Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. gAtA 0 thIfuMnI rasaDILo , che 0 , 6T = 0 9gaIkApivega TrAvaNanA mAthA ( sa2la- Adarza-ssavaoNMgasaMpUrNa ane aditIya, Udi D ulC [ TEL e o o ot yAdInusasiddhi koparAITa , - 'E' IIT-III, Dal/lllli*J, [ ' che ASAvAda pUzAsanakaMTaDoddAraka munipravazrI haMsasAgarajI mahArAja (Ta na, 'kA' nA kapa te (dvi che. www.jalne brary.org For Private & Personal use
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77.72 viTAIIkITa // zrI zakhezvara pArzvanAthAya nameA nama: 6 // // AnaMda-caMdra-haMsa jaina ratnamAlA-rena pAMcamuM pUjyapravara zrI zrutasthAvara maharSI praNIta zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittusUtra zrI tapAgacchAmbara nabhAmaNI suiihata zirAmaNI parama pUjaya zrImAn ratnazekhara sUrIzvarajI viracita zrI adIpikA TIkAnA AdhAre gurjara bhASAmAM-suMdara-sarala ane Adarza anuvAda. a...tu...vA...da....3H-- zrI vamAna jaina AgamamaMdirAnA saMsthApaka-vijayadevasUra tapAgacchasaMrakSakabahuzruta--AgamavAcanAdAtA-AgamadivAkara dhyAnasthava ta 5, pU. AgamACAraka AcAya deveza zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjAnA padmaprabhAvaka zrI siddhacakrArAdhanAdi tIrthoddhArakasaMsthA saMsthApaka-zAsanaprabhAvaka-vyAkaraNavizArada pU. AcAryaM deva zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAjanA vineyapravara, pU. mahuzrutAdezana gacchAdhipatisamarpita zAsanakaMDhakAddhArakabirUdyAnvitazAsanamAnyasiddhahastalekhaka-- pUjya zAsana dIpaka munirAja zrI haMsasAgarajI mahArAja, -- pra...kA...za...ka:~ zAhu meAtIcaa DhIpacaMda, jI. bhAvanagara, vAyA-taLAjA ( saiArASTra ) mu. ThaLIyA. [ prathamAvRtti : ] kiMmata rU. 11-0-0 // 9 sarva hakka svAdhIna OM || [ nakala 1000 ] &999EURPS<&te<999% 993 kitih
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ (i) samarpaNa (m je bahuzruta mahApurUSe aneka hastalikhita pratanuM ane tADapatrIonuM saMzodhana karIne ja Aga, cUNio, niryuktio, bhAvyo, sU, TIkAo, zAstro Adi seMkaDonI saMkhyAmAM graMtho ane pustake mudrita karAvyA che. tathA 45 Agama-niyukti-bhASya Adi grantharone saMgemaramara tathA tAmrapatromAM kotarAvIne anukrame zrI siddhakSetra vardhamAnajenAgamamaMdiramAM tathA ki sUryapura vaddhamAna jainatAmrapatrAgama maMdiramAM padharAvI amara banAvyA che ! je mahApurUSe-aneka kuvAda kumatapAkSikene zAstra ane paraMparAnA AdhAre cUpa karIne AgamazAstra ane avicchinna paraMparAnuM ekalA hAthe saMrakSaNa karavAvaDe prabhuzAsanane comera vijayadhvaja pharakAvyo che ! je mahApurUSa-zrI saMmetazIkharajI-aMtarIkSa cha-bhIlaDIyAjI-siddhagirijI Adi aneka tIrthone charI' pALatA aneka saMgho karAvyA che. je mahApurUSe-trI kesarIyAjI Adi tIrthonuM jAnanA jokhame paNa saMrakSaNa karyuM che ! je mahApurUSe-prabhu zAsanane udyota karanArA saMkhyAbaMdha ocha-mahotsavo-aMjanazalAkAo-pratikAdIkSAo-vaDI dIkSAo-upadhAne- udyApanovAccAraNo Adi karAvyAM che ! je mahApurUSa-zailAnAnarezane bodha pamADela che, bhopAvara Adi tIrthono uddhAra karela che ane aneka sthaLe pustakAlaya-pAThazALAo-jinamaMdiraupAzraya-Adi puNyasaMsthAo sthApana karAvela che, ane saM. 1990 mAM cheDe jatAM niprANu banela zrI rAjanagara munisaMmelanane jIvitadAna ApI saphaLa banAvela che. je mahApurUSe-aneka jagyAe saMkhyAbaMdha pU. sAdhu-sAdhvIjI mahArAjene AgamonI vAcanAo ApI zramaNasaMsthA A upara mahAna upakAra karela che. je mahApurUSe-deza videzamAM vicarIne AgamathI otaprota evI hajAre amodha dezanAone aneka saMghone amRtapAna karAvI sanmArgamAM sthira karela che, ane emAMnuM keTaluMka amRtapAna zrI siddhacakra pAkSikamAM paNa 16 varSa pIrasIne jaina samAjane amRtano amegha vAraso Apela che ! je mahApurUSe-sAgara saMpradAyane ekamAMthI 125 no samadra banAvela che ! tathA je mahApurUSe-dagInI aMtima paLAmAM paNa atigUDha ane vibhe gya evA piNe lAkha lagabhaga nUtana lemanAM vidajajainajagatane bheTaNA karyA che ! zi te (aMtima sattara divasa addhapaghAsane dhyAnAvasthAmAM rahI-aMtima traNa divasa AhAra- ka pANIno tyAga karI-ane svAtmArAdhanamAM caDatA vyAja samo savAse jeTalo vizALa vikAna ziSya-praziSyAdi samudAya zAsanane samarpita karI surata mukAme vi. saM. 2006 nA vaizAkha , vadi 5 zanivAre caturvidha saMghanI vizALa hAjarImAM svargAta thavAnuM akhUTa khamIra dharAvanAra) 5. jinazAsanasamrATa AcArya puraMdara zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI bhagavaMtane teozrInA pavitra sAMnidhyathI racI zakAela A AtmakalyANI graMtha, samarpaNa karI yataki| cita anRNIbhAvane bhajato teozrIne bAlakiMkara haMsasAgara. ja -22222][bgjbqjbcbgjbjbqj6jOJtiivi220222 shriipti jo karAra karNa vIMchIM hAM hoM haiM chuM e rajA
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke tivinicakizo hIrohI jiri ura urika e ja rIte zarIranA ja rahIe zrI pAdaliptapure vamAna jaina AgamamaMdira tathA zrI sUyapUre vamAna jaina tAmrapatrAgamamaMdira saMsthApakevIsamI sadInA agAdhanAnI Agamadhara-adamya mahApuruSa-vIravacanapAsake bahuzrata-AgamadivAkara gameddhArake dayAnastha svagata-prAtaHsmaraNIya utntebe| pachachachachachachachachachachachachacha chacha chachachachacha ja-ma vi. sa. 1931 A vuM, 0)). paDavaNaja, 5yAsapada vi. saM. 1960 je zu. 10. amadAvAda, = dIkSA che vi. sa. 1947 " hA . 6 leMbaDI. AcAryapada vi. saM. 1974 uM. va. 10 sucapUra. ke ja devasUrasAmAcArI| sa2kSaNa, & vi. sa', 19pura peTalAda svargavAsa vi. saM. 2006 vai. 2. 5 zani, kI sUrya pUra, "hA 8 + ha ! chachachachacha chachachachaF - pa. pU. AcArya deveza zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjA sAheba. uddhAro yastvakArSIgaNadharamahanIyAgamAnAM samantAt, vAgbhUpaH satyasamrAT jinasamayasuraH vAdijetA gabhIraH // duSprApaH kSudrasatvaiH pravacanapaTugI yasya zAstA kuvAdIn , bhaktayA vande zrutAbdhiM sakalavudhanutaM sAgarAnandasUrim . // 1 // karacha chachachachachachukacha chachachachachachachachachachacha chachachachachachachachachachachachachachachachachaka
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayadevasUratapAgacchasaMrakSaka bahuzrata-AgamadivAkara AgAdvA2ka-dayAnathasvagatapa. pU. AcArya deveza zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTaprabhAvaka nyAya-vyAkaraNavizArada siddhacakrArAdhanAdi aneka tIrthoddhAraka janmavi. saM. 1 para kA. zu. 11 amadAvAda, gaNipadavi. saM. 1997 mAga. zu. 5 pAlItANI. dIkSAvi. saM. 1984 uM. va. 6 amadAvAda, paMnyAsapadavi. saM. 1997 mAga. zu. 9 pAlItANI. vaDIyIkSAvi. saM. 1984 je va. 5 amadAvAda, AcAryapadavi. saM. 2007 mahA zu. 13 surata pU. gurUdeva AcArya zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI mahArAja jeozrInA puNyahaste saM. 2008 nA mahA zudi 6 nA zubhadine prAcInatIrtha zrIcaMdraprabhAsapATaNanA bhavyAtibhavya "zrI gajendraprasAda"nI abhUtapUrva pratiSThA thayAne pU. zAsanakaTekeddhAraka munirAjazrI haMsasAgarajI mahArAje taiyAra karela cirasmaraNIya zilAlekha, te daivIprasAde A pU. gurudevazrInI yazogAthA stavI rahela che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ hai | OM ma namaH | pa. pU. AgamoddhAraka dhyAnasthasvargatAcAryavarya zrI AnandasAgarasUripuraMdarebhyo namo namaH pU. gacchAdhipati AcAryavarya zrI mANikyasAgarasUrIzvarebhyo namo namaH pU. prAtaHsmaraNIya gurudeveza zrI caMdrasAgarasUrIzvarebhyo namo namaH pU. paramopakAryAcAryavarya zrI hemasAgarasUrIzvarebhyo namo namaH pU. saccAritrI munivarya zrI amaravijayapAdapadmebhyo namaH A prAkakathana zrI sarvajJa bhagavaMta praNIta saddharmane ArAdhaka sakala zrAvaka-zrAvikAsaMdhane sarveda ubhayaTaMka pratikramaNamAM ati mahatvanAM Avazyaka tarIke upayogI evA A zrI zrutasthavira mahI praNIta vaMdittasUtranI zAsanamAnya sarvagasuMdara TIkA, parama gItArtha maharSI AcAryavarya zrImad ratnazekharasUrIzvarajI mahArAje vikrama saMvata 1496 eTale ke-AjathI 513 varSa pUrve racelI che. zrAvakane nitya upayogI evA A graMtharatnano anuvAda, prabhu zrI mahAvIradevanAM zAsanamAM prAya: saMvata 1967 sudhI te likhitapratamAM TabArUpe ane anavasthita hatA. tethI saM. 1964mAM zrAvaka bhImasiMha mANeke tevA TabAnA AdhAre karelA stutya prayAsa vaDe A apUrva graMthano anuvAda prathama ja mudrita thavA chatAM temAM TIkAnuM sarvAgazuddha vivecana to na ja thavA pAmyuM ! A sthitimAM zrAvakasaMghanA AtmahitArthe te anuvAdanI bIjI sarvAMgasuMdara, talasparzI arthayukta ane saraLa vivecana paddhatimaya ajoDa AvRtti prasiddha thavAnI atyAvazyakatA hatI. tevAmAM sadbhAgye pra. ku. zrI dharmavijyajI ( hAla AcArya) ma. taraphathI te graMthane suMdara-saraLa vivecana sAtheno anuvAda saM. 2002 mAM chapAIne saM. 2004 mAM prasiddha thatAM AnaMda anubhavyuM. pitAnAM nAme vividha sAhityanuM prakAzana varSothI cAlatuM hovAnAM kAraNe samAjamAM vidvAna tarIkenI khyAtine bhajatA e pR. . zrI dharmavijayajI ma. saMpAdita anuvAda to mULa graMthanI paMktie paMktine parzata-TIkAnI ekAda paNa paMkti ke lekanA arthane nahi ja cheData ane zabda zabdanA arthone talasparzIpaNe pIrasato ja hovo joIe ema teozrInI vidvAna tarIkenI prasiddhinA vizvAse mAnavuM thayuM. AthI te anuvAda prasiddha thatAMnI sAthe tenI kepIo samAjamAM TapoTapa khapavA lAgI ! meM te saharSa sAta kepI kharIdela! graMtha khelatAM prAthamikadaSTie graMthamAMnA viSayanI paddhatisaranI sughaDatA. saMkalana temaja bhASAnI sauSThavatAdi joIne te anuvAdanA saMpAdakazrI prati bhArI mAna prakaTayuM. bAda te anuvAda, sujamadaSTie prathamathI tapAsatAM te anuvAdanAM prakAzakIya nivedanamAMnI TIkAnA akSare akSarane A anuvAda nathI" e paMkti vAMcIne "A anuvAda paNa TIkAne anusarIne akSaraza: to thayo ja nathI? ema lakSa para AvatAM khUba du:kha thayuM.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ : taduparAMta te pa ktinI joDenI paktithI lakhela 'tA paNa TIkAmAM nirUpaNa karela eka paNa viSayane cheDavAmAM nathI ja AvyA ' e paMktithI eka sazA teA baMdhAvA pAmI ke-- ' te anuvAda sarvAMgasaMpUrNa nathI te paNa temAM TIkAmAMnA dareka viSaye ne te| sAdyaMta cela ja che ' A AzAnA dheAraNe TIkAgraMthamAMnA vice joDe te anuvAdamAMnA viSayeAne kramasara meLavatAM te sadAzA paNa naSTa pAmI ! kAraNa ke ' anuvAdamAM prasiddha thayela aneka viSayAmAM TIkAyathamAMnI viSayagata vastune viSayAMtara apAelu' jaNAyuM ! seMkaDA sthaLAnA arthA, asaddha truTaka ane viparIta paNa thaela hAvAnuM jaNAyuM! aneka sthaLe teA te TIkAgraMthanA nAme svamatavya ja raju thayu hAvAnu jaNAI AvyuM ! ane keTalAka sthaLe te TIkAgraMthamAM nahi tevI khAkhatA te graMthanA anuvAdarUpe ALekhela hAvAnuM dekhAvA pAmyuM ! ! ! ? ethI pU. upAdhyAyazrIne te anuvAda leAkeAttara samAja mATe niHsAraprAyaH lAgyA. zrAvaka-zrAvikAsaMghane haMmezAM ubhayaTaka Avazyaka tarIke ati upayegI evA A prAcIna maharSikRta mahAn TIkAgraMthanA anuvAda, jaina samAjanA eka pU. upAdhyAyazrInA hAthe paNa samAjane AvA adhurAasatya--asaMbad ane zAstravirUddha prarUpaNAothI bharelA sAMpaDe te sahukAne khedane viSaya gaNAya. A lekhakane tevA niHsAra anuvAdathI zrAvaka samAjane saiddhAMtika bAbatAnA satya medha thavAne badale viparIta medha thavAnA bhaya lAgyA. chatAM pU. upAdhyAyajInI vidvattAnI khyAti jotAM teozrInA anuvAdamAMtI te asahya ane ana kArI hajArA kSatione sAmAnya jAherAta mAtrathI samAjanAM lakSa para lAvavI ane te kSatiothI samAjane ugArI levA, te azakacaprAyaH manAyuM. AthI sa', 2005 nA zAsanasudhAkara patramAM ( kArtikathI AraMbhIne cAra mAsa paryaMta ) te anuvAdanI zarUAtathI ja zarU thaelI kSatienA (te anuvAdanA 75 peja sudhInA ) seAeka sudhArA zAstrIyapaddhattithI ekeka phAma pramANa prasiddha karavA zarU karyAM, A sudhArAe saMgrAhya hAvAthI tene chaLA phArma pramANa phuTsapa sAIjhanA daLadAra ane TakAu kAgaLA para pustaka rUpe pharIthI prasiddha karyAM, ane pachI teA samAjane Akhe| anuvAda ja mULathI sarvAMgazuddha banAvIne pIrasavAnuM kArya hAtha dharyuM. temAM te anuvAdanA peja 35 thI 82 sudhInA anuvAdamAM te be hajAra kSatie vhevAmAM AvI, ane paeNja 117 thI 144 sudhInA anuvAdamAM bethI aDhIhajAra kSatie jovAmAM AvI ! jene sudhArIne jayakumAra ane vijayakumAranuM caritra' tathA 'bilamacchInuM caritra' e nAme prasiddha karelI e jhUkadrArA samAjanA lakSa para lAvavI paDIH ane temAM e paNa zubha IrAdA ane sUcana hatAM -"A rIte A prasiddha karavAmAM AvatA sudhArAemAM paNa kAi skhalanAe hAya teA samAjanA pU. AcAryAdi kAI paNa vidra, mane turata jaNAvIne cAlu anuvAdamAM ja sudhArI levAnI taka ApavA kRpA kare; ke--jethI samAjane zuddha anuvAda pIrasavA bhAgyazALI banuM.' pariNAme A anuvAdanA peja 26 uparanA mAsiJavumuntra' pADanA arthAMmAM thayela eka skhalanAne sudhArA, suratathI 5. pU. mahuzruta AgamAddhAraka AcAya devezazrI taraphathI 'jJAtAdharma vAMna' sUtranA pA! sahita prApta thayA; ane peja 88 uparanA kSAcisanthavazvanA 3-4 bhavavALI vAtamAM thaela eka skhalanAnA sudhArA vidvAna munivaryazrI sUryodayasAgarajIthI prApta thayA; je baMne sudhArA A anuvAdamAM sAbhAra dAkhala karela che. A rIte A anuvAdane zuddha ane zuddhatara banAvavAnA dhyeyathI A anuvAda racatAM hAtha dharavA paDela te te pracAramaya prayAsamAM cAra vA ane cAreka hajArana kharcane bhega ApavA paDyo! AthI A anuvAda racavAmAM dharmISTa sagRhasthA taraphathI hajArAnI sahAya
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLavA chatAM ane mULa graMtha uparAMta bIjI aneka vividha sAmagrIone paNa A graMthamAM pIrasela hovAne lIdhe graMthanuM kada dhAryA bahAra vadhI jatAM A apUrva graMtha, samAjane ekadama sastI kiMmate vasAvI devAnI je prAthamika dhAraNA hatI te tathA pramANamAM bara AvI zakI nahIM. pU. upA. zrI dharmavijayajI ma. jevA vidvAna munirAjanA hAthe "AcAryazrI vijaya mehanasUrIzvarajI smAraka granthamALA-vaDodarA nAM maMgalAcaraNa tarIkeno te prathama anuvAda grantha ja e rIte hajAra kSatiothI paripUrNa prasiddha thavA pAmyuM ! temAM kudaratanA saMketa sivAya bIjuM zuM kalpIe? anyathA potAnA ja gurUjInI te smAraka graMthamALAnA maMgalAcaraNamAM ja tevA vidvAna purUSanA hAthe "yatra maphaTTItaH"nA nyAye te truTaka-asaMbaddha-viparIta arthavALA ane prAyamahatvazanya evI zAstravirUddha TIppaNIothI bharapUra anuvAda, samAjane pIrasAI javo saMbhave ja kema ? ane dravyAnuyogAdi tatvajJAnanA niSNAta zrIyuta badAmIjI jevA zrAddhavaryuM paNa pU. u.zrInI vidvattAnA bhase te anuvAdane upalaka dRSTie ja tapAsavAnuM tathA prastAvanA ApavAnuM bane ja kema? AnuM nAma ja bhAvibhAva. te anavAdamAM e rIte prasiddha thavA pAmela zrIyata badAmIjI jevA samAjamAnya prAjJa ane prauDhazrAddhavaryAnI te prastAvanA upara A anuvAdamAM anya koI vidvAnanI prastAvanA levAnuM anucita jaNAvAthI te anuvAdamAMnI kSationA sudhArAo kramasara khyAla para nAkhIne zrIyuta badAmIjIne te anuvAdamAMnI te prastAvanA, saMgata sudhArA vadhArA sAthe A anuvAdane ApavAnuM jaNAvela. pariNAme teozrIe paNa te vAtane pramANika paddhatie svIkArI, ane pra. upAzrInA te anuvAdamAMnI pitAnI te prastAvanA jarUrI sudhArA vadhArA sAthe A graMthamAM teoe dilabhera ApI! teozrInI satyArtha priyatAnuM A Adarza pratika lekhAya. A anuvAda racavAnuM kArya hAtha dharatAM te kAryamAM [ pU. zrI dharmavi.mane te anuvAdamAM TIkAmAMnA je je pATho ane kalekene anuvAda tajI devAmAM Avela che, te te pATha ane leka zedhI ApavAmAM be mAsa paryata satata parizrama uThAvI tenAM sthaLo ane saMkhyAnuM paNa taiyAra lIsTa mekalI ApavA vaDe ] prAthamika noMdhapAtra sahAya arpanAra pU. A. .zrI vijayaprabhasUrIzvarajI ma.zrInA cAritrI vayevRddha vidvAna ziSyaratna pU.paM.ma.zrI navijayajI mahArAjazrIne hArdike upakAra mAnuM chuM. vaLI mudrita TIkAnI sAthe meLavavA sArU pitAnA bhaMDAramAMthI saM. 1500 lagabhaganI tathA saM. 1635 nI ema prAcIna hastalikhita be prati mahinAo sudhI ApanAra pU. munirAja zrI gulAbavijayajI dAdAnA saccAritrI, sutapasvI ane vayovRddha ziSyaratna pU. munivarya zrI maMgaLavijayajI ma. zrIno paNa upakAra visarI zakAya tema nathI ! kAraNa ke- teozrIe Apela te baMne hastalikhita prAcIna pratomAMthI te mahatvane artha pamADanAra savAtraNa pramANu navA mULapATha prApta thayA che, jene A anuvAda graMthanI kuTanoTamAM dAkhala paNa karyA che ! kuTaneTamAM Apela te pAThenI A ja nizAnI saM. 1500 lagabhaganI pratanI che, A * nizAnI saM. 1635 nI pratanI che; ane A x nizAnI baMne pratanI che. A AtmakalyANa granthanAM vAcana-manana ane parizIlana dvArA kalyANakAmI bhavyAtmAo, samyagadarzanAdi ratnatrayInI nirmaLa ArAdhanA pAmI zivalakSmInA bhaktA bane e ja zubhAbhilASA. bhAvanagara, mAravADI vaDe. vi. saM. 2009 mera trivedazI) zamaNusaMdhasevaka haMsasAgara
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya nivedana Aje zrI jinezvara bhagavaMtakathita saddharmanA ArAdhaka zrI jaina samAjanAM pavitra karakamaLamAM A zrI Ananda-caMdra-haMsa jaina ratnamAlAnuM ratna pAMcamuM samarpatAM atyaMta AnaMda anubhavIe chIe. prabhuzAsananA zrAvaka-zrAvikA samAjane niyanI Avazyaka dharmakriyAnI jeTalI jarUra che, teTalI ja jarUra te kriyAjJApaka sUtronAM talasparzI jJAnanI che. jJAna ane kriyAno e rIte sumeLa sadhAya to ja AtmA, bhavaDerA TALIne sAdi anaMta sukhano bhetA banI zake. AthI AvazyakakriyArUca jaina samAjane Avazyaka sUtrano yathArtha avadha karAvI dharmakriyAmAM masta banAve te atiupayogI anuvAdagraMtha vasAvI ApavAnI pUjya zAsanakaMTakoddhAraka munirAjazrI haMsasAgarajI ma. zrInI ghaNA vakhatathI bhAvanA hatI. paraMtu saM. 1992 thI udbhavela navA tithimatanI bhIma anarthatAne prAyaH ekalA hAthe khALatAM pR. munizrIne 12 varSa vItI javAthI pitAnI te bhAvanA saM. 2004 sudhI phaLI zakI nahiM. tevAmAM pR. munizrInI te bhAvanAnurUpa zrI vaMdittasUtranI arthadIpikAne anuvAda pU. 9. zrI dharmAvi.ma.nA haste prasiddha thayo ! AthI pU. munizrIne pitAnuM ja kArya thayuM jANI apAra AnaMda thayo ! paraMtu te anuvAda jotAM pU. munizrIne kema ane ke kheda tha, ane aMte A saMdara-saraLa ane sarvAga saMpUrNa anuvAda teozrIeja raco paDyo te vagere bInA A granthanAM prAkathanamAM pUjyazrIe jaNAvI amArI pharaja ochI karI che. pUjyazrIe ati khaMtathI racela A zAstrIyagrantha, AvI savagazuddha sthitimAM samAjane prathama ja prApta thAya che. kAraNake A akSarazaH anuvAda graMtha, kevaLa mudrita arthadIpikA TIkAnA AdhAre ja nahi, paraMtu te TIkAmAMnA 83 azuddha pAThone zuddha karIne ane te pachI paNa te AkhI TIkAne prAcIna hastalikhita pratamAMthI meLavelA 325 jeTalA mahatvanA pAThathI susaMgata rIte saMskArIne zuddhatara taiyAra karela arthadIpikA TIkAnA AdhAre racavAmAM Avela che ! e sAthe anyatra alabhya evI anya graMthamAMnI puSkaLa upayogI bAbate ane aneka padArthonuM suMdara spaSTIkaraNa raju karatI doDhaso lagabhaga kuTaneTarane dha paNa pIrasavAmAM Avela che. A apUrva granthane bAhyAbhaMtara sarvAMgasuMdara taiyAra karavAmAM pUjyazrIe, cAra varSa paryata satata ane prazaMsanIya parizrama uThAvela che, e badala pUjyazrIno AbhAra mAnIe chIe. A manarama granthagata samasta vizvane mAnapUrvaka ukelIne tene racanAtmakadaSTie ane AkarSaka Dhabe javApUrvaka graMthamAMnA pratyeka vizenI vistRta temaja saMkSipta anukramaNikAo-zuddhipatraka vagere pUrNa khaMtathI taiyAra karI yathAsthAne che ApanAra pU. munirAjazrI munIndrasAgarajI ma.zrIo tathA A granthanI samarata meTara zAstrIyadRSTie bArIkIthI tapAsIne athathI iti paryata jAte lakhI ApanAra pU. munirAjazrI narendrasAgarajI bha.zrIe granthanI gauravatAmAM abhivRddhi karela hoI ukta pU. munivaronA paNa AbhArI chIe. A atyuttama granthanI mananIya prastAvanA, zrAddhaguNasaMpanna suzrAvaka suracaMdabhAI pI. badAmIjI jajaja sAhebe lakhI ApIne tathA vidabhAgya be bola, tAvikadharma sAhityanA upAsaka zrIyuta zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDIA jevA vidvaye lakhI ApIne A granthanI ane granthakAra mahAtmAnI mahattAne janatA sAme nirmaLa ArisA rUpe dharela che, te badala teo sAhebanA tathA A granthanA cAra dharmaniSTha sahAyaka saspRhastha zreSThIvaronA amo AbhArI chIe. ekaMdare dharmAnurAgI pratyeka bhavyajanone parama upayogI evA A graMthanAM vAcana-mananavaDe bhavyAmAo samyagadarzanAdi ratnatrayInI ArAdhanAmAM ujamALa banI zAzvatapada pAme, e ja zubhechA.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ xezers exerxeracer xeroxerxencia zrI vijayadevasuratapAgarachasaMrakSaka-bahuzruta-AgamavAcanAdAtA-AgaddhAraka-dhyAnasthasvagatapa. pU. AcArya devezazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTaprabhAvaka-vyAkaraNavizAradamAlavazedvAraka-pU. AcAryadeva zrI caMdrasAgarasUrIzvarajI ma.nA muvineya ziSyaratna gacchAdhipati samarpita zAsanakaTakoddhAraka birUdAnvita pU. gacchAdhipati zrIe karelazAsanakaTake ddhAraka birUddanI jAherAta vi. saM. 2007 mahA zudi 13 surata. xeroase xerabsexxsexwx.exe vi. saM. 1952 bhAdrapada kaLIyA. dIkSAH vi. sa. 1987 kA. va. 3 muMbaIbaMdara. vaDI dIkSA: zAsanakaTakedaraka birUda samapa Na vi. saM. 2017 mahA vadi 5 zrI meTI TeLI jaina madha pAlItANA, vi. saM. 1987 mAga. zu. 1 muMbaIbaMdara, .exbrezobenessere pU. munivara zrI haMsasAgarajI mahArAja je...e...zrI..ezrI zrAddhapratikamaNusUvacAne vadinusUvanI athadIpikA nAmanI TIkAne suMdara anuvAda karela che, aos camarca n do nesanais canais Anacaponprinsen
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ aiaiaiainnnkaill 777777 DSC2W* 000DP700 rUA. 1001)nI sahAya karanAra rozrI harakIzanadAsa mehanadAsa kApaDIyA : mAMgareAlavALA. rUA. 756)nI sahAya karanAra zeThazrI kalyANajIbhAi vIrapAla mahetA meArakhIvALA. rikirikirima == ******* granthanI pramANikatA darzaka : ' prastAvanA'nA mAnada lekhakaH zrIyuta suraca`dabhAI purUSottamadAsa badAmAjI, bI. e. ela ela. bI. rIDhAya mALAjhajha seretel rUA. 1001)nI sahAya karanAra sethI amaraca'da vakhataca'da zAMtAkrujha [embe] rUA. 7pa1)nI sahAya karanAra zeThazrI maoNMgaLadAsa bhAIcaMda kapaDavaMjavALA. aiaiaiainnnaiainnnaiaiaiaiaiaiaiaiairraicuai kiaiOaiCaiCOaiaicukai9aittaiaiy 70 PS9.994;me
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ KARZ BORYKARAKUR Jin Jin Jin Di Lan Jie Jin Xiang Pin Jin Xue Xi Jin Lan , sahAyaka sagRhastho mAte AbhAra darzana. A graMtharatna, samAjane suvizuddhapaNe pIrasAvA pAme e umadA vRttithI AkarSAine nimnAkta udAraDhila sagRhrarathAe A anuvAda graMthane ati mahattvane samajI nIce mujaba viziSTa bhAvapUrvaka prAthamika sahAya karela che. rUA. 751) kapaDavaMja nivAsI dharmaniSTha zeThazrI ma gaLadAsa bhAicaMda taraphathI. / . 751) mubai nivAsI dharmISTha zeThazrI kalyANajIbhAI vIrapAla mahetA [mArakhIvALA] taraphathI, rUA. 1001) suranivAsI dharmISTha sva. zeThazrI amaracaMda vakhatacaMdanA puNyArthe temanA suputra zAMtAkrujha (beAmbe ) nivAsI dharmaniSTha zeThazrI caMpakalAlabhAI amaracaMda taraphathI. rUA. 1001) mubai kATa zrI zAMtinAthajI daherAsarajInA menejIMga TUraTI dharmaniSTha sva. zeThazrI harakIzanadAsa mAhanadAsa kApaDIyAnA puNyArthe temanA dharmaniSTha patnI suzrAvikA zrI damayaMtIbDena taraphathI. uparokta dharmaniSTha zreSThIvaryAe A graMtharacanAmAM upara mujabanI sahu sAya karI A graMthaprakAzanamAM apUrva protsAhana Apela che, te aA atra teozrIneA tathA granthanA mudraka zrI sarasvatI presanA mAlika zrIyuta zAMtilAla gheTAlAla pArekha, ke- jeoe banatI kAjI pUrvaka granthamudramAM lakSa ApI mudraNukaLAnAM sAndrayoMmAM suMdara phALA Apela che, ' teozrInA paNa AbhAra vyakta karIe chIe. " 5] 3 ma...kA...zake.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prApti sthAna:zA. su.taMtrI motIcaMda dIpacaMda zAha jI. bhAvanagara. vAyA-talAjA. [ saurASTra ] : : : pisTa-ThaLIyA. pArekha zAMtilAla choTAlAla zrI sarasvatI prInTIMga presa dANApITha :: bhAvanagara 2 zrI zrAddhapratikamaNusUtra yAne zrI vaMdittasUtranA 2...ca...yi...tA: pajyapravara zrI zratasthavira bhagavaMta, TI...kA...kA...2 che pU. AcArya pravara zrI ratnazekharasUrIzvarajI mahArAjA a...nu...vA...da..ka: zAsana kaMTakoddhAraka pUjya munipravarazrI haMsasAgarajI mahArAja. pra..stA..va...nA. vyAnugAdi cAreya anugagata tasvAbhyAraNI kriyAcI zrImAna sUracaMdrabhAI punamadAsa badAmIjI [bI. e. ela.ela.bI. smala kejhIgarITAyarDa jaja.] be-bola: - sUkSmatatvArtha pracAraka-pAlItANA jaina gurUkuLanA rITAyarDa supariTenDenTa ) zrIyut zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDIyA, - vIra - saM. 27vikrama-ra, 2009 AgamedAraka saM. 3 sane 1953 zAke-1876
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ - anuvAda ane anuvAdaka saMbaMdhI be bela pati zAsanavatsala paramopakArI gItArtha puMgava mahaSI zrI ratnazekharasUrIzvarajI mahArAja viracita zrI zrAvaka pratikamaNusUtranI arthadIpikA=suMdara TIkAne anuvAda Ama to saM. 2002 nI sAlamAM paNa bahAra paDayo che, paraMtu te ati azuddha, aMdara khelanAovALe ane ghaNe adhura hovAthI paramapUjya-zAsanaratna-zAsanakaMTakedAraka prasiddha muni mahArAja zrI haMsasAgarajI mahArAje te anuvAdane mULathI ja savAMga saMpUrNa banAvavA pAchaLa cAra cAra varSa paryata apramattapaNe mahenata laI ati parizrame A anuvAdarUpe parizuddhipaNe prasiddha karIne zAsanane eka aNamola vAro Ave che ! eTaluM ja nahi, paraMtu teozrIe te amUlya TakAgranthamAMnI paMkti e paMkti ane zabda zabdane satya artha karIne racela A anuvAda dvArA zrAvakasamAjane ArAdhanAnI sAcI dizAnuM yathArtha bhAna karAvavA vaDe svanA "haMsa" nAmanI ja yathArthatA pUravAra karI che te jaNAvatA AnaMda thAya che. A zrI zrAvaka pratikamaNusUtranI TIkAnA racayitA pUjya mahaSa zrI ratnazekharasUrIzvarajI mahArAja jevA prAcIna ane prabhAvaka gItArtha puMgavanA sattAsamayanI AchI rUparekhA prastuta prasaMge Avazyaka dhArI tene TuMka ulekha karuM chuM. te pUjya mahaSane janma saM. 1457 che, ane dIkSA saM. 1463 che. teozrIne 1483 mAM paMDita pada, 1493 mAM vAcakapada ane 1502 mAM AcAryapada maLyuM hatuM. teozrIne bALI nAmanA bhadde birUda tarIke "bAlasarasvatI" kahyA, tyArathI jaina samAjamAM teozrI " bAlasarasvatI' tarIke prasiddha hatA. A mahAgItArtha mahaSIe saM. 1496 mAM jema A zrAddhapratikamaNavRtti racela che, tema saM. 1506 mAM zrI zrAddhavidhivRtti tathA saM. 1516 mAM AcArapradIpa nAmanA bhavya grantho paNa racIne jainasamAja upara bhAre upakAra karela che. A samartha gItArtha puMgava mahaSI, saM. 1517 nA pioSa vadI 6 nA roja svarge sIdhAvyA che. A zrAddha pratikamaNavRtti grantha te samartha jJAnI puMgave racela hovAne lIdhe zAsanamAnya che, AvA uttama graMtharatnano "AvA pUjya prasiddha munimahArAjazrInI jAtamahenate taiyAra thaI ApaNI samakSa raju thato" A anuvAda grantha ati mahatvapUrNa gaNAya temAM navAI nathI. A anuvAdagraMthanI viziSTatA saMbaMdhamAM paNa kAMIka nirdeza kare jarUrI mAnuM chuM. ane te e ke ApaNAmAM zrAvakanI AvazyakakiyAnAM mukhya aMgarUpa AvA sUtronA arthabhAvArtha vagere samajAvanArAM aneka pustaka bahAra paDyAM che, paraMtu te badhA "Avazyaka aMge mahatvanuM sthAna bhegavanAra A zrI vaMdittasUtrano Avazyaka anuSThAna karanArane AsAda rahe-te sUtranuM tAtparya talaspazIMpaNe ane sahelAIthI samajAya ane tethI anuSThAna karanAra bhAvikajano, te Avazyaka karavA umaMgathI prerAya tevAM to pragaTa thayAM nathI ja ema kahevuM paDe che. te dareka khAmI A Adarza anuvAda graMtha pUrI pADe che, ane tethI ja te te badhA anuvAda graMtha karatAM A anuvAdagraMthanI mahattA che-viziSTatA che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ A anuvAdagranthamAM dareka gAthAnuM vistArathI hadayaMgama vivecana che. sva ane paramatanI tulanA, dAkhalA-dalIlo, bedhaka daSTAnta ane rasaprada vistRta kathAo vagere sAmagrInA khajAnAthI paripUrNa evo A anuvAdagratha pUjya munirAjazrIe eTale te suMdara ane rocaka banAvyo che ke-je anuSThAna nahi karanAra vAcakane anuSThAnane Adara karAvyA vinA rahe nahi, anuSThAnakArakane amInA ghuMTaDA ApyA vagara rahe nahi ! jJAnanI sAthe AtmAnaMdamAM masta banAve e A anuvAdagrantha hovAthI ja A granthanI gauravatA che. zrIyuta badAmIsAhebanA zabdamAM kahuM te A "vadi sUtra" e zrAvakanAM AvazyakasUtramAM mahatvanuM sthAna bhagave che. A "vaMditta" sUtra upara bhASya, cUrNi, TakAo ghaNuM che; paraMtu te badhI prAkRta ane saMskRtamAM hevAthI te te bhASAthI ajJAta prajA tene lAbha laI zake nahi, tethI AvA mahatvanA sUtranI arthadIpikA jevI addabhUta TIkAnA AvA suMdara ane sarala anuvAdanI anivArya jarUra hatI, te pUjya prasiddha munirAja zrI haMsasAgarajI mahArAje talaspazI paNa zuddha rIte lakhI A apUrva graMtharUpe prasiddha karavAvaDe jainajanatA upara apAra upakAra karyo che. AvazyakasUvanuM anuSThAna karanAre lokottara Avazyaka karyuM kyAre kahevAya? te vicAravuM bahu jarUrI che. te vicAra pUrvaka anuSThAna karavAmAM Ave che te anuSThAna, ArAdhakane tathA prakAre lAbhaprada bane. AthI A sthaLe te saMbaMdhI TuMka varNana egya gaNAze. lokottara Avazyaka kene kahevAya? te saMbaMdhI zAstramAM rIta jaNAvI che ke-"Avazyaka kriyA karanAranuM citta, kriyA daramyAna AvazyakakriyAmAM rakta rahe, AvazyakamAM ja zubha pariNAmanI lezyA hoya, vicAradhArA AvazyakamAM ja rahetI hoya, adhyavasAya paNa AvazyakathI ja raMgAelA hoya, AvazyakanA arthamAM ja mane mama hoya ane Avazyaka sAdhI ApanAra" zarIrarajoharaNa (caravaLa -muhapatti vagere sAdhanane yathecita kriyAmAM yojIne trikaraNoge bhAvapUrvaka anuSThAna karavAmAM AvatuM hoya" te rIte karAtAM anuSThAnane lokottara Avazyaka kahevAya che. zrI "vaMditu sUra jevA AvazyakanA mahatvanA aMgabhUta sUtranI arthadIpikAne banAvavAmAM Avelo A talasparzI anuvAda, vicAraka vAcakane te AvazyakanA anuSThAnamAM tevA bhAvapUrvakane suMdara Atmika AsvAda ApavA samartha che. kAraNa ke-temAM sUtranA ao, TIkA ane TIkAnA bhAvane sparzatI paddhatie barAbara samajAvelA che ! jethI A Avazyaka bolanArane ni:svAda lAge nahi, tenA adhyavasAyanI zuddhi barAbara jaLavAI rahe ane tethI aticAranI malInatA jadIthI dUra thaI zake tema che. e rIte anuSThAna karanAra, A anuvAdagraMthanA vAMcana, manana ane parizIlanathI icchita phaLane pAmI zake tema che, tethI paNa A anuvAdagraMthanI sarvotamatA che. mukhAraviMda uparanI malInatA (DAghA) ne darpaNa dekhADe che, ane hAthathI te DAghAne tarata dUra karI mukha ujavaLa banAvI zakAya che, tema A anuvAdarUpa darpaNa, AtmAnI upara lAgela aticArarUpa malInatAnuM bhAna karAve che, ane batAvI ApelA nirmaLa pariNAmarUpa hAthathI malInatAne dUra karI AtmAne ujavaLa-nirmaLa banAvI zakAya che.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte Avazyaka sUtranuM ArAdhana, AtmazuddhinuM prabaLa sAdhana che. temAM jagatanA tamAma jInI zAMti IcchI che. sUtrane aMte karavAmAM Avela zAsananA adhiSThAyaka deva-devIonI prArthanA, anuSThAnane saphaLa banAvavA devabaLanI prApti arthe che. vItarAgadeva-tenAM zAsanane calAvanAra sadagurU ane vItarAgadeva praNIta saddharmane tadrupe batAvI tanmayapaNe te tatvatrayInI ArAdhanAmAM jeDanAra A mahAna kriyA che. tenAM ArAdhanAthI AdhyAtmika zaktio khIlI uThe che! mAnasika ane zArIrika zAMtino paNa kaI ajaba anubhava thAya che. Ama A Avazyaka anuSThAnanA agaNita phAyadA che. pU. prasiddha munirAja zrI haMsasAgarajI mahArAja jevAM zAsanarane virala haze. teozrIne Adarza pragatinA paMthe koI paNa mUkanAra hoya te te teozrInuM vizuddha cAritra, zAstronuM uMDuM jJAna, madhyasthatA, niDaratA, niHspRhatA, kAryadakSatA, aDagadhairya ane hiMmata che. abhuta zAsanasevA badala pUjya Agama dvArakA jevA ajoDajJAnI mahApuruSa, jeone birUda ApavAnI paTTadharIne khAsa AjJA karatA jAya ! ane te prazAMta paTTadhara zrImad mANikyasAgarasUrIzvarajI ma nA haste samudAyanA sarva muni ane saMghanI sammatipUrvaka surata mukAme pAMca hajAra sajajane vacce jeone te "zAsanakaMTakeddhAraka' birUda ApavAnI prathama jAherAta thAya! ane e jAherAta sAthe vAsakSepa ane AjJA mekalI meTaTeLI jainasaMgha mAraphata jeene caturvidha saMghanI vizAla hAjarImAM pAlItANA tIthe bhAre umaMgabhera te birUda apAvAya, te pUjya zAsanakaMTakeddhAraka munirAjanI oLakha mAre bahu karAvavAnI hoya paNa zuM? pU. Agama ddhAraka jevA ajeDajJAnI gurUdeve teone je "zAsanakaMTakedAraka? birUda ApayuM, te paNa vAstavika zaktinuM ghAtaka ane arthasUcaka che. nItizAstrane e niyama che ke je kaMTaka hoya tene vidAye ja chUTako, paraMtu saMtapurUSanI dunIyA bahu judI ja hoya che ! te te apakArI upara paNa upakAra kare che=kaMTakaneya uddhAra kare che !" A e birUdano artha che. e birUda ApavAmAM te mahApuruSanI e atIva udAra bhAvanAnuM prabi che. ane te ja A graMthanA anuvAdaka pU. zrI haMsasAgarajI ma.nI akhaMDa zAsanasevAnuM yogya sanmAna che. celAyelI, pustakapAnAM, khAnapAna, vastrApAtra vagerenI nimahitA arthAt vAstavika saMyamazaktie ja teozrIne mahanIya banAvyA che. mahatvanA vijaya pamADyA che. mahatvAkAMkSI maTe teo ja te vijaya karI zake. teonuM zAsana saMrakSaka ajeya patrakAritvapUrNa paNa tenI sAkSI pUre che. teozrIe saM. 2003 nA citrathI aSADha sudhImAM amArA keTanA upAzraye zrI dazavaikAlikasUtranI Adya "mane maMtramuzaa" gAthAnA prathamanA be ja pada upara aDhI mahinA sudhI vividha jAtanAM daSTibinduthI viSayAMtara thayA vinA kadI na bhUlI zakAya tevAM je vidvattApUrNa vyAkhyAne ApyAM che, te ja teozrInAM zAstrIya uMDA anubhavajJAnanI khAtrI pUre che. koTamAMthI azAha suda trIje pAyadhUnI geDIjInA upAzraye cAturmAsAthe padhAravAnuM nakkI
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 thatAM teozrInAM samAna arthe azADa suda bIjanA roja keTanA upAzraye ekaThA thaelA zrI sakalasaMghanI dabadabAbharI sabhAmAM teozrI mATe keTanA menejIMga TrasTI zrImAn sargata zeTha harakIzanadAsabhAIne belelA zabdo (ke-je tA. 5-7-47nA zAsana sudhAkaramAM prasiddha thayA che, te)nuM A nIce avataraNa karyuM te te asthAne nahi gaNAya. zrImAna sadagata zeThazrI harakIzanadAsabhAInA hArdika uddagAra. bhAIo! ane baheno ! atre birAjamAna pUjya munimahArAja zrI haMsasAgarajI mahArAjanI ekadhArI vairAgyamaya, paramabhAvatpAdaka suMdara dezanAno ApaNane chellA aDhI mAsathI ghaNA sAro lAbha maLe che, atre pajusaNa tathA cAtumAsamAM vyAkhyAna vakhate hAjarI hoya, paNa zeSakALe AvI hAjarI thaI hoya te te A prathama prasaMga che ke-je eka rekarDa che. tenuM kAraNa munizrInI tevI adabhUta dezanA che. jJAnavALA to laI jAya, ridhara thAya, jijJAsuo to pAmI jAya paNa pAzcAtya vAtAvaraNathI raMgAyelA yuvake paNa Ave-AkarSAIne sAMbhaLe ane zraddhAvita thaI jAya tevI temanI vyAkhyAnazelI che. kemake tevA take, tevA prazno je yuvakane vamaLe caDhAve che, te munizrI pite ja upasthita karatA ane tenAM samAdhAne paNa pote ja karatA. emane A anubhava, parahitabhAvanAvALuM teozrInuM hRdaya raheje mastaka DolAve che. tame joyuM che ke-zrI dazavaikAlikanAM prathama be ja caraNa para temanuM Aje aDhI mAsathI vyAkhyAna cAle che. dharamane maMADha mughiATuM, hiMA saMga tevo" chatAM roja navanavuM ja teozrIe ApaNane zravaNa karAvyuM che. A che temanuM jJAna, A che temanuM sAmarthya ! sAMbhaLanArane jarAya kaMTALe na Ave evI rIte to raju karavAnI temanI A che vegavaMtI, recaka ane pAcaka lAkSaNika zailI ! !! pUrvabhavanAM saMskAra vinA AvuM jJAna, AvuM cAritra, AvuM sAmarthya vagere nathI sAMpaDatAM. have teozrInAM jIvanamAM jarA utarIe. piote ekalAe pravajyA lIdhI che ema nathI paNa patnI, putra, putrI tathA bhatrIjAne paNa pravajyApradAna karela che" A vagere temaNe te ghaNuM ja vaktavya karyuM hatuM bAkI meM te tenI rUparekhA varNavI che. zrImAna saddagata zeThazrI harakIzanadAsabhAI ane mAre A bAbata ghaNI vakhata carcA thatI, tyAre temano eka ja sUra have ke-"mahArAja sAheba bahuja jJAnI che, ane teozrInuM lejIkala heDa (tAki ke magaja) koI ajaba prakAranuM che. " AvA pUjya vizuddha cAritravaMta ane agAdha jJAnavaMta munirAjanA haste prasiddha thavA pAmela A ( zrI vaMdittasUtrarUpa AvazyakasUtranI apUrva vRttino) anuvAda, zrI jaina samAjane teozrI taraphane aNamela vAraso che. teozrInA varada haste AvAM advitIya ajoDa prakAzano sadA prasiddha thatAM rahe, e ja zubhecchA. 165 bajArageTa sTrITa keTa | lI. zAsana sevaka, muMbaImAM. 1, tA. 3-11-1952 5 zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDIA.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ // pUjyapAda dhyAnasthasvargata AgamoddhArakAcAryavarya zrI AnandasAgarasUrIzvarebhyo nmH|| -- > . prastAvanA 1 devendrapUjita, yathAsthita vastu jaNAvanAra, traNa lokanA guru, vItarAga, sarvajJa arihaMta bhagavAne traNa vAto jainatvanA prathama pagathIyArUpa jaNAve che:-(1) pahelI vAta e ke-A jIva anAdine che; (2) bIjI vAta e ke-kama ane janma paNa anAdi che ane (3) trIjI vAta e ke-jIva, karma ane janmanI paraMparAmAM anAdi kALathI rakhaDyA kare che. ciraMtanAcArya viracita zrI paMcasUtra jenI vyAkhyA pUrvadharasamakAlIna bhagavAna zrIharibhadrasUrijIe karI che, tenAM prathama sUtranI zarUAtamAM A bAbata spaSTapaNe jaNAvavAmAM AvelI che. 2 AtmA A saMsAramAM anAdikAlathI gothAM khAyA kare che ane rakhaDapaTTI karyA kare che tenuM kAraNa A saMsAranI upAdhi che; ane e upAdhi AtmAnI keTalIka avaLI pravRttionA kAraNe lAge che, eTale ke-AtmA pote amuka kAraNa ane saMjogavazAta keTalIka evI kriyAo karI bese che ke-jenuM pariNAma kopArjanamAM AvyA vagara rahetuM nathI. A kapojana e ja rakhaDapaTTInuM mULa che. A karmopArjana jeTalA aMze ochuM teTalA aMze AtmA zuddha thavAno, ane jyAre e kampAnarUpI kAraNone nAza thaze tyAre rakhaDaMpaTTInuM kArya potAnI meLe baMdha thavAnuM. A rakhaDapaTTI koI akAraNujanya eTale svayaMsiddha vastu nathI, paNa e kAraNajanya che ane e kAraNa te karma che. enA nAzamAM rakhaDuM paTTIno avazya nAza che. 3 zAstrakAro pharamAve che ke badhAe prANIonAM zarIramAM vasato AtmA anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtavIrya, anaMtasukha vagere guNothI bharelo che. AtmAnI zaktine keI pAra nathI. AtmA vastuta: mahA samartha che, paNa enuM sAmarthya anAdikALathI nahiMvat thayeluM che, ane ene jaDa mATInA DhephA jevA karmane AdhIna thaIne anaMtazaktivALa hovA chatAM te nacAve tema nAcavuM paDe che ! enuM anaMtajJAna kayAMka DhaMkAI jAya che, enuM anaMtadarzana kAMI chupAI jAya che, enuM anaMtavIya-akhUTa zakti kayAMka palAyana karI jAya che, ane anaMta sukha alopa thaI jaI e AtmA kasAIkhAnAnA rAMka bakarAnI mAphaka kama rAjAne cAbuka, nIcI garadane pitAnI jAta upara sahana karI le che. TUMkamAM A saMsArI dazAmAM parama jJAna, darzana, cAritra vIryavAna AtmA anaMta avyAbAdha sukhane mAlIka hovA chatAM pitAnuM prabhutva bhUlI jAya che, ane potAnA svAmI tarIke karmane svIkAra karIne enA kahevA pramANe nAce che. AtmAnI A sthiti eka vikarALa vanarAja kesarIsiMha, je kaMI
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 zIyALanI gulAmI svIkAre, zIyALanI sevA-suzraSA kare, ziyALIAnI AgaLa rAMka bakarA je banI jAya, ane chevaTe e namAlA nirbaLa zIyALIyAthI mAra paNa khAya-tenI sAthe sarakhAvI zakAya. A sthiti kalpanAmAM paNa na AvI zake evI che. A anaMta vicitratAothI bharelA A saMsAramAM kalpanA paNa jyAM na pahoMcI zake evI vastuo paNa bane che je ApaNuM pitAnA AtmAne ja vicAra karatAM e ApaNane ApoApa samajAI jAya che. 4 anAdi nigodamAMthI nIkaLI vyavahArarAzimAM AvyA bAda aneka janmo lIdhA, ane bhAgyayoge A manuSya janma prApta thaye, ane AtmAnI agAdhazaktinuM paNa aMzata: bhAna thayuM, te e agAdhazaktine dabAvI denArane oLakhI laI, tenI sAthe yuddha karI ApaNI Atmazaktine pUrNa vikAsa thAya te mAge ApaNe prayANa karavuM ja joIe. anAdikALathI karmarAjAe ApaNI Atmazakti dabAvI dIdhI che. chInavI lIdhI che. jema keI paradezI, rAjya jItelA dezane ni:zastra karI tenI saghaLI zaktione dabAvI rAkhI nirbaLa banAvI mUkI gulAmagIrImAM jakaDI rAkhe ane AjhAdIthI vaMcita rAkhe tevA paradezI rAjyanI pAse AjIjI karavAthI ke arajIo karavAthI te AjhAdI bakSatuM nathI, paNa tenI sAme laDAI ja karavI paDe che, ane eka vakhata hAya to bIjI, trIjI, cothI ke pAMcamI ke vadhAre vakhata paNa laDAI cAlu karI vijaya prApta thAya tyAre ja jItAyelA dezane AjhAdI maLI zake che tema kamarAjAnI sAthe paNa laDAI ja karyA vinA chUTake nathI. e laDAImAM keTalIka vakhata pAchA paDavAnuM thAya, chatAM je laDAI cAlu rahe te enuM zubha pariNAma AvyA vagara na ja rahe. - 5 A laDAI karavAne mATe uttama sAdhano khoLI kADhI tene upayoga karavo jarUra che. uttama sAdhano sivAya uttama sAdhya evuM kamakalezAbhAvavALuM AtmAnuM zuddha svarUpa maLI zake ja nahi. A saMsAra duHkharUpa, duHkhaphaLa ane duHkhAnubaMdha jaNAvavAmAM Ave che, ane te pramANe pratyakSa anubhavAya che, chatAM paNa je A jIva A saMsArane sadupayoga karI pitAnA AtmAne eve mArge caDhAve ke-pariNAme karma kalezano abhAva thaI anaMtakALane mATe tenuM paramAtma svarUpa pragaTatuM rahe te kharekhara tene A janma paNa sulabdha che, kRtArtha che. - 6 paropakArI zAstrakAroe A saMsAra samudrane taravAnA je je upAyo ane sAdhanAnuM varNana karyuM che, te badhAmAM sauthI prathama ane sauthI mahatvanAM sAdhana tarIke manuSyajanmane gaNavAmAM Ave che. devapaNuM keI apekSAe manuSyapaNA karatAM caDiyAtuM gaNavAmAM Ave che, paraMtu te to kevaLa lagabhaga ehika sukhavaibhava ane sAMsArika AnaMdavilAsanI daSTie ja: eTale ke-kevaLa bhautikadaSTie ja mukhyatA che. je kevaLa AdhyAtmikadaSTine lakSyamAM rAkhIne A baMnenuM nirIkSaNa karavAmAM Ave te nirvivAdapaNe manuSyapaNuM ja sarvottama gaNAya. 7 A manuSyapaNAnI durlabhatA zAstromAM dazaprakAranAM daSTAMta ApIne ApaNane spaSTapaNe samajAvavAmAM AvI che. e manuSyapaNuM te pUrvanI koI mahApuNyAInAM phaLarUpe nadI-pASANanA nyAye karIne pitAnI meLe ja maLelI vastu che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 cattAri paramaMgANi, dullahANi ya jaMtUNo // mANusattaM sui sadA, saMjamammi ya vAriyaM // 8 AvA uttama manuSyabhavane ajJAnatAne lIdhe lAbha na lenAra manuSyane eka sthaLe eka ajJAna rAjakumAranI sAthe sarakhAvyA che. ajJAna rAjakumArane keI cAra paiDA ApavAnA kare ane rAja lakhI mAMge to te cAra paiDA laIne pitAnuM rAja lakhI Ape, kAraNa ketenI ajJAna avasthA ema samajAve che ke-rAjya karatAM peMDAnI mIThAza vadhAre sArI che. te rAjakumAra ema samajato nathI ke-peMDAnI mIThAza te kSaNika che, nAza pAmavAvALI che, ane regene utpanna karavAvALI che. e pramANe uttama rasanuSyabhavana lAbha na lenAra manuSya paNa pitAnAM manuSyatvanI gahanatA samajato nathI, ane te saparza, rasa vagere viSacenA sukhe maLatA hoya to te mATe potAnI jiMdagI lakhI ApavA taiyAra thAya che. arthAta manuSya, viSaya vAsanArUpI paeNDAnI mIThAzane ajJAnavaza mAnya rAkhe che, ane manuSyabhavarUpI rAjya lakhIApI manuSyajanma veDaphI nAMkhe che. 9 uttama manuSyabhavanI kharI kiMmata samajanAre to upara jaNAvyA pramANe anAdikALathI AtmAnI agAdha zaktione dabAvI rAkhI tene gulAmI avasthAmAM rAkhanAra karmarAjAnI sAme dArUNa yuddha ja khelavuM joIe, ane karma jaMjIrone teDIkeDI potAnI svataMtratA saMpAdana karavI joIe. AvA yuddhamAM jaya prApta karavA mATe potAnuM lazkara majabUta banAvavuM joIe ane pratipakSanuM lazkara cagadI nAMkhavuM joIe. AthI AtmAnA mukhya guNo kyA che? ane tene vikAsa karavA mATe zI zI kriyAo karavAnI jarUra che? temaja karmarAjAne sahAya karanAra kayA kayA mukhya sAdhane che ane te sAdhanone nAza karavA mATe zI zI kriyAo karavAnI jarUra che? A bAbatanI mAhitI meLavI tene amalamAM mUkavAne mukhya prazna ApaNI samakSa upasthita thAya che. tema karyA sivAya A bhavabhramaNane nAza thavAno saMbhava ja nathI. 10 anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtacAritra, anaMtavIrya = dAnAdizakti, avyAbAdha sukha, akSayasthiti, arUpIpaNuM ane agurulaghupaNuM A ATha AtmAnA mukhya guNo che. ATha prakAranAM kone nAza thavAthI A guNe pragaTa thAya che. te guNo AtmAnI sAthe ja rahe che. karmanAM AvaraNane laIne te dabAI jAya che. kamaranAM AvaraNo dUra thatAM te guNono Avi. rbhAva thAya che. jJAnAdi guNo bahAranA koI sthaLethI AvatA nathI. A AtmAnI anaMta zaktio AtmAmAM ja rahelI che, paNa te dabAI rahelI che. karmanAM AvaraNo dUra thatAM te zaktione AvirbhAva thAya che. AtmAne ane A guNone samavAya (tadrupa) saMbaMdha che-abheda saMbaMdha che. 11 AtmA ane karma e banne anAdi che, chatAM paNa AtmA anAdi anaMta che, jyAre tene lAgeluM karmanuM baMdhana je ke-pravAhathI ane paraMparAthI anAdi che, chatAM vastusthitie (pahelAMnA karmane nAza thAya, te pachI baMdhAya te karma, amUka vakhate ja baMdhAeluM hoya tethI te) sAdi sAMta che. jema senAnI khANamAMthI maLeluM sonuM mATI sAthe maLeluM hoya che, te mATIne mahenata karIne dUra karI zakAya che ane cokkhuM sonuM tenA kharA svarUpamAM meLavI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ zakAya che, tema AtmAne paNa karmanI upAdhIothI amuka prakAranAM prayatnothI kamarahita karI tenAM zuddha svarUpamAM pragaTa karI zakAya che. - 12 AtmA pitAnuM bhAna bhUlI potAnA svabhAvamAMthI khasI amuka lAgaNIothI mana, vacana ane kAyAvaDe pravRtti kare che, te vakhate letuM jema lehacuMbaka tarapha AkarSAya che, tema A jagatamAM sarvatra bharelA pagalaparamANuomAMthI pitAnI lAgaNIne lAyakanAM pugele AtmA tarapha AkarSAya che. ane te pulanuM Atmapradeza sAthe joDANa thAya che. A lAgaNIo cAra prakAranI hoya che. (1) mithyAtva, (2) avirati, (3) kaSAya ane (4) mana, vacana tathA kAyAnA azubha gaH mithyAtva eTale AtmabhAna bhUlavuM te, avirati eTale IcchAne kAbUmAM rAkhavAno niyama na karavo te, kaSAya te rAga dveSavALI pravRtti ane yoga te mana, vacana ane kAyAnI sAmAnya sAvadha pravRtti. A mithyAtva avirati, kaSAya ane yoganAM nimittane pAmIne jIvavaDe je kriyA karAya te karma kahevAya che. e kama ATha bhAgamAM vaheMcAyelAM che. ane te (1) jJAnAvaraNIya, (2) darzanAvaraNIya, (3) mehanIya, (4) aMtarAya, (5) vedanIya (6) AyuSya (7) nAma (8) ane getra e nAmathI oLakhAya che. A ATha karmomAM jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya ane aMtarAya-e cAra "ghAtI" karmo kahevAya che. teo AtmAnuM svarUpe pragaTa thavA detA nathI, ane AtmAnA vikAsamAM bAdhA nAkhe che. bAkInA cAra karmo "aghAtI" kahevAya che. kAraNa te AtmAne svAbhAvika svarUpano pratirodha yAne ghAta karatA nathI; "ghAtI" karmone saze nAza thayA bAda A "aghAtI" karmone yogya avasare jarUra svataH kSaya thaI jAya che, ane pharI baMdhAtA nathI. A viSayamAM mahAna yogI pUjyazrI AnaMdaghanajInI covIsImAnuM chaThThA zrI prabhajI mahArAjanuM stavana phakta cha gAthAomAM bahu ja kimatI mArgadarzaka samaja Ape che. karma baMdha vagereno siddhAMta pahelI cAra gAthAomAM TuMkAmAM paNa sacoTa rIte samajAvI bhagavAna ane ApaNA vacce aMtara kema paDayuM che? ane te kevI rIte bhAMge? ane ApaNe bhagavAnanI peThe zuddha AtmasvarUpamAM kevI rIte ramaNa karatA thaIe ? te viSe khulAso karatAM teozrI pAMcamI gAthAmAM jaNAve che ke-AtmAne karma sAthe saMbaMdha karavArUpa kiyA-jene "yuM janakaraNa" kahevAmAM AvyuM che, tene lIdhe e aMtara paDayuM che. " muMjana karaNe ho aMtara tuja paDayo re" aMtara bhAMgavA mATe upAya batAvatAM kahevAmAM AvyuM che ke-"guNakaraNe karI bhaMga....aMtara bhaMga suaMga" AtmAnA jJAna, darzanAdi guNa che. je ApaNe upara sUcavI gayA chIe) te guNakAraNe eTale AtmA kevaLa guNarUpa jJAnadarzarUpa thaI jAya, to te aMtara bhAMgavAno eja sAro upAya che. * AmAnA kama sAthe saMbaMdha karavA rUpa kriyA karavAvaDa tArA mArA vacce aMtara 5DayuM che. te aMtara "guNukaraNe karI bhaMga" AtmAne guNa kare tevI kriyA karavAvaDe karIne bhAMge. " graMtha yukata karI paMDita jana kahyo re, aMtara bhaMga susaMga. '' paMDita janAe granthanI yuktithI aMtara bhaMganuM tene ja uttama aMge jaNAvela che. te haMsasAgara |
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 AtmAnA upara ulekha karelA svAbhAvika guNone jema jema vikAsa thAya ane AtmA kevaLa e guNarUpa thaI jAya, te karmarAjAnAM upara batAvelAM sAdhano kacarAI jAya ane khedAnamedAna thaI jAya, ane AtmA pitAnA zuddha svarUpamAM pragaTI rahe. te guNono vikAsa karavA mATe zAstrakAra bhagavaMte ApaNane pAMca prakAranA AcAra batAvyA che. te sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA saue potapotAnI maryAdA pramANe mana, vacana ane kAyAthI pALavAnA che. te pALavAthI AtmAnA judA judA guNono vikAsa thAya che, ane saMpUrNa rIte paLAya te AtmA pitAnuM zuddha svarUpe pragaTa karavA bhAgyazALI bane che. te pAMca AcAronAM nAma. (1) jJAnAcAra (2) darzanAcAra (3) cAritrAcAra (4) tapAcAra ane (5) vIryAcAra rAkhavAmAM AvelA che. e pAMceya AcAranuM saMkSipta svarUpa jaNAvanArI ATha gAthAo jainazAstramAM aticAranI ATha gAthArUpe prasiddha che. dareka pratikramaNakriyAmAM pAMca AcAranuM svarUpa hadayamAM daDhapaNe ThasAvavA athavA te saMbaMdhI AtmabhAva jAgRta karavA A ATha gAthAne mana, vacana ane kAyAnI ekAgratA karIne kAussaga karavAmAM Ave che. A pAMca AcAranAM pAlanamAM-traNa ratna, sAmAyika, dAna, zIyala, tapa, bhAva, vagere jaina dharmanA tamAma AcAro samAya che. A pAMca AcAranuM pAlana te samyaphacAritra che. jainadharmanuM samagra dhArmika rahasya TuMkAmAM ane sArI rIte A pAMca AcAramAM samAvyuM che. sAmAnya zrAvakanA bALakathI mAMDIne kevalajJAnI bhagavaMta sudhI AcarI zake tevI dhArmika sarva AcaraNano A pAMca AcAramAM vyavahArU rIte samAveza karavAmAM AvyA che. 14 A pAMce AcAronA pAlanamAM je malInatA lAge tene "aticAra" kahevAmAM Ave che. A mujaba lAgelI malInatA TALavAne mATe eTale ke-pAMca AcAranI zuddhine mATe sAdhu ane zrAvake niraMtara savAra-sAMja pratikramaNa karavAnuM hoya che. 15 pratikramaNa eTale (1) pramAdavaza zubhayogathI paDI jaI azubhayogane prApta karyA bAda pharIthI zubhagane prApta karavA, (2) azubhayogane choDI uttarottara zugane prApta karavA kramaNa karavuM te paNa pratikramaNa che. (pravacanasAroddhAra-trIjuM pratikramaNa dvAra pA. 39 de. lA) 16 A pratikamaNakriyAno AvazyakakriyAmAM samAveza karavAmAM Ave che. AtmAnA guNe pragaTa karavA arthe je kriyA karavA yogya che te "Avazyaka" kahevAya che. ene mULa prAkRta bhASAno zabda sAvaraNI che. enAM judAM judAM nAma jaNAvavAmAM AvelA che. AyassayaM avassakaraNinaM dhuva nigaho visohI ya / / ajjhayaNachakka vaggo nAo ArAhaNA maggo // 1 // A daza paryAya nAmo che. vizeSAvazyakamAM ane tenI TIkAmAM e saMbaMdhamAM je vivecana karavAmAM AvyuM che, te uparathI ApaNe spaSTapaNe samajI zakIe ke- AvazyakakriyA atyaMta AdhyAtmika upagI kriyA che. AtmAnA vikAsane lakSamAM rAkhIne enI racanA kama rAkha
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 vAmAM AvyuM che. enA cha vibhAga karavAmAM AvelA che. (1) sAmAyika (2) caturvizati tava (3) vaMdana (ka) pratikamaNa (5) kAtsarga ane (6) pratyAkhyAna: Avazyaka kayA AtmAne prAptabhAva (zuddhi)thI paDavA detI nathI, tene apUrvabhAvanI paNa prApti karAve che, tathA kSApazamikabhAvapUrvaka karAtI kriyA vaDe patita AtmAnI paNa pharIthI bhAvavRddhi thAya che. A kAraNe guNonI vRddhi arthe tathA prAptaguNothI alita nahi thavA arthe AvazyakakiyAnuM AcaraNa atyaMta upayogI che. je tane laI manuSyanA jIvanane anya prANuonAM jIvana karatAM ucca gaNavAmAM Ave che, te to A che -(1) samabhAva athata zuddhazraddhA, jJAna ane cAritranuM saMmizraNa (2) jIvanane vizuddha banAvavA mATe sIpari jIvana mukta mahAtmAone AdarzarUpe pasaMda karI teonI tarapha sadA daSTi rAkhavI, (3) guNavAnuM bahumAna yA vinaya kare; (4) kartavyanI smRti tathA kattavyapAlanamAM thaI jatI bhUlanuM avalokana karI niSkapaTabhAve tenuM saMzodhana karavuM ane pharIthI tevI bhUle na thAya tene mATe AtmAne jAgRta kare; (5) dhyAnano abhyAsa karI pratyeka vastu svarUpane yathArtha rItie samajavAne vivekazaktino vikAsa karavo, (6) tyAgavRtti dvArA saMteSa ane sahanazIlatAnI vRddhi karavI. 17 A tatvonA AdhAra para Avazyaka kriyAne mahela ubhe che. vyavahAramAM paNa Arogya mATe mukhya mAnasika prasannatA joIe. sthAyI mAnasika prasannatA pUrvokata tatvo ke jenA upara Avazyaka kriyAno AdhAra che, te to sivAya koIpaNa prakAre prApta thaI zakatI nathI. TumbikanItine mukhya uddeza saMpUrNa kuTuMbane sukhI banAvavAnuM che. tenA mATe nAnA moTA sarvamAM eka bIjA prati yathocita vinaya, AjJApAlana, niyamazIlatA ane apramAdanI AvazyakatA che. A sarve guNe Avazyaka kriyAnA AdhArabhUta pUvakata tatvonAM peSaNathI sahaja prApta thaI jAya che. sAmAjika nItine uddeza samAjane suvyavasthita rAkhavAno che, tene mATe vicArazIlatA, pramANiktA, dIrdhadarzitA ane gaMbhIratA Adi guNo jIvanamAM AvavA joIe. je AvazyakakriyAnA pramANubhUta pUvokata cha ta sivAya kaI rIte AvI zakatA nathI. 18 upara mujaba A viSaya para vicAratAM spaSTa jaNAya che ke zAstrIya ane vyAvahArika banne daSTie AvazyakakriyAnuM yathocita anuzAsana parama lAbhadAyaka che. koI paNa buddhimAne A mujabanI vicArarAraNathI manana karatAM AvazyakakriyAnuM mahatva A loka tathA palakane mATe vyAvahArika daSTie temaja AdhyAtmika daSTie keTalI uMcI koTInuM che te saheje samajAya tema che. 19 tatvathAdhigamasUtramAM adhyAya 6, sUtra ra3mAM darzana vizuddhi vagere guNone tIrthaMkara nAmakama upArjana karavAnAM kANuM tarIke jaNAvavAmAM AvelA che, temAM "vaphA pariNa: ne paNa ullekha che. te sUtranA bhAgyamAM spaSTa rIte jaNAvyuM che ke-sAmAjiAnAmAvAnAM mAvaDanuSThAnarathApiALa: ( tIrthaMkaranAmarmaLa zAstro mata) eTale ke sAmAyika Adi (cha) AvazyakonuM yathAvihita gya kALe bhAvathI Asevana, tIrthaMkara nAmakama upArjana karAve che. 20 jJAtAdharmakathAMganAM AThamA malTI adhyayanamAM sUtra 64mAM (Agamedayasamiti prakAzita
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 pA. 122) tathA pravacanasAroddhAranA rahRtakanATA ahaM pArjana mATenAM sthAnaka-kAraNe) nAmanAM dazamA dvAranI gAthA 31ththI 312mAM Avazyakane tIrthakara pada prApta karavA mATe dazamuM kAraNa gaNaveluM che. prasAdanI TIkAmAM Avazyaka artha avazya karavA yogya pratikramaNadi jaNAvyo che, ane temAM niraticAra hoya te tIrthaMkaranAmakarma bAMdhe che, ema spaSTapaNe jaNAveluM che. - 21 AvazyakakiyAnI maduttA samajAvavA ane AmennatinAM kArya mAM e keTaluM uttama sAdhana che te ApaNA dIlamAM barAbara Thase teTalA mATe khuda vaMdittAsUtramAM ja ullekha karavAmAM Avela che te sUtranI 37 thI 1pa gAthAo ane te uparanI vRttine anuvAda A pustaka mAM pAnA naM. 4ra7 32 sudhImAM kareluM che te punaH puna: vAMcI anana karavA yogya che. 22 uparanAM vivecanAthI spaSTa thAya che ke-"AvazyakakiyA AdhyAtmika vikAsa mATe atyaMta upayogI ane lAbhadAyaka vastu che. saMsAracakramAM manuSyabhava sivAya bIjA koIpaNa bhavamAM te ArAdhI zakAya tema na hovAthI ene mahatva mAM vizeSa vadhAro thAya che. potAnA AtmAnI zuddhadazA prApta karavAnA abhilASIoe A kiyAno saMpUrNa bhAvapUrvaka niraticAra paNe yathAzakita Adara karavo ja joIe. 23 "Avazyaka"nA cha vibhAgo ApaNe upara joyA. paNa te dareka vibhAganI bAMdhaNI evI che ke-pratyeka Avazyaka paNa cha-cha Avazyakamaya hoya che. * remibhaMte !"mAM be ghaDInuM sAmAyika zrAvaka le che, temAM paNa che Avazyake jovAmAM Ave che. e ja pramANe koIpaNa pratikramaNa, gurUvaMdana, caturvizatistava, kAsarga ane pratyAkhyAna paNa chae Avazyakamaya haidya che. jemake- koIpaNa kiyA tIrthakaranI AjJA virUddha karavAnI nathI. temaja teone pitAnI sAme Adarza tarIke rAkhyA vinA karavAnI nathI hotI. tathA dareka kiyA gurUmahArAjanA sAnidhyamAM karavAnI hoya che, eTale caturvizatistava tathA gurUvaMdana dareka kriyAmAM avazyakamaya hovAM joIe. ane temAM saMpUrNa baLa vAparInejAgRtabhAve mana, vacana, kAyA vAparIne eTale kAge pUrvaka karavAnI hoya che jethI sAmAyika ane kAryotsarga paNa darekamAM AvI jAya. ane temAM bhUlo thavAno saMbhava hoya che. temAM AvatAM vidane dUra karavAnA hoya che ja eTale pratyAkhyAna karavuM joIe. ane temAM thatI bhUla na thavA sAvaceta rahevuM joIe. bhUlane bhUlarUpe samajavI vagere pratikamaNa karavuM ja paDe. sArAMza ke kaMIpaNuM AvazyakamAM bIjA pAMca Avazyaka peTAmAM samAyelA ja hoya che. vaLI ja Avazyaka AkhA divasamAM sAcavavAnI AjJA che temAMnA cha Avazyaka je zrAvaka zrAvikA AkhA divasamAM na sAcavI zakayA hoya temaNe te charane Avazyaka sAMje pratikramaNa vakhate paNa sAcavavA (1) prathama sAmayika levuM te sAmAyika vyAvazyaka sAcavavuM. (2) pachI e divasanuM gurUvadana sAMje be vAMdaNAthI karavuM. (3) pachI diva caramanuM pratyAkhyAna levAya che. (4) cAra thAyathI deva vAMdI caturvizatistava karavuM (5) devasiapaDi ThAuM tyAMthI a Ija jesu sudhI cha Avazyakamaya devasaya pratikramaNa karavuM. (6) pachI devasa prAyazcitta tarIke ane akSaya kakSaya nimite cAra cAra legassanA devasiya kAusagna karavA ema eka
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 divasamAM karavAnA che Avazyaka sAMje sAcavI levAya che, mATe ja tenuM nAma saMdhyA pratikramaNa na rAkhatAM devasika pratikamaNa rAkhavAmAM AveluM che. eTale sAMje te pratikramaNa ja karavAnuM hoya che, chatAM divase divasanA bAkInA pAMca Avazyaka na sAcavyA hoya te sAcavI levAya che, ema e pratikamaNanI Aju bAjunA paNa bAkInA pAMca Avazyaka pratikamaNanA sahakArathI pratikramaNa tarIke prasiddha thayela che, 24 A lakhANa vAMcIne koIne sahaja zaMkA thavAno saMbhava che ke jeNe divasamAM pAMceya Avazyaka sAcavyA hoya, arthAt sAmAyika karyuM hoya, tIrthaMkara prabhunI stuti bhakita karI heya, gurUvaMdana, paccakhANa ane kAryotsarga paNa karyo hoya te vyakita devasiya paDikakamaNe ThAuMthI aIjajesu sudhInuM ja pratikamaNa kare te cAlI zake ke kema ? " A zaMkAne samAdhAnamAM samajavuM joIe ke -mukhyapaNe na calAvI zakAya, kAraNa ke-sAMje karavAnA daivasika, pAkSika, cAtumAsika ane saMvacharI e cAreya pratikramaNa zakaya hoya tyAM sudhI sakalasaMgha sAthe gurUmahArAja samakSa karavAnI AjJA che ane tethI divasamAM pratikamaNa sivAyanA pAMca Avazyaka koIe na karyA hoya ane koIe karyA hoya te dareka vyakitae sAmudAyika vidhimAM sAtheja rahevuM joIe. temaja chae Avazyaka sAtheja karavA joIe AvA prasaMge sakalasaMghane ekaThA maLavAnuM thAya che ane tethI darzanazuddhi thavAno prasaMga paNa prApta thAya che. ekaMdara AkhA divasamAM koI vyakita koI paNa ArAdhanA na karI zakI hoya te mATe, dekhAdekhIthI bALajI dharmakriyA zIkhe te mATe, vyakitagata pramAdaparihAra mATe, sAmudAyika vAtAvaraNa cAlu rahe te mATe, "sakalasaMghe sAMje bhegA thaIne pratikramaNa karavuM joIe, evI prabhunI khAsa AjJA che tenA pAlana mATe sAMjanA sAmudAyika pratikramaNa karavAnuM che. 25 uparanA ekaMdara vivecana uparathI ApaNe ni:zaMkapaNe joI zakIe chIe kepratikamaNanI kriyA sarvane mATe atyaMta Avazyaka che ane e kriyAthI ApaNe vaMcita rahIe te mahApuNyarAzithI maLelo ApaNe A manuSyabhava eLe gumAvI daIe chIe. 26 AvI amUlya kriyA mAtra gatAnagatikapaNe, zuSkabhAve, vagara samaje, zuddhAzuddha uccAra vaDe, jema bane tema jaladIthI pUrNa karavAnA AzayathI, upagarahitapaNe athavA anya bAbatamAM upaga rAkhIne kahevAmAM Ave che tethI vAstavika lAbha kadI paNa maLI zakavAno nathI. 27 A kiyA te je "lakattara bhAva Avazyaka" tarIke karavAmAM Ave to ja kharekharuM saMpUrNa phaLa maLe. e "lokottara bhAva Avazyaka" kene kahevuM? e viSe A pustakanA 7=8 pAnA upara anuvAda karavAmAM Avela che. A bAbata mane ghaNuM mahatvanI lAge che. ane tethI anugadvArane mULa sUtrapATha ane tenA uparanI TIkA tarapha lakSya kheMcavAnuM ThIka lAge che. e sUtrapATha ApaNuM hRdayamAM kerI rAkhI ApaNI dareka dhArmika kriyA karavAnA prasaMge ene smRtipaTa para lAvavAmAM Ave to karavAmAM AvatI kriyA atyaMta AlhAda utpanna karI vAstavika phala ApanArI thAya che. A rahyo te sUtrapATha---
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 * se kiM taM loguttariaM bhAvAvassayaM ?, jaNNaM ime samaNe vA samaNI vA sAvao vA sAviA vA tazcitte, sammeLa, taheze, sAvasipa, pattivyavasALe, sadoSo, savpalALe, sadamAyaLAmAviva, aNNatthakatthai maNaM akaremANe, ubhaokAlaM AvarasayaM kareMti se taM loguttariyaM bhAvAvassayaM, ke tuM nobaLamato mAvAvasayaM, te tuM mAyAvasaya / ( sU 27 ) ( de. lA. pA. 30) ( A pArTamAM 'jaeN' vAkayAlaMkAra zabda che. ' la' eTale je A zramaNu-zramaNI-zrAvakazrAvikA ' tAiM ' e Adi vizeSaNAthI viziSTa hAne ubhayakALa pratikramAda Avazyaka kare che, te 'hordASTha mAvAvaya ' jANavuM, ema sabaMdha levA. temAM tapa vagere kA sahana kare te zramana=sAdhu, zramaLI=sAvI, sAdhu samIpe zrAvakanI sAmAcArI sAMbhaLe te zramaLosa=zrAvaka, zramaLovAsiA=zrAvikA, ' citta 'te AvazyakamAM ja sAmAnya upa cAgarUpa citta che jenu, ratanmanaH ' te AvazyakamAM ja vizeSa upayogarUpa mana che jenu, 'taherUca ' te AvazyakamAM ja zubha pariNAma rUpa lezyA che. jenI, 'jatadhvanitasAta adhyavasAyaMta' te AvazyakamAM ja mAnasika saMkalpa-vicAra che jenA eTale ke-tAtaSitta, tAsamana ane paheyA yukta bhAvane lIdhe ja te Avazyakane viSe kriyA prApta karavA saMbaMdhI vicAra che jenA ( e rIte 'saccalita ' vizeSaNavALA zrAvaka, AvazyakamAM tIvra adhyavasAyavALe hAya che, tethI ) ' pautrAdhdhavajJAna prAraMbhakALathI mAMDIne dareka kSaNe te AvazyakamAM adhika AgaLa janAra prayatnavizeSarUpa bhAtmapariNAma che jenA, katarthopacutta ' te AvazyakanA arthamAM upayogavALA, arthAta prazastatara evA savegabhAvathI=meAkSA bhilASathI vizuddha thatA pratyeka sUtramAM ane pratyeka kriyAmAM artha'nA upayega rAkhanAra, tarSiMsaraLa ' te AvazyakamAM te Avazyakane sAdhI Ape tevAM zarIra-raharaNa caravaLA) ane mukhavastrikAdi sAdhanAne jene yathAcitapravRttimAM-kiyAmAM vAparavA joDalA hAya tevA, tadbhAvanAmAvita ' te AvazyakanA aMgAMgIbhAvathI bhAvita; eTale kaeN-AvasyakanA anyavacchinna kahetAM akhaMDa evA pUrva pUtara saMskAranI krI karIne te anuSThAna karavArUpa bhAvanA vaDe bhAvita evA anyAnyabhAvavarDa pariNata Avazyaka anuSThAnanAM pariNAmavALA, prastutatijato=A dareka bhAvA che teA mAre Avazyaka che, e pramANenA nizcayathI ) 9anyatra dudhimanoDavuvana' peAtAnAM manane khIjI kAI paNu khAkhatamAM nahi zakatA, upalakSaNathI vacana ane kAyAne paNa bIje nahi vAparate savAra ane sAMjanI sadhyAmAM je Avazyaka kare te leAkeAttara Avazyaka kahevAya che, athavA teA bhAvane AzrAne leAkeAttara bhAvAvazyaka kahevAya: arDi bhAva zabdanA prayAgamAM paNa kAryanI siddhimAM nizcaye karIne upakArI hAvAthI tenuM AvazyakapaNuM che; ane te Avazyaka tarapha upayAgarUpa pariNAmane sadbhAva hovAthI te AvasyakanuM bhAvapaNuM che. suhapatti paleAvavI-rajoharaNu (caravaLA) vAparavuM vagere kriyA svarUpa deza vibhAganuM AgamapaNuM nahi hAvAthI tenuM A AvazyakamAM 'neAgama' paNuM kaheluM che. "
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 ApaNI koIpaNa kriyA ke anuSThAna A prakAre thAya tyAre te saphaLa lekhAya. A prakAre anuSkAne karavAmAM ghaNAM vidhine Ave che ane te dUra karavA mATe aneka prayatna ane yuktio paNa karavI paDe che. prathama te je zAstrapAThone uccAra karIe te zAstra pAThene bhAvArtha sArI rIte ApaNA hRdayamAM ramI raheluM hovuM joIe. ApaNu pUjya pUrvAcAryoe bhavya jInA upakAra mATe e zAstra pAThanA artha sArI rIte samajAvavA niyukti, cUrNi, bhASya, TIkA-vRtti vagere race che. te vAMcatAM ghaNe AlhAda thAya che ane cittanI ekAgratA paNa thaI zake che. te TIkA ane vRtti vagere saMskRta bhASAmAM hovAthI te bhASAthI ajJAtajana tene lAbha laI zakato nathI. tethI jijJAsuo lAbha laI zake teTalA mATe te TIkA-vRtti vagerenA anuvAdo, bhASAMtare ke sArAMze pragaTa karavAnI jarUrIAta vijAjanone jaNAI ane teoe e dizAmAM e2mArthabuddhithI kAma karavAnuM zarU karyuM. - ra9 ApaNI dararojanI Avazyaka kriyAnA sutronA artha, bhAvArtha vagere samajAvanArA aneka pustake atyAra sudhImAM pragaTa thayelAM che, ane te sAMjanI ghaNI upayogI sevA bajAve che, paraMtu e kriyA mAM thatuM vaMdanusUtra Asa mahatvanuM hovAthI eno kevaLa artha ane bhAvArtha jaNAvAya teTaluM basa nathI, enI aneka prakAre upayogI TIkAo racAyelI che te TIkAonuM bhASAMtara thAya to tethI jarUra vizeSa lAbha thAya. e TIkAomAM aneka samajavA lAyaka bAbato Ave che. je A pustaka lakSa daIne sAvaMta vAMcI ja nArane svata: jaNAI Ave tema che. - 30 zrAddhapratikamaNa yAne vaMdittasUtranA mULa praNetA anya AvazyakasUtranI mAphaka pU. zrI thatasthavira maharSi che. je vastu zaMkAsamAdhAna sAthe A sUtranI 50 mI gAthAnA vivecana prasaMge suMdara rIte raju karavAmAM Avela che, ane pUjya zrImad ratnazekharasUrIzvarajIe bhavyajInA upakAne mATe A sUtra upara " arthadIpikA ' nAmanI TIkA racelI che. te TakAmAM dareke dareka gAthAo upara vistArathI vivecana karavAmAM AveluM che, judA judA viSaye para vidvattApUrvaka carcA karavAmAM AvI che, ane aneka svamata tathA paramatanA zAstromAMthI pATha TAMkI coyalA niyamo samRddha banAvelA che, judA judA viSaye, abhyAsInA hRdayamAM barAbara ThasI rahe teTalA mATe lAgu paDatI aneka kathAo paNa dAkhala karelI che. pUjya zrI ratnazekharasUrijI mahArAjane janma saM. 1457 (koIka rAM. 1452 kahe che.) mAM thayelo, emaNe dIkSA saM. 1463 mAM lIdhI, saM. 1483 mAM "paMDita" pada, saM. 1493 mAM vAcakapada ane saM. 502 mAM sUripada prApta karyuM. emane staMbhatirthe bAMbI nAmanA brije-bhaTTe bAla sarasvatI " nAmanuM bIrUda ApyuM hatuM. temaNe zrAddhapratikramaNavRtti, zrAddhavidhivRtti, AcArapradI5 anukrame saM. 1496, 1506 ane 1516mAM racyA. saM. 1517nA piSa vadI 6ne dine emano svargavAsa thaye. pU zrI sAdhurannamunIdharanI vairAgyamaya dharmadezanAnuM zravaNa karavAthI TIkAkAra maharSine vairAgyabhAvanA prApta thaI. pU. zrI guNaratnasUrivara teozrInA dIkSA gurU hatA, pU. zrI munisuMdarasUrIzvarajI mahArAjanA paTTa upara teozrIne bIrAjamAna karavAmAM
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 AvyA hatA ane paMDitapravara zrI satyaha samunIzvarAdi sAdhujINu teonI paryuM pAsanAmAM rahevAvALA hatA. teozrInA pAvihAravaDe gujarAtanI bhUmi vizeSa pAvana thai hatI. peAte racelI A sUtranI TIkAnI prazastimAM A badhuM spaSTapaNe jaNAvavAmAM Avela che. zrIpAlakathAdinA racayitA zrI ratnazekharasUri te artha dIpikA 'naH raciyatA zrI ratnazekharasUrijIthI judA che. (jIe de. la!. graMtha 48 nI prastAvanA ane jaina sAhityanA itihAsa perA 69) A sUtra upara bIjI paNa TIkA sUNi racAyela che, para Mtu te sarve ne! AmAM samAveza uparAMta vistAra che. l 31 ApaNI dararojanI AvazyakakriyAmAM 'dittusUtra' zrAvakone ghaNuM mahatvanuM hAvA chatAM enA upara racAyalI TIkAnA lAbha saMskRta bhASAthI ajJAta bhAIDUnA laI na zake, ane tethI sUtranA artha nA svAda temane kharAkhara na maLI zake; sUtrapATha ni:svAda lAge eTale adhyavasAyanI zuddhi khAkhara na thAya; adhyatrasAyanI zuddhi na thAya eTale aticAranI malInatA dUra thavI muzkela thAya; ane ema thavAthI ipsitaphaLa prApta thai zake nahi. A vagere kAraNAne lIdhe " adIpikA " TIkAno anuvAda thAya teA te AvazyakakriyA karanArAone aneka prakAre upayogI thai paDe, eTaluM ja niha paNu je te anuSThAna na karatA hAya ke na karI zakatA hAya temane paNa A anuvAda vAMcavAthI anuSThAnanI mahattA samajAya, ane te sarve te anuSThAna karavAmAM preraNA meLave ane te anuSThAnathI pariNAme kamazatrune nAza karI AtmAnI zuddha dazA pragaTAvI paramAtmapada pAsI stra ane paranu kalyANa kare. A prakAre gujarAtI anuvAda sAmAnya janasamudAyane atyaMta hitakArI hAvAthI jainagraMthA ane tenA anuvAdo vagerenA Adya prasiddha karanAra jANItA lokapriya zrAvaka zrIyut bhImazI mANeka taraphathI paMcAvana varSa para sa. 1946 nI sAlamAM prasiddha thayelA " zrI jaina kathAratnakoSa " nA cothA bhAga tarIke " adIpikA " ne anuvAda prasiddha karavAmAM AvelA, temAM keTalIka azuddhio ane khAmIe hatI. chatAM te te vakhate atyaMta upayogI thaI paDayo. hAlamAM te te paNa bhAgye maLI zake tema hAvAthI, anuvAda pragaTa karavAnI jarUra vizeSa jaNAI AvI; tethI jainasamAjanA hita khAtara svargastha pUjya AcArya zrI mehunasUrIzvarajI mahArAjanI satpreraNAthI teozrInA paTTadhara ziSya zrI vijayapratApasUrijInA ziSya panyAsa zrI dhavijayajIe A anuvAda pragaTa karavA sArU prazasanIya parizrama lIdhA, ane te anuvAda sa Mvat 2002 mAM prasiddha thayA. e anuvAdanuM sUkSmadraSTie avaleAkana karatAM, paramapUjya gurUdeva AgamAdvAraka, AgaccenA ajoDa abhyAsI, AcArya mahArAjazrI sAgaranadasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA paTTAla kAra AcAya mahArAja zrI cadrasAgarasUrIzvarajInA vikhyAta ziSya zAsanaka TakAdvAraka pU. munirAjazrI haMsasAgarajI mahArAjane temAM aneka skhalanAo ane azuddhie jaNAi. teozrIe te paikI zarUAtanA bhAganI keTalIka skhalana e " zAsanasudhAkara keTalAka adezamAM jaNAvI. paraMtu zAsanasudhAkaramAM tamAma pragaTa karavA karatAM teozrIne 2, nA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 AkhA graMthanA svataMtra anuvAda karI pragaTa karavAnuM vadhAre ceAgya lAgavAthI teozrIe A anuvAda taiyAra karyA che. teezrIe lIdhelA A parizrama mATe teA dhanyavAdane pAtra che. 32 teozrInA jaNAvyA mujaba mULa sa MskRta TIkA chapAI prasiddha thayelI, temAM aneka ThekANe azuddhio rahelI. te azuddhienu eka lAMbu zuddhipatraka pUjya Agama dvAraka AcAya deveze pAchaLathI taiyAra kareluM: te zuddhipatraka paNa teozrIne prApta thayeluM. temaja aneka prauDha ane gUDha gAthAenA artho paNa teeAzrI pUjya AcArya mahArAja pAsethI prApta karavA bhAgyazALI thayelA. A hakIkatamAM teozrInA A anuvAdathI abhyAsIvane vizeSa lAbha maLI zake tema hAvAthI teozrIne tenA A parizrama mATe khAsa dhanyavAda ApuM chuM. 66 33 anuvAda AthI paNa vizeSa upayAgI thAya teTalA mATe have pachI prasiddha karavAmAM Ave te AvRttimAM nIce jaNAvelI mAmate dhyAnamAM levAnI namrabhAve sUcanA karUM te te aAgya nahi gaNAya. (1) " artha dIpikA ' mAM jaina jainetaratha thAnA saMkhyAbaMdha utArAo ApavAmAM AvyA che, paNa temAM ghaNe sthaLe graMthAnA nAme jaNAvelA nathI ane nAmeA jaNAvelA che tyAM te graMthAmAMnA sthaLeA bhAgye ja batAvelA hAya che. eTale asala graMthA mAMthI te zeAdhI kADhI vAMcavAnuM atyaMta muzkela thaI paDe tema che. tethI mArI namra sUcanA che ke-e utArAonA mULa graMthA ane temAMnA cAkkasa sthaLe phruTaneTamAM athavA cAlu lakhANumAM kaiAMsamAM ApavAmAM Ave te vadhAre sagavaDa paDatuM thAya. Ane mATe mULa graMthe jovAnA ane ApelA utArA sarakhAvavAnA parizrama tA paDe, paNa te parizrama, vAMcakAne je AnaMda ane vizeSa jJAna maLe tethI saphaLa lekhAze. jo keAI utArAnA mULa grantha na jANI zakAya tema hAya tA tenI AgaLa kAMsa kADhI te bhAga pAleA rakhAya te keAI vizeSa jJAna ke anubhavavALA vidvAnanuM te tarapha lakSa dorAya ane tene grantha ane sthaLanI mAhitI hAya tA te jaNAvI zake. (2) AvA granthanI sAthe judA judA prakAranI akArAdinA kramavALI anukramaNikA apAya teA te aMdara carcAyalA viSayeA vagere zeAdhI kADhavAmAM ghaNI saraLatA thAya. 34 ATalI sUcanA namrabhAve karIne A zuddhatama anuvAda pragaTa karavA mATe parizrama lenAra pUjya munirAjazrIne phrIthI dhanyavAda ApuM chuM. 35 A prastAvanA lakhavAmAM zrI AnandasudhAsindhu ( pU. AgameAhAraka AcArya devazrI sAgarAna`dasUrIzvarajI mahArAjanAM vyAkhyAnAnA sa Mgraha ), zrI paMcapratikramaNu sAthe navI AvRtti ( zrI jainazreyaskarAma Dala ), zrI devasIrAi pratikramaNa sUtra-sAnI prastAvanA ( zrI jaina AtmAna Mda sabhA-bhAvanagara ), devacaMda lAlabhAI jaina pustakeAdvAra kuMDa-surata taraphathI pragaTa thayela pustaka 48 muM, jaina sAhityanA itihAsa vagere graMthAnA AdhAra levAmAM Avela che. te badala granthAnA praNetAe, sampAdaka temaja prakAzakonuM smaraNa karavuM ucita samajuM chuM. * A zuddhipatraka A prastAvanAne te prasiddha karavAmAM Avela che. huMsasAgara
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 chevaTe mArA aMta:karaNanI abhilASA vyakta karUM chuM ke-A anuvAdanA vAMcananeA lAbha sarve mumukSu bhAIkhteneA huMmezAM letA rahe ane tenAM vAMcana ane mananathI anAdi kALathI cAlatA AvelA kamasayAgajanita duHkharUpa, duHkhaLa ane du:khAnuba Mdhaka sa MsArabhramaNane nAza karavA catu:zaraNu AdarI duSkRtanI gaDho ane sukRtanuM Asevana karavArUpa AvazyakakriyA ekAgratApUrNAMka karI peAtAnA AtmAnI unnati karI paramAtma pada prApta karavA bhAgyazALI thAya. jaya savvaNNu sAsaNaM / parama saMbohIe suhiNo bhavaMtu jIvA, suhiNo bhavaMtu jIvA, suhiNo bhavaMtu jIvA // mIna, zAMtisahana, trIche bhAge sukhaI naM. 7 2008 yaso vahi 11 tA. 14-10-1852 maMgaNa pAnu. puThI paoNMkti azuddhi pragvat 8 2 2 14 1 7 pizuna 15 2 3 nanyavAri 17 2 10 2 10 9 2 2 2 2 2 17 18 2 i 18 2 8 19 2 " 20 1 4 36 1 1 36 2 so 38 1 12 39 2 1 kRtI TakkA mAH sma fbdbdigi Agama ddhAraka AcAryadevezazrI pAsethI prApta thayela mudrita arthadIpikAnuM zuddhipatraka satya bhImasena puSTa anAsthA patistasyAM masi savva nayAgaM s syAdvau 09:86 zuddha prAgvat pizuna ninyevAri 25 kRtI DhakkAM mA sma tyakta bhImasenaH pRSTaH anAsthe patistasyAM mesiM=m esiM zrI suracaMda puruSottamadAsa badAmI savva vayANa ssyA sAdhaiau pramAdarasya prasaMga: pramAdasya prasaMga: pAnu` puThI pukti ai 40 1 11 2 4 1 12 14 tatkAya ninAm so 41 47 47 1 50 1 50 2 58 2 : 1 68 2 2 82 1 82 2 80 12 15 u 11 1 7 zudi jAtu sa mriyate jAtu sa mriyate'pi bhayAtta bhayAtaH abhavan abhavat taccitra naijam ' pyavi 'pi vya saptA ( pi bhUpa) samApibhUvaramA dhiyatparamA cadAgaM caMdigaM paMdA caMdigaM prayAyAM jIvadapAyAM pradhAyAM jIvadayAyAM vatta vuttaM pibhi tappa bhai so apicchilAhiM soapicchilAhiM saMsAramukkhissa saMsAramukkhamsa
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ nRbhava suaNANa pAnuM puThI paMkita azuti 88 1 4 pyAjJAsIt 98 1 14 vadataH 104 1 11 sutadambhaH / 106 1 7 nRbhavo 106 2 hayAdikaM 106 2 parIkSita 113 2 drammadazaka 116 1 9 matrAnta 117 2 3 narakovRtto 124 2 3 t'saye 125 2 2 adu 126 2 10 vAdavRnda 136 2 1 gRhasthai he 140 2 10 pRcchayAntara zruk 141 1 massya 141 1 sogarAM 143 1 ataH para 143 2 2 mukhya 144 2 ithilAmo 144 2 10 drutat 145 1 8 zrAG 145 2 12 kharUpaM 147 1 12 sAla:purasya 148 2 3 zrAk 149 1 2 cetyapi 149 1 13 bhAaM zuddhi | pAnuM puThI paMkti azuddhi pyajJAsIt 150 1 1 bIe paDhame vadaMtaH 150 26 asUba usUa zRtadambhaH 150 2 8 pyama mapya 151 2 13 khivai khillai hayASTakaM 152 1 1 suAnANa parIkSita 152 2 11 bhaMgAro bhaMDAro drammadazaka 156 1 11 sAmai sAmAi mannAnta vAvA vivAha narakodhRto viANissa viANissaM syAt tyanAbhogo tyanAmoge ada narendra nareSu naredranareSu vAdivRnda 168 1 14 mato mahA mataH paramaha gRhasthaiH svagRhe 172 9 2 sarvatosukha sabatoduHkha pRcchaya taM sAzru- | 172 1 4 apuNya puNya 173 1 4 stena stanaH matsya 181 1 12 dakSaH gumphA 181 2 4 pravezitasya pravezitaH yaH sodarAM 181 25 gopaM savebhyaH gopasarvebhyaH ataHpara 182 1 3 pratapta prataptaH 182 1 14 viSyAtayA vidhyAttayA icchillAmA 184 1 4 chaMdAtuvattaNa chadANuvattaNa drutam 186 2 4 sukhazriyAH sukhazriyaM sAGa 188 16 dhira-hiteSu dhirahiteSu 188 1 7 kRpAnna kRpAanna sAlapurasya 193 1 lobhajJA lebhasaMjJA sAkU 1962 13 zokArttaya zokArtayA caitye'pi 202 1 2 parituSTi paratuSTi bhAsi | 203 2 5 mudharmabhya sudharmasya dRk gumpha svarUpa iti zrI zrAddhapratikramaNasya lakSAMtargatA'zuddhisaMmArjanA.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ ===930] = = === ===== ==== ====JEE saMpUrNagraMthanI saMkSisavi.Sa... yA nu... kra... ma... NikA = = = = == ==E IS == === = ===== ==== === == == == = == ==== ====== == = viSayaH mukhapRSTa ane tenI pAchaLa pU. Agama ddhAraka AcArya devezIne graMthasamarpaNa. pa. pU. AgamoddhAraka AcAryadevezathInI dhyAnasvargata aMtima pratikRti. anuvAdaka pU.zAsanakaMTAhAraka munirAjazrInA pU.gurUdeva zrI caMdrasAgarasUrijI ma.nI pratikRti. .. sahAyaka saMgrahasthAne AbhAra -ane-graMthapraNetA AdinI nAmAvalI. 3-4 prApha kathana-ane-prakAzakIya nivedana. 5 thI 8 be bela. [ lekhakaH-zeTha zrI zaMkaralAla DAhyAbhAI kApaDIyA.] 9 thI 12 anuvAdaka pU. zAsanakaMToddhAraka munipravara zrI haMsasAgarajI mahArAjazrInI pratikRti. prastAvanAkAra zrIyuta saracaMdrabhAI purUSottamadAsa badAmIjInI tathA cAra sahAyaka saMghrahasthAnI pratikRti. prastAvanA -[lekhaka:-zrIyuta suracaMdabhAI badAmIjI jaja.. 13 thI 24 pU. Agama dvArakasUrIzvarajI ma. pAsethI prApta thayela mudrita arthadIpikAnuM zuddhipatraka. 25-26 zrI arthadIpikA TIkAnA AdhAre taiyAra thayela A anuvAdagraMthanI anukramaNikA. 28 thI 32 zrI zrAddhapratikramaNusUtrAntargata kathAonI anukramaNikA. 33 praznottaramaya zrI caturvizatijinastavana [sArtha] marAThIcaraNam. 34 thI 38 paMcaparameSThinamarakArarUpa maMtrAdhirAja zrI navakAra mahAmaMtra sAthe. 1 thI 25 zrI kamata ! sUtra sArtha: zrI IcchAmi paDikkamiuM sUtra sArtha. 26-27 zrI vaMdittasUtra mULa tathA teno abhUtapUrva gAthArtha. 28 thI 60 zrI zrAddhapratikramaNasutra-yAne-zrI vaMdittasUtranI arthadIpikA TIkAnA AdhAre racAyela advitIya akSarazaH anuvAda. 1 thI 443 vRttikAra-pU. zrI ratnazekharasUrIzvarajIkRtA graMthaprazasti. 444-445 pU. anuvAdaka munivarazrInI kSamAyAcanA ane vinaMti. 446 zuddhi ..pa...tra...ka 447 thI 45ra ======= ===== = ==== == ==== === == ===== === = 25 == ==== === = == ===== == ==
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ vistRta viSayAnu..... maNikA. viSaya pRSTha TIkAkAra maharSi zrI ranazekharasUrIzvarajI sarva aticAronAM mULa AraMbha ane kRta maMgalAcaraNa. parigrahanI pratikramaNA. zrI gaNadharadeva, zratadevI ane svagurnAdikanuM zrI vadisatranI trIjI gAthA, stavana. 2 tene artha ane TIkAne atha. 20-21 abhidheya ane projana tathA potAnI | kuTuMbAda mATe karelA AraMbha ane laghutAnuM upadarzana. parigraho pratikramaNIya che, dharmakRtya zrAvake sAmAyika, gurU ke sthApanAcAryanI mATenA nahi. sAme karavuM joIe. AraMbha ane paragraho mahA du:khanA hetu che. sthApanAcAryane aMge vizeSa raspaSTIkaraNa. jJAnAcAranA ATha aticAronuM hatukArA gurUsabhAve gurUsthApanAnI zAstrIya rIti. pratikramaNa. gurUnA abhAve gurUnI sthApanAnuM rahasya. pa zrI vadi sUtranI cAthI gAthA, sthApanAcAryane Agamokta vidhi. teno artha ane TIkAne artha. sAmAyikakAraka zrAvake dharmopakaraNa iMdriyo ane kapAyenI prazastAprazastatAnuM svarUpa. 24 rAkhavAM joIe ane bhAva Avazyaka iMdriyone aprazastapaNe pravartAvavAnuM karUNuM phaLa. karavuM joIe. gupatendriya ane agundraya kAcabAnuM daSTAMta. zrI vaMditasatranI prathama gAthA, aprazasta ane prazasta kapAyonuM svarUpa. tene artha ane TIkAne artha. 11 prazastAprazasta mAnuM svarUpa. 29 siddhanA paMdara bheda. prazatA prazastA gAnuM svarUpa. bIjA prakAre dharmAcAryanuM varUpa. kAmarAga-sneharAga-daSTirAganI samaja sAthe zeSa traNa paraNIne vaMdanAthe sarva prazastA prazarata rAga-kepanuM svarUpa. sAdhuone vaMdana. darzanAcAranA ATha aticAronuM pratikramaNa. AcArya sUtra kema na bhaNAve? tene khulAse. zrI vaMditsavanI pAMcamI gAthA. kevA upAdhyAyajI sutra vAcanA ApI zake ? 15 tene tathA TIkAne artha. upaga hovA chatAM cha prakAranA abhipravartaka kone kahevAya ? yogathI lAgatA aticAra, pratikramaNane artha ane tenA ATha prakAra. 17 | samyaktvanA pAMca AMtacAranI pratikramaNA. sAmAnyapaNe saghaLA aMticAronuM pratikramaNa. 18 zrIvaMdittasUtranI chaThThI gAthA, tene zrI vaMdittanI bIjI gAthA, tathA TIkAne artha. 35- 36 tene artha ane TIkAne artha. 18-19 samyaktva e dharmanuM mULa che. atikrama, vyatikrama, aticAra ane samyaktvanI dRDhatA viSe zrI jayakumAra anAcAranI samaja, 19 , ane vijayakumAranuM adbhuta daSTAMta. 38-80 13 ja 15
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya zrI samyaktvanuM svarUpa-yathApravRttikaraNAdi kuliMgIonA paricayathI thatI dharmahAni vyAkhyA. 81thI zarU | upara zrI sidamuninuM daSTAMta. 105 anivRttikaraNamAM mithyAtvanAM puNele samyaktvane doSa lagADanAra mithyAtvanuM svarUpa. 105 vedatAM thakAM karAtI aMtarakaraNakriyA. laukika devagata mithyAtva ane tenA anivRttikaraNamAM vartatA jIvane aMtarakaraNanA 79 bhedo. 105 thI 108 prathama samaye ja samyaktva, laukika gurUgata mithyAtvanA pAMca prakAra. 108 traNa pujanA saMkrama ane sattAdhikAra. lekottara devagata tathA gurUgata mithyAtva. dezavirati sarvaviratinI prApti ane pAMca prakAre mithyAtva. 111 patanano vidhi. samyaktvanA 67 bheda. 112 pAMca prakAranuM samyakatva. pAMceya samyaktvanI sthiti, kola, mAna athe cAritrapratikramaNAdhikAra vagere dvAra. 7 zrI vaMdittasatranI sAtamI gAthA, tene kAraka, rocaka ane dIpaka ema traNa prakAre | artha ane TIkAne artha. 113 samyaktva. jIvarakSArthe jaLa-Ivana-anAja Adi pR. 35 uparanI gAthA no artha-zaMkAdi gaLavAno ane vizuddha prakAranAM levAno aticArenuM varUpa. sarva zAstrAdeza. 115 zaMkA karavA ane nahi karavA bAbata lAbha pRthvI-pANI-agni vagere padArthomAM anya hAni viSe daSTAMta. - zAstrAe paNa mAnela jIvasattA. 116 trIje aticAra, vicikitsA tenI vistRta vyAkhyA 94 { cAritranA aticAronuM sAmAnya tathA dhamarAdhanathI kaSTa hoyaja nahi. vizeSathI pratikramaNa. 127 prAsuka jaLane ALa denAra rajAsAdhvInuM daSTAMta. 96 | zrIvaMdittasUtranI AThamI tathA navamI vicikitsA upara ASADhAbhUti AcAryanuM daSTAMta. 97 | gAthA, teno artha ane TIkAno munione snAna vinA ja munipaNuM che. 98 artha: 117-18 lokamAM paNa e pramANe ja pravartata pavitratAne pramAdanAM pAMca athavA ATha prakAra ane vyavahAra. 99 | te te pramAdathI aticAranI utpatti. 121 munirAjanI dabaMchAnA pApathI thayelI durgadhA nArInuM udAharaNa. 101 | 1 sthalaprANAtipAta viramaNavratanuM svarUpa. kuliMgaprazaMsAticAra, ane tenI upara zrI vaMdittasatranI dasamI gAthA, tene lakSmaNa zeThanuM daSTAMta. artha ane TIkAne artha: 122-3 kuliMgasaMtava= paricaya aticAra. prathamavatanA vadha-baMdha-chavirachedAdi pAMca saMsarganA doSa saMbaMdhI zaMkA-samAdhAna. aticAra. 123 saMsarganA guNa-deva upara be popaTanuM dRSTAMta. 104 svaparadarzanakathita ahiMsAvratanuM mAhAtamya. 125 zrAvaka kevA sthaLe vase, to svadharmanuM rakSaNa yajJamAM thatI hiMsA saMbaMdhamAM rUdrazarmA thaI zake? 104 | brAhmaNanuM dRSTAMta. 128
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTha 20 viSaya pRSTa | viSaya pahelA vratanAM pAlana viSe zrI haribala zrI vaMdittasUtranI seLamI gAthA, tene machInuM adbhuta daSTAMta. 130 thI 170 artha ane TIkAne artha. 217 brahmacaryanI navavADa. 219 ra-sthUla mRSAvAda viramaNavratanuM svarUpa caturthavratadhArI zrAvakane traNa athavA zrI vaMdittasUtranI agIyAramI gAthA, pAMca aticAra. teno artha ane TIkAne artha: 170 | bAlyakALathI pALavA yogya brahmacaryA, sthUla mRSAvAdanA pAMca prakAra, te vratanAM pAMca ane tenA lAbho. 221 aticAra ane tenuM pratikramaNa 170 thI 173 anyadarzanIya zAstromAM varNavela zrI vaMdittasUtranI bAramI gAthA brahmacaryanI mahattA. 221 teno artha ane TIkAne arthaH 173 paradAragamanapApanAM ghoratara pha. mRSAvAdaviramaNavratanAM pAlanapAlananuM phaLa. 174 viSaya tajavA viSe bhartuharino hitabAdha 223 mRSAvAdaviramaNavratanI upara parama kalekettara zAstramAM maithunanI sadevatA. 223 satyavAdI kamalazreNInuM daSTAMta. 175 thI 191 | zIlavata para zIlavatInuM suMdara daSTAMta. 223thI 247 rarara 192 | 248 248 3-sthUla adattAdAna viramaNavratanuM svarUpa pa-sthUla parigrahaviramaNa aNuvratanuM zrI vaMdittasatranI teramI gAthA, tene paSTa svarUpa, artha ane TIkAne artha. 191 zrI vaMdittasatranI sattaramI gAthA, trIjA vratanAM pAMca aticAra. tene artha ane TIkAne arthaH 24748 zrI vaMdittasatranI caudamI gAthA, tene pAMcamA avratanA pAMca aticAro, artha ane TIkAne artha. 19ra | e pAMca varjya AcaraNamAM pAMca ane tenI pratikramaNa. aticAranI ghaTanA. 195 | zrI vaMdittasUtranI aDhAramI gAthA, cora upajavAnA 10 prakAro. 195 tene artha ane TIkAno artha: trIja vratane nirvAha, vyavahArazuddhi dhAnyanA 24 prakAra. 248 sAcavavAthI ja thaI zake che. 196 | rananA 24 prakAra. 249 trIjA vrata paratve vasudatta ane dhanadattanuM parigraha parimANavratanA pAMca aticAra. 249-50 mananIya dRSTAMta. 196 thI 216 zrAvake zakti na hoya te ja icchApramANa vrata levuM. 251 4-svadArateSa parastrIgamana viramaNa buddhimAne haMmezane mATe yAda karavAnI nAme caturtha aNuvratanuM svarUpa. ati hitakArI ukti, 253 zrI vaMdittasUtranI paMdaramI gAthA, parimANathI paNa dhana vadhI jAya te tene artha ane TIkAne artha. 216 dharmamAM ja kharacavuM. 253 ceAthA aNuvratanA pAMca aticAro pAMcamA aNuvrata upara dhanazreNInuM daSTAMta. 254 thI 263 ane tenI pratikramaNa. 217
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya viSaya pRSTha chaThuM diparimANa vrata [paheluM guNavrata] zrIvaMdittasUtranI covIza ane pacIzamI zrI vaMdittasUtranI ogaNIzamI gAthA, teno artha ane TIkAne artha. gAthA, teno artha ane TIkAne artha. 264 dharmIjano jAgatA ane adhama uMghatA sArA. 308 chA vratanA pAMca aticAra. 264-65 saMmUrijhama manuSyonAM cauda utpatti sthAno. 309 te upara mahAnaMdakumAranuM dRSTAMta. ra66 thI 75 zastrAdi nahi vosirAvavAthI zastrAdi rahita chatAM pApAzrava. 309 sAtamuM bhege paga parimANavrata caMdrae bAMdhavA viSe mRgasuMdarInuM [ bIjuM guNavrata] adUbhuta dRSTAMta. 310thI 312 zrI vaMdittasUtranI vIsamI gAthA, apadhyAnanI anarthatA. 312 tene artha ane TIkAne artha. 276-77 ! AThamAM anarthadaMDaviramaNa vratanA pAMca zrAvake varjavAnA 22 abhayanI vyAkhyA. ra77 aticAra. 313 caudamuM abhakSya rAtribhojana, ane teno zrIvaMdittasUtra chablIzamI gAthA, anyadarzanazAstromAM paNa niSedha. teno artha ane TIkAno artha. 313 rAtribhojana niyamapAlana-apAlanamAM anarthadaMDa viramaNavratanA pAMca aticAra. 313-314 traNa mitronuM daSTAMta. 28thI 282 AThamA vrata upara vIrasena ane [ Adeza prasiddha ] batrIza anata kusumakInuM daSTAMta. 315thI 336 kAyanAM nAmo ane tenI vyAkhyA. 283-84 navamuM sAmAyika [ paheluM zikSA, vrata. sAtamA vratanA bhegA saMbaMdhI 5 ane rAjadika mahardika zrAvakane sAmAyika karmAdAnanA 15 maLI ra0 aticAra. vidhi tathA sAmAyika vratanA zrI vaMdittasatranI ekTrIzamI gAthA, pAMca aticAra. 337 thI 340 tene artha ane TAkAne artha. 286-87 zrIvaMdittasUtranI sattAvIzamI sAtamA vratanA pAMca aticAra. 287 gAthA, teno artha ane TIkAne artha. 340 sAtamA vratanA karmasaMbaMdhI 15 aticAra. 288 " vrata laIne bhaMga karavA karatAM vrata na zrI vaMdittasatranI ra2-23 gAthAne levuM' sAruM e viparIta kathana che. 340 tathA tenI TIkAne artha 288-89 be ghaDInAM sAmAyikanuM mahAna phaLa. 342 sAtamA vratanI ArAdhanA ane virA sAmAyika vrata viSe zreSThIputra dhanadhanA viSe maMtrIputrInuM daSTAMta. 291thI 304 mitranuM suMdara daSTAMta 34rathI 353 AThamA anarthadaMDa viramaNa [ trIjA guNa] vyatanuM svarUpa. dasamA dazAvakAzika [bIjA zikSA] vatanuM svarUpa. anarthadaMDanA mUla 4 prakAra ane tenA piTAbheda 11. 305 . zrI vaMdittasUtranI avIsamI gAthA, 354 tene artha ane TIkAne artha
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 58 440 413 ---- - 365 viSaya pRSTa | viSaya dezAvakAzika vratanA pAMca aticAro ane tasatranI ekavIsamI gAthA tenuM niMdArUpa pratikramaNa. 354-51 | tene artha ane TIkAne artha. dezAvakAzikavratanuM phala. 356 | zrI vaMdittasUtranI batrIzamI gAthA dezavakAzikatRta saMbaMdhamAM rAjyabhaMDArI tene artha ane TIkAne athe. 413 dhanadanuM prabhAvika daSTAMta. 3pa6thI 363 dasa prakAre zramaNadharma ranonI 60 prasiddha jAtio. 357 sattara prakAre saMyama, dasa prakAre vaiyAvacca, nava prakAre brahmacaryanI vADa vagere. 414 agIyAramA paSadhopavAsa [trIjuM zikSA] | cAra piMDavizuddhi, pAMca samiti, bAra bhAvanA vratanuM svarUpa. bAra pratimA, pacIza pratilekhanA vagere. 415 sarvathI pauSadha, cAra sthAne karI zakAya. 363 | saMlekhanAtratanA pAMca aticAra 416 piaupadhavratanA 80 bhAMgAnI samaja [ jUo zrI vaMdittasUtranI tetrIzamI gAthA prathamanAM pR. 47-48] teno artha ane TImane artha. 316 pauSadhavratanA pAMca aticAra. niyANa karavAno sarvathA niSedha ane zrI vaMdittasUtranI ogaNatrIzamI gAthA, tenA nava prakAra. 418 teno artha ane TIkAne artha. aparvatithimAM paNa pauSadhanI karaNIyatA. 368 zrI vaMdittasUtranI 34-35mI gAthA, pauSadhavatanuM phaLa. | tene artha ane TIkAne artha. 19-420 pauSadhanI ArAdhanA ne virAdhanA para devakumAra zIkSAnA be prakAra ane madana 8 sthAne. 421 ane pretakumAranuM daSTAMta. 370 thI 385 sarva ne 4 athavA 10 prakAre saMnA. 421-22 kaSAyanA 4 ane 16 prakAra. 423 bAramuM atithisaMvibhAga dhanA saMbaMdhamAM karara ane utkaTa [cAthuM zikSA ] vrata nAmanA be maharSinuM daSTAMta. 423 atithi saMvibhAgane zAstrokta vidhi. 385 manadaMDa ane kAyadaMDa viSe daSTAMta. 45 zrI vaMdittasUtranI trIzamI gAthA tene zrI vaMdittasatranI 36 thI 40 gAthA artha ane TIkAne artha 38-88 ane TIkAne artha. 25 thI 429 bAramAvratanA pAMca aticAra. 388 | zrI lakSmaNe AryAnuM dRSTAMta. 429-30 sarvatratamAM pAMcathI adhika aticAre jANavA. 389 zrI vaMdittasatranI 41 thI pa0 gAthA bAramAvrata viSe guNakara ane guNadhara ane TIkAne artha. 431 thI 443 nAmanA be mitranuM dRSTAMta. 389thI 410 | vRttikArakRtA prazasti. 444-45 bAramA atithi saMvibhAgavratanA vizeSa kSamAyAcanA ane vinaMti. 446 aticAre. 410 | zuddhi patraka 447 thI 45ra o
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAn zAntizekharasUripraNIta vidvajjanacittacamatkRtAtIvagUDhasamasyAgabhiMta praznottaramaya zrIcaturvizatijinanAmastavanarUpam | mITara ( *** (ke-jemAMnA ekeka kalekamAMthI artha tarIke eka eka prabhunuM nAma ja phalita thAya che.) anuvAdaka:-pU. zAsanakaMTake ThAraka munirAjazrI haMsasAgarajI mahArAja AnandavandArusuparvakoTI-koTirasaTatipAdapadmAn // devAMzcaturviMzatimarcayAmi, praznottarasmeranavaprasUnaiH // 1 // harSavaDe ja nahiM ke-keIe pharaja pADavAthI) namanazIla evA kroDagame denA mukavaDe sparzAvelA che (sevAyelA che) caraNakamaLo jemanAM, evA covIze jinarAjone (AzcaryakArI) praznottararUpI vikAsa pAmelA nutana pupivaDe huM pUchuM chuM. abdherakArAt parataH ka ukto ?, jaganti sarvANi jitAni kena? // maLe mata: rata-vAdya va: ? ja: zrInino nAmiputraviyaMsa: ? : 2 ! abdhi zabdamAM rahelA 'ka' pachI kayo vaNu kahyo che? ''; vyAkaraNamAM "mA" ne "zA kahevAya che, ane temAMthI 'z' jAya che, AthI ahIM to prathama pAnA praznottaramAM vyAkaraNane hisAbe 'A' lIdhela che. samasta jagata kAnAvaDe vaza karAyuM che? 'nA' kAmadevanaDe. te ane e be varNanI madhyamAM kayo varNa Ave che ? KgzrI nAbhirAjAnA kuLane viSe mukaTa samAna kayA jina che? 'kAnta'DranAtha:'="AtinAtha: zrI RSabhadeva. ko vakti zabdo vada nizcaya bho ?, avApyate kutra yaza bhaTena ? // ka ISyate sarva janainikAmaM? cakAra kaH svAM jananI savitrIm ? // 3 // kayo zabda nizcayatAne jaNAve che? jai. subhaTavaDe yaza kaya pamAya che? "ga. sarvajanovo atyaMta za irachAya che? "aca:'--sAruM bhAgya. pitAnI mAtAne (jagatanI) mAtA koNe karI ? "- -:'vaivacitra vijayAmAtAnA putra ajitanAtha prabhue. dhAtuH sudhIbhiH pacatemataH kaH? save'GginaH ki spRhayanti nitym|| zrInandana kaH kurute sma bhasma ? ko dhAnyavRddhi vidadhe'vatINaH ? // 4 // buddhimAnoe 'pakavavA" arthane kayo dhAtu mAnyo che? 'zI' (ga-1)-sarva prANIo haMmezane mATe za hAya che ? " zam-sukha. ' kAmadevane kANu bharma karI nAkhe che ? 'ma:-mahAdeva. "(lokamAM ema kahe. vAya che ke-zaMkare kAmane bALe. paNa pUjaya zrI zubhavIravijayajI mahArAja kahe che ke "yaMbaka DAgho vRSa jana bele te, vAta e dilamAM navi utarI; rAma Izvara aja sItAda Age te, jAsa vivaza naTatA bharI." A gAthAmAM yaMbaka eTale zaMkara, ane vRSa eTale kAmadeva artha che. ) mAtAnA udaramAM AvelA evA kANe ( jagatabharamAM ) dhAnyavRddhi karI ! " zra-zammava:'=aizambhava:=saMbhavanAtha bhagavAne. karoti bhUSAM gRhadharmiNAM kA ? ka deNavAH sve hRdaye dadhante ? // ko lIlayA vizvajanasya jetA?, suparvabhiH ko mahitazca netA? // 5 //
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 gRhasthajanonI zobhA koNa kare che? "sA-lakSmI' potAnAM hRdayamAM vaiSNavo kene dhAraNa kare che! amU-viSNune. jagatabharanA prANIone lIlAmAtramAM koNa jIte che? " variTa-kAmadeva." vari-zabda kema bane che? te kahela che ke kyAre vari:, 3 =zvarasta ri:-kAma.) kyA netA devAthI pUjAyA che? "sA-namU-variTa = sAMvari =saMvaranRpanA putra zrI abhinaMdana svAmI. kAM kezavastoSayati prakAma?, muktAkalApa kva dadhAti kAntA ? // ki dhAtuSu svIkurute gurutva?, dhyAnAjjinaH kaH zivakRd budhAnAm ? // 6 // zrIkRSNa atyaMta saMteSa kene pamADe che ? "nAma-lakSmIne.' metInA samUhane kAMtA kyAM dhAraNa kare che ? je. dhAtuomAM bhArepaNuM ke dhAraNa kare che? "kAyaH" lo. dhyAna karavAthI vidvAnonuM kayA jinezvara kalyANa kare che? "maH-7-34H"=mAMnya = maMgalA mAtAnA putra zrI sumatinAtha bhagavAna. ki nAma pUjArthamihAbhidhAna ?, nAlaMghate kA kSubhito'pi vAddhi ? // ko rAjyalakSmI samalaGkaroti ! kaH syAjjinaH saMsRtisindhusetuH // 7 // pUjA arthamAM zuM nAma bolavuM? "zuM'. {pUjA arthamAM su avyaya che.) khaLabhaLele paNa samudra kene lepato nathI? "mA=maryAdAne. rAjyalakSmIne keNu dIpAve che? "gaH' saMsArarUpa samudrane tarI javAnI bhAvanAvALAne kayA bhagavAna setu (pula) rUpa thAya che ?" su-sImaHa:'=susImAMka:susImAmAtAnA putra zrI padmaprabhaprabhu. vadanti dAnAvasare dvijA: ki ? sambodhyate deva ! kathaM vacaste ? // santoSyate prAvRSi kA'mbudena ? tvaM kIdRzA rAjasi he supArzva ? // 8 // dAna letI vakhate brAhmaNo zuM bole che? "ta." "he deva ! ApanAM vacanane saMbodhanamAM jano kevI rIte bole che? "vaphTa ! ' mU-madhuramu tenuM saMbodhana ekavacana "he ! ' varSARtumAM megharAjAvaDe kANuM saMtoSAya che ? "-pRthvI. he supArzva prabho ! Apa kevA prakAre zobhe che ? "svasti I-=svatiya '=svastikanAM saMchanapaNe zo cho. zrI supArzvanAtha kiM vegavat ? kasya vadhezca dhAto? dezo na kIga dviSatAM vijeyaH? // kenAndhakAra harati kSito kaH ? pUjyastvayA ko'bhavadaSTamAIn ! // 9 // vegavALuM zuM che? "manaH kayA dhAtuno artha "vadha' thAya ? "duna' dhAtune. duzmanone kevo deza jItavA lAyaka nathI? anaH sa nA svaminA vataMte senaH"jeno svAmI vidyamAna che te. pRthvIne viSe kenAvaDe kANa andhakAra dUra kare che ? "masa tenA-sUrya, ma naH -manaH tejavaDe karIne sUrya, he AThamA jinarAja caMdraprabha prabhe ! ApanAvaDe karIne pUjaya koNa banyuM? manane AdivarNa "ma", dRnane AdivarNa da, e baMne maLIne mad, ane bIjApAdano artha 'sena' maLIne masenA-AThamA zrI caMdraprabhasvAmInA pitA kA kAmazastraM ? gRhiNaH kva lubdhAH ? kasmin sati syAt kulavRdviruccaH ? // rupa tadaH ki vada hA (tRtIyA) vibhaktau ? cakre jagaddharSamayaM ca kena? // 10 // kAmadevane zastra koNa che ? 'mA'. gRhasthIo zemAM lubdha che"mA!' lakSmIne viSe. koNa heye te atyaMta prakAre kuLanI vRddhi thAya ? "sute putra hoye chate. tad zabdanuM tRtIyA vibhakatamAM rUpa zuM thAya? taina. samasta jagata kAnAvaDe harSita karAyuM ? (rAmAM AdivarNa 2, "mA' ne AdivarNa mA, tene Adi varNa "g, ane tene maLIne) "mAna'-rAmAmAtAnA putra zrI suvidhinAtha bhagavAnavaDe karIne.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 dharmo budhaiH kiMcidu(vadu)pAjanIyaH ? kiM rupamAbantatadazca sau syAt ? // binduvraja kaH kurute gaNeya ? kaH kama tApaM harati zritAnAm ? // 11 // buddhimAnee dharma konI jema upArjana kare? "zrIvata '-lakSmInI mAphaka tat zabdanuM strIlige si para chatAM (prathama ekavacanamAM) zuM rUpa thAya ? "sA'. biMdu (mIMDA) samUhane gaNatrImAM ke lAve che ? 'ka' Azraye rahenArAonA karmarUpI tApane keNa hare che? zrIvatsa -va:=zrIvA=zrItvasanuM laine che jemane evA zrI zItalanAtha bhagavAna. kA bhAti dehe pravare tvadIye ? tvaM kasya namrasya sukha karoti ? // esa! sarvara! suratai! tava pratApana nita: vAH ? / 12 . he prabho ! ApanA zreSTha dehamAM zuM zobhI rahela che ? "mA"-kAnti. Apa namra evA kAne sukha Apo che? "guru=puruSane. dee pUjyA che padakamala jenA evA he zreyAMsa prabho ! he sarvajJa ! ApanA pratApathI keNa parAjaya pAme che?-- mAna: sUrya: " A lokamAM zrI zreyAMsanAtha jinezvarane pragaTa vyA hevAthI, lekamAMnA uparanA be padanA anukrame "mA" ane "1" banela be arthane nIcenA be pAda dvArA mAnuM artha eka sAthe karela che te eka khUbI, ane bIjI khUbI e che ke-"mAna -viSNu" bhagavAnanA pitAnuM nAma che tenI paNa "mA" nAmamAM saMkalana karI dIdhI che. zauryAH sI va kvani liM suddhAca, trijyA dvi vidurAzivALe ? . artha viruddha vadati dvayaM kiM ?, haSeNa kaH stauti jina surendraH // 13 // pArvatInI sakhI koNa? "gayA'. mArgamAM sukhane mATe zuM thAya che ?-thAna', vidvAna AzirvAdAthe kayuM kriyApada kahe che?-". kayA be varSe paraspara viruddha artha jaNAve che?-- ane na. ne ane -niSedhe'-'nam'. denA svAmI Indra mahArAjA harSe karIne kayA jinarAjanI stavanA kare che? - cAnanam'= thAnandanam jayAmAtAnA putra vAsupUjya svAmInI. A lekanA padanA zyA 2 arthomAMthI " gayAnandanam' nAma banAvavA prathama prathama vaNa ja lIdhela che. vaNe na viSNurvada kiMvidhaH syAt ? kIhaka samudre vahana sRjanti // saro yathAlaM kurute marAlastathAvatArAd vimalA jinaH kim ? // 14 / / viNa kevA vaNavALA che ?_"zAmaH" kevA prakAranuM thAnapAtra samudramAM vahana karI zake che?--"gara' ( vivAditama) jevI rIte haMsa sarovarane dIpAve che, tevI rIte vimalajinezvare ( svargamAMthI cavIne manuSyapaNe ) avataravAthI zuM dIpAvyuM ? "thAma:-zara-cAmAvaram =sthAmAmAtAnA udarane dIpAvyuM. mukhyA vibhakti vidurA viduH kAM ? santaH svadantAn vana darzayanti ? // mAge Su kiM bhAravaha? zra(su) tenAnantena kaH prApa nRpaH pramodam ? // 15 // paMDite prathama vibhakti kone kahe che? " sim'-ti ne. uttama puruSe potAnA dAMtone kayAM dekhADatA nathI ?_* (aa) hAyamAM. mArgane viSe bhArane kANuM vahana kare che ?- bana'=gADuM, anaMtanAmanA patravaDe kayA rAjA pramoda pAmyA? sim---kanana+ =niH =zrI anantanAtha bhagavAnanA pitA. prIti pravRddhAmapi ko bhanakti ? karoti kaH puSparasAbhilASam ? // urusthala bhUSati ko yadIya ? dharma rati tIrtha karaH sa dattAm ? // 16 //
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ atyaMta vRddhine pAmelI prItine paNa kANu bhAMgI nAkhe che ? ':' puSpane rasanI abhilASA koNa kare che? "kAchi: _bhamaro. jemanuM urasthala kaNa zobhAve che ? "ma:-zratriH-mo4i: '=vaja. jemanA usthaLe vajInuM laMchana che, evA dharmanAtha bhagavAna dharmane viSe AnaMda Ape. kA pAlyate bhUpatinA ?' mbudhiH kaM-devaM nijotsaGgazayaM dadhAti ? // dhatte'hirATa kAM? kamalodbhavaH kaH? kaH zAntikartA'jani janmato'pi ? // 17 // rAjAvaDe zuM rakSaNa karAya che ? :"--pRthvIsamudra, kayA devane potAnA kheALAmAM zayana karAve che ? "lam'-viSNune. zeSanAga kAne dhAraNa kare che ? "mAM" pRthvIne kamaLamAMthI koNa utpanna thayuM che? va: "--brahmA. janmathI ja zAntinA karanArA kayA jinarAja thAya che? 'ku:-amUT-: yuraHT: '=mRganuM laMchana che, jemane evA zrI zAMtinAtha bhagavAna. ko dhAturasti prasavakriyArthaH ? kAn kSatriyo muJcati nAyakAthe ? // mandAkinI ko nidadhAti zIrSe ? kama dviSAM ko vijayI jinendraH ? // 18 // prasavakrayAnA arthamAM kayo dhAtu vaparAya che? "sUH" pitAnA nAyakane mATe kSatriyo kene tajI de che? ana=prANAne. mastakane viSe gaMgAne koNa dhAraNa kare che? "3: '-zaMkara. karmarUpI zatruone jItanAra kayA jinendra che ? " sU:--jUna-3:=mUrasuna:"=sUra rAjAnA putra kuMthunAtha bhagavAna. koSa nija kutra dadhau biDaujAH ? sambodhana kiM viSamAyudhasya ? // varSAsu kA'lakriyate prarohai: ? kaH zrIjinaH zrIjanako janAnAm ? // 19 // IndramahArAje potAno bhaMDAra kayAM rAkhe che ? "zrI na-sarovaramAM ( zrI kubera paNa thAya che. ) kAmadevanuM saMbodhana ekavacana zuM ? " !" (vitIf), varSARtumAM aMkurAvaDe zuM zobhAvAya che? "mU:' pRthvI. janane mokSalakSmI ApanAra kayA jinarAja che? " zrI--mU: vyAmuM: '=zrIdevI mAtAnA putra zrI aranAtha bhagavAna. dvidhA halI kAM kurute halena ? ke vArddhivad dharmaparAstaranti ? // kiM vAJchati prANIgaNa: samagro ? vyabhUSayanmalliragastivat kam ? // 20 // baLadeva haLavaDe karIne tene phADI nAkhe che ? "'-pRthvIne. dharmaparAyaNe AbhAe samudranI mAphaka kene tarI jAya che? mavama'-saMsArane. samasta prANIsamUha zuM Icache che? 'rAm'-sukhane. agastiRSinI mAkaka zrI mallinAtha prabhu kone zobhAve che? '-vakrImukunmavaMzam ' zrI mallinAtha bhagavAnanA pitA zrI kuMbharAjAnA vaMzane. kasmAd vidhAtA janimAsasAda ? premAtimAtra va dadhAti lakSmIH ? // paraspara yuddhaparau ruSA ko ? kA suvratenAjani vizvavandyA ? // 21 // brahmA kayAMthI utpanna thayA ? "mati "-kamaLamAMthI. lakSamI, atyaMta prema zemAM dharAve che? ' g" viSNumAM. roSathI paraspara yuddha karanArA be kANa? "kAvI "--be bekaDA. zrI suvratasvAmI vaDe vizvavaMdyA koNa banI? -gvI vAvI =zrI munisuvratasvAmInI mAtA. kIdRg manovRttiraghasya hetuH ? zItArditAH kaM spRhayanti lokAH // AjIvitaM kiM sukhakArI puMsAm ? kiM zrInamerajataDAgasaGgi ? // 22 //
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 kevI manovRtti pApanA hetubhUta che? " sita+gavaddhA" ThaMDIthI pIDAtA lake kene iche che? "vat " sUryane, saMsArIjanene jiMdagInA cheDA sudhI sukhakArI koNa che? "'- stra. zrI neminAtha bhagavAnanA zarIrarUpI taLAvano saMga karI raheluM zuM che? "kasitA-vima-mU-kasitAravim'=kALuM kamaLa. (zrI namiprabhune laMchana nIlakamalanuM che.). kITag janA labdhadhanotkaraH syAt ? puSpandhayaiH kIdRzamabjakhaNDam // ja: te rAganena yuddhe ? zrIneminAkrAri = doDavaM nIcaH ? 23 / dhanano samaha pAmele mANasa kevo hoya ? "samud'-harSavALe. bhamarAoDe karI kamaLanuM vana kevuM hoya che? 'virAsyAstItivi'--guMjAravavALuM. yuddhane viSe zuravIrajana zuM Icche che? "vayaH zrI neminAtha bhagavAnavaDa ke e jagata pUjya karAyA ? samud-ravi-naya =samudravinaya: '=zrI neminAtha bhagavAnanA pitA. sakhyuH sakhA ke nidadhAti kaNThe ? spRzanti kAM naiva surAH padAnjaH // rUpaM ca kiM puMsi kimaH siyoge ? dhyAto naNAM vighnaharo jinaH kaH ? // 24 // mitra potAnA mitranA kaMThe zuM dhAraNa kare che ? "munama.' devo padakamaLavaDe tene sparzatA nathI ! "sAm'-pRthvIne, si pratyayanA yoge vim zabdanuM puliMgamAM rU5 zuM thAya? ":" dhyAna karavAthI manuSyonAM vizvane haranArA kayA jinezvara che? "munarmU -=munazU: '=sapala chavALA zrI pArzvanAtha bhagavAna. varSanti kasyAM salilAni meghAH ? kA vAMcyate sarvajanaiH saharSeH // avAja ratnAni maH vA: ? siddhArthaghaMze mulupama: : 2 26 / vAdaLAM pitAnuM pANI zemAM varase che? "mahau"-pRthvImAM, sarvajana vaDe harSathI zuM icchAya che? : - lakSmI. samudramAMthI ratna meLavanAra koNa? "jha: " viSNu. siddhArtha rAjAnA vaMzamAM mukuTa samAna keNa che? madau-ma: maphAvIraH"=zrI mahAvIrasvAmI. zaivazrIvararatnazekharatulAmAlambamAnAH stutAH, itthaM tIrthakRtaH kRtatrijagadAnandAzcaturviMzatiH // madya nirmitaRddhivRddhikuzalazrIzAnticUlAmaNItulya nAkinRNAM zirassu dadatu svazAsanam bhAsanam // 1 // mekSarUpI lakSmI (zivasuMdarI)nA zreSTha ranamukuTanI tulanAne dhAraNa karatA ane traNa jagatane AnaMda pamADanArA evA covIze tIrthakara bhagavAnane meM A pramANe stavyA. e jinarAe devo ane manuSyonA mastaka upara racelA Rddhi, vRddhi, kuzaLa, lakSmI ane zAntarUpa mukuTane viSe maNi samAna dedIpyamAna evuM pitAnuM zAsana te jinarAje mane Apo. A lekamAM kartAe ratnAkarapacIzInA kartA zrI ratnazekharasUrinuM nAma jaNAvIne e paNa jaNAvyuM che ke-jema zrI ratnazekharasUrirAje pacIza lokathI ratnAkarapaccIzI racI che, tevI ja rIte te paccIzInuM ja AlaMbana laIne meM zaktizekhare paNa A paccIzI racI che. vimag.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ pus is a union ma pArAvAyA che 27 zrI zrAddhapratikramaNusUtra-yAne-zrI vaMdittasUtratargata kayAonI anukramaNikA. - 05 - viSaya viSaya pRSTha 1 guptendriya ane aguptendriya be || 14 pAMcamAM aNuvrata upara paNa kAcabAnuM dRSTAMta. dhanazreNInuM daSTAMta. 254 thI 263 2 samyaktvanI daDhatA viSe zrI jayakumAra 15 chaThThI vrata upara mahAnaMdakumAranuM ane vijayakumAranuM adbhuta dRSTAMta. 38 thI 80 daSTAMta. 266 thI 275 3 prAsuka jaLane ALa denAra 16 rAtribhojana niyama pAlana-pAlana rAjAsAdhvInuM daSTAMta. saMbaMdhI traNa mitronuM daSTAMta. 280thI 282 4 vicikitsA upara ASADhAbhUti 17 sAtamA vratanI ArAdhanA viSe AcAryanuM daSTAMta. maMtriputrInuM daSTAMta. 291 thI 304 5 munirAjonI dugaMchAthI banelI 18 caMduo bAMdhavA viSe mRgadurgandhA nArInuM daSTAMta. suMdarInuM addabhUta daSTAMta. 31 thI 312 6 kuliMgaprazaMsA upara lakSmaNa 19 AThamA vrata upara vIrasena zeThanuM daSTAMta. ane kusumazrInuM dRSTAMta. 315 thI 336 7 saMsarganA guNadoSa upara be 20 navamAM sAmAyika vrata viSe popaTanuM dRSTAMta. zreSTIputra dhanamitranuM suMdara dRSTAMta. 342 thI 353 8 kuliMgIonA paricayathI thatI dhamahAni 21 dasamA dazAvakAzika vrata saMbaMdhamAM upara zrI siddhamuninuM daSTAMta. 105 rAjyabhaMDArI dhanadanuM prabhAvaka 9 yajJamAM thatI hiMsA saMbaMdhamAM daSTAMta. 356 thI 363 rUdrazarmA brAhmaNanuM daSTAMta. 128 | 22 agIyAramAM pauSadhavrata saMbaMdhI 10 pahelA vratanA pAlana viSe zrI devakumAra ane pretakumAranuM daSTAMta. 370 thI 385 haribala machInuM abhUta daSTAMta, 130 thI 170 | 23 bAramA vrata saMbaMdhI guNAkara 11 bIjA mRSAvAdaviramaNavrata upara ane guNadhara nAmanA be satyavAdI kamalazreNInuM dRSTAMta. 175 thI 191 mitronuM daSTAMta. 389 thI 410 12 trIjA adattAdAnaviramaNavrata 24 krodha viSe kaTa ane utkaTa upara vasudatta ane dhanadattanuM daSTAMta. 196 thI 216 | nAmanA be maharSinuM daSTAMta. 424 13 cethA aNuvrata upara zIlavatInuM 25 sazalya tapa upara lamaNa adbhuta daSTAMta. 223 thI 247 | AryAnuM daSTAMta. 429-430
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1.9 apara nAma" moTA zrI jatI ano 8 arthadIpikA TIkAnA AdhAra 0 229-Adarza-sarvAMgasaMpUrNa ane aditIya rAjuvAra H 172 O www kopIrAITa pratinusavyasa TUFFING : *|| HD || anuvAdaka prazAsanakaMTakoddAraka mutipravarazrI haMsasAgarajImahArAja PrsonaLLisa on 0000 tited 120
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ [Namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa.] zrI vaMdittusUtranI AdimAM maMgala tarIke uccAravAmAM Avato | zrI navakAra mahAmaMtra : sArtha che. zrI jinazAsanamAM caudapUrvanA sAra tarIke prasiddha e zrI paMcaparameSTine namaskArarUpa mahAmaMtra navakAra sarvamaMgalamAM zreSTha bhAvamaMgala che. Ama to te bhAvamaMgala, tapa vigere aneka prakAre che, chatAM paNa A parameSThI paMcakane namaskArarUpa bhAvamaMgala, "parameSionuM maMgalapaNuM-lokottamapaNuM ane zaraNapaNuM kahela hovAthI vizeSa karIne upAdeya che. vAri maM&i0 Adi gAthAo vaDe arihaMta, siddha ane sAdhuone maMgala tarIke jaNAvela che. ane navakAramAM jaNAvelA te pAMca parameSThine karavAmAM AvatA namaskAranuM sarva pApane nAza karavApaNuM havAvaDe karIne sarvavidone zAMta karavAnuM hatupaNuM hovAthI bhAvamaMgalapaNuM che. kahyuM che ke:-us v% namarA, sarvapApakanArAnA makAnAM ja , prathama mati mapha46 zA " artha-A paMcaparameSThine karAte namaskAra, sarva pApano prakA, paNe nAza karanAra che, ane sarvamaMgalemAM prathama maMgalarUpa thAya che. A 1 A paMca parameSThIne karavAmAM AvanAra namaskAra e pramANe pApanAzaka temaja zreSTha maMgalarUpa hovAthI ja te paMcaparameSTi namaskArane samarata zrutaskaMdhanI AdimAM levAya che. ane tethI ja te namaskArane "vahucaraapaDadamaMta mULo -samasta zrutaska dhonI aMdara hovA tarIke jaNAvAya che. AthI karIne ja (A zrI vaMdittasUtra nAmaka) zAstranI AdimAM pAMca parameSThInA namaskAra rU5 navakAra mahAmaMtrane belavAmAM Ave che ke____ " Namo arihaMtANaM // 1 // Namo siddhANaM // 2 // Namo AyariyANaM // 3 // Namo uvajjhAyANaM // 4 // Namo loe savvasAhUNaM // 5 // eso paJca namukkAro // 6 // savapAvappaNAsaNo // 7 // maGgalANaM ca savesiM // 8 // paDhamaM havai maGgalam // 9 // ahiM, A navakAra mahAmaMtranA "zrI bhagavatI sUtrane AdhAre 'ekeka padane vistArathI kamasara artha apAya che. A navakAra mahAmaMtramAMnI baLo diMtALa" saMpadAmAM je "nama:' pada che te "revAzaM pada che. eTale ke-arihaMta padathI mAMDIne sAdhupada sudhImAM Adi
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vaMdittusUtra paDanArU' pada che. ane 'mAvasaMjoyaLa castho te padmanA karavA' e mujaba artha che. ane te A rIte~~ dravya ane bhAvathI sakaiAca * 'nama:' eTale hAtha, paga ane mastaka e traNeyane sakaiAcIne te traNeyaneA meLApa karavArUpa supraNidhAnavaDe namaskAra thAe, e supraNidhAnavaDe namaskAra karavAthI je hAtha ane paganuM saMkocavuM ane mastakanuM namAvavu' thAya che, te dravyasakeAca thayA: ane te dravyasa kaiAca sAthe paulika padArthomAM patharAelA manane temAMthI sakAcI laIne namaskAranA ja eka bhAvamAM sthira karavA pUrNAMka joDavuM te bhAvasa keca thayA. arthAt te namaskAra dravyathI ane bhAvathI ema ubhayaprakAre karavAnuM jaNAvyuM' ! AvA namaskAra kAne karavAnA ? te viSe kahe che ke- akUca: ' arihaMtabhagava'tane namaskAra karavAnA che. kevA ahiMta che ke-jethI temane namaskAra karavAnA che? tenA khulAsAmAM kahe che ke zreSTha devAe banAvelI azAkavRkSAdi mahAprAtihArya rUpa pUjAne jee ceAgya hAya che, te arihaMta kahevAya che. [ ahiM- arihaMta nAma saMbaMdhamAM 'batta, ati ane atyaMta ' ema bhinna bhinna arthasUcaka bhinna bhinna traNa pATha che. temAMthI prathamanA 'bharata ' pAThenA artha mATe) kahyuM che ke-- arihaMta vaMdana saNANi, arihaMti pUyasakAraM / siddhigamaNaM ca arahA, arahaMtA teNa vuzcaMta // 1 // artha :-vaMdana ane namaskArane cegya che, pUjA satkArane yeAgya che ane muktipurIe javAne ceAgya che, tethI aratA kahevAya che. 5 1 aa ' tevI pUjAne yogya arahaMta bhagavaMta che, tevA namaskArane yAgya arahuM tane namaskAra thAe. A prathama namaskAranI namo riztAna ' sapadAmAM Avela ' no ' avyayanA yAge ti padane catuthI vibhakti thavI joIe, paraMtu prAkRtazailIvazAt catuthInA artha mAM SaSThI thaI che. ' * , upara darzAvela kSAka ane tenI vyAkhyA pramANe ' jatA ' pAThane artha samajave. athavA te sarva vedipaNA vaDe karIne samasta vastusamUhagata prannapaNAno abhAva hovAvaDe karIne jeo ' ahaiM : ' ane ' annanta 'che. eTale ke jene ekAntarUpa deza, ane anta:-' giri ke guphAnA madhyabhAga chAnA nathI-ajANu nathI, te ' bhaddo'ntara: ' che. ema gantanA artha samajavA. arihaMta AvA arahAntara hAvAthI temane- bara nta * ne namaskAra thAze. ' 'badaMta' paDhane e pramANe artha samajavA. athavA te 'jee upalakSaNathI samasta parigraha rUpa '- du:-gha: ' che. arthAt jeone sarvoparigraha upalakSaNa rUpa ratha nathI ane jarA Adi upalakSaNa rUpa ' anta '-vinAza nathI, te ' thAntaH ' che, tevA namaskArane ceAgya arahaMtane namaskAra thA.' e artha samajavA. athavA teA 'bharatAnaM' eTale kSINarAgapaNu hovAthI kAIpaNa padArtha mAM kAIpaNu vakhata Asaktine nahi bhajanArA evA '
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navakAra mahAmatra: sA adbhuta ne namaskAra thAe. e pramANe ati zabda sabaMdhInA ' adbhuta, ati ane gata' A traNa pAThamAMthI eka ' bharata' pAThanA vividha prakAre artha jaNAvyeA. have bIjo pATha je ' adbhUta' che, tenA artha jaNAvAya che. ' =zatru ta= haNanAra ' rAgadveSarUpI zatru athavA jJAnAvaraNIyAdi AThe karmarUpa zatrune haNanArA arihaMta bhagavaMtane namaskAra thAe. kahyuM che keH " avipaya kammaM aribhUyaM hoi sayalajIvANaM / taM kammamariM haMtA arihaMtA teNa vuJcati / 1 / artha: jJAnAvaraNIyAdi ATheya prakAranAM karmA, samastajIvAne zatrubhUta hAya che. te karmarUpI zatrune haNanArA che, tethI karIne arihaMtA ema kahevAya che. / 1 / have trIjo pATha je 'atyaMta ' che, tenA artha jaNAvAya che. ' =nahiM, T=ugavuM -upajavuM ' karma rUpI khIjapaNuM kSINu thaela-kSaya karI nAkhela hAvAthI jene bhavamAM kaDhi upajavApaNuM nathI, te atyaMta bhagava Mtane namaskAra thAe. kahyuM che ke:- rUpe cIne cathAicarmsa, prAdurbhavati nATTura: methIne tathA vadhe, na oti mavAH // s // ' atha-jema khIja maLI gayA pachI temAMthI akurA phUTatA nathI, tema karma bIja maLI gaye sate bhavarUpa aMkurA phuTatA nathI // 1 // evA arihaMta bhagavAne viSe bhavyajanA mATe namaskaraNIyatA eTalA mATe che ke--bhayaMkara bhavane viSe atyaMta bhramaNu karatAM gabharAelA-thAkelA prANIone anupama AnadarUpa muktinagaranA mArga dekhADavA vaDe karIne te arihaMta bhagavaMtAmAM parama upakArIpaNu che. arthAt te rIte prANIonA parama upakArI hAvAthI arihaMta bhagavaMtA bhavyajanA mATe namaskaraNIya che. // 1 // have A navakAra mahAmaMtranI khIjI sa'padA 'namo vijJAna ' nA artha jaNAve che. te saMpadAmAM je sidALa pada che, te pada satta ane jannata zabdonA artha tho niSpanna che. sitta= bAMdheluM 'ATha prakAranA karmarUpI Indhana,' ane "mAta=' jAjavalyamAna-ati ugra evA zukaHdhyAnarUpI agnivaDe bALIne bhasmasAt karyuM che jeNe, teo ' te nirUkata-padabha'jana vidhivaDe ' siddhabhagavaMtA kahevAya che. athavA 'vidyutau' sidh dhAtu gati arthamAM jaNAvela hovAthI serdhAnta ma= krI pAchA nahi AvavAnI ceAgyatApUrvaka mAkSapurIe gaelA te, siddha bhagavaMtA kahevAya che. athavA 'vidyu-saMho' vidh dhAtu niSpatti artha mAM jaNAvela hovAthI 'siddharyAnti ma '= jeo nizcitArthI:-samAsArthA:-kRtakRtyA: khanelA che, te siddha bhagavaMtA kahevAya che. athavA vithUna-zAthe mAthe 2' vidh dhAtu zAstra ane mAMgalika amAM jaNAvela DevAthI sepzansa rama' zAstranA dekhADanArA hatA ane je mAMgalika svarUpatAne anubhave che, te siddha bhagavaMte kahevAya che. athavA 'siddhA:-nistyAH '= aMta vagaranuM-ana tasthitipaNuM haoNvAthI jee sadAne mATe nitya che-ekasthitika che, te siddha bhagavaMtA kahevAya che, '
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dattustra athavA tA bhavyajanAe meLavavA yogya guNusamUhapaNAthI jeo prakhyAta che, te siddha bhagavaMtA kahevAya che. siddhanA A dareka rIte khatAvela arthanI puSTimAM zAstra vAkaya che kemaatN sitaM yena purANakarma, yo vA gato nirvRtimUrdhna / khyAto'nuzAstA pariniSThitArtho, yaH so'stu siddhaH kRtamaGgalo me // 1 // a:-jeNe anAdinuM ekaThu karela jIvuM-dI kAlIna karma bALIne bhasmasAt karyuM che, athavA je mAkSarUpI mahelanA zIkhare jai pahoMcyA che, athavA jeo bhavrajanAe guNa meLavavAnA sthAna tarIke prasiddha che, athavA jee zAstranI zIkSA ApIne kAyamanI maMgala svarUpatAne bhajanArA che, athavA je samAsArthA che, te siddha bhagavaMta mane maMgalikane arthe thAo, // 1 // AvA anupama siddha bhagavaMta hAvAne lIdhe namaskArane cegya hAvAthI tevA siddha bhagavAne namaskAra thAe. // 2 // A siddha bhagavAne viSe namaskaraNIyatA te che ke-ddhi ja nAza nahiM pAmanArA anantajJAna-anantadarzana-ananta sukha ane anantavIrya rUpa' je anantaguNu catuSka che, te guNA potAnA viSayamAM pramAdanA prakarSa upajAvavA vaDe bhavyajanA mATe atyaMta upakAranA hetutvabhUta che. arthAt zrI siddha bhagavaMtAmAM rahela te anaMtaguNucatuSTa, bhavyajanAne Atma guNu viSayamAM atyaMta prameAda upajAvavA rUpa dRDha AlaMbana tarIke upakArI che, ane tethI ja siddha bhagavaMtA bhavyAtmAone namaskaraNIya che-namaskAra karavAne ceAgya che. have navakAra mahAmaMtramAMnI trIjI 'LamA AyariyALa 'sauMpadAno artha jaNAve che. temAM * A '= AcArya pratye karavA ghaTatA vinayarUpa maryAdA--te maryAdA vaDe ' paryante-sente = AcArya mahArAja zrI jinazAsanane viSe arthathI upadeza ApanArA hAIne zrI saMdha para mahAn upakAra karanArA hovAthI te upadezanI bhAvanAvALA sAdhu-sAdhvI zrAvaka-zrAvikA rUpa zrI caturvidha saMgha dvArA jee sevAya che, te artha pramANe AcArya mahArAja jANuvA. kahyuM che keH-- suttatthaviU lakkhaNajutto gacchasta meDhIbhUo a / gaNatattiviSyamukko atthaM vAei Ayario // 1 // artha :-sUtra ane anA jANu, AcArya saMbaMdhInI chatroza chatrIzI lakSaNe yukta, gaccha nA AdhArabhUta ane (prathama gaNunI sArasaMbhALa karI levA rUpa RRNuthI mukta anelA-kRtakRtya banelA hAvAthI AcArya banyA pachIthI) gaNunI sArasaMbhALathI atyaMta chUTA thaelA evA AcArya mahArAja upadezamAM sUtra nahi; paraMtu kevala artha ja vAMce che-kahe che-upadize che. // 1 // athavA-' Avo '=jJAnacAra Adi pAMca prakAre che, tenA pAlana karanArA: e arthathI AcArya mahArAja samajavA, athavA te AcArane ardha A pramANe samajave. " AA-movAyAM,-zAstrokta je maryAdA che te maryAdA vaDe * cAra: ' eTale vihArazAsrokta
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navakAra mahAmaMtra sAthe rIte vicAravuM-vartavuM. te mA ane kAra maLIne banela "AcAra'mAM "pALavAthI, upadezavAthI ane dekhADavAthI uttama che." e arthathI AcArya mahArAja samajavA. kahyuM che ke - paMcavihaM AyAraM AyaramANA tahA pyaasNtaa| AyAraM daMsaMtA AyariyA teNa vucaMti // 1 // artha -pAMca prakAranA AcArane AcaratA tathA prakAzatA ane dekhADatA hoya che. te kAraNathI AcAryo kahevAya che. te 1che athavA nA du=aparipUrNa, eTale ke-zAstranA gaMbhIra arthonA purA jANa nahi tevA vAtA-ziva eTale saMdezavAhakeegurUmahArAjanA ja vacanane tahatti mAnIne te vacanane ja satya tarIke pracAranArA je ziSya, te "lAvArakAvAsA:" eTale-cara, hRta ane jAsusa svarUpI ziSyayukta zuM ane ayukta zuM? tene vibhAga karIne batAvavAmAM nipuNa evA vine ! ata:-evA ziSya hoya ethI tevu te ziSya-vine para " yokta rIte zAstranA arthane upadeza karavApaNuM dhAraNa karavA vaDe karIne jeo, sAdhavA-bhalA che; e pramANenA arthathI AcArya jANavA. tevA AcArya mahArAjAone namaskAra thAo. A AcArya mahArAjemAM jJAnAcArAdi pAMce AcArane upadeza karavA vaDe upakArIpaNuM hovAthI te trIjA pade sthita parameSThIo namana karavAne gya che. have navakAra mahAmaMtramAMnI cothI " vAyA' saMpadAne artha jaNAve che. jAdhyAya padamAM 34-ga-sAya zabdo che. te traNeya zabdonI saMdhi thatAM upAdhyAya pada banela che. te AkhA padano "samIpe AvIne bhaNAya e artha che. (zuM upAdhyAya zabdane eja artha che? to nA.) upAdhyAya padamAMnuM aMtima je "gAya" rUpa che, te , 4 ane dR e traNa prakAranA rU dhAtunuM bane che. tethI te gAya rUpa je "rU-thAne 'arthavALA dhAtunuM laIe to te "gAya" ne artha:- (dhI )=bhaNAya" ema thAya che. eTale 31-dha ane te gAya nI saMdhi banIne banela upAdhyAya padano artha:-"jeo dvArA sUtrathI jinapravacana, samIpe AvIne bhaNAya" e pramANe thAya che. athavA te "gAya" rU5, je-"-Ata" arthavALA dhAtunuM laIe te 36 samIpe, =adhikapaNe ane jayate-pamAya" e pramANe artha thAya che. eTale ke-"jeo dvArA sUtrathI jinapravacananI samIpe AvIne adhikapaNe artha pamAya. e pramANe artha thAya che. athavA te "jAza" rUpa, je "ru-mALe" arthavALA dhAtunuM laIe to te upAdhyAya padane artha: jeo dvArA sUtrathI jinapravacana smarAya-yAda karAya" e pramANe thAya che. e pramANe vinene svAdhyAya karAvanArA evA upAdhyAya bhagavaMta che. kahyuM che ke - vAra nigannA, sAbo ru ivade taM 3varUAMti nA lavAyA teja yuti I ? artha je dvAdazAMgI rU5 svAdhyAya, prathama zrI jinezvara deve kahela che, pachI gaNadharma bhagavaMta Adi paramaSioe upadezela che-paraMparAe jaNAvela che te dvAdazAMgIrUpa svAdhyAyane
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadig sUtrathI ziSyane upadize che tethI upAdhyAya kahevAya che. 1. (AvazyakasUtra malayagIri dvitIyakhaMDe. ). athavA vAdhAna-samIpe AvIne sUtrano artha meLavya-ekaTho karyo, te upAdha-saMnidhi jJAnane uttama khajAne, te khajAnAnI sAthe athavA te khajAnAmAM jeo pAsethI zratanI Avaka che-lAbha che. te upAdhyAya kahevAya che. eTale ke-jeonI samIpe AvIne ekaThA karelA jJAna-khajAnAmAM jeo pAsethI vRddhi karAya che te upAdhyAya kahevAya che. athavA sAdhano athe prastAvathI "vizeSaNa" arthamAM laIe, te "je (jJAnI-pravartakagaNi vigere) zobhanIya upAdhine jeo pAsethI lAbha che, te upAdhyAya kahevAya che. athavA upAdhi e ja jJAnabhaMDAra, ane te jJAnabhaMDAra e ja "gAya" -eTale (te Avaka, bhAgyathI prApta thavA svarUpa hovAthI te Avaka ja) ISTaphala, A Iphalane ISTaphalo samUha samajavo. kAraNa ke ISTaphalanI mAphaka Iphalane samUha paNa te bhAgyarUpa hetupaNAvALo ja che. eTale ke-jeo pAsethI ISTaphalanA samUha rUpa jJAnabhaMDAra prApta thAya che, te upAdhyAya kahevAya che. athavA AdhiramananI pIDA. te mananI pIDAne "bAya'.--lAbha, te vAdhyAya kahevAya. athavA "dha" zabdanI AdimAM je "ra" sUcaka "u" che, te 7 ne niSedha arthamAM na, letAM kutsita-ku" artha mAM levAno hovAthI kubuddhine "gAya"=lAbha te rU5 adhyAya kahevAya. athavA te adhyAya zabda banAvavAmAM ciMtA arthavALA "bai" dhAtune praga karavAthI ane te "zaidhAtune gaLe karatAM te vacce zabdamAMnA pahelA "ra" sUcaka "ka"nuM kutsita arthapaNuM ja hevAthI-te "ra" ne kutsita arthamAM ja levAnuM hovAthI te ne. artha "sura" thAya che, te durgAnarUpa adhyAya kahevAya. e pramANe upara jaNAvyA mujabano AdhyAya athavA adhyAya jethI nAza pAme che, te upAdhyAya kahevAya. AvA uttama cethA parameSThI upAdhyAya bhagavaMtone namaskAra thAo. cothA parameSTIpade virAjIta A upAdhyAya bhagavaMtene viSe namarakArapaNuM tethI che ke susaMpradAyathI Avela sUtra ane atharUpa jinavacanane teo sUtrokta vinayapUrvaka bhaNAvavA vaDe bhavyajananA upakArI che. have A navakAra mahAmaMtramAMnI aMtima parameSThIrUpa pAMcamI baLa che pr " saMpadAno artha jaNAve che. jJAna Adi zaktio vaDe jeo mikSane sAdhI rahyA che, te sAdhu kahevAya che. athavA jagatabharanA prANIone viSe jeo, samapaNuM-samabhAva dharAve che- ciMtave che, te nirUktinyAyathI AtmA, sAdhu kahevAya che. arthAt e AtmA bhAvasAdhu kahevAya che. kahyuM che ke:nivvaannsaahe joe jamhA sAheti saahunno|| samA ya savvabhUesu tamhA te bhAvasAhuNo // 1 // artha:-"nirvANa sAdhI ApanArA vegone sAdhe che, tethI sAdhu kahevAya che ane sarva prANIone viSe samabhAve varte che, tethI teo bhAvasAdhu kahevAya che. athavA saMyama kara
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navakAra mahAmaMtra sAthe nArA-saMyamanuM pAlana karanArAo mATe sAhAyakatA dhAre che, te sAdhu kahevAya che." te artha paNa nirUktithI ja bane che. sAmAyika- chede pasthApanIya vigere vizeSaNa vALA sAva sarve pramattAdi sAdhuo athavA pulAkaAdi jinakalpika, pratimAkadipaka, yathAladakalpika, parihAravizuddhakalpika, sthavirakalpika, sthitakalpika, asthita kalpika, sthita sthita kalika ane kapAtI bheTavALA pratyekabuddha, svayaMbuddha ane buddhibodhita bheTavALA: athavA-bharata, airavatAdi kSetrabheTavALA ane temAM paNa suSamAkAlIna, duHSamAkAlIna ItyAdi vizeSaNavALA sAdhuo te" dareka sAdhuone namaskAra thAo. A uparAMta A saMpadAmAM grahaNa karela te sarava padavaDe- "te dareka bheTavALA sAdhu parameSTImAM namanIyatAmAM leza paNa taphAvata-tAratamyatA nathI" ema paNa pratipAdana karavAmAM Ave che. A "sA' pada jema sAdhu padamAM che, tema "nyAya dareka mATe sarakhe havAthI arihaMta-siddha vigeremAM paNa jANavuM. athavA-te sAva zabdano artha A pramANe le: sarva jene mATe hitakArI evA te badhA sAdhuo, athavA-sAvaraca=eTale zrI arihaMta devanA (nahiM ke-buddha AdinA) sAdhava sAdhuo, athavA jeo sarva zubhAgone sAdhe che, athavA jeo sarva arihaMtane (te prabhunI AjJA pALatA hovAthI) ArAdhe che, athavA -teonI pravacanadhArA sAme pAkhaMDIo taraphathI raju karAtA durgAne nirAsa karIne jeo zrI arihaMta dene ja deva tarIke sthApe che tethI tava=badhA sAdhuo, athavA-sAMbhaLavA yogya vAkyamAM athavA (AtmAne) anukuLa evAM kAryane viSe "sAdhava =nipuor=nipuNa hovAthI "zradara" athavA nA sAdhuo, teone-sTopa =manuSya lekamAM (nahiM ke-gacchAdimAM) rahelA sarva sAdhu bhagavaMtone namasakAra thAo A pAMcamA pade virAjIta sAdhu bhagavaMte. bhavyajanene mokSamArgamAM sahAyaka hevAnA yege upakArI hovAthI teo namana karavAne gya che. kahyuM che ke - asahAye sahAyattaM kareMti me saMyamaM kareMtassa / eeNa kAraNeNaM NamAmi'haM savvasAhUgaM // 1 // artha:-saMyamanuM pAlana karatAM asahAya evA mane sahAya kare che, e hetuthI huM sarva sAdhu bhagavaMtane namana karuM chuM. te 1 . e pramANe ahiM viziSTa prakAranA bhAva maMgalarUpa pAMca parameSTho bhagavaMtane namaskAranI vyAkhyA zrI bhagavatIjI sUtrAnusAre yathAmati pUrI thAya che. arthAta ahi sudhI zrI navakAra mahAmaMtranI ATha saMpadAmAMthI pAMca saMpadA ane tenI vyAkhyA pUrI thAya che. bramaNane nirAsa A pramANe zrI bhagavatIjI sUtramAM ATha saMpadAvALA navakAra mahAmaMtramAMnI pAMca ja saMpadA lIdhelI che, te joIne koI mu-"zrI navakAra mahAmaMtra, pAMca ja saMpadAne che.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadatusara eTale ke-"namo rihaMtA thI laIne na i satranAc' paryantanAM pAMca pada ane pAMca saMpadA sudhImAM ja navakAra mahAmaMtra samAptine pAmelo che," ema kahevA lAgI jAya che, te bhUla che. zrI bhagavatIjI vigeremAM je pAMca pada-cha pada-dasa pada ane ghaNuM pada tarIke navakArane darzAvela javAmAM Ave che, te navakAra nathI, paraMtu navakAramAM virAjatA pAMca parameSThI, teone karavAmAM Avato namaskAra ane navakAramAM rahelA padonuM mAhAsya pratipAdana karavA rUpe che. navakAra mahAmaMtra te 68 akSara, nava pada ane ATha saMpadAne ja che. kahyuM 'vaNNa'sahi navapaya navakAre aTThasaMpayA tattha / saga saMpaya payatullA sattara'kkhara aTThamI dupyaa||1||" artha-navapadayukta zrI navakAra mahAmaMtrane viSe aDasaTha varNa ane ATha saMpadA che. temAM prathamanAM sAta pada pramANa sAta saMpadA che ane chellAM be pada pramANu sattara varNanI eka saMpadA che te maLIne kula ATha saMpadA che. tenA na pade karIne ja akhaMDa ane zAzvatapaNe rAjatA A aDasaTha varNanA navakAra mahAmaMtramAMnAM prathamanAM je pAMca pado che, te namaskArane megya evA parameSThI bhagavaMtone darzAvatA thakA pAMtrIza varSamAM pUrA thAya che, ane te pAMca pado pachInI cAra padamaya cUlikA che, te trIza varNamAM pUrI thAya che. ema parameSTa saMbaMdhInAM pAMca pada ane tenI uparanI cUlikA saMbaMdhInAM cAra pada maLIne navakAra mahAmaMtranA nave pada aDasaTha varNamAM pUrA thAya che. kahyuM che ke - " paJcapayANaM paNatIsa-vaNNa, cUlAi vaNNatittIsaM / evaM imo samappai, phuDamakkharamaDasaTThIe // 1 // " artha-navakAra mahAmaMtramAMnAM pAMca padonA pAMtrIsa varNa ane te pAMca pade uparanI cAra padavALo cUlikAnA tetrIsa varNa maLIne spaSTa evA aDasaTha varNa karIne A navakAra mahAmaMtra samApta thAya che. jenA navakAra mahAmaMtramAMnAM pAMca parameSThIpadane te pAMca pada dvArA namaskAra jaNAvavAmAM Avela che ane te pAMca pade pachInI cAra divALI cUlikA dvArA te pAMca parameSThI padene karavAmAM AvatA namaskAranuM phaLa batAvavAmAM AveluM che. dvAdazAMgIne sAra namaskAra che. AthI dvAdazAMgImAM jema sUtre ane te sUtrane ArAdhavAthI thatuM phaLa batAvavAmAM Avela che, tema A navakAra mahAmaMtramAM prathamanAM pAMca sUtra ane tene ArAdhavAthI thatuM phaLa (te pachInI cAra devALI cUlikA dvArA) batAvavAmAM Avela che. phaLa batAvyA vinAnI dvAdazAMgI jema pUrNa gaNAtI nathI, tema ja te cAra divALI cUlikA rUpa phaLa batAvyA vinAne navakAra mahAmaMtra pUrNa gaNAto nathI. mATe pAMca padene navakAra hovAnuM kahevuM te kevaLa bhramaNA ja che.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ ALa gawtAra che. zrI navakAra mahAmatrA sAthe navakAra mahAmaMtramAMnA pAMca parameSTI saMbaMdhInA pAMca padanI vyAkhyA upara pUrI karyA pachI have te pAMca pado pachInA (yulikA rUpa) cAra padanI vyAkhyA jaNAve che. po paMa Tro "--upara jaNAvyA pramANe zrI arihaMta Adi pAMca parameSThI bhagavaMte saMbadhI je pAMca namaskAra jaNAvyA, te namaskAra paMcaka, "savapAvapUUTILo jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya Adi samasta pApane prakRSTapaNe nAza karanAra che-nirjarA karAvI nAkhanAra che. cUlikA saMbaMdhInAM aMtima cAra padomAMnA AdinA e be padanI be saMpadA gaNAya che, ane te parameSTI saMbaMdhInA pAMca padenI pAMca saMpadA sAthe meLavatAM navakAra maMtramAnI savAyaqnAsA' sudhI kula sAta saMpadA thAya che. A sAtamA "saravAi ' padathI parameSThI bhagavaMtone namaskAra karavAnuM phaLa batAvavAmAM AvyuM che. A pachInA "mahAla ja nahi Dha ? maMjaruM" e aMtima be padanI eka saMpadA gaNAya che, ane te pUrvanI sAta saMpadAmAM maLIne navakAra mahAmaMtranI kula ATha saMpadA bane che. (cUlikAnA prathamanA be pAdane je eka saMpadA tarIke gaNavAmAM Ave to pAchaLanA A be pAdanI be saMpadA gaNavAnI rahe che.) cUlikA saMbaMdhInA te cAra pAdamAMnAM prathamanA be pAdathI e pramANe namaskAranuM phaLa batAvyA pachI trIjA "maMAtrA vANaM' pAdamAM rahelA kArathI - ane zabdathI sUtrakAra, te navakAramAMnAM aMtima be pada dvArA AkhAye navapadamaya navakAra mahAmaMtranI bhAvamaMgalemAM ya sarvazreSThatA jaNAvatA thakA kahe che ke-"mArA ja sohaM paDhamaM dRDha mAsTam' (bhAvamaMgala te zAsane viSe vrata-tapa-japa yama-saMyama-niyama vigere ghaNA prakAre jaNAvelAM che, paraMtu te) sarvamaMgalene viSe A navakAra mahAmaMtra, viziSTa maMgala che-prathama maMgala che-mukhya maMgala che. Tropha maMjaruM' nahi, paNa "paDhamaM sUvarU maMja' pATha zAstrasiddha che. A A navakAra maMtra 68 varNana che, temAM prathamanAM pAMca pade pAMtrIsa varNa pramANa che. ane tenI uparanI cUlikAnAM cAra pade tetrIsa varNa pramANa che, e vAta caityavaMdanabhAkhya ane nizIthasUtra Adi graMthapAThathI siddha che. Ama chatAM koI pitAne jJAnI mAnIne cUli. kAnAM 4 padene anuTupa chaMda tarIke kalpI kADhavA dvArA bhrama dharAve che ke "anuSyanA niyama mujaba cUlikAnA zlokanuM pAda ATha varNanuM ja rahevuM ghaTe, chatAM navakAra mahAmaMtramAM aMtima "paDhamaM duvar maMtram' pada nava varNanuM che ! mATe te pada "paDhamaM Tro mATa' tarIke AThavarNanuM ja mAnavuM ghaTe!"
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dattasatra zAstrakAra spaSTa kahe che ke navakAramAMnI te cUlikA tetrIsa varNanI che. AthI cUlikA leka tarIke nathI, te vAta spaSTa che. chatAM A rIte chaMdabhaMganA nAme bhrama dharAvanArA AtmAo paDhamaM ho rum" tarIkenuM manasvIsUtra UbhuM karIne sUtravirUddha vartana kare che, te zecanIya che. navakAra mahAmaMtra keI leka ke chaMdabaddha nathI ja. te mahAmaMtranAM nave padamAMnAM dareka pada samasaMkhyA pramANa varNavALA paNa nathI. mAtra e AMkhe navakAra maLIne 68 varNa. vALe che. e mATe kahyuM paNa che ke " satta paNa satta satta ya, nava aTTha ya aTTa aTU nava pahuti // iya payakkharasaMkhA a, sahu pUrei aDasaTThI // 2 // " artha: samasta navakAra maMtramAM navapade che, ane te navapademAMnuM pathama pada sAtavarNanuM che, bIjuM pada pAMcavarNanuM che, trIjuM ane cothuM pada sAta-sAta varNanuM che, pAMcamuM pada nava varNanuM che, cha-sAta ane AThamuM e traNa pada ATha-ATha varNanAM che ane navamuM pada nava varNanuM che. A naveya pademAMnA te dareka varNanI saMkhyA aDasaThane AMka pUre che. / 1 / AthI "navakAra maMtranI te cUlikA zlokarUpa che ane tethI te rAlikAnuM cothuM pAda "hRvarU" nuM "pha" banAvIne ATha varNanuM ja mAnavuM vyAjabI che." tevI kalakalpita vAto bhramotpAdaka ja hovA tarIke siddha che. te cUlikAne mATe pravacanasAroddhAra mudrita pR. 16 nI puThI pelInI paMkti 9-10mAM sAkSIgAthA che ke-"lonimaNUTArU tiyaM-soDhasa aTTa nA karavacaM jeva" artha-navakAra maMtramAM je traNa saMpadAvALI aMtima cUlikA traya che, temAM prathamanA be padanI 1 saMpadAmAM 16, te pachInA trIjA padanI eka saMpadAmAM ATha ane cothA padanI eka saMpadAmAM nava akSara ja che. / 1 / A cUlikAmAMnI eka eka saMpadAnA varNonI aneka graMthomAM A rIte viSama saMkhyA ja batAvI che, samasaMkhyA keIpaNa prauDha graMthamAM batAvI nathI. Avazyakaniti vigeremAM paNa te cUlikAne tetrIsa varNanI ja varNavI che. uparanA perAmAM Takela lekamAM paNa cUlikAnA te "paDhai gvarU mAsTam" padane nava akSara pramANa jaNAvela che. chatAM "paDhamaM ho aMdhAru rUpa ATha varNanuM te pada hevAnI kalpanA ubhI rAkhe te bhavabhIratAnI nIzAnI nathI. - pravacana sAroddhAra pRSTha 16 nI pilI puDInI teramI "cato namarAvathawAviSNu prathego paMktithI AraMbhIne bIjI puDInI traNa paMktimAM "A cUlikA tetrIza varNanI ja che" ema spaSTa bodha Apate eka vadhu khulAse che. pravacanasAroddhArakAra tyAM te khulAso zrI navakAra valayakAdi graMthanA AdhAre karatAM spaSTa jaNAve che ke-kaI tathA prakAranA prajananA uddezathI yaMtra, padma AdinI racanA karatAM jyAre batrIza dalanAM kamalanuM Alekhana karavAmAM Ave, ane prati dale lekacUlikA saMbaMdhIne eka eka akSara sthApavAmAM Ave, tyAre
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navakAra mahAmaMtra sAthe madhyabhAge karNikAmAM tetrIzamo varNa avazya sthApavAnuM hoya che je te nAbhipradeze tetrIzame varNa sthApavAmAM na Ave te nAbhipradeza khAlI ja rahe. jyAre maMtranI sthiti evI che ke-eka mAtrA karIne paNa je maMtra, hINa rahI javA pAmyo hoya te tethI sAdhya phaLa paripUrNa prApta thatuM nathI. AthI je "paDhAM phuvar mapha4" pATha svIkAravAmAM Ave, te ja te padanA navavarNa havAthI cUlikAnA cAre padanA tetrIsa varSa pUrA thAya, ane yaMtrAdinI racanAmAM te pUrepUrA varNavALe maMtra prApta thAya. A sanAtana siddhAMtane badale je paDhamaM Ara #sTama" vALa AThavarNane kalpita siddhAMta mAnavAmAM Ave, to te yaMtramAM tetrIsane badale batrIza ja varSanI prApti thAya, ane karNikAnI jagyA varNazUnya paDI rahevA vaDe ArAdhanAmAM te yaMtra sAdhyaphaLa ApavA samartha bane ja nahi. A saMvAdane lagatuM pUrvAcAryavRta prakaraNanuM vacana che ke - " aTThasahi akkharaparimANu. jiNasAsaNi navakAra pahANU / aMtima cUlA tinni pasiddhA, rojha Tu navavaraddhiA zA" artha: zrI jinazAsanane viSe aDasaTha akSaravALe navakAra prasiddha che. te navakAranI-prasiddha evI aMtima traNa cUlA-cUlikA, soLa-ATha ane navavarNa karIne prasiddha che. 1 A vigere AdhArathI spaSTa che ke navakAra navapadane ja che, ane tenuM navamuM pada paNa navavarNanuM ja che." e bInA keIe abhimAnamAM upajAvI kADhelI nathI, paraMtu Agama temaja zAstrathI siddha che, ane pAMcapadane navakAra temaja AThavarNanuM aMtima pada e vigere bInAe kalpanAjALa che. A pAMca parameSThIne namaskAra karavA tarIkenA bhAva maMgalarUpa A navakAramAMnA pAMca parameSThI bhagavaMtenA ekaso ATha guNone jApa karavAmAM Ave che, te ekaso ne ATha guNanuM svarUpa A nIce darzAvAya che. "vAra gukha zAritA siddha gaddeva sUri charI vaksAvA vAva, sAhU sAvI zakyaM ?" artha-arihaMta bhagavaMtanA bAra guNa, siddha bhagavaMta ATha guNavALA, AcArya bhagavaMte chatrIza guNavALA, upAdhyAya bhagavaMta paccIsa guNavALA ane sAdhu bhagavaMte sattAvIsa guNavALA che. te dareka parameSThInA guNe maLIne 108 guNa thAya che. 1 temAM- arihaMta prabhunA 12 guNa-"iMvida kusumavuka, sevazuLa gAmanA gALAruM ja mAvajIca ri jItta, caMti nipakAruM che ? " athe-azokavRkSa, kusumaNi, divyadhvani, cAmara, siMhAsana, bhAmaMDala, duMdubhi ane chatra e ATha pratihAryo jinezvara zrI arihaMta bhagavaMtanI pAse sadAne mATe rAje che. je 1. arihaMta prabhunA te ATha guNa ane apAyApagamAtizaya, jJAnAtizaya, pUjAtizaya ane vacanAtizaya e cAra mahA atizaya maLIne bAra guNa hoya che,
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadittusUtra vizeSA:arihaMta prabhu je je sthale vicare ke samavasare te te sthaLe prabhunA sahacArIpaNe ' bhramarathI sevAyela maghamaghatA kusumanA samudgavALA, ati vistANuM ane prabhu karatAM khAra guNA uMcA aokavRkSa devatAo race che. pravacana sArAddhAra mudrita pRSTa 107nI puThI pelI pa Mkti 4 thI 8 sudhImAM jaNAvela ' sa tu sannaAEmAnuM zrI mahAvIrADIph TAvarAgunniikRtH sannekaviMzatirdhanUMSi bhavati, sAlavRkSo'pyekAdaza dhanuH pramANaH, tato militAni dvAtriMzad nUSi yuthaste tti saMtradrAca: " e pADa mujaba, temaja te pAThanI joDe Apela zrI samavAyAMga sUtranA 'nIcoLo soLo inno, sAvega ' e sAkSI pATha mujaba, A azAka vrukSa prabhuthI mAra guNA ja uMcA hoya che tema nahiM, paraMtu 17aaaa guNA uMcA hAya che. kAraNake-te vRkSanI upara paNa eka bIjI ce!mera chavAyeluM ane 28 hAtha uMcuM suMdara sAlavRkSa hAya che! AthI azeAkavRkSa, mahAvIra prabhunI kAyA, '7' hAtha che tethI 7412= 84 hAtha ja nahi, paraMtu 122 hAtha uMcA hAya che. eTale ke te zAkavRkSa sAlavRkSa sahita prabhunI kAyAthI 17NA guNNA uMcA heAya che. je atyaMta zItala evI uttama chAyAvALA ane manahara hoya che. arita bhagatanA A prathama prAtihAryarUpa prathama guNa che. bIjo guNu-puSpavRSTi:-- :--jala ane thalane viSe utpanna thaelAM zveta, rakta, pIta, nIla ane zyAma varNanAM tAjA vikaselAM ane adbhuta sugaMdhe mhekatAM puSpAnI vRSTi, eka ceAjana pramANunA prabhunA samavasaraNamAM devatAo kare che. A badhAM ja puSpa sacitta hoya che. puSpAnAM mIMTa-DIMTa, bhUmine sparza tA ane mukha AkAze UMcAM hAya che. ema e puSpavRSTinAM savaLAM varAyelAM puSpA AkhAye samavasaraNamAM sarva sthaLe DhIMcaNu pramANa hoya che. A sacitta puSpA upara sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA-deva devIe vigerenI khAra padA bese che, chatAM te puSpAne leza mAtra kIlAmaNA thatI nathI, e arihaMtadevanuM mAhAtmya che. arihaMta bhagavaMtanA A bIjA prAtihAryarUpa khIjo guNu che. 12 ' trIjo guNa-divyadhvaniH--arihaMta prabhu dezanA Ape te vakhate samasta 5 dAne amRtanA rasasanI prameAdadAyI banatI te ' mAlavakeza rAgamAM ane madhuratara svare apAtI' dezanAne deve vINA AdinA svarovaDe karIne vizeSa manahara banAve ! vANInA vaLuM varNanI joDe ' vINA Adi vAjIMtratAM laya ane tAlane ekameka paNe meLavIne dezanAne khUba madhUra ane rAmAMcaka banAvI de, arihaMta prabhune A trIjA prAtihAryarUpa trIjo guNa che. cothA guNa-cAmara:--vividha jAtinAM aneka ratnAthI khacita-jaDita evI ( suvarNa nI DAMDIvALA heAtrAvaDe karIne jenI DAMDI, vividharatnAnAM vividhakaraNAnI cemera vistAra pAmelI vividhaprabhAvaDe jANe ceAmera iMdradhanuSya vistAratI na hAya evI ) jhagamagatI DAMDIovALAM khArajoDI sapheta cAmarA prabhutA sahucArIpaNe AkAzamAM avaLA savaLA ravata: vIMjAyA ja kare che. arihaMta prabhunA A cothA prAtihAyarUpa cothA guNu che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navakAra mahAmaMtra sAthe - pAMcame guNa-siMhAsanaH-merUgirinuM jANe zikhara na hoya, tevuM uMcuM ane vividha rathI jaDeluM suvarNanuM "pApITha sahitanuM" sihAsana prabhunA sahacArIpaNe AkAze cAle! arihaMta prabhune A pAMcamA prAtihAryarUpa pAMcamo guNa che. chadro guNa-bhAmaMDalaH-zaraRtunA sUryanA kiraNo jevuM dedIpyamAna ane tevA bAra sUryanI prabhA jevuM kAMtimAna bhAmaMDala-prabhunA mukhanI kAMtinuM "bhA "--prakAzamaMDala prabhunAM mastakanI pAchaLanA bhAgamAM jhaLahaLatuM hoya che. A bhAmaMDala bArasUryanI kAMti jevuM havA chatAM prabhunI te mukhaprabhAne parSadajane zaradapUrNimAnA caMdranI jema sukhe joI zake che! e prabhunuM mAhAtmya che. arihaMtaprabhune A chaThThA prAtihAryarUpa chaThTho guNa che. - sAtamo guNa-6 dubhiH -jenA gaDagaDATe samasta vizva pUrI dIdhuM hoya che, e duMdubhi, prabhu vicare tyAre AkAze sadA vAgato hoya che. arihaMta prabhune A sAtamA pratihAryarUpa sAtame guNa che. AThame guNa-chatradraya -traNa bhuvanane viSe arihaMta prabhunA paramezvarapaNAne jaNAva nAra traNa "sapheta macakuMda jevAM" chatro prabhunAM mastaka uparanA pradeza-AkAzamAM "nAnuM-moTuM tenAthI ya meTuM" ema yathAkrame uparAupara motInI mALAo vaDe zRMgArita vIrAjatAM hoya che. arihaMta prabhuno A AThamAM pratihAryarUpa AThame guNa che. kahyuM che ke :-"zokSa surapuSpavRSTi-divyadhvanizcAmaramAsanaM c| bhAmaMDalaM dundubhirAtapatraM, satprAtihAryANi jinezvarANAm RzA" artha :-azokavRkSa, 2 dee karela puSpavRSTi, 3 diyadhvani, 4 cAmara, 5 siMhAsana, 6 bhAmaMDala, 7 duMdubhi ane 8 chatra e ATha pratihAya, zrI arihaMta bhagavaMtene sadA vidyamAna hoya che. lA. arihaMta deve A aDhAra doSathI rahita hoya che. navamo guNa-apAyAparAmAtizaya :- temAM apAya eTale upadrava-saMkaTa ane apagama' eTale abhAva. apAya kahetAM de, tene jeone viSe sarmathI abhAva thayo che, te kevalajJAnI tIrthakara bhagavaMta arihaMta deva kahevAya che. A denI kula saMkhyA 18 che. A aDhAra saMkhyA pramANa dene zrI arihaMta paramAtmAne viSe sarvathA abhAva hoya che. te denAM nAme A pramANe -- 1. dAnAMtarAya, 2. lAbhAMtarAya, 3, vIAMtarAya, 4. bhegAMtarAya, 5. upabhegAMtarAya, 6. hAsya, 7, rati, 8. arati, 9. bhaya, 10, zeka, 11. jugupsAniMdA, 12. kAma, 13. mithyAtva, 14. ajJAna, 15, nidrA, 16. avirati, 17. rAga, 18 me dveSa" A aDhAreya doSathI rahita zrI arihaMta paramAtmA hoya che. A apAyAparAma nAmane arihaMta prabhumAM nava guNa hoya che. dasa guNa-jJAnAtizaya kevalajJAnI evA arihaMta paramAtmA, anaMtajJAna ane
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 14 zrI visUtra anaMtadananA svAmI heAvAvaDe codarAja pramANu leka (ane anaMta rAja pramANu aleAka)nuM bhUta-bhAvi ane vartamAnakAlIna svarUpa dravyathI guNuthI ane paryAyathI hAthamAM rahelA AmaLAnI mAphka spaSTa jANe che ane dekhe che. kAipaNa prANInA koipaNa kALanA bhave.-bhAveA ane sthiti vigere teAne pratyakSa hAya che arihaMta prabhune viSe A jJAnAtizaya nAmanA dasamA guNu hAya che. agIyAramA guNa-pUjAtizayaH---dareke dareka devedro ane cakravattI, vAsudevA, prati vAsudevA Adi narendro, khaLadevA, bhavanapati-vyaMtara-vANuvyaMtara-jyotiSI ane vaimAnika devA, ane bhavya mAnavAnA samUhA, arihaMta prabhunI pUjAne ahamahamikAe icchI rahyA hAya che. zrI arihaMta paramAtmAne viSe A agIArA pUjAtizaya nAmanA guNu hoya che. bAramA guNa-vacanAtizaya:--arihaMta prabhunI vANI samasta guNApeta evI susaMskArita hoya che. dezanAnA prabhAva evA lekelara hAya che ke-" eka jojana bhUmimAM beThelA khAreya padAmAMnA karADA bhavyAtmAe; jevA ke-deva-devIe-manuSyA, mAnuSIe temaja te saMba MdhInI khAra padA pachInA bIjA gaDhamAM beThelA dareka jAtinAM tiryaMcA-pazuA, sahu pAtapAtAnI bhASAmAM prabhudezanAne samajI jAya che ! ' mane uddezIne ja prabhu pratiAdha kare che, ema sahu jIvAne lAge che!' arihaMta paramAtmAne viSe A vacanAtizaya nAmanA khAramA guNu hAya che. zrI arihaMta bhagavaMtanA A 9 thI 12 sudhInA cAra atizayarUpa cAraguNA, arihaMta prabhunA 34 atizayanA piMDarUpe--sArabhUta che. tattvathI teA zrI arihaMta paramAtmAne 34 atizaya hAya che. temAM 4 atizaya mULathI hAya che, 11 atizaya karmakSaya thavAthI pragaTe che ane 19 atizaya devAnA karelA hoya che. ane te nIce pramANe. arihaMta paramAtmAnA ceAtrIza atizayA. prabhunA cAra sahatizaya:--1-arihaMtaprabhunuM zarIra, adbhUtarUpavALu - sugaMdhamaya rAtrarahita ane pasInA tathA malarahita hoya. 2-rUdhira ane mAMsa, dUdha jevu ujavaLa hAya. 3-prabhunA AhAra ane nihAra adRzya hoya. ( eTale prabhue karavAnA hAya te AhAra ane prabhue karele! nihAra kAi na dveSe ema nahi; paraMtu prabhu AhAra karatA hAya ane nihAra karatA hAya te kAinA dekhavAmAM na Ave. ) 4-prabhunA zvAseAzvAsa kamalanA jevA sugaMdhI hAya ! [ A cAra atizaya prabhune janmathI ja ( sahuja) heAvAthI mUla atizaya tarIke ] sahajAtizaya kahevAya che. (4) prabhunA agIyAra karma kSayajAtizayaH--1-eka yeAjana bhUmipramANu samavasaraNamAM deva, manuSya ane tiryaMcanI kADAkaDI nirAkhAdha samAya--chUTathI bese 2-prabhu vicare tyAM savasA yAjana pramANabhUmimAM navA rAgeA upaje nahi ane prathamanA rAgo upazamI
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navakAra mahAmaMtra sAthe jAya. 3-teTalI bhUmimAM koIne vairabhAva na thAya. 4-marakI na thAya. 5 ativRSTi na thAya. 6-anAvRSTi na thAya. 7 durmikSa na thAya. 8-pitAnA rAjya taraphano ke pararAjya taraphano bhaya utpanna na thAya. 9 prabhunI bhASAne deva-manuSya ane tiryaMce pitapotAnI bhASAmAM samaje. 10 prabhunI vANI eka yojana sudhI eka sarakhI rIte spaSTa saMbhaLAya. ane 11 prabhunA mastakanI pAchaLa mukhanI kAMtivALuM sUrya karatAM bAraguNa tejavALuM jhaLahaLatuM bhAkAMtimaMDaLa hoya. A agIAra atizaya cAra ghAtikamano kSaya thaye prabhunI kevalyAvasthAmAM prakaTa thatA hevAthI te agIyAra atizane karmakSayajAtizaya kahevAya che. (11) prabhunA ogaNIza devakatAtizaya --prabhu hoya tyAM AkAze dedIpyamAna dharmacakra hoya. 2-bAra jeDI sapheta cAmara AkAze aNavIMjhavAM svata: vajhAyA kare. 3 pAdapIThayukta sphaTIkanuM suvarNa ratnajaDita siMhAsana AkAze sAthe cAle. 4-prathama nAnuM, pachI moTuM ane te pachI tenAthI paNa moTuM, ema anukrame traNa chatra AkAze prabhu vicare tyAre cAle ane samavasaraNamAM caturmukhe virAjatA prabhujInA mastaka para AkAze romera tevAM traNa traNa chatra virAjatAM hAya 5 prabhu vicare tyAre AgaLa AkAzamAM cAlato eka hajAra jana uMco ratnajaDita ane vividha raMganI uttama dhvajAothI maMDita dedIpyamAna Indravaja hoya! 6 cAlatI veLA caraNakamaLa taLe vAstavika kamaLa karatAM paNa ati kamaLa evAM nava suvarNakamaLo vArApharatI patharAtAM ja jAya ! 7 rana, suvarNa ane cAMdInA traNa gaDha racAya. 8 caumukhe dezanA Ape. 9 prabhuthI bAraguNa uMce suMdara chAyAmaya phulelo phAlela, bhamarAothI sevA, manohara ane vistINa zAkhAvALo vizAla azokavRkSa racAya. 10-cAlatAM mArgamAMnA kAMTA adhomukha thaI jAya ! 11 vRkSe namana kare. 12-AkAze duMdubhi gaDagaDe. 13 ejana pramANabhUmimAM anukula vAyu hoya 14 pakSio pradakSiNA kare. 15 sugathI jalanI vRSTi thAya. 16 prabhunA samavasaraNamAM yojanapramANa bhUmimAM pAMcavarNanAM sugaMdhI sacittapuSponI DhIMcaNapUra vRSTi thAya. 17 prabhue dIkSA letI vakhata loca karyA pachI mastaka tathA dADhI mUchanA vALa ane nakha suMdara raLIyAmaNi paddhatimAM ugIne pachI vadhatA aTakI jAya. jIMdagIbhara vadhe nahi ! atyaMta zebhA Ape tevI sthitimAM sarvadA rahe. 18 cAra nikAyanA koDa de to prabhu sevAmAM sadAne mATe jaghanyathI hAjara hoya ! vadhAre te keDAcheDI paNa hAjara heya ! 19 sarvaRtuo anukuLa hoya. A gaNeza atizaye prabhune kevaLa jJAna thayA pachI prabhu sevAmAM devo banAvatA hovAthI devakRtAtizaya kahevAya che (19) ema 5-11 ane 19 maLIne kula 34 atizayo che. e rIte prabhunA-apAyApagamAtizaya, jJAnAtizaya, pUjAtizaya ane vacanAtizayarUpa je navathI 12 sudhInA cAra guNe jaNAvelA che, te" navathI bAra sudhInA 4 guNenA vistArarUpe e cetrIza atizaya siddhAMtamAM varNavelA che. paramapuNya prakarSavAna zrI arihaMtaprabhunA atizayomAM zaMkAzIlane netrAMjana. prabhunA AvA sarvazreSTha atizaye saiddhAMtika che. siddhAMte zrutajJAnathI bharelAM che. ari
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadisUtra haMta devee arthathI bhAkheluM ane tene gaNadharadevee sAMbhaLeluM te ja vyutarAna kahevAya che. ke-je hayAta rahyuM teTaluM pUrvadhara bhagavaMta zrI devadvigaNi kSamAzramaNajI mahArAje vikramanA 980mA varSe valabhIpure pustakArUDha karAveluM che A jJAnane ja kRtajJAna kahevAmAM Ave che. arthAta-zruta eTale (game tevA DAhyA gaNatA chavAsthane svamativaDe buddhigamya banavuM muzkela evuM kevaLI bhagavaMtoe je kAMI kahyuM te) kevaLa sAMbhaLeluM ja-sAMbhaLIne ja sahavA lAyakanuM je jJAna teja zrutajJAna kahevAya che. game tevo jJAnI gaNAte purUSa paNa je te izvastha hoya ane svamatinA baLe padArthonI prarUpaNa evI susuMdara Dhabe raju karato hoya ke tatkAlina vidvAno teNe karelA nirUpaNane asada bane. vavA asamartha hoya, chatAM paNa tenuM te sarva nirUpaNa, chabraSita havA vaDe karIne mRtajJAnanI koTImAM kalpAMte paNa AvI zakatuM nathI ! kevaLajJAnI evA arihaMta bha vaMte paNa padArthone je sthitimAM che tevA ja svarUpe nirUpe che, tethI te nirUpaNa kRtajJAnanI keTIne bhaje che. AjanA vijJAnIo paNa padArthone purA svarUpanI te haju zodhamAM ja che, ane tethI kAle dITheluM ane kaheluM Aje pheravatA jevAya che ! AthI nabI che ke-game tevA DAhyA-jJAnI gaNAtA paNa chaghastha jane potAnI matimAM Ave tema padAthone vastusvarUpone prarUpavA lAgI jAya che tenuM prarU5vuM adhurUM ke kvacita to svarUpathI ulaTuM ja hovAthI te zrutajJAnanI keTIne bhajatuM nathI, azrutamAM lekhAya che. athuna, jainIvAkaya na hovAthI azrutane jaina siddhAMtamAM sthAna nathI. kevalajJAnI arihaMtadevoe kevalajJAnanA baLe je padArtho, ane je padArthonA kAlInabhAvo je svarUpe dIThA, tevA kahyA ane te zAyata padArtho ane tenA bhAvane zrI gaNadhara bhagavaMtoe sahIne sAMbhaLyA tenuM nAma ja zrutajJAna arthAt -svamati kalapanAthI kasIne nahi paNa kevaLa sAMbhaLIne ja sahavuM tenuM nAma zrutajJAna, dhrutajJAna eTale sAMbhaLeluM ja jJAna, ane te kevalIbhagavaMta pAsethI ja sAMbhaLeluM hovuM joIe. AthI cada parvadhara evA gaNadhara bhagavaMte paNa kevalI bhagavaMtae dITheluM ane kaheluM ja kahe che. teo paNa je kAMI paNa pitAnuM kahe to te kathana zrutajJAnanI koTIne bhajatuM ja nathI. A rIte zrI kevalI bhagavaMtoe bhAkhelA zratanirUpita padArthonA saMgrahane je AgamazAstra kahevAya che. evA anaMta arthothI bharelA Agamokta zratanA arthane manasvIpaNe nirNaya karavA mathavuM, te game tevA jJAnI manAvatA chadmastha purUSane mATe mahAmahanIyanA cALA ja gaNatA hovAthI kalyANakAmI AtmAo, te sarvajJakathita thatanA artho karavAmAM pUrva purUSane ja anusare che. zrutanA gaMbhIra arthe hovAnuM jANavA chatAM svajJAnamade caDIne jeo zratanA athe karavAmAM pUrva purUSanAM nirUpaNane asatya lekhAvanArI mati doDAve che, teo koI paranA niratAraka te banatA ja nathI, paraMtu potAnI jAtane mATe paNa bhayaMkara nIvaDe che. kAraNa ke- e rIte ulaTA artho karavA dvArA zratanI virAdhanA karavA pUrvaka aneka
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navakAra mahAmaMtra sAtha: AtmAone unmArge caDAvavAnuM ghera pApa vahorIne tevA bhavAbhinaMdI AtmAo, potAnA AtmAne dIrdhakALane mATe durgatinI ghera gartAmAM dhakelI mUke che. svaAtmAne anaMtakALa saMsAramAM sabaDatA banAvI de che. ! kRtamAM-anaMtakAyanA bArIkatara kaNIyAmAM paNa anaMtA zarIrI jIvo kahyA, pRthvIkAya Adi pAMca sthAvaranA tevA bArIkamAM bArIka kaNIyAmAM paNa kevalIbhagavaMte asaMkhya jIvo kahyA ane ravayaMbhUramaNa samudra parvatanI badhI ja bhUminA badhI ja pratyeka vanaspati, badhA ja samudro-nadIo-sarovara-kuvA ane taLAvomAnAM jalanA, caudarAjakamAMnA badhA ja vAyarAmAMnA, ane badhA ja agninA maLIne paNa kevalI bhagavaMte asaMkhya ja cho kahyA ! dhamastikAya, ane adharmAstikAya jevA arUpI padArtho kahyA ! amuka ja deleka, amuka ja nArI vigere kahyuM, deva-nArInAM mahAna ane judI judI rIte vadhu-vadhu mahAn Ayu-tejarUpa-baLa-zakti-siddhi vigere kahyuM, asaMkhyAta janane eka rAja kahyo, asaMkhya dvIpa beTo kahyA, codarAja pramANa lokAkAza kahyo, ekarAja pramANa tivhaleka kahyo, siddhazilA kahI ane te paNa pIstAlIza lAkha jananI kahI ! A vigere badhuM te kathana mujaba zraddhAlu janee saDavuM ja rahe che. kAraNake thatamAM nirUpelA jJAnIgamya atIndriya padArtho keTI upAye paNa ajJAnIgamya banatA nathI. AjanI dunIyAe paNa "eka bahu buddhimAna tarIke prakhyAta gaNAtA netAe uccarelAM vacanone, potAnI buddhithI karavAmAM pitAnI agyatA svIkArelI che. arthAta-samartha buddhizALI gaNAtA eka dezanetAne pitAnI buddhithI je dekhAya ane te dekhAI te vastunuM te dezanetA, te pramANe ja khyAna kare, te khyAnane AjanI dunIyA paNa vagara kaye zraddhApUrvaka svIkAre che. kAraNa eka ja ke-te dezanetAe je buddhithI je vastunA bhAva jANyA che, te vastunA tathA prakAre bhAva jANavA jeTalI pitAnI pAse buddhi ja nahi hovAthI te vastunA bhAvo te dezanetAne jeTalA gamya thayA hoya che, teTalA kaTI upAye paNa potAne gamya thatA ja nathI ! A vAta sahune anubhavagocara che. eka vikhyAta gaNAtA saMsArarasIka dezanetAnI buddhinI vizALatA paNa e rIte anya vidyAnene ya amApya tarIke svIkArya che, te traNa jagatanA vidvAnone ya pUjya-devendrone paNa pUjya tarIke vikhyAta evA svayaM buddha ane saMsAratyAgI sarvajJa bhagavaMta jevA niSkAraNa jagabaMdhunAM kevalajJAnanI vizALatA to alpo mATe amApya tarIke svIkArya ja hoya temAM kazuM Azcarya nathI. Ama chatAM keTalAka-buddhinA bApa hovAnuM abhimAna dharAvIne zrutamAM nirUpelA padArthone pitAnI buddhirUpa tulA-kATalAMthI taLavAnI ceSTA kare che, te e chuM hAsyAspada nathI! evI zakti bahAranI ceSTAmAM paDatAM teo, siddhAMtamAM jJAnI maharSioe spaSTapaNe daravelA padArthone dekhavAmAM aMdha banI jAya che! "AvuM te hoya ? kAMIka te kalpanAmAM AvavuM joIene?' vigere zaMkAspada vacane vaDe pitAnI madArane mRta mAnIne bhagavatkathitathane
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ re zrI hanusUtra azruta tarIke mAnatA manAvatA banI jaI svayaM durgatinAM bhAjana ne che ane anyane durgatinAM bhAjana manAve che. zrI tIrthaMkara deve prarUpelA anidriyagocara padArthomAM- zraddhAgamya zrutamAM svamati calAvavAnu sAhasa karanArA ahu paDatA, prabhunA A siddhAMtAMsaddha atizaya viSe paNa apalApa karavA lAgI jaI zraddhAlujanenI AtmakalyANI zraddhAnA pAyA DhIlA karavAnuM cUkatA nathI ! are, ema siddhAMta virUddha khelavAmAM peAtAne hiMmate bahAdUra, satyasa MzeAdhaka ane mahAgaveSaka evA sAhityapremI manAvavA mathI rahe che! zAmanasarakSA, tevA ene macaka ja ApatA nathI e samAjanu Aje paNa aheAbhAgya che. e svayaMpaMDitA, tevI viparIta prarUpaNA paNu-pUrvanA mahAjJAnI mahaSi e bhavyajanenA upakAra arthe lakhIne zrIsaMghane je zruta suprata karI gayA che, te zrutamAM ja peAtAnI tirUpa hAlAhalanA kaNIyA verIne karI zake che: e mahApurUSAnA zrutane cheDIne svayaM teA teo, kAI sAmAnya padArtha nA sAmAnya svarUpane ya prarUpI zakavAnI buddhi dharAvanArA hotA nathI ! emanA jJAnanI vizALatAnu ATalu te mApa che! chatAM eka paNa zAstrAdhAra vinA ja e ahu paDatA kahe che ke- arihaMta prabhunI AgaLa cAlatA indradhvajane zAstramAM hajAra ceAjananA kIdhe, eTale ApaNe mAnI ja levuM ? temAM ApaNI buddhi kAMI calAvavI ja nahiM ? eka pAMcase prITa uMcA sthaMbhane bhUmi upara ubhavAmAM pacIsa phuTa jagyA tA joIe ja, e rIte eka hajAra z2ITanI uMcAInA mInArAne nIcenI jagyA 50 prI- lAMkhI paheALI joie e rIte 5280 prITa eTale eka mAIla uMcA mInArAnI nIce bhUmi uparanI paheALAI 250 prITa, be mAIla uMcA mInArAnI 500, ema eka ceAjana uMcA mInArAnI nIcenI paheALAI 2000 prITa gaNe!, eTale nIcenI te pahoLAI 3 lI~ga thavA pAmI ! prabhu AgaLa cAlatA te Indradhvaja ( mInArA )ne jo hajAra yeAjananA ja mAnI laIe te A hisAbe te IndradhvajanI nIcenI paheALAI 3000) loga hAvI joI e ! eTale kete indradhvajanI nIcenI paheALAi ja mAtra 37pa mAiloie ! ane zraddhAthI te vAta paNa mAnI laIe teA savAla e che ke-evI mULamAMthI ja vizALa paheALAvALA dhvaja, sthaLe sthaLe pata-vata-vADI-gAma-bagIcA-nadIo-sarAvAthI vyApta evI bhUmimAM askhalitapaNe bhUmi uparatho pasAra ja kema thai zake ? mATe ja ame kahIe chIe ke-te dhvajane hajAra ceAjananA kahyo tethI yojananA artha cAra gAu gaNIne te indradhvajane 4000 gAu uMcA mAnI lyA nahi, tyAM tA colananA 'joDavuM' emaja artha karo, ane koi vastunA hajAra kakaDA gaNA: eTale ke-naLanA pAipe jema eka bIjAne joDe che, tema keAI jAtanA eka hajAra kakaDA eka bIjA sAthe joDIne banAvela uMcA dhvaja, ema artha levAtho te pAThe susa Mgata thAya." A zrutajJAnanA ' pU maharSi ee karelA sarvAMgi apratihata ' arthA prati zraddhAhIna banelA te bhAie, e rIte sadyojJana ndravana pAThanA sarva zAstrakAroe karela ( eka hajAra
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ A zrI navakAra mahAmatra sAthe janana Indradhvaja" artha choDIne" "eka hajAra kakaDA joDIne banAvelo Indradhvaja" evo sadaMtara viparIta artha manasvIpaNe karavAnuM sAhasa to karI zake che. (eTale ke-yojana zabdane "cAra gAu" e spaSTa ane samasta zAstrakArone mAnya e sIdho artha cheDIne joDavuM" e kaI ja zAstrakAre nahi karele uMdhe artha, vAcA maLI eTale karI zake che,) paraMtu e rIte zAstramAMnA te "yoga' zabdano artha joDavuM" karyA pachI "zuM joDavuM?" e vastu teo zAstramAMthI batAvI zakavA asamartha nIvaDe che : ane "kaI paNa vastunA kakaDA samajavA" ema mati kalpanA upADIne kahI de che! Ama karavAmAM teone saiddhAMtika padArtho prati janatAmAM yena kena zaMkA pragaTAvIne siddhAMtanA pAyA hacamacAvI devA, e eka ja vAtanuM lakSa jaNAya che! je sva para hitaghAtaka che. "zuM joDavuM ?" e vastunA javAbamAM manasvIpaNe kahI devuM ke koIpaNa vastunA kakaDA samajI levA!" e zuM siddhAMta priyatA che ? evA bhAIo, pitAne vidyamAna gItAthI karatAM ya sAhityapremI ane e arthamAM pramANika manAvavA magarUra rahe che, e bInA ja baLAtkAre manAve che ke teone e rIte siddhAMtasiddha vivamAM paNa zaMkA pedA karAvanArA manasvIartho karIne bhavya jinene siddhAMta prati avizvAsa pedA karAve che. ane tema karIne sarva jantane kalyANakara evA jeno siddhAMtanA pAyAne hacamacAvI mUkavA e ja eka dhyeya che. eonA kiMmatI gaNAtA mAnavajIvananI sArthakatA A che. je vizvasanIya nathI, teo sadananandaghA'no "koI vastunA hajAra kakaDA jele indradhvaja" e manasvI artha karavA dvArA te hajAra ejananA Indravajane bahu nAne Indradhvaja gaNAvavA mathe che. ethI ja teo "hajAra yeAjanane Indradhvaja uMce hoya te te IndravajanI nIcenI pahelAI ja ochAmAM ochI traNaso paMcotera mAIla thAya ane e paLa Indradhvaja jaLa-sthaLa-TekarA-DuMgarA-vRkSa-vADI ane bagIcA vigere dharAvatI bhUmi uparathI nirAbAdhapaNe pasAra paNa zI rIte thaI zake ? "(tevI kalyANakAmI zraddhAlu janane vicAraNAmAM mUkI detI) manasvI kalpanAo paNa e sAthe ja vahetI mUke che! paraMtu teonI te zruta virUddhanI arthanIti ane kalpanAnI rIti teone durhatu bAra lAvavA kroDa upAye ya samartha nIvaDe tema nathI. kAraNa eka ja ke- potAnI te azraya vAtane paNa sAcI ThasAvavA sArU teone AdhAra te "sogana' ane "ghara" vigere zAstramAMnA ja zabdane levo paDe che. e zAstrIya zabdane AgaLa karyA vinA te te bhAIo, prabhu AgaLa cAlatA te sahastra jananA IndradhvajanA sthAne te kakaDAne paNa hajAranI saMkhyAmAM, temaja jeDelA tarIke batAvI ke jaNAvI zake tema nathI. mAtra kaI vastunA kakaDAne ja-DAMDIyAne ja prabhunA atizaya tarIke prabhunI AgaLa cAlatAM batAvI ke jaNAvI zake tema che, ke je DAMDIyAne teo niMdya keTInA atizayamAM paNa gaNAvI zake tema nathI. AvI manasvI kalpanAo vaDe teo, te Inadradhvaja jANe ke-kaI sAmAnya mAnavIne
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 zrI vadittusUtra banAvela na hAya, eve mAlajIvAmAM bhrama prasAravA 'te indradhvajane mAnavIo vaDe manAvAtA mInArA AdinI laMbAI-paheALAInA TAMte mApavAnI' apaceSTA kare che. apaceSTA na karatA hoya te tene prazna che ke-mahAnubhAve ! dareka ja zAstrakAroe jaNAvela te hajAra yeAjananA Indradhvaja rUpa atizaya mAnavIkRta che ke devakRta ? te atizaya mAnavIkRta nathI ja ane devakRta ja che, teA zuM devA, hajAra yojana pramANunA te dhvaja vAMsa ke vaLI AdinI mAphaka mULathI cheDA paryaMta' Icche tevaDA ane tevA dIdho ane samasthUla paNa banAvavA samartha nathI ? AjanA suvikhyAta mAnava vijJAnIe paNa himatabhera kahe che ke- pIttAnI ghaNI lAMkhI paTTI paNa TaTTAra ubhI rahe, e mATe pIttaLamAM pacIsa TakA krumIyama meLavIne ame tAranI mAphaka ekadhArI iMca ja paheALAnI ane jarA ya vaLAMka lIdhA vinA TaTTAra ubhI rahe tevI 'eka hajAra prI- lAMkhI paTTI banAvI zakIe chIe! kahA tA hamaNAM ja manAvI ApIe ! are tema TaTTAra ubhI rahe tevI ekathI dasa hajAra phITa lAMbI 'ane mULathI cheDA paryaMta e rIte na IMca pramANu ja eka sarakhI paheALI ' paTTI paNa banAvI ApavA taiyAra chIe. ' A vAtanI khAtrI IcchatA kAI paNa bhAIo, kAI paNa pratiSThita vijJAnI vidvAnane maLIne jAte paNa khAtrI karI zake tema che. vijJAnIe kahe che ke-pAMca mAIla upara uMce javu hAya tA ekasIjananA khATalA laI javA paDe che. kAraNa ke-pAMca mAIlanI uMcAI mAda ahiMnI jevA pavana nathI. AthI teTalI uMcI ane ubhI paTTIne pavana upadrava karI zakatA nathI. kahevAnuM tAtparya e che ke-e rIte mAnava tarIke gaNAtA A kALanA vijJAnIe paNa 05 IMca pramANu ja paheALI evI dhAtunI dujAra ke dasa hajAra DrITa eka sarakhI lAMbI ane aNunamapaNe akkaDa ubhI rahe tevI paTTI banAvI zake che, te "AMkha mIMcIne kheAle teTalA vakhatamAM ja budvIpa pharatI 21 pradakSiNA pharI Ave, jaLane sthAne sthaLa, ane sthaLane sthAne jaLa karI de, lAkha-lAkha caiAjana pramANu kRtrima vimAnA jhaDapabhera banAvI de, ane te vimAnAmAM kroDA devA chUTatho kheDA hoya chatAM ( te saudharmADhi devalAkamAMthI vimanane laIne ahiM kalyANaka mahAtsava prasaMge AvavuM hoya tyAre nIce AvatAM mArgamAM patharAelA jyAtiSI devAnAM sAmasA-pAMcase Adi mAIlanA AMtare AMtare rahelA prakIrNaka vimAneAnI vaccethI pasAra thavAmAM potAnA te vaikriya pAlaka vimAnane tema ja te jyAtiSI devAnAM vimAnAne koI paNa prakAre athaDAmaNu na thAya mATe) te pAlaka vimAnane saudharma mAMthI ahiM AvatAM mArga mAM naMdIzvaraDhIpe peAtAnI zaktithI evuM te sadecI le che ke je jyAtiSInAM vimAne vaccethI nirALAdha pasAra thaI jAya, ane temAM beThelA devA teA tevI ja chUTathI temAM eDA ja hoya ! " evI aneka prakAranI herata pamADe tevI zakti, sAmarthya, mahAtmya ane prabhAva nA svAmI tarIke pra`saddha evA de, mULamAM be-pAMca hAtha pramANu ja paheALA ane hajAra ceAjana uMcA ane vicitra vicitra prakAranA sakhata pudgalenA eka sarakhA piMDanA '. aNu
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navakAra mahAmatra sAtha nama indradhvaja trileAka janavatsala evA zrI arihaMta devAnI bhakti mATe virace ja, emAM te dhvajanA mApane peAtAnI buddhie paNa kasavA jevu' rahe che ja zuM? arthAt hAra cAjananA indradhvaja tarIkenA arihaMta prabhunA te atizaya jo devakRtAtizaya tarIke ja siddhAMtamAM prasiddha che teA pachI te daivI IndradhvajanuM mApa, ( AgaLa-pAchaLanuM ane miniTa pachInu paNa kAMI ja kaLI nahi zakatI evI) pAtAnI kSudrabuddhie kADhavA mathavAnI ceSTA karavI paDe cheja kayAM ? ahiM eka vAta e paNa khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevI che ke A sahasrayeAjananA Indradhvaja vaikriya hAine azAzvata padArtha hAvAthI tenA hajAra yeAjanA utsedhAMguleja samajavAnA rahe che, jyAre-- cakravartIe, cha khaMDa sAdhIne pAchA vaLatAM vaitADhaya mULe sthita gaMgA nadInA mukha pAsenA bhUmigata navanidhione aTThama tapa karIne ArAdhe che, eTale te arjumanA prabhAve te nidhitA adhiSThAyaka devA tAbe thayA mAda cakravatI ne vaza thaIne tenI sevAmAM hAjara rahevAnI cakrIne kabulAta Ape che. etho cakro te devAnA satkAra karIne rAjadhAnI tarapha vaLe che, tyAre te nidhie cakronI pAchaLa pAchaLa pAtALa mArge thaIne paNa cAlyA AvatA havAneA pATha che. A dareka nidhi khAra ceojana lAMbe, nava ceAjana paheLA ane ATha jana uMcA hoya che. A nidhio zAzvatA heAvAthI tenA yAjanAnuM mApa pramANAMgule jANavAnuM rahe che! eTale A ekeka nidhie utsedhAMgulanA mApe 480 ceAjana lAMmA, 3600 yojana paheALA ane 3200 cenjana uMcA hAya che. cakravattInA AvA hajArA ceAjananA vizALakAya nidhie paNa eka pATha pramANe devAnA prabhAvathI cakInI pAchaLa pAchaLa gaMgAnA mukhathI mAMDIne caDhInI rAjadhAnI sudhI bhUmimAM cAlyA Ave che, ane khInta pATha pramANe bhUmi upara cAlyA Ave che. te arihaMta prabhunI pUjAnA parama zubha hetue devAe banAvela te arihatadetranA atizaya tarIkenA mAtra eka ja hajAra ceAjananA indradhvaja devAnA prabhAve bhUmi upa2 prabhunI AgaLa AgaLa abhyAmAMdha pasAra thAya temAM buddhimAM nahiM utaravA jevuM zuM che? jo ke-abhidhAna ciMtAmaNi prathama kAMDanA A 'he dharma 25: sapA-pAyuM mRgendrAsanamugvenuM ca| chatratrayaM ratnamaca-goMdhi-sthAne 6 cAmIra lRjJAti / z // ' 61mA zlokanI TIkAmAM jaNAvela 'he ratnamayo tra'ti ' pADe mujakha temaja pravacana sArAddhAra mudrita pRSTa 109 nI pelI purInI pakti 4 thI 5 mAM bhAveza ' etAni ca siMhAsanAdIni paJcA'pi yatra yatra jagadgururvicarati tatra tatra gaganagatAni rAnti ' e pATha mujaba te hajAra ceAjananA indradhvaja bhUmi upara nahi, paraMtu AkAze ja cAle che! pachI tene bhUmi paranA padArtho naDavAnI vAta ja kayAM rahe che ? AvA 34 atizayanA svAmI zrI arihaMta bhagavaMtanA khAra guNu jaNAvyA che, temAM aMtima je vacanA tizaya nAmanA mArame guNa che, te prabhunI pAMtroza guNayukta vANInA pipe che. prabhunI vANInA te pAMtrosa guNA A nIce varNavAya che.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI datta zrI arihaMtaprabhunI vANunA pAMtrIsa guNa 1-prabhunI vANI samavasaraNamAM bhejanuM pramANu saMbhaLAya 2-sahune sarvatra samaprakAre samajAya. 3-prauDha hoya. -megha jevI gaMbhIra hoya. 5-spaSTa hoya 6-saMtoSakAraka hoya. 7- prabhu mane ja kahe che" ema darekane lAge, tevI hoya 8-puSTa arthavALo heya. 9pUrvApara vidha rahita hoya. 10-mahApurUSane chAje tevI hoya. 11-saMdeha vinAnI heya. 12-dUSaNa rahita arthavALI haya. 13-kaThIna viSayane sahele samajAve tevI hoya. 14je sthaLe jevuM zobhe tevuM bolAya tevI hoya. 15-cha dravya ane navatavane puSTa karanArI heya. 16-prayajana sahitanI hAya. 17-padaracanA yukta hatha. 18-cha dravya ane navatatvane viSe paTutA-kuzaLatA maya hoya 19 madhura hoya. 20-parA ma jaNAI na Ave evI caturAI vALI hoya. ra1-dharmArtha pratibaddha hoya. 22-dIva jema padArthane dekhADe tema padanA arthane prakAzavAmAM dIpa samAna hoya 23-paraniMdA ane AtmakalAghA vinAnI hoya 04-kartA, karma, kriyA, kALa, vibhakita vigerethI yukta hoya. 25-AzcaryakArI heya. 26 vaktA sarvaguNasaMpanna che, ema jaNAvanArI hoya -27 vaivALI hoya. 28-vilaMbarahita hoya. 29-bhrAMti rahita hoya. 30-samavasaraNasthita samasta prANIo potapotAnI bhASAmAM samajI jAya ! evI mAhAsyapUrNa hoya. 31-ziSya buddhi upajAve evI heya. kara-padanA arthane anekapaNe vizeSa ApaNuM karIne bele tevI hoya 33-sAhasikapaNe bele che ema lAge tevI hoya. 34-punarUkti doSa vagaranI hoya. kapa- sAMbhaLanArane kheda na upaje tevI hAya A pramANe zrI arihaMta paramAtmAnA bAra guNonuM varNana ahiM pUrNa karyA bAda have siddha bhagavaMtanA ATha guNonuM A nIce varNana karavAmAM Ave che. siddha paramAtmAnA ATha guNa " nANaM ca dasaNaM ceva avvAbAhaM taheva sammattaM / akkhayaThii arUvI agurulahu vIriyaM havai // 1 // artha- kAlokanA svarUpane jANe te jJAnaguNa, kAlekanA ravarUpane dekhe te dazanaguNa hoya, koIpaNa prakAranI bAdhA vinAnuM evuM nirUpAdhika anaMtasukharUpaguNa, *kSAyika samyakatva guNa, Ayukarmane sadAne mATe kSaya thaI gayo hovAthI akSayasthiti nAmaka guNa keIpaNa prakAranuM rUpa nahi evo arUpIguNa, agurulaghu sthitiguNa ane "anaMtavIrya e ATha guNa hoya che. " vizeSArtha:--siddha bhagavaMtane viSe "1 jJAnAvaraNIya karma kSaya thaela hovAthI kevalajJAna guNa che 2 darzanAvaraNIya karmano kSaya thavAthI kevaladarzana guNa che, (ahiM darzana eTale samyakatva nahi, paNa jJAnanA prathama samaya pachI bIjA samaye thanAro-eTale ke samayAM tare thanAre jJAnane je sAmAnya upaga, te rUpa darzana levAnuM che.) 3-vedanIya karmane kSaya thavAthI-samasta devendro cAre nikAyanA deve cakravattio vAsudeve prativAsudeve, baladeva rAjAo ane vyavahArIAonAM sukho karatAM anaMtu ane keIpaNa prakAranI bAdhA pIDA vaga
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI navakAra mahAmaMtra sAthe ranuM evuM avyAbAdha anaMtasukha che siddhapaNAmAM A trIje guNa che. 4 mohanIya karmane-darzana saptakane kSaya thavAthI utpanna thaela kSAyika samyakatva guNa, sAdi anaMta sthitine mATe tadavasthita ja hoya che. pa AyuSya karmane kSaya thavAthI akSayasthiti hoya che-je anaMta catuSkavALI anaMta sukhamaya sthiti prApta thaI te sthiti sadAkALa vartatI hoya che, geya padArthonI navI navI vartanA samaye samaye palaTAtI rahe chatAM siddha bhagavaMtanI te rithati kadI paryAya pAmatI nathI! 6-nAmakarmane kSaya thaI javAthI pAMcavarNa be gaMdha-cha rasa ane ATha sparzamAMnA eka paNa padArtha siddhanA AtmAne nahi hevAthIeTale ke jIva sAthenA te varNagaMdharasa ane sparzano anAdi kALanA tAdAmyaka saMbaMdhane siddhanA AtmAe sadAne mATe nirjarI nAkhela hovAthI dUra karela hovAthI e dareka rUpI padArtho dUra thatAM je-arUpIpaNAno AtmaguNa che, te svaguNe ja AmAM rahyo che. AthI siddhapaNAmAM AtmAne kevala arUpI guNa che. 7 gAtra karmano kSaya thavAthI agurulaghu guNa hoya che. eTale ke siddha, patharanI jema bhAre paNa nathI ane dhumADAnI jema halakA paNa nathI: arthAt patthara UMce gaye hoya chatAM bhAre hovAthI svata: nIce Ave che, ane dhumADo haLavo hovAthI nIcethI zarU thato hovA chatAM svata: uMco jAya che, tema siddhano AtmA siddhazilA parvata uMce game tyAMthI ta: nIce Avato nathI temaja te ISaprAgabhAra pRthvIthI-siddhazilAthI uMce jato nathI (alakAkAzathI jeTalI nIcI avagAhanA hoya che, tyAM ja rahe che.) athavA agurU" eTale ucca gotra karmane kSaya thaI javAthI te bhAre nathI ane "aha" eTale nIca gotrakane kSaya thaI javAthI te haLave nathI. 8 aMtarAya karma-vIryaMtarAyano kSaya thaI javAthI AtmAnuM svAbhAvika evuM 8anaMta bala hoya che. siddha bhagavaMtanA A ATha guNa che. AcArya mahArAjAnA chatrIsa guNa sparzanenidraya Adi pAMca IndriyonA avAMtara thatA trevIsa bhedene viSe rAga ke dveSa na dha-prIti ke aprIti na lAve-te vIseya bheda prati saMvara kare te pAMca Indriyone saMvara karavA rUpa pAMca guNa, nava prakAranI brahmacaryanI je gupti-vADa tene dhAraNa karavArUpa navaguNa, dhAraNa kare, ane saMjavalananA kodha-mAna Adi cAra prakAranA kaSAyathI mukatapaNuM dhAraNa kare te cAraguNa: e rIte A 5-ane cAra maLI aDhAra guNa, temaja "savAbo pagArUvAcA veraLa, tALo murAvAyA veramai ' Adi pAMca mahAtene dhAraNa kare e pAMcaguNajJAnAcAra-darzanAcAra-cAritrAcAra-tapAcAra ane vIryA. cAra e pAMca AcArane pALe ane anyane paLAve, e bIjA pAMca guNa, IryAsamiti -bhASAsamiti. adi pAMca samiti ane manogupti Adi traNa gupti maLIne e ATha guNa pALe, te sarve maLIne AcArya mahArAjAnA chatrIsa guNa hoya che. A guNachatrIsI ne zAstramAM chatrIza prakAre paNa varNavI che. eTale ke-chatrIsa chatrIsIguNa tarIke paNa jaNAvela che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadisutra upAdhyAyajI mahArAjAnA paccIsa guNa agIAra aMga ane bAra upAMgane bhaNe tathA bhaNAve e 23 guNa thayA, tema ja caraNasiArI ane karaNasittarI e benuM zuddha rIte pAlana kare tethI te be guNa maLIne upAdhyAyajI mahArAjanA pacIsa guNa che. (A 11 aMga ane 12 upAMganAM nAme temaja karaNasittarI ane caraNasittarInI vigata, zAsana sudhAkara patranI ophIsa, mu. ThaLI A taraphathI tAjetaramAM prasiddha thayelI "sudhAkara ratna maMjUSA" nAmanI nitya upagI pustikAmAM vistArathI jaNAvelI che. khapI janee vAta no Apa bIDIne te pustikA maMgAvIne mAhitagAra thavuM.) sAdhu bhagavaMtanA sattAvIsa guNa " chavvaya chakkAyarakkhA, paMciMdiyalohaniggaho khNtii| bhAvavi sohI paDile-haNA ya karaNe visuddhi ya // 1 // saMjamajoe jutto, akuslmnnvynnkaaysNroho| sIyAi pIDasahaNaM, maraNaM havaIIM 2 2 '' artha - cha vrata- chakAya jIvananI rakSA pAMca Indriya ane cha lobha te "6'ne nigraha 6 19-kSamA, 20- bhAvavizuddhi (citta nirmaLatA) 21-paDilehaNa karavAmAM vizuddhi (upayogaparvaka paDilehaNa kare.) 22- saMyamanA jegamAM yukta (saMyamane sAdhI Ape tevA samiti ane gupti dharmamAM upagavALA) hoya, ra3 thI 25 azubha mana-vacana-kAyAne saMrodha kare, (mana-vacana ane kAyAne azubhamAMthI roke.) 26-zIta, uSNa Adi bAvIsa pariSahene sahana kare, ane 27-maraNAMta upasarga Ave te paNa tene sahana karavA tatpara rahe, paraMtu munidharmathI calita na thAya. sAdhu bhagavaMtonA A sattAvIsa guNo che. e rIte arihaMta bhagavaMtanA 12 guNa, siddha bhagavaMtanA 8 guNa, AcArya bhagavaMtanA 36 guNa, upAdhyAya bhagavaMtanA 25 guNa, ane sAdhu bhagavaMtanA 27 guNa maLIne te paMca parameSThI bhagavaMtanA 108 guNe che. navakAravALInA 108 maNakA, te guNa saMkhyAne uddezIne che. te pAMca parameSThI bhagavaMtone navakAra mahAmaMtramAM karela namaskAra, jema parama bhAvamaMgala rUpa che, tema te pAMca parameSThI bhagavaMtonA A 100 guNane jApa kare te paNa parama bhAvamaMgalarUpa che. samasta navakAra mahAmaMtrano mahimA jaNAvela che ke-"nAdAra rR kaar, pAvuM che satta thayA che pannAlaM 2 qgi, sAkara paLavaca samami zA" artha-navakArano eka akSara sAta sAgarepama pramANa kAla sudhI pahoMce tevuM mehanIya karma teDI nAkhe che, eka pada-pacAsa sAgaropamanuM ane Akho navakAra pAMcaso sAgaropamanuM pApa-mehanIya karma dvara kare che. " no muLarU raghaif, pUrU viThThIruM vinAmui | tithigara nAma " viMgharU nathi saMveddo rA" artha-jinezvara bhagavaMte darzAvelA te navakArane je mANasa eka lAkha vAra gaNe, ane vidhipUrvaka pUje te te mANasa tIrthaMkara nAma gotra bAMdhe che, temAM saMdeha nathI. mArA "va ca nacA, sahataM na joDIgo no garU mattigtto,
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI karemibhate sUtra sAthe to pAvaDuM sAcuM sA " artha-je mANasa bhakti vaDe karIne ATha karoDa ATha hajAra AThase ne ATha vakhata te navakAra mahAmaMtra gaNe te te zAzvata padane pAme. 3 e pramANe bhAvamaMgala tarIke navakAra mahAmaMtrane (mAhAsya darzAvavA pUrvaka) ahiM artha samApta thaye. zrI vaMdittasUtranI AdimAMe pramANe bhAvamaMgala tarIke navakAra mahAmaMtranAM uccAraNa pachI lIdhela sAmAyikanI yAdI ane zuddhi artha uccAravAmAM Ave che te - In zrI maMte sUtram vArthapU II // karemi bhaMte! sAmAiyaM, sAvajaM jogaM paccakkhAmi, jAva niyamaM pajjuvAsAmi duvihaM tiviheNaM-maNeNaM, vAyAe kAyeNaM, na karomi na kAravemi tassa bhante ! paDikamAmi, niMdAmi, garihAmi appANaM vosirAmi majo! sAmArU pi =artha: he bhagavaMta! huM sAmAyika karuM chuM tiva==LaLa vArA chAyeLa, suviheMna ma na vAma =artha:-mana, vacana ane kAyA e traNeya prakArathI karUM nahi ane karAvuM nahi e be prakAra vaDe sAvarSA no pAkavA =artha:- saMsAra saMbaMdhInA AraMbha samAraMbhAdi saMbaMdhI sAvadya gonuM paccakakhANa karuM chuM. jJAva nica pasgvArAma, artha:-A sAmAyika saMbaMdhInI be ghaDInA niyamane huM evuM chuM. taraNa ! uhimA = artha te sAvadya genuM he bhagavAn ! huM pratikamaNa karuM chuM. niMdAma parima zALaM vosirA=artha:-te pApanI niMdA karuM chuM, gaha karuM chuM ane mArA AtmAne sirAvuM chuM. te spaSTa bhAvArtha-(Apano AtmahitAvalakSI upadeza sAMbhaLIne) he bhagavaMta! huM sAmAyika karuM chuM. AtmAne samabhAvamAM rAkhavAne IcchuM chuM-saja thaye chuM. mana, vacana ane kAyA e traNa prakArathI karUM nahi ane karAvuM nahi, e cha prakAra vaDe (cha keTI vaDe) saMsAra saMbaMdhIne AraMbha samAraMbhAdi saMbaMdhI sAvadya gonuM huM pacakhANa karuM chuM. sa vadyAgane tyAgavAnA te paccakakhANa mATenA A (lIdhela che te) sAmAyika saMbaMdhInA be ghaDInA niyamane evuM chuM-pAlana karavA IcchuM chuM (A rIte je pUrvanA sAvadya gonuM huM be ghaDInA sAmAyika sudhInuM paccakhANa pALI rahela chuM, ke te sAvadya gonuM he bhagavaMta! huM (sAmAyikamAM) pratikramaNa IcchuM chuM-te sAvadya gAthI AtmAne lAgela pApane sAmAyikanA dhyAna vaDe nirjarI nAkhavA talasuM chuM. (ane tethI ja) te pApanI huM AtmasAkSIe niMdA karUM chuM, ApanI ( gurUmahArAjanI ) sAkSIe gaha karuM chuM ane (sAmAyikanA kALamAM) te sAvadya goLI mArA AtmAne vosirAvuM chuM-te sAvadya vegamAM teTalo TAIma nahi javA devA mATe mana-vacana-kAyAthI mArA AtmAne huM samabhAvamAM ja sthApI dauM chuM.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vatisava zrI vaMditta sUtranI AdimAM e pramANe " navakAra maMtra' ane karemi bhaMte - - sUtra kahyA pachI daivasika aticAra AvavA rUpa pratikramaNa garbhita chAmi kizaninuM sUtram | ... // icchAmi paDikkamiuM, jo me devasio azyAro kao kAio vAio mANassio ussutto ummaggo akappo akaraNijo dujjhAo dunviciMtio aNAyAro aNicchiavvo asAvagapAuggo nANe daMsaNe carittAcaritte sue sAmAie tiNhaM guttINaM cauNhaM kasAyANaM paMcaNhamaNuvvayANaM tiNhaM guNavvayANaM cauNhaM sikkhAvvayANaM bArasavihassa sAvagadhammassa jaM khaMDiaMjaM virAhi tassa micchAmi dukkaDam // artha -rAmAM pUchAma=pratikramaNa karavAne icchuM chuM. (zenuM?) no me tevo jabaro jo je mArA vaDe divasa saMbaMdhI aticAra sevA hoya tenuM phaLo vAro mALa, riso-kAyika, vAcika ane mAnasika rIte puro no lava zALago sunnA suviciMtino-sUva virUddha belavA rU5, jinendra mArgavirUddha upadeza ApavA rUpa, akadravya AcaraNa rUpa, akaraNIya kArya karavA rUpa, durthona karavA rUpa, kharAba ciMtavana karavA rUpa, kaLAcAra rijhavvA vasAvA -zrAvakane mATe anucita'e te anAcAra, zrAvakane Tacara che. IcchavA joga nathI. (te dareka vartana je anAcAra rUpa che, te pachI zrAvakane vratamAM aticAra karyo ane kayA viSayamAM? te kahe che ke-)nALe varittAritta-jJAnane viSe, darzanane viSe ane dezacAritrane viSe. (kevI rIte?) sAmargethatajJAnane viSe ane sAmAyikane viSe. [e prakAre aticAre keTalA bhede lAgyA hoya ] tiNhaM guttINaM cauNhaM kasAyANaM paJcaNhamaNuvvayAgaM tiNhaM guNavvayANaM cauNhaM sikkhaavvyaanntraNa prakAranI guptinA pAlanamAM, cAra prakAranA (apratyAkhyAnI) kaSAyanA tyAgamAM temaja pAMca prakAranA aNuvratA, traNa prakAranA guNavate ane cAra prakAranA zikSAvrato maLIne vArasaviddara sAvaradharasa-bAra prakAranA zrAvaka dharma saMbaMdhImAM gaM ajiM je kaI vrata dezathI khaMDita karyuM hoya virodhacaM je kAMI atyaMta khaMDita karyuM hoya to te khaMDana temaja virAdhanArUpa aticAranuM micchAmi dua-mAruM duSkRtya mithyA thAo. vizeSAtha-chAma gharamAM nA che tevA kAmo zo, svIkArela vratane viSe mArAthI divasabharamAM je kaI aticAra sevAI javA pAmyuM hoya, te daSathI nivavAne IcchuM chuM. (te atiyAre kaI kaI rIte lAgI javA pAmyA hoya te te khyAlamAM lAvavA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ bI imAmi paDi isUtra sAthe prathama te ahiM anAcAre kahe che ke-) kAyAthI, vAcAthI ane mAnasathI. (vAcAthI anAcAra kevI rIte? te kahe che ke-) Agama zAstranAM vacanenI virUddha belavA rUpa temaja zrI jinezvara bhagavaMte batAvelA mArga virUddha upadeza ApavA rUpa. (kAyAthI anAcAra kevI rIte? te kahe che ke-) dezacAritrathI viparIta gaNAya tevuM akalaSya AcaraNa karavAthI temaja akaraNIya AcaraNa AcaravArUpa (manathI anAcAra kevI rIte ? te kahe che ke-) A ane raudradhyAnamAM ekAgratAmaya dunarUpa temaja kharAba ciMtavana rUpa. (A zAstra virUddha bolavuM Adi dareka AcaraNIya nahi hevAthI ja) kaLAvAra rijhalo - tAva Gramo'-kAvavA ] zrAvakane mATe ayogya-anucita-anAcaraNIya e te anAcAra ane bilakula IcchavA yaMgya nathI. (e pramANe vratamAM je rIte anAcAra lAge che, te jaNAvIne have kevI rIte aticAra lAge che te jaNAve che.) nAge. jJAnasaMbaMdhamAM, samyakatva saMbaMdhamAM ane dezacAritra saMbaMdhamAM, (kayA jJAna-darzanAdimAM ane kevI rIte te te aticAre lAgI javA pAmyA heya? te kahe che ke-) -zrutajJAnamAM, (ahiM zrutajJAna, mati Adi jJAnanA upalakSaNa -oLakhANa tarIke matijJAnAdi levA pUrvaka samajavAnuM che.) sAmAvA-samyakUvarUpe sAmAyikamAM temaja dezaviratirUpa sAmAyikamAM. samyakatvarUpa sAmAyikamAM zaMkA-kAMkSA Adi thavA pAmela hoya te aticAra (ane dezacAritra rUpa sAmAyikamAM je je bhedotho aticAra lAge che te jaNAve che ke-) tiruM gutta. traNa prakAranI guNimAM, pratyAkhyAna kaSAyanI cekaDImAM temaja pAMca aNuvrato ane cAra zIkSAvate maLIne bAra prakAranA zrAvakadharma saMbaMdhamAM ciM je kAMI dezathI deSa lagADe hoya, temaja kaM vihiyaM je kaI ati depa lagADIne A cAritrane virAyuM hoya te cAritra khaMDana ane cAritra virAdhana rUpa aticAranuM mAruM duSkRtya mithyA thAo. vi. saM. 2006 jJAna paMcamI) govAvALI jaina dharmazALA pAlItANu sadagurUhaMsazizu-narendrasAgara.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ // tIrthAdhirAja zrIzatruJjayagirivarAya namo namaH // | zrI zrAddhatima-vaMtisUtra | mUlasUtra ane bhAvArtha : maMgalAcaraNa ane uddeza nirUpaka AdhagAthA vaMdittu savvasiddhe-dhammAyarie ya savvasAhU a // icchAmi paDikamiuM, sAvagadhammAiyArassa // 1 // mAvAI -sarvajJa paramAtmA zrI tIrthakara bhagavata, zrI siddha paramAtmAo, zrI AcArya bhagavaMte (4-kArathI) zrI upAdhyAya bhagavaMta ane sarva sAdhu bhagavaMtarUpa pAMca pAMca parameSTi bhagavaMtane vaMdana ane namaskAra karIne zrAvakanA (bAravrata rU5) dharmane viSe lAgelA aticAronuM pratikramaNa icchuM chuM-te aticArene paDikAmavAne IcchuM chuM.. 1 bIjI gAthAnI avataraNikA -sarvajJa bhagavatie be prakArane dharma kahyo che. sarvavirati ane dezavirati. sarvaviratinI azaktie ravIkAravAmAM AvatA dezavirati dharma, e jadhanya dharma che. A dhanya dharma, zrAvakanAM bAravrata rUpe che. samyagadaSTi AtmA, e bArate ke temAMnuM ekAda paNa vrata mAvajIvane mATe grahaNa kare tyAre te zrAvaka dhamanI koTImAM gaNAya che-zrAvaka baje kahevAya che. bAreya bane ke temAMnA ekAda paNa vratane grahaNa kare nahi tyAM sudhI zrAvakule Avyo hovA chatAM AtmA, mAnasArI ke vadhIne avirata samyakUvI gaNAvA pAme che, paraMtu dharma lekhAto nathI. kAraNa eja ke cothA guNasthAnake rahela AtmA paNa virati nathI, avirati che. ane avirati, e adharma ja che. virati e dharma che, ane te pAMcamA guNasthAnethI ja gaNAya che. AthI uttama evA zrAvakulane pAmelA dareka ja puNyavaMta AtmAoe khAsa lakSa ApavuM jarUrI che - makhya rIte zrAvake bAravratadhArI banavuM ja ghaTe ane sAthe jJAnAcAra-darzanAcAra Adi pAMceya AcAranA pAlaka banavuM ghaTe. je je bhAgyavAnee, zrAvakanAM te bAra ane paMcAcAranA pAlanane svIkA hoya che. teone pitAnAM te vrata ane AcArapAlanamAM rakta rahevA chatAM paNa pramAdavazAta aticAra lAgI jAya che te aticAronuM A bIjI gAthAdvArA odhika rIte-sAmudAyikapaNe pratikramaNa jaNAvAya che. jo me vayAiAro, nANe taha daMsaNe carite a / suhumo va bAyaro vA, taM nide taM ca garihAmi // 2 // TthA -mArAM ne viSe temaja jJAnane darzanane viSe-cAritrane viSe (4 kArathI) tapane viSenI viSe--saMlekhanAne viSe ane samyakUvane viSe sakSama athavA bAdara je kaI aticAra lAgyA hoya te aticArane huM (Atma sAkSIe ) niMdu chuM ane (gurU sAkSIe) mahuM chuM-pazcAttApa karuM chuM re ! vivArtha-sthUla prANAtipAta viramaNa AdI pAMca aNuvratanA darekanA pAMca-pAMca aticAra maLIne pacIsa aticAra, chaThThA diphaparimANavratanA pAMca, sAtamA bhege paga vatana pAMca ane te vatanI aMtargata
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadinusUtra sAthe karmAdAnanA paMdara maLIne bhegepabhegavratanA vIza ane AThamA anarthadaMDavratanA pAMca maLIne te traNa guNavratanA trIsa aticAra tathA "navamuM sAmAyikatrata dasamuM dezAvakAzitruta-agIyAramuM pauSadhavrata ane bAramuM atithisaMvibhAgavata maLIne te' cAra zikSAvratanA direkanA pAMca-pAMca tarIke visa ati cAra, e pramANe te dareka maLIne zrAvakanA bAranA kula 75 aticAra thAya che. te uparAMta jJAnAcAranA ATha-darzanAcAranA ATha-cAritrAcAranA ATha-tapAcAranA bAra-vIryAcAranA traNa-saMlekhanAnA pAMca ane samyakatvanA pAMca maLIne nAnAcAra Adi te darekanI 49 aticAra thAya che. e rIte ekaMdare zrAvakanA vratasaMbaMdhI 7549= 124 aticAra thAya che. te sarva aticAronuM A bIjI gAthA vaDe-prANAtipAta viramaNa Adi eka vratane viSe ke jJAnAcArAdi eka eka AcArane viSe pRthapha pRthapha varNavIne nahi, paraMtu sAmuhikapaNe pratikamaNA jaNAvAya che ke-te ekasone vIzeya aticAra paikI mArAM vratane viSe divasa saMbaMdhI je kAI aticAra, sumapaNe athavA zUlapase lAgI javA pAmyA hoya te aticAronI huM gurU (vidyamAna na hoya te. sthApanAcAryajI) sAkSIe niMdA karuM chuM ane AtmasAkSIe maheM-pazcAttApa karUM chuM. 2 trIjI gAthAnuM avataraNaH-zrAvakane prAyaH A dareka aticAre, vizeSa prakAre AraMbha ane parigraha vadhAravAthI upajavA saMbhava che. AthI A trIjI gAthA dvArA bahu prakAranA rAraMbha ane parigrahane uddezIne tenuM pratikramaNa jaNAvAya che. duvihe pariggahammi, sAvajje bahuvihe a Aramme / kArAvaNe a karaNe, paDikkame desi savvaM // 3 // jAthAtha-be prakAranA parigrahamAM tathA ghaNA prakAranA sAvadya AraMbhe jAte karavAmAM-bIjA pAse karAvavAmAM tema ja bIjA keI dvArA thatA tevA AraMbhane anumodavAmAM mane divasa saMbaMdhI lAgelA sarva aticAronuM pratikramaNa karuM chuM / 3 / vijAH -strI, putra,-gAya-bheMza,-hAthI,-baLada,-s,-dhAnya, vigere sacitta parizrada ane suvarNa -cAMdI,-hIrA-mANeka,-ghara,-hATa,-kSetra,vastra,-alaMkAra,-gADI,-enapAlakhI vigere acita parigraha athavA te "strI-putra-gAya-bheMza-hAthI-suvarNa-cAMdI-hIrA-mANeka-ghara-hATa vigere bAhya parigraha ane mithyAtva-avirati-pAya ane azubhayogo vigere atyaMtara parigrahaH' e pramANenA sacitta ane acita parigrahane temaja sAvadha AraMbhane meM ghaNuM pramANamAM karavAthI, bIjAnI pAse karAvavAthI ane kaI karate hoya tene anamedavAthI divasa saMbaMdhI je koI aticAre lAgI javA pAmyA hoya te sava aticAronuM pratikramaNa karUM chuM-te aticArene nirjarI nAkhavA yatna karuM chuM. gI cAthI gAthAnuM avataraNa - jJAnAcArAdi pAMca AcAra, saMlekhanA, samyakatva ane bAravratAdinA maLIne e rIte 124 aticAronuM trIjI gAthAmAM sAmuhikapaNe-sAmAnyatayA pratikramaNa karIne have A cethI gAthAthI te dareka AcAre temaja tenA aticArene pRthapha pRthakRtayA pratikramavAnuM jaNAvAya che. temAM (A pratikramaNa sUtra rUpe) adhikAra jJAnane ja cAlatuM hovAthI A cethI gAthA dvArA vizeSa tarIke prathama zrAvakanAM vratanA aticArathI pratimaNa jaNAvavAne badale jJAnAticArathI pratikramaNa jaNAvAya che. jaM baddhamidiehiM cauhiM kasAehiM apasatthehiM / rAgeNa va doseNa va, taM niMde taM ca garihAmi // 4 // | mAvA - aprazastabhAve prala zrodi pAMca Indrio vaDe, kedhAdi cAra kayo vaDe, ulakSaNathI
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vasuitra mana-vacana ane kAyAnA traNa gavaDe. rAgathI ke dveSathI [jJAnAcAramAM aticAra lAge tevuM meM] je kaMI karma bAMdhyuM hoya te karmanI huM niMdA karuM chuM ane ga-pazcAtApa karUM chuM. | 4 | pAMcamI gAthAnuM avataraNa A pAMcamI gAthA, darzanAcAramAM lAgela aticAranA pratikramaNa arthe jaNAvAya che. darzanAcArane viSe aticAra lAvavAmAM mukhyatve "samyamAM upayoga rahevA na pAmyo hoya, savamAM upayoga hoya chatAM rAjA vigerene Agraha heyara temaja samyakatvamAM upayoga hoya chatAM zreSThI58 Adi adhikAranI pharaja bajAvavAnI sthitimAM mUkAvuM paDyuM hoya e traNa hetu che. te traNa kAraNe ziyAzionA rathayAtrAmahotsava vigeremAM javAnuM, te jovA mATe nIkaLavAnuM. tenA devasthAne AdimAM ubhA rahevAnuM temaja tenA sthAnamAM haravA-pharavA-suvA-besavAnuM thavAnA prasaMge " darzanAcAramAM aticAra lAge che, tenuM A pAMcamI gAthAthI pratimaNe jaNAvAya che. . AgamaNe niggamaNe, ThANe caMkamaNe aNAbhoge / abhioge anioge, paDikkame desi savvaM // 5 // mANArtha-samyakatvanA upayoga vinA mithyAdaSTionA rathayAtrAdi mahetsa jovA mATe kutUhaLapUrvaka AvavAmAM, javAmAM, teonA devasthAnamAM ubhA rahevAmAM (upalakSaNathI-suvA besavAmAM) ane tevAM zanomAM haravA karavAmAM temaja [ samyakatvane upayoga hoya chatAM ] rAjA vigerenA AgrahathI kezreNIpada vigere adhikAranI pharajathI mizrAdaSTionA rathayAtrA AdimAM ke devasthAne vigeremAM e rIte AvavAjavAne, ubhA rahevAne, besavAne ke haravA pharavAne prasaMga bajAvavAmAM (darzanAcArane vize ) divasa saMbaMdhI je koI aticAro lAgyA hoya tenuM pratikramaNa karuM chuM . dha | idI gAthAnuM avataraNa:- A chaThTha gAthA samyakatvamAM lAgela aticAranA pratikramaNa arthe jaNavAya che. be jinezvara deve kahelA , navata, siddhazilA Adi zAzvatapadArtho vigere 35 zrI jinavacanamAM Adi haze ke kema?' evI zaMkA karavI, anya darzanIya bAvA-tapasvI AdimAM kSamA Adi guNa leza joIne tevAM darzananI kAMkSA-abhilASA karavI, dAna-zIlatapa Adi zrI vItarAga kathita dharmanAM kaya bAbata vicikitsA karavI--saMdeha karo athavA te sAdhu-sAdhavIjInI malInagAtra-vastra dekhIne vicikisA-jugupsA karavI-suga lAvavI, mithyAtvI kuliMgIone ghera tapa tapatA dekhIne tenI "aho A liMgIo mahA tapavI che!" ItyAdi vAkya vaDe prazaMsA karavI, tathA tevA kulI'gIone saMtava-paricaya karo." e rIte zaMkA-kakSA-vicikitsA-prazaMsA ane saMstava e pAMca, samyakatvanA aticAra che-samyakatvamAM e pAMca vastu aticArarUpa hevAthI te pAMca aticAranuM A chaThThI gAthA dvArA pratikramaNa jaNAvAya che. saMja-jaMa-vinijhA-vAM taru haMthI gi sammattassaiyAre, paDikkame desi savvaM // 6 // mAtA - zrI jinavacanamAM zaMkA thavAthI, anyamatanI abhilASA karavAthI, dharmanA phayane viSe sadeha athavA munirAjanAM malIna vastra-gAtra joI suga lAvavAthI, kuliMgIonI prazaMsA karavAthI ane teono paricaya karavAthI" ema samyakatvanA te pAMca aticArane AzrayIne divasa saMbaMdhI je kaI aticAre lAgavA pAmyA che te sarva atiyAronuM huM pratikramaNa karuM chuM. 6 sAtamI gAthAnuM avataraNa -A gAthA dvArA (cAritrAcAranA aticAranI nahi, paraMtu) prathama cAritrAcArane aticArenuM pratikramaNa karavAnI IcchAe sAvadya AraMbhanI sAmudAyika niMdA jaNAvAya che. ra
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vahitasutra sAthe hala-1 suvi parivagni e trIjI gAthAdArA AraMbhanI niMdA prathama jaNAvI gayA hovA chatAM ahiM bIjI vAra kema? jApAra-trIjI gAthAdvArA zrAvakane vaja evA bahuprakAranA AraMbhamAM zrAvakathI anAmege lAgI javA pAmela aticArenuM pratikramaNa jaNAvyuM hatuM, jyAre A gAthAthI-zrAvakane nivahanA hetuthI mekaLA rahelA AraMbhamAM chakAthajIvanI hiMsA thavArUpa anAcAranI niMdA jaNAvAya che. (pratikamaNa jaNAvAtuM nathI.) zA-ra-i#AyaNamAe ' thI zarU thatI A gAthA kaLA rahelA evA AraMbhanI niMdA mATe jaNAvAya che, ane te gAthAmAM te Ama zabdane badale tamAma zabda jaNavyo chete kema ? tamAthAna-trAjuvAne madhyamAMthI grahaNa karavAthI jema tene Adi ane aMta bhAga paNu grahaNa thAya che, tema AraMbhanA " laMpa-samAraMbha ane zAma' e traNa prakAramAMnA madhyaprakAra rUpa te dazAre grahaNa karavAthI te traNeya prakAra grahaNa thAya che, mATe mAthAmAM samAja zabdanuM upA dAna karela che. prANinA vadhAdine saMka95 te haMma, prANIne paritApanAdi upajAvavA' te samA ane prANInAM prANane viyAga kare te kAma kahevAya che. zrAvake mekaLA rAkhela AraMbhathI chakAthajInA prANane viyoga thAya che-cha e kAyanA prANIonAM prANa haNAI jAya che. tethI zrAvakane te anAcAra rUpa che. zrAvake jeTale AraMbha cho te vrata che ane mokaLo rAkhe te avaMta che. vratane aticAra heya, paraMtu avratane aticAra na hoya. mATe mokaLA rAkhela atrata rU5 AraMbhe zrAvakane anAcArane hetu che, ane tethI te AraMbhamAM zrAvakane lAgatA anAcAranI A gALAmAM niMdA jaNAvAya che. chakkAyasamAraMbhe, payage a payAvaNe ya je dosA // aMtahA ya parahA ubhayahA ceva taM niMde // 7 // bhAvArtha-pitAne mATe, bIjAne mATe, pitAne tathA 35rane mATe ane patra' zabdathI, nirarthaka ke daivAdi vaDe pite pakavavAthI-anya pAse pakAvavAthI temaja 81 2' zabdathI-keI pakavato heya temAM anumodanA karavAthI chakAyanA jIvonI hiMsAvALA saMraMbha, samAraMbha ane AraMbhane viSe je de--anAcAra rUpa pApa lAgyA hoya tene huM nidaM chuM. | 7 | - AThamI gAthAnuM avataraNa-A gAthA dvArA zrAvakane bAreya varUpa dezacAritrane viSe je aticAre lAgyA hoya tenI sAmudAyika pratikramaNa jaNAvAya che. paMcaNhamaNubbayANaM guNavvayANaM ca tiNhamaiyAre // sikkhANaM ca cauNhaM paDikkame desi savvaM // 8 // mAvAtha-sthUla prANAtipAta viramaNa Adi pAMca aNuvrata, dikparimANa Adi traNa guNavatA ane sAmAyika Adi cAra zikSAtrato maLIne bAra tene viSe divasa saMbaMdhI je kaI aticAra lAgyA hoya te sarva aticAronuM huM pratikamaNa karuM chuM ke 8 che - navamI tathA dasamI gAthAnuM avataraNa -e pramANe bAravratonuM sAmudAyika pratikamaNa karyA bAda have te bAra vatemAM lAgatA aticArenuM vizeSa paNe-ekeka vratane chUTuM chUTuM jaNAvIne te dareka jAtanA chUTA chUTA aticAre jaNAvavApaNe eka vratanA aticAranI pRthapha pRtha-pratikramaNa jaNAvAya che, temAM] prathama sthUla prANAtipAta viramaNa nAmanA pahelA vratanuM svarUpa, pramAdavazAta te vratamAM lAgatA pAMca aticAre ane te aticAronI A gAthAo dvArA pratikramaNa jaNAvAya che.
