH| 6 vaasudevaaH| 9 prativAsudevAH / Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalA kApuruSacarite mahAkAvye dvitIya tRtIya - caturtha parvAtmake dvitIye vibhAge prathamaM pariziSTam // zlokAnmamakArAdikrameNAnukramaNikA // loka naM. pRSTha naM. a 287 323 60 257 201 362 akarodayatastasya 23 214 akarodityamanyendra 196 262 akasmAdAgataM dRSTvA akasmAdunma denAtha akANDe'pyaprasAdo'yaM 181 162 akAmanirjarUpAta akAla iva kAlAgniH 174 231 akAlaM yAssansaItI 292 240 akAle kasya kAlena 98 217 akulInAnapi pekSya 261 383 akophno'nazipa akSatAstadabhyarNa 7 284 251 397 555 183 akhatairiva mukkAma akSNoH sudhAvartivi 166 318 akhaNDadaNDami 133 236 ata alatAmirSArAma agatAnapi nastatra 32 233 agoSite rajanidhA 348 267 abhiH sphuliGgamAtro'pi 181370 agraNIguNinAM taistai: 19 364 agraNI: sarvadoSANAM 546 248 agrasainyasya bhaGagenA 604 333 agrAnIkaistayoryuddhe 601 333 agre'pi manyaraM vAnyo 121 170 agre pRSThe pArzvayozcA 279 264 ame sopAnapaGgInA 289 175 15 185 aGkAda kautukena aAda narendrANAM aGkAda sevastI aGgabhUtaka kaGkalli 79 391 183 319 209350 39 365 39 302 194362 138 171 241 382 arAva raaaa anAzanirjitaiH sarva aGgIkRtyAtmanaH pApaM 134 393 229 221 kana. pRSTha naM. anulyAbhUmikIkRtya 183 370 aGga kRtAGgarAgo sA 459 245 adveSu svAminaH svarNa 442 180 apodazabhinyUnaM 195 290 aGgocchavAsAsakRt truTayat 248 352 aGgopAGgacyAvanAni 119 305 446 198 aGgopAGga - prakIrNAdi aNDavIramatinA 344 266 180 319 31 390 acalasya tu jAtasya acchabhallavadatyanta acyutaprabhRtayo'tha acyutaH pArijAtAdi acyutA maktistanA 126 295 189 261 36 302 acyutendrAzayA kumbhAM 183 261 acyutendro'pyAbhiyogyai 272 264 170 380 67 228 ajaniSTa kSaNenApi ajAyata rajovRSTiH ajAyanta ca tatkAlaM 70 228 115 188 405 268 ajitasvAminaH sainye ajitasvAminirvANAt ajitasvAmine'nyeSAM atisvAmino bhrAtA atisvAmino bhrAtuH ajitasvAmivica 54 186 68 234 147 230 108 229 76 187 302 385 194 350 263 373 ajito'pIndriyai reme ajihmA cittavRttInAM ajihmavikramastasyAM ajIcAH syudharmAdharma ajJAnAd vaJcito'smAbhiH 151 162 ajJAnAmapi bAlAnAM aAmAsuH abhjanAcalacUlAbhiH aba coccaiH azobhArAkAbhi ahAmAruruhuH kecita atalaviduro bantu ataH paramaho ! tatrA 305 385 227 192 72 159 77 216 339 224 225 191 222 371 44 233 zloka naM. ataH paraM varSa nAtha atarkitadrohimastaiH atigUDhaM yacAte aticaNDatvamAlambya atipANDukambalAyAM atipANDukambalAyAM atipANDukambala atipANDukambalAyAM atipANDukambalAyAM atipIyUSagaNDUSaH atizeSe yathAzaktyA atucchapucchadaNDena atyacche raktamayaiH atyantadakSiNo loka atyantazUnyamanasaH atyAgAcchaizavaM svAmI atyugraM sa tapastepe atyudArAM vasudhArA atra vA divi vA tiSThaM atra sarvepari svAti: atra hyasmad zakandaH amAdrAnuttarazreNi atrAntare ca prathamA atrAntare ca sAmantA atrAntare janaiH sabhyaiH antare nabhasyuccaiH agantare samuttasthA atrAntare surapatiH amAyeM sAkSiNaH sarve anaiva jambUdvIpe ca ava jambUdvIpe'sti atha UdhvaM rucakebhyaH atha kRtvA samudghAtaM atha dropamInaH atha gancoda de aya cakradharAdezAt atha vyavacihnAni pRSTha naM. 758 338 113 359 122 1700 221 164 32 365 33 308 35 2974 171 281 483 181 134 218 350 325 384 326 465 181 240 192 158 236 50 376 90 367 516 182 44 3080 535 201 151 230 442 328 823 209 156 236 397 326 753 3380 51 2575 388 401. 506 247 74 3583 275 30 365 168 172. 685 3365 109 221. 2692239 155 289 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. atha jAtasya bAlatve 48 158 atha taccakramarcitvA 6 214 atha tat tIrthakRjjanma 263 175 atha tauva tatkAlaM 430 245 atha tatsvAmino vezma 166 261 atha tanmedinIbhatuH 154 218 atha te pitaraM natvA 62 227 atha te mantriNo'pyUcuH 96 228 atha tripRSThaH sa jyeSThaH 589 332 . atha pasparza senAnIH 163 219 atha pUrvarucakAdri 198 173 atha pUrNoM vaziSTazcA 176 261 atha pUrvasahasrANAM . 52 308 atha pauSasya zuklaikA 344 195 atha pradakSiNIkRtya 267 193 atha bodhayitu bhUpaM 215 238 atha bhUmipatiH prItaH 198 163 atha bhraSTAni naSTAni 180 190 atha mAgadhatIrthAdhi 82 216. atha mArgazIrpakRSNa 32 302 atha glAnamukhAH sarve 612 333 atha rakSaHpatirbhImo 27 226 atha ratnaprabhAbhUmeH 504 200 atha ratnamayaM vapra 325 266 atha rAjJaH purobhUya 347 242 atha lobhakaSAyasya 338 195 atha valguH suvalguzca 604 203 atha vArSikadAnAnte 189 190 athavA sarvamapyeta 857 210 atha vidyAdharAH sarve 524 330 atha viSNoH pumAnUce 104 378 atha vaitAliko'si tvaM? 243 239 atha zakraH samAgatya 63 315 atha zakro namaskRtya 292 265 atha zakro namaskRtya 341 266 atha zAGgadharo'pyeva 187 370 atha sarvAbhisAreNa 171 349 atha saMsArasaMvAsAd 54 308 atha sAketanagaro 1 226 atha sAntaHpuraH sastrI 354 224 atha sA vilalAvaM 451 245 atha siktaH payaskumbhaiH 135 379 zloka naM. pRSTha na. atha saudharmakalpendra: 482 81 atha saudhamakalpendraH 71 28 atha saudharmakalpendraH 83 293 atha svayambhUrityUce 128 360 atha svAminamIzAno 38 302 atha hAritavAn rAjyaM 79 358 athA'grahId vindhyazaktiH 183 350 athA'Gga svAminaHzako 689 252 athA'calakaniSThasta 666 335 athA'calo'pi zokena 890 342 athA'cyutaprabhRtayaH 36 297 athA'cyutaprabhRtayaH 39 345 athA'cyutaprabhRtayaH 68 315 athA'cyutaprabhRtayaH 71315 athA'cyutaprabhRtibhiH 38 376. athA''dau suzruto'vAdI 436 327 athA'dholokato bhoga 137 260 athA'dholokavAstavyAH 162 172 athA'dholokavAstavyA 42 314 athA''nIyata pAnIyaM 164 190. athA''patuyauvanaM tau 59 186 athAbdalazANyativA 908 343 athA'bhayakarAM nAmA 205 281 athA''bharaNasambhAraM 249 164 athA'bhinandanajagat 427 327 athA''bhiyogikA devA 352 224 athA''bhiyogikAn devAn 209262 athA'bhiyogyairAnATaya 157 260 athA''yojanagAminyA 436 198 athA''ruroha bhagavAn 274 264 athAryaputramanyeyuH 286 398 athAvocad dvijanmA'pi 146 236 . athA'sti sarvamapyetat 918 212 athetthaM kathayAmAsa 294 323 athetthamajitasvAmI 156 189 athendra-bhUpairvihitA 59 286 atheyeSa prabhurdIkSAM 102 272 athezamaizAnapateH 37 302 athezAnapateraGa ke 72 315 atheSumiSudhemadhyAd 94 216 athaikaH sacivo'vocad 121 359 / / athaivaM mantriNo'pyUcuH 163 162. zloka na. pRSTha .. athaivaM sacivo'vocat 224 351 athoce jahUnunA nAtha 148 230 athoce'jitanAthastaM 89 187 athoce pRthivIzo'pi 34 276 athoce bhagavAne 94 278 athoce nArado'pye 128 368 athottasthau jagannAtho 156 274 athotthAya gaNabhRtAM 818 209 athotthAya namaskRtya 638 251 athotthAyottaradvArA 381 268 athotpapAta sa pumAn 413 244 athodyadroSaparuSaM 149 369 athopacakrame'nIka 600 333 athopazAntamoha: syAt 261 373 atho bhagIratho'pyambho 563 249 atho manoharAM nAma 62 293 atho mRgayate'smatto 239 351 athordhvarucakasaMsthA 188 172 atholalokato megha 141 260 athollasasmitajyotsnA 400 244 athovAcA'jitasvAmI 83 187 adaNDa-zuklAmabhaTa 368 225 adarzayat pAdagati 51 186 adarzayitvA svaguNaM 267 240 aditsato'pi sarvasvaM 326 354 adInA api dainyena 160 289 adRSTapUrvavad dUrAt 245 164 adeve devabuddhiryA 891 211 adya candanagodhAnAM, 13 232 adya naimittikIbhUya 372 243 adyazvInavinAzasya 377 401 adya zvo vA bhRzamamu 7 307 adya svayamadhiSThAya 78 316 adyApi ca kuTumbAya 74 258 adyApi hi kiyad bhukta 122 188 adyApi hi yuvAM bAlau 148 378 advaite'pi sa aizvarye 117 188 adharmA dharmabuddhayA ca 85 309 adhArayan manasi sa 5344 adhijyIkRtya tarasA 172 369 adhiprabhAsatIrtheza 118 217. adhiruhya vimAnAni 415 179 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM adhiropya dhanumUni 93 216 'adhiSThitaH purodezaM 803 340 adhistanataTAmuktaH 135 171 adhisvAmi tato jagmuH 373 178 adhunA nRpa-senAnI 273 322 adhunA'pi yugAnto'yam 539 248 adhunA plAvayatyuccaiH 350 242 adhunA vyAdhibhiriyaM 369 401 adhunaiva nivApAdi 498 247 adhomukhAH kaNTakAHsyuH 423 198 adhyArohati sopAna 357 242 adhyAsInA rathAna kecid 76 228 anaktasnigdhamanasa 343 266 anantakarmapracaya 142 288 anantakAlapracita 396 197 anantakAyakandAdi 345355 anantaklezakallola 90 299 anantajJAna bhagavan ! 88 293 anantadarzana-jJAna 90 294 anantadarzana-jJAna 860 341 anantaduHkharUpANi 95 160 anantaduHkhasaMbhAra anantavIryastrijagat 339 195 anantasainyagahana 199 220 anantasvAminirvANAd 362 386 anantAn dehino muktiM 46 376 anantA bhojanAcchAda 328 385 ananyadRSTimanasau 162 394 anarthyaratnaracitAM 137 171 anadhyasvalparucirA anavadyena rUpeNa 338 400 anavadyamUlaguNaiH 8 387 anazanamaunodarya 86 277 anazanamaunodarya 832 341 anAthAnAmekanAthaH 2 387 anAdyantasya lokasya 477 199 anAptairiva paryApta 22 232 anAtta-raudradhyAnena 13 255 anAryeNA'munA bAlo 920 212 anAhUtasahAyastvaM 342 266 anityaM yauvanamapi 366 267 anityaM sarvamapyasmi 351 267 loka naM pRSTha naM anilAndolanasrasta 117 347 anivRttivAdayakhyaM 337 195 aniSiddhagatiHsthaiH 286 323 anIkaiH paJcabhizcA'gre 322 176 anukSitaphalodanA 346 267 anukampyo'si bAlo'si 180 381 anugrAhyA mantriNo'mI 126 188 anucakra tatazcakrI 127 217 anujajJe ca tAMzcakrI 351 224 anujJAtastvatsakhA'thA 256 397 anujJAtau tato viprau 363 401 anujJAvacanasteSAM 171 162 anuttaravimAnebhyaH 33 168 anuttaravimAneSu 306 166 anuttaravimAnoSu 781 208 anunIya nyadhAd rAjye 99 272 anubhAvena kAlasya 187 190 anumanyasva gacchAmi 411 244 anuyoga-gaNAnuje 153 274 anurAge sa Aropya 199 320 anurUpavarArthe'syAH 462 328 anusvAmi dadhAve'tha 346 177 antAyAM pratijJAyAM 333 242 anekanRpa-sAmanta 237 192 anekavallIvalaya 120 161 anena tapasogreNa 157 318 anokahAt puSpamiva 564 332 antaH kRtvA maNistUpaM 359 196 antaHpurapradhAne ca 195 350 antarbAhyalAvaNaka 639 204 antarviracittAlokaH 33 388 anta: spRzed yatra yatro 275 384 antaraGgAnarIn jiSNUn 88 160 antaraGgAn jaye: zatran 224 164 antarantaHpuraM kSiptvA 17 389 __ antarAyakSayAdeva 259 383 antarikSasthitaM yakSa 4 214 antare puSkariNInAM 728 207 antike svAmino gantu 281 175 antimAM prArthanAM te'dya 126 379 ante ca tasya dAnasya 60 309 ante dvAdazayojanyAH 119 217 zloka naM. pRSTha naM. ante dvitIyapauruSyAM 351 386 ante vArSikadAnasya 204 281 andhakArIkRtadizA 21 256 andhakAre dIpikeva 885 211 andho'smi badhiro vA'smi 266 240 annamAtramiva zrIda 402 244 anyathA tu dviSan bhAvI 161 380 anyathA hi kumAraH kva 104 392 anyadA kasyacid darpa 87 377 anyadA cakriNazcakra 246 221 anyadA tu vibhAvaryA 871 342 anyadA dohadAn devI 50 276 anyadA dvAdazatapaH 321 194 anyadA rAjyamutsajya 8 307 anyasyApi pradattasya 505 330 anyasyApi batAdAne 84 187 anyA api kalAH sarvAH 83 391 anyAyaM sa nijasyApi 27 158 anyecurekavAstavya 594 250 anye'pi devA devyazca 315 176 anye'pi dvIpi-zArdUla 610 333 anyepyajitanAthAdyAH 97 347 anyepyAsanakampena 197 191 anyeSAmapi jainendra 347 355 anyeSAmapyupAyAnAM 36 276 anyeSvapi pramAdasya 50 388 anyairapi dhRtacchatra 62 309 anyairapi madasthAnaH 119 188 anyaizcamara-bAlivat 402 179 anyaistenArjitaM vitta 133 189 anyonya kaNThalagnau tau 141 379 anyAnyaM ceTavargANAM 541 183 anyonya nIlikArAga 6 389 anyo'nyaM vaisadRzye hi 158 280 anyonyasAmyakupito 176 370 anvayuGakta tato rAjA 280 24. bhanvIyamAnA nyaggrIva 460 245 anvIyamAnAM parito 294 194 anvIyamAno bhagavAn 63 293 anvIyamAnA halinA 171 380 apakArijane kopo 240 382 apajaharazeSaM tat 321 324 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. apaTIbhirivaukAMsi 99 392 apatyAsaMbhave strISu 337 354 apanItendhanabharaH 342 195 apas ca pituH zAlaH 522 330 aparAdhaH kRtaH ko'pi 182 162 aparAdha parasyeva 7255 aparAnapare vindrA 678 253 aparAsvapi dikSvevaM 64 391 aparAhaNe tato'cAlIn 215 396 apareSvapi tUryeSu 172 190 apareSvapi rASTraSu 73 346 apavAdamavajJAya 911 212 apazyat tatra cA'narya 10 275 apasarpata tat tUNa 233 221 apAkpazcimamArgeNa 84 216 apAradvArA pravizyA'hat 337 266 apAradvAraitya bhavane 380 196 apAgbharatadhi 74 377 apAgbharatavarSA 260 322 apAgbharatavarSe'smi 42 376 apAradhorasaMsAra 120 229 apAre vyasanAmbhodhau 312 354 apAro dustara cAyaM 48 285 apAsarpannupAsarpan 271 398 api kAndavikAdInA 31 256 *api draviNalobhena 318 385 api dhAyAH samastAyAH 111 235 api nAmaiSa pUryata 327 385 api nArakajantUnAM 265 193 api pANDukambalAyAM 37 376 api priyasakhIstatra 22 275 api bandhusamAjeSu 901 343 api vaMzasya saMhartA 547 248 api zrutandhipArINA 308 385 api sampazyamAnasya 28 256 apauruSeyaM vacanaM 900 212 apkAyatAM punaH prAptaH 105 287 apyakANDe kANDapaTa 198 220 appalIkavyalokena 440 245 apyasau puSpavRntena 3 387 apyahaH sakalaM bhrAntvA 32256 apyAlokanamAtreNa . 87 228 loka na. pRSTha naM. apyudyoto jagatrayyA 41 292 apyevaM vaJcakAste'yuH 162 306 apsarAH kiM vyantarI kiM 314 223 apramattasaMyatArakhya 335 175 aprApta devabhAve'pi 52 297 abandhUnAmasau bandhuH 317 354 abAdhamAna itarAn 111 259 abAdhitau madasthAnaH 48 270 abudhyantA'vadhijJAnAt 55 308 abhaktiH kiM mayA deva 144 189 abhaktirvA'stu vihitA 145 189 abhagnAbhugnavRkSAdri 365 243 abhaji madhusainyena 168 369 abhrAlihebhazAlAbhiH 51 215 abhrAliheSu vRkSeSu 247 192 abhavat tasya pAdAbjo 27 376 abhavanmadhyatastasyai 292 175 abhavAya mahezAyA 345 267 abhavyA api cAritraM 211 362 abhAGakSIdantarikSe'pi 695 336 abhAve bandhahetUnAM 285 374 abhASiSTa tripRSTho'pi 300 323 abhidhAyeti tUSNIkI 227 164 abhidhAyeti nAgendraH 570 249 abhidhAyeti samyaktva 933 213 abhinandananirvANAt 263 283 abhiSikto'pi cakritve 47 388 abhiSikto'mara nAma 55 376 abhiSiJcanniva dRzA 174 162 abhiSekaM jagadbhaH 491 181 abhiSekaM mahIbhartuH 362 225 abhiSekotsavAt tasyA 334 400 abhiSekopakaraNa 165 190 abhUccAtivinItatvAd 22 226 abhUzciramaya kAlo 41 357 abhUcchastraprahArAgni 137 360 abhUtapUrvamambhodhi 633 334 abhUtAM kavacaharau 85 377 abhUtAlpANucelatve 292 166 abhUt tasya mahAdevI 73 361 abhUtpure tatra ripu. 160 318 abhUdAkrAntadikcakraH 8167 / / zloka naM. pRSTha naM. abhUdiSvAkuvaMzasya 4 167 abhUdutkaTadoH kUTa 1.0 3.67 abhyakto'pi vilipto'pi 101 299 abhyasarpannavAsarpan 166 3.49 abhyAsaH sarvazastreSu 105 359 abhyuttasthau kathaM dRSTvA 293 323 abhyutthAnaM bhAnuvegaH 224 396 abhyutthAne'rcane dAne 294 166 bhamandaM dadadAsyandaM 40 308 amandalavalIpuSpa 119 347 amandaM syandinaM tAvad 97 234 amandAnandaniHyanda 818 340 amarA vidadhustatra 62 286 amaremyaH pravIcAra 716 209 amara rasuraima tyaiH 115 347 amararva sudhArAdi 106 317 amaro mAgadhapatiH 52 227 amartyalokavanmartya 202 262 amalaM kevalajJAna 123 273 amArimAghoSayitu 51 276 amI khalu.hayagrIve 532 330 amI ca vAnti sukhadAH 43 292 amI tacchAstrasaMvAda 288 240 amI tAvadiha tyaktvA 31 232 amISAmeva gItena 878 342 amuktasannidhistAbhyAM 111 300 amuktasannidhistAmyAM 184 290 amunA lohakhaNDena 745 338 amunA sa nidAnena 91 367 amu yakSo vilakSo'tha 205 396 amu lokaM samastaMvA 801 209 amuSya priyagItasya 881 342 amuSyA'pyAyuSo garbha 47 158 ambarazrIrayamalA 159 289 ambA-janaka-zvazurAn 22 364 ambhazcara-sthalacara 255 239 ambhodhayo'pi maryAdA 216 238 ambhodhau yugazamilA 54 159 ambho mAgadhArthIyaM ammAdevyapyuvAcaiva 120 379 ayamAtmaiva cidrapaH 224 382 amullabhyate vapraH 353 242 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. ayaM khalu bhaTapraSThaH 405 326 ayaM ca kAlo rake ca 151 236 ayaM dazavidho dharmo 319 354 ayaM matpreyasIrUpo 399 244 ayaM zakacarazcakrI 316 399 ayaM sAhasikaH kiM vA 291 240 ayaM hi sagaro nAma 217 220 aye ! ko'samayajJo'yaM 292 323 ayodhyAmaNDanaM rAja 235 192 ayovalayite nAtha 207 396 arakta-dviSTa-mUDhAnAM 331 354 araktAbhirbhAva-hAva 287 384 arakto bhuktavAn mukti 73 286 araghaTTaghaTInyAye 64 159 araNyastrotasIvAsmin 58 308 araNye vyAghra-siMhAdi 70 298 arapAkAzca hUNAzca 680 205 ariSTavRSTimacchinnAM 223 220 arudhyamAnaprasaro 174 349 aruntudaivacaHzastraH 250 383 are ! tiSTha hayagrIva 735 337 are re ! tiSTha siMhena 194 395 arere deva ! kutrAsi ? 186 237 are varAkAH! kimima 232 221 arkakIrtikumArasya 448 328 arcayAmAsura stA 116 229 arcitvA devatAM tatra 39 276 arjayitvA dhanaM dezA 145 279 arjitadraviNaH so'pi 881 211 arjitaM pUrvakoTyA yad 231 382 arthalubdhA gatavRNA 290 384 arthalobhAdarthijanaiH 122 368 arthinazca svaka-parAn 536 183 arthe bhUyasyapi prApte 371 243 arthe labhye'tirikte'pi 84 234 ardhASTamAH pUrvalakSAH 194 290 ardhASTamAH varSalakSAH 302 374 ardhASTabheSu lakSeSu 51 365 arpayAmAsa vasatiM 873 211 arpayitvA daNDaranaM 556 248 arbhake sthavire vA'tha 140 236 arha to'hajjananyAzca 519 182 zloka naM. pRSTha naM. arhatpravacanasudhAM 8 284 arhadahajjananyau tAH 62 315 arhadbhaktiprabhRtIni 13 375 arhadbhaktyAdibhistaistaiH 13 313 arhadbhaktyAdibhistaistaiH 11 344 arhadbhaktyAdibhiH sthAnaiH 7 356 arhadbhaktyAdibhiH sthAnaH 11364 arhantamiva rUpastho 12 344 arhan devo guruH sAdhuH 25 387 arhan devo guruH sAdhuH 125 279 alaGkArAnalaJcakre 32 204 alaGkAro yathA muktA 46 297 alaghanIyAM gurvAjJAM 94 258 alaGadhyazAsane sarva 5 307 alabdhamadhyo'bdhiriva 21 296 alabdhamadhyau dhavala 215 351 alamatra prahAreNa 315 323 alambusA mizrakezI __ 210 173 alambusAdyAstUdIcyA alaM saMsAravAsena 103 272 alasA sA gatAveva 28 314 alaM sainyakSayeNeti 669 335 alIkarAMSaparuSaM 509247 alubdhapUrvA lubhyanti 504 247 alpo parigrahA''rambhau 111 304 avatIrya kariskandhAt 89 216 avadad brAhmaNo'pyevaM 369 243 avadhijJAnato'jJAsIt 38 168 avadhijJAnadharANAM 117 310 avanIsAdhanavidyA 163 3 18 avanti ma dezo'sti 90 234 avandiSTa jinaM zakraH 46 168 avarSatAmubhau bANaiH 175 380 avazyakRtyaM bhUtAnAM 73 216 avastubhUya sa bhrAmya 80 358 avAntarotsavamima 93 347 avApa ca jagannAtho 52 302 avApnuyAt taralatA 217 238 avijJeyasvarUpAya 77 303 avijJeyasvarUpe tva 38 292 avimRzyavidhAyitvaM 239 221 avimRzyavidhAyitve 154 230 zloka na. pRSTha na. aviratazrAvakatve 54 388 aviSahyapratApena 47 215 avihastodastahastaiH 79 228 avedanAn nArakAMzca 316 241 avocacca sagarajAH 171 231 avocadAryaputro'pi 245 397 azaktiH svayamAkhyAtA 618 333 azaraNyamaho ! vizva 149 274 azAntatApaH pIyUSa 128 393 azivAzca zivAH kAmaM 68 228 azItidhanuruttuGgaH 90 316 azItitriMzadaSTA 487 200 azulka-daNDAmabhaTa 567 184 azeSamapi duHkarma 309 385 azeSa rAjyavyApAre azraddhAnau tadvAkyaM 391 402 azraddhayamasadbhUta 323 354 azraddhaya mama jJAnaM 311 241 azrupUrNekSaNAM dInAM 236 397 azvagrI va purA''rAddha 503 329 azvagrIvasya vA'nyasya 453 328 azvagrIvasyAgrasainyaM 603 333 azvagrIvAntika dUtaH 343 324 azvagrIvAzaGkayA ca 468 328 azvaratnaM samAruhya 34 215 azvAn niyamya kAkiNyA 256 221 azvena sUnumAkRSTaM 96 392 aSTacatvAriMzadaMzA 542 201 aSTaprakArapUjAbhiH 55 276 aSTamAnte kRtasnAnaH 179 217 aSTamAnte ca niSkramya 337 224 aSTamAnte nATayamAlo .. 266 222 aSTamAnte ravirivA 116 217 aSTame ca pariNama 561 249 aSTaSaSTiH sahasrANi 218 362 aSTAGgayA'STAdazAbdyone 169 274 aSTAGgenA''yurvedena 144 273 aSTAGgonaM pUrvalakSa 174 274 aSTAcatvAriMzatA ca 856 341 aSTAdaza pUrvalakSI 683 252 aSTAdazAbdalakSANi 361 355 aSTAdhikaraNIgranthAn 278 240 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTA'dholokavAstavyA aSTAnAM mahAdevInAM bhApadagirAyatra yeka naM. aSTApadaM puramipa aSTApadasamaM sthAnaM aSTApadAdviparivA aSTapadAdviparivA aSTApadAdvipari aSTApadAbhyavarta aSTAviMzatirevaM ca 536 248 564 249 538 248 700 206 651 204 151 306 526 182 aAdikAn sagaraH 153 218 aSTottaraM ratnakumbha 131 218 aSTodacakrAdeH 147 260 aTo va bAdalambInAM 198 294 aSTau tanmadhyaviSkambhe 561 202 asaMkhyAtAn samullaGghya 365 178 Asya vinezasya 347 267 asamjAtaphalA vallya 19 275 asaJjAtAntarau nityaM aSTAviMzatisahastrayA aSTAviMzatyaGgahInaM cimarendraH asantuSTAstRNAyante abhUtamasvAmi pyodhane pRSTha naM. 30 308 733 207 126 229 136 230 130 229 167 230 asampabhASApUrva va asamIkSitakAsi avako dgatazyAma saMtokAn 239 321 345 386 324 354 212 362 344 355 92 304 231 263 95 310 antaH kecicca 9 232 sAd vistrasamAneSu 216 191 asAdhAraNayA RddhayA asAdhAraNa vAtsalyAt asArabhityaM saMsAraM asAreSu zarIreSu asAvaTannaTavyanta 15 157 47 390 175 290 354 267 231 396 827 340 436 198 206 238 asAvapAraH saMsAraH asAvasAraH saMsAraH bhasAvasAraH saMsAro asAvaramatpUrvajAnAM 106 229 asAyaminavaH ko'pi 284 240 sAvidAnIM vijayAd yathA'smAkaM 39 168 357 325 6 zloka naM. pRSTha naM. asi kastvamiyaM kA ca 286 243 206 220 asiratnaM samAkRSya asUtasamaye'pi anRtasya jananI 81 377 281 384 96 304 asUyA pApazItara adhipat kiM me 154 394 avivA 705 206 aso sanatkumArI'sau 300 399 aso sampazyamAnAnAM 54 257 asti ca kSudrahimavan asti asti tatra mahAnadyAH 4 157 asti duHkhAkara loke 89 234 asti vidyubhI nAma 445 228 astIha kAJcanapura 1 389 astravRSTayA tayAsklAbhyat 642 334 astvAvayordvandvayuddha 670 335 astravedaH zarorIva 158 218 asyAgAra' yamasyeva 380 326 asti me nirastreNa 388 326 aspRSTajanamArgANAM 450 198 508 330 asmada kampa asmadrazyA nRpAH pUrve 175 162 asmAkamapyanAthAnAM 44 357 asmAnApRcchaya sarva tvaM 140 318 asmAsu svAmitA tasya 513 330 astrAra area 534 248 asminnapare saMsAra 42 285 asminpAre saMsAre 255 165 304 353 asminAre saMsAre asminnasAre saMsAre 250 263 asmin nitAntaverAgya 803 209 asmin prasAdina rAjA 197 323 asmin vasati saMvAre 295 265 263 352 706 206 105 294 16 232 asya cakrasya yayAzA asya madhyapradeze tu aspan mAya asyAM giritayampa 616 203 461 328 asyAhaM tRNavaditi asyaiva jambUdIpaspa asyaiva pRSThe vinyasya asvatvena gRhItaH san 71 391 3 269 56 391 102294 naM. pRSTha naM. 185 163 149 161 387 243 99 160 252 239 226 170 35 390 ahametAM grahISyAmi ahaM tu vividhakrIDA ahaM vidyAdharo vidyA ahaM hi gRhavAsasthaH ahaM hi sadya udyAna ahaM hi saudharmapatiH 7 291 aho ! asAre saMsAre aho ! Azcaryamaniza aho ! kamapi saundarya 195 319 aho ! ko'pyasya lAvaNya 353 400 aho ! dAnamaho ! dAnaM 198 273 aho ! dAnaM mahAdAnaM 295 194 aho ! daivena durbuddhiH 5.19330 aho ! prauDherapi nRpaiH 401 326 aho ! mama kumArAbhyAM 326 324 aho ! somasya sAmrAjye 317 185 vayamiyatkAla 152 162 aho! vilocane asthA 9 389. aho ! smitaM sudhAvRSTiH 167289 A aizAnAcca bhavana 793 209 A aizAnAt samutpattiH 789 208 Akara sarvadoSANAM 312 385 tu 518 182 AkarNa taca dviguNaM 106 378 Ata bhagat 935 213 AkasmikaM mahAdhvAnaM 238 242 AkAtisnAbhyAM 158 289 AkAzAd bhUmimadhyAd vA 290 240 A! kimetadupakrAntaM 145 220 A kITAdA ca devendrAt 262 267 Aphule nAgalokaM ca 140 230 AkRtyAspi jJAyase tvaM 225 396 ApalA dvimAsona 857 241 AmA 120 295 AkAntAzeSadikkasya AkrAnto yugapallajjA AkAman pahilaM mArga AkrAman vyomara 192 190 AkruSTo'pi sa nAkrozat 287 166 AkhorAvaNakRte 33 158 492 246 136 192 259 239 Akhyacca parSade svasyai 100 217 Aruyad rAjA'pi taM devyA 43 276 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM.naM. AgatA ca tarI tI 2 198 238 AgateSvarthaSu dabhI AgataiH savayobhUya AgataH sabhU 72 391 63 346 223 262 AgAt tatra kSaNenApi 253 397 AgneyavANaM dhanuSi 706 336 689 205 19 389 66 216 AgneyAdiSu tanmAnA AghAta iva sarpeNa AcakarSa tamAkarNa AcakarSa zriyo rAza 112 188 AcakhyuH kSetriNo'pyevaM 368 325 AyapI prabhuravasyAH 861 211 AcarUpI bhagavAnevam AyAntaH bhutagaNDUSaH AcArya pAdAn vanditvA 94 160 AcAryayAmapArzvasthA 251 165 AcAryo'pyAlalA paiva 139 161 AcchindatA ca rAjyAni 156 162 AcchindantodviSAM 10 226 12 375 152260 AjagAma ca caiko 138 348 AjagAma prabhubhUviH 64 303 AjapAnA pus 206 396 AjaghnurjhallarI: kespi 449 180 AjamadIpamagamat 106 170 AjanmasvIkRtastasya AjanmAnanya sAhAyyo 5 301 21291 AjJaptA vAsavenA'tha 179 190 AjJayA tasya sadyo'pi 376 178 AjJayA sadAM rAjJo 271 175 AzAM kRtvA te 605 250 AjJA cet khaNDyate'kANDe 256.325 AjJAtikramadovaryA 217 351 AjJA-pAya- vipAkAnAM 332 195 Aja puruSasiMhArUyaH 124 317 441 198 359 267 20 314 AjJo syAdAptavacanaM Aiye nisyaM nRpaM ra AdrayambhaviSNuryazasA Ayo vitrajiSuriva AtatajyadhanuHpANiH ApaNa dadhAra ko AtiSThamAnAH sakala Atodyapuvad bhanne 59 298 63 215 485 181 177 162 191 237 A loka naM. pRSTha ne. 285 175 141 189 98 294 93 294 174280 AsatAle nami AtmacintAnukUlena AtmadehAdibhAvAnAM AtmanaH sarvamapyetad Atmaputramubhayat AtmarakSIsaha seva AtmarI razyamAna AmasahAyike svataH AtmA'jJAnabhavaM duHkhaM AtmAnaM taruzAkhAyA AtmAnaM pa 166 172 98 378 396 244 223 382 6 232 55 168 AtmAnamAtmanA vetti 222 382 62 277 AtmAnurUpA rUpeNa Atmaiva darzana - jJAna Aiye manipAdAnte 221 382 117 278 : AdAya tAMzra te devAH 424 179 AdAvutkSiptA ma 108 272 AdityazasaH sUna 127 235 Adideza tataH zako 56 168 Adideza vizAmIzo 227238 Adi devatA'pyevaM 109235 AdezAlA bha42 186 AdezAda bhapatestasya 573 184 Adezena samaM tAsAM Age tAmuda 161 171 275 264 753 207 129 305 340 266 87287 12 387 Adau madarzanaM nAma AyantatI dhanAthAbhyAm Ayavapre'vAsthitaM Aye die narake AnandadAyakatvena AnandaM nATayannucceH 462 181 AnandabASpatoyena 151 394 AnandAdyA ekAzItiH 109 310 AnIya paryA AvastyAM 256 264 AnIyAssnIya pAnIya 17 214 ApaNAnAM sahasestu 583 202 36 388 ApAtanAmakastatra ApAtA nAma duSpAtAH Apityavapuriya ApUrNa iva pAthodo pUrNA devakoTIbhiH ApRcchasva paraM gatvA 200 220 80 169 184 350 324 176 96 278 zloka naM. pRSTha . AptamUrcchaNa 163 236 AplAvayati nAmbhodhiH 313 354 AbAlyAdapi bhAvaka 45 390 AkAraka 790 208 AbhijAtyamaho ! tasya 520 330 Abhiyogikaveyava Amityuko Amityuke kumAreNa Amityukto mera Amuktacimanepathya AmuktadivyAlaGkAra Ametyukto'calenAtha AyatanapramANena AyAsamAtra nazvarya AyudhAnAdizati Ayukeriva mauhale AyuHzeSe mAsapa AyuH sAgarasaH sa Ayojana gAminIbhiH AyojanaM sumanaso ArakSa iva dasyUnAM Arabhya kevalAt pUrva Arabhya kevotpatte Arabhyate pUrayituM ArAt khaNDaprapAtAyAH ArAtrikamatho cakaH ArAdhika saptazila ArAdhayaMstIrthakarAn ArAmamiva dharmI ArAmika ivA''rAma ArUDhakSapaka zreNe ArUDhaH paJcamIM dhArA AruSi di Aruhya pAlakaM zakraH Ayaranairvima Arogya svAra Arogya divyazivikA Arogya zibikAmanya ArjavaM saralaH panthA 378 178 135 229 86 169 125 360 56 366 57 357 377 325 719 206 346 386 451 245 58 298 311 166 310 166 122 229 219 282 173 231 396 268 665 252 326 385 265 222 118 229 228 192 46 390 81 159 5 255 65 303 305 223 38 314 164 260 98 316 260 165 692252 693 252 300 384 ArttAnAmasiMharaNe AryAvAsa Ava tiSTha mAvi sati 286 326 8291 474329 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. A saudhame zAnakalpa 758 207 Asphalatsu mithaH kAMsya 171 190 AsphAlayantaH phalakA 167 369 AsphAlayAmAsatustau 174 380 Ahatastasya cakrasya 727 337. AhArakazarIrAda 71 187 AhAya reva hi guNaiH 36 390 " zloka naM. pRSTha na. Arya dezA amI ebhiH 673 205 Ayadeze samudbhUtA 130 288 Aryaputrastu tAn sarvA 204 396 Arya putro'pi sannahya 266 398 Ayaputro'vadad bhUyaH 189 395 Aya pUtro dayAvIraH 234 397 Aryasya balabhadrasya 130 360 AryAya ! bhavataH ko'ya 737 337 ArSabherikha senAnIH 140 348 AliGgipuSkaramukhA 290 175 AlokamAtra taM natvA 586 249 AlokayalokanAliM AlokastimireNeva 83 309 AvayorakSatA prItiH 335 324 Avarta iva lAvaNya 425 327 Avazyake vratazIle 127 305 AvAbhyAM khaDgazaGkaga 478 246 AvAbhyAM tadihAgatya 401 402 AvAmapi grahISyAvaH 81 187 AvizcikIrSuH sadbhAva 218 396 AvibhUta kSaNAnmegha 53 257 AviSTa iva bhUtena 18 389 AvRttavRntapadmAbha 241 164 AvRto'nuvarIbhUya 483 329 AvRSTavAridamiva 773 339 AvaitADhaya pratApADhayo 88 358 AzaMsantIpu mAGgalya 278 264 AzAsyate yat prayatnAd 146 289 Azu gatvA dvAravatyAM 232 351 AzUpavizya karabhA. 162 369 Azcaya' darzayiSyAmi 324 241 Azcarya bhUtAnyanyAni 257 239 AsanAdIni saMvIkSya 269 165 AsanAdau niSadyAyAM 285 166 A sarvAGga prasaratA 444 180 AsasAda krameNA'thA 559 248 AsAJcakre bhratazaro 71 216 AsAdyate durantenA 65 257 AsthitaM maNDalikayA 532 201 AsIt tatra dharo rAjA 23 284 AsIt sanatkumAro'pi 346 400 AsIdasminnasAmAnya 118 235 ikSvAkavo jJAta-hari 674 205 ikSvAkukulacandrasya 153 380 ikSvAkuvaMzatilaka 128 279 icchAsampannasarvArtha 8.7 209 itaH kalpe prANatAkhye 29 345 itaH kalpe sahasrAre 25 356 itaH kaSAyAH krodhAdyA. 301 353 itaH kSaNa kSaNamitaH 170 349 itaH pure rAjagRhe 110 317 itaH sadodyato mRtyuH 77 258 itazca kazcidapyAdayaH 143 279 itazca veyakastha 18 387 itazca chadmasthatayA 777 339 itazca jambUdvIpasya 12 291, 13 344, 21 269 itazca jambUdIpAnta 18 284 itazca jambUdvIpe'pA 103 259 itazca jambUdvIpe'smin 10 387, 11 307, 11 356, 12 364, 13 296, 301, 15 375, 64 377, 68 391, zloka naM. pRSTha naM. itazca puNDarIkiNyAM 108 317 itazca pUrNameghena 323 223 itazca potanapuraM 159 318 itazca potanapure 574 332 itazca bhagavAn dharmaH 194 381. itazca bharatakSetre 91 358 itazca mamatA vetra 303 353 itazca mAsa chadmastho 282 353 itazca varSadvitaya 174 361 itazca vijayAccyutvA 18 167 itazca vizAkhanandI itazca vaijayantasthaH 28 297, 28 302 itazca vaitADhayagirau 415 327 itazca zukre nalina 30 314 itazca sagarasyA'stra 1214 itazca samavasRta 399 197 itazca sa sahasrArA 103 367 itazcAjitanAtho'pi 101 188 itazcAtraiva bharate 75 377 ihacAnatidUre'sti 221 396 itazcA''sIt pure rala 246 321 itastataH kSipan pANI 18 275 itastrivarSI chadmastho 196 370 iti cA'cintayamahaM 112 160 iti cintayato dhArA 129 161 iti cintayato bhatu 252 263 iti cintayato rAjJaH 67 159 iti cintAparaM nArtha 138 189 iti taM nirNaya sa triH 203 320 iti tenodite rAjA 146 318 iti teSAM vacaH zrutvA 371 325 iti triSaSTistatreyuH 70 315 iti divyA giraM zrutvA 756 338 iti dravyAdisAmagrI 464 199 iti dvipRSThavacasA 264 352 iti na jJAyate nAtaM 226 238 iti nizcitya rabhasA 84 258 iti pRSTaH kumAreNa 167 394 iti pratikSaNamapi 127 188 iti prazaMsAM rUpasyA , 344 400 69 366, 121 278, 132 348. itazca tasyAM yAminyA 529 183 itazca dvArakA nAma 193 350 itazca nagare pRthvI 130 348 itazca nandiSeNasya 27 291. itazca navame kalpe. 112 259 itazca nAgadatto'pi 48 390 itazca pavanavega itazca prANate kalpe 26.307, 26 365 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha na. iti prAgjanmasaMsiddha 19 226 iti prApyA'pi sAmagrI 56 161 iti bruvANaM brahmANaM 345 242 iti vANAM jananI 118 379 iti mUlaprakRtInAM 476 199 iti mokSamupeyuSaH 123 300 iti lobhaM nirAkatu 347 386 iti zrutvA hayagrIvo 744 338 iti saMjAtavairAgya 378 401 iti sAmasudhAvRSTayA 337 324 iti so'cintayad yAvat 155 394 iti stutvA gRhItvezaM 83 316 iti stutvA jagannAtha 631 251 iti stutvA jinapati 45 365 iti stutvA dhusannAthe 92 294 iti stutvA namaskRtya 128 229 iti stutvA prabhukiJcit 479 181 iti stutvA prabhu zakro 301 265 iti stutvA virateSu 826 340 iti stutvA sunAzIre 89 299 iti stutvA harinAtha 195 281 ito veyake jIvaH 33 285 ito bhUtvA pratIkSethAM 360 401 ito vikaTajIvo'pI 80 377 ito vimAne vijaye 49 270 ito'sya jambUdvIpasya 1 167, 74 366 itthaM kathamapi kSamApaM 365 325 itthaGkAraM ca samava 370 196 itthaGkAraM pAtayAmi 135 317 itthaM kRtanidAnaH sa 71 377 'itthaM kRtanidAnaH sa 84 358 itthaM cakripadAbhiSeka 370 225 itthaM ca janmataH svAmI 98 272 itthaM ca bhUmayaH sapta 502 200 itthaM cAritragAtrasya 275 165 itthaM tRtIye vapre'sthA 811 340 itthaM trayodazaM tIrtha 45 357 itthaM dazavidho dhama 90 277 itthaM pRthagjana iva 165 237 itthaM mahaddhibhiH zakraH 320 176 itthaM vicArya manasA 162 189 zloka naM. pRSTha naM. itthaM vidannapi bhavI 51 158 itthaM vidhuramAlokya 171 369 itthaM samavasaraNa 433 198 itthaM sampazyamAnasya 419 244 itthaM stutvA sthite zakre 89 309 itthaM svayamprabhAM devIM 493 329 ityajastra jana pAlya 71 258 ityadhastAttiyagUddharva 797 209 ityanityaM vidan sarva 372 267 ityabhASata tAnagni 538 331 ityabhASiSTa sA devI 133 218 ityAkarNya vaco rAjA 150 348 ityAkaNya hayagrIvo 724 337 ityAkhyAte'pi bhUpena 123 317 ityAjJAM nagarAdhyakSo 369 225 ityAdi cintayan rAja 96 258 ityAdibhidunimittaiH . 98 234 ityAdyuktvA sanirbandhaM 126 317 ityuktaH pratihAreNa 71 234 ityuktaH prazrayAt tAbhiH 222 396 ityuktayostayoH krodho 151 380 ityuktavatyAM bakula 296 399 ityuktavantaM taM dUtaM 342 324 ityuktavantaM sAmarSa 546 331 ityuktaH zAGgabhRccakra 165 361 ityuktastena dUteno 504 330 ityuktaH svAminA so'tha 160 189 ityuktaH so'gijaTinA 506 330 ityuktA tena sA bAlA 239 397 ityuktAstai ghamukhA 234 221 ityuktA yakAThena 639 334 ityukte lajjitAH paurA 205 320 ityukta vahnijaTinA 621 334 ityukto'jitanAthena 143 189 ityukto balabhaNa 318 324 ityukto mantriNA tena 156 349 ityukto meramA 156360 ityukto viSNunA dUtaH 516 330 ityuktyA kupitaH sadyo 237 351 ityuktyA vismito bhIto 133 360 ityuktvA tatra tUSNIke 859 210 ityuktvA nyAsamiva taM 321 241 ityuktvA nAradamuni 137 368 ityuktvA bhUpatiH sadyo 54 276 ityuktvA muSTimudyamya 314 323 ityuktvA rAkSasapatiH 38 227 "loka naM. pRSTha naM. ityuktvA'vasthite dUte 352 325 ityuktvA so'pare'pIndrA 59 168 ityugra karmakauTilyaM 311 385 ityuccakai?SaNayA 361 177 ityutkaTakaTuM vAcaM 241 351 ityutpATaya gadAM zraGga 736 337 ityuditvA tirobhUya 220 220 ityuditvA yayurbrahma 59309 ityuditvA sa roSeNa 919 212 ityuditvA sthite tasmin 374 243 ityudIrya mahAvIryA 203220 ityudIya sahasrAkSaH 337 177 ityudIryA'jitasvAmi 140 189 ityuvAca ca tAn bhUyaH 204 320 ityUcatuzca tI yuktA 98 278 ityUcuste vaya gaGgA 280 222 ityUjitaM sa tarjitvA 195 395 ityete nava nidhayaH 279 222 idaM jagattrayazrotra 2307 idaM janma pAramiva 91 347 idaM tu mAsma zaGkavaM 361 367 idaM devasya sAmrAjya 167 162 idaM preSyata kenehA 107 359 ida viruddha zraddhattAM 626 250 idaM sarvAstrasarvasvaM 162 361 idAnIM tvatprasAdena 88 299 idAnImAvayorevaM 156 380 idAnImekasAmanta 548331 indrajAlaprayogAdau 367 243 indrajAle matibhraza 370 243 indrajAlamidaM hyadya 376 243 indratve'pi hi saMprApte 315385 indradhvajena ca puro 800 340 indranyasta devadUSya 124 348 indranIlama vAnta 43 270 indrA api sametyaiva 58 271 indrANAM ca catuHSaSTe 232 192 indrA dvASaSTiranya'pi 192 262, 480 181 indrAdipadavIprAptiH 91 294 indrAH parivRtA devaiH 409 179 indrAzcatuHSaSTirUpe 197 290 indrAzcAsanakampena 124 259 indrAH sAmAnikAstrAyaH 770 208 indrAstriSaSTirabhyetyA indriyANAM viSayeNa 783 208 indriyArtharasasvAdu Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zloka naM. pRSTha naM. IzAvagnikumArANAM 512 200 Izo'haM vaH sabandhUnAM 509 330 Izvaro mahezvarazca 180 261 IhAmRgA'zva-vRSabhaiH 286 175 IhAmRgai ratnamayaH 159 171 "" uktvA mitreSvivA'mitre 526 330 ukSNastAnupasaMhRtya 197 262 zloka naM. pRSTha naM. indropendrAdayo'pyatra 14. 273 indorvimAnaM viSkambhA 541 201 indau vidyutkumArANAM 511 200 ibhagandhena gandhebha 242 351 imaM devo'pi bhUbhAraM 166 162 imaM vikRtya prAsAdaM 244 397 imAmAjJAM samAlambya 448 198 iya kA ? pAripAzcikyaH 12 275 iya khalu dharitro me 36 256 iyatkAla na ko'pyasthAd 178 162 iyatkAlamahaM strI vA 486 246 iyamRddhiH kuto vA te 171 394 iyaM hi tvadbhujAdhArA 131 379 iyahi pUrva tena strI 388 243 iyeSa ca vrataM svAmI 56 303 ilAdevI surAdevI 207 173 iSvAkAraparvatAbhyAM 642 204 iha jIvasya mA bhUvan 233 282 iha tvadarzanAloka 214 382 ihAtighore saMsAre 133 161 ihAnyatvaM bhaved bhedaH 96 294 ihApi dRzyate loke 112 278 ihava te'vatiSThante 130 189 ihaiva bharatakSetre 381 243 ugreNa tejasA''dityo 126 235 ustapobhirvividhaiH 328 195 ucitaM sAcataM vA'pi 37 233 uccapeTaH prati sarpa 393 326 uccainIcairbhaved gotra 474 199 uccairuccaiHzravaHkalpaiH 60 215 ucchalaccampakAzoka 118 347 ucchIrSe kuNDaladvandva 506 182 ucchvAsa saha medinyA 533 183 ucyate sa kathaM bandhuH 157 349 ujjhAJcakAra tadanu 256 192 ujjhAJcakAra sagaraH 413 197 uDDInamuccakaiH kANDaM 163 369 utkaTabhrakuTIbhImo 249 174 utkarSeNa catustriMzat 747 207 utkIlyaMnte tvacayadbhiH 121 288. utkRSTayA tvaritayA 173 172 utkRSTalakSaNazataiH 581 184 utkesaratatiAttA utkSiptazailazikhare 164 230 utkSipyamANe dhUpe ca 468 181 uttamAM jAtimApnoti 258 383 uttambhanenA'drirapi 57 233 uttaraGga ivAmbhodhiH 250 174 uttaradvAramArgeNa 621 250 uttarasminnajanAdrau 524 182 uttarIyacchannamukhAH 157 236 uttarIyarubhayato 549183 uttareNa prayAga ca 574 249 uttareNa samIreNa 141 394 uttare varSadharAdri 588 202 uttiSTha gaccha tvaM tasmai 160349 zloka naM. pRSTha naM. uttiSTha bandho ! nirbandhaH 892 342 uttIrya ku-jaraskandhAd 77 159 uttIrya vardhakikRta 34 388 uttIya vAhanebhyo'haM 111 160 uttIryottIya cotsaGgAt 50 292 uttaGgazaGgaruciraH 23 167 uttoraNamutpatAkam 342 224 uttoraNAmiva divaM 467 181 utthAya labdhasaMjJo'sau 187 395 utthAya labdhasaMzastat 187 381 utthAya zayanIyAcca 46 276 utthAyAdAya taccakra 161 361 utthAyA''dAya zakropa 376 267 utpatti-vigama-dhrauvya 815 209 utpatyotpatyo rAjAno 201 163 utpadyamAnaH prathamaM 230 382 utpanna kevalajJAnaH 100 188 utpanna kevalAnAM tu 668 252 utpannA Aya deze'pi 129 288 utpanne svAminA jJAne 346 195 utpATyollAlayAmAsa 248 397 utpRccho vidhRtacchatra 34 314 utpede svAmino jJAna 207 281 utprAsanaM sa kandarpo 94 304 utphAlacitrakakula 115 392 utphAlamarkaTakula , 317 194 utphullasumanobhUri 120 348 utsaGge hRdaye doSNoH 16 185 utsarpayan doSazAkhAM 273 383 utsavaM vasupUjyo'pi 55 345 utsavena gariSThena 79 377 utsAha-mantra-prabhutA 6 269 utsAhAdutplavamAnaiH 46 215 utsRjya tRNavad rAjya 291 265 udakazreNestvamI bhUtA 393 178 udagdvArA pravizyA'tha 339 266 udagdvAreNa samava 416 197 udararambhAcatuHzAle 156 260 udayanniva mArtaNDaH 80 216 udayAdrerivA''dityo 585 249 udastapUrNakumbhAbhyAM 25 167 IkSAJcakre ca tAn maGakSu 176 231 IkSAJcakre jagannAtha 345 195 IkSAJcakre tadAnIM ca 31 345 IdRkSamapi cetsvAmI 296 241 IdRgU vimAnaM zakrAjJA 307 176 IryAsamitizAlinya 553 183 IrSyA-viSayagAddharyeca 100 304 IzAnakalpAdhipateH 40 345 IzAnavad dakSiNena 372 178 IzAnAGkasthita nArtha 41 285 IzAnAke nivezyezaM 33 357, 36 292, 39 376,, 185281 IzAnAGke prabhu nyasya 35 308 IzAnAdhipaterake 34 365 IzAnendrAGkaparya? 37 297 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 loka naM. pRSTha naM. uSNavAtyAbhiranala 131 393 uSNena tapto nA'ninda 279 165 Ucatuzca mahAbhAga ! 