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vidattasUtra paDhame aNubvayammi thUlagapANAivAyaviraIo || 5 3 HarassyAre paDikkame desi savvaM // 10 // it mAvArtha:-[ khAya tratAnA sArarUpa A] prathama aNuvratane viSe sthUla prANeA-trasavAnI hiMsAnI karela vikRtithI pramAdyavazAt aprazastabhAve dezivaratinA auyiSTabhAva krodhAdithI mizrapaNe vastute sate 'jUtha '-prANAtipAtanI te pivatimAM ja je patipta-atikramita karyuM hoya. ghI [ kevA kevA prakAre atikramita karyuM hetha-trasavA prati niya vattana karyu hAya, te dasamI gAthA dvArA jaNAvAya che. ] dvipada-catuSpada Adi prANIone niyapaNe mAra 1mAravA, tene doraDAM AdithI rAMdhI levAM, tenAM zarIra athavA cAmaDI kApI nAkhavAM eTale ke-tenAM nAka-kAna-gaLAnI jhAlar-pUrNa vigere kApAM, tenI zakita bahAranA teo para bhAra 'ArAparva temaja tene anna-pANI ApavAno niSedha pakaravA. * pahelA vratanA A pAMca aticArA che, te pAMca atiyArA sUcita aneka prakAre te vratanI viratimAM divasa saMbadhI je kAMI viparIta AcaraNa karyuM hAya, te sarvenuM huM pratikramaNa karUM chuM. // 1 // gAthA 11 tathA 1ranuM avataraNa:-A baMne gAthAdvArA khIjA sthUla mRSAvAda viramaNavratanuM svarUpa, pramAdavazAt pAMca aticArA ane te aticArAnI pratikramaNA jaNAvAya che. 16 Ayariyamappasatye ittha pamAyasaMgeNaM // 9 // 1 ra 3 X vaha - vadha - chavicchee aibhAre bhattapANavucche || 1. vIra aNubvati parithUla alivaNaviraIo || 7 Ayarimasat ittha mAyayasaMgeNaM // 11 // afi asst pakkime desiaM savvaM // 12 // mArthaH-sthUla mRSAvAda viramaNa nAmanA bIjA 'aNuvratane viSe, atyaMta sthUla=apakIrti Adi thavAnA hetuvALAM, kanyAlIka Adi pAMca moTAM vRdmaNAM melavAnI karela kaviratithI, pramAda prasaMgane lIdhe, aprazastabhAve=te jUThThANAMnI vitinA audayikabhAva krodhAdi kapAyA sahita vatA hoya tevA prasa Mge ittha '=mRSAvAda sabaMdhI karela A viratimAM ja, re kAMi atikramita karyuM hAtha-viparita AcaryuM... hAya. // 11 // [ pAMca rRThThANAMnI karela te virati, kevI kevI rIte atikrAMta thaI javA pAmI hoya te bInA A pachInI bAramI gAthA dvArA jaNAve che.] pUrvAparanA koIpaNa vicAra karyA vinA A cAra che, jAra che. ' ema koine ekAeka ALa devuM te 1nnaddattA'sthAsthAna ( nAme prathama aticAra che.) koi te eka tamAM kAMI matrA karatA joine gita AkArAdi uparathI 5nA upAvI kADhIne A lAko, rAjya-deza ke dha AdithI virUddha amuka amuka vAto karatA hatA ' evuM ALa caDhAvavu te rahe'sthAvAna, (nAme jo aticAra che.) petAnI strIe vizvAsathI kahelI gupta vAta khIjA pAse pragaTa karI devI te vAra 3 tramud, (nAme trIjo aticAra che.) je maMtra-auSadhi vigerenA prabhAvane pote jaNutA na hoya, chatAM te maMtra ane auSadhinAM camakArA ane phaLAne sAkSAt hovA tarIke bIjAne upadeza Ape te athava hiMsApradhAna zAstrone suzAstra tarIke bhaNAvavAM vigere 4dhruvapradeza nAme cothA aticAra cheH temaja bIjAnI 1 3 5 sahasA rassadAre bhosutra mese a kUDale he a ||
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI vaMtisutra-bhAI: maherachA-akSara ke zUnyamI ramAdi jAte lakhIne tene bIjAnA che ema dekhADavA rUpa beTA lekha-dastAvejo ubhA karavA te chUTA " nAme pAMca aticAra kahevAya che. bIjA vratanA te pAMca aticAremAM sUcavelA aneka prakAre divasa saMbaMdhI je kAMI viparita AcaraNa thavAne aMge aticAre lAgyA hoya te sarva aticAronuM huM pratikramaNa karuM chuM. | 2 | gAthA 13 tathA 4nuM avataraNa -A bane nAthadvArA trIjA sthUla adattAdAna viramaNa vratanuM rUpa, pramAdavaza te vratamAM lAgatA pAMca aticAro ane te aticAganI pratikramaNA jaNAvAya che. A taie aNuvyayammi .. thUlagaparadAharaNaviraIo Ayariyamappasatye ittha pamAyappasaMgaNaM // 13 // tenAhaDappaoge tappaDirUve aviruddhagamaNe a|| kUDatulakUDamANe paDikkame desi savyaM // 14 // mAtha-sthUla adattAdAna viramaNa nAmanA A trIjA aNuvratamAM-tri, khaLa vigeremAMnI bIjAnI a9pa paNa vastune leke era kahe ane rAjA nigraha kare e rItanI carabuddhie grahaNa karavAmAM Ave te cArIne zAstrakAra, sthUlacerI ahiM jaNAve che. AvI ] zUTavarvi bIjAnI mAlikInI cIjanI sthalacArInI (karela) viti thI prabhAvazAta, aprazastabhAve te vratanI dezathI karela viratine odayikamAva krodhAdithI mizrapaNe vartata sata, rapA adattAdAnanI karela viratimAM ja je kAMI atikramita karyuM hoya kA te virati kayA kayA prakAre aticarata thavA pAmI hoya te A pachInI caudamI mAthAmAM jaNAve che ] cere lAvele kiMmati mAla vAtraka-ochI kiMmatane jaNAvIne ketela-mApamAM ocho dekhADIne le-athavA dhirA-bIka Adi batAvIne) maphata paDAvI le te tainAdura (nAme pele aticAra che.) "tamArI vastuo huM vecI daIza' ityAdi cerane uttejana maLe tevAM vacano vaDe ke-cerImAM joItAM koza-deraDAM adi sAdhano corane AvA vaDe -carane AhAra-pANI ApavAvaDe corI karavAmAM preraka banavuM, te tenA nAme bIje aticAra che.) sarakhI dekhAtI nabaLI vastune uttama vastumAM bheLaseLa karIne utamavatu tarIke vecavI, tatkRtiparvara nAme trIje atiyAra che.) paraspara vidhavALA be rAjya, te rAjyavirUddha kahevAya che. A virUddha rAjyane viSe te baMne rAjyanA mAlika rAjAnI AjJA na hoya chatAM te vairarAjyamAM vepAraarthe javuM, te vidvAna (nAme ce aticAra che.) ane khoTAM tela-mApathI levuM devuM te tuTyAdAna(nAme pAMcame aticAra) kahevAya che. trIjA vatana te pAMca aticAramAM sucavelA aneka prakAre viparIta AcaraNa thavA vaDe divasa saMbaMdhI je kaI aticAre lAvyA hoya te sarva aticAronuM huM pratikramaNa karuM chuM. . jA gAthA 15 tathA 10nuM avataraNa -A baMne gAthA dvAre cothA rasthUla maithuna viramaNavratanuM svarUpa, pramAdavazAta te vratamAM lAgatA pAMca aticAro ane te aticAranI pratikramaNa jaNAvAya che. cautthe aNuvyayAmma nicce paradAragamaNaviraIo // Ayariyamapasatthe . intha pamAyappasaMgaNaM // 15 // aparigahiA ittara agaMgavivAha tivvaaNurAge // cautthavayassa'iyAre paDikAme desi savvaM // 16 //
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vakeittusUtra mavArthaHsthUla maithunaviramaNa nAmanA A cAthA aNuvratamAM sadAne ramATe[bIjAe paraNelIrakhAta tarIke rAkhelI vigere vividha bhedavALI strIo paradArA kahevAya che, te ] pAra gamananI (karela) vitIthI pramAdavazAta-aprazastabhAve te vratanA audayikabhAva, krodhAdithI mizrapaNe varSAMte sate 6 tha'= paradAragamananI karela A viratImAM ja je kAMI viparIta AcaraNa karyuM hAya. // 5 // [ paradAragamananI te karela viratI--aTakAyata, kayA kayA prakAre aticarita thai javA pAmI hoya te bInA A pachInI gAthAmAM jaNAve che. ] * A kArdanI strI nathI ' evI buddhie vidhavA-kanyA Adine apazrcihitA gaNIne tevI strIjAti sAthe gamana karavuM, te parivRtiAmana nAme prathama aticAra che. bhADuM ApIne-vetana darAvIne 'A sarvasAdhAraNu evI sAmAnya strI che, evI buddhie-alpakALane mATe potAnI tarIke batAvIne rAkhela vezyA sAthe gamana karavu, te sthaparitRzitAmana nAme bIjo aticAra che. paradArane viSe-kAmane lagatI eSTayubana-kucamana-AliMgana Adi maithuna sivAyanI ceSTA karavI, te ana zrIDA nAme trIjo aticAra che. kanyAdAnanuM phaLa maLaze ' evI IcchAthI ke--snehasaMbaMdhAdithI :pArakAnA putra-putrIonA vivAha karavA, te javivArderaLa, zabda ane rUpa te kAma, ane gadha-rasa ane sparze, te bhegaH ' te kAma ane bhAgane viSe anyata adhyavasAya thavA te kAmabhAga tIvrAnurAga kahevAya che. e rIte kAmabheganI tIvra Asakti karavI te patIvrAnurALa kahevAya che. ceAthA vratanA te paca aticArA sUcita aneka prakAre A vratanI viratImAM viparIta AcaraNa thai javA saMbhava che. te pAMca aticArAmAMthI divasa sabadhI je kAI aticAro lAgI javA pAmyA hoya te sarva aticArAnuM pratikramaNa karU chuM. // 16 // . gAthA 17 tathA 18 nuM avataraNa:-A baMne gAthA dvArA pAMcamA sthUlaparigraha viramaNavratane viSe aticArA lAgavAnAM kAraNeA jaNAvavA sAthe te vratamAM lAgatA pAMca aticArA ane te aticArAnI pratikramaNA jaNAvAya che. 1 E 4 ito aNuvvae paMcamammi Ayariyamappasatyampi parimANaparicchee ittha vamAthaqEmeLa | 17 || dhanapatra-yaMvata-dhajU-bhuvanne A vicAramALe !! supa--23mpiTizane phesiyaM santra // 18 // mAvArtha:- kRta: '1-ceAthA aNuvratanA adhikAra pachI, ( aDhAramI gAthAmAM jaNAvAze te dhanadhAnyAdi navaprakAranA bAhya parigraha parimANu svarUpa) pAMcamA aNuvratamAM. ragurU pAse svIkArela dhanadhAnyAdi rUpa khAla parigrahanA parimANanu ullaghana-pramAdanA prasaMgathI- aprazastabhAvev=te vrataneA auyikabhAva lAbhAddhi kaSAyathI mizrapaNe vattatA hoya te sthitimAM, 68 ltha '= virativALA parigrahane viSe ja je kAMI AcaryuM hoya // 17 || [ parigrahanI karela viratI kathA kathA prakAre ullaMdhana thavA pAmI hoya te khInA A pachInI gAthA dvArA jaNAve che. ] vratanA svIkAra vakhate icchA pramANe mokaLAM rAkhela dhana ane dhAnyane viSe kAlAtikrame vRddhi thavA pAme. ke-thavA pAmela te vRddhine leNudArane tyAM ja rahevA de ane bhAva vadhyA joi tene tyAMthI ja vecI nAMkhI parabhAryAM ja hisAba rAkhavA vaDe vRddhi thavA de, ke amuka kothaLI dhana ke amuka kAThI pramANa dhAnya rAkhavAnAM karela parigraha parimANu karatAM dhana-dhAnyanI vRddhi thAya eTale prathama dhArela hoya te karatAM kAthaLa ane kAThIo vigere mATI karAvavA vaDe te vRddhine rAkhe, te dhanadhAnyamamALAtima' ( nAme prathama aticAra che. ) icchA pramANe mekaLa rAkhela kSetra ane vAstu
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vaditasatra sAthe =dhara gAma vigerenI saMkhyAmAM kAlAtitame vRddhi karavAnI abhilASA thavAthI vrata sAcavavAnI buddhie bhaLatAM kSetra ane ghara Adine vaccenA vADa- vaMDI vigere khaseDIne mokaLAM rAkhela kSetra ane vAstumAM joDI de, ane tema karIne ghaNAM kSetrane ekAdi kSetra ane ghaNuM ghara-gAmo Adine ekAdi ghara-gAma tarIke mAne, te kSetrevIstutima, (nAme bIje aticAra che.) IcchA pramANe mekaLAM rAkhela cAMdI ane suvarNanuM pramANa vadhI gaye sate pitAnI strI ke putrAdine ApIne te dvArA rAkhe, te ja kuvAmAAtima, (nAme trIjo aticAra che.) mokaLAM rAkhela kAMsu-trAMbu-pIttaLa letuM-sInuM mATI vigere kunAM vAsaNo ke vAMsa-vaLI-haLa-gADAM-zastra-khATalA -khATalI gAdalAM gharanAM rAca-racIlAnI saMkhyAnuM pramANa vadhI gaye sate rAkhela pramANa mujabanI saMkhyA karavA mATe thALI ke kaLAM Adina niyamamAM dhAryA karatAM moTA karAve te zapramaUAtika,4 (nAme ethe aticAra che. ) strI-dAsa -dAsI, temaja zuka-menA-haMsa vigere dvipada ane gAya-bheMsa Adi catuSpada rAkhavAnuM je parimANu karela hoya te parimANamAM bahAra nahi dekhAtA hovAne bahAne te dvipada ane catuSpada strInA garbhamAM rahelA dvipada ane catuSpadane nahi gaNavAthI pitranuSpamALAti,' (nAme pAMcamo aticAra) kahevAya che. pAMcamAM vratanA A pAMca aticAromAM sUcavelA aneka prakAre A vratanI viratimAM viparIta AcaraNa thaI javA saMbhava che. te pAMca aticAramAMthI divasa saMbaMdhI je kaI aticAre anAge lAgI javA pAmyA hoya te sarva aticAronuM huM pratikramaNa karuM chuM. me 18 gAthA 19 nuM avataraNa -zrAvakanAM pAMca aNuvratane adhikAra varNavyA pachI have zrAvakanAM traNa guNavratane adhikAra jaNAvAya che. A traNa trate, pAMca aNuvratane vizeSa guNa karanArA hovAthI tene guNavata kahevAmAM Ave che. sAdhunAM pAMca mahAvratanI apekSAe zrAvakane A aNuvrato che. sAdhu mahArAjane mahAvate jema cAvathiva che-jAvajIvane mATe che, tema zrAvakane A aNuvrate paNa cAvavathavaka che-jAvajIvane mATe che. jema A aNuvratanuM pAlana zrAvakane jAvajIvana mATe karavAnuM hoya che. tema A traNu guNavratanuM pAlana paNa zrAvakane thi-jAvachava karavAnuM hoya che. (mAtra cAra zikSAtrate ja abhyAsa mATe Ivarakaka-alpakAlika che.) pAMca aNuvate sulaguNa rUpe che. ane traNa guNavate temaja te pachI kahevA mAM Avaze te cAra zikSAtrate uttaraguNa rUpe che. A gAthAdvArA te guNavatemAMnA pahelA rArinAbato viSe lAgatA pAMca aticAre ane tenuM pratikramaNa jaNAvAya che. gamaNassa ya parimANe disAmu urdU ahe ya tirimaM ca // buSTi sahaaMtaraddhA paDhamAmma guNavae niMde // 19 // mArtha - dareka dizAmAM amuka pramANa bhUmimAM javuM AvavuM' ema dizAomAM javA AvavAnA karela parimANu svarUpa chaThThA diziviramaNa nAmanA prathama guNavratamAM uce nIce ane pati dizAomAM karela atigamananI, eka dizAne saMkSepa karIne te sakSepane bIjI dizAmAM joDIne karela vadhArAnI ane dhArela parimANanI yAdi-RticUka thavAnI che niMdA karuM chuM. kAraNa ke-anAge te rIte atigamana Adi thaI javA pAmavAthI A prathama guNavatamAM A pramANe pAMca aticAra lAge che. koI oSadhAdi vastu meLavavAne mATe aSTApadagiri-saMmetazikhara-Abugiri-raivatagiri-citrakUTa parvata ke meragiri Adi girivara upara (artha prAptinA kAraNe) caDhavAne prasaMge urva dizAmAM je be Dojana-cAra yojana Adi pramANu parvata gamana karavAno niyama dhArela hoya temAM anAbhoga AdithI
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 zrI dinusUtra adhika uMce caDI jAyuM hoya (jemake-ie siddhagirijI para caDhIne mULanayachatI huMke jai pAchA AvavanA niyama dhAryo cAya ane te niyama bhUlI javAne lIdhe tenAthI navaDuMka caDhI javAnuM banavA pAmyuM hAya) athavA teA tevA girinA zikhara para rahelA (jema zrI siddhagirijI upara rAyaNa) vRkSa upara kAI vAnara ke pakSI vigere peAtAnuM vastra ke AbharaNu laIne caDhI jatAM rabhasapittae te vastu letrA sArU te vRkSa upara caDhI javAnuM ane tyAre girizikhare ja thaDhayAnA rAkhela niyama karatAM zikhara upara rahelA te vRkSanI uMcAI jeTaluM adhika uMce caDhI javAyuM hoya (te vastra ke AbhUSaNu, vRkSa uparathI svaya` nIce paDI jAya ke kAI lAvIne potAne Ape te te levAmAM vratane aticAra nathI.) temAM viparimALAtikrama nAmanA prathama aticAra lAge che. e pramANe adhadha dizAmAM-bheyarAmAM, rasakUpikAmAM ke khANAmAM jeTalA mAla-gAu ke yojanAdi pramANu nIce javAno niyama karyAM hAya, tenA karatAM ajANapaNe vadhAre nIce javAyuM hoya temAM apeAvivarimALatima nAmanA bIjo aticAra lAge che. e pramANe ticchva dizAmAM=sapATa bhUmi para pUrva-dakSiNu-pazcima-uttara dizAmAM tema ja izAna-ami-naiRtya ane vAyavya khUNA rUpa vidizAmAM jeTalA gAu ke vaijane gamana karavAnuM pramANu rAkhela haiya tenA karatAM anAbege-ajANapaNe AgaLa javAyuM haiya temAM tirthanirimALAtima nAmanA trIjo aticAra lAge che. ('na karAvuM' evA niyama na hrAya to pote karela pramANavALI bhUmithI pazu AgaLa khIjAte mekalavA AdimAM A aticAra tA lAgatA nathI; paraMtu na karAvuM' niyamathI thatA lAbhathI vaMcita rahenAnuM bane che.) e pramANe te sarva dizAmAM-krAI kArya AvI paDaye sate ke lebhavazAt lIdhela niyamathI AgaLa javAnuM banatAM eka dizAmAM mekaLA rAkhela gAu ke yojananu pramANa dhaTADIne je dizAmAM javuM hAya te dizAnA mAkaLA rAkhekSa pramANamAM vadhArI nAkhe te kSetravruddhi karI kahevAya. tema karavAmAM te dizAnuM rAkhela te pramANu atikramita thavAyI tema ja je dezAmAMthI ceMjana dhaTADyA te dizA ane je dizAmAM cAjana joDIne vadhAryA te dizAnA maLIne yAjana to sarakhA ja thayA hovAnI gaNatrIe aMte dizAnuM pramANa atikramyuM nahi hovAthI mannAma kSaLakSetravRtti cAthe! aticAra lAge che. meM sAM yojananuM pramANu rAkhela che, ke pacAsa yojananuM pramANu rAkhyuM che?' te pramAdarazAt ke mativibhramAdithI smRtibhraMza thai jAya- karela pramANanI cekasa yAdI bhUlAI javA pAme, te prasage pacAsa yejatathI AgaLa jAya te nRtyaMtAna nAmanA pAMcamA aticAra lAge che. tevA prasa Mge sA yojanathI AgaLa jAya to bhaga ja che. svIkarelAM sarvatratA sabharatA rahevAnA ja hovAthI A smRti aMtarvAMta nAmanA aticAra te sarvatratAne mATe che, chatAM tene ' AdikparimANuvratanA aticAronI pAMca tarIkenI sakhyAnI pUtti mATe ' ahiM grahaNa karavAmAM Avela che. sadharmAnuSThAna smRti mULa ja che. kAraNa ke-trAnI smRtinA bhraza thaye sate tratAnA braza thavAnI Apatti che. gAthA 20 nuM avataraNa:-uparanI gAthAmAM traNu guNu temAMnuM prathama ( sarvatratAmAM chaThThuM) dikpari mANuvratanA adhikAra jaNAvyA bAda A gAthadvArA bhAgepabhoga parimANu nAmanA khIjA ( kSetromAM sAtamuM ) guNuvratanA pAMca aticArA ane tenuM pratikramaNu jaNAvAya che. svIkArela virati-sayamanA rakSaNAthe' khAna-pAna vigere pazu dhane khAdhAkArI na hAvA joie. jainadhama ahiMsA-sayama ane tapaprAdhAnya che, re tethI zravakanAM A bAra tratA pazu ahiMsA, sayama ane tapamaya hAya te sahuja che. A gAyAdrArA jaNAvavAmAM AvatA sAtamA trananA adhikAramAM ahiMsAnI mukhyatA taravarI rahela che; ane tethI karIne prathamanA thala prazRAtiyatA mANu vananA pAlanamAM A sAtamA vratanA adhikAramAMnuM ahiM sAtattvanuM sUkSma
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadisutra sAthe vivaraNa atyaMta upayogI hoIne vAraMvAra mananIya che. gRhastha zrAvake paNa jarUrI bhogapabhogane mATenA azanapAnAdi kAsuka ane pitAnA nimite nahi banAvelA evAM nirdoSa hoya tene ja upayoga karavo e utkRSTa vAta che. evuM AtmasAmarthya na hoya te sarva abhaya padArthone ane sacitta padArthone AjIvana tyAga karI devo joIe. eTalo paNa AtmavikAsa na hoya to magha-mAMsa-madha ane mAkhaNarUpa cAra mahAvigaI- bAvIza abhakSya-rAtribhejana ane batrIza anatakAyane to zrAvakane A jIvana tyAga hevo ja joIe, e dareka bInA vistArathI A sAtamA vratanI gAthAnI vRttimAM jaNAvela che. [ A gALAmAM "mannamitra maMa= madya ane mAMsa' zabda mAtra joIne koI e "agAu zrAvake dArU-mAMsa khAtA hatA; je tema na hoya te madha-mAMsanuM pramANa ane te pramANamAM aticAranuM lAgavuM e vigere adhikAra dinusUtranI gAthAmAM zuM kAma ?" evA kuartha kADhI ahiMsA pradhAna evA pavitra jaina agamazAstrane hiMsAnA AropathI kalaMkita karavAnI bhavAbhinaMditA batAvavI ucita nathI. A gAthAmAM jaNAvelA te "mA" ane "mAM" Adi zabda jagabharanA prANIo je je cIjone bhega ane upabhogamAM laI rahyA hoya che te te cIjonI oLakhANa ApavA mATe che; nahi ke-"zrAvake paNa te vastu vAparatA-vAparavAnuM pramANa karatA vigere kuvikalpane pedA karavA mATe che. je je tIrthapati. dharmatIrthonI sthApanA kyAre jyAre kare, tyAre tyAre sthapAela zrI catuvidha saMghamAM ekalA zrAvo ja dAkhala thatA nathI. tevI mahAvigaI e AganArA-bAvIza abha khAnArA-rAtribhojana karanArA ane batrIza anaMtakAya vAparanArA badhA ja varNanA leke dAkhala thAya che-bhagavate prarUpelA dharmamArgamAM praveze che. tevA dareka ja prakAranA lokone uddezIne prabhue dharma batAvavAnuM hovAthI te leke mAM jeo madyamAMsAdi ArogatA hoya teone-megepaganA viramaNa saMbaMdhI upadeza prasaMge madya-mAMsAdinI akAritA khyAla para lAvavA sArU ane akArita khyAlamAM lAvIne te madha-mAMsa AdithI krame mata banAvI devA sArU sAMjanA pratikramaNanA mATe Avazyaka evA A zrI vaMdittAsUtranI gAthAmAM maMrijha ja marina zabdanA upAdAnanI AvazyakatA reha je.! - 1 - majjammi ya bhaMsammi ya pupphe ya phale ya gaMdhamalle ya // uvabhoga paribhoge bIambhi guNavvae niMde // 20 // bhAvArtha -madha, mAMsa "va' zabdathI-bAvIza abhakSya-batrIsa anaMtakAya, vividha jAtinAM puSe pa-kaLo barAsa Adi sugaMdhI dravya ane puSpanI mALA vigerenA rAkhela bhege paganA pramANamAM (pramAdavazAt vadhu upaga ke paribega thaI javAne lIdhe ) A bIjA guNavratamAM [ A pachInI gAthAmAM jaNAvavAmAM Avaze te vIsa aticAromAMthI] je kaI aticAra lAvyA hoya te aticAronI ha niMdA karuM chuM. meM 20 [A vratane A gAthAmAM "upabhoga-paribhega' nAma Apela che tema anyatra bhogapabhoga' nAma paNa Apela che. Ama chatAM baMnene tAtparyAthe eka ja che. ane te A pramANe -w'= ekarAra "mena'= AhAra, puSpamALA vigerenuM sevanaH eTale ke-anna-phaLa phala vigere ke je ekaja vAra bhegamAM AvI zake che, pharIvAra bhegamAM AvI zakatAM nathI tenuM nAma ume, ane ri'= anekavAra mena'=ghara -strI-AbhUSaNa vastra Adi bheganA padArtho ke je padArtho pharI pharIvAra upayogamAM laI zakAya, te ghara. eja rIte ekavAra bhagavAya te "bhoga" ane pharI pharI bhogavAya te " upaga' maLIne mege paga nAme che. ] gAthA 21-22 ane 23 mInuM avataraNa:-upara batAvela vIsamI gAthAmAM darzAvela sAtamA bhegepabhega pariNAma nAma bhaja guNavratanA aticAra be prakAre jaNAvavAmAM Avela che. kAraNa ke-"(1) bhegApa
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadi stra bhogane yogya padArthonA karelA parimANamAM sacittano tyAga parimANavALAne, (2) sacitta pratibaddhanA parimANavALAne, (3) sacittanA tyAgamAM apaka=sacitamitra AhIrAdimAM, (4) 5kava AhAradivALAne ane (5) maga-coLA vigerenI kAcI zIga Adi khAvA rUpa turacha auSadhinA mizraNavALAne jema te te saMbaMdhamAM te pAMca prakAre pAMca aticAre lAge che, tema bhege paga mATenA te te padArtho meLavavA gRharane pAMca pAMca prakAranAM atisAvadya karmo, ayogya vyApAra ane pUraka paNa AdaravAnA prasaMgamAM AvI javAne saMbhava hovAthI te atisAvadha karmo saMbaMdhI pAMca aticAra, ayogya vyApAra saMbaMdhI pAMca aticAra ane pUraka saMbaMdhI pAMca aticAra maLIne vyavasAya saMbaMdhIne paMdara prakAre vadhAre paMdara aticAre paNa lAge che. A rIte bhogapabhoga parimANuvratane viSe kula vIsa aticArone saMbhava che ahiM ekavIsamI gAthAdvArA te te vIsa aticAramAMnA prathama vitta-pratiya vigere pAMca aticAronuM ja pratimaNa jaNAvAya che. bAkInA paMdara aticAre bAvIsamI ane trevIsamI gAthAdvArA jaNAvaze. sacitte paDibaddhe appoladuppolie a AhAre // tucchosahibhakkhaNayA, paDikkame desi savvaM / / 21 // mAvA bhegapabhogamAM sacita-sajIva padArthone sarvathA tyAga karyo hoya, athavA je pramANamAM parimANa karyuM hoya te tyAga ke parimANamAM pramAdanA vazathI-anAbhoge ke sacita padArtha vAparavAmAM A jAya athavA karela parimANathI adhika vAparavAmAM AvI jAya che tethI pahele viradAda' nAmane aticAra lAge che. "vRkSathI guMdara vigere tema ja rAyaNu vigere lIdhAM" temAM anAbhoge karIne suratanA utarelA suMdara vigerene tema ja sacita bIja vigere dUra karIne rAyaNa vigerenA garbhane tatkAla bhakSaNa kare te te dareka sacittathI pratibaddha hovAne kAraNe temAM cittaprativAdA nAme bIjo aticAra lAge che. "agharajhurApa" agnithI nahi pakAvela evo kAca ane sacitta kaNIyA AdithI mitra evo (tAjo ke nahi cALela) leTa acita buddhi vAparavAthI paradA nAme trIje aticAra lAge che. "sughalai dugham ' addha pAkela-kAcApAkA muMjhAyela ke zekAyela pavA (ka), caNa, cokhA, java, ghauM, peTalA paranA jADA mAMDA, addha kAcIpAkI kAkaDI, maravA (khAmaThI) vigerenuM acita buddhie bhakSaNa karAya temAM pUjAdara 4 nAme aticAra lAge che, ane tRpti na thAya tevA magacaLA vigerenI komaLa zI vigere tuccha padArthonuM bhakSaNa karavAmAM turachauyimakSa" nAme pAMcame aticAra lAge che. sAtamA bhegopabhoga viramaNavratane viSe te pAMca aticAramAMthI divasa saMbaMdhI je kaI aticAra lAgyo hoya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM. A pAMca aticAra uparAMta bhogapabhega viramaNavratamAM karmAdAna saMbaMdhI je bIjA paNa paMdara aticAra lAge che, te A nIcenI 22-13 gAthAthI jaNAvAya che. iMgAlI vaNa sADI, bhADI phoDI suvajjae kammaM // vANijaM cevaya daMta-lakkharasakesaviparitayaM // 22 // evaM khu jaMtapIlaga-kammaM nilaMchaNaM ca davadANaM // saradahatalAyasotaM, asaIposaM ca vajjijjA // 23 // bhAvArtha-kAlasA-cU-ITa vigerenI bhaThThI, luhAranI bhaThThI vigere cha javanikAyanA sarva dizAthI vadha 7 8 9 10
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vasUitra-mA - thavA rUpa agnitA dhaMdhA karavA, te kuMja=ajame', vana rAkhIne vRkSa-patra-puSpala-kada -mULa-dhAsa kApavA, kapAvavA ane vecavAnA ke tevA kAI kApI-kapAvIne lAvela mAlaneA dhaMdhA karavA te vanamra, gADAM ke gADAMnAM paiDAM vigere kAipaNa aMgA dhaDavAM-kheDavAM-vecavAM vigere prakAre dhaMdhA karavA, te sADI-rAjyamaM gADAM-vRSabha-uMTa-pADA-gadheDAM-khaccara (azvatara) ane dheDA vigerethI bhADu laIne bhAra vahana karAvavAnA dhaMdhA karavA te mAhI-mATarma, yatra- caNA-dhauM karaDI vigere AkhAM anajate bharaDIne daLIne tene sAthavA-dALa ke leTa karI nAkhavAne; sALamAMthI cokhA kADhI-rAMdhI-himAM meLavI kara karavAnA athavA kuvA-talAva-vAva Adi mATe jamIna khedAvI, haLathI kheDAvI, patthare teDAvIne dhAvavA vigere prakAre bhUmi phADAvavAnA dhaMdhA karavA te Tima " A pAMca karmAM tIvraka bandhananAM kAraNa evAM atisa'dyakarmo che. tene zrAvake mAtra jANI levAnA che; AcaravAnA nathI. e rIte kevala oya evAM te pAMce atisAvadya karmAne viSe bhAge pabhoga parimANuvratamAM te pAMca prakAre aticAra lAge cheH tema ja hAthInAM dAMta-dhruvaH--AdinA nakha-3'sa AdinAM pIchAM, vALa ane cAmaDAM-camarI gAyanAM puMchaDAMnA vALa-jAnavaranAM zIMga!-zakha-chIpa-kADA-kasturI-peddIla4-gArAcaMdana-athavA abara(athavA arakhI dezamAM Arabale kA hRdivasanA gadheDAnA maLane paNa pAdIlA kahe che) vigere je trAsa"venAM aMgo kahethAya che te a Mge! jyAM nipajatAM hoya tyAM jai te vyApArAthe kharIdavA te ntavAbdhi,+ lAkha-dhAvaDI-gaLI masila-haratAla-vajralepa-lAlamATI-paTavAsa (khArA)-TaMkaNakhAra ane sAjIkhAra Adi vastuone vyApAra karavA te hAkSAALiya,umadha-dArU-mAMsa mAkhaNa-dudha-dahIM-ghI-tela AditA vyApAra karavA, te rasavAbdhi, dAsa dAsI Adi manuSyAne ane gAya-vADAM Adi tiryaMcAnA vyApAra karavA, te jherAyALikyuM, 9 sAmala-apINu vigere jherI padArthAM, zastro, kAza-kAdALA vigere temaja leADhAnAM huLa vigerenA vepAra karavA. te viSAvicaH. A pAMca prakAranA vepAre paNa tIvra karmabandhanAM kAraNa evA ati pApakArI vyApArA che, ane tethI te paNa zrAvaka mATe mAtra jJeya ja che, AdaraNIya nathIH tevA te pApa vepArAnuM cit pramAdavazAt ajANapaNe AcaraNa thai javA pAmyuM. hAya te! tethI zrAvakane bhAgepabhoga parimANumAM te pAMca prakAre paNa aticAra lAge che; temaja zilA -khAMDaNIyA - sAMbeluM-TI-reMTa-TAMkaNAM vigere veca!, tala - zeraDI-sarasava-eraDI-alasI vigerene pIlavAM daLavA tela kaDhAvavAM tema ja jalayaMtra calAvavAM vigere caitravIDanane1, gAya baLada pramukhanAM galaku'khaLa zIMga puccha kApavAM, nAka vidhavAM, tene AMkavAM, napu saka karavA, DAma devA vigere temaja UMTanI pITha gALavI vigere nirbhrAnchanarma,12 vanamAM patamAM ke kSetramAM dava saLagAvavAthI bhinna lA vigere sukhI sukhI rahe, athavA navuM dhAsa chuTavAthI gAyA vigere sukhI thAya athavA to dhAnyanI vRddhi thAya ityAdi" kahipata puNya buddhithI kautukathI agni saLagAvavA te vAnameM13, (svataH khane te sareAvara, kuMDanI jema samasta bhAgamAM sarakhI UMDAivALe hoya te kahu ane khAdIne banAve te taLAva) A sarovara, kaha ane taLAva vigerene (potAnAM kSetromAM dhAnyAdi ugADavA mATe temAMthI nIka kADhIne tenuM pANI khAlI karI nAkhavA vaDe) zoSavI nAkhavAM, te suvRdataDAno vaLAme, dhanaprAptine mATe kharAba zIlavALI dAsI, napu MsakA, paTa menA mAra bilADI vAMdarA kukaDA kutarA-bhuMDa vigerenuM peSaNa karavu, te asatIpApaLama: A pAMca prakAranAM karyAM paNa tIvrakama badhatAM kAraNu evAM dhAra pApakArI krUra karmo gaNAya che. ane tethI te paNa zrAvaka mATe mAtra jJeya ja che, AduraNIya nathI: evAM te krUramAMnuM kavacit pramAdavazAt ajANatAM AcaraNa thai javA pAmyuM hoya, to tethI paNa zrAvakane sAtamA bhogapabhoga parimANa vratamAM te pAMca prakAre aticAra lAge che, ema A sAtamA
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI vadhatu bhogapabhoga viramaNavratamAM sacitta pratibaddha Adi pAMca aticaranI sAthe A pAMca sAvadyA saMbaMdhI pAMca, pAMca kuvyApAra saMbaMdhI pAMca ane pAMca karakarmo saMbaMdhI pAMca maLIne karmAdAna saMbaMdhInA te paMdara vadhAre aticAreno paNa saMbhava hovAthI kula vIsa aticAra saMbhave che. AthI bhege paga mATenI sa magrIne meLavI ApanAra A paMdareya vaye karmAdAne paNa je anAbhAge thaI javA pAmyAM hoya ane tene aMge je koI aticAra lAgyA hoya tenI ha niMdA karuM chuM. | 22-3 | A gAthA 24-25 ane 26mInuM avataraNa--A pachI 24 ane 2 pAmI gAthAdvArA prathama anarthadaMDanuM svarUpa jaNAvAya che, ane te pachInI 26 mI gAthAdvArA AThamAM anarthadaMDa viramaNavratamAM lAgatA pAMca aticAra jaNAvIne te pAMce aticAronuM pratikramaNa jaNAvAya che. svadeha-kuTuMba-kSetra-dhana-dhAnya taraphanAM kartavyane AzrayIne je na chaTake Arta-raudradhyAna thAya, pApopadeza vigere thAya te artha ane tevA koI ja projana vinA tevI apadhyAna temaja pApa pradeza vigere karavAnI pravRtti karavI te ( AmAna puNyadhana khapAvavA pUrvaka pApakarmathI daMDAvA rU5 ) anarthadaMDa kahevAya che, te anarthadAne muhUrta-divasa-mAsa-varSa ke vAvAjajIvane mATe niSedha svIkAra-pratibaMdha karo, te anarthadaMDa viramaNa vrata kahevAya che. anarthadaMDanA-1 durgAna, 2papadeza, 3 hiMsaMpadAna ane 4 pramAdAcaraNa ema cAra prakAra che. temAMnAM eka durbAnanA AdhyAna ane raudradhyAna ema be prakAra che. A ane raudradhyAnanA paNa ekekanA cAra cAra prakAra che. 1 traNeya kAlamAM aniSTa zabdAdi mArI najIka na Ave evI ciMtA karavI. 2 e pramANe rogAdivedanA paNa sadA dUra rahe tevI ciMtA karalI, 3 ISTa zabdadine saMga traNeya kAlane mATe ba banyo rahe tevA pariNAma rAkhavA ane 4 devatAI bhego, devatAI dri ane rAjya Adi aprApta vastuo meLavavA mATenA niyANAnA adhyavasAya dharAvavA. A cAreya prakAra AdhyAnanA che. tathA 5 ati krodha vaDe karIne pya prANIne potAne je prANI para TaeNpa hoya te prANIne Akaro mAra mAravAnIAkarAM baMdhana karavAnI eka karavAnI ( aMkIne kADhI mukavAnI ) tenI hiMsA karavAnI tenAM nagara, deza vigere bhAMgavA vigerenI ciMtA karavI, 2 achatAM ALa mUkavAnI temaja asabhya ane khetI evI vAtakArI vAte karavI, 3. pArakAnuM dhana harI levAnI ciMtA karavI ane 4 zabdAdi viSayanAM sAdhanabhUta dhananAM rakSaNa sArU koIne paNa vizvAsa nahi karavA vaDe "badhAne nAza thaI jAya te ThIka' evuM durbAna karavuM; e cAreya prakAra raudradhyAnanA che. (e rIte anarthadaMDanA duSyana pApapadeza-hiMDhapradAna ane pramAdAcaraNa 35 cAra prakAramAMnA "durthAta " rUpa prathama prakAranuM svarUpa jaNAvyuM, have anadaDanA "papapadeza" rUpa bIjA prakAranuM svarUpa jaNAya che. ) pitAne je kArya sAthe nispata nathI hotI, chatAM anyane te te kAma preraNuM kare ke- "kSetrane kheDebaLadonuM damana kare-ane khasI kare= puMsaka banAve-zatruone herAna parezAna ko-yaMtrane vahetuM kozastrane taiyAra karo." e vigere dareka pApopadeza kahevAya che. e pramANe-vakala nakAme jAya che mATe velA vigeremAM ami mUke - hala, keza vigere taiyAra kare-vAvavAne vakhata vIti jAya che mATe jaladI vA-kyArA pANIthI bharAI gayA che mATe kayArA uMDA kare ane sADA traNa divasamAM zALa vAvI gho mArI kanyAo umara lAyaka thaI gaI che mATe jaladI pariNa-hANa bharavAnA divase nakAmAM cAlyA jAya che mATe vahANuM taiyAra karo" dayadi dareka paNa pApapadeza kahevAya che (pitAnA keIpaNa svArtha vinA bIjAne mATe prathama jaNAvyuM tevuM durbAna karavAthI temaja A pramANe bIjAne pApapadeza karavAthI AtmA nirarthaka anarthadaMDathI daMDAya che. mATe te anarthadaMDa vajarya che.)
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 2 3 4 5 9 10 zrI vahiAsarasANA A pachInA hiMsapradAna ane pramAdAcaraNa rUpa trIjA ane cothA prakAro sAva hovAthI te be bhenuM varNana sUtrakAra A nIce apAtI anarthadaMDavratanA adhikAravALI 24 ane 25mI gAthA dvArA svayaM jaNAve che. ane tira rAzanAritAzA dattAdhikArathathAthAnA vAvaNe]e pAai nusAra (anarthaDanA cAra prakAramAMnA) prathamanA te dhyAna ane pApapadeza rU5 be prakAranuM varNana, anarthada vratanA adhikAravALI A 24 ane 25 mI gAthAnA adhikAramAM karavAmAM AvelI vyAkhyAmAMthI jANI levAnuM che. dharmasaMgraha mudrita pRSTha 228] satyaggimusalajaMtaga-taNako maMtamUlabhesajje // dinne davAvie vA, paDikkama desi savvaM // 24 // vhANuvaTTaNavannaga-vilavaNe saharUvarasagaMdhe // vasthAsaNa AbharaNe, pADakame dosaaM savvaM // 26 // mAvArtha zastra-agni-beluM--gADuM-ghaMTI-meTAM doraDAM bane tevuM DAbha vigere ghAsa athavA ghArAMmAM paDela jIvAta dUra kare tevI tRNarUpa auSadhI athavA bahukarI nAme vanaspati vizeSa =lAkaDI vigere, sarpAdinuM jhera harI lenAra maMtra ke vazIkaraNa Adi maMtra (nAgadamanI vigere auSadhi athavA tAva vigere vyAdhi zamAvanAra malika athavA garbha upazamAvavo ke pADe vigere) mUlakama-(prANIne svaprakRtithI braza karavA rUpa uccATana kare tevuM sAMyogika dravya te) bheSaja A zastra Adi dareka vastuo aneka prANInAM prANane nAza karavAnA hetubhUta hoya che. AvI e vastu o dAkSiNyatA vigere kAraNa vinA bIjAne pite ApI hoya ke anya pAsethI apAvI hoya te anarthadaMDa viramaNavratamAM aticAra lAge che. A vastuo pramAdavazAta e rIte keIne ApavA ke apAvavAnuM banI javA pAmyuM hevAne aMge divasa saMbaMdhI je kaI aticAra lAgyA hoya te sarva aticAranuM huM atikramaNa karuM chuM. e 24 . (A gAthAthI e rIte anarthadaMDanA trIjA prakAra rUpa hiMsUpradAnanuM pratikramaNa jaNAvyuM, have pacIsamI gAthAthI pramAdAcaraNa rU5 cethA prakAranuM pratikramaNa jaNAve che. : "trasajIvathI vAta bhUmi para, uDIne paDatA jIvathI vyApta bhUmi para, akALe ke aNagaLa pANIthI yatanA vagara telathI zarIrane mAlIsa karavA-masaLavApUrvaka snAna karyuM hoya tathA trAsathI vyAsa evA cUrNavaDe zarIrane udvartana karyuM hoya-coLyuM hoya, te piSTi-pIDI trasajIvathI vyApta na hoya chatAM snAna karyA bAda zarIrethI utarelI ke vadhelI te uddhatiMkAne-pIThIne rAkhamAM bheLavI devAne badale chUTI nAkhI dIdhI hoya ane tethI kIDIo caDI gayela te pIDIne kutarA Adie bhakSaNa karI hoya athavA paga nIce caMpAI hoya, gAla vigere sthaLe karaturI AdithI varNa-zobhA temaja grISya ane hemata Adi RtumAM caMdana kesara Adi vaDe zarIra para vilepana, te te dravyamAM uDIne paDatA jIvonI yatanA rAkhyA vinA karavAmAM Avela haya, veNu-viNA vigerene zabda! kutuhaLathI sAMbhaLe che temaja rAtre uMcA svare zabda kaye haya, nATaka vigerene viSe strI vigerenAM rUpe joyAM hoya athavA bIjAnI sAme tevAM rUpanuM varNana karyuM hoya, bIjAone Asakti vRddhinA hetubhUta evA miSTa anna-zAka vigerenA rasane varNavyA hoya -vakhANyA hoya e pramANe gaMdha-vastra-Asana 1 temaja AbhAraNAne paNa sAmAne Asakti vadhe e rIte vivarI vivarIne varNavyA hoya' e vigere Acaro pramAdarUpa che. anarthanA
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadisatra A cothA prakArarUpa pramAdAcaraNa vaDe divasa saMbaMdhI je koI aticAre lAgI javA pAmyA hoya te sarva aticAranuM chepratikramaNa karuM chuM. A 25 It prathama kahI gayA tema have A chavvIsamI gAthAdvAra te AThamA anarthadaMDa viramaNavratane viSe lAgatA pAMca aticAranuM svarUpa ane tenuM pratikramaNa jaNAvAya che. kaMdappe kukuie, mohAra AhagaraNa bhAgaairata // daNDAmma aNaTTAe, taiammi guNavvae niMde // 26 // mAvAI-bahaM zabdano artha "ama' thAya che, chatAM ahiM "parane kAmane vikAra karAve tevA rAgAdi vikArane uttejIta karanArAM hAsya-rati Adi janya vacane bolavAM' tene upacArathI ja tarIke jaNAvela che. tevA kAmotpAdaka vacano bolavAM te anartha daMDa rU5 che. e anarthadaMDanI virativALA zrAvakathI anAbhoge kavacit tevAM hAsyAdi vacane bolAI javAthI te tene A AThamA vratamAM (trIja guNavratamAM) pahele tairivAra lAge che. bhramara-Ai-netra-hAtha-paga-mukha vigerenA vikAre karavApUrvaka hAsya pedA karAve tevI viTaceSTA karavI, ke-je ceSTAthI pitAne athavA parane kAmane vikAra thAya, hAsya thAya ane pitAnI laghutA thAya; tene "puSya' kahevAya che. tevA prakAranuM bolavuM athavA tevI ceSTA karavI te zrAvakane kapatuM nathI, Ama chatAM tevI ceSTApramAdavazAta-ajANatAM thaI javA pAme te A vratamAM bIje ja LyAtivAra lAge che. [ A be aticAre anarthadaMDanA kamAvajI rU5 cethA prakAranA tyAgI zrAvakane lAge che. ] asabhya ane asaMbaddha evuM ghaNuM bolyA karavuM te mukharatA-vAcALapaNuM kahevAya che. (A vAcALapaNAmAM pApapadezane paNa saMbhava hovAthI kavacita anarthadaMDanA pApopadeza rUpa bIjA prakAranA tyAgI zrAvakane te pApopadezarUpa anarthadaMDa viramaNavratane viSe aticArapaNuM saMbhave che.) A mukharatA ja prAyaH sarva aniSTarUpa che, ane para pAse tema vatIne upADela pitAnAM kAryamAM * vidana Abe sate te te mukharatA pitAne bahu ja anarthane hetu nIvaDe che! bahu vAcALa mANasa avasara Adi aucitya nA paNa ane tema thatAM te aprIti Adi mahAna doSano bhAjana bane. zrAvakane evI mukharatA ka5tI nathIH A chatAM te mukharatA pramAdavazata anAbhoge thaI javA pAme che tethI A vratane viSe trIjo ranauhativA lAge che. - jenA vaDe AtmA naraka Adi durgatine adhikArI bane te adhikaraNa kahevAya che. "kafpara mekALama=pApa baMdhanuM kAraNa tenuM nAma adhikaraNa." jema ke muzala-khAMDaNI vigere. ane te baMne adhikaraNathI kArya karavA mATenI kriyA vakhate e sAMbeluM ane khAMDaNIyo joDavAmAM Ave te saMyuifpaLa kahevAya che. jemake-"haLanI sAthe keza-dhanuSyanI sAthe tIra-gADAMnI sAthe dhuMsarI-zIpara sAthe uparavaTo * jenI sahAya ane salAhanI jarUra paDe tevA prauDha ane Asajana pAsethI te karavA dhArela kAma bAbata prathama tene asatya ke asaMbaddha vAta karI hoya, pachI "kArya sIdhuM pAra utarI jaze" ema dhArIne kAya? AdaryuM hoya; ane temAM keinA taraphathI ke koI bAbatamAM saMkaTa AvI paDe athavA to kAMI guMca AvI paDe te TAIma tenI salAha ke sahAya levA jAya tyAre te mANasa prathama karela vAtanA AdhAre ja salAha ke sahAya ApI zake tethI potAne bahu anartha thAya. aSavA to te kArya saMbaMdhI prathama beTI ane asaMbaddha vAta karIne potAnA jevA AptajananI paNa vaMcanA karI hovAnI tene khabara paDavAthI te Aptajana ja te kAryamAM viraha pIne mahAna anartha poMcADe,
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI vadatu zAka kahADAnI sAthe hAthe-dhaMTInA eka pAnI sAthe ghaMTInuM bIjuM paDa, vigere' te saMyukta adhikaraNane je bhAva te saMdhira tA. vivekI zrAvake tema gADI ane dhuMsarI Adine jIne taiyAra karelAM rahevA devAM nahi. kAraNa ke-I mAgavA Ave to tene vagara aDacaNe nivArI zakAya. (e pramANe ama paNa anya gRhasthAe pitapatAnA gharamAM saLagAvyA na hoya tyAM sudhI zrAvake saLagAvavo nahi. ke jethI bIjo koI mAgavA ja na Ave. e rIte gAyo vigerene caravA mokalavAnuM-hala gADuM vigere vahana karavAnuM vigere kAryamAM zrAvake pahela na karavIH kAraNa ke temAM te te adhikaraNanI paraMparAne pravartAvyAne doSa che.) A rIte saMyuktAdhikaraNatA zrAvakane ka5tI nathI. Ama chatAM pramAdavazAta rahI javA pAmela hoya che tethI anarthadaMDanA hiMmavAra rU5 trIjA prakAranA parihAravALA zrAvakane hisapradAna anarthadaMDa viramaNavratamAM the saMyudhirAtivAra lAge che. pite bhegapabhoga parimANamAM bhegepabhegane mATe je vastuo jeTalA pramANamAM mokaLI rAkhI hoya, te vastuomAMthI pote snAnAdi avasare tela-AmaLAM hiMgere vastu jeTalI kAmanI hoya teTalI ja-teTalA pramANunI ja vastu taLAva-nadI ke kuvA Adi sthAne laI javI. vadhAre laI javAthI vastune vadhAre dekhIne bIjAo te te vastu mAgIne snAnAdimAM prave tethI zrAvakane anarthadaMDa thAya, mATe AraMbhela kAryamAM khapa karatAM vadhAre vastu gharabahAra laI javI nahi. [mULa te zrAvake guDe ja thatatApUrvaka snAna karavAnuM che. ghare snAna karavAnI savaLatA na hoya te tela AmaLAM vaDe ghare mAthuM masaLIne ane te dravya khaMkherI nAkhIne pachI ja taLAva Adine kinAre beThAM jalane gaLIne khapa pUratA jalathI thatApUrvaka snAna karavAnuM che.] Ama chatAM pramAdaSathI khapa karatAM kavacita upayoga karatAM adhika vastu laI javAnuM banI javA pAmyuM hoya ane te vadhelI vastu anya yAcatAM ApavI paDI vigere pravartana thayuM hoya te tethI anarthadaMDanA anAvaraNa rUpa evA prakAranA parihAravALA zrAvakane pramAdAcaraNa anarthadaMDanI viratimAM pAMcame mAriritarivAra lAge che. AThamA anarthadaMDa viramaNa (trIjA-guNa) vratane viSe te pAMce aticAro paikI mane divasa saMbaMdhI je kaI aticAre lAgyA hoya te AMtacAronI huM niMdA karuM chuM. 26 gAthA ra7mInuM avataraNa:-pAMca mahAvratano svIkAra karavAmAM azakta evA zrAvake svIkArelAM tenI saMkhyA bAra che. temAM prathamanAM pAMca mUlaguNa rUpa aNuvati che, ane te pachInAM traNa guNuvrata ane cAra zikSAvate che. prathamanAM pAMca aNuvrata rUpe mUlaguNamAM guNavRddhi karanArA hevAthI te pachInA traNa vratone guNavata kahevAya che, ane sAdhu mahAtmAo vaDe pAlana thatA pAMca mahAvrata rU5 mahAna dharmAnujAnenI tAlImanA abhyAsa rUpa hovAthI te guNavatAnI pachInAM cAra tene zikSAtrata kahevAya che. "zikSAvrata' zabdamAMnA "zikSA' zabdano artha zIkhAmaNa-Thapake vigere paNa thAya che; paraMtu ahiM " abhyAsa" artha levAnA che. gAthA 26 sudhImAM pAMca aNuvrato ane traNa guNavratanuM svarUpa, temAM lAgatA aticAre ane te aticarenuM pratikramaNa jaNAvI gayAH have A 27mI gAthAthI anukrame bAkInA cAra zikSAtratAnuM svarUpa, temAM lAgatA aticAre ane tenuM pratikramaNa jaNAvAya che. prathama varNavyAM te ATheya vata, thAvALA che tema ja zrAvakane jIvanamAM eka ja vAra grahaNa karavAnA ane cAvajIvana paryaMta pAlana karavAnAM hoya che, ane have kahevAya che te cAra zikSAbate, che. - ra5ne te jIvanamAM muhUrta-cAra pahora-ATha pahora- Adi tarIke aneka vakhata grahaNa karavAnAM rane pALavAnAM hoya che. A zikSAtratAnAM anukrame-sAmayika; dezAvakAza; pApadha ane atithisaMvibhAga ema cAra sAme che. abhyAsa arthavAcaka "zikSA' zahaNa ane Asevana ema be prakAre che. "aremi mate '
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ w zrI vadisUtra vigere sUtro ane tenA arthone gurUpAse AkhAya mujaba abhyAsa karavo te grahaNazikSA, ane pUjA-pratikamaNu-deva gurUne vaMdana-sAmAyika pauSadha-paccakkhANa-tIrthayAtrA-utsava-mahatsava vigere karavAnI Teva pADIne te Teva saMskAra tarIke banAvI ziyAdine paNa vArasA tarIke sapavI te Asevana zikSA kahevAya che. A kahevAya che te cAra zikSAtrate Asevana zikSAtrata tarIkenAM vrata che. temAMnuM ahiM prathama sAmAyika nAmanuM zikSAvrata jaNAvAya che. sAmAyika eTale mana-vacana ane kAthAnA sAvadyogone-azubha gene rekIne AtmasvarUpamAM yojavAM. athavA te zatru ane mitra para-leTu ane kaMcana para samavRttine dhAraNa karavArUpa samatA-samapaNAnI jemAM Avaka thAya tenuM nAma sAmAyika. zrI tIrthakara bhagavaMte, zrI gaNadhara devo temaja aneka mahA munioe A sAmayika vratane sarva sAvadho tyAga karIne lAvaja AcaryuM che. Aje paNa munirAje kAla ane saMhananAnusAre te sAmAyikavratanuM sarvasAvadya thAva tyAga karIne pAlana karI rahyA che. kAraNa e ja ke-sAmAyika e AtmasvarUpa hoIne zaha mArgAnasArI samakSa AtmAone mATe abhyAsa tarIkenuM mukhya dharmAnuSThAna che. sarvasAmAyikavaMtamunirAjo A dhamanuSThAnanuM mana-vacana-kAyAthI karavuM nahi karAvavuM nahi ane anumedavuM nahi e rIte navakaTithI pAlana kare che. AraMbha-samAraMbhAdhIna gRhethI te banavuM zakya nathI. AthI gRhasthane sAvadya kArya, mana-vacana-kAyAthI karavuM nahi ane karAvavuM nahi e rIte A sAmAyika dharmanuM cha keSTithI ane dezathI pAlana karavAnuM hoya che-ochAmAM ochuM be ghaDI pAlana karavAnuM hoya che. zrAvaka mATe sAmAyika dharmanuM e be ghaDInuM pAlana paNa sarvasAmAyikadharmanI vAnagI rUpe che. ethI ja zrAvakAne "dararojane mATe amUka sAmAyika te karavAM ja" ema A vrata bAbata tenA svIkAra vakhate niyama karAvAya che. zrAvake paNa eTalA mATe ja ATha zrata pachI A navamuM sAmAyika vrata svIkAravAnuM hoya che. gRhastha svIkArela A sAmAyika vratanA pAlanamAM pramAdavazAta ekAgratA rahevA na pAmI hoya che tethI pAMca aticAre. lAgavA saMbhava che. te pAMca atiyAre te aticAranuM svarUpa ane tenuM pratikramaNa A sattAvIsamI gAthA dvArA jaNAvAya che. tivihe duppaNihANe aNavaThANe tahA saivihUNe // sAmAiya vitahakaye, paDhame sikkhAvaha niMde // 27 // bhAvArtha-navamA sAmAyika vratanA pAlanamAM-sAmAyikamAM mana-vacana ane kAyAnuM pramAdavazAta sAva pagamAM derAI javuM te sAmAyikazya zrAvaka mATe mana-vacana ane kAthAnuM dupraNidhAna-duSyoga gaNAya che. AthI zrAvake sAmAyikamAM manathI ghara-hATa vigere saMbaMdhI sAvadya ciMtavana karavuM te manano azabhAga kahevAya che, ane tethI sAmAyikamAM duniyAnAe prathama aticAra lAge che. e rIte sAmAyikamAM vAcAthI karkaza vigere sAvadya vacana belavA te vacanane azubhayoga kahevAya che, ane tethI va nidhAnA nAme bIjo aticAra lAge che. e rIte sAmAyikamAM kAyAthI bhUmine pUjyA-kamAnya sivAya besavAmAM uThavAmAM ke paga pasAravA vigeremAM kAyAne azubha yoga kahevAya che, ane tethI jAdunijJAna nAme trIjo aticAra lAge che. ' sAmAyikane jaghanyathI be ghaDIne kALa anebhAge barAbara pUrNa thayA agAu sAmAyika pAryuM hoya athavA jema tema TAima pasAra karIne sAmAyika pUruM karyuM hoya athavA kAyamane mATe sAmAyikane TAIma mukarara karyo hoya te TAImano saddabhAva hovA chatAM pramAdathI te TAime sAmAyika na karatAM game te TAime sAmAyika karyuM hoya te tethI sAmayikamAM 'anavarazAna nAme ce aticAra lAge che. tathA nidrAdikanA kabaLatAthI athavA cUDa hATa vigerenI ciMtAmAM vyayatA AvI javAthI magajanI zatA AvI javA
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vaditasUtra sAthe pAmI hoya ane tethI sAmAyikane te TAIma te TAIme sAMbhaLe na hoya-pachI saMbhAryo hoya, te tethI tihInatA" nAme pAMcame aticAra lAge che. anAdi kALathI viparyaTananA abhyAsane lIdhe jIvanuM pramAda bahulapaNuM banI gayuM hovAthI anAbhoge thaI javA saMbhavita te pAMce pramAdanuM A vratamAM aticArapaNuM jaNAvyuM che. ane tethI te pace pramAdane laIne sAmAyika vratanuM sabhyaprakAre anupAlana karavAmAM divasa saMbaMdhI temanA je kaI aticAra lAgyA hoya tenI niMdA karuM chuM. 27 | gAthA 28mInuM avataraNa -cAra zikSAvatemAMnuM prathama sAmAyika nAmanuM zikSAvrata ane tenA ati cAre ane tenuM pratikramaNa jaNAvI gayA. have A 28mI gAthAne avalaMbIne dezavakAzika nAmanAM bIjA zikSAtratanuM svarUpa, te vratanA aticAronuM svarUpa ane tenuM pratikramaNa jaNAvAya che. dezAvakAzikano tti artha e che ke-"mokaLA rAkhela AraMbhane sa kelAne eka dezabhAgamAM ja avakAza Apo."eTale kecha digaparamANuviramaNavrata letI vakhate prathama je "so" yojana Adi gamanAgamananI mokaLa rAkhI hoya, te chaTane "patAne anukuLa hoya teTalA kALaparyata " amuka ghara-zA ke sthAna AdithI AgaLa na javuM" evA niyama vaDe karIne' eka ja ghara-zaSyA ke sthAnAdi pUrate avakAza rahevA daI sa keca karaveH athavA te mada-prahara Adi parvata badhA ja vratane e rIte eka dezabhAgamAM saMkSepa karo tene dezAvAzikatrata kahevAya che. gazAstranI vRttimAM to-thAvajIvane mATe, varSane mATe ke mAsI puratuM vrata levAmAM Ave te cha digaparimANavrata ane divasa-prahara ke muhUrnAdi pUratuM vrata levAmAM Ave te dasamuM dezavakAzikatrata kahevAya che" ema vizeSathI vyAkhyA che. eTale ke te chaThThA dikparimANuvratanuM "eka ja ghara-zakhA ke sthAna vigerenuM ja niyamana karavA vaDe eka muddad-pAra-divasa-be divasa Adi parvata' vizeSathI pAlana karavuM tenuM nAma dezAvika zika vAta kahevAya che. A dezAvakAzika vratanuM pAlana karanArane sarvatratA ane niyamamAM rAkhela chUTa paNa saMkSepa karavAne hoya che. ethI ja hAlamAM zrAvake dararoja "citta viruM,' gAthAmAM jaNAvela caude niyamane savAre prahaNa kare che, sAMje saMkSepI le che, ane gurU pAse dararejane mATe dezAvakAzikanuM paccakhANa kare che. e rIte sarvatratamAM rAkhela chakTane A dasamA vratamAM saMkSe5 karatI vakhate jAvajIvane mATe karelA sAmAyika nAmanA prathama zikSAvratamAM rahelI chUTanA saMkSepanI vicAraNuM prasaMge (kAyamane mATe je be pratikramaNa saMbaMdhInA be ane taduparAMta ahorAtramAM thaIne eka-be Adi ja sAmAyika karavAne niyama lIdhela hoya che. ane divasane roSakALa sAvadya AraMbha samAraMbhamAM vyatita thAya che te ) cha-sAvadya kALanA saMkSepa mATe divasa bharamAM vadhIne dasa sAmAyika karavAnAM heya che. ethI A dasamA vratanA pAlanamAM AtmAne vadhAre vakhata sa mAyikamAM rAkhavAnI Teva paDe che, ane te TevathI A vrata pachInAM pauSadhavata nAmanA trIjA zikSAvratanuM pAlana paNa sulabha bane che. A bIjA zikSAtratanA pAlanamAM pramAdavazAta ekAgratA na rahevA pAmI hoya che tethI lAgavA saMbhavita pAMca aticAranuM svarUpa ane tenuM pratikramaNa A aThThAvIsamI gAthA dvArA jaNAvAya che. 1 2 3 4 5 ANavaNe pesavaNe, sade rUve a pugalakkheve // telAvAmi , vA sivAva ni 28 | bhavAI -zrAe je ghara Adi sthAne jeTalI maryAdA bhUmi rAkhIne A dezavakAzika vrata karyuM hoya, te ghara Adi rathanI te maryAdA bhUminI bahAra rahelI koI vastu jayAre potAnI meLe ja (pote meka
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadanusUtra lIne nahi) nekara Adi pAse maMgAve tyAre A vratamAM pahele mAnavanA 1 nAme aticAra lAge che. vrata laIne rahela gRha Adi maryAdAnI bahAra pitAnAM kArya mATe nokara Adine mokalavA vigeremAM upayogamAM levAthI A vratamAM bIje rezvara nAme aticAra lAge che. vrata laIne rahela gRha AdinI pote rAkhela maryAdAnI bahAra rahelA mANasa pAse pite mukta rAkhela maryAdita sthalamAM ja pitAnuM kArya karAvavuM hoya ane te mATe te mANa sane vatabhaMganI bIke pragaTapaNe bolAvo azakya hovAthI daMbha vaDe ucethI khAMsI khoMkhArA khAvA Adi zabdaprayoga vaDe pitAnI jAtane te mANasa pAse chatI kare ane e rIte te mANasane potAnI pAse AvavAnI pharaja pADIne pitAnuM kArya karAve, te tethI A vratamAM trIjo zabdanapatta nAme aticAra lAge che. vrata laIne rahela niyaMtrita maryAdAnI bahAranA mANasane pote (huM ahiM chuM ane huM A prakAranA vratamAM chuM, ityAdi prakAre) pitAnuM svarUpa batAve athavA nisaraNI-jharUkhA Adi upara caDhIne pote mokaLI rAkhela maryAdAnI bahAra rahelA tevA mANasanuM (te zuM hilacAla karI. rahela che, ityAdi prakAre) rU5 jue che tethI A vratamAM ethe pAnapatinAme aticAra lAge che. vrata laIne rahela niyata sthAnanI maryAdA bahAra rahelA mANasane kAMkare Adi nAkhIne pitAne chata kare ane tene pUrve bhaLAvela kArya saMbhArI Ape che tethI A vratamAM pAMcame purukSepa" nAme aticAra lAge che. ; diparimANa vrata aMgIkAra karatI vakhate gamanAgamananI rAkhela maryAdAvALI bhUmimAM paNa gamanAgamanane yoge thavI saMbhavita jIvahAni na thAva, e hisAbe te zrAvaka, te chaThThA diparimANa vratane paNa TaMkAvI nAMkhanAra A dasamuM dezAvakAzika vrata le che: 5chI pramAdanA yoge te abhiprAya bhUlIne pite A vratanI maryAdAmAM rAkhela bhUminI bahAranAM kAryone joIe te pite kare ke-anya pAse karAve, paraMtu te pitAnAM ke paranAM gamanAgamanamAM thatI prANInI hAnimAM taphAvata nathI. ulaTuM anya karatAM pote yatanApUrvaka jaI AvI zake. mATe zrAvakane vratanI maryAdAnI bahAranI vyaktithI kAma levuM nivArela che. bahAranI vyakti dvArA Ama chatAM evI pravRtti thaI javA pAmI hoya temAM "mArA vratane bhaMga na thAva' ema vata pratinI lAgaNI hovAthI upara jaNAvyA te pAye prakAre pAMca aticAre lAge che. temAMthI A dezAvakAzika nAmanA bIjA zikSAvatane viSe divasa saMbaMdhI je kaI aticAre lAgyA hoya te aticAranuM huM pratikramaNa karuM chuM. sArA gAthA ra9mInuM avataraNu-dasamA dezavakAzika vratanuM svarUpa, te vratanA aticAre ane te aticArenuM pratikramaNa jaNAvI gayA. have A gAthAdvArA trIjA zikSAtrata tarIkenA agIyAramA pauSadhavratanuM varUpa, te vratanA aticAro ane te aticAronuM pratikramaNa jaNAvAya che. mUlaguNa rUpa pAMca aNuvrata, te paca aNuvratane guNa karanArA traNa guNavrata ane pAMca mUlaguNa rUpa te aNuvratane paNa abhyAsathI mahAvrata banAvavAnI tAkAtavALA 4 zikSAtramAMnAM prathamanAM be zikSAtrAnuM pAlana karavA samartha banela zrAvaka, tyAgamAM AgaLa vadhavA sArU A agIyAramA pauSadhavratane aMgIkAra kare che. navamA sAmAyika nAmanAM zikSAvratamAM be ghaDIne mATe ja sAvadhA AraMbha samAraMbhano tyAga hatuM, te dasamA dazAvakAzika vratamAM kaTake kaTake chatAM AkhA divasamAM sAvadha AraMbha samAraMbhano tyAga vadhIne vIsa ghaDIe pahoMcADyo ! A agI. thAramAM pauSadhavratamAM vIsa ghaDIne te tyAga eka divasane AzrayIne jaghanyathI trIsa ghaDI ane kaSTa sATha ghaDIe pahoMcADavAmAM Ave che. pachI te tene abhyAsa paDatAM te bhAgane Adara uparAupara be divasaATha divasa ane zrAvakanI pRthapha pRthaka agIyAra paDiyAe vahana karavAnA mahinAo sudhInA kALa parvata paNa pahoMcI jAya che. AthI ja A zikSAtratAne sarva tyAga dharmanA abhyAsa mATenI tAlIma rUpe jaNAvAya che. A pauvata, AhAra-zarIrazobhA adhyakcarya ane sAMsArika vyApArarUpa cAra prakArane "divasa ke
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vasijhambAtha rAtri ke ghaNA paNa aherAva pathata sarvathI ke dezathI" tyAga karavA tarIke svIkArAya che. A vratanA pAlanamAM zramaNa-jIvanane AMzika anubhava prApta thato hovAthI e rIte A vrata te dharmane "uM " paNa kare che, tethI A vratanuM (aSTamI Adi parvadine te khAsa karavA lAyaka evuM) "auSadha' nAma vyutpattithI bane che. A vratamAM rahevuM tenuM nAma pavAsa kahevAya che. pauSadhavaDe AtmAnuM avasthAna karavuM tenuM nAma pauSadho pavAsa, athavA te aSTamI Adi parvadine upavAsa kare te paNa pASadhapavAsa kahevAya che. A dareka vyutpati arthe che, paraMtu te pauSadhopavAsa zabdanI je pravRtti che te te AhAra-zarIrazobhA abrahmacarya ane sAMsArika vyApAra e cAre prakAranA varjanamAM che, pauSadhanA cAre prakAremAMnA ekeka prakAranA dezathI ane sarvathI ema babbe bheda che. jema ke-AhArapauSadha, ekAzananavI vigerethI thAya te dezathI AhAra pauSadha, ane ahorAtra upavAsathI thAya te sarvethI AhAra pauSadha kahevAya che. e pramANe zarIrasarakAra Adi traNa bhedo paNa dezathI ane sarvathI jANavA. A pauSadhavrata, saMyogI ane asa yogI evA 80 bhAge thAya che. eTale ke-A dezathI ane sarvathI karAtA vratanA saMyogI ane ayogI evA ekeka bhAMgAnA peTA bhAMgA kula 80 thAya che, ane te A pramANe pauSadhavatanA 80 bhAMgAnI samaja eka varSanA 8 peTA bhAMga-AhArapauSadha dezathI 1, zarIra satkAra pauSadha dezathI 2, brahmacarya pauSadha dezathI 3, avyApAra pauSadha dezathI ja, ane te rIte te cAra prakAranA sarvathI pauSadhanA paNa 4 bhAMgA thAya che, te sarve maLIne agI 8 bhAMgA thAya che. eka divALI bhAMgAnA 24 piTA bhAMgA-AhAra zarIra che, AhAra brahma 2, AhAra avyA 3, zarIra brahma 4, za0 avyA05, braaa0 6H A pramANe eka AhArAdi pASadhanA dikasaMge 6 bhAMgA thAya che. e pramANe banatA te cha e bhAgamAMnA darekanA-"AhAra dezathI zarIra dezathI 1, AhA dezathI zarIra sarvathI 2, AhAra sarvathI-zarIra dezathI 3. ane A0 sarvathI-za0 sarvathI 4" ema cAra-cAra bhAMga karatAM dikasaMgI 24 peya bhAMgA thAya che. . eka trikakSA bhAgAnA 3ra peTA bhAMgA:- Aza0bra1, A za0 avyA 02, A braha avyA03, za00 atyAja" e pramANe ( AhAra Adi 4 pauSadhanA ) trikasaMgI cAra bhAMgA thAya che. e pramANe banatA te trikasaMyogI cAra bhaMgAmAMnA ekeka bhAgAnA viyoga ATha-ATha peTa bhAMgA thAya che. ane te A pramANe - 1, dedasa2 desa3, desasa, sabenba05, sadesa6, sa,sadeha7, sasasa " A pramANe AhAra pauSadha, zarIrasatkAra pauSadha ane brahmacarya po nA prazamanA trikasaMyogI bhAMgAnA ATha bhAMgA thAya che. e ja rIte " Aza0 avyA" tarIkenA bIjA bhAMgA Adi traNa trikasaMgI bhAMgAnA paNa darekanA 8-8 bhAMga karavAthI kula trikasaMyogI Tura peTA bhAMgA thAya che. - eka catura bhAMgAnA 16 peTA bhAgA -Aza0braavyAe tarIke catuHsaMyogI eka ja bhAMge thAya che. temAM dezathI ane sarvathI gaNatAM 16 bhAMgA thAya che. te A pramANe - de de de 1, de desa2, dede sade.3, de de sasa04, desaEE5, desa desa6. desasa de 7, desasasa 9, (ahiM sudhI pauSadhanA 72 bhAMgA thAya che, te mujaba vartamAnamAM pauSadhanI te 72 mA bhAge pravRtti che.) sade de de 9. sadedesa 10, sade sade 11, sade sasa012, sasa dede 13, sosa, de sa014, sasasa de 15, ane sasasasa 6H ahiM sudhI paSadhanA kula 80 bhagA thAya che. (prAcika zrAvatI paudhivata A eNDI bhAMge prati hevA saMbhava che, paraMtu) vartamAna-sAmA
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vaditusara thArI te upara jaNAvyuM tema bahutimA bhAge ane A aMtima ezImA bhAge pravRttinI che. eTale vartamAna kALamAM teramA bhAMga mujaba-AhAra pavadha dezathI-zarIrasatakAra paiSadha sarvathI-brahmacarya paiSadha sarvathI ane sAMsArika vyApAra vidha sarvathI uccaravAmAM Ave che. ane eMzImA bhAMgA mujaba AhAra paiSadha paNa sarvathI uccaravAmAM Ave che. AthI ja vartamAna sAmAcArImAM pauSadhavrata uccaryA pachI te sAthe padhanA kALapramANanuM sAmAyikatrata paNa uccAravAmAM Ave che. A paidhavratanuM pAlana karavAmAM pramAdayoge ke anabhege je kAMI viparItatA thavA pAme. tene aMge A vratamAM pAMca aticAro lAgavAne saMbhava che, te pAMca aticAre, tenuM svarUpa ane tenuM pratikramaNa A nIcenI gAthA dvArA darzAvavAmAM Ave che. 2 : saMthAruccAravihI, pamAya taha cetra bhoyaNAbhoe / posahavihI vivarIe, taie sikkhAvae niMde / 29 / / mAvA-pauSadhavratamAM DAbha-tuNa-kaMbala vastra-zasyA (Asana) pATIyuM vigerenA banAvela saMthArA ke zadhyAmAM daSTithI (tapAsyA vinA) pratilekhana karyA vinA ke jema tema pratilekhana karIne (daSTi pheravIne) besavA uThavA Adi prasAda rUpa prathama aticAra lAge che. e pramANe-bhUmi, saMthAra, zayyA vigere caravaLAthI pramAryA vinA ke jema tema pramAIne suvA-besavA AdinA upayogamAM levA rUpa bIjo aticAra lAge che. jema A zayyA ane saMsArA saMbaMdhI paNa be aticAra lAge che, tema spaMDila ane mAtrA (vaDIzaMkA laghuzaMkA) zleSma ghUMka parasevo vigere saMbaMdhI paNa be aticAra lAge che. ane te A rItaH sthaDila mAtra ke zleSmAdi javAnI ke paroThavavAnI bhUmi ke upakaraNane dRSTithI prathama tapAsela na hoya ke jema tema tapAsela hoya, te te uccAra ane prazravaNa sabaMdhI A eka aticAra lAge che ane rAtrinA je dhaMDila-mAtrA mATenI vadhumAM vadhu so DagalAM bhUminI maryAdA rAkhIne bAra mAMlA karavAmAM Ave che te mAMglAnI maryAdita bhUmine dRSTithI tema ja kaMDAsaNa AdithI pramAI na hoya ke prazravaNa Adi levAnAM kuMDI vigere upakaraNo pUjaNIthI pUjela pramAjola na hoya athavA jema tema pUtayA pramAryA hoya te te bIjo aticAra lAge che. saMthArA ane zayyA saMbaMdhInA prathamanA be aticAra sAthe thaMkila ane zravaNanA A be aticAra maLIne te cAra prakAranA pramAdarUpa 4 cAra aticAra lAge che. zAstramAM batAvela vidhi mujaba pauSadhanuM satayA pAlana na karyuM che eTale ke AhAra Adine pauSadha ( upavAsa ) karyo hoya chatAM dhA-tApa adithI vyAkuLa banavAne lIdhe " pauSadha pAryA pachI mAre mATe ama AhAra,pAka, zarIrasatkAra vigere karAvIza; e pramANe' pauSadhamAM ciMtA karavAthI athavA ("mALA' eTale-mojanAdine abhega- upayoga. ) kayAre pauSadha para thaze ane svecchAe bhajanAdi karIza? ItyAdi ciMtA karavAthI pauSadhavidhinI viparItatA 25 pAMcame aMticAra lAge che. trIjA A pauSadharUpa zikSAvatane viSe te pAMca aticAramAMnA divasa saMbaMdhI je koI aticAra lAgyA heya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM. je 29 gAthA 30nuM avataraNa -have A gAthAdvArA bAramA atithi vibhAga vatanuM rUpa; te vratamAM lAgatA aticAro ane tenuM pratikramaNa jaNAvAya che. tithi-parva vigere laukika vyavaheMDarane jeNe choDI dIdhA DAya che ane je bhejanAle ja gRhasthanAM AMgaNe Ave che, te tithi kahevAya che. ane te zrAvakanA niya che gurU che. potAne mATe banAvelA AhAradimAMthI evA sAdhu munirAjane saMgata (5) e (AdhAkarmAdi beMtAlIza doSa vagarane) viziSTa bhAga=vibhAganuM "pAkamadi depa na lAge te rIte" aMzathI
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vasiba mAne dAna karavuM tene atithivimAja vrata kahevAya che. tAtparya e che ke-a-pANI-vastra-pAtra vigere nyAye pAchata hevA sAthe prAsuka ane eSaNIya heya, te munirAjane kapanIya hoya che. tevAM anna-pAna-vastra -pAtra vigerenuM potAnA AtmAnA upakArathI buddhithI deza-kAla dhyAnamAM laI zraddhA, saMskAra ane kama pUrvakanI apUrva bhaktivaDe supAtra gaNAtA munirAjane dAna karavuM, te atithivimAna nAmanuM vrata che. [deza-kAla ane satyara sabama che, ane kama eTale taiyAra rasavatImAnA peya Adi padArtho paripATIvaDeprathama peya, pachI khAdya, pachI vAdya ema-anAme pakilAbhavA te.] prathama divase pauSadha lenAra upavAsI zrAvakane pauSadhanA te cAlu upavAsa upara bIje divase ja ane ekAzanathI A vratanuM pAlana karavAnuM hoya che. AthI pauSadhanA kALaparyata AhAra Adino tyAga karavA samartha banelA zrAvakanA pariNAmane A vrata ethI paNa AgaLa vadhArIne ucca TimAM rAkhe che. eTale ke-A bAramA vratanuM pAlana karanArA zrAvakane pauSadhavALA prathama dinanA upavAsa uparAMta bIjA divasanA prahara-e prahara ke traNa prahara sudhI paNa AhAra-zarirasatkAra-abrahma ane avyApArano tyAga karavAnuM sAmarthya te prApta thAya ja che, paraMtu munidharmanA AhAracaryAnI vAnagI apanAvavAnuM sAmarthya paNuM Ave che. kAraNake-A vratamAM munirAjane AdarapUrvaka ghera bolAvI teo je ane jeTalA padArtha vahorI jAya che ane teTalAja padArthone eka Asane besIne divasamAM eka ja vakhata zrAvake vAparavAnA hoya che. AthI A bAramA vratanAM parizIlanadvArA prApta thatI tyAgazakti, aneka prakAranI Asaktio paNa dUra kare, tevA nidharmanI AhArAdi paricarthanAM parizIlananI paNa amulya vAnagI rUpa che. A prakAranA cothA zikSAtrata rU5 A vratanuM pAlana karatAM zrAvakane pramAdavazAta ke anAmege je aticAre lAgavAne saMbhava che te aticAranI saMkhyA, tenuM svarUpa ane pratikramaNa A nIcenI trIsamI gAthAdvArA jaNAvAya che.' sacitte nikkhivaNe, pihiNe vaesa macchare cetra // kAlAikkamadANe, cautthe siksvAvae niMde // 30 // mAvA-munirAjane AvatA dekhIne eSaNIya AhAra-pANI vigerena'- munirAjane nahi vahorAvavAnI buddhie sacita mATI-pANI ke anAja vigerenI upara mUkI devAthI, athavA ajANatAM ke rasavRtti vaDe tevA sacitta padArthonI upara mUkI devAthI pahele cittani nAme aticAra lAge che. e ja pramANe munirAjane vaherAvavA yogya padArtho muninA khyAlamAM AvyA hoya chatAM munirAjane na vaherAvavA phAve eTalA mATe tevA deya pradArtho para sacitta mATI-pANI-anAja ke phala-phulAdi bharelAM vAsaNa DhAMkI devAthI bIjo vividhAna nAme aticAra lAge che. munirAjane vaherAvavAne yogya padArtho pitAnI mAlIkInA heya chatAM paNa nahi vaharAvavAnI buddhie te padArthone parAyA jaNAvavAthI aticAra lAge che, athavA tevA padArtho pArakA hoya chatAM vaherAvavAnI buddhie te padArthone potAnA jaNAvavAthI aticAra lAge che, athavA te munirAje jarUrI mAgelI vastu munirAjanI sAme vidyamAna hoya chatAM paNa te vastu, amukanI che, mATe tenI pAse jaIne mAge " ema kahevAthI aticAra lAge che, athavA te te rIte vidyamAna vastu munirAjane "navaro nathI' ityAdi avajJApUrvaka bIjAne hAthe vaharAvavAthI athavA "A huM je kAMI supAtre 5DilAmuM chuM, tenuM puNya mArA amuka vargata ke jIvatA saMbaMdhone thAva e buddhie vaherAvavAthI trIje gharathA nAme aticAra lAge che. munirAje kaI vastunI mAgaNI karyo te matsara-kepa karavAthI aticAra lAge che athavA te vastu vidyamAna hovA chatAM na ApavAthI aticAra lAge che, athavA potAnA karatAM hInahi.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ to zrI dattasatra . vALAne tema mAgyuM dAna detA joine leAkA peAtAne badale tenI praza'sA kare tethI matsara lAvIne zuM huM enAthI hIna chuM ? e zuM ane keTaluMka Ape? lekAne paNa batAvI dauM ke-Ama dAna apAyaH' ema mAsathI-kApI dAna ApavAthI aticAra lAge che. je ceAthe mAttattva nAme aticAra kahevAya che sunirAjanI bhikSAveLAne javA de, ane 'have teo Avaze tepaNa kazuM nahi le. ' evI kSuddhithI smrutirAjone e rIte bhIkSAkAkSa vitI gayA khAda nimaMtraNa kare ane ghera padhArelA munine AvyA tA kAMca lAbha ApIne javuM; e upakAra buddhie munie mAgela ' ghaTI-dhI vastunuM dAna kare tethI te rItanA dAnathI pAMcame jAAtima" nAme aticAra lAge che. atithisavibhAga nAmanA cothA zikSAvratanu pAlana karatAM divasa saMbadhI A pAMca aticAromAMnA je koi aticAra lAgyA hAya te aticArAnuM huM pratikramaNu karU' chuM. || 30 || gAthA 36 mI nuM avataraNa:-upara trIsamI gAthAdvArA jema atithisa vibhAgavratanA aticAra jaNAvyA tema A ekatrIsamI gAthAdrArA paNa te khAramA atithisa vibhAgannatanA atiyArA jaNAvyA che. 30 mI gAthAmAM te vratanA je pAMca aticArA jaNAvyA che, te teA upalakSaNu mAtrathI ja jaNAvyA cheH e uparAMta te vratamAM je atiyArA sunine rAga ke dveSathI dAna devA vaDe lAgavA savita che, te aticArA ane tenuM pratikramaNa A gAthA dvArA vizeSathI jaNAvavAmAM Ave che. [ karyuM che ke--paMca paMcAtiArA 3, suttanni ne pasiyA / te nAvadhAraLaEALu, kiMtu te savajavaLa "aa arthaH-sUtramAM ( A dareka tratAnA je) pAMca pAMca aticArA jaNAvyA che te teA upalakSaNa tarIke che, nizcaya ( pAMca ja che, e ) atha tarIke jaNAvyA nathI. ] 2 3 E suhiemu a duhiersu a, jA me asaMjayesu anukaMpA // * rAgeNa va doseNa va, taM niMde taM ca garihAmi // 31 // A bhAvArtha:-jeone jJAna-darzana ane cAritra e traNu ja suMdara hita svarUpa che, evA vruddita sAdhuAne viSe, tathA vyAdhi ke tapazcaryAne lIdhe glAna jevA jAtA athavA tuccha upadhivALA evA duHlita sAdhune viSe, tathA rava MdaNuM na vicaratA=zurUAnAthI ja vicaratA evA avavatA sAdhuone viSe ( AtmakalyANArthe kevaLa guNAnurAgathI ja bhakti karavI joie, te dhyeya bhUlIne ) sAdhu mArA sagA saMbaMdhI che-mitra che-paricita che ' ityAdi buddhie te te saMbadhanA jALa vaDe, ke* A sAdhue dhanadhAnyAdithI rahita banelA che jJAtivathI tyajAelA che-bhUkhathI pIDAi rahyA che- AhArAdi meLavavAnA kAIpaNa upAya vagaranA che, mATe tene AdhAra ApavA ThIka che' e prakAranA sAdhuniMdArUpa pu vaDe me' kAI abujA-bhakti karI hAya ane tethI A bAramA atithi savibhAgavatane viSe je kAi aticAro lAgyA hAya te aticArAnI huM AtmasAkSIe niMdA karUM chuM ane gurU sAkSIe garhA karUM chuM. // 31 || gAthA 7ramInuM avata Na;--AthI, atithisavibhAgavratanuM pAlana karatAM zrAvake suvihita munirAjote meAkSanI buddhie ane guNAnurAgathI ja dAna apAya teja supAtra dAna gaNuAya, e khInA spaSTa thAya che. Ama chatAM pramadaza jo rAga ke dveSathI dAna apAyu hoya to upara jaNAvyA pramANe jema vrata aticarita thAya che, tema * munirAjane prAsuka drazyatI chatI ogavAIe jo dAna na Apyu hoya to paNa vrata aticarita thAya che; ' e khItA have A batrIsanI gAthA dvArA jagu!vAya che, sAthe tevI lAgatA doSonu pratikramaNa .
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ audittuLa sA: pA paNa jaNAvAya che. A gAthAmAM sAdhu mahArAjene khAra prakAranA tapa, carasittara ane kara sattari AdinA pAlana karanArA mahApurUSo tarIke lakSamAM lavAyA che. jo ke te khAra prakAranA tapa, caraNasittaranA sIttera bhedanI aMtargata che, chatAM tavacaraLarastutevu padamAM tapane je pRthak jaNAvela che, te 'nikAcita krame, paNu tapathI tUTe che, e hisAme' tapatI prAdhAnyatA jaNAvavAne mATe che. 7 * * sAhusu saMvibhAgo, na kao tanacaraNakaraNajute || . saMphA adANe, taM niMde taM ca garihAmi // 32 // mAvArtha :-anazana, unedarI, vRttikSepa, rasatyAga, kAyakaleza, salInatA (cha khAdya) prAyazcita, vinaya, vaiyAvacca, ravAdhyAya, dhyAna ane kAusagga (cha abhyaMtara ) maLIne bAra prakAranuM tapa 1 che, pAMca mahAvrata, dasa prakAranA zramaNadhama, 17 prakAranuM sayama, 10 prakAranI vaiyAvacca, 9 prakAre brahmacaryaMnI gupti, traNa Cna-jJAna-cAritra, khAra prakAranA te tapa ane krAdi cAra kAyane nigraha maLIne thatA sIttera bheda svarUpa mULaguNu rUpa casattarI 2 che, ane 4 prakAre piMDavizuddhi pAMca samiti, khAra bhAvanA, khAra padmamA, pAMca indriyono nigraha, paccIsa prakAranI paDilehaNA, trazu gupti ane cAra prakAranA abhigraho maLIne thatA sIttera bheda svarUpa uttara guNurUpa karaNasittarI - che. te tapa, carasittarI ane karaNusattarInuM AjIvana nira Mtara pAlana karatA (sAdhu mahAtmAone dAna ApavAthI Atma pariNAma ni`Latara khUnI javA pAme che, tevA uttamAttama munidharmanu pAlana karAvavAmAM sahAyaka banavAthI AtmalAbha pazu prApta thAya che. arthAt munirAjone viSe tathA prakAranI bhaktithI sAdhudharmanAM anuSkAnA pAtAne vhelAM prApta thAya che. mATe nitha) sAdhu mahAtmAone 4 viSe dAna karavA lAyaka prAcuka - vastue heAvA chatAM 6 vibhAga 7 na karyAM hAya-dvAna na Apyu hAya - tA atithisIvabhAgatrata aticarita thAya che. A vratanuM pAlana karatAM divasa sabadhI tevA koi aticAro lAgI javA pAmyA hoya, te aticArAnI Atma sAkSIe niMdA karu chuM ane gurU sAkSIe gA~ karu chuM. // 32 // gAthA 33mInuM avataraNa :--upara gAthA khatrIsa sudhImAM zrAvakanAM khAra vratanuM svarUpa, temAM lAgatA aticArA ane te aticArAnuM pratikramaNa pUru thayuM. AvAM AtratenuM pAlana karavA vaDe AtmAnebhavathI nistAra karavAnI tAlAvelI dharAvanAra zrAvake jInanA aMta suMdara samAdhipUrvaka pAmavA sArU AtmasalekhanA karavI joie. aMte aNusaNu karavuM phAve, e mATe krame karIne AhAra dhaTADatAM AyuSyanA aMta samIpe dehane traNa tra pramANa ane chevaTa eka ja sikaya=ANeA AhAra ApavA pUrNAMka zarIra ane kAyAne zASavA, tene salekhanA tapa nAmanu vrata kahevAya che. A vrata atima ArAdhanA mATenu utkaTa kATinuM tapa che. AgamazAsrAnI aMdara A salekhanA vidhi mukhyatAe muni mahArAjAone mATe darzAvela che, ane tene AzrayIne kalyANakAmI evA dezavirata zrAvake e pazu te vidhinu' AcaraNa karavAnuM hoya che. kAraNa kesavistRta ane tene yogya anuSThAnane AcaravAnI majabuta bhAvanAthI vAsita evI AMzika viratine ja dezivarita kahevAya che. AthI zrakAe paNu salekhanA karavI jarUrI che, e spaSTa thAya che. zAstramAM paNa zrAvakane saMottaLaghoSita kahela che. saMjelanA zabdanI 'saMhiyate nilayavI yite'nayA zarIrapAyarIti saMjelanA ' e vyutpatti che, saMjela zabdanA ghRpavRtti uddeza : 'saMda saMkela-vahaXzmALe sarIrAvavo jaLarthamAAre ' e pADa mujakha-'zarIrane zeAvI nAkhavA sArU traNu kavala pramANanA AhAra karavA ' ema artha thAya che. AthI 'saMdevaLA' eTale (samAdhimaraNu mATe UNAdarInA krame
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadinusUtra AyuSyanAM aMta najIkamAM chevaTe traNa kavala pramANa, eka kavala pramANu ane eka sikatha (dANa) pramANa ja AhAra rahe, tevA) anazananI pUrvAvasthArUpa tapatuM tIvra parizIlana ane "zoSita" eTale te saMlenA vaDe zarIra ane kaSAyonuM kSapana karavuM-pAvI nAkhavA. zrAvakane mATe kahela te Tepa rAvata padane e mujaba " te prakAranA tapathI zarIra ane kapAyone khapAvI nAkhavA.' e artha thAya che. - AthI bAravratadhArI zrAvake aMtima ArAdhanA varUpa A zrI saMlekhanA tapanI ArAdhanAno paNa prathamathI abhyAsa AdarI devAnI AvazyakatA che ke jethI AyuSyane aMte samAdhi maraNa mATe aNusaNuM sugama bane. A saMlekhanA tapa utkRSTathI bAra varSa, madhyamathI eka varSa ane jaghanyathI cha mAsa paryaMta karavAnuM hoya che. jene vidhi nizithacUrNi,-pravacanasArahAra vigere graMthomAM vistArathI jaSNavavAmAM Avela che. zAstrokta vidhi mujaba te tapanuM chaTTa-aTTama-dasama-duvAlasa AdithI parizIlana karatAM ane uddagama utpAdananA doSathI rahita evA vizuddha AhAra vaDe ekAzana-nIvi-AyaMbIlathI pAraNuM karatAM karatAM kame chevaTanA divasomAM dina dinaprati vadhu vadhu UNAdarI vratanuM atyaMta tINa parizIlana karavAnuM hoya che te jaNAdarI, "AyuSyanA aMta samayanI najIka AvatAM asamAdhi na thAya mATe ahoniza kavala-kavala AhAra ghaTADatAM chevaTa-(AyuSya ane AhAra baMne ekasAthe kSepita thAya e rIte) aMta vakhate eka ja dANe AhAra tarIke rahevA pAme" tevA anukramavALuM AkaruM tapa che. pariNAme parama nIrIhatAnuM bhAjana banIne zrAvaka samAdhimaraNane prApta kare che, Ama te dareke dareka tapa, zarIra ane kaSAyonuM sevaka che chatAM aMtima ArAdhanA mATe dareka tapamAM mA saMlekhanA ta5. zarIra ane kalAnuM atyaMta zASaka hovA sAthe samAdhimaraNa paMDitamaraNa prApta karAvavA samartha che. ane tethI A tapane siddhAMtamAM bAra prakAranA tapathI viziSTa tarIke pRthapha jaNAvela cheH aNusaNa saheluM bane ane tethI anazanane aMte samAdhi maraNanI ja prApti thAya te sArU karAya e A (anazana mATenA abhyAsarU5) sulekhanA tapa, A lekanI-paralekanI-jIvitanI-maraNanI ane kAzabhAganI AzaMsAnA vyApArathI adhyavasAyathI rahita hovo joIe. A tapatAM parizIlana-pAlana vakhate je tevA adhyavasAyo thavA pAme che tethI A vratamAM lAge che te pAMca aticAre, tenuM svarUpa ane te aticAronuM pratikrimaNa A tetrIsamI gAthAdvArA jaNAvAya che. ihaloe paraloe, jIviamaraNe a AsaMsapayoge // paMcaviho aiAro, mA majjha huja maraNaMte // 33 // AvA anazananA abhyAsarUpa A saMlekhanAtapanuM parizIlana karatAM anazana paNa kare temAM saMle. khanAthI mAMDIne anazana sudhIne vyApAra, je A manuSyalaka saMbadho AzaMsA-abhilASAthI kare, eTale ke maraNa bAda "huM manuSya thAuM, rAjA thAuM ke ekI thAuM' ityAdi abhilASAthI saMlekhanAdi tapa kare che tethI nAme prathama aticAra lAge che. [" dhyAna rAkhavuM ke -amuka maLe mATe A tapa kara" te AzaMsA, ane "A tapa karyuM che, tenuM amUka phaLa maLe te niyANuM kahevAya che. niyANuM anAcArarUpa che ane AzaMsA aticArarUpa che. ] e pramANe-deva ghauM, devendra thAuM' ityAdi abhilASAthI kare che tethI pravAsI nAme bIje aticAra lAge che. anazana karanAra tapasvI ghaNA gAma ane nagarathI darzane AvelA janasamuDo, pitAnI bhakti mATe hamezAM mahAmahatsavanI paraMparA ujavatA hoya-vaMdana mATe ghaNuM zrAvakonI bhAre bhIDa jAmatI hoya paNa vivekI leke satkArapUrvaka lAlA
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadizA karI rahyA hoya-sAdharmika jene e vAraMvAra ekaThA thaIne aNasaNumAM zraddhA vadhe te rU5 upakhaMhaNA-prasaMsA AdarI dIdhI hoya-ghaNA sakaLasaMghonI vacce potAne siddhAMta saMbhaLAvatA hoya-vastra, mAya vigerenA aparaMpAra satkAra ane sanmAna thaI rahyA hoya, e vigere svapUjAne vistAra joine "anazanamAM paNa huM ghaNuM jIvuM, eja sAruM che ke-jethI mArA nimite thaze A badhe ThATha cAlyA kare.' evI abhilASAthI anazana kare che tethI navatAnA nAme trIjo aticAra lAge che. e ja pramANe ke dharmanA saMskArahIna kSetramAM anazana karyuM hoya ane te vakhate trIjA aticAranI vigatamAM jaNAvela pUjA satkAra ne abhAva hoya ke sudhAthI pIDAtA hoya tethI "kyAre maraNa Ave ane huM jaladI maruM? evI-abhilASA IcchAo kare che tethI mArAMsA nAme ce aticAra lAge che. pAMce IndrionA zabda-35-rasa-gardha-ane paze maLIne pAMca viSaya che. temAM zabda ane rU5 e be kAma che. ane rasagadha tathA sparza e traNa bhAga che. "huM A tapa karUM, tenA prabhAvathI maraNabAda-parabhavamAM mane suMdara kAma , rU5 ane saubhAgya vigere maLe" evI abhilASAthI aNasaNa kare-eTale ke-cAlu anazanamAM tevI abhilASA kare ane te abhilASAe anazana pUruM kare to tethI kAnAphalA kAga' nAme pAMca aticAra lAge che. atra aNasaNa karanAra ArAdhaka AtmA, A tetrIsamI gAthAnA uttarAddhamAM kahe che ke te pAMca prakArano aticAra mane mArI A aNasaNamAM AyuSyanA aMta samaya sudhI paNa na thAva Ama chatAM pramAdavazAta A saMlekhanA vratane viSe divasa saMbaMdhI temAMnA je kaI aticAra lAgyA heya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM. huM 33 che gAthA 34 mInuM avataraNa-gAthA tetrIsa sudhImAM jJAnAcAranA 8, darzanAcAranA 8, cAritrAcAranA 8, samyakatvanA 5 zrAvakanAM bAravratanA 80, tapAcAranA 12 vIryAcAranA 3 ane chevaTa saMkhanAnA pAMca maLIne zrAvakanAM te viSe lAgavA saMbhavita evA 124 aticAre upalakSaNathI jaNAvyA che, sivAya saMlekhanA tapanI mAphaka pAMca prakAranI AzaMsA vigere aticAre paNa dareka vratamAM varjavAnA che. A sarve paNa aticAre lAgavAnA nimittabhUta mana, vacana ane kAyAnA (azubha) vege ja che. A 34mI gAthAdvArA sAmAnyapaNe te traNa yoganuM- mana, vacana ane kAyAnA traNa (zubha) yoga vaDe ja pratikramaNa jaNAvAya che. kAyega kAiyassa, paDiko vAisa vAyAe / maNasA mANasiassa, savvasta vayAiArassa // 34 // bhAvArtha -prANIne mAra mAre, AkarAM baMdha karavAM, vigere prakAre vratamAM je kAyAthI aticAre lagADyA hoya te kAyika aticAra, kaIne sahasAtkAre khATAM ALa caDhAvavA vigere prakAre vayanathI aticAre lagADyA hoya te vAcika aticAra ane bhagavaMta prarUpita devatatva vigeremAM manamAM zaMkA lAvavI Adi prakAre manathI je kaI aticAre lagADyA hoya te mAnasika aticAraH e pramANe tene viSe lAgelA sarva kAyika-vAcika ane mAnasika aticArenuM huM te kAyA vaDe vAcA vaDe ane mana vaDe ja pratikramaNa karuM . eTale-ke kAyAthI lAgelA doSanuM gurUe je prAyazcita ApyuM hoya te tapa-kAusagga vigere kAyAthI ja karI ApavA vaDe, vacanathI lagADelA dene micchAmi dukkaDaM vigere vAcAthIja ApavA vaDe ane manathI lagADelA nI "hA! meM kharAba karyuM e pramANe manathI ja niMdA karavA vaDe huM pratikramaNa karuM chuM. 34 gAthA 35 mInuM avataraNa upara 34 mI gAthAthI mana-vacana ane kAyAnA maLI garikanuM sAmAnyatA pratikramaNa jaNAvyuM. have A 35 mI gAthAthI teja mana-vacana ane kAyAnA yogatrikanuM vizeSathI pratikamaNa jaNAvAya che.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadisa vaMdaNavayaM sikkhAgAravesu, sannA kasAya daMDesu // guttIsu samiIsu a, jo aiAro ya taM niMde // 35 // - mAvArtha -(1) vaMLadevavaMdana-caityavaMdana-gurUvaMdana, (2) trata=samyakatva mULa bAra cho athavA pariSI Adi dasa prakAranAM paccakhANe, (3) zikSA=be prakAre-grahaNa ane AsevanaH sAmAyika vigere sU ane tenA artho vigere levA te grahaNa zikSA, ane traNa navakAra gaNIne jAgavuM, prabhupUjA karavI, dara parvatithionuM pAlana karavApUrvaka zrAvakane ucita sadAcArane haMmezA pALIne AtmAne saMskArita banAvI devAnI Teva keLavavI te vigere Asevana zikSA, (4) ra () jAtimada, kulamada Adi ATha praka karavA, ddhine garva karavo te ziva-khAvApIvAmAM lupatA te rakSaIRva ane sukhazIlIyApaNuM te sAtArA, (5) saMjJA AhAra-bhaya-maithuta ane parigraha e rUpa ja; temAM krodha-mAna-mAyA-lobha-leka ane eva, e che maLIne dasa saMjJA athavA AhAra-bhaya-mana parigraha, kridha-mAna-mAyA-lobha-sukhaduHkha-ha-vicikitsA-zeka-dharma-ei ane leka maLIne soLa saMsA, (6) dhAdi cAra anaMtAnubaMdhI Adi cAra bhede 16, te seLa bhedanA paNa ekekanA anaMtAnubaMdhianaMtAnubaMdha Adi cAra-cAra 1.malama mAlAyaNa paDikkamaNe mIse vivege tadA viusgge|| tavaccheya mUla aNava-pAya pArevie ceva // 1 // chAyA= nAgA cita, 2 pratikramaNakAra, re mitravAdhi, 4 vivekAyata, 5 dAtA, vAdhita, 6 tAprAyazcita, chedAzvata, 8 mutrAyazcita, 3 anAthAzvagrAsthita ane 10muM vAritadrAyazcitaH ' artha-lAgelA aticAronuM gurU pAse Alocana karavuM-pragaTa karavuM ane tenI zuddhi mATe gokhe Apela prAyazcita uM. te pahela' AlocanA prAyazcita che, Isamiti Adi pAMca samiti ane traNa guptApa cAritradharmamAM anAmege lAgelA aticArAnuM niyag1 ApavuM, te bIjuM pratikramaNa prAyazcita che. itrinA zabdAdi viSakAmAM zaga ane lepa karyo che ema khAtrI na hoya, paraMtu manamAM "kadAca rAga-dveSa thayo hoya to?' evI zaMkha thAya ane te zaMkA badala paNa rAga dveSa, miyAkRta ApI zu thavuM, te trIjuM mizrapAyazcita che. "anepaNaya AhAra AvI gayo che, athavA pahelI pArasIno lAvela AhAra cethI pArasI sudhI rahI gayA che-kAlAtIta thaye che" ema pAchaLathI naNavAmAM Ave eTale te AhArane tyAga kara, te cothuM vivekapAyazcita che. kAya nA narAdha mATe temaja svASita devI zuddhi mATe kAussaga karo te pAMcamuM kAsagaprAyazcita che. lAge jenI gurUmahArAje ApelA tapathI zuddhi karavI te chaThuM tapa prAyazcita che. jenA nivAraNa mATe AtapanyamAMthI amA divasa pramANu deda karAya te sAtamuM prAyazcita che. padriya jIvono irAdA vadha nAra-ahaMbhAve maithuna sevanAra-vigerenA AkarA de badala saghaLe ja vAparyA chedIne pharI tro apAya te AMkhe malakAyazcita che. gharata2 pariNAmathI koIne- A marI jo' evI paravA mAM vinA camiSTithI maja mAre tene "te pitAnA sthAnethI ubho thavA mATe paNa bIjA nI prArthanA kare, tevo azakta bane ane sAme mANasa tenI sAthe bolyA vinA ume kare" te hada sudhInA tapanuM prAyazcita ApavuM ane teTaluM tapa karI Ape tyAre tenI uthApanA karavI tene pharIthI vratamAM gaNave, te navamuM anavasthA prAyazcita che. ane zramaNI athavA rAjAnI rANInI joDe viSaya sevana karanAra, sAdhu a rAjAne vadha karanAra, zrI saMdhane ravamatie tAravAnI ane avaLatA karI ApavAnI buddhi e zrI jInezvaramagavaMta AcINuM AcaraNa ane prarUpaNathI viddhi acaPNa ane prakSepaNa karanAra vigere de. sevanArane ja dhanyathI cha mAsa ane u8thI 12 varSa sudhI sAdhuveSa vinA mawtrapaNe rAkhIne banAWIne jevI kriyA kSetra bahAra karavAnI, AkarUM tapa tapavAnI, tIrthanI prabhAvanA karavAnI ane te pramANe kara te 5chI tane A5 haravAnI pharajamAM mUkavAmAM Ave te dasamuM pAracita prAyazci
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vadattasUtra sAthe bhede kula 64, (7) v3-mana-vacana ane kAyAnA azubhayogeH athavA mithyAtvazalya-mAyAzastra-nidAnazalya e traNa zathH (ke-je vaDe AtmA dhadhananuM haraNa pAmavArUpe daMDAya che. ) (8) trupti-mana-vacana kAyAnA azubha yogAnA nirAdha karavArUpa, (9) samiti=ryAM samiti Adi pAMca samiti ane ya zabdathI sabhyakatva-pratimA Adi zrAvakanI 16 paDhimA vigere saghaLAM dhama kRtyoH ema vadana-vrata-zikSA-gaurava-sanA-kaSAya-daDa zruSThi-samiti ane zrAvakanI 11 paDimA vigere dharmakRtyamAM divasa saMbadhI je karaNInA niSedha jaNAvela hoya te karaNI pramAda Adi doSathI thaI javA pAmI hAya ane tethI te dareka kRtyomAM je kAi aticAro lAgI javA pAmyA hAya, te aticArenI huM niMdA karuM chuM // 35 // gAthA 36 thI 4 sudhInuM avataraNa :----gAthA cotrIsamI dvArA mana-vacana ane kAyAthI sAmAnya rIte pratikramaNa jaNAvyuM: eTale ke-jJAnAcAra-danAcAra-cAritrAcAra-tapa:cAra-vIrmAMcAra-samyakatva-bAravrata ane salekhanAne viSe lAgatA 124 aticArAnu pratikramaNa jaNAvyuM; jyAre uparanI pAMtrIsamI gAthAthI te dareka AcAra atagata-rahelAM vadana-vrata zikSA Adi dhama kRtyane vivarIne temAM lAgelA dekhAtuM paNa vizeSathI pratikramaNa jaNAyuM; ve 36-37-38-39--ane janmI gAthAthI sabhyaSTi AtmAne pApakarmanA apa baMdha thAya che, ane te alpa baMnne pazu A pratikramaNathI nijaeNrI jAya che' ema jaNAvavA vaDe samyakatva tathA pratikramaNanAM suMdara phaLanuM sUcana karAya che. 8 1 ra 6 4 sammadiTThI jIvo, jaihu pAtraM samAyare kiMci // . G 10 da 11 aposi hoi baMdho, jeNa na nirddhadhasaM kuNai ||35|| mAvArtha :-samyagdRSTi AtmA, thapi ra=bIjA kAI prakAre nihato na hoya tyAre varSa 3 khetIvADI vigerenA AraMbha vizcita 4=nirvAha pUratA ja, samApati pa-lakSapUrvaka Acare, tathApi =to paNa tasya -te zrAvakane, alpa 8=theDA, vaTM 9-4nA baMdha, mati 10-thAya che. cazmAt 11-je kAraNathI A baMdha thAya che ke-te nid sa pariNAme te AraMbha karatA nathI. padArtha :---samyagdaSTi jIva-eTale sIdhA medhavALA AtmA, khIjA kA prakAre peAtAnA nirvAha cAlatA na hAya tyAre khetIvADI vigerenA pratyakSa pApa AraMbha potAnA nirvAha pUratA samAcare to paNa te zrAvakane * pahelA khIjA Adi guNa sthAnake te AraMbhamAM jJAnavaraNIya Adi rmAnA je jabbara baMdha thAya che tenA karatAM' thoDA karmabaMdha thAya che. kAraNa ke-te kRSi AdinA pApArabhane zrAvaka niddavasa-nirdaya pariNAme karatA nathI. // 6 // 1 4 taMpi hu sappaDhikkemaNaM, sappariyAvaM sauttaraguNaM // ph 7 11-12 10 khiSpaM uvasAmei, vAhi vva susiksio vijjo // 37 // mAvArtha :-kRSi 1=te azva pApa paNa kSatimagena ra=pratikramaNu karavA vaDe, saritAryuM gu=prazcAttApapUrNAMka ane 4 kSettarajIna pa=gurU mahArAje Apela tenAM prAyazcittane AcaravApUrvaka kSix '=jaladI, vaza mati =niSpratApa karI nAkhe che-satvahINu karI nAkhe che va =niSpratApa ja karI nAkhe che! kAnI jema ?' to kahe che ke suzikSita 9 vaidya 10 vyAdhine 11-sAdhya rAgane jema niSpratApa ja banAvI de che, tema 12.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 1 2 1 0 zrI vadinusatra | WEAthe-te a5 pApane paNa zrAvaka prazcAttApa karavA vaDe ane guru mahArAje Apela prAyazcittane AcaravApUrvaka pratikramaNa karavA vaDe "suzikSita vaidya jema sAdhya rogane nimratApa ja karI nAkhe che, tema' nimpratApa ja karI nAkhe che. kaLA te saMbaMdhamAM gAthA 38 vaDe bIjuM daSTata Ape che ke jahA visaM kuTuMgayaM, maMtamUlavisArayA // vijA haNati, mahiM to taM havai nivisaM // 38 // mArthaH ithA =jema deuri =EURdaramAM raheluM-zarIramAM vyApeluM jhera 3 maMtra ane maLIaonA gurUAkhAya ane abhyAsathI' jANakAra banelA gArUDIka vigere 4 vaidyo, 5 maMtra vaDe haNI 7 nAkhe che-nAza kare che, tethI te viSayajharata mANasa 9 nirviva 10 thAya che-viSamukta bane che. (tema te a5 pApamadhavALo zrAvaka paNa te pApabaMdhathI mukta thAya che.) have A 39 gAthAthI phera dArzaktikane jaNAve che-pratikramaNa karanAra zrAvakane oLakhAve che. ' evaM avihaM kamjhaM, rAga dosa samajjiaM // AloaMto aniMdato, khiSpaM hoI susAvo // 39 // mAvArtha e pramANe ' rAga 2 ane dveSathI = upArjeluM * jJAnAvaraNIya Adi A prakAranuM " karma 6 gurU mahArAjane kahe che ane 6 Atma sAkSIe siMda 9 suzrAvaka 10 jaladi 11haNI nAkhe 12 che-te pApane AtmapradezathI chUTuM pADI de che! rahI gAthA cAlIsamIthI A arthane vizeSa spaSTa kare che. kayapAtrovi maNusso, Aloia niMdia gurusagAse // hoi airega lahuo, oharia bharuvya bhAravaho // 40 // bhAvArtha: AraMbhAdine viSe karela che jIvavadhAdi pApa jeNe, te paNa 1 manuSya ra gItArtha gurU pAse (agItArtha gurU pAse nahi, tema ravayaM paNa nahi) pApane AlecavApUrvaka vigatathI vicArIne gurU mahArAjane kahevApUrvaka AtmasAkhe nidIne "dhAnya-dhana-lekhaMDa Adine bhAre vahana karanAra te te bhAro utAryA pachI jema atyaMta haLave thAya che, tema' pAparUpI bhAra utarI javAthI atyaMta haLave thAya che. II4nAM gAthA jAmInuM avataraNa :-gAthA 40mI dvArA pratikramaNathI a85rmabaMdhanI nirjarA jaNAvI have A ekatAlIsamI gAthAthI "je zrAvaka vividha AraMbhemAM rakta hoya ane tethI bahu pApakarma baMdhavAne lIdhe tene A bhava ke bhavAMtaramAM je zArIrika ane mAnasika dukha prApta thavAnAM hoya te dubene te zrAvaka A bhAvAvazyaka rUpa pratikramaNathI paraMparAe thoDA ja kAlamAM aMta kare che." ema jaNAvavA vaDe A cha Avazyakamaya pratikramaNanuM mAhAbhya jaNAvAya che. AvassaeNa eeNa, sAvao jaiva bahuro hoi // duHkhANamaMtakiriyaM, kAhI acireNa kAleNa // 41 // | bhAvArtha -zrAvaka : je 2 ke-bahu karmo bAMdhatA hoya, athavA vividha prakAranA sAvadya AraMbhamAM Asakta haya, Y (te paNa) A (bhAvazyaka) pratikramaNa karavAthI 6 paraMparAe ghoDA ja 7 kAlamAM 8 zArIrika ane mAnasika dukha 9 vinAza 10 karaze. 11 4. 6
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vaditasUtra sArA gAthA 42 mInuM avataraNa- vratamAM pramAdathI aticAre lAgI jAya che. A rIte aticAre lAgavAnA kAraNabhUta pramAdakriyA ghaNA prakAra hoya che ane jeTalA prakAre pramAdakriyA teTalA prakAre atiyAre lAgatA hovAthI lAgI javA saMbhavita ghaNe aticArenI (gurU mane kahevArU5) AlecanA paNa ghaNA prakAre hoya che. AthI divasa saMbaMdhI lAgelA aticArAnI (gurU pAse kahetI vakhate ke pratikramaNa vakhate ) ghaNI AcanA karatAM-smaraNamAM lAvI lAvIne kahetAM je kaI aticAre yAda na AvyA hoya ane tethI te aticAre jaNAvIne tenuM prAyazcita levAnuM ke pratikramaNa karavAnuM na banyuM hoya te te vismRta aticAranuM A beMtAlIsamI gAthA dvArA pratikramaNa jaNAvAya che. AloyaNA bahuvihA, na ya saMbhariyA paDikkamaNakAle // mulaguga uttaraguNe, taM nide taM ca garihAmi // 42 // mAvAI-pAMca aNuvrata rUpe mUlaguNa ane traNa guNavrata tathA cAra zikSAvata rU5 uttaraguNane viSe AlecanA 2 ghaNA prakAre heya 3 che, ane 4 tethI ja upayoga ApyA chatAM, pratikramaNa vakhate-eTale pitAnA doSa gurUmahArAjane jaNAvatI vakhate ke-te doSanI niMdA ane garNa karavAnA umayaTaMkanI Avazyaka kiyAnA avasare, je doSa na 6 yAda AvyA heya, 7 (ane tethI je kaI aticAronuM pratikramaNa rahI javA pAmyuM heya) te dene-aticArene huM biMdu chuM ane huM chuM / kara che e pramANe A beMtAlIsamI gAthA dvArA pratikramavA bhUlAI gaelA aticArenI paNa zuddhi jaNAvavAmAM AvI che. gAthA 43mInuM avataraNa-e pramANe pratikramaNa karanAra zrAvakSe tAne lAgelA aticAranI niMdA gaha vigere karIne vinaya jenuM mUla che evA zrI jinakA zrAvaka dharmanI ArAdhanA mATe vaMdita bhaNavAnuM gAdehAsana tajIne) kAyAthI ume te sate "sajja dharmakSa pittajja' e pramANe belIne ubhA ubhA jevIze jinarAjane namaskAra karavA svarUpa maMgalagarbhita evI A teMtAlIsamI gAthA bele. abhuTiomi ArAhaNAe, virAmi virAhaNAe / tiviheNa paDikato, vaMdAmi jiNe cauccIsaM // 43 / / aSArtha - utarata ghara, gurU mahArAja pAse svIkArelA "te kevalI bhagavaMte batAvelA zrAvaka dhamanI ArAdhanA mATe samyaga rIte pAlana karavA mATe huM ujamALa2 tha chuM ane te dharmanI virAdhanAthI 3.khaMDanAthI vira chuM, e "mana-vacana ane kAyAvaDe pratijamavAne vegya aticArothI pAchA karela "huM vIza jinezvarene vaMdana karuM chuM. 43 / gAthA jamInuM avataraNa,-e pramANe bhAvajinezvarane namaskAra karIne have A gAthA 44 dvArA samyakatvanI zuddhine mATe traNa lekamAM rahelA zAzvata ane azAzvata evA sthApanA jinezvarone vaMdana
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTa zrI vahiSNusUtra jAvaMti ceiAI uDDe a ahe atiriyalAe a|| savvAI tAI vaMde, iha saMto tatva saMtAI // 44 // - mAvAI - lema, alakamAM, 2 ane tIcchamAM 3 jeTalI 4 jinapratimAo 5 che, te ja tyAM che rahela 8 sarva pratimAone 9 ahiM 10 rahyo thake 11 vaMdana karuM chuM. 44 ! e pachI A gAthA 45 dvArA sarva sAdhuone vaMdana karAya che. jAvaMta kei sAha, bharaheravayamahAvidehe a|| savyasi tesiM paNao, tiviheNa tidaMDavirayAgaM / / 4 / / mAvAI:-pAMca bharatakSetra, pAMca ravatakSetra ane pAMca mahAvidehakSetra maLIne paMdara karmabhUmine viSe kevalajJAnI-paramAvadhijJAnI-avadhijJAnI-jumati-vipulamati codapUva-dasapUrvI-navapUva--dvAdazAMgI pAThakaekAdazAMgI pAThaka-jinakapIvikalpI-thathAlandaka-parihAravizuddhi-kSIrAzavalabdhivAna-madhvAvalabdhimAna sarpirAvalabdhivAna Adi aneka bhedaLA mana-vacana ane kAyAnA daMDathI viramelA' jeTalA munirAje hoya te sarva munirAjene huM mana-vacana ane kAyAthI pramANu karuM chuM. 4pA gAthA 46mInuM avataraNa -cummAlIsamI gAthAdvArA samasta jinapratimAone ane pIstAlIsamI gAthAdvArA samasta sAdhu mahArAjAone namaskAra karavAnA zubha pariNAmanI dhArA bhaviSyakAlamAM paNa rahe. evI zubha IcchAmaya bhAvanA A beMtAlIsamI gAthAdvArA vyakta karAya che. cirasaMciapAvaraNAsaNIi, bhavasayasahassamahaNIe / cauvIsajiNaviNiggayakahAi, volaMtu me dIyahA // 46 // bhAvArtha-lAMbA kALathI ekaThAM karelAM pApana ane anaMtAbhane nAza karanArI evI zrI vIza jinezvarothI utpanna thaelI * jinezvara bhagavaMtanA nAmanI stavana karavI te paramAtmAnA guNagAna karavAM tema ja te bhagavaMtanA caritranAM varNana karavA vigere' vacana paddhatimaya kathAo vaDe karIne mArA divaso pasAra thAva! 146 gAthA 47mInuM avataraNa -pratikramaNa karavA vaDe evI uttama bhAvanAthI vAsita thavAnA yoge aMtara-dazAmAM jhule zrAvaka, A suDatAlIsamI gAthAdvArA zrI arihaMtaprabhu-siddhaprabhu Adi cAra maMgalanuM zaraNa svIkArate sate samyagadaSTi deva pAse samAdhi-citanI svasthatA ane paralekane viSe bedhi jinadharmanI prAptinI prArthanA kare che. __ mama maMgalamarihaMtA, siddhA sAhU subhaM ca dhammo a|| sammadiTThI devA, ditu samAhiM ca bohiM ca // 47 // bhAvArtha-arihaMta bhagavaMta, siddha bhagavaMta, sAdhu bhagavata, zrata=aMge pagAdi Agama ane zrI bhagavaMta prarUpita zrutacAritra svarUpa dharma e sarve maMgalenuM mane zaraNa che, ane samyagadaSTi devo mane cittanI svasthatA ane paralekane viSe dharmanI prApti karI ApavAmAM sahAyaka heH kaLA
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vinusUtra sAthe pA gAthA 48mInuM avataraNa :----jeo ema kahe che ke je zrAvakAe zrAvakanAM bAra vrato grahaNu karyAM hAya, tene teA vratamAM aticArA lAgavAno saMbhava hAvAthI tevA vratadhArI zrAvakAe to te aticArAnuM pratikramaNa karavuM yAgya che, paraMtu jeoe te svIkArelAM nathI tene aticArAne sabhava ja kayAM che? ane e rIte jene aticArAnA sabhava nathI tevA atratI zrAvakeAe pratikramaNa karavuM yAgya krama gaNAya ? gAma hAya tA sImA karavI yukta gaNAya, paraMtu gAma ja nathI pachI sImA karavI kevI rIte yukta gaNAya ? " teonuM e kathana ayukta che. kAraNa ke-pratikramaNu, mAtra aticArAtuM ja nathI; cAra sthAnAnuM pratikramaNa che. mATe vratI ane avatI baMnee pratikramaNu karavuM yogya che. vratI ane annatI baMnene pratikramaNa karavAne yogya te cAra sthAnonI samaja A 48mI gAthAdrArA apAya che. paDisiddhANaM karaNe, kiccANamakaraNe paDikamaNaM // asaphaLe asaddA, viyogavavaLAv // 48 || mAyArthe siddhAMtamAM avirati samyagadaSTi zrAvakane paNa sthUla prANAtipAta Adi 18 pApa sthAnako niSedhelAM che, te pratiSedhela pApasthAnakAnuM karavu-sevana thai javu, zrAvake dararAja traNu navakAra gaNIne jAgavu' vigere zrutamAM kahelAM dinanRtyA athavA dararAja pUjA karavI vigere lIdhelA niyamanu pAlana bhUlAyu' hAya, kevala prabhunA tarIkenI zraddhA-vizvAsathI ja svIkAravA rahe tevA nigada Adi sUkSma arthAmAM azraddhAna thayu. hAya, temaja bhagavate prapeTa dhama mAne-zrAvakAmAM dezanA vakhate zrAvakathI avaLI rIte kahevAyA heAya; e cAra hetuthI avirati samyagdaSTine paNu pratikramaNa che. 5 48 // gAthA 49 mInuM avataraNa:-e pramANe gAthA 48 sudhI pratikramaNunA viSayA ane hetue jazuAvavA pUrNAMka pratimamraNa jaNAvyuM, have gAthA 49thI anAdi evA sa sAranI aMdara rahelA savA vividha prakAranA aneka bhavAne viSe anyAnya vairanA sabhava hAvAthI pratikramaNa karanAranA jIve pazu A saMsAramAM bhramaNa karatAM je kAI AtmA sAthe vaira virAdha karyAM hAya tenI kSamApanA karavAvaDe te vaira vadhatuM pratikramaNa karavAmAM Ave che. khAmi sanjIve, sabve jIvA khamaMtu me // mittI me savvabhUesa, veraM majjJa na keNaI // mAvArtha:--anAdi sa`sAramAM karelA anata bhavAne viSe ajJAna ane mehanA joravaDe je kAi jIvAne me pIDA upajAvI hoya te sa` jIvAne hu' khamuM chuM. kSamApanA yAcuM chuM, te sarva jIvA paNa mane khame kAraNakete dareka prANIone viSe mAre maitrI che. kAipazu prANInI sAthe mAre vairabhAva-aprIti nathI. 4lA 49 // gAthA 50 mInuM avataraNa:-have zrAddhapratikramaNusUtrarUpa varditusUtranA A adhyayananA A gAthA pacAsanIthI upasa'hAra karatA sata! uttarAttara dhama vRddhine mATe aMtima chellu' ma'gala darzAvAya che. evamahaM Aloia, niMdina garahia durgAcchiuM sammaM // timimeLa pADato, vAmi niLa vastrAlaM|| 1 //
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ "zrI vadisa bhAvArtha-e pramANe samagra rIte gurU pAse AlecInejaNAvIne, "aticAre lagADyA te meM kharAba karyuM' e pramANe AtmasAkSIe niMdA karIne, e ja rIte guru pAse gaha karIne tathA "dhikAra che mane pApIne" ema pitAnI prati pite jugupsA lAvIne mana-vacana kAyAvaDe karIne aticAronuM pratikramaNa karate huM vIzeya jinezvarene vaMdana karuM chuM. je 50 // itizrI zrAddhapratikramaNasUtrabhAvArthaH / /
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAra 992 namaH | // anantalabdhinidhAnAya zrI gautamasvAmine namaH / / pUjyapAda-bahuzruta-paramagItArtha-AgabhoddhAraka-AcAryazreSTha 1008 pUjya zrI AnandasAgarasUrIzvaraparamagurubhyo namonamaH // pUjyapAda paMnyAsapravara zrI candrasAgaragaNiguruvarebhyo namaH // thI thA...pratikramaNa apanAma zrI vi.di...tu sUtra ne pivA" TIkAnA AdhAre anuvAda TIkAkAra maharSinuM maMgalAcaraNajyti satatodayazrIH zrI vIrajinezvaro'bhinavabhAnuH // kuvalayabodhaM vidadhati, gavAM vilAsA vibhoryasya // 1 // je prabhunI vANune vilAsa pRthvImaMDaLane vikasAve che, tevA niraMtara udayanI zobhAvALA navIna sUryarUpa zrI vIra paramAtmA jayavaMtA varte che." (1) vizeSArtha - sUryano udaya ane prabhunI vANIne udaya e baMne udaya, prANIgaNane prakAza ApavAmAM samarUpe jaNAtA havA mAtrathI prabhunI vANInA udayane sUrya sAthe ghaTAvI zakAya tema nathI. kAraNake-udaya pAmela sUryanAM kiraNone vilAsa eka ja rAtri bIDAI rahelAM ane ekendriya tarIke gaNAtA kamaLane ja vikasAve che, jyAre prabhunI udaya pAmelI vANInAM kiraNe [pAtu vo herAnAruM, nainelAnarAva: avadhUtagatuSADhALajhava: AzA A zrI kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrAcArya mahArAjanAM TaMkazALI vacana mujaba ] anAdi kALathI ghera aMdhakAramaya bhavakUpamAM ravaDatA tamAma jagajaMtuone viksAve che- ekendriyathI laIne paMcendriya sudhInA tamAma AtmAone praphulla banAve che. vaLI sUrya te nitya astadazAne bhajato hovAthI tenA udayanI zomAM satata nathI, jyAre prabhunI vANInA udayanI zobhA te (vANI zAzvata hevAthI) satata che! sUrya ane prabhu vacce AvI jambara asamAnatA hovAthI prabhune satata udayazrIvALA abhinavabhAnu-kaI navAja sUrya tarIke varNavIe chIe.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 zrI zAhapratikramaNa vasuitranI AkarI TIkAne sarala anuvAda zrI gaNadharadeva, zratadevI ane svagurUnuM stavanashrutnljldhiin bahuvidharabdhIn-maNidadhmahe gaNadharendrAn // zrutadevatAM ca vizrutaguNaigariSThAn nijagurUMzca // 2 // che "zutarUpa jalanA samudra ane bahu prakAranI labdhivALA zrI gaNadhara bhagavaMtenuM. zrIdevInuM ane vikhyAta guNo vaDe mahAna evA pitAnA gurUdevanuM ame dhyAna karIe chIe " (2) zrI somasuMdaragurupravarAH, prathitAstapAgaNaprabhavaH / / pratigautamataH saMpati, jayanti niSpatimamahimabhRtaH // 3 // teSAM vineyavRSabhAH, bhAgyabhuvo bhuvanasundarAcAryAH // vyAkhyAnadIpikAdyaigranthai-ye nijayazo'grathnan // 4 // zrI gautamasvAmI pachI vartamAnamAM anupama mahimAne dhAraNa karanAra tarIke prasiddha evA zrImattapAgacchAdhipati zrI semasuMdara gurUvara jayavaMtA varte che. A zrI semasuMdara gurUpravaranA bhAgyanI bhUmisamA ziSyavRSabha zrI bhuvanasuMdarasUrIzvarajI AcArya mahArAja thayA, ke jeozrIe vyAkhyAnadIpikA vigere granthanI racanA karavA vaDe (kharekhara tatvathI te) pitAne yaza gU !" (3-4). abhidheya ane prayojana- teSAmeSo'ntipadantimaH, kimapyAdadhAti sukhabodhAm // vRttiM svaparahitArtha, gRhipratikramaNasUtrasya // 5 // "te zrI bhuvanasuMdarasUrIzvarajI mahArAjAne A (huM ratnazekharasUri nAme) sAmAnya-ziSya, pitAnA ane paranA upakAra arthe zrAvakanAM pratikramaNusUtranI kAMIkapaNa sukhapUrvaka bedha ApanArI vRttine karuM chuM." (pa) pitAnI laghutAnuM upadana! vIthiM granthakRtAmahamicchan, mando'pi nopahAsyaH syAm // khadyoto'pi dyutimatpaMktau pravizan nivAryaH kim ? // 6 // "huM maMda buddhivALo hovA chatAM paNa pUrvagranthakAranA mArgane icchate hAMsIpAtra nahi banuM. kAraNa ke-prakAzamAna padArthonI tejomaya paMktimAM site khadyota-khajo paNa zuM aTakAvavAne gya che?" (6) vizeSArtha-AvA mahAna sUtranI vRtti racavAne mArga pUrve thaI gaelA mahAna graMthakArone che, mArI jevA maMda buddhivALAne nathI: A vAta huM samajuM chuM, chatAM A mahAna sUtranI TIkA racavAnuM bhagIratha kArya pAra utAravAnA paMthe huM vicAruM chuM tethI zAstrakAra maharSiomAM hAMsIpAtra to nahi ja banuM e paNa jANuM chuM. kAraNa ke zAstrakAra maharSio samaje che ke-prakAza, mAna padArthonA jhaLahaLatA tejanI paMktimAM pisato AgI-khajo aTakAvavAne gya nathI."
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapatikamaNa-vatisatranI A TIkanA sarala anuvAda pratikramaNa karanAra zrAvake prathama sAmAyika levuM joIe. ane sAmAyika gurU ke sthApanAcAryanI sAme karavuM joIe. ahiM pratikramaNanA adhikAramAM zrAvake prathama sAmAyika laIne pratikramaNa karavAnuM che, ane sAmAyika karanAre sAkSAt gurUnA abhAve sthApanAcAryanI sthApanA pahelI sthApavI: kAraNa ke-AgamamAM dareka dharmAnuSThAnanuM (phaLapaNuM) e pramANe ja kahyuM che (AthI spaSTa che ke-AcAryanI sthApanA karyA vinA kareluM dharmAnuSThAna gurUsAkSI vagaranuM hovAthI zUnya che ) ane tevA zUnya anuSThAnane phalazanyapaNAnI Apatti Ave." vizeSAthe kaI zrAvaka manathI ema samaje ke- sAmAyika mATenA 48 mInITa TAImane abhAva che ane pratikramaNa 25 mInITamAM thaI jAya tema che, mATe sAmAyika lIdhA sivAya ja pratikramaNa karI lauM" tevA vicAravALAne uddezIne zAstrakAra jaNAve che ke zrAvake prathama sAmayika laIne ja pratikramaNa karavuM joIe. (kAraNa ke-cha AvazyakanuM pratikramaNa gaNAya che, temAM sAmAyika te paheluM Avazyaka che. e Avazyaka na svIkAre teNe pAMca ja AvazyakanuM zrI jina AjJA virUddha nuM pratikramaNa karyuM gaNAtuM hovAthI tene zrI jinezvaranI AjJAne lepa karavAno doSa lAge che ane sAmAyika karanAre sAkSAt gurUnI sAme sAmAyika pratikramaNa vigere dharmAnuSThAna karavA joIe. (A gurU bIjA koI nahi, AcAryanA guNathI vihuNA AcArya paNa nahi; paraMtu AcAryanA zAstrakathita 36 guNo ke chatrIza chatrIzI guNe vaDe rAjatA AcArya mahArAja ja gurU samajavA. evA gurUne sthApanA tarIke rAkhIne mAnIne temanI sAme dharmAnuSThAna karavAM joIe.) ane tevA gurUne sadbhAva-oga na hoya te akSAdimAM sthApela rathApanAnI sAme karavAM joIe. ane te sthApanAcAryane paNa joga na hoya to jamaNe hAtha avaLe ane pustakAdinI sAme ubhA rAkhIne navakAra ane paMcidiya sUtra belIne pustaka vigeremAM jema AcAryanI sthApanA karavAnI prathA che te prathA pramANe sthApanAcArya sthApIne te sthApanA sAme ja dareka dharmAnuSThAna karavAno zAstrIya vidhi che. dharmAnuSThAne sthApanAcAryanI sanmukha karavAmAM na Ave te karela dharmAnuSThAnanuM tathA prakAranuM phaLa maLatuM nathI. zrI vizeSAvazyaka graMthamAM zrI janabhagaNijI mahArAjA, gAthA 34-35-36 thI jaNAve che ke guruvirahami ya ThavaNA, guruvaesovadaMsaNatthaM ca // niNavirahami ya jiNabiMba-sevaNAmantaNaM sahalaM // 1 // ranno va parakkhassa vi, jaha sevA maMtadenayAe vA // taha cetra parukkhassa ni, gurugo sevA viNayaheU // 2 // jema zrI jInezvara bhagavaMtanA virahamAM zrI janabiMbanI sevA ane AmaMtraNa saphala thAya che, tema gurU mahArAjanA virahamAM "gurU mahArAja Adeza-AjJA Ape che, evA samAdhAnapUrvaka sthApanA prati sAkSAt gurumuddhi pedA karavA jaNAvela'gurU mahArAjanI sthApanA saphala thAya che. jenA
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja zrI zrAddhaprati maNa-vAditasatranI A TakAnA sarala anuvAda jema parokSa evA rAjAnI athavA maMtradevatAnI sevA, pakSa evA te rAjA athavA maMtranA adhiSitadevanA vinayane hetu che, tema pakSa evA gurU mahArAjanI "sthApanAcAryamAM gurUbuddhi utpanna karIne' karAtI sevA paNa sAkSAta gurU mahArAjanA vinayane hetu che. rA sthApanA ane vizeSa spaSTIkaraNa dharmAnuSThAna karavA ujamALa banela puNyAtmA, pite svIkArela dharmAnuSThAnamAM duniyAdArInI agya pravRtti upara te aMkuza mUkI zake che, paraMtu teNe anAdikAlathI bAhya padArthonI vAsanAthI vAsita thaela markaTa samAM capaLa mana upara "bAhya padArtho prati nahi taNAvA devA sArU" aMkuza sthApavo bAkI rahe che. je tenI zakti bahAranI vAta che. AthI bhaTakavA TevAI gaelA cittane rithara rAkhavA mATe tene samartha ane zuddha evA para AlaMbananI jarUra che. te AlaMbana gurU mahArAjanA sabhAve gurU mahArAja che ane gurU mahArAjanA abhAvamAM sthApanAcAryajI che. ane tethI koIpaNa dharmAnuSThAnanA svIkAra prasaMge (nahi ke dharmAnuSThAna puruM thAya tyAM sudhI) teNe pitAnI sanmukha gurU sthApanA rAkhavI ja joIe. gurUnA sabhAve gurU sanmukha ane gurU mahArAjanA abhAve gurU mahArAjanI sthApanA samukha pratikramaNAdi dhamanuSThAna karavAM joIe. e rIte gurU sAkSIe karavAmAM AvatAM dhamonuSThAno ja saphaLa thAya che, ane dinapratidina vadhu ne vadhu zaddha banatAM rahIne divase divase vadhAre ne vadhAre lAbhaprada nIvaDe che. sthApanA nikSepa nahi mAnavAnuM pakaDAI gayuM hovAne lIdhe pratikramaNAdi dhamanuSThAne, IzAna khUNe vicaratA zrI sImaMdhara svAmInI sanmukha karanArA sthAnakavAsIbhAIe paNa ' "samavasaraNasthita prabhune cAra rUpe mAnatA hovAthI ane temanA traNa rUpe te devakRta pratibiba ja hevAthI" vyAkhyAnAdi dharmAnuSThAna mATe sthApanAne puSTa AlaMbana tarIke svIkAre che. cittanI jema jyAMtyAM pharavA TevAyela daSTi upara paNa "bIje nahi javA devA sArU aMkuza mUkave jarUrI che. daSTinI A asthiratA cittanI asthiratAne AdhAre che. citta bhaTakatuM baMdha thAya te dadi bhaTatI baMdha thAya. mahAtmA AnaMdadhanajI e ja kahe che ke-"mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM" A rIte dharmAnuSThAna puruM thAya tyAM sudhI cittane dharmamAM ja rAkhavA sArU sthApanAcAryanI prathama take-dhamanuSThAna svIkAratI vakhate jarUra che, ane dharmAnuSThAnanA svIkAra pachI "A anuSThAna meM gurU sAkSIe uzcaryuM che, mATe te saMpUrNa na thAya tyAM sudhI temAM mAre leza paNa aticAra lagADavo na joIe" e prakAranA lakSane AkhAe anuSThAna paryaMta rAkhavA mATe sthApanAcAryanI jarUra che. dharmAnuSThAnamAM sthApanA prati A pramANe Adara rAkhavAthI cittanI zuddhi jaLavAI rahe che, daSTi paNa sthira bane che, kriyAmAM rasa Ave che ane AkhuM dharmAnuSThAna saphala bane che. AthI "pratyakSa jinavANInA abhAve ApaNe jema parela jinavANI (Agama)ne sAkSAta
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattisUtranI daza TIkAnA sadla anuvAda jinanI vANI tarIke mAnIe chIe tema, pratyakSa gurUnA abhAve pakSa gurU tarIkenA sthApanAcAryajIne sAkSAt gurU tarIke mAnIe, e vastu teA nakkI ja che; paraMtu temAM zrI jinAgama paNa temAM AcArya nI sthApanA karyA pachI tenI sAme dharmakriyA karavAne yeAgya sthApanAcArya ane che? eTalA vizeSa che. zAstrakAra bhagava Mte dharmonuSThAna karavAmAM jenI prathama jarUra jaNAve che te sthApanAcAryajI, AvuM pramaLa ane zuddha AlaMbana che. gurUnA saddabhAve gurUsthApanAnI rIta. sAmAyika-pauSadha vigere uccare tyAMsudhI ke pratikramaNAdghi anuSThAna kare tyAM sudhI gurUjInuM anyacita ane sthira Asane rahevAnu' zrAvake prathama viveka vAparIne nizcita karI levuM joie. tyAra khAda tema rahelA gurUjIne sthApanA rUpe mAnIne gurU sAme kriyA kare ane anuSThAna, gurUjIno rUparU saMpUrNa kare. 'gurUnA abhAve gurUnA Adeza jaNAvavA mATe gurUnI sthApanA karavI ' e kathananu rahasya. sAkSAt gurU mahArAjanA abhAve, gurUmahArAja ja Adeza Ape che-AjJA kare che' e prakAre cittamAM gurUmahArAja prati sAkSAt gurUmuddhi utpanna karavA mATe gurUnA abhAve gurUnI sthApanA karavI, ema rahasya che. vAdInI za'kA:( zrI vizeSAvazyaka sUtranI gAthA 3435mAM jaNAvela)te ' tuvid' miyAdi vacanA tA 'zrI jInaladragaNu kSamAzramaNu mahArAje sAdhu saMbaMdhInA sAmAyikanA adhikAramAM bhadanta zabdanuM vyAkhyAna karatAM' sAdhune AzrIne kahela che, zrAvakane AzrIne te vacanA kahela nathI; te pachI te pAThathI zrAvakane sthApanAcAryanI sthApanA kema yukti yukta gaNAya? * jInarAja uccare te sAmAyika kahevAya. sAmAyika daDaka na kahevAya. ' daDaka ' zabdanA arthanI samaja : sAmAyika uccaravAmAM karamiMbha Mte ! sUtra uccaravAnuM huAya che. A sUtranA prathama utpAdaka zrI tirthaMkara deva hAya che. zrI tIrthaMkara devathI te sUtra pravRttimAM Ave-eTale ke te sUtrane te pachI bIjA uccare tyAre te sUtra, pATha rUpe gaNAya che. te pAThe zrAvakane gurUmahArAje ja uccarAvavAne hAvAthI 'daMDaka tarIke gaNAya che. A rIte daMDaka zabdanA artha ahiM pADha athavA mahApADe tarIke samajavAnA che. zrI tIrthaMkara bhagavaMtane te karemilate ! sUtra daDaka rUpe nathI. khIjAe racela sUtra khIjA dvArA khIjAe uccaravAnuM ke bhaNavAnuM hoya tenuM nAma pATha gaNAya che. zrI tI karI deva A zrI RmimaMte' ke mi' sUtra uccare che te khInnae racela ke khIjA dvArA uccaratA nathI. bhagavAn pote svayaM buddha hAine potAnA kapa mujaba te sutra vaya' uddabhavata uccare che. kASTanuM anukaraNa zrI tIrthaMkara bhagavatane hAtu nathI. AthI bhagavaMtane te 'remilAmAOM' sUtra, pATha rUpa nathI. AthI 'bhagavAna sAmAyika uccare che ema kahevAya, paNa 'sAmAyika daMDaka uccare che' ema na ja kahevAya. zAstrakAre pazu ahiM maphularAntuvantatAmAM cilyA taivAcALIyavAta' e pramANe TIkAmAM jaNAvyuM che, paraMtu 'sAmAyinuM-10 * ema nathI jaNAvyuM. *
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vaDuitranI Adarza TIkAne sarala anuvAda zAstrakAranuM samAdhAna -je ema kahe che, te ame tamane pUchIe chIe ke-zuM zrAvaka sAmAyika daMDaka uzcaratAM "bhadanta" zabda bole ke nahi? je "bele" ema kahA te sAkSAt gurUnA abhAve sAdhunI jema zrAvaka paNa sthApanAcAryanI sthApanA kare ja. je zrAvaka sthApanA ne sthApe to teNe (sAme gurU ke sthApana nahi hevAthI) "bhadanta" zabdanuM belavuM ane sAmAyika karavA vigere AdezonuM mAgavuM te vyarthapaNAnA deSarUpa bane. zrAvaka sAmAyika daMDaka uccaratAM bhadanta (mate) zabda na bele e pakSa te asaM. gata ja che. kAraNake bhadanta zabda rahita sAmAyika te zrI tIrthakara bhagavaMtane ja uccAraNIya che. - bIjI vAta e che ke-je sthApanA akSare AgamamAM sAdhune uddezIne jaNAvelA che, teja akSare zrAvakane AzrayIne paNa svIkAravAnA che. jema zrI Avazyakaniryukti (gAthA 1204 mAM ) 'phiramAvaphAdU" ( ALasa ane mAna vigere tajIne saMvijJabhAve niravadya-niSpApa banavA pUrvaka gurUmahArAjane dvAdazAvarta vaMdana kare te sAdhu kahevAya.) e pATha sAdhune uddezIne kahela che, chatAM gurUmahArAjane dvAdazAvarta vaMdana vigere zrAvaka paNa kare che. siddhAntamAM anya sarvarathaLe paNa je dharmAnuSThAnAdi sAdhune uddezIne kahela che, te sarve anuSkAne zrAvakane paNa yathAyogya svIkAravAnAM che. prAya: zrAvakane AzrayIne koI paNa sthaLe judA akSara maLatA nathI. tethI zrAvakane paNa sthApanAcAryanI sthApanA Agamakta ja che ema svIkAravuM. te sthApanA paNa nIce jaNAvAtA AgamAkta vidhi pramANe avazya karavAnI che. - te sthAyanA paNa Agama anusAre "akSa" vigeremAM ja karavI ucita che, nahiM ke najIkamAM paDela vastra sAdaDI ke bhIMta vigeremAM te sthApanA sthApI devI ucita che. kAraNake (sthApanAcArya jevI paramArAdhya vastune) jyAM tyAM sthApanA thApI devI te anucita che. pUrvAcAryoe (gurUvaMdana bhASya gAthA 28-29 mAM) kahyuM che ke guruguNajuttaM tu guruM ThAvajjA ahava tattha akkhAI // ahavA nANAitiaM, ThAvija sakkhaM guruabhAve // 1 // akkhe varADae vA, kaTe putthe ya cittakamme vA // sambhAvamasambhAvaM, guruThavaNA ittarA''dhakahA // 2 // "chatrIza guNe karIne yukta evA sAkSAt gurUne sthApavA, athavA, sAkSAta gurUnA abhAve tene sthAne akSAdi sthApavA, athavA (akSAdine paNa vega na hoya to tene sthAne) jJAna-darzana ane cAritra saMbaMdhInA upakaraNomAMthI kaI eka upakaraNa sthApavuM (eTale ke, akSAdimAM ke upakaraNamAM gurUnI sthApanA karavI.) che 1" A prathama gAthAmAM je "amAri" zabda jaNAvela che, te zabdanuM spaSTIkaraNa tenI pachInI bIjI gAthA mAM baMne mAthAnA nigamana pUrvaka kare che. te bIjI gAthAne artha
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ A zrAddhapratikamaNa-vadittasatranI Aza TakA sarala anuvAda akSa, (sAdhu mahArAje sthApanAjI rAkhe che te) varATaka-kaDA, kASTa-dAMDI dAMDe vigere, pusta-putaLI DhIMgalI vigere koI paNa lekhyAdi karma, athavA te gurumUrti vigere keIpaNa prakAranAM mUrtirUpaka citrakame-vigeremAM gurUnI sthApanA karavI. e pramANe gurUnA bhAvamAM gurUnI sthApanA karavI ane gurUnA abhAvamAM akSa vigeremAMnA koI eka padArthamAM gurUnI sthApanA karavI. te sthApanA "IvarA" ane "yAvat kathikA " ema be bhede che. rA" (zrAvakane sAkSAt gurUnI sthApanA anuSThAna pUratI hovAthI itvarika che ane sAdhu mahArAjane "jiMdagIbharanAM dareka ja satata anuSThAna mATe eka ja gurUnI nizrA svIkArela hevAthI ' yAvatruthikA che. ane zrAvaka tathA sAdhu mahArAje baMnene) dAMDa-dAMDI-DhIMgalI putaLI-ketarela ke citrala gurUAdine AkAra sUcaka citro vigeremAM karela gurUsthApanA IvarA che ane akSa ke keDAmAM kAyama mATe sthApela gurUsthApana yAvatukathikA che. IrA eTale alpakALa mATenI ane cAvakathikA eTale jyAM sudhI te sthApanA karela dravya-padArtha rahe tyAM sudhInI. (gurU hayAta rahe tyAM sudhI te yAvatruthikA saddabhAva sthApanA ane akSa vigere dravyo jyAM sudhI hayAta rahe tyAM sudhI te yAvatruthikA asaddabhAva sthApanA.) tahevaM gumAve -tethI karIne sAmAyika karanAra zrAvake sAkSAta gurunA abhAve (sthApanA rAkhavAnuM prathama siddha karyuM che te) sthApanAcAryanI sthApanA avazya karIne A je pramANe vidhi jaNAvyo che te vidhivaDe karavI e pramANe siddha thayuM. sAmAyika karanAra zrAvake dharapakaraNa rAkhavAM joIe ane bhAva Avazyaka karavuM joIe. temaja sAmAyika karatA zrAvake rajoharaNa-caravaLo muhapatti vigere dharmanAM upakaraNe grahaNa karavA joIe. tene mATe zrI anugadvAra sUtra pUrNa 30 mAM pATha che ke- jiM guttapicaM mAvAvaraNaghe? te lakattara bhAva Avazyaka zuM che? te jaNAve che ke-"asoi ume maLo vA vamaLa vA vAva vA sAvakA vA' je A sAdhu athavA sAdhvI athavA zrAvaka athavA zrAvikA, "tAre Adarela AvazyakamAM sAmAnya upayoga rUpa citta che jenuM, "tamane' 1 taduparAMta zrI naMdisUtravRtti pR. 251 tathA zrI anugArasUtravRti 12 vigere sthaLe deDhi, rima, saMghAra vigere padArtho paNa sthApanAne yogya jaNAvyA che. 2 temAM sAkSAta gurUnI sthApanAne sabhA sthApanA jANavI ane gurUnA abhAve-akSa, kADA, dAMDa, dAMDI, putalI, DhIMgalI ke gurUrUpaka vigere koIpaNa prakAranA leya ke citrakama vigeremAM sthApela gurUsthAnane ahiM sAmAnyapaNe asaddabhAva sthApanA jANavI. (te asaddabhAva sthApanAnI paNa sAkAra ane nirAkAra tarIkenA be bhede saddabhAva sthApanA ane asaddabhAva rathApanA gaNI zakAya che. lepyAdi karma ane citrakarma tarIkenA gurumUrtinA sAkAra rUpakamAM sthApela gurUsthApanA sadbhAvasthApana gaNAya che ane akSa-kaMDA daDikAMDI -pUtaLI-DhIMgalI vigeremAM sthApela gurUsthApanA asaddabhAva rathApanA gaNAya che; paraMtu te vAta viSa heIne ahiM gAthAmAM jaNAvela nahiM hovAthI ahAra samajavAnI che.)
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vadittasUtranI Adarza TIkAnA sarala nuvAda : ' te AvazyakamAM vizeSa upayAgarUpa che mana jenuM, ' tahesa ' te AvazyakamAM zubha pariNAma rUpa kaizyA che jenI, ' tarjJAsak' te Avazyakagata mAnasika saMkalpavALA, ( taddagatacitta-tagatamana tadgataazyA vigere suMdara bhAvAthI zAlatA evA tene Avazyaka viSe ja ramaNatA hoya che-kriyA prApta karavA saMbaMdhI vicAra| hAya che tethI tene mATe A savalata vizeSagu rAkhela che. ane jyAre tethIja tene mATe te saccalita vizeSaNa che, tyAre tevA vizeSaNathI zaiAmatA te Avazyakaka, AvazyakamAM tIvra adhyavasAyavALA hoya che. AthI ) tattIvAvalAne ' AvazyakanA prAraMbhakALathI mAMDIne Adarela AvazyakamAM pratikSaNe adhika adhika AgaLa javAnA prayatna vizeSa rUpa vicAravALA, ' sadghoSakatte ' te AvazyakanA arthamAM upayogavALA-arthAta prazastatara evA saMvegabhAvathI-meAkSAbhilASathI vizuddha thatA dareka sUtra ane dareka kriyAmAM anA upayogI, * tagiLe' te AvazyakamAM te Avazyakane sAdhI Ape tevAM zarIra-rajoharaNa ( zrAvakane caravaLA ) ane muhapatti vigere dharmanAM sAdhanAne yatheAcita pravRttimAM vAparavA joDayAM hoya tevA, ' samAvaLA mavid ' AvazyakamAM akhaDa--- paNe sAcavelA te pUrva pUtara-sarakAranI pharI pharI te anuSThAna karavA rUpa bhAvanA vaDe bhAvita ane aMgAMgI bhAvatho-anyAnya bhAvathI pariNata evA te Avazyaka anuSThAnarUpa pariNAmavALA, [ prastutaryAtaretAH-A dareka bhAve! mArAmAM vidyamAna che to mAre Avazyaka che, e nizcayathI ] ' aLasthAthar maLe baLaremALe' Avazyaka sivAya bIje kAI paNa sthaLe manane nahi javA detA, [ upalakSaNathI vacana ane kAyAne paNa Avazyaka sivAya bIje kAI paNa sthaLe nahi vAparatA ] '3mo vAruM avasarca naiti seteM joyuriyuM mAtrAvakSya ' savAra ane sAMjanI ane saMdhyAe ( SaD) Avazyaka kare te leAkeAttara bhAvAvazyaka kahevAya. ' zrIanuyogadvAra sUtranA A pAThamAM je ' tarupigaLe' pada che, te padanI cUrNi tarasAha jANi sarIraraoharaNamuhaNaMta gAiANi davvANi tANi kiriAkaraNattao apiANi e pramANe che. cUrNinA A pATha anusAre te tattviJaraLa padmanA artha A pramANe che ke- te sAmAyika sAdhavAnAM sAdhanA je zarIra, rajoharaNu ane muhapatti vigere dravye che tene sAmAyika karanAre sAmAyikanI kriyAmAM apaNu karela hAya-joDI dIdhela hAya. ' * te ja padanI samartha AcAya mahArAjA zrI haribhadra sUrIzvarajI mahArAje tathA kalikAla sajJa zrI hemacaMdrAcArya mahArAje karelI vRttinA artha paNu e pramANe che ke- karaze eTale ' sAmAyikane sAdhI ApavAmAM atyaMta hetubhUta evAM ' zarIra, rajoharaNu ane mukhava sikAdi sAdhanA, te sAdhanAne te sAmAyika Adi AvazyakamAM yathAyeAgya vyApArapaNe joDavAvaDe jeNe aNu karI dIdhAM che. samyaktayA yathAsthAne upakaraNene jeNe joDI dIdhAM che. AvA sAdhu ke zrAvaka te tarpitakaraNa kahevAya, temaja zrI Avazyaka cUrNimAM sAmAyikanA adhikAramAM pATha che ke-' sAmULa sattAvAno haraNaM nisijjaM vA maggara, aha ghera do se jayaggahiaM rakhaharaNaM asthi, tassa asati puttarasa d
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikamaNa-vaMdittasatranI Adaza TIkAne sarala anuvAda 9 aMte" eTale ke-(sAmAyikAdi dhamAMnuSThAna karavA sAdhu samIpe Avela zrAvaka, sAdhu pAse vadhArA tarIke rahetI aupagrahika upadhimAMnA) rajoharaNa ke nizIthIyuM-ghA upara vIMTavAnuM 1 sthavirakalpI munirAjene be prakAranI upadhi hoya che. eka odhika ane bIjI patraka saMyamanA pAlanamAM sahAyakArI evAM nitya vaparAzanAM-rajoharaNa, nizIthIyuM, kAMbaLa, saMthAre, be kapaDAM, be caLapadA, uttarapaTTo, gucchA, palAM vigere odhika upAdhi gaNAya che ane aprApya-prApya Adi prasaMge sAdhuone jarUra paDye upayoga karAvavAnI pharaja bajAvavA samudAyanA nAyake je vadhArAnI upadhine saMgrahI rAkhe te ItyAdi aupagrahika upadhi gaNAya che. zrI AcArAMga sUtramAM sAMdhanAM kapaDAM bAbata praratAva che, tyAM jInakalpi-sthavirakahi5-nAtaka- ninya Adi dareka prakAranA sAdhune AzrayIne sAdhune cAra kapaDAM rAkhavAnuM odhika kathana che, tema zrI nizIthacUrNi zrI ghaniryukti vigere aneka paMcAMgImAMnA maulika graMthamAM sthavirakahi5 munine AzrayIne coda ane jarUra paDaze ethIya ghaNAM vastro rAkhavAnAM aneka vizeSa kathane paNa che. A zAstrIya vacananA AdhAre sAdhuone odhika ane opagrahika ema be prakAre upAdhi rAkhavAmAM koIpaNa prakAre pitAnA AcAramAM bhraSTatA te prApta thatI nathI, paraMtu tema vartavAmAM teone zrI jI AjJAnuM pAlana che. A vastune jANavA-samajavA chatAM jeo-sAdhuoe vaghAre kapaDAM rAkhavAnuM vizeSa vidhAna batAvanArA zrI niryukti ane cUNi vigere paMcAMgI graMthamAMnA pAThone ropave che ane sAdhuoe cAra kapaDAM rAkhavAnuM sAmAnya vidhAna batAvanArA eka zrI AcArAMgasUtramAMnA te pAkane jAhera karIne Adhunika munivarane AcArabhraSTa gaNAvavA lAgI jAya che, teo sArI buddhivALA ke saddaAzayavALA nathI, teo AgaLa kare che te zrI AcArAMgasUtrane mAnavAvALA paNa tyAreja gaNAya ke-teo zrI nizIthacUrNidhaniyakti vigere paMcAMgI graMthemAMnAM vadhAre kAThI rAkhavAnAM vizeSa pAThAne paNa mAne ane jAhera kare.. anyathA teo zrI AcArAMgasUtranA te pAkane eThe saMyama pALatA muni benA tethI lekhAya te. dIvA jevI vAta che. Aje aneka bApAe pU. tyAgI munivaronAM pUjA-bahumAnAdi joIne baLI uThatA kayAM nathI anubhavAtA ? zAstranA nAme vAta karanArAo je aneka vacanane choDI de ane eka vacata pakaDI bese to teo darekaja zAstrone bevaphA gaNAya che. sADAtraNasonA rastavanamAM ekavacana jhAlIne "chAMDebIja' laukikanIti; sarvavacana nijAme cheDe, te lokottaranIti " e gAthA vaDe mopAdhyAyajI, tevA janane laukikanItivALA jaNAve che. lekAranItine teo pAmyA ja nathI. ema jaNAve che. paMcAMgIzAstranA ArAdhaka AtmAoe tevA AtmAo joDenA saMvAdane nivAravo eja mArga ubhaya mATe hitakara che. cUrNimAMne A TIkA mane pATha paNa "sAdhuo pitAnI pAse opagrahika-vadhArAnI upAdhi rAkhe" ema. sacave che. anyathA teo te paThamAMnA "sAmAyika karavA Avela zrAvakane apagrahika rajoharaNa athavA nizIthIyuM ApavAnA " e vacananuM pAlana zI rIte karI zake ? pitAnI odhika upAdhimAMthI te sAdhuo, zrAvakane ke sAdhune kAMI ApI zake tema cheja nahi. kAraNa ke-te upadhi te potAnA pUratI ja hoya che. * 2 "vatrane cheDe " eTale muhapattine cheDe samaja. muhapati prakaraNamAM pATha che ke-"putarUM saMtaina A kutta' mudattinA nejA, tathA avazyaka cUrNimAM pADe che ke-du vANiInA rasanna pula muriska [ ma ] , putrI, vajo nA zo (juo. pU. munirAja zrI haMsa vijaya viracita " praznonara puSpamALA' khUkAkAra pR. 14 prakAzaka:- jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara kima saMvata 194)
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adaza TIkAne sarala anuvAda garama kapaDuM sAdhu pAsethI mAMge. je zrAvaka pitAne ghera sAmAyikAdi kare te (nityadarzana mATe ke- sAdhujI acAnaka mAge tyAre turata paDilAbhavA mATe ke-saMsArane meha utare te ja paLe cAritra grahaNa karI levA mATe zrAvake prathamathI ja vasAvI rAkhela) te aupathahika raharaNa (tene ghera) hoya che ane te paNa na hoya te vastranA cheDAthI pUje pramA. zrI anugadvAra sUtranA te pAThamAMnA te savitaraNa pada uparathI zAsakAre ahiM e vAta siddha karI ApI ke-zrAvake sAmAyikamAM caravaLa-kaTAsaNuM-muhapatti vigere dharmApakaraNa rAkhavAM ja joIe. A saMbaMdhamAM zeSa yukitaone vistAro pUjya AcArya zrI kulamaMDanasUrijI ane pU. AcArya zrI guNaratnasUrijIe racelA zrI siddhAta AlApaka temaja zrI vicAra saMgraha nAmanA graMthathI jANave. sAmAyikamAM dharmopakaraNa rAkhavAnuM sUcavanArA e pATho pramANe sAmAyika karavA sArU caravaLe ane muhapatti grahaNa karela che jeNe e suzrAvaka, "noramA ! kavitA iriyAvahiyAe na kappai ceva kiMci ciibaMdaNasajjhANAiaM kAu' ityAdi zrI mahAnizIthavacanAt 'IryApathapratikramaNamakRtvA na kiMcidanyatkuryAt tadazuddhApatte' riti hAribhadradazavaikAlikavacanAcca pUrvamIryApathikI pratikramya0' he gautama! "iriyAvahiyaM paDikamyA vinA caityavaMdana-svAdhyAya-yAna vigere kAMIpaNa karavuM ka ja nahi" e pramANe zrI mahAnizItha sUtranuM vacana hovAthI temaja "anuSThA. namAM aMzuddhatAnI Apatti AvatI hovAthI IriyAvahiyaM paDikamyA vinA bIjuM kaIpaNa anuSThAna karavuM joIe nahi" e pramANe hAribhadrIya dazavaikAlikanuM vacana hovAthI pahelAM IriyAvahiyaM paDIkkamIne samya vidhivaDe gurU vigerenI sAkSI pUrvakanuM sAmAyika laIne mAyarahitapaNe cha prakAranA Avazyaka lakSaNavALuM pratikramaNa karate (pratikramaNa nAmanuM cothuM Avazyaka zarU karatI vakhate) "DAbe DhIMcaNa nIce karIne ane jamaNe DhIMcaNa uMce karIne vaMdittasUtrane samyaka prakAre bhaNe" ema zrI yatidinacaryAmAM kaheluM hovAthI ane "vaMdidhusUtra bhaNavA beThelane A vidhi che ke-eka sAthaLane bhUmi upara barAbara sthApIne ane bIjA sAthaLane uMce karIne bese' e pramANe zrI AcArAMgasUtranA pAMcamA adhyayananA cothA urezAnI vRttimAM kaheluM hovAthI e vidhipUrvaka besIne (sUtranI AdimAM) maMgala nimitte prathama eka navakAra bhaNe, tyArabAda "mAre A pratikramaNa samabhAvamAM rahIne ja karavAnuM che ema jaNAvavAne mATe roma maMte ! sAmArU sUtra bele. tyArabAda sAmAnyapaNe divasa saMbadhI lAgelA ekasene vizeya aticArene oghikapaNe paDikamavAne mATe "rUjhAmi vivAmirka vo me revato gayA' sUtra bhaNe tyArabAda vizeSathI aticAre paDikAmavAne mATe zrI anugadvAra sUtramAM sUtroccAranI bAbatamAM jaNAvela akhalita-amilita-avyatyAgreDita
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-dittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda pratipUrNa -pratipUrNa ghASa ItyAdi atrosaguNA sahita zrI vaMdittusUtra bhaNe. te vAMdittusUtranu sarva aticAranI vizuddhi karavAnI sAmatA hovAvaDe viziSTa kalyANakArIpaNuM hAvAthI te sUtranI nirvighnapaNe samApti karavA mATe peAtAne iSTa evA paMcaparameSThine namaskAra karavA svarUpa maMgalane ane abhidheya (sUtramAM karela vastumAM rahela saMketa ) ne sUtrakAra prathama gAthAvaDe jaNAve che. vaMdittu savvasiddhe, dhammAyarie a sannasAhU || icchAmi paDikamiDaM, sAvagadhammAiArassa || 1 | gAthArtha:-zrI RSabhadeva Adi arihaMta bhagavaMtA, zrI siddha paramAtmAe, zro AcArya bhagavaMtA, ( jrakArathI ) zrI upAdhyAyajI bhagava MtA ane sarva sAdhubhagavaMtArUpa pAMca parameSTine vaMdana-namaskAra karIne zrAvakanAM khAratratA rUpa dharmane viSe lAgelA aticArAne paDikamavAne IcchuM chuM. 11 nRtsyartha:- jagatanAM tamAma prANIone hitakArI evA zrI RSabhadeva Adi tIrthaMkara bhagavAne, samastakanA kSayathI kRtakRtya thaelA evAzrI marUdevI-puDarika vigere siddhabhagavAne, zrutadharma ane cAritra dhanA AcArAnuM pAlana karavAmAM tatpara evA dharmocAni -6 zabdathI zruta jJAnanA bhaNAvanAra zrI upAdhyAya bhagavAne tathA meAkSamAne sAdhanArA jInakalpika-sthavirakalpika Adi vividha bhedyovALA sAdhu bhagavAne vaMdana karIne (divasa saMbaMdhI aticArA pratikramavAne icchuM chuM, e saMbaMdha ) ahiM maMAi padamAM je (namaste khale ) var dhAtu stuti ane abhivAdana e be arthane jaNAvatA hovAthI vAparela che. temAM kAyAvaDe praNAma karavA tene abhivAdana kahevAya che ane vacanavaDe stavanA karavI tene stuti kahevAya che. A abhivAdana ane stutinu manapUrvaka karavApaNuM hovAthI (namane badale te vaT ghAtune upayega karavAmAM te pAMceya parameSThIne mana-vacana ane kAyA ema traNeya prakAre namaskAra karavAnuM mane che. athavA te te pAMca parameSThIne namaskAra karavAnI vyAkhyA A pramANe samajavI. te vyAkhyAnI aMtargata siddhanA paMdara bheda. ' athavA ' evittu sarvAsihe padamAMnA savva zabdathI upara jaNAvela amAM sa tIrthaMkara' e pramANe artha karela che, tene badale ' sarvedareka ' artha karIe. eTale tIrtha'kara-atIrtha kara vigere padara bheda vALA sava-dareka siddha bhagavAne namaskAra karIne ' evA artha thaI zake che. temAM-- ' 1 tIthaeNrasiddha-tIrthaMkara pada pAmIne siddha thayA te RSabhadeva bhagavaMta vigere. 2 zrIyadasaddha-zrI puMDarIka ravAmI tathA zrI gautama svAmI vigere. 3 tIrthasiddha-jInezvaranuM pravacana-tIrtha pravarttatuM hAye sate athavA te tInA AdhAra rUpa zrI caturvidha saMdha vidyamAna hAye sate siddha thAya te.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa- vadeittusUtranI Adeza TIkAnA sarala anuvAda 4 zrIsiddha-zrI suvidhinAtha bhagavaMtanA tIthaeNthI mAMDIne zrI dharmanAtha prabhunA tIrthaM paryaMtanA sAta tIrthapationA tIrthanI vaccenA AMtarAmAM te te tIrthapationuM tI viccheda gayu' hatuM, tetrA kALamAM kAI AtmAe jAti maraNArdikathI siddha thAya te athavA marUdevA mAtAnI jema tIrthanI utpati pahelAM je kAi AtmAe siddha thAya te 5 svayaMnu siddha-vairAgyanA hetuvALA keIpaNu bAhya nimitta vinA potAnI meLe jAti smaraNAdikathI edhita thaIne siddha thAya te. 8 6 pratye yuddhasiddha-karakaDu AdinI jema vRSabha-kaMkaNu-saMdhyArMga vigere mAtra ekeka mAgna nimitta vaDe kheAdhita thayA satA siddha thAya te. 7 yuddhoSitasiddha-AcAya vigere buddha purUSAthI khAdha pAmIne siddha thAya te. [ahiM sudhInA sAta bhedomAMthI keTalAka purUSa veSe siddha thayA hAya, keTalAka sro veSe siddha thayA hAya ane keTalAka napuMsaka veSe (zarI2) siddha thayA hAya che. tethI siddhanA te traNa prakArane A nIce te sAta prakAramAMthI judA pADIne 8-9 ane 10mA bheda tarIke jaNAve che. jue zrI nadisUtra vRtti pRSTa 131 tathA dharma saMgraha pRSTha 161 khIjI puDI pakti 11-12. ] 8 purttisidgha-upara jaNAvela sAta bhedamAMtho keTalAka purUSa zarIre veSe siddha thAya te, 9 strIhiMsiddha-sAta bhedamAMnA pratyeka yuddha sivAyanA ( strIne pratyekazuddhapaNAnI prApti nahi hAvAthI ) cha bhedamAMthI keTalAka strI zarIre-veSe siddha thAya te. 10 pusalijja-uparanA sAta bhemAMnA tIrthaMkara ane pratyeka yuddha sivAyanA (te e bhAvane napusakeA pAmatA nathI.) pAMca bhedamAMthI jee napusakaliMge-zarIre siddha thAya te. 11 hiMsiddha-rajoharaNAdarUpa sAdhu veSe je siddha thAya te. 12 hiMsiddha-caraka-parivrAjaka Adi veSamAM hAvA chatAM jee bhAvathI samyakatva ane cAritra AdinA svIkAra vaDe antakRt kaivalI khanI siddha thAya te. kevalajJAna bAda e puNyAtmAonu AyuSya jo aMtarmuhUtta karatAM vadhAre hAya tA teo paNa muni veSane turata ja svIkAra kare che. 13 vRddhiniSiddha-marUdevI mAtA, puNyAtmya rAjA vigere gRhiveSe hatA, chatAM bhAvathI samyAdinA svIkAra vaDe antakurtI kevalI khanI siddha thayA, tenI jema gRhI veSe siddha thAya te. AvA e rIte gRhIliMge siddha thanArA AtmAe paNu jo kevalajJAna bAda peAtAnuM AyuSya aMtarmuhUtta karatAM vadhAre jANe te turata ja suniveSa svIkAre che. 14 siddha-eka samayamAM ekeka AtmA siddha thAya te. 15 ane siddha-eka samayamAM ethI laine ekaso ATha sudhI AtmAe siddha thAya te. bIjA prakAre dharmAcAryanuM svarUpa e pramANe pannara bhede varNavelA dareka siddha bhagavAne tathA dharmAcAryAMne-ahiM
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-dattastranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 3 dharmAcArya tarIke kone samajavA? te jaNAve che. jIva. ajIva Adi nava tattvAne nahi mAnanArA nAstika pradezI rAjAne bhagavAna pArzvanAtha vAmI ane teonA dareka gaNudharAnA mAkSagamana bAda traNaseMka varSe vicaratA zrI pArzvanAtha prabhunA sAdhuenA gaNune dhAraNa karavA vALA zrI kezI gaNadhAre samyag dha pamADyo hAvAthI pradezI rAjAne zrI kezI gaNadhara dharma gurU-dharmAcArya thayA samajavAH ane tethI pradezI rAjAe pA~ca parameSThInA namaskAramAM dharmocAryane namaskAra karatAM peAtAnA dharmAcArya tarIke jema zrI kezI gaNadharane namaskAra karavAnA, tema peAtAne je je kAI sAdhujIe ke suzrAvake samyakatva-dezavirati ke sarvavirati rUpa dha pamADyo hAya tene peAtAnA dharma gurU-dharmAcArya mAnavA. te samyag dharmane pamADanArA gurUene (vaMdana karIne divasa saMbadhInA aticArIne paDiyuM chuM e saMbaMdha.) kahyuM che ke-lo leLa mudhammAna, TAviko saMgaLa za ivA | so caitra tarasa jAyai, ghammagurU dhammadANAo // 1 // 'je AtmAne je munirAje athavA zrAvake zuddha dharmamAM sthApyA hoya te ja sAdhujI athavA zrAvaka, dharma pamADanAra hAvAnA kAraNe tenA dharmagurU thAya che. // 1 // ' zeSa traNa parameSThIne vaMdana kAje sarva sAdhuone vaMdana. (e rIte ahiM zAstrakAre dharmAcAryanI vyAkhyAmAM prathama dharma pamADanAra gurUne ja dharmacArya tarIke varNana karIne paMca parameSThImAMthI zrI siddha bhagavaMta ane AcArya bhagavaMta ema e parameSThIne namaskAra karyo. ane mAkInA traNa parameSThImAM zeSa dareka AcArya bhagava MteupAdhyAya bhagavaMtA ane pravartta bhagavAne levA dvArA sthavira gaNAvacchedaka vigere dareka prakAranA munione namaskAra kare che! ane te pramANe: ) tathA AcAya upAdhyAya pravarttakasthavira-gaNAvacchedaka vigere bhedavALA dareka sAdhu bhagavAne (vaMdana karIne divasa sabadhInA aticArone paDiyuM chuM e samaMdha ) siddhAMtamAM te zeSa traNa parameSThIenuM svarUpa A pramANe kahyuM che -- suttatthaviU lakkhaNajutto, gacchasa meDhIbhUo a // gaLattimiLamuko, traE mAse (vArSe) rU kAryAlo || ? // egaggayA ya jhANe, buDI titthayara aNuI gurUyA || ALAyA rUpa guru, cALamuvo navA // 2 // sammattanANasaMmajutto, suttatthatadubhayavihinnU // ArthAthayALajIno, mutte vApu kSAtro | rU | suttatthesu thirattaM, riNamukkho AI apaDibaMdho || vAdiSTA moTno, mutta nAd vajJo | ja || z
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvA tavasaMjamajogesuM, jo juggo tattha taM pavatteI // asahaM ca niataI gaNatattillo pavattIo // 5 // thirakaraNA puNa thero, pavatti vAvAriesu atthesu // jo jattha sIai jaI, saMtabalo taM thiraM kuNai // 6 // uddhAvaNa pahAvaNa-khittovahimaggaNAsu avisAI / / muttatthatadubhayaviU, gaNavaccho eriso hoI / / 7 // sUtra ane arthanA jANanAra, zAstramAM darzAvelA AcAryanAM lakSaNee karI sahita, mahelane jema sthaMbha AdhAra che, tema, gaccharUpI mahelanA AdhAra svarUpa, ga7nI sArasaMbhALathI vizeSa karIne chUTA thaelA (kAraNa ke A pachInI pAMcamI gAthAmAM jaNAvyA mujaba ga7nI sArasaMbhALakaravAnuM kAma pravartakajInuM che, AcAryanuM nathI.) evA je AcArya che te (sUtra na bhaNAve.) artha kahe. 5 (2) AcArya, sUtra kema na bhaNAve? te saMbaMdhI A bIjI gAthAmAM khulAse Ape che ke-sUtranI vAcanAne TAIma bacavAthI AcAryane arthanAM ciMtavana svarUpa dhyAnamAM ekAgratA hoya-tanmayatA hoya. ema ekAgratAthI ciMtavana karavAmAM suranA arthanI vRddha hoya-navA navA sUkSma artho sUjhatA hoya ema AcAryamAM athenI vRddhi hovAthI tIrthaMkaronI jema AcArya paNa arthane kahe temAM tene zrI tIrtha kara devanuM anukaraNa hoya e anukaraNamAM AcAryanI mahattA che. te mahattAmAM zAsananI prabhAvanA hovAthI AcArya "mArUM anukaraNa AcAryuM karavuM evI prabhu AjJAmAM sthiratva dharAvyuM gaNAya-prabhu AjJAnuM pAlana karyuM kahevAya. A vigere hetuthI (AcArya padanI pUrve mokSa prAptinA hetubhUta samyagadarzana ane sabhyajJAna tIrthakara bhagavaMtanA upadeza zivAya jANI zakAtAM nathI mATe samyapha cAritra dvArA mukti meLavavA mATe zrI jinezvara bhagavaMtanI AjJAne te zALA jo mAnIne ArAdhavAnI ja che, paraMtu zrI jinezvara bhagavaMtenuM cAritra paNa uttamottama hovAthI zrI saMdhane avazya anukaraNIya che, jinezvare vartana paNa tevuM ja kare che ke-je mekSa mAgavALAne anaphaLa ja hoya. A hisAbe pitAnuM anukaraNa karanArA mumukSuo anukaraNunA mArgathI cUkI na jAya e mATe te bhagavata mahAvIra deve pAtramAM pAraNuM karyuM, vastra dhAraNa karyuM, taLAvanuM jala ane ga DAmAMnA tala acitta hatA chatAM vyavahArathI virUddha evA te padArthone vAparavAnI sAdhuone AjJA na karI ane aNusaNa karAvyuM" tapa citAmaNinA kAusagamAM paNa AjJA pradhAna zrI saMgha ethI ja bhagavaMtanA cha mAsI tapanuM anukaraNa ciMtave che. dIkSA lenAra dAna detI vakhate saMvatsarInA dAnanuM, varSa tapa karanAra zrI rAmadeva bhagavaMtanA vArSika tapanuM anukaraNa kare che tema AcArya mahArAja ahiM je sonA artho ja kahe che satra kahetA nathI te paNa zrI jinezvara devanuM anukaraNa che.
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddha pratikramaNa dizatranI Adara TIkAno sazila anuvAda 15 sAdhuone sUtra vigere bhaNAvyAM hevAthI) gurU paNanA te rUNathI mukta banelA AcArya sUtranI vAcanA ApatA nathI. mArA (3) samyakatva-jJAna ane cAritrayukta hoya, sUtra-artha ane sUva artha banI vidhinA jJAtA-jANuM hoya, AcArya pada pAmavAne gya hAya (gya na hoya te nahiM, ) evA upAdhyAya sUtranI vAcanA Ape che." 3 sutra ane arthane viSe sthirapaNuM heya. (anyane sUtranI vAcanA ApavAnI pharaja bajAvatA hovAne lIdhe sUtra ApavAnI pharaja rU5) rUNathI mukta paNuM hoya, AgAmI kALe AcArya pada meLavavAmAM apratibaMdha-hAya [e paramekIne to atyaMta abhyAsapaNe sUtranuM anuvana hoya che. A apUrva sthitimAM teone AcArya padanI jhaMkhanAne samaya ja na heya. ] -bIjA gacchamAMthI pitAnI pAse upasaMpadA levA AvelA-bhaNavA AvelA sAdhuone nIrIhapaNe sUtranI vAcanA ApavAmAM anugraha-upakAra karanArA hoya, tema karavAthI mehane jaya karanArA hoya, evA upAdhyAya sUtranI vAcanA Ape che. pAkA : tapa ane saMcamanA yogane viSe-jemAM je gya jaNAya tene temAM pravartAve ane asamarthane temAMthI nivRtto, TLo --LAtivRttA-gaNanI sAra saMbhALa karavAmAM pravaoMlA hoya te pravartaka kahevAya che." - cijarA junA zero. thI zarU thatI A pachInI chaThThI gAthAmAMnA punaHpunaH zabdathI sUtrakAra mahAtmA upara pAMcamI gAthAmAM jaNAvelA cothA bhedavALA pravatta kajIne ahi sAhacaryathI sthavira tarIke jaNAvela che, ane te A rIte tema ja te pravartaka cAritramAM munione sthira karanAra hovAthI sthavira kahevAya che. (A rIte pravartaka nAmanA paramejhonA cethA bhedamAMthI sAmathI pAMcamo bheda levAne heta, parameSThI pAMca ja jaNAvavA che, te che.) vAparavAnA padAthone viSe pravRtti kare, yugamAM thAkela baLavALA je koI munirAja je kaI bAbatamAM sIjhAtA hoya to temane saMtovidyamAna baLavALA evA pravaka sthira kare, (bIjI rIte paMca parameSThone namaskAra karavAnuM vivecana ahiM purUM karyuM.) [atra lakSa ApavuM Avazyaka che ke-granthakAra maharSie racelI zrI naMdinusUtranI A TIkAnA pUrNa 3 puThI pelI paMkti pahelethI zarU karela "vasu sava' padanI vyAkhyA karatAM eka vAta vaDe maMgaLa tarIke pitAne abhISTa evA zrI tIrthakarasiddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu bhagavaMta svarUpa paMca parameSone namaskAra karela che ane "te trIjA puNanI
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittavanI A TIkAne sala anuvAda puThI pelInI paMkti 6 mAMnA "atharva" padathI AraMbhIne pUrNa 4 nI puThI pahelI paMkti 3 mAMnA "manA cAhyAna padmapAdanamArato mavati' sudhInI vAkyaracanA vaDe jaNAvela" bIjI vAtathI sarva siddha bhagavaMtA, dhamocA, upAdhyAya, pravartaka ane sthaviregaNAvacchedake-ratnAdhiko vigere sarva sAdhu svarUpa paMca parameSThIne namaskAra karela che. arthAta A bIjI vAtamAM namaskArane egya dazAvela evA gaNAvacchedaka-ratnAdhika vigere munione namaskAra karavAnuM rahI jatuM nathI, paraMtu upara gAthA 6 nA arthana mathALe dazAvela vivaraNa anusAra te cha gAthAnA athathI jema vara na sAhacaya dhA namaskAra karela che tema te pravartaka saMbaMdhonI te ja pAMcamI gAthAmAnA putra nI jabda vaDe gaNAvacchedaka ane nAdhika (cAritrapAye vaDIlone paNa sAhacayathA nanakAra karela ja che. dharmasaMgraha bhAga pahelo pR. 171 puThI pahelI paMkti 9 mAM lakhe che ke- jAbAvacheroDathatrAnuroDapa sAhacaryA rUda:" A mujaba upara cha gAthA sudhImAM paMca parameSThIne te bIjI rIte paNa namaskAra karavAnI rIta jaNAvIne zAstrakAra maharSi have pachInI sAtamI gAthAthI te sAmarthyathI namaskAra mATe lIdhelA gaNavachadaka paNa kevA hoya che tenuM svarUpa batAve che.] "jallAvaUpAvaLa0 uddhAvana=cchanuM kArya Avye sate pitAnA AtmAnA anugrahanI buddhie te kArya karavAmAM zIdhrapaNe pravRtti karavI, pradhAvanakazIdhrapaNe te kArya nIpajAvavuM, ane upAzraya Adi vasati temaja saMyamarakSaka upakaraNenI yAcanA karavI temAM bedarahita hAya. sUtra, artha ane te baMnenA jANu, ga7ne bahAlA evA e pravattaka (gaNavachedaka) hoya." A vyAkhyA vaDe paNa paMcaparameSThIne namaskAra thAya che. e pramANe vaMditasutranI prathama gAthAnA purvAddhavaDe vinanI zAMti mATe karyuM che paMcaparameSThI namaskArarUpa maMgaLa jemaNe evA zAstrakAra maharSi, te prathama gAthAnA uttarAddhavaDe vaMdittasUtranA kahevA IcchelA viSayane jaNAve che. chAma IcchuM chuM. zuM? gatimatuM pAchA pharavAne. jenAthI ? (samyakatva-dezaviratirUpa) zrAvakadharmamAM je kaI aticAra lAgyA hoya tenAthI. - temAM prathama zrAvaka zabdanI zutiti zrAva: e vyutpatti che. eTale ke-sAdhu ane zrAvakanAM anuSThAnagabhita zrI jinavacanane samya rIte=azaThapaNe sAMbhaLe te zrAvaka kahevAya, (zrI haribhadrasUrIzvarajI kRta zrI paMcAzaka granthanI TIkAmAM pRSTa 6 upara) kahyuM che ke saMpannasaNAi paidiyahaM jai jaNA suNeI ya // sAmAyAri paramaM jo khalu taM sAvagaM biti // 1 // * darzana, jJAna ane dezaviratidharmathI saMpanna e je AtmA, haMmezAM gurUvaryonA zrI
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattisatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 17 mukhathI sAdhu ane zrAvakanI sAmAcArIne upayogavALo thaIne-dacita banIne sAMbhaLe tene zrI tIrthaMkara paramAtmA nizcaya karIne zrAvaka kahe che. jenA athavA zraddhAlutAM zrAti jinendrazAsane, dhanAni pAtreSu vapatyanAratam // kRntatyapuNyAni susAdhusevanA-dato'pi taM zrAvakamAhuruttamAH // 1 // zrI jinezvara bhagavaMtanA pravacanamAM zraddhAlupaNuM rAkhe, supAtrane viSe niraMtara dhanane vAve ane suvihita munirAjanI sevAthI pApakarmone kApI nAkhe tethI paNa tene trilokanAtha bhagavaMte zrAvaka kahe che. te 1 (uparanA lekamAMnA prathama pAdamAM darzAvela jAti padamAM jA, bIjA pAdamAMnA vati padamAMne ane trIjA pAdamAMnA kRttati padamAM ja levAthI nirUkta athe pramANe cAra zabda bane che te cothA pAdamAM darzAvela che.) te zrAvakane jJAna-darzanAdi rUpa je dharma che, te dharmane je aticAra-nmalInatA lAgela heya, te aticArathI (pAcho pharavA IcchuM chuM, e saMbaMdha le. ahi tasmAta ema je paMcamI eka vacana prayoga karela che te cavA-tapanna nyAye jAti=samUDa vAcaka che. ane prAkRtanA hisAbe cAra padamAM je SaSThI vibhakti lAgela che te 5 camI arthe samajavAnI che.) AthI jAtivAcaka tarIke badhA ja aticAre levAnA hovAthI jJAnAcAra, darza. nAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane viyAcAra maLIne zrAvakane je pAMca AcAra che te pAca AcAranuM pAlana karatAM lAgI javA saMbhavita 124 aticArathI huM nivartivAne IcchuM chuM. ahiM pratikramaNa zabdane nivRtti artha levAne che. kahyuM che ke-vasthAnAthaHsthA, pramAdavazAt svasthAnamAMthI parasthAnamAM gaele AtmA pharIne svarathAnamAM pAcho phare tenuM nAma pratikramaNa kahevAya che. A vyAkhyAmAM svasthAna te pratikamaNane arthapApathI dharma ane parasthAna te aticAro samajavAnA che. (ahiM pAchA pharavuM. garbhita prazna uThe che ke-aticAre parasthAna che ema zAthI pratikramaNanA ATha prakAra, kahe che? tene zAsakAra khulAso kare che ke-) kathA kALidarA ne samAvavA=aticAre jANavAnA che Aca- 1 ekaso vIza aticAranI samaja - zrAvake ravIkRta bAra vatIne jJAnAcArAdi pAMca AcAra pALavApUrvaka pAlana karavAnA hoya che. AthI samyakatva mULa bAra vrata, jJAnAcArAdi pAMca AcAra ane saMlekhanAne viSe aticAra na lAgI jAya tenI zrAvake saMbhALa rAkhavAnI hoya che. te darekanA maLIne 124 aticAra thAya che. ane te A pramANe samyakatvanA 5, prANAtipAtaviramaNa Adi dareka vratanA pa-5 mujaba bAra vratanA 6* aticAre thAya paraMtu temAM sAtamA bhege paga vratanI aMtargata karmAdAnanA paMdara aticAra vadhatA hovAthI bAra vatanA maLIne 75 jJAnAcAranA 8, darzanAcAranA 8, cAritrAcArane 8, tapAcAranA 12, ane varSa cAranA 3 ema e pAMce ya AcAranA aticAre maLIne 39, temaja saMlekhanAnA pa, aticAra, e mujaba 5=5439 ane 5 maLIne kula 124 aticAra gaNavAmAM Ave che.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 zrI zrAddhapratikramaNa-vadisatranI ADaza TIkAne sarala anuvAda ravAnA nathI: athata aticAro reya che upAdeya nathI, ema zAstra vacana che. (mATe aticAra parasthAna che ane tenAthI pAchuM pharavuM te pratikramaNa che.) pratikamaNa-micchAmi dukarDa, niMdA vigere ekA vAcaka (pratikramaNanA paryAya) zabda che. kahyuM che ke- pratikramaNa -praticaraNa-pratiharaNA-vAraNuM-nivRtti-nindA-gaha ane zuddhi ema ATha prakAre pratikramaNa thAya che. temAM pratikramaNanA prativALA zabdarUpa prakArano artha jJAnAdinI AsevanA samajavAne che. pratikramaNa zabdarUpa prakAramAM IriyAvahiyaM pratikramanAra zrI ardhamattAkumAra vigere, niSNAhuta-nikA vigere zabdonA prakAramAM zrI mRgAvatIjI-caMdanabALAjI vigere te te prakAranA pratikramaNunA phaLa tarIke tatkALa kevalajJAna pAmyA-vigere daSTAMto che. vaMdittasUtranI prathama gAthAnA uttarAddhamAM rahelA adyAra padanI e pramANe vyAkhyA karavI, athavA te te padane karmamAM SaSThI vibhakti che ema samajIne artha kare. A bIjI rIte acAraNa padane SaSTho vibhakti gaNune artha karavAthI zrAvaka dharmane viSe lAgelA aticArane pratikramavAne-eTale ke mithyAdukRta, niMdA vigere payoya vAcaka zabdamAM banatA pratikramaNa vaDe vizuddha karavAne-IcchuM chuM, ema saMbaMdha che. A saMbaMdhamAM pUchAma pada vaDe pratikramaNanuM bhAvapUrvaka paNe jaNAvyuM che. kAraNake-bhAva vinA samyak kriyAonuM pUrNa phaLa maLatuM nathI. kahyuM che ke kriyAzUnyasya yo mAvo, bhAvazUnyA ca yA kriyA // anayorantaraM dRSTa, bhAnukhadyotayoriva // 9 // - samyaka kriyAthI rahita hoya chatAM samyaka kriyAo karavAnA bhAvavALa hoya tevA AtmA. no je bhAva ane samyaka kriyAo karate hoya chatAM te kriyAomAM tathA prakArane bhAva na hoya tevA AtmAnI je kriyA, te baMne vacce sUrya ane khadyota vaccenAM aMtara jeTaluM aMtara che. arthAt kriyA vinAne bhAva sUrya jevo che ane bhAva vinAnI kriyA khadyota jevI che. sAmAnyapaNe saghaLA aticArenuM pratikramaNa ' avatA-e rIte vaMdittasUtranI pahelI gAthAmAM zAstrakAra maharSie maMgalAcaraNa ane zrAvaka dharmanA aticAronA pratikramaNane graMthanA mukhya viSaya tarIke pharamAvyAM, tyAra bAda have jaNAvAtI bIjI gAthA vaDe sAmAnyathI-odhikapaNe sarva vratanA aticAronuM, jJAnAdi pAMca AcAranA aticAranuM ane saMlekhanAnA aticAronuM ema saghaLA maLI ekasene covIzeya aticAronuM pratikramaNa karavAnuM pharamAve che. jo me vayAiAro, nANe taha daMsaNe caritte a|| suhamo va bAyaro vA taM niMde taM ca garihAmi // 2 // - ghAvArtha-tene viSe-jJAnane viSe-darzanane viSe-cAritrane viSe (kArathI) tapane-vizevIne viSe-lekhanane viSe ane samyakatva viSe sUkama athavA bAdara je kaI aticAra
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zAddhapatikamaNa-vaMdittasUtranI ADaza TIkAne sarala anuvAda 19 lAgyuM hoya te aticArane huM (Atma sAkSIe) nirdu chuM ane (gurU sAkSIe) gaNuM chuM. ArA rino mAvArtha-jAme cArUcA" pAMca aNuvrata-traNa guNavrata ane cAra zikSAvatane malIna karanAre te 12vratanA 75 aticAranI saMkhyAvALo je aticAra mane lAgyuM hoya tene huM niduM chuM ane gahuM chuM, e saMbaMdha. temAM zrAvakanA 11 vratanA pa-6 aticAra ane sAtamA vratanA 20 aticAra, e pramANe bAreya vratanA 75 aticAre thAya che. atikrama ane vyatika rUpa je aticAre che tene A 75 aticArathI judA gaNavAnA nathI. kAraNa ke te banne prakAranA aticArone, upara jaNAvela 75 aticAramAM ja samAveza thAya che. temAM te aticAre samajavAmAM vigata ema che ke svIkRtavatanA bhaMga mATe (hiMsAdi doSa lAge tevA kArya mATe) keIe nimaMtraNa kaye sate tevI vinaMtine niSedha na kare vigeremAM mAtama nAmane pahele doSa lAge che. atikrama, nikama, vratano bhaMga thAya tevA te kArya mATe gamana-javuM Adi aticAra ane kriyA karavAmAM rAtrima nAmane bIje deSa lAge che. anAcAranI samaja, kedhathI prANIne vadha (nirdayapaNe tADana) baMdhana Adi karavAmAM zanivAra nAmane deSa lAge che. ane jIvanI hiMsA vigere karavAmAM te prANIne sarvathA haNI nAkhavAmAM banAvAra nAmane doSa lAge che. "hiMsAvo" zabdamAM rahela "Adi' zabdathI e pramANe sthUla mRSAvAda viramaNa vrata vigere zeSa vatemAM paNa kAti-catima Adi aticAro yathA saMbhava samajavA taka nAri aticArone e mujaba pIchANI levA mATe siddhAMtamAM bAdhA gocarInA doSane uddezIne 4thu cha ?-AhAkammAmaMtaNa paDisuNamANe aikkamo hoi / payabheyAi vaikkama gAhae tai iyaro DhiA ? AdhAkamAM AhAra mATenA AmaMtraNane svIkAra tarIke sAMbhaLI rahevAmAM aMtima deSa lAge che, tevo AhAra vihAravA javA pagalAM bharavAmAM rAzima deSa lAge che, te AhAra grahaNa karavAmAM aticAra doSa lAge che ane te AhAra vAparavAmAM AnAvAra doSa lAge che. vALe taEURtathA jJAne "kALa-vinaya-bahumAna-udhAna-anihavana-vyaMjana-artha ane vyaMjana artha baMne maLIne " ATha prakAranA jJAnAcAramAM viparIta AcaraNa karavA vaDe matijJAna-zrutajJAna vigere pAMca bhejavALA jJAnamAM azraddhAna vigere karavAthI, tathA haig= samyakatavamAM lAgatA zaMkA-kAMkSAdi pAMca aticAronuM vAraMvAra sevana karavAthI -athavA (ane) darzane darzanAcAramAM-ni:zaMkita niSkAMkSita,ajugupsA, amUDhadaSTi, upavRMhaNa, sthirIkaraNa, vAtsalya ane prabhAvanA e ATha prakAranA AcAramAM (aticAre lAgavA rUpa je kaI doSa lAgyo hoya, e saMbaMdha.). - athavA jJAnamAM ane darzanamAM jJAna-deva-gurU-dharma-sAdharmika vigerenI AzAtanA thavAthI athavA zAnadravya devadravya-gurUdravya-sAdhAraNa dravyanA vinAzanI upekSA karavAthI (ATha-ATha prakAranA jJAnAtiyAra tathA dariyAmAMthI je koI aticAra lAgyo hoya tene huM biMdu
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka zrI AddhapratikramaNa-va'dittasUtranI thyAdA TIkAnA sarala anuvAda chuM ane gahu" chuM e saMbaMdha.) tathA ttei pAMca samiti ane traNa mi lakSaNu rUpa 8 bhedavALA cAritramAM anupayeAgapaNe vattavA rUpa cAritrAcAranA ATha aticArAmAMthI je aticAra lAgyA hAya. ar zabdathI salekhanA vratamAM AgaLa kahevAze te pAMca ati cAramAMnA kAI aticAra lAgyA hoya, anazana-unAdarI-vRttisakSepa-rsatyAgakAyakaleza ane salonatA e cha prakAre khAdyutapa, tema ja prAyazcita-vinaya-vaiyAnRtyasvAdhyAya-dhyAna ane kAryoMtsaga e cha prakAre abhyaMtara tapa maLI khAra prakAranA tapanuM zakti mujaba ArAdhana nahi karavA rUpa Ara prakAranA aticArAmAMthI je kAI aticara lAgyA hAya, vIryAcArane mana vacana ane kAyA vaDe dhAraNa karavArUpa vIryAcAranA traNa prakAramAM peAtAnI zakti gApavavA rUpa traNa prakAranAM aticAramAMnA je keI aticAra lAgyA hAya, e pramANe sa maLIne thatA 124 aticAramAM je kAi suttuno vA=ajANupaNe thaI javAnA yAge khyAlamAM nahi AvelA athavA vAco vA=jANuvAmAM AvelA pragaTa aticAra lAgyA hAya, OM nivaeNte aticArane hu niMdu chuM. lAgela aticAra badala hA! meM kharAma karyuM, vigere pazcAtApa pUrvaka Atma sAkSIe niMdA karU chuM ane tuM ja zAimi=te lAgelA aticAranI eja rIte gurU sAkSIe gA~ karU chuM jJAnAcAra di te pAMca AcArAnI vizeSa vyAkhyA, A TIkAkAra maharSi zrI ratnazekhara sUrIzvarajI mahArAje racelI zrI zrAddhavidhi prakaraNanI vRttimAMthI jANI levI. sava aticArAnA mULa AraMbha ane prarigrahanI pratikramaNA. jIvatarana- e rIte vaMdittasUtranI khIjI gAthAmAM zrI zAstrakAra maharSie zrAvakanA sarva vratAnA sarva aticArAnu sAmuhika paNe pratikramaNa jaNAvyuM. have jaNAvAtI trIjI gAthA vaDe- ' prAya: sarva vratAnA aticAro, paribrahAmbhemya:=ghaNA parigraha rAkhavA ane ghaNA ArabhA karavAthI lAge che. mATe' tevA vizALa parigraha ane ArabhAthI lAgatA aticArAnuM sAmAnyapaNe-AdhikapaNe pratikramaNa jaNAve che. duvihe parigrahammi, sAvajje bahuvi a Arambhe || kAvaNe akaraNe paDikkame desiaM savvaM // 6 // gAthArtha:- e prakAranA parigrahamAM tathA ghaNA prakAranA sAvadya AraMbhAne jAte karavAmAM, bIjA pAse karAvavAmAM ane bIje karatA hoya tene anumedavAmAM mane divasa saMbaMdhI lAgelA sarva aticArAnuM huM pratikramaNa karU chuM. 1 jJAnAcAra Adi pAMca AcAronI te vizeSa vyAkhyA, prathama zrAddhavidhi graMthamAM hatI. Aje nathI. ane tenuM kAraNa e che ke-te pU. AcAya` ma. zrI ratnazekha sUrIzvarajI mahArAje AcAra pradvIpa nAmanA graMtha racyA te vakhate te vyAkhyAne zrAddhavidhi graMthamAMthI kADhIne AcAra pradIpa nAmanA te graMtharatnamAM dAkhala karI che.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittutranI A TIkAnA sarala anuvAda za vRttino mAvArtha:-sacitta ane acitta ema e prakAranA parigrahane viSe athavA te dAsa-dAsI-gAya-baLada-azva-dhAnya vigere sacitta ane sAnu-cAMdI-hATa-ghara vigere acittarUpa dhana ane dhAnya vigere khAdyaparigrahane viSe ane mithyAtva-avirati-kaSAya ane mana, vacana, kAyAnA azubha seAga vigere abhyaMtara parigrahane viSe tathA khetI vepAra vigere svarUpa AraMbhane viSe, ( nahi ke-zrI jInapUjA tIrthayAtrA rathayAtrA vigerenA ADaMbarane uddezIne zAsananI prabhAvanAnA hetu mATe rAkhavAmAM AvatA parigrahane viSe:- caityabhakti svAmi. vAtsalya AdinA uddezathI Ara Mbha thatA hovA chatAM paNa te dharma kRtyeA hAvAnA kAraNe, tenu pratikramaNa nathI. ) mATe sUtrakAra gAthAmAM jaNAve che ke sAvajJe strakuTu khAdi mATe karelA pApavALA AraMbhane viSe, [ vaLI sAvadya paNa keTaleka parigraha ane keTalAka AraMbha vinA gRhasthAne nirvAha ja thatA nathI. mATe] sUtrakAra kahe che ke-viSe-niHzUkapaNe aneka prakAre, ( eka karavAmAM Ave te parigraha ane AraMbha, pAte karavAmAM, anya pAse karAvavAmAM ane 2 zabdathI anya karatA hAya tenu anumAdana karavAmAM paNa (kharI rIte teA zrAvake parigraDu ane ArbhamAM parimita ja rahevuM, anyathA adhika lAbhAkuLatAne lIdhe bahu jIvAnA vadha-mRSAbhASaNa-adattAdAna vigere doSAnA saMbhava hAye sate sarva vrateAmAM aticAra lAgavAnA saMbhava che. tethI ahu prakAranA parigraha ane AraMbhamAM karavA-karAvavA ane anumADhavAmAM' ema upara jaNAvyuM che. ) divasa saMbaMdhI sUkma=khyAlamAM na Ave tevA vAr=samajI zakAya tevA je aticArA lAgyA hAya te sarva aticArAnuM huM pratikramaNa karUM chuM. e sabaMdha. : kuTuMba vigerene mATe karelA Arabha ane parigrahI pratikramaNIya che, dhama kRtyeA mATenA nahi e pramANe sva sva pratikramaNamAM-eTale ke-rAtrinA pratikramaNamAM rAtri sabaMdhI; pAkSika pratikramaNumAM paMdara divasa saMbadhI, cAmAsI pratikramaNamAM 120 divasa sakhaMdhI ane saMvatsarI pratikramaNumAM 360 divasa saMbaMdhInA aticArAnuM pratikramaNa karUM chuM.-pharIthI tevA aticArA nahi karavAnA zubha bhAvapUrvaka te aticArAthI huM pALe karUM chuM-nivattuM chuM. AraMbha ane parigraha| mahA duHkhanA hetu che. parigraha ane ArabhA naraka Adi durgatine pamADanArA mahA du:khanA hetue che. pAMcamAM aMgasUtra zrI vyAkhyAprajJaptimAM kahyuM che ke-nna maMte ! gauvA nebarACAM vana*tti ? gobamA ! mahAmayAtmaDhALuM/cAla bimAAreLa paMcAyayademiti-he bhagavaMta ! dharmAnuSThAneAnuM ArAdhana divasanI gaNatrIe nahi, paraMtu tithitIja gaNatrIe thatuM hAvAthI tera divasanuM pakhavADIyu hoya teA paNa ArAdhanAmAM tA padara divasa khelavAnA rahe che. kAraNa ke-tera divasamAM tithi tA para pUrI Ave che, e hisAbe 117 ke 118 cemAsu` hAya tA paNa cemAsAnA 120 ane 355 divasanuM varSa DAya to paNu varSanA 360 divasa kahevAya che. Ben 21
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 zrI zrAddhapratikramaNa- vadisavanI A TIkAne sarala anuvA cha nArakIpaNAnuM karma kevI rIte upAje? he gautama! mahA AraMbha paNa vaDe, mahA parigrahapaNu vaDe, mAMsAhAra vaDe, paMcendriya prANInA vadha vaDe che te karma upAje. bIje sthaLe paNa kahyuM che ke-gusaMgo ja vivo zAmaNiamo ja chivo . ne kavara maya nA 3 tivivo vA ! zA dhanane vipula saMcaya ane AraMbha temaja parigrahane vistAra, manuSyane avazya nArakagatimAM athavA tiryaMcanI nimAM laI jAya che. 1. A bAbatamAM daSTAMta che ke-subhUma cakravatI ane brahmadatta cakravatI Adi ghaNu AraMbha ane parigrahavazAta sAtamI narake gayA, temaja mammaNa zeTha vigere te duHkhI thayA. 2 che tevA mahAraMbha parigrahane samasta prakAre tyAga karavAthI zrI bharata cakravatI, zrI sagara cakravatI, zrI zAMti- nAtha cakavarI, zrI kuMthunAtha cakravartI, zrI aranAtha cakravatI vigere ATha cakravattIo (8) nirvANa pada pAmyA. 3 e pramANe zrI vaMditusUtranI trIjI gAthAnI vRttino bhAvArtha ahiM pUrNa thayo. jJAnAcAranA 8 aticAranuM hetuThArA pratikramaNa javAba-vaMditta sUtranI bIjI gAthAmAM vatana tathA jJAnAcArAdinA aticArenuM sAmAnyapaNe pratikramaNa jaNAvyuM. trIjI gAthAmAM te aticArone hetu-AraMbha ane parigraha che, ema jaNAvIne AraMbha ane parigrahathI lAgatA te aticArenuM pratikramaNa jaNAvyuM. have jaNAvAtI cethI gAthAthI jJAnAcArAdinA tathA vratanA samasta aticAronuM vizeSapaNe (pRthaka pRthaka) pratikramaNa karavAne icchanAra zrAvaka prathama jJAnAcAramAM lAgela - aticAranuM pratikramaNa kare, (ema jJAnAcAramAM aticAre lAgavAnA hetu dvArA jaNAve che.) je caddhamidiehi, caU hiM kasAehi appasatthehiM / / rAgeNa va doseNa va, taM nide taM ca garihAmi // 4 // nAthA-aprazasta bhAve pravartela zrotrAdi pAMca Idri vaDe-krodhAdi cAra kaSAyevaDaupalakSaNathI mana, vacana ane kAyAnA traNa ga vaDe-rAga vaDe athavA TheSa vaDe (jJAnA- cAramAM aticAra upajAve tevuM meM) je kAMI karma bAMdhyuM hoya te karmanI huM niMdA karUM chuM ane gaha karUM chuM. | 4 | kRttino mAvA - jJAnAticArAdi ane tAticArAdimAMthI ahiM vizeSa tarIke prathama jJAnAticAra jaNAvavAno adhikAra cAlake hevAthI-jJAnAticAra rUpa je azubha karma karyuM hoya tene huM siMdu chuM ane gahuM chuM e saMbaMdha.) -jJAnAvaraNIya karma kayA sAdhanothI karyuM hoya? te kahe che. zrotrAdi pAMca iMdriya vaDe, krodhAdi cAra kaSA vaDe ane te kaSAmAM gene paNa oLakhI levA paNuM hovAthI mana-vacana ane kAyA rUpI traNa ga - vaDe jJAnAticAra rUpa karma baMdhAya che. - anivRtti guNasthAnaka sudhInAM guNasthAnake sudhI pratisamaye sarva jIvone sAta ke ATha karmane baMdha kaDela hovAthI IkiyAdi vaDe jJAnAticAra karma ja baMdhAya ema zAthI
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhAddhapratikamaNa-vattisUtranI A TIkAne sarala anuvAda 23 kahe che? darzanAticAra-cAritrAticAra-tapAticAra ane viyoticAra rUpa karma paNa baMdhAya che. bhagavaMtanuM vacana che ke- " vIve vahavadha vA kAvavajJa sattAva6 vaMdhaNa vA" jIva (pratisamaye) ATha prakAranA karmane baMdhaka che. athavA AyuvaIne sAta prakAranA karmane baMdhaka che. (te pachI ahiM jJAnAticArabhUta ja baMdhAya ema zAthI kahyuM?) uttara-ahiM jJAnAtiyArAdi pAMceya AcAre ane dareka vratanA samasta aticAranA pratikramaNamAM prathama jJAnAticArane adhikAra Avela hovAthI ekaluM jJAnAticArabhUta karma jaNAvyuM che. [#-e rIte sarva aticAromAM jJAnAcArane adhikAra prathama jaNAvavAnuM prayojana zuM?] ; uttara-samyagrajJAnanA abhAve ja jIva (azuma) karmone bAMdhe che, kAraNa ke samyagajJAna heye sate azubha karma karavAnuM ja ghaTatuM nathI. kahyuM che ke - tajjJAnameva na bhavati, yasminnudite vibhAti rAgagagaH // tamasaH kuto'sti zakti-dinakarakiraNAgrataH sthAtum ? / / 1 // jene udaya thaye sate rAgAdikane samuha maryAdA bahAra jaIne khIle-niyama oLaMgIne AgaLa jate rahe te (jJAna jaNAtuM hoya to paNa) jJAna ja nathI: jJAnarUpa sUryanA kiraNe AgaLa aticAra rUpI aMdhakArane rahevAnI zakti ja kayAMthI hoya? che 1anyatra paNa kahyuM che ke - ___ vaTaMti vase no jassa, iMdiyAI kasAyavaggo a|| nicchayao annANI, nANAsatthe suNato vi // 1 // a-iDhiye ane kaSAya varga jenA kabajAmAM (lIdhelA niyamamAM) nathI, te mAnavI vividha prakAranAM zAstro sAMbhaLato hoya te paNa nizcayathI ajJAnI che. 1 e prama:- zrAvaka, dezavirati hoya che. dezaviratine samyagdarzana heya ja che ane samyagadarzanavALAne samyajJAna niyama hoya che. AthI upara jaNAvela be zlekanI vyAkhyA pramANe samyagajJAna hevAne lIdhe zrAvakane te aticAra rUpa azubhakarma baMdhAvuM ja na ghaTe chatAM tenA vratamAM azubha karmabaMdharUpa jJAnAticAratA kevI rIte ] vattara:-"je mANasa, idriya ane kaSAyone te svIkArela niyama mujaba vaza te rAkhI zakyo nahi, paraMtu jaDa gaNAtA evA te) iddhi ane kaSAye vaDe jItAI gayo. te mANasanA (iMdriya ane kaSAyane aprazasta hepAramAM javAthI AkarA paNa azubha karmo e kathanane marma e che ke-tratadhArI zrAvaka, zAnAcAramAM vartata sate indriyadine jJAnAcAramAM aticAra lagADe tevA aprazasta nahi banavA devA satata jAgRta hoya che, ane tethI jJAnAcAranA pAlana" rUpa te samyagrajJAnanA sabhAvamAM jANIbujIne aticArarUpa azubha karma bAMdhe ja nahiM paraMtu sattAnAcAramAM eM pramANe jagRtipUrvaka vartavA chatAM tene ajANapaNe ke-AkuLatAe tevA aticArarUpa azubha karma lAgI jaya te aticArone pratikramaNamAM te zrAvaka Ave che.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaditranI Adaza TIkAne sarala anuvAda baMdhAya che, e prakAranAM) jJAna vaDe karIne zuM? tathA "kharekhara jInezvarone dharma paNa e mANasanA jevo ja hovo joIe! deva ane gurUo paNa enA jevA hovA joIe. je tema na hoya te (te ratnatrayIne upAsaka e) te mANasa Idriya ane kaSAyathI chatAya kema? zAlinA bIjamAMthI vAlane kaNa pedA thAya nahi" ItyAdi leka apavAda thAya, ane te vaDe [ iMdriya ane kaSAyanA niyamathI amaryAda evA aprazasta vahepAramAM ] jJAnanI AzAtanA karAvAnuM zrAvaka nimitta banate hevAthI ahi tene jJAnamAM aticAra lAge che. prazna-te jJAnAticAratA rUpa azubha karma, kevA prakAranI Indriye ane kevA prakAranA kaSA vaDe baMdhAya che? pharAra:-aprazasta--asuMdara Indriya, kaSAye, ane gavaDe baMdhAya che. "pAMca Idriya, krodhAdi cAra kaSAye ane mana-vacana-kAyAnA ge" prazasta ane aprazasta ema be prakAre hoya che. temAM devagurUnA guNa zravaNa karavA, gurUnI hitazikSA sAMbhaLavI ane dharmadezanA sAMbhaLavI vigeremAM zubha avasAyanA hetupaNe je joDAya te avaLendriya prArata gaNAya che, ane ISTa padAthonA zravaNamAM je rAgane hetu bane ane aniSTa padArthonA zravaNamAM zreSane hetu bane te zravaNendriya bAta gaNAya che. tathA-je devadarzana-gurUdarzana- saMghadarzana-zAstravAMcana-dharma Indriyo ane kaSAyonI prazastatA sthAnAvalekana vigere vaDe je pavitra thAya te rahyuM ane aprazastatAnuM svarUpa. karAra gaNAya che, ane kAminIonAM aMgepAMga vigere jevAmAM je cakSu joDAya te va@H prApta gaNAya che, tathA-je arihaMta prabhunI pUjAmAM "puSpa, kesara-kapUra-barAsa-kasturI vagere" upayogI vastuonI sugaMdha dudhanI parIkSA mATe joDAya, ane glAna-bALa-vRddha Adi munivarone-gurUone pathya evA oSadha (suMTha Adi eka ja jAta hoya te) bheSaja (aneka jAtanI vastuonI banAvelI geLI-cUrNa vigere.) azana-pAna vigere (tAjAM che? sarasa che? kayu che? tIkhAM che? utarI gayelAM che? ke ekane badale bIjuM ja che? e vigere prakAra jANI laIne uttama hoya te ja dravya paDilAbhavAne mATe) vastuone suMghavAmAM je dhrANa joDAya te prANa prArata gaNAya che, ane ISTa evA sugaMdhI padArthomAM rAga karanArI bane ane aniSTa evA durgadhI padArthamAM zreSa karanArI bane te prAi gairAta gaNAya che. tathA-vAcanA, (pATha le) pRcchanA (pUchavuM), anuprekSA (mULa tathA arthane mananapUrvaka abhyAsa kare), 4 parAvartana (bhaNeluM yAda karI javuM) ane 5 dharmopadeza karavA rUpa pAMca prakAranA svAdhyAyamAM-devagurUnI stuti karavAmAM-anya jIne sadupadeza-hitazikSAmAM temaja gurUmahArAja Adine bhaktithI AhAra pANuM cakhIne parIkSA karavAmAM joDAya te nitriya rAta gaNAya che, ane strIkathA-1.ktakathA-dezakathA ane rAjakathA rUpa cAra vikathA karavAmAM pApazAstrano upadeza ApI parane khuza karavAmAM, rUcIkara AhAra para rAga
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI zrAddhapratikamaNa-vatrinI A TIkAne sazala anuvAda zapa karavAmAM ane arecaka AhAramAM dveSa karavAmAM rasanendriyane upayoga karAya te sindriya karArata gaNAya che. tathA-zrI arihaMta bhagavaMtanI prakSAlana AdimAM temaja lAna, bALa, vRddha Adi gurUmahArAjanI vaiyAvacca karavAmAM zarIrane upayoga karAya te nendriya prApta gaNAya che, ane strIne AliMgana AdimAM zarIra joDAya te rAzanendriya mata gaNAya che. InidrAne apazastapaNe pravartAvavAnuM karUNa phaLa! hariNa-hAthI-pataMga-bhamaro ane mAchalAMnA dakAnta ekeka Indriya paNa aprazasta paNe pravartAvavAthI A loka ane paralekane viSe mahA anarthanuM kAraNa bane che, te pAMce Indri aprazasta vepAramAM pravartAve tenA karUNa phaLanI vAta ja zuM? kahyuM che ke, kuraGga mAtaga pataGga mRGgA, mInA hatAH paJcabhIreva paJca / / ekaH pramAdI sa kathaM na hanyAt, yaH sevate paJcabhireva pazca ? // 1 // [pAradhIe zikAra mATe vAvavA Arabhela saMgItamAM lIna banavAthI ] zrotrenDiyana hariNu zIkArInAM tIkhAM bANano bhaMga banIne potAnA prANa beI bese che. [vidhyAcala jevA parvatamAM madonmattapaNe svataMtratAthI vicaratuM hAthI jevuM kadAvara ane baLavAna prANuM, (tene pakaDavAvALA lokoe karelI uMDI tRNu paNa bichAvelI gartAnI pharathI khullI dekhAtI eka chate) divAle cItarelI suMdara AkRtivALI hAthaNImAM lubdha banIne deTabhera te gartAmAM jaI paDI paravaza bane che. e rIte ] eka sparzaneMdriya vaDe hAthI jevAM jabbara prANIne paNa gattomAM keTaleka TAIma azaraNapaNe gaMDasthaLAdimAM pakaDanAranAM tIvra bhAlAne mAra sahana karIne pitAnI saghaLI khumArIne choDI devI paDe che ane sADAtraNa hAthanA mAnavIne zaraNe-kame hAjara tarIke AkhI jIMdagI AlAna staMbhe baMdhAI rahIne gujAravI paDa che! [dIpakane sonAne puMja kalpIne senuM levA te dIvAmAM jhuMpApAta karanAra ] pataMgIyo eka cakSurindriya vaDe pitAnuM AkhuM jIvana saLagAvI mUkavAnA karUNa prasaMgane bhega banI jAya che. [ jaMgalamAM ane vanakhaMDomAM mojathI chUTe vicarato ane makAnanA mahAn pATaDAene paNa phelI khAIne temAMthI ArapAra nIkaLI javAnuM sAmarthya dharAvato bhamare, taLAvamAM khIlelAM kamaLanI sugaMdhamAM lIna banI javAne pariNAme-sUrya asta thaI javAnI sAthe bIDAI jatAM sUryavikAsI kamaLamAM bIDAI jAya che ane emAM sapaDAye chatAM rasanI lukhyatAnA ge chUTavAnA prayAsathI alasa rahe che. pariNAme saMdhyAkALe parvatemAMthI te sarovaranA jalanuM pAna karavA Avela hAthInI sUMDhamAM te bicAro bhramara, kamala sAthe karUNa rIte cavAI jaIne aMdagIne haNI nAkhe che e rIte ] bhamaro eka dhrANendriya vaDe kamalamAM sapaDAI pitAnuM jIvana kAramI rIte khAI bese che! [ macchImAro loDhAnA tIkSaNa kAMTA velI ane te kAMTA upara leTanI mIThI goLIo lagADelI lAMbI derIne samudra, sarovara ke mahAnadInAM uMDA jaLamAM nAkhe che. e joIne jaLagata mAchalIo mIThe khAdya padArtha maLe jANIne
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ za zrI zrAddhapratikramaNa vadisUtranI chAza TIkAnA sarala anuvAdaH rakSasavRttie te miSTa geALAne jevAmAM khacaku bhare che tevAmAM te te bicArA prANInuM tALavuM leADhAnA te tIkSNa kAMTAthI vidhAI jAya che; jemAMthI chaTakavAnI peAtAnI pAse kAi sAdhana zakti nathI. e pachI macchImAra te dorIne jaLamAMthI bahAra kheMcI le che ane dareka kAMTe sapaDAI gaelAM mAchalAM taraphaDatI hAlate macchImAranA pApI hAthe priya AyuSyanA karUNa aMta pAme che! e rIte]vazAla samudrAdimAM meAjathI chUTuM ratuM mAchaluM eka rasanedriya vaDe mAchIne hAthe kAMTAthI vIMdhAIne ane talathI jIvatAM taLAi jaine peAtAnA vhAlA AyuSyane karapINa rIte aMta pAme che ! e aprazastapaNe vaparAtI ekeka iMdriya paNa ekeka paMcendriya pramANe jIvanA paNa karUNa rIte aMta lAve che, te pramAdI evA eka jIva te pAMceya IkriyA vaDe te pAMceya indriyAnA viSayamAM lubdha bane, te pAMceya iMdriyAthI kema na haNAya? haNAya ja. [e pramANe pAMce iMdriyA aprazasta vhepAramAM joDAvAthI AtmAne je mahAn du:khanuM bhAjana banavuM paDe che, te paNa nira Mkuza manane lIdhe bane che: Atho tevA nira Mkuza ] mananA nigraha kevI bhAvanA vaDe karavA te viSe paNa zAstrakAra maharSi jaNAve che ke:-- iMdi a dhuttANa aho tilatusamittaMpi desu mA pasaraM // gaTTu o to nImo, natha vaLo DhoDiAsaNamo / / artha:--he jIva! tuM iMdriyarUpI pUrvAne talanA dANAnI upara bAjhelA phAtarAM jeTalA paNa (tArA manamAM) mAkaLA caravA daiza nahi, teTalA mAtra paNa je meAkaLA caravA dIdhA tA jayAM eka kSaNa-samaya pasAra karavA te paNa eka DhADa varSa pasAra karavA jevA duHkhada : haze tevA dArUgu sthAnamAM te indriyarUpI dhRtto tane ghasaDI jaze. pAMca indriyAne kamaje rAkhavA ane mokaLI mUkavA saMbaMdhamAM lAbha ane hAni paratve chaThThA aMgasUtra zrI jJAtAdhama sUtranA pRSTa 96 thI 9 sudhImAM guptendriya ane aguptendriya evA e kAcamAnuM dRSTAMta Apela che. te dRSTAMtanI be gAthA A pramANe:-- visamu phArUM, ramatA rojJAnamudrA / / pAvaMti nivvaisuhaM kummu vtra mayaMgadahasokkhaM || 1 || avare u aNatthaparaMparA pArneti pAtrakammavasA // saMsArasAgaragayA, gomAuggasia kummu vva // 2 // atha-pAMca indriyonI salInatA karavAne lIdhe tenA viSayeAmAMthI rAkavAne lIdhe kAcame jema mRtaga'gAlrahanAM sukhane pAmyA tema rAga ane dveSathI vimukta banIne indriyAne tenA viSayeAmAMthI rokanAra prANIe, nirvANu sukhane pAme che. 1 * zrI nAtAdhama sUtra pR 99 upara chAyA che ke-viyempa'ndriyALi, hambamse rAgadvevimuddA : prApnuvaMti nirvRtisukhaM, kUrmaiva mRtagaGgAhadasaiAkhyam // 1 // apare svanarthaparamparAstu prApnuvanti pApakarmavazAH / saMsArasAgaragatA, gomAyugrastakUrma iva // 2 //
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapatikramaNalAdavanI Adaza TakA sarala anuvAda - pAMce Indriyone tenA viSayamAMthI nahi rekI zakanAra kAca te zIyALathI AkramaNa karAye-grasita thaye (maraNa pAmya) tema rAga ane dveSathI amukta evA pApakarmAdhIna prANIo te saMsAra samudramAM ravaDatA thakA anarthanI paraMparA pAme che. rIte guptendriya ane agatendriya kAcabAnuM daSTAMta vANArasI-kAzI nagarI saMbaMdhInI gaMgA nadIne viSe mRta gaMgAdraha (uMDA pANIne dhareathavA to lIla kamaLa AdithI AchAdita dhare.) nAmanA te nadIne tIre rahelA kahane viSe guptendriya ane aguptendriya evA be kAcabA rahetA hatA. jamIna para pharatA jaMtuokIDA AdinA mAMsanA tho' evA te baMne kAcabA te prahamAMthI bahAra nIkaLyA. tevAmAM kinAre pharatA duSTa ziyALoe tene dIThA. zIyALane dekhIne gabharAyelA te kAcabAo pitAnA cAra paga ane Dekane pitAnI DhAla taLe ekadama saMkelI laIne jANe nirjIva ja ya nahi evA nizleSTita banIne rahyA. zIyALIAe tene ghaNIvAra gulAMTo khavaDAvI-uchALyAnIce paTakayA-pagaprahArAdi karyo to paNa teo te kAcabAone te sthitimAMthI caLAvavAne zaktimAna thayA nahi! AthI thoDe dUra jaIne te zIya LIyAo lapAIne beDA. aguptendriya kAcabAe cApalyatAthI prathama eka paga ane te kame cAreya paga ane Dekane potAnI DhAlamAMthI bahAra kADhatAM te baMne zIyALee tenA TukaDeTukaDA karI nAkhyA ! bIje gupTeindriya kAca te "te paNa hamaNAM ja paga ane rAka bahAra kADhaze, ema dhArIne tyAM ghaNe vakhata beThelA te baMne zIyALIAo thAkIne IdriyAne tenA viSaye. gayA tyAM sudhI jema idriyone gepIne paDyo hate temane mAMthI rekI rAkhavAthI tema ja paDyo rahyo! te baMne zIyALa gayA eTale prathama thatA lAbha vize tema ja (paga vigere kAMI ja bahAra kADhayA vinA DhAlane uMcI karavAchUTI mUkavAthI thatI hAni pUrvaka) dizAnuM avalokana karIne cAre page ThekaDo mArIne saMbaMdhamAM be kAcabAnuM jaladi kahamAM kudI paDyo ane sukhI thaye. A daSTAMta uparathI daSTAMta, "jema A guplendriya kAcabo pAMce aMga gopAvavAthI sukhI thaye tema pAMca indriyane saMvaramAM rAkhanArA mahAnubhAve sukhI thAya che-cAvat nivANa sukhane pAme che, ItyAdi upaya samajavAno che. tathA kaSAyane viSe-kalaha, kaMkAsa vigeremAM je krodha, te aprazasta che. kahyuM che ke aprazasta ane prazasta kaSAnuM svarUpa. damei jaNaM tAvei niyataNuM nei duggaI dhiddhi // kovo jalaNo ma jae, kamaNatyaM na pAvai ? // 1 // artha dhikkAra che-krodhane ke-je sAmAnuM dila dubhAve che, pitAnuM zarIra tapAve che ane dunimAM lai jApa che! agninI mAphaka jagatamAM e kayo anartha che ke-je ana
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 zrI zrAddhagatikramaNa-vattisUtranI Adarza TIkAneA sarala anuvAda ne krodha pamADatA nathI ? // 1 ! ane jema zrI kAlikAcArya mahArAje pramAdI ziSyAne sUtA mUkIne tyAgI dIdhA, athavA tetalicuta maMtrIne pratiSedha pamADavAne mATe pATTolAdeve batAvela rAjAnA krodhanI jema avinita parivArane zIkSA-zikhAmaNu ApavAmAM je krodha thAya te prazasta krodha che. kahyuM che ke: - lAlijjate dosA, tADijjate guNA bahu huMti || gayavasahaturaMgANa va to hojja susikkhaparivAroM // // atha:-jema hAthI-baLada-azva-vigerene kevaLa lADa laDAvavAmAM Ave te teemAM ghaNA doSAnA vAsa thAya che ane tADanA-tanA vigere karavAmAM ghaNA guNA Ave che; tema ziSya ke putrAdi parivArane jo kevaLa paMpALavAmAM ja Ave te temAM bahu doSa! Ave che ane avinitatA vigere prasaMge je tADanA-tajanA karavAmAM Ave te temAM ghaNA guNAnA vAsa thAya che. mATe piravAra suzikSita hAvA joie. // 1 // tathA namana karavAne lAyaka evA paNu gurU Adine viSe sarva aniSTanA hetubhUta evu' anamrapazu -akkaDapaNuM rAkhavuM te brakAnta mAna kahevAya. ( tevA AkhtavaDila purUSonI pAse paNa namra paNe vartavAne badale akkeDa rahevAmAM zuM zuM aniSTa-nukazAnA thAya te jaNAvatAM) kahyuM che ke:-- nAsera sutriNayaM ca dUsae hai dhammakAmatyo // gandhagirisiMga laggo, naro na roei piuNovi // 12 // ', artha:- je prANI abhimAnarUpI parvatanA zikhare caDhIne gurU Adi pAse paNa aDa rahe che te prANI, ( gurU Adi pAsethI maLatuM baMdha thavAthI ) potAnA mATe zrutajJAnane nAza kare che, vinayane dUSita kare che, dharma-kAma ane artha e traNeya purUSAthane haNI nAkhe che ane mAtApitAne paNa rUcatA nathI ! // 1 // e pramANe aprazasta mAna ane tenAthI thatA aniSTo jaNAne have prazasta mAnanuM svarupa jaNAvatAM kahe che ke-tathA Uyana maMtrIne aMtasamaye niyopanA-ArAdhanA karAvavA pUratA ja tiveSa dhAraNa karanAra vaDe jema te svIkArela veSanA Ajanma nirvAha karyA tema svIkArelI pratijJAenA jiMdagI paryaMta nivo karavA te karArata mAna kahevAya. kahyuM che ke : lajjAM gurujananIM jananImivAryA - pratyantazuddhahRdayAmanuvarttamAnAH || tejasvinaH sukhamasUnapi saMtyajanti, satyasthitivyasanino na punaH pratijJAm // 1 // atha:-guNanA samuhane janma ApanArI lajajArUpa Aryone atyaMtazuddha hRdayavALo mAtAnI jema anusaranArA sasthitinA vyasanI evA satvazALI purUSo, ( pratijJAbhaMganA prasaMge ) peAtAnA prANAne paNa sukhe karIne samyak prakAre tajI de che, paraMtu svIkArelI pratijJAne tajatA nathI, / 1 / /
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattinI Adarza kAne sarala anuvAda 27 A jema prazasta mAna che tema satyavAdI harizcaMdra nRpatinI mAphaka Apatti-saMkaTa samaye adInavRttipaNuM rAkhavuM-grahaNa karelAM vratamAM lezamAtra paNa kAyaratA na dekhADavI, te paNa prazasta mAna che. kahyuM che ke - vipadyuccaiH stheyaM padamanuvidheyaM ca mahatAM / piyA nyAyAvRttirmalInamasubhage'pyasukaraM // asanto nAbhyoH suhRdapi na yAcyaH kRzadhanaH / satAM kenoddiSTaM viSamamasidhArAvratamidaM? // 1 // artha:-ApattinA-saMkaTanA samayamAM paNa prasanna rahevuM, mahApurUSonA pagale cAlavuM, nyAyapAIta dravyathI ja AjIvikA calAvavAnuM priya mAnavuM, prANa jatA hoya to paNa pApakAryane te ghaNuM kaThIna mAnavuM, dujene pAsethI to kAMI paNa mAMgavuM nahIM, pitAne kharo mitra hoya chatAM paNa je te a5 ghanavALo hoya to tenI pAsethI kaI paNa vastunI yAcanA karavI nahi! vigere talavAranI dhAra para cAlavA jevuM A viSama vrata satparUne keNe upadizya? keNe batAvyuM? (arthAta-keInA upadezathI satparUSo tevuM ucca vartAne dharAvatA hotA nathI: ApattikALe paNa saMpurUSonuM te sadAcAramaya khamIra svAbhAvika hoya che.) / 1 e pramANe prazastamAnanuM svarUpa jaNAvIne have mAyAnuM svarUpa jaNAve che. dhana-dhAnya vigere meLavavAnI IcachAe vaNike athavA jAdugara vigere vividha hAtha cAlAkI vigere prayogathI para je Thage che te lakhazarata mA kahevAya che. anezIkArIthI bhaya pAmIne bhAgatA hariNAne jatA joyAM hoya chatAM tenI pAchaLa paDela te zIkArI AvIne hariNe kaI bAju gayA?' ema pUche te vakhate judI ja dizA batAve athavA hariNe bace te kaI jude ja vacana vyavahAra vigere kare, te prazasta mAyA kahevAya che temaja vyAdhigrasta bALaka vigerene kaDavAM auSadha Adi pIvaDAvavAmAM "nA, davA pAvI nathI, athavAauSadha kaDavuM nathI." vigere bolI prapaMca karavo paDe temaja dIkSA lenArane dIkSAmAM viM karanArA mAtapitA vigerenI AgaLa "mAruM AyuSya a5 che, evuM svama joyuM" ItyAdikA je mAyA te-"bhagavAna zrI Arya rakSitasUrijIe potAnA pitAne sAdhunA AcAro 1 satyavAdI zrI harizcaMdra rAjAe Teka jALavavA khAtara rAjaya choDayuM, mahAsatI tArAmatIne nIcane ghara vecI. ane pote smazAnamAM zabane kara lenAra bhaMgInI, zmazAne AvatA zabone kara ugharAvavA tarIke pharaja bajAvavAnI nokarI karI! eTaluM ja nahiM paNa sarSanA viSathI mRtyu pAmelA pitAnA ekanA eka putra hitanuM zaba laIne smazAne Avela mahA satI tArAmatI pAsethI paNa kara yA ! te tArAmatIe ApI zakavAnI azakti batAvI te karanA badalAmAM putra hitakumAranA zabane oDhADela khApaNuM mAgya! matalaba ke- harizcaMdra rAjavI evA Apati kALe paNa Teka jALavIne e rIte pharajane vaphAdAra rahyA. - 2 pU. AcArya bhagavAna zrI AryasuharatI mahArAje pratibadhela pitAne munipaNamAM paNa lajajAne lIdhe jotIyuM paherI rAkhavAne Agraha hato, te Agraha tajavIne sAdhunA pUrA AcAramAM pitAne sthAvA mATe zrI ArakSitasUrijIe zrAvakenA chokarAone zIkhavADI rAkhIne pitAnA te pitAmuninuM dhotiyuM bharacauTe kheMcAvI lIdhuM ane tene sthAne ceLapaTTo paherAvI dIdhuM.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 zrI zrAddhapratikramaNa-vAditavanI Adaza TIkAne sarala anuvAda samyak prakAre grahaNa karAvavAne mATe sva ane paranA hitanA heturUpa jela mAyAnI mAphaka'karAtamAthI kahevAya che. kahyuM che ke: ___ amAyyeva hi bhAvena, mAyyeva tu bhavet kvacit / / pazyat svaparayoryatra, sAnubandhaM hitodayam // 1 // artha :-bhAvathI te amAthI ja rahIne jyAM pitAne ane parane nirantara hiteAdayakalyANano udaya dekhAtuM hoya tyAM te kavacita mAthI ja thAya. (matalaba ke-te prapaMcIpaNAmAM paNa Atma pariNAma te tatvathI amathI ja heya ) 1 prazasta tathA prazasta lobhanuM svarUpa, tathA dhana-dhAnya Adi nava prakAranA parigrahamAM je mU-lubdhatA te cakAtoma kahevAya che. kahyuM che ke - vaMcai mitta kalattaM, nAvikkhai piyaramAisayaNe a|| mArei baMdhave vi hu, puriso jo hoi dhaNaluddho // 1 // artha:-je purUSa dhanalubdha hoya che te purUSa dhana khAtara. pitAnA mitrane temaja pitAnI strIne paNa Thage che, "A tIrthasthAnane na chetarAya" evI samajanI pitAnA mAtapitAdi svajana kuTuMbamAM paNa apekSA rAkhatuM nathI ! pitAnA baMdhuone paNa haNI nAkhe che! (aprazasta lobha A bhayaMkara che. ) . 1 | ane dasapUrvadhara bhagavaMta zrI umAsvAtijI vAcakanI mAphaka vividha prakAranA zrutajJAnanA ane saMgraha karavAmAM, jJAna meLavavAmAM, darzana-samyaktva zuddha zuddhatara karavAnI tamannAmAM, cAritranI vizuddhimAM, vinayanI vRddhimAM, vaiyAvacanI hariphAImAM ane ziSyasaMgraha vigere mAM je lebha, te praNAratoma kahevAya che. A krodha-mAna Adi cAra kaSAyanA anaMtAnubaMdhi Adi 16 bhede, tema ja tenA 64 pratibhede thAya che, te vigere A zrI vaMdittasUtranI pAMtrIsamI gAthAnA vivaraNamAM jaNAvaze. mana, vacana ane kAyAnA prazasta ane aprazastanuM svarUpa. ArtadhyAna ane raudradhyAnane viSe mananuM joDavuM te mArA manoyo kahevAya, ane dharmadhyAna tathA zukaladhyAnamAM mananuM joDavuM te prarAsta mane kahevAya tathA "A cora cheA vyabhicArI che, ItyAdi vANuM te mAtaranA kahevAya. ane deva-guru tema ja dharmanAM varNana vigeremAM vaparAtI vANI te prazaratavacano kahevAya. vaLI IndriyanA viSaya tema ja 1 bhogane viSe pRddha te ArtadhyAna 2 prANune chedana bhedana-tADana tarjana vigere karavAmAM prIti te rIkaLyAna. 3 sutrArthanuM adhyayana, mahAvo levAnI ciMtA, badha-mekSa-gati-AgatinAM kAraNenuM ciMtavana, viSaya virAga, dayA vigere dharmadhyAna 4 IndranA viSathI virAmatA, saMkalpa vikalpa ane vicAro rU5 dethI rahita mana-vacana kAyAnA ge te zukaladhyAna,
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapati maha-vattikUvAnI Adaza TakAne sarala anuvA 31 jugAra vigere vyasananuM sevana karavAmAM kAyAne upayoga kare te barAstAcayana kahevAya ane dhArmika kRtyamAM kAyAne joDavI te jarUradyo kahevAya che. tathA rAja=tathA rAga vaDe- kAmarAga-sneharAga ane dRSTirAganI samaja sAthe-prazasta ane aprazasta rAga-dveSanuM svarUpa, - kAmarAga, sneharAga ane draSTirAga ema traNa prakAranA rAgamAMnA keI paNa eka rAga vaDe (vatemAM aticAra-deSa lagADe tevuM karma bAMdhyuM hoya te karmanI huM niMdA karuM chuM ane nahIM karuM chuM, e saMbaMdha.) bhagavAna zrI jaMbusvAmIjInA jIva bhavadeve pitAnA bhAI muni bhavadattanI dAkSiNyatAthI grahaNa karela dIkSAmAM lAgeTa bAra varSa paryata addhamaMDita nAgilAmAM je rAga rAkhe, te marALa kahevAya. tathA beTikamata=digaMbaramata pravartAvanAra zivabhUti upara jema tenI bahena uttarAne rAga hatuM tema svajana, dhana, kuTuMba vigere upara je rAga, te nehavAna kahevAya. tathA daSTi=darzana, zAkaya vigere kudarzanamAM je rAga te dizAmAM kahevAya, ane te rAga, prabhAvatI rANInA cha-deve atikaSTa pratibaMdha pamADela tApasa bhakta udayana rAjAnI jema mahApuruSo paNa atiduHkhe tyAgI zakAya tevo viSama che. te rAganuM kalikAlasarvajJa AcArya bhagavAn zrI hemacaMdrAcAryajI mahArAje svarUpa ALekhatAM kahyuM che ke : kAmarAgasneharAgAvIpatkaranivAraNau // dRSTirAgastu pApIyAn , durucchedaH satAmapi // 1 // artha :-kAmarAga ane sneharAga e be rAganuM nivAraNa karavuM haju ya saheluM che, paraMtu pApI e je ThaNirAga che, te te satparu-mahApuruSo mATe paNa dUra thavo muzkela che. A tathA leba-vena bhagavAna Arya rakSitasUrinA ziSya gechAmAhilanI jema aprIti lakSaNa cheSa karavA vaDe (je aticAra rUpa karma bAMdhyuM hoya te pApakarmanI huM niMdA karuM chuM ane goM karuM chuM, e saMbaMdha.) "oLa va to 3" vAkyamAM be vakhata karela va zabdano prAga vikalpa artha samaja. eTale ke-"rAga-thakI kaI aticAra lagADyA hoya athavA te dveSa thakI je aticAra lagADyA hoya" ema artha samaja. A rAga ane dveSa bane paNa prazasta ane aprazasta hoya che. strI vigeremAM je rAga te kAtarA kahevAya, ane gaNadhara bhagavaMta zrI gautama svAmIjInI jema zrI arihaMta vigeremAM je rAga te prAraMvAra kahevAya. kahyuM che ke : * pUrve e rivAja hatuM ke navapariNita vadhune ghera laI AvyA bAda prathama divase sannArIvarga vaDe gavAtA dhavalamaMgala vacce vararAjA pitAnI vadhunA aMgane satArA TIkI, bAdaluM, jhamagasamaga, ADa vigere sAmagrIthI maMDita kare-zaNagAre! A rivAja mujaba bhavadeva paraNIne ghera lAvela nAgilAnA aMge mAna racanA karatA hatA. te racanA aDadhI thaI tevAmAM bhArata muni vahoravA padhAryA. tethI te bhAImaninA parama vAtsalyabharyA svAgatArthe bhavadeva, nAgilAne ardhamaMDita mUkIne ja UThayA. paDilAvyA. bhAIe hAthamAM apela dhRtanuM pAtaruM laI zaramamAM ne zaramamAM dUra dUra jatAM krame sAdhunI vasatie paNa AvyA, ane bhAInI zarame chevaTe dIkSA paNa lIdhI !