392 402 Uce ca rAjA yad vetsi 332 324 Uce puruSasiMho'tha 182 381 Uce vimAtA vAdo'ya 151 279 Uce sanatkumAro'pi 359 401: UnamaSTAviMzatyaGgayA 147 306 UrU ca kadalIstambha 190 319 UddhavavaprAntarAvanyA 327 266 Uddharva vidyAbhRccheNibhyAM 609 203 UddhA-adhobhAgayo rajju 798 209 UrjitaM garjitaM tAdRk 742 338 Urmayo'pi hi gaNyante 191 281 zloka naM. pRSTha naM udAjahAra sagaro 524 247 udAse zibikA pUrva 210 191 udiyAya ca pUrNenduH 197 238 udIrayAmAsa tato 150 360 udIritamahAduHkhA 89 287 udIrite sUriNaivaM 143 161 udIrNasvAgatamiva 62 366 udghATitaM guhAdvA 189 219 udNDapuNDarIkAdayA 17 301 uddAmadundubhidhvAna 826 210 uddAmabhrakuTIbhIma 142 230 uddizya kSudrahimavat 248 221 uddizya tatra taM nAga 560 249 uddhRtacAmara: kaizcit 304 399 udbudbudaravaiH kumbhaiH 425 179 ubuddhayA tayA''khyAtAn 225 32. udyAnadvArasauvarNa 412 197 udyAnapAdapa iva 92 272 udyAnapAlabAlAbhiH 59 357 udyAnamiva cAritra 73 366 udyAnAdipradeze'pi 135 279 udyAnAdiSu te svairaM 50 227 udyAnAdiSu ramyeSu 14 269 udyAne'rindamAcArya 247 164 udyAneSu vicitreSu 81 228 udyAnavipulaistatra 28 270 udvAhamaNDapamiva 142 360 udvignA yAvadasthAt sA 872 211 udvidrumamivA'mbhodhi 282 175 udvIcihastakainRtyan 121 259 unnatasyeva meghasya 87 293 unnate pArvataH kiJcit 53 168 unnamadbAhavazcelAn 291 193 unnemujaladAH sadyo 710 337 unmanAyAM vinikSiptA 192 219 unmArgadezanA mArga 109 304 unmRSTAGgo dukUlena 559 331 unmRSTo gandhakASAyyA 643 251 upacAraM prayacchantaH 18 364 upacArAhaNIyeSu 552 248 upatyakAyAM tasyAdraH 573 332 upadudrAva tAn sarvAn 536 331 loka naM pRSTha naM upapAda (ta) bhavA deva 239 372 upamAnapadaM kiM syAt 368 267 uparyupari kallola upari vyantarazreNyo 610 203 upariSTAccaturvizAM 634 204 upariSTAd gaNabhRtAM 820 209 upariSTAdhastAcca 652 204 uparodhAt tayoH svaM ca 73 187 upalakSayituM taM ca 420 244 upalakSyeva saMsAra 58 292 upavAse tataH SaSThe 40 276 upasargaranudino 101 258 upasaMgitAmodo 825 209 upasthito yugAnto'yaM 361 243 upAttopAyanaH so'tha 121 217 upAdhyAyenA'pyabhamA 46 186 upAyanamupAdAya 124 217 upAyaM prAyukta turya 8 255 upAyayurupAdhyAyAH 537 183 upAyairvardhayastaistaiH 6307 upAsyamAnastAbhyAM ca 115 310 upAsyamAnAM tAM tAbhiH 11 275 upezya loSTakSeptAraM 243 383 'upeteSu camUpAle 167 190 upetya puSkarode'pi 427 179 upetya paurapravarA 176 190 upetya zIghraM puruSa 206 381 upetyA'rindamAcAryAn 89 160 ubhayorapi cordhvA'dho 57 159 ubhayorepyayuddhayanta 269 398 ubhAbhyAmiti vijJapto 157 280 ubhAvathA'ssAJcakrAte 487 329 ubhAvapi gajArUDhau 472 329 ubhAvabhyajya tailena 153 260 ubhau harSAzru varSantau 160 394 uraHsthalakarAghAta 181 237 urivarajA rambhA 25 365 ulUkavat pravivizuH 632 334 ulUludhvaninA tUrya 494 329 ulvaNairbAdhyamAnAnAM 498 182 uSTrapRSThasamArUDhaH 308 241 " " RtukAlavyatikrAntau 325 354 RtuH sAkSAdiva madhuH 64 277 RddhayA mahatyA cakrasya 27 214 RddhayA mahatyA bhujaGga 14 307 RdhyA mahatyA zrIdevI 428 327 RddhayA mahatyA sahito 815 340 RSabhasvAmitIrthastha 98 187 RSabhasvAminirvANa 100 228 RSabhasvAmino bimbaM 101 229 RSabhasvAmino vaMze 194 237 RSabhasvAmiputreNa 553 248 RSabhA vardhamAnA ca 714 206 RSabhAviva garjantA 473 246 RSabhe bharatazcakrI "e" eka utpadyate jantu 230 282, 132 189 eka ullAlayan vajra 343 177 eka eva samAdace 237 282 ekakoza iva khaDgA 214 238 ekacchArya kSitiruhaiH 254 192 ekajIvaparimANa 370 373 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zloka naM. pRSTha naM. ekaM tameva hatvAhaM 131 360 , ekataH sarvakRtyAni 39 270 ekataH sarvasaukhyAni 32 276 ekaM tAvat kRtaM karma 361 325 ekadA'pi kRtAnyAyaM 222 164 ekadA mAsikaM ca dvi 322 195 ekadA sarvasAmantA 137 348 ekadeza iva svarga 5 157 ekaM dvijanmamithuna 851 210 eka nibandhanaM tasya 91 299 ekapAdena phAlAbhaM 11 284 ekayojanamAnena ekayojanasaharatra 556 202 ekarazmidhutAnIva 308 265 ekaviMzasaptadaza 633 204 ekaviMzojanAnAM 532 201 ekaH zakraH prabhu dadhe 69 271 . ekaH zalyAyate kintu 92 258 ekasmin mocake kunta 165 369 ekasya dharmacakritvaM 92 187 ekasyaikasya candrasya 539 201 ekasahastronadroNa 291 222 ekaH surapatisteSu 339 177 ekAkSA bAdarAH sUkSmAH 246 372 ekAkSAH sthAvarA bhUmya 229 371 ekAkinA ca jatavyaM 107 278 ekAkinI kimagaccha: 28 390 ekAkI nirmamo maunI 71 298 ekAkI maunanirato 70 293 ekAGgo nirmamo'saGgaH 63 303 ekAGgone pUrvalakSe 671 252 ekAtapatra' sAmrAjya 258 321 ekAdaza-dvAdazayoH 418 179 ekAdaza saharatrANi 167 274, 117 294 ekAntaduHkhadagdhAnAM 290 265 ekAntAnantasukhadaH ekAmiSAbhilASeNa 323 385 ekAvalIprabhRtibhiH 12 301 ekAsanasamAsInA 435 245 ekAhamapi nirmohaH 262 165 zloka naM. pRSTha naM. ekena tenAttakarA 23 375 ekena prabhumuddhatya 66 315 ekenauSThena cAkarSa 396 326 ekonatriMzataM pUrva 202 281 ekonadvAtriMzallakSA 268 175 eko'parAdho bhavana 172 231 eko'yameva jagati 419 197 eNIjaGghApratirUpe eta evAnyathArUpAH 124 305 etat tadeva vadanaM 432 245 etadeva kRte caityaM 132 229 etad valayaviSkambhe 704 206 etasyAmavanI tAvad 117 235 etasyAmavasarpiNyAM 42 168, 125 259, 149 171 etasyAstanayo nAyaM 176 280 etasmin bharatakSetre 78 216 etAni jIvasthAnAni 247 372 etAn garbhasthite tIrtha 100 170 etAmapahariSyAmi 15 389 etAM camatkArakarI 226 282 etAvantazca bhRGgArA 422 179 ete ca vijayAdevyA 36 168 etaM tadA viSNudevyA 40 314 ete dadRzire svapnAH 82 169 etya pradakSiNApUrva 213 173 etya vidyAdharau dvauca 257 397 etya zakro meruzaile 31 357 etyA'pareyuH sagare 349 224 ebhiH pralApaistadalaM 36 233 ebhiH svapnaiparmahAdevi 69 168 ebhiH svapnaistava devi! 57 271 eyuzcatastra citrAdyA 148 260 eyuzcatastro rUpAdyA 149 260 eyustat sUtikAvezma 191 172 evamabhyarthitastena 227 396 evamantaHpurastrINAM 23 232 evamapyarpyatAM sarva 127 360 evamastviti rAjA'pi 163 280 evamastrAntara rastrA 175 370 evamAtmAnurUpaM tau 56 186 zloka naM. pRSTha naM. evamAbhASamANasya 533 248 evamAlapya satkRtya 242 221 evamAlocya te sarve 38 233 evamAzvAsya tAn rAjJaH 761 338 evamAzvAsya tAn sarvAn 60 233 evamAsUtrya sUtrAmA 213 262 evamindrAzcatuHSaSTiH 417 179 evamuktavatastasya 189370 evamuktaH sasaMrambhaM 165380 evamuktvA tu sA svAmi 127 379 evamuktvA vizvabhUti 137 318 evamuktaH kumAreNa 79 277 evamuccaiH pratijJAya 258 239 evaM kumAra: kupitaH 133 317 evaM kolAhalaM vyomni 297 194 evaM ca cintayA tasya 403 326 eva ca cintayAmAsuH 147 171 eva ca tIrthakRtkarmo 301 166 evaM ca dathyau jvalana 496 329 eva ca dezanAM zrutvA 106 294 evaM ca prAkprAgvalaya 500 200 evaM ca pAlayan rAjyaM 120 188 eva ca mAnaviSayaM 280 384 evaM ca senApatinA 254 174 eva cintAprapanneSu 616 333 evaM jahUnukumAreNa 155 230 evaM jitakaSAyaH sa 348 386 evaM jinapatiM stutvA 53 345 evaM tattvAni jAnAno 287 374 evaM taduktyA'bhyadhikaM 162 380 evaM tayorAlapato 247 397 evaM tasyA bruvANAyAH 425 244 evaM tAM dezanAM zrutvA 350 355 evaM tIvra tapastaptvA 304 166 evaM tRNavadastrANi 712 337 evaM dazamamarhantaM 45 308 evaM devavimAnAnAM 780 208 eva dezanayA bhartuH 288 374, 845 341 evaM nisargasarvAGga 232 263 evaM naimittikagirA 466 328 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. eSa siMhaH puruSeSu 82 377 eSAM pRthak pRthak sthAnA 62 159 eSo'pi subhaTammanyaH 179 370 eSo'haM vajravegAriH 274 398 ehyahi bho! samitkaNDU 389 326 aizAnadizyUddharva-madhya 832 210 aizAna-sanatkumAra 776 208 aizAnyAdividatvanta 691 206 aizAnyAM pAlakaM mukUtvA 64 315 "o" aujo dadhan mAghavanaM 443 228 omityUce vimAtA tu 170 280 "aura audArya-dhairya-gAmbhIrya , 30 158 audAsInye'pi satataM 275 193 zloka naM. pRSTha naM. evaM pitrA samAdiSTo 108 378 evaM puruSasiMhena 184 381 evaM prabodhya pitarau 106 347 evaM pravRtte samare 658 335 evaM prazastanAmAno 742 207 evaM manasi nizcitya 16 389 eva mantribhirapyuktaH 196 163 eva mahAduHkhahatAH 99 287 eva ruditvA vividhaM 33 233 eva lakSANi yonInA 245 372 eva vatsa ! vicAreNa 192 163 eva' vadantyAM pazyantAM 422 244 eva vasumatInAthe 246 239 evaM vicitrakrIDAbhiH 226 262 eva vicitramAnandAt 459 180 eva vicintya napatiH 198 320 evaM vicintya puruSaiH 329 324 evaM vicintya saMsAra 41 390 evaM vicintya suciraM 13 284 evaM vicintayan prItaiH 581 249 eva vijJapya yAteSu 109 347 evaMvidhairanuSThAnaiH 13 301 evaM vibhaktAvayavA 191 319 evaM vimRzya manasA 498 329 evaM vilApinamatho 203 238 evaM vizvajanInena 811 209 evaM zAGgiNamAzvAsya 133 379 evaM sanatkumArasya 147 394 evaM samAkarNya sanat 158 394 evaM sa rAjA'bhihitaH 265 240 evaM sukha vaiSayika 44 227 evaM stutvA virateSu 218 382 evaM stutvA sthite zakre 81 286 evaM sthite ca sarvajJo 41 227 evaM svapnaphalaM rAjJo 71 169 evaM svarlokavastUni 174 290 eSa chetsyAmi te zIrSa 151 360 eSa chetsyAmi saMsAraM 88 346 eSaNIya kalpanIya eSaNIyaM kalpanIya 304 265 eSa yeSAM pramANena 285 240 . zloka naM. pRSTha naM. kathaM vA kathayiSyAmaH 43 233 kathaM saMsAravairAgya 96 160 kathAntare jagannAtha 852 210 kadAcicca bhramarakaiH 60 346 kadAciccAtaka iva 868 211 kadAciccArusaMgItaiH 292 398 kadAcidanyAbhirapi 294 398 kadAcid divyavApISu 293 398 kadAcid vAritaraNaiH 62 346 kanakacchedagaurAGgo 78 391 kandarpazAsanamiva 250 165 kandareSu girondrANAM 107 392 kanyAdAna mahIdAnaM 158 306 kapATapRthule tasya 22 296 kapAToddhATanaM tacca 183 219 kapitthaiH pAtitazchannAM 134 317 kapolapAlyogIvAyAM 439 245 ke prati svayamAvezo 252 174 kapha-mUtra-malaprAyaM 270 165 kaphavipuDjallamala 387 401 kabandhAstANDavaM cakruH 656 335 kambojeSu vAlhIkeSu karamuktayantramuktaH 177 380 karirAjakarAkAra 351 400 karondrakarakalporu 230 263 kareNukAdhirUDhAbhiH 75 159 karotItyantakAle'pi 76 258 karomyevaM vinaSTe kiM 193 237 karkoTakaH kArdamakaH 635 204 karkoTako vidyujjihvaH 636 204 karNamarmAvidbhiriva 145 394 karNikAraiH kaNikAbhi 61 366 karbaTAnAM maDambAnAM 292 222 karma-kAya-mano-bhASA 268 373 . karmaNaH prAktanasyaiva 59 391 karmaNAM sthitighAtAdI 257 372 karmadhvaMsaH zubhadhyAnA 440 198 karmANi bhavamUlAni 45 297 karmAhipAzanirNAza 2 157 kaSakarSa niSaGgAt tA 173 370 kalatra trAyamANena 484 246 ka ete mAmupadrotuM 230 221 kakubho dyotayad dUrAd 41 215 kacchUzoSajvarazvAsA 385 401 kaJcit smarasi bhUnAtha 514 247 kaJcidapyativAdyaivaM 10 364 kaTAkSamiva kAlasya 677 335 kaTisthakaravaizAkha 478 199 kaTyA hRdi ca pRSThe ca 212 350 kaNayena trizUlena 37 186 kaNau zirasi sustabdhau 379 326 kaNTakocchedaparazo 19 256 kaNThazca laTabho nAlaM 187 319 kaNThe hAnIhArAdri 269 264 kaNDUyadbhiH sairibhebha 124 235 katara: svavadhAyaiva 662 335 katara: svAminamapi 663 335 kaJcadapi labdhena 25 256 kathaJcid balabhadreNa 89 378 kathamatra samAyAsI 165 394 kathaM gamyaH kathaM prArthyaH 289 398 kathaM na ko'pi vrate vaH 185 237 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha ne. kalatra-putra-mitrAdyaH 137 161 kalazA-zinau bAhU 141 305 kalAkalApakalanAd 16 167 kalAkalApaM so'dhyaiSTa 114 317 kalA jagrAha sakalAH 61 277 kalApikalakaNThAdi 115 160 kalpadruriva patrANi 401 244 kalpAntakalpe duSkAle 35 256 kalyANakandalobheda 73 277 kalyANakalpanAkalpo 540 183 kalyANakAraNaM dAtuH 305 265 kalyANagarbha-janma 124 229 kazAbhistADayanto'zvAn 527 330 kazAmukSipya caikena 91 392 kazcidudbhAvyatAM tasya 227 351 kaSAya-nokaSAyANAM 105 304 kaSAyA viSayA yogAH 84 303 kaSAyodayatastItra 93304 kastvaM ? kimAgato'sAti 276 240 kasmaicidanyathaikasmai 451 328 kasya tiSThasyavaSTambhAd 163 361 kasyApi mAyino'do'pi 232 396 kasyAzcid yoSitastatra 233 397 kAkatAlIyanyAyena 7 389 kAkole cakrire rolA 569 332 / kAcakhaNDena sa maNi 531 248 kAtaro'sIti sacivaM 556 331 kAnapyunmUlayana rAjJaH 85216 kAnapyunmUlayAmAsa 207 220 kA'pyapekSA mumukSUNAM 640 251 kAmamartha ca dharma ca 20 364 kAmavarSiNi lokAnAM 391 197 kAmAthI pAdakaNTaka 4 387 kAyayoge sthitaH sUkSme 680 252 kAye vayasi citte ca 310 385 kAravazcAnayajAzcaiva 291 384 kArAgArAt purAbaddhA 229 321 kArAmokSAdinA yaccha 200 350 kArmaNena ca sA tena 22 389 kAlakrameNa pitarau 865 211 kAladvaye tadupari 622 203 kAlamukhAn jonakAMzca 167 219 zloka naM. pRSTha na. kAlaM vinA'stikAyAH syuH 265 373 kAlaH surUpo'tha pUrNa 404 179 kAlaseyena ca kSIraM 532 248 kAlAdiNTena sadyo'pi 57 257 kAlikA ca tathotpannA 161 274 kAlikevAM'zumadvimbaM 116 170 kAle ca kRtvA'nazanaM 14 375 kAle cAsUta sA sUnu 20 387 kAle tvazItalA-'nuSNe 460 199 kAlena kSapayitvA''yuH 12 296 kAlena gacchatA so'bhU 9291 kAlena ca tridaNDitvaM 50 390 kAlodaH puSkarodazca 744 207 kAzcana praskhalatISu 215 191 kAMzcit krauJcaniSadanA 84 159 kAzcit tatkAlamudvAha 218 191 kAMzcit tAAsanAn kAMzcit 85 160 kAMzcidutkaTikAsInAn 82 159 kAzcid dadatyaH kanaka 141 171 kAzcid dezAntarAdiSTA 217 191 kizca tvAmayanApRccha 190 163 kiJca putrakSayaM zrutvA 46 233 kiJca sambhAvyate'muSyA 159 230 kiJcA'sau me pitA mAtA 142 236 kiJcicca sukRta kRtyA 18 226 kiJcit kathayatAM teSAM 156 306 kiJcidunnamitagrIvaH 339 242 kiJcidunnamitaikabhraH 231 239 kiJcidunmIlayan netre 373 325 kiJcid vimRzya taM zaraM 70 216 kiJcinnAtaH para vAcya 145 318 kintu nA'dyApi karuNA 332 242 kintu pAtAlagambhIrA 158 230 kintu vijJapayAmyekaM 110 278 kintvaSTApadatIrthasya 150 230 kintvasau gRhavAsasthaiH 92 278 kinnarainalatAbhiH 160 171 kimanena prabho! pRSTaM 860 211 kimanyairutsavaistAsAM ? 20 275 kimanyo'pIdRzaH ko'pi 342 400 kimasmadadhikaM hanta 143 348 zloka na. pRSTha naM. kimAdhidhite ko'pi 26 275 kimindriyANAM damanaiH 337 386 kimunmatto'thavA mattaH 150 369 kimetat tava putrAbhyAM 126 360 kiM kulena kuzIlasya 262 383 kiM tirodhAnavidyeha 26 232 kiM tvatra saMsArapathe 100 347 ki nAmA'bhrAMlihenA'pi 146 189 kiMnimittamihAyAtau 355 400 kiM punaH sa mahAbhAga 263 165 kiM mattena pramattenA 127 368 kiM mudhA sainyasahAre 141 380 kiM rAgadveSasaMkINa 339 386 kiM vA gandhavihInena 148 189 kiM vA nijharahInena 147 189 kiM vA ratnAni kenA'pi 75 234 kiM vA rathAdikartA'si 1238 239 kiM vA vINApravINo'si? 241 239 kiM visRSTAstvayA nAmI 877 342 kiyatyapi gate kAle 216 320 kirITa-ratna-mukkAkha 103 217 kirITaM mUrdhni sarvasya 268 264 kilbiSikAzceti teSu 771 208 kukUlairiva vistIrNa: 129 393 kuGkamena vyadhIyanta 545 183 kuJjaraH kuJjareNeva 68 377 kura-jarANAM vAjinAM ca 296 222 ku-jarAbhyAM pUrNakumbha 219 320 kuTila-zyAmalaH kezaH 60 186 kuTumbikA iva vayaM 173 219 kuTumbinaH pattayo vA 240 221 kuTTayitvA rAsabhava 324 324 kuNThApi yadi sotkaNThA 83 271 kuNDalAdiSvalaGkAre 220 191 kuNDalIbhUtanAlAbhAn 270 264 kuNDale ca dukUle ca 208 262 kutaH sambhAvyate teSAM 168 237 kuto hetoriyatkAlaM 664 335 kutra kutra na vATavyAM 86 346 kutra kutra na vA deze 85 346 kutra kutra na vA dvIpe 87 346 kuntaproto'pi huMkurvan 167 349 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. kuntaM zakti zarvalAM ca 52 186 kupitA bhAminI sA'tha 454 245 kupito'tha hayagrIvaH 682 336 kubhojanenAhariva 10 313 kumAra doSeNA''tmAna' 351 325 kumAra ! paritrAyasva 112 378 kumArabhAve pUrvANAM 123 310 kumArayodurlalita 336 324 kumArasyAMpaharaNaM 105 392 kumArAvUcatUrtAta 358 325 kumAre kavacahare 161 162 kumAraiH saha ye jagmu : 653 251 kumAro mAmapetyeha 149 379 kumudaM kaumudInAthe 197. 163 kumudAnIndubhAsevA 135 305 kumbhakArasya tasyopa 593 250 kumbhaH sanAbhiH stanayoH 24 364 kumbhikumbhasthalegocce 404 197 kumbhebhyo nipatastebhyo 442 180 kumbho bhadrAsanA-''dazau 464 181 kuravo gajapureNa 668 205 kurAlA sarvavidhiSu 49 302 kurUNAM madhyabhAgena 573 249 kuruvaMzanabhobhAno 241 397 kuruvaMzasarohaMsA 156 394 kurvatAM gItanRtyAdi 343 355 kurvan kRttAlIn kAMzcit 87 216 kurvantio'thA'STAhnikA 177 274 kurvanto bhISaNAn nAdAn 611 333 kulakramAgatA'pyeSA 213 163 kulaTevA'pavAdebhyo 215 163 kuladevatayA'thoktaM 105 235 kula rAjya purI cA'trA 89 272 kulazrIkhi sA mUrttA 21 356 kulAryAstu kulakaraH 675 205 kulInAH kRtinaH zUrA 78 346 kulInaiH sacivairAtma 211 320 kuzAstrazravaNaM saGgo 209 362 kuSThAdivyAdhijA bAdhA 113 278 kusumAmodamattAli 243 192 kUTaSAGguNyayogena 283 384 kUTAH kUTatulAmAnA 285 384 zloka na. pRSTha naM. kUSmANDadAramudarA 5 232 kRtacarcAzcandanena 438 180 kRtamAlAbhidhaM tatra 146 218 kRtaSaSThatapA mAgha 258 192 kRtaSaSThaH pAraNAya 383 401 kRtasnAnAH kRtaprAyaH 73 228 kRtasmitamiva smera kRtAGgarAga Amukta 107 272 kRtAGgarAgo bhagavAn 61 309 kRtAnta iva saGghaddho 144 230 kRtArtha madya me janma 306 353 kRtArtha me'bhavajjanma 122 379 kRtArtha yannarthivargAn 106 367 kRtArthA darzanenApi 89 293 kRtArthIkRtya bhUyiSThaH 519 247 kRtau dehiko bhrAtuH 899 343 kRtrimaM jajvalu: ke'pi 458 180 kRpayA pitRvat teSAM 212 220 kRpAdhano dhinoti sma 188 190 kRzazca kulizasyeva 66 187 kRzAnuvarSiNI nAga 584 332 kRSi-sevA-pAzupAlya 343 386 kecicca DhokayAmAsuH 558 184 kecicchANairnivRSyante 104 287 kecidAnandabahala 457 180 kecidAsphAlayAmAsuH 3 233 kecid gajavarArUDhA 75 228 kena cA'bhra lihamiha 95 228 kenaiSa muSitaH ? ko'yaM 65 233 ke'pi ke'pi kRto'pyetya 143 236 ke'pi khena samApetu 530 330 ke'pi cAcAlayan pAda 456 180 ke'pi prAkArazrRGgANi 226 191 ke'pi snAtravidhi peThuH 111 229 ke'pyabhitribharAJcakraH 110 229 ke'pyAsvAditakimpAkA 2 232 ke'pyutphullakupolA''syA 448 180 keyUra-kaTakAdIni 132 218 kevalajJAninaH pAdAn 604 250 kevalajJAninastasmAd 602 250 keza-roma-nakha-zmazru 424 198 zloka naM. pRSTha naM. kezAkezi muSTAmuSTi 24 226 kezAnutpATayAmAsa 252 165 kezAn zakraH samAdAya 101 316 keSAJcit peturastrANi 630 334 kesarI kesarabhare 117 259 kesarIvebhayUtheSu 173 349 kairapi dviradArUdvaiH 306 399 kaizcidagrasthitaiH svasva 113 347 kaizcid vijJapyamAnazca 195 190 kokilAbhiH kalAlApo 28 376 ko gauravI merugirau? 275 322 koTirekA hiraNyasya 185 19. koTizacAraNavaraiH 245 174 koTIzatatraya svarNa 259 264 koTIzvaro narendratvaM 314 385 koNarAhanyamAneSu 170 190 kodaNDanAgasaMyukta 181 361 kodaNDoddaNDadordaNDo 25 284 ko dRSTo vikramastasya 635 334 ko nAma me balotkarSa 178 370 kopA'ruNakarAlA'kSaH 543 331 kopAruNekSaNadvandvo 134 368 kopiSyAmi muhuH kasmai 437 245 ko'pyekadA mayA pUrva 287 398 komalena dukUleno 231 164 kaukumenAgarAgeNa 552 183 kauGkamenAGgarAgeNa 575 184 kauTilyapaTavaH pApA 282 384 kauTilyazaGkunA kliSTa 303 385 kautukAnmilitA vyomni 398 326 kaubera-vAnavAseSu 72 346 kaumAre paJcadazAbda 52 375 kaumAre paJcadazAbda 227 363 kaumAre pUrvalakSArdha 150 306 kaumAre pUrvalakSe dve 120 300 kaumAre pUrvANAM lakSAH 173 274 kaumAre'bdalakSe sArdhe 363 386 kaumAre'bdasaptazatI 305 374 kaumAre'bdasahasrANi 55 388 kaumAre'yuH pUrvalakSA 261 283 kaumAre varSalakSArgha 402 401 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. kaumAre sapta lakSANi 301 374 kaumAre'sya vyabdazatI 265 286 komAre svAminI varSa 861 341 kauzalaM sarvazastreSu kausumbhenottarI yeNa krathakaizika sUpara 219 351 kramAdAsAdayAmAsa krameNa yavaharI krameNa tadanye'pi 238 321 264 264 krameNa yugapacAi 5. 185 krameNa sApastat ta 367 178 krIDatravadhUkA 17 344 krIDaduttavetAla 318 194 krIDA ghAyato bhartuH 224 262 krIyAspi na te mauna 894 342 krIDayA'pi pracalato 241 321 krIDAgiriraya' tasya 98 228 krIDAghAtamapi tayoH 113 368 krIDAnimittamadhunA 295 399 krIDAbhistana citrAbhiH krIDArthamAgateneha krIDAvApI smarasyeva 87 391 78 277 189 319 9 185 krIDAzuka - mayUrAdI krIDAzrAntapurastrINAM krIDodyAna - saro- vApI krudhda : sannArya putro'pi kudaH svasainyamana 60 366 97 272 250 397 175 349 yataH kAryasiddhi 236 282 kva ca sA kusumAmoda 117 160 kavi kulanArINAM 539 182 vivacitaM 140 288 gadyartharikAzreNi 687 336 kva tadrUpa N kva sA kAntiH 364401 kva re ! vidyAdharA ! yAtha 634 334 551 182 71 346 88 216 sAku vidhAnta 194160 kvAthAna rogIva saritAM 132 393 kSaNa cukopa bANena ga' tena prahAreNa kSagama kSaNamAtraM pratIkSasvA gAdayastha dekhin kSaNAdAnAyayAmAsu 252 221 267 352 224 191 335 242 330 224 237 174 16 kSaNAddRSTa ganna kSaNAd ramyamaramya ca kSagAnmeNDa kSaNenA'pi mayA tasya pAyAM kSudhito'zeta kSamayA mRdubhAvena ne. pRSTha naM. 219 238 128 161 67 315 479 346 866 211 94 11.0 176 162 kSamIbhUteSu putreSu kSaranmadairgajavara : 410 197 zAntiH zAzako vA 80 277 kSAretarasAmrAda 106 287 kSiterasi tvamAdhAra 210 163 kSiptasya tasya khAd bhrazya 380 268 zrISAdhikarmAca 682 252 kSIrakaNTho'sya re ! bAla ! 716337 kSIrodaH kimudIrNo'si 820 340 kSIrodAt tridazairambha 324 399 kSIrodAdisamudrebhyo 186 261 kSIrode nyasya tAn kezAna 66 309 kSudhA pipAsA zItoSNA 124 288 kSudhArttAH zaktisampanna 276 165 kSetrayA hi khanati 565 259 kSetrAH paJcadazasu 665 205 kSetre yojanamAtre ca 335 196 kSetre-sIpa vimAnopa 459 199 kSemaGkara' kSitipate 93 169 kSemA yoga 148 279 kSoNInAtha ! tavAstraiva 410 244 Skyp khaDgaH khaGgo dhanva dhanva daNDaH sadordaNDa ghAtinidhi khupa-jaramadhyastha 30 232 648 234 12 344 145 273 329 195 41 388 khaDIva svAmyanAsInaH NDArasthaM khaNDaprapAtayA senA 42 388 khanitvA vidara ta 223 173 'smin 298 323 svAmini hi 299 323 khaluktvA yadi vA'nalpaM 51 345 khinnakhinnaimucyamAno 119 393 khe khecarathasta khecarAstitiraka 394 326 125 288 leTakAnAM mahasvANi pRSTha ne. 293222 gagane yAnena gaGgAjalaM tadyazazca gaGgAdiSudinIpu 429 180 gaGgAyAH pazcime kUle 277 222 chApa 2743 318 gacchatastasya sahaso 563 332 gaccha dUtAdhunaivAsmAn 240 351 gacchanna zubhAva 152 394 gacchannahni dvitIye'pi 179 395 gacchan mArge zArGgamANi 170 361 gaccha mAsmadvaco gopyaM 164 380 gacchegI rAjA 247 221 gacchestiyan mAno vA 56 257 gacchAnaya raNAya svaM 154 369 gajadantAkRtI mUrdhnA 590 203 gajaprabhRtikAMstIrtha 33 376 gajaratna ! kimAptastvaM 189 237 gajaratnaM gandhavara gaNanAnteyuH 331 400 137 305 gaNDayorupadhAnatvaM gaNDopari sphoTa iva 421 244 603 250 gatakAmo yathAkAmaM 57 303 350 177 16 356 gataM duHkhena vizvasyA 85 293 gatAyAM pUrvapaJcAzat 54 303 gajAtyAdiveviya 473 199 gatIndriya-kAya - yoga 248 372 gate'tha tasminpaH 240400 gate mA 10 185 gateSu tasya devasyA 67 377 gateSu teSu deveSu 253 363 gateSu varSalakSeSu 53 357 gatvA kramAt te sannaddhA 271 322 gatvA ca dakSiNa rodhaH 28 387 gatvA ca zivira snAna 81 216 185 395 gatvA'dUrAt saptaparNa gatvA nandIzvaradvIpaM 839 210 gatvA padAni saptASTA 44 168 gayA vaimanpAya gatvA'' somaM sasutaM 927 212 138 368 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. pRSTha naM. grahAH svoJca yayuH sthAnaM 135 260 graheSUccasthiteSvRkSe 124 17. grAmA-''kara-pura-droNa 83 228 grAmA-''kara prabhRtiSu 211 181 gromAdyaniyatasthAyI 284 166 grAmArazAdinA kiM vA 76 234 grAme grAme cekSuvATA 11 157 grAmezaidurgapAlaizca 298 223 grISmAtapapariklinnA 293 166 grISme sUryoSmabhISme'pi 16.269 greveyakaiH zobhamAnA 134 171 zloka naM. pRSTha naM. gatvA saparivAro'pi 107 378 matvA snAnagRhe snAnaM 29 214 gatvodyAne savinayaM 379 401 patvopaninye tatsarva 175 219 gatvauko lokamA ya 61 391 gadAmudgaradaNDAdyaiH 112 359 gakSa-mudgara-daNDAdI 258 352 gandhakAra ivA''yukto 200 191 gandhadravyANi sarvANi 188 261 gandhadravyaiH surabhibhiH 230 173 gandharvavargasaGgItaM 253 239 gandha vyantarAzcAru 519 200 gandharvANAM prabhurgIta 523 201 gandharveSu ca gAyatsu 173 190 gandharveSu mRdaGgAdi 236 263 gandhAmbuvRSTirabhavad 136 260 gandhAMzca cUrNavAsAMzca 20 214 gandhodakena siSicuH 111 170 gandhaidhU paizca mAlyaizca 562 249 gamiteSu parAM zikSA 75 258 garjan gajapatigauraH 116 259 garbhaprabhAvAT devyaivaM 177 280 garbhasthitastha mAtA'sya 571 184 garbhasthe jananI tasmin 48 357 garbhasthe'sminjitaM pitrA 47 365 garbhasthe'smin dharmavidhau 49 376 garbhasthe'smin mAturAsIt 49 297 garbhasthe'smin supAAbhU 48 292 garbhAvAsanivAsottha 164 289 galitaM vardhake ! kiM te 188 237 gADhAnurAgabandhena 381 401 gAyanIvat ke'pyagAyan 451 180 gAyantaste'timadhura 869 342 gAyannivAlivirutaiH 218 282 gAruDAstramatho dhanva 702 336 gAruDI rohiNI caiva 582 332 girikandaravartIni 181 190 gItAkarNanavat kau ! 19 232 gIyamAno'maraiH kaizcid 194 190 gIrvANendrAH sagIrvANA 363 355 guNadrunandana zrImat 1 269 zloka naM. pRSTha naM. guNaratnairasaMkhyAtaH 11 387 guNasthAnasya caitasya 340 195 guNasthAneSu yo yaHsyAt 104 310 guyAnAM zaurya-gAmbhIrya 24 314 guNAnurUpamakaro 9255 guNojjavalAdapi bhrazyed 264 383 gurupAdAmbujopAsti 152 189 guruvAganuvAdena 310 241 guroH khedavinodazca 836 210 guroranujJayakAki 148 318 gurvAjJA hi kulInAnAM 188 163 guhAyA madhyatastasyA 276 222 gUthAzinInAM ca gavAM 339 354 gRdhrAdica-cU-caraNa 580 249 gRhakartavyamantreSu 222 191 gRhaM nijanija jagmuH 290 323 gRhiNI-gRha-putrAdi 330 354 gRhItAcamanAH kAzcid 219 191 gRhItvA pANi-pAdAdau 91 287 gRhe gRhasthamAtrasyA 311 323 gRhe gRhe pathi pathi 216 262 * gahaNIta gRhaNIta hata 268 398 gRhaNIyAH samaye madvat 613 250 gRhyatAM rAjyamapyetat 82 346 gRhyatAM sarvamapyetad 111 359 gomUtrikAkrameNA'tha 187 219 gomedha-naramedhA-'zva 322 354 gorocanAcUrNakRtaiH 89 169 gozIrSacandanaM dagdhvA 60 315 gozIrSacandanarasaiH 31 214 gozIrSacandanarasaiH 115 219 gozIrSacandanarasaiH 463 181 gozIrSacandanaM sau 253 221 gozIrSacandanenA'tha 267 264 gozIrSacandanaiH zyAmA 35 357 gozIrSacandanaistasyA 203 163 gozIrSeNa vyalimpaMzca 155 260 gozubhAdyA gaNabhRtaH 783 339 gostUpa udakAmAsaH 631 204 gostUpa-zivaka-zaGkha 632 204 gostUpA-sudarzane a 735 207 "gha" ghaNTAnAde ca vizrAnte 387 178 ghaNTAnirghoSa-senAnI 163 260 ghanasArAguruprAya 196 172 ghanasArA-gurusAraM 24 214 dhanAgame sindhuriva 532 183 ghanAmbhodhi-mahAvAtA 501 200 ghanodadhi-ghanavAta 769 208 ghanodadhipratiSThAnau 768 208 dharmAmbhAMsyanileneva 828 34. ghattiva svedavatI 328 223 ghAtika makSayAt tasya 664 252 dhUkaghUtkAraporeSu 310 194 ghRtayonyAdikaraNaiH 336 354 vRtodaH sadyasvathita 746 207 vRtodasya payAMsIva cakAra savizeSAM ca 330 324 cakra tavAstrasarvasvaM 269 352 cakratumbAgraghAtena 158 361 cakra-daNDA-'sayo ! yUyaM 190 237 cakradharasyA RddhayA 767 338 cakramAyudhazAlAyAH 136 218 cakramArgAnugaH so'tha 25 387. cakravartin ! nyAyavartin 62 233 cakravartizriyaM tyaktvA 389 402 cakravartI tyaktasaMgo 278 384 cakravatyepi tatkAla 279 384 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 pRSTha naM. zloka. na. . . . . pRSTha na. .. cakravartyapyuvAcaivaM.-612 250 cakravAtmasAccakre - 29:387 'cakra vikramamANAzca / 43 215 cakrAkrAntadviSaccakraH .. 99 367 cakrAdiSTena mArgeNa 264 222 cakrArAmA niSadhoJcAH / 643 204 cakriNa caraNAmbhoje 557 248 cakriNA naiva cakreNa 45 345 cakriNo bhavanirvedaH 523 247 .cakritve tu tryabdalakSI , 56 388 cakritve navativarSa 403 402 cakrisainye'tha sainyAnAM 1 232 cakrIvato viSANaM ca 298 241 cakre cakrimunestasya 654 251 . cakre ca divye samava 199 370 cakre carmoparicchatra 226 220 cakre ca vasudhArAdi / 71 309 cakragAnena muktena 181 381 cakre dRDharathenApi .... 46 308 cakre nirvANakalyANa 865 342 cakre samavasRtyagre : 330 266 cakrayapyuvAca tAneva' 241 221 cakSuSmAnapi cakSuSmAn . 70.358 cacAla ca haridevaiH 190 190 catastra etya citrAdyA 51 315 catasro rucakAntasthA 52 315 caturaGagulakotkarSa 53 315 caturaGgulamAtreNa 176 172 catura vikramamANaiH 114 188 caturazItisahasra 300 176 caturazItiH sahasrAH 313 176 caturindriyatAbhAjaH 118 288 caturo'tha mahAsvapnAn 94 359 catuguNaM mahAmUlya 331 324 caturmAnadhara ! catuH 293 265 caturthaSaSThamAsAdi . 42 390 caturthI paJcamI SaSThI 359 242 caturdazapUrvabhRtAM 186 290 caturdazapUrvabhRtAM . 219 362 caturdazapUrva bhRtAM .. 354 355 caturdazapUrva bhRtAM 853 341 zloka naM. zloka ne. caturdazapUrviNAM dve ... 252 283 caritreNa pavitraNa 40 158 caturdazamahAratna .. 288 222 carcA-kusuma-vastrAdyaiH 302 194 -caturdazasahasrANi 166 274 camaNA pUrvavat sindhu 243 221 caturdhanvazatAka 77. 293 carvitorasijadvandva 32 390 caturdhanvazatottuGgaH 227 263 calatozcaJcale cUle ... 14 185 caturnavatyagracituH 565 202 calatkAJcanatADako 202 350 catuHpaJcAzata varSa 358 355 calantazcalatADaGkA 214 191 . caturbhiniSkuTargaGgA 286 222 cAndanenAGgarAgeNa 482 329 caturva'ge''graNIrmokSo 219 382 cApAcAryoM'si yadi vA 234 239 caturvaNasya saMghasya 99 304 , cApe sadhAya nAgAstra 697 336 caturvAdya catuvRtti 31 185 cAraNazramaNaistAni 103 229 caturvizatyaGgahInaM - 121 300 cAritracitraracanAM 233 382 catuHzatoM yojanAnAM 657 205 cAritrasyApi saMprApti 210 362 catuHSaSTayA sahasrazca 49 388 cArIpracAracaturau 477 246 catuHSaSTirathaityendrA 124 273 cArucakramaNazaktyA 125 161 catuHSaSTiH sahastrANi 353 386 cArucUDAmaNiruci 132 171 catuSaSTisahastraH sa .380 178 cAravAdya-gIta-nRtta 190 261 catuHSaSTisahastroccAH 727 207 cikrIDuH kecidAgatya 40 186 catuHSaSTIndramukuTo 120 235 cikSipudhU padahane 112 229 catuHsahastrI trizatI 293 374 citAntazcakrire devA 694 253 catustri'zadatizaya 847 220 citramaJcazatAkIrNa 243 164 catustriMzadatizayA 256 283 citrAGgahArakaraNa 277 264 candanadrumamunmUlya 208 396 citrAyAM kArtike kRSNa 60 286 'candanasthAsakAMstatra 18 214 cintayitvA naikadhaivaM 521 247 .' candanena svayaM bhUpaH 208 163 cintayitveti kimidaM 170 237 candrakAntAzmaniHsyandaiH 24 269 cintayitvaivamurvIzaH 38. 256 'candramaulizca vijaya 586 332 cintA mameva rAjJo'pi 193 319 candravegaprabhRtibhiH 283 398 ciramabhyakta unmRSTaH 424 244 candravega-bhAnuvegA . 267 398 ciramityAdisa sAra 378 243 candravega-bhAnuvego 262 397 cira jIva cira nanda 142 218 candrazAlAsthito rAjA 326 242 cira tIvra tapastaptvA 10 356 candrA''dityAvasaMkhyAtau 416 171 cira vrata pAlayitvA 9 387 candrAdInAM gatijuSAM 547 201 cira vrata pAlayitvA 20 269 candrAzmabaddhaH sopAnaiH 15 344 ciravAsabhavasneho 214 163 capalacapalA lakSmI: 8344 cira vihRtya kAlaca 120 278 ' capeTAghaTanamiva 118 359 / cira vyahArSIzchadmastho 211 382 camarAdyA gaNabhRto 243 282 cira zakrazriya bhuktvA 74 391 - camUrucakrarAkrAnta 116 393 cirAd vA balinA'nyena 150 289 caritaM kI yiSyAmi 2 396 cirAnnAyena bhavatA / 76 271 carita' zrIsupArzvasya 2 291 . cirAjitAni bhUyAMsi 840 341 caritAthauM pracaNDau te 390 243 cireNa dijayaM kRtvA 110 160 i Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. 51 376 cirepsita pUrayituM cillAca maNDalIbhUya cUDAmaNi niSkoraske 122217 69 228 107 160 cUta-campaka punnAga catAGkurA svAdahRSTaH pUrNa sthA cetasA cintayitvaivaM cetasA cintayitvaivaM 116 347 817 209 43 168 259 174 cet kAraNAnukArINi 241 286 caitya-pratizrayA''rAma 123 305 caitya-prAsAdayAdi 239 239 caitya' sAlabhara jIka 91 228 tyAce baDo 25 270 535 183 caityeSu jinabimbAnAM 14 291 213 281 260 283 401268 599 250 86 358 cyutvA ca lakSmaNAdevyAH 29 297 cyutvA ca vijayapure caityeSu tasyAddaNDa caitrasya lekAdazya caitrasya sitanavabhyAM caitrasya sitaracamyAM cyutvA ca devasadanA cyutvA ca bharatakSetre 190 350 12 276 28 291 cyutvA divaH suravara yuvA bhAipade kRSNA yuvA rAdhe kRSNadha cyutvA subalajIvo'pi 167 318 27 307 Why? chatra - carmAntare tasthau 227 220 chano chatravRttonnatoSNISaH 228 263 chadmastho vyaharat svAmI 120 273 78 228 dopari caya 329 266 chakko 307 385 chalayitvA tAvadamUn 530 248 chAditamadhikAvRnda 33 390 chAyAbhikAGkSiNaH pi 94 287 chinna-bhinnazarIrANAM 98 287 choTatvA tadudara 181395 6699 ancer vastiryagU 481 199 zloka naM. jagatvasya niHzeSa jagatanAthasva jagatpratIkSya ! tvAM yAnti 428 jagatsvAmI samaM tatra jagadanvamidaM jajJe jagadAdhArahetutaM jagadIza ! tava zramaH 6. jagadudyama jagadurmantriNa jagadekIkRtya jagadgurumiti stupA jagadgurorjagadbandhaH jagAdvilakSaNa' kiMvA jagannAtha ! prazasAmi jaganmohAmA yaspa jagdhvA sugandhitAmbU jagmustato nijanijaM jaghanyataH koTisaGakhyA anyeneAnyA jayana jaje tadAnImurAH jajJe tIrthoccheda evaM jajJe tripRSThasainyAnA jajJe hAhAravaratatra Ma naM. 823 240 46 285 198 121 295 84 309 31 302 41 302 70 169 193 163 312 241 276 193 181 172 476 181 190 281 205 238 99 299 700 253 431 198 janmAbhiSekavata janmAbhiSekavad bhatuH jambUdIpa iha dIpe jambUddIpa parikSepI jambUdvIpa parikSepI jambUdvIpasya bha 191370 151 348 126 170 163 306 701 336 177 231 jaTApaTalabhasmAGga 342 355 jaTA mojI zilA-mama 286 284 jananyAstatra garbhasthe 196 281 janayantI janakSobha 136 360 97 170 janAntikena tatraiva janto: sarvasyasya janmataH pUrvakSeSu janmataH pUrvasa 465 199 55 286 201281 51 302 71 358 janmataH prabhRti svAmI janmato'pi bhavodvigno janmato varSa lakSANAM 91 316 janmavyayatro panayAM 154 274. 277 193 263 264 220 238 289240 619203 275 175 lokamai. jambUdvIpasya bharate jambUdIpAntare meruH jambUdIpe ca ye meka jambUdvIpe vi dvIpe jaya jIva cira nanda japa tribhuvanAcIza ! jayantyajitanAthasya jayan parISahacamUH jayalakSmyA iva prANAn jaya vidyAdharavadhU jaya zrInATikAnAndI jayazrIH sA dvitIyeva jaye vAkukukSIra jara plavaGgama iva jarAyuraktaprabhRti jarA rujA mRtirdAsyaM jarAvivacitatvA jalasthalasamudbhUtAH jAnizastrAdibhayaM jarjaha jAtarUpasphaTikAGka jAlandhInAM jAtakayandhInAM jAta vaikriyalabdhInAM jAta kadhInAM jAtA kipalabdhInAM jAtibhedAnnaikavidhA jAtilAbhaku jAtenApi tvayA'smArka jAtyajAmbUnadaccheda jAtyAdimadadurvRtta jAnana bhogaphala karma jAnAti deva ! yadiha jAnudanIM paJcavarNa jAyate sarvajaghanya vAyAnAM rAjaputrINAM jAyAyA vijayA devyAH jAyA vadhvostu vijayA jAyAM vadhU ca tadanu jigAya mAgace pUrva jighAMsurajyamidame pRSTha naM. 359, 177 554 201 641 204 566 202 219 173 494 182 1 157 69293 174 370 157 394 64 296 255 297 37 308 73 234 133 260 133 288 14 389 477 181 127 288 708 336 558 202 114300 4 221 362 ' 356 386 ' 356 355 257 283 256 383 66 346 471 181 328 354 234 263 139 348 143 260 785 208 289 222 257 174 530 183 70 169 763 238 177370 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zloka . pRSTha naM. DAhaleSu dazArNeSu 70 346 DimbhAnAM dunaye daNDo 339 324 zloka naM. pRSTha naM jitazatruna rendro'ya 72 187 jitazatruratha prIta 94 187 jitazatrurapi smAha 9. 187 jitvA bharatavarSAdha 98 367 jinajanmAbhiSekAya 182 361 jinajanmAvadhijJAnA 32 292 jinajanmAvagheqhatvo 162 260 jinadhama saroha saH 221 238 jinanAtha ! tava snAtra 189 281 jinapraNIto dharmo'ya 931 213 jinasya mAtApitarA 86 316 jinAdiSTo na ced dharma: 916 212 jinAstaduktaM jIvo vA 297 166 jinendraM karatalena 231 174 jinendra-jinajananyoH 205 173 jinendra-vijayAdevyau 235 174 jinendrasya catasRSu 41 345 jinezvaramiti stutvA 48 302 jiSNoreva zacIkhya 25 314 jihvAmivAhirAjasya 686 336 jIrNavAsaHkhaNDadhArI 867 211 jIvanti ca mriyante ca 525 247 jIvanto'pi vimuktAste 338 386 jIvannapyadazAM prAptaH 10 284 jIvA'jIvAdipadArthA 876 111 jIvAjIvAvAzravazca 223 371 jIvAnAM pudgalAnAM ca 272 373 jIvitaM caritArtha naH 127 229 jIvitavya' vimucyaika 319 324 jIvo nandisumitrasya jambhakaija mbhabhicchiSTa jaitrarathamathAruhya 252 352 jainapravacaneneva 255 174. jainendrasyApi dharmasya 348 355 jJAtavyo vijayAdevyAH 104 170 jJAte'vasAna samaye 404 402 jJAtvA ca mokSamAsannaM 359 355 jJAtvA cAsanakampena 107:347 jJAtvA tu mokSasamaya' 359 386 jJAtvA''tmano mokSakAlaM 397 268 jJAtvA tripRSThamAyAnta 308 323 zloka naM pRSTha naM jJAtvA nirvANamAsannaM 224 363 jJAtvA'hato'vatAra ca 47 168 jJAtvA'rhajjanma te svaiHsvaiH 407179 jJAtvA'vadhiprayogeNa 148 218 jJAnacAritrayukto'smi 296 166 jJAnatrayadharaH pUrva 82 298 jJAnatrayadhare tatrA 51 270 jJAnatrayadharo'pIzo 88 316 jJAnatrayaparItAtmA 248 263 jJAnadarzanacAritra 143 288 jJAnadarzanacAritrA 917 212 jJAnadarzanayostadvat 86 304 jJAnadRSTayAvaraNIye 779 339 jJAna-dRSTayAvRtI vedya 282 373 jJAnAnAmiva mUrttAnAM 277 240 jJAnaistribhizcaturbhizvA 199 262 jJAnopadezalezo'pi 20 307 jJeyA sakAmA yaminA 830 340 jyAyaso lAGgalAdIni 115 368 jyAyAn vayo na so'smAkaM 238 351 jyeSThazuddhatrayodazyAM 65 293 jyeSThasya zuddhadvAdazyAM 31 292 jyeSThasya zuddhanavamyAM 30 345 jyeSThasya SaSThayAM kRSNAyAM 31 314 jyotiHzAstra yasya mAna 275 373 jyotiSkavyantarAzvAyaH 775 208 jyotiSkA madhyama vapra 324 266 jyotIrasa saugandhika 170 172 jyotsnAgauraprabhApUra 50 277 jyotsnAyite prabhApUre 46 302 jvarAtainAzrita pitrA 99 378 jvalajjvAlAlijihvAla 178 380 jvalanmANikyatejaskaM 205 163 jvAlAjAlakarAlasya 922 212 jvAlAjAlakarAlAsyA 199 395 jvAlAmAlAkarAlaM tat 5.214. jvAlAzatairdApyamAna 713 337 taM garbha ratnagarbhava 31 297 taM tasya pazyataH pItA 66 277 taJca kata'isya kaNThasya 748 338 taJca zrutvA vizvanandI 138 318 tacchUlAyA dakSiNato 35 302 tacchuvA kupitaH zAGgaH109 359 tacchuvA kupitA devI 120 317 tacchrutvA sambhramAd vizva 125 317 tajjJAtvA''sanakampenA 214 282 taDiddaNDamivA'kANDe 69 216 tataH kAraNDavakrauJca 149 394 tataH kirAtA ityUcuH 214 220. tataH kirAtAste bhItAH 236 221 tataH kuberastaiH sArdha 321 399 tataH prakupitazcakre 747 338 tataH prakupitaH sadyaH 879 342 tataH pratasthe pRthvIzaH 109 217 tataH pradakSiNIkRtya 261 264 tataH pradakSiNIkRtya 828 210 tataH prabhRti tattIrtha 576 249 tataH prabhRti cA'nye'pi 136 236 tataH pramuditA rAjA 458 245 tataH prazAntamohazca 251 372 tataH pravavRte yuddha' 275 398 tataH prasanno jvalanaH 564 259 tataH padAni saptASTA 470 181 tataH para parvato'sti 655 204 tataH para yojanAnA 692 206 tataH para yojanAnA 690 206 tataH para sA'navadya 875 211 tataH prAgjanmavaireNa 53 390 tataH prANAtipAtAdi 160 162 tataH putrazca vitta ca 147 279 tataH putropanIta kha 234 164 tataH. purandarAdezAt 109 17... tatazca karmavaicitryAt 105 347 jhamjhAnilolbaNairdhArA jhallarIvAdyanAdena 326 195 488 329 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. tatazca kArtike mAsi 316 266 tatazca kuNDaladvIpaH 741 207 tatazcakradharastatra 367 225 tatazcakrAnugazcakrI 186 219 tatazcakrAnugo gatvA 145 218 tatazca cakrire svaM svaM 172 172 tatazca jagRhustIrtha 227 173 tatazca jambUdvIpAbhi 40 168 tatazca jambadvIpe'smin 15 313 tatazca tasmin dhyAnAgnau 343 195 tatazca tIrthe tatraivo 842 210 tatazcaturvidhaH saGghaH 128 273 tatazca teSu ko'pyekaH 277 322 tatazca tau vimAnena 333 224 tatazca dharaNAdInAM 395 178 tatazca nIto narake tatazca paJcanavate 814 209 tatazca padyairunnidra: 173 319 tatazca pAvanairnIraiH 10 214 tatazca pRthivIM nAma 111 347 tatazca bhaktibhAgindraH 435 180 tatazca bhagavajjanma 193 172 tatazca mahalAdevI 172 280 tatazcaSabhanirvANA 685 252 tatazcaraNacAriNyo 218 173 tatazca valitagrIvo 511 247 tatazca vavale cakrI 106 217 tatazca vizvasaMhAra 362 243 tatazca zivikAratnA 255 192 tatazca svAminaM natvA 384 268 tatazca svAminaH svAmi 243 174 tatazca saGkatasthAnA 528 183 tatazca sagarazcakrI 540 248 tatazca sAdhayAmAsa 168 361 tatazcA'datta varSeNa 186 190 tatazcA'zanivegasya 282 398 tatazcaitrasya rAkAyAM 65 286 tataH zakraH kSaNAcchakrAn 338 177 tataH zarorakasyApi 131 189 tataH SaDyojanazatA 694 206 tatastvAM zaraNaM prApto 114 235 zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. . pRSTha naM.. tatastadrajanIzeSaM 66 169 tato grAmapurAraNyA - 265 165 tatastadanurodhena / 641 251 tato dhRtavarau dvIpA, 703 206 tatastanayalobhena 106 235 tato'GguliM galatpAmA 397 402 tatastAtaprasAdena 60 227 tato jayajayArAvaH 371 196 tatastAH paridhApyobhau 59 315 tato dvAdazayojanyA 756 207 tatastAmaDulI svarNa 398 402 tato dviguNadviguNa 587 202 tatastAvUcatugdiM 366 401 tato dvitIyastasyAdhri 482 246 tatastitISuH saMsAra 64 309 tato devopanItAni 644 251 tataste upatasthAte 150 279 tato dhanuSi sandhAya 709 337 tatastenA'gnihomena 240 174 tato'nyatra yayau svAmI 119 273 tatasto viprarUpeNa 345 400 tato'nyato jagmatustau 431 327 tataH sthAnAt prabhurapi 291 274 tato narazatodvAhya 237 164 tataH sthAnAt prabhurapi 290 368 tato narezvaravaraH 163 190 tataH sthAnAt prabhurapi 851 341 tato navasu mAseSu 37 285 tataH sthAnAt puragrAmA 217 362 tato navasu mAseSu // 62 271 tataH sthAnAdapacchedmA 68 366 tato navasu mAseSu 95 359 tataH sthAnAdatha svAmI 107 317 tato navasu mAseSu 123 170 tataH sthAnAdathA'nyatra 68 358 tato navasu mAseSu 132 259 tataH sthAnAdathAnyatra 352.355 tato navasu mAseSu 18. 280 tataH sthAnAdathAnyatra 352 386 tato navasu mAseSu 206 350 tataH sthAnAdathAnyatra 658 251 tato nijanijaM sthAna 60 168 tataH sthAnAdathAnyeSu 129 348 / tato nivavRte cakrI 297 223 tataH sthAnAnnivavRte 583 249 tato nivRtto dadhyau ca 156 318 tato nivRtso maghavA 39 388 tataH snAtvA kRtaprAya 402 197 tato'pyanyatra gacchanti 63 159 tataH svAmyathatizaya 163 274 tato'pyAyuHkSaye vyutvA . 44 390 tataH sa kAlayogena 596 250 tato'pyupari gavyUta 757 207 tataH sa gatvA pitarau 97 278 tato'pararathAruDhA 180 349 tataH sagaramAhUya 142 189 tato'pi jAlakaTakA 614 203 tataH sanatkumArastaM 168 394 tato'pi vAruNivarI 702 206 tata: sanatkumAro'pi 394 402 tato bakulamatira tataH samavasaraNa 320 266 tato bala: saptadazA 367 386 tataH samavasaraNa 66 303 tato bahaladhUlIbhi 197 395 tataH samavasaraNA / tato manoramAM nAma. 1619298 tataH sa sAdhayAmAsa 312 399 tato manovat sa kathAM 504. 182 tataH sAgaradattAto 63366 tataH siMhAsana deva 369196 tato mahAvimAnaiH svaiH 175 172 tataH siMhAsane svasmin 615 250 tato mAseSu navasu 105 367 tataH sUraprabhA nAma 59 303 tato yuktamayukta ca 299.241 tataH saudharmakalpendraH 487 181 tato rathaM vAlayitvA 257 221 tato'kRtavivAhAM mA 243 397 tato rAja-yuvarAjA 82.187 tata' gateSu kaumAre 56 292 tato ruNDazca muNDazca 483 246 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ...... praloka naM., . "pRSTha naM. vato'ruNavaro dvIpa 740 207 tato rUpaM parAvartya 516 247 tato'vanipatiH snAtvA 362 401 tato vasumatInAthaH 28 214 tato vicitramunnidra' 195 172 tato vigatagarbhANi 154 171 tato vidhAyAnazana 11 291 tato vimalasUrINAM 11 269 tato virasamArahya 213 396 tato vilakSaH saMkruddho 915 212 / tato vivekamAzritya 810 209 tato viMzatiyojanyAH 531 201 tato'STayojanazatI 696 205 tatkAraNajJAnakRte 347 195 tatkAla pAlakArUDhaH 36 375 tatkAlamapyupAttena 253 165 tatkAlamavadhijJAnAd 146 171 tatkopamupalakSyettha 251 174 tatkSatriyakulAcAra 124 379 tat tyaktavya kuTumbAdi 65 159 tattadvaiSayikaM sauravya 7375 tat triH pradakSiNIcakruH 217 173 tattIrthajanmA kusumo 180 290 tattIrthajanmA tvajitaH 138 305 tattIrthajanmA mAtaGgo 190 294 tattIrthabhUH kinnarAkhya 197 381 tattIrthabhUH kumArAkhyo 286 353 tattIrthabhUbrahmanAmA 111 310 tattIrthabhUharidyakSo 108 299 tattIrthabhUrIzvarAkhyo 784 339 tattIrthabhUzca pAtAlaH 200 370 tattIrthe tumbururnAma, 246 283 tattIrthe 'bhUt SaNmukhAkhyo 178 361 tat tu tumbAgraghAtena 266 352 tat pravizya jayAdevyA 36 345 tatpravizyottaradvArA 816 340 tatprasAdAt tazcaritra 2 275 tat prasIda zataM kanyA 290 398 tat prasIdAbhigacchAmo . 301 399 tatprAbhUtamupAdAya 105 217 tatprAbhRtamupAdAya 174.219 loka naM. . , . pRSTha naM. loka naM. .. pRSTha naM. tat pAvayitumAtmAnaM 277. 175 tatra tena vimAnena 329 177 tat pRSTavA sauvidallo'pi 13 275. tatra dvayo ratikarA 732 207 tatpreSitaM rathaM cAmu 261 397. tatra dakSiNapUrvasmin 327 176 tattvavit svayamevA'si 209 238 tatra dvAdazakodaNDa tattvArtho vAci sarveSAM 320 354 tatra dvAreNa pUrveNa 206 371 tattvAnugA matirjJAnaM 220 382 tatra dAmodaro nAma 862 211 tatra kacchamahAkaccha 600 203 tatra devaina devazca 46 388 tatra kAla vinA sarve 264 373 tatra nadyAH zItodAyAH 593 203 tatra kiM zrotriyo'si tva 233 239 tatra nandottarAnande 199 173 tatra krIDAmayUrIbhi 23 269 tatra nAmnA vindhyazakti 133 344 tatra kRtvA samuddhAta 687 252 tatra prajApatinRpaH 281 322 tatra khelAyamAnADhaya 26 270 tatra pradakSiNIkRtya 190 362 tatra gandhAmbuvRSTiM ca 356 196 tatra pradakSiNIkRtya 211 371 tatra grAme'smi vAstavyo 92 234 tatra pradakSiNIkRtyA 292 353 tatra jamvatale bhatu 175 361 tatra pradakSiNIkRtya tatra jambadvIpe'muSmin 536 201 tatra pradakSiNIkRtya tatra jIvA dvidhA jJeyA 224 371 tatra pradakSiNIkRtya tatra cchatrAyamANasya 334 195 tatra pradakSiNIkRtya 651 251 tatra cakre sudhAndhobhi 67 366 tatra pradakSiNIcakruH 676 252 tatra ca jvalanajaTI 416 327 tatra pradakSiNIcake 622 250 tatra ca pravizan viSNuH 111 378 tatra pravizya kRtvA ca 203 381 tatra ca bharatakSetre 579 202 . tatra pravizya prAradvArA 77 309 tatra ca zItodA bhinna 592 203 tatra pravizya prAradvArA 184 361 tatra ca snapayAmAsa 191 395 tatra pravizya prAradvArA 215 282 tatra ca svA'nyakulayo 149 279 tatra padmAgRhaM padma 4 356 tatra ca svAmisamava 789 339 tatra prAgU devaramaNo 708 206 tatra cAkaNThamagnAnAM 27 270 tatra pauSadhazAlAyAM 55 215 tatra cAntazcatuHzAlaM 228 173 tatra pauSadhazAlAyAM 90 216 tatra cAmalakasthUla 48 168 tatra bhASitumIdRkSaM 508 247 tatra cA'labdhamadhyAni 9157 tatra madhyecatuHzAlaM 232 174 tatra cASTAdazadhanuH 77 298 tatra muktvA parIvAra 13 226 tatra cAsthAd yathAsthAna 70 286 tatra meghasvarA krauJca 396 179 tatra cAsIt pure rAjA 51 390 tatra yasyA nivApAdi 467 246 tatra caDAmaNicihanA 507 200 tatra rudreNa bhaTreNa 173 361 tatra caiko dadhau nAthaM 169 261 tatra lAGgalinA'nyaizca 196 381 tatra caityAni candrAzma 12 356 tatra vikramayAmAsa 304 223 tatra caityeSvahaMdarcA 16 364 tatra vidyAdharA vidyA 475 329. tatra caityeSu ratnAzma 14 344 tatra zramApanodAya 310 223. tatra cottarapUrvasmin 366 178 tatrasthA devatA caikA 921 212 tatra cottIrya tatyAja 109 272 tatrastho'pi sa utthAya, 618 250 tatra tasthuryayAsthAna 79 309, tatra snAnagRhe snAtvA 347 224 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. .. pRSTha naM. tatra smRtvA nizAvRtta 880 342 tatrA''sayaMzcatuHzAla 236 174 tathApi zAzvatammanyaH 68 257 'tatra svAgatikamiva 804 340 tatrA''sAJcakrire sveSu 314 176 tathApi saptAhorAtrAn 320 241 tatra siMhaniSadyAyAM. 107 229 tatrA'sitAkSo yakSaH prA 193 395 tathA brAhmaNavAheSu 74 346 tatra siMhAsanAsInaM 212 191 tatrA''sIjjagadAnandA - 4 291 tathA bhajestrIn pumarthA 226 164 tatra sImena rAmeNa . 195370 tatrAsId vAsava ivau 20 344 tathA'bhUdutsavaH prAjyo 231 321 tatra saudharma IzAnaH 751 207 tatrAsId vikramayazA 2 389 tathA masAragallAnAM .. 171 172 tatra hyagrahAre sAdhu 909 212 tatrAsInnRpatirbhAnu 21 375 tathA satpuruSa-mahA 522 201 tatra hatvA hayagrIva 457 328 tatrAsInaiH pathi pathi 13 157 tathA samAdhau parame. 136 273 tatrAGipIThanyastADighra . 112 347 tatrA'surANAM dvAvindrau 510 200 tathAhi dUre tiSThantu 111 278 tatrA'cyutAdyA devendrA 198 191 tatriHpradakSiNIkRtya 25 214 tathA hi yAga- homAdi 334 354 tatrA'cyutAdayo'pIndrA 71 271 tannivAraNarUpeNa 601 250 tathA hi svecchayA jalpan 55 257 tatrAanAdrau pUrvasmin 522 182 tatrendriyajayo nAma 21 314 tathA hIkSvAkuvaMzAdi ... 94 347 tatrAtha sambhavajinA. 406 268 tandrabhyaH surebhyazca 445 180 tatheti pratyapadyanta ...411 327 tatrAdarzamukho meSa . 693 206 tatraikAkinyo'pi nAyaH 16 157 tatheti pratipadyA''jJAM 40 256 tatrAdau kesariyuvA 218 320 tatratya vegAtamula 262 193 tatheti pratipadyArtha 306 323 tatrAdau gaja UrjasvI 75 169 tauva tiSThan nRpati 415 244 tatheti pratipedAnau ___579 332 tatrA'dhobhAgamAsAdyA 485 199 tatroccataracaityAgra 19 284 tatheti pratipedAnI tatrAdho rAjata vapra 792 339 tatrodyAneSvaraghaTTa 127 279 tatheti prati pede sa 555 248 tatrAdhijya dhanuH kRtvA 117 217 tatropatApakaH krodhaH 229 382 tatheti pratipede sa. 874 342 tatrAnyadapi yat kRtya 798 339 tatroparyu pari grAma 6157 tathaiva dhanadehAdi .137 189 tatrA'nugokula gAvaH 12 157 tatrauko nAgadantAnAM 19 375 tathaiva dhanadehAdi 240 282 tatrA'nuvezma dAtAro 30 270 tat satya yadi tAto'si 456 245 tathaiva pUrvasambaddha 838 341 tatrApyavarapauruSyA 290 374 tat sAMsArikasambandha 241 282 tathaiva mAnavI devI ___786 339 tatrA'parAjito nAma 4 284 tatsUnuna vanavate 97 228 tathaiva yajJe vijJaptaH. 272 240 tatrA'pareyuH sagaro 303 223 * tathA kiM nAkRthAH puNyaM 247 383 tathaivA''gatya zakro'pi 33 292 tatrA'pazyaJca samava 65 277 tathA gItayazonAmA . 179 261 tathaivAzravarodhena 836 341 tatrA'pAcyAM sarASTrANi 608 203 tathA caturdazapUrva 354 386 tathotpannAiDazA nAma 202 370 tatrApi cAryadezeSu 55 159 tatrApi dRSTimohAkhya tathotpannA'cyutA nAma 382 290 471 199 tathA ca stUyate vezyA 154 349 tatrAyatanasaGgIta tathA ca samavasRtaM . 209 371 tathotpannA ca kandarpA 199 381 tatrAvallIbahalA tathotpannA tvazoketi 113 310 . tathA'NapannikAdInAM 10 157 412 179 tatrAvagADho medinyAM 568 202 . tathA dezaviratyAdau tathotpannA viditAkhyA 180 361 105 310 tatrA'vasvApanI devyA 509 182 tathA na meghacchAyAsu 213 382 tathotpannA mahAkAlI 248 283 tatrAvAsagRheSUccai . 20 284. tathApyavazyaM trAtavyaH 37 256 tathotpannA zyAmavarNA . 288 353 tatrAvAse pratiSThAne 887 342 ma. tathA pratyagurucakAdi . 206 173 tathotpannA zAntAdevI 112 294 tatrAzvaseno'zvasenA tathA paJca sahastrANi 294 374 tathotpannA sutArakhyA 140 305 134 273 . tathA pare na rajyanta tathodagarucakarzala . tatrA'zakyapratIkAre 209 173 35 233 tatrAzeSAH kalA nyAya 39 292 22 185 tathApi tvatprabhAveNa tathopAye pravRttastvaM 397.197 - tatrA'zokataromUle 778 339 tathApi tajjJAH praSTavyAH .. 85 169 . tathyAM pathyAM ca tadvAca 555 331 5. tatrA'zokatale bhatu 197 370 tathApi devapAdAya * 194 163 / tadane cAbhavan pazcA .. 319 176 tatrA'zokatale siMhA 850 210 / tathApi prAthyase tAta 86 187 tadatra vastunA yena / 119368 tatrASTAnAmindrANInAM 301176 tathApi vo'nurodhena. 219 220 . tadatra saMhara ruSa, 317324 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praloka naM. pRSTha naM. taM dattA? namaskRtya 117 368 tadadya kiM me cakrAce 201 238 tadadya diSTayA dRSTo'yaM 71 277 / / tadadyAsmi gataklezo 518 247 tadadhastAd dhanavAta 492 200 tadantAt pratinivRtya 169 219 tadante naisarpapANDU 278 222 tadanu cchatra-bhRGgAra 317 176 tadanena zarIreNa 103 299 tadapraptyA ca bhagnAzaH 108 235 tadamI pariSadyAste 313 241 tadamuSya zarIrasya 81 258 tadalaM te vilambena 182 370 tadaSTamAnte devAnAM 211 220 tadAkarNya kumAro'pi 109 278 tadAkarNya parikruddho 116 359 tadAkarmya vacaH kruddho 166 380 tadAkarNya vaco viSNu- 113 378 tadAkarNya hayagrIvo 517 330 tadAgamanavArtA ca 68 659 tadA ca dadRze devyA 45 276 tadA ca dvArakAM gatvA 187 361 tadA ca dvArakApuryA 101 367 tadA ca dikkumArINAM 131 171 tadA ca divyabhau maizca 236 192 tadA ca meruzikharAt 520. 182 tadA ca rAjJo'zvapatiH 88 392 tadA ca rAjapuruSA 295 353 tadA ca rAjapuruSA- 812 340 tadA ca vaijayantastho 31 376 tadA ca vaitAnDhayagirau 3 226 tadA ca svAminirvANa- 688 252 tadA cAmu puNyavazAt 86 395 tadA cAruprabhRtInAM 374 267 tadA cAzanivegasyA 264 397 tadA cAsanakampena 33 297 tadA cAsIt pure tasmin 4 389 tadA'jJAsIddhayagrIva- 495 329 tadA te jagmatuzma 178 280 tadA tena turaGgeNA- 170 394 tadAdi cAbhUt sabhava 80 293 loka naM. pRSTha naM. taddAnAnte'bhyetya dIkSA 110 347 tadAnI cakriNo'tya 616 250 tadAnI ca sahalAna- 314 266 tadAnIM ca sudharmAyAM 337 400 tadAnI ca sumitro'pi 813 209 tadAnImAryaputrAya 265 398 tadAnImeva saudharma 244 174 tadAnI lakSmaNAdevI 30 297 tadA''pAtakirAtAnAM 235 221 tadA pitRNAmasthIni 582 249 tadA'bhUtAM dRzau devyAH 129 259 tadA'bhUd dundubhe do 306 265 tadA mukhe pravizata 35 285 tadA yugapadindrANA 674 252 tadArjavamahauSadhyA 299 384 tadAvizAlasthAlastha 824 209 tadA so'pi mahAsvapnA 108 367 tadA sudarzanAdevI 104 367 tadA hyahamitaH sthAnA 471 246 tadAhi caNDavegasya 344 324 tadAhi devatA kA'pi 930 213 tadityAzravajamma'ya 134 305 tadindrajyAlakhyo'yaM 379 243 taduttiSTha mahAvIra 619 333 taduttiSTha sva niNetuM 156 280 tadudyAveSu dRzyante 16 296 tadupAdAya te sava 434 180 tadUddharva ca sahasrAra 765 208 tadUddharva jAlakaTako 613 203 tadUdha dazayojanyAM 530 201 tadUvamaNDapaM divyaM 323 399 tadUtva lAntakaH kalpa 764 208 ta dRSTvA nityaparvANa 93 228 tadetat tasya hRdayaM 433 245 tadetanmanasikRtyA 934 213 taM devyapi nizAzeSa 59 271 tadevaM mAnuSaM kSetra 653 204 tadeva vacanaM so'pi 390 326 tadeva sampratyapi me 30 226 tadevaM sarvaloke'pi 296 384 tadaiva paramAnanda 169 319 zloka na. pRSTha na.. tadaivA''sanakampenA, 172 261 tadaivaizAnakalpendro 353 177 tadgItA ciptahRdayaH 872 342 tad darpaH parihartavyaH 548 248 taddarzanena me duHkha 887 211 taddezanAM samAkarNya 429 327 tadbhAryA tu svaduhita 414 244 tad yadi tvaM sa evAsi 144 369 tad yuSmAbhirna bhetavyam 183 172 tadvaco bibhratI nityaM 925 212 tadvat stutvA namaskRtya 481 181 tadvapramekhalAsUcca tadviSkambho yojanAnA 591 203 tadvAcamanumanyA'tha 284 222 tadvAcA vismaya-kSobhau 282 240 tadvikramasya samabhUd 19 296 tad viddhi siddhamevA'rtha 37 276 tad vipravacanaM zrRNvan 212 238 tad vimAna samAruhya 383 178 tadviSANotthitaistoyaH 42 345 tanuvAtAstvasaGakhyAni 493 200 tantraprAyANyanIkAni 774 208 tanmadhye lambamAno'bhU 296 176 tatripadyanusAreNa 816 209 tanmithyAtvApasAreNa 88 309 tapa ekAvali ratnA 302 166 tapazcaturtha kadAci 320 194 tauM praNamya puraH sthitvA 587 249 tapasyakRSNadvAdazyAM 41 314 tapaHsa tIvra tepe ca 70 377 tapasevAM'hasAM rAkA 194 172 ta prAntabhRpati dRpta 180 379 tapAMsyekAvalI-ratnA 18 269 tapomAhotmyalabdhAsu 390 402 tapo'STamAsikaM yAva 323 195 taptAyastomarazreNI 143 230 tapyamAnastapastIvra . 12313 tamapyAlokya dordaNDa 426 244 tamAjJayA kumArasya 320 324 tamAla tAla-hintAla 106 160 tamAsthAnasthamanyeyuH 382 243 tamistrakAriNI siMha 583 332 HTHHHHHHHHI i Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... lAka naM. pRSTha naM. tamistrAdakSiNadvAra 177 219 tameva darzaya nija 403 244 tamobhirAndhyaM jagata- 258 165 tayA kaTisthayA dhAtryo 184 319 tayA ghoSaNyA'bhyeyuH 388 178 tayA ca devatAvAcA 110 235 tayA ca vArtayA tuSTo 531 183 tayA jaghAna tAM zakti 690 336 tayA dezanayA prAyo 152 274 tayA dezanayA bhatu: 782 339 tayA nRpagirA mlAya 180 162 tayA'pi dadRze rAjA 316 223 tayA sahaviyuktasya 20 389 tayA sAgrahamityukta 452 245 tayaiva yAtrayA viSNu 190 381 tayoH kaNThe nibaddhA'bhA 12 185 tayoH kapolau babhatu 61 186 tayoH karNAntavizrAnte 119 170 tayoH prANatakalpasthaH 766 208 tayoracyutavAstavya 767 208 tayorantaH zItAbhinna 596 203 tayorabhUt saMprahAro 249 352 . tayorasti ca duhitA 446 328 tayorArUDhayoH prauDha 242 321 tayoruraHsthalamapi 65 187 tayo yo: kSitibhujoH 473 329 tayorlavaNimA tAhaka 120 170 tayorvivAdavRttAntA 165 280 tayozca krIDatoH svaira 13 185 tayozca bAhuzikharau 64 186 tayozca rathanirghoSA 372 325 tayoH zrutI zubhAvateM 63 186 tayoH sahasramutsedhe 594 203 taM raGgabhaGgakartAra 291 323 tale tarUNAM pracuraH 121 161 tava RddhayA'nayA svAmin 299 399 tava jJAnamidaM nAtha ! 83 299 tava darzanamAtre'pi 819 340 te vanditumathA''nandA 69 159 tva pazcAdiya kA nu 510 247 tava zreSyo'smidA so'smi 84 271 zloka naM. pRSTha naM. tava varSAmbudasyeva 45 376 tava vizvavidagdhasya 303 241 taba svayamprabhA nAma 501 329 tayAye bhUmiluThanai 37 365 tavA'pavidyAmIkSA 263 240 tavAzeSajagajjiSNo 264 321 tavA'sidhArAsodarya 296 265 - visRjya tato rAjA 255 221 tavecchAM pUrayAmyeSa 190 395 tavedaM bakulamati 288 398 tavendudhAmadhavalA 221 282 tavoddhaya mUddharva puNyarddhi 225 282 taM zara hArakeyUra 75 216 tasyAtha cakravartitvA 327 400 tasthurachoyAkarAH kecit 446 180 tasthau tatraiva taccakra 728 337 tasthau sanatkumArasya 326 400 tasmAcca prANinastrAtuM 134 161 tasmAcca zibikAratnAt 282 264 tasmAcchavAsApUrNakaNThAt 180 395 tasmAdaTrerikha prAdu 21 301 tasmAdupAdade rucyA 10 375 tasmAdeko bambhramIti 236 282 tasmin dRDharatho nAma 16 307 tasmin dRDharatho nAma 4 375 tasminnapi mahInAtha 20 256 tasminnavanyAstilaka 14 157 tasmin bhave mamA'bhUstvaM 29 226 tasmin marakatairbaddhA 18 375 tasmin mahIpatI lakSmI 27 285 tasmizca guNaratnAnAM -70 391 tasmizca satrazAlAsu 15 307 tasmin zrAvakadharmo'bhUt 14 256 tasmin zubhe dine vAre 361 224 tasya ghoTakakaNThasya 409 327 tasya ca prathamaH sUnuH 121 235 tasya cA ''krAnta dikcakra 251 321 tasya cA''cAryavayasya 98 258 tasya cA'tibalo nAma 128 235 tasya cAphtato'pyoSThau 395 326 tasya cA'varajo dhuryo 123 235 zloka na. pRSTha na. tasya cita caitya iva 11 255 tasya janmAbhiSekAya 360 177 tasya dAnasya paryante 55 365 tasya dve api te bhArye 146 279 tasya dordaNDayoH kaNDU 248 321 tasya nyAyaH suhRdabhUd 5284 tasya nAmAGkabANena 26 387 tasya paJcazatAnyAsa 3 389 tasya prabhorbhavyajana 2 269 tasya pRthvIpateH pRthvI 22 291 tasya mArgasthitasyaivai 144 279 tasya mUrdhni dharAdhIzo 206 163 tasya lakSmIzca kIrtizca 6344 tasya vezmAGgaNabhuvo 113 188 tasyA uparyekamAsId 294 175 tasyA eva hi yAminyA 21 167 tasyAH karNAntage netre 423 327 tasyAgrato bhUpatayaH 19 307 tasyA guNacamU sarvA 27 297 tasyAM gRhorzvabhUmISu 15 364 tasyAM ca trijagabhartu 2167 tasyAM ca puNyalAvaNya 42 270 tasyAM ca vAsAgAreSu 17 296 tasyA jagatyAH pUrvAdi 615 203 tasyA''jJayA ca senAnI 355 177 tasyA''jJA nagarA'raNya 20 301 tasyA''jJAsAdhitAzeSa 32 270 tasyA datvA'NuvratAni 880 211 tasyA dAturupAdAtu 417 329 tasyAdezAccamUnAtha: 31 388 tasyA''dezAt pattyanIka 386 178 tasyAdho maNipIThovyA 797 339 tasyA'dho maNibhirbaddha 328 266 tasyA'ntaHpurasambhoga 43 227 tasyA'nujanmAna iva 297 176 tasyA'nujanmA nRpate 12 167 tasyA'nupadamevA'tha 7 226 tasyAM padmottarAkhyo'bhU 4 307 tasyAM padmottaro nAma 4 344 tasyAprasAdAt sadapi 146 369 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. .. zloka naM. pRSTha naM. tasyAH prAharika iva 219 164 tasyApi karmaNaH sadyaH 362 325 tasyApi dezanAprAnte 107 299 tasyAM puryAmabhUnnAmnA 4 301 tasyAH pUrvottaradizi 849 210 tasyA bhruvozca gatyAM ca 26 297 tasyAbhUt paramaM mitra' 85 391 tasyAbhUtAmubhe palyau 76 377 tasyAbhUtAmume palyau 102367 tasyAmaTavyAmanyedyu 148 394 tasyAmanekaratnADhayA 14 296 tasyAmasti samastAnAM 4 269 tasyAmAtbhAnurUpAyAM 47 270 tasyAmAsIt samoyAta 4 255 tasyAmAsIt siMha iva 17 364 tasyAmAsInmahArAjo 5 269 tasyAmAsInmahAsenaH 18 296 tasyA mRgAGkavaktrAyA 182319 tasyAM rAjyAM tasya rAjJaH 418 327 tasyA rAjJo'pi ca mitho 29 314 tasyA''rjavaM ca zIlaM ca 6 284 tasyA vaktra dantapatra 186 319 tasyApa vakSasi vakSojau 188 348 tasyAvatI vasumatI 102 188 tasyA vadana nirmANA 182 348 tasyA viSayavairAgya 878 211 tasyAH zarIraM kAnteva 31 285 tasyAH zIlaM ca rUpaM ca 23 291 tasyAzca tADyamAnAyA 267 175 tasyAzca mUle viSkambha 612 203 tasyAH sarvAGgasaubhAgya 426 327 tasyA''sInmaGgalA nAma 133 279 tasyA''sIllakSmaNA nAma 23 296 tasyAstatraiva tiSThantyA 428 245 tasyeti vacasA zAntaH 407 327 tasyaikadAstrazAlAyA 23 387 tasyaiva tIrthanAthasya 2 375 tasyaivamAghoSaNayA 279 175 tasyodakpUrvakakubhi 330 177 tasyopariSTAdulloco 295 176 tA apyUcurmahAbhAga 220 396 tAH kRtvA vidara bhUmau 150 260 tAM ca zrIda ivA'yodhyA 210 320 tADUyante tAlavRntAye 119 288 tADitaH kulizeneva 171 237 tAM tathAvasthitAM jJAtvA 24 275 tAtanyakkArakArata 302 323 tAtapAdaivinA tAta 183 162 tAtena sAdhite'muSmin 59 227 tAtoparodhAdAdAya 244 263 tAdRzIM svAmino'vasthAM 175 237 tAni dravyANi sarvANi 433 180 tAni devA'sura-nAga 711 206 toni vidyAdharAGgAni 466 246 tAni svayambhUpratyastra 148 360 tAn kumbhAna loThayAmAsa 439 180 tAnyajAni na kiM te vA ! 499247 tAnyavAjIgaNan sarvA 72228 tAn svapnAn vijayAdevyA 68 169 tApanIyaH payaskumbha 120 259 tAbhiH samaM ratigRhe 228 396 tAbhyAM paryasyamAnAni 243 321 tAbhyAmadhiSThitAbhyarNaH 142 305 tAbhyAmadhiSThitAbhyo 290 353 tAbhyAmapahRta dravya 115 359 tAbhyAmamuktasAMnidhya 182 361 tAbhyAmamuktasAnnithyo 788 339 tAbhyAmupAsitAbhyo 208 370. tAmabhASiSTa bhUpo'pi 444 245 tAmApatantaM bANena 678 335 tAM daNDena samAkRSya 542 248 tAM dRSTodyauvanAM rAjA tAM dezanAM sa bhagavA 937 213 tAM dharmAgniSTikAM teca 914 212 tAM navAmbhojavadanAM 312 223 tAM nidhAya yathAsthAna 280 353 tAM prabhodeMzanAM zrutvA 242 282 tAM pitaryadadAne ca 324 223 tAM pizAcImivonmattAM 567 249 tAH pUjayanti satataM 701 253 tAM prekSya vikramayazA 8 389 tAmbUlIboTakabhRto 19 344 ... zloka ne. pRSTha na. tAmbUlI-lavalI-drAkSA 108 160 to vipravAcamAkarNya 161 236 tAM vimucya yathAsthAnaM 771 339 tAMzca dRSTavA pare vIrAH 627 334 tAMzcikitsitumIzo ced 396 402 tAMstAnanudina nandA 86 367 tApanIyastu zikharI 572 202 tArakaH kopatarala: 221 351 tArakasya zirastena 273 352 tArakA'thAgrahIccara 259 352 tAlavRntadharaiH kaizcit 118 347 tAlavRntAnilenA'mbu 179 237 tAlAnusAraiH prakrAnta 285 322 tAvat sarvo'pi jAnAti 147 236 tAvad bhuvo'rkasantApo 257 165 tAvad vAtyodabhUccaNDA 98 392 tAvadeva hi dAridya 85 299 tAvadeva hi santApo 86 299 tAvadevAndhakArANi 84 299 tAvevaM yAvadAsAte 144 379 tAzca gandhodakaiH puSpo 233 174 tAsAM zabdena ghaNTAnAM 269 175 tAstriHpradakSiNIkRtya 138 260 titikSitumadRkSa 554 331 tityakSurapi sasAraM 54 285 tiya mAtimapi prAptA : 100 287 tiryagjAte: para bIja 297 384 tiryagyonibhavAH zeSA 236 372 tiryaglokastu rucaka 483 199 tiryaglokasya tvadhastA 484 199 tirya glokAditazcorva 750 207 tilakaimudrayA mantraH 284 384 tilottamorvazImenA . 320 399 tiSTha tAta ! brajiSyAvo 359 325 tiSTha tiSTha kiyatkAlaM 453 245 tiSTha tiSTha bhaTammanye 173 380 tiSTha tiSThA'hikhe Tatva 29 232 tiSThanti cottarazreNyA 439 328 tiSThantau vicarantau ca 143 379 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. pRSTha naM. tisRbhiguptibhiryogAn 96 310 tisRSvAzAsu tasyAsa 288 175 tIkSNavaktrA mahAdaMSTrA 201 395 tIrthakRjjananItvena 26 291 tIrthakRttIrthakRnmAtre 197 173 tIrthakRttIrthakRnmAtrI 332 177 tIrthakRtyatirUpaM sa 505 182 tIrthakRnmAtara natvA 43 314 tIrthaGkara' karatale 242 174 tIrtha pravartaya svAmi 54 376 tIrthanArtha tIrthatoya 35 292 tIrthAya nama ityuktvA 68 303 tIrthAya nama ityuktvA 78 293 tIrthAya nama ityuktvA 185 361 tIrthAya nama ityuktvA 216 282 tIrthAya nama ityuccai- 78 298 tIrthAya nama ityeva- 68 286 tIrthe tatra samutpanna- 385 268 tIrthe tatraiva cotpatnA 387 268 tIrtha yakSezvarastatra 159 274 tIvAnurAgAH surate 794 209 tuGgavRkSAdhirUDhAMstau 367 325 tuGgaisturaGga raGgabhd-i 590 332 tubhyaM dAtuM nijAH kanyA 80 346 tumbaiH kakSAvanakSiptai- 309 241 turyajJAninAM dvAdaza 393 268 turya jJAnaM prabhorjajJe 69 309 turaGgamaH sa pUrNitvA 182 395 turaGgaiH svarNasannAhaiH 71 159 tuSairiva sa mANikyaM 188 350 tUryanAdairdizo bhindan 593 333 tUryapraNAdairba dhirI- 80 228 tUSNIkeSu tato'smAsu 497 247 tRtIyavapramadhye ca 435 198 tRtIyavapramadhyoA 368 196 te kalAgrahaNaM cakruH 46 227 te ca bhavanapatayo 506 200 te ca bhAratakA jambU- 662 205 te ca vidyAdharA vAji- 414 327 te ca siMhazarIrasya 399 326 tecA''bhiyogikAzcandrAM-546 201 loka naM. pRSTha naM. te cA''ryanagara rUpa- 666 205 tejaHkAyatvamAptAzca 107 287 tejasvinAmazeSANAM 34 168 tejAMsi janase rAjJAM 5 375 tejo bhIma tadAdAya 741 338 te jJAnadarzanAvAra- 87 304 te triH pradakSiNIkRtya 108 347 te dhautazvetavasanA- 87 169 tena cAsanakampena 248 174 tena cAsanakampo'yaM 258 174 tena dundubhizabdena 557 331 tena nAmnA vayaM bhrAntAH 501 247 tena bhagnAH kirAtAste 208 220 tena zAmyanti vairANi 854 210 tena zailaprahAreNa 210 396 tena svapnavicAreNa 126 259 tena svapnavicAreNa 48 276 tena svaviSaye manye 512 330 te naH sampazyamAnAnAM 58 233 tenApi dorbalenAtaM 132 360 tenApitaM pitule khaM 91 378 te nijaM darzayAmAsu- 47 227 tenetyabhihitaH sakhyA 302 399 tenaivamuktau pitarau 115 278 tenaivamuktAH sAvanaM 540 331 tenottatAra tAM sindhu' 164 219 te'pyabhyadhuH surA evaM 216 220 te'pyUcudeva ! tejasvI 274 322 te'pyUcudeva! hRSTAnAM 732 337 . tebhyazca tapanIyasya 401 197 tebhyo dvAdaza rUpyasya 207 381 te'bhavannAhavottAlA 605 333 te mantrAnAryavedoktAn 92 169 te'dhai kSudrahimavataH 685 205 teSAM zveDAravAdanya- 270 398 teSAM kalakalaM zrutvA 531 330 teSAM ca pakSasUtkAra 704 336 teSAM ca madhyAdekasya 440 328 teSAmapyAjJayA sve sve 399 179 teSAmasmAkamapyuccaiH 81 346 teSAmudyAnapAlAnAM 619 250 loka naM. pRSTha naM. teSAmeva svasvabhASA- 386 196 teSAM vRSANAM zRGgebhyaH 489 181 teSAM zabhya utpetu- 195 261 teSAM zaGgodgatairante- 73 215 teSAM sagaraputrANAM 578 249 teSAM sanahyatAmuccaiH 597 333 teSu kAlo mahAkAlo 626 204 teSu dhUpaghaTI dAma- 717 206 teSu nadyAzca zItAyA- 597 203 tairdizyuttarapUrvasyA 419 179 tairukSiptA'mbaratale 211 199 tarevAzrujalAtuH 160 361 taistaiH puruSasiMho'pi 364 386 toraNAni pratidizaM 791 339 toraNAnubhayatazca 364 196 tau tadAnImapi mahA- 263 397 tau dadarza muhurvezmo- 20 185 tau samyattavopadezena 908 212 tau sAkSiNamupAdhyAya 84 377 tyaktarASTrAn mahArASTrAna 112 217 tyaktasaGgAstanuM tyaktvA 804 209 tyaktvA krIDAM kumArasta- 90 392 tyaktvA'Ggamalavad rAjyaM 114 272 tyaktvA yojanasahastra- 505 200 tyajantyete na yAvanmAM 12 284 tyAjayan rAjyaliGgAni 111 217 vyabdonAnyabdalakSANi 297 374 tryazItivarSalazyeko 889 342 trayastriMza-bAyastriMzai 436 180 trayodaza jinendra te 32 357 trayodazAhatastasya 2 356 trayoviMzatirahanto 455 328 trastAn svasainikAn dRSTavA 254 352 trasA dvitricatuHpa-ce 231 371 trAtavyo'yaM mayA dezo 123 188 trikAlavedI bhagavAn 588 249 trike trike pathi pathi 183 190 trikhaNDabharatakSetra 216 382 trikhaNDa bharataM svAmI 547 331 trikhaNDe bharate hyasmin 295 323 triguptiH paJcasamiti 15 284 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zloka naM. pRSTha naM. triguptiH paJca simiti 313 266 trijagabhUSaNaM svAmI 64 293 trijagadviSayaM dhyAne 341 195 trijagannAtha ! nAthAmi 300 265 tripRSTha ityabhASiSTa 309 323 tripRSThaM cetyabhASiSTa 507 330 tripRSThamutthitaM dRSTavA 738 337 tripRSThasyAbdasAhastrAH 888 342 tribhiryataiH samAkrAman 48 186 trimukho duritArizca 389 268 trivarga pAlayAmAsa 29 158 trivargasAdhanAzakta 50 158 trizatyAraNA-'cyutayo 778 208 triMzad varSadharA deva 654 208 trisandhyaM pUjayAmAsa 310 265 trisahasrI zate dve ca 295 374 trIndripatve'pi samprApte 116 288 trailokyacakriNo bhrAtA 662 252 trailokyaprabhave puNya 1 255 trailokyapralayatrANa 246 383 trailokye kSaNamuddayoto 182 281 tvatprabhAve bhuvi bhrAmya-390 197 tvatprasAdasya samparkA 42 292 tvatprasAdAt truTanmAyA 216 371 tvatpAdapadmayobhRGgI 824 340 tvatpAdapadmalInena 47 376 tvatpAdapadmazuzruSA 501 182 tvatpAdapadyAmAsAdya 42 357 tvatpAdAvRtabaH sarve 426 198 tvatputrazcenniyetaika 139 236 tvatpuro luThanabhUyA 79 271 tvatsAhAyya vinA so'ri 485 246 tvaddarzanapavitrANi 42 308 tvaddarzanasyAsya phala 52 345 tvaddarzanasukhaprAptyA 188 281 tvadarzanasudhApAna 197 362 tvaddarzanasudhAsAra 499 182 tvaddezanApayaHpUraiH 212 382 tvadvaktrakAntijyotsnAsu 89 271 tvadAsyalAsinI netre 82 271 tvaduktaM svAmine naita 160 380 . zloka naM. pRSTha naM. tvaMdhanyA'si pavitrA'si 179 172 tvaM bhuvaM sphoTayitvevA 312 323 tvamadyApyanabhijJo'si 159 380 tvamasi kSamApate ! vizva 164 237 tvamastrIlampaTastrANa 398 244 tvamAsIradhunaveha 26 389 tvayyAdarzatalAlIna 474 181 tvayyAzA rAjyadharaNe 141 318 tvayyuccaiH puruSasiMha 132 379 tvayA saha cirAt premNA 338 324 tvayA sahopasargAzca 155 189 tvayA hataM vajravega 258 397 tvayi ca syandanArUDhe 620 334 tvayi doSatrayAt trAtuM 422 198 tvayekSvAkukulaM nAtha! 822 340 tvaM helayA'pi karmANi 282 193 tvAM kAma bhaktikArIti 143 369 tvAdRzAstu mahAtmAno 218 238 tvAmanantaguNa stotuM 39 297 tvAmAlokayituM tvAM ca 38 308 lIka naM. pRSTha naM. datse samastakalyANai- 40 292 dattAsthAnaH sudharmAyA- 247 174 dattvA'pasvApanI devyAH 68 271 dattvA'vasvApinI devyAH 65 315 dadarza koTipuruSo 768 338 dadarza ca tadA devI 30 302 dadarza ca mahAsvapnAn 28 365 dadarza sukhasuptA ca 168 319 daduzca balabhadrAya 626 334 dadau ca vArSikaM dAnaM 55 357 dadau ca vArSikaM dAnaM 58 286 dadau padAni saptA'STA 350 195 dadhad vAmau ca dordaNDau 111 294 dadhAra ca tamutsaGga 159 361 dadhiparNatale tatra 195 381 dadhiSveva pramathana- 107 188 dadhyAviti kumAro'pi 95 258 dadhyau caivaM vizvabhUti- 132 317 dadhyau bhagIrathazcaiva 579 249 dantaghAta-madAvasthA 32 185 dantacchadau parAbhUta- 350 400 dantamairAvaNasyevo- 692 336 dantAvalazcaturdantaH 170319 dantAMzujyotsnayA vyoma- 97 160 . dantibhirgandhadantIva 132 236 danturANi tataH kumbhaiH 155 171 dampatI pitaraH putrAH 289 384 dambhasaMrabhagarbhANAM 329 354 dayAvAn yadi vA'si tvaM 74 303 dardara-malayabhavai- 364 225 darzane dhArmikANAM ca 125 305 darzayantaH pathi cala- 85 228 davAgninA'pyadAhyAsu 142 394 dazabhivarSasahastraH 313 399 dazamo bhavagavAnahan 56 308 dazayojanasahastrA- 707 206 dazArNA mRttikAvatyA 671 205 daSTo'pi daMzairmazakaiH 280 165 dahayate vA pradIptena 61 257 dAkSiNyaM rakSaNabhavaM 216 163 dAkSiNyena prabhoH pitro- 54 292 dakSiNa bharatasyAdha 766 338 dakSiNabharatakSmA 500 329 dakSiNazreNigA ete 405 179 dakSiNasyAM dizyabhUvan 303 176 dakSiNAbhyAM bhujAbhyAM tu 388 268 dakSiNetarabAhabhyAM 203 370 dakSiNe bharatA hi 236 351 dakSiNenaM kaladhara 386 268 dakSiNo'pi bhajastasya 481 246 daNDadAraNamAge Na 163 230 daNDa dvitIyaM dodaNDa 689 336 daNDapadmAsanAn kAMzcit 86 160 daNDaratnena tenA'tha 162 230 daNDena daNDabhRdiva 212 396 daNDena zatyA zUlena 36 186 dattagupyadgurumivA- 104 160 dattahastaH sa putreNa 229 164 datta na kiJcit kasmaici- 75 286. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka na. pRSTha na. dAnadharma ivaucityAt 23 314 dAna' mahAphala' sarva 160 306 dAna-zIla-tapo-bhAva- 9269 dAna-zIla-tapo-bhAva-421 198 dAnasya cocita pAtra' 161 306 dAnAdilabdhayo yena 475 199 dAnAnte vidadhurdIkSA- 56 357 dAne lAbhe ca vI ye ca 133 305 dAyamAdAya dAyAdA- 85 234 dAyAdenA'tha kenA'pi 77 234 dAritAM cAvanI prekSya 141 230 dAridya prANinAM tAva- 259 165 dArudAra vidAryante 92 287 dAsImapi na dAsyAmi 159 349 dAsIriva samAkRSya 35 270 dAserai rikha yAmyAdha- 140 368 dikkumAryaH prAgrucakA- 144 26 dikkumAryo'pA grucakAt 145 260 dikkumAryaH SaTpaJcAza- 35 376 dikkumAryastatra cakruH 183 281 dikSu prabhozcatasRSu 488 181 diggajAnAM yuvarAjA 559 183 digmukhaprasRtaiH zala- 405 197 digyAtrAyA nyavartiSTa 169 361 digyAtrAyA nivRtto'tha 278 353 digyAtrAyA nivRtto'tha 191 381 dine dine vapuzchAyA 171 319 disa dine yojanikaiH 301 223 dine dvitIye vijaya- 208 281 dinaH katipayaH prAcyA 50 215 divo'vataradakami 507 182 divyaghargharakA rejuH 11 185 divyaghaNTAcatuSkeNa 59 215 divya ca vasudhArAdi 67 298 divya ca sumanodAma- 365 225 divyatalyA''sanAmo- 251 192 divyabhogAvasAne ca 808 209 divya samabhavat tatra 62 377 divyasiMhAsana bhUyo 378 268 divyAGgarAganepathya- 38 297 divyAGgarAganepathyadivyAGgarAgapUjAdi- 191 261 zloka naM. pRSTha naM. divyAGgarAgaliptAGgo divyAGgarAgaizcarcitvA 36 308 divyAnAmatha bhaumAnAM 238 192 divyAmRtarasAsvAda- 473 181 divyAstramiva yutpAre 10 301 divye samavasaraNe 196 381 divye samavasaraNe 177 361 divyavibhUSaNairvastra- 44 345 dizi dakSiNapUrvasyAM 302 176 dizi yAmyapratIcyAM ca 304 176 dizyaizAnyAM sthitAH kRtvA 139 260 diSTayA dRSTo'si dohapta! 474 246 diSTayA pravardhase deva ! 470 246 dIkSAM jagrAha tatpAzrve 8356 dIkSAM dAsyanti tAtasya 639 251 dIkSAM saha tvayA''dAsye 154 189 dInasvara prarudita 568 332 dInA-nAthaikazaraNA- 17 256 dIpyamAne tapovahanau 834 341 dIyamAnAM prabhobhikSA 298 194 duHkhagarbhe mohagarbha 274 193 duHkhadAvAgnibhISme'smin 134 189 duHkhadAvAgnibhISme'smin 232 282 duHkha-zoka vadhAstApA- 89 304 duHkhahetuSu vairAgya 269 193 duHkhAnubandhibhidu:khaiH 128 379 duHkhAya svAmiviraha 161 189 dugdhAni kvAthasiddhAni 45 257 dundubhirvizvavizveza ! 224 282 durAcArasya yatkRtya 502 247 durgatiprapatatprANi- 899 212 durgANi jitavaitADhaya 6 313 durjana nindyamAnaH san 12 269 durjJAnametadathavA 262 321 durdamaM damayAmAsa 37 158 durdhAvasaGgapaGkAzca 283 165 dunirNayo'dya cakita- 160 280 durbhikSakAla sakala- 47 257 durvAra riNairava 562 331 durvinIto yadyapi tva 260 352 durvinIto yayA zaktyA 313 323 loka naM. pRSTha naM. duzmanIva saMsAre 6 356 duSkarmANi vilIyante 855 210 duSTAnAM zAsake tasmin 23 344 duHsahAn sahamAnasya 386 401 dustapaM sa tapastaptvA 66377 dustapaM sa tapastaptvA 43 390 dUta ityeSa no vadhyaH 316 323 dUtatvena na vadhyo'si 515 330 dUtAnAM vAkprapa-caika- 163 380 dUto'drAkSId hayagrIva 345 324 dUto'pyUce pitRtulya 158 380 dUrato'pi tadAkaye 357 400 dUradarzanazaktyA ca 127 161 dUradUrAdetya bhUpaiH 176 219 dUrAdahamapazya ca 96 234 dUre gatvA'tha sambhUya 209 220 dUre vA sampadaH santu 147 369 dUrvAGkaraiH zironyastai- 88 169 dRktArAmelakastAbhyA- 489 329 dRksarasyorantarAle 62 186 dRDhIkRtaskandhahAraH 403 197 dRptAnAM darpaharaNo 139 368 dRzyase nityamapi yaH 87 299 dRSTanaSTamidaM yadvat 377 243 dRSTavA'nyeSAM vimAna-strI 152 289 dRSTavA parasya mahatI 149 289 dRSTavA vaMzatraya pRSThe 234 321 dRSTavA sagararAjasya 99 217 devakanyopamA rAja- 75 187 devagatyA tathA sarva 174 172 devatA'jitabalA ca 845 210 devatAbhiriti svAdhi- 115 170 devatAmiva taM nemuH 130 279 devatAhai mahAmUlyaiH 21 214 deva ! tvajjanmakalyANe 187 281 deva ! tvadarzanasudhA- 203 262 deva ! tvadarzanenAdya 192 362 devadUSyaM devarAje 257 192 devadUSyANyadUSyANi 201 191 deva ! dvAravatIbhartu- 218 351 deva ! dvAsaptatiH svapnAH 98 170 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka na. pRSTha naM. devadrapuSpamAlAca 254 221 deva ! prasIdAdiza mAM 124 359 devamahantamevaika 8269 devasya kRtamAlasya 152 218 devasyAmitasainyasyA- 110 392 devA api tavA''dezaM 113 235 devAn meghamukhAn nAga- 210 220 devAya tIrthanAthAya 12 255 devAzca jambhakAHzakA-254 263 devAH sadvedanAH prAyo- 788 208 devAsteSAM vimAnAnAM 357 177 devI prabuddhA tAn svapnAn 123 259 devIbhirdAnavIbhizca 204 191 devena meghavad vizva- 515 247 devenA'pi pitRvacaH 195 163 devebhyo dAnavebhyo'pi 41 376 devaizca vidadhe divya- 128 344 deva : sa-cAryamANeSu 802 340 devaiH saJcAyamANeSu 125 273 devaH samavasaraNe 781 339 devo jaya jayetyuktavA 150 218 devottarakurubhyazca 431 180 devocarakurubhyaH prA- 598 203 devyAH kukSAvavardhiSTa 49 276 devyAH pramANamAdeza 104 235 devyAH sa udare garbho 128 259 devyAH sudarzanAyAstu 44 276 dezanAM pUrNa pauruSyAM 155 274 dezanAnte ca sagaro 632 251 dezanAnte prabhoH pAda- 106 299 dezanAvirate tasmin 838 210 dezanAvirate nAthe 178 290 dezAdidarzanautsukya 95 304 dezAntaragati tasya 870 211 dehaprabhAbhistirayaM 339 400 dehabhAjAM manovitta 213 371 dahAdyA indriyagrAhyA 97 294 dehinAM nivRtidvAra- 219 371 daivatAnAmAyudhAnAM 545 248 devasyeva na tasyAjJAM 90 358 devenApyabhibhUtAnAM 15 356 *loka naM. pRSTha ne. daityAdibhyo'pi nirbhIkA-244 321 dodhUyamAnacamaro 281 264 doA taditarAbhyAM ca 200 381 dolA''ndolanasaMsakta- 58 366 doSadhAtumalAkI 96 299 doSA rAgadvaSamohAH 444 198 doSmatastasya saMgrAme 13 387 dvaya viruddha bhagava- 628 251 dvayorapi gRhe'bhUvan 481 329 dvayorapi tataH zreNyoH 398 179 dvayorapi tayoH pIDA- 153 236 dvayorapi mahAsainye 471 328 dvayorapyagrasainyAnAM 165 349 dvayorapyanayostulya 443 198 dvayorapyeka evAtmA 153 349 dvayagraM zataM gaNadharAH 375 367 draviDAzca kulakSAzca 682 205 dravyaguNaiH paryayai ca 819209 drAk sudarzana bhRto'nta- 368 386 dvAtriMzatpAtrakaM ke'pi 452 180 dvAtriMzatAntaHpurastrI- 866 342 dvAtriMzatAbdazahareH 287 222 dvAtriMsato janapada- 290 222 dvAtriMzadrAjasahasrA 357 224 dvAtriMzad vyantarAdhIzAH 69 315 dvAdaza dhAtakIkhaNDe 537 201 dvAdazayojanAyAmA 283 222 dvAbhyAM dinAbhyAM cAtrAgA-105 378 dvArakAyAM tu somasya 130 368 dvArapAlo'tha papraccha 66 234 dvArasthau dvArapAlena 347 400 dvAri bhUpatayaH sarve 893 342 dvAre dvAre'bhavad vApI 365 196 dvAvapyA putravidyA- 276 398 dvAsaptatiH puSkarAdhe 538 201 dvAsaptati yojanAni 251 221 dvAsaptati sahastrANi 353 355 dvAHsthena kathitaH pUrva 145 379 dvAHsthenApi niSiddhasta- 296 323 dvijayAdAturatrANA 41 158 dviguNa daNDabhedaM ca 165 230 / loka naM. pRSTha na.. dviguNa-dviguNa-nadI- 584 202 dvicatvAriMzataM varSa 92 316 dvicatvAriMzatA bhikSA- 268 165 dvicatvAriMzatsahastra- 629 204 dvijAtijAtisulabhaM 79 234 dvijo'pi kathayAmAsa 281 240 dvitIyadivase svAmI 61 286 dvitIyapauruSIprAnte 245 283 dvitIyavapramadhye tu 434 198 dvitIyazukladhyAnAnte 122 273 dvitIyazukladhyAnAnte 73 293 dvitIyazukladhyAnAnte 73 298 dvitIyasmin dine puryA 302 265 dvitIyasmin dine svAmI 289 193 dvitIyasyAM ca pauruSyAM 657 251 dvitIyasyAM sa pauruSyA 383 268 dvitIyaM saptabhinyUna 649 204 dvitIyaH pRSThataH sthitvA 341 177 dvitIye'hani siddhArtha- 105 316 dvitIye'hanyayodhyAyA- 116 273 dvitIye'hina dhAnyakaTa- 66 358 dvitIye'hina riSTapure 70 309 dvitIye'hina vardhamAna- 66 366 dvitIye'hni zvetapure 61 303 dvitIye'hni saumanase 61 377 dvidhA''yamlecchabhedAt te 664 205 dvipRSThavAsudevo'pi 364 355 dvipRSThasya kumAre'bda- 366 355 dvipRSThasyopariSTAcca 274 352 dvivarSonAM paJcadazA 223 363 dIndriyatve ca tApyante 114 288 dvIndriyAH kRmayaH zaGkhA 234 272 dvIpasya jambUdvIpasya - 72 216 dvIpA ulkAmukho vidyu- 697 206 dvIpA'mbhodhInasaGkhyAtA 325 176 dvIpeSvadhatRtIyeSu 743 207 dyusatkumArakairvelA 48 308 dyusannAthA jagannAtha- 262 264 drupatrasyA'pyasahanAn 49 227 drumavad darzayiSyanti 314 241 dve ca vidyAdharazreNya 255 321 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. dhruvaM vipanno me putra 100 235 zloka naM. pRSTha naM dve dve nAga-yakSa-bhUta- 716 206 dyaurivA'mararAjena 81 234 dhanamitranarendrasya 75 358 dhanamitrasya jIvo'pi 90 358 dhanamitro'nyadA reme 76 358 dhanahInaH zatamekaM 313 385 dhanurdharavaronmukta- 168 349' dhanurvedamathADanyeSA 34 186 dhanuSA phalakAsibhyAM 35 186 dhanuHzatatrayottuGgaH 198 281 dhanuHzatadvayottuGga 53 292 dhanyAstAstrijagannAtha ! 294 265 dhanyAste viSayA grAmA 287 193 dhammillAntaH kAzcidardha- 221 191 dharaNendro harivaMNu 391 178 dharaNo bhUtAnandazca 174 261 dharmakRtyAni kurvANo dharmaga himavata 1 375 dharmacakiMstava baco- 86 293 dharmadezanayA bhatta 104 299 dharmadhyAne bhaved bhAvaH 802 209 dharmaputrIM ca mAM pazyan 449 245 dharmaprarohabIjAni 16 256 dharmaprabhAvataH kalpa- 311 354 dharmamartha ca kAmaM ca 225 164 dharmaharmya dRDhastambha ! 40 302 dharmAdharmojjhitA mlecchA 684 205 dharmA'dhamau samAsannau 235 282 dharmAyA'cintayannitya 11 167 dharmAvibAdhayA tasya 17 387 dhamairkamaNDapastambha ! 192 281 dharmo naraka-pAtAla- 318 354 dharSayiSyati yo dUta 267 322 dhavalAnudgRNantISu 237 263 dhAtakIkhaNDakSetrAdi- 646 204 dhAtakIkhaNDadvIpasya 644 204 dhAtakIkhaNDadvIpasya 3 255 - dhAtakIkhaNDadvIpasya 3291 dhAtakIkhaNDadvIpasya 3284 - dhAtakIkhaNDadvIpasya 3 296 zloka naM pRSTha naM dhAtakIkhaNDadvIpe prA- 3 356 dhAtakIkhaNDadvIpe prA- 3 364 ghAtakIkhaNDadvIpe prA- 3375 dhAtakyAM seSvAkArANAM 645 204 dhAtryaH zakrakRtAH paJca 220 262 dhAtryAH paritrANamiva 204 238 dhAtrIjanAlyamAnau 83 377 dhAtrIpavitrIkaraNa 2255 dhAtrIbhiH pAlyamAnAste 45 227 dhAtrIbhirdhAyamANAva- 7185 dhAtrIbhiH paJcabhiH zakrA- 1185 dhAtrIbhirindrAdiSTAbhi- 197 281 dhAtrIbhiH zakrAdiSTAmi- 87 316 dhAtrIbhUya surastrIbhi- 49 357 dhAnyAnAmeva niSpeSaH 103 188 dhAnyAbhAvAdajAyanta 24 256 dhArAbhiste'tha musala 222 220 dhAvadbhiH praskhalabhdizca 12 214 dhAvantamullalanta vA 210 350 dhAvantaH sphAratkArA 698 336 dhigU naH pramAdinI dhanyA 44 292 dhIrANAmapi sakSobha- 63 227 dhIrIbhUya nirIkSadhva 129 360 dhUpaghaTayaH pratidvAra' 366 196 dhUmadhvajazca nighUmo 224 320 dhUma zokAnalasyevo- 182 237 dhRtastvapuruSairatrA- 317 241 dhRtvA darpaNa-bhRGgAra- 50 315 dhaiya lajjAM vivekaM ca 183 237 dhyAtavyo'yamupAsyo'ya- 893 211 dhyAtA dhyAna' tathA dhyeya 137 273 dhyAnAntare tiSThatazca 315 266 dhyAnakatAnaH satata 299 166 dhyAyanti paramAtmAna' 43 365 ghriyamANasthagiko'nyaiH 305 399 dhyAyannanityatAM nitya 370 267 dhvanatsu tUrya varyeSu 276 264 dhvanitAhiphagAghora 587 332 dhvanirAkarNya tAM rAjan ! 340 242 dhvastAndhakArapaTalaH 28 167 dhvaMsamAno mahAdhvAntaM 220 320 dhvAntadhvaMsakRdudyota- 134 260 " na ityudIrya nibhRta 74 316 na kadApyarati cakre 282 165 na kalpAntarasAmrAjya 49 285 na kasyApyupari svAmI 246 263 na kiJcana sukhAyeha 79 258 na kiM saMtapyate te'Gga 136 379 nakulAkSasUtrayukta 785 339 na kRtaM sukRta kizcit 151 289 na kevalaM rAgamukta 475 181 na khalvekorukA eva 688 205 narabAMca prANinAM prANA 382 326 nakheSu-zoNAzmamayI 44 270 nakhairindukalAvana 24 167 nagarINAM vinIteva 45 270 nagaryA balicaJcAyAM 385 178 nagaryAmabhavat tasyAM 25 158 na guNeSvasya dAkSiNya 360 267 na ca dvIpAdhipaH ko'pi 91 258 na ca mantraprayogairya 50 345 na cA'pUri manohAri 73 258 na cAstrairaparendrANAM 46 345 na cet pradAsyate tad vaH 229 351 na caitau pratibhAsete 220 351 na jvalatyanalastiryag 314 354 na tathA trijagannAtha ! 