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra thI zrAddhapratikramaNa-vadisatranI Adaza TakAne sarala anuvAda arihaMtesu a rAgo, rAgo sAhusu baMbhayArIsu // esa pasattho rAgo, aja sarAgANa sAhUNam // 1 // artha:-zrI arihaMta bhagavaMtomAM rAga, sAdhuo ane brahmacArI ane mAM je rAga te rAga, Arya evA sarAgasaMyamI sAdhuone prazasta rAga che. 1 tathA zatruo vigere upara dveSa rAkhave te barArata deva kahevAya ane duSkarmone kSaya karavA mATe utta= udyamavALA prabhuzrI mahAvIradevanI jema pitAnAM duSkarmo-mAda vigere prati tene kSaya karavAnA prayatna rUpa je dveSa thAya te prApa kahevAya. A rAga ane dveSa baMnene krodhAdi cAra kaSAyanI aMdara ja samAveza thato hovA chatAM paNa te baMne te cAre kaSAya karatAM vizeSa karIne anarthane hetu hevAne lIdhe temaja atyaMta durjaya hevAne lIdhe ahiM te baMnene te cAre kaSAyathI judA gaNAvyA che. ane e saMbaMdhI 'jaMna lahai sammattaM, laddhaNa vijaM na ei saMvegaM / viSayasuhesu a rajjai, so doso rAgadosANaM // 1 // artha-AtmA, je samyakatva pAmate nathI, samyakatva pAmIne paNa saMvega=viSayanI virAgatA prati ja nathI ane ulaTo viSayasukhamAM Asakta bane che te rAga ane dveSano doSa che. che 1 " ItyAdi kathana che. tathA rAgadveSau yadi syAtAM tapasA ki prayojanam ? // tAveva yadi na syAtAM, tapasA ki prayojanam ? // 1 // artha-je rAga ane dveSa beThA che te tapazcaryAthI zuM prayojana che? ane jo rAga ane dveSa nathI to tapazcaryAthI zuM prayojana che? (arthAt rAga ane dveSa tapasyAne paNa nakAmI banAvI de tevA anarthakArI che.) vA vaMdittasUtranI A cethI gAthAmAMnA A " ni te ja jillAma" cethA padanuM vivaraNa tenI huM niMdA karuM chuM ane huM nahIM karuM chuM" e pramANe samajavuM. [ e pramANe karela te cethI gAthAnA vivaraNava zAstrakAra maharSie-Idri-kaSAyepega tathA rAga dveSanI prazastatA ane aprazastatAnI samaja ApavA sAthe zrAvakane e paNa 1 ahiM vIraprabhune kamaM prati prazasta zrepavALA kahyA, te prabhunI samabhAvitAne leza paNa bAdhaka nathI. kAraNake-karma e avaguNI nathI paNa avaguNa che. avaguNI upara pa thAya te aprazasta che ane avagaNa prati Sa thAya te prazasta che. prazasta rAganI jema prazasta daiSa paNa kare 5Data nathI, thaI ja jAya che. ane te sarvakarmane kSaya thaI gayA bAda te dveSa to ApameLe ja cAlyo jAya te hoya che, kADhavo paDato nathI AthI te prabhune badhA ja karmazatruone haNane kevalI thavA pahelAMthI ja arihaMta bhagavaMta mAnIe chIe. arthAta prazata dezathI kamene haNI rahyA hoya che, te sthitimAM paNa ApaNe prabhune arihaMta bhagata ja kahIe chIe ane tene artha ja e che ke-tIrthaMkara deva chadmasthAvasthAmAM paNa kaI prati deva nahi ja karanArA evA samabhAvI hoya che.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI Aza TIkAnA sarala anuvAda 33 samaja ApI ke-pratikramaNu, IMdriya-kaSAya vigerenA aprazasta vhepArAthI lAgatA aticArAnu ja hAya che; ( saheje thaI jatA) prazasta vhepArazanuM paDikkamaNu hatu nathI. ] darzanAcAranA 8 aticArAtuM hetundvArA pratikramaNu, avataraLa-havethI zarU karavAmAM AvatI pAMcamI gAthAmAM 'daza nAcAramAM lAgavA saMbhavita, ATha aticArAnA hetunu pratikramaNu jaNAve che. athavA sAmAnya arthathI te hatu aticAranA hAvAthI te heturUpa aticArAnu pratikramaNa jaNAve che: te A pramANe:ALamaLe nizamaLe, dAne caMmane gaLAmone ! mitrone ya niznone, Tima Treniga sajyuM spaSTa artha :-samyaktvanA upayAga vinA mithyA DhaSTienA rathayAtrAhi mahAtsave jonA mATe kutUhaLapUrvaka AvavAmAM-javAmAM, teonA devasthAnA vigeremAM ubhA rahevAmAM, ( upalakSaNathI) tevAM sthAnAmAM suvA-besavAmAM ane tyAM haravA-pharavAmAM, temaja samyaktvanA upaceAga hAya chatAM rAjA vigerenA AgrahathI ke-zreSThIpaTTu vigere adhikAranI pharajathI mithyA hRSTinA rathayAtrAdimAM ke devasthAnAmAM javuM AvavuM-UmA rahevu suvu - besavu -haravuM-pharavu vigere karavuM paDayuM hoya; temAM danAcArane viSe divasa saMbaMdhI je kAI aticAra lAgyA hAya tenuM huM pratikramaNu karuM chuM "pA vizeSAtha: -A gAthA vaDe danAcArane viSe aticAra lAgavAnA 'aLAmone-miyone ane niyo! e traNa hetu vaDe AgamaNe-nigamaNe Adi cAra prakAramAM vattatAM je kAI aticArA lAgyA hoya tenu pratikramaNa jaNAvyuM che. arthAt samyaktvanA upayoga vinA ane samyaktvanA upayogamAM vartAtA hovA chatAM rAjA madinA AgrahathI ke potAnA adhikArapadanI pharajathI te AgamaNe-nigamaNe Adi cAra prakAramAM te traNa hetu vaDe vatAM lAgela aticArAnuM pratikramaNa jaNAvyuM che. AthI anyadarzanInA mahAtsA ane dharmasthAnA vigere sivAya potAnA kAi sAmAnya kAraNe-kutUhaLathI ke samyaktvanA upayoga vinA javA-AvavA haravA-pharavA vigerethI dazanAcAramAM za'kA-kAMkSA vigere ATha aticAra sIdhA lAgavA saMbhava nathI, tApaNa tevAM sAmAnya kAraNa prasaMgeAmAMya zrAvakane upayAga vinA gamanAgamana karavAmAM paMcadriya paryaMta jIvirAdhanAnA paNa saMbhava hAvAthI vratamAM aticAra lAgavAnA saMbhava che. ane te khInA zAstrakAra maharSie A gAthAnI vyAkhyAne aMte spaSTa karela che. AthI sAmAnya kAraNe paNa upayoga vinA gamanAgamana karavuM te zrAvakane mATe niSedha che. vRttino AvArtha :-' 7maLe' mithyAdaSTienA rathayAtrA mahAtsava vagere jovA sAr kutULathI jhaDapabhera doDI javAmAM, 'nimaLe' tevA maheAtsave vigere jovA sArU peAtAnA ghara-hATathI nIkaLavAmAM, tathA 'TALe' anyadarzanIonAM devasthAnA AdimAM UmA rahevAmAM, caMmaLe' tevAM devasthAnA vigeremAM ahiMthI tarSi haravA-pharavAmAM, upalakSaNathI tyAM suvAesavAmAM divasa saMbaMdhI (darzAnAcAramAM) je aticAra lAgyA hAya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittasatranI aMdara TIkAnA sarala anuvAda 'Ama kahevAnu kAraNa ? uttara-zrAvakA mATe kuMtIthI enA tItha mAM rathayAtrAdimAM javAne niSedha che. kahyuM che keHdurity gamaNaM, jahA viruddhaM mahAkulavahUNaM / jAhitahAsAvaya ! sAvagANaM kutitthe || 1 || a:-jema uttama kulavadhuene vezyAonA gharAmAM javuM te virUddha che, tema he zrAvaka ! suzrAvakAne anyadarzInIonAM tIrthasthAnemAM javuM virUddha che, ema samajavuM. // 1 // ' prazna:-kutIrthIonA maheAtsaveAmAM ane devasthAna vigeremAM kevI rIte AvavuMjavuM thaye sate dazanAcAramAM aticArA lAge ? 34 uttara:-'- gaLAmone 'pramAdanA vaza thakI samyaktvanA upayAga rahela na heAya teA da nAcAramAM aticAro lAge. samyaktvanA upayoga hAye sate kutItho enA mahAtsavA ke deva sthAna vigeremAM javA AvavA vigeremAM tA ( nIcenA cha AgAra sivAya ) anAcAra ja che; aticAra nathI. tathA 'micoLe-' (samyaktvanA upayoga hAye sate ) rAjA vigerenA AgrahathI khaLAtyAre (mithyAdaSTionA mahAtsave ke dharmasthAnA vigeremAM javuM paDayu. hAya tethI temAM je kAI aticAra lAgyA hAya.) rAjAbhiyoga Adi abhiyAga 6 prakAranA che. * rAjAnI paravazatAthI javuM paDe te rAjarSAbhayAga, svajana kuTuMbAdi samudAyanI paravazatAthI javuM paDe te gAbhiyAga, rAjA ane te samudAya sivAyanA kAi baLavAnanI parata MtratA-tenI pAse peAtAnI AdhInatAthI javuM paDe te alAbhiyAga, duSTa devanI AdhInatAthI javuM paDe te devAbhiyAga,4 mAtA-pitA-bhattIra AdinA baLAtkArathI karavuM paDe te gurunigraha,` kahyuM che ke-- samyaktvanA upayoga hoya, mAtApitA kalAcArya, eteSAM jJAtayastathA // chatAM cha prakAranA abhicega vRddhA dharmopadeSTAro, guruvargaH satAM mataH // 1 // AgrahathI samyaktvamAM aH-mAtA-pitA-vidyA kalA zIkhavADanAra guru, te lAgatA aticAra.. traNeya jJAtinA hoya te traNeya jJAtio, potAnA vaDIlA ane dharmopadezaka guru e chane sajjana puruSAe guruvarga mAnela che-kahela che. [ AthI pAMcamA gurunigrahanA prakAramAM te chane guru samajavA. ] tathA duSkALanA prasa Mge athavA ja MgalamAM ke-je vakhate sarvathA nirvAhano abhAva hoya te vRttikAntAra nAmanA abhiyAga kahevAya che. e pramANe 6 prakAranA abhiyAgavazAtA-e 6nA Agraha athavA kAraNavazAt (kudanIonA rathayAtrAdi mahe|tsavamAM ke devasthAnA vigeremAM javA-AvavAnuM, UbhA rahevAnuM, haravA-pharavAnuM vigere banavA pAmyuM hAya ane tethI dazanAcAramAM je keI aticAra lAgyA hAya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM, e saMbaMdha. ) tathA-eja rIte samyaktvanA upayega hovA chatAM---- 'nilone' nagarazeTha, maMtrI vagere adhikAra patranI kje tevA sthAnAmAM javuM-AvavuMUbhA rahevuM vigere khanavAthI darzanAcAramAM je kAI aticAra lAgyA hoya tenuM huM pratikramaNu karuM chuM. e pramANe da nAticAra AzrIne mA gAthAnI (vizeSapaNe) vyAkhyA karI. - 1
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vadigvanI ADaza TIkAne sarala anuvAda 35 - athavA A gAthAnI sAmAnyapaNe ja vyAkhyA thAya che. ane te A pramANe-anAmo pramAdanA vaza thakI asAvadhAnapaNe ghara, hATa vigere sthAnamAM "gAmane " AvavAthI "nimaLa" nIkaLavAthI "TALe" UbhA rahevAthI "vavAma" haravA-pharavAthI darzanAcAramAM je kaI aticAra, (lAgyo hoya tenuM pratikramaNa karuM chuM, e saMbaMdha ) jeke -zrAvakane ghare ane hATe javuM te kudarzanInA echavAdikamAM javA jevuM niSNajanIya nathI, prajanIya che. chatAM ghara-hATa vigere jarUrI sthAne paNa asAvadhAnapaNe javA-AvavAmAM paMcendriyAdi jInI hiMsApaNAne paNa saMbhava hovAthI zrAvakone tevA jarUrI prajane paNa upayoga vinA gamanAgamana karavAno niSedha che. tathA "miyo" rAjA vigerenI paravazatAne lIdhe (niyama dasa gAu sudhI ja javAne rAkhyuM hoya ane rAjA vigere 20 gAu mekale tevA prasaMge) pitAne niyama khaMDita kare paDela hoya temAM ane "niyo" pApamaya pravRttio karavI paDe tevA adhikArI padamAM vartatAM darzanAcArane viSe divasa saMbaMdhI je kaI aticAra lAgyA hoya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM. A pAMcamI gAthA agAunI-jJAnAticArane Azrone je-cAthI gAthAnI vyAkhyA karI che, te cethI gAthAnI paNa A pramANe sAmAnyathI vyAkhyA saMbhave che. A pramANe pAMcamI gAthAne artha ahiM pUro thayo. have- samyaktvanA pAMca AcAranI pratikramaNa. avataraNa-uparanI gAthAmAM darzanAcAranA ATha AcAramAM "kAmo-gAmone niyone e traNa hetuthI gamanAgamanAdinI karela kriyAmAM je kaI aticAro lAgyA hoya tenI pratikramaNa karIne have zarU thatI A chaThThI gAthAmAM samyakatvane viSe lAgavA saMbhavita pAMca aticAranI pratikramaNa karAya che, te A pramANe - . saMkA kakha vigicchA, pasaMsa taha saMthavo kuliMgIsu / / sammattassaiyore, paDikkama desiyaM savvaM // 3 // artha:- laM" devatA Adi tatvane viSe "deve che ke nahi?" ema saMzaya kare, "=#iaa" anyatIthIomAM kSamA Adi guNane leza jeIne bIjAM bIjAM darzanonI abhilASA karavI " vikA=virA" dAna-zIla-tapa Adi dharmane viSe phalane saMdeha kare te athavA "vilaM" pAThathI-malayukta gAtra ane upadhivALA sAdhuone dekhIne jugupsA karavI-suga lAvavI, "vidja kuliMgIone ghera mithyA tapa karatA joIne "aho A mahAtapasvIo che!' e pramANe kuliMgIonI prazaMsA karavI tathA "saMthavo'=saMratA ? tevA kuliMgIone paricaya kare, te samyaktvanA pAMca aticArone AzrIne divasa saMbaMdhI je kAMI karma bAMdhyuM hoya tenI huM pratikamaNa karuM chuM. vRttino artha A gAthAthI-jene viSe pAMca aticAra jaNAvavAnA che te samyaktvanuM ahiM prathama svarUpa jaNAvAya che. temAM darzana mehanIya karmanA upazamAdithI thaela-"zrI arihaMta
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 zrI zrAddhapratikramaNa- dettusUtranI Adeza TIkAnA sarala, anuvAda bhagavatAe je chatra-ajIva Adi nava tattvA kahyAM che te 'tattvAne viSe samyak zraddhAna rUpa AtmAnA je zubha piraNAma, tenuM nAma samyaktva samajavuM. zrI siddhapacAzikAsUtranI vRtti, siddhaprAbhUtanI vRtti, dharmaratnaprakaraNanI vRtti, katragraMthasUtranI vRtti ane zrI zrAddhanikRtyasUtranI vRtti vigere aneka graMthaine zuyavAnI kaLArUpa nasa~kIne nacAvavAmAM kuzaLa evA AcArya mahArAjA zrI devendrasUrivayaM kamAve che keH-- jisa ajia puNNa pAvAsava saMvara baMdha mukkha nijjaraNA // jeNaM saddahai tayaM, samM khayagAi bahubhe // 1 // atha :-jIva, ajIva, puNya, pApa, Azraya, savara, ba Mdha, meAkSa ane nirdeza e nava tattvanI je AtmaguNu vaDe zraddhA thAya te AtmaguNune samyaktva kahevAya che. A samyaktva kSAyika-kSAyeA pamika -aupathamika Adi ghaNA prakAre che. // 1 // anya sthaLe-cAlu pravartamAna nava tattva prakaraNamAM paNa kahyuM che ke :~ jIvAi natrapayatthe, jo jANai taspa hoi sammattaM // bhAveNa saddato, ayANamANe vi sammattaM // 1 // artha :-jIva, ajIva vigere nava tattvane je jANe-mAne tene samyaktva che. vaLI te nava tattvAne kAI jANutA na hAya-mAtra bhAvathI te tattvomAM zraddhA rAkhatA heya tenAmAM paNa samyaktva che. // 1 // athavA samyagdarzana, jJAna ane cAritranA je adhyavasAya-Atma pariNAma tenuM nAma samyaktva: kahyuM che ke :-- arihaM devo guruNa rUcArI muddo mAvo, sAhuNo jiNamayaM maha pamANaM / sammatta vita nanacuno zA artha :-zrI arihaMta mArA deya che, susAdhue mArA guru che ane zrI jInezvara prabhunA dharma mAre pramANu che, evA je zubha bhAva-Atma pariNAma tene guru zrI tIrthaMkara bhagavA samyaktva kahe che. // 1 // samyaktva e zrI arihaMta prabhue kahelA dharmonuM mULa che. zrI arisMta prabhue prarUpelA sarva virati ane dezavirati dharmanuM mULabhUta samyaktva che. kAraNu ke-mana, vacana ane kAyAnA yoga vaDe karavuM nahi ane karAvavuM nahi e pramANe dvividhatrividha bhAMgAthI mUlaguNu rUpa pAMya avatA svIkAravA vaDe sabhyaktva ane uttaraguNu rUpa e bhedathI thatA dvAdaza vratadhArI zrAvakane Aznone samyakatva mUla (mAra vratanA) 138412872022 bhAMgA thAya 1-zrAvakane sAmAyika pauSadhAdimAM pazu ArbhadikanI anumedanA sarvathA chUTI zake na'huM; mATe mana vacana, kAyAe karavuM niha ane karAvavuM nahi e pramaNe ka+ra=} !TI paccakakhANu hAya che, nava keTI hetuM nathI. 2 - terasiM koDisayAI, culasIi juAI bArasa ya lakkhA / sattAsIna sahassA, do a sayA taha duraggA ya // 1 // atha :-terase* ceArAzI krADa, khAra lAkha, satyAzI huMjAra khasA ne e bhAMgA, khAra- vratanA thAya che.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMditasutranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 37 che, temAM kevaLa samyakatva e pahelo bhAMge che. ane te samyakatva rUpI pahele bhAge na hoya te te teraso corAsI koDa, bAra lAkha satyAzI hajAra, basa ne be bhAMgAmAMnA eka paNa bhAMgAne saMbhava nathI! A rIte samyakatva e zrI jineti dharmanuM mULa hovAthI ja kahyuM che ke: mUlaM dAraM paTTANaM, AhAro bhAyaNaM nihI // ducchakkassAvi dhammassa, sammattaM parikittiyaM // 1 // artha : --samyakatva e kaI karIne zakya sAdhya evA paNa zrI jinezvara bhagavaMtoe prarUpela' sarvavirati ane dezavirati dharmanuM mULa che, dharma rUpI nagaranuM dvAra che, dharma rUpI mahelana pAyo che, prabhukathita dharmane AdhAra che, mRtarUpI amRtarasane jhIlavAnuM bhAna che ane samasta guNonuM nidhAna che, ema bhagavaMtoe kahyuM che. 1 ane e samyaktvanuM phaLa A pramANe kahyuM che - aMtomuhattamittaM pi phAsiyaM jehiM huja sammattaM // tesiM avaDapuggala-pariaTTo ceva saMsAro // 1 // artha :-anAdikALathI bhavacakamAM bhamatAM paNa bhavane aMta pAmI nahi zakelA jIvone antamuhUrta (be ghaDImAM eka samaya nyUna) mAtra paNa je samyakatva prApta thayuM hoya te nakkI samajavuM ke-teone addhapuDaMla parAvarta kALamAM kAMIka nyUna eTalo saMsAra bAkI rahela che. i1 sariTI nIvo, najIruM nivamA vinAnavAi ! jai na vigayasammatto, aha na baddhAuo pudi // 2 // " artha --je samyakatva pAmyA pahelAM AvatA bhavanuM AyuSya bAMdhyuM na hoya ane pAmela samakita vacce na hoya te te samyagdaSTi jIva avazya vimAnavAsI deva thAya che. rA jaM sakaM taM kIrai, jaM ca na sakai tayaMmi sadahagA // sadahamANo jIvo baccai aparAmaraM ThANaM // 3 // artha:-je dharmAnuSThAna karI zake tema hoya te dharmAnuSThAna kare ane je dharmAnuSThAna na karI zake tema hoya te dharmAnuSThAnamAM zraddhA rAkhe na karI zakavAnA yoge zraddhA rAkhatA puNyAtmA paNa mekSa padane pAme che. kA A samyakatavane viSe jaya ane vijaya rAjanuM addabhUta daSTAnta che, ane te A pramANe - 1. samyaktva pAmela puNyavaMtane ATale saMsAra paNa "te samyaktva vamyA bAda mithyAtvanA jore zrI gaNadhara bhagavaMta jevA mahAna upakArI mahApuruSonAM khUna ke evI zAsananI kaI ghera AzAtanA thavAnA ge" mahAmohanIya karma baMdhAyuM hoya tevA jIrane aMge utkRSTathI che; anyathA te te bhavamAM paNa mokSa prApta kare che. 13.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 zrI zAhapratikramaNa vahigvanI Adarza TIkanA sarala anuvAda samyaktvanI daDhatA viSe zrI jaya ane vijayakumAranuM adbhuta dRSTAMta. atyaMta samRddhithI comera bharapUra evA zrI aMbUdvIpamAM rahelA A bharatakSetrane viSe svarganI kRddhinI spardhA kare tevI addhivaDe vizvane AnaMda pamADanAra evuM naMdIpura nAmanuM nagara hatuM. A sarva saMpattine ApanArA evA te nagarane viSe daridratA daridratAmAM ja durbhAgya durbhAgyamAM ja, duSkALa duSkALamAM ja, duHkha duHkhamAM ja, kSaya kSayamAM ja ane bhaya vigere bhayamAM ja jamyA hatA ! arthAta nagaravAsI janemAM te sahamAMnA ekane paNa sthAna hatuM! te nagaramAM samasta zatrusamUhane trAsa same evo dhama, nIti, ThakurAI ane saMpadAne arasaparasa priyameLa 2khAvanAra dharma nAme rAjA hatA. ra-3o je rAjAnA digavijayamAM-zatruonA mukhe mAlija patharAvAnuM ja che, ema jANe bhaviSya vicArIne ja na hoya tema senAnA cAlavAthI uchaLatI ane AgaLa AgaLa prasaratI dhULanA samUhavaDe zatrune jItyA pahelAthI ja mAlinya chavAtuM hatuM ke 4 5 A rAjanane strIonI kaLAomAM ati nipuNa evI zrIkAMtA, zrIdattA ane zrImatI e nAme naMdIpura nagaramAM traNa mukhya paTTarANIo hatI. paNa te traNa paTTarANIomAMnI zrI jaya kumAra ane mukhya paTTarANI zrIkAMtAne paMDitajanene mAnya evA jayazrI vijayakumArane jama. kumAra nAmanA putraratnane janma thaye, ane bIjI paTTarANa zrIdatAne nAmathI ane tethI jagatane jItatA evA vijayakumAra nAmanA putraratnane janma thayo. | 6 || A baMne putraratnane divya rUpa Adi ucca guNanI sAthe kapAsanA raMganI jema pUrvabhavathI sAthe AveluM samyakatva bAlapaNAmAM paNa pragaTa hatuM ! 7. sarakhI AkRti, sarakhI uMmara, sarakhI vidya, sarakhuM zIla-sadAcAra ane sarakhA guNonI zobhAvALA te baMne kumArane jANe Akhe pAsethI zIkhela na hoya-evuM ajya sadaza saga-mitratA hatI. te 8 me kahyuM che ke - pANyorugakRti satva-striyAH bhagnazuno balam // jihvAyA dakSatAmakSNoH, sakhitAM zikSayet sudhIH // 1 // - artha -paMDita puruSe be hAtha pAsethI upakAra karavAnuM, strI pAsethI satva, hArelA kUtarA pAsethI baLa, jIbha pAsethI dakSatA-kuzaLatA ane baMne AMkho pAsethI mitratA zIkhavI joIe. je 1che - have svabhAvathI duddhivALI evI trIjI zrImatI nAmanI paTTarANIne paNa kAdavavALI bhUmimAMthI je kamaLa pedA thAya tema nyAya ane nItimAna evo nayadhIra nAmanA putraratnano janma thayo! 10 1'sarvasaMpanna ca="+
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vAdinI Adaza TakA sarala anuvAda che? - zrIkAMtA ane zrIdatA nAmanI potAnI te baMne zokyanA jayakumAra ane vijayakumArane viSe guNone utkarSa temaja prajAne atyaMta rAga joIne IrSAthI dhamadhamI rahelI havAne lIdhe dukhe joI zakAya evI IrSyALu te zrImatI rANI citavavA lAgI ke-paraspara ekarUpe rahenArA ane rAjA-prajA vigere sarvane mAnya evA jaya ane vijayakumArane A jayakumAra ane vijayakumAra hayAta che tyAM sudhI haNavA mATe zrImatInI kuTila nakkI che ke-dAsIputranI jema mArA putrane rAjya te paritrAjikA dvArA khaTapaTa, nahi paNa rAjyanI AzA paNa kayAMthI hoya?I 11-12aa mATe putranA bhaviSyanuM kAMIka hita karUM e pramANe vicArIne te kAryane mATe zrImatIe eka kapaTI evI parivAjikAne anukULa karI lIdhI. che 13 zrImatIe batAvelI yukti mujaba te kuTila parivrAjikAe siddha karelI ceTaka nAmanI vidyAnI zakti vaDe te dharma nAmanA rAjAne svamanI aMdara rAjyanI adhiSThAyikA devInA nAme svama ApyuM ke 14. he rAjan ! navA utpanna thayelA nI jema duHkhe karIne jItI zakAya evA tArA A jaya ane vijaya nAmanA baMne kumAre tane TUMka avasaramAM ja haNI nAkhIne rAjya levAnI IcchAmAM vatte che, tethI karIne te baMne kumArane pitAnA putra hovA chatAM paNa tatkALa nAza karavAne lAyaka jANavA. zarIramAM paDelAM be bhayaMkara ghArAnI jema potAnA ja ghAtaka evA te baMne para dayA ciMtavavAnI zuM hoya? I 15-16 A rAjya paranA jUnA vakhatanA atyaMta rAgane lIdhe tArA mATe hitakArI evI A rAjyanI huM prathama devI chuM jethI A hitakArI bInA tane kahuM chuM. have tane ucita lAge tema kara. / 17 A svamathI rAjA jAgyo eTale zrImatIe AvIne "svAmInAtha! mane Aje kuladevIe svapramAM kahyuM ke A jaya ane vijaya bane kumAre rAjAne jaladI haNuM nAkhIne rAjya levA Icche che, mATe rAjAnA hita mATe te baMnene nAza karI nAkhave hitAvaha che. pitAnA putra jANIne dayA karavA jevuM nathI. potAnA ghAtakane viSe dayA kevI?" vigere rAjAne Avela svama pramANe ja pitAne svama AvyuM hovAnI vAta rAjAne jaNAvI. zAstrakAra kahe che ke-ahe! daMbhanI buddhi te juo: 18 te svama bAbata samAnavAdathI-rAjAne Avela svama pramANe ja rANInuM bolavuM thavAthI utpanna thayo che atyaMta vivAda jene e te rAjA cittane viSe uttama puruSane ucita evA vicAre vaDe citaravA lAge-je atyaMta uttamatAe sahita evA A kumArethI "sUrya ane caMdrathI aMdha kare tevA aMdhakAranA udayanI jevuM" rAjyanI IcchAe potAnA pitAne haNI nAkhavAnuM adhama kRtya kema saMbhave? temaja Ata-hitakArI mahAtmAonA vAkyanI jema devIe ApeluM svama paNa mithyA na ja hAya ! tethI karIne hA! khedanI vAta che kemAre ahiM karavuM zuM? athavA te mArA ja putrone huM pite kema karIne haNuM ? viSavRkSane paNa samyak prakAre ucheryo pachI chedI nAMkhavuM te sajajanene ghaTatuM nathI, te pachI AvA
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM zrI zrAddhapratikramaNa-vattisUtranI dasa TIkAnA sarala anuvAduM kalpavRkSa jevA e putrane haNI nAkhavA te te uttama janeAne ghaTe ja kema ? ! 19 20 // ema aneka prakAranI ciMtAmAMthI kreme karIne cittane ekadama sthira karIne "mane putrA kalpavRkSa jevA heAvA chatAM rAjyadevI teone haNavA lAyaka ja jaNAve che, te e ane kumArone mArI pAse AvatA ja aTakAvavA pUratu karuM, eTaluM karavAthI paNa mane bhaya raheta nathI." ( eTale haNI nAkhavAnu kAi prayeAjana nathI: ) devInA vacanathI e kumAro para zaMkA dharatA rAjAe e pramANe vicArIne mane kumArAnA mahelamAM praveza aTakAvyeA ! [ kharekhara ahi'kalpavRkSa jevA peAtAnA kumArAmAM AvA uttama pitAne paNa za`kA AvI temAM zajAnA doSa nathI. ] lakSmInuM sthAna ja avizvAsa che. // 23-24! tyAramAda lakSmInA sthAna jevI sabhAmAM beThelA te pRthvIpALane namana karavAne mATe AvelA te ane kumArone dvArapALe bAraNAmAM aTakAvyA. // 255 ATalA apamAnathI paNa atyaMta dubhAelA te khate kumAro kAMipaNa khelyA vinA ja pAchA vaLyA ane te ja divase A pramANe maMtraNA karavAmAM pavaLyo. 526 // aparAdha vigerenuM nAma jaNAvyA vinA ja rAjA vaDe jo ApaNI paNa avajJA karI zakAya che, teA ahiM A rAjAnA rAjyamAM ApaNe rahevuM te ucita nathI. !! 27 5 kAraNa ke-- mA jIvan yaH parAnajJA - duHkhadagdho'pi jIvati || pitAnA apamAnathI deza cheDI paradeza javAnI kumArAnI taiyArI sasthAnAMnovADatu, bananIyasTezAAH || 28 // artha:--je mANusa khIjAnI avajJAthI thaelA du.khathI dAjhI uThayo chatAM pazu jIve che te na jIveA. mAtAne janma vakhate kaleza karAvanArA evA te mANasanA janma ja na heA. 5285 AthI ApaNe svecchAe sArA dezAntaramAM cAlyA jaie. zubha thavuM ke azubha thavuM e vAta ApaNe AdhIna nathI, karmAdhIna che; ema jANavA chatAM parAdhInatAmAM kANu rahe ? // 29 !! tema karavAthI dezAMtara jovAnI ApaNI icchA paNa pUrI thAva. peAtAnA putrAnu abhimAnIpaNuM rAjA paNa jANe, 5 30!! kAraNa ke-- trayaH sthAnaM na muJcanti kAkA: kApuruSA mRgAH // avamAne yo yAnti, siddAra saraghunnA nanAH // 3 // artha :--apamAna thaye sate kAgaDA, kAyara puruSo ane mRgalAM ja sthAna cheADatA nathI, siMhA, satpuruSA ane hAthIe e traNa, sthAna choDIne cAlyA jAya che. 5 31 1 cA catu: zrotrajIye, mIH vuDse narahyuM ! devaH ! / garala sahodarajAtA, taccitraM yanna mArayati // 1 // a.~~~lakSmI ja evI vastu che ke te jene vare che tena vANI, AkhA ane kAnane nAza kare che ane tethI zANA paNu mAnavI viparIta vata kare temAM manuSyane zu ho ! samudramAM rahelA jherarUpa sagAM bhAIthI utpanna thayelI evI e lakSmI, jene vare che tene mAratI nathI e Azraya che. // 1 //
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittutranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 1 vaLI nakkI A kAI prapaMca durbhuddhivALI ApaNI eramAna mAtA zromatInA lAge che, ane AvuM duSTa vana tene ja yAgya che, nahi ke-pitAne ceAgya che. arthAt pitA Avu vana kare nahi, athavA tA pitA zANA che chatAM e teA rAjA kahevAya, tethI kadAca temanuM paNa hAya! game te ; A mAmata pitAne paNa nirdoSa kApapUrNa kAipa ThapakA tA jaNAvavA. ema vicArIne te ane rAjakumAroe yuktipUrvaka e anyakti krame karIne A pramANe traNa zlekavarDa lakhI. // 32-33 || jaya ane vijayakumAre pitAne garbhita rItie Apela pA. tule'valepa vahase vRthaiva, samapramANaM nikhilAnnaye'ham || gurUnadhastAna gurUn yaduccAn, karoSyazeSAn kuddaSatsamAMtha || 34 // ratnAni ratnAkara ! mA'vamaMsthA, mahommibhiryadyapi te bahUni // hAnistatraiveha guNaistvimAni bhAvIni bhUvallabhamaulibhAJji // 35 // na caiSa doSastatra kintu kasyA'pyanyasya yaH kSobhakarastavA'pi // gugo'thavA'yaM kathamanyathA'stu teSAM guNaiH strairmahimamavRddhiH // 36 // artha :-he trAjavA ! 'huM samasta padArthonuM sarakhuM pramANu lAvuM chuM' evA gava kare che te nakAmA ja che kAraNa ke-bhAre padArthane tuM nIcA kare che, halakA padArthone UMcA kare che ane te bhAre tathA halakA padArtho sivAyanA khAkInA samasta padArthAne tuM kharAba patthara prathama vepArIo, vastue tALavA ghaNyA vinAnA zera-khazera Adi mApa pramANunA pattharo rAkhatA te patthara) samAna kare che! arthAt he rAjana! huM sarvene samAna nyAya ApuM chuM evA tame je gava rAkheA che. te khATu' ja che. kAraNa ke-tame jene uttama guNAvALA jANe! che te putrAne nIcA gaNI avagaNeA che ane evA guNIyala putrAne paNa AvI avadazAmAM mUkanAra zrImatI jevA prapaMcI prANIone tevA jANeA che chatAM hRdayamAM sthAna Ape che! ane te sArA ane narasA sivAyanA bIjA darekane tamArA manamAM Ave teve nyAya Ape che. 5345 A pachI samudrane uddezIne khIjo TapakeA lakhe che ke-"he ratnAkara-samudra ! tArAM moTAM moTAM meAjA vaDe tArAM uttaranAM ratnAnI (tArAM sthAnamAMthI kinAre hAMkI kADhavA rUpa ) avajJA kara nahi, jo ke-tArAmAM tevAM ratna bahu hovAnA abhimAnamAM tuM tema karatA hAiza, paraMtu tema karavAthI 'teTalAM ratnA ochAM thAya che te ' tAre ja praga: hAni che; ratnAne kAMi ja hAni natho. te te potAnA guNeAvaDe bhaviSyamAM dareka rAjAenAM mastaka upara caDIne zelavAnA che!" atyaMta he rAjana! tamArA prabaLa puNyAyanA joravaDe tamArA peAtAnA ja putraratnA gaNAtA evA amAne dezamAMthI hAMkI kADhavA jevI avajJA na karo, jo kendra tamArA pAse amArA jevA te ghaNAe guNavAna puruSe hAvAnA abhimAnamAM tame tema karatA hazeA, parantu tema karavAthI e putraratnA AchA thAya che te'tamAre ja prakaTa hAni che; hAMphI
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ sara zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittusUtranI Adarza TIkAnA sala anuvAda kADhelA putrAne kAMI ja hAni nathI. tee te bhaviSyamAM dareka rAjAonA mastaka upara caDIne zAlavAnA che. upappA hai ratnAkara ! vadhAre zuM kahIe ? 'A rIte ratnAne paNa mAjA thI hAMkI DhADhavAvarDa je tane paNa khaLabhaLATa karAvanArA A doSa tArA nathI, paraMtu anya koInA ( aMtabhUmigata pavananA) che. athavA te teM tArA sthAnamAMthI A ratnAne hAMkI kADhavAnuM vana karyuM che, te kharekhara doSa natho paNa guNu che! kAraNa ke jo te A varjhana na karyuM. hAta teA peAtAnA guNAvaDe svata: peAtAnA mahimA vadhAravAnuM te ratno mATe kema banata ? ' arthAt-he rAjan ! 'vadhAre zuM kahIe ? AvAM vana putrAne paNa hAMkI kADhavAmAM je tamAne paNu kSeAsa karanArA A doSa tamArI nathI, paraMtu zrImatI jevI prapaMcInA che; athavA te tame tamArA sthAnamAMthI A putraratnAne DhAMkI kADhavA jevu' je vana kayuM che te kharekhara doSa nathI paNa guNu che! kAraNa ke-jo tame A vana na karyuM hAta te! pAtAnA guNAvaDe IcchA mujaba potAnA mahimA vadhAravAnuM A putraratne mATe kema banatI // 36 // jaya ane vijayakumAranuM dezAMtara gamana ane lAbhanI prApti! e pramANe pitAne ThapakAnA traNa AAka siMhadvAra para lakhIne siMhanI jema sAhasavALA te ane kumAre sAMje kAI na jANe tevI chUpI rIte zarIramAMthI chatra nIkaLI jAya tema te nagaramAMthI jaldI nIkaLI gayA ||37NA nagaranI khahAra (maMdiranI divAleAmAM jaDita ) maNirUpa dIpakAvaDe nira Mtara prakAzyamAna evA zrI zantinAtha prabhunA prAsAdane viSe zrI jinezvara bhagavaMtane namaskAra karIne te mane kumArA A pramANe stuti kare che. 5385 prayANu magaLa nityAnandapadaprayANasaraNI zreyo'vanIsAraNI, saMsArArNavatAraNaitaraNI vizvavistAriNI || puNyAMkurabhara prarohadharaNI vyAmohasaMhAriNI, prItyai kasya na te'khilA tiharaNI mUrtirmanohAriNI // 39 // artha :-muktipada taraph prayANa karavAne mATe nisaraNI samAna, kalyANu rUpa pRthvIne sIMcavAne mATe nIka sakhI, saMsAra rUpa samudrathI tAravAne mATe apUrva hADI sadaza, jagatabharanI Rddhine phelAvanArI, puNya rUpI aMkurAnA samUhane ugADavAnI pRthvI samAna, cittanI vyagratAne saharI lenArI ane samasta pIDAne haranArI evI tArI manaharI mUrti, kAnA mAnada mATe thatI nathI? arthAt e sarva prakAre maMgala karanArI zrI jinezvara prabhunI mUrti sahu kAine AnaMda upajAvanArI che. 9 e pramANe prayANunI AdimAM magalarUpe zrI zAMtinAtha prabhune namana karIne stuti karyo bAda zrI jinabhavanamAMthI nIkaLI dUra dUra cAlI nIkaLelA te ane rAjakumAre thAkayA ane vizrAntine mATe eka vaDa nIce beThA. 56 moTA bhAI jayakumAra jAgate sate nAneA bhAI vijayakumAra te vaDa nIce kAIka anukULa jagyAe sUI gaye. 540 ! te avasare te vaDa upara vAsa karIne rahenArI 'kSiNI
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vadeittutranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 1 atithi gaNAya, mATe te peAtAnA svAmI yakSane kahe che ke-he nAtha! A vaDa nIce AvelA A e kumAre ApaNA vizALa satkArane yogya che. ! 41 ! AMgaNe Avela jevA tevA atithi paNa sa prakAre sarvane pUjanIya gaNAya che, te ApaNA puNyaye:ge prApta thayelA ane traNeya jagatane viSe uttama evA A che atithie tA vizALa satkArane ceAgya gaNAya emAM kahevAnuM ja zuM hAya ? 5 42 // yakSiNInI vAta sAMbhaLIne pramudrita thaela yakSa paNa nipuNa yuktie karIne khelyuM. hai priye ! te ghaNuM ja sArUM kahyuM. ApaNA AMgaNe padhArelA A be atithione huM traNa divya vastu ApIne uttama satkAra karIza. // 435 te mane atithine je traNa divya vastue ApavA icchuM chuM, temAM eka vastu teA pAThathI siddha thAya tevA mahAmatra che. zuddha thaIne sAta vakhata te pAThanuM smaraNa karavAthI sAtame divase avazyameva vizALa sAmra!nyavALI Rddhine ApanArA A maMtra che. 5 44aa bIjI vastu atiprabhAvazALI evA A mahArmANu che, je prArthanA karavAthI peAtAne je vakhate jevI AkRti karavI ISTa hoya tevI AkRti karI zakAya che, jyAM javuM hoya tyAM AkAzamArge jaI zakAya che, sva ke parane caDhela sarpAdikanA jheranA nAza thAya che, peAtAne iSTa hAya tevI Rddhi ane je vakhate je leAjana vigere iSTa heAya tenI prApti thAya che. / / 45 // trIjI vastu-aneka doSone haranArI evI A mahAauSadhI che. A mahAauSadhI peAtAnI pAse hAya te tenA prabhAve zastra lAgatu nathI, agni khALI zakatA nathI, siMha, hAthI, sarpa vigere upadrava karI zakatA nathI temaja bhUta-pizAca vigerenA doSAne harI le che ! huM priye ! darzana, na!na ane cAritrarUpa ratnatrayInI jema A traNu divya vastue traNe jIvanamAM sArabhUta che. 5 465 e pramANe yakSiNInA saMteSane mATe te traNeya divya vastunA savistara mahimA yakSiNIne jaNAvavAnA nimitte tattvathI teA jayakumArane saMbhaLAvIne yakSe te traNeya AzcaryakArI divya vastuo harSa pUrNAMka jayakumArane aNu karI bhAgyavAnAne mATe zuM durlabha che. ! 5 47 // moTA bhAie vijayakumArane karAvela rAjyanI prApti ! A traNeya divya vastue pAmIne Ana Mdita thaela jayakumAra paNa tyArabAda pAse rahela mahAauSadhinA mahAtmya vaDe - pAtAne kAi ja upadrava thavAnA nathI evA nizcaya karIne nirbhayapaNe sukhe sUI gayA. 5 48 5 brahmamuhUrto-vahelI prabhAte ane bhAI nidrAmukta thayA-jAgyA, tyAre jema pitA putra prati hitavatsala heAya che, tema nAnAbhAI vijaya prati hitavatsala evA moTA sAi jayakumAre, vijayakumAra sUi gayA hatA tyAre rAtrine viSe saMkSe pAtAne traNa vastu ApIne karelA bhavya satkAra vigere vRttAMta kahIne 'rAjya nAnAbhAIne ja maLeA ema citavatA thakA' te rAjyamaMtra peAtAnA nAnA bhAI vijayakumArane zrI jayakumArane yakSa pAsethI prApta thayela * pAyasiddha mahAmaMtra vAMchita kArya kArI mahAmaNI ane aneka doSAne heranArI evI mahA. auSadhinA apUrvalAma,
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 zrI mAddhapratikramaNa-vAdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda vidhipUrvaka vahAlathI Akhe ! 49-50 moTA bhAI prati bAhya ane atyaMtara ema baMne prakAre vinayavAna e vijayakumAra rakhaDatI sthitimAM rAjya maLavAne lAbha thata hovA chatAM leza paNa mAyA-kapaTa vinA be,-he baMdha ! rAjya Apane ja gya che, ane mane to ApanI sevA he! che 51 che kAraNa ke-rAmacaMdrajInA nAnA bhAI lakSamaNanI jema mAre mATe te rAjya karatAM ApanI sevA vadhAre che! tethI karIne A rAjyamaMtra Ape ja japavA gya che, rAjyane dhAraNa karanArA Apa ja ho! | para che A pramANe nAnA bhAI vijyakumAre "rAjya karatAM moTA bhAInI sevAmAM pitAne vadhAre lAbha che ema sAcuM jaNAvyuM hovA chatAM vAtsalyatAne lIdhe nAnA bhAI vijayakumArane ja rAjya ApavAne IcchatA moTA bhAIe paNa ghaNuM ja kahevA mAMDayuM, ke-"ApaNe baMne jaNane rAjya maLe te nyAya hAye chate "huM kahuM ke-tuM rAjya le, ane tuM kahe ke-Apa rAjya le." evuM ApaNe nyAya virUddha zuM kAma karavuM joIe? mATe ApaNe baMneya baMdhu A maMtrane jApa karIe ! potAnA nAnA bhAIne e pramANe kahIne tenI khAtrIne mATe moTe bhAI jayakumAra, te rAjyamaMtrane nahi japate hovA chatAM japI rahela che, e dekhAva karIne rahyo! aho! moTA bhAInI nehabuddhi to juo !!! che 54 te pachI (pitAne te rAjya karatAM moTA bhAInI sevAmAM ja lAbha hovA chatAM) moTA bhAInA te vacana khAtara nAne bhAI vijayakumAra, jANe "nAnA, vaDilene anugAmI hoya e ukti sAcI karI dekhADavA ja hAya nahi, tema te maMtrano jApa karavAmAM tanmaya banyA. 15 have jagatane muMjhavavAnA udyamavALA aMdhakArane saMhAra karavAmAM kAraNabhUta e tejane svAmI sUrya udayAcaLa parvata para sAkSAt che. te para che tethI (maMtra japI nivRtta thayA bAda) mArgamAM aMdhakAranA kalezathI mukta banelA te baMne kumAree AgaLa prayANa cAlu karyuM. krame karIne potAnA bhAIne thAkele jaIne meTo bhAI jayakumAra vicAra kare che ke "du:kha sahana karavA sajaelA" mANasane gya A phegaTane kAyaleza zuM kAma joIe? keNu buddhimAna e heya keje chatI sukhasAmagrIe dukhane bhAgI thAya? ke pa7-18 che e pramANe vicArIne yakSe ApelA te mahAmaNinI pUjA karIne ane tenI pAse AkAzamArge javAnI prArthanA karIne vidyAdhara ke pakSInI jema AkAzagati banelo te jayakumAra, vijayakumAra sAthe AkAzamAM svecchAe vicavA lAge ! 59 jema te maNinA prabhAve Ama AkAzamArge javAnI prApti thaI tema bIjI bAjuthI te mahAmaNivaDe apAtA ISTabhaMjana ane bhAgya padArtho prApta thatA rahyA hovAthI te baMne rAjakumAre jyAM jAya tyAM dareka sthaLe sarvAMgasukhI thayA! aho! pUrvakRta sukRto ! ! 60 jagatamAM bharelAM vividha Azcaryo jevAnI utkaMThAvALA ane mArgamAM AvatAM aneka tIrthonAM vaMdanavaDe kRtArtha banatA te baMne kumAro azvinIkumAranI jema krame karIne ghaNA dUra dezamAM nIkaLI gayA. 5 61. krame karIne bane rAjakumAra rAjya maMtra jagyA pachInA sAtamA divasanI savAre "rUddhi vaDe devakanI RddhinI
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI A TIkAnA carala anuyAda 45 spoM karanAruM banI javAnA hetuthI ja caityanA zikharA vaDe jANe devalekane nIDALI rahyuM hAya nahi evA' kAmapura nAmanA nagare AvyA. tA 62 !! thAkele! vijayakumAra, meTA bhAI jakumAranI AjJA laIne kalAthInI jema upavanane viSe atyaMta kaLelA AmravRkSanI nIce beThA. !! 63 !! jyAre moTAbhAI vicAre che ke-matra jappAne sAta divasa thaI gayA che. koi paNu prakAre Aje rAjya nakkI maLavAnuM che. huM meTA bhAi hAjara sate nItine jANu evA A nAnA bhAI rAjyane svIkAraze te nahi; paraMtu khaLAtkAre te rAjya mane ja Apaze ! tethI karIne munione jema pAsthatAzithilatA ucita nathI tema mAre pazu nAnA bhAIne rAjya apAvavAmAM pArzvasthatA-pAse rahevArUpa zithilatA ucita nathI. ema vicArIne catura eve meTA bhAi jayakumAra, kAMika bhAnuM kADhIne tyAMthI jaldI nIkaLI gayA. 5 64-65-66u vAta paNa cAgya che. kAraNa ke-satpuruSane ane dhAtuone parakhai padApa NumAM-peAtAnuM sthAna anyane ApI devAmAM upAdhi nathI, jacAre Atmane pada devAmAM te peAtAne padma devAmAM te te 1pada teone upAdhirUpa thai paDe che! // 67 u nAnA bhAine ja rAjya maLe e AzayathI kAika hAne mATA bhAinuM adazya thavuM, vijayakumArane kAmapura rAjyanI acAnaka prApti ! e pramANe moTA bhAi jayakumAra adRzya manthA ane A mAjI te kAmapura nagaranA aputrIo rAjA maraNa pAmyA hAvAthI rAjamaMtrI-pradhAnA vageree savAramAM hAthI, azva, chatra, kaLaza ane cAmara e pAMca divyeA (gAdIne cegya puruSanI prApti mATe) zaNagAryA hatAM, te pAMce divyene teee AkhA nagaramAM pheravyAM, paraMtu nagaramAMthI rAjyane yAgya kAI puruSa nahi maLavAthI te dibyA nagaranI bahAra AvIne me pharatAM pharatAM vijayakumAranI pAse AvyAM ! // 68-695 vijayakumArane jotAM ja tenA puNye ja prerela heAya tema hAthIe varSARtunA meghanI jema garjanA karI ! ave paNa hu mAM AvI jaine heSArava-haNuhATa paramaipada ane 2. Amane-pa6. temAM je 1 ahiM satpurUSA ane dhAtuone tulya gaNyA che, tenI samaja A pramANe:-saMskRta vyA karaNamAM kriyApadanA dhAtue e prakAranA pratyayeA le che. dhAtuo paramaipadanA pratyayA le che, te dhAtue mULarUpavALA ( zuddha zabdavALA ) hoya che; paraMtu je dhAtu Atmane=pada pratyayA le che te dhAtune Atmate=padInI nizAnI tarIke '' Adi ti saMjJAvALA akSarA joDavA paDe che. Atmane=padI dhAtune te '' Adi t sattA vaLagI te upAdhirUpa gaNAya che. tethI parama~padanA dhAtune paramai- khIjAne ( te '' it ) patra ApavAmAM potAnA dhAtu jevA hAya tevA-svAbhAvika rUpamAM ja rahevAnu khane che! jema A paramaipadI dhAtune jo Amanepada-petAne pada joitu hAya nA 'Tu' itnI upAdhi vaheAravI paDe che, tema satpuone maLatu rAjA Adi padma levuM te upAdhi vaheravA jevu che ethI ja potAne maLatu' pa6 khIjAne ApavuM te svAbhAvika nirlepaNe zuddha varUpe rahevA jevuM che-upAdhi vagaranA rahevA jevuM che. arthAt satpurUSa!! svabhAva ja AvA hoya che ke parama~pada-khIjAte pada ApavAvALA rahevu ane Atmanepada-peAtAne pada maLe tene zeSAdhi mAnavI, 14
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 zrI zrAddhapratikramaNa-vadittasUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda karyAM! zaNagArelA kaLaze, devane apAya che tema vijayakumArane bhaktivarDa karIne pUjAnA sAmAna-pUjA! aNu karyo ! dibya prabhAvathI zuM nathI banatuM? 5 70-715 jANe pUrve sAdhelA mana, vacana ane kAyAnA traNa ceAgathI janmela pUrvanAM puNyeA ja hoya nahi, tema kumAranA mastaka upara sapheda chatra zAbhavA lAgyuM ane khane khAju e cAmara vIMjhavA lAgyA ! // 72 // ' uMcA puruSanuM sthAna uMce ja ucita gaNAya ' ema jANIne ja hAya nahi, tema hastie sUMDha vaDe kumArane Adara pUrvaka uMcakI laine peAtAnA ska Mdha upara AropyA! prajAnA samUhe kumArane praNAma karyA, ane yogya rAjA maLI javAthI harakhAtI prajAnA jayajayakAra rUpa zabdonA avAja vaDe ane te pa Mcazabdastha zabdovaDe eTale ke cAre varSoMnI prajA sAthe maLela thakAra nAga pAMcamA varNanI paNa prajA maLIne gaNAtuM je paMca, te paMcanA mukhamAMthI uchaLIne dizAomAM aphaLAelA jaya jayakAra zabdonA paDaghA rUpe sAme aphaLAyela zabdo vaDe te vakhate te pAMce ya varSoMnA zabdanu advaitapaNuM banI gayu-te darekanA zabdonuM koi na samajAya tevuM eka zabdapaNuM banI gayuM! // 73-74 || A pramANe eka bAjuthI vijayakumAra kAmapura rAjyanI prajAne mAnya rAjA thayA, ane bIjI bAjuthI [prAjanAnI te jayaghoSaNA pachI AkAzamAM rAjayanI adhiSThAtA devIe zveSaNA karI keme jene rAjaya ApyuM che, te guNeAe karIne atizayavaMta evA kSatriyakumAra rAjAne je kAi dudI-gaCiSTha, rAjA nahi mAne tenA huM nigraha karIza. " ] rAjyadevInI te bhayaprada ghASaNAthI bhayabhIta thaIne cAre bAjuthI zrAdh samate: vijayakumAranI sevAmAM jaladI hAjara thaI gaelA sarve sAmanta rAjAoe 'devA, zakrendrane jema vagara AnAkAnIe peAtAnA svAmI tarIke svIkAre tema' zrI vijayakumArane peAtAnA svAmI tarIke svIkAryoM ! || 75-76 // A pachI peAtAnI pIchANu prakaTa karatA rAjAdhirAja zrI vijayakumAre, pradhAna vigerene kahyuM je-ATalAmAM koi sthaLe mArA meTA bhAi che, temane kharAkhara zeAdhIne ahiM lAveA, ane samasta guNAvarDa karIne rAjyane ceAgya evA te mArA moTA bhAIne rAjya ApeH mATA bhAi hAye sate nAnA devIe vijaya kumAranI sAmata rAjAe para sthApelI ANu vijayakumAranA mATA bhAIne rAya ApavAnA Agraha ! d bhAI evA mArAthI rAjyanA svIkAra kema thAya ? | 77-78 // meATA bhAI pratye zrI vijayakumAranI AvI uccatama vinIta nIti ane aucityatA joIne 1-jue zrI siddhahemazabdAnuzAsana bRhaddatti laghunyAsa ( aDhAra&jArI) chaThTho adhyAya pratAkAra sUtra 5zmIravacananAMdeavAt ||Ara/rUA nI TIppaNI pakti rU. cAravaOmatha cAturyaLastra vA' pAMcamA rathAra vaNu sahitanA cAra vaSNunI prajA. A vaSa' zabda Aje paNa jagatamAM pracalita che. kAI mahatvanAM kAryAMnI vicAraNA prasaMge AkhAye nagaramAMnA zANAjane-sa varSoMnI prajA ekaThI maLe tene paMca ekaThu' thayuM kahevAya che.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AddhapratikramaNa-vadittutranI A TIkAnA sarala anuvAda 47 Azcaryacakita banelA pradhAna vigeree paNa kahyuM-huM deva ! rAjyanI adhiSThAtA devIe Apane Apelu rAjya, anyathA kema thAya ? bIjAne kevI rIte ApI zakAya ? mATe huM prabhA ! Apa ja amArA svAmI che, A nagaramAM padhArA ane nagarane pAvana karI. ! pradhAnA vigeree e pramANe vinati karavAnI sAthe ja hAddA para virAjela vijayakumArathI AAlatA hAthI kAmapura nagara bhaNI cAlyA. // 80 | have pAMca diyoe karelAM daivI kArya nuM ullaMghana karI zakAya tema nathI, ema jANIne vijayakumAre, ati Azcarya upajAve tevA adbhUta maheAtsava pUrvaka nagarapraveza karyAM, ane tenI ujjavaLa kIrttie dazeya dizAmAM praveza karyAM! // 81 // maMtrI, pradhAnA vigeree maLIne zrI vijayakumArane rAjAnA mahelamAM virAjatA sihAsana para padharAvye sate hAjara rahelA sarva sAmanta rAjAe temaja mahAmatrIAe vAsudevanA rAjyAbhiSekanI jema zrI vijayakumAranA mahAna ADaMbarapuvakanA mahe|tsavathI rAjyAbhiSeka karyA ! // 82 // khIjI mAjI (huM pAse hAIza teA nAnA bhAI rAjya nahi ja svIkAre, e dhAraNAthI kAI nhAne nAnA bhAIthI khasIne adRzya rahenAra jayakumAranI e dhAraNA libhUta thaI! eTale ke-) e rItie varte vAtho peAtAnA nAnA bhAi vijayakumArane tevI utama rItie ane tevA vizALa rAjyanI prApti thai joine peAtAne kRtakRtya mAnatA mATA bhAI jayakumAra, 'temane mAre badale rAjya maLyuM tethI mane joi ne nAnA bhAI saMkoca pAmaze-zaramAze' e zaMkAthI pAtAnA te nAnA bhAI vijayakumArane maLyA vinA ja tyAMthI dezAMtaramAM cAlyA gayA. 835 bAda peAtAnI pAsenA mahAmaNinA prabhAve te jayakumAra pRthvI para ane AkAzamAM vidyAdharanI lIlA-vilAsavaDe svecchApUrva ka jayakumAranuM jayApurI bhramaNa kare che! kharekhara kautukIjana ALasu hAtA nathI. 584 nagarImAM AvavuM ane e pramANe sarvatra askhalitapaNe paribhramaNu karatAM karatAM phAmalatA nAmanI gaNa-potAnA nAma sarakhA nAmavALI ane suvarNanI havelIe vaDe kAmAM Asakta thayuM. laMkA nagarI hovAnI zaMkAne pedA karAvatI evI jayApurI nagarImAM te jayakumAra AvyeA. 5855 A nagarIne jaitramatra nAme rAjA che. te rAjAne caitradevI vagere paTTarANIo che. jagatanI lakSmIne jItavAnI tAkAtavALA eka sA putra che ane jaitrazrI nAme putrI che. 865 nagarImAM sAkSAta kAmanI velaDI sarakhI kAsalatA nAme pachyAMganA-gaNikA che. jayakumAra A nagarImAM AvyA bAda te kAmalatA gaNikAmAM Asakta nyA ane tenA skelamAM lAMkhA kALa rahevA lAgyA. // 87 / / jayakumAra pAse akhUTa dhananI AmadAnI joine temAM lubdha-leAlupI banelI akAe kAmalatAnI mAtAe eka vakhata kAmalatAne kahyuM-he putrI! A jayakumAra kAMi vepAra-rAjagArADhi karatA nathI chatAM tene ATalI managamatI dolatanI unnatti-Avaka kayAMthI? te tuM tene koI upAye karI pUchI le. // 87 // sArAsAranI jANu evI kAmalata e akkAne kahyuM ke-hai mAtA! kumArane AvI tuccha vAta pUchavAnuM ApaNune zuM prayeAjana? jo
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 zrI zrAddhapratikamaNa-vAdinusUvAnI Adaza TakA sarala anuvAda mAMDAne mATe ja kaleza che te mAMDAthI ja prayojana hovuM ghaTe! arthAta "tane je dhanane mATe A kaleza che, to te dhana to tane kumAra pAsethI DhagalAbaMdha maLe che, pachI te kyAMthI Ave che ane kema Ave che? vigere pRchAnuM ApaNe kAma ja zuM?" . 89 kAmalatAe e pramANe akAne samajAvI chatAM paNa lebhathI pIDAtI te akAe "huNa grahathI grahita thayelA mANasanI jema" te vAta pUchavA mATe kadAgraha koI rIte choDyo nahi! AthI kAmalatAe jayakumArane Agraha bharI rIte dhana AvavAnuM kAraNa pUchayuM. jyakumAre paNa "nahi kahuM te premane bhaMga thaze" evA bhayathI harahaMmeza mana mujaba dhana maLavAnI guhya vAta kAmalatAne satya svarUpe jaNAvI dIdhI ! eTale ke-"mahAmaNi che tenA prabhAve dararoja IcchA mujaba dhana maLe che" ema kahI dIdhuM ! 90-91 che "guhya vAta keInI paNa pAse prakAzavA-pragaTa karavA lAyaka nathI. temAM strIonI pAse te vizeSe karI pragaTa karavA lAyaka nathI" jayakumArane mahAmaNi nItizAstranI A vAta samajavA chatAM paNa jayakumAre potAnI cArI levAne akkAne te guhya vAta strIne kahI dIdhI! ane te paNa gaNikAne karI ! prapaMca, kharekhara zANuM paNa mANase jayAre strIne vaza paDe che tyAre kaI bhUla nathI karatA? ke 96 che jayakumAra pAsethI e rIte dhanapattinI vAta meLavIne kAmalatAe dhana maLavAnuM te satya svarUpa potAnI akkA-mAtAne kahyuM. AthI duSTa Azaya-irAdAvALI te akkA paNa te mahAmaNi levAnI AzAthI harSa pAmI 3 tyArabAda nItimAM paNa vezyA evI te kapaTI vezyAe akAe khAnagI rIte "dudhamAM lukhya evI bIlADInI jema' te mahAmaNInI tarapha kheLa karI, chatAM keIpaNa sthaLe nahi dekhavAthI te mahAmaNI jaya kumAranI pAse ja haze, ema dhArIne te daMbhI akkAe dahinA daMbhathInhAnAthI jayakumArane caMdrahAsa madirA pIvaDAvI dIdhI ! che 94-95 AthI mUcha pAmela jayakumArane gupta vastranI gAMThethI "senAno carU kADhI letAM paDela khADo mAlIkanA khyAlamAM nahi AvavA devA sArU cora leko te khADAne pIttaLanA carUtho pUrI de che, tema te khAtaparita rItine jANanArI akAe gAMThe maNI jevaDe patthara bAMdhIne te mahAmaNane uThAvI lIdho ! 9 keTaloka vakhata mUchamAM gayA bAda jayakumAra sAvadhAna thaye sate jue che, te maNune te tene sthAne hovA tarIke jANe che! maNInuM te sthAna tatvathI te khedanuM sthAna che, chatAM paNa te vakhate jayakumArane viSAda thaye nahi . 97 che paraMtu bIje divase kaIka yAcavAne mATe te maNine pUjavA sArU maNI bAMdhela gAMTha khabhe sate najare paDela patthare kheda paNu aparaMpAra kholAvI mUkya! arthAt maNInA sthAne patthara jotAM jayakumArane khedane pAra rahyo nahi. 98 hA ! haNAI gayA ! kharekhara A pApiNI akkA vaDe huM atyaMta haNAI gaye! je ema na hoya to koI divasa nahi ane Aje e akkA, mane e pramANe dahiMnA bahAne caMdrahAsa madirA pIvaDAvavAnuM kema Icche? I 99 akkAe mane je caMdrahAsa dArU pivaDAvyo tethI to te madirAnA ghenamAM to ziraccheda paNa saMbhavita che. ATaluM to
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza:TIkAne sarala anuvAda 49 maNI ja gaye eTaluM to-mAre mATe DuM ja thayuM che. AvI akAnA gharamAM huM haju paNa kema rahyo chuM? 100 [ athavA to je kAmalatAnA rAgathI gharamAM rahuM to jeTaluM dhana Apate te badhuM ja dhana kAmalatA te akakkAne ApI detI hatI, tethI] kAmalatAnA gharamAM pisA nathI! to ame baMne jaNe, mANasone zuM ApI zakIe? hA. have huM zuM karuM? daridra je huM duHkhane kema dhAraNa karIza? 101 . e pramANe "vRkSanA keTaramAM lAgelA agninI mAphaka" aMtaramAM saLagI rahyo hovA chatAM paNa kAmalatA pratyenI Asaktine lIdhe jayakumAra kAmalatAne tyAM rahe temaja rahevA lAgyo! aho! akkAe dAsIdvArA karA- vyasana! 102 . A pachI akA nidhana banelA te jayavela tiraskArathI jaya- kumArane visarjana karavA mATe kAmalatAne ghaNuM ghaNI rIte preravA kumAranuM khAlI gharamAM lAgI ! vezyAone (prema rU5) upAdhi vagarane A dharma che! cAlyA javuM. kAraNa ke-rAgIjanone vaibhava, akulIna nArIne cAlAkI bIjA dareka vyavahAru mAnavone dAkSiNyatA ane kula nArIone prema amRta samAna che, paraMtu vairAgI janene vaibhava, kulIna nArIne parane AvajavAnI cAlAkI, vaNikane dAkSiNyatA ane vezyAne prema viSa samAna che." * 103-104 . A pramANe akA, jayakumArane rajA ApavA mathe che, chatAM jayakumAranA guNothI AkarSAelI, evA guNIyala puruSa prati paNa akkAnAM evAM nidya karmaprati tiraskAravALI ane jayakumAra pratye atyaMta premavALI kAmalatA, te adhama akakAne-mAtAne kahe che ke-he mAtA ! ApaNuM mahAna puNya vaDe videzathI AvelA A puruSe ApaNane keDAcheDI suvarNa ApyuM che, te tevA puruSane kema tyajAya? ( 105-16 II kAmalatAe akkAne e pramANe kahyuM chatAM paNa avivekI aLAe dAsIdvArA jayakumArano tiraskAra karAvyo ! kharekhara ! vezyAne vaza paDelAone viDaMbanA ja hoya che. | 107 | akkAe AvI kharAba rIte tiraskAra karavAthI abhimAna karIne akkAnA gherathI jema daridra nIkaLI jAya tema nIkaLIne lajajA-kheda vigere dharato jayakumAra pitAne kaI dekhe nahi e AzayathI mANasa mAnavInA abhAvavALuM ujajaDa ghara zodhIne tevA zUnya gharamAM gaye. 108 jayakumAranuM eja nagaranI rAjakanyA sAthe pANigrahaNa A bAju te jayApurI nagarInA rAjAnI putrI, sakhIonI sAthe ramavAne jeTalAmAM haMsInI jema" nadImAM utare che, teTalAmAM te duSkarmodaya rU5 duSTa pizAcanA deSathI jANe maraNa pAmI hoya, tevI cetanAhIna thaIne "kApelI velaDInI jema" nadInA kinAre ja Dhagalo thaIne paDI gaI che 109-110 che "kuMvarInI nadIkinAre AvI ka sthiti thaI " ema -jANIne khedane dhAraNa karavAvALA rAjA tyAM AvIne ane te hAlatamAM pitAnI putrIne mahe. lamAM laI jaIne putrIne thayelA deSane dUra karavA vividha upAye karAve che, paraMtu vajamAM jema TAMkaNAne eka TocI paNa na lAge tema" mAMtrikAdinA mahimAthI kanyAne kaIpaNa guNa
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditasUtranI bAdaza TakAno sarala anuvAda thaI zakyo nahi! kharekhara, doSarUpI je duSTatA che te te himanA DhagalA jevI che 11111 e rIte koIpaNa UpAye kuMvarIne guNa thaye nahi hovAthI doSagrasta rAjaputrIne atyaMta duHkhI thatA rAjAe "je koI guNavAna puruSa A deSa mUkta karavAne zrI putrIne koI paNa upAye nirogI karaze tene rAjA te kanyA ane jayakumAre jhIlelo 5Taha kroDa soyA Apaze" A pramANe paTaDa vagaDA! A paha sAMbhaLavAthI harSita thayela kumAra, te paha svIkArIne rAjAnA mahelamAM jayAM rAjaputrI acetanapaNe paDI che tyAM AvyA. 113-114 kuMvarIne sAjI karavAnI rAjAnI AjJA maLatAMnI sAthe ja atyaMta buddhivALA jayakumAre-pavitra thavuM paDe karavo-jApa japavA mAMDavuM" vigere ADaMbarIya dekhAva karIne pAse rahelI divya mahA auSadhi vaDe bhAvanA Apela-vAsita karela jaLanAM chAMTA chAMTavA vaDe rAjakanyAne ekadama sArI karI! divya oSadhinA balathI zuM nathI banatuM ? 115-16 che kuMvarIne A pramANe sahunA Azcarya vacce jaladI sArI karanAra A jayakumAranI lokottara AkRti ane adabhUta kaLA joIne atyaMta vismaya pAmelA rAjAe te kumAranA kuLa AdinuM mApa kADhI lIdhuM! A prasaMgathI atyaMta harSita banelA rAjAe pote bahAra pADela vacana mujaba te kumArane "AkhI pRthvI joI vaLe te paNa prApta na thAya tevI jANe" nAgakanyA ja na hoya tevI pitAnI te kanyA ane kroDa seniyA ApyA ! uttama jananuM boleluM anyathA thatuM nathI. je 157-118 che eTaluM ja nahi paNa rAjAe te kuMvara ane pitAnI kuMvarIne mahAna UtsAhathI vivAha karyo ane te vivAhamAM dAyajA vakhate-paherAmaNa avasare moTA utsa vaDe te vara kanyAne rahevAne mahela, hAthI, ghoDA, dAsa, dAsIe uttama rIyAsata vigere sarva sAmagrI ApI! + 119 "guma thaele maNI uttama buddhipUrvaka pAcho lAvavAne UpAya citavata" A jayakumAra te mahelamAM deguMdA (atizaya koDA karanAra devanI eka jAtanA) devanI jema sukhapUrvaka vilAsa karato rahe che. je 120 che evAmAM zrI jyakumAre rAjakanyAnA doSanuM cUrNa karavA mATe prayuMjelI te mahA auSadhine kaI dhUrtAtmA "kumAre mahA auSadhituM te prayoga guptapaNe karyo hovA chatAM paNa koI upAya jANI apaharaNa gayela! AthI te mahauSadhi uThAvI javAnI IcchAe kSatriyane veSa karIne mAyA-kapaTathI uttama vizvAsu nekaranI jevA vinaya, viveka vigere guNone bhAsa ApavAvaDe te dhuNe jayakumAranuM mana vizeSe karIne jItI lIdhuM! jayakumArane e pramANe vivAsamAM laIne jayakumAranA mahelamAM rahela te mahAauSadhIne te pUrve uThAvI lIdhI! e pramANe te mahauSadhi maLe javAI harSita thaelo te dU, tyAMthI jaladI nAsI ga! anaIne ApanArA evA vizvAsane dhikkAra che. 121-122-123 me kahyuM che ke - "jIrNa bhojanamAtreyaH, kapilaH prANinAM dayA / / bRhaspatiravizvAsaH, pAMcAlaH strISu mAdevam // 124 //
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasatranI ADaza TIkAne sarala anuvAna para bhAvArtha:-atri RSinA putra Atreya RSi kahe che ke prathama karela bhojana pacI gayA bAda ja bIjuM bhajana karavuM te vaidyakazAstrane sAra che, sAMkhyamatanA pravartaka kapilamuni kahe che ke-prANIo para dayA rAkhavI e ja dharmazAstrane sAra che bahapati nAmane paMDita kahe che ke-keIne vizvAsa na karavo te nItizAstrane sAra che ane pAMcAla nAme muni kahe che ke strIo pratye mRdutA-kamaLatA rAkhavI te kAmazAstrane sAra che. 124 auSadhinA apaharaNathI ja yakumArane thayeluM duHkha je kenate auSadhi rAjakanyAne lAbha ApIne gaI che, jethI khAsa bedanuM kAraNa nathI: chatAM paNa rAjakanyAne lAbha thayo ke turata ja A auSadhi guma thaI tethI jayakumAre te hAni mAnI lIdhI. A hAni rAjakumArI joDe deguMdaka devanI jevA meLavAtA sukhane duHkhamAM DubADI de che! 125 che athavA te te oSadhIthI rAjavInA putra jevA tejasvI mahAtmAne rAjakanyAdine lAbha thAya te zuM moTI vAta che? AthI evA lAbha pAse mahAmaNu ane mahISadhi jevI be divya vastunI hAni te atyaMta duHkhakArI bane ja ! kema na bane ? | 126 re deve A be vastu ApI ane deve bhAgye harI lIdhI! A rIte seva karatAM eka mAtrAe karIne adhika baLavALA evA jaiva pAsethI paNa have (devadrArAya e vastu meLavI zakAya tema nathI) vaitathI ja meLavI zakAya tema che ! 127 che A bInA je ema ja che te pachI phekaTa bIjAne dInatA dekhADavA jevI vAta jaNAvavAthI zuM lAbha? ema vicArIne "samudra jema vaDavAnalane uramAM ja dhArI rAkhe che tema" jayakumAra te du ane uramAM ja dhArI rAkhe che. 128 che have A bAju jayakumArane gharamAMthI kADhI mUkI akkA, maNInI pUjA karIne atyaMta prArthanA kare che, paraMtu sAdhAraNa maNanI jema e mahAmaNIe akakAne koI ja ApyuM nahi! kharekhara, divya vastuo paNa bhAgyavaMtone ja Ichita Ape che. athavA te duSTa nItivALAne Icchita maLe paNa kyAMthI? pApIone pApa ja maLe. A 129-130 me e rIte akkAne evA mahAmaNIe paNa kAMI na ApyuM jeIne kAmalatA vageree akAne dhikakAravA mAMDI, ane kahyuM ke-haju paNa A maNuM jayakumArane pAcho Apa. Aje to je kumAra rAjamAnya akkAne maNI nahi banIne rAjanI sAhyabIone bhogavI rahela che te sAkSAta phaLavAthI putrI vigerene kalpavRkSa jevA kumArane paNa hA! te ghara bahAra kADhI mUkyo? Thapake pAmelI akkA . 13-172 e pramANe kAmalatA vigere parivArane Thapake pAsethI jayakumArane pAmelI dhanasubdha akkA kAMika citavyA bAda mahAmaNo maNInI acAnaka prApti laIne jayakumAra pAse AvI 133 / "jayakumAra javAthI pitAne bahu duHkha thayuM che. e daMbha karavA vaDe te kapaTI, akkA pitAne thatA duHkhanI pIDAne pragaTa karatI jayakumArane kahe che- he kumAra tuM amane choDI daIne saMbhALatA ja kema nathI? athavA to tuM have rAjAnA mAna jevuM mahAtmAna * gulajhUtA 1 vena ! 2 zaurya
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ para zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusatranI AdarA TIkAnA sarala anuvAda pAmyA eTale ' bIjAne Azcarya hoya-parane banI gayA hoya tema ' devalAkamAM gayelA mAnavInI mAphaka amane saMbhAratA nathI, ke zuM ?-amane sa'bhAratA ja kema nathI ? // 134135 // Ama tu bhale amane na saMbhAre, paraMtu amane bhUlI janArA evA tane ame kema na saMbhArIe ? kAraNa ke-kamalinIe teA kamalinInA nAtha-sUrya vaDe ja vikasvara-praphulla rahe che. // 136 // vaLI huM vatsa! je tArA viyogarUpa agnithI mArI kAmalatA putrI, vallInI mAphaka niraMtara saLagyA ja kare che, teA tArI pharaja che ke-megha jema velaDIne sIMce che tema jIvana ApanAra evA tAre jAte AvIne tenA vihAgni mujhavavA vaDe tene zAMta karavI ja rahI // 137 // vaLI amArA gharamAMthI amane kAI apUrva vastu maLI AvI che! te vastu keAnI che te ame jANutA natha, paraMtu amane tuM ghaNA priya hAvAthI te vastu tane ja ApIe chIe: mATe tuM A te vastu grahaNa kara, ane peAtAne ghera AvIne amArA para upakAra kara: prArthanAne niSphaLa karavI te uttama puruSA mATe kauzalyatA gaNAtI nathI. // 138-139 // e pramANe kahIne kumArane ' jema kAi nAza pAmeluM puNya sAkSAtu pAchuM lAvI Ape tema' akakAe kumAranA cArI lIdhelA te maDAmaNI potAnA ja hAthe kumAranA hAthamAM pAche ApyA ! ahe ! kapaTakuzaLatA ! A viSe kahyuM che ke:~ pakSiNAM vAyaso dhUrtaH, zvApadeSu ca jambukaH // nareSu dhUtakAraztha, nArISu gaNikA punaH // 141 // artha :-pakSIomAM kAgaDA, pazuomAM zIyALa, puruSAmAM jugArI ane strIomAM gaNikA dhrutta hAya che. | 141 // A pachI te akakAnu kapaTa, tenI putrI kAmalatAnu smaraNu ane guma thaela mahA maNanA akha rIte thaeleA lAbha, e traNa vastu eka sAthe mana para AvavAthI kumAra, peAtAnA manamAM te vakhate akkAra para krodha, kAmalatAne maLavAnI utsukatA ane mahAmaNI anAyAse punaH prApta thayAnA parama hu e traNa bhAvanAnI eka sAthe sakaratA-mizratA anubhavavA lAgyA ! // 142 / hamaNAM kApa karavAnA avasara nathI, ema manamAM vicArIne kApane geApavatA ane protine dekhADatA yakumAre' AvIza'ema kahIne akakAne vidyaya karI ! // 143 | have ' rAjaAMgaNe mAna pAmatA hovA chatAM hAthI jema peAtAnI viMdhya calanI bhUminuM smaraNa kare tema ' rAjamAna pAmI rAjasAhyabI bhogavatA kumAra kAmalatAnuM smaraNa karatA zIvrapaNe ja tene ghera gayA! duHkhe karIne dUra karI zakAya tevA A vyasanane dhikkAra hai !' pahelAnI mAphaka maNInA pramAvathI kAmalatAne icchIta dhana pUratA kAmalatAmAM Asakta banIne tenA ghera rahevA lAgyA! ema keTalAya radivasa rahyo! ahA! uttama puruSAnI paNa sthiti !!! 5144-1455 A mAjI patinA viyAgathI thatA udvegane lIdhe ciMtA-samudramAM DUbelI rAjaputrIe-rAjAnA jamAine te saghaLe vRttAMta rAjAne 1 aMtaH 4 / 2 dinAM ka /
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUvAnI Adaza TIne sarala anuvAla 53 jaNAvavAthI rAjA ciMtAtura bane che 146 "koI tevA daivayoge jamAI unmArge caDI javA pAmela che, chatAM te vinayavaMta ane lajajAvaMta te che ja, mATe kAmalatAne tyAM AvI kadAca mArI zarame tevA vyasanathI pAchA vaLavA saMbhava che' jayakumAre vaLI pAchuM ema vicArIne rAjAe jamAIne belAvavA mATe pradhAnane vasavA badala kheda vezyAne tyAM mokalya. vezyAnA mahelanA dvAra pAse AvIne bahe rathI pradhAna jeTalAmAM kumArane sAda pADIne bolAve che, teTalAmAM sAda uparathI pradhAnane oLakhe, ane tethI upajelI lajajAnI pIDAthI vyAkuLa thaIne jayakumAra vicAra karavA lAgyuM ke- are ! jAra vigerenI mAphaka ahiM rahelA ane rAjAe paNa jAye? mAruM mukha rAjAne zI rIte batAvuM? mATe have te kyAMI dUra jauM. 1 147-148-149 ema vicArIne tArca rU=uDakaNA sarSanI mAphaka uDIne, te gharamAMthI jaladI nIkaLIne ane vezyAnA gharamAMthI nIkaLyA bAda pitAnAM mULa svarUpanuM mahA maNanA prabhAve parAvartana karIne jayakumAra te nagaranI bahAra nIkaLI gaye ! 150 dUra jaI "ahiM koI dekhe tema nathI" ema jANIne "AkAzamAM vidyAdhara jhaDapabhera uDI jAya tema zvamuranRpatinI jyakumAra paNa te mahA maNInA prabhAvathI AkAzamAM jhaDapathI lajajAthI nagara chaDI uDIne kyAMI dUra dUra nIkaLI gaye! 151 ahiM dUra dUra gaela jayakumArane zunya araNyamAM AvI caDelA kumAre avadhUtane veSa dhAraNa oSadhinI punaHprApti karyo! kumAra e rIte avadhUtanA vepe araNyamAM bhame che, tevAmAM tene "guma thayelI vastu pAchI maLaze evI cADI khAnArAM-sUcanA ApanArAM suMdara zakuna thayAM! te zakuna joIne kumAra ati harSita thaye. | 15ra aa "AvAM zUnya araNyamAM te mane mArI guma thayelI auSadhi kevI rIte pAchI maLe!" ema vicAre che teTalAmAM jANe prItithI ja maLavA Avate na hoya tema eka (pitAnI jema avadhUta jegInA veSavALe) keI jegI pitAne AvIne mane ! 153 AvanAra egIe potAnI pAse eka apUrva auSadhi che" e vigere bInA spaSTatAthI kahIne Aptajanane pUche tema "A auSadhi zuM guNa ApanArI che?" e vigere jayakumArane pUchyuM. kumAre paNa auSadhi jotAM ja A auSadhi pitAnI ja che, ema khAtrIthI oLakhIne harSa pUrvaka kahyuM- he yogI! bela A auSadhi teM kyAMthI meLavI? jo tuM sAcuM bolIza te huM tane A auSadhinA guNa ane te auSadhi phaLavAne AmnAya-vidhi kahIza. A sAMbhaLIne lebhI evA yogIe paNa kahyuM- he mahAtmA! ghaNuM UdyamathI jema mahA vidyA maLe tema, eka mahAtmA pAsethI A auSadhine huM mahAna sevA vigere udyamathI pAmyo chuM. te 154-155 156 che A auSadhine gupta prayoga karatAM te mahAtmAe gArUDI vidyAthI jema viSane nAza thAya tema mahAdeSa ane mahAgrahanA upadravane nAza karyo hato ! je 157 che ane huM tene 1 phurasurA 4 | 2 varSAvi !
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 zrI zrAddhapratikramaNa-vadittasUtranI Adara TIkAne sarala anuvAla prayoga karuM te samajAtuM nathI ke kayA hetuthI A auSadhi vaDe alpaSa paNa kema nAza pAmato nathI? mATe he mahAtmana ! AmnAyanA je tame jANe che te auSadhInA guNa ane AkhAya kahe, 158 che A vAtacIta uparathI amArI A auSadhine A pite ja cora che' ema nakakI karIne kopayukta hadayavALA kumAre te avadhUtane kahyuM- he anArya ! koInI corelI divyavastu kayAMthI phaLe? kevI rIte phaLa Ape ? athata e rIte UThAvelI divya varatu pAsethI Icchita kAma levAne kaI vidhi ja nathI. je 159 che cerI ja krUra AzayavALI hoya che ane tethI te svarUpavALI corI paNa A lokamAM ane paralokamAM anarthadAyI je nIvaDe che, te te cerI je vizvAsaghAta karavA pUrvaka karavAmAM AvelI hoya pachI to tethI kevA kevA anarthonAM bhAjana thavuM paDe tenI tulanA keNa karI zake? tenAM phaLanI kenI sAthe ghaTanA karI batAvAya? | 120 che he dhUrta ! A rIte jema teM mane Thage tema jagatane paNa Thagato ja haIza ! paraMtu te pApI ! tuM nakkI kayAMya paNa tArAM AvAM pApanuM phaLa ja8i pAmIza. 161 che A pramANe jayakumAranAM vacana sAMbhaLatAMnI sAthe ja tuccha kAranA TukaDAnI jema te auSadhine jamIna para pheMkI daIne te avadhUta, maraNanI aNI para dehamAMthI jIva nAce tevI jhaDape tyAMthI nAThe ! Ama banavAnuM kAraNa e che ke-doSa ja evI vastu che ke-deSa karanArane sapaDAvAno prasaMga Ave tyAre te pote dhrujI uThe che. 162 mA A hAlate nAsatA dhUrtane pakaDIne zikSA karavA jayakumAra samartha che, te paNa gayelI vastu pAchI maLavAne lIdhe pitAne kRtArtha mAnate hovAthI pApI mANasa tenA pApathI ja pAkaze' e daSTie te dhUrtanI pAchaLa na paDyo-upekSA karI ! | 163 || jema regI mANasa ArAma karanArA ugra auSadhane letI vakhate prathama to kaSTa pAme che, chatAM paNa jyAre te auSadhathI ja pitAne ArAma thaye jANe che tyAre te prathama kaleza ApanArA te auSadhanI anumodanA kare che ! tema A jyakumArane paNa pahelAM AvA pravAse, araNyavAsa rUpa kaleza sahevo vigere kaSTa paDayuM hovA chatAM "e pramANe banyuM te ja pAchaLathI A rIte jaMgalamAM paNa pitAnA svAthenI siddhi thavA rUpa sukha thayuM hovAthI, jyakumAra te pravAsa ane araNyavAsa vigere -kaNane anumodavA lAgya-prazaMsavA lAgyA. ! | 164 || jayakumAranuM bheLapurImAM Agamana ane tyAMnI rAjaputrI joDe pANigrahaNa! " kaI eka vakhate te kuDaLa mATe atyaMta zyAmavarNavALuM vAmana-ThIMgaNuM rUpa dhAraNa karIne jayakumAra bhagavatI nAmanI pAtALa nagarInI sarakhI bhegee karIne samRddha evI bhegApurI nAmanI nagarImAM AvyuM. 65 e nagarImAM vaibhava vaDe vidyAdharanA IndrasamAna subhaga nAmane rAjA hatA. e rAjAne vizvanuM jANe saubhAgya heya nahi, tevI jogavatI nAme RNI hatI ane subhegA nAme eka putrI hatI. te 166 (A nagarImAM vAmanarUpe AvatAnI sAthe tenuM tevuM vicitra rUpa joIne) mAkhIo vaDe madhapuDo vIMTAI vaLe tema kautukathI 1 ti vattA 4 2 mAvatI *
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vAditasUtranI ATha TIkAne sarala anuvAda 55 nagarInA mANase vaDe gherAI vaLelA te vAmanarUpa dhArI jayakumAre A prakAre pahelveSaNa sAMbhaLI ke-dura sepe DaselI rAjAnI putrIne je kaMI jIvADaze te tene rAjA te kanyA ane eka hajAra ava sahIta eka se hAthI Apaze !" me 167-168 che A gheSaNA sAMbhaLavAthI viduSaka-nAradanI jema (ave ane hAthIo sahita rAjakanyAne meLavavAnI) utkaMThAne nacAvatA evA e vAmanarUpadhArI jayakumAre te paTahu spa ! ane (tevA rUpadhArI ane guNadhArIe paTala spa tethI) lekamAM vismaya ane hAsya pedA thayuM 169 "he vAmana ! tuM kanyA, a, ane hAthIonA lebhamAM phegaTa mana karIza nahi, kAraNa ke te kanyAne karaDela sarpanuM jhera, vaido ane maMtra-taMtravAdIothI paNa nagaramAM vAmana rUpe Avela utaryuM ja nahi hevAthI) do ane maMtra-taMtravAdIo che paNa te jayakumAre paTahanuM jhIlavuM kanyAne upacAramAMthI mukta karelI che, mATe A bAbata paTaha ane tyAM rAjaputrIne Dala jhIlavo yukta nathI." e pramANe kahevA lAgIne nagaranA uttama sarpanuM jhera utArIne jane, te vakhate kumArane paTaha jhIlate aTakAvavA lAgyA, sajIvana karavI, TIMpaLI jane "are ! e te badhA kahyA kare, tuM tAre jhIla, tArA jevA bahAdurathI te sApanuM jhera na utare ane tArA jevA zUravIrane te kanyA vigere na maLe te zuM banavAjoga che? mATe tuM tAre hiMmatabhera paTaha jhIla." evA prakAre preraNA karavA lAgyA ! ane madhyastha janee, te para jhIlavAnI vAtamAM uttamajanee kumArane tema karate aTakAvavAnI vAtamAM-ane TIkhaLIyA leke e kumArane te saMbaMdhI karavA mAMDelI preraNAmAM upekSA rAkhI! aho! traNa prakAranI jagatanI sthiti! !! che 170-176 kutuhaLathI-aneka rIte vAmananAM hAsyAdi ane te saMbaMdhI vinaMdanI vAte. karI rahelA lokone anukULa javAba Apate vAmana rAjamahele AvyuM. meM 172 have loko aho! AnI baDAI te juo! bahAdurI te juo!" ItyAdi belI rahe te rAjAne praNAma karIne rAjAnI AjJA pAmele e te vAmanarUpadhArI auSadhinA prabhAve sajIvana kumAra sApe DaselI te kanyA pAse jaIne beThe. . 173 thayelI pitAnI kanyA buddhimAna evA A kumAre pahelAM jyApurIne rAjAnI pretadoSathI vAmanane ApavA saMbaMdhI aceta banelI kumArIne je rIte bahArDaMbara pUrvaka guptapaNe lokApavAdane paNa ava- pravega karela-auSadhi-vaDe sAvadha karI hatI, te ja rIte maMtragaNIne rAjAe kanyA jApa vigerenA khoTA bAhyADaMbara karavA pUrvaka guptapaNe prayoga vAmanane ja ApavI ! karelI auSadhivaDe duSTa sarSe DaselI A rAjakanyAne sajIvana karI! kharekhara AvA puruSamAM visaMvAda hAya nahi. arthAta AvA satvarupe "kanyAne huM sArI karIza." e pramANe karela svIkAramAM virodha hoya ja nahi. che 174 kumAre e pramANe paTahanA vIkAra mujaba rAjakanyAne viSamukta karIne 1 kelIkila x
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adaza TakAnA sarala anuvAda kharekhara jIvADI batAvI hovAthI vAmanane pahelAM tiraskAra karanArA ane mazkarI karIne TIMbaLa macAvanArA sarve loke te vakhate Azcaryacakita thavA pUrvaka AlhAda pAmyA ane tevA ati zyAma ane vAmana rUpadhArI kumArane rAjAe have to rAjakumArI ApavI ja paDaze e joIne kheda karavA lAgyA. 175. ahiM rAjA paNa vicAra kare che ke- jene mAre kanyA ApavAnI che, te guNavaDe karIne sarva puruSomAM zreSTha evA A uttama puruSamAM zAmalatva -vAmanatva vigere de saMbhavatA nathI chatAM te deze kayAMthI? kharekhara! ratnadraSaka evA deva-kamane dhikkAra che. je 176 che athavA atyAre AvI nakAmI ciMtArUpa velaDI-paraMparAthI zuM? vidhinuM kareluM ane mahAtmAnuM beleluM mithyA na thAya mATe "A puruSaratnanA bIbhatsa varNa ane rUpa joIne kanyAne thato kheda, kanyAnI mAtA vigerene te zeka, (potAnAM vacana mujaba vAmanane potAnI kanyA ApavI ja paDavAnI, rAjAne paNa ThIka muzIbata AvI che, e vigere prakAranI) duSTa vicAraNavALA dura janene thato harSa ane (rAjAe bhale te paTa vajaDAvyo ane A vAmane paNa bhale te paha jhIlIne rAjakanyAne jIvatI karI, paraMtu tethI zuM? eTalA khAtara A devakanyA jevI rAjakanyAne rAjA, zyAmAtizyAma ane baTukarUpadhArI evA A vAmanane Ape che te zuM zeDI avicAritA che? ItyAdi) lekamAM phelAelA avarNavAda vigerene avagaNIne " mArI A kanyA huM kumArane ApuM. 177-178 che e pramANe vicArIne rAjA jevAmAM vAmanane kanyA Ape che tevAmAM vAmana te pitAnA kubaDApaNA pratyenA abhimAnane narama karato ane kamaLa vacana uccArate kahevA lAgyuM ke "he rAjan! he buddhimAnamAM agraNI ! pote kanyA levI yukta khedanI vAta che ke-kAgaDAne haMsI ApavAnI jema hINa rUpa nathI mATe pitAne kanyA ane aMgavALA mane AvI svarUpavatI kanyA kema Ape che? nahi ApavAne vAmane che 17-180 che vaLI kadAcit tamArI pratiSThA sAcavavA tame rAjAne karele Agraha! mane kanyA Apaze te paNa te rAjakanyA ja mAro kevI rIte svIkAra karaze ? athavA to atyaMta anucita evuM A kArya lekanI saMmativALuM paNa kevI rIte banaze ? che 181 e kahyuM che ke yadyapi na bhavati hAniH, parakIyAM carati rAsabhe drAkSAM // vastuvinAzaM dRSTvA, tathApi parikhidyate cetaH // 182 // * artha -"jo ke pArakI drAkSa gardabha khAI jato hoya temAM pitAne kAMI ja hAni nathI chatAM vastune vinAza joIne manamAM kheda te thAya." che 182 che te mATe tame tamArI pratiSThA khAtara pratijJA mujaba tame mane kanyA Ape te paNa mAre mATe te kanyAne svIkAra yukta na. pacheDInA pramANamAM ja paga lAMbA karavA (pacheDI eTalI seDa karavI) te ucita che. athotaM-huM kadarUpa ane kuja chuM ane devI svarUpa kanyAne svIkAruM te mane ucita lAgatuM nathI.! 183 .
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUvAnI Adarza TIkAne sarala anuvAda karIranimbAdirateAzAvaNavidgAt // . uSTrAdapi nikRSTo'sau, svAnurupaM na vetti yaH // 18 // zleSmAdisaMzleSajuSazvadanAdivinirmukhaH (gateH) // makSikAto'pi sa kSudraH, svAnurupaM na vetti yaH // 185 // artha -"je manuSya pitAne gya padArtha karyo che? te jANatuM nathI te manuSya keraDA ane liMbaDA vigeremAM proti hovAthI drAkSanAM vanathI dUra dUra bhAganAra uMTa karatAM paNa adhama che. gha184A je manuSya potAne gya vastu kaI che? te jANato nathI, te manuSya lempabaLakhA vigerene bheTavAmAM suSa -AnaMdita hovAthI caMdanakama- cakSakardama vigerene cheDI detI mAkhIthI paNa kSudra che. te 185 " AdAne vadane dAne, nidAne sadane'dane / Asane zayane yAne'pyu sthAne sthApane'rthane // 186 / / dhyAne vidhAne saMghAne, yodhane bodhane dhane / hAne mAne'bhimAne ca, samAvAne vivAhane // 187 // utpATane vighaTane, ghaTane kheTane'Tane / pATane kuTTane jJAne, vijJAne sevane vane // 188 // paThane pAThane gAne, kopane gopane'sane / evamAdiSu sarvatra, yaH svaM veda viveda saH // 189 // kalApakam // saMgraharatvevam-svagRhe'nyagRhe vA'pi, kRtsnakRtyeSu kRtyavit / svapratiSThA'hatAzaktvAyanurUpaM pravartate // 190 // artha :-vastu levAmAM, bolavAmAM, dAna karavAmAM, cikitsA karavAmAM, gharanI bAbatamAM khAvAnI bAbatamAM, besavAmAM, suvAmAM, javAmAM, Adara karavAmAM, thApaNuM mUkavAmAM, yAcavAmAM, 186 mAM dhyAna karavAmAM, kAryamAM, jeDavAmAM, yuddhamAM, badha ApavAmAM, dhananI bAbatamAM nukazAnamAM, mAna levA devAmAM, abhimAnamAM, koIne bolAvavAmAM, vivAha karavAmAM 187 ukheDI nAkhavAmAM, vikhuTuM pADavAmAM, saMcayamAM, mRgayA zikAramAM, haravA-pharavAmAM, phADavAmAM Thapake ApavAmAM, jJAnamAM, vijJAnamAM, sevA karavAmAM vanamAM . 188 . bhaNavAmAM, bhaNAvavAmAM gAvAmAM, krodha karavAmAM, chupAvavAmAM, pheMkavAmAM e vigere bAbatamAM je manuSya potAne jANe che te vizeSa jANakAra che. 189A dareka vigatanuM tAtparya e che ke-"kAryano jANa kAra e buddhimAna puruSa, pitAne ghera athavA bIjAne ghera sava kAryomAM pitAnI pratiSThA, gyatA ane zakti vigere joIne pitAne cagya hoya te * 1 viniraH (2mI) 2 DaspRthAne |
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditRsatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda bAbatamAM ja pravarte che. je 190 | vAmanarUpadhArI jayakumAra e pramANe uttamatAne abAdhaka vacana uccArate sate rAjA vigere samasta jano camatkAra pAmyA. 191 / kahyuM che ke guNAnurAgiNaH svalpAstebhyo'pi guNinastataH // guNino guNaraktAzca, tebhyaH svAguNavIkSiNaH // 192 // artha:-guNAnurAgI puruSa alpa hoya che tenA karatAM guNI puruSa alpa hoya che, tenA karatAM paNa guNa puruSanA guNanA rAgI cho a9pa hoya che, ane pitAnA avaguNa jenAra puruSa te tethI paNa alpa hoya che. te 192. e pramANe rAjakanyAne svIkAra pitAnI agyatAne pite prakAzanAra vAmanane uttama puruSa karavAnI vAmananI nA dhArIne, vANIne nartakInI jema nacAvate rAjA vAmanane kahevA chatAM rAjAe kanyA lAgehe bhadra! tArA jevA uttama puruSane kanyA ApavI vAmanane ja ApavI! temAM mAre vicAra zuM karavAne ? 193 "manuSyane pratiSThA pAse prANa te jUnA-purANuM che-turacha che" evI pUrva puruSanI vANI kharekhara sAcI ja che, mATe (pitAnuM vacana pALavArUpa) kiMmatI pratiSThAnA rakSaNa mATe keNuM puruSa zuM na kare? temAM paNa jeo mahAna AzayavALA hoya che, teo te vizeSe karIne zuM na kare che 194 kekeyIne Apela vacananAM pAlanarUpa pratiSThAne mATe ja kauzalyA ane dazaratha jevA mAtapitAe rAmacaMdrane vanavAsa karAve ! evI pratiSThAne mATe satyavAdI harizcaMdra jevA mahAna rAjAe nIcane ghera pANI bharavArUpa te kukarma paNa karyuM ! 15 (e pramANe pratiSThAnI mahattA ane tene "ghorAtighora kanTe paNa karavAmAM Avela" nirvAha saMbaMdhamAM uttama udAharaNe kahIne) ane "je pachI thavAnuM haze te ja hamaNuM thaze, mATe je thavAnuM che tene sevuM te te sevavA egya che; athaoNt je karma udayamAM AvavAnuM che te karma-udIraNuM karIne paNa udayamAM lAvavA gya che, evA nizcayAtmaka vicArapUrvaka rAjAe pitAnI te devakumArI jevI svarUpavAna kuMvarI vAmanane ApI! me 196 A rIte vAmanane kanyA ApavAmAM rAjAne te "bhaviSyamAM udayamAM AvavAnA karmane vartamAnamAM ja udayamAM lAvI mUkavAne? mahAnabhAvane zobhate nizcayAtmaka vicAra, kanyA ane kanyAnI mAtA vigere dareke paNa yathArtha mAnIne svIkAryo! ahe! vacananA nirvAhamAM mahAna AtmAone mahAna utsAha !!! 1975 have devanI mAphaka jaladI saMpUrNa karI che tevA prakAranI tIvra kasoTI bharI te parIkSA jemaNe e te vAmanarUpadhArI jayakumAra (kasoTI bAda rAjA Adine saMtoSavA mATe) pitAnuM mULarUpe pragaTa karavA ane pitAnI zakti khullI karavAne mATe kahe che, he rAjana! tamArI kupavaMtI kuvarIne hAtha mArA kadarUpA zarIravALA hAthamAM kevI rIte meLavuM? mATe koI paNa upAye huM mArA zarIranuM rUpa suMdara banAvuM! 198-199o prANIone ISTa sAdhyanI paNa siddhi sAhasathI thAya che. sAhasa evI addabhUta vastu che ke jenAvaDe nirlakSaNa mANasa paNuM 1 ninyevAri x
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaditasUtranI ADaza TIkAnA sarala anuvAda batrIsa lakSaNe karIne adhika bane che. je 200 me kahyuM che ke ___asthivarthAH sukhaM mAMse, tvaci bhogAH striyo'kSiSu / gatau yAnaM svare cAjJA, saMce satve pratiSThitam // 201 // artha-asthi-hADamAM dhanano samAsa che, mAMsamAM sukhane samAsa che, tvacA-cAmaDImAM bhegano samAsa che, AMkhamAM strIone samAsa che, gatimAM vAhanano samAsa che ane svaramAM AjJAne samAsa che. arthAt te te eka vastumAM te te eka eka varatuM ja rahelI che, paraMtu savamAM te dhana, sukha, bhego, strI, vAhana ane AjJA vigere badhI ja vastuone samAsa che. ra01 mATe he rAjan ! satvane AdarIne jaladI agnimAM nAkhela mArA dehane - huM jAtyavaMta suvarNanI jema nisaMdehapaNe utkRSTa bhAvALe rUpa parAvartana mATe banAvIza-ra0rA e pramANe kahIne ane agninI khAInI savane sAkSAtkAra ane te khAImAM paDavAnI taiyArI karIne sarvAdhika eve te karAvatA vAmanane vAmana, Azcarya-bhaya-kheda ane dayA AdivaDe samasta jane (jayakumAra) agni joI rahyA hovA chatAM paNa (agnimAM paDatAM jarA paNa acakAyA - praveza vinA) javALAonI jaTAone uchALI rahelA te agnimAM pataMgIyAnI mAphaka ekadama paDyo ! ane AzcaryanI vAta che ke-te bhISaNa agnimAMthI sUryanI mAphaka atyaMta dedIpyamAna kAMtivALo banIne tUrta ja bahAra nIkaLe!!! che 203-204 mahAauSadhinA prabhAve te vAmanarUpadhArI jayakumAra, saheja paNa dAjo nahi ane mahAmaNinA prabhAve prathamanuM je divya svarUpa hatuM, tevA ja svarUpavALa ! 205 . have atyaMta vismaya pAmelA, ane tethI aspaSTa bela nIkaLI zake tevA maMdahAsyavALA banelA rAjA vigeree "tame AvA ghera agnimAMthI suMdara rU5 dhArIne jIvatA kevI rIte nIkaLyA?" e vigere vRttAMta ati AjIjIpUrvaka pUchavAthI jayakumAre pitAne te dareka vRttAMta maMtrazaktinA nAme yathAsthita kahyo, paraMtu mahAmaNi ane mahISadhinA prabhAve e badhuM banyuM che, ema na kahyuM ! kAraNa ke-tevI adbhuta divya vastuonuM rakSaNa temaja karAya. me 206-207 . tyAra bAda harSavaDe laSTa-puSTa banelA rAjAe devakumAra jevA jayakumAranI joDe pitAnI kanyAne meTA mahotsava pUrvaka vivAha karIne pitAnI te bhaginI nAmanI putrIne divyabhaginI-asarA banAvI ! che 208 pitAnI svarUpavaMtI : 1 aSTAMga nimitta nAmanA graMthanA pAne 1pa para zloka 200mAM jaNAvyuM che ke-je manuSyanAM hADakAM majabUta ane vajanadAra hoya te dhanavAna thAya, jenI cAmaDI ke maLe hoya te sAhyabI bhagave. jenuM aMga uthala hoya ane hAtha-paganI naso na dekhAtI hoya te sukhI jiMdagI mALe, jenAM netro tejadAra ane AkarSaka hoya tene strInuM atyaMta sukha hoya, jenI gati-calavAnI Dhaba suMdara hoya te vAhanane bhogI heya ane je manuSya ati kaSTa prasaMge paNa himmatapUrNa vANI uccaranAre hoya te manuSya haMmezAM sukhI hoya; paraMtu sattvavAnamAM che te badhuM ja raheluM che.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zrI zrAddhapratikramaNa-vaditasatranI A daza TIkAne sala anuvAda putrIne kunjane nahi, paraMtu AvA divya puruSane ApIne kRtakRtya banelA rAjAe dAyajAmAM se hasti, vizvane viSe addabhUta evA hajAro adho, rahevAne agnimAMthI bahAra nIka- rAjamahela ane agaNita dhana vigere ApyuM! che 209 ke have LeilA jayakumAra joDe AzcaryanI vAta che ke-jayakumArarUpI bhegIndra, surarAjAnA rAjakumArInuM samahatsava mahAna Agrahane pAmIne leginI joDe tyAM ja ghaNuM lAMbA - pANigrahaNa kALa sudhI svecchAe vilAsa kare che ! arthAt bhavanapati deva nI trIjI nikAyA gaNAtA bhegIndra-nAgendrane ginInAgakanyA jene te lAMbA kALa sudhI yatheccha vilAsa te bhavanapati devalokamAM have ghaTe! chatAM rAjAnA AgrahavazAt te vilAsa bhegIndra ahiM rAkhe te Azcarya che! ra1 have eka vAra rAjAnI mAphaka harSapUrvaka ghaDAne samUha vigere ADaMbara sahita kIDAnA bAga tarapha krIDA karIne mATe jatA jayakumArane joIne nagaramAM nahi rahenArI keI strIe nagaramAM rahenArI sakhIne "he sakhI! A keNuM jAya che?" kIDA bAge kIDA mATe ema AkSepa pUrvaka pUchayuM. 211-12 AthI haMkAnA jatAM nagarastrInuM AkSe- jevA joradAra avAjathI te strI paNa sakhIne kahevA lAgI paka vacana sAMbhaLavAthI - he sakhI! A ApaNuM rAjAnA "te te Azcaryane nIpajayakamArane thayelo udvega jAvanArA jamAI che. 213 . A rIte pitAne rAjAnA jamAI ' tarIke oLakhAvanAruM lajajAspada vacana sAMbhaLIne uttama cittavALe jayakumAra atyaMta dilagIra thaye. svamAna ane mahattAvALA mahApuruSone sasarAnI oLakhANe oLakhAvuM te mahAna parAbhava svarUpa che. che 214 me kahyuM che ke - uttamAH svaguNaiH khyAtA, madhyamAstu piturguNaiH / adhamA mAtulaiH khyAtAH zvazurairadhamAdhamAH // 215 // * artha-pitAnA guNo vaDe paMkAya te uttama puruSe samajavA, pitAnA guNavaDe paMkAya te madhyama puruSe samajavA, mAmAnA guNo vaDe paMkAya te adhama puruSe samajavA ane sasarAnA guNethI je paMkAya te adhamamAM paNa adhama puruSe jANavA ! 215 " tethI karIne pitAnA guNavaDe paMkAya tevA uttama vartanathI bharapUra hRdayavALo te jayakumAra kIDA karavA mATe javAnuM baMdha karIne tyAMthI ja pAcho vaLe ane mahele AvI kheda pAmate thake cittane viSe ciMtavavA lAgyuM ke have mAre koIpaNa rIte jayakumArane sasarAne ahiM sasarAne ghera rahevuM gya nathI. tema mArA pahelA tyAMthI anyatra cAlyA sasarAnI jayApurI nagarIe javuM te paNa gya nathI, mATe javAno nirdhAra, have te mane atyaMta IcchatA evA mArA nAnA bhAI vijaya pAse (kAmapura nagare) jauM para16-21chA athavA to surya joDe saMga thavAthI jema grahane kAMI guNa thato nathI tema vizAla rAjyanA mAlIka evA
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zAhapatikramaNa-vAditRsatranI Adarza TIkAno sarala anuvAda che te mArA nAnA bhAI (vijayakumAra) joDe "rAjya upArjana karyA vagaranA evA mane " saMjoga thavAthI zuM guNa thavAno ? 218 tethI vizAla rAjya upArjana karIne ane zatruone jItIne paramaddhivALo thayo ke huM bhAI pAse jaIza, ema varte te gaurava thAya. ra19A bhAI mArAthI rAjya pAmyuM hovA chatAM paNa ane guNae karIne (guNane kadi na bhUle te) bharapUra hovA chatAM paNa "vidhie prajA para avAja calAvavA-zAsana calAvavA sthApelA eTale ke vidhie rAjakumArapaNe niyata karelA moTA bhAI ahiM kema ? (zuM bhUjA baLa ane vIryabaLa nathI ?) ema dhArIne kadAca sanmAna na paNa kare. 22 e pramANe vicArIne jayakumAra, rAjyano maMtra "saMbhArato rahyo hovA chatAM paNa jANe kadi saMbhArato ja na hoya tema te pramAdanA kAraNe bhUlI javAthI" (smaravA lAgyA chatAM) barAbara saMbhArI zakaze nahi! pAra2nA vidvAnane pagale pagale lIlA mAtrathI gaeluM pAchuM AvavAnuM bane, paraMtu vidvAnene viSe zreSTha evA paNa A jayakumArane te vakhate te bhUlAcelA maMtrapade kaI rIte yAda na AvyAM ! ra3rA te maMtranA pada bhUlI javAthI jayakumAra hadayanA khedabharI AkarI vedanAvALe thayo. pUrvabhavanA pApathI unmAda sahitanI pramAdarUpa maMdirAthI prApta thatI aMdhatAne dhikkAra che. ra23o A rIte rAjya meLavIne bhAI pAse javA mATe rAjyamaMtra saMbhAravA lAgyo paraMtu bhUlI javAthI jaya kumAranuM nimitti- "jala meLavavA mATe megha jema samudra pAse jAya, tema" jayayAnA veSe pitAnA bhAI kumAra paNa maMtrarUpI jala levA mATe pUrvanI mAphaka maNina, pAse javuM ane pUrvanA prabhAve AkAzamAge ananya gati karIne potAnA nAnA bhAI banAvAnuM jaNAvavuM. vijayakumAra pAse Avyo. e 224 bhAInA snehanI parIkSA karavAnI IcchAe aSTAMganimittanA jANakAra tarIke nimittIcAne veSa laIne savAramAM bhAInI pAse gayA ane spaSTapaNe kahevA lAgyuM ke he rAjana! jema (dhUmADAnA) anumAnathI (agnirU5) anumeya jaNAya, tema mArA nimitta baLathItamAre gherathI pravAsa thavo, te divya vastuo ane rAjavaibhavanI prApti, e vigere sarva bIna huM jANuM chuM. 225-226o e uparAMta jayakumAre, pravAsamAM be bhAIo vacce je je bAbatamAM je je saMketo thayelA te tathA je je Azcarya sthAne banelAM te kahI ApavAthI vijayakumAra camatkAra pAme thake bhAIne viyega yAda AvavAthI azrubharI AMkhe be. dharara7A he nemittika! "mAro bhAI kyAM che? kevI rIte rahe che ane mane kayAre maLaze?" nimittioe kahyuM "he rAjana! tamAre bhAI devanI mAphaka svecchAe vicAre che ane atyaMta sukhI che. ra28 sUryathI vadhavAnI IcchAe sUryathI dUra dUra vicaratA caMdranI jema tamArAthI dUra dUra vicaratA te tamArA moTAbhAI jayakumAra sAthe ahiM tamAre jaladI meLApa kevI rIte thAya? ra29o athavA e rIte tamArA bhAIne meLApa je ahiM thavo 1 niravane nidinA (tADannati? *
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka naka kaka dara zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adaza TIkAne sarala anuvAda saMbhavita nathI, te paNa vivAnA udyamathI hamaNuM paNa saMbhavita bane! kAraNa ke-karmanI jema divya zaktione kaI paNa vastu agrAhya-asAdhya nathI ja. ra3paraMtu eka vAta che , ke tamAre moTA bhAIne maLavuM e ucita ja nathI ! kAraNakemoTAbhAI jayakumAre tamArA bhAI nAnA bhAInI ATalI badhI baddhi ane mAna nAnA bhAInA snehanI mahattA kema sahana karI zake?" ra31 nimittiyAnI te vAta karelI parIkSA! sAMbhaLIne vijyakumAra rAjAe kahyuM-"he bhadra! tuM ame baMne baMdhumAM bheda UbhuM kare tevuM vacana na bela: huM te mAruM rAjya ApavAnI IcchAe ja moTA bhAIne maLavAne IcchuM chuM! vaLI te mArA vaDila baMdhu paNa rAjyAdikanI IcchAthI para evA satvavata purUSane viSe temaja sneha dharAvavAnI bAbatamAM hIjanone viSe keI apUrva che ke je bhAIe "A rAjyAddhi pite ja svIkAravI, te nyAya hate chatAM paNa vaDIlajano jema pitAnAM bALakane paheluM naja Ape tema A rAjya pite nahi letAM nAnA bhAI evA mane ApyuM che! mane rAjya maLatI vakhate meM te mArA vaDila baMdhunI cAre bAju zodha calAvI hatI, paNa "pApIne jema guma thaela nidhi prApta thatuM nathI, tema" mArA vaDila baMdhu mane kayAMI paNa maLyA nahi! ane tethI te meM jyAM sudhI te mArA vaDila baMdhu mane na maLe tyAM sudhI "phaTAyA kuMvaranI mAphaka huM rAja chatra dhAraNa karIza nahi, tema cAmara vIMjAvIza nahi!" ema abhigraha karyo che. tethI he naimittika! je tArAmAM keipaNa zakti hoya te te mArA vaDila baMdhune hamaNAM ja lAvIne milAva! [ vijayakumAranI meTA bhAI pratinI AvI abhUta lAgaNI joIne aMtaramAM anahada prasannatAne pAmelA] nimittioe paNa vijayakumArane kahyuM ke-he rAjana! jarAvAra 1the AkarSaNa vidyAvaDe tamArA moTA bhAIne huM ahiM hamaNAM ja kheMcI lAvuM chuM. !!! ra32-33-34-35-36AA baMne baMdhune Adarza saMgama, rAjyamaMtranuM grahaNa ane jayakumArane rAjya prApti! . e pramANe bolate, harSAyamAna thayele te nimittio, keI sthAne jaladI adazya thaIne vAdaLAnI aMdara chUpAyela vaibhavavALe sUrya pragaTa thAya, tema naimittika maTIne sAkSAt jayakumArarUpe pragaTa thayo! | 237 kSaNa pahelAM joyela nimittio have jANe jayakumAranA ja zarIravALe na hoya tema have te nimittione nahi paNa jayakumArane joIne rAjA vismayatAne pAye thako atyaMta AnaMdita banyo ane moTAbhAI jayakumArane saMbhramathI namI paDyo! 238 tyArabAda buddhimAna evA jayakumAre nAnA bhAIne pitAne sarva, vRttAMta kahIne ane pitAne rAjya ApavAnA nAnA bhAInA Agrahane rekIne tenI pAsethI rAjyamaMtra ja meLavyuM ! ra3lA e rIte "vada caudaze pUrvamAM tejahIna banI javAne lIdhe caMdra, ra"sUrya-tura-amAse pUrvamAM UgatA tejanA aMbAra samA sUryane saMgama pUrvamAM ja sAdhIne sUrya pAsethI "zuda bIjathI pazcimamAMthI nitya caDatI kaLAe dozastra 2 " yenAspadhudina candra ! ganiA : chAti ra tatra te, yuko pratika ne na punastasyaiva pAdAmaH //
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vaMdittanI Adaza TIkAne rela anuvAda prakAzavA jevuM" teja prApta karavArUpa svArthasiddha banIne aMte pUrva dizA tarapha vega kare che, tema" pitAnAthI dUra rahelA nAnA bhAI pAsethI rAjyamaMtrI meLavIne svArthasiddha thaela jayakumAra AkAzagatie bhegAvatI ( jyAM kunjaveSe leginI nAmanI kanyAne para hatuM, te) nagarIe vege Avyo. 2401 nipApavRttivALA jayakumAre ahiM te rAjyamaMtrane jApa Adaryo ane sAtame divase te bhegApurI nagarInA rAjA (jaya kumAranA sasarA)ne eka nimittioe AvIne kahyuM ke- "he rAjan ! jyAre tamAre madenmatta thaele paka hastI, baLajabarIthI AlAnataMbhane ukheDI nAkhIne "mahAvAyuM vRkSene hacamacAvI mUke tema" nagara lekane atyaMta trAsa ApI rahyo che. tyAre jANe ke have AjathI pAMcame divase tamAruM nakkI paMcatva-maraNa che : " mATe have tamane yegya gaNAya tevuM parAkanuM bhAtuM Adare" 241-42-43 nimittio dvArA e pramANe pitAnuM mRtyu nikaTamAM jANIne kheda dharavAne badale udveganA leza vagaranA vairAgyane dhAraNa karatA sAtvika rAjAe "pitAnuM nikaTamAM maraNa jaNAvyuM te te paraloka sudhArI levAnI zubha taka ApI, ema mAnIne zubha jaNAvanAra nimittione pitAne upakAra mAnIne ghaNuM tuSTidAna ApyuM. 244 che ane devA levAmAM paMDita evA te rAjAe, potAne putra nahi hovAthI (bhegApurI ja AvelA pitAnA te jamAI) jayakumArane rAjya ApIne saddagurU pAse te divase ja cAritra grahaNa karyuM ! che 245 ane dIrghakALe siddha thaI zake tevA muktirUpa kaThina kAryane jaladI siddha karavAnI tamannAe niraMtara ekAgrapaNe kAtsarga dhyAne rahetAM pitAnA AyuSyane aMta hato te pAMcame divase ja muktipada pAmyA! e 246 jayakumArane jayApurInA bIjA rAjyanI prApti ane bhAI sAthe nivAsa. e pramANe sasarA pAsethI bhagAvatI nagaranuM rAjya maLyA bAda te rAjyanI yogya vyavasthA karIne jyakumAra (kAmalatA gaNikA rahe che te pitAnA pahelA sasarAnI) jyApurI nAmanI nagarI bhaNI cAlyuM, ane te vakhate potAnI vizALa senA vaDe acala manAtI pRthvIne calAcala karI dIdhI ! che 247 svasAmarthya para nirbhara evA zatrunI sAme janAra vIranI jema sAme AvatA jayakumArane rAjAe anucara dvArA jamAI tarIke jANI lIdhe ane bahu mAna ApIne nagaramAM padharAvyA. 248 che. have rAjA paNa potAnA putranuM kSINenetadanuSThi taMyadi tataH ki lajase nA manA-AstvevaM jaDadhAmatA tu bhavato yaha yomni visphUrjase ! // 1 // ' atha-he caMdra! je sUryanI AbAdIvaDe tuM che; evA te sUryanI hayAtimAM (te tAre pasaMnna thatuM joIe. tene badale) tuM glAnine bhaje che, te rItane tAre sUryane viSe pratikAra karavo te ghaTatuM nathI. [eka bAjuthI e rIte sUryane prabhAva joIne IrSyAthI baLe che ane bIjI bAjuthI ] vaLI pAche tenA ja (amAse) kiraNa meLavavAno Agraha dharAve che! kSINa thAya che tyAre teja meLavavA sArU je A kArya kare che, te tevA upakArI sUryanA prabhAva prati glAni dharAvavArUpa pratikAra karavAthI jarAya lAjate, kema nathI ke jethI AkAzamAM rahyo thake jhaLake che? kharekhara tAruM tejasvIpaNuM to tAro jyAMthI (kSIradadhimAMthI) janma thayo che, tyAM ja heDa / 1 / 1 punALurgama vAyuriva |
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 zrI zrAddhapratikramaNa-vadittasUtranI ATha TakAne sarala anuvAda kupAtrapaNuM hovAthI jayApurInuM rAjya jamAI jyakumAra jevA pAtrane mATe choDIne eTale ke-potAnuM rAjya te jamAIne ApIne cAritra svIkArI ziva sAmrAjyane svAmI thaye-muktipada pAmyA. ra4lA ahiM pUrvabhavane prema chUTe muzkela banavAthI kAmalatA gaNikAne rANI ' tarIke sthApIne be rANunI vaccenI trIjI rANuM banAvI! kharekhara rAjAthI zuM nathI banatuM ? che 250 che ane niMdya kAryamAM DaMkA jevI-niMdya kArya niHzaMkapaNe karanArI akkAne potAnA dezamAMthI hAMkI kaDhAvI. kharekhara moTA puruSono prema ane dveSa niSphaLa hotA ja nathI. 251 bhegApurInA rAjyanI jema A bIjA jayApurInA rAjyanI paNa gya vyavasthA karIne "deraDAthI kheMcAIne gAya Ave, tema" nAnAbhAI paranA prema rUpa deraDAthI kheMcAIne jayakumAra tyAMthI pitAnI traNeya priyAo sahita vijayakumAra pAse kAmapura nagare AvyuM. eraparA puNyazakti, maMtrazakti ane Atmazakti te traNa zakti sAthe zobhatA puNyavaMta puruSanI jema te traNa priyA sAthe zubhatA jayakumAravaDe "parAkramavaDe jema nyAya-nIti zobhe, tema' vijayakumAra zAbhavA lAge paraMparA meTAbhAI jayakumAranI AvatAnI sAthe ja nAnAbhAI vijayane ati premapUrvaka divya nidhi sarakhe maNi ane auSadhi e be divya vastuo bheTa ApI. e 254 jamatIpurInA rAjAnI ati rUpavAna kumArI sAthe vijayakumAranuM kajarUpe pANigrahaNa have vijayakumArane ekadA rUma AvyuM ke-"rUpanI RddhivaDe IndranI putrI jayantIne paNa jIte tevI "jayantIpuranA rAjAnI' vijayA nAmanI kuMvarI svayaMvaramAM mane varI." che 255 tevuM svama joIne ekadA te yaMtIpurI prati utkaMThAvALo vijayakumAra, pitAnA moTAbhAI jayakumArane pitAnuM rAjya bhaLAvIne divyamaNinA prabhAve vidyAdharanI mAphaka AkAzagati vaDe jayantI nagarIe AvyA. 256 che tyAM AvatAnI sAthe teNe pitAnAM rUpane auSadhinA prabhAve kadarUpuM banAvyuM ane te kadarUpane paNa pAchuM kuzvarUpa ApyuM! AthI banela kadarUpa kubaDAnA rUpavALA te vijayakumArane kutuhalapriya lekae kautukathI goLanI jema vIMTI lIdhaH [ e rIte kutuhalI lekethI vIMTaLAIne svayaMvara maMDapa tarapha cAlyuM jate ] kuja paNa svayaMvara maMDapamAM AvIne UMcA mAMcaDA para beThelA rAjakumAranI haroLamAM jhaTa besI gaye! 257 lAMbA hoTha, lAMbA dAMta, taNuM AMkhe, vAMkuM nAka, vAMka hAtha ane vAMkA pagavALA te kadarU55Na vaDe temaja sAthe sAthe karAtA vilakSaNa abhinaya-nakharAM ane hAsya pedA kare tevA vANIprayoga vaDe te vakhate A kumAra kone hAsyanuM bhAjana hete banyA? 258 : uttama mAMcaDAo para beThelA rAjAonI zreNIthI zubhatA svayaMvara maMDapamAM "adhonI zreNuthI zobhatI adhazALAmAM mAMkaDuM zobhe tema" A kubaja zobhato hato. 259 ahi rAjayanI kuladevIe rAjakanyAne rUma ApyuM ke-"he svayaMvara ! tuM je vizvane viSe uttamapaNAne IcchatI he te svayaMvaramAM "vizvane A B 3
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaditasUvAnI Adaza TIkAne sarala anuvAda viSe zreSTha evA te kujarUpavALA varane varaje-varamALA paherAvaje!" A pachI devIne Adeza pAmelI te "jANe svargIya kanyA ja na hoya, tevI" adhika bhAgyazALI rAjakanyA pAlakhImAM besIne svayaMvara maMDa5mAM AvI. A 200-261 rAjakanyAe maMDapamAM AvatAnI sAthe tyAM beThelA sarva rAjAonI daSTi ane manane harI lIdhAM! A rIte te rAjAone A kanyA - ughADI AMkhe lUMTI rahela hovA chatAM paNa AzcaryanI vAta che ke te dareka rAjAo to te kuMvarIne potAnI prANezvarI ja-pitAnA prANanI paNa mAlikInI ja banAvavA Icche che! I 262 kuMvarInA sAthe maMDapamAM AvelI dAsIe kuMvarI sAme sarva rAjAone eka pachI eka ema anukrame varNavI batAvyA, (sarva rAjAo nItimAn -khyAtimAna-rAjyaRddhimAna ane svarUpavAn hatA, to paNa) te dareka rAjAone "gaMdha vinAnA puSpone bhamarI tajI de, tema kuMvarIe eka pachI eka cheDI dIdhA! 263 have jANe "A sarva svarUpavaMta rAjAonI paMktimAM kunjane varNavavAnuM choDI dIdhela te rU5" paMktibheda na thAva, ema vicArIne hAya tema kuMvarIe keIja rAjAne varamAla na paherAvI tethI kheda karIne dAsIe kuMvarIne AkSepa karIne-TeNuM mArIne kahyuM ke "have te A kukaDo bAkI che tene vara:" 264 . " jANe dAsInA te kaTAkSabharyo vacanane satya karavA mATe ja hoya tema" kuladevIe ApelA svamanA AdhAre te kuMvarIe kharekhara te kubaDAnA ja kaMThamAM varamALa ApI! ane tema karyuM temAM AnaMda anubhavavA lAgI! 265 . A rIte joI eTale atyaMta (athavA eTale pitAne utkarSa nahi sahana karI zakavAne lIdhe) IrSAne dhAraNa karavA lAgelA rAjAone te vakhate muje kahyuM ke "he durbhAgIo! tame mArA upara nakAmo dveSa karo cho, tamArA durbhAgya upara dveSa karo." * 266 kunjanAM e pramANe vacane sAMbhaLatAM ja kodhathI hathiyAre UMcA karelA keTalAka uzRMkhala rAjAo, "sAMkaLa vinAnA hAthIonI mAphaka kanyAnuM haraNa karavAne ane kubaDAne haNavAne mATe jaladI deDayA. che 267 siMhanI mAphaka aparAbhavita parAkramavALA A kutte paNa traNa lekane trAsa pamADe tevuM kAMIka parAkrama dekhADavA vaDe te save rAjAone zIdhrapaNe trAsa trAsa pamADI dIdhA! 268 kumAranuM AvuM addabhuta parAkrama joInekanyA, pitAnI kAryasiddhimAM-rAjA, jamAI parAkramI hovA chatAM kuja hevAnI ciMtAmAM-naravA AvelA anya rAjAo, kubaDe AvI kanyA laI jAya e ISyamAM-te IrSAthI kumArane haNavA janArAo mAra khAIne uparathI kumArane khepa vaherI beThA tenA bhayamAM ane "badhA rAjAne cheDIne kanyAe kujane ja varavuM temaja kuje paNa ekalA hAthe samasta nRpatione parAbhavita karavA e vigere romAMcaka banAve jenAra loko, AzcaryamAM mama banI gayA che, tevA saMjogamAM tyAM svarganA vimAnanI ddhine tiraskAre tevuM rUddhivALuM ane atyaMta kAMtivALuM eka vimAna AvyuM ! te vimAnamAMthI koI eka puruSa, utarIne "baMdIjana jema birUdAvalI 1 dika
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 zrI zrAddhatikramaNa vaMdittasUtranI A TIkAne sarala anuvAda bole, tema mATe svare svayaMvara maMDapamAM be ke- 269-270 he vijayarAja ! tame jayavaMtA vartAH nRpatione viSe zimaNI evA he buddhimAna rAjana ! vidvattAne bhaMDAra e - vaitADhayanI dakSiNa eNine adhipati vidyAdhara. prajJaptidevInAM te svayaMvara maMDa5mAM vacanathI pitAnI kanyAnA vivAhane mATe tamane belAve che vijayakumArane bIjI kAraNa ke-utkRSTa guNavALI kanyA utkRSTa varane ja ApavI yogya paNa be vidyAdharanI kahela che. temane tyAM A vimAna dvArA lAvavA sAru pitAne - kanyAne paraNavA mAnya evA A mane-khecarane te vidyAre ahiM mokalyA vidyAdharenuM AmaMtraNa! che, mATe kRpA karIne mArI A prArthanA jaldI saphaLa kare. A che ra71-72-273. vaLI te sAthe ja "jANe pitAnI mAgane saphala karavAmAM pitAne koI sahAyaka prApta thayo hoya tema uttarazreNInA vidyAdharejanA keI bIjA puruSe paNa tyAM AvIne e ja rIte vaitADhayanI uttarazreNInA adhipati vidyAdharanI kanyAnA vivAha mATe vijayane AmaMtraNa ApyuM ! che ra74 . "eka prAhuNane eka sAthe be ghara jamavAnuM AmaMtraNa Ave tema ahe! AzcaryanI vAta che ke A vijayakumArane e maMDapamAM eka sAthe be vidyAdharendranI kanyAnA vivAhanuM AmaMtraNa AvyuM ! athavA te pUrvanAM puNyathI prApta evI caturAI ane ThakurAInA udaya vakhate zuM zubha na bane? ra7pa che "A vidyAdharakhecarethI mArI kuMjapaNanI kRtrimatA ane mAruM mULa svarUpa chUpuM rahyuM nathI. arthAta te puruSathI te huM satya svarUpe oLakhAI ja gaye chuM" ema jANune pitAnuM kujarUpa tajI devApUrvaka mULarUpe pragaTa thayela te vijayakumAra, rAmacaMdrajI sItAne paraNe tema prIti vaDe karIne tyAM pahelAM te te svayaMvara kanyA vijayAne paraNya. che raha6 che tyAra bAda (AmaMtraNa mujaba) anukrame "rati ane prItine kAmadeva paraNe tema te be vidyAdharazreNinA svAmInI vaijayantI ane jayantI nAmanI be kanyAone paNa para! ra77 baMne paNa zreNiomAM sasarAnA AgrahathI gauravapUrvaka keTaleka vakhata rahevuM paDavAthI vijayakumAra, tyAM vaiitADhaya para rahelA zAzvata jinacaityamAM rahelA jinabiMbenI pUjA karI kRtArtha thaye! 28 "mekSa mATe levAtuM tApasapaNuM ke svIkArAtuM bhIkhArIpaNuM vigere jema mekSalarUpa satkala dAyaka nIvaDavAne badale prAjJajanemAM upahAsAdi asataphalada nIvaDe che tema ghaNuone uttama svamo paNa svamAnusArI saphalavALAM nIvaDavAne badale (A bhAI rAjA na bane te bIje kaNa rAjA bane? A bhAIne vidyAdharendro pitAnI putrIo na paraNAve te bIjA kene paraNAve? ema mAM) upahAsAdi asata phalavALAM nIvaDe che; jyAre A vijayakumArane te te suratama (svamamAM dIThuM tevuM saphaLa ApanAra te nIvaDyuM ja, paraMtu) uttama bIjanI jema uttarottara saphala ApanAra nIvaDayuM ! (athota 255 mA kalekamAM jaNAvyA mujaba A vijayakumArane te mAtra "jayantIpuranA rAjAnI vijayA nAmanI rAjakanyAne ja 1 thad *
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vadisavanI ADaza TIkAne sarala anuvA 20 pite varI" eTaluM ja te svama AveluM paraMtu taduparAMta te svama be vidyAdharendronI be putrIone paNa paraNAvI ApanAra nIvaDyuM) 279o tyArabAda vidyAdharanA rAjAnI mAphaka vidyAdharanAM vimAne vigere sAddhisahita te traNe priyAvidyAdharendronI be kanyA yukta vijayakumAra, potAnAM kAmapura nagare Avyo. tyAM AvatAM paNane traNe priyA nagaravAsI janee kumAranuM vismayakAraka gauravabharyuM svAgata sahita vijayakumAranuM karyuM 280 che tyArabAda pitAnA moTAbhAI sahita vizALa pitAnAM kAmapura pRthvIne pitAnAM sainyathI sAMkaDI karato ane vidyAdharonAM nagaramAM AvavuM. vimAnothI vizALa AkAzane sAMkaDuM karato vijayakumAra, potAnA pitAne maLavA naMdipura nagara bhaNI cAlyA . 281 e zatruone dIna banAvanArA jANe aneka utpAta ja na hoya tevAM te sainyo joIne vyAkuLa banI gayela pitA, zukana Adi pAmIne utsAhita thaye eTale vijayakumAranI joDe yuddha karavA sAme A che 282 che. pitAnI senArUpa nadInI sAthe pitAnI senArUpa nadInA thaela saMgamarUpa yuddhatIrthane biSe atyaMta zraddhAvALe e te vijayakumAra; pitAnI sAthenA dareka subhaTane nivArIne pitAnA dareka subhaTAdikanI sAthe ekale yuddha karavA lAgyuM. ! 283 mahAauSadhinA prabhAvavaDe pitAne kaI ja zastra lAgatuM nahi hevAthI pitAnAM sarva sainyane "teonAM samasta zastrone pitAnAM zastrovaDe chedI nAkhIne vijayakumAre strInI jema zastra vinAnAM banAvI dIdhAM! che 284 che e pramANe vijayakumAre pitAne paNa zastra vagarane banAvyuM. AthI zAstra vinAnA zAstrInI mAphaka rAjA vila banI gayo. e ja vakhate jaya ane vijaye sAme AvIne pitAne khamAvyA! che 285 | pitAe paNa baMne putrane oLakhIne ane atyaMta premathI bheTIne ullAsa pAmatA harSanAM mojAM vaDe "mojAM uchALI rahela" samudranI lIlAne cirakALa dhAraNa karI pAradA ane bolyo ke-te artha yukta anyaktione kahenArA he putro! tamArA viyegathI atyaMta duHkhI thavAne lIdhe so varSane viga te mane se kalpa3 jevo thayo che 287 vigere. dila-darda jaNAvyA bAda rAjAe, pitAne rAjadevIe je svama jayakumArane pitAnA Apela che tathA kumAranI aparamAtA zrImatIe paNa te svama rAjyanI prApti ane mujaba ja pitAne svama AvyuM hovAnI jaNAvelI vAta vigere pitAnuM cAritragrahaNa vRttAMta jema bane tema jaNAvIne putranuM manuSyapaNAmAM zreSTha devapaNuM mAnavA lAgyuM ! pa288 tyArabAda moTAbhAIe nAnAbhAInAM ane nAnAbhAIe moTAbhAInAM caritro kahI batAvavAthI atyaMta vismaya pAmelA pitAe baMne putrane moTA mahotsavapUrvaka nagarapraveza karAvIne rAjya ApavA mATe kahyuM. 289 1 DaranAnAM x 2 purva x 3 laukikamAM 3000 varSanuM eka yuga, ane evA cAra yuganuM eTale ke 12000 varSanuM devanuM eka yuga kahela che. devonAM temAM pa00 yugane eka kapa kahevAya che. ju be-basiMdha ciMtAmaNi, dvitIyakaka, leka 73.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2 zrI zAhapatikamaNa-vakisUtranI ADaza TIkAne sarala anuvAda eTale vinayI evA vijayakumAre (pitAnA vaDIlabhAIne ja pitAnuM rAjya yogya che, ema dhArIne) jayakumArane rAjya ApavAnuM kahevAthI rAjayane bhAra jayakumArane seMpIne (evI AnaMdanI paLe paNa) Azcarya che ke-rANI sahita rAjAe jaldI mukti meLavavA mATe tIvra evA vratabhArane dhAraNa karyo!-dIkSAnuM kaDaka pAlana AdaryuM! ! 290 (nAnAbhAInAM te vartanathI pitAnuM rAjya pite svIkAre temAM nAno bhAI vijayakumAra pitAnA rAjayathI vaMcita rahe che te ThIka nahi lAgavAthI) mahAna AzayavALA jayakumAre maTAbhAIe) te rAjyane bhAra trIjAne ja-kuTila aparamAtA zrImatInA putra nayadhIrane ja seMge ! ane pote "vAsudevanI pAse moTAbhAI baLadeva rahe tema' kAyamane mATe nAnAbhAI vijayakumAranI pAse ja rahevAnuM rAkhyuM. bharavA vijayakumArane digavijaya. ema thatAM vijayakumAra "pitAnAM rAjyanA jayavALo ane moTAbhAI jayavALeema be prakAre jayavaMta bane! AthI digavijaya karatAM vijayakumAre "yegI, mana, vacana ane kAyAnA traNa vegane sAdhe, tema" pRthvInA traNa khaMDa sAdhyA ! ra9rA tyArabAda vijayakumAra pitAnA nAmathI vijyApura tarIke khyAtimAM AvelA kAmapura nagare Ave, ane tyAM teNe vAsudevanI mAphaka traNa khaMDanA rAjAonI sevA jhIlatA rahIne ghaNu kALa sudhI rAjya karyuM. ra93 e pramANe dareka udAtta caritra vaDe je vijayakumAra, yudhiSThira che-bhImasena che ane arjuna che! te paNa AzcaryanI vAta che ke-te traNeyane jema vAsudeva kuSNamAM prInI hatI tema A vijyakumArane kyAreya paNa kRSNamAM prIti na thaI! (arthAt tene eka zrI jinezvara devamAM ja prIti hatI.) ra94 eka vakhate jinakalpI muninI jema ekalA vihAra karatA vijayakumAranA pitA te kAmapura nagare padhAryA kAmapure padhArelA pitA ane tyAM te pitA munizrI dharmarAjarSine kevalajJAna thayuM ! muni dharmarAjarSine kevala eTale tejavaDe sUrya zebhe tema te mahAmuni kevala lakSamIthI jJAna ane jaya vijayanAM zobhavA lAgyA. ralpA ( A pramodarAyI samAcAra jANIne) * pUrvabhavanuM prakAzana, jaya ane vijayakumAre pitAnI strIo sahita trAddhipUrvaka AvIne mahAna kevalI bhagavAnane vaMdana karyuM. (ane ucita sthAne upadeza sAMbhaLavA beThA.) upadezane aMte kumAre pUrva bhava pUge, eTale kevalI bhagavaMte jaNAvyuM ke-296o "bhUtilaka nAmanA nagaramAM paraspara atyaMtapre mavALA bhUtakAlathI jarI - pUrvabhavathI ja jANe RddhinA svAmI na hoya tevA bharapUra vaibhavathI zebhatA bhAnu ane bhAma nAmanA be bhAIo hatA. ra9LI eka vakhata mAtapitAnA zrAddhane divase khIra vaTalAvanArI kUtarIne teoe mArI, tethI keDa bhAMgI javAne lIdhe te kUtarI tyAM-tenAM ghara AMgaNe ja paDI. 298 che tevAmAM tene ghera pANI vahetAM thAkela ane sudhAthI pIDita e eka pADe AvyA, ane te kUtarInI sAthe pitAnI bhASAmAM UMce svare vAta karavA lAge! parA 1 dharmasUnurbhImasenaH 4
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI A TIkAne sarala anuvAda 69 A banAva joIne sahu Azcaryacakita thaye sate tyAM koI jJAnI muni padhAryA! temane te baMne bhAIoe "A pADo ane kUtarI zuM vAta kare che?' ema pUchatAM te munie kahyuM ke A kUtarI ane pADo tamArA mAtApitA che! 300 mithyAtvanA ge teo sAta bhavane viSe A pramANe kUtarI ane pADe thaIne A pramANe ja manuSyathI haNAyA che. A AThamA bhavane viSe akAma nirjarAthI te baMnene hamaNa jAtismaraNa jJAna thayuM hoIne have te baMne paraspara kahe che ke A zrAddha ApaNA mATe karyuM che, jyAre ApaNI dazA te A che ! dhikkAra che e mUDhatAne " 301 tethI karIne he mahAnubhAva! khedapUrvaka mithyAtvane tajane sarva dharmamAM zreSTha ane sahajamAM muktidAyaka evA samyakatvane AdarapUrvaka svIkAre. 203 zrI zreNika mahArAja AdinI mAphaka eka samyagadarzana mAtrathI tIrthaMkaralakSamI paNa dUra nathI evA te samyakatvaratna vinA koDapUrva varSo sudhI karelI ati ugra tapazcaryAthI paNa phakata pAMcamA devaleka sudhI ja jaI zakAya che." e pramANe te munirAjane upadeza sAMbhaLIne bhAnu ane bhAma Adi dareka jana prati bodha pAmyA, ane pADe tathA kUtarI te anazana karIne satvara bhAna-bhAma, teonI be develoke gayA! . 305 . devakathI te baMne dee AvIne strI ane te strIonI pite karelA anazananA prabhAve pitAne prApta thayela divyAddhi cAra sakhIone samya- pitAnA te bhAnu ane bhAma nAmanA putrane dekhADavAthI teone kutvanI prApti ane deva, guru ane dharmarUpI tatvatrayInI ArAdhanAmAM ekAgratA keInekavacit lAgela thavA pAmI. 306 . (Ama chatAM) vividha prakAranAM dunyavI aticAra, sukhanI lAlasAmAM dezavirati Adi dharmanI kriyA karavAmAM teo ALasu rahyA, tethI zrI kRSNamahArAjanI jema te baMne bhAIone mAtra samasta jagatane-AkhAye bhavacakane jItavA samartha eka sudarzana-kSAyika samuM samyakatva thayuM te ja rahyuM. 307teonAM vacanathI te be bhAionI be strIo tathA ekeka strInI babbe sakhIo maLIne 6 strIo paNa samyakatvarana pAmI! sasaMgatine paNa ke guNa? 308 anya darzananAM vacanathI "ujaLe DAghanI jema " bhAnune bhAnu ane bhAma, te tame sudevAdi traNeya tatvane viSe tattva dITha ekeka zaMkA upajI. A bhave jaya ane vijaya; te zaMkA saMbaMdhI AtmaniMdA vigere paNa bhUlAyuM ! | 309 ane te bhAnu ane bhAmanI A bAju moTA kuLamAM utpanna thaelI bhAnunI strIo vacce be strIo ane tenI cAra vacce kuLano mada karyo ! kema? te kahe che ke strIone ane sakhIe te A bhave tame hAthIone mada hoya che. 310 tyAMthI AyuSya pUrNa karIne jaya ane vijayanI 3-3 te chae jaNa pahelA sadharma nAmanA devakane viSe vimAnastrIro, vAsI deva (ane devIo) thayAM. tyAMthI cavIne te bhAna ane bhAmanA te baMne AtmAo anukrame tame jaya ane vijaya thayA ane te traNa traNa strIo A tamArI traNa traNa priyAo thaI! 311 deva, guru 17.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ ha0 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMditasatranI Adaza TakAne sarala anuvAda ane dharmarUpa tatvatrayInAM ArAdhanAthI tamane A rAjyamaMtra, maNi ane mahISadhi jevI traNa divya vastuo, traNa traNa AvI uttama priyA ane traNa khaMDanuM rAjya vigere prApta thayuM. a312 (bhAnune deva, guru ane dharma e) traNeya tatvane viSe ekekavAra ekeka zaMkA thaela te traNazaMkAthI tenA jIva A jayakumArane te traNa divya vastuonuM cAlyuM javuM, rAjA sasarA AdimAM vezyAgAmIpaNuM chatuM thaI javAne vege lAja khevI, (tethI te sasarA rAjAne mukha batAvI zakavuM muzkela banI javAthI) sasarAnuM nagara tajIne araNyamAM javuM, vigere banavA pAmyuM ! ane te jayakumAranI pahelI priyA kAmalatA (ke je gaNikA hatI) ne pUrvabhavamAM karela kulamadanA cage nIcakuLa (gaNikApaNuM) vigere prApta thayuM. . 313 I e pramANe kevalI pitAe kahela pUrvabhavanA sarva vRttAMtane sAMbhaLIne munidharmane IrachatA evA te chae jaNe jAtismaraNajJAna pAmIne ane daDha AtmapaNuM dhAraNa karIne kevalI bhagavaMta pAsethI harSapUrvaka zrAvakadharmadezaviratidharma svIkAryo. 314 . bAda vijayarAjAe-samyakRtvAdi dharmane sarvatra pravartAvavA vaDe zrI arihaMta prabhunA dharmane ekachatrI banAvyuM. dhamI rAjAnI AjJAthI zuM na bane? | 315 A vijayarAjAne cAra saddaNuzraddhA Adi samyakatvanA 67 bhede karIne evI to darzanazuddhi thaI ke-te viSama prasaMge paNa khalanA naja pAmyo ! / 316 . aneka pratimAonI pUjA jinamaMdire, tIrthayAtrAo ane zrI saMghanI bhakti karavAvaDe tathA sattA-udaya Adi sarva prakAranAM mithyAtvane haNI nAkhavAvaDe karIne vijayarAjAe samyakatvane dIpAvyuM. te 317 che te rAjAnI vijyA Adi traNa rANuone te krame vijyAne naMdana, vaijayantIne AnaMda vijaya rAjAne samyakatvathI ane jayane suMdara nAme traNa putro thayA. In 318 ekadA calita karavA Avela pUrva mahAvidehamAM saudharma Indra, zrI arihaMta bhagavaMtane pUchayuMmithyASTidevanA ghera he prabhe! vartamAnakALe bharatakSetramAM ahaMdu bhagavaMtanA dharmamAM upasargo. dabuddhi evo koIpaNa gRhastha che? je ke- "samudramAM mIThuM che ke nahiM?' evA praznanI jema ahiM te prazna ja zuM hoya? paNa bharatakSetrane viSe mAre saMbaMdha hovAthI te saMbaMdhane AzrayIne mAre A prazna che. 319320 - bhagavaMta bolyA- "he Indra! vartamAnakALe vijayapuranagarane viSe vijayarAjA, samyaktvarUpa AtmadharmamAM vajanI mAphaka daDha che. e rAjAne samyatvaguNathI meruparvatanI jema de paNa calAyamAna karavA zakitamAn nathI !" ema sAMbhaLIne atyaMta pramudita thaelA saudharmendra mahArAje te vijayarAjanI prazaMsA karI. 321, 322 che paraMtu keI mithyANi deva, prabhunI te tathyavANIne paNa atazya-khoTI karavAne mATe tyAMthI nIkaLyo ! sarvajJanAM vacanamAM paNa anAsthAne-avizvAsane dhikkAra cheH 323 jaina avadhUta (pAsasthA)nuM rUpa laIne te deva vijayanagare AvyuM ane kaLA vigerenA abhyAsanI kuzaLatAvaDe vijaya rAjAne rIjhavI lIdho! 324. " jANe pelAe vaza karI lIdhe na hoya, tema haMmezane mATe tene AdhIna
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vakisUtranI ATha TIkAne sarala anuvAda 72 thaI gayela rAjA paNa vinIta AtmA gurunuM vacana mAne tema te avadhUtanuM vacana mAnavA lAge. 325 dharmacarcAne viSe AdaravALA rAjAne te avadhUta, kaI vakhate nigada Adi sUma bAbatamAM atyaMta saMdeha dekhADavA lAgyA. je 326 tattvane prakAza karavAmAM kuzaLa evA rAjAe paNa hAthI vRkSane jema jaladI ukheDI nAkhe tema te te dareka saMdehane yuktirUpI suMDhavaDe mULamAMthI ukheDI nAkhyA! 3ra7 che tethI (jinavacana te pitAne mAnya che, ema prabhuvacanamAM AthI dekhADavA lAgIne vijaya rAjAne samyatvathI calita karavAne bIje mArga hAtha dharatAM) avadhUte kahyuM "he rAjana! zrI sarvae subhASita evo dharma, ahe! ke suMdara sukha ApanAra ane karmanA marmane haNanAre che? paraMtu khanI dhAra para cAlavA je te kaThIna dharma, barAbara koNa pALI zake che?" rAjAe paNa kahyuM-mahAmunio te dharma pALe che. A 328-329 + avadhUte mAthuM halAvIne rAjAne kahyuM-'e te munione dharmADaMbara ja che. teonuM aMtara keNa jANe che ke-kevI sthitivALuM che?" I 330 rAjAe kahyuM- hA ! khedanI vAta che ke huM bhAgyazALI! tuM AvuM viparIta kema bele che? arihaMta prabhunAM vacanonI jema arihaMta bhagavaMtanA munionA paNa AcAra ane aMtaramAM kadipaNa visaMvAda hete. nathI." I 331 me avadhUte kahyuM- jaina sAdhuomAM AcArothI viparIta aMtara na hoya, ema huM paNa pahelAM jANato hato, paraMtu aMtara viparIta dekhavAthI hAla mArI paNa te mAnyatAthI have Ama viparIta kahuM chuM. 332 che athavA te tIkSaNabuddhivALA Apa pote ja teonI parIkSA kare: yatijanone ane temAM paNa vizeSa karIne arihaMtanA munione apavAda te keNuM (ddhi bele?" 333 / rAjAe kahyuM- jeonA guNa suniNIta che, tenI parIkSA zI?' athavA je tane temAM paNa saMzaya che, te kaI avasare parIkSA paNa he: 334 - ekadA ga7parivAre zobhatA ke zreSThatA gurumahArAja tyAM padhAyo. rAjA vigeree te gurumahArAjanI pUjA-sevAthI manuSyajanmanuM phala pUrepUruM uThAvyuM. meM 335 se muninA guNonuM varNana karatA rAjAne avadhUte kahyuM-"A munionI prazaMsA paNa avadhata veSe AvelA te ratnonI jema parikSA karIne ja karavI ucita che. 336 che ane deve, vijayarAjAne deva- A darekanI te parIkSA rAtre chupAvezathI spaSTa thaI zake. tethI mAyAthI jaina sAdhuomAM tevA prakAranA parIkSaNavidhimAM tame jaladI yatna kare ane batAvelA durAcAro tema parIkSA karIne pachI tamane je yegya lAge te karo. (athaoNt guNo dekhe te guNonuM ane avaguNe dekhe te avaguNonuM varNana kare.) 337 che e pramANe rAjAne avadhUte "pitAnI mAnyatA khAtrIpUrvakanI ja che, ema ThasAvavAnI pramANika Dhabe preravAthI chUpAveze caryo jevAno athI banela rAjA, rAtre aMdhakAra jAmya sate munionI aMtarasthiti jovA sAru rAmacaMdrajInI mAphaka zyAma veSa paherIne nIkaLe. . 338 tapAsatAM eka sthAne mAMsa madirAnA AsvAdamAM Asakta evA prakaTa viTaNAvALA eka munine vezyA sAthe dIThe ! ne 339 / tevA te munine joIne
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ ura zrI zrAddhapratikramaNa vadittasUtranI aMdara TIkAnA sarala anuvAda niveda-kIdha-lajjA-udvega ane bhramaNAvaDe rAjA, dhama ne viSe eka bhAvavALA hAvA chatAM paNu mizritabhAvane anubhavavA lAgyA ! // 340 // te paNa vizeSajJa evA te rAjAe vicAra karIne te sunine kahyuM-"ahaha ! taddana ayeAgya ane hadapAra UlaTu A zuM? II 341 // ( muni aticarita cAritravALA paNu hoya, paraMtu ) IndranuM ramaNa kayAM ane ( tamAruM A ) viSTAnA kIDAnuM ramaNu kayAM? tamAruM pavitra cAritra kayAM ane A duSTa AcaraNu kayAM ? A te zuM jJAna che ke darzona che? A zuM cAritra che? A zuM tapa che? A kayA japa ? kaI kriyA ? kaI lajjA ? ( bhavanI ) kaI khIka ? ke jethI AvuM duSTatara durAcaraNa karI rahyA che? // 342-343 // dhikkAra che tamane ane dhikkAra che tamArI buddhine! dhikkAra che tamArA daMbhI veSane ! dhikkAra che tamArA ni:zaMka manapaNAne! dhikkAra che saMsArane ane dhikkAra che (te saMsArane vadhAranArA ) viSayAne? // 344 // A lekamAM ane paraleAkamAM paNa tamAruM sthAna kayAM thavAnuM ? are! smRti mATA anaMta du:khA tame kema karIne sahana karaze? // 345 // niSkalaka dharmane kalaMka lagADatA hAvAthI tame anaMta du:kha bharelA anaMta bhavA bhamaze; tethI huM tattvajJa ! te kukarmothI tame jaladI virameA. je AtmA kukRtyamAM pravarte che teNe tattva zuM jANyuM ? 347 || e pramANe zikSA ApatA nRpatine te veSadhArI sAdhue kahyuM- are, are ! tattvArthIne jANyA vinA mane AvuM viparIta kema kahe che? anya munionI paNa AMtara rIti A prakAranI ja che; A rItine tajI devA kANu zaktimAna che? athavA te tene paNa jotAM te svayaM jANIza // 348-349 // Azcarya pUrvaka khedanI vAta che ke patita manuSya khIjAAne pazu patita kahe che!' ema vicArIne rAjA AgaLa jatAM eka sAdhune parastrIla paTa tarIke, ekane cArI karatA, ekane zikAra karatA tathA ekane mAchalAM pakaDatA kaiMkhe che! // 350-351 // 'A badhA sAdhue nakkI bhraSTa ane adhama che. gurumahArAja dvArA te sa saDelA pAnanI jema jaladI gacchamahAra kaDhAvavA jevA che.' e pramANe citavatA rAjA jevAmAM pAtAnA mahele Ave che, tevAmAM te sAdhvAbhAseAnA gurune peAtAnA aMteuramAMthI-rANIvAsamAMthI nIkaLatA dekhe che! // 352-356 // tethI AvezapUrvakanA atyaMta udvegane vahana karatA rAjAne te kaLAkAre avadhUte, 'rAtre zuM joyuM?' ema pUchatAM rAjAe joyuM hatu' tevu sa kahyuM ! // 354 // avadhUte kahyuM-rAjana ! vedanI jema mAruM vacana khoTuM kema hoya ? mATe dhUrtonI jema sAdhune viSe tame AsthAvALA na thAva // 355 // rAjA sanmAnA--kRtimAnA anugAmI hAvAthI peAtAnI (te mAnyatAmAM ) uccatA pragaTa karatA thakA kahe che- & kalAvAn! sAdhuomAM e vAta atyaMta ja asaMbhavita che: sUryathI aMdhakAranI jema ahA ! sAdhuethI evuM kukRtya yugAnte paNa yuktiyuktatAne kevI rIte pAme ? e je kAMi sAkSAt dekhyuM te asatya hai| athavA satya paNa he: temAM satyapaNu hoya te paNa tethI badhA ja sAdhu Ane viSe anAsthA-avizvAsa rAkhavA te yukta nathI. keAI janasamUha cAra ke dhADapADu dIThA, tethI zuM khadhA ja sAkSa avizvasanIya che ? e rIte je eka parathI badhA mATe avizvAsa
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vAdigvanI A TIkAne sarala anuvAda rAkhavAmAM Ave te vyavahArane ja lepa thAya mATe jeo cAritravaMta che teo te nakkI pUjanIya ja che. je teo paNa pUjanIya nathI, evo avyakta mata grahaNa karavAmAM Ave te he avadhUta! nilaMvapaNuM ja prApta thAya." = 356-57-58-59-360 | kaLAkAre-avadhUte kahyuM-"he rAjana! tamArA jevAne paNa ahe ke daSTirAga che kete sAdhuomAM duSTa AcAra dIThA hovA chatAM paNa strIone viSe jema kAmI puruSa rAga rAkhe tema tame rAga rAkho che! I 361 daSTirAgamAM dharma nathI kintu tatvanA nirNayamAM dharma che." rAjAe kahyuM-"(meM kahyuM te mAruM vacana nathI, paraMtu) sarvAe kaheluM vacana che? ane te nirNayavALuM ja che, emAM zaMkA nathI. vaLI sarvajJa bhagavaMte kahelI gurutA jaina sAdhuone ja hoya che. tevI jaina sAdhuonI gurutAne mithyA karato he kalAvAna! tuM mithyASTi che: vAta karavAne lAyaka nathI." / 362-363. nRpatinI te yuktivaDe jene AraMbha niSphaLa thaye che, e te kapaTanI bhUmi sarakho kalAvAna avadhUta, vila banIne kyAMI paNa cAlyA gaye. pharI rAjAe paNa tenI te mithyASTi hovAnA kAraNe zedha na karAvI. | 364 ekadA te nagaramAM te rAjA, pradhAna, nagarazeTha vigere mukhya janene kaI divya puruSe svamamAM AvIne A pramANe kahyuM-"ahA ! prANIsaMhAranI kIDA vakhate yamarAjanI je AkRti hoya tevI AkRtivALA sarpone kaI ati bhayaMkara vijaya rAjAne calita upadrava thavAne che ane vyAdhine pratikAra jema auSadha che, karavA sAru deve karela tema te upadravane pratikAra A eka ja che ke-A nagaranA sane bhayaMkara upadrava. nAgatyane viSe rahelI dedIpyamAna evA phaNidhara sarSanI mUrtinuM AdarathI pUjana karavuM." 36pa-366-367 | prabhAte rAjasabhAmAM eka nimittioe paNa AvIne te svapapuruSanI jema kahyuM ! ahe! te rUmamAM kahI gaela puruSanA kathanane ane A nimittionA kathanano ke samAna vAda? I 368 mAM samasta nagaraloke te te nAgendranI mUrtinI vividha prakAranI pUjA vaDe AdarapUrvaka pUjA karavA lAgyA. athavA te mRtyune bhaya kone nathI? 369 samasta prajAe : 1-anAgADha yogamAM nAkhelA ziSyone yoga karAvavA cAlu hatA ane paganI kriyA karAvanArA gurumahArAja kAladharma pAmI devakamAM gayA. AthI ziSyone yoga pUrA karAvavAnI IrachAe devalemAMthI turata AvIne gurunA te AtmAe potAnA mRta dehamAM praveza karyo ane ziSyone vega pUrA karAvyA bAda "huM te kAladharma pAmIne deva thayo chuM, ane mArI A kAyAmAM pesIne meM tamane yoga karAvyA che' ema jaNAvIne gurue-deva tarIke avirati evA pitAne ziSyoe karela vaMdanAdikanuM ziSyane prAyazcita levaDAvyuM, ane pite savakAya tacha devalokamAM gayA. tyArathI te AcAryanA ziSyone evI bhramaNa thaI ke-je sAdhune vaMdanA karIe te sAdhu mULa kAyAmAM che tenI khAtrI zuM? mATe koIpaNa sAdhune vaMdanAdi karavAnuM baMdha karyuM. aMte eka nRpatinA nathI teo ThekANe AvyA. e rIte eka sAdhunA dehamAM deva jANavAthI sarva sAdhuomAM devapaNuM- aviratapaNuM mAnavA lAgelA sAdhuo avyaktamatavALA nihara tarIke prasiddha thayA,
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ u4 zrI zrAddhapratikamaNa-vattisUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda rAjAne nAgendranI pratimAne pUjavAnuM kahyuM-ghaNI preraNA karI, te paNa samyakatvamAM ja ratiAnaMdavALA te rAjAe nAgendramUrtinI pUjAmAM (kAyA te nahi ja paraMtu) pitAnuM mana paNa na ApyuM! . 370 m ane zuddha dharmabuddhivALA te rAjA vicAre che ke-"zubha ke azubha thavuM te te karmAdhIna che. (tasvathI te vAta ja sAcI che) te A lekanA sukhanI IcchAe svadharmane-potAnA dharmane kaNa malina kare?" 371 che eTale te kalikAle jema cAre bAju durjane ubharAya, tema atyaMta vadhatA garvavALA ane vikarAla mukhAkRtivALA aneka bhayaMkara sarpo cAre bAju pharavA lAgyA ! . 372 . tyArabAda ghaNA pheMphADA mAratA ane vistArelI phaNAne jANe pheDI nAkhatA hoya tema pachADatA evA bhayaMkara banelA te sarpone joIne samasta zajaloka trAsa pAme. 373 tethI rAjA, aMta:pura Adi parivAra sahita rAjamahela tajI bIje sthAne rahevA gaye. upadravavALA sthaLe keNa buddhimAnuM raheze . 374 . duSkarmo, jIvane jyAM jAya tyAM prakaTa thAya tema te sarpo bIjA sthAne paNa te | sarponA upadravanI pramANe ja prakaTa thayA! tyAMthI badalIne rAjA trIjA sthAne gayA, gheratA jevA chatAM nAga tyAM paNa e ja pramANe sarpa prakaTa thayA! (ema eka nAga pUjanahi karanAra rAjAne mUrtine nahi mAnavAnA sAmAnya lAgatA Agraha khAtara rAjA lokApavAda AvA bIhAmaNuM kaSTo sahana karI rahela che, te joIne rAjAne aMge) samasta prajAjane viparIta bolavA lAgyA ke "buddhimAna rAjAnA paNa A kadAgrahane dhikkAra che-dhikkAra che. alpa kArya mATe pitAne ghaNe anartha thAya te kadAgraha AdaravA vaDe rAjA pote ja pitAne zatru banelo che! ke-jethI karIne kaSTanI zAMti mATe rAjA haju paNa nAgamUrtinI pUjA karatuM nathI (rAjAne A Agraha jotAM to lAge che ke-khIjAyelA sApa khuda rAjAne upadrava karaze, te te upadrava nivAravAnuM paNa auSadha nahi karavAne rAjA Agraha pakaDaze, ane jo ema ja thayuM te). vaidya vinA vyAdhigrastanI pAchaLathI paNa zI gati? | 375-77 (AvI paDele asahyA upadrava kevala nAgamUrtinI pUjAthI ja dUra thaI jAya tema hovA chatAM dharmanA AgrahamAM tenI pUjA te nahi ja karavAno je Agraha rAkho cho, te Agraha mATe have te ApanA samasta prajAjane Ave Avo apavAda bolI rahyA che) e pramANe maMtrI-pradhAna vigeree, dharmamAM daDha evA te rAjAne sAkSA-meDhemeDha paNa kahyuM, chatAM paNa rAjAe nAgamUrtine pUcha nahi! AthI krodhe caDelA nAge rAjAne svapramAM kahyuM ke "re re! tuM mArI avagaNanA kare che, paNa mAruM parakama jANatA nathI. huM krodha pAmuM te sAkSAt yamarAja chuM ane teSa pAmuM to kalpavRkSa chuM. 378-379 pUjA karatA samasta janone sarpone upadrava nathI ane pUjA nahi karatA evA tamane nAgane upadrava che, ema pUjAnuM ane pUjA nahi karavAnuM anvayagratirekathI paNa prakaTa phala jevA chatAM samyatvanA kadAgrahathI grahaNa thayela hRdayavALo tuM mane pUjate nathI? haju paNa savAre UThIne tuM jAte pUjA karI je nahi kare te, tArI strI ane tArA
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadigvanI Adaza TakA sarala anuvAda putre sahita tane yamarAjane mahemAna banAvIza." 380-381 . e pramANe nAge rAjAne svapramAM sAkSAt kahe tema kahyuM. chatAM paNa samyakatvanI hAninA traNeya rANI tathA traNeya bhayathI rAjAe prabhAte nAgamUrtinI pUjA na karIeTale kumArone sapanuM karaDavuM [varNamAM kAla (kALe) ane AyuSyane aMta ANavAmAM paNa ane rAjA Adi samasta kAla yamarAja ema baMne prakAre kAla e te bhayaMkara sarSa prajAmAM phelAela zaka rAjAnA putrane Daryo, ane te DaMzathI rAjaputra atyaMta jaladI prasaMge gArUDInuM mUcha pAme che 382-383 te paNa rAjA pitAnA cittane Agamana thatAM phelAyela viSe (dharmamAM) nizcala ro sate te sa5, rAjAnI paTTarANune khuzAlInuM nirarthaka paNa DasavAthI paTTadevI paNa rAjaputranI dazAne pAmI. e pramANe banavuM, be bIjA putra ane be bIjI devIone te nAga hasya ane tethI te bIjA cAre jaNa paNa tatkAla mUcha pAmyA. Ama chatAM paNa rAjAnuM mana samyakatvathI jarA paNa kSobha pAmyuM nahiM-lezamAtra paNa caLAyamAna thayuM nahi! . 384-38 5 . te upadravamAM maMtra, taMtra ane auSadhionA samUho niSkala javAthI rAjA Adi sarva rAjalaka ghaNuM zekapUrvaka atyaMta pIDAI rahela che, ane pradhAna puruSe zuM karavuM?" ema digamUDha banIne vicAramAM paDI gaela che, tevA saMjogomAM karmarAjAne Adeza pAmIne AvyuM hoya tema tyAM jaladI koI moTo gArUDI A ! I 386387 gArUDIne jotAM ja "rANI ane putra jIvatA thaze evI AzAvALA banelA rAjA vigere AnaMdita thayA ane gArUDIne svAgata Adi satkArathI piSavA lAgyA. 388 gArUDIe paNa kahyuM-rAjana ! A sarvane asAdhya jevuM ati AkaruM jhera caDhayuM che, to paNa mArI zaktithI kAMIka upAya karuM. . 389 che ema kahIne eka pAtra banAvelI kanyAne levAmAM maMtrelA akhaMDa akSato vaDe jorathI chAMTe che, tevAmAM te kanyAnA zarIramAM devazakti avatarIpiThI. gArUDIe te devane kahyuM- he nAgendra! prasanna thA ane pIDAI rahelA zarIravALA A rANIo ane rAjaputrone tuM mUkI de che 390-391. kanyAmAM avatarelA phaNIndrarUpa deve kahyuM- he dakSa gArUDI! aTala kadAgrahI evo A rAjA, amArI nAgajAtinI avagaNanA karate hovAthI A sarvane huM koIthI Daryo chuM, ane tethI emane to sarvathA nahi mUkuM paraMtu A rAjAne paNa jaladI DasIza! kAraNa ke dene krodha viSama hoya che. 392-393 / gArUDIe kahyuM -rAjAne ATalo upadrava thavAthI paNa Apane krodhanuM phaLa AvI gayuM, mATe have kRpA kare: satparUne krodha praNAma sudhI ja hoya che. te 394|| nAgadeve kahyuM- he jagamAnya gArUDI! tArI vAta koNa na mAne? paraMtu A rAjA sUkA lAkaDAnI mAphaka mane kyAreya (pUjate te nathI, paNa) namate paNa nathI, tethI atyaMta vRddhi pAmelA mArA krodhAgninI zAMti kema thAya? zatruo paNa praNAma kare te ja mUkAya che, anyathA mUkAtA nathI. 395-396 che e pramANe nAgarAjanAM vacana sAMbhaLIne gArUDI paNa rAjAne kahevA lAgyuM ke he rAjana !
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 zrI zrAddhapratikramaNa-vadittasUtranI Adaza TakAne sarala anuvAda je (pUjAne badale) nAgamUrtine namavA mAtrathI A anarthathI chUTI zakAya che, te (pUjA nathI ja karavI te dhyeya sacavAtuM hovAthI ) ApaNane zuM dhAryuM thatuM nathI ? vaLI mana vinA mAtra kAyAthI praNAma karavAmAM (jinadeva sivAya anya devane na namuM, e) niyamane keI hAni pahoMcatI nathI. AvA niyamanAM pAlana ane apAlanane viSe prANIone thatAM puNya ane pApamAM mana ja pramANu gaNAya che. 397-398 | vaLI vratane viSe-rAjAbhiyogeNuM devAbhimeNuM vigere AgAra (svarUpa) paNa kahelA che. seMyaruM paNa kayAMya bAraNa vinAnuM hotuM nathI. vratanA pAlanamAM AvI paDelI Apatti dUra karavA jevA mahAna kArya mATe vratathI aMzamAtra UlaTI pravRti karavI paDe te navA javaravALAne AhAranA tyAganI jema moTA guNane mATe ja thAya che. te 399-400 che chatAM tema aMzamAtra kAyAthI " nAgamUrtine mana vinA namavAmAM paNa je koI doSa manAyA karato hoya to mAMdAne namavA mAtrathI vatane lAMghaNathI AvelI nabaLAI, pAchaLathI pacca bhejanavaDe dUra deSa nathI, ane kiMcita thAya che! tema ahe! pAchaLathI lIdheluM prAyazcita paNa te doSa hoya te paNa doSane dUra kare che ! vaLI he rAjana ! sAdhunAM mahAvratarUpa prAyazcittathI te zuddha dharmamAM paNa utsarga ane apavAda baMne kahela che, pachI thAya che" ema gArUDIne zrAvakanA dharmamAM te apavAda hoya ja emAM pUchavAnuM zuM? rAjAne upadeza, ane te ekAntane-utsargane Agraha rAkhe che. vaLI syAdvAvAda matavALAbadala rAjAne zuddha ane sarvatra syAdvAda ja yukta che: ekAntavAda te teone dharmopadeza. mithyAtva tarIke gaNAya che. mATe he rAjana! (utsargane) ekAMta Agraha tajIne nAgadevane (mana vinA mAtra kAyAthI) praNAma karo ane tamArI priyAo tathA putrane prakRSTapaNe jIvADo-ullAsabhera jIvADeH pitAnA hitamAM keNa buddhimAna mUMjhAya? 401-02-403-404 arihaMtadevanA dharmanA jANa gArUDIe-dharmane vizeSa karIne-tAratamyatA pUrvaka jANavAnI buddhivALA rAjAne e pramANe yuktipUrvaka dharmopadeza kahyuM te parAkrama ane mahAbhyarUpI gaura kahetAM kaMcananI zobhAvALA te rAjAe kahyuM- jenadarzanamAM je utsarga joDe apavAda vigere kahela che, te cittathI jeo nabaLA hoya tene mATe che, paraMtu je makkama puruSo hoya che, teo te dharmane lagAreya prANane paNa aticarita thavA detA nathI-Sita karatA nathI. ati alpa paNa aticArathI dharmanI asAratA ja thAya che? pagamAM mAtra kAMTe vAgavAthI paNa zuM purUSa khoDaMgAte nathI? vaLI jenI zuddhine mATe prAyazcita levuM paDe te deSa prathamathI tyAjya che. je kAdava chevA lAyaka che tene aDakavuM nahi e zreSTha che. utsargamArgamAM je azakta hoya tene mATe zAstrakAre apavAda jaNAve che, zaktivALAne te te apavAda, apavAdanuM-nidAnuM kAraNa che. zrI sarvae syAdvAda paNa pApakRtya mATe nathI batAvyo: syAdvAdane paNa ekAMtavAda tarIke svAdIone mata nathI. arthAta syAdvAdIonA
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-naMditasatranI Adarza kAkAnA sarala anuvAta matamAM syAdvAdane paNa syAdvAda che eTale ke dareke apavAda seva, e syAdvAdIone mata nathI: priyA-putra vigerenA saMjogo te pUrve mane bhavabhavane viSe prApta thayA che, jyAre ya Avo Atmadharma maLe nathI: priyA-putrAdinA saMgane mATe dharma kevI rIte tajavA yegya gaNAya? te priyA-putra Adi darekathI paNa adhika paNa che, te paNa hamaNAM ja cAlyA jAva; paraMtu svIkArelA dharmane te jarApaNa khaMDita nahi karuM!!! mATe he gArUDIka! je hArI zakti hoya to A sarvane jIvADa ane je tevI koI zakti na hoya te jaldI marajI Ave tyAM cAlyo jA athavA te A sarvane jIvADavAne mATenI mArI A prArthanA paNa phekaTa che, kAraNa ke-jIvavuM te Ayukarmane AdhIna che, mATe AyuSya vinA je niSphaLa che tevA maMtra, taMtra ane yaMtrathI saryuM.!" 405 thI 414 bAda krodha pAmela gArUDIe kahyuM-"rAjana ! dhikkAra che ke--kadAgraharUpI bhUte gaLelA hRdayavaDe krodha pAmelA gArUDIe tuM mArI paNa avagaNanA kare che ! uttama vaidya-viSa karanAra rAjAne tiraskAra karI regInI jema je hitane paNa ahita mAne te dubuddhinuM bhaluM nAgane chUTo kara! zI rIte thAya? mATe have kadAgraharUpI viSavRkSanuM phaLa pAma: A ame paNa jaIe chIe. he nAgarAja! (tame paNuM ) IcchA mujaba kare:" | 415-16-17che e pramANe pharIthI kahIne gArUDI UThayo. te vakhate rAjAnA savanI prakarSatAne jevAne mATe ja heya nahi, tema sUrya udaya pAmyuM. te 418 che. have (kanyAmAM utArIne rokI rAkhela nAgarAjane gArUDIe e pramANe chUTa Ape te) krodhAtura banela nAgarAja, rekI rAkhela pANInA chUTA karelA pUranI mAphaka atyaMta mahAvegavALo baje thake dUrathI rAjAne kahevA lAgyuM "he ni:zaMka cittavALA rAjana! unmattanI mAphaka tuM sahune tRNa sarakhA gaNe che, paNa atyaMta duHkhe sahana thAya evI devazaktine tuM jANatA nathI. mUrkha mAnavI, tophAnI pavananA susavATAnI mAphaka atyaMta daDhapaNe aphaLAvyA vinA mAnato nathI. mATe have tuM pitAnI mUrkhAInuM phaLa je." | 419-20-21 che ema kahIne "jIva jema zarIrane cheDe, tema" te sarpa, pAtra banela kanyAne kSaNavAramAM cheDIne sarpanuM zarIra dhAraNa karatA rAjAnA zarIrane nirdayapaNe Do. 422 | dukhasamUhanA vaMzarUpa te daMzathI rAjAnuM sakala aMga kALajavarathI pIDAya tema sakhta pIDAvA lAgyuM 423n te sarva aMga saDI saDIne phUTatuM ane "jANe mAnatA badala koI devane ApavA kapAtuM na hoya, tema cAre bAjuthI truTatuM guTatuM paDayuM ! aho! duSTanI ceSTA te juo. / karajo rAjAnuM AkhuM zarIra saDI rahyuM che ane truTI rahyuM che tenI khAtrI ApanArA atyaMta AkrandavaDe rAjA tevo thayo ke jene sAMbhaLIne paNa kaI maryuM ane bIjAo mUchita banyA! 425. A vakhate rAjA pIDAvALAothI paNa ati pIDita, dukhitothI paNa ati dukhita ane bIhAmaNAothI paNa ati bihAmaNe thayela. ) jarado te avasthA rAjAne "pUrvabhavane viSe kavacit bhagavelI ane atyaMta vIsarelI' narakAvasthAne paNa yAda karAvanArI thaI hatI. 427 te vakhate te pIDAmAM vaLI sevaka puruSoe
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adara TIkAne sarala anuvAla. rAjAne "kSata upara kSAra nAkhavA svarUpa" priyAo ane putranuM maraNa thayuM hovAnA atyaMta duHkhe sAMbhaLI zakAya tevA samAcAra ApyA ! 428 che tyAre te rAjAe je dukhada sthiti anubhavI tenI upamA e ja duHkhada sthiti sAthe ghaTe arthAta jagatamAM tenI keI upamA na hatI! athavA e duHkhada sthitine A rAjA ja bhogavI zake che 429 . AvI duHkhada sthitivALA te rAjAne prathama tiraskAra karIne gArUDInuM punarAgamana ane gaela te ja gArUDIe AvIne potAnuM dayAlupaNuM khelato rAjAne pharI upadeza hoya tema A pramANe bhArapUrvaka kahyuM ke - he vicAravaMta rAjana ! kahetAM kheda thAya che ke-haju paNa tame tamAruM hita vicAre ane nAgane namaskAra kare, ke jethI A sarvane hamaNa svastha karUM:" 430-431 duHkhanA tApathI kaMpatA hovA chatAM paNa vratamAM niprakaMpa evA te rAjAe paNa prathamanI mAphaka ja uttara Apyo! athavA puruSone vacanamAM pheraphAra zAne hoya? che 432 che rAjAe te maMtravAdIne pharI paNa kahyuM-"tAre A bAbatamAM mane sarvathA kAMI paNa na kahevuM paraMtu tene eka vAta pUchuM chuM, te jANato he to kahe ke atyanta pIDA pAmate huM alpa paNa jIvavuM sahana karI zakuM tema nathI, mATe A jAtinA duSTa saMpe karaDela prANa keTaluM jIve?" gArUDIe kahyuM- A sapanA daMzavALAnuM mRtyu cha mAsa pahelAM na thAya! he rAjanuM khedanI vAta che ke-puSpane dAvAgni sahevAnI jema atyaMta duHkhe sahana thAya tevuM A ati asahya dukha eTalA kALa sudhI tame kevI rIte sahana karaze ?' 433 thI 436 . ghaNuM satva rUpI zayyAmAM jhulatA maharSinI mAphaka te duHkhane dharmane hetuthI sukha tarIke mAnate rAjA, keI kalpanAne avakAza ja na rahe tevuM sacoTa che ke- duHkhe karIne sahana thaI zake tevuM A duHkha cha mAsa che ke cha yuga ho, paraMtu tene dharmanA IrAde sahana karatAM guNane mATe ja thaze. dharmanI khaMDanAmAM to anaMtA paNa navA navA bho karavA paDe ane tethI duHkhane aMta ja Ave nahi! vaLI vratanI khaMDavAmAM guNa to kAMI paNa nathI. temaja duHkha te pUrvakRta pApathI thAya che, pApanA kSayathI te kSaya pAme che ane pApane kSaya sukRtathI-dharmathI thAya chemATe dharmamAM ke sudaDha na bane?' 437 thI 440 || e pramANe vijayarAjAe gArUDIne "game tevA duHkhamAM dharmane te alpa paNa bAdha nahi ja lagADavAne spaSTa uttara devakRta te ghera upasargo Ape sate tIrthakarane dAna ApanArane pAMca divya prakaTa thAya mAM paNa rAjA acaLa tema "vastranI vRSTi, puSpavRSTi, vasudhArA (dhanavRSTi, duMdubhine nAda rahe te pragaTelAM ane ahe sarva! ahe sattva! evI AkAze devanI vANuM" pramANe pAMca divya ! pAMca divya pragaTa thayAM ! aho ! dhamapaNAno mahimA ke che? 441-42 ne rAjA paNa tatkAla savage svastha thayA thakA pitAnI sAme (pitAnI prati) rAzivA (vararA ratA:-ravAsa: sa va zrI tathA ) pitApaNAnA rAganI zobhAthI bharelA ane sUrya jevI kAMtivALA devane jue che ! ane te ja vakhate rAjyaprAptinI jema Amajanoe rAjAne pitAnI priyAe ane putra svastha
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pratikramaNa-vaMdittasatranI AdazakAne sarala anuvAda 79 thayA hovAnI vadhAmaNI ApI ! kharekhara zubhamAM zubhane jaga hoya. . 443-444o have deve A pramANe kahyuM- he devI dIrdhakALa jyavaMta raho. tamArA sarakhe sAtvika puruSamAM ziromaNi purUSa jagatabharamAM koNa hoya ? dhanya purUmAM paNa deve pragaTa thaIne adhama tame dhanya che prazaMsanIya purUmAM paNa tame prazaMsanIya che AcaraNane kheda karava, mAnya purUSomAM paNa tame mAnya che. tamArA sivAya bIje rAjAnI stavanA karavI koI adhika dhanya-prazaMsanIya ke mAnya purUSa jagatamAM nathI! ane mAphI mAgavI !!! he rAjanaA duSTa banAvamAM adhama huM chuM ke- pUrva - mahAvidehamAM zrI arihaMta prabhue Indra AgaLa tamArI dharmadatAne varNavela, te sthAne hatI-barAbara hatI; chatAM te jinavacana para meM zraddhA na rAkhI ane tamane dharmathI calita karavA sArU sadAcArI evA sAdhuone paNa durAcArI dekhADyA!" are! eTaluM ja nahi paNa manuSyakSetranI bahAranA samudronI jema dharmamAM sthira manavALA evA tamArI upara meM jahida A pramANe sarponA upadravane atyaMta prakAre prapaMca karyo! bIjA ja malina AcArovALA eka ja sAdhune joI sarva sAdhuo uparanI zraddhA uThAvI le che-sarvane tevA mAnI le che. paraMtu tame te saMkhyAbaMdha durAcArI sAdhuo joyA chatAM dharmamAM viparIta pariNAmavALA na thayA-zraddhA tajI nahi! ! vaLI bIjA ja te strI-putrAdikane mATeya kukame paNa seve che. paraMtu alpadoSanI paNa bhItivALA tame te aho! strI-putrAdikane ane pitAnA prANane paNa tRNa samAna gaNyA! te he rAjana ! prAyaH vajAnA agni jevI mArI te mAyAvaDe paNa jo tame Akramita-calita na thayA, te pachI tamane calAyamAna karavAne bIje kazu samartha che? he rAjan ! mArA A duzleSitane tame krodha rahitapaNe mApha kare. kAraNa ke-pRthvIne viSe pRthvInA sarvasaha guNane dhAraNa karavAvALA purUSo ja hoya che. ane he rAjan! mane sevaka mAnIne kAMI kArya pharamAve huM turta te kArya karI ApIza." devanI A vAta sAMbhaLIne rAjAe paNa kahyuM ke - 44pathI 455 sarva ITa padArtho siddha thAya evuM te dharmarUpI kalpavRkSa mArA hRdayarUpa gharamAM je susthira thaIne rahyuM che te tenAthI bIjo kaye zreSTha padArtha che? (ke je anya dvArA sAdhave bAkI rahete hoya? paraMtu suma-deva! tuM ja mithyAtvane tyAga karIne samyakatvane svIkAra kara ke jethI tAruM sumana paNuM-devapaNuM sArthaka thAya! che 4pa6 . AthI 'hA' bharAvApUrvaka sevA mAganAra devane sevA samyakatva aMgIkAra karI atyaMta AnaMdita thaela te deva, rAjAne ApyA vinA rAjAe pUchIne devalokane zobhAvavA lAgya-pitAnA sthAne devalokamAM kareluM samyaktvanuM game che 457. e pramANe samyaktvanI daDhatAne siddha karI pradAna !!! ApavAmAM prauDhatAne varela ane ghaNA kAlaparyata rAjyalakSamIne gavela zrI vijayarAjA eka vakhate vicAra kare che ke - 458 ! "dhikkAra che mane, ke pAMgaLo jema caraNa-paga mATe taiyAra thatuM nathI tema huM Aja sudhI caraNa-cAritra
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 0 zrI kAlpatikramaNa vaditRsatranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda mATe taiyAra thatuM nathI ! ane te cAritranI ujamALatA vinA AtmAne muktipadanI prApti kema thAya che 459ii athavA je sahelI paNa darzanazuddhi vijayarAjAnI tIrthayAtrA utkRSTa thAya to mane paNa kadAcita sarvadazIpaNAno saMbhava thAya! ane kevalajJAnanI prApti + 460 | ane darzanazuddhinI utkRSTatA samyaktvanAM aMgenuM ArAdhanA karavAthI ja thAya." ema vicArIne rAjA" deva, guru ane dharmanAM dhyAnamAM ekAgracitta bane. 461. eka vakhate te rAjA sAmyatvanAM bhUSaNarUpa tIrthasevA karavAne "rAjya para moTA putrane sthApIne zrI siddhAcalajI tIrthe gaye. te 462 zatrane jItavAnI IchAvALAne potAnA svArthanI siddhine mATe kilo jema nitya che ane ajoDa bhAvavALA che tema' je tIrtha. rAgadveSarU5 zatrane jItavAnI IcchAvALA mokSanA athI one potAnA te svArthanI siddhine mATe traNa lekamAM paNa zreSTha che, nitya che ane anaMtaprabhAvavALuM che' ||46kA zAstrokta vidhi mujaba te tIrthanI sarva sAmagrIthI sevA karatAM traNe kAla jinapUjA, caityano jIrNoddhAra AdinI ciMtA vigere darzanazuddhinA upAya karavA vaDe rAjA pitAnAM janmane saphaLa kare che. ll 464 . eka vakhate sAMje zrI jinezvaraprabhunI mahApUjA karIne ati sthiracitta bane te rAjA, uccaprakAre samyakatvanI bhAvanA bhAvavA lAgyo ke - 465 / "aho ! sarvajJa bhagavaMtae sukhanAM sAdhanavALo ke suMdara dharma kahyo che, ke-jenA baLathI kaSTa vinA paNa saMsAra samudrane pAra pAmI zakAya che !!! I 466 zuM suMdara janamatanI sthiti!!! ke jemAM paramAtma svarUpa zrI arihaMtadeva, zreSTha AcAravALA ni'tha guru ane sarvazreSTha dharma rahelA che!!!" 467mAM e prakAranAM dhyAna vaDe rAjA jANe mekSanI nIsaraNIe ja 2Dhayo hoya tema kSapakazreNIe caDhayo !!! ahA! jIvanI zuM zakti !!! 468 / te vakhate rAtri hatI, chatAM rAtre paNa aMdhakAranA samUhane (ajJAnAdhakAra samUhano) nAza karanAra kaSTa prApta thAya te kevalajJAnarUpa sUrya udaya te rAjAne vinA kaSTa thaye! 469 . deve jemane muniveSa Apela che, evA te vijayarAjarSine (pitAne kevalajJAna dIkSAthI maLyuM, jyAre putra dIkSAthI labhya kevalajJAna gRhasthapaNe meLavyuM! ethI) putra, pitA karatAM adhika (vIryavAna) paNa che, e hisAbe (pitAnA kevalajJAna vakhate nahi Avela, paraMtu A vakhate) dee AvIne putrane pUjyA ! arthAta jJAnane occhava uja . / 470 | prathama pitAnI jJAti (rAjakakha) tAravA yogya che, e hisAbe vijayarAjarSi kevalIe traNa priyA sahita moTAbhAI jayarAjAne, pitAnI traNa strIone ane potAnA be putrone jaldI dIkSA ApI! 471 , bAda dIrghakALa sudhI pRthvItala para vicarI, eka lAkha varSanuM AyuSya pUrNa karI vijayarAjarSi kevalI te sarva kuTuMba sahita mokSapada pAmyA! aho ! daDha samyakatvanAM kevAM phaLe che!!! 472 e pramANe samyaktvanAM ArAdhanAmAM, samyakatvanI daDhatAnA saMbaMdhamAM ane samyakatvanAM phaLanI prAptimAM paNa vijayarAjA ane jyarAjAnAM samyakatvanuM addabhUta daSTAMta sAMbhaLIne he bhavya ! nirmaLa samyakatvanI prApti mATe zAstrokta vidhipUrvaka prayatna kare. 473 // iti samyakatvanI ArAdhanA upara jayavijayanI kathA smaapt.||
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ [/liriumNA(Ital| Tnniti| Will||IIIIIIIIIIIIllumili[ItlifulIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIl|| HAT||Hall TI1]Itiliti||IIIIIIIIIII|| zrI samyaktvanuM svarUpa prathama samyakatvane lAbha, cAre gatimAM (ekendriya, vikasendriya ane agni paMcendriya jemAM koIpaNa jIvane nahi, mAtra thAya te) saMsI paryApta paMcendriya jIvane thAya che. ane te A rIte - koI anAdi mithyASTi jIva, mithyAtvane lIdhe pahelAM anaMtA pugalaparAvarta sudhI saMsAramAM bhAgye thake "parvatamAMthI nIkaLatI nadInA pravAhamAM parvatane patthara ghasaDAtAM-masaLAtAM jema anAyAse ja ghaDAyA vinA ja goLa ke suMvALo banI jAya che, tema anAge-vagara prayAse ane vagara IrAde banI jatA zubha pariNAmanA bhedarUpa yathApravRttikaraNa vaDe ATha karmomAMnA Ayukarma varjIne sAta karmone palyopamane asaMkhyAtame bhAga nyUna evI eka keTakeTI sAgarepamanI sthitivALAM banAve che. ahiM e pachI prANIne duSkarmathI nIpajelI ane pUrve kadI nahi bhedela evI gADha rAgadveSanA pariNAmarUpa (karkaza-gaDha, ane lAMbA kALanI yathApravRttikaraNa, majabUtapaNe gaMThAI gayela gAMThanI mAphaka sajajaDa) karmagrantho apUrvakaraNa ane ani- hoya che. A granthI sudhI bhavya che tema ja abhavya jI vRttikaraNa paNa te rItanA yathApravRttikaraNa vaDe-anAbhAge karma khapAvIne anaMtI vAra Ave che, ane te granthadeze te ja karaNanA pariNAmamAM vartata satA tyAM saMkhyAta athavA asaMkhyAta kALa rahe che. graMthIpradeze rahela te - 1 ATha karmomAM jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya ane aMtarAya e cAreya karmanI sthiti trIsa kADAkoDI sAgaropama pramANa che, nAmakarma ane getrakarmanI sthita vIsa kaDakaDI sAgaropama pramANa che ane mohanIya karmanI sthiti 70 kAkaDI sAgaropama pramANa che. ema e sAta karmonI sthiti ja vizAla che. ane sopAmI che. jyAre AyuSya karmanI sthiti te vadhumAM vadhu 33 sAgarepama ja che, AtmasattAmAM rahelAM tevI vizAla sthitivALAM te sAteya kamenAM dalikone lImaDAnAM pAnanA ekaThANIyA, beThANIyA Adi rasanA daSTAne prathama je zubha prakRtine kristhAnika ane azubha prakRtino catu sthAnika rasa baMdha hato, tene badale je pariNAmanI vizuddhi vaDe zubha prakRtine catuHsthAnikAdi ane azubhaprakRtine sthAnikAdi rasa svAbhAvika rIte ja baMdhAya te zubha pariNAmavizeSane vadhAvRttivArA kahevAya che. te karaNane kAla antarmuhUrta che. teTalo vakhata tevA zubha adhyavasAye samaye samaye anaMtaguNavizuddhivALA hoya che. jemake-eka karatAM bIjA samaye anaMtaguNavizuddhi-bIjA samaya karatAM trIjA samaye tethI paNa anaMtagaNuvizuddhi.' e prakAranI pariNAma vizuddhi, vizAla sthitivALAM te sAte ya karmonI sthitine palyopamane asakhyAta bhAga nyUna evI eka koDAkaDI sAgaropama pramANu banAvI de che. arthAta "AtmasattamAM rahelA lAM nI sthitinA karmapradezone apavartana saMkrama vaDe ladhu sthitinA kare, navAM karmane baMdha paNa aMtaH kaDAkoDI sAgaropamathI vadhAre na kare, puNya prakRtine baMdha catuHsthAnika Adi tema ja pApaprakRtine baMdha dhisthAnikAdi kare, samaye samaye palyopamanA asaMmeya bhAga e cha sthiti baMdha kare ane granthI dezanI sanmukha Ave te vadhAvruttiLanuM kArya che. "
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Tera zrI zrAddhapratikamaNa-vAdinusUtranI Adarza TIkAno sarala anuvA bhavya athavA abhavya jIva zrI jinezvara prabhunAM samavasaraNa AdinI ddhi dekhavAthI "tevI trAddhi to devaloka vigeremAM maLe, e hisAbe devakAdinAM sukhenI IcchAthI ja-athI paNathI ja dIkSA grahaNa kare ane dIkSAmAM "kAMIka nyUna evAM dasa pUva sudhInuM " dravyathata meLave tevuM AtmanistAraka jJAna, mekSane badale devakanAM sukhane mATe mithyAtvI ja meLave ane tethI-mithyAtvI jIve grahaNa kareluM hovAthI te dravyathata gaNAya che-samyaga hovA chatAM paNa tevA pAtravizeSe mithyAzvata thAya che. je jIvane cauda pUrvanuM yAvat saMpUrNa dasa pUrvanuM kRta hoya te jIvane nizcaye samyakRtva hoya che. arthAt dasa pUrvathI nyUna thatajJAnavALA jIvamAM samyakatvanI bhajana che.-hoya paNa kharUM ane na paNa hoya. zrI kapabhASyamAM kahyuM che ke "vAra ra amine cimAM sanma, tu senA mALA" artha -cauda pUrva ane yAvat dasa pUrvanA jJAnavALA AtmAne viSe niyamo samyakatva che ane dasa pUrvathI ochAM jJAnavALAmAM samyakatvanI bhajanA che. yathApravRttikaraNa vaDe granthIdeze rahelA te AmAMthI koI jIva, tIrNa kuhADAnI dhAra jevA vizuddha pariNAmavaDe (kuDADAnI tIkSaNa dhAravaDe jema lAkaDAM AdinI kaThoratara gAMTha bhede tema) te granthIne-kamanI tIvra rAgadveSanA pariNAmarUpa gAMThane bhede che. mithyAtvanI sthitine kALa paNa antarmuhUrta pramANa che. A granthI bhedatI vakhate granthI bhedanAra jIvanA zubha pariNAma evA prabaLa hoya che ke- te zubha pariNAmanA antamuhUrtane kAla pachI mithyAtvanI sthitinA aMtamuhUrtane je turata ja udaya thavAne hato te) mithyAtvanI sthitinA udayakSaNanI upara eLagI jaIne AgaLa vega karI gayA hoya che. pahelA aMtarmuhUrta vedya evA te mithyAtva dalIne dAbIne bIjA aMtarmuhUrva vedavAnA mithyAtvanA dalIkAnI uthalapAthala karavA lAgI gayA hoya che! e rIte mithyAtvanI sthitine aMtarmuhUrvakAlIna udayakSaNane tenA udayakAle udayamAM ja nahi AvavA devApUrvaka bIjA aMtarmuhUrtakAlIne mithyAtvanI sthitine paNa velavI nAkhanArA prabala AtmasAmarthyane A jIve kadi nahi pragaTAvelA prAdubhovane apUvakaraNa kahevAya che. A apUrvakaraNa karyA bAda sattAmAM rahela mithyAtvanI sthitinA A rIte te java be bhAga karavAnA udyame lAgI jAya che. jIvanI A pravRttine anivRttikaraNa kahevAya che. (TakAmAMnI TuMka paMktinA Azayane anulakSIne e anivRtikaraNanuM ahiM yathAsamaja vizeSathI varUpa batAvAya che.) 1 bAramA devaleka sudhI devomAM svAmisevakanI sthiti che. e uparanA nava raiveyaka ane pAMca anAranA devomAM svAmisevakabhAva nathI, sahu sarakhA hAIne ahamindra ane atula subAnA bhaktA che. AvI ahamindra sthitinA deva banavuM te dIkSAthI ja banAya che. ayaramazarIrI jIva te dIkSA A lekanAM sukhane arthe ati tIvrapaNe pALe to greveyaka sudhI jAya che ane mekSanA daroyathI e rIte pALe te anuttaramAM utpanna thAya che. 2 apUrvakaraNanA sAmarthyathI nIpajatA A karaNanA te pariNAma AvyA bAda "aMtarakaraNa karIne upazamasamyakatvane prApta karAvI ApavArUpa" pitAnuM kArya karyA sivAya pAchA jatA ja nahi hovAthI A karaNane anivRttikaraNa kahevAya che.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AddhamatikramaNa-vadittusUtranI Aza TIkAnA sarala anuvAda 3 A apUva karaNa ane anivRttikaraNa lakSaNarUpa pariNAmavizuddhinA sAmarthya thI te jIva anivRttikaraNamAM rahyo thake te sthale mithyAtvanAM lIkeAne mithyAtvanI prathama antarmuhUtta kAlIna vedya sthitimAMthI vedatA jaya che ane bIjA antarmuhU kAlIna vedya sthitimAMnA mithyAtvanAM dalIkAne paNa te prathama sthitimAM rahyA rahyA ja vedI nAMkhavA anivRttikaraNamAM sAru te prathama antarmuhUtta kAlIna vedya sthitimAM ja nAkhavA mithyAtvanAM pugale lAgI jaIne bIjA antarmuhUrtIkAlIna bhAvi vedya sthitine mithyA vedatA thakA karAtI aMta-tvanA pudgaloka vinAnI khAlI karI nAkhe che ! pariNAme mithyArakaraNanI kriyA tvanI AvI [ ] AkhI sthitine A -- rIte vacamAM phAcara mAravADye meTA ane nAnA ema be bhAgamAM vaheMcI nAkhIne te AkhI sthitinI tevI e sthiti karo nAkhe che. A rIte mithyAtvanI sthitimAM AMtarU pADI denArI AtmAnI te kriyAne a MtarakaraNa kahevAmAM Ave che. A AMtarakaraNa karatAM jIve mithyAtvanI je e sthiti banAvI; temAM nIcenI nAnI sthiti antarmuhUtta kAla pramANu vedya hAya che ane te prathama sthitinI pachInA pADela AMtarAnI uparanI meTI sthiti aMtaHkoDAkoDI sAgaropamakAla pramANu haiya che. ( bIjA antarmuhUrte bhAvi vedavAnA mithyAtvanAM puddagalAne prathama sthitimAM nAkhavArUpe jIva aMtarakaraNa karI le che teTalAmAM te bIjA antarmuhUrtanI sthitinA ane pahelA antarmuhUtta pramANanI pahelI sthitinA mithyAtvanAM dalIkAne vedI nAkhe che. upazama samyakatvanI prApti tA aMtararakaraNanA pahelA samaye ja thAya che.) upara mujakha A tarakaraNunI kriyA anivruttikaraNamAM rahIne ja thanI he!vAthI aMtarakaraNane cAthA karaNa tarIke pRthak jaNAvela nathI. yathApravRttikaraNa, apUrva karaNa ane anivRttikaraNa ema traNa ja karaNa jaNAvela che. A traNu karaNane 5 zrI kalpabhASyamAM A pramANe jaNAve che. 46 jA gaMThI tA paDhamaM, gaMThi samaicchao bhave bI / niyaTIkara puLa sammata puravaDe nIce / / " a -graMthI sudhI pahelu yathApravruttikaraNa hAya che, granthI bhedanAra jIvane khIjuM apUrva karaNa hAya che ane samyaktvane peAtAnI samIpe-najIkamAM lAvI mUkanAra jIvane-eTale ke apUrvIkaraNa pachInA 'ativRtti' nAmanA trIjA karaNamAM karavAmAM AvatA atarakaraNanA pahelA ja samaye samyaktva pAmavAnI ceAgyatAvALA jIvane trIjI anivRttikaraNa DAya che. // 1 // " e pramANe anivRttikaraNamAM AMtarakaraNa kaye sate mithyAtvanI eka antarmuhUtta pramANu ane aMtarakaraNu uparanI bIjI paLye pamanA asaMkhyeya bhAga nyUna evI anivRttikaraNamAM vartatA eka kADAkoDI sAgaropama pramANu ema e sthiti thAya che, te kha'ne jIvane antarakaraNanA sthitinI upara vizeSAtha mAM batAvela A sthApanAmAMnI nIceprathama samaye ja samyaktra. nI prathama sthitimAM jIva, mithyAtvanAM pudgaleA veDhatA heAvAthI mithyAhaSTi ja che, ane aMtarakaraNamAM mithyAtvanAM pudgalAnA ja
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 zrI zrAddhapratikramaNa vadittasUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 7 abhAva hAvAthI jIva, te aMtarakaraNanA pahelA samaye ja (apaudgalika evuM) upazama samyaktva pAme che. e pramANe jIve prApta karela upazama samyaktvarUpa auSadhivizeSavaDe sApha karela madanakAdravA (madana=kAtarAM ane kedravA=baMTInA kurIyAM) phetarAMvALI khaTI svarUpa mithyAtvanI khAkI rahela khIjI meTI sthitimAM rahelA mithyAtvanA pudgaleAnA zuddha, azuddha ane azuddha ema traNa puMja (bhAga) kare ja che. (teTalAmAM upazama samyakatvane antarmuhUtta pramANa kAla pUrA kare che.) ane upazama samyaktvathI zrRta thatA te jIva upazama samyaktva pAmyA bAda traNa puMja karatA heAvAthI ja [zuddha pujanA udaye ane azuddha pujanA pradezeAye] kSayApazama samyagdaSTi, [ mizra pujanA udaye ] mizraSTi, athavA [ azuddha puMjanA udaye] mithyASTi thAya che: arthAt upazama sabhyatvane pAmyA bAda jo e pramANe traNa puMja racatA ja na hoya te upazama samyaktvathI cUta thaye sate kSAyeApamika sabhyaSTi athavA mizraRRSi athavA mithyAdraSTi kema bane ? ka granthamAM kahyuM che ke-dhuvN paDhamosamI, karei puMjatiaM // tavvaDiyo puNa gaccha, samme missami micche vA // 1 // artha :-prathama upazama samyaktvI nizcaye traNa puMja kare che: ane upazama samyakRtvathI paDayo thake kSayApazama samyaktvamAM-mizramAM athavA mithyAtvamAM jAya che. // 1 // A bAbata saiddhAMtika mata ema che ke " koika anAdimithyADhaSTi jIva; tathAvidha sAmagrI sadbhAve apR karaNa vaDe ( anivRttikaraNa vinA ja ) zuddha pudgalAne vedatA thakA [ traNa puja karyA vinA ja ] prathamathI ja kSAyeApazamika samRSTi thAya che. ane kAika jIva yathAprasRtti Adi traNu karaNanA kramavaDe [ anivruttikaraNamAM racelAM] aMtara karaNamAM upazama samyaktva pAme; paraMtu traNu puja te na ja race, ane tyAra bAda upazama samyaktvathI paDIne avasya mithyAtvane ja pAme. A mATe zrI kalpabhASyamAM kahyuM che keaalvnnmltii jaha saGghANa na muMcae iliA || evaM akayatipuMjo micchaM ciya uvasabhI ei // 1 // siddhAntanA mate e karaguthIkSayA. sabhya,traNa karaNathI upa. sabhya, traNa puja nahi ane u50 samyakatthI mithyA veja jAya. artha :--( AgaLa sthAna karavA sArU pAchalA be page Akhu zarIra uMcu' karI AmathI tema bhamAvavA chatAM kAMya paNuM ) Alekhana na pAmatI iyeLa jema svasthAna-mULasthAna meADatI nathI, tema traNa puMja nahi karela upazamasamakitI jIva mithyAtvane ja pAme. // 1 // vaLI kAi jIva prathama samyaktvanI prApti kaye sate samyaktva pAmatAMnI sAthe ja dezavirati athavA sarvAMviti svIkAre che. zataka ( pAMcamA kagranthanI )nI bRhata cUrNimAM kahyuM che ke-aMtarakaraNamAM vartatA keAI upazamasamiti jIva dezivarati paNa pAme; ane koi jIva pramattApramatta bhAvane paNu pAme; parantu upazama samyaphUrvathI paDelA sAsvAdanI chatra eka paNu bhAvane na pAme. arthAt mithyAtvane pAme.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adara TIkAne sarala anuvAda traNa puMjane saMkrama, zrI kalpabhAgya (siddhAnta)mAM ema jaNAvela che ke vadhatA-zubha pariNAmavALe samyagdaSTi jIva mithyAtvanAM dalIkemAMthI mithyAtvanAM pugalane samaktinehanIya puMjamAM ane mizramehanIyapuMjamAM saMkramAve che te te rUpe traNa pujane saMkrama banAve che, mizramehanIyajjamAMthI mizra pudgalene samyagaane sattAdhikAra, daSTi jIva samyakatvamAM ane mithyAdaSTi jIva mithyAtvamAM saMkramAve che te te rUpe banAve che ane sabhyatvanAM pugalene mithyASTi jIva mithyAtvamAM saMkramAve-mithyAtvarUpe banAve, paraMtu mizramAM na saMkramAvemizramehanIyarUpe na banAve. A mATe (zrI kalpabhASya gAthA 117mAM) jaNAve che ke micchattami akhoNe tiyapuMjI sampadiThiNo niyamA // khINami u micchatte du egapuMjI va kharago vA // 1 // artha-jeone mithyAtvapuMja kSINa thayo nathI te samyagadaSTio niyamA traNa puMjanI sattAvALA hoya che, je ene mithyAvakuMja kSINa thaye che te samyagadaSTi che be puMjanI sattAvALA hoya athavA mizrapuMjane kSaya thaye sate eka puMjanI sattAvALA hoya athavA samyaktvapuMjane paNa kSaya thaye te kSepaka heya. 1 / punaH zuddha karela baMTInAM kurIyarUpa je samyaktvanAM puNelo che, te kutIrthike saMsargaane kuzAstranAM zravaNa vigere mithyAtvavaDe mizrita thayA thakA tatkAla ja mithyAtvarUpa banI jAya che. upa0 samyaka thI paDelo jIva jyAre pharI samyakatva pAme tyAre paNa apUrvakaraNavaDe traNa puMja karIne anivRttikaraNavaDe samyakatvapuMja pAme tyAre ja tene samyakatva jANavuM. zaMkA ema thatAM te pahelAM je rIte apUrvakaraNa prApta karela te rIte ja A bIjI vAranuM paNa apUrvakaraNu gaNatuM hovAthI te karaNanI apUrvatA kema kahI zakAya?" samAdhAna-"apUrva sarakhuM te apUrva jANavuM. athavA tevA ucca vIlAsamaya zuddha pariNAmo jIvane a5 vAra ja prApta thatA hevAthI vRddha mahApurUSoe te karaNane prathamanAM apUrvakaraNa jevuM apUrvakaraNa kahyuM che. vaLI siddhAMtika mata ema che ke-kSApazamika samyaktvanI prAptimAM jema yathApravRtti- 1 e pramANene artha, A zrI zrAddhapratikramaNa sUtranI TIkAmAM Apela zrI kalpabhASyanI gAthA 112 nI TIkAne AzrayIne che; jyAre prakArAntare e arthanA dyotaka arthane jaNAvatI gAthA 113 nI TIkA ane teno artha A pramANe che.-"micchAravaDhivAta punAnagvya mizra sampatharavuM ja haMmati ! yadi vA kazcid guNaivRdiryasya sa guNavRddhiH-pravarddhamAnapariNAmaH sabhyagdRSTirityarthaH 'mizrAt' mizradalikAta pudgalAnAdAya samyaktvaM saMkramayati! 'hAyakaH' hinapariNAma mithyAdaSTirityartha mizrAt pudgalAnAkRSya mithyAtva hamati' artha-samyagadRSTi jIva mithyAtvanAM pudgalene kheMcI laIne samyaktvamohanIyanA paMjamAM saMkramAve che-te te rUpe banAve che. jo koI vadhatA zubha pariNAmavALo samyagadaSTi jIva hoya to te mizramehanIyana puMjamAMthI mizrapudgalene samyakRtvamAM saMkramAve che ane mithyAdaSTi jIva mithyAtvamAM saMkramAve che-te te rUpe banAve che.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 zrI zrAddhapratikamaNa-vattivanI Adarza TIkAne sarala anuvAda karaNa ane apUrvakaraNa hoya che, anivRttikaraNa hotuM nathI tema dezavirati ane sarvaviratinI prAptimAM paNa te be karaNa hoya che, anivRttikaraNa hotuM nathI. kAraNa ke-apUrvakaraNane kAla samApta thayA pachInA prathama samaye ja te jIvane dezavirati athavA sarvaviratine saddabhAva che. jyAre kammapayaDInI TIkAmAM jaNAvela che ke-"dezavirati ke sarvavirati pAmyA bAda cha-aMtarmuhUrta sudhI avazya vadhatI vizuddhimaya pariNAmadezavirati sarvavirati- vALo rahe che. tyAra bAda te tevo niyama nahi eTale ke te nI prApti ane patanane pachI kaI jIva vadhatI vizuddhimaya pariNAmavALo hoya athavA A vidhi tathAvasthita pariNAmavALa paNa rahe che! vaLI je anAge (pragaTa upayoga vinA ja) kaI prakAre pariNAma ghaTI javAthI deza virati ke sarvaviratithI paDayA hoya, te che karaNa karyA vinA ja punaH dezavirati ke sarva viratine pAme che. ane je jIvo AbhegathI (IrAdApUrvaka) zubha pariNAmathI paDayA hoya ane IrAdApUrvaka mithyAtva pAmyA hoya te ja jaghanyathI antarmuhUrta ane utkRSTathI ghaNe kAla gayA bAda (AgaLa kahyuM che te rIte) karaNa karIne ja viratipaNuM pAme." siddhAMtanA mate-samyaktvanI jeNe virAdhanA karI hoya tevo koI samyakanvI jIva [ samyakatva virAdhyuM hevAnA kAraNe ] samyakatva sahita chaThThI naraka sudhI utpanna thAya che." ane karmagranthakAranA te te jeNe samyakatva grahaNa karyuM che te samyakatvavAna jIve [ samyatva virAdhyuM hoya te paNa ] vaimAnika sivAya bIje utpanna thatuM nathI. ' kamagranthakAranA te mata pramANe pravacanasAradvAranI vRttimAM kahyuM che. vaLI karmagranthakAranA mate samyaktva pAmIne mithyA- gaelo jIva utkRSTa sthitinI karmaprakRtione bAMdhe, ane siddhAMtanA mate te nthibheda karela chavane karma prakRtinI utkRSTa sthitine punaH baMdha na ja thAya. pAMca prakAranuM samyakatva te samyatva, "upazama-kSAyika-pazama-vedaka ane sAsvAdana' ema pAMca prakAre che. temAM vaparAma sabhyaa mithyAtvarUpa darzanamohanIyane upazamAvavAnAM svarUpavALuM che, ane grathibheda karanAra (anAdi mithyAdaSTi) ne athavA upazamazreNI AraMbhanArane heya che. rakSA sathava-(anaMtAnubaMdhI kaSAyanI cekaDI ane) darzana mehanIya tarIke gaNAtA samyakatvamehanIya, mizramehanIya ane mithyAtvamehanIyanA traNa puMja maLIne thatA darzana saptakane samasta prakAre kSaya karanArane ane eNi svIkAranArane heya che. kSAra sabhya-udayamAM AvelA mithyAtvamehanIya puMjanA pudgalene vikherI nAkhavAthI tenA udayane kSaya karI nAkhavAthI ane udayamAM nahi AvelA mithyAtvamohanIyane 1 kammapayaDImAM "sakhyatvathI paDIne miththA gaela chava karmaprakRtinI utkRSTa sthiti bAMdhe paratu utkRSTa rasa na bAMdhe ema te kahyuM ja che.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vadisUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda upazamAvavAthI hoya che. A samyakatvamAM samakitI jIva sabhyatvamehanIyanA pujanA pudagalane vipAkedayathI vede che. [chAza parathI parAza kADhatAM vacce vacce AchI chAzanI jaNAtI sUkSama dhAranI jema] pradezadayathI te mizramehanIyajjanAM temaja mithyAtvamehanIyajjanAM yugalene paNa vede che. jyAre upazama samyakatvamAM to te traNeya puMjamAMnA eka paNa pudagalane vipAkedaya ke pradezadaya sarvathA heta nathI! upazama samyakatva ane pazama samyakatvamAMe taphAvata che. | veva sa tya-kSapakazreNi aMgIkAra karanArane anaMtAnubaMdhI kaSAyanI cekaDI temaja mithyAtva ane mizra e be pujane kSaya karyA bAda samyakatvapuMjanI kSapaNA karavA mAMDatAM samyaktvapuMjamAMne chelle eka pugala vedatI vakhate eka samayanI avasthAvALuM hoya che. sAsvAna sacava-upazama samyakatvane vamatAM tenA manamAM-vamana vakhate jIvane mAtra upazama samyakatvanAM AsvAdana rUpe hoya che. pAMceya samyakatvanI sthiti, kAla, mAna vigere dvAra. saLavavADha-upazama samyakatvane kAla aMtarmuhUrta, sAsvAdana samyane kAla (1 samayathI) 6 AvalikA, vedakane kAla 1 samaya, kSAyikane kAla sAdhika [ eka bhavane AzrayIne] 33 sAgarepama ane kSayopazama samya) no kAla sAdhika 66 sAgarepama che. grAma pramANa-upazama ane sAsvAdana samyakatva, jIvane AkhA saMsAracakramAM vadhumAM vadhu pAMca vAra, vedaka ane kSAyika ekeka vAra ane kSAyopathamika asaMkhya vAra Ave. gAsamyakatvAdine prathama grahaNa karavA ke grahaNa karela samyakatvAdibhAvane mUkyA pachI pAchA grahaNa karavA tene AkarSa kahevAya che. zrutasAmAyika, kSaye pazama sampa0 ane dezavirati e traNeya bhAva eka bhavamAM jaghanyathI 1 vAra ane utkRSathI hajAra pRthakatva (bethI nava hajAra vAra) Ave, sarvavirati eka bhavamAM jaghanyathI 1 vAra ane utkRSTathI zatapRthakRtvabasethI navaso vAra Ave. ane AkhA saMsAracakramAM zrutasAmAyikAdi traNa bhAva, asaMkhya hajAra vAra Ave tathA sarvavirati, hajArathakRtva=bethI nava hajAra vAra Ave. TothAna-sAsvAdana samyaphava bIjA guNasthAne hoya che, upazama samyaktva cothAthI agIyAra, sudhInA ATha guNasthAnamAM hoya che, kSAyikasamyakatva cothAthI cauda sudhInA agIyAra guNasthA nemAM hoya che ane vedaka tathA kSayopazama samyaktva cArathI sAta sudhInA cAra guNasthAne mAM hoya che. mAvAsitra-Ayu sivAyanA sAteya karmanI sthitisattA eka kaDAkoDI sAgaropamanI aMdara rahe tyAre jIvane samyaktvanI prApti thAya: samyakatva pAmyA bAda karmanI te sthiti sattAmAMthI 1pama pRthakatva=bethI nava papama sthiti sattA pramANa ochI thAya tyAre dezavirati prApta thAya, te sthitimAMthI paNa saMkhyAtA sAgaropama sthitisattA ochI thAya tyAre sarva 1 zratasAmayikAdi traNe ya bhAvo samuditapaNe (eka sAthe athavA traNeya Ave ema samajavuM eka tasAmayika te abhAgya Adine anatI vAra paNa Ave.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda virati prApta thAya, te sthitimAMthI paNa saMkhyAtA sAgaropama sthiti ochI thAya tyAre upazamazreNi prApta thAya. e pramANenA (kSapaka ane upazama e be zreNImAMthI eka zreNI vaIne) sarvabhAvanI prApti, deva ane manuSyanA bhavamAM je AtmA samyaktvathI patita thayela na hoya tene eka bhavamAM thAya ane sAta ke ATha bhavanI aMdara mekSanI prApti thAya che. sAthavANInA rU-4 mAM-kSAyika samyagadaSTi jIva te 3-4 bhavamAM athavA te ja bhavamAM mukita pAme che. paMcasaMgraha Adi granthamAM "tarUganAthe tama" thI kahyuM che ke"je jIvane darzanasaptaka kSINa thayela che, te kSAyika samyagadaSTi jIva kahevAya che. tevA jIve prathama devanuM AyuSya athavA narakanuM AyuSya bAMdhyuM hoya te te jIva marIne deva athavA nAraka thAya tyAre te deva athavA nArakanA bhava pachI manuSya thaIne mokSa pAme. tethI AyuSya bAMdhyuM te bhava pachInA trIjA bhave, ane prathama yugalika manuSyanuM ke yugalika tiryaMcanuM AyuSya bAbuM hoya te bIje bhave yugalika thaIne trIje bhave deva thAyaAthI trIjA devabhava pachInA cothA bhave manuSya thaI mekSa pAme. tethI AyuSya bAMdhyuM te pachInA cothA bhave ane AgAmI bhavanuM AyuSya (kSAyika samyapha pAmyA pahelAM) na bAMdhyuM hoya te teja bhavane viSe kSapakazreNi pUrNa karIne mokSa pAme. 1 ruSi ane 3tho :-samyaktva upaga eka athavA aneka avanI apekSAe jaghanya athavA utkRSTa aMtarmuhUrta ja hoya che, ane samyaktvanI pazrama svarUpa labdhi te eka jIvanI apekSAe jaghanya aMtarmuhUrva ane utkRSTa manuSya bhava adhika 66 sAgarepama hoya che. tyAra bAda samyaktvathI na paDe te jIva mukti ja pAme. (ane paDe te mithyAtve Ave.) aneka jIvanI apekSAe te samyaktva sadAkALa hoya che. kahyuM che ke - do vAre vijayAIsugayassa tinniccue ahava tAI // aireganarabhavi nANAjIvANa savvaddhA // 1 // artha -vijaya, vaijayaMta, jayaMta Adi anuttara vimAnamAM be vakhata gaelA jIvane keazruta nAmanA bAramA devalokamAM traNa vakhata gaelA jIvane te 66 sAgarepama pramANe samyakatvalabdhi, narabhe adhika hoya. ane ghaNuM jIvone AzrayIne te samyakRtvalabdhi sarva kAla hoya. 1 attara (virahakAla) samyaktvanuM aMtara eka jIvanI apekSAe jaghanyathI aMrtamuhUrta hiya, kAraNa ke-kaI jIva samyaphavane tyAga karyo sate aMtamuhUrta mithyAtve rahIne te AvaraNane kSaye pazama thavAthI punaH samyaktva pAme che. ane utkRSTathI deze Una addhapudgala parAvarta (anaMta) kAla vItyA bAda pharIthI avazya samyapha pAme ja kahyuM che ke - 1 yugalika manuSya ke yugavika niyaMca pacendriya marIne deva ja thAya.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasutranI Adarza TIkAne sarala anuvAda titthayarapavayaNasuaM AyarizaM gaNaharaM mahaDDhIaM / / AsAyaMto bahuso aNaMtasaMsArio hoi // 1 // artha :-zrI tIrthaMkaradevanI, pravacanasaMghanI, thatajJAnanI, AcAryanI zrI gaNadhara bhagavaMtanI tema ja maharthikanI bahu vakhata AzAtanA karavAthI jIva anaMta saMsArI thAya. / 1 aneka jIvanI apekSAe samyaktvanuM aMtara nathI. (arthAt jagatamAM samyagadaSTi jIvanI sattA sarvakAla che.) ItyAdi zrI AvazyakasUtranI vRttimAM kathana che, athavA-- kAraka, recaka ane dIpaka ema traNa prakAre samyakatva. (1) samyagU dharmAnuSThAnanI tagata citte pravRtti karAve te kAraka samyaktva kahevAya che. ane te vizuddha cAritravaMta jIvane ja hoya che. (2) samyagu dharmAnuSThAnenI samyaktayA pravRtti na karAve paraMtu te prati rUci karAve te rocaka samyakatva kahevAya che, ane te zrI kRSNa mahArAja tathA zreNakamahArAja AdinI jema avirati samyagRSTi jene hoya che. (3) jIva-ajIva Adi vidyamAna padArthone tathA-rUpe ja prarUpe-bIjAne te svarUpe ja upadize, chatAM pite mithyAdazI hoya tene dIpaka samyakRtva kahevAya che. (dIvo bIjAne padArtho dekhADe chatAM pite dekhate nathI. tema e dIpaka samyakatvavAna mATe samajavuM) A samyaka aMgAramardaka AcArya AdinI jema abhavyajIvane paNa hoya che. athavA samyaktva aneka prakAre che. kahyuM che ke - egaviha duviha tivihaM cauhA paMcaviha dasavihaM sammaM / / davAi kArayAI uvasamabheehi vA sammaM // 1 // egavihaM samma ( tatva ) I nisaggahigamehi taM bhave duvihaM / / tivihaM taM khayagAI ahavAvi hu kAragAIaM // 2 // atha-eka-be-traNa-cAra-pAMca ane dasa prakAre samyaktva che. athavA dravya Adi-kAraka Adi temaja upazama Adi bhedo vaDe samyakatva che. A tatvane viSe samyaprakAre rUci, te eka prakAre samyaktva, nisargathI-svAbhAvika rIte prApta thAya temaja gurUAdinA upadezathI prApta thAya ema be prakAre samyaphatva, athavA zuddhapuMjanA pudgale (dravya) vedavArUpa dravyasamyaktva temaja tattvarUcirUpa bhAvasamyaktva ema be prakAre samyaktva athavA apaDyUlikarUpa nizcaya samyaktva ane paugalikarUpa vyavahAra samyakatva ema be prakAre samyaphatva jANavuM. kAraka, recaka ane dIpaka ema traNa prakAre athavA upazama, kSapazama ane kSAyika ema traNa prakAre samyaktva jANavuM. + 2 khaiAi sAsaNajuaM cahA veagajuaM tu paMcavihaM // taM micchacaramapuggalaveaNao dasavihaM enaM // 3 // nisagguvaesaruI ANaruI muttavI aruimeva // abhigama vitthAraruI kiriyA saMkheva dhammalaI // 4 //
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 zrI zrAddhapratikramaNa-vatrinI Adaza TakAne sarala anuvAda bhUattheNAhigayA jIvAjIvA ya punnapAvaM ca // sahasaMmaiA''savasaMvaro a roeI nisaggo // 5 // artha -kSAyika, upazama ane kSepazama e traNa prakAranuM samyaktva, sAsvAdana meLavatAM cAra prakAre gaNAya che, ane temAM mithyAtvanA zuddha puMjamAMne aMtima puddagala davA rUpa vedaka meLavatAM pAMca prakAre thAya che. dasa prakAre samyaktva A pramANe che. / 3 / 1-nisargarUci, 2-upadezaruci, 3-AjJArUci, 4- sUtrarUci, 5-bIjarUci, 6-abhigamarUci, 7-vistArarUci, 8-kriyArUci, 9-saMkSeparUci ane 10-dharmarUci. 4 temAM nisarga rUci samyaktva te che ke-jIva-achava-puNya-pApa-Azrava-saMvara-baMdha vigere vigere sadbhUta padArtho "je AtmAne sadbhUta padArtha paNe (gurUnA upadeza vinA ja) svayaM ThasI javAnI rIte samasyAjAti smaraNa jJAnanI pratibhA Adi rUpe" AtmAnI sAthe adhigata thayA heya-AtmAne parijJAta thayA heya. AmA sAthe AtmaguNa rUpe vaNAI javAnI mAphaka AtmAne sahaja rUci gayA heya, te nisarUci samyaktva jANavuM. paNa A arthane ja gAthA 6thI spaSTatA jaNAve che ke ___ jo jiNAdiThe bhAve caubihe sadahAi sayameva // gva nannatti " sara nisArUtti nAtha re || artha -zrI jinezvara bhagavaMte, dravya-kSetra-kAla ane bhAva e athavA nAma, sthApanA Adi cAreya bhede dIThelA bhAva prati "te tema ja che, anyathA nathI " ema pite ja ( gurvAdikanA upadeza vinA ja) zraddhA dharAve te nisarga rUci samyakatva jANavuM. 6 zrI jinezvara bhagavaMte e rIte dIThelA te ja bhAvone bIjA koI kevalI bhagavaMte ke chaghastha gurvAdike upadeza karyo ane temAM zraddhA kare te upadezakuci samakita jANavuM. If 7 jeone rAga-dveSa-moha-ajJAna dUra thaela che, tevA AcArya bhagavaMta AdinI AjJA vaDe ja jIva-ajIva Adi padArthone pramANa tarIke mAnavAnI rUci dharAve, te mASatuSa SinI mAphaka AjJArUci samyaktva jANavuM 8 sUvane bhaNatA thake zrata vaDe athavA agIAra aMga vaDe ke aMgabAhya sUtra vaDe samyakatva pAme te govinda vAcakanI jema sUtrarUci samyaphaTava jANavuM. 9 I telanuM eka biMdu pANImAM sarvatra prasarI jAya, tema chava Adi eka pada racavA mAtrathI aneka pade rUcI jAya-prasAra pAme te bIjarUci samakita jANavuM. 10 A so hoi abhigamaruI, suanANaM jeNa atthao diThaM // ___ ikArasamaMgAI painnagaM diThivA o a // 11 // artha:-je AtmAe agIAra aMgarUpa zrutajJAna, daSTivAda, upAMga ane uttarAdhyayana Adi prakIrNa kone arthathI dIThA hoya, te AtmA abhigamarUci samakitI jANa. . 11 dharmAstikAyAdi sarva dravyonA bhAvenuM tenA sarva paryAye sAthe jene sarva pramANa ane nayathI jANapaNuM hoya, te vistArarUci samakitI jANa. . 12 mAM darzana-jJAna ane cAritrane viSe,
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa vaditutranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 01 tapa tathA vinayane viSe ghaNAju, Isamiti Adi sarva samitine vize tema ja mane gupti Adi sarva guNine viSe kiyAmAM bhAvarUci dharAve, arthAta te darzana Adi dareka AcAramAM jene bhAvathI rUci hoya tene kiyArUci samakita jANavuM. + 13 zrI jina pravacanane viSe vizArada na hoya-pravINa na hoya ane bauddha-kapila AdinA pravacanane anabhigrahita hoya te te kudaSTine jeNe svIkAra karyo na hoya, te jinadhamI sarala bhAve "sarva dharma sArA che, keInI niMdA na karavI" ema mAne ane jenadharmamAM rUci dharAve te cilAti putranI jema saMkSeparUci samakita jANavuM. je 14 | dharmAstikAya Adi dravyonA gati-upathaMbha Adi dharma, aMgapraviNa Adi AgamasvarUpa zratadharma ane cAritra dharmane viSe "zrI jinezvare batAvyuM che tethI te dareka padArtho tema ja che e pramANe je zraddhA kare te dharmarUci samakitI jANa. / 15 me e pramANe samyaktvanuM svarUpa kahyuM. pRSTa upa uparanI gAthA ne artha:-zaMkAdi aticAronuM svarUpa, e pramANe paramarahasyabhUta samyaktvanA svarUpamAM zaMkA Adi pAMca aticAre tajavAnA che. kaca=te aticAro saMbaMbamAM zrI vaMditu sUtranI (cAlu chaThThI) gAthAnI vyAkhyA A pramANe saMja-saMdeha, A saMdeha be prakAre che. "sarvavirati ane dezaviratidharma che ke nahi? athavA zrI jinezvarane te dharma satya haze ke asatya ?" ItyAdi mULa vastu para ja zaMkA thavI, te sarva phAMdA, jyAre te zA mULa vastunA dharma saMbaMdhamAM hoya che. jemake-"jIva che, parantu te sarvavyApI haze ke dezavyApI haze? athavA pRthvI Adi vastuo te che, paraMtu temAM jIvapaNuM kevI rIte? athavA jinezvare kahyA che te nigoda vigere padArtho kevI rIte ghaTe? athavA vartamAnamAM A bharatakSetramAM sAdhunuM cAritra che ke nahi ? vigere." e baneya prakAranI zaMkA, zrI arihaMtaprabhue kahelA tatvane viSe avizvAsa rU5 heIne samyaktvane malIna kare che. kAraNa ke-vanaspati vigerenAM sajIvapaNanI mAphaka keTalAka padArtho hata-yuktithI jANI zakAya che. jemake-"vanaspatio, "manuSyanI mAphaka jala vigerene AhAra levA vaDe puSTa thatI jovAya che ane AhArane viraha thavA vaDe sUkAtI dekhAya che, tethI" jIvavALI che ema Thare che." zrI AcArAMga sUtramAM paNa kahyuM che ke-"sumaMta jJArUdhamartha pracaMDa jAidhammayaM, imaMpi vuDDhidhammayaM eyapi vuddidhammayaM, imaMpiA cattamaMtayaM eyapi citamaMtayaM imaMpi chinnamilAi eyapi chinnamilAi, imaMpi AhAragaM eyaMpi AhAragaM, imaMpi aNiJcayaM eyapi aNiJcayaM, imaMpi asAsayaM eyapi asAsayaM, imaMpi caovavaiaM eyapi caovacaiyaM, imaMpi vipprinnaamithuM rvASi vidhvAmiya" artha-A manuSya zarIra paNa utpattidharmavALuM che ane te vanaspati zarIra paNa utpattidharmavALuM che, A manuSya zarIra paNa vadhavAnA dharmavALuM che ane te vanaspati zarIra paNa vadhavAnA dharmavALuM che, A manuSyanuM zarIra paNa cetanavaMta 1 annA
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vAditAnI Adara TIkAne sarala anuvAda che ane te vanaspatinuM zarIra paNa cetanavaMta che, A manuSyanuM zarIra paNa (capu AdithI cAmaDI) kapAyA bAda plAna banI jAya che--karamAI jAya che ane te vanaspatinuM zarIra paNa kapAyA bADha plAna banI jAya che - kumaLAI jAya che, A manuSyanuM zarIra paNa AhAra le che ane te vanasapatinuM zarIra paNa AhAra le che, A manuSyanuM zarIra para anitya che-kAyama eka sarakhuM nathI ane te vanaspatinuM zarIra paNa kAyama eka sarakhuM nathI, A manuSya zarIra paNa zAzvata nathI ane te vanaspatinuM zarIra paNa zAzvata nathI, A manuSya zarIra paNa (ISTa aniSTa AhAra vaDe) vadhe ghaTe che ane te vanaspati zarIra paNa vadhe ghaTe che, A manuSya zarIra paNa te te rogAdine lIdhe vividha vikArane pAme che ane vanaspati zarIra paNa te te gAdi kAraNe vividha vikRti pAme che." e pramANe vanaspatinuM sacetanapaNuM vigere bhAvo hetugamya che, ane daSTAMtavaDe batAvI ApavA zakya hovAthI te bhAvane dANotikabhAva kahevAya che. [mATe kaI paNa vastumAM jIvapaNuM na samajAya eTalA mAtrathI zrI arihaMtaprabhunA vacanamAM zaMkA na karavI, e saMbaMdha.] e rIte vanaspati vigeremAM sacetanapaNuM mAnavAnI jema vartamAnamAM A bharatakSetramAM munirAjenA cAritrane paNa sadbhAva che. kahyuM che ke-TuusadaMtaM ghara laM maLazaM macavA ghauM vite lAkhanuttALAmacaM ra opha bagmtti vAmo che ? artha -bhagavaMte A bharatakSetramAM zrI duSNasahasUri sudhI cAritra kaheluM che, mATe "e cAritradharma ahiM nathI" e pramANe vyAha prabhu AjJAdhArI ane heto nathI. / 1 / A (jema vanaspati Adine sacetanAdi bhAva e pramANe hetugamya che tema zrI jinezvare kahelA) nigoda vigere keTalAka padArtho kevaLa Agamagamya che. jemake "nigadanA asaMkhya geLA che, ekeka gALAmAM asaMkhya nigoda (tejasa ane kAmaNa e be zarIravALA nigodanA jInuM eka zarIra evA asaMkhyAta zarIra) che, ane te ekeka nidamAM anaMtA jIve che. 1 / temaja zrI jinezvaranA mArgamAM kaI paNa vakhate "saMsAramAMthI keTalA che me gayA?? ema pUchavAmAM Ave tyAre eka ja uttara che ke-eka nigadane anaMtame bhAga siddhigatine pAmyuM che. 1 2 " e sivAya temAM kaI hetu ke daSTAnta Adi nathI. (kevaLa zraddhAgamya vastu che.) mATe kahyuM che ke bAbA zaratho, kALA va to kahejo viti = vidyatA-haLavAhaii" viSAdaLApharA ? artha je artha AjJA tarIke grahaNa karavA gya che te artha "prabhu AjJA e pramANe che" ema AjJAthI ja kahe ane daSTAMtathI jaNAvavA gya aza daSTAMtathI kahe te kathana vidhi che. A vidhithI viparIta paNe artha kahevAmAM virAdhanA che. chela che zrI jinabhAgaNi kSamAzamaNajIe paNa kahyuM che ke *vastudharmagocarA golA ya asaMkhijA, asaMkhanigAo havai golo / ikkikami nigoe aNaMtajIvA muNeyasvA // 1 // (buhatsaMgrahaNI gAthA 276) jaiyA hAi pucchA, jiNANamaggami uttaraM taiA // ikkassa royalsa 5, baLatamAre ja siddhi che 2 !! (navatarava gAthA 60 )
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadisatranI Adeza TIkAnA sarala anuvAda katthai maidubbaleNa, tavvihAyariaviraha vAvi / agahaNattaNeNa ya nANAvaraNodayeNaM ca // 1 // UdAharaNAsaMbhave asai suThu jaM na bujjhijjA / savvaNNumayavita tahAtri taM ciMtae maimaM // 2 // aNuvaka para NuggahaparAyaNA jaM jiNA jagappavarA / jiarAgado samohA ya nanhA vAiNo teNaM // 3 // artha:-zAstranI kAI khAbatamAM hatu ane udAharaNanA abhAva hAye sate-matima datAthI - athavA te bAbatanA talaspazI ane jANavAvALA AcAryanA cega nahi thavAthI-athavA jJAnAvaraNIya karmanA udayane lIdhe jANavA yogya khAbatane grahaNa karavAmAM je kAI khAkhata sArI rIte na samajAya te paNa buddhimAn purUSa, te khAkhatane 'sarvaOjJa bhagavaMte kahela che, tethI sAcuM che' ema mAne // 1-2 // kemake-anupakArI upara paNa upakAra karavAmAM tatpara evA zrI jinezvara bhagavaMtA jagatane viSe zreSTha che, ane rAga-dveSa ane meADuthI rahita che. AvA mahApurUSaSa kaI vastu kI asatya kahetA nathI. // 3 // > zaMkA nahi karavA ane karavA viSe lAbha ane hAni saMdhamAM daSTAMta che ke-keAI e mANasAe ghaNI sevA karavAthI prasanna thaelA kAi siddhapurUSe te khane ArAdhakAne ekeka kanyA ( gADI ) ApI: ane kahyuM ke- A kathA 6 mAsa sudhI kaMThe vIMTALI rAkhavAthI darAja pAMcasa sAnaiyA Ape tevI prabhAvaka che. ' siddhapurUSanI A vAtamAM eka jaNane zaMkA thavAthI tema ja kaMThe vIMTALIne kravAmAM leAkeAnI zarama lAgavAthI teNe te kanyAne tyajI dIdhI; (pariNAme kanthAnA lAbhathI vaMcita rahyo. ) jyAre khIjAe (te vAtamAM leza paNa zaMkA ane leAkalajajA rAkhyA vinA te kanthA) pAtAnA kaMThe 6 mAsa vIMTALI rAkhI ! piraNAme te mahARddhivALA thayA. mATe ( sarvajJanA vacanamAM) zaMkA karavI nahi. samyaktvane viSe e varNana pramANe rAjA nAmanA prathama aticAra che. tathA (ni tha mahAmunionA kSamA Adi guNA pAse lezamAtra gaNAtA paratanIonA kSamA vigere guNA dekhavAthI paradarzananI abhilASA karavI, te lAAMkSA ( nAme aticAra che. ) A AkAMkSA paN sa vaiSiyaka ane dezaveSiyaka ema be prakAre che. temAM samasta pAkhaDIenAM darzana ( dharma )nI abhijJASA thAya, te sarvajJAAMkSA ane bauddha Adi paradanAmAMthI kAi eka paradananI abhilASA thAya, te verAbAMA kahevAya: jemake-auddha sAdhuone snAna-anna-pAna-paheravuM-oDhavuM sukhazayyA Adine viSe sukhane anubhava karavA dvArA ja kaleza vinAnA dharma kahyo che, e mATe bauddhazAstramAM kahyuM che ke 30 3 46 'mRddhI zayyA prAtarutthAya peyA, madhye bhaktaM pAnakaM cAparA || prajJAvakuM zA vAvetre, mokSazvAnte sAvirena dag || ph||"
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasatranI Adaza TIkAne sarala anuvAda artha:-kamaLa zakhyAmAM suvuM, prabhAte uThIne kephI-ko ke garama masAlAne kADhe vApare, bhajananI madhyamAM pANI pIvuM, saMdhyAkALe drAkSanA kakaDA vAparavA ane madhyarAtre zarkarA vAparavI: (e pramANe dararoja niyamita vastIne sukhAnubhava karavAmAM Ave, te) zAyasiMhe (bauddha dharmagurUe) ane mokSa dIThela che. # 1tathA snAnAdi kriyAmAM rakta evA parivrAjaka, bhauta (tApasa Adi) ane brAhmaNa vigere paNa viSayane nahi bhogavatA thakA ja paralokamAM Icchita sukha meLave che, mATe e dharma paNa sAre cheH ItyAdi. (e pramANe rAbA#AMkSA para udAharaNa ApIne have vizAzA paNuM udAharaNa pUrvaka jaNAve che ke-) "marU bhUmimAM ane nIcANa bhUminAM kSetre vALI bhUmimAM bIja vAvavuM te tathA- prakAre lAbhadAyI nathI. chatAM marU bhUmimAM rahenArA kheDUte ane DhaLatI bhUmivALAM kSetranA mAlike, jema tevI bhUmimAM paNa sArA lAbhanI daSTie ja bIja vAve che, tema" bhadrakAbuddhivALA dharmanAM athI paNAthI samasta pAkhaMDIdharmane ArAdhanArA paNa dekhAya che. e pramANe keI eka anyadarzananI athavA sarva anyadarzananI IcchA karavI te paNa paramArthathI arihaMta prabhue kahela Agama prati avizvAsarUpa heIne samyaktvane dUSita kare che. ahiM udAharaNa che ke-"eka brAhmaNa pitAnI dhArA nAmanI netradevIne ArAdhaka hatA. bAda cAmuMDAdevIne paNuM prabhAvavALI jANIne tenI paNa bhakti karavA lAgyuM. eka divasa nadInAM puramAM DUbatAM he dhArA! doDa, he cAmuMDA! doDa, mAruM rakSaNa kara-rakSaNa kara " ema baMne devIone madada lAvavAthI te baMne devIo hAjara thaI paraMtu paraspara IrSyAthI baMne devIe te brAhmaNanI upekSA karI-eke ya devIe tene DUbato na bacAvyo!" e pramANe anya anya dharmonI thAmAMkSA-abhilASA karavI te kakSA nAme bIje tijAra che. trIjo aticAra vicikitsA tenI vistRta vyAkhyA. tapazcaryA vigere dharmakriyAnuM phaLa haze ke nahi? athavA maLaze ke nahi ? e (saddhamanI kriyAomAM) saMdeha kare, te nizcitatA nAme trIje aticAra che. te vicikitsAnuM svarUpa A pramANe -"lokamAM kheDUta vigere khetI Adi rojagAra kare che, temAM keIne te rojagAranuM phaLa maLe che ane keIne maLatuM paNa nathI. tethI kriyA, saphala ane aphala ema be prakAre jaNAya che. AthI "zrI jinadharmane viSe paNa retInA kaNanA keLIyA jevuM A svAda vinAnuM tapa tapavA jevAM kaSTavALAM anuSThAna rUpa" kalezavALI kriyAo huM karuM to chuM; paraMtu mane tenuM phaLa maLaze ke nahi? e saMdeha upaje, te vicikitsA." vaLI keTalAka sudha buddhivALA cho ema vicAre ke-"zrAvakadharma ane sAdhudharmanI samyaga ArAdhanAvALA mahA tapasvIo antasamaye spaSTapaNe jAgelI ArAdhanAnA ge anazana vigere ArAdhanA kare che, ane tethI paMDita maraNa vaDe kALa karatI vakhate huM deva thayA bAda turata AvIne tane pratibodha karIza" e nakko saMketa karIne deva gati pAmyA hoya che, te paNa te deve kayAreya paNa pitAnI jAtane batAvatA nathI-jAte ahiM pragaTa thatA nathI, tema ja
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adara TIkAne sarala anuvAda 95 pite deva thayA che ema jaNAvatA nathI ! mATe A tapa tapa vigere dhamanuSThAnanuM phaLa mAtra kAyakalezAdi ja hoya ema jaNAya che." ItyAdi, paraMtu teo A pramANe tAvane nathI jANatA ke "samyaga rIte dhamarAdhana karanArA puNyAtmAo (sAmAnya mAnavI ke sagA tarIke nathI rahyA) devapaNuM pAmyA che! tethI tevI "deva vimAna-devAMganA vigere devatAI mahAna RddhinA lAbha AdithI pUrvabhavanA saMbaMdhIone saMbhAratA paNa nathI. kadAcit saMbhAre te paNa "haMmaNAM ja pUrvabhavanAM sthAne jauM ane huM deva thaye chuM, ema batAvuM' ItyAdi vicAratAM chatAM paNa divyabhegonI sAhyabInA rasamAM tallIna banavuM Adi prakAre vaDe ghaNe paNa kAla tyAM pasAra karI nAkhe che. te tallInatAmAM te kAla tyAM eTale badhe vyatIta thaye hoya che ke-(teTalA vakhatamAM te ahiM) pUrvabhavanA saMbaMdhIonAM AyuSya paNuM pUrAM thaI gayAM hoya che! ema bane che, pachI deva AvIne pote deva thaye che, ema ahiM kone jaNAve ? ke konI pAse pragaTa thAya? ane je koI ThekANe deve pragaTa thaIne pitAne deva thaye hovA tarIke dekhADe che ane jema "bhadradeve zAlibhadrane divyazaddhi ApyA karI tema" divyabhAgonI addhi Ape che, tyAM paNa atigADha sneha vigerenuM AkarSaNapaNuM ja kAraNa che." A mATe (saMgrahaNInI gAthA 150-151 ane 149 mAM) saMgrahaNIkAre kahyuM che ke saMkaMtadivvapemA, visayapasattAsamattakattavvA / / aNahINamaNuakajjA, narabhavamasuhaM na iMti surA // 1 // cattAripaMcajoyaNasayAI gaMdho a mANualogassa / uDDe vaccai jeNaM na hu devA teNa AvaMti // 2 // paJcasu jiNakallANesu, ceva maharisitavANubhAvAo / jammaMtaraneheNa ya AgacchaMti surA ihayaM // 3 // artha:-"atyaMta ramya evI devAMganAone viSe saMkramela divyapremavALA, rUpa-rasa-gaMdhasparza ane zabdanA viSayamAM atyaMta Asakta hovAthI ja devalokanAM te majajana, nATaka jevuM vigere kAryo prati asamApta kartavyavALA ane manuSyane anAdhIna kAryavALA pitAnAM kAryamAM manuSyanI madadanI paravA vinAnA evA de, manuSya bhavamAM azubhapaNuM hAIne tenI gaMdhane sahana karI zakatA nahi hovAthI manuSyalokamAM AvatA nathI. te 1 . e ja vAtane gAthA bIjIthI spaSTa kare che ke-manuSyalakanI gaMdha 400 thI 500 ejana paryata uce uchaLe che, tethI deva ahiM AvatA nathI. . ra zrI jinezvara denAM pAMca kalyANakamAM, mahAmunionA tapanA prabhAvathI ane pUrvabhavanA snehane lIdhe devo ahiM Ave che. 3" : sAdhu dharma ane zrAvakadharmanI suMdara ArAdhanA karIne thaelA devane ahiM dhAryA mujaba 1 juo vizeSAvazyaka mukita pU. 782 gAthA 1785 nI TIkA-azumAn nAmavara tapAdiSNutyaa nehAgacchanti devAH svatyaktakaDevaravaditi.
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 zrI zraddhapratikamaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda nahi AvI zakavAmAM uparokta kAraNe hevAnuM nahi jANanArA mugdhabuddhijane, e pramANe tatva vicAratA nathI, ane phaLamAM nakAmAM saMdeDa kare che. mATe e prakAranI saMdeharUpa vicikitsA-jugupsA paNuM bhagavaMtanA vacanamAM avizvAsarUpa hovAthI samyaktvane dUSita kare che. [ ka-prathama je "zaMkA' nAmano pahele aticAra jaNAvyuM te paNa saMdeharUpa che ane A vicikitsA nAmane trIjo aticAra paNa sadeharUpa che ! te zaMkA karatAM vicikitsAmAM vizeSa zuM? samAdhAna:-"zaMkA " e AtmarUpa dravya ane darzanarUpa guNa saMbaMdhI che, ane vicikitsA te dharmanI kriyA saMbaMdhI ja che. ] dharmArAdhanathI kaSTa hoya ja nahi vaLI kaI atyaMta viparIta mativALo jIva (tapa vigeremAMnA) keI paNa sadudharmane ArAdhate hovA chatAM paNa pUrvanAM duSkarmavazAta keI kAryamAM saMkaTa Ave eTale "dharma karavAthI A kaSTa AvI paDayuM" ema vicAre athavA bele, te mANasa dharmane svarUpane ja jANato nahi hovAthI tene anyanI jema samyagdarzana ja kayAMthI hoya? amRtathI keInuM maraNa thavuM ghaTatuM ja nathI. athavA jalamAMthI agninuM uThavuM, sUryathI aMdhakAranuM phelAvuM, caMdramAMthI agninA kaNIyAnuM varasavuM, kalpavRkSa AdithI dAridyatAno upadrava thavo ke agnithI zIta-ThaMDIne upadrava the e vigere kadi ghaTatuM ja nathI. chatAM paNa mAne ke-kadAcita amRta AdithI paNa maraNAdi thAya, paraMtu dharmakRtyathI duHkhanI prApti te ka9pAne paNa thaI nathI, thatI nathI ane thavAnI nathI. vaLI koIne paNa ALa devuM te mahAdeSane mATe thAya che, te pachI traNeya lekamAM atizayavALA sarva kalyANanAM paramakAraNabhUta dharmane tevuM ALa devuM temAM je mahAdoSa lAge, tenI bhISaNatAnI vAta ja zuM? AthI dharmanindAnA AdaravALA tathA bIjAonuM bodhibIja-samyaktva haNI nAkhanArA te durlabhadhi evA anaMtasaMsArI jIvanuM A lekamAM ane paralokamAM kalyANa kayAMthI hoya? kahyuM che ke na nimittadviSAM kSemo nAyuvaidyakavidviSAm / na zrInItidvipAmeka-mapidharmadviSAM na hi // 1 // artha -aSTAMganimitta tathA zakuna, tiSa vigerene veSa karanArane kuzaLa kSema na hoya, vaidakano dveSa karanArane AyuSyanI salAmatI na hoya, nIti-nyAyanA zreSane lakSamI na hoya, (arthAta teone te ekeka vastu ja na hoya, paraMtu dharmadraSIne te te traNamAMthI eka paNa vastu na hoya. / 1 / pAsuka jaLane ALa denAra rajAjAsAthvInuM dRSTAMta A saMbaMdhamAM zrI mahAnizIthasUtramAM rajAjAsAkvInuM chata che ke-zrI bhadra nAmanA AcAryane 500 sAdhu ane 1200 sAdhvIne parivAra hatA. tenA ga7mAM kAMjInuM pANI, osAmaNa ane traNa ukALAnuM pANa: ema traNa prakAranAM pANI sivAya (22 prakAranAM jaLa
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattinI Adarza TIkAne sarala anuvAda 97 mAMthI) bIjuM eka paNa prakAranuM jaLa kaI vAparatuM nahi. pUrvakanA doSathI rajA nAmanA eka sAdhvIjIne galakoDha thavAne lIdhe zarIra kutsita-kharAba thaI gayuM. (A joIne lAgaNI pradhAna evA) bIjA sAdhvIjIoe rAjAne pUchyuM-"he duSkara cAritravatI ! tamane A zuM thayuM?" rAjAe kahyuM-"A uSNa jaLa pIvAthI mArI kAyA bagaDI gaI !" rajajAnI A vAta sAMbhaLatAMnI sAthe ja eka sivAya sarva sAdhvIjIonuM mana "ApaNe uNu jaLa pIvuM ja nahi, ema uSNa jaLa prati" azraddhita banI gayuM! temAMnA eka sAdhvIjIe dhAryuM ke"je uSNa jaLathI zarIra bagaDI jatuM hoya te mAre deha hamaNAM ja kapAI kapAIne paDI jAva, paraMtu huM to prAsuka jaLane nahi ja taLuM. arthAt uSNa jaLathI Ama zarIra bagaDatuM nathI, paraMtu pUrvanAM kaI duSkarmanA deSathI ja dehane vikAra thAya che. hA! dhikAra che keA mahApApI (rajajA) sAdhvIe kema karIne evA prakAranuM agya ane AvA vAkaya uccAyuM? kAraNa ke - kiM keNa kassa dijai, vihiaM ko harai hIrae kassa / sayapappaNA viDhattaM, alliyai suhapi dukkhaMpi // 1 // artha :- kene zuM Ape che? vihita hoya te koNa harI zake che? konuM koNa harAvI zake che? AtmAe pite karyuM hoya-upAjavuM hoya te ja sukha ke duHkhane AtmA pAme che. in 1 ityAdi bhAvanA bhAvatAM te zuddha bhAvanAvALA sAdhvIjIne kevalajJAna utpanna thayuM ! ane temaNe prAsuka jaLa viSe saMdehamAM paDelA sarva sAdhvIjIone saMdeha dUra karatAM kahyuM keraktapittanA deSathI dUSita evI A rAjAsAdhvIe kalika mizrita (karoLIye paDela) snigdha AhAra karyo ane zrAvakanA putranuM kAcA jaLa vaDe mukha prakSAlana karyuM, tethI roSa pAmelI zAsanadevIe rajajunA AhAramAM tenuM cUrNa nAkhyuM hovAne lIdhe tenuM zarIra bagaDayuM che, prAsuka jaLa vaDe bagaDyuM nathI. kevalI bhagavaMtanI A satya bInA sAMbhaLIne rajajAe kahyuM"he bhagavati ! mane prAyazcita Apo." kevalI bhagavaMte kahyuM-"tArI zuddhi mATe prAyazcitta ja nathI. te tevA prakAranAM durvacane vaDe upArjela nikAcita karmane lIdhe tAre kaDha-bhagaMdarajaladara-dama-khAMsI-harasa-masA-gaMDamALa Adi aneka vyAdhionuM mahAna duHkha, anaMtA bho karIne bhogavavuM rahe che!' bIjA dareka sAdhvIjIone kevalI bhagavate prAyazcitta AvuM. e pramANe bhagavaMta prarUpita mArganI virUddha prarUpaNa karavAmAM dukhe karIne aMta pAmI zakAya te bhayaMkara doSa hovAnuM jANIne dharmavirUddha vacana sarvathA tajI devAyegya che. [ A atyaMta viparIta mativALA mithyAtvI jIvanI sthitinuM svarUpa jaNAvyuM.]. vicikitsA upara ASADhAbhUti AcAryanuM daSTAMta, vaLI vicikitsA saMbaMdhamAM ASADhAbhUti AcAryanuM daSTAMta che, ane te A pramANeghaNu ziSyane aNasaNa vakhate nIyapanA-ArAdhanA karAvanAra AcArya mahArAja zrI ASADhAbhUtie pitAnA eka ziSyane samyak prakAre niyapanA karAvI ane tenI joDe atyaMta
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ maM ha8 zrI zraddhapratikamaNa-vAdanusatranI Aza TIkAne sarala anuvAda AgrahapUrvaka saMketa karyo ke- "tuM devapaNuM pAmya sate tAre tAruM devasvarUpa mane dekhADavuM." Ama chatAM paNa deva thayela te ziSya, divya sukhamAM vyAkSipta cittavALo banIne Asakti AdimAM paDI javAthI gurU pAse jaldI na AvyuM. tethI AcArya mahArAje vicAryuM ke"A cAritranI ArAdhanA Adi kaSTa nakAmuM chemuni veSa tajI dauM!" e rIte AcArya mahArAja patita pariNamI thayA! eTalAmAM te ziSyadeve upayoga mUkatAM gurU mahArAjanI patita avasthA jeI ! saMyama tajI devAnA pariNAmapUrvaka ghera jatA gurU mahArAjanAmArgamAM (gurU mahArAjanA dilamAM saMyamanI kAMIpaNa lAja rahI che ke kema? e) parIkSAne mATe nATaka vigere vikuvyuM: e nATaka jotAM gurU mahArAjane cha mahinA nIkaLI gayA nATaka joIne vaLI ghera tarapha javA lAgyA eTale mArgamAM te deve" pRthvIkAya--apakAya te ukAya Adi kAyanA nAmanA cha rAjakumArone AbhuSaNamaya vakuchya, e chae kumArane haNIne gurUmahArAje tenA alaMkAre pitAnI jhoLImAM bharI lIdhA ! ane AgaLa cAlavA mAMDayuM. te deve mArgamAM zrAvaka rAjA viku. te rAjAe (AgrahathI) jhoLI jhAlIne gurUmahArAjane AhAra vaherAvatAM jhoLImAM ghareNAM dIThAM ! "A ghareNAM to mArA chae kumAronA ja che mATe te kumAre kyAM che? batA:" e pramANe rAjAe gurUmahArAjane kahetAM gurUmahArAjane bhUmimAM pesI javA jeTalI lajajA thaI. A joIne ziSyadeva pragaTa thaye ane te sarva banAva pitAnA vikalA hatA ema vyakta karIne gurUmahArAjane saMyamamAM sthira karyAH gurUmahArAja paNuM tyArabAda saMyamanI suMdaratara ArAdhanA karIne mukti pAmyA. [ e pramANe sAmAnya viparita patinA lIdhe thaela zaMkA paranA daSTAMta sahita vicikitsAnuM svarUpa jaNAvyuM. ] A vizikSA pAThane sthAne bIje vijha pATha paNa kahevAthI te pAThane artha te vidvAnonI jugupsA athavA vijugupsA" e pramANe samaje. temAM vidvAne athavA vid eTale tattvane jANavAvALA sAdhuonI jugupsA ane te A pramANe-"malamalIna deha ane vastrAdivALA sAdhuone dekhIne ke mUDha buddhijana ema vicAre ke-"snAna na karavuM Adi vaDe parasanAthI bhIMjAela malathI durgandhamaya zarIra ane upadhivALA A munio je prAsaka jalathI deha ane upadhinuM prakSAlana kare, te temAM teone zuM deSa?" AvuM vicAranAra pitAnI mUDhatAne lIdhe ema nathI jANatA ke nirdoSa brahmacaryanI vizuddhi mATe dehavibhUSAdi varjanArA munione malamalanapaNuM te ulaTuM vizeSa karIne guNazobhAnuM kAraNa che. kahyuM che ke - munione snAna vinA ja muni paNuM che malamaila paMkamailA, dhUlimailA na te narA mailA / .. je pAvapaMkamailA, te mailA jIvalogami // 1 // - artha? -A jIvalokamAM jeo melathI malina heya, kAdavathI malIna hoya ke dhULathI malina hoya teo malIna nathI paNa jeo pApa rUpI kAdavathI melA che te ja kharA malIna che. # 1 te badala anya darzanakAre e rUpamAM kahe che ke
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadigvanI Ara TIkAno sarala anuvAda 99 zucirbhUmimataM toyaM zucirnArI pativratA / zucidharmaparo rAjA, brahmacArI sadA zuciH // 1 // snAnamudvartanAbhyaGgaM nakha kezAhisatkriyAM / gandhamAlyaM pradIpaM ca, tyajanti brahmacAriNaH // 2 // satyaM zaucaM tapaH zaucaM, zaucamindriyanigrahaH / sarvabhUtadayA zaucaM, jalazaucaM ca paJcamam // 3 // artha -bhUmimAM raheluM jaLa pavitra che, pativratA nArI pavitra che, dharmamAM tatpara e rAjA pavitra che ane brahmacArI harahameza pavitra che. te 1 | snAnane, udvartana (zarIre leTanI pichI, tela vigere mAlesa karAvavuM te) ne, vilepanane, nakhakeza vigerenA saMskArane, sugaMdhI dravyone, puSpane ane dIpakane brahmacArI puruSo tajI de che. # 2 [ pAMca prakAranAM zauca (pavitratA) gaNAya che, temAM] satya paheluM zauca che, tapa bIjuM zauca che, Indriyono nigraha kare te trIjuM zauca che, sarva prANIonI dayA karavI te cothuM zoca che ane jaLa zauca (te) pAMcamuM-sahuthI chelluM zauca che. te 3 che yAjJavalkaya smRtimAM paNa kahyuM che ke-trahmacaryathita tai-mannAnAdri / ratnapAvanatA trahmacArI viyeta che ? atha -brahmacaryamAM rahele brahmacArI AtmA, anApattikALe eka gharane AhAra na le ane dAtaNa ane saMgIta vigere na kare che ? A manusmRtimAM paNa pAMcamA adhyAyamAM kahyuM che ke-sArA zudrata vidaiNo, rAnAwAriNa; / chAyA kAna, tArA vevittama che ? arthI-vidvAna purUSe kSamA vaDe pavitra thAya che, akAryakArI mANaso dAnathI pavitra thAya che, chAnAM pApa karanArA pApIjane jApa karavAthI pavitra thAya che ane vedane jANanArAo tapavaDe pavitra thAya che, 1 | 2adbhirgAtrANi zuddhayanti, manaH satyena zuddhayati / vidyAtapobhyAM bhUtAtmA, buddhijJAnena zuddhayati // 2 // nityaM zuddhaH kAruhastaH, paNyaM yacca prasAritam / brahmacArIgataM bhaikSaM, nityaM zuddhamiti sthitiH | rU artha-jaLathI zarIranAM gAtre zuddha thAya che, satyathI mana zuddha thAya che, AtmA, vidyA ane tapathI zuddha thAya che ane buddhi jJAnathI zuddha thAya che. 2 kArIgaranA hAtha nitya zuddha che, dhana je dAnamAM apAyuM te zuddha che, bhikSA brahmacArIne apAela hoya te nitya zuddha che; zuci bAbatamAM e pramANe zAstranI maryAdA jANavI. 3 / ' lekamAM paNa pavitratAne vyavahAra A pramANe pravarte che. kharekhara, A zoca kahevAya che" te lokamAM paNa sarva ThekANe jevI rIte nirvahI zake tevI rIte ja pravRtta che. sAcavI na zakAya tevI rIte e zauca (pavitratA) pravartatuM nathI. che, brahmacArI nAmanuM bIjuM prakaraNa leka 32, temAM uttarArdhamAM taphAvata che. 1leka 107, 2 leka 109, 3 zleka 129,
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 zrI zAddhapratikamaNa-vattisatranI Adaza TIkAne sarala anuvAda nAnAM bALakanAM vivAdithI paNa kharaDAIne malIna thaelAM kapaDAM, rajasvaLA ke suvAvaDI strIe vAparIne malIna karelAM kapaDAM temaja nAnAM vAcharU ke baLada Adine gula Adi tarIke oDhADelAM malIna thaelAM kapaDAMne parikamita kyAM-dhoIne sArAM karyo ane sukavyAM eTale pavitra mAnIne vaparAya che. temaja kozeTAnuM banatuM rezamI vastra, aneka sukAM-lIlAM lAkaDAM Adine verI nAkhanArI karavata, cAmaDAnAM kuDalAM, pagarakhAM, majabutI mATe varUnA snAyuthI jenA khUNA bAMdhavAmAM Ave che te supaDAM, talavAra-churIjamIyo vigere rAkhavAnuM cAmaDAnuM myAna, hAthInAM dAta, zrIkarI, camarI gAyanA vALanAM cAmara, gheTAMnA vALanI kaMbaLa vigere grahaNa karavAmAM pavitratAne ja vyavahAra karAya che. kasturI, jabAdhi, pohasaka, gerecana, nakhano dhUpa, azucivALAM sthAnamAM ugatA kevaDAnAM pAna- kevaDe, artha vigerenAM pAna vigerene bhegA karavAmAM paNa pavitratAne ja vyavahAra karAya che. temaja game tevA" game teNe vAparelA" ane game te kArya mATe vAparelA" evA aneka zuddhAzuddha sthAne besavA uThavA-javA-AvavAmAM maMtrAdinI sAdhanA mATe smazAna javAmAM, suvarNapurUSa banAvavA ke parakAyapravezAdi mATe muDadAMne aDakavAmAM, mUtra vigerene kheMcI lAvatA nadI vigerenA jaLamAM snAna karavAmAM ane te jaLane pIvA vigeremAM dareka ThekANe pavitra paNAne ja vyavahAra karAya che. [ matalabake-je zaucathI janatAno "A loka ane paraleka saMbaMdhInAM hitakArI kAryone vyavahAra aTake te zauca, zauca nathI paraMtu bramaNA che.] A mATe manusmRtimAM kahyuM che ke-kathA morAne chUTAcaM vAya! mA tenaiva suddhatti pakveSTakacitAni ca // 1 // makSikAvipluSaM 5 chAyA, gaurazvaH sUryarazmayaH / rajo bhUrvAyuranizca, sparzamedhyAni nirdizet // 2 // artha :-- aMtyaja ane kAgaDAoe sparzela rastAmAM kAdava, pANI ane pAkI IMTane khaDakela Dhagale vigere pavana sparze eTale pavitra ja mAnavA. A 1. mAkhInuM thuMka, caDAya tevA mANasane paDachAye, game tenI gAya, game tene azva, game tene spazIne ApaNI para paDatA sUryanAM kiraNe, game teNe lAvela dhULa, game tenI jamIna, game tene spazIne Avate vAyu ane game tene agni vigere sparza pavitra jaNAvyA che. 2 mitAkSara smRtimAM paNa kahyuM che ke- panthAnazca vizuddhayanti, somasUryAzumArutaiH / smazru cAsyagataM daMtaM, sikyaM tyaktvA tataH zuciH // 1 // zIMgaDAnI kAMcakI, arabastAnI bIjAne mela, (ke je peTa upara copaDavAthI pezAba chUTe che.) 2 ATha divasanI aMdaranA gadheDa (kholakA nA maLa lIMDA che ke-je nAnAM bALakane mukhamAM copaDavAthI AvI gaeluM moTuM sAruM thAya che. A " jabAdhi ane polIsaka" zabda arabastAnamAM te te upayogamAM vaparAya che. 3 gheDAnA nakhano dhumADo bharAI gaelAM bALakane Ape che, rUpuM ghaDatAM phATI jatuM hoya te tene masamAM nAkhIne ukALatI vakhate manuSyanA nakha nAkhavAmAM Ave che. 4 kaleka 173 ane yAjJavalkaya smRti dravyazuddhi prakaraNa 147. 5 pacchAyA
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattisatranI Adeza TIkAtA sarala anuvAda 101 artha :-rastAo, sUryacaMdranA kiraNA ane pavana vaDe zuddha thAya che, ane dADhI-mUcha tathA mukhamAM rahelA dAMta, temAM bharAela anAjanA kaNa kADhI nAkhe eTale pavitra che. // 1 // [e rIte laukika zAstro paNa mAtra draSTithI apavitra dekhAtA padArthInI duMchA karatA nathI; paraMtu temAM pavitratAnA vyavahAra sthApe che. ] AthI (te khAbata dhyAnamAM laine ) vivekIjane e sAdhu mahAtmAonI ( malInatAne, guNakArI evI pavitratama jANIne ) dugaMchA sathA tajI devI. munirAjonI dugaMchAthI banelI durgaMdhA nArInuM udAharaNa, munirAjanI dugA khAkhatamAM udAharaNa che ke-vivADu prasaMge sarvAMgavibhUSita evI kAI zrAvaka putrIe munirAjane vaheArAvatI vakhate munirAjanA dehanI malInatAnA du dhathI vicAyuM ke jainadharma nirdoSa che, paraMtu temAM munirAjone prAsuka jaLathI snAna karavAnuM vidhAna hata te zuM doSa ?' te zrAvaka putrI, e rItanA vicAronI AlAcanA karyA vinA maraNu pAmI, ane rAjagRhImAM gaNikAnI putrI tarIke utpanna thai! garbha mAM paNa mAtAne atyaMta pIDA ApanArI thavAthI ati tIvra durgaMdhAvALI evI te putrIne mAtAe janmatAM ja kAI sthaLe tajI dIdhI ! kevA prakAranAM karmathI te kanyAne AvuM dudhapaNuM prApta thayuM?' e pramANe zreNika rAjAe zrI vIra prabhune pUchatAM bhagavaMte kahyuM-(pUrva bhave munine dAna ApatI vakhate muninA dehanA maLanI du'cchA karavAthI A bhave tevuM durgaMdhApaNuM pAmI che; paraMtu te vakhate Apela ) supAtradAnanA prabhAvathI te durgaMdhA, tArI priyA thaze ane khela-kututula karatAM jyAre te tArI pITha para caDhI jAya tyAre tAre jANavuM ke- A srI, te khIjI kAI nahi; paraMtu durgaM dhA ja che!' ( ahiM evuM banyuM ke-mAtAe tajelI te durgaMdhAne zreNika rAjAe joyA ) khAda aMtarmuhUttamAM te khALAnI durgaMdha dUra thatAM kAI bharavADaNa khAie te bALAne lai jaI moTI karI. yuvAvasthA prApta thatAM te kanyA kaumudI mahAtsava jovA gaI te vakhate zreNika rAjA, te kanyAnA sparza thavAthI tenA prati rAgI banyA ane tenA vastrane cheDe peAtAnA nAmavALI mudrikA (vIMTI) bAMdhIne 'mArA vaDe mArA nAmanI mudrikA guma karAI che' e pramANe olyA ! (zreNika rAjAnA te garbhita kathanane gUDha Azaya samajI gaela ) abhayakumAra maMtrIe te devamaMdiranA dvAra AgaLa ekeka mANusane tapAsatAM te durgaMdhA kanyAnA vastrane cheDe te mudrikA dekhIne te kanyAne rAjAnA aMteramAM meAkalAvI dIdhI! rAjA te kanyAne harSathI paraNyA. ekadA-ramatagamatamAM te kanyA rAjAnI pITha para caDhI javAthI rAjAne hasavuM AvyuM ! ( te strIe hasavAnuM kAraNa pUchavAthI) rAjAe te kanyAne tenuM pahelAnuM kuLa, tajAvApaNuM, durgaM dhApaNuM ane pachI bharavADaNanA hAthe ucha vApaNuM' vigere saMbadha kahe sate te strIe (A bhayaMkara bhatra nATaka prati) niveda thavAthI prabhu pAse dIkSA lIdhI! e pramANe vicidghiA nAme trIjA atipAra nuM svarUpe kahyuM. 1 kIDAmAM te 4 za
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 zrI zrAddhapatikramaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda I ka AmaratA tivAra - kurdi=bauddha Adi anyadarzanIya veSavALA sAdhuonuM "aho A sAdhuo mahAtapa svIo che" ItyAdi varNana karavuM-prazaMsA karavI te samyakRtvane dUSita kare che. kAraNa kemithyASTionI prazaMsA karavAmAM muzkejanene mithyASTio viSe paNa Adara bahu mAnAdi thavA pAme. kahyuM che ke-marajIthAvALuM, tattaradvA to ! tad tivamo pasaMbo artha-kudarzanIonI prazaMsA karavAthI A lekamAM mithyAtvane sthira karavAnuM thAya che, atavamAM zraddhA sthapAvAya che, mithyAtva pravattovavAne doSa lAge che ane tIvra kamane baMdha paDe che. 1 | ' temaja mithyArthinIomAM mahA tapazcaryA vigere kriyAo jeIne paNa "aho A lokanuM kevuM ajJAna kaSTa !" ItyAdi vicAravAnuM ane kahevAnuM hoya che. tenA kAraNamAM kahyuM che ke jaM annANI kammaM, khavei bahuAhiM vAsakoDihiM / taM nANI tihiM gutto, khavei usAsamitteNa // 1 // sadilaM vAsasahassA, tisattakhuttodaeNa dhoeNa / gaNubiM tAjhiLA, cannAbatapura gag 2 tAmalitaNe taveNa, jiNamai sijjhai sattajaNa / annANaha doseNa, tAmali IsANahi gao // 3 // artha-ajJAnI, je karmane ghaNA kroDa varSe khapAve, te karmane traNaguptivaMta jJAnI (nigraMtha munizvAsozvAsa mAtramAM khapAve. | 1 | tAmali tApase ekavIsavAra jalathI dhoine ni:satva karI nAkhela AhAra karavAnuM tapa, sATha hajAra varSa sudhI karyuM! chatAM te ajJAna tapa hato, tethI apaphaLavALo che. je 2. tAmalitApasanA te tapathI jinamati sAta-AtmAo mekSa pAme! chatAM tAmali tApasa te tapathI IzAna devalokamAM ja gaye ! nkA kaliMgInI prazaMsA upara arihaMta prabhunA dharmanA parama upAsaka ane gItArtha mahApurUSamAM zraddhAvaMta evA zrI siMhapuravAsI lakSmaNa zeThanuM daSTAMta che ke kaI divase sabhAmAM beThelA te lakSamaNa zreSThIe ke I mAsopavAsI parivrAjakane tapasyAmAM vakhANe. te sAMbhaLIne sabhAmAM beThela lekamAMthI be zrAvaka, te parivrAjakane namavA sArU AdarathI gayA. parivrAjake te baMne zrAvakane evI kAramI rIte bharamAvyA ke-te baMne zrAvaka, arihaMta dharmanI niMdA karatA thaI gayA. pariNAme te baMne jaNa kALa karIne nAraka Adi aneka bhamAM bhamyA. lakSmaNa zeTha te dIrghakALa dhamorAdhanA karI saudharma devalokamAM deva thayA. cyavana kALa najIka AvatAM te zeThe pitAnA mokSa bAbata zrI viraprabhune pUchavAthI prabhue kahyuM ke-"tiryaMca gatinA sAta bhava pachI manuSya thaIza, paraMtu te manuSyabhavamAM paNa A bhave karelI parivrAjakanA tapanI prazaMsAnA doSathI" tane samyaktva ati durlabha thaze ane
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zAriNa-1 kinI A che sarala anuvAda 107 e rIte mahAna kaSTa samyaktva pAmyA pachI paNa (AvatI covIzInA pahelA) zrI padmanAbha tIrthaMkaranAM tIrthamAM mokSa pAmIza." e pramANe cotho DhiAbara sAtavAra. 5rjiAstava mativAra che tathA kuliMgIone viSe athavA to kuliMganI sAthe saMvAsa-bhejana-AlApa vigere paricaya, te kuliMgasaMstava nAme pAMcame aticAra che. kAraNa ketemanI sAthe ekatravAsa Adi paricaya rAkhavAmAM temanA dharmane sukhe sAdhI zakAya tevA AcAra sAMbhaLavAthI ane sukhe sAdhI zakAya tevI kriyAo dekhavAthI daDha samyakatvavAnane paNa draSTibheda thavo saMbhavita che, te pachI na dharma pAmela maMdabuddhivALe java dharmabhraSTa thAya temAM Azcarya zuM? mATe kudaSTie te te paricaya kare te paNa samyaktvane doSa che. upalakSaNathI pitAnA dharmamAM je nirta hoya teonI prazaMsA ane paricaya paNa samyaphavane viSe aticAradeSarUpa che. siddhAMtamAM kahyuM che ke ambassa ya nimbasta ya, duNhapi samAgayAI mUlAI / saMsaggIi viNaho, ambo nimbattaNaM patto // 1 // jo jAriseNa mittiM, karei acireNa tAriso hoi / kusumehiM saha vasaMtA, tilA vi tagaMdhiA huMti // 2 // artha :-AMbA ane lImaDAnA mULa jamInamAM bhegA thAya, temAM lImaDAnA saMsargathI AMbe lImaDApaNuM pAmIne nAza pAmyo ! 1 je jevAnI saMgati kare te tatkALa tevo thAya. jemake-puSpanI sAthe rahelA tala paNa te puSponI gaMdhavALA thaI jAya che. 2 saMsarganA deSa saMbaMdhI zaMkA ane samAdhAna. phA-deSa prApta thavAmAM jo tame saMsargane pramANa mAne che, to) ala5mUlyavALA lekhAtA kAcanA maNakA (pArA)thI mizrita thayela vaiDuyaratna, te kAcanA maNakAonI sAthe dIrghakALa sudhI rahevA chatAM paNa pitAnA prAdhAnya guNa vaDe kAcanA bhAvane dhAraNa karatuM nathI. ( 1 tema ja zelaDInA vADhamAM thatuM (kalama karavAmAM Ave che te) barUnuM rADuM, zelaDI sAthe dIrghakALa sudhI rahetuM hovA chatAM paNa madhura thatuM nathI, tenuM kema? 2 . kavie paNa kahe che ke-AtmA, jAti vaDe ja sajajana ke durjana kahevaDAve che, paraMtu keIne paNa saMsamAMthI durjanatA ke sajajanatA prApta thatI nathI. jema sAthe janmatA sarpa ane tenA maNine samAna saMbaMdha hovA 1 kutsitakAcamaNayaH kAcamaNikAH tairutprAbalyena mizraH (vaiDuryaH) kAcamaNikAnmizraH nopaiti na yAti kaacmArva-vadharma, parimawnLana ninAzmana [ AvarUA. 3 adhyAyaH] 2 prathama vAta to e che ke-lIma ane abAnAM mULa jamInamAM bhegA thAya che temAM AMbo, lImaDApaNu pAme che. lIMbaDe AMbApaNuM pAmatA nathI. kAraNa nabaLe saMsarga ja joradAra hoya che. bIjI vAta e che ke-zelaDI ane baranAM mULa jamInamAM bhegAM thatAM nathI, eTale paNa AMbe jema lImaDApaNuM pAme che, tema bara zelaDIpaNuM pAmatuM nathI-madhura thatuM nathI,
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ " ! 104 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdiranI Adarza TIkAne sarala anuvAda chatAM paNa maNi, sarpanA dezane sparzatuM nathI ane sarSa maNinA guNene aData nathI. 3 / samAdhAna-(tamAruM kahevuM ThIka che. paraMtu) lekamAM bhAvuka ane abhAvuka ema be prakAranAM dravya che. temAM veDuryaratna ane maNi, abhAvuka (viparIta saMsargathI vAsita na thAya tevAM) dva che. ane anAdi anaMta evo jIva, je te dravyenI bhAvanAthI bhAvita thaI javAnA svabhAvavALe che. AthI tene je kaI deSita saMsarga maLe eTale te turta ja tevAM havethI vAsita thaI jAya che. e 4-5 | jema mIThuM jaLa krame samudranAM jaLane maLe che, te te saMsarganA deSane lIdhe lUNapaNane bhaje che-khAruM thaI jAya che, tema sadAcArI jIva kuzIlanA saMsargamAM AvyuM ke saMsarga deSanA prabhAve guNahIna thaI jAya che. A 6-7 A saMbaMdhamAM- be pipaTanuM daSTAMta. " [ judA judA mAlikane tyAM rahelA be pipaTanI bhASAmAM taphAvata joIne te be pipaTamAMnA eka guNavAn pipaTane rAjAe kAraNa pUchavAthI pipaTa jaNAve che ke- ] he rAjana ! ame baMne piopaTanI mAtA paNa eka che ane pitA paNa eka che, paraMtu mane A RSio laI AvyA, ane tene bhIla leke laI gayA. te popaTa dararoja bhIla lekenI vANI sAMbhaLe che ane huM A mahARSijananI vANI sAMbhaLuM chuM. [tethI huM darekane mAnathI lAvuM chuM. ane te popaTa, keI Ave tene bIbhatsa bhASA saMbhaLAve che. mATe ] Ape paNa saMsargathI guNa ane doSa thAya che te pratyakSa dIThuM. A rIte manavALA prANIone saMsargathI thatA doSa ane guNanI vAta te bAjue raho, paraMtu vRkSane saMga paNa zubha ane azubha nIvaDe che jemake-azokavRkSa zokanA nAza mATe thAya che, jyAre beDAMnuM vRkSa [tenI chAyA] kalezane mATe thAya che. te 1-2-3 AthI kuliMgIo vigerene saMga-paricaya sarvathA tajI de ane saMvignagItArtha munirAja ane sAdharmika baMdhuone paricaya keIpaNa upAye kare. zrAvaka kevA sthaLe vase, te svadharmanuM rakSaNa thaI zake? " zrAvakane mATe nivAsa paNa je sthaLe deva-gurU ane dharmanI jogavAI hoya tyAM ja kare zraddhA che. tevAM sthAne rahevAthI ja potAnA dharmane nirvAha thAya che, dharmanI daDhatA thAya che ane vRddhi thAya che. je tevA prakAranI dharma sAmagrI vinAnA sthAnamAM nivAsa karavAmAM Ave te naMdamaNiyAranI mAphaka vikArela dharmane nAza thavAnI Apatti che. kahyuM che ke - jastha pure jiNabhavaNaM, samayaviU sAhusAvayA jastha / tattha sayA vasiyavvaM, paurajalaM iMdhaNaM natha ? atha- je nagaramAM jina maMdira hoya, jyAM siddhAMtanA jANakAra sAdhu mahA je ane zrAvake vasatA hoya ane jyAM ghaNuM jaLa ane iMdhana vigere hoya tevA nagaramAM zrAvake sadA vasavuM. / 1. pU. AcArya mahArAja zrI haribhadrasUri viracita paMcAzaka nAmanA graMtharatnanA prathama paMcAzakamAM paNa nivazekA tatha Dho. gAthAthI jaNAyuM che ke-je nagaramAM jina-maMdire haya, jyAM munirAjenuM AvAgamana ya a jyAM tatvanA jANune
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sAla anuvAda 15 zrAvake rahetA hoya tyAM zrAvake vasavuM . 1 mithyASTionA paricaya vize te pU. AcArya mahArAja zrI haribhadrasUrijI mahArAjanA siddha nAmanA munikaliMgIonA paricaya- rAjanuM daSTAnta che ke bauddha dharmanA rahasyano marma jANavA thI thatI dharmahAni upara mATe gaela siddha munine boddhoe pitAnA matathI vAsita karI zrI siddhamuninuM daSTAnta dIdhA. prathama tyAM jatI vakhate gurUmahArAjane te ziSya "huM jarUra pAcho AvIza." e prakAranAM Apela vacanathI chUTA thavA mATe tyAMthI te siddha muni pAchA gurUmahArAja pAse AvyA. gurUmahArAje Apela bedhathI pAchA jinadharmamAM ja zraddhA thavAthI bauddhone paNa ApIne Avela vacanathI chUTavA sArU te muni, vaLI pAchA bauddho pAse AvyA. vaLI teonA bedhathI teone ja dharma sAce jaNavAthI vacanathI chUTA thavA sArU gurUmahArAja pAse AvyA! te pramANe ekavIza vAra Ava-jA karanArA te ziSyanA pratibaMdhane mATe banAvela zrI namutthaNuM sUtranI lalitavistarA nAmanI vRttine vAMcIne te siddha muni jainadharmane majabutapaNe sAce samajyA ane gurUmahArAja pAse rahyA. [ kuliMgIonA paricayathI A pramANe svadharmanI ghera hAni thatI hovAnuM jANune anyamationA paricayane sarvathA tyAga karavo.] e pramANe kRaiAratava nAme pAMcame. satavAra jANa. samyakatvanA e pAMca aticAravaDe (anAbhege) divasa saMbaMdhI je kaI deSa lagADyo hoya te dezanuM huM pratikramaNa karuM chuM. [e pramANe zrI vaMditasUtranI chaThThI gAthAne artha vistArathI jaNAvyo.] samyaktvane doSa lagADanAra mithyAtvanuM svarUpa. samyaktva, sarva prakAranAM mithyAtvane tyAga karavAthI ja nirmaLa rahe che. mithyAtva be prakAre che. 1 laukika mithyAtva ane 2 lokettara mithyAtva. te ekeka mithyAtva paNa babe prakAre che. laukika deva saMbaMdhI mithyAtva ane laukikagurU saMbaMdhI mithyAtva, tathA lokottara deva saMbaMdhI mithyA ane lokottara gurU saMbaMdhI mithyAtva. A pramANe mULa mithyAtvanA cAra bhede che. temAM laukika devagata mithyAtva A laukika devagata mithyAtva pramANe viSNu, zaMkara, brahmA vigere devanAM maMdiramAM javuMane tenA 79 bhede. praNAma karavA-pUjA karavA javuM vigere, atra mithyAtvanA 79 bheda vistArathI jaNAvAya che? 1 bauddha Adi anyadarzanInAdevanA maMdira ke lagnamAM gaNeza sthApavA. ramAM javuM te. 5 putrajanmamAM chaTTe divase SaSTIpUjana karavuM. 2 kAryAraMbhe-dukAnamAM praveza AdimAM lAbhA- 6 layamAM sAta gotra devIonuM sthApana karavuM. dine mATe gaNeza AdinuM nAma grahaNa karavuM. 7 caMDikA Adi devIonI mAnatA karavI. 3 caMdrahiNI vigerenAM gIta gAvAM. tulAgraha vigerenuM pUjana karavuM.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 zra zrAddhapratika-vaMdiranI A TIkAne sarala anuvAda 9 sUryagrahaNa-caMdragrahaNa ane vyatipAta 21 maranAra pAchaLa dharmahatue paraba besADavA vigere vakhate vizeSa prakAre snAna-dAna- rUpe dAna karavuM. pUjAdi karavuM. 22 kumArIkAo (raNa) jamADavI. 10 pUrvajonuM zrAddha karavuM. 23 dharmahatue pArakI kanyA paraNAvavI. 11 revaMta kahetAM azva, tene calAvatI vakhate, 24 vividha prakAranA yajJo karAvavA. . tenA para prathama besatI vakhate ke gADImAM 25 lokika tIrthayAtrA karavI-mAnatA karavIprathama joDatI vakhate tenuM pUjana karavuM dADhI mUcha mUMDAvavA tema ja chApa levA tema ja mArganA devatAonuM pUjana karavuM. rU5 DAma devaDAvavA. 1ra kSetramAM kezanuM ane kheDavAnA AraMbhamAM 26 laukika tIrthanI yAtrA nimitte bhejanAdi haladevatA-hajhalI nAmaka devatAnuM pUjana karAvavAM. karavuM. 13 putrAdinAM janmamAM je nAla cheda karavA 27 dharma thate jANIne kuvA-taLAva vigere pahelAM saMskAra karAya che te bUDhA nAmaka ' khodAvavAM. devInAM zarAva (zakarAM) bharavAM. 28 kSetrAdimAM dharmanA hetuthI gAye carAvavI. 14 suvarNanAM ke cAMdInAM AbhUSaNo tema ja 29 bhajanamAMthI pitRone nimitte halakA raMgita vastro paheravAnA divase soniNI janene dAna ApavuM. rUpiNa ane raMgiNI nAmaka devatA vize. 30 kAgaDA, bilADAM, kutarAM vigerene piMDa Sane AzrayIne te te devatAnI vizeSa (gogrAsa) ApavuM. prakAre pUjA karavI ane lANuM karavuM. 31 prajAnI IcchAe pIpaLAnuM, mAraNa praga 15 mRtakane pahoMcADavA mATe jalAMjali-tala mATe lImaDAnuM, sobhAgyAdi mATe vaDaDAbha-pAne ghaDe vigerenuM dAna karavuM. lAnuM, vazIkaraNa mATe AMbAnuM paNa lA paraba 16 nadI-tIthodimAM zabane agnidAha Ape. karavuM ane tene pANI pAvuM. 17 mRtakanA hita mATe sAMDhano vivAha kara. 3ra dharma jANIne sAMDhane AMka-pUjevo vigere. 18 dharmanA hetuthI zeyanA pUrva ja pitR- 33 gaudAna karatAM pUchanAM pUjAdi karavAM. onI pratimA karAvavI. 34 zIyALa Adi RtumAM dharma jANIne 19 bhUtane zarAva ApavAM. agni saLagAva. 20 maraNa bAda bAramA divase bAramuM karavuM, 35 uMbara vRkSanuM, AMbalInuM ane saLagAvatI mahine- cha mahine ane varSe zrAddha karavuM. vakhate cUlAnuM pUjana karavuM. * mRtyu pAme tyArathI haMmezAM piMDa Ape, kadAca tema na Ape to dasame dine badhA kuTuMbIjane bheLA maLIne dasamA divasathI mAMDIne teramA divasa sudhI Ape, pachI mAse mAse bAra mAsa sudhI Ape, pachI te mRtaka, pitR bheguM eka varasa sudhI pretayonimAM rahIne tyAra bAda pitR nimAM jAya. - 1-A uparathI kahevata che ke-6, muMDa ane kAma e raNachoDajInAM kAma. 2 viSNune pitRvyanuM sthAna pIpaLe hevAnI mAnyatAthI le ke pIpaLAne vadhu pUje che.
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittanI Adaza TIkAne sarala anuvAda 107 36 rAdhA kRSNa vigerenA veSa bhajavanArA no 47 mahA sudI trIje gaurIvrata (ekAsaNuM) dvArA khelAtAM nATako vigere jevAM. karavuM. 37 sUrya saMkrAtinA divase vizeSa prakAre 48 akSayatRtIyA (u. gu. 3)nA divase dahiM, pUjA-snAnadAna vigere karavuM. bhAMgavuM nahi ane lhANuM vigere karavuM. 38 uttarAyaNanA divase snAna vigere vizeSa 49 bhA. va. 3 kajalatRtIyA ane zudatrIja karavuM. haritAlikAtRtIyA: te baMne trIjamA anu. 39 ravivAra-somavAra vigere vAre rahevA krame kajajaladevatAnI pUjA temaja zIva tarIke te te divase ekAzana karavuM. pArvatInI pUjA vigere karavuM. 40 zanivAre (hanumaMta vigerenI) pUjA mATe 50 Aso suda trIja gomayatRtIyA karavI. tela tala vigere dAna karavuM tathA vizeSa 51 mAgazara ane mahAmAsanI suda avinAprakAre snAna Adi karavuM. yakI cotha (baMne vada che te saMkaSTItha 41 kArtika mAsamAM savAre vahelA uThIne kahevAya che.) te baMne catuthImAM caMdranA snAna karavuM, kanyAo to sAro vara udaya pahelAM gaNezanI pUjA karI tene naivedya che e hisAbe kAraka mAsamAM khAnane dharI pachI caMdranA darzana karIne jamavuM. eka vrata gaNIne 2nAna kare che, te kArtika- pa2 nAgapAMcame (zrA. zu 5)nAganI pUjA snAnanuM karavuM vigere karavuM. 42 mAghasnAna (kAtyAyanI=pArvatIvrata) A pa3 pAMcamaAdi tithiomAM (zrA zu. 5 thI mahA mAsamAM lake kArtika mahinA karatAM 12 sudhI) vAparavA mATe dahIM valAvavuM savAre jarA DuM ane vizeSe snAna nahi, khAvuM naddhi, bhAMgavuM nahi vigere. kare, tema ja dararoja nahi to pave divase 54 mahA suda chaThe sUryanI rathayAtrA kADhavI. ghI-kAmaLa AdinuM dAna kare, tema A 55 zrAvaNa suda chaTha rAMdhazuchaTha karavI. mahine karavuM. 43 citra mAse dharma jANIne cacarI eTale 56 bhA. zu. 6-sUryaSaSThI ane vada 6 jhulaNA zAka vizeSanuM dAna karavuM athavA te cacarI chaTha karavI. =gAtI vAjatI bhajanamaMDalI devI-kADhavI. - 57 zrA zu. 7 zItalAsAtama (ThaMDAbhejanAdi vaDe) karavI. 44 ajA paDavA (caitra zu. 1)nA divase 58 bhA. zu. sAtame ane vaidyanAtha (vejanAtha) gAya ke vRSabhanI hiMsA vigere karavuM. mahAdeva (hAlamAM kArtikisvAmI) vige45 bhAI bIja (kA. zu. 2) karavI. renI sAme pUjA, upavAsa vigere karavA 46 (catra) suda bIje caMdra nimitte cAMdInI ane strIoe sAta ghare rakaNubhikSA vATakImAM ghInI vATano dIvo karavo. vigere mAgavuM. 1 mIzupakSa 2 asalI-pasalI,
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 zrI zrAddhapratikramaNa vaditRsatranI A TIkAne sarala anuvAda pa9 budha aSTamIne divase ekalA ghauMnuM ja 67 saMtAnAdine mATe bhAdrapada vadI bArase vatsa bhejana vigere karavuM. bArasa karavI: eTale te divase pitRvya 60 bhA. za. 8 janmASTamInA divase utsava pUjana upavAsAdi karavAM, ane zudabArase vigere karavA ane vada AThamanA divase ghabArasa vAmanadvAdazI karavI. maga-ghauM vigere kAcA palALIne aMkurA 68 jeTha suda terase jeThANIne sAthe A kuTelA ane mIThuM nAkhyA vinA khAvA. pa vigere. 61 Aso ane caitramAsanI zudamAM navarAtrine 69 dhanaterase (tene uddezIne) nAna vigere viSe nAga vigerenI pUjA ane upavAsa karavuM. vigere karavA. 70 phAgaNa vada caudaza zIvarAtrIne divase dara caitra ane Aso sudanI AThame ane upavAsa jAgaraNa vigere karavuM. mahAnavamIe gatradevatA vigerenI pUjA 7 citra vada caudaze (dezavizeSa) nava satInI vigere karavuM. yAtrA vigere karavuM. 63 bhAdaravA suda navamI-akSatanavamInA divase 93 0 5) 72-73 bhAdaravA vada caudazane divase(anaMta - AkhAM annanuM bhajana vigere karavuM. nAme devavizeSane pavitra vigere caDhAvavAM, tene doro bAMdhave vigere. 64 bhAdrapada zuda dazamI-avidhava dazamIe 74 (bhAdaravA) amAse jamAI evA bhANeka jAgaraNAdi karavuM. - jane bhajana vigere ApavuM. dama Aso zuda dasamI-vijyAdazamIe zamI- 75 semavAre AvatI amAse, ane nadakI vRkSane pradakSiNA vigere karavuM. amAse nadI-taLAva vigere vizeSa snAna dara viSNune piDhavAnI aSADha suda agIAraze vigere karavAM. teNe uThavAnI kArtika suda agIAraze, ha6 dIvALImAM pitRnimitte dI kare. phAgaNa suda 11 AmalakI agIAraze, 77 kArtika AdinI pUname vizeSe kanAna karavuM. jeTha suda 11 bhIma agIArase athavA 78 phAgaNa suda pUname heLIne pradakSiNa sarvamAsanI sarvazukalA ekAdazIe vigere karavuM. (laukika) upavAsAdi karavuM. 79 zrAvaNa sudI pUname baliparva karavuM. e pramANe aneka prakAranuM che te dezaprasiddha (evuM prathama lokika devagata mithyAtva samajavuM. 2, laukika gurUgata mithyAtvanA pAMca prakAra-1 brAhmaNa, tApasa vigere laukikagurUne namaskAra kare. brAhmaNane "paMDyA," tApasane "o nama: zivAya' kahevA AdirUpa bahumAna karavuM, 2-mULa azleSA vigere nakSatramAM bALakano janma thaye sate brAhmaNe kahela 1 ahavAdasamI, 2 anaMta caudaza, 3 baLeva, muMbaI nirNayasAgara presamAM chapAela kamalAkara bhaTTa praNIta nirNayasiMdhu nAmanA graMthamAM A badhA parvonI e pramANe samajaNa ApI che.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadita satranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 19 kriyA karavI, 3-brAhmaNa vigere pAse kathA sAMbhaLavI, 4-brAhmaNa vigerene gAya-tala-tela AdinuM dAna karavuM. ane teonuM bahumAna vigere karavA teone ghera javuM-AvavuM vigere karavuM. A laukika gurUgata mithyAtva che. 3. lokettara devagata mithyAtva:-anya darzanIoe saMgrahela jinapratimAne pUjAvaMdana vigere karavuM, camatkArI tarIke prasiddha hoya tevI zrI zAMtinAtha zrI pArzvanAtha Adi bhagavaMtenI pratimAonI A lekanAM sukhane arthe yAtrA-pUjA-karavI, bAdhAo rAkhavI, mAnatAo karavI, te lekottara devagata mithyAtva che. 4, lokettara gurUgata mithyAtva-jana muninA veSamAM rahelA pAsa thAo, cAritranA pariNAmathI khaselAo vigerene gurUpaNanI buddhie vaMdanAdi karavuM, tathA gurUmahArAjanA stUpa vigerenI A lekanAM sukhane arthe yAtrA-pUjA-AkhaDI vigere karavuM, e sarva lekattara gurUgata mithyAtva che. rAM-jema vyAdhino upAya karAvavA vaidya vigerenuM dhana-bhajana-vastrAdikathI bahumAna karIe chIe, tema prabhAvaka jaNAtA yakSa yakSiNI vigere devadevIonuM A lekanAM sukhane arthe pUjA vigere karavAmAM zuM deSa? mithyAtva to tyAre lAge ke-"A yakSa yakSiNI ekSaprada che" evI teo prati devatvabuddhi dharAvIne tenuM ArAdhana karavAmAM AvyuM hoya: kahyuM che 8-adeve devabuddhiryA, gurudhIragurau ca yA / adharme dhamebuddhizva, mithyAtvaM tadviparyayAt // 1 // artha:-adevamAM je devabuddhi, agurUmAM je gurUbuddhi, ane adharmamAM je dharmabuddhi, te ulaTuM havAthI mithyAtva che. a1 vaLI saMbhaLAya che ke vizuddha ane daDha samyaktvavAna evA zrI rAvaNa-kRSNa-zreNika-abhayakumAra vigeree zatrune jaya karavA, putra meLavavA vigere ehikaA lekanAM kArya mATe vidyAdevI vigerenuM ArAdhana karyuM che. tethI A lekanAM kAryanI siddhine mATe yakSa vigerenuM ArAdhana karavAmAM Ave to paNa temAM mithyAtva kema? samAdhAna -tamAruM kahevuM ThIka che, tAtvika rIte te adevanuM devapaNAnI buddhie ArAdhana kare te ja mithyAtva che. te paNa yakSa Adi devadevIonI ArAdhanA A lekanAM kArya mATe paNa zrAvake varjavA yogya che. kAraNake-temAM kudevane prasaMga tha vigere aneka dene saMbhava che. vaLI ghaNuM karIne che, maMda-mugdha ane vakra hoya: temAM paNa A kALamAM te tevA jI vizeSa che. teo ema vicAre ke-je AvA vizuddha samyaktvavAnuM zrAvako paNa yakSa vigere devadevIonuM ArAdhana kare che, te jarUra A yakSa-yakSiNI vigerene paNa mokSane ApavAvALA deva tarIke mAnIne samyapha prakAre ArAdhavA, ItyAdi paraMparAe mithyAtvanI vRddhi ane mithyAtvane daDha karavAne prasaMga Ave che. ane tethI A lokanAM phalane mATe ja yakSAdi devadevIonuM ArAdhana karanArane paNa paralokamAM samyaktvanI prApti durlabha thAya che. kahyuM che ke - annesi sattANaM micchataM jo jaNei mUDhappA / so teNa nimitteNaM, na lahai bohiM jigAbhihikaM // 1 // 22.