80 316 na tathA bhUSaNa nAtha ! 79 316 na tathA hRdayAnanda 315 223 na tRpto'dyApi dayitA 72 258 natvA jinenTa bhUyo'pi 191 362 natvA pradakSiNApUrva 211 173 natvA bhagIratho'pyeva 610 250 natvA mahendrasiMho'zva 103 392 na daNDanItiM prAyukta 111 188 nadIkariharInUce 123 393 nadI-nada-nadInAtha 245 239 nadyAdivAritaraNa 251 239 nadyau tu raktA-raktode 582 202 na dvau yugapadarhantau 102 170 www.jainelibrary. lain Education International Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. pRSTha naM. na dharSita pracaNDaveMgo 327 324 nanAmA''lokamAtre'pi 15 214 na nimna nonnataM nApi 101 392 nandanasyeva sarvasvaM 307 265 nandanAt tatra cAyAtA 216 396 nandanodyAnakalyAsu 238 263 nandanodyAnakUTasthA 45 314 nandAmAlokya tatkAlaM 84 367 nandAsvAminyapi tadA 28 308 nandiSeNA cA'moghA ca 722 206 nandIzvaraddIpabhiva 92 228 nandIzvaraparikSepI 739 207 nandIzvare zAzvatAha 46 365 nandottarakururdeva 737 207 na pariskhalyate kvApi 717 337 na bodhyase svayambuddhaH 59 293 nabhazcarA bhUribhedA 295 384 nabhazvarai bhUcaraizva 592 332 nabhasi bhramayitvA tad 265 352 nabhastaH patatastasyA 829 210 nabhastala tilakaya 193 190 nabhasyubhayeto vidyA 644 334 nabhasyakRSNanavamyAM 149306 nabhasyakRSNasaptamyAM 119300 na bhUpAH khaNDayAmAsu 24 284 namaH zrI vAsupUjyAya 1 344 na mantra-tantra bhaiSajya 355 267 namaH sumatinAthAya 1 275 namaskRtyA'nujAnIhi 340 177 namastIyiti girA 374 196 namamtIrthAyeti jalpa 333 266 namastIrthAyeti badan 78 309 namastIrthAyeti vadan 127 273 namastubhya' jaganmAtaH ! 178 172 namastubhyaM paJcadazA 40 376 namaste kukSiNA ratna 334 977 na me bhogaphala karma 102 347 namo bhagavate tubhya 198 262 namo vimalanAthAya 2356 na manAgapyudvivije 93 269 naya-pramANasasiddha 445 198 - lIka naM. pRSTha naM. na yAti katamA yAni ? 84 286 na yAvad yAtyasautAva 328 324 na yAvad yauvana yAti 528 248 na ye nAnAvidhaiH kvAthai 49 345 narakAntAnArIkAnte 581 202 narakAvarapAtAya 86 309 narakeSUSNazIteSu 88 287 na ratha: sArathinApi 683 336 narendraH kRtavarmA'pi 47 357 narezvaro'pi vinayA 91 160 nareSu siMhaH khalvaSa 406 326 nata kIvat ke'pyanRtyan 450 180 nayanto nizAtAsIn 528 330 namaNA'pi viyogAgni 27 390 narmoktibhirvicitrAbhi 41 186 navaM kulakalaGka ta 207 320 navIrNAdirUpeNa 276 373 na vaktamapi jAnAti 159 280 navanavati yojana 555 202 navabhiryakSasahastraH 282 222 navamasyAhatastasyA 2 301 navasrotaHstravadvistra 93 299 navAnAropayanakAMzvit 86 216 navA nirantarai rambhA 48 345 navApi nidhayastatra 43 388 navIkRtA pratigRha 64 169 navIkuru purometAM 57 168 nave nave'navasthAno 312 265 navoDhaiva hi bhAryeyaM 70 258 nazyannaya rakSaNIyo 150 236 nazvareNa zarIreNA 82 258 na zriyo na kalatrANi 135 161 naSTadvipaM hatayaM 204 220 na sabhAyAmAsayitu 305 241 na samo'sya pratApena 336 400 na sUnuna snuSA yasyA 17 275 na sehe parvatAnIkai 176 349 na svo na ca paraH ko'pi 633 259 na hi kenApi kasyApi 53 233 nA'kupyat praNayenA'pi 46 270 nAgarAje gate ja nuH 157 230 zloka naM. pRSTha naM.. nAMgalokasya saGakSobha 170 231. nAgaloko'khila upa 138 230. nAga vidyut-suparNA-'gni 392178 nAgA-'Gkazadharau bAhU 162 274 nA'dhayaM kiJcidapyUce 107 259 nA''cchintakasyacitko'pi 82 234 nAjIgaNad dunimittA 160 369 nATakaprabhRtidaza 8368 nATayA-5TTahAsa-saGgItA 895212 nATayAnIkena gandharvA 321 176 nAthaM kadA nu bhUyo'pi 278 193 nAthaM bhUyo namaskRtya 383 196 nAthameko'grahIcchatram 503 182 nAtheya ghaTyamAnA'pi 627 251 nAdatta cAnale kSeptu 24 389 nA''dhicyAdhIna duHsvapnaH 29 276 nAnAkArANyagArANi 15 296 nAnAjalacarAkIrNo 222 320 nAnAratnanidhAnaM sA 123 279 nAnAraNajayodbhUta 636 334 nAnAvidhAnalaGkArAn 267 222 nAnAvidhAni caityAni 51 388 nAnAvidhAbhiH krIDAbhi 53 297 nAnAvidhAbhiH krIDAbhiH 77 187 nAnopAyamRgayubhi 294 384 nAndIpureNa sandarbhA 670 205 nAnyastvatto vindhyazakti 152 349 nAbhidaghno ratho yAvat 92 316 nAbhIsanAbhe pAnAM 3 157 nA'bhukta na babhASe ca 23 275 nAbhUt parAGmukho jAtu 17 356 nAbheyasya taponiSThAM 269 383 nAmnA gUDhadanto dhana 699 205 nAmnA jaladhikallolaM 89 392 nA''yAti pUrva bhavato 234 282 nArakA api modante 629 251 nArakANAmapi sukhaM 32 314 nArakANAmapi sukhaM 127 170 nArakAyurnibadhyAbda 886 342 nArakebhyo nAkasadA 43 376, Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha ne. nArado'pyantravIdevaM 120 368 / niyamya turaMgAstatra 250 221 nArAcaistadbalairargha 178 349 nirantaraM nipatitai nArISvalubdhamanyazce 503 247 nirapekSaH zarIre'pi 63 377 nArASu ratnabhUtA sA 148 348 nirapekSAn zarIre'pi 87 160 nAla kSaNamapi zrotuM 121 379 nirargalo lAGgale vA 236 239 nAvirbhavanti yad bhUmau 388 197 niravadyAM mitAM sarva 267 165 nAzenaikasya putrasya 154 236 nirAlambA nirAdhArA 315 354 nAzvagrIvo dunimittA 570 332 nirAsa teSAM zastrANi 535 331 nAsikApevasaurabhyAH 41 256 nirAsa zaravRSTInAM 684 336 nAsti yatyAzrama iva 87 234' nirIkSantAmamI bho bho ! 348 242 nA'sti vAso'zubhaM caita 281 165 nirIkSituM rUpalakSmI 624 250 nA'haM hastibalaM yAce 395243 nirItayo nirAtaGkA 245 263 niHkaSAyamudAsInaM 382 401 nirIhA nirmamAH santaH 132 161 nirghoSeNAtighoreNa * 166 369 nirUpayiSU tvadra 399 402 nidhnataH kaNTakIbhUtAn 6 291 nirgatya cottaradvArA 848 341 nighnan parISahacamU 72 286 nirgatya nagarAcchaila 63 391 nija phalamadattvA'pi nintho nirmamo'nIhaH 309 194 nijasiMhAsanAsIna 368 243 nijaMgAma guhAmadhyAt 195 219 nijAdhikAriNamiva 305 323 nirjarAkaraNe bAhyA 839 341 nitAntaM pUjanIyaH sa 298 265 nirjarAM nijarAM kurva 844 341 nitAntabhISaNamitaH 299 353 nirmamatvaM zarIrAdyA 85 277 nitAntamugdhaiH pitarau 6 185 nirmamatvaM svadehe'pi 99 278 nitAntA''raktayA kara 135 3.48 nirmamasya nirIhasya 149 189 nityaM netrAravindAnA 250 321 nirmamo'pi kRpAlustvaM 297 265 nityapramAdinasteSu 270 175 nirmAya caityapUjAM ca 62 391 nityameva hi dhAtrImiH 101 353 niryayau sarasastasmAt 311 223 nityaM viraktaH kAmebhyo. 272 193 niryAntyau guhAprAgmitteH 171 219 nityaM viSayasaMsakto 884 342 nilakSaNo vIramAnI 202 220 nityAndhakAre pradyotaH 44 285 nirlajjatA capalatA 217 163 nityodyutko nirmamazcA 100 278 nivyUDhaH zrAvakadharma 12 301 nidadhe ca dhanurmadhye 65 216 nirvANamahimA bhartuH 226 363 nidadhe dakSiNe kumbhe 185 219 nirdhANasAdhane hetu 80 187 nidadhe zivira gaGgA 260 221 nirdhApayitumuddAmo 56 233 nidAnaM devAbadhnAmi 45 292 nivRteH saMvRtadvAra 193 281 nidvAparAjitaM caita 229 396 niviSTaH puSkarasyA'rdhe 656 205 nidrAyamANeSvasmAsu 873 342 nivRttAyAM dhanecchAyAM 335 385 nidhAya tatra zibiraM 138 218 nivezya paitRke rAjye 334 224 nidhIyate bhavatkaNThe 40 365 nisAkaraH karAkara 172 319 nipeturubhayatrApi 250 352 nizAtanyAyaniSThena 170 162 niSedhituM zakyate cet 54 233 nizumbhaM prasthita zrutvA 167 380 nimittIkRtya cAcArya 112 368 nizumbha puruSasiMhau 168 380 nimittIkRtya cAcArya 214 351 niHzeSadoSamayA'pi 218 164 loka naM. pRSTha naM. niHzeSabhuvanakoza 84 293 nizcitacyavanAzcihane 165 289 nizcinyAno heyabudhdyA 50 365 niSaNNA zcandrazAlAyAM 49 257 niSadhAneruttarato 589 203 niSAdinaH sAdinazca 916 188 niSiddha vajriNA muSTi 102 316 niSkarSotkarSataH kAla 283 373 niSkalaGkA satyasaMdhA 79 346 nikuTAnAmazeSANAM 157 218 niSpatraM ca vrahivaNaM 199 238 nisargarmalyajuSo 24 291 nisargamAnojJakabhU 24 302 nisargeNApi tau ramyau 68 187 nisargeNA'pi rAjantyau 117 170 niHsomaM niHsuprabhaM ca 136 368 nihantavyaH saputro'pi 223 351 nihantumudyate dhyAye 252 383 nIcairgotrAstava vipa 132 305 nItvobhau prAkcatuHzAle 154 260 nIraGgIcchannavadanA 30 285 nIraGgISu kulastrINAM 19 157 nIrandhreNAndhakAreNa 221 220 nIrujAmapi bhajyante 161 289 nIlapItAmbaradharau 216 351 nIla-pItAmbaradharau 240 321 nIlapItAmbarau tAla 111 367 nIla-pItAMzukabhRtau 104 359 nIlastu niSadhatulyo 570 202 nIlIraktAMzukamayaH 50 257 nIlotpaladala zyAma 232 164 nRtyantamiva kaGkelli 101 160 nR-tiryagnArakA-'martya 472 199 nRdevaM devavannatvA 72 169 nRpaM glAni prapedAnaM 593 247 nRpatiH parSadAsInaH 418 244 nRpatizcakraratnasya 19 224 nRpaH provAca tau kasmAd 365 401 nRpavAgamatAplAva 404 244 nRpastadanugacchaMzca 137 218 nRpasya tasya malaya 77 366 nRpAdezAdanujJAto 228 239 / Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka na. pRSTha na. zloka naM. zloka naM. nRpAdezena sadazA 202 163 nRpAdezena senAnIH 273 222 nRpAstArakagRhyAstu 275 352 nRpAH sahasraM jagRhu 266 193 nRpailokaishc tadbAhu 770 339 nRpaizva merakAyata 167 361 nRpo'pi mRtyunA tasyA 23 389 nRpo mahAbalastatra 70 366 nedurmaGgalatUryANi 576 184 nepAleSu videheSu svAn 68 346 naimittikasadasyAn svAn 336 242 naimittikAH puro rAjJo 91 169 naimittikena caikena 322 223 naimittikena sambhinna 468 328 naiva kSIrodavelAbhi 47 345 naisargikyA'pi vaH zaktyA 575 332 naisarpapramukhAste ca 56 227 notpadyante saptazatI 659 205 no vA zastraM parityajyA 475 246 nyakkArI karNikAreSu 126 393 nyatkArakAriNaM bhAnoH 196 220 nyaSIdacca yathAsthAna 294 353 nyasyaika lastake hasta 672 335 nyasyoA dakSiNaM jAnu 261 174 nyAsa nA'pahanute ko'pi 83 234 nyAsIkRtya kalatra sva 493 246 nyAsIkRta kalatra me 490 246 nyUna yatkiJcidapyAsI 55 186 nyUna viMzatipUrvANayA 124 295 nyUnasya vijaye'pi syA 549 331 nyUnena vijaye daivAt 550 331 paJcatriMzati varSeSu 661 205 patralekhanakaNDUti 18 232 paJcanavatiyojana- 620 203 patriNAcchidadekena 681 336 paJca nidrA darzanAnAM 467 199 patrairmArakatairAsan 363 196 paJcabhimuSTibhimUno' 285 265 padaphenAni cinAni 100 392 paJcabhirvAsavAdiSTa 58 345 padAtinA rathasthasya 387 326 paJcamyAM trINi paJcona 490 200 padAni katicid dattvA 8 214 paJcamaH zUlapANiH san 486 181 padArthagrahaNe'kasmAd 163 289 paJcamUrtIbhUyezAno 72 271 padArthamiSTamAkRSya 256 239 paJcayojanazatyucca- 379 178 pade pade toraNinIM 338 224 paJca lakSANi kaumAre 123 295 pade pade nATakAni 566 189 paJca lakSANi varSANAM 53 376 pade pade vana-nadI 135 393 paJcavarNa ca sumano 77 169 padbhyAM cacAla bhUpAlaH 11 214 paJcavarNaprasUnasrak 118 259 padmakhaNDapure rAjJaH 66 298 paJcavarNamaNijyotiH 223 320 padmaprabhajinendrasya 2 284 paJcavarNA ca puSpasaka 54 271 padmavarNa ! padmacihana ! 47 285 paJcaviMzatilakSANi 489 200 padmo rAjA'bhavat tasyAM 4 296 paJcAGgaspRSTabhUpRSThaH 80 298 padmazayyA dohado'smin 51 285 paJcAbdalazomativAhya janmataH 57388 pannagAniva pakSondro 110 217 paJcAhantaH sIriNaH paJca 405 402 payaHpUrNAJjalipuTA 463 246 paJcAzatpUrvasahasrI 53 308 payobhiH pU"mANeSu 169 231 paJcAzataH kurAjyAnAm 294 222 paracakra ivA''yAte 139 230 paJcendriyaprANivadho 106 304 paradravyApaharaNa 108 304 paJcandriyA jalacarAH 120 288 parapratyAyanAsAraiH 340 386 paJcendriyANAM dauHzIlyaM 429 198 paraprasAdazaktyAdi- 260 383 paJcava ca sahasrANi 855 341 paramAdhArmikakRta 318 266 paTaeNghanAnekapuTaiH 569 184 parazokAviSkaraNa 98 304 paTvabhyAsAda raiH pUrva 268 193 parastrIsodara iti 455 245 paThatastatra cAnyedyu- 94 234 parastrIsodaratvaM ya 393 243 paNapUrva krIDatazca 51 292 parasparamasaJcArA 599 203 paNDitaH kiM kaviH kiM vA 225 238 paraspara snehalau tA- 86 377 patattuhinasambhAra 325 195 parasya nindA'vajJopa- 130 305 patadbhiH parighaiH zalyai- 169349 parasampatprakarSeNA 131 288 patitvA pAdayozcakra 237 221 para sa sArakAntAre 84 346 patibhaktyA kavacitA 165 318 parAgairdivyakapUra- 248 192 patibhaktiralaGkAra- 30 376 parAGmukhazca malayA- 127 393 palyAH prANapriya putra- 93 234 parAjayena tenAtha 69 377 patnI tasyAbhavannandA- 76 366 ... parAt parArtha svArthaM vA 290 166 / patyurvipattau yAsyanti 123 379 parAbhUtyA tayA hINo- 186 350 patyurvipattau vaidhavya 117:378 parikhAM pUrayitvA ca 168 230 patyuraGgaH samaM vahanau 495 247 parikhAmbhodhiparidhi- 17 157 patyuH sA hRdaye'vAtsIt 134 279 parikhAvalayenoccaiH 12 307 "" pakvabimbaM dvidhAbhUta 10 389 pakSadvayana zuddhana 25 302 pakSaM saMjvalanaH pratyA- 227 382 pakSomaH pIlikAnA- 119 359 pakSamalaiH komalai rUkSe 114 229 paGkajairaGkito vizvak 31 167 pacyante kumbhakArAyaH 103 287 paJcacatvAriMzatsaGakhayaiH 670 252 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . zloka naM. pRSTha naM. parigrahA'bhimAnAbhyAM 784 208 parigrahA''rambhamagnA 898 212 pariNAmA nivartante 259 372 paritarachAdayannurvI- 411 197 paritastatparIvAro 323 324 paritaH pAvayan pAdaiH 209 191 paritaH sUtikAgAra- 44 314 parituSTastatasteSAM 105 170 parito racitolloca 50 168 parimAtumalambhUSNu 22 375 parivArasametAbhiH 381 178 parivAre'bhavad bhatta: 190 290 parISahAnevamanyA 327 195 parISahopasargANAM 103 278 pareSAmupakArAya 305 353 parairapyucyamAnena 173 395 parokSa narake duHkha 147 289 paryaGkasthaH kAyayoge 678 252 paryaTatsvAmiyazasAM 293 194 parya dhAviSTa vegena 92392 paryantasAmantamiva paryante tasya dAnasya 58 303 paryAptayastu SaDimAH 227 371 paryApta sampadA tanme 136 161 parvatavyatikara te 162 349 parvatAyurbhavetyAzIH parvatAyurbhavetyuccai- 159 260 patAyubhavetyuccaiH 241 174 parvatAraNyadurgAdi- 32 158 parvatebhyazca malaya- 432 180 parvato'pyAjagAmAbhi- 164 349 palyopamasthitInAM tu 786 208 pavaka-pavakapatI 181 261 pavitra dhArayAmAsa 24 344 pavitrANi pavitrANi 199 163 pavitrAH prAdurAsaMzca 577 184 pavitritAM svAmipAdai- 196 191 pazUpaghAtataH svargi- 335 354 pazcAdapyAttayA mokSa 96 347 pazcAdupAttadIkSo'pi 663 252 pazcimAntahariM hantA 667 335 pazcimAzAkirITazrIH 53 227 loka naM. pRSTha naM. pazcimAzAkRtodbhAsa' 764 338 pazyatAmapi bhUpAnA- 95 392 pazyan sakhA te nidrAnte 230 396 pazyaitat pUryate sarva 354 242 pAJcajanyadhvanestasmAt 139 360 pAJcajanyasya nAdena 170 369 pAJcajanyAbhidhaM zaGakha 625 334 pATalAyA adho bhatta- 283 353 pATalIkhaNDanagare 67 293 pATita vraNapaTTAya 261 240 pATha pAThaca zAstrANi 45 186 pANi-pAdA-dharadalai- 424 327 pANi-pAdA-'dhareNAviH- 29 285 pANibhyAM caraNAbhyAM ca 14 167 pANibhyAM jinamAdAya 152 260 pANirgatAgataM kurvan- 145 360 pANistadaiva tUNIre 146 360 pANI pAdau ca rejAte 146 348 pANI puSpa-gadAyuktau 289 353 pAtavyA jvalanajvAlA 106 278 pAtAlAmiva duSpUrA 537 248 pAtre dAna tapaH zraddhA 115 304 pAthasAmiva pAthodhi- 247 239 pAdacchAyA sadA tasya 19 356 pAdapIThaluThanmUrdhni 77 271 pAdapopagamasyA'tha 677 252 pAdabaddharaNaraNa- 203 350 pAdAtamativikrAnta 544 248 pAdAn prasArya ke'pyasthuH 4 232 pAdAbhyAM nahyalaJcakre 414 197 pAdAhatiH khareNeva 117 359 pAnIyadhArodgiraNAn 441 180 pAyAdanantasvAmI vaH 1 364 pAraNecchurdvitIye'hi 432 327 pAradArikadoSeNa pArayAmAsaturdhyAna 588 332 pArApataSaNIvAgAt 161 369 pArAvAra ivApAraH 82 286 pAriSadyarayetyUce 161 280 pArthivo'rindamAcArya- 144 161 pArzvataH saJcariSNubhyAM 408 197 zloka na. pRSTha naM. pArzvato vAranArIbhi- 207 166 pArzvato vAranArIbhiH 246 174 pArzvayo ratnasopAna- 16 375 pAveM munivRSabha- 109 317 pAzve zravaNasiMhaSe- 131 348 pAvakaM pAtayAmAsuH 238 174 pAzanti bhavakArAyAM 144 318 pASANaiH khagniviSANo 113 392 piGgakezAH piGganetrAH 200 395 piNDaH sarvatra daidhi 544 201 pitaye mAtaraH putrA 27 256 pitaro mAtaro jAyA 207 238 pitarau tatra duHkhAtau 308 399 pituH pumartha turya yo 85 187 piturdAhajvarodantA- 94 378 piturmAtuAyasazca 211 350 piturmAtuH svasurdhAtu- 141 273 pituramlAnavaMzasya 448 245 piturevAjJayA rAjya 95 347 pitRkSayA'rthakSayAbhyAM 871 211 pitRbhyAM candravegena 260397 pitRbhyAmutsavAtRptyA 233 263 pitrava pRthivIzena 462 246 pipAsayA'thAya putraH 183 395 pipAsArtAH punastapta- 93 287 pipAsitaH pathistho'pi 277 165 pipIlikAstu tudyante 117 288 pizAca-mudgala-preta 320 385 pizAcavyantarAstatra 517 200 pizAcAnAM ca bhUtAnAM 403 179 pizAcebhyo'pyacakita- 203 396 pihitAzravasarINAM 14 284 pIDyamAnasya vizvasyA-821 340 pIyUSaniHsyandamiva 821 209 pucchAcchoTaninAdena 385 326 puccharAcchoTayantaH mAM 609 332 puNDarIkamiva gaGgA 199 350 puNDarIkavatI chatraiH 251 352 puNDarIkANi padmAni 426 179 puNyalAvaNyabhadrAGgA 16 387 puNyAkRSTAstato devA 624 334 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha na. puSyaiH saMsAriNaM deva! 45 285 229 282 puNyo'ya divasaH svAmi- 193362 putramAtA'pyuvAcaivaM 154 280 putra- mitrAde putraratne samutpanne pudgAnAM parAvateM pudgalyaH syuHsparza-rasa- 266373 177 319 206 362 punaH praNamya zirasA 131 161 648 251 413 327 762 338 128 188 117 229 545 201 puraskRtyeva manasA 151 171 purasya tasya mUrdhanye 476 3229 purA virAmaNyA 923 212 37 227 purIdvayamidaM vatsa purIparisare'nyedyuH 106 359 purIparisaroyAnA - 351 242 137 288 77 377 93 378 353 195 351 177 374 178 28 226 3 301 3 307 3 313 3 344 puSpacakAi 42 215 423179 padamakaro dvAra 224 238 puSpadurvAsanAthAni 554 183 puSpavarSaiH suraiH zArGga - 190 370 re puSpAbharaNaramyAbhipUjayA jAtagaddhasti 189 381 121 348 157 306 195 362 pUtAstapAda saMparkAd pUtigandha tadAlokya 34 390 punaH punaH prekSyamANa: punarmAtAvita punazca potanapurAd pumAneSAM ca kAryeNa purataH svAminimyAnAma purA siMhA dakSiNato purISasUkara: pUrva jIva puruSo'pyabravIdeva puruhUtaH samAhUtA ruhUto muhUrtAntaH puryA camaracacAya puSkaradvIpabharata puSkaravarahI pAyeM puSkaravarazrIpAce karavaradIpa puSkaravara DIpArthe pakarAva kAmbhoda zloka naM. pRSTha naM. pUraNIyA tato'pazyam 160 230 pUrayitvA'STApadAdri 541 248 pUritA prathamA bhUmi- 358 242 pUrNakumbhazca sauvarNaH 55 271 pUrNakumbhAn dadhuH kazcin 229192 pUrNakumbho garIyAMzca pUrNakumbho navazvetA pUrNa dvitIya yAM pUrNa dvitIyAM 36 pUrNa bhadrastathA mANi pUrNa mecitaraM pUrNamepAtmajastasmAt pUrNAyAmatha pothyAM pUrNAyAmatha pauruSyAM pUrNAyAmAdipauruSyAM pUrNAyAmAdipauruSyAM pUrNAyAmAdipaurudhyAM pUrNAyAmAdipaurudhyAM pUrNAyAmAdipauruSyAM 379 268 655 251 214 362 244282 350 386 351 355 846 341 pUNe kAle ca vijayA- 78 377 pUrNa kAle ca sA devI 227320 pUrNa kAle mAtrazukla 28 356 pUrNo vaziSThazca dvIpa - 514200 yAsA 379 196 pUrvarAvizan sAdhu- 378 196 pUrvadAreNa tamAtha 76 293 553 201 pUrvapUrva parikSetra 257 283 116 300 56 298 262 283 403 268 57298 37 314 79 169 216 362 158 274 177 261 325 223 4 226 pUrva lakSa dvAdazAGgayA pUrva zramAsona sA pUrva pUrva'lakSa' dvAdazAGgapUrva lakSA: kumAratve pUrvapadA pUrvavat saparIvArA: pUrva vajjJApayitvA svaM 200 173 192 172 pUrva savayemahiSyAdyaiH 389 178 pUrvAdidikSu tatrAntaH 623 204 paryAya-priyAlApI 113 304 pUrve madIyAH sarve'pi 195 237 pUrveSAM cet kvacit kazci- 364267 pUrvoditavidhAnebhyaH 34 233 loka naM. pUrvodayAM dizi tathA pRSThayamAno janaH savo pRthak pRthak pathenaiva pRthaka pRtha] yutpratiyAM pRthadvArANi catvAryu pRthagvidhyeta - prakAzamupaninyuzca prakupyAmyapakAribhyaprakRtisthityanubhAva prakRSTadevatasyeva pRSTha naM. 686205 107215 144 236 525 330 710 206 215 382 pRthivyA bhUSaNa' sA'bhUt 15 167 21 387 pRthivyAM vA pRthivyAmekama pRthvIdevyA tadA svapne 261 321 79 293 7 344 pRthvI samudra-saMdhyAna pRSThe'nyaseo vinyasya 55 390 pRSThe bhAmaNDaladharma 377 196 pRSThe'sya Dino nyasyA 54 390 peThuH snAtravidhi ke'pi 447 180 paitRSvaseyImudro 150 318 125 188 popyA amI sevakA pautrarAjyAbhiSekeNA 617 250 pauragandharvavanitA vIrAn samAhUya paurAGganAmRjyamAna poyAM ca dvitIyAyAM paulomyeva mahendrasya pauSa kRSNa caturdazyAM poSaNadasyAM pauSadhAnte rathArUDhI pauSasya kRSNadAsyA prakampamAna sarvAGga - 550 183 200 320 57 376 837 210 138 279 75 309 64 298 249 221 32 297 82 366 113 170 242 383 281 373 85 258 pracaNa 715 337 pracyutaprAptAt so'pi 104 350... pracacAla jagannAtha 213 191. prajahuryugapat tasmin 534 331. prajAnAM yadi gopastva N 71 303 prApani 776 339 prajApatinRpasya staH 278 322 prajApatiH samAhUya praNAmapUrIpa 355 325 109 188 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. prajAH zazAsa dharmAya prajJAM prajJAvatAM pazya praNate ca vipakSe ca praNamya nRpatiM bhaktyA praNamya svAmina bhUyo prArthanAMca praNayeSyeva kalaho praNematuH pituH pAdau praNemuH sa sarve pratyakSa vizvakameva pratyagdvAreNa pravizyA pRSTha naM. 38 270 295 166 22 314 173 162 817 340 61 227 108 188 412327 175 190 249 239 338 266 381 196 546 183 134 229 59 366 146 394 pratyadvAratya bhavane pratyakadalI stambhaH pratyadharmasthAnasya pratyamaravAtA pratyagrapallavAsvAda pratyagvarja pratidizaM pratyagre iva calate pratyadhaH kUpapAnI ye pratya-gRhamAsaMva pratapantamAmamekaM tu pratyabhASiSTa sA'pyeyaM 246 397 praved dvitIyo'pi 253 125 151 260 11 389 61 358 564 184 590 249 pratyarthinaH pArthivasva 87 258 18 307 112 304 646 251 pratyarthibhyo balAdAttA pratyArapAnapAyatyaM pratyApana pratigRha pratyAhArSamahaM tasmApratyuvAca niSTho'pi pratyUce tArako'pyevaM pratyekama-janAdrINAM pratyekamAsAM yojana 389 243 759 338 pratyekaM ca mahAnikaiH 270 352 721 206 724 206 165 172 pratyekaM ca sAmAnikI 164 172 pratyekaM te punaH zItA- 585202 pratyekaM pUrvavat sarva pratyekaM mahiSIbhiste 216 173 401179 226 173 369 373 pratyekamekaM tanmadhye pratyekamekadravyANi 243 372 pratyekaM sapta lakSAzca pratyekAH sAdhAraNAzca 230 371 37 bhagoka naM. pratyokaH prakRtodvAha pratApaH prasarastasya pratApeSviva mUteSu pratApa kUThe zapathaiH pratikSaNa prabhavantyA pratikSaNabhavaidehapratimaho ! daiva pratigrAmaM pratipura pratipakSaprahAreNa pRSTha 774 339 131 279 166 190 288 384 843 341 438 198 184 162 333 195 729 337 pratipacyA mahatyA ta- 233 351 pratipannaH kadA'smAbhiH 152 pratiprasAdAdudbhUtA 369 114 378 pratibuddhaH parivrajyA 82 358 665 335 126 279 pratimare ! pratirathyaM rajaHzAnye 565 184 pratilAbhyamAnaH kvacit 304 194 prativAsagRhaM tatra prativezma maNistambhapratiSedhaviH sana pratIkSyamANaH kutrA'pi pratIyeSopAyanAni 22 269 384 243 305 194 562 184 43 186 679 335 pratIhArya bhavan kecin prathameneva bANena prathamopadevo'yaM prathamo vAsudevo'yaM prathamo'styantaradvIpa 755 338 465 328 687 205 488 246 prayotano yo pradakSiNAtrIpUrva pradakSiNIyamasto 254 165 492 329 pradakSiNo'nukula 129 170 661 335 pradharSitazcaNDa siMho prapuSNan lAlayan vRddhiM 26 158 prapede ca dvitIye'hina 95 378 pravo vacanezvAdra- 592249 prabhAvaM taM tu samprekSya 926212 prabhAbhAt svAminastasya 20 167 prabhAvAt svAminaH svAmi-234266 prabhAsatIrthAdhipateH 126 217 prabhu natvA tataH zakro 115 273 prabhu pradakSiNIkaraNa 208 381 prabhuvatiyo 50 300 C na. zloka naM. prabhu vilipya sampUjya pramozva pratirUpANi pramozva prativimbAni pramostapA dezanayA prabhoH samavasaraNo prabhraM zayati vaprAMzca mAnavadanenduva pramattazcApramattazca pramAdaparihAreNa pratApapaste tu 74 271 293 353 69 286 108 310 400 197 566 249 72 234 250 372 118 278 675 252 116 160 mAnA pralambA dAruNAH kRSNAH 699 336 pralayAya tvayA''khyAtaH 327243 pravrajyA kevalajJAna89 347 141 161 44 297 pramanyA tvAdayattA vyApArarUpaM te 93 278 yo dharmarAjasva vyApAne pUrva 124 311 vyApAne varSa 862 341 pravrajyAyAM pUrvalakSa 404 268 104 278 151 274 235 382 356 267 268 322 pravavyAyAmupAttAyAM pravrajyA lakSaNopAya pravardhamAnaH krodho'yaM pravarddhamAna puruSa pravAsI nite pRSTha pravAha jAgyA praviveza dipAdaH na. 384 178 775 339 pravizya ca yathAdvAra 79 298 810 340 pravizya cottaradvArA pravizya pazcimadvArA - 809 340 pravizya prAgdvArA'rhantaM - 336 266 pravizya pUrvadvAreNa 373 196 pravizya pUrvadvAreNa 807 340 pravizya sUtikAgAra pravizyodIdvAreNa pravizyAvAcyadvAreNa pravizantaM mahAtmAna pravizan haridAsena praviSTa' snehayogAcca pravRte duHSamAkAle praveza nRpatistasya 177 172 382 196 808 340 214399 14 226 99 310 133 229 383 243. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ zloka naM. pRSTha naM... phAlgunastha sitASTamyAM 113 259 phAlgunasya sitASTamyAM 131 259 phAlgunasyAmAvAsyAyAM 125 348 phAlgunAsitanavamyA 29 302. phAlgunAsitasaptamyA 74 298 zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. pravezitazca mahatI 178 395 prAnte sArasvatAdityA 763 208 prazAnta kSINamohAdau 106 310 prAptakAlamidaM tAvat 303 323 prazAntakopastyaktAstraH 8 226 prAptaH SaNNavatigrAma- 295 222 praskhalaccaraNanyAsA 159 236 prApte'pi puNyataH svarga 154 289 prasannacetAH satata- 37 270 prApta vasanta so'nyeyuH 86 391 prasapatkopatimira. 214 371 / / prApteSu puNyataH zraddhA 203 362 prasarpanto guNAstasya 31 158 prAptarathairatRptasyA 158 162 prasasAda kakupcakra- 228 320 prApyAjapa paramA bAdhi 453 198 prasahya svavazIcakre 14 387 prApyA'pi madgRhaM vatsA! 200 238 prasahyApahRtameka- 714 337 prApyApazAntamAhatva 322 385 prasAdapUrva mAlapya 151 218 prApa magAvAte pANDu 70 271 prasIda vivaraM dehi . 12 232 prAyAzca mivAditsu 740 338 prasUtiduHkha no devyA- 125 170 prAyAzcattaM yAvRtya 87 277 prasUnadAmabhirdivyaiH 203 191 prAyAzcattaM vaiyAvRttya 833 341 prasUnarasanisyanda 118 161 prAyaH santoSaniSTho'pi 9 301 prahattu dhAvatastasya 281 398 prArthito mama piva 291 398 prahArAn vazcayamAnaH 322 324 prAvizat sUtikAzma- 331 177 prAkU putra pAlayantyeSA 155 280 prAvRSi kSamAruhatale 17.269 prAkAra coparitana priyaGgamA-jarIpura-ja 56 376 prAkArabhUtA dvIpasya 611 203 priyaGgamUle dhyAnastha- 212 281 prAkAravalaye'muSmi- 352 242 priyayA pArzvavartinyA 394 243 prAkAre madhyame pUrvo 367 193 priye ! priye ! devi ! devI 441 245 prAgmAnena vimAnena 390 178 priye ! bakulamatike ! 175 395 prAgvidehottarA yete 601 203 prINayantI janapadAn 6 255 prAcyarambhAgRhacatuH- 58 315 prItaH prajApatinRpaH 467 328 prAcInAdyAstu sarve'pi 109 287 preyasIbhyAM samaM tAbhyAM 196 350 prAjyarAjyabalenAdya- 153 369 / preryamANA mahAmAtra 164 369 prAjyAbhirAjyAdhArAbhi- 465 246 prauDhapratApamArtaNDa 25 375 prANanAthapathe gantu- 443 245 prauDhabhallukahikkAbhiH 114 392 prANapriyANyapyastrANi 176 237 plavaGgama ivotpatya 363 243 prANamacca pituH pAdau 100 378 prANAtipAtavyAvRtti 83 277 prANAtipAte niHzaGko 885 342 prANAH ! zivA vaH panthAnaH 14232 phalaprAgmArabhArAva 119 161 prANinaH prINayan kArA 47 292 phalaprAgbhArabhArAva 252 192 phalA-'Gkazadharau bAha 144 310 prANebhyo vallabhIbhUtAn 228 351 proNezAn gRhaNatA'smAkaM 11 232 phalAnudhyAnavandhyo'haM 349 267 phalena tapaso'muSya 215 262 prAtarjitAriNA rAjJA 83 358 phAlAccyuta iva dvIpI 185 350 prAtarIzvarahAmA 30 256 phAlgunazyAmabhUteSTA 33 345 prAtaH samavasaraNa 332 266 phAlgunasya kRSNaSaSThayAM 74 293 prAdurAsan garutmanto 703 336 / phAlgunasya trayodazyAM 100 316 HTHHHHHHHHHHHETill baddhazAMka ivAzoke 125 393. baddhAH skandhA bandha-zabda 267 373 baddho-kaM marakata H 59 377. bandikolAhaslepardA 74 159 bandikolAhalenoccaiH 239 164 bandhavo nAradasyeva 599 332 bandhUnivoccaiHzravasa: 560 184 babandhurvyantarAstAM ca 321 266 babandhustatra pIThaM tAH 224 173 babhUva tasya tanayo 129 235 babhUva tasya mahiSI 417 327 babhUva tasya zyAmeti 20 356 babhUva tasyAmikSvAku 31 270 babhUva tasyAmikSvAku 104 259 babhUva prativana' ca 326 266 babhUva mahiSI tasyA 110 259 babhUva sA bhUcarISu 23 356 babhUvugraha-nakSatra 286 240 balabhadro'pi pAdona 368 355 balavadvAtadoSeNa 62 257. balavanto'pi jarasi 266 383 balavAnathavA vairI 78 234 balavIryo mahAvIryaH 130 235 bala hastyazva-pAdAta 7 313 balA nava vAsudevA 456 328 balibhyo'pi balitamA 123 368 balIndro'STAhnikAM cakre 527 182 bale dvayorutpatitaiH 652 335 balestasya prabhAveNa 830 210 balo nAmAgrajo'yaM me 668 335. bahavo'pi vipadyante 52 233 bahiH kathaJcid yadyetat 373 401 bahiraGgAniva jaya 99 188 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. brahmadattanRpaH pIThaM 301 194 brahmalokAt surA lokAn 53 365 brahmalokAdisarvArtha 792 208 brahmA'tha paramabrahma 207 350 brAhmaNagrAmaNIH so'tha 48 233 brAhmaNAnAM gururvedo 538 183 "bha" zloka naM. pRSTha naM. vahirantarviparyAsaH 38 390 bahudAsIparIvAra' 40 215 baDvetAbhyAmaparAddha 334 324 bANadherbANamAkRSya 676 335 bANavRSTayA bANavRSTiM 143 360 bANairajayyaM jJAtvA'ri 147 360 bAdhAmajanayad devyA 179 280 bAdhyamAno'pi zItena 278 165 bAlakasyApi siMhasya 155 380 bAlatapo-'gni-toyAdi 116 304 bAladhAra ivotsaGge 34 292 bAlizo'pIdRzaM kiMsvit 932 213 bAlenaikAkinA'nastra 402 326 bAlo'pi kesarI nebhAn 721 337 bAlo'pi tava putro'smi 89 258 bAlo'pi sandhyArakSobhyaH 722 337 bAlo'si tanmayA kSAntaM 719 337 bAlo'smIti sma mA vAdI 607 250 bAlyaM krameNa laGiyatvA 185 319 bAlye mUtra-purISeNa 136 288 bASpeNa luptanayanaH 83 366 bAhu-pAda-ziro ruNDaM 494 247 bAhubhyAM taraNIyo'yaM 105 278 bAhuvIryamasAmAnya 543 248 bAha ! kaGkaNa-keyUraiH 21 232 bAhyamAbhyantara vA'pi 27 275 bAhyavelAdhAriNAM tu 630 204 bibharAJcakraturubhau 342 177 bibharti gartAn madhnAti 343 242 bibhrat pANI nakulA'kSa 181 290 bibhrad vyAttAnanaH paJcA 383 326 bibhrANena tvayA nyAse 408 244 bIjapUradhareNA'bhI 844 210 bIjapUrA-'GkuzabhRdbhyAM 846 210 bIjaM mokSadramasyeva 496 182 buddhisarvasvaharaNaiH 38 357 brahi tAta ! prasAdaM me 137 379 bahite vananAgAnAM 121 393 bodhayan bhavyabhavinaH 848 210 bodhyemAnAvAptajanaiH 142 379 brahmadattanRpagRhA 299 194 bhakto bahujJA doSmanto 41 233 bhaktinidhno jAnudadhnaM 466 181 bhaktimAn baladevo'pi 213 320 bhaktirarhatsu siddheSu 126 305 bhaktyaikamapi yaH puSpaM 38 365 bhakSayAmyahamaGgArAn 254 239 bha? yAbhakSye peyApeye 346 355 bhagavatsthAnamAhAtmyA 834 210 bhagavadbhagavanmAtro 187 172 bhagavantaM tato natvA 140 260 bhagavantaM namaskRtya 39 227 bhagavantaM namaskRtya 129 273 bhagavantaM namaskRtya 521 182 bhagavantaM namaskRtya 841 210 bhagavantamiti stutvA 432 198 bhagavannajitasvAmi 280 193 bhagavannantarAtmA tvaM 283 193 bhagavan bharatakSetra 204 262 bhagavAnajitezo'pi 178 190 bhagavAnapratibaddha . 303 194 bhagavAn pArayAmAsa 309 265 bhaginIvad duhitRvat 86 234 bhagIrathamathovAca 606 250 bhagIrathena sAmantaiH 650 251 bhagnakadanto dantIva 280 398 bhaGgo yuSmadvezmanAM tu 153 230 bhaGga yA mAsa purIvartAH 672 205 bhaTo vapramivA''ruhya 74 309 bhadra ityabhidhAM tasya 96 359 bhadgazAlamivA''yAtaM 109 160 bhadrazAlAt paJcazata 562 202 bhadra-svayambhuvau prItyA 102 359 bhadrA'pi strIziroratnaM 212 320 zloka naM. bhadrA vizAlA kumudA 723 206 bhadrAsaneSu ramyeSu 94 169 bhadreti nAmnA mahiSI 164 318 bhadre ! na kAlaharaNa 175 280 bhadre ! sanatkumAraH kaH 238 397 bhadro'pi sodaravipa bharatakSetragehasya 44 302 bharatAdhe'tra gaGgAtaH 125 368 bharatArdheza ! iti tu 121 368 bharatArdhezvaro'smIti 129 368 bharatArthodyAnamadhu 142 368 bharatAvadhibhUstambho 55 227 bharate'caiva nagare 1 387 bharate'dhiSThite tAbhyAM 133 368 bharato nAma saudharma 122 235 bharatorutve SaDviMzA 586 202 bhartA te bhrAtRvadhako 254 397 bhatu: prasAdAd bhUyo'pi 145 369 bhatu : sahasrayatinAM 264 283 bhatustiyA dezanayA 176 290 bhatu strinavatirdattA 105 299 bhallUkakarNagrahaNa 314 194 bhavacchAsananiHzreNi 43 357 bhavaM tariSyAmyajJo'pi 153 189 bhavatA jantumAtreNa 329 242 bhavatIndriyavaikalyaM 529 248 bhavatyA tanna bhetavya 222 173 bhavatyAH sulabhA bodhi 924 212 bhavatvevaM tAvaditi 174 395 bhavadbhirapi sarvaddharyA 278 175 bhavanto bibharAJcakraH 148 161 bhavapAra jigamiSu: 57 286 bhavaM bhrAntvA ciraM so'tha 49 390 bhavasya cchedanAyAtha 9 296 bhavaH svayambhUramaNI 608 250 bhavasvarUpa nRpatiH 116 235 bhavAnapi karotvevaM 98 347 bhavinAM dRSTamAtro vA 41 297 bhaviSyatkAladoSeNa 152 230 bhaviSyadadbhutazrIkaiH 60 357 bhave bhave bhavadIyau 825 34. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlAka naM. pRSTha naM. bhaveyurArjavajuSo 301 384 bhAgyodayena vizvasya 276 175 bhAnti tatraukasAM muktA 15 301 bhAmaNDalena bhrAjiSNuH 801 340 bhAra voDha kSame putre 189 163 bhAryAnyAse tvayopAtte 409 244 bhAlagaNDasthalenA'rdha 94 272 bhAvI hyahanmahAvIraH 245 383 bhAvyaM mayIva yuSmAbhiH 162 162 bhAMzcAmarAbhyAM zrIkhaNDa 161 218 bhASAryA nAma te ziSTa 678 205 bhAsAM cayaiH parivRto 223 282 bhAskareNeva gagane 82 309 bhikSayA lajjamAnaH san 26 256 bhillA andhrA bukkasAzca 681 205 bhItastenA'nimittena 95 234 bhItAnAmabhayadAnAt 391 243 bhIteva vepathumatI 329 224 bhIravaH pherava iva 631 334 bhuktamAtro nijAvAsAt 110 378 bhukta tasmin samuccakhne 60 391 bhuktvA bhogaphala karmA 158 189 bhujaGga-gRha-godhAHsyuH 319 385 bhujAnA bahudhA bhogAn 84 228 bhu-jAno vividhAn bhogAn 241 263 bhuvanatritayAdhAra 142 279 bhuvanasvAmina yatnAt 345 177 bhuvAM ratnaprabhAdInAM 491 200 bhuvi godohakaraNAd 341 355 bhuvi savauSadhImayyAM 88 234 bhUcarA bhUcaraiH sArdha 645 334 bhUtalAlokamAtreNa 316 194 bhUtavAditaH Rndito 526 201 bhUtAnyetAni sattvAni 614 333 bhUtvA'tha paJcadhezAna 193 261 bhUpatirdhArayAmAso 219 262 bhUbhajA pAriSadmazca 469 246 bhUbhajA rAzisaumyena 108 359 bhUbhajA svasya kArpaNya 269 240 bhUmitI dazayojanyAM 607 203 bhUmipAlaiH pAlyamAna 7 296 loka naM. pRSTha naM. zloka na. pRSTha naM. bhUyaH kumArastaM natvA 74 277 . bhramadbhirmaNDalIbhUya 39 357 bhUyo natvA jagannAthaM 298 353 bhramayitvA ciratara 725 337 bhUyo natvA jinena te 212 371 bhramayitvA'tha tacchAI 272 352 bhUyo'pi SaSThabhaktAnte 384 401 bhrazyatyAdhArazaithilyAd 211 163 bhUyo'pi sagaro'pRcchat 20 226 bhrAtragasaMgAdamRta 186 370 bhUyo'pi svAmina natvA 209 381 bhrAntvA dAnaprabhAveNa 26 226 bhUyo babhASe bhUpAla 505 247 bhrAmyato vikRtAkArAn 202 395. bhUyo bhUyo jagannAtha 217 382 bhrAmayanto mudgarAMzca 529 330 bhUyo bhUyo'pi bhUyAnno 840 210 bhrASTra-kaND-mahAzUla 97 287. bhUyo bhUyo'pi zivarATra 102 378 bhravamunnamayannekA 152 380 bhUyo bhUyo'pyevamuktvA 111 392 bhUyo bhUyo bhagavantam 348 177 bhUyo bhUyo bhavatpAda 80 286 makarAGkA udadhayo 509 200 - bhUyo bhUyo hayagrIvo 680 336 makarAnanasauvarNa 230 164 bhUyo mahAniku-jeSu 120 393 magnaM pradIpana iva 707 336 bhUSaNAni vicitrANi 171 219 magnasya pattanasyA'syA 356 242 bhUSaNodyAnavApyAdau 321 385 maghavA cakravartI ti 38 388 bhRGgArAn darpaNAMzcApi 185 261 maGgalAni kula strISu 485 329 bhRtyatvena pratIyeSa 79 216 maGgalAni jaguH kAzcin 230 192 bhejire bhUbhajaH patti 110 188 maGgalyaM gItamArebhe 328 400 bheje siMhAsana pUrvA 822 209 maGgalyapANayo nAyaryo 232 321 bhedaM gosvAminaH kRtvA 23 226 maJcastharatnapAtrIbhiH 340 224 bhedaM vidvAn na pIDayeta 101 294 maJce maJce ca gandharva 244 164 bhoH ! kimeva samudvigno 103 235 mara-jughoSA ceti ghaNTA 397 179 bhoH kRtyamUDhAH! kiM yUyaM 49 233 mA-jusvarAM ma-jughoSAM 414 179 bhogaGkarA bhogavatI 163 172 maNi-ratnayutA hArA 508 182 bhogAn yatheccha bhu-jAnaH 365 355 maNDakAH khaNDasammizrA 43 257 bhogAn vicitrAn bhuJjInaH 245221 maNDapo nRpaterevaM 573 184 bhogAvatyamarAvatyo 24 158 maNDalAgramathAkRSyA 279 398 bhogeSUdyata vairAgyaH 8 375 maNDalAnyAlikhan prAgvat 275 222 bhogya karma kSapayitu 55 292 mataGgajena mattena 58 257 bhogyaM kama kSipan rAjye 247 263 mati-zrutA-'vadhijJAnaiH 47 186 bhogyaM karma nija jAnana 200 281 mati-zrutA-'vadhi-manaH 281 193 bhojanAdyapyakRtvA'sthAM 102 235 mati-zrutA-'vadhi-manaH 466 199 bhojyadAnakSamaH sainye 36 215 matkRte kRtamannAdi 39 256 bhojyA-GgarAga-nepathya 479 329 mattaku-jarabhagnAva 117 393 bhojyenAlavaNeneva 149 348 mattebha iva saMkruddhaH 134 360 bho bhoH ! kva vajravegAri 273 398 matputro'si samartho'si 287 163 bho bho ! gRhe'tra rAjAno 146 161 matprasattestvaprasAda : 623 250 bho bhoH! zrRNvantu gIrvANAH 274 175 matsyAdayo jalacarA 293 384 bho bhoH sarve'pi doSmanto 201 220 madagandhisaptaparNa Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. madastadAnIM kariNa 565 332 madasthAnAni tasyA''san 10 255 madIyabhUmau grAmeSu 201 320 madIyAH kiGkarAH sarve 118 368 madIye'pi gRhe kAlAn 138 236 madRzau tvanmukhAsakte 78 271 madodhuraiH ku-jaraira 591 332 madbandhoLapadamimAM 734 337 madviyoge pitRpAdAH 166 394 / madhurantarbhavatkopo 124 368 madhurapyabhyadhattaiva 188 370 madhuliptAsidhArAmA 469 199 madhuvrata ivA'mbhoja 17 185 madhyaM cAtikRzaM tasyAH 145 348 madhyadeze vatsadeze . 67 346 madhyaprAkAragarbhordhyA 796 339 madhyabhAgo mRgArAti 352 400 madhyaloke jambUdvIpa 552 201 madhyAdamISAM svapnAnAM 101 170 madhyekRtya hayagrIva 539 331 madhye ca tasya viSkambhA 293 175 madhye ca bharatasyA'pA 605 203 madhye ca yojanadaza 621 203 madhye puSkariNInAM ca 726 207 madhyesurasabhaM zakraH 367 401 madhyotsedhAdamuSmAt tu 494 200 manaHprasAda-santoSA 461 199 manaHparyayamutpede manaHparyayamutpede 289 265 manaHparyAyasaMzaM ca 113 272 manaHparyAyiNAM trINi 187 290 mana paryAyiNAM paJca 355 386 manaHparyAyisahasrAH 667 252 manaHparyAyayuktAnAM 355 355 manasA prAgapi tyaktaM 72 358 manaskRtena saGghopa 600 250 manuSyakSetracandrA-'rka 549 201 manuSyatve'nAyadeze 128 288 manojJAninAmayutaM 253 283 mano-bhASA-kAyabala 237 372 mano-vacaH-kAyaceSTAH 130 273 zloka naM. pRSTha naM. mano-vacana-kAyAnAM 278 373 mano-vAkkAyakarmANi 80 303 mano-vAkkAyavakratvaM 117 305 mantryAdayo'pi te svAmi 174 237 mantrapAThAvasAne ca 275 240 mantrabIjAkSarANyantaH 580 332 mantrayitveti te sarve 47 233 mantriNo mantrayitvA'ya 25 389 mantribhirmantrayamANo 463 328 mantrI bahuzruto'pyUce 438 327 mandamandapadanyAsaH 22 307 mandaM mandamathotsAha 39 233 mandaM mandaM marAlIva 22 356 mandamandolyamAnAste 298 176 mandAkinIva saritAM 21 307 mandAradAmavannitya 472 181 manmanasyujvalAdarza 194 281 manyase ya balIyAMsa 126 368 manye kanyAnimitto naH 615 333 manye na saMmataM rAjJo 122 357 manye pronmUlitAnyadbhiH 349 242 manye maddharSaNodanto 346 324 manye yathA'yamArAmo 122 161 mama tvaddarzanodbhUtA 80 271 mama tvadvirahe tasmin 886 211 mamAlpaparivArasya 109 392 mamA'si mAtA tAto vA 487 246 mamauraso'yaM tanayaH 153 280 mayA'dya tu pramAdo'ya 150 161 mayA digjayayAtrAyA 154 162 mayA viSayaseveyaM 153 162 mayA sandhyAdiSAguNya 155 162 mayeva gRhyatAmetat 93 258 marolayAnA pItAGgI 109 299 marutA paGkajAmoda 150 394 marutA sUtikAgAra 186 172 maryakSetrasthitaprANi 65 298 maryAdAM laGghate nA'bdhi 489 246 mallinAthaH pUrva bhave 298 384 mallinemiH pArzva iti 103 346 maSIliptairivAmanda 541 331 loka naM. pRSTha naM. mahatastasya zAkrasya, 299 176 mahatA cakrisainyena 558 248 mahatA tannidAnena 172 380 mahatA'pi nidezena 86 258 mahatA so'pamAnena 400 326 mahat kutUhalamaho ! 322 241 mahattarAbhiH sAmAni 190 172 mahatyA pratipatyA taM 288 323 mahat sattva mahad dhairya 108 278 maharddhivalayAkAro 33 226 maharSiH krodhasaMyuktaH 249 383 mahAgiri-mahAraNye 315 194 mahAghoSo jalaprabho 394 178 mahATavyAmivodyAne 900 343 mahAtapAH zubhadhyAnaM 14 313 mahAntamutsava cakre 85 316 mahApakSadharamiva 89 228 mahApadmAt tu dviguNa 575 202 mahApuNDarIko mahA 576 202 mahApure dvitIye'hni 127 348 mahApotamivA''rohat 225 220 mahAbalo'pi rogAdyaiH 265 383 mahAbalau bala-harI 116 368 mahAbalau mahAbAhU 131 368 mahAbAhurbAhubaliH 125 235 mahAbhImaH kimpuruSo 406 179 mahAbhujena tenogra 33 270 mahAmahimasaubhAgya 805 209 mahAmunInAmabhyaNe 130 161 mahAyAda ivetazca 300 353 mahAratnaparIvArA 169 237 mahAratna mahAmUlyaiH 11 296 mahAratnAni senAnI 344 224 mahA_Ni dukUlAni 557 183 mahAvAtasya valaya 496 200 mahAvAte ca gavyUta 498 200 mahAvratadharA dhIrA 896 212 mahAvratadharasyAsya 380 401 mahAsattva ! mahAbuddha ! 