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI AdarA TIkAnA sarala anuvAda artha :-je mUDha AtmA, anya jIvAne viSe mithyAtva pedA kare che; te mUDha AtmA, te ( parane mithyAtva pamADanArA) kAraNathI beAdhi-samyaktva pAmatA nathI: e pumANe zrI jinezvara bhagavaMte kahyuM che. // 1 // ane rAvaNu, kRSNa vigeree jyAre koI vidyAdevI vigerenuM ArAdhana karyuM. tyAre paNa te te vakhate itaramAM karatAM zrI arihaMta dharmanA prabhAva ghaNA hatA tema ja 'teo je tevAM ArAdhana kare che te apavAda rUpe che' ema saOne pratIti hatI. tethI te vakhate paNa te te mahApurUSAnuM e saMbaMdhamAM AlaMbana levuM ucita manAyuM nathI, kahyuM che ke:---- 110 jANijja micchadiTThI je paDaNAlaMbaNAi ghippaMti / je puNa sammadiTThI, tesi puNo caDai payaDIe // 1 // artha :-je nakhaLAM AlakhanA grahaNa kare che te mithyASTi jANavA, ane teomAM je svAbhAvika rIte caDhatAM AlaMbane le che te samyagadaSTi jANavA. // 1 // zrI Avazyaka sUtranI niyuktimAM cauda pUrvadhara bhagavaMta zrI bhadrabAhu svAmIe paNa kahyuM che ke zrAvaka, pahelAM jamithyAtvathI pAche pharIne samyaktva grahaNa kare che tyArathI nakkI kare che ke rAjAbhiyAgagaNAbhiyAga--malAbhiyoga-devatAbhiyAga-gurUnigraha ane vRttikatAra, e cha AgAra tane' AjathI anyadarzInI, temanA devA ke temaNe grahaNa karela arihaMta prabhunI pratimAone vaMdana namaskAra nahi karUM, teoe kheAlAvyA vinA tee sAthe AlApa sa'lApa karavAnuM mane kalpatuM nathI. ane tene anna-pANI-khAdima ke svAdima ApavuM apAvavuM vigere mane kAMI ja kalpatuM nathI. ' zA :-samyaktva uccaratAM zrAvaka jaje tevI kabulAtamAM AvI jAya che, tA tA zrAvake brahmAdikane azana vigere kAMI ApavuM ja nahi, ema nakkI thAya che. ane ema nakkI thAya eTale tA ghaNA kALathI rUDha thaela dAnadharmonA paNa niSedha thatA hovAthI temAM leAka virUddhapaNuM ane dharmanI apabhrAjanA vigere doSa kema nahi ? samAdhAna:-( samyaktva uccaratI vakhate zrAvaka vaDe karAtI te kabulAtamAM teone azanAdi saOthA na devuM tema nathI, paraMtu) tene pAtrabuddhie azanAdi na ja ApavuM. tathA zrI arihaMta bhagavaMte dayAthI apAtA aucityAdi dAnane te kAipaNa sthaLe niSedha karela nathI. zrI rAjapraznIya nAmanAM upAMga sUtramAM kahyuM che ke- mALe tum pallI! putraM mALapre mAMvattA vacchA baLanne vijJAni' athaH-( pradezI rAjAe zrI arihaMta prabhunA dharmanA nave svIkAra kyo pachI tene apAtI zikSAmAM kezI bhagavaMta kahe che ke-) he pradezI ! tuM pahelAM khIjAone dAna ApanArA thaine have zrI jinadharma pAmyA heAvAne lIdhe teone dAna nahi devAnuM manamAM lAvIza nahi; kAraNa ke-temAM amane dAnAMtarAyanA ane zrI jinadhanI apabhrAjanA thavAnA doSa lAge che. (te sUtranA A artha zrI malayagirijI mahArAje Avazyaka vruttimAM
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattisUtranI Adarza TIkAnA saoNla anuvAda 111 Apela che. ) tethI je rIte kahevAmAM AvyuM te rIte sarva (cAre prakAranuM) mithyAtva vajra vuM. darzanazuddhi prakaraNamAM kahyuM che ke-- dubihaM loiyamicchaM, debagayaM gurugayaM muNeyavvaM / louttaraM pi duvihaM devagayaM gurugayaM ceva // 1 // caubhe aM micchattaM, tivihaM tiviheNa jo vivajjei / akalaMkaM sammattaM, hoi phuDaM tassa jIvassa // 2 // artha :-laukika mithyAtva, devagata ane gurUgata ema be prakAre jANavuM ane lekettara mithyAtva paNa devagata ane gurUgata ema be prakAre jANuvuM. // 1 // A cAreya prakAranuM mithyAtva trividha trividha varSe te mANusane spaSTapaNe niSkaMlaka samyaktva hAya che. // 2 // athavA pAMca prakAre mithyAtva che. 2 jAmiAMhe miSyAtra-pAtapAtAnAM zAstromAM jeonAM vivekacakSu niyaMtrita thaI gayAM che--jakaDAi gayAM che ane tethI sAmA satya pakSanuM khaMDana karavAmAM dakSa hoya tevA pAkha DiAne A mithyAtva hAya che. 2 banAmiiimathyAstra-sarva dharma sArA che; niMdavA lAyaka nathI; e pramANenI mAnyatA dharAvIne sarva dharmo ane gurUAne ArAdhya mAnanArA sArAsAranA viveka vagaranA prAkRtajanAne A mithyAtva hoya che. rU minivezi miaAtva-yathArtha paNe tattva jANavA chatAM geASThAmAhilanI jema kadAcahamAM paDIne 'huM kahu chuM teja satya tarIke manAvuM ane sthapAvuM joie, evI ' khuddhithI vAsita mativALA thaelA durAgrahIone A mithyAtva hoya che. 4 sAMrAyaja mithyAtva-sudeva, zurU ane dharmone viSe A deva, gurU ane dharma satya haze ke asatya ? evI zakAvALAne A mithyAtva hAya che. 1 banAmoniSTha madhyAtma-satyAsatya saMbaMdhI vicArazUnya evA ekendriya, vikalendriya, samUcchi`ma paMcendriya athavA vizeSa prakAranA jJAnathI rahita jIvAne A mithyAtva hAya che. e pramANe jaNAvelA sava prakAranAM mithyAtvA varjya che-tajI devA yAgya che. samyakatva 67 leTTe-prakAre zuddha thAya che: 1 manamAM karUM ema ciMtave nahi, khIjo kare teA ThIka, evuM paNu manamAM lAve nahi ane kAie tevuM kyuM joine e ThIka karyuM'' ema paNa manamAM lAve nahi. (3) evI ja rIte vAcAthI pote karUM chuM ema khele nahi, khIjAte pazu 'kara' ema kahe nahi ane bIjAe karyu. jone vAcAthI prazaMse nahi. (6) evI ja rIte kAyAthI pote kare nahi, hAtha mukhAdinA prasArAthI bIjA pAse karAve nahi ane kA e kyuM" hAya tA praza Mse nahi temaja sArUM karyuM' ema kahe nahi. / ema nava kATI mithyAtva vage. 5
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 zrI zrAddhapratikramaNa vadisutranI Adarza TIkAne sarala anuvAda samyakatvanA 67 bheda. 4 prakAre zraddhA-3 prakAre liMga-10 prakAre vinaya-3 prakAre zuddhi-5 prakAre phUSaNa varjana -8 prakAre prabhAvaka-2 prakAre bhUSaNa-pa lakSaNa-6 prakAre jyaNa-6 AgAra-6 bhAvanA-6 sthAna maLIne 67 prakAre samyaktva che ane te A pramANe cAre prakAre zraddhA-(1) paramArtha saMstava-tatva paricaya, (2) paramArthanA jANa munirAjanI sevA, (3) samyaktvathI bhraSTa thaela janane tyAga ane (4) mithyASTine tyAga. traNa prakAre liMga-(1) AgamanI-mRtanI parama abhilASA, (2) cAritra-dharmane atyaMta anurAga tathA deva ane gurUnI vaiyAvaccane niyama. dasa prakAre vinaya-1 arihaMta-2 siddha-3 cetya-4 zruta-5 cAritra-6 sAdhuvarga-7 AcArya-8 upAdhyAya- pravacana=caturvidhasaMgha ane 10 darzana. traNa kare zuddhi-temAM mana, vacana ane kAyAnI zuddhi samyaktvane zobhAve tevI hoya] (1) zrI arihaMtadeva ane tenA dharmane choDIne manane viSe samasta vizvane asAra mAnavuM te manazuddhi, (2) zrI arihaMta prabhunA dharmanA ArAdhanathI je kArya siddha na thAya te bIjA devanA dharmathI siddha thavAnuM ja nathI ema jANuM anya devanI prArthanA na kare te vacana zuddhi ane (3) maraNAne paNa anya devane namaskAra na kare te kAyazuddhi. viaa prAre phUpa vana-1 zaMkA-2 kAMkSA-3 jugupsA-4 prazaMsA ane 5 saMstava (paricaya) e pAMca duSaNa (AgaLa aticAra rUpe savistara jaNAvyA che) bhATha kamAvA-1 bahuzrata-2 dhamapadeza ApavAmAM labdhivaMta-3 vAdI-4 naimittika-1 tapasvI6 vidyAvaMta-7 gasiddha ane 8 mahAvidvAn pAMja prajAne mUkha-1 zrI jinazAsanane viSe kuzaLatA-2 zAsana prabhAvanA-3 tIrtha sevA-4 sthiratA ane 5 bhakti [A pAMca guNo samyaktvane dIpAvanArA che.] pAMca akSaNa-je vaDe AtmA oLakhAya te lakSaNa kahevAya. 1 upazama-2 saMvega-3 niveda-4 anukaMpA ane Astikma. (samyaphavIne A pAMca lakSaNe AtmasAta thayAM jaNAI Ave che.) cha prakAre nacaLA-anyatithI-anyadeva-patithIe grahaNa karela jinapratimA e traNane (1) vaMdana-(2) namaskAra-(3) dAna-(8) anudAna (pharI pharI dAna karavuM te)-(5) "teNe lAvyA vinA tenI sAthe paheluM bolavuM te" AlApa ane (6) "teonI sAthe vAraMvAra belyA karavuM-vAtacItanA prasaMga pADyA karavA te saMlApa. 4 bAra-(1) rAjAbhiyega-(2) gaNAbhiyoga-(3) balAmiga-(4) devAmiga-(5) kAntAravRtti ane (6) gurUnigraha (A cha AgArano artha AgaLa vistArathI jaNAvyo che.) che mAvA-(1) samyaktva e cAritra dharmanuM mULa che (2) mekSanuM dvAra che-(3) mokSa mahelane pAme che. (4) mekSanuM nidhAna che-(5) AdhAra che-(6) bhAjana che. je thAna-(1) jIva che-(2) jIva nitya che-(3) jIva puNya ane pApane kartA che-(4) tene bhaktA 1 himaM
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adaza TakAno sarala anuvAda che-(5) mokSa che, ane (6) mekSane upAya che. samyatvanA A 67 bhedanI vyAkhyA darzana samati vigere graMthothI jANavI, A pramANe ahiM zrI vadisUvanI chaThThI gAthAne artha pUrNa thaye, ane sabhyatvano prathama vAra pUre thaye. ||ath caaritrprtikrmnnaadhikaarH|| prathama adhikAramAM samyaktvanuM svarUpa jaNAvavA pUrvaka samyaktvane viSe lAgatA pAMca aticArAnuM svarUpa jaNAvIne te aticAronuM pratikramaNa jaNAvI gayA have bIjo bAravratarU5 deza cAritrapratikramaNane adhikAra jaNAve che. temAM dezacAritrane viSe lAgela aticArenuM pratikramaNa karavAnI IcchAvALA zrAvakane prathama sAmAnyathI saMraMbha-samAraMbha ane AraMbhanI sAmuhika nidAne mATe A sAtamI gAthA jaNAvAya che. chakkAyasamAraMme, payaNe apayAvaNe ajedosaa| attaTThAya paraTThA, ubhayaTThA ceva taM niMde // 7 // jAthArtha -pitAne mATe, parane mATe, ubhayane mATe temaja "gha' kArathI SavaDe AhAra pakavavA ane pakAvavA sArU chakAya samAraMbha karavAmAM je pApa lAgyAM hoya, te pApane huM niMduM chuM . 7 vRttine mAvArtha -pRthvIkAya, aSkAya, teukAya vAyukAya vanaspatikAya ane trasakAya (pRthvI-pANI-agni-pavana-vanaspati e pAMca sthAvara ane be Indriya-te Indri-caurindriya -asaMjJI paMcendriya ane saMjJI paMcendriya e dareka vasa) maLIne chakAya che. te jIvane jemAM paritApanA vigere thAya, te chakAya samAraMbha kahevAya che. =A Avazyaka sivAyanA anya AgamagraMthamAM "saMmatamAme bAramI taheva zA mai gvattamArga tu niti caM aa = jInI yatanA kara muni saMraMbha-samAraMbha ane AraMbhamAM pravartatA manane pAchuM vALe" ItyAdivacanothI saMma, samAraMma ane kAma e traNeya prakAra grahaNa karelA che, jyAre ahiM kevaLa "samaya" ja kema grahaNa karyo ? samAdhAna -jema trAjuAnI dAMDIne madhyamAM grahaNa karavAthI Adi ane aMtanuM paNa grahaNa karavAnuM bane che, tema te tulAdaMDanyAyathI te traNa zabdamAM madhya samAraMma" zabda grahaNa karavAthI Adine parama zabda ane aMtyane "rAma" zabda paNa grahaNa thayela ja che, ema jANavuM. temAM chakAyajIvane tADanA-tarjana thAya tevA AraMbhane manamAM saMka9pa kare te saMma, te jIvane paritApanA vigere thAya te prakArane AraMbha te tamAma ane te konA prANane viga te gAma kahevAya, kahyuM che ke - saMkalpo saMraMbho, paritAvakaro bhave samAraMbho / AraMbho udvao, sabanayANaM visuddhANaM // 1 // artha:-jIne tarjana thAya tevo AraMbha mATe saMkalpa te haMma, jIvane paritApa
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI A TIkAne sarala anuvAda karanAre AraMbha te samAraMma ane jIvane upadrava karavAthI tenA prANane vinAza karavAthI jAma karyo kahevAya; A vAta save vizuddha ane saMmata che. 1. tethI hama tamAma, ane Ama e traNeya prakArane viSe je doSa (aticAro nahi) pApa lAgyAM hoya, (te pApane huM [chuM, ema nahi) nirdu chuM: e saMbaMdha:) phAMsa:-zrAvakane ahiM aticArane badale pApa kema? samAdhAna :-zrAvake (vrata aMgIkAra karatI vakhate ) 1 chakAyane AraMbha vajI devAnuM svIkAryuM nathI, tethI: (jenuM vajana karyuM hoya temAM deSa lAge te aticAra kahevAya, paraMtu) jenuM vajana karyuM nathI temAM aticArane abhAva che. (have te chakAyanA samAraMbhanuM pApa kevI rIte lAgyuM hoya te jaNAvAya che. ) "paLe paLAvo" pite AhAra pakavavAmAM rAMdhavAmAM, bIjA pAse pakAvavAmAM-raMdhAvavAmAM, == zabdathI rAMdhanAranI anumodanA karavAmAM [je pApa lAgyo hoya tenI huM niMdA karuM chuM, e saMbaMdha.-te rAMdhavuM raMdhAvavuM vigere konA mATe banyuM hoya ! te kahe che:- "sattA ca para pitAnA bhegane mATe, kamayA pitAnA tathA paranA bhegane mATe ane =2 zabdathI- keInuM anAja bagADavuM" vigere SathI nirarthaka rAMdhavA-raMdhAvavA mATe "va" eTalA mAtra prakAramAM (thatA AraMbhethI je pApo lAgyAM hoya te pApone niMdu chuM. e saMbaMdha.) nirarthaka rAMdhavuM ane tema karIne keInuM bagADavuM te vigere te lekamAM paNa niMdya gaNAya che. anyatra kahyuM che ke - paMktibhedI vRthApAkI, nityaM drshnnindkH| mRtazayyA pratigrAhI, na bhUyaH puruSobhevat // 1 // atha-pIrasatI vakhate paMktibheda karanAra, nirarthaka rAMdhanAra. pitAnA dharmanI nitya niMdA karanAra ane marelA mANasanI zayyA lenAra mANasa marIne pharIthI purUSa thatuM nathI ! / 1 / phar:-pahelAM te A zrI vaMdittasUtranI suvi parahUmi e trIjI gAthAmAM AraMbhanI niMdA jaNAvI che. pachI ahiM pharIvAra AraMbhanI niMdA kema jaNAvI ? samAghAna te trIjI gAthAmAM AraMbhanI je niMdA jaNAvI che, te vahuvideza sAme" kahevA vaDe zrAvakane mATe zAstramAM je bahu prakAre AraMbhano niSedha che, tene AzrIne jaNAvI chejyAre ahiM pitAnA nirvAha mATenA AraMbhanI paNa niMdA jaNAvI che. ane tethI ja tyAM trIjI gAthAmAM te niMdAne pratikramaNa arthamAM laIne te zAstraniSiddha AraMbha paNa zrAvakathI atibhAdi kAraNe thaI javA : 1 ahiM "trasakAyanA AraMbhAdikane amuka aMze tyAga kare che ane pAMcasthAvaranI jayaNA mAtra rAkhe che, paraMtu ahiM te vrata lIdhA pahelAMnI avasthAnI vAta che, tethI chakAyanA AraMbhadine aticAra nathI" ema kahyuM che " e pramANe zAstrakAranA nAme pU. . zrI dhama vi. ma. taraphathI je kahevAyuM che te zAstrasaMgata nathI. A cAlu adhikAra deza kAraNa ke virati cAritrano ja haine vrata lIdhela zrAvakane AthIne ja A vAta che. suhumAM thurA nIvA, saMvaqAma maLe suviThThA nA hisAbe ratadhArI zrAvakane vIsa vasA dayAmAMthI A mokaLo rahela AraMbhaja dasa vasA dayA ochI karI nAkhe che. ane ethI ja zrAvakane AraMbhamAM lAgatA doSa, aticAra rUpe nathI, paNa pApa rUpe che.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasaranI Adaza TakA sarala anuvAda 115 pAmela hoya te tenuM pratikramaNa jaNAvyuM che. jayAre ahiM te AraMbhanI niMdA ja jaNAvI che: pratikramaNa jaNAvyuM nathI. (ahiM AraMbhanI niMdA jaNAvavAmAM e dhvani che ke-) samyagudaSTi zrAvaka sAvadya AraMbhene viSe nirvAha mATe prarvattate hoya to paNa teNe hRdayamAM "chakAya jIvane vadhu vigere karanArA mane dhikkAra che." ItyAdi bhAvavAnuM hoya che. kahyuM che kehiae jiNANa ANA, cariaM mahaerisaM aunnassa | eaM AlappAlaM, avvo dUraM visaMvayai // 1 // artha:-apuNya evA mAruM caritra AvuM (chakAyanA vadhAdimaya) che, ane "sArA" -kahevAnuM "hRdayamAM jinezvaranI ANuM che !" evuM rAkhavuM ? tethI "ba4'-sa: "- khedanI vAta che ke-(vacana karatAM vartana keTaluM ) TU-atizaya visaMvAdI che ! in / athavA te te "asaTrA ca varadU"ne artha ema le ke-"mAramArtham'-pitAne puNya thAya e hetuthI: eTale ke-kaI zrAvaka mugdha buddhithI "sAdhune vahorAvavA AhAra pakAvuM temAM mane puNya thaze " ema dhArIne pitAnAM puNyane arthe sAdhu nimitte AhAra karavAnuM pApa kare, "rArtha"--bIjAonAM puNya mATe eTale ke "mAtA pitA vigerene puya thaze" evI mugdha buddhithI mAtA pitAdinAM puNyane mATe sAdhune harAvavA AhAra pakave, gAthAmAMnA ca=A zabdathI-koI zrAvaka, sAdhu uparanA zreSathI sAdhune niyama bhAMgavA sArU sAdhunA nimitte AhArAdi pakAve ane sAdhune (zuddha kahIne) vaherAveH ItyAdi. athavA te te "annadRA ja pAne artha ema le ke- potAne mATe, parane mATe ke ubhayane mATe rAMdhavA-raMdhAvavAmAM thatA chakAyanA samAraMbha vigeremAM jayaNA sAcavyA vinA nahi gALela jaLa ane nahi zedhela kAcha-dhAnya vigere vApayo." (e pramANe pitAne mATe, parane mATe, ubhayane mATe tema ja zreSathI rAMdhavuM-raMpAvavuM vigerene AzrIne chakAya samAraMbha karatAM divasa saMbaMdhI je kaI deSa-pApa lAgyAM hoya tenI niMdA karuM chuM, e saMbaMdha.) zrAvake chiddha vinAnAM jADA kapaDAthI gALeluM, trasAdi jaMtu vinAnuM ane saMkhAro sArI rIte sAco hoya tevuM jaLa upayogamAM levAnuM che. IMdhana paNa sUkAM, sanyAM vinAnAM, chidrarahita . ane kIDAoe khAdhela na hoya tevAM upayogamAM levAnAM che. tema ja dhAnya-pakavAnna-sukhaDI zAka-svAdima ( mukhavAsa)-patra- kula-phaLa vigere paNa asaMtrisa jIvonAM rakSaNArthe satI ane agarbhita hoya tevAM upayogamAM levAnAM che. e * jana-dhana-anAja rIte samyak prakAre rodhela jaLa vigere vastuo paNa zrAvake Adi gaLavAna ane parimita pramANamAM ja-jarUra pUratI ja upayogamAM levI nahiM vizuddha prakAranAM levAne te nidaiyapaNuM vigere kAraNathI zamasaMga Adi lakSaNavALAM kalakattara zAstrAdeza, samyapha tvanAM pAMca lakSaNamAMnA anukaMpA nAmanAM lakSaNamAM vyabhi cAra-visaMvAdanI Apatti Ave. zAstrakAra te ja vAta kahe che keprisuddhN jalagahaNaM, dAruadhannAiANa ya taheva / gahiANa ya paribhogo, vihIe tasarakkhaNaTThAe // 1 // - 1 saMkalanI uparanI chAlamAM rasa cho paDyA hoya te. 2 phalanI aMdaranA garbhamAM trasa jIvo paDyA hoya te.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 zrI zrAddhapatikamaNa-disavanI Adarza TakAne sarala anuvAda artha :-trasa jIvonA rakSaNa mATe jaLa-I-dhana ane dhAnya vigere samasta prakAre zuddha grahaNa karavuM ane tene vidhipUrvaka pariga kara. / 1 / mahAbhArata vigere laukika zAstromAM paNa kahyuM che ke - saMvatsareNa yatpApaM, kaivartasyeha Ayate / ekAhena tadApnoti, apUtajalasaMgrahI // 1 // viMzatyagulamAnaM tu, triMzadaGagulamAyatau / / tadvastraM dviguNIkRtya, gAlayejjalamApibet // 2 // tasmin vastre sthitAn jIvAn , sthApaye jalamadhyataH / evaM kRtvA pibettoyaM, sa yAti paramAM gatim // 3 // artha -mAchImArane eka varSamAM je pApa lAge te pApa aNagaLa pANIno saMgraha karanArane eka divasamAM lAge. 1 (jala gALavA mATe) visa AMgaLa lAMbuM ane trIsa AgaLa pahoLuM vastra levuM ane te vastrane bevaDuM karIne jaLane gALavuM ane pachI pIvuM. 2 jaLa gALelA te vastramAM rahelA trasa jIvane (je kuvA AdinuM te jala hoya te ja kuvA AdinAM) jaLamadhye yatanAthI mUkavA. A pramANe jaLane vidhi karIne je mANasa jaLa pIve te mANasa (uttarottara) mekSa gatine pAme. . 3 , pRthvI-pANI- agni zrI jaina AgamamAM pRthvI vigere sthAvarane viSe A vigere sthAvara padArthomAM pramANe jIvamayapaNuM kahyuM che-rAmaDhAghamALe, rUDhavANa dhruvati ke anya dazanAmAM paNa te vIvA | te varU sarasavamattA, jaMturI na mAyaMti che mAnela jIvasattA, imi 3rAve, navA vihiM pannA / te pAvA mittA, saMjurI na mAyaMti / 2 / artha :-lIlA AmaLA pramANa pRthvIkAyamAM je jIve che te jInAM zarIra je sarasava jevaDAM thAya, te jaMbudvIpamAM samAya nahi! ! 1 pANInAM eka biMdumAM jinezvare je jIvo kahyA che (te eTalA badhA che ke-je) te jIvonAM zarIra pArevA jevaDAM thAya te jaMbudvIpamAM samAya nahi. / 2 / anya dazanakAra uttaramImAMsA vigere zAstromAM jaNAve che ke-hutAtatuDhio, re vinau 7i jantavaH / sUkSmAH bhramaramAnAste naiva mAnti triviSTape // 1 // kusuMbhakuMkumAmbhovanicitaM suukssmbannama: 7 dahenAra vakha, phAyaeN rAyatuM gaDham 2 artha :- koLIAnA mukhamAMthI nIkaLatA taMtumAMthI paDelA eka biMdumAM je jaMtuo che ke je bhamarA pramANa thAya te traNa jagatamAM samAya nahi. / 1 pANImAM eTalA badhA sUma (trIsa) jaMtuo bharelA che kekasuM ane kesaravALAM pANImAMthI jema te kasuM ke kesara judAM pADavAM zakaya nathI, tema je tene daDha vastrathI gALavAmAM Ave to paNa te jaMtu vinAnuM banavuM zakaya nathI. - 2 . bhagavada gItAmAM paNa kahyuM che ke- he arjuna! pRthvImAM paNa huM (viSNa) chuM, vAyu
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mAhapratikramaNa-iMdittusUtranI Aza TIkAnA sarala anuvAda 117 agni-jala ane vanaspatimAM paNa huM chuM, sarva prANIomAM paNa huM vyApIne rahela chuM. // 1 // je manuSya mane sa mAM rahela tarIke jANIne kiMnne paNa jIva hiMsA karatA nathI te prANIne huM nAza karatA nathI ane te mArA nAza karatA nathI // 2 // vanaspati-pANI-agni vigerenAM jIvapaNAMne sAkhIta karanArI yukti te AgaLa jaNAvI che. e pramANe sAtamI gAthAnA artha samApta thayuM. cAritranA atiyArAnuM sAmAnya pratikramaNa. avataraLa :-sAtamI gAthAnA te a dvArA cAritrAcAranuM pAlana karanAra zrAvakane meAkaLA rahelA AraMbhamAM thatI hiMsAnI niMdA jaNAvIne have zarU karAtI AThamI gAthAdvArA te khAra vrata rUpa deza cAritrane viSe lAgI javA saMbhavita aticAronuM sarva sAmAnyapaNe pratikramaNa jaNAvAya che. paMcaNhamaNuvvayANaM, guNavvayANaM ca tipadamazyAre / sikkhANaM ca caupadaM, paDikkame desi savvaM // 8 // nAthaye:-sthUla prANAtipAta viramaNu vigere pAMca adbhuta, dikparimANu vigere traNa guNuvrata ane sAmAyika vigere cAra zikSAvrata maLIne mAra vratamAM divasa saMbaMdhI je kAI aticAra lAgyA hAya te sarva aticArAnuM pratikramaNa karUM chuM // 8 // vRzino mAvAthaeN:-'anu' eTale (samyaktvanA svIkAra karyA ) pachI; athavA ni eTale (pAMca mahAvratAnI apekSAe ) ' vRtti '- nAnAM vrate te aNuvratA kahevAya A pAMca aNumatA mULa guNu rUpa che, te pAMca aNuvratA pachInAM kSiramANu Adi traNa vrate, te pAMca mULa avatAne vizeSa guNu karanArA hovAthI guNuvratA kahevAya che. ane ziSyane vidyAgrahavu karavA mATe jema vAraMvAra abhyAsa karavA paDe: arthAta vidyA jema vAraMvAra abhyAsane sAdhya che, tema te guNuvratA pachInAM-pharI pharI abhyAsa karavA ceAgya evAM sAmAyika Adi cAra vrate zikSAvrata rUpa che. te sa maLIne zrAvakanAM khAra vratone AzrayIne divasa saMbaMdhI je keAI aticArA lAgyA hAya te aticArAnu pratikramaNu karUM chuM [A khAra trateAmAMnAM pAMca aNumatA ane traNa guNavratA maLIne ATha te ghaNuM karIne yAvatkathika-yAvajjIva che, ane (krI pharI levAya ane mUkAya tevAM) cAra zikSAtratA itvarakathita-alpakAlIna che. // 8 // cAritranA atiyAre nuM vizeSathI pratikramaNa. avataraNa:-'jevA uddeza tevA nirdeza ' e nyAya mujaba-upara sAmAnyathI khAra tratAnA aticArAnuM pratikramaNa jaNAvyA bAda have vizeSathI (anukrame eka-eka vrata ane tenA aticAra chUTA chUTA jaNAvavAnA prakAre karIne) pahelA vratanA aticArAnu' pratikramaNa karavA mATe A navamI gAthAdvArA prathama vratamAM lAgatA aticAranA hetuo darzAvAya che. paDhame aNuvvayaMmi, thUlagapANAzvAya viraIyo / Ayariyamappasatthe, ittha pamAyatpasaMgeNaM // 9 // 333 za
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-va dittusUtranI Adeza TIkAnA sarala anuvAda gAthArtha:( khAra vratanA sArarUpa A) pahelA aNuvratamAM sthUla prANAtipAta ( trasajIvanI hiMsA )nI karela viratithI ( mAMDIne-te vikRtimAM vartatA thakA ) pramAdanA yAge aprazastabhAvamAM vattatAM prANAtipAtanI viratine viSe je kAMi viparIta AcaraNa karyuM. hAya. (te A nIce jaNAvAtA * navamI gAthAnI vRttinA ' bhAvArtha mAM savistara jaNAvAya che. ) // 9 // ' 3 18 vRttino mAyArca:-prANInA vadha-hiMsA, 243 prakAre thAya che. kahyuM che ke:-mUtranaLAniha. "zA zIre parA atha:-pRthvI-ap-te-vAyu-vanaspati e pAMca sthAvara, be indriya-teindriya-caurindriya-e traNa vikalendriya ane eka paMcendriya maLIne jIvA, nava prakAranA hAvAthI tenI hiMsAnA nava prakAra thayA: tene mana-vacana ane kAyAthI karavAnA traNa prakAre guNatAM hiMsAnA 27 prakAra thayA: // 1 // te 27 ne karavI-karAvavI ane anumedavI e traNa prakAre guNatAM hiMsAnA 81 prakAra thayA, te ekAzI prakArane bhUta-bhaviSya ane vamAna e traNeya kALe karavAnA traNa prakAre zuSutAM prANIvadhanA-hiMsAnA 243 prakAra thAya che. // 2 // athavA bIjI rIte dravya ane bhAva e be bheda dvArA hiMsAnI caturbhegI thAya che. ane te A pramANe -( 1 ) 'huM-zuM' evA piraNAmavALA pAradhine haraNanA vadhamAM dravyathI hiMsA ane mAtrathI dvilA, ( 2 ) IyosamitimAM upayogavALA munirAjane ( vihAra karavA- nadI utaravI-kAjo levA-pAtarAM raMgavAM vigere kAryamAM prANInI je hiMsA thAya te dravyathI ( svarUpa ) hiMsA ane mAyathI hiMsA nahi, [ A saMbaMdhamAM Agama vacana che kebjjemitti pariNao, saMpattIe vimucara verA | avahaMto vina muMcai kiliGa bhAvo'ivAyassa // 1 // artha:- hiMsAne huM vattuM ' evA pariNAmavALA jIva saMpanna = hiMsA saMprApta thaye sate ( anAbhAge maranAra jIvanA ) vairathI mUkAya che, ane ' vAcahna iidumAvo '-prANInI hiMsAnA kliSTa pariNAmavALA jIva, prANinI hiMsA na karatA hoya teA paNa bairathI chUTatA nathI; arthAta hiMsAkArI bane che. // 1 // tathA (3) aMgAramaka nAmanA AcArye rAtre pagataLe kacakaca avAja karatI kolasAnI bhUkInuM kIDAnI buddhithI mardana karyuM, temAM athavA manda prakAzamAM dAraDIne sarpanI buddhie havAmAM mAvathI dvittA ane dravyathI hiMsA nahi, ane (4) mana-vacana ane kAyAthI kSuddha cAritra pALatA munirAjane dravyathI paNuM hiMsA nahi ane mAvathI paNa hi~ttA nahi: athavA trIjI rIte prANivadha [zrAvakane savA vizvA (vaseA) dayAnA hisAbe ] khae prakAre che. zrAvakanI savA vizvA daiyA sabaMdhamAM kahyuM che ke-- dhUlA muhumA jIvA, saMkappAraMbhao bhaveduvihA / sAvarAhA niravarAhA, sAvikkhA cetra niravikkhA // 1 // vyAkhyA prANInA vadha, sUkSma ane sthUla e be bhedathI e prakAre che. temAM 'jUja ' eTale eindriyathI lai paMcendriya sudhInA jIvo samajavA, ane 'sUkSma' eTale jeonA
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa vaditRsatranI AkarI TIkAne sarala anuvAda 119 zastrAdi koIpaNa prakAre vadha thavo zakaya nathI tevA (cauda rAjalekamAM vyApIne rahelA) sUma nAmakarmodayavALA sUkSma jIvo na samajavA; paraMtu jeene zastrAdithI vadha thaI zake che tevA pRthvIkAya-akAya Adi pAMceya bAdara cha samajavA. jIvavadhanA e rIte be prakAra jaNAvyA temAM munirAja te baMne prakAranA jIvavadhathI nivRtta hovAthI munirAjane vIzavivA-pUrapUrI devadayA che jyAre gRhasthane te be prakAramAMnA eka sthala-trasa jIvenI hiMsAno tyAga che, sUkSama nI hiMsAne tyAga nathI. [ kAraNake-gRhastha, pRthvI-pANI-agni vigerenA AraMbhamAM (te vinA nivaha zakaya nahi hevAthI) satata pravartatA hoya che.] AthI dayAnA vIsa vasAmAMthI gRhasthane (sUkSma jIvanA vadhasaMbaMdhI) dasavasA dayA ochI thavAthI bAkI dasa vasA dayA rahe che. gRhasthane dasa vasA dayAvALI rahela te skUla-trasajIvonI hiMsAnA paNa be prakAra che? (1) saMka9pathI jIvane vadha thAya te ane (2) AraMbhathI jIvone vadha thAya che. temAM manamAM saMkalpa thAya ke-Ane mArUM" te mananA saMkalpathI prANane vadha thavA rUpa pahele bheda thAya che. trasa jIvonI hiMsAnA A pahelA bhedane gRhasthane tyAga che, paraMtu AraMbhadvArA thatA trasajInA vadhane (nirUpAya hevAthI) tyAga nathI; kAraNake-gRhasthathI khetI Adi AraMbhamAM beindriya Adi jIvone vadha thavAno saMbhava che; ane khetI Adi AraMbha na kare to tene jIvana nirvAhane abhAva che. A rIte gRhasthane trasajIvanA vadhano tyAga paNa saMkalapathI ja hevAthI trasa jIvenA tyAga saMbaMdhI rahela dasavasA dayAmAMthI paNa AraMbhajanya hiMsAnA pAMca vasA ochA thAya che ! eTale gRhasthane pAMca vasA dayA rahe che. have gRhasthane e rIte trasajIne hiMsAne je saMkalapathI ja tyAga che, temAM paNane saMkalpathI hiMsAtyAganA paNa be prakAra che. (1) saMkalpathI vadha, aparAdhI jIva saMbaMdhIne ane (2) saMka9pathI vadha, niraparAdhI chava saMbaMdhIne temAM gRhasthane niraparAdhI trasajIvanI hiMsAno tyAga che, aparAdhamAM to "meTo aparAdha karyo che ke nAne ?' ema vicAravuM rahe che. (ane vicArIne aparAdhanA pramANamAM aparAdhIne sajA karavAnuM bane che.) AthI saMkalpajanya hiMsAnA tyAganI rahela pAMca vasA dayAmAMthI paNa aparAdhI jIvanI rahela hiMsAnA aDhI vasA bAda thatAM gRhasthane aDhI vasA dayA rahe che. have gRhasthane bAkI rahela niraparAdhI jIvanA vadhano tyAga paNa be prakAre che. (1) sApekSa ane (2) nirapekSa. temAM gRhasthane keIpaNa apekSA-kAraNa vinA niraparAdhI jIvanA vadhanI nivRtti tyAga che; paraMtu apekSAe kAraNe tyAga nathI. kAraNa ke-vahana karAvAtA pADA-baLada-azva vigere ane pATha. pramAdI putra vigere niraparAdhI hovA chatAM tene mAra mAra paDe, bAMdhavA paDe vigere karavuM paDe che. tethI niraparAdhI jIvanI hiMsAnA tyAganI rahela aDhI vasA dayAmAMthI paNa niraparAdhI jIvanI sApekSapaNe rahela hiMsAne savA vaso bAda thatAM gRhasthane 1 vizvA (vase) jIva dayA rahe che. ghaNuM karIne zrAvakane e prakAre prathama aNuvrata che. [vaMdittasUtranI A 1 jAri x 2-00 x 3 kA hai x 4 viMvirSa :
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - 120 zrI zrAddhapratikamaNu-vaditasatranI Ara TIkAno sarala anuvAda navamI gAthA sthala prANAtipAta viramaNavrata nAmanAM pahelA vratane viSe lAgatA aticAranA hetu samajavA mATe che. samajAve e hetu khyAlamAM AvI jAya te vratamAM lAgatA aticArothI bacI javAya. A pahelA vratamAM aticAro lAgavAno hetu prANIne vadha che. AthI A navamI mULa gAthAnI vyAkhyA karavA pahelAM zAstrakAre ahiM sudhI prANIne vadha kevA kevA prakAre thAya che, ane te vadhathI kevA kevA prakAre bacI javAya che e bInA ahiM sudhImAM samajAvI. have pachIthI te cAlu navamI mULa gAthAnI savistara vyAkhyA jaNAve che.] ghare bagvami. gAthA 9nI cAlyA :-ghathaze." "prANAtipAta viramaNavrata, pAMceya mULa vatenA sAra rU5 hevAthI paheluM vrata che, te" upara jaNAvela svarUpavALA pahelA vratane viSe "zUjha" eTale javA AvavAnI kriyA vaDe jeomAM jIvapaNuM pragaTa jaNAI Ave che, te beIndriya-teIdriya-cauridriya ane paMcendriya jIvo: te enA "jAvAvira" prANA: iMdriya-zvAsozvAsa-Ayu vigerene "teonAM hADa-cAmaDAM-nakha-dAMta vigerene mATe saMkalpathI atipAta eTale vijendriyALa trivirSa varuM vijANaM tu hiMsA, e bhagavad vacana pramANe ] vinAza-hiMsA, athavA (bIjI rIte ema artha le ke-) beIndriya Adi jIvo ja sthUla prANa: tene atipAta-vinAza, athavA (trIjI rIte ema artha levo ke) bAhya sAdhanathI oLakhI zakAte hevAthI "dhU" eTale bAdara evo beIndriyAdi prANaene kAtipAta-vinAza, te pUraprAtipAta-sthala prANAtipAta kahevAya che. tenI viratithIviratine AzrIne je have kahevAze te vadha, baMdha vigere azubha AcaraNa karyuM hoya athavA "e AcaraNa arthavALe "bAri" pATha, "jarUriba' pAThanA ArSaprAga tarIke hevAthI athavA to pAThAMtara havAthI "karUcaritra' pAThane artha gatirita-timA samaja. eTale sthala prANAtipAtanI viratithI atikama-vyatikrama Adi aticAra vaDe vrata aticarita karyuM hoya-atikamita karyuM hoya-vatane viSe malInatA upajAvI hAya" e pramANe artha levo. [ A pramAdane aprazastabhAve vadha-bandhana vigere banI javA pAmyAM hoya tenI vAta thaI, sivAya zrAvakane ] keIpaNa jAtanA bhUtagraha, vyAdhi vigerenI zAMti mATe A vadha-baMdhana vigere AcaraNe prazastabhAve hoya paNa che. athavA: 'jarUriyaM=AtivAtuM' padane artha, "anyatra gamana karavuM" e thAya che. temAM dezaviratithI sarvaviratimAM javuM, te paNa anyatra gamana karyuM ja kahevAya. A anyatra gamana, pratikamaNane yogya nathI. mATe mULagAthAmAM "va" kahyuM che. amAre eTale aprazastabhAve,-krodhAdi kaSAyanA audayikabhAvamAM vartate sate (vadha-baMdhanAdi karyA hoya ke deza viratimAMthI sarvaviratimAM javAnuM banyuM hoya tyAM atikamAdi aticAra che.) mULagAthAmAM jaNAvela vadha-baMdha vigere aticAre krodhAdi aprazasta bhAvamAM ja hoya che-lAge che. pahelA vatanA A vadha-baMdha vigere aticAre, bIjA sthUla mRSAvAda viramaNa vigere 1 phAyaravAsa x 1 2 zALanA x 1
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kADhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 12 vrata dvArA paNa pahelA vratamAM lAgavA saMbhava che. jemake-rAmacaMdrajI pratinA lakSamaNanA nehanI parIkSAne mATe deve lakSmaNane "rAmanuM maraNa thayuM" ema kahevAnI sAthe lakSmaNajI maraNuM pAmyA! athavA uMdarane daramAMthI rUpiyA bahAra lAvate dekhIne kumArapALa mahArAje (rUpIyA bahAra mUkIne bIjA rUpIyA lAvavA uMdara daramAM gayo tyAre) kautakathI rUpIyA laI lIdhA ane [ daramAMthI bahAra nIkaLe tevAmAM rUpiyA na dekhavAthI te rUpiyAnI mUchamAM taraphaDIne] uMdara maraNa pAmya ! A sthala mRSAvAda viramaNa ane sthUla adattAdAna viramaNavrata dvArA prathama vratamAM je vadha nAmane aticAra upajavA pAmyo, te aticAra bIjA ane trIjA vratamAM pratikramavAne hovAthI ahiM pahelA vratamAM pratikramavAne nathI : mATe mULa gAthAmAM kahyuM che ke-"phuracaeN=aia" A pahelA prANAtipAta viramaNavratane viSe ghamAyagiLa"-pramAda. vazAta (vadha-baMdha Adi je kaI aticAre lAgyA hoya, temAM pramAda pAMca-prakAre che. 4yuM che 8-majaM visayakasAyA, nidA vikahA ya pazcamI bhnniaa| ee pazca pamAyA, jIvaM pADaMti saMtare ? | artha :- (1) madha-madirA, (2) viSaya-zabda : pramAdanA pAMca athavA rUpa, rasa, gaMdha ane sparza e pAMceya idrinA viSaye ATha prakAra ane te te (3) kaSAya-krodha, mAna, mAyA, lebha, rAga ane dveSa, (4) pramAdathI aticAranI nidrA ane (5) vikathA-rAjakathA, dezakathA, bhakatakathA ane utpatti strI kathA : A pAMca pramAde jIvane saMsAramAM pADe che-rajhaLAve che. * 1. athavA ATha prakAre pramAda che, kahyuM che ke:annaannN saMsao ceva, micchAnANaM taheva y| rAgo doso maibhaMso dhammami ya aNAyaro // 1 // jogANaM duppaNihANaM, pamAo aTTahA bhave / saMsAruttArakAmeNaM, savvahA vajIavvao // 2 // artha:-(1) ajJAnabhAva dhara. (2) prabhuvacanamAM saMzaya dhare. (3) mithyAjJAna (4) rAga (5) dveSa (6) matibhraMza (7) dharmane viSe anAdara ane (8) mana-vacana-kAyAnA azubha ga ema ATha prakAre pramAda hoya che-gaNAya che. saMsAra taravAnI bhAvanAvALA puNyavaMtoe te ATheya prakArano prasAda varjavA gya che. 1-2 // A ATha prakAranA pramAdane viSe pravartavuM te prasaMga kahevAya: pramAdano prasaMga pADe te pramAda-prasaMga kahevAya. te pramAdaprasaMga vaDe-(vadha-baMdha Adi je kaI aticAre lAgyA heya.) kaSAya-viSaya vigere pramAdaprasaMga vaDe ja che prAyaH vratane aticarita kare che. pramAdaprasaMga zrutakevalio (cauda pUrvadha) ne paNa anarthane hetu thAya che, pachI bIjAne mATe to pUchavuM ja zuM kahyuM che ke caudasapuvI AhAragAya, maNanANI vIarAgo vi / . haMti pamAyaparabasA, tathaNaMtarameva caugaiA // 1 // arthA-caudapUrvI, AhArakazarIrI, mahAmunivare, mana:paryavajJAnIo ane upazAMtakaSAyavALA chavAstha vitarAga jevA bAramAM guNasthAnakadhArI munipravare paNa je pramAdane paravaza authaLa x 2 itikabhyafmacara x | 2 kamAlya 4
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI AdarA TIkAnA sarala anuvAda thAya ke-tuM ja cAre gatimAM bhamavAne ceAgya anI jAya che ! ( ke-jeenI vaimAnika sivAya khIjI gati ja hAtI nathI!} // 1 // zrI AcArAMga sUtramAM paNa kahyuM che ke:-~~ mAsa savaLo marca, avamattala na dyuto vimarca' pramAdIne sarva prakAre-sa bAjuthI bhaya che, apramAdIne kAipaNa sthaLethI bhaya nathI. mULa gAthAmAM mAcaLasoLa kahIne pahelA vratamAM aticAra lAgavAnAM kAraNu tarIke pramAdane kahela che, te upalakSaNuthI samajavuM ane tethI ATTi ane dara vigere vaDe paNu ( vadha-Adhana Adi karavA dvArA vratane ) aticarita karyuM hAya, e pramANe artha samajavA. temAM zAstramAM niSedhela AcaraNane AdaravAnA jANI joine utsAhathI saMkalpa karavA te AkuTThi, ane vadha-baMdhanAdi karavA, unmAdathI vaLagavuM doTa devI te 4pa kahevAya. kahyuM che ke-bATTiyA viSA, rUpo puLa vaggaNAIo | kaMdapAipamAo 'dappo puNa kAraNe karaNaM // 1 // 6 artha :-peca-jANI joine karavuM te ATTi kahevAya, valgana--dhAvana vigere da kahevAya ane kadapa vigere pramAda kahevAya; je pramAda, kAraNe kapa-AcAra che, vagara kAraNe AcAra nathI. ane unmattanI jema vaLagavA-doDavA vigeremAM temaja gheADA-gADuM-huLa vigerene utsukatA pUrvaka doDAvavA-calAvavA-kheDavA vigeremAM phAkaTa ja paMcendriyanA vadha ane potAnA paNa upaghAta thavA vigere doSa che. e pramANe ATTi ane darSathI prathama vratane aticarita karavA rUpa je kAMi AcaraNa karyuM... hAya: ahiM tene huM niMdu chuM, ema adhyAhArathI levuM: athavA teA A gAthA paryaMta * vratane aticarita karavA rUpa je kAMi AcaraNa karyuM. hAya,' eTaluM ja kahyuM che ema samajavu, ane te AcaraNanuM pratikramaNa te! A pachIthI zarU thatI dasamI gAthA vaDe ekeka aticArane pRthak pRthak varNavI khatAvavA pUrvaka karaze. e pramANe navamI gAthAnA artha pUrNa thayA. sthUlaprANAtipAtaviramaNavratanA-5 aticAra avataraLa:- navamI gAthAmAMnA ' Ayamasalye ' vAkacathI navamI gAthAnA vivaraNamAM je sAmAnyathI azubha AcaraNanuM vivaraNu jaNAbu, te azubha AcaraNAne have A dasamI gAthA vaDe prathama aNuvratanA judA-judA pAMca prakAra rUpa pAMca aticArA tarIke nAma vAra darzAvAya che, ane te pAMceya aticArAnu pratikramaNa jaNAvAya che. vaha baMdha chavicchee, aibhAre bhantapANavucchee / paDhamavayastaiyAre, paDikkame desiaM savvaM // 10 // gAthArtha:- 1) vadha karavAthI=prANIone ni yapaNe mAra mAravAthI (2) adha=prANIone doDAM vigere vaDe khAMdhavAthI, (3) tenAM zarIra-cAmaDI vigerene chedavAthI (4) teenI upara zakti 1 bAkuTivaizya x 2 kappA x
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vahigsutranI Adara TokAnA sarala anuvAda 123 uparAMta bhAra bharavAthI ane (5) tene AhAra-pANI ApavAno niSedha karavAthI prathama vratamAM te pAMca aticAra ke temAMnA je kaI aticAra divasa saMbaMdhI lAgyA hoya te sarva aticArane huM paDimuM chuM. ( 10 ) ( vRttino mAvA-vadha ke rAdha eTale catupada-dvipada Adi prANIone nirdayapaNe tADanA karavI, lAkaDI deraDAM vigerethI prahAra kara-1, gaMdha = deraDAM sAMkaLa vigerethI teone gADha baMdhane jakaDIne bAMdhI levAM-2, jIva = zarIra athavA cAmaDI, tene cheda kare te vachera eTale tenAM kAna, nAka, galakaMbala (gaLe laTakatI jhAlara ) pUcha vigere kApavAM-3, bahumAra = teonI zaktine dhyAnamAM rAkhavAnI paravA karyA vinA tenA para ghaNe bhAra Aropa-4, ane marApAnagNa = teonAM anna pANa aTakAvavAM te-5, A pAMca prakAranAM AcaraNa, krodhAdikaSAyanA prabaLa udayathI AcaravAmAM prathamavratane viSe te pAMca aticAra gaNAya che, anyathA prazastabhAve zrAvakane e AcaraNamAM aticAra paNa saMgata nathI. kAraNake-zrAvake vinaya-vika-vaiyAvacca vigere zikhavavA sArU putrAdikane paNa sApekSapaNe vadha-baMdhanAdi karavAM paDe che. cANakya nItimAM kahyuM che ke -ADhanAhavo vArtA nAro guNAkA taraHputra ra aa NaM ja, tAjha tu sTADhathea | | artha-lADa laDAvavAthI ghaNA doSo Ave che, ane tADanA karavAthI ghaNuM guNo Ave che mATe putrane ane ziSyane tADanA karavI, paratu lADa laDAvavA nahi. I 1 I e pramANe pahelA vratanA pAMca aticAra dvArA divasa saMbaMdhI je pApa bAMdhyuM hoya te huM pratikramuM chuM vadha-baMdha-chavicchedAdi pAMca prakAramAM pAMca aticAra. - nirdayatAnA phaLa bAbata kahyuM che ke-vALamajavA-paradhaLavavA savAphunno 3 raLio dRarza thALe che ? te artha-vadha' eTale lAkaDI-deraDuM vigerethI prahAra kara "mA" eTale tADanA karavI, juThuM ALa devuM, parAyA ghananuM vilepana karavuM, lUMTa calAvavI vigere. A ekeka vAra karela karmane sarva jadhanya udaya dasaguNa hoya che, arthAta te te kama ekavAra maMda pariNAme karyuM hoya to paNa dasavAra bhegavavuM paDe che! 1 tathA tivvayare a paose sayaguNao, sayasahassakoDaguNo / kADAkADIguNo vA, huJja vivALo vAtaro vA 2 atha:-ane tIvratara pradeSa pUrvaka te vadhAraNAdi karavAmAM Avela hoya te tene vipAkedaya so guNe, eka lAkha guNe, koDa guNe, koDA keDi guNo ke tethI paNa vadhAre hoya che. ! arthAta tIkodhAdithI te te pApa ekavAra karyuM hoya te se vAra, eka lAkha vAra, keDavAra, koDAkaDivAra ke tethI paNa vadhu vAra bhogavavuM paDe che! pArA (A vAta dhyAnamAM laIne) pADA-bakarAnI utpatti thavI vigere bahu doSanuM kAraNa je bheMsabakarI vigerene saMgraha zrAvake varja ve. ( pADe-bakare vi. ne pADI bakarI AdinI lAgaNIthI ucheravAne badale tene le mavazAt bUrI hAlata mAM mUkI devAnuM bane che te lekacyavahAra pratyakSa
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 zrI zrAddhapratikramaNa-vadittutranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda paNa che. ) A sUtranI cAlu gAthA dasamI ne viSe capa-vandha vigere pAMcanuM grahaNa karavuM te te mAtra upalakSaNa tarIke che, tethI vadha-ba Mdha vigere sAthe hiMsA dinA hetu evA ma Mtra, ta Mtra, auSadha vigere prayAge krodhAdithI karavAM te paNa A prathama vratane viSe aticAra tarIke jANavA. prazna:-zrAvaka, vadha-baMdhana vigere kare temAM prANInAM prANAnA viyAga nahi karavArUpa svIkArela vikRti teA khaMDita thatI nathI, akhaDita rahe che; ane vadha-khaMdhAdinI tene virati nathI pachI te vadha---adhAdi kare temAM tene pahelA vratamAM aticAra kema lAge ? samAdhAna:-prANAtipAtanuM pratyAkhyAna karyuM sate nirapekSapaNe vadha-adhAdi karavAnu pratyAkhyAna paNa vAstavika rIte thayuM ja jANavuM kAraNake-vadha, madha vigere prANAtipAtanA hetu che. prazna: jo ema ja che, eTale ke-vadha, dhanAdi paNu je prANAtipAnanA hetu che, ane tethI prANAtipAtanuM pratyAkhyAna kaye sate zrAvakane vadha-adhAdinuM paNa pratyAkhyAna thayuM ja gaNIe tA vadha-adhAdi karavAmAM zrAvakane vratanA bhaMga ja thAya; eTale ke-anAcAra ja thayA gaNAya, aticAra na gaNAya; kAraNa ke--prANAtipAtanAM niyamanu pAlana karyuM nathI! pachI vadhamadhAdimAM aticAra kevI rIte samAdhAna :-ema nahi eTalatA, kAraNa ke-trata aMtavR`ttie ane ahivRttie ema e prakAre che; temAM jyAre kAdhAdinA AvezathI nirapekSavRttie (hiMsAnA niyamanI apekSA rahita.) vadha-dhanAdi kare tyAre kadAcitte mRtyu paNa pAme; tethI vratadhArI zrAvakane temAM nicapaNuM ane nirapekSapaNuM hAvAthI atavRttie vrataneA bhaMga thaye ane [jyAre krodhAdinA Aveza vinA sApekSavRttie eTale hiMsAnA niyamanI apekSA sahita vadha-madhana vigere kare tyAre te vadha-ba dhAdimAM zrAvakane] hiMsAnA abhAva hAvAthI ahivRttithI vratanuM pAlana thayuM: tethI vratanA dezathI bhaMga ane dezathI pAlana thayuM hovAthI vadha-madhAdimAM aticArane vyavahAra karAya che. kahyuM che ke : na mArayAmIti kRtavratasya, vinavai mRtyuM ka ihAticAraH ? | nigadyate yaH kupito vadhAdIn karotyasau syAnniyamo 'napekSaH // 1 // mRtyorabhAvAnniyamo 'sti tasya, kopAddayAhInatayA tu bhagnaH / dezasya bhaGgAdanupAlanAca, pUjyA aticAramudAharanti // 2 // I artha :- huM kAI jIvane na mArUM' e pramANe vrata karela zrAvakane vadha-baMdhAdimAM jIvanA mRtyu vinA aticAra kema lAge? te praznanA uttaramAM 'niSate'-kahIe chIe ke-zrAvaka je krodhathI vadha-aMdha vigere kare te ( pote svIkArela prANAtipAta vratanA ) niyamamAM (svIkRta hiMsAnA niyamanI) apekSAthI rahita che-dayAnA pariNAma vinAnA che, ane vazva-baMdha vigeremAM 1--priyatevi x /
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattisatranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 15 prANInA mRtyunA abhAva hAvAthI tene prANAtipAtanA pratyAkhyAnanA niyama che; AthI krodhathI dayAhInapaNA vaDe tenA je niyama bhAMge che te dezathI bhAMgatA hAvAthI tema ja ( vratane khyAlamAM rAkhavA rUpa vratanI apekSAe vadha-madhAdimAM prANInuM mRtyu nahi nIpajela hovAne lIdhe ) vratanu dezathI pAlana karatA heAvAthI pUjya purUSA vadha-adhAdine aticAra kahe che: // 1-2 // athavA anAbhAga=sahasAtkAra vigere vaDe athavA pahelAM kahI gayA tema atikrama adi vaDe vadha-dhAdi pAMceya prakAramAM aticArapaNuMjANavuM, temAM anAbhAga eTale asAvadhAnatA-upayAga zUnyatA ane sahasAtkAra eTale vicAryA vagaranuM kArya kArapaNuM-utAvaLe kArya nuM thaI javuM, kahyuM che ke :putraM apAsikaNaM, chUDhe pAyaMmi jaM puNo pAse / na ya taraha niyatteDaM, pAthaM sahasAkaraNameyaM // 1 // '' athaH-pahelAM joyA sivAya (jIva upara) paga mUkAi (jAya ane tyAra) bAda jue pazu pachI (te jIva khacI zake tevI rIte) pagane pAche upADavA samartha na thaI zake te sahasAkaraNa kahevAya. // 1 // A paheluM sthUla prANAtipAtaviramaNavrata sa vratAdi dharmanA sAra che. jainazAstre kahyuM che ke: - dhannAnuM laLadAti vo na tavethA vaDhamayaralaLaDhDhA, rUti yArM tesArUM ! ?|| artha:-jema dhAnyanAM rakSaNa mATe kAMTA vigerenI vADa kare che tema pahelA vratanAM rakSaNa mATe khAkInAM 11 vrata kare che-uccare che // 1 // kroDa pada bhaNI gaye paNa ' paranA pIDA na karavI ' eTaluM te bhaNataramAMthI jeNe jANyuM nahi, tenAM te parALa jevA bhaNatarathI zuM ? | 2 || merU karatAM mATu' zuM heAya ? samudra karatAM gaMbhIra zuM hoya ? gaganathI vizAla zuM hoya ? tema ahiMsA samAna bIjo dharma karyo che ? arthAt kAI ja nahi : // 3 // kRttisisamuya mAM kahyuM che ke:- prANionI dayA je lAbha kare che te lAbha, sarvaveda, yoA ane tIrthanA abhiSeka paNa karatA nathI! // 1|| mAmArata vigeremAM paNu kahyuM che ke -De yudhiSThira ! eka mAjI kAI suvarNa nA merU athavA samasta pRthvInuM dAna Ape ane bIjI bAju eka jIvane abhayadAna Ape temAM abhayadAnanI tulanAmAM te te dAna na Ave. // 1 // zUra purUSa sAmAM eka hAya, paMDita hajAramAM eka hAya, vaktA lAkhamAM eka hAya; paraMtu dAtA purUSa te (lAkhamAM paNa eka) hoya yA na hoya ! // 2 // yuddha jItavAthI zUra nahi; vidyA meLavI tethI paMDita nahi, vAkcAturyaM hoya tethI vakatA nahi ane dhana denAra dAtA nahi, paraMtu indriyAne jaya kare tyAre zUra gaNAya, vidyA bhaNelA mANusa dharma Acare tyAre paMDita gaNAya, vAkcAturya - vALA satyavAdI hAya tyAre vaktA gaNAya ane bhale dhananA dAtA hAya; para Mtu te prANIone abhayadAna Ape tyAre dAtA gaNAya. / / 2-3 || vaLI abhayadAtA paNa khare te gaNAya ke-je , lIMkha vigere kSudra jaMtuone paNa dubhAve nahi. tiAsamucaya vigeremAM kahyuM che ke:dehane pIDA upajAvanArA jU, mAMkaDa, DAMsa vigere jaMtuonu paNa je putranI jema rakSaNa kare te svagaMgAmI jANavA. // 1 // viSTAnA kIDA ane devanA indra e tene jIvavAnI IcchA 14 sva ane paradarzanakathita ahiMsAtratanuM mAhAtmya.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 zrI zrAddhapratikramaNa-vAditRsatranI A TakAnA sarala anue sarakhI che, tema mRtyune bhaya paNa sarakhe che. 2 na vaLI dayA vinAnA badhA ja dharmo paMcAgnitapa karanAra kamaTha tApasa vigerenI jema niSphaLa che. kahyuM che ke - mayamaMDaNaM va tusakhaMDaNaM ca gayamajjaNaM va savvapi / kAsakusumaM va vaNagAiaM va vihalaM imIi viNA // 1 // artha-dayA vinAnAM badhAM ja dharmAnuSThAne, mRtakane zaNagAravAnI jema-phetarAM khAMDavAnI jema-hAthIne navarAvavAnI jema-ghAsa (barU)nAM phulanI jema ane jaMgalamAM gAyana karavAnI jema niSphaLa che. 1. dayA rUpI mahA nadI che, ane bIjA dharmo te nadInA kAMThA upara ugelA tRNanA aMkurA jevA che. dayA rUpI mahA nadI sukAI jAya to te ghAsanA aMkurA keTalI vAra Take? rA e pramANe sarva darzanamAM dayAne sarva dharmamAM pradhAna kahela che. Ama chatAM jeo ema kahe che ke "yajJAdine viSe hiMsA thAya che, te vedavihita hovAthI "devapUjAnI jema" dharma che. arthAta devapUjAmAM hiMsA thAya che chatAM temAM jema dharma kahela che tema vedamAM kahela yajJamAM thatI hiMsA paNa dharma che." A sarva pralApamAtra che ema jANIne tenAM vacanane tiraskAra karavo. kAraNake-hiMsAnI sarva sthaLe niMdA kahI che. hiMsAthI paNa dharma mAnanArane te "viSamAMthI paNa amRta pragaTa thAya che, agnimAMthI zItalajaLa pragaTa thAya che, sapanA zakhamAMthI paNa amatarasanA ehakAra nIkaLe che. khaLajanonA mukhamAMthI paNa paraguNAnuvAda hAya che, khArA samudramAMthI paNa suMdara dUdhanuM pUra vahe che, temaja kAdavamAMthI paNa kapurane samUha pidA thAya che" ema mAnavuM kapei kadAcita devasAnnidhyathI te te na banavAjoga banAva paNa bane, paraMtu hiMsAmAMthI utpatti to keIpaNa rIte saMgata nathI. kahyuM che ke:aahiNsaasNbhvo dharmaH, sa hiMsAtaH kathaM bhavet / na toyajAni padmAni jAyante jAtavedasaH // 1 // artha -dharma ahiMsAthI ja thAya che, pachI te hiMsAthI kema karIne thAya? pANathI utpanna thatA paDyo agnithI kadi pedA thatA nathI nlA vaLI yajJanI hiMsA laukikazAstramAM paNa niSedhelI che. laukikadarzanakAroe ja kahyuM che kessttomiiymiti yA, pazcAlammanakArikA / na sA pramANaM jhAtRNAM, bhrAmitA (kA) sA satAmapi // 1 // artha:-"A agniomI (te nAmA) yajJa che" ema kahIne-e nAmanA arthane AgaLa karIne te yajJane-agniomIne pazuone vadha karanArI tarIke oLakhAvAya che, te vidvAnane pramANa nathIe 1-qnnamiLyAmirAte rUti pajJAnatAH vedamAM kahelA -anvahArca 2-kacana 3-gAhapatya 4-AhavanAya ane 5 Avazya. e pAMca nAmanA agni kahevAya che. temAM paMcAgni tapa karanAra pitAnI cAra bAjI temanA cAra nAmane yogya cAra agni saLagAvIne ane pAMcamo mAthe sUryane AtApa sahana karIne tapa kare. ra-ekendriyanI hiMsAmAM beThela malInAraMbhIne devapUjA, pariNAmanI vizuddhinuM kAraNa hevAthI ane temAM yojavAmAM AvatA paMcAmRtapuSpa-phela naivedya vigeremAM pUjakane pite upabhoga karavAnI vRtti leza paNa nahi hovAthI gRhasthane devapUjA e dharma che. yajJa karanAra, paMcendriyanI hiMsAmAM beThA nathI ane yajJamAM haMmela pazuonuM mAMsa khAvAnI guddhivALe che. tethI malIna pariNAmanuM kAraNa evI yajJanI hiMsA khulle adharma che. 3-ghavattae x
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AddhapratikramaNa-vaditranI TIkAnA sarala anuvAda 127 te satpurUSAne paNa bhramamAM pADavAnI vAta che. // 1 // vaLI huM bhArata ! pazunAM zarIramAM jeTalAM rAma che, teTalA hajAra varSa sudhI pazughAtake narakamAM( paramAdhAmIe ke nArakA AdivaDe) pakAvAya che. // 2 // A ApaNe ke--jee pazuAvaDe yajJa karIe chIe, te ApaNe andhakAravALA tAMsa-narakamAM rUkhIe chIe. kAraNake-hiMsA' e kadI dhama hatA nahi, che nahi ane thaze paNa nahi. // 3 // vaLI keTalAka kahe che ke-yajJamAM vadha karelA pazuo svaLe jAya che, mATe yajJanI hiMsA doSane mATe thatI. nathI; e vAta paNa unmatta mAnavInA pralApa che. kAraNa ke-yajJamAM homela pazuA svage jAya che tenI pratIti zuM? ulaTu tene te te prakAranAM kumaraNumAM mahA Atta ane raudradhyAnane laI ne duti ja sa Mbhave. A khAkhatamAM dhanapALa paMDitanA saMbaMdha che ke-[ bhAjarAjA zikAra khelI rahela che temAM ] te bheAjarAjAnI zikAra kauzalyatAnI ghaNA paMDitAe praza MsA karavAthI dhanapALa paDite kahyuM ke-'khIjA jIvAne mAravAmAM-haNavAmAM batAvAtuM A parAkrama rasAtaLamAM jAva; ke-je parAkramavarDa jene kAryanuM zaraNu nathI ane jene koI aparAdha nathI tevA jIvAne haNavAmAM Ave che ! A tA kunIti che, mahA anyAya che ke--ati dubaLa prANIone maLavAn haNe che ! hu hA ! mahAkaSTanI vAta che ke-jagata rAjA vinAnu` che. // 1 // prANa javAne avasare prANa bacAvavA sArU mukhamAM taraNuM letA zatruone paNa cheADI devAya che, te A muMgA prANio to sadA taraNAM khAnArA ja che ! tene haNAya kema ? // dhanapALanI e vAta sAMbhaLIne jene kahyuArasa utpanna thayA che tevA niyamita zIkAranA vyasanavALA bhAjarA nagaramAM pAchA vaLatAM eka sthAne thatA yajJamAM haNavA mATe thAMbhalA sAthe khAMdhela ekaDAne dIna vadane barADA pADatA joine ghanapALane pUchyuM ke- A bakaro zuM khele che? ' ghanapALe kahyuM-svAmI! maraNanA bhayathI pIDita evA A bakarA ema kahe che ke' nA'haM svargaphalopabhogataSito nAmyarthitastvaM mayA / saMtuSTastRNamakSaNena satataM sAdho ! na yuktaM tava / 9 svarge yAnti yadi tvayA vinihatA yajJe dhruvaM prANino / yajJaM kiM na karoSi mAtRpitRbhiH putraistathA vAndhavaiH 1 // 1 // artha:--he sajjana ! huM svarga sukhAnA upabhAganI tRSNAvALA nathI, temaja 'mane svargamAM mAkala ' ema meM tane prArthanA karI nathI, vaLI ghAsanA bhakSaNamAM 'huM jarAya khinna nathI ' sapUrNa saMtuSTa chuM' mATe svargamAM mAkalavAne mhAne mane maLAtkArathI haNI nAkhavA e tane zAlatuM nathI. vaLI ' tArA vaDe yajJamAM haNIne hAmAyalA prANIe svagamAM jAya che' evA tane DhaMDha vizvAsa hovAne age tu mane yajJamAM hAmavA mathatA hA, tA prazna che ke-tArA mAtApitA ane putro tathA khAMdhavAne hAmanA vaDe yajJa kema karatA nathI ? // 1 // ( dhanapALa e pramANe te bakarAnuM melavuM rAjAne jaNAvI rahela che, tevAmA tyAM yajJamAM hAmavA rAkhela e pApaTane arasaparasa khelatA joIne rAjAe dhanapALane pUchyuM. ) 'vikramejJa ? '- A e popaTa zuM khele che? tenA uttaramAM dhanapALe rAjAne pharI kahyuM keH(svAmI ! pahelA pApaDe ema kahyuM ke- yajJa kevA? ke-4) cUvuM tliA paddavA, jIllA dalitamam
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 zrI zrAddhapratikramaNa-vadittutranI Adarza TIkAnA sala anuvAda carcavaMzamyate svarga, naje vhena zamyate? ? ! artha:- grUpa (yajJasta Mbha mATe samIvRkSanAM lIlAM kASTa )ne chedIne, pazuAne haNIne ane leAhInA kAdava karIne A zuM karavAmAM Ave che? jo e pramANe svargamAM javAtuM hoya teA pachI narake kaiANu jaze? // 1 // (A sAMbhaLIne khIjo popaTa kahe che ke-bhAI! A yajJa nathI, paraMtu prANIonAM mAMsanu dharmanA nAme bhakSaNa karavAnI pApalAlasAvALA janAe pravartAvela pApa mAga che. khAkI ) saruM cUrva to mi:, kALAAE samidho. mama / hiMsAmArUti cAyeSa yajJa: sanAtana: // 2 // atha:-satya e cUpayajJasta bha che, tapa e agni che ane (bIjAnA nahi) mama=mArA potAnA prANA te taparUpa agnimAM hAmavAnAM lAkaDAM che; te hAmamAM ahiMsArUpa AhUti ApavI te sanAtana ( tAttvika ) yajJa che. // 2 // A pramANe dhanapALanA mukhethI zukasaMvAda sAMbhaLIne bhoja rAjAe paNa te vAta svIkArI. ' zrI harSa nAmanA mahA kavie paNu pote racelA naiSadhIya mahA kAvyanA khAvIsamA sanA 76 mA zrlokane viSe yajJamAM thatI hiMsAne pApa hetu jaNAvela che. jIe-ceva jevabrj bhojyaRddhi, zuddhA sudhAdIdhitimaNDalIyam / hiMsA yathA saiva tathA'GgameSA, kalaGkamekaM malinaM viAMtA // z // atha:-devAnA samuhane bhAyapAna karavA yogya Rddhi (amRta )-samRddhi che jenI evI caMdranI A maMDalI che, te rUkhyA yAga ( yajJa )nI jema nirmaLa zeAlI rahI che. ( yAga--yajJa paNa temAM heAmavAnI ' devAnA samuhane bhAya evI ' seAmavallI vigere samRddhithI zuddha-pavitra che. ) ' cathA saiva '=jema (caMdranI maMDalInI pavitratAnA samanvayamAM jenuM hRSTAMta apAyuM che te ) iyA ja 'dvimAM viti'-pazu hiMsAtmaka hovAthI pApa hetu evI hiMsAne dhAraNa kare che, 'tathANA '"tema A caMdramaDelI madhyamAM eka aMga kalaMka tarIke dhAraNa kare che. // 1 // cAmAM thatI hiMsA saMbaMdhamAM rUdrazamAM brAhmaNanuM ( atiAdhaka ) dRSTAnta. rUdrazamAM nAme eka brAhmaNa hatA. tenA putra yajJamAM DAmavAne mATe eka bakarAne baLAtkAre ghasaDI jatA hatA. makarAne barADA pADatA joIne jJAnavata evA seAma nAmanA munie kahyuM ke:khdddd khaNAvi taI chagala ! taI Arovia rukkha / iMji pavatti janaM iha, kAI bubbui murukkha ? // 1 // artha:-hai chAga ! ( bakarAne haNavAnI ) khADa te khAdAvI che, tenI upara chAMyaDI mATe vRkSe paNa te vALyAM che. ane lAkane emaja te pravartAvela che: mATe he mUrakha! have zuM e e kare che? // 1 // munirAjanI A vAta sAMbhaLIne akarAne jAtismaNu thayuM! munirAje sahune uddezIne kahyuM-je rUzarmA A bakarAno vadha karavA sajja thaela brAhmaNanA 1-A mahA kavi vikrama saMvat 1200 lagabhaga eTale AThase varSa' pahelAM thayela che: jenu varNana pU. AcAya zrI rAjazekhara surIzvarajI mahArAje pAte vikrama saMvat 1406 mAM racela prabandhakASa nAmanA aitihAsika graMtharatnamAM darzAvela che. vedAMtimAM A zrI hu kavi, sarva paMDita ziromaNI tarIke prasiddha che. pU. upA. dha vi. kRta anuvAdamAM ( yajJamAM thatI hiMsAmAM dhama' nathI paNa pApa ja che, ema yajJane mAnanArA A mahA brAhmaNu paMDita pote ja kahe che, ema nakarapaNe jaNAvatA) A leAka ane tenA maDhuttvanA arthane paNa cheDI devAmAM Avela che, te teoe anuvAdamAM cheDI dIdhela pAMcasoka klAkanA anuvAda karatAM ya khukha du:khada che.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AddhapratikramaNa-vRttisUtranI AdarI TIkAnA saphala anuvAda 19 pitA hatA, teNe A sarovara khAdAvyuM che, tenI pALa upara cemera vRkSA rAkhyAM che, ane dara varSe ekaDAnA vadhathI yajJa karavAnuM pravartAvyuM che; te rUzarmA marIne A bakarA thayA che. enA A ( e ja bakarAnA vadha karavA sajja thaela ) putre Aja ekaDAne pAMcabhava sudhI ekaDArUpe yajJamAM haNIne hAmela che. A te bakarAnA chaThTho bhava che. hamaNAM tene akAmani AthI jAtismaraNu jJAna thayuM che. te jJAnavarDa A khakarA have putrane kahI rahyo che ke- he putra ! tuM mane zuM kAma haNe che ? huM tAro pitA chuM. vizvAsa na AvatA hAya te huM tane nizAnI ApuM chuM. (ke-gharamAM meM amUka ThekANe dATeluM nidhAna che te tyAM jaine) jo.' seAma munie te pramANe bakarAnu khelavuM jaNAvatAM khAtrI mATe bakarAe gharamAM jaIne pAte rUdrazamAMnA bhavamAM dATeluM nidhAnasthAna putrane dekhADayuM! te sthaLe khedatAM nidhAna prApta thavAthI akarAnI bAbatamAM sahune vizvAsa AbyA, ane sarve e dayAdhanA svIkAra karyo. yajJamAM thatI hiMsAnAM AvAM ghera pariNAma jANIne hiMsA sa prakAre vavA ceAgya che. prANIonI hiMsA vavAnuM vrata lenArane je phaLa maLe che te kahe che ke: jaM AruggamudaggamappaDihayaM, AsarataM phuDaM / rUpaDirUvamujjalatarA kittI dhaNaM juvvaNaM // dahiM Au avacaNo pariNo, puttA supuNNAsayA / taM savvaM sacarAcaraMmi vi jae nUNaM dayAe phalam // 1 // artha :-samasta jagatane viSe prANIone je adbhuta ane apratihata Arogya hAya, sahu para AjJA cAlatI hAya, apratirUpa hAya, ujvalatara kIrti hAya, Rddhi siddhi hAya, cauvana hAya, AyuSya dIrgha hAya, parijana varga avaMcaka hoya, putrA uttama puNyAzayavALA hoya te vigere kharekhara dayAvratanAM pAlananu phaLa che. // 1 // jo A sthUla prANAtipAta viramaNavratanA svIkAra na kare athavA svIkAra karIne temAM aticAra lagADe te prANIone tenuM phaLa ' pAMgaLApaNuM ThuMThApaNuM-kuSTa Adi mahArAga-svajanAnA viyoga-zeka-TuMkuM AyuSya -duHkha ane durgati vigere hAya che. kahyuM che ke-pALivad vaTTatA, mati mImANu-damavasaddIpu ! saMsAramaijI cA, nAMtaviAsu goLIsu // // artha:-prANidhamAM pravatA jIvA saMsAra maMDaLa ( 84 lAkha yAninA pherA)mAM rahyA thakA bhayaMkara govAsamaya naraka ane tiya iMcanI ceAniomAM bhame che. // 1 // e pramANe dasamI gAthAnA artha pUrNa thayA. 1 sarva sAmAnya rIta che ke-phaLa jANyA sivAya jagatanA jIvAtI dharmAnuSThAnamAM prAyaHpravRtti thatI nathIH A mATe navakAra jevA mahAmatrane cheDe paNa se| paMca namunnAro, savvapAvavaLAsaLA Adi aMtima cAra 56 vaDe ( pahelA pAMca padamAM) parameSThIne karavAmAM Avela namaskAranuM phaLa khatAvavAmAM AvekSa che. A pahelA sthUla prANAtipAta viramaNu vratanA vistRta vivaraNumAM paNu ahiM sudhI zAstrakAre prathama tA hiMsAno niSedha, tenAM mAThAM pariNAmeA jaNAvavApUrvaka vistArathI jaNAvyA. e pachI chavAne hiMsAnuM vrata karavAmAM Adar thAya te zubha AzayathI zAsramaryAdA pramANe A 'nuM ALamura. ' blAya vaDe zAsrakAra, hiMsA vavAnuM
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - 130 zrI zrAddhapratikaraNa vadisavanI Adaze TIkAnA sarala anuvAda A pahelA vratanA pAlana viSe haribala mAchInuM adbhuta dRSTAnta alpa paNa jIvadayA ka5latAnI jema A bhavamAM paNa haribala mAchIne prApta thayelAM sukhanI mAphaka manamAM kapela ghaNAM sukhane thoDA kALamAM Ape che. A athavA sahele paNa niyama kare sAre che, ke je niyamanuM ApattikALe paNa arAdhana karanAra prANI, haribala mAchInI mAphaka A bhavane viSe paNa atula phala pAme che. terA kAMcanagiri (merUgiri)nI jema zreSTha suvarNariddhinI gaNanAvALuM, tAvika AnaMda karanArane AlhAdakArI ane "sumanaH zi's paMDitanuM Azraya sthAna, evuM kAMcanapura nAme nagara zebhe che. AvA te nagaramAM zatrurAjAenI senAne trAsa pamADanAra vasantasena nAme rAjA hato. te rAjAne rUpavaDe himAlayanI zrI jevI vasantasenA nAme rANI hatI. jo keTaleka vakhata saMtAna vihuNa rahela te rAjA zaNane jate dahADe yuvAna janane unmAda karAvavAmAM mUrtimAna vasantaRtunA jevI zobhAne dhAraNa karanArI ane ghaNuM guNanuM pAtra evI vasantazrI nAme putrI prApta thaela. pA jema kavi mATe tene anurUpa upamAna meLavI zakAtuM nathI tema A vasantasena rAjA, asarAnA rUpane jItavA samartha ane priyA banavAnI IcchAvALI evI te putrI vasatazrIne anurUpa vara keI paNa sthaLethI meLavI zako nahi! do ane bIjI bAju ema banyuM ke-te nagaramAM dararoja mAchalAMone pakaDavAnI jALa nAkhavAmAM niSNAta ane prakRtie bhadra e kaI haribala nAmane mAchImAra raheto hate IISaa te haribalane anArya ziromaNi ane pracaMDa evI pracaMDA nAme bhAryA hatI, e kAraNe tenAthI haMmeza bIto ane udAsa raheto haribala ravane paNa sukha pAmate nahi tA kahyuM che ke kugrAvAsaH kunarendrasevA, kubhojanaM krodhamukhI ca bhAryA / kanyAbahutva ca daridratA ca, SaD jIvaloke narakA bhavanti // 9 // artha:-(sudeva-sugurU-sudharma ane sujJa dhArmikajanano jyAM vAsa na hoya te) mutrAmamAM rahevuM, duSTa rAjavInI sevA karavI, nabaLA AhAre jIvavuM, krodhamukhI strI hovI, ghaNuM paLa Agama vacanathI batAve che, ane upara jaNAvela navakAranAM daSTAMta pramANe hiMsAvatane A cAlu adhikAra paNa A (hiMsAvatanAM phaLane jaNAvanAra) aMtima zleka levAmAM Ave te ja pUrNa thaze gaNAya tema che. anyathA [TuMDhanI mAphaka koI mANasa navakAramAMnAM prathamanAM pAMca pada grahaNa kare ane aMtima (phaLadarzaka) cAra padane choDI de, te ] navakAra jema phaLahINa lekhAvya gaNAya tema ] A hiMsAbatane adhikAra phaLahIna lekhA gaNAyaH A vastu para beparavA rahI pU. 9. zrI dharmavi. mahArAje karelA anuvAdamAM A satkaladazaka lekane tema ja te pachInA (vrata nahi levAmAM tema ja te batamAM aticAra lagADavAmAM prApta thatAM mAThAM phaLane jaNAvanAra ) a 'urLayade ghaTTatA" glAkane ane tenA anuvAdane paNa choDI dIdhela che te zecanIya che,
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaditRsatranI Adarza TIkAne sala anuvAda 1NI putrIo hovI, temaja daridratA hovI, e cha bAbate A lekamAM narakAvAsa che. A 9 mAchI haribale eka vakhate nadIkinAre eka munine joIne namaskAra karyo. munie tene "kAMI dharma jANe che?' ema kahI potAnI tarapha AkarSyA ane tene dharma kahyo. 10 A (sAMbhaLI) haribale kahyuM-pitAnA kulano AcAra e dharma che. athavA tenA haribalane munirAja karatAM meTe bIje dharma kevo? tevA svakulamAM utarI Avela milApa ane dayA. (A mAchI pakaDavAnA) dharmane darare jene mATe huM ekAgracitta dharmanI prApti, ArAdhuM chuM." 11 (haribalanI te vAta sAMbhaLIne) muni rAje kahyuM-"AvuM bolavuM mUDha buddhivALAne ghaTe che, samaju janene AvuM bolavuM yukta nathI: je kulanA mArge cAlavAmAM dharma hoya te adharma zabda, nAmathI ja nAza pAmI jAya. + 12 vaLI (kulAcAra ja dharma tarIke manAte hoya to) svamulAcArane ja dharma kahevAnI nItivALA putrae pitAnA pitAnuM "daridratA-dAsapaNuM-anyAya-duHkhIpaNuM' vigere caritra tajI devAyegya nahi rahe arthAta pitAnAM daridratA- dAsapaNuM-anyAya-duHkhIpaNuM vigerene putrae kulane dharma mAnIne nIbhAvavAM jarUrI Thare. 13 . tethI kulAcAra e dharma nathI, paraMtu prANIonuM rakSaNa karavuM te vigere dharma che. temAM paNa prANirakSA te arthita badhuM ja ApavAmAM takSA=bhUmi svarUpa che. A 14 duttA-harSanI bInA che ke sihaNanI mAphaka aneka svarUpavALI evI te jIvadayA ekalI ja hoya te paNa dukhe karIne aMta pamAya tevAM pApajanya duHkharUpa hAthInI hAramALAne haMmezane mATe satvara nAza karI nAkhe che! I 15 mATe je te duHkhathI kharekhara kaMTAnya che ane sukhane abhilASI paNa je hRdayathI che, te zreSTha guNathI puSTa evA he dhIvara! tuM jIvadayAne viSe yatna kara: R 16 (munirAjane te dharmopadeza sAMbhaLIne) bodha pAmela haribala bolyA-kharekhara dayA ja sAco dharma che, paraMtu raMkane ghera cakravatInAM bhajananI mAphaka mAchImAranAM kulamAM jIvadayA kayAMthI hoya?-kema pALI zakAya? 1LA RSi mahAtmAe kahyuM-je tuM (kulanA kAraNe) jIvadayAnuM adhika pAlana karavA samartha na he, to ATaluM karI ke jALamAM pahelA Avela matsyane tAre jIvate cheDI de. 18 eTale paNa niyama je barAbara pALavAmAM Ave te saddabhAvanA haribale karela dayA- rUpa jaLathI siMcAela vaDanA aMkurAnI jema te niyama atulya dharmanA niyamane vI. evA anaMta phaLe karIne phaLe che-anaMta phaLadAtA nIvaDe che! kAra ane deve tarata ja lA gurUmahArAje batAvela te niyama saheluM hovAthI ghIvara karela parIkSA. haribale te niyama harSapUrvaka svIkAryo, ane pitAnAM jALa nAkhavAnAM kArya mATe jaIne nadInAM jaLanI aMdara avilaMbe jALa nAkhI. gharanA niyamanuM ghaNuM vizALa phaLa tene pahele tabakake ja batAvate heya tema te jALamAM rUSTa puSTa e eka mahAna macce tatkALa AvI paDyo! 21 A ( A mATe masya jevAthI) lebhane lIdhe thaela puSkaLa prayatAne harigale, svIkArela niyamanA baLava
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara zrI zrAddhapratikamaNa-vaditRsatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda rokIne ane (jALamAM pahele Avela teja matsya pharIthI paNa jALamAM Ave te tene jIvate cheDI de sugama paDe e mATe) te matsyanA kaThe keDI bAMdhIne te maryane jaladi cheDI mUke! . rara ! nirbhaya banyo hoya tema pharIthI paNa te ja matsya jALamAM Avyo ! chatAM paNu haribale tene pharIthI paNa e pramANe choDI mUkyo! (te matsyanI dayA khAtara) haribale bIje sthaLe jaIne jALa nAkhI, to tyAM paNa jALamAM te ja matsya Avyo! ane haribale dayAthI tene cheDI mUkyo. ema sAMja sudhI paNa te ja matsya AvyA karyo ane haribaLe paNa tene mukta karyA ja karyo! | 23 . tema karavAmAM svIkRta niyamanA pAlanane viSe daDha AzayavALA e harigalanAM manamAM paritApanI vAta paNa na AvI! kharekhara, dhIrapurUSe vielatAmAM paNa svIkArela vidhine viSe adhIratAne bhajatA nathI. 24 sAMja samaye e rIte chevaTe chUTa thaela te matya, manuSyanI vAcAvaDe haribalane kahevA lAge-"he sAhasika! tArA sAhasathI huM prasanna thaye chuM tane ISTa hoya te varadAna mAgI le." 25 ! (e pramANe manuSyanI vAcAthI mAsyane bolate sAMbhaLIne) ati vimayapUrNa hRdayavALe buddhimAna harigala paNa masyane kahevA lAge-"he masya! tuM manasya ane zuM ApI zakIza?" maye paNa kahyuM - mane tuM masya jANIza nahi, ane (meM varadAna mAgavA Apela vacananI) avajJA karIza nahi: kAraNake-huM samudrane deva chuM te A prakAre jIvadayAne niyama svIkAryo tyAre huM najIkamAM hovAthI meM tArI (jALamAM pahelA Avela matsyane na mAre) te prakAranI niyamanI koTIne jANIne (te koTImAM tuM keTale Take che ? e jevA) meM tArI parIkSA karI che. A 26-27 . gRhaNanti naiva niyama, kecid gRhaNanti nirvahanti na ca // gRhaNanti nivahanti ca, te kecitpaMcaSAH puruSAH // 28 // artha-keTalAka niyama ja letA nathI ane keTalAka le che to niyamana nirvAha karatA nathI, niyama le ane pALe tevA te pAMca-cha purUSa ja hoya che. je 28 / tuM mAchImAra hiovA chatAM paNa tArI (niyamane viSe) daDhatA che, te joIne huM prasanna thaye chuM mATe kahe-huM tane zuM ApuM? masyarUpa dhArI te samudranA deve e pramANe ka sate haribala ke harSapUrvaka be -"huM jyAre ApattimAM AvI paDuM tyAre tuM mAruM rakSaNa karaje." . 29 deva paNa haribalanI te mAgaNIne svIkAra karIne tatkALa adazya thaye. AkhA divasamAM misyano lAbha nahiM thayo hovAthI matsya vinA ghera jaIza te strI duHkhI karaze e bhayamAM) haribala te gabharAye thake te rAtrie zahera bahAranA keI devamaMdiramAM rahyo. - 30 tyAM raho ke "mAchImAra ane zreSTha buddhimAn " ema baMne prakAre dhIvara-haribala vicAre che, je-ahe! cakravartinI DAMgara (Aje vAve ane Aje ja phaLe)nI jema mane niyama jaladi kema karIne phaladAyI thaye? | 31 | eka ja jIvanI dayAthI ane te paNa A pramANe vegathI devanuM varadAna prApta thayuM, te jotAM je badhA ja jenI dayA pALuM tyAre te kene mAluma keTaluM phaLa prApta thAya che 32 paranI dayAne lIdhe jeo
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditRsatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 133 jatuone kadipaNa haNatA nathI teo dhanya purUSomAM paNa ziromaNi che, tema niraparAdhI jaMtuone haNavAmAM satata rakta evA mane dhikAra che. te 33tethI kaIka bIjA upAyathI kema karIne paNa je huM nirvAha calAvato thauM te karelA sukRtane haNI nAkhavAnA svabhAvavALI hiMsAne huM viSavelInI mAphaka tajI dauM | 34 dayA dharmanuM phala jeNe A lekamAM pratyakSa joyuM! e te bhadraprakRtivAna ane bhaviSyamAM paNa kalyANu haribala, evAmAM e pramANe ciMtave che, tevAmAM zuM banyuM? te he bhAIo! sAMbhaLe che 35 ne eka vakhate rAjamahelanA gokhe beThelI te rAjaputrI vasaMtazrIe pahelAM eka vAsudevanA rUpanI zobhAvALA haribala nAmanA zreSThI putrane mArge jora dIThe. 36o te zreSThIputrane jotAM ne veMta tenI joDenA prema samudramAM DUbI gaela vasaMtazrI, te zreSThIputrane meLavavAnA upAya karavA lAgI ! ane bhamarI jema kamalane jaI maLe tema keIka rIte keIka ThekANe te zreSThIputrane maLI paNa kharI ! 5 37 ane bhramita karI nAkhanArA auSadhanI jema te dhUrtAe strI svabhAvane sulabha evAM cAlAkI pUrNa priya vacane vaDe te zreSThIputrane bhramita banAvI dIdhA che 38 che pariNAme-saMketa sthAne AvavuM, dara javuM, paraNavuM vigere vasaMtazrIe tene je kAMI kahyuM te badhuM ja te zreSThIputra haribale rAjAnA bhaya vigerene avagaNIne vinitanI mAphaka svIkAryuM! I 39 5 baMnee e rIte maLavAne mATe karI rAkhela saMketanuM sthAna ane divasa, bhAgya e ja hatA ke je divase ane je sthAne ciMtAtura haribala mAchI rAta rahyo hate ! 40 have te chUpAM karmo karanArAone IrichatanI prApti karI ApanArI rAtri (paNa te divase) ke prakAre A baMnenI prArthanAthI hoya tema atighAra kALI banI ! ! 41 | saMketa sthAne javAnI utkaMThAvALo zreSThIputra haribala, te rAtrine viSe tayAra thaIne "mati bhAgyAnusAriNI, e yukti mujaba" ciMtavavA lAgyuM ke "madhunAsviti."-hamaNuM te A pramANe vartavA taiyAra thaye chuM; paraMtu " vera diM puratAkrUratA? -kane mAluma AgaLa jatAM zuM thaze? kadAcita je rAjA aparAdhI tarIke mane oLakhI kADhe, te nakkI yamarAjane suprata kare. vaNika haribalane badale 42-43. evI AzaMkA utpanna thavAne lIdhe javAnI IcchAmAchI haribalane deva- vALa hovA chatAM te vaNika haribala "jamavAnI IcchA chatAM jamI kalamAM rAjaputrIne zake nahi, tema" (kuMvarIe Apela saMketasthAne) jaI zake - milApa!!! nahi ! aho vaNika lekenI bIka! | 44 kahyuM che ke strIjAtI dAmbhikatA, bhIlukatA bhUyasI vaNigjAtau // __roSaH kSatriyajAtau, dvijAtijAtau punarlobhaH // 45 // artha -strI jAtine viSe dAMbhikatA hoya che, vaNika jAtimAM puSkaLa DarapakatA heya che, kSatriya jAtimAM roSa hoya che ane brAhmaNa jAtimAM labha hoya che. A 45 bahu AzaMkArUpa vyAdhithI vyAkuLa evo mANasa kharekhara, AvAM kAryamAM A loka saMbaMdhInuM paNa svahita 1 vaLI 4. 2 marniyata 45 25.
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 zrI zrAddhapratikramaNa-vattisUtranI AAdarA TIkAnA sadla anuvAda sAdhI levAne samartha thatA nathI ane paraloka sabaMdhInu paNa svahita karavAne samartha thatA nathI. / / 46 / / athavA tevA prakAranuM bhAgya te vaNikanuM kayAMthI jAgatuM hAya ke-jethI te vasaMtazrI jevI rAjakumArIne pAme ? kAraNa ke-pRthvInA bhartA ane te tevI kanyAnA bhartA ane. / / 17|| ( 'nara' zabda karatAM nAra zabda eka mAtrA adhika che e hisAbe ) te vasaMtazrI tA eka mAtrAe adhika evI svajAti( nAra jAti) sAhasathI mAtA sAthe khATI rIte kleza karIne IcchA mujaba judA mahelamAM rahevA lAgI. krame saMketadivase tyAMthI cAlAkIpUrvaka jAhyavaMta ratnA vigere puSkaLa dhana ane vastro laI zreSTha azva para besI Apela samaye ( hirakhala mAchI rahyo che te) devakulanA dvAre sAkSAt nagaradevInI mAphka AvI. / / 48-49 | ( rAjamahelathI devakule ) nividne satvara AvavAthI AnaMdamAM AvI javAne lIdhe atyaMta dhairyavAt banelI te vasaMtazrI kheAlI- bhAgyazALIone viSe mukhya evA huM haribala ! [ citrapraznArthe.] Apa ahiM che? | 50 | acchumA devInI mAphaka azvanu vAhana ane divya ala kArane dhAraNa karavAvALI te vasaMtazrIne joine tema ja kAnane amRta sarakhuM teNInuM te prakAranuM vacana sAMbhaLIne devakulamAM rahyo thakA vismaya pAmavApUrvaka pramudrita thaela ribala mAchIe ('hA' huM chuM, ema sUcavatA ) huMkAra karyo! Ana MdanA hetu nahi hovA chatAM paNa te huMkArathI vasaMtazrI aMtaramAM atyaMta AnaMda pAmI! | 51-52 // ane belI-he caturacittavALA haribala! utAvaLI gatie AgaLa cAle, ke jethI karIne dezAntara javAthI ApaNA mane thA phaLe. // 53 || " nakko premamAM Asakata evI A mALA, ahiM maLavAne saMketa karI rAkhela koI mArA nAmanA bIjA mAnavIne lAve che; tethI te sthAne huM ja zA mATe na jauM ? A sayeAga bhAgyathI ja upasthita thayA che" e pramANe hRdayamAM citavatA mAchI harimala, devakulamAMthI satthara nIkaLIne ane tyAra bAda tenI AgaLa thaIne cAlavA lAgyA !! 54-55 // pApIjanAnI para MparArUpa (maccha pakaDavAnI ) ' bhAnanayaM'=ALane teNe kukane cheADavAnI sAthe tyAM ja pheMkI dIdhI? kharekhara, rAjyanI AzA vakttatI hAya tyAM bhikSAnuM kapAla (mAgI khAvAnI kheAparI) kANu hAthamAM le? / / 56 || AgaLa cAlatA tene tevA prakAranA joIne te kuMvarI zakAmAM. paDI ane melI-he kumAra! nagnanI jevA ane vAhana vinAnA kema che? zuM tamArUM dhana, kAIe paNa harI lIdhuM? ( dhana teA kAMi harAyuM nathI paNuM ) ' Aja tArA vaDe mArUM duSkarma ja hAryuM che!' ema manamAM khelatA te uttama buddhivALA haribala, bahArathI javAbamAM kuMvarIne ghaNA vilaMbe mAtra 'huM'kAra ja ApavA lAgyA! II 57-58 || * nakkI saghaLuM ja gumAvyuM hAvAne lIdhe khedrita hAvAthI A khelatA nathI' ema vicArIne vasantazrIe ' varanI jema tame A (huM lAvI chuM te ) zreSTha veSane dhAraNa karo' e pramANe kahyuM ane jaNAvyuM ke-he nipuNu ! puSkaLa dhana lAvI chuM: tenAthI vizuddha hetuthI siddhiprApta thAya tema' ApaNAM saghaLAMja icchita kAryAnI kharekhara siddhi thaze. // 5-60 // tethI karIne ( dhana gayuM ) te viSayamAM ' zaMkAzIla rAjakuMvarInA harimalane dilAsA ane paradezaprati prayANu,
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikRSNa-bhaditturatranI A TIkAnA sarala, anuvAda 195 khedarUpa caMDALanI pAse paNa javAnuM rahetuM nathI: paMDita purUSA dhanahAnI vagerene kharAba svamanI jema yAda paNa karatA nathI. // 61 || e pramANe kahIne viduSI vasantazrIe harialanAM manane Ana Mti karavAne mATe mArgane viSe te te prakAranI premarasamAM ullAsa pedA karanArI k vArtA karavA mAMDI. / / 62 // chatAM ' taneti : ' dareka bAbatamAM mAtra * huM 'kAraja ApavAnA nirdhAra karI beThela hirakhala teA kuMvarI je je vAtA kare che, te dareka vAtAnA uttaramAM paNa mAtra 'huM 'kAra ja ApatA rahyo. A ' huM 'kAra paNuM haribalane jIvadayAnA nIyamanI mAphaka tAtkAlika klane mATe thayuM ! / / 63 // A hirakhala mAchInu tathA pelA harimala vaNikanu uMcAIpaNuM vigere sarakhuM hAvAthI tema ja ' Dhacena tamasA '-ajJAna rUpa a MdhakAra ane rAtrinA aMdhakAra e e aMdhArAne lIdhe te vasantazrI pahelAM ni:zaMka hatI; parantu te pachI tA tene A prakAre zakA thavA lAgI ke-|| 64 || A mAsa A pramANe ahaMkArInI jema mAtra gUDhatA sUcaka ' huM'kAra ja kema karyA kare che? A pramANe zaktinI mAphaka mArAthI paNa dUra kema cAle che? gusse thaela svAminI jema kayAreya paNa mArI sAme meDhuM kema karatA nathI? vaLI eadaba gati jevA hAvAthI A kAi paNa khIje purUSa tA nahi hAya ? / / 65-66 // te khALA e pramANe zaMkArUpa zalyanI pIDAnI para parAthI sa`kaTagrasta banI che, tevAmAM tenI zaMkAnA nivAraNa mATe ja hAya tema candranA udaya thayA. // 67 // caMdranA udyota thaye sate te khALA jevAmAM rimalanI najIka AvIne jue che, tevAmAM Icchita harimalane badale tene ( haribala mAchIne ) jANIne teNIe atyaMta 'hA-hA'kAra karI mUkayA ! // 68 // akasmAtapaNe kaThAra vajrA paDavAnI mAphaka haNAI javAne lIdhe atyaMta du:khAtta banI, ane vicAravA lAgI ke- are hRddhe va! tane dhikkAra che: ke jalapAna karavA jatAM sarAvaranA kInArAnA kIcaDamAM khUMcI javAne lIdhe jala ane sthala anethI bhraSTa thaelA hAthInI jema huM paNu rAyasukha ane patisukha anethI bhraSTa thai! // 69 // kahyuM che ke nidAghe dAhArttaH pracurataratRSNA taralita : / / saraH pUrNe dRSTvA tvaritamupayAta : karivaraH // tathA paGke manastaTanikaTavartinyapi yathA // na nIraM no tIraM dvayamapi vinaSTaM vidhivazAt // 70 // prathamane badale bIjo ja purUSa jANavAthI mALAnA paritApa. artha :--grISma RtumAM garamIthI pIDAelA ane atyaMta tRSAne lIdhe AkuLa vyAkuLa khanelA zreSTha hAthI, jaLathI bhareluM sarovara dekhIne utAvaLe te sAvara pAse Avye : evAmAM te sarAvaranA kInArAnI najIkamAM rahela kIcaDamAM evA khucI gayA ( tyAM ubhA A khAnu nIra ane pelI bAju tIra najare jue che chatAM te ) pANI pAse ke tIre javAne zaktimAna manyA nahi ! athAt te bicArA daivayeAge nIra ane tIra khanethI bhraSTa thaye ! / / 70 || je 1 tAdarzasA sAzaMkA'vadat pAtraH suSThu dRzyate.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 zrI zrAddhapratikramaNa-vadisatranI Adarza TIkAno sarala anuvAda hetu mATe pitA vigereno viraha karavuM paDyuM, rAjya lakSamIne tyAga karyo, bhAgI nIkaLI ane leka virUddha AcarIne ahiM AvI te maNine badale mATInI jema te bALAne vaNika habilane badale mAchI haribala prApta thaye ! | 71. kharekhara, vidvAna purUSae, purUSane mATe ane vizeSa karIne strIone mATe svachaMde vartavAne niSedha karela che, te ucita che. kAraNa ke svachaMdacAritAnuM A phaLa mane prathama take ja prApta pitAnA svachaMdane thayuM ! a 7ra | dubuddhivALI evI mane dhikkAra che ke-meM zecatA kuMvarInuM pahelAM "A nirdhana ane nagna ja che" ema nirNaya karI lIdho acetana banI dharaNuM nahi. have te dIrghakALa zarIra tapAvIne paNa mArI maraNa para DhaLI paDavuM, sivAya gati kaI? 73 / haMmezane mATe jIvatAM maravA jevA A mUrkha, dubhAMgI, kharAba kulavALA, duSTa ane aniSTa vigere prakAranA patinA saMga karatAM marI javuM te sAruM che e pramANenI atyaMta mAnasika vyathAthI pIDAtI hovAne lIdhe potAnA jIvananAzane paNa IcchatI evI te duHkhI vasantazrI, muMjhAIne bebhAna banI azvaparathI nIce paTakAI paDI, ane caitanya vihoNI banI javA pAmI hoya tema dharaNI para ALoTavA-taraphaDavA lAgI: 74-75 . (kuMvarInI A sthiti joIne haribala vicAre che keA kuMvarI mane mAtra joIne paNa agnimAM DubI gaI hoya evI mUchita banI, tevI teNInI haribalanA deva sAni jeDa huM nibhaMgI, grahavAsa vigerenI AzAnuM yuddha karUM chuM, dhyathA bALAno vicAra te kema bane ! mAre karavuM zuM? athavA mArA para tuSTamAna palaTe! thaela samudrane deva, ahiM mane sahAya kare. uttama buddhivALe haribala e pramANe jevAmAM te devanuM smaraNa kare che, tevAmAM kuMvarIne zubha vicAre AvyA ane vicAravA lAgI ke "je gayuM tenA khedathI zuM lAbha? vaLI-gayuM tene zoca karanAra, pitAnI pate prazaMsA karanAra ane svArthane vinAza karanAra mUrkha che. . 76-77 78 | 'thAyavUdhamAM kahyuM che ke 'khAdanna gacchAmi hasanna bhASe, gataM na zocAmikRtaM na manye // dvAbhyAM tRtIyo na bhavAmi rAjan ! asmAdRzAH kena guNena mUkhoH // 79 // artha -(keI rAjAe keIne mUrkha kahyo te bAbata te mANasa, jaNAve che tevA lakSaNavALA rAjAne pUche che ke-) he rAjan huM raste khAte jato nathI, chelatAM hasatuM nathI, gaI vastune zoca karatA nathI, keInA para upakAra karyo haze te te "meM ka" ema mAnatuM nathI ane be jaNa vAta karatA hoya tenI vacce ghusI jaIne huM trIjo thato nathI; pachI amArA jevA mANaso kayA guNathI bhUkha kahevAya? | 79 " mATe ( rAjakuMvarI manamAM dhAre che ke- ) kame ApelA A patine ja vizeSa prakAre jANuM lauM ke e keNu che. tenI jAti kaI che? te pote kevA prakArano che ane tenuM jIvana svarUpa zuM che? | 80 || 1 mavaMta x |
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ zra: zrAddhapratiTTaNa-vadikanI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 137 pahelAM saMketa karI rAkhela harimalane sthAne taiyAra ane have mArI samIpamAM rahevAthI A purUSa bhAvi bhAgyavAn tA gaNAya, athavA teA huMja mada bhAgyavALI, ke jethI AvA purUSane anusarI. || 81 || ( AvA vikalpe thayA kare che ) tethI karIne A khAkhata emane puchIne paNa niNuM ya karU, athavA teA jene mAlIka mAnyA tenAthI niNaeNya karavAnA paNuM zuM hoya ? " uparathI e pramANe vasantazrI, saMzayanI paraMparAmAM aTavAi rahI che, tevAmAM AkAzamAM A pramANe devavANI thai ke-' hai tattvaMgi ! jotuM zreSThatama mahatvane icchatI hA tA tArA asamAna bhAgyathI AvI maLela ane be prakAre mahAya prApta karanAra evA A ( haribaLa mAchI ) purUSanA pati tarIke svIkAra kara. // 82-83 // ' e pramANe AkAzamAM thae divyavANIe sAdhelI che icchA jenI evI te vasantazrI, hRdayane viSe AnaMdita thai ane priya AlApa vaDe karIne vinaya ane premapUrvaka harimala mAchIne khelAvavA lAgI, II 84 / temaja pahelAM paritApane lIdhe lAgelI tRSAne dUra karavA sArU hirabala pAse jaLa mAMgyuM! kharekhara, rasa--rAganI athI evI te kumArIe te avasare rasa-( pANI ) mAgyA te ucita ja cheH // 85 || ' navA anurAgane mATe kaSTa paNa amRta karatAMya iSTa hoya che. ' e hisAbe ( te kuMvarInI yAcanA pUravAne ) pramudrita cittavALA haribala, jaLa lAvavAne mATe jaDhi ravAnA thayA. // 86 / / nIra ane tIra hAvAnAM sthAnAne nIzAnI jANI levAnA abhyAsI harimala, rAtrane viSe paNa jaMgalamAM bhamatA kAI sthaLethI jaLa meLavIne ati tRSAne lIdhe jIvanathI javA beThelI vasantazrIne jIvana lAvI ApavAnI jema pANI lAvI ApavA vaDe sa MtuSTa karI ! II 87] rAtrine viSe paNa ajANyA jaMgalamAM jalide jaLa lAvavAthI vasantazrIe' hirabala sAhasikatAmAM pazu atizayI--adhika che' ema niya karyAM. // 88 / / bAda A vavarane prasAdavidhi vaDe 'havethI tamAre suprabhAta che. ' ema darzAvavA sArU hoya tema vizAla zobhAvALI sUryanI prabhA, te baMnenI prItinI mAphaka sarvaita: vistAra pAmI: arthAt rAtri vyatita thaI ane parAyui khIlI uThayuM. // 89 / / have * manathI je suMdara mAnyuM te ja jagatamAM suMdara che' e hisAbe harikhalane rUpAn ane saubhAgyanA bhaMDAra tarIke jotI vasantazrI, harialane snehapUrNAMka kahe che-" huM sobhAgyavatAne viSe mukhya ! hamaNAM mArUM' pANigrahaNa karA, ane ApanA prati vinayavALI evI mane grahaNa karA, Aja ( AjanI A paLa ja ) lagnaveLA che, ema meM pahelAM paNa nirNita karI rAkheluM che." ! 90-91 5 'ahA niyamadharmanA mahimA ! ' ema citavatAM atyaMta rAmAMca anubhavatA te hira ( pakSe-kRSNa ) gAndhava vivAhathI lakSmI joDe vivAha kare tema vasantazrIne paraNyA !! 92 !!. A haribalanI sAthe-pravRddhi vaDe lakSmInuM sarakhApaNuM batAvatA hoya [ tuM ane huM baMne zrIlakSmImAM sarakhA chIe: tuM vasantazrIne varyAM che, te ja TArka me tuM udayazrIne varSI chuM, ema jaNAvatA hAya ) tema sAme sUrya ( nArAyaNu ) paNa uddayazrIne kharekhara te ja devavANIthI baMnene upajela AnaMda, ane vanamAM ja gAMdhava lagna
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 zrI zrAddha pratikramaNa-vaMdittasUtranI A TIkAne sarala anuvAda vakhate para! arthAta haribala ane vasantazrI gAMdharva lagnathI joDAyA te ja vakhate sUryane udaya thaye. je 93 (tyAMthI baMne AgaLa cAlatAM Avela) keI gAmamAM buddhizALI evI A navaparaNita vasantazrInA vacanathI lakSaNe karIne uttama ane gatimAM catura evA "lakSamInA saMgama jevA eka azvane haribale kharIdI lIdhe. . 94 e pramANe je je kArya mATe jarUra lAgI te te kAryane gya dAsadAsIo paNa rAkhI lIdhA! chatAM dhane keNa buddhimAna zarIrane kaleza ApavAmAM pravarte ? 95 have pUrvakRta sukRta prerela hoya tema krame karIne bahu dezanuM ullaMghana karate te haribala, lakSamIthI bharapura evA vizAlapura nAmanA nagaramAM Avyo. {/ 96 ! rAjakuMvarIe lAvelA dhanathI gharane gya samagra sAmagrI vasAvavA bhAgyazALI banela haribala, te nagaramAM zreSThatara makAna bhADe laIne temAM sukhapUrvaka rahevA lAgyaane vicAre che ke-"siMgha e huM kayAM? dhanyA evI A rAjakanyA kayAM? ane mane daridrIne apAra dhana kayAM? (je vastuone mAre mATe kadi saMbhava nathI te) A dareka vastuone vega mane kharekhara pUrva vizAlapuranA rAjAthI saMcita zubhakarmathI prApta thayo che. tethI Aje prApta thaelI paNa haribalanuM thaela lakSamInuM phala zuM kAma na meLavuM? 9798 che e pramANe bahumAna ! vicArIne haribala, dhanane atyaMta prakAre dAna ApavAmAM ane bheganA upayogamAM lAbha levAmAM pravaryo. kharekhara, purUSanA bhAgyane abhyadaya thAya che, tyAre tenI patine paNa abhyadaya thAya che. 99 puSkaLa dAna ane vizAla bhega vigerenA bhapakAthI nagaramAM haribalanI "A kaI rAjAne putra che" e pramANe khyAti phelAvA pAmI ! athavA te dAnathI zuM thatuM nathI ? | 100 | kahyuM che ke pAtre dharmanibandhanaM taditare prodyayAkhyApanaM / mitre prItivivarddhakaM ripunane vairApahAra kSamam // bhRtye bhaktibharAvahaM narapAtai sanmAnapUjAmadaM / bhaTTAdau ca yazaskaraM vitaraNaM, na kvApyaho niSphalam // 101 // artha -pAtramAM dAna ApavAthI dharmanuM kAraNa bane che, sAmAnya janamAM dAna ApavAthI atyaMta prakAre dayAnI khyAti phelAvanArUM bane che, rAjAne viSe joDavAthI pUjA-satkAranuM sthAna prApta karAve che ane bhATa-paMDita vigeremAM joDavAthI yaza vistAre che! kharekhara kaI paNuM ThekANe ApavuM te niSphaLa nathI! e 101 che e pramANe haribalanI prasiddhi sAMbhaLIne . 1 ahiM mULa TIkAmAM vadhAraturAmA:" pATha nathI, "vAra tuma' pATha che. chatAM pU. upa0 zrI dharmavijayajI mahArAje te pAThana "eka cheDe" ema sIdhe atha karavAne badale "cAra ghoDA' e artha kema karyo haze .
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa vadisatranI A TIkAne sarala anuvAda 139 te nagaranA rAjAe haribalane rAjasabhAmAM bolAvIne tenuM sanmAna karyuM ! kharekhara zubhanA udaye saghaLuM ja anukuLa banI jAya che. je 102 che haribala paNa rAjAnI evI suMdara sevA bajAvavA lAgyo ke-jethI pite rAjAnuM zreSTha prasAdapAtra banI gayo ! kAraNa eka ja ke-rAjasevAne jANanArA te haribala pAse kharekhara sevArUpa kAmaghenu hatI ! ! 103 zAstrakAre paNa kahe che ke-zUravIra purUSa, vidvAna purUSa ane vasantazrI para rAjAnI anyanI sevAne jANa purUSa; e traNa purUSo suvarNanAM puSpo kudaSTi, ane haribalane ugADanArI pRthvIne meLave che. te 104 "Adara pUrvaka bhajana haNavAne duSTa upAya. karAvavuM te sarva sanmAnamAM paheluM sanmAna che." ema vicArIne rAjAe eka divase haribalane tenI strI sahita jamavA nimaMtraNa ApIne bhaktipUrvaka jamADyo! . 105aa pariNAma e AvyuM ke-haribalanI strInuM asamAna rUpa joIne rAjA temAM lubdha bane. eTaluM ja nahi, paraMtu (te strIne meLavavA sArU) haribalane satvara haNI nAkhavAno paNa vicAra karavA lAgyA ! kAmIjanenAM cittane dhikkAra che. * 106 rAjAnA A kharAba uddezIne maMtrI samajI gayA hovA chatAM paNa teNe rAjAne te azubha AzayathI aTakAvyuM te nahi, paraMtu haribalane vadha karavAnI buddhi ApIne temAM uttejIta karyo! 107 dhikkAra che ke-svAmIne prasAda ja meLavavAnI tacha AzAthI darAzathI maMtrIo, tuccha AzAne paNa piSe che. kharekhara, teo A loka ane paralekane viSe tenAM kaLa tarIke bhaviSyamAM prApta thanArI anarthanI paraMparAne paNa vicAratA nathI! che 108 kahyuM che hai-sarvatra sulabhA rAjan ! pumAMsaH priyavAdinaH / / apriyasya tu pathyasya, vaktA zrotA ca durlbhH|| artha:-he rAjan ! mIThuM bolanArA purUSo sarvatra maLI AvavA sulabha che, paraMtu hitakArI evuM apriya-kaTu bolanAra ane tene sAMbhaLanAra eka purUSa paNa maLavo muzkela che. 109 have te maMtrInI buddhie rAjA, rAjasabhAmAM beTho thake A pramANe che ke- mArA putrane vivAha mahotsava sarva mahotsava karatAM ati utkarSathI karavAne IcchuM chuM, tethI te mahotsava prasaMge duzmano mATe bhayaMkara evA vibhiSaNane AmaMtraNa ApavuM che mATe A sabhAmAM e sarvAdhika purUSa koNa che? ke-je laMkA jaI vibhiSaNane ahiM saparivAra AvavAnuM AmaMtraNa ApI Ave ? | 110-111 ne rAjAne te aghaTita Adeza sAMbhaLIne sarva sabhAjane nIcuM joI rahyuM te kapaTathI rAjA, haribalanA mukha sAme jovA lAgyA! tevAmAM daMbhano bhaMDAra evo te maMtrI be-he deva! A ApanA sevako kevA ke-jeo svAmInA AdezamAM Ama napuMsakatApUrNa dekhAtA nIcuM mukha karI beThA che? / 112-113 / manuSyane sAdhyanI siddhi thavAmAM kAraNa tarIke cittane utsAha hovAthI pahelethI ja utsAha vagaranA 1 ahiM mULa TIkAmAM "pUjJAnikaTUmunnata' pATha nathI, paraMtu "mUjJAnivRmunas' pATha che tethI tene rAjAe haribalane jamADyo' evo spaSTa artha thAya che; chatAM te pU. upAzrIe anuvAdamAM 'haribale rAjAne jamADyo' e artha kema karyo haze?
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 zrI zrAddhapratikamaNa-vattisUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda nirmAlya jaNAtA mANasethI vastunI siddhi kema thAya? | 114 || he deva! tamArI dhAraNA A haribalane mATe ja ucita che ke-je mahA utsAhI ane kArya karanAra che. vizeSa kahIe te samasta jagatano dhartA (kahevAya che te "hari' nahi, paraMtu) A harija che ! | 115 e pramANe (pitAnI khoTI prazaMsA sAMbhaLIne beTI) lajajAne vibhiSaNane AmaMtraNa tajI devAnI IcchA hovA chatAM paNa haribale karmAdhInatA ane karavAne haribale dhIratAne avalaMbIne rAjAnI te AjJAne lajajAthI svIkAra lajajAthI karela karyo! ahA ! purUSone zuM adabhuta trapAlajajAguNa! azvo svIkAra ! agnine avagaNIne paNa mokhare hoya che, tema lajajA vaDe ja. vIrapurUSo bhayaMkara yuddha vigeremAM mRtyune avagaNIne paNa mokhare hoya che. te 116-117 haribale ghera gayA bAda rAjAnI te ghara AjJAne pote kare paDelA svIkAra vigere karela vAta sAMbhaLIne ane temanuM kahevuM vicArIne rAjAnuM citta jANI lIdhuM hovAne lIdhe khedita thaelI buddhimAnuM vasaMtazrIe haribalane kahyuM-kharekhara! rAjAe potAnA makAne Apela bhojana samaye joIne mane meLavavAne ane Apane haNavAne mATe A anartha Adaryo che. 1 118-119. je ducha buddhivALA evA rAgAndha haribalane rAjAe laMkA rAjAe A yatheccha Adeza karyo, to he svAmI! tame te vakhate mokalavAmAM vasaMtazrIne e Adezane sAhasathI zA mATe svIkAryo che 120 vicAryA bhAsela bhayaMkara jokhama vinA kArya karanArAone nakakI anartha AgaLa ubhe che. juo, ane hIrabalane tenI utAvaLane lIdhe zuM pataMgIye agnimAM bhasmasAt thato nathI? zikhAmaNuM che 121 me kahyuM che ke sahasA vidadhIta na kriyAmavivekaH paramApadAM padam / / vRNate hi vimRzyakAriNaM, guNalubdhAH svayameva sampadaH // 122 // artha :-avivekapaNe sahasAtkAre kriyA na karavI: kAraNa ke temAM parama ApadAnuM bhAjana banavuM paDe che. vicArIne kArya karanArane guNalubdha evI saMpattio pitAnI meLe ja AvI maLe che. je 122 | he dAkSiNyatAnA bhaMDAra! A dAkSiNyatA kevI? temAM lAja bevA jevuM zuM hatuM? kAraNa ke-bIjAnA svArthane vinAza karavAmAM malIna prakRtinA mANasone te parama AnaMda hoya che. je 123 che haju ya koIpaNa upAye kaMI vicArIne kaIka bahAnuM kADhIne rAjAne pheravI nAkha-rAjA pAse karela svIkAramAMthI pharI jAvaH kAraNa ke pitAnA svArthane pite nAza karanAra te ati mUrNa gaNAya che. 124 vasaMtazrInuM e pramANe kahevuM sAMbhaLIne satvazALI haribala bolyA- he bheLI ! A zuM bele? che jInenI kaI rItanI jema prANAnta paNa sajInee svIkAreluM anyathA thAya che 125 svIkArela kAryane pIDita hRdayavALe kAyara purUSa ja jaladi paNa mUkI de rAhuthI pIDita dazAmAM paNa mRgacihnane nahi choDanAra caMdramAnI jema sAhasika purUSa svIkArela kAryane kadi pa taja nathI. je 126 me kahyuM che ke
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adaze TIkAne sarala anuvAda 141 alasAyaMteNa vi sajaNeNa, je akkharA samullaviA // te vasthAtaMtukArA kaa, = duganna dUti | za27 | artha:-sajana purUSa, pramAda avasthAmAM paNa je akSare belela hoya te pattharamAM TAMkaNAthI kerelanI mAphaka anyathA thatA ja nathI. 127 vaLI svIkRtanAM pAlanamAM purUSone je thavuM hoya te thAvA joIe te mastaka chedAI jAva ke lakSamI sarvathA cAlI jAvaH 128 vaLI apavAda je che te te svIkArelA kAryamAM AgaLa jatAM jyAre koIpaNa anartha jaNAto hoya tyAre vicAravA yogya che ane te anartha, tevA bhAvi anarthanA tyAgamAM ja nizcaya karavA gya che. 129 che tethI karIne bhaviSyamAM je thavuM hoya te thAva, ema dhArIne te kAryane mATe avazya jaIza. athavA to nyAya mAge cAlanArAone viSama mArga paNa "sama" ja che-ulaTuM paNa sIdhuM ja che. je 130 che ane koIpaNa mArI ciMtA nathI, paraMtu "mArA gayA bAda siMha jema hariNIne ucakI jAya tema rAjA tAruM haraNa na kare:" e prakAre tArI atyaMta ciMtA che. je 131 che e pramANe svAminuM uttamatAvasantIzrIe pitAnI pUrNa, nirdoSa ane suMdara balavuM sAMbhaLIne khuza thaelI ane ane potAnA ziyalanI svAmi viraha thato hovAnA kadathI pIDita thaelI evI te ciMtAthI svAmine vasantazrI, gadagada kaMThe belI "he svAmI ! je ema ja che te nizcita karavAnuM thatAM Apane te mArge mAMgalika che, paraMtu huM kalyANakArI ane patinI laMkA bhaNuM yazasvI! Apa kRpA karI satvara padhAraje, ane mArI ciMtA vidAya, ane samudra vaDe ApanA zarIrane azarIra gaNI bALazo nahi huM zIyalanuM kInAre vimAsaNa suMdara rIte rakSaNa karIza. zIvarakSaNamAM kulabALAo catura hoya che. # 132 thI 134 . huM ajJAna chuM. te paNa vinaMti karuM chuM ke-ApanA jIvananuM rakSaNa karajo. avicArIpaNe kArya karIne pataMganI jema maraNa te-nahi ja karatA. te 135. kAraNa ke-nIvana mA thavAnoti, zIva puSya vati jA mRtasya dehanAzaH syAta, dharmAduparamastathA // 136 // artha-javatAM thakAM kalyANanI paraMparA meLavAya che, ane jIvato nara puNya karI zake che. jyAre marelA mANasane dehano nAza thAya che ane dharmathI aTakavAnuM bane che. * 13 athavA te he priyatama ! catura purUSone vizeSe zuM zikhAmaNa ApavAnI hoya to paNa nehaghelI mahilA je te paNa bele ja: che 137 che snehamaya ane mugdha banAve tevI te bheLI aMganAnI amRta jaratI vANIne satata pIIne khuza thaela zANe haribala, kSaNavAramAM dakSiNa dizAmAM cAlyo ! e 138 A rIte savane apUrva mitra haribala, pitAnAM sukhothI vikhuTa paDatAM ane IndriyenA viSaya samUhone tyajI detAM caDhatA pariNAmane ja raMgI banyuM hoI muninI jema zobhavA lAgyuM. te 139 krame te haribala, mojAMnA susavATothI tuTI paDatA samudranA vikaTa kInAre pavananI jema Avyo. athavA udyamIne konI mAphaka
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 zrI zrAddhapratikramaNa-vadina gatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda kAMI dUra che! che 140 che jene pAra pAmavo muzkela che ane jenI aMdara manAthI dukhe pravezI zakAya tevA e bhISaNa svarUpavALA samudrane dekhIne "bhavya prANI saMsArane dekho udvega pAme." tema haribala udvega pAmya ! che 141 che ane vicAre che ke-"priyAe nA kahI chatAM paNa bhavitavyatAnA ge huM ahiM Avyo? have samudrathI vihita thaela bhayavALI laMkAmAM huM kevI rIte jaIza ! 142 ne laMkA pahoMcavAnuM jANavAvALA jene tyAM pahoMcavAmAM vahANa vigere koI upAya hovAnuM kahetA nathI, ane huM pratijJA karela kArya karyA vinA pAcho paNa kema jauM ! . 143pahelAM huM dhIvara hovA chatAM paNa bhAgyayoge ATalI mahAna bhUmi pAme-ATalI uMcI hade AvyuM! have AvA e bhAgyathI ja bhaviSyamAM je sthitimAM mUkAvAno hato te A sthitimAM mUkAye chuM ! have mAruM zuM thaze ! | 144 kharekhara meM eka jIvanI dayAnAM phalane thoDA dhananI jema jaladi bhegavI nAkhyuM. tethI daridranI jema mane A ati duHkhIpaNuM yukta che. je 145 A rIte haribala jevo tejasvI paNa te dakSiNa dizAmAM tejahINa banI gayo ! ane te Azcarya paNa nathI. kAraNa ke tejanA svAmI sUryanuM teja paNa te dizAmAM (dakSiNAyanane sUrya thAya tyAre) ghaTI jAya che. 146 che athavA rAjAne te sevaka te dizAmAM nisteja banI jAya temAM Azcarya nathI. kAraNa ke-te dizAmAM pesatAM te sUryanuM te ja paNa ghaTI jAya che ke 147 haribala jaDa buddhi nahi hovA chatAM jaDAzaya (samudra)ne saMgama pAmIne ja hoya tema te vakhate jaDamati banI gaye ! anyathA je kArya karavAnuM ja che. temAM vilaMba kema ! 148 cittamAM atyaMta gherya dhAraNa karIne haribala, vaLI ciMtavavA lAge - khedanI vAta che ke mane je anucita che, te kAyaratAne kAyaranI jema haribalane samudramAM huM phegaTa zuM kAma vahana karUM chuM ! mahAna purUSa mATe svIkArela jhuMpApAna ane deva kArya karavuM athavA maravuM' e eka ja mArga che. mATe je sahAyathI laMkAgamana banavuM hoya te bane sAhasanA AlaMbanathI jaladi ja samudramAM praveza karI dauM ! che 149-50 che" e pramANe dhairyathI niradhAra karIne ane cittavRttine nirbhaya karIne te hadapAra bhayavALA samudrane viSe haribala, jevAmAM pRpApAta kare che, tevAmAM prathama Apela varadAnanA ge AkarSAela samudradeva tenA para prasanna thayA ane saneDapUrvaka be -"he bhadra! huM zuM kArya karUM?' che 151-1 para che (jIvadayAnA niyamanuM kevuM atula phaLa che! ke-bhUlAI gaela vidhinI jema mane vismRta thaela paNa A deva saMkaTa vakhate apaya vilaMba vinA potAnI meLe ja pragaTa thayo ! ! 153 " e pramANe ciMtavatAM khuza thaela te ziNa buddhivALA haribale, devane spaSTa kahyuM ke "mane laMkAmAM laIjA ane A kAryanA nivAhamAM (A kArya pAra utAraze ke nahi! evI) thaI rahela zaMkAne dUra kara: ' . 154 che (jenuM kuNe damana karyuM kahevAya che te ) kAliyanAga jema kRSNane laI jAya tema 1 avApye 4 / 2 abhavam / 3tcitrm|
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrI pratikramaNa-vaMdiranI A TIdAna sarala anuvAda 143 have te deva mahAna matsyanuM rUpa dhAraNa karIne haribalane potAnI pITha paranA vizAla pradeza para sthApIne jalamArge laMkAnI dizAmAM laI cAlya! ! 155 / haLavA pavananI jema apAra samudrane nIkanI mAphaka ullaMghIne te matsya haribalane mahAna yAnapAtra lAve tema laMkAnAM upavanamAM lAvI mUko ! 156 che tyArabAda vidyAdharonAM "sarvaRtunAM puSpa ane phaLavALA temaja vidyAnA vidhithI siddha thaela vividhavRkSonA samUhavALAM" te jovAyogya udyAnane kSaNavAra joIne AnaMdita thaela haribale, AkAzanI mAphaka aMdara laMkAmAM haribalane praveza ane bahAra svarNalakSmIthI bharapura ane khecarothI vAsita avI ane laMkAnI viziSTatA bAlandunI jema niSkalaMka laMkAne viSe praveza karyo ! je 157samajavA laMkAnagarImAMnA 158 cakSuvaDe laMkAnI parama zobhArUpa amRtanuM tRSitanI mAtra eka mahelanuM varNana. jema sukhapUrvaka pAna karavAmAM paravaza banela haribala (pharate pharato) kaMI eka zUnya suvarNa mahelamAM peThe ! ! 159 te mahelamAM-"merUnA kUTa jevA ghaDayA vinAnA senAnA DhagalAone, ThIMkarIonA DhagalAonI jema paDelA senAmahoronA moTA DhagalAone, ane juvAranA kaNanA jatthAnI jema (TekarA thaI zaka nahi eTale) nivathIgratA-ekaThA karelA matone jasthAone, caDIonA mahAna DhagalAonI jema navA dIpatA paravALAnA jasthAone, khaDInA TukaDAonI mAphaka sphaTIkane, beranA DhagalAonI jema lAla maNione, sAkaranA TukaDAnA DhagalAonI jema che hIrAnA DhagalAone, ghAsanA maNinA DhagalA jevA ati lIlA kIraNavALA IndranIla maNIone, jAMbunA DhagalAonI jema ekaThA karelA rijharane, bIjA paNu-kAkarA ekaThA karavAnI jema ekaThA karelA vividha prakAranA DhagalAbaMdha maNione temaja IzvananI jema paDelA suMdara sugaMdhita majabuta caMdana kAchone, jADA kapaDAnA DhagalAnI jema devaduSya (devatAI vastro) nA DhagalAone, jADA dhAbaLAonA DhagalAnI jema paDelA ratnakaMbaLanA DhagalAne, DhagalAbaMdha khaDakelA hiraNya ane maNimaya vAsaNane, mATInAM vAsaNonI suMdara utaraDe (uparA upara khaDakela zreNa) ne ane tevA prakAranA bIjA paNa "gharane yegya" rAca racIlAone-Asana zayyA" vigere asaMkhya dalatane uMcI ne uMcI najare jete haribala atyaMta viramaya pAmyA. A 160 thI 167 tevI samRddhivaDe manahara e A mahela zUnya-nirjana kema? ema vicArate haribala, kamaLamAM bhramara pese tema te havelInA oraDAmAM peThe. mahelamAM vidyAdharakanyA 168 temAM navayauvana rUpa lakSamInI zAlA jevI sobhAgye kasumazrIne meLApa ane karIne vizAla evI eka cetanAhIMgu bALAne maraNa pAmyA pANigrahaNa! jevI hAlatamAM joIne haribala vicAravA lAgyo. A gharamAM (AvI sthitimAM paDelI) A bAlA ekalI hovA chatAM leza mAtra naSTa nahiM pAmela ane ati puSTa evI suMdara AkRtivAlI kema? athavA te mAtra
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 zrI zrAddhapratikramaNa-vAditRsatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda maraNa pAmI hevAne dekhAva karIne paDI che? athavA te karmanI gati kaNa jANe 169170 | saheja kheda ane vismayavALA haribale tatkAla tyAM te bAlAne jovAnI jema te bAlAnuM jIvita hovAnI mAphaka" uMce laTakatA amRtathI bharelA eka tuMbaDAne joyuM ! a171 tyAra bAda uttama buddhimAna ane dayALu evA haribale te tuMbaDAmAM dekhela jaLarUpa padArthane pANInI buddhie A acetana bAlAnA AkhA zarIre chAMTayuM! kharekhara uttama svabhAva, para hita parAyaNa che. # 172 . tatkAla sUIne uThI heya tema te bAlA uThI ane besavAne mATe vyavasthita taiyAra thaI sAme haribalane joIne snehabharI vANIvaDe te bAlA haribalane A pramANe khuza karavA lAgI:-"he uttama purUSa! bIjAne upakAra karavArUpa A sArabhUta pravRtti vaDe tamArA UttamapaNAne nirNaya karuM chuM. te paNa kahe-Apa koNa che? kayAM rahe che ? ane ahiM zA kAje AvyA che?" . 173-174 / haribale paNa kahyuM "vizAlapuranA madanevega nAmanA rAjAne sevakemAM agresara ane atyaMta mAnya huM haribala chuM. n 175 In | rAjAe) laMkAnA vibhiSaNa nAmanA rAjAne AmaMtraNa ApavAne mATe mane mokale che ane devanA prabhAvathI masyarUpI vAhana upara besIne ahiM Avyo chuM. 176 . have he bAlA! tuM tAruM vRttAMta paNa yathAvasthita kahe." e pramANe haribale kahyuM te jANe pUrvanA nehathI ja heya tema parama romAMca anubhavatI te bAlAe kahyuM-"laMkApatinA devamaMdiramAM puSpa lAvavAnuM kAma karanAra puSpabaTuka nAme mAro pitA che, ane te svabhAve ka temaja duSTa karma karanAra che. viSadhara nAgathI viSahAriNI maNinI jema kusumanI zebhA karatAM sukomaLa evI kusumazrI nAme huM te puSpabaTukanI putrI chuM: ahI saMsAranI viSama rIti! 177 thI 779 (mane ke pati maLaze te jANavA sArU) eka divase pitAe sAmudrikazAstranA jANa eka naimittikane pUchyuM: naimittioe kahyuM- sulakSaNavALI A kanyAne bhakto pRthvIne bhatta thaze!" | 180 me kahyuM che ke- jenA paga ane hAtha vigerene viSe) "kalaza, Asana, azva, ratha, zubha lakSaNanA zrIvatsa, yUpa, bANa, mAlA, cAmara, kuMDala, aMkuza, yava, vaja, suMdara lAbha bhAluM, matsya, vedikA, vIMjaNa, zaMkha ane chatra hoya te purUSa rAjA thAya ane strIo rANuM thAya. / 181 je nArInA bhAlane viSe trizula hoya te samastanArIonI svAminI thAya. hasatAM bhAlane viSe svastika jaNAya te strI paNa sarvastrIonI svAminI thAya. te 182 / lalATamAM adazyapaNe ke pragaTa paNa maso hoya te te strI lakSamIvAna thAya, DAbA gAla upara mase hoya te rANuM thAya ane miSTAnna levAnI buddhivALI thAya che 183 . athavA hRdayane viSe lAla jevuM cihna hoya to dhana dhAnya vigerenAM sukhathI bharapura hoya. nAsikAnA agrabhAge lAla masA hoya te rAjamAtA athavA rANI thAya. te 184 " naimittikanI e pramANe vAta sAMbhaLIne mAre te meMDhA je pitA, rAjyanA lebhathI mane paraNavAne I che che! unmArge ja javAmAM tatpara evA lobhAMdhane dhikkAra che: 18pAka 4cha / ranidhA dIhaMdhA jacaMdhA mANamAyakovaMdhA / kAmaMdhA lohaMdhA ime kameNa visesaMdhA
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadisatranI Adara TIkAne sarala anuvAda 145 | 286 artha - triaMdha, divasaaMdha, jAtiaMdha, mAnAMdha, mAthAMdha, krodhAMdha, kAmAMdha ane lobhAMdha" e ATha jAtinA AMdhaLA gaNAya che, ane teo anukrame ekeka karatAM caDhIAtA hovAthI "lebhAMdha" dareka jAtinA aMdha karatAM vizeSa aMdha che. te 186 A rIte lebha sarvavinAzI che. A lobhanI ja dumatine lIdhe lebhathI nahi nivartatA evA te mArA pitAne atyaMta khinna thaelA evA mArA mAtA Adi samasta svajanavage, musApharI smazAnanAM vRkSane dUrathI ja tajI de, tema satvara tajI dIdho che. khedanI vAta che ke-pitA paNa putrI tarIkene neha bhUlIne apamAge vatta che. anucita karavAnI vAta te bAjue raho, paraMtu anucita citavavuM te paNa neharUpI vana bALI nAkhavAne dAvAnaLa sara nuM che. je 187188 caMDAlanI jevA te krUra pitA pAsethI vege nAzI chUTavA IcchatI mane te dubuddhi, kedInI mAphaka ahi jhakaDI rAkhe che. te 189 che tenuM kArya karI ApavAne AdhIna ane svabhAve nirdaya hadayavALI evI prApta karelI vidyA vaDe mane jaladithI mRta jevI banAvIne te anArya pitAnAM kArya mATe bahAra jAya che. 190 vaLI ghera Ave eTale A tuMbaDAmAMthI amRta laIne ane mArA para sIMcIne tame jIvatI karI tema te anArya potAnA kArya mATe mane jIvatI kare che ! 191 che A pramANe saMkaTamAM DUbelI huM kaI paNa upAye maraNane paNa IcchI rahI chuM anucita kArya AcaravA karatAM prANane haNI nAkhavA te paNa gya che. 192 che je prArthita vastuone pUrI pADanAra kalpavRkSanA Apa megha che, te ApanA pAse kAMIka prArthanA karuM: prArthita meLavI ApavuM te kharekhara suguNatAnA mULa prANe che. che 193 mAM kahyuM che ke- suvALa 3 duHa guharSa junA phicacama jJamAM ja parathas i go patthanA maM 214 artha:-mahantanAM hRdayamAM duHkhomAM paNa e te meTuM duHkha che, je para pAse prArthanA karavI ane je bIjAe karelI prArthanAne bhaMga karavo." che 194 he saubhAgyavatene mukhya ! jenA pUrvanA puNyanA udaye ja Apa ahiM kheMcAI AvyA ho tema ahiM padhAryA che te ApanA upara rAgavALI evI mArUM Apa pANigrahaNa kare. 15 mArUM jIvita paNa ema heH mArUM citta Apane vaza ApyuM samaje, hamaNAM lagnaveLA paNa uttamottama che. tethI he nAtha ! vilaMbathI saryuM!' che 196 kusumazrInuM te vacana sAMbhaLIne haribala vitarka karavA lAgya-ahe! ekavAra pALelI. jIvadayAne paNa ke me mahimA! ke-je apsarAnA rUpane paNa hINu kahevaDAve evI A vidyAdharanI putrI, vidyAdharane tyAga karIne paNa mane AliMgana karavAnuM AgrahathI svIkAre che! che 197-198 che aha! devanI mAphaka te jIvadayA ja mArUM mahAna bhAgya! e pramANe harSita thaela haribala, te bALAne mAnathI Adara Apate thake tenuM prANigrahaNa karIne prasannatAnuM ja bhajana banAvI che199o vidyAdhara kanyA sahita haribalanuM laMkAthI pAchA AvavuM ! - have kusumazrI paNa haribalane kahevA lAgI ke "he nAtha ! kalyANa IcchanArane mATe pApa
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdinI A TakAnA sAla anuvAda sthAnakanI jema ahiM hamaNAM ja rahevuM yogya nathI. meM 200 Raa kadAcita puSpabaTuka AvI caDe te bhayaMkara krodhamAM AvIne anartha paNa na karI zake mATe A sthAnethI jaladI bIje cAle. | 201 bibhISaNane phaLa vagaranuM nimaMtraNa ApavAthI sayuM. kAraNa ke denA IndronI jema khecaronA Indro kyAre paNa manuSyanAM kAryamAM AvatA nathI. te 202 / ahiM Apa AvyA che ane bibhISaNane AmaMtraNa karyuM che, e vAtanI ApanA rAjAne khAtrI ApavA mATe te sAcI khAtrIvALuM bibhISaNanuM nizAna (eMdhANa) huM lAvI ApIza." me 203 kusumazrIe haribalane e pramANe kahIne ane turta ja koI nirvidhra upAya karIne nIzAnIne mATe bibhISaNanA mahelamAMthI atyaMta guptapaNe caMdrahAsa nAmanuM bibhISaNanuM khaDaga laI AvI, ane te caMdrahAsa khagamAM mukha jetI viduSI kusumazrIe te caMdrahAsa khaDjha pitAnA ravAmIne ApyuM ! kharekhara, samartha purUSa vaDe du:sAdhya evuM durghaTa kArya samartha purUSa vacce rahetI abalA paNa sAdhI zake che ! } 204-2015 kusumazrInI buddhi ane kArya kazaLatA joIne Azcaryacakita thaela haribale, tyAra bAda caMdrahAsa khaga laIne temaja pitAnA te mahelamAMthI jeNae sArabhUta lakSamI lIdhI che evI te kusumazrI sahita siddharasa jevuM te amRtanuM tuMbaDuM laIne addabhUta zakti sAthe yegIndra nIkaLe tema laMkAnagarInI bahAra savara nIka ! | 206-207 II (samudra-kinAre AvyA bAda smaraNa karatAMnI sAthe ja masyarUpa dhAraNa karIne hAjara thaela devanI pITha upara "vRSabha upara zaMkara ane pArvatI ArUDha thAya tema te baMne jaladi ArUDha thayA. A 208 in tyAra bAda samudramArgo paraspara katalanA ja rase caDhelA te haribala ane kusumazrIne- temaNe vizAlapura javAnA pragaTa karela Azaya mujaba" te majya deve vizAlapuranA arayamAM lAvI mUkyA ! / 209 che. vizAlapura nagaramAM vasantazrInuM rAjAnAM AkramaNamAMthI bacI javuM. vizAlapurathI laMkA javA mATe haribala, vasantazrIthI chUTo paDIne gayA bAda vizAlapuranA te vikArI rAjAe vasantazrIne pitAnA mahelamAM lAvavA mATe je kRtya karyuM te have kahuM chuM. 21kAmadeve dAsa banAvI dIdhela te rAjA, (haribalane e pramANe laMkAnA hAne maraNanA mukhamAM dhakelI devAthI ) khuzI thaye ane haribelanI strI vasantazrone khuza karavAne mATe teNe dAsIone vividha prakAranI uttama vastuo ApIne vasantazrI pAse mokalI. 211 (dAsIone e rIte AvelI joIne) vasantazrIe pitAnAM manamAM kAMIka vicArIne dAsIone kardhA-"rAjAe A vividha vastuo mArA makAne kema mokalAvI che?" 212nA rAjAe pahelAM zIkhavI rAkhelI dAsIo belI-he nipuNe! tane khabara nathI, ke-"rAjAnA prasAda pAtra banela tArA patine rAjAe pitAnA kArya mATe mokalela che ? te 213 ll (e pramANe haribalane pitAnA kAme moka9yA pachI) haribalanA gharanI ciMtA rAkhavI te rAjAne yukta che, ane tethI amArI sAthe A dareka vastu rAjAe tane mokalAvI che. e pramANe dAsIonuM 1. 1 |
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vadittasatranI Adarza kone sarala anuvAda 147 balavuM sAMbhaLIne A vastuo levI te vAghano vaLAve svIkAravA jevuM che, cArane keTavALa tarIke svIkAravA jevuM che ane dUdhanA rakSaNa mATe bIlADe kabUlavA jevuM che" ema jANavA chatAM "kAmAM ThagavAne yogya che, e ukti anusAra" vasantazrIe te dareka vastuo "rAjAne mahAna prasAda" ema kahIne svIkArI lIdhI! ! ra14krame bada Azaya khule 215 n e pramANe vakhata jatAM pitAne malIna Azaya vasakaravA madanavega rAjArAe jatazrI pAse khullo karavAnA irAde AzAmAM ne AzAmAM rAjAe uparAupara mekalela vasantathIne vastuo mokalatA rahevA tarIke ane sukha samAbhaTaNuM ane saMdezA. cAra pUchatA rahevA tarIke keTalAya divase vitAvyA. te 216 tyAra bAda "uttamottama 2maNanI spRhAvALe huM rAjA chuM ane te uttama che." e pramANe lakSaka =saMbaMdhadAra zabdathI rAjAe dUtIdvArA pitAne Azaya vasantazrInA lakSya para Akyo! 217 | tyAra bAda kAmavAsanAthI pIDAtA te rAjAe, vasantazrI pAse hUtI dvArA pitAne te duSTa abhiprAyane vAcAmAM paNa raju karyo! ahe manmathanA pUranI vRddhi! 218 vasantazrIne rAjAne te abhiprAya tenA dehane bALavA samartha thaye nahi. mAtra kAnamAM pisatAM-pesatI vakhate ja bALanAra thaye. kAraNa ke pahelAM aMtaramAM te abhiprAyane sahana karI lIdhela che. 219 che eTale thaela paritApa paNa (tane duSTa vAtane uttara ApavAmAM jaDabuddhi banI gaela vasantazrInAM buddhibalarUpa vasantazrInA manane pANIne zoSI levApUrvaka je paritApe vasantazrIne sajajaDa pIDA Adara mAnIne rAjAnuM karela) tevo pIDAkArI te heta. / 220 che "vasantazrIne meM rAtrine viSe vasanta- Apano Azaya Ape kahyA pramANe jaNAvyuM che ane vasantazrInA ghera AvavuM, ane zrIe tene keIpaNa prakAre niSedha karyo nathI" e pramANe vasatazrIne Adara ! vasantazrI pAsethI pAchI AvelI te dUtIe rAjAne jaNAvyuM: eTale "je vAtane niSedha karyo nathI te vAta mAnI kahevAya? ema samajIne rAjA pramudita thayo. 1 221 che ane kAmavAsanAnA vegane AdhIna bane te madanavega rAjA, kAmI purUSane mATe kAmadhenu gaNAtI trine viSe vasantazrInA makAne cAranI mAphaka gupta rIte AvyuM ! 222 che. atyaMta kAmAtta e A rAjA vasantazrIne joIne atyaMta pramoda dhAraNa karavA lAge ! te dekhIne te satIe paNa tene kAMIka yukta ane kAMIka ayukta e pramada dekhADyo ! 223 ne rAjAne joIne thaela dveSa ane khedane manamAM sameTIne ane saheja cenacALA vivarIne vasantazrIe rAjAne Asana ApavuM vigere ucita Adara karyo! ! 224 : "Apa ahiM padhAyo, te mArI jevI upara paNa mahAna upakAra karyo:" 1-vyaMjaka-lakSaka ane vAcaka ema zabdanA traNa prakAra che. " vyaMjaka' eTale je zabdanA ghaNuM artha nIkaLe tevA vyaMga zabda, "lakSaka' eTale kAMika saMbaMdhavALe artha nIkaLe te zabda ane "vAcaka' eTale wTa artha hoya tevo zabda.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 zrI zrAddhapratikramaNa-vadisatranI A TIkAne sarala anuvAda ityAdi vANI vaDe paNa rAjAne Adara karyo! aho! uttama janonI buddhi ! 225 e satIne mATe mana-vacana ane kAyAmAM saMvAda-sumeLa hoya te ja prazaMsanIya kahela che, jyAre te vasantazrIne te te vakhate e pramANe mana-vacana ane kAyAne atyaMta visaMvAda-durbheLa ja prazaMsanIya thaye! 226 / kaSTanI vAta che ke- potAnAM zIyalanAM piSaNane mATe satI havA chatAM paNa vasantazrIe asatIne yogya ceSTA karavI paDI ! zuM pitAnAmAM saurabhanI samRddhi lAvavA sArU ketakI azuci (khAtara)ne saMga karatI nathI? 227che tyAra bAda rAjA be-"he dhanyabALA! tane mArA janAnakhAnAmAM laI javAne huM ahiM Avyo chuM. kAraNakeratna, suvarNa sivAya zobhatuM nathI.' 228 vasantazrI paNa caturavANIthI belI-Ape A sAcuM kahyuM che, mahA hitanA kAraNarUpa parama priyane Ape mArA kAna para nAkhyuM che, paraMtu mArI ciMtA karanAra mArA svAmI beThA hovAthI e kArya karavuM kema ghaTe? juone- udayarUpa lakSamI paNa sUrya prakAzate sate caMdrane sevatI nathI !' ! 229-230 rAjA hasIne rahasyane-khAnagI vAtane paNa prakAza be -"he ramaNi ! tArA svAmIne kAryanA bahAne maraNane mATe ja meM bhayaMkara saMkaTamAM nAkhe che! che 231 samudramAM paDavAthI tenuM jIvitavya che kyAM? ane je te pratijJAthI bhraSTa thAya ane pAcho Ave te huM haNuM nAkhavAne chuM ! | 232 | he suMdara nArI ! A daMbha AraMbha meM kharekhara tArA mATe ja karyo che, mATe mAro tuM satvara svIkAra kara." dhikAra che kAmAne ke-(kAmavAsanAne AdhIna banatAM) jeo pitAnuM gepavavA lAyaka caritra paNa khulluM karI nAkhe che ! ra33 kahyuM che ke-vArasa zAkaraNa ya, vaLAsara carAnA kALa vilaMba mATe matta mAMtaraNa , sAmAvA cahA dunita 234 arthavasatazrInuM bahAnuM. krodha vakhate, roga vakhate, vyasanamAM cakacUra hoya te vakhate, rAgamAM rakta hoya tyAre, magaja khasI gayuM hoya tyAre ane maraNa pAmatI vakhate manuSyanA aMtaraMga Azaye prakaTa thaI jAya che.' 234 tyAra bAda azubha kAryane mATe kAlakSepa kare te zubha che" ema dhArIne vasantazrIe kahyuM- he narAdhipa! phalanI IcchAvALuM A kRtya hAtha sAme paDyuM che, pachI A utAvaLa zuM? che 235 che mATe he prabho! haribalanA nakkI samAcAra Ave tyAM sudhI dhIraja dharIne rAha juo: ati utAvaLa prApta thaela zubhane paNa jaladi trAsita karI mUke che." 236 rAjAe paNa vicAryuM ke-A vasantazrI paNa mane vaza rahIne ja tenA patinA maraNano nirNaya karavAnI apekSA rAkhe che, tethI kapaTavRttithI paNa tenI vAta svIkArUM. . 237 bhaviSyamAM hitakArI e keI upAya hamaNuM ja lauM chuM' e pramANe manamAM cIMtavIne vasantazrInuM vacana mAnyuM ane vasantazrInA puye vidAya karele evo te rAjA pitAne mahele pAcho Avyo! ra38 che e rIte pitAnA buddhikauzalyathI jeNe (rAjAnA hAthamAMthI paNa) 1 w
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vAdanusUtranI A TIkAne sarala anuvAda 149 zIyalanuM rakSaNa karyuM che, evI te vasaMtazrI paNa "cAtakI varasAdanI vATa jue tema utkRSTapaNe pitAnA svAmI haribalanuM anukuLa Agamana jevA lAgI-pitAnA svAmI jevadi Ave te ThIka, ema vATa jevA lAgI. e ra39 . have buddhizAlI haribala, kusumazrIne kusumanA bhagI cAmAM mUkIne potAnA gharanuM svarUpa jevA sArU guptacaranI jema vasatazrInA satItvanI taddana gUpacUpa paNe koIka rIte pitAnA AvAsasthAnanI najIkamAM guptapaNe khAtrI karIne AvIne sakhI sAthe vAta karI rahelI potAnI priyAne guptapaNe haribale pragaTa thayuM ! sAMbhaLavA lAgyo. 240-241 "AvavAmAM vilaMba karI rahelA svAmI haju sudhI paNa AvyA nahi, evAmAM rAjA kapaTathI svAmInI amaMgala vAta jaNAvate thake je ahiM AvI caDyo te mArI sthiti zuM thaze? e pachI rAjAne A bAbatamAM huM uttara zuM ApIza? :-khedanI vAta che ke-huM zIla kema sAcavIza? have te je rAjA Avaze te tene mArA prANa ApI devA e eka ja rasta che!" | 242-243 che e pramANe potAnI priyAnuM satIpaNAmAM doSa vagaranuM caritra sAMbhaLIne atyaMta khuzI thaela haribala, pitAnI priyA pAse priyAe iccheluM zubha pragaTa thAya tema jaladi pragaTa thaye! 244 (pitAnA svAmI haribalane acAnaka jotAM). remarAjIthI atyaMta aMkurita thaela zarIravALI te vasantazrIe haribalane ISTa evI vANIthI svAgata pUchavA pUrvaka rAjAnuM samasta vRttAMta jaNAvyuM. 245haribale paNa pitAnA gherathI nIkaLe tyArathI AraMbhIne ghera pAcho Avyo tyAM sudhInuM samasta vRttAMta jevuM banela tevuM kahyuM. premanA sthaLe chUpAvavA jevuM zuM hoya? | 246 e vAtanA rasamAM ne rasamAM te buddhimAne sahasAkAre kusumazrInuM pANigrahaNa karavAnI vAta vasantazrIne kahI dIdhI ane pachI "manamAM A ThIka na thayuM" ema AzaMkA lAvIne jovAmAM pote pitAne dhikkAre che, tevAmAM [ kusumazrIne svIkAryAnI vAta sAMbhaLIne] samasta prakAre AnaMdamaya dehavALI banI gaela vasaMtazrI belI-te vanamAM rahelI mArI saubhAgyavaMtI bahenane Apa ahiM vasaMtazrIe jAte kusuma kema na lAvyA? e 247-248 che mArI te bahenane maLavAnI zrIne mAnathI levA javuM! IrachAvALI huM hamaNAM ja emanI sAme jauM chuM!" zokya upara te dveSa hovo joIe tene badale A vasaMtazrIne kusumazrI upara prema kema? e pramANe haribalane hRdayamAM saMdeha cAlI rahyo che, tevAmAM ociyatAne khAtara vasaMtazrI belI-"he svAmI! A bAbatamAM je saMdeha dharAve che tene tyajI doH huM mArI bahena pratinA snehane hRdayamAM kharekharI rIte vahana karuM chuM. 249-250 che ApasaApasamAM ekabIjAne droha kare che te zekyo mUDha-mUkhe che. kAraNa ke-AvI bAbatamAM phaLa maLavuM te pitatAnA karmane AdhIna che." e pramANe kahIne vasaMtazro, patinI pAchaLa pAchaLa kusumazrInI sAme gaI! 251 vasaMtazrIne AvatI joIne kusumazrI aMtaramAM ekadama harSita thaI ane bahArathI samasta prakAre
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 zrI zrAddhapatikamaNa-vAdisatranI Adara TIkAne sarala anuvAda AnaMdaghelI banI gaI! kharekhara vasaMtazrInA ge kusumazrInI A vikAsamAna sthiti ucita che. eTale ke-vasaMtaRtunI zebhAne vega maLe tyAre kusumanI zobhA vikasAyamAna bane te ucita che. je 2para che vasaMtazrI ane kusumazrI baMne, praNAma karavAM-AliMgana karavuM-kuzala samAcAra pUchavA vigere vaDe paraspara evI premapUrvaka bheTI ke jANe sAcA bahenapaNAne pAmI ! che 253 che pitAnI zakya tarIke sagI bahena hoya chatAM paNa zakya mitrabhAve sneha dharAvatI nathI. jyAre A vasaMtazrI mAnuSI tarIke ane kusumazrI vidyAdharI tarIke vijAtIya hovA chatAM paNa ApasamAM atyaMta nehavALI che! ahe patinuM bhAgya !!! 254 te baMne strIonI sAthe maLIne haribale pitAnuM kAMIka hita vicArIne ane koI purUSane kAMIka sUcanA karIne pitAnuM Agamana rAjAne jaNAvavA sArU mokalyA. e 255che te purUSa haribala AvyAnA paNa jaIne rAjAne kahyuM "he rAjana! AzcaryanI vAta che kesamAcArathI rAjAne haribala, bibhISaNane AmaMtraNa ApIne ane tenI putrIne parathaela vajaghAta, NIne nagaranAM upavanamAM kSemakuzaLa Avela che!' 256 kAnanAM mULa sudhI uMDe pesI gaela A vAkya vaDe haNAI gaye hoya tema hatabuddhivALo te madanavega rAjA vicAravA lAge-"dhikAra che ke-laMkA mokalavAmAM haribala mATe dhAryuM hatuM bIjuM ane thayuM bIjuM !" che 257. A haribala, laMkA kevI rIte ga? ane laMkApati bibhISaNanI putrone kevI rIte meLavI? rAjAe haribalane mahe. A badhuM satya haze ke asatya ? hA ! have huM zuM karIza? tsava pUrvaka karAvela che 258 haribalanuM Agamana sAMbhaLatAnI sAthe ja tRSNAtura nagarapraveza! e A rAjA, zizupAlanI jema je atyaMta kSobha pAme temAM kAMI paNa navuM nathI. arthAta hari kahetAM kRSNanI senAnuM Agamana sAMbhaLIne zizupAla paNa atyaMta kSobha kayAM nahote pAme che 259 Ama chatAM dhaNatAne avalaMbIne "keInA paNa taraphathI jene bhaya nathI evA mane bhaya kenAthI ? mATe bahumAna ane dAnapUrvaka huM haribalane jouM ane parIkSA paNa karUM: ' A pramANe vicArIne "kharekhara A haribale mahAna kArya karyuM che" ema kahevA lAgIne rAjAe haribalane tenI priyAnI sAthe sarvottama mahotsava pUrvaka haribale potAnI strIe potAnA nagaramAM praveza karAvyo ! 261 che haribala paNa joDe karI lIdhela saMketa pitAnI baMne priyAne tathA amRta bharelA tuMbaDAne pitAnA mujaba rAjasabhAmAM laMkA makAne pahoMcatA karIne rAjAnI sabhAmAM Avyo ane te vakhate pravAsanuM camatkArika ja rAjAne devanI jema praNAma karyA. te 262 e rAjAe baha varNana raju karavuM. sanmAna karIne "laMkA gayo kevI rIte ? bibhISaNe putrI kevI rIte ApI? ahi Ave kevI rIte ? vigere saghaLI bInA haribalane pUcho, eTale zika buddhivALo haribala paNa be-"he prame! Ape pharamAveluM
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vaditranI Adara TIkAne sarala anuvAda 51 kArya pahelAM karIne pachI ghera kaSTa huM ahiM Avyo chuM. 263 ane te saghaLe vRttAMta A pramANe che. huM ahiMthI laMkA javA cAlyo: keTalAka divase samudranA kinAre pahoMcaH dukhe tarI zakAya tevA te samudrane joIne tene tarI javAnI zakti nahi dharAvate e huM atyaMta udvega pAmyo. e 264 teTalAmAM samudrane viSe mArI sAme AvatA eka rAkSasane meM joyo. tenAthI huM bIne nahi. meM te rAkSasane laMkA pahoMcavAne upAya pUchayo che 26pa che rAkSase paNa kahyuM-"je purUSa, viryabaLathI kASTabhakSaNa kare-agnimAM praveza kare te purUSane ja laMkAmAM praveza thAya, ane tenuM tyAM sanmAna thAya!" 266 che e pramANe sAMbhaLIne meM vicAryuM ke A kAryamAM maraNa avazya che ane laMkA pahoMcavuM te saMzaya bhareluM che. te paNa prabhunuM kRtya avazya karavuM. 267 che te kevala nAmadhArI sevakane dhikkAra che. ke je-svAmInAM kRtyamAM maraNathI bIve che. subhaTane te kAryanI AzAe maraNa paNa prazaMsanIya che. 268 che e pramANe bhAva hRdayasAta karIne satyanA svIkAravALA evA meM "A maraNa mATe ja citA racuM chuM." e pramANe vicArIne meTI citA taiyAra karI ane tene comerathI saLagAvI! | 26 e citAmAM huM sAhasathI satvara paDyo ane turata bhasmasAta thaye ! jAjavalyamAna prajavalI rahelA agnimAM kAlavilaMba koNa?-kevo ? 270 che mArI bhasma thaelAM te vismayasthAnane te rAkSase bheTanI jema e rIte kahevA mAMDela laMkApati bibhISaNa sAme "mAro samagra vRttAMta kahevA pUrvaka laMkAgamananA rasaprada mUkayuM ! che 271 che te addabhUta sAtivakavRttithI atyaMta prasanna varNanamAM rAjAne zaMkA na thaela bibhISaNe "zaMkare samIbhUta karela kAmane jIvate rahe e mATe haribale karyo tema" potAnI zaktithI mane yathArtha jIvato ko! rAjAne pote laMkA che 272 | he rAjana ! devanI jema asalarUpe tatkAla beThA gaye ja che evI khAtrI thaela evA mArA viSe atyaMta prazaMsAvALA te bibhISaNe karAvatI samapela mane moTA AgrahathI pitAnI putrI ApI. 273mArI adabhuta nizAnI. te sAtvikavRttithI ja bibhISaNe moTA mahotsava pUrvaka amo baMnene-varavadhuno vivAha karyo, ane devadakhya vastro-AbharaNapuSkala dhana vigere mane ghaNuM ApyuM ! ! 274 vaLI tenI putrIne karameLAvAmAM ghaNuM azvo, hatiro vigere ApavA mAMDayuM, paraMtu amAre te dareka vastu ahiM AvavAmAM aDacaNarUpa hovAthI ame svIkAryuM nahi! 275 M "tame ahi ja rahe, vidyA sAdhe ane A tamArI navI vallabhAnI sAthe navA navA mahelamAM rahIne vidyAdharIo saMbaMdhInA navA-navA bhegone paNa bhega" e pramANe bibhISaNe ghaNuM kahevA mAMDayuM, eTale meM kahyuM-"he deva ! vizAlapuranA rAjAe potAnA putranA vivAha para Apane AmaMtraNa ApavA sArU mane mokale che, tethI te kRtyane goNa karIne huM ahi kevI rIte rahuM? kharekhara, pArakAnAM kArya mATe potAnAM kAryane hAni thavA devI, e mahAna purUSane svabhAva che. 277-78 che tethI amArA upara kRpA karIne Apa padhAravA vaDe vizAlapurane jaladi pAvana kare," (mArI e pramANe
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 zrI zrAddhapratikamaNa-vaditasUtranI A TIkAne sala anuvAda vinati sAMbhaLIne) bibhISaNe paNa je ema che te vizAlapura jAva, ane vivAhanA divase huM mArI potAnI meLe ja vizAlapura AvIza: A bAbata tamArA rAjAnI khAtrI mATe A vastu nizAnI tarIke ApuM chuM. te tamArA rAjAne Apajo." e pramANe belatA thakA pitAnuM A devatAI candrahAsa khaDjha mane ApyuM ! 280 ne tyAra bAda bibhISaNe ja devatAI zaktithI mArI te priyA sahita mane paNa ahiM jaladi meka! " e pramANe kahIne buddhimAna haribale rAjAne te devatAI caMdrahAsa khaza ApyuM! I 281 che tevI kanyA tathA khaDjhanI nizAnIthI ane haribalanuM te bolavuM yuktiyukta jaNavAthI te samagra satyAsatyane paNa rAjAe satya tarIke mAnyuM. te 282 kharekhara, mANasa satyanA AdhAre kahevAtA asatyane satya tarIke ja mAneH kapUranA samUhathI mizrita evA retInA samUhano kapUra tarIke ja vyavahAra thAya che. je 283 . kAgaDAnI jema eka AMkhavALA te eka pUrva maMtrIe haribalanI te vAta manathI mAnI nahi: vAtamAM kaIpaNa prakAre chidra nahi maLavAthI vacanathI te te maMtrI paNa harigalanI te te vAtane virodha karI zakyo nahi. 5 284 rAjA-sape-cADIyecAravyaMtara-vyAdhra vigere pazu, zatru ane zAkinI, eTalA jaNa duSTa hoya te paNa chaLa maLyA vinA niSphaLa AraMbhavALA manAtA teo paranuM viparIta zuM karI zake ? 285 kharekhara, kubuddhivaDe meM kuzaLa kapaTathI A haribalane ati bhayaMkara saMkaTamAM nAkhe jyAre haribala te mArAM vacana khAtara bhasmIbhUta thayo! aho, rAjAe haribalane sabhA emanuM uttamapaNuM! AthI nakkI A haribala atyaMta sanmAnane vacce karela apAra yogya che." e pramANe manamAM ciMtavatA rAjAe sabhAmAM prazaMsA satkAra. beThelA janene uddezIne "A haribalanuM aho sAhasa ! aho svIkArela kAryane nirvAha !ahe suMdarabhAgyanI saMgati ! pitAnA svArthamAM aho aspRhA ! aho pitAnA svAmInuM kArya karavAnI kuzaLatA ! aho mArA mATe parama mitra !' e pramANe haribalanI nirdoSapaNe prazaMsAnI ghoSaNA karatAM suMdaramAM suMdara vastro ane AbhuSaNothI haribalane satkAra karyo, ane tene ghaNuM mahotsava pUrvaka ghera mokalyo! 286 thI 28lA athavA dharmane viSe rAkhavAmAM Avela tAtvika vRtti ane viSama kAryone viSe rAkhavAmAM Avela sAtvika vRtti, kAmadhenunI jema mApa vagaranA kayA Ichita padArthone ApatI nathI? 290 | harigalanI e pramANe aneka prakAre spRhA karavA lAyaka evI asamAna samRddhi dekhIne haribale kareluM kArya pote nahi karavAthI te vakhate sabhA ane pitAne pite nIMdavA lAgyA! ! 291 kharekhara, prakRNa vIra purUSanA vRttAMtarUpa caritrasaMpane jete kAyara purUSa paNa "AMbalInI kAtarIne je mANasa jema potAnAM dAMta bhIMjAvI zake che tema vIratA prati prerAya che. ra92 che tyArathI mAMDIne rAjAnA parama prasAdanuM bhAjana banela te haribalane yaza evo to vadhe ke-AkhuMye nagara tenA pArAvAra guNakIrtananuM vAcALa banI gayuM ! ! 293 jema bhayathI kepa cAlyo jAya, lebhanA udayathI mAna cAlyuM jAya,
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdira nI mA no sarala anuvAda 153 sukhathI duHkha cAlyuM jAya, kalahathI sneha cAlyo jAya, mahotsavathI zoka cAlyA jAya ane harSathI kheda cAlyo jAya tema haribalanAM te vRttAMtathI jAgela viyetAnA rasa vaDe rAjAne aMtaramAM hato te atyaMta tIvra evo viSayavAsanAne Agraha Aste Aste manda mandatara banI gayo! 294-25 / saMkalparUpa ni che jenI e kAmadeva prakaTavAmAM mULabhUta saMka95 ja che, nahiM ke bIjuM kaI kAraNa che: kAma saMbaMdhI saMkalpanA bIjA vikalpa dvArA nAza karI nAkhavAmAM Ave te kAma kyAMthI hoya? 26 kahyuM che ke - kAma ! jAnAmi te rUpaM, saMkalpAt kila jAyase / na tvAM saMkalpayiSyAmi, na ca me tvaM bhaviSyasi ! / / 297 / / artha-he kAmadeva! huM tAruM svarUpa jANuM chuM ke-manamAM tArI bAbatane AvatA saMka95thI ja te utpanna thAya che, paraMtu huM tane saMkalpamAM ja lAvIza nahi ane tuM mane prakaTIza nahi! ! 297 mAM jenuM caritra lakSyamAM AvatuM nathI eve te haribala, AnaMda ane premamAM rakta evI te AnaMda ane prema ema baMne prakAre" baMne priyatamAnI joDe rati ane prIti sAthe kAmadeva zobhe tema zobhavA lAgyA! 298 5 haribalanA A mahimAne sahana nahi karI zakavAne lIdhe apAra ISya dharanAra te maMtrI, rAjAne jamADavAnuM AmaMtraNa ApavA yuktipUrvaka haribalane atyaMta preraNuM karavA lAgyA. 299 ! rAjAe ati bahumAna ApIne AvajI lIdhela manavALo ane heja mugdhabuddhi evA haribale baMne priyAe ghaNe vAryo hovA chatAM (rAjAne potAne ghera teDIne jamADavAnI) sakala sAmagrI taiyAra karAvI! 300 || bhAvi anarthane vicAryA vinA haribale, maMtrI Adikane paNa sAthe notarIne rAjAne parivAra sahita jamavAne mATe ullAsapUrvaka AmaMtraNa ApyuM! . 301 ane bhojana samaye potAnuM atula kauzalya batAvavA sArU vasaMtazrI ane kusumazrIne navAM-navAM vastrAbhUSaNe paherAvIne te baMne strIonA hAthe bhojana pIrasAvavuM vigere kArya karAvyuM! 302 jema chalathI preta vaDe grahaNa thavAya, duHkhita avasthAthI mananI pIDA thAya, kupa jamavA bolAvela rAjAnI khAvAthI vyAdhi thAya, kunItithI apayaza thAya, kaTuvacana belaharibalanI strIo upara vAthI sAmAne phodha thAya, ISTajananAM maraNathI zeka thAya, meghanI pharI kudRSTi, "gajenAthI karaDela haDakAyA kutarAnuM jhera pragaTa thAya ane pava nathI agni phelAya tema haribalanI te baMne strIone joIne 1 "mavimumurgha thatU' pATha che A pAThamAM rAjA saMbaMdhInAM jamaNune caturthI ane haribalane spaSTa dvitIyA vibhakti che. tethI tene artha spaSTa che ke-rAjAne jamADavAne mATe haribalane preraNA karI.' Ama chatAM pU. 3. dharmavijayajI mahArAje anuvAdamAM haribalane tyAM bhojanane mATe rAjAne preraNA karI." e ulaTa artha kema karyo haze? vaLI e vAta pachI te anuvAdamAM "haribala A vAta jANe che, paraMtu be strIoe nA kahevAthI haribala jamavAnuM AmaMtraNa ApatuM nathI. ekavAra haribalane ghaNo satkAra karI ' e pramANenuM maLyuM bahAranuM ane cAlu adhikArane taddana asaMgata lakhANa paNa kema dAkhala karAyuM haze? vaLI e sAthe kharuM lakhANa te choDI ja devAnuM kema banyuM haze?
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 zrI zrAddhapratikramaNa-vadittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda nahivat banI gaelA kAmadeva pragaTa thaye ! // 303-304 || ATalI badhI ' mutti'=lakSmI samRddhi A vidvAne kayAMthI kayAMthI prApta karI ! prasiddhimAM tA A be strI ja che! jo harIkhalane haN tA strI sahita A badhI ja samRddhi mAre AdhIna thAya; ' II 305 ) e pramANenA tarkathI kaThIna hRdayanA anela A rAjA jamyA, satkAra pAmyA ane peAtAnA mahele AbyA. rAjAne te bhAva jANIne durmatinA maMtrI evA te ma MtrIe kahyuM- he deva ! (Ape adyApi pa``ta ) karela ratikrIDAnA poSaNane ceAgya e e devIe ja che; ema jANA je ane devIe tamArA para rAgavALI che. kAraNake-vividha prakAranA veSothI tamArI bhaktinuM pASaNa karyuM che. // 306-37 // ' maMtrInI te vAta sAMbhaLIne khamaNuA raNuraNuATapUrvaka uMcethI avAja tA rAjA melyA-jo ema ja che te he maMtrI ! bhaviSyamAM dgitanuM kAraNa eveA ' rimalanA mRtyunA' upAya goThava. | 308 // khalajananI mAphka maMtrI, 'kharAkhara avasara prApta thayA che, ema jANIne 'melyA-'huM deva ! rikhalanuM (huM laMkAmAM bhamasAta thaIne pahoMcyA vigere ) vacana ThaganArUM che: kAraNake-agnimAM praveza karatA manuSyane jIvatA thavAnuMkhane ja kema ? // 309 / / tethI karIne yamarAjane kheAlAvavAnA bhAne khilane jaladi agnimAM nAkhavA ! ' rAjAe paNa chaThTho kAna na sAMbhaLe tevI rIte maMtrIne turata 'ema ja karIe ' ema kAnamAM kahyuM ! // 310 | dhikkAra che dhikkAra che dhRSTone duSTone, pApichone ane khIjAne thatA kaSTonI avagaNanA karanArAone: keje dubruddhijanA, khIjAone paNu AmapaNuM batAvIne duddhi Ape che! // 311 | anyadA rAjAe haribalane melAvIne kahyuM-' tArA jevA mitrane (A kahevA mAguM chuM, te ) Adeza karavA mane ghaTatA nathI, teA paNa tArA sivAya khIjAne sAdhya nathI evuM amArUM sAdhya tane kahuM chuM. // 312 // mArA putranA vivAha prasaMge peAtAnA kiMkara devatAAnI sAthe yamarAjane ahiM AmaMtraNa ApavA icchuM chuM. te kArya agnimAM praveza karavAthI sAdhya che, parantu te tamArAthI siddha thaze ja ! // 313 // kAraNake-si Mha, sAhasika, sajjana, megha, caMdra, sUrya ane agninI zakti asAdhAraNa che. II 314 // tethI karIne he sAttvikazireAmaNi ! A prakAranuM mArUM sAdhyuM, 3 yamarAjane AmatraNa karavAnI rialane rAjAnI AjJA. tuM pahelAMnI mAphaka sAdhI Apa. A pramANenuM rAjAnu vacana che, te maMtrInI prapaMcaracanA che, ema nizcaya karIne hariala ciMtA karavA lAgyA ke-pahelAMnI mAphaka rAjAe pApI evA maMtrInI buddhie cAlIne A pharIthI duSTa Adeza karyA che: athavA teA kupAtrane viSe meM je bheAjana vigerenA satkAra karyo tenuM A kharAkhara phaLa che. // 316 // kahyuM che ke. ' upakRtireva khalAnAM doSasya mahIyaso bhavati hetuH / anukUlAcaraNena hi kupyanti vvAyo'tyartham // 317 / / a -dulhane para upakAra karave eja meTA doSanuM kAraNa thAya che. vyAdhi che te
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zAhajhatikamaNa-vaMtrinI A TakA sarala anuvAda 1w tene anukULa rahevAthI atyaMta kapAyamAna thAya che." I 317 tyAra bAda pahelAM meM (huM agnimAM paDyo vigere) jaNAvelI kathA cheTI na kare, ema vicAravA pUrvaka rAjAe yamarAjane AmaMtraNa karavAnI karela AjJAno svIkAra karIne ane koI prakAranI buddhine ciMtavIne haribale rAjAnI te Adeza saMbaMdhInI vAta banne strIone jaNAvI che 318 / rAjAne jamavAnuM kahetI vakhate haribalane vArela hovAthI baMne strIoe te ( rAjAne samasta nAgarikajanenI jamavA bolAvavAmAM Avela A ducha phala bAbata) sAmAnya samakSa haribaLe ghera Thapake ApIne sabhyatA bharyA zabdomAM kahyuM- "amArI buddhivaDe citAmAM jhaMpalAvuM? ame amAruM rakSaNa karIzuM: A5 uttamottama prakAre dIrdhakALa che." I 319 II have rAjAe potAne yaza-zarIra vigere badhuM ja bALI nAkhavA mATe hoya tema nagaranI bahAra lAkaDAnI gADha citA saLagAvIne taiyAra karI! | 320 ne tyAra bAda haribalanuM bahumAna karIe chIe ema dekhADavAne ane bIjAone tevI khAtrI besADavAne mATe rAjA ane maMtrI banne parivAra sahita haribalane yamarAja pAse mekalavA sArU AvyA! | 321 / haribala agnimAM paDavAnuM kahe che te sAcuM che ke-daMbhavALuM che ? e jANavA sArU manamAM Ave tema bolatA nagarajane saMbramapUrvaka te sthaLe kautuka jevAne ekaThA thayA che 322 navA pANInAM pUra mAM paDelA tarIyAne jue tema te samaeta nagarajane citAthI dUra ubhA ubhA jaI rahyA che, tevAmAM teo sahunA dekhatAM haribala, manamAM kAMIka ciMtavIne citAnA amimAM jaladi peThe ! 323 B agnimAM pesatAMnI sAthe hAhAra ane azupAta karavA lAgI gaelA nagarajanoe zokathI ane rAjA tathA maMtrIe harSathI haribalane spaSTapaNe bhasmasAt thato dIThe ! 324 / " ri ! =Iti khede, viSNunA jevA tejavAna, dhIra ane vIraziromaNi haribalane kapaTI rAjAe phekaTa zuM kAma bALI nAkhyo haze ? ahAhA ! jANyuM: haribalanI lahamI ane strIomAM lubdha evA A rAjAe, "kharekhara-dhikAra che ke-durbuddhivAna maMtrInI buddhi joDe maitrI karavAthI" A prakAranuM A bIjuM ghara kArya karyuM che. " 326 ! ItyAdi prakAre te vakhate ja lokomAM te rAjA ane maMtrI bannenI eka samudranA devanI sahAyathI sarakhI niMdA pasarI. kAraNa ke-hRdayamAM chUpAveluM paNa ugra pApa haribalanuM nirAbAdha durgAnI jema atyaMta prasare ja che. je 327 | A bAju bacI javuM, adazya haribala, smaraNa karela samudranA devanI sAnidhyatAthI agnimAM rahevuM ane vahelI lezamAtra dAjhayo te nahi, paraMtu tapela jAtyavaMta suvarNanI prabhAte ghera AvavuM! mAphaka ati tejadAra kAntivALo thayo ! 328 | aMjana siddha purUSanI jema te vakhate haribala lokothI adrazya baje! tyAra bAda keIka sthaLe kAlanirgamana karIne te divasanI rAtrinA zAMta vAtAvaraNavALA pahelA pahore ja pitAnA ghera Avo ! | 329 ! (haribalane e rIte agniparIkSAmAMthI paNa
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda AbAda ugarIne Avela joIne) vismaya thavA pUrvaka harSita thayelI ane prakulapaNe maMda hAsyamaya banelI vasantazrIo tathA kusumazrIe deva jevA divyazarIravALA haribalane tuMbaDAmAMnAM amRtathI siMcyA ! | 330 | bIjAne mATe kaSTa uThAvanArA janene kharekhara vipatti paNa satvara saMpattimAM pariName che ! zuM agurU (agara) ne bALavAthI sugaMdhano vizAla phelA thAya e vidhi nathI ? | 331 | haribala pitAnA makAnamAM pitAnI strIo sAthe jovAmAM premavArtA kare che. tevAmAM tyAM viSaya vAsanAvaDe atyaMta unmata banela rAjA, utAvaLe yatheccha paNe AvI rahyo che! | 332 ne rAjAne Avato jANIne te baMne strIoe pitAnA svAmI haribalane kahyuM-he priya! Apa chUpI rIte saMtAIne amAruM kAMIka kauzalya jue. A 333 / haribale e pramANe kaye sate-zANI evI te baMne strIoe rAjAne AkarSaNa thAya tevI rIte satkAra kare-Asana ApavuM vigere badhuM ja saryuM! che 334 . ane rAjAne pUchavA lAgI ke he deva ! Apane atyAre kema padhAravuM thayuM ?' rAjA paNa gAMDAnI jema vinA kAraNe ja atyaMta hasate ane ullasa be-"he mAnya strIo ! yuvAna yuvAnane levA Ave tema tamArI prati ati utkaMThAvALo e huM tame bannene haribalane ghera AvelA mArA mahele laI javA sArU ahiM Avyo chuM, te tame zuM viSayAMdha rAjAne jANatI nathI ? ' . 33536 rAjAnuM tevuM bolavuM sAMbhaLIne haribalanI strIone te baMne strIo rAjAne kahevA lAgI--"he netA! e pramANe upadeza ane rAjAne besavuM te Apane-netAne mATe ucita nathI kAraNake rAjAne durAgraha. "sevakajananuM piSaNa kare che mATe" pitA kahela che. 337 vaLI devaramaNI jevI manahara hoya te paNa paranArI atyaMta prakAre tajavA gya che. temAM paNa mANasoe sevakanI strIne te putravadhunI jema vizeSa prakAre dUrathI ja tajavA gya che. je 338 1 gunegAra prajAne daMDa karatA hovAthI rAjA to akRtyane aTakAvanArA hoya che. je te paNa akRtyakArI bane te pachI tenI prajAnAM akRtyane aTakAvanAra kezu? che 339 | paheregIra taskaranuM kAma kare ane rakSaka mANasa dhADa pADe che te pANImAMthI agni ane sUryathI aMdhakAra phelAvA jevuM che! | 340 he rAjana ! A baMne nArIo mane bhajaze-mArAthI viSayanI vAMchuM thaze evo tamane asad Agraha kema che? ame prANAne paNa zIlane malIna karazuM nahi" 341 me kahyuM che ke - 'varaM zrRgottUMgAd, guruzikhariNaH kyApi viSame / patitvA'yaM kAyaH, ktthindRssdntrvidlitH|| varaM nyasto hastaH, phaNipatimukhe tIkSNadazane / varaM vahnau pAtastadapi na kRtaH zIlavilayaH // 342 // artha-mahAna parvatanA uMcA zikhara uparathI koIpaNa viSama sthaLe paDIne kAyAne kaThIna pattharo vacce cUra karI nAkhe te zreSTha che tIkSaNa dAMtavALA zeSanAganA mukhamAM hAtha
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 157 nAkho zreSTha che-agnimAM paDIne baLI maravuM zreSTha che. ane zIlano vinAza na karavo te te dareka karatAM paNa zreSTha che. 342 mATe he rAjana ! vipAke parama kaTu evA paranArIgamananA pApathI tame virAma pAme-virAma pAme ? kAraNake tevI anyAyabharI rIti, marakInA phelAvAnI jema puNyavAnane laghutA phelAvanArI che. te 343 l kahyuM che ke 'satyapi sukRte karmaNi, durnItirevA'ntare zriyaM harati / taile'nupabhukte'pi hi, dIpazikhAM harati vAtAlI // 344 // artha:-pUrvane puNyadaya vidyamAna hovA chatAM je vacamAM thavA pAmatI dunIti ja lakSmIne nAza kare che. vaLIAno vAyu telano upabhoga karatA nahi hovA chatAM paNa te telathI baLatA dIvAnI zikhAno te nAza kare ja che. A 334 " mATe pitAnAM kalyANanI IcchAvALAe nItimAM pravartavuM paNa anItimAM pravartavuM nahi; manuSyone nIti ja sarva saMpattinuM mUla che ane zebhAkArI che. te 345 kahyuM che ke 'drumeSu salilaM sarpinareSu madane mana / vidyAsvabhyasanaM nyAya : zriyAmAyu : prakIrtitam // 346 / / artha:-vRkSanuM AyuSya pANI, manuSyanuM AyuSya ghI, kAmadevanuM AyuSya mana, vidyAnuM AyuSya parAvartana ane lakSmInuM AyuSya nyAya jaNAvela che. meM 346 " zrata sAMbhaLavAthI buddhi zobhe che, puNya karavAthI hoMzIyArI vadhe che, kalyANakArI vastuothI nArI zebhe che, pANIthI nadI zebhe che, caMdrathI rAtri zobhe che, samAdhi jALavavAthI dhIraja zebhe che ane nItithI rAjApaNuM zobhe che. je 347 ItyAdi vividha vacana ane navI navI yuktithI te baMne strIoe rAjAne ghaNe upadeza karyo, chatAM paNa rAjA samajI ja nahi! kharekhara navA mahAvara AdimAM uttama auSadha vigere paNa niSphaLa thAya che. te 34. ulaTa kAmanI atyaMta duSpIDAvazAt rAjA bolya"he suMdarIo ! huM rAjA tamArI prArthanA karI rahyo chuM chatAM tame mArAmAM kema anurAga dharatI nathI ? tame pati Ave to zuM thAya ? evI zaMkA na kare te na Ave e mATe tene bhasmasAt karyo che. tethI A bAbatamAM tame baMne navayauvanAnI ratinA kAraNarUpa gati huM ja chuM: 349-350 he nirbaLa evI abaLAo ! garvamAna e huM baLAtkArathI paNa tamane laI jaI zakuM chuM. mATe "varasena'- mArI upara mArApaNAnI buddhi dharAvavA pUrvakanA rAgathI mArA hele Avo: e pramANe vartaze temAM ApaNe neha arasaparasa nikhAlasa raheze. . 351 !" rAjAnuM tevuM tucha belavuM sAMbhaLIne te baMne strIo belI. "dhikkAra che tane, tAre niSedha karyo chatAM paNa kapaTakuzaLa buddhivALe e tuM dhaSTa kAgaDAnI mAphaka kema karIne najI. kanA kInAre beThe kaTa AraDe che? ahiMthI khasa-dUra thA: je nahi khase te tArA pApanuM phaLa jaldIthI pAmIza." e pramANe bALAe kahevAnA pariNAme rAjA jevAmAM ahaMkArathI belAtkAra karavA jAya che, tevAmAM kusumazrIe vidyAbaLathI daDhabaMdhane vaDe cerabadha bAMdhIne rAjAne 28
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 zrI zrAddhapratikramaNa-vaditasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda e to bhUmipara paTakyo ke tenA badhA dAMta paDI gayA! 352-53-354 "ame nirmaLa chIe ane sadAne mATe bIjAne upakAra karanArA chIe, haribalanI strIoe jyAre A rAjA malIna che ane bIjAone apakArI che" ema pracaMDa satItvanI rAjane jANIne ja jANe na hoya tema rAjAnA te dAMta rAjAne tajI dvara dardazAmAM mUkavA pUrvaka gayA! 355 . te vakhate dAMtanI sAthe rAjAne dukhe nigraha karAvelI khAtrI ! karI zakAya te te anaMta graha paNa tenA ahaMkArarUpI grahanI sAthe bhayabhItanI jema nAsI gaye! 356 . pAzabaMdhanA majabuta baMdhanane lIdhe temaja bhUmi para paTakAyAthI dAMta paDI javAne lIdhe utpanna thaela mahAna paDAvaDe atyaMta duHkhI thaelo rAjA, vyAdhigrastanI jema atyaMta raDavA lAge! I 357che te vakhate lALa cAlI javI-dAMta paDI javA- bhUmi para paDayuM rahevuM-zabhAhIna thaI javuM vigerevaDe rAjA yuvAna hovA chatAM paNa gharaDe jaNAvA lAge! khedanI vAta che kelAbhanI icchAvALA rAjAne mUla paNa nAza pAmyuM. I: u58 ! kahyuM che ke thoDA divasa rahenArA ane mada karAvanArA evA yauvanamAM durAtmAo evA prakAranA aparAdhe kare che ke-je aparAdhone lIdhe Akho janma ja phekaTa thAya che.! I 359. kharekhara, paradAragamanana mege prANa ghera viDaMbanAo pAme che. daSTiviSa jevA duSTa sarSanI daSTimAM paNa sAmAnuM mRtyu nathI zuM! | 360 | tyArabAda pRthvIne raDAvanArUM AkaMdana ane dAMta vagaranA atyaMta hIna ane dIna mukhavALA evA kRpAnuM pAtra banelA rAjAne kusumazrIe dayA lAvIne kahyuM-"he rAjana ! tuM anya prati te te prakAranAM pApa karavAmAM rasIka hovA chatAM paNa apAra kRpAne lIdhe kemala hadayavALI huM tane ahiM te jaladi paNa choDI dauM chuM, paNa yAda karaje ke-naraka AdimAM karma tane choDaze nahi. 36-362 pharI e pramANe karIza nahi" ItyAdi upadeza ApIne kusumazrIe rAjAnA mUrtimAna duSkarmone chUTA karavAnI jema pAzabaMdhanA baMdhane satvara chUTA karI nAkhyA ! | 363 || tethI rAjA pRthvItala para paDayo hovA chatAM paNa zarIre jaldI svastha ane sAvadhAna thaye! athavA haribalanI te priyAnI atyaMta maherabAnIthI kaI vastu prApya hoya? | 364 tyArabAda pitAne bahu ja zocate rAjA, atyaMta lajajAbhayo-saMkecAelA netre dhImI dhImI gativALe baLe thake pazcAttApa ane niMdA sahita atyaMta guptapaNe pitAnA mahele AvyuM. 365 . zarIrane bAhya sukha ApanArA upAya karavA vaDe rAjAe te rAtri pasAra karI ane savAre lajajAthI koIka bahAnuM batAvavA pUrvaka mukha DhAMkIne rAjasabhAmAM beThe. . 366 rAjAne rAtre je je vItaka banyuM te badhuM rAjA pAsethI maMtrIe AsapaNe jANuM lIdhuM hovAthI "tatvagAmI purUSa jema bhavathI bhaya, vismaya ane karUNarasarUpa tithIne eka sAthe anubhave tema" te maMtrI, bhaya vismaya ane karUNuM rasa vaDe jANe ke-eka sAthe ja traNa rUpapaNuM pAmyo! . 367 1 vinirAzvata zA x !
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mA pratikamaNa-vadisatranI daza TIkAno sarala anuvAda 159 have jeNe chUpA rahIne potAnI strIonuM atyaMtatara AzcaryakArI caritra joyuM che, e te haribala, pitAnA gherathI rAjA gayA bAda potAnI priyAo joDe baMne strIonI kAryadakSa- priya eve vArtAlApa kare che ke-"tame baMnee anucitakArI tAnI haribale karelI rAjAne A badhuM megya ja karyuM che. kAraNa ke-mUjana aphaLAvyA prazaMsA ane duSTa maMtrInA vinA ane upadravita karyA vinA kadI paNa sAcuM svIkArato nathI. keja mATe vicAra. B 368-369 temAM paNa kharAba sArathI rathane unmArge laI jAya tema A rAjAne dubuddhi ApIne kumArge laI janAra te daMbhI maMtrI che. te 370 rAjA-azva-purUSa-strI-vaNa-zAstra ane zastra e sarvanuM suMdara ke asuMdarapaNuM bIjAne AdhIna che. te 371 ne kahyuM che ke - 'vallI nariMdacittaM, vakkhANaM pANibhaM ca mhilaao| tattha ya vacaMti sayA, jatya ya dhuttehi nijaMti // 372 // artha-velaDI, rAjAnuM citta, vyAkhyAna, pANI ane strIo pUrNa purUSe jyAM kheMcI jAya tyAM jAya che. te 372 ||' viSama sannipAta jevA maMtrIe ja tAvanI jema rAjAne duSyatikAra banAvI dIdhela hovAthI pahelAM te maMtrIne pratikAra kare yukta che. 373. duSTa IrAdAvALo mANasa sarSanI jema kadAcit jIvatAM sudhI paNa potAnI prakRti choDato nathI: tethI nakkI anarthanuM mUla e maMtrI mULamAMthI ukheDI nAkhavA jevuM che. te 374 dunItithI haNavA lAyaka e maMtrIne viSe dayALune paNa dayA rAkhavI zuM kAmanI? kharekhara duSTonuM damana karavuM ane ziSTajanenuM pAlana karavuM te nyAya che. te 375ne te maMtrIne nigraha karavAne mATe teNe karelA daMbhane anusarIne daMbha ane prapaMca ja nirvitra upAya che kAraNa ke-daMbhIne daMbhathI ja sAdhI zakAya che. 376 kavioe paNa kahyuM che ke - vajanti te mUDhadhiyaH parAbhavaM, bhavanti mAyAviSu ye na mAyinaH // pravizya highnanti zaThAstathAvidhA, na saMvRtAMgAnizitA iveSavaH // 377 // artha:-mAyAvI purUSonI joDe jeo mAyAvI banatA nathI te mUDha buddhivALA purUSa parAbhava pAme che. kAraNa ke-bakhtara vinAnA zarIravALAne tIkSaNa bANe haNI nAkhe che tema zaTha ja sarala mANasenA haiyAmAM pesIne teone haNI nAkhe che. te 377 maMtraNAnA jANakAra purUSane viSe gupta vAta cAra kAne rahI hoya te prazaMsanIya gaNAya che, tene badale A haribalane (laMkAthI AvyA bAda nagara praveza karyo te pahelAM rAjAne maLyA pachI laMkA javA AvavA saMbaMdhI vAta rAjAne kevI rIte karavI, te vicArIne nakkI karavA haribala, vasaMtazrI ane kusumazrI traNee vizALapuranA nagaranAM udyAnamAM khAnagI maMtraNA karelI te) che kAne gaelI vAta paNa bhaviSyamAM (nagaramAM praveza karyo tyArathI laIne atyAra sudhImAM ) dareka kAryanI siddhi karI ApanArI nIvaDI! I 378 mA (maMtraNAnA jANakAra vizeSajJoe maMtraNAnuM
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 zrI zraddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adarza kAne sala anuvAda vidhAna "catudaLa maMtra' ema nakakI karyuM, paNa "va maMtra' evuM vidhAna karyuM nathI.) ghavALe maMtra" evuM vidhAna karavAmAM pahelA evA A haribhayaMkara rUpadhArI deva- bale smaraNa karela samudradevanI maitrIthI devaduSya vastro ane devatAI tAI purUSanI sAthe AbharaNa vaDe devanA je devatAI veSa dhAraNa karyo ane savAramAM harialane rAjasabhAmAM yamarAjanA dvArapALa jevA bhayaMkara rUpadhArI devatAI purUSane pitAnI AvavuM ane yamapurIne sAthe laI javA pUrvaka rAjAnI sabhAmAM jaIne rAjAne harSathI banAvaTI vRttAMta rAjA- namaskAra karyo.! che ka79-380 devalokamAMthI utarI Avela ne saMbhaLAva.! hari-zrI kRSNanI jema tevA divyaSa ane zarIravALA haribalane joIne samasta lekanI sAthe rAjA aMtaramAM vismaya pAmyo! 381 me dhikkAra che maMtrIne ke jenuM (saLagIne marelA kadI jIvate thAya ? e prakAranuM laMkA prasaMganuM) vacana pApI che. kharekhara! haribalanuM (laMkAe bhasmasAt thaIne gaye, e) kRtya sAcuM che. kAraNa ke A haribala, yamarAja pAse javAmAM amArI sAme sAkSAta bhasmIbhUta thayo hato chatAM paNa ahiM AvyuM che! 382 " haribalanA kRtya saMbaMdhamAM e pramANe niNata vicAravALA banelA te rAjAe hIrabalane pUchayuM-"he mahA sAhasikaya! tuM ahi jaladI kevI rIte AvyA ane sAthe Avela A mANasa koNa che?" hIrabale paNa kahyuM he rAjan ! ahiMthI huM jovAmAM baLatA dehe yamarAja pAse jauM chuM, tevAmAM yamarAje potAnA kiMkare dvArA mane pitAnI pAse aNAvyo ane mArA te sAhasathI saMtuSTa thaIne yamarAje - 1 pU. upA. zrI dharmavi. ma. kRta anuvAdamAM A caritranA pa00) lekamAMthI lagabhaga savA cArase kano anuvAda thavA pAmela hovAthI tema ja te savA cArase lekamAMthI paNa mAtra piNe pramANa kano ja kAMIka rItasara gaNI zakIe te anuvAda thayo heIne zeSa sADI traNa jeTalA glaeNkano artha te kaI zlekano pA ane koI lekane ardhA artha thavA pAmela hovAthI A addabhuta ane vizAlakAya caritrane guTaka truTaka ane saMkSipta evI sAmAnya lokavArtAnuM svarUpa prApta thaela joIne sahu koIne saheje kheda thAya. chatAM te vAtane gaNa karIne ahiM prastuta khedanI vAta e che ke-"te anuvAdamAM ghaNA lekonA anuvAdanI jema A zlokano anuvAda ja choDI devAyo che ema nahi, paraMtu A 379mA blekanA paNa choDI dIdhelA anuvAda pachI krame AvatA 380-381- 382 Adi kalekAno ja anuvAda raju karavo ghaTe, te kama paNa che. DI devAya che ane tene badale 37pachI avaLA krame cAlIne ane 366 mAM kano anuvAda raju karIne caritrane svamatithI saMbaMdha palaTI nAkhavAmAM Ave che! vaLI-e pramANe kAne UlaTAvI nAkhIne karela 365 ane 366 mA zlokanA anuvAda pachI paNa 367-68-69 Adi zlekene kramasara anuvAda ApavAnuM mulatavI rAkhIne 36 6 pachI sIdhe 38081-82 Adi kAno bhAvArtha raju karela che ane tema karIne 366 thI 380 vaccenA cauda zvekeno bhAvArtha paNa sthAnatara karela che. A rIte thavA pAmela te samasta krama palaTo ane lekonuM sthAnAMtara zuM adhikAranI rUe banavA pAmyuM haze ? pUrvAcAthI viracita Adarza granthomAMnA zlokone A rIte krama palaTIne managamatI rIte cari, zuM adhikAranI rUe raju karavAmAM Avela che, te samajamAM AvatuM nathI.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittasUtranI A TIkAnA sarala anuvAda prabhAvavALI bhUminA prabhAvathI mane jIvatA karyA! // 383-384 // devA saMbadhInI zarIre adbhUta zabhAvALA thayA ! sAtvikatAthI sevela ne lIdhe deva tuSTAyamAna thaye sate ziSTajanAne zuM iSTa prApta thatuM nathI ? // 385 / ane he rAjana! vANI ane manane ageAcara evI meM tyAM yamarAjanI zuM RRddhi joi ! ! ! hai riala ! te tyAM zuM zuM Rddhie joI ane kevI kevI rIte e khadhuM joyuM?' e pramANe rAjAe AzcayapUrvaka pUchavAthI harimale kahyuM-'he rAjana! indrapurInI RddhinuM abhimAna utArI nAkhe tevI yamarAjanI sayamanI nAme nagarI che ! ane te nagaranA rAjA yamarAja jANe dharmarAja joI lyA! yakSA te rAjAnI prajA che: // 386-387 / / tenI tejasI nAme zubhakArI evI vikhyAta sabhA che. te rAjA pAtAnA cAra hAthamAM anukrame kukaDA, daMDa, lekhaNu ane pustakane dhAraNa kare che. 388 // indra vigere devA paNa te rAjAnI sevAnA svabhAvane dhAraNa kare che! viSNu, brahmA ane maheza-zaMkara paNa te rAjAnI maherabAnI meLavavA tapa tapI rahyA che! yAgIzvarA paNa te yamarAjanI ja bIkathI yAganA abhyAsa karI rahyA che ! vizeSa zuM kahuM ? vana jema meghane vaza che tema traNeya jagat te yamarAjane ja AdhIna che ! // 389-390 | dhAra andhakAranA nAzane janma ApanAra evA sUrya, te yamarAjanA pitA che. vaLI viduSI strIone viSe mukhya viduSI evI sajJA nAme mAtA che: / / 391|| ane vajranI jema jagatamAM atyaMta du:sahu evA ni nAme tenA prazaMsanIya bhrAtA che; temaja peAte milana heAvA chatAM paNa jagatane jeNe pavitra karyuM che evI yamunA nAme te yamarAjane mhena che: // 32 // ane zatruonAM mukhane dhumADAthI malina kare tevI dhUmeAAM nAme te rAjAne paTTarANI che; vaLI pADAne viSe agraNI eve pADA tenu mukha vAhana che: / / 393! traNa jagatanA ja tuAe jenA satkAra karyo che: evA A ( mArI sAthe Avela ) vaidhyata nAme tenA dvArapALa che; ane teja-parAkrama vaDe karI caDa ane mahAcarDa nAmanA tenA e zreSTha sevake che. 5394 traNa jagatanA prANIonAM sArA ane narasAM ciratrAne lakhanAra citragupta nAme tenA lekhaka che; e pramANe te yamarAjanI sarvAMgasapUrNa RddhipaNu ananya sAdhAraNa-asamAna che! // 395 || vaLI te je prasanna thAya te kalpavRkSa jevA che, paraMtu rASa pAme te tenuM kRtAnta (anta ANunAra) nAma satyaja che; ke--je nAma vizva upara apratihata prabhutAnA khyApaka lakSaNurUpa che. || 396 | lekamAM paNa kahyuM che rAjA, maMtrI vagerene ke- jenA roSathI sAmAne bhaya nathI ane tuSTatAthI dhana-RddhinI yamarAjanuM kanyAdAna mATe prApti nathI; temaja jenAthI koinA upakAra ke apakAra kAMIpaNu thaI zakatu nathI, te janmyA thakA zuM karaze ? | 3975 ( he rAjan ! ) tevA prakAranI te samRddhi joine me mArI AMkhAnu saphalapaNuM mAnyuM: leAkeA paNa kahe che ke bahu jIvavAthI paNa bahu joyuM bhaluM. / / 398 / / huM * AmaMtraNa ! 1 viSayA x ! 161
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ ---- 10ra thI zrAddhapratikramaNa-vAdisatranI Ara TIkAnA sarala anuvAda rAjana ! pUrNa prItivALA evA te yamarAjane meM ahiM AvavAne AmaMtraNa ApyuM, eTale yamarAje kahyuM-baha Adara karavAthI huM to AvIza, paraMtu je mArA para mitratA dharAve che maMtri vigere samasta bela sahita tAre te netA ekavAra ahiM Ave, jethI tene ucita kAMIka bhakti karIe! 399-400 || A mATe parama Adarabhaya hRdayavALA yamarAje mane prArthanA karavAnI jema vAraMvAra kahIne ane divya vastro tathA alaMkAra ApIne kahyuM keA divyarUpavALI, bhAgyazALI ane mane mAnya evI mAre ghaNaya kanyA che, temAMthI A eka kanyAne tuM paraNa, ane amone harSanuM sthAna prApta karAva. 401-402 / yamarAjanI e vAta sAMbhaLIne meM kahyuM - he rAjan ! (yamarAja!) kanyAe te mArA rAjA-maMtrI vigerene sahusahune ucita ApavA gya che, mane to ATalAthI ja saMtoSa che. kAraNa kenekara mATe svAmInI sevAnuM phala bharaNapoSaNa che. / 403 / duzmanane bAMdhavAmAM tene vadha karavAmAM-tenI joDe yuddha karavAmAM tene kille levAmAM-svAmIno mahela karavAmAM ane svAmIne tyAMnA mahotsavamAM kaSTa sevako uThAve che, paraMtu te dareka kaSTonuM samasta phala netAnuM ja gaNAya che. 404 | mArI A vAta sAMbhaLIne yamarAje kahyuM-"he bhAI ! te pachI tAre rAjA vigerene ahiM jaladi mekalavA rahe che." e pramANe yamarAje ghaNuM ghaNuM kahIne mane ahiM mokalyuM. ane Apane ati utkRSTa bahumAnathI belAvavAne mArga, batAvavAne ane ApanA pratinuM bahumAna dekhADavAne mATe te yamarAje tenA A vaidhyata nAmanA pratihAra-dvArapALane mekalyA che ane A vaidhyata ja devatAI zaktithI mane ahiM jaladI lAvyuM che mATe he rAjana ! Apa tenI nagarIe padhAro. sajajano, athIjane ISTa rIte vartavAvALA hoya che. 405-6-7 te vakhate jevuM haribale kahyuM tevuM, ane tenAthI adhika varNana haribalanI sAthe AvelA te yamarAjanA dvArapALe paNa rAjAne kahyuM! kharekhara devatAI purUSa kahevA bese temAM prathamanI vAta sAthe visaMvAda Aveja kayAMthI | 408 | e vakhate pote maMtrI hovA chatAM pharaja bhUlIne rAjAne dubuddhi denArA te pUrva maMtrIe paNa haribalanI ane yamarAjanA dvArapALanI te vAtane vedanI vAta jevI mAnI lIdhI! kharekhara, suMdara rIte goThavelI maMtraNAne tattvarUpe jANavAmAM brahmA paNa jaDa banI jAya che! I 409 | haribala ane yamarAjanAM e pramANenAM pitAnA Azaya (durAzaya)ne unmAda karAvanArAM baMdha besatAM vAkathI rAjA-maMtrI vigere badhAja hIrabalanI vAta sAMbhaLIne yamapurImAM javAne utAvaLa karavA lAgyA che 410 | mANasane rAjA vigerenI yamapurImAM yamanuM nAma sAMbhaLe tyAM bIka lAge che; jyAre te vakhate satvara pahoMcavAnI utkaMThA te yama pAse javuM te kautukarUpa banyuM! ke-jethI rAjA-maMtrI vigere paNa yamane ghera "huM pahelo jauM, huM pahele jauM! e paddhatithI javAnI IcchAvALA thayA ! ahaha zuM lebhana mahotsava! 11 pahelAM dAMta 1-cazmAnA 2 mRtyuM * 1-vivo x (arthAta jatuma chavaH)
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittutranI Adarza TIkAtA sarala anuvAda 13 paDI javAne lIdhe thai rahela pIDAnA vistAra atyaMta ugra ane tAjo ja he|vA chatAM paNu te badhI ja pIDA, RddhinI AsaktirUpa auSadhathI kAMi paNa nAsI gaI ! // 412 5 have citAmAM paDIne yamarAja pAse javA rAjA taiyAra thayA! jyAre peleA maMtro te rAjAnI pahelAM ja taiyAra thaye!! karmathI haNAela buddhivALA sabhyane paNa rAjA ane maMtrInI te rIte ja arasaparasa taiyAra thayA! 5413! tyArabAda keTalAke devatAI kanyA, puzkela devatAI dravya ane devatAi alaMkAra vigerenA lAbhathI ane keTalAke kautukathI paNa nagaranI bahAra cAlyA. 5414aa manane vinAdanA apUrva kAraNabhUta evA te vRttAMtane cAmethI sAMbhaLIne te te devatAi RddhinA lAlacu nagarajane paNa te rAjA, pradhAna ane sabhyaneAnI sAthe bhaLI gayA-agnimAM paDavA javA joDAyA ! ahA ! lAbhanuM sAmrAjya !!!! 415 ! have rAjAnA AdezathI kAi ajaba prakAranI atyaMta meATI citA paNa racAvIne saLagAvI ! te citA bhayaMkara hAvA chatAM paNa bhavasthitinI mAphaka te sarvajanene AnaMdaprada banI ! // 416 5 devatAI Rddhi AdinI lAlace A citAmAM paDavuM temAM sahune mATe bhasmasAt thaI javAnuM nakkI che, ane dUranA devatAi Rddhi vigere prArthInI prApti anizcita che; chatAM paNa te vakhate te dareka janA citAmAM paDavA ekAgracitta thayA! ahA saMsArIne! || 417 || saMsArI prANIe e prakAranA hAvAthI ja kahyuM che keH-- jAda hoi maI, avA taruNI rUvaMtI | sA jai jiNavaradhamme, karayalamajjhaThiyA siddhi || artha:-dravyamAM athavA rUpavatI strIe prati prANInI je buddhi hAya che, te buddhi jo jinezvara bhagavatanA dharmane viSe AvI jAya teA meAkSa hathelImAM ja che. 418| gheAra citAmAM paDIne saLagI maravA taiyAra thayelA te bhAbhi dI prANIo, devakanyA vigerenI atyaMta lAlasAvazAta te vakhate dArU pIdhelanI mAphaka vividha prakAranI bUmarANAvaDe zabdo karavA lAgyA, hasavA lAgyA, AnaMda karavA lAgyA ane nAcavA lAgyA ! || 419 || tyArabAda jevAmAM te badhAjaneA 'huM pahelA-huM pahelAnI riphAipUrvaka 'peAtAnAM zarIrane ciMtAmAM hAme che, tevAmAM te rimala, teenI dayAthI ekadama vicAre che ke-nirarthaka kubuddhivALA meM A zuM mahAn anatha AraMbhyA ? pApIone te narakamAM paNa sthAna che, paraMtu AvA niraparAdhIjanAnA vadhathI mArUM sthAna kayAM ? ||420-421 / / zANAjanA mATe zikSApaNu aparAdhIne ja karavI ucita che: zikSA bAbata je ema viveka rAkhavAmAM na Ave' teA te kahevAtA DAhyAjane yAgyAyeAgyanA vicAra vagaranA dAvAgninI jevAja lekhAya. // 422 // mATe have A badhA niraparAdhIjanene bacAvavAnA ahiM upAya zuM ? " e pramANe harikhala vicAre che. tevAmAM hirabalane Azcarya pamADatA te yamarAjA kRtrima dvArapALa janatAne kahevA lAgyA ke-' huM nagarajanA ! tame jo vyikanyA vigere phUlanA abhilASI hA teA keAi utAvaLa karazeA nahe ane yamarAja pAse AvavA sArU dhAraNu karelA harSa thI prApta kareluM phaLa hAraze nahi; huM kahuM tema karavA dhyAna Ape: amArA svAmI yamarAja
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasatranI Adaze TIkAne sarala anuvAda viSama che paddhattipUrvaka ja temanI pAse javuM egya che, tethI karIne A rAjAne je kaI khAsa mAnya hoya te mANasa mArI sAthe Ave; te pachI rAjA ane te pachI prajAne samUha Ave." yamarAjanA dvArapALanI te mujabanI vAta sAMbhaLIne maMtrI vicAravA lAgyo ke kharekhara, agnimAM saLagI marIne paNa yamarAja pAse pahoMcI javAmAM mane aparaMpAra ISTaphaLanI prApti thazeH ddhi meLavavAmAM sahane mokhare rahe ane temAM saMkaTa dabaMddhi ApanAra maMtrInuM AvI paDeye chate sanI pAchaLa rahetA koI buddhimAna dhUrta, sahu pahelAM ja citAmAM dhUne buddhithI ja purUSArthanuM samarthana kare che ke "dAna karavAmAM, na paDavuM! javAmAM, savAmAM, vyAkhyAna karavAmAM, jamavAmAM, sabhAsthAnamAM, le DadevaDamAM, atithipaNAmAM, rAjakulamAM, ane pahelA rahevAmAM pUrNaphala samajanAra mANase, zUnya jaMgalamAM zUnya makAnamAM, zunya gAmamAM, pANImAM, bhayanA sthAnamAM laDAImAM, caDhavA utaravAmAM, mArgamAM ane rAtrine viSe mokhare na thavuM." | 423 thI 429 che e pramANe vicAratA maMtrIe rAjAne kahyuM-svAmI ! A vaizcata ( yamanA kRtrima dvArapALa) nI sAthe huM agAuthI jauM ! " rAjA e paNa AjJA ApI. AthI potAne katArtha mAnate te maMtrI khuzI thaye ! 430 || tyArabAda te divyare (vaMdhyate) cAre bAju javAlA phelAvI rahela bhayaMkara citAgnine viSe nRpApAta karyo, ane turata keTalAka mANasonI sAthe dabuddhi evA te maMtrIe paNa jhaMpApAta ! | unA khedanI vAta che ke-citAgnimAM paDatAM ja te maMtrI dabuddhinI sAthe bhasma svarUpe banI gayo ! athavA to A maMtrI koI tevA prakAranA pitAnA manerane laIne yamane dhAma pahoMcI gaye. 43rA te citagnimAM paDavAnA raMge caDhele rAjA paNa evAmAM te citAgnimAM jhaMpalAvavA sArU haribaLe dayAthI rAjAne pataMganI ceSTA kare che, tevAmAM karUNAvaMta haribale tene ane agnimAM paDatAM bacAva bhujAthI pakaDI lIdhe ! che 433 khedanI vAta che ke mane tuM A kAryamAM vina vaDe parAdhIna banAve ja kema?" e pramANe reSathI kaThoravANI uccArI rahela rAjAne haribale kahyuM- he rAjana ! je kAMI huM kahevA mAguM chuM te thira thaIne sAMbhaLevicAryA vagaranuM kArya karanArane A loka ane paralokane viSe atyaMta anartha prApta thAya che, mATe zANA mANasoe sAkSAt joIne ane uttama rIte parIkSA karIne pachI kAryo karavA lAyaka che. 434-43pa che kAraNa ke he deva! kaI paNa maraNa pAmela mANasa jIvato thAya te vAta devAthI paNa banavI saMbhavita nathI; A sarve te meM mAtra kuzaLa evuM kapaTanATaka prakaTa karyuM che ! 5 436 Apane Apela kharAba salAharUpa kUTa prapaMcanI racanAvaDe e dukha maMtrIe ja ApanA mukhe mane bahu vakhata prANanuM saMkaTamAM nAkhe che. 437 te mahApApI AtmAe Apane paNa dAMta paDavAnI pIDA vigere gADha kaSTasamUhamAM nAkhyA che. 438 . je mANasa, Apta hovAne kA dharAvIne sAmAne durbaddhi 1-mAna xI
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattisUtranI mAdarA TokAnA sarala anuvAda 165 Ape che, bIjAnA droha kare che ane khIjAnAM dhana-o vigeremAM rakta ane che te mANusa jItratA na hai: // 439 // he rAjan! jyAM duSTa vicAra ane duSTa salAha karanAra duSTa maMtrI hAya tyAM Apa zuM karo ? sAmeA mANasa duSTa hoya chatAM paNa jo maMtrI suvicAraka evA sudara hoya tA te duSTa paNa zuM karI zake? // 440 | ethI karIne huM deva! meM daMbha ane prapa`cathI te duSTa maMtrIne agnisAta karyA che. vyAdhi, viSavRkSa ane duSTajanA kAipaNa rIte jema ane tema jaladI ukheDI nAkhavA lAyaka che. // 441 // haribale agnithI bacAvela rAjAe duSkarmAMnA kheda karavA. he svAmina! tame mArA svAmI che: tethI agnine viSe pravezatAM dekhI kheti evA hu tamArI upekSA kema karUM ? kAraNa ke-svAmInA droha karavA te mahA pApa cheH // 442 // bIjA kAInA droha karavA te paNa du:khanA samUhane ApanArA thAya che, te pachI mitra, svAmI ke gurUnA droha karavA te teA kAne mAluma keve phaLe? // 443 // khilatuM e pramANenu khyAna sAMbhaLatAM atyaMta zakita manavALA rAjA gabhIrapaNe vicAravA lAgyA: khedanI vAta che ke-A mArUM badhuM ja duSTa citra jANe che? e pramANe udbhavatI navIna mahAn gADha lajjAnI atyaMta pIDAne lIdhe mUrchA vinA paNa zUnyamane sUcchita banela te rAjA (haribalanI sAme ) nIcuM mukha karIne ubhe ! 444-445 // eTale uttama vaidya jema auSadhathI vyAdhine zamAve tema uttama svabhAvavALA harimale rAjAne rUce te te prakAranAM uttama vacaneAthI rAjAnI te vyathA phara karI! // 446 // tyAra bAda pUchIne jANavA maLela devanuM sAnidhya vigere adbhuta caritravaDe atyata vismaya pAmela rAjA, pAtAnuM mastaka dhuNAvatA vicAravA lAgyA ke-e prakAranA mArA aparAdhamAM ane evA prakAre zaktimAn hAvA chatAM paNa A hirabale mane maLavA dIdhA nahi temaja mArUM rAjya lIdhuM nahi tethI kharekhara te parama upakArI che. // 447-448 // peAte sarva vAte samartha hovA chatAM sAmAnA samasta aparAdhAne kSamA vaDe sahana kare che ane anyanI Rddhi grahaNa karatA nathI te kSamApaNAnuM A leAkeAttara caritra che, koI navIna bAbata nathI, // 449 // kharekharA leNadAra evA A uttama harimale mArA para karelAra parama upakAranAM prakRSTa RNumAMthI huM adhamAdhama devAdAra kevI rIte RNamuktadazAne pAmIza ? // 450 // ityAdi prakAre harimalanI prazaMsA ane potAnI niMdA karavAmAM tatpara anela rAjA bhavathI vairAgya pAmela prAoinI jema mahAkache cirakALe peAtAnA mahele gayA. // 451 // divya strI-Rddhi vigere padAtho pratinI AzA nakAmI nIvaDavAne lIdhe vistRta zekamAM garakAva thaelA samasta leAkeA paNu rialanAM te vRttAMtanI vismayatApUrNa prazaMsA karatA peAtAnA makAne gayA. // 452 || akasmAta rIte rAjAne vAgyaraMganA saMgama thayA ! kharekhara mahAna purUSonI A 1 chUTavA x| 2 parezastitrota (reAva tiova_maoEmaLa--mAta ) x / anelA teja nimittathI A Re ribaLane peAtAnI kanyA ane samagra rAjya ApIne rAjAnuM cAritragrahaNa ane meAkSagamana
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 zrI zrAddhapratikamaNa-vaditasatranI Adaza TakAnA sarala anuvAda rIti che. te kapa3 | tyArabAda pratyuttarAMti-pratyupakAra karavAne IcchatA hoya tema te rAjAe, haribalane pitAnI kIrti arpaNa karavAnI mAphaka potAnI praphulla yauvanA kanyA ApIne te baMnene zubha divase mahotsava pUrvaka vivAha karyo ! 454 che ane hastamilApaka avasare dIrghakALathI jamAvela pitAno pratApa samarpaNa karI devAnI jema parama prame dathI samasta rAjya paNa samarpaNa karyuM! aho rAjAnuM ucitanuM jANapaNuM !!! || 455 . bAda pahelAM karelAM apAra duSkRtyanuM gurU pAse prAyazcita karIne nipuNa rAjA, cAritra aMgIkAra karI mukti padane varyo. te 456 . have A bAju haribalanuM prathamanuM nivAsasthAna je kAMcanapura nAme nagara che. te nagaranA "potAnI putrI vasantazrInI comera zodha karatA " vasantasena rAjAe koI musApharanA vacanathI haribalanuM tevA prakAranuM vRttAMta sAMbhaLyuM. . 457 ] kahyuM che ke vAttA ca kautukavatI vizadA ca vidyA, lokottaraH parimalazca kuraGganAH // tailasya vinduriva vAriNi durnivAra-metatrayaM prasaratIti kimatra citram ? / / 458 / / artha-kautuka upajAve tevI vArtA, nirmaLa vidyA ane hariNanI nAbhimAM rahela kastu rIne addabhUta parimala-soDama e traNane prasAra, pANIne viSe telanA biMdunI mAphaka dunivAra che temAM Azcarya zuM? 458 ! "e bIje kaI nahi paNa mAro jamAI hovo joIe e pramANe dhArIne ane pradhAnapurUSanA mukhathI te vAtanI khAtrI haribale strIo sahita karIne atyaMta harSita thaela "avasareracita kRtyanA jANa - pitAnA prathamanA evA te vasantasena rAjAe haribalane putranI jema pitAnI kAMcanapura nagare javuM, pAse bolAvyo. 4pa9 atyaMta vismaya ane harSa baMne ane te nagaranA rAjAe pedA karAvanAra harila paNa mahatva prApta karela IndranI paNa haribalane rAjaya mAphaka traNeya strIonI sAthe samasta RddhipUrvaka kAMcanapura ApavuM ! A. 46"he vatsa! agya evI svecchAcArIvaDe paNa te vizvane sanmAnya e kaI adabhUta pati prApta karyo, e jotAM tuM kharekhara utkRSTa bhAgyazALI che" e pramANe vasantasena rAjA vigeree pitAnI putrI vasantazrInI paNa prazaMsA karI. / 461 "premanA sthaLe pitAnuM sthAna ja ApI devuM gya che" e hisAbe sasarA vasantasena rAjAe pitAnA jamAI haribalane pitAnuM rAjya samarpaNa karI daIne ane rANI sahita dIkSA laIne rANI sahita mukti prApta karI. te 462 | - have zatrunyanA vistRta balarUpI abhimAna sarpane gaLI javAmAM mora samAna haribala, caDatA bhAgyeAdaye prApta thaela baMne vizAla rAjyanuM pAlana karavA lAge che 463 . tyArathI tenI te traNeya strIo to paTTadevIo banI! taduparAMta haribale bIjI paNa ghaNI rAjakanyAenuM pANigrahaNa karyuM ! . 464 2 jIvone abhayadAna devuM, supAtradAna karavuM vigere puNyathI te bhave paNa atulakulanI prApti thAya te AzcaryakArI nathI paraMtu A haribale karelA 1 kapupara #kizanavA 2 3=-3Na rU; nIra :
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vaditRsatranI A TImane sarala anuvAda ( jALamAM pahelo matsya Ave tene ja choDI devArUpa eka dezIya) jIvadayAnA alpa niyamathI paNa AvA prakAranuM mahAna phala prApta karyuM te AzcaryakArI che. te 465 / haribalanAM te atyaMtatara phala ApanAra a85 sukRtane viSe-amRta, kuMvArI kanyAe kAMteluM sUtara, cakravatinAM cama-chatra vigere ratno, vaDanuM bIja, bIjano caMdramA, siMhanuM baccuM, keze, jAtyavaMta maNi, siddharasa, rasAyaNa ane ekAkSarI mahAvidyA vigerenI upamA ghaTe che. 466dazA yogya dhana pAmela kRpaNanI jema haribala, rAjavISaNamAM paNa kharekhara kayAM mAruM mAchImAranuM kukRtya ane kayAM mArA AdhipatyavALI A sarvazreSTha lakSmI ! Azcarya che kejIvadayA kroDaguNa phalathI paNa vadhAre phala ApanArI che." e prakAre niyamanI anumodanArUpa potAnA niyamanI ArAdhanAne to pratidivasa saMbhArate kadi paNa bhUlato nathI! 468-6lA kaI sAmAnya jana paNa pitAnAM sukRtanA anubhava gocara thatAM tAjAM phalane kadi paNa bhUlato nathI, to pachI pitAnAM sukRtanI te bhavamAM ja siddhivALo haribalane niyamadAtA A subuddhione bhaMDAra haribala to pitAnA niyamane kadi sadagurUne roga ane visare ja kema? . 470 | have te haribala, eka divase potAnAM zrAvakanAM vratanI prApti. hRdayamAM vicAravA lAgyuM ke-"je gurUdevanI dezanArUpI amRtathI mane A divyaRddhi dAsInI jema AvI maLI che, te gurUdeva je padhAre te huM kRtArtha thAuM: " e pramANenAM tenAM dhyAnathI AkarSAIne hoya tema te gurU mahArAja tyAM satvara AvI samosaryA ! satparUSane padArthanI prAptimAM IcchAne ja vilaMba heya che. 4717ra A vanapALe te gurUdevanuM Agamana jaNAvavAthI ullAsa pAmato rAjA haribala, mahAna ADaMbarapUrvaka gurUmahArAja pAse gayo ane sugurUne praNAma karyA. n473ii bAda paMDita evA te haribale gurUdevane vijJapti karI ke-"he puNyabhaMDAra! huM niMgha-mAchImAra paNa ApanA prasAdathI ATalI adhika vRddhi pAmela samRddhi tatkALa pAmyo chuM. 474 he karUNAbhaMDAra! mArI upara karUNA kare ane mArI vinaMti dhyAnamAM : mane siddhi gatimAM sthApo. hRdayamAM samyaka prakAre sthAna ApI mAruM hita pharamAveH mArA para ATalI kRpA karo.' 475 . AthI praNAma karatA te nRpatine sukRtane viSe ja rakta jANune gurU mahArAja satyavANIthI belyA: te dhanya che ke uttama buddhivALA evA tArI dharmane viSe buddhi che! 476 / kahyuM che ke kecidbhojanabhaginirbharadhiyaH kecitpurandhrIparAH, kecinmAlyavilepanaikarAsikAH kecicca gItotsukAH // kecidyutakathAmRgavyamadirAnRtyAdi baddhAdarAH, kecidvAjigajolayAnarasikA dhanyAstu dharma ratAH // 477 // artha -Rddhi prApta thayA pachI keTalAke vividha prakAranAM bhajanamAM nirbhara buddhi banI jAya che, keTalAka strIomAM mugdha banI jAya che, keTalAka puSpa ane vilepanamAM ja racyA pacyA 1 samAdhitharamA x |
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda rahe che, keTalAka suMdara gIta sAMbhaLavAmAM utsuka hoya che, keTalAke jugAra, strI kathA Adi cAra vikathA, zikAra, surApAna ane nATaka AdimAM daDha AdaravALA thaI jAya che, keTalAka jane, ghoDA-hAthI- baLada-vigere vAhanonA rasIyA thaI jAya che. ( RddhimaMtanI bahalatAe Aja pracalita sthiti vacce) je Rddhimate dharmane viSe rakta rahe che, te dhanya purU che. ll47LA vaLI kharekhara yatidharma ane zrAvakadharma ema baMne prakAranA paNa dharmanuM mUla jIvadayA che! bAkInAM vrate Adi samasta dharmo te te jIvadayArUpa mUlano vistAra che. 48 tevI te jIvadayAne pALavAne mATe ja vidvAna sarvavirati dharmamAM Adara kare che. sarva viratinAM pAlana vinA jIvadayAnuM yathArtha ArAdhana thatuM nathI. . 479 I he buddhimAna ! je bhAgyazALI, yatidharmanuM pAlana karavAmAM zaktimAna na hoya te ucharaMgabhera samyaktvapUrvaka gRhidharmane svIkAra kare che. te 480 che te bAra prakArane gRhidharma paNa prANIonAM rakSaNa mATe ja prarUpela che. loko paNa eka lakSmI sArU vividha sadupAyo karatA nathI zuM ? m481 jIvadayA vinA karavAmAM AvatA samagra dharmo paNa thoDA kAlamAM avazya nAza pAme che. jemake-nAgaravelIne cheda thaye sate velaDIne vaLagIne rahetA pAMdaDAM velaDIthI dUra hovA chatAM paNa sUkAI jAya che. In 482 . vizeSa kahevAthI zuM yama-niyama vigere samagra dharmAnuSThAna, dayA vinA niSphala che. alpa evA paNa yama-niyamAdi te jIvadayAthI bahu phalavALA thAya che. mATe te jIvadayAne viSe ja yatna karavo ghaTe che. 483 / ItyAdi gurUnI dezanArUpa amRtathI saMtuSTa thaela te haribala rAjAe viziSTa bhAvathI samyagadarzana pUrvakanA zrAvakanA prathama aNuvratane svIkAra karyo. ane bAkInA 11 vrate paNa yathAzakti aMgIkAra karIne kalpavRkSanI prAptithI daridra harSita thAya tema zrAvakanAM vatanI prApti thavAthI harSita thaela haribala rAjA pitAnI priyA sAthe pitAnAM nivAsa sthAne AvyuM. te 484-485 | tyArathI jIvadayAnAM pAlanamAM prayatnazIla banela haribale dharmakAryamAM mazagula evA pitAnA dezabharamAM paDaha vajaDAvavA pUrvaka mArI" zabda bolavAnuM paNa aTakAvI dIdhuM! ane sAta nArakIonAM satya pratIka hoya tevA (jagatanA prANIone saMkaTothI vyAkuLa banAvanAra ) sAteya vyasanane pitAnI pRthvImAMthI hAMkI kADhayAtaduparAMta upakAra rUpa sAbuiddhivALA te haribale te tuMbaDAmAMnA amRtavaDe lekene bahu prakAre upakAra karyo. te 486-87-88 kahyuM che ke - mehANaM jalaM caMdANaM caMdiNa, taruvarANa phlnivho| sappurisANa viDhattaM, sAmannaM sayalaloANaM // artha -meghanuM jaLa, caMdramAnI cAMdanI, AmravRkSane phalasamUha ane satparUSenI samRddhi samasta jane mATe sAmAnya upayoganI hoya che. je 489 che e pramANe nIti kuzalatA vaDe ane agaNya pu vaDe A haribala rAjAe dhamasAmrAjya ane pitAnAM sAmrAjyane eka chatrI banAvyuM ! ! 490 . jo ke te haribala, jAte mAchI-kRtye jALa nAkhanAra-bate paNa mAchI ane kule paNa mAchI hovA chatAM (guNavaDe) A samartha rAjA thaye to (guNa pragaTe tyAre) jAti-kRtya-sabata ane kulathI zuM ? ! 491 ! kahyuM che ke
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 160 kauzeyaM kRmijaM suvarNamupalAdUrvA'pi golomataH, paGgAttAmarasaH zazAGka udadherindIvaraM gomayAt // kASThAdagniraheHphaNAdapi maNi-rgopittatorocanA, prAkAzyaM svaguNodayena guNino gacchanti kiM janmanA? artha -hIra kezeTAmAMthI, suvarNa pattharamAMthI, pavitra gatI dhare gAyanI rUMvATImAMthI, lAlakamaLa kAdavamAMthI, caMdra samudramAMthI, kALuM kamala chANamAMthI, agni araNinA kANamAMthI, maNi sarSanI phaNamAMthI, ane gorocana gAyanA pittamAMthI utpanna thAya che, e hisAbe guNIjane pita nA guNanA udayavaDe prasiddhine pAme che. janmasthAnathI zuM? i 492 A [ hari zabdanAM jema Indra-siMha purUSottama ane sUrya vigere apara nAmo che tema cApala-paMkAsakta (eTale vAMdaro-deDako) vigere apa2 nAmo paNa che.] A hari, vAMdarA ane deDakA AdinI cApalyanA ane kSudratA AdithI nahi paraMtu IndranA jevA aizvaryavaDe, siMhanA jevA parAkrama vaDe, vAsudevanA jevA rAjya vaDe ane sUrya samA pratApa vaDe sAco hari thaye ! | 493 athavA te jeo sAmrAjyanI prAptimAM paNa buddhinI uttamatA tajatA nathI, tevA gya caritravaMtenuM vizeSa varNana (thaI zake tema nathI chatAM) karavA mathavuM te ja agya che. 494 in A haribalane samudradeve varadAna Apela samayabAda ghaNo samaya gaye sate saMketa karI rAkhe hoya tema siddhAMtanA jANa evA te niyamadAtA gurUmahArAja samaya jANIne haribalanA pATanagaranI najIkamAM padhAyo! | jalpa che te gurUmahArAjanuM prasAda pUrvaka traNeya paTTadevIo sahita padhAravuM sAMbhaLIne gurUmahArAjanI sAme haribala rAjA vidhipUrvaka cAritra laI haribala AvI namana karIne ucita sthAne beThe sate gurUmahArAja bolyArAjarSi muktipada pAmyA! "je mANasa je niyamathI vismaya pamADe tevI samRddhine prApta kare che, te mANase te niyama evI suMdara rIte ArAdhavA yogya che ke jethI te niyama e mANasane vaLI pAchI te samRddhi adhikAdhika Ape." 496-97nA he haribala rAjana! jIvadayArUpa sukRtathI tuM ATalI zreSThatara baddhi pAme che, tethI karIne tuM te jIvadayAnuM ja ArAdhana kara ane duHkhe karIne sAdhya evI siddhi gatine sAdhI le. 498 | he rAjana! te jIvadayAnuM samyapha prakAre ArAdhana sAdhupaNumAM ja thAya che. zrAvakadharmamAM te te dharma, sattAmeDa-uttama rIte pALavA chatAM paNa savA vase ja dayA rUpe che 49 kahyuM che ke-zUDhA surmA navA." A gAthAno artha vaMdittasUtranI navamI "paDhaze aNuvaryAmi', gAthAnA vivaraNanI zarUAtamAM vistArathI kahevAI gayuM che. 500 che tethI karIne have tuM dukhe karIne vaza karI zakAya evA mohana nigraha kara ane yatidharmane svIkAra karaH atyaMta dhanADhaya evA rAjyane vijaLInA camakArA jevuM mAna 501 " e pramANenA gurUmahArAjanA upadezathI prasarela vairAgyarasanI urmiothI aMtara jenuM bakhtaravALuM banI gayuM che evA te haribala rAjAe prajAnA AnaMdane mATe moTA kuMvarane pitAnA pade sthApIne traNeya paTTadevIonI sAthe cAritra grahaNa karyuM ane sadAne mATe 1 ya yamAmApa0 x 2 mUpana ! x |
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1che zrI zrAddhapratikamaNa-vadittasUtranI AkarI TIkAne sarala anuvAda jIvayatanAmAM upagavALA banI hastapI tapIne zAzvata bhegavALI muktipurImAM pahoMcyA ! che 502-503 . e pramANe he bhavyajano! A lokamAM paNa pUrNa phalavALuM haribala rAjAnuM caritra vicArIne sukRtavaDe prApta thatA jayavALI jIvadayAne viSe yatna kare. . 504 in | | kRti rathamANuvrate visthavarathA II - - 2 sthUlamRSAvAdaviramaNa aNuvratanuM svarUpa, avataraNa pahelA aNuvratanuM svarUpa kahyuM. have bIjA aNuvratanuM svarUpa jaNAve che: bIe aNuvvayaMmI, prithuulgaliyvynnviriio| Ayariamappasatthe, ittha pamAyappasaMgeNaM // 11 // jAthArtha-bIjA aNuvratane viSe ati bodara evuM juThuM vacana belavAnI karela viratithI" pramAda prasaMgane pAmIne aprazastabhAve A mRSAvAda saMbaMdhI karela viratine viSe je kAMI viparita AcaryuM hoya. (tene huM niMduM chuM ane gahuM chuM.) In 11 vRttino bhAvArtha-krodha, mAna, mAyA, lobha, kAmarAga, neharAga, daSTirAga dveSa hAsya, bhaya, lajajA, rati, arati, dAkSiNyatA, vAcALapaNuM ane cAra vikathA ItyAdi hatuothI mRSAvAdane saMbhava che. vaLI je parane pIDAne hetu hoya te satyavAda paNa mRSAvAda che. kahyuM che ke-ra na mAravuM, ratha huM jaMpa 6 - vattAvaM sarSApi taM sAM, parIkSA vayam artha:-asatya na bolavuM: satya evuM paNa hoya che ke je bolavA gya hetuM nathI. kAraNake-satya vacana hoya paNa je te parane pIDAkArI hoya to te sAcuM nathI. 1 sthUla mRSAvAdanA pAMca prakAra, mRSAvAda, skUla ane sUma ema be prakAre che. temAM atyaMta duSTa balarAnI IcchAthI belAya te sthala mRSAvAda che, ane tevI IcchA vinA ( upara jaNAvavAmAM Avela che te) kodha-mAna-mAyA Adi hetuothI belAya te sUma mRSAvAda gaNAya che. kahyuM che ke - duviho a musAvAo, suhumo thUlo atattha iha suhumo / parihAsAippabhavo, thUlo puNa tIvvasaMkesA // 1 // artha:-mRSAvAda, sUkSama ane skUla ema be prakAre che. temAM ahiM hAsya-rati AdithI bolavAmAM AvI jAya te sUkSma mRSAvAda ane tIvra saMkalezathI due adhyavasAyathI belAya te sthUla mRSAvAda che. 1 zrAvakane sUkama mRSAvAdane viSe jayA rAkhavAnI hoya che. skUla mRSAvAda te zrAvakane tyAjya ja che. kAraNa Avazyaka cUrNikAra kahe che ke- neLa mAhigr' 1 rA rathati kA
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vadittasUtranI khAsa TIkAnA sarala anuvAda 191 je vacanA elavAthI potAne athavA parane atyaMta vyAghAta thAya ane atyaMta saMkaleza thAya te vacanA prayojanathI ke vinA prayAjane khelavAM nahi. have dattasUtranI A 11 mI gAthAnI vyAkhyA jaNAvAya che ke khIjA sthUla mRSAvAda viramaNavratane viSe lekamAM paNa apakIrtti vigere thavAnA hetubhUta evuM alIka vacana khAlavuM te atikhAdara-sthUla mRSAvAda, kanyAlIka gatrAlIka bhUyalIka-nyAsApahAra ane phUTa sAkSipaNuM e pAMca bhede karIne pAMca prakAre che. temAM-- | nyAru:=kanyA saMba MdhI truThANuM: eTale ke-dveSa AdithI aviSakanyAne viSakanyA athavA viSakanyAne aviSakanyA kahevI: athavA suzIla sadAcAriNI kanyAne duHzIlakanyA, du:zIlakanyAne suzIlakanyA ityAdi prakAre kanyA sabaMdhe viparIta khAlavAthI jamyA sabaMdhI mRSAvAra lAge che. 2 pavArI :=gAya saMbaMdhI juThThANuM. eTale ke-upara pramANe alpa dudhavALI gAyane mahu dudhavALI athavA bahu dudhavALI gAyane alpa dudhavALI iyAdi prakAre gAya saMbaMdhI kheAlavAthI zo-Ava saMbaMdhI mRSAvAra lAge che. maiM mukhyasrI:=bhUmi saMbadhI jITANu. eTale ke-peAtAnI ke peAtAnA saMbaMdhI vigerenI bhUmi-jamInane pArakAnI jaNAvavI, pArakAnI bhUmine peAtAnI ke petAnA saMbaMdhInI jaNAvavI: athavA ukhara kSetrane rasALa jAvavuM, rasALa kSetrane ukhara kSetra jaNAvavuM, ityAdi prakAre jamIna saMbaMdhe viparIta khelavAthI mUmi saMbaMdhI mRSAvAra lAge che. [A kanyAlIka vigere traNa anrIka-juThANAM te mAtra upalakSaNathI jaNAvyAM che, tethI te kanyA, geA ane bhUmi saMkhapInAM traNa juThANuAM uparathI sarva dvipadma-catupada ane apada (bhUmidrA-dhAtu-hIrA-ratna metI vigere ) sabaMdhInAM alIke-jhuhANAM paNa vayaM ja jANavAM ]e saMbaMdhamAM zAstrakAre kahyuM che ke- nnAALa TuvacALa sUcamAM, caDayALa covacaLa avacALe vALa savALa mUmiccanaM tu // r // " aH-' kanyA' zabda grahaNa karela che te dvipada mAtranA sUcaka che, 'gA' vacana catuSpada mAtranuM sUcaka che ane 'bhUmi' vacana teA apada evA sarva dravyonuM sUcaka che, // 1 // prazna:-jo kanyA vigere eka zabdathI e rIte sarva dvipada Adi levAnA hatA, teA pachI te traNa zabdomAM sanA saMgraha AvI jAya evA 'dvipadma-catuSpada ane apada' e traNu zabdone ja kanyA Adi zabdone sthAne kema na darzAvyA ? uttara:-tamArUM kahevuM ThIka che paraMtu kanyA Adi alIkAnuM leAkane viSe atyaMta niMdyapaNa lekhAtu hovAthI te sarva alIkAmAM kanyA Adi alIkane vizeSa vavAnuM jaNAvavAne mATe dvipada-catuSpada Adi zabdone sthAne kanyA gA Adi zabdonuM grahaNa karavu anela che. ane kanyA alIka, gavAlIka vigeremAM bhAgA tarAya, dveSavRddhi vigere doSo prakaTa ja che. tathA-- 4 nyAsApahAra:=kAie mUkela thApaNu khAkhatanu juThANuM. eTale ke-potAne tyAM kAI e dhanadhAnya vigere thApaNa tarIke mUkela hAya te thApaNanA vakhata jatAM apahAra-apalApa karavA, te nyAsApaDAra kahevAya che; ke-je mar3An pAkane hetu che. kAraNa ke-thApaNu mUkanAra te
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 zrI zraddhapratikramaNa-vAdinusUtranI Adarza TIkAno sapla anuvAda A mAro parama Asajana che' ema dhArIne keIne sAkSI rAkhyA vinA paNa pitAnuM dhana thApaNa tarIke mUkI jAya che. jyAre teNe e rIte dhArela te Ajana, mahAna lebhane laIne ApaNuthI parAbhavita thaye thake-cUkyo thake vizvAsaghAta karIne paNa bIjAnI thApaNa oLave che! [A rIte karAte nyAsA paDAra, adattAdAna-cArI tarIke gaNAto hovA chatAM paNa (keNuM jANe che? ItyAdi) juThA apalopa-vacananuM ja pradhAnapaNuM dhyAnamAM laIne A vratanI virakSA thatI hovAthI ahiM nyAsApahArane mRSAvAdapaNAmAM jaNAvela che.] 1 phUraNAkSI =levaDadevaDa saMbaMdhamAM khaTI sAkSI eTale ke-"kaI mANase ke mANasa joDe dhana AdinI levaDadevaDa karavA saMbaMdhamAM potAne sAkSI tarIke rAkhela hoya temAM lAMca laIne athavA IrSAdikathI beTI sAkSI pUravI " e pramANe beTI sAkSI pUravI te "aja' zabdanA arthanI sAkSImAM vasurAjAnI jema A bhava ane parabhavane viSe anarthane hetu che. lokamAM paNa kahyuM che kebrhi sAkSyaM yathAvRttaM, lambante pitarastava / tvadIyavacanasyAnte, patanti na patanti ca // 1 // artha-he bhAI! tuM jema banyuM hoya temaja sAkSI pUraje. kAraNake tArA bApadAdAe marIne haju addhara rahyA che. tethI teNe narakamAM paDavuM ke na paDavuM tene nirNaya tArA vacanane ane che. # 1 - A nyAsApahAra ane phUTasAkSI baMne prakArane dvipada Adi traNa alIkanI aMdara samAveza thatuM hovA chatAM paNa te dvipadAdi traNa alIkane AzrIne nIpajatA A nyAsApahAra ane kUTasAkSInuM lekamAM paNa atyaMta niMdyapaNuM lekhAtuM hovAthI dvipadAdi traNa alIkemAMthI anna A nyAsA pahAra ane kUTamAkSIne pRthar grahaNa karela che. [ nyAsApahAra ane phUTasAkSI bAbatamAM laukikavacana A pramANe che ke- juThI sAkSI pUranAra-mitrane droha karanAra bIjAe karI Apela kAryane bhUlI janAra ane dIrghaSavALo e cAra karmacaMDAle che; jAti caMDAla to e pachI pAMcame che!' tathA dRttei narAruM te, maherAmAMtamakSiA !! mAna. kRti mA! itIrtha Lei ?? . 2 artha-bhAnu nAmano paMDita mArgamAM pANI chAMTatI cAMDAlIne pUche che ke-madirA ane mAMsa khAnArI he cAMDAlI ! tArA DAbA hAthamAM te manuSyanI khoparI che, pachI jamaNA hAthamAM pANI zuM kAma ? / 1 / cAMDAlI tene khulAsA tarIke javAba Ape che ke-mitradrohI tadana, tethI vizvAsadhAtA: hAritrito mA, tene cite chew ? artha-kadAcita koI mitrane droha karanAra, karela upakArane bhUlI janAra, cera ke kai vizvAsaghAtI mANasa mArge cAlyuM hoya tethI (bhUmine pavitra karavA) mArga upara A jaLa chaMTakAva karUM chuM! n 2. tevI ja rIte sAkSI pRpAvAva, jakSapAtI DhA vAvajha mA, teneya kSite chaTArU. aze juThI sAkSI pUranAra asatyavAdI, ane kaI be jaNanA jhaghaDAmAM pakSapAta karanAra koI mANasa, kadAcita mArge cAlyo hoya tethI mArgane pavitra karavA mATe A jaLa chaMTakAva karUM chuM ! / rU ]. A pAMca prakAranuM juThuM bolavAnI karela viratithI (pramAda prasaMgane pAmIne aprazastabhAve te viratine viSe je kAMI viparita) AcayuM heya (tenI huM niMdA karuM chuM ane gaDI karUM chuM.)
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 193 2 sthUla mRSAvAda viramaNavratanA 5 aticAra ane tenuM pratikramaNa. avataraNaH--have A bAramI gAthAthI te bIjA sthala mRSAvAda viramaNa vratanAM pAMca aticAre ane te aticAronuM pratikramaNa jaNAvAya che. sahasA rahassadAre, mosuvaese a kUDalehe a| bIyavayassaIyAre, paDikkame desiyaM savvaM // 12 // nAthArtha sahasAvyAkhyAna, rahaabhayAkhyAna, svadAramantabheda, mRSapadeza ane kuTalekha ema bIjAvratanA te pAMca aticAro divasa saMbaMdhI lAgyA hoya te sarve huM pratikra muM chuM / 12 / vRttino bhAvArtha:-"sUtra, sUcana mAtra karanAruM che." e vacanathI gAthAmAMnA sa " zabdathI sahasAbhyAkhyAna, "rahyu:" zabdathI rahoDabhyAkhyAna ane "ravAra" zabdathI svadAra maMtrabheda kahevAya che. temAM sahasA eTale vicAryA vinA abhyAkhyAna- ALa ApavuM te: jemake- "A cora che A paradArarasIka che' ItyAdi: tevA asaddoSanuM kaI prati Are paNa karavuM te zuM sadA - svAsthAna nAme pahele aticAra che. bIjuM- 2 hovacArayAna - temAM "sa" eTale ke mANasa ekAtamAM kaI jeDe chUpI salAha karate hoya tene igita AkAra ane caNA-hAvabhAva vigerethI jANuMne "e baMne rAjavirUddhadezavirUddha Adi khaTapaTo calAvI rahyA che" ityAdi kahevuM, te raheDabhyAkhyAna nAme bIje aticAra che; athavA cADI karavI te rahaDabhyAkhyAna nAme bIje aticAra che. ane te A pramANe ke-be jaNane prIti hoye sate temAMnA eka jaNano AkAra AdithI abhiprAya jANIne bIjAne evI rIte cADI kare ke-jethI pelA uparathI tene prema uThI jAya. rU hAramajhame-pitAnI strIoe pitAnAmAM vizvAsa rAkhIne je marmanI vAta karI hoya te bIjAne jaNAvI devI te svadAramaMtrabheda kahevAya che. mULa gAthAmAM sakSa, saha ane vAra e traNa padane ddha samAsa hovAthI te padAne (bahuvacanamAM na letAM) ekavacanamAM lIdhA che. A mujaba bIje sthAne paNa samajI levuM. sahasA Adi traNeya aticArone viSe (divasa saMbaMdhI je kaI aticAra lAgyA hoya tenuM pratikramaNa karuM chuM.) zag -A svadAramaMtrabhedane viSe ane upara jaNAvI gayA te rahebhyAkhyAnane viSe satya ke ja (jevuM hoya tevuM ja) kahevAnuM hovAthI vrata kevI rIte atirita thAya? samAdhAnaH-te satya kahevAmAM sAmAnI chUpI vAta pragaTa thavAne lIdhe tene thatI lajajAdithI te strI AdinAM maraNa vigere anarthane paNa saMbhava hovAthI paramArthathI te te satyanuM, asatya ja che. kahyuM che ke :na satyamapi bhASeta, parapIDAkaraM vacaH / loke'pi zrUyate yasmAt , koziko narakaM gataH // 1 // artha -parane pIDAkArI hoya tevuM satya vacana paNa na besavuM, lokamAM paNa saMbhaLAya che ke-tevuM parapIDAkArI satya bolatAM kauzika nAme RSi narakamAM gaye. 1 / ahiM savAra
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 zrI zrAddhapratikramaNa vadittasUtranI ADaza TIkAno sarala anuvAda zabda, upalakSaNathI grahaNa karela hovAthI mitrAdikano maMtrabheda ane patie strIne kahela tevI kaI chUpI vAtane strI bIjAne kahI de che temAM svapatimatrabheda paNa aticAra tarIke jANavA. ka pRpA kareA - be jaNane vAdavivAda cAlato hoya temAMnA eka jaNane bIjAne khoTI rIte ThagavAne upAya zIkhavo te athavA maMtra ane auSadhi Adine siddha karavAnA upAye ke guNe Adi pite samyapha prakAre jANato na hoya chatAM bIjAne te maMtra ane auSadhi Adine siddha karavAnA upAyo ke guNono upadeza karo athavA hiMsA pradhAna zAstro bhaNAvavA vigere mRpadeza kahevAya che. te mRSA upadezane viSe (je koI aticAra sevyA hoya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM.) 1 phUTava:-bIjAnI mudrA-mahera, akSara vigere banAvI kADhIne juDA artha ubhA thAya tevAM khAtAM-dastAveja vigere ubhAM karavAM te kuTalekha kahevAya che. te kulekhane viSe (je koI aticAra sevyA hoya tene huM pratikramuM chuM.) prazna tevA phUTalekhanuM sthUla asatyapaNuM hovAthI kRTalekhamAM (aticAra kema7) vratabhaMga kema nahi? vara-kahevuM ThIka che, paraMtu "meM asatya bolavuM nahi ema paccakkhANa karela che. jyAre A asatya bolAyuM nathI, lakhAyuM che: ' e AzayathI vrata sApekSa evA mugdha buddhivALAne aticAraja che athavA anAga vigerethI tema banyuM hoya to te kulekhanuM aticArapaNuM che. kahyuM che ke - sAmaravALA, gALato na zakinna te maMjo ___ jai puNa'NAbhogAhito. to hoi aiAro // 1 // artha -doSa nathI, ema jANatA hovA chatAM ekadama doSAre 5 Adi kare te vratano bhaMga thAya, ane je mRSA upadeza ke phalekha vigere banela hoya to aticAra lAge. / 1 bIjA mRSAvAda viramaNa vratanuM pAlana ane apAlananuM phaLa. A bIjA vratanuM pAlana karavAthI je suMdara phaLa prApta thAya che te jaNAve che ke "lokamAM vizvAsa sthapAya, sarvatra yaza phelAya svArthanI siddhi thAya, sarvane priya banAya, -moSamadhuravavattAvi=tenuM vacana sarva kaI svIkAre, saphala hoya ane sarvane madhura lAge." tathA kahyuM che ke- maMtranA yoga satyathI siddha thAya che, dharma, artha ane kAma e sarva satyathI ekaThA thAya che. satyathI roga ane zoka nAzI jAya che. 1. satya" yazanuM mULa che.- satya" vizvAsanuM parama kAraNa che-satya" svarganuM dvAra che ane satya e muktinuM pagathIyuM che. 2 " lekazAe paNa kahyuM che ke-satye pRthvI dhAraNa karI che, satyathI sUrya tape che, satyathI vAyarAo vAya che, sarva kAMI satyanA AdhAre che. te 1 / satyavAdI mahAtmAo dvArA thatA divya vigerene viSe teonI vizuddhatA-rAjapUjA, prajApUjA ane sarvatra prazaMsA vigere vartamAnamAM paNa dekhAya ja che. A vratane nahi grahaNa karavAmAM athavA grahaNa karIne atirita karavAmAM je viparIta phaLa che te jaNAve che. saM saM varSa artha jene jene Icche che-jyAM jyAM jAya che tyAM tyAM apriyavAdI thAya che, te je zubha zabda bole to keI sAMbhaLe nahi, ane bIjAne nahi sAMbhaLavA devA jevA zabdo bIjA sAMbhaLI jAya che! 1 durgadha mukhavALe thAya, mukhamAMthI pAsa
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikramaNa-vadisatranA khAdaza TIkAno sarala anuvAda 15 (53) jharyA kare te mukhapAka thAya, anicha mukhavALo thAya, kaThora vacane belanA thAya, jalamAM DUbatA mANasanI jema avyakta evuM baDabaDa bolanAre namUne thAya, bAkaDAnI jema bolatAM muzIbate beM beMkarI zake tevo dRDhamR thAya temaja sAme jana na samajI zake tevuM khalanAvALuM ane guMgaNuM bolanAre manamana thAya; juThuM bolavAthI tevA do prApta thAya che. 2 jIve, juThuM bolavAthI A lekane viSe ja jIhnA cheda-vadha-baMdhana-apayaza athavA dhananA nAzane pAme che. 3asatyavAdI mANasa vinItatA-prazAMtatA vigere puSkaLa guNevALo hoya te paNa sarvatra te avizvAsane pAtra banI javAne lIdhe nathI te laukikavyavahArane cogya rahevA pAmato ke nathI te dharmane adhikArI gaNAvAne gya rahete kahyuM che ke - lAuabIaM ikkaM nAsai bhAraM guDassa jaha sahasA / taha guNagaNaM asesaM, asaJcavayaNaM viNAseha // 1 // artha -jema kaDavA tuMbaDAnuM eka bI, eka bhAra pramANu geLano nAza kare che tema asatya vacana, samasta guNa samUhane nAza kare che ! nA zarIramAM sAmudrika zAstranA AdhAre zreSTha lekhAtAM lAkha lakSaNa hoya chatAM temAM je kAganA paganuM mAtra eka ja dula kSaNa hoya te te apalakSaNuM lAkha sallakSaNane paNa apramANu banAvI de che, tema eka asatya vacana samasta guNagaNane apramANu banAvI de che! parA jema viSane viSe tAlapuTa ane bahu prakAranA vyAdhione viSe je kSetrika (vyAdhi vizeSa) vyAdhine mATe keI cikitsA nathI tema samasta dene viSe A mRSAvAda doSa avicikitsaka che. athAta tene mATe kaI upAya nathI. A saMbhaLAya che ke-koI paNa eka zrAvakane putra adhama hato. pitA tene baLAtkAre gurU pAse laI gaye. gurU mahArAje tene kahela bAra vratanA sarva niyamene "jANe pratibaMdha pAme heya tema" pUrtatAthI te putre AdarapUrvaka svIkAra karyo. te niyamomAM te daDha bane e AzayathI pitA AdivaDe prazaMsA pAmatAM te zrAvaka putre gurU mahArAjane kahyuM- "A bAra vratamAM eka mRSAvAda viramaNavrata gRhastha pALavuM duSkara hovAthI te bIjA vratane niyama mAre makaLe rahela che." AvuM bolavA dvArA te zrAvaka putre guvAdikane baMgita rIte ema jaNAvyuM kemeM vratano svIkAra vigere je kAMI kahyuM che, te asatya ja che! tenuM tevuM belivuM thavAthI tene gurU ane pitA vigeree ayogya mAnIne upekSA karI. kalikAlasarvajJa zrI himacaMdrAcArya mahArAjanuM vacana che ke-pAradArika ane corane haju keI upAya che, paraMtu asaravAdI manuSya mATe koI upAya jaNAto nathI. 1 eka bAju asatyathI thatuM pApa ane bIjI bAju samasta pApa e baMnene trAjuAmAM rAkhavAmAM Ave te paheluM ja vadhI jAya. A vratane viSe kamalazreNInuM daSTAMta che. ane te A pramANe ---- anya jagatane viSe vijaya prApta karanAra vijaya nAmanA nagarane viSe duHkhI janane AdhAra evo nayasAra nAme rAjA hatA. A 1 in te nagaramAM amAthI-satyavAdI ane kamala jevo sukamala kamala nAme vikhyAta zrAvaka zreNI hate. 2 / te kamala kI guNa karIne-apa
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 zrI zraddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adare TIkAne sarala anuvAda mehavALo, paradrohaparAmukha, ucitane jANa, kRtajJa, svIkRta kAryano nirvAha karavAnI TekavALe, e uttama dhamaka hatA. e 3 . te zreSThone zIyala vaDe nirmaLa evI kamalazrI nAme vallabhA-priyA hatI. tene nAme karIne vimala chatAM karma vaDe-kAryo vaDe malina evo eka putra hato! 4 I lekamAM kahevata che ke pitAnI jevo putra (bApa tevA beTA) hoya che, paraMtu ravino putra (ravi je thavAne badale sahune naDe teva, zani thavAnI mAphaka A vimala, pitA karatAM viparIta kAryo karanAre thayo. 5 [koI kavie kahyuM che ke-he zani ! teM samasta pratApI janonAM mukha jhAMkhA pADyA nathI, aMdhakArane asta karyo nathI temaja jagata upara upakAra kyAM nathI, chatAM huM lokone "huM sUryano putra chuM' ema gaNAvI rahyo che, paNa sogaMda khAdhA sivAya kayA guNa vaDe (tuM tevI) khAtrI karAvI ApIza? I 6 in ] te zreNIputra vimala, dharmanuM nAma sAMbhaLatAM ja dUra bhAgI jAya che! dhananuM nAma sAMbhaLe tyAM deTa de che! pitAne ja pote paMDita mAne che ane pitAnAM caritrane pite vakhANe che. 7tene tevA prakAranA vartAvavALe joIne eka vakhate pitAe kahyuM- he putra! dhana upArjana karavAthI zuM? guNa upArjana karavAmAM mane kara:" | 8 5 guNe dhAraNa karavA te AtmAdhIna-pitAne AdhIna vAta hovA chatAM niguNatA vasAvavI te to pote pitAne ThagavA jevuM che. vaLI dhananI prApti, karmane AdhIna haiye sate kevaLa te mATe ja purUSArtha karavo e purUSapaNuM kevuM ? I vaLI dhanopArjana paNa guNa pArjananI sAthe hoya che, mATe te guNe pArjana vinAnAM dhane pArjanathI jato A dekhAte udyati kharekhara gharamAM Aga lagADavA jevo che 10 kahyuM che ke - | "guvAra kAye, miATe prayoganA? | vikriyante na ghaNTAbhi-gAMvaH loravivarjitAH // 11 // artha :-guNone viSe Adara kareH beTA ADaMbarathI zuM? kAraNa ke-gaLe ghaNuM ghaMTa laTakAvIne vagADavAthI dudha vagaranI gAye khapatI nathI. / 11 " e pramANe vividha yuktio vaDe pitAthI pratibadha pAmelA te vimale pitAnI guNone viSe Adara karavAnI salAha lajajAne lIdhe mAtra vacanathI svIkArI. manathI to nahi. I 12 tyAra bAda te putra, dhRttanI jema dhUrtatAthI ghaNuM dhana upAche upAjIne kamala zeThane batAvavA lAge ane kahevA lAgyuM ke he pitAjI! A pramANe dhUrtApaNAthI ane udyamathI ati ghaNuM dhana paNa upArjIta thAya che. tethI guNadharmonA upAMja nathI zuM ? ati guNadharma upArjIta karela hoya te ja dhanapArjana thAya che e niyama kayAM rahyo ? 13-14 kahyuM che ke jAti pAtALamAM jAva, guNane samUha tethI paNa nIce jAva, zIla pavatanI Toca parathI nIce paTakAva, saMbaMdhI jane AgathI saLagI mare, ane vairI jevA zauryamAM vI paDe; amone te (e badhA bAjue raho mAtra) ekale artha-paisA ja kAraNa ke tenI vinA te samagra guNe prAya: ghAsanI raja jevA che. pA" e pramANe je te upAya vaDe dhana vadhAravAmAM atyaMta vii evA te putrane pitAe 1 sudhawvA ke
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhAddhapratikramaNa-vAdisatranI Ara TIkAne sarala anuvAda 177 kahyuM- he putra! e rIte ya dhana prApti thAya che te kharUM, paraMtu anyAyakArI evA te dhananuM pariNAma A lekane viSe ja atyaMta bhayaMkara saMbhave che. A putrane sanmArge vALavA saMbaMdhamAM eka kathAnaka che te tuM sAMbhaLa. 6-1LA prANasArU kamala zeThe putrane ene ThagavAmAM ja mathI rasIka evo koI eka mahA buddhimAna kahela eka dhUnI dhUrta, vepArInA veSe bhamate zaurIpura nagarane viSe Abe. adabhUta kathA. te 18 tyAM eka vaNikanI dukAnethI be TAMkanA cekhA-ghI dALa vagere laIne te dhUrta vaNikane kahyuM-"he bhAI! tArA putrane mArI sAthe mokala ke jethI tArA leNA paisA satvara ApI dauM." A sAMbhaLIne te vaNike paNa pAse beThelA pitAnA nAnA putrane tenI sAthe mokalyA. | 19-20 ke te chokarAne sAthe laIne te kApaDIAnI dukAne gayo ane uttamottama vastro kharIdyAM, kApaDIAne kahyuMtamane A kApaDanuM mUlya lAvI ApuM tyAM sudhI A mAre putra tamArI pAse bese che: kAraNu-amAre vyApAra zuddha che. arthAta ame koInuM ghaDIbhara udhAra rAkhatA nathI! 21kara e rIte te chokarAne te kApaDIAnI dukAne besADIne tyAMthI te dhRtta hajAmonA sthAne nakhaTveda, hajAmata vigere karAvIne te saMbaMdhIne paisA ApavA mATe hajAmanI strIne sAthe laIne tyAMthI nIkaLyo. 23 che ane te strIne bahAra rAkhIne tabelInI dukAne game tyAMthI taMbela vigere ghaNI sAmagrI laIne teNe taMbolIne kahyuM ke- huM "tane dravya lAvI ApuM tyAM sudhI A mArI priyA ahiM besa" bIjI bAjuthI te strIne ema kahyuM ke- mArI hajAmata vigerenA pisA A tabelI tane Apaze." 25 e rIte vyavasthA kayA bAda te dhUrta, taMbalI pAsethI sarva vastu laIne eka gharaDI DosIne ghera AvyuM, ane te DosIne kahevA lAgyo-"he mAtA ! huM tAro putra chuM. A badhI vastu tuM le." | 26 che te te vastuo ApavAthI prasanna thaelI te vRddhA, dhuttane putranI jema mAnavA lAgI ! kharekhara evo ko saMbaMdha che ke-je dravya ApavAthI baMdhAtuM nathI ? 27 . tyAra bAda te dhUrta, te vRddhAne ghera haMmezAM nizcita cittavALo thaIne sukhapUrvaka rahevA lAgyA. A bAju te vaNika pitAne putra pAchA nahi AvavAthI zodha karavA lAgyo. te 28 zodhatAM zodhatAM putrane te kApaDIAnI dukAne joIne te vaNike kApaDIAne kahyuM-"mArA putrane kema rAkhyo che?" kApaDIAe paNa kahyuM - bola mAM, A chokarAne mAruM leNuM dhana ApI jAya tyAM sudhIne mATe tenA bApe ahi besADyo che (tAre dakaro hoya te) tuM mAruM dhana Apa ane chokarAne laI jA. A sivAya chokarAne huM nahi ApuM' . ra9-30. e pramANe te baMne vacce dusaha kaleza thaye: e ja rIte potAnI bhAryo mATe hajAmane paNa te taMbolInI sAthe atyaMta jhaghaDo thayo! + 31 | tyAra bAda chokarAne bApa, kApaDIo, hajAma ane taMbelI e cAre ja jaIne potAnAM du banI ane kalezanI vAta karI rAjA paNa te vAta 1 eka jAtanuM te khatanuM galaNI nANuM vizeSa.
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda sAMbhaLIne vismaya pAmavAnI sAthe kheda pAme, ane ko. 32aa rAjAe te pUrvene jaladi jANavA-oLakhI kADhavA sArU keTavALane ThapakApUrvaka tAkIda ApI: rAjAnA koTavAlane paNa keTavAle kahyuM-"he deva! sAta divasanI aMdara te dhUrtana lAvI Tha ! ApIza. je sAta divasanI aMdara pakaDIne na lAvuM te mane ApanI IcchA mujaba daMDa karaje.' tyArathI laIne te ja kAryamAM sarva prakAre udyamazIla banelo koTavAla, te dhUne coranI jema zodhavA lAge. 34 . keTavAlanI te pratijJA sAMbhaLIne dhRtta paNa tevI ja sAmI pratijJA karI ke je sAta divasanI aMdara koTavAlane Thage. [e rIte sAta divasa sudhImAM keTavALanA hAthe nahi pakaDAyela] te dhUrta, sAtamA divase te koTavAlanA ghera gayo ane tenI priyAne kahyuM ke "tAre svAmI zarata pramANe sAta divasamAM dhUrtane pakaDIne lAvyA nahi hovAthI kepa pAmelA rAjAe tene majabuta baMdhanathI bAMdhe che ane hamaNuM rAja purUSe, A ghare paNa Ave che. tArA svAmIe mane bhUsaMjJAthI ahi mokalyA che. mATe ghara choDIne tuM jaladI bhAgI jA-bhAgI jAH ke-jethI te donA hAthe tuM paNa caDe nahi!" | ka5-36-37 dhUrtanI te vAta sAMbhaLIne keTavALanI ne strI bIcArI bhayabhIta thaIne ghara sUnuM mUkIne nAThI ! dhRtta paNa gharanuM sarvasva-samasta dhana luMTIne pitAne ghera gaye! . 38 che tyAra bAda pitAnuM ghara luMTAI gayuM jeIne pitAnI strIne zodhate vila banelo te koTavALa sarvane hAMsInuM pAtra thaye! 39 che. tyAra bAda kAma patAkA nAmanI gaNikAe te dhUrtane pakaDavAnI pratijJA karI: A e pachI kAma patAkA vAta sAMbhaLIne anya dezano veSa paherI te dhUrta te gaNikAne ghera gaNikAe pratijJA karI, jaIne tene kahevA lAgyo ke- "Aje ahiM sArthavAha Ave che, te te pUrve te gaNikAne teNe A pAMcase seLa TaMka tane mokalyA che ane tuM tene levA paNa ThagI ! sArU sAme Ava." I 40-41 dhikkAra che - kSobhane ke jethI pitAnuM kArya bhUlelI te gaNikA te ghana laI dhUrtanI sAthe sArthavAhanI sAme cAlI ! ! 42 che tene laIne dhUrta, nagara bahAra gayo ane kahyuM- he strI ! sAvaha ahiM Ave che tyAM sudhI A pANInI parabamAM besa, 43. dhUrtanA kahevA mujaba gaNikAne tyAM beThAM siMhanA jevI bhayaprada rAtri paDI. AthI tyAM dhUrtanI sAthe rahI: gADha nidrAthI gherAI eTale teNe kaMcana ane maNinAM je sArabhUta AbhUSaNo paheryA hatAM te saghaLAM utArI laIne dhUrta cAlyo gayo ! AthI te gaNikAnI nagaramAM hAMsI thaI ! 5 44-45 | tyArabAda hArtA evI kAmasenA nAmanI gaNikAe te dhUrtane tyArabAda mahAdhurtA pakaDavAnI pratijJA karI. eTale dhUrta, paMDitanI zAlAe gaye evI kAmanAo ane paMDitane kahevA lAgya-he paMDita ! jadi dvAra ughADIne pratijJA karI to te Thage A uttama pustaka le: paMDite paNa kahyuM, nakakI te dhUrta che. 46te kAmasenAne paNa ThagI ! 47 che ema kahIne paMDite dvAra ughADyuM nahi eTale dhutte kahyuM
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI A TIkAne sarala anuvAda 179 bAraNuM khelyA vinA paNa tuM A pustaka le. AthI pustakamAM lubdha evA te paMDite pustaka levA sArU bAraNAmAMthI mAtra hAtha bahAra kADho. eTale tene hAtha, zastrathI kApIne ane laIne mahApApI pUrva tyAMthI cAlyA gaye ! athavA kapaTIene kayo dhaMdho ajANa ane akaraNIya heya? | 48-49 . tyArabAda paMDitanA kApelA te hAthane potAnA hAthe sAthe bAMdhIne te dhUrta, te pratijJA karanArI kAmasenA gaNikAne ghera pahoMce ! te dhUrtAe A dhUrtane oLakhe. gaNikA tenI sAthe kRtrima prema dekhADavA lAgI: gaNikAnI te sarvaceSTA te pUrve paNa jANI laIne ane tenI joDe svacchede ramIne evAmAM zauca (zarIrazuddhi karavA)nA daMbhathI jAya che, tevAmAM te mahAvRtto kAmasenAe tene hAthathI pakaDyo: e dhUrta paNa chedIne bAMdhelA paMDitanA hAthane pitAnA hAthathI chedIne (alago karIne) ane gaNikAnI sAra varatuo uThAvI laIne tyAMthI nIkaLI gaye! . pa0-pa1-para che prabhAta thayuM eTale te kAmasenA gaNikA rAjAnI sabhAmAM AvI ane te hAtha batAvIne belI-ke have tapAsa karo:nagaramAM je kapAela hAthavALe jaNAya te ja dhUrta che ema jANavuM rahe che. pavA Ama kahIne te gaNikA jevAmAM "keIthI pUrva oLakhI zakAya nahi e dhUrta oLakhI kADhaye !' e prakAre garva vahana kare che tevAmAM te hAtha kapAela paDita pikAra karato rAjasabhAmAM Avyo. 54 te paMDita banela vRttAMta kahyuM te AkhI sabhA te vezyAne hasavA lAgI! kapaTanA parvata jevA tyArabAda kapaTano jANe parvata hoya tevA eka rAjadhobIe te dhUne bebIe te Thagane pakaDavAnI pratijJA karI. papA eka 1 divase dunItimAM Asakta pakaDavAnI pratijJA evo te pUd, te bebIne ghera AvyuM. bebIe tene "para karI, to te che te che ke avivAhita che? ema pUchavAthI "avivAhita chuM" ema dhobIne paNa Thagyo! jaNAvyuM ane sAthe jaNAvyuM ke-kaliMga dezathI AvuM chuM. 56 bebIe te dhRttane zaMkAthI pitAnA ghera yatanA pUrvaka rAkhe. kapaDAM dhovAmAM haLavA hAthavALA evA te dhU dhAbInAM vastro suMdara rIte pakhALatA rahIne dhAbIne raMjita karI dIdhuM ! / pa7 e pramANe divase jatAM bebIne vizvAsamAM laIne eka divase bebIne sUto mUkIne tyAM rAjAnAM chevA AvelAM suMdara vastro laIne nATho ! AthI dhobI paNa lekamAM hAMsI pAmya! 58 e pramANe te nagaramAM dhUrtane pakaDavAnA upAyathI sarva ke muMjhAI gaye sate dhUrtane pakaDavAnI te pratijJA, anyAya dUra karavAnA svabhAvavALA rAjAe karI. 59 tyArabAda dvArapAlane bolAvIne rAjAe kahyuM. rAjAe pratijJA lIdhI te rAtre nagaranA daravAjAmAMthI jatA koI paNa mANasane tAre rokavA dhu rAjAne paNa Tho! ane dareka paLanAM dvAra baMdha karavA." ema kahIne ghoDA upara ArUDha thaelo rAjA ekale dhUne zodhatA nagaramAM sarva sthaLe pharavA lAgyA. AthI te dhU, dhAbInI jema dhoga javAne bahAne vastrone gadheDA para bharIne ( 1 kathA 4 |
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 zrI zrAddhapratikramaNa-vaditRsatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda nIkaLe ane dvArapALane paLane daravAjo ughADavAnuM kahevA lAgyuM. / 60-61-62 | dvArapALe paNa kahyuM- he bhadra! rAtrine viSe dvAra ughADavAnI manAI che tenA pratyuttaramAM dhUrte kahyuM te pachI rAjAnAM A kapaDAM kharAba thaI jaze te badala rAjAne tuM javAba Apaje. " AthI dvArapALa gabharAyA ane paLano daravAjo ughADI Ape! I 63-64 . eTale Thaga, sarovaranI pALe ga: tyAM eka mAchImArane joIne tene kahyuM "re mUDha! bhAgI jA ahiM rAjA Ave che. pUrtane zodho te rAjA, (dhUrta dhArIne) tane ja bAMdhaze. AthI gabharAyela te bicArA mAchI, majyanI jema te taLAvanA pANImAM ja saMtAye ! ! 65-66 | bAda te dhUrta, gadheDAne tyAM ja mUkIne ane uttama vastro paherIne nagara tarapha cAle! ahe, dhUrtanI gRDhatA! have rAjA, te dhUrtane nagaranI bahAra nIkaLI gaye jANIne pite paNa nagaranI bahAra Ave che, tevAmAM suMdara vastromAM sajja thayela te mANasane sAmethI cAlyo Avato jue che ane pUche che ke "he he bhadra! ATalA mAM koIpaNa gagheDAvALa mANasa dIThe ?" pUrve kahyuM- he nAtha! te mANasa nATho thake sarovaranA pANImAM rahyo che ! / 67-68-69 . rAjAe tene kahyuM-" A mArA azvane tuM jaladI ahiM bhI rAkha ke-jethI karIne zatrune te sarovaramAMthI vALathI pakaDIne zalyanI jema kADhuM. je 70 che rAjAnI te vAtane dhUne svIkAra karyo sate rAjA jevAmAM AgaLa game tevAmAM adha upara ArUDha thaIne te dhUrta, nagaramAM peThe! vizeSa prakArano veSa jene ane azva vigere paNa rAjAnA jeIne dvArapALe paNa tene rAjA ja jANe ! aho, dhUrtanuM dIrdhadaSTipaNuM ! 70-71-7ra / daravAjAmAM pesIne dhUrto dvArapALane kahyuM-daravAje baMdha kara: have (keI Ave to te pitAne game tevo jaNAve chatAM bIjA) koIne paNa praveza karavA daIza nahiM. kAraNa ke-zatrunI jema eka dhUne meM hamaNAM mAryA che chatAM meM te dhUne mAryo che ema have bIje kaI kahete Ave e saMbhavita che, mATe je tema bane te tAre majabUtapaNe tene bIje dhUrtaja mAnaarthAta rAjA mAnave nahi. I 73-74 "bIje kaI pitAne rAjA kahete Avaze to barAbara emaja vartIza" e pramANe dvArapALe svIkAryuMeTalA mAM te pUrve jaNAvela vRttAMtathI ThagAela rAjA daData ane sItakArathI maha kuTI jatA tyAM daravAje AvyuM ! ane dvArapALane kahyuM-"rAjA chuM, dvAra khola dvArapALe kahyuM- azva upara beThela rAjA aMdara che. tethI nakko tuM kaI bIje che!' e vakhate tyAM ubhelA te pUrve kahyuM-kharekhara A bIje dhUrta che, mATe dvAra ughADIza nahi; If75-76 -chA tethI vilakSaNa citta banela rAjAe vicAryuM ke kharekhara A koI dhUne viSe paNa mahAna pUrNa che ke-jeNe mane paNa Tha! 78 "aho ! vidhAtAnA caritranI jema varNavI na zakAya tevuM zuM A dhUrtanuM caritra! kharekhara emaNe lokane viSe jayapatAkA paNa grahaNa karI che. tethI jyAM sudhI "huM paNa te ThagathI ThagAye " e vAta koI na jANe tyAM sudhImAM zAMtavANIthI huM tenI prazaMsA karuM ke-jethI pUrane viSe mAre praveza thavA pAme" e pramANe vicArIne rAjAe dhUne kahyuM- he dhUrta ! tAruM caritra savottama che. huM tArA upara prasanna thayo chuM; Icchita
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 181 varadAna mAga:" 79-80-81 che (e pramANe rAjAnAM udAtta vacane sAMbhaLIne) dhUrta belyA, mane abhayadAna Apa." rAjAe paNa te pramANe kabula karyuM: ThagAela rAjAe ThaganI kAraNa? potAnuM kareluM (beleluM) sarvathA pALavuM" e vibudhacaturAIthI prasanna thaine janone krama che / 82 AthI pUrve te pUrve huM pite ja chuM' Thagane Apelu abhayadAna ema pitAne jAhera karIne ane dvAra ughaDAvIne sanmukha AvavA ane kareluM sanmAna pUrvaka rAjAne praNAma karyA! pagamAM paDe che 83 rAjAe paNa tenI pITha para hAtha pheravyuM ane tene navuM jIvita ApyuM tathA suprasAda ! sajajanenuM beleluM vacana anyathA thatuM nathI. u84che tyArathI rAjAnI maherabAnIne lIdhe niHzaMka cittavALo thaela te dhRtta mAtelA sAMDhanI mAphaka nagaramAM svachaMdapaNe bhame che, vilAsa kare che, pUravAsIjanone aneka prakAranI kalAo dekhADavA pUrvaka AnaMda pamADe che ane pitAnuM ati Azcaryamaya caritra prakAze che. 85-8dA te pramANe vartatAM te dhUrta paNa sukhI thaye eka divase teNe vicAryuM ke- have avuiM rahevAmAM tevI dhUrtatA thavAnI nathI, mATe ahiMthI dUra cAlyA jauM ! dhikakAra che dabuddhipAne 87 bAda te dhRtta, rAjAne paNa kahyA vinA coranI jema chAno nagaramAMthI nIkaLIne bhUtathI parAbhavita thaye hoya tema bhamavA lAgyo ! I 88 5 hajAro nagara-zahera ane gAmaDAM vigerene Thagato e dhUrta krame karIne bhuvanA vAMsa nAmanA nagare A. . 89 La te nagaranA udyAnamAM teNe dhUrtatA karavA zahera "zaja ca pi" nAme vRkSanI nIce vizrAma lIdhe ane atyaMta choDIne bhAgela dhUne uMcI zAkhAo vaDe AkAzatalane cATato hoya tevA ane vikaselAM dene paNa ThagyA ! puSei jaIne ullAsathI vIMTaLAI vaLelA bhamarAonA samUhanA sthAna jevA atyaMta vivAra pAmelA te prazarata rAjacaMpAne te dhU AdarapUrvaka jovA lAgyuM. meM 90-91 me vividha saMkalpathI kapelA te caMpakavRkSane joIne pUrva atyaMta pramudita thaye ane pitAnI meLe ja bolavA lAgyuM ke "A vRkSa ati manohara che, tethI ahi suvarNa ane maNimaya sAta majalAno mahela banAva yukta che; e mahelanI pAse sarva aMteurIonA mATe maNimaya oraDA banAvavA yukta che ane A bAju kIDAvAvaDIo banAvavI, A sthaLe kIllAmaya vanakhaMDa, A sthaLe aka ane hAthIonI zAlA karavI ane e ra te cakravatInI mAphaka mahaddhika e huM ahi rahe e yukta che!" che 92 thI 5 te dhUrtanuM tevA prakAranuM asaMbaddha ane asaMbhavALuM vacana sAMbhaLIne tene te caMpakavRkSanI adhiSThAyaka devIe kahyuM-"duzcatreithI ghaNuM dezane ThagavAvALA he dhUrNahaju te dazcatrine nirvahe che, pachI te mUDha! phegaTa kevI rIte evuM bole che ? A 96-87 / he nilakSaNa! tArI pAse kAMIpaNa dravya huM jotI nathI ke-jethI karIne evA prakAranuM sulakSaNa paNa tane siddha thAya:devInuM tevuM bolavuM sAMbhaLIne dhUne paNa devIne kahyuM- huM tane A je vacana kahuM chuM te yAda rAkhaje, ke-"e badhuM sAta divasanI aMdara na banAvuM te tArI sAme agnimAM
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adaza TIkAno sarala anuvAda praveza karUM!' . 98-99 tyAra bAda te bhuvanAvatuMsaka nagaranI dvAravAsI devInA maMdiramAM keDI vigere meLavIne te devI sAme kalpita jugAra khelavA mAMDyo ! evI ja rIte maMdira mAM bIjA naMbedara, kSetrapALa, yaza ane yakSiNa Adine ane te dvAravAsI devIne paNa lAkha TAMkathI jItyo! # 100-101 / te sarva TAMkane khaDIthI karelA AMkathI joDIne ane (te sAmUhika saMkhyAmAMthI vyaktigata leNuM kADhavA mATe bIjAo pAse nIkaLatA leNAnI saMkhyA) bAda karIne prathama laMbodarane kahyuM-'mAruM leNuM dhana ApI de, nahi te tIkSNa dhAravALA A trikoNa pASANunA ghAtathI he laMbodara ! A tArUM lAMbuM peTa jaladI phADI nAkhIza!' ema kahIne te dhUrta jovAmAM mATe pASANa upADe che tevAmAM gabharAelA te laMbedara deve tene be lAkha TAMka ApyA ! // 102 thI 10 | e pramANe bIjA paNa sarva dee teNe kADheluM leNuM ApI dIdhuM ! arekhara niHzuka mANasa pAse vyaMtaro paNa kikara banI jAya che. 10pa dhUne te dhanathI te ja sthaLe te bolyA hatA tevAja maheladhUne prApta thaeluM AvAsa-azvazALA- hastizALA ane krIDA mATenI vAvaDIo pApanuM prakaTa phala, satvare karAvI ! dravyathI zuM kArya siddha thatuM nathI ? | 106 / kAmadevanI senA pAsethI hajAra TuMka ApavAthI bhogavavI sulabha evI anaMgasenA gaNikAne te dhRtta potAnI rANI banAvI. | 107 che tenI sAthe vilAsa karato pApI , te caMpakavRkSanI adhiSThAyaka yaMtarI devI sAme pUrve karela pratijJAne (je tArI sAme A badhuM banAvyuM ne? ema) garviSTapaNe pharI pharI uccaravA lAge. 108 | tethI krodhita thaelI te adhama devIe te dhUne mAthe upADI tenAM nagaramAM lAvIne tene sarva vRttAMta prakaTa karyo. / 109 | ane nArInI mAphaka tene aneka prakAranI pIDAo ApIne kaNamAM nAkhyotyAMthI tene upADIne ane cakkara pheravIne hRra phekI dIdhoH 110 viSama-bhayaMkara mArane lIdhe te nibhAMgI paNa maraNa pAmya timAM gayA ane saMsAramAM jhaLazeH khedanI vAta che ke-pApanuM phala kevuM prakaTa che ? 111 ] (e pramANe pApanAM prakaTa phala viSe dhUrtanuM daSTAMta jaNAvIne kamala zeTha potAnA kevala dhanarasIka putra vimalane kahe che.) tethI khedanI vAta che ke-he putra! e pramANe sarva dhUne viSe agrima e te mahA dhRtta kadaryanA pADa mATe ThagArApaNuM kevI rIte zreSTha gaNAya ? /112ii putre kahyuM he pitA! anyAyakArI evA te dhUne tene badale maLe te nIti anIti saMbaMdhamAM yukta che, paraMtu huM (dhUtAthI dhana upArjato nathI, paNa) pitA putrane vAdavivAda hastakaLA AdithI dhana upAnuM chuM, 11ao temAM ke I paNa prakArano anyAya nathI. pitAe paNa tene kahyuM -e paNa anyAya che. kAraNa ke -e kaLA tuM parane ThagavA mATe kare che. 114 me kaLAdi vyavahAranI vizuddhi ja hevI ghaTe; je A kUDakapaTa che te to sarva prakaTa naraka che 11pa pitAe e pramANe 1 te teM dhyA4i TU xI
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikramaNa-vakisUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 183 aneka rIte samajAvyo chatAM paNa te putra pitAnA svabhAvathI virape nahi ! kharekhara svabhAva durasyAjya che. {11dA kahyuM che ke - parIkSaNIyo yatnena, svabhAvo netare guNAH vyatItya hi guNAn sarvAn , svabhAvo mUrdhni vartate / / 117 // artha-bIjA guNonI bArIkAIthI parIkSA karavAnI kaI jarUra nathI. ati bArIkAIthI to svabhAva ja parIkSA karavA gya che; kAraNa ke sarva guNone ulaMghIne svabhAva ja mAthe upara tarI Ave che ! 121 bIjI bAju jotAM ApaNe ghaNe pitAnI nA hovA chatAM vibhava che; tethI dhana mATe duHkhanAM kAraNabhUta dezAMtara vigere putranuM videzagamana. AraMbha tuM baMdha kara: 118 ItyAdi prakAre vAratA pitAnI paNa vividha vastuo laIne te vimala eka divase vepAra arthe dezAMtara cAlya + 119 ] krame karIne sArthavAhanI mAphaka eka hajAra piThIA sAthe te vimala, bhUmimAge sopAraka (phAlA) nagaranI najIkamAM Avela matapattana nAmanA nagare AvyuM. 12mA te zaheramAM vimale sarva kariyANuM vecyuM, temAM pahelI ja take te 28000 seneyA kamAyo ! ||121 kahyuM che kevnniyaannN vaNioNmi, mAhaNANaM muimbhi a| khattiANaM sirI khagge, kArUNaM sippakammasu // 122 / / artha -vaNikane vepAramAM, brAhmaNone mukhamAM kSatrIone talavAramAM ane zipIone zilpakaLAmAM lakSmI vase che. 122 puna: vizeSa lAbhane mATe bIjuM zreSTha karI ANuM laIne te vimala jevAmAM potAnA nagara bhaNI jAya che, tevAmAM vijaLI rUpI daMDa vaDe comerathI bIvarAvate musApharane ma Te kAla jevo" vaSakAla gajanApUrvaka vimale AvI maLelA ja AvI pahoMcyA :23-12 AthI vimala, mALa mAM (adha sAgarazeThanI karelavaMcanA vacce)ja gharonI chAvaNIe karAvIne rahyo. hu ma evA kIcaDane | viSe pAmara jana sivAya bIjo kevuM che. f in t2 paNa A bAju vimala rahe che te vijyapura nagarane viSeja guNonI khANa, buddhine sAgara ane zAstravizAra e sAgara nAme zreNI rahe che. 126 te sAgara zreNI dhana upArjana karavA sArU te nagaramAMthI A vimalanI pahelAM samudranI musApharIe gaye hatuM, tyAMthI ghaNI uttama vastuo laIne te vakhate te paNa jyAM vimale paDAva nAkhyo che tyAM bAvI caDyA! | rabA vimale sAgarazeThane dIThe, kuzala vigere pUchyuM ane ApaNe nagaramAM sAthe jaIzuM e vigere kahIne re . . 128 che tyAM rahyAM ghakAM te sAgarazeTha pa! ( vimala drA ! ) da ya evI uttama vastuo vecArya ane bIjI uttama vastuo kharIda karavo. | :li nA melA te dhUrta vimale e levaDadevaDamAMthI hastasaMjJA vigere vaDe sAgarazeThanAM dasa hajAra sonIyA leyApana karyA! ane citavavA lAgyuM ke "catura nItithI ja me A dhana upAmyuM che. mAro mUDa pitA mane nakAme vAre che." 130-131 have te baMne jaNa potAnuM sarva dravya laIne 1 3varof-parodhitaH X !
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 zrI zrAddhapratikramaNa-vaditusaranI Adarza kAne sarala anuvAda adhapara ArUDha thayA thakA pitAnA nagaranI najIka AvyA. 132 te vakhate vimalano pitA kamala zreNI, pitAnA putranI sAme AvyuM. ucitanA jANu purUSa ucitanuM ullaMghana kema kare ? gha13yo sAme Avela kamalazeThane baMne jaNe vinayathI praNAma karyA ane sahue snehapUrvaka ane anya kSemakuzala vigere pUchyuM. 134nA azva upara ArUDha thaelA te traNeyamAM AgaLa jatA vimalane sAgarazeThe kahyuM- he mitra! vimala ne sAgarazeTha baMne najare nahi dIThuM hovA chatAM pratyakSa dIThuM havAnI jema huM nagara bhaNI AvatAM tane cittane viSe camatkAra upajAve tevuM kAMIka kahuM chuM, te mArgamAM sAgarazeThe visma- tuM sAvadhAna manathI sAMbhaLa. 136. yakArI bInAnuM jaNAvavuM. "ahithI thoDe dUra pAkI kerInuM bhareluM eka gAmaDIyuM gADuM cAlyuM jAya che, vaLI te gADAne hAMkanAra brAhmaNa che ane te brAhmaNanI pAse pANInuM bhareluM eka pAtra (bhuMbhalI-bataka) che; te batakane gADAmAM lAkaDI ke paroNo bharAvavAnA sthAne (ADAmAM) laTakAvelI che gADuM hAMkanAra te brAhmaNa atyaMta kaDhIo che, temaja atyaMta rasI jharavAthI parUvALe che; te gADAne jamaNI bAju joDela baLada gaLiye che ane DAbI bAjue joDela baLada DAbe page laMgaDo ane DAbI AMkhe kANe che te gADuM gADI nathI) paNa belaDuM che, te gADAne pAchaLa rahIne aDakyA vinA caMDALa hAMke che. tenI pachavADe koInI eka rIsAIne AvelI vahu cAle che. te paNa DAbA pagamAM ghArUM paDela gumaDAvALI che, temaja zreSTha lakSaNavALI che, pagamAM joDA nathI! tenA zarIre ghaNuM AbhAra che! nakakI te vaNikanI ja strI che garviSTa che! gaNiI che! viduSI che ! atyaMta najIkanA TAImamAM bALaka prasavavAnI che. putrane janma Apaze! tenA AkhA zarIre kaMkune raMga lAgelo che! bakulasirinA pune meTa aMboDo guMthela che ! kasuMbAnA navA raMgathI raMgelI sADI paherI che! pAchaLathI gADA sAthe thaI gaelI) te vahu paNa te gADA para besIne jAya che! te paNa gADIvAna bese te sthAne (udhanI vaLIo uparanAM TuMkA pATIyAM upara) beThI che ane te vellaga ( udhanI vaLIo) upara te gADIvALo beThe che! !! 137 thI 14 sAgarazeThe kahelI te visamayakArI vAta sAMbhaLIne vimale kahyuM-AvuM asaMgata zuM belo cho? sarvajJa sivAya AvuM avikaripata-nizcita kaNa kahI zake? sAgarazeThanI vAtanI khAtrI tamArI te vAtane ke sAcI mAne? athavA (kevalajJAna vinA) mATe vimala ane sAgara- tame e badhu kevI rIte jANyuM? aho tamArI ati lAMbI jIbha ! zeThe kamalazeThanI sAkSIe ke- je jema tema vahyA kare che!!! n147-18" sAgarazeThe vimasarvasva hAravAnI karelI lane kahyuM- "huM yugAne paNa asaMgata beluM nahi, je sAcuM che te zarata zreSTha amAmAM satyakAra (khAtrI) rUpe che, athavA he mitra! 1 pU. . zrI dharmavijayajI mahArAje ahi saghaLAne arthe sarpaNa karela che, ane tema karIne page sapanA - lakSavALI strIne uttama lakSaNavALI jaNAvI che, te kayA sAmudrika zAstranA AdhAre jaNAvyuM haze ke kama saNa nAM lakSaNavALI nArI vajarya gaNAya che te te AbAlavRddha prasiddha che. 2 juhattaLe .
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa--vaMdittusUtranI Aza TIkAneA sarala anuvAda 15 hAthamAM kaMkaNu hAye sate ArisAnuM kAma zuM che ? te gADu najIkamAM ja che; jAte jA ane joi le. ||149-50nA sAgarazeThanu A badhuM sAcu ja hAvA chatAM vimala te mInAne abhavyanI jema sarvathA sadghatA nathI. je bAbata subuddhi janane gocara chete bAbata durbuddhijana kema mAne? 51/ AthI sAgarazeThe vimalane kahyuM-tuM gADha dhRSTatAne kema avalakhe che ? ' kamale kahyuM-'dhRSTane viSe dhRSTatA, vakrane viSe vakratA, RjIne viSe RjutA ane pravINane viSe pravINatA yukta che. leAkamAM paNa kahevata che ke-vAMke lAkaDe vAMke vedha (vera) ane sIdhAmAM sIdhA vera. 112-153" te uparAMta AgaLa vadhIne vimale lAbhathI hAMphaLA phAMphaLA banIne kahyuM-o tame kaheluM te badhuM asatya Thare te tamArI badhI ja vastue mArI thAya ?' sAgarazeThe paNa 'hA kabula che' ema kahIne kApapUrvaka tene kahyuM-'ane jo mArU kahevuM te sarva satya nIkaLe teA tArI A sava vastu huM laI laIza.' vimale paNa hAthatALI ApIne sAgarazeThanuM te kahevu kabula karyuM. tyAra bAda sAgarazeThe kahyuM-ame banne vaccenI A zaratamAM sAkSI tarIke tame hAH // 154-55-56 // A sAMbhaLIne kemaLa evA te kamalazeThe sAgara zeThane kahyuM- hai dakSa ! A vimalanI jema tame paNa bhUkha paNuM kema kare che ? "157aa A sAMbhaLIne vimale kamalazeThane kahyuM- he pitA ! hamaNAM ja mane-putrane halakA kema kare che? pitA to putrane moTAI pamADe ' 158 // sAgarazeThe paNa kahyuM- hai zeTha! jo tamArA putra mane page lAge te| hajI paNa zarata jatI karU ' / / 19 / A sAMbhaLIne vimale sAgarazeThane kahyuM-tamArUM samagra pazudhana me grahaNa kaye sate bhIkSA mAgavAnA avasare tamArA page kutarA lAgaze.' // 160 // e pramANe vivAdamAM vAcAla banelA te baMne jaNa gADA pAse AvI pahoMcyA, IrSyA ane khArathI AcchAdita thaela vimale te badhu sAgarazeThe kahyuM tevuM ja dIThuM.... ! // 16 // paraMtu temAM te Nika srI ane mAtaMgane nahi Ine vimala, jevAmAM vikasita mukha bane che, tevAmAM sAgarazeThe AdarapUrvaka pUchela gADIvALAe kahyuM-" te sagarbhA strI prasava karavA sArUM vanamAM gaI che: te strInI mAtA A nagaramAM ja rahe che, tethI mAtaMgane sAgarazeThe kahela aNadIThI paNa tene khelAvavAne mATe me melyA che. huM teA brAhmaNu vAta satya nIkaLavAthI chuM ane te strI-vaNikanI vahu che: tenA svAmIe tADana tana vimale hADamAMthI chaTaka" karavAthI rIsAine te mArI pAchaLa AvI. ( te khAI mArI vAne mArela phAMphAM paDozamAM ja rahetI hovAthI) pADe|zIpaNAnI prItine laine huM tene kema tajI zakuM? viSama samaye bIje hoya teA paNu rakSaNa karavA ceAgya che; pachI ALakhItAnAM rakSaNa mATe te pUchavuM ja zuM ? ' (gADIvAna eTalI vAta karI rahe che teTalAmAM teA ) vana taraphathI te srInI mAtA ane mAtaMga bane tyAM AvyA, ane brAhmaNane kahyuM ke-'te srIe putrane janma Apyo che!' e pramANe pAte aNudIThuM levu te sa yathArtha TharavAthI sAgarazeThe kahyuM- huM vimala ! tArUM samagra dhana have tuM mAre ghera meAkralI de' tyAre dhrutta vimale, dhuttArAnI dhIrajathI kahyuM-ke (te heADa te) jevA tamArA pratyuttaro hatA
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda tevuM amAruM hasavuM hatuM! arthAta temAM sAcI zarata jevuM kazuM hatuM ja nahi! 162thI 16lA vimale e rIte hoDamAMthI chaTakavAne phAMphAM mAravA lAgI javAthI sAgarazeThe vicAryuM. phekaTanA kalezathI mAre kAma zuM che ? hamaNuM ghera javuM ane pachI te saMbaMdhI sarva yathocita karIzaH ItyAdi ciMtavata sAgarazeTha, vimalanuM te sarva kayANaka potAnI vADImAM mUkAvIne ghera Avyo. 170-171 tyArabAda sarvasva luMTAI javAnI jema hAreluM dhana pAchuM meLavavA zUnya jevA, mUcchita jevA, haNAI gayA jevA banI gaela te vimalane pitA pAse vimalane kamalazeTha mahAmuzIbate pitAne ghera lAvya. 172 / valopAta. bAda mukhamAM ane cittamAM ati zyAma banela vimala, kamala jevA nimala pita nA pitA kamalazeThane vinavavA lAge ke"he tAta! A AvI ubhelA ApattinA samudrane mAre kema karIne taro? AmAMthI te jo tamArI buddhirUpa naukAra maLe te vistAra pAmI zakAya: 173-174 meM te hAsyathI kahyuM hatuM ane teNe-dhUraMpaNe pramANe mAnI lIdhuM. tethI he pitA! tame tenA ghera jaIne tene koIpaNuM upAye manAvoH + 175 ne bIjI koI rIte paNa durAgrahanA samudra samA te sAgarazeThane samajAvo ke-jethI mAruM dhana le naha 1dA athavA vividha ciMtAthI zuM ? tene hAthe dhana nahi paDavA devAne eka ja upAya che, ane te upAya paNa bIjA keIthI paNa nahi, tamArIthI ja pAra paDe tema che. 177aa amAre hADa thaI temAM te sAgarazeThe tamane sAkSI rAkhela che, tethI rAjasabhAmAM viparIta sAkSI Apaje ane tema karIne pitAnuM dravya jatuM bacAvaje. 178 pitAnA gharakAmane viSe, dravyanuM rakSaNa karavAmAM ane potAnA putranI lAgaNImAM juThuM bolavAmAM paNa koI doSa nathI. te 179 me kahyuM che ke-he rAjana ! hAsyavALuM vacana bolavAmAM, strIo sAthenI vAtacItamAM, vevizAla bAbatamAM, prANahAni jevA saMkaTa prasaMge ane mata dhananA haraNa prasaMge juThuM bolAya te doSa rUpa nathI. kAraNa ke te pAMca juThANuM pApavALAM nathI ! 180 pitAnA putra vimalanI te vAta sAMbhaLIne dharmarUpI lakSmInA samudra ane satya pratijJAnuM pAlana karavAmAM 88 citta evA te kamalazeThe vimalane kemala dhana khAtara dharmane nahija vacanothI kahyuM- he vatsa! unmArge na jA: nItimArge cAla: vecavAnA nidharavALA (sAgarazeTha sAthe hoDa vakhate tuM je vacana belela cho te) tArUM satyaparAyaNa kamala zreSTi vacana yAda kara: cittamAM kevaLa dhanane AgaLa na ka2: 181prati vimalane kedha 182 saMtapurUSa je hasavAmAM paNa apAya belela hoya te te belanA nivamAM ja dareka yatna kare che! 183 vaLI A bAbata hAMsImAM banI nathI, paraMtu te vakhate sAgarazeThanA dhananA lAbhathI te tenI sAthe 2-sunua 1 2 veDhag x 1 - dhutA x 1 da va ka
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 180 hoDa-zarata ja karI che! to pachI have zuM kAma dubhAya che ? 184 vaLI he putra! "A bAbatamAM asatya bolavAmAM paNa keI deSa nathI" evuM je te jaNAvyuM che te koI mUDhAtmAnuM vacana jANavuM? kAraNa ke-dhUmADAthI kAlimA kema na lAge? 185 zastra karatAM paNuM bhayaMkara evuM te zAstra paNa aprazasta che, ke jemAM evA prakArano anarthakArI upadeza paNa Apela che! n1865 a5 jheranI jema thoDA paNa asatyane vipAka duHkhe aMta Ave evo bhayaMkara hoya che, te pachI dhananA lebhathI AkhI sAkSI ja juThI pUravI, te pApA vipAkanI gharatAnI to vAta ja zuM ? 18 " [pitAnI vratamAM e rIte makakamatA joIne ] vimale kahyuM- he pitA! jinadharmane viSe paNa dareka bAbatamAM apavAda kahelA che. tethI juThI sAkSI pUravAmAM e pramANe zaMkA zuM kAma kare che ? 188 athavA moTuM kArya bajAvavA sArU kAMIka asatya bolIne pachI te asatyanuM prAyazcitta karI lejo. eTale dhana ane dharma badhuM ja siddha thaze. 189 putranuM bolavuM sAMbhaLIne pitAe kahyuM-"he putra ! sulabha evA dhanane mATe atyaMta durlabha evA potAnA dharmane koI mUDha paNa khaMDana kare kharo ? 19. vaLI jainazAstramAM je apavAda kahela che te paNa tevA koI mahAna dharmakAryane mATe kahela che: nahi ke koIpaNa sthaLe pApakArya mAM apavAda kahyo che. 191 vaLI smRtibhraMzAdi keI kAraNathI pApa sevAI javAyuM hoya to prAyazcittathI zuddha thavAya che; jANI bujIne vratane bhaMga karavAmAM to prAyazcita ja zuM hoya? 192aa mATe samasta dhanane ane A jIvitane paNa nAza thAya te paNa yugAMteya huM alpa paNa juThuM belIza nahi! 193n" pitAnuM tevuM bolavuM sAMbhaLIne atyaMta kapela vimala, dhAnanI jema ghuraghurato pitAnI sAme A pramANe bolavA lAgyuM ke "huM-tArA dharmakAryamAM raheluM prakaTa pAkhaMDa jANyuM ! keje meM upajeluM dravya tuM mArA zatrune Ape che! 194-19pA mele che, gheluM che ane dhikkAra che ke pitAnA kAryamAM paNa mUDha che. mATe tuM have mauna dhAraNa karIne gharanA khUNe besI rahe: 196dhA (ema uzkerAyA) bAda vyAkuLa cittavALe rAjA pAse vimale phariyAda vimala, hAthamAM bahu bharaNuM laIne rAjakule (pharIAda mATe) karatAM sAgara zeThe raju gaye, ane rAjAne namana karIne vinaMtI karavA lAge kekarela satya bInA deva! dezAMtara jaIne meM kaSTathI dhana upArjana karyuM, te mAruM samagra dhana sAgarazeThe hAsya mAtrathI laI lIdhuM che. 198 rAjAe sAgarazeThane bolAvIne e bAbata pUchI eTale sAgarazeThe kahyuM- he rAjana! meM tenuM dhana hAsyamAtrathI laI lIdhuM nathI paNa hoDa vaDe jItI lIdhuM che. 1llA sAgarazeThe rAjAne e pramANe sarva vRttAMta ko sate kutuhalathI ulUsita thaela rAjAe paNa sAgarazeThane kahyuM - te AzcaryakArI vRttAMta najare dIThA vinA te zI rIte jANyo ? 20. sAgarazeThe kahyuM"he nAtha! (rastAmAM paDela ) pAkI kerInI gaMdhathI vAsita kedravAnAM tRNanI gaMdhathI te 6 :
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikamaNa-vadisUtranI A TIkAne sarala anuvAda gADAmAM pAkI kerIo che, ema jANya. baLada vAraMvAra besate javAne lIdhe dhuLamAM te prakAranAM paDela pratibiMbathI baLada gaLIo che, ema jANyuM. ane DAbI bAju tenAM paDela pagalAMne anusAra te baLada DAbe page laMgaDe che, ema jANyuM! vaLI mArgamAM jamaNuM bAjue ubhelA ghAsanuM bhakSaNa karavAthI ane DAbI bAjue ubheluM ghAsa akhaMDa hovAthI te baLada AMkhe kANe che ema nizcaya karyo! vaLI mArgamAM pisAba karela sthAne hAtha dhaela pANI paDela hatuM, baLadanA pUchanA vALa paDelA hatA ane pariNAne TukaDe paDyA hatA te joyuM, te uparathI meM zucivALe ane krodhI e brAhmaNa jA ghaNe bhAge brAhmaNa svabhAvathI zauca ane krodhI hoya che. temaja bhUmi upara mUkavAne lIdhe paDelA AkArathI bataka jANuM ane mArgane viSe pANI jatuM joIne te batakamAM pANI hovAnuM jANyuM: temaja mArgamAM paNa bhAMgela TukaDo dIThe tethI bataka, gADInA ADAmAM bharAvela lAkaDI athavA paroNAnA TukaDAne cheDe bharAvelI hoya e vigere jANyuM. mArganI dhULamAM lAkaDIne AkAra jevAthI gADAnI pAchaLa cAlyA AvatA mANase potAnI pAsenI lAkaDI gADAvALAne hAthohAtha nathI ApI paNa nIce bhUmi upara mUkI hovAnuM temaja gADIvALA brAhmaNe gADIthI nIce utarIne jalathI chAMTIne te lAkaDI grahaNa karela hovAnuM joIne pAchaLa cAlatA mANasane caMDAla jANe ! temaja brAhmaNa te lAkaDI levA utaryo tyAre tenA pagamAMthI pAsa, (parU) bhUmi upara paDayuM hatuM ane tenI upara ghaNI mAkhIo vIMTAelI hatI te joIne brAhmaNane kaDhI ane hAthamAM lAkaDIvALo jANe! mArgamAMnI pagalAnI paMktione anusAre pAchaLa strI che ane te paNa nAnI vastu che ema jANyuM! pitAnuM reSapaNuM vigerenA thaela pazcAttApa Adine laIne avaLuM mukha karatI jatI te strI, pAchaLa joyA karavAne lIdhe tenAM pagalAM avaLAM paDelA joIne te strI rIMsAelI che ema nizcaya karyo! bhUmi upara te strInAM paDelAM sapATa pagalAMomAM chidra dekhavAmAM Avela tethI te strI pagalAmAM traNa (ghADuM) vALI hovAnuM jAyuM ! pagalAMmAM jovAmAM Avela hattama lakSaNothI te strIne sulakSaNa jANI! bhUmi para hAtha-paganI aMgulionA paDelA AkAre AbhUSaNa sUcaka joIne te strIne AbhUSaNavALI ane vaNikanI vahu tarIke jANI ! rIMsAI ane vaLI pAchI pitAnA gherathI nIkaLI gaI tethI te strIne garviSTa jANI! tevA roSa ane garvavALI hAlatamAM paNa kuvAmAM paDavuM vigere kAMI aniSTa na karyuM tethI te strI nakkI viduSI paNa che ema jANya! deha ciMtAne mATe gADI parathI te strI utarI ane najIkanAM boraDInAM vanamAM beThI tathA bhUmi upara jamaNe hAtha TekAvIne te hAthane AdhAre kaIthI uThI tethI tene puragabho ane AsannaprasavA jANa ! teNIe hAtha dhoela pANIne joIne tene meM AkhA zarIre kesara Adina vilepavALI jANI! teNInA kezakalApamAMthI paDeluM bakulasirinuM phula jeIne meM teNane aDe paNa bakulasiri pupithI guMthela hovAnuM jANyuM ! boraDInA kAMTAmAM lAgela tenI sADIne lAla tAMtaNo joIne teNIe kasuMbI raMganI sADI paherI hovAnuM jANyuM ! gADuM pAkI kerInuM hatuM tethI kerIonA vinAzanA bhayathI
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI zrAddhapratikramaNa-vaMdinasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 19 mANasa kerIo ugra bese nahi temaja jamIna para te strInA paganI paMkti paNa jovAmAM na AvI, vALI gADIvALe bese te sthAne eka ja mANasa besI zake, e sAmarthyathI te gADAne velaDuM (beDIyuM che gADuM jANyuM ! ughanI vIo upara strI besI zake nahi tethI gADIvALo te vaLIo upara beThela hovAnuM ane te strI, gADIvALAnAM sthAne beThI hovAnuM jANuM! ra01 thI 22rA sAgazeDanuM e pramANe be lavuM sAMbhaLIne cittamAM camatkAra pAmela rAjAe kahyuM-he bhAIo! tamo banane vacce koI sAkSI che? - 2 daza evA sAgara zeThe kahyuM-manane viSe nirmaLa e A vimalane vikhyAta pitA kamala zeTha sAkSI putrane gunha mAra ThAvavA che! 22kA rAjAe paNa kahyuM te zeDa satyavAdI che. tethI tenA pitAnI ja sAkSI : vyAdhivaMtane jIvitanI jema dhana, vimalane-sAcAne ja jaze, paraMtu putranA dhanane mATe te kamalazeTha paNa kadAca anyathA-avaLI sAkSI pUravAno saMbhava khare: kAraNa ke- moDa ane lebhanuM mahAna para, tArU kone mATe paNa dustara gaNAya che. rapa-226 kahyuM che ke vajana, dune videzI hebhI gAMDa, kautukI ane bIkaNa janane sAkSI tarIke rAkhavA nahi bhara re nA te saMbhaDI sAga zeThe kahyuM "he deva! te dhaSi kamala zeTha gvaM " (te te kAne laIne ) ApanI dhAraNA mujaba anyathA ja sAkSI pUre toraz' tepaNa. mane te zeTha sAkSI tarIke pramANu ja che. kAraNa ke nityane mATe satya bolanAra che! 228 AthI kamala zeTha ne bolAvIne rAjAe komala vANathI kahyuM-A saMbaMdhamAM tame jevuM jANutA ho tevuM yathArtha bele" te vakhate mAruM A 6 vya gayuM" e bhayathI jaladi prANa nIkaLatA heya tema hRdayamAM paDela ghAsavAne lIdhe vimala atyaMta Akula vyAkuLa thaye sane vaLI pAchA "pitAnA dravyane A mArA pitA gaTa kema javAde?' e prakAranI AzA vaDe pitAnAM hRdayane AzvAsana Apate , " AvA vartatA saMgamAM kamala zeTha sAcuM ja kema karIne belaze?' e pramANe rAjA nA sAgara zeDa vicArI rahyuM che ane e pramANe sabhAjane paNa vividha prakAranA tako , bhAla banyuM te pratijJA vahana karavAmAM ujavaLa evA kamala zeTha pitAne vizaya be yA ke ra29 thI 233 "maDAnuM kArya mAMya anya Arya purUSa paNa asatya na ja bele, pachI jinaparanA dharmano samyak prakAre jANanAra purUSa to juThuM kema ja be le? 2::Ta vI paDyuM te paNa asatya na bodavuM eja manuSyasuvAne mATe kaze TI che. if 6 5 | athavA A dhana saMbaMdhInuM saMkaTa te evuM kayuM meTuM saMkaTa che ? kAraNa ke A je dhana, bhave bhave anaMta paNa meLavyuM che, paraMtu nirmala dharma meLavyuM nathI. : 232 te ! karIne huM sAcuM be luM temAM joI e te putra dumAva-dujane haso athavA svajana paNa karAvavuM paraMtu ananya * hi boluM | 237 / kahyuM che ke:-- nindantu nItinipugA yadi vA stuvannu, lakSmIH samAvizatu gacchatu vA yathecchaM / / va na ghara nu zu vI. 2 vAra vina paTuM na pIe | ? | 1 vivAdAra x nema hatuM) tti che 31
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 zrI zrAddhapratikramaNa-vadinamatranI mada kAne sarala anuvAda atha-nItijJa purUSe niMdA kare ke stuti kare, lakSamI pitAnI marajIthI AvA ke cAlI jAva maraNa Aje ja thAva ke yugatare thAva, paraMtu dhIra purUSa stuti, lakSamI ke kavitanI khAtara kadI nyAya mArgathI eka pagaluM paNa pAchA khasatA nathI ! 2385" he rAjana! Apane paNa e bemAMthI je je jaNAya tene te mAnavA A5 kamalazeThe Apela satya- svataMtra che, chatAM paNa kahuM chuM ke-sAgarazeThanuM kahevuM saghaLuM sAkSI! tethI prasanna ja sAcuM che!!! | 239 kamalazeThanuM (tevuM adabhUta sabhya ) thaela rAjAe zeThane vacana sAMbhaLIne AzISa ApatA rAjAe atyaMta vismayatAne paherAvela amUlya hAra ! lIdhe mastaka dhuNAvavA ane guNa varNavavA pUrvaka utkaMThAthI ane karela ati sanmAna potAnA kaMThamAMne viziSTa hAra kamalazeThanA kaMThane viSe saMto vathI Arogye ! 20-241 tethI kamalazeThanA pratyakSapuNyaprAgabhAra temaja suyazanA vistAra je te divyamaNinA hAra je sArabhUta hAra kamala zeThanA kaMThamAM bhavA lAge 24ra ane sugurUnI jema kamalazeThanI rAjA vigere dareka jane pratyakSa prazaMsA karavA lAgyA ke "aho ! kaMcananA jAvaMtapaNAnI jema zuM tamArI satyatA! aho! tamArI dharmamAM eka cittatA! kharekhara tattva te tame ja grahaNa karyuM che ! ahA tamArI daDha pratijJatA ane zreSThatA sava! A badhuM jotAM satyavAdIone viSe ziromaNI evA hazeTha! rAjanA mastake mukuTanI mAphaka tamArA mastake kAyamane mATe suvarNane paTTa baMdha he !!!" e pramANe bolatA prItithI bharapUra evA rAjAe kamalazeThane bhAle suvarNane paTTa bAMdhyo ! 243thI 247 che ane pAparUpI dhumADAthI jhAMkhA paDI gayelA temanA putra vimalane kahyuM-re duSTa ane dhRSTa ! tuM jIbha kApI nAkhavAne gya che, paraMtu kamalazeThane putra jANIne choDI dauM chuM. kAraNake-kamalane paNa kAMTA to hoya che paNa te keI ukheDatuM nathI ! 248-49 kamalazeThanA satyathI saMtuSTa thaelA sAgarazeThe paNa zaratamAM prApta karela samasta karIyANAM lebha tajIne kamalazeThane ja prasannatA-pUrvaka ApI dIdhAM! 250 | satyavAdane kevo utkaTa prabhAva ke-gayuM dhana paNa AvyuM, A lokamAM ati nirmala kIrti phelANI ! rAjAne paNa mahAn prasAda prApta thaye ane nyAya paNa sacavAye!!! athavA pratyakSa kalpavRkSanI mAphaka satya zuM sAdhI ApatuM nathI? 251-252 I tyA thI kamalazeTha, samasta janene vizeSa prakAre pramANa thayA ane salAhanuM dhAma banyA. 253 . jyAre vimala, A lekamAM samasta janone viSe niMdA pAye ane suzrAvakane putra hovA chatAM paNa duHkhI thaye ane paralokane viSe durgati pAmya! 254 sAgarazeThanI buddhi joIne raMjita thayela jAe te sAgarazeThane AdarapUrvaka maMtrIpade sthApyA ! ahe! buddhinuM kevuM phala!! lAMbA kALa sudhI gRhastha dharmanuM pAlana karIne ane tyAra bAda samyapha prakAre cAritra svIkArIne bhASA samitimAM vizeSa prakAre jeDela yatnavALA te kamalazeTha muti padane pAmyA! 55-25 che e pramANe kamalazeThanuM prazasta ane camatkArI vRttAMta 1 sAruM 2 x 2 hova X
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadisatranI ADaza TIkAne sarala anuvAda 1la sAMbhaLIne he buddha jano! asatyane akRtyanI jema tyajIne satyane haMmezane mATenA kRtyanI mAphaka anusare. . 257 mA che ti durtIvADaputrane ramaNi kathA | 3 sthUla adattAdAnaviramaNa vratanuM svarUpa. javAba-bIjA sthUla mRSAvAda viramaNavratanuM svarUpa, te vratanA aticA pUrvaka jaNAvyuM. have A 13 mI gAthA dvArA sthala cerIonA tyAgarUpa trIjA adattAdAna viramaNa vratanuM svarUpa kahevAya che. taie aNuvvayaMmI, thuulgprdvvhrnnviriiyo|| Ayariamappasatthe, ittha pamAyappasaMgaNaM // 13 // jAthArtha-trIjA aNuvratane viSe anyanI mAlikInAM dravyanI sthala cerInI karela viratithI pramAdanA prasaMgane laIne A vratanI viratine viSe aprazastabhAve je kAMI viparIta AcaryuM hoya (tene huM nikuM chuM ane gahuM chuM) # 13 / vRttino mArya-ahiM corI cAra prakAre che. kahyuM che ke:- sAmInI vArtA " je suvarNa vigere vastuo tenA mAlike na ApI hoya te (1) ghAmIyA, potAnAM sacitta phala vigerene kApavAthI (2) vagaNa, [ kAraNa ke te phala vigerenA jIve pitAnA prANe, kApanArane ApyA nathI.] temaja gRha vaherAvela AdhAkamI AhAra vigere vApare temAM zrI tIrthaMkaradevanI AjJA nahi hovAthI sAdhune te (3) tIrthazavatta, e pramANe zrAvakane *prAsuka (pakAvIne acita karela) anantakAya-abhakSya vigere vApare temAM zrI tIrthakaranI AjJA nahiM hovAthI tIrthaMkara adatta lAge che. temaja A svAmI adatta-jIvaadatta ane tIrthakara cadanarUpa sarvathI rahita AhArAdi hoya chatAM paNa gurUne nimaMcyA * { vaherAvyA) * pU. zrI dharmavi. mahArAje anuvAdamAM ahi bhUlamAM rahala kAkui zabdanI vyAkhyA, bhavamAtae choDI dIdhI na hoya to kayA zAstranA AdhAre choDI dIdhI che, te zuddha arthanA pipAsa eAe teozrIthI jANavuM jarUrI che. anuvAdamAM te zabdanI vyAkhyA cheDI daIne teozrIe lakhyuM ke- " anaMtakAya vigere abhakSya padArtho khAvAmAM zrAvakane tIrthakara adatta lAge che !" A vAna cAlu adhikArane bAdhaka che. kAraNa ke- te te sAcatta gaNutA abhakSya padArthomAM te jIva adata lAge che. ane te vAta ahiM adattanA bIjA prakAramAM zAstrakAre jaNAvI paNa che. vaLI A vyAkhyAmAM teozrI anaMtakAyane ja azakya gaNAvIne tIrthaMkara adatta gaNAve che, jayAre zAstrakAra mahArAja te 32 anaMtakAya sAthe 22 abhaya vigere vAparavAmAM tIrthakara adatta gaNAve che, tethI te spaSTIkaraNanI paNa ahiM jarUra che. vratadhArI dhArakane abhakSya ane anaMtakAya te sadaMtara varSa ja che, e vAta te ArAdhakAnA khyAlamAM ja hoya. AthI vratadhArI zrAvaka koIne tyA jamavAmAM koIe paripakava karela prAka atakAya ke abhakSyane " A kAMi jIvaadata nathI' evI mAnyatAthI vApare te saMbhavita hovAthI ahi tevA prAsuka anaMtakAthAdine zrAvaka mATe tIrthakara, adatta jaNAvela che, e bInA paNa spaSTa che. x ahiM manamAM " nimanya' pATha che. A pAThano sarvazAstramAnya artha "vahAravA belAvyA vinA e
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 zrI zrAddhapratikramaNa-vajadinutranI Adara TIkAno sarala anuvAda vinA vApare te (4) gujarA: A pramANe dattanuM svarUpa Agamadhara mahApurUSAe kaheluM che. e pramANe cAra prakAranA adattamAMthI A trIjA aNuvratane viSe pahelA svAmI satta sAthe saMbaMdha che. te svAgyadatta, rakvala ane sUphama ema be prakAre che. je adattathI lokane viSe cera kahevAne vyavahAra karAya te rasthUla adatta kahevAya. kSetra ke khaLAM vigeremAM cAravAnI buddhithI alpa paNa dhAnya vigere levuM te adattAdAna sthala ja jANavuM. mAlikane jaNAvyA vinA tRNa, DhekuM vigere vastu levAthI loka mAM cera na gaNAya te sUkSma adattAdAna kahevAya che. A be prakAranAM adattAmAM zrAvakane sUma adattane viSe tanA rAkhavAnI hoya che pUla adattane te tyAga hoya che. tethI sUtrakAra ahiM mUkaga kA dvArA te sthala adattane ja jaNAve che ke-tta davayaMmI' trIjA aNuvratane viSe rAja nagaha vigerenAM kAraNa bhUta evuM bIjAnuM rasthala kahevAya tevuM dhana haravAnI karela vitithI pramAdane lIdhe A vratanI viratimAM aprazasta bhAve je kAMI viparIta AcaraNa karyuM hoya, tene huM nihuM chuM ane huM chuM. ) I/13 e trIjA vratanA pAMca aticAra avatA:-have A 14 mI gAthAthI te sthUla adattAdAna tyAganA pAMca aticAra ane te aticAronuM pratikramaNa jaNAvAya che. tenAhaDappaoge, tappaDirUve viruGagamaNe a|| kUDatula kUDamANe, paDikame desi savvaM // 14 // zALA:-cAre corIne lAveluM, coravAnI preraNA kareluM, sArI vastumAM nabaLI vastunuM mizraNa karavuM, pitAnA rAjAnI virUddhanA rAjyamAM haLavuM maLavuM vepArArthe javuM ane khoTA tela temaja beTA mApathI levuM devuM e pAMca aticAra ke temAMnA je kaI aticAra divasamAM lAgyA hoya te sarva pratikramuM chuM. te 14 vRttino bhAvArtha:-"stana" eTale cAra. ciroe bIjA keI sthaLethI 'Ata' lAveluM kesaraprasiddha che. Ama chatAM pU. upA. mahArAje anuvAdamAM te "nA" pAThanA "AjJA vinA ' evo artha karyo te Azcaryajanaka che. ahiM zrAvakane jamavAno adhikAra cAle che; tethI pU. upA. ma. nA te atha pramANe-zrAvakane jamavAmAM paNa gurUAzA sevI rahe che, ane te AjJA na le to zrAvakane gurUadA lAge cheH zrAvakane jamavAmAM paNa gurUAzA hovI joIe evo koI jene siddhAMta jANavAmAM nathI. chatAM pU. upA. ma. ahiM " zrAvakane XXX je avArAdi sarva deSa rahita che chatAM paNa gurUnI AjJA vinA tene upayoga kare te gurU adatta che" eTaluM ja kahIne nathI aTakatA ! teodhI to ethIya AgaLa: vadhAne kahe che ke- " temaja gurUnI AjJA vinA gurUthI khAnagI koI paNa kArya karavuM te gurU adatta che!' AthI prazna uThe che ke zuM zrAvake saMsAranAM paraNatara vigere prakaTa ane te te prasaMgone anurUpa chUpAM vigere badhAM ja kAyo. gurUnI anumati lai ne ja karavAM? jenasamAjane sadaMtara apa cita eve e siddhAMta. ane te uparathI u tA tevA praznanA kAI vidvAna mahApurapa taraphathI janayAtrAdhAre khulAse, jAhera thavA pAme te jaina samAjamAM na prakAza paDe tema che. . .
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 193 kasturI Adi kiMmatI dravya, vadhAre hoya ane e chuM jaNAvIne levAthI athavA phekaTa paDAvI levAthI ? tenA nAme prathama aticAra che. tathA sUvamAM mAtra po" zabda che, paraMtu sUtranuM mAtra sUcana paNuM hovAthI eTale ke sUtra to mAtra Isare karIne AgaLa cAlatuM hovAthI te "go' zabda uparathI tarabo' zabda samajavo. te cora prayoga A pramANe jene kahevuM ke-"AjakAla kAmadhaMdhA vinAnA kema jaNAva cho ? tamee lAvela cerIno mAla je koI vecI ApanAra na hoya to huM vecI ApIza" ItyAdi vacanathI athavA keza kAtaracetavaNI mATenA ghugharA vigere cirane jarUrI upakaraNo bhAtuM vigere ApavuM-apAvavuM Adi vaDe corene corInI kriyAmAM preravA te 2 tenagyA nAme bIje aticAra che. tAtvika rIte te corane cerImAM e pramANe uttejaka bane te paNa cAra ja kahevAya, nItizAstramAM kahyuM che 8-caura 1 zcArApako 2 mantrI 3 bhedajJaH 4 kANakakrayI 5 / annadaH 6 sthAnada 7 zceti, cauraH savaH kRtaH zAzA atha:-1, cora, 2 cIrApaka eTale corane sAdhana sAmagrI prApaka, 3 cerane cerI mATe salAha ApanAra; 4 coroe corI karavAnA karI rAkhela bhedane jANa, corIne mAla vadhAre hoya ane ocho gaNAvIne lenAra, 6 cArane ADAra ApanAra ane 7 corane Azraya ApanAra ema cera sAta prakAre che. 1e pramANe bIje aticAra che. - tathA "tAM temAM tata-uttama vastunI ane prati=sarakhI-jevI: eTale ke-je vastu vecavAnI che te vastunA jevI. jemake-cekhAnI zALAmAM palajI kahetAM java meLavI devA, ghImAM carabI athavA koparela Adi ula meLavI devuM. telamAM maLI jAya tevuM mUtra meLavI devuM, hiMgamAM khera vigereno rasa athavA caNA vigereno leTa athavA kaI paNa jAtano guMdara vigere meLavI devAM, kesaramAM banAvaTI kesara meLavI devuM. athavA majIda vigeremAM citraka vigere meLavI devAM. temaja uttama kapUra-maNimatI- suvarNa caMdI vigeremAM banAvaTI kapUra-maNi-motIsuvarNa-cAMdi vigere meLavI devADe je vepAra kare te 3 "tamatikA' nAme trIje aticAra che. eTale ke je hu mUlyavALAM zALA vigere dravyamAM a5 mUlyavALAM java vigere dravya meLavIne zALa vigere dravyanuM je mUlya hoya te kiMmatathI ja te drA ne vecavA vigere saMbaMdhI A trIjo aticAra che. athavA cora pAsethI lIdhela gAya vigerenAM zI gaDAone (gAya vigerene koIpaNa oLakhe nahi e rIte) agnimAM pakAvela kAliMgaDAnA rasa vigere vaDe vAMkA hoya te sIdhAM karI devAM ane sIdhAM hoya te vAMkA karI devA, e mujabane vyavahAra karavA te tarati varadAna rU5 trIje aticAra jANa. - tathA "vidva" eTale viddhA-virUddha rAjyane viSe. eTale ke- pote je rAjyamAM rahetA hoya te rAjyathI virUddha evA vairI rAjyane viSe pitAnA rAjAe niSedha kayo hoya chatAM vepAra mATe javuM te 4 "viruddhamana' nAme ce aticAra che. upalakSaNathI rAjAe niSedha karela hAthIdAMta letuM-patthara vigere vastu A vyApAra athe levI te paNa cethA aticAra rUpa che. 1 vedAH x 2. thA voDa x | , , , ,
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 zrI zrAddhapratikramaNa-va'hindutranI mAdaza TIkAnA sarala anuvAda tathA maNu- aGmaNu-dasazera-pAMcazera-zera-tAlA-gadiANA vigere tela ane setiSThAyi eTale gaja-vAra-paLI-madheALa-hAtha-mANu -pAlI-pavAlu vigere mApa kahevAya che; te tAla ane mApa khATAM rAkhe eTale ke-TukA lAMkhA athavA nAnAM moTAM rAkhe. temAM eAchAM tAla mApathI vastu ApavAnu ane adhika tAla mApathI vastuo levAnu rAkhe te 5 jUtujIlUMTamAna' nAme pAMcame aticAra che. kahyu che ke- saucena iizcata yA 2ddhimmAna nidhdhipUjA 2 jillA | cikrizciya samAratA, pracoA caLano maryAnti // k // atha HkAMka-bhAi moTAbhAI Adi vacanAthI paTAvIne, kAMika viSNukkalA vAparIne, kAMika mApamAM ghAlamela karIne ane kAMika tAlamAM ochuM vadhu karIne dareka vakhate kAMika kAMika harI letA vepArIe pratyakSa cAre! hAya che. 15 tathA kahyuM che ke:-ladhIte cacicittaSi muninuM prAjnN, mRdu brUte yadvA tadapi vivazIkartu naparam / pradatte yatkiMcittadapi samupAdAtumadhikaM prapaJco'yaM vRttera pha ! nana: jori binAma "rA atha.-je kAMi bhaNe te paNa grAhakAne cAravA sArU hAya che ! athavA mIThuM khele te paNa sAmAne vyAkula-enA vicArothI khaseDIne pAtAnA dhyeyane anukULa khanAvI mUkavA mATe heya che! ane koi vastu mata Ape te paNa sAmA pAsethI adhikatara levAne mATe hAya che! arnheM !=khedanI vAta che ke vepArIone AjIvikA mATenA A kevA duma prapaMca !! // 2 // vaNikanA e gADha prapaMca zrAvakane ghaTatA nathI. zrAvakane mATe kahyuM che ke:- citra mukULa varu, vyAr mAnavaM ca dharama // nivaDaama jANato parassa saMtaM na givhijjA // 1 // artha :-' RSita '-se kaDe cAra pAMca TakA chUTTA ' vyAja vigere levAnuM athavA vyAjamAM khamaNuM dhana hAya" e pramANe vacana hAvAthI khamaNuM dravya levAnuM TharAvavu e vigerethI ucita kalA-TakAne, tathA zrIla, sopArI, jAyaphala vigere gaNavAnI temaja dhI, gALa, anAja vigere telavAnI vastuo; 'At' zabdathI gaNavA tathA tALavAnA dareka bhedo lai levA: tevI vastuonI kheMca paDavAne lIdhe prApta thatA khamaNeA lAbha levA te ucita che, paNa tene mUkIne khAkInuM grahaNa karavuM nahi; [ tevI vastuenI kheMca prasaMge e pramANe khamaNeA lAbha thAya te lAbha paNa zrAvaka sala AzayathI ja svIkAre, paraMtu ' vastuonI kheMca paDI te sArUM thayuM' evuM duSTa teA tive ja naRsi.] eTale ke koinI cIja jJAnattittAMja koi mAlika na maLatA hAya tevA hAlate paDelI jovAmAM Ave te paNa te cIjane anya sabaMdhInI jANatA grahaNu kare nahi. vaLI vyAja vageremAM ane vecavA levAmAM je 'khamaNe paNa lAbha uThAve' ema jaNAvyu che. temAM paNa dezakAlanI apekSAe je Ucata hoya ane ziSTa-nAthI anindrita hoya te ja lAbha grahaNa karavA' e pramANe bhAtra che. e mujaba pAMcamA aticAra che, trIjA azrvatane viSe pramAdanA prasaMgane laine divasa saMbadhI A pAMca varjya AcAra saMbaMdhI je kAMi pApa AMdhyu hoya te pApane huM niMdu chuM ane gahuM chuM. " 1, 6 cIyAta |
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 zrI zrAddhapratikamaNa-vattisatranI A TIkAne sarala anuvAda 15 e pAMca varSe AcaraNamAM pAMca aticAranI ghaTanA e pAMceya varya AcaraNane viSe "meM khAtara pAvuM vigere kAMI karyuM nahi hevAthI corI karI nathI, paraMtu vepAra AdivaDe vaNikalA ja karI che e prakAranA abhiprAyavaDe vatanuM sApekSapaNuM (cerInI apekSAe vratanuM akhaMDapaNuM) hovAthI ane tevI kalAvaDe dhana le temAM lekamAM paNa te cora kahevAto nahi hovAthI " aticArapaNuM jANavuM athavA rAjanigraha hetupaNuM vigere ka prakaTa coravIrUpa ja gaNAya evA tera ta Adi pAMceya AcaraNo, kevala ajANapaNe ke pramAdadeSa AdithI vatane viSe atikrama Adi aticAra lAge tevI rIte thavA pAmyA hoya tethI aticArarUpe kahevAya che. zrAvake A trIjA vranA aticAronA parihAratyAga mATe 18 prakAre ceranI utpatti kahevAya che te paNa varjavAnI che. ane te nIce pramANe. cora upajavAnA 18 prakAre malanaM kuzalaM tarjA, gajabhAgo'valokanam / amArgadarzana iyyA, padabhaGgamtathaiva ca // 1 // vizrAmaH pAdapatanaM, cAsanaM gApana tathA / khaNDasyakhAdanaM caiva, tathA'nyannAharAnikam // 2 // 15 16 17 18 vADanujabUtA-gAne jJAnapUNa. tA. 5 phUvA, mArA manamaH | artha1 "maDha, e le-"tAre gabharAvuM nahi, tArI bAbata mAM huMja * bhaLIza'ItyAdi vA.thI cerI saMbaMdhI protsAhana ApavuM 2 dhurAruM ' eTale caro maLe tyAre kSemakuzaLatA pUchavI, 3 "taf" eTale-cerI karavA mokalavA sArU carane hAtha vigerethI saMjJA karavI, 4 "tamana' eTale-rAjyane bhegya vastu chUpAvavI 5 "javAnaE" eTale corI karatA corone teo ceDI lAvaze mane lAbha thaze" e prakAranI apekSA buddhithI jevA, 6 "amArA " eTale-cAra je raste gayA hoya te raste puchanArane bIje ja mArga jaNAvavAvaDe khare mArga jaNAva na i7 "DAvyA' eTale ene sUvA khATale-gAdaluM vigere sAdhana ApavuM, 8 "parama" eTale cera gaye hoya te mAge tenAM paDelAM pagalAM keinA jovAmAM na Ave e mATe gAya bheMse vigere calAvavAvaDe bhAMgI nAkhavA, 9 "vizrAma:' eTale-corane pitAne ghera rahevA vigerenI AjJA ApavI, 10 'pAta" eTale-cepane praNAma Adi karavAvaDe tenuM gorava kavuM, 11 " bAra' eTale-cerane besavA Asana ApavuM, 12 panna ' eTale carane chupAve, 13 "augNA ' eTale khAMDa mizrita pakava dhAnya vizeSa vigere khAi padArtho ApavA, 14 "mAmAnadaM" eTale-cArane ujeNI-mijabAnI ApavI, 15 "gha" eTale cArane pagane thAka utAravA sArU uSNajala tela vigere ApavuM, 16 "karina' eTale cerane rasoI pakAvavA vigere mATe agni Apa17 "rA' eTale-cerane khuza rAkhavA ThaMDu jala ApavuM ane 18 "rakag" eTale cere lAvela gAya, bheMsa vigerene bAMdhavA sArU doraDAM ApavAM. A com x , * ane *1 voziSa xI
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ .1 thI zrAddhaprati maNa-vaMditta satranI mada kAne sarala anuvAda cora prasUti u5ttinA e aDhAre prakAro ke-temAMnA koI prakAro "A cAra che' ema jAvApUrvaka cora joDe sevavAmAM Ave to te prakArone sevanAra paNa cAra kahevAya che. ajANa paNe sevAI javA pAmela hoya to vrata niduSita che. e pramANe cAra prasUtinuM svarUpa kahyuM A trIjA vratano nirvAha vyavahArazuddhi sAcavavAthI ja thaI zake che. devaDa levaDa bolavuM cAlavuM vigeremAM mana-vacana ane kAyAnI saraLatA rAkhavI te ahiM vyavahArazuddhi samajavAnI che. A vyavahArazuddhinA upAye vigere vistAra mArI (A graMthanI TIkAnA racanAra maharSi zrIratnazekhara sUrIzvarajI mahArAjanI) racava zrAvidhinI vRttithI jANI levo. A vratanuM phala-" sava janone viSe vizvAsa sthapAya, prazaMsA thAya, samRddhinI vRddhi thAya, sAhyabInI sthiratA thAya ane aMte svarga temaja mokSanI prApti thAya che ' kahyuM che ke:-"futta anna kSetramAM dATela ke khaLAmAM dATela, araNyamAM, divase ane rAtre ke-sAthe luMTavAmAM te vratadhArInA dhanano nAza thato nathI; aaunuM e phala che. 1 gamekhANe-nagaro-droNamukha ga me-DaMbagamo ane pAne lAMbo kALa sudhI svAmI bane che, te A acorya vratanuM phala che. jarA A vratano svIkAra nahi karavAmAM ane trata svIkArIne temAM mAlInya upajAvavAmAM dumagIpaNuM -dAsapaNuM daridratA-durgati vigerenAM bhAjana banavuM paDe che. kahyuM paNa che ke-36 vava vALa, cerI karanArA purU, A vane viSe gadheDAM upara Are pAya, janatAmAM nidA pAme dhikkAra pAme ane maraNa paryanta duHkha pAme temaja parabhavane viSe nArakInAM du:khe pAme che. [1] "nAyAso vAra 'narakathI nIkaLIne corInAja vyasanathI haNAelA purUSe hajAro levo sudhI mAchImAra-vAmana lulA-pAMgaLA-baherA ane AMdhaLA thAya che. 2. e pramANe cAdamI gAthAno artha jaNA. A vanane viSe vasudatta ane dhanadatta nAmanA pitApunuM daSTAMta che. te A pramANe : - trIjA vrata paratve vasurA ane ghanattanuM mananIya daTAMta. nyAyane viSe ziremI bhAvane pAmela temaja vizAla samRddhi dharAvatuM hovAne lIdhe puSkaLa gurukArI ane gu ne samUha je parajanothI vAra pitanapura nAme nagara hatuM: e nagarane jitazatru nAme rAjA hato. / I te nagaramAM sarva zreNImAM vikhyAta, samRddhimAM deva jevo ane saumya mAM caMdra je semadeva nAme sarava cho hato. parA te zeThane dhanavaMza nAme putra hato. te putra yuvAvasthAnA vikArane pAmyo thake vyasanomAM Asakta thaye ane mAtA pitA Adi kaI vaDilane gaNakAre nahi tevo avinita cittavALo thaye. ra te ja nagaramAM eka vasutta nAme chi raheto hatuM, je emadeva zeThane mitra hato A vasudata zeThane dhanadata nAme putra hatuM, je uttama guNavaMta ane bhakika pariNamI hato / ddhi, prasiddhi ane vyApAranI siddhi mAM eka sarakhA evA emadeva ane vasudatta nAmanA te baMne zreNIo vacce paraMparAthI Avela lakSamI nI mAphaka keI abhUta prIti hatI. pA. have baghanane mAlIka hovA chatAM paNa emadeva zeTha vaLI paNa dhana upArjana karavA mATe videza javAmAM putrane agya jANIne pote mana kare che. # 6 kahyuM che ke -tRNAhA.
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 197 nira, supUra na pU? zA maznara nizai: kULadeva rAcare ! IchA artha e parI zakAya tevI A tRSNArUpI khANane kaNa pUrI zake? ke-je khANa moTAM pUraNe nAkhavAthI ja khodAya che ! zA kumitranI jema putrane avizvAsa hovAne lIdhe pAMca mahAvratonI mAphaka vizvane viSe sArabhUta evA pAMcakroDa seneyAnI kiMmatanAM pAMcaratnane gupta rIte pitAnuM nAma aMkita karelA majabuta, zyAma ane zreSTha vastramAM bAMdhIne eka karaMDIAmAM potAnA jIvitanI jema majabuta paNe gopavyAM ane tenI upara (te ratnonI apekSAe) asAra evA cAMdI ane suvarNanuM dravya bharIne te samadeva zeThe te karaMDIo pitAnA mitra vasudattanA ghera (thApaNuM tarIke) mU. 8-9-1 nA mitra vasudattane te karaMDIo atyaMta prakAre vAraMvAra bhaLAvIne semadeva ghaNuM vastuo pitAnI sAthe laIne cAle ane dUra dezAMtaramAM ge. 11 bAda viziSTa vastuo kharIdatA rahIne nyAyathI vepAra calAvavAmAM sahasragaNI kamAI karIne rakta rahelA te samadeva zeThe thoDA samayamAM navo megha ghaNuM Avela semadeve luMTAvuM! jaLa meLave tema puSkaLa dhana prApta karyuM. 1rA tethI pramu dita cittavALA te zeThe vaLI pAcho pitAnA dezamAM hajAraguNe lAbha thAya e IrAdAthI tevuM aneka prakAranuM kariyANuM kharIduM 13aaaa bAda harSapUrita manavALo te zeTha vividha prakAranA mAratha karate "2 sapathamaphaturato iMto' atyaMta utAvaLe pitAnA dezaprati AvatAM bhIlanI eka mahApallIe AvI caDayo! 14tyAM AgaLa hAthamAM dhAraNa karelA moTA ane bihAmaNuM bhAlAMvALA te palInA "haNe-ho-ho" bolatA bhIla lokee te zeThane sarvadravyathI saMpUrNa lUMTI lIdhuM. 1pa dhikkAra che, dhikkAra che ke-mUDha jIvo vividha prakAranA moTA manera kare che, paraMtu teo bicArA nathI jANatA ke-deva koIpaNa bIjuM ja cIMtavI rahela che ! 1dA lAbhanA abhilASIone paNa tRSNAne vipAka te mUladhananA paNa kSayamAM pariName che ! chatAM khedanI vAta che ke-abudhajane tevA tRSNAnA vipAkane hadayamAM ISTadevanI viva=] mAphaka vahana kare che ! 1LA khedanI vAta che ke-atilobha, atidroha, atimAM ane atimaha che te parabhavanI vAta to dUra raho, paraMtu A lekamAM ja duHkharUpa nIvaDe che. 18 - have sarvasva luMTAI javAthI nirAdhAra banI javAne lIdhe bahu zekavazAt jenA cittano utsAha nAza pAmI gaela che, evA te somadeva zeThe khAlI hAthe ghera AvatAMnI sAthe ja mitra vasudattane pitAnA karaMDIyAnI kSemakuzalatA pUchI ane tyArabAda pote ghaNuM kamAya hate, paraMtu mArgamAM bhIla lokee lUMTI lIdhe, e vigere saghaLe vRttAMta (paNa mitrane ) kahI dIdhe ! ahe, dhanane meha! 19-20nA have A bAju te mitra vasudatta citavavA lAge keA semadeva, cAMdI Adi asAra vastumAM paNa ATalI badhI kALajavALa kema che? mATe jela ke-kaMDIyAmAM koIpaNa mahatvanI vastu te nathI ne ! 21 ema vicArIne kaMDIo choDI jatAM vasudatte temAM zaMkara ane pArvatInAM pAMca netre ja hoya tevAM amUlya pAMca 1 vizeSa4 * 2 gged *
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 zrI zraddhapratikramaNa-vaMdittAtranI Adaza TakAnA sarala anuvAda raste dIThAM ! rA AthI lobhathI zruti hadayavALA te vasudate "vivekarUpI netrane haNI nAkhIne, mitranI mitrI mUkI daIne, rAjAnA bhayane paNa bhedIne vasudatta semadeva zeThanAM ane mitradroha che te A bhava ane parabhavane viSe ghaNA deSanuM cethI lIdhelAM pAMca rane! kAraNa che, e prakAre bhaviSya vicAravuM paNa choDI daIne karaMDIyA mAMthI te pAMceya rane uThAvI lIdhAM. ra3-24A A bhava ane parabhavane viSe corI mAtraja vividha prakAranAM duHkhanuM kAraNa che. temAM paNa je A thApaNa eLavavArUpa cerI che te to kAlakUTa che ne vadhAravAnI jema adhika duHkhanuM kAraNa che. krodhe caDhelA sarpane dugdhapAnAdivaDe samRddha banAvavAnI jema athavA pavanathI atyaMta uttejIta banelA agnine navAM lAkaDAM nAkhavAvaDe samRddha banAvavAnI jema tevA vadhArela kAlakUTa tulya thApaNa olavavAnAM ghora pApane paNa (ke jANe che? AvuM ALa mUke cho? AvA cho tema prathamathI jANyuM hata te tamArI thApaNu ja rAkhavA detA nahi, vigere prakAranI duijanecita InkArI vaDe) samRddha banAve, tevA dhRSTatAmAM lubdha janene dhikkAra che-dhikkAra che 25-26o eka divase semadeva zeTha, vasudatta pAsethI pitAnI thApaNa mAgIne ghera lAvyuM ane jovAmAM kaMDI kholIne jue che te te pAMca rano dIThAM nahi! rachA ethI kSaNavAra te mUIitanI mAphaka, zIlAmAM ketarI lIdhelanI mAphaka, keIe cItarelanI mAphaka zUnyacitta banI gayela te somadeva zeTha, DIvAre savAdhikapaNAnA sAma thI sAvadhAna thaIne vicAravA lAgyuM ke kAryane jANa evo vasudatta zeTha mAro parama mitra hoI ne A kArya kema kare ? athavA te taravAmAM nipuNa evA tArU jane paNa lebha samudramAM DubI jAya che. 28-29 A bAbatamAM hamaNuM e ucita che ke-mitra pAse jaIne chAnI rIte ratna mAguM. kAraNa ke lekamAM A vAta jAhera thavA pAme eTale to lajajAthI gherAyele te mAne ja nahi. 30 prathama te e vAta che ke-sajajana, ulaTuM kArya kare nahi; ane kadAca thaI jAya to hRdayamAM te pazcAttApa kare che. A sthitimAM je tenuM virUddhakRtya lekamAM jAhera thavA pAmyuM hoya te te maraNa pAme paNa paththarUpe mAne nahi . 31 . " e pramANe vicArIne somadeva zeTha, vasudatta mitrane ghera gaye ane jovAmAM potAnAM ratno yuti pUrvaka mAge che, tevAmAM dhUrta vasudatta, dhaya paNuM ghAraNa karIne uMcA avAje kahevA lAgyo ke-"gAMDA! rane kevAM ane kAMI kevuM ?" athavA zuM dhana hINa thaI gaye eTale "sUtti = kaMDIAmAM mArAM rane hatAM e pramANe pralApa kare che, ke che zuM ? athavA zuM patanavALI jagyAe ( ughADe) suvAne lIdhe bhUtAdita thaye che ke dhAtuvikAra thaye che? 32-33 [ AvA dhUtto badala kha khara] kahyuM che - 1-"mA va tas' sidena. 7-1-sUtra sattA dura "ravAle H " 8-1-172 sUtrAtA sattAhiattayA, tathA 'TAGasU0' 8-3-29 sUtrAta sattAhiattayAe = stv,dhiktvtaatH| 2-kRtAvadhAno yuti xii cha-samaLio 5-taraM kA
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda apalapati rahasi dattaM pratyayadatte'pi saMzayaM kurute // viSe vastuti, tAva hoThe vaLa sAdhu: || 24 || a:-khAnagImAM kAMi Apyu. hAya to tenI inkArI kare che, te ApyAnI tene jyAre khAtrI karAvI ApavAmAM Ave tyAre vaLI ( zuM tame mane ApyuM ja che?-A vAta cokkasa ja che? te pachI mane kema yAda AvatuM nathI ? vigere kuTila vAcanAvaDe) saMzaya karavA lAgI jAya che, letAM lUMTe che ane detAM paNa lUMTe che: chatAM paNa leAkamAM vANi zAhukAra kahevaDAve che ! // 34 [ e pramANe khelavA pUrvaka vasudatte ratnAnI InkArI karI ] te vakhate vasudattanA te te prakAranAM vacanevarDa jenAM dareka vacanA haNAI gayAM che evA te sAmadeva zeTha dInavadane pAtAnA makAne AvyA ane ciMtAe tapAvelAM hRdaye vividha upAye vicAravA lAgyo. / / 35 // koi upAya na sUjhavAthI e saMbadhI dhRttAne buddhi pUchatA ane aneka dhUrtInI kathA sAMbhaLatA kAi eka mANusa kAi eka sthaLe kAI ne A kathA kahe che te sAMbhaLI gayA. // 36 // te A pramANe:dhRttanI buddhi bAbata e vaNakAmatranI kathA koi eka sAmAnya muDIvALA e vaNikaputrA mitra hatA. vepAramAM ujamALa evA te mane mitrA judI judI muDI lai ekaekapaNe paradezamA gayA / / 37 / temAMthI eka mitra thADuM vya kamAyA ane mitrane puchIne ghera javAnI utkaMThAvALA thayA eTale bIjAmitre tene pAtAnuM eka ratna ApyuM ane kahyuM ke-(tuM dezamAM jAya che teA) maMtra ta MtranI mAphaka mahAmUlyavaMta A ratna, mArA ghera mArI strIne nirvAha sArU hAtheAhAtha Apaje. 538-39 // AthI dezamAM javA taiyAra thaelA mitre te vAtanA svIkAra karIne ane Adara pUrNAMka ratnane grahaNa karIne mitrane bahu kuzalatA pUrvaka rahevAno sUcanA Adi karavA pUrvaka pUchIne potAnA deza bhaNI cAlyA ane krama pAtAnA ghera gayA. ||40nA atizaya lAbhavazAt teNe te ratna, mitranI srone ApyuM nahi. have khIjo mitra paNa krame vividha prakAranAM ratnA kamAvAne lIdhe harSitavadane potAnA deza bhaNI cAlyA. peAtAnA nagaranI najIkanA zahere AvatAM sAMja paDI javAthI rAtre mArgamAM luMTAI javAnA bhayanI sabhAvanA karatA ratnano pATalI te nagaramAM rahetA keAi eka vRddha ane zrImaMta evA brAhmaNane ghera thApaNu tarIke mUkIne te rAtreja potAnA nagare ghera AvyA, ane ' tane mitra sAthe mAkalela ratna maLyuM che na?' ama pAtAnI strIne Si tavadane pUchyu'. A sAMbhaLIne strIe " " nA--nA mane teNe kAMI ApyuMja nathI.' ema spaSTa jaNAvAthI khinna thayeA. 541-42-4aa vicAravA lAgyuM ke " mitra paNa eka ratnathI leAbhAyA tA lebhanu ghara evA te brAhmaNa bahu ratnAthI kema na leAbhAya ? ghaNu dhana hovA chatAM paNa leAbhathI parAvita gaNAtA je brAhmaNA zikSAe bhame cha te brAhmaNA hAthamAM AveluM pArakAnuM dhana ucApata kema na kare? 544-4pA" e pramANe Artta dhyAnavazAta pIDAtA evA teNe IrSyA pUrvaka varasa kADhavAno jema te 1. thavihix5 199
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra00 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAno sarala anuvAda rAtri muzIbate pasAra karI ane prabhAta thayA pahelAM ja brAhmaNane ghera gaye. mArA jevAmAM pitAnI thApaNa mAge che, tevAmAM te brAhmaNa, vyAdhithI pIDitanI jema ane baherAnI mAphaka bIjI bIjI vAteja karavA lAge! AthI potAnI ratnapiTalI pAchI maLavAnI AzA nAza pAmI che jenI e te vaNika putra dusaha duHkhane vahete, te du kha lokone kaheto ane ratnanI piTalI pAchI meLavavAno keIpaNa upAya nahi pAmate jina cetye-maMdire gayA. tyAM koI zreSThIe tane dayA lAvIne kahyuM ke-dhUtAnA sUtronuM guMthana karelI evI ahiM kuMphA nAme gaNikA che, tenAthI tAruM kArya siddha thaze." A vAta sAMbhaLIne te vaNikaputra kuMphA gaNikAne ghera paheryo. mAra748-49o te gaNikAne dhana ApavAvaDe atyaMta AvaIne potAnuM kArya karavA jaNAvyuM. gaNuikAe paNa kahyuM- huM jaladithI A kArtha sAdhI ApIza. 50mA have te gaNukAe upara bahu prakAranA citravicitra tALAM dIdhelI cAra peTIo karAvIne pitAnA gharamAM rAkhI. pApA tyArabAda te dhUno gaNikA ratnanI poTalI oLavanAra te brAhmaNane ghera pahoMcI ane brAhmaNane ekAMte bolAvIne zekamaya mukhe kahevA lAgI ke "mAre ekaja putra hatuM te samudranI yAtrAe gaye hate. mArgamAM vahANa bhAMgavAthI putra bUDI gaye ane mRtyu pAmyA tenI cAra strIo che paNa ekeyane putra nathI. te cAre strIonI bahuratathI bharelI cAra peTIo che ane bIjuM paNa atighaNuM dravya che. ame jANatA nathI ke e darekanuM zuM thaze? je rAjA A vAta jANaze to ame anAtha ane putra vagaranI abaLAonuM badhuM ja dravya laI leze! mATe je tame kaho te hamaNuM temAMnuM amArA cittanI jevuM amArUM kAMIka kAMIka dhana chAnI rIte lAvIne tamArI pAse mUkI jaIe." para thI pa . brAhmaNe chUpAvela ratnanI piTalI meLavavAmAM phaMphA gaNikAnI caturAi. gaNikAnuM e pramANe kahevuM sAMbhaLIne te brAhmaNa, hRdayamAM pUrNa AnaMdita thaye thake dravyanA lAbhathI bhUtagrastanI jema paravaza banI gayA. pachI jema saddagurUnAM vacanane bhavya AtmA sahe tema gaNikAnuM te sarvakathana sahate brAhmaNa bolyA ke jaladI lAva ane lAMbA TAIma sudhI paNa mAre ghera sukhe mUkI jA. A ghare tAruM kAMIpaNa dhana vinAza pAmaze nahi mArA dehanI jema tArA ghanane sAcavIzaH ahiM raheluM te sarvadhana tAreja vaza che. jyAre ane je kAma paDe tyAre te sukhe laI jaje A bAbatamAM pUchavAnuM athavA vicAravAnuM athavA vilaMba karavAnuM che ja zuM? jaladI jaladI lAva!' dhikkAra che-dhikkAra che dhUrtanAM vacanane. pa7 thI 60 | gaNikAo paNa ghera AvI pitAnAM mANasothI ane te vaNikathI saMketa karIne potAnI cAra zreSTha dAsIone mAthe te cAra peTIo mUkAvIne rAtre brAhmaNane ghera gaI eTale hatuSTa manavALo thaIne brAhmaNa uThaDyo ane jovAmAM te peTIo gharamAM mUkAve che tevAmAM te vaNika tyAM AvyuM. teNe brAhmaNa pAse prathama mukelI ratnanI poTalI mAgI ! tethI brAhmaNa vicAravA lAge ke je Ane have te ratnapiTalI nahi ApuM to nizcaya karIne kelAhala thaze mATe te alpatara 1. jaw=wAti x 2. pptx 3. johena 4. nig=
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vahisatranI Aza TIkAne sarala anuvAda 201 ratnathI kAma ?' e pramANe vicArIne brAhmaNe te ratnanI piTalI vaNikane ApI dIdhI! ane kahyuM ke "he vaNika! tAre ahiM A saMbaMdhI kAMI paNa na bolavuM, arthAta tArI piTalI gUpacUpa laIne ahiM kaI jANe nahi tema kAMI ja bolyA vinA cAlyA jA." 61 thI 6kA eTalAmAM prathama saMketa karI rAkhelA koI mANase AvIne gaNikAne "tAre putra dezAMtarathI kuzalapUrvaka AvyuM che e prakAra vadhAmaNa ApI dapA AthI kRtrima harSa dekhADatI te gaNikA cAra dAsIo sahita nAcavA lAgI ! e sAthe pitAnI thApaNa pAchI maLavAthI atyaMta harSita thaela te vaNika paNa teNIonI joDe nAcavA lAge ! 60 ema e chae jaNa nAcI rahe sate te brAhmaNa paNa nAcavA lAgyo. AthI kuphAe brAhmaNane puchayuM ke- ame te prasaMga che eTale nAcIe, paraMtu ) tuM kema nAce che ? brAhmaNe kahyuM ke-dhUrta ThagAyo tethI nAcuM chuM! d67nA mitre rAkheluM ratna paNa vaNiputre pAchuM meLavyuM. ' e pramANe te gaNikAnI maherabAnIthI pitAnA zuddharatnAne bheTavA pAmela vaNika, te gaNikAne ucita dravya ApIne pramudita hRdaye pitAne ghera Avya!68 tyArabAda te vaNike, mitre rAkheluM pitAnuM eka mahAmuluM ratna mitra pAse mAgyuM eTale te pUrva mitra che kete ratna meM tArI priyAnA hAthamAM ApyuM che! dalo AthI vaNike te bAbatamAM sAkSI mA. te pUrNamitre paNa kaI ekane lAbha dekhADIne (lAlaca ApIne) ane kUTasAkSI zIkhavADIne sAcA sAkSInI je sAkSI lAvIne hAjara karyo ! 7che tethI pedavaMta banela te vaNika te saMbaMdhamAM keIpaNa upAya na pAmate potAnI bhAryA, te kuTasAkSI ane kumitranI sAthe atinajIkanAM gAme nyAya karavAmAM kuzala evA eka bahu buddhimAna nyAyAdhIzane ghera gaye ane tenI tapAsa karavA lAgyA 71-72aa te vakhate keIe paNa kahyuMke te nyAyAdhIza mRtyu pAmya che! AthI te vaNika jharato thako gharamAM rahela nyAyAdhIzanA putrane mAtAe unI rAba pIrasI che chatAM te khAvI choDIne) kAlAvAlA pUrvaka mAtA pAse raDIne ghI mAgato je ! tethI vaNika bahu surate thake jovAmAM pAcho jAya che tevAmAM nyAyAdhIzanA te nAnA putra vaNikane pUchayuM ke-he bhAI! mArAthI tamAre zuM kAma che? vaNike kahyuM-tArI AvI bALaceSTA pUNe avasthAmAM amArUM mahAna kArya tuM zuM karI ApavAne pa73-74-7pA nyAyAdhIzanA putra kahyuM- amArA gharamAM koIpaNa kArya ame nirarthaka karatA nathI! A rAba atyaMta unI che tethI te khAvAmAM, ghI mAgavAne vhAne huM vilaMba karuM chuMje raDatAMya ghI maLI gayuM te lAbha che, nahi te A rAba uThAvIne pII jaIza!" te bAlakanI AvI nipuNa buddhithI vaNika camaka ane pitAne nyAya karI ApavAnuM kArya te bALakane kahyuM ! 76-7LA bALake paNa te cAre jaNane bahAra rAkhyA ane temAMthI ekeka jaNane gharamAM belAvIne ATAnI lIlI kaNakamAMthI te ratnanA mApanI geLIo karAvI! I7%aa temAM be vaNikee te barAbara te rana jevaDI geLIo karI batAvI, paraMtu vaNikanI jAya te (patinI vAtathI ratnanuM pramANa ) jANatI hovA chatAM paNa te ratna jevaDI goLI banAvI zakI nahi. temaja te khoTA 1 keNavi x
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 thI zrAddhapratikramaNa-vAditRsatranI A TIkAne sarala anuvAda sAkSIe "te ratna bahu mUlyavALuM kahe che tethI bahu moTuM hovuM joIe, ema dhArIne ratna karatAM ke guNa maTI geLI banAvI! 79 AthI te bALake teonuM kapaTa pragaTa karIne vaNikane te ratna apAvyuM. e rIte bAla paNa abalabuddhi tarIke prasiddha thaye! athavA buddhine viSe kaI siddhi prApta nathI thatI? 8 samadeve mahAna kiMmatI pAMca rane meLavavA karela pharIAda. A (leka 37 thI 80 sudhInI) kathA sAMbhaLIne somadeve paNa nipuNa gaNikAone temaja nyAya karanArAone paNa potAnA pAMca mUlyavaMta ronI thApaNa pitAnA mitra vasudatte oLavI hovAnI ane te ratna pitAne yenakena upAye meLavI ApavAnI vAta kahI. chatAM teothI paNa kAMI kArya siddha thayuM nahi! 81 tethI te samadeva zeTha ciMtavavA lAgyuM ke-kharekhara mArAM rane gayAM: khedanI vAta ke-mArA abhAgyane gaja e che ke-jethI mArgane viSe paNa mArI para dhADa paDI! 82aaaa have te nirAzabhUta thaela somadevazeTha, pitAnuM kaI priyajana mRtyu pAmyuM hoya tema pralApa karatA rAjadvAre pahoMcyA ane daivavazAta tene rAjAe dITho! 83 rAjAe dayA lAvIne sevakone "A koNa che? kema vilApa kare che?' e pramANe pUchayuM: eTale sevakoe paNa semadevazeThanuM samasta vRttAMta rAjAne yathAsthita jaNAvyuM 84 tethI rAjAe zeThane belAvIne pUchatAM zeThe paNa pitAnA hRdayanuM duHkha kahIne rAjAne vinavaNI karI ke he deva! Apano sevakajana evA mArI gati have tame ja cho. 8pa A sAMbhaLIne rAjAe kahyuM - svastha thaIne te ratnanuM nAma pramANe, mUlya vigere sarva mane vizvAsayukta jaNava 86 rAjAe tema kahevAthI somadeva zeThe paNa ratnanuM nAma, pramANe, mUlya vigere yathArtha paNe jaNAvyuM. tethI rAjAe paNa jANyuM ke-A zeTha nakakI satyavAdI che, eTale zeThane kahyuM-he bhadra! A tArA kArya saMbaMdhamAM kaI paNa upAya zodhI kADhIza. e pramANe ghaNuM kahelA somadeva zeThane rAjAe visarjana karyo. 87-88 tyAra bAda eka thApaNanAM rane pakaDavAnI divase nyAyanA athI rAjAe ratnanA save vepArIone lAvIne rAjAnI suMdara yukita, kahyuM- he jhaverIo! tamArA dvArA huM maNimaya mukuTa ghaDAvIza. ATalA vaLI bahuratnA pRthvI che ane rohaNAcala Adi parvatene viSe ramaNIya maNio che. vepArIo paNa ghaNA prakAranA dezamAM bahu pharanArA hoya che tenA tethI je sajajananAM vacanI jema bahu guNavALAM kaI kaI ratno tamArA pAse haze to te huM laIza ane tenuM tamane atulya mUlya paNa apAvIza. 9. tethI vepArIo! tame pitAnA putro dvArA potapotAnAM ratna karaMDIAo je hAlatamAM bAMdhyA hoya teja hAlatamAM mArA mANaso (rAjapurUSa) nI najare ahiM maMgAve. 92. e pramANe rAjAnI AjJA pAmelA te jhaverIoe paNa rAjAnI AjJA anulaMghanIya jANIne rAjAe kahyuM teja pramANe pitAnA gherathI ratnanAM karaMDIbAe maMgAvyA.93 "mArA maNi amUlya che, rAjA pAsethI tenuM icchA ajaba dvavya laIza" e vicAravaDe atyaMta pramuditacittavALA banelA vasudatta paNa karaMDIo 1 vori x
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhatikramaNa-vatisUtrano Adaza TakAnA saoNla anuvAda 203 ' magAnyA ! 594aa rAjAnA AdezathI ratnaparIkSakAe te ratnA pArakhatAM vasudattanAM kara DIAmAM pAMce ratnA zreSTha dIThAM 595 // te ratnAne pUrva saMketa karI rAkhelA vasudattanA karaMDIAmAMthI te ratnaparIkSakAe jotAM te ja ratnA che ema jANyu', savA~ nizAnA rAjAe pakaDelAM sAmadeva- paNa jANyAM ane rAjA pAse te varNavI matAnyAM ha6|| ' AvatI zeThanAM pAMca ratnA ! kAle mUlyathI huM temAnAM keTalAMka paNa ratnA kharIdIza' ema kahIne rAjAe sAmadevane khelAvIne sarva vepArIone visarjana karyA. / / 97 5 seAmadeve paNa ghaNAM ratnA joDe meLavI dIdhelAM te pAMceya ratnAne '5'khANI jema peAtAnA iMDAMne ALakhI kADhe' tema oLakhI kADhavAM ane rAjAne tatkAla khatAvyAM | 58nA AthI DhaDhapaNe satyanI khAtrI thaela rAjAe sAmadevazeThane bahu sArUM' ema kahIne khIje divase maNInA mAlIkA, parIkSakA ane seAmadevazeThane khelAvyA. mAlA ' A dareka ratnAne viSe je ratnA atulya ane mahAna ki MmatI hoya te snenuM mUlya kA ' e pramANe kahevAthI jevAmAM ratnaparIkSakA mahAhikamatI ratnAnuM mUlya rAjAne kahe che; tevAmAM rAjAe prathamathI zIkhavADI rAkhela sAmadevazeTha kahevA lAgyA ke-he svAmI ! A mahAmUlAM pAMceya ratnA mArAM cheH meM A vasudatta nAmanA mArA mitrane ghera thApaNa tarIke mUkelAM che, 100-1015 AthI vismita thayA hAya tevA dekhAva karIne rAjAe vasudattazeThane kahyuM ke-A seAmadevaze zuM kahe che? A sAMbhaLIne hRdayamAM dhrAsako paDela vasudattazeTha paNa dhRSTatA dhAraNa karIne khelyA. 1025 he rAjan! dhanano nAza thavAthI A sAmadevazeTha nakkI gAMDA jevA thaine ja mArAM ratnA-mArAM ratnA ema jhaMkhanA karI rahela che! A sAMbhaLIne sAmadevazeTha paNa khelyA-atyaMta leAzarUpI grahathI grahaNa thaela tuM ja ' ratnA-ratna ' ema jhaMkhanA karI rahyo cheH / / 1035 te khanene e rIte kalaha thayeA tyAre rAjAe vasudattane pUchyuM:"te A ratno kayAMthI prApta karyAM ? vasudatte kahyuM:-bApadAdAnA kramathI AvelAM che. rAjAe kahyuM-A khAkhata keipaNa sAkSI che ? vasudatte kahyuM-ghaNA sAkSo che. A sAMbhaLIne rAjA manamAM atyaMta kApAyamAna thaine melyA ke'jo emaja che teA geAtra jenuM pramANabhUta hAya ane gotramAM sahuthI vaDIla jevA hAya tevA sAkSIne jalide lAva. A sAMbhaLIne vasudatta paNa tevA sAkSIne lAvavA sArU nIkaLye. // 104 thI 106 // tyArabAda jANIne kupita thaelA vidhie jANe sarvasva harI levAja sArU dAMta pADI nAkhyA hAya tevA atyaMta jarjarita dehavALA, mukhamAMthI lALA jharI rahelA, mukhe ane mastake AvelAM paLI (dhoLAvALa) vALI bhUmimAM karacalIo paDelA ane dhana gumAvelA evA " eka jInA zeThane te maLyuM ane tene ekAMtamAM lai jaIne kahyuM ke-(savA savA kroDanAM pAMca ratnA sAkSInA abhAve mArAM cAlyAM javA saMbhava che, mATe) tu mane anukula sAkSI Apaze: te sAkSI badala eka ratnanuM 1 viya0 x 4 , A pApI che. ema ka rAjAe vasudattane sahu vacce aparAdhI tarIke jAhera karavA. **
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 zrI zrAddhapratikramaNa-"dittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda mUlya ApIza. 107-1085 dhanathI lubdha banelA evA te mUkha jINu zeDhIe paNa jaladI te vAtane svIkAra karyA. AzArUpI pizAcinIthI haNAelAene zIre jaladI vajA paDA 51095 kahyuM che ke:- cauvana cA karata, rArIra cAdhipIditam mRtyurAjAMnnati kALAMntuLA nihraSA||10|| artha: yauvanane vRddhAvasthA gaLI gaela che, zarIra vyAdhithI pIDAi rahela che, prANAne mRtyu ichI rahela che: mAtra eka tRSNA ja nirUpadrava che 5110 bhUta bharAela, lAbhathI kSubhita thaela, vicArahINu ane dhRSTa hRdayanA te ne muThThI, vasudatta sahita rAjA pAse AvyA; eTale rAjAe tene pAse lAvyA ane kahyuM-dhrUjI rahela ane sarva dizAthI gaLI rahela evA palita aMgavALA sthavira ! juThThuM melIza nahi: tArI ummara paNa vizvAsalAyaka che mATe sAcuM hAya teja elaje: / 111-112 A sAMbhaLIne turata ja satyavAdInI mAphaka rAjAnA page hAtha lagADIne te durAtmA buDhDhAe kalpitavANIthI sAkSI bharI ! ane AtmAne paNa pApathI bharyAM! // 11 // tyArabAda du:sahu krodhathI adhika ka patA rAjA samastajanAne uddezIne khelyA huM huM leke ! A baMneyanuM duSTapaNuM jue. 5114aa ahA ! pApathI drugdha thaelA A rAsAnAM hADakAMnI saMdhie paNa kevI Dha=zithila paDI gaI che? chatAM paNu tenI he ! nagaradhRSTatA ane ati nIca pApItA ! ke-jeNe sabhAnI ca apekSa rAkhI nathI, peAtAnAM paLIyAM ( dheALAvALa)nI paNa lAja ANI nathI ! mArAthI paNa te khItA nathI ane kamathI paNa zakAelA nathI! 5115-1165 AtmAnA zatru evA A vasudattanI paNa ghaNI AzcaryakArI dhRtta dhRSTatA jIeH ke je mArI khudanI sAme paNa Avu... mAyAkapaTa karI zakela che! 5117NA drohAne viSe mitradroha, samasta prakAranA mRSAvAdane viSe thApaNa mRSA, sakUTane viSe phUTasAkSI ane samasta kapaTane viSe vizvAsujana pratinuM kapaTa A samasta mahApApA pApacitravALA khaMne jaNe karyAM che; chatAM paNa dhRSTapaNAthI te duSTo mArAthI paNa azakita cittavALA che! // 118-119 // te ane tevA duSTa hAvAthI rAjAe te nenu bIjuM paNa samasta ucaritra jaNAvavA pUrvaka uccArIne ane te durvyaritrA teoe je je janAnI sAthe karyA te te janAnAM nAmeA vigere dekhADIne nyAyAdhikArIone kahyuM-huM huM nyAyAdhikArIe A ane dunI`tikArakAnA phreMDa zuM? te tame kaheA. nyAyAdhikArIoe khATA sAkSInI jIbha chedI, paNa kahyuM-Apa je AjJA pharamAvA te te bannenA IMDa ane thApaNa eLavanAra // 120-121 / AthI krodhanA khakhatara rUpa anelA nRpatie vasudattane dezanikAla sajA, phUDasAkSI pUranAra vruddhanI jINunI rekhA haNAi gaelI jIbhane paMkhInI pAMkhanI jema kApI nAkhI. vasudattanA ane hAtha kApatA hatA tevAmAM * sAheba ! e mArA mitra che,' ema vinaMti karIne sAmadeve che|DAvyA ! ahA, ane mitrA vaccenuM aMtara !!! 5122-123aa AthI rAjAe, * te anyAyakArI heAvAne lIdhe tenuM sa`sva harIne tehamAM kRmi paDela kutarAne gharamAMthI hAMkI kADhe tevI rIte tene vasudattane) huM gaLuM jJA
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaditasatranI ADaza TIkAne sarala anuvAda 205 pitAnA dezamAMthI dUra karyo. 124 dhikkAra che-dhikkAra che hatabuddhi evA nirdaya duSTa pApIne ke-ativRSTa evA teone A lekamAM rahevAnuM ane paralokamAM javAnuM sthAna nathI. 12pA dhikkAra che-dhikkAra che vRddha, lukhya ane mUkhaMjanene ke-jeo avicArIpaNe ceSTA karatAM pUrve meLavelI sarva samRddhi paNa jaladi baLAtkAre vI nAkhe che! 126 kharekhara parAyuM dhana che, te pratyakSa utpAta che, mahAna anartha che, prakaTa mahAbhaya che, viSama viSa che, hutAzana che, pAza che, sarSa ja che. 12chA tyArabAda A ja bhavana pApane dusaha dAvAnalanI jema anubhavate te vasudatta, putrAdi kuTuMba sahita dUra dezAMtare pahoMce che 128 che kaI gAmane viSe pahelAM paricayamAM Avela kaI vaNike tene dayA lAvIne potAnA ghera AvAsa Ape, te paNa te tene potAnAM vividha prakAranAM hRdayanAM duHkhe jaNAvato ja rahyo. 129 kahyuM che ke- ' , dahai suaNaviogo, dahai aNAhattaNaM prviesaa| dahai a abbhakkhANaM, dahai akajaM kayaM pacchA artha:-(dezanikAla thanArane) pachIthI svajanane viyega bALe che, anAthapaNuM bALe che, paradeza bALe che, khoTuM ALa ApyuM hoya te bALe che ane kareluM akArya bALe che. 130 vasudattane rahevA Azraya Apyo hovA chatAM paNa tene hRdayanAM duHkha saMtApI rahyAM joIne tene Azraya vasudattanuM durgatigamana ApanAra vaNika vicAravA lAgyuM ke-A bIcAre pitAnAM pApathI ane haNAI gaelo che, chatAM tene kaI paNa upAye huM sukhI karUM vilhela putrane saMtApa. mANasane uddhAra karavAmAM mahAna puNya che.' 131 kahyuM che kevihlN jo avalaMbai, AvaipaDiaM jo smuddhri| saraNAgayaM ca rakkhai, tisu tesu alaMkiA puhavI // artha-je mANase vihvala-kAMdizIkajanone AlaMbanabhUta thAya che, je mANase ApattimAM sapaDAelA prANIone uddhare che, ane je mANase zaraNugatonuM rakSaNa kare che te traNa prakAranAM mANasethIja A pRthvI zobhArUpa che. 13rA e pramANe vicArIne te vaNike vasudattane navAM jIvananI mAphaka potAnI mUDI ApI ! e mUDIthI juduM ghara vasAvela vasudatta zeTha paNa vepAra calAvavA lAgyA. {133 maraNa aMta che jene evA azaraNabhUta jIvekanAM tathA aMta jene virasa che evA asAra saMsAranAM bahu karelAM che pApakama jemaNe evo te hatadhamI vasudatta zreNI anyadA jarjarita avasthAne pAmyA thake ja jaladI maraNa pAmya ane svakarmAnusArI gatie gaye. 134-135 tyArabAda atyaMta zokane lIdhe athu jharatAM netra ane dInavacanavALA tenA putre raDI raDIne tene citA vigere saMskAra karyo. ane pitAne agnidAna ApyuM te sthaLe teNe eka vistIrNa gharacaMetare karAvyuM temaja te catarAmAM pitAnuM nAma, maraNanuM varSa, tithi vigere kotarAvyuM. 5136-13chA tyArabAda krame karIne zreSTha auSadhevaDe rogane upazamAvavAnI jema vyApAravaDe zokane upazamAvIne te dhanadatta putra cittamAM vicAre che ke " hA ! aneka anarthane pidA karanArA anyAya vaDe mArA pitAe sarvasva harAI javuM 1 pihageho x 2 roga piva-roga iva 34
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra06 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda dezanikAla thavuM vigere dusaha duHkha prApta karyuM: sajajanene viSe hasInuM bhAjana banyuM ane pitAe bhegavelAM pApanAM svajanone prema gumAvyo! khedanI vAta che ke-pitA A janma pratyakSa phale joIne dhanadatta ane parajanma phekaTa kema gumAvI beThe? huM te sva ane paranAM dharmano svIkAra karI gALela kAryone viSe have evI rIte yatna karIza ke mAre sarvatra nyAya suMdara jIvana. gaNAya ane uttama sAdhuvAda prasare kahyuM che keakRtvaa parasantApa-magatvA khalanamratAm / anutsRjya satAM mArga, yatsvalpamapi tdbhu|| artha-parane saMtApa upajAvyA vinA, khaLajane pAse namratA batAvyA vinA ane sajajananA mArgane choDyA vinA je thoDuM paNa prApta thAya che te ghaNuM che. vaLI huM ekale chuM, mAre kaI svajana nathI temaja keI sahAyaka nathI tethI dhana vinA mAre to A badhuMya araNyanI jevuM zUnya che. kahyuM che ke - aputrasya gRhaM zUnya, dizaH zUnyA hybaandhvaaH| mUrkhasya hRdayaM zUnyaM, sarva zUnyaM dridrtaa|| artha-aputrIAne kevaLa ghara ja zUnya che, baMdhu vinAnA mAnavIne kevaLa dizAo ja zUnya che. ane mUrkha janane hRdaya ja zUnya che, paraMtu jene daridratA varI che tene te badhuM ja zUnya che! 138 thI 14jA" e pramANe bahuvAra vicArIne dhanadatta, Apatti vakhate sahAyaka bane tevA eka uttamabuddhi ApanAra sajajanane sumitra karIne yukti pUrvaka vepAra calAvavA lAgyo! 14pA bAda sugurUne jega meLavIne ane tevI ja rIte dharmopadeza pAmIne pitAnAM hRdaya kamalane viSe hAranI jema paradravyaparihAravratane dhAraNa karyuM ane te uttamatara AtmAe bhAvapUrvakanA samyaktva Adi grahIdharmano paNa yathAzakti svIkAra karIne aticArano leza paNa lAgavA dIdhA vinAnAM te trIjA adattAdAnaviramaNavratanuM pAlana karavA mAMDyuM! I146-14LA beTAM mApa ane tela AdithI vadhAre ochuM ApavuM levuM vigere pApa vyApAra cheDI detAM te dhanadatta, vyavahArane viSe "zuddhi rAkhavI atiduSkara hovA chatAM paNa zuddhi karI! eTale ke nyAyasaMpannavibhava ja prApta karavAmAM nAmanA meLavI! 148 kahyuM che keaahaare khalu suddhI, dulahA samaNANa samaNadhammami / vavahAre puNa suddhI, gihidhamme dukkarA bhnniaa|| artha-sAdhuone sAdhu dharmanA pAlanamAM AhArane viSe zuddhi rahevI te durlabha che tema gRhasthane gRhIdharmanA pAlanamAM vepArane viSe zuddhi rahevI te duSkara che I14aa "A dhanadatta kharekhara vizvAsa karavA lAyaka che ema mAnIne aneka jaNa, bIjA ciraparicitene paNa choDI daIne dhanadatta pAse ja levaDadevaDa karavA lAgyA! / 150 che ahe ! sarva prakAranI samRddhinI siddhi karI ApanArI vyavahAra zuddhi!!! ke-je zuddhine viSe A lekamAM nirmaLa yaza ane vibhavanI prApti che ane paralokamAM paNa uttarottara mekSanI prApti che. 15nA e pramANe dhanadattane ja bahu vepAra cAlato joIne bIjA tuccha buddhivALA vaNike dhanadatta prati zatrunI jema atyaMta matsara-dveSa dharavA lAgyA. meM 15ra che jema jema dhanadattanAM guNa
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhAddhapratikramaNa-vAdanusatranI Adaza TIkAne sarala anuvAda ha7 varNane prasaravA lAgyA ane tene bahu lAbha thato jovA lAgyA tema tema te kevI vaNike, dhanadatta prati AMkhone viSe jhera ja bharyuM hoya ema A tANavA lAgyA! 1payA A lekamAM bIjAne sukhI joIne, phekaTa ja dukhI thatA ane paralokamAM paNa pitAne mATe vyaktine haNI nAkhatA evA pArakAnI addhi joIne baLI maratA pA5parAyaNa AtmAone dhikkAra che. 154 te mATe kahyuM che ke - varaM prajvalite vahnAvahnAya nihitaM ziraH / na punaguNasaMpanne, kRtaH svalpo'pi matsaraH // 155 // artha:-cemerathI bhaDake saLagI rahelA agnimAM jaladI mastaka nAkhavuM sAruM paraMtu - guNavaMtajana prati heSa svalpa paNa karavo sAro nathI. 155 dhanadattanA romera prasarela have IrSyAthI baLI rahelA te durAtmA vaNike, dhanadattane saMkaTamAM yazavAda ane vadhI rahela pADavAne ane tene daMDAvavAne mATe sarpanI jema sarvatra chidro atula trAddhi sAme pI jevA lAgyA; te paNa satyacaritravAna evA te dhanadattanuM nAnuM vaNikanA tuccha prapaMce, sarakhuM chidrapaNa zodhI zakyA nahi! kharekhara! dUdhamAMthI pUrA ane amRtamAMthI jherane eka kaNa paNa kyAMthI maLe? 15615DA tethI te kapaTakuzaLa vaNikoe dhanadattanA gharanI sAme tathA dukAnanI sAmenI mArganI raja-dhULamAM chAnI rIte moTAM mUlyavALA maNio veravA mAMDayA: paradhanane viSe nirIha cittavRttivALa dhanadatta paNa te maNione joIne jorathI bolavA lAgyA ke "he he bhAIo! rastAmAM maNio keNe pADyA che?" AthI maNio veranArA te kapaTakuzala vaNike, saMbhramapUrvaka AvIne A maNio nakakI amArA che-amArA che, pramAdathI paDI gayA che e pramANe bAlatA satvara levA lAgyA. | 158-59-60 || e rIte (gayelA maNie pAchA maLyAthI bahu AnaMda thaye hovAne bhAsa ApavA sAru te kapaTI vaNike, te maNione rastAmAMthI viNatAM bahArathI pitAne harSita dekhADavA lAgyA ane aMdara peTe te phasAve hatuM te phasAcela nahi hovAthI kapaTaphalA ja rahyA thakA bahu jhAMkhA paDI gayA: 161aaaa dhanadattane yenakena prakAre ThagavAmAM tatpara evA te kapaTavaNike e bahu bahu divasane aMtare te kapaTanI jevAM bIjAM aneka prakAranAM kapaTaprapaMce racyAM. tathApi sarvakRtyamAM zuddha e te dhanadatta, kepaNa sthaLe lebhAya nahi ! aho-aho niyama pALavAmAM dhanadattanA cittanI ekAgratA ! - 162-63 che tyAre te kapaTavaNiko vicAravA lAgyA ke A rIte ro vigere mArgamAM verIe chIe temAM te dhUrta, e prakAranI bIjAnI daSTi paDavAnI zaMkAne lIdhe te cIjo hAthamAM kema jhAlaze? arthAta tyAM sudhI rastAmAM verAtI te te cIjo dhanadatta leze ja nahi, ane te cIje te le nahi tyAM sudhI tene phasAvavAnuM bane ja kayAMthI? mATe rude havethI bIjA ja prakAranuM ke kapaTa karIe. 164. e pachI ghaNA divaso gayA bAda temAMnA keI ghaNe dhUrtavaNika keI hAne dhanadattanI dukAne jaIne beThe thake jovAmAM ahiM tahi jue che tevAmAM dhanadatta vigerenuM citta anyatra rokAyela heye sate samaya meLavIne teNe dhanadattanAM AbhUSaNenA
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 zrI zraddhapratikramaNa vadisUtranI A TIkAne sarala anuvAda kaMDI AmAM eka maNinI mudrikA nAkhI dIdhI! 165-166o te kroDa mUlya ApatAM paNa maLavI durlabha evI jAtyasuvarNathI cAre bAju maDhIne jaDela te maNinI vIMTIne saLagatA agninI jema karaDIAmAM nAkhIne te pApI cAlyo gayo! | 167 AthI harSita thaelA te badhA du vaNiko bIje divase vicAre che ke have te te mudrikA-vaTI prakaTa karAvIne dhanadattanuM sarvadhana daMDAvIzuM. 168 ahiM evuM banyuM ke zubha karmasaMge teja divase keI kAryane lIdhe dhanadatta potAnA AbharaNane te karaMDIo ughADIne jovA lAgyo. tevAmAM teNe temAM ratananI navI utkRSTa mudrikA dIThI ! ane turtaja "A mudrikA kenI? ahiM kayAMthI ane kevI rIte AvI ?" e vicAra vismita banyuM. 169-17mA uttamottama paNa para dravyane DhephAMnI jevuM ja mAnato dhanadatta jevAmAM te mudrikAne prapaMcI mudrikA jAhera nahi (A konI che? ema) prasiddha kare che, tevAmAM tenA mitra karavAne mitrane bodha, tene kahyuM - "A eka mudrikA ja kanakanI aneka keDIo che. puNyavazAta prApta thaela te kanakanI koDIone lekamAM zuM kAma jAhera kare che? 171-17rA Ama chatAM tuM je te mudrikAne jAhera karIza te kharekhara te mudrikAne tenA mAlika sivAya bIjA koI mANasa athavA ke dhUrta athavA te rAjA laI jaze ane temAM tArA hAthamAM kAMIja nahi Ave. 173 A kiMmati dhana bhUkhyAne bhakSyanI jema ane tarasyAne pANInI jema te prApta karyuM che ke-jene mATe leke aneka kaSTa uThAve che, dhanane mATe aTavImAM jAya che, videzamAM jAya che, darIyA pAra jAya che, smazAna seve che, jalamAM DubakI mAre che, agnimAM praveza che, girinI guphAo seve che, kRSi-zilpakAma ane kusevA tathA yuddha vigere kare che. I174-17 | mATe he bhadrika! A mudrikAne tuM jIvitanI jema bahu saMbhALa pUrvaka rAkha: "mArI pAse mudrikA AvI che ema koIne paNa kahIza nahi. 176 ItyAdi mitranI vAta sAMbhaLIne niyamanuM pAlana karavAmAM ekaniSThapaNe tatpara evA dhanadatte kahyuM- he mitra! mAre carItyAgano niyama che tethI A mudrikA huM nahi rAkhuM. 177 pUrve paNa anekavAra mArI najIkamAM paDelA ane mane hAtha lAgelAM divyarane jAhera karIne meM tenA mAlikane ApyAM che. 178 adatta evA paradhanane viSe kaI mUDha AtmA ja pitAnuM citta rAkhe kAraNake tevuM dhana levAthI A loka ane paralokamAM paNa anartho draSTi sAme rahelA che 179 A vAta sAMbhaLIne mitre kahyuM "teM A mudrikA kayAIthI uThAvI nathI, pachI e corInuM dhana zI rIte kahevAya? keNa jANe che ke tArA bhAgyavazAta te mudrikA ahiM ke ane kevI rIte mUkI ? athavA te tArI upara prasanna hRdayavALo tArI getradevIe ja te mudrikA tane ApI ema samaja: nahito bannava-nirvi=tArI sivAya bIjA keIne jyAM hAthasaMcAra nathI evA tArA A karaMDIomAM te mudrikA Ave kevI rIte ? Ama chatAM je A mudrikAne keI dhaNI haze te te mANasa ja havethI (te mudrikA tArI pAse AvI che ema keIthI) jANaze athavA tane jaNAvaze athavA (te bAbata tane) pUchaze
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikramaNa-vaMditasUtranI Adarza kokAne sarala anuvAda 20 athavA te (kaI dvArA tane ) kahevarAze paNa khare 180 thI 82 che athavA te ghaNuM vikathI zuM? A mudrikA tane meM ja ApI che ema samaja, ane tene tuM yathecchapaNe bhegava tathA dharmakAryamAM vAparaH tethI ema karavAmAM keIpaNa prakAre dharmane lepa paNa thatuM nathI temaja nyAyane paNa lepa thato nathI. mATe he mitra! huM kahuM chuM te samaja-samaja AvA gaMbhIra kAryamAM muMjA nahi. I 183-84 . Ama chatAM paNa he mitra-dhanadatta ! je tuM "A pArakuM dhana che" ema zaMkA kare che te A mudrikA koIne paNa dharmAdA tarIke ApI de athavA te mane ja ApI de che 185 ane ema karIza eTale samyagU dharmane pAmIza ane mitratAne saphala karanAra thaIza. tema karavAmAM ahiM je kaI anartho ubhA thaze te dareka anarthone huM javAbadAra rahIza. 186 . " kahevAtI hitasalAha Apa-mitranI tevA prakAranI salAha sAMbhaLIne dhanada kahyuM- he mitra! nAra mitrane dhanadattane A lekanAM sukha mATe te te e badhuM hitanuM kahevuM che, saphala bedha, paraMtu paralokamAM te saghaluM ahitakara nivaDanAruM che. 187 adattane tyAga karanArAone jANatAM ke ajANatAM je pAra dravya AvyuM hoya te dUrathI ja tajI devA lAyaka che. 188aaaa kahyuM che keptitN vismRtaM naSTaM, sthitaM sthApitamAhitam / adattaM nAdadIta svaM, parakIyaM kvacitsudhIH // 189 // artha:-pArakuM dhana, paDI gayeluM hAya-bhUlAI gaeluM hoya-guma thaeluM hoya-paDyuM rahyuM hoya-dATeluM hoya ke thApaNa tarIke mUkeluM hoya te saghaLuM koIe nahi ApeluM evuM adatta gaNAya che. ane tevA adattane buddhimAna purU koIpaNa saMjogamAM grahaNa karavuM nahi 189aaaa he mitra! bahu kahevAthI zuM huM tane A tatva tarIke kahuM chuM ke-A mudrikAne koI paNa dhaNI ho ke te devanI ho, paraMtu te paNa je pragaTa thaIne mane Ape te grahaNa karUM anyathA dasaha evA hatAzananI jvAlAnI mAphaka tene hAthamAM jhAlIza nahi. ghaNuM bhavamAM sahelAIthI maLe che tevA arthane mATe durlabha evA pitAnA niyamane keNu malIna kare? 190-1915 sUtra=dorAne mATe hAra, khIlIne mATe prAsAda, IdhaNa mATe caMdana ane ThIkarI mATe kAmaghaTane keNu hArI jAya? 12 he mitra! A mudrikA tuM Ape te paNa huM na ja grahaNa karuM: kAraNake-tuM paNa tene mAlIka nathI: evI A mudrikA, tArA kahevA pramANe bIjA koIne ApI devAmAM paNa puNya zuM thAya? 193 puNyane mATe te nyAyathI upArjana kareluM dravya hoya ane te alpa paNa dAnamAM apAya te pramANa che, anyAyathI upArjita evuM ghaNuM paNa dAna apramANa che. 194aa pArakuM dhana grahaNa karavAthI pApa lAge che. tene je saMgrahe che. tene paNa te pApa dAvAnaLa jevuM che. tevA te adattanuM dAna karanArane (te dAvAnala) vaDavAnala-samudramAM rahela agninI jema koIvAte *upazAMta thato nathI! tethI te apramANa che. 15 he mitra! tAre paNa evA vittamAM citta paravavuM yukta nathI: pArakA vibhavanI 1 taddANassa jalAnala va * / 2 uvasamaina hai|
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra10 zrI zraddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adarza kAkAne sarala anuvAda IcchA paNa duHkhanA DuMgarAone prAsAda che. 199aaaa kahyuM che kepaannehito vi pio, attho purisANa to kuNaMteNaM / paradhaNaharaNaM maraNaM, vihiaMtesiM na saMdeho // 197 // atha-purUSane artha, prANa karatAM paNa vahAlo che. tethI pArakuM dhana haranAre pArakAnuM mRtyu nIpajAvyuM che, te vAtamAM saMdeha nathI. te 197 | koinA hAthe je mANasa haNAte hoya tene ekane ja ane kSaNa mAtra ja duHkha thAya che. jyAre tevAnuM je dhana harAya che temAM to pitAne, tenA putrane ane putranA putrane paNa duHsaha duHkha thAya che. 198 bIjI vAta e che ke meM tane suvivekI subuddhidAtA jANune mitra karela che. te kubuddhi kema Ape che? kubuddhi ApavI te mahApApa che. / 199o A bAbata laukika zAstrakAroe paNa eka pArAdhi ane hariNInuM daSTAnta kaheluM che ke- jALamAM sapaDAelI dInamukhI hariNIe zIkArIne kahyuM-"stanapAna vaDe baccAMne jIvADanArI chuM, mATe mane vadha karavA zuM kAma pakaDI rAkhe che?" vyAdhe kahyuM- huM bhukhe chuM. bhUkhyo mANasa kayuM pApa na kare ?" hariNIe kahyuM je emaja che te mane ekavAra mukta kara: ke-jethI mArAM bhUkhyAM baccAM pAse jaIne tene stanapAna karAvIne pAchI mArI meLe ja ahiM AvIza" hariNIe e pramANe kahyuM te zikArIe kahyuM-tuM kahe che te bAbata khAtrI kema thAya? AthI hariNI vividha prakAranAM segana khAvA mAMDI. chatAM kaI segana zIkArIe mAnyAM ja nahi! AthI hariNIe je huM pAchI na AvuM te kubuddhi denArane je pApa lAge te pApa mane lAge" te prakAre segana khAdhA tethI zikArIe paNa te sogana mAnyA ane hariNIne mukta karI! hariNI paNa je pramANe kahela te pramANe sthAne jaI baccAMne dhavarAvIne jaladI zIkArI pAse AvI! u200 thI 204 tethI Azcaryacakita thaela pArAdhIe tene Ane vADamAM nAkhI: jevAmAM zIkArI, hariSIne vadha karavA sajaja thAya che tevAmAM hariNI ucethI bolI "he zIkArI! A saMjogamAM huM zuM karuM? bhAgI jauM ke ubhI rahuM? dubuddhidAnanA pApathI bItA evA e zikArIe pratyuttara Apyo ke bhAgI jA, jaladI bhAgI jA" A sAMbhaLIne hariNuM tatkAla nAThI ane pitAnAM sthAne gaI! A jANune keIe keIne kubuddhi ApavI nahi. . 205 thI 207 . tethI karIne he mitra! lene visArIne "A mudrikA ahi kevI rIte AvI ane tenuM ApaNe have karavuM zuM? e viSe kAMI paNa hRdayamAM vicAra karaH 208 aa e pramANe dhana dattanAM vacanane sadagurUnAM vacananI jema sAMbhaLIne tajI dIdhelI mitre pariNAmika buddhithI che lobhabuddhi jemaNe e te mitra, dhanadattane pariNAmika dhAreluM kapaTI vaNikanuM Adi buddhivaDe kahevA lAge-te satyAdhika cittavALA mitra! kapaTa kharUM paDavuM ane tatvanI jema teM mane yukta ja kahyuM che. A badhuM AzcaryakArI vartana baMne mitroe kapaTI kaI ghU kareluM jaNAya che. ane te huM tane kahuM chuM. sAMbhaLa vaNikane ApelI zikSA. ra09-1nA adhamI evA bIjA vaNike tAruM ghaNuM ja vepAranuM 1 vAri X 2 sattAhikavira! x 3 kaw
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI ATha TIkAne sarala anuvAda 211 kArya joIne tArA prati zreSabharI draSTie jotA haze. kAraNa ke-jAti, jAtine sahana karI zakatI nathI. 211aa kahyuM che ke:posskaaH svakulasyaite, kaakkaaysthkukuttaaH| svakulaM ghnanti catvAro, vaNik zvAno gajA dvinaaH|| artha-kAgaDA, kAyastha jAtinA mANaso ane kukaDA e trAya potAnI jAtine piSanArA che. ane vaNika, zvAna, hAthI ane brAhmaNo e cAreya pitAnAM kuLane haNanArA che 212aa tethI kharekhara pRthvI para maNi veravAM vigere ane A duzcaritra paNa tane chaLavAne mATe te duSTa dhUe kareluM haze! ra13 kahyuM che ke munirasmi nirAgasa : kuto me bhayAmityeSa bhUtaye'bhimAna / paravRddhiSu baddhamatsarANAM kimiva hyasti durAtmanAmalaMdhyam ? // 214 // artha - huM sahu prati niraparAdhI muni jevo chuM pachI mArI trAddhi mATe mane kAnAthI bhaya che? e prakAranuM abhimAna karavuM nahi" kAraNake-pArakAnI vRddhimAM baddhadveSI AtmAone alaMghanIya zuM che? ra14 tethI he mitra dhanadatta ! uttamottama vAta che ke-sAdhunI jema tuM lebhathI bAdhita na thayo! dhikkAra che mArI buddhine paNa: ke-je pahelAM lebhathI khavAI kema gaI? 215 have kapaTakuzaLatAnA bhaMDAra samA te kuDacaritravALA vaNikane ApaNe rAjAthI daMDAvIzuM. kAraNake-duchone zikSA ghaTe che. ra16o A sAMbhaLI dhanadatta paNa kahyuM che mitra! zatruone e pramANe zikSA karAvavI te yukta nathI je ema anya anartha karavAmAM Ave te zreSTha ane duSTamAM aMtara zuM ? | 217 | paraMtu he mitra! teone ekAMtamAM mAtra mahAna bhaya dekhADIe-ke jethI bhayabhIta thayelA teo A pramANe pharIthI pApa na kare. 218 e pramANe maMtraNA karIne mitra sahita dhanadatte koIpaNa nhAnAthI te vaNikane bolAvIne kahyuM: are bhAIo ! mAruM vacana sAMbhaLe 219 che je mANasa keIne durjananI jema paTathI corI AdinuM kalaMka Ape ke apAve tene zuM karavuM? te tame kahe. 220 . dhanadatte e pramANe kahyuM ke-tarataja te kapaTI vaNike zaMkAmAM paDyA hovA chatAM paNa jANe piote kAMI jANatA ja nathI, tevA rahIne kahe che ke-"aho evo je mANasa hoya tene ThaMDAva joIe. emAM pUchavAnuM ja zuM?" ahe kapaTIonI dhRSTatA ! 221 vaNike e pramANe belyA eTale dhanadatta, te mudrikA prakaTa karIne be -"A mudrikA kenI che? ahiM mArA karaMDIAmAM keNe nAkhI ? sAcuM boleanyathA rAjAne hamaNAMja kahIza! ra22A dhanadatta e pramANe dama bhIDavAthI hRdayamAM dhrAsako paDelA teo saraLa banI gayA! kAMI paNa bolavAne ya zaktimAna rahyA nahi! kSaNavAra te te pApIo khIlAnI jema stabdha banI gayA ! 223 ane vicAravA lAgyA ke-kadi kalpanAmAM paNa AvavuM ucita nathI tevuM A duSkRtya ame kema karyuM? ke-je parane mATe citayuM te hamaNAM gharamAM ja AvI paDayuM ! in 224 . AthI bahu gabharAtA ane bacAvane anya keI mArgaja nahi meLavI zakatA teo suvinIta ziSyanI jema dhanadattanA pagamAM paDyA ! 22pA dIna banI gaelA teo "pitAnuM te duzcaritra che?
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI Adeza TIkAne sarala anuvAda ema kabutrIne ane dhanadattanA guNenu bhATa ane cAraNanI mAphaka varNana karIne dhanadattane kahevA lAgyA ke-he sajjana ! e mudrA tuM rAkha, paraMtu amAne cheDI de. 226 // amA moTA aparAdhanA bhaMDAra chIe, te paNa amArA para prasAda karIne amAne dhananI bhIkSAnI jema vita Apa: ameA pharIthI kayAreya paNa e pramANe kazu nahi. 227aa teoe e rIte AjIjI karavA mAMDavAthI potAnA mitra sahita dhanadatte paNa teone atyaMta sakhata tanA karIne mukta karyAM. ane te mudrikA paNa teone suprata karI! ahA! uttamajanAnA paMtha. !!! // 228 // tANa namo tANa namo tANa namo guNanihINa tANanamo / gihiNo vi adhaNiNo vi hu parammuhA je paradhaNassa // 229 // artha :-tene namaskAra hA, tene namaskAra hA, te guNanA bhaMDArene namaskAra hA: ke-jee 229 // tyArathI chatAM temaja adhanIka hAvA chatAM paNa pArakAnAM dhanane viSe pAt, mukha che! gRhasthI hAvA mAMDIne te kapaTI viSNukA bhayabhIta thayA thakA dhanadattane viSe suvinIta banI gayA ! athavA evI kai siddhi dula bha che ke-je vyavahArazuddhine viSe prApta na thAya? 230 // e pramANe zuddha nyAyathI temaja vividha buddhithI vepAra calAvatA dhanadatte zubha karmanA udayane lIdhe ghaNuMja dhana meLavyuM. 231 // kahyuM che kedaanmaucityvijnyaanN, satpAtrANAM parigrahaH / sukRtaM suprabhutvaM ca paJca pratibhuvaH zriyaH // 232 // artha:- dAna, ucitatA sAcavavAnuM vijJAna, supAtrAne saMgraha, sukRtya, aneuttama prabhutA e pAMce lakSmInA sAkSIe che. 52325 A bAju dhanadattanA pitAnAM mULavatana pAtanapura nagaramAM evu banyuM ke-te pAtanapuranA rAjAne ' dhanadattanA pitA vasudatta uparanA' kApa ghaNA bhulAi gayeA: e sthitimAM avasara manyA jANIne dhanadattanA gAtrIyajanAe rAjAne vinati karI dhanadattanI mULavatanamAM ke- he svAmI! peAtAnA duSTa caritrathI vageAvAela te dezajavAnI tatparatAmAM nikAla thayela vasudatta, karmothI haNAyA thakA mRtyu pAmyA che, dveSI ma`trIoe nAkheluM parantu tenA putra dhanadatta che te nyAyI cittavALA, bahuguNuvAna vighna. ane bahu dhanapati thayeA che: jo Apa AjJA pharamAve te A nagaramAM Ave. ' 233 thI 235 / / rAjAe paNa dhanadattane peAtAnAM nagaramAM lAvavAne AjJA ApIne mANusa meAkalyA: mANuse jaine dhanadattane rAjAnI te AjJA jaNAvI: dhanadatte paNa kahyuM- jaladI AvIza. 236 // paraMtu ahiM ugharANI patAvavAnA kAraNe mane tyAM AvatAM thADA paNa vilaMba thaze.' e pramANe kahIne Avela mANasane vidAya karyo. dhanadatta have tanapuranA rAjAnI AjJAthI tene mULavatana javAnA che, e vRttAMta leAkeAnA spaSTa jANavAmAM Avyo. 5237aaaa sadA yamarAja jevA amAtyA te vAta jANIne ciMtavavA mAMDacA ke-A dhanadatta pAtAnI sAthe ekaluM zarIra ja laine AbyA hatA: chatAM huve karissAmA x
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ * * * * * zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAno sarala anuvAda ra13 te te samRddha thayuM che ane pitAnA dezamAM javA taiyAra thayela che. tethI tene ApaNe koI paNa upAye rAjA pAse daMDAvIeH ahaha ! kumaMtrIone adhamamaMtra! . 239 I kahyuM che ke: mRgamInasajjanAnAM, tRNajalasaMtoSavihitavRttInAm / lubdhakadhIvarapizunA, niSkAraNavairiNo jgti|| artha:- tRNathI vRtti calAvanArA harinA-zikArIo, jalathI AjIvikA calAvanArA manA -macchImAro ane saMtoSathI vRtti=AjIvikA calAvanArA purUSanA-cADIo leke jagatamAM niSkAraNa vairI che. 240 te pradhAne, zuddha evA te dhanadattanI koIpaNa sthaLe khalanA meLavavA pAmyA nahi eTale teoe eka pAnuM lakhIne tene dhUmADAvaDe jUnA jevuM banAvIne rAjAne ApyuM ane kahevA lAgyA ke-he nAtha! pitanapurathI ApaNA nagaramAM rahevA AvelA vasudarazeThe ApaNuM khajAnAmAMthI pUrve dasa hajAra sonaiyA (vepAra arthe) lIdhA che. te vasudarazeTha mRtyu pAmyA che. hAla ahiM tene dhanathI pUrNa evo dhanadatta nAme putra che. te have pitAnA nagare javAnI IcchA kare che. mATe Apa te dhanadatta pAsethI ApaNo te rakama mAgI le. 241 thI 24vA varSa-mAsa divasa vigere ane daza hajArane AMka lakheluM te junAM jevuM pAnuM satya tarIke mAnatA rAjAe dhanadattane lAvyA. 244 dhanadatta AvIne rAjAne praNAma karyA: te pAtuM dekhADIne rAjAe kahyuM- he bhadra! pitAnuM devuM putre pahoMcADavuM joIe. mATe A leNI rakama tuM jaladI ApIde kAraNake devuM paribhakAraka kahyuM che. te ApavAmAM vilaMba kara ghaTate nathI: uttamajanene mATe te te saMbaMdhI vilaMba vizeSe ghaTatuM nathI. ra45-246 kahyuM che kedhmaarmbhe RNacchede, kanyAdAne dhanAgame / zatraghAte'gnirogeca, kAlakSepa na kArayet // 247 // artha:- dharmakArya AraMbha karavAmAM, devuM cUkavAmAM, kanyA ApavAmAM, AvatuM dhana levAmAM, zatru para ghA karavAmAM, agni nivAravAmAM ane reganAza karavAmAM kAlakSepa kare joIe nahi. ra4chA AthI sabhAmAM ubhele dhanadatta paNa rAjyanAM pAnAmAM pratyakSa anarthanI jema te lakhANane jete " hA ! A zuM anyAya ?' e pramANe ciMtA karavA lAgyA. ra48. chatAM paNa vyavahArakuzaLa evA te dhanadatte rAjAne kahyuM- he naranAtha! mArA copaDA joIne ApuM chuM kAraNake-vyApAra che te udhAra ane jamA pAsu jemAM sArabhUta che evo che. ra49 tethI dhanada ghera jaIne pUrve lakhela badhA cepaDA tapAsyA, paraMtu temAM kaI paNa sthaLe te rakama saMbaMdhI nAmanizAna paNa dIThuM nahi ra5 dhanadatta AvIne rAjAne te pramANe kahyuM eTale rAjAe kahyuM- ThagavAnAM kAryamAM zaktizALI paNa vaNikadhUne, bharavADanI jema rAjAone ThagavA zakaya nathI." 251 rAjAnA e vAkya badale-"svAmI A (dhanadatta) vepAramAM zuddha che, anyane ThagavAmAM mugdha che ane parAyuM dhana levAmAM nityane mATe alubdha che. tethI karIne A bAbata vicAraNIya che raparA kahyuM che kemaa hoha suaggAhI,mA pattijana dipaccakkhaM / paccakkhe viya dihe,juttAjuttaM viyArijjA // 253 // artha - lakheluM joine sAcuM mAnanAre thaIza nahi pratyakSa dIThuM na hoya te barAbara 1 nAro | ra sa [ saraghaMTAI] vitta [4] 3 jije 4 4 gNInuf .
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 zrI mAddhatikramaNa-vadittusUtranI mAda TIkAnA sarala anuvAda mAnIza nahi: vaLI pratyakSa dIThelAmAM paNa te yuktithI yukta che ke nahi te vicAravuM. gharapA" e pramANe upakAra karavAmAM tatpara evA bIjA aneka vyApArIee paNa rAjAne vina Mti karavA pUrvaka kahyuM: chatAM paNa kuma MtrIee adhika bharamAvela rAjAe koinuM paNa mAnyuM nahi 52545 jyAM dujanA pradhAna hoya tyAM nyAyaparAyaNa rAjA paNa zuM kare ? gharanA nAtha uttamAttama hoya chatAM gRhiNI adhama heAya tyAM koi paNa kArya saphala kevI rIte thAya ? ArapapA 'zuladhyAna vinA meAkSa nathI tema leNuM ApyA vinA tArA chuTakeA nathI' e pramANe chevaTamAM rAjAe ko sate rAjAnI icchA mujabanA sAkSI ApIne dhanadatta ghera gayo. A2pa6|| tyArathI zuddhacatravAne viSe mukuTa samAna te dhanavrutta ciMtAtura anyA thakA peAtAnA mitra sahita vividha upAyA vicAravA lAgyo, temaja mahuvRddha janenI salAha levA lAgyA. harapaLA mUladeva vagere dhRttonAM dRSTAntA sAMbhaLe che, chatAM paNa kAI upAya ja hAtha lAgatA nathI ! tethI dhanadatture duHsaDa hRdayadu:khane vahana karavA lAgyA.5258A atighaNu paNa vastunI AzAvALu ja du:kha bahujanA sahana karI zake e: AzA vinAnuM duHkha tA mahAn janAne paNa atyaMta dusaha che. rapA tyArabAda mitre kahyuM-he mitra! tArUM dhana levA mATe dhUto e dhanadattane mitranuM AzvA- nakkI A kRtrima pAnu rAjAne ApyuM che; tethI tuM kheda karIza sana ane puNyaprabhAve nahi, prAya: sarvoprakAre paNa 'puNyanA jaya ane pApanA kSaya kumatrIonuM kapaTa prakaTa hAya che; A siddhAMta pahelAM paNa ahiM ja AvA prapaMcAne viSe ja anubhavela che. 5260-261aa mitranAM e cAkkasa anumAnavALAM vacanAthI zubhazakunanI jema dhanadatte manamAM 'kadAca khacI paNa javAya, evI' AzA karI! kharekhara duHkhanA samudramAM paDelA janAne suvacana paNa pravahaNunI garaja sAre che: 52625 zarIre kavaca-khAjavaNI lAgavAthI kharaja upaDelanI jema ahiM tahiM bhamatA dhanadatta, keAI eka divase 'jANe tenAM puNye ja preryA hAya tema' smazAne paheAMcyA! ghara63A tyAM (pitAne maLela sthAna joine) zAkane lIdhe azrubhInI anela AMkhAvaDe peAtAnA pitAnA saMskAra sthAne banAvela cAtarAnI zilAmAM kAtarela (potAnA pitAnAM mRtyunuM) varSa-mAsa divasa vigere joyuM ! Ara64A te tArIkha jovAthI dhanadatte jANyu ke rAjAe leNuM kADhela pAnAmAM lakhela varSa teA A tArIkha pachItu che! tethI nidhAna prApta thavAnI mAphaka dhanadatta harSAyamAn thaye! ||26pAA tyAM zokanAM sthAne-smazAne paNa ceAkarahita banela dhanadatta pramAdathI bharapUra banyA ane vivekavAna evA te potAnA mitra sahita rAjA pAse jaIne vinavavA lAgyA: ra66|| he deva! Apa je AjJA pharamAve te zeSanI jema mastake caDhAvu` chuM, paraMtu te pAnu dhUrto e kalpita upajAvI kADheluM lAge che. ra6A kAraNake-huM kahuM chuM temAM khAtrI tarIke mArA pitAnAM mRtyunuM je va vagere lakheluM che; te maraNuMnA divasa, aDhAra kAtarela che te Apa poteja juoH he deva ! eTalI mArI araja avadhArA. ra68A nyAyamAM 1 na hu uvAyaM / 2 sa vahai / AsAsahiaM hi / 4 puNNassa X | thavAthI dhanadattanI phelAela kIrtti!
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI Ataza TIkAnA sarala anuvAda 15 rata buddhivALA rAjAe paNa dhanadattanI te vAta sAMbhaLIne hRdayamAM atyaMta vismaya pAmatA thakA jaladI nagara bahAra jaIne zilAmAM tarelAM varSa-mAsa tithi ane vAra joyAM Ara69) tyArabAda maMtrI pAsethI te pAnu maMgAvIne jue che tevAmAM te pAnAmAM lakhelAM varSa -mAsa vigere asa'gata joIne atyaMta rASAyamAna thavAne lIdhe hATha phaphaDI uThela rAjA bolyA-2 2 dRSTA! dhRSTatAvaDe atyaMta nirdaya anelA pApiNThA ! mArA rAjyamAM tame Avu' anArya ne zAlatu kA karavAmAM sajja kema thayA? ghara70-71A have tamArI hayAti ja na heA:' e hisAbe jevAmAM zajA te duSTa maMtrIonA vadha karAve che tevAmAM teonAM du:khathI vyagra banela dhanadatta, rAjAnA page paDaco ane vinavavA lAgyA-he deva ! je mArA para ApanA suprasAda che teA mArI Apane A prathama prArthanA che: tethI huM narezvara ! A leAkeAnA prANAne abhayadAna Ape !'5272chA e pramANe dhanadatte bahu AjIjIe vaDe keme karIne pradhAnane maraNuthI mUkAvyA ! ahe ! aparAdhakArIone viSe paNa karUNAmaya hRdayavALA dhamI jananI karUNA !!! 5274aa kahyuM che ke upakAriNi vItamatsare vA, sadayatvaM yadi tatra ko'tireka : ? // ahi sahasAparAdhalubdhe, saghRNaM yasya manaH satAM sa dhuryaH // 275 // atha:"jo upakArIne viSe athavA dveSa tajI dIdhelane viSe dayALutA hoya teA temAM vizeSa zuM? paraMtu jenuM mana ahitakArI evA aparAdha karavAmAM lubdha hoya tevAne viSe sahasA dayAvaMta hoya te mANasa sa MtapurUSAmAM agraNI che. 2755 e rIte dhanadattanI dayAvaMta yAcanAthI te jIvatA chuTayA ' te paNu ahu nyAyavaMta evA te rAjAe tene sarvasva lUMTIne peAtAnAM rAjyamAMthI saDelAM pAnanI jema jaladI dUra karyA: 2765 ane dhanadattane bahumAnathI atya MtapUchane-satkArInetulanA karIne rAjAe tenI jakAtanA kara mApha karyAM. 27aaaa tyArathI 'satyavAdI ane satyakArI ' tarIkenI zreSTha kIrti pAmela dhanadatta maheAtsavapUrNAMka peAtAne ghera dhanadattanuM mahAn ADaMbara gayA: ahA! samyak prakAre Acarela sudharmAMnuM A lAkamAM pUrvaka svanagare AvavuM paNa suMdaraphala !!! // 278aa rAjAnI maherabAnIthI peAtAnI sa ane tyAM paNa rAjA-prajA udharANI sukhapUrNAMka laIne peAtAnAM nagare javA utkaMThita evA AdithI bahumAna ane te dhanadattane rAjAe paNa mitranI mAphaka nirUpAye vidAya ApI. kIttinI prApti! gharachallA tyAMthI dhanadatta krame karIne pAtanapura nagare AvyA, peAtAnA svajana ane geAtrIya vigerene ullusAyamAna prema upajAvatA thakA maLyA ane potAnuM dhanyapaNa' mAnavA lAgyA. 280nA tyAM paNa prazastapaNe vyavahAra karavAmAM paramazuddhi sAcavavAne lIdhe prApta karelI che suMdara prasiddhi jeNe evA te pArakA dhananI mRddhi vinAnA dhanadatte agaNita uttama Rddhi prApta karI ! ra815 tenA guNAthI mAhitagAra thaelA pAtanapuranA rAjAe paNa dhanadattanuM bahu sanmAna karyuM ... ! vizeSa zu kahIe ? e dhanavrutta dareka janAmAM pramANabhUta manAyA ! u282aa tenA pitAnuM duccaritra ane tepitAnA A suputranuM saccaritra atyaMta gherA tarIke jANIne te vakhate atyaMta prakAre ANe mastaka dhuNAvyuM nhAtuM ? 52835
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAda zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditutranI Adarza TIkAne sarala anuvAda tyArabAda teja bhavamAM jeNe zuddhadharmanAM kAryanuM mahamya prApta karyuM che evo te dhanadatta zrAvakadharmanuM sabhya prakAre putranI mAphaka pAlana karavA lAgyo. ra84 nyAyathI upArjana kareluM potAnuM dravya subIjanI mAphaka sAteya kSetramAM tathA prakAre ujamALa ba thake yatnapUrvaka vAvavA lAgyo. pariNAme aparaMpAra saMpattino mAlika thaye. ra8pA e pramANe trIjuM adattAdAnaviramaNa vrata sabhyaprakAre pALIne dhanadatta svargasukhane pAmyuM ane mokSanuM sukha paNa jaladI pAmaze pAradA e pramANe A bhavamAM paNa Azcarya pAtra phalavALuM pitA putranuM caritra jANIne te uttamajane! keIe nahi ApelA evA adattadhanane tyajI de ane nyAyathIja dravya upArjana karavAmAM citta sthApa. 287 // iti zrIjA aNuvrata saMbaMdhamAM pitAputranu dRSTAnta samApta. // 4 svadArasaMtoSa parastrIgamanaviramaga nAme caturtha aNuvratanuM svarupa. avataraNa-trIjA vratanuM vivaraNa karI gayA. have cothA aNuvratanuM svarUpa ane tenA pAMca aticArene vistArathI jaNAvavA sAthe te atiyAranI pratikramaNa jaNAvAya che. cautthe aNuvvayaMmI, nicca prdaargmnnviriio|| Ayarizramappasatthe, ittha pamAyappasaMgaNaM // 15 // zALA-sthalamaithunaviramaNavrata nAmanA A cethA aNuvratane viSe sadAne mATe paradAragamananI karela viratithI pramAdavathAta "aprazastabhAve paradAragamananI karela viratimAM je kAMI viparIta AcaraNa karyuM hoya [tenuM huM te vratanAM aticAre AlecavA pUrvaka pratikramaNa karavA IcchuM chuM. ]. vRttino bhAvArtha-maithuna, sUkSma ane skUla ema be prakAre che. temAM kAmavikAranA udayathI indriye je alpavikArI bane te sUkSamaithuna, ane audArika zarIravALI mAnuSINIe vigerene temaja vaikriyazarIravALI devAMganAno mana, vacana ane kAyAvaDe je saMga te raghupaithuna kahevAya che. athavA maiithunanI viratirUpa brahmacarya, sarvathI ane dezathI ema be prakAre che. mana, vacana ane kAyAthI savaM strIonA saMgane sarvathA tyAga kare te sarvathI rakSAye, ane te sivAyanuM (svastrIsaMteSapUrvaka parastrIne tyAga kare te) rerAthI zraddhA kahevAya che. temAM zrAvaka je sarvathA brahmacaryanuM pAlana karavAmAM azakta hoya te te dezathI brahAcarya vratane svIkAra kare che. ane ahiM te ja adhikAra darzAve che ke-"rAta cethA aNuvratane viSe "nizaM vAra" haMmezane mATe parastrIone AzrayIne- eTale ke-pitAnI strI ke strIo sivAyanI anya manuSya-de ane tiyAnI je kaI paraNelI-rAkhelI vigere prakAranI strIo hoya teone viSe gamana karavAnI-teNIonuM Asevana karavAnI karela viratithI [pramAdanA 1 lilI *
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Ada TIkAno sarala anuvAda 27 prasaMgane laIne aprazastabhAve "rUratha" te viratimAM je kAMI virUddha AcaraNa thaI javA pAmyuM hoya [te AcaraNanI A pachInI gAthAvaDe pratikramaNa karavAne IcchuM chuM. e saMbaMdha.] je ke-aparigrahItA devIo ane keTalIka tiryaMca strIo, teNIone koI paraNanAra ane saMgraha karanArane abhAva hovAthI vezyA sarakhI ja che, te paNa prAya: te parajAtine bhegya hovAthI paradAra ja gaNAya. mATe te vajanIya che. svadArA saMtoSIne te paraNelI strI sivAyanI sarve (aparigrahItA Adi) paNa strIo paradAra ja che. ahi 'rAra' zabdanuM upalakSaNapaNuM hovAthI purUSane parastrInA tyAganI jema strIne mATe paNa pitAnA pati sivAya (nA sarva parapurUSa hovAthI te) sarva purUSone tyAga upalakSaNathI jANa. e pramANe paMdaramI gAthAne artha thaye. 15 II have A pachInI gAthAthI A cothA vratanA aticAronuM pratikamaNa karAya che. cauthA aNuvratanA pAMca aticAro ane tenI pratikramaNA. apariggahiA ittara, aNaMgavivAhativaaNurAge // cautthavayassa'iAre, paDikkame desiaM savvaM // 16 // jAthA-aparigrahItAgamana = vidhavA ane kumArI vigerene saMga, Itvara parigrahItAgamana=apakAla mATe svavazIkRta gaNikAgamana, anaMgakoDA = maithuna mATenAM aMga sivAyanI kAmapradhAna bIjI bIjI kuceSTAo, vivAha karaNa anyanAM saMtAnanA vivAha karavA-karAvavA, atItrAnurAga = kAmane viSe atyaMta Asakti: ema cethA vratanAM e pAMca aticAre che. te pAMca aticAramAMthI divasa saMbaMdhI je kaI aticAro lAgyA hoya te sarvanuM huM pratikramaNa karuM chuM. I 16 . vRttino bhAvArtha-aparigrahItA = jene svAmI nathI evI vidhavA-kanyA vigere. tene viSe A keInI strI nathI" evI buddhithI gamana karavuM te aparitAmana tavAraH tathA vara = a9pAla mATe ke amuka mudata sudhI keIe bhADethI pitAne vaza karIne khelI vezyAne viSe "A te sarvane mATe sAdhAraNa strI che" evI buddhithI gamana karavuM te 2 pRhItAmana aticAra tathA ana eTale kAma = te kAmanI pradhAnatAvALI kIDaH jevI ke-ekSata, stana vigerenuM mardana, cuMbana, AliMgana, daMtakSata, nakSata vagere kAmottejaka kuceSTA paradArAne viSe karavI, te rU zainzI tavAra: svadArasaMtoSavratadhArI zrAvakane te parastrInAM koIpaNa aMge vikAradaSTie jevAM vigere paNa kalpatuM nathI. kahyuM che ke'chnnNgdNsnne phAsaNe a, gomuttagahaNakussumiNe / jayaNA savvattha kare, iMdiaavaloyaNe athaa||1|| artha:- strInAM gupta aMge jovAmAM, tene sparza karavAmAM, gomUtra grahaNa karavAmAM, kasvapna Ave temAM ane indriyanuM avalokana karavAmAM sarvatra yatanA rAkhe; eTale ke te sarvamAM 1 A gAthA pahelA pacAzakamAM to nathI, paraMtu pacAzakanAM ogaNIzaya pacAzamAM jaNAtI nathI AthI A pachIthI zarU thatI vyAkhyAmAM anya koI sthaLane "Ai paMcAzaka' nAma anAbhoge apAyuM jaNAya che.
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ Re zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda sarAgatayA pravartta nahi: 515 A gAthAnI anya anya graMthamAM vistRta vyAkhyA A pramANe che ke * strIonAM rAga pedA karanArAM gupta aMgone irAdApUrvaka jovAM ke sparzavAM nahi. kAi acAnaka rIte tevAM agA DhaSTie paDI jAya ke sparzavAmAM AvI jAya te temAM rAgabuddhi karavI nahi. kahyuM che ke:-nna rAjya vamatrakhuM, pAvaramALatam / rAgadveSo tu cau taMtra, yudha: pariva U~cet // // atha :-STie paDI gaeluM rUpa na jovuM te zakaya nathI, paraMtu temAM je rAga ane dveSa thAya che te mudhajanAe karavA choDI devA. // 1 // gAyanuM mUtra paNa tenI ceninuM mardana karIne levuM nahi. jayAre peAtAnI meLe mUtra kare tyAre ja levu. kadAca tene jarUrI ane tatkALa khapa hAya tA cenimana karIne grahaNa kare, parantu temAM zaga karavA nahi, tathA strIsevana vigere khAkhata kusvapna Ave te temAM teA turata sAvadhAna thaIne A pramANe yatanA kare = kAmanI duSTatA ciMtavavA pUrNAMka vairAgya bhAvanA bhAve ke-"kAma e zalya che, kAma e viSa che, kAma e jherI sarpa samAna che, kAmeAnI prArthanA karatAM karatAM AtmAe niSkAmA-kAmA maLyA pahelAM ja durgatimAM jAya che! // 1 // kSaNamAtra sukhavALA, dIrgha kALa du:khavALA, atyaMta du:khavALA, nizcita sukhavALA, saMsArathI jeenA mekSa thavAnA che teenA zatrusamA ane saghaLA anacaMnI khANu samA kAmabhogeA che. / / 2 // " 2 ma e pramANe kAma prati vairAgyabhAvanA bhAvavA pUrvaka ja navakAra gaNavA vigere magalika karavA pUrvaka sUI javuM, ke jethI kusvapnAdi Ave ja nahi! kadAcit mehanA uyathI kusvapnamAM srIsevana Adi banI gayuM heAya te temAM tatkAla jAgIne iriyAvahi paDikamavA pUrva ke 108 zvAseAzvAsa pramANe kAusagga karavA tathA biyarogane a0'strIonAM mukha, AMkha, kAna, nAsikAdi jovAi jAya temAM, tathA 2' zabdathI sro joDe khelavA vigerenA prasaMga paDe temAM saoNMtra sRSTi turata ja pAchI kheM'cI levI e yatanA che. kahyuM che kegujjhorutrynnkkkhoraNtre taha thaNaMtare dahu~ / sAharai tao dihiM, na ya baMdhar3a diDie dihiM // 1 // arthaH-strIonAM gu|| aMgeo-sAthaLa-mukha-kAkha-4sAthaLanAM mULamAM ke stana vigerenA aMtarane joine te uparanI dRSTi turata kheMcI levI ane tenI STi sAthe STi meLavavI nahi. // 1 // e pramANe sarvatra yatanA sAcavavI e pramANe Adya pacAzaka(?)mAMnA te innAlaLe leAkanI vyAkhyA ahiM pUrI thaI. brahmacaryanI navavADa. [brahmacaryanAM pAlana mATe mukhyatve jema munine AzrayIne navavADa zAstramAM jaNAvela che : * * bhogave nahi teAya bhavasAyara ae; karatA yuvatinuM dhyAnaH caturanara ! zrI chanavANI hA bhaviSaNuM ! mitta dharA. [ jIvavijayakRta zIyalanI sajhAya ]. 2 nihrAma x / 3 saMlAramujavaNa x / varga gabhIrA ' sudhI cara legasa. | 4 ghera x 1 sAga
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI A TIkAne sarala anuvAha rAka ane e uparathI jema sarvathA brahmacArI zrAvake paNa te navavADa avazya pALavAnI hoya che, tema ] svadArasaMtiSI zrAvake paNa parastrIne AzrayIne brahmacaryanI navavADanAM pAlana saMbaMdhamAM yatana karavAnI che. zAstrakAroe te navavADo jaNAvI che te A pramANe vara vahu nisijidia, kuItara puvvakIlia paNIe / aimA yAhAra vibhUsaNA ya, nava baMbhagutIo // 1 // artha - vata = parastrIo, pazu ane napuMsake rahetA hoya te sthAnamAM na rahevuM thA= strIkathAne sarAgapaNe sAMbhaLe nahiH nivaghAra strI beThI hoya te Asane be ghaDI sudhI besavuM nahi (tratadhArI strI, purUSanAM Asane traNa pahera sudhI bese nahi. ) citra strInAM mukhacakSu nAsikA vigere indriyane temaja guhya aMga ke upagene sarAgapaNe dekhe nahi. zukacaMtaka bhIMta AdinA atare strI purUSo sUtAM hoya ke kAmakrIDAnI vAta karatA hoya te ekAMte besI jue, nahi temaja sAMbhaLe nahi. pUrvAdita= pUrvAvasthAmAM aniyamitapaNe karela kAmakrIDAne yAda kare nahi. kaLatarAhAra= rasapUrvaka snigdha AhAra kare nahi. atimAtrathANA= rasa lIdhA vinAne paNa AhAra pramANuthI vadhAre le nahi. ane vimpA = zarIranI zobhA, telamardana, vilepana ane tane tathA AtmAne hAnikAraka evuM niSNajana snAna vigere kare nahi. (grahasthane parastrI bAbatamAM uparanI vyAkhyA pramANe anaMgakIDA nAmane aticAra samaje.) athavA potAnI ja strI bAbata vAsyAyana Adi zAstramAM jaNAvela kAmanAM 84 AsananuM Asevana karavuM athavA te atRptapaNe purUSasevana, napuMsakasevana ke hastakarma vigerenuM tucchajanecita kIDana karavuM temaja kASTa, pATIyuM, mATI, cAmaDuM vigerenA banAvelA kAma saMbaMdhI upakaraNevaDe zrAvakane sarvathA anucita krIDA karavI te mAtra nAme trIje tivAra jANa. tathA "kanyAdAnanuM phaLa maLaze" evI IcchAthI athavA to nehasaMbadha Adine lIdhe pArakA putraputrIone vivAha kare te ja parivAranavAra: [ ahiM zAstrakAra, pArakA vivAha karavAmAM je rIte aticAra lAge che te spaSTa karI batAve che ke ] svadArasaMteSIzrAvake pitAnI strI sivAya anya koI paNa strI joDe ane paradAravarjaka zrAvake pitAnI strI tathA paNyAMganA sivAya anya keIpaNa strI joDe mithuna nahiM ja karavAnuM vrata jyAre mana, vacana ane kAyAthI karUM nahi ane karAvuM nahi ja" ema cha koTIthI lIdhuM hoya tyAre pArakA putraputrIone vivAha kare temAM tavathI teNe te paraNanArAone viSe maithunanuM kAraNa ubhuM karyuM gaNAya tene AzrayIne vratano bhaMga gaNAya. ane "huM to A vivAha ja karI Apa chuM maithuna karAvatA nathI" e bhAvanAthI vivAha karavAmAM te vratanuM sApekSapaNuM hovAthI vratano bhaMga thatuM nathI. e pramANe paravivAha karavAmAM bhaMgAzaMgarUpa aticAra lAge che. pitAnA putraputrIonA vivAhanI bAbatamAM paNa je bIjo koI jana ciMtA karanAra hoya te "koIno paNa vivAha na karo." e prakAre suzrAvaka, zrIkRSNa ane ceDA mahArAjanI jema niyama ja karavo ucita che. bIjo koI ciMtA karanAra na hoya te je rIte niyama
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI ATha TakA sarala anuvAda pALI zakAya te rIte "amUka pramANamAM ja mAre vivAha karavA e niyama karI le cuta che. athavA pitAnI strI dareka rIte anukUla hovA chatAM pUratA saMteSanA abhAvathI jas bIjI strI jeDe pote vivAha kare te svadArasaMteSI zrAvakane cha pavivAdA tirAra che. tathA indriyenA "zabda, rUpa, rasa, gaMdha, ane sparza" e pAMca viSayamAMnA zabda ane rUpa-ke je dUrathI paNa upagamAM laI zakAya che te kAma ane gandha, rasa tathA sparza e traNa-ke jene spazane upayoga karI zakAya che te bhega: te kAmagane viSe tIvra Asakti rAkhavI te 1 vAmamonttAtra anusAra tAra che. tevA tIvra anurAgane laIne maithuna karyA pachI paNa strInAM mukha-kAna-guhyapradeza vigere lAMbo kALa AliMganapUrvaka sevyA kare athavA te keza kheMcavA-prahAra karavA-daMtakSata karavA-nakhakSata karavA vigerevaDe kAmane uttejita kare athavA te kAmavRddhi karanArI auSadhIo vAparyA kare (ke je zrAvakane ucita ja nathI.) svadArasaMtoSI zrAvaka, prathama to pApabhIrutAne lIdhe sarvathA brahmacarya svIkAravAnI IcchAvALe hoya che. Ama chatAM paNa jyAre vedane udaya sahana karavAnI zakti pitAne jaNAtI na hoya tyAre ja te svadArasaMtoSAdivratano svIkAra kare che. ane maithuna mAtrathI ja vedanI zAnti thatI hovAthI te potAnI strI prati paNa anaMgakIDA-tItrAnurAga vigere vadhArAnA dareka kAmavistArano tyAga kare che. vaLI te kAmavistAra karavAmAM kaI guNa te nathI ja thataH balake baLane kSaya tho vigere anartha paNa thAya che. kahyuM che ke - ' kampaH khedaH zramo mUrchA, miglaanirblkssyH| rAjayakSmAdayazcApi, kAmAdyAsaktinA rujH||1|| artha:-zarIre kaMpaHpUjArI pedA thavI, parasevo vaLe, vAtavAtamAM thAkI javuM, mUrNa AvavI, bhramita thAnI javuM, zarIramAM lAnI AvI javI, sarvatra nabaLAI vartAvI, kSINa thaI javuM, ane kSayaroga tha vigere bhISaNa vyAdhio kAmabhegAdinI tIvra AsaktinuM pariNAma che. - caturtha vratadhArI zrAvakane traNa athavA pAMca aticAra. che e pramANe paradAravarjaka zrAvakane e pAMca aticAra jANavAH svadArasaMtoSI zrAvakane te chellA traNa ja aticAra che. pahelA be te bhaMga tarIke ja che. e pramANe strIne paNa svapurUSasaMtoSa tarIkenA ja vratane saddabhAva hovAthI chellA anaMga, vivAha ane tIvAnurAga e traNa ja aticAra che athavA te strIne bIjI rIte prathamanA be aticAra maLIne pAMca aticAra paNa saMbhave che: ane te A pramANe ke-ajANapaNe (suceSTAne banyuM tema, ke kalorophema vigerenA pragAdithI acAnaka keinA humalAne bhega banI javuM vigere kAraNe) parapurUSa gamana thaI javA pAmyuM hoya athavA potAnA brahmacArI pati sAthe pite AkramaNathI gamana kare te strIne aparigrahItAgamana nAme prathama aticAra lAge che. temaja vArAnA divase zokaye rokI rAkhelA pitAnA pati joDe zeyane vAre lopIne gamana kare to rUtvapUrijItAmana nAme bIje aticAra paNa lAge che. e pramANe vratadhArI zrAvikAne pAMca aticAra lAge che. kahyuM che keprdaarvjinno paMca huMti tinni u sadArasaMtuDhe / itthIi tinni paMca va bhaGgavigappehi nAyabbA // 1 //
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI zrAddhapratikamaNa-vaMditasUtranI ATha TakAne sarala anuvAda 221 artha --paradhAravaIzrAvakane pAMca ane svadArasaMteSI zrAvakane te traNa aticAra hoya che, karatadhArI strIne traNa aticAra heya che. athavA bhaMganA vikalpavaDe pAMca aticAra hoya che. . athavA te, "pite bhADuM ApIne ceDA kAla mATe pitAnI strI tarIke svIkArelI paNyAMganAthI pitAnI strI hovAnI buddhie gamana karavuM te vAvIrAjamA." e artha levAmAM Ave che te hisAbe dArateSI zrAvakane paNa te bIje aticAra gaNI zakAya. ane ajANapaNe (sudarzana zeTha para kapilAnA humalAnI jema acAnaka keI nArInA humalAne lega banI javuM vigere kAraNe) parastrIgamana thaI javA pAme athavA lIdhela vrata atikramita, vyatikramita thaI javA pAmyuM hoya te pahele aticAra paNa gaNI zakAya. e pramANe svadArasaMtoSI zrAvakane paNa pAMca aticAre saMbhave che. ane te sUtra A pramANe che ke - vAsaMtarirasa ume vaMra gALavA na samAcAra ti" artha :-svadArasateSazrAvakane A pAMca aticAro mAtra phreca jANavA tarIke che, kAca AcaravAnA nathI. e pramANe cethA aNuvratane viSe divasa saMbaMdhI je kaI aticAro lAgyA hoya te sarva aticAronuM pratikramaNa karuM chuM. bAlyakALathI pALavA yogya brahmacarya ane tenA lAbha. * zakti hoye sate gAMgeya vigerenI jema zrAvake bAlyakALathI ja vizuddha zIla pALavuM te mahAphaLanuM kAraNa che. temAM gRhasthane te mujaba zIla mahAkaNe pALI zakAtuM hovAthI vizeSa karIne mahAphalane devAvALuM che. kahyuM che ke-kroDa sonaiyAnuM dAna Ape athavA suvarNanuM jinamaMdira baMdhAve tenA karatAM paNa brahmacaryavrata dhAraNa karanArane vadhAre phala che! 1 deva, dAnava, gaMdharvo, yakSa, rAkSase ane kinnare brahmacArIne namaskAra kare che. kAraNa ke te duSkara kArya karI rahela che. # 2 | brahmacaryathI "sarvatra AjJA pravarte che, ThakurAI prApta thAya che, traddhi, rAjya, kAma , kIrti, bala, svarga ane Asasiddhi prApta thAya che. 3 sthaLe sthaLe kaleza karAvanAra, yuddha karAvI mANaso marAvI nAkhanAra ane pApavyApAramAM tatpara e nArada paNa muktipadane vare che te kharekhara brahmacaryanuM mahAbhya che. . 4 in anyadarzanIya zAstromAM varNavela brahmacaryanI mahattA. - anyadarzanIonAM zAstramAM paNa kahyuM che ke-"he yudhiSThira! eka rAtri brahmacaryapAlanAranI je sadagati thAya che te gati hajAra yajJathI paNa thaI zake ke kema? te kahevuM zakya nathI. 1. eka bAju cAreya veda ane eka bAju brahmacarya e be samAna che. temaja eka bAju sarva pApa ane eka bAju madira ane mAMsajanya pApa e baMne samAna che. je 2 yajurvedamAM paNa mokSarUcie kahyuM che ke-siddha AtmA, satyathI-tapathI ane brAcaryathI prApta thAya che-eLakhAya che. vartamAnamAM paNa divya-dhIja vigeremAM A brahmacaryane vizuddha mahimA pratyakSa jovAya che. AvuM atula prabhAvaka brahmacarya bAlyakALathI svIkAravA azakta hoya to sudarzana zeTha vigerenI mAphaka svadAratevata svIkAravuM. vadArasaMteSaguha paNa brahmacArI jevA gaNAya che,
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ rarara zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza kAne sarala anuvAda padAragamanapApanAM ghoratara phalo. svadArateSavrata levAnI paNa azakita hoya to paradorAnI virati karavI. kahyuM che keparadAragamananAM pApathI A bhavamAM paNa vadha, baMdhana, uMce baMdhAIne laTakAvuM, nAka kapAvuM ane dhanane nAza thavo vigere bahu prakAre kadanA thAya che. / 1 ane tevA padArAmAM rata mANaso parabhavane viSe nArakImAM zAmelIvRkSanAM tIkSNa aNIdAra kAMTAne AliMgana karavuM vigere bahaprakAranAM dusaha duHkha pAme che. sArA kharAbazIlavALA mANasa, marIne parabhave Indriya cherAyalA, napuMsaka, kurUpa, durbhAgI bhagaMdaranA regavALA vidhavA, bAlavidhavA, vaMdhyA, marelA bALakane janma ApanArI strI temaja viSakanyA rUpe thAya che. 3vaLI prabhue kahyuM che ke he gautama! devadravyanuM bhakSaNa ane parastrIgamana karavAthI sAtamI narake sAta vakhata jAya che. kA anyadarzanakAro paNa kahe che ke tethI karIne dharmanA athI janee parastrInuM sevana tyajI devuM kAraNake paradAra te ekavIza vakhata narake laI jAya che. te rAvaNa ane gaddhabhilla vigerenI mAphaka parastrInI IcchAmAtrathI paNa mANasane A bhava ane parabhavane viSe paNa mahAna anartha thAya che pachI paradArasevanathI prApta thatA gherAtighera anartha mATe to pUchavuM ja zuM? ane svadArasaMtoSIe te sarva mATe sAdhAraNa evI paNyAMganA paNa tyajI devI. kAraNake- "dArU ane mAMsamAM rata, lobhavazAt kuchIthI paNa gamana karanArI, sneha vinAnI, nirlajaja, niA ane viTa janethI Azrita evI vezyA vajevA yogya ja che. # 1n. parva divasomAM maithunane lekalokottara zAstraniSedha. tathA zrAvake parvatithine viSe, zrI tIrthakara bhagavaMtenA kalyANakadivasene viSe, che aIone viSe, divase haMmezane mATe ane rAtre eka athavA be vAra vaIne brahmacArI. paNe ja rahevuM. parvanA divasomAM laukika zAstrakAroe paNa mithunane niSedha karela che. manAe kahyuM che ke-amAvAsyA, aSTamI, paNa mAsI, caturdazI ane banRtau=Rtu sivAyanA divasemAM snAtaka brAhmaNe brahmacaryanuM pAlana karavuM 1 viSNupurANamAM paNa kahyuM che ke he rAjendra! caturdazI, aSTamI, amAvAsyA; pUrNimA ane sUryakrAnti e parvo che. te parvene viSe tela, strI ane mAMsano saMga karanAra mANasa mRtyu pAmyA thake jyAM viNA ane mUtranuM bhajana che tevA narakane viSe jAya che. 1-rA 1 rajAvaLApaNAnA cAra divasa pachInA bAra divase brAhmaNazAstramAM RtudAnanA kahyA che, te RtahatanA bAra divasa pachInA divasema 2 dharmAsthira =A snAtakane te dharma A pramANe-nAnaM saMdhyA kare reka, dvANA sevatA! vaizvadevADati theyaM za, SaTarmAni dine dine | 1 | iti nAtaja : artha1 snAna karavA pUrvaka traNeya saMdhyAe gAyatrIne japa kare. 2 homa kare, 3 svAdhyAya kare, 4 devapUjA, 5 gAya, kAgaDA, kutarA ane kIDI vigere jINuM jIvanuM pAlana kare ane 6 atithine sarakAra kare e che karmo dararoja kare te snAtaka kahevAya che.
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittasUtranI Adarza TIkAnA sarasa anuvAda viSayAne tajavA bAbata bhartRharinA hitabAdha. vaLI ceAgya avasthAe svasrI saMbaMdhamAM paNa brazcacaya svIkAravu kAraNa ke-kAM teA purUSA bhAgane sarvathA tajI de che athavA kSINu klavALA vRkSane pakSI tajI de, tema bhAgeA purUSone sathA tajI de che! mATe tevA bhegAne pote ja samajIne tajI devA te zreSTha che. bhatRhari paNa kahe che ke-viSayA dIrghakALa rahIne paNa avazyameva javAvALA che: ane mANasa tene cheDI de temAM paNa te javAnA che! ema baMne prakAre thatA viSayAnA viyeAgamAM pharaka zuM che, ke jethI mANasa pote ja tene tajI detA nathI? viSayA jo svayaM cAlyA jAya che teA manane atyaMta paritApane mATe thAya che, ane tene jo pAte tajI detA peAte anata samatA rUpI sukhane dhAraNa kare che! // 1 // 223 leAkaleAkeAttara zAstramAM varNavela maithunanI sadASatA, vaLI 'maithuna saMjJAmAM ArUDha thaelA jIva utkRSTha navalAkha sUkSma trasa jIveAnA vinAza kare che' ItyAdi khInA zAstramAM prasiddha ja che. bhAgavata purANamAM paNa kahyuM che ke-purUSa athavA strI, je tAmisrA-anyatAmisrA ane raurava vigere nArakIonI pIDA bhAgave che te maithunanA saMgane lIdhe teoe peAte banAvelI che: // 1 // mahAbhArata Adipa mAM temaja AstikamAM paNa kahyuM che ke:-jaratkAra RSie bAlyakALathI brahmacaryAvasthAthI ja tapazcaryA AdarI, tethI peDhInA aMta AvI javAne lIdhe peAtAnA pitRone narakamAM adhAmukhe paDelA dekhIne te du:khI thayA: khAda pitRonA kahevAthI paraNavu mAnIne vAsukInI bena nAgakanyAne paraNyA: te garbhavatI thatAM niraparAdhI hAvA chatAM ane virahanA du:khathI vilApa karatI hAvA chatAM paNa tene (maithunanAM gheArAla jANIne) te RSie tapa karavA mATe tajI dIdhI! phaMDapaniSamAM paNa kahyuM che ke-je divase vairAgya Ave te ja divase gRhasthAzramamAMthI ke vAnaprasthAzramamAMthI ke sauMnyastAzramamAMthI mAthAnuM tranet = dIkSA levI. e pramANe ( brahmacarya nI satra mahattA heAvAthI) khAlabrahmacArI zrAvaka paNa vyatikalpanA sadbhAvane lIdhe alpama dhaka ja gaNAya; e pramANe seALamI gAthAnA artha thayeH // 16 // zIlavratane viSe zIlavatInu adbhuta dRSTAMta naMdanavananI jema RddhinI atyaMta paraparA dharAvatuM naMdanapura nAme nagara hatuM. te nagaramAM nAma sarakhA guNavALA asmina nAme rAjA hatA, ane jaDatA (jala)nA leza vinAnA chatAM ratnAkara (samudra) nAma dharAvanAra eka zreNI hatA. zeThane saubhAgyarUpa lakSmIvarDa sAkSAt lakSmI jevI 'zrI' nAme strI hatI, te sro peAtAnA te te cuNA vaDe nAgaravelanI jema jagatabharane mAnya hAvA chatAM paNa potAne niSphala ja mAnatI hatI. e rIte zreSThI paNa zrI 1 71 5 adhyAya 26.1 2 cattirNavatA x 5
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara4 zrI zrAddhapratikramaNa-vadittasUtranI Adarza TakAne sarala anuvAda jinadharmane jANa hovA chatAMya putranA abhAve pUrNa RddhithI bharelAM pitAnAM bhavanane zUnya araNya jevuM mAnato hato! . 1thI4 laukikamAM kahyuM che ke-je gharamAM atyaMta svajana parivAra nathI, nAnAM nAnAM bALake nathI ane guNavaMtenuM gaurava karavAnI ciMtA nathI: khedanI vAta che ke-te ghare chatAM vana jevAM che! pA strIe atyaMta AgrahathI prerela te ratnAkara zeTha, kaI eka divase putpatti nimitte te nagaranAM udyAnamAM rahela zrI ajItanAtha prabhunA dvAre sthapAelI vividha prabhAvavALI zrI ajItabalA devInI vidhipUrvaka mAnyatA karavA lAgyA. 6-LA ekAgrapaNe karAtI kriyA je kALe karavAmAM AvI hoya te tatkAla ja phale che, e hisAbe te zeThane [tathA ka] te avasare kalpavRkSa jevA putranI prApti thaI cheTA dasa divasanA (mahAganusUrithatiSatitA) mahAjanmamahotsava parvaka bArame divase putranuM te devInAM nAmane anusaratuM ajitasena nAma pADayuM te putranI pahelAM janmela kaI paNa bALaka tenI pachI janme lAge evI rIte te vRddhi pAmya ane sahajamAM sarvakalAo zIkhe! kharekhara ratnAkara (samudra) nA putra (caMdra) ne mATe sakala kalA (soLe kalA) dhAraNa karavI te yukta ja che. 10nA yuvAvasthA prApta thaye putranI vANI ane zobhAnA saMgama rUpa" tIrthatAne joIne kavi jema navanavA arthonI ghaTanAmAM tarkavitarko kare, tema pitAe putrane egya kanyA sArU tarkavitarka Adaryo. 11 A putrane "guNe karIne anurUpa evI zreSTha kanyA kyAMthI hoya? athavA koNa hoya? ane jo na ja hoya te te meLavavA sabaMdhamAM je prayAsa karavo te niSphala che. 1rA kahyuM che ke- svAmI vizeSajJa na hoya, putrane kanyA badala parivAra avinayI hoya, parAdhInatA hoya ane anurUpa bhAryA pitAnI ugra ciMtA na hoya te cAra vastuo cittane zalyanI jema khUMce che. 13 te vakhate ja tyAM eka vaNika putre AvIne zeThane praNAma karyA, ane pitAno vyApAra vigere kahIne pachI kahyuM ke- zeTha! tamArA AdezathI dezatara pharatAM pharatAM jemAM satata maMgala vatI rahela che evI kRtamaMgalA nAmanI zreSTha nagarIe gaye. 14-15aa tyAM meM jinadatta nAme vepArI joDe ghaNe vyApAra karyo, tethI teNe mane eka divasa premathI jamavA nimaMtrya. 16 AthI tene ghera gaela meM "vidhie ekatra kareluM traNa lekanuM rahasya hoya, tevI" tyAM eka zreSTha kanyA dIThI! 17 tene joIne meM-A bahu guNavaMta evI nAnI kanyA konI che?' e pramANe Azcarya sahita zreSThIne pUchavAthI zreNIe kahyuM ke-putrInA nhAne A mArI mUrtimaMta ciMtA che. kAraNake putrIne pitA, putrInI ciMtAmAM zalyavALAnI jema haMmezane mATe dusaha duHkha vahana kare che. 18-1lA kahyuM che ke vara, varanI prIti, tenAM kuTuMbIjanenI prIti, zIla guNe samAna zokyane vega, patinuM sukha ane saMtAnanI ciMtA vigere kAraNe paNa kanyAne pitA sadA duHkhI hoya che. paramA temAM paNa samasta guNone varelI ane nAmathI tathA pariNAmathI paNa zIlavatI tarIke vikhyAta evI A mArI sumukhI putrI ane vizeSa du:khane hetu che. 21 saubhAgyarUpa bhAgyanA ghara
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda rarapa svarUpa A putrI, strInI saha kalAmAM nipuNa che, ane zakuna zAstramAM vizeSa nipuNa che. kArarA kAgaDA ghuvaDa, mera, durgA, (kALI cakalI), vAMdarA, tetara, bheraba 64 kalAnI nidhAna putrI (cIbarI) ane ziyALa vigere pazu-pakSIonA zabdane barAbara zIlavatI bAbata pitA jANatI traNa prakAranAM zakunane paNa jANe che! 23. zakunanI ugra citA. zAstramAM zakunanA-kSetrika, Agantu ane jAMghika-ema traNa prakAra kahyA che, ane te anukrame kSetramAM, sthaLe ane mArgamAM thatA zakunanA vibhAgavaDe zubha ke azubha jANavAnuM hoya che. 24 temAM kSetrika zakuna te che ke kSetrane viSe zakuna rUpa je toraNa bAMdhavAmAM Ave te vakhate tyAM tenuM phala pUchanArane te kSetramAM kahevAthI je phala prApta thavAnuM jaNAya te nizcita phala ane te phalana kAla jaNAvavAmAM Ave. bharapA sthAne rahelA manuSyane koIpaNa dizAmAMthI acAnakapaNe je je zakuna thAya tenuM zAMta ane pradIpta ema be bhede phala prakaTa jaNAvavAmAM Ave te Agatuka zakuna kahevAya che. paradA mAge jatAM DAbI bAju, jamaNI bAju, sAmI bAju ane pAchaLanI bAju thatA "gAmamAM rahetAM ane vanamAM rahetAM prANIonAM svara, gati ane ceSThA vigerene AzrayIne je zubhAzubhA phila, kAla jaNAvAya te jAMghika zakuna kahevAya che. raDA e pramANe saddaguNavaDe toLAelI sakala kalAmAM kuzaLa evI A mArI putrI zIlavatInA vara mATenI mAre karavA gya citA mArA hRdayane adhikatara saMtApI rahela che. 28 e pramANe zeThanuM kahevuM sAMbhaLIne meM temane kahyuM ke- buddhinidhei ciMtAtti kare nahi, jeNe A kanyA ghaDI che teNe tene vara paNa nakkI ghaDela che. ratA kahyuM che ke-catura e brahmA dUra dUra paNa je jyAM raheto hoya tene jANe che ane jene je gyA hoya tene te zIlavatIne ajitasena- tevuM bIjuM Ape che. . 30 he zeTha! tame sAMbhaLe naMdanajoDe vivAha pura nagaramAM ratnAkara zeThano baguNanI bhUmikArUpa ajita sena nAme putra che te caMdra jema rahiNane yegya che tema A kanyAne yogya che. / 31 A vAta sAMbhaLIne pramudita thaelA jinadattazeThe tene turta uttara A ke-ema ja hoH" ratnAkara zeTha joDe saMbaMdha kone ISTa na hoya? 3ra "zubha kAryamAM buddhimAne vilaMba na karavo" e hisAbe jinadatta zeThe potAnI putrI ajitasenane ApavA sArU pitAno putra chanazekharane meka che. te 33 / te jIna zekhara paNa mArI sAthe Avela che, mATe have tamane yegya lAge tema Adeza pharamAvoH" AthI hRdayamAM AnaMdita thaela ratnAkara zeThe kahyuM-bahuja sArU karyuM. e 34 | ema kahIne pavitra manavALA zeThe jinazekharane bahumAna pUrvaka belAvyo ane teNe paNa AvIne pitAnI bena zIlavatI ajitasenane gauravapUrvaka ApI. / 35 | ajitasena paNa chanazekharanI sAthe ja kRtamaMgalA nagarIe mahAna mahotsava pUrvaka jaIne zIlavatIne paraNyA ane tyAMthI moTI Rddhi sahita pitAne ghera Avyo! 36 te vadhu, gharanA puSkala bhArane nirvAha karavAmAM navA baLadanI jema samartha
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara6 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TakA sarala anuvAda nIvaDI: pUrNimAno caMdra snAthI zobhavAnI jema te vadhUthI ajitasena adhika bhavA lAge. 37nA eka divase rAtrine viSe sukhe sutelI te zIlazakana mujaba pravRtti vatI e zIyALane zabda sAMbhaLe: sAMbhaLIne teNe joyuM kekaravA jatAM zIlavatIne zIyALa nakkI ema kahe che ke- atyaMta najIkanI nadImAM pAMca maLela vidAyagIrI koDadhana taNAtuM Ave che tene je athI hoya te te dhana grahaNa karo ane mane bhUkhIne bhakSa Ape." l37-38 zIyALanuM e prakAranuM vAraMvAranuM AkaMdana mana para laIne zIlavatI ciMtavavA lAgI ke "zIyALa kahe che te amita vya; pachI te bhakSya kema? arthAta dravya kadI bhakya hoya?' 41 vaLI paMkhIonAM vacana paNa kadi mRSA hotAM nathI ane temAM paNa ziyALanuM vacana to vizeSe karIne mRSA hetuM nathI ! bIjI vAta e che ke- ' amArA gharamAM paNa eTaluM dravya nathI, Ate bahu dravya che! n41 tethI karIne te dhana levAne mATe javuM ane khAtrI che chatAM paNa satyapaNAnI khAtrI karUM; paraMtu hamaNuM e vAta koIne jaNAvuM te paNa kaI mAnaze ja nahi. / 4ra che e pramANe vicArI dhIrethI uThI ane pANI lAvavAnA daMbhathI ghaDo laIne nadIe pahoMcI tyAM teNe nadImAM taNAIne AvatuM eka mRtaka-maDaduM dIThuM. 43 tenI keDe kAMI bAMdheluM joyuM eTale turta ja nadImAM pesIne teNIe maDadAMnI keDethI keDa-koDanI kiMmatanAM pAMca ratnanI poTalI utkaMThitapaNe grahaNa karI! ! 44 che ane te mRtaka, zIyALane ApIne tatvane artha pAmelI te satyAdhika zIlavatIe ghera AvIne zayyA upara te ratnanI poTalIne kaI dekhe nahi tevI rIte gopavI. 45 | "A harSanuM kAraNa svAmIne savAre jaNAvaze ane te ratnanI piTalI ApIza" ema cIMtavIne nizciMta hRdayavALAnI jema te sukhe sUtI. 46 zIlavatInuM e pramANe rAtre javuM AvavuM joIne tene pati ciMtavavA lAge ke-ahaha! asatInI mAphaka A nArI paNa nakkI svacchaMdacAriNI che ! 47 amArA kuLane kalaMkita karyuM nakakI A strI anItivaDe anItio calAvyA karaze ! strIonuM kevuM AzcaryakArI anartha bhareluM duzcaritra . 48 dhikAra che ke mArA je nehavALe ane tenI IcchAmAM Ave te varatu pUrI pADavAmAM kalpatarU same bhatta hoye sate A strI anyane viSe rakata cheH ahe, strInuM gUDha haiyuM! ja kahyuM che ke strIo, nehathI-vidyAthI-buddhithI-zauryathI-IrSothI mIThAM vacanathI bhaya batAvavAthI-dhana apAvAthI-vinayathI-dhathI-kSamAM rAkhavAthI kemalatA dekhADavAthI-lajajAthI yauvanane bhega ApI devAthI-satyasvarUpe rahevAthI-dayA lAvavAthI ke parAkrama Adi guNothI vaza thatI nathI ! ghaNuM delata ApavAthI paNa vaza thatI nathI ! kAraNake citta durazIla che: 5 ema vicArIne virakta banelA patie zIlavatInuM te kRtya savAre pitAne jaNavIne samAna du:khavALA pitAnI sAthe te buddhimAne vicAra karyo ke-jyAM sudhI A strIne lekamAM durgadhanI jema avarNavAdana prasare tyAM sudhImAM kAMIka nhAnAthI tene tenA pitAnA 1 nha 4.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaditasUtranI Adara TIkAne sarala anuvAda rara7 ghera jaladi mokalI devI. 51-parA te pachI saMketa mujaba teNInA pitAnA AmaMtraNane premadarzaka kRtrima patra batAvavA pUrvaka-zIlavatIne tenA pitAne ghera mUkavA sasare ratnAkara zeTha cAlyuM. parA pati ane zvasurane te Azaya samajI gayelI zANI zIlavatI vicAravA lAgI ke-hahA! huM rane laIne AvI te vakhate patine meM vAta karI hatI te mArUM bagaDI zuM jatuM hatuM? pAchaLathI sujhatI A subuddhithI have zuM vaLe? 154-papA kahyuM che keje mati pAchaLathI thAya che te mati je pahelAM Ave te kArya bagaDe nahi ane durjana hase nahi. parA athavA kumitranA babaDATa jevA A ghaNuM niSphala vikalpathI kAma zuM che? huM nirmala zIlavaMta chuM to pachI mArI helanA kevI rIte thavAnI? pa7 hamaNAM ja jAMghika zakunIvaDe manane saMzaya dUra karUM chuM. kAraNake-ApattimAM AvI paDelAone zakuno sajajanenI jema avalaMbana rUpa hoya che. pa8 e pramANe zakuna prati zraddhAvALI te zIlavatI alpakheditapaNe rathamAM beThI, ane sArathI tarIke banelA sasarA tene nagara bahAra laI gayA. pelA evAmAM mukhamAM bhakSyavALI, durgA beThI hatI tyAMthI uDIne cheDe dUra gaI, pAchI AvI, ane pitAnA svaravaDe pramANa dizi nakkI karI batAvI. 6. vaLI pAchI tenA bhaktone maLelI evI te dagone joIne zANI zIlavatIe barAbara samajIne nirNaya karyo ke-bahalAbha thavAno che, addhamAge gayA pachI pAchuM vaLavAnuM thaze ane mAruM moTuM mAna thaze! 61 durgAnAM zakana bAbata kahyuM che ke- durgAnuM darzana, tenI ceSTA, tene svara, tenI cAla ane tenuM bhakSyagrahaNa vigerenuM krame karIne adhikAdhika bala che, ane e pAMceya prakAra samasta zubha phalanAM kAraNa rUpa che. 6rA je zakuna barAbara na hoya te AdareluM kArya siddha thatuM nathI, kareluM prasthAna kAma AvatuM nathI ane sAme Avela samAdhAna truTI jAya 63 - viramartha gharati x x x pramANavoLoca: zakuna 64 | artha - jyotiSazAstrathI pramANe" tarIke kahevAtA khUNAmAM udayamAM AveluM=sAMpaDeluM zakuna, na banI zake tevA kAryane banAvI Ape che, je kArya thavAmAM zaMkA hoya te kAryane zIghasasarAe kahelI vAtethI paNa sAdhI Ape che ane khevAyelI vastu pAchI lAvI Ape . zIlavatIe karelI che! 64o A pramANe zakuna, vighothI haNAyelAone-dimUDha ajaba viparIta vAte banI gaelAone-matibhramane lIdhe pIDAtAone ane kAMdizIka =pAmara banI gaelAone mATe suMdara kArya sAdhaka che. 6pA zIlavatIe te zakunane anuyAyI evAM bIjAM paNa zakuno jANyA chatAM paNa hRdayamAM (A rIte javuM paDe che te) duHkha vahana kare che. kharekhara, kalaMkanI zaMkA paNa dusaha che! have sArathI ratnAkara zeThe niyamaka jema vahANane haMkAre tema rathane haMkAryo mArgamAM ghaNuM phaLeluM maganuM kSetra joI 1tiSamAM koI eka nirdhAritadizine pAribhASika zabdamAM pramANudizi kahe che. atra pU. . zrI dharmavi. mahArAje mUla makamAMnA sAcA pramANa' pAThane khaseDIne tene badale "yAna' pATha dAkhala karyo che ane tene artha paNa "prayANadizA" lakhI batAvyo te sAhasa gaNAya. 3 jAna 4 cArItta 5 phI 4
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara8 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditasavanI Avaze TIkAne sarala anuvAda sasarAe kahyuM-"A kSetranA mAlIkane ati ghaNuM dhAnya thaze. A sAMbhaLIne zIlavatIe kahyuM-khAdheluM na hota te te vAta sAcI che." ema sAMbhaLIne zeThe vicAryuM ke A kSetra kaI paNa sthaLethI alpa paNa khAdheluM, jaNAtuM nathI. tethI A bAbatamAM paNa viparIta bAvanArI A nakakI avinItA che. 67 thI dalo AgaLa jatAM bahu kAdava ane jalavALI Avela nadImAM ratha calAvavA rathathI jaladI utarIne tathA jeDA kADhIne zeTha nadI utaryo. havA ane "A bhIMjAze eTale kharAba thaI jaze" e pramANe zeThe zIlavatIne bahu kahevA chatAM paNa teNe mojaDI uttamottama hatI chatAM nadI utaratAM utArI nahi! ane nadI utarI! | 71 "dhikAra che ke-A strI, vAre tema avaLI cAlanArI che!" e pramANe khedita thaelA zeThe, AgaLa jatAM ghaNuM UMDA prahAra lAgelA eka subhaTane joIne "zuM AnuM kRSNanI jevuM parAkrama!' ema bolI tenI prazaMsA karI. te sAMbhaLIne zIlavatIe kahyuM-"Ane zvAnanI jema karyo che te ghaNuM ThIka thayuM !" 72-73mA zeTha vicAre che ke utpAtanI jema duHkhe sahana thAya tevA prakArone je sahana kare che te subhaTa kema nahi? aho ! A duSTa pratikula ja babaDe che! I7jA e pramANe manamAM atyaMta kheda pAmatA zeThe AgaLa jatAM jANe svargamAMthI utarI AvyuM hoya tevuM eka apUrva devaLa dekhIne kahyuM-A suMdara devAyatana che." te sAMbhaLIne vahue kahyuM ema nathI, paraMtu anAyatana che!" A sAMbhaLIne zeTha vicAravA lAgyuM ke A strI, sarvatra umaranI jema lave che. 76aa AgaLa jatAM apAra jothI bharela hovAne lIdhe kaMInuM paNa dukhe gamanAgamana thaI zake tevA nagaranI madhyamAMthI ratha hAMkIne jatAM zeTha bejemAM atizaya ja vase che te A nagara daSTine kevuM sukhakArI che?" tyAre zIlavatIe kahyuMA nagara zunya raNa jevuM dekhAya che!" |78 vaLI AgaLa jatAM eka gAmaDAmAM madhyAhe pesatAM zeTha be - "A gAma zanya jevuM che" tyAre vadhue kahyuM-"zreSTha vAsavALuM che. I7phA AthI khedathI bharelA hRdayavALo zeTha vicAravA lAgyo ke sApaNanI jema duSTa hRdayavALI A stro, vakrazikSitA ghaDInI jema duvinItA che. 8. tethI putre jaNAvela tenI sarva duSitA satya ja che athavA pratyakSapaNe asatyavAdI mANasane kRtya zuM ane akRtya zuM? 81 tevAmAM te ja gAmaDAmAM rahetA zIlavatInA mAmAe teone AvyA jANane parama AdarathI zeThane temaja potAnI bhANejane pitAne ghera AmaMtrIne uttama yuktipUrvakanAM AdaravacanevADe bahu bhaktipUrvaka jamADyAM ane te baMnene satkAra karyo. avasare bIje kaI maLyuM hoya te paNa mAna ApavAne cagya che, te pachI svajana mATe te pUchavuM ja zuM? 582-83 madhyAhna, vakhatanA tIvratApane paNa avagaNIne ThekI jamIne tarata ja ratha laI AgaLa cAlya! anavasthita, cittavALAone suthAne paNa bahu rokAvAnuM kyAMthI hoya? 84o ane gAmanI bahAra keTaleka dvAra gayA bAda tIvratApane lIdhe thaDe TAIma gALavAnI IcchAe zeTha rathathI utarIne najIkamAM rahelA vaDanI chAyAmAM beThe, ane te vahu, zeThe vaDanI chAyAmAM besavAnuM kahyuM chatAM paNa rasAela 1-durAri x 2-kAmaTA x 3-3 *
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zAhapratikamaNa-vAdisUtranI AkarI TIkAne sarala anuvA 229 hoya tema te vaDanI chAyAne tajIne rathanI nIcenI chAyAmAM beThI ! 85-8dA jevAmAM zIlavatI hRdayamAM ginInI mAphaka bhavanI asAratA vicAre che, tevAmAM najIkanA keraDA upara beThela kAgaDo jJAnInI jema uMce svare bolavA lAgyo. 187aa tene uMce svare vAraMvAra bolato sAMbhaLIne zIlavatI bane paNa prakAranA sarva arthane yathAsthita nizcita karatI hatI, 88aaaa te vakhate ane nigraMthanI jema jANe anarthabhUta dhAratI hoya tema nirveda ane khedathI bAdhita zIlavatI, kAgane kahevA lAgI ke-"he kAga ! eka to (svAmIne kahyA vinA rAtre nadIe rane levA gaI ) dunIti karI jethI ghara bahAra thaI ane have je bIjI tuM kahe che te vAta sasaro mAne tema nathI ane tene paDatA mUkIne tuM kahe che tema karUM te) A sthavirane durnaya-dunIti karI gaNAya tema che! ane ema thAya eTale huM piyara bheLI thavA 5Na pAmuM nahi 89-90mAM zIlavatInuM te pramANe avAjathI bolavuM sAMbhaLIne zreSThIe kahyuM-"he zANI vaha! teM A zuM kahyuM?" vahue kahyuM, "he tAta!kAMIpaNuM nathI kahyuM!'91 bahu AgrahathI pUchatAM zIlavatIe kahyuM-"maMda bhAgyavALI huM zuM beluM ? ke jene karmavazAt guNa paNa doSane mATe zIlavatInAM jJAnathI thaela che? 2aa majITha, ghaTAdAra vRkSa, pattharanI khANu, kapAsa, dasakroDa suvarNa pAmela vAMsa zelaDI, mATI, metI, vima, caMdanAdi, kasoTI ane suvarNa sasarAne pazcAttApa vigere. anAjanAM kaNa, zaMkha vigere: maghamAkhI, popaTa vigere ane zIlavatInA keTalAka kahevA ? sarpa, mRgalA, uMTa, azva, hAthI, baLada vigere keNuM adUbhUta khulAsA ! pitAnA guNone lIdhe kalezanAM bhAjana banatA nathI ? 93 . lAbha batAvavAmAM Ama jokhama samAela che, chatAM paNa jyAre tamAro baha Agraha che te taddana sAcuM kahuM chuM ke-"rAtre zakunathI pAMca maNi jANIne meM hAthe karyo ane hai tAtA te zayyAnAM sthAne gupta rIte mUkyAM." e prakAre rAtre je banyuM te sarva kahyuM, ane kahyuM ke-ema lAbha karI ApavAthI mAre gharamAMthI nIkaLavAnuM thayuM. te 94-95 hamaNAM vaLI atula avAjathI A kAgaDo paNa vAraMvAra kahI rahela che ke-ahi keranAM vRkSanI nIce dasakroDa sonaiyA pramANa dhana che, jene IcchA hoya te "purUSa A sAkSAta nidhine jaladI grahaNa kare; ane bahu bhUkhyA evA mane mAtra khAvAnuM Apo: bIjuM kAMI irachatuM nathI! | 96-97 / tethI kharekhara, khinna evI meM A (kAgaDAne kahyuM te hadayanA duHkhamaya kahyuM che.' zIlavatInI A vAta sAMbhaLIne harSita thavAnI jema sasare vicAravA lAge ke A vaDa vizeSa paMDitA che, ane vijJAnanI kaI avadhi nathI. tethI zIlavatI kahe che te A sarva ghaTe che athavA to tenI ahiM ja parIkSA karIza. / 9 " e pramANe vicAravA zeTha, te gAmamAMthI kodALI lAvIne jovAmAM takSaNa khAde che, tevAmAM sthApela puNayanI che ke tyAM nidhi prakaTa thaye! 100 | suvarNa ane maNithI bhareluM te dasakoDa nayA pramANe nidhAna pAmIne 1 NAta x! 2.-eka te kAmanA vacanane artha nakkI karyo ane bIjo " kAga jaNAve che te jagyAmAM teTalI kamI che ja ... e pramANe artha nakkI karyuM. x 2 tharA ka thaparA + | 4 thara * | "--"mAn 6-sakaa Kaa
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 zrI zrAddhapatikamaNa-vAdinusUvAnI Adarza TIkAne sarala anuvAda harSathI ulasAyamAna banela zeThe jaladI pitAnA rathamAM ati guptapaNe sthApyuM ane te kAgane utAvaLe bhAtAmAMthI karaMbo ApIne ciMtavavA lAge ke-"aho! A zIlavatI pratyakSa gharanI kAmadhenu ja che! hA, dhikkAra che ke-mUDha evA putra ane meM dubuddhithI kAmadhenune paNa hAMkI kADhI ! athavA to haju paNa ucita karavuM ghaTe che. te 101 thI 103" e pramANe ciMtavatA thakA zeThe jaladi ratha pAcho vALe parIkSA karyA vinA karela akAryane pratikAra te pratikArya karI ApavuM te ja che. te 104 te vahu paNa aMtaranA khedabharane khaMkherIne ati harSita thaI ane zakunenA sAkSAt avisaMvAdane vicAravA lAgI. 105 have rathamAM beThela zeThe ghara tarapha pAchA jatAM svacchabuddhi vahune pUchayuM ke-te AvI zANIe te vakhate asaMbaddha kema kahyuM? | 106 | zIlavatIe kahyuM-pitAjI! te vakhate meM te sarva paNuM yuktipUrvaka barAbara ja kahyuM che ane te jaNAvuM chuM, vicAraH 107 kheDute, anAja pAkaze tenI upara prAya: aDhI gaNuM dhAnya ApavAnuM kabulIne pahelethI ja bIjAnuM dhAnya khAya che. AthI tene pAkeluM dhAnya ghaNuM hoya te paNa tenA ghare te thoDuM ja Ave che! tethI he tAta! meM te vakhate "je khAdheluM na hota te" ema kahyuM hatuM. / 109 tathA pagarakhAM, paganAM rakSaNa mATe rakhAya che, ane viSamasthAnamAM paganuM rakSaNa vizeSa karIne karavuM ghaTe. te 110 | nadIne viSe ada? keDIe cAlavAmAM kAMTA vAgI javA vigere anartho paNa thAya ane pagarakhAM bhIMjAya te te sUkAya ane bagaDI jAya te navA paNa thAya. 111 / jayaNAne upAya hovA chatAM paNa kRpaNanI jema zANAjanee zarIranI pIDA zA mATe sahevI? tethI te vakhate meM mojaDI utArI nahotI! | 112 tathA te subhaTane pIThapara prahAra paDelA hatA, sAmI chAtInA kaI ghA nahatA. tethI nakkI te bhAgate kuTA hateane tethI meM tene te vakhate zvAna je kahela. je 113 che. te maMdira bAbata paNa ema che ke-te deva maMdira tyAre ja suMdara gaNAya ke- te cAra ane jAra purUSanuM sthAna banyuM na hoya tethI meM te vakhate "te maMdira sArUM tyAre ke je anAyatana na hoya." ema kahela. + 114 vaLI AgaLa jatAM je zahera Avela temAM ApaNo koIpaNa svajana ke mitra vigere paNa nahote, temaja kaI ApaNane bolAvatuM paNa nahotuM tethI te nagarane meM zUnya jaMgala jevuM kahyuM hatuM. 115 kahyuM che ke-sadbhAva ane snehavALA eka paNa priya mANasa vinAnI janathI gIca pRthvI paNa zUnya jevI che. 116. gAmaDAmAM ApaNane bhejana vigerene Adara karanAra ane mArgane zrama haranAra mArA mAmA hatA, tethI te gAmaDAne paNa meM zreSTha sthAna kahela. / 11chA jyAM javAthI bahumAna pAmIe te gAmaDuM paNa nagara che ane jyAM kaI belAvanAra paNa na hoya te zahera chatAM gAmaDuM che. 118 tathA vaDanI nIce besavAmAM uparathI kAganI viSTA-vRkSanI DALI vigere paDavAnI zaMkAne lIdhe koIpaNa jAtanI bAdhA vinAnI rathanI chAyAmAM huM beThI hatI. 119 e pramANe zIlavatInuM yuktiyukta bolavuM tatvArthanI mAphaka sAMbhaLIne vismayatAnA hAthe 1-rASa7 x 2varSApi x!
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mAnapratikramaNa-vadittusUtranI A TIkAnA sarala anuvAda 231 Si ta ane ullaMsita sasarA vicAre che ke buddhimAnA karatAM paNa A zIlavatInI buddhi kAnA pariNAmanA viSaya bane ? athavA saMtajananI mati, yeAgInAM jJAnanI jema avidha mahAra che. 5120-121aa kahyuM che ke-jeNe AkhI pRthvIne mApI che--rAkI che te samudra paNu ekasA yeAjana vigere parimANu che, sadAnA musA sUrya paNa gaganarimANu gamana kare che: e pramANe ghaNuM karIne vastuenA bhAve khullA maryAdAnI chApavALA che; paraMtu sajjanAnI prajJAnA vikAsa amaryAdita paNe vijayavaMta varte che! // 122aa e pramANe `ita thaelA zreSThI saMpattinI sAthe susaMgata evA viveka Ave tema tetaranA zabdathI ucca ucca sthAnAne viSe bhaviSyamAM potAnA adhika adhika mahimA vigere thavAnA che zIlavatIne pAchI lAva- ema nizcaya karatI zIlavatInI sAthe ghera AjyeA. vahu sahita vAthI krodhita thaelA zeThane AvelA joine atyaMta rASAyamAna thaelA putra khelyA: putranepitAnI vAta sAMbha- " he tAta ! A pApasthAna jevI durAcaraNIne zA mATe pAchI nyA Ada thaela Azcaya. lAvyA ? e tA nahi jovA lAyaka sAkSAta dArighra che|123thI 12pA tame catura che chatAM paNa bheLAnI jema A strIthI ThaMgAyA che;" e pramANe bahu khelavA lAgelA putrane zeThe 'huM-huM' karIne vAryo. na khela na ela, e tA sAkSAt sarasvatI ane lakSmI che. zayyA upara rahelA pAMca ratnA ane rathamAM rahelA niSi tapAsa, A viduSIe paMdara kreDa dravya lAvI Apyu hovAthI amAre mana vahu nAnI chatAM paNa kuladevInI jema che, 126 thI 128aa e pramANe pitAnuM kahevu' sAMbhaLIne putra Azcaya kArI evA abhinnatAmaya hRdayavALA banI gayA thake utkaMThAthI jaine jueche te zeThe kahyA mujaba ja hatu. 12nA eTale pAMcanatanI jema te pAMca maNine ane dasa prakAranA yatidharmanI jema thamAMnA dasakroDanA nidhine jhaDapathI AdarapUrvaka lIdhAM. 5130aa vismayakArI parama pramAdarUpa medathI puSTa banela te putre te satra paNa dhana jaladI garvathI khajAnAmAM mUkayuM! athavA dhana levAmAM kAne vila`ba hAya ! 56315 bAda teNe peAtAnI strInA AzcaryakArI sarva vRttAMta pitAnA mukhathI vistArathI sAMbhaLyeA. 5132aa tethI lajajA, kheda, adbhuta Azcaya . ane ha e cAreya ekI sAthe mizrapaNe vistaryA hovA chatAM paNa te vakhate te adhezamukha anI gayA: kharekhara A bahu ja lajajAvata hAya che 5137aaaa ane vicAravA lAgyA; dhikkAra che kesukavinI kavitAnI jema niSkalaMka zIlavatIne paNa ' pAte pAtAne buddhimAna mAnatA evA meM' juThA ALanI sabhAvanAthI kalakita karI. 5133 // leAkeAttara caritravALI A mArI citAnAM dilanu duHkha have huM kema karIne dUra karIza? e pramANe putrane jhuratA joine pitAe kahyuMmanamAM kheda zuM kare che? ajANutAM banI gayuM te zIlavatI aparAdha rUpe gaNe tevI nathI; mATe tene ApaNe khamAvIe: e pramANe nItinipuNu evA te mane pitAputra jaladI zIlavatIne khamAvI. 513536 vinayavaMta zIlavatI paNa khuzI thai ane kahyuM ke A mArA ja doSa che 1 sumilApa x huM
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 zrI mAndrapratikramaNa-vattisUtranI AAda TIkAnA sarala anuvAda ke je pahelAM na kahyuM. ' kharekhara, vinayaratnAnI sthiti A che. 137aa tyArathI laIne te pitAputra baMne samastakAryo gurUne ziSya puchIne kare tema te pati ane sasarAe khamA- apUrva buddhizAlI zIlavatIne atyaMtapaNe pUchIne karavA vatAM zANI zIlavatIe lAgyA! // 1385 khIjAo upara paNa AvI paDela ghAra batAvela laghutA ane tenI ApattinA anAve! rUpI aMdhakAranAM pUrane viSe zIlavatInI baMnee svIkArelI prabhutA! buddhi dIvInI jema kAma ApavA mAMDI! ahA subuddhivALI te zIlavatInu salapaNuM ! / / 139 // kahyu` che ke-zuddha buddhi tA lakSmIne janma Ape che, pApane sApha kare che ane jo saMskAranA yAga hoya te tevA 1bIjAne paNa pavitra banAve che! mATe te kharekhara kAmadhenu che. // 140 // 'devatAnI jema te ja vadhU vividha duHkhAne dUra karanArI che evI leAkamAM chApa besavAthI vahu nAnI hAvA chatAM paNa tene mahAjanA paNu mAnavA lAgyA ! guNAthI zuM pAmI zakAtuM nathI ? / / 141 // kahyuM che ke-guNathI ja meTAI thAya che; zarIra jADuM hoya athavA uMmara mATI hAya tethI meATAi thatI nathI: ketakInAM pAna meATA hovA chatAM suga MdhapaNuM nAnAM pAnAmAM heAya che / / 142 // krame karIne ratnAkara zeTha svargavAAM ye sate tenA putra ajItasena gRhanA svAmI banyA ane rAjyamAM tenA pitAnI jagyAe meTA zeTha thayA. 5143 / te nagaranA rAjAne 49 pradhAna che. te darekanA zirAmiNa ane evA eka buddhizALopradhAnanI zodha karatA zIlavatInA buddhiprabhAve rAjA pratyeka zeThIAne pUche che ke- huM zreSThIe ! pagaprahAraajItasenane agragaNya vaDe je mane mAre tene zuM karavuM ?' e praznanA paramArtha nahiM pradhAnapadanI prApti. samajanArA te zreSThIAe paNa kahyu` ke- tene mahAna daMDa karavA' 1455 ajItasenane pUchatAM teNe kahyuM. he deva ! ApanA praznanA uttara vicArIne ApIza! ema kahIne ghera AvyA eTale caturvidhabuddhinAM ghara jevI gRhiNIne te praznanA khulAsA pUchayeA. 5146 zIlavatIe paNa turta ja kahyuM-' rAjAne paga mAranAranA nakko mahAt satkAra karavA ghaTe. ' patie pRthyu' 'ema kema ? ' zIlavatIe kahyuM-' svAmI! sAMbhaLeA. rANI ke putra vinA rAjAne bIje kANu pagaprahAra karI zake? ' tyArabAda te khulAsA ajItasene rAjasabhAmAM jaNAvyA. mAe tene pharI pazu pUchyuM ke- hAthInA koi paNa upAye tAla karI Apa.' ajItasene paNa priyAnI buddhithI te prazna sAdhI ApyA, te A pramANe:nadIne viSe hADImAM hAthIne caDhAvIne pANImAM rahelI te hADI jeTalI jaLamAM uMDI gaI te pramANanA heADInA hAranA bhAgamAM nIzAnI karI. ||147 thI 149 / / tyArabAda hAthIne hADImAMthI utArIne hADImAM-te hADI te nizAna pramANe pANImAM rahe teTalA vajana pramANu pattharo lo: pachI te pattharane tALatAM jeTalA maLyu thayA teTalA maNanA hAthI che ema teNe rAjasabhAmAM kahyuM ! AthI rAjA jevAmAM tenu ahu sanmAna kare che. tevAmAM eka zreSTha vaNike AvIne 1 2 4 /
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-variyaLanI Aza TIkAne sarala anuvAda 27 kahyuM-"he deva ! eka vaNika che te me kipAkaphalanI jema mIThe che ane pariNAme duSTa che: te dhUrtanI sAthe karmavazAta durbativALA meM bheLapaNathI beraDInI sAthe keLanI jema mitrI karI. 150 thI 15 kahyuM che ke-jugaTAthI banathI, dAsIsaMgathI ane pUrva sAthenA premathI- eTalAjaNathI paNa je ThagAyo na hoya te AMgaLI uMcI karo- 154 have te mane mAruM ghara ane strI, baMdhunI jema bhaLAvIne vepAra mATe huM paradezamAM gayeH ame vaNikanI e sthiti che. 1papA phaLelI velaDImAM tene rakSaka lebhAya tema te mArI strImAM lubdha banya: te vakhate samaya pAmIne pApI zuM pApa karatuM nathI ? 15dA meM ghera AvyA bAda te mitrane je dhana upAryuM te barAbara jaNAvI dIdhuM. te te dhanamAM paNa lebhAyela teNe mane kahyuMbela. kaI Azcarya dIThuM che?" meM paNa kahyuM-akALe thaeluM eka AmraphaLa moTA pAMdaDAnI jema taratuM najIkanA udyAnamAMnA kuvAnA jalamAM dIThuM che! I157-58 A vAta sAMbhaLIne teNe dhUrtatAthI kahyuM- je A vAta sAcI hoya te mArA gharamAMthI be hAthe je kAMI laI javuM zakya hoya te badhuM ja tuM laI jA; ane je te vAta khUTI nIkaLe te e pramANe huM tArA gharamAMthI laI jauM" e pramANe baMnee kabula karyuM. eTale te pUrve chAnI rIte rAtrie jaIne te taratuM phala kuvAmAMthI uThAvI lIdhuM ! ane savAre tyAM ame jevA gayA te te phala nahi jevAthI khinna thaela mane eka subuddhimAne kahyuM - "tArUM sarvadravya ane strI A dhUrva prathamathI ja levAnI buddhivALo che. anyathA AvI hoDa te jaladI kema kare? tethI A bAbata vize vicAraNIya che." tethI meM ceSTA AdithI te dhUrtanuM sarvacaritra nakakI karyuM che mATe he prabhe! kamalamAM phasAela bhramarane sUrya choDAve tema e dhUnI pakakaDamAMthI mane kaIpaNuM upAye chUTa kare: musIbata vakhate rAjA zaraNuM hoya che. I 159 thI 163 kahyuM che ke-durbale, anAtha, bALako, vRddho, tapasvIo ane anAryathI parAbhavita thaelAonI gati rAjA che. 16 jA." vaNikanI te sarvavAta sAMbhaLIne rAjAe te kAryane Adeza paNa ajItasenane karyo. A buddhivALA teNe paNa devInI jema potAnI strIne pUchIne te vaNikane kahyuM-" tArI meDI upara tArI strI tathA milakatane caDhAvI de ane tyAM caDhavAnI eka bhAre nIsaraNuM banAvIne tene bIjI bAju upara rAkhaje. te pUrve jyAre ISTa vastuo levA sArU upara caDhavA be hAthe nisaraNI upADe tyAre tene kahI deje ke-zarata mujaba be hAthe muzIbate upaDI zakelI te nisaraNI ja le! te sAMbhaLIne te hatabuddhidhUrta khinna thaIne te nisaraNIne paNa cheDIne tene ghera jaze." e pramANe pitAnuM hita sAMbhaLIne vaNike paNa ghera jaIne e pramANe ja karyuM ! 165 thI 198nA ajItasenanI tevI uttama buddhithI khuzI thaela rAjAe tene sarva pradhAnamAM mukhya kA ahe gRhiNI paNa puNyathI keIkane ja evI hoI zake!!! 129 tyArabAda koI eka divase e satI vahue kAMIka vicArIne patine kahyuM- he nAtha! je ke-mArUM zIyala Indra paNa khaMDita karavA zaktimAna nathI: te paNa rAjAnAM kAryanI parataMtratAne lIdhe ghera rahevAnuM Apane thatuM 1 suSa x 2- 4
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 zrI zAhapratikamaNa-vaditamUranI A TImane sarala anuvAda thAya, ane pitapatAnAM kAryavizeSane lIdhe samastajane ghera Ave satIe patine zIyalanI che tethI vavazAt prathamanI jema keIne paNa kuvikalpanI kalpanA khAtrI ApatuM samarpala na thAya e mATe Apane parIkSA sArU kamala ApuM chuM. te mala camatkArika kamala. evuM che ke je huM kadAcit manathI paNa parapurUSanI vAMchA karuM ke tarata ja te bIDAI jaze ane e sivAya sadA vivara raheze. 170thI173 e pramANe kahIne pUjA karela ninAvA=jinapratimAnI sAme satIe pitAnA patine pitAnAM hitanI jema nAlavALuM kamala ApyuM ! 174o A joIne ativismaya citta banela ajItasena paNa bahu suvAsane lIdhe te kamalane hAthamAMthI kadI choDatuM nathI, tethI nityane mATe te deva je thaye! 17pA sUryane krIDA karavAnA lAla kamaLanI jema sadAne mATe khIlelA te kamalane joIne badhA leke cittamAM camatkAra pAmyA. 176 ze ni:zvAsa lAgavAthI paNa tatkAla karamAI jAya te kamala paNa A pramANe sadA amlAna rahe te zIlanuM ahA mahAmya! 17hA kadAcit ajItasena sahita rAjA, zatrurAjAnI sAme laDavA cAle, ane ravinI pAse budhanI jema pradhAne rAjAnI pAse ja hatA me 178 mArgamAM rAjA marUbhUminI jema evA nirasa sthAne pahoMcyuM ke-jyAM puSponuM nAmanizAna paNa hatuM te pachI zreSatara paDyonI to vAta ja zuM? 17ThyA tyAM paNa ajItasenanA hAthamAM vikasita kamala joIne ajItasenane rAjA ghaNuM pUchavA lAgya: Agrahane lIdhe achate paNa rAjAne te kamalanI yathAsthita vAta jaNAvI. 180 rAjA te te vAta asaMbhavita dhArIne abhavyanI jema zraddhA nahi karate cAreya mazkarA pradhAnane chAnI rIte puche che ke A vAta kema lAge che?" 181 maMtrIoe paNa kahyuM- he rAjana ! priyAe pUbuddhithI kaI paNa zIlavatInA ziyala upAye A bheLAne nakkI Thage che. kAraNake-jAtanI mahilA ane bAbata kumaMtrIoe te vizuddhazIlA e bane ja nahiH 182 je janmathI bheLarAjAnA dilamAM zaMkA paNavALI zuddha ane nehALa pAtAlasuMdarI jevI nArI, nehALa sthApavA prasaMgopAta ane catura evA rAjAne paNa Thage che te kaI nArIomAM vizvAsa karelI pAtAlameMdInI karavA egya che?. 183te pAtAlasuMdarI koNa? ke rAjA? - rasika kathA. ane teNIe rAjAne kevI rIte Tho" ema rAjAe pUchatAM temAMthI eka maMtrIe kahyuM- he nAtha! sAMbhaLe te pAtAlasuMdarInI kathA A pramANe che ! 184 nItirUpa lakSamInI vizAla zAlAsamI vizAlA nAme nagarI hatI. te nagarIne zatrunI senAne jItanAra, kalAkuzala e jayaMtasena nAme rAjA hate # 185 te rAjAe eka vakhate pitAnA garvathI sarva sAmAjika janene pUchayuM ke koI kaLA evI che ke-jene huM samyaphaprakAre jAte na heuM? gha18dA te vakhate rAjAnI hA mAM hA milAvI rahelA aneka janemAthI eka vidvAne kahyuM- he rAjana ! tame sarva arthonA jANa cho, 1 Tevane paNa kula kamAtuM nathI ane bahu suvAsa Ape che, tethI rAma * ke -
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikamaNa-vattisatranI Adarza TImane sarala anuvAda paraMtu strIcaritranA jANa nathI ! 18LA kahyuM che ke deva ane dAnavene paNa maMtrathI vaza karavAmAM jeo maMtranipuNa che teonA paNa maMtrI strIcaritramAM kayAMI nAsI gayo ! 188 gavAkSAvALA bheMyarAomAM vividha aMgarakSake vaDe rAjAthI rakSAelI ramaNa paNuM praSTipaNe maryAdabhraSTa thayelI dekhAya che. je 189 jalamAM mAchalAnA paga, AkAzamAM pakSIono padapaMti ane strIonA hRdayane mArga e traNeya, lekamAM dekhAtA nathI ! 19mA paMDitanuM e pramANe kahevuM sAMbhaLIne mastaka dhUNAvate rAjA vicAravA lAgyuM ke- A paMDita kahe che te sAcuM che kAraNake-strIo gUDha hRdayavALI dekhAya che. 1915 vaLI paMDite karela varNana mujaba te aMtaHpuranI sarva rANuo paNa asatIpaNAnI zaMkAvALI lekhAya. tethI je kaMI nirmala zIlavALI joDe saMbaMdha thAya te ja yukta che. 12aa tethI karIne te divasanI ja janmelI koIpaNa dhunya rAjakanyAne paraNane ane bhoMyarAmAM meTI karavApUrvaka mahAsatI karIne bhagavaza: 1llA strIo ane purUSomAM ghaNe bhAge kharAba sebatathI deze Ave che. tethI bheMyarAmAM rahela te strImAM doSanI zaMkA paNa kayAMthI uddabhave ? 19. " ne rAjAe te pramANe nizcaya karIne pitAnA sevakarAjAnI eka taratanI janmelI zreNI rUpe ane lakSaNavALI kanyAne paraNIne potAnA mahelanA bhaMyarAmAM guptasthAne rAkhI ane vizvAsapAtra dhAvamAtA dvArA tenuM lAlanapAlana karAvavA lAgyaH 15-96 rAjAe niSedha karelI hovAthI te dhAvamAtA paNa te kanyAnI AgaLa tenuM zarIra saMbhALavA ane AbhUSaNa paherAvavA sivAya adhika vAta karatI nathI. e pramANe te kanyA yovana pAmI. 19aa rAjAe tenuM pAtALamAM rahetI hovAthI temaja manahara rUpa vigere hovAthI pAtAlasuMdarI tarIke yathArtha nAma sthApyuM. 1985 janmathI bhaLI vizuddha ane snehavALI evI te strI joDe rAjA nehapUrvaka vividha vilAsa vaDe vilAso karavA lAgyA. {1 "A strI, "papurUSa" e pramANe nAma paNa jANatI nathI tethI manathI paNa zuddha zIlavaMtI che" e vicArathI dina dina vRddhigata sneha dharAvate rAjA divasane bahu bhAga pAtAlasuMdarI pAse rahevA lAge. ra0LA tevAmAM eka prasaMga e bane ke-nAma ane rUpathI paNa anaMgadeva evo eka sArthavAha maNadvIpathI DhagalAbaMdha bahu uttama vastuone bharIne te nagaramAM AvyuM ane teNe jagatamAM sArabhUta e AmaLAM jevaDAM nirmala metAne hAra rAjAne bheTa karavAthI prasanna thayela rAjAe tenuM dANa mApha karyuM. ra01-20 bhoMyarAmAM rahelI pAtAlatyAM maNi, metI, vidyuma, suvarNa, rezamI vastro vigere vecavAthI saMdarI, anaMgadeva sA. bahekATIdravyanA svAmI banelA sArthavAhe maNine mahela vAhanA premamAM ane ? baMdhAvyuM ! | 203 / bAda teNe eka vakhate rAjAnI cAmara rAjAne mativizvama ! vIMjanArI kAma patAkA gaNikAne dhana ApI vaza karIne pUchayuM * ' ke-A rAjA, bIje citta havAnI jema rAjyakArabhAramAM zithIla kema jaNAya che ? sabhAmAM meDo Ave che ane jaladI kema cAlyuM jAya che? ra04-20pA 1 nAmAMmi x! 2 karAI 4
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ * zrI kAti -vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda vaLI tene jugAra ke strI vigerenuM vyasana paNa jaNAtuM nathI. chatAM rAjAnI te sthiti kevI rIte ghaTI zake?" te vAta sAMbhaLIne kAma patAkAe kahyuM- huM paNa te bAbatamAM te barAbara jANatI nathI, paraMtu aMta:puranI A vAta che ke-"A rAjA, janmathI bhaMyarAmAM rAkhelI priyAnA ja premamAM rahI zake teNInI joDe vilAsa kare che. ra06-207A e pramANe sAMbhaLIne sArthavAha vicAravA lAgyuM ke je strI sAce ja sUryane nahiM dekhavApaNuM vahana kare che ane jeNe rAjAne paNa atyaMta AvaI lIdhela che te strI kevI haze ? | 208 che ke jenuM samyaphaprakAre sparzanate bAjue rahyuM, paraMtu darzana paNa duSkA che. e pramANe kAmanI pIDAthI vidvala banela hRdayavALA sArthavAha, te suMdarIne maLavAno upAya ciMtavavA lAgyo ! pAra9mAM kahyuM che ke-strIne je-jANIne mana nahi ApavAne kadAgraha, je kAMI karavA jAya tenAthI strIe je aTakAvyA ja karavuM ane icchita strInuM je durlabhapaNuM te kAmI janane atyaMta utsAha che. 210 kame karIne te sArthavAha, ghaNuM bheTavaDe rAjAne vaza karIne rAjamAnya tarIke aneuramAM jatAM te leyarAnuM sthAna jANI lIdhuM! | 211 bAda Asajana dvArA pitAnA mahelathI te bheMyarA sudhI narakanA mArganI jema teNe sAMdha ke taDa vinAnA bAraNuthI DhAMkelI ane sukhe jaI AvI zakAya tevI suraMga karAvI. A 212 bAda rAjA bheMyarAmAMthI bahAra AvyA eTale sArthavAha utsAhabhera suraMgadvArA bheMyarAmAM AvyuM ane sukhe sutelI mUrtimAna rati jevI te strIne joIne vicAravA lAge ke-jeNe pAtAlasuMdarInuM rUpa jItI lIdhuM che te A pAtAlasuMdarI rAjAnI putrI che, rAjAnI priyA che ane janmathI ja zuddha zIyalavaMtI che. tethI te mArUM anItinuM vacana kema mAnaze? athavA to tenuM dila jouM:" e pramANe vicArIne teNe tene jagADI ane madhura vacanathI bolAvI ! 213 thI 215 che jyAre pAtAla suMdarI te Azcarya, ulalAsa ane hAsyapUrvaka atiparicitanI jema tenI sAthe maLI gaI ane vilAsamAM paNa joDAI gaI ! ahA anAdibhone abhyAsa !216 rAga, dveSa, kaSAye, ahAra, bhaya, rUdana, nidrA, mithuna vigere jeela athavA sAMbhaLela na hoya te paNa pUrvabhavanA abhyAsathI AtmA pAme che 27 e pramANe anaMgadeva pahelAM zaMkita hato, paraMtu pAchaLathI to suraMgane maTI banAvIne derI calAvavAnI nizAnIthI tyAM niHzaMkapaNe ja AvavA lAgyA. te 281 ke pramANe nityane mATe coranI mAphaka javuM AvavuM thaye sate e sArthavAhanI sAthe chUTathI pAtAlasarInI himata. vilAsa karatAM te pAtAlasuMdarI atipUrNa banI gaI, ane rAjAnI thI anagada bahAra - sAme zuddha dekhAvA lAgI ! 219 che tyAra bAda "tuM gabharAIza ANelI pAtAla suMdarInA : * nahi, tAre ghera laI jaIne mane zaheranI samagra triddhi batAva" strIcaritranI parAkASTA. " e pramANe pAtAlasuMdarIe bahu kahevAthI anaMgadeva, tene * * pitAne ghera lAvIne zaheranI addhi dekhADavA lAge che 220 che ane gokhamAM paDadAmAM rahIne nagaramAM jovAmAM sajaja evI te pAtAlasuMdarIe te rAjAne 1 ati x 1 = gbA ! pit >>
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda ra37 mahAna Rddhipurvaka vADIe ja je. 221 che ane vicAravA lAgI ke-"rAjA pote vividha kIDAothI ja kare che ane mane kedakhAnAnI jema janmathI bheMyarAmAM purI rAkhe che?" che 222 e vicAravaDe rAjAthI virakta banelI pAtalasuMdarIe rANapurvaka anaMgadevane kahyuM ke-mane mugdha-bheTha rAkhavA sArU rAjAe bheMyarAmAM nAMkhI, tethI rAjAne paNa have mAruM bhoThapaNuM batAvI ApuM! . 123 che tame daMbhathI mAMdA ane pachI sAjA thaIne rAjAne jamavAnuM AmaMtraNa Apa, ke jethI rAjAne camatkAra upaje e rIte tene pIrasavuM vigere kArya huM piteja, karU! 224 che te vAta sAMbhaLIne anaMgadeve kahyuM-"he bhaLI ! e pramANe rAjAne AmaMtraNa karavuM te nIti che ane khedanI vAta che ke tene pAchuM tAre pIrasavuM, e to anartha che. che 225 pAtAlakuMdarIe hasIne kahyuM- "aho ! sAcI vAta che ke vaNika haMmezAM bIkaNa hoya che. ame strI jAtinuM caritra sAMbhaLo. ame Indrane paNa ThagI zakIe chIe, tyAM A pitAne phekaTa thatura mAnanAra rAjA zuM hisAbamAM athavA bahu vAtothI zuM? je pramANe meM kahyuM che tema karaze nahi te kharekhara jIvatA paNa kema chUTaze?' e pramANe sAMbhaLIne cittamAM bhayabrAnta banela sArthavAhe pAtAlasuMdarInI te vAta jaladI svIkArIne kapaTathI ghaNuM divasano mAMda banI gayo ane pachI sAjo paNa thaye ! 226 thI 228 . "he svAmI ! tamArA prasAdathI A vyAdhithI huM nivRtta thaye te yamamaMdiranA teNathI nivRtta thavA jevuM banyuM che. tenA occhava nimitte Apane jamavAnuM AmaMtraNa karuM chuM." e pramANe AgrahapUrvaka rAjAne AmaMtrIne ane sarva sAmagrI taiyAra karAvIne bhojana samaye anaMgadeve rAjAne pIrasavAne Adeza pAtAlasuMdarIne Ape. je 229-230 taiyAra rahelI pAtAla suMdarI paNa tyAM AvI ane yuktipUrvaka rAjAne pIrasavA lAgI ! ahahA, dhUrtAnuM dhUpaNuM ! 231 A bAju tene jotAM vismayavaMta banela rAjApaNa vicAravA lAgyo ke-bheMyarAmAM rahelI A pAtAlasuMdarI ahi kevI rIte pahoMcI ? | 232 / athavA janmathI bhadrika cittavALI te pAtAlasuMdarIne huM tyAM hamaNAM ja mUkIne Avyo chuM ane tenA jevI paMDitA A anaMgadevanI strI hovI joIe. paraMtu AMkhe, zarIra uparanA tila-sarSapa vigere lakSaNomAM paNa baMne vacce taphAvata jaNAto nathI! AvuM sarvathA sarakhApaNuM kevI rIte saMbhave? athavA kharI vAta zuM che? te keNa jANe 233-34 AmAM nirNaya kevI rIte thAya? evI ciMtAthI rAjAe oLakhavA sArU" pIrasIne pAchI jatI pAtAlasuMdarInI sADI upara osAmaNane chAMTa nAkhe. 235 [ rAjAnI pravRttimAM ja cittavALI te dhUrtA, rAjAnI te ceSTA jANIne manamAM rAjAne kahevA lAgI ke-he mUDha! emAM zuM catura TharI javAnuM che? mArA pAse tuM baLada je che." 236 ] pAtAla suMdarI to jANe rAjAe te chAMTa nAMkhela hevAnuM jANatI ja na hoya tema najIka AvIne zreSTha vIMjaNavaDe rAjAne pavana nAkhatI anaMgadevane kahevA lAgI ke-A rAjajI miSTAne paNa viSanI jema mukhamAMya kema nAkhatA 1 vigheH x | 2 mag x 8 vara xI 38
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 zrI zrAddhapratikramaNa-vadrittasUtranI Adarza TIkAnA sadla anuvAda nathI? athavA te ApaNuM viSNukAnu bhAjana rAjAjIne kevI rIte ane kayAMthI rUce athavA tA tamArA mahelamAM rahela koi vastu, rAjanAM cittamAM camatkAra upajAvI rahela che. athavA tA moTA purUSo a5kSudhAvALA hoya che!' dhRSTAnI zuM khedyajanaka buddhi ? !! 237 thI 239 II e sthitimAM rAjA saMzaya ane vismayatAne ane anaMgadeva hAsyane dhAraNa karI rahye sate pAtAlasuMdarIe saMtapta karelane pachIthI ApavAnI jema rAjAne sAkara nAkheluM dUdha ApyuM! // 240 5 te dUdha, muninI jema svAda lIdhA vinAja pIIne rAjA sarvara uco ane tAMbula dRkula, AbhUSaNA vigere ana gadeve je kAMI paherAmaNI tarIke ApyuM te laine tyAMthI cAlyeA. 52415 rAjAe, oLakhANu mATe je sADI upara AsAmaNunA chAMTA nAkhyA hatA te sADI badalAvIne te sADI jevIja bIjI sADI paherIne pAtAlasuMdarI paNa turataja bhoMyarAmAM pahAMcI gai ane suraMganuM sukha paNa adha karIne zayyAmAM sui gai ! 5 2465 zakita manavALA rAjA sarve tALAM ughADIne jevAmAM bhoMyarAmAM jAya che tevAmAM teNe pAtAlasudarIne sukhe sutelI dIThI ! // 243 5 daMbhathI ALasa-magAsAM vigere khAvApUrvaka tene uThADIne rAjAe tene khIjuM vajra ApyuM ane teNe pahereluM vasra maNinA prakAzamAM jovA lAgyA. 5 244 5 zuddha mananI jema te vastramAM teNe alpa paNu DAgha dIThA nahi; AthI ni: rAjAnA vALAvA pUrvaka zakita khanela rAjA teNInA joDe prathamanI jema ja vilAsa karavA pAtAla suMdarInI paradezI lAgyA. // 245 5 kharekhara pUtto vaDe dhRtAthI kAI evuM ja anaMgadeva sAthe vidAya! dhRtta caritra karAya che ke-je asatya hAvA chatAM satya karatAM paNu adhika jaNAya che ! li 246 ! rAjAne e rIte ThagavAthI atyaMta gava karatI thakI anaMgadeva prati ati rAga dharatI tene kahevA lAgI ke-taiyAra thai jAva, ApaNe khIjA dezamAM jaie. sAme uttara ApI zakavAnI tAkAta nahi hovA chatAM paNa ana Mgadeva mAlyA huM paMDite! zuM rAjA nahi jANe? te mAlI ke-zukAne bIkaNunI jAta kahI che te yukta che. huM tyAreja paMDitA ke jyAre rAjA Nu mane mekalavA sArU kharAkhara Ave: mATe samudra ullaMghavAne samartha evAM ghaNAM vahANeA taiyAra karAH // 247 thI 49 5 sa vepAra sameTI le, leNu hAya teTaluM ugharAvI leA ane koi paNa jAtanA pratiSa'dha vagaranA khanI jAva, ke--jethI te pachI tamane buddhi ApuM. // 250 !' atikAyara hovA chatAM kedInAM aMdhanothI jhakaDAelanI jema khItA te sAvahu teNIe kahyuM tema taiyAra thayA! zrImukhA kAmijanAne dhikkAra hA: // 251 5 kahyuM che ke--mUDha mANasa, capaNamAM mAtRmukhA heAya che, yuvAvasthAmAM srImukhe| hAya che ane vRddhAvasthAmAM putramukhA heya che, kardi AtmasukhA hAtA nathI. // 252 / / // tyArabAda teNIe kahyuM-'mArA pitAe mane teDAvye che' e pramANe kAraNa ubhuM karIne ane te kAraNa rAjAne ghaNI ghaNI rIte pUchIne ' eTale-ke ' Apa AjJA pharamAvA te ja jaI zatru' vigere prakAre pama AjJAMkitanI jema ghaNA viveka karIne-rAjA 1prasanna thAya eTale 1-pala /
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-baMdittasatranI ATha TIkAno sarala anuvAda 239 pachI vaLAvavA AvavAnI mAgaNI kare. . 253 . pAtAla suMdarInI buddhi kauzalyatAnI prathama khAtrI pAmela anaMgadeve paNa vinItaziSyanI jema teNInuM A vacana svIkAryuM ane rAjA pAse jaIne vijJaptithI vinavavA lAgyuM ke-"he deva! deva jevA sthavira mArA atyaMta dUra rahelA mAtApitA mArA virahathI pIDAya che (tethI mane teDAvavAno) tene patra AvyuM che mATe javAnI AjJA mAguM chuM.' . 255 . bAda rAjAe prajAnA hitanI draSTie temaja anaMgadeve ghaNe AvaI lIdhela hovAthI tene kahyuM-tamArA jevAne javAmAM huM AjJA ke niSedha kevI rIte karI zakuM?" 256 kahyuM che ke na jAva" ema kahevAmAM apamaMgala gaNAya, "jAva" kahevAmAM neharahita vacana gaNAya, "raho " kahevAmAM hukama karyo kahevAya, anukuLa hoya tema kare" ema kahevAmAM beparavAI gaNAya ane "tamArA jevA sajajana amArAthI chUTA paDIne "jAva che te prasaMge amAre zuM AcaravuM ucita che ema kahevuM te dAMbhikavacana che. tethI javAne mATe ucakamanavALA thaela ISTa mANasa pAse ame kAMI paNa bolavAne zaktimAna nathI. / 257 l je tame javAnA nizcaya upara ja AvyA che te kAMIpaNa hamaNu karavA jevuM kArya hoya te kaho, athavA te pachIthI paNa karavA jevuM kArya hoya te kaheje. ra58 teNe paNa kahyuM-"he deva! ApanI maherabAnIthI mAre sarva saMpUrNa che je A5 prasanna de te thoDuM paNa vaLAvavA padhAre: ke-jethI dezAMtaramAM paNa mArI kaI adbhuta kAti phelAvA pAme." rAjAe AnaMgadevanI te vAta svIkArI! moTApurUSonI ahe anuvRtti! | 259-ra60 che. tyArabAda te naMgadeva sAthe pati, sumuhU puSkaLa vahANe pUrAvIne pAlakhImAM beTho thake samudra bhaNI cAlyo. | 261 ! vI cAlatI pAlakhImAM beThela rAjI paNa tene vaLAvavA sArU cAlyA. bAda asatI paNa te pachInI pAlakhImAM besIne cAlI! 262 pitAnI buddhinI siddhi thavAthI hRSayamAna thayelI te dhULa, pAlakhIne rAjAnI najIka calAvatI rAjAne kahevA lAgI ke-Apa prabhue atyAre amArA pa mahAprasAda karyo !263 II he svAmI! ApanI maherabAnIthI mArA patie mahAna Rddhi upArjana karI che. ApanA prasAdathI amArA badhAM ja kAryonI siddhi thavA pAmI chera64 Apa prabhu paranA bahumAnane lIdhe athavA ajANapaNe Apane ahiM je kAMI aparAdha thavA pAmyuM hoya te he | svAmi! Apa khamaje ane ApanA sevakane kaI vakhate rAjAne dago daIne samudra saMbhAratA paNa raheze. te 265 rAjAe vaNikane kenI jema mAge cAlI nIkaLela yAda karavAnA hoya? chatAM paNa he nAtha! tame rakSaka che. amane pAtAlakuMdarIe svI- kevI rIte bhUlI jaze?" aho dhikkAra che dhikkAra che esakArela anaMgadevane samu- tInI dhRSTatA che 266 rAja paNa vicAravA lAgyo kedramAM nAkho ane "dhikkAra che dhikkAra che. A pAtAlakuMdarI ja che! athavA zuM pahelAM dIsara joDe joDAvuM! mane thaye hato tema A bhrama che? te A kema hoya? kAraNake --te haoNya te AvI catura kayAMthI hoya? ra67A ' e pramANe vAta
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24. zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasaranI Ajaze TIkAne sarala anuvAda ane vicAramAM te traNeya pAlakhIo spardhAnI vidhithI hoya tema barAbarI pUrvaka cAlavAvaDe parivAra sahita jaladI ja samudranA kinAre AvI pahoMcI. . 268 pitAnA sArthane svAmI te sArthavAha, rAjAne namaskAra karIne pAtAla suMdarInI sAthe vahANa para ArUDha thaye ane vahANe jaladI haMkArAvyAM. che 269 rAjA pAchaLa Avaze e zaMkAthI teNe rAjAne kahela te karatAM bIjA mAge vALelAM cakSu mana ane pavananA vegavALAM te vahANa, jANe utsukatA bhera jatAM hoya tema cAlavA lAgyAM che 270 pAtAla suMdarI, te sArthavAha para cha mAsa sudhI rAgI ane Asakta rahI. tyArabAda te sArthavAhane suMdara kaMThavALa sukaMTha nAme baMdhu hato tenI sAthe devarapaNAnA saMbaMdhane lIdhe hAsya karatI tenA suMdarasvarane lIdhe premamAM paDI! ahahA! strIonuM capalapaNuM! che 272 ne kahyuM che ke-traNe bhuvanamAM "jaLakalela, pANInA parapoTA, camakatI vIjaLIne vilAsa, varasAda, pavana ane tADhya (uDatA sApa)nI adhI pAMkha e dareka vastuo ekeka karatAM adhika capala che te dareka karatAM paNa eka vastu adhika capala che, te AzcaryakArI vastu kaI? uttara - lakSamI; te ke te nahi! te pachI tamArI buddhi, to ke te paNa nahi.! to pachI zuM khalajananI sebata? kharUM kharUM e te strI jAtino prema kavi kahe che ke strI jAtinA premanI te calatAne dUrathI namaskAra che, 273 che have kRta pAtAlasuMdarI, te sArthavAhane vinabhUta gaNatI thakI vicAre che ke-Ane mArI nAkhuM ke jethI sukaMTha jeDe chUTathI vilAsa karU! 278 che tene vaza thaI gaela sArthavAha te eka vakhate rAtre zarIrarcitA sArU uThaze eTale pAtAlasuMdarIe tene uthalAvIne patthara pheMke tema samudramAM jaladI pheMkI dIdhe! I 275 / kahyuM che ke je cittamAM vicAravuM zakya nathI ane je svapnamAM paNa jevuM zakya nathI te kAryamAM pravartavuM te to strIone ramata che. | 276 che tene samudramAM paDele lAMbe vakhata joyA bAda te asatI uMcethI kheda karatI pokAra karavA lAgI ke-De, doDe, mArA svAmI samudramAM paDI gayA che!' in 277 | duHkhe sAMbhaLI zakAya tevI te vAta sAMbhaLavAthI khinna thaelA sarve paNa lake sArthavAhane zodhavA lAgyA paraMtu hInayyavAna mANasa guma thaela ratnane na pAme tema sArthavAhane meLavI zakayA nahi ! 278 tethI A asatI, satInI jema navanavA vilApa karIne atyaMta vilApa karatI thakI pate paNa samudramAM paDIne maravA sArU uThI! ahe, kapaTanI parAkASTA ! | 279 I eTale te sukaMTha Adi samasta jane tene tema karatI aTakAvavA deDaDyA ane kahevA lAgyA ke akasmAtuM amAre paNa maravuM paDe tevuM A zuM kare che ? . 280 duSkarmanI duchAthI kaI upAyane yegya nahi rahevAne lIdhe amAre svAmI-sArthapati ye tethI tene sthAne tame (pAtAlasuMdarI) ja amArA svAmI che. 281 AthI raDatI jaladI mauna thavAnI hoya tevI rIte raDatAM bolatI pAtAlasuMdarI (svAmI thavAnI bAbatamAM) bahArathI IcchArahitapaNuM batAvatI ane aMtaramAM harSita thaI thakI sukaMTha joDe gharavAsa karI beThI! | 282 AthI tINabuddhivALA sukake vicAryuM ke A strIe patine zaThatAthI ja samudramAM
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 241 nAkhe che anyathA A pramANe vilAsa kema kare? | 283 dhikkAra che ke je duchAe duSTatAthI e pramANe rAjAne ane sArtha vAhane choDI dIdhela che te mane kema vaza rahevAnI ? keNa jANe ke te mane paNa zuM karaze ? 284 . e pramANe sukaMTha viraktasamudramAMthI sadabhAgye cittavALe thaye chatAM bhayathI tene anusarato ke zAkinInA siMhaladvIpe nIkaLelA pAsamAM paDelanI jema keTaloka kAla vahana karavA lAgyo. meM 285 / anaMgadeve bhavaniveda- [ have samudramAM paDela sArthavAha anaMgadevanuM zuM thayuM? pAmI cAritra grahaNa te joIe. ] te sArthavAha samudramAM taNAte bhAgyavazAta karavuM ane tyAM sukaMThane bhavyAtmA jema zrI jinadharma pAme tema kayAMthI paNa pATIyuM akasmAt milApa, pAmyo. . 286 che ane zubha karmathI hoya tema pATIyA sahita uchalatAM mojAMthI prerAela te sArthavAha siMhaladvIpe AvI pahoM! tyAM svastha thaIne vicAravA lAge ke-je pApichAne mATe meM svAmidroha vigere akRtya paNa karyuM teNInuM AvuM vartana? athavA te tene te zobhatuM che. te 287-88 kahyuM che ke-jene mATe pitAnA svAmInI paNa vaMcanA karI hoya, mahAn akArya paNa karavAmAM AvyuM hoya, jIva paNa ApavAmAM Avyo hoya te strI paNa phITe che! 289 AvI strImAM Asakta thaIne kAmanI aMdhatAne lIdhe mUDhamananA banela mane dhikkAra che. A ghera pApathI huM kevI rIte chUTIza? 290 me e pramANenA uddezathI thaela bhavavai gyane lIdhe dhIra banelA te sArthavAhe saddagurUnI pAse cAritra thANuM karyuM ane tene nirdoSa Ne pALavA lAge che 291 . te vakhate devavazAt te vahANe paNa tyAM ja AvyA! kahyuM che ke jene viSe zaMkA hoya tene ja bheTo thaI jAya. prAya. vAgyA upara ja ghA vAge 292 te muni rahela che te udyAnamAM A sukaThe ane pAtAlakuMdarIe koDA karatAM sahasA te munine dIThA ! tethI sukaMTha vismaya, meda, ane lajajAthI maMda banI gayuM 293 . ane moTAbhAI muni pAse pitAnuM caritra prakaTa karIne ane "samudramAM paDyA pachI tamane zuM zuM thayuM? ahiM kevI rIte AvyA ane A cAritra kevI rIte svIkAryuM ? vigere temanuM caritra pUchIne saMsArathI virakta cittavALA banelA te sukaThe munine samyakAre khamAvyA ! sajajanenuM A caritra hoya che. te ra94 muninI sAthe sukaMThane maLI gaelo joIne zaMkti manavALI pAtAla suMdarI e tene paNa choDIne tyAMthI vahANone utAvaLe haMkArAvI mUkyA pAtAlarAMdInA mULa ane te pApiNI bIja, dvIpe pahoMcI ! ra9paNA tyAM paNa lajajApati jayanta rAjAnI hInapaNe svecchAcAriNI banelI te jIdagIbharane mATe vezyApaNuM dIkSA ane TUMkamAM karIne narake gaI. bahu pApikA te pAtAlasuMdarI ghaNA bha bhamaze saktipadanI prAti ! | 296 che. atyaMta vairAgI banela sukaMThe paNa utkaMThAthI dIkSA grahaNa karI ane te baMne bhAI-munio devaleke gayA: jaladI 1 vairiLa x
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra42 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAno sarala anuvAda mekSa paNa pAmaze. # 297 [ have pAtAla suMdarInA mULa pati jayantasena rAjAnuM zuM thayuM te joIe. ] sArthavAha vahANa haMkArI gayA pachI zaMkita manane rAjA jayaMtasena jevAmAM bheMyarAmAM jAya che tevAmAM tyAM pAtAlasuMdarIne na jevAthI atyaMta khedapaNe maMtrI ane sAmaMtane belAvIne kahe che:-khedanI vAta che ke te dhUrta sArthavAha, mArI sAme ja mArI strInuM haraNa karI gaye! 298-299 . kaI paNa dhIra ane vIra purUpa che ? ke--je atyaMta duzcaritravALA te baMne jaNane pakaDI lAve ? ke-jethI baMnene zikSA karuM. 30 | sArtha pati, rAjAnI rANIne laI jAya ane te paNa rAjAnI sAme ja: e vAta nahi mAnatA te maMtrIsAmaMtoe sUkSamadaSTithI bhayarAmAM tapAsa karatAM mahAkare tevI suraMga zodhI kADhI ! 01 bAda ativismaya ane khedane lIdhe AMdolita banI gayelA manavALA rAjAne teoe kahyuM- he svAmI ! Apa sAthe hatA chatAM pAtAlasuMdarIne oLakhI paNa kema nahi ? 302 . rAjAe kahyuMpaDayA para pATu ane kSata upara kSAra nAkhavAnuM na karo: hamaNuM khalanAne khelavAthI zuM lAbha? jaladI upAya cito. te 303 ! ItyAdi bolato ja rAjA samudra kinAre gaye ane sAMyAtrikone kahevA lAgyuM ke jaladI vahANe taiyAra karI taiyAra karo. 1304 teoe kahyuMhe rAjana ! A kAMI vaidyanI goLI nathI ke gAMdhInI paDIkI nathI: Ato ghaNuM kALe taiyAra thaI zake 305 . have nirAzahudaye rAjA vicAre che ke-hahA, mahAdhUrtatAthI baMne pApIoe mane paNa kevI rIte pratyakSa Thagyo ? 302 ne janmathI bheMyarAmAM rahelI, atibhaLI ane raje mArA upara snehavALI evI teNe e pramANe kevI rIte karyuM? dhikkAra che strIonAM 3caritrane: 307 e pramANe-saMzaya, vismaya kheda ane udveganI vedanAthI rAjA pIDAI rahyo che tyAM devothI pUjAtA cAraNazramaNa kevalI padhAryA! 308 che vagara vAdaLe vRSTinI jema te kevalI prabhune padhAryA joIne harSita thaelA rAjAe praNAma karIne pAtAlasuMdarInuM caritra pUchayuM: kevalI bhagavaMte paNa sarva kahyuM. 309ii te sAMbhaLIne vairAgyavaMta banelA te vidvAna rAjAe dIkSA aMgIkAra karI! krame sAtamA divase kevalajJAna zIlavatInAM zIyala pAmI mukti pAmya! in31LI [ kRti vatIthAttata pAtA upara arimardana rAjAnA suro thA II have zIlavatInuM cAlu caritra joIe, ari. dilamAM zaMkA pedA karavA mardana rAjAnAM dilamAM zIlavatInA zIyala viSe zaMkA vasAvavAnI mATe pAtAla suMdarInuM duSabuddhivALA maMtrIoe e pramANe rAjAne pAtAlasuMdarInuM daSTAMta daSTAMta kahenArA te kahyA bAda kahyuM ke-] tethI he rAjan ! tevI pAlasuMdarI kuzIlA maMtrIonI zIlavatInA thaI to pachI A rakSA vagaranI ane vaLI vaNikanI strI puzIlA hAthe thaelI durdazA. heAya kayAMthI? 311aa e pramANe maMtrIonuM vacana sAMbhaLIne satyavastudhI parAmukha banela rAjAe kahyuM- tamAruM kahevuM sAcuM che, paraMtu e zIlavatI A pramANe kapaTakuzalatA kare che, tethI koIpaNa rIte tene viSe kuzIla 1 uvalakkhiAvi x | 2 ca yA / 3 cariAI hai|
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittumutranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 243 ubhuM karIne teNInAM te kapaTane prakaTa kare: ' rAjAnuM te kahevuM, prapaMcamAM catura evA te cAreya maMtrIoe svIkAryuM. // 312-13 // A maMtrIe te prathamathI ja strIlaMpaTa hatA. temAM rAjAnA tevA spaSTa Adeza thayA, eTale teA khIlADAne dUdha bhaLAvyAnI jema te harSita thayA ! // 314 // tethI ziyalajala zeASavAne mATe vaDavAnala jevA te cAreya maMtrIe kAMI nhAnAthI pAchA AvyA. // 315 | divyarUpavALA teo potAnI dAsInA meDhe 'apUrva vastue mAkalavApUrvaka 'zIlavatIne peAtAtAnI bheAgechA jaNAvavA lAgyA. // 316 // te jANIne zIlavatI vicAratI hatI ke-A mUDha AtmAone dhikkAra che ke-sIMhaNanAM dUdhanI jema te tucchamatie, mArUM paNa zIyala levA icchI rahyA che! // 317 // kahyuM che ke-kRpaNAnu dhana, maNidharasonA maNi, siMhenI kesarA, ane kulabAlAonuM zIyala teo jIvatAM kayAMthI laI zakAya ? // 3185 zIlavatI vicAre che ke-svAmInA hAthamAMnuM sadA vikasita kamaLa joine mArAM zIla prati azraddhAvAna banela rAjAthI ja A anartha ubheA thayA jaNAya che; anyathA rAjAnA A maMtrIe, akArya mAM khullI rIte joDAyA haiAvAnI jema kema varte ? // 319 / / tethI e maMtrIone kAMika camatkAra matAvuM:' e pramANe vicArIne pahelI vrutIne kahyuM-te sukhadane kANu na icche? para Mtu sAdhune dhananA saMganI jema ane brAhmaNane madyanA saMganI jema kulAMganAne mATe parapuSanI seAbata ceAgya nathI. 5 360-615 chatAM mhoM mAgyuM dhana maLe te te paNa jovAya: eThuM bheya paNa bahu ghInA leAbhathI khavAya che. // 322 5 tethI peAtAnuM dhAryuM karavAnI icchAvALA te ma MtrI, eka lAkha senAmahera laIne AjathI pAMcamI rAtrinA pahelA paheAre ahiM sukhethI Ave. // 323 5 '' e pramANe bIjI IdvArA bIjA maMtrIne te divasanI rAtrinA bIjA paheAre, trIjI dAsI dvArA trIjA maMtrIne trIjA paheAre ane ceAthI dAsI dvArA cethA maMtrIne cothA paheAre khelAvyA: ane eka oraDAmAM uMDI khADa khAdAvavI vigere sAmagrI taiyAra karAvI. Akara4!! khAda Apela muddata pramANe pAMcamI rAtrinA pahelA paheAra peAtAne kRtArtha mAnatA hoya tema pahelA matrI lAkha seAnaiyA laIne AnyA. zIlavatIe tenuM bahumAna karyuM. // 325 5 eraDAmAM karAvela uMDA khADA upara 6Akhela kAcA tAMtaNA lapeTelA ane upara cAdara DhAMkelA palaMga upara te ma'trI, jevAmAM harSoMthI eThe tevAmAM nIce khADAmAM gabaDI paDayo! // 326 ! e pramANe bAkInA traNa paheAramAM AvelA bAkInA traNeya maMtrIe paNa te khADAmAM paTakAI paDacA ! kharekhara ayeAgya kArya karavA sajja thaelA ene e rIte ayogya ja yukta che. // 3275 zIlavatIe khArIka retI nakhAvIne sukeAmala banAvelI te khADamAM te cAreya maMtrIo vicAre che ke-nakkI A zIlavatIe ApaNAM duSTonAM hADakAM yAthI bhAMgyA nathI. // 328 // teo bApaDA peAtAnAM karma vaDe narakanI jema nIkaLavAne azakta evA kuvAmAM paDayA thakA hradayamAM vividha prakAre jhuravA lAgyA. / / 329 5 tene dayALu zIlatI, dorAthI bAMdhela zarAvathI kADhavAnu dhAnya temaja pANInuM tu khaDuM vigere haiMmezAM dayAthI Ape che. 330 ! subuddhivALI zIlavatIe yuktipUrvaka cADu' thADuM laMghana bahu divasa vadhAratA
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra44 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adare TIkAne sarala anuvAda rahevA vaDe vaidya jema rega kADhe tema teone aMtaraMgano paNa madarUpI vyAdhi kADhI nAkhyo ! ll331 khedanI vAta che ke te khADAmAM e rIte rahetAM trAsa trAsa pAmIne dIna banI gaelA teo jIvatAM chatAM marelanI mAphaka cha mahinA sudhI rahyA! dhikkAra che viSayenI tRSNAne 33rA kahyuM che ke vizvamAM ane viSayamAM mahAt aMtara dekhAya che. viSa khAvAthI maraNa nIpajAve che jyAre viSaye te saMbhAravAthI maraNa nIpajAve che! 363 gaLe vIMTAIne rahelA sarpanAM viSe te mAtra zaMkaranA kaMThane nIle karyo jyAre viSaye e to zaMkarane (aDadhuM aMga pArvatI hovAthI) aDadhA aMgavALA banAvI dIdhA! aho viSayonuM parAkrama! 334 have arimardana rAjA, samudranuM mardana karavAnI jema zatruone jera karIne ane sAra vastuo laIne pitAnAM nagare A sAthe ajItasena (zIlavatIne svAmI) pradhAna paNa pitAne ghera AvyuM, ane zIlavatIne pitAnI gherathI gayA pachIthI banela samasta bInA pradhAnanI zodha sArU jaNAvI. zIlavatIe paNa pAchaLathI pradhAe macAvela utpAta rAjAe jamavAnI karela ane tene pariNAme teonI pite karela bhISaNa paristhiti mAgaNIthI ajItasene vigere samasta bInA jema bane tema jaladI jaNAvI dIdhI! jamavAnuM AmaMtraNa eja samyaphaprema gaNAya. 335-4thA rAjA, pradhAnanI tapAsa ApavuM ane zIlavatIe karAvatA hovA chatAM koI paNa zuddhi meLavI zakaze nahi, eTale pradhAnane raI lAva. hasIne ajItasenane kahe che ke tame mane jamavAnuM paNa AmaM. nArA yakSa banAvavA. traNa nahi kare? 33chA ajItasene paNa (turatane mATe kAla kSepane yogya kAMI javAba ApIne te vAta zIlavatIne jaNAvatAM) zIlavatIe hA kahevAthI rAjAne pitAne ghera jamavAnuM AmaMtraNa ApyuM. AthI "pradhAnonI tyAM kAMIpaNa khabara maLaze' ema mAnIne rAjA khuzI the. 338 "ajItasenane ghera mArA gamanane ucita keTalI sAmagrI taiyAra thaI rahI che, ane keTalA saMbaMdhIonI sAthe mAre javuM ucita che, e vastu jANavA sArU rAjAe, ajItasenane ghera guptacarane mokalya. N33lA teNe paNa jaI AvIne kahyuM- he svAmI! kAMi sAmagrI kevI? tenA gharamAM te dhumADo paNa nathI! 340 che te sAMbhaLIne vismaya pAmate rAjA vicAre che ke e zuM Azcarya? athavA to e sthitimAM huM je tyAM baha parivAra sahita jamavA jaIza to pachI zuM thaze? 341 . have te zIlavatIe mahAtapasvInI jema mAtra hADacAmAM rahelA te cAre maMtrIene kahyuM- he maMtrIo! tame je huM kahuM te pramANe karo te tamane khADAmAMthI kADhe paraMtu je mArA kathanathI jarApaNa viparIta vartaze te pharI A khADAmAM ja pheMkAvI daIzaH te saMbhALIne bItA thakA teoe zIlavatI jema kahe tema karavAnuM kabula karyuM ! 34vA tethI zIlavatIe teone kedakhAnAmAMthI kaDhAvavAnI jema te aMdhakuvAmAMthI bahAra kaDhAvI, navarAvIne ghaTTa lAlacaMdanathI AkhA zarIre vikSepita karyA ! 344 bAda nipuNa zIlavatIe vikasvara kusumethI ApavA aMge pUjelA teone sAkSAta yonI jema gharamAM ubhA
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI mAtA TIkAnA sarala anuvAda 245 rAkhyA: ane kahyuM ke--huM je mAguM te tame lAvI ApatA raheze-temaja tamArI sAme koI khIjAnu jovu thatAM cakSune lezamAtra paNa baMdha karazeA nahi: ke-jethI tamAne pAchaLathI AdanAdi ApIza. // 345-346 / / ' ema kahIne judA gharamAM chAnI rIte manAvela bahu bhakSya ane bhAjya padArthathI sajja hu rasavatI, tenI pAse maMgAvI // 3475 A joIne ajItasena harSita banyA thakA rAjAne khelAvavA gaye: tethI rAjA, tenA ghera bahu parivAra sahita jaladI AvyA. // 348 / / tyAra mAda snAna mATenI sAmagrI, pANI, Asana, bhAjana, mahu maca=mIThAi, mekca=krasANa, zAka vigere je je vastu joie te te vastuo tyAM yakSo, mAgatAnI sAthe lAvI ApavA lAgyA! ||349nA rAjAe peAtAnI sAmenA makAnanA eraDAmAM kAMIka aMdhakArane viSe sAkSAt kalpavRkSanI jema te yakSone pratyakSa dIThA ! // 350 'jo icchita ApavAmAM dakSa evA A yakSA mArA AvAsamAM hoya teA mAgavAmAM AvatA sarva padArthone prApta karavA vaDe huM kRtArtha thAuM ' e vicAramAM tanmayacitta khanI gaela rAjA, pradhAnAnI zuddhinuM teA nAma paNa visarI jatA bheAjana paNa zUnyamane karavA lAgyA ! // 351pa2 // jamIne uThacA khAda vastrAbharaNuthI satkArAela rAjAe dInanI jema lajjA tajIne atiAgrahathI te yakSeAnI mAgaNI karI: // 353 // pahelethI zIlavatIe zIkhavADI rAkhela matrIe paNa te rAjAne kahyuM ke peAtAnA svAmIne prArthita vastu vizeSe karIne kema na ApIe ? athavA te he svAmI! A sa Apanu ja che temAM pUchavAnuM ja zuM ? ApanA maMdire padhArA: hamaNAMja yajJAna mAkalI ApuM chuM // 354-55 // paraMtu te yakSone cAra peTInI aMdara nAkhIne Apane bheTa karIza: vaLI te peTIo Ape meoTA mahAtsava pUrvaka sabhAmAM khAlAvavI. ' e pramANenI vacana racanAthI atyaMta khuzI thaelA rAjA potAne mahele gayA ane ajItasena maMtrIe paNa e ja rIte te cAreya pradhAnane peTImAM peka karIne rAjAnI pAchaLa turata mAkalyA ! // 356 57 // rAjA, sabhAne viSe jevAmAM te peTIe haSathI khAlAve che, tevAmAM kevala asthipi Mjara khanI gayelA heAvAne lIdhe vaitAla jevA vikarAla jaNAtA te cAreya yakSone teNe dIThA ! // 358 5 kAMika bhayathI, kAMika vismayathI, ane kAMika prItithI rAjA, devanI rAjA ane dRSTabuddhi pradhA- jema kSaNavAra animiSanayane te cAyane jovA lAgyo ! nAe zIlavatInI stuti // 359 5 rAjA tene manuSyanI jema AMkho mIMcatA ane karavI! ane zIlavatIe ughADatA joine ullaMsita kutuhulapUva ka elAve che ke-ha bhAie ! teone paradAranA niyama ahi tame koNu ? 5 3605 te pradhAno te zIlavatIe Apave, batAvelI bIkathI temaja sabhAnI zaramathI kAMIpaNa khelatA nathI ! sabhyaprakAre jovAthI rAjAe temane muzIbate peAtAnA pradhAnA tarIke oLakhI kADhyA ! // 3615 vismaya, kheda, zarama ane prItivALA rAjAe pUchavAthI zaramAtA hovA chatAM paNa teoe savRttAMta yathAsthita kahyA !! 362 !! jevuM maDA 1 zikSIta ! 2 laLa | 39
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra46 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Ada TIkAne sarala anuvAda satI prati ciMtavyuM tevuM ja teo satvara pAmyA! gaDe mANasa sUrya sAme dhULa nAkhavA jatAM pitAne ja dhULathI bharI de che. A 363 tyArathI mAMDIne rAjAnA te pradhAne paNa zIlavatInI zIyalakalA ane kuzalatAne prazaMsavA lAgyA ! athavA te pachIthI A zIlavatI mahAsatI kene &lAghanIya nhotI banI? 364che je ke zarIrathI paNa vizuddha zIyala pALavuM te duSkara che; chatAM vacanathI paNa zIyaLa pALavuM te tenAthIya duSkara che ane AvuM nathI paNa zIyala pALavuM te te lokAra caritra che ! 36pa che zIlavatIne te "dIkSA jevI parikSAthI keI ajaba prakAre mahA mahimA thaye! kharekhara suvarNa, agnimAMthI pasAra thayA bAda atyaMta tejavaMta bane che che 366 rAjA ane tenA te cAreya pradhAnee zIlavatIna khamAvI ane zIlavatIe teone paNa tenuM cAra lAkha sonaiyA dhana pAchuM ApIne ane pratibaMdha karIne paradAratyAgane niyama karA! ahA satIone mArga !!! . 367 have tyAM padhArelA zubhapoSaka upadeza ApanArA damoSa nAmanA saddagurUne ajItamaMtrIe prIyA sahita vaMdana karIne potAnI te zIlavatI satI strIne pUrvabhava pUcho. . 368 te cAra jJAnanA cAra jJAnanA svAmI dama svAmI gurUmahArAje kahyuM ke-"pahelAM puSyapura nAmanAM nagarane gheSa munie kahelo viSe dhanavAna, buddhimAna ane pApakAmAM ALasu e sulasa zIlavatI satInA pUrvabhava zeTha hatA. tene uttamayazavALI suyazA nAme priyA hatI. 369 tene ghera durga ane durgA nAme bhadrika daMpatI dAsa-dAsI tarIke hatA. zukalapaMcamIne divase te dugaI dAsI suyazA sAthe sAdhvIjI pAse gaI. e 30 che ane suyazAe karela jJAnapUjA vigere jeIne durgAe te sAdhvIjIne pUchayuM ke zukalapaMcamInuM phala zuM? pravattinIe kahyuM-ativipula phala che. je 371e kahyuM che keih putthayAi je vatthagaMdhakusumaccaehi acaMti / DhoaMti tANa purao, nevajaM dIvayaM diti // sattIi kuNaMti tavaM, te iti visuddhabuddhisaMpannA / sohaggAiguNaDDA, sabannupayaM ca paaviti| atha - zukalapaMcamInA divase je pustaka Adi jJAna ane tenAM sAdhanane vastra, gaMdhadravya ane kusumanA samUhathI pUje che. tenI sAme niveda ane dIpaka dhare che temaja zakti anusAra tapa kare che teo saubhAgya Adi guNothI yukta thayA thakA vizuddha buddhine prApta karanArA thAya che ane savajJapadane pAme che. 372-73aaaa" A sAMbhaLIne dugo belI- he bhagavati! dharmano saMga bhAgyavAnane thAya che. amArI jevAne tene saMga kyAMthI thAya? chatAM paNa yathAzakti dharma karIza tyAga ane tapa zakti mujaba karavAnuM che ane zIla pitAnAM cittane vaza rAkhavApUrvaka uttama AcAravALuM rAkhavAnuM che, e pramANe parapurUSane tyAga ka vArUpe huM rIyala paNa nimala pALIza: ane sava pavane viSe pitAnA patine paNa nizcaye tyAga karIza" pramANe paccakakhANa karIne samyakatva pAmelI duza pitAnAM sthAne gaI. 374 thI 1 dIkSita mANasa caturvidha saMghanA netA che. bInA cheDA sudhI anaticaritapaNe cAritranuM pAlana karyuM hoya te vastu che saMghane dIkSA para hA kAkI A pI gaNAya.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 247 376 "je kAMI apUrva meLavyuM hoya te sarva premanAM sthAne zIdhrapaNe kahI devuM joIe." e hisAbe durgAe je niyama karyo che te pitAnA svAmIne varNavI batAvyuM che 377 / duganI te niyama badala prazaMsA karatA durge paNa durgAnA kahevAthI sarva parastrIne yAjajIvane mATe tyAga karyo ane parvanA divase priyAnA saMgano paNa tyAga karyo! te niyamanAM ArAdhanathI kema karIne durga paNa samyakRtva pAmyA ! kharekhara dIvAthI jema dI thAya tema dharmathI dharma thAya che! 378-79mAM ane svAbhAvika rIte adhika dhamerUcivALI daLa, tyArathI mAMDIne zrutajJAnane pUjatI thakI niyamanuM sabhyaprakAre pAlana karavA lAgI! l38nA e pramANe sudharma ArAdhIne te baMne saudharma devaleke gayA ane tyAMthI cyavane durgane jIva tuM ajitasena thayA. ane durgAne jIva A tArI priyA zIlavatI thaI! a385 pUbhave karela jJAnanI ArAdhanAthI zIlavatIe matijJAnanI kuzaLatA prApta karI ane pUrva bhavanA abhyAsathI zIyalane viSe sudaDha pariNAmavaMta banI, 382aa te je pUrvabhave tenAM vacanathI dharma Adarela tethI A bhavane viSe tArI A strInA mukhathI tane bahu trAddhi ane pratiSThA vigere prApta thayAM che 383 ". e pramANe saddagurUnA zrImukhe pUrvabhava sAMbhaLavAthI ajItasena maMtrI ane zIlavatIne jAti smaraNa thayuM. gurUmahArAje kahyA pramANe ja sarva banyuM hovAnI khAtrI karIne te daMpati gurUmahArAjane kahevA lAgyA ke-he nAtha ! Ape kaheluM ame spaSTapaNe dIThuM che. 384 AthI munione viSe agraNI evA te damaSa munie daMpatIne kahyuM ke-dezathI zIyala pALavAthI paNa A pramANe zreSThatara phala che ema jANI have tame pravajyA grahaNa karavAvaDe sarvathA zIyalanuM pAlana kare.38pA gurUmahArAjanI te preraka preraNAthI te baMne jaNe cAritra aMgIkAra karyuM, ane brahmacaryanA guNathI brahmaloka nAmanA pAMcamA devalekane viSe gayA. tyAMthI AvIne nirmala zIyala pALIne mukti paNa pAmaze. 386 e pramANe pAtAlasuMdarI jevI ghera asatInAM vRttAMtathI garbhita evA A zIlavatInAM daSTAntathI zrotAone asalI ane satInA baMne mArga tenA aMtima aMjAma sahita jANavA maLe che. te be mArgamAMthI ahiM je mAga sajajanone kharekhara ucitta che te ja samAganuM he zrotAjano ! tame samyaka prakAre sevana karo. 387aa iti caturtha vratane viSe zIlavatI, dRSTAnta saMpUrNa. // pAMcamA sthulaparigraha viramaNa aNuvratanu spaSTa svarUpa. // avasaraLa :-thA aNuvratanuM svarUpa jaNAvI gayA. have A sattaramI gAthA dvArA pAMcamA aNuvratanuM svarUpa jaNAya che. itto aNubae paMcamaMmi, AyariamappasatthaMmi // parimANaparicchee, itthappamAyappasaMgeNaM // 17 // 3 1 TurI [].