95 278 mahAsaraH kUpa-vApI 91 234 mahAsarobhiH pIyUSa 88 228 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. pRSTha naM. mahAhimavadadristad 570 202 mahAhimavadadrau tu 574 202 mahIkampa-taDitpAta 245 351 mahIM gAmiva gopAla: 15 387 mahIpatiH pariNama 57 215 mahIpateH pariNama 139 218 mahIpatirmahAseno 48 297 mahIbhRnmaulimukuTa 4 313 mahIyasA'thotsavena 77 391 mahIyasAmapi mahAna 79 286 mahIvivasvatastasya 18 356 mahecchasya hi garbhasya 53 276 mahena mahatA bhrAtuH 580 184 mahendrasiMhastadanu 169 394 mahendro lAntakazcApi 371 178 mahebhabhajyamAnadu 312 194 mahebheneva kalabho 182 350 mahotsAhasya satata 895 343 mahopakArajanakaM 299 265 mahormaya ivetazca 302 353 mahaujAH sa mahAbAhuH 249 321 mAgadheza-prabhAseza 256 321 mAghakRSNapaJcadazyAM 780 339 mAghazuklatRtIyAyAM mAghazuklatrayodazyAM 60 377 mAghazukladvitIyAyAM 284 353 mAghasya kRSNadvAdazyAM 29 308 mAghasya zuklacaturthyA 65 358 mAghasya zukladvAdazyA 110 272 mAghasya SaSThayAM kRSNAyAM 34 285 mANikyakapizISa ca 794 339 maNikyacUDAvalayaH 136 171 mAtaraca kumArANAM 172 237 mAtarmAtastvamapi mAM 119 379 mAtarvayamadholoka 182 172 mAtastvamekA dhanyA'si 335 177 mAtA'sau me pitA cA'sau 61 159 mAtuH kRte dakSiNasyAM 2.932. mAtuliGga-mudgarabhRt 112 31. mAtuliGgA'kuzadharau: 249 283 mAtujagdhAnna-pAnottha 95 299 zloka naM. pRSTha na. mA tripRSTho mAJcalovA 533 331 mAnavA api te dhanyA 205 262 mAnAd bAhubalibaddho 277 384 mAnuSatvamavApyA'pi 251 263 mAnuSottaranAmA ca 660 205 mAnuSottaraparataH 701 205 mAnuSottaraparato 548 201 mAnuSottarasImastha 190 219 mAnuSyake'pi samprApte 256 165 mAnuSyamA dezaca 202 362 mAnena bhUtenevAttAH 215 371 mAmApatantaM samprekSya 99 235 mAyAjayAdArjava vAha 87 277 mAyAnaimittikaH so'pi 366 243 mAyAprayogasadRze 522 247 mAyAmohA-'ndhatamasa 451 198 mArgakRSNaghaSTayAM mUle 60 303 mArgabhrAntA vayamiha 613 313 mArgazIrSasya rAkAyAM 284 265 mAgazISe ca kRSNakA 192 290 mArgAntarAlo satata 100 160 mArgeNottarapUrveNa 259 221 mAriyUnAmabhyaNe 68 277 mArtaNDamaNDalaM ketu 64 227 mArtaNDamaNDalaM dIpa 36 314 mArdavaM nAma mRdutA 274 384 mASTi vilepana pUjAM 492 181 mAlava-kaizikImukhya 220 282 mAlAmaGkaTakeneva 572 249 malinIbhUtavAsaskA 180 237 mAlyavAnantarAle ca 618 203 mAM vinA krIDasi kaya 29 39. mAsamekaM tathA sthitvA 859 341 mAMsalubdhaH zAkunikaH 126 288 mAsa sthitvA zucikRSNa 225 363 mAsAdikAzca pratimA 101 278 mAsAnte vatabhavopa 259 283 mAsAnte cASADhazukla 360 355 mAsAnte caitravizada 299 374 mAsAnte jyeSThaviMzada 360 386 mAsAnte vaizAkhakRSNa 122310 zloka naM. pRSTha naM. mAsAnte sambhavasvAmI 4.. 268 mAsopavAsAdAramya 303 166 mA sma kazcidatikrAmat 300 194 mA sma adavaM punaryaya 156 230 mA sma zokaM kRthAstena 145 236 mitasAraparIvAro 112 392 mitreNA''mantritaH kumbha 595 250 miyaH saMsRjatostasya 134 348 mithyAtvamA''zAntijine 164306 mithyAtvasyAnudaye'na 253 372 mithyAtvAzIviSo loke 87 309 mithyAzAmulUkAnAM 196 362 mithyAdRzAM yugAntArkaH 418 197 mithyAdRSTibhirAmnAto 901 212 mithyAdRSTiravirati 284 373 mithyAdRSTirbhavenmithyA 252 372 mithyAdRSTiH sAsvAdana 249 372 milantaH kecidanyo'nya 649 335 mukuTa kuNDale hAra 202 191 mukulIkurute netrA 176 395 muktaM cenmucyase prANaiH 718 337 muktA ekasvabhAvAH syuH 225 371 muktAmayAni sarvAta 204 163 mukto'pi nA'haM yAsyAmi 334 242 mukto'pi bharatakSetra 131 229 muktvA'pi cakra naSTavya 154 360 mukhacandramasA reje 422 327 makhe pravizatastIrtha 27 356 mukhe pravizataH svasmin 75 391 mucyate ca bhave'traiva 296 194 muJca muJca tvamapyetat 746 338 muJca muJca tvamapyetad 271 352 maJca maJcAthavA cakra 155 36. muzca maJceti vadato 18 381 mucA'dyApi vrataM vatsa ! 142 218 muditaiH khecaraiH puSpa 749 338 mudgareSu mallavate 69 346 munInAmanazaninA 193 290 munInAmapareSAM tu 691 252 munonAmapyapApAnAM 148 274 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 lAka naM. pRSTha naM. mokSakAlamathA''sannaM 191 290 mokSakAla viditvA svaM 858 341 mokSakAle'tha samprApte 121 310 momUtryate sma tatkAla 566 332 mohAndhakArataraNiM 80 159 mohena timireNeva 37 357 mauktikasvastikAkINa 772 339 maukharyA-''krozau saubhAgyo 121305 maunena tasthau sa prAyaH 272 165 mlecchAnAM daNDamAdAya 244 221 mlecchA maDamba-nagara 170 219 mlecchAstu zAkA yavanAH 679 205 zloka naM. pRSTha naM. / mumude medinI sarvA 95 187 mumoca ca madhuzcakra' 184 370 mumoca tatra bhagavAn 283 264 mumoca tArako'pISu 257 352 maSTinA zakyate dhatu" 55 233 muhuH kurubakA'zoka 245 192 muhurmuhurudaikSiSTa 218 262 muhUrtamapi na sthAtu. 158 349 mUDhopAyAH sainikAste 102 392 mUryo mamUSu rekaH sa 521 330 mUrcchayA puNDarIkAkSo 186 381 mUrchAvirAme bhUyo'pi 101 235 mUtyai kayA'grahInnAtha 37 345 mUrdhAbhiSiktamUrdhanyo 407 197 mUdharnA namanti tarava 430 198 mUdhina citrAtapaM ghoraM 137 393 mRgayA-dyata-pAnAni 223 164 mRgayAsaktacittaistu 123 288 mRgAkSIM tatra so'drAkSI 79 366 mRgAGkamabhralekhevA 32 345 mRgendrAsanamArUDhe 222 282 mRgeSviva mRgendrasya 105 259 mRjjalA-'nala-vAtAMzu 102 299 mRjyamAnapadAmbhojaH 308 194 mRtyorivAvasapaitaiH 700 336 mRtvA kAlakramAccaNDa 92 367 mRtvA ca kumbhakRjjIvaH 598 250 mRtvA tridaNDikaH so'pi 66 391 mRditvA zAstrasarvasva 330 385 meghaGkarA meghavatI 189 172 meghAnAmiva vAyUnAM 125 229 meghA babhUvurnabhasi 23 256 medinI chAdayannazva 192 381 merako'pyabravInmuJca 164 361 meroryojanaSaTzatyA 648 204 meroriva mahattvenA 18 291 meroruttarato nIla 595 203 mevanta:stanAkAra 482 199 maitrI cirabhavAM luptvA 163 349 maitrIpavitrapAtrAya 398 197 mainyAdivAsitaM cetaH 81 303 ya eva chekatAbhAjA 124 161 yaH karmapudgalAdAna 85 303 yaH karmapudgalAdAna . 92 310 yakRcchakRnmalazleSma 37 39. yakSo'pi zailamutkSipya 209 396 yakSo'hamiha vAstavyo 188 395 yaccakre tat kumArAbhyAM 349 225 yacca tIvra tapaHkarma / 342 386 yaccAnyat kozasarvasvaM 116 378 yajanaijanaiH zAstrA 676 205 yatiliGgamupAdAya 85 358 yat kanyAnAM tvamucito 226 396 yat kiJcidanyadapi 699 253 yat va patralatA sA'rka 113 160 yat kSIyate ca durbhikSa 393 197 yat tvaM puruSaratnasya 180 172 yat prAtastanna madhyAhe 208 238 yat saMtoSavatAM saukhyaM 344 386 yatra pAdau padaM dhatta 420 198 yatra yatra babhajAhi 577 249 yatra yatra svAIiI sA 24 356 yatrAnyatvaM zarIrasya 94 294 yathAkAmama thA'rthibhyaH 57 276 yathAkAmamathArthibhyaH 645 251 yathAkAmamavizrAnta 281 222 yethAkAmaM dadau so'rthA 230 321 yathA krIDAsu bAlAnAM 151 369 yathA catuSpathasthasya 98 310 yathA caikastaran sindhu 239 282 zloka naM. pRSTha naM. yathA tathA vA mahatAM 517 247 yathA tasyA'tulA zaktiH 36 158 yathA didRkSuH svAmI svaM 468 199 yathAdvAra pravivizuH 186 361 yathA nRNAM cakravartI 332 385 yathA naisargika dhairya 213 238 yathApAtra vinItena 549 248 yathApravRttikaraNAd 208 362 yathA prApte'pi saurAjye 455 199 yathA'bhUdapraticchanda 27 314 yathA matyupratIkAra 146 273 yathA yathA dehabhAjo 217 371 yathArthamabhidhAyeti 370 401 yathA vA meghasaMghAtAH 842 341 yathA vA yAnapAtrasya 101 31. yathA vA sarasi kvApi 100 310 yathAsthAna pravizyAsthAt 205 381 yathAsthAnamathAnyAni 24 387 yathAsthAnamathAnye'pi 69303 yathA hi pihitadvAra 835 341 yathendro varNa yAmAsa 354 400 yathaikaH sa patiH pRthvyAH 52 388 yathaiva sarasastoyaM 837 341 yathaivaikastaran sindhu 136 189 yathaivopacito doSaH 841 341 yadarjitaM bahuklezaiH 367 267 yadartha vaJcanopAya 136 317 yadAttha tadamithyA cet 135 368 yadA marunnarendrazrIH 271 193 yadi gRhNAti gRhNAtu 169 162 yadi tvamanujAnAsi 393 402 yadi tva nirmamastatkiM 72 303 yadi vA pittadoSeNa 63 257 yadi vA svayamAgatya 70 234 yadi zAntasvabhAvastvaM 76 303 yadi SaSTisahastrA vaH 50 233 yadgarbhasthe'tra sambhUta 217 262 yad dukhaM bhavasambandhi 135 189 yad duHkha bhavasambandhi 238 282 yaddehasyApi dAnena 76 286 darakaSAyANAM 258 372 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zloka naM. pRSTha naM. zloka na. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM.. yojyamAnaiH khaNDayamAnaiH 96 378 yo deha-dhana-bandhubhyo 95 294 yoniyantrAd viniSkAman 135 288 yonilakSamahAvata 44 158 yo'pi dharmapratIkAro 150 274 yo yad yayAce tat tasmai 184 190 yo yenArthI sa tad dravya 257 264 yo vairAgyazamIpatra 234 382 yauvanaM pavanoDUta 46 158 yauvanaM vibhavo rUpaM 212 163 yauvanazrIrapi giri 527 248 yauvanazrIravardhiSTa 192 319 yauvane kAminIbhiye 366 267 yauvane viSayebhyo'sau 52 158 yauvanaizvarya-rUpAdi 80 277 yauvarAjye ca sagara 96 187 yad yad duHkhaM nArakeSu 452 198 yuvarAja ! tato rAjyaM 159 189 yadyapi tvaM vipakSo'si 262 352 yuvAbhyAmatra kartavyo 578 332 yadyapyete mahAsvapnAH 84 169 yuSmatpituH smaran bhaktiM 147 379 yadyAtmAna vijAnIyA 357 267 yuSmadAnandahetozca 480 246 yApekSAparo'si tvaM 75 303 yuSmadarzanato'smAbhiH 123 229 yadyojanapramANe'pi . 385 196 yuSmaddhvA vaijayantyA yadvA gadAyudhajJo'si 235 239 yuSmadvizvAsato'zaGga 192 237 yadvA vAggeyakAro'si ? 242 239 yuSmanmantrabalenaiSA 147 161 yadvA'zvahRdayajJo'si 237 239 yuSmAkaM cakravartitvA 350 224 yanmUrdhnaH pazcime bhAge 394 197 yuSmAkaM pUrvajanmAno 164 162 yamaukastoraNamiva 381 326 yuSmAkaM svAminamapi 59 233 yayAvanyeArudyAna 8 275 yuSmAn naSTAn vinaSTAn vA 27 232 yayuzca meruzirasi 370 178 yuSmAn vinA gatAn no'dya 28 232 yayau ca kvacidapyambha 364 243 yUkA-matkuNa-matkATa 235372 yayau tasyAzca mithyAtvaM 874 211 yUya mahAtmanaH kasya 219 396 yazasA vizadenoccaiH 5 167 ya cArucArAcatura 42 365 yazo-'nurAgaiyugapad 26 285 ye tu dehA-''tmanobheMda 100 294 yazorAzipayorAzi 22301 ye tu rAgAdibhirdoSaiH 333 354 yasya vArilavenA'pi 341 242 ye tvAM tribhuvanAdhIza ! 497 182 yasyAzcaitAH snuSIbhUya 16 275 yena yena hyapAyena 93 310 yAcakeSu vavarSA'rtha 18 256 / yenaiva tapasA truTayet 270 383 yAcako'si gRhANArtha 264 240 ye'muSmin bharatakSetre 569 249 yAcitaM dAsyate vA'tha 230 351 ye merudaNDasAt katu 362 267 yAtanA-rukzarIrA-''yu: 503 200 ye varNayantyekadA'pi 41 365 yAtyasau yAtyasAvazvaH 97 392 yeSAmarthe ca pApAni 129 188 yAtrArambheNa tenaiva 276 353 ye'simAtropakaraNAH 147 273 yAdRg mAyAprayogo'sya 520 247 ye strI-zastrA-'zasUtrAdi 894 211 yaiH paraH preritaH karaiH 244 383 yA deve devatAbuddhiH 890 211 yAmyAIbharatakSetra 11 375 77 346 yogasya mAtaramiva yAminyA pazcime yAme 217 320 yogasyA'STAGgatA nUnaM 132 273 yAminyAH pazcime yAme 876 342 yogAdiSvAzravadvAra 102 310 yAvajjIvitamasnAna 102 278 yoginaH paramAtmAna 253321 yAvat kiJcid yayau tAvad 309 223 yogI dhyAnAmRtamiva 48 365 yAvat kumAra sve rAjye 138 161 yojanasahasradanoM 136 230 yAvat sazokaH pariSa 468 246 yojanAnAM paJcaviMzi 400 179 yAvantaH sAgarI yasya 787 208 yojanAnAmekAdaza 534 201 yukta evA''graho vatsa ! 157 189 yojanAnAM saptazatA 695 205 yugapadbANavarSeNa 172 349 .. yojanAnAM saptazatI 658 205 yudhyante sma dvayoH sainyA: 169 380 yojanAnAM sahasra tu 731 207 yudhyadhvaM mA'thavA yUyaM 638 334 yojanAni dvAdazAbdhe 68 216 yuddhavA cireNa bhagneSu 272 398 yojanAntaritAnyeka 188 219 rakSaseva hatAM tena 88 367 rakSArtha zAlivApAnAM 270 322 rakSobhiriva jImUtaiH 133 393 rakSo-vidyAdharAdInAM 445 245 raGka: karaGkasaGkAzaiH 33 256 racitA-jalayazcaiva 757 338 rajata jAtarUpaM ca 405 244 rajovRSTirasRgvRSTiH 567 332 ra-javazvA''sahasrAra 759 208 raTakakarAlepu 311 194 raNakautukavIkSiNyaH 214 396 raNatUryANyavAdyanta 595 332 raNapAra jigamiSu 147 360 raNazrIkelisaMgIta 673 335 raNasotkaNThayoruccaiH ratina' ratimanvApa 26 302 ratisAgaramagnasya 868 342 ratisAgaramadhyAva 157 162 rateriva nidhAnAni 173 290 ratnakAJcanarUpyANi 236 164 ratnatADaGka-keyUra 548 183 ratnapIThaM vikRtyAntaH 323 266 ratnapura-jazca sarvasva 39 314 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. "loka naM. pRSTha naM. ratnapura-jo maNigaNaH 122 259 ratnaprabhAtalAdUddhava 529 201 ratnaprabhAbhuvo'dho'dhaH 488 200 ratnaprabhAyA upari 515 200 ratnaprabhAyAH prathame 524 201 ratnaprabhAyA medinyAH 495 200 ratnaprabhAyA valaya - 497 200 ratnabhittiSu geheSu 13 291 ratnamayyo yutAH svasva 715 206 ratna-vaiDUrya-vajrANAM 169 172 ratnazarkarAvAlukA 486 199 ratnasiMhAsana' ratna 349 195 ratnasiMhAsanasthasya 81 316 ratnasiMhAsanasthAni , 204 381 ratnasiMhAsanAMsInA 806 340 ratnasiMhAsane pUrvA 311 176 ratnasiMhAsanotsaGge 352 177 ratnastambha ivonmaSTa 30 214 ratnastambhaiH zrIkareNo 284 175 ratnasvarNamayairdivyaiH ratnAkarasya sarvasve 62 168 ratnAkaro ratnazailo 220 173 ratnAdivyavahAreSu 250 239 ratnAni vavRSuH ke'pi 453 180 ratnAbharaNasambhArA 556 183 ratnAlaGkAra-vAsAMsi 271 222 ratnAvakaravAhIni 19 314 ratnAzmabhUmisAnte 222 262 ratne ca maNikAkiNyau 39 215 ratnaiH svagai dhanairdhAnyaiH 58 168 stha-dvipa-dhvajAgrastha 44 215 rathamAtraparIvArau 375 325 rathaM rathyAn sArathiM ca 179 349 rathaM sAMgrAmika rAmo 622 334 rathaH sArathinevA'dya 500 182 rathastho vyomayAnena 640 334 rathinA balabhadreNa 169 369 rathibhiH sAdibhiH sAraiH 280 322 ramaNIyo maGgalavA 602 203 ramamANastayA sArdha 7 275 / rambhAstambhAvivorU ca 13 389 rambhorvazIprabhRtibhiH 329 400 ramyANi vajravedIbhiH 158 171 ramyAzca stUpa-pratimA 720 206 ralarolairaviralaiH 34 256 rasavI vipAkajJaH 97 378 rasAtaladvAramiva 374 325 rasA-'sRga-mAMsa-medo'sthi 12 299 rahasya na hi jAnanti 306 241 rAkAnizAkara iva 211 238 rAkSasadvIpa ityasti 32 226 rAkSasadvIparAjyena 40 227 rAkSasAnAM punarbhImo 521 201 rAkSasAstu khaTvAGgakA 518 200 rAga-dveSAdayazceto 78 258 rAgAdiSu nRzaMsena 77 286 rAgAd dveSAt tathA mohAt 332354 rAjajake jAgarUko 15 256 rAjate rAjataistatra 122 279 rAjante tatra caityeSu 20 158 rAjannIzavizvAsya 407 244 rAjan ! prAgjanmasaMskArA 140 161 rAjan zvetAtapatreNa 238 164 rAjan ! sabhAyAM bhavataH 301 241 rAjabhirbaddhamukuTaH 158 369 rAjabhirbaddhamukuTaiH 333 400 rAja vezmani lokAnAM 173 237 rAjavezmAGgaNe prApa 542 183 rAjazchatreNa zirasi 62 215 rAjasiMhanRpaH so'pi 72 377 rAjA kesariyUnA'tha 269 322 rAjAjJayA dattapRSTha 58 391 rAjA'tha bhavanirviNNaH 242 263 .rAjAdana-nAgaraga 249 192 rAjA dAhajvarArtA'pi 130 379 rAjAnate namaskRtya 160 236 rAjAna rAjasabhyAMzca 375 243 rAjAno'nye'pi zuzucu 154 380 rAjA padmaratho nAma 4 364 rAjA'pi kRtadIkSAbhi 97 258 rAjA'pi dadhyo vipro'ya 166 237 rAjA'pi vyAjahArAtha 175319 HTHHTHHTHHTH rAjA'pi vyAjahArava 90 258 rAjA'pi vyAjahAvaM 457 245 rAjA'pi saMzayacchedo 325 241 rAjA'pi sthApayAmAsa 215 320. rAjA'pi svAnuvAcaiva 319 241. rAjA'pyuvAca cATUkti 276 322 rAjA'pyuvAcA'mI svapnA 83 169 rAjApyUce devi ! devI 52 276 rAjA'pyUce vikramI te 47 276 rAjA'pyUce vyavastheya 122 317 rAjA'pyUce vraja svaira 412 244 rAjA bhAgavatatvena 57 391 rAjA muite maGgalye 33 215 rAjA rAjye nivezyaiva 209 163 rAjA vijayaseno'pi 41 276 rAjIbhavati nAthA'haM 151 189 rAjeva ramate vizva 121 317 rAjJastadbhavavairAgya 93 160 rAjastAvamalIlagnA 18 185 rAjJazca tyaktapAnAnna 30 390 rAjJaH sanatkumArasya 643 400 rAjJaH santaptamapyaGga 47 308 rAjJA jitAriNA sAkSAt 235 263 rAjJA nimantritastena 52 390 rAjJA nirdiSTaH sudine 23 185 rAjJA'pi vidadhe prAtaH 88 272 rAjJA pRSTaH sa Acakhyau 347 324 rAjJA bhrasaMjJayo pRSTA 283 240 rAjJA mahotsavazcakre 58 276 rAjJAM mukuTabaddhAnAM 406 197 rAjJAM mukuTabaddhAnAM 257 321 rAjJA mumucire tena 534 183 rAjJA sadyaH samAhUya 226 320 rAjJA savismaya devyA 167 280 rAjJA svavacanaM pRSTaH 263 322 rAjJI bhASAmuttara ca 168 280 rAjJI rAjaivamAzvAsya 38 276 rAzI svapnAnusAreNa 59 276 rAje vijJAyaSyAmi 340 324 rAzaiva sAgrahaM pRSTaH 266 321 rAjJo vezmAgaNaM jajJe 561 184 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. rUpeNa lavaNimnA ca 28 345 rupeNApratirUpa tvAM 43 285 rupeNApratirUpeNa 80 391 rodhorandhreSu pAtAla 108 392 romAJcitamivodaJca 102 160 raudradhyAna mithyAtvA'na 107 304 raudrebhyo'pi hi raudreSu 319 194 zlAkana. pRSTha naM. rAjJo'STame pariNama 147 218 rAjya ca pAlayan sArdhA 56 286 rAjya putrAH kalatrANi '150 189 rAjyabhAra gRhANe 179 162 rAjyamutsRjya niSTayUta 165 162 rAjya rujamivAnyedyuH 6 387 rAjya rujamivotsRjya 11 313 rAjya vA cakrabhRttvavA 204 362 rAjyazrIbhuvanastambhAn 82 391 rAjya sanatakumArasya 311 399 rAjyasya vikalAGgatvaM 8 313 rAjyAdapyati 88 187 rAjye tu navalakSyaSTA 366 386 rAjye tvadIye ye ke'pi 235 351 rAjye tvekonaSaSTayAbda 232 363 rAjye'pi nyAyaniSThasya 285 193 rAjye'bdAnAmarthakona 306 374 rAjye saptatyabdalakSI 367 355 rAdhakRSNacaturdazyAM 64 366 rAdhakRSNacaturdazyAM 198 370 rAdhakRSNatrayodazyAM rAdhazuklatrayodazyAM rAdhAvedhaM zabdavedha 50 186 rAma-tripRSTha-jvalana 643 334 rAmo'pi prerayan rathyAn 659 335 rAhuvakhe 884 211 riktahasto na kurvIta 229 239 ruga-jarA-maraNagrastA 132 288 rucakadvIpamadhyasthAH 31 308 rucakadvIpamadhyasthAH 215 173 rucakasya ca paurastyA 48 315 rucirANi maNistambhaiH 156 171 ruciro ratnapuJjazca 56 271 rujAmeva nigrahazcA 106 188 rujA lumpati kAyasya 374 401 rudhyate vA'pi vidradhyA 66 257 rUpa lavaNimA kAntiH 376 401 spa-lAvaNya-saubhAgya 136 279 rUpavatyA abhUt tasyAH 24 307 rUpasyApratirUpasya 69 077 spe cApratirUpe'pi 118 188 lakSadvayI zrAvakANAM 357 386 lakSa munInAM sAdhvInAM 116310 lakSa munInAM sAdhvInAM 666 252 lakSayojanadIrghANi 725 207 lakSayojanamutsedhe 119 235 lakSayojanavistIrNa 287 175 lakSAdha lAntake zukre 777 208 lakSmIdevyA nipatadbhyAM 70 159 laghIyAMsau garIyAMsau 150 380 lajjA sahacarI tasyAH 29 376 lajjitaH sahavAsibhyo 869 211 latAnAmiva dhAtrINA 51 297 labdhasaMjJaH kSaNAcchAI 268 352 labdhasaMjJaH kSaNAd rAmaH 731 337 labdhasajJaH kSaNenApi 897 343 labdhasa jJo vidhUyAdi 211 396 labdhe mAnuSyake svarga 145 289 lalATantapatapanA 324 195 lalATapaTTaH paryastA 349 400 lalATasthA-jalIllATAn 113 217 lavaNoda ivAmbhodhi 210 238 lavaNodaparikSepI 640 204 lavaNode payorAzau 31 226 lavaNodo'tha kAlodaH 747 207 lavalIpuSpalavana 58 377 lAmulalAGgalA''pAta 607 333 lAlyamonaH sa dhAtrIbhiH 60 277 lAlyamAnaH sa dhAtrIbhI 235 321 lAlyamAno jhudhAtrImiH 52 285 lAvaNyapUramasama 24 296 lAvaNyamaGge kucayoH 130 259 lAvaNyasalilaM vakra 25 291 zloka na. pRSTha naM lAvaNyAmRtavallIbhiH . 309 176 likhito nUllikhito nu 162 236 lipijJalekhako vA ki 244 239 lilekhA'STau maGgalAni 22 214 lIlayA pAtiteSveSu 225 262 lIlayA'pi mahAsthAmna 96 367 lIlayA SaDjabahalA 18 344 lIlayaiva mahAprAjJaH 237 321 lIlayaiva mahojaskaH 28 158 lIlAkamalavad voTu 168 162 lIlAnirbhinnamattebhA 404 326 lIlAvanamiva zrINAM 114 268 lUtayA bhakSyate vA'tha 64 257 lokatraye'pi yugapad 64 271 lokapAlAzca catvAro 507 247 lokapAlAzca tasyApi 525 182 lokapuskUparasama 762 208 lokAkAzapradezasthA 274 373 lokAkrAnte'rkabhAspRSTe 266 165 lokAgrasyeva sopAna 672 252 lokAntikeSu deveSu 104 272 lokaiH kvacit kriyamANa 306 194 lokamantrabalAkRSTaH 246 164 lokottaracamatkAra 356 400 lokottaracamatkAra 478 181 loko'pyUce bhavadbhUmau 202 320 lobhasAgaramula 331 385 lobhastyakto yadi tadA 329 385 lobhAd prAmAdisImAna 324 385 lobhAbhidhaH saMparAya 260 373 "ay vakrasyenduH pratinidhiH 33 364 vakSaHsthalaluladdhArAH 77 228 vakSaHsthale zailazilA 726 337 vakSogAvadya vAM hAro 20 232 vaGgAH punastAmraliptyA 667 205 vacanAtizayaH paJca 250 283 vajranAbhaguroH pAda 10 344 vajranirghoSavad ghora 675 335 vajranirmitanAbhIka 3 214 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 zloka naM. pRSTha naM. loka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. - vajra vajrAkarorvIva 127 259 vajasavarmitamivA 78 159 vajrasAreSu deheSu 353 367 vajrAkarazilAsAra 694 336 vajrAnala ivojjvAla: 175 231 vajrAsanajuSa: kAMzcit 83 159 vaTA-'zvatthA-''malakyAdi 340 355 vaNTheriva mahebhyAnAM 244 192 vatsa ! teSAmapyapatyai 609 250 . vatsagante sametyendraH 95 316 vatsau ! sarve'pi naH pUrve 79 187 vadantI sA'tivizadaiH 32 285 vadan "namastIrthAya" i 805 340 vadhAyopasthite'nyasmin 251 383 vanadevyo dAsya iva 114 170 vanaspatitva dazadhA 110 287 vanAt saumanasAt SaTUtriM 564 202 vanAni bhadrazAlAdI 513 182 vandAmahe padmavarNa 1 284 vanditvA svAminamatha 65 366 vande dhvastamahAmoha 1296 vande zrIpuSpadantasya 1301 vapurdevAdhidevasya 266 264 vapu-yauvana-lakSmINAM 9313 vapurlAvaNyasarita 188 319 vapuSA tadanenA'dya 83 258 vapuSmatIva rAjyazrIH 9275 vana dvitIya jyotiSkAH 360 196 vo vapre ca catvAri 362 196 vagaistribhizcaturaH 76 309 vapro valayitastatra 29 270 kyauM tena parAbhUtA 215 220 vayaso durvayasyA'sya 295 241 vayasyaprAyAH pASadyA 773 208 vaya hi rucakadvIpa 221 173 varacintAzalyabhRto 223 396 varadAmakumArasya 97 217 varadAmakumArasya 108 217 varadAmAdhipo'thaiva 104 217 varadena mudgariNA 843 210 - vara mRgAdayo'raNye 33 276 varAko mucyatAmeSa 330 242 varAko merakaH ko'ya 110 359 variSThavanitAcAra 18 314 vayomAnaM yathA loke 358 401 vartamAnA atItatvaM 277 373 vaddhanIyA hastino'mI 124 188 vardhamAne kramAd garbhe 36 285 varSalakSadvaya sAdha 358 386 varSalakSadvaye sAdhe 52 376 varSalakSAH paJcadaza 52 365 valitvA punaradhyAsya 152 171 valAyA cakRSe so'zvaH 93 392 valgAM sAmarSamAkRSya 307 223 vallakImiva ko vA mA 436 245 vavandire tebharata 129 229 vavarSa bANaiH pASANe 641 334 vavRSuH paJcavarNAni 112 170 vavRSuH prAvRSIvAbdA 711 337 vavRSustridazAH sArdha 290 193 vasantasamayeneva 41 308 vasanti yojanazate 516 200 vasudhAyA vasUnyuccaiH 10 167 vasudhArAdIni paJcA 209 281 vasudhArA puSpavRSTiH 117 273 vasudhAM zAsatastasya 9 167 vasupUjya-jayAdevyau 65 346 vasupUjya-jayAdevyau vasupUjyanRpo'pyeva 90 347 vastrAlaGkaraNaiH kalpa 107 170 vastreNa devadUSyeNa 461 181 vastrazcitraimahAmUlyaiH 101 217 vahnipravezAdasmAbhiH 496 247 vAmAtreNa na ta tAvat 301 323 vAca utphullagallAnAM 307 241 vAcaspatimatirvAcA 380 243 vAcyazca vAcikAmidaM 410 327 vAjibhiH svarNasannAhaiH 409 197 vAtAndolitavallIva 66 227 vAtena tena mahatA 52 257 vAtyeva tRNyAH karSantI 575 249 vAdyamAneSu maGgalya , 200 163 vAmena bhujadaNDena 769 338 vAmenotpATayAmAsa 171 361 vAmainakulaphalakA 201370 vAmaiH sanakulacakra 179 361 vAmaistu nakulapadmA 198 381 vAmau ca kAmukadharA 183 290 vAmau ca dhArayan bAhu 160 274 vAmau ca nakuladhanuH 287 353 vAmau ca bibhratI pANI 787 339 vAmau tu nakula-kunta 139 305 vAmau phalaka-parazu. 110 299 vAmau bAhu gadAdhAra 247 283 vAyukAyatvamapyAptA 108287 vAyuvRtanya zajalA 625 204 vAyurivApratibaddho 907 343 vAyurivA'pratibaddho 330 195 vAyUtkSiptamadhyamizrA 628 204 vAyoH pura ivaujasvI 89 358 vAyorvezmapravezAdi 344 242 vAraNA'zvAdiyAnAnAM 7 364 vAruNodazcitrapAna 745 207 vAryeva kuJjarabaro 856 210 vAsavAdiSu deveSu 2 226 vAsasA devadUSyeNa 36 365 vAsasA devadUSyeNa 363 225 vAsasA davadUSyeNa 199 191 vAsAgAreSu kUjanti 16 291 vAsAgAre sabhAyAM vA 47 302 vAsAn surAdayasteSu 377 268 vAsAMsi devadUSyANi 366 225 vAsupUjyakumAro'pi 99 347 vAsupUjyakumAro'pi 83 346 vAsobhiH kalpavRkSebhyaH 63 168 vAhyAlyAM bhramimAnIya 48 227 vikaTabhrakuTIbhaGga 510 330 vikTAM kaNTakitaru 118 393 vikaTotkaTadantAni 606 333 vikasvaranavazveta 30 167 vikasvarANi tiSThanti 577 202 vikAsikusumAmodA 26 167 vikirantyA rucIH kAzcid 140 171 vikRtasphATikamahA 35 365 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zloka na. pRSTha na.. zloka naM. pRSTha naM. vikRtAni vimAnAni 411 179 vikRtyA'bhrANi tadvezma 142 260 vikrameNa nayat sAdhya 35 276 vikrINIte sma caNaka 29 256 vikhyAto bhArate varSe 155 218 vicakre sphATikAnukSNa 73 271 vicitrakhaDga-phalaka 416 244 vicitracArIkaraNA 283 322 vicitracaurya-hadi 4 275 vicitraracanAkalya 341 401 vicitraratnAlaGkArA 234 174 vicitravastranepathya 153 394 vicitravastranepathyA vicitrasandarbhavidhau 250 192 vicitrasvarNamANikya 2 214 vicitraharmyaprAsAda 14 356 vicitramibhirdivyaiH 36 357 vicitrazcakrire tatra 571 184 vicintyaivaM mlAnamukhI 21 275 viceruH krIDayA pRthvyA 22 344 vijaya vaijayantaM ca 755 207 vijayasva jagaccakSuH 210 381 vijayAvarajo'pyUce 261 352 vijayAvaijayantyau ca 108 170 vijayAsvAminI prAta 67 169 vijayI tatra vijaya 5275 vijayenAnvIyamAno 255 352 vijahAra ca SaNmAsAM 63 286 vijahAra tato'nyatra 114 294 vimbhita tAvadeva 44 376 vijetukAmo nRpatI 26 375 vijJapto maGgalAdevyA 164 280 vijJApyaivaM tasthivAMsa 637 251 vijJAyA''sanakampena 66 271 vitarkayAmi bhagavan ! 286 193 vidadhAtyubhayAdhIne 173 280 vidadhAnaH parapura 39 158 vidadhuH puSpavRSTiM cA 47 315 vidadhurgandhavRSTiM ca 515 182 vidadhurvasudhArAdi 62 303 vidadhurvasudhArAdi 68 293 - loka naM. pRSTha naM. vidadhe vibudhaistatra 67 358 vidadhe'STAhnikAM tasya 26 214 vidadhe sindhudevyAzca 135 218 vidan bhogaphala krarmA 55 298 vidara vajraratnasta 54 315 vidarbhAdyA gaNabhRtaH 107294 vidarbha''pi gaNadhare 109 294 vidAJcakAra tat sarva 325 324 vidAJcakArA'vadhinA 130 218 vidrAvayata tAn gatvA 523 330 vidigrucakavAstavyAH 212 173 videze dvAdazAbdAni 12 226 videhAstu mithilayA 669 205 vidyAdharakumArANAM 450 328 vidyAdharakumArazca 246 192 vidyAdharapatistatra 320 223 vidyAdharapatezcApa 278 398 vidyAdharabalacchanna 259 397 vidyAdharamahArAjyA 284 398 vidyAdharAMvalAsoko 90 228 vidyAdharANAmanyo'nya 646 334 vidyAdharANAM mAyeya 617 333 vidyAdharAn dharAdhIzaH 272 222 vidyAdharAzca jvalana 623 334 vidyAdharendramApRccha 478 329 vidyAdharagatotsAha 571.332 vidyAdharyo ramamANAH 15 291 vidyAbalAd dorbalAcca 537 331 vidyA vinA hayagrIvA 577 332 vidyutprabhakumArasyo 447 328 vidyate savitRdvIpA 638 204 vidhAya ca nivApAdi 139 379 vidhAya dezanAmeva 264 165 vidhAya lastakanyastai 95 216 vidhAyA'STAhnikAM tasyA 181219 vidhivadamaranAthAH 153 306 vidhurasturagaH so'pi 308 223 vinathazrutIlAnAM 255 383 vinA kumArAnabhyetya 42 233 vinA'calana tripRSTho 245 321 vinA miSamakANDe'pi 225 351 vinA sainya yadAyAtaH 392 326 binItAmadhyatazcakrI 649 251 vinItAyAH parisare 302 223 vinItAyAM mahApuryA 148 171 vinItAyAM mahApuryA 41 168 vinIteneva bhRtyena 97 316 vinetari durAcArA 108 259. vinendumiva kaumudyA 450 245 vinodai vividhaistatra 90 378 vindhyazaktirbhave bhrAntvA 189 350. vinyasya dakSiNa jAnu 45 168 vipadya ca hayagrIvaH 752 338 vipannamapi me putra 115 235 vipAkaH phalamAmnAtaH 457 199 vipulAgaNinIgADha 928 212 vipede haridAso'pi 17 226 vipra-kSatriya-viT-zUdra 232 239. viprayogaH priyajanaiH 114 278 vipraveSamupAdAya 271 240 vipro'pi pratyuvAcaiva 331 242 vibhinnakarmAyuktAbhiH 201 350 vibhorviharato'bhUvan 391 268 vimalasvacchapayasA . 13 364 vimalasvAminirvANa 303 374 vimAnakiGkiNIkANaiH 341 224 vimAnaM puSpaka nAma 364 178 vimAnamAnibhirha mya: 52 215 vimAnamiva devena 14 214 vimAnalakSAstannAdo 356 177 vimAnAnAM zata tveka 779 208 vimAnAni samAruhya 167 172 vimAnibhirdattamArgA 688 336 vimAna racayannAzAH 191 190 vimAnairbhAsuraiH kun 303 399. vimuktakalpanAjAla 271 165 vimuktakuntalA nAnA 585 332 vimacyA'sthIni dagdheSu 696 253 vimuJcata pratibhaya 760 338 vimaJcata hayagrIva 754 338 vimazyaivaM tadA dUtA 354 325. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. vimRzyevaM brahmalokAt vimRzyaiva samutthAyA 57 308 150 171 369 325 viracayya mahAmyUha viracayye stutimiti 78 303 255 372 viratAciratastu syAt virAvaratAnA virate dezanAto'smin 179290 104 304 virAmaH sarva doSANAM 23 301 129317 442 245 10 232 41 270 186 281 37 292 191 163 98 299 vilepanAtha' mAsataH vivAhArthama kArye tAM 480 329 vividhAH pratibhAH kurva 71293 viruddhAdarzanAd vizva vilambenA'ya paryApta vilApo'ntaHpurastrINAM vilAsamandayA gayA vilipya pUjayitvA ca vilipya pUjayitvA ca tInAthAM mAM vividhAbhiSaraH vividhAbhigrahadharaH vividhAbhimadharaH vividhAbhigrahapa vividhAbhistIma vividhAbhigraho dAnto vivekadarpaNonmArSTi 198 362 vivekazAne rAgya 270 193 vivekin ! bhavatA muhAn 149236 vivekyapyavivekIva 891 342 viMzatisthAnakAnAM ca 119 278 viMzateH sthAnakAnAM ca 19 269 viMzateH sthAnakAnAM ca 100 258 57 292 samabhikA vizadAcchAdanAstIrNe 54 168 137 279 vizade rUpa lAvaNye vizAkhanandinI vizAkhanandine yAntaM 127 317 152 318 vizAkhanandino roSaH 153 318 vizAsanandI kI 116 217 vizAlanandI madhye'stI 131 317 vizAkhanandI hasitvA vizAkhabhUterbhAryAryA 154 318 112 317 210 281 73 358 72 309 149 318 10 307 10 296 49 loka naM. pRSTha naM. 155 318 232 164 806 209 9 344 111317 vizAkhanandinaM dRSTvA nirmale svacche viziSTavIrya bodhAdaya' vizleSaNa kanno'pi vizvanandanarendrasyA vizvanAtha ! tvadIyasya 45 302 sa 103 316 vizvabhUtirathAvoca 143 318 vizvabhUtiriti nAma 113 317 vizvabhUtizca mAsAta 151 318 vizvamapyuttArayasi 634 251 vizvasya kaNTakoddhArAt 392 243 vizvasyApyanukUlazcet 73303 vizvasyApyata iva 78 169 vizvAsenAlpakenA'pi 406 244 viSaNNAstatra ca sthitvA 40 233 viSayANAM vimulo'si 75 277 viSayeSu nirIhospi 96 272 viSayeSu nirIho'pi 51 308 133 273 viSayeSu virAMga viSayeSvatirajyante viSayaiH kaSAyarAga viSavegairivA'mbhobhiH viSANina mahiSavat viSe hanyamAno'pi viSNuzriyA ramamANe viSNustena prahAreNa viSNostamUrjitaM zabda vizva parivRtaH paura visUtritAndhakAca vinitAmila: 161 289 220 371 360 243 315 241 288 166 21 389 185 370 378 325 820210 119259 vizunya hAMsabaro 35 158 263 222 268 222 visRjya taM ca sagaraH visRjya saprasAda tAM visRjyA'nyedyurAsthAnIM 121 188 435 327 vistAriNI karasparzAd 38 215 vistAre'dhaH saptara 799 209 bilabdhIbhava tad rAjan ! 341324 viharannanyadA nAthaH 121273 viharan bhAvAn bhUyaH biharA 72.298 bhUyaH 72 293 naM. pRSTha naM. miharana svAminA sArtha 659 251 bihAralIlAmudyAne vihitAnarAno nRtyA 6 364 102259 705 336 vIkSApannaH pannagAstra 207 191 228 382 vIjyamAno'maraizvAru vItarAga-pati-Ada vItarAge te to'si ced rAgaH vIryadordaNDAH vRtibhirvarazAkhIva vRthaiva rAmpasampattiH vRddhiM zAkhe iva taro vRddha prayocitaH so'ya vRSa: kutIrthika yAtra vetrAsanasamo'dhastAn vetriNA darzite sthAne vedazAstraparAdhIna vedAdizAstravijJeSu vepamAnapurbhIma velambaH prabhaJjanazca besabaloci vezmadvAre savedAna vezmanAM yuSmadIyAnAM vezmA soraNasyAthaH devAdInAmalaGkAra vaikriyalabdhisahasrA kahalA vaikriyalabdhA sahasrA vaikriyeNa samudghAte vaitAdayagiridurgastha vaitAdaya-jagatIvAla vaitAdayadakSiNazreNi vaitAdapati vaitAdayaparvatazreNi vaitAyAdrikumAraca vaitAdapAdrikumArasya 90 304 70 303 244 351 331 195 30 276 4 185 898 243 77 316 479 199 230 239 321 354 248 239 518 330 175 261 292 194 355 242 149 230 484 329 122 305 394 268 188 290 669 252 254 283 184 172 112 235 491 246 141 368 40 388 270 222 54 227 144 218 baitAyAdrikumAro'pi 140 218 vaitAlikairanuttA : 578 184 vaitAlikaH stUyamAno 561 331 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zloka naM. pRSTha ne. vaidagdhyaramaNIyAbhI 24. 263 vaimAnikAnAM svargastha 94 228 vaiyAvRtya samAdhi ca 48 257 vairiNImiva bhinnakSmAM 571 249 vairivAmaH sa vAmena 279 353 vaizAkhasi tacaturdhyA 50 276 vaizAkhasitanavamyAM 206 281 vaizAkhasya sitASTamyAM 172 274 vyakta ca zaMsatyadhunA 167 237 vyathyante lavaNA'cAmla 102 287 dhyadhubhUSaNavRSTiM ca 512 182 vyantarAdikuyonisthA 292 384 vyantarASTanikAyAnAM 413 179 vyantareSu jyotiSkeSu 210 262 vyara sIdAdipauruSyA 289 374 vyalipyanta kvacillokAH 543 183 vyAghraNa bhazyate vA'pi 59 257 cyAjahAra kRtavyAja 500 247 vyAjahAra pratihAra 180 370 vyAjahAra pratIhAraH 67 234 vyAjahAra brAhmaNo'pi 906 212 vyApiprajJastvatprabhAvAt 40 297 vyAvartadhvamidaM vo hi 637 334 vyomApi vyAnaze bhaktaH 231 192 vratAni niratIcArA 9307 vrate chadmasthabhAve'gAd 684 252 vratotsuko'pi tadvAcaM 93 187 "za" zaka-kekaya-vokkANa 75 346 zaktasya puMso vinayaH 550 248 zaktIH pracikSipuH ke'pi 650 335 zaktanApi satA teno 554 248 zakraHcakre'GgasaskAra 176 274 zakradhanvena meghena 183 381 zakranyastaM devadUSyAM 65 309 zakraH pratISya cikurA 111 272 zakraH prabhozcatasRSu 194 361 zakravat so'pi santyajya 354 177 zakravada varmanodIcA 369 178 zakrasamitakAGguSTha zloka naM. pRSTha naM. zakrasaGakramitA STha 57 345 zakrasaGakramitasudhAM 90 272 zakrasiMhAsanasyoccaiH 305 176 zakrastavena vanditvA 119 229 zakrastavena vanditvA 262 174 zakrastavena vanditvA 493 181 zakrastAn svAminaH kezA 286 265 zakraH svAmigRhAnmero 46 357 zakrAvartinaM nAthaM 184 281 zakrAdibhirghatacchatra 57 366 zakrAdiSTavaizravaNa 510 182 zakrAdezAt kubereNa zakrAdezena kapUra 695 253 zakrAdhastatra samava 183 361 zakrAdyaistatra samava 291 353 zakrAdyaistatra samava 205 371 zakreNa varNitaM yAdRk 368 401 zakrezAnAviva divo 132 368 zakrezAnI svAmidaMSTra 697 253 zakrotsaGgasthita nArtha 40 285 zakrotsAnnijotsaGga 484 181 zakropi pAlakAruDha , 35 345 zakropyazaMsadetena 341 400 zakro'pyupetya tatrAzu 32 308 zakro vimAnAduttIrya 67 271 zaGkA kADhA vicikitsA 905212 zaGkhaH kumada-naline 603 203 zaGkharatna pAJcajanya 628 334 zaGkhAdayo nikhanyante 115 288 zavApUrya mANeSu 169 190 zatapAkAdibhistaile 57 315 zatayojanyAyatAni 709 206 zatAni cASTapaJcAzad 119310 zatAni paJcapaJcAzat 220 362 zatAni saptatiraya 118 310 zatAzItiH sAvadhonAM 113 30. zabdamazrutapUrva te 64 233 zabda-rUpa-rasa-sparza 425 198 zabdazAsvAdizAstrANi 24 185 zabdAdeva padArthAnAM 442198 zamarUpaM payaH prAjya 232 382 zloka naM. pRSTha naM. zama-saMvega-nidA 9.3 212 zamo'dbhutodbhutaM rUpaM 630 251 zayanAsananikSepA 274 165 zayAnayA rAtrizeSe 115 259 zayyAnuSaM satigRhe 160 260 zayyApAlaM tamekAnte 882 342 zayyApAlo'pi tAn gIta 875 342 zayyApAlo'pi paJcatva 883 342 zaradabhramivA''vayaM 171 319 zaradyapAmiva tadA 128 170 zarabhotpiSTadantIndra zarIramantarutpannaH 372 401 zarIra-yauvana-dhana 371 267 zarIra zrathate nA''zA 375 401 zarIreNa suguptena 83 303 zakarAvalayamAna 499 20. zalyaiH pravavRSuH kecid 651 335 zazaMsa prabhurapyeva 853 210 zazAsa lIlayA svAmI 100 272 zazI cira' bhava bhrAntvA 25 226 zastrA'gni-viSa-mantrA-'mbu 218 220 zastrANAM prAk prayuktAnAM 723 337 zastrAzastrikathAzcitrA 86 228 zastrAzastrikathAM zrutvA 97 367 zAstrazastripravRttAnAM 602 333 zAkhA kalpadrumasyeva 29 167 zAtakumbhamayeH stambhaiH 49 168 zAnte caughasvarAghoSe 377 178 zAnte tasmin mahAghoSA 358 177 zAnte nAde ca ghaNTAnAM 408 179 zAnte sughoSAni?Se 273 175 zArINAmeva hanana 105 188 zArIrAn mAnasAneva' 298 166 zAra pANeruraH pIThaM 157 361 zAGga pANezcaturthasya 110 367 zAGga bhRd dhairya mAdAya 138 379 zAGgamAropayAmAsa 674 335 zAGgiNo vAcikenoccaiH 156 369 zAzvatAnAmatyadhunA. 146 230 zAzvatAha tyatimAna 104 316 zAzvatAha pratimAnAM 214 262 . Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. pRSTha naM. zAzvatAItyatimAnAM 285 398 zikSopadezAlApAna ye 232 371 zibikAtaH samuttIrya 63 298 zibikAta: samuttIrya 64 358 zibikAtaH samuttIya 99 316 zibikAtaH samuttIrya 248 164 zibikAtastadottIya 123 348 zirasaH pazcime bhAge 335 266 ziraso'troTayan kepi 7232 zirasyaJjalimuttaMsa 460 18. zirAMsyamuJcan huGkArAn 657 335 zirISasukumArasya 26 314 zilAM koTinarotpATyAM193 370 zilAM tAM nyasya tatraiva 172 361 zilpAryAH svalpasAvadha 677 205 ziva yiyAsurAyAsIH 43 302 zivarAjo'pyuvAcaivaM 103 378 zivaH sutakarasparzAd 101 378 zivena mRduzItena 185 172 zizire brAhmaNo'nyeyuH 912 212 zizutvasaritaH pAraM 54 297 zizriye so'ribhirapi 136 348 zItamudyAnavApImiH 20 375 zItAplavagaiH pujI 62 358 zItAtteSu kirAteSu 143 394 zIrNeSu jAnudadhneSu 144 394 zIlabate sAticAre 110 3.4 zukra-zoNitasambhUto 94 299 zukladhyAne caturthe ca 681 252 zuNDAdaNDaistRNapUla 608 333 zuddhadvAdazyAM rAdhasyo 26 356 zuddhapRthvI-pAva-vana 557 202 zubhahastu bhaTTinyA 936 213 zuddhabhaTTo'pi tatkAla 907 212 zaddhabhaTTo'dhyabhASiSTa 888 219 zuddhabhaTTo'bhidhAnena 863 211 zuddhasphaTikasaGkAzaH 262 240 zuddhayA mahatyA zaktyA ca 132 278 zubhadhyAnayaraH svAyuH 17 284 zubhastrAGganA-mAla 458 199 zubhAnAM karmaNAmadya 42 297 loka naM. pRSTha naM. zubhAjanAya nirmidhya 82 303 zubhAzubhAyAM zayyAyAM 286 166 zubheSu grahanakSatra 208 350 zubhe'hani narendro'tha 568 184 zubhe'hani zubhe candra 178 319 zuzubhe sa mahAbAhuH 95 367 zuzrAva dezanAM tasmAd 92 160 / zazrAva dezanAM tasmAd 904 343 zUlapANirathezAna 362 177 zUbhraSamANaH pitara 214 320 zaGkhalitAmbhodamiva 105 160 bhanATakAdiracanA 53 215 zaGgATeSu catuSkeSu 182 190 zevalAlIva romAva 12 389 zeSAH sparza khya-zabda 795 209 zailastu vikaTApAtI 617 203 zailezIdhyAnamAsthAya 171 274 zaileSu dadhimukheSu 729 207 zaizava vyaticakrAma 49 365 zaizava vyaticakrAma 52 292 zaizava vyatyalaciSTa 49 308 zokA-'marSa-viSAdeA 148 289 zocanti svajanAnantaM 142 273 zobhAvizeSa janayaM 122 348 zobhitaH kIrti-vIryAbhyAM 131 236 zobhitAH svaprabhApUrNA 133 171 zoSayanto'zeSatoyA 22256 zauca sayamasa zuddhi 84 277 zmazAnasthAnavatI ni 255 264 zyAmIkRtanabhAMsyambhaH 21 158 zraddadhAti zriyaH pazyan 31 276 zramaNAnAM sahasraNa 673 252 zrAddhAnAmA'cyuta mithyA 791 208 zrAvakANAmubhe lakSe 189 290 zrAvakANAmubhe lakSe 222 362 zrAvakANAmamai lakSe 255 283 zrAvakANAmubhe lakSe 357 355 zrAvakANAM punalakSa 296 374 zrAvakairvipulazrIkaiH 589249 Avako'sIti parato 913 212 zrAvaNasyAtha zuklAyAM 14. 279 zloka naM. pRSTha naM. zrAvaNAsilasaptamyAM 27 365 zrAvikANAM catulakSya 12. 310 zrAvikANAM paJcalakSI 119294 zrAvikANAM paJcalakSI 168274 zriyaM svabhAvacapalA 24 375 zriyo mUrtyantarANIva 74 187 zrIkAviNA'pi bhavatA 220 164 zrIkhaNDamapyanAdAyA 109 378 zrIcandraprabhanirvANAt 152 306 zrIdharmatIrthakRttIthe 31. 