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 zrI zrAddhapratikramaNa-vadisatranI A TIkAne sarala anuvAda jAthArtha -thA aNuvrata pachIthI zarU thatA A pAMcamA parigraha parimANa nAmanAM aNuvratane viSe isyula parigrahanI karela viratithI (AraMbhIne te viratimAM vartatA thakA) pramAdane prasaMga pAmIne aprazastabhAvamAM vartatAM parigrahanA karela parimANane bhaMga thavArUpa je kAMI viparIta 8 AcaraNa karyuM hoya: (te zuM zuM ane kevI kevI rIte? te bInA A nIce A gAthAnI vyAkhyAmAM prathama saMkSepathI jaNAvAya che ) / 17 che vRttino bhAvArtha-parigraha, bAhya ane atyaMtara ema be prakAre che. dhanadhAnya vigere bAhA parigraha ane rAgadveSa vigere abhyantara parigraha kahevAya che. ahiM bAhya parigrahane AzrayI adhikAra cAle che. ane te ja pramANe A vyAkhyA che ke-cothuM aNuvrata varNavI gayA, te pachI have kahevAze te dhana dhAnya vigere navaprakAranA parigraha parimANavALA pAMcamA aNuvratane viSe labha vigere kAraNathI aprazasta pariNAma AvyuM te" gurU Adi pAse svIkArela dhana dhAnya vigerenA pramANanuM ullaMghana thavA pAme tevuM anna=A parigraha parimANavratane viSe je kAMI AcaraNa karyuM hoya (te zuM zuM ane kevI kevI rIte? te bIna A pachInI A nIce jaNAvAtI 18 mI gAthA ane tenI vyAkhyAmAM have vistArathI jaNAvAya che.) avatara:- A gALAmAM pAMcamA aNuvratanA pAMca aticAro ane tenI pratikramaNa vistRta vyAkhyA dvArA jaNAvAya che. ghaNadhana khittavatthu-ruppasuvannea kuviaparimANe // dupae cauppayammi, paDikkame desi savvaM // 18 // jAthArtha - ghana, dhAnya, kSetra (bhUmi), vAstu (ghara-gAma vigere), rUpuM, suvarNa, kuSya kAMsuMletuM-tAMbu-pIttala vigere dhAtu), dvipada (manuSya, pakSI vigere) ane catuSpada (jAnavara) ema nava prakAranA bAho parigrahanA karelA parimANane viSe-1 dhana dhAnya pramANutikrama, 2 kSetravAstu pramANatikrama, 3 rUdhya suvarNa pramANatikrama, 4 mukhya pramANatikrama ane 5 dvipadacatuSpada pramANatikrama: e pAMca aticAramAMthI divasa saMbaMdhI je kaI aticAra lAgyA hoya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM. 18 vRttino bhAvArtha -cauDha pUrvadhara zrI bhadrabAhusvAmIkRta kAlikasUvanI niktimAM gRhasthAno artha parigraha-dhAnya, ratna, sthAvara, dvipada, catuSpada ane kuema sAmAnyathI 6 prakAre jaNAvela che. ane te pratyeka bhedanA (anukrame 24-24=3-2-10 ane 1 maLIne thatAM) bhadAnubhava 64 prakAro jaNAvela che. ane te A pramANe - 1 ghAvanA 24 prakAra :-1 yava, 2 ghauM, 3 zAlI, 4 vIhI, 5 lAThIcokhA (zAlibhada), 6 kodrA, 7 juvAra, kAMga, 9 pAlaka, 10 tala, 11 maga 12 aDada, 13 aLasI, 14 kALA caNA, 15 makAI, 16 vAla, 17 maTha, 18 coLA, 19 baMTI, 20 masura, 21 tuvara, 22 kalathI, ra3 dhANA ane 24 vaTANA. A 24 prAya: prasiddha bhede che.
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI A TokAnA sarala anuvAda 249 2 rananA 24 prAra-1 suvarNa, 2 sIsuM, 3 trAMbu, 2 cAMdI, 5 lokhaMDa vigere, 6 kalaI, 7 rUpI A cAMdInAM-AbhUSaNa-vAsaNe vigere, 8 pArasa-akIka vigere pASANa vijAtIya ratno), 9 vaja, (hIrA, 10 maNi, 11 metI, 12 pravAla, 13 zaMkha 14 tinisa (netara ke kaI vRkSa vizeSa) 15 agarU, 16 caMdana 17 uttama vastro, 18 unanAM vastro, 19 zrIpathagi =sAgarasevana vigere kASThanA pATalA, 20 siha-vyAdhra-mRga vigerenAM cama, 21 hAthIdAMta vigere, 22 camarI gAyanA vALa vigere, 23 gaMdha vigere vastuo ane 24 pIpa pIparImULa marI, taja vigere dravya auSadhe: e pramANe gRhasthopagI A vIsa prasiddha varatuo ratna tarIke gaNAya che. rU thAvaranA rU ghavAra :-kSetra, makAna ane nALIerI vigerenA bagIcAo. 4 dipanA 2 vAra -be paiDAMvALAM gADAM ratha vigere tathA dAsa-dAsI vigere. 1 vAdaLanA 10 prajAra :- gAya, 2 bheMsa, 3 uMTaDI, 4 bakarI, 5 gADara, 6 vAhIka Adi deze panna jAtyavaMta adha, 7khaccara, 8 dezI adho, 9 gardabha ane 10 hAthI catuSpadanA e dasa bheda prasiddha che. - 6 guno ? prajA5 -suvarNa ane cAMdI Adi sivAyanI dareka dhAtunAM temaja mATInAM vAsaNa tathA vAMsa-lAkaDAM-DaLa-gADAM-zastra-khATalA- gAdalA gAlamasurIyA vigere upakaraNe: e pramANe gRhasthonA artha parigrahanA sAmAnyathI jaNAvela 6 prakAranA vizeSathI kula cosaTha bhedo thAya che. A 64 bhedane mULa gAthAmAM jaNAvela nava bhedamAM samAveza thato hovAthI te nava prakAranA parigrahamAM lAgatA pAMca aticArone yathAkrama jaNAvavAnI anukulatAne lIdhe ahiM daLattivaraghuva gAthA dvArA parigrahanA mULa nava bheda ja batAvyA che. te navabhedamAMnA prathamanA "dhana ane dhAnya e be prakAranA parigrahamAM lAgatA eka aticArane have prathama aticAra tarIke jaNAve che. 6 dhanadhAnyamALAtrima tavAra temAM te dhana ane dhAnyanA gaNima, dharima, meya ane pAri che ema 4 prakAra che. jAyaphala-sopArI vigere gaNIne devAya levAya te jaLa, kesara, geLa vigere teLIne devAya levAya te gharama, ghI-lavaNa vigere paLI-pAlI vigere mApathI mApIne levA devAya te meya, ane ratna-kiMmatI vastro vigere tenI kiMmatanI aneka pAse khAtrI karIne nizcaya karIne devAya levAya te rie vastuo gaNAya che. dhAnyanA jema AgaLa 24 prakAra kahyA che, tema 17 prakAra paNa thAya che: [kahyuM che ke-1 zAlI 2 java 3 vIhI 4 kedrava 5 pAlaka 6 tala 7 maga 8 aDada 9 ceLA 10 caNA 11 tuvara 12 masUra 13 kaLathI 14 ghauM 15 vAla 16 alasI ane 17 zaNa (dhAnyavizeSa ] athavA te te deza prasiddha dhAnya aneka prakAranAM che. zrI saMnikti nAmanA graMthamAM kahyuM che ke:-sation=dAla zAka 64 prakAranA ane re, cAvala 31 prakAranA jANavA. pAyArU, drAkSapAna vigere pAnaka nava prakAranAM ane (khAjA vigere) khAdama 30 prakAranA hoya che 1 || e prakAranAM dhana ane dhAnyanA rAkhela pramANunuM je ulaMghana te aticAra kahevAya che. have khelA pramANanuM ullaMghana 1 gAthA 4 kusiNANiacAusadi /
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 zrI zrAddhapratikramaNa-vadinusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda kevI rIte thavA pAmyuM hoya te rIta batAvavApUrvaka te aticAranuM svarUpa samajAve che: - dhana ane dhAnyarUpa parigrahanA rAkhela pramANa karatAM paNa kALAMtare "pITha vadhI javAthI ke vyAja vigerethI te parigraha vadhI gayo joIne pitAnA devAdAre pAse ja pitAnuM te vadhArAnuM dhana ke dhAnya rahevA de, ane te devAdAroe potAnI ApavAnI te rakame, potAnI pAsenAM AgaLanAM dhana ke dhAnyanI levaDa devaDa thaI jAya tyAM sudhI devAdAne ghera ja rAkhI mUke athavA te te leNa vastuonI kiMmata vadhI gaye sate (te bhAve gharamAM lAve te parigrahanuM pramANa vadhI jatuM hovAnI bIke) devAdAra pAsethI huM tamane ja ApIza" evuM khAtrI sUcaka hAnuM laI levAvaDe athavA mUDhakake ThArene (samasaMkhyAnA gaNAvavA) pahoLA baMdhAvavAthI dhanavAnavAmAAtine nAme prathama aticAra che. have te pachInA kSetra ane vAstu" e be prakAranA paricahamAM lAgatA bIjA aticAranuM svarUpa jaNAve che. - 2 kSetravAhatukamALatima tijAra-dhAnya nIpajavAnI bhUmine kSetra kahevAya che. te kSetra, setu ketu ane tadubhaya ema 3 prakAre hoya che. reMTa ane kosa vagerenA jaLathI dhAnya pAke te setukSetra, varasAdanAM jalathI dhAnya pAke te hetukSetra ane te baMne rIte dhAnya pAke te setutukSetra kahevAya che. tathA gharo-gAma vigere vAstu kahevAya che. temAM gharanA, khAta- uciskRta ane khAtAchUta ema traNa prakAra che. bhUmine viSe bheMyaruM-TAMkuM vigere banAvAya te vAta, bhUmi upara ubhA karavAmAM Ave te prAsAda vigere udadhRta ane nIce bheMyaruM banAvIne te upara ghara banAvAya te sArajhUta kahevAya che. e pramANe kSetranA ane vAstunA 6 prakAromAM je prakArane parigraha, niyama pramANe barAbara pUrNa thaI gaela hoya ane adhika abhilASAthI te prakAranA kSetra ke gharanI lagolaganuM kSetra ke ghara vecAtuM laI vaccenI vADa ke bhIMtane khaseDI potAnAM kSetra ke gharanI sAthe joDI daIne eka ja kSetra ke ghara gaNavuM te kSetravAstupramANatikrama nAme bIje aticAra che. have pAMcame rUpuM ane cho suvarNa e be prakAranA parigrahamAM lAgatA trIjA aticAranuM svarUpa jaNAve che. rU ghasuvarNapramANaIntama tivAra:-cAMdI sonAnA parigrahanuM je parimANa karyuM hoya tenAthI vadhI jAya tyAre (te pitAnuM nathI ema gaNAvavA sArU) strI-putra vigerene ApI devAthI rUkha ane suvarNanA pramANane atikrama karavA rUpa trIjo aticAra che. ka kuSyamAnara tivAra-parigrahamAM rAkhela cAMdI ane suvarNa sivAyanI kAMsu, leDuM, tAMbuM, kalaI, pIttala, sIsu temaja mATInA vAsaNo tathA vAMsa, kASTa, haLa, gADAM, zastra, khATa-khATalA, khATalI, gAlamasuriyAM; gAdalA vigere gharavakharInI saMkhyAnuM pramANa vadhI gaye sate hoya te thALIo, vATakA vigerene niyamita saMkhyAnA karI rAkhavA sArU gaLAvIne ke vecIne toladAra athavA meTA banAvavAthI mukhya pramANane atikrama karavA rUpa ca aticAra lAge che. 1 dipa-gupramANamtima tivAra:-temAM strI, dAsa, dAsI vigere temaja haMsa 1 vAMsanI chene banAvela 100 maNa anAja samAya te pAle. 3 rana 1
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vAdinusUvAnI Adarza kAne sarala anuvAda 25 mera-kukaDA-pipaTa-menA-cakora-kabutara vigera dvipada gaNAya che, ane gAya bheMsa vigere AgaLa kahI gayA te dasa prakAranA catuSpada gaNAya che. A dvipada ane catuSpadane je garbhamAM dvipada ke catuSpada hoya tene te bahAra nahiM dekhatA hovAnuM kAraNa batAvIne saMkhyAmAM na gaNe te dvipada ane catuSpadanA pramANane atikrama thavA rUpa pAMcamo aticAra che. athavA dhana ane dhAnyanI mAphaka te pachInA kSetra ane vAstu vigere parigrahanA paNa sAteya prakArane mATe "comAsuM vigerenA niyamanI muddata pUrI thaye sate huM A vastu levAne chuM, mATe bIjA koIne ApIza nahi e pramANe kahIne potAnA mukhya vAta te e che ke te kSetra-vAstu vigere parigraha paranI nizrAe rAkhI mUke to zrAvake, heya te parigrahanuM tethI aticArapaNuM jANavuM. vivekI evA zrAvakane mATe mukhya ja parimANa vrata levuM: vAta e che ke-(niyama letI vakhate pitAnI pAse) pahelAM je e zakti na hoya te ja vidyamAna e dhana-dhAnyAdi nava prakArano parigraha che te, sarva IcchA pramANa vrata levuM vartamAna parigrahane paNa kAMIka saMkSepa karavA rUpa parigraha parimANuvrata svIkAravuM. je e pramANe vrata levA zaktimAna na hoya to "vidyamAna parigraha hajAra ke pAMca hajAra rUpI A AdI pramANu hoya ane IcchA dasa hajAra-pacAsa hajAra ke lAkhanI hoya, te teTalI" IchA pramANe parigrahanuM parimANu te avazya karavuM. kAraNa ke A IchA mujaba parigraha parimANuvrata svIkAranArane pitAnI IcachA hoya te pramANe vratano svIkAra thaI zakatuM hovAthI zrAvakone A IcchA pramANa parigrahavrata levuM saheluM che. kahyuM che ke-AtmajJAna thavAne lIdhe prakaTela vivekarUpa nirmala buddhivALA A AtmAo aho ! duSkara kArya kare che! ke-jethI upabhega bhogavavAvALA hevA chatAM paNa nisagRha evA te bhAgyazALIo dhanane tajI de che!!jyAre ame pahelAM dhana nathI, vartamAnamAM meLavatA nathI ane bhaviSyamAM maLaze tevI khAtrI nathI chatAM paNa mAtra IcchAparigraha parimANa tarIkenuM vrata paNa karavAne zaktimAna nathI ! | 1 | phAMja :-gharamAM se rUpIA havAne paNa saMdeha hoya ane A prakAranA parigraha parimANamAM hajAra rUpIA ane lAkha rUpIAnuM parimANa kare che. AthI A pramANe niyama karavAmAM IcchAvRddhi rUpa avaguNa thavAno saMbhava hovAthI tene te vrata levAmAM guNa zuM thayA? samAdhAna-IcchAnI vRddhi te haMmezAM sarva sAMsArika jIvane niyama lIdhA pahelAM paNa hoya ja che. ane te pramANe zrI namirAjarSi kahe che ke-saMsArane viSe lubdha mANasane kailAsa parvata jevaDA suvarNa ane rUpAnA asaMkhyAta parvato prApta thAya te paNa tethI tene "kAMI ja nathI, ema lAgyA kare che ! kAraNa ke-IcchA che te AkAzanI jema anaMtI che. je la che temAM 1 AnaMda-kAmadeva Adi zrAvakoe dasa dasa hajAra gokuLa vigere vizvamAna hatAM temAMthI pAMca pAMca gokula vigerenuM parimANa karela che. "vIsa hajAra gokula vigere thayuM jAya to pachI tethI vadhu gela vigerene tyAga e rU5 IrachA parimANu karela nathI.
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 zrI zrAddhapratikamaNa-vaditusUtranI A TIkAne sarala anuvAda vrata lenAra mATe to eTaluM vizeSa che ke IcchA pramANa vrata nahi lenArAonI IcchAnI vRddhi akhalita vistAravALI che, jyAre IcchAnuM parimANa karanAranI IcchAvRddhi to teNe svIkArela hajAra ke lAkha rUpIA pramANa maryAdita ja che. kAraNa ke-teNe adhika IcchAne tyAga karyo che. duHkhanuM mULa IrachA hovAthI jema jema IcachAnI vRddhi tema tema dukhanI vRddhi che. kahyuM che ke- bhavya ! duHkhamayaM so'yaM, kimAbhAti bhavastava ? / yatrecchAtulitaM duHkhaM, na punarlabhyate mudhA! | 1 // artha :-he bhavyAtmana ! je saMsArane viSe IcchAthI teLAeluM duHkha che ane te duHkha (IcchAne nirodha karyo hovAthI) muvA=IcchA vinA maLI zakatuM nathI te A duHkhamaya saMsAra (IrachA parimANa bAda) tane kevo lAge che? # 1 dekhAya paNa che ke gharamAM sukhapUrvaka nivaha cAlato hovA chatAM paNa adhika adhika dhana meLavavAnI AzAthI mANaso aneka prakAranA kalezo niraMtara anubhavyA kare che. kahyuM che kedhana meLavavAmAM aMdhabuddhi banI gaelA jIva, "je vikaTa aTavImAM rakhaDe che-dezAMtara jAya che-gahana samudranI musApharI kare che. sakhata kalezavALI khetI kare che. kRpaNa svAmInI sevA kare che. khIcokhIca ubhelA hAthIonAM juthamAMthI saMcAra kare che temaja yuddha AdimAM javA vaDe maraNane bheTavA dhase che" te sarva lebhAnI ceSTA che. 1 / dhananA athI mANase paMDita hoya te paNa zuM kRtya karatA nathI? teo nIca jananI paNa bahu khuzAmata kare che; nIcA namIne praNAma kare che! zatrunI ane nirguNInI paNa atyaMta prazaMsA kare che ! ane akRtajJa evA jaDanI sevA karatAM paNa lezamAtra kheda anubhavatA nathI! ! 2 . e pramANe kadAca IcchA mujaba dhanavAna banI gayA che temAM paNa tenAM rakSaNanI ciMtA, pitAnI pratiSThA meLavavAnI ciMtA, ITa strI meLavavAnI ciMtA, IcchA mujabanAM paganAM sAdhane meLavavAnI ciMtAmAM pIDAyA kare che. kadAca e sarva maLyuM topaNa siddharAja jayasiMha AdinI jema putra-putro vigere saMtAnaprAptinI citAthI rIbAya che. putra-putrI vigere prApta thayAM to paNa tenuM jIvana TakAvavAnI, tene ucca guNIyala banAvavAnI, tene pratiSThA meLavI ApavAnI, kanyA paraNAvavAnI ane tene putrAdi saMtAno mATenI ciMtAmAM pIlAya che. te dareka padArthonI paNa prApti thaye sate vaLI adhikAdhika saMtAne vigere sAMpaDavAnI citAmAM guryA kare: pUrve karela sukRtanA ge te abhilaSita padArthono sarvAga saMpUrNa vega prApta thavAnuM sukha pAmela hoya chatAM paNa "tene kadI viyega na thAya, tene roga na Ave, vRddha thAya nahi temaja mRtyu pAme nahi" e vigere ciMtAthI AkuLavyAkuvA banIne jIvana vitAvanAra saMsArI jana mATe haMmezane paNa mATe duHkhI ja che. A dareka bAbatane eka ja lekamAM saMgraha karela che ke-litadhanAkSarAtisthiti che 1 artha:- ichita dhananI prApti, tenuM rakSaNa, te dhananI sthiratA, strI putra, putranI sarvazreSThatA, vadhAre putra, putranuM hita vigerenI ciMtAvALAne sukhe nirvAha cAlatuM hoya chatAM paNa sukha hatuM ja nathI. te 1 | 1 dhanavatve'pi x /
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrA zrAddhapratikamaNu-vaMdittasUtranI ADaza TIkAne sarala anuvAda 253 buddhimAne haMmezane mATe yAda karavAnI atihitakArI ukti. vaLI gRhasthane ghaNe parigraha hoya chatAM paNa te parigrahamAMthI tene te cheDe ja parigraha upakArI che; bAkIne parigraha to bIjanA upabhegane mATe ja che. (eTale pitAnA upabhegane ja nathI te te vadhArAne parigraha tegRhasthane kevala te vadhArAnA parigrahane jALavI rAkhavo vigere ciMtA AdithI AkulavyAkulapaNuM ane atyaMta mUcha vigerethI A bhava ane parabhavane viSe duHkhane ja hetu che. kahyuM che ke--so gAya dujatI hoya chatAM paNa tene te eka gAyanuM dUdha maLavAnuM che. se mUDA dhAnya hoya chatAM paNa tene to divasabharamAM zera ke deDha hAya zera pramANuja maLavAnuM che. suMdara prAsAda che chatAM temAM tene mATe te khATalA pramANe ja sthAna che. e sivAyane badhe ja parigraha bIjAne che. je 1 . A vastu keI nRpatine uddezIne kaI kavi, koInI Rddhi joIne meha pAmatA bhadrika dhamIjanane vadhu talasparzI rIte spaSTa karIne varNavI batAve che ke-he. bhadrika! e saghaLI ddhimAMthI rAjAnA upabhogane mATe te mAtra-be vastra, eka rANI; eka zayyA, eka Asana eka hAthI, eka a% athavA eka ratha ane aMtasamaya prApta thaye sate vaidya kahyuM hoya teTalI ja khAnapAnanI mAtrA che! bAkInuM badhuM ja pArakAne mATe che ema jANI le tArA parigrahanA alpapaNAmAM alpaciMtA, nirbhayatA vigere guNo che. kahyuM che ke -jema jema labha alpa hoya ane jema jema parigrahane AraMbha alpa hoya tema tema sukhanI atyaMta vRddhi thAya che. ane dharmanI samyapha prakAre siddhi thAya che. 1 che mATe IcchAne vistAra rUpIne saMteSa piSavAne mATe ja prayAsa kare: kAraNake-sukhanuM mULa saMtoSa che. kahyuM che ke - "manuSyapaNAne sAra Arogya che, dharmane sAra satya che, vidyAne sAra nizcalatA che ane sukha vigerene sAra saMteSa che. ( 1 | he citta ! je tuM jyAM che tyAM ja ane je sthitimAM che te ja sthitimAM rati bAMdhIza to duHkhanuM bhAna banIza nahi. 2 " tethI karIne saMtoSarUpI pALa bAMdhavAvaDe tenI veLAnI mayAdA bahAra phelAtA lebharUpI mahAn samudrane rekIne A IcchA parimANa ghata yathAzakti svIkAravuM ane tenuM samyak pratipAlana karavuM. dararoja pitAnA niyamane avasara pAmIne saMkSepa vigere karavA vaDe pharI pharI yAda kare. prazna-jyAre svIkArelA parimANathI dhanadhAnyAdi samRddhi adhika thaI jAya te zrAvake kema karavuM ? parimANathI paNa dhana uttara-svIkArela parimANathI dhana vigere je je vadhe te dharma vadhI jAya te dharmamAM mArgamAM ja jeDI devuM, vepAra ane upaga vigerenA upayogamAM ja kharacavuM. levuM nahiM. e pramANe karavAthI A vratane lezamAtra aticAra lAgatuM nathI. tema karavAthI te dAna vigere sukRtanAM ArAdhanavaDe. caMcala gaNAtI lakSmIne niyaMtrita karI (bAMdhI lIdhI) gaNAya ! naiSadhamAM paNa kahyuM che ke - pgvamavaThathayAM :, saMva " artha-pUrvabhave karelA suMdara tapana vibhava=mahAjyanA vyaya nAzathI "dadhA:-mAtA: zrImA =DhamavidyAsA:' prApta thaelA A laddamInA vilAsa, 1 sama 5 kaMlAka che !
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ pika zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvA je vicAravAmAM Ave te (puNyakSayakArI temaja ghaNI duHkhakArI hovAthI) vipada ja che. mATe saMpattirUpe jANatA hovA chatAM tatvathI vipadarUpe rahelA te saMpatinA vilAse hayAta che teTalAmAM tene supAtranA hastakamalamAM samapI devAdAna karI devuM, tene zAstramAM zAnti kavidhi kahela che. te 1 / vastusthiti e pramANe hovAthI A vratanuM A lekane viSe paNa saMtoSajanita sokhya, lakSamInI sthiratA ane lokomAM prazaMsA prApta thavA rUpa phala che ! ane paralekamAM te rAjaddhi, devanI samRddhinI prApti vigere phala che! ati lebhavazAta A vrata nahi svIkAravAmAM athavA vatanI virAdhanAmAM darighadAsatva, daubhAgya ane durgati vigere phala che. e pramANe aDhAmI gAthAne artha gha. 18 - A pAMcamA aNuvrata upara paNa ghanazreNInuM dRSTAnta. dIptimaMta suvarNanI ddhithI manahara evA kAMcanapura nAmanA nagarane viSe prakRtithI uttama e suMdara nAme ekI hatuM, tene suMdarI nAme strI hatI. 1 teone sajajanene AnaMdakArI e dhanazreSThI nAme ghanavAna putra hatuM. te putrane dhanazrI nAme strI hatI. ane dhanasAra vigere putro hatA. je 2 | pitAnA maraNa bAda dhanazreNIne dhana meLavavAnI ciMtA thaI ziSya, sevako, putra ane putravadhuo vigere, mAthe vaDIla heya tyAM sudhI keTayArdha za thavAnI ja nizcita hoya che. te 3 | dhanazeThe eka divase pitAnI saghaLI lAlasAthI dhanazeThe milakatanuM lekhuM joyuM to 99 lAkha TaMka hovAnuM mAluma paDyuM. AdarelI kaMpatA ane ja che temAM pa3 55 lAkha te pUrvajoe meLavelA ane 44 mUkelI mAnavatA chatAM lAkha pitAe meLavelA hatA. eTale ke te 99 lAkhamAM pAnavANuMnA navANuM! kiMta dratha te kaMI hatuM ja nahi. 5 tethI te vicAravA ja lAge ke je eka lAkha dhana pedA thAya to makAna para kareDapationI jema keTI vajanI nizAnI tarIke dhvaja pharakAvuM. . 6 . e hisAbe teNe aneka prakAre atyaMta vepAra karavA mAMDayo, paraMtu varSa bAda badhI milakatanuM vaLI pAchuM lekhuM karI joyuM to 99 lAkha ja thayA joIne atyaMta lebuddhivALe te vicAravA lAgyuM ke kAMI paNa dhana vadhyuM nahi tenuM kAraNa kharca ghaNo che. . 7 8 te vicArathI teNe potAnAM gharamAM khAnapAnadino kharca paNa ekadama ghaTADI nAkhyA ane mahAna kRpaNanI jema halakuM anna ane jINuM vastro paheratA tharka nirdaya paNe rahevA lA ! | 9 | dAridranI jema kuTuMba sahita tevuM khAnapana ane paheravA-oDhavAnuM paNa du:kha teNe lAMbA kALa sudhI saDana karyuM, paraMtu dhana te 99 lAkha ja rahyuM ane kukamothI kadardhita thaye te naphAmAM rahyuM ! / 10 che te dhana Tha vaLI ghaNuM zacavA lAgyo ke nakakI kare vigere cora heIne ghana khAI jAya che, mATe teone rajA apIne jAte ja udyama karUM: 11 / bAda vepAra athe apAra karavA sahita atyaMta pravAsa, kaSTa ane paravazatAne avagaNIne dezAMtara gaye | 12 . tyAM eka lakSa dhana meLava
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kADhapratikamaNa-vadigvanI Aza TIkAne sarala anuvAda 25 vAnI jhaMkhanA karatAM teNe krame lAkha TaMka meLavyA: Ama chatAM utkaTa tRSNAne lIdhe dUrasUrataranA dezAvaromAM jato vepAra kheDavA lAge che 13 | pariNAme puSkaLa dhana kamAvAne lIdhe saMtuSTa thaela te dhanazeTha pitAne ghera Avyo ke turata ja gharamAM du:khe sAMbhaLI zake te duSTAne upadrava cAlI rahyo hovAnuM sAMbhaLyuM ! . 14 AthI strI ane putra upara hemAela teNe strI, putra, dAsa, dAsI vigere darekanI joDe kaleza Adaryo. pariNAme te dareka jaNane te zeTha aniSTa banI gayo ! atilebhathI zuM nukazAna thatuM nathI ? 1pA kahyuM cha -atilomo na karttavyo, lobhaM naiva parityajet // atilobhAbhibhUtasya; cakra bhramati mastake - 26 artha:- gRhastha lobha tajI de" ema kahetA nathI, lebha taja ja nahi paraMtu anilabha na kare ema kahIe chIe. kAraNake- atilomathI parAbhavita thaelA ma NasanA mastaka para kAlacakra bhame che. 16 . e pachI dhanazeThe kamAyA chatAM paNa khAtapUtinyAyathI ( ghaTADela kharyarUpa nA khADo puravA jeTaluM ja kamAya vAthI) 99 lAkha TaMkaja milakta thaI! kAraNake-dhana, bhAgyAdhIne kahyuM che. I17 tethI te kubuddhizeThe vicAryuM ke-"mArUM ghaNuM dhana nidhAnanI jema bhUmpimAM dATIne pharI dhana upa: ke jethI kayAreya caurAdinI daSTie jarA paNa na paDe' e pramANe vicArIne eka vakhate aDadhI rAte zeTha nagara bahAra gayo ane tyAM putrAdinI paNa jANamAM na Ave e rIte pitAnuM sAra sAra dravya yatnapUrvaka bhUmimAM dATIne prathamanI mAphaka lakSmIne mATe dezAMtara cAlyA . 18 thI 20 | zeThe rAtanA je dhana dATayuM te kaI jANI lIdhuM ane bhUmi kharI jAtyaratna vigere laI te khADo kAMkarAthI purI dIdhe! 21 zeTha paNa ghaNe vakhata gayA bAda atyaMta kamANuM karIne ghaNe harSita thaye thako ghaNIja vastuo sahita ghera Avya| 22 jovAmAM rAtre nagara bahAra dhanadATelA sthaLe jaIne khedIne te dravya tapAse che tevAmAM te khADAmAM kAMkarAo joIne vikhe banI gayo. te 23 ne lAvelI vastuone vecatAM ane dhanane phera saravALe karatAM 89 lAkha TaMka ja thayA ! kAraNake khAkharAne padAMDAM traNaja rahe e sthiti che. te 24 / e pachI keIne paNa vizvAsa nahi kareto te dhanazreSo, eka vakhate petAnuM badhuM ja dravya sAthe laIne dezAMtara gayo ane tyAM keme karIne IcachA mujaba lakSamI kamAye ! 25 AthI pitAne kRtArtha mAnato te zeTha meTo sAthe kADhIne te sArtha mAM sAthe patinI sAhyabI pUrvaka pAcho AvatAM subhaTa evA cAluTArAoe tene lUMTI lIdhe rajA devavazAta zikArInA hAthamAMthI hariNa chaTakI jAya tema luMTAtA sArthamAMthI te zeTha koI prakAre nAzI chaTakI gaye, / 27 che ane zunya jaMgalamAM paNa ArAma lIdhA vinA bhamate bhamate pAse rahelAM zreNatara ratanene yatnapUrvaka gopavI rAkhanAra te zeTha krame pitAnA ghera A / 28 che te navAM ra.nane vecIne ane vastuo laIne vyavasAya karatAM ekaThA thaela samasta dravyanuM lekhuM karyuM te tene harSa ane kheda karAvanAra 99 lAkha TaMka ja thayA ! e pramANe lebhane " 1 vastu x 2 yu% F 3 AMtatra XL
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 A mAEpratikramaNa vadittasUtranI A TIkAnA sarala anuvAda AdhIna banelA te kroDa dhana pUrUM karavAnI IcchAthI vAraMvAra tatpara thayA karyo: chatAM koI paNa prakAre dhana nAza pAmatuM rahevAthI tenuM dhana vadhyuM ja nahi ! ane ema chatAM te paNa dhana mATenA prayAsathI udvega pAmyA nahi ! ahe ! tRSNAnI mahAna jakaDa // 30-31 // eka vakhate dhanazeTha askhalitapaNe vicAravA lAgyA ke-samudranI musApharI karU to kroDadhananI prApti thAya ane kadAcita eTaluM vizAla * pramANamAM dhana maLe ke kadi dhananI ciMtA ja na rahe. / / 32 ! vaLI bhAgya che te sthAnAntara vizeSathI phaLe paNa che. bIjanI niSpati mATe bIjI bhUmi da hAvAnuM pratyakSa che. // 33 // vaLI samudra pAte ja evA che ke, tenI sevA karavAthI prayatna vinA paNa aneka ratnA jaladI Ape che! ane te sukhanuM rakSaNa karavA samartha che. // 34 // e pramANe vicArIne ane sa dhana laIne vahANuvaTInI jema aneka vahANeA sAthe samudranI musApharIe cAhyo. // 92 // krame karIne koipaNu sthaLe nahi rokAvAnI jhaDape ratnope AbyA ane tyAM anukuLa paDatA ghaNI jAtanA vyApAra vaDe teNe aneka kroDa dhana upAjyuM: 1 36 ! mane vIMdhI nAkhanArA peAtAnAM duSkarmAthI cakti thaelA te dhanazeTha ciMtavavA lAgyA ke-kadAcit A vahANA samudramAM bhAMgaze teA kamAvuM te khAjIe raheze, paraMtu mULadhananeA paNa nAza thaze. // 37 / / tethI kroDanI kiMmatanu eka ratna sAthaLa cIrIne temAM geApavu` ke jethI kadAca tevuM saMkaTa AvI paDe tA paNu ghare koDapatinI nIzAnI tarIkenA kATIdhvaja AMdhI zakuM. // 38 // e pramANe vicArIne dhairya thI pote pAtAnA sAthaLa cIrIne temAM yatnapUrvaka ratna gepavIne dhananA gava mAM te gharabhaNI pAchA vaLyo. // 39 // ' atyAra sudhI A zeTha ghaNI vakhata kamAine lUMTAyA ' e praNAlikAnA zeThanA A AgamanamAM ' bhaMga na thAva, ema dhArIne ja hAya tema rAgamAM zeThanAM khadhAM ja vahANA vAvAjhADAnA sapATe caDIne pApaDanI jema bhAMgI gayAM; // 40 // te banelI Apattine tRSNAnI viTaMbanA ja dekhatA hAya tema joine ane pATIyu pAmIne samudramAM mahAn pIDAne sahana karatA zeTha dasame divase kInAre nIkaLye // 41 // tyAM mUti avasthAmAM paDayo rahyo ane krame keAInIya sahAya vinA cetanavaMta banyA ! dRDha AyuSyavALAne maraNu kayAMthI heAya ? // 42 // tyArabAda mAnasIka temaja zArIrika du:sahu pIDA bhogavatA te madabuddhivALA dhanazeTha bhIlanI jema meTA jaMgalamAM bhaTakavA lAgyuM! // 43 // sAthaLamAM geApavela ratnane viSe jIva rAkhIne rAMkanI jema bhikSAthI jIvatA jaladI ghera AvavA talasatA hovA chatAM ghaNA kALe ghera AvyeA. // 45 || sAthaLamAMnA ratnanuM sukha, vahANumAMnuM sarvadravya nAza pAmyu te du.khathI mizrita hovA chatAM paNa 'te ratnathI huM kAyAdhIza banyo chuM' ema vicArIne teNe sAthaLamAMthI te ratna, kroDa TaMka pUrA karavA cAthI vakhatanA prayAsamAM samudramAM patana pAmI rakanI jema du:khI thavuM. 1 caiyArlR x 2 prAgai / 3 vaLagye x 4 naivedI: x / te 1-2-3-4 naMbaravALuM samasta uttarAddha -prAgairyathArdavALicainayeTI: samA'yat / // rU //
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattisUtranI Adaza TIkAno sarala anuvAda 250 atikaThe bahAra kADhIne kiMmata meLavavAne mATe harSathI bahu buddhimAna parIkSakane batAvavA mAMDayuM. te 45-46 che tenA karmathI jANe prerAIne heya tema sarva jhaverIoe te kroDanI kimatanAM paNa ratnanuM mUlya 99 lAkha ja kahyuM che 47 || temAM kAraNa paNa che ke-sAthaLanI uSNatene lIdhe te ratnanuM teja ane mUlya ghaTe che maNinuM mUlya tenA tejane AdhAre che. 48 e pramANe kAdhIza hovAnI AzA vyartha gaI hovAne lIdhe zeTha atyaMta khedita thaye ane vicAravA lAgyo ke-adhikAra che ke ATale kaleza sahevA chatAM kroDa paNa na thayA! II 49 athavA mane vepArane viSe hiMsAthI karAtA yajJanI jema kevala koDanI tRNAmAM dhAtu- anartha ja thayA che! artha te kAMI paNa siddha thayo nathIApaNA vAdIthI ThagAIne mULa- tethI have vepArane badale koI bIjo upAya lauM." e pramANe dhana paNa kamI karavuM te zeThane lAMbA kALathI ciMtAtura jANIne eka divase kaI pUrva vaLI nidhAna maLavuM dhAtuvAdIe kahyuM ke-hezeTha!phekaTa ja ciMtA ane kheda kare cheH chatAM paNa nANunA dhAtuvAdanA prasAdathI huM tamAruM ISTa sAdhI ApIza. 51-parA navANuM ! tenI vAtane AptajananI vAtanI mAphaka sAcI mAnatA zeThe, te pUre kahyA mujaba saghaLI dhAtunI sAmagrI daDha vizvAse ekaThI karI | 23 / bAda dhAtuvAdIe mAyAthI thoDuM kRtrima suvarNa banAvIne ane tene potAnI pAsenA sAcA suvarNa sAthe badalAvIne zeThane parIkSAne mATe sAcuM suvarNa ApyuM ! 54 zeThe paNa dRSTi kaSa, cheda ane tApa e cAre prakAre te suvarNanI khAtrI karI che. tethI khuzI thaye ane dhAtuvAdane Asa tarIke ja mAnavA lAgyo. e pachI te te dhAtuvAdIe paNa prathamanI jema kRtrima suvarNa ghaNuM banAvI ApyuM. 55 / AthI azruTa harSane dhAraNa kareto te zeTha, suvarNa (3) nA akhaMDa kakaDAone pattharanA TukaDAonI jema koI alAyadA gharamAM khAnagI rIte haMmeza Dhagalo karavA lAgyuM. | pa6 . "ahe leza paNa kAyakaleza vinA dravya upArjana karavAne ke suMdara upAya?" e vicArathI AnaMdita banelo te zeTha dhUrtaprati mahAna bhakti vistAravA lAge. ( 57 / tene badalAmAM dAMbhika dhAtuvAdIe paNa "mAre te AmAM paropakAra kare e ja sAra che " ema bela vApUrvaka nispRhatAno daMbha karatAM te zreSThIne vizvAsamAM jakaDI lIdhe. pa8 kahyuM che ke- vratane daMbha, zratane daMbha, AstiktAne daMbha ane samAdhine daMbha ema cAra prakAranA daMbha AkarA lekhAya che, chatAM te daMbhe, nispRhatAnA daMbha pAse somA bhAge paNa nahI. ! | 59 . eka vakhate te duSTa buddhivALe daMbhI dhAtuvAdI, dhanazeThanA gharanAM sArabhUta ratna vigere vastuo corIne ceranI jema nAsI gaye: AthI zreNI atyaMta duHkhI duHkhI banI gayA. te 60 | zaMkAthI vyAkula banelA teNe evAmAM te pUrve banAvela sunarNanI parIkSA karAvI te te suvarNane paNa tAmramaya kRtrima ja jANyuM! I 61 . tethI " huM luMTAI gaye, luMTAI gaye" ema pakAra kare to temaja atilobhathI chAtI tathA mAthuM kUTate 1 mAnasika. 2 zArIrika
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ *Ta zrI mA-pratikramaNa-bha'dittusatranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda te zeDa, samasta nagarajaneAnI hAMsInuM bhAjana anyo. // 62 // mULa mUDImAM paNa ghaNA lAkha Taka ochA rahyA joIne mahAna du:kha dharatA bhAgyayeAge nadIkinAre puSkaLa nidhi pAmyA ane Anadita thayA. "'63 / te nidhine pIrIte ghera lAvIne gharanAM dravya sahita gaNo jue che tA kharAkhara navANuM lAkha thayA ! tethI leAmagrasta te zeTha vicAre che ke-jo eka nidhi maLI jAya te kRtakRtya thAuM: mATe have te maLavAnA upAya zuM ? // 64-65 // te vicAramAM teNe nidhinA 5 jANanArAone atyaMta bhaktipUrvaka nidhi meLavavAnA upAya pUchyA kalpajJoe kahyuM ke jo bhAgyanA cAga hoya teA pagale pagale nidhi che // 66 // kahyu` che keamntrmkssrN nAsti, nAsti mUlamanauSatram || nirdhanA pRthivI nAsti, AmnAyAH khalu durlabhAH 6 artha :--tamAma akSA maMtra che, badhAM ja mULIyAM auSadha che, ane samasta pRthvI dhanathI bharelI che; paraMtu te dareka meLavavAnA AmnAyA=vidhi dula bha che. 67 // vizeSe karIne ahe ! te niyAnAnI nizAnI paNu zIkhavI ghaTe! * azva, gardabha vigere prANIenA cAreya pagA sarakhI rIte paDyA hoya tevA mUtravALAM sthAnAmAM, bahu pakSIonAM pagalAvALAM stha nAmAM, AkaDAnA jatthA heAya te sthAnamAM, khaMjana pakSIonI humAranA sthAnamAM, chANunI aMdara eraMDInAM khIja ugyAM hoya te sthAnamAM, khaMjarITa vigere pakSIo maithuna sevatAM DAya te sthAnamAM ane prapunnATa vigere vanaspatie ugatI hAya temaja khIlI-khAkharA ugatA hAya te sthAne paNa nidhi heAya che! // 68 thI 70 / prapunnAra vigere temaja khIlI ane khAkharAnA aMkurA jo pAtaLA hAya tA te sthAnamAM anidhi hAya che. ane jADA hAya tA ghazeA niSi hAya che, temaja te te vanaspationAM dUdha ane vaNuM ne anusAre nidhimAM dravya hAya che. 5715" kreDanA nidhi maLyA tA paNa navANunA navANu ! e pramANe nidhinAM nizAneA sAMbhaLIne pRthvIne viSe zodhatAM kAi vakhate teNe te prakAranA khAkharAne joIne ane khAtrI karIne jaladI balI ApavAnA vidhi karyA // 72 // 3 namo dharaNendrAya, OM namo vanaca ra ' ityAdi maMtrapATha belavA purvaka bhUmi khAdI, te tyAM sAkSAt mahAbhAgyanI jema AnaMda pamADanArA kroDa sAnaiyAthI bharelA sAkSAt mahAnidhi hateA ! turta ja te nidhine rathamAM nAkhI geAThavIne dhanazeDa jevAmAM gharanI najIka Ave che tevAmAM gharamAM Aga lAgelI dIThI ! tenA jotAMja AkhuM ghara jadI bhasmIbhUta thaye sate te maMdabuddhi mUrchA pAmyA ane zuddhi bAda AkraMda karavA lAgyA ke-hai hai!me tAro kaI paNa aparAdha karyo nathI, chatAM kharAba zeAkayanI jevA he irSyALu! mane phokaTa zuM kAma du.khI kare che ? || 73 thI 77 // e pramANe vilApI ane pApInI jema udvega karIne te zeTha kaSTamAM DubI gaela hRdayavALA anya. krame tAjA maLelA te nidhinAM dravyathI kaThe karIne potAnA mahela 1 pUrNatUrNa x 1 kayA kayA sthAne nidhAna hoya ?
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI AkarI TIkAne sarala anuvAda spara baMdhAvyuM. te 78 | mahela baMdhAvatAM bAkInuM nidhimAMnuM dravya gaNatAM navANuM lAkha senaiyAja kahyA joIne A zeTha, vismaya-AnaMda-kheda ane udveganI saMkaratAne anubhavato vicAravA lAgyuM ke "dasaha e ghaNe kAyakaleza meM phekaTa sahana karyo: keDayAdhIza banavAno nibhagIra manoratha kema phaLe? | 80 kahyuM che ke- vananuM puSpa, kRpaNanI lakSmI, kuvAnI chAyA suraMganI dhULa ane bhAgyahInanA mane jyAMthI upaje che tyAMja nAza pAme che. 81 | ItyAdi ciMtAmAM taNAta te zeTha ghaNe thAkI javAnI jema keTaloka kALa nirUdyamI banI beThe. bAda keI vakhate keTIdhane lakhezvarIo taraphathI "uThIne Asana ApavuM vigere sanmAna thatAM joIne vaLI pAchI pitAne kroDapati thavAnI AkarI pIDA thaI, tevAmAM teNe kaIyegIndrane je. 82-83 che te yegInuM sArI rIte pASaNa karIne ane dhuraMgInI jALamAM saMtuSTa karIne teNe pUchayuM- he dakSa ! huM keTIzvara thaIza ke nahi? siddharasanI lAlace te tame barAbara joIne kahe che 84 " yegIoe paNa dhyAnane bhayaMkara duHkhI thavuM. daMbha karIne tene spaSTa kahyuM ke- he ziSTa ! tArA bhAgyamAM te bhaviSyamAM ghaNA koDe seniyA che ! | 85 ' dhanalelupI zeThe - te kevI rIte? kevI rIte ?" ema kahyuM te egIe paNa kahyuM ke-e mATe samasta vizvamAM eka ja upAya che! 86 mAM bIjA upAyamAM te tA mATe huM anartha joI rahyo chuM. A upAya je ke viSama che, paraMtu AzcaryanI vAta che ke tArUM prAcIna duSkarma kSaya thayeluM hovAthI tene siddha thaze. A 87 "te he svAmI! kRpA karIne mane te ja upAya jaNAve, e pramANe pitAnI vAtamAM Adara dharAvatA thaelA zeThane te yogIe AgrahapUvarka kahyuM ke parvatamAM rahela rasakuMpImAMnA rasanA eka biMduthI kSaNamAM ja eka hajAra bhAra leDuM suvarNa banI jAya che! . 88-89 devene paNa durlabha evo te siddharasa kaIka ja ThekANe hoya ane atyaMta ka prApta thAya che." bAda khuzI thaela zeTha bolyo ke-huM phala vagaranAM ghaNuM kaSTa sahana karUM chuM tethI phalavALuM kaSTa te mAre mATe sukhe sahana karI zakAya tema che. ane mArI kAyA kaNo sahana karanArI che. . 90-91 . yegIe zeTha pAse pADAnuM eka ghaNuM moTuM pUchaDuM maMgAvIne te pUchaDAne cha mAsa payaMta telamAM nakhAvI rAkhyuM ! / 92 / bAda saMpradAyathI sacavAtI AvelI rasakuMpikAnA ka9panI pustikA ane te puMchaDuM laIne vego, zeThanI sAthe cAle. 19H be da DAM, betubaDAM ane eka mAcI laIne bali vigere ghaNI sAmagrI sahita te baMne eka girinI guphA pAse AvyA 94 guphAnA dvAre rahela yAnI pustikAmAM jaNAvyA pramANe pUjA karIne utsAhathI baMne jaNe narakamAM pesavAnI jema guphAmAM praveza karyo 19pA mArgamAM ubhA thatA bhUta-preta vigerane bala ApavA vaDe tRpta karatA lAMbA puchanArIvAnA udyotathI vege jatA te baMne jaNa be ye jana dUra gayA tyAM cAra hAtha lAMbI pahelI samarasa e rI rasakupikA dIThI ane khuza thayA. / 96-97 be doraDAthI bAMdhelI mAMcImAM bane tuMbaDAM sAthe 1 g* 2 praNava 1.
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26. zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvA besADIne yogIe zeThane adazyataLavALI te vAvaDImAM rasa levA sArU utAryo. 98 hadayamAM navIna rasane vahete zeTha paNuM divyarasane pAmIne te rasathI baMne tuMbaDAM bharIne taiyAra thayo. ane (tenI yogIne jANa karavA) derI calAvI. te 99 yegIe baMne derathI kheMcIne mAMcI kAMThe AvI eTale zeTha pAse rasabharelAM te baMne tuMbaDAM mAgyAM eTale bheLA zeThe te ApI dIdhAM. A 100 | sapanI jevA duSTAtmA gIe turta ja nIti ane dharmane kApI nAkhavAnI jema te baMne dera eka sAthe kApI nAkhyAM. AthI saMtapta haiye zeTha kuImAM paDyo. 101 bhAgyane vAvaDInI divAlane athaDAyA vinA aMdara paDate thake kuvAnI aMdara rahelA rasanA kinAre paDyo! ane vicAravA lAge ke-aho, lene lIdhe dAMbhike karelI A ceSTAne dhikkAra che. * 102 | hA deva! have huM zuM karIza? khedanI vAta che ke-huM ahi ja mRtyu pAmIza.! lebhathI aMdhadaSTi banelA mane dhikkAra che ke-pahelAM ja kAMI vicAra na karyo103' ItyAdi kheda, bhUkha ane tRSA vigerethI bhayaMkara dukhI hAlate zeTha haMmezane mATe aMdhakAravALI lebanI jelamAM paDyo hovAnI jema tyAM keTalAka divasa paDyo rahyo. te 104 . bAda tyAM paNa tene jANe baMdha karavA AvI hoya tema avAja karatI eka moTI gho AvI: rasa pIIne te che kuImAMthI bahAra nIkaLavA cAlI eTale zeThe tenuM pUchaDuM pakaDI lIdhuM ! | 15 ne bhavitavyatAthI ja hoya tema te kuvAmAMthI te ghera dvArA zeTha kheMcAIne uce Avyo! nigodamAMthI nIkaLavAnI jema kadane sAthe laIne kuvAmAMthI nIkaLIne te zeTha bhamato bhamate kaI sArtha sAthe maLI gaye. ! 106 / mArgamAM luMTArAoe sArthane lUMTa eTale ahiMthI tahi nAsavA mAMDela zeThane baMdIvAnanI jema luMTArAoe pakaDa ane kaI babane tyAM vecA nagaramAM ve. 107 || sApatie tene kharIdyo ane dhananA pelA zeThanuM te anA- lebhathI babarakuLe : jyAM zeThe dusaha vedanA sahana karavA cee bAra bAra varSa mAMDI: / 108 ( ahiM bambarane hAtha paDelA mAnavIone sudhI kADheluM rUdhira, sahana karavI paDatI te vedanAnuM svarUpa zAsakAra jaNAve che ke-) manuSyanuM pahelAM khUba piSaNa karIne pachI samasta aMge kApa makIne tene gALI nAkhe. eTale ke te bhayaMkara mANase e rIte tenA uMce laTakAvI rakhAtA dehamAMthI sarva sthAnethI jharatA rUdhiranI te dehanI nIce rAkhelI kuMDIo bhare; ane te rUdhira pahayuM paDayuM jema ghaTa thAya tema temAM kRmio utpanna thAya che te jIvaDAMone saMskArita karyA bAda kiramajI raMga thAya che. temAM vastro raMgavAthI te kadi na jAya e pAke thAya che. e e pAke raMga hoya che ke-te vastrane bALavAmAM AvyuM hoya te tenI rAkha paNa karamajI raMganI hoya che. e rIte rUdhira gALelA mANasane kIramajI raMganA lobhathI te nirdaya mANaso punaH padhe che ane purNa thayethI punaH e ja pramANe tenuM rUdhira gALe che ! / 109 thI 12 I" e pramANe nArakInI jema te zeThe bAra varSa duHkha sahana karyA bAda eka divase (rUdhirathI 1 sukI *
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mAddhapratikramaNa-vadisUtranI A TakAne sarala anuvAda kharaDAIne mRtavata paDelA) te zeThane bhayanA bhramathI uThAvI jatA bhAraMDa pakSInI sAme AkAzamAM bIjuM bhAraMDa pakSI dhasI AvyuM, bhaya mATe baMnene yuddha thatAM cAMcamAMthI zeTha bhUmi para paDyo. Ama chatAM tene mATe maravuM paNa muzkela hovAthI maryo ja nahi! bhAgyayege bhamatA bhamate bha yAtmA jema ke prakAre manuSya 1bhava pAme tema pitAnAM nagare A. 113 thI 115 kuTuMbane duHkhakArI e pitAne vRttAMta kahIne du:khamAM atyaMta DubelA teNe dInavIne lakSmInI kuzaLatA pUchI: AthI nyAya ziromaNi evA tenA putre putrane pratibadha ane kahyuM-pitAjI! dhana kameM AveluM che tene meM vAvaDIne jalanI munie kahela dhana- jema IrachA mujaba vyaya karyo che, chatAM paNa ochuM thayuM nathIH zreSThIne pUrvabhava mATe vRthA kheda zuM kAma kare che? saMtapuruSone paNa kSebha pamA DanAra adhika lebhane baMdha karIne ane kRpaNutA choDIne A dhanane sarva prakAre vyaya kare che 116 thI 1185 ItyAdi ghaNuM kahevAthI ane duHkha bhegavavAthI zeTha jAgRta tha ane dravyane sarvatravyaya karavA lAgyo chatAM jarApaNa ochuM thayuM nahi. 11lA eka divase teNe jJAnI munirAjane potAne pUrvabhava pUchavAthI munirAje kahyuM-"caMdrapura nAmanA nagaramAM nirdhana ziromaNi evo caMdra nAme vaNika hato. te eka divase jinamaMdire gaye ane pUjArIe lAvelA eka koDInA puSpo udhAre laIne prabhunI pUjA karI. bAda 99 keDI te teNe jaladI ApI dIdhI ane bAkInI eka "kAle ApIza" ema kahyA bAda vyagratAne lIdhe ApavI bhUlI gayera te eka keDI pujArIne puSpanI (devadravyanI) ApavI rahI gaI ane zulanA vyAdhithI vIjaLInI jema te jotajotAmAM nAza=mRtyu pAmyA, ane zrI jina pUjAnA prabhAvathI tuM dhana zreNI thaye. me 120 thI 23 99 keDI ApI devAthI tAre 9 lAkha TaMka pramANe lakSamI sthira rahI ane mAtra eka keDI ApavI bAkI rahI javAthI adhika dhana thayuM nahi. e 124 che devadravyanI te eka keDI ApavI rahI gaI te paNa ApI devAnI tArI buddhi hatI tethI dhana bahu thAya che, paraMtu taHbhUmimAM jaLanI jema navANuM lAkhathI vadhu rahetuM nathI mATe saMtoSa kara. e pramANe sAMbhaLIne ane vicArIne teNe devadravyanI eka kaDInI hajAra keDI te vakhate ja ApI dIdhI. temaja parigraha pariNAma karyuM ke-"mAre navANuM lAkha senA, ATha ghara, ATha dukAna, ATha bhAra karIyANuM, ATha DA, vIza gAya, kiMkare paNa ATha, cAra dhaDI ghI ane cAra dhaDI tela eTale parigraha ho, ane bAkInA samasta parigrahane temaja rAjAnA adhikArIpaNAne tyAga che e pramANe dhanazeTha pAMcamA aNuvratanuM pAlana karavA lAgyo. tyArathI lakSamInI lIlAe paNa atyaMta vadhe ane lakSamI sthira paNa thaI! kharekhara prANIone lakSamInI prApti, vRddhi ane sthiratA vigere dharmathI ja hoya che. zeTha paNa abhigraha karatAMya vadhatI jatI lakSamIne dharmamAM joDavA lAgyo ! kharekhara lakSamInuM mukhya phala tene dharmamAM bhejavI te che; bAkInAM phaLe te prAsaMgika che ke 125 thI 31 . eka divase najIkanI nadInA 1 garva x 2 haTTAnya 4 = dugASTam |
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 zrI AddhapratikramaNa-vadittasUtranI Aza TIkAnA sarala anuvAda kInAre teNe sutra ane maNino sAkSAt mahAnidhi dIThe, chatAM tenA upara mUta-dhULa vALIne te DhAMkI dIdhA; paraMtu aneka kreDa dhananA te nidhine levAnI te draDha vratadhArI zeThe IcchA paNa karI nahi ! IcchAnA rodhamAM muninI mAphaka gRhasthAe paNa dhanane DhephAM tulya ja gaNavAnuM che. 5 132-33 // A nidhi jovAnA anela manAya teNe rAtrine viSe patnIne jaNAvatAM cArIne mATe Avela cAra te nidhinuM sthAna vigere sAMbhaLa gayA: ane khuzI thatA nidhAnanA sthAne AvIne jue che te teNe vIchI ane kolasAthI chalakAtA te nidhi joyo ! duSkarmanI AvIja sthiti hoya che. 'A vaNike mane ThagyA' ema jANIne krodhe bharAela te cAra, pattharonA TukaDAvaDe vIMchIone nidhimAM dukhAvavA pUrvaka te nidhine mAthe upADIne dhanazeThane ghera AvyeA. * A vIMchI zeThane ane tenA kuTuMbane karaDI khAva' e buddhivALA te OM durbuddhie khaDakI uparathI te vIMchIone zeThanA gharamAM nAkhyA / / 134 thI 37 55 zeThanA bhAgyathI te sarva vIMchIe, pragaTa suvarNa ane maNirUpe tenAM gharanA AMgaNAmAM divyavRSTinI jema khaDakhaDATa karatA paDyA ! // 138 // sASa ane sukRtathI kheMcAine Avela krADa sAmaiyA pramANa te dhanane nispRha ane mekSapadanI spRhAvALA te zeThe jinacaitya Adi sAte kSetramAM vAparI nAkhyuM | || 139 || eka vakhate yAtiSyanA jANu, zanazAstranA jANu ane deva sAdhela evA jJAnonI jema jANu ema traNu jANukAra rAjAnI sabhAmAM AvI eka sarakhu melyA ke hai deva ! A dezamAM khAravI dukALa paDaze tethI kalpAMtakALanI rIte khIjA` prANIo muzIbate ja jIvatA raheze ' te jANIne sAvadhAna khanI gaelA sa leAkeAe, samudra, pANInA saMgraha kare tema ghaNAM ja dhAnya ghI-tela vagenA saMgraha karyAM. kuTubI ane anyajAe kahevA chatAM peAtAnA abhigrahamAM daDha caDhavALA zreSThAtmA dhanazreNIe abhigraha karatAM adhika dhanadhAnyAdinA saMgraha karyo nahi ! krame dhAnyanA dukALa paNa paDyo chatAM khIjAM bIjA dhAnyA kharIdIne te sattvazAlIe peAtAnAM vratanA ane kuTuMbanA nirvAha karyo: * thADAmAMthI paNu thADuM ApavuM' e rItine tevA vakhatamAM paNa jALavI rAkhInedAnAdi dhama mAM pramAdavALA te zreSThIe AravI dukALamAM dIna du:khIjanAne anna vigere sadAne mATe Apavu" zarU rAkhyuM ! lAkha Take hAMDI anAdivase divase anAjanI kiMmata samudranAM pUranI jema vadhatI jatI janI sthitimAM paNa hovA chatAM paNa dRDha pariNAmI te zeThane potAnAM vratupAlanamAM dhanazeThe Apelu sadA pazcAttApa na thaye ! krame bhAveA vadhatA vadhatA eka hAMDalI jeTalA annadAna ! sAmAnya dhAnyano paNa kiMmata lAkha sonaiyA thavA pAmI ! vastunI moMghavArI vastunI du bhatAne AdhIna che; nahi ke-vastune AdhIna dhanaze vicAre che ke- jo ahiM AvI mahA kiMmate paNa dhAnya / 3 vayammu / draDhagatanA adabhUta prabhAve prApta thaelA koDa sAnaiyAnuM sAte kSetromAM pana che. || 140 thI 47 // have 1 thI.x / 2 vainAnye
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadinusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda radara nahi maLe te zuM karavuM ?" e pramANe zeThe ciMtA karavAnI sAthe ja tenA bhAgyayoge deve ApavAnI jema koI pakSInA mukhamAMthI tenI AgaLa kALI citrAvelI paDI ! nizAnIthI jANa nAra dhanazeThe tene oLakhIne grahaNa karI ane harSathI tenAM akSINa lakSamInAM bIjanI jema TukaDA karIne dhAnya ghI tela vigeremAM nAkhyA ! citrAvelInA TukaDAnA prabhAve dhAnya vigere ahezatra ghaNuM ApavA chatAM cakravartinA nidhinAM dravyanI jema akSINa banI gayAM ! tethI atyaMta bhayaMkara dukALamAM paNa mAMDelI puNya ane kIrtinI satyatA sAbita karanArIdAnazALAo vaDe te zreNI te kaliyugamAM kalpavRkSanI mAphaka zobhavA lAgyA. aha, saMtoSavatanAM poSaNanuM A lekane viSe paNa kevuM mahAna phaLa ke-ghera duSkALanA prasaMge pitAnA nivaDamAM paNa saMdehavALA A dhanazreNI sarva prANIono nivAha karavA bhAgyazALI thayA ! | 148 thI 53. eka divase dhanazeThane tenA nispRhapaNuM vigere guNothI khuzI thaela rAjAe kahyuM-"he zeTha! tame vizvAsa karavA lAyaka che, mATe mArA bhaMDArI bane," zeThe kahyuM-mAre rAjyakArabhArano niyama hovAthI ApanI e mAruM vrata lepe tevI maherabAnI svIkArI zakato nathI. tevAM uttama bhejana ke tevI uttama bhegya vastuo kAmanI zuM ke tenA bhogavanArane je azAtAkArI nIvaDe? tethI he deva ! pApanA samUhanA mukhya bhaMDAra jevA te kezAdhyakSapadane devanirmAlyanI jema huM nahi ja svIkArI zakuM! bAda rAjAonI AjJAnuM pradhAnapaNuM rAjAnA bhaMDArI banA- hAvAthI (mane pUchayA sivAya A niyama kare ja kema? e vavAnA? durAgrahamAM hisAbe ) aMtaramAM kodhe bharAela rAjA be-"satyakAryanI vratanA bhaMganI bhItie jema nirdoSa gaNAtA A bhaMDArIpadamAM doSa karyo che? ulaTuM cAritragrahaNa vizvanA AdhAra svarUpa mArA bhaMDAranuM rakSaNa karavAmAM to puNya che. pachI sajajanene A bAbata niyama hoya ja kema? mATe te kadAgraha choDIne bhaMDArIpaNuM svIkAre, nahi te baLAtkAre paNa tamane huM te pada ApIzaH mATe emAM phekaTa vicAra ? || 154 thI 60 | te sAMbhaLIne tAtvika ziromaNi dhanazeTha cittamAM vicAravA lAgyuM ke-parAdhInatArUpI agnithI dAjhatA evA muzva saMsArI prANIone dhikAra che. je meM pahelAM cAritra grahaNa karyuM hota to A saMkaTa kyAMthI hota? rAjA vige. renA baLAtkArathI munIndro ja bItA nathI. have huM zuM karuM ? athavA to haju Aje paNa jaladI kAMI ucita vicArI lauM. e pramANe vicAra karavAnI sAthe dhanazreNIe paMca mauSTika leca karyo! | 161 thI 123 . turta ja deve muni veSa Ape ane satvazALI evA dhanazreNIe rAjAnI sAme ja dIkSA grahaNa karI. potAnA niyamane nivaDa karavAnuM aho sAhasa T!! # 164 chehave rAjAe paNa munine praNAma karIne khamAvyA: kame te dhanamuni lAMbe kALa cAritranuM ArAdhanA karI kevalajJAna pAmI siddhapadane varyA. | 165 he bhAgyavaMta! e pramANe pAMcamA aNuvrata saMbaMdhamAM ghanazreNInuM caritra sAMbhaLIne traNeya jagatane kSobha pamADanArA lAbha samudrane prasaratA aTakAve che 166 | // iti paMcamANuvratopari dhanazreSThI kathAnakam . //
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra64 zrI zraddhapratikramaNa-vaditasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda // chaTaTu dikparimANanata ane tenA pAMca aticaar.|| avatA-havethI anukrame kahevAya che te sAta uttara guNanA AdhAra rUpa pAMca aNuvrata tarIkenA pAMca mULa guNe jaNAvI gayA, te pAMcatrata-zrAvakadharmarUpI vRkSanAM mULa samAna hevAthI mULa guNe kahevAya che. ane te pAMca mULaguNene puSTi kare evA A dikparimANuM ghata Adi sAteya vrate te "zrAvakadharmarUpI vRkSanI zAkhA ane prazAkhA samAna havAthI" uttara guNe kahevAya che. te sAta uttara guNemAM prathama AvatA traNa guNavatemAMnA pahelA ane aNuvratarUpa pAMca mULaguNathI te chaThThA divirati vrata nAmanA pahelA uttaraguNanA aticAronI niMdA A nIcenI 19mI gAthA dvArA jaNAvAya che. gamaNassa ya parimANe, disAsu uDDhaM ahe ya tirie ya // vuDDhI sai antarakA, paDhamaMmi guNavvae niMde // 19 // jAthA(pAMca mULavata pachI te pAMcatrane guNa karanAra traNa guNavatemAMnA) pahelA diparimANa nAmanA guNavratane vize uddharva dizAmAM, adhe dizAmAM ane pUrva Adi cAra tiSThI dizAmAM javAne mATe rAkhela parimANarUpI vratamAM pramAdAge adhika gamana karavAthI lAgelA anukrame te traNa aticAra tathA te te dizAonA rAkhela parimANamAMnI eka dizAnA parimANane TuMkAvIne te vadhArAno bhAga bIjI dizAmAM rAkhela parimANamAM vadhArI devAthI, temaja khela parimANanI smRti-AdinuM aMtadhana-vismaraNa thavAthI, ema e be aticAra maLIne pAMca aticAranuM huM niMdA svarUpe pratikramaNa karuM chuM. 19 ttino bhAvArtha-gatinA=javAnA rAkhela parimANumAM je kAMI dizAone viSe atikramita karyuM hoya kaI kaI dizAomAM atikamita karyuM hoya te jaNAvatAM kahe che ke-uddharva dizAmAM= uce parvatanA zikhara vigere upara caDavAnuM be jana Adi pramANe rAkhela hoya te pramANathI te pramANe karatAM ajANapaNe adhika uce javAyuM hoya te uddhatimAnAtina nAme prathama aticAra lAge che. e pramANe adizi ane tiryagadizimAM paNa pramANa karatAM anAmege adhika javAyuM hoya te bIje ane trIjo aticAra lAge che.] A saMbaMdhamAM zrI Avazyaka sUtranI cUrNimAM A pramANe vidhi jaNAvela che ke svIkArela pramANa karatAM upara vRkSa ke parvatanA zikhare vAnara ke pakSI vigere vastra ke AbhUSaNa vigere laIne jAya che tyAM levA javAnuM kape nahi je te vastra ke AbharaNa tyAMthI ApameLe nIce paDe athavA bIje kaI ApameLe lAvIne Ape te levuM kalpa. AvI sthiti, aSTApada-saMmetazikhara-AbujI-giranAra-citrakUTa-aMjanagiri ane merUparvata vigere jevA moTA parvatamAM (caDhavAnA rAkhela niyama 1 ahiM pU. upA. zrI dharmavijayajI mahArAje pAMca aNuvratane uttaraguNonI zAkhArUpe kahyA che, te uttaraguNone mULaguNa karatAM mahAna gaNAvanArI zAstravirUddha vyAkhyA che. 2 ahiM upAdhyAyajIe uttaraguNone mULaguNarUpI vRkSanI prazAkhAo tarIke jaNAvelI che te paNa zAstraviraha vyAkhyA che. 3 ghora x
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... " zrI zrAddhapratikramaNa-vAditasUtranI Ara TIkAne sarala anuvAda karatAM paNa vadhArAnA nahi caDavAnA zikhare hoya tevA parvatemAM) saMbhave. Iti prathama aticAra. e pramANe adhe dizAmAM-bheMyarAo, rasakuMpi dharAvatI guphAo ke-suraMgo vigeremAM nIce javAnA rAkhela pramANathI anAbhoge adhika javAyuM hoya te rijhamALAtima nAme bIje aticAra lAge che. ane pUrvAdi cAra dizAomAM (vidizA te eka ja pradeza pramANa hovAthI tenI vivakSA karelI nathI.) svIkRta pramANathI adhika javAthI tirthaMkzanamALaTIti nAme trIje aticAra lAge che. A traNeya aticAra saMbaMdhamAM yegazAstranI vRttimAM kahyuM che ke- je nakkI karelA kSetrathI adhika gamana karUM nahi ane karAvuM nahi evA niyamavALo hAya" te zrAvakane svIkArela kSetrathI AgaLa pite javAthI ane bIjAne mekalAthI ke bIjA dvArA keI vastu maMgAvavAthI diphapramANatikrama lAge che. mATe niyamavAnuM zrAvaka tevA atikramane choDI de che.) ane jeNe "huM na karUM" e pramANe ja vrata lIdhuM hoya tene bIjAne mokalavAmAM ke bIjA pAse maMgAvavAmAM doSa nathI. Iti bIjo ane trIjo aticAra. ka kSetravRddhi tivAra-A "yu" zabdamAM ane tenI AgaLa sUvapaNuM hovAne lIdhe "kRau" e pramANenI sAmI vibhaktine lepa thaela che. te zabdano artha A pramANe che ke-sarva dizAone se jana Adi niyamita karela pramANavALI rAkhI hoya ane temAMnI kaI eka dizAmAM javAne IjhelI dizAne AzrIne svIkArela pramANane atikrama thatuM hovAthI ane vadhArelI tathA ghaTADelI te baMne dizAnA jana meLavavAne AzrIne (meM jananI saMkhyAne bhaMga karela nathI evI buddhithI vratanI apekSA rahetI hovAne lIdhe) pramANane atikrama thatuM nahi hovAthI bhaMgAbhaMga svarUpavALa kSetravRddhi rUpa ca aticAra che. 1 mRtyatana zanivAra-smRti annaddha eTale maraNane nAza thaze ane te A pramANepUrva dizimAM rAkhela se jana pramANunuM? te dizAmAM jatI vakhate vyAkuLatAthI athavA pramAdathI ke mativizvama vigerethI meM se jananuM pramANa rAkhela che ke pacAsanuM ?' e pramANe saMdeha thavAmAM jana pramANa yAda na AvatuM hoya ane pacAsa ejanathI AgaLa jAya te smRti aMtardhAna nAme pAMcame aticAra lAge che, e janathI AgaLa jAya te bhaMga ja che. A aticAra, sarvatratAne mATe sAdhAraNa che chatAM paNa A chaThThA vatanA aticAranA pAMca aticAranI pAMca tarIkenI saMkhyA pUrI karavAne mATe ahiM gaNAvela che tethI svIkArela kaI paNa vrata pharI pharI yAda karavuM e hArda che. kAraNa ke-smRtine bhraMza thaye sate vatana ja bhaMga thavAnI Apatti hovAthI sarva anuSThAnanuM mULa smRti-upaganI jAgRti che. kadAca kSetranuM parimANa ajANatAM atikramita thayuM hoya to te dUranA meLavela dravyAdine sarva lAbha tyajI de, ane jatAM je sthaLe parimANunuM smaraNa thaI Ave te ja sthaLethI pAchA pharI javuM paNa AgaLa javuM nahi karelA kSetra parimANathI AgaLa bIjAne paNa mekala nahiH kadAcita pite mokalyA vinA paNa bIje jAya te teNe meLavela lAbha tajI de, tIrthayAtrAdi dharmanAM nimitta arthe te niyamita kSetrathI paNa AgaLa javAmAM ane mokalavAmAM
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda deSa nathI kAraNake-dhana meLavavuM vigere je A lekanAM phaLa che tene mATe ja adhika nahi javAne niyama karela che. e pramANe pAMcame aticAra samaja. - A prathama guNuvratamAM gamanane mATe niyamamAM rAkhela so jana vigere pramANunI keTalIka bhUmine choDIne bAkInA cauda rAjalokamAM rahela sarvajIvonI hiMsAnI nivRtti tarIke (pahelA prANAtipAta viramaNa nAmanAM mULavratane) guNa karanArA A dikarimANavratane viSe je kAMI aticarita karyuM hoya tenI huM niMdA karuM chuM: upalakSaNathI nahIM karuM chuM. A chaThuM dikparimANavrata lenArane trasa ane sthAvara jIne abhayadAna ApavAne temaja bharUpI samudrane vaza karavAne vigere mahAna lAbha thAya che. kahyuM che ke atyaMta agnikaNothI dhagadhagatA loDhAnA geLA je A nityane mATe aviratapaNe pApa karI rahela jIva. sarva dizAomAM samasta jIne bALI mUke che. I 1 I je ke-koI mANasa pitAnA dehathI sarva sthaLe jato nathI, chatAM paNa avipatipaNAne lIdhe tene avatane-hiMsAne baMdha te nitya che ja. In 2 . e pramANe vaMdittasUtranI 19mI gAthAne artha saMpUrNa. 19 A saMbaMdhamAM mahAnaMdakumAranuM daSTAMta che, te A pramANe - chA vratane viSe mahAnaMdakumAranuM dRSTAnta. samasta prakAranI vistRta vastuone dhAraNa karavA vaDe IndrapurIne paNa parAbhavita karanArI, suMdara prakAre varNana karavA lAyaka cAreya varNanI zobhAvALI ane madhyamAM rAjamArgonI paktithI zebhatI avantI nAmanI nagarI hatIH je vividha padArthonA samUhathI bharapUra caMpU jevI dIsatI hatI. / 1te nagarImAM traNa jagatane jItavAnuM parAkrama dharAvanAra vikrama nAme rAjA hato. je rAjAne viSe rahevuM atyaMta satyapaNuM, udArapaNuM, ane upakArI paNuM jANe vidhie traNe jagatane sAra uddharIne sthApela hoya tema jaNAtuM hatuM. 2 . te nagarImAM dhanadatta nAme kroDapati jaina zreSThI hate. te zeThane udAratArUpI padma vaDe padmanI ceSTA karatA hastakamalane dhAraNa karanArI padmAvatI nAme priyA hatI. putra nahi hovAne lIdhe te daMpatI atyaMta ciMtAtura rahetAM. kuladevInI aneka mAnyatA karyA bAda devage temane eka putra che. saubhAgyarUpa lakSamI vaDe atizayavALA te putranuM jayakumAra nAma sthApyuM. te putranAM garbhAdhAna-janma-rakSAbaMdhana-caMdradarzana-sUryadarzana-SaSThI jAgaraNa-nAmasthApana-devagurUvaMdana-anna AsvAdana-vALa levarAvavA-dAMta ugavA-kaNudAre bAMdha-goThaNabhara cAlavuM-bolatAM zIkhavuM-cAlatAM zIkhavuM-coTalI rAkhavIvastrAbhUSaNa paherAvavAM-varasagAMTha karavI-kalAgrahaNa-zrAvakano AcAra zIkhavADa-moTA zrImaMtanI kanyA joDe lagna karavA-vepAra kare vigera" dareka kAryo prasaMge pitAe mahAna utsAhathI mahotsave karavAmAM ghaNo ja dhanavyaya karyo! kharekhara rAganAM sthAne, premanAM sthAne, lebhanAM sthAne, ahaMkAranAM sthAne, pitAnAM sthAne, prItinAM sthAne, kIrtinAM sthAne keNu dhana kharcatuM nathI ? /1 putra te sArA pADozI, sArI sebata ane suzIkSA vigerenA rogathI bAlapaNathI ja bIjanA caMdranI jema niSkalaMka hovA chatAM paNa caMdranI jema yauvana ane kalAthI vadhatAM "jugAnAM vyasananAM kalaMkathI kalaMkita thaye! "jugArane-surA vigere karatAM paNa aspRzyapaNe vajarya
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaditasatranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda raha7 guNene harI levAne hetu, A bhava ane parabhavamAM du:khI hAlatane dUta, niMdya ane saMkaTane samudra samaja," e pramANe pitA vigeree ghaNuM samajAvyuM, chatAM paNa pUrvanAM duSkarmathI prerAela te putre "kRpaNane dhana choDavAnI jema muzkela banela" jugAranuM vyasana cheDayuM nahi. kame viTajane vigerenI sebate vezyAno vyasanI paNa thaye. ahA deSita prANInI kevI patanazIlatA? "dhanarUpI dhInI AhutinA pUraNathI vyasanarUpI agni adhika vadhe che ane dAridyarUpI jalathI tatkALa zAMta thAya che e pramANe pitA jANatA hovA chatAM "putrane duHkha na thAva' e hetuthI tene IcchA mujaba dhana haMmezAM Apato rahyo! ahA, mehanI mUDhatA! e pramANe vyasanAsakta evA te putre grISmane sUrya sarovaranAM nIrane zoSI nAkhe tema cheDA ja divasamAM kroDa dhana badhuM ja zoSI lIdhuM ! kahyuM che ke - sevA mukhAnAM vyasanaM dhanAnAM, yAcA guNAnAM kunRpaH prajAnAm // che. ghanagzIDha sutA kuTTAnAM, mUvaEAtI Tina luTAra: +8 II artha-sevA-sukhanAM mULamAM, "vyasana"-dhananAM mULamAM, "kAcanA -guNenAM mULamAM, kharAba rAjA prajAnAM mULamAM ane "AcAra zreSTha putra-kuLanA mULamAM tIkSNa kuhADAnA ghA samAna che. ! 1 e pramANe dhana khalAsa thaI javAthI gherathI dhana nahi maLavAne lIdhe duSkarmathI gherAela te yakumAra, koI zrImaMta zreNInA ghera corI karavA peThe ! tyAM tene duSTa sarpa evI rIte Da ke jANe tenA akRtyathI lAjIne hoya tema tenA prANAe tene tatkAla tyajI dIdho ! kahyuM che ke-jugAra AdinAM vyasanathI A lokamAM corIne dhaMdhe sUjhe che, cerIthI jIva paNa javAnuM bane che ane pahelekane viSe anaMta duHkho vALI durgati paNa prApta thAya che: 1 savAre savaMjanAe maraNa pAmela te jayakamArane dhanadatta zeThanA putra tarIke oLakhe che, ema jANune rAjAe dhanada zeThane pakaDyo ane sarvAge gADha baMdhane gAMdhIne keda karyo. hajAro manerathI pratiSThita banAvavA dhArela putranuM paNa potAne ane parane ahitakArI evuM aho durvartana ! athavA to putra, mitra, nekara, baMdhu, jamAI, sevaka, patnI, zokaya jeDe gamana, zatru, putravadhu ane ziSya pUrva bhavanA traNathI prApta thayA hoya che 1 have mahAjane "dhanadatta zeThanA putrano ja e aparAdha che" ema atikaNe rAjAnA khyAlamAM lAvIne dhanadazeThane choDAvyo tyArathI laIne dukhI hAlata ane apamAna vigere Apattine pAmela te Tha, putranAM duzcaritrathI trAsa pAmela hovAne lIdhe bIjA putranI utpattine aniSTatara mAnata thako pUrvanAM puNyane lIdhe vepArInI kuzaLatAthI vaLI pAcho pahelAMnI mAphaka saMpatti pAme, ane prApta thaela saMpattinI sAthe lokomAM mahatva ane rAjAnI maherabAnI pAmya! AthI pitAne navA avatAra rUpe mAnavA lAgyo, paraMtu putranuM aniSTatarapaNuM vasI gayuM hovAthI ja hoya tema tenI patnIne bIje putra na thaye. (eTaluM pUrvanI sthitimAM ochuM rahyuM.) tethI putranI pIDAthI rIbAtI te dhanadattanI strI padmAvatIe vicAryuM ke mAre nahi 1 durmatidurgatidUtam 4 / 2 zopyate x / 3 saMjAtasaMpattisaha cha /
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra68 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda te mArI zakyane paNa je putra thAya to A dhananA svAmI tarIke mAre paNa te AdhAra thAya te hetuthI teNIe ane pitAnA hitasvI mANaso dvArA pitAnA svAmI dhanadattane bIjI kanyA paraNavAne mATe ghaNuM ja preraNA karI hovA chatAM paNa kuputrotpattinI zaMkAthI teNe te vAtamAM nirvikArInI jema mana paNa ApyuM nahi ! kahyuM che ke-durjanathI dubhAela manavALA purUSine svajanamAM paNa vizvAsa thato nathI. dUdhathI dAjhela bALaka dahIM paNa kuMkAvIne pIve che. 1 eka vakhate buddhizALI kaI Izvaradatta nAmanA zeThe bAje kaI anurUpa varanahi maLavAthI pitAnI prauDha kanyAne svIkAra karavA dhanadazeThane A pramANe jaNAvyuM ke-"he zreNI! vizvane IrachavAyegya evA pUrvanAM puNyathI prApta thatA putraratnanI utpattithI utpAtanI utpattinI jema bhaya kema pAme che? janmelA sarve kujAtaja hatA nathI, badhAM vRkSo kAMTAvALAM hatAM nathI; sarva jaLAzayo kIcaDamaya hetA nathI. vaLI ekavAra ajIrNa thavAthI bhajanane ane mArgamAM ekavAra luMTAvAthI mArge javAnA vepArane koI tajI detuM nathI; mATe duHkhe nigraha thaI zake te A Agraha tajI daIne uttama lakSaNavALI mArI kumuvatI nAmanI kanyAne svIkAra karo ane e kumuvatI paNa evI che ke-tenA pati thavAmAM tamane caMdranI jema tamAre kaI mahAna udaya thavAno che ema meM e kumuvatInAM lakSaNethI nirNaya karyo che. mATe A saMbaMdhamAM vicAra vigere na kare. " Izvaradatta zeThanI e pramANe vAta sAMbhaLIne jAgRta gRDha cittavALA dhanada zeThe paNa kahyuM ke-"he AyuSmAna ! je tamArI putrI, mane saMtAna saMbaMdhInI vAta paNa na kare, ka Le saMtAna thAya te paNa "mRta bALakane janma ApanArI mAtAnI jema" tamArI putrI te bAlaka para sarvathA nirmohIja rahe to tamArI dakSiNyatA vigerethI te vAta paNa svIkArI zakuM." dhanadazeThanA guNathI AkaSIela Izvaradatta zeThe te potAnI putrI pAse te pramANe paNa kabula karAvIne himAlaye zaMkarane pAvatI ApavAnI jema te zeThane potAnI kumuvatI putrI ApI. bIjAone utkaMThA pUrvaka mAgavA chatAM paNa je kanyA maLe nahi te kanyA dhanadattane e rItanA kelakarArathI paNa apAI, te sAmAnya puNyanuM phaLa nathI ! ! 1 dhanadatta paNa mahAna utsava pUrvaka tenuM pANigrahaNa karyuM. krame karIne kumudvatIne "kone aniSTa hovA chatAM paNa strIone premanAM nidhAna jevuM" odhAna rahyuM. "potAnA koI Aptajane kAMsAnAM kalAmAM pAkuM bera mUkIne pitAne ApyuM ane te bera sahitanuM kaceluM keIe harI lIdhuM " e pramANe kumuduvatIe svapna dIThuM, ane svAmIne jaNAvyuM. dhanadatta zeThe paNa-"bAhirathI suMdara putra thaze temaja keTaluMka dravya laIne te kaI anyane ghera raheze." e pramANe te svapanuM phaLa pitAnI buddhithI kamyuM. ane vicAryuM ke-"huM evo upAya karIza ke-jethI te putra mArUM kAMI ja laI zake nahi." kame suMdara rUpavaMta putrano janma thaye, ane zreSThIe paNa prathama kumuvatInuM vacana lIdhela te vacananA jore te putrane janmatAMnI sAthe ja uThAvI lIdhe, ane smazAna sthAne mRtakane mUke tema jIrNa udyAnamAM jaIne mUkI dIdhe. kuputrathI kadaIne pAmavAne lIdhe putra pratye udAsa banela te zreSonI aha nirmohatA ! putrane udyAnamAM tajIne harSita thaelA zeTha pAchA, 1 3 4
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI A TIkAnA sarala anuvAda 29 vaLe che tevAmAM akAle megha gAje tema AkAze divyavANuM thaI ke-"he zreSThI ! devuM ApIne jAva." bhaya ane viramaya pAmela zeThe paNa kahyuM ke mAre tene keTaluM ApavAnuM che?" devIe kahyuM-"eka hajAra rUpIA." AthI ghaNA bhayathI vyAkuLa banelA teNe eka hajAra rUpIAnA sthAne eka hajAra sonAmahora tute ja gherathI lAvIne te bALakanI pAse mUkI. "ATalethI ja sApanAM daramAMthI chUTAya to sArUM" ema vicArIne dhanadatta zreSTho ghera gayo. janmatAMnI sAthe ja putrane viraha thavAthI kumuduvatI ghaNI ja duHkhI thaI hovA chatAM paNa zeThanA tApathI vyabhicAriNInI jema putra janamyAnI vAta paNa keIne kahetI nathI. prabhAte hajAra senAmahera sahita te bALakane aputrIyA mALIe je. AthI harSita thaelA mALIe te bALaka pitAnI priyAne putrapaNe seMge! teNIe paNa te bALakane potAnA putranI jema pALe. manubevaDe je IcachAtuM nathI te prAya, jaladI ane ghaNuM AvI maLe che ane je IchAya che te kayAreya alpa paNa prApta thatuM nathI ! aho viparItatA ! e hisAbe kumuvatIne alpakALamAM prathamanI jema "keI ISTajane Apela suvarNanAM kalAmAM mUkela suMdara nAraMgInuM phala te kolA sahita keIe paNa harI lIdhuM.' e pramANe svamasUcita ane rUpa vigeremAM advatIya e bIje paNa putra thaye. A bIjA putrane paNa zeThe prathamanI jemaja paraMtu sthAnaphera tarIke bIjA udyAnamAM mUkI dIdhe! tyAM akALe thayela dIvyavANI anusAra te bALaka pAse teNe gherathI lAvIne dasa hajAra rUpIA mUkyA. te bALakane paNa koI dhanavAna azvapatie prathamanI jema grahaNa karyo ane tenuM pAlana karyuM. bAda putraprasava vigere pharI pharI phekaTa ja thatA kalezathI ukega vahana karatI kumuvatIne paNa atyaMta prakaTa ane bhadrajAtine pratyakSa sapheda hAthI pitAnA gharamAM peThe hovAnuM svama AvyuM ! AthI to tene kAMIka AnaMdaracanAkArI gabhara thaye, ane susvama vigerethI ghaNA sthAne graha vigere yukta guNamaya rAtrinA samaye samagra guNavaDe atizayavaMta evA putrane janma Ape. A vakhate kumudvatIe dhanadattazeThane pahelAnI jema nahi karavA ghaNuM vAravA chatAM paNa putraprati avizvAsu evA te zeThe te gabhIne paNa turata ja uThAvIne trIjA udyAnamAM mUka, ane te sAthe "he zeTha ! leNuM lIdhA vinA A bALakane kema tajI de che ? " e pramANe AkAzamAM "zravaNane amRta jevI " divyavANI sAMbhaLa! AthI khuza thaela zeThe pUchayuM ke- A bAlaka pAse mAruM keTaluM leNu che ?" devIe kahyuM- kaDAkoDI seneyA! A sAMbhaLIne atyaMta khuzI thaela dhanatte citAmaNiratnanI jema te bALakane pAcho lAvIne janmathI apUrva evA bALakane janma ApanArA kumuduvatIne arpaNa karyo. ane mahA AnaMdakArI hovAne lIdhe te bALakanuM mahAjanmamahotsava Adi pUrvaka mahAnaMda nAma sthApyuM. yastadAnImadanto'pi, sarvato guNaddhibhAk / sadanto'pi kramAt khyAto'nanta eva zriyAdbhatam / / 1-20 koDInI 2 kAMgaNI, 4 kAMgaNIne eka paNa (A), 1 AnA (paNa)ne 1 rUpIo(dama), 16 kramanI 1 sonAmahera=gInI. 2 caitra x 3 kacchapa x 4 i xI 42
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra70 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adara TIkAne sarala anuvAda artha -je bALaka mahAnaMda nAma sthApyuM tyAre mahAnaMda zabda) "a" antavALa (akArAnta) banyo hovA chatAM sarva prakAre guNavRddhine bhajavAvALe thaye! (e rIte "a" antavALuM nAma hovAthI) vidyamAna atavALo hovA chatAM paNa krame karIne ddhithI ananta tarIkenI ja khyAti pAmya ! te Azcarya che. e pramANe vadhatA te kumAre krame karIne caMdranI jema kalA grahaNa karI ane bALapaNamAM sadagurUnI pAse samyakatvamULa dezavirati svIkArI ! temAM teNe chaThA diparimANa vratane viSe rahevAnAM sthAnathI sarvadizAmAM se jana javAno niyama karyo. e kumAra, yauvana avasthAne pApe eTale pitAe teno yajJadattazeThanI yathArthanAmavALI kalAvatI nAme kanyA joDe vivAha karyo. A mahAnadakumAra janme tyAMthI laIne dhanada zeThanA gharamAM comerathI vaSoRtunI nadInA pravAhanI jema dhana vadhavA lAgyuM ! divase divase zeThe kumArane vepAra mATe atyaMta protsAhita karyo sate te kumAre kalpavRkSanI jema thoDA divasamAM ja zeThanA gharamAM kaDAkaDI somaiyA kamAI ApyA ! keTalAka, janmathI dhana upArjana karatA hovA chatAM potAne nivaha paNa utsAhathI calAvavA samartha thatA nathI, jyAre keTalAka te AzcaryanI vAta che ke-A pramANe dravyopArjana karavA bhAgyazALI bane che! i 1 kharekhara lezudeNano saMbaMdha vajabaMdha je che; e sabaMdhamAM traNa kuputra sahitanA A suputravALA dhanadatta zreNI draSTAntara rUpa che. 2 bAda sarva citAthI mukta thaela dhanada zeThe te putranA kahevAthI comukha vigere suvarNa maya jinacetyo baMdhAvyAM, temAM 'vidhAnA pratimAjI bhagavaMtanI pratiSThA vagere karAvI, sAta kSetramAM sAtaDa senayA vAparyA, traNeya kAla jinapUjA vigere dharmAnuSThAne AdaryA, zrAvakadharmanI ane paropakAranI krIyAo sabhya prakAre karI: AthI sarvazreNIo karatAM dhanada zeTha zreSapaNuM pAmyaH ahe te bhAvamAM paNa suputranI prAptinuM atula phaLa! kaI divase uttama prakRtivALA ke "pahelAM chamAsa sudhI sevA vigere vidhi karela" vidyAsAdhake, AkAzagAminI vidyA sAdhavAnA divase mahAnaMdakumAra atizaya bhAgyavaMtapurUSa jaNAvAne lIdhe tenI pAse uttara sAdhaka banavAnI atyaMta prArthanA karavAthI bahu kalezavALuM kArya hovA chatAM paNa dAkSiNyatA ane paropakAranA sArabhUta evA te mahAnaMdakumAre tenI prArthanAne svIkAra karyo. kahyuM che kekssetrN rakSati caJcA, saudha lolatpaTI kaNAn rakSA / dantAttatRNaM prANAnareNa kiM nirupkaarenn?|| artha kSetramAM ubho karavAmAM Avate cADI kSetranuM rakSaNa kare che, dhajA mahelanuM rakSaNa kare che, rAkha anAjanAM kaNonuM rakSaNa kare che ane dAMtamAM lIdheluM tRNu prANanuM rakSaNa kare che ! ( A rIte tevA tuccha ane jaDa padArtho paNa parane upakAra kare che e sthitimAM) nirUpakArI evA manuSyanI kimata zuM ? 1tethI mahAnaMdakumAra kRSNacaturdazInI rAtrie ( te vidyAsAdhakanI pAse ke uttarasadhaka tarIke ubho rahyo. vidyAsAdhake paNa bhAgyanA bhaMDAra jevA "mA" antavALA dhAtuna ke zabdane vyAkaraNanA niyama pramANe guNa ke vRddhi thatI nathI. 2 ayaya x 3 vaDherAmapi x!
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda ra71 te kumAranA sAnidhyabalathI koIpaNa prakAranI bAdhA vinA kailAsanI mahAnaMdakumArane AkAza- jema niSpakaMpa paNe te vidyAne yathArtha paNe siddha karI ane vidyA gAminI vidyAnI prApti siddha thaI te vakhate te vidyAnI adhiSThAtAdevIe pragaTa thaIne ane tene sadupayega, kahyuM ke-"aho ! tArAvaDe meTA utsAhathI sAdhelI evI huM siddha thaI chuM paraMtu anyanuM kArya sAdhI ApavAnI zubhavRttivALA ane prANIonA AdhAra svarUpa A uttarasAdhaka mahAnaMdakumArane tuM mane "kuMvArIne ApavAnI jema" ApI de, ane tuM mane siddha karavA samartha thaye. eTalAthI ja saMtoSa mAnaH (kAraNake tAruM bhAgya eTaluM ja che.) karmathI adhika karI zakavAne vidhAtA paNa samartha nathI. kahyuM che ke-"ame je devone namaskAra karIe chIe te deve paNa durNa vidhine vaza che, vaMdya e vidhi paNa nakakI karelA karma pramANe ja phala ApI zake che ! A rIte jyAre phala, kamodhIna che, to devothI ane vidhithI zuM prayojana mATe te karmane ja namaskAra che kejenAthI vidhi paNa samartha nathI. A 1 " e pramANe kahIne vidyAdevI tatkAla aMtardhAna thaI. te vidyAsAdhake paNa devInAM tevAM vacana jaNAvavAnI sAthe te vidyA mahAnaMdakumArane te vakhate ja ApI dIdhI ! ane te ja nimitta pAmIne virakta cittavALA banelA te tattvajJa AtmAe tapasyA AdarI: have kumAra te vidyAthI vidyAdharanI jema AkAzagAmI ahA, bhAgyanuM adhikapaNuM! kahyuM che ke vyavasAya kaI bIje kare che ane tenuM phaLa kaI bIje bhagave che! mATe vyavasAyathI sayuM, amAre to vidhi ja pramANa che. te 1 " mahAnaMdakumAre AkAzagamanavaDe viharamAna tIrthakare ane zAzvata tIrthone vaMdana namaskAra karavA, paropakAra karavo vigerethI te vidyAnuM sadAkALa phaLa uThAvyuM ! vidyAdi atizayavaMta zaktivALA jane, prAyaH khalajanonI mAphaka atyaMta anyAyamAM pravartI thakA peDhAlaputranI jema uchuMkhalA hoya che. je 1 | jyAre sAdhunI jema uttama saMvaravALA te mahAnaMdakumArane te tevI uttamavidyAnA lAbhamAM paNa keI paNa sthaLe samudranI jema mayadAnuM ullaMghana hatuM ja nahi! te kumArane keme karIne zrIkRSNane pradyumnanI jema pitAne anugAmI evA saubhAgya bhAgyAdi atizayavaMta putranI prApti thaI. koI eka divase te putrane duSkarmathI Adeza pAmela duSTa sarSa Do. putra sarvathA acetana bajo sate ane kRSNanAM ratnanI jema vaidyo vigerenAM prayatno niSphaLa gaye sate pitA vigerene atyaMta hArdika du:kha thayuM. e rithatimAM hAjara buddhivALA dhanadattaze corAzI cauTAmAM paDatuM vajaDA ke-je koI mANasa, mArA A acetana pautrane sarpanA jherathI bacAvaze tene dhanadattazeTha kroDa sonaiyA paNa Apaze " te paDaho sAMbhaLIne kaI videzI brAhmaNe zreNI pAse AvIne vivekathI kahyuM- he zreNI ! ahiMthI eka dasa yejana dUra huM rahuM te zrInidhAna nAme nagara che. tyAM mAre ghera devatAnA Adeze prApta thaelI viSaSadhI che. jeno spaSTapaNe ghaNIvAra pratyakSa khAtrI 1 ca 5 / 2 iyattaiva / 3 paropakriyAdibhista0 4 / 4 saubhAgya bhAgyAdya 4 /
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ *_*_* zahera zrI zAhapatikamaNa-vaMdittasUtranI Adaza TIkAne sarala anuvAda karI che. te auSadhI kayAM mUkI che te mArI strI jANe che. mArgamAM kadAca khavAI jAya te bhayathI huM ahiM sAthe lAvyA nathI. te auSadhine je ahiM sUryodaya pahelAM keIpaNa mANasa keIpaNa upAye lAvaze te te auSadhithI A bALaka amRtathI jIvato thavAnI jema nakakI jIvato thaze ja. vipranI te vAta sAMbhaLIne AnaMdita thaela zreSThI bolyo-"he bhUdeva ! sAruM thayuM sAruM thayuM ke-tame A upAya batAvyuM ! IndranI jema acitya zaktivALo mAro putra mahAnaMdakumAra AkAzagAminI vidyAthI te auSadhine ati utAvaLe paNa laI Avaze. mATe tame tamArI strI upara patra lakhI Apo ke jethI tene tamArI strI te auSadhi Ape. AthI vimayapUrvaka khuzI thaela brAhmaNa, patra lakhavA taiyAra thaze tevAmAM sukRtanA apUrva kaMda samA mahAnaMdakumAre kahyuM- he tAta!" so jana ja dUra javuM e pramANe meM dipariNAma vrata lIdheluM hovAthI putrane meha hovA chatAM paNa eka dasa pejana dUranAM te sthAnathI te auSadhi huM kevI rIte lAvI zakuM? svIkArela niyamanA nivAha pUrvakaja dirimANa vratanA kArya sAdhavAmAM Ave to uttamapaNAne bhaje mATe ke bIje niyamamAM mahAnaMda upAya vicAre. "pitAe paNa kahyuM-"he vatsa! khedanI vAta kumAranI lakattara draDhatA che ke-AkAza mArge javAmAM jIvavirAdhanAdine abhAva hovAthI ane pitAne ugraroSa so jana vigereno niyama zuM naDe che? pRthvI para gamana kara vAne AzrayIne ja hiMsA thAya che. vaLI bhUmi para mArgo vAMkAcUMkA jatA hovAthI vadhAre jana thAya; paraMtu AkAzamAM to sIdhuM javAnuM hovAthI pUrA se jana paNa nahi thAya ane e pramANe sarvatra ni:saMdeha ja dekhAya che. vaLI AvA bAlakane jIvADe te paramadhame che ane dharmakAryane viSe tIrthayAtrAnI jema hajAra jana javAmAM paNa gRhasthane kaI deSa te nathI; paraMtu ulaTuM agaNita puNyanuM piSaNa che. mATe vatsa! bAlakanAM vAtsalyanuM AlaMbana le, ane auSadhi lAvavAmAM jarA vAra paNa vilaMba na kara: kammelane sApha karanArA maharSio paNa jIvadayAne mATe yatna kare chetethI A bAbatamAM mugdhanA vicAra sarakho phekaTa vicAra che ?" putre paNa kahyuM-"he pitAjI! ApanuM kahevuM suMdara che, paraMtu A bAbatamAM kevala dharmabuddhi nathI. mukhyavRnyA ati mAtrAe putra paranA mehanI ja buddhi che. mATe e kRtyamAM potAnAM vratane hAni kema na pahece? vaLI niyama che ke je pramANe svIkArela hoya te pramANe ja yathArtha pALa joIe. tethI se yejanathI adhika yojana javAmAM niyamane bhaMga ja thAyaH meM niyama letI vakhate AkAzagamananI apekSA rAkhI ja nathI." AthI kepe caDhelA pitAe kahyuM-"he A sthAne bArIka jovAnI A kevI ceSTA? pitAnA putrane jIvADavA kadAcita koI aticAra lAgatuM hoya to te pachIthI prAyazcittathI zeAdhI zakAya che vaLo cAritravaMtone paNa sarvathA niraticArapaNuM hotuM nathI: sarvakAryamAM lAbhAlAbha vigere jevuM rahe che. kahyuM che ke-dhamanuSThAnamAM koI bAbata ekAMta niSedha ke 1 veganA 4 2 virua Xaa
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vattisUtranI ATha TIkAne sarala anuvAda ekAMta vidhi paNa jaNAvela nathI, paraMtu vyAdhine viSe vaidhanI jema AtmA vizeSane pAmIne niSedha ke vidhi hoya che . 1. nahi ke dharmanuM rahasya kadAharUpI guphAmAM AvI bharAyuM che. ahe, tArA hRdayanI kaTheratA! ahA bAlakanI hatyAmAM paNa tArI nirapekSatA ! ahe, lokApavAdathI paNa nahi DaravApaNuM! ahe, tArUM nirdayAtmakapaNuM ! " ( putrane e pramANe reSathI kaThora vacane kahyAM chatAM putra potAnA niyamathI calita thaye nahi eTale) pitA vigeree mahAnaMdakumArane samajAvavA te sarva vRttAMta rAjA maMtrI vigerene jaNAvyuM. AthI rAjA ane matrI vigeree paNa AvIne mahAnaMdakumArane sarvazaktie samajAvyo, chatAM paNa te kumAra pitAno Agraha tajato nahi hovAthI kopathI bhayaMkara banela rAjAe kahyuM -"he kadAgrahanA doSathI bharapUra mahAnaMda! te auSadhi nahi lAvavAne lIdhe je A bAlaka mRtyu pAmaze te kuTuMba sahita tane sarvasva harI levAne daMDa karavApUrvaka mRtyunI sajA karIza.' mahAnaMdakumAre paNa kahyuM- he deva ! sarvadhana karatAM sakaLa kuTuMba karatAM ane mArA prANa karatAM paNa A mAre putra ane hAle che tevA priya putranI upara AvI paDelI AvI ghera ApattimAM paNa (niyamane kAraNe) nirapekSatA sevAI rahI hoye sate dhana ke kuTuMbanI apekSA keNa mAtra che ane tethI mane Apa batAve che te bhaya paNa ke, mAtra che? mATe je thavuM hoya te thAva, paraMtu kalpAne paNa svIkAreluM vrata sarvathA a9pa paNa aticarita karIza nahi! dhana-prANu ane putra vigere te bhavabhave sulabha che, jyAre zrI jinezvara prarUpita dharma, anaMta bhavaDe paNa maLa durlabha che. 1. sarvadhanaprANa ane putra vizerenA nAzathI to te bhave ja duHkha thAya che, paraMtu dharmanA nAzamAM te anaMta bhavemAM saha duHkha bhegavavuM paDe che. 2. e pramANe tAtvika ane sAtvika purUSane viSe mukuTapaNAnA bhAvane bhajI rahelAM te vacane bolAI rahyuM sate te kumAranI dharmane viSenI ekAgratAthI "AkRSTi vidyAthI AkarSavAnI jema" AkaSAelI zAsanadevInI divyavANuM prakaTa thaI ke-he satvanA ja sArabhUta kumAra ! A darekane potAnA dharmanI daDhatAne amApa mahimA batAva! ane te e rIte ke tArA hAthamAM rahelA amRta (pANI) rasathI A bAlakane soMca: ke jethI tatkAla jIvate thaze." A divyavANI sAMbhaLIne sarvajano vismaya magna banI gaye te mahAnaMdakumAre pitAnA hAthathI pavitra banelA jaLathI bALakane sIMcyuM. ane te bAlaka paNa amRtathI sicAyAnI mAphaka jaladI beTho thaye! A joIne samagra leke atyaMta AnaMdita thayA. vadhAmaNIo AvavI vigere mahenso prakaTyA ane cAre bAju mahAnaMdakumAranI apUrva prazaMsAnA avAje gAjI uDyA ! ahe, dharmane viSe ekAgratAnuM keI adbhUta evuM mahAna mahAsya ! ke-jethI A pramANe lIdhela vratane nivaha paNa thayo ane "putranuM jIvavuM-dhananuM rakSaNa thavuM. kuTuMbanuM rakSaNa thavuM temaja potAnAM prANonuM paNa rakSaNa thavuM' vigere lAbha paNa thayA ! / 1 / keTalAka AtmAo svalpa kaSTamAM paNa vratane tRNanI jema tajI de che, jyAre AzcaryanI vAta che ke 1 tauma
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 zrI zrAddhapratikamaNa-vAhitRsatranI AkarI TIkAno sarala anuvAda keTalAka AtmAo A pramANe bhayaMkara saMkaTamAM paNa vratamAM daDha rahe che ! | 2 | have koI eka divase prathamanA putra vigereno vRttAMta yAda AvavAne lIdhe dhanadattazeTha ane mahA- khedita thaela manavALA dhanadazeThanA kahevAthI mahAnaMdakumAra naMdakumAra Adine AkAzagativaDe mahAvideha kSetramAM gayo ane tyAM jinezvarane pUrvabhava. vaMdana karIne dhanadatta zreNI vigerene pUrvabhava paDyo. svAmIe paNa kahyuM ke-"dhanyapura nAmanA nagaramAM sudhana nAme eka dhanavaMta hite: tene dhanazrI nAme strI hatI ane dhanAvaha nAme bAlamitra hatuM. A baMne mitro prItimAM sagA baMdhu jevA hatA ane suzrAvakapaNe zuddha vyavahArathI sAthe ja vyApAra karatA hatA. mAlanI levaDadevaDamAM vacce vacce koI viTajanane-bhaTane-bAlakone ApavA dvArA temaja pitAne ghera vAparavA dvArA " sudhana, mitranI vastune ahiMthI tahiM vyaya karavA lAgyo. A avi vAsajanaka kAryathI mitranuM citta ghaNuM duHkhAvA lAgyuM, paraMtu maitrIne bhaMga thavAnA bhaye dhanAvahe te badala sudhanane kazuM kahyuM nahi, ane sudhane e pramANe asaya karavAvaDe dhanAvahanA se rUpIA bagADyA. temaja bIjA eka catura vaNikanI sAthenA vepAramAM herapherI karatAM sarva maLIne devA rahI gaelA 20 rUpIA, tene turata nahi ApavAthI temaja thelI rakama hatI te vigere kAraNathI te vaNika leNadAre paNa ugharANI nahi karavAthI sughana pAse rahI gayA. e pramANe bIjA keI eka jaNe sudhanane rUpIA ApavAnA hatA temAM bhUlathI 10 rUpIA vadhAre apAI gayA. pAchaLathI te bInA dhyAnamAM AvI, paraMtu sughane lebhathI tene te dasa rUpIA pAchA ApyA nahi: lobha kayA dharmavaMtane paNa bhakara nIvaData nathI? ke-je sUkSama saMparAya nAmanA dasamA guNasthAne paNa pamAya che=AvIne naDe che. 1 / te traNeya zalyo, vyavahArazuddhimAM pitAnI prasiddhi hovAne lIdhe te sudhane gurUpAse paNa samyakapaNe ApyAM nahi! "pitAnI zakti pramANe je mANasa duHkhI dhamIchone uddhAra karatuM nathI te mANasa samartha hoya to paNa asamartha che ane vivekI hoya te paNa nirvivekI che e pramANe vicArIne sudhane duHkhI avasthAmAM sIjhAtA paramadhAmika sAdhamane so rUpIA ApyA te rakamathI jIvikA calAvavAvaDe e zrAvaka chaMdagIbhara sukhe jIvananirvAha karI zakyo! meSanA jalanI mAphaka kALe alpa paNa ApeluM ati phalane ApanArU thAya che kahyuM che ke - karacaluapANieNavi avasaradineNa mucchidaM jiai / pacchA muANa suMdari ! ghaDasayadineNa kiM teNa ? // 1 // artha - he suMdarI ! hAthamAM raheluM eka calu pANI paNa je avasare ApavAmAM AvyuM hoya te tRSAthI mUchita mANasa paNa jItI jAya che. maryA pachI so ghaDA ApavAmAM Ave te paNa te zuM kAmanA? | 1 | krame AyuSya pUruM thaelA te sudhana-dhanazrI, dhanAvahamitra, te baMne vaNika ane sAdharmika maLIne chae jaNa zrAvakadharmanuM ArAdhana karavAthI saudharma 1 sAdharmiSTha |
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ A zrAddhapratikramaNa-vahittasUtranI AdarA TIkAnA sarala anuvAda devalAke utpanna thayA, ane tyAMthI cyavIne te chae jaNu anukrame dhanadatta-kumudvatI ane tenA cAra putrA tarIke thayA. prathama se rUpIA veDaphavAthI pahelA putrathI pitAnuM sa`dhana nAza pAmyuM vigere sthiti thai ane te putra pUrva bhave eka zrAvakane vepAra bAbatamAM ghaNI irSyAne lIdhe vyasanIpaNAnuM kalaMka ApavAthI tene A bhave vyasanIpaNa prApta thayuM, temaja teja zrAvaka prati atyaMta dveSathI" A maztA kema nathI ? e pramANe durdhyAna thavAthI alpAyuSya paNa prApta thayuM, khIjA ane trIjA putranu 'pUrvabhavanu rahI gaeluM devu' teTalAguNu thayu . pUrvabhave tane so rUpIA ApIne sudhane tArA upara upakAra karela hevAthI he mahAna dakumAra ! teM A bhave kroDAkroDa sAnaiyA meLavI ApyA vigere karyuM. kahyuM che ke-devu rahI gayuM hoya te jadhanyathI dasagaNuM thAya che: temAM paNa jo sAmAnA ghAta citavavA vigere prakAranA dveSa karavAmAM Ave te seguNuM- hajAraguNa'-lAkhaguNuM ke keTIguNuM paNa thAya che. // 1 // kumuvatIne pUrva bhave pAtAne tyAM bhese janma Apela be pADAnI khAkhatamAM * Ane kAi harI jAya tA sA' ...' e pramANe dudhyAna thavAthI A bhave e putranA janmatAMnI sAthe ja viyeAga thayA. vacalA e putrAnu leNu ane tAre dhanadattazeThanu deNu hAvAnI AkAzavANI te najIkamAM rahela devanI karelI che. e pramANe tIrthaMkara bhagavaMte 'vacalA te be putrA hAla kAM che ane zu pravRtti karI rahyA che?' e vigere paNa jaNAvyuM." e pramANe arihaMta bhagavaMtanI vANIrUpa amRtanA AsvAdathI prakaTela mahAn 2AnaMdavALA mahAnaMdakumAre ghera AvIne zrI jinezvara bhagavaMte jaNAvela adhikAra samyak prakAre jaNAvye sate tenA pitA vigeree pravrajyA aMgIkAra karI. ( peAtAnA pitA dhanadattazeThe janmatAMnI sAthe udyAnamAM tyajI dIdhelA te ) ane bhAione paNa dharma ane dhana ApavA vigerethI prasuti karIne avasare mahAna dakumAre paNa dIkSA grahaNa karI ane cAthA mAhendra devalAkamAM mAhendra samAna zreSTha deva thayA: tyAMthI AvIne mekSa pAmaze. e pramANe dizAonA bahu sakSepa karavAnA vidhithI dikparimANuvrata svIkArIne saMkaTamAM paNu mahAnaMdakumAranI jema dhairya dhAraNa karavApUrNAMka tenuM pAlana karavuM. // 1 // // kRti chatrate mAnakumAra caritram // sAtamuM bhogopabhoga parimANatrata . ( bIjuM guNavata. ) hoe chaThThuM diziparimANuvrata kahI gayA: have bhAgApabhAga parimANu nAme sAtamuM ane guNuvrata tarIke bIjuM vrata jaNAvAya che. A vratane arthanI samAnatAne lIdhe upabhAga paribhAgapari "mANuvrata paNa kahevAya che. ane *A vrata 'mothI ane mathI' ema e prakAre che. temAM mona nA 31mova ane roLa ema e prakAra che. eka ja vakhata bhogavAya athavA khAvArUpe dehanI aMdara bhAgavAya evA je AhAra ane puSpAdi vastuonA bhAga karavA, te [ 35 zabdanA ' ekavAra ' athavA ' aMdara'evA atha hAvAthI] mopa kahevAya che; ane vAraMvAra athavA . deha vaDe bhAgavAya evI je ghara-strI-sra vigere vastuonA bhAga karavA, te [ddare zabdanA 1 casaniya / 2 mahAnamyuMna mahAdhuna X ! 3 sivAyaeN 4 | 4 4 |
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ E zrI maddhapratikramaNa vadisUtranI A TImaneA sarala anuvAda ahiM 'aneka vAra' athavA 'khahAra' evA artha hAvAthI ] rimo kahevAya. kahyuM che ke:vamone viddho atha :-sava vigaI, tala, AhAra, puSpa, phula vigere upabhAgamAM ane strI, hATa, ghara, vastra, suvarNa vigere paribhAgamAM gaNAya che. // 1 // ahiM zrAvake utsarga mArgathI te acitta ane kalpanIya AhArabheAjI rahevuM joIe: tema karavA azakta hoya tA sacittanA tyAga karavA ane temAM paNu azakta hAya teA ati pApavALA madirA-mAMsa-anaMtakAya vigerene laI ne pratyeka vanaspati, sacitta-acitta mizra vastu ane acitta vastu vigerenuM pramANu karavuM. kahyuM che ke:-niravadya AhArathI athavA acitta AhArathI ke parimita mizra AhArathI AtmAnI tRpti karavAmAM tatpara evA uttama zrAvake hAya che. // 1 // e rIte parva-utsavAdi vizeSa vinA kumakAM laTakAvela ke raNakatI ghugharIo TAMkela ke maNi suvaNaeN thI vibhUSita karela paTakUla ane raNakatAM nepUra vigere AbhUSaNA-mukuTama dhanakreTAne ThegAM vigere dhAraNa karavAM nahi; kAraNa ke-tethI cittamAM unmAda ane leAkamAM apavAda vigere thAya che; mATe ulaTa-veSa-vAhana-alaMkAra vigere paNa zrAvake vajra vu. kahyuM che ke:atizaSa, atisASa, atihAsya, duja nAnI saMgati ane ati uddAta veSa, e pAMce ya khAkhata mahAjanAne paNa laghutA pamADanAra che. vaLI atimalina, ati jADAM, ati krukA, atichidravALAM vo vigere sAmAnya veSa paheravAthI paNa 'kharAkha vastradhArI che, kRpaNu che' ityAdi prakAre lekamAM apavAda thAya ane hAMsInuM bhAjana manAya che; mATe peAtAnAM dhana-ummara-hAlata-nivAsasthAna ane kula vagerene anurUpa veSa rAkhavA te ucita che. e prakAranA ucitaveSanuM paNa pramANu karavuM. e rIte dAtaNu-ga mAlIsa-telamardanana- snAna--vilepana-AbharaNu-puSpala-dhUpa-Asana-zayana-ghara vigerenuM paNu pramANu karavuM: tathA bhAta-dALa-tela-ghI--zAka-khIra-khAMDa-mIThAi vigere azana-pAna-khAdima ane svAdima AhAramAMthI je je vastuo vavA azakta hAya te te vastuonu nAmapUrvaka pramANu karavuM ane e sivAyanI bIjI vastuonA' AnaMda vigere suzrAvakAnI jema tyAga karavA, meM=vyavasAya saMbaMdhamAM paNa zrAvake mukhyatayA tA niSpApa kAryamAM ja pravRttimAna banavu. tema karavA azakta hAya tA paNu ati pApavALAM ane vivekI jAmAM niMdanIya evAM madirA vecavI vigere kAryo tyajI devAM ane bAkInA vyApAzemAM paNa pramANu rAkhavuM. kahyuM che ke :- khAMDavuM, rAMdhavuM, pisavuM, daLavuM, pakAvavuM ityAdi vyApArAnuM hammezAM pramANu zakhavu : kAraNa ke-aviratinA pApamadha moTA che. // 1 // rahaeNve sUtrakAra mULagAthA jaNAve che ke majjaM ma amaMsaMmi a, pupphe a phale a gaMdhamalle a // 31mona mione, vItranni muLavat niMDhe // 20 // gAthArtha :-madya, mAMsa, '2' zabdathI khAvIsa abhakSya-maMtrIsa anantakAya, puSpa, phUla, 1 meLaH parimAna: x 2 tha 4 /
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda ra77 kasturI vigere sugaMdhI vastuo ane puSpamALA vigerenA rAkhela bhege paganA pramANamAM pramAdavazAt bIjA guNavratane viSe je kAMI aticarita thaela hoya tenuM huM nidArUpa pratikramaNa karuM chuM. te 20 || vRtino mAvA -"mannakamAM 'madirA be prakAranI che. eka kAtpanna ane bIjI picha(loTa)tpanna, ghaNuM daSavALI ane mahA anarthavALI hovAthI ahiM gAthAmAM madirA prathama lIdhela che. kahyuM che ke mahAmoha, kaleza, nidrA, parAbhava, upahAsa, reSa ane madanA hetubhUta evI durgatinAM mULarUpa madirA lajajA-lakSamI-buddhi ane dharmano nAza karanArI che. / 1 / saMbhaLAya che ke-madirAmAM aMdha banelA zAmbakumAravaDe (dvapAyana RSine kadarthanA karavAnA pariNAme, zrI kRSNanuM sarva kula haNAyuM ane pitAnI dvArikA nagarI bhasmasAt banavA pAmI! 2 // tathA "mAM" jalacara, sthalacara ane khecaranuM ema traNa prakAre che. athavA te cama-rUdhira ane mAMsa ema traNa prakAre che. madyanI jema A mAMsa paNa ati doSanuM sthAna che. kahyuM che ke -pacendriya prANInA vadhathI thatuM mAMsa, durgadhIvALuM che, "azucimaya che' bIbhatsa che, khAnArane rAkSasanI tulanAmAM mUkanAra che ane rega pedA karanAra hAIne durgatinuM mULa che. te 1 . temaja kAcI, rAMdhelI ke raMdhAtI mAMsanI pesIomAM niraMtarapaNe ja nigoda nI utpatti kahelI che. je 2 / megazAstramAM paNa kahyuM che ke prANa haNAyAnI sAthe zIdhrapaNe samUIima anaMtA nigeda jatuonI paraMparAthI dUSita evuM narakanA mArge mAtA samAna mAMsanuM keNa buddhimAna bhakSaNa kare? (cAlu sUtra gAthAmAMnA) ' zabdathI madha vigere bAkInI abhakSya ane anaMtakAya vastuo paNa tyAjya jANavI. temAM abhakSya bAvIsa che, te A pramANe - 5-paMcuMbara ane 4-vigaI maLIne 9, barapha 10, semala-aphINa vigere jhera 11, karA 12. sarva jAtanI mATI 13, rAtribhejana 14, bahubIja 15, anaMtakAya 16, baLa athANuM 17, gholavaDAM 18, rIMgaNA 19, ajANyAM phala kula 20, tu cha phala 21 ane calita rasa 22. zrAvake varjavA cogya te bAvIsa abhakSyanI vyAkhyA -1 vaDa, 2 pIpaLe, 3 umare, 4 pIpara ane 5 kAkaumarI maLIne (paMcadaMbarI) pAMcanAM phalo" macharanA AkAranA ghaNA sUkSama trasa jIvathI vyApta hovAthI varjanIya che. anya zAstrakAro paNa kahe che ke-"AzcaryanI vAta che ke-koIpaNa mANasa udaMbara phaLamAM upajatA prANIonA krama pramANe kayAMthI paNa kSaNavAramAM koI prANInA cittamAM kaIka sthaLe kaI paNa sthaLethI akasmAta e pesI jAya che ke pachI te vaLagADavALA prANune phADaye sate-bhAge satepheDaye sate-toye sate ane loTa karI nAkhe sate ke cIrI nAkhavA chatAM paNa te jIva tenA 1 ghana XI ahiM pU. upA. dharmavi. mahArAje zAstrokta cokakhA traNa bhedane "carmamAMsa ane rUdhira mAMsa ' ema be bhedamAM veMcI nAkhyA che te zAstraviruddha chevaLI " carmamAMsa ane rUdhiramAMsa' zabdane koI kArya sAdhaka artha paNa thato nathI.
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 zrI zrAddhapratikramaNa-1'dittasUtranI Adarza TIkAnA sarakSa anuvAda cittamAMthI nIkaLe athavA na nIkaLe! // 1 || " tathA madiMza, mAMsa, madha ane mAkhaNumAM te varNa nA sampUmi jIvA utpanna thatA heAvAthI te cAra vigaI varjya che. kahyuM che kemadirA, mAMsa, madha ane cAthA mAkhaNune viSe te te varNanAM ja Mtue upaje che ane cyave che. // 1 // madirA, mAMsa, madha ane chAzanI bahAra kADhela mAkhaNa e cAra padyamAM ati sUkSmajIvAnA samUha utpanna thayA kare che ane nAza pAmyA kare che. // 2 // anya zAstromAM pazu kahyuM che ke-sAta gAmeA agnithI bhammasAt karatAM je pApa lAge cheteTaluM pApa madhanA eka miMdunAM bhakSaNathI lAge che. // 1 // A cAra vigaImAMnI madirA ane mAMsa e be vigainI vyAkhyA pahelAM jaNAvI. ( have madha ane mAkhaNanI vyAkhyA jaNAvAya che, temAM ) madha traNa prakAranu che: 1-mAkhInu', 2-kutA=agatarAnuM ane 3-bhamarInu'. tathA mAkhaNu cAra prakAranu che. 1-gAyanuM, 2-bheMsanu, 3-akarInuM ane 4-gheTInuM: e pramANe paMcuMbarInA pAMca ane A mahAvigaUnA cAra maLIne ahiM sudhI abhakSyanA nava bheda jaNAvyA. temaja dasamuM himaorapha asaMkhyAtA zuddha akAya svarUpa heAvAthI abhakSya che. 11 viSa, te maMtrathI tenI zakti haNI nAkhI hoya chatAMpaNa peTamAMnA gaDAlakara vigere trasavAnuM ghataka che, ane maraNu samaye mahAmaha utpanna karanAra che. 12-karA, asaMkhyAta akAyanA jIvamaya hevAthI abhakSya che. rAjAH-barapha ane karAnI jema pANI paNa asaMkhya aplAyanA jIvamaya hovAthI abhakSya gaNAvuM joie ? samAdhAna:-kahevuM ThIka che, paraMtu pANI vinA nirvAha thAya ja nahi; jyAre kharaph ane karA vigere vinA nirvAha thate nathI tevu tA kaIja nathI; tethI kharapha ane karA vigerenA ja niSedha karela che. ane pANInA niSedha karela nathI; Ama chatAM sAmagrI hAye sate zrAvakane jala paNa prAsuka ( acitta)ja ucita che. 13-sa paNa mATI, peTamAM deDakAM vigere paMcendriya prANInI utpattinuM temaja mRtyu Adi ananuM kAraNu che. ' sarva ' zabdathI khaDI-bhUtaDA vigere bhedavALI mATInA paNa parihAra jaNAvyo che. kAraNake-te te mATI khAvAthI marA, ajIraNu vigere doSa thAya che. upalaNukSathI cUnA vigere paNa vajra vAM. kAraNake te khAnAranepa AMtaraDAM saDavAM vigere anartha thAya che. dekhAya che ke 1-cAmAsAmAM jaMgalamAM thatA kuMtA--magatarAnuM madha [ jue bhASya pAnuM 203 ] 2-peTamAM thatA ajIraNumAM temaja peTamAMnI viTTAmAM thatI khArIka iyaLA.|3-vaLI akAya karatAM khara-kA vigere dhana hAvAthI nakkI che ke--kharaph vigeremAM amUkAya karatAM asaMkhyu AkAzapradezA ochA che. tenuM kANu e che ke-apkAyanA te asa Mkhya AkAza pradezA kharaph vigeremAM akAyanA navA utpanna thaelA chAthI pUrAelA cheH AthI e phalita thAya che ke barapha banatI vakhate jalanA eka pAlAmAM jeTalA apUkAya jIvA che, tenA karatAM ( sahaja rIte ke prayAgathI ) temAM asaMkhyAta guNA vadhu jIve utpanna thAya che ane te pAlA jalamAMnA asaMkhya AkAza pradezA te navA utpanna thaela akAyanA jIvAthI pUrAI jAya che. ' eTale te pAlA pramANu pANI teTalA ja pramANumAM rahe che ane dhana banI jAya che; jene kharapha kahevAmAM Ave che. A rIte te barapharUpe banelA apsAyamAM pAlA jaLa karatAM asaMkhyAtaguNA asUkAyaLave hAvAthI paNa pANI karatAM khara vigere nitarAM abhakSya che. / je satatva 4 | 5 nakSatsyA x !
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikamaNa-vadinusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda ra79 jene mATI vigere khAvAnuM vyasana hoya che tene nirbaLatA, pAMDuroga, dehanI durbaLatA, ajIrNa, zvAsane vyAdhi kSayaroga vigere maraNanA aMta sudhI rahenArA mahA re heya che. vaLI sacitta pRthvIkAya vigerenAM bhakSaNamAM asaMkhyaya pRthvIkAya chanI virAdhanA vigere doSa paNa che. sAMja: je e hisAbe pRthvIkAya tyAjya che, te tenI jema mIThuM-lavaNa paNa asaMkheya pRthvIkAya jIvamaya hovAthI tyAjya gaNavuM ghaTe ? samAdhAna :- kahevuM ThIka che, paraMtu mIThuM Adi sarva prakAre pRthvIkAyane tyAga karavAthI gRhasthane nirvAha na thAya : vaLI zrAvaka, khAvAmAM sacita lavaNa tajI de che vivekI jane jamatAM je lavaNa grahaNa kare to prAsuka ja grahaNa kare che, sacita letA nathI." vaLI lavaNanuM acittapaNuM agni vigere prabaLa zastranA yege ja saMbhave che, anyathA nahi. kAraNa ke-temAM rahela asaMkheya pRthvIkAya che atyanta sUkSama che. zrIbhagavatIjI sutranA ogaNIsamA zatakanA trIjA udezAmAM kahyuM che ke(cakravatInI dAsI) vajamaya zilA upara svalpa pRthvIkAyane vajamaya uparavaTaNA(nizALa)thI ekavIsa vAra laTe te paNa temAMnA keTalAka jIva uparavaTaNAne spardho paNa hotA nathI ! caudamuM abhaya rAtribhojana. rAtribhojana, bahu prakAranA uDatA trasa jaMtuo paDavAno saMbhava hovAthI Aleka ane paralekane mATe aneka dRSathI dUSita che. kahyuM che ke:-"rAtre bhejanamAM kIDIo Ave to buddhi haNe che, mAkhI Ave te vamana karAve che, jU Ave te jaledAra ane kaLIo Ave te keDha rega thAya che. 1 vALa Ave te svarabhaMga kare che, kAMTe ke kASTa Ave te gaLuM rUMdhe che ane zAkamAM vIMchI Ave te tALavuM vIMdhe che." zrI nizIthacUrNimAM paNa kahyuM che ke-"gaLInA avayavathI mizritabhejana khAvAmAM AvI gayuM hoya te peTamAM samUcchima gaLIo utpanna thAya che. e pramANe rAtre annamAM sapadi jherI jIvanI viSamizrita lALa-maLa-mUtra ane vIrya paDavA vigerethI maraNa vigere paNa thAya che. tathA rAtre rajanIcara =vyaMtare pRthvI para cemera hAle che. ane teo rAtre bhajana karanArane te prakaTapaNe chaLe che. 1 rAtre vAsa ane dhAvaNane viSe kuMthuM Adi trasajIvono nAza thAya che te vigere prakAranA rAtribhejananA dene gaNAvavA keNa zaktimAna thAya? | 2aa anya zAstrakAe paNa kahyuM che ke -"rAtribhejanathI parabhavamAM jIve, ghuvaDa-kAga-bIlADI-gIdha-sAbara -bhUMDa-sarpavIMchI gaLI vigere paNa upaje che. 1 vaLI mAtra svajananAM maraNathI bhojanamAM je sUtaka lAge che, te sUrya jevA divasanA nAtha asta pAmatAM anya darzanamAM paNa bhajana kema ja karAya? / 2 / rAtre jaLa pIvuM te rUdhIra samAna che, rAtribhojana niSedha anna mAMsa samAna che, mATe rAtribhejanamAM Asaktane kavaLe kavaLe mAMsabhakSaNa che. che ka aa che yudhiSThira ! rAtre pANI pIvuM paNa gya nathI. temAM paNa tapasvIone ane vivekI gRhasthane te vizeSa karIne egya nathI. | ka | 1 H xii
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda je buddhimAna manuSya, rAtre AhArane haMmeza tyAga kare che teone mahinAmAM 15 upavAsanuM phaLa maLe che. "e vacane skaMda purANamAM che. tathA rUdde racela sUryanI stutirUpa kapAlamocana teMtramAM kahyuM che ke:-"haMmeza ekavAra khAvAthI haMmeza agnihotra karavA jeTaluM phaLa maLe che, ane haMmeza sUrya chatAM bhejanavALAne haMmeza tatha yAtrAnuM phaLa maLe che. 1. "vaLI rAtre bhajanavALAne Acamana (sarva ane dezanAna)nI paNa zuddhi kyAMthI hoya? kAraNake veda, sUryane traNa teja-vedamaya kahe che mATe sarva zubha kAryo tenA kiraNethI pavitra thAya te rIte karavAnA hoya che. te rAtre Ahuti, snAna, zrAddha, devapUjA ane dAna vihita nathI ane bhajana te vizeSe vihita nathI rA' AyurvedamAM paNa kahyuM che ke-hadaya ane nAzinuM kamala sUryane asta thatAM saMkecAya che. tethI temaja sUtrasa jIvonuM bhakSaNa thatuM hovAthI paNa rAtribhojana karavuM nahi." e pramANe rAtribhojanano niSedha sUcavanArAM anyadarzanIya zAstronAM pramANe jaNAvyAM. e rIte lokika ane lekettaramAM rAtribhojanane niSedha hovAthI vivekI janee rAtre cAre AhArano tyAga kare: tema na banI zake te azana ane khAdama e be AhArano to tyAga kare ja. mekaLAM rAkhela sopArI vigere svAdimane paNa divase barAbara tapAsIne zuddha tarIke yatanApUrvakaja vAparavuM: anyathA trasajInI hiMsA vigere de lAge. mukhya vRttie te sAMje be ghaDI pahelAM ane savAre be ghaDI pachI bhojana karavuM yegya che. kAraNa ke-be ghaDIo rAtrinI najIkanI che. kahyuM che ke -" je rAtribhojananA doSane jANanAra che. teo puNyabhAjana zrAvaka, divasa ugatAM ane asta thatAM pachI ane pahelAM babbe ghaDI tajato bhajana kare che. 1" mATe ja AgamamAM sarvathI jaghanya paracakkhANuM 1 muhUrta (namukkAra sahiyaM nuM kahyuM che. kadAca keI kAryavyagratAthI te pramANe paccakhANa na karI zake, to paNa zrAvake taDake dekhAvo vigere vidhipUrvaka sUryodaya ane sUryAstanI apekSA te rAkhavI ja: anyathA rAtribhejanane deSa lAge. vaLI zrAvaka, sUryane asta thayA pachI ke udaya thayA pahelAMnA aMdhakAramAM paNa khAya ane lajajA AdithI dIpaka kare nahi tethI to tribhejananA deSa uparAMta prathamavatamAM karela hiMsAnA niyamane paNa bhaMga ane mAyA mRSAvAda vigere adhika doSa prApta thAya che. kahyuM che ke-(pratyAkhyAna letI vakhate) "ra rema" pApa nahi karuM, ema kahIne puna: te ja pApa Acare te pratyakSa mRSAvAdI ane mAyAkapaTI che ! 1 | vaLI pApa karIne potAne vatazuddhivALo dekhADe te mANasa bamaNuM pApa kare che, ane bAlakanI mUrkhAI jAhera kare che. te re" rAtribhejana niyamapAlana apAlanamAM traNa mitronuM daSTAnta. koI eka gAme zrAvaka, bhadraka ane mithyASTi ema traNa mitro hatA. teo ekAda jainAcArya pAse gayA. gurUe-"rAtribhejana varjavuM " vigere dezanA ApI. AthI zrAvake rAtribhejana ane kaMdamUla vigere abhane niyama, zrAvakakulotpana hovAthI utsAha 1 upA. zrI dharma vi. mahArAje ahiM "hRdayanuM nAbhikamala" arthA karela che, te Azcarya che! 2 nA *T solAvatavaiva *
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNu-vaMdittasUtranI ADaza TIkAne sarala anuvAda 281 pUrvaka ja lIdhe bhadrake ghaNo ghaNo vicAra karIne rAtribhojanano ja niyama lIdhe ane kadAgrahajharata hovAne lIdhe mithyAdi e to kaMI paNa niyama lIdho nahi. kahyuM che ke"AgrahI jana, tenI mati jayAM khUcI hoya tyAM yuktine laI jAya che, jyAre pakSapAta rahitanI mati to jayAM yuti hoya tyAM praveze che. 1 in " tyArabAda zrAvaka ane bhadraka bannenuM sarva kuTuMba paNa rAtribhe jana vigerenA niyamavALuM thayuM ! kharekhara gharamAlikane anusArI ja gRhavyavasthA hoya che. krame zrAvaka, ati pramAdane lIdhe niyamamAM maMda AdaravALa thaye, ane te te kAryanI vyAkulatAmAM savAre sAMje tyAgela be be ghaDInI aMdara paNa jamavA lAge ! krame sUyosta thavA chatAM paNa jamavA lAgyo ! sabhya paNe niyama pALanAra bhadraka vigeree vAravA chatAM paNa "haju divasa che, rAtri kayAM che ?" ema javAba Apate rahyo. tene anusarIne tenuM kuTuMba paNa tevuM ja zithila banyuM. gharamAlikanA pramAdanI bahulatAne lIdhe aho ! pApa prasaMganI kevI vRddhi thaI ? ekadA rAjAnAM koI kAryanI vyagratAne lIdhe savAre ane bapore bhejanasamaya vyatita thayo ane sAMje te zrAvaka ane bhadraka baMne mitra jevAmAM ghera jamavA AvyA tyAM asUra-lagabhaga veLA thaI gaI. AthI mitrAdike ghaNuM satAvavA chatAM bhadraka jamyA ja nahi ! kahyuM che ke:-pitAnuM hita karavuM, ane je zakti hoya te 5 nuM hita paNa karavuM. vaLI A hita ane parahita baMne sAthe karavAne prasaMge upasthita thaye sate Atmahita karavuM ja. ll1 ane zrAvaka to kaMIka aMdhakAra phelAvA chatAM ni:zaMkapaNe IcchA pramANu ja ! te vakhate teNe Acarela duSkRtathI hoya tema mastakamAMthI paDelI jU bhejanamAM AvI gaI! AthI jaledAnA mahAvyAdhithI atyaMta pIDA bhagavI maraNa pAmI rAtribhejananA niyamabhaMgathI bilADe che ane tyArabAda duSTa zvAnathI kadanA pAmato marIne pahelI narake gaye. rAtribhejanamAM Asakta mithyASTi paNa ekadA kAMIka viSamizrita AhAra khAvAthI saDI saDIne guTatAM AMtaraDAMnI atyaMta pIDAthI maraNa pAmIne mitranI jema bilADo thaI te ja pramANe narake gaye! bhadraka te niyamanuM yathArtha pAlana karavAthI sau kalpamAM mahaddhika deva thayo! zrAvakano jIva narakamAMthI nIkaLIne nidhana brAhmaNano zrI puMja nAme putra thaze ane mithyASTine jIva narakamAMthI nIkaLIne zrIdhara nAme teno nAno bhAI thayA. A bAju saudharma devaleke gaela "bhadrakanA jIva' deve upaga detAM baMne mitrone khAnagI rIte pUrvanA bhava kahevApUrvaka pitAnuM svarUpa jaNAvI prabaMdha karIne rAtribhejanAdi abhakSyano niyama karAvyuM, ane tenAM pAlanamAM daDha karyA. kahyuM che ke:-"pApathI reke, hitamAM joDe, guhya vAta DhAMke, guNo prakaTa kare, ApattimAM taje nahi ane avasare Ape te uttama mitranuM lakSaNa che. ema saMtapurUSoe kahyuM che. je 1." te baMnenA pitA vigeree to emane niyamarUpa kadAgraha (?) choDAvavA teone bhejana ApavAno ja niSedha karyo! baMnene traNa divasanI lAMghaNu thaI. trIjA divasanI rAtre najIkamAM rahelA te mitra deve rAtribhajananiyamanA mahi 1 rAtribhojanAdi /
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra8ra zrI zrAddhapratikamaNa-vAdanusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda mAnI vRddhi mATe te nagaranA rAjAnA udaramAM mahA vyAdhi utpanna karyo. vadha-tiSI-mAMtrika vigere jema jema upAye kare tema tema te vyAdhi ghI sIMcela javALAnI jema vadhatuM jAya. AthI pradhAna vigere vicAra zunya banyuM ane nagaraloka vigere hA-hAkAra karI rahyo te AkAzamAM divyavANI thaI ke he nagarajane! rAtribhejana vigere vatamAM daDhadhamI evA zrI puMjanA hastasparzathI ja rAjAno vyAdhi jaze. e sivAya bIje kaI upAya nathI ! tethI "zrI puMja koNa che?" ItyAdi vicAramAM paDelA pradhAnane koIe paNa kahyuM ke-te nidhana brAhmaNane putra, pitAnA niyamanI daDhatAthI 3 divasanI lAMghaNu thaI hovA chatAM paNa Dagya nathI te ja zrIpuMja nAme te cheka saMbhave che. AthI te prakAre saMbhAvanA mAtrathI paNa maMtrIo vigeree te zrIpuMjane bahu AdarapUrvaka bolAvyo. zrIpuMja paNa jaladi AvyA ane utsAhathI gheSaNapUrvaka be ke- je mArA niyamanuM mahAmya hoya te A rAjAnI sarvAga vedanA hamaNAM ja sarvathA zAMta thAva ema bolavApUrvaka teNe hAthane sparza karavA mAtrathI rAjAne jaladI sAje karyo. AthI prasanna thaela rAjAe zrIpuMjane pAMcase gAmane adhipati banAvyuM. zrIpujanA kahevAthI rAjA, maMtrI vigeree temaja tenA pitA vigere bIjA aneka nagarajanoe rAtribhejanAdikane niyama karyo. e pramANe jenadharmanI prabhAvanA karate zrIpuMja lAMbA kALa sudhI pAMcase gAmanuM sAmrAjya bhogavI zrIdharanI sAthe sIdharma devaleke deva thaye tyAMthI anukrame traNeya mitra muktipadane pAmaze. // iti rAtrimojananiyame mitratrayodAharaNapUrvaka caturdazamabhakSyam // 15. bahubIjA-te paMpaTA vigera, ke-jemAM AMtarapaDa vinA kevala bIjane ja hoya che? tevAM phale dareka bIjanA vinAzane saMbhavahevAthI vajevAM ane je AMtara5Da sahita bIjavALAM hoya che, jevAM ke dADama, TIMDArA vigere. tevAM phalene abhakSya tarIke vyavahAra nathI. 16. anaMtakAya:anaMta jaMtunA jasthAne nAza karavArUpa pApahetu hovAthI abhakSya che. kahyuM che ke manuSya karatAM nArakIe, tenA karatAM sarva de, tenA karatAM sarva paMcendriya tiryaMce, tenA karatAM beIdriya, tenA karatAM teDhiya, tenA karatAM cauridriya, ane tenA karatAM agnikAya anukrame asaMkhyAtaguNa kahyA che ane tenA karatAM pRthvI, jaLa ane vAyu anukrame samadhika kahyA che te dareka karatAM siddhanA jIvo anaMtagaNuM ane tenA karatAM paNa anaMtakAyanA jIvo anaMtaguNa kahA che. 1. A anaMtakAya ghaNI jAtanI che je AgaLa nAmavAra kahevAze. 17 saMdhAnakA-lIMbu, bIlI vigere aneka phaLAnuM athANuM baLa gaNAya che. jemAM ghaNA trasajI upajatA hevAthI te vajanIya che. traNa divasa bAda athANuM baLa gaNAvAne vyavahAra che. 18 gholavaDAM ane dvidalA-kAcA dahIMmAM nAkhela vaDAM ghelaDAM kahevAya che te tathA upalakSaNathI kAcAM phradha-dahIM ane chAzamizrita dvidaLa (kaThoLa), ke jemAM kevaligamya sUkSama jIvo upaje che tethI te vajarya che. zrI saMsakta niryuktimAM kahyuM che ke -zeku TevuM xxx bAra juhu nizai mzA artha-sarva paNa dezamAM ane sarva paNa kAlamAM kAcA gerasayukta kaThoLanA dALa-zAkane viSe nigehanI jema paMceMdriya jI ThAMsIne bharyA che. ane 1 gAthA 58 5
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zAhapratikamaNa-vAdisatranI AkarI TIkAne sarala anuvAda 283 jenAM dvidala jaNAtAM hoya chatAM je te tela dharAvatAM hoya te te abhaya nathI. dvidalanuM lakSaNa batAvatAM kahyuM che ke - jaMmiha pIlijjatte, neho na hoi biti taM vidalaM / vidale vihu uppannaM, nehajuaM hoi no vidalam // 1 // artha-jene pIlavAthI tela na nIkaLe te vidala kahevAya che je be daLa tarIke utpanna thaela hoya chatAM paNa je te telayukta hoya te te vidala gaNAya nahi. 1 19 vRntAkararIMgaNuM, ati nidrA lAvanAra ane kAmoddIpaka ityAdi deSa poSaka hovAthI abhakSya che. anya zAstromAM kahyuM che ke -( viSNa, rAdhAne kahe che.) he priye! je manuSya rIMgaNa, kAliMgaDA ane mULAnuM bhakSaNa kare che, te mANasa aMtakAle mAruM smaraNa karI nahi zake. 1. 20 ajANyAM phalakula -nahi jANavAthI niSedha karelAM phaLa-phula vAparavAthI vratabhaMgane saMbhava che, temAM paNa je jherI phala-phula vaparAI gayuM hoya te vaMkacUla palipatinI sAthenA mANasanI jema jIvitane paNa nAza thAya che. mATe te abhaya che. 21 tucchava -mahuDAM, jAMbu, caNIyAbera ane upalakSaNathI keraDA, araNi, saraga, mahuDe vigerenAM tuccha gaNatAM puSpa tathA vaSoMkAlamAM tAMdaLajAnI bhAjI vigerenAM taracha patro varSa che. 22 calitarasajene rasa palaTI gaye hoya te tathA kehavAI gayeluM anna, vAsI-vidala ane purIo vigere aneka jaMtumaya hovAthI abhakSya che. upalakSaNathI rAMdhela vAsI cokhA, pANImAM karela phADA lApazI vigere pakavAnna temaja be divasa pachInuM dahIM vigere paNa abhakSya cheH zaMkAvAsI, vidala vigeremAM kehavAI javAne lIdhe jIvanI utpatti ghaTe che tethI tenuM varjana te barAbara che, paraMtu be divasa pachInAM dahiMmAM jIvanI utpatti kevI rIte ghaTe? samAdhAnaHzAstranA pramANathI ghaTe che. zAstramAM kathana che ke je maga, aDada vigere, kAcA dahiM-dUdha ke chAzamAM paDe te trasa jIvenI utpatti thAya che. be divasa uparanAM dahiMmAM paNa trasajIvanI utpatti kahI che. # 1 hAribhakIya dazavaikAlikavRttimAM paNa kahyuM che ke:- chAza, cekhAnuM vaNu, dahiM ane keIpaNa jAtanAM khATAM supa (kaDhI-osAmaNa vigere)ne viSe rasathI utpanna thaelA "pUMThanA karamIyAMnI AkRtivALA" atisUkSama cha thAya che. saMbhaLAya che ke dhanapAlapaMDitane pratibaMdhavA Avela tenA bhAI zebhana munie be divasa pachInAM dahIMmAM alatAnAM puMbhaDAthI dhanapAlane jo batAvyA paNa hatA ane tethI dhanapAla pratibodha paNa pAmyuM hatuM. brahmAMDapurANamAM paNa-"kAmaphyuakSaNAta hovAna, : prakAre" abhaya bhakSaNathI kaMTharoga thAya che, ema kahyuM che. tathA zAMtAtape kahela zAstramAM paNa "mAmAdeva, vAre jIyo dR' hRdayamAM kRmio abhakSyanAM bhakSaNathI ja thAya che, ema kahyuM che. iti dvAviMzati abhakSyasvarUpam . anaMtakAyanA [ Aryadezaprasiddha ] batrIsa bheda. sarvamaMdanI jAti anaMtakAya che. temAM 1-suraNukaMda (harasa maTADanAra kaMvizeSa.) sva1dekhAvamAM sAruM paNa svAda pharI gayela hoya te calitarasa, 2 rUpa, rasa, madhamAM pratyakSa karaka jaNAya te kevaluM .
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra84 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda kaMda 3-lIlI haLadara, 4-Adu, pa-lIle kare, 6-zatAvarI, 7-virAlI, 8-kuMvAra (garbhavALAM ane panAlanAM AkAranAM patrovALI vanaspati), 9-ra, 10-gaLa, 11-lasaNa, 12-vaMsakArelI, 13-gAjara, 14-lavaNuka (vanaspati vizeSa ke je bALavAthI sAjIkhAra thAya che.), 15- Dhaka (pazvinIkaMda), 16-girikaNikA (19lIvizeSa), 17 kizalaya sarva kemala) patra, 18-khurasANa, 19-gI, 20- lIlImotha, 21-lavaNu=aparanAma chama vRkSanI chAla (bIjAM kaI aMga nahi.) 22-khiloDIkaMda, ra3-amRtavalI (namuLI), 24-mULA (mahAbhArata vigeremAM paNa mULA vaye kahela che, kahyuM che ke-lANu, gAjara, DuMgaLI, masthamAMsa ane madirA, e ekekathI adhika pApavALAM che ane tethI paNa mULe adhika pApavALo che. I 1 putranuM mAMsa khAvuM sAruM paNuM mULo khAve sAro nahi mULAnAM bhakSaNathI narakamAM jAya che ane tyAgathI svarga prApta kare che. 2 ] 25-bhUmiDa (bilADInA Topa), ra6-virUddha (aMkura phuTela kaThoLa), 27-taMkavAstuLa (zAkavizeSa), e ugatAM prAraMbhamAM anaMtakAya che, paraMtu bIjAM anaMtakAyanI jema te vAvavAthI ugatuM nathI, 28-suravAla (cAlu vAla nahi), 29-patthaka (zAkavizeSa), 30-kamala (kacUko nahi baMdhAe8 ) A lI, 31-Ala (baTAkA), 32-piMDAla (kaMdavizeSa) A batrIsa ja anaMtakAya nathI, paraMtu e sivAya paNa jIvavicArakahela "gUDhasirasaMghava sAmaMAmAM jahuM ' vigere lakSaNavALI bIjI. paNa anaMtakA che, ane te sarva abhakSya che. kahyuM che ke - narakanAM cAra dvAra che. temAM prathama rAtribhojana, bIjuM parastrIgamana, trIjuM baLa athANuM ane cothuM anaMtakAya che. 1 " anantakAya vigere abhakSya vastu acitta banelI hoya te paNa tajI devI. prazna: Adu vigere vatu bIjAe svayaM acitta karela hoya to khAvAmAM zuM doSa? samAdhAna -pariNAmanI ni:zakatA ane lupatAnI vRddhi vigere deSa che, temaja paraMparAe pitAnI tevI pravRtti joIne bIjAone sacitta anaMtakAya vAparatA thaI javAnA prasaMganI vRddhi vigere de che. kahyuM che ke eka jaNe akArya karyuM hoya to tenI pAchaLa tenuM AlaMbana laI bIjo akArya kare che. ghaNI ghaNI zAtAmAM paDavAthI paraMparAe saMyama ane tapazcaryAdi dhamakAnano viccheda thAya che. 1 " kRti dvArA nantAcavarAma A bAvIsa abhakSya ane batrIsa anaMtakAya, sUtranI gAthAmAM mAtra "ra" zabdathI ja sUcavela che. chatAM tenuM upagapaNuM hovAthI ahiM kaMIka vistArathI jaNAvela che. ( ahiM sudhI mUlagAthAmAMnA mi ja maMfma ja' sudhInI vyAkhyA karI. have ). gSe ja nI vyAkhyA kare che. temAM puSpa ane "gha' zaba' patra-mULa vigere samajavuM tathA phalane bhAvArtha, upara tucchaphalanA bhAvArtha mAM jaNAvela che. A magha, mAMsa, puSpa ane phala sudhInAM abhakSyane viSe "rAjavyavasAya vigeremAM rAjAnI paravazatAne lIdhe" 1 u5, zrI dharma vi. mahArAje potAnA anuvAdamAM ahiM karela traNa paMkti no phaTaneTa taddana zAstraviAha che. teoe ahiM lakhela che ke-" A nidA gaha mukhyatve abhakSya varatuonA bhakSaNa aMge nathI,
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditastranI A TIkAno sarala anuvAda 285 je kAMI levaDadevaDa vigere karavAmAM je koI aticAra lAgyA hoya tenI huM nidA karuM chuM: ( rAjayanuM kAmakAja e rIte zrAvakahaiyAne paNa tevAM dUSitakAryomAM ane vatane aticarita kare tevI sthitimAM mUke che!) tethI karIne ja tathA prakAre dharmopArjana thavA nahiM denAra e rAjAne vyavasAya narakane hetu che. kahyuM che ke:- rAjAnA vyavasAya rUpa pApa karatAM jeoe sukRtane svIkAra karela nathI teone dhULadhoyA karatAM paNa mUDhatara mAnIe chIe. paraMtu vyApArane aMge che kAraNa ke abhakSya to varjanIya hovAthI tene aticAra nathI, paraMtu jyanAM pramANa ullaMdhanane aticAra che. athavA bhUtakALamAM karela abhakSyabhakSaNanI paNa niMdA che." upA. zrInI A vAta zAstranA gati baMdhanI bhAre bhAra khAmI darzaka che, ema duHkhapUrvaka kahevuM paDe che. zrI vaMdigsUtranI dareka gAthAo zrAvakane divasamAM pramAdanA yoge vratone viSe je kAI aticAro lAgyA hoya te aticAronI saMkhyA jaNAvavApUrvaka samaja ApIne' niMdA ane garUpe pratikramaNa karavA mATe che vaMdittasUtranI A "maMmi maMvaMti ma" nAthA, sAtamAM bhogapabhoga viramaNavratane AzrIne AhAranA upalakSaNarUpe jaNAvI che. A gAthAmAM darzAvela bhegopabhegane lAyaka padArthone AzrIne to e pachInI "vatte ife." gAthAvaDe te vratanA pAMca aticAra jaNavAya che. tattvadRSTie te zrAvakane anAjane sacitta kaNuM paNa amaDhya gaNAya che. jIva dhAraNa karatI koI paNa kAya, zrAvakane bhakSya hoI zake ja nahi; chatAM kaNa-vanapati vagere je kaI vastuo vinA gRhasthane nirvAha ja azakaya che te vastuone zAstrakAro zrAvakane niSedha karatA nathI. paraMtu teTalA mAtrathI te kaNa vigere vastu bhakSya TharI jatI nathI abhakSya gaNAtI badhI ja sacita vastumAM paNa zAstrakAre A gALAmAM je magha ane mAMsane prathama sthAna Apela che, te te dareka abhayomAM te abha te atyaMta anarthanA hetu tarIke oLakhAvIne te amane to sadaMtara tyAga ja karI devAnuM jaNAvA mATe che ane te vAta khuda TIkAkAre paNa A gAthAnI TIkAmAM jaNAvela che. "zrAvakane to madha ane mAMsa sarvathA vajarya ja hoya pachI ahiM te duSTa padArthone zAstrakAra bhogyamAM gaNAve ja kema?' tevI zaMkA lAvavI te paNa ajJAnamUlaka che. kAraNa ke-madha ane mAMsa jevI niMghatara vastuo zrAvakane mATe te sadA vajanIya che ja, paraMtu tIrthapati prathama tIrtha sthApe che-eTale ke-caturvidha saMghanI prathama sthApanA kare che tyAre zrAvaka na hoya tene zrA ka banAvelA hoya che. tevA jIvomAM keTalAka prathamathI mAMsAhArI hoya ane zrAvaka banyA bAda tene ekadama cheDI zakavA zaktimAna na hoya, te teo tene paNa pramANe rAkhe e bhavita che. ane tethI tevA zrAvakane magha mAMsAdinA karela pramANamAM pramAdaSe aticArane paNa saMbhava gaNAyaH A viSe A ja graMthamAM AgaLa mULa mULa gAthAonA artho jaNAvyA che tyAM peja 37 uparanA A 20 mI gAthAnA avataraNamAM karavAmAM Avela spaSTa khulAse javAthI vadhu svarUpa spaSTatayA khyAlamAM Avaze ke-upA. zrInI A ToTa, ulaTo-asaMbaddha ane aMtara zAstravirUddha arthakAraka che. ane tethI te puTanATana sthAne- "A abhonI niMdA mukhyatve tenA vyApArane aMge nathI, paraMtu (rAjakArabhAramAM vartatA zrAvake rAjAnA paravazapaNA vigere kAraNe) te te vastuonAM bhakSaNa aMgenA karela parihAra ke pramANunuM ullaMdhana thavA pAmyuM hoya tene aMge che. zrAvakakuLane mATe sadA ane sarvathA varjanIya evAM A abhayone paNa jeo varjI zakyA na hoya tene mATe paNa A abhakSyanAM pramANa ullaMdhanane atiyAra che. nahiM ke bhakSyanAM pramANuM ullaMghanane aticAra che. ane tethI te bhUtakALamAM karela abhakSya bhakSaNanI niMdA tarIke paNa nathI. A vAta vartamAnamAM tevAM abhakSyAna karela parihAra ke pramANunAM pramAdadoSa thavA pAmela ullaMdhanane ,
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda i1aa rAjyAdhikArI thavAthI traNa mAse ane devane pUjArI thavAthI traNa divase naraka javAya che Ama chatAM je jaladi narake javAnI IcchA hoya to eka divasa mATe purahita banavuM. 2 A hamaNA jaNAvyA te magha vigere vastuo vaDe aMtara (udaramAM nAkhavArUpa) bhega jaNAvyuM, have bAhyA bheganI vastuo jaNAve che ke-dhamaNe " eTale ke-sugaMdhI: jevAM ke-kasturI, kapUra, agurU, dhUpa vigere; ane puSpamALA vigere mAlya: upalakSaNathI vastra, AbhUSaNa vigere samasta gadravya jANavAM. A gaMdha, mAlya ane sarvagya dravyonA bhega ane upabhegane viSe pahelAM kahI gayA te pramANe je pramANa karyuM hoya te pramANunuM A bIjA guNavratane viSe ajANapaNA vigerethI je kAMI ulaMghana thavA pAmyuM hoya tenI huM A pachInI ekavIsamI gAthAmAM jaNAvAya che te pAMca aticArenA upalakSaNapaNe niMdA karUM chuM. jAthA 26 mInuM avataraNa-cAlu bIjA guNavratamAM vIsa aticAro che, temAM pahelAM A ekavIsamI gAthAdvArA bhAgyavatuone AzrayI tenA pAMca aticAro ane te aticAronuM pratikramaNa dazovAya che. // 7 mA bhogopabhogaparimANavatanA bhogasaMbaMdhI 5 aticAra // saccitte paDibake, appoli duppolie a AhAre // tucchosahibhakkhaNayA, paDikkame desi savvaM // 29 // thArtha-1 sacitta AhAra, 2 sacittapratibaddha AhAra, 3 apakava AhAra, 4 duSpakava AhAra ane 5 tarachauSadhibhakSaNa e pAMca aticAra ke temAMnA je koI aticAra divasa saMbaMdhI lAgyA hoya te sarva aticArone huM pratikramuM chuM. / 1 lIdhe lAgela atiyAnI niMdA mATe che." e pramANe sudhArIne samajavuM rahe che. prabhu tIrtha sthApe te ja divase pratikamaNa te tevA (madha-mAsane sarvathA nahi tyAgI zakelA) zrAvakane 5zuM karavuM ja paDeane tethI ja A pratikramaNusUtramAM zrAvakane sarvathA abhakSya evA madha ane mAMsa zabdo paNa tevA zrAvakene aticAra AvavA sArU gaNudharadee guMthavA Avazyaka bane te sahaja che. tevA navA zrAvakane paNa pratikramaNa karatAM dararoja te abha bhayaMkara hovAnI yAdI rahe, "evAM bhayaMkara abhaye huM ApuM chuM!' ema kheda cAlu ja rATa ane ane teo paNa tevA abhane jaladI choDI deH e vigere lAbhe, (Avazyaka tarIkenAM A rojane mATenAM Avazyaka pratikramaNamAM te zabdo hoya tyAreja) tevA zrAvakene saheje thavA pAme. 1 upA. mahArAje ahi 'mArAthane artha maThAdhipatya" karyo ! ane teno artha vaLI kAuMsamAM "gapatipaNuM' karyo te bhArI ajJAnamUlaka che. 2 ahiM TIka kAra paNa e madya ane mAMsa vigere abhayanI vAtane AMtarabhAga tarIke jaNAve che, je nIya abhI tarIke jaNAvatA nathI : chatAM e vAta potAnI mAnyatAthI viparIta jatI hovAthI u50 zrI dharma vi. mahArAje potAnA anuvAdamAM e zAstrakAranI 5ktino paNa anuvAda jate karyo che ! A kevI zAstrapriyatA ? * sacittavaratuonA pramANatikrama mATenA pAMca aticArone upalakSaNathI have pachInI 21 mI gAthAnI aMtargata samajavA kAraNake-1 mI gAthA te acita AhAra saMbaMdhI ja che.
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI A TIkAno sarala anuvAda ra87 kRttino bhAvArtha-jeNe sacittano sarvathA tyAga karyo hoya athavA sacitta vastuonuM pramANu niyata karyuM hoya teNe anAgAdi kAraNathI sacittavastune athavA adhika sacitta ne upabhoga karyo hoya te tene 2 nittA tivAra lAge che. 2 jijJAti ddha tirADa-e pramANe vRkSathI lIdhela guMdara tatkAla (be ghaDI thavA dIdhA pahelAM ) bhakSaNa kare, athavA rAyaNu vigere pAkAM phalano garbha acita che ane aMdaranA bIja sacitta che mATe bIja tajIne mAtra garbha vAparuM, evI buddhithI te te phalane garbha vAparavAthI A bIjo aticAra lAge che. 3 sAvaupazcAddA:-agnithI saMskAra nahi pAmela kaNaka vigere leTa, acittanI buddhithI vApare tene A trIje aticAra lAge che. rAMdA-leTa keTale kALa sacittathI mizra gaNAya? samAdhAna:-cALele loTa be ghaDI bAda acitta gaNAya ane nahi cALelo loTa to temAM rahelAM dhAnyanAM nakhIyAM vigere sacitta hene saMbhava hovAthI mizra gaNAya. mizrapaNAnA kAla mATe kahyuM che ke-paLa vi mIlo su ? paNa mALa .ArA artha-nahi cALela leTa zrAvaNuM ane bhAdrapadamAM 5 divasa sudhI mizra che, A kArtikamAM 4 divasa, mAgazara piSamAM 3 divasa, mahA phAgaNamAM 5 prahara, citra vaizAkhamAM 4 prahara ane jeTha aSADamAM 3 prahara mizra che. 1-rA tathA sacitta talathI mizrita temaja sacitta java-dhANAthI mizrita vigere sacittamizrita AhAra kahevAya ane tene paNa aticAra A trIjA aticAramAM aMtargata jANu. ka TukagvAhA-ardha bhuMjAyelA paka caNA, cekhA, java, ghauM, jADAmAMDA ane ardhapAkela phaLa vigerenuM acittanI buddhie bhakSaNa karavuM te A ce aticAra che. ke-jenAM bhakSaNathI A lekamAM paNa ajIrNa vigere roga thAya che ane te te padArtho jeTalA aMze sacitta hoya teTalA aMze paraloka paNa bagaDe che. che tucchauSadhamakSa:- tathA prakAre tRpti thatI nahi hovAthI tuccha=asAra auSadhio jevI ke-maga, coLA, vigerenI kemaLa zIMge. tenuM bhakSaNa karavAthI A pAMcame aticAra lAge che. prazna-je tu chauSadhio sacitta che te tenAM bhakSaNane aMge aticAra pahelA aticAramAM AvI jAya che, ane je acitta jaNAvatA ho te tene aticAra zI rIte ? uttara-kahevuM ThIka che, paraMtu jeNe atyaMta pApabhIrapaNe sacittane tyAga karyo che tene te AvI kamala 1-pU. upA e potAnA anuvAdamAM A aticArane bhaMgAbhaMgarUpa aticAra jaNAvela che te asaM. gata che. ra-mithasthara kaI -ahiM pikane badale pahuA artha karyo ane te " pahuMA ne sacitta kathA te bhArI asamaja che. kAraNake cokhAnA pahua bane cheH cekhA ja acitta che to tenA pahuM'A sacitta kyAMthI hoya? 4- hiM turachauSadhine teoe acitAhArIne aticAra tarIke svamatie ja kahela che. zAstrakAra ahiM te je acitAhArIne aticAra tarIke kahetA hota to te pachI turata ja "sacitta tucchauSadhione aticArarUpa kahe che ke acittane ? " e pramANe prazna uThela che te uThe ja kema eTale paNa upaga apAela nathI te khedajanaka che.
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra88 zrI zrAddhapratikramaNa-vAdisUtranI A TIkAno sarala anuvAda zIMge, jilaeNndriyanI lolupatA mAtranI ja garaja sAratI hovAthI te acitta thaela hoya to paNa khAvA gya nathI. kAraNake-te khAvAthI khAsa kaI tRpti to thatI nathI ane (zekavAsukavavA vigeremAM) virAdhanA meTI che. mATe ja pahelAM bAvIsa abhakSya jaNAvyA che temAM ta7phala' zabdavaDe AvI zIMge paNa abhakSya tarIke varNavI che. tethI AvI zIMganuM bhakSaNa karavAmAM tattvathI A sAtamA vatanI (e abhakSyane paNa khAvAnI lupatAthI acitta banAvavA sArU zekavI-sukavavI vigere pApa karavAM paDe tethI.) virAdhanArUpa pAMcamo aticAra che. (nahiM ke-aticarita karavA rUpa ja aticAra che.) A pAMce ya aticAre ahiM sacittanA parivArane AzrayIne varNavyA che e pramANe prathama vIsamI gAthAmAM upalakSaNathI jaNAvela rAtribhojana, madirA, mAMsa, bAvIsa abhakSya ane batrIsa anaMtakAya vigerene karela tyAga temaja acitta AhAra ane vastrAdinAM niyata karela pramANane AzrayIne paNa anAmegAdithI je je aticAro lAgavA saMbhavita che te pite vicArI levA. e pramANe A gopabhegamAM bhAgya parigya vastuone AzrayI divasa saMbaMdhI je koI aticAra lAgyA hoya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM. te 22 dRtti 5 montaH tivAra te sAtamA vratamAM karmasaMbaMdhI bIjA 15 aticAra. jAthA 22-23 nuM avataraNa:-pUrvokta bhega paribheganI vastuo meLavavA sArU bahu sAvadya gaNAtA aMgArakarma Adi je paMdara karmAdAne che te tIvakarmabaMdhanA kAraNabhUta aticAra hovAthI zrAvakane varyuM che. evA te paMdara karmAdAnene viSe anAga AdithI je kAMI aticarita karyuM hoya tenAM pratikramaNa mATe A ra2-23 mI gAthA darzAvAya che. iMgAlI vaNasADI bhAMDI phoDI suvajae kmmN|| vANijaM ceva ya daMtaM, lakkharasakesavisavisayaM // 22 // evaM khu jaMtapIlaNa-kammaM nilaMchaNaM ca davadANaM // saradahatalAyasosaM, asaIposaM ca vajijjA // 23 // - 1 A tuauSadhI prakaraNane anuvAda upAdhyAyazrIe ahiM sudhI te e rIte viparIta karyo, paraMtu te anuvAdane zAstrakAranI te pachInI " ata gva thI laIne "gvatratavirAdhanAvADativAra' sudhInI paMkti bAdhaka javAthI te 1 paMktine anuvAda ja [ je ke-te pachInI paNa be paMktino anuvAda tacha dIdhA che. chatAM tene bhAva, te prakaraNanAM vivaraNamAM samAviSTa hovAthI te bInA aspasya dhArI che. ] tajI dIdho ane tenA sthAne mATe te acittAhAra paNa aticAra che " e pramANenuM vAkya kapolakalpita yojI dIdhuM che, te nirbhayasAhasa gaNAyaH kAraNa ke-zAstrakAra mahArAjA te paMktithI jene khullI rIte ja vratanI virAdhanA rUpa aticAra jaNAve che, tene zrI upAdhyAyajI mahArAja paNa khullI rIte ja vratamAM atikramAdi cAlu aticAra tarIke lekhAve che !
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 209 gAthArtha:-aMgArakama, vanakara, zakaTakarma, bhATakaka 4, ane sphoTakapa kama e pAMca karma tathA daMtavANiya+, lAkSAvANijya, rasavANijya, kezavANijya, ane viSavANiya1deg, e pAMca viSayanA vyApAraH tathA yaMtrapIlanakama 11, nirlo chanakama 12, davadAna13, sarova2-14 drahatalAvanuM zoSaNa ane 15asatI poSaNu e pAMca sAmAnyakarma; maLIne 15 karmAdAna vajra vAM: 62-23 // vRttino mAvArtha:-kASTa khALIne navA keAlasA karavA tathA bhaThThIo karavI, iMTanA nibhADA pakAvavA, luhArI dhaMdhA karavA, sAnIne dhaMdhA karavA vigere je dhadhAe agnine AdhAre karavAmAM Ave te ? kArame, tevA dhaMdhAthI jIvavuM te aMgArajIvikA kahevAya: e pramANe AgaLa paNu vicAravuM. s varma-kApela ke nahi kApela vananA IjArA rAkhI tenAM pAMdaDAM, phla phula, kaMdamUla, tRNu, kASTha vecavAM, te vADI khAga bagIcArUpa vanakama kahevAya rU rAjyamagADAM ane tenAM avayavA ghaDavA-kheDavA-vecavAM vigere zAkaTika kama kahevAya, 4 mATamagADAM, aLada uMTa, pADA, khara, khaccara, azva vigere rAkhI tenAthI bhADuM laI te bhAra vaheDAvA te bhATaka karma kahevAya bheTameM-dhaMdhAthaeN yA, caNA, ghauM, karaDI vigerenAM anukrame sAthA, dAla, leTa ane tAMdula karavA vigere tathA khANu, sarAvaira, kutrA, talAva, vigere banAvavA, bhUmi kheAdavI, khetI mATe haLa kheDavAM, pattharo teADavA- ghaDavA vigere sphoTaka karma kahevAya. [cogazAstramAM tA anAja daLavAM vigere vyApArane vanakamakahela che. ] ||AMta va dAvAnAMna / / have uttara gAthAthImAvIzamI gAthAthI pAMca prakAre vyApAra jaNAve che: 6 dvaitavAAnatha:-utpatti sthAne hAthInA dAMta, ghuvaDa vigerenA nakha, haMsa vigere pa MkhIAnAM pIMchAM, vAgha-mRga vigerenAM cAmaDAM, camarI gAyanA vALa, zIMga, zaMkha, chIpa, kADA, kasturI, gArAca Mdana, ( athavA AMbara ke ATha divasanA gardabhanA maLa) vigere trasajIvonAM agA vyApAra arthe levAM te nrutANijya 7 hAkSAvaLiya:-lAkha, dhAvaDI, gaLI, maNusIla, haratAla, regAna, kailAlamATI, paDopAMdaDI, TaMkaNukhAra, sAbu, khAsa vigere vigere vastunA vyApAra. 8 rasavica:-madha, madirA, mAMsa, mAkhaNa, dUdha, dahIM, ghI, tela, vigere pravAhI vastuonA vyApAra. 6 TherAvaLiya:-dAsadAsIo vigere manuSyA tathA gAya, azva vigere pazuo vecavAnA vyApAra. 10 viSavALiya:-sAmala, mINu, mArathuthu vigere tathA zastro, kAza, kAdALA vigere temaja leDhAnAM hala vigerenA vyApAra. // rUti dha vALiyAni A pAMca prakAranA vyApAra ane prathama jaNAvyu te pAMca prakAranu kama suzrAvakane varSanIya che. ?? yaMtravAhanamaH-zilA, ukhala, muzala, 'ghaMTI, reMTa, TAMkaNAM vigerenA vyApAra tathA yaMtradvArA tela, zeraDI, sarasava, eraDI, alasI vigerene pIsavA-daLavA ane tela kADhavAnA vyApAra athavA jaLayaMtra calAvavAM vigere; [cegazAstramAM te ghaTI vigere yaMtrAthI calAvAtA vepArane viSavANijaya gaNAvela che.] 22 niz2aoNnjInarma:-gAya vigerenAM 'kAna, kakhala (gaLe laTa katI jhAlara), zIMga, pUcha chedamAM, nAka vIMdhavAM, tene AMkavA, napusaka karavAM vagere temaja 1 (layAve: x | 2 rAti x 5 3 suvarIkSA x 4 dhaTI AdiyI anAja bharavAM te sphAkrama / ane pIsavAM te yaMtrapIlanakama'mAM gaNuAya che. / x 5 zaivAhiN x / huM va4 x |
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra90 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditRsatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda uMTanI pITha gALavI ItyAdi. 23 vavA-vana ke jhADI bALe sate vanavAsI bhilala vigere leke bicArA sukhe harIpharI zake athavA vanamAM ubheluM junuM ghAsa bALI nAkhe sate navAM tRNAMkura phuTe, jethI gAye vigere sukhe care athavA kSetramAM ami mUkavAthI dhAnyasaMpattinI vRddhi thAyaH vigere prakAre puNyabuddhithI ke kutuhalathI vanamAM agni saLagAve te. maratI vakhate bhilla vigere ema kahetA hovAnuM saMbhaLAya paNa che ke mArAM puNya arthe tamAre amuka amuka pramANamAM dava de." kevI ghora ajJAnatA?] 24 vararAjoSa:sarovara draha ane taLAva vigere jaLAza dharAvatI jamInamAM anAja (ghaNuM utpanna karavA ) vAvavA mATe te te jalAzayomAMthI nIka khedI kADhIne temAMnAM jalanuM zoSaNa kare-temAMthI jala bahAra kADhI nAkhe che. [ ahiM "nahi khodeluM te sarovara ane khedeluM te taLAva" ema e baMnene bheda che. ] 21 kapoSaT -dhana kamAvavAne arthe durAcArI dAsIo ane napuMsakonuM poSaNa kare che temaja pipaTa, menA, mora, bilADA, vAMdarA, kukaDA, kutarA ane bhuMDa vigerenuM poSaNa karavuM te sarva asatISaNa che ja keTalAka dAsIone piSe che temaja tenAM bhADAM paNa le che; gauDa dezamAM te rIvAja che, te rUti va sAmAnya maLe che. A paMdara kamadAne bahu daSamaya hovAthI anAcaraNIya che. temAM vyakitagata doSa A pramANe - 1 aMgAra kamane viSe-agni sarva dizAmAM chae nikAyanA jIvonA nAzarUpa zastra che. (ane tethI ja paMdara karmAdAnamAM tene prathama lIdhela che.) 2 vanakarmane viSevanaspati ane tene Azrita rAjIvone nAza thAya che. 3 zakaTa ane 4 bhATaka karma - e be kamene viSe bhAra vahana karanArA vRSabhAdine trAsa ane mArganA cha kAyanA jIne vinAza thAya che. 5 Taka karmane viSe -kaNa bharaDavA vigeremAM vanaspatikAyanA ane jamIna khedavI vigeremAM pRthvIkAyanA tathA tene Azrita trasajIvonA vinAzarUpa mahAvirAdhanA che. 6 dAMtanA vyApAramAM upattisthAne hAthI dAMta camarI gAyanA vALa vigere vasa prANIonA vyApAramAM grAhakone joIne bhila loke vigere hAthI, camarI gAya vigerenA vadhamAM turtaja pravarte (tethI mahAhiMsAnuM nimitta paNa banI javAya.) 7 lAkhanA vyApAramAM-lAkha bahu trasajIvomaya levAthI ane tene rasa rUdhirane bhrama karAvato hovAthI, temaja dhAvaDInI chAla ane pu (madyAMga hevAthI)mAMthI madira banatI hovAthI tathA te rasamAM kRmi thatA hovAthI temaja gaLI paNa aneka jaMtunA ghAtathI banatI hovAthI, maNasIla, harIALa ane regAnamAM uDIne paDatA trasajIne vinAza hovAthI, lAla mATImAM pRthvIkAyanA jAne nAza thato hovAthI, paDe pAMdaDI trasajIvAkula hevAthI, TaMkaNakhAra- sAbukhAre vigere bahAranA uDatA bahujInA vinAzane hetu hovAthI mahAna deSarUpa ja che. 1 upAzrIe anuvAdamAM ahiM ramatagamata mATe, uMdarAdinA nAzane mATe e vigere hatuo jaNAvyA che te ajJAnamaka che. 2 ahiM'. upAzrIe anuvAdamAM keTalAka AcAryo dAsI onA piSaNane ja asatI piSaNa kahe che? ema artha karela che te zAstrInI "vana di tArI vAta ' paMkti jotAM khule zAstra viraha che.
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI dasa TIkAnA sarala anuvAda 291 A lAkSAdinu doSapaNu manusmRtimAM paNa kahyuM che ke:-' mAMsa, lAkha ane lavaNunA vyApArathI brAhmaNa javRddhi patita thAya che ane dudhanA vyApArathI traNa divasamAM zuddha banI jAya che. 8 rasanA vyApAramAM:-madha vagere rasa ghaNA jaMtunA vinAzathI utpanna thAya che. temaja temAM aneka samUmi jaMtue thAya che te vagere doSa che. dudha vigere rasamAM uDatA trasajIvAnI virAdhanAnA doSa che; e divasa pachInAM dahIMmAM prathama kahI gayA tema samRthvi ma jaMtue paNa upaje che. 9 kezanA vyApAramAM:-dvipada, catuSpada jIvAnI nitya paravazatA, tene tADavAM AMdhavAM bhUkhyAM- tarasyAM rAkhavAM vagere doSa che. 10 viSanA vyApAramAM- zIMgaDIyeA, vachanAga vigere temaja harIyAla, seAmalakhAra vigerenA jheranu` temaja zasrAdinu jIvahiMsApaNuM pratyakSa che. jAya ja che ke-palALela harIyAlamAM mAkhIe vigere zIghra marI jAya che, vaLI seAmalakhAra vigerethI khAlake paNa mRtyu pAme che! anya zAstrakAro paNa tevA viSAdina niSedha kare che ke- kanyAnA, rasanA ane viSanA vyApAra karatAra manuSyane narakagAmI jANavA.' 11 yapIlanakaH-temAM aneka trasavAnA paNa vadhu thAya che. tethI ja kahyuM che ke:-' khAMDaNI, ghaMTI cUle pANIyArUM ane sAvaraNI e pAMca kasAIkhAnA che: ke--je vahana karanAra gRhasthane pApathI bAMdhe che. ' ghANI vigere ya MtrAne mahApApanA hetu tarIke laukikA paNa vaNu vatAM kahe che ke:- dasa kasAIkhAnA sarakhA eka ghAMcI, dasa ghAMcI sarakhA eka kalAla, dasa kalAla sarakhI eka vezya ane dasa vezyA sarakhA eka rAjA pAtakI che. ' 12 nioN chanakane viSe:-gAya, azva, uMTa vigere paMcendriya prANIone kadanA thAya che. 13 davadAnane viSe:-aneka prakAranA jIvAnI kATI ( vibhAga )nA vadha thAya che. 14 sarAvarAdinAM zASaNamAM:-jalanA tathA temAM rahetA aneka prakAranA matsyAnA ane temAMthI vahetA mUkelA pANIthI mAgamAM DubatA chae jInikAyanA jIvAnA vinAza thAya che. 15 asatI pASaNamAM:-dAsI vigere vaDe karAtA duSkRtyAthI pApanI vRddhi thAya che. // ti 1 vAMgi // cAlu gAthA 23 nA prathamanA 'tuM vu' e e zabdo gAthAne cheDe yAjavA tema karatAM i' eTale ' pUrvokta paMdara kharakonI jema ' niyapaNuM sUcaka koTavAla, jelara ane udyAnapAlakapaNuM vigere kharaka, pazu su'nizcaye vavAM. ahiM pharIthI vanakriyA jaNAvavAnu kAraNu te kAMdAnane AdarapUrva ka va vAnu jaNAvavA arthe che. e vanIya kharakarmAne viSe anAbhAgAdithI je kAMi ullaMghana thayuM hoya tene pratikrama chuM e saMbaMdha: A vratapAlananuM phUla:samasta prakAre divyabhAga, AreAgyatA, iSTanA saMyoga, manuSya-deva ane meAkSapadanI prApti che: ane A vrata nahi levAmAM athavA grahaNa karIne tene varAdhavAmAM la-dhAraroga, priyanA viyega, sAgAmAM aMtarAya ane nIcagati vigerenI prApti che. // kRti 22-23 thArtha: // te sAtamA vratanI ArAdhanA tathA virAdhanA viSe maMtrIputrInuM dRSTAnta. peAtAnI RddhivaDe devaleAkanI dhrUjArI vadhAranArI ane anuka MpAmAM tatpara evA nagara1 manAti x |
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda leAkeAne dhAraNa karanArI caMpA nAme prAcIna nagarI hatI; jenI pAse bIjA zahero dAsyabhAva dharatAM hatAM. // 1 // te nagarInuM pUrva saMcita pratApavaDe sUrya jevA, pRthvInA bhAra dhAraNa karavAmAM zeSanAga jeve, ane khalamAM Indra jevA sahasrIya nAme rAjA pAlana karatA hatA. // te rAjAne atyaMta mAnanu pAtra evA amApa buddhivALA bahumuddhi nAme matrI hatA, ke-jeNe icchita siddha karanArA vicArazamaya vicAraNAvaDe indranA matrone paNa vicArahIna banAvI mUkayo hatA. // 3 // koI vakhate prajAnA kamanasIbe pRthvI para varasAda te rAdhe bharAelA phaNIndranI jema atyaMta prakAre yugano aMta karanAra vacce! // 4 // te anivRSTinA bhayaMkara jalathI anAja pAkavAnA kALe ja ghAsa, pRthvInuM dhAnya ane latA vigere davAnalathI baLI javAnI jema sa aLI gayu. // 5 // patrA ( pIMchAM ) pa`khInA zarIre ja hatAM, phula=puSpa ( kulAM ) kAI kAInI kharAba thaelI AMkhomAM ja hatAM, phUla ( phaLAM ) bhAlAM vagere zastrone mAthe ja hatAM. arthAt vRkSa upara teA patra-kula ke phala kAMI ja rahevA pAmyuM nhotuM. // 6 // te vRSTithI tA jalAzayenuM sarva jala paNa viSamizrita thaI gayuM! tethI sa leAka atyaMta vyAkula banI gayuM. 5chI jyAre duSkAla paDe tyAre kharekhara sarva prANIone patra-puSpa-la ane jalathI kAMika mAtra nirvAha thaI zake; paraMtu te vakhate te te paNu alabhya banyu...! 58 // te vakhate mATA zrImAnA gharamAM rahelI kupIkAomAMthI keTalAka janAe amRtanI jema bahu prAthaeNnAe muzIbate maLatA alpa jalathI keTaleka samaya pasAra karyo ! // 9 // ane tRSAthI pIDAtA jeo tevuM jala meLavI zakayA nahi ane duSTa jala pIvA lAgyA te te jalathI tatkAla utpanna thaelA tAva, keADha, khAMsI, zvAsa, matibhrama vigere vyAdhio vaDe mRtyune AdhIna paNa thayA // 10 // 'have najIkamAM A jherInI jema sArA varasAda paNa thaze ke nahi ?' ema rAjA vigeree, naimittikA-devanA upAsake-jyotiSIe ane zANA matrone paNa pUchatAM teoe kahyuM ke- AgaLa varSARtumAM uttama jaLanI vRSTi thaze; paraMtu te pahelAM nahi !' ||11|| A sAMbhaLIne nRpa-matro vigere mujhAI gayA ane hA-hAkAra karI uThelA prajAjane gaLAmAM phrAMse nAkhelAnI jema jIvavAnI AzA tajI beThA // 12 // e pramANe atula evA agaNita upadravAthI kalpAMta kAla jevA kALa pasAra thai rahyo che, tevAmAM eka divase savAre sabhAmAM beThela rAjAne pUrvadizAnA vanapAlaka mANusAe AdarapUrvaka jaNAvyuM ke- huM rAjan! Aje rAtrie pUrva dizAnuM vana, puSpa-patra ane lethI evuM phhyuM che ke-aMdara sUryanAM ki paNa pesI zakatA nathI ! ' e pramANe cAre ya dizAnA vanakhaMDanA pAlakAe ane samasta kSetrarakSakAe peAtapAtAnI dekharekha nIcenAM vanA ane kSetrA evAM ja phalyAM hovAnI temaja jalAzaye nA rakSakAe jaLAzayAmAM nirmaLa jaLa khanI gayA hovAnI rAjAne eka ja vakhate ekI sAthe pUrNAMka vadhAmaNI ApI ! sakala vanarAjI phaLI hAvAnA ane sarva jalAzaye uttama jalathI ubharAyAnA camatkArika samAcAra,
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhAddhapratikamaNa-vattinI AvI TIkAne salpha anuvAda 27 13 thI 15 . e pramANe bIjAM zahero ane gAmethI AvelA lokoe paNa rAjAne potapitAnAM zahero ane gAmomAM paNa te ja camatkAra thayo hovAnI vadhAmaNI ApI. AthI rAjA samastaleke sahita vismayatApUrvakanA AnaMdarasane kAMIka bAkI rahela bhAga paNa anubhavavA lAgyo. 16 . te vakhate turta ja samagra rego dUra thavAne lIdhe jIvitanI AzA pAmela prajAe rAjA sahita harSathI mahotsavano apUrvavidhi uja. 17 kalpI na zakAya tevI te samRddhinuM koIpaNa kAraNa ke barAbara jANI zakatuM nahi hovAthI rAjA ane prajAe temAM kAraNa tarIke pitAne bhAgyeAdaya mAnya, tapasvIo potAnA tapane prabhAva manAvavA lAgyA, dharmacusta lekee pitAnI dharmaracanAne prabhAva, dhyAneMdroe dhyAnanuM vidhAna mahA gIoe yugano prayoga, mAMtrikoe pitAnI maMtrazakti, deva sAdhelAoe devane prabhAva, yajJoe yajJa karyo tenuM pariNAma, ane jyotiSIoe tevA prakArane grahane suMdara bhega manAvavA mAMDayo. 18 thI 20 che e pramANe mithyAbhimAnIo sarva kene kadarthanA karI rahela che ane aMtaramAM to "A camatkAra kenA prabhAve thayo haze ? " tevI zaMkA dharI rahela che, tevAmAM tyAM eka divase kevalajJAnI muni padhAryA. / 21 / prajA sahita rAjAe vidhipUrvaka vaMdanAdi karIne nikhAlasabhAve pUchayuM-"he svAmI ! bahabuddhi maMtrInI putrI hAla vartatA taddana asaMbhavita evA pRthvIne samRddhibhAvamAM nipuNane ja e prabhAva! keNu kAraNa che?" 22 munie kahyuM-"tamArA babuddhi ane tene pUrvabhava. maMtrInI pUrvabhavanA puNyanA janma jevI je nipuNA nAme putrI janmI che tene A dareka "traNa bhuvanane viSe atizayavaMta evo ' prabhAva che. ra3 he rAjana ! te nipuNane pUrva bhava A pramANe che. pUrve bhadra pura nagaramAM bhadrazreNInI bhadrA nAme bhAyanI " zreSTha nidhAnalakSamInI mAphaka mAnanIya evI te subhadrA nAme putrI hatI. 24 te zrAvakanI putrI hovAthI jainadharma pAmI hovA chatAM paNa pUrvakanA prabhAve caMdramAnI maMDaLInI jema bAlyakALathI atyaMta le lupatAvALI thaI!rapA yatheccha vartanArI te subhadrA, patra ane kaMda vigere sarva abho paNa khAvA lAgI ! AthI pitA vigeree bahu vArI, te khAnagI rIte paNa abhakSya khAvA lAgI ! ahA, Asakti pratinA rasanI vRddhi! gharA gAye unmArge javAmAM jema govALano doSa gaNAya che, tema saMtAna unmAge javAmAM mAbApane doSa gaNAya che. mATe te bAlikAnI uzRMkhalatA dUra karavA sArU tenA pitAe te bALA para "ghara bahAra javuM' vigere pratibaMdha mUkyo! Ama chatAM paNa vyasanathI parAbhavita thayela te vikrazanya subhadrA kaIpaNa upAye bIjAo dvArA anaMtakAyAdi abhakSya puSkala maMgAvIne vividha prakAranuM sacitta khAtI ja rahI! 27 28 dhamISThane ghera dharmahINa AtmAo paNa Adarza pramaka banI jAya" e hisAbe tene dharmacusta zreNInA putra joDe paraNavI. chatAM tyAM paNa teNe pitAnI prakRti tajI nahi! ralA kahyuM che ke A AtmarAjA, dIrghakAlathI moharUpa madirA mAM eto cheka vyAhita banyuM che ke-je pitAnAM 45
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra94 zrI zraddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda mananI paNa kiMkara evI IdvirUpa kikarovaDe dAsa banAvI devAyuM che!" 30 "chAnuM kAMI rahetuM nathI" e mujaba subhadrAnuM e akRtya tenA zvasura vigeree paNa jANyuM. AthI teo teNI prati maMda AdaravALA thayA: kharekhara khullA guNa vinA kaNa mAne? in31aa kahyuM che ke: guNe ja gauravane mATe che, jJAtisaMbaMdhIne ADaMbara, gorane mATe kadi thato nathI: puSpa, vananuM hovA chatAM grahaNa karAya che ane maLa, pitAnA zarIrane ja hoya chatAM tajI devAya che." 32aa have tenA pitA, koI prakAre teNIne potAne ghera lAvIne sugurUnI pAse laI gaye. ke tyAM dAkSiNyatA-lajajA vigerethI teNe anaMtakAyAdi abhayanA niyama karyA 33 teNue karelA te abhigrahanI sthiratA karAvavA mATe tenA mAtApitA tathA sAsusasarA vigere bane pakSe tenI te badala prazaMsA karI. subhadrA paNa "majabUtapaNe beDImAM paDayAnI jema te abhigrahane atyaMta kaSTarUpe mAnatI patine ghera AvI ne kAA bAda koIpaNa sthaLe sArI rIte saMskAra karelI kemala AMbalI joIne dAMtamAM pANI chUTatAM tene khAvAnI utkaMThA dharAvatI te subhadrAe "A prAsuka vastu vAparavAmAM deSa karyo ? " ema bolatI te AMbalIne abhigraha rahitanI jema khAdhI! pA A subhadrA e rIte pahelAM anaMtakAye paNa prAsuka ja khAtI, paraMtu Aste Aste sacitta paNa khAvA lAgI hatI! aho, ati lolupatAnA saMgathI mahAna niHzUkatA! 36aa kahyuM che ke:- AtmA jyAre kAMI paheluM akArya kare che tyAre ghaNAsUcanAvALo hoya che, bIjIvAra koI apekSA AgaLa karIne kArya kare che ane trIjIvAra dhRNArahitapaNe bIjuM akArya ni:zaMkapaNe kare che. te pachI te pApane abhyAsa thaI javAne lIdhe akAne viSe satata jhuke cheH 37' e pramANe A subhadrA, atyaMta laulyatAne lIdhe pitAnA abhigraha rUpI kalpavRkSane ukheDIne sarva abhakSyA khAvAmAM prathamanI jema ja pravattIahe, durAtmAonI duraMta rasanA ! 28 pRthvIne viSe rAkSasInI jema athavA dAvAnalanI prasaratI javAlAnI jema te, te vastuo khAvAmAM caDatI utkaTa tRSNAthI vAsita hadayavALI te subhadrA kyAreya paNa tRpti pAmI nahi. 39 sAsaruM ane piyara ema baMne pakSa ujavaLa hovA chatAM paNa dharmahIna ane ni:zuka manavALI te subhadrA bagalAnuM AcaraNa dhAraNa karI beThI! athavA te aSI che te dIvAthI utpanna thAya che. ane (zubha gaNAtA) zarAvanI batavALI che, chatAM dararoja malIna ja hoya che. 40 keI eka divase pitAne ghera jatAM mArgamAM koI vananI aMdara ajANyA phala khAvAmAM taiyAra thayelI te subhadrA, "ati pAdiyarUpa kipAkaphala ane te kiMpAkaphala" ema baMne prakAranA kiMpAkaphalathI mRtyu pAmI. 41je prANI, uttama abhigraha khaMDita kare te prANI prAya: baMne paNa bhavamAM anarthanuM bhAjana thAya che, te abhigraha toDavAnA pApane lIdhe ja e pramANe thAya che, paraMtu te subhadrA to (abhakSanA niyama khaMDanathI nahi paNa) abhakSyanA bhakSaNathI ja turta mRtyu pAmI! u4rA athavA to je prANI jenAthI paravaza bane tenAthI A lokamAM paNa viDaMbanA pAme che temAM saMzaya nathI:" ema siddhAMta karI batAvavA mATe ja hAya tema navayauvanA hovA chatAM paNa te bhavamAM te lelupatAthI ja mRtyu pAmI,
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vadinusUtranI Adarza kAne sarala anuvAda relpa ane pahelI nAkamAM upajIne rasane jANanArI te subhadrA tyAM asithI atyaMta kapAvA, masabAvA tathA dAha pAmavAvaDe karthanA pAmI; tyAMthI urIne mahAmasyA thaI tyAM paNa e pramANe kadarthanAthI mRtyu pAmI bIjI narake gaI. 43-44 . tyAMthI viTa, bhuMDa ane gardabha vagerenA ghaNuM bhavamAM bhUkha-tRSAnI pIDA temaja atyaMta kadarthanA pAmavI vagerevaDe teNe duHkhe sahana thaI zake tevuM du:kha dIrdhakAla anubhavyuM. A 45 . tyArabAda lakSamIpura nagaramAM ati dhanavAnuM evA lakSamIdhara zreNInI bhAya lamIvatInI kUkhe "surUpa AdivaDe jANe sAkSAta bhavAnI ja DAya tema' bhavAnI nAme putrI tarIke utpanna thaI. meM 41te bhavAnI janmatAMnI sAthe ja atyaMta dhAsa-khAMsI vigere soLa duSTa regavaDe pIDAvA lAgI. aneka upacAra karavA chatAM paNa zApathI haNuelanI mAphaka ArAma pAmI nahi. IIkA te saLaga A pramANe - 1 khAMsI, 2 zvAsa, 3 vara, 4 dAha, 5 kukSizULa, 6 bhagaMdara, 7 haraNa, 8 ajIrNa, 9 cakSuraga, 10 pIThazULa, 11 arUci, 12 kharaja, 13 jaladara, 14 mastaka vedanA, 15 karNavedanA ane 16 kuSTaroga." Agamane viSe A seLa mahArega kahyo che 48-49 che A bhavAnI krame zRMgAranA sAmrAjyamayI evI yuvAvasthAne pAmI, chatAM paNa nityane mATenA te regothI paritApa pAmatI koI eka divase najIkamAM rahelA upAzraye jaIne ane sAdhvIjIne namaskAra karIne pUchavA lAgI. he mahArAja tamArI pAse tevuM ke auSadha che ke je janmavAnI sAthe lAgu thaele vyAdhi paNa jAya? sAdhvIjIe kahyuM-ghaNuM ja che.' tethI AdaramAna dharAvatI bhavAnI paNa bolI ke-te te aSadha Ape." 51. tethI sAdhvIjIeAe kahyuM ke "tane je A dusaha re thayA che te pUrvabhave vAvelAM pApavRkSanAM phaLa che. tenA kSayane mATe lAkaDAnA nAza mATe agninI jema uttama auSadha jina dharma ja che. I para che A dharma, mana-vacana ane kAyAnI vizuddhipUrvaka ArAdhavAthI A lekane viSe pazu sUryathI jema aMdhakAranA samuhane nAza thAya che, tema samasta duHkharAzine nAza thAya che. | para I dhikkAra che mUhajanene ke-jeo AsaktinI buddhithI niyamane paNa jaladI ja bhaMga kare che, paranta parabhavane viSe te dukRtanA dukhe pAra pamAya tevA ghara vipAkane teo aMtaramAM citavatA nathI ! / 54 . te duSkarma jyAM sudhI kSINa rasanendriyanI bhISaNa thAya nahi tyAM sudhI te duSkarma janita vyAdhio dUra thAya akAritA viSe bhavA- kevI rIte ? te duSkarmane kSaya saddharmathI ja thAya che. mATe nIne avadhijJAnI tatvajJaAtmAe dharmane viSe ja yatna kare gya che. papA gurUNujIne upadeza " tyAre te pUrve meM paNa e prakAranuM duSkRta karyuM, jethI ane jAtismaraNa asAdhya vyAdhithI pIDAuM chuM ?" e pramANe bhavAnIe pUchajJAnanI prApti vAthI traNa jJAnanA dhaNuM te sAdhvIjIeAe tenA pUrvabhave kahyA. I 56 che vaLI paNa kahyuM ke-he bALA ! te duSkRtya bhegavatAM kAMIka bAkI rahyuM tenAthI A bhave paNa khedanI vAta che ke tuM dusaha duHkhanI khANa
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda banI ! nahi chatAela saGiNIrUpa jIllAne dhikkAra che. meM pa7 | prANIonI cakSu Adi cAra Indriyo ekeka rUpamAM yauvanavaye ja joDAya che; jyAre temAMnI je A pAMcamI atilolupa jIllA iMdriya to bAla, yuvAna ane vRddha e traNeya vayamAM rasamAM ane vAkyamAM Asakti dharAve che! 58 5 pAMceya Idriyane viSe rasanendriya ja aDIyala (vakra) azvanI jema dardama che ke-je unmada evI sarva Idriyone unmAda karAve che! 59 je rasaneMdriyamAM jAte eka bhUkhI hoya te bAkInI cAreya Idriya dharAelI ane te eka dharAI hoya to bAkInI cAreya iMdriya bhUkhI havA rUpa" Azcarya che, te rasanendriya ja yatnathI jItavA yogya che. te 60 che e pramANe guNIjIno upadeza sAMbhaLIne jAtismaraNa thavAthI AtmajAgRtimAM AvelI zuddha AzayavALI bhavAnIe zrAvakadharma pAmIne sAtamA bhegepagavatane viSe (te vratamAM chUTa rAkhelA) te gata saMbaMdhInA paNa sarva bhejya padArthomAM sarva sacittano tyAga karyo. 61 A jaNAvAya che te bhakSya vastuone choDIne bAkInI badhI ja bhaNya vastuone ane acitta abhakSyane paNa tyAga karyo. mAtra khIra, zAlicokhA, kalamacokhA, maga, "DI" nAmanuM zAka, gAyanuM ghI ane chAza, phalamAM mAtra dudhamAM rAMdhela AmaLAM, zekela sopArI. ane vAvanuM traNa ukALAvALuM pANI' eTalI ja vastunI chUTa rAkhI ! temAMthI paNa hamezane mATe cAra dravya vAparavAM: e pramANe bhavAnI pitAnA dharmanuM pAlana karavA lAgI. te 62-63 I eka samyagadaSThi deve, svIkArela dharmanAM pAlananI daDhatA viSe bhavAnInI prazaMsA karI, tene nahi saddhanAra bIjo koI deva bhavAnInI dharma daDhatAnI parIkSA karavA tene ghera AvyA. 64 . catura videzI deve kasoTImAM paNa daDha vaidyanuM rUpa laIne bhavAnIne lAgaNIpUrvaka kahevA lAge-"he vatsa! rahelI bhavAnInA sarva sukhanA dveSI evI A vyAdhione mUlathI nAza IcchatI ho, te roga haravA ane pAMca sarva vyAdhione nAza karanAruM A amRtavRkSa-AmravRkSanuM phala divya pragaTAvavAM. khA, ane uttamamaMtrathI pavitra kareluM A ati svAdiSTa amRta jevuM pANI pI: ramrAyana jevAM A phala ane pANIthI A bhavane viSe karIthI koI paNa roga thatuM nathI ane sama1 prakAre bhega-ddhi ane sukhanI vRddhi thAya che!" 65 thI 67 paradezI vaidya (devanAM te kathana mAtrathI bhavAnInA mAtA-pitA- baMdhu vagere atyaMta khuzI banI gaye sate bhavAnI bolI ke te phala ane pANI A vyAdhi dara karavAmAM athavA A bhavamAM paNa mAre ka95tAM ja nathI ! I 68 | A sAMbhaLIne mukha 1 "AravALa navanavamanAthagvRndriH Xxxxxx sUtikRvA nirantaraHsava thALe pAneniyama ofbhannatRRDavarALa sAni vRtAva svavidha pravRttiH' arthaghaNu AhArathI navanavA manorathe vadhatA jaya che. ema jANIne rasane kiyane hamezA atRpta ja rAkhavI. e eka Idriya atRpta hoya te bAkInI sarva indriye "pita pitAnA viSayamAM pravRttivALI hovAthI" tRpta ja che. eTale ke-eka rasanA potAnA viSayamAM joDAya tyAre bIjI ikiyo dhaMdhahIna hoya che ane rasanA dhadhAhINu bane tyAre bIjI badhI ja indriyo pitapatAnA kAryamAM joDAi jAya che ' zrAddhanuvigharaNA pRg 82..
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaditRsatranI Ara TIkAne sarala anuvAda ra97. maraDavApUrvaka vaidya be ke-(AhAramAM ka9ya akacca vicArAya, paraMtu ) auSadha arthe vaLI akalpanIya za? rogathI baMne bhavamAM svArtha bagaDato hovAnuM vicArIne maharSio paNa ethI ulaTI rIte auSadhano svIkAra kare che. 69 . AthI bhavAnI hasIne dharmanA rahasyavALI vANIthI paMDitanI jema belI ke-"adharmathI thaelA vyAdhinA vinAzane mATe saphala kAraNuM kharekhara dharma ja che. je 70 | phalanAM bIja rU5 te dharmane phalane athI e kaNa durmati alpa kAraNathI nAza kare? tethI karIne tyAgela vastune huM kalpAnta paNa levAnI nathI, ema nakkI mAnaje." r71 bhavAnInI te vAta sAMbhaLIne vaiva, svajane ane anya loko dukhe karIne bhedI zakAya tevI vastuone paNa bhedI nAkhe tevI aneka prakAranAM vacane rUpa mejAnI hAramALA varasAvIne kahevA lAge ke-"potAnI vairiNI evI A bALA potAnuM hitAhita samajavAmAM mUkhe che ane phekaTa pitAne pote catura mAne che. kadAgraharUpa pakaDathI pakaDAela cittavALI te utsarga temaja apavAda mAgane paNa jANatI ja nathI! kahyuM che ke savvattha saMjamaM, saMjamAo appANameva rakkhijjA / muccai aivAyAo, puNo vi sohI na yAviraI // artha - sarva prakAre saMyamanuM rakSaNa karavuM ane saMyama karatAM AtmAnuM (pitAnI jAtanuM) ja rakSaNa karavuM: mRtyuthI mUkAve eTale (tema karavAmAM Acarela deSanI) pharIthI paNuM zuddhi karI zakAya che ane avirati paNa dUra karAya che. ' suMdara kAyAvALI hovA chatAM paNa ghuNAthI grahaNa thaela kANanI jema vyAdhinA samUhathI grasita evI A bhavAnIne paraNaze paNa keNu? athavA te ene paraNanAre asahya evI A bhavAnIthI pitAne janma zI rIte pasAra kare ?" vadhe ema kahevA chatAM paNa vAmayI hoya tema bhavAnInI manarUpI divAla bhedANI nahi! . 7ra thI 75 che e pramANe jagatane camatkAra upajAve tevuM bhavAnInuM daDha mana joIne prasanna thaela deve pitAnuM svarUpa (huM deva chuM ane parIkSA mATe vaidyanuM rUpa laIne AvyuM hatuM ema) baMne prakAre spaSTapaNe prakaTa karIne bhavAnInI prazaMsA karI ane svA=azvinIkumAranI jema tenA sarvare devatAI zaktithI dUra karIne suvarNa-ratna vigere pAMca divyanI vaSTi karI: bAda pitAne sthAne gaye. . 76-77 ne e rIte zarIranA sarva rega dUra thavAthI te bhavAnI, vAdaLAM ane kalaMka vinAnA zaradaRtunI pUrNimAnA caMdranI jema zobhavA lAgI! aho, tatkAla anubhavasiddha evuM dharmanuM mahAt mahAtamya! 78 dharmanuM tevuM mahAtmya joIne nagaranA samaju ane aNasamaju dareka loko jinezvaranA dharmanuM atyaMta ArAdhanA karavA lAgyA! pratyakSa phalamAM koNa ALasu hoya ? I7I "prANAntika evA atyaMta saMkaTane viSe paNa A kadI paNa sacitta padArtha vAparatI nathI." te prakAranA aneka guNakane vaDe prasiddhane pAmI hovA chatAM paNa te bhavAnI, jagatabharanA sacitta (cittadhArI prANIo ne karanArI (AkarSa nArI) banI te Azcarya hatuM 180 sAMbhAgya rUpa zebhAnAM dhAma jevI te bhavAnInuM pANagrahaNa moTA zreNInA putra mahezvara joDe thayuM te te (zaMkara ane
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 zrI zrAddhapratikramaNa vaMdittasUtranI Adare TIkAne sarala anuvAda bhavAnIne saMga thavA tarIke) yukta che, paraMtu A bhavAnI kadI paNa caMDI (vikarAla) paNuM dhAraNa karatI nahi teTaluM e saMgamAM Azcarya hatuM ! 85 bhavAnInuM mahezvara joDe ulaTuM A bhavAnIne saMgathI te mahezvare paNa zreSapaNe suzrAvaka lagna ane eka saMtAna dharmane svIkAra karyo. temaja eka putrane janma thayA bAda baMnee bAda daMpatie svIkArela jAvajIvane mATe brahmacaryavrata uccarya! 82 | bhAganAM brahmacarya. aMgenI samagra saMgatine vega hovA chatAM paNa Asakti rahita banelA te baMnene traNa bhuvanane viSe adbhuta e ni:saMgabhAva, divase divase vRddhi pAmato gayo ane te sAthe tenAM gharamAM addhio paNa spaddhathiI vadhavA lAgI ! pAkA bAda jagatanuM hita karavAnI mane vRttivALI te bhavAnIe pitAnAM puSkala dhanane sAtakSetrane viSe ane dIna-duHkhI jane para upakAra karavAmAM javA lAgI; temaja duSkALa, bhaya ane vyAdhionA upadrava vakhate te te dhanane lokomAM vizeSa vAparavA lAgI. 184aa kahyuM che ke- tuchano duSkALamAM saMkucita manavALA ane mahAzaye vizAla manavALA bane che. grISma RtumAM sarevara sukAya che ane samudra yatheccha vadhe che. 8pA te bhavene viSe saddharmanuM aMtaraMgathI pAlana karI bAramA devaloke devapaNuM anubhavIne he rAjana ! te bhavAnI ja tArA maMtrIne ghera avatarI che. 86o te bhavAnIne dharmakAryane viSe prItivALA svAmI mahezvara paNa suzrAvakadharma pAlavAnA ge kukarmone dUra karIne kAla karI bAramA devaloke gayA hatA ane tyAMnA sukhane anubhavIne he rAjana ! tyAMthI cyavI tuM mahAna trAddhivALo rAjA thaye ! (8LA bhavAnIe pUrve sarva sacittanI Asaktine tyAga karavAthI ane satatapaNe karela dAnAdinAM puNyathI te putrI "jinezvaranI mAphaka" janmatAMnI sAthe A (samasta pRthvI acAnaka phaLavArUpa) samRddhi thaI! kAraNa ke-pahelAM je tyajavAmAM Ave che te Agala sahelAIthI maLe che. A88 e bALAnA prabhAvathI e pramANe mahAna samRddhi AvI maLI, upadravonI zAMti thaI ane puSkala jana jIvavAnI saMbhAvanAvALA banyA ! athavA A lokane viSe puNyathI asaMbhAya zuM che? TilA e pramANe kevalI bhagavaMtanuM vacana, maMtranI mAphaka sAMbhaLIne sarpa jema garvane tajI de tema rAjA ane prajAe (acAnaka samRddhi prApta thavAmAM je) potapotAnuM bhAgya vagere kAraNe kapIne temAM garva vahana karatA hatA te sarva garvane tajI dIdho.! gha90nA bAda te bALA prati aMtaramAM apAra bahumAna dharAvatA janasamavAya sahita rAjAe maMtrInA ghera jaI te bALAne joIne pitAnI tradevInI jema mAnavA lAge. 91 te bALAnuM AvuM mahAmya sAMbhaLIne dUra dezAMtaramAM rahelA rAjAoe paNa pAdaradevInI jema tenI mUrti pUjIne pitAnI bhUmine samRddhimaya banAvI dIdhI! 192aa e pramANe saubhAgya bhAgyAdi guNovaDe mahAna evI jagatabharamAM jAgatI jota jevI te bALA pUrvabhave pitAnI chaThThI Indriyane vaza 1 bApAja 42 vighA = 3 zAhaai xI
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda ra karavAne lIdhe (A bhavane viSe) bAlyakALathI paNa amogha-saphala vacanavALI ja thaI! I 93 . janma bAbata, maraNa bAbata, gAma javAnI bAbata, koI sthAne rahevAnI bAbata, koIne pakaDavAnI bAbata, paraNavAnI bAbata, chAnI karelI bAbata athavA corAela vastu bAbata vagere dareka bAbatamAM te bALA' bheLA bhAvathI paNa je bInA je prakAre jaNAve te bInA jJAnInAM vacananI jema te prakAre ja sAbIta thatI ! 94 . have te bALA, gurUne mAtra sAkSI pUratA rAkhIne ramatAM ramatAM ja strInI 64 kalA ane atpAtikI Adi cAra buddhinI pAragAmI thaI! athavA pUrva puNyanA bhege durlabha zuM che ? ! 95 eka divase te caMpAnagarImAM dhUrtatAthI sarvathaLe jaya pAmavAne lIdhe atyaMta abhimAnI vAdione viSe mukhya ane kAgaDAnI jevA dhUrta kaI vAdIe vizAla parivAra sahita rAjAnI sabhAmAM AvIne zaradaRtunA meghanI jema garjanA karI ke-"he rAjana! tamArA rAjyamAM koIpaNa vAdI che? ke-je-mArI joDe vAdanI krIDA kare? 96-97 | kAraNa ke-bhuvanamAM vAdIonAM samuhane dukALa pADavAmAM kAraNabhUta evo vAdIne viSe sUrya jevo huM hRdaya pAme te jema sUryane udaya thaye sate grahamaMDalanI hayAti hotI nathI tema' vAdIonI hayAtI ja saMbhavatI nathI ! / 98 " buddhimAna rAjAe "he vAdI ! savAre cha vAdIne bolAvIne tArI sAthe nI vAda karAvIza" e pramANe kahIne te vAdIne visarjana nipuNae tIvrabuddhinA karyo. ane khAnagImAM pitAnA bahabuddhimaMtrIne kahyuM ke Aje baLe samarza vAdIne vidyAnipuNa kaI pravAdI vAdane mATe taiyAra karavo ja rahyo. je karela parAjaya! tema nahi karIe to A vAdI jagatabharamAM paNa ApaNI apakIrtinuM DIMDIma vagADanAra pedA karyo gaNAze. 100 tethI ghaNI ciMtAne lIdhe manamAM atyaMta pIDAtA bahabuddhi maMtrIe tevA prativAdInI comera tapAsa karI chatAM paNa nahi maLavAthI maMtrI nirAza thaIne rAtre ghera Avyo ke 101 maMtrIne tevA prakAre vilakha joIne nipuNa AyavALI te putrIe kahyuM-"he tAta! yathArtha nAmavALA hovA chatAM paNa tamArUM mukha Aje dhAsa nAkhela AbhalA jevuM jhAMkhuM zAthI che? # 102 5 maMtrIe paNa pitAne te putrInuM svarUpa jaNAvyuM te bALAe mukha maraDIne jaNAvyuM ke-te mANasarUpa kIDAne parAjaya karavAmAM te vaLI parAjita kema thaze ?' e citA zI? . 103 maMtrIe kahyuM-"te dhUrta caturAIthI sarvasthaLe jyazrI varela che, tethI mane ciMtA rahe che. A sAMbhaLIne bALAe hasate mukhe kahyuM- he pitA! te bAbatanI ciMtAthI sayuM: tene jItavAnuM patra (bIDuM ) meM jhaDapyuM ja samaje." e pramANe mahAna mahimAthI abhUta evI A putrIne viSe sarva saMbhavita che" ema mAnIne maMtrI nizcitapaNe sute. te 104-105 - prabhAte sUrya jema pitAnI prajAne AgaLa karIne pachI jagatane zobhAve che tema maMtrIe pitAnI prabhA sarakhI te putrIne Agala karIne rAjasabhAne bhAvI ane 1 vAri 8 2 prasthamAnA | 8 vA kux
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7co zrI zrAddhapratikamaNa-vaMditRsatranI Adare TIkAne sarala anuvAda putrIe kahela vAta rAjAne jaNAvI: tethI rAjAe belAvela te pUrva vAdI Ave ane prativAdIne sthAne kanyAne joIne prativAdIonI avajJA karato vismayapaNe bolya:-A bALA mArI sAme eka vacana paNa bolI zakavAnI nathI ! vaLI kesarI siMha kadI bALamRgalIne jItavAnI IcchA kare khare ? / 106-107 I have sarvajane kautuka nihALavAmAM utsuka banI rahe te mahAna vAdInI rItie suMdara saMskRta vacane vaDe bALAe vAdI prati satvara vAda kavAne AkSepa karyo! eTale pahelAM bALA joDe vAdanInA kaheto hato ane bALAne mahA buddhizALI jANI eTale " A bALA cheDe ema nathI' ema dhArIne juduM vhAnuM kADhIne vAda karavA sajaja thaye: ema) baMne prakAre dhUrta e te vAdI be ke-"ahiM vAdamAM tArA jevI bAlikA joDe sarva zAstrothI yuddha karavuM te zobhatuM nathI, paraMtu bAlikA joDe paNa kAMIka praznottara rUpa kriDA karavI te ThIka che" ema kahevApUrvaka te pUrve abhimAnathI be he dakSe! catura cho paNa vicArIne jaladI uttara Apa: ke-"akasmAt mAkhInI pAMkhanA AghAtathI nizcala evA traNe ya leka kevI rIte kaMpyA?" 108 thI 110 | nipuNAe hasIne uttara Ape ke-uttama divAlanI aMdara cItarela traNa bhuvananuM "pANInI aMdara' pratibiMba paDatuM hoya te "hAla mArA karela AkSepathI tArUM citta kaMpI uThavAnI jema mAkhInI pAMkhanA AghAtathI paNa kaMpe ja 111 nipuNAne te uttara sAMbhaLIne manamAM camatkAra pAmyA hovA chatAM paNa e vAdIe pharIthI durghaTa evI samasyA pUchI: vAlInI samasyA-he bAlike ! talanA eka kaNane khUNe kIDIe uMTane janma Apyo! e zuM? nipuLAno uttara-je tuM mane chatIza te te vAta satya Tharaze. (eTale ke tArAthI huM hArIza te tArA jevA vidvAnanI "jagatanA eka khUNArUpa A dezarUpI talanA khUNAmAM rahelI kIDI jevI meM uMTa tarIke tArI prasiddha karI kahevAze ) e uttara sAMbhaLIne vaLI pAcho vAlIno prazna-be purUSa ane be strIthI utpanna thaelo che, aMdara kALo ane bahAra ujavala che, deva nAma che paNa deva nathI, sarvane nivAha sAdhI ApanAra che. samudra hovA chatAM paNa jalathI gabharAya che, pagarahita hovA chatAM baha bhame che, badhuM bele che chatAM maunI che ane sAkSara hovA chatAM paNa jaDa che ! e zuM?" nipuno uttara:-lekha (eTale ke-kAgala ane kara e be purUSa tathA zAhI ane kalama e be strI maLe tyAre lekha thAya che. te lekha "ghaDI vALatAM lakhANavALA bhAga aMdara rahetA hovAthI" aMdara kALe ane bahAra ujavala hoya che. lekhanuM paryAvAcaka nAma "deva' paNa che. A dunIyAnA tamAma mANasone levaDadevaDa vigerene vyavahAra "khUlanA AvavA dIdhA sivAya" sAdhI ApanAra lekha che. sarakArI ke darabArI sikkAvALo hoya che chatAM pANIthI bIve che. bAkInI bInA sugama che. ) 1 "kurA' ne sthAne "nUna' 1 2 ahiM pU. upA. e pitAnA anuvAdamAM 'samudra' zabdano yutpattithI artha karavA mAMDatA "g '=sahita ane i=akSara' e artha karyo che te Azcarya che ja
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vAdisUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 301 - vAlIno kA-purUSa ane strI maLIne pAMca jaNuthI utpanna thaelI che, keIne jorathI ApI thakI gADha avAja kare che, zarIre bheTe che chatAM du:khakara hoya che ane najare dekhavA chatAM paNa vaira karAvanArI che! e vastu zuM ? nipuLAno uttara-"tArAmAM mithyA abhimAna havAthI e vastu tArA mATe ja che." Avo uttara ApavAthI A vAdIne gya evI kaI vastu haze?" e bInA jANavAne sabhA utsuka banyuM te nipuNae kahyuM ke-capeTA ! (lapaDAka) nipuNanI te spaSTatA sAMbhaLIne badhA ja sabhAjane khaDakhaDATa hasI paDyA! have sarva vAte pravINa evI te nipuNAe samartha vAdIndranI rItivaDe te vAdIne kahyuM- "he vAdI ! (tArI mAphaka) huM je tane prazna karuM te te praznane uttara ApavAmAM tuM mUDha hevAthI tAre vANI uccaravA mAtrane paNa avakAza kyAM che? mATe tArI marajImAM Ave te tuM ja mane pharI prazna pUche!" te sAMbhaLavAthI ghaNuM vicArIne vAta karu ti viSama prazna- he bAlike ! je tuM atyaMta caturapaNuM vahana kare che te "1 sajajane, 2 uttama azvo, 3 sAthIo, 4 jJAnIo, 5 uttama vAdIo, 6 rasoIe, 7 jugArIA, 8 gaNikA, 9 zreSTha saMgItakAra, 10 brAhmaNa, 11 zreSTha vaNakaronI ghaNI zAle, 12 sukAlamAM dhAnyanA kaNe, grISmaRtumAM samudranA kinArA, 14 dhUrta jane, 15 anyAyIjane, 16 dharmane viSe dhArmika cittavALA jane, 17 vedajJa purUSa, 18 dayALu, 19 azubhaLA, 20, 5Ta, 21 mahasubhaTa, 22 asatI, 23 zreSTha vaNakara, 24 mahAvAyu, 25 varSARtumAM javAse, 26 madirAne vyasanI, 27 chellA samudranI sthiti, 28masyavALA taLA, 29 anukuLa vAyarAvALAM vahANe, 30 bharavADanAM gRho, 31 samudranAM mukhe, 32 anya pAse yAcanA karavAmAM tatpara manavALA, 33 nityadaridrI, 34 mahA samudra, 35 kheDute, 36 vadhakAro, 37 kuMbhAre, 38 parvatanI nadI, 39 marUbhUmi, 40 kAzmIra dezanI bhUmi, 41 siddha, 42 mahA vRkSe 43 rAjAnI sthiti, 44 kAnakhajUre, 45 bherIo, 46 phaLelI zAli, 47 uttama pradhAne, 48 dhUmaitrI, 49 pahelI traNa naraka, 50 nRpa kanyA, 51 rAjAo, para yAcake, 53 uttama ghare, 54 phodhe caDhelA subhaTe, 55 tRSAtura ane pa6 vane deza" e chappanna bAbata kevI hoya te prAkRta bhASAnA cAra ja akSaromAM te dareka praznano uttara Apa: DIvAra vicArIne e chapannaya bAbatane prAkRta cAra ja varNamAM nipuwAno sattara:paravAyA!" eTale jema ke pahelo prazna che ke-sajajane kevA hoya?" te ke-paravAyA=paravAcAvALA - zreSTha vANI uccaranArA hoya che. tema ja bIjo prazna che ke-"uttama azvo kevA hoya?" te ke-paravAyA: eTale ke-paravAjA=zreSTha vegavALA hoya che. [ e pramANe te "paravAyA" tarIke cAra ja varNana zabdanA eka ja uttarathI vAdInA te chappaneya praznonA vyAkaraNa ane paraMtu te zabdamAMnA aMtima "" varNane te uDAvI ja daIne e AzcaryakArI artha karyo che te to zAstrAnamArI tvanI beparavAnuM pratIka che! je akSamya gaNAya. eka puruSa (aMguThA) ane 4 strI amaLIe.
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 thI zrAddhapratikramaNa-vadinusUvanI ADaza TIkAne sarala anuvAda vyutpattithI siddha uttare nipuNAe ApyA, te ahi vRttimAM vyAkaraNa ane vyutpattithI siddha karIne zAstrakAre vistArathI raju karyo che. vizva hovAne kAraNe temaja vistAranA bhayathI ahi te arthe vigatavAra raju karyA nathI: jANavAnI jijJAsujanee vRttimAM te arthe jevAthI saMtoSa thaze.] te uparAMta te "paravAyA' zabdamAMnA chelA be "vAyA' zabda (pada) nA vyAkaraNanA niyama pramANe 1436 artho jaNAvyA temaja pUrvanAM "ghara' pada ane uttaranA vAcA' padane viSe arasaparasa yathAyogya parAvartana karyA karIne vAdInA te praznonA vividha artho nipajAvIne jaNAvela arthonI saMkhyA te kahI zakavI muzkela che. e pramANe vividha prakAranA praznottaravaDe sarvajanone apAra camatkAra pamADayA bAda vAdIne tiraskAra karavAnI IchAvALI nipuNae jarA hasIne vAdIne kahyuM-"he vAdIndra! je mArA kahelA eka paNa praznane uttara ghaNuM TAime paNa Apaze te haju paNa tame ja jItyA jANakya' e pramANe kahevA pUrvaka baheza nipuNAe strI jAtine sulabha evI kuzaLatAthI sahelo ja prazna karyo: nigNAno prazna :- A lokamAM dharma, artha ane kAma e traNeya varganA athI ane haMmezane paNa mATe vyaMjana rahita "ghacA vecA" ja Icche che te Azcarya che.' he vAdI ! A praznano uttara ApavAmAM tamane cha mAsanI muddata jaNAvuM chuM te vakhate pitAne parAbhaSita mAnanAre vAdI, atyaMta matimUDhatAne lIdhe ghaNuM vicAratA paNa te praznane abhavyanI mAphaka kaI vAte samya uttara meLavI zakatuM nathI eTale te praznano uttara jANavAnI IcchAvALA rAjA Adi sarvajoe kahyuM ke "he kanya! te praznane spaSTa uttara tuM ja kaheH tethI. - vipuLA hurANoH-"vecA" zabdamAMnAM vyaMjane kADhI nAkhavAthI eTale ke-te zabdamAMnA "pUr-ane " eTalA vyaMjana dUra karavAthI "a-1Na ane A eTalA anukrame re zeSa rahe te svaronI saMdhI karavAthI vyaMjana vagaranA te para: verA zabdane "kAgA=bAmA' e pramANe zabda thAya: AthI " A jagatamAM loke, dharma-artha ane kAma che. traNa varganA athI hovA chatAM paNa haMmezane mATe paya peyA ja Icche che, te Azcarya zuM?" e praznano uttara-AtmAne ja=patAnI jAtane ja Irache che !" e pramANe thayo. nipuNAnA te khulAsAthI ati viSAda dharatA te vAdIne nipuNAe pharI pUchayuM ke-he vAdI! haju paNa je tame buddhi viSayaka praznane paNa uttara Apaze te paNa tame parAjIta nathI thayA ema mAnIza. nipuLA -eka nagaramAM kaI samasta prakAre abhUta guNovALI rAjaputrInuM kaI vidyAdhare apaharaNa karyuM. rAjAe paTaha vagaDAvyuM ke je koI rAjakanyA lAvI Ape tene ja huM te kanyA ApIza. tethI koI nimittiyAe kahyuM- he rAjana ! huM te kanyAnuM sthAna jANuM chuM, paraMtu AkAzamArge jaI zakatuM nathI. AthI eka sutAre gaganagAmI ratha banAvyuM, tyAM yuddha karavA sArU eka sahasaMdhI subhaTa taiyAra thayeH ane tene zastraghAta thAya keturata rUjhAvI ApavA sArU eka vaidya taiyAra thayela ema cAre jaNe maLIne tyAM jaIne kanyA - 1 tasyA: 4
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vadittasUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 33 pAchI lAvyA. bAda kanyAnA svIkAra khAkhatamAM cAre jaNu vivAde caDhyA; paraMtu te kanyAne paraNe tA eka ja jaNu ! tA hai vAdI ! te kanyAnA hakadAra cAre jaNu hAvA chatAM tene eka ja jaNu kema paraNyA ? kANu paraNyA ? ane kevI rIte paraNyA ? hai vAdI ! jo tame peAtAne catura mAnA che te ghaNA TAIma vicAra karIne paNa tenA javAJa Ape. te praznanA uttara paNa ( vAdI nahi ApI zakavAthI) rAjAnA Adeza pAmIne nipuNAe ja jaNAvye ke-rAjan ! te cArenA vivAda TALavA sArU gUDha abhiprAyavALI te rAjakuMvarIe peAte kahyuM ke- mArI sAthe je agnipraveza karaze te ja mArA svAmI; ' A sAMbhaLIne gabharAelA traNa jaNu tA khAjue khasIne ja ubhA; paraMtu nimittie tA nimittakhaLathI ' rAjakumArInA A gUDha prapaMca che' ema jANutA thakA khIjAoe vAravA chatAM paNu rAjakumArInI sAthe ja citAmAM paDyo! ane jevAmAM citAmAM agni prajavalyA ke-tuta te baMne jaNu prathama khAdI rAkhela suraMganA mArge bahAra nIkaLI gayA ane utsavabhera paraNyA, e pramANe te dhUtta nA temAM paNa parAmava karI sa janAthI prazaMsA pAmatI nipuNA meTA occhava pUrvaka ghera AvI ! bAda te nagaramAM keTalAka divase * sAmeA mANasa ekavAra ele te (yakSA sAdhvIjInI mAka) sa` yAda rAkhI le tevA kSApazamavALA ' bIjo keAI dhRtta, hAthamAM maNi jaDela suvarNane daDA rAkhIne AvyA, ane khelyuM ke mane koI apUrva (jANutA na heAuM tevo ) vAta saMbhaLAve tene A IMDA ApuM : ' nipuLA vadhu je-- huM vAdI ! mArA pitAe tamAre tyAM eka kroDa dhana thApaNa tarIke mUkayu che ema tame pahelAM sAMbhaLyuM hAya tA te kroDa dhana Apo; ane na sAMbhaLyu hoya teA tamArA hAthamAMnA te dhruvaNaeNnA IMDA Ape !' A prakAre buddhithI nipuNAe te dhrUttane jItI lIdhA ane te maNijaDita suvarNanA daDA hastagata karyA! e pramANe sarasvatInI jema anekavAra potAnI buddhikuzalatA darzAvatI nipuNAe sajanAne apUrva vismayarasamAM garakAva karI dIdhA ! krame tarUNAvasthA khIlavAthI puSponI khIlavaTane lIdhe suAAbhita divelaDInI jema zelatI te nipuNA, traNeya jagatamAM prANIone jItavA sArU jANe kAmadevanuM zreSTha maMtrAstra hAya tevI zAbhavA lAgI ||1|| 'hira, lakSmIne paraNyA ane vizvanA svAmI thayA, tenI mAphaka traNu jagatamAM adbhUta bhAgyalakSmI rUpa A kanyAne je paraNaze te kharekhara jaladI vizvanA svAmI thaze ! ' e prakAranI ciMtAmAM utkaMThita evA te rAjAe, nipuNAne mATe ceAgya varanI ciMtAthI pIDAtA bahumuddhi maMtrI pAse nipuNAnI ati AgrahapUrvaka pAteja mAgaNI karI! kharekhara viziSTa vastu meLavavAmAM meTA purUSA paNu grahavALA hoya che. 2-3 'rAjA pAte nipuNAne yAce che' e jANIne atyaMta khuza thaela matrIe potAnI 1 saravatIva 4 / nipuNAnu eja rAjA sAthe lagna, sAtamA gatanuM tIvra ArAdhana ane rAjA sAthe dIkSA laI ne zivagamana !
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 zrI zAhapatikamaNa-vAdiusUtranI Adaza TIkAne sarala anuvAda putrI rAjAne tuja ApI! supAtra maLe sate dAtAne mATe vilaMba yogya ja nathI. II IMdrANInI joDe iMdranI jema nipuNAnI joDe rAjAe apUrva harSathI mahotsavapUrvaka vivAha karyo ane tene paTTarANapade paTTAbhiSeka karyo pA vazI-jitendriya eve bhavI AtmA, dura Iidrane sukhe vaza kare che tema kanyAnA prabhAvathI vazI banelA rAjAe anya samasta rAjAene jaladI vaza karyA! dA. te vakhate pRthvI para dukALa-dAridra-duSTaupadrava-anIti-duSTavyAdhi ane pIDA vigere nAmaka vastuo nAmathI paNuM nAza pAmI! ILI ane cakravatInI jema akhila vizvamAM A rAjAne ja sAmrAjyalakSamI eka chatrA banI! uttama strInA veganuM aho mahAna mAhAtmaya! 8 athavA te A lekamAM pahelA paNa uttama strInA lAbhathI kapAlI mahezvarapaNuM, kRSNa purUSottamapaNuM ane devakano svAmI IdrapaNuM pAmela che. I AvI zreSThatara mAnapAnAdimaya mahattAne saMgama thavA chatAM paNa nipuNA. strI jAtine sulabha gaNutA abhimAnane lezamAtra dharatI nathI, temaja pUrNa paNAnA bhAvathI kadIya chalakAtI nathI! 1LA balake ema vicAre che ke- AmAM mAro prabhAva zuM? pUrvakRta sukRtane prabhAva che mATe A sAhyabImAM paNa te sukRta ja karUM ke-jethI mane uttarottara saMpadA paNa prApta thAya: 11 AyabALAne viSe zreSTha evI te nipuNA, e pramANe vicArIne pUrvanI pratijJAne daDhapaNe pAlavA sArU hoya tema pUrvabhavane viSe abhyAsita evuM gopaga vrata ja samyapha prakAre ArAdhavA lAgI! 12nA mANasone sarve ikriyAmAM jillA Idriya jItavI muzkela che, temAM paNa vizAla RddhivALA janane te vizeSa karIne muzkela che. Ama chatAM paNa te sAtamA vratanA pAlanamAM A nipuNa tanmaya ja rahI. athavA phalane anubhava karyo sate temAM tanmaya rahe temAM Azcarya zuM? /13 nipuNAnA kahevAthI rAjA ane anya janoe paNa te vrata pitapatAnI IcchA pramANe svIkAryuM: kharekhara mANasa ane dharma moTAthI Adara pAmyA thakA sarvatra AjhAvatI paNAne pAme che. te 14 je mANasa jenAthI parama samRddhi pAmela hoya, te mANasane te mANasa ja ArAdhanIya che (e hisAbe nipuNAthI lAbha pAmelA janene nipuNuM ja ArAdhanIya che.) te pachI nipuNAe potAne badale atyaMta prakAre ArAdhanIya tarIke sAtamuM vrata ja kema pravartAvyuM? (te kahevuM joIe ke-pite jenAthI upakAra pAmela che tene ja anya pAse AgaLa karavuM te" nipuNAnI-) aho! adabhUta kRtajJatA! 15aa jenI joDI nathI evA vizAla sAmrAjyasukhamAM paNa e pramANe dIrdhakALa sudhI gRhastha dharmanuM pAlana karIne nipuNA, jillAne vijaya karavAvaDe rAjAnI sAthe cAritra laIne zreSTha tapa tapavApUrvaka siddhi gatine pAmI! 1dA maMtrIputrInAM e pramANe jaNa vela pUrvabhavathI Avela" AzcaryakArI caritrathI A lekanuM vipulaphaLa vicArIne he bhavya jano! tame sAtamA vratanA pAlanane viSe prayatna kare. 1LA / / iti bhogopabhogavate maMtripatrikA sambandha H / /
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vadittasUtranI Adarza TIkAnA nuvAda 8mA anadaMDa viramaNa (trIjANuvrata)nuM svarUpa sAtamuM vrata kahI gayA. have anatha daMDa parihAra nAme AThamuM vrata ke-je trIjI' guNuvrata che, te anartha 'viramaNavrata jaNAvAya che. temAM ardha eTale prayeAjana, te kSetra, vAstu (ghara hATa), dhana, dhAnya, zarIra, kuTuMbaparavAra vagerene aMge je kAMI sAMsArika kArya, karavAmAM Ave te arthattu kahevAya ane e sivAyanAM pArakAM kSetra-vAstu vagerene a Mge je kArya karavAmAM Ave te anarthaOM kahevAya; eTale ke AtmA potAnu puNyadhana gumAvavA vaDe vinAprayAjane pApakarma thI baMdhAya te anaiDa, kahyuM che ke-i icisacaLA. ' atha :-' je AtmA peAtAnI iMddhi ane peAtAnAM kuTukhaparivAra vagerene arthe pApa kare te aMdaDa ane e sivAyanA bIjA kAI mATe pApa kare te ana daMDa kahevAya che // 1 // ' te anarthadaMDanA mUla prakAra 4 ane peTAbheda 11. anaIDanA 1 apadhyAna, 2 pApApadeza, 3 hiMsrapradAna, ane 4 pramAdAcaraNu e cAra prakAra che. temAM pahelA prakAra apadhyAnanA be prakAra che: 1 ArttadhyAna ane 2 raudradhyAna, temAM ArttadhyAnanA paNa cAra prakAra che, ane te A pramANe:-- utpa ? aniviyoga peAtAne apriya evA prApta ke aprApta zabdAdi viSaye traNeya kAlamAM peAtAne kadI ce na maLe, evI je ciMtA=manAbhAvanA te ' aniSTaviyeAga ciMtA ' nAme ArttadhyAna che. 2onA viyoga-zarIre thaela vyAdhi vagere vedanAnA viyAganI ciMtA athavA 'zarIre vyAdhi vigere traNeya kAlamAM kadI ce na thAva' evI je ciMtA te * rAgAdiviyeAga ciMtA ' nAme ArttadhyAna che. rU chuSTasaMco-peAtAne priya evA prApta ke aprApta zabdAdi padArthAnA saMyeAga traNeya kAlamAM atyaMta khanyA banyA rahe, tevA pariNAmamadhyavasAya rAkhavA te ' < iSTazakhvAdvisa yAga ' nAme A dhyAna che. 4 niyAnAdhyavasAya-devatAi bhAgA, devatAi Rddhi ane cakravattInuM rAjya vagere aprApya Rddhio vagere meLavavA sArU niyANuM karavAnA pariNAma rAkhavA, te 'nidAnAdhyavasAya ' nAme Artta dhyAna che. e pramANe raudradhyAna paNa cAra prakAre che ane te A pramANe 2 hiMsAnudhI-potAne je vyakti prati dveSa thayeA hAya te prANIne atikrodhAdi kaSAyathI haNuvAnI, mAMdhavAnI, AMkavAnI (DAma vigere devAnI) tathA tenAM nagara-deza vagere bhAMgavAnI vRtti dharAvavI te hiMsAnuba dhI' raudradhyAna che. 2 muLAnuvRMdhI-kAInA para achatuM ALa mUkavuM ke keAinI cADI karavI, asabhya vacane uccaravAM, khATI evI ghAtaka vagere vAto karavI te 'mRSAnubaMdhI' nAme rauDhudhyAna che. maiM tecAnuvaMdhI-pArakAnuM dhana harI levAnI bhAvanA rAkhavI te 'steyAnukha'dhI' nAme raudradhyAna che,
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ Nok zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI khAdI TIkAnA sarala anuvAda 4 viSayasaMkSaLAnuMvaMtrI zabdAdi padArtho (sASa1) sAdhI ApanAra dhananu saMrakSaNa karavA sArU kAi nA paNu vizvAsa nahi AvavAne lIdhe para1 pratye 'teo marI jAya teA sArU' evI duSTa ciMtavanA rAkhavI te 'viSayasa'rakSaNAnubaMdhI ' raudradhyAna che. e pramANe anaIDanA cAra prakAramAMnA prathama prakAra apadhyAna uonanA ja ATha peTA prakAra che. 1 pAvevaDherA[ je kArya thI peAtAne prayeAjana na heAya te paranAM kAryamAM anyane preraNA kare ke-] " kSetra kheDA, baLadothI kAma lyo, azvone khasI karo, zatrune pajavA, yantra calAveA, zastra taiyAra kare" e dareka pApApadeza che. e pramANe "varSAkAla nakAmeA jAya che mATe velA vigeremAM agni mUkeA, haLa kAza vigere taiyAra karo, vAvaNInA vakhata jAya che mATe jaladI mAvA, pANIthI kacArA bharAI gayA che mATe UMDA khAdyo ane temAM sADAtraNa divasamAM zALa vAvI gho, A kanyA u Mmara lAyaka thai che mATe tenA jada vivAha kareA, vahANA pUravAnA divase jAya che mATe vahANu taiyAra karazaH " ItyAdi sarva paNa ( anarthaMIDanA khIjo prakAra ) pApeApadeza che. 20 hiMcakavAna ane 12 pramAvASaraLa-e anarthadaMDanA (trIjo ane ceAthI ema ) e prakAro tA bahu sAvadha hovAthI tenI vivakSA sUtrakAra pote ja krame karIne A nIcenI e gAthA dvArA jaNAve che. te A pramANe :-- satyaggimusalajaMtaga-taNakaTThe maMtamUla bhesaje // dine davvAvie vA, paDikkame desiaM savvaM // 24 // hANuvahaNavannaga - vilevaNe sadarUvarasagaMdhe // vatthAsaNa AbharaNe, paDikkame desiaM savvaM // 25 // gAthArtha :--zastra, agni, muzala, gADuM, ghaMTI yaMtra tathA tRNu, phuTa lAkaDI vigere kAi tathA maMtra, mULa, ( jaDIbuTTI) ane bheSaja (aneka vastumizra cUrNAdi), e dareka pApArabhavALI vastuo keine pote ApI hoya athavA apAvI hoya tene a Mge lAgela divasa saMbadhI pApane pratikramu` chu. ra45 kRti hiMnnatravAna. tathA snAna, uddhattana ( zarIre telAdi cALavuM) vaNuMka (gAla vigere sthaLe kasturI vagerenuM maMDana-ceAbhA), vilepana, zabda, rUpa, gaMdha, vastra ane AbharaNu e sarva nAkhata sabaMdhI je pramAdAcaraNu sevyuM hoya tene huM pravikramuM chuM // 25 // kRti kamAvAnaLama vRttino AvArtha:-pasra, agni, muzaLa e prasiddha vastue che. upalakSaNuthI khala, khAMDaNI, haLa vagere paNa samajavAM tathA gADAM-ghaMTI vagere yaMtra, meATA dora vagere vaNI zakAya tevuM darbha Adi ghAsa : athavA ghArAmAM paDela jIvAta dUra kare tevI tRNu rUpa auSadhI: 1-1 sarvAbhizaGkanaparopaghAtaparAyaNaM zabdAdiviSayasAdhakadravyasaMrakSaNa praNidhAnaM viSayasaMrakSaNam [ dharmasaMgrahe tRtIyAdhikAre. ]
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattimaMtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 307 athavA mahukarI ( buhArI-sAvaraNI ) vagere ghAsa, raeNTa-lAkaDI vagere kASTa, jhera utAranArA athavA kANu-vazIkaraNa vagerenA matra, nAgadamanI vagere auSadhio: athavA tAva utAranAra mULIyAM: athavA garbha kUza karavAnI ke pADavAnI kriyA te vagere mULakama, kahyuM che ke- maMgajI mUjI vaLA60' artha :-maMgalamUlIthI 1 hevarAvavAnu kahevu' vagere: temaja kAIne tevI auSadhithI garbha dhAraNa karAvaveA, kAInA garbha pADavA, kAi kanyA saMkucitAnivALI hAvAne kAraNe vivAha pAmatI na hoya tethI tene tevI auSadhithI abhinnayeAnivALI anAvIne tene vivAha karAvavA temaja keAInA ghAta karavA vagere kama, bhavarUpa vananAM mUla rUpe hAvAthI te mahApApa tarIke mUlaka kahevAya che. // 1 // tevA prANIne prakRtibhraMza kare te uccATanAdi kriyAmAM kAraNabhUta bheSaja ( aneka vastu mizrita cUrNAdi vagere: aneka jIvAnA prANanA ghAta karanArA te zasra, agni, mUzala vagere dAkSiNyatAdi kAraNa sivAya anyane ApyAM hAya athavA apAvyAM hoya tethI divasa saMbadhI lAgela sarva aticArane huM pratikamu chuM. // 24 // ti tritravAna anathayuMtu. tathA zarIra telAdinAM mardanapUrvaka snAna karavAmAM yatanA nahi rAkhavAthI trasavavALo bhUmimAM athavA akALe sa'pAtima jIveAthI vyApta bhUmimAM athavA sabhyaprakAre jaLane gALyA vinA snAna karela hoya, tathA trasAdi chavAthI vyApta cUrNa vagere vaDe zarIre uddhRttanara (uvaTaNuM ) karyuM... hAya-zarIra cenyuM hoya, athavA te uvaTaNuM zarIrathI utaryAM bAda rAmamAM nAkhavuM bhUlI javAne lIdhe tenA para kIDIe caDI hoya ane tenuM zvAnArdike bhakSaNa karyuM." hAya athavA khIjAonA pagataLe cagadAyuM hAya tathA kasturI Adi vaDe gAla Adi sthaLe AAbhA karavAmAM Ave te vaNuka, ane grISmaRtumAM caMdana-kesara vagerenuM zarIre karAtu vilepana: e ane dravyeA saMpAtima (uDIne AvI paDatA ) jIvonI yatanA vinA upayeAgamAM lIdhA hoya, tathA vAMsaLI-vINA vagerenA zabdo kutuhalathI sAMbhaLyAM hoya, rAtre uMcA svare khelAyuM hAya ane tethI-'garALIo vagere duSTajIvA jAgyA hoya ane teoe mAMkhI vagere jIvA haNyA hAya: athavA jala vagerenA AraMbhIjanA petapeAtAnA AraMbhamAM pravo hAyaH ane teenI para pakAe paNahArI, vyApArI, kheDuta, arahaTTakAra, ghAMcI, dhAtrI, luhAra, mAchI, kasAI, jALa nAkhanAra, ghAtaka, cAra, parastrIlaMpaTa temaja lazkarI chAvaNI nAkhanAra vagere paNa jAgI jaI potapeAtAnA AraMbhamAM pravartta: " tethI rAtre uMcA svare khelavu te mahA anatha IMDa che. [ ethI ja kauzAMbI nagarInA rAjA zatAnIkanI mhena ane mRgAvatInI naNaMa jayaMtI zrAvikAnA 'huM bhagavAn! suvApaNuM sArUM ke jAgavApaNuM sArUM ? ' A praznanA uttaramAM zrI 1 putrAdinA janmamAM AvatAM dUSaNaiA nivAravA mATe madhA-vaiSThA-mULa-azleSA vagere nakSatranI upazAMti sArU je vanaspatinAM mULa upayogamAM levAya tene maMgalamUla kahevAya che, te ma'galamULIvarDa (putrAdinA janmamAM vighna jaNAvanArI strIne AhArAdi meLavavA mATe ) te vighnathI vyApta putrAdine kAI snAna karAvavAnuM udiza te za"galamUlI ranAna kahevAya che. A snAnepadeza mUlama' kahevAya che. 2 A rivAja telaMgadezamAM vadhAre che.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 708 zrI zAhapratimaNa-vadisUtranI Adarza TImanA sarala anuvAda vIraprabhue jaNAvyuM che ke "he jayanI keTalAka jIvonuM uMghavuM sAruM che ane keTalAka jIvanuM jAgavuM sAruM che. kAraNa ke je jIve adhama che te dhamajane jAgatA ane adharmane anusaranArA che, adharmaprIya che, adharmanA belanArA adhamIo ughatA sArA che, adharmanA jenArA che, adharmanA rAgI che, adharmAcArane yathArtha paNe AcaranArA che ane adharmathI ja AjIvikA icchatA thaka vicare che, tevA jInuM uMghavApaNuM sAruM che. te ja sutA thakA bahu jIvone-bahu prANene bahu bhUtane temaja bahu sane duHkhane mATe yAvat paritApane mATe thatA nathI. te che sutA thakA pitAne athavA parane athavA ubhayane bahu adharmathI jeDatA nathI. mATe teonuM uMghavApaNuM sAruM che. vaLI he jayantI! je che dhamI che yAvata dharmathI ja AjIvikA IcchatA vicAre che te jIvanuM jAgavApaNuM sAruM che. kAraNa ke-te jIve jAgatA thakA bahu jIvene duHkha nahi upajAvatA yAvat paritApa nahi pamADatA varte che te che jAgatA thakA parane athavA pitAne athavA ubhayane bahu dharmathI joDe che. te jAgatA thakA pUrva rAtri ane aparAtrine viSe dharmajAgaraNa jAganArA hoya che. mATe teonuM jAgavApaNuM sArUM che." e pramANe dhamInuM baLavaMtapaNuM adhamIonuM nirbaLapaNuM, dhamInuM nipuNapaNuM, adhamInuM ALasapaNuM vigere sArUM samajavuM. "nArikA ghamILa.' artha:-"dhamI jananuM jAgavuM ane adhama jananuM te uMghavuM sAruM che" ema vacchadezanA rAjA zatAnIkanI bahena jayaMtIne zrI mahAvIra prabhue kahyuM 1itizrI bhagavatIjI AlApakane artha:] tathA nATaka vageremAM strI AdinuM rUpa, rAgathI joyuM athavA anya pAse varNavyuM hoya, miSTAnna ane zAka vigerenAM vRddhinI vRddhinAM kAraNo anya AgaLa paNa varNavyAM hoya e pramANe sugaMdhI tela-attaro, vastro, AbhUSaNo, Asana vagere paNa anyane AsaktinI vRddhinA kAraNe bane e rIte anya AgaLa varNa vyAM hoya: A zabda-rUpa vagere pAMca padArtho vaDe pAMca viSayanAM lakSaNarUpa pramAda jaNAvyuM, ane te jANavAthI te pramAdanI jAtinA "madhaviSaya-kaSAya-nidrA ane vikathArUpa" pAMca prakAranuM pramAda paNa tajavA gya jANu. kahyuM che ke-"kutuhalathI gIta-nRtya-nATaka vagere jevAM, kAmazAstramAM Asakti dharAvavI, jugAramadirA sevavAM, jalakrIDA karavI, hiMLA hiMcakavA vagere vineda kare, jIne paraspara laDAvavA, zatrunA putrAdi joDe vaira rAkhavuM, bhaktakathA vagere cAra vikathAo karavI, roga ane mArganA zrama vagere kAraNa vinA AkhI rAta uMdhyA karavuM e vagere pramAdAcaraNene buddhimAne tajI devAM. jinabhavanamAM vilAsa-hAsya-uMghavuM-thuMkavuM-kaleza kavi-vikathA karavI-cAra prakArane AhAra kare e pramAdAcaraNa buddhimAne tyajI devAM . 1 thI 4 tathA ALasa vagerethI ghI-tela-pANI vagerenAM bhAjana DhAMkayA na hAya mArga hovA chatAM lIlI vanaspati upara calAyuM athavA avavArU mArge calAyuM hoya, daSTie sthAna tapAsyA. vinA hAtha vagere nAkhela hoya, acitta jagyA hovA chatAM sacitta jagyA upara ubhA rahevAyuM
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI AkarI TIkAne sarala anuvAda 309 -cala yuM athavA vastrAdi sukavyAM hoya, nIla-kula-kuMthuM vagerethI vyApta bhUmi para avazrAmaNa (osAmaNa ) vagere DhaLyuM hoya, yatanA vinA bArIbAraNane bhagaLa vA-ughADayAM--baMdha karyA hoya, vinA prajane puSpa-patra vagere cUTayAM hoya khaDI-mATI-gerU vagere caLyAM-- cAM-masaLyAM haya, tApaNI karI hoya. gAya vagere pazuone zastrathI ghAta karyo hoya, niSpharapaNe mArmika belAyuM hoya, hAsya-niMdA vagere karyuM hoya, rAtre athavA divase jIvayatanA sAcavyA vinA" snAna-ke saMskAra-rAMdhavuM-khAMDavuM-daLavuMdavuM-mATI vagerene masaLavuM-lepa kara, vastra vAM-pANI gALavuM vagere pApAra karela hoya: e sarva pramAdAcaraNa che. tathA ayatanAe lema vagere kAyAM hoya tene rAkha dhUla vagerethI DhAMkyA na hoya te te paNa pramAdAcaraNa che kAraNa ke-te nahi DhAMkavAthI temAM saMmUchima manuSyanI utpatti ane tenI virAdhanA vagere mahAdoSane saMbhava che. zrI pannavaNujI sUtramAM (Arya zyAmAcAryo) kahyuM che ke- "he bhagavAna! saMmUchima manuSya kayAM upaje? he gautama! aDhI saMmUchima manuSyanAM dvIpa ane tenI aMdaranA be samudra maLIne 45 lAkha ejana cauda utpatti sthAne pramANamAM manuSyakSetramAM rahela 15 karmabhUmi 30 akarmabhUmi ane 56 aMtadvIpamAM gaja manuSyanA (1) uccAra (jhADA)neviSe, (2) prazravaNa (mUtrane viSe, (3) lekhramAM, (4) lIMTamAM, (5) vamanamAM, (6) pIttamAM, (7) vIryamAM, (8) rUdhiramAM, (9) vIryane verAyalA pugamAM, (10) mRta kalevaramAM, (11) strI purUSanA saMgamAM, (12) nagaranI gaTaromAM, (12) gAmanI khALamAM ane (14) sarva paNa azucisthAnamAM "saMmUchama manuSya AMgaLanA asaMkhyAtamAM bhAganI avagAhanA (zarIra vALAasaMjhi-mithyAdaSTi-ajJAnI ane sarvaparyAptie aparyAptA" utpanna thAya che ane maraNa pAme che." - tathA gAtA-gAtaca' maLelAM pApAzraya svarUpa zastrAdine ane mala-mUtra vagerene phasapaNe sirave nahi te te paNa pramAdAcaraNa che. zrI bhagavatijI sUtramAM kahyuM che ke he bhagavaMta! je manuSya, dhanuSa laI-bANa laI-dhanuSyamAM caDhAvI te zastrAdi nahi sirA- bANune uce ke ke temAM je prANane haNe te vakhate te manuSyane vavAthI zastrAdi rahita keTalI kiyA lAge? he gautama! tene pAMca kiyA sparze che-lAge chatAM pApAzrava ! che. e rIte dhanu.pRSTha-jIvA (darI )-bANanuM mULa ( bhAthuM) bA-bANanuM pIchuM ane tenAM phaLAMne paNa pAMca-pAMca kiyA lAge che zaM%A-bANa pheMkanAra purUSane te zarIra vagerene vyApAra dekhAte hovAthI pAMca kriyA - 1 "te tera acarathAna uparAMta bIjA paNa manuSya saMsargathI je kAI azucisthAne hoya te sarva azucisthAnane viSe' ema zrI pannavaNAjInI vRttimAM kahyuM che. 2 ahiM pU. upA. zrI dharmavi mahArAje Ata' zabdano artha "aprApta karela che te vicAraNIya che, 3 vahiM visariAhiM= BEbApu, AdijALiyAda, vANiyA, parivAvALA, vALAraMvAthaviriyA eTale ke-kAyikI, adhikaraNikA, prAdezikI, pAritApanikI ane prANAtipAtikI e pAMca kyiA
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ u10 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda thI . tA lAge, paraMtu je jIvonAM (java vI gaela) zarIranAM dhanuSa vagere banela che te jIvene pAMca kiyA kevI rIte lAge che kAraNa ke dhanuSa vagere to mAtra te jInI acetana kAyA ja che. vaLI e rIte acetana kAyAmAtrathI paNa je (kAyAmAMthI evI gaelAM) jIvane karmabaMdha svIkArIe, te te prasaMga' siddhanA jIvane paNa hevAthI teone paNa teoe cheDelI kAyAthI pAMca kriyA lAgavI ghaTekAraNa ke teoe choDela kAyAnuM paNa leka prANAtipAtAki hetu vaDe parivartana karAya che? vaLI kAyikI vagere kriyAnA hetuthI jema dhanuSa vagere, te zarIranA svAmI ane pApanAM kAraNe thAya che tema sAdhunAM pAtro-dAMDa vagere (acitta) upakaraNe jIvadayAnA hetu banatA hovAthI nyAyanuM samapaNuM hovAne lIdhe te zarIranA svAmI ne puNyanAM kAraNe thAya tenuM zuM?" samAdhAna -jIvane karmabaMdha, aviratinA pariNAmathI thAya che. ane te aviratinAM pariNAma jema bANa pheMkanAra purUSane che, tema dhanuSya AdinA jIvene paNa che; mATe dhanuSyAdinA vI gaelA jene te cheDelA zarIrathI thatI kiyAne baMdha paDato nathI. temaja pAtro-dAMDe vagerenA jene "teomAM puNyanA heturUpa viveka vagerene abhAva hovAthI teoe cheDela zarIrathI thatI kriyAmAM puNyabaMdhanuM hetupaNuM nathI. vaLI sarvajJa bhagavaMtanAM vacananI pramANikatA vizeSa hovAthI je vastu svarUpa jema jaNAvela che te vastu svarUpa te pramANe ja sahavuM e pramANe zrI bhagavatIjImAM te sUtranI vRttimAM jaNAvela che. e pramANe saMsAramAM bhamatA jIvoe pUrvabhavane viSe je je kalevara-Ayudha vigere choDyAM hoya, te te kalevare AdithI jayAre jyAre jIvavadha vagere anartha thavA pAme tyAre tyAre te kalevara vagerenA svAmIne "te bhavAMtaramAM hovA chatAM paNa te kalevara vagere uparanI pitAnI sattA vagerene teNe tyAga karyo nahi hovAthI te choDela zarIra-Ayudha vagerethI thatI pAkiyA lAge che. mATe A bhavanI pUrvenA anaMtabhA saMbaMdhInAM tevAM nahi velirAvelAM zarIra-Ayudha vagere pitAne mATe pApanA hetu che, ema jANune vivekIjanee tene A bhavamAM vosirAvavAM jarUrI che. tathA pitAnuM kArya karI rahyA pachI paNa saLagatA iMdhana dIpaka vagerene bujhAve nahi te te paNu pramAdAcaraNa che. prazna- agni bujhAvavAmAM paNa deSa che tenuM kema? uttara-vAta ThIka che, paraMtu e rIte niSkAma saLagatA agnine bujhAvavAmAM agnikAyanA jIvane ja vinAza che, jyAre yathAvata saLagate rahevA devAmAM to " keTalAka te agnikAyanA jAnI, pRtha mI-a, vAyu ane vanaspatinI temaja trasajIvonI paNa virAdhanA thatI hovAthI adhika deSa che zrI bhagavatIjImAM kahyuM che ke- e purise." artha-je purUSa agnikAyane bujhAve che te purUSa alapatara karmabaMdha kare che. tathA cUla-cUla-dIpaka vagere DhAMkayA vinAnA rAkhavA temaja cUlAdi upara caMduvo na bAMdhavA te paNa "jIne satvara vadha tha vagere bahu doSanuM kAraNa hovAthI pramAdAcaraNa che. A saMbaMdhamAM daSTAMta che te A pramANe caMdra bAMdhavA viSe mRgasuMdarInuM addabhuta dRSTAMta. zrIpura nagaramAM zrISeNa nAme rAjA hatA. te rAjAne jANe bIje devarAja (iMdra) hoya te,
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAno sarala anuvAda svarUpavAna devarAja nAme putra hatuM te putrane devavazAt yuvAvasthAmAM kurega thaye. aneka upacAra karavA chatAM sAta varSa sudhI tene rega macyo nahi; tethI vaidyoe paNa kAyara thaIne tene choDI dIdho. AthI rAjAe paDaha vajaDAvyuM ke- je koI mArA putrane nirogI karaze tene aDadhuM rAjya ApIza" have te nagaramAM yazodatta nAme zeThane zIla adi sarvaguNa e zobhatI lakSmIvatI nAme putrI hatI. teNe te paDaha jhIlyo ane pitAnA hAthanA sparza mAtrathI kuMvarano rega dUra karyo! kahyuM che ke- jenAM smaraNa mAtrathI prANIonA "saMsAramAM upajatA sarva rogo nAza pAme che, te A zIlarUpI vaidya koI abhinava che' nA bAda te lakSamIvatInuM devarAja kumAra joDe pANigrahaNa thayuM ane pitAnA te putrane rAjya para sthApIne zrANu rAjAe cAritra lIdhuM. ekadA te nagaramAM ati jJAnavaMta zrI pATala nA AcArya padhAryA. devarAja rAjA ane lakSamIvatI rANuM gurUmahArAjane vaMdanAthe gayA. dezanAM pitAne pUrvabhava pUchatAM gurUe kahyuM - - vasaMtapura nagaramAM devadatta nAme vyavahArI hato. tene dhanadatta dhanadeva, dhanamitra ane dhanezvara nAme cAra mithyAdiSTI putro hatA A bAju mRgapura nagaramAM jinadatta nAme jaina zreSThI hato. tene mRgasuMdarI nAme putro hatI. te putrIne (1) jinapUjA karIne ane (2) munine dAna ApIne jamavuM temaja (3) rAtre na jamavuM ema traNa abhigraha hatA. ekadA tho putra dhanezvara vyApArArthe mRgapura Avyo ane tyAM rUpazrIe karIne asarAonA juthane jItanArI mRgasuMdarIne joIne te daDha anurAgI thayo. "tene pitA mithyAtvIne putrI ApatuM nathI" ema jANI kapaTI zrAvaka thaIne te dhanezvara mRgasuMdarIne para, ane pitAne ghera laI gaye. tyAM dharmanI SathI jinapUjAdine niSedha karavAne lIdhe mRgasuMdarIne aThThamatha. "have kema vartavuM ?" ema mRgasuMdarIe gurUne pUchatAM gurUe lAbhAlAbha jaIne kahyuM ke tuM cUlA upara caMda bAMdha, ke jethI pAMca munine dAna ApavA sAthe pAMca tIrtha karavA jeTaluM lAbha thAya cheA sAMbhaLI mRgasuMdarIe cUlA upara caMdrae bAMdhyA, e joI sasarAdie "vahue A kAMIka kAmaNa karyuM che ema vicArIne e pramANe putrane kahyuM. putre caMduo bALI nAkhe. mRgasuMdarIe bIje bAMdhe te te paNa bALI nAkhyo ! e rIte sAta caMduA banyA bAda sasarAe vahane kahyuM che bhadra! tame A prayAsa zA mATe kare che? vahue kahyuM-jIvadayAne mATe pharIthI sasarAe reSathI kahyuM ke evI jIvadayA pALavI hoya te bApane ghera jAva." tyAre mRgasuMdarIe kahyuM ke- kuTuMba sahita tame mUkavA Ave te jauM" AthI sasarA vagere sarve vahune piyara mUkavA cAlyA. mArganA gAmamAM zvasurapakSanA sagAe te sahu mATe rasoI karI. ghaNuM kahyA chatAM mRgasuMdarI na jamI, tethI sasare vagere keIpaNa jamyA nahi : mAtra rasaI karanAra gharadhaNInuM kuTuMba jagyuM ane te AkhuM kuTuMba maraNa pAmyuM: prabhAte jue che te rasoInA bhAjanamAM marela sapa dITha sahue vicAryuM ke-rasoImAM rAtre dhumADAthI vyAkula thaela sarpa paDyo che. AthI sahue vahune-mRgasuMdarIne khamAvI. vahue kahyuM ke tethI ja huM cUlA para caMduo bAMdhatI hatI, ane rAtre jamatI nathI. A sAMbhaLIne sahu pratibaMdha pAmyA. jIvitanuM dAna ApavAthI teo badhA
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 mo mAddhamatikramaNa-vattisUtranI mAda DhIkAnA saa anuvAda ja vahune sAkSAta kuLadevI jevI mAnatA ghera pAchA AvyA, ane vahunA upadezathI suzrAvaka anyA. magasuMdarI ane dhanezvara ane jaLu dharmanuM samyak ArAdhana karI svarge gayA. tyAMthI ravI tame ane A devarAja rAjA ane lakSmIvatI rANI thayA. huM devAja ! teM pUrvabhavane viSe sAta caMdruA mALavAthI mAMdhela duSka, nidA vagerethI ghaNu tA kSaya karyuM, paraMtu alpa rahyuM tenA udayathI tane thaela kuSTaroga sAta varSa rahyo. anyatra kahyuM che ke-' bAMdheluM kama sAkroDa kalpAe paNa bhogavyA vinA kSINa thatuM nathI. kareluM zubha ke azubha karma avazyameva bhAgavavuM paDe che // 1 // e pramANe pUrva bhava sAMbhaLI baMnene jAtismaraNu thayu. ane putrane rAjaya bhaLAvI dIkSA lai svarge gayA : anukrame meAkSa pada pAmyA. // iti cUlhakopari mRgasuMdarIkathA || tathA jIvajaMtu nahi tapAselAM indhana-dhAnya-jaLa vagere vAparavAM te paNa pramAdAcaraNa che tenI yatanA pahelA aNuvratamAM pUrve kahI che. e pramANe Atta ane raudrarUpa durdhyAnAdi cAre prakAranA anarthaDe nirarthaka ja anarthanA hetu che. ( evA anartha daMDa vinA nirvAha thatA nathI, ema nathI. ] apadhyAnanI anarthatA A pramANe:- Atta raudradhyAna rUpa duryAM. nathI kAipaNa prakAranAM ISTanI tA siddhi nathI, paraMtu cittamAM udvega rahe che, zarIranI kSINatA thAya che, zUnyatA prApta thAya che, ghAra duSkarmonA baMdha paDe che. ane durgati vagere anartha ja thAya che. kahyuM che ke-jenuM mana arithara hAya tene bahu asthira vicArA thAya che, ciMtave te pAmatA nathI, ane pApakamAM bAMdhe che // 1 // '' AthI azakayaparihAra jevuM paNa apadhyAna kavacit kSaNamAtra AvI jAya te vakhate paNa manane nigreDa karavArUpa yatanAvaDe turtaja cheDI devuM, [ mananA nigraha karavAnI bhAvanAvALA mahAtmA kahe che ke-" sAdhu mahAtmAona ane zrAvakane mATe dharma sakhaye je ke,i vistAra kahela che teneA sAra * mananA nigraha karavA ' te ja che. kAraNake-kAIpaNa kriyAnAM phUlanI siddhi mananA nigrahathI kahI che. 1||"] ane manane dharma dhyAna athavA zukaladhyAmAM pravartAvavuM. kahyuM che ke- viSayA, dhana ane yaza mATenA prayatna, karyA chatAM paNu niSkula thAya che; jyAre dharmakArya nA AraMbha mATenA mananA kevaLa sa`kalpa paNa niSphala jatA nathI! ||1|| tathA aMdhu-putra-srI-mitra vageremAM pAopadeza ane hiMsapradAna AcaryA vinA nihu thavA azakaya hovAthI te sabadhamAM anarthada MDanA A e prakAre azakayaparihArarUpa che; paraMtu te sivAyanA bIjAone viSe tA e ane prakAro anartha phUlavALA ja che. laukika zAstramAM paNa ema kahyuM che ke- paMtipurUSAe agni, viSa, zastra, madirA ane mAMsa, e pAMca vastuo keine ApavI nahiM tema pAte levI paNa nahi ! // 1 // ' tathA pramAdAcaraNamAM paNa ayatanAdi nimittanA hiMsAdi doSa phAkaTa ja lAge che. [ ethI ja kahyuM che ke " mUDha ane jJAnI tenI peTa bharavAmAM samAnatA heAvA chatAM baMne vaccenuM aMtara jue, teA para1. pramAdAcarite'pi /
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrA zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 313 bhavamAM ekane nArakanuM dukha che jyAre bIjAne zAzvata sukha che. te 1"] yatanA vinA pravRtti karavAmAM sarvatra anarthadaMDa ja che. ethI zrAvake sarvavyApAramAM sarvazakti e yatanA viSe prayana kare. kahyuM che ke-"dharmanI mAtA yatanA che, dhamanuM pAlana karanArI yatanA che, dharmanI vRddhi karanArI yatanA che ane ekAMta sukhane ApanArI yatanA chete 1 " tathA je hAMsI ane vAcAlatAdi anarthadaMDa che te A lekamAM paNa ghera vairevRddha Adi anarthakArI che. jema kumArapALa rAjAnI bahena prati tenA patie segaThAbAjI ramatAM "mAra muMDIyAne" ema hAMsImAM kahetAM atyaMta anartha thayo. vaLI arthadaMDanA pApa karatAM anarthadaMDane pApamAM karmabaMdhAdi deSa paNa adhika che. kahyuM che ke- vaMdha30 arthaarthadaMDamAM alpa ane anarthadaMDamAM bahu pApane saddabhAva hovAthI anarthadaMDamAM je pApa baMdhAya che te arthadaMDamAM baMdhAtuM nathI. temAM kAraNa e paNa che ke-arthadaMDamAM kAla vagere niyata che, jyAre anarthadaMDamAM te niyata nathI. ( 1 | ethI cAre prakAranA paNa anAtha daMDano vivekIjanoe sarvathA tyAga karavo. te anarthadaMDaviramaNa vratane viSe divasa saMbaMdhI je koI aticAra lAgyA hoya tenuM huM pratikramaNa karuM chuM. ! 25 te AThamA anarthadaDaviramaNavratanA pAMca aticAra, avatA:-24-25 mI gAthAmAM anarthadaMDa viramaNavratanuM svarUpa kahIne have A gAthAthI te vratanA pAMca aticAra kahevA dvArA te pAMca aticAranuM nidArUpa pratikamaNa jaNAvAya che. kaMdappe kukkuie, mohari ahigaraNa bhogaai ritte // daMDaMmi aNaTThAe, tazzemi guNavvae niMde // 26 // jAthArtha-kaMdarpa, kIku, mukharatA, adhikaraNa (saMyuktAdhikaraNa ) ane bhegAtirikta e pAMca aticAramAMnA "anarthadaMDa viramaNavrata saMbaMdhamAM divasa saMbaMdhI je kaI aticAra lAgyA hoya te aticAranuM huM nidArUpa pratikamaNa karuM chuM 22 / vRttano bhAvArtha-2 rja tavAra:-"kaMda" eTale kAma; pitAne ane parane kAmavikAra utpanna thAya tevA rAgAdi vikArone uttejIta karanArAM hAmadi vacana (pramAdathI) belavAM te paNa upacArathI kaMdarpa kahevAya 2 dIdhyAtivAda-kaumu" eTale bhramara, netra, ei, nAsikA, hAtha, paga ane mukha vagerenA vikArapUrvakanI hAsyajanaka ceSTA: ke-jenA vaDe potAne ane varane kAmavikAra prakaTe ane pitAnI laghutA thAya. zrAvakane tevuM bolavuM ane ceSTA karavI kapatI nathI. pramAdathI tevuM AcaraNa thavA pAmyuM hoya to zrAvakane aticAra che. A kaMda ane kAku bane atiyAre, tevuM AcaraNa pramAdathI thavA pAmyuM hoya tene AzrayIne che. 1 mantra 8.
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 zrI mahApratikramaNa-vAdiSNusUtranI AdarI TIkAno sarala anuvAda - 2 guNAtA terA-maukharya" eTale asabhya tathA asaMbaddha vacano belavo, temaja vAcALapaNe bahu belyA karavuM. tevI vAcALatAvazAta pApapadeza thaI javAne paNa saMbhava hevAthI A mukharatAmAM pApapadezarUpa aticArapaNuM che. mukharatA prAyaH sarvane aniSTa che ane kAryamAM jyAre saMkaTa AvI paDe tyAre vizeSa ane hetu che. kahyuM che ke- bahu janasamUDa ekaThe thAya ane temAM je kAryasiddha thAya te te sahu mATe (ThIka thayuM, ema belavA rUpa) samAna phala che; paraMtu je kAryamAM saMkaTa AvI paDe te prasaMge te (teomAM je je vAcAla manuSya hoya te ja (AmanA kahevAthI tema karyuM, ema) sahune akAre thaI paDe che. 1 / vAcAla manuSya, avasara Adi aucitya joyA vinA paNa bole ane tethI aprIti vagere mahAna deSa ja thAya kahyuM che ke-avasara jANyA vinA ane anyanAM cittane oLakhyA vinA je belAyuM hoya tenAM karatAM paNa lokamAM bIjuM pApatara zuM hoI zake? - 1 : 4 saMyuetpALa tivAda-adhikaraNa" zabdathI saMyuktAdhikaraNa samajavuM. jenA vaDe AtmA narakAdi durgatine adhikArI thAya te adhikAra=sAMbeluM, khANI vagere "saMyua' eTale kArya karavA sArU te baMne joDavAM. athavA te sayudaM=sahitaM. eTale ke-eka adhikaraNa bIjA adhikaraNathI yukta: jema ke-khAyAnI joDe muzaLa, haLanI joDe koza, dhanuSya sAthe tIra, gADAM sAthe dhuMsarI, zIpara sAthe uparavaTa, kuhADA sAthe hAtho, ghaMTInA eka paDanI joDe bIjuM paDe: vagere. e rIte saMyukta evuM je adhikaraNa te saMkudhi kahevAyate saMyuktAdhikaraNane je saddabhAva te yudhiratA kahevAya che. A saMbaMdhamAM ema samajavAnuM ke vivekI zrAvake gADI ane dhuMsarI Adi ne taiyAra rAkhavAM nahikAraNa ke tene sajaja dekhIne laI jatA lokane aTakAvI zakAtA nathI. je te te upakaraNa yojIne taiyAra rAkhyAM na hoya (chUTAM chUTAM paDyA hoya) te leka potAnI meLe ja laI jatA aTake che. e pramANe agni, jyAre gRhastha pitAne ghera saLagAve pachI ja saLagAva. e rIte gAya vagere caravA mekalavAM, haLa-gADAM vahevaDAvavAM, ghara-hATane AraMbha kare grAmAMtara javuM vagere kAMI paNa pApAraMbhamAM pahela karavI nahi. kAraNa ke temAM adhika | pravartAvavuM vagere deSa che. kahyuM che ke-"zubha ke azubhakAryamAM jeoe pahelI pravRtti karI hoya teo ja pAchaLathI paNa upacArathI te pravRttinA kartA che arthAt pote karela pravRtti pachI bIjAo tevI pravRtti kare te pravRttinA paNa kartA tarIke "upacArathI" prathama pravRtti karanAra ja thAya che. 1." A aticAra, hiMsapradAnarUpa anarthadaMDanA tyAgavALAne lAge che. - 1 motiri tivAra:-bhegAtirikta" eTale upaga pariga mATenI jarUrI vastuo karatAM paNa vadhAre. arthAta upaga paribhegane yogya evI stana -bhajana-bhega-vastra vagere vastuo khapa karatAM paNa vadhAre. jemake-talAva Adi para snAna karavA gayA te avasare tela-AmaLAM vagere je khapa karatAM paNa vadhAre laI javAmAM Ave to bIjAo paNa te vastu mAgIne snAnAdimAM pravarte tethI anarthadaMDa lAge. A saMbaMdhamAM zrI AvazyakaNi
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratimaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 315 vagere mAM A pramANe vidhi kahyo che ke- prathama te e vAta che ke-gRhe ja snAna karavuM. je ghare tevI sagavaDa na hoya te tela - AmaLAM vagerethI ghare ja mastaka masaLI te dravya khaMkherI nAkhIne taLAva Adi sthaLe javuM. tyAM kAMThe besI gALelA jaLathI be be snAna karavuM. gharamAM paNa snAna-bhajana-tAMbula-puSpa vagere bhe gadravyo jema bane tema alpa rAkhavAM e ja guNahetu che" kahyuM che ke- matimAna purUSe samarata bhegasAmagrI adhika karAvavI ja nahi, joIe te karatAM adhika sAmagrIthI leka pApAcaraNa kare che. nA' jepupa-phala vageremAM kuMthu Adi nI virAdhanA jaNAtI hoya te puSpa vagere tyajI devAM. A aticAra, pramAdAcaraNanI karela viratine AzrayIne samaja. e pramANe A trIjA guNavrata saMbaMdhInA e pAMca aticAramAMthI divasa saMbaMdhI je kaI aticAra lAgyA hoya tenuM huM nidArUpa pratikramaNa karuM chuM. te 26 che A AThamA vrata upara vIrasena kusumazrInuM dRSTAMta kanakazAla nAmanA vizALa nagaramAM nAmathI ane tejathI arikesarI e vikhyAta rAjA hato. tene priya AlApavALI priyamati nAme rANI hatI. te rAjArANIne vIrasena nAme sarvaguNAlaMkRta putra hate. manu ja bhUmi para rahelA te kumArane "sumAmA '=kArtika svAmInI jema samasta asAdhAraNa kaLA, rUddhApUrvaka Azraya karI rahela. w1 thI 3 bIjI bAju ratnanA jinaprAsAdothI zobhatAM ratnapura nAme nagaramAM nyAyanI dhurAne vahana karavAmAM dhIra e raNadhIra nAme rAjA hatA. te rAjAne atinirmala ratnanI mALA jevI ratnamALA nAme rANI hatI. te rAjArANuM baMnene saMtAna nahi hovAthI tenI ciMtAmAM keTaleka kALa vyatIta thaye. bAda seMkaDe mAnatAva pUrvakRta sukRtanA ge tene jagatane viSe vikhyAta evI kasumazrI nAme adabhuta putrIne janma thaye. . 4 thI 6 in levayanI nIka jevI te apratima bAlA krame karIne kAmadevanI jANe jaMgama rAjadhAnI hoya tevI zobhavA lAgI. zA te kanyAne mATe yogya varanI ciMtAthI pIDAtA pitAe anucarodvArA sAkSAt kAmadeva samA te vIrasenakumArane zreSTha vara tarIke jA. 8 bAda te varane IcchatA raNadhIra rAjAe surasuMdara nAmanA nipuNamaMtrIne kanakazAla nagare mokalyA. maMtrI paNa satvara tyAM gayo lA saMpUrNa guNarUpa lakSmInA saMketasthAna jevA te vIsenakumArane joIne maMtrI atirSita che ane teNe tyAM vIrasena joDe kusumazrInuM sagapaNa karyuM. 10 kusumanI zobhAthI AkaSAyela bhramaranI jema vIsenakumAra paNa pitAne Adeza pAmIne mahAna senA sAthe ratnapura nagara kumazrIne paraNavA AvyA. te bAda arikezarI rAjAe paNa te baMnene moTA mahotsavapUrvaka vivAha karyo. kusumazrIe te trIjo keI hAjara na hovAno avasara joIne pitAnA svAmI virasenane kAnamAM kahyuM-"he svAmI ! hAtha choDAvavAne vakhate tame bIjuM dhana -sainya vagere kAMI ja mAgazo nahi. phakta devatAe Apela azva-palaMga ane piopaTa e traNa vastu mAgaze. temAM nAma tevA guNavALo je kamalAmelaka nAme azva che, te huMkAramAtrathI divyavimAnanI jema AkAzamAM icchita sthAne javAvALe che. tathA svargIya
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittarUtranI Adarza TImane sarala anuvAda palaMganI jema sarvadA svAmInI icchA mujaba taiyAra rahevAnA svabhAvavALo je palaMga che te pAchaLa pAchaLa cAlyA AvanAra che, IcachA mujaba nidrA pamADanAra che ane Icchita vastudAyaka che ane vidadhacUDAmaNi nAmane je pipaTa che te buddhimAna che, tevA prakAranuM saMkaTa AvI paDaye sate uttama buddhidAtA che ane zakuna zAstra vagerene jJAtA che. traNa vedanI jema pitAnA arthamAM nirdoSa evI A ratnatrayI vizvane viSe atizayatA prApta karAve tevI che. mATe tame mArA pitA pAsethI te tritathI ja mAgajo. # 12 thI 17 ! "(karapIDana vakhate kusumazrIe e pramANe jaNAvela atimahatvapUrNa vAta vIrasene dAyajAmAM mAgela sAMbhaLIne) khuza thaela virasenakumAre paNa karamecana vakhate daivI azvAdithI rAjAne kusumazrInA pitA pAsethI e pramANe te triratnI mAge te thaela citA: aMte traNeya anikezarI rAjA ciMtavavA lAgyuM ke "ahe mArA gharanI divyavaratuonuM samarpaNu, gurUvAta nakkI A putrIe jamAIne jaNAvela che. kharekhara mAtApitAe atyaMta lADakeDathI pALI hovA chatAM paNa putrI pArakI ja che ke-je paraghera jatI thakI mAtApitAnuM sarvadhana laI javA Icche che! - 18-19." jamAIne te divya triratnI ApavAnI rAjAnI IcchA nahi hovA chatAM - bhavyAtmAne jema sadagurU ratnatrayI Ape che tema rAjAe lajajA ane nehathI te divya adha, palaMga ane pipaTarUpa triranI, virasenakumArane dAyajAmAM ApI! | 20 | rAjAnA AgrahathI tyAM keTalAka divasa mahotsava pUrvaka rahela virasenakumAre pitAnAM nagare javAnI IcchA thatAM dhasuranI AjJA meLavI "tadADAM vidhA'=sahunI sAthe bhojana karIne " pUrva sarva ni haiyaM savapurA nAtha '=vIrasenakumAre potAnuM sarva sainya prathamathI pitAnAM nagaranA udhAne mokalI ApIne sutaM prativaza tanta 'Rte senya jaladi cAlatuM thayuM; 21-22 eTale navavadhUsahita kumAra pate te te divya azva upara ArUDha thaIne pAchaLa palaMga Avate sate popaTane khoLAmAM rAkhIne "huMkAra karyo 23 te divya triratnI temaja uttama kanyAnI prApti ane prItinA rasamAM paravazapaNe bhrAMtithI (kanakazAlane badale) "kusumapuranA udyAne jA" ema azvane kahyuM ! | 24 . azva paNa tatkAla garUDanI jema uDayo ane vege jato hajAro jojana ulaMghI gaye . 25 . bAjapakSInI AMkhanAM kAraNene jItanArI vegavALe te azva, revaMta jema ravine laI jAya tema kumArane kA mujabanAM udyAne laI gaye! | 26 me jaMgalamAM jema vAgha varU siMha vagerenA bihAmaNuM gajara hoya che tema te udhAnane jaMgalI prANIonA bhayaMkara ane atyaMta bIhAmaNuM gajarothI bhayaMkara joIne vIrasenakumAra, popaTane pUche che ke-ha piTa ! ahiM ApaNe kayAM AvyA? popaTe paNa kahyuM- he prabhu! Ape je nAma lIdhuM hatuM te ja A kusumapuranuM udyAna che; paraMtu te A nagara zUnya che tethI udyAna paNa AvuM bhayaMkara che." popaTane te khulAse sAMbhaLyA bAda vIsenakumAra, pite azvane saMkramathI kahela vacanarUpa pramAdane ane pitAne niMdavA
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mAhapratikramaNa-vattisUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 317 lAgyA. // 27 thI 29 // Ai bhUkhyA thaelA te kumAre pApaTanA kahevAthI atulya evA te palaMgane ciMtAmaNi ratnanI jema ni:zaMkapaNe 'pitlADacAnaddoLyuM '=pUchane bhojana mAgyuM: // 30 // tethI palaMga turta ja ApelA * cittane apUrva AlhAdaka evA ' khAdima ane svAdima vagere bhAjya padArtho, priyA sahita khAIne kumAra tRpti pAmyA. // 31 // temaja azva ane pApane yAgya ApelA bhAnya padArtho khAine te azva ane pApaTa paNa susthita thayA! palaMganuM ahA Icchita dAtApaNuM! // 32 // Ada Rddhi vaDe karIne sva nagara jevA te ujjaDa nagarane kautukathI jotA kumAra, Akhu nagara hiMsaka pazuothI bhareluM joIne nagara bahAra AvyA ane pUjA karavAthI pragaTa prabhAva batAvanArI pAdaradevInA maMdiranI jagati ( kIllA )mAM eka khAjue vAsa karIne hyo. I33-64 // "suvarNa ane maNinA kIllA, aTArI ane agAzI dharAvanArA mahelethI zaiAlatu ane samasta vastu vistAranA sArabhUta evuM A mahAna nagara AkAzanI jema zUnya zAthI che?'' e pramANe kumAre pUchavAthI popaTa maLyA ~huM prabhA ! kAipaNa kAraNathI krodha pAmelI A devIe nagara ujjaDa karyuM... hAya ema saMbhave cheH pratyakSa prabhAvavALI A devI, peAtAnu sthAna cheADAve tevA bIjAne kema sahana kare? pakSIo paNa peAtAnAM sthAnanuM rakSaNa kare ja che. 535 thI 37nA vaLI nimittiyAnI jema nimitta zAstrathI kAMika kahuM chuM ke-he prabhu ! A nagarane viSe bhaviSyamAM Apa ja rAjA thavAnA che! // 38 // " popaTe e pramANe kahevAthI atyaMta kautuka thavA pUrvaka Sita thaela vIrasena kumAre zukanI sAthe keAI vArtAlApa vaDe sukhada AnaMda meLavye.. // 3 // khAda chaLa pAmela khaLajananI jema cAre bAju phelAelA aMdhakAre potAnA dveSI sUryane asta pamADyo, eTale kAnA jANu popaTe kAMIka zatrunAdika buddhithI avadhArIne ane tenA nirdhAra karIne kumArane kahyuM-"huM kumAra! A ghAra aMdhakAramaya rAtrI che, sthAna nijaeNna che ane temAM A divya ratnatrayI devAne paNa durlabha che. A khAmata huM Aje ahiM nakkI kAMika vighna thavAnuM dekhuM chu. tethI pahelA huM e paheAra sudhI jAgu ane pAchaLathI e paheAra tame baMne jAgeA. kahyuM cheke- udyama pAse dArivra TakatuM nathI, jApa pAse pApa TakatuM nathI, mauna pAse kalaha TakatA nathI ane jAgavAthI bhaya TakatA nathI. jAganArAene vighna AvI paDyu hAya te paNa te sukhe nivArI zakAya che: bhayanAM sthAne uMdhe te tiraskAra pAtra gaNAya che " // 40 thI 45mA A ujjaDa kusumapuranA bhAvI rAjA vIrasena thaze : e pramANe pepa Tanu bhaviSya kathana. popaTanI e pramANenI hita salAha mAnIne kusumazrI ane vIrasenakumAra prathama suI game te A zukarAja, vIranI mAphaka paheregIranI sthitine bhajatA jAgavA mAMDyo! potAnAM kAryoMmAM keNu Alasa kare? I45 have palaMganA prabhAvathI be pahAra bAda te bane jAgI gaye sate khAkInI be pahAra rAtrine viSe thAkela musApharanI jema popaTa sUtA ane sa2 nidrASIna thayA. // 37 // khAda kumAre pAdadevInAM ma MdiramAM mAnarUpa haraNanI jaLa ve
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtrano Adarza TIkAne sarala anuvAda samAna manahara devI saMgItano dhvani sAMbhaLe. ( 48 AkRSi maMtrathI AkarSAvAnI jema te saMgItathI AkarSAela rAjakumAra, kusumazrI pAsethI dehaciMtAnuM bahAnuM kADhIne pAdaradevInAM maMdire jaI gupta paNe saMgIta jevA lAgyA. pAdaradevInAM maMdiramAM 49 te divyasaMgItamAM vINA vagere saMta, tAla vagere cAlI rahela divyasaMgI- ghara, Dhela vagere zAnadra, ane chIdravALAM vaMrA vagere vaMzAri - tanI bhavyatA, ema 4 prakAranAM vAjIMtra hatA. temAM "zrIrA' pramukha 6 prakA ranA rogo, 36 prakAranI bhASA, mayUra vagerenA svarane anusaranArA "vahva" vagere sAta prakAranA svare, 50-51 che te sAta 2 svaranA 3 grAma, temAMnA ekeka grAmanI sAta sAta maLI 21 mUchanA temaja te "jaka' Adi sAta svaranA (pratyekanA sAta sAta mujaba) 49 tAna, 3 mAtrA, 3 lava 54 4 athavA 3 prakAre rUpaka ane be prakAre ekatAla hatA; temaja gItamAM-"nIsA, rUcaka ane pratimAThaka nAmanA AThatAlanA rAsa (3) prakAranA mAThaka ane temAM badhU" Adi nAmaka mADhakanA prakAra 16, traNa prakAre jhuMDa, DuMbaDa, karaNI vartanI, rAga, uparAga vagere rAga temaja bhASAnAM aMge tathA kriyAnAM aMge sahitanAM upAMge" vagere hatAM. nRtyamAM-13 prakAre zIrSanRtya, 37 prakAre locananRtya, 9 prakAre AMkhanI kIkInuM nRtya, temAM paNa ATha prakAre avalokana nRtya, 9 prakAre AMkhanAM puTanuM, 7 prakAre neNanuM, 6 prakAre nAsikAnuM, 6 prakAre gAlanuM ane 6 prakAre eetuM nRtya, 4 prakAre mukharAga, 9 prakAre grIvAnuM, 5 prakAre bhujAnuM, 5 prakAre eka hAthanuM, 64 prakAre baMne hAthanuM, 5 prakAre hadayanuM, 5 prakAre paDakhAnuM tema ja kukSi-keDa-sAthala ane jaMdhA e darekanuM nRtya 3-3 prakAre hatuM. temAM 108 karaNa hatAM, 32 aMgahAraka nRtyo hatAM, 4 prakAre recaka ane 17 prakAre paDIbaMdha hatAM ! tevA atyaMta manahara divyasaMgItanA rasamAM vIrasenakumAra paravaza banI gaye. . 55 thI 62 manuSya saMbaMdhInAM saMgItamAM paNa prANI tanmaya banI jAya che, te devI saMgItathI paravaza pachI jenA rasamAM AyuSya paNa pUrUM thaI jAya tevA daivI banela kamAranA azva saMgItamAM te prANI tanmaya bane ja emAM pUchavuM zuM? 63 ane palaMganuM apaharaNa te vakhate ekalI rahelI kusumazrI paNa devavazAta kSaNamAM nidrA- dhIna thaI! bhAvI mithyA kema thAya? I 64 tevAmAM ceranI mAphaka koI e paNa azva ane palaMganuM apaharaNa karyuM ! kapaTamAM catura hoya te chaLa pAmIne zuM karavA samartha nathI? 65. tyArabAda pAchalI rAtrie pipaTa jAge ane nAsAM kaNThamurastAlu-jihvAM dantAzca saMzrita : / SaDmi : saMjAyate yasmAna, tasmAt SaDja iti smRtaH aA thAna na mukitaka. 2 mayUro bele che te pas, gAyo bele che te mAma, bakarAMo bele che te TRpAi. koMyapakSI le che te madhyama, vasaMta RtumAM koyala bele che te ghaan, azvo bele che te vaivara ane hAthI bele che te nipAvara ema sAta svare kahyA che. | para-5, e
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattinuMsUtranI Ataza TIkAnA carala anuvAda zaha azva-palaMga tathA kumArane nahi jotAM bUmarANa karavA lAgyo. // 26 5 pApaDhanA te duHkhe sAMbhaLI zakAya tevA avAjane sAMbhaLIne kusumazrI jAgI uThI: kumAra paNa peTapaTanI bUmane lIdhe zaMkA paDavAthI jevAmAM pAchA vaLe che, tevAmAM te sava` gIta-nRtya vagere iMdrajAlanI mAphaka kAMipaNa nAsI gayuM! A joine kumAra atyaMta zakti ane vismita thayA; II6768 // ane peAtAnAM sthAne Avye eTale azva ane palaMgane nahi jovAthI zUnyahRdayI anyA thake vicAravA lAgyA " dhikkAra che ke-6pramAdI evA mArI A kevI mUDhatA ? || 69 // ahA! Aje vighna AvI paDavAnI pApaTe agamacetI ApI hatI chatAM paNa mArA cittanI kUTanATakamAM paNa kevI DAmADoLatA dhikkAra che je svArthabraza paNa joyA nahi ! // 70 // athavA te peAtAnAM kAryamAM mUDha evA mane pramAdIne A zikSA alpa che; kAraNake-pramAda che te purUSAne A leAka ane paraleAkane viSe anaMta duHkha ApanArA che. // 71 // kahyuM che ke-pramAda, paramadveSI che-52ma viSa che-muktipurInA cAra che. narakanA patha che. // 72 // ' ityAdi pIDAnuM mahAdu:kha dhAraNa karatA te kumArane peApaTa Adha ApavA lAgyA ke- huM prabhu ! Apa jevAne e pramANe zeka karavo ucita nathI. // 73 // kahyuM che ke-pUrva karma nA vazathI AvI paDatI ApattiemAM dhairya rAkhavuM e ja sa MrakSaNa che; para Mtu tenI pAchaLa zAka karavA ucita nathI. // 74 // e pramANe khelatA popaTane kumAre pUchyuM-'huM mitra! khedayukta cittavALA evA mAre have zuM karavuM? te kahe // 75 // popaTe paNa kahyuM ke-'he deva ! duSTa vazAt A deva sakhadhInI duzceSTA thai che. tethI buddhimAna evA ApazrI, A devInuM ArAdhana karA. l765' A vAta sAMbhaLIne kumAra paNa upavAsI rahIne viziSTa prakAranI pUjA vidhivaDe te devInuM ArAdhana karavA lAgyA : trIje divase prasanna thaelI devIe paNa pragaTa thaIne kumArane kahyuM ke"tArI gaelI vastue gheADA kALanA vilaMba bAda tane maLaze; paratu pUrvanAM karmAMthI A duHkhathI paNa adhika du:kha paDaze. kahyuM che ke-kaleAlathI patAne paNa bhedI nAkhe tevA samudrane paNa rAkI zakAya, parantu pUrvajanmamAM karelAM zubhAzubha karmanA pariNAmane AvatAM rAkI zakAtA nathI. chatAM A maMdiranA zIkhare cihna tarIke dhvajA mAMdha, ke-jethI kuvAmAMthI nIstAra pAmavAnI mArka A samudranA dvIpamAMthI tAre jaladI nIkaLavAnuM ane. cha 805" e pramANe kahIne devI jaladI aMtardhAna thaye sate teja divase kumAre te cai yanAM uMcA zIkharanI Toce 'ahiM kAI du:khI che' evuM cihnasUcaka dhvajA khAMdhI 5815 bAda dhanapati nAme paropakArI vahANavaTI sA vAhe te cihna dhvaja joIne potAnA putrAne te sthaLe jaladi mekalyA. // 82 // teoe paNa AvIne kumArane kahyuM he prabho ! amArA svAmI samudramAM paDelAone uddhare che ane bhAtu vagere paNa Ape che; tethI Apa jaladI padhAro.' A sAMbhaLIne huM pAmelA kumAre devIne kahyuM-'hai devI ! mArU sa kaTathI rakSaNa karajo ane mArA maneAthe puro, 583-84 e pramANe devIne ArAdhanathI prasanna zaelI pAdaradevInAM vacanAnusAra vIrasenanI samudrane viSe musApharI. !
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka20 zrI zAhajhatikaNa-vaMdittasUtranI A TIkAna saha khAvA kahIne ane namaskAra karIne priyA sahita kumAra, pipaTane laIne vahANa pAse AvyuM ane vahANavaTI dhanapati sArthavAhe paNa tene pitAnAM vahANumAM kasumathI prati sArthavA- besADo 85 pUchIne kumAranuM vRttAMta jANe sate sArthavAha hanI phaSTi ane vIra- paNa duHkhI thaye. athavA mahAna AtmAnAM duHkhamAM kaNa sena kumArane samudramAM duHkhI na thAya? 86o tethI sArthapatie vividha prakAranAM nAkhavA. madhura vacanevaDe kumArane AnaMda upajAvatA ane bhaktipUrvaka khAnapAnanI jAte racanA karatAM atyaMta AvaI lIdhe. peTanA eka vakhate sAthe kriyA karavAnA prasaMgane lIdhe kusumazrInuM apratima rUpa jote sArthavAha kAmAMdha bane. 885 kusumazrIne viSe lubdha evA te durbuddhi sArthavAhe chala pAmIne rAtrine viSe kumArane vizvAsamAM laIne samudramAM nAkhe! pitAne te bhavasamudramAM nAkhe. 89 samudramAM koI manuSya paDI gayA jevo avAja thaye che, mATe he leke! tame pota potAnAM svajatene yatnapUrvaka tapA" e pramANe sArthavAhe kapaTathI atyaMta bUmarANa karyuM sate cakravAkInI jema kusumazrI jAgI uThI jue che, te patine kyAMI paNa dIThe nahi! 90-91 tethI kusumazrI, chedAelI zAkhAnI jema akasmAta mUchita banI: muzIbate beThI thayAbAda vAraMvAra vilApa karavA lAgI. 192aa e joIne sArthapati paNa dAMbhika AlApa pUrvaka vilApa karavA lAgyuM. te vakhate bIjA dareka paNa karUNa AlApa ane vilApa karavA lAgyA. 93 kasamazrInI samudramAM bAda prabhAta thaye sate bIjAe sarva prakAre vAravA chatAM satI pApAta karavAnI taiyA kusumazrI jevAmAM ati tIvra duHkhadAyaka samudramAM jhaMpApAta rImAM kumAranuM acAnaka kare che, tevAmAM ja "sAhasa na kara na kara" ema belaDApUrvaka prakTa thavuM. akasmAta devanI jema prakaTa thaIne vIrasena kumAre kusumazrIne be hAthathI jaladi pakaDI lIdhI che 94-5 A joIne svaca7 buddhivALI kumazrI to vismaya ane AnaMda baMnenuM aikyapaNuM dhAraNa karatI pUchavA lAgI kehe svAmI! tame kayAM gayA hatA ane kayAMthI AvyA? 96 vasene paNa kahyuM- he priye! mane samudramAM koNe nAkhe ane temAM ahiM tahiM tarata ke urIne ahi lAvI mUkyo? te huM kAMI ja jANato nathI! . 97 | kumArane Ama acAnaka Avelo joIne bIjAo vAstavika khuzI thayA. jyAre aMtaramAM Akasmika bhaya ane pazcAttApathI atyaMta pIDAela sArthavAha te kRtrima AnaMda batAvavA lAgyuM. te 98 sArthavAhanuM te durvatana, kumAra jANatA hovA chatAM paNa be nahi! sajajanonuM ahe karUNA, dAkSiNya ane nipuNatAnA bhaMDAra paNuM! | 9 | vizuddha buddhivALo kumAra, te sArthavAhanuM manathI paNa virUddha citavate nathI tamAM Azaya e ja ke-kRtya ke atyanuM sarva phala AtmA pite turta paNa meLave che. 100 nA kahyuM paNa che ke-apakArInuM buruM kadi paNa ciMtA nahiH kinArA upara ubhelA vRkSonI jema * 1 kapoDavAlAAti xI
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mAhapratikramaNa-patiputranI mAharI TIkAnA carala anuvAda 31 te peAtAnI meLe ja paDavAnA che. // 101 // tyArabAda prathamanI mAphka ja svasthatApUrNAMka kumAra rahete sate sArthavAha paNa bhakta neAkaranI jema hu Mmeza kumAra sAthe prathamanI jema ja bhakti darzAvatA rahevA lAgyA. // 102 // A mAjI te sArthavAhanu sAthe sahita vahANAnuM duzcaritrapaNuM' joIne ja hoya tema pracaMDa' pavata pratikula anya DUbavuM, ane mAtra vIra- thakA bhayaMkara taphAne caDyo. // 13 // te mahAvAyarAthI uchaLatA sena, kusumazrI tathA capaLa kalloleAvaDe khedanI vAta che ke--jANe kautukathI hAya tema pApaDhanuM samudramAM taravuM! te vakhate te vahANA samudramAM daDAnI kaLAne bhajavA lAgyA daDAnI mAphka uchaLI uchaLIne samudramAM paDavA lAgyA! // 104 // tyArabAda moTA pattharonI jema prakhala evA moTA kallolAe te vahANAne aphaLAvI akLavIne kSaNavAramAM bhAMgI nAkhyA-vAsaNanI jema cUrecUrA karI nAkhyA! || 105 | vastuene samUha samudramAM gaye sate jANe tenA meAhathI tenI pAchaLa gayA heAya tema sArtha vAha ' hA-hA ' karatA sArtha sahita DubI gayA. // 106 // jANe 'atiugra puNya ke pApanu ahiM ja phUla prApta thAya che' e ukti sAcI TharAvI ApavA sArU ja heya, tema sAOvAhanI tevI durdazA thaI. // 107 // daivavazAt popaTa sahita kumAra tatkALa pATIyu pAmyA ane kusumazrI paNa tatkAla pATIyu' pAmI! ahe| sukRtanI zuM suMdara prathA ! // 108 / jANe ke-bhavamAM jIvenI kiMnna mArgavALI gati jaNAvatAM hAya tema te ane pATIyAM samudramAM be musApharanI jema alagaalaga cAlavA lAgyAM! // 109 // te vakhate karmo jema muktinI najIka Avela jaM tune muktithI dUra laI jAya, tema te baMne pATIyAM eka bAjuthI jyAM kAMika kInArAnI najIka Ave che tyAM samudranA kdolA tene kInArAthI dUra ghasaDI javA lAgyA ! // 110 // [ ema banatAM baMnene chUTA nahi paDavAnI hela ] abhilASAmAMthI utpanna thaelA ane karmavazAt prApta thaelA viyeAgathI te kumAra ane kusumazrI ane jaNu rAtrIe chUTAM paDela cakravAka ane cakravAkInI sthitine pAmyA. // 111 // avasaranA jANu popaTa te' svAmI pAsethI uDIne svAmInInI pAse ane svAmInInI pAsethI uDIne svAmI pAse ema uDI uDIne keTalAka kAla sudhI javA AvavA vaDe ekabIjAnA samAcAra ekabIjAne ApavA lAgye. // 112 // tethI thAkI gayela zeAkAtura popaTane Azrita para vAtsalya dharAvanAra te kumAre gad svare kahyuM--huM pepaTa! daivayoge amArA para A durdazA AvI paDI che; paraMtu amAre lIdhe ahiM tArUM' pakSInu paNa mRtyu na thAvA mATe he vatsa! mArA samAcAra kusumazrIne ApIne tuM vanAMtare cANyA jA. he priyadana! vaLI pAche jIvatA thakA kAipaNa sthaLe amAne darzana Apaje; athavA te Aje amAre jIvavAmAM paNa saMzaya che tyAM kANu jaNe amArUM bhAvi zu thaze ? 5113 thI 15 ' kumAranI te karUNlRAspada vAta sAMbhaLIne dhIra evA te pApaTa elyuM- he deva ! 'dhIratA cheTA nahi. sa'kaTapI samudramAM dhairyatAne ja pula samajo. 116 // kahyuM che ke-vacce vacce skhalanA 1 zanaH 22 mAya
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3rara zrI zrAddhapratikamaNa-vattisatranI A TIjhanA sarala anuvAda pAmavA chatAM paNa pitAnI zreSThatAne nahi tajanArA sajajanene punaH udaya thAya che e vAta satya che. jema merUthI asta pAmIne paNa sUrya, udaya pAme ja che. 11chA pUrve dharma pAmyA paNa chIe ane ArAdhela paNa che, chatAM vacce kaI kaI vakhata tenI nizcaye khaMDanA karI che tethI ja ApaNane AvuM dukha paDayuM che. 118 kahyuM che ke-zrI jinadharma paNa je saMpUrNa paNe sevyuM hoya to janene saMpUrNa phaLa Ape cheparaMtu sevatAM vacce khaMDita karyo hoya te khaMDita phala Ape che. 119 (Aje A duHkha che, paraMtu) "vaLI pAchuM sarva zubha thaze. kAraNa ke-A5nuM bhAgya adbhuta che" e pramANe pAdaredevIe kahyuM che, te kema yAda karatAM nathI ?" e pramANe kahIne popaTe vIrasenakumArane dhIraja ApI / 120 che vAraMvAra chUTe karela pipaTa, azrubhInAM netre kumArane pUchIne atikaSTa paramaISTa baMdhunI jema kusumazrI pAse AvyA. 121 vividha prakAre vilApa karatI kusumazrIne dhIraja ApatAM te pipaTe, kumAre ApelA samAcAra jaNAvyA. bAda kusumazrI paNa azrubhInAM netre belI[he pipaTa! tuM amArAthI chUTo paDIne ucita sthAne ] cAlyA jA cAlyA jAH ane kaI paNa upAye pitAnA prANanuM kSaNa kara-rakSaNa kara: amAre te ahiM pUrve kareluM karma avazya bhegavavuM rahe che. 122-23aaaa tethI atyaMta duHkha dharate te popaTa muzIbate ananyagatie koI najIkanAM vanamAM cAlyo gayo. 124 bAda virahanI pIDAvaDe retI ane pitAnA - karmanI pIDAthI pIDAtI te uttamadAMtavALI kusumazrIne samudranA kasumazrInuM samudramAM DubavuM majAnAM samUhAe ane jalacaree paNa atyaMta vyAkula banAvI che gaLI javuM ane tenA dIdhI. 125 pariNAme duSkarmane vege teNInA hAthamAMthI peTamAMthI nIkaLIne veDhayA- jIvitanI jema pATIyuM khasI gayuM! khedathI kahIe ke-vidhinI ne tyAM atikaSTa rahevuM! ceSTAne dhikkAra che, 12aa tethI kusumazrI pAtAlamAM pesatI heya tema samudramAM DubatI ajagare gaLavAnI jema kaI mahAmasya vaDe gaLI javAI ! 12aa kahyuM che ke-zikArInI jALamAM sapaDAela kaI haraNa, pAze chedIne-tenI phUTa goThavaNane pheMkI daIne jALane baLAtkAre bhAMgIne- kalpAMta kALanA agninI vALAo bhabhUkI rahela (raheThANuvALA ) vanamAMthI ane zIkArIonAM bANanI jhapaTamAMthI ativege DekIne deDate dUra te nIkaLI gaye; paraMtu te haSovezamAM ekadama e uchaLe ke-mArganA kuvAmAM paDyo ! [ ane e sarva prayAse jIvavA mATe karyo hovA chatAM mRtyu pA !' ema saMkaTa vakhate bhale purUSArtha kare paraMtu vidhi pAse purUSArtha zuM hisAbamAM che128 khedanI vAta che ke-nArakInI vasUkuMbhI jevI che. mahattvanI kukSimAM kusumazrI, nArakInA jevI duHkhI sthiti pAmI ane keme ya karI kaSTa jIvatI rahI! 1ralA bhavitavyatAnA che te matsya bhamate bhamate kayAMya paNa a5 nIravALA kinAre Avyo ane tarata ja maraNa pA. 13mA te macchane mAchImAre grahaNa karyA bAda najIkanA zrI pura nAmanAM nagarathI kacchaNApucchaya ta sAcalka 4 /
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhamatikramaNa vadinusatranI A TIkAne sarala anuvAda 3ra3 AvelI kuMpha nAmaka gaNikAnI ATha ghasIoe mAchI pAsethI te mane mUlyathI kharIdyo ane te mahAmacha maLI javAne lIdhe tuSTa thaelI (kuMphAne) ISTa evI te AThe dAsIoe te macchane kaSTa upADIne gaNikAne ghera Aye. jyAM zaruthI vidAre che tyAM te mayanA peTamAMthI peTamAM rahela sAkSAta lakSmInA jema" AzcaryakArI rUpanI saMpadA samI nArI maLI AvI ! 131 thI 33 . maraNa pAmyAnI jema mUracha pAmelI te bALAne (kusumazrIne) bahaprakAranA auSadhothI svastha karIne madhura vacananI racanAvALI kuMphA harSathI kahevA lAgI"he bALA ! tArA deha ane lAvaNyanI ThakurAIthI tArUM kula ucca che e nakkI che. te paNa kahe ke-tuM keNuM che? athavA AvI durdazA kema thavA pAmI? 134-35 . zIlarUpI sugandhI kusumavALI kusumazrI te vicAravA lAgI ke-"huM samudramAM DubI kema na gaI? macchanA peTamAM marI kema na gaI? ATaluM duHkha ApavA chatAM atuma rahela dagdhavidhi durAtmAe, "dhikkAra che ke "- mane eka jAtanAM ghAsanI jema kayA sthAne nAkhI sarva duHkha sahana karUM athavA Idhana vagere paNuM vahana karUM; paraMtu A vezyAgharanAM te nAmathI paNa huM baLAtkAre saLagI maruM chuM. tethI A kuMphAne javAba zuM Ape? athavA te ahiM mauna ja sarva arthane sAdhanArUM che." e pramANe vicArIne kusumazrI, yAnamAM lIna havAnI jema mauna dhAraNa karIne ja beThI! # 136 thI 39 . "hamaNuM tAjAM dukhavALI A bALA keme karIne mAruM kahevuM badhuM ja karaze" ema ciMtavIne te kuMkAe paNa tenI sAthe AlApa a5 karyo. meM 140 nA aMtaramAM (vezyAnA gharamAM rahevuM paDe che ) te anaMta duHkhane vahana karatI te mahAsatIne eka divase kuMkAe kahyuM-"he vatsa! mArUM kasumazrIne phakane kAla- vAtsalyabharyuM vacana sAMbhaLaH strIvargamAM nAmanA meLavanAra A kSepakArI uttare ane racela mArI madanalekhA nAme dhanya kanyA jagatabharane mAnya che, tene yuktithI devIpopaTanuM tuM bena karIne mAnaH amArUM vimala kula bhAgyathI maLe che kepunarmAlana, je kulamAM nitya sadhavApaNuM che ane divyasukhabhego vagere che. pitAnAM kuTuMbane viyega pAmela kone duHkhIpaNuM hotuM nathI? paraMtu A amAruM ghara te svarganI jema haMmezane mATe utsavavALuM che ke-je ghara tuM puNaye pAmI che. tethI ane tajI daIne zarIrane sukhAkArI evA bhegene svIkAra karaH A sarva parivAra ane ghara vagere tAre AdhIna che 141 thI 45 vezyAnuM A apazukanakArI zabdo jevuM parama udvegakarI bolavuM sAMbhaLIne duHkha dharatI kusumazrI vicAravA lAgI ke"nidhathI paNa atinigha A vezyAnAM mUThabhASitvane dhikkAra che. vaLI je nAmathI paNa sajajanene zaMkAnAM sthAna jevI adaNamukhA che te paNa dhikkAra che ke pitAne zreSTha tarIke varNave che. je bolavA gya nathI-sAMbhaLavA egya nathI ane mahApApanuM kAraNa che te kula paNa A gaNikAne upadezavA jevuM lAge che ! ahA ! nIcajananI sthiti ! Ane zuM uttara 1 zahavat 4
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikramaNa-vadinusUtranI A TIkAne sarala anuvAda ApuM? ane mAre manapaNe keTaleka kAla rahevuM ? athavA zuM karavuM? ahiM mArUM zuM thaze? I 146 thI 49 " e pramANenI ciMtAmAM vyAkuLa banelI te bALAne phuphAe pharIthI 28 AgrahapUrvaka kahyuM- he vatsa! tAre tAruM svarUpa jarA kahevuM ja ghaTe che. A 150 + Ane sAcI sthiti kahevI yukta nathI, ema vicArIne kusumazrIe paNa kalpitasvarUpa kahyuM ke-vasaMtapuramAM devasena nAme zreSThI mAre pitA che; vaLI vasaMta nAme mAro pati che. te mArA svAmI vahANavaTI tarIke mArI sAthe vahANa bhAMgavAthI samudramAM paDyo ane mane maNe gaLI ! I/151-parA " e pramANe sAMbhaLIne kapaTamAM kuzala evI te kuddhinI AMkhamAM AMsu lAvIne bolI-"hA hA " evuM mahAkaNa mArA duzmanone paNa na che. 153 manamAM te khuza thaelI te duSTa vicAre che ke mAruM Icchita siddha thayuM je mRtapativALI A bALA ane samudramAMthI devInI jema maLI AvI ! 154 " e pramANe vicAratI te akkA, kusumakIne parivAra sahita paNa samasta prakAre AvajetI eka divase harSathI belI ke-"he kuraMgAkSI! suMdara veSa ane bhUSaNo dhAraNa kara, he vase ! tArUM lAvaNya ane yauvanarUpa lakSamI Aje saphala thAva." me 155-6 / satI to vicAre che ke-"ahiM caMDAlanA vAsamAM pavitratA sAcavavAnI jema janma pata nirmalazIla kevI rIte nirvahavuM? svAminI AzAthI hamaNAM mAre maravuM te egya nathI dege zuddhabuddhivALe te popaTa paNa mArAthI chuTo paDaye ! athavA te azubhamAM kAlakSepa kare te paNa zubhasaMpattine mATe thAya ane kadAca pipaTa paNa maLe." e pramANe kalpanA karIne kusumazrI belI ke-"he mAtA ! amArA kuLamAM pati maraNa pAme sate cha mAsa paryata pakSione caNa ane garIbone dAna apAya che. ane tyArabAda te zaMgAra sajave vagere paNa yukta manAya che." A vAtathI kudinI khuzI thaI ane pakSIo tathA dInajanone ApavAnI sarva sAmagrI kusumazrIne purI pADI.. 157 thI 61 zIlavatI kasamazrIe zAli pramukha asaMkhya kaNonA aneka DhagalAo akakAnI havelInI agAsImAM ekaThA karavA mAMDayA. 16ra mora-kAga-pipaTa-kauMca-cakalA-tetara-kabutara-cakravAka-bapaiyA pILI cakalI ane lavAra vagere temaja bIjA paNa kaNabhakSaNanI IcchAvALA aneka pakSIo tyAM yAcakanI jema divase divase adhika AvavA lAgyAM. 163-64. teo bhaya na pAme e hetuthI atiduHkhinI kusumazrI to saMkecI rAkhela zarIranAM sarva aMge temaja mukhane DhAMkIne teone haMmezAM kaNa nAkhavA lAgI ke 165 che tethI vizvAsa pAmIne nirbhaya banelA te pakSIo paNa dUradRrathI AvIne kaNabhakSaNa karavA lAgyAM, e 166 | ane vismaya tathA AnaMdamAM AvIne arasaparasa vAta karavA lAgyA ke mANase mANasane dAna Ape che, paraMtu pakSIone A patA nathI. vaLI A strI taraphathI ApaNane mAna rahitapaNe apAtAM * A sarva saMpadAnA kAraNabhUta' DhagalAbaMdha dAnanI stavanA ApaNe kevI rIte karI zakIe? || 167-68 " e pramANe zabdo uccAravAmAM tatpara evA te pakSIonA samUha, kusumazrInA 1 mA madivaDara me 4 2 vimAnaM vinAmA *T
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrAddhapratikramaNa-vattisUtranI A TIkAne sarala anuvAda 325 sadguNonI uMcA avAje ghoSaNA karavA dvArA jANe lIdhela dAnanuM RNa vALatA hoya tema jaNAtA hatAM. ! 16 kahyuM che ke- je sukhAsanamAM pharavAthI-hAthI ghoDA upara besavAthI sAruM sAruM ane khuba khAvAthI ke mahelamAM vasavA mAtrathI prANInI mahattA hota to ] sukhAsanamAM rogIjano paNa phare che, hAthI ane ghoDA upara naTa ane viTa mANaso paNa saphara kare che ane tenI upara beThA tAMbula vagere Age che, hasti vagere paNa khAya che ane mahelamAM te cakalAM vagere paNa vase che, tethI te dareka stutipAtra lekhAta; paraMtu teo stutine pAtra lekhAtA nathI: traNa bhuvanane viSe stutipAtra te vidvAnuM che ke-je prANione Icchita vastuonuM pradAna kare che. te 170 | patinI bhALa meLavavA sArU paNa vizuddha buddhivALI te kusumazrI, sarva videzIone temaja yAtrikane yathecita dAna Ape che. te 171 / svAmInA viyogathI duHkhI evA te vidagdhacUDAmaNi nAmanA popaTe te vanamAM bhamatAM A pramANe vAta sAMbhaLI ke-"haMmezAM duHkhI evI kaI navayauvanA strI, pakSIone dararoja sthiracitte kaNa nAkhe che. II172-73 " tethI te vidvAna pipaTa, "e nakkI kusumazrI hovI joIe" ema vicArate kusumazrInAM sthAne satvara AvyuM ! / 174 che tyAM Avela te paMDita pipaTa, kusumazrI para ja daSTi sthApI rAkhavA chatAM paNa AchAdita aMgavALI tene oLakhavA pAme nahi, tethI caNanA bahAne tenI najIka Avyo. 175 ati najIka AvatAM teNInA pagane joIne "A kusuma zrI ja che ema zIdhrapaNe nirNaya karIne te vidvAna pipaTa, nehathI pitAnI vANIne vega ApavA lAge ke-he svAminI! "lAMbA kALathI maLavAnI IcchAvALA ane mane bhAvane jANanArA potAnA anucarane tArA prasannanayane vaDe vAsita kema karatI nathI ? 176-77 || citavyA vinA ja Avela amRtanA megha sarakhI te vANIne pitAnA karNapuTathI atyaMta pIIne kusumazrI parama Anada pAmI: bAda mukha khelIne sanehanI dhArA samAM te popaTane joIne kusumazrIe saMbhramapUrvaka snehathI grahaNa karyo. te vakhate te baMnene harSAzruthI vyApta netranI jANe paddha karato hoya tevo kaI addabhuta romAMca thayo! 178 thI 8nA kusumazrIe snehapAtra evA te popaTane pitAnA putranI jema snehapUrvaka AliMgana daIne amRtarUpa jalanA kayArA jevA priya AlApathI belA. 181aaaa have IcchA pramANe te pipaTanuM Agamana thavAthI pitAnA pati AvavA saMbaMdhInI paNa AzA utpanna thavAne lIdhe AnaMdita thaelI kusumazrIe pipaTane pUchayuM: "he! vatsa! patinA kAMI samAcAra jANe che? popaTe paNa "kAMI nathI jANata" ema bedapUrvaka kahyuM. tethI nirAzAnI jema kusumazrI dakhada AlApUrvaka vilApa karavA lAgI. 182-83 tethI te dhIra pipaTe kusumazrIne dhIraja ApI ane kahyuM- he mAtA ! sarva sArUM thaze. te pAdaradevInuM vacana yAda kare. 184o "A kIDA pipaTa mAre pUrva sebatI che" ema kahIne kusumazrIe dAsIe lAvela suMdara ane nAjuka pAMjarAmAM te pipaTane rAkhyo. te 185aa bAda kusumazrIe piTane kahyuM-"he dakSa ! tuM barAbara 1 sera x 2 ma ka .
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara6 zrI zrAddhapratikamaNa-vadinusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda joine kahe ke-svAmIne meLApa thaze ke nahi? je meLApa na thavAne hoya te prANane tyAga karUM . 186 anyathA A viveka chedaka kuTTinI pAse mAre zIlanuM rakSaNa kema karavuM?" have pipaTa barAbara joIne kahe che ke-he mAta ! "svAmI nakakI maLavAnA che e vAtamAM zaMkA na kare: paraMtu temAM alpakAlanI vAra che ane te pramANe pahelAM kasumazrInAM vratanAM pAdare devIe paNa kahyuM che. te mithyA kema thAya? 187-88 saMrakSaNa mATe pepage tethI e saMbaMdhamAM havethI kheda na karazo [akkAnA kahevA pramANe racela suMdara prapaMcasnAna-zRMgAra vagere khuzIthI karo huM tamArA zIlanuM nakkI rakSaNa karIza. 189o have svAmI maLavAnI daDha AzAvALI banelI kusumazrIe avadhinA cha mAsa pU thayA eTale nAna, zarIra saMbaMdhInA bhege ane zaMgAro satvara AdaryA! paMDitajane kahela vAtamAM vicAra karavAne zuM hoya? 190 eka vakhate dAsI vagere dvArA kusumazrInI vizvane paNa Azcarya pamADanArI rUpasaMpatti sAMbhaLIne kaI zreNIne putra Avya: vismayakArI vanavALe te vIpha putra dvAre utkaMThA pUrvaka ubhe rahyo, eTale dAsIe kusumazrIne te yuvAnanuM Agamana harSathI nivedita karyuM. 191-92 have samazrIe kahyuM-"A bAbatamAM samartha buddhivALe popaTa che; mATe te je kahe te kare. tethI piopaTe paNa dAsIne kahyuM ke- je 516 seniyA Ape to ahiM eka rAtrIne mATe te bhale Ave." dAsIe paNa jaIne te vAta vaNiputrane jaNAvI. / 193-94 . tethI ThakurAI malayAnI jema harSa pAmate vezyAvyasanI dhanavAna vaNikaputra teTalI rakama ApavAnuM paNa jaladI svIkArIne jovAmAM te dravya lAve che, tevAmAM pipaTe te kAmukanAM rAtrinA cAra pahera vitADI devA sArU zANI dAsIone khAnagImAM zIkhAmaNa ApIne samagra sAmagrI taiyAra karAvI. have te vaNikaputre AvIne vezyAne premathI 516 senAmahora deNAnI jema ApI. / 195 thI 97 | tyAra bAda dAsIe pahele mALe telamardana-udvartana ane snAna vaDe te yuvakane rAtrine pahele pahora kSaNamAtranI jema vItAvI dIdho ! e pramANe bIje mALe AdarapUrvaka vividha prakAranAM zreSTha azana-pAna-khAdima ane svAdima ApavAmAM bIjo prahara prasAra karAvI nAkhe ! trIje mALe gIta ane vAjIMtra vagerenA kautukavaDe trIje prahara ane cothe mALe adbhuta nRtya vagere cAturya batAvIne ce prahara vItAvyo! 198 thI 200 e rIte cAra parica. te te prakAranI paricarcAnA rasanA Avezane lIdhe paravaza banelA mAM ja rAtrinA cAra vaNikane [ zarata mujaba rAtrinA cAra prahara rAkhela hovAthI] prahara vyatita thatAM prabhAta thayuM eTale AvAsamAMthI pazunI jema hAMkI kADhavyo! ThagAelA aneka yuvake. me 201 che ane sAtamA mALa para rahela kusumazrInuM te "kSudracAkara jema paTTadevInuM mukha kayAre paNa na dekhI zake, tema" e vaNIkapatra, mukha jevA paNa na pAmya! I 22 tethI bhramita thaye thake te vaNiphaputra, zIkAthI bhraSTa thaela 1. mukhamapyasau /
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhagatikramaNa-vadittasUtranI Adarza TIkAneA sarala anuvAda 327 mAjAranI jema-phALa cUkela vAnaranI jema ane bApadAdAnA dhananA bhAga paDaeN temAMthI jugArI putranI jema hAtha ghasatA rahyo! // 23 // dravyanA e rIte phAiTa vyaya thavAthI ane potAnAM ISTa krAryamAM dyUta thavAthI te vaNik putra atyaMta vyathA=pIDA anubhavatA hAvA chatAM paNu peAtAnI te pIDA kAI ne jaNAvatA nathI. dhRtta jana sAthe eTale mauna ja seve: // 24 // 'jo e pramANe bIjA yuvAnAnI paNu viDaMkhanA thAya teA tee ane huM sarakhA gaNAi e: ane pAMcanI sAthe du:kha nahi' e pramANe dhyAtA te dhRttAtmA, kusumazrInAM 'sthamAmAM paNa niha. joela' rUpa vagerenI yuvAnAnI sAme vAraMvAra prazaMsA karavA lAgyuM. / / 205-6 || tethI tenI mAphaka utsuka banelA aneka yuvAne kusumazronA mahele AvavA lAgyA, ane te dareka e pramANe ja ThagAyA ! ahA kAmIjanAnI sukhavacanA ||207|| pote DhagAyA hAvAnuM teo sarva jANutA hai|vA chatAM arasaparasa koi kAIne jaNAvatA nahi hAvAthI kheATI rIte ja kusumazrInuM rUpa va vanArA teone te vakhate dhRttonA matrI jevu' thayuM. / / 208 / ane kusumazrInuM pApaTe ekati evuM sArthaka nAma kalpela te nAma teene viSe paNa 'teo sahune samaprakAre anubhava thayela hovAthI ' sAdhaka nIvaDyuM! || 209|| e pramANe haMmezanA 516 sAmaiyAnI AvakanA hisAbe agaNita dravya maLavAthI te vasyA khuzI rahevA sAthe potAnAM zIyaLanu pAlana thatu hAvAthI kusumazrI paNu khuzI thai! ahA, popaTanI zu` adbhuta buddhi ! // 210 // e rIte arasaparasa pratikula evI te vezyA ane kusumazro baMnenA svArtha saravAthI pApaTa, te baMne jaNIne bahu mAnanIya thayA ! athavA buddhimAn kAne mAnanIya na hoya ? // 211 / e pramANe svAmI maLavAnI AzAmAM mahAdu:khamAM DubelI te sumukhIe pepaTanI sahAyathI kache ghaNA kAla pasAra karyo.. ||212 // [have vIravIrasenanuM tarIne samudrasenakumAranuM zuM thayuM te vicArIe. ] A bAju te cIrakInAre AvavuM, sUcchita senakumAra, krame karIne puNyakama thI baMne ' tema anukula vAyarAthI banavuM ane zreSThIne hAtha sAtame divase pATIyA sahita samudranA kInAre nIkaLye ! | 213 // paDI zreSThI thavuM ! cetanA nannu pAmavAne lIdhe kInAre kaSTamAM pIlAtA te kumArane devavazAta pAsenA nagaranA koi vyavahArIe pAtAnI najare dIThA. / / 214 | e dayAlu zreSThIe te kumArane pAtAnA ghera lAvIne ane vividha auSadhA vaDe svastha karIne jyAM tenuM vRttAMta pUchayuM, tyAM ja peAtAnI pUrvAvasthAne yAda karatA thake te kumAra, du:kha dharavA lAgyA ane zalya khaTavAnI jema azvapUNuM netravALA banIne vilApa karavA lAgyA: tethI zreSThIe bicAryu ke-kharekhara A koi moTA zreNInA putra che, ane meM pUchavAthI A koipaNu pUrvanuM duHkha saMbhArIne A du:khada sthiti anubhavI rahela che. // 215 thI 217 / / tethI Ane evI tucchapRcchAthI sayuM, tenAM uttama lakSaNA paNa tenI mahechatA udAratA ane svacchatA jaNAvI Ape che. // 218 // kahyuM che ke-"mele nahi tA paNa guNasamUheAthI *A uttama purUSo che' ema jaNAi Ave che; zu maNIA khele che ke-jethI tene leAkeA
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka28 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda hajAranI kiMmate kharIde che? 219 " kRtyanA jANa ane pavitra buddhivALA te aputrIyA zreNIe e pramANe vicArIne tene rAjyapade sthApavAnI jema turta putra pade sthApyo ! ! 220 || kumAra paNa kharo prema rAkhIne kharA putranI jema tyAM rahyo: caturajanenI caturAI te ja che ke-samayane ucita vartavuM. 221 krame puSkaLa dhana thatAM vRddhAvasthAthI parAbhavita thaela zreNI svargavAsa pAmya sate virasenakumAra te gharane mAlIka thaye. je 222 | tyArabAda te buddhimAna kumAra, priyAnI khabara meLavavA sArU vepAranAM bahAne eka dezathI bIje deza ane eka nagarathI bIjA nagare saMbramapUrvaka pharavA lAge. 223 tyAnmAda te bhAvamAM bhamatAM agaNita puNyathI bhavyAtmA jema vAMchitaprada e manuSyabhava pAme, tema te kumAra [ kusumazrI rahela che te] zrIpuranagare Avyo. 224 te nagaramAM pesatAM vIrasenakumArane uttama zakuna vagere thavAthI regIne jIvitanI AzA thavAnI jema kusumazrI maLavAnI keI apUrva AzA thaI ! 22pA ane puramAM peThA bAda keIpaNa dukAne besIne utsuka evo te kumAra te nagaranuM keIne svarUpa pUchavA lAgyo. ra26AA te mANase paNa kasumazrI sAthe vIrasenane kahyuM ke-"A zrIpura nAmanA nagaramAM nayasAra nAme rAjA che, meLApa ane zaMkAzIlatA ane nItithI ja vyApAra calAvanArA aneka vyavahArIo che, kuMphA nAme vezyAne tyAM yuvakone sAkSAt AnaMdanAM dhAma jevI koI ekati nAme yuvati hovAnuM sAMbhaLyuM che ane 516 sonAmahora ApavA chatAM paNa tene saMga eka rAtri ja pamAya che! ItyAdi varNana sAMbhaLatAM kumAra vicAre che ke-kadAcita te strI kusumazrI ja saMbhave che. (227 thI 29 athavA "kusumazrI evI durAcAriNI kema hoya?" e pramANe zaMkAzIla banela kumAre aMga pharakavAthI nizcaya karyo ke-Aje kusumazrI kayAMIka avazya maLaze. 23nA "zirSa pharake te rAjya maLeaMga pharakavAthI thatI bhUjA pharake ISTano meLApa thAya-netra pharake te priya (strIne pati lAbha hAninI samajaNa ane patine strIne meLApa thAya-nIce eNe pharake to priya vastu, sAmethI AvIne maLe-gAla pharake te Icchita vastune lAbha thAya kAna pharake te suMdara zabda sAMbhaLavA maLe-netranA khUNA pharake te dhanane lAbha thAya-uparane eSTha pharake te vijaya prApta thAya-pITha pharake te parAjaya paNa thAya-khaMbhA temaja kaMTha pharake te bheganI prApti thAya-hAtha pharake te lAbha thAya-chAtIne madhyabhAga pharake te vijaya thAya-nAsikA pharake to prIti thAya-stana pharake to lAbha thAya-hRdaya pharake te hAni thAya- hRdayanI pAse cheDe pharake to bhaMDAranI vRddhi thAya-nAbhi pharake te sthAnabhraMza thAya-liMga pharake te strIne lAbha thAya-kulo pharake te putrane lAbha thAya-sAthaLa pharake te baMdhuthI upadrava thAya-paDakhAM pharake to vallabhapaNuM=sahune priya banavApaNuM thAya-DhIMcaNa athavA ghuMTI pharake te vAhanane lAbha thAya-paganAM taLIyAM pharake te (purUSane) mArge cAlavAnuM bane-paganAM 1 jhiNAme * 2 3 4
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 zrI AddhapratikramaNa-vadittutranI A TIkAnA sarala gyanuvAda taLIyAMnI uparanA bhAga pharake teA sthAnanA lAbha thAya ane jaMghA phke tA thADuM page cAlavuM paDe. / / 231 thI 36 // A aMgavidhA-ekalA purUSane temaja strIvALA purUSane jamaNI bAju ane ekalI strIne temaja purUSavALI strIne DAkhI khAjI yathAkta phUlavALI che. 237nA have kusumazrIne nirNaya karavAnI icchAvALA te kumAra kuka vezyAne ghera AvyA, ane tene 516 seAnAmaheArane sthAne potAnI maNinI mudrikA ApI! // 38 // A mAjI kusumazrIne paNa aMga pharakavAthI ' tene priya patinA meLApa thaze' ema niNa ya karIne pepaTa jyAM nIce jue che, tyAM kumArane dIThA ! ane kusumazrIne priyanA AgamananI vadhAmaNI ApatAMnI sAthe kusumazrInA viraha rUpI agni ekadama dUra karyA tyArabAda popaTe zamAMcita anelI te kusumazrIne uttama zRMgAra dhAraNu karAvyA ane dAsIdvArA te kumArane sAtame mALe satvara elAvyA ! / / 239 thI 415 bAda cegathI viyogarUpa anya kuvAmAMthI uMce-uMce AvavAnI mAphaka kumAra uMce uMce caDhatA Icchela sthAne sAtame bhale AvI pahoMcyA. ane caturAinI peTI jevI dAsIenA atyaMta sanmAna ane satkAra pUrvaka uttama prakAranI divya zamyA jevI zayyA para te kumArane besADyo. 5642-43 kusumazrI te vakhate atyaMta lajjAthI tene jotI kumAranI najIkanA judA Asana upara beThI ane adhAkruSe azrubhInAM netra vicAravA lAgI ke- dhikkAra che ke-sadguNurUpa lakSmInA nAzanA hetu svarUpa A sthAnamAM huM rahI chuM: e sthitimAM khedyanI vAta che ke-svAmI mArI zuddhatA kevI rIte svIkAraze ? meM anubhaveluM mahAn du:kha mane evuM khaTakatuM nathI ke-jevuM A daive kareluM ni MdAnAM sthAna svarUpa mArU ahiMnuM raheThANu khaTake che. 244 thI 46 anyoktikAre kahyuM che ke-' suvarNa kahe che ke-mane TAMkaNAthI kApyuM tenuM du:kha nathI; tapAvyuM tenuM du:kha nathI ane kasoTI sAthe ghasyuM tenuM paNa tevuM du:kha nathI, mane mATuM duHkha te tuccha gaNAtI caIAA kusumazrI ja che, ema IthI teAnyuM te che: 247 e rIte du:khI sthitivALI popaTe khAtarI ApatAM kusumazrIne zvetA kumAra vicAre che ke A khALA vezyA jevI popaTa upara paNa kumAre jaNAtI nathI; para Mtu kulIna zrI jevI jaNAya che. / / 248 // tethI A zuM mArI priyA che ke zuM? athavA tA dhikkAra che- zakita thavuM? dhikkAra che ke-mAchalIe agni sahevAnI jema mahAsatI A vezyAnAM makAnanuM nAma paNa kema sahana karI zake? // 249 // tethI A strI keAI bIjI ja hAvI thaTe: dudhaivavazAt kusumazrI te! kAne mAluma ke kayAM gai che, kayAMrkha che athavA nathI : he priya ! tuM kayAM che? // 250 e pramANe duHkha sAMbharela kumArane paNa nIcuM mukha karIne beThela joIne popaTa khelyuM- tamA anene Aje prameAdane sthAne A viSAda kema che ? ' / / 251 // e pramANe sAMbhaLIne kumAre uMcu' joyu te pAMjarAmAM pApaTane joine A zuM mArA krIDAzuka che?' ema jyAM vitarka kare che, tyAM ati utsukapaNe pApaTa harSabhera kumAranA kheALAmAM 1 purisassa ya mahilAe x /
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 zrI mAhapratikramaNa-vattisUtranI Adarza TIkAnA sadla anuvAda AvIne beThA ! tene oLakhIne ane AdarathI khelAvIne kumAre snehathI pUchyuM ke-'he vatsa! priyAnA kAMipaNa samAcAra jANe che?' bAda pe|parTe kahyuM-'he svAmI! Aje Apane A kevA bhrama thayA che? devI te A ApanI AgaLa ja beThela che!' // 252 thI 54 // te vAta sAMbhaLIne zIvrapaNe atyaMta zyAmamukhavALA anI gaela kumAra, cittamAM citavavA lAgyA ke-" ahA! A kulIna kusumazrI, na dekhavA yugma ane na sAMbhaLavA ceAgya evuM vasyApaNuM kema acare? vaLI sajjanAne mananIya ane putra samAna A pApaTa paNa pAse rahIne AvuM ghAra karma kema karAve che? baMnenAM nivivekapaNAne dhakkAra che. // 256 // tethI atiniMdya evI A kusumazrInu mukha vagere jovuM paNa yukta nathI: ' e pramANe viSAdarUpI viSanA dAhathI jevAmAM kumAra dAjI rahela tevAmAM tyAMnA rAjA nayasAranA mahelamAM mahAn keAlAhala thaye ! te kAlAhalanA mhAne tajI devA cempanI jema' kusumazrIne jaladI tyAgIne kumAra paNa nayasAra rajAnA mahele AvyA tyAM teNe vadhyaprANInI jema kroMca khaMdhanathI bAMdhelA, mukhamAMthI INu nIkaLatA ane bhUmi para ALeTI rahela rAjAne dIThA. // 258 thI 60 // have matrIee ' A kAi devanuM kanya che' ema saMbhAvanA karIne maMtra-taMtra vagere aneka upacArA karyA; paraMtu te sa upAyA niSkula nIvaDyA! // 261 // khAda kAipaNuthI rakSaNa nahi pAmatA rAjAne prANa kaThe Avye sate ane prauDha ma MtrIe paNa kattacamUDha anI gaye sate temaja purajanAnA samUha paNa ceme rathI hA-hArava karI rahye sate AkAzamAM kalpAntakALanA meghanI AkAze divyavANI tathA garjanAnI jema divyavANI thaI ke huM leAkeA ! tame jalaMda daivI azva ane palaganA jalada pAtapeAtAnAM sthAne cAlyA jAva. A pApI rAjA humaNA cAH A nayasAra rAjA ja nakkI pApanuM kula bhegavavA yogya che. // 262 thI 64 | ma trIche, ema deve prakaTa thaI ne enI dhUpa karavA vagere bhaktithI paNu temaja vinayabharI vANIthI pazu aSTa evA te kAryapaNu kApATApa jyAM zamatA nathI, tevAmAM paropakAra karavAmAM ja parAyaNu evA prakRtithI uttama vIrasenakumAra khelyA-'he svAmI! rAjAne du:khathI mukta karA-mukta karoH eTalI kRpA karo: A kheda karI rahelA samastajanA pIDAi rahye sate Apa prasanna thAva; ane pratyakSa thaIne je kahevAnuM hoya te jaNAvA ' e pramANe vIrasenakumAre kahyu sate vetAlanI jevA kAipaNa bhaya - kara deve prakaTa thaIne kahyuM ke-"he vIra ! vIrasena ! tArA zatrune tu zuM kAma choDAve che? kesarIsiMha samAna rAjendrakulanA AdhAra svarUpa he kumAra ! A rAjAe pUrve tArA divya a ane palaMga ceAyA che te kema saMbhAratA nathI ? tamArA vivAha prasaMge A nayasAra Avela kaheluM. te nagaranA rAjA nayasArane acAnaka thayelA gheAra upadrava. 1 'purA te avarivyati ' pATha, purA avyayanA prayogA vALA DhuvA chatAM paNa te smRti vAcaka upapada tarIke hovAthI kriyApadamAM bhUtakALanA amAM (siTphrema. jU-2-6 sUtradhI) bhaviSyakALa thAya che.
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Ara TIkAnA sarala anuvAda 371 te vakhate te azva ane palaMgane chaLathI joIne temAM lubdha bane ane bahurUpiNI vidyAthI te baMne divya vastunuM haraNa karIne teNe tane saMkaTamAM nAkhe ! duSTajane, kaNakArI phala pratyakSa joyA vinA sIdhA thAya nahi.' e pramANe kahIne te deva, hAthamAM magara laIne rAjAne jorathI mAravA deDayo: 265 thI 71 . te vakhate jaladi vacce paDelA kumAre pagamAM paDIne devane muzIbate zamAvyA. te ra72 ! sarva jano paNa Azcaryacakti banyA thakA vicAravA lAgyA ke- zatrunuM paNa rakSaNa karavAmAM A dharyavaMta kumAranI ahe suMdara buddhi ! che ra73 pitapitAnA mANasanuM, pitAnuM je mANasamAM hita samAela hoya te mANasanuM athavA je mANasa potAne bhakta hoya tenuM keNa rakSaNa karatuM nathI ? paraMtu A rIte zatrunuM paNa rakSaNa kara vAmAM catura evAjano te traNa jagatamAM paNa maLavA durlabha pAdaradevInuM prakaTa thavuM che. A 274 " have bhayaMkara devanuM rUpa parAvartana karIne ane ane kasamazrInA pitAnuM mULarUpa prakaTa karIne divyarUpavatI devI belI-"he satItvane rAjabhuvanamAM leke ! satya bInA sAMbhaLe rAjAne A majabuta paNe baMdhAelA mahimA prakaTAva vAmaya baMdhana meM bAMdhelA che ane te mahAsatInA hAthe chUTazeH e sivAya chUTaze nahi. tethI A nagaramAM je Ajanmazuddha hovAnI prasiddhine dhAraNa karatI maDAtI hoya te duHkhane haranArA evA pitAnA hAthamAMnuM pANI chAMTIne A rAjAne baMdhanathI choDAve che ra75 thI 77 + ' A vAta sAMbhaLIne paTTa rANI vageree hAthamAM pAchuM laIne rAjAne chAMTayuM. chatAM tenAM baMdhana chUTayAM nahi! kharekhara zIlanAM pAlanamAM manathI paNa vizuddhi rahevI te du:saMbhavita che. je 278 che e pramANe lAja gumAvavAvaDe samasta nArIone nIcuM jovAnuM thavAthI "manathI paNa vizuddha evI satI keNa haze ?' e pramANe samasta loka saMzayamAM paDayA: eTale devIe kahyuM "pitAnA para Avela apavAdanuM ucchedana karavA mATe kuMkA vezyAnA ghare kAtsarga dhyAne rahelI kusumazrA, sarva satIone viSe lAdhya ane pUjanIya e nI mahAsatI che. mATe pitAnAM IdanI siddhine mATe garva tajIne namra banIne kumAra-maMtrI vagere jAte jaIne kusumazrIne kahyA=AdarapUrvaka ahiM bolAvI lAvo. ra79 thI 81 " devInAM te pramANenAM vAkayathI vismaya pAmelA te kumAra ane maMtrIo vagere paNa kuMphAne ghare jaladI gayA ane kusumazrIne bahumAnathI (rAjA pAse AvavA) bolAvI: popaTe paNa tema karavAnI kusumazrIne preraNA karI. te sthaLe devIe paNa AvIne kahyuM-bAla IndunA jevI he nimela bole ! kaumudInI jema zIlavatane kAMIka camatkAra batAva." 282-83 che tethI svabhAve paNa vAtsalyavALI kusumazrI, kAusagga pArIne devatAI mahotsava jevA apUrva mahotsava pUrvaka rAjAnI pAse AvI. / 284 A vIrasena kumArane choDIne manathI, vacanathI ane kAyAthI paNa jo meM parapurUSanI vAMchA na karI hoya te rAjAnA baMdha chUTe nahi te na chUTe.' e pramANe gADha svare kahIne kusuma 1 zrAdhyA:*
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33ra thI zrAddhapratikamaNa-vadisUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda zrIe pANI chAMTayuM ke turta ja rAjA baMdhanathI mukta thaye ! ane te vajA maya baMdhanenAM saDela ghAsanI jema traTa traTa truTI kakaDe kakaDA thaI gayA ! | ra85-86. te vakhate AkAzamAMthI varasAda varasavAnI mAphaka puSpavRSTi thaI. mAnavIone niSkalaMka zIla pALavAthI zuM zuM durlabha che? 287nA atyaMta pramudita thaela te nayasAra rAjA svastha che ane te sAthe lajajA-kheda ane vismayanA rasathI paravaza banya. 288 tyArabAda kumAre aho ! vezyAnAM gharamAM rahIne A kusumazrIe satIone viSe A pramANe ziromaNipaNuM kema karIne sAcavyuM ?" e pramANe te vAtsalyavatI devIne pUchayuM. 289 tethI devIe sarvanAM sAMbhaLatAM kusumazrIne samasta adabhuta vRttAMta kahe te sarve jano paNa Azcarya pAmatA thakA kusumazrI temaja pipaTanI prazaMsA karavA lAgyA. 290 "A devI keNa che ane teNe amane AvI apUrva sahAya kema karI?" e vicAramAM kusumazrI ane kumAra te vimita banI gayA! lAgaNI dharAvatI te devI bolI-"he zANA bhAgyavAne! tame baMne jaNa mane kema oLakhatA nathI? pUve te kusumapuranagare saMtuSTa karelI evI huM pAdare devI chuM. he vatsa! te vakhatathI mAMDIne vAtsalyavALI mAtAnI jema huM vAtsalyathI tArA puNyavazAt tane sahAya karatI tArI pAchaLa pAchaLa ja pharuM chuM.! ekavAra te samudramAM paDyo hato te vakhate tane samudramAMthI uddharIne meM vahANamAM mUkyo hato. haju paNa haMmezane mATe tene sarvakAryamAM sahAya karyo karIza: ATaluM je duHkha paDayuM che te te pUrvabhave karelAM duSkRtane lIdhe banyuM che ke je idrothI paNa anyathA karI zakAtuM nathI, pachI mArAthI te anyathA kema ja karI zakAya? kahyuM che ke anya janene kepa dUra karavAmAM buddhi samartha che; paraMtu kamanA kopane zAMta karavAne iMdra paNa samartha nathI"he zreSTha tapavALA kumAra! AjathI mAMDIne tAruM bhAgya caDhIAnuM che ane saMpattinI paraMparA, aMtarAya ane AMtarA rahitanI pApe che! 291 thI 97 " vIsenakumArane divya tyArabAda jIvana bakSavAnA upakArathI virasenakumArane vecAI palaMga ane azvinI gaela=AdhIna banela nayasAra rAjAe, kumArane khamAvIne punaHprApti ane pradapUrvaka pitAnuM rAjya ApyuM, paraMtu te vakhate kumAre svanagare gamana. rAjyagrahaNa karyuM nahi ane pitAnA te divya palaMga ane azva te AnaMdapUrvaka grahaNa karyo. kharekhara, ApanArAo bIjI vastuo ApatA ja rahe te paNa sajajane te ceDAmAM saMtoSa mAnanArA ja hoya che. 298-99 have vIrasenakumAra, nayasAra rAjAnA daDha AgrahathI kusumazrI jevA strIratnanI temaja te divya palaMga-adha ane piTarUpa ratnatrayInI sAthe tyAM keTalAka divasa sudhI raMgabhera rahyo. 300 | tyArabAda asamAna maTI addhi sahita kumAra, nayasAra rAjAne pUchIne pAdaredevIe banAvela vimAnamAM besI pitAnAM nagara bhaNI cAle ! 301 [have vIrasenakumAra paraNavA gaela te vakhate paraNIne pAchA AvatAM prathama je pitAnAM sainyane pitAnAM gAme ravAnA karI dIdhela te sainyanuM zuM thayuM? te vagere varNana jaNAvAya che.]
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 333 virasenakumAranuM te sainya pitAnAM nagaranAM udyAnamAM te AvyuM, paraMtu pAchaLathI kumAra nahi AvavAthI hRdayamAM atyaMta duHkha dhAraNa karavA lAgyuM. te 302 AtmA vinAnA dehanI mAphaka vIrasenanI te senA, virasenanAM AgamananI vATa jotI ati duHkhe tyAM nagarabahAranA udyAnamAM ja rahI. 303 0 duHkhanI khANa jevI e bIne sAMbhaLIne kumArane pitA sarva du:kha karatAM vadhAre duHkhanuM bhAjana banya: athavA putranA zekathI keNa duHkhI thatuM nathI ? | 304 eka divase jemAM devatAI nATaka cAlu che, evuM divya vimAna AvatuM joIne samasta paNa loke atyaMta vismaya pAmyA! | 3 5. te vakhate "he deva! AzcaryakArI vadhAmaNI ApuM chuM ke-A Apane putra Ave che' ityAdi prakAre bolatA pipaTe rAjA pAse pahoMcI jaIne vadhAmaNIne occhava karyo ! ! 306 che tyArabAda te rAjAne putra vIrasenakumAra, chUTA paDI gaelA hAthaNInA samUhane tene svAmI hastI AvI maLe tema ' nagaranI bahAra (rahelAM ane pitAne maLavAnI) atyaMta utkaMThAvALA potAnAM sainyane AvI maLyo! ! 307 bAda "janaka rAjAne tyAMthI rAmacaMdra, sItAne paraNIne AvyA te vakhate dazaratha rAjAe karela tevA" AzcaryakArI mahotsava pUrvaka pitAe kusumazrI sahita putrane nagarapraveza karAvyuM. I 308 | navA janmamahotsavanI jema putranuM Agamana thavAne lIdhe rAjA, je AnaMda anubhavavA lAge che te vANune viSaya ja rahya heto ! arthAt avarNanIya hate. 309 tyArabAda te pAdara devIe virasenakumAra ane kusumazrIne (kusumapure AvavuM thayuM- dariyAmAM paDyA ane aMte mahimApUrvaka baMne maLyA te vagere) sarvavRttAMta kahI saMbhaLAvyo, eTale rAjA vagere sarvajano kheda ane Azcarya vaDe karUNArasa ane abhutarasanI saMkaratA (seLabheLapaNa) ne bhajavA lAgyA. [ 310 || have eka divase vIrasena kumArane A virasena kumArane pitAe harSapUrvaka pitAnuM sthAna=rAjya cAra rAjayanI prApti! ApI cAritra laIne mokSapada prApta karyuM ! sasarAe paNa kumArane amApa ane asamAna mahimAvaMta sAMbhaLIne parama AnaMdita thatAM potAnuM rAjya ApyuM ! divyapalaMga ane azvanuM haraNa karI gaela nayasAra rAjAe paNa kumArane parAdhIna (kumArane AdhIna)nI mAphaka AgrahapUrvaka rAjya ApyuM ! kharekhara, leka" pUjAelane pUjavAnA svabhAvavALe che. meM 311 thI 313 pAdaredevIe paNa kahyuM-"he vatsa! kusumapurane viSe pahelAM je rAjA hato te duSTa, anyAyI ane durbaddhi hatoH tevA rAjAnA putra paNa prAya: tevA pAke, e vicAravaDe te rAjA uparanA roSathI te nagarane meM eka varSa pahelAM ujajaDa karI nAkhyuM: cArathI bharela ghara karatAM khAlI ghara sArUM: have tane prArthanA karuM chuM ke-te nagarane tuM rAjA bana: vidyA ane rAjya gyane ja apAya. e krama che. e rIte tene rAjA banAvavAthI te nagaranAzane mArA para caDhela apavAda paNa dUra thAya che. * e pramANe prathama piopaTe paNa "A ujajaDa kusumapuranA rAjA tame thaze, 1 ra3 dIrthanA suva7 x 5.
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAno sarala anuvAda ema" pUrve kahela vAtane maLatI A devInI vAtane kumAre svIkAra karyo. 314 thI 17 | tethI te pAdaredevIe te ujajaDa kusumapura nagarane turata ja devatAI RddhithI zobhita banAvIne vasAvI taiyAra karyuM ! te vakhate na utpanna thaela Indra jema svargane zobhAve tema vIrasena kumAre te devanagarI jevA kusumapurane zobhAvyuM. je 318 me e pramANe vIrasenane cAra dizAnA dikSAla dee AvIne cAra dizAnI cAra zreSTha lakSamI bheTa karavAnI jema ' mahAna cAra rAjyo AvI maLyAM. ! 319 / puNyathI vaza thaelI devInA prabhAvathI cakravattInAM rAjyanI mAphaka cAre rAjyamAM niSphaTakapaNuM ja vartavA lAgyuM! kevalI bhagavate kahe che 320 eka vakhate kanakazAla nagaranAM upavanamAM kevalI pUrvabhava saMbaMdha bhagavaMta padhAryA ane kumAra parivAra sahita vaMdanAthe AvyA bhagavaMtane vaMdanA ane stavanA karyA bAda tasvItatvanuM jJAna karAvanArI kalezanAzaka dezanA sAMbhaLIne avasare kumAre pitAno saMzaya pUchavA mAMDaye ke he bhagavaMta! amo baMnene paraNavA mAtramAM kayA karmanA ge viyAga thA ? ane samudramAM paDavuM vagere kaSTa zAthI paDayuM ? vaLI niSkalaMka evI A kusumazrIne "vezyAtarIkenuM kalaMka kayA pUrva pAdiyathI prApta thayuM ?' bhagavaMte kahyuM- alpa hoya te paNa viSanI jema balavAna gaNAtA kamathI A lekamAM koNa haNAyA nathI ? hAsyathI upArjana kareluM karma paNa tIkSaNa bANanI jema marmane vIMdhI nAkhanArUM nIvaDe che. tethI karIne uttamajanoe A anarthadaMDane sarvathA niSedha karyo che. A 321 thI 26. tame baMnee pUrvabhave yuvAvasthAmAM mAtra kautukathI je rIte duSkarma upAmyuM hatuM te kAna daIne sAMbhaLa. | ka27 | zrI sameta zIkharanI taleTIna keI uttama gAmane viSe tuM kSemaMkara nAme sArthavAha te gAmane mukhI adhikArI hatA, ane A kusumazrI sadguNanI paraMparAne dhAraNa karatI ati zubha AzayavALI evI tArI dhAriNI nAme priyA hatI dharmanI ati zraddhAvALA ane aneka yAtrikalakanuM atyaMta vAtsalya karanArA te kSemaMkara ane dhAriNuM baMneya RddhimAna ane zuddha zrAvaka-zrAvikA, tIrthanA mArgane viSe pANInI paraba besADanArA, dAna ApanArA, dInajanane uddhAra karanArA ane sAdhusAdhvIjI mahArAjanI zuddha anna-vastra ane pAtra vagerevaDe harSapUrvaka dhamorAdhanA karatA hatA, sacitta sarvane tyAga karavApUrvaka ghaNA bhAge ekAzana karIne cAvihAranuM pacakakhANa karatA hatA; temaja pAMcapavI-AtupavI temaja tripavane viSe vizeSe karIne AraMbhane tyAga karavApUrvaka brahmacaryanuM pAlana-pauSadha ane upavAsa karatA. e pramANe dAna-zIla-tapa ane bhAva ema cAre ya prakAranA dharmanuM AdarapUrvaka ArAdhanA karavAthI teo baMne jaNa dhArmikajanane viSe prazaMsAnA pAtro banI gayAda che 328 thI 34 . te kSemaMkarane nehALa ane bhadrika nA bhAI hatote nAnA bhAIne jevI ja snehALa ane bhadrika eka priyamaMjarI nAme kanyAne nAno bhAI apUrva mahatsavathI 1 " zrAdazAha ' vAra: kuku phare che
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 335 para. 33pA eka vakhate sakhata unALAmAM rAtre navAM paraNelAM te baMne vara-vadhU, pitAnA gharanAM bAgamAMnI vAvaDIne viSe jalakrIDA karavA gayA. 3365 moTA bhAI bhAI e tevAmAM apAra snehavALA moTA bhAI e premapUrvakanA hAsyathI nAnA bhAI ane tenI nAnA bhAI ane tenI vahune te vAvaDInAM jaLamAM akasmAta dhakko strInI vAtsalyathI karela daIne nAkhyAM ! 33LA je ke-vAvaDImAM pANI bahu uMDuM hasIrUpa anarthadaMDanI nahi hovAthI te baMne jaNa bahu dubhAyA nahi; te paNa te bhayaMkaratA ! pANImAM acAnaka paDavAnuM thayuM tethI kAMIka vyAkulatA pAmyA. 338 krIDArasika evA moTA bhAI kSemaMkare te hAMsI janya karma nikAcIta karyuM ane te hAsyajanya kutuhala karanArI dhAriNIe paNa te nikAcita karmanI anumodanA karI. te 339 I tathA aMdha karI mUke tevA aMdhakAramAM te baMne jaNe nAnA bhAI ane tenI vahune judA judA sthApyA. tethI viyegI banela baMne jaNa kSaNavAra bhayabhIta thayA. te 34. I bAda dhAriNIe, diyaranI te rUpanI maMjarI samI bheLI priyamaMjarI priyAne udbhaTa zRMgAra dhAraNa karAvI eraDAmAM besADIne pachI diyarane khAnagImAM kahyuM ke-he diyara ! Avo, A oraDAmAM jAva ane tyAM vezyA beThI che te juo-juo: 341-42 . diyara paNa Avyo. tyAM te vezyAne badale tevA veSamAM beThelI) potAnI priyAne joIne zaramIMda banI bedita thaye! potAnA svAmIne joIne priyamaMjarI paNa tevA zaNagArane lIdhe lajajAthI atyaMta kheda vyApta banI. . 343 . e pramANe kautukamAtrathI kSemaMkara ane dhAriNIe anukrame adhika pramANunA vipAkavALuM keTaluMka duSkarma bAMdhyuM. te 344 . " A to mAtra hAMsIthI karyuM cheemAM doSa ke ? " e pramANe te pApane gaNatromAM nahi levAthI kSemakara ane dhAriNIe te pApanI gurU pAse AlocanA na karI ane tenuM pratikramaNa paNa karyuM ja nahi! . 345 / samyagadharmanA pAlanathI upArjela anaMta sukRtavALA te baMne jaNa te bhava pUro karIne saudharma devakane viSe IndranI samAna samRddhivALA deva thayA. . 346 tyAMthI avIne te baMne jaNa A tame judA judA rAjakulamAM utpanna thayA ane pUrvabhavanA snehathI tamAre pANigrahaNa mahotsava vagere banyuM. te 347nA nAnA bhAIne jIva paNa kAMIka dharmArAdhana karI devatA vagerenA bhavo bhamIne dhanapati sAthe vAta thaye. . 348 che tenI joDe pUrvabhavanA abhyAsathI tamAro turta ja neha thaye: te tene pUrvabhave akasamAta vAvaDImAM nAkhela, tethI te ghanapatie paNa A bhave tane akasmAta samudramAM nAkhe. . 39. pUrvabhave tame baMnee navA paraNelA nAnA bhAI ane tenI strIne hAMsIthI aMdhArAmAM mUkI viga karAvele temaja nAnAbhAInI te strIne vezyA tarIke jaNAvela te karmane anusAra A bhavamAM tamArA baMnene paraNatAMnI sAthe viga thaye temaja A kusumazrAnI aho ! vezyApaNe paNa prasiddhi thaI ! 350 cha pUrvabhave svalpa paNa je prakAre je karma upaje che, te karma che 1 meTA jhA
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 zrI zrAddhapratikamaNa-vadattasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda khedanI vAta che ke jo te prakAre bIje bhave vede che: Agala jatA=vadhIne anaMtaguru paNa vede che! 351 vidhipUrvaka cAreya prakArano dharma ArAdhavAthI tane devInI sAthe divya azva palaMga ane pipaTarUpa cAra rane ane cAra rAjyanI prApti thaI ! u 3para che e pramANe kevalI bhagavaMtanA zrImukhathI potAnA pUrvabhavane vIrasena ane kusumazrIne savistara vRttAMta madhyasthapaNe sAMbhaLIne te catura daMpatine jAti jAtismaraNa jJAna smaraNa jJAna thayuM ane pUrve baneluM te sarva yAda AvyuM. A 353 . ane paraMparAe AthI bhavanirveda pAmIne te baMnee zrAvakanAM bAravrata aMgImokSa prApti kAra karyo, temAM paNa anarthadaMDaviramaNavrata to anarthadaMDane sarvathA tyAga karavApUrvaka svIkAryuM! I 354 e pramANe cAre prakAranA dharmanuM vizuddhapaNe cirakAla ArAdhanA karI ane anazana karavApUrvaka kAla karI teo bAramA devalekamAM utpanna thayA : 355 tyAMthI cyavIne te baMne jaNa mahAvidehamAM utpanna thayA tyAM saMdeha vinAnuM mahaddhikapaNuM pAmI arihaMta bhagavaMtanA dharmane pAmI mokSapada pAmaze. 356 jinezvara bhagavaMtanA dharmanuM akhaMDapaNe pAlana karavA chatAM paNa kAMIka hAMsI karavA mAtrathI e anarthadaMDane e pramANe pracaMDa daMDa jANIne he bho! anarthadaMDane tyAga karIne satvara sukha pAme. . 357 che // iti 8 anarthadaNDaviramaNavrate vIrasena-kusumazrIcaritram // 4 zIkSAvratamA prathama, zrAvakanA vrata tarIke 9 muM sAmAyika vrata. zrAvakanA 12 vratamAMnAM 5 aNuvrata ane 3 guNavrata maLIne 8 vratanuM svarUpa jaNAvI gayA. have bAkInAM 4 zIkSAvrato jaNAvavAM rahe che, temAM prathama sAmAyikavrata jaNAvAya che. je mULathI te navamuM vrata che. te sAmAyikavrata bAbata zrI AvazyakacUNi ane zrI yegazAstranI vRttimAM dazAvela vidhi A pramANe che:-- A sAmAyikavrata saMbaMdhamAM adhikArI tarIke zrAvaka addhivaMta ane nirdhana ema be prakAre hoya che. temAM je nidhana zrAvaka hoya te sAdhunI nizrAvALA caMtye-sAdhu samIpe-paSadhazALAmAM athavA ghare ema cAra sthAnane viSe sAmAyika kare athavA je kaI gAme ke sthAne visAme kare te sthaLe athavA navarAza maLe tyAM vagere sarva sthaLe sAmAyika kare. jyAre te nirdhana zrAvaka, sAdhu pAse sAmAyika kare tyAre je vidhi che te A pramANe -keInA taraphathI bhaya na hoya, koInI sAthe takarAra na thaI hoya temaja koInuM devuM dharAvatuM na hoya. kAraNake-tevI sthitimAM je sAmAyika lIdhuM hoya te te vipakSI ne AvIne sAmAyikamAM beThelA te zrAvaka upara humalo vagere paNa kare ane tethI sAmAyikamAM cittane viSe saMkaleza upaje; vaLI je nivRtta hoya to ghera sAmAyika laIne iyosamitinuM pAlana karavApUrvaka sAvadyabhASAne tyaja, kANa-patthara vagerenI
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittuputranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 337 jarUra paDe teA tenA mAlIkane jaNAvI pramAIne letA, ane lIMTa-khaLakha' vagerene bhUmi joyA vinA jyAM tyAM nahi nAkhatA athavA dRie joyela-prAmArjala bhUmi para nAkhavAne viveka sAcavatA e rIte pAMca samiti ane traNu guptinAM pAlana sahita nissihI kahevApUrva ka sAdhu mahArAja pAse upAzraye jai vaMdana karIne gurU sAme vidhipUrvaka sAmAyika daMDaka vagere(krUrIthI ) uccarIne moTA nAnAnA kramapUrvaka AcArya mahArAja vagerene vAMdI jagyA pUchane bese ane zAstra sAMbhaLe, bhaNe athavA je padArtha na bese te pUche. gurUnizrAkRta caityane viSe sAmA yika karavA jAya temAM paNa e mujakha vidhi samajavo. vaLI je sAmAyika ghera athavA pauSadhazAlAmAM lIdhA bAda tyAMja rahe, teA sAmAyikamAM gurU pAse javuM ja joie. tema nathI. Ate adrazya sAmAcividhi : / temaja je rAjA pradhAna-zreNI vagere ma ika zrAvaka hAya te tA madajharaNA hasti upara besI chatra vagere rAjAnA alaMkArothI vibhUSita thaI hastiadha-pAyadaLa ane ratharUpa catuvidha senAnA samUha sahita bherInA rAjAdi maharSiMka zrAva nAdathI AkAzatalane gajAvatA, aneka bhATa-cAraNu vagerenA kAlAkunA sAmAyika vidhi hulathI gaganamaMDaLane vyAkula banAvatA, peAtAnAM padakamalanu hiraphAithI dazana karatA aneka sAmanta rAjAe sahita, nagara nAvaDe lAgaNIpUva ka aMgulIedvArA batAvAtA, suMdara manArathA bhAvatA, nagarajanAnA bhaktithI joDelA hAtheAne-te taraphathI zarIra para AvI paDatA yava vagerenA vadhAvAone temaja be hAtha joDI mastaka namAvIne karAtA praNAmAne anumehatA, ' ahA! jInezvaradarzita A sAmAyikadharma prazaMsanIya che ke--je dharmane AvA maddhi ke sevI rahelA che!' e pramANe sAmAnyajanAthI paNa prazaMsA pAmatA tItha prabhAvanAnA zubhAzayathI sAmAyika lIdhA pahelAM ja zrI jinamaMdire athavA sAdhu mahArAje sthiratA karela upAzraye jAya. tyAM AvyA bAda chatra-cAmara-mAjaDI-mugaTa ane talavAra e rAcihnonA tyAga kare. [ A saMbaMdhamAM zrI AvazyakacUNimAM tA A pramANe kahyuM che ke- sAmAEAto maTuM na lavanera, kuMDALa nAmamuduM puvvataMtrojAvALamati vosirpha '=sAmAyika karavA taiyAra thaela tevA mahuddhi ka, mugaTanA tyAga na kare; parantu kuMDalasvanAmAMkita mudrikA-puSpa-tabela ane rAjavasrAdinA tyAga kare. ] tyArabAda e mahaddhika, zrI jinezvarabhagavaMtanI pajA kare ke sAdhu mahArAjane vaMdana kare : te pachI sAmAyika kare: ' sAvadhakonA tyAga karI be ghaDI payaMta samatAbhAvamAM rahevu' te sAmAyika samajavuM, kahyuM che ke: " sAvadyayAgathI virakta, traNa guptiyukta, chakAyajIvanI rakSAmAM saMyamavALA, zuddha upaceAgamAM vattatA ane jIvayatanAmAM pravarttatA AtmA pAte sAmAyika che. // 1 // je AtmA trasa ane sthAvarajAtinA sarvaprANIAne viSe samabhAve varte che te AtmAne sAmAyika hAya che, ema kevalI bhagavaMte kahyuM che, // 2 ||vaLI AsAmAyika zabdanA athA traNa prakAre ane 1 siMdhALArIzcA0 x | 2 vesTepa x / 7 simAciA~ x 5 4 * tridhAzcaturthAM= temAM prakRtinu raLa e nyAyathI ( tridhA aya che tA paNu ) tene vikti lAge che; tema ja * AvavuM na yunIta ' e mahAbhASyanAM vacananI=nirvazeSa nyAyathI prathamAnuM ekavacana vidhAH banela che /
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdinusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda cAra prakAre che. Avazyaka niryuktikAre jaNAvyuM che ke sAmaM 1 samaM ca 2 samma 3 iga 4 mii sAmAiassa egch| / nAma ThavaNA davie bhAvaMgi a tesiM nikkhevo // 1 // mahurapariNAma sAmaM 1 samaM tulA 2 samma khIrakhaMDa juI 3 / dore hArassa ciI iga 4 meAI tu davyaMmi // 2 // AovamAi paradukkhamakaraNaM 1 rAgadosamajjhatthaM 2 / / nANAitigaM 3 tassAi poaNaM 4 bhAvasAmAI // 3 // artha -sAma, sama ane samyak e traNa zabdo, sAmAyika zabdanA chUTA chUTA avaya cheH ane "ga" zabda, sAmAyika zabdane pradezathI avayava hAIne te sAma, sama ane samyapha zabdone joDavAno pratyaya che. e "ga" pratyaya, sAmAyikanA te sAma, sama ane samyarUpa traNa avayavone lagADayA bAda taiyAra thatA te traNa zabdo, sAmAyika zabdanA saMpUrNa avayava tarIke sAmAyika zabdanA arthanuM pratipAdana kare che. sAmAyika zabdano artha e rIte traNa prakAre cheH tesikate (sAma, sama ane samya) traNa zabdone nAma-sthApanA-dravya ane bhAvamAM nikSepa kara. (eTale ke-"nAmasAma, sthApanA sAma, dravyasAma ane bhAvasAma: nAmasama, sthApanAsama, vyasama, temaja nAmasampa, sthApanA samyapha, dravyasamyapha ane bhAvasamyaka"temAM nAmanikSepa ane sthApanAnikSepa prasiddha che. mATe A pachInI gAthAdvArA dravya ane bhAvanikSepAnuM svarUpa jaNAvAya che.] . 1. sAkara vagere madhura pariNAmavALuM dravya te 1 dravyasAma, 2 yathArtha arthanI vicAraNA vakhate tulA==AjavAnuM kAma Ape te dravyasAma, 3 dudha ane sAkarano je anukuLa saMga te dravyasamyapha, ane cothuM "Iga" che te koI sthaLe pradezArthamAM vatte che. jemake-derAmAM motane hAra tarIke parovAya che temAM metI ane dero ekameka rahetAM nathI. pradezathI ja ekabIjAne sparze che. Ama chatAM te metI ane dare maLIne hArarUpe eka aMga banela che, te dravyaIga. e rIte te nAma, sama, sabhya ane rU maLI sAmAyika zabdanA artha jevA cAra prakAranA arthane jaNAvanArA cAra zabdonA cAra vyanikSepa samajavA: ra pitAnI AtmAnI upamAvaDe anyane duHkha na upajAvavuM te 1 mAvalAma. keInI paNa upara rAgadveSa dharAvyA vinA sarvatra potAnA AtmAnI jema madhyastha bhAve rahevuM te 2 mAsama AtmAne samyagajJAna-samyagadarzana samyaphacaritrane viSe jo te 3 mAvAca ane "taratA zi= tathA prota" eTale te bhAvasAma, bhAvama, ane bhAvasabhyane AtmAne viSe parovavAM te mAva: e rIte kAma, sama, sIjha ane rU maLI sAmAyika zabdanA artha jevA cAra prakAranA arthane jaNAvanArA te cAra zabdonA cAra bhAvanikSepa samajavA. e rIte ( 5 AvazyakarNi mukita 5 606, vizeSAvazyaka gAthA 1042-44-44 ane haribhIyAvazyakasUtragAthA 10 30-31 32,
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattisUtranI AdarI TIkAnA sarala anuvAda 339 sAmAyika zabdonA artha cAra prakAre che. // 3 // te sAmAyika * nimaMtte! sAmALa' ityAdi sAmAyika DakanA uccArapUrvaka karavuM. zrI AvazyakaniyuktinI nRtuvRttimAM zrI haribhadra sUrIzvarajImahArAje sAmAyikanA adhikAramAM kahyuM che ke gRhastha paNa gRrusthanuM sAmAyika, ' jatemimatte ! sAmAA sAvajha lona vadhAma nAva niyama vastuvAsAmi dhruvid tivighna 'e pATha anusAra dvividhatrividha paccakkhANuthI kare. prazna:-zrAvakane trividhiviSe paccakkhANuthI sAmAyika uccaravAmAM doSa zuM? uttara:sAmAyika lIdhA pahelAM pravartAvelAM kRSikama vagere karmane viSe potAnI anumatine zrAvakane sAmAyikamAM paNa niSedha thai zakatA nahi hAvAthI [zrAvaka, sAmAyika letI vakhate jo * mana-vacana ane kAyAthI karavuM nahi. karAvavu' nahi ema dvividhatrividha paccakkhANa nale: ane ' mana-vacana-kAyAthI karavuM nahi. kamAvavuM nahi ' ane anumedavuM paNa nahi ' ema trividha trividha paccakkhANa le, te ] sAmAyikanAM karela paccakkhANanA bhaMga thavA pAme: rAjA-tA pachI Agamane viSe gRhasthane trividha viSe paNa paccakkhANu levAnu jaNAvela che, te kaI bAbatamAM che ? samAdhAna:- te ati meTA pApAra'bhane AzrayI samajavuM' ane te pramANe bhASyakAra jaNAve che ke-jo koi vastunuM prayAjana na hoya athavA vastu aprApya hoya teA ( zrAvaka duvihaM niviheNuM ne male ) svayaMbhUramaNusamuhanA matsyanA mAMsanA tyAga karavAnI jema vizeSapaNe--trividhatrividhe paccakkhANu kare temAM paccakkhANubhAMgane doSa nathI. vaLo sAmAyika DakamAM ' jJAniyama ' pAThathI e ghaDInA niyama TharatA nathI; paraMtu sAmAnya prakAre niyama che: chatAM paNa vivakSAthI ane pUrvAcAyanI paraMparA pramANu hAvAthI jaghanyathI paNa sAmAyika e ghaDI pramANu kevuM; ane te pramANe pratikramaNusUtranI cUrNimAM kahyuM che ke" jJAniyama xxxx samAddI ciThTha3 '=' jAniyama' pannuvAsAmi ' e pramANe vacana che te jo ke-sAmAnyavacana hovA chatAM ce jadhanyathI paNuM antarmuhUta ( 'e ghaDImAM eka samaya eche ' ema artha na levA, paraMtu e ghaDI ) sudhI niyamamAM rahevuM, ane samAdhi Aya teA ethI AgaLa paNa sAmAyikamAM rahevuM" ceAgazAstramAM kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya mahArAje paNa kahyuM che ke- Atta ane raudradhyAna tajIne sAvadyakanA tyAga karavApaka muhUtta pramANa samatAmAM rahevuM tene sAmAyikatrata jANuvu'. // 1 // ' temaja azaTha ( niSkapaTa ) pUrvAcAryanI paraMparA pramANu nathI ema kahevuM nahi. kAraNake-Agamane viSe paNa tevI para parA pramANu hovAnu samarthana kareluM che. sUtrakRtAMgasUtranI niyuktimAM tera mujaba kahyuM che ke- AcAyanI paraparAthI AvelA sUtranA abhipAyane 'huM nipuNlR buddhivALA* chu" ema samajIne je koi dUSita kare te pa MDita (bhamAnI purUSa jamAlInI peThe nAza pAmaze 'sAramAM bhamaze. // 1 // ' 1 ' prAcIna paraMparA paNa pATha hAya tA mAnIe ' ema kahenArA navIne A pArDa vinAnI paraMparAne kema mAnatA haze ? 2 taTurx| *cayAdhuniAvAya rAmacandrasUriH /
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda navamA sAmayika [pahelA zikSA-] vratanA 5 aticAra avataraNa :-upara jaNAvyA mujabanA sAmAyika vratanA pAMca aticAranAM nidArUpa pratikramaNane mATe nIcenI 27mI gAthA jaNAvAya che. ti ihe duppaNihANa, aNavaThANe tahA saivihUNe / / sAmAiya vitahakae, paDama siksvAvae niMde // 27 // thArtha -traNa prakAranuM=mana vacana ane kAyAnuM dupraNidhAna=duryApAra durthIna-3, TAIma pUro thavA dIdhA vinA athavA jema tema sAmAyika karavuM te anavasthAna-4, ane nidrA pramAdake ciMtAne lIdhe "meM sAmAyika karyuM ke nahi? lIdhuM che ke nahi ? " ema vibhrama thAya te smRtivihInapaNuM-pa: sAmAyikanAM te pAMca aticAravaDe sAmAyika vitatha karyuM heya=virAyuM hoya te tenI A pahelA zikSAvratane viSe niMdA karUM chuM. 27 | ttino bhAvArtha-dupraNidhAna eTale sAvadya vyApArI te mana-vacana ane kAyAthI, ema traNa prakAre che. temAM 1 ane duniyAne tivAra-sAmAyikamAM manathI ghara, dukAna vagere saMbaMdhI ciMtA karavI te kahyuM che ke:-"sAmAyika laIne je zrAvaka, AraudramAM paDI gharanI ciMtA kare tenuM sAmAyika nirarthaka che 1 " 2 vanaDupraNidhAna sAmAyika laIne kazavacana vagere sAvadhavacane bolavAM te 3 vAstu prAdhAna-sAmAyika laIne jagyA joyA pramAryo * vinA bhUmipara bese-uThe athavA hAtha-paga lAMbA TuMkA kare te. 4 navathAna-sAmAyikane be ghaDI kAla saMpUrNa thavA de nahi athavA sAmAyika jema tema pUruM karavuM athavA haMmezane mATe sAmAyika karavAnA nirdhArita vakhate pite nivRtta hovA chatAM paNa pramAdane lIdhe * pachI karI laIza" evA vicAramAM sAmayikane niyata kALa anAdarathI vItAvI nAkhavo te. sAmAyika avazya niyamita vakhate ja karavuM. anyathA pramAda gaNAya Avazyaka cUrNimAM kahyuM che ke :- nA sthaLo tAde sAmApha =sAmAyika mATe niyamita karela vakhate sAmAyika kare. (game tyAre kare ema nahi.) 1 smRtiddAnatA=nidrAdikanI prabaLatAthI athavA gharadukAna vagerenI ciMtAne lIdhe vyagratAthI zUnya banI bhUlI jAya ke-"meM sAmAyika karyuM che ke nahi ? athavA sAmAyikanA vakhatano upayoga na rAkhe che te vismaraNatA nAme pAMca aticAra che. mokSanAM sAdhana svarUpa sarva dharmAnuSThAne smRtimULa=upayoga mULa che. kahyuM che na sarai pamAijutto jo sAmAiyaM kayA ya kAyavvaM / kayamakayaM vA tassa hu kayaMpi vihalaM tAM necaM 2 " artha-pramAdavazAt je gRhasthane ema yAda AvatuM nathI ke- meM sAmAyika kayAre karyuM ? athavA meM sAmAyika karyuM che ke nathI karyuM?" te tene sAmAyika karyuM hoya chatAM paNa niSphala jANavuM. . 1 rUti rAmavatra va tijAra . e pAMca aticAranuM jIvane pramAdanI adhikatAne lIdhe anAga (ajANatAM) vagere kAraNe atiyArapaNuM samajavuM. (niyatakAle sAmAyika karavA mAM IrAdApUrvaka bedarakAra rahe che te
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 341 anAcArapaNuM che.) e prakAre sAmAyikamAM te pAMca aticAre sevAyA hoya ane tethI sAmAna yika dUSita thavAne lIdhe je kaI aticAra lAgela hoya te aticAranI huM niMdA karUM chuM arthAta A pahelA zikSAvratamAM temAMnuM je kAMI ulaTuM AcaraNa sevAyuM avidhie sAmAyika hoya tene huM niMduM chuM. koI kahe che ke "dvividha trividhe lIdhelA karI vratabhaMga karavA karatAM sAmAyika vratamAM "manane rokavuM azakya hevAthI" dudhdhanane sAmAyika na karavuM uttama" saMbhava che, ane tethI sAmAyikane abhAva ja che. temaja sAmAe viparIta kathana che, cikavratanA bhaMganuM prAyazcita Ave che mATe e rIte sAmA yika karavA karatAM na karavuM e uttama che." tevA kathanakArane zAstrakAra kahe che ke-"e pramANe bolavuM nahi. kAraNake-sAmAyika levAmAM mana-vacana ane kAyAthI na karuM ane na karAvuM e pramANe che niyame che. temAM mana saMbaMdhInA te be ja niyama che. chamAMthI te be niyamono athavA te bemAMthI paNa keI eka niyamano kadAca anAbhegAdithI bhaMga thavA pAme te paNa bIjA pAMca niyama akhaMDa rahetA hovAthI sAmAyika vratane sarvathA abhAva thatuM nathI. vaLI temAMnA mAtra eka mananuM durbAna thaI javA pAme te tenI "micchAmi dukkaDaM " ApavA mAtrathI zuddhi kahelI hovAthI sAmAyikavatane sarvathA abhAva thatuM nathI. je tevI kalpanAmAtrathI sAmAyika letA aTakavuM vyAjabI manAya te sarvavirati sAmAyika levuM te paNa nakAmuM gaNAya! temaja keTalAke je "avidhithI anuSThAna karavAM tenA karatAM te na karavAM sArAM che" ema kahe che te paNa ayukta che. kahyuM che ke-gAvihevAyA varamAzaM sUcavazavi mati samAjU pArijI ma Na guNa ja aMdu II artha:-"avidhie karavA karatAM na karavuM sArUM" e vacanane sarvajJa bhagavaMte "basUrya"=thatabahAranuM (athavA kUka'=sUtra) vacana jaNAve che. kAraNake-avidhie anuSThAna karavAthI DuM prAyazcita che; paraMtu anuSThAna ja na karavAmAM to moTuM prAyazcita che. " vaLI aticarita paNa anuSThAna, karatAM karatAM kAle karIne anuSThAnane abhyAsa thaI javAthI niraticAra bane che. abhyAsa ja kAne zuddha banAvI Ape che. dhanuSyadhArI vagerene paNa zarUAtathI ja kriyAnI zuddhi hotI nathI. karNa ane arjuna vagerenI jema abhyAsathI ja kiyA zuddha thAya che. lakhavuM, bhaNavuM, gAvuM, nRtya karavuM vagere kalAo paNa prAya: abhyAsathI ja nakkara kriyA bane che. patthara para pAnuM biMdu paNa eka vakhata paDavA mAtrathI patthara parathI nIce daDI jatuM nathI. mATe jyAre jyAre TAIma maLe tyAre mana zuddhi vageremAM barAbara prayatna jArI rAkhIne sAmAyika punaH punaH karavA gya che. ane e pramANe AgamamAM kahyuM che ke-sAmArUtra 3 vaNa, sama rUA sAvalo varR + Uaa jAramAM vahuno sAmArU sunnA che artha:-sAmAyika, te zrAvaka jema jema karatuM jAya tema tema sAdhu jevo banI jAya. mATe zrAvake sAmAyika bahavAra karatA rahevuM. 1. kAraNake-zrAvakane nivRtti eka divasamAM be ja vakhata nahi, paraMtu ghaNI vakhata maLavAno saMbhava che. A saMbaMdhamAM vizeSa yuktio pUjya kulamaMDanasUripraNIta vicArAmRta
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda saMgrahamAMthI jANI levI. prazna-zrI AvazyakazUrNinAte pAThamAM "nivRtti hoya tyAre dareka vakhate sAmAyika kare" ema kahyuM che, te jyAre nivyApAritA addha ghaDI ke eka ghaDI jeTalI ja hoya, be ghaDI jeTalI na hoya tyAre gAvAnacaE qgvAlA" e pacakakhANathI jaghanyathI paNa je "be ghaDI sAmAyika te hovuM ja joIe. te vAta kevI rIte saMgata thaI zake? uttara:-kahevuM ThIka che. tevI alpanivRtti prasaMge zrAvaka sAmAyika daMDakanA uccAra vagere vinA ja addha ghaDI ke eka eka ghaThI paryata samatAbhAvamAM pravarte be ghaDInAM sAmAyikanuM ema saMbhave che. A bAbatamAM vizeSa tatva te bahuzrutagamya che. mahAna phala. tathA tevA te be ghaDInAM sAmAyikanuM phala zAstrakAro jaNAve che ke-eka mANasa lAkha khAMDi suvarNanuM dAna kare ane bIjo mANasa sAmAyika kare temAM dAna karavAvALA sAmAyikanAM phalane pahoMce nahi. 1 samabhAve sAmAyika karato zrAvaka, be ghaDInAM sAmAyikamAM bANuM kreDa-ogaNasATha lAkha-pacIsahajAra-navase pacIsa palyopama ane eka palyopamanA nava bhAga karI temAMnA ATha bhAga ane navamA bhAganA puna: 7 bhAga karIe temane 1 bhAga [925925925 63] eTalA popamanuM devanuM AyuSya bAMdhe. koDe janma sudhI tIvra tapa tapate jIva je karma na khapAve te karma sAmAyikamAM-samabhAvamAM rahela jIva aDadhA kSaNamAM khapAve che. parathI je koI AtmA mukti pAmyA che, pAme che ane pAmaze te sarva sAmAyikanA mahA myathI muktibhAgI banyA che, ema jANavuM. pA homa, dAna ke tapa karyA vinA ane kAMI mUlya ApyA vinA mAtra samatAthI ja kharIdelI e nivRtti=zivagati kevI Azcaryajanaka che? HdA Iti vaMditta sUtranI 27mI gAthAne artha saMpUrNa. ArA A vratane viSe zreSThIputra dhanamitranuM daSTAMta A pramANe 9 mA sAmAyikavrata viSe zreSThIputra dhanamitranuM suMdara daSTAMta A pRthvIne viSe anarthanA samUha upajAvanAra zastranI mAphaka nahi, paraMtu zAstranI mAphaka mahAna artho padArthone dhAraNa karavAvALuM uttama sAthiMka=sathavArA jevuM svastikapura nAme nagara hatuM. A te nagaramAM zatrusamUhane vaza karanAra araviMda nAme rAjA hatA. je rAjA RddhimAM I jevo ane mahattAmAM merU je hate. rA te rAjAne pratAparUpI pradIpa, zatruone pataMganuM sthAna Apato hate. chatAM Azcarya e hatuM ke-zatrunI strIonAM athajalathI teone adhika bALato hato ! hA te rAjAne iMdranI jema madanamamAM pramukha ATha prasiddha paTTarANIo ane bIjI pAMcase. rANIo hatI. 18aa aneka upAya karavA chatAM ekapaNa putra nahi thavAthI te rAjA, rAjyaRddhine IzunA sAMThAnI jema niSphaLa mAnavA lAgyA. paNa te nagaramAM eka viziSTa nAme zreSThIne "jANe bIje dhanada kubera hoya te dhanada nAme putra rahe che. jenI pAse se kroDa te senaiyA ja hatA. ! udA jainadharmane viSe daDha anurAgI e
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ che zrAddhapratikamaNa-vaMdittasatranI ATha TakAne sarala anuvAda 343 te dhanada, kere dhArmika hatA, dhanathI paNa teNe 1008 sAdharmika baMdhuone potAnI samAna mahaddhika banAvyA hatA ! InLA tevA te dharmaniSTha dhanadazreSone gRhanItine viSe nipuNamativaibhava dharAvanArI ghanazrI nAme strI hatI. AthI baMne prakAranI dhanazrIvaDe dhanada zreNI anupama zobhate hato. 8 te zreSThIne-suviziSTa zreNInA te uttamakula para jANe anyabInI daSTi paDatI aTakAvavA sArU ja hoya tema-avinita cittavALe ane uttamottama zreSThIne anyAyarasika e dhana mitra nAme putra hato. hA pitAnA kalAMgAra putranI prApti ! gharamAMthI bALapaNathI ja ceranI jema haMmezAM corI karatAM te ghorakamI dhanamitre pitAnuM saghaLuM ja dravya veDaphI nAMkhyuM. 1 hitasvI pitA vageree tene anyAyathIbahu vAravA jatAM viparita zIkSita azvanI jema te dhanamitra, anItimAM adhika pravartAvA lAgyo. 11 vepAra vagerenI kalAo sArI rIte zIkhe hovA chatAM maNa teNe te kaLAo batAvavAne badale cerI vagerenI nahi zIkhelI kalAo akhalitapaNe batAvavA mAMDI! d12aa yuvAna thaye eTale to (zANo thavAne badale ) sAte vyasanamAM Asakta bane ! lImaDAne rasa ghaTa thAya tema atikaDo ja thAya che. 13 lokonAM gharamAM "narakanAM dvAra banAvatuM hoya tema" khAtara-bAMkAM pADavA lAgyuM, ane teonuM sarvavya pratyakSa pApanI jema uThAvI javA lAgyo. 14aa A bhava ane parabhavane haNavAne sajaja thaela te anArya dhanamitra, naraka gatinA dUta jevA anarthakArI jugArane paNa nirla japaNe ati vizAla pramANamAM khelavA lAgyA. 15 vezyAnAM vyasanamAM Asakta banela te madirA ane mAMsanuM paNu rAkSasanI mAphaka bhakSaNa karavA lAgyo. athavA to vezyAnAM saMgIjanone abhakSya zuM hoya ? 16 e sthitine bhajato te dhanamitra, pitAne zreSTha deva mAne che-cerIne kAmadhenu mAne che.- " "nArAnA =vezyAne "rAmarAnA '=devAMganA jevI mAne che ane madirA vagerene amRta samAna mAne che. ! 1LA sajajanone virUddha hoya te adhamI. janone mAnanIya hoya che. anyane nIMdya hoya te sthAnene bhakSaNIya ja hoya che. 18thA ekadA te hathI dhanamitra, koI sthale corI karavA peThe ke turtaja zikArI bhUMDane pakaDe tema koIe te pApikane pakaDI lIdho ! ane bAMdhIne rAjA pAse raju karatAM dhanadazeThane putra jANavAthI rAjAe dhanadazreSThIne bolAvIne kahyuM kevadha karavAne yogya hovA chatAM tamAre putra jANIne A anAryane Aje te huM mukta karuM chuM, paraMtu bIjI vakhata AvuM kArya karaze te tamArA putra ( 1 dimdhuM 4 4 / 2 visara 4 | 3 viThTharR XL che " nathaini = amainLe " e vAkayane adha upA. zrI dharmavi. viracita anuvAdamAM adhikAra ane arthathI sadaMtara viparIta thayela che, te to zocanIya che ja; paraMtu tevA taddana asadda arthane paNa sAco mAnIne te sthale kAuMsamAM " kAraNake-nagara. mAthI ja sarvadhana maLe che.' e pramANe kalakalpita paMkti lakhavAvaDe te asad artha para sAcApaNAnI mora lagAvI che, te adhikatara zocanIya che. jevI bALabuddhi lAbha laIne zAstrIya paMktionA arthe A rIte vAta karavA te vidvAnane zebhanIya nathI.
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 zrI prAddhapratikamaNa-vaMditutranI A TIkAne sarala anuvAda tarIkenI dAkSiNyatAthI nahIM choDuM kAraNake-dAkSiNyatA eka ja vAra rakhAya 1ldIrA kahyuM che ke sarva aparAdhIone ekavAra sthAna ApavuM, (bacapaNamAM dAMta paDe che to tene pharI ugavAne meTuM sthAna Ape che paraMtu) bIjI vAra paDe te tene meTuM paNa sthAna ApatuM nathI! ' 22 . dhanada zeThe paNa kahyuM-Apane mahAprasAda; paraMtu adhama azva jema TAraDApaNuM tajate nathI tema A mAro putra, ghaNuM samajAvyA chatAM paNa anItinAM kAryo jato nathI, te mAre putra nathI ane huM teno pitA nathI. e akAryakArI putrane huM AjathI kUTaakSaranI jema dUra karUM chuM. meM 23-24 / kahyuM che ke-nyAyavaMta svAmIe putra paNa je duSTa hoya te tene dUra karaH sUrya pitAnA putra zanine grahapaMktine cheDe rAkhela che. te 25. rAjAe paNa te sAMbhaLIne "A zreSThI uttama che uttama che" e pramANe dhanadazreSThInI prazaMsA ane bahumAna karyA ! athavA te kAryajJapurUne ucitakAryathI zuM prApta thatuM nathI ? kahyuM che ke aucityarUpa ciMtAmaNi, aparicita janomAM paNa potAnuM mAna vistAre che, saMkaTamAM pADavAne saja evAM duzcaritrane rAjA paNa jatA kare che, A lekamAM tene dharma-artha ane kAma e traNa varga meLavI Ape che, paralokamAM paNuM jenAthI maMgala pravarte che! athavA evI kaI vastu che ke je aucityaciMtAmaNi dhamIjanone meLavI Apato nathI ? 26dhanamitre adazyajanathI 27. have rAjAe gunho jato karavA chatAM paNa te ghanamitra, nagaramAM vartAvela trAsa, te vakhate vicAravA lAgyo ke-janmathI apanAvelI niSkapaTa prema vALI cerI vagere vinA [priyA vinA yuvAna purUSanI jema eka divasa paNa rahevAne zakta nathI; sarva velaDIe tenI veLAe phaLe che, jyAre A cArarUpI velaDI te tatkALa phaLe che ! ane jenA pratApe daridra paNa mahaddhika bane che ! ghara8 thI 30 tethI have huM zuM karIza athavA? je thavuM hoya te sarva thAva, paraMtu jenAthI svacchaMdapaNe AnaMda uDAvuM chuM te corIne kema chaDuM 1 31 athavA te adazya rahe tevuM aMjana batAvanAra koI vaida maLI jAya te huM kRtArtha banuM ane mArA manoratha pUrNa karUM 3rA" e pramANe manamAM citavatA ane nagaramAM dIrghakALa sudhI comera bhamatA evA te dhanamitre koI eka sthAne kalAthI samRddha evA eka yogasiddha purUSane dIThe. 33 te siddhapurUSane dhanamitre dhanapradAna karavAvaDe evo te AvaI lIdhe ke-te siddhapurUSe potAnuM mana tene ApavAnI jema te adazyakaraNa aMjana paNa satvara ApI dIdhuM ! athavA dAnathI zuM prApta thatuM nathI ? 34 kahyuM che ke-dAnathI prANIo vaza thAya che, vairavirodha paNa nAza pAme che ane pArako jana paNa baMdhubhAvane dhAraNa kare che ! tethI pRthvIne viSe dAna zreSTha che. 35. eka to jAte siMha hoya ane dAktara pAmyuM hoya, temaja jAte sarpa hoya ane pAMkho pAmyo hoya tenI jema te aMjana pAmyA pachI te te durnayI dhanamitra, lokane viSe citrA nakSatrane pAmelA sUryanI jema saha thaI paDe che ka6 che te aMjananA prabhAvathI te dhanamitra, jANe bIje rehiNIo cora ja hoya tema sarva makAnene sApha karI karIne dravya uThAvI javA lAgyo ! ! 37 | vyaMtaranI
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI zrAddhapratikramaNa-vAdanusUtranI Adaza TIkAne sarala anuvAda 35 mAphaka pesI jaIne gRhAMtare parastrIone paNa bhogavavA lAge! e pramANe sarvajanone te adazyapaNe herAna karavA lAgyA. I 38 pArakAM te dhanathI teNe pAsenA parvatanI gUDhaguphAmAM pratyakSa pApabhaMDAranI jema pitAne bhaMDAra karyo. 39 jIvanI jema apratihata ane vAyunI jema sUkSamapaNe pharate te dhanamitra nipuNajanee paNuM ane gADhaprayatna karavA chatAM paNa koIpaNa rIte jANI zakAya nahi. 40 "rAjAnA ane mArA pitAnAM vacanathI meM cerI karavAnuM cheDI dIdhuM che" ema bolato te haMmezAM zreSThInI jema rAjasabhAmAM jAya che. 41 je mANasa te ceranI niMdA kare ke tene pakaDavAne pratijJA kare, tenuM AkhuM ghara deva kepyAnI jema cerIne sApha karI nAkhavA lAge. 4rA rAjA vagere, dhanamitranI pUrvaceSTAthI tene ja cera tarIke jANatA hovA chatAM paNa pakaDAte nahi hovAthI "tuM ja cera che" ema kahI zakatA nathI ! 43 zAsanA atigUDha ane atisUkSma paNa arthane vidvAna prakaTa kare che, paraMtu prauDha ane prakaTa evA paNa e dhanamitra cerane koIpaNa prakaTa karI zakatA nathI! kevuM bhayaMkara dhUrtapaNuM? 44aa "have zuM karavuM ?" e muMjhavaNamAM rAjAe kuzala paTaha vagaDAvavA pUrvaka gheSaNa karAvI ke-je kaI A cerane pakaDI Ape tene corane pakaDavAne gaNi- kroDa sonaiyA ApIza." 4pa te paha paNa te nagaranA corAzI kAe jhIlela paha, cauTAmAM vAgato eka pUrvagaNikAe vicArIne jhIlyo. kadA tyArabAda te gaNikAe rAjA pAse jaIne kahyuM- nagaranA rega svarUpa e cArane sAta divasamAM ja avazya prakaTa karIza.' 47LA e sAMbhaLIne ni=utpanna thaela pramodathI te gaNikAne khuda rAjAe pAnanuM bIDuM ApyuM ! athavA to viSamakAno svIkAra karanAra koNa mAnanIya banatuM nathI ? 48te pachI te gaNikA vicAre che ke-e cora nakkI aMjanasiddha athavA vidyAsiddha che ane tethI ja tekeIthI paNa jo Avato dekhAte nathI. . 49 ethI te care laI javAnA hetubhUta sarva paNa dravya pitAnAM gharamAM bharIne majabutapaNe dvAra baMdha karIne gaNikA te ciranuM ja lakSa rAkhIne ghara bahAra beThI, paga ane rAtrine viSe mahAyoginInI jema nidrArahitapaNe pitAnAM te gharamAM rahI thakI paramatatvanI jema ananya manathI te ceranuM ja dhyAna karavA lAgI. 51 cera pakaDavA jatAM khacita mAraze ema vicArIne zIkArI jema joradAra kutarA rAkhe tema te gaNikAe pitAnI pAse subhaTane rAkhyA. parA te cira paNa (pitAne pakaDavAnI pratijJA karanArI) te gaNikAnuM dravya cAravA sArU adazyapaNe punaH punaH jAya che, paNa zvAnanI jema divase tenA gharamAM pesavAne zaktimAna thato nathI, pavA tethI te tyAM rAtrine viSe khAtara pADavA taiyAra thaye. tevAmAM hatakArI mAtAnI jema chIMke tene jatAM vAryo. arthAt tevAmAM ja keInI chIMka sAMbhaLI tethI jate thaMbhya. 14 ema jyAre jyAre corI mATe taiyAra thayo tyAre tyAre vividha apazakunee javAno niSedha karavAmAM cha divasa cAlyA gayA; paraMtu te cera gaNikAne ghera cerI , pAvabhaMDAro 4 / 2 iva sa nivasahAe /
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 346 zrI zrAddhapratikamaNu-vaMdittasUtranI A TIkAno sarala anuvAda karI zakavA zakta na bane. papA tethI te dhanamitra, manamAM ciMtavavA lAgyo ke A gaNikA mane nakkI pakaDI pADazeH je ema na banavAnuM hoya te ene tyAM cerI mATe jatA mane te apazakune vAraMvAra kema aTakAve? paNa vaLI nimittiyAe vAparelanI jema jANIne apazukanee vArela kArya karavuM ucita che ja nahi. kAraNa ke-apazakune paNa manuSyanA karmane vaza che. ApaNA kahyuM che ke-AkAzane viSe grahe, nidrAmAM svana ane vanamAM pakSio, pUrve pite karela karmathI jema banavAnuM hoya temaja kahe che=jaNAve che. 58 vaLI Aja te sAtama (vezyAe pratijJA karI che tene aMtima divasa hovAthI (te gaNikA paNa gata cha divasa karatAMya Aje=pratijJAnA chellA divase te vizeSa sAvadha hevAnA kAraNe ) apazakuna vizeSa vicAravA gya che mATe pratyakSa anartha jevA te ekAda artha= dhanathI saryuM. pA" e pramANe ciMtavIne sAtamA divasanI rAtrie guptapaNe khAtara pADavA sArU keI keTayAdhIzanA gharamAM-pitAnAM gharamAM pesavAnI jema-peThe 60nA tyAM teNe gaNikAnuM ghara tajIne aneka te durmati evA kedI banelA kRpaNazeThane eka kAMgaNI ne tyAM khAtara pADavA ghaTatI hatI te badala putrane paNa zatrunI mAphaka mArato dIThe! jatAM dhanamitrane thaelA 6pa te joIne cittane viSe viveka jAge che jene e vividha romAMcaka, duHkhada te dhanamitra cora, "je A kUpaNazeThanuM sarvadhana harI jaIza ane bedhaka anubhave te tenuM hRdaya paNa phATI jaze." ema dhArIne azucigraha mAMthI nIkaLI javAnI jema te paNanA gharamAMthI kAMI ja lIdhA vinA nIkaLI gaye! ane pahelAnI ja jema nirbhayapaNe eka senInA zreSTha gharamAM piThe. ja ra-3 che tevAmAM teNe te sonInA gharamAM rAjA vagerenA gherathI ekaThI karela nisAra dhULanAM " ukaraDAnA DhagalAnI jema DhagalA dIThA ! ane bIjI bAju jue che te gharadhaNI sonIne te dhULane bahu ja dhama dhamIne temAMthI mahAmuzIbate aNumAtra suvarNanI raja meLavI zakato dIThe! I 64-65 . gharanA mANasavaDe "have te mUke, have te mUke" e pramANe raMkanI mAphaka prArthanA karAtA tene joIne "ahiM zuM levAnuM?" ema vicArIne tenI gharamAMthI paNa kAMI ja lIdhA vinA nikaLI gayA. 66aa tyArabAda te cira, rAjamAnya evI eka mahaddhika gaNikAnA gharamAM "amAsane divase AkAzamAM caMdra pesI jAya tema atyaMta ipI rIte paThe. 67 che te tyAM vaLI teNe te duSTa cittavALI gaNikAne galitakoDhane lIdhe parUthI kharaDAela dehavALA, janmathI AMdhaLA ane vRddhapurUSanI jeDejANe Indra joDe ramatI hoya tema premapUrvaka 2matI dIThI ! ! 68 "a95dhananI vRddhimAM aMdha banelI A niMdya gaNikAne dhikkAra che" ema ciMtavI tyAMthI paNa nIkaLIne eka zreSTha kSatrIyanA gharamAM pA. hA tyAM atyaMta kaMdhe bharAyelA te kSatriyane daMDathI "kaNanAM karasalAMo para ghA karate hiAya tema? ati AkarA ghA vaDe tenI bhAryAne "jANe hamaNAM ja prANa nIkaLI jaze" evI ucix| 2 vivittcitto| 3 nicchAriyadhalIpuMjae /
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI zrAddhapratikamaNa-vadinusUvanI ADaza TIkAne sarala anuvAda 347 krUra rIte mArate jaIne-te nirdaya, duSTa ane niSphara prahArethI bhayabhIta banIne hoya tema te dhanamitra cAra, te kSatriyanA gharamAMthI paNa nIkaLI gayo, ane bIjA darekane cheDIne ullAsathI rAjAnA prAsAdamAM paDe. je 70-71 che te tyAM kubaDAnI sAthe premamAM paDelI rAjAnI asatI paTTarANI kubaDA sAthe ramIne jovAmAM rAte moDI pAchI AvI tevAmAM vavazAta rAjA jAge ane kyAM gaI hatI ?" ema rANIne saralabhAve pUchyuM: rANIe paNa strIsvabhAvane sulabha evo kRtrima uttara Ape. 72-73 AMkhe niMdrAthI gherAtI hovAthI rAjA e vAta eTale ja rAkhIne prathamanI jema ja uMghI gayo: eTale pApathI haNAelI te zaMkita hadayavALI rANIe vicAryuM ke-Aje A rAjAe huM akAryamAM rakta chuM ema nakkI jANyuM che, tethI have te koI paNa upAye A rAjAne mArI ja nAkhuM ke-jethI te kubaDA sAthe IcchA mujaba vilAsa karUM. te 74-75 che e pramANe ciMtavIne te duSTApApikAe nidrA letA rAjAnA gaLe nirdayapaNe aMguTho dabAvya ! dhikkAra che, asatInAM caritrane 77 mukha bAMdhelA meMDhAne mAre tenI mAphaka te asatIe gaLuM dAbatI vakhate rAjAne evI te viDaMbaNuM pamADI ke jethI te duSTathI bhayabhIta banIne hoya tema te rAjanA prANe jaladI nIkaLI gayA ! a 77 bAda te kapaTa caritravALI adhamI asatI pikAra karavA lAgI ke-hA, hA, haNAI gaI haNAI, rAjAne A zuM thayuM? | 78 . te vakhate kALamukhA meghanI jema mahAduHkha pAmelA maMtrIo vagere rAjAne nijIva joIne vajAthI haNAyA hoya tevA banI gayA che 70 ke te duSTa asatI rANInuM e pramANe dukhe joI zakAya tevuM sarvapaNa duzcaritra joIne "pApIo karatAM paNa pApI ane niMdhamAM paNa niMdha evI A rANInA mastake vajA athavA vijaLI athavA zilA paDe" e pramANe manamAM belate te dhanamitra cera tyAMthI paNa nIkaLI gaye, 80-81 che ane vicAre che ke-Aje cerImAM vAgha jevA vidhro kema Ave che? valI corIne viSe A sarva dunimitto vizeSa karIne alaMghanIya che=upekSA karavAne yogya nathI82 tethI khedanI vAta che ke vidhavAnA yauvananI zobhAnI jema A rAtri mAre viphala nIvaDI : athavA paTala jhIlanArI gaNi. te hajupaNu mane pakaDavAnI pratijJA karelI gaNikAne ghera jAuM kAnA hAthe dhanamitranuM 83"je koIpaNa upAye te gaNikAnA gharamAM khAtara pADavAnuM pakaDAvuM. bane te "jeNe mane pakaDavAnI pratijJA karI hoya tenuM ghara te phADavuM ja evI meM karelI pratijJAne mAre paNa nirvAha pU. upA. zrI. dharma vi. ma. kRta anuvAdamAM A uttarAddhane atha "kharekhara apazukananI avagaNanA karyAnuM A phaLa che e pramANe taddana ulaTI thavA pAmela che, te dhanamitra apazukananI avagaNanA karI hevAnI bInA tenA caritramAM che ja nahi" e vAta para khyAla ja nahi rAkhavAnuM pariNuma che. teoe dhyAna rAkhavuM ghaTatuM hatuM ke A vAta apazune saMbaMdhamAM nathI, paraMtu kANoTha, paNasonI, rAjamAnya gaNikAnuM paNa niMdya caritra, dUra kSatriya ane A duSTA rANI saMbaMdhIne joyela duSTa nimito saMbaMdhanI che.
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda thAya." e pramANe vicArIne te gaNikAnA ghera gaye jatAM zubha zukana thayAM! 84 tethI harSita thayele te dhanamitra, jANe potAnuM duSkarma khaNatA hoya tema khAtara khaNane dehamAM jIva pise tema gUDhagatithI te vezyAnA gharamAM peThe. 85 . evAmAM amRtanAM kuMDAomAMthI jema rAha amRta grahaNa kare tema te gaNikAnI peTIomAMthI sAra dravya kADhe che tevAmAM te gaNikAe anumAnathI tene jAye. . 86 . jo ke e cera pizAcanI jema adazyapaNe peThe che, te paNa coranA saMcAra vageremAM barAbara citta sthApela hovAthI te gaNikAe tene jA. // 87 1 bAda te dhUrtA gaNikAe te care gharamAM je sthaLe bAMkuM pADayuM hatuM te sthAna, gupta hevA chatAM paNa koIpaNa rIte jANI laIne potAnA subhadvArA te bAkAMne kugatinAM dvAranI jema baMdha karAvI dIdhuM ! I88 ane prathamathI ja taiyAra rAkhelI dhUpanI ghaDIo hoya tevI dhumADAnI ghaNI ghaDIone ekI sAthe jaladI khullI karAvI ! 89 te ghaDIomAMthI uchaLela dhumADAnA goTegoTAne lIdhe kuTelA pANInA vAsaNamAMthI pANI chUTe tema te dhanamitranI Ajela AMkhamAMthI evAM to azru jharavA lAgyAM kesarva aMjana devAI gayuM. l90 sarva nayanAMjana nAza pAmya sate te cora, vAdaLAM khasI javAthI dhUmaketunI jema lekane viSe prakaTa jaNAI AvyuM. te 91 / bAda gharamAMthI nIkaLavAne azakta banela te cerane nirdaya subhadvArA vAghanI jema jaladI baMdhAvI paNa lIdhe aha, dhUrtA gaNikAnI zuM buddhi! rA AthI pitAnI pratijJA pUrNa thavAne lIdhe harSapUrNa banelI te gaNikAe bekaDAnI jema badhela te cora koTavAlane suprata karyo. che/ 93 te cerane sajA karavAne hakadAra rAjA te te ja rAtrine viSe pitAnI asatI paTTarANunA hAthe mRtyu pAmela hovAthI prabhAte keTavALe pite ja te cArane vadha karavAnI AjJA karI. rAjAnA abhAve adhikArIo ja rAjAnuM kArya bajAve che. [ 94 . bAda yamarAjanA mANase jevA nirdayacaMDALAe te cArane gadheDA para besADa, kuTala Dhola vagADe vagere viDaMbanApUrvaka ekaThA thaelA kutuhalI kevaDe kodhathI tADanA ane tarjanA karAtI hAlatamAM nagarabahAra ANyA. 5-96o have te cera vicAre che ke "ha-hA, A anarthane vistAra che ? zubha zakunathI paNa kareluM kArya arere A rIte anarthakara kema nIvaDayuM? ha7 nA athavA te mArA pApe zakuno ane svajane viparIta ja thayA jaNAya che. jo tema na hoya te A vakhate zatrunI jema mArUM kaI rakSaNa ja karatuM nathI te kema bane ? 98 che athavA te kiMpAkaphalanI jema prAraMbhamAM ja madhuraM paraMtu pariNAme virasa evuM pApa, zuM A lekamAM paNa saha vadhasthAne vadha pAmavAne duHkha na Ape? arthAt Ape ja. 99 Ama chatAM paNa je badale dhanamitra, te ja keIpaNa prakAre A anarthathI chUTuM te dusaha dAvAnalanI jema nagarane rAjA thaye! sarva pApane cheDI dauM. athavA te have chUTavAnuM ja kayAMthI bane? 10" e pramANe vicArI rahelA, dInavacane ucarI rahelA ane sarvAga ghUjI rahelA te dhanamitra cerane vadha karavA sajaja thayelA caMDALa yamanI.
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI bAdaza TakAne sarala anuvAda 349 dADhA jevI tINu zaLAvALI sULI pAse lAvyA. te 101 . have A bAju nagaranA te (rANInA hAthe) mRtyu pAmela araviMda rAjAne putra hato nahi; vaLI e sthitimAM je te mANasane rAjya apAya to anyAya gaNAya; /102aa tethI maMtrIoe rAjyanI tradevInI pUjA karIne hasti-azva- chatra-cAmara ane kalaza tarIkenAM pAMca divya zaNagAryA . 103 | bAda rAjyane mATe rAjAnA zetrIyajano, praputra, adhikArIo, subhaTe, brAhmaNa, vaNike ane kAlake paNa taiyAra thaI gaye sate e dareka ekasarakhI AzAvALA janemAM paMktibheda na thAya e hisAbe te sarvajanone kamasara ullaMghIne hasti, nagaramAMthI bahAra nIkaLe. / 104-105 A joIne "vananuM janAvara hovAthI vana bhaNI cAlyuM" e pramANe babaDavA lAgelA lokonAM vacanane zvAnasamUhone bhasavAnI jema avagaNIne te hAthI paNa vadha mATe ubhA rAkhela te corane sthAne jANe te corane maLavA jato hoya tema gaye! ane navameghanI jema atyaMta ane saphala galagata=garjanA karavA lAgyA ! | 106-07 che. hAthI, e rIte garjanA karavAmAM tatpara rahevAne lIdhe sarvajane vismaya pAmI rahyA che tevAmAM te hAthIe te corane saMDamAM jhAlela kalazana jaLavaDe amRtathI sIMcavAnI jema abhiSeka karyo! | 108 || ane dattama kesarIsiMhane girinA zikhara para ArohaNa karAvavAnI jema seMDhathI pitAnI pITha para Aropita karyo ! te rIte adhe paNa jANe te kArya badala prazaMsAnA sUra kADhato hoya tema haSArava karyo !! 109 chatrapaNa kalaMka vinAnA caMdranA maMDaLanI jema mastaka para svayaM dhAraNa thayuM ! ane cAmaranA bahAne jANe caMdranI snA hoya tema ujavala cAmare baMne bAju svata: vIMjAvA lAgyA ! 11 AkAze devaduMdubhionA ane pRthvI para uttama Dhola pramukha vAjIMtronA (jANe baMnee vivAda mAMDyo hoya tevA) nAdathI te vakhate jANe brahmAMDa kuTatuM hoya tema jaNAvA lAgyuM. 111 5 devIe rAjya ApyuM hovAthI rAjA bananAra pote taskara hovA chatAM paNa tene sAmata Adi sarvajanee rAjA tarIke mAnya karyo ! kharekhara devanuM kArya alaMghanIya che. # 112 . have te cora maTIne rAjA banela ghanamitrane moTA sAmatarAjAo ane maMtrIo vageree mahAna trAddhipUrvaka devaleke mAM jema indrano praveza karAve tema nagarapraveza karAvyuM. 113 . te rAjA rAjamahele AvatAM hAthIthI nIce utaryo ane sihAsane sukhapUrvaka beThe eTale sAmaMta ane maMtrIo vageree tene maDAn mahotsavapUrvaka rAjyAbhiSeka karyo ! I 114 . e ghanamitra ceranuM e rIte puNya prabaLa sAbita thavAthI lokamAM te rAjA nAmathI paNa daDhapuNya rAjA tarIke prasiddhi pAme: ane vyAjabI che ke mahatva pAme te prAya: nAma paNa navuM navuM joIe. 1IpA bAda pRthvImaMDalane ullAsa ApanAra "rAjA rAva " pUrNimAno caMdra jema tArAnA samUhathI zebhe tema te pRthvImaMDaLane ullAsa pidA karanAra rAjA sAmaMtarAjAo e Apela kanyAnA mUDathI adhika zobhavA lAge te ucita che. 11dA pUrvanAM puNyavazAta te rAjA aneka dezonA rAjAone vaza karIne viSNunI jema vilAsamAM tarabaLapaNe rAjya bhegavavA lAge. !!11NI tenAM rAjyathI sahu koI vimata 52
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittanI Adarza TakAne sarala anuvAda banyA che. tevAmAM cAritrane bhAra vahana karavAmAM vRSabha jeva kaI jJAnI munirAje jaNAvela jJAnI munivRSabha te nagare padhAryA. 118 rAjAe paNa parivAra daDhapuNya rAjAne pUrvabhava sahita munirAja pAse jaI vaMdana karIne pUchyuM- he bhagavAn ! pApaparAyaNa evA mane cerane paNa rAjaya kema prApta thayuM ? + 19 munirAje paNa kahyuM. "he rAjana! tuM pUrvabhave mithyANi hatoparaMtu rAhune caMdrane pADaza havAnI jema tAre zrAvaka pADozI hatA. 12nA te zrAvaka pADozIe tane bahu bahu yuktithI bahevAra samajAvatAM bahu ghaDelA patharanI jema tuM paNa bhadrika pariNAmI tho. 121 e pachI te A jinezvarane dharma suMdara che, ema mAnIne tuM zrIjinadharmaprati bahumAna dharAvavA lAgyaH akSaya khajAnAnI jema supADoza maLe te atyaMta durlabha che. 1rarA dhUpa, kapura, kasturI vagere vastu pArakI hoya ane tenI najIka bIje ja beThA hoya te paNa te vastuo pitAnI suvAsarUpa svabhAvavaDe tene paNa vAsita kare ja che. 12 zrAvakane haMmeza sAmAyika karato dekhIne te tene "te vastu zuM che? ema pUchatAM te zrAvake tane jaNAvyuM ke A susAdhunI jema bahu phala ApanArUM sAmAyikavrata che. 124aa manavAMchita arthane sAdhI ApavA samartha evA A sAmAyika vratanuM zuM varNana karUM? kAraNake A sAmAyika, akSayasukhanuM dhAma je mokSa che, te mekSane paNa tatkAla Ape che." 125ne kahyuM che ke "tIvratAthI, tIvrajapathI ane tIvracAritrathI zuM ? samatAdi vinA kadipaNuM bhakikabhAve ane eka ja. keIna mekSa thaye nathI ane thavAnuM nathI." I126 | zrAvakanA vAra karela sAmAyikanuM mukhe e pramANe sAmAyika vratanuM mahatva sAMbhaLIne bhadraka evA. paNa phaLa rAjayaprApti ! teM kahyuM ke "je ema che te e sAmAyika vrata mane paNa hai.' ema kahI sacitta vagere vastuno tyAga karIne tuM paNa te zrAvakanI jema (beghaDI sudhI samatAbhAvamAM) beThA. (mAtra sAmAyika uccarela nahi.) | 127 tevuM paNa sAmAyika te eka ja vakhata karyuM. kAraNake svAti nakSatranAM pANInA veganI jema dhamakAno vega ochAmAM ochI vakhata prApta thAya che. 128 || te bhavamAM mugdhamati evA te sAteya vyasanamAM Asakta evA eka cArane zreSTha devanI mAphaka vilAsa karato joIne tenI bahu prazaMsA karI hatI. te 129 che te zrAvaka, zrAvakanA guNonuM ArAdhana karIne bAramA acuta nAmanA devakane viSe utpanna thayo ane bhadrikabhAvI tuM tyAMthI maraNa pAmI ahiM dhanamitra . || 130 | pUrvabhave tane pahelAM je jenadharmane viSe bahumAna thaela te puNyaprabhAve tane A bhavane viSe dhamaSTha dhanadazreSThInuM kula vagere samRddhi ane sarvatra vAMcchitasiddhi paNa prApta thaI ! ! 131 tathA sAte vyasanamAM Asakta evA te ciranI prazaMsA karavAthI A bhave tuM paNa cora jevo ja vyasanI ane cAra thayo! pUrvabhave je vastumAM bahumAna thayuM hoya te vastu bIjA bhavane viSe sahelAIthI maLe che. 132 ne pApI 1 phuchAdamAM xI
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 3pa1 onI prazaMsA vagere A bhavamAM paNa bahu anarthakArI nIvaDe che, to pachI bIjA bhavane viSe tethI thatA anAthanuM pUchavuM ja zuM? tethI karIne vibudhajane pApIonI prazaMsA kema kare ? 133 . te vakhate teM tArA AtmAnA hita mATe "karemi bhaMte" uccaryA vinA paNa je muhUrta mAtranuM sAmAyika karyuM hatuM te sAmAyikanA prabhAve tane cerane paNa ane vadhanA sthAne paNa AvAM vizALa rAjyanI prApti thaI. athavA puNyane du:sAdhya zuM che? | 134-135 | avyakta (karemi bhaMtenA paccakkhANa vinAnA) evA paNa sAmAyikanuM phala rAjyanI prApti vagere kahela che. saMpratirAjA paNa tevA avyakta sAmAyikathI viziSTa rAjya pAmyuM hatuM." e pramANe gurUmukhathI pUrvabhava sAMbhaLIne prItinAM pUrathI paripUrNa thaela daDhapuNya rAjA ane bIjA sAmaMta vagere paNa sAmAyika vratane viSe ujamALa thayA. te 136-37nA bAda te zuddhamati rAjAe haMmezAM sAmAyikanuM paccakhANa (karemi bhaMte) uracaravApUrvaka sAmAyikavratanuM dIrdhakAla pAlana karyuM, ane puSkaLa karmanijara karI. je 138. eka divase rAjA sAmAyika karIne saMdhyA samaye pratikramaNa karyA bAda samyak prakAre zubhadhyAnamAM beThela che. 1395 A bAju pUrve A rAjAe, coranI hAlatamAM "kIDInuM ekaThuM kareluM save tetara harI le, tema" eka brAhmaNanuM ekaThuM kareluM sarva dhana harI lIdhelaH tethI sAmAyikamAM rAjAne krodhita banelo te brAhmaNa, kheda dharate vairAgI banI tApasa vyaMtarane upasarga thayela ane mRtyu pAmIne mithyAdaSTi krUra vyaMtara thaela. te ane vratanI daDhatA. yaMtare bhamarAnI jema bhamatAM bhamatAM tyAM sAmAyikamAM beThelA rAjAne dITho. pUrvabhavanuM vaira yAda AvatAM roSe bharAela te duSTa vyaMtara vicAravA lAge ke-"A rAjAne parvatanA zikharathI bhraSTa karavAnI jema zreSTha dharmathI koIpaNa prakAre bhraSTa karIne gADha viDaMbanA vaDe viDaMbanA pamADIne haNuM ke-jethI te du:saha e ghera durgatinAM duHkho pAme. kAraNa ke-dharmanA niyamane bhaMga thAya eTale anaMta evuM bhavaduHkha prApta thAya ja" ema citavI te vyaMtare rAjAnAM udara, mastaka, AMkho, mukha, kAna ane bIjAM paNa aMga ane upAMgone viSe ati pIDA utpanna karI. / 140 thI 45 II chatAM paNa muninI jema dayAnamAM niSpakaMpa rahelA te rAjAne sUryanA jevuM dedIpyamAna ane mahA pramANavALuM avadhijJAna utpanna thayuM ! ! 146 che te avadhijJAnathI rAjAe te vyaMtarapatine sarva vRttAMta jAye. tethI te vyaMtaranA vartana uparathI dhyAna uThAvI laIne AtmAne (phagha=) A pramANe upadeza Ape che ke "re pApI jIva! je te pahelAM parane saMtApakArI pApa karyuM che, te have (A vyaMtarathI thaI rahelI pIDAthI) zI rIte chUTavAno che? mATe A pIDAne tuM dharmane arthe samyak prakAre sahana kara: kahyuM che ke-"he kalevara! duHkhane vicAra karyA vinA tuM sahana kara: vaLI duHkha sahana karavAmAM AvuM svavazapaNuM maLavuM durlabha che, he jIva! parane vaza paDIne te duHkha bahuvAra rana karIza; paraMtu temAM tane kAMI ja guNa thavAno nathI, " re jIva! je A upadravamAM lezamAtra paNa apadhyAna karIza to sAmA
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ 352 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda yikane viSe tane atyaMta du:khakArI evA aticAra lAgaze. athavA teA bahu puNyanA ge tane A vyaMtara prApta thayA che; ke-je karmanA kSaya karavAthI tane paramapaddha=mAkSanA hetu ane che. // 147 thI 11 / / 'huM jema jema upadrava karI rahyo chuM, tema tema A rAjA te e pramANe zubhadhyAna kare che' ema jJAnathI jANIne te vyaMtara atyaMta krodhe bharAyA ! kharekhara duSTonI evI ja ceSTA hoya che. // 152 || mAda te vyaMtare atibhayaMkara rAkSasanuM svarUpa vikuvI AkAzamAM uMce jaine kAlacakra jevI zilA upADI, ane rAjAne kahevA lAgyA ke- hai mUDha ! sAmAyikadhama ne tuM mUkI de, nahiM teA A zilAthI tArA mastakanAM pAkela vAsaNanI jema hujAne TukaDA sattara karI nAkhIza, ' // 153-54 / / vyaMtare te pramANe kahevA chatAM paNa atikRNa mAsa jema dhanane na cheDe tema rAjAe zubhadhyAna cheDayuM nahi: eTale vyaMtare rAjAnA mastaka upara zilA pachADI ! ahA nirdayatA ! // 155 | te vakhate vijaLI paDavA jevA te zilAnA ghAtathI mAtra rAjAnuM mastaka ja na phuTathu; samasta brahmAMDa paNa sadizAmAM phruTI gayuM! // 156 // e pramANe Arya maMjarInI jema rAjAnu` mastaka cAmerathI kuTI javA chatAM paNa te rAjAnu je mRtyu na thayuM temAM khare. khara vyaMtaranI tevI zakti kAraNarUpa che. || 157 // AzcaryanI vAta che ke-vyaMtaradvArA e pramANe haNAtA rAjAnu' zubhadhyAna teA aMzamAtra paNa haNAyuM nahi, ulaTu anaMta hovA chatAM paNa ghAtikama haNAI gayuM...! // 158 " rAjA, subhaTanI jema devanI zaktinA namunA te vazikSAthI thaela mastakanI vedanAne paNa nahiM gaNakArIne kSapakazreNIe caDhayo ane kevalajJAna paNa pAmyA ! aDe| sAmAyikanuM phUla !!! // 159 // AthI upadmavamAM bhadmacitta thayela vyaMtare paNa upazAMta thai rAjAnuM mastaka satvara sArU manAvI dIdhuM! divyaktine zuM asAdhya che? // 160 || zrI bhagavatIjI nAmanA pAMcamAM aMgamAM kahyuM che ke- he bhagavaMta! devAnA rAjA indra, purUSanuM mastaka peAtAnA hAthathI talavAravaDe chedIne kamaMDalumAM nAkhavA samartha che? * he prabhu ! te vakhate kevI rIte kArya kare ' prabhunA javAba-he gautama ! te mastakane kamaMDalumAM kApI kApIne nAkhe, phuTI phuTIne nAkhe, cUrNa karI karIne nAkhe ane tyAra khAda turta ja te darekane ekaThAM karI mastaka hatuM tevuM banAvI de, Ama chatAM te purUSane kAipaNa prakAre sAmAnya ke vizeSa pIDA thavA na de. ( arthAta te purUSane potAnuM mastaka kapAyuM ane tenI ATalI ATalI kriyA banI gaI ane pachI pAchu saMdhAyu che te vagere kAMi ja khabara na paDe ! eTalA TAimamAM e dareka kArya IMdra mahArAja karI nAMkhe!) tyArabAda upayAga Apela zAsanadevIe te daDhapuNya nAmanA rAdhi kelIne suniyepa ApavApUrvaka kevalajJAnane mahimA ujavI suvarNanA banAvela mahApasaphaLa upara sthApyA bAda vANavya Mtara Aphri 1 muMDaM sadassakhaI lahu kAI pabhaMDe va / 2 AvAhaM vAbAI yA X rAjAne sAmAyikamAM ja kaivalajJAnanI prApti !
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vattisUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 33 vA ane vismita banelA te zaheranA manuSyA, paNa kevalI bhagavaMtane vaMdanA karIne beThA eTale kevalI rAjarSie sabhyazcamanI dezanA ApavI zarU karI. // 161-62 // temAM paNu rAjiSa e vizeSe karIne meAkSanAM parama khIja tarIke sAmAyikane varNavyuM; athavA te jenu svaya' phUla anubhavela hAya te anuSThAnane kANu parahitAthI vizeSa na karI khatAve? // 163 // te dezanA sAMbhaLIne samyaktva pAmela te vyaMtaradeve munine jaladI khamAvyA. leAkeAe paNa e prakAranA (ti ane zrAvaka) dharmanA zakti mujaba samyak prakAre svIkAra karyAM. // 164 // A daDhapuNya kevalI rAjarSie (dhanamitra cAra hatA tyAre) cArapaNAmAM ( A zaheranA ) je mANasane ghaNA du:khI karyAM hatA te mANaseAne A rIte te mahAmunie ghaNA sukhanuM sthAna mekSa ApavA vaDe pUrva aparAdhanA kharekhara khaleA vALI ApyA ! // 165 // e pramANe te kevalI rAjarSi, dIrgha kALa pRthvIpara vicarIne bhavyajanAne ajJAna harIne sajJAna ApatA meAkSapada pAmyA. // 166 // satratAne viSe pradhAna evA navamA sAmAyikannatanuM dhanamitre e pramANe prAsa karela kula jANIne huM buddhimAnA ! te sAmAyikannatane viSe ja prayatna kare. / / 167 // // iti sAmAyikavrate dhanabhitrakathA // || dasamA dezAvakAzika [ bIjA zikSA ] vratanuM svarUpa // navamuM sAmAyika vrata jaNAvI gayA. have dasamu' dezAvakAzika ( khIju` zikSA ) vrata kahevAya che. pahelAM je jAvajIvane mATe sA yejana vagere pramANu rAkhIne chaThThuM dikparimANuvrata grahaNu karyu hAya che, temAMthI peAtAne anukULa divase gharathI ke zayyAthI ke kAi paNa sthAna vagerethI AgaLa javAne-beghaDI Adi TAima sudhI niSedha karavA svarUpa athavA teA sarva (prathamanA ATha) tene saMkSepa karavA svarUpa A dezAvakAzikannata che. ( satratA letI vakhate meAkaLA rAkhela vizALa) Ara MbhanA eka eka dezabhAgamAM (alpa AraMbhamAM) rahevu =AvI javuM te dezathI avakAzane dezAvakAzika kahevAya che. kahyuM che ke- A vratamAM eka muhUtta ( e ghaDI ) athavA eka divasa, eka rAtri, pAMca divasa ke paMdara divasa ema jeTalA divasa sudhI rahevAnA utsAha thAya teTalA kALa DheDhatAthI vrata dhAraNa karavuM.' yogazAstranI TIkAmAM tA kahyuM che ke" dikparimANa vratanA vizeSa eja dezAvAsika vrata che, ane te vizeSataphAvata e pramANe che ke-dipiramANuvrata che te yAvajjIvane mATe ke eka varSa mATe ke cAturmAsa mATe levAya che, ane A dezAvakAzikata, eka divasa-eka paheAra-eka muhUtta Adi parimANunuM 1 3. zrI dharmAM vi. kRta anuvAdamAM ahiM-'teTalA divasa mATe je ekAda yAjana pramANu jarUrI kSetra sudhI javAnA niyama punaH levA te dezAvakAzika vrata kahevAya che' ema lakhyuM che. te zAstrapa'ktinI bahAranu" kathana che. dezAvakAzikavratamAM zrAvaka ekAda caiAjana pramANa kSetra mokaLuM rAkhI zake che, ema jaNAvanArA kAi zAstrapAr3a jANavAmAM nathI. 2 yogazAstranA A pAThanA nAme u. zrI dhamasUrijI kRta anuvAdamAM ahiM ziparimANuvrata yAvajIvanuM ane dezAvAzika trata murdAdikathI ( aneka ) va '
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAno sarala anuvAda levAya che." A dasamA vratathI sarva vrata ane niyamane saMkSepa karavAnuM hoya che. mATe ja sAvatta. gAthAmAM kahelA cauda niyame vartamAnamAM haMmezAM zrAvako savAre le che, sAje saMkSepa che ane gurUsamakSa paccakhANa pachI "sAlar gvAma" ItyAdi pAThathI dezAvakAzika vrata le che. kahyuM che ke veNAvAdiM puna sirimALarasa niga saMvedo thavA savvavayANaM saMkhevo paidiNaM jo u // 1 // artha-chaThThA diphaparimANavratane haMmezAM saMkSepa karavo te, athavA te haMmezAM sarvatrane je saMkSepa karavo te dezAvakAzita kahevAya che. 1sarva vratanA saMkSepa rU5 A dezAvakAzikavata rAtre suvuM vagere avasare vizeSe karIne graMthasahita AdinAM paccakhANathI svIkAravuM. zrAddhavinA nAmanA graMtharatnamAM kahyuM che-guLavadumutta. //zA nidamayaM muttai. IrA artha-A gAMTha choDuM nahi tyAM sudhI "marachara, jU, AraMbhathI haNAtA trasa jIva ane sAparAdhI jIvanI virAdhanAne choDIne savAre niyama dhAratI vakhate mokaLe rAkhela sarva jAtinA ekendriya jIvane vadha, mRSAvAda, adattAdAna, mithuna ane dinalAbha savAre niyama dhAratI vakhate mokaLA rAkhela parigraha: kalaharUpa anarthadaMDa tathA vAparavA rAkhela zayana-AcchAdana vagerene choDIne bAkIne sarva upaga athavA pariga, temaja gharamAM haravuM pharavuM ekalu rAkhyuM che te cheDIne sarvadizAomAM javAnuM huM vacana ane kAyAthI tajI dauM chuM. 1-rA have A dasamA dezAvakAzikatratanA pAMca aticAre ane tenuM nindArUpa pratikramaNa jaNAvAya che. ANavaNe pesavaNe, sadde rUve a puggalakkheve // desAvagAsiaMmi, bIe sikkhAvae niMde // 28 // nAthArtha-bIjA zikSA (dasamA dezAvakAzika) vratane viSe "1 Anayana=koI dvArA kAMI maMgAvyuM, 2 zreSya koI kArya sArU koIne mekalavo, 3 zabdakakhAMsI, khuMkhArA Adi zabda karI keIne bolAvo, 4 rUpa=I mArge jatA mANasa pAse "huM ahiM chuM, vratamAM chuM" ItyAdi rIte pitApaNuM chatuM karavuM ane 5 pudagalaprakSepa=raste janAra prati kAMkaro pheMkavA pUrvaka te mANasanuM dhyAna pitAnI tarapha khecavuM te 1 Anayana pravega, 2 prega praga, 3 zabdAnupAta, 4 rUpAnupAta ane 5 pudgalaprakSepa rUpa pAMca aticAranI huM niMdA karuM . 28 A vRttano bhAvArtha-gharavagere sthAnamAM dezAvakAzika vrata lIdhuM hoya, ane te ghara vagere sthAnanI bahAra rahelI kaI vastu jayAre mArge cAlyA jatA nakara vagere dvArA pite maMgAve tyAre 1- nAnI cora' nAme aticAra lAge che. temaja te ghara vagerenI bahAra pitAnAM kArya mATe nokara vagerene mokalavAthI ke koI kAryamAM tene upayogamAM levAthI 2-pdA prathA pramANunuM paNa kahyuM che. e pramANe kahyuM che te A yogazAstranA pAThathI ane samasta jainazAstrothI virUddha che. 3 praratA 8 me. pR. 210. 4 rAtre nidrAdimAM pramAdavaza tenI hiMsAne saMbhava chevAthI. 1-. zrI dharmasurijI kRta anuvAdamAM ahiM "ghara bahAra kaI vastu mekale te raBdhyaprayoga aticAra' e pramANe lakhela che te abodhamUlaka che,
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittusUtrano Adaza TIkAnA sarala anuvAda 55 . : aticAra lAge che. tathA vratamAM rahela te ghara vagere sthAnanI bahAra rahelA kAi mANasane potAnuM kArya ' vratabhaMga thavAnA bhayathI tene sAkSAt khelAvavA azakaya banavAne lIdhe ' dabhapUrvaka uMcethI khAMsI khAvI vagere zabdavaDe peAtAne chatA karavAthI 3 rAdAnupAta ' nAme aticAra lAge che. te trIjA aticAra pramANe vattIne peAtAnu rUpa ( huM ahiM chuM, temaja vrata AdarM chuM, ityAdi ) jaNAvAthI athavA nisaraNI vagere para caDhIne khIjAonu ( zuM karI rahela che ityAdi ) svarUpa jovAthI 4-'savAnupAta 'nAme atiyAra lAge che. ane vratamAM rahela ghara vagerenI maryAdAvALA sthAnanI bahAra nAkara vagerene peAtAnuM kArya yAda karI ApavA sArU kAMkarA-lAkaDAnA TukaDA vagere pheMkavAthI pAMcamA ' puttakSepa ' nAme aticAra lAge che. A dezAvakAzikata, 'gamanAgamanAdinI pravRttithI prANInI hiMsA na thAva ' e uddezathI levAmAM Ave che: eTale te uddeza te uparanI pAMca bAbatamAM sacavAtA ja nathI. javA AvavAnI pravRtti, joie teA pote kare ke joie te anya pAse karAve, temAM pravRttithI thatI hiMsAmAM kAMI ja taphAvata nathI; ulaTu pAte gamanAgamanAdi kare temAM te mArgomAM cAMpathikA Adi zeAdhate cAle te vagere guNeA che, jyAre nAkara vagerene meAkalavAmAM te tene tevI nipuNutA ane karUNA vagerenA abhAva hAvAthI iyomitinA abhAva vagere doSa che. mATe dezAvakAzikannatavALAne AnayanaprayAga vagere aticAra sevavA kalpatA nathI. mATe vrata prasaMge ghara vagerenI dhArela maryAdAnI bahAra svayaM javuM AvavuM karavA dvArA * mArA vratanA bhaMga na thAva' e lakSamAM vratanI sApekSatA-darakAra che. ane ajANatAM te maryAdA mahAra paNa javA AvavAnuM vagere banI javA pAmyu hAya tyAre vratanI anAbhAge bedarakArI che tethI aticArapaNuM' samajavuM. (nahi ke- pAte rAkhela te maryAdA bahAra nAkara vagerethI te te prayAgavaDe kArya levAmAM aticAra che; te prakAranA AnayanaprayAgAdi tA kalpanIya ja nathI.) ' prazna-ahiM te A dezAvakAzikata sa ( 'pahelethI ATha sudhInAM) tratAnA paNa saMkSeparUpa che, ema kahyuM; ane A vratanA aticArA te ' chaThThA diziparimANuvratane saMkSepa karavAnA je aticArA jaNAvyA che, ' teja darzAvyA che; khIjA tratAnA sa MkSepanuM kAraNa paNa ane tevA aticArA tA darzAvyA nahi; mATe te aticArA paNa darzAveA. uttara:-prANAtipArtAviramaNa Adi prathamanA je khIjA pAMcatratA che tene paNa A sakSepa karavArUpa dezAvakAzikavratamAM sakSepa dhatA hovAthI te pAMca vratanA vadha, baMdha vagere maLI pacIsa aticArA dezAvakAzikannatanA ja aticArA samajavA, ane chaTThA dikparimANuvratane saMkSepavAmAM tA ( A dasamA dezAvakAzikannatamAM ) kSetrane sa MkSepa karelA hAvAthI ( A dasamA vratanA je ) AnayanaprayAga Adi pAMca aticArA jaNAvyA che te chaThThA vratanA aticArAthI judA e 1 pU. 7. dharmAvi, kRta te anuvAdamAM ahIM je " e zabdAnupAtAdi pravRttie e rIte vratane bhaMga karanArI thaI chatAM vratanI apekSA vartAvA mAtrathI alaga gaNAya tethI emAM bhagAbhagarUpa aticAra che" e pramANe lakhela che te kapolakalpita che. 52 vratAntara saMkSepa x|
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 zrI zAhapratikamaNa-vAdisatranI AkarI TIkAne sarala anuvAda aticAre tarIke paNa saMbhave che. bAkInA sAtamA ane AThamAvatanA aticAranI vyAkhyA pUrve jaNAvI che te mujaba A vratamAM dharAvavI. A dezAvakAzikavatanuM phala A pramANe -jema kaI maMtravAdI, pitAnA maMtraprayogathI sarpa vagerenuM AkhA zarIramAM vyApeluM jhera tenA DaMsamAM ja lAvI mUke che, tema A vratanuM pAlana karanAra dhArmika jana, A vratarUpI prayogathI sahu sAvaghavepArane saMkSepIne a5 banAvI de che. e rIte sAvadha vyApArane saMkSepa thatAM karmone paNa saMkSepa thaI javA pAme che. ane tethI krame mekSanI prApti thAya che. e pramANe avasamIra gAthAne artha pUrNa thaye. dasamA dazAvakAzikatrata saMbaMdhamAM rAjyabhaMDArI dhanadanuM daSTAMta cakravatInA nagara jevAM samRddhithI bharapura cakrapura nAme nagaramAM zatruone vize dhUmaketu samAna hariketu nAme sujANa rAjA hatA. je te rAjA, lekasthiti ane lokonuM besavuM jANavAne mATe rAtrine viSe ghUnI jema guptacaryAthI nagaramAM pharatA hataH rAjavIonI e rIti ja che. rA. eka vakhate rAtre rAjA, puSkaLa lekanI bhIDa jAmelI cauTAmAM devatAI nATaka jevuM nATaka cAlI rahyuM hatuM, te guptapaNe jue che. AvA te nagaramAM dhanasAra nAme zreSThIne guNa ane kaLAne Azraya evo dhanada nAme putra, hAthInAM baccAMnI jema kara (seMDha- hAtha) nacAvate tyAM Avyo. jA ane A koIpaNa sAmAnya mANasa che, ema dhArIne nekaranA skaMdhanI jema guptaveze ubhelA rAjAnA aMdha upara hAtha TekAvavA vaDe AkhA dehano bhAra ApIne nATaka jevA lAge. pA nATaka pUruM thayA bAda nATakakArone te dhanade ucita dhana ApIne potAnA dehane kSaNamAtra bhAra Apela te nimitte rAjAne paNa sonAmahora sahita pAnanuM bIDuM ApyuM ! ahe, apUrva kRtajJatA ! pitAnI jAtane chUpAvavA sArU rAjAe paNa te sonAmahora yAcakanI jema jaladi grahaNa karI ! -chA dhanadanI te nItithI prasanna thaelA rAjAe, prabhAte dhanadane satkArapUrvaka bolAvIne hasIne kahyuM ke mAro skaMdha sAro kara:" 8 te sAMbhaLIne samayajJa evo te dhanada paNa atyaMta camakyo ane zaMkita banIne be ke-"pRthvIne bhAra sahana karavAmAM samartha evA ApanA skaMdhane mAro bhAra zuM hisAbamAM ? III dhanadanuM tevuM yuktiyukta vadhavuM sAMbhaLIne te atyaMta prasanna thaela te nRpati che, dhanadane patrapade sthApe! kharekhara, citAratnanI jema ucita vacana zuM ApatuM nathI? | 10 || eka divase te nagaramAM AvelA ratnanA vepArIo rAjA pAse zaMkaranAM traNa netra jevAM atyaMta dedIpyamAna traNa ratna lAvyA. rAjAe paNa te ratnonI parIkSA karavAno ratnaparIkene Adeza karyo. teoe te ranene bArIkAIthI tapAsIne rAjAne kahyuM--"he svAmI ! A paheluM ratna che, te mahAna tejasvI hovAne lIdhe nirUpama=amUlya che ! arthAta tenuM mUlya AMkI zakAya tema nathI ! bIjuM ratna koDa naiyAnuM che ane trIjuM ratna a95 teja havAne 1 zeSa yANyA pUrvavat 4 / 2 .tyaSTAviMzatigAthArthaH 4 / 3 dhaNao nAmeNaM 4 /
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AddhapratikramaNa vaMdittusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 317 lIdhe alpamUlyanuM che. ' ( A ratnAnI ame te pramANe kiMmata jaNAvIe chIe temAM ) kAraNa e che ke-grahAnI mAphaka ratnAnuM tenAM teja rUpa guNune AdhAre zreSTha ane azreSThapaNuM lekhAya che." te (ratnaparIkSakAne e rIte kevaLa tejanA AdhAre ratnanI kiMmata jaNAvatA joine) te vakhate rAjAnI najIka beThela dhanada sheja hasyA: te dekhIne rAjAe dhanadana hAsyanuM kAraNu AgrahathI pUchatAM dhanade jaNAvyuM ke-" he rAjana ! prAya: sava paNu leke nipuNutAnA abhimAnathI ThaMgAelA che: yathAtha nipuNapaNuM=kSapaNuM te zrI jinezvara bhagavatanA dharmanI jema atyaMta durlabha che; III temAM paNa ratnAnI parIkSA te devAne paNa lakSyamAM AvavI muzkela che, te pachI alpamAtra vijJAna zikhelA manuSyanAM lakSyamAM te Ave ja kayAMthI ? // 2 // te paNa je rIte jANela che te svAmi pAse jaNAvuM chuM ke-jagatamAM vRkSenI jema ratnAnI jAtie agaNita che. ratnajAtiomAM ' rekhA-prazvA-va-biMdu vagere vaDe vividha prabhAvavALI jAtio hoya che. temAM paNa ahiM nAmathI prasiddha jAtie A pramANe che. 53-4|| 1 padmaroga, 2 puSparAga, 3 marakata, 4 karyuM tana, 5 vajA, 6 vaiDu, 7 sUryakAnta, 8 caMdrakAMta, huM jalakAMta, 10 nIla, 11 mahAnIla, 12 indranIla, 13 rAgakara, 14 vibhavakara, 15 varahara, 16 gaDara, 17 zUlahara, 18 viSahara, 19 zatruhara, 20 rUcikara, 21 leAhitAkSa, 22 masAragala, 23 huMsagarbha, 24 vima, 25 aMka, 26 aMjana, 27 7i, 28 muktAphala, 29 zrIkAMta, 30 zivakAMta, 31 ziva'kara, 32 priyaMkara, 33 bhadraMkara, 34 prazaMkara, 35 Alakara, 36 caMdraprabha, 37 sAgaraprabha, 38 prabhAnAtha, 39 zeka, 40 vItazeAka, 41 aparAjita, 42 ga MgAdaka, 43 kaustubha, 44 karkoTaka, 45 pulaka, 46 saugandhika, 47 subhaga, 48 saubhAgyakara, 49 dhRtikara, 50 puSTikara, 11 jAtisa, para vetarUci, 53 guNumAli, 54 haMsamAli, 55 aMzumAli, 56 devAnaMda, 57 kSItela, 58 sphaTika, pa ahimaNI ane sAThamI jAti ciMtAmaNi, A traNa ratnAmAM ( A jhaverIee anupama kahela.) je pahela' ratna che, te * cADIA nare gADhavIne uccarelA kAmala vacananI jema ' ( uparathI tejasvI che, paraMtu ) utpatti samaye aMdara rahI gaela kAdavavALA pANIthI kaluSitapaNuM dharAve che! A bIjA ratnanI aMdara utpatti samaye kai rIte 'jala ane mATInAM saMyogathI prathama utpanna thatA samUcchima deDakInAM peTa jevuM' deDakInu peTa rahI javA pAmyu che ! tethI aMdara asArapaNAne lIdhe ceDA paNa saMghamAM AvatAM A baMne ratnA pAkala dADamanI jema taDa daine phuTI jAya tevAM hAvAthI vizeSa mUlyane ceAgya nathI. ane Aje trIndva' ratna che, te divyaratnanI jema analpa prabhAvavALuM che; A ratna pAse hAye sate te mANasane vyaMtara-rAkSasa vagerenA kSudra upadrava ' pANImAM rahelA mANusane dAvAnaLanI jema ' kazIja hAni paheAMcADavA samartha thatA nathI, samagra sa MjogeA bhajanArane jema kAIpaNa jAtanA zeAkeA udbhavatA nathI tema jenI pAse A ratna hAya te mANasane kADha-- 1 caxta pa ratnAnI 60 prasiddha jAtie.
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 zrI zrAddhapratikramaNa-vattisUtranI Adarza kAne sarala anuvAda annminn durNajavara-bhagaMdara vagere kaIpaNa rego ubhavatA nathI! bakhtarathI sajaja thaelAne bANanI jema atyaMta AkarA sarpo vagere paNa te mANasane potAnAM viSathI vyApta karavA samartha thatA nathI ! sUryanI sAme jema graho thaI zakatA nathI tema te ratna jenI pAse hoya tenI sAme mahAna vairInA samUho paNa yuddhamAM ubhA rahI zakatA nathI ! tethI karIne A trIjuM ratna amulya che. athavA A rananI tulya bIjuM kaI rana kayAMI paNa nathI ama samaje. athavA te "jJAna - pratyakSa sAra svarUpa che e hisAbe Apa, te traNa ratnanI dhananI abhuta ratna pratyakSa ja parIkSA kare. he rAjana! ahiM ja kalamI khAne parIkSA, eka thALa bharAve, ane te zAlanuM bhakSaNa karanArA sarva pakSI ene (pIMjarAmAMthI) choDAvI mUke te thALamAMnA cokhAnI Toce A trIjA ratanane mUke: je thALa pAse AvelA pakSIo, te thALamAMnA cekhAne eka paNa kazuM khAya, te mAruM A sAcuM paNuM vacana" vaMcakanI mAphaka nI juThuM mAnaje ane je ekapaNa kaNa na khAya te mAruM kaheluM sarva paNa sarvasanAM vacananI jema-sAcuM mAnaje. dhanadanI A vAta sAMbhaLIne rAjAe, jANe dhanadane vadhAvavA mATe ja hoya tema zAli bharela thALa maMgAvyuM ane temAMnA cekhAnI upara nALIera mUkavAnI jema te mANikayatraratna mUkayuM : (cheDI mUkelA) pipaTa-3 sArikA vagere bhUkhyA pakSIo, te thALa pAse ekaThA thayA. jema grahe merUgirinI pharatA pharyA kare che, paraMtu sonuM uThAvI na zake tema, te pakSIo te thALanI cAre bAju saMbhramapUrvaka pharavA lAgyA, paraMtu te thALamAMnA cikhA khAI zaktA nathI ! A banAva joyA pachI cekhA uparathI te ratnane upADI lIdhuM eTale te te sarva pakSIo, rAMkanI jema te cAkhAnuM bhakSaNa karavA lAgyA! A joIne Azcaryacakita thaelA rAjAe ratnanA vepArIone meDhe mAgyA pramANe bahukoDa senayA vagere "atimahAna mUlya ApavA sAthe sanmAnapUrvaka teo pAsethI traNeya rana kharIdyAM ! ane kaika pUrvaka pahelA be ratnane paNa phaDAvIne jayAM parIkSA karI te dhanade kahyA mujaba ja eka ratnamAMthI DALuM pANI ane bIjA ranamAMthI deDakI nIkaLela jeI ! AthI atyaMta vismaya pAmela rAjA vicAravA lAgyuM ke A prakAranA A vizeSajJa dhanadane je bhaMDArIpade sthApavAmAM Ave to kharekhara IndranA bhaMDAranI jema A dhanada dvArA parIkSA karAvI karAvIne ranne ekaThAM karAya te utkRSTa parIkSAmAM pramANika Tharela ratnathI ja mAro bhaMDAra bharAya ! phakta dhamI jananI cittazuddhinI dhanadane bhaMDArI padArpaNa! jema A dhanadanI hAthazuddhi (hAthane te coka che ne? ema) keIpaNa upAye barAbara jANI levI joIe. athavA te te parIkSA paNa avasare jANuM laIza, e pramANe citavatA rAjAe, dhanadane te vakhate pAMce aMge prazasta AbhUSaNa paherAvavA pUrvaka samasta ratnaparIkSAnA agresarapade bahumAnapUrvaka sthA ! AthI dhanada asamAna mahimA pAme. krame karIne maraNa che ke jene evA A 1 kutikravAra sattA virArA 4 2 tA 45 3 sAhiba 4 = * dura x = mAmadurNa
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittasUtranI Adarza TIkAno sarala anuvAda 359 jIvalekane apratikArya svarUpa AyuSyane aMta Ave sate dhanadane pitA mRtyu pAmavAthIsUrya sarvagrahanuM svAmIpaNuM svIkAravAnI jema-dhanade potAnAM gharanuM svAmI paNuM svIkAryuM. eka divase rAjAe dhanadanI parIkSA karavA sArU pitAnA hitasvI narene Adeza karyo, tethI teoe aMdara keDe mUlyanAM meTAM moTAM ratno jaDeluM jANe sUryanuM maMDala hoya tevI jhaLahaLatI kAMtivALuM suvarNanuM eka kaMkaNa, dhanadanAM gharanI najIkanA mArgamAM mUkayuM ane pite (te rAjamANaso) koIpaNa sthaLe divAla vagerenI othe guptapaNe jetA ubhA rahyA. A bAju dhanada, pitAnA mANaso sahita te sthaLe Ave: mArgamAM paDelAM te kaMkaNane joIne vismita thayo thake be ke-"ahaha ! ahiM koIe paNa A ratna pADayuM che! hahA! keIne paNa mahAna nukazAna thayuM !' ityAdi belate ane te parAyA artha (dhana)ne pratyakSa anarthanI jema mAnato "sAthenA mANasoe bahu vAto ane yuktionI racanAthI te ratna laI levA preraNA karavA chatAM paNa sAdhunI jema sarvathA aNubhita rahela te dhanada, te kaMkaNane aniSTa pattharanA TukaDAnI jema jevAne mATe paNa hAthamAM lIdhA vinA pitAnAM ghera gaye ! kahyuM che ke-te paDhayuM gayuM ane jAyuM samajavuM, ane te AtmA cetyo samajo ke- "koI dhaNI na thatuM hoya tevI sthitimAM koInI cIja paDela hoya ane te levAne bIjAo taraphathI preraNAo temaja bahu bahu samajaNa maLavA chatAM paNa AtmA akArya na kare. 5 dhanada, e pramANe kaMkaNane hAtha paNa lagADyA vinA ghera cAlyA javAthI rAjAne te Akha guptacaroe dhanada saMbaMdhIne te sarva hevAla rAjAne jema bane tema kahyo. te sAMbhaLIne rAjAnuM mana ati Azcarya pUrNa banyuM ! prabhAte dhanadane bahu satkArapUrvaka belAvIne ane (pitAnA guptacaroe pitAne "dhanade kaMkaNune hAtha paNa nahi lagADela" te vagere jaNAvela bInAnuM) yathArtha rIte svarUpa kahIne pUchayuM ke-he dhanada ! sAcuM ja bolaje ke-te te kaMkaNa zA mATe lIdhuM nahIM? kAkiNa gaNavAmAM catura evA vaNike eka kAMgaNa mATe paNa lebhathI bhubhita hadayavALA banIne vizvAsune paNa droha kare che nA jayAre ahiM ratnajaDita kaMkaNa jevA vizAla kimatI dravyamAM paNa tuM zAthI #bha na pAmyo ? zuM tane paradhana grahaNa karavAmAM niyama che ke ( rAjAne mAluma paDaze te mArI burI sthiti thaze, ema) mArI taraphanI zaMkA thaI? / 2aa dhanade paNa kahyuM-ke svAmI! anyanuM dhana grahaNa karavA saMbaMdhamAM mAre koIpaNa niyama nathI, temaja tamArA taraphanI koI zaMkA paNa AvI nhotI. kAraNa ke(cerIne levuM hoya to judI vAta che, paraMtu) paDI gaeluM levAmAM gunho zuM ? in 3 paraMtu vAta ema che ke-parAyuM dhana levuM te anyAya che, ane anyAya che te" hoya te dravyane paNa nAzaka che. "A uttama purUSa che. " evA zabdane Icchato koNa mANasa anyAyakArI bane ? jA tethI karIne A janmamAM meM pUrve je kayAreya paNa karyuM nathI te paravya grahaNa karavArUpa pApasthAna kevI rIte karI zakuM? pA paDeluM kaMkaNa nahi levA saMbaMdhamAM dhanada A -jo muja x 2-mahaMto X..
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36. zrI zrAddhapratikamaNa-vadinusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda uttama spaSTIkaraNa sAMbhaLIne rAjA vicAravA lAgyuM ke-aho A dhanadanI uttama ravabhAvazIlatA! keTalAka daDha niyamavALA hovA chatAM paNa sadA apamAge deDI rahyA hoya che, ane keTalAka niyama vinA paNa pitAnA svabhAvathI ja saMyamI banyA banyA rahe che! zA kAgaDA-zvAna-gardabhe vagere vA2vA chatAM paNa azuci tarapha AdaravALA hoya che, jyAre haMsa-hAthI-siMha vagere azuci prati preya hAya chatAM kayAreya paNa Adara karatA nathI! I 2 e pramANe dhanadanI vizuddha parIkSA pAmelA rAjAe ekAMta vizvAsa thavAthI dhanadane rAjyapade sthApavAnI jema apUrva parva=mahatsavapUrvaka pitAnA bhaMDArIpade sthApe ! ane bahumAnapUrvaka kahyuM ke-he dhanada! mAro bhaMDArakaNathI koThAra bharavAnI jema tAre apUrva-apUrvatara ratnothI bharo ane kharIdAtA mANikayamAMthI sarva karatAM apUrva hoya tevuM paNa dasamuM dasamuM mANikaya tAre levuM: e pramANe rAjAe dhanada para maherabAnI karI. ahe, svAbhAvika sukhanA saravarUpa naya (nIti) mArganuM svarganI jema A lekamAM paNa kevuM apUrva phaLa che? tyArabAda dhanadane dharmaprApti, ane dhanade parIkSA karI karIne apUrva ratno-ratnAkaramAM bharyA hovAnI dezAvakAzikamAM daDhatA. jema-rAjAnA bhaMDAramAM saMgrahyAM. dhanada paNa te ranemAMnA mAtra dasamA bhAgane saMgraha karavAmAM krame karIne kroDaranane svAmI thaye! kahyuM che ke ghaNAM vAdaLAMo varase tyAre paNa vRkSone phaLanI prApti haLave haLave thAya; paraMtu prasanna thaelA rAjAonI daSTithI to mANasane tatkAla paNa phaLanI prApti thAya che. + 1 eka divase pUrvanAM puNyadayathI dhanada, gurUmahArAjanI pAse gaye. saMbaMdha vinAnA baMdhu ane kRpAnA samudra evA te gurUmahArAje dhanadane kahyuM-"he bhadra! kalyANanI bhAvanAvALA bhavyAtmAe atizaya bhayaMkara evA ciMtAsamudramAM Dubela hoya te paNa dharma kare hitakara che. kahyuM che ke-vyAkula manavALAe paNa vacce vacce dharma kare, khaLAMnI madhyabhAganA khIle bAMdhela baLada bhamate bhamato paNa ghAsa bhakSaNa kare che. A le che eka sAthe ghaNAM kAryo AvI paDe te vakhate je tAtkAlika jarUranuM hoya te kArya karavuM, tevA jarUrI kAryomAM paNa je phaladAyaka kArya hoya te prathama karavuM ane phalapradaryamAM paNa je dharma saMyukta hoya te kArya paheluM karavuM. rA" e pramANe sugurUe samyaktvathI ramya e zrAvakanAM vratarUpI dharmane savistara upadeza Ape je dhanadanAM cittane viSe paMbhAvanArasathI suvarNamAM jaDela maNanI mAphaka jaDAI gaye. tethI zakti pramANe samyaktvadharma vagere svIkArIne dhanade e pramANe vrata svIkAryuM ke-"sarvasthAne sarvakALe paNa sarvavratane viSe saheluM evuM A dezAvakAzikavrata mAre sadAne mATe levA yogya che. tenA pitAnAM ane rAjyanAM kAryone viSe rAtridivasa vyAkuLa amArI jevAne dezAvakAzikatrata ucita che. rAA ahe jinezvarabhagavaMtanA dharmane mArga ke sukhakArI che ke amArI jevA (ati pravRttivALA jane) paNa anukuLatA mujaba je dharmane viSe hameza gati karI zake che ! nae pramANe bhAvavAhI -saMggarasa va 4 / 2 gurusagAse xibhatipAtidhvapi 4 / 4 sAvayavayadhammo / 5 bhAvaNAraseNa 4 / niracaM jammi /
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 36 hadayavALo dhanada, gurU pAsethI uThI pitAnA ghera gaye, ane haMmezane mATe dezAvakAzika vrata grahaNa karavA lAgyuM. eka divase rAjAnI ucitakriyAdi karIne rAtrinA bIjA pahere dhanada pitAnA mahele gaye ane sUryodaya sudhI potAnAM te makAnathI bahAra nahi javArUpa dezAvakAzikavrata lIdhuM. A bAju zarIranI asAratAthI, roganI bahulatA tathA vicitratAthI ane karmanI vicitratAne lIdhe rAjAne akasmAta ja mastakanI vedanA upanI: te ati tIvra vedanAne lIdhe rAjAnI cetanA paNa naSTaprAyaH banI gaI! iMdranuM vajI lAgavA jevI te tIvra vedanAthI rAjAnuM mastaka, jANe kapAI jatuM hAya-bherAI jatu heya-baLI jatuM hoya-daLAI jatuM hAya-kuTI jatuM heya-tuTI jatuM hoya tevuM pIDita banyuM che tethI rAjAe potAnA bhaMDArI hastakanA bhaMDAramAMthI te vedanA dUra karanAruM zreSTha vatana maMgAvyuM. tethI rAjAnA mANase tatkAla dhanadane bolAvavA sArU gayA. teoe dhanadane" rAjAne kAramI mastapIDA upaDI vagere sarvasvarUpa jaNAvyuM. dhanade paNa teone pite svIkArela vatana abhigraha hovAnuM jaNAvyuM. tethI rAjAnA mANasoe dhanadane vividha prakAre samajAvyuM chatAM paNa zarIramAMthI jema vaLagela vyatara na nIkaLe tema pitAnAM gharamAMthI keIpaNa upAye dhanada nIkaLe nahi! eTale roSe bharAelA te duSThamA see rAjAne cADIyAnI jema kAMIka evuM zalya bharAvyuM ke jethI rAjA jhamanI jema ati tIreSe bharAye, ane te mANasane hukama karyo ke-mArAM prANutasaMkaTamAM paNa upekSA karavAvALo te dhanadane jaladI bAMdhIne lAveH ke-jethI tene nRpaAjJAbhaMganuM atyaMta phala batAvuM. tethI te mANaso, "bhUkhyAne jamavAnuM notarUM maLyAnI jema-AmaMtraNa maLelA mitranI jemautsAhita karelA ddhAnI jema-pratibodhelA bhavyAnI jema atyaMta harSita thayA thakA jevAmAM dhanadane bAMdhavA sArU dhanadanAM gharanI najIka AvyA tevAmAM zuM banyuM ? te sAMbhaLe - A bAju te nagaramAM jIvalekane atyaMta anarthanI paraMparA upajAvanAre-caMDA, capalA Adi devatAI gatithI paNa vizeSa gativALA ane trAsa trAsa pAmI uThela samasta manuSyane paNa vajana ghAnI jema atiduHsaha evo vAgni akasamAta ja uThe ! 1-2 tenI sAthe kanRpatine kumaMtrInI jema sahAyaka e ati vra mahAvAyuM paNa comerathI utpanna thaye! | 3 duSTane duSTa mitra ane viziSThane viziSTa mitranI jema atyaMta dUra hoya chatAM paNa" sarakhAnI sAthe sarakhA matrI karI de che. rAkSasanI jema sarvabhakSI bane te baLa agni, evo niraMkuza banyuM ke koI upAye aTakAvI zakAya nahi! pA te vAgnine leke jema jema bujhavavA lAgyA tema tema ulaTa te vadhavA lAgyo! zuM koI ajaba viparItatA! in 6 t tethI zekAtura banelA leke, pitAnAM makAno-dhana ane kuTuMbIjanone tajI daIne dizodizi satvara nAsavA lAgyA. INA te agnithI jenA (dhanadane bAMdhIne rAjA pAse laI javAnA) mane vyartha thayA che, tevA te rAjAnA mANase (dhanadanA ghara pAsethI) pavanathI vAdaLAMnI jema tatkAla palAyana thaI gayA nA mastakanI pIDAthI atyaMta pIDAto rAjA 7 varitra 45 8 vamavi 4)
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 zrI zrAddhapratikramaNa'dittusUtranI Adyaza TIkAneA sarala anuvAda pazu agninA bhayathI pIDAne bhUlI jaIne mahela bahAra nIkaLI gaye! kharekhara, maraNu e mATeA bhaya che. "9" tyAM teA rAjAnI zIrapIDA paNa bhaya pAmIne ja hoya tema te agnithI zItanI jema tatkAla zamI gai! vyAdhinI ahA vicitratA ! // 10 // te agnithI aneka mahAt mahelA paNu ghAsanI jhuMpaDInI jema jANe 1apakAlIna heAya tema samasta prakAre khaLIne rAkha thai gayA. ! // 11 // e pramANe jANe yuganA aMta mATe ja avato hoya tevA te sarva vastunA saMhAranA kAraNarUpa agni, maLatA khaLatA ( dhanadanA gharanI) najIkamAM paNa AvyA hAvA chatAM ane svajanoe temaja leAkeAe paNa bahu bahu preryAM hAvA chatAM paNu vratabhaMganA bhayathI dhanada, gharamAMthI bahAra te nIkaLyA ja nahi ! // 12-13 // paraMtu " dharma jIvita ja sAcuM che, ema jANutA hAyA chatAM svayaM aMgIkarela vratane kema bhAMgu ? je thavuM hoya te thAva." e pramANe vicArI sAgArI paccakkhANu karIne uttama evA te dhanada, sAdhunI mAphaka tyAM ja rahyo ! uttamaneAnuM AvuM sAhasa hoya che! // 14-15 // dhanadanA te dezAvakAzika dharmanuM ana5 mAhAtmya dekhIne ja heAya tema te vAgni, dhanadanAM gharane pradakSiNA ApIne AgaLa gayA ! // 16 // ' jAgni, tenI sAme bIje agni saLagAvavAthI mujhAya che athavA potAnI meLe ja khujhAya che; prAya: viSa sivAya viSanuM kArya auSadha nathI. ' e yuktire kAInA khyAlamAM nahi hAvAthI tene amala koie paNa karyuM nahi. tyArabAda jANe thAkayA hoya tema te agni, krame svayaM zAMta thayA. /17-18) AzcaryanI vAta che ke-lavaNu, sAjIkhAra, ane jalathI bharelA DhaMDha bhUmibhAgavALA samudramAM dvIpanI jema dhanadanuM bhavana dvivya dekhAvA lAgyuM, // 19 // cAre bAjunAM makAnA saLagI gayAM hAvA chatAM AkAzane jema 5'ka lAgatA nathI tema dhanadanA mahelane dhumADo sarakheya lAgyA nahi ! // 20 // ghara gayuM ane kAyA rahI' e hisAbe 6AjA ane prajA, zAka ane prameAda sahita potapotAnAM sthAne gayA. // 21 // dhanade dezAvakAzikatrata grahaNa karela hAvAne lIdhe gharamAMthI nIkaLyA na hatA ane te vratanA prabhAve tenu ekanu ja makAna banyuM nahi ' vagere vRttAMta leAkeA pAsethI sAMbhaLIne rAjA, dhanada upara pahelAM kepe caDhela temAMthI zAMta thayA ane atyaMta camatkAra pAmyA. II22 / / prabhAta thayu' eTale rAjAe dhanadane melAvIne pUchyu = he vatsa ! hu. khe joi zakAya tevA agni saLagyA chatAM gharamAM kema rahyo?' // 23 // dhanade paNa rAjAne sava svarUpa kahyuM : AthI rAjAe tenI praza'sA karI ane tenA prati pAte je te vrata daramyAna-azubha ciMtavyuM hatu te paNa dhanane kahI dIdhuM ! / 24 / dharmanuM ana5 mahAtmya dekhIne te vakhate rAjA ane prajA, dhama mAM samyak prakAre AdaravALA thayA. // 25 // ane dhanadanI jema te sa janoe vidhipUrNAMka dezAvakAzikannata grahaNa kayuM! ahA, dharmanI ekachatratA ! // 26 // dhanaMda, dhana ane sanmAna ApIne sarva sAdharmikajanAne dharmane viSe sarva prakAre sthIra karavA lAgyuM. I // 27 // peAtAnAM maNiratnAthI aneka nAnA upakAra karIne dezAtrakAzikannatanuM ArAdhana karatA dhanaMda, krame kAla karI sahasrAra nAmanA AThamA devalAkane viSe utpanna thayA, mAda manuSyabhava pAmI meAkSa paNa pAmyA. 1 kuLA taLaziddAgIya x 1 2 laluttI / phArI x (
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Ada TIkAne sarala anuvAda 363 28 e pramANe dezAvakAzikatrata upara dhanadanuM adabhUta caritra sAMbhaLIne te sajana! dhanadanI jema ubhayabhavane viSe hitakArI evA dezAvakAzikavratane dhAraNa kare. rahA iti dazamavate dhanadakathA. 11 mA pauSadhopavAsa [trIjuM zikSA] vratanuM svarUpa. e pramANe dasamA dazAvakAzakavatanuM svarUpa kahyuM. have 11 mA padhdhapavAsavatanuM eTale trIjA zikSAvratanuM svarUpa kahe che. temAM popa puSTi, dharmane adhikAra hovAthI=dharmanI puSTine gha= ghare dhAraNa kare, te vAgha aSTamI Adi parva divasomAM to avazya karavAnuM hoya che te vratavizeSa: te pauSadhazrata sahita 35vAnaM-rahevuM. te vAghoghavAraH athavA vaoNSaNa =aSTamI Adi parvadivaso, te parvadivasamAM upavAsa karavo, te pauSadhopavAsa: "paiSadhopavAsa' zabdane A te vyutpatti artha che; paraMtu "paiSadha' zabdanI pravRtti te AhAra, zarIrasatkAra, abrAcarya ane vyApAra e cArenA tyAgamAM che. zrI samavAyAMgasUtranI vRttimAM zrI abhayadevasUrijIe paNa e pramANe ja kahyuM che. AthI paiSadha, AhAra-zarIrasatkAra-brahmacarya ane avyApAra e cAra bhede che. te dareka bhedanA paNa dezathI ane sarvathI ema babbe bheda hovAthI paiSadhanA ATha bhAMgA thAya che. temAM (1) ekAzana-navI-AyaMbila vagere karavuM te dezathI AhArapaiSadha, ane (2) AThe paherane mATe cAre AhAra vajevArUpa upavAsa kare te sarvathI AhArapaSadha: e pramANe zarIrasatkAra Adi traNa paiSadho paNa dezathI ane sarvathI ema babbe bhAMge jANavA. jyAre dezathI piSadha kare tyAre sAmAyika kare athavA na kare; paraMtu sarvathI paiSadha kare tyAre sAmAyika avazya kare: sAmAyika na kare te sAmAyikanAM phalathI vaMcita rahe. sarvathI piSadha, cAra sthAne karI zakAya -vaLI sarvathI paiSadha, caityagRhe athavA gurU mahArAja pAse athavA ghare athavA piSadhazALAmAM maNi suvarNAdinAM AbhUSaNe tajavApUrvaka svIkArIne jJAna bhaNe-pustaka vAMce athavA A pramANe dhyAna ciMtave ke-"maMdabhAgI huM A sAdhubhagavaMtanA guNone dhAraNa karavA samartha thato nathI !' e pramANe AvazyakacUrNi-zrAvaprajJapti vagere graMthomAM paNa sarvatra kaheluM che. vaLI ahiM sAvaghane tyAgarUpa sAmAyikano artha pauSadhamAM ja AvI jato hovA chatAM paNa pauSadha ane sAmAyika e be vratanuM ArAdhana karavAno abhiprAya vagere kAraNa hovAthI sAmayikanuM alaga phala kahyuM che, ema jANavuM. vaLI A AhAra, zarIrasarakAra Adi cAra padenA deza ane sarvathI banela ATha bhAMgAnA eka saMgI-e saMgI Adi 80 bhAMgA thAya che. [ te eMzIye bhAMgAnI samaja, A pustakamAM AgaLa Apela vaMdittAsUtranI pacAseya mULa gAthAne athomAM pAnA 47-48 upara vistArathI jaNAvavAmAM Avela che.] te eMzI bhAMgAmAM pUrvAcAryanI paraMparA mujaba piSadhanI sAMpradAyika sAmAcArI, nirava AhArane sAmAyika sAthe karaze bAdha nahi hovAthI bahoteramA "dezathI-sarvathI-sarvathI sarvathI bhAMge temaja "sarvathI-sarvathI-sarvathI ane sarvathI" e eMzImA bhAMge, ema baMne
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ 364 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda prakAre paNa pracalita che. kAraNake sarvasAmAyikanA svAmI munirAje ane upadhAnatapa vahana karanArA zrAvakane AhAra grahaNanuM vidhAna che. AhAra sivAyanA zarIrasakAra adi traNa paiSadho te sarvathI ja levAya che kAraNa ke te traNa piSadhene dezathI levAmAM sAmAyikanI sAthe bAdha Ave che jemake-" sAmAyika levAmAM "sAvaja gaM pacakakhAmi' e pramANe sAvanuM paccakhANa levAmAM Ave che, ane zarIrasatkAra Adi traNamAM te prAya: sAvadhana joga hoya ja che." zaMkA -brahmacarya pauSadha, dezathI levAmAM to sAvana cAga hoya che. paraMtu bAkInA niravadhazarIra satkAra ane niravadyavyApArarUpa be paiSadhone dezathI karavAmAM sAmAyikane viSe zAthI doSa lAge? - samAdhAnaH-AbharaNethI AtmAnI zebhAnI gauNatA thaIne zarIranI zobhAmAM cittavRtti rokAI javAno saMbhava hovAthI temaja vyApArathI bhavRtti poSAvI vagere kAraNo hovAthI sAmAcikane viSe te baMne niravadyazarIrasatkAra ane niravadyavyApArane paNa niSedha karela che. vaLI dezathI AhArapaSadha te tapazaktinA abhAve sAdhunI jema zrAvakane paNa dharmAnuSThAnanA nirvAha mATe anumata che. AvazyakacUrNimAM paiSadhanA adhikArane viSe kahyuM che ke-dezAvakAzikavratavALA ke sAmAyika vratavALA zrAvaka, zramaNa dharmane viSe je yathAzakti tapa kahela che te yathAzakti tapa kara. nizIthabhASyamAM paNa paiSadhavALA zrAvakane AzrayIne kahyuM che ke "dAM so suM =pitAnA nimitte karelo AhAra paNa paiSadhavALo zrAvaka grahaNa kare." ane nizIthacUrNimAM kahyuM che ke naM ra taM nAmA muMba je pitAnA nimitte karelo AhAra hoya te sAmAyikavALe paNa zrAvaka khAya te vAta paNa pauSadhasahita sAmAyika lIdhela zrAva- kanI apekSAe ja kahI saMbhave che. kAraNake- paiSadha rahitanuM sAmAyika te zrAvakane be ghaDI pramANa ja hovAthI temAM pUrvAcAryanI paraMparAthI AhAra levAtuM nathI. zrAvakapratikramaNusUtranI cUrNimAM paNa kahyuM che ke-"je dezathI AhArapaiSadha karyo hoya te bhAta pANInuM paccakhANa, gurU samakSa pArIne AvasyahI kahIne nI sare: IsamitipUrvaka ghera jaIne IriyAvahI pratikramI, gamanAgamana AlecI, cetyavaMdana kare. bAda saMDAsA pramAIne kaTAsana para bese, bhAjana pramAjo ane yAcita bhajana pIrasAyA bAda navakAra gaNI paccakkhANa yAda kare. bAda mukhanI pramArjanA karIne sAsare vavavavuM bahumavivii pariNAuM. mavALavAyattA muMDa rAghava vavava . ? A sabaDakAnA avAjarahita-bacabaca zabdarahita-bahu utAvaLe nahi-bahu vilaMbe nahi-hAtha ke mukhamAMthI nIce verAvI dIdhA vinA ane mana vacana kAyAnI gupti sAcavate sAdhunI jema upagapUrvaka-pAchaLa thALI peIne pIvI vagere vidhipUrvaka bhojana kare. 1n kAcAmAyA mugA=saMyamayAtrA pUratuM bhojana karI, prAsuka jalathI mukhazuddhi karI navakAra gaNIne uke, deva vAde, vaMdana karI paccakakhANa karIne punarapi pauSadhazALAe jAya tyAM svAdhyAya dhyAnamAM rahe." paiSadhamAM AhAranI anumatisUcaka AvA majabUta pATho hovAthI dezapaSadhamAM 1 vArittA nirakSara (pU. A. bha.zrI vijayaprabhasUrijInI pratimAne sudhAro) 1 2 "nAthAmAne artha . upA. zrI dharma vi. e pitAnA anuvAdamAM "jAtamAtra' karyo, te citaneya che. 3 jALa !
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ bI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI AkarI TIkAne sarala anuvAda 365 sAmAyikanA sadbhAve yokta vidhipUrvaka bhajana karavAnuM Agamasammata ja jaNAya che. piSadha levAno vidhi te " paiSadhaprakaraNa" vagere graMthathI jANe. te pauSadhavratanA pAMca aticAra avAjI:-pauSadhavatanuM varUpa jaNAvIne have A nIcenI ralmI gAthA dvArA te piSadhavratanA pAMca aticAre jaNAvavA sAthe te aticAronuM niMdArUpa pratikramaNa jaNAvAya che. saMthAruccAravihI, pamAya taha ceva bhoNAbhoe posahavihivivarIe, taie sikkhAvae niMde // 29 // gAthA -(1) saMthArAnI paDilehaNanI vidhimAM pramAda, (2) saMthArAnA pramArjana vidhimAM pramAda, (3) laghunIti vaDI nIti mATenI bhUminI draSTipaDilehaNa Adi vidhimAM pramAda, (4) te uccArabhUminA pramArjana vidhimAM pramAda ane (5) "kacAre pauSadha pUro thAya ane svecchAe janAdi karUM" ItyAdi prakAre pauSadhamAM bhejananI ciMtA karavArUpa pauSadhavidhinuM viparIta paNuM A trIjA zikSAvratamAM divasa saMbaMdhI e pAMca aticAra lAgyA hoya tenuM huM nindArUpa pratikramaNa karuM chuM. vRttino mAvA-darbha, ghAsa, kaMbala, vastra vagere saMthAroH upalakSaNathI zayyAvasati, pATIyuM vagere: ane uccAra kahetAM laghunIti ane vaDInItine aMgenI 12-12 bhUmi=mAMDalAM. temAM jeo mAtru ane spaMDila rokavA samartha na hoya tene pauSadhazAlAnI aMdara jaghanyathI eka eka hAtha pramANu dUra javAnI ane nIce cAra AMgala pramANa cha-cha jagyA paDilehavAnI hoya che. ane jeo phekavA samartha hoya tene paSadhazAlAnI bahAra so DagalAnI aMdaranI cha-cha jagyA paDilehavAnI hoya che. te covIsa mAMDalA karavA rUpa 24 jagyA upalakSaNathI jaNAvI hevAthI thuMka, gaLaphe, lITa, parasIne vagere paraThavAnI bhUmine barAbara I-pramAIne pachI parAThavAne vidhi paga sAcavavAno che. te vIsa mAMDavabhUmi tathA legyAdi paraThavavAnI bhUmi pujavA pramArjavAmAM je pramAda thavA pAme, te A vratane viSe aticAra che. tene spaSTa artha A pramANe (1) saMthAro, vasati vagerene cakSuthI barAbara joyA vinA ke jema tema joine tenA upara besavuM vagere karavAthI "ativatatuSyativita saMratAzA ' nAme prathama aticAra lAge che. . (2) e pramANe te saMthAra, vasati vagerene re haraNa (caravaLa)thI barAbara pramAryA vinA ke jema tema pramAIne tenA upara besavuM vagere karavAthI "bajhamataduejhamakita saMsAra zavyA" nAme bIje aticAra lAge che. te (3) e pramANe vaDInIti-laghunIti saMbaMdhI je covIza mAMDalAvALI bhUmi temaja upalakSaNathI zuMka, kapha, lITa Adi pAThavavAnI bhUmine cakSuthI barAbara jovAmAM AvI na hoya athavA jema tema jovAmAM AvI hoya te tivitadujhatavatavAramavAmA' nAme trIje aticAra lAge che. 1 dvArA 2 x |
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 zrI zrAddhapratikamaNu-vaMdittasUtranI Adarza TakAne sarala anuvAda (4) e ja pramANe te jagyAene pramAryA vinA ke jema tema pramArjavAthI "mAnavaMta suSamatA avamUna' nAme ce aticAra lAge che A pauSadhavatane viSe cAra aticAre e pramANe hovAthI mULa gAthAmAM "kaMthArAhima pachI "sada raMja magre" kahela che. eTale ke-1nAmA=anupage vattatAM saMthAro ane cAra e be bAbatamAM te prakAre ja cAra aticAramag="tta=lAge che, ema e "kaMthArAvAhI pada pachI turata jaNAvyuM che tathA (5) svIkArela cAra prakAranA pauSadhanuM vidhi mujaba pAlana karavAne badale vidhithI viparItapaNe pAlana karyuM hoya, jema ke AhAradine paSadhamAM kSudhA-tApa vagerenI pIDAthI pauSadha pUro thaye mArA mATe amUka amUka rIte amUka amUka AhAra, dehavibhUSAdi karAvIza" ItyAdi ciMtave te "sakhyAnanupAcana' nAme pAMca aticAra lAge che. A pAMca aticAro sUtramAM paNa e pramANe ja kahyA che. mUlagAthAmAM darzAvela " nAma" pAThane artha jema 1 thI 4 aticAre joDe saMgata che. tema te pAThane sthAne bIje gAmo' e pramANe paNa vikalpa pATha che. te pAThane artha mAi=janane sAmA=upayoga ane upalakSaNathI zarIrasatkAra vageremAM upayoga te bhejanAbhega" thAya che. eTale ke-"kayAre pauSadha pUro thaze ke jethI huM pitAnI IcchA mujaba bhajanazarIra satkAra vagere karAvuM' ItyAdi je ciMtA. te bhojanAleMgane artha che ane teno "viparIta pauSadhavidhi nAmanA pAMcamA aticAramAM samAveza thAya che. e pAMca aticArovaDe pauSadhane viparIta vidhi thaye sate divasa saMbaMdhI je kaISa lAgyo hoya tenuM huM rnidArUpa pratikramaNa karUM chuM. pauSadhavratane viSe zakti hoye sate cevihAra upavAsa ja kara. te karavAnI azakti hoya to te vihAra upavAsa karavo, ane te karavAnI azakti hoya te AyaMbila Adi paNa karIne parvatithione viSe pauSadhavrata svIkAravuM ja. kAraNake-pauSadhamAM prAyaH sarva sAvadya vyApAranuM vajana hovAthI prAya: bahaphila che. kahyuM che ke- "sAmArUDhigata govara nArU va aa o no vohUko, te saMsAramAM sAmAyika ane sAmAyika sahitanA pauSadhane viSe jIrane je vakhata jAya che, te saphala ane bAkIne kAla saMsAraphalane hetu jANo. I1" A adhikAraparvane viSe pauSadhavata svIkAravuM ja ema kahyuM che, te paraMpaNuM bIja-pAMcama vagere tithinuM paNa jANavuM. kahyuM che ke ghaNA paMcanI kamI egArasI cauddasI paNa tihIo / eAu 'suAtahAo, goyamagaNahAraNA bhaNiA // 1 // boA 1 avasthAmA * 2 vauvadha x 3 lauSadha x 4 laujapa x -A graMthanA racayitA zrI ratanazekharasUrIzvarajI mahArAja viracita zrAddhavidhigraMtha (makita)nA patra 15ra upara paNa A be mAthAe Apela che; ane temAM paNa "sugatidina" pATha ja che. A pAThamanA "suma' zabane artha "mRta" thAya, "zubha' thAya nahi. Ama chatAM saMskRta ane prAkRtanA prophesara gaNAtA pUnAnA pI. ela. vagha, garabaDa pAmela nirNayanA patra 15 uparanA chaThThA vivAdapadanI paMkti 12 mAM "mitinavAta' ema lakhIne "surane "suma' artha lakhela che, te vAta paNa jaNAvI Ape che ke-vaidya, vAdI prativAdInA muddAo vicAravA takalIpha lIdhI ja nathI ane A. zrI rAmacaMdrasurijIe je lakhANa lakhI mokalyuM tene ja saMskRtamAM gaThavIne nirNayape raju karI dIdhela che.'
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikramaNa-vadisUnI Adaza TIkAne sarala anuvAda ka7 suvighe dhakke, pazcamI nA jagadamI vaLe baMgAvarasI ra3ravuvALa aa2aa artha: bIja, pAMcama, AThama, ekAdazI ane caturdazI e pAMca tithione zrI gautamasvAmI gaNadharabhagavaMte kRtatithio =jJAnatithio kahelI che. jenA dezavirati ane sarvavirati e be prakAranA dharmanuM ArAdhana karavAmAM bIja, pAMca jJAnanAM ArAdhana mATe paMcamI, ATha karmanA kSaya mATe aSTamI, agIAra aMganA ArAdhanA mATe ekAdazI ane cauda pUrvanAM ArAdhana mATe caturdazI jANavI. ArA gautamasvAmI prati prabhu mahAvIrabhagavaMtanuM vacana paNa A pramANe saMbhaLAya che ke-"he bhagavaMta! bIja-pAMcama Adi pAMca tithione viSe karela dharmAnuSThAna zuM phalavALuM thAya che? he gautama! bahu phalavALuM thAya che. kAraNa ke-te pAMca tithione viSe (te te tithio trIjA trIjA divase AvatI hovAthI ane parabhavanA AyuSyano baMdha paNa vidyamAna AyuSyanA trIjA trIjA bhAge paDato hovAthI) jIva, prAya: parabhavanuM AyuSya upArjatA hovAthI tapavidhAna vagere dharmAnuSThAna karavuM ke jethI zubhAyu: upArjana kare" paMcamInuM paraMpaNuM te zrI mahAnizIthasUtramAM paNa jaNAvela che. jemake- te sTariyarasAraprkkme aTTamIcauddasInANapaMcamIpajjosavaNAcAumnAsiesucautthaTThamachaDhe na karijA pacchittamiti. artha-gamanakriyAdine viSe bala heye sate, jIva ane zarIrathI vIrya vaDe tapa ane saMjamarUpa paurUSkAra=parAkrama karIne aSTamI-caturdazI-jJAnapaMcamI-saMvatsarI ane 3 comAsIone viSe anukrame upavAsa, ama ane cha na kare te prAyazcitta Ave." nizIthacUrNimAM paNa kahyuM che ke-"putrimANa paMcamINa samI ivamAgiyu pavaeNyu pADyuM, . ASADha zudi 15 thI paMcaka paMcaka dinanI vRddhi jaNAvatA rahIne payuMSaNa karavAnI A vAtamAM paNa "pavamAM te pauSadha kare ja, aparvamAM te niyama nahi" ema jaNAvIne paMcamIne parva tarIke jaNAvela che." ogaNIsama paMcAzakanI vRtti vagere aneka granthane viSe paNa paMcamIne parva kahela che. zaMkA-e pramANe bIja, pAMcama vagere tithione parva gaye sate tapa-zIyala AdithI mahinAmAM tripavI ArAdhavI ke catuSpavI ArAdhavI ke pacAvI ArAdhavI ke SavI ArAdhavI?" samAdhAnaH-pitAnI zaktinI apekSAe baMne pakhavADIyAnI athavA eka pakhavADIyAnI te tripavI yAvat SaTapavI ArAdhanArane kaI deSa nathI?" 1 lIvALA copaDA pU. 632 upara bhASya gAthA 314 nI cUrNi.! 2 pakhavADIyAmAM AThamacaudazapunama (ke--amAsa bemAMthI eka) te tripavI, mahinAmAM jAtivAcaka tarIke AThama-caudasa-punama ane amAsa te catuSpava, eja rIte dareka mAsanI jAtivAcaka AThama, jAtivAcaka caudasa, pUrNimA, amAsa ane zukala paMcamI te pAMcaparvI, mahinAnI be AThama, be caudasa, punama ane amAsa te , ane mAsanI be bIja, be pAMcama, be AThama, be agI Arasa, be caudasa, punama ane amAsa maLIne bArapava kahevAya che. ! 3 5. upA. zrI dharmavi. mahArAje pitAnA anuvAdamAM A kuTanoTa 1 thI laIne mULa TIkAmAMnI saMskRta paMkti 12 no anuvAda kare ja cheDI dIdhA che te zAyanIya che. soga ane zuddha anuvAda pIrasavAmAM pratiSThA paNa kayAM nathI ?
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ 368 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI AkarI TIkAne sarala anuvAda 'aparva tithimAM paNa pauSadha karaNIya ja che. phAM-zrI sUvakRtAMga vagere AgamagraMthane viSe zrAvakanA adhikAramAM "vArasadamudinamAliLI, pahagovi gvADhamALA" e pramANe kahyuM che. eTale ke dareka caturdazI, aSTamI, mahAkalyANusvarUpe puNyatithi tarIke prasiddha evI amAvAsyAo ane mAsI saMbaMdhInI traNa pUrNimAone viSe pratipUrNa poSadhanuM anupAlana karatA e pramANe kahyuM che, tethI pauSadhanuM anuSThAna, aSTamI vagere parvadivasane viSe ja karavAnuM Thare che, tame je aparvatithinA divase paNa karavAnuM kahe che, te zAstrAnusArI TharatuM nathI. tenuM kema? samAdhAnaH-e pramANe bolavuM nahi. kAraNake- Agamene viSe je "pa pauSadha kare e pramANe kahela che, te kathana ekAMta nathI: zrI subAhukumAra Adi dasa zrAvake e aparvadivase paNa pauSadha karela hovAnuM kathana Agamane viSe che. juo zrI vipAkasUtra nAmanA agIAramA aMganA bIjA zrutaskaMdhanuM prathama adhyayana. tyAM kahyuM che ke-"tALa kuvAdukumaare anna yA kayAi cAuddasaTTamudiTTapuNNimAriNISu jAva posahasAlAe posahie aTThamabhattie sae rijJA mAthe vi=te vakhate te subAhakumAra anyadA koIvAra caturdazI -aSTamIamAvAsyA ane pUrNimAnA pauSadha vakhate pauSadhazAlAmAM aSTamabhakta-traNa divasanA upavAsa sahita paSadhanI pratijAgaraNa karatA rahe che." e pramANe amapUrvaka dina traNa sudhI saMlama pauSadha lIdhela hovAthI Agamane viSe aparvane divase paNa pauSadha anumata ja che. vaLI je aparvatithinA divase piSadha karavAthI avidhi ja thato hota to zrI abhaya. kumAra ane zrI vijayarAjA vagerene te te kArya prasaMge traNa divasa ane sAta divasa vagerenA poSApavAsathI je ISTakAryanI siddhi thavA pAmI che te kema thatuM? kAraNake-"akAle svAdhyAya karavAmAM jema vidhra ja che tema avidhie pauSadha karavAmAM to Idasiddhane badale vizna ja saMbhave. vaLI teTalA divasanA saMlagna paSadhopavAsathI teone thaela ISTanI siddhi paNuM saMdigdhara pikala nathI: jJAtAdhama kathA nAmanA aMgasUtramAM ane vasudevahiDI vagere graMthane viSe teone ISTanI sAkSAta siddhi kahelI che. temaja zrI AvazyakasUtranI cUrNi vagere AgamagraMthane viSe 2 " savvesu kAlapavvesu pasattho jiNamae tahA ( tavo ) jogo| aTThamicauddasIsuM, niyameNa vijJa cho zA zrI jinamatane viSe sarvakAlamAM AvatA sarvakAlapane viSe tapane. roga prazasta kahela che, mATe aSTamI-caturdazImAM pauSadha avazyameva karavo. 5 " e pramANe pATha che te pAThathI paNa parvane divase nizcaye pauSadha karavAnuM kahela hovAthI aparvane divase 15. u. zrIe potAnA anuvAdamAM ahiM zirSaka tarIke je meTI parvatithiomAM ja pauSadha karo e ekAMta nathI (bIja vageremAM paNa pauSadha thaI zake che e pramANe lakhyuM che, te zAstrakAranA kInathI ane zrI devaratapAgacchanI praNAlikAthI viparIta che. kAraNa ke- teozrInI te vAtathI a parvatithie paSadha vAto niSedha thaI jAya che. 2-e pachInA "mAvatavRtto tu ' e pAThanI vyAkhyAne adi* jarUra nahi detI hovAthI choDI dIdhI che.
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI A TIkAne sarala anuvAda 369 anizcayapaNe paSadha levAnuM sAmarthyathI AvI jAya che. nahi ke - aparvane divase pauSadhano niSedha kare che. aparva divase pauSadhane kaIpaNa AgamamAM niSedha saMbhaLAte nathI. zaMt:-zrI Avazyaka haribhadrIya bRhadavRtti tathA zrAvakaprajJakSivRtti vagere graMthomAM "papAvAvatithaidhamA tu pratiniyatavisAvau ne virAjaLIyo=pauSadhopavAsa ane atithisaMvibhAga drata te amUka niyata divase AcaravA yogya che, dararoja AcaravAnA nathI." ema jaNAvIne pauSadha, niraMtara karavAne spaSTa niSedha jaNAve che. tenuM zuM ? samAdhAna -zuM tamArUM granthakAranA abhiprAyanuM jANapaNuM e vacana, aparvadivase pa. Sadhane niSedha jaNAvanAra nathI paraMtu "pavaidivase pauSadha kare ja ema niyAmaka che. jema ke-AvazyakasUtranI vRtti vageremAM zrAvakanI pAMcamI pratimAnA adhikAramAM "viva vrajarI 1 rA' e pramANe vacana che, te divase brahmacarya pAlananuM niyAmaka cheH nahi ke-rAtre bahAcarya pAlanano niSedha darzAvanAra che. je e pramANe zAstrakArane abhiprAya samajavAmAM Ave nahi, ane rAtre brahmacaryane niSedha kayo che,' ema ulaTo ja artha upajAvavAmAM Ave, te zAstrakAre "pAMcamI pratimAnA ArAdhaka zrAvake rAtre abrahmacArIpaNe ja rahevuM che e pramANe pApapadeza ja A gaNAya, ane rAtre brahmacarya pAle te te zrAvakane pratimA vahanamAM aticAra lAgavAne prasaMga ubhuM thavA pAme! atithisaMvibhAga paNa piSadhanA pAraNa sivAyanA anyadine karaNIya che ja. vaLI je zrI hAribhadrIya Avazyaka brahavRtti ane zrAvakaprajJasi vagere graMthamAMnA te "ghoghavAtAtithivimA tu pratiniyatavisAyo." vacananAM balathI pauSadha, parvanA di. vase ja karavAnuM che ane apavedivase pauSadha karavAnI anumati ja nathI" e pramANe niyama karavA jaze, te te baMne vratanuM yoga ane kSemapaNuM samAna hovAthI atithisaMvibhAga tratamAM paNa te pramANe pauSadhanA pAraNe ja atithi vibhAga karavo anyathA na kara " e pramANe niyamane prasaMga ubhe thaze, ane pauSadhanA pAraNAnA divasa vinA zrAvaka, atithisaMvibhAga vrata kare=munirAjane AmaMtrIne paDilAle to avidhine deSa mAnavo paDaze. mATe jema atithisaMvibhAga paNa pauSadhanA pAraNA sivAyanA anyadine karaNIya che ja, tema apa-- vaidine pauSadha kare te paNa karaNIya che ja temAM koI avidhi nathI, paraMtu aparvamAM paNa sAvadhanuM vajana vagere dharmAcaraNa thavAthI vizeSa lAbha ja samaja. piSadhavratanuM phala zAstramAM A agIAramAM papadhavatanuM phala A pramANe kahyuM che ke-"vamaLavAii = 1 pU. . zrI e pitAnA anuvAdamAM ahiM paNa "laghu parvomAM' lakhela che te adhamUlaka che. 2 pU. upADa e ahiM paNa " tathA pauSadhanuM phala to spaSTa che ' ema TuMkethI patAvIne pitAnA anuvAdamAM mULa graMthakAranI sAta saMskRta paMktine A zirSaka taLene anuvAda ja uDAvI dIdhA che te zocanIya che
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza kAne sarala anuvAda suvarNa ane maNinAM pagathIyAMvALuM, hajAro thAMbhalAvALuM ane suvarNanAM taLIyAMvALuM jinabhavana karAve tenA karatAM paNa pauSadhopavAsanuM phala vadhAre che. tenA" eka muhUrtamAtranuM sAmAyika karyo sate 925025925 -3 eTalA papamanuM devanuM AyuSya baMdhAya che; te navamA sAmAyika vratanA adhikAramAM "vALavo ' gAthAvaDe pahelAM jaNAvavAmAM Avela che. e hisAbe trIza muhUrta pramANane eka ahorAtrano pauSadha karavAmAM ethI trIsaguNe lAbha sthUladaSTie thAya che. ane te A pramANe -"sattattarI sattAvA=2777 kroDa 77 lAkha 77 hajAra 977 satyAntara palyopama ane upara eka palyopamanA nava bhAgamAMnA sAtabhAga, eTaluM devanuM AyuSya eka pauSadhamAM bAhyadaSTie bAMdhe. sUphamavRttie=ati upa ga pUrvaka pauSadha karavAmAM te ethI adhikatara lAbha paNa prApta kare. vratadhArI zrAvaka je pramAdathI pauSadha na kare to AkhA divasanuM te te jAtanA vyApArothI pApamayapaNuM banI javAnA saMbhave narakane viSe 277777777776 pramANa palyopamanA AyuSyane baMdha vagere phala jANavuM. cakavarI ane vAsudeva vagerene "te te devane vaza karavA vagere pauSadhanuM A lekanuM phala prasiddha che. e pramANe 29mI gAthAno artha pUrNa thaye. paSadhanI ArAdhanA virAdhanA para devakumAra, pretakumAranuM dRSTAMta parvatanI rekhAnuM anukaraNa karanAruM ane suvarNa killo dharAvanArUM lakSamIpura nAme nagara che. te nagaramAM "aparAjIta" evuM yathArtha nAma dharAvanArAonuM paNa nAma nirarthaka banAvanAra tarIke prasiddha e aparAjita nAme rAjA rAjya kare che. 15 te rAjAne mAnya evo prasAkAra nAme buddhimAna nagarazeTha che. te zreSThIne satIomAM zreSTha evI prajJAvatI nAme strI che. sArA te zreSThIne sAta putro thayA, paraMtu te sarve guNavinAnAM miSTAnna jevA ane tenI sobata karanArane "gadaMbhanA paganI uDela rAjakaNanI jema" lakSamIno nAza karanArA thayA! kahyuM che ke " beTarI, gardabha ane sAvaraNInI raja tathA dIpaka ane mAMcaDAnI chAyA pUrvopArjIta lakSamIne haNe che pAkA" te putro, haMmezAM rAMnI jema tuchapadArtho khAvAmAM ni:zaMkapeTabharA, durbhaga, duHsvara, durmatidupravRttidusthiti ane duSTAzaya pradhAna heIne nArakInA chanI jema parasapara kaleza kare che. paradA tevA putrothI udvega pAmela te zreSThIne caMdranI jema rAtrine viSe paNa prakAza ApanAro e akasmAta AThamo putra thaye; chatAM paNa aniSTatama lAgyo. | 7 | e rIte e AThamA putranA janma vakhateya AThamA putranuM janma- mAtApitAdi khedita ane vismita banyA che, tevAmAM te AThame tAMnI sAthe ja paMDita putra janmatAMnI sAthe ja paMDitanI jema zreSTatara paddhatithI mAtAjevuM vaktavya ane pitAne kahevA lAgyuM ke-"he tAta ! Apane harSanAM sthAne A zairyanuM pradarzana kheda zuM kAma? jaladI mAre mahAna janmotsava kareH sutaratnanI prApti lokamAM sulabha nathI " I 8-9 | putrane e pramANe belate 1- ekasmin sAmAyike muhurtamAne - /
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI A TIkAne sarala anuvAda 371 sAMbhaLIne pitA vicAre che ke "kharekhara, A koI bhUta athavA preta avatarela che jethI A bALaka janmatAM ja vAcAlanI jema ATaluM bole che ke 10 | vaLI te mArA putrapaNe hovA chatAM paNa teno janma mahotsava ke? temaja hAla karuM paNa kayAMthI? kAraNake-prathama thaela putroe te mane zatrunI jema uga pamADayo che, ane dhana veDachI nAkhyuM che || 11 " e pramANe vicAratA mAtApitAne te putre kahyuM ke "he pitA ! Apa mArA prati zaMkA na dharo. huM tamAre tevA koI bhAgyodayathI kalpavRkSanI jema tamArA kulamAM avataryo chuM mATe nagara bahAranAM udyAnamAM rahela devakulanAM dvAre satvara jaIne dasakroDanuM nidhAna che, te grahaNa kare, ane dhananI ciMtA dUra kare te dhanathI mArA janma mahotsavanAM kRtye mahAna ADaMbarathI ujave ane bIjAM paNa agaNita puNyakRtyo kare. A 12 thI 14 " e pramANe putranuM vacana sAMbhaLIne Azcarya pAmavApUrvaka harSita thaela pitAe turtaja te sthaLe jaIne vizvAsu mANasedvArA khedAvatAM dasakreDanuM nidhAna nikaLyuM ! I 15 ne mUrtimaMta sukatanI jevA te tathA prakAranAM nidhAnane zreSThI, te divase ja pitAnA ghera lAvyA. dhana ane dharmanI prAptimAM koNa vilaMba kare? | 16 | kRtajJa evA te zreSThIe te putrane ghaNA ja ADaMbarathI janmamahotsava karyo, ane A prakaTa devakumAra che" ema jANI te putranuM "devakumAra' nAma sthApyuM. 17 II janmathI ja spaSTavAvALe, kuzalabuddhivALo ane atizaya dharyavALe te putra, krame karIne kettara rU5 Adi guNanI sAthe vRddhi pAme. 18 A bAju evuM banyuM ke-sajajanenA lebAzamAM cugalI khera jane sarvatra patharAyA hovAthI keI mANase A zreNIne nidhi prApta thayo hovAnI vAta koIpaNa rIte jANIne rAjAne kahIH 19 AthI dhanalubdhatAthI krodhita banelA rAjAnA AdezathI subhAne pitAnAM makAne AvatA hovAnuM jaNane prajJAkara zeTha vagere atyaMta kaMpI uThyA. 20nA pitAnI te bhayabhIta sthiti jANIne pAlaNAmAM jhulatA devakumAre kahyuM"he pitAjI! tamAre gabharAvuM nahi, tamArA kaSTane haranAro huM beTho chuM huM rakSaka hoye sate rakSAsapati paNa ahi upadrava karavA samartha nathI: dhana javAnI koI zaMkA paNa lAvazo nahi ane dhairyadhAraNa kare. je dhanane je dAtA che te dhanane rakSaNa karanAra paNa kharekhara te ja che. " e pramANe bolato devakumAra te turata ja pAlaNamAMthI uThI sahaja rAjasubhaTone devakumAre dhInI jema te zreSTha caDho, gharanA dvAre jaIne ubhe. A karela ghera parAjaya! bAju asuranI jema atikaSTa vArI zakAya tevA rAjasubhaTo je vAmAM AvyA tevAmAM paMdara divasanA chatAM paNa siMhanI jevA te vikarALa bALake, te subhaTane zreNInAM makAnamAM pistAM evA te hakAryA, ane uchaLIne pATuprahAre tathA capeTAnA prahArothI haNyA ke-"mukhathI "phAdharanI ulaTI karatA saMnipAtanA vyAdhivALAnI jema" rUdhira vamatA thaI gayA ane cakathI pharatA hovAnI jema satata cakkara pharavA lAgyA! madhanA nazAvALAnI jema pRthvItaLa para paDavA lAgyA temaja mUchitanI jema bebhAna banI gayA!" tethI te banAva sAMbhaLIne rAjAne mahAn kepa utpanna thaye, ane te
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda bALakanI joDe saMgrAmasAmagrInI taiyArI karavA lAgyA. tevAmAM maMtrIe rAjAne parama hitakArI vacane vaDe vina Mti karI ke he deva ! uttamajAne ayeAgya evu aH avicArIpaNuM zuM? A niSphala evA AraMbha samAraMbha zuM? vaLI jyAM khAlaka, janmatAM ja AvuM parAkrama dAkhavI zake che tyAM he svAmI! sAmarthyane avakAza ja kacAM che? di saMbhavI zake nahi temaja vaNuM vI zakAya nahi tevuM A kArya gahanasthAna che; mATe yuddhanA saMrabha tajIne Apa, 'huM te mALakanu svarUpa kharAkhara vigatapUrvaka meLavI AvuM, tyAM sudhImAM' ghaDIbhara vIrame. kahyuM che ke" parIkSA karyA vinAnuM kArya saphala thAya tepaNu tene sajjanA prazaMsatA nathI; ane ati parIkSA karIne kareluM kArya niSkula nIDathu hAya tApaNu te kAryane niMdatA nathI. / / 1 // " A sAMbhaLIne yuddhanI taiyArIthI viramelA rAjAnI AjJAthI te maMtrI, prajJAkara zeThane ghera AnyA. tyAM rAjAnA subhaTAne karUNa hAlatamAM mUchitanI mAphaka paDelA joI ne vizeSa kheda pAmela te ma MtrI, zaMkAkulapaNe zreNI ane zreNInI priyA joDe priya AlApAdi karavA pUrvaka mahe lamAM jaIne pAraNAmAM jhulatA ane daDA uchALatA devakumAranI pAse beThe, ane snehanA AlApathI te bALakane A pramANe kahetA havA ke- huM kumArendra! rAjAnA mANusA 52 tamArA jevAne A dura krodha zyA? zAkU siMhanI jema acinya zaktivALA tamAre A mAtra ziyALa jevAe upara zuM parAkrama? kahyuM che ke-rasiMha che te bhramarakule nA jhaMkArathI zAbhatA madajharaNA hasti upara baLa batAve che, nahi ke-nakharUpI sukhathI kAtarIne karela daramAM rahetA nALIyA upara peAtAnuM parAkrama batAve che.||1|| ' mATe prasanna thaI ne rAMkanI jevA A bicArAne tu ja mUkta karI. mahaMta purUSonA kApa praNAma sudhI ja hoya che eTalA mAtrathI ja sajanA camatkAra pAmI jAya tema che, pachI kApane sarvathA paNa tajI devA ghaTe che " e pramANe kheAtA maMtrI prati te bALaka, kAMika hasIne prazasta vANIthI elyA - he mahAmati ! amAre vizeSe karIne A saMrabha rAjAnA A mANusa mATe nathI, paraMtu aparAdha karanAra rAjA prati che. ame teA rAjAe AvavAnA mArge ja joI rahyA chIe ke-yuddha karavAmAM AdaravALA rAjA hajI sudhI vilaMba kema kare che? athavA A saMgrAmarUpI kautukathI tame tene vAryA zuM kAma ? tame ahiMthI rAjAnI pAse jaliI jAva-jaliMda jAva ane te rAjAne gamatA yuddhane mATe utAvaLa rakhAvA-utAvaLa rakhAve, ' e pramANe te khAlakanI uktithI camatkAra pAmela matro, maneAharavANIthI elyeA ke--"mahAnubhAva ! rAjA bhramita thayA che ke-jethI satInAM cittanI jema du:khe grahaNa karI zakAya tevA ApanAM dhanane paNa levAne icche che! have te Apa bALakarUpe hAvA chatAM paNa rAjAe ApanuM parAkrama jANyuM che, mATe potAnA vazavattI mANuseAnI mAphaka amArA para Ape maherabAnI ja karavI ghaTe che." pAraNAmAM jhulatA te khAlaka devakumAra paNa khelyuA ke- huM sacivendra ! tamArUM kahevuM suMdara che; paraMtu kaMIka camatkAra dekhADyA vinA rAjA mArUM bahumAna niha kare: kAraNa ke1-narendrarelu x | 2-siMdu: /
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa vaMdittasUtranI AdarI TIkAne sarala anuvAda tamArI jema amArA vinayane mATe rAjA haju sudhI paNa amArA makAne Avela nathI ! ane je te lebhI rAjAe amArI joDe paNa ATaluM karyuM che, to ame paNa tene kAMIka pratikAra IrachIe chIe. kahyuM che ke- potAnA svabhAvamAMthI nahi khasanAra mANasa karatAM pagane prahAra thatAMnI sAthe uThIne manuSyanAM mastaka upara caDhI besavAnuM apamAna karanArI devA chatAM paNa 2ja ja sArI che. (kAraNa ke te pagaprahAra thatAM sthAnathI te uThIne? jyAre A rAjA to tenA subhaTonI A durdazArUpa apamAna thavA chatAM tenA sthAnethI uchIne haju ahiM Avela nathI, ) 15 nirbaLa purUSane saMkaTo parAmavita kare che, ane saMkaTavALA purUSane bhaviSyakAla gepavI de che? vaLI jeNe bhaviSyane vicAra karyo na hoya tevA purUSane nakkI kadhutA prApta thAya che, ane laghutA dharAvanAra janone rAjyalakSamInuM sthAna nathI. / 2 / mATe mahAt utsAhI maMtrI! tuM hamaNAM ja jaIne rAjAne mAruM A kaheluM jaNAva ke-pRthvIpati thavAnA vizAla marathavALo A bALaka, tane Adeza kare che ke- mahAn aparAdhavALA evA tArI pAsethI huM samagra rAjya ja mAguM chuM. anyathA koIpaNa vAte choDIza nahi. mATe vayaM zANe thaIne athavA mArA sAthe yuddha karIne mane satvara ja rAjya ApI de ke-jethI tane paNa ghaNuM ja sukha raheze." e pramANe bAlaka devakumAre jaNAvela sarva Adeza maMtrIe jaladI jaIne rAjAne jaNAvya, ane rAjAe ananyagatithI temaja maMtrInI buddhithI te Adezane svIkArI lIdho ! kahyuM che ke je maMtrI, rAjAne sAcuM kaheto nathI te maMtrI zAno? vaLI je vAjA hitasvI maMtro pAsethI sAcuM barAbara sAMbhaLe nahi te svAmI zAne? nupa ane maMtrI baMne eka bIjAne sadA anukuLa haiye sate sarva saMpattio rati kare cheHsthira thAya che nA." tyArabAda maMtrI sahita rAjA, pita deva pAse javAnI jema te bALaka pAse saMbramapUrvaka AvIne nokarANA. nI jema sAcI kabulAta svIkArato ati spaSTapaNe bolyo-"ahA kumArarAja! mAruM A rAjya tamAre AdhIna ja che. egya lAge te rIte tene hamaNAM ja svIkAra kare, huM Adi sarva upara prasanna thAva ane vismayatAnuM apUrva piSaNa karanArA ApanA svarUpane pragaTa karo." e pramANenI rAjAnI vijJaptithI saMtuSTa thaela te bALake, pAlaNamAM catto sUtI thaka mitathI prasannamukhe rAjAne pratyuttara Apyo ke-"he rAjan ! amAre hamaNuM rAjyathI saryuM - sayuM: bAlyAvasthA heye te samudranI jema apAra citAvALA rAjyabhAmAM kayuM praveza kare ? mATe hamaNAM tame tamArA sthAne jAva ane hRdayamAM harSa bALake rAjAne rAjya dhAraNa karoH temaja mArA dvArA jeonuM satva nAza pAmela che, pAchuM meMpIne subhaTone te tamArA subhaTo paNa jaladI svastha banI uThA: tame Adine svastha karyA, paNa keTalAka divaso paryata rAjyanA mAlIkapaNAnAM sukha ane saMpatti vagere he: vaLI avasare jema yogya jaNAze tema vicArazuM, ane amAruM svarUpa cheDA ja samayamAM kevalimagavaMtanA mukhathI tame pote jANavA 55
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ 774 zrI zAhapatikamaNa vadisUtranI AdarI TIkAno sarala anuvAda pAmazo." e pramANe te bALakanAM vacananI sAthe ja navajIvana pAmavAnI jema svastha banI uThelA pitAnA subhaTanI sAthe harSa ane vismayAtireka dharAvate rAjA pitAnA mahele Avyo. have te ja nagaramAM rAjAne mAnya e eka dhanya nAme dekhI hatA, tene dhanyA nAmAM strIthI sAta putrIonI prAptibAda ati nerAnI sAthe eka te ja nagaramAM dha zeTane putrane janma thaye ane jovAmAM harSita thaela tene pitA mahAna tyAM janmela "te deva- nevane kAMIka AraMbha kare che, tevAmAM ja duSkarmathI haNAkumArathI ulaTA ja guNa- ela te bALaka, pitAnA pitA Adine kahevA lAgyuM ke-"are vALe ghera ketakumAra ! gADha jaDa buddhijane! mArA janmane lIdhe utpanna thatA A tamAre anupama harSavidhi zuM kAma ? huM te dIrdhakAlathI ekaThA karela tamArA dhananuM "vRddhi pAmela kacerU (haiyAM ghAsavizeSa)nA kaMda (tha)nuM nikaMdana kADhanAra bhuMDanI jema nikaMdana kADhanAra tarIke tamAre tyAM avatarela chuM. hamaNAM ja mArUM kareluM jue. e pramANe bolatAMnI sAthe ja te dhanya zreSThInAM gharamAM bhayaMkara e mahA agni bhabhUkI uThayo ! ane zreSThInuM sAbhUta bahu dravya bharamIbhUta thaI gayuM ! te joIne jovAmAM pitA vagere Akula vyAkula banI jAya che tevAmAM te ja bALake pAlaNamAMthI uThIne maMtravAdInI jema jalanA chAMTA nAkhIne agni satvara ja bujhAvI nAkhyA ane ati vismaya pAmIne gabharAI gayelA pitA vagerene kahyuM ke he he ja! zaMkaranI mAphaka huM sRSTine saMhAra karavA samartha chuM ane ethI ja jagatabharamAM paNa huM asamAna chuM mATe mahi tane tame sahu huM kahe temaja kara. mArA mane mahotsava karavAnuM nAma letAM ja meM ATalo kapa ane te kepanuM kAMIka phaLa tameDane batAvI ApyuM che. bhAravi nAmanA kavie kahyuM che ke-saphalA phodhavALA ane Apattione haNanAra mAnavIne leke pitAnI meLe ja vaza thAya che; paraMtu dha vagaranA mAnavInI sAthe temaja hRdayamAM prema jAgela zatrunI sAthe lokane Adara thato nathI. | 1 ? tethI karIne mArA nimitte have pachIthI mahotsava-moha-harSa-bhakti-prazaMsA vagere kAMI paNa karaze nahi. je temAMnuM kAMI ja paNa karaze to tame tenuM phaLa paNa tatkALa pAmazeH mAtra mArA nivaha arthe dAsI vagerenAM stanapAna AdithI mAtra huM javuM eTaluM ja kare ethI adhika kazuM karatA nahi. ane ema vartI eTale bhISaNa vaMTeLIyAnI jevA mArAthI bIze nahi. kAraNa ke-mArUM bhISaNapaNuM te rAjAnI AjJAnuM ullaMghana karavAnI jema mArI AjJAnA uddala ghanamAM ja che anyathA nathI." te bALakanuM te pramANe bolavuM sAMbhaLIne camatkAra pAmela pitA vagere. te bALakane teNe kahyA pramANe ja anusaravA lAgyA: mAtA vagere paNa tene adhika sneha dekhADatA nathI eka divasa eka pADozaNane pitAnA putrane vividha ApothI khelAvatI joIne te bALaka prati rasavRttithI neha ane ullAsa dharAvatI banI gaelI te bALakanI mAtA saMdhyA kAle pitAnA . ataeva x 2 mannimittamataH paraM mahamAha /
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapatikramaNa-vaMdittasatranI Adarza kAne sarala anuvAda 375 te bALakane khelAvavAne mATe jyAM meLAmAM lIdhuM tyAM te rAkSasanI jema bhayaMkarapaNAne pragaTa karate amApa ko dhasamudra banI gaele te bALaka, mAtAnI godamAMthI baLAtkAre chuTIne "he! mArI AjJAnA bhaMganuM phaLa juo" e pramANe bolate potAnAM gharamAMthI bahAra nIkaLyo. AthI atyanta bhayabhIta banelA mAtApitAdi atyaMta pazcAttApaparvaka te bALakane samajAvavA sArU tenI pAchaLa jAya che, tyAM to te bALaka, bhUtanI mAphaka kayAMI paNa aMtardhAna-adazya thaI gaye! tethI "prANahAninI zaMkA je A zo anartha ? e pramANe mAtApitA vagere besI rahyA che, tevAmAM DIvAramAM ghera andhakAra phelAye sate traNulokanA prANIone kuTI nAkhe tevA ane hAthamAM hathIyAra uMcA rAkhela keI bakhtaradhArI luMTArAo te zreSThInAM gharane viSe peThA, ane teoe zreSThInuM svarNa-maNI vagere sAra sAra dhana, garvapUrvaka luMTI lIdhuM! teo ghara bahAra nIkaLI gayA bAda zUnyahudayI banelA mAtApitA gharanI aMdara "zuM gayuM ane zuM rahyuM?" te jevA sArU jevAmAM ahiM tahiM bhame che, tevAmAM to te bALakane teoe pAlaNAmAM rahyo thake hasate dekhe ! ane khamAvyo. tyArathI te bALakane hAtha joDavA lAgelA mAtApitAdi sarvapaNuM jano, te te prakAranAM ucita ane rUcikara vacane vaDe te bALakane AdarapUrvaka prasanna rAkhavA lAgyA. te bALakanuM tevuM AzcaryakArI caritra sAMbhaLI dhanyacheThIne bolAvIne rAjAe sabhAnI aMdara te bALakane sarva adhikAra pU. zreNIe paNa je je anubhavyuM hatuM te sarva rAjAne yathArtha ja kahyuM. te sAMbhaLIne rAjAe te zreSThI dvArA te bALakane rAjasabhAmAM bolAvyA. zreNIe paNa pitAnAM ghera jaIne rAjAne te Adeza kumArane jaNAvyuM. te bAlaka paNa "zuM mane belAve che ? " e pramANe bhramara uMcA caDhAvavApUrvaka belata-pratiSThita Dhabe svayaM cAlata-muzIbate name tevA keDapradezane atyaMta nacAvavA pUrvaka jagatane vismaya pamADato garvapUrvaka rAjanI parSadAmAM AvyuM ! paNa rAjAne nAme nahi. te paNa rAjA jevAmAM "he kumAre! Apa sarva prakAre kuzala cho?" ItyAdi atyaMta bahumAnapUrvakanuM vacana bole, tevAmAM daityanAM svarUpano anuvAda batAvate te bALaka bolya-"he nareza! mane IndranI jevA bahumAnathI belave che, paraMtu dhanya zreNInA gharanI jema tArUM ghara bhasmIbhUta karI nAkhavA jevuM mAruM parAkrama tuM jANu nathI. e pramANe bolavAnI sAthe ja rAjAnA bhavanamAM kayAMyathI paNa agni uTho ane "hA, huM bhU-bhUlya: prasanna thAva-prasanna thAva" e pramANenAM rAjAnA vacanothI te agninI sAthe turta ja te bALaka zAMta thaye ! tethI bhayabhrAMta banelA loko "A zrechIkumAra na hoya, paraMtu koI pretakumAra che " e pramANe bolavA lAgyA, eTale teonAM tevAM vacatethI te bALaka paNa atyaMta khuzI thaze ane rAjA Adi ekaThA maLelA sarvajanane udde zIne be ke- he bhAIo! huM nAmavaDe ane parAkramavaDe pretakumAra ja chuM ane mahAmuninI jema mane sAcI paNa stutimAM AnaMda nathI, niMdAmAM ja AnaMda che." bALakanuM tevuM belivuM sAMbhaLIne vismayatApUrvaka bAlakamAM talAlIna banI gaelo rAjA be-"he kumArAdhama samAjane vagerenA harSane bhedanAruM ane traNeya jagatanA prANIone
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda yaMkara A tAruM caritra AvuM kema ?" bAlaka bolya-"e bAbata mane pUchavAthI zuM? devakumAranA svarUpanI jema A pretakumAranuM varUpa paNa kevalI bhagavaMta ja prarUpaze. mahAtmAo potAnA guNonuM utkIrtana karatA ja nathI. kahyuM che ke-pitAnA guNone pite varNave te guNavAna kahevAtuM nathI. pitAnAM gAtrone pote masaLanArAone parizrama rahitapaNuM kayAMthI hoya? " A bAju udyAnapAlake paNa utAvaLe AvIne kevalIbhagavaMta padhAryA hovAnI rAjAne vadhAmaNI ApI. tethI atirSita thaela rAjA, prajJAkazreSThI tathA dhanya zreNI vagere vyava hArIgaNa, vidhipUrvaka kevalIbhagavaMta pAse jaI, vaMdanA karIne kevalIe kahela te deva ane kevalIbhagavaMte upadizela puNyanuM tAtparya sAMbhaLIne yuktinA ane ketakumArane jANa rAjAe te baMne kumArane vRttAMta kevalIbhagavaMtane pUchaye. pUrvabhava kevalIbhagavaMte paNa kahyuM- he rAjana ! pUrvakRtakane lIdhe kaMI paNa asaMbhavita nathI. kahyuM che ke-je seMkaDe manera vaDe ya yAmAM AvatuM nathI, je kavinI vAniya viSaya hotuM nathI, jemAM svapnane vyApAra paNa durlabha hoya che, te vastune vidhi pahelA mAtramAM banAvI Ape che! I " he vidvAna rAjana ! te baMne kumArone pUrvabhava sAMbhaLeH ke-jethI tame AdinuM saMzayamabhavita gADha ajJAna jaladI dUra thavA pAme. te baMne kumArane pUrvabhava A pramANe - hastinApurane viSe eka vRddha zrAvikA hatI. te vRddhAne anukrame nAmathI ane pariNAmathI sumati ane kumati nAme be putro hatA. lA te baMne zrAvaka putro hovA chatAM paNa vyApArAdinI vyagratAthI pramAdI banyA thakA kAMIpaNa dharma barAbara karatA nathI. parA Ama chatAM sumati, dharmakAryamAM rUcivALo hatuMparaMtu kumati te javarathI pIDAto mANasa, dhRtamAM arUcivaMta hoya che, tema dharmamAM arUcivaMta ja hatA | 3 | dharmArAdhanamAM niSNAta evI te vRddhA putranI tevI vatI sthitimAM madhyasthabhAve rahIne trikAla jinapUjanAdi dharmAnuSThAna karatI hatI, paNa meTAI manAvavAnI athI hatI! . 4sarva strIomAM pitAnuM vaDIlapaNuM ane vidhinI caturAI hevAthI parvane viSe agresarI thaIne strIonI sAthe pharIthI paNa pauSadha letI, ane vArtA-nidrA vagerethI poSadhane kAMIka virAdhatI paNa kharI ! alpa chatAM paNa vatamalInatAnA kAraNabhUta pramAdane dhikkAra che. 5 6 buddhimAna sumati, A vRddhAnAM pASAdi kArya mAM anumati Ape, cittamAM AnaMda dhare ane sarvathA sahAyaka thavApUrvaka paiSadhanI vidhimAM prazaMsA Adi karavAvaDe atyaMta utsAhita kare. potAnA mAtApitA prati suputronI e rIta che. . 78 che jyAre kumati te pauSadhAdi dharmAnuSThAnemAM mAtAne rakta dekhIne kahe che ke - "he mAtA ! samarthapaNAmAM ane nizcintapaNAmAM pauSadha yogya che, paraMtu vRddhAvasthAmAM duHkhe karI zakAya tevA pauSadhathI tAre zuM kAma che? ahe, mAtAnuM temAM mahAna hita ane pitAnA putra pratinuM vAtsalya te juo. ke je parvanA dahADe pitAne hAthe khAvA pIvAnuM paNa ApatI nathI ! phekaTa ja pite bhUkhe mare che, bIjAone paNa bhUkhe mAre che ane potAnuM ghara tajIne jayAM tyAM (upAzraye) paDI rahe
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-va dittutrano Adaza TIkAnA saoNla anuvAda 377 6 che! tethI evA kevala kAyakalezamaya pauSadhathI zuM? pAtAnA ghera rahI cakI peAtAnA putrAdinI saMbhALa rAkha: vRddhAvasthAmAM ema ja varttavuM ceAgya che. // 9 thI 12 // vRddhAvasthAmAM prANI mATAI Icche che, temAM paNa strIjAta, vizeSe karIne meATAi icche che. ' e hisAbe sa strIomAM peAtAnu' mahatva IcchatI pauSadhamAM dRDha AzayavALI te vRddhA, jhumatinu evuM vana jovAthI sumati upara dRDha prIti ane kumati upara daDha aprIti dhAraNa karavA lAgI: ISTanA sAdhaka para prIti ane khAdhaka para dveSavALu` keNu nathI hatu` ? | 13-14 // te vRddhA, kALa karIne pauSadha virAdhavAthI A udyAnane viSe vyaMtarI thai che. vratane aticarita karavAmAM halakuM devapaNuM prApta thAya che. // 15 // sumati, kALa karIne prajJAkara zeThanA putra thayA ane kumati kALa karIne dhanyazeThanA putra thayA: bhAvavinAnA zrAvakapaNAmAM paNa AvuM phUla che. 16 // pUrva bhavanA snehabaMdhanathI te vyaMtarI reprajJAkara zreNInA putra devakumAranA zarIramAM janma tAMnI sAthe ja ' te putranI atyaMta pratiSThA vadhAravA ' adhiSThita thaine rahI, temaja tenA pitAne nidhi paNa teNe ja ApIne te putranA janmamahAtmAdi karAvyA ane he rAjana! tamane paNa atyaMta camatkAra batAvyA. // 17-18 / vaLI dhanyazreSThInA putra pretakumAranA zarIramAM paNa pUrvabhavanA dveSavizeSathI tene viDaMbaNA pamADavA sArU te vyaMtarI adhiSThita thaIne rahI ane te zreSTInu' dhana nAza karyuM: te rIte dveSavALI te vyaMtarIe pretakumArane tevI dazAmAM sUkA ! dveSI mANasa, dveSanA pAtrane sarvathA paNu kadanA kare che. || 17thI 20 // he rAjan! tamane paNa tevuM svarUpa te byaMtarIe dekhADayuM che. aheA, dharmanAM sAnidhya ane asAnidhyanuM phUla ! || 21 // e pramANe A vyaMtarI te ane kumArezane prIti ane aprItinuM kula khAra varSa sudhI dekhADaze. devAnA rASa ane teASa alpa hAtA ja nathI. // 22 e pramANe kevalIbhagavaMtathI (te ane kumAzanA pUrvabhava) sAMbhaLIne rAjA Adi sa`janA saddharmanI ArAdhanAmAM ekAgrabuddhi thayA. // 23 // tevAmAM prajJAkara zreNI ane dhanyazreSThIe peAtAnA vicitra vipAkavALA pUbhava pUchyo ane te saMbaMdhamAM prajJAkara ane dhanyazreSThInA paNa kevalIbhagavaMta khelyA ke- pUrvabhave tame ba Mne dharmadAsa ane dharmadatta nAme khaMdhu ane parama zrAvaka hatA. vivAha khAda strIonI preraNAthI dhanane mATe kaleza karavA lAgyA. // 25 // kahyuM che ke:- eka ja mAtAnA garbhamAM ucharanAra ane eka ja mAtAnuM stanapAna karanAra khaMdhuone paNa je khudA kare che te dhanane namaskAra hA." // 26 // pariNAme jema tema dhana heM'cIne te ane e sarvathA judA thayA. kaleza thaye sate mATA purUSone paNa e sivAya bIjo upAya nathI. // 27 // e rIte judA thayA chatAM paNa ' dATeluM dhana lai jaze ' evI paraspara zaMkAmAM rahetA te mane bhAi, dveSa tajatA nathI. aMtaramAM avizvAsavALAne zAMti pUrva bhava 1. pU. upA. zrI dharmAMsUrijIe A temA zrlAkamAMnI zAstrakAranI vAta, kumatinAM mukhamAM mUkI che, te gerasamaja che.|2 sutatavA * | d,
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 zrAddhapratikamaNu-vaMdittasUtranI Adaze TIkAne sarala anuvAda kayAMthI hoya? | 28 AthI moTAbhAInI strIne prathama rahela gabhaoNdhAna prasaMge mahAmahotsava dekhIne dveSamAM paDela nAno bhAI "Ane putrI ja avatarajo " ema ciMtavavA lAgyA. ra9 krama karIne moTAbhAIne ghera (putrIne badale) putra avataryo ane janmotsava paNa mahAna ujavAya! chatAMya kumati evA nAnAbhAIe te pitAnI bhejAInA sAta garbha sudhI pitAnI priyA sahita e pramANe dubhAvanA rAkhIne duSkarma bAMdhyuM. ( 30 DimeDatidig: sa, sau joDa strakSanA putroDathatu athAga a rUdrAvatAra -vaLI pitAnI te bhejAIne AThamo garbha rahyo tyAre atyaMta zreSavALe te nAnabhAI-dharmadatta vicAravA lAgyuM kebhale Ane A AThame paNa putra thAva paraMtu te e te kulakSaNavALo thAva ke-jethI vAyarAthI haNAyela vAdaLAMnI jema moTAbhAInuM sarvadhana nAza pAme. 31. A bAju nAnA bhAI dhanadattanI strIne sAta garbha rahyA tyAM sudhI moTAbhAI dharmadAsa ane tenI strIe vicAryuM karyuM ke-nAnA bhAIne tenAM dhanane nAza karanArA putra thAva." | 32 paraMtu puNyadaye nAnAbhAInI strIne te sAte putra sulakSaNA ja thayA ane moTAbhAIe phekaTa ja tIvakarma upAmyuM ! zubha pratyenA dveSI dveSane dhikkAra che. A 33 . maiDajhame tuvanAnAbhAInI strIne AThamo garbha rahe te moTobhAI viveka jAgavAne lIdhe prathama karela durgAnane pazcAttApa karate thake "ene sArAM "lakSaNa ane guNavALe putra thAva e pramANe ciMtavavA lAge. 34. krame karIne strIo sahita baMne bhAIo verabhAvathI nivaryA ane zrAvakadharmanAM ArAdhanathI devalokamAM gayA. tyAMthI cyavIne te tame baMne baMdhuo A prajJAkara ane dhanyazreSThI thayA ane dharmadAsa tathA dharmadattanA bhavamAM baMnee karela te duSyanAdinuM tame A bhave anubhaveluM te prakAranuM phala pAmyA. A 35 parane mATe jevuM citave tevuM pite pAme che, e jotAM ke zubhecchaka e hoya ke-je svane paNa paranuM azubha ciMtave 36 ! mATe che svAhitAthI ja ! dukhanI khANarUpa dveSane tajIne traNa jagatane viSe pUjyatAnA hetubhUta evI mitrI Adi bhAvanAnuM citvana karo. || 31 || cethA SoDazakanI aMdara te 1-pravacana sAroddhAra, lokaprakAza vagere graMthamAM dIkSAnA "garbhAchama janmASTama ane janmASTa' ema traNa prakAra jaNAvela che. A zrI vadisatranA anuvAdanA kartA pU u. zrI dharmavi. mahArAje paNa bRhasragrahaNa sAthamAM e pramANe "garbhathI AThamuM, janmathI AThamuM ane janmathI ATha' ema artha karIne dIkSAnA traNa prakAra ja varNavela che. Ama chatAM navA tithimata vALAbhAIo, "garbhaSTama ne garbhathI ATha pUrA' kalpita atha upajAvIne dIkSAnA be prakAra ja hovAnuM zAstraviruddha prarUpe che ane tema karIne "janmASTama" zabdanA arthane "gArmASTama"no artha baLAtkAre banAvI de che tathA "janmASTama' nAmanA bIjA prakArane ja unAvI de che! tyAre te navIna bhAIone prazna che ke ahiM tame "narmadA ' zabdano "garbhathI ATha purA" evo svapita artha mAnIne cAlaze ke- garbhathI AThamuM' e zAstrIya artha mAnIne ja cAlaze ? - 2-AthI paNa garbhaSTamane "garbhathI AThamuM" ema ja artha mAne te ja te bhAionuM ThekANuM paDe tema che. anyathA teo ahiM paNa "Ama pUrNa garbha e asad artha karavAnI muzIbatamAM mUkAya tema che.