399 zrIdharmasvAminasteSAM 361 386 zrIpadmaprabhanirvANAt 125 295 zrIpRthivyAviva sAkSAt 92 358 zrImacchItalanAthasya 864 342 zrImato'nantanAthasya 2 364 zrImadgaNadharendrANAM 272 383 zrImadbhin pasAmantaiH 240 164 zrImAnajitanAtho'pi 39 186 zrImAnajitanAtho'pi 97 187 zrImAn sarvo janastatra 22 284 zrIyamANaH SoDazabhiH 48 388 zrIvAsupUjyanirvANAd 228 363 zrIvAsupUjyavacana 369 355 zrIvIrazcaramazcAhan 104 347 zrIzItalajinendrasya 1307 zrIzItalasya munibhiH 126 311 zrIzreyAMsajinendrasya 2 313 zrIzreyAMsaprabhoH pAdAH 1 313 zrIsupArzvajinendrasya 1291 zrIhIdhatikIrtibuddhi 578 200 zrutasAgaranAmA'tha 449 328 zrutvA kumAramAyAntaM 127 317 zrutvA ca dezanAM bhatu: 812 209 zrutvA ca mUrchito viSNuH 134 379 zrutvA tAM dezanAM bhatu: 373 267 zrutvA tribhuvanaizvarya 263 383 zrutvA puruSasiMho'pi 91 278 zrutvA bhagIratho'pyevaM 614 25. zrutvA lokAcchivarAja 146 379 zrutvA sudarzanA tacca 15 275 zrutveti mudito vipraH 858 210 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. zrutvaiva dezanAM bhatu : 214 362 SoDaza pUrNa kalazA 718206 . zrutvaivaM dezanAM bhatu: 349 386 SoDazayojanAyAmA 712 206 zreNidvayAdhipatyaM cA 765 338 zreNiprazreNikA aSTA 345 224 zreyAMsaprabhunirvANAd / 362 355 sa Agacchannatha pathi 584 249 zreyAMsasvAmipAdAnAM 902 343 sa AghATa zilA stambhI 254 321 zreyAMso'tha prbhuyom 799 339 sa upAyai zcaturbhizca 7269 zreyobuddhayAdhvarahata 338 354 sa ekasmin dine svasyA zrotavyA ghoSaNA'vazya 272 175 223 238 zrotriyaH zvapacaH svAmI 83 286 . sa evamadvaita sukha 312 166 zrItAdarthAd vrajana zabda 336 195 sa evamuktaH puruSo 155 361 zvetacchatra-dhvajastambha 322 266 evaM jagati nyAya 511330 zvetarazmimiva prAcI 176 319 sa eva bhavanirviNaH 7 356 *vetavarNazcaturdantaH 53 271 sa eva rAjadharmasthaH 42 158 zvetAtapAyUrA / 19 291 sa eSa matpateH pAdo 429 245 zvetAmbaradharaH sragvI 363 178 sa eSa yogasAmrAjya 395 197 "" sa krameNa tamisrAyA 194 219 sakalatraH samitracA 307 399 SaTkhaNDabharatakSetra 202 238 sakalAntaHpurastraiNa 6 275 SaTakhaNDamariSaDvarga 57 227 sakalA'pi zlAghanIyA 201 262 SaTtriMzacca tRtIyaM tu 559 202 saMkalpayoninA'nena 40 390 SaTpaJcAzad dikkumAryaH 33 302 sakaSAyatayA jIvaH 280 373 SaTpaJcAzad dikkumAryaH 39 285 sa kAla gamayannRddhayA 298 399 SaTpaJcAzad dikkumAryaH 65 271 sakuraNTakena zvetA 206 191 SaTapunarvikalAkSeSu 244 372 sa kurvan garjitamiva 21 344 SaTSaSTizca sahastrANi 540 291 sakRSNavaNa : paJcAya 73 377 SaTsaptatigaNadhara 849 341 sa kesariyuvA cetyaM 391 326 SaDa yojanAni bhUmadhya 35 227 sakhA te tAbhirapyaikSi 217 396 SaDa yojanAni sakrozA 606 203 saravyeva pavamAnena 140 393 SaDaviMzatisahalAna 863 341 sagatvopatamisa' ca 178.219 SaSTidhanvonnataH svAmI 50 357 SaSTiM vatsaralakSANi sagaranRpe caritre 702 253 230 363 sagaraH zibira gatvA 125 217 SaSTiH SaTa ca sahasrANi 292 374 sagarazcakrabhRdatha SaSTisahastrasaGkhyAste 155 236 sagaraH sarvamatyebhyaH 69 187 SaSTiM sahasrAn sagarAt 178 231 sagara so'pahRtvA'pvaH 306 223 SaSThA-STamAdinirato 147 318 sagarastu yathAkAla SaSThena pratimAsthasya 64 286 sagarasya narendrasya 61 233 SaSThayAM sitAyAM pauSasya 176 361 sagarAnujIvino'pi 234 192 SAnuNyAdAsanaguNo 552 331 sagareNopanIte'ya 833 210 pANyena sa ghaTakhaNDayA 161 318 sagaro gajamAruhya 274 222 maguNyopAyazaktyAdi 29 185 sagaro'pi sabhUpAlaH 279 193 sagaro'pi sarastIre 318 223 sagaro'STamamaktasya 91 216 saMkrandano vicakre ca 308 176 saGkrAntatArakAratna 16 315 saGkSipan saGkSipannevaM 328 176 saGikSapta iva vaitADhayaH 33 314 saGgamA bAndhavAdInAM 526 247 saGgItakasya saJjajJe 289 323 saGgItakAni gandharva 233 192 saGgItakarnATakaizca 348 224 saGgItaraGgabhaGga tva. 310 323 saGghasamRddhaM taM dRSTavA 591 249 saGgha samAdhijanana 128 305 saGgho'pi bhagavAMstatra 82 293 saGgho'pyasthAd yathA sthAnaM 217282 sacakrI pAlayAmAsa 335 400 sa ca trijagadAkINo 480 199 sa cAtra bharate pRthcI 93 367 sacittaH saMvRtaH zIta 242 372 - sajala jaladurgastha 88 258 sajAtAsanakampAH SaTa 34 345 sa jitvA'pi dviSo'zeSA 5 364 sajJAtma pitara pazcAt 16 226 saJcarabhirgajaistatra 18 157 saJjAtamadhyacchidra ca 65 227 sajAtA''sanakampena 145 171 saJjajJire samantAcca 130 170 satataM cintayAmAsa . 19 185 sa tapo dustapaM tepe 187 350 sa tamisrA guhAdvAre 30 388 sa tamevA'nyadA bhUpa 385 243 satAM pratiSThA kalpadraH 17 291 satInAM sImabhUtA'bhUt 28 285 satIsatyApanAM kRtvA 464 246 sa tu grAmajano mRtvA 597 250 satoraNA caturdvArA 795 339 saMtoSayuktasya yate 333 385 saMtoSasiddhau saMsiddhAH 336 383 satpuruSAmidhAnazca 178 261 satyana cenmama kvaH 318 241 satyaM yeSAM zarIrAdau 99 294 satripRSThA'calaM sAmi 545 331 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. sa triH pradakSiNIkRtya 5 226 sa triH pradakSiNIcakre 167 261 sa trizabdvarSa lakSAyuH 94 367 sa triMzadvarSalakSAyuH 304 374 sa dadau dAnazIlo'pi 38 158 sa dadhyau cetyaho ! jambU 256 174 sadazazvetavasanAM. 486 329 sadasadguNazaMsA ca 131 305 sadasyA nyakatAste ya 373 243 sadA tripRSThaH pAvasthAM 870 342 sadA'haMdAdezasudhA' 148 236 sadA viraktaH sasArA 65 377 sadA sa caityapUjAsu 53, 388 sadA sannihitaido pai. 67 257 sa dUtaH satvaraM gatvA 499 329 sa dRDha vasudhAM dadhe 34 270 sadaiva hi pramattAnAM 200 262 sadaivodacyamAnA'pi 129 279 sadoSamapi dIptena 831 340 sadguroH pAdapadmAnte 243 263 saddarzanena mithyAtva' 97 310 sadhdUpadhUmapallIbhi 16 344 sadbhaktayA paramAtmeva 27 345 sadyaH purAdinirmANA 37 215 sadyazchitvA karopAttaiH 653 335 sadyazchinnaiH parikare 655 335 sadyaH samavasaraNa 202 381 sadyaH siMhAsana' hitvA 813 340 sadyaH sainyAni senAnyaH 243 351 sadyo jagrAha dIkSAM ca 905 343 sadyo naTa ivA'lokaM 80 234 sadyo nirvANadAvAgni 130 393 sadyo'pi kAmavidhurA 317 223 sadyo romAcitavapuH 264 105 sadyo vakrA-'ticArAbhyAM 38 285 sadyo vakiratnena 193 219 sadyo vimAnAnyAruhya 280 175 sa dhanurdizatIkaM tu . 126 273 sadharmacAriNI cA''sI 13 167 sadharmacAriNI tasya 444 328 - sadharmacAriNI tasyA 21 364sa zloka naM. pRSTha naM. sa dhAtrI khedayAmAsa 221 262 sanatkumAra ityukta 172 394 sanatkumArakumAra 163 394 sanatkumAra kauravya 235 397 sanatkumAra tridazA 330 400 sanatkumAramAlokya 348 400 sanatkumAra-mAhendrA 761 208 sanatkumAra vijJapya 325 399 sanatkumAraH SaTakhaNDa 317 399 sanatkumArasya rUpa 268 383 sanatkumAra sce rAjye 309 399 sanatkumArAnujJAto 322 399 sanatkumAro brahmA ca 368 178 sanatkumAro harSAzru 164 394 sa nareSUttamo rAjA 17 167 sa nitya bhagavatpAda 661 252 sa naimittika ityUce 454 328 santa bhUta bhaviSyanta 279 240 santApinastapanAMzu 103 160 santyazItau yojaneSu 525 201 sandhyA sahodayaM yAti 447 245 sannihitaH samAnazca 527 201 sa paJca samitIstisro 660 252 saparyANAnaparyANAn 49 186 sapallavA iva latAH sapANDuradhvajacchatra 58 215 sapAdakaTakaM pAda 423 244 sapAdayojanazata 36 227 sapitRbhrAtara navya 120 359 sA pitroruparodhena 51 357 sa prItaH saparIvAraH 307 323 saMpUrNa cakrisAmagrayA 45 388 saMpUrNe samaye sA'pi 99 359 saMpUrNe samaye sA'pi 109 367 saptadhAtumaye dehe 267 383 saptadhA prakSaraddAna 45 215 . saptabhizcAnIkanAthaiH 382 178 saptame divase jAta 581 332 sapradakSiNayAmAsa 165 261 pradhAnaparIvAraH 470 328 "loka naM. pRSTha naM. sapramodaM tataH pitrA 116 278 sa prayANairavicchinnaiH 246 352 sa prasUto jagannAtho 169 280 saMprAptabodhayo jIvA 213 362 sa bAlo balabhadraNa . 236 321 sa brahma-vijayA'nIka 247 352 sabhAM visRjya rAjA'tha 279322 sabhyAH sabhAyA bhavato 302 249 samaM kulakrameNaiva .. 304 241 samakSa sarvasaGghasya 652 251 samagravidyAvaiduSyo 304 385 sameM nRpasahasraNa 68 309 'sa manorathamAgeNa 242 397 samaM bhagIrayenA'tha 620 25. samaM bhrAtrA bhavodvigno 78 187 samaM mahendrasiMhena 397 299 samaM munisahasreNa samaM munisahasraNa 170 274 samaM munisahasreNa 398 268 samaye sAdhayiSyAmi 58 159 samaye'sUta sA sUnu 76 391 sa maryAdAM samullaGghaya 342 242 samastadezapravara 168 219 samastamlecchabhASAjJaH 156 218 samastalokAkAze'pi 85 287 samaM sudarzanena tvaM 125 379 sa mahatyapi sAmrAjye 6 375 sa maharSigaNenApi 17 307 samAhArA supradattA 203 173 samAkRSyA'pi pAtAlAd 6 226 samAgadhavaradAma 192 370 samAgadha-varadAma- 277 353 samAgamAH sApagamAH 369 267 samAnacaturasraNa samApatantaM tamapi samApatantaM sATo 472 246 samApatantaM hastena 196 395 samApatanto yugapat 349 177 samAyAhi mahAtandre ! 15 232 samAzvAsya ca tAM sadyaH 252 397 samidbhiH pippalAdInA 499 329 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. sa midhIkRtya gozIrSa 239 174 sa muktAzeSanepathya 56 215 352 195 samutthAya vyapakramya samutpatya milanti sma 490 181 358 267 90 287 336 224 353 224 75 366 85 367 78 366 87 367 22 387 194370 240 372 355 224 7 157 9 284 samutpadya samutpadya samutpannA ghaTIyantre samuddizya vinItAMca samudratIrtha hRdinI samudradatta ityAsI samudradaya dattaka samudradattastaM prItyA samudradatte vizvasse samudravasanAM so'nu samudreNApi dattArtha samUrtinonArakAmya samRgendrAsana taMtra sampado nirvizeSANAM sampado yauvana rUpaM samprAptayauvana yauva sampUrNakoTivarSAM sampUrNa pAtrambhAbhi sampUrNamaNDalatvenA saMpUrNa sainyaH katibhi sambandhAnAtmano jantu sambhavasyAbhinirvANA 420 327 158 318 242 164 27 167 572 332 103 294 175 274 sambhAvanAyAH prabhuNA 45 233 sambhramAt pAdacAreNa 223 191 sambhUya gacchatastatra 241 192 sammAnyate sma ca kvApi 544 183 sammetAhiM tato gatvA 148 306 samyaktvabhAjaH kasyAzvi 929212 samyaktva mithyAtvayogA 254 372 samyaka pramANazAstrANi 27 185 samyak zrAvakaghama sa 8 301 samyakU zrAvakaghama sA 430 327 saMyatAni na cA'kSANi 131 273 310 354 saMyamaH sUnRtaM zaucaM saMyamaH sUrataM zauca sayogikevalI pAti narakapizIrSa ca sarAgasaMyamI deza 82 277 262 373 793 239 88 304 54 zloka naM. pRSTha na 114 304 902 212 36 270 82 228 106 259 291 166 327 223 75 316 273 373 137 236 238 372 171 280 rAga saMyamo deza so'pi hi devace sa rAjJAmAhRtairdaNDe saritputrA iva sarit sa reje rAjabhI rAjA sa rogebhyo nodvivije sarovare tayA ceha sarvavyApaka zreSTha sarvasvA sarvaGkaSaH pizunavat sarvajIyeSu dehA sarvajJamAtA bhavatI sarvajJaziSyagaNabhR sarvasiddhi devAcA sarvajJo jitarAgAdi sarvajJo bhagavAn svAmI sarvataH kulazailebhyo sarvatra mArdavaM kuryA 287240 91 304 892211 34 158 430 180 276 384 124 393 8 296 74 286 308 166 sarvasu sarvathA duHkhalezasyA sarvathA nirjigISeNa sarvadA niHpratIkAraH sarva digvijayazrINAm sarva dhAnyAni zAkAMca sarve'nye'pyAsana kampA sarva puruSArthacaure sarvapUrvAM sAtha 83 216 228 221 354 196 253 383 392 268 328 242 sarvasatvAt sarvamanyadidaM tasmA 104 300 yoganirodhena 118 300 sarvaratnamayAdeva 713206 sarvaratnA ratnasaJca 736 207 sarva yastAsu devAH 738 207 sarvalakSaNasampUrNA 181 319 vidyAdharaizvarya 458 328 sarva vyasanAni 222 238 sarvazaktyA vindhyazakti 181 349 sarvAH kucAbhyAM vRttAbhyAM 142 171 sarvAGgamapyakurita sarvAGgINa tilakita sarvAGgINa sukhapa .81 366 1 283 175 192 395 zloka naM. pRSTha naM.. 212262 384 196 897 212. sarvANi dhAtrIkarmANi sarvAtmanA jetukAmI 78 358 sarvAtmanA'pi sajjitlA 222 351 sarvAbhimukhyato nAtha sarvANi sarva sarvAbhisAribhibhUvai sarvAM vyayampUreNa sarvAvasthAsa sAyante sarva jIvA vyavahAya sarvendriyAnikara 376 325 144 171 112287241372 sarve'pi vanaspatayaH sabai bhASA sarvajItaiH sarveSAM karmaNA zeSe sarveSAM mantriNAM mantra sapanA zravANAM yo sarvAtmanA'nyeSu sabai sarvAbhisArega sarverapi churIsthAnaiH sarvotkRSTAyuSastAra sarvopavanIhAra sava dhIrasanIya salIlacaraNanyAsaM savatsarAnte calitA saMpadA amadArA saMvartapurA sa vAhanavidhiM cAzva sa vicakre pizAcAMya sa vidyAdurmado doSamA sa vidyAdhara sAmantaH sa vidrumavitAno'dhi sa vinIto vinIteza vihInena sa viveka bhognaH saM viMzatisthAnakebhyaH saviSAdaM jagAdeva 254 383 113 287 205 262 207 362 452 328 91 310 279 373 78 286 544 331. 53 186 543 201 35 215 30 185 172 162 60 298 103 310 629 334 33 186 198395 576 332 469 328 160 218 123 217 6 301 10 269. 16 284 360 325 560 331 107 310 72 366 saMvIta sadazazveta saMvRtaH saMvareNaivaM vRSabhAnja samyAna 351195 sa vrataM pAlayastIkSNa 10 299 saMzayAn nAtha ! harase 625 250. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. pRSTha naM. sa zAtibhojanasyeva 514 330 113 294 -sa zUlA - Sbhayado bAhU saMzoSyante nipiSyante 111 287 saMzleSyante ca zAtmalyo 95287 sa saptatidhanustuGgaH 64 246 sa saptatidhanustuGgaH 191 350 sa samitiprAptano 7387 260 174 sasambhramaH zatamakho saMbhrAntastamityUce kha samyakU pAlayan mUla sa sarva naradevAnI sa sAdhitAneka vidya saMsAra gata patanA sArataropAya bIjabhUtAnAM sa sAravAsa vairAgya saMsArasarito rAga sArasAmaga sauMsArasAgare'muSmin saMsAra sindhutaraNe sArasukhamUDhena saMsArasya svabhAyo'yaM 92378 906 243 7 167 437 327 635 251 77 277 8 29 340 71 366 218 371 144 289 308 353 81 277 636 251 141 236 sAMsArikamahAduHkha 9 375 saMsAriNacaturbhedAH 86 287 saMdhAriNo dvidhA jIvAH 226 271 sAre pike sarva sAre duHkhAgni sAre zrImatAM sarva 90 310 143 273 98 160 sAre viSayAsvAda 249 263 sasAro'yamivAni 139 273 sa sAkacatvAriMzad siMha isa zau 84 391 162 318 sa sthiramA bhUpate 274 240 96 287 smArya mAMgo sasyatau kRSau yadvat 349 355 sa svAmI manniyo mantra 5 313 sahakArA karAsvAdA 253 192 sahakArAcAnamiva 260 239 sahajAtA api kvA'pi 51 233. sahamAno vyathAmevaM 65. 391 sahasranayano nAma 321 223 sahala pUrviNAM sAdhe sahasra pUrva sA sahasra munayaste'pi sahasra' munayaste'pi sahasayojanAM cole sahasrayojanAyAma sahalayojanAcA'nye 55 sahasrayojanImAna sahasayojanosedhaH 402 268 686 252 137 230 573 202 627 204 624 204 318 176 262 221 144360 261 193 116 294 sahasA bhUyo 73 309 sahasrArAd divacyutvA 107 367 sahasrArA - ssnata-prANa 752 207 sahasrAro mahAzuko 173 261 zeSa dvAdazasu 637 204 sehasaH saiminA 395 268 sahA'calena putreNa mahAnandena bhramatuH saMhAra - vidyadviyogA 208 320 21 185 662 205 650 204 74 316 240 397 96 169 sahAdhapaJcapaJcAza saMhatya svArikAde sAtapUranAthasya sAkSAt svapnaphalamivA sAda tIrthakarI sAkSepamiti kalpato sA gIte kalakaNThIva sApa 91 187 476 246 147 348 387 196 81 391 sAjhAni vAndazAstrAgi sA ca dharmArthakAmAnAM 23 158 26 344 265 175 sA jAhanavIva gambhIrA sAdara ziramAssdAya sAdaraH sodara mitha 69 234 sAdinAM rAjaputrANAM 94 392 sAghutrilakSI sAdhvI SaD 164 274 sAdhusAdhyInAM sAdhu sAyIma 115 294 143 305 sAdhu sAdhviti sodaryaiH 161230 sAdhu sAdhvityamAtyaMta- 221 351 zloka naM. pRSTha naM. 144 305 165 274 sahasra ratnakumbhAnAM sahasrazaH zarakare : sahasrAkSaH kSaNenA'pi sahasrANi nava punaH zloka naM. pRSTha naM. 103 304 852 341 251 283 185 290 sAdhUnAM garhaNA dharmo sAdhUnAM caturazItisAdhUnAM trINi lakSANi sAdhUnAM trINi lakSANi sAdhUnAM dazasAhaspA sAdhvIzubhUSayA sAntaHpuraH sa cikrIDo 115 317. 346 224 119 317 sAntaH purastadA'' ruhya 356 224 sAnnidhyakAri devAnAM 231 221 sAnnidhyabhAvAM devAnAM 343 224 sA'pi sapta mahAsvapnAn 98 359 sA bhUyo bhUpatiM smASSha 446 245 sAmantA'mAtyasenAnI 477 329 sAmAni sahasaistu 410 179 sAmAnikAH pArizyAH 344 177 sAmAnikAzcendrasemA H 772208 sAmAnyasyApi purato 294240 99259 yat paritrajyAsAyamAragavIthISu sAntaHpura parIvAraH sAntaHpuro'pi hi sado - kumAraH kiM sAyAhanyajitasvAmI sAramatra hi saMsAre sAra nAcalasyeva 99228 879211 13 307 240 239 259 193 76 277 81 169 54 357 sArasvataprabhRtayo sArthaka cepasArdhadviSaSTi sahasrasArdhadhanvatrizatyucco sAdhanyadizatyutraH 67 286 563 202 93 272 53 285 sArdhA dvAdaza rUpyasya 210 371 sArdhA dvAdazarUpyasya 296 353 sAdhI sAdhUnAM 112 300 sArdhAni SaT sahasrANi 854 341 sArdhAH SaTtriMzataM pUrva- 101 272 sAla kANAM 116 200 sArpa gAmatAneya- 277 398 sAIcyAni mAni sAMvatsarika dAnAnte sAMvatsarikadAnAnte sAMvatsarika dAnAnte 17 375 61 293 106 272 260 264 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. zloka na. pRSTha naM lokanaM. pRSTha naM. sAvA yogamakhilaM 288 265 sAvazeSANi karmANi 101 347 sAvahitthamathA''sthAnI 272 322 sAzaGkana hi vizvA so 226 351 sAzcaryairvIkSyamANau tau 161 394 sA sthalAmbhoruhANIva 25 297 sA sva dhandhoHsvatulyasTA 155 349 sAhityava llIkusumaiH 26 185 sAhitya zAstra sarvasya 25 185 sitapakSa iva svalpa 159 218 siddhAlabdhirapi vyAdhi 400 402 siddhArthA nAmataH sAMhi 271 264 siddhArthA nAma zuddhAnta 40 270 siddhArthA svAminIkukSau 60 279 siddhArthA svAminI sanu 63 271 siddhArthI svAminI sabha 61 271 siddhiM sarvArtha siddhaM ca 3 167 siddheneva vivekAkSaM 40 357 siddheSu guruSu bahu 300 166 sindhutIrAdatha stambhA 165 219 sindhudevIM ca manasi 129 217 sindhudevIva gaGgA'pi 261 221 sindhudevIMsadmanazca 128 217 sindhuraskandhamArUDha 76 159 sindhozva niSkuTa pratya 37 388 siMhanAda hayagrIva 730 337 siMhanAdAdiva mRgA 253 352 siMhalakAn barbarakAM 166 219 siMhavadha-caNDasiMha 551 331 siMhasAnaM pAdapIThaM 7 294 siMhAsanaM pAduke ca 319 399 siMhAsanaprakampo'bhUt 37 168 siMhAsana niSaNNasya 642 251 siMhAsanAt samutthAyA 831 210 siMhasAnAdathotthAya 228 164 siMhAsane ca AsitvA 9 214 siMhAsane'bhyA sitasya 281 353 siMhAsane niSadyAtha 145 161 . siMhena nihatAneka 366 325 / sukumAratayA'gasya 184 395 sukumArA marmarAlA 44 257 sakSmeNa kAyayogena 679 252 / / sukhaM vaiSayikaM tAbhi 63 277 sukhasuptA tadAnIMca 118 350 sukhasuptA tadA bhadrA 19 387 sukhasuptA tu sA devI 52 270 sukhasuptA nizAzeSe 29 292 sukhAbhAsavimUDhasya 80 258 sukhitve kAmalalitai 141 288 sukhina parasaukhyena 152 279 sukhe duHkhe bhave mokSe 273 193 sugandhi mukhaniHzvAsa 23 307 sugandhi sumanodAma 35 394 sugandhyudakavaNeNa 427 198 sugrIvanRpatestasyA 27 302 sugrIvo nAma samabhUd 19 301 sughoSo'tha mahAghoSaH 513 200 sujAtA saumanasA cA 734 207 suta sakaralakSmANa' 29 357 sudarzanA'pi niHzvasye 28 275 sudurlabhaM dUrabhanthe 447 198 sudevatva-bhogabhUmi 462 199 sudharmA pariSadbhavyA 266 105 sudhAkuNDasadRkSAsu 239 263 suniSkramapravezAni 14 364 suparNA garuDacihnA / 508 200 supArzva svAmi nirvANa 122 300 supAzca svAmyapi tato 60 293 suptamekaphaNe paJca 30 292 suptA sapta mahAsvapnAn 205 350 supratiSThAkRtiloM ko 800 209 suprabhaH paJcapaJcAza 307 374 sumatisvAminirvANA 196 290 sumanogarbhadhammillAH 547 183 sumitrasyA'pa gRhiNI 65 169 sumitro'pyabhyadhAdeva 87 187 sumerAvamarAdhIza 38 345 suratva sAmAnikatva 261 165 surasaJcArya mANeSu 372 196 surANAmasurANAM ca 551 248 surApANasama prAzA 470 999 . surASTrAna nAMSTravat krayan 194217 surA-'surakumA raizva 91 272 surAsuranarAdhIzA 126 348 surAsuranarAdhIzaiH 58 357 surAsuranarendrANAM 197 320 surA-'sura-narendrANAM 286 374 surA-sura narendrANAM 67 309 surA-'suranaraimUrdhni 81 298 surA-'sura-naraireva 242 192 surA-'sura-naraiH sarvai 239 192 surA-'sura-nRkumAraiH 89 316 surA'suranRNAmAzu 287 265 surA' sura nRNAM zakra 112 272 surA-'surasahasraNAM 63 309 surA-'surANAmadhipa 399 268 surA-'surendravad bhaktyA 265 264 surA-'surendrAH sadyo'pi 75 293 surA-'surendrAH sadyo'pi 75 298 surA-'surendrAH samava 66 286 surA-'surendrAH sarve'pi 399 266 surA-'surairapyajayyA 135 236 surUpo'pratirUpazca 520 200 surai jayajayArAva 170 261 suraiH saJcArya mANAni 76 298 suraiH saJcAyamANeSu 331 266 sulakSaNA'pyAcacakSe 883 211 sulakSaNA'pyuvAcaica 889 211 sulakSaNAyA dvau putrau 14 275 sulakSaNA-zuddhabhaTTau 864 211 sulabha bhUmisAmrAjya 196 319 sulezyA graha-nakSatra 550 201 suvarNadhapaghaTikA 51 168 suvarNavarNa krauJcAGka 181 280 suvarNAdi praticchanda 118 305 suvatsaka-vizAlau ca 528 201 suvidhiH puSpadantazve 50 302 suvidhisvAminirvANAd 125 311 suvidhisvAminirvANad 154 306 suvyaktagIto dvAreNa 284 322 suvratAdyA NaNAbhRto 177 290 susparzaH suprabhaH paJca 299 175 susvAdUnyanna-pAnAni 97 299 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. paha naM. pRthIbhiragnivarNAbhiH 134 288 vikAzmanastasya 225 173 satikAvezmanastasya 55 315 205 191 bRtairiva stUyamAnaH satkAripacamukhara 67 216 406402 satrAt bhAt kiJcidudIritaM sunogitA svAzA saripAdAn namaskRtya 186 163 139 318 90 160 316 354 61 215 sarivartho'pyupamukha saryA - candramasAvetau senayA hastyazvaratha senAdevyAH kSaNAt pArzve 207262 senAdhipati sAmanta senAnIH sagarAdezAd senApati mahAmAtya 282 322 senApati patiH 359 224 senApate ! kva tejAccha 187 senAnyA daNDana senAnyA daNDararanena 237 48 215 senAnyA sAdhayAmAsa 24 232 285 222 32 388 44 388 devAH 118 317 sevAkarSaNa vANijya 139 288 sevyamAnaH sadA tAbhyAM 201 381 sevyamAno'pi gandharve 5 296 103 359 146 305 sehire na tayoH pAda konatriMzatsahasA sainika raNazauNDIra: 159 369 sainyaketusthitaiH siMhaH 598 232 sainyaprAgbhArabhAreNa 197 220 sanyAn sasthApayAmAsa 140 160 sainyena caraNa 162 218 so'cintayacca dhigidaM 379401 so'ntastato'nyeSu 81 358 so'ya vidyutasenya 177 349 so'tha vidyAdharo gatvA 460 328 so'tha sakamayAmAsA 299 262 mediyau te 67 277 sodamiva dIkSAyA 264 193 so'numAnya niyAjAse 332 224 khe'numene pumAn rAja 204 223 sopyA 13 214 zloka naM. pRSTha naM. 192 350 105 229 vacijJAnAt 375 178 120 217 so'nte pituH prApa sopAnabhUtAni padA so'pi so'pi taM paNa so'pi dvitIyapa so'pi pUrNa so'nupa soce dvArakAnAtha so'pramattasa to yaH soDyAcyAM varadAmAne somavA so'bhUt pratyarthinAM yu so'bhUt sarva kalApUrNa so'bhyetya rAje samAni so'bhyutthAya jagannAthaM so'mAstavinyasta so'yaM sImantaracanA 427 244 so'stu ramAkArI 553 331 socyoriva 6 167 so'vadat kSamAdyAmA 157 369 so'zItidhanuru 247 321 so'si so'si nAsi nAsi 417 244 so'khapANiH kRpAlu 109259 sosstu mitramamitrovA 157 380 saucama kalpAdArabhya 782 208 soca kacipati socamAcipati atra devalokasyo saudhamiva bhUmiSThaM soca zAkhinaH pAka sormendraH pUrvajanma somendraH somendrasya catvAro socamAnakalpa tu sodheSu valabhI 124 279 saundayena svakIyena 123 161 sovitaM 346 242 sommApayaSNavatI 5 389 054 207 39 365 34 302 323 106 326 176 517 182 315 399 260 193 523 182 760 208 420 179 174190 somanasa prItikara yatA rAnA savastihara 850 341 67 391 308 374 234 351 256 372 27 387 102217 20 219 28 186 141 218 303 265 16 214 sovidale ka svAvalambazravaNo naM. pRSTha naM. 331 224 229 163 54 215: 224220 115 217 107 217 80 366 skandhAvAra cakrabhRtaH skandhAvArapramANena svanyAvAramadhiSThAya skandhAvAramupetyA'tha tAkata iva stamberamAnukArINi 157 171 stambhanuguNa mahithAyaiH 273 165 stambhe stambhe ca kadalI 570 184 zrI kSetrapAdiyo 389 197 strINAM vivAdo nirNetu 166280 strI- pusAnaGgasevAgrAH zrIsane tadupAdAya 102304 335 224 149218 74 228 47 297 zastreNApi cet kAmo 19390 stutveti tUSNIM prApteSu 107353 stutveti prabhumIzAnA stutveti satsu tUSNIMke 200 362 stutveti svAminaM rAjA 288193 svatveti svAminaM zako 48 376 stutvaivaM kRtamauneSu 221 371 stutya nAthamAdAya stu paJcadhA bhUtve stutvaivaM paJcadhAbhUye 50 285 206 262 85 271 stutvaivaM prabhumAdAna 46 292 stutvaiva kirate za stuttvaiva' birate zakre stutya virate zakre 350 267 138 273 227282 stutvaivamAdibhiH zlokaH 502 182 62 298 44 186 122288 zrInayogya tilaka strIratnavaja ratnAni stUyamAno gIyamAnaH sthagIvAyabhavan keci sthalacAriSu cotpannA sthavirabhAvakAn dharma 155 306 sthAnAt tatazca bhagavAn 311 265 sthAne sthAne toraNAni 231 321 sthAne sthAne nAgarANAM 180 264 sthAne sthAne nAgarI 640 151 sthAsyAmo vayamatraiva 142 161 sthito'tra vRSabhasvAmI 104 229 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. sthitvA siMhAsane rUpya 814 340 sthiraH sumeruvat svAmI 293. 240 sthairya prabhAvanA bhaktiH 904 212 snapayAmyatha carcAmi ? 76 316 snAtrAGgarAganepathyA 44 365 snAnagandhodakaistaizca 113 229 snAnapIThaM tadAruhya 360 224 snAnAgAra hayagrIvo 558 331 snigdhAJjanadyutivapuH 87 358 snehAt puruSasiMho'pi 88 378 sparzana rasanaM ghrANa 233 371 sphuliruGgalbaNaiH solkA 691 336 smaran paJcaparameSThi 305 166 smaran svapratipannaM ca 348 225 smaran svAM mAtara pazya 129 379 smareSujAtavaidhurya 194 319 smitvovAca tripRSTho'pi 720 337 smRtamAtropasthita ta 179 380 smerakokanadoddAma 313 223 smerANi jAnudanAni 358 196 syandanAnyanyadapi yat 172 219 syAcchaizave mAtRmukha 138 288 syAdvAdavAdaprAsAda 121 229 syAdvAdavAdopanyAsa 28 185 syuH kaSAyAH krodha-mAna 226 382 syurekAkSa-vikalAkSa 228 371 syUtAnIvA'tmanA nityaM 43 . 308 syUte ca svaguNaiH svAnte 25. 307 svakaJcakAn-kaJcakinaH 177 237 svacchandaM krIDato'nyeA 259 322 svacchandaM vicarantau tau 8 185 svacchasvAdujalAstatra 8 157 svaccha-svAdupayaHpUrNaH . 221 320 svacche toye toyajeSu' 138 393 svajanAnAmuparodhAt 103 343 sva jJApayitvA kRtvA ca 46 315 svaM jJApayitvA svAminyai 201173 svataH sugandhayo gandha : 100 299 svato'nyatazca sarvAbhyo 352267 svadAramAtrasantopo....101 :304 svadhama taddhana ina......326.223 svanAmazravaNAt keyaM 237 397 svapANipaGkajAnuSThe 2185 svapurIvaddhanApUrNa 332400 svapnAnAM triMzatasteSAM 99 170 svapne svayamprabhAdhautA 419 327 sva' bAndhavamivA'bhISTaM 143 218 svabuddhayA racitAnyanya 271 383 svamitra tatra cApazya 122 393 sva mokSakAlajJAtvA'ya 298 374 svaM mokSakAlaM jJAtvA'tha 258 283 svaya kRtAM tAM zivikA 273 264 svayakRtaiH karmapAzaiH 53 158 svayaM kRpAlunA so'tha 74 234 svaya' gantuM pravRtteSu 271 373 svayamprabhA tripRSThazca 490 329 svayamprabhA'pi samprApya 421 320 svayamprabhAyAM jajJAte 867 342 svayambuddho bodhitazca 203 281 svayaM buddho'si bhagava 139 189 svaya bhayaparINAmaH 9. 304 svayambhuvaH kumAratve 231 363 svayambhuvazcopariSTA 166 361 svayambhUH pUrayAmAsa 138 360 svayambhUrapi caizvarya 229 363 svayambhUrapyuvAcaivaM 152 360 svayambhUramaNAmbhodhi 551 201 svayambhUriti tasyApi 100 359 svayambhUH saha bhadraNa 189361 svaya vizliSTakapATe 35.388 svayaM samantAt sAmantai 73 159 svaya saMvAhikIbhUya 229 173 svaya strIlampaTaH ko'pi 397 243 svaralasarvasvamiva 34 168 svarASTra-pararASTrebhyo 392 197 svarUpa-paraspAbhyAM . 449198 svarUpeNorvazI-rambhA 141.348 svargarAjye'pi na bhrAje / 42 302 svarga purandareNeva 63 233 svarNa dAnaM raupyadAna 159 306 svarNa prabhAgauramapi 118:170 svarNaratnamayAstatra ,22 :158 svarNa-ratnazilAstomai 357 196 svarNaratnopalastAM ca 79.339 svarNa rAzibhiruttaGgaH 61 168 svarUpyaratnamayA 421 179 svarNazailazitoraskaH 95 272 svarNAnAmeva santApaH 1.4 188 svalpeSvapyaparAdheSu 327 354 svavezmananayanAyopa 307 194 svazAsanamivAvanyA 5 356 svasutAyAH patirabhUt 206 320 svasUnoharidAsasya 11 226 svasainya cakrisenAnIH 205 220 svastyastu tubhya tubhyaM ca 268 240 svasya lokadvayocchityai 237 382 svasya vyApAdakaM jJAtvA 14 226 svasvapramANasaMsthAna 102 229 svasvabhadrAsanAsInA 358 224 sva svasthAna jagmurindrAH 4.7268 svastikanyasta muktAsu 21 284 svAkhyAtaH khalu dharmo'ya 309354 svAdhIna rAjyamutsRjya 334 385 svAdhIne mayyapi sadA 25 275 svAdhIne muktimArge'pi 454 199 svAnyAsanAnyalaJcakruH 312 176 svAnvavAyasarohaMsI 25 344 svAbhAvikI hi RjutA 306 385 svAminaH kRtaSaSThasyo 317 266 svAminaH kevalajJAna 348 195 svAmina devadUSyeNa 34 357 svAmina pazyatAM dUrAd 347 177 svAminaH pratirUpANi 81 293 svAminaH pratirUpANi 208 371 svAminaH pratirUpANi 375 196 svAminaH prathame kope 123 359 svAmina zItalamatha 80 309 svAminaH svacchalAvaNya 199 281 svAminaH svAmimAtuzca 30 357 svAminaH svAmi mAtuzca 158 260 svAminaH svAmimAtuzva 114 173 svAminaH svAmiziSyANAM 30.374 svAminA na vaya tyaktA 177.190 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka na. pRSTha na loka naM. pRSTha naM. svAminA'yaM dIyamAna 270 24. svAminIsadanAt pAMsu 11. 170 svAmino dadatI dravya 105 272 svAmino dezanAnte ca 108.2.94 svAmin ! kiM karavANIti 128 317 svAmin ! dazamatIrtheza 39 308 svAminnamISAM svapnAnAM 174 319 svAminnasmAbhirazAnA 238 221 svAminnihaiva bharata 319 223 svAmin ! pIyUSagaNDUSa 199 362 svAminyA vijayAdevyAH 52 168 svAmin ! batAyA'yamapi 611 250 svAmin ! vimAnAd vijayAt 415 182 svAmiparSadi tasyAM taM 835 21. svAmipAdAmbujAbhyaNe 161 26. svAmirUpAnuparUpANi 376 196 svAmizcaturthatIrtheza 75 271 svAmisaGgAt tadambho'gAt 440 180 svAmisUtigRhAcchako 84 316 svAmihAt tataH zakro 87 272 svAmI koTi sASTalakSAM 258 264 svAmI divye ca sabhava 285 353 svAmI bhavavirakto'ya 93 316 svAmI bhavavirakto'pi 53 302 svAmI vaH sakuTumbAnA 502 329 svAbhyagre tatra cotkSipta 847 341 svAmyaGga vAsayAmAsa 690 252 svAmyaGighra pIThamadhyAsya 3826268 svAmyaGidhrapIThamadhyAsya 656 251 svAmyadhripIThastho vajra 157 274 svAmyAgamanazaMsibhya 188 361 svAmyUce dAnazIlastva 21 226 svArAjyasambhavAmetAM 82 316 svecchAvihArazraddhA'pi 196 237 svezaprabodhapizuno 739 337 hayagrIvasya sainye'pi hayagrIvAGga saskAra 751 338 hayagrIvAjJayA. tatra 408 327 hayagrIvo'pi sampazyaH . 660, 335 hayagrIvo'pyuvAcaiva 265 321 hayAnAM heSamANAnAM 71 228 hariddharikAntAnadyau 580 202 hariruttArayAmAsA 469 181 hariH svadezasImAnte 594 333 harerurasi tumbApa 185 381 hareH siMhAsanasthasya 316 176 harSa-zokavimUDhena 208 191 harSAnnarAzca nAryazca 574 184 harSAzrudhArayA tulya 159 394 halAdizastraH pATyante 101 287 haMsaromAJcitaistUla 572 184 hastanyastakapolAH ke 8 232 hastiratna samAruhya 184 219 hastenaujAyamAnena 126 161 haste'rhanta gRhItvA'rhan 56 315 hastyazvasAdhanAdhyakSa 168 190 hastyazvAdyAdade pazcAt 114.359 hahA ! strIgarbhanarake 171289 hahA hA ! jaTharAgAra 172 290 haho ! kimidamityuccaiH 535.248 haho ! gantavyamasmAbhiH 153 171 hA kezapAza ! muJcA'dya 17 232 hA ! duHsthitA bhrAtaro me 69 257 hA nAtha nAtha ! devena 249 397 hA! nAthA'hamanAthA'smi 434 245 hA prANeza ! prabho! deva!153 289 hA priya! stabakIbhUta 438 245 hA priyA ! hA vimAnAni 166 289 hAra-keyUra-tADaka 235164 hAraca zazimAlAMca 318 399 hA ratnaghaTitA stambhAH 168 289 hA! ralasopAnacitAH 169 289 hAsa-zoka-Sa-harSA 325 385 hA svAmiputrAH ka gatAH 25. 232 hA hato'smyugravidhinA 896 343 hitvA kaSAyAn malabat 284 193 himaM sAta hemante 7. 277 loka naM. pRSTha na. himAcalakumArasya 258 221 himAdroSadhIbhadra 187 261 himAnyA'pyaparAbhUtaH 68 298 hiraNya-svaNAratnAnAM 511 182 hiMsakA apyupakRtA 135 273 hiMsAdInAmekatamo 159 162 hiMsA-'nRta-steyA'brahma 120 305 hiMseva sarvapApAnAM 316 385 hI! syAd yugAntaH ko hyeva 323 241 hutArAna ivA''hutyA 542 331 hRtvA'vasvApanI devyA 54 345 hRdaya kuTTayantaH svaM 178 237 hRdayasthena zalyene . 89 367 hRdayastho viditvA'smAn 252 321 hRdayena samaM vizva 157 289 hudinInAtha-hudinI 34 308 dRSTaH pradakSiNIkRtya 310 176 hRSTA taidohadaiH pUrNaH 56 276 hRSTo naimittikaM rAjA 459 328 he kumArAH ! kyUya stha 184 237 heturAsanakampasya 253 174 he pArijAta! mandAra! 170 289 hemadyutI sArdhacatuH 58 186 hemante himagahanAH 15269 hemaratnamayAMzcaiva 184 261 herambA iva nAgAsyaiH 654 335 he vatsA ! hetunA kena 213 220 heSAM vidadhire ke'pi 455 180 heSitaibu hitairbandi 300 223 hemanena nizIthena 69 298 haimAH kumbhAH prabhAsante 13 356 hairaNyavataravate 567 202 pariziSTaM dvitIyam // (dvitIyatRtIyacaturthaparvagata. vishessnaamsciH)|| akSa (yakSaH) 67 391 agni (bhavanapatinikAyaH 392 178 agni (lokAntikaH) 763 208 agnikumAraH 512 2.. agnikumArakaH 694 253 agnijaTI 462328 hanta ! putrAdi yasyAlpa 152 236 hanyamAnairdIryamANaiH 370 325 hayakarNA ganaka 683 205 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - loka naM. pRSTha naM. lAka naM. pRSTha naM. lAka naM. pRSTha naM. 538 331 17.347 agnimANavaH (indraH) 765 338 393. 178 anilabhuH 72 187 76 187 254 192 agnizarmA agnizikhaH (indraH) agnizikhA aGgaH acyutaH (dvAdazaH kalpa:) 752 207 759 208 767 208 acyutaH (indraH) 767 208 778 208 789 208 791 208 189 261 263 264 301 265 71 271 40 285 126 295 39 345 84 358 174 261 49 390 391 178 174 261 512 200 574 249 751 338 666 205 178 319 180 319 209 320 210 320 214 320 235 321 241 321 245 321 308 323 371 325 377 325 386 326 408 327 533 331 635 334 aGgadezaH acalaH (baladevaH) acyutakalpaH acyutanAtha 480 181 acyutapatiH 47. 181 191 261 acyutA (zAsanadevI) 182 29. acyutendraH 434 180 323 195 164 237 205 238 616 250 672 252 685 252 ajitabalo (zAsanadevI) 845 21. ajitasvAmI 2 157 2 185 22 185 40 186 54 186 73 187 83 187 94 187 96 187 109 188 115 188 140 189 156 189 174 190 259 193 280 193 436 198 108 229 147 230 68 234 617 250 665 252 405 268 bhajiteza 45 186 70 187 178 190 492 181 172 261 183 261 190 261 272 264 776 339 890 342 9.8 343 acalAnujaH 709 337 756 338 814 340 ajamukha (selchajAtiH) 682 205 ajita (jinaH) 103 170 579 184 138 305 ajitajinezvaraH 1226 ajitanAtha ___39 186 ... 97. 187 acyutaH (indraH) 371 178 462 171 463 181 467 181 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praloka naM. pRSTha naM. apacana (giriH) anivRttibAdara anuttaraH loka naM. pRSTha naM. 337 195 7.187 767 208 779 208 781 208 hoka naM. pRSThanaM. apAgbharatavarSa 241 221 159 318 26.322 192 370 74 377 apAgurucaka: 145 260 apAcyarucakazaila 202 173 apAyavicayadhyAna 456 199 apUrvakaraNa (guNasthAnam) 335 195 apratirUpaH (vyantarendraH) 405 179 520 200 apramattasaMyata (guNasthAnam) ajanA (zakrapatnI) 734 207 amjanAgiriH aJjanAcalaH 526 182 527 182 a-janAdri 522 182 524 182 721 206 240 321 aNapannika (vyantaradevanikAyaH) . 412 179 atikAyaH (vyantarendraH) 404 179 522 201 178 261 atipANDukambalA (merau zilA) 351 177 483 181 171 261 33 292 35 297 38 345 31 357 32 365 167 398 139 348 73 358 anuttarakmiAna (kalpAtItadevalokaH) 306 166 anurAdhA 29 297 30 297 31 297 32 297 47 297 74 298 antaradvIpaH 684 205 687 205 antaradvIpajaH 684 205 antarAyaka 779 339 antarAyakarma 475 199 133 305 andhraH (mlecchajAtiH) 681 205 110 217 andhra (dezaH) 70 346 aparavideha 604 203 apsarAH (IzAnapatnI) 735 207 abdhiH 608 250 abdhikumAraH 513 200 abhayakarA (zitrikA) 205 281 abhinandana 1 269 89 272 92 272 99 272 101 272 128 235 'atibala: atibhUtiH anagna (kalpadrumaH) anantajit 175 274 263 283 abhIci (nakSatram) 50 270 62 271 110 272 122 273 535 201 amarapatiH (nRpaH) 1 387 18 387 amarapurI amarAcalaH (meruH) 119 235 amarAvatI (svarganagarI) 24 158 512 182 299 374 302 374 2364 64 377 598 203 602203 aparAjitam (anuttaravimAnam) 615 203 755 207 33 285 aparAjita 4284 aparAjitA (dikkumArI) 199 173 aparAjitA (puSkariNI) 723 206 apasvApanikA (nidrA) 168 261 68 271 apasvApanI 86 272 anantanAthaH 201370 221 371 anantasvAmI 1364 203 370 303 374 362 386 aninditA (dikkumArI) 163 172 45 388 amalA (IzAnapatnI) : 735 207 amitaH (indraH) 391 178 514 200 176 261 amitavAhanaH (indraH) 394 178 54 345 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naM. pRSTha naM. 514 200 176 261 amoghA (puSkariNI) 722 206 ambudhi: (vijayAyAH svapnaH 11) 32 168 ambudhiH (vaijayantyAH svapnaH) 80 169 ammakA ammAdevI ayodhyA ariSTA (nagarI) aruNa ( lokAntika) aruNadvIpa: aruNaprabhaH 76 377 80 377 120 379 174 172 arapAka ( mlecchajAtiH ) 680205 9 291 aridamana arindamasUriH ( rAjarSiH) 67 159 81 159 89 160 131 161 144 161 275 175 235 192 38 233 39 233 21 269 116 273 148 279 210 320 247 164 264 165 3 364 196 381 350 386 763 208 739 207 635 204 636 204 aruNavara : (dvIpa: sAgarazca) 740207 aruNAbhAsaH (abdhiH ) 739 207 aruNAbhAsa ( dvIpasamudrau ) 740 207 arkakIrtiH 418 327 448 328 arci (pa) 734 207 arthazAstra' ardhabharata' 62 arzvabhArata arbuda (dezaH) alakA (devapUH) alakApati (kuberaH) 6 naM. pRSTha naM. 29 185 192350 131 360 166 338 465 328 73 346 avadhijJAna 320 223 64 169 alaghuparAkramaH (IzAnasenAnIH ) 355 177 371 178 alambusA (dikkumArI) 210 173 147 260 49 315 alpavAtaH (tanuvAtaH ) 501 200 avadhi (jJAnam ) 37 168 385 178 394 178 347 195 130 218 140 218 148 218 137 260 162 260 211 362 309 166 38 168 353 177 375 178 189190 348 195 783 208 172 261 392 268 164 274 252 283 186 290 116294 293 374 354 386 314399 avadhijJAna abantiH avaziSThaH (indraH) avasarpiNI (kAlaH) avasvApanI (nidrA) 337 177 509 182 83 316 avasvApinI avyAbAdha (lokAntika) 763 208 247 397 azanivegaH 258 397 264 397 268 398 272 398 azubhanAma (karma) azokaH (vRkSaH) zloka naM. pRSTha naM 143 305 90. 234 176 261. 42 168 149 171 181 172 257 174 125 259. azokapAdapaH 279398 282 398 123 305 245 192 725 207 113 310 292 353 169 280 218 282 778 339 291 353 183 361 202381 azmaka (dezaH) 70 346 avakaNThaH (azvagrIvaH ) 748 338 azvakandhara 658 335 azvakarNa (antaradvIpaH ) 695 206 azvagala (azvagrIvaH ) 614 333 anyagrIvaH " 246 321 259 322 327 324 336 324 343 324 358 325. 364 325 437 327. 453 328. 468 328. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. pRSTha naM. .. koka naM. pRSTa naM. 5.2 329 507 33. 530 331 534 331 570 332 573 332 603 333 azvapura 75 377 166 380 192 381 201 381 azvabindu (nimittazaH) 262 322 azvabhadra (grAmaH) 91 234 azvamukhaH (antaradvIpaH) 694 206 azvaratnam 34 215 189 237 azvasenaH 96 392 103 392 111 392 309 399 AmASikaH (antaradIpaH)689 205 AmarSaH (labdhiH) 387 401 AmrakunjAsana (yogAsanam)85 160 AyuH (karma) AraNa (ekAdazaHkalpaH) 752 207 766 208 778 208 191 261 AraNA'cyutakalpa 435 18. AraNA'cyutakalpendraH 465 181 Aryaveda 92169 27424. ArSabhiH (bharataH) 140 348 AvartaH (vijayaH) 600 203 AvartakaH (dezaH) 73 346 AvaliH (parivrAnakaH) 21 226 22 226 24 226 25 226 AhArakazarIra 71 187 aSTApadagiriH 113 228 126 228 157 230 aSTApadatIrtha 150 230 ApadazailaH 29 270 aSTApadAdri 165 230 167 230 536 248 541 248 559 248 564 249 asiH (ratnam) 190 237 asitAkSaH (deva:) 193 395 asirana 33 215 206 220 ahi (vyantaranikAyaH) 403 179 ahicchatra (nagaram) 668 205 "A" Agneya (astram) 7.5 336 AgneyabANa AcAmAmlavardhamAna (tapaH) 341 400 AjJAvicaya 449 198 Adarza (maGgalam) 464 181 AdarzamukhaH (antaradvIpaH) 693 206 AdijinezvaraH 107 229 Aditya (indraH) 416 179 Aditya (lokAntika) 763 208 Adityam (navamaM graiveyakam)754 207 AdityayazAH (bharataputraH) 126 235 127 235 'Anata (navamakalpaH) - 752 207 765 208 795 209 102 259 113 259 AnandaH (gaNadharaH) 109 310 110.310 AnandakarI (nagarI) 69 358 -AnandA (dikkumArI) 199 173 . ApAta (kirAtajAtiH) 200 220 235 221 36 388 azvasenabhUH (sanatkumAraH) 279 398 - azvasenasUH , 174 395 AzvaseniH 257 397 283 398 561 249 * aSTama (tapaH) aSTamaGgalI ikSvAku (vaMzaH) 148 171 674 205 104 259 31 270 128 279 20344 153 38. ikSvAkukula 822 34. izvAkuvaMza 4 167 94 347 12 364 ikSuvara (dvIpa-samudrau) 703 206 637 204 116 273 119 273 - aSTamabhaktaH aSTAdhikaraNIgranthaH (aSTApadaH 181 219 117 229 57. 249 278 240 indudvIpaH / ...87 228 98 228 105 229 130. 229 29 232 533 248 5.38 248 "ilAdevI (dikkumArI) 207 173 'ISvAkAraH (parvataH) 643 205 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IzAnaH (indraH ) IzAnakalpa ( dvitIyakalpaH ) 751 IzAna kalpAdhipatiH IzAnapatiH IzAnAzaH loka naM. pRSTha naM. IzAnAdhipatiH IzAnendraH IzvaraH 362 177 372 178 732 207 uccairgo (karma) udra ( mlecchajAtiH ) utkaTikA ( yogAsanam ) upadezaH) uttarakurukSetram 207 173 261 193 261 206 262 760 208 735 208 40 345 37 302 36 292 32 357 39 376 34 365 524 182 37 297 527 201 180 261 784 339 236 351 Izvara: pAtALa) 623 204 "-g" ucAlana (yogAsanam) umra: ( ugrakulInA AryAH) 72 271 85 271 185 281 41 285 47 297 45 345 86 160 674 205 132 305 679 205 82 159 68 346 596 203 654 204 uttarakurUH (indrAcyA nagarI) 737 207 uttarabhadrapadA udayAcala udayAdi unmajhA uttarAnandA (dikkumArI) 199173 udakasImaka : (parvataH ) 631204 udakAbhAsaH (parvataH ) udagurucaka umAdevI urvazI 64 Urdhvazcaka (giriH) kSamAlinI RSabha (prathamaninaH ) RSabhakuDAha RSabhadhvajaH RSabhasvAmI loka naM. pRSTha naM. 360 355 26 356 28 356 176 361 rUpamasvAmI 204 350 205 350 141 348 147 348 320 399 329 400 ulkAmukhaH (antaradvIpaH ) 697 206 uSTrAsana (yogAsanam) 84 159 631 204 209 173 208 163 585 249 -33 191219 192219 275 222 34 388 188 172 586 332 103 170 525 182 96 228 685 252 38 388 255 221 454 328 94 347 2 167 56 168 98 187 99 228 RSabhA (zAzvatapratimA) 714206 527 201 179261 527 201 179 261 pAla (indraH) RSivAditaH (dhvantaranikAyaH) ekAvali (tapaH ) ekAvalI ekoruka (dIpa.) zloka naM. pRSTha naM.. 100 228. 101 229. 119229. 120 235 164 237 194 237 553 248 ekanAsA (dikkumArI) 207 173 ekatvatam (zukladhyAnam) airAyaNaH aikhata airAvata aizAna ( indraH ) aizAna (kalpaH ) pezAnakalpa aizAnakalyendraH aizAnapatiH aizAnamurezvaraH 525 201 340 195 302 166 18 269 12 301 687 205 688 205 42 365 567 202 66 391 428 179 743 207 3 255 3 364 760 208 776 208 789 208 793 209 483 181 3.39 400 353 177 3.61 177 365 178. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. loka naM. pRSTha naH "o" oghasvarA (camarasya ghaNTA) 376 178 377 178 kakumAn (vaijayantyAHsvapnaH 2) kaccha 600 203 kAJcanam kAJcanAcala (meruH) 373 178 kAmadhenuH 401 244 kAmpIlya (purI) 668 205 11 356 kAyAH (mlecchajAtiH) 679 205 kAyotsarga (yogAsanam) 86 160 kArdamaka (parvataH) 635 204 kAla: (vyantarendraH) 404 179 519 200 176 261 278 222 kAlamukha (mlecchajAtiH) 167 219 kAlarAkSasidhA (vidyA) 585 332 kAlikA (devI). 161 274 kAlindI kAlodaH (samudraH) 537 201 643 204 644 204 744 207 747 207 kAzidezaH 12 291 kAzI 667 205 kAsI (dezaH) 574 249 kinnara (vyantaranikAyaH) 403 179 kinnaraH (vyantarendraH) 404 179 518 200 521 201 177 261 197 381 kimpuruSa (nyantaranikAyaH) 403 179 518 200 521 201 522 201 177 261 kimpuruSaH (vyantarendraH) 406 179 kirAta 682 205 kIrtivIya (bharatasantAne nRpaH) 131 236 kIrtisAdhu 368 386 kuJca (mlecchajAtiH) 681 205 loka naM. pRSTha naM. kuNAlaka (dezaH) 671 205 kuNDaladvIpaH 741 207 kuNDalodaH (samudraH) 741 207 kuntala (dezaH) 70 346 kuberaH 105 272 58 286 54. 365 315 399 319 399 321 399 325 399 331 400 332 400 kumAra (yakSaH) 286 353 kumudH (vijayaH) 603 203 kumudA (puSkariNI) 723 206 kumbhaH (maGgalam) 464 181 kuru (yugalikakSetram) 13 157 596 203 654 204 668 205 674 205 573 249 kacchadeza 168 219 kacchavAn (vijayaH) 6.0 203 kaccha (vijayaH) 3 313 kanakAvali (tapaH). 302 166 kandarpA (devI) 199 381 kapAlIkaraNa (yogAsanam) 85 160 kapha (kaphauSadhiH) 387 401 kamalA (lakSmIH, vijayAyAH svapnaH 4) 25 167 kamalAlayA 117 259 kambojaH (dezaH) karI (svapnaH) 53 271 karuNa (vRkSaprakAraH) 249 192 karkoTakaH (parvataH) 635 204 636 204 karNaprAvaraNaH (antaradvIpaH)695 206 kArya 676 205 kaliGgaH 667 205 68 346 kalpadramaH 170 289 kazmIrakaH 75 346 kAkandI 14 301 kAkiNI (ratnam) 39 215 256 221 275 222 190 237 33 388 38 388 kAJcanapura 28 226 1 389 kAJcanapurI 667 205 kurujAGgaladeza 68 391 kurubakaH (vRkSaH) 245 192 kuruvaMzaH 316 399 343 400 kuruvaMza 241 397 kulakSa (mlecchajAtiH) 682 205 kulAcala 216 238 kulArya 675 205 kulUta (dezaH) 75 346 kuzArtaka (dezaH) 668 205 kusumaH (yakSaH) 180 290 kUragaDaka 249 383 kUSmANDaH (vyantaranikAyaH) 526 201 kRtamAla (devaH) 146 218 148 218 152 218 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. 178 219 54 227 30.388 294 374 kRtavarmA (nRpaH) 15 356 .. loka naM. pRSTha naM. kauvera (dezaH) 72 346 kauzAmbI 848 21. 18 284 74 366 kauzAmbIpurI 669 205 kaustubhaH (maNiH) 625 334 kraya (deMzaH) 71 346 RnditaH (indraH) 526 201 krauJcaka (mlecchajAtiH) 681 205 krauJcanighadana (yogAsanam ) 84 159 krauJcasvarA (ghaNTA) 396 178 kSapakazreNi: 212 281 74 298 kRpANastambhanI (vidyA) 582 332 kRzAnuvarSigI , 584 332 kRSNaH (tripRSThaH) 241 321 kRSNarAjI (indrANyA nagarI) 737 207 kRSNA (indrANyA nagarI) 737 207 kekaya (dezaH) 75 346 ketaka (dezaH) 672 205 ketakIdrumaH 243 192 keyUpa (pAtAlakalazaH) 623 204 kerala (dezaH) 71 346 kevalam (jJAnam) 289 265 317 266 396 268 257 283 120 295 kebalajJAnam 65 286 74 293 kevalajJAnI 117 294 kevalam (jJAnam) 344 195 213 281 74 298 780 339 198 370 195 381 277 384 kezavaH (tripRSThaH) 371 325 678 335 879 342 186 370 218 382 kesarI (hRdaH) 575 202 kesaripuGgavaH (jinamAtu: svapnaH) 34 314 kesaro , ,,117259 kaikaya (mlecchajAtiH) 682 205 kaiTabha (madhunRpasya bhrAtA) 100 367 kailAzaH (parvataH) -635 204 636 204 kaizika (dezaH) 71 346 koTizilA koTIvarSa (nagarI) 672 205 kollAdri (dezaH) 72 346 kozala (dezaH) 573 249 kosala: , 667 205 kevalajJAna 857341 92347 358 356 100 188 348 195 664 252 319 266 123 273 166 274 253 283 187 290 1 291 41 292 loNamoha (guNasthAnam) 339 195 kSIranidhiH (kSIrasamudraH) 101 316 kSIranIradhiH 26 270 kSIramahodadhiH 121 259 kSIravara (dvIpa-samudrau) 702 206 kSIrodaH 261 193 186 261 286 265 287 265 .111 272 215 351 324 399 kSIrodadhiH 17 344 kSIrodasAgara 424 179 kSudrahimavAn (parvataH) 573 202 616 203 685 205 kSudrahimavatkumAra 248 221 251 221 kSudrahimagiri 237 174 247 221 249 221 kSudrahimAcalakumArakaH 252 221 kSetrArya 665 205 kSemA (nagarI) kSemapurI 3 255 3 291 kauGkaNa (kuGkaNadezIya) 112 217 71 346 kauberIvati (daMzaH) 76 346 kaumodakI (gadA) 624 334. 689 236 89347 284 353 331 354 kaulAcArya khaNDaprapAtA 41 388 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praloka naM. pRSTha ne. zloka naM. pRSTha naM. 264 222 265 222 273 222 162 230 gaGgAsAgaraH (tIrtham) 576 249 gajaH (vijayAyAH svapnaH1) 22 167 gajaH (vaijayantyAH svapnaH1) 75 169 gajakarNaH (antadvIpaH) 683 205 42 388 khasa (mlecchajAtiH) 680 205 khAsika 680 205 gajapatiH (jinamAtuHsvapnaH) "" gaganavallabhapura 319 223 333 224 17 167 loka naM. pRSTha naM. gRhAdhipaH (ratnam) 36 215 ____359 224 gokarNa: (antaradvIpaH) 691 206 goDa (mleccha jAtiH) 679 205 gotrakarma . " 474 199 godohikAsana (yogAsanam ) 82 159 gomUtrikAkrama 187 219 gozISacandana 203 163 231 164 237 174 463 181 31214 253 221 115 229 438 245 643 251 689 252 692 252 693 252 155 260 157 260 gajapura 668 205 gajamukhaH (antaradvIpaH) 682 205 693 206 gajaratnam 33 215 189 237 32 388 331 400 gaNipiTaka 447 198 gandhamAdana (parvataH) 595 203 gandharva (vyantaranikAyaH) 403 179 gaGgA gaGgA (devI) 108 170 429 180 579 202 583 202 29 214 50 215 259 221 260 221 261 221 263 222 277 222 280 222 53 227 160 230 165 230 167 230 575 249 35 357 gaGgA (nadI) 523 2.1 gandhApAtI (parvataH) 617 203 gandhilA (vijayaH) 604 203 gandhilAvatI 604203 garuDadhvajaH (tripRSThaH) 702 336 gardatoya (lokAntika) 763 208 gAGga (niSkuTa) 269 222 44 388 gAruDAstram 702 336 gAruDI (vidyA) 582 332 gItayazA (vyantarendraH) 179 261 gItayazA 406 179 gItaratiH 404 179 178 261 guNamaJjarI 141 348 150 348 154 349 157 349 159 349 183 350 guNavatI guNasthAna gUDhadantaH (antaradvIpaH) 699 206 578 249 128 259 6 269 471 328 558 331 195 350 52365 186381 gozubha (gaNadharaH) 783 339 849 341 gostUpa (parvata) 631 204 gostUpA (puSkariNI) 722 206 gostUpA (IzAnapatnI) 735 207 gauDa (dezaH) 67 346 gautamadvIpaH 638 204 grISma 132 393 veSaka 70 187 767 208 778 208 779 208 791 208 796 209 804 2.9 39 388 43 388 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maToka naM. pRSTha naM. 155 360 , zloka naM. pRSTha naM. 17 284 .33 285 211 362 - 9 387 158 361 168 361 176 370 182 370 186 370 188 370 189 370 ghanadantakaH (antaradvIpaH) 699 206 dhanavAta (vAyuvizeSaH) 148 161 480 199 492 200 769 208 275 264 ghanavAtaH 493 200 ghana gahana (nRpaH) 4 226 7 226 39 227 ghanAbdhiH (ghanodadhiH) 491 200 zloka naM. pRSTha naM. 27 214 28 214 190 237 201 238 cakradharaH 767 338 cakramAraNI (vidyA) 584 332 cakram 43 215 84 216 106 217 127 217 136 218 145 218 186 219 199 220 246 221 247 221 264 222 712 337 724 337 725 337 726 337 727 337 ghanAmbhodhi (udadhivizeSaH) 148 161 480 199 494 200 495 200 501 200 502 200 ghanodadhi 768 208 769 208 ghRtavara (dvIpa-samudrau) 703 206 ghRtodaH 745 207 ghoTakakaNTha (azvagrIvaH) 409 327 ghoraghoSiNI (vidyA) 587 332 199 370 181 381 182 381 183 381 187 381 188 381 2.2 381 21 387 25 387 281 398 311 299 312399 367 401 400 197 259221 1297 223 177 319 23 387 11 214 15 214 19 214 21 214 26 214 47 215 740 338 742 338 cakraratna . :. cakraratnam cakra 937 213 214 6 214 8 214 9 214 14 214 17 214 20 214 25 214 746 338 747 338 748 338 762 338 192 350 259 352 263 352 264 352 268 352 269 352 270 352 272 352 281 353 154 360 109 217 caJcuka (mlecchajAtiH) 681 205 caNDadIdhitimaNDalam (ninamAtuH svapnaH) 119 259 caNDavegaH 267 322 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caNDazosana : (nRpaH) caNDa siMha: candanagodhA candra (indraH) candraprabhaH (jinaH) candraprabhaprabhuH candrayazAH (rAnA) candravega naM. pRSTha naM. 279 322 286 323 305 323 306 323 327 324 337 324 344 324 77 366 84 367 92 367 661 335 13 232 416 179 1 296 2 296 49 297 111 300 121 300 122 300 152 306 63 309 111 300 586 332 240 397 260 397 262397 263 397 267 398 283 398 286 398 candrA (devI) 288 353 candrAGka (candralAnchana) 32297 -candrAnanA (purI) 13 296 candrAnanA ( zAzvatapratimA) 714206 candrikA (gadA) camara (indraH) 626 334 374 178 377 178 402 179 510200 697 253 173 261 camaracacA ( camarendranagarI ) camarendraH 69 loka naM. pRSTha naM. 243 282 480 329 374 178 378 178 526 182 campaka ( dadhimukhAdriH ) 725 207 campA 666 205 carmaratna cAmaraH ( prAtihAryam ) cAritramohanIya (karma) cAru ( gaNadhara : ) 13 344 359 355 191 237 31 388 160218 163.219 174219 38 215 223 220 225 220 226 220 227 220 243 221 369 196 471 199 93 304 105 304 374 267 382 268 "" cittarakSaguru: ( muniH ) citrakanakA (dikkumArI) 212 citrakUTa 10 364 173 593 203 597 203 citraguptA (dikkumArI) 203 173 citrA (dikkumArI ) 212 173 148 260 34 285 37 285 60 286 487 329 514 182 cimAGga (kalpaduH) cintAmaNiH 188190 cIna ( mlecchajAtiH) 681 205 cUta dadhimukhAdri 725 207 cedi (dezaH ) spatayaH caipama cetpapAdapa caityavRSTaH cauDa (dezaH ) chatra (ratnam ) chatratrayam chatratrayI chatratritaya chatraratnam kana. pRSTha naM. 670 205 327 266 368 196 332 266 215 282 67 286 70 293 77 298 796 339 184 361 205 371 jagatIjAlakaTaka kAnnandaguruH jagannandana janArdana (vAsudeva) 206 371 373 196 126 273 janmakalyANa 804340 203381 71 346 191 237 369 196 225 282 329 266 38 215 227 220 channadazadik (vidyA) 585 332 225 220 226 220 nagatI ( jambUdvIpastha ) 611 203 615 203 15 291 10 301 427 327 737 337 762 338 872 342 189 370 200 262 44 292 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. loka naM. pRSTha naM. praloka naM. pRSTha naM.. jambUdIpa jAhnavI 10 387 68 391 663. 205 384 178 167 230. 181 319. 26 344 jambudvIpya jambU (vRkSaH) jayanRpaH 66 358 jAhnavIdevI 285 222 jitazatru: (ajitasvAminaH pitA) jayantam (anuttaravimAnam) 615 203 755 207 jayantA (puSkariNI) 723 206 jayantI (dikkumArI) 199 173 25 344 46 168 jayA 32 345 jayAdevI 40 168 147 171 256 174 275 175 328 176 359 177 532 201 536 201 552 201 554 201 566 202 611 203 619 203 641 204 642 204 748 207 39 215 72 216 100 217 220 238 289 240 103 259 3 269 21 269 121 278 18284 12 291 27 291 36 345 53 345 jalakAnta (indraH) jalaprabhaH (indraH) 148 171 256 174 275 175 359 177. 504 182 510 182 521 182 530 183 556. 183. 28 185 72 187. 78 187. 9. 187 94 187. 97 187. 98 187. 104 259. 215 262 235 263 243 263 44 390 5239.. 65 346 391 178 513 200 175 261 394 178 513 200 175 261 387 401 44 227 129 228 135 228 148 230 157 230 161 230 162 230 167 230 599 250 155 230 668 205 76 346 674 205 613 203 614 203 jalla (jallauSadhiH) jahnu jitAri 13 344 132 348 jinadharmaH (aSThiputraH) jahUnukumAraH jAGgala (dezaH) 62 391 74 358 12 364 69 366 74 366 15 375 64 377 jAtyArya jAlakaTakaH jumbhakAH (devAH) 510 182 558 183. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ palokanaM. pRSTha naM. praloka naM. pRSTha naM. / loka na. pRSTha naM. 186 237 193 237 560 249 561 249 563 249 568 249 600 250 674 205 87 304 779 339 465 199 85 303 467 199 zAta (vaMzaH) jJAna-darzanAvArakarma jJAna-dRSTayAvaraNIya jJAnAvaraNakarma jJAnAvaraNIya jJAnAvRtiH TaGkaNa (dezaH) 166 219 DAhala (dezaH) 70 346 Dombilika (mlecchanAtiH) 680 205 254 263 105 272 58 286 jonaka (mlecchajAtiH) 167 219 jyotiH (devanikrAyaH) 381 196 809 340 jyotirmAlA. 446 328 448 328 jyotirlokaH 531 201 jyotizcakram 533 201 jyotiSkaH 360 196 529 201 531 201 210 261 324 266 337 266 338 266 793 339 808 340 jvalanajaTI. 416 327 461 328 468 328 476 329 483 329 496 329 499 329 504 330 521 330 531 330 535 331 537 331 574 331 579 332 589 332 623 334 643 334 662 335 776 339 jvalanaMpramaH 140 230 144 230 170 237 tAmralipta (dezaH). 68 346 tAmraliptI (nagarI) 667 205 tArakaH (rAjaputraH) 190 350 2161551 217351 221 351 231 351 234 351 241 351 242 351 245 351 253 352 254 352 256 352 257 352 258 352 259 352 264 352 270 352 273 352 274 352 275 352 tAAsana (yogAsanam) 85 160 tiGgiccha (drahaH) 575 202 tiyA jambhaka (devanAtiH) 179 190 tiryagAyubaH 1.8 304 tilottamA (apsarAH) 236 263 326 399 tIkSNazUlinI (vidyA) 585 332 tIrthakRnnAma (karma) 2 301 tIrthakRnnAmakarma 19 269 119 278 16 284 10 291 11 296 11 344 takSaka (nAgaH) 694 336 tanuvAta (vAyuvizeSaH) 148 161 480 199 493 200 498 200 tanuvAyuH 496 200 tapanaH (sUryaH, vaijayantyAH svapnaH 7) 78 169 tamaHprabhA (narakacI) 364 355 304 374 tamisrakAriNI (vidyA) 583 332 tamisrA (guhA) 29 387 tamisrA 145 218 178 219 186 219 194 219 273 222 54 227 24 291 tumburu (yakSaH) 246 283 328 400 682 205 tAmraparNI turaga (mleclajAtiH) Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. pRSTha naM. zlAka naM. pRSTha ne zloka naM. pRSTha na.. 615 333 616 333 621 334 624 334 628 334 635 334 641 334 643 334 658.335 659 335 666 335 680 336 684 336 688 336 tuSita (lokAntika) 763 208 toyadhArA (dikkumArI) 163 172 totalaH (dezaH) 67 346 trasanADI 797209 trikaliGga (dezaH) 111 317 trikUTAdri 32 226 559 248 trikhaNDabharatakSetra 216 382 tripRSThaH (vAsudevaH) 234 321 235 321 245 321 281 322 291 323 294 323 300 323 308 323 309323 314 223 344 324 363 325 386 326 389 326 405 326 411 327 414 327 457 328 464 328 466 328 483 329 487 329 490 329 504 330 720 337 736 337 738 337 754 338 759 338 761 338 770 339 776 339 81234. 866 342 870 342 877 342 886 342 888 342 385 268 389 268 daNDaka (dezaH) daNDapadamAsana (yogAsanam) 86 160 daNDaratne 181 219 136 23.. - 145 230. 161 23.. 162 230. 536 248. 556 248 557 248 571 249. 32 388 daNDaratnam 34 215. 48 215 daNDapIrya : (bharatavaMze nRpaH) 133 236 daNDAsana. (yogAsanam) 83 159 dattaH (gaNadharaH) 106 299 dadhiparNa (vRkSaH) 195 381 dadhimukhAdri 523 182 525182 526 182 527 182 726 207. 729 207dardara (parvataH) 364 225 dadura (giriH) 432 180 darzanAvaraNIya 467 199 dazArNa (dezaH) 671 205 70 346 dazeraka (deza:) 73 346 dADima (vRkSaH) 253 192. dAmodaraH (brAhmaNaH) 862 211 dik (bhavanapatinikAyaH) 392 178. dikkumAraH 509 2.. 514 200 dinamaNiH (sUryaH, vijayAyAH svapnaH 7) 28 167. divyakAminI (vidyA) 583 332 divyadhvaniH 220 282 dIkSAkalyANaka 671 252 trimukha (yakSaH) trivaNa (dezaH) 507 330 510 33. 533 331 545 331 589 332 596 333 dakSa (bhUtAnandasenAnIH) 395 178 dakSiNabharatakSmArdham 500 329 dakSiNApathaH 278 320 dakSiNAvartazaGkha 255 165 daNDaH (ratnam) 190 237 542 248 567 249 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... loka naM. pRSTha naM. 64 293 124 348 34 357 Tih zloka naM. pRSTha naM. 264 264 dundubhiH (prAtihAryam) 292 194 335 266 224 282 dundubhinAdaH 377 196 duritAri (devI) 387 268 389 268 duHSamasuSamA (caturtho'raH) 3 157 duHSamAkAla 133 229 dRDharathaH 25 307 46 308 loka naM. pRSTha naM. 241 35.1 247 352 252 352 254 352 259 352 264 352 265 352 274 352 298 353 350 355 364 355 dvIpa (bhavanapatinikAyaH) 392 178 276 193 509 200 dvIpakumAraH dhanada (kuberaH) dhanamitra: 318 399 devaramaNaH (aJjanAdiH) 708 206 devottarakuru (kSetram) 431 180 598 203 743 207 dramila (dezaH) 71 346 draviDa (mlecchajAtiH) 682 205 110 217 drumaH (camarasenAnI:) 376 178 dvArakA 280 353 290 353 91 358 125 360 135 360 187 361 101 367 130 368 136 368 dvAravatI 669 205 218 351 232 351 172 361 182 361 204 370 dvitIyazukladhyAna 314 266 122 273 73 293 778 339 283 353 dvipRSThaH (vAsudevaH) 208 350 213 350 232 351 237 351 dRSTimohaH (darzanamohanIyakarma) 471 199 92 304 dRSTayAvRtiH 468 199 devakuruH (indrANyA nagarI) 590 203 654 204 737 207 devacchanda 367 196 650 251 326 265 381 268 109 272 127 273 156 274 848 341 devacchandaka: 795 339 devadattaH devadUSya (divyavastram) 201 191 257 192 261 240 154 260 155 260 266 264 . 283 264 109 272 56 168 179190 322 399 74 358 75 358 76 358 79 358 dhaniSThA (nakSatram) 859 341 dhanurvedaH 248 239 dharaH (padmaprabhasvAminaH pitA) 23 284 dharaNa (indraH) 395 178 510 200 174 261 dharaNendraH (indraH) 391 178 dharitrIdariNI (vidyA) 584 332 dharmaH (jinavaraH) 194 381 218 382 dharmaghoSAcAryaH 903 343 dharmacakra 377 196 937 213 330 266 dharmadhyAna 476 199 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanAthaH dharmalAbhaH dharmalAbhAzIH dharma siMhaH ghAtakIkhaNDa: dharmasvAmI ghAtakI dhAtakIkhaNDadvIpa) ghAtakIkhaNDadvIpa: (indraH) dhAnyakaTapura dhAriNI loka naM. pRSTha naM. 1 375 198 381 210 381 352 381 362 381 73 277 90 160 61 377 62 377 361 386 nandakam (khaDgam ) nandana (yanam) 641 204 642 204 647 204 749 207 537 201 640 204 65 216 3 255 3 284 3 291 3 296 112 317 dhUmadhvajaH (vaijayansthAH svapnaH 14 ) 81 169 dhruvaH (tArA) dhvajaH (jinamAtuH svapnaH ) 3 356 3 364 3 375 527 201 179 261 66 358 533 201 54 271 36 314 dhvanitAhikamA (vidyA) 587 332 "na" 625 334 76 159 188 172 nandanapura nandanRpaH 74 673335 35 357 87 391 216 396 86 358 105 316 106 317 nandanodyAna 45 314 nandapurI 69 366 nandA (dikkumArI) 199 173 nandA (puSkariNI) 722 206 nandA ( indrANyA nagarI) 737 207 27 307 29 308 45 308 47 308 76 366 79 366 84 367 86 367 87 367 90 367 nandA (zItatyajanamAtA) 28 308 nandoSA 396 178 nandivardhanA (dikkumArI) 199173 nandivardhanA (puSkariNI) 722206 nandiSeNa nandiSeNA (puSkariNI) nandisumitra: (nRpaH ) nandisvarA ( ghaNTA ) nandIzvara ( dvIpa :) naM. pRSTha naM. 431 180 562 202 434 245 238 263 165 289 115 317 13 275 4 291 27 291 28 291 722206 69 358 93 358 396 178 59 168 nandIzvara (samudraH ) loka naM. pRSTha naM. nanyAyata' (masam nabhogA 369 178 372 178 283 178 390 178 520 182 kAntA (nadI) nigulmaH (rAjA) 521 182 276 193 703 206 739 207 739 207 699 253 164 260 264 283 137 305 46 365 285 398 nandIzvaradvIpa 839 210 92 228 nandottarA ( puSkariNI) 722206 nandottarA ( indrANyA nagarI) 213 262 177 274 48 315 464 181 407 197 581 202 4 313 30 314 nalina (bijayaH ) 603 203 nivAn (vijayaH) 603 203 navamikA (dinakumArI) 207 173 namI (IzAnapatnI) 735 207 nAga ( bhavanapati nikAyaH) 392 178 397 179 398 179 507 200 737 207 144 260 510 200 137 230 139 230 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. 568 249 560 249 561 249 562 249 629 204 175 231 4 389 23 389 48 390 321 399 249 192 138 230 140 230 156 230 nAgavAsinI (vidyA) 584 332 697 336 144 230 266 222 nAgakumAraH nAyakumAraka: nAgadattaH nAgapura nAgaraGgaH (vRkSaH) nAgatyekaH nAgAstram nAgendra: nAmA: (devaH ) nATa mAlaka (deva) nAnAtvazruta vIcAram (zukUladhyAnam ) 336 195 nAnArUpiNI (vidyA) 585 332 nAndIpura 670 205 269 383 473 199 116 368 120 368 124 368 128 368 581 202 nArIkAntA (nadI) nAzika (deza:) 71 346 nityodyotaH (amjanAdriH) 708 206 nimagnA (nadI) 191219 192 219 275 222 dhUmo vibhAvasuH (jinamAtuH svapnaH 14) 122 259 56 271 39 314 nAmepa nAmakarma nAradaH 55 227 41 388 265 222 75 loka ne pRSTha naM. nidhUmapAnakaH (vijayAyAHsvanaH 14) 35 169 39 314 72 377 144379 nighU' mAnala: nizumbha (nRpaH) niSedha (parvataH ) M niSaSAdriH niSadhA nIcairgotra (karma) nIla (parvata) nIlagiriH nIlAJjanA 146 379 154 380 165 380 sarpa (nidhiH 1) 166 380 167 380 168 380 178 380 179 380 184 381 187 381 188 381 568 202 570202 571 202 575 202 643 204 589 203 617 203 131 305 568 202 571 202 618 203 595 203 246 321 542 331 nIlAJjanAdevI 436 327 575 202 nIlAdri nepAla: (dezaH) 68 346 nemiH (jinaH ) 103 347 naigameSI ( indrasenApatiH) 251 174 264 175 368 178 278 222 56 227 43 388 312 399 pacaraka (letiH) 679 205 paJcaprajJaptiH (vyantaranikAyaH) 525 201 paJcAnana (siMha, vaijayantyAH svapnaH 3) 76 169 329 195 paJcAnayuvA (siMha, vijayAyAH svapnaH 3 ) pacAla (deza:) padastha (dhyAnanAma) 24 167 668 205. 75 346 1 311 576 202 573 202 577 202 madama (idaH) 602 203 120 259 208 281 loka na. pRSTha na. padmaprabhaH padmakhaNDa ra padmacihnam (malayacchanam) padmaprabha prabhuH padmasenaH 209281 38 285 1 284 2 284 51 285 183 290 125 295 65 286 195 290 196290 28 297 padmabhUpatiH padmavatI ( dikkumArI) 207173 padmasara : (svapnaH 10) padmarathaH 4 296 - 66 298 79 169 37 314 4 356 25 356 4 364 26 365 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. loka naM. praSTa zloka naM. pRSTha naM. pavaka (vyantarendraH) pavakapati:,, pavakAdhipaH,, pavanavegaH 281261 181261 528 201 130 348 padmadaH 429 180 253.221 25 291 37 314 padmada . 574 202 padmA (zakrapatnI) 734 207 1284 padmAkaraH (vijayAyAH svapnaH 10). pAJcajanya (zaGkhaH) 625 334 628 334 252 352 253 352 138 360 519.200 pihitAzravasariH 14 284 puNDarIka ida: 576 202 puNDarIkA (dikkumArI) 210 173 puNDarIkiNikA (puSkariNI) 723 206 puNDarIkiNI 108 317 puNDa (dezaH) 68 346 punarmatsya (dezaH) 670 205 punava sunRpaH . 70 309 padmAvatI . 602 203 padmAsana (yogAsanam) 82 159 padmottara . 4 30.7 26 307 27 307 4 344 29 345 696 336 pannagAstram payaskumbhaH (jinamAtuH svapnaH 9) 120 259 payomuc (stanitakumAranikAya) 320 266 paryaGkAsana (yogAsanam) 84 159 parvataH (nRpaH) 140 348 151 348 163 349 164 349 176 349 150 348 parvatakaH 162 349 170 369 171 380 350 400 pATalA (vRkSaH) 283 353 pATalIkhaNDanagara pANDaka (vanam) 431 180 651 204 pANDu (nidhiH2) 278 222 pANDayaH (dezaH) 71 346 pAtAla (yakSaH) 200 370 pAtAlalaGkA 36 227 pAdapopagama (anazanam) 673 252 677 252 pApA (nagarI) 671 205 pArasa (mlecchajAtiH) 680 205 pArijAta (TumaH) 170 289 pAva (jina:) 103 347 pAlakam (vimAnam) 281 175 324 176 164 26. 66.271 63 315 puruSavRSabha (nRpaH) ..77 377 puruSasiMhaH 91 278 117 278 139 279 124 317 82 377 -88 378 132 379 152 380 168.380 182 381 184 341 206 381 364 386 puruSottamaH (vAsudevaH) 110 367 130 368 149 369 155 369 177 349 181 349 182 350 185 350 186 350 parvatabhUpatiH 204.350 parvanizAkaraH (svapnaH) 35 314 pavaka (vyantaranikAyaH) 526 201 (vyantarendraH) 528 201 piGganetrA 586 332 piGgalaH (nidhiH 3) 278 222 priyaGga (vRkSaH) . 212 281 pizAca (vyantaranikAyaH) 403 179 408 179 412 179 209 371 211 371 purodhoratnam .35 215 359 224 purohitaratna 187 237 pulinda (mlecchAtiH) 681 205 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soka naM. pRSTha naM. 498 329 530 330 574 332 761 338 762 338 771 339 788 339 prajApatiH (rAjA) puSkarAvartaka loka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. "puSkara (dvIpaH) 701 206 pUrNa: (indraH) 391 178 puSkaradvIpaH / 28 226 514 200 puSkaravaradvIpa 176 261 pUrNa kumbhaH (vijayAyAH svapnaH 9) 3 344 30 167 puSkarAdham (dvIpaH) 538 201 pUrNakumbhaH (svapnaH 9) 645 204 646 204 647 204 37 314 pUrNa bhadraH (vyantarendraH) 404 179 656 205 520 200 701 206 177 261 749 207 pUrNa meghaH (nRpaH) 323 223 puSkarAvartaH (meghavizeSaH) 629 334 324 223 264 397 325 223 42 215 . 3 226 341 242 .4 226 'puSkaroda (samudraH) 427 179 9 226 744 207 18 226 puSkarodakaH (udadhiH) 701 206 19 226 puSkalaH (vijayaH) 600 203 pUrva rucakAdriH 198 173 3 301 pUrvASADhA (nakSatram) 29 308 puSkalAvatI (vijayaH) 600 203 3 275 122 310. pUrvASADhA puSyakam (vimAnam) 237 164 pRthivI (dikkumArI) 207 173 364 178 111 347 puSpakaraNDaka (udyAnam) 115 317 92 358 121 317 97 359 ...pRthvI (supAvajinamAtA) 22 291 142 318 puSpadAma (vijayAyAH svapnaH 5) 28 291 26 167 29 292 puSpanRpaH 62 303 79 293 puSpamAlA (dikkumArI) 163 172 pRthvIpura 130348 puSpasrak (svapnaH 5) 54 271 puSpottara (vimAnam) 11 364 159 318 puSya (nakSatram) 60377 213 320 195 381 280 322 32 376 307 323 360 386 475 329 299 374 206 320 278 322 279 322 281 322 287 323 305 323 306 323 325 324 342 324 348 325 350 325 354 325 355 325 360 325 413. 327 .459 328 460 328 464 328 467 328 468 328 470 328 474 329 478 329 479 329 521 330 545 331 589 332 pRthvodevI potana para . 59. . prAptikA (vidyA) pratirUpakaH (indraH) 265 398 176 261 . Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 loka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha na zloka naM. pRSTha na.. prANataH (indraH) 765 208 766 208 766 208 12 344 priyaGgaH (vRkSaH) 110 317 priyAla (vRkSaH) 121 273 prItikaram (aSTamaM praiveyakavimAnam) 754 207 plakSazAkhI (vRkSaH) 73 309 plavagalAmchanam 63 271 132 236 * balAnuja (vAsudevaH) 493 329. 574 332 671 335. 690 336 balAhakA (dikkumArI) 189 172 baliH (indraH) 385 178 387 178 402 179 510 200 697 253 173 261 48. 329. phalagranthaH 278 240 pratiSThaH (nRpaH) 17 291 48 292 pratyagrucaka 146 260 pratyagrucakAdri prabhaGkarA (nagarI) 442 328 prabhaJjanaH (indraH) 512 200 626 204 175 261 prabhAkarA (zakrapatnI) 734 207 prabhAsa 115 217 124 217 764 338 277 353 118 368 192 370 prabhAsatIrthAdhipati 126 217 prabhAsatIza 118 217 prabhAsasura 119 217 prabhAsAdhipati 53 227 27 387 prabhAseza 256 321 574 249 prasanasraka (svapna: 5) 118 259 prAgjyotiSa (dezaH) 67 346 prAmucaka 144 260 prAgvideha 598 203 601 203 3 269 3 275 3 284 3 291 3 296 3 344 bakulaH (vRkSaH) 245 192 bakulamatiH (sanatkumArasya patnI) 177 395 288 398 76 358 85 358 balicaJcA (balIndranagarI) 385 178 balibhUpatiH 83 358 balIndraH 527 182 bahuzrutaH (mantrI) 438 327. bAhubaliH 103 229 125 235 277384 bukkasa (mlecchajAtiH) 681 205 brahmA (indraH) 776 208 prayAga brahmadattaH 289 193 bakulamatikA 175 395 bandhamocanI (vidyA) 584 332 babaraka (dvIpaH) 166 219 babara (mlecchajAtiH) 679 205 balabhadraH (bharatavaMze nRpaH) 129 235 balabhadraH (baladevaH) 175 318 236 321 238 321 626 334 729 337 741 338 845 341 901 343 368 355 130 360 299 194 300 194 301 194 brahma (yakSaH) brahmabhUpatiH 200 350 223 351 224 351 brahmalokaH (paJcamakalpaH) 140 189 751 207 762 208 790 208 792 208 799 209 prAjApatya (tripRSThaH) prANataH (indraH) ,, (dazamakalpaH) 612 333 368 178 752 207 185 370 210 371 89 378 balavIrya (bharatavaMze nRpaH) 130 235 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmasthala (purama) brahmA (indraH ) brahmottara (deza:) : brAhmaNavAha: (,, ) bhagIrathaH mimr naM. pRSTha naM. 58 292 57 308 59 309 61 286 368 178 762 208 194 350 196 350 207 351 232 351 281 353 69 346 74 346 540 248 555 248 557 248 558 248 559 248 560 248 561 249 563 249 570 249 572 249 575 249 576 249 577 249 579 249 583 249 587 249 599 250 602250 604 250 610 250 606 250 614 250 615 250 * 620 250 638 251 Nan bhaGgI (nagarI) bhadra 79 zloka naM. pRSTha naM. 642 251 650 251 651 251 658 251 bharaNI ( nakSatram ) bharataH (cakI) bharata (kSetram ) 672 205 96 359 bhadrAdevI bhadrAsana yogAsanam) bhadrAsana ( maGgalam ) bhadrila bhaDilapura 102 359 125 360 173 361 233 363 bhadrazAlam (merI vanam ) 109 150 189 361 190 362 216 362 bhadrasena ( dharaNendrasenAnIH ) 395 bhadrA (dikkumArI) bhadrA (puSkariNI) 431 180 513 182 561 202 562 202 649 204 187 261 178 207 173 723 206 164 318 192319 207 320 212 320 16 387 18 387 19387 180 319 193 319 83 159 464 181 669 205 11 307 3 375 535 201 103 170 1 167 bharata kSetra naM. pRSTha naM. 104 170 275 175 328 176 359 177 428 179 605 203 743 207 72 216 78 216 97 228 105 229 229 229 151 230 63 233 81 234 122 235 126 235 220 238 121 278 18 284 766 338 3 356 74 366 93 367 133 368 3 375 72 377 75 377 1 387 10 387 68 391 579 202 157 218 319 223 28 226 97 228 131 229 202238 381 243 204262 294265 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. .' loka naM. pRSTha naM. 44 302 755 338 77 346 . 521 201 27 226 177 226 bhIrubhISiNI (vidyA) 587 332. bhuvanakSobhaNI (vidyA) 582 332 bhUta (vyantaranikAyaH) 403 179. bharatacakrI bharatabhUSaNa bharatavarSa bharatavarSA bharata (kSetram) bharata , 86 358 91 358 195 362 312 399 131 229 74 358 483 246 98 367 131 229 54 227 55 227 21 269 bharatArtha (kSetram) 506 200 337 266 808 340 bhavanAdhipaH 507 200 792 339 bhavanAdhipatiH 809 340 bhavaneza 381 196 323 266 338 266 bhAnubhUpatiH 49 376 bhAnuvegaH 220 396 224 396 260 397 262 397 263 397 . 267 398 bhAmaNDala (prAtihAryam) 377 196 335 266 bhArata (bharatakSetrasatka) 256 174 566 202 665 205 100 217 155 218 186 222 349 224 96 228 12 291 15 375 317 399 bhArataka (bharatakSetrasatka) 663 205 bhAvanaH (vaNika) 10 226 11 226 12 226 13 226 15 226 18 226 bhASArya 678 205 bhAsAM cayaH (bhAmaNDalam) 223 282 bhilla (mlecchajAtiH) 681 205 mImaH (vyantarendraH) 404 179 520 20... bhUtavAdita , 526 201 bhUtA (IzAnapatnI) - 734 207. bhUtAnandaH (indraH) 395 178 510 200 174 261 bhUtAvataMsikA (IzAnapatnI) 734 207. bhRkRTI (yakSaH) 109 299. bhogaGkarA (dikkumArI) 163 172 137 260 33 302 bhogamAlinI (dikkumArI) 163 172 bhogavatI (dikkumAro) 163 172 bhogAvatI (pAtAlapurI) 24 158. 4 296 140 218 134 236 13 344 132 348 139 348 192350 236 351 276 353 88 358 168 361 169 361 118 368 121 368 125 368 129 368 142 368 1 389. bhoja (kulavizeSaH bhogakula) 674 205 bhramararuta (mlecchajAtiH) 681 205. 190 381 100 228 makarandaH (udyAnam) 86 391 makarasAGakrAnti makarAGka (makaralAJchAna) 32 302 666 205. 574 249 767 338 170 361 magadha bharatezvaraH bhavanapati 505 200 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 mathurA zloka naM. pRSTha naM. 671 205 149 318 150 318 116 368 142 368 155 369 zloka naM. pRSTha naM. 193 370 191381 maghavA (cakrI) 36 388 38 388 45 388 maghA (nakSatram) 206 281 213 281 maghA 140 279 maGgalavAn (vijayaH) 602 203 maGgalA (sumatiprabhumAtA) 133 279 142 279 183 281 - 195 281 maGgalAdevI , 140 279 141 279 164 280 172 280 181 280 maGgalAvatI (vijayaH) 3 269 168 369 170 369 171 369 176 370 177 370 183 370 184 370 186 370 188 370 396 178 134 368 67 346 552 201 264 193 289 265 165 274 66 293 madhurasvarA (ghaNTA) madhurAjaH madhyadezaH madhyalokaH manaHparya yaH (jJAnam) zloka naM. pRSTha naM. 45 270 22 364 mandAra (kalpavRkSaH) 170 289 mayUragrIvA (rAjA) 246 321 436 327 541 331 673 335 marIciH (vIrajIvaH) 112 317 marud (lokAntika) 763 208 mala (labdhiH ) 387 401 malaya (adriH) 364 225 malayaH (giriH) 40 158 432 180 669 205 407 244 68 346 77 366 malayabhUnAtha: 77 366 malaya 127 393 mallavata (dezaH) 69 346 malliH (jinaH) mallinAthaH 298 384 mahAkaccha (vijayaH) 600 203 mahAkAyaH (vyantarendraH) 406 179 522 201 178 261 mahAkAla: (vyantarendraH) 405 179 519 200 mahAkAla (nidhiH 7) 278 222 176 261 mahAkAlI (devI) 248 283 mahAkanditaH (vyantaranikAyaH) / 526 201 mahAgajaH (svapnaH) 33 314 mahAghoSaH (indraH) 394 178 513 200 mahAghoSA (IzAnaghaNTA) 355 177 358 177 371 178 468 181 175 261 maGgalAvata: 600 203 majughoSA (ghaNTA) 397 178 407 179 414 179 ma-jusvarA (ghaNTA) 396 178 407 179 414 179 maNi (ratnama) 39 215 274 222 185 219 226 220 190 237 33 388 maNyana (kalpadrumaH) 512 182 mati-zrutA-'vadhijJAna 47 186 mati-zrutA-'vadhi-manaH paryaya 281 193 mati-zrutA-'vadhi-manaHparyAyAH kevala 466 199 matsyaH (maGgalam) 464 181 355 355 293 374 manaHparyaya , 113 272 207 281 manaHparyayI 187 290 manojJAnam 253 283 manoramam (tRtIyaM greveyaka) 753 207 manoramA (zibikA) 61 298 manoharA , 62 293 mandaraH (meruH) 177 361 215 362 mandarAcala (meruH) 456 180 mandAkinI (gaGgA) 15 232 559 248 571 249 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 zloka naM. pRSTha naM. mahAdrumaH (balIndrasenAnIH) 386 178 mahAdhvajaH (vaijayantyAH svapnaH 8) 78 169 119 259 mahApadmaH (hRdaH) 574 202 575 202 576 202 602 203 mahApadmaH (nidhi:5) 278 222 loka naM. pRSTha naM. 173 261 158 318 216 320 mahAzveta (indraH) 528 201 180 261 mahAsaraH (svapnaH) 120 259 55 270 mahAsena 18 296 48 297 mahAhimavAn (giriH) 568 202 570 202 571 202 574 202 616 203 617 203 mahAhadaH 573 202 mahiSAGka (mahiSalA-chana:) mahApura zloka naM. pRSTha naM. mAgadha (tIrtham) 428 179 280 222 763 338 277 353 278 353 198 368 192 370 27 387 mAgadhakumArakaH 76 216 mAgadhakSetram 50 215 mAgadhatI 76 216 25 387 26 387 mAgadhatIrthakumAraH 55 215 68 216 mAgadhatIrthAdhipati 82 216 mAgadhatIthe za 67 216 mAgadhapati 69 216 77 216 52 227 'mAgadhAdhipati mAgadheza 256 321 mANava (nidhiH 8) 278 222 mANavaka 700 253 mANavastambha (devastambhaH) 407 268 mANibhadraH (vyantarendraH) 405 179 520 200 177 261 mAtaGga (yakSaH) 110 294 mAnavI (devI) 786 339 mAnasam (saraH) 388 178 653 204 188 395 mAnasasaraH mahImaNDala (nagarI) mahendraH (indraH) 1387 371 178 72 187 68 293 28 302 mahApuNDarIkaH (hdaH) 576 202 127 348 mahApuro mahApuruSaH (vyantarendraH) 406 179 522 201 178 261 mahAbalaH 49 270 70 366 103 367 mahAbhImaH (nyantarendraH) 406 179 521 201 177 261 mahAmeruH 648 204 mahAmerugiriH 652 204 mahAyakSaH (zAsanadevaH) 842 210 mahArASTra 112 217 70 346 mahANa va (svapnaH) 38 314 mahAlakSmIH , 34 314 mahAvatsaH (vijayaH) 601 203 mahAvapraH 603 203 mahAvAta (dhanavAtaH) 501 200 mahAvideha (kSetram) 58. 202 743 207 mahAvIraH 245 383 mahAzilA 768 338 278 353 mahAzukraH (kalpaH) 764 208 mahendrasiMhaH 103 392 112 392 147 394 163 394 164 394 167 394 175 395 mAnuSAyuH (karma) mAnuSottara (parvataH) 298 399 309 399 mahezvaraH 527 201 180 261 mahoraga (vyantaranikAyaH) 518 200 522 201 mahauSasvarA (balIndraghaNTA) 386 178 113 3.4 548 2.1 655 204 660 205 661 205 701 206 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha na. 166 361 167 361 22 158 109 16. 370 178 384 178 390 178 402 179 411 179 416 179 loka naM. pRSTha ne. 190 219 mArIci (rAjadUtaH) 459 328 mANDaH (svapnaH) 54 279 mAttaNDamaNDalam , mAlava (mlecchajAtiH) 681 205 220 282 mAlUrataru mAlyavAn (giriH) 595 203 618 203 mAsapurIvarta (deza:) 672 205 mAhendra (kalpaH) 751 207 758 207 761 208 776 208 172 261 mAhezvarI (nagarI) 209 320 mithilA 669 205 mizrakezI (dikkumArI) 210 173 mudgara (dezaH) municandramuniH 233 363 munivRSabharSiH 109 317 muruNDa (mlecchajAti:) 679 205 murala: (dezaH) 70 346 muzalapANiH (baladevaH) 314 323 muzalI , 896 343 159 361 musalapANiH / 816 340 mUla (nakSatram) 29 302 60 303 65 303 149 306 122 295 32 302 68 346 535 201 mRgaziraH (nakSatram) 132 259 284 265 316 266 401 268 mRgAvatI 182 319 192 319 praloka naM. pRSTha naM. 203 320 215 320 mRgendrAsanam (prAtihAya m) 222 282 mRttikAvatI (nagarI) 671 205 megha (bhavanapatinikAyaH) 392 178 129 279 meghakumAraka: meghaGkarA (dikkumArI) 189 172 141 206 meghamAlinI , 189 172 444 328 meghamukha (devajAtiH) 210 220 212 220 229 221 234 221 235 221 meghavato (dikkumArI) 189 172 meghavadana (nAgadevAH) 220 220 meghavana (nRpaH) 443 328 ' meghavAhana 25 226 27 226 meghasvarA (ghaNTo) merakaH (ardhacakrI) 88 358 108 359 110 359 115 359 554 201 561 203 641 204 647 204 648 204 653 204 707 206 170 261 182 261 227 263 362 267 106 278 18 291 33 292 34 297 46 357 590 203 275 322 213 262 87 272 649 2.4 345 177 meru mUla " 125 360 133 360 merugiriH 134 360 136 360 139 360 . meru 140 360 meruzaila 147 360 149 360 150 360 360 177 532 201 161 361 165 361 me 645 204 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaM.pra naM. 662 205 meSamukhaH (antaradvIpaH ) 693206 697 206 meSasaGkrAntiH 51 302 maitra (nakSatranAma ) 64 298 mohanIya (karma) 470 199 779 339 yakSa (vyantaranikAyaH ) "ya" 784 339 yakadama (gandhadravyam) 243 164 98 299 dw namaka (giriH) yamunA : yakSarAT (kuberaH) yakSezvara yathApravRttikaraNa (adhyavasAyaH ) yamana (deza) yavanadvIpa yavanAH (lekhA) yaza (gaNabharaH) yazodharA (dikkumArI ) yazomatI (vaijayantI) yAmyabhArata yugandharaguruH yUpaka (pAtAla) 403 179 517 200 520 200 108 299 6673) 596 250 67 391 159 274 208 362 597 203 60 186 471 328 74 346 166 219 679 205 199 370 203 173 65 169 40 168 147 171 9 296 623 204. rakSasa (vyantaranikAyaH) 403 179 rajanIkara (svapnaH) ratikara (parvata) 118 259 54 271 327 176 366 178 369 178 lokane. pRSTha me. 372 178 383 178 390 178 728 207 729 207 730 207 732 207 rativallabha 29 226 ratnapura-ja: (vijayAyAH svapnaH 13 ) 34 167 ratnapunaH vaijayantyAH svapnaH 13 ) 81 169 122 259 39 314 246 321 436 327 15 375 44 390 50 390 488 200 491 200 495 200 497 200 ratikarAdri ratnapura 84 ratnaprabhA (pRthvI) 504 200 515 200 524 201 529 201 227 220 ratnamayadhvajaH (vijayAyAH svapnaH 8 ) 29 167 dhAnukA dhUmatamaH prabhAH mahAtamaHprabhA 486199 nazA (indrAcyA nagarI) 736 207 4 269 3 296 3 344 ratnA (indrAyA nagarI) 735 207 ratnAcala (rohaNAdriH) 354 224 ratnAdi 238 263 ratnAvali (tapaH) sanocyA (indrAyA nagarI ) rathanUpura (nagarI) rathanUpura cakravAla rathAvata': (giriH) sthAyI gare randhavAsinI (vidyA) ramaNIyaH (vijayaH ) rambhakaH parivrAjakaH ) rambhA ( apsarAH) ramya (vijayaH) ramyaka (varSam ) rAkSasA rAkSasI (vidyA) loka naM. pRSTha na. 302 166 18 269 rAjagRha 735 207 323 223 415 327 ramyavAn (vijayaH) 601 203 rAkSasa (vyantaranikAyaH ) 521 201 rAkSasadIpaH 32 226 39 227 40 227 40 227 38 227 rAdhA rAdhAvedha 539331 572 332 594 333 736 337 583 332 602 203 708 206 3 291 21 226 26 226 236 263 141 348 329 400 601 203 566 202 581 202 601 203 40 227 666 205 110 317 rAjanya ( jAtyA prakAraH) 674205 rAjasiMha : 68 377 70 377 rAjodana ( vRkSaH ) 249 192 rAdhA (vizAkhA nakSatram ) 65 293. 28 291 50 186 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. rAma (acalabaladevaH) 643 334 zloka naM. pRSTha naM. 39 227 Tillah! 731 337 733 337 rAmarakSitA (indroNyA nagarI) 737 207 rAmA (indrANyA nagarI) 737 207 rAmA (suvidhijinamAtA) 23 301 29 302 48 302 rAvaNa: 692 336 ripupratizatruH 160 318 194 319 229 321 riSTa (lokAntika) 763 208 riSTapura 70309 rukmI 568 202 571 202 576 202 617 203 618 203 rucaka (nimalapradezaH) 481 199 482 199 483 199 rucakaH (samudraH) 741 207 rucaka (dvIpa:) 30 365 149 260 rucakadvIpa 215 173 221 173 741 207 31 308 rudra (nRpatiH ) 91 358 zloka naM. pRSTha naM. 135 360 173 361 rUpakAvatI (dikkumArI) 215 1.73 rUpastha (dhyAnam) 162 394 rUpA (dikkumArI) 215 173 149 260 rUpAMzikA (hikkumArI) 215 173 rUpyakUlA (nadI) 581 202 revatI (nakSatram) 27 365 64 366 198 370 romaka (mlecchajAtiH) 680 205 rohaNAdri 401 244 rohiNiRkSa 258 192 rohiNI (nakSatram) 19 167 124 170 344 195 111 259 45 270 582 332 rohiNI (IzAnapatmI) 735 207 rohitA (nadI) 579 202 rohitAMzo (nadI) 579 202 lavaNa (samudraH) 643 204 195 350 215 351 lavaNANava 289 240 lavaNoda 536 201 622 203 640 204 696 206 31 226 210 238 lavaNodadhi 639 204 686 205 698 206 744 207 747 207 116 217 lAgalI (bala:) 738 337 897 343 350 355 lAGgalika (antaradvIpaH) 689 205 lATa (dezaH) 672 205 / 113 217 lAntakaH (indraH) 371 178 lAntakaH (saptamakalpaH) 751 207 764 208 777 208 173 261 lAvaNaka (lavaNasamudrasatka) 663 205 lokAntikaH 252 263 lohazrRGkhalA (vidyA) 584 332 raudraH (svayambhUnAmavAsudevaH) 136 360 lakusa (mlecchajAtiH) 680 205 lakSmaNA (candraprabhajinamAtA) 23 296 29 297 30 297 / 31 297 47 297 lakSmIdevI 7. 159 27 285 lakSmIvatI (dikkumArI) 203 173 34 227 100 359 121 359 122 359 123 359 125 360 baGga (dezaH) 667 205 vacanapezalA (vidyA) 586 332 vajraRSabhanArAca (saMhananam) 57 186 bajradattarSiH bajranAbhaH 152 274 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 alokanaM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. loka na. pRSTha naM. bAjigrIvaH , 414 327 157 274 vajranAbhaguruH 1. 344 vajram 162 230 217 238 169 261 384 326 45 345 178 380 vajravega 247 397 250 397 253 397 258 397 vajrAsana (yogAsanam) 83 159 vaTataruH (vRkSaH) 64 286 vaDavAmukha (pAtAlakalazaH) 623 204 vatsa (vijayaH-kSetram) 4 157 669 205 3 284 18 284 vatsakaH (vijayaH) 601 203 vatsadezaH varasamitrA (dikkumArI) 189 172 vanamAlA (tripRSThasya mAlA) 625 334 vapraH (vijayA) 603 203 vaprakAJcanam (dhanAthadIkSopavanam) 194 381 vaprAvatI (vijayaH) 603 203 varadAmA (devaH) 763 338 277 353 118 368 192 370 baradAmakumAra 97 217 108 217 varadAmapatiH 76 217 ..108 217 126 217 .52 227 varadAmA 90 216 27 387 varadAmAdhipa 104 217 varadAmAdhipatiH 256 321 barAha (suvidhijinasyAdyagaNadharaH) 136 305 varuNa (dezaH) 670 205 va ki (ratnam) 188 237 vaki 37 215 54 215 359 224 34 388 vardhakiratna 193 219 vardhamAnaH (maGgalam) 464 181 vardhamAnapura 66 366 vardhamAnA (zAzvatapratimA) 714 206 varSa dharAdriH 567 202 valguH (vijayaH) 604 203 valgulikAsana (yogAsanam) 83 159 vaziSThaH (indraH) 394 178 514 200 vasuH (indrANyA nagarI) 736 207 vasudhArA 306 265 vasundharA (dikkumArI) 203 173 vasundharA (indrANyA nagarI) 736 207 vasupUjya (vAsupUjyajinapitA) 20 344 26 344 55 344 56 344 27 345 65 346 vAjiratnam (azvaratnam) 205 220 vAnavAsa (dezaH) 72 346 vAnAyuja , 75 346 vAyu (bhavanapatinikAyaH) 392 178 330 195 508 200 vAyukumAraH 512 200 320 266 vAyukumArakA 355 196 512 200 694 253 vAyuvegaH 414 327vArANasI 667 205 12 291 vArizopiNI (vidyA) 584 332 vAriSeNA (dikkumArI) 189 172 vAriSeNA (zAzvatapratimA) 714 206 vAruNa (nakSatram) 125 348 vAruNAstram 709 337 vAruNivara (dvIpa-samudrau) 702 206 vAruNI (dikkumArI) 210 173 vAruNodaH 745 207 vAlhIka (dezaH) 76 346 vAsupUjyaH (jinaH) 1 344 56 345 65 346 282 353 307 353. 362 355 vasubhAgA (indrANyA nagarI) 228 363 vasumitrikA (indrANyA nagarI) 736 207 vahni (vahinakumAradevajAtiH) 508 200 vahnijaTI 621 334 vAjikandharaH (azvagrIvaH) 696 336 vAsupUjyakumAraH vAsupUjyajinendraH 287 353 vikaTApAtI (parvataH) 617 203. vikramayazAH (nRpaH) 7 389. 8389. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha na zloka naM. pRSTha na. 69 358 18 167 21 167 36 168 41 168 52 168 videha 68 169 104 269 108 169 109 170 16 389 34 390 vicitrakUTa (parvataH) 593 203 597 203 vicitrA (dikkumArI) 163 172 vijaya (anuttaravimAnam) 306 166 vijaya (vimAnam) 18 167 39 168 615 203 755 207 20 269 49 270 180 289 200 350 212 350 213 350 232 351 247 352 255 352 261 352 267 352 281 353 296 353 298 353 369 355 videhakSetram 587 202 vidyut (bhavanapatinikAyaH) 392 178 507 200 vidyutkumAraH 511 200 vidyujjihvaH (antaradvIpaH) 636 204 697 206 vidyuddantaH (anparadvopaH) 697 206 vidyuddaSTraH (nRpaH) 28 226 vidyutprabhaH (giriH) 589 203 (nRpaH) 445 328 vibhAta (indraH) 179 261 527 201 65 277 72 277 vinayanandanaH 94 278 vinayandharasariH 379 401 vinItA (purI) vidhAtRkA, 46 168 116 170 - 124 170 146 171 148 171 192 172 242 174 275 175 333 177 359 177 505 182 509 182 vijayA (rAjJI) 76 377 77 377 78 377 vijaya (tripRSTaputraH) 867 342 vidarbha (dezaH) 107 294 108 294 109 294 70 346 biditA (zAsanadevatA) 180 361 vidicaka (giriH) 212 173 148 260 videha 566 202 604 203 669 205 674 2.5 68 346 344 400 391 402 vijayapura 208 281 19. 350 vinayamaGgalA (vidyA) 586 332 vijayasUriH 369 355 vijayasena 5 275 7 275 41 276 63 277 vijayA (dikkumArI 530 183 vijayA (puSkariNI) 723 206 vijayAdevI (amitanAthamAtA) 13 167 256 174 328 176 359 177 504 182 197 191 213 191 54 215 301 223 302 223 336 224 60 233 649 251 45 27. / 121 278 vinItAnagarI Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinItezaH (sagaraH) vizva vindhyapura vindhyazaktiH (nRpaH ) naM. pRSTha naM. 123 217 574 249 132 348 184 350 133 348 152 349 154 349 157 349 159 349 161 349 163 349 174 349 175 349 176 349 vimalakIrtiH 180 349 181 349 182 350 189 350 vindhyasthalI (vindhvATavI) 613333 vindhyAdri 185 381 133 348 vipAkavicaya (dharma dhyAnam ) vipulavAhanaH (nRpaH ) vipulA (vaNinI) 183 350 184 350 187 350 476 199 4 255 112 259 872 211 873 211 886 211 vipu vibhAvasu (jinamAtuH svapnaH 14 ) 928 212 387 401 vimala (vimalavAhano'jitanIyaH) 122 259 56 271 18 167 48 357 84 258 97 258 vimalanAtha 88 vimalaprabhA (zikA) vimalaprabhuH vimalasUriH vimalasvAmI ronaM.. pRSTha naM. 174 361 vimalavAhanaH (nRpaH ajitasvAmijIvaH ) 25 158 227 164 247 164 9 375 11 269 1 356 181 361 98 316 56 357 63 358 66 358 vilAsabhUpatiH vizAsanandI 200 362 217 362 228 363 303 374 vimAna (vijapAyAH svapnaH 12 ) 33 168 109 317 167 318 vimAnam (vaijayanathAH svapnaH 12 ) 80169 121259 139 279 vimAnavaram (svapnaH 12) 28 214 vimuktakuntalA (vidyA) 585 332 virATadeza: 596 250 virATaviSaya .597 250 93 367 110 317 111 317 116 317 117 317 130 317 131 317 150 318 151 318 152 318 153 318 vizAkhabhUtiH nizAlA (nakSatram) nizA (indraH) vidyAlaka vizAlA (puSkariNI) vizvakarmA vinandI vizvabhUtiH zloka na. pRSTha na. 154 318 155 318 111 317 112 317 31 292 74 293 528 201. 180 261 723 206 249 239 110 317. 138 318 139 318 viSNuH 113 317 116 317 117 317. 118 317 121 317 125 317 126 317 128 317 129 317 130 317. 132 317 134 317 137 318 139318 143 318 146 318 149 318. 151 318 152 318 153 318 154318 155 318 156 318 158 318 216 320 25 314 31 314 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ L viSNudevI viSNurAjaH vItabhayam vIrajinaH loka naM. pRSTha naM. 217 320 378 325 387 326 veNudevaH (indraH) 403 326 24 389 25 389 34 390 40 314 41 314 47 315 20 314 85 316 671 205 269 383 vIrAsana ( yogAsanam ) 82 159 vRttavaitAdayaparvataH 616 203 vRSa (jinamAtuH svapnaH 2 ) 116 259 53 271 33 314 516 330 675 335 712 337 727 337 728 337 871 342 280 353 281 353 88 358 168 369 185 370 195370 5 389 vRSabha: (vijayAyAH svapnaH 2 ) 23 167 72 366 pRthabharSiH vRSabhasvAmI 104 229 vegAbhigAminI (vidyA) 582 132 veNudArI (indra) 393 178 vedamIyakarma vaidyakarma velamba (indraH) velAdhArIndraparvata 89 zloka naM. baiMkiyasamudrAta vaijayantam (vimAnam ) pRSTha naM. 511 200 vaitAdaya 174 261 391 178 511 200 174261 883 342 469 199 391 178 vaikuNTha (vAsudevaH saH) 512 200 175 261 631 204 635 204 747 338 139 260 615 203 120 278 139 279 12 296 28 297 13 301 28 302 43 302 31 376 344 400 391 402 vaijayantam (anuttaravigAnam) 755 207 vaijayanta 50 297 vaijayantA (puSkariNI) 723 206 vaijayantI (sumitra - bhAryA ) 65 169 67 169 74 169 104 170 108 170 116 170 vaijayantI ( dikkumArI ) 199 173 529 183 530 183 vaitaraNI (narakabhUmau nadI) 93 287 vaitADhapakumAra vaitAdayazreNiH vaitAdayagiriH vaitAdayaparvataH betAcAhi vaitAdacAdikumAra tApAdikumArakA vaimAnika zloka naM. pRSTha naM. 61 168 430 180 610 203 137 218 167 219 270 222 319 223 333 224 90 228 491 246 33 314 77 346 88 358 125 368 141 368 42 388 283 393 138 218 764 338 157 394 3 226 112 235 86 293 28 226 254 321 28 387 40 388 605 203 255 321 297 399 54 227 139 218 140 218 144218 29 387 361 196 382 196 272 264 39 266 807 340 810 340 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zloka naM. pRSTha naM. 484 181 503 182 507 182 51. 182 189 190 zloka na. pRSTha na. 129 273 138 273 182 281 183 281 184 281 285 281 186 281 227 282 40 285 41 285 50 285 81 286 zloka naM. pRSTha naM. cairimohinI (vidyA) 583 332 vairATa (nagarI) 670 205 vaizravaNa (dhanadaH) 510 182 vaiSANika (antaradvIpaH) 254 263 689 205 vokkANa (dezaH) 75 346 cyantara (devajAtiH) 205 191 368 196 375 196 381 196 516 200 519 200 78 228 210 262 321 266 324 266 337 266 338 266 808 340 809 340 204 381 vyantarAmara 796 339 798 339 806 340 vyAghramukhaH (antaradvIpaH) 694 206 vyomacAriNI (vidyA) 582 332 .... " 46 292 49 292 79 293 383 196 732 207 760 208 342 224 358 224 558 248 689 252 164 260 168 261 269 261 170 261 193 261 194 261 197 262 220 262 235 263 254 263 286 265 292 265 301 265 341 266 350 267 376 267 - 66 271 67 271 69 271 35 345 40 345 291 353 297 353 298 353 31 356 33 357 zaka (dezaH). zakraH 283 361 73 271 74 271 46 365 75 346 46 168 52 168 56 168 247 174 280 175 307 176 320 176 369 178 370 178 87 272 105 272 111 272 112 272 215. 273 132 368 205 371 221 371 29. 374 202 381 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. zloka naM. pRSTha naM. 112 359 praloka naM. pRSTha naM. 209 381 218 382 351 386 361 386 285 398 zazI (vaijayantyAH svapnaH 6) zirISa (vRkSaH) zivaH (nRpaH) 325 399 335 400 337 400 340 4.0 341 400 367 401 368 401 316 399 zakradhvaja (indradhvajaH) 377 196 zakrastava 151 171 262 174 493 181 618 22. 21 226 23 226 24 226 25 226 zakulIkaNa kaH (bhantaradvIpaH) 691 206 zAka (mlecchajAtiH) 679 205 zAntAdevI (zAsanadevatA) 112 294 zAntijina 164 306 zAntijineza 164. 306 zAGgapANi (vAsudevaH) 674 335 867 342 261 352 zloka naM. pRSTha na. 572 202 576 202 617 203 700 206 72 293 75 377 79 377 87 377 101378 102 378 103 378 106 378 122 379 133 379 zivA (zakrapatnI) 734 207 zItadhAmA (induH, vijayAyAH svapna : 6) 27 167 zItala (jinaH) 163 306 zAGgabhRt , 47 308 80 309 126 311 864 342 52 308 zItalanAthaH zItalaprabhuH zAGgam (dhanuH) 815 340 883 342 160 361 165 361 192 370 624 334 674 335 255 352 712 337 749 338 874 342 273 352 zAma (vAsudevaH) zakrezAnau (indrau) 697 253 zaGkhaH (vijayaH) 603 203 631 204 zaGkhaka (nidhi 9) 278 222 zaGkhapura 4 275 zacI 11 275 25 315 23 356 zatabhiSag (nakSatram) 30 345 284 353 zabara (mlecchajAtiH) 679 205 zabdavedha (bANavidyAvizeSaH) 50 186 zabdApAtI (parvataH) 616 203 zambara (devavizeSaH) 367 243 zambhava (tRtIyajinaH) 217 262 zarkarA (dvitIyanarakabhUmiH) / 497 2.0 zazisaumya (nRpaH) 108 359 72 309 115 210 124 311 125 311 zItalasvAmI zItA (nadI) 172 369 184 370 193 381 209 381 zAligrAma: (agrahAraH, grAmaH) 861 211 zikharI ( pataH) 568 202 - 75 309 580 202 584 202 585 202 596 203 597 203 580 2.2 584 202 585 202 zItodA (nadI) Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka naM. pRSTha naM. . zloka naM. pRSTha na. loka naM. pRSTha naM. zrutajJAna zrutasAgaraH (mantrI) zreyAMsaH (jinaH) 82 303 449 328 86 316 92 316 zrAvastI 672 205 103 259 256 264 257 264 281 264 74 358 10 387 45 388 zrIH (vaijayantyAH svapnaH 4) zrIH (dikkumArI) 210 173 799 339 826 340 97347 zreyAMsaprabhuH 362 355 zreyAMsamuniH zreyAMsasvAmI 785 332 864 342 902 343 zreSThadantakaH (antaradvIpaH) 699 206 zvetaH (indraH) 180 261 zvetapura 61 303 zvetavI (nagarI) 672 205 21 389 24 389 25 389 592 203 593 203 zuktimatI (nagarI) 670 205 zukraH (indraH) 368 178 zukra (aSTamakalpaH) 751 207 777 208 30 314 zukladhyAna 340 195 zacI (zakrapatnI) 734 207 zuddhadantaH (antaradvIpaH) 699 206 zuddhabhaTTaH (dAmodaratanayaH) 863 211 881 211 888 211 907 212 936 213 zubhanAma (kama) 125 305 zeSa (zeSanAgaH) 123 279 zeSavatI (dikkumArI) 203 173 zailezI (dhyAnam) 400 268 zailezIdhyAna 100 188 681 252 171 274 259 283 859 341 zaivi (zivanRpaputra) 158 380 zaurya (nagaram) 668 205 zyAmA (vimalajinamAtA) 20 356 (26 356 27 356 29 357 45 357 zyAmAnandana (vimalajinaH) 35 357 zyenalAJchanaH (anantajinaH) 29 365 zravaNa (nakSatram) 41 314 100 316 119 300 31 304 780 339 zravaNasiMharSiH 131 348 Sar3ajakaizikI (grAmarAgaH) 18 344 SaNmukhaH (yakSaH) 178 361 zrIda (kuberaH) 210 320 zrIdevI 25 291 zrIdharabhUpatiH 190 350 zrIdhama tIrtha kRt 310 399 zrInAbhisUnuH 327 400 zrIpatiH (tripRSThaH) 775 339 zrIpadmaprabhaH 125 295 zrIpuSpadantaH 50 302 zrImatI (rAjJI) 190 350 zrIvatsa (maGgalam) 464 181 zrIvatsAGka (zItalajinaH) 29 308 zrIvijayaH (tripRSThaputraH) 867 342 zrIvIraH 104 347 zrIzItalajinendraH 1307 zrI zreyAMsajinendraH 2 313 zrIzreyAMsaprabhuH zrIsambhavajinendraH 1 255 zrIsupAva: 2 291 48 292 124 295 zrIsupAvajinendraH 1291 zrI hI dhRti-kIrti-budi-lakSmIH (devyaH) 578 202 saMgamaH (devaH) 339 400 saMbhavAcAya: 186 350 saMvaraH 31 270 saMvaranRpaH 99 272 saMvata (vAtavizeSaH) 629 334 139 260 saMvartaka , 184 172 626 334 43 314 saMsthAnavicaya (dhama dhyAnam) siMhaka' (antaradvIpaH) 695 206 siMhavAsinI (vidyA) 583 332 siMhaniHkrIDitam (tapaH) 302 166 siMhaniSadyA (jinaprAsAdaH) 100 228 107 228 siMhapura 15 331 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokanaM. pRSTha naM. siMhamukhaH (antaradvIpaH) 694 206 siMhala (dezaH) 72 346 siMhalaka (dvIpaH) 166 219 siMhasena (gaNadharaH) 814 209 833 210 847 210 17 364 siMhAsana (prAtihAya m) 369 196 sakAmanijarA 377 401 - sagaraH (cakrI) 103 170 580 184 1 185 3 185 23 185 24 185 28 185 45 186 46 186 55 186 69 187 77 187 zloka naM. pRSTha naM. 813 209 825 209 829 210 833 210 841 210 1 214 6 214 7 214 14 214 29 214 54 215 63 215 70 216 72 216 74 216 80 216 88 216 91 216 92 216 99 217 100 217 108 217 120 217 121 217 125 217 140 218 143 218 152 218 153 218 175 219 176 219 183 219 195 219 199 220 217 220 230 221 236 221 244 221 254 221 256 221 loka na. pRSTha naM. 258 221 368 222 270 222 274 222 285 222 287 222 301 223 303 223 306 223 307 223 318 223 335 224 348 224 349 224 2 226 9 226 20 226 51 227 41 227 128 229 137 230 141 230 144 230 178 231 61 233 184 237 524 247 534 248 540 248 556 248 606 250 615 250 620 250 632 251 637 251 641 251 642 251 643 251 645 251 650 251 142 189 143 189 162 189 163 190 174 190 175 190 198 191 208 191 234 192 279 193 403 197 408 197 412 197 413 197 415 197 417 197 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. 653 251 659 251 687 252 702 253 399 197 saptaparNa taruH samAnaka (indraH) samarakesarI (nRpaH) samavasaraNa zloka naM. pRSTha na. 185 395 179 261 86 358 370 196 sagaracakrI 533 248 sagaraja 171 231 sagaraputra saterA (dikkumArI) satpuruSaH (vyantarendraH) 404 179 522 201 178 261 sadvaidya (zAtAvedanIyam) 88 304 89 304 sanatkumAraH (indraH) 368 178 , (tRtIyakalpaH) 751 207 758 207 761 208 776 208 (indraH) 173 261 (kalpaH) 57 388 43 390 (cakrI) 268 383 loka naM. pRSTha naM. 169 394 172 394 235 397 238 397 241 397 245 397 288 398 296 399. 300 399 307 399 309 399 311 399 317 399 319 399 321 399 322 399 325 399 326 400 330 400 331 400 343 400 346 400 348 400 355 400 359 401 389 402 394 402 sanatkumAra (kalpaH) 400 402 404 402 santAna (kalpavRkSaH) 170 289 sandarbha (deza:) 670 205 sandhyAvalI (rAjakanyA) 253 397 265 398 sannihita (indraH) 527 201 179 261 saptacchada (vRkSaH) 258 192 saptacchadaka (dadhimukhAdiH) 735 207 saptacchadataruH 415 197 416 197 433 198 4 226 7 226 620 250 320 266 123 273 125 273. 66 286 75 293 80 293 75 298 781 339 789 339 803 340. 815 340 285 353. 291 353 296 353177 361 183 361 189 361 87 391 117 393 121 393 147 394 153 394 205 371 210 371 196 381 202 381 207 381 samAna (indraH) 527 201 samAnacaturasra (sasthAnam) 57 186 samAhArA (dikkumArI) 145 26.. 203 173 48 315 samuddhAta (kevalisamudghAtaH) 687 252 158 394 163 394 164 394 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRTa naM. -samudradattaH 78 366 79 366 85 367 87 367 106 367 samudravijaya 11 387 21 387 22 387 sambhava 2 255 217262 sambhajinaH 406 268 sambhavaprabhuH 398 268 404 268 405 268 sambhavasvAmI 240 263 242 263 244 263 245 263 265 264 315 266 350 267 400 268 175274 sambhinnazrotAH (naimittikaH) 452 328 464 328 sambhUtamuniH 137 318 sammeta (zaila:) 672 252 858 341 359 386 sammetagiriH 675 252 sammetaparvata 120 295 116 300 sammetazalazikharam 397 268 sammetAdri 671 252 169 274 258 283 191 290 148 306 224 363 ..63 293 72 293 63 298 72 298 777 339 58 357 174 361 57 366 196 370 sahasrAraH (indraH) 371 178 .., . (kalpaH) 752 207 759 208 765 208 777 208 790 208 (indraH) 173 261 10 356 73 366 91 367 . . zloka naM. pRSTha naM. 298374 sarasvat (bhavanapatinikAyaH) 392 178 sarasvatI 156 218 249 239 sarasvatIdevI 16 167 sarinnAtha (samudraH, jinamAtuHsvapna : 11) 55 270 sarva guptaH sarvaprabhA (dikkumArI) 110 173 sarva bhadram (caturtha greveyakam) 753 207 sarvaratnakaH (nidhiH 4) 278 222 sarvaratnA (indrANyA nagarI) : 736 207 sarvArtha (anuttaravimAnAm) 782 208 sarvArthasiddha , 792 208 sarvArthasiddham . 3 16.7 sarvArthasiddhikam ,, 755 207 savitRdopaH 638 204 sahakAraH (AmravRkSaH) 253 192 sahadevI 73 391 sahasradRk (sulocanaputraH) 3 226 sahasranayanaH , 321 223 326 223 331 224 334 224 sahasrAkSa 7 226 20 226 25 226 26 226 sahasrakSaNa (nRpaH) sAketa (nagarI) sAketa . sAketanagaram 107 367 77 377 333 224 841 210 139348 667 205 1226 604 250 240 397 335 224 151 348 56 366 sAketapuranAthaH sAketapuram sAgaradattaH sahasrAmravaNa 242 192 sArasvata (lokAntika) 138 149 763 208 411 197 314 266 121 273 205 281 211 281 59 286 63 286 sAlataruH 314 266 siddhatADanikA (vidyA) 586 332 siddhabhaTTa (brAhmaNaH) 863 211 siddhArtha pura 105 316 siddhAryA (zibikA) 271 264 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha na. zloka naM. pRSTha naM. siddhArthA (abhinandanajinamAtA) 40 270 6. 271 siddhikSetra siddhizilA sindhu (nadI) 63 271 621 250 756 207 108 17. 579 202 583 202 671 205 127 217 162 218 163 219 165 219 174 219 191 219 53 227 6 269 74 346 zloka naM. pRSTha na sugrInRpatiH 27 302 sughoSa (indraH) 391 178 513 200 sughoSA (ghaNTA) 266 175 271 175 273 175 368 178 405 197 175 261 sujAtA (zakrapatnI) 734 207 sutArA 104 305 sudana (muniH) 81 358 sudarzanaH (nRpaH) 79 377 125 379 207 381 209381 368 386 sudarzanam (prathama praveyakama) 753 207 137 348 337 400 sunandaH 128 348 sunandanRpaH 127 348 sunandA (puSkariNI) 722206 94 347. 240 397 256 397 sunetra (nRpaH) 9 226 19 226 sundarI (rAjJI) 86 358 suparNa (bhavanapatinikAyaH) 392 178 508 20.. 511 200 supadmaH (vijayaH) 602 203 supAzva (jinaH) 2 291 48 292 supAzvajinendraH supAzva svAmI 60 293 74 293 111 294 125 295 122 300 supradattA (dikkumArI) 203 173 suprabuddham (dvitIya aveyakam) 753 207. suprabuddhA (dikkumArI) 203 173 suprabha (nRpaputraH) 230 368 31 388 37 388 sindhudevI 128 218 129 218 135 218 261 221 sindhunadI 209 22. 242 221 243 221 269 222 286 222 sindhuniSkuTam 153 221 sItA (mahAnadI) , (dikkumArI) 207 173 102 367 107 367 sukancha 600 2.3 sukezA (sulocanatanayA) 321 223 sudanA (puSkariNI) 722 206 sudarzanA (puNDarIkiNI-vApI) 722 206 ,, (IzAnapatnI) 735 207 ,, (sumatijinamAtA) 6 275 9 275 11 275 12 275 14 275 15 275 21 275 28 275 (rAjJI) 102 367 103 367 104 367 105 367 700 253 sudharmA (devasabhA) 247 174 266 175 " (camarasabhA) 374 178 suprabhA (zibikA) , (rAjJI) 288 374 307 374 209 191 92 358 94 359 sudha subala: 108 217 167 318 93 228 215 238 subuddhiH sugrIva Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. subhadrA sumeru 197 350 198 350 subhogA (dikkumArI) 163 172 873 211 883 211 889 211 13 275 14 275 sulocanaH (vidyAdhararAjaH) 320 223 325 223 18 226 sumaGgalA 94 347 sumatiH (jinaH) 367 178 431 180 329 195 557 202 59 215 32 226 98 228 117 235 293 240 183 281 38 245 297 399 196 281 203 281 257 283 441 328 suvatsaH (vijayaH) 601 203 sumatinAthaH sumatiprabhuH 1 275 227 282 256 283 262 283 suyazA (anantajinamAtA) 21 364 / 27 365 suvatsakaH (indraH) 528 201 180 261 suvatsA (dikkumArI) 189 172 suvapraH (vijayaH) 603 suvalguH (vijayaH) 604 203 29 360 sumatisvAmI 263 283 196 290 suvidhiH 50 302 suyazodevI , 45 365 surAdevI (dikkumArI) 207 173 surASTra 114 217 sumanaH (SaSTha veyakam) 753 207 suvidhiprabhuH 55 303 sumanasaH (jinaprAtihA m) 219 282 suvidhisvAmI 193 350 240 397 78 303 151 306 151 306 154 306 125 311 veyakam) 753 207 surASTraka sumanodAma (vaijayantyAH svapnaH 5) 77 169 35 314 sumitraH (sagarasya pitA) 65 169 87 187 93 187 813 209 669 205 surUpaH (nyantarendraH) 404 179 520 200 suvizAlam (paJcama --- 176 261 suvrata (padmaprabhasya gaNadharaH) 177 290 178 290 suvratA 27 376 sumitravijayaH 67 169 71 169 72169 sumeghA (dikkumArI) 189 172 surUpA (dikkumArI) 215 173 surendradattaH . 302 265 309 265 310 265 sulakSaNA (zuddhabhaTTapatnI) 863 211 871 211 suvratAcArya: 72 358 suvratAdevI 34 376 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. 48 376 32 376 zloka naM. pRSTha naM. sopAzrayAsana (yogAsanam) 86 160 saudhama kalpendraH soma (nRpaH) loka naM. pRSTha naM. 482 185 487 181 196 262 71 286 83 293 suzrutaH (mantrI) 435 327 436 327 susImA (nagarI) 101 367 106 367 130 368 137 368 138 368 161 369 195370 saudharma patiH (zakraH) 336 177 14 157 3 284 28 285 34 285 35 285 50 285 saudharmAdhipatiH 346 195 saudharmendraH susthita (devaH) 638 204 somadattaH 66 298 somadevaH 61 286 somA (brAhmaNI) 862 211 sautrAmaNo (dikkumArI) 212 173 521 182 523 182 260 193 37 292 36 365 315 399 342 400 susvarA (ghaNTA) 396 178 sUkaralakSmA (vimalajinaH) 29 357 saudAmanI (nATakam) 337 400 saudharmeza 37 302 saudharmezAnaH sUkSmaH (vAsupUjyagaNadharaH) 285 353 351 355 sUkSmasaMparAya (dazamaMguNasthAnam) 338 195 sUranandanaH 212 191 saudharmazAnakalpa 758 207 saunanda (musalam) . 626 334 saraprabhA saumanasa (vanam) sarasena (dezaH) 671 205 saudharma (prathamaH kalpaH) 245 174 274 175 323 176 324 176 517 182 751 207 760 208 765 208 775 208 782 208 792 208 122 235 34 297 431 180 564 202 589 203 650 204 sAra (deza:) 71 346 530 201 sarya: (grahaH) saryAcandramasau (indrau) 181 261 senA (saMbhavajinamAtA) 112 259 saumanasam (saptama aveyakam) 754 207 senAdevI 110 259 115 259 366 401 saumanasA (zakrapatnI) 734 207 saumitriH (sagaraH) 25 185 sauvIra (dezaH) 671 205 stanita (bhavanapatinikAyaH) 207 262 saudharma kalpaH 269 175 34 302 senApatiratnam saudharma kalpAvipatiH 359 224 508 200 31 365 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka naM. pRSTha naM. loka naM. pRSTha naM. 513 200 zloka naM. pRSTha naM. 148 360 150 360 152 360 * strIratnam haMsasvarA (ghaNTA) 396 178 haMsAsana (yogAsanam) 84 159 322 223 332 224 335 224 346 224 354 224 43 227 74 228 hyakaNThaH (azvagrIvaH) 596 333 639 334 747 338 hayakandhara , 166 361 167 361 169 361 . 173 361 188 361 189 361 190 326 214 362 229 363 231 363 sthAmazumbhanI (vidyA) 582 332 svayamprabhaH (aJjanAdiH) 708 206 97 258 629 334 676 335 692 336 705 336 720 337 mm" yakarNa (mlecchajAtiH) 683 205 yakarNakaH (antaradIpaH) 691 206 265 322 svayambhUramaNaH (udadhiH) 551 201 553 201 742 207 744 207 svayamprabhA (tripRSThabhAryA) 421 327 428 327 433 327 438 327 447 328 461 328 486 329 487 329 490 329 493 329 501 329 514 33. 662 335 667 335 867 342 747 207 123 235 608 250 191 281 827 340 hayagrIvaH (azvagrIvaH) 294 323 297 323 298 323 3.2 323 345 324 352 325 356 325 408 327 457 328 495 329 500 329 515 330 517 330 532 330 539 331 540 331 558 331 562 331 svarNa'kUlA (nadI) 581 202 svaNazaila (meruH) 351 400 -svayambhUH (vAsudevaH) svarNAdri , 39 285 svastika (maGgalam) 464 181 100 359 102 359 125 36. 128 360 135 360 138 360 140 360 svastikAGka (supArzvanAtha:)31 292 svastikAsana (yogAsanam) 85 16. svAti (nakSatram) 535 201 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loka na. pRSTha naM. zloka naM. pRSTha naM. aloka naM. pRSTha naM. 332 400 400 326 485 329 486 329 494 329 681 336 564 332 576 332 577 332 633 334 638 334 64. 334 660 335 671 335 672 335 hastimukhaH (antaradvIpaH) 694 206 hastiratna 184 219 hAsa (indraH) 528 201 180 261 94 304 710 337 hAsaratiH (indraH) . hAsA (dikkumArI) hAhA (gandharva:) himavadadri himavAn (giriH) 528 201 180 261 210 173 235 263 95 228 568 202 572 202 569 202 6269 680 336 682 336 683 336 685 336 694 336 708 336 71. 337 724 337 730 337 732 337 735 337 744 338 750 338 751 338 752 338 754 338 756 338 765 338 845 341 172 361 21. 371 37 376 harikAntA (nadI) 580 202 haricandana (kalpavRkSaH) 170 289 harit (nadI) 580 202 haridAsaH (vaNikputraH) 14 226 17 226 18 226 haripura 72 377 harivarSa (kSetram) 566 202 harivarSaka 58. 202 harivAhanaH (nRpaH) himAcala 206 191 himAcalakumAra (devaH) 258 221 himAcalakumAraka 55 227 37 388 himAdri 187 261 harizikhaH (indraH) harisahaH , 393 178 511 200 174 261 huNDovasarpiNI hRNa (mlecchajAtiH) yamukhaH (antaradvIpaH) 682 205 halAyudha (baladevaH) 891 342 hasta (nakSatram) 331 195 hastika (antaradvIpaH) 695 206 hastinApura 573 249 68 391 301 399 307 399 3.13 399 331 400 hUhUH (gandharva:) hRSIkeza (vAsudevaH) haimavat (kSetram) haimavatam 680 205 75 346 235 263 739 337. 579 202 566 202 hariH (indraH) 391 178 511 200 hairaNyavat (kSetram) 674 205 567 202 581 202 210 173 174 261 hIH (dikkumArI) Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya pariziSTam // hemacandra-vacanAmRtam / / dvitIye paveNi prathamaH sargaH // cikitsyate hi nipuNe-raGgodbhavamapi vraNam // 27 // janmAntarAnudhAvIni, karmANi RNavannRNAm // 60 // svArthabhrazo hi mUrkhatA // 65 // ... nizcite kArya, nAlasanti manISiNaH // 143 / / cakSuSmAnapi kiM kuryA-dandhakAre prasRtvare // 151 // bAle'pi hi sute hanta !, siMhI svapiti nirbharam / / 189|| gurvAjJAkaraNa sarva-guNebhyo hyatiricyate // 194 // tiSThantyekatra narSayaH // 264 // dvitIyaH sargaH // mahApumAMso garbhasthA, api lokopakAriNaH // 106 // sarva hi zubhameva syA-jjanmato'pi zubhAtmanAm // 130 // devatAnAM janmasiddhAH, khalu vaikriyalabdhayaH // 172 // jAyate ghRSyamANAddhi, dahanazcandanAdapi // 238 // niSpadyante sumanasAM, manasA hISTasiddhayaH // 307 // ekadhA'nekadhA ca syuH, kAmarUpA divaukasaH // 338 // tApanIye hyalaGkAre, sutarAM dyotate maNiH // 440 / / sarvasAdhAraNI vRSTi-ridasyodyatasya hi // 536 / / tRtIyaH sargaH // na kesarikizorANA, paJjare jAtvavasthitiH // 7 // vayo gauNa mahAtmanAm // 8 // yathAvyAdhi hi bheSajam // 76 // vinayI hi laghubhrAtA, putrAdapyatiricyate // 86 // ko'lpahetobahu tyajet 1 // 87|| rAjyAdapyatisAmrAjyA-ccakravartipadAdapi / devatvAdapi viduSAM, gurusevA garIyasI // 88 // bhAvato'pi yatiryatiH // 10 // satAM hyaladhyA gurvAjJA, maryAdodanvatAmiva // 93 / / dAsanti hyanyamaNayaH, sarve cintAmaNeH puraH // 110 / / pUjyairabhakto'pi zizuH, ziSyate, na tu hIyate // 145 / / gopucchalagno hi tare-nnadI gopAlabAlakaH // 153|| 0 0 0 balavat, svAmyavajJAbhayaM satAm / / 349 / / 0 0 0 ''vazyakavidhi-dya laDadhyo mahatAmapi // 373|| nirdhanasya subhikSe'pi, durbhikSa pAripArzvikam // 866 / / prAyaH prAvRSa Udhrva' na, tiSThantyekatra sayatAH / / 880 // dharma dharmApadeSTAraH, sAkSimAtra zubhAtmanAm // 907|| Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -svarNIsyAtAM siddharasAt, sIsaka - trapuNI api / 908|| caturthaH sargaH // devatIvanti padAjIvinaH ||8|| 000 0 0 pAdacAreNopasthAnaM, pUjAto'pyatiriSyate // 11 // svAdhikAra pramAditvaM bhItaye adhikAriNAm // 13 // prayAnti tamasthAne, bhUSaNAnyapi bhUSyatAm // 12 // 102 , o * svAmidatta - mAhAtmyAH khalu sebakAH // 82 // * bhakteSvIzA hi pratipattidAH // 108 // 0 mahAtmanAM maharddhAMnA musA hi pade pade // 135 // O o 0 0 kRtyaM mahAnto na tyajanti hi / / 146 / / sevanIyAmimAM hi devairapi narairiva / / 150 // kRSTAzya ivA''yAnti, zaktayA zaktimatAM zriyaH // 175 // * prAyastapomayA hi devatAH // 178 // praNipAtApAnI hi. kopATopo mahAtmanAm ||239 // 0 o nAsti, videzaH ko'pi doSmatAm / / 245 / / tuSyanti hi mahIyAMsa, sevAmayyA girA'pi hi / / 272 || anutsukAnAM zaktAnAM DIpUrvAH pravRttayaH // 287 // mahAtmAnaH praNayinAM praNayaM svaNDayanti na // 351 // 00 paJcamaH sargaH : 11 utkaNThA hi balIyasI // 13 // mahatmyAbhA'nyasyA'pi na mudhA kiM punastukAm ||31|| tajjJAnAmapi hi nRNAM pramANa bhaktimatA // 72 // Aramaina hi tatsabhA // 74 // O 0. * sAmavAgambhaH, kopAgneH zamana satAm / / 155 // nIvate yatra tatrAmmo, rajapumAnitra / / 163 / / loke syAdanukampAyai, sAgasAmapi nigrahaH || 177|| SaSThaH sargaH / / // 12 // abhrAdapi patitAnAM zaraNa' dharaNI sahalAtA api kApi niyante pRthaka pRthaka pRthagnAtA api kApi, vipadyante saheva hi // 15 // mahavo'pi vipadyante vipadyante'tyakA api / sarveSAmapi jIvAnAM yanmRtyuH pAripArzvikaH // 52 // kAlo hi duratikramaH // 126 / / piturmAtuzca tulyaM hi duHkhaM sutaviyogajam // 172|| yatrAss kRtistatra guNA, ityarbhA apyadhIyate // 226 // jJAnasya pratyayaH phalam // 280 // na mAyinAmRjanAM cA'jayaM zAzvatavairivat // 383 // nArIparibhavaM rAjan ! sahante pazavo'pi na // 389 // Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ candanAspadameko hi, malayaH sAnumAniha / 407 // vimRzya hi vidhAtavya-malpIyo'pi prayojanam / / 453 // nAtaM dadhu' kakSamagni-vinA vAyu jvalannapi // 485 // na hi pramANe pratyakSe, pramANAntarakalpanA // 509 / / adarzitapatha yAti, payo bandhavadutpathe // 542 // guNaprakarSoM vinayA-dazaktasyApi jAyate // 549 // nisargeNa vinItasya, zikSA sadbhitticitravat // 555 / / so'dhvA yo mahadAzritaH / / 582 / / tulyA. bhUstulyakarmaNAm // 597 // atha tRtIyaM parva / tatra prathamaH sargaH // vivekinAM vivekasya, phalaM yaucityavartanam / / 9 / / nadIvanna nadIbhatu-rutsekAya dhanAgamaH // 10 // durlaGghA bhavitanyetA // 20 // pAtropakAre prathama, mahatAM yadupakramaH // 37 // sarasyA hi sarojAni, viziSyante zaratkSaNe / / 129 // - paGkaja pahanamapi, yAti pahilatAM na hi / / 295|| dvitIyaH sargaH / / saridambhobhirambhodhiH, kiM mAdyati manAgapi ? // 36 // * * * kulastriyaH / pativratAtve vratava-danIcArasya bhIravaH // 46 // tRtIya sargaH // pratimAyAH prabhAvo'dhi-ThAtRdevocitaH khalu // 53 // himaM sota hemante, grISme ca tapanAtapaH / majhAvAto'pi varSAsu, na punayo vane smaraH / / 7. // yauvanaizvaryaspAdi-madasthAnAni zAntaye / mAntrikasyeva bhUtAni padAtitvAya, sAdhanAt // 8 // gRhabAso hi saMsAra-tarordohadamuttamam // 92 // daivastha viSamA gatiH // 145 // kaH parayasane'rtimAn ? // 151 // rAzA dRSTaH kuSTo vA nirNayo punarbhavaH // 156 // strINa vivAdo niNetuM, strIbhireva hi yujyate // 166 // kokilAyAH khalvapatya, kAkyA puSTo'pi kokilaH // 176 // caturthaH sargaH // bAlya mUtra-purINa, yauvane rataceSTitaiH / vArthake zvAsa-kAsAdya-cano jAtu na lajjate // 136 // purISasUkaraH pUrva', tato madanagardabhaH / jarAjaradgavaH pazcAt, kadA'pi na pumAn pumAn // 137 // sthAzave mAtRmukha-stAruNye taruNImukhaH / vRddhabhAve sutamukho, mUryo nAntamukhaH kacit // 138 // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSyA gurUNAM kUpAnA-mAhAvA iva tarikrayAH // 178 // paJcamaH sargaH // . syandante candrakAntA hi, candrakAntiprabhAvataH // 39 // . api trilokanAthAnAM, mAnyaM hi pitRzAsanam // 54 // 0 0 0 bhagavanto hi, karmacchedAya tatvarAH // 55 // SaSThaH sargaH // 0 0 0 dhImAnasArAt sAramuddharet // 103 // saptamaH sargaH // bhAtyadrau na tathA ratna-maGghikaTake yathA // 42 // nikSadeze kriyate, haraNDasyApi vedikA // 162 // aSTamaH sagaH // vihA yaso mahattve hi nopamAna bhavet param // 24 // atha caturtha parva / tatra prathamaH sargaH // praSTumarho na sAmAnya-jano hi svapnamuttamam // 174 // zreyAn sa dezo no yatra, zrayante durjanoktayaH // 208 // yAdazastAdRzo vA'pi, pUjanIyaH pitA satAm // 213 // 0 0 0 na pUjyacaritaM, carcayanti manISiNaH // 214 // visaMvAdo na dhImatAm // 226 // na hyAptAzcAdvabhASiNaH // 265 // balino yad balibhyo'pi, bahuratnA hi bhUriyam // 376 // svAmini vyagracitte hi, nA'vakAzaH kalAvatAm // 29 // na zvA'pyAskandyate yasmAt, svAminaH kiM punaH pumAn ? // 296 // dUtadRSTayanusAreNa, pravartante hi bhUbhujaH // 298 // khaprazaMsevA'nyanindA, satAM lajjAkarI khalu // 301 // rAjavad rAjaputro'pi, mAnyo rAjAnujIvinAm // 304 // na capeTA zagAleSu, krozatsvapi mRgadviSaH // 315 // dantinAM dantaghAtasya, sthAna nairaNDapAdapaH // 317 // dUtA hi pratirUpANi, prabhUNAM saMcarantyamI // 327 // yata uttiSThati zikhI, nirvApyastata eva hi / / 328 // kavala: zakyate kSeptu, nAkraSTu hastino mukhAt // 340 // iGgitajJA hi sevakAH // 346 // ugrANAM svAminAmagre ko'nyathA vaktumIzvaraH 1 // 347 // .. pramAdyanti zubhAtmAno, na hi jJAtvA manAgapi // 43 // sarvasyA'bhyAgato guruH / / 470 // ratnaM ratnAkare hi yat // 496 // dUto hi prathamo naye // 497 // Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 kanyAdAnaM sakRt khalu ||504 / / 0 o * bhRtyAnAM pramANe svAmizAsanam ||509 // mAjarapUnaH purataH kiM dugdhamavaziSyate 1 ||5.12 // svapakSe hi vipakSasthe, svAdamarzo vizeSataH ||5.34 / / kA malAyA hariNaya hareH karividAriNaH 1549 // manyAvantarmadhunIva, cetanA'stu kuto nRNAm ? // 555 // premA'sthAnepi bhIpradam ||575 // puNyAkRSTa svayaM sarvaM kiM kiM na syAnmahAtmanAm ? / / 588 // 000 sarpavarSa hi, sarpo jAnAti nA'paraH / / 617 / / zrIcchidenapi dhItasya zvetavAsasaH / / 636 // bAlo'pi kesarI nemAnmahatI'pi palAyate / mahato ki sattAlo'pasarpati // 721 / / kSatriyANAM kramo hyeSa yuddha svAmyAjJayA khalu / / 759|| phalanti hi mahAtmAnaH sevitAH kalpavRkSavat // 765 // matimanto'pramAdenAyuktebhyo 'pyatizerate / / 798 / / mahatAmantakAlo hi parvaNe na punaH zuce ||865 // viSayAkSiptamanasA, galeddhi svAmizAsanam ||875 // duzAsanaM huA zAsanAnAM mahIbhujAm // 88 // anuSThAne pravartante jJAtvA svala mahAzayAH // 905 // dvitIyaH sargaH // kastRpyedamRtasya hi ? // 66 // prANAn rakSeddhanairapi / / 136 / / rAzAM bhavanti dUtA hi vAstavAdinaH // 160 / / zUrANAM bhigamanaM suhRdIvA'suhRdyapi // 164 // tasya zrIryasya vikramaH // 183 // saMjAyate vyAdhiriva dviSan viSamupekSitaH // 223 // sarvo'pi sAparAdho hi chalamanviSyate yadA // 230 // jIvan, naro bhadrANi pazyati // 269 // tRtIyaH sargaH // 00 0 o 0 mAnyA, pitrAjJA dharhatAmapi // 52 // dyatAndhAnAM kuto matiH // 78 // kSatriyANAM guNo hyeSa, parastrIharaNa' haThAt // 114 // viparItA matiH puMsAM bhaved deve parAGmukhe // 119 // hanyate na khalu yA'pi svAminI / / 126 / / vIrabhogyA hi bhUriyam // 129 // na hi kesaribUtkAra, zrutvA tiSThanti vAraNAH // 139 // kAkAnAM taskarANAM ca nazyatAM kA nanu yA 1 / / 152 / nAbhUt patyuH kal yA sA syAnupapateH katham // 164 // Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janyayAtrA hi sevA'bhUt, paramanyataro varaH // 167 // caturthaH sargaH / / spRzannapi gajo hanti, jighrannapi ca pannagaH // 113 // bandyarthavAdaH sarvo'pi, kiM yathArthIbhavet kvacit ? // 121 // arthalobhAdathijanaiH stUyamAnena dhImatA / lajjitavyaM pratyutApi pratyetavyaM na jAtucit / / 122 / / balibhyo'pi valitamA, mahadbhyo'pi mahattamAH / dRzyante hyatra jagati, bahuratnA vasundharA // 123 // ojAyante'nojaso'pi, dUtAH svAmbojasA khalu // 138 // Adatte hyambu yadbhAnu: punarujjhati bhUri tat // 145 // zriyaH svAmini ruSTe hi, na tiSThanti bhayAdiva // 14 // kiM rambhonmUlane sthAma-varNanaM varadantinaH 1 // 178 // tamAMsi hanti prauDhAni, bAlo'pi hi divAkaraH // 18 // tejaH pramANa vIrANAM, tejasAM kIdRzaM bayaH 1 // 181 // nyAlo'pi garala muktavA zAmyenna punaranyathA // 182 // .. paJcamaH sargaH / / ihasya darzanenApi zaM syAt spazena kiM punaH 1 // 1.1 // sarvArthasAdhakaH kAya-zcalatyeSa hi bhojanAt // 1.7 // nadImabhyasthitAnAM hi, kiM karoti davAnalaH ? // 149 // rasAntareNa hi raso bAdhyate balavAnapi // 15 // bAlakasyApi siMhasya, ko hi dezaM prayacchati ? / pravardhayati taM ko vo ? kutastasya parAbhavaH ? // 155 // sahasradhA hi phalati, vyavasAyo mahAtmanAm // 19 // taravo'pi nidhi prApya, pAdaiH pracchAdayanti yat // 317 // aGgulyA pihite karNe, zandAdvaitaM hi nambhate // 335 // bhaNI pidhAne pihitaM, nabhu vizvaM carAcaram / / 336 // saptamaH sargaH // hastyazve rAjaputrANAM, kautukaM sarvato'dhikam // 9 // indoH kSIrArNavAjjanma mUl'pi hyanumIyate // 225 // ratnaM svarNe hi yojyate // 226 / / balibhyo'pi chala baliH // 229 / / svalobhaH kasya nopari ! // 254 // bhartR gRhyA hi yoSitaH / / 265 // dhatriyA hi raNapriyAH // 266 / / vikrAnto hi zriyAM padam / / 282 // yAcA hyamoghA mahatA-mamogha ca RServacaH // 29 // mithyA na khalu bhASante, mahAtmAnaH kadAcana // 354 // * 0 0 . mAnAM, kSaNikaM sarvameva hi // 36 // Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1.7 triparizalAkApuruSacarite dvitIye vibhAge zuddhipatram / / patrAka pakti zuddha 173 pAla 174 azuddha rAjyasampallatotadbhaH apAcyarucIla. surA-2 sura0 mithyAduSkRta zakrasyai zakradezyadeze nabhasthitA mAlA bidyAdharA rAjyasampallatodbhUta. apAcyarucakazaila. surA-'sura0 mithyA duSkRta. zakrasye zakradezya ! deze nabhaHsthitA mAlAvidyAdharA 207 lUtayA lUtayA 218 228 257 261 262 269 pUrNo'vaziSTa sUtrAmA sundarI 287 pacyate l l h AM llh llh 344 347 356 36. 361 phalAdAnaM tIrthakRnnAma karma 0 japamAla tacca karttA tIrthakRnnAma karma pradIyamAnAgha tIrtha kRnnAma kama azeSad dviSa 8 janyaM-yuddham . rippaNyAM 2 364 366 368 373 pUrNo vasiSTa. sutrAmA sundaraH (1) pacyante phAlAdAna tIrthakRnnAmakarma * japamAlA taccakartA tIrthakRnnAmakama pradIyamAnArtha tIkRnnAmakama azeSadviSa. 8 janya 'jAna' iti bhASANAm / varayAtrA / tIrtha kRnnAmakama sundarA yathArthIbhavet syAnmohasyopazame baddhAH skandhA bandha0 jJAnAvRtyAdiraSTadhA dezanAto jAnannandrImapi tIrthakRnnAmakarma atipANDukambalAyAM * rivonmarubakaM tasyAbhUtAmume palyau . nAvataptenakulasthitam nepathyasamudAyAH paizunya bhyAmalIkurutetamAma aho ! zaikSA ivAzrauSu. tIrthakRnnAma kama sundarI yathArthI bhavet syAnmohasyomazame baddhAH skandhA gandha* jJAnAvRttyAdiraSTadhA dezenAto nAnandrImapi tIrthakRnnAma karma api pANDukambalAyAM * rivonmarucakaM tasyAbhUtAmu palyaume * nAvapapte nakulasthitam nepathyasamudradAyAH paizUnya dhyamalIkurutetamAma aho ! zaikSA cAauSu. 374 375 376 377 378 378 38. 382 385 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 386 asantuSTAstRNAyate / asantuSTAstRNAyante 388 khaNDaprapAtAd dvArasthaM khaNDaprapAtAdvArasthaM ityAkhyA khyAtaH ityAkhyAkhyAtaH sarva trAprekSya sahRda sarvatrAprekSya suhRda0 pariziSTe pR. 10 (kolama 3) paM. 39 taH pazcAt udayakSayakSayopa0 463 399 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAjika, dhArmika joI zakADha rIte prati triSaSTizalAkApuruSacarita yadihAsti tadanyatra yannehAsti na kutracit // je ahI che te anya sthaLe che, je ahIM nathI te kyAMya nathI." uparanAM vacana mahAbhArata mATe lakhAyelAM che. te ja vacana triSaSTizalAkApuruSacaritane sArI rIte lAgu paDe che. triSaSTizalAkApuruSacarita eTale jaina saMpradAyanA siddhAMto, kathAnake, ItihAsa, paurANika kathAo, tattvajJAnane sarvasaMgraha, AkhA graMthanuM kada 36000 leAka uparAMta pramANanuM thavA jAya che. A mahAsAgara samAna vizAla graMthanI racanA zrI hemacaMdrAcArye temanI uttarAvasthAmAM karI hatI. zrI hemacaMdrAcAryanI sudhArSiNI vANInAM gaurava ane mIThAza e mahAkAvyamAM ApaNe anubhavI zakIe chIe. samakAlIna sAmAjika, dhArmika ane vicAragata praNAlikAnA. pratibiMba e vizAla, graMthamAM ghaNe sthaLe ApaNe joI zakIe chIe. e rIte te gujarAtane te kAlane samAja ane tenuM mAnasa temAM nigUDha rIte pratibiMbita thayA che. A dRSTie triSaSTizalAkApuruSacaritanuM mahattva hemacaMdrAcAryanI kRtiomAM viziSTa prakAranuM che. thAzrayamAM jeTaluM vaividhya temanAthI sAdhI zakAyuM che tenA karatAM aneka prakAre caDhiyAtuM vaividhya A graMthamAM dRSTigocara thAya che. | triSaSTizalAkApuruSacaritamAM 63 zalAkA puruSa"mAM caritonuM Alekhana karavAmAM AvyuM che. "zalAkA puruSa" eTale te prabhAvaka puruSa jemanA mokSa viSe saMdeha nathI. A tresaTha zalAkA puruSamAM 24-tIrtha"kara, 12 cakravartI, 9 vAsudeva, 9 baLadeva, tathA 9 prativAsudevano samAveza thAya che. | kAvyanI ane zabdazAstranI daSTie to A kAvyanI vAta ja zI karavI ? temAM prasAda che, ka9panA che. zabdanuM mAdhurya che, saraLatA chatAMya gaurava che. A nAnA prakaraNamAM A badhuya batAvavA mATe zI rIte avataraNo ApavA. ? jijJAsune te mULagraMtha jovA mATe ja bhalAmaNa karavI rahI. eka parizIlana karanAra kahe che ke "e graMtha AkhAya sAdyata vAMcavAmAM Ave te saMskRtabhASAnA AkhA kezane abhyAsa thaI jAya tevI tenI goThavaNa che? | triSaSTizalAkApuruSacaritanuM AkhuMya avakana ane parizIlana e nAnA prakaraNane viSaya na ja thaI zake. 36000 lekanA agAdha kAvyazakti ane vyutpattithI bharelA graMthanuM prastuta parizIlana atyaMta 95 che. AkhAya graMthanuM samagra parIkSaNa te eka vistRta mahAnibaMdhano viSaya banI zake. hemacaMdrAcAryanuM kalikAlasarvajJanuM birUda A eka graMtha paNa siddha karI zake e e vizALa, gaMbhIra, sarvadazI che. eka dizAsUcaka prakAzazalAkAthI vadhAre te kayAMthI A nAnuM lakhANa ApI zake ? kAlidAsanA zabdomAM "dastara samadrane tarApA"thI oLaMgavA mATe AzA sevatA hemasArasvatanA upAsakanA prayatna karatAM A prakaraNamAM vadhAre hoI paNa zu zake ? - madhusudana medI ("hamasamIkSA" mAMthI sabhAra urdhvata) www.jainelibrary.com