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNavaMdittasUvAnI Adaza TIkAne sarala anuvAda maitrI Adi mukhya cAra bhAvanAnuM svarUpa kahela che te A pramANe - parahitacintA maitrI, paraduHkhavinAzinI tathA karuNA // parasukhatuSTimuditA, paradoSopekSaNamupekSA // 38 // artha:-"paranuM hita citavavuM te maitrIbhAvanA, paranuM duHkha dUra thavAnuM ciMtavavuM te kArU yabhAvanA, parane sukhI dekhI AnaMdita thavuM te pramadabhAvanA ane paranA doSenI upekSA karavI te madhyasthabhAvanA kahevAya che." 38 che e pramANe kevalIbhagavaMtanI vANI sAMbhaLIne sarva jane, paranuM buruM ciMtavavAnuM paNa vaI devAmAM ujamALa banyA thakA pitAnAM sthAne gayA. gurUnI vANIne ke apUrva lAbha? 39 " te baMne devakumAra ane pretakumAra paNa anukrame te te sthitimAM zukala ane kRSNa pakSanI jema nirmala ane malIna, sArA ane narasA bhajana-veSa-avasthA ane sthiti paNe utsava ane anusUvAdibAra varSe vyarI mukata mAM AnaMda mAnatA thakA pitAdine atyaMta harSa ane viSAda banelA devakumAra ane paNe vRddhi pAmatA kAMIka nyUna bAra varSanA thayA. AbAju preta kumAranI sukhada vyaMtarIadhiSThita devakumAre rAjA pAsethI pahelAM ApavuM kabula duHkhada sthiti karela rAjya mAgyuM. te sujJa rAjAe paNa ISTajanane ApavAnI jema devakumArane te divase ja pitAnI kanyA ApavA pUrvaka mahAna utsava dharAvIne rAjya ApyuM. kabula karela devanuM deNuM ApI devAmAM potAnuM zubha IcchanAra keNa vicAra ke vilaMbAdi kare ? tyArabAda "paMDite vakhata oLakhI levo joIe? te vacana anusAra te zrImAn aparAjita rAjAe devakumArane putrI sahita rAjya ApI devAnI sAthe ja bhAgavatI dIkSA aMgIkAra karI krame muktipada prApta karyuM! have devakumArane te rAjyaddhi vagere ADaMbara joIne dhanyazreNI paNa potAnA putra pretakumArane paraNAvavo vagere ADaMbara mATe kuTuMba sAthe vicAra calAve che tevAmAM sAkSAta preta je te pratikula ketakumAra, gharane mUlastaMbha ja grahaNa karIne pitAdine mAravAne mATe kaMI tevA prakAre uTho ke-jethI badhA ja jIva javAnA bhayathI bhAge tema nAzI gayA. tethI khAlI paDeluM ghara gharamAMthI samagra vastu vagerene te staMbhathI kudI kuTIne ghAsanI jhuMpaDInI jema pADI nAkhyuM ane lAkhanA gharanI jema evI te nIMdha rIte bALI nAkhyuM ke-jethI te gharamAMnuM suvarNa dhana vagere paNa baLIne bhasmIbhUta banI gayuM! kharekhara devatAne krodha dusaha hoya che. e pramANe pitAnA te pUrvabhavanA putrane-ekane sAmrAjya ApavA paryata ane bIjAne sarvasva nAza karI nAkhavA paryata pitAnI prasannatA ane reSanuM atula phaLa bAra varSa sudhI dekhADIne pitAne kRtakRtya mAnanArI te vyaMtarI bAra varSa bAda potAnA sthAne gaI. tyArabAda samudranI bharatIe (eTa vakhate ) mukta karelA nadInA pravAhanI jema te dhanyachIne putra, pitAnAM mULasvarUpanI avasthAne bhajavA lAgyA ane pitA AdithI parvane sarva adhikAra jANIne 1- suthAra' xI
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 zrI zrAddhagatikramaNa-dhAdittasUtranI draza TIkAnA sadla anuvAda ati du:khI thayA: eTaluM ja nahi, paraMtu dhUmaketunI jema pitAne paNa atyaMta du:sthAvasthAnI pIDAnA vistAranA hetu anyA ane dareka ja kuTuMbIjanAne aniSTatama thaI paDavA sAthe du:khanI khANu thaI paDayo! athavA kArya karmavazAt sukulanI prApti thavA chatAM paNa pUrvabhavane viSe dharmamAM vighna karanArA prANIone svalpa paNa sukhasamAdhi kayAMthI hAya ? kAraNa ke-dharmamAM vighna karavAthI uttama kArTuna paNa vighnanA sadbhAva che. khedanI vAta che ke-pUrva kRta duSkarmAMnA ceAge prApta thatA kuputranI saMgatathI pitA Adine paNa du:khanI khANupaNa prApta thAya che. athavA kabUtarAnAM baccAMthI sevAtI vRkSanI zAkhAone zuSkapaNuM prApta thAya temAM navuM paNa zuM che? vAdaLAMthI nimUkta sUryanI jema te vyaMtarIthI mukta banela devakumAra teA te pachI rahelA peAtAnAM saheja tejathI paNa atyaMta dIpavA lAgyA. eka divase te lakSmIpuranagaranAM udyAnamAM kevalIbhagavaMtane samavasaryA jANIne sujJavarazrI devakumAra rAjA, parivAra saha ane pretakumAra tenA pitAdi sahita vaMdanArthe gayA, ane te vakhate te udyAnamAM kevalIe kahela devakumAra rahenArI te vyaMtarI paNa sAkSAta pragaTa thaIne vaMdana karavApUrvaka rAjA ane khetakumArA kevalIbhagavaMtanI sAme beThI. jJAnI bhagavaMte paNa upadeza ApyA dinA pUrva bhava. ke--" ahA, kAmanI ja eka dRSTivALA nipuNujanA ! tame sarva iSTane sAdhI ApanArA dharmathI nirapekSa na aneA. kAraNu ke' zuM vRddhAvasthA succheda pAmI che? rAge zuM naSTa thayA che? mRtyu AvavAnuM ja nathI? zuM narakanuM dvAra baMdha thaI gayu* che ? ke-jethI leAka, dharmathI nirapekSa rahe che ? sUI na raheA jAgeA: bhAgI javAnA sogamAM vizrAMti lai kema beThA che ? rAga-jarA ane mRtyu e traNeya tamArI keDe lAgelA che. // 1-2 // ' tethI jo sAdhudhamAM azakti hoya teA gRhasthadharmane viSe samyakaprakAre yatna karavA ghaTe che ane temAM paNa vizeSe karIne parama sArabhUta evA pauSadhavratane viSe-pauSadha karanArane sahAya karavAmAM ane tenuM anumeAdana karavAmAM joDAvu' ghaTe che. kahyuM che ke-zubha ane azubhakAryane viSe tenA karanArane, anya pAse karAvanArane, prasannacitte anumeAdanArane ane sahAya karanArane tatvajJa purUSAe tulya phaLa kaheluM che 1/ ane tame sajanAe devakumAra ane pretakumAranuM pauSadha karanArane sahAyakapaNAnuM ane asahAyakapaNAnuM' atyaMtaphala spaSTapaNe dIThuM paNa che. " e devakumAra rAjAe pauSadha pramANenI dharmadezanAthI pratibeAdha pAmela ane pUrvabhave pASadhasvIkAravA ane preta kumAre dharmane viSe karela sahAyavazAt dharmane viSe dRDha zraddhAvAnuM banela pASadha tiraskAravA. devakumAra rAjAe zrAvakadharma nA svIkAramAM 11 mu pauSadhatrata svIkAryuM ane te prakAranA uttama putranA prasAdathI manuSyapaNAmAM paN sa arthenI siddhi mAnanArA prajJAkarazreNI vageree samagra karma kSayanA sAdhanabhUta evA te pauSadhavratanuM dareka parvane viSe pratipUrNa ArAdhana svIkAryuM. dhanyAtmA dhanyazreSThI ane tenI 1 dhanyAmA dhanya x
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUvAnI Adarza TIkAne sarala anuvAda 381 cI te te pretakumAra jevA putre Apela pArAvAra darithrAdi-du:khagarbhitavairAgyathI te ja divase dIkSA laIne krame vizAla zivasAmrAjyanA svAmI thayA. bIjAo paNa dharmane viSe ane dhamIjanane sahAya karavAmAM yathAzakti prayatnavALA thayA. vyaMtarI paNa yathArtha samyakatva pAmI samyagRSTijanene sahAyaka banavAmAM sAvadhAna thaI dhanyazreNIne putra pretakumAra te te duHkhadagdha ane catura hovA chatAM paNa pUrve dharmamAM aMtarAya karela hovAthI samyagradharmane viSe ane vizeSa karIne pauSadhAdi dharmAnuSThAne mAM sarvathA nirUtsAhI ja raho. pUrvabhavanA saMbaMdhathI baMdhujane vageree tene dharma karavA atyaMta preravA chatAM paNa ane zrAvakulamAM utpanna thayo hovA chatAMya dharma karavAne badale "drAkSanAM vana prati prerela uMTanI jema" ulaTo pauSadhane viSe cheSa dharavA lAge! khedanI vAta che ke- jIvane tathA prakAranI samagra sAmagrI maLavA chatAM paNa dharmanuM kevuM prApyapaNuM che? athavA varSARtumAM ke vasaMtaRtumAM keraDAne patpatti hoya ja kayAMthI? kahyuM che ke- vasaMtamAsa AvatAM sakala vanarAjI navapallavita bane che, chatAM keraDAne je eka pAna paNa AvatuM nathI, temAM vasaMtatratuno zo doSa? 1. tyArabAda rAjA Adi mane baLAtkAre pauSadha karAvaze" e bhayathI te vinIta pretakumAre pitAnAM sarvakalyANanI sAthe te nagarane tajI dIdhuM! cAre bAjuthI dukhIpaNuM, nityane mATe rogIpaNuM ane parAbhava vagere mahAdu khanuM bhAjana bane te pretakumAra krame karI mRtyu pAmyA ane tiryaMca temaja naraka Adi bahabhavone viSe bhamavAvALo thaye. khedanI vAta che ke dharmane vina karanArI niSkalavANIne paNa kevo dusaha vipAka che? have pRthvIne viSe jANe Indra avatarela hoya tema devakumAra rAjAe, parvane divase "Agale yuddhamAM paNa devakumAre divase parvanI uSaNa karAvavApUrvaka sarva sAmantAdinI sAthe karela parva tithi pauSadha pauSadhadharmanuM ArAdhana vagere dharmAnuSThAne sevavApUrvaka dharmano ane zatranA ghera Akra- ekachatrI vistAra karI dIrghakAla rAjya karyuM. tevAmAM ekadA maNamAM zAsanadevInI zatrunI sAme jaI laDavAnA sAmarthyavALe te rAjA, svayaMbhUmaNa ajaba sahAya ! samudranI bharatInI jevA vizAla seya sahita zatrurAjAnA dezanA sImADe AvyuM. tethI zatrurAjA paNa pitAnAM sarva sainya sahita saMgrAmane arthe sAme AvyuM. A bAju aSTamI parva AvyuM. ane te divase maMtrI vagere ghaNuM vAravA chatAMya te devakumAra rAjAe yuddhane AraMbha nivArIne mahAna pApanA auSadha je pauSadha lIdhe! chala zodhatA draSI rAjAe te bIna jANIne samudranI jema vizAla caturaMgI senAthI "baMdarane cAre bAjuthI bharatInuM jala gherI vaLe tema devakumAra rAjAnA sainyane gherI lIdhuM. tethI bIjI kaI gati nahi rahI hovAne lIdhe Akula vyAkula banI gaelA badhA ja sainike e satvara AvIne ane praNAma karIne satyasthiti jaNAvavApUrvaka pitAnA te devakumAra rAjAne vinaMti karI ke- he devI! yuddhane mATe taiyArI karo athavA te saMbaMdhI 1 saughanija x
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 zrI zrAddhapratikramaNa-va dittusUtranI pAdarA TIkAnA sala anuvAda Adeza ApeA: khedanI vAta che ke-A avasare sane paNa kada nAnuM kAraNa evuM dharmAcaraNu ane yuddhanivAraNa zuM ? kanA prakopa vakhate zarkarA paNu AdaraNIya hAtI ja nathI. ' e pramANe bhedane dhAraNa karatA pradhAnA vageree paNa sArI ane kaTu yuktievaDe ghaNu kahevA chatAM ca rAjAe, grahaNa karela pauSadhane manathI paNa ane lezamAtra paNa virAdhyA nahi ! ulaTu matrI Adine daDhapaNe kahevA lAgyA ke huM bhadrikajanA ! catura evA kANu mANasa A leAkanA rAjyamukhA paraleAkanuM kArya atyaMta visAruM ? vaLI tame koi mArA nimitte jApaNu kaleza dharaze. nahi: ane tamArAM rakSaNa arthe tamAre vairIne maLI javAnI IcchA vagere thAya te temAM paNa huM jarA ya mAThuM lagADIza nahi; temaja A chaLakArI rAjAne paNa du:kha thAya evuM kAMi tame karazeA tA tevA kAryane huM manathI paNa anumati ApIza nahi hamaNAM te yatinI jema eka evA huM peAtAnA dehamAM paNa mAha nahi karU; pachI svajana parivAra ke dhanane viSe meha karavAnI teA vAta ja zuM kAma ? kahyuM che ke-" gurUnI sAkSIe svIkAreluM' vrata prANAnte paNa bhAMgavuM nahi. kAraNake-vratanA bhaMganuM pApa aneka bhavAmAM ghaNAM dukhane mATe thAya che. vaLI vratanI jema prANA duSprApya nathI: dareka janmamAM maLe che. // 1 // " e pramANe rAjAnI ni:saMgavANI sAMbhaLIne jevAmAM pradhAneA vagere 'have zuM karavuM ? ' e vicAramAM muMjhAyA che tevAmAM zatrurAjAnuM pANInAM pUranI jema nivA mahAkrodhAviSTa sainya, cAre bAjuthI devakumAra rAjAnAM sainyanI aMdara peDuM! AthI atyaMta dIna khanI gaelA sa 1 sainike nirnAyakanI jema jaladI dase dizAmAM nAThA. peAtAnAM vitamAM paNa nirapekSa evA devakumAra rAjA te tattvanI vicAraNAmAMra ja citta sthApavApU ka DAbhanA saMthArApara beThA che, te sthitie nizcita ja esI rahyo ! jevAmAM zatrurAjA ane tenA vADAnA kutarA jevA dhRSTa subhaTA, devakumAra rAjAne upadrava karavA sArU hAthamAM zastrone uMcA rAkhIne doDayA, tevAmAM dharmanAM mahAtmyathI najIkamAM sAvadhAnasthita zAsanadevIe teone sarvAMga jakaDI levA pUrvaka sta`bhita karI dIdhA ! ne evI teA sarjaMga pIDAnA samUhanI hAlatamAM mUkayA ke-a DagALInA athI vyavahArIjanAnA hAthe vAnI gha'TInAM e paDa vacce pItrAtA jalamAnavI ( aDagALIyA )nI mAphaka atyaMta kanda karavA lAgyA! ahA, A leAkamAM paNa puNyapApanuM tAtkAlika phUla ! te darekane e rIte karUjI Akrantu karatAM sAMbhaLI ahA, A bicArAone akasmAt A zu thayuM?' e pramANe skurAyamAna asAdhAraNakarUNAnA vegavALA anela te rAjA 'te upadrava zAsanadevIe karyAM hAvAnI sabhAvanAthI ' zAsanadevIne uddezIne kahevA lAgyo ke- huM devate ! mArA nimitte A bicArAene svalpa paNa pIDA na Ape!: mane dhamamAM e pramANe sahAya paNa na karAH kAraNa ke parane saMtApa thAya tevI sahAyathI zuM ? ' rAjAnuM tevuM khelavuM sAMbhaLIne rAjAnI pApabhItA temaja sUkSmadraSTipaNAthI Azcaryacakita khanelI zAsanadevIe te devakumAra rAjAnu 1 dainyAH sarve'pi sainyAH 4 / 2 labdhalakSastathaiva x | puNyapApa /
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI mAza TIkAnA sarala anuvAda 383 jAvajIvapa ta sevakapaNuM svIkAravApUrvaka zatrurAjA ane tenA sava sainikAne pIDAthI mukta karyAM. teo paNa du:khathI mUkAyA ke-turta ja devakumAra rAjAne vaza thayA ane nAzI gayelA sainike paNa te jANIne vismitapaNe harSita thayA thakA tatkAla prasanna thaelI zAsana- ja potAnA rAjAne AvI maLyA. dharmane viSe tevI uccakeATInI devIe devakumAra rAjAne hRDhatAthI prasanna thaelI te zAsanadevIe rAjAne-sava vyAdhi ApeluM. mahAprabhAvika temaja viSane haranArU, bhUtAdi saMbadhInA sadoSanuM nivAraNu divyaratna ! karanArU, zastrabaMdhaka, jala-agni ane vAgha-varU Adi duSTa pazuonuM staMbhana karanArUM vagere aneka AzcaryakArI evuM eka divyaratna, pauSadha pAryA pachI ApyuM ! e pramANe gAjJAnAni MauSadhAmitra: 'svIkRta pauSadhatratanuM yAvajjIvana paryaMta niSkalaMkapaNe pAlana karanAra ane puNyaprabhAve vinA-parizrame ja du:khe nigraha karI zakAya tevA zatrunA nigraha karanAra evAM te divyaratnane pAmela rAjAe svanagare AvI te asIma mahimAvALA ratnathI sva ane parane anekaupakAraza karyA. e pramANe bhavarUpa vyAdhine dUra karavA auSadha samAna pauSadhavidhivaDe prabaLa pavananI jema pAtAnI nikhiDa karmarUpI rajane paNa dUra karI rAjabhayathI eka taskare nAkhI. // 1 // keAI eka divase cAranI rAtri jevI zyAma dIkSA laI kalyANa sAdhavuM, rAtrine viSe keAI eka cAre, koi zreNInA gharamAM khAtara pADI dhana uThAvyuM ane tyAMthI levaDadevaDa karanAra vepArInI jema nIkaLIne mAge mULapUrvavat dhUrtavyApArInI jema utAvaLI gatie jatA te cArane dekhIne tenI pachavADe rAjAnA subhaTA zikArInI jema doDayA. // 2-3 // aDapabhera nAzI javAne abhyAsI te cAra paNa ati jhaDapathI nAsatA nagaranI bahAra nIkaLyA ane udyAnanI gIca jhADImAM bharAi gayA. cAranI A rIti che. // 4 // udyAnanI te gADha aMdhakAramaya jhADImAM cAranA bhayathI pesavAne asamartha banelA te atighaNA rAjapulaTAe ' zatruAvaDe nagarane ghero ghAlavAnI jema ' te udyAnane cAmerathI gherI lIdhuM. // 5 // te sthitimAM trAsa pAmatA te cAra, sAkSAt samatA jevA eka munine joi khelyA ke:- huM prabhA ! zaraNAgata evA mane prANIne hitakArI evuM abhayadAna Ape. ' // 6 // te sAMbhaLI munie kahyuM-' jo dIkSA grahaNu karI teA te divase ja tane bhaya nahi rahe, e sivAya koipaNa prakAre tu : 1 zrI lalita vistarASTra'thanA ' bAhArumete pArthavyanima: ' pAThane ( zrI aSTakaSTamAMnA ' coSita: ApyaMte pArthavyanina: ' pAThanA a mujaba ) * zreSTha samyakatva pAmyA tyArathI ' ema sIdhA a karavAne badale je navInA avyavahAra rAzivALA niAdathI parA vyasanI ' avA ulaTA atha' kare che, te navInAe ahiM dhaDA levAnA che ke--' jJAnanmanirpAdita " nA jema " devakumAre kevalI pAse pauSadhavrata lIdhu tyArathI mAMDIne jIMdagI pa``ta ema ja sIdhA atha thAya che, tema ' bAra mete.' pAThane paNa varakheAdhI pAmyA tyArathI mAMDIne jIMdagI prayanta' e atha ja sIdhA thAya che.
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda bhayarahita nathI, vairAgya vinA abhaya nathI ja." . 7kahyuM che ke" bhoge roga bhayaM sukhe kSayabhayaM vitteca bhUbhRdbhayaM, mAne mlAnibhayaM guNe khalabhayaM dehe kRtAntAdbhayam // zaurye zatrabhayaM jaye ripubhayaM vaMze kuyoSidbhaya, sarva nAma bhayaM bhavedidamaho ! vairAgyamevAbhayam // 8 // artha -bhegamAM rogano bhaya che, sukhamAM kSayane bhaya che, dhanamAM rAjAne bhaya che, mAnamAM malinatAne bhaya che, guNamAM baLane bhaya che, zarIramAM yamathI bhaya che, zauryamAM zatruthI bhaya che, vijyamAM paNa zatrune bhaya che. ane vaMzamAM kubhAyone bhaya che; A dareka ja bhayayukata che. mAtra vairAgya eka ja abhaya che. 8 " e pramANe munine upadeza sAMbhaLIne suMdara vicAravaMta banela te core lonca karyo eTale najIkamAM rahela zAsanadevIe muniveSa ApavAnI sAthe ja dIkSA lIdhI ! ahe jIvanI gati ! 9 prabhAte te cerane dIkSita thayele joIne subhaToe te bInA rAjAne jaNAvI: te sAMbhaLIne vismaya pAmela buddhimAna rAjA paNa te navadIkSitane vaMdana karavA AvyA. 10 vaMdana karIne rAja. maninI prazaMsA karavA lAgyo ke huM nahi. paNa tameja sAvikane viSe zreSTha cho, ke jethI dunItithI vartatA hovA chatAM paNa satvara trijagajUtAne pAmyA che. je 11 e pramANe Azcaryacakti banela nagarajane e paNa te vidvAna munane vaMdanA karI ane ucca prakAre tenI stavanA karI: aha, corane paNa sukRtanuM kevuM suMdarapha la? # 12 ne have koI eka divase rAjAe AgalA divase paDaha vajaDAvavA pUrvaka pavAnI ghoSaNA karAvIne parvadine pauSadhazAlAmAM lIdhela vidhipUrvaka pauSadhamAM rAtre kAryotsarga karI zubhadhyAna kare che, tevAmAM tene "cera muninAM dhyAnathI devakumAra chatAM DhakSA lenAra" te addabhuta muni atyaMta yAda AvyA. rAjene kevAna ! 13-14 ane tethI bhAvanA bhAvavA lAgyuM ke-lAghanI yajanomAM paNa te muni ja lAdhya che ke-je nagaranA lokone paritApa ughavanAra cAra hato chatAM paNa dIkSita banya! ane khedanI vAta che ke-uttamadharmanAM svarUpane jANatA hovA chatAM paNa maMdabhAgya evo huM merUnI cUlikAnI jema sAdhutA dhAraNa karavAne samartha nathI, je 15-16 . sAMsArika sukhane viSe Atura manavALA mane dhikkAra che. kAraNuMke-huM to amRtasukhanI icchAvALo chuM, ane tevA sukhane ApanAra viratidharmanAM samyak ArAghanathI vimukha chuM! # 17 bhavasamudra taravAne pravahaNa samAna, zreSTha samAdhinuM pAtra ane pApavanane kApI nAkhavAmAM dAtaraDA samAna cAritrane huM raMka hoye sate citAmaNInI jema kevI rIte pAmavAne ! 18 che te devakumAra rAjA, paSadhamAM e pramANe dhyAnamAM na sunijIvananAM AlaMbane pavitra bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM sarva ghAtikarma malane kSaya thaI javAyA kevalajJAna pAmyA ! pauSadhanuM paNa kevuM adbhuta phala che? 19. najIkamAM rahelA sAdhAna deve. e yaviveSa ApavA pUrvaka jenAM kevalajJAnano mahimA karyo che. evA te dezakumAra rAjarSie te pachI pitAnA pitA vagerene paNa dIkSA ApI ane bodha pAmavA gyajane pratibodha ApIne potAnA pitAdinI sAthe muktipada prApta
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda 385 karyuM: // 20 // e pramANe pauSadhAdi dharmAMne viSe sahAyaka banavAmAM temaja te dharmane viSe malInatA lagADavAmAM temaja te dharma'nu dRDha ArAdhana karavAmAM atya'ta prakAre zubha ane azubha phaLane sAMbhaLIne he bhavyajanA ! pauSadhAdi dharmamAM sahAyaka banavAmAM ane te dhanu ArAdhana karavAmAM yatna kare. // 21 // zikSA ) vrata. // iti pauSavatrate devakumAra pretakumAra kathA. // 12 muM atithisaMvibhAga ( 4 dhuM avataraNa:-agIArama` pauSadhavata kahIne have 12 muM atithisa vibhAga ( cethuM zikSA ) mata kahevAya che. temAM tithi-pUrva vagere laukika vyavahArane jeNe tyAga karyuM hAya che, ane ( sacadehanA nirvAha arthe ) bhAjanakAle ( gRhasthane AMgaNe ) AvIne ubhA rahe, te atithi kahevAya che. tevA atithi, zrAvakane mATe sAdhu che. kahyuM che ke-tithiposavA: sarve, sattA cena mahAmanA / aticita vijJAnIyAcchemamyAta vitu: // artha-je mahAtmAe tithi, parva ane utsavAnA tyAga karyo che, te atithi jANavA, ane e sivAya zeSa bhikSukene abhyAgata jANavA. // 1 // evA atithine saMgatayogya eTale gecarInA AdhAkadi 42 doSarahita viziSTamAna=uttamabhAga, eTale pUrva karma-pazcAtkAdi doSanA parihAra mATe (peAtAnAM nimitte banAvelA AhAramAMthI ) aMzabhAga sAdhune ApavA te tithisaMvimAna: tattva e che kenyAyeApArjita, nirjIva ane kalpanIya evA AhAra-pANI-vastra-pAtra vagerenuM deza-kALa zraddhA--satkAra ane kramathI atibhaktipUrvaka AtmASakAranI buddhithI munine dAna karavuM, te iitasaMvimAna kahevAya che. ahiM deza-kALa vagere kahyA, temAM zAli Adi dhAnyAtpAdaka kSetra te deza, sukALa-duSkALa vagere kALa, nimaeNLa cittariNAma te zraddA, muni AvyethI zIghra uThavuM-Asana ApavuM-vaMdana karavuM-pAchaLa javuM vagere satkAra, ane taiyAra rasoInuM ' prathama khIra pachI bIjI mIjI uttama vastue ' ema anukrame ApavuM te ma kahevAya che. e rIte deza-kALAdi anusAra dAna ApavuM te dezakAlAdi ucitatA sAcavApUrvakanu dAna kahevAya. che. kahyuM che ke vihArane lIdhe parizrama pAmelA, khImAra, abhyAsI ane leAcavALA munine uttarapAraNe ApeluM dAna atighaNAM phUlavALu thAya che. // 1 // ' zrI Avazyaka cUrNi-zrI pacAzaka Ni vageremAM atithisa vibhAganA vidhi A pramANe kahela che ke " zrAvake pauSadhanAM pAraNe munine dAna ApIne ja bhAjana karavuM, ane te A rIte- bhAjana avasare suMdara vastrAdi paherI upAzraye jai munine- gocarI mATe padhAro '-ema kahI nima MtraNA kare." te vakhate sAdhunI A sAmAcArI che ke- eka sAdhu paDelAMnuM paDilehaNa kare, bIjA sAdhu ( pArasI ) muhapatti paDilehe ane trIjA sAdhu pAtrAnuM pratilekhana kare. ' kAraNa e ke" ( AmaMtraNu karyA pachI zrAvakane ghera javAmAM muni e rIte 9 utAvaLa na rAkhatAM vilaMba atithi vibhAganA zAstroktavidhi. d
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 zrI zrAddhapratikramaNa vadittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda kare te zrAvakane bhojanamAM vilaMba thavA rUpa ) aMtarAya pADacAnA doSa lAge, athavA ( zrAvaka ghera jaine munine vaheArAvavAnA AhAra judo judo sthApe ane tethI pAchaLa gayelA munine te AhAra vahAratAM ) sthApanA doSa lAge." vaLI jo zrAvakare namukkArasahiyanA paccakkhANavALA hAya ane tethI pahelI perisImAM nima MtraNa kare te te AhAra grahaNa kare; ane jo te zrAvaka namukkArasahiyanA paccakkhANavALA na hoya (ane pahelI perisImAM nima MtraNa karatA hAya ) te AhAra na lye kAraNake-lAvIne rAkhI mUkavuM paDe: temAM paNa jo gADha kAraNu hAya teA (zrAvaka, navakArasInuM paccakkhANu na heAvA chatAM pahelI perisIe vina Mti karatA hAya tA paNa ) muni (tene tyAM tevI ja zIghratAe jai) bhikSA lai Ave ane rAkhI mUke, athavA je sAdhune" uddhATakapaurUSI (hu paDipunnA pArasI )nuM paccakkhANu hAya tene Ape, athavA teA udghATakapaurUSI pratyAkhyAnanI pahelAM bIjo koi sAdhu paccakkhANu pAranAra hoya te tene te AhAra Ape. AhAra levA janAra muni, saMghATaka rahe, ( eka bIjo sAdhu peAtAnI sAthe rAkhe ) ane nimaMtraNa karanAra zrAvakanI pAchaLa jAya, ekalA sAdhune mokalavA yogya nathI te ane` sAdhunI AgaLa cAlanArA zrAvaka tA rAjamArge (mATA jAhera mArge ) cAle. khAda ane munirAjone ghera laI jaI Asana svIkAravA vinaMti kare. munirAjo jo Asana para bese tA ThIka ane na bese te paNa vinaya karyAM gaNAya. khAda AhAra-pANI svahaste ja vaheArAve athavA vaDArAvanAra vyakti bIjI hAya tA te vaheArAve tyAM sudhI AhAra-pANInAM vAsaNA pAte dharI 1-gAcarInA 42 doSamAM A sthApanA doSane zAstramAM muni saMbaMdhInA nahi, paraMtu gRhastha saba dhInA pAMcamA doSa tarIke jaNAvela che. temaja pauSadhApavAsane kAraNe atithisa'vibhAga vrata karanAra zrAvaka muni pAse nimaMtraNArthe Ave te vakhate te zrAvakane bhejanamAM aMtarAya na thAya e vage2e hetu mATe tA zAstrakAre munine zrAvakane ghera zIvrapaNe javA mATe * eka muni pallAM taiyAra kare, khIjo ( janAra ) suni muhapatti paDilehe-trIjo muni pAtramAMM taiyAra kare ' e vagere AjJA pharamAvI cheH Ama chatAM upA zrI vijayadhama sUrajI ahiM. svakRta anuvAdamAM ' ( zrAvakane ghera javAmAM suni ) zIvratA kare te bhejana lAvI munine rAkhavuM paDe ' e mujaba lakhIne zrAvakane ghera javAmAM munine zIvratA rAkhavAno niSedha kare che! ane zrAvaka sabaMdhInA te sthApanA doSane muni saMbaMdhInA sthApanA doSa gaNAve che! te savazAothI virUddha che, 3-teoe 2 . zrI vijayadha`sUrijIe ahiM vakRta anuvAdamAM ane sAdhumAM kAI namukkArasahiyaMnA pratyAkhyAnavALA hAtha tA bhikSA lai Ave' ema lakhyuM che te khInA zAstrIya nathI. / potAnA anuvAdamAM ahiM ane jo krAo pazu ( sAdhu ) namukkArasahiyanA paccakkhANuvALA na heAya tA bhikSA levA na jAya ' ema lakhIne zrAvakane badale sAdhune kArazInA paccakkhANavALA jaNAvela che te paNa zAstrIya nathI, te sUrijIe te anuvAdamAM te pa MktinI lageAlagathI kAuMsamAM je " apa vAra hAya tA kaMika rAha joine bhikSA lai Ave, ethI sthApanAdoSa dUra thayA. ane jo ghaNI vAra lAge tema hAya tA bhikSA lai Ave ane rAkhI mUke-pratyAkhyAna pUrNa thatAM sudhI rAkhI mUke. " e pramANe lakhANa karela che te zAstravirUddha kapAlapita che / 4-te sUrijIe te anuvAdamAM ahiM je ' sAdhune nUtanA pAraNe ' ema lakhyuM che te asaMgata che. pu-sAdhvoH pATha have ghaTe che / >
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadisUtranI Ara TIkAnA sarala anuvAda 387 rAkhe. pazcAtkama deSanA tyAga arthe baMne munirAje paNa bhAjanamAM AhArAdi bAkI rahevA devApUrvaka AhArAdi grahaNa kare. bAda zrAvaka vaMdanA karI munine vidAya ApatAM keTalAMka DagalAM pAchaLa jAya, pachI AvI pite jame. munine je vastunuM dAna karyuM na hoya te vastunuM te atithisaMvibhAgavatavALo zrAvaka bhajana kare nahi. pauSadhanAM uttara pAraNe e pramANe vartavA mATe je gAmamAM munirAje na hoya te zrAvaka, bhejana vakhate jamavA pahelAM gRhakAranI sAme jue-kaI munirAja Ave che ke nahi te jue, ane zuddhacitte maratha ciMtave ke-je A vakhate munirAja maLyA hatA te huM vistAra pAmata zrAvakane pauSadhapavAsanA pAraNe A vidhi jANa. te sivAya te munine dAna ApIne jame athavA jamyA pachI paNa dAna Ape. e pramANe zrAvake vastrAdi vAparavAmAM paNa ( sAdhune paDikSAbhIne pachI vAparavAM vagere) yathAyogya vidhi jANa. upadezamAlA graMthanA kartA zrI (mahAvIradevanA hastadIkSita) dharmadAsANIe kahyuM che ke- Dhai nA vALa appaNA paNamiUNa pArai / asaI a suvihiANaM, muMjei a kayadisAloo // 1 // sAhUNa kappaNijjaM, jaM navi dinnaM kahiMci kiMpi tahiM / dhArA jahuttakArI, susAvagA taM na bhuMjaMti // 2 // artha -pauSadhapavAsI zrAvaka, sAdhune vaMdanA karI prathama pate paDilAbhIne pachI paccakkhANuM pAre. je suvihita sAdhuo na hoya te dizAvakana karIne pachI bhejana kare. 1. munirAjane kalpanIya evI je koIpaNa vastu deza-kAla Adi kaI prakAre ApavI bhUlAI gaI hoya te yathArtha vidhirasIka dhIra zrAvake tevI keIpaNa vastunuM kadI bhajana karatA nathI. garA vatI caTario rUA artha-sAdhune rahevAne jagyA, zayyA, Asana, AhAra, pANI, bheSaja, vastra, pAtra ItyAdi vastuo je saMpUrNa dhanavAna na hoya te paNa apamAMthI alpa Ape. 3 anya granthomAM paNa kahyuM che ke prathama zrI arihaMta bhagavaMtane naiveva karIne ane Avela munigaNane zuddhabuddhie yathAzakti pravibhAgathI ApIne pite gharapradeze AvelA sAdharmikabaMdhuonI sAthe avasare paryAptapaNe sujana karavuM, te zrI jinezvaree gRhasthane uttama bhajana kahyuM che." A vratanAM ArAdhanA mATe ja zrAvake haMmezAM prAsuka ane eSaNaya vastu othI munirAjone nimaMtraNa karavuM. A vatanI e rIte ArAdhanA karavAmAM je kaI aticAra lAgyA hoya tenuM niMdArUpa pratikramaNa karavAne A zrI vaMdittasUtranI A vratanA pAMca aticAre jaNAvanArI 30 mI gAthA A pramANe - saccine nikkhivaNe, pihiNe vavaesa macchare ceva // kAlAikkamadANe, cautthe sikkhAvae niMde // 30 // jAthA mAvArtha: A atithisaMvibhAga nAmanA bAramA thA zikSA) vatana-1 sacittanikSe1-pU. dharmasUrijIe va anuvAdamAM ahiM "jamavA pahelAM bAraNe ubho rahe' ema lakhela che te azAya che.
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 zrI zrAddhapratikramaNa vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda paNa, 2-sacittapidhAna, 3-paravyapadeza 4-mAtsarya ane pa-kalAsikama, e pAMca aticAromAMthI A vratanA pAlanamAM je kaI aticAra lAgyA hoya tenuM huM niMdarUpa pratikramaNa karuM chuM. 30mI vRttino bhAvArtha - jinne tivAda-munirAjane dAna karavA yogya vastune na ApavAnI buddhie athavA ajANatAM athavA rasavRttie kAcI mATI-jaLa vagere sacitta padArthonI upara mUkI devAya to A prathama aticAra lAge che ke-tema vartavAmAM tattavRttithI te vratabhaMga ja che; paraMtu atikrama, vyatikramAdi prakAre ja A pAMceya aticAra samajavAnA che.) 2 cattavidhAna satavAra -upara pramANe munirAjane na ApavAnI buddhi vagere prakAre munine ApavA yogya vastuthI bharela bhAjanane bIjerU-zrIphala vagere sacittavastuthI DhAMkI devAya te A bIjo aticAra lAge: rUparacA vicAra-munine dAna karavA cogya vastu nahi ApavAnI buddhi vagere kAraNe pitAnI hovA chatAM pArakI kahe athavA pArakI hovA chatAM dAna ApavAnI buddhie pitAnI kahe che A paravyapadeza nAme trIje aticAra lAge che. athavA dAna yogya kaI vidyamAna vastu munie mAgavA chatAM "amUkanI che, mATe tyAM jaIne mAgo" ema kahe athavA te vastu avajJAthI anyadvArA Ape (pate na Ape) athavA A dAnanuM puNya, maraNa pAmela ke jIvaMta evA anya koI saMbaMdhIne he" ema paravyapadezathI munine dAna Ape te A trIjo aticAra lAge che. je mAtsarya gaticAra-matsara eTale ke 5. munirAja, khapanI vastu mAge to kepa kare athavA mAgela vastu hovA chatAM na Ape te A cethA aticAra lAge che, athavA para utkarSa na khamAya tenuM nAma matsara: kalikAlasarvajJa AcAryazrI hemacaMdrAcArya kRta anekArthasaMgrahamAM kahyuM che ke "mannaraH paraNawAkSamAthAM taddana gudhi' artha-matsara zabda, paranI saMpattimAM akSamA-asahanazIlatA ane tevI akSamAvALA krodhanA arthamAM pravarte che." te artha pramANe keI nirdhane paNa dAna ApyuM te joIne e Ape che to huM zuM tenAthI utarata chuM?" e pramANe matsarathI munine dAna kare to A cothe aticAra lAge che. huM trAtija-bhikSA kAla javA de, ane pachI "have teo dAna nahi le e buddhie usIrathI munine nimaMtraNa kare te kAlAtikrama gaNAya. te kAlAtikamamAM (paNa munine kaMIka levAnI pharaja pADavA rUpe) dAna kare te kAlAtikrama dAna gaNAya. A prakAranAM dAnathI A pAMca aticAra lAge. A rIte dAna karavAne artha zuM? kAMI ja nahi. kahyuM che ke-jA rirasa paLavAra no 7 tIraNa taraseva thApAmavara brUitarAdhi che ? artha-kALe Apela edanAdi dAnanI kimata kahI zakavA zaktimAna nathI, te ja dAnanI akALe levAthI kiMmata nathI. kyA A rIte dAna karanAra zrAvakane A pAMca prakArene viSe "meM te nimaMtraNa karavuM vagere vidhi sAcavavApUrvaka dAna karyuM che, paraMtu sAdhuo ja letA nathI." e gaNatrIe bAhiravRttithI vatanI apekSA rahetI hovAthI ane dAnAMtarAyarUpa duSkarmanA yoge mAyA karavAthI aticArapaNuM samajavuM. kahyuM che ke- #yuvAne TALe che. rAMka navAra sariTa riA
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 389 artha -dAna karavA yogya prAsuka vastu che, temaja munidAnanuM atulaphaLa jANe che ane brahmacayodi mahAvratavALA supAtra munine paNa joga che. mAtra dAnAMtarAya karmanA udayathI chava, dAna karavA samartha thato nathI! kAraNa ke-kAnAMtarAya karma, rAjAnA bhaMDArI sarakhuM che. purA je ke-tavavRttie te vratabhaMga ja che. kahyuM che ke-vaLatara torA ma zA artha: --dAnAMtarAyakarmanA deSathI jIva, dAna Ape nahi ane ApanArane nivAre athavA dAna karyA bAda saMtApa kara evI kupaNutA, vratane bhaMga che. 1 AvAM vartanane viSe atikramAdithI aticArapaNuM jANavuM. upara je pApa aticAre kahyA che, te bIjA ghaNA aticAronA upalakSaNa tarIke jANavA pAMca-pAMca ja aticAro che, ema nizcaya karIne na vartavuM, kahyuM sarvatratamAM pAMcathI che ke vaM paMjAtivArA 30 artha-sUtramAM je pAMca-pAMca adhika aticAre aticAro darzAvyA che, te nizcayArthe nathI, paraMtu upalakSaNarUpe jANavA che.' in1 tethI RtyantardhAna eTale vismaraNa vagere saMbaMdhInA (ahiM sUtramAM nahi jaNAvelA) aticAro paNa yathAsaMbhavapaNe sarvatratamAM jANavA te sarva aticAromAMthI A cothA zikSAvratane viSe je kaI aticAro lAgyA hoya, tenuM huM nidArUpa pratikramaNa karuM chuM. zrI zAlibhadra, mULadeva, pelA ane chellA tIrthapati vagerenI jema A vratanuM phala anukrame divyabhAga samRddhi, sAmrAjya ane zrI tIrthakarapada vagere sajanaprasiddha che. A vrata laIne tethI viparIta paNe vartavAmAM te sevakapaNuM, durgati vagerenI paNa prApti thAya che. A pramANe trIsamI gAthAne artha pUrNa thayeH A atithi vibhAga nAmanAM bAramA vrata saMbaMdhamAM- guNakara ane guNadhara nAmanA be mitranuM dRSTAta. zrI jaMbudvIpanA pUrvavidehamAM svarlaphamI para vijaya meLavanAra ati rUddhipUrNa puSkalAvatI nAme AThamo vijaya che. te puSkalAvatIne viSe nAthatrapura nAme nagara che. te nagara rAra kalyANa (suvarNa) ane dhAnya ema baMne prakAre prazaMsanIyapaNuM dhAraNa kare che, virATa= vistIrNa, prAkAra ane mane hara ema traNa prakAre vizAlapaNuM dhAraNa kare che, temaja dharma, artha, kAma ane mekSa e cAre prakAranA purUSArthanI bhUmisvarUpa che. te 1-2 . te nagaramAM lakSmInuM jANe ghara hoya tevo padyadeva nAme zreNI kamalasamAna kemala ha; chatAM Azcarya e hatuM ke te kAdava (nIca vartana) ane jaLa-(jaDatA) ne bhajavAvALo na hato. A 3 te zreSThIne kRSNanI mAtA devakInI jema devastavita saguNavALI, IrSArUpa (suryavikAsI) kamalane mATe rajanI=rAtrisamAna ane sarvajanane mATe hitasvI hRdayadhArI devakInAme bhAryAra 1-pU. u5. zrI vijayadharmasUrijIe ahiM pitAnA anuvAdamAM "madebhyane artha zreSThI kara. vAne badale rAja' karela che. tathA- 4 2 ahiM "1nI' zabdano artha " mAryA ' karavAne badale rANI' karela che te zocanIya che. I 57.
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 zrI zraddhapatikamaNa-vAdisUtranI Adarza TIkAno sapla anuvAda hatI . 4. te daMpatIne upArjitanItivALa, adabhuta vinayavALo, bhAgyanA maMdira je yathArthanAmA e gujara nAme putra thayo . pa . mAtapitAnA manerAnI sAthe vadhatA te putra anukrame caMdranI jema lIlAmAtrathI sarvakalAo grahaNa karI. te ja ! jema kSamAguNathI tapa zobhe, vivekaguNathI vaibhava bhe, lAvaNyarUpa lakSamIthI zarIra zebhe AdarathI ApeluM jina zobhe, matiguNathI zrata zobhe bhakti guNathI stavana zebhe zaktithI zAMtatA zobhe ane zraddhAthI dharmaze tema vanarUpa lakSamIthI te guNAkara bhavA lAgyuM. te 7-8 kAmadevanA rUpane paNa atikramI jAya tevuM tene rUpa joI devAMganAo te bhave ane AgAmI bhave paNa mAnuSIpAruM I chatI. I 9e guNAkaranI udAratAne zreSabuddhi paMDite paNa keTalI varNavI zake che kAraNake-kalpavRkSa vagere te jANe A guNAkara pAsethI zIkhIne Icchita ApatA haya! ema lAgatuM hatuM. 10 | sarasvatI-bahaspati ane zukra e traNa caturatira caturabuddhi gaNAya che, temAM cothA tarIke prAjJajanee A guNakarane ja varNave rahete athavA te anya koI buddhizALI keI sthale hoya te batAve. # 11 bAlyavayathI ja sarva keIne IcchitadAna ApoM guNAkara ati lokapriya banyuM. meghanI jema dAtA ke priya na hoya? | 12 bIjI bAju te ja nagaramAM te padyadeva zreNIne "deSarUpa Idhanane bALavAmAM agnisamAna, ane guNarUpa lakSamInuM pAtrae dhanaMjaya nAme zreSThImitra hato. | 13 te zreSThIne guNavaDe jagatabharamAM virya pAmela jayA nAme strI hatI. te daMpatIne mAtra nAmathI ja (nahiM ke tatvathI) guNadhara nAme putra hato. 14 pitAnA prasAdathI sukhI e te guNadhara, puNyahIna ane nibhaMgI chatAM "bhAgyAdhika chuM" ema ahaMbhAva dharate krame yuvAvasthA pAme. te 15 tevA te guNadhara joDe te guNAkarane bAlapaNathI ja maMgala joDe gurUnI jema pUrvasaMcita ati maitrI thavA pAmI chen 16 L guNakarane mitra banavAthI e nirguNa guNadhara paNa mahezanuM vAhana banavAthI unmata sAMDha paNa pUjA pAmavAnI jema lekamAM atyaMta mAnya thaze 17 meTAnA saMgathI tuccha mAnavI paNa mahatva pAme che! zuM tIrthabhUmine saMga pAmela raja paNa pUjA pAmatI nathI ? 185 te baMne uMmare-vastrAbhUSaNe ane haravA pharavAmAM samAna hatA paraMtu guNathI asamAna hovAthI haMsa-bagalAnI tulanAne bhajavA lAgyA. 19 te nagaramAM ekadA svecchAe harSathI bhamatA te baMne mitra keI maThamAM AvI caDyA, tyAM teoe paMDitoe belela be suMdara kaleke sAMbhaLyA. 20 te A pramANe varAtrinA vibhUti-madinA gunAmAM sattA satpAtra eva yojyA, na tu bhogyA yAvanAbhimukhaH // 1 // stanyaM manmanavacanaM, cApalamapahatuhAsyamatrapatAm / zizorevAhati pAMzukroDAM bhukti ca pitRlakSmyAH // 2 // 1 ahi guNakaranI kaLAo guNavaDe zobhavA lAgI' ema pU upA. zrIe pitAnA anuvAdamAM lakhyuM che te vAkaya, maLa athanuM nAzaka evuM manasvI che. 2 ahi te anuvAdamAM zreSThIne rAjA jazupAvela che te asamaMjasatA che.
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ thI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 31 artha -pitAe upArjela lakSamI bahenatuya jANa yauvana pAmela evA sunItinA jANa sajajoe bhogavavA gya nathI, paraMtu supAtramAM ja janIya che. / 21. mAtAnuM stanapAna, kaluM kAluM vacana, capaLatA, bahetavALuM hAsya, nirlajajatA, ghelI krIDA ane pitAnI lakSmIne bhegavaTe te bALakane ja yeAgya che. te 2" te baMne kaleka sAMbhaLI guNAkara pitAnA mitra guNadharane kahe che ke-havethI ApaNane pitAnI lakSamIne svalpa paNa bhega yukta nathI. 23 kahyuM che ke- suriza su =potAnA bhUjabaLathI upArjela lahamIvaDe kItine vare te ja subhaTa che-te ja paMDita che ane te ja vijJAnavRddha che. te 24 " mATe ApaNe jAte lakSamI upAjIe, ane te mATe keIpaNa sthAne jaIe; paraMtu he mitra! ahiM prazna che ke-STAcArI evI te lakSmI jaladI kayA upAyathI kroDagame meLavI zakAya ? | 25 che kAraNa ke-he Arya ! hastione snAnAdikanuM kautuka jema puSkala kamalanI prApti vinA thAya nahi, tema mAruM dAna bhegAdikanuM kautuka puSkala lakSamInI prApti vinA pUrNa thAya tema nathI. / ra6 in mitranuM te kathana sAMbhaLI pitAne te upAyane jANa mAnavAne ahebhAva dharanAra guNadhara bolya-"he mitra! lakSmI upAjevAmAM te vaLI ciMtA zuM? vyApAranI kuzaLatAvaDe ApaNe ramatAM lakSamI meLavazuM. zreSTha vaNikane vyApAranI caturAI e te kAmadhenu ja che. # 27-28 vyApAramAM pravINatA, temAM satata prAraMbha ane te saMbaMdhInI pravRttimAM kaMTALAno abhAva e traNa lakSmInA sAkSI=jamIna che. te 29 kahyuM che ke"lakSamI mukhyatve vyApAramAM vase che, a95mAtra khetImAM vase che, nekarImAM che ane nathI, tathA bhikSAmAM kadi vasatI nathI. je 30 " guNadharanAM tevAM abhimAnI vacana sAMbhaLI najIkamAM ubhelA keI sAmudrikazAstra tene garva utAravA AkSepapUrvaka kahyuM-"he vaNikaputra! garva na kara, komalavANIvALA bhikSukanI jema tuM te paranI maherabAnIthI ja sukhI cho. 5 31-32 nilaMkSaNa evA tArI A zobhA paNa tArA mitranI sobatathI che. zuM, pATIyAnA AdhAre zIlA paNa taratI nathI mA 33 he nirlakSaNa! tArA aMgamAM huM tevuM eka paNa lakSaNa jete nathI ke-tArA bhUjabaLe upArjela lakSamI tuM svalpa paNa jogavI zake. 34 . jyAre pUrNa bhAgya ane pUrNa lakSaNavaMta e A tAre mitra traNa bhuvanane viSe addabhuta evI lakSamI, lIlAmAtrathI upAjIne bhogavI zake tema che! mATe je tArUM zubha Icchato he te caMdranI sabata hariNa choDato nahi hovAnI jema tuM kadI ane kayAMya paNa A bhAgyazAlI mitranI saMgata cheDIza nahi. . 35-36 kahyuM che ke-guNIjanenI pAse rahenAre nirguNI jana paNa nirmaLa AMkhanA yoge kANI AMkha paNa aMjana pAme tema" lekamAM pUjAya che. te 37" sAmudrikanI tevI vANI sAMbhaLIne te vakhate guNadhara, manamAM ghaNuM dUbhAye, chatAM lekalajajAthI mona rahI manamAM ciMtavyuM ke-"te naimittikanAM vacane khoTAM pADIza ane mAre 1 "aa ji" vA kuru karate. 2 jAdhAra* * |
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39ra thI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza zikAne sarala anuvAda zubhedaya sarvajanene batAvI ApIza:" 38-39 / ema ati garviSTha banela te guNadharanI sAthe saraLa guNAkara, te maThamAMthI uThaDyA ane harSapUrvaka udyAne Avyo. tyAM mUrtimaMta dharma jevA dharmadeva nAmanA gurUne joI harSa pAmeane namanapUrvaka pUchyuM ke-"he prabhu! Apa prasanna thaI mane savAra kaho ke-pitAne ISTa lakSmInuM upArjana kayA upAyathI thAya?" gurU hajI khulAse Ape che, tevAmAM tucchatAne lIdhe vacamAM ja belavA utsuka banela guNadhara be ke- "huM! lakSamI meLavavAne upAya" vyavasAya vagere che, ema meM te tane (A gurU jaNAve te) pahelAM ja batAvela che. je 40 thI 43 | guNAkare kahyuM- he mitra! e to huM paNa jANuM chuM, paraMtu A prazna to te saMbaMdhamAM vizeSa artha jANavA mATe che. kAraNa ke-sAdhupuruSe ja vizeSajJa hoya che. te 44 chegurUjI paNa bolyA ke- "he bhAIo sAdhuo tatvanI vAta kare che. huM tamane te bAbata tAtvika vAta kahuM chuM, te tamo sthiracitte sAMbhaLe - phalane mukhya hetu jema bIja che tema lakSamI vagereno ni:saMdeha hetu dharma che. bIjane jalasiMcana AdinI jema (lakSmInI prAptimAM) vyavasAya vagere kAraNo saMdeDavALA hovA chatAM paNa sahakArI kAraNe che. dekhAya paNa che ke-subuddhimAna hovA chatAM paNa ane ati udyamI hovA chatAM paNa ghaNuMjane ati darIdrI rahe che, ane nibuddhi hovA chatAM paNa temaja nirUdhamI hovA chatAM paNa ghaNAjano lamInA vilAse kubera banyA rahe che. te 45 thI 47 | kahyuM che ke-"samAvatuAM anekajaNa samAnakiyA kare che chatAM paNa phala sarakhuM hotuM nathI, judI judI kriyA kare che chatAM sarakhuM phala hoya che, sakriyAomAM asuMdara ane asatakriyAomAM suMdara phala jevAya che ! (mATe kevala kriyA=vyavasAyathI dhAryuM phala maLatuM hovAnI vAta sthAne nathI, tyAre nakkI che ke-) prANIone phalaprAptimAM je koI nimittakAraNa hoya te te dharma che. sUrya tethI karIne dharmane viSe ja yatna kare, ne dharmane ja hRdayamAM sthApaka ke-je cittane ISTa evI sarva paNa saMpattio tatkAla Ape che 48-49e kahyuM che kepatai =dharmathI dhana maLe che, dhanathI ja pAMce IdriyenA sukhanI sAmagrI maLe che ane te sAmagrIthI ja iMdriyajanya sukha prApta thAya che. mATe kAryanA athae prathama te te kAryanuM kAraNa ja nakkI karavuM joIe. e hisAbe (sukha ane sukhane ApanAra dhananA athajanoe paNa) dharma kare, ema jJAnI purU kahe che. 50 te dharma, dAna-zIla-tapa ane bhAva ema cAra prakAre che. temAM dAna cAra prakAre -1 abhayadAna, 2 jJAnadAna, 3 dharmoparNa. bhadAna, ane 4 ItaradAna: mRtyuthI bhaya pAmatA prANune parama harSanuM kAraNa je rakSaNa, te sarvadAnamAM pradhAna evuM abhayadAna che. suzAstra bhaNAvavAM ane sthAna-pustakAdi ApavA vaDe bhaNanArane sahAya ApavI te jJAnadAna che. sAdhu ke zrAvakane dharmanivaoNhAthe annavastrAdi aneka prakAranuM dAna karavuM te dhamepaSTabhadAna che. te te pAtra, yogya hovAthI jJAnI tene pAtradAna paNa kahe che. te traNeya dAnanuM mukhya phala mekSa ane prAsaMgika phala deva vagere sagati che. zuM ItaradAna, ke-je anukaMpA-kIri-aucityAdi aneka prakAranuM che. temAM paNa
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vadinusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 393 anukaMpA=dayAdAna, dharmanuM aMga gaNAya che. 51 thI 56 te sivAya ItaradAnamAM je kIrti-ucita-lajajA-prIti vagere dAne che te mAtra A lekamAM ja kIrti pAmavI, aucitya sacavAvuM vagere phalavALAM che. 57 kIrtidAna vagere dAnamAM paNa kadAca je dharma sahAya ke dharmanivAhanI buddhi hoya che temAMnuM paNa koI dAna kavacit dhamaga banavAne paNa saMbhava che. tathA zIla eTale sarvathI ke dezathI abrahmane tyAga=brahmacarya, temAM dezathI brahmA carya, svadArasaMteSa ane parastrItyAga ema be prakAre che. te 59 tathA du:sAdhya kAryanuM sAdhaka ane tIvrakanuM paNa ghAtaka evuM "6 bAhya ane 6 atyaMtara, ema 12 prakAranuM tapa che. ane sarvadharmonAM jIvanarUpa tathA saMsArachedaka evI anitya-azaraNa Adi 12 prakAranI zubha bhAvanA che. In 60-61. e cAra prakAranA dharmanuM samyaphatvasahita ArAdhanA karatAM AtmA, mokSaparyata sukha-samRddhi pAme che. mATe buddhimAna jane dharma Adara. 6rA temAM paNa dhananA athIe supAtradAna AdimAM vizeSa yatna kare. kAraNa ke-kadi paNa ApyA vinA maLatuM nathI ane vAvyA vinA laNAtuM nathI. 63 vaLI dhanano lAbha thayA pachI paNa je saMtoSa rahe te ja sukha anubhavAya. satoSa vinA IndrAdinI RddhimAMya kadI sukha nathI. 64 . " saddagurUnA e upadezathI bedha pAmela zuddhabuddhi guNAkara, samyaktva Adi dharmane ciMtAmaNanI jema pAmIne atyaMta khuza thaye, ane zraddhahInatAne lIdhe guNadharane te te dezanA pittane lIdhe kaDavA mahavALAne sAkaranI jema lezamAtra rUci nahiM! I 65-66 gurUnuM te ekanuM eka vacana, pariNati pharakanA ge meghanAM jaLanI jema pAtrane viSe amRtapaNAne ane kupAtrane viSe viSapaNAne pAmyuM. ! ! 67 me kahyuM che ke "sA sArDa 340 = svAti nakSatra paNa je che te ja che, ane te nakSatramAM varSeluM jaLa paNa te ja che, chatAM pAtrabhede mahAnuM aMtara hoya che. jemake-sarSanAM mukhamAM paDayuM te jhera thAya che ane chI saMpuTamAM paDyuM te metI thAya che. 68 " gurUthI dharma pAmyA tyArathI guNAkara, supAtradAnAdikamAM vizeSa udyamI thaye ziSTapurUe pharamAvela varatu sajajanone vaDanAM bIjanI jema phAlephule che. je 69 guNAkaranI mati, dAnAdikane viSe jema jema prasaguNAkarane vaMcIne guNadhare ratI jAya che tema tema jANe spaddhathI ja hoya, tema tenI ekAkI paradeza javuM. kIrti paNa prasaratI jAya che. te 70 : jyAre mitrane viSe paNa paranI jema ati matsara dharate tucchabuddhi guNadhara to tuccha vicArothI citave che ke-"aho ! sarvaleke dhanathI kharIdAI javAnI jema guNAkaranA ja bhAgya ane saubhAgyAdi prazaMse che, ane huM tenAthI adhika guNavaMta hovA chatAM mArA guNa te kaI bramathI paNa bolatuM nathI! kharekhara gADarIyA pravAhamAM paDela loka tatvazUnya hoya che | 71 thI 73. vaLI A guNAkaranI saMga thI mane lAbha zuM? ulaTuM mahatva ghaTe che. vaLI parAnugAmIne prAyaH nirmAlya kahela che | 4 | kahyuM che ke "pAnugAmI pavavatra = bIjAne pagale cAlanAra, bIjAnuM mukha dekhanAra, paranuM anna khAnAra, paranuM citta rAjI rAkha
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ 394 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda nAra, paranA guNa bolanAra ane paranAM dravyathI jIvanAra e sarva, guNavAnuM hoya te paNa niMdApAtra che. te ' mATe guNAkarane ahiM tajIne huM ekale ja paradezamAM zIdhrapaNe jaI puSkala lakSamI upAI mArUM bhAgyavaMtapaNuM ane kIrti, lekane batAvI Apu. || 72 . guNAkara, sAthe Ave temAM loko tenAM ja karI ANuM kharIde (mArA kharIde nahi ) tethI mane lAbha thAya nahi. ane hamaNAM vastunA bhAva paNa vadhyA che. vaLI svabhAvathI kAyara e te mitra, mArA vinA kyAMI javAno paNa nahi! kAraNake-abdha jema lAkaDInA AdhAre cAle tema te sarvatra mArA AdhAre ja hare phare che. vaLI paradeza gayA vinA te lakSamI paNa meLavI zakaze nahi. tethI ghaNI lakSamI meLavavAne lIdhe lekamAM mAruM ja mahatva vadhaze. . 77 thI 79 I dhana upArjanathI ja purUSa pratiSThA pAme che kaLavAnuM paNa kalArUpI dhana upArjavAthI ja pUjAya che. te 80 . " ema vicArI prema dekhADavAmAM vAcAla evo te guNadhara, mitrathI ajANapaNe ja karIANAnAM ghaNAM gADAM bharIne ane manane paNa aneka marathI bharIne lakSmI mATe dharA dhajAvato ati utkaMThAe ekalo cAlyo! aho mitrane viSe paNa kevI IrSyA? 81-82 | sAMje pitAnA mitranuM paradeza javuM sAMbhaLIne gAyane maLavA IcchatA vAcharaDAnI jema mitrane ekavAra maLavA Icchato guNAkara, tenI pAchaLa zIdhra cAle che 83 + "atyaMta snehamAM vicAravA javAnuM heya nahi" e hisAbe guNAkara ekalo ja nagara bahAra zIdhrapaNe keTalAka mArga ulauMghI gaye. tevAmAM duSTa mitranA duSTa vicAra jevo aMdhakAra thaI gayo, tyAre sAmethI cAlyA AvatA eka pathikane teNe utsukatAthI pUchyuM ke-"he pAMtha! sAthe keTaleka dUra gayo?" pathike paNa kahyuM ke atyAre te ghaNe dUra gaye, have kayAMthI bhego thAya te mATe tAre hamaNAM pAchA vaLavuM ThIka che. prope saMpurNa karavA huM traNeta, prope tava =rAtrimukhe te zatruo ja sAme jAya; prakRSTa doSavALI veLAe tAre (mitre) javuM yogya nathI." | 84 thI 87 | ema kahI te pathika nagaramAM AvyuM. guNAkara vicAre che ke-mitre mane dumitranI jema pitAnuM paradezagamana kema kahyuM nahi hoya? meM ene kayAMI dubhavyo haze? athavA koIe mArI bAbata kAMI juduM bharAvyuM haze ? athavA aMtaramAM kRtrima prema rAkhato haze ? ke-mane paNa sahana karI zakato nahi heya? 88-89 athavA ghaNA vikalpathI zuM? mahAbhAgyazALI te mitra te paradezathI nakkI kreDo game dhana meLavaze, paraMtu huM kema karIne meLavIza? muDI vinA vepAra thaI zake nahi, ane mAre muDI kAMI nathI. . 90-91 . pitAnI muDIthI dhana meLavavAmAM pitAnI lakSamI (bahena) bhegavavA jevuM thAya che, mATe pitRlakSamInA tyAgI mane te pitAnI lakSamIno sparza paNa yukta nathI. te 92vaLI vyApArArthe pArakI muDI levI te to mahAna parAbhanuM sthAna che. dhana mATe je paranI khuzAmatakherI kare che te narAdhamane dhikkAra che. . 93. manuSya tyAM sudhI ja prazaMsApAtra che, ane tyAM sudhI ja guNI che, ke-jyAM sudhI potAnAM kAje pArakAnuM mukha jete nathI. je 94 pitAne ISTa lakSamI meLavyA vinA, meLavyA pachI tene pAtramAM jyA vinA ane tenAthI paranI dInatAne dUra
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditasUtranI Adarza TakAno sarala anuvAda 35 karyA vinA huM guNAkara paNa kema gaNAuM ? | 95 che tethI ahiMthI huM tyAre ja ghera jaIza ke jyAre pitAnA bhAgyamege kemeya dhana prApta karIza. | -6 che ema vicArI guNadharanA utkarSamAM IrSAzUnya guNAkara, svabhAgya parIkSA yatinI jema tyAM zUnya jaMgalamAM ja rAta rahyo. meM 97 A bAju 5 senA vaDavRkSa upara kaI yakSarAja rahe che, te yakSane eka sevaka yakSa, keI sthaLethI te vakhate tyAM dilabhera Ave che. meM 98 | AkAzamAMthI vijaLInI jema A kANu utaryo ? e prakAre vismayatAmAM guNAkara magna thaye sate te AgaMtuka yakSe potAnA te svAmI yakSane gumarIte kahyuM ke-"ahiMthI so ejanathI dUra zrI pura nagara che. temAM koDapationA samUhathI ane maMdironA kroDe davajathI ema baMneya prakAra adbhuta zobhA che ane bIjA digagajendro hoya tevA vizvAdhAra tarIke prasiddha ATha zreNIo che. teonAM tathya nAma anukrame dhanAkara-dhanapati-dhanadharma-dhanezvara-dhanasAra-dhanagurU-dhanADhaya ane dhanasAgara haiIne teo rAjamAnya che. te zreSThIone ghaNA putre upara anukrame-guNAvalI-guNavatI-suguNAguNamAlinI guNamAlA-guNalatA guNazrI ane guNasuMdarI e nAme ekeka putrI che. jANe aSTadikumArIonAM saubhAgyarUpa lakSa pIthI ja ghaDI hoya tevI te ATheya putrIo mAtApitAne prANathI paNuM adhika ISTa che ATheya dizAnA yuvAnanA moha mATe mohanavelI jevI te zreSThatara kanyAo cosaTha kalAmAM nipuNa che. anukrame teo yauvana pAmI. samAna uMmara-sadA samAna mana-samAna zIlaguNa ane samAna rUpasaMpattine dhAraNa karanArI te ATheya kanyAone ekameka jevI zreSThatara prIti hovAthI "ApaNe kadi viyega na thAva, e ciMtAe "teNIoe samAna pratijJA karI ke-nakSatrone pati caMdra eka ja havAnI jema ApaNe ATheyane eka ja pati che, ane te paNa vizvabharamAM prazaMsanIya hovuM joIe. e sivAya anya koI ja nahi! 9thI 109 che kAraNake grahavAsa che te kArAvAsa che. eve gRhavAsa zreSTha varanA coga vinA zuM kAma joIe? lukhuM ane te eThuM evuM anna khAvAne kaNa buddhimAna Iche? 11" kanyAonI te pratijJAnusAra varanI zedhamAM prayatnazIla pitAoe naimittikane pUchayuM ke-"A kanyAono vara kezuM thaze? nimittanipuNa mamittike paNa kahyuM- he zreNIo ! A saMbaMdhamAM tame ciMtAmukta rahe: ekatrIya evA tame sahunI bhaktithI prasanna thaI tamArI gotradevI ja teNIo sArU ziSajanene zIra mugaTasamAna varane zIdhra meLavI Apaze. 111 thI 13 ema sAMbhaLI te zreSThIo, tapa-pUjA vagerethI pitAnI gotradevIne prasanna karavA ane AtmAne AnaMdathI piSavA lAgyA. 114 tuSTa thaelI getradevIe paNa teone spaSTa kahyuM ke tame nipuNa tiSI batAve te zubhalagna mATe vyavasAyathI lagnotsava mATe samagra sAmagrI nizcitapaNe ekaThI karo. ane huM barAbara lagnaveLAe vegathI halAmAtramAM deva jevI rUpalakamIvALA varane kayAIthI paNa zIdhra lAvIza. 115thI 1chA tradevInAM te vacanothI zreSThIo harSa pAmyA. ane devIe kahyA mujaba ja lagnane zubha divasa jevaDAva, lagna mATe mahotsava AraMbhI de" vagere kArya AdarI dIdhAM! prasanna thayela devInAM kathanamAM koNa catura, saMdeha kare? 118 have pitAoe kanyAone snAna zaNa
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ daha6 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda gArAdi karAvI maNinA maMDapamAM padharAvI temAM premarasathI usita banelI sohAgaNa strIo merathI harSollAsapUrvaka maMgalagIta gAvA lAgI. 119-20nA vara vinAja ATheya kanyA ema karatAM lagnaveLA najIka AvI to paNa vara hAjara na thayo! enA lagna mahotsavanuM AgaLa te zuM thaze te jANatA nathI. te 121 . " ahe, vara apUrva Azcarya ! vinAno A vivAha navI prakArano !" e ajAyabImAM tyAM manuSya ane devo paNa garakAva banI gayA che! mATe he svAmI! te kautuka jevA sArU padhAravA zIghratA ke Apane lAvavA sAru ja huM utsAhabhera AvyuM chuM. r122-23aa jovA lAyaka ke khAvA lAyaka keI apUrva padArtha pAmIne je prANa, svAmIne ke ISTanane yAda na kare te sarjana paNa kevI rIte? | 124 " sevayakSanI e AzcaryakArI vAta sAMbhaLI yakSarAja paNa jANe "guNAkarane te mArga batAvavA ja hoya tema" te nagara prati pitAnA te sevaka yakSa sahita AkAzamArge zIdhra udyo: 125 yakSe yakSarAjane gumapaNe kahela te sarva ghaTanAne guNAkare paNa lakSa daI uMcA ane ThaMDA kAne sAMbhaLI lIdhI ! ane vicAre che ke-e ATha kanyAne vara koNa dhanyAtmA thaze? 126o A jagatamAM kautuka che ke keTalAka evA uttama purU devIe guNAkarane ja vara paNa che, ane keTalAka mArI jevA paNa purUSe che ke-je dhana kamAMtarIke hAjara karyo! vAne paNa samartha nathI ! 12LA athavA te nakAmuM uMcuM nIcuM jevAthI zuM? sarvane pitApitAnA bhAgyAdhAre ja saMpattio maLe che. 128 paraMtu keIpaNa upAye e kautuka jevA pAmuM to sArUM 1 rAjAnI kerIo khAvI zakaya nathI te paNa dekhavAne zuM vAMdho? . 129 athavA uMcAjanane prApya tevAM phaLane vAmana meLavavA mathe tenI jema te nagare javAne azakta evA mArA A mane nakAmA ja che. te 130 || athavA je vakhate je citave te vakhate te jene maLe. tene ja vidvAne khare bhAgyazALI kahe che mATe Aje mArA bhAgyavaMtapaNAnI huM nI parIkSA karIza: A avasara ja mArA bhAgyarUpa suvarNanI kasoTI che. 131-32 ne ema vicAratAMnI sAthe ja zreNIonI getradevIe te guNAkarane upADI lagnamaMDapamAM sthApyo ! puNyavaMtene IrachA, e ja phala che ! | 133 / "A abhutakAMtivALo vara baMne prakAre guNAkara che" ema baMdIjananI jema uphleSaNa karIne devIe guNAkara upara puSpavRSTi karI. 134 vivAha maMDapamAM "tata utpanna thaela devanI jema" te varane ekAeka pragaTa thaela jeIne kayAo ane tenA mAtapitAdi sarvajano atyaMta harSa pAmyA che 135 kanyAnA pitAoe guNAkarane AbhUSaNAdi vidhithI zaNagArIne te mAnuSINIo rUpI kaumudInA mAlIkanI joDe pitAnI te ATheya kanyAo paraNAvI. | 136 / manabhaNa varanI prAptithI saMtuSTa thaelA zreSThIoe ATheya kanyAno ati utsAhathI mahAna vivAhamahatsava karyo #13LI dareka kanyAnA pitAe 1 varam | 2 kALuM x 7 jAna x |
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ - --- - ---- zrI zrAddhapratikramaNa-vattisUtrano Adarza TIkAne sarala anuvAddha che karamazana vakhate guNAkarane kroDa-koDa sonaiyA ekeka gokula ane batrIza pAtranuM ekeka divya nATaka ApyuM, tathA e pramANe uttama vastro-sarvAga saMpUrNa AbhUSaNa-sonAcAMdInA bhAjana vagere ApyuM, uttama azva-zayA vagere ApyuM, sukhAsana (myAna-pAlakhI) mahAsana (siMhAsana) vagere ApyAM, taduparAMta gharavakharInI tamAma cIja-mahela-dAsadAsI vagere puSkala ApyuM ! / 138 thI 40 | kharekhara udArajanone dAnalIlA svabhAvasiddha hoya che. vaLI tevA guNavaMta jamAImAM te dAna svalpa ja che. te 141 / zvasure taraphathI maLela devavimAna jevI havelIomAM te ATheya kanyAo joDe devanI jema vilasate guNAkara, jANe ATha rUpavALe hoya tema zobhavA lAgyA. A 142 . ATha kuparvate vaDe zobhatA merUnI jema-ATha dizAothI zobhatA sUryanI jema-ATha aThThamahiSIothI zobhatA IndranI jemaATha mahAsiddhithI zobhatA siddha purUSanI jema ane ATha mUrtivaDe zobhatA zaMbhunI jema vividha krIDArasamAM nimagna guNAkare, potAnI te ATheya kAMtAothI haMmezAM aviyukatapaNe saMsAranAM sarvasva sukharU5 viSayasukhane bhegavatAM sUryanA astaguNakara ghera na AvavAthI udayanIya khabara vinA keTaleka kALa nirgamana karyo. te 143 thI mAtapitAnI citA 45 . A bAju guNAkara, guNadharane maLavA gayo te dine rAtre ghera nahi AvavAthI mAtapitA atyaMta khedita thayA. rAtre ane savAre ghaNI zodha karavA chatAM guNAkara nahi maLavAthI hAthe caDhela ciMtAmaNI guma thavAnI jema pitAne atyaMta zAcavA lAgyA. AM 146-47 | atidu:khita mAtApitAe ekadA koI tiSIne pitAnA putranuM zubha, sthiti ane Agamana vagere pUchatAM teNe paNa te prazna vakhatanuM lama ane lagnaza nakkI karI kahyuM ke-"tame nakAmA kheda ja na kare. kAraNake-tamAre putra te ghaNe sukhI che. A 149. lIlAmAtrathI te mahaddhika banela che. dAna ane bhegethI prasiddhi pAmela te mahAna sukhasAgaramAM nimagna che; paraMtu te kaI dUra sthaLe che! I 150 || vaLI navadita sUryanI jema te putra ahiMthI pUrva dizAmAM che. eka varSa bAda tame tenuM sthAna jANaze. ane be varSa bAda tamane te maLaze ! 151 " nimittiyAnI te vANIthI mAtapitA, putra maLyAnI jema atirSita thayAM. kharekhara ISTanI zubha khabara paNa ISTanA saMgamasvarUpa bane che. 15ra che tyArathI haMmezAM putranAM sthAnanI khabara meLavavA mathatA mAtapitAe eka varSa so varSanI jema kaNe vItAvyuM. te 153 | have (guNAkara jyAM che te ) zrIpuranagarathI bIjA bhATa cAraNathI TheSa karela ekara baMdIjana, (guNAkaranA mAtapitA rahe che te jayasthalapuranA rAjAnI) rAjasabhAmAM iMdranI parSadAmAM nArada AvavAnI jema A 1-pRthvI, jala, teja, vAyu, AkAza, yajJakartA, sUrya ane caMdrae ATha prakAre pinAkI ziva, havAnuM vidyAnike kahe che: 2 pU. . zrI dharmasUrijIkRta anuvAdamAM baMdIjanane kRtrima rIte ja "nAradamuni' nAma ApIne ane te pachInI 23 paMkti jeTaluM lakhANa taddana kalakalpita rIte ubhuM karIne nAradanA nAme caDhAvI dIdhuM che. te zocanIya che. zAstrarasika janane zAstramAM AvI chAcAritA piSavI te zAbhanIya na ja gaNAya paTa
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ 708 zrI zrAddhapratikamaNa vadisUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda ane guNAkara, vaNika hovA chatAM tenA guNe rAjA sAme (rAjA karatAM paNa) ati vaNe vavA lAgyA. subhaTo svanA ISTanI stuti kare ja. I 155 - te AgaMtuka bhaTa (baMdI) no e vacano sAMbhaLI mukha maraDIne rAjA bolyo-"siMha pAse zIyALanI prazaMsAnI jema mArI pAse tuM vANIyAnA chokarAnI prazaMsA kema kare che?' te 156 | catura subhaTa (baMdI) paNa be-"he rAjana! rAjA ane sevaka baMne para premavALe te vaNika, samasta guNavALa hovAthI ja ahiM prazaMsAya che. A 157 | uttamapuSpa, vanamAM thayeluM hoya che, chatAM zuM mastaka para caDhAvAtuM nathI ? kasturI, mRganI nAbhi jevA durga chanIya sthAnamAM thAya che, chatAM zuM IcchavA yaMgya nathI? | 158 | devIe Apela ATha kanyAno te bhAgyavaMta jaMgama kahapatarU je vara ja lIlAmAtramAM lAkha soniyAnuM dAna ApanAra che. 5 159 " baMdInAM te vacane sAMbhaLI camatkAra pAmela samAja samUhamAM beThelA guNAkaranA pitAe vicAryuM kenakkI te mAro putra ja saMbhave che. kAraNake A vAta sAMbhaLI meghadhArAthI sIMcAela kadaMbanA puSpanI jema mArA hRdayamAM kaI addabhuta ulAsa thAya che. 160-61 tiSie paNa kahela ke-"varSa pachI tamArA putranuM sthAna jANazo." mATe A bAbatamAM saMzaya zuM? I 162 . te paNa baMdIne spaSTa pUchuM ema vicArI teNe te uttamabaMdI (cAraNa) ne pUchIne nakkI karyuM ke-e mAro putra ja che. 163 tethI putrane zIdhra maLavAnI utkaMThA vALA te padma zreNIe putrane bolAvavA aneka arthavALe eka guNakaranA pitAe anyoktigarbhita patra lakhI ApI eka kAsadane mokalyA. lakhela patrathI guNAkare 164 / kAsade satvara zrIpura nagare jaI te lekha guNAkarane ghera AvavuM. Apo. guNAkare te lekha harSathI khelIne vAM; te A pramANe -"svastizrI jayasthalanagarathI lI. pa, pitAnA putra guNAkarane nehapUrvaka ema jaNAve che ke-"zrI devagurUnA prasAdathI amane kuzaLa che. amArA harSa sArU tAre paNa tArI kuzaLakathA turata jaNAvavI, have patra lakhavAnuM prajana jaNAvuM chuM kehe Arya! dIrghakALathI tArA viraharUpa mahAdasaha duSkALathI pIDAtA ame tArI abhuta paramaddhi sAMbhaLI che, tethI hamaNAM amRtanA zIrAmaNanuM sukha anabhavIe chIe, paraMtu sarvejha bhejana jevAM "tAre meLApa thavA rU5" sukhane mATe ame adhIrA banyA chIe. mATe amArI te vyagratAne dUra karavAne upAya tAre zIvra kare. 165 thI 69 vaLI he dakSa! mAtapitAnI upekSA karI sasarAone tyAM sthirapaNe rahenAra tArA mATe sakyurUSane mArga kevI rIte gaNAze ? e paNa vicAravuM. 5 170 " e pramANe lekha vAMcavAthI guNakara jevAmAM saheja premArda bane che, tevAmAM te te lakhANanI aMdara ane AgaLa teNe anyakti 1. pU. u. kRta anuvAdamAM A vacanone nAradanAM vacane kahela che, te asatya che. 2. ahiM paNa "nAradane pUchI jouM ema lakhyuM che, te asatya che ! 3. ahiM TIkAmAM varijkArava" ema spaSTa zabdo hovA chatAM te anuvAdamAM u.zrIe "nAradane' ema lakhyuM, te kalamanuM lakhuM tAMDava gaNAya! 4. "rA!" TTa: supattei darajjo
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasutranI Adaza TIkAne sarala anuvAda 389 bharelI ane lakhelI dIThI: 171 che te A pramANe - stavavA lAyaka garimAdi (gurUvAdi) ATha guNothI yukta, vizvanA apUrva bhUSaNarUpa ane duSaNa rahita evA che gAMgeya ! anya janatA taraphathI maLatAM sukhanA hetubhUta sanmAnane lIdhe dIrdhakALathI tArI janetAne paNa yAda karate nathI ! te zuM tArA mATe yogya che? # 172 janatA ane janetAmAM je eka mAtrAne phera che, te janatA karatAM janetAmAM adhika prema havAne lIdhe che." padmazeThe lakhelI A anyaktithI-pANathI pRthvI bhedAvAnI jema-aMtaramAM bhedAela guNAkara, mAtapitA pAse javAne utkaMThita banyA. 173 mahA kaSTa sasarAene samajAvI parivArathI parivarelI ATheya kAntAo saha zebhate guNAkara, tyAMthI cAlyuM ane mArgamAM AvatA gAme ane nagare lakSamIne rAjAnI jema varasAvavAthI lekamAM Azcarya upajAvato a5 divasamAM ja potAnAM (jayasthala) nagare Avyo. A 174-75 . pitA vagere vaDe mahAmahotsavapUrvaka nagarapraveza pAmela guNAkara, rAjAthI mAMDI govALIyA sudhInA sarvajanene ajoDa prazaMsanIya banya. ke 176 e pramANe pitAne IcchA pramANu dhanane lAbha thavAthI pitAnAM bhAgyarUpa sAddhinI parIkSA pAmela guNAkara, te pachI mayUra meghanI rAha jue tema paradezathI pitAne mitra guNadharanI AvavAnI ghaNI rAha jovA lAgyA. te 1775 have A bAju dezAMtare vyApAra karatAM guNadhare pitAnI muDIthI pitAnAM bhAgye puSkaLa dhana upAryuM ane lakSamI sahasA maLI javAthI "aha, mArUM mahAn bhAgya !" ema manamAM ati garva karavA lAge. tuccha jana alpa paNa lAzathI garva kare che. te 178-79 | kahyuM che ke- uMdara, cokhAno eka dANa maLI jatAM garvamAM AvI jaI baMne hAtha "pahoLA karI nAce che, tema paramArthanA ajANapurU, a5lAbhathI paNa vIMcha banI nAce che. je 180 u lakSamInA te lAbhathI saMtuSTa ane lobhathI asaMtuSTa guNadhara, vasukIraNanI vRddhi mATe sUrya, kanyArAzi para javAnI jema" vahu dhananI vRddhi mATe tyAMthI anyadeze gaye. te 181 che tyAM paNa vyApArapravINa evA teNe ghaNuM dhana upA: dhanaprAptimAM prAyaH vyApArakaLA kharUM sAdhana che. te 182 puSkala dhana meLavavAthI ati garvamAM ane guNadharane lakSamI maLe che, utkarSanA harSamAM AvI gaela guNadhara, mAla-sAmagrInAM ghaNAM ane bhamIbhUta thaI gADAM bharI pitAnAM nagara bhaNI pAcho vaLe. ( 183 ane nAza pAme che! ghaNu anarthanA dhAma jevI aTavIe pahoMce. tevAmAM te aTa vImAM pralayakALanA agni jevo dAvAnala saLagato "tene maLavA sArU ja Avato hoya tema zIdhra tenI najIka AvI pahoMce ! athavA to guNadhara ane 1. suvarNa, bhiSmapitAmaha, kArtikasvAmI ane guNakara e cAra-gAMgeya zabdanAM paryAyavAcaka nAme che! 2. anuvAdamAM u. zrIe "pitAe lakhela" anyoktine "mAtAe lakhelI' tarIke jaNAvI che te bhUla che. 3. ravezitaw x 4. mUpane jamyA (6. bALamodvArA) 5. vApurA * 6. A ghaTanAne 5, u, dharmavi. sarijIe svakRta anuvAdamAM avaLI rIte dhaTAvI che.
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaco zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda dAvAnalanI saMpataMtramaitrI saMsaMyukta che. te 184-85 . tenA bhayathI hAhAkAra macAvatA keTalAka nAkare sahita guNadhara, dehamAMthI jIva nAse tema te aTavImAMthI nATho. te 186 krodhathI tapa baLI javAnI jema te agnithI guNadharanAM mAla bharelAM gADAM-baLada vagere sarvasva tenI najara sAme ja baLIne bhasma banI gayuM ! 187 ema akasmAta nidhana banI gaela guNadharane nirbhAgI jANIne hoya tema ahiMthI tahiM trAsa pAmelA vizvAsu nakaroe paNa tajI dIdhe! . 188 che tethI kheda pAmate guNadhara, zUnyacitta vanamAM vanacaranI jema saMbhramapaNe Ama tema bhaTakavA lAgyA, 189 bhUkha ane tarasa vagerethI sAta divasa tapele te, kaSTa karIne maMtrikAvatI nAmanA gAme pahoMce. 190 | tyAM daivage eka svAbhAvika dayALu yegIe tene duHkhathI rIbAto jANI anukaMpAnI najare joye. je 191 che tevI sthi tinuM kAraNa tene pUchIne sarvavRttAMtathI mAhitagAra thaela te yegIe guNadharane potAnA makAne laI jaI pitA, putranuM poSaNa kare e rIte khAna-pAna vagerethI piLe. 12 In tyArabAda parvatanI vividha auSadhIone oLakhavAmAM nipuNabuddhivALA te kRpALugIe guNadharane parvata para laI jaI eka divya auSadhi batAvIne kahyuM- he Arya! A mArI jANItI auSadhine bakarIonA jUthamAM bheLo jana, potAnI bakarIne bhUlI javAnI jema" A auSadhionA samUhamAM bhUlI na jA, e mATe tuM cakkasa oLakhI le / 193-94 IT. Aje aMdhArI caudaza ane ravivAranI madhyarAtre "chAtrathI prasanna thaela gurU, ziSyane vidyA grahaNa karAve tema" tArAthI prasanna thaele huM A auSadhi tane grahaNa karAvIza. 15 " gIe e pramANe preraNA kaye sate sAvadhAna banela guNadhare paNa te auSadhine nizAna vagerethI nakkI karI lIdhI bAda baMne jaNa potAnAM sthAne AvyA 196 have rAtrinA be pahora vyatita thaye te yegIe guNadharane te auSadhi letAM kaI viddha naDe nahi, e mATe zikhAbaMdha karIne kahyuM ke he Arya ! mArA sAnidhyathI tuM makkama mana rAkhI dIpanI zikhA jevI dedIpyamAna te dIThelI auSadhi pAse jA/ 197-98 che ane te auSadhine uparathI jamaNI muThImAM hiMmatathI pakaDI rAkhIne DAbI muThImAM rAkhela zastravaDe nIcethI kamalanAM nALanI jema zIdhrapaNe chedavI 199 5 bAda auSadhivALI jamaNI muThIne daDha rAkhIbIje kayAMI dhyAna ApyA vinA sAtvikapaNuM dharAvate-jarApaNa pAchuM joyA vinA-bhatpAdaka bihAmaNuM rUpa ke avAja vagerene avagaNane ane megInI jema manamAM dhyAnarUpa saMpatti rAkhIne te auSadhi tuM ahiM lAva. 20015 siddharasathI suvarNasiddhi thavAnI jema vidhithI grahaNa karelI te oSadhithI mUrtimaMta bhAgyasiddhinI jema ghaNAM suvarNanI siddhi tAre AdhIna thaze. je 202 che ane te thaela suvarNasiddhithI "chAyAthI tApa nAza pAmavAnI jema A 1 katae (1. AmArA ) | 2 pU. upA. ma. kRta anuvAdamAM A lekane taddana viparIta artha thavA pAmela che. 3 vidhyArathA (. jAnadvArA) 4 upA. kRta anuvAdamAM A lekane anarthakArI artha thavA pAmela che.
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vadisUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 401 tAro ughADe paNa dAridrane upadrava nAza pAmaze. 203 e pramANe gInI tAtvikavANI sAMbhaLIne ati savazALI guNadhare (te madhyarAtre pahADa para ekAkI) jaIne yegIe kahela vidhithI te auSadhi grahaNa karI ! 204 ane harSita thaye thako asamAna utsAha ane sAhasavaMta te hiMmatabAja guNadhara, spaSTa dekhAtA anekaguNadharane bhegIe bhUtone, pitAnI cAre bAju pharI vaLelA ethI adhika pretane, ApelI divyauSadhi paNa mahAna aTTahAsya karavAnA rasamAM ekatAna banelA asaMkhya nAza pAmI ! rAkSasane-ziyALa siMha vagerenA bhISaNa vinione ane apAra bhera vagerenA sarvapariSahone muninI jema avagaNa (ane ghara tarapha) kame pAchA pharate dravya ane bhAva baMne prakAre viSama evI te parvatanI durlaya- bhUmine "bhavasthitine muni eLage, tema" eLaMgI gaye! 205 thI 208 mahaSadhinI prAptithI pitAne jayavaMta mAnate guNadhara, tyAMthI dravya ane bhAvathI paNa sama evI pRthvI para nagaramArganI jema sukhe ja cAlyA jAya che, tevAmAM tenAM duSkarmo ja preyI hoya tema pahADa parathI ekadama eka moTo patthara akasmAta daDyo ane tenI pAchaLa paDyo! 209-10 te pattharanA hUra dUra prasarela khaDakhaDATa avAjane lIdhe bhramathI vyagra banela guNadhare sahasA pAchuM vALI joyuM ! | 211 che eTale te jANe guNadhara para reSa dharIne hAya tema te mahA auSadhI, tuja tenI muThImAMthI nAsI gaI! tevAnA hAthamAM tevI divya vastu kyAMthI sthira thAya? | 212 . AthI khinna banela guNadhare jaIne te sarva bInA gIne jaNAvI. jagajajatunAM hitamAM ja tatpara te yegIe paNa tene kahyuM-he vatsa! tAruM satva utkaTa che ane udyama paNa asamAna che; paraMtu pUrvakRta puNya nathI ! puNya vinAnAM te satva ane prayatna niSphala che. 213-14 kahyuM che ke-"he Atmana ! tuM bhale vikaTa parvatamAM ke aTavIomAM bhaTaka, samudra tara, ke rAjAonI paNa sevA uThAva, ke maMtradevI vagerenI paNa sAdhanA kara; paraMtu pUrvabhavanAM sukRto vinA tane sukha maLavAnuM nathI. A 215 " mATe have dhananI khoTI lAlasA tajI daI tAre saMtoSa ja rAkha: ke-jethI traNa lekanA prANIomAM paNa tArUM mahattva gaNAya. 216 . gIe e pramANe kahevA chatAM paNa lebhAdha guNadhara, dhana mATe ghaNuM bhUmi bhaTa! dhananA athI jananAM citta kadI virAma pAmatAM nathI. A 217 bhamate bhamate guNadhara ramaNIya evA malayagrAme AvyuM tyAM dAMbhika lIlAo vaDe bhatA eka parivrAjake tene je 218 | sarvavRttAMta pUchIne ane jANIne teNe guNadharane kahyuM-kheda ane duHkha na pAmIza, huM tAruM duHkha thI dUra karIza. tuM eka rAtA dudhavALe ane pilANa vagarane zera ke IpaNa sthaLethI zeAdhI lAva: ke-jethI tAruM dAridya gALI nAkhuM. || 20 | guNadhare paNa ati - 1 pU. upA. e svakRta anuvAdamAM ahiM rijhAjhA' zabdane kayA vyAkaraNanA niyamathI bahuvacanamAM gaNela che te vAta khulAso mAge che. 2 3, upasarganA cha no lepa thatAM jANIta-vidhAnamAMthI ravI-viSAra paNa rahe che.
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 zrI zrAddhapratikramaNa-vadattasUtranI mAdarA TIkAnA sarala anuvAda utsAhathI zeAdhatAM zodhatAM kalpavRkSanI jema kayAMthI te thAra paNa meLA ! udyamathI zu prApta thatuM nathI ? // 2615 te thAra maLyo hAvAnI vAta paritrAjakane kahI, tethI te paNa AnaMda pAmyA ane kAryanI siddhi karanAra siddhiyeAgavALA cogInAM balidAnamAMthI divase guNudharanI sAthe parivrAjaka, te gheravALA sthAne gayA. nAsI chuTela guNadhara // 222 // bAda prathama saMgrahelI auSadhi sahita te thArane ce ' nI jema khaDakela kAsamUhamAM nAkhI dIdhA. // 223 II te citAmAM te kapaTakuzala parivrAjake agni saLagAvyA, ane zikhAmadha( ma Mtra sAdhanAmAM ceATalIbaMdhana ) karavAnA khtAnAthI guNadharane peAtAnI pAse khelAyai. / / 224|| bAda te kapaTI parivrAjake zikhAdha mATe nIcA mastake najIka AvIne ubhelA guNudharane-cArane pakaDavAnI jema-kezapAzamAM majabuta pakaDayo, // 225 // ane jevAmAM te nirdaya pApAtmA, 8 yAjJika, bakarAne hAme tema ' tene uMce uchALIne hutAzanamAM homavA jAya che tevAmAM 'kharekhara A anAvarDa huM marAI rahyo chuM' ema jANavAthI uchaLela vIyaeNvAna guNudhare duSkarmathI AtmAne sukAvavAnI jema te pApInA pagamAMthI peAtAnI jAtane mukta karI! // 226-27 // bAda ceAddhAonI jema du:khe dhAraNa karI zakAya evA ane krodhathI kaMpatA te khane jaNu ekabIjAne agnimAM heAmavA mATe paraspara jhujhavA lAgyA. 228 // pretAnI jema te manenA dussaha kaleza joine vananA gAvALIyA bhayathI vyagra banI ekadama pAkAra karavA lAgyA. // 229 // te du:sahu pAkArane pAsenA nagarathI tyAM zIkAra mATe Avela atiparAkramI rAjakumAre sAMbhaLyeA, // 230 // ane nAma jevA guNavALA te tejasArakumAra, tyAM zIghra doDI AvyA. kSatriyA khuMkhArava kema sahana kare?|| 231 // avRttisiddha thayela suvarNa purUSa vALA parivrAjakanI guNudhare jaNAvela darAzayatAne sAMbhaLIne guNudharane badale anyane rAjakumAra, yAgI para atidhita thayA, // 232 // ane ceAgIne ja maLye ! zIghra upADI iMdhanavat agnimAM nAkhyA ! kharekhara, duSTAne zikSA ane zionI rakSA karavI e nItijJAnI rIti che. / / 233 // agnimAM baLI bhasma thaela parivrAjaka, cirUpadhArI suvarNapurUSa banI gayeA. je mANasa anya mATe jevuM ciMtave tevuM te pote pAme che. // 234 // te Akasmika lAbhathI kumAra evA te harSita thayA ke je AnaMdane samAvavA traNa leka paNa sAMkaDA paDe. // 235 // rAjakumAre te suvarNa purUSane nidhAnanI jema tyAM ja saMtADayeA. samajI purUSa tevI dvivyavastune je te rIte kema jAhera kare? // 236 // yAcakane ApavAnI jema rAjakumAre dayAthI guNudharane mArgomAM prAya: bhAtAM jeTala' dhana ApI vidyAya karyAM. // 237 // mAtra cATavAnuM pAtra maLe temAM khuzakhuza thaI janAra zvAnanI jema te alpa dhanathIya ati khuza thaela guNudhara, tyAMthI jatA A pramANe tuccha vicAra karavA lAgyA ke'hajI paNa mArUM bhAgya akhaMDa jAgatu che, 1 yogesax
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa vaMdittusUtranI Adaza TIkAnA sarala anuvAda 43 ke-jethI A mahAna kaSTamAMthIya aheA, huM" zIghra chuTayA ! ane rAjaputre jAte ja ApeluM A dhana pazu pAmyA! AthI nakkI che ke hajI paNa huM ghaNuM' dhana meLavIza. // 238 thI 40 II AAjathI mAMDI ghera jatAM jatAM paNa huM icchA pramANu dhana nakkI upAIza. daiva anukuLa hAye sate kayuM kArya siddha thatuM nathI ? // 241 // ' te druti guNadhara svanagara bhaNI jatAM mAgamAM eka matrasiddha ceAgIne maLyeA. // 242 // yAgInI sAthe mATI mATI vAta karatA te ma'kra buddhi, eka gAma pAsenA udyAnamAM Avye ||243|| tyAM bhejanAvasare ceAgIe guNadharane kahyuM- huM lagna ! tane ISTa evI rasavatI meLavI Apu ?' guNadhare kahyuM- manuSyane mATe kalpavRkSa jevA he yAgI ! tame mane ati Ana'dadAyI evA kapUthI sugaMdhIdAra siMhakesarIyA mAdaka Ape!. 5 245/'guNudhare tema o sate cegIe paNa dhyAna lagAvIne prathamathI banAvI ja rAkhyA hAya tema sugadhIdAra siMhakesarIyA meAdaH zIghra hAjara karyo ! ane mane jaNuM yathArUci jamyA. bhAjanamAM atithinA satkAra karavAnI sajanAnI e rIti che. II246-47 // e rIte sAMje vaLI khAMDa vagerethI pUrelAM ghekhara jamADayAM! bIje divase savAre ghIsAkarathI mizrita khIra ane sAMje manahara evA aneka prakAranA khAdya padArtho jamADavA ! trIje divase savAre bhAta-dALa-ghI vagere jamADayAM. sAMje mukhane game tevI lApazI, ceAthA dina savAre mAMDA vagere ane sAMje anekavidha sukhaDI-sATA-jalekhI vagere jamADayAM ! // 248 thI 50 haMmezAM yAgInI evI zaktine joI cakita thaela guNudhara, vinIta haiAvA chatAM 'nakkI A ISTadAtA ce!gI mahAprabhAvika che' ema citavatA yAgInI anukuLa sevA -praNAma-prazaMsA ane bhakti vagerevaDe suvinItanI jema ' kharI sevA karavA lAgyuM. 251 -para // kahyuM che ke-paranA guNu levA, paranI IcchAne anusaravuM, parane hitakArI varttavuM, * madhura vacana uccavuM, tenA doSa dekhavAthI ha MmezAM dUra rahevu. te vagere maMtra ane jaDI khuTTI vinAnuM vazIkaraNa che. // 253 // guNudhare ekadA bhaktithI AvavAne lIdhe nibha anelA te cegIne harSathI pUchyuM- he prabhu! ! 4AvI kalpavRkSanI jema ApanI prabhAvaka zakti kayAMthI ?' cegIe paNa kahyuM-"he bhadra! tArI jema huM paNa dAritrathI pIDAtA hatA ane manamAM dhananI bhramaNA dharatA pRthvI para dhana mATe ghaNuM bhamyA. // 254-55 // temAM eka sthaLe dayALu evA eka uttama kApAlikane joI praNAma karI meM tene mArA du:khanI vAta jaNAvI. // 256 // dInatAthI pIDAtA prANI prati vAtsalyavALA te niSkapaTa kRpAcaNI kApAlike, mane gurUtattvanI jema vetAlamatra ApyA. // 257 / te maMtranI sAdhanAthI mAre AvI bheAjanasAmagrI hAjara karavI, te teA zuM mAtra che? sasaMpatti hAjara karI zakuM tema chuM ane tArI mULa sthiti paNa prApta karAvI zakuM tema chuM. " | 258 // cegInI A vAta sAMbhaLavAthI ati saMtuSTa thaela guNudhare, puSkala dhananI AzAe te siddhapurUSanI sAthe mArgamAM keTalAka divase nAkaranI jema pasAra karyo. // 259 || ekadA yAgIe kahyuM- ahiMthI DAkhI 1 mAtara x | 2 iMrANuvattamaM x 2 3 matamULuM x | 4 0 ccheddak /
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** zrI zrAddhapratikramaNa--va dittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda mAjI tArA deza najIkamAM che, ane hu tA jamaNI bAju ghaNe dUra javAnA chuM; mATe huM bhadra ! tAre kevI ane keTalI sa'patti joie che te kahe, kevetAlamatra sAdhavA jatAM jethI huM tane tevI ane teTalI sapatti banAvI ApuM: huM mRtaprAyaH anela guNadhara pragaTapaNe kroDA game dhana ApavA paNa samartha chuM. 260-61014 A sAMbhaLI * kroDa dhanathI asaMtuSTa guNudhara khelyA ' sa sapattienAM bIjarUpa je maMtra che, te maMtra ja mane Ape| ' ceAgIe kahyuM- hai bhadra! tu' svaNunI seMkaDA kADAkeADI paNa mAgI le; mahAn kane mATe ajama yaMtra jevA te maMtrathI tAre pratyeAjana zuM ? ||262-63 || kAraNa ke-e maMtra, manuSyanA prANane paNa jokhama pahoMcADe tevA ativiSama che! Ama chatAM kadAca siddha thAya te te siddharasanI jema puNyAdhika janane ja siddha thAya che. // 264 // pretanI jema alpachidra joIneya mahA anatha pahoMcADanArA e maMtrane meM paNa mahAkapTe sAdhela che. || 265 // " cegIe tema kahevA chatAMya ahaMkArImukhya zudhara, vicAre che ke- asAdhAraNa zaktivAn evA mArI pAse te maMtra te zuM asAdhya ? samarthane zu vahana karavA yogya nathI ? mahAna buddhimAnAne karyeA padArtha agamya che? sakhaLa jaTharAgnivALAne apathya zuM che? ane mahApAkamIone asAdhya zu che? // 266-67 // ' evA mithyAbhimAnapUrNa kubuddhi guNudhare, bALakanI jema maMtra mAgavAnA kadAgraha cheDayA ja nahi. // 268 // tethI dAkSiNyatAnA bhaMDAra cegIe te maMtra, guNudharane lakSmInA kAlanI jema spaSTa AmnAya sahita ApyuM. // 269 // mayaMtranI prAptithI potAne kRtA mAnatA abhimAnI guNadhara, tyAMthI siddhane pUchIne jatAM svadeze AvyA. || 270 || tyAM bagIcAthI AAbhatI sImAvALA susImapura nAmanA nagaramAM peAtAnA mAmA rahetA heAvAnu... jANatA hoi te nagare AvI AdarapUrvaka rahyo. 271] ekadA peAtAnI satya vAta mAmAne hathI jaNAvI rasa sAmagro meLavI kALI cAdazanI rAtre ekaleA ja ni yapaNe smazAne AvyA, ane hArdi kA karyAM bAda maMtra sAdhA lAgyA. || 272-73 // maMtranu` cegInI jema nizcala anI samyag dhyAna karatA guNadhara, pragaTa utpanna thayelA bhayaMkara paNa upadravAne sahana karavA lAgyA. // 274 // jyAre te niDara guNudhara, pavanAnA sapATAthI parvatanI jema vividha vighnasamUhAthIya kAI rIte kSeAbha na ja pAmyA, tyAre 1 pU. u. zrI dhama`sUrijIe A pachI 263 mA zleSThanA anuvAdane khadale 252 me vastuLa :0 zlA ane tene anuvAda geAThavyeA che, te 'zAstrakAre te 25ra meA leAka 251 pachI mUkayA che, te saMgata nathI; paraMtu 262 mA zlAka pachI ja sagata che ' ema samajIne tathA emaja anyane samajAvavA mATe sthAnAMtara karela che, ane tema karatAM ' zAstrakAra karatAMya peAtAne pote vadhu jJAnI dhAravAnuM ane lekhAvavAnu phADa karela che, te khedajanaka khInA che. vastuta: teA te 252 mA zloka 251 mA zlAka pachI ja saMgata che ane 261 mA zlAka pachI te asaMgata ja che! AvA proTa zAsrakAranI racanAne Ama rUpAMtara ApI devAnI rIti, vidvAna mATe sadgha na lekhAvI ghaTe. |2samAM x /
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zAhapratikamaNa-vAdanusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda kapa (maMtrAdhiSThAyaka vetAle) guNadharanAM mastaka para vikarALa cakrane ghaNA ghughutkAra karavAvaDe bhISaNa avAja karatuM kuMbhAranA cakanI jema AmathI tema bhamAvavA mAMDayuM ane bIjI bAjuthI mahAyaMtrathI palAtA ja manuSyanI AkrandabhUmi je ghera AkrandapUrNa zabda ati ugrapaNe uchALe. 275 thI 77 che te vakhate te be moTA upadravathI vyAkula banela guNadharanAM cittamAMthI duSkarmanA mege caitanya cAlyuM javAnI jema eka maMtrapada zIdhra naSTa thayuM! | 278 | vAraMvAra yAda karavA chatAM "puNyahInanA hAthamAMthI ciMtAmaNI sarI paDavAnI jema te para bhUlAyuM te bhUlAyuM ja yAda AvyuM ja nahi! | 279 I e rIte maMtrapATha bhUlatAMnI sAthe ja chidra zedhatA te bhISaNa kALarUpadhArI vetALe kahyuM- he napuMsaka! tuM mane AvA nirmAlya savaDe vaza karavA Icche che ? tArAM karmanuM phaLa bhegAva." ema krodhathI tiraskAra karI tene dhAnyanA mUDAnI jema daMDathI atyaMta mAryo | 280-81. AthI kaTu avAje AraDatA ane pRthvI para ALoTatA guNadhare nArakInI jema du:kha sahana karyuM. dhikkAra che maMdabhAgyatAne 282 . atyaMta prahArathI vAraMvAra mUcho pAmatAM aMte mUrachathI nisteja dehadhArI banI gaela guNadharane vetAle kaI rIte kASTanI jema nizcaSTa karI guNadharanuM svanagare AvavuM jato karyo. te 283 | prabhAte ghera na AvavAthI zaMkAzIla banela ane guNakara para patha. tenA mAmA zodha karatA tene zabavata smazAnamAM paDela joI atyaMta kheda pAmyA. 284 kaSTa svastha karI sanmAnIne te zANA mAmAe zUnyacitta banela guNadharane koI prakAre tenAM jayasthala nagara Aye. ne 285 | guNadhara AvatAM ja prItihita mitra guNAkare tene AzvAsana ApyuM ! ahe, durjana viSe paNa sajajanenI kRpA! 286 che chatAM paNa guNadha, guNAkara mitranI samRddhi sAMbhaLIne ane najare joIne agni sahita baLavAnI jema hadagaNadharanA nimitte thaela yamAM baLavA lAgyA. | 287 | ekadA (rAjakumAre A guNasuvarNapurUSanI prApti dharane bacAvI je kApAlikane agnimAM nAkhatAM te suvarNa puruSa ja guNakarane! thayela) te gepanIya suvarNa purUSane mahApura nagarathI rathamAM nAkhIne jyasthalapure AvelA rAjapurUe rAjasabhAmAM beThelA nRpane kahyuM-"he " na! amArA rAjAnA putra tejasakumArane bhAgyane A suvarNapurUSa siddha thaye che, paraMtu kumAra jyAre tene potAnA AvAse lAvyA, tyAre A suvarNapurUSe tene svapna ApyuM ke-he kumAra ! mArI sAdhanA mATe parivrAjake AraMbha karyo ane huM siddha thaye chuM tane, chatAM guNAkarane tyAM ja sthira rahevAno chuM ! ! 288 thI 91 che ane te guNAkara jayasthalanagaranA pazeThane putra che. jema sUryathI anya koI tejasvI nathI tema guNAkarathI adhika anya koI bhAgyazALI nathI ! 292 . kalpavRkSane naMdanavana sivAya anya sthAna kalpatuM nathI, tema amArA jevAne nizcaye te sthAna ja egya che. te 293 mATe he nyAyazreSTha rAjakumAra! tuM mane tenA AvAse laI jA." athavA koNa svahitaNa, guNAkaranuM sthAna Iccha 59
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ 406 thI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI ArA TIkAno sarala anuvAda nahi ? 294 ! tevI spaSTa divyauktithI amArA rAjakumAre amArI sAthe ahiM A suvarNa purUSa zIdhra mokalyuM che. divya vastuonI gati ke sthiti svecchAcArI hoya che. e ra95 mATe he rAjana ! A svarNa puruSa Apa pite guNAkarane Ape. divyavastu paNa rAjAe ApI hoya to te prajAne pramANa hoya che. te 296 " tethI sujJa rAjAe paNa guNAkarane zIgha lAvI te suvarNa purUSa Ape ! divyavANInuM ullaMghana keNa kare ? A ra7 | guNAkare paNa vAjAnI AjJAthI suvarNa puruSane ullAsapUrvakanA mahAna mahAvathI gRhapraveza karAvI tenuM phaLa meLavavA lAgyuM. te ra98 suvarNapurUSanI prAptithI te vakhate sarvajane e "kaustubhamaNinA lAbhathI viSNunI prabhAvakatAnI jema " guNakaranI sarva karatAM vadhu prabhAvakatAne nizcaya karyo. 299 tyArathI syAdvAdIoe paNa guNAkaranA bhAgyavaibhavanI prazaMsAnA prasaMgamAM atyaMta ekatavAda ja svIkAryo. te 300 II guNAkaranI e prazaMsAmAM paNa dubuddhi guNadhara, IrSyAthI atyaMta baLAte guNAkaranI je te prakAre niMdA karavA lAge ! ahe, tenI dhikkAratAne pAtra mitratA ! 301 ne e rIte guNIyala guNAkara 5ra niSkAguNAkaranI IrSAmAM guNa- raNa IrSyA karavAthI lakamAM " dubuddhi-mukhya nirbhAgyazekhara, dhare karela ApaghAta ! mithyAbhimAnIratna adaSTavyamukhamukhya, vAcAlazekhara, dvaSI ziromaNI, nirlajajazekhara, dhRSTa, khalamukhya ane adhamAdhama e " A guNadhara kayAM? ane uttamajanomAM paNa uttama A guNAkara kayAM? Indra ane vijhAnA kIDAnI maitrI jevI A baMnenI maMtrIne dhikkAra che dhikkAra che; ItyAdi prakAre gavAelA guNadharanI nagarajane haMmezAM upahAsapUrvaka niMdA karavA lAgyA. lekine mukhe tALuM nathI. A 302 thI 305 || tethI jIvahatyA karI pApAtmAnI jema koIneya svamukha batAvavA azakta banavAne lIdhe lajajAthI bedita manavALA, AtmasvarUpa anabhijJa evA svazatru guNadhare pote ja potAne uMce bAMdhI (phase khAI) svaprANene tajI dIdhA ! bhavaviMDabanAne dhikAra che. 306-7 pariNAme tiryaMca ane nArakInAM lAkho dukhonI khANa bace. dharmahIna manuSya A loka ane paralokamAM paNa sukhI kayAMthI thAya ? 308 guNadhara bAbata te prakAre duHkhada vRttAMta jANI guNAkara udvigna banyo ane saMsAramAM dharma ja tatva che" ema nizcaya para AvyuM. meM 309ekadA tyAM udyAnamAM gautama svAmI kevalInI jema jenAM caraNakamalene deva sevI rahyA che, tevAra dharmaharSa nAmanA guNAkara ane guNa kevalI mahaSI padhAryA. 310 | te kevalI bhagavaMtane vidhidharane pUrvabhava pUrvaka vaMdanA karIne sAMbhaLela dharmadezanAne aMte guNAkare pitAne pUrvabhava pUche, ane guNadhara joDenI maitronuM kAraNa pUchyuM. | 311 . kevalIbhagavaMte paNa kahyuM-"he bhadra! pUrve A (jayasthala) nagaramAM ja tame baMne 1 zarUAra vira x 2 pU. . zrI dharmasUrijIe vakRta anuvAdamAM ahiM "gautama kevalI" jaNAvela che te manasvItAne AbhArI gaNAya.
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda kace vaNikaputra tarIke viSTa ane suvi nAme baMdhu hatA. 312 . temAM viNa, ghanasaMcayamAM ja rasa dharAvatA lekavyavahAramAM rahevAmAMya duSpahAranI jema trAsa pAmate. 313 I dujananI jema svajana kuTuMbIoneya kadi satkAra nahi, aMgArAnI jema parivAraneya sukha ApatA nahi, amitranI jema mitroneya kaMI upakAra karato nahi, sukhIjanenI jema duHkhIjane prAMtapaNa kadI anukaMpA varate nahi, te duSkamI, adhamIonI jema samIone karI sanmAnatA nahi, bhIkSArthione gharamAM pesavA paNa dete nahi, zarIra saMbaMdhInA bhogamAMya lakSa ApatA nahi, sArUM bhejana paNa karatA nahi, karmathI haNAele te vi8, haMmezAM tuccha kapaDAM pahere ane dehe paNa malIna rahe! AthI svajanethIya halanA pAmate, sajajanethI tane pAmatA, skUlabuddhijanethI niMdA pAmate ane vittane upabhoga karanArA janethI hAMsInuM bhAjana banate, sukhanuM nimita kAraNa evuM dhana hovA chatAM paNa nidhananI jema haMmezane mATe te nibhogI, kevala lakhamAM ja samaya pasAra karato hato. te 314 thI 19 che jyAre ziSTajanane viSe zreSTha e susaMtuSTa ane uttamabuddhi suviNa te haMmezAM sadAcAramAM tatpara, paropakArakArI, atha. janenI prArthanAmAM kalpavRkSa, e. puSkala guNone alaMkAra hatA. maNi ane DhephAMnI mAphaka te baMne sagA bhAIomAM paNa e pramANe taphAvata hato. 320-21 me kahyuM che ke-3- suraddIna dhIraMartha:-AkaDAnuM ane gAyanuM baMnenuM dUdha che, kAMkarA ane ratna baMne patthara che, temaja eraMDa ane kalpatarU baMne vRkSa che, chatAM temAM paraspara meTuM aMtara che. 322 . tevA te baMne bhAIo haMmezAM paraspara prItivALA ane chAyA taDakAnI jema haLImaLIne rahevA chatAM svabhAvamAM pheraphAra thavA detA nathI. I 323 . ekadA eka nikaTasiddhi tapasvI munie mAsakSapaNane pAraNe suvijhanuM ghara pAvana karyuM. 334 "aho, Aje vAdaLAM vinA supAtradAnathI suviSTane vRSTi thaI ! puSpa vinA phalanI prApti thaI! ke-mAre ghera A mahAna lAbha ane viSTane jaMgama tIrtha AvyuM!' e pramANe hRdayamAM atyaMta bhAvanA bhAvatA mahAn pApabaMdha! ane pitAnA AtmAne pAvana karatA suviche, te munirAjane uttama ATha modaka harAvyA ! 325-26 / te vakhate suvikhe evo parama AnaMda anubhavyo ke-jANe te AnaMda pAse vizvane AnaMda paNa daridratA bhajate hate. I 327ii A suviSTane bhAgyege mana, vacana ane kAyAthI citta, vitta ane pAtra e traNano maLela A keI ajabaga, siddhiyoganI jema sarvasiddhine ApanAro thaye. 3285 kahyuM che ke liMri vitta =artha-keIkane citta hoya, koIkane vitta hoya, keIkane citta ane vitta baMne hoya, paraMtu citta, vitta ane pAtra e traNeyane vega keIka dhanya puruSone ja hoya che. * ahiM aSTabhaMgI paNa saMbhave che. ane te A rIta:-(1) citta che, vitta nathI, pAtra nathI. (2) vitta che, citta nathI. pAtra nathI. (3) pAtra che, citta nathI. vitta nathI. (4) citta che, vitta che, pAtra nathI. (5) yita che, pAtra che, vitta nathI. (6) vitta che, pAtra che, citta nathI. (7) citta che, vitta che, pAtra che. (8) citta nathI vitta nathI, pAtra nathI. [A ATha bhAMgAmAM sAtame bhAMge zreSTha che, AThame neNa che, ane bAkInA cha bhAMga sAmAnya che,
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda ne 329 . te vakhate suviSTa keI atulya bhegaphaLa bAMdhyuM! kharekhara, supAtre dAnanuM kRtya, sukha lakSamIne kela che. 33mA nIcavuttivALo viSTa te pratagrahitanI jema kaMIka svayaM hasIne pitAne ucita evuM vacana avAjathI A pramANe belyo ke "ahA, akhaMDa pAkhaMDeviDe vedokta AcArane pRthvImAM tyAga phelAvanArAo vaDe pUrvonI jema bIjAnAM gharo phegaTa zA mATe huMTAya che? AvAne dAna ApavuM te rAkhamAM ghI homavA jevuM che -pravAhamAM mUtaravA jevuM che. AvAone dAna devAthI dhananA vyaya sivAya bIju phala zuM che? | 331 thI 33 " e pramANe asahravacane bolavAvaDe vinTe tevA prakAranuM duSkarma bAMdhyuM ke je bhegavavA dvArA ja viNa jANaze. A 334 I dhuvaDane sUryane udaya cakSunI adhatAne mATe thatuM hovAnI jema viSTane e rIte munirAjane paNa samAgama azubhane mATe ja tha! | a35 II have te munirAja bhIkSA laI pitAnAM sthAne jAya che tevAmAM pAchaLa AvelA suviSTa mArgamAM munirAjane tatva pUchayuM. 336munie kahyuM- mahAnubhAga ! gocaranI jema gocarI arthe ekAgracitte vicaratA munione ubhA rahIne dharmopadeza ApavAne vyavahAra niSedhela che. mATe tAre tatva avasare upAzraye sAMbhaLavuM. suvicce paNa avasare upAzraye AvI munirAjane namaskAra karI "tatva zuM che ?' ema pUchayuM. I 338 | munirAje paNa "dharmaja tatva che' ema kahyuM vaLI te dharma sAdhune ane zrAvakane ema be prakAre che, temAM pahelo sAdhu dharma te duSkara che ane bIje zrAvakadharma sugama che. zrAvakadharma paNa atithisaMvibhAgavatanA samyakatva sahita bAra prakArane hAIne vIrya pavyA vinA prabhAve yugalika ane AcaravA yogya che. te 339-40 | ItyAdi RSie vistArathI vaimAnika deva thaela jaNAvela zrAvaka dharmane viSe svabhAvathI ja dAnarucivALa suvicche tuM Aje guNakara kahyuM ke-Are vatamAM paNa bAramuM atithisaMvibhAgavrata sulabha che, mATe munirAjane saMyoga maLe te vakhate te vratanuM mAre avazya pAlana karavuM. 341-42 munirAje "tuM dhanya che 'ItyAdi vacanethI adhika utsAhita karela udAradila suviSTa, saharSa maghera A 343 tyArathI mAMDIne te uttamabuddhi suviNa, muninA saMge haMmezAM munirAjane bhaktibhera dAna ApIne ja bhajana karate, sajajanenuM bolavuM anyathA thatuM nathI. A 344 che e prakAre dharma-artha ane kAmarUpa traNa varganI sAmagrIthI manuSyabhavanI sthitine pUrNa karela suviNa, pitAnuM dIrgha AyuSya pUrNa karI samAdhimaraNa pAmI uttarakurukSetramAM utkRSTa saMpadA-yugalika paNuM-traNa palyopamanuM AyuSya tathA atudaya ane adabhuta bhAgyavaMta e dasa prakAranA kalpavRkSethI kapelA apAra AcAravALe yugalika manuSya thaye. ! * pU. . zrI dharmasurijIe ahiM "bAramA vratane niyama svIkArI saharSa ghera Avya" ema pitAnA anuvAdamAM lakhyuM che, te zAstrabahAranuM asatya che. saviSTa niyama lIdhe hevAnuM zAstrakAreya lakhyuM nathI tema teNe niyama lIdho paNa nathI, paraMtu te tapAlananI mAtra maukhika kabulAta jaNAvI che. juo be 1 thI 44 sudhI saMbaMdho 1-0 navA 45
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ ^ ^ ^ ^, thI zrAddhapratikramaNa-vatrinI Adarza TIkAne sarala anuvAda tyAMthI mRtyu pAmI (pUrvakRta dharmanA mahAsyathI saudharma devalekamAM devIothI sevAela suvicche eka palepama AyuSya sudhI devapaNanAM uttama sukhanI ja dazA anubhavI. u 345 thI 485 tyAMthI cyavI A ja nagaramAM tuM pUrvakRta puNyathI devakI ane padmazeThane vizAla bhAgyavaMta evo guNAkara nAme putra thayo! . 349 . te je pUrvabhave munirAjane ATha modaka vaharAvyA hatA, tenA prabhAve tane ATha zreNInI ATha uttama kanyA ane 8 kroDa dhana vagerenI prApti thaI. tathA te je bAramuM atithisaMvibhAgavrata ravIkArIne tenuM haMmezAM pAlana karyuM hatuM, tenA prabhAve tane haMmezAM Rddhi ApanAra suvarNa puruSa prApta thaye. . 351. duSTa buddhivALA viSTa te suviSTa munine karelA dAnanI nindA karavAthI kALe maraNa pAmI pApIguNadharanuM durgati jamaNa. emAM pradhAna e zvAna thaye 352 . keInAthI satkAra nahi pAmato te kutara pUrvanA abhyAsathI "sarpa jema nidhinuM rakSaNa kare, tema? te gharanI mUcha dharAvIne tyAM baLajabarIthI rahyo. [ 353 | kaSTa vele, kIDAe bhakSaNa kare ane ghArAM paDavAne aMte maraNa pAmele te kutare, pitAnAM te ja gharamAM bhayaMkara AMkhevALe bilADo thaye. 354 . ekadA vividha rasavALI raIne AnaMdathI khAI rahele te bilADe, raseIAe khuba mAravAthI maraNa pAmI janmathI ja duHkhI evI caMDAlajAtimAM upanya ane jIvahiMsAdi karI pahelI narake gaye. tyAM cAra paLepamanA AyuSyavALI te harakhanI khANumAM teNe azithI bhujAtA matsyanI jema kaSTa dIrgha samaya pasAra karyo ! pUrvakRta duSkarmanI duSTatAne dhikkAra che. te 355 thI 5aa te jIva tyAMthI nIkaLI kaMIka subhAgye dhanavAna dhanaMjayazreSThIne putra guNadhara thaye 358 pUrva premathI tAre tenI sAthe maitrI thaI. prItiSa vagere prAyapUrvabhavanA abhyAsanI vAsanAthI = saMskArathI thAya che. 359 aa sarva lAmInA nidAnarUpa munidAnanI niMdA karavAthI viSTa, ghaNu kaleze paNa kaI prakAre lakSamI na pAmya, ulaTa dusaha duHkhe ja pAmyuM ! pUrve jeoe dharma karela nathI, teone sukhanuM nAma paNa kyAMthI hoya? I 60-61 bIjA saMbaMdhInI niMdA paNa aneka duHkhone karanArI hovAthI niSedhela che, te anaMta duHkhakArI evI dharma saMbaMdhInI nidAnA niSedha mATe te pUchavuM ja zuM? 362 pUrvabhave A viSI viSe, dharmane viSe je cheSa karyo, tethI A bhave te sarvajananA veSanuM bhAjana banyuM. kAraNa ke-bIja pramANe phala hoya che. te 363 pUrvanAM duSkarma rUpa mahAvAyarAnA AvartAne lIdhe "kInArAthI bhraSTa thatA samudramAMnA vahANanI jema' bhavasamudranA kinArAthI bhraSTa thaelo te viNa, dIrdhakALa bhavabhramaNa karaze. 10 364" e pramANe zrI kevalI bhagavaMtanA mukhathI pitAnA ane mitranA pUrva vagere sAMbhaLI vizeSa bodha pAmelA subuddhi guNAkare, dharmamAM ja buddhi sthApI. 35 tyArabAda guNAkare, jANe bIjA svarNagirio hoya tevA sthAne sthAne suvarNana vizAlakAya jinamaMdira baMdhAvavA vaDe samasta pRthvIne alaMkRta karI. 366 aa te dAnezvarIe duHkhI ane karajadAra lekonAM smiova sva. 4 / 2 duHsahAnyeva 4 / 3 vidveSa 4 /
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittAtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda duHkhene ane karajane AkAzakusumanI upamAe pahoMcADyAM! 36LA vidhipUrvaka pramANAtIta | tIrthayAtrAo karIne teNe atyaMta durlabha evuM saMghapatinuM pada prApta yathArtha dharmapAlananA karyuM na68 te nipApa buddhi guNAkare, pitAnuM dhana, sAte kSetromAM vege guNakara krame mukti vAvyuM ane dhamI kuTuMbIomAM mukhya lekhAvA tarIke lakSamInI pAmyo, saphalatA karI. 36lA e pramANe zrAvakadharmane dIrghakALa ArAdhI pavitra aMgavALA te samayajJa guNAkare, avasare yatidharmane savIkAra karyo. te 370 | mahAkAe sAdhI zakAya tevA yatidharmane paNa nirAbAdhapaNe ArAdhI bAramA devaloke gaye, ane tyAMthI AvIne manuSya thaI muktipada pAmyA. 371 e pramANe A be mitranuM utkRSTa zubhaphalagarbhita ane utkRSTa azu philagarbhita daSTAMta sAMbhaLIne te bhAvukajane! je mekSanI IcchAvALA che, te atithisaMvibhAga vrata nAmanAM A bAramA vratane viSe udyama kare. 372 // iti dvAdaze'tithisaMvibhAgavate guNAkaraguNadharayozcaritram // bAramA atithisaMvibhAga vratanA viroSa aticAre. avatA-A bAramA vratanA prathama "sacittanikSepa" vagere pAMca aticAra jaNAvI gayA, have te vratamAM te uparAMta paNa bIjA nindavA ane gaha karavA gya aticAre che, te A nIcenI gAthAdvArA darzAvAya che. suhiesu a duhiesu a, jA me assaMjaesu aNukaMpA // rAgeNa va doseNa va, taM niMde taM ca garihAmi // 31 // jAthA-suMdara hitavALA, vyAdhi athavA tapa-tyAgathI pIDita ke kRza dehavALA temaja "arvAcata" kahetAM vecchAcArIpaNuM tyajI gurUAjJAmAM vicaratA (sAdhu mahAtmAo) pratye meM je svajana kuTuMba tarIkenA sAgathI ke-sAdhuniMdArUpa cheSathI bhakti karI hoya tenI huM niMdA ane gaha hairuM . te 31 / bIjo artha -sukhI, dukhI temaja pArzvasthAdi pAMca prakAranA asaMyamIo pratye svajana-kabAdi tarIkenA rAgathI ke teoe levAtA azuddha azana-pAnAdigata de (te AhAra anyatra vahorIne pachI pitAne ghera paNa AhAra mATe Avela hoya te prasaMge ) jevAne lIdhe dveSathI bhakti karI hAya=dilamAM cheSa chatAM vyavahArathI suvihita muninI jema bhakti sAcavI hoya, tenI huM nidA ane gaha karuM chuM. vRttine mAvArtha-A gAthAmAM "pusui -ziSNu ane taMtrapaNu" e traNa vizeSaNanuM vizeSya sAduhu" pada jaNAvyuM nahi hevA chatAM atithisaMvibhAgavatane adhikAra cAlu hovAthI te vizeSya, ahi adhyAhAthI grahaNa karavAnuM che. tethI kevA sAdhuone viSe? te kahe che ke-jeone (kumuhu suMdara, ciM=hita jJAna, darzana ane cAritra, e) jJAnAdi
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 411 traNa hita suMdara che, te "gggg*=zobhana hitavALA sAdhuone viSe. vaLI kevA? te kahe che ke-"huAsusugi "=ogathI ke tapazcaryAdithI plAna ( asvastha ) banelA athavA upadhirahita tarIke du:khI sAdhuone viSe, vaLI kevA ? te kahe che ke-"zaraNaMnANu" ( za= nathI, saMa= svayaM, jANu=pu=Apu) ravecattay=jeo svachaMdapaNe pravRtti karatA nathI=gurUAjJA mujaba ja vicAre che ? tevA sAdhuone viSe ( vAkacA=je, me=jayA=meM, anuv=F-bhakti, kRta karI ) je meM bhakti karI ahiM "anukaMpA" zabda bhaktisUcaka che. kahyuM che ke - AcaravALupaNa, chA anupamA mAmA ! chAjupaNA, cA vize . 2 =AcAryanI anukaMpA karavAthI mahA bhAgyazALI evA AkhA gacchanI anukaMpA karI jANavI, ane gacchanI anukaMpA karavAthI jinazAsanarUpa tIrthane viccheda aTakAvya tIrtha TakAvI rAkhyuM jANavuM. I 1] te traNa vizeSaNavALA munirAjone viSe meM anna-pAna-vastrAdikanuM dAna karavArUpa je bhakti karI" te bhakti, "rA ' rAgathI karI = A mahAtmAo sAdhuguNathI suzobhita che, evI buddhithI nahi, paraMtu A mArA svajana che-mitra che-oLakhItA che, e vagere ) premathI karI athavA sArA-ghA =phreSathI karI = ( ahiM sAdhuniMdA nAme dveSa samaja) eTale ke-A sAdhuo. dhanadhAnyAdi rahita-jJAtijanethI tyajAela, bhUkhathI pIDAtA ane AhArAdi upArjavAmAM prAptihIna che. ane tethI AdhAra ApavAne yogya che" ItyAdi SamUlaka nidAthI bhakti karI [ e pramANe niMdApUrvakanI je bhakti che, te bhakti paNa dIrdhakAlIna evA azubha AyuSyano hetu hovAthI vAstavika te nidA ja che. siddhAMtAM kahyuM che ke "tAravaM samajuM vA mA vA navApakhaaypaavkmmN holittA niMdittA khisittA garAhattA avamannittA amaNuneNa apIikAragaNa asnnpaannravAhamaNArUma haTAmittA kadaradAvarakaraNa vAkaM ghara" tathA prakAranA zramaNane athavA mAhaNane athavA (jIvavadhAdino tyAga karavAmAM satata yatnavALA te saMyata-te pachIthI jIvavadhAdithI nivRta thaelA te virata-bhUtakAlIna pApane nindArUpa pratikramaNathI haNI nAkhavAvALA te pratihata ane bhaviSyakAla saMbaMdhInAM pApane nahiM karavAnA paccakakhANavALA te) saMyata-virata-pratihata-pratyAkhyAta pApakarmavALA sAdhune hIlanA karIne, niMdA karIne, khrisA karIne, gaha karIne. apamAnIne, asuMdara ane aprItikara evA azana-pAna-khAdima ane svAdimathI pratibhAbhIne azubha evuM dIrgha AyuSyapaNuvALuM karma upAje cheHbAMdhe che. ] hoya tenI huM niMdA ane gaha karuM chuM. 1 vA 4 / 2 avayaMsevu XI 3 jaina mAtrane suvidita che ke-ApaNA AtmAne uddhAra karanArA ane vartamAna tIrthanA mAlIka gaNAtA AcArya bhagavaMta ane temanI AjJAmAM vatate pU. nigraMtha munigaNa, ApaNI dayAne pAtra nathI; paraMtu bhaktine ja pAtra che. AthI ja A zlokamAM jaNAvela 'anupa" zabdo, bhaktivAcaka tarIke jaNAvela heIne zAstrakAre A zlokane vaMditasUtranI A 71 mI gAthAmAMnA anukapA' zabdanA karela "bhakti " arthanI sAkSImAM raju karela che.
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ A zrAddhagatikramaNa-va dittusUtranI AkarI TIkAnA sarala anuvAda : athavA vadittasatranI A 31 mI gAthAne bIjo atha A pramANe -' phi su ja durvAtu jJa '=sukhI athavA du:khI evA * asaMjJabhu=asaMyang '=pArzva stha-avasannakuzIla-saMsakta ane yathAcchaMda e pAMca prakAranA zithIlAcArI sAdhuone viSe meM je rAgathI ke dveSathI bhakti karI hoya tenI huM niMdA ane gIM karU chuM. . ahiM~evA asayatasAdhuone viSe " rAgathI=svajanasa'badhI Adi hovAne lIdhe premathI bhakti karI hoya athavA teoe anyatra vhArela azana-pAnAdinI azuddhatA jovAne lIdhe te prati matsara dharAvavApUrvaka je bhakti karI hAya te dveSathI bhakti karI samajavI athavA ' asaMcapu ' nA artha ema paNa samajavA ke-cha jIvanikAyanA vadhavALA khAvA--sAMI- sanyAsI-phaeNkIra Adi kulIMgIone viSe rAmeLa=ekagAma-deza ke gotra AdinA premathI, athavA dUSaLa teemAM zrI jinavacananI pratyanikatA-viparItatA vagere jovAthI te prati thaela dveSathI " me' je kAMI dAna karyuM hoya tenI hu* niMdA ane gA~ karU chuM. prazna:-jinavacananA pratyenIkane dAna ApavAnuM kema saMbhave ? kAra uttara:-tevA kuliMgIenA 'zajA-pradhAna vagere bhakatAnA bhayathI teone viSe paNa dAnanA saMbhava che. tethI tevA kuliMgIne viSe ' vidha vAnaM '- te te prakAre rAgathI ke dveSathI dAna karyuM... hAya, tenI huM niMdA ane gA~ karUM chuM. Ama teA dIna-anAtha vagerene dAna ApavuM. vidheya che, paraMtu te ( kupAtradAna nathI. ) ucitadAna ke anuka'pAdAna gaNAya che. kahyuM che :- kRpaNe'nAthadaridra, vyasanaprApte ca rogazokahate / yaddIyate kRpArthamanukampA tadbhaveddAnam // 1 // atha:-kRpaNane, anAthane riddhane, saTamAM AvI paDelAne ane rogathI ke zAkathI haNAelAne dayA khAtara je dAna apAya, te anuka'pAdAna kahevAya che // 1 // zarIre samartha hovA chatAM jee dInatA dAkhavI bhikSA mAgatAM rAya te paNa daddhiprAya: hAvAthI teone apAya te dAna paNa anuka pAdAna samajavuM. ( kuliMgIenA dAnanI jema) A anuka`pAdAna niMdAyeAgya nathI. varasIdAnanA avasare zrI jinezvara bhagavatAe paNa te dAna karI batAvyuM ke:-a mokSa che TrAna0 aH-A pAtra ane pAtranI vicAraNA mekSaphalavALA dAnamAM karavAnI che; paraMtu anukapAdAnane te sarvajJAe pAtra apAtra kAimAMya niSedhela nathI. // 1 // tathAdaanN yatprathamopakAriNi na tannyAsaH sa evAyate, kahyuM che. dIne yAcanamUlyameva dayite tatkiM na rAgAzrayAt ? // pAtre yatphalavistara priyatayA tadvAdhuSikaM na kiM ?, taddAnaM yadupetya nispRhatayA kSINe jane dIyate // 1 // a:-jeNe prathama upakAra karela che, tene je dAna apAya te dAna nahi; paraMtu thApaNu ja pAchI apAya che, garIbane dAna apAya te teNe karela yAcanArUpa mUlya laine ja apAya che, priyajanamAM dAna apAya te rAgane lIdhe kema nahi ? tathA supAtrane viSe je dAna apAya che
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikramaNa vaMdittasatranI bAda TIkAne sarala anuvAda 43 te vistRta phalanA premane lIdhe apAtuM hovAthI te dAna, vyAjavRddhinI IcchAe zAhukArajanane tyAM mULa rakama vyAje mUkavA barAbara kema nahi? mATe dAna to te gaNAya ke-je kSINujanane kaMIpaNa badalAnI IcchA vinA tenI sAme jaIne apAya. pA e pramANe 31 mI gAthAne artha samaja. |3|| avatA:-have jaNAvAtI 32 mI gAthA dvArA atithi vibhAgane AzrayIne karavA gya kRtya na thavA pAmyuM hoya, tenI niMdA ane gaha jaNavAya che sAhusu saMvibhAgo, na kao tavacaraNakaraNajuttesu / saMte phAsu a dANe, taM niMde taM ca garihAmi // 32 // jAthA -paDilAbhavA yogya AhArAdi hovA chatAM paNa tapa, cAritra ane kriyAvaMta muni rAjemAM tene saMvibhAga na karyo hoya, te pramAdAcaraNanI huM niMdA ane gaha karuM chuM. 3rA vRttino mAvArtha-sadAne mATe tapa-cAritra ane kriyAyukata gaNAtA munirAjomAM 6 bAhya ane 6 atyaMtara ema bAra prakAre tapa hAya che. 1 anazana, 2 unedarI, ke-vRtti saMkSepa, 4-rasatyAga, 5-kAyakaleza ane 6-saMsInatA e cha bhede bAhyatA che. ane 1-prAyazcita, 2-vinaya, 3-vaiyAvacca, 4-svAdhyAya, pa-dhyAna ane 6-kAyotsarga e cha bhede atyaMtara tapa che. A bAra prakAranA tapanI vizeSa vyAkhyA vagere mArI (zrI ratnazekharasUrinI) racelI vidhikaumudI (zrAddhavidhi) mAMthI jANavI. e sAthe munirAjemAM 70 prakAre caraNa=cAritradharma hoya che. kahyuM che kevy samaNadhamma saMjama, veAvaJcaM ca bNbhguttaao| nANAitiaM tavakAhA~naggahAI caraNameaM // 1 // atha:- 5 mahAvrata, 10 prakAre zamaNudharma, 17 prakAra saMyama, 10 prakAre vaiyAvacca, 9 prakAre brahmacaryanI gupti, 3 jJAna-darzanAdi 12 prakAre tapa ane kodhAdi kaSAyono nigraha) ema 70 prakAre cAritra che. tenI anukrame samaja A pramANe -- pa-mahAtaH-prANAtipAtaviramaNa mRSAvAdaviramaNa, adattAdAna miNa maithuna viramaNa ane parigrahaviramaNa. 10 prakAre zramaNadharma - kSamA, mArdava (mRdutA), Arjava (saralatA), yukti (nirlobhatA,) tapa, saMyama, sa ya aparigraha ane brahmacarya: ahiM zauca eTale saMyama pratye ni. SaNatArUpe bhAvazauca samaja, ane adattAdAnanA tyAgarUpa nirdaSaNatA samajavI. kAraNa ke-lAbhathI pIDA? jIva ja paradhana levAne icchato sayamane malIna kare che. laukikazAstramAM paNa kahyuM che ke -savAmaja zaunAnAM sarva zaucamAM artha zauca (lapha pIne sthAne bhejavI te pradhAna kahela che. kAraNake-3 athajanane viSe je ( 9mI javA pavitra che, te ja pavitra che. mATI ke jalathI pavitra thayA te pavitra nathI. 1 1 viviaumudI x + 2 pU. . zrI dharmasuvikRta anuvAdamAM ahi " nirlepatA' artha karIne "saMyamane sparzavuM nahi" e lAva raju karyo che, te Azcarya che. | 3 arthag x ! 3 1 2
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa--vaMdittusUtranI Adarza TIkAnA sarala anuvAda " : 17 prakAre saca:- 5 hiMsA Adi AzravAthI viramavuM, pAMca indriyane nigraha, 4 krodhAdi cAra kaSAyane! jaya ane 3-mana-vacana-kAyAnA maLI traNa daMDanI virati. 'ema sattara prakAre saMyama samajavuM: athavA " pRthvI, ap, teu Adi pAMca sthAvaranA saMyama, 3-eindriyAdi traNa vikalendriyanA saMyama, 1 5 ceMdriyanA sayama, 1 ajIvasayama, 1 prekSAsaMyama, 1 upekSAsa yama, 1 pramAja nA saMyama, 1 pAriSThApanA saMyama, 3 mana-vacana kAyAnA maLIne traNa ceAganA saMyama " ema sattara prakAre saMyama samajavuM. A sattara bhedamAM " anukrame pRthvIthI laine paMcendriya sudhInA nava prakAranA jIvAnu rakSaNa karavA rUpe te 9 prakAranuM sayama samajavuM, ane ja MtuupaghAtanA heturUpa pustakAdi grahaNu na karavAM, te ajIvasa'yama samajavuM. [ kahyuM che ke-narU teti vALaM=jo pustakAdimAM jIvA hAya ane te rUdhiravALA hoya te te jIvA pIlAI jaI tenuM rUdhira pustakamAM ghaNu paNa prasare ane tethI akSare bhuMsAine gaLI jAya che. jIvAnA nAza thAya te juduM] athavA duSamakALanA doSathI muddhibaLahIna ziSyAnA upakAra ( paThana-pAThanAdi karAvavA ) mATe pustakAdi ajIva vastu, pUvA pramAja vApUrvaka yatanAthI grahaNa karavAM te ajIvasaMyama jAvu. 10, sthAnane prathama sArI rIte draSTithI joine pachI te sthAne pramAnA karIne umA rahevuM. besavu te vagere prekSAsaMyama 11, sIdAtA saMyamI sAdhuonI ciMtApUrvaka masayamIenI ciMtA na karavI te upekSAsaMcama 16; gRhastha dekhatAM paga na pramAjavA ane na dekhe tyAre pramAjavA te pramAlanAsaMyama 13, paDavavAnI vastune vidhithI paraThavavI te risthAnAsaMyama 14, paradroha, abhimAna, irSyA vagerethI mananI nivRtti ane dharmadhyAnAdimAM pravRtti te mana saMcama 15, hiMsaka-kaThAra Adi vacanAvALI vANI na elavI te vAsaMyama 16, ane kAyAnI doDavuM-kudavu vagerethI nivRtti ane zubha kriyAne viSe pravRtti, te jAyasaMcamaH 17 ' e pramANe prANInI dayArUpa sattara prakAre saMyama jANavA. 414 10 prakAre vaiyAvacca:-AcAya, upAdhyAya, sthavira, tapasva, glAna ( vyAdhi / tapathI kRza ), zailya ( navA ziSya ), sAdharmika, kula, gaNu ane saMdha: e dasanI vaiyAvacca: 9 prakAre brahmagupti:-vaso dar nidhiii==t pazu napuMsaka rahetA heAya tyAM na rahevuM, 2 srIkathA na karavI, 3 strInAM Asane na besavuM, 4 sronAM aMge pAMga sAgadRSTie na jovAM, 5 srIpurUSa rahetA hoya tyAM bhIMtAne AMtare na rahevuM, 6 pUrvakrIDita kAmakrIDA na saMbhAravI, 7 praNIta'snigdha AhAra na karave, 8 ati AhAra na karavA ane 9 zRMgAra na karavA " brahmacaryanI A navavADa ( te ja huM brahmagupti jANavI.) prathama jaNAvela che, 3 jJAnAdi-jJAna, darzana ane cAritranI sevanA 12 prakAre tapa:-9 khAdyutapa ane 6 abhyaMtaratapa. ke--je prathama kahyo che. 4 kaSAya nigraha:-krodha, mAna, mAyA, lAbhaneA nigraha karave. ti pasittarI munirAjomAM pUrve jaNAvyA che te 12 prakAranA tapa ane A caraNasittarI dhama hoya che, tema te sAthe jaLasitterI ( sItera prakAre kriyA) paNa hAya che, ane te A pramANe:
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 415 piMDavisohI samii, bhAvaNa paDimA a iMdianiroho / paDilehaNa guttio abhiggahA ceva karaNaM tu // 1 // artha:-4 prakAre piMDavizuddhi, 5 samiti, 12 bhAvanA, 12 pratimA, 5 IndriyaniSedha, 25 paDilehaNA, 3 gupti ane 4 prakAranA abhigraha maLIne e 70 bhede kriyA che. te sarva bhedanI anukrame samajaNa A pramANe - 4 prakAre piMDavizuddhiA-AhAra, zayyA, vastra ane pAtra e cAra akalpanIya tyajIne kalpanIya levAM. 5 samiti -I, bhASA, eSaNA, AdAnanikSepaNa ane pArikApanikA e pAMca samitimAM samyakravRtti. 12 bhAvanA-anitya, azaraNa, ekatva, anyatva, saMsAra, azucitva, vividha lekasvabhAva, Azrava, saMvara, nijerA, uttama guNavaMtonA guNonuM varNana ane jinazAsanane viSe bedhinI durlabhatA vagere saMbaMdhI 12 bhAvanA=citvana. 12 pratimA -ekathI laI sAta sudhI kame 'ekamAsI, be mAsI, traNa mAsI, cAra mAsI, pAMca mAsI, cha mAsI, sAta mAsI," AThamI-navamI ane dasamI sAta-sAta divasanI, agyAramI eka divasanI ane bAramI eka rAtrInI A bAre pratimA saMbaMdhIne vizeSa adhikAra AvazyakasUtranI vRtti AdithI jANa. pa-pAMca Indriyano nirodha. 25 pratilekhanA -1 daSTipratilekhanA, 6 AMtare AMtare 3-3 maLI 6 prasphoTaka (poDA) tathA 9 AsphATaka ane 9 prasphoTaka eTale ke te traNa traNa prasphaTakane aMtare aMtare karavAmAM AvatA traNa traNa akSaTaka (akheDA) ane traNa traNa prarphoTaka (kheDA) e sarva maLIne muhapattinI e paccIza paDilehaNa che, ane te gurUgamathI jANavI. 3 gupta:-mana, vacana ane kAyAnA azubha yoganuM gopana. 4 abhigraha-dravyane abhigraha, kSetrane abhigraha, kALathI abhigraha ane bhAvathI abhigraha | kRti haLapattarI e pramANe munirAjamAM 12 prakArane tapa ane 70 prakArane saMyama hovA sAthe A sittera prakAre kriyA paNa hoya che. evA muni mahArAjane viSe saMte rAhukALa=mAsuka (acitta) ane eSaya (nidoSa) AhArAdi hovA chatAM IvamA na jokasaMvibhAga na =dAna na ApyuM te viparItatAne huM nirdu chuM, ane gahuM chuM. ahiM caraNasittarImAM 12 prakAranA tapane samAveza hovAM chatAM te tapanI vyAkhyA "mULa gAthAmAM "tapa" pada alaga sthApIne " alaga jaNAvavAmAM Avela che, te tapamAM nikAcita karmone ya toDavAnuM sAmarthya hovAnA kAraNe kriyAnA te sittera bhedamAMya tapanI prAdhAnyatA= 1 paDhamA 7 biA 8 taima 94 /
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtrano Adarza TIkAne sarala anuvAda viziSTatA jaNAvavA mATe che. kahyuM che ke bALa mA xxx upaNA vA nAsatA =prati damaNudi prAyazcitathI hara na thAya tevAM pUrve zrIrNa=gADha baMdhanathI bAMdhelA nikAcita karmone bhogavyA vinA athavA tapazcayavaDe khapAvI nAkhyA vinA mokSa nathI" ( A pAThamAMnA "tArA vA notarUttA" padathI nakkI che ke-zIrNa ane dupratikAnta karyo paNa tapathI kSaya pAme che.) e pramANe batrIsamI gAthAno artha saMpUrNa. 32 rUti xxx zrAddhaprtikrmnnsuutrvRtau dvAdazavatAdhikAraH // saMlekhanA vratanA 5 aticAra avataraNa -e pramANe samyakRtva ane samyaktvamULa 12 vratanuM savarUpa tathA te darekanA aticAra pratikramIne have A tetrIsamI gAthAdvArA saMlekhanA (AyuSyanA aMta samIpe zAstrokta vidhi mujaba karavA yogya anazana) vratanA pAMca aticAra pariharavAnI IcchAe te aticAra na lAgavA mATe prArthanA karAya che. ihaloe paraloe, jIviamaraNe a aasNspoge|| paMcaviho aiyAro, mA majjha hujja maraNaMte // 33 // jAthA -Ihaleka Aza sAga, paraloka Aza sAprayoga, jIvita AzaMsApraga, maraNa AzaMsAprayoga ane "=="thI kAmaga AzaMsApraga: ( A saMlekhanAvatane viSe e pAMca prakAranA aticAra mahane maraNanA aMtabhAgamAMya na haH ( ahiM aticAranI niMdA ane gahane gauNa rAkhI te aticAro ja na thavAnI bhAvanAne mukhya rAkhela che.) teno bhAvArtha-2 rUAzaMsAyA:-(A vratane viSe aticAro nahi lAgavA devAnA mane rathavALA te zrAvakane) aticAro lAgI javA pAmyA hoya ane tethI te zrAvaka, te aticArenuM pratikramaNa kare tene AzrayIne kahevAya che ke-A manuSyalakane viSe je bAvAprathA=abhilASane vyApAra thavA pAmela hoya; eTale ke-maraNa bAda A manuSyalokamAM para bhavane viSe huM manuSya thauM, rAjA thauM athavA zreSThI thauM" ItyAdi IcchArUpa je prayogavyApAra thavA pAmela hoya te A vratane viSe prathama aticAra che. 2 jApharAbA -paraleka eTale devabhava vagere tene AzrayIne "huM ahiMthI maraNa pAmI deva thauM athavA Indra thauM" ItyAdi IcchArUpa vyApAra te A vratane viSe bIje aticAra che. rU navirAsAyo --anazana karela keI zrAvakane ( jaNAvAze te te kAraNe ) cAlu bhavamAM ja adhika jIvavAnI IcchArUpa vyApAra, te A vratane viSe trIjo aticAra che. adhika jIvavA mATe hetuo A pramANe dharAve ke-"( pitAnAM darzanArthe ) aneka nagara ane gAmothI 1 dakSINakamena vipAkeAdaya tapazcaryAthI nAza pAme che, bAkI pradezAda rahe, te to sahaja sAdhya che.
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adaza TakAne sarala anuvAda (417 AvatA aneka saMgha dvArA (te anazananI khuzAlImAM) karAtA apUrva matsa vAraMvAra jevAthI, aneka nagarale koe prAraMbhe nRtyakaLAnI kauzalyatAthI thatI (pitAnI) ghaNI zobhA vAraMvAra dekhavAthI, kemala svaravALA mRdaMga-vividha prakAranA jhamakadAra svaravALI vAMsanI vINa-suMdara Dhela vagere vAInA sukhakArI dhavani sAMbhaLavAthI, aneka vivekIjanoe paraspara spadhAthI pitAnI pratye niraMtara karAtA agaNita vastra-pupamALA vagerenAM saMskAra, sanmAna, vaMdanAdi jevAthI, suvihata gItArtha munipravara (pitAne saMbhaLAvavA sArU) siddhAMta prAraMbhe ane pustaka vAcanAdi kare ItyAdi prakAre pitAnuM bahumAna cAlu rahevAnI bhAvanA thavAthI ane vAraMvAra ekaThA maLIne ghaNuM agresara evA kuzaLa dhanIka sAdharmikAvaDe karAtI pitAnA saddaguNonI ghaNI prazaMsAo sAMbhaLavAthI manamAM ema bhAvanA bhAve ke-je ke meM anazana svIkAryuM che, chatAM paNa mAruM AyuSya dIrgha thAya te sArUM' ke-jethI mArI AvI mAnapAnAdi zobhA banI rahe. aNusaNamAM te te AlaMbane joIne tevI bhAvanAe adhika jIvavAnI IcchA thAya te bIjo aticAra che. ka mALAsAya-tevA koI kaka kSetramAM keIe anazana karyuM hoya ane tethI pUta pUjA-sanmAnAdinA abhAvane lIdhe athavA kSudhA vigerethI pIDita thaye chate vicAre ke-"(hajI mRtyu thatuM nathI kayAre marIza? jaladI mana thAya to sArUM" to te A vratamAM cothA aticAra che. - 1 jAmamozaMsA thA-temAM zabda ane rUpa' e baMne kAma kahevAya che, ane gaMdha-rasa tathA sparza' e traNa bhAga kahevAya che te kAmaganI AzaMsAne vyApAra karAya che. jema ke-parabhavane viSe mane rUpa ane saubhAgyAdinI prApti thAva, evI bhAvanA thAya te A vratamAM pAMcamo aticAra che. (saMlekhanA vratanA te pAMca aticArone zeyarUpe jANIne te vratamAM vartatA zrAvakane anAmege lAgI javA pAme te aticArenuM pratikamaNa karanAra zrAvaka, manathI ema nakkI kare ke-) e pAMca prakAranI AkAMkSAone lIdhe nIpajatA te aticAro mane yAvat maraNanA chellA zvAse zvAsamAM paNa na lAgavA pAme. A aticAro A lekhanA vratane AzrayIne te atra mAtra upalakSaNathI jaNAvela che; mATe kaMI paNa dhamanuSThAna mAM Aloka ane paralokanAM sukhanI AkAMkSA sarvathA vajanIya samajavI. sUtramAM kahyuM che ke "phonapyANa AvAmAdrinAtha = Alekane athe dhamanuSThAna AcaravuM nahi, paralokane arthe anuSThAna AcaravuM nahi, yazakIrti prazaMsAdi mATe anuSThAna AcaravuM nahi, (eTaluM ja nahi, paraMtu) zrI jinedhara devoe jaNAvelA hetuo sivAya anya koIpaNa hetuothI dhamanuSThAna AcaravuM nahi." kahyuM che ke-"bAsA vinimuttarava=mokSamAM ane bhavamAM sarvatra nispRha evA uttama muni, sarva dhamanune Aza sA rahitapaNe Acare. / 1 " ArAdhaka utkRSTa hoya te 1 caritravara x !
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TakAne sarala anuvAda paNa te je dhamonuSThAna AcaratAM Aza sA kare to alpa ja phaLa pAme che. kAraNake-ciMtAmaNiratnane alpamUlyamAM vecanAranI jema te manuSya acityacitAmaNirUpa dharmane AzaMsArUpa alpamUlyathI vecI nAkhe che ! kahyuM che ke-"DhavacArUM vahurANaM ghaNAM phalavALAM zIlavatane (AzaMsAthI) haNIne sukhanI IcchA rAkhanAra durbalabuddhi muni, koDamUlya ApIne kAkiNI kharIde che. je 1 . e kAraNathI ja arihaMta bhagavatee (e AzaMsAnI mAphaka) niyANuM karavAno sarvathA niSedha karyo che. te niyANAM A rIte navaprakAre che. 2 nRpaniAnA-koI sAdhu Adi niyANuM kare ke-devane pragaTa koNe dIThA che? A rAjAo ja deva che, mATe mArI tapazcaryAnA phalathI huM parabhave rAjA thauM" A nidAnavALe jIva (prathama devAyuSya bAMdhyuM hoya te ) svargamAM jaI tyAMthI evI rAjya pAme che, paraMtu te rAjApaNunA bhava mAM samyaktva pAmI na zake tevo durlabhabadhI thAya che. 2 zanivAra-rAjAo bahu citAnA vyApAravALA hoya che, mATe A tapanAM phaLa tarIke AgAmI be zreNI thauM" te A bIju niyANuM che. 3 strItvaniAnaH-purUSa bahu vyApAravALo ane laDAI Adi duSkara karanAro hoya che, ema vicArI strI thavAnI AzA kare 4 gvanAnA-e pramANe strI haMmezAM parAdhIna che ane parAbhava pAme che. ema vicArI purUSapaNuM Iche. 1 vicAravAnA- manuSyanA bhege malIna hoya che mATe je devo anya devadevInI sAthe viSayavilAsa kare che, athavA pote potAne deva-devIrUpa vikuvI viSayavilAsa kare che te huM paNa ghauM. 6 svAvivAnidAnaH-je deve pote pitAnuM ja devIrUpa vikuvIne anya sAthe viSayavilAsa kare che, te deva thauM. 7 bahAratamura (vivAra) nina -kAmaga prati virAgI thavAthI vicAre ke-jyAM ( upara mujaba aMgapravicArAdirUpe ) kAmaga nathI, tevA (trIjA Adi) devalokamAM utpanna thauM. A jIva svarge jaI tyAMthI vI manuSya Adi thAya tyAM samyagradarzana pAme paNa dezaviratyAdi dharma na pAme. 8 rannAnAnaH-(ghaNuM dhanathI ghaNo AraMbha samAraMbha thavAne lIdhe ghaNuM pApa baMdhAya che, mATe ) daridrapaNuM hoya te ja AtmAne atyaMta uddhAra thAya, ema vicArI ke anazanI AtmA "huM daridrI thauM" evuM nidAna kare te jIva svarge jaI tyAMthI thavI daridrI thaI sarvavirati paNa pAme, paraMtu mokSa na pAme. 8 zrAddhanavAna -e pramANe "zrAvakapaNuM sAruM che, mATe maraNa bAda A tapanA prabhAvathI zrAvaka thauM" evA nidAnavALo jIva, anyabhave sarvavirati na pAme. A nava niyANa uparAMta saubhAgyAdi aneka nidAno che; paraMtu te badhAM nidA=niyANAe A navamAM ja aMtagata jANavAM. nidAna karanAre jIva pUrvabhave utkRSTa ghama ArAdhya hoya te paNa sAtamI nArakI pAmelA sumUma ane brahmadaracakrI AdinI jema prAya: naraka Adi durgatinAM du:khene bhAgI thAya che. kahyuM che ke "yuyadupi0= ati ghaNuM paNa tapa karyuM hoya ane dIrdhakALa sAdhupaNuM paNa pALyuM hoya, paraMtu te pachI AtmA nidAna karIne te badhuM vyartha hArI jAya che.
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 419. ( 1 kaTTunAmI rAmA=baLadeva sarve UrdhvagAmI hoya che, ane keza (vAsudeva-prativAsude) je adhogativALA hoya che, temAM paNa nidAnaHniyANuM (baLadevanuM anidAna ane vAsudevanuM nidAna ) ja kAraNa che. mATe buddhimAnee niyANuM vajevuM 2 " e pramANe tetrIsamI gAthAne artha saMpUrNa che 33 / rUti saMavanA vratanA 6 tavAra. tapAcAra ane viryAcAranA aticAro "o me dArUvAro e bIjI gAthAdvArA "" kArathI jaNAvI prathama sAmAnyathI pratikramyA che, ane vizeSapaNe te te aticAre bAbata a5vaktavyapaNuM Adi hovAthI kahyA nathI. e rIte jJAnAdi pAMca AcArane AzrayIne zrAvakane 124 aticAranuM pratikamaNa jaNAvyuM . rUti para savAranA 124 tivAra che avatara:-te eka covIzeya aticAre, mana-vacana-kAyAnA maLI traNa azubha yogathI upaje che mATe have jaNAvAtI 34 mI gAthAvaDe je nathI je aticAro thayo hoya te aticAranI pratikramaNa te yaMgathI karAya che. kAeNa kAiassA, paDikkame vAiassa vAyAe // maNasA mANasiassa, savvassa vayAiArassa // 34 // rAghArtha:--kAyAthI thaelA aticArone kAyAthI, vacanathI thaelA aticArone vacanathI ane manathI thaelA aticArene manathI pratikramuM . 34 . (A gAthAmAM "mALAtalasA evo paNa pATha che, ane "dArUbara" mAMnA aMtya "sa"ne ArSapragathI "mA" thaye che.) - vRttino bhAvArtha-kAyAthI vadha-baMdhanAdi karyuM te kAyika: kAyAnA vegathI thayelA aticAre tene kAba=kAyAthI eTale ke-gurUmahArAje Apela bAtapa ke kAunsaga jevA atyaM tara tapa Adi prAyazcittamAM kAyAne joDIne te kAyika aticArone kAyAthI, (jema daDhaprahArIe, pite kAyAthI karela hatyAo vagerene [te hatyAo yAda AvyA kare tyAM sudhI cAreya AhArane tyAga karavA pUrvaka te ta5mAM 6 mAsa sudhI kAyAne kAusaga dhyAnamAM sthApavA rUpa kAyAthI] khapAvIne mekSapada prApta karyuM. ) tathA sahasA abhyAkhyAnaHvicAryA vinA koIne zIdhrapaNe "tuM cora che-laMpaTa che" ItyAdiprakAre khoTuM ALa devuM vagere vAcAthI je karyuM te vArUbarasannavAcika aticArone vAcAg= vAva=gautamasvAmIe "micchAmi dukkaDaM" ApavAnI jema vacanathI ja e daSTAMta A pramANe -"pitAne tyAM vaheravA padhArelA zrI gautamasvAmIne aNasaNamAM rahelA Ananda zrAvake kahyuM ke "lavaNa samudranI pUrva-dakSiNa ane pazcima e traNa dizAe 500-500 jana sudhInuM, uttaradizAmAM himavaMta parvata sudhInuM. UrvilokamAM saudharmaka5 sudhInuM ane adholekamAM mane ratnaprabhA pRthvInA nArakAvAsanA upanAmA pratara=pATaDA sudhInuM avadhijJAna 1 pU. . zrI vijayadharmasUrijIe ahi svakRtAnuvAdamAM vartamAnamAM oLakhAto " himAlaya parvata" gaNela lAge che te yogya nathI.
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adaza TIkAne sarala anuvAda utpanna thayuM che." e sAMbhaLIne zrI gautamasvAmIe ekAeka kahyuM ke-gRhasthane eTaluM moTuM avadhi na ha ya mATe e asavAdanI tame AlecanA karo" Ananda paNa kahyuM-"he prabho! hoya tevuM kahevAmAM zuM AlecatA hoya ? jo na hoya te Apa ja Ale canA karo" AthI sAzaMkita gautamasvAmIe prabhu pAse AvI pUchatAM AnaMdanI vAta satya jaNAvAthI AnaMda pAse AvI te sthAnanI AlecanA laI tene khamAvyA. e pramANe vacanathI bAMdhelA aticArane vacanathI: tathA devatattva AdimAM zaMkAdithI mAlinyatA thavArUpa mAnasika: mANasara=ne mAnasika aticArene "manathI ja sAtamI namaka egya upArja la kamanI manathI niMdA karatAM kSaNavAramAM kevaLajJAna prApta karanAra prasannacaMdra rAjarSinI jema "hA, meM khoTuM karyuM' e rIte AtmanindApUrvaka "manasA =manathI (A gAthAmAM "ma, simarasa" pachI =ta zabda nathI, paraMtu A zrI vaMditasUtranI zrI akalaMka (abhaya) devasUrie racela vRttimAM "= tu zabdane "punaH" artha jANa.' ema kahela hevAthI "mAnasigarsa 3' pATha saMve che, athavA te te pAThAMtara hAya.) e pramANe vratanA sarva aticArone huM pratikakuM chuM, e saMbaMdha: mULagAtha mAMnA "jhArasA Adi traNa padomAM SaSThI vibhakti paMcamInA arthamAM che, tethI "kAyAvaDe kAyika, vacanavaDe vAcika ane manavaDe mAnasika aticArethI" ema sarva vratAticArathI huM nivat chuM, e bhAvArtha kahyuM che ke-mananA mAna che mana saMbaMdhInAM kama manathI, vAcika kama vacanathI ane kAyika karma kAyAthI nistAra pAmatAM havAnI jema buddhimAne bhavane nistAra pAme che. te Iti cennIzamI gAthAno artha saMpUrNa 34 .. javataraNa:- samyaphatva ane 12 vrata vageremAM lAgelA aticAronI te traNa gavaDe sAmAnyapaNe pratikramaNa karIne punaH te traNe yoganuM ja vizeSapaNe pratikramaNa karavA sArU have 35 mI gAthA jaNAvAya che. vaMdaNa-vaya-sikkhA-gAravesu, sannA-kasAya-daMDeSu // guttIsu-a-samiIsu, jo aiyAro ya taM niMde // 35 // jAthArtha-deva-gurUvaMdana, bAravrata-paccakhANa, zikSA grahaNa AvanA, kulamada Adi aTha mada athavA addhigArava Adi 7 gArava, AhAra di 8-10 ke 16 saMjJA 8-10 ke 64 prakAre kaSAya, mane daMDa Adi 3 daMDa, 3 gupti ane 5 samiti e sarvamAM je kaI aticAra lAgyA hoya te sarvanuM huM nidArUpa pratikramaNa karuM chuM. . 35 5 kRttino mAvArtha =vaMdana - prakAranuM caityavaMdana ane gurUvaMdana te baMne vaMdana punaH dravya 1 upAzrIe A sthaLe "sAtamI narakapRthvI gya karma bAMdhyuM' ema artha lakhyo che te asatya che bAdheila kama ema vikhAtuM nathI, paraMtu tevAM karmanA daLIkAne bAMdhavA ekaThAM karyA hoya ane haju nikAcita karyA na heya-bAMdhyAM na hoya te karma vikhAya che. ahi prasannacaMdra rAjapie paNa te karma bAMdhela nathI; paraMtu upArjela che. A thI TIkAmAM paNa "rnita' zabda che, " vaDha'. zabda nathI. ! 2 kamara
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda karI ane bhAva ema be prakAre che. jema pAlakakumAre zrI nemiprabhune kareluM sAkSAt vaMdana paNa dravyavaMdana ane zAstrakumAre ghera beThAM kareluM bhAvavaMdana. tathA zrIkRSNanI sAthe vIrA sALavIe 18000 munine vaMdana karyuM te dravya, ane kRSNa mahArAje kareluM te bhAva gurUvaMdanA: ahiM dravyathI devavaMdana, dasa trika Adi 2074 belarUpe ane dravyathI gurUvaMdana 492 balarUpe kahela che te sarvavidhi caityavaMdana tathA gurUvaMdanabhASyathI jANa. tathA vrata-te AvratAdi 12 vate athavA paurUSI Adi paccakkhANarUpa niyamo jANavA. zikSA = be prakAre che. grahaNa ane Asevana. tyAM sAmAyika Adi sUtranuM tathA arthanuM brahaNa karavuM te grahaNazikSAH kahyuM che ke-"sAvArasa zrAvakane jaghanyathI ATha pravacanamAtA ane utkRSTathI dazavaikAlikanAM 4 adhyayana sudhI sUvathI ane arthathI zratagrahaNa karAvavuM, ane pAMcamuM adhyayana sUtrathI na kape, mAtra kALA=vyAkhyAnAdivaDe arthathI sAMbhaLavuM kape." e grahaNazikSA; ane navakAra sahita jAgavuM ItyAdi ( jAge tyArathI mAMDI suve tyAM sudhImAM zrAvaka mATe zrI paMcAzaka AdimAM dinacaryA- rAtricaryA darzAvela che te) dinakRtyasvarUpa cayo yathAvidhi AcaravI te Asevana zikSA=punaH punaH karavArUpa abhyAsa. mAnava-jAti Adi ATha mA sthAne kahyuM che ke-gArU che guDha 2.=jAtimada, kulamada, rUpamada, baLada, zratamada, tapamada, lAbhamada e ATha prakArane garva che, ane te garvo azubha karmo baMdhAve che tathA bahu saMsAra bhamAve che. A saMbaMdhamAM metArya-harikezI-marIci vagerenAM daSTAnta jANavAM, athavA te sthAne rasagArava-RddhigArava ane zAtAgArava e traNa garvanA bhedarUpa garavane garva tarIke jANavA. temAM ghaNuM dhana-kuTuMbAdi vaibhavane garva kare te dvArA ke-je sarva samRddhipUrvaka prabhune vaMdana karavAnI IcchAvALA (keIe na karI hoya evI samRddhipUrvaka vaMdanA karuM, evA garvavALA) dazArNabhadranI jema A lokamAM ja laghutA artha thAya che. tathA madhura annapAnAdimAM lolupatA te rAjava ke-je "bahuzrata chatAM rasanI lolupatAthI mathurAmAM sthiravAsI banI kALa karI eja nagaranI khALamAM yakSa thanAra maMgu A cAryanI jema mahAdeSane mATe thAya che. tathA komaLa zamyA-Asana Adi sparzendriyane sukhakArI sAdhanemAM Asakti te zAtAva ke-je dehanAM lAlanapAlanamAMja rasika hovAthI trIjI narake gaela zazirAjAnI jema durgatine mATe thAya che. tathA:-- saMjJA-sava jIvone AhAra-bhaya-maithuna ane parigraha e ja prakAre athavA 10 prakAre vA 16 prakAre kahela che. temAM prathamanI 4 sAthe krodha-mAna-mAyA-lobha-gha ane leka e cha maLI 10 saMjJA kahevAya che A daseya saMjJA beIndriyathI laI paMcendriya sudhInA 1. pU. 9. zrI dharmasUrijI mahArAje potAnA anuvAdamAM zAstrakAramaharSithI viruddha jaIne A 10 saMjJA ekedriya pratyekavanaspatine ya spaSTa svarUpavALI jaNAvI che, te svataMtavyarasikatAnuM tAMDava ja che. ekendriya evI pratyeka vanaspatimAM te zAstrakAre te dasa saMjJAnI alaga saMbhAvanA karela che, chatAM te saMbhAvanAne palaTIne spaSTa svarUpe jaNAvavI te vidvAna mahAzaya mATe zocanIya gaNAya. zAstrakAra, beIdriyAdimAM
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ karara zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditusUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda sarva jIvane prAya spaSTa che. ekendriyamAM te te daza saMjJAnI saMbhAvanA karAya che ke vanaspatine jalane AhAra levAthI 1 saMjJA, sutAra Adi leke kApavA Ave tyAre vRkSo kaMpatA hovAthI ane hastasparzathI lajajALuM vanaspati saMkecAI jatI hevAthI 2 mA saMjJA, valIo vRkSAdikane vaTe che, te rU pariprasaMnnA, strInAM AliMganathI kurabakavRkSa ane pAdaprahArathI azokavRkSAdine puSpa AvatAM hevAthI cha maithunaraMjJA, (kahyuM che ke-"tarUNa strInAM AliMganathI azatarUne puSpa Ave che, padharanA sparzathI saMtoSa pAmI azakatarU vikasvara thAya che. mukhanI madirAnA gaMdhathI saMtoSa pamADelA kesarA paNa puSpanI jema prakulita thAya che, madirA ane sugaMdhIjaLanA dehadathI caMpatarU, kaTAkSathI haNavAvaDe tilakavRkSa ane paMcamasvara sAMbhaLI virahavRkSa kule che." laikikazAstramAM kahyuM che ke "zRMgAra sajela strInAM mukhanAM tAMbulanA kegaLAthI kuvAmAM pAro uchaLIne bahAra Ave che, e vagere mithuna saMjJA saMbhave che.) paganA sparzathI kokanadane kaMda "huM 'kAra kare che te kAraMjJA, huM chatAM leka duHkhI kema ? e garvathI raDatI -azra tarIke jaLa TapakAvatI rUdantI velIne 6 mAnasaMjJA (enAthI suvarNasiddhi thAya che.), valI, pAMdaDAMthI phaLane DhAMkI de che te. 7 macAvaMjJA, bilava ane palAza vagere vRkSe mULavaDe nidhAnane vIMTI le che te 8 TomasaMa kamaLa rAtre ane kerava divase sakecAya che te 1 DhoraMjJA, valIo raste che. DIne vADa vRkSa vagere para caDe che te. 20 mI saMjJA. tathA sukha duHkha, moha-vicikitsA-zeka ane dharma e 6 sahita 16 saMjJA che. zrI AcArAMgavRttimAM te saMbaMdhamAM vyAkhyA che ke- AhAranI abhilASA=IcchA te rAjJatejasa nAmakarma ane azAtA vedanIya karmanA udayathI thAya che. trAsa tha te 2 maya saMjJA, bAvA vastuo para mUcha thavI te 3 variprasaMzA, strIvedAdi vededayarUpa ka maithuna saMjJA-, A bethI cAra sudhInI traNa saMjJA, mehanIyakamanA udayathI hoya che. be yuvataMjJA, du:saMjJAA baMne saMjJA, zAtA tathA azAtAne anubhava thavA rU5 vedanIyakarmanA udayathI thAya che. mosaMbA,-mithyAtvarUpa che ane te mehanIya karmanA udayathI hoya che. 8 vitAsaMjJAcittanA vikArarUpa che ane mehanIya tathA jJAnAvaraNIyanA udayathI heya che. 9 thI 12 trAri vAra saMjJA-anukrame aprIti-garva-vakatA ane gRddhirUpa che. 13 phokasaMjJA=viparIta bolavAthI thatA vaimanasvarUpa che. A navathI tera sudhInI e pAMca saMjJA, me hanIyanA udayathI hoya che. 14 rokasaMjJA le ke mAtra matikapanAthI upajAvI kADhelA vikalparUpa che. jemake-aputrIyAne gati nathI, kutarAo te yakSe che. brAhmaNo deva che, kAgaDA pUrvajo che mayUrIne mayUranA pAMkhanA vAyarAthI garbha rahe che vagere' AvI svamati kalapanAo lekane jJAnAvaraNIyanA kSapazanathI ane mehanayanA udayathI hoya che. 15 dharmavaMjJA-kSamAM Adi AcaravArUpa che 16 ghaighA-vallIsamUha, vADa vRkSa vagere para caDe e vagere pUrve kahela svarUpavALI che ane te paNa te daseya saMjJA prAyaH spaSTa hevAnuM kahe che, jyAre upA, zrI endriyamAMya te daseya saMjJA spaSTa hevAnuM kahe che! A kevI zAstraparAyaNatA ? 2 guf x
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zAhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda kara3 jJAnAvaraNIya kSaye pazamathI hoya che tathA - pAca-4 ane 16 prakAre temAM varSa=saMsAra, tene kAra=lAbha te kaSAya, krodha, mAna, mAyA, lebha ema 4 prakAranA che. kahyuM che ke-"zAM saM=karma e kaSa athavA bhava e kaSa= saMsAra, tenI Avaka che jenAthI te kaSAye kahevAya. te krodhAdi 4 kaSAyo saMsAranA mULa kAraNe che. 1. te cAre kaSAye puna: anantAnubaMdhI, apratyAkhyAnI pratyAkhyAnI ane saMjvalanabhede cAra cAra prakAre havAthI 16 prakAre che. tenuM svarUpa A pramANeH- janatAnI vAca-chaMdagI sudhI rahenArA, narakagati ApanAra ane samyaktvaguNane rokanArA che. tathA te zodha-parvatanI phATa sarakho (saMdhAya nahi te) hoya che. mAna-pattharanA staMbha sarakhuM lUTe paNa name nahi tevuM) hoya che mAvA-vAMsanA nakkara mULa sarakhI : atyaMta gupila) ane homa-majIThanA raMga sarakho (koIpaNa upAye jAya nahi te hoya che tyAhavAnI javAya - 1 varSa sudhI rahenArA, tIyaMcagati ApanArA ane dezavirati guNane rokanAra che. tathA te kathA-taLAvanI phATa (varasAdathI saMdhAya) sarakhe che mAna-hADakAM jevuM akakaDa mahAkaSTa name) mAyA-meMDhAnAM zIMgaDA jevI (sIdhI thavI muzkela che ane ema gADAnI maLI sarakhe che. pracAhavAnI javAca:-cAramAsanI sthitivALA, manuSyagati ApanArA, ane sarvaviratine rokanArA che. ane te je dhULanI rekhA (vAyare maTe) sarakho hoya che, mAna-kASTanA staMbha (ghaNA upAye name) sarakhuM, mAyA-baLadanA mUtranI vakatA sarakhI ane homa-aMjana-kAjaLanA raMga sarakhe che. saMtranI vAca-paMdara divasanI sthitivALA, devagati ApanArA ane yathA khyAta cAritrane rokanAra che ane te jaLanI rekhA sarakho hoya che mAna-netaranI soTI sarakhuM, mAthA-vAMsanI chAla sarakhI ane rAma-haLadaranA raMga (sUryanA taDake jAya) sarakhe hoya che. prazna-anaMtAnubaMdhI Adi kaSAya je narakagati Adi ApanArA kahyA, to mithyASTi saMgama vagere nitya anaMtAnubaMdhInA udayavALA chatAMya svarge gayA, ane bIjA apratyAkhyAnI kaSAyavALA zreNikAdi tiryaMcamAM javAne badale narake gayA tenuM kema? uttara -vAta ThIka che; paraMtu anaMtAnubaMdhI ke Adi te eLeya kaSAyomAMne ekeka kaSAya anaMtAnuba dhI-anaMtAnubaMdhI, anaMtAnubaMdhI-apratyAkhyAnI ItyAdipaNe cAra-cAra prakAranA hovAthI te 16 prakAranA kedhAdi kaSAnA 64 bheda thAya che. e hisAbe anaMtAnabaMdhI krodha ati tIvra hoya te 16 bhedamAMnA pahelA anaMtAnubaMdhI krodha je jANo. enAthI kAMIka maMda hoya te te anaMtAnubaMdhI krodha apratyAkhyAnI jevo hoya che, enAthIya maMda hoya to pratyAkhyAnI che ane e ja anaMtAnubaMdhI krodha atyaMta maMda hoya te saMjavalana jevo hoya che. e pramANe apratyAkhyAnI krodha paNa anaMtAnubaMdhI jevo-apratyA khyAnI jevo ane saMjavalana jevo hoya che. e ja pramANe pratyAkhyAnI krodha paNa anaMtAnabadhI Adi 4 prakAre ane saMjavalanane krodha paNa anaMtAnubaMdhI Adi 4 prakAre hoya che. e pramANe jema 16 prakAre krodha che, tema mAna-mAyA-lobha paNa 16-16 prakAre hovAthI
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara4 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda sarvamaLI 64 prakAre kaSAya che. tethI saMgamAdika nitya anaMtAnubaMdhInA udayavALA paNa e anaMtAnubaMdhIne udaya saMjavalana jevo hovAthI svarge gayA, zreNikAdi apratyAkhyAnInA udayavALA paNa e apratyAkhyAnIne udaya anaMtAnubaMdhI jevo hovAthI narake gayA. kaSAyanA te cosaTheya prakAre sarvathA tajavA gya che. kahyuM che ke "vaMzanAM rad, vi purohIdA taMri sarUmarA, dAru na mukurof inzA artha:-je cAritra deze noDapUrva varSa sudhI paNa pALyuM hoya te sava cAritrane kaSAyamAtrathI purUSa aMtarmuhUrtamAM hArI jAya che. 1 vAyatteya nirodhe, cattA vADawDhInaM ratha sAcA, vAvAcaDhaMDhIghA ghaNA | 2 | artha:-udayamAM AvavAnA kaSAyane udayamAM na ja Ave e rIte nirodha kare ane udayamAM AvelAne niSphaLa banAvavA (e kaSAyathI je upaghAtAdika pravRtti karavAnI hoya te na karavI ane tene manamAM ja samAvI devA ) e ja kaSAnI salInatA kahI che. mArA" tattama tApamara=dvAdazAMgInuM eja tattva che, e ja sAra che ane e ja paramArtha che ke-bhavabhramaNamAM sahAyaka evA kaSAyeno tyAga karI de cheDA mahuvaa=A lekamAM je atiduHkha che, te kaSAyanI vRddhi ane ati sukha che te kaSAyanI hAni ja kAraNa che. jhA anyadarzanamAM paNa kahyuM che ke-"caro yuda caturta ati taraNa stravate taramaphrijamAvavo =kai sahita je kAMI jApa, vA, homahavanAdi, athavA devapUjAdi kare che, te sarva kuTela kuMbhamAMnA jaLanI jema jharI jAya che, nakAmuM thAya che. dhanA saMbaMdhamAM karATa ane utkaraTa nAmanA be maharSinuM daSTAnta. karaTa ane utkaraTa nAmanA be mahaSIo, kuNAlAnagarInI khALapara comAsAbhara kAusagAdhyAne rahyA hatA. tenI AzAtanAnA bhayathI nagaramAM vRSTi baMdha thayela. tethI nagarajane teo para Akreza karavAne lIdhe roSe bharAelA te baMne munioe (ekeka pAda vArApharatI) 4dhu-" varSa megha ! kuNAlAyAM, dinAni daza paMca ca / muzalasthUladhArAbhiryathA rAtrau tathA divA 1 . he megha ! kuNAlAnagarImAM varasI paDa. paNa paMdara divasa sudhI varasI paDa! paNa mUzaLadhArAe varasI paDa! paNa rAtre varase te ja divase varasI paDa!" e pramANe ja varasAda paDatAM nagara AdimAM upadrava thaye, ane te pApathI baMne muni kALa karI narake gayA. mAnanA saMbaMdhamAM "nAnAbhAI kevalIone kema vAMdu?" e mAnamAM varSa sudhI kAryotsarga rahelA zrI bAhubaLIjI AdinuM daSTAMta jANavuM. mAyAnA saMbaMdhamAM (pUrvabhave mitrone vaMcIne vadhu tapa karavArUpa mAyAnAM phaLa tarIke strIveda pAmelA) zrI malinAtha bhagavaMtanuM daSTAMta jANavuM. lobhanA saMbaMdhamAM samAdityAnuM daSTAMta che ke te zreSThI, pitAnA ekanA eka putrane ya vaMcIne-ThagIne rAtre smazAnamAM kroDa sonaiyAne nidhi dATI kaSTa ghera AvyuM. te paNa cittamAM citA upajI ke-nidhine ema sAvacetIpUrvaka gopacce hovA chatAM rakhene kaI laI te nahi jAya? ema atyaMta mAnasika pIDAne lIdhe dAhajavarathI gherAela te zreSThI, maraNa
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddha pratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAno sarala anuvAda karapa pAmI te nidhAnanA sthAne sarSa thayA. e pramANe ekeka kaSAya paNa anarthane hetu che, te cesaTheya kaSAyonI te vAta ja zI ? tathA: daMDa-rU-jenA vaDe prANI dharmadhananAM haraNathI daMDAya te daMDa, mana-vacana ane kAyadaMDa ema traNa prakAre che. temAM manadaDa viSe daSTAMta che ke jene aMta vakhate zrI gautamasvAmIe nirdhAmaNA karAvela te eka zrAvaka maraNa pAmI pitAnI strInAM kapALamAM bAraNe aphaLAtAM paDela ghArAM saMbaMdhInI mAnasika pIDAthI kapALanAM te ghArAmAM ja kRmi thaye. tathA vacana daMDa viSe laukika hawAMta che ke-zikArIe nAsI chUTelA mRgane mArga pUchatAM koMzika tApase satya mArga batAvyuM, te pApathI te tApasa maraNa pAmI narake gayo. e ja rIte kAyadaDa viSe daSTAMta che ke-mAMDaca nAmanA RSie pUrve bharavADanA bhAvamAM lIMkhane zULAthI parevI te pApathI RSi, vinA aparAdhe LInI zikSA pAme. e pramANe traNa daMDa: athavA mAyA-nidAna ane mithyAtva e traNa zalyane 3 daMDa jANavA: ( jenuM svarUpa pUrve jaNAvAyuM che.) te traNa daMDane viSe, tathA - rUri=azubha citavanamAMthI mana rokavuM te mane guNi, sAvadya vacana na besavuM te vajanazuti ane kAyAne sAvadha vyApArathI rokavI te chAyANi te traNa guptine viSe tathA1 samiti=IryAsamiti, bhASA samiti, eSaNasamiti, AdAnanikSepaNasamiti ane pAriSThApanikAsamiti e pAMca samitine viSe (e pramANe vaMdana-vata-zikSA-gArava-saMjJA-kaSAyadaMDa-gupti ane samiti e sarvamAM tathA zakya zabdathI zrAvakanI samyakatvapratimA Adi 11 pratimA vagere sarva prakAranAM dharmane viSe jene niSedha che te karyuM ItyAdi rIte je je aticAra lAgyA hoya tenuM nidArUpa pratikramaNa karUM chuM . 35 / avataraNa:--zaMkA-"e sarva aticAro sAmAnyathI ane vizeSathI pratikamyA paraMta pratikramanAra zrAvaka, te pharI pharI chakAyanA AraMbhamAM ja pravarte che, tethI tene haMmezAM ghaNAM pApabaMdhane saMbhava hovAthI hastisnAna hAyA pachI suMDhathI pAcho mAthe dhULa nAkhe te ) nyAyanI jemaja thatuM hovAthI pApanI zuddhi kema thAya?" tenuM samAdhAna A gAthAdvArA zAstrakAra, samyagakazanane mahimA batAvavApUrvaka Ape che. sammadiTTI jIvo jaivi hu pAvaM samAyara kiMci // appo si ho baMdho, jeNa na niddhaMdhasaM kuNaH // 36 // zALAH-samyagdaSTi jIva ke -kiMcit pApa Acare che, paraMtu tene kamabaMdha alpa hoya che kAraNake-te pApa, te nirdaya paNe nizaMkapaNe Acarato nathI. 36 1 no x 1 2 pU. 9. zrI dharmasUrijI mahArAje ahiM kAuMsamAM "jeno niSedha nathI ane vidheya che te nahi karavArUpa je aticAra' ema lakhyuM che te siddhAMtika nathI. vidheya ghaNAM na thaI zake tevAM paNa hoya che, ane temAM sahaNa rAkhavAnI hovAthI aticAra nathI kahyuM che ke- 3 haM dIra, je 4 na haat saMmi taddA | 2-punaHpunarax. 4-samA ... 1
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ zro zrAddhapratikramaNa-vadittusUtrano Adarza TIkAnA sarala anuvAda vRttino AcArya:-aviparIta Adha che jene te samyagdaSTi: AvA jIva, joke-keAi vAte nirvAha na thavAthI nirvAha puratuM pAo=i- khetI vagere AraMbha kare che. duvratApaNu si=te zrAvakane prathamanA traNa guNasthAnakanI apekSAe alpa pApabaMdha thAya che. kAraNake-jIvadayA jenuM mULa che, tevA samyadhama nAM jJAnapUrvaka sakA mAM te yatanApUrvaka ja pravartatA hAvAthI ni yapaNuM-ni:zUkapaNe AraMbha karatA nathI. ethI ja kArya ekanuM eka hAvA chatAMya temAM "nirdayatA ane dayALutAe e prakAranA grAmavadhaka ane jakhUzakSakanA maLI e dRSTAMtathI cha lezyarUpa AtmapariNAma vizeSe karIne" Agamane viSe bahu ja a Mtara kahelu che. pApa kA mAM pariNAmanI taratamatA upara cha lezmAnAM dRSTAMtemAM prathama javRkSanu dRSTAMta:-mArge jatAM cha purUSA, bahu pAkela jAMbUnA bhArathI jenA zAkhAtha namI gaelA che tevu eka jAMbuDAnuM vRkSa joine melyA ke--ApaNe jAMbuDAM khAIe. // 1 // paraMtu te kevI rIte khAvAM ? e vicAramAM eka jaNu melyA ke-vRkSa upara caDanArane jIvanA sa Mdeha che, mATe vRkSane mULathI kApIne te phaLa khAIe. // 2 // bIjo melyA ke--AvA mahAn vRkSane kApavuM zuM kAma ? mATI meATI zAkhAe ja kApA. trIjo melyA ke-prazAkhA (nAnI nAnI DALIo)ja kApe. "ka" ceAtheA else ke-mAtra phaLanA gucchA ja toDo. pAMcamA kahe-gucchA nahi paNa phaLa phaLa ja tADA, ane chaThTho khelyA ke-phaLa teADavAnu ya zuM prayeAjana nIce paDelAM jAMbu ja khAva // 4 // A dRSTAMtanA upanaya ema che ke-vRkSane mULathI kApavAnuM AlyA te kRSNavezyAvALe, zAkhAe kApavAnu khelyA te nIlalesyAvALA, prazAkhAo kApavAnu Avye te kApAta lezyAvALA, gucchAe teADavAnuM kahenAra tejolezyAvALo, phaLa tADavAstu' khAlanAra padmalezyAvALA ane nIce paDelAM jA Mbu ja khAvAnuM kahenAra zukalalesyAvALA jANavA. athavA bIjuM udAharaNa che ke-"koI cha cerA gAmanA nAza karavA nIkaLyA: temAM eka jaNe kahyuM ke-gAmamAM strI-narapazu vagere jene jue tene haNI nAkhAH jyAre khIjAe kahyuM ke-pazune nahiM mANasAne haNNA: trIjAe kahyuM ke-one nahi, purUSone haNeA ceAthAe kahyuM ke-sava purUSane nahi, mAtra zastradhArI purUSAne haNe H tyAre pAMcamAe kahyuM-je zastradhArI purUSo ApaNI sAme zastra ugAme tene haNuvA: tyAre cha?e kahyuM ke-eka teA dhana lUMTavuM ane uparathI tenA mAlIkeAneya haNuvA! evuM pApa na karo, mAtra dhana luMTavAnuM ja rAkhA:" A duSTAMtanA upasahAra A pramANe che ke-'sava` kAine haNavAnuM kahenArA kRSNale zyAvALA ityAdi jaMbUvRkSanA dRSTAMtanI jema yAvata chaThThA zukalalesyAvALA jANavA.'( e rIte e mithyAdaSTienI jema te mithya draSTie karatAMya samyagdaSTImAM pariNAmanI ghaNI tAratamyatA hAvAthI samyaSTone alpama dha che.) e pramANe 36 mI gAthAnA artha saMpUchyuM. // 36 // mAtra avataraLa:---samyagdaSTIne alpa pApamadha kahyo, paraMtu jema viSa alpa hoya chatAM hAnikartA che, tema te alpa pApa paNa saMsArabhramaNanA ja hetu che tenuM kema ? arthAt pratikramaNathI e pApa kema TaLe?" e zaMkAnuM samAdhAna A 37mI gAthAntagata vaidyanAM hRSTAMtathI apAya che. 426
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtrano Adarza TakAne sarala anuvAda taM pi hu sapaDikkamaNaM sappariAvaM [2] sauttaraguNaM ca / khippaM uvasAmeI, vAhivva sumikkhio vijjo // 37 // jAvArtha-jema suzIkSita vaidya vyAdhine vamana-julAba-lAMghaNa AdithI zIdhra upazamAve che, tema zrAvaka, te alpa pApane paNa pratikramaNa karIne (athavA vicA=praticAraNA karIne ane uttaraguNa AdarIne zIdhra upazamAve che. 37 vRttino mAvArtha-samyagdaSTi evA zrAvake kareluM te alapa pApa paNa AvazyakarUpa pratikramaNanI sAthe "hA ! meM viparIta karyuM,' e prakAre pazcAtApa sahita (ravivAraM=praticAraNa sahita=lAbhArthI vaNikanI jema Avaka ane vyayanA lakSavALI pravRtti sahita) [zIdhra upazamAve che, e saMbaMdha] kahyuM che ke- " va ma va mA zarama ja va vahuAM che te jo giphasaMsAruM che to ghaNo =kayuM kayuM kArya karUM ne kayuM na karUM? athavA meM kayuM karyuM kArya alpa karyuM athavA bahu karyuM ? e pramANe je purUSa, kAryAkAryanA vicArane hRdayamAM saMprasAra kare te purUSa potAnuM atyaMta hita kare che. 1" sottara ra=ane gurUdattaprAyazcita karavA rUpa uttaraguNa pUrvaka te a5 pApane zrAvaka zIghra upazamAve che, ke-nipratApa kare che-ke-kSaNa ja kare che. konI jema ? te kahe che ke- "kAsa zvAsa, jjara vagere sAdhya vyAdhine vyAdhi-vyAdhinuM kAraNa ane tenuM auSadha vagereno sujANuM vaidya, vamana-virecana-lAMghaNa vagere vaDe upazamAvI de che, ke-nipratApa ja kare che, ke-mULathI nAza kare che tenI jema." A pramANe 37 mI gAthAne artha saMpUrNa che ka7 . avataraNa:-uparanI 37mI gAthAnI vAtane ja A 38mI gAthAgata daSTAMtathI spaSTa kare che ke - jahA visaM kuchagayaM maMtamUlavisArayA // vijjA haNaMti maMtehiM to taM hava nivvisaM // 38 // jAthA-udaramAM=zarIramAM prasarelA viSane jema maMtra ane jaDIbuTTInA jANa gArUDikAdi vaidyo, maMtrothI haNI nAMkhe che, tethI te viSagrasta mANasa nirviSa thaI jAya che. (tema te zrAvaka paNa pratikramaNavaDe te a5 pApathI mukata thAya che.) 38 vRttine mAvA -viSa, sthAvara ane jaMgama ema be prakAre che. sthira evA jherI vRkSo vagerenuM viSa, sthAvara che, ane hare phare evA vIMchI, sarpo vagerenuM viSa jaMgama che. keInA udaramAM jaI zarIramAM prasarelA te sthAvara ke jaMgama viSane jema ( gArUDa vagere maMtranA -kAkaDI vagerenAM mULIyAMonA-upalakSaNathI yaMtrataMtrAdinA) vizAradeegurUthI AmnAya ane abhyAsa pAmela nipuNa vaidyo, (maMtravAdIo, maMtrathI haNa nAkhe che, tema ane tethI te pAtra jema nirviSa thAya che, tema zrAvakanuM alpa pAparUpa viSa paNa pratikramaNathI utarI jAya che) ahiM e vicAravAnuM che ke-jene jhera caDhayuM che te manuSya maMtrAkSane artha kAMI
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 mI zrAddhapratikramaNa-vaMditusUtranI A TIkAno sarala anuvAda jANatA nathI. " mAtra maMtrAkSarone sAMbhaLe ja che chatAM tenuM jhera jema utarI jAya che, (tema gaNadharabhagavaMtaguMphita pratikramaNa sUtranA maMtra kSara samA akSaro mATe samajavuM.) kAraNa eka ja ke-maNi, maMtra ane auSadhione acitya prabhAva che. A saMbaMdhamAM dakAnta che ke kaI vRddha DosInA "haMsa' nAmanA putrane duSTa sarpa karaDyo. putra niroNa banI gayo. sarva kapAye niSphaLa javAthI maMtravAdIoe paNa tene tyajI dIdho ! AthI zakAtta banelI te vRddha mAtA, vAraMvAra putranuM "he haMsa! he haMsa!" ema nAma laI aneka prakAre vilApa karatAM "haMsa" akSaro gArUDamaMtranAM bIjarUpa hovAthI te akSaranAM zravaNathI ja putranAM aMgamAMthI sarpanuM viSa utarI gayuM!" athavA jema agninA guNadoSa nahi jANanAra bALakanI najIkamAM rahele agni, bALakanI TADha dUra kare che athavA tevA ajJAna bALake pIdheluM jaLa tRSAne dUra kare che athavA zelaDI-sAkara-La vagere, tenA guNanA ajANa evA te bALakane susvAdutA ane puSTi Ape che. " tema buddhinI maMdatA vagerene lIdhe sUtrAkSane bhAvArtha, barAbara nahi samajanAra pratikAmakane paNa pratikramaNathI karmano kSaya thAya che. laghustava nAmanA graMthamAM paNa kahyuM che ke-dUjhavAM saMdhramAra=he varadA sarasvatI! jeNe (hArI ArAdhanAnA) abhiprAyathI "paM-uM" maMtrAkSane paNa acAnaka keI saMbhramakArI vastu dekhIne "-" e pramANe biMdu vinA paNa uccAya che, temAM paNa mukhamAMthI he devI! "tArI satvara kRpA thaye sate" uttama vacanarUpI amRtanI meghadhArA sarakhI vANI nIkaLe che! 1 tAtparya e che ke sarasvatInI ArAdhanA mATenA te maMtrAkSane azuddha ucaravA chatAM ArAdhakano ArAdhanA mATe bhAva zuddha hovAthI tene te azuddha maMtrAkSa paNa yathArtha phaladAyI nIvaDyA!' tathA laukika zAstramAM paNa kahyuM che ke-keIe keIne pUchayuM ke-tAre AMbA (kerI) levI che ke-rAyaNa? pelAe kahyuM- AMbA nA rAyaNa" e pramANe lokabhASAthI anya saMbaMdhamAM paNa nA rAyaNa nArAyaNanuM nAma levAthI tene rAjyAdimahAphaLanI prApti thaI. e pramANe 38 mI gAthAne artha saMpUrNa. . 38 avatA-uparokta 37-38 baMne gAthAmAM kahelAM daSTAntane phalitArtha A nIcenI 39 mI gAthAdvArA darzAvAya che. evaM ahavihaM kammaM, rAgadosasamajiaM // AloaMto a niMdaMto rivappaM, haNai susAvao // 39 // jAthArtha e pramANe te alpa pApanI AlecanA ane niMdA karata suzrAvaka, rAgadveSathI upArjelAM ATha karmone zIdhra haNe che. kSaya kare che. . 39I. kRttino bhAvArtha -rAgadveSathI upArjelAM "jJAnAvaraNIya-darzanAvaraNaya-vedanIya-mehanIya -AyuSya-nAma-zetra ane aMtarAya" e ATha karmane gurU pAse Aleca ane AtmasAkSIe nidata suzrAvaka, zIdhra haNI nAkhe che=Atma pradezathI chUTA pADI de che. (pramAda vagere
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda kara8 paNa karmabaMdhanA hetu thAya che, chatAM te darekamAM rAga ane dveSa mukhya hetu che, ema jaNavavA ahiM "rAgadveSa" be ja hetu kahA che.) maMdiro =aulAdimardana karela zarIrane jema raja vaLage che, tema rAgadveSathI Akula mAnasamAM kameno baMdha thAya che. ahiM sukAvavA zabdamAM su' zabda prazaMsAvAcaka che, ane te che sthAnavALA bhAvazrAvakapaNa sUcaka che. kahyuM che ke-cavAma=bhAva zrAvaka, vratadhArI-zIlavaMta-guNavaMta-sahajuvyavahArI-gurUnI suzraSA karanAro ane pravacana kuzaLa e cha guNavALA ja jANa.." e pramANe kamI gAthAno arthAkA avatara:-uparanI gAthAnA ja arthane A nIcenI 40 mI gAthAthI vistarIne kahe cheH kayapAvo vi maNusso, AloianiMdiagurusagAse // Dhopha phAsTaphukyo, voTTAramAra mAravo40 che jAthA -karelA a5 pApavALe paNa manuSya, gurU pAse Alocana-niMdA karIne "utArelA bhAravALA majUranI jema... atyaMta haLavo thAya che. 40 | vRtti mAvArtha-jAti-puNyanuM zoSaNa kare, athavA vaphAta jIvarUpI vasane malIna kare, te pApa: ane te azubha karma (prakRti) rU5 82 prakAre che. hiMsA-asatya-adatta vagere paNa te pApanA hetu hevAthI pApa che. tethI vAvo viSakarela jIvavadhAdi pApavALo paNa magoka(manubemAM ja pratikramaNanI yegyatA hovAthI) purUSa-strI ke napuMsaka manuSya, (tiryaMca-deva ke nArakI nahi.) samyapha prakAre AlocanA ane niMdA karIne sozi=utArelA marava mAvo bhAravALA majuranI jema kare Dhagbo ho(pApanA bhArathI) atyaMta haLavo thAya che. prazna:-pApanI karela AlecanA ane niMdA samyapha prakAre kayAM thAya? uttara-( agurU ke-agItArtha vagerenI pAse ke pitAnI meLe ja karAtI AlocanAmAM zuddhine abhAva hovAthI) gItArtha gurU pAse kahyuM che ke =agItArtha cAritranI zuddhi jANato nahi hovAthI ochuM vA adhika prAyazcitta Ape, ane tethI potAne ane Alecakane saMsAramAM pADe." vaLI pApazuddhi mATe potAnI meLe tIvra tapa kare te paNa zuddhi thatI nathI. te saMbaMdhamAM lakSmaNa AryAnuM daSTAMta che ke A covIzIthI 80mI vIzImAM kaI rAjAnI ( cerImAM ja pati mRtyu pAmatAM vidhavA thaelI) priya putrI lamaNAe, te covIzInA aMtima tIrthaMkara pAse dIkSA lIdhI. ekavAra cakalAMnuM mithuna joI te lakSamaNae vicAryuM ke-" aho bhagavaMte mithunano niSedha kema karyo haze? athavA bhagavAn avedI che, ( te savedInA suratanuM sukha zuM jANe che)" ItyAdi durgAne citavyuM. pachI pastA thayo ke-meM A bahu azubha citavyuM, paraMtu lajajA AdithI te durdAnanI prabhu pAse paNa paravyapadeze AlocanA karI! pote ja AvuM azubha ciMtavyuM che, ema kahI AlecanA na karI. pariNAme te pApanI zuddhi mATe (prabhuthI jANela prAyazcitta tarIke) vA varSALa vikRtivane pachacemAthe (kSapaLe) daivaLa voka mAsakSapa rAti 1 hahamadasamaduvAlasehiM nisvigaiehiM dasavarise / tahayakhavaNehiM dunni a, do ceva ya bhujiehiM (muMjitazca) 91
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda mAvAmA =daza varSa sudhI chaTU-adama-cAra ane pAMca Adi upavAsane krama ane pAraNe cha vigaIno tyAga, be varSa upavAsane pAraNe upavAsa, be varSa muMjelA caNuM ja, 16 varSa sudhI mAsakhamaNane pAraNe mAsakhamaNa ane 20 varSa sudhI AyaMbila, ema sarva maLI 50 varSa tapa karyo to paNa zuddhi na thaI, ane ugra dukhavALA asaMkhya bhava karI AgAmI covIzInA pahelA zrI padmanAbha tIrthaMkaranA taLe mekSa pAmaze. kahyuM che ke-saNo na vi0 zalya sahita jo ke ghera tapa, devatAI rahajAra varSa sudhI kare te paNa teno tapa niSphala che. 1 karu vi vinno-jema vedya pite kuzala hoya te paNa pitAno vyAdhi anya vaidyane kahe che, tema pitAnAM pApanI zuddhine pite jANu hoya chatAM paNa pitAnA te pApano uddhAra anya gItArtha pAse kare rA avayavAstiotra-vrata lIdhuM tyArathI je akhaMDa cAritravaMta ane gItArtha hoya tenI pAse samyaktva tathA vrata levAnuM ane vizuddhi karavAnuM hoya che. AvA saraskuLAnAri, (pAparUpa) zalyanA uddhAra mATe gItArthanI zodha te (kSetrathI) utkRSTa sAtaso jana sudhI ane (kALathI) bAra varSa sudhI karavI. jhA mAthA paribaLo -sabhyaprakAre AlocanAnA pariNAmavALe jIva, gurU pAse jatAM kadAca mArgamAM mRtyu pAme te paNa ArAdhaka che. paNa sTakanArave-lajajA vagere gAravathI athavA bahuzrutapaNAnA madathI pitAnuM duzcaritra je gurU AgaLa na kahe te tene ArAdhaka kahyo nathI. adA kaha vA vaMto-jema bALaka, balate thako kArya ane kArya saraLapaNe kahI de che, tema mAyA ane garvarahita banIne pApa AlecavuM. | mA sanA viro-pApanA kaDavA vipAka jaNAvanA te te sUtronAM mananathI citta vairAgI banAvIne AlocanA karavI. ghaTA mAthAphoDa-mAyA vigere deSathI rahita ane pratisamaya vairAgyavaMta banI tevuM kArya puna: na karavAno nizcaya karI AlocanA karavI InlA ahiM rAjAe ANela mAhizyaka nAmanA maThTha ane aTTane lAvela phalahI nAmA madyanuM daSTAMta che ke- mAspikamale potAnA ghAnI vyathA yathArtha na kahI tethI mAsmika mRtyu pAmya ane phalahI sanmAna pAmyA. tethI saddagurUnI samakSa spaSTa AlocanA karavI. gurUe paNa Alo. cakane e protsAhita karo ke jethI te Alocaka, AlocanA spaSTapaNe kare. roga vagere. nI sthitimAM gurUne vega na maLe te siddha vagerenI sAkSIe AlocanA karavAthI paNa ceDAM mahArAjA ane keNikanA rathamuzalasaMgrAmamAM jarjarita thatAM siddha AdinI sAkSIe AlecanA laI kALa karI saMdharma devaleke gaela ekAvatArI varUNanI jema) vizuddha thAya che. prazna:-e pramANe zuddhi karavAthI zuM bane ? uttara:-pApa bhAra hara thavAthI atyaMta haLave | pU. upA0 zrI dharmasUrijI mahArAje lakSmaNane tapa gaNAvavAmAM graMthakAranI paMktione cheDIne A gAthAne AdhAra lIdhe che; ane tapanA 50 ne badale 48 varSa ja gaNAvyA che, te Azcarya che. 1 ApaNuM eka varSane devatAI 1 divasa, trIza varSano devatAI 1 mahine ane 360 varSanuM devatAI eka varSa 2 pU. 9. zrI dharmasUrijIe potAnA anuvAdamAM ahiM "vAratAM ' pAThano artha "hajAra varSa karavAne badale "lAkha varSa ' karela che te zocanIya che.
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 431 thaI jAya che. kenI jema? te kahe che ke "jema anAja, lAkaDAM, lakhaMDa vagerene bhAra vahenA2 majura mAthA ke pITha uparathI te bhAra utAya pachI pitAne atyaMta haLavo mAne che, tema sarva pApanI niMdA ane AlecanA pAmela zrAvaka pitAne haLave mAne che kahyuM che ke "du bArADA-AlecanAthI "haLavApaNu-pramoda vagerenI utpatti-svaparanA doSathI nivRttisaralatA-zuddhi-duSkarakArakapaNuM-AjJApAlakapaNuM ane zalyarahitapaNuM" e ATha guNa che." mAsakhamaNa vagerenI tapasyA karatAM paNa samyak prakAre AlecanA karavI te lakSamaNa sAdhvI vagerenI jema duSkara che. ethIja "AlecanA atyaMtara tapamAM gaNAya che. zrInizIthacUrNimAM kahyuM che ke-"raM na ' -pApanuM je pratisevana thaI jAya te duSkara nathI, paraMtu tenI je AlecanA karavI te duSkara che." vaLI pAparUpa zalya mahAna anarthakArI thAya che. kahyuM che ke "ravi taM saghaM vihaMgA i gig mAvajIMvArA dhva mAvataruM tArA bhAvazalya" jevuM ahita kare che tevuM ahita, zastra-jhera TI rIte upayogamAM lIdhela tAla-pramAdathI ulaTI rIte jela yaMtra athavA dhAMdha sarSa karatA nathI. 1 sarva duHkhanAM mULarUpa bhAvazalyane je ahiM uddhAra karavAmAM na Ave te te bhAvazalyathI bodhidurlabhatA ane anaMtasaMsAritA prApta thAya che ArA rAja (Adra) putre tathA vaNika (IlAcI) putre apazalyanI AlocanA na lIdhI temAM paNa tenAM kaTuphaLa bhegavavA paDyAM! te ghaNuM pApazalyanA vipAkanuM te varNana ja zuM? " [AdrakumAra tathA IlAcIputra pUrvabhavamAM cAritra grahaNa karyA bAda pitAnI dIkSita patnI sAdhavI tarapha sarAgadaSTithI jevA mAtrathI (te pApanI zuddhi nahi karavAne lIdhe) krame ekane dharmanI prApti na thAya tevA anAryadezamAM janmavuM ane bIjAne nIca evA naTane kuLe javuM ItyAdi kAkaphaLa bhegavavAnuM thayuM !] AlocanA karanArane aMge kahyuM che ke-"nivakapAvavaMja =gurU pAse pApa5kaeNne sabhyaprakAre AlecIne anaMta AtmAo avyAbAdha evA zAzvata sukhane pAmyA che." jema pitAnA svAmI rAjAnI patnI ane pitAnI bahenamAM Asakta banI svAmInuM rAjya chalakapaTathI grahaNa karavArUpa droha vagere karanAra candrazekhara rAjA potAnAM te ghera pApanI) yathArtha AlocanA laI, cAritra laI mukti pAmyA. caMdrazekharano A adhikAra (A ja graMthakAre racela) vidhikaumudI (zrAddhavidhi) graMthamAMnAM "zukarAjAnA kathAnakathI jANo. gurUe Apela prAyazcitta paNa barAbara karI ApavuM. AlecanA paMcAzakamAM kahyuM che ke"kADhocanA suvALAza paDayA3mAsiNavArA AlecanA ApavAmAM siddhAntavedI mahapIe, 'ucita prAyazcita karI ApavuM tathA tevA de punaH na karavAnI kALajI' e Alecaka AtmAnuM lakSaNa kahe che. 1 (gurUe ziSyanA kalyANa mATe) paMdara divase ane cAturmAse avazyameva AlecanA ApavI ane pUrve grahaNa karelA abhigrahone jANIne ziSyone anya abhigraha ApavA. rA" e pramANe 40mI mULagAthAno artha samApta 40mAM jAthA kanuM vatara-40mI gAthAmAM AcanAne lAbha samajAvyA bAda A gAthA pratikramaNathI mekSaphaLanI prApti tarIke pratikramaNane mahimA varNave che.
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ kakara zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TakAne sarala anuvAda AvassaeNa eeNa, sAvao jaivi bahurao hoi // dukkhANamaMtakiriyaM, kAhI acireNa kAleNa // 43 // jAthArtha-zrAvaka kadAca bahu pAparaja maya banI javA pAmyo hoya te paNa A cha Ava spakarUpa pratikramaNavaDe alpakALamAM bhavaduHkhono aMta kare che mekSa pAme che..4 rino mAvArtha-je zrAvaka ghaNAM kama bAMdhavAmAM athavA vividha pApAraMbhemAM vepAI javA pAmyuM hoya te paNa te avazya karavAnA A sAmAyika, caturvizatistava, vaMdanaka, pratikamaNa, kAtsarga ane paccakhANa tarIkenA bhAva (nahiM ke- daMtadhAvanAdi dravya) AvazyakavaDe zarIra ane mananAM sarva jAtanAM duHkhane alpakALamAM ja=te bhavamAM paNa kSaya karI mekSa pAme che. jo ke-ArIte duHkhane zavra aMta thavAmAM anantara sIdhuM kAraNa yathAkhyAta cAritra che. tenI prApti pachIja duHkhono aMta=sarva karmane kSaya thAya che te paNa paraMparAe A bhAvAvazyakanI ArAdhanA paNa sakalakane kSaya thavAmAM hetu che. arthAt zrAvaka, sAdhumahArAjanAM vartananI vAMchanA svarUpa A sAmAyikAdi6 bhAvAvazyakane abhyAsa karavAvaDe sarvaviratine AtmasAta karI tenAM ArAdhanathI te bhavamAM paNa mukti pAme che. athavA bharata cakravartI AdinI jema gRhasthIne paNa sAmAyika Adi A AvazyakathI kevalajJAna saMbhave che. ane saMbhaLAya paNa che ke-sAmAyika Adi ekeka padanI ArAdhanAthIya anaMtA AtmAo mekSa pAmyA che. tathA kahyuM paNa che ke- no kone vikAsafma=mekSanI sAdhanA mATenA asaMkhyagamAMnA ekeka ganI ArAdhanAmAM vattatA anaMtA AtmAo kevalajJAna pAmyA che. 1" e pramANe 41mI gAthAne artha samApta. ThA javatALa:mana-vacana ane kAyAnI pravRttionuM khyAlamAM na Ave tevuM sUphamapaNuM hovAthI, IndriyArUpI azvonuM aticapalapaNuM hovAthI ane jIvanuM atyaMta pramAdabalapaNuM hovAthI (Avazyaka prasaMge) aticAro keTalAka yAda Ave ? ane yAda na Ave te aticAreya AlecanA gya to che ja. [ prabhue kahyuM che ke-cAra rasa dArU savArUvAraMva= gatama! prAyazcitanAM sthAnako asaMkhyAtA che, ane temAMthI ekanI na thavA pAme eTalA paNa AlecanA levI rahI gaI hoya te te zalyasahitanAM mRtyuthI mare che.] AthI tema mATe je aticAre yAda na AvyA hoya tenI paNa A gAthAthI sAmAnya rIte pratikamaNuM jaNAve che. AloyaNA bahuvihA, na ya saMbhariyA paDikamaNakAle // mUlaguNa uttaraguNe, taM niMde taM ca garihAmi // 42 // jAthAH-pAMca mUlaguNu ane sAta uttaraguNa tarIkenAM zrAvakanAM bAravata saMbaMdhamAM AlocanA aneka prakAranI hoya che, ane tethI ja pratikramaNa vakhate (upaga ApavA chatAM ) je AlecanA yAda na aAvI hAya=je aticAre AlovavA bAkI rahI javA pAmyA hoya, 1 " brune gADAttAH sAmAcimAtravRtti " tatvArthakArikA
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditasUtranI Adarza TakA sarala anuvAda 433 tenI niMdA ane gaha karuM chuM. ghuttano bhAvArtha-AlocanAeTale-thaI gaela azubhakAryanuM gurU pAse kathana. azubha kAryamAM kAraNabhUta pramAdAcaraNa paNa upacArathI AlecanA kahevAya. AlecanAnA (vividha sAvaghavyAparajanya aticArarUpa) hetuo ghaNuM hevAthI te AcanAo paNa ghaNI hoya che. ane tethI ja te badhI upaga rAkhanAra AtmAne paNa pratikamaNavasare smaraNamAM na paNa AvI hoya pratikamaNunA-sUryodaya vakhate ane sUryAsta vakhate ema be kALa che. savAre pratikramaNa thaI rahyA pachI je turta zarU karavAnuM hoya che, te paDilehaNanI samApti lagabhaga mAM sUryodaya thAya te savAranAM pratikamaNano kALa che, ane pratikramaNanI samApti lagabhagamAM saMdhyAkALanI pUrNAhuti thAya te sAMjanA pratikramaNane kALa che. sAdhu mahArAjene uddezIne jaNAvela A pratikramaNano kALa zrAvako mATe paNa jANo. apavAdamAge te AjIvikAnI parA, dhInatA Adi kAraNe tene badale vahelA-moDAM paNa pratikramaNa thaI zake che. kahyuM che keviniyora che 30=AjIvikAna vieTa thaye sate gRhasthIne sarva kAryo sadAya che. A jIvikA bAbata nirapekSa rahenAra gRhasthane te dIkSA grahaNa karavI yukta che. 15 ] smAAzI bAbatanI AlocanA karAra:- sthUlaprANAtipAta viramaNAdi pAMca aNuvrato rUpa mULa guNe ane uttaraguNa rUpa 3 guNa vrata tathA 4 zikSAtrate maLIne 12 temAM ahorAtrane viSe lAgelA aticAromAMthI thaelA aticAronI AlecanA: e pramANe vismaraNAdi kAraNe nahi levAelI AlocanAnI paNa "huM niMdA ane graho karUM chuM" e rUpa pratikamaNathI zuddhi thAya che, ema A gAthAthI jaNAvyuM. e pramANe 42 mI gAthAne artha samApta, 42 | jAthA karUnuM avataraNa -A pramANe pratikramaNa karanAra zrAvaka, pitAnAthI thaelAM duSkRta vagerenI niMdA ane gaI karavArUpa pratikramaNa karIne vinaya e ja jenuM mULa che evA A dharmanI ArAdhanA mATe (dahikAsane beThela hato te Asanane tyAga karIne ubhe thato "taraNa ghama vesTivannararasa' e pado bolIne maMgalagarbhita evI A nIce jaNAvAtI gAthA bole. abbhuTTiomi ArAhaNAe viraomi viraahnnaae|| tiviheNa paDikkato, vaMdAmi jiNe cauvvIsaM // 43 // rAta mAvA-kevalIbhagavaMte prarUpelA ane gurU pAse svIkArelA te zrAvakadharmanuM samyapha prakAre pAlana karavA sArU huM ubho thayo chuM, ane tenI khaMDanAthI virAma pAmyo chuM eTale ke--mana, vacana, kAyAthI pAchA phayo chuM. e rIte pratikamelA aticArathI pAchA pharela huM (maMgala nimitta) kSetrAti-kAlAzrita ane AsannopakArI evA "vaMdvAmi nija gharathI " zrI RSabhadeva Adi covIze jinezvarane vaMdana karuM chuM. ahiM vaMdA vize jANaM' padathI pAMca bharata ane pAMca airAvatakSetranA tathA upalakSaNathI pAMca mahAvidehakSetranA tIrthakarane paNa vaMdanA samajavAnI che. e padathI e rIte jema paMdareya kSetranA tIrthakaronI gaNanA karavAmAM AvI tema
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtrano Adarza TIkAne sarala anuvAda 46 mI gAthAmAM "jAdavAra viLiya vAruM' padanA arthamAM paNa te paMdareya kSetranA tIrthakarenI gaNanA samajavI. e pramANe 43mI gAthAne artha samApta 4all avatA:-e pramANe bhAvi jInezvarene namaskAra karI samyakatvanI zuddhi arthe traNa lokamAM rahelA zAzvatA azAzvatA sthApanA jInane vaMdanA mATe nIcenI gAthA jaNAvAya che. jAvaMti ceiAiM, ur3e a ahe atirialoe a|| savvAiM tAiM vaMde, iha saMto tattha saMtAI // 44 // jAthArtha-Urdhva, adho ane tochalakamAM jeTalI jinezvara bhagavaMtanI pratimAo che, tyAM rahelI sarva pratimAone ahiM ro thako huM vaMdana karuM chuM. te 44 in vRttino mAvArtha -UrvIleke svargamAM, samabhUtalAthI pramANagule upara 900 ejana pachInA merU vagere sthAnamAM temaja nIce 900 ejana pachInA bhavanapatinAM bhavane-mahAvidehanI kubaDIvijaya vageremAM ane te 1800 ejana pramANu tIvhIlekamAMnA zrInaMdIzvara-aSTApada vyaMtara-tiSI-kuMDalIpa-merUgiri-bharatakSetra - airavatakSetra tathA mahAvidehakSetra vagere sthAne rahela zAzvata azAzvata sarva jinabiMbane huM ahiM rahyo te vaMdana karU chuM. zAzvatI pratimAonI saMkhyA te A pramANe kahela che ke-" "sasTivallA punavarUxxxxviMgamaLe, tiasaya vIsAxxxtiriaM // 1 // enaM koDisayaMxxxvemANi biMbANi // 2 // panarasakoDisayAIxxx tipkaLAvaMvALa paMjAma rA artha:-adholeke bhavanapatimAM (13896000000) terase kroDa, 89 koDa ane 60 lAkha, tiracholekamAM (391320 ) traNa lAkha, ekANuM hajAra, traNaseM ne vIsa ane Urdhva loke vaimAnika devakamAM (1529444760) ekasekroDabAvanakroDacArANuM lAkha-cuMmAlIza hajAra-sAtaso ne sATha zAzvata jinapratimAo che e rIte traNeya lokanI te sarva maLIne (15425836080) paMdarase beMtAlIza kroDa-avina lAkha-chatrIsa hajAra ne eMsI zAzvatI jinapratimAone huM praNAma karuM chuM. jyotiSI ane vyaMtaronAM vimAna ane bhavana asaMkhya hoI te darekanI aMdara ekeka cityane sadbhAva hevAthI te baMne sthAnanI nahi jaNAvI zakAya teTalI saMkhyAvALI=asaMkhya pratimAone paNa A gAthAthI vaMdanA 1-pU. upa zrI dharmasUrijIe potAnA anuvAdamAM ahiM sarvatra bhuvana ane bhuvanapati lakhela che, te eTale ghara ane "muvana' eTale laka==NakanA jaMgI taphAvatavALA arthane samajavA chatAM nahi sudhAravAnI vRttine AbhArI mAnIe chIe. kAraNake-teozrIe saM. 1995mAM bahAra pADela bahaleMgrahaNI' nAM anuvAdanAM praphane ( bhAvanagara khAte) teonI rUbarU tapAsatAM temAM seMkaDo sthaLe teozrIe lakhela "bhuvanapati ane bhuvana' zabdone vyAkaraNaSavALA hovAnuM teone spaSTa jaNAvyuM hatuM chatAM teozrIe te vakhate- vyAkaraNathI bhuvanapati-bhavana baMne paNa thAya che." ema hIMmatabhera kahIne te satyasUcana uDAvI dIdhuM hatuM ! [ aMte te teozrInAM te pustakanA upaghAtanAM aMtima peja 51ne cheDe vinA prasaMgeja kuTaneTa raju karIne temAM te sUcita sudhAre teoe kara ja paDela che! Ama chatAM teozrIe ahiM te Agrahane punarjIvana
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vadittusUtrano Adaza TIkAnA sarala anuvAda samajavI. e pramANe 44mI gAthAne artha samApta. // 4 // avataraLa: A nIcenI gAthAthI have sarva munirAjane vaMdanA karavAmAM Ave che. jAvaMta ke vi sAhU bharadevayamahAvidede a || savvesiM tesiM paNao tividdeNa tidaMDavirayANaM // 45 // mAthAthe:-bharatakSetra, aravatakSetra ane mahAvidehakSetramAM traNa daDathI varaselA je kAi munirAjo hAya te sarvane mana-vacana ane kAyAvaDe huM praNAma karUM chuM "45 // vRttino mArca:-aDhIdvIpa ane e samudra maLI 45 lAkha ceAjana pramANu manuSyakSetramAMnA kama bhUmirUpa maheravacamAvivehe=pAMca bhAta, pAMca airavata ane pAMca mahAvideha maLIne paMdara kSetramAM tathA '2' zabdadhI vyatarAdidevADe haraNu thavuM, na MdIzvarAdidvIpe yAtrArthe javuM vagere kAraNe te pIstAlIza lAkha ceAjanapramANa manuSyakSetranI bahAra athavA trIza aka bhUmimAM athavA chappana aMtadvIpamAM rahelA [ sAmAnyakevalI-paramAvadhijJAnI--avadhijJAnIRnumati-vipulamati-caudapUrvI -dasapUrvI-navapUrvI -dvAdazAMgIpAThI ekAdazAMgIpAThI-jinakalpI sthavirakalpI-yathAlandika-parihAraviSNuddhi-kSIrAzravadhi-madhyAzravalabdhi - ziznavalabdhisabhinnazrotAladhi-kAchabuddhi-vidyAcAraNa-ja dhAcAraNa-padAnusArIlabdhi-vaikriyalabdhi- ( kapha, vidyA, mala, sparza, pasInA keza, nakha vagere sa jene sanatyumAra cakrInI jema auSadhirUpe che, te) koSadhi-vijhuDauSadhi-malaiSadhi-AmauSadhi-svedauSadhi-kezauSadhi-nakhauSadhi vagere sAdhu, AzIviSa ane pulAkalabdhivALA sAdhu zailezIkaraNe rahelA snAtaka sAdhu, AcAya -upA dhyAya, pravarttaka Adi aneka bhedavALA ] utkRSTathI hajAra kroDa ane jaghanyathIe hajAra kroDa jeTalA mana-vacana ane kAyAnA azubhayAgAthI viramelA je kAi sAdhue hoya te sarva sAdhuone huM mana vacana ane kAyAthI praNAma karUM chuM. temAM munirAjonA guNAnuM smaraNa karavApUrvaka bahumAna karavuM te manathI praNAma, te munirAjonuM nAmeAtkItta na karavuM te vacanathI praNAma ane sheja mastaka namAvavA ApyuM te zocanIya che. teezrI racita A anuvAdanI jema te zrIbRhatsaMgrahaNInA (krAuna 8 pejI 800 pRSTapramANu khUkAkAra) daLadAra anuvAdamAM paNa aneka sthaLe viparIta vyAkhyAo karI che. (jemake-te pustakanAM peja 63 upara vaijayaMta-jayaMta ane aparAjita e traNa anuttara vimAnavAsI devenA AyuSyanI janya sthiti zAstrakAre 31 sAgarApamanI kahela che, chatAM' A pU. upA. zrI Adie 32-33 ane 34 sAgarA pamanI jaNAvI che!) je avasara pAmIne satya artha rUpe samAjane pIrasI devAnA zubha bhAva vatta che.] 1-cenA zahezItizAstra vehina: nAtA:' e tattvArthIbhASyakAranAM vacana mujaba ahiM caudamA guNusthAnakamAM zailezIkaraNe rahelA nAtaka muni levA yogya che. upA0 zrI dharmasUrijI kRta anuvAdamAM peja 405 upara A paMktionI vistRta vyAkhyA karatAM teezrIe je vyAkhyAthI kevalI evA snAtaka muninI ya oLakha karAvI che, te amedhamUlaka che. TIkAkAre A badhA ja prakAranA sAdhuonI lIdhela noMdhamAM tevA kevalI snAtakane te prathama nakhare vevahi zabda rAkhIne jaNAvela ja che, te pachI A snAtakane paNa jo tevAja levAnA hAta te TIkAkAre ahiM judA jaNAvavAnI krAi jarUra ja hatI nahi. 435
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ 436 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda rUpe praNamavuM te kAyAthI praNAma samajavA. e pramANe 45mI gAthAne artha samApta. I4pA avataraNa -A pramANe 44mI gAthAthI sarva pratimAone ane 45mI gAthAthI sarva munirAjene namaskAra-vaMdanA karavAvaDe zubha pariNAmanI dhArAmAM atizaya vRddhi pAmate e prakranimaNu karanAra suzrAvaka, have A gAthAthI bhaviSyane mATe zubha bhAvanI abhilASA dAkhave che. cirasaMciapAvapaNAsaNI, bhavasayasahassamahaNIe // cauvIsajiNaviNiggayakahAi, volaMtu me dIahA // 46 // jAthA -dIrgha kALathI ekaThAM karelAM pApono vinAza karanArI ane anaMtA nuM maMthana karI nAkhanArI zrI viza jinezvarathI nIpajelI temanAM nAmakIrtana ane guNakIrtanAdi saMbaMdhI kathAo vaDe tathA temanAM caritranAM varNanavaDe mArA divaso pasAra thAva 46 rAno bhAvArtha:-lAMbA kALanAM ekaThAM karelAM pApakarmone vinAza karanArI, lAkho (upalakSaNathI anaMtA) bhavanI paraMparAne mathI nAkhanArI evI zrI vIze jinezvaranAM guNajIvanamAMthI "bIjamAMthI aMkurAnI jema nIkaLelI-te bhagavaMtanA nAmakIrtana, guNakIrtana tathA caritronAM varNana Adi vacanapaddhativALI (jinapUjA karatI vakhate puSpamAM rahela sarpa karaDatAM kAryotsarga dhyAnamAM sthita thayela nAgaketunI jema) tatkAla paNa kevalajJAna prApta karAvanArI kathAo vaDe mArA divaso pasAra thAva. "jayavIyarAya' AdimAM karAtI belibIjanI prArthanAnI jema pratikramaNa sUtramAM A AzaMsA, deSane mATe nathI. e pramANe 46mI gAthAne artha saMpUrNa. avatA:-have 47mI gAthAthI janmAMtaramAM paNa samAdhi ane bodhibIjanI prArthanA kare che. mama maMgalamarihaMtA, siddhA sAhU suaMca dhammo a|| sammadiTThI devA, ditu samAhiM ca bohiM ca // 47 // jAthA -arihaMta, siddha, sAdhu, zruta ane dharma e mAre maMgaLa che. "gha' zabdathI ko ttama che ane zaraNa che. samyaguSTi deva mane cittanI samAdhi ane bedhi-paralokamAM jinadharmanI prAptimAM sahAyaka raho ! 47 | vRttino bhAvArtha- arihaMta bhagavaMte, siddha bhagava , sAdhu mahAtmAo, aMge pAMgAdi zrata ane prabhukathita zrI kRtadharma ane cAritradharma svarUpa dharma mAre maMgala che. gAthAmAMnA tti zabdathI te arihaMtAdi, lekane viSe uttama che ane zaraNa che saMthArA parisI AdimAM jarAri ghATuM, vastAra guttama, rastAri sarajaM0 gAthAo dvArA cAra ja maMgala kahelAM che; paraMtu ahiM (mULa gAthAmAMnA "gha" padanI aMdara maMgala tarIkenA cAritradharmanI sAthe thatadharma AvI jato hovA chatAM ) zratadharmane maMgala tarIke alaga lIdhela che, te kevaLa kriyAthI nahi paNa) jJAna-kriyA bane hoya te ja mukti thAya, e vastu jaNAvavA mATe che. kahyuM che ke "dRzaM nA vivALi') =kriyA vinAnuM ekaluM jJAna-jANapaNuM. haNAeluM-nakAmuM che,
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 437 ane jJAna vinAnI ekalI kriyA paNa haNAelI-nakAmI che (arthAt jJAna pAMgaLuM ane kriyA AMdhaLI che. e vastu khyAlamAM lAvavA ahiM jaMgalamAM lAgela dAvAnaLamAM sapaDAela eka paMgu ane eka aMdhanuM draSTAMta Ape che ke-) pAMgaLo mANasa, dAvAnaLane dekhavA chatAM nAsI javArUpa kriyA nahi karI zakavAthI dagdha=bhasmIbhUta thaye ane aMdha mANasa nAsI javAnI kiyA te karI zake tema hatuM, paraMtu kayAMthI nAsavuM? te dekhato nahi hovAthI te paNa da%= bhasmIbhUta thaI gayo! je te paMgu ane aMdha bhegA thaI jAya ane cAlI zakanAra aMdha, dekhatA pAMgaLAne pitAnA skaMdhe AropIne pAMgaLo kahe te dizAmAM gati kare to te ghora dAvAnaLamAMthI banneya bacI jAya. A rIte jJAna ane kriyA baMnene pega hoya te ja mukti prApta thAya. 1 " (jJAnIe batAvelI kriyA te samajaNavALI che, paraMtu) samajaNa vinAnI (mithyAtvInI) kiyAthI AtmakalyANa thatuM nathI, e bAbatane vadhu daDha karavA kahyuM che ke - "nagnatve pazavo jalaijalacarAH sarve jaTAbhivaTA-valkairbhUjalatA mutaiH karikharAH zvAnAdayo bhsmaabhiH|| vahInAM jvalanairjanA harikRSAH saMdAnitA rajjubhiH, svarga yAnti kathaM na te yadi vRthA jJAnakriye niSpame artha -(jJAna ane kriyA baMnenA vege ja mukti thatI hovAnAM Aptavacanane paNa pratyakSa pramANune bahAne vRthA mAnIne kevaLa (nagna rahevuM-snAna karyA karavuM-jaTA dhAraNa karavI-vakala kahetAM vRkSonI chAla paherIne rahevuM. mekSa maLe mATe putranI jarUra mAnI putra meLavavA paraNavuMbhasma ceLavI-dhUNI dhakhAvavI tathA aMge doraDAM bAMdhIne rahevuM e vigere) kriyAthI mukti maLatI hovAnuM mAnatA ho to ] niraMtara nagna rahenArA pazuo-jalamAM ja DubI rahenArA matsyovaDavAIorUpa jaTA dhAraNa karanArA vaDavRkSo-bhUrja patrane dhAraNa karatI zAkhAo-(maputrA tirnAti vacanane anusare te sugati thatI hota te) putrAvALA hAthI ane gadheDAMo-rAkhamAM ALoTI bhasmadhArI banatA kutarAM vagere-cUlA vageremAM haMmezAM agni pragaTAvanArA leke temaja daraDAM sAMkaLa vagerethI kAyama baMdhAI rahetA azvo-baLada vagere svargamAM kema jatA nathI? 1 zrI AcArAMgasUtramAM paNa kahyuM che ke-"khANA v=keTalAka AtmAo AjJA= prabhukathita jJAnathI rahita hovA chatAM vrata-tapa-niyamAdi kriyAkAMDamAM joDAyelA hoya che ane keTalAka AtmAo AjJA-prabhukathita jJAnayukta hovA chatAM AtmakalyANanI kriyA mATe ujamALa hetA nathI." he Atman ! tArA mATe tevuM na bane tenuM tuM dhyAna rAkhaje, tathA ardhapAkSikA zrIdharaNendra, aMbikA temaja anya yakSayakSiNI vagere samakitavaMta devadevIo mane samAdhi-cittanI svasthatA Ape. [ samAdhi e sarva dharUpa vRkSonuM mULa che, sarva dharmarUpa zAkhAonuM thaDa che, te sarva dharmarUpa nAnI nAnI DALIonI zAkhA che, athavA dharmarUpa vRkSanuM phaLa che, athavA te dharmarUpa aMkuranuM bIja che. kAraNa ke cittanI svasthatA vinA viziSTa dharmakriyAnuM paNa prAyaH kaSTa kriyApaNuM kahyuM che. AvI samartha samAdhine haNanAra Adhi ane vyAdhi che, ane te Adhi-vyAdhione nirodha tyAre ja thAya ke te Adhi vyAdhiomAM kAraNabhUta je koI upasago hoya tenuM nivAraNa thAya. e upasI nivAravA,
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 mI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda deva-devIyakSa vagere samartha che, mATe ahiM teonI prArthanA karAya che. "2 vodhi -ane paralokane viSe zrI jinezvara bhagavaMtanA dharmanI prApti Ape-sAhATyaka bane. zrAvake bhAvavAnI bhAvanA badale kahyuM che ke-"sAvacaghana varaM dujha, ho nAgavaMtame macharAmola, mA rAjA rAvaTTI vi-zrAvakanAM gharamAM samyaga jJAna ane samyagradarzanayukta dAsa thauM te zreSTha che, paraMtu mithyAtvathI mAhitapaNe cakravatI paNuM paNa ISTa nathI. te 1" rAM -A rIte samyagudaSTi devo pAse samAdhi ane bedhinI prArthanA kare; te prazna che ke-te de, samAdhi ane bodhi ApavA samartha che ke nahi? je asamartha che te te prArthanA karavI nakAmI che; ane je samartha che te dubhavI ane abhavI jIvone teo samAdhi ane bodhi kema ApatA nathI ? vaLI ema mAnavAmAM Ave ke-yegya jene ja teo samAdhi ane bedhi Ape che agyane ApatA nathI." te to samAdhi ane bedhinI prAptimAM jIvonI yegyatA ja pramANa kare che ! pachI bakarInAM gaLAnAM AMcaLa jevA devo pAse zA mATe prArthanA karavI? samAdhAna -sarvatra gyatA ja pramANa che, paraMtu ame (jaina) zAstra ane yuktithI agya evA niyatavAdIonI jema ekAMtavAdI nathI. ame te "sarva sAmagrI joIe ? e vacana mujaba nagamAdi sarva nayAnA samudAyarUpa syAdvAdI=anekAMtavAdI hoIne tenA AdhAre amArUM sarva kathana che. jema ke-mATImAM ghaDe banavAnI cegyatA hovA chatAM kuMbhAracAkaDe-dora-vastra--daMDa vagere paNa tenAM sahakArI kAraNe che, tema ahi paNa bhavyAtmAmAM samAdhi tathA bedhinI egyatA hovA chatAM te mATenA upAyamAM AvatA vinAne dUra karavA vaDe (metAryamuninA pUrvabhavanA mitra devanI jema) deve paNa samAdhi ane bedhi ApavAmAM sahakArI kAraNa tarIke samartha che ane tethI temanI prArthanA phaLavALI che. -tevA devo vagerene viSe prArthanA bahumAnAdi karavuM te zuM samyaktvanI malinatAnuM kAraNa nathI ? samAdhAna-samyagRSTi devene je prArthanA bahumAnAdi karavAmAM Ave che te "teo makSa apAvaze" ema dhArIne karAtuM nathI, paraMtu dharmadhyAnamAM AvatA vidanone dUra karavAnI apekSAe karavAmAM Ave che. ane temAM samyaktvanI malinatA vagere koI paNa dezano saMbhava nathI: pUrvanA zratadhArAe paNa te AcaraNa AcarI che. AgamamAM paNa te pramANe prArthanAnuM vidhAna che. zrI AvazyakasUtranI cUrNimAM zrI vajasvAminAM caritramAM kahyuM che ke " tA 2 amAre =tyAM najIkamAM anya giri hatuM tyAM vajusvAmijIe jaIne (kSetra) devatAne kAussagna karyo, devI paNa hAjara thaI, ane bolI ke mArA para upakAra karyo." ane tyAM rahevAnI anujJA ApI." AvazyakasUtranI kAusaggaadhyayananI niryuktimAM paNa kahyuM che ke-"cAramAsibavarase=bhAvArtha gItArthagamyA tathA bRhata-bhASyamAM paNa jaNAvela che ke-"parika #AraNo =zAsananI vaiyAvacca karanArA yakSa-yakSiNI pramukha deva-devI mATe 5 peoDa x !
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAno sarala anuvAda 439 karela kAusagga pArIne "namenTa" sUtravaDe paMcaparameSTIne namaskAra karavApUrvaka te deva-devIonI stuti kahevI" 1444 prakaraNanA kauM zAsanadhuraMdhara AcArya bhagavaMta zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja paNa "lalitavistarA" nAmaka svatraMthamAM jaNAve che ke- "caturtha stutirdharAvRtvavALAma=cethI stuti vaiyAvacca karanArA yakSa-yakSiNIonI hoya che. A dareka pramANethI paNa siddha che ke-samyagadaSTi deva pAse samAdhi tathA dhilAbhanI prArthanA karavAmAM kaI paNa doSa nathI. e pramANe 47mI gAthAne artha saMpUrNa. . 47 avataraNa -ahiM koI kahe che ke- " vratadhArI zrAvako te aticAno saMbhava hovAthI pratikramaNa kare, paraMtu avratI zrAvaka, aticArane saMbhava nahi hovAthI pratikamaNuM na karI zake. kAraNa ke-gAma hoya to sImA nakakI karavAnI hoya." to te vAta ayukta che. vratI ane AvatI baMneyane pratikramaNa karavAnuM che. kAraNa ke cAra sthAnamAM pratikramaNa karavAnuM che, ane te vAta A 48 mI gAthAthI jaNAvAya che. paDisiddhANaM karaNe, kiccANamakaraNe a paDikamaNaM // asara ka taNA, vivarAvaLarvma che ja8 / jAthArtha:- avirati zrAvakane paNa 18 pApasthAnakone pratiSedha che, tene AzrIne kahe ke-) zAstramAM niSedhela 18 pApasthAnakenuM sevana karyuM hoya-karavA gya devapUjAdi dinakRtya na karyuM hoya. prabhukathita sUkama taramAM zraddhA karI na hoya ane prabhukathita dharmathI ulaTI dezanA ApI hoya e cAra hetuthI vatInI jema avatI zrAvakane paNa pratikramaNa karavAnuM hoya che.48 ttino bhAvArtha-zrAvaka nAma dharAvanAra zrAvakane mATe ya siddhAMtamAM bhUlathI hiMsA Adi aDhAre pApasthAnakane niSedha che. temAM prANAtipAtAdi-5, ane krodhAdi 4 maLIne nava pApasthAnake te prathama jaNAvI gayA. 10 muM apragaTa mAyA ane lebhanA udayarUpa rAga, 11muM apragaTa krodha ane mAnanA udayarUpa dveSa, 12muM koIne achatAM ALa-kalaMka ApavA rUpa abhyAkhyAna, 13muM-ISTa vastumAM premarUpa rati, 14muM aniSTa vastumAM aprItirUpa arati, 15muM-pazunya cADIyApaNuM,1muM-vAcALatAne lIdhe paranI niMdArUpa parasparivAda, 17muM-kapaTathI juThuM bolavuM te mAyAmRSAvAda, ane 18muM-viparIta mAnyatArUpa mithyA zalya; kaI kaI graMthamAM jorathI bUmo pADI jhagaDavArUpa "kalahane A aDhAra pApasthAnakamAM gaNela che, tyAM rati ane arati baMnene eka pApasthAnaka gaNavAnuM saMbhave che.] evA te zAstraniSiddha aDhAra pApasthAnakenuM sevana karavAmAM (1), zrAvake jAgatAM sAta navakAra gaNavA, e vagere zrAvakane mATe kahelAM divasasaMbaMdhInAM kRtya, athavA "nitya prabhupUjA karavI ItyAdi svIkArela niyamanuM pAlana karavArUpa karavAgya dinakRtye nahiM karavAmAM(2), 1-zrAvakanAM dinakRtya saMbaMdhI vizeSa adhikAra che mArI (A arthadIpikAnA kartA zrI ratanazekharasUrijI mahArAjanI) racela zrI zrAddhavidhi prakaraNa vRttithI jANa.
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440 zrI zrAddhapatikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda hetu-yukti-pramANAdithI samajAvavAmAM zakaya nahi hovAne lIdhe prabhuAjJAthI ja mAnavAnA hoya che, evA nigoda vagere sUkSama padArthone aMge azraddhA karI hoya temAM (3) ane prabhukathita mArgane badale unmArganI dezanA ApI hoya te te saMbaMdhamAM (4) ema cArasthAne pratikramaNa karavAnuM hoya che. A unmArganI dezanA, marIci AdinI jema duHkhe aMta pAmI zakAya tevAM ghora duHkhone hetu che. kahyuM che ke-humaNiur pLa0 "kapila! ahiM paNa dharma che evuM eka ja viparIta vacana bolavAthI marIci, ra=sadaza nAmavALA kaDAkeDI sAgaropama kALa saMsAramAM bhame ane duHkhane samudra pAmyo 1" A viparIta prarUpaNuM, je anAbhAge thavA pAmI hoya to tenuM pratikramaNa che. zuM zrAvakene dharmadezanA ApavAno adhikAra che, ke jethI unmArganI dezanA prasaMga Ave? uttara-hA, zrAvakane ya dezanAno adhikAra che. gItA gurUmahArAjathI sUtra tathA arthane yathArtha paNe jANIne "pU. gurUde A pramANe kahe che e prakAre dezanA ApavAmAM bAdha zuM che ? zAstramAM zrAvaka mATe "DharU mukharU mukhe kAraNa ghai parivA=bhaNe, sAMbhaLe, ciMtana kare ane lokane dharma barAbara upadize." e pramANe vacana che. Avazyaka cUrNimAM paNa kahyuM che ke jo giLavArasAva jamavArajUhuM davAuM re; purathAM 2 vANag." e pramANe 48mI gAthAne artha samApta. 48 avatara:-e pramANe pratikramaNanA viSayo temaja hetuo jaNAvavA pUrvaka darekane pratikramaNa karavAnuM siddha karyuM. have saMsAramAM anAdikALathI rahelA sarva jIvone judAjudA bhAmAM paribhramaNa karatAM bIjA nI sAthe vairavirodha thayA hovAnuM saMbhavita hovAthI A kabhI gAthAdvArA e anaMtA bhavamAMnA anaMtA chavo saMbaMdhInA vairavirodhanI kSamApanAvaDe pratikramaNa jaNAvAya che. khAmami savvajIve savve jIvA khamantu me // mittI me savvabhUesu, veraM majjha na keNai // 49 // jAthA -sarva jIvone khamAvuM chuM, sarva che mane khamajo, sarva jI viSe mAre mitrIbhAva che, mAre koIpaNa jInI sAthe vairabhAva nathI. 49 ttino mAvArtha-anaMtabhavamAM ajJAna ane mohathI gherAelA evA meM je je jIne trAsa Apela hoya, te sarvajIvene huM mAnuM chuM. te sarvajo mArAM durvartanane khame-mane mAphI Ape. ( A pramANe bolavAmAM "mAre lIdhe teone akSamAne kAraNabhUta karmabaMdha na thAva e prakAranuM kArya jaNAvyuM. ) kAraNa ke-mAre sarvajIne viSe maitrIbhAva che, mAre koIpaNa jIvonI sAthe verabhAva nathI. arthAta "te sarvajIne paNa AvA mokSasAdhaka anachAnovaDe yathAzakti mukti apAvuM, teomAMnAM je koI jIvo pUrvabhave mane vighakArI thayA hoya tenA vighAtamAM ya huM nahi varte, mArA niMdake haze teo tarapha paNa huM veSa nahiM karuM" evA saddavicAranuM kAraNa tattvonuM jANapaNuM che. "jJAnAMkuza" nAmanA graMthamAM kahyuM che ke
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa dittusUtranI AdazaeN TIkAnA sarala anuvAda 441 mannindayA yadi janaH paritoSameti, nantraprayAsajanito'yamanugraho me || zreyo'rthino hi puruSAH paratuSTihato - duHkhArjitAnyapi dhanAni parityajanti // 1 // theM:-leka mArI niMdAthI satASa pAme che, te teonA mArA upara kAIpaNa jAtanA parizrama vinAnA upakAra che, kAraNa ke-kalyANanA athI purUSA, anyajIvAnA satASane mATe ghaNA kache upArjeluM dhana paNu saCthA tyajI de che. // 1 // " maitrIbhAvanAnuM svarUpa yoga zAstramAM A pramANe kahyuM che ke- mA vArSIta joDa'pa pApAni=kaipaNa prANI pApakA na karA, kAIpaNa prANI du:khI paNa na thAya ane samagra jagat karmanAM baMdhanathI mukta thAe: evI mati rahevI te maitrIbhAvanA che. !' thoDuM evuM paNa baira, A bhava tema ja parabhavamAM mahAn anartha karanArUM thAya che. alpa vaiviAdhamAM paNa A satramAM ghAra ana thavAnAM daSTAMtAmAM kauravA ane pAMDavAne ghAra yuddha thayuM, ane temAM 18 2akSauhiNI senAnA saMhAra thayA te dRSTAMta, athavA ceDAmahArAjA ane kANune yuddha thayuM ane temAM lAkhA prANIonA saMhAra thayA te dRSTAMta suprasiddha che [ zrI bhagavatIsUtra vageremAM kahyuM che ke* ceDAmahArAjA ane keNikanA-rathamuzala ane mahAzilAka Taka-nAmanAM e yuddhamAM anukrame 84 lAkha ane 96 lAkha maLIne eka kroDa ane 80 lAkha manuSyAnA saMhAra thayA. // 1 // temAM phakta eka varUNa zrAvaka mRtyu pAmI saudharma devalAke gayA ane tenA mitra mRtyu pAmI manuSyagati pAmyA, nava lAkha manuSya matsyapaNe utpanna thayA ane bAkInA badhA marIne tiryaMca ane nArakI thayA ! // 2 // kAla-mahAkAla Adi kANikanA daseya baMdhue marIne ceAthI narake gayA ane tyAMthI uddharIne mahAvidehakSetramAM manuSya thai mukti pAmaze. // 3 // te daseya baMdhuenI mAtAoe mahAvIra prabhu pAse dIkSA lIdhI. A avasarpiNImAM Ave eka paNa saMgrAma thayeA nathI. ! // 4 // ] parabhavane viSe te kamanDa ane marUbhUti vagerenI jema bhavapara'parAmAM utare che. ane e rIte mahAna anarthakArI nivaDe che. kahyuM che ke vai-vaizvAnaro yAdhivAnya satta=skvera, vaizvAnara ( agni ), vyAdhi, vAdavivAda, ane vyasana tarIkenA e pAMca 'va'kArA, vRddhi pAmyA thakA mahAna anarthanA karanArA che. 15 vaLI dhajaina kSamA pradhAna ja che. kAraNa ke-bhayaMkara upasInA prasaMgamAM temaja dezanAmAM prabhue peAte kSamAdharma ne pradhAna 66 1. pU. u. zrI dharmAMsUrijI kRta anuvAdamAM ahiM hemacaMdrAcAya ma.nA 'mati' zabdane palaTIne ' buddhi' zabda vAparavAmAM Avela che, te ' manAvatAviLayA mati: ane vartamAnaRAviyA vruddhi: ' anusAre mati ane buddhinA arthAMmAM AkAzapAtALa jeTalA rahelA aMtaranI aNusamajate AbhArI gaNAya. maitrIbhAva, eka samayanA gaNAtA vamAnakALa pUratA ja rAkhavAne hAtA nathI, jIve tyAM sudhInA bhaviSyakALa sudhI rAkhavAne hAya che. / 2. 21870 ratha, 21870 hAthI, 65610 azva (tenA besanArA Adi manuSyA sahita ) tathA 109650 manuSyanI pAyadaLa lazkaranI eka TukaDI. / 3. pU. upA. zrI dhamasa. kRta anuvAdamAM pR. 393 upara ceAthI gAthAnAM vivaraNamAM chellI puktithI khIjI paktimAM 10000 manuSyeA jaNAvyA che, ane te dareka vaLI eka mAchalInI kukSimAM utpanna thayA heAvAnuM lakhyuM che te vastu pauDha zAstrAdhAra mAge che.
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 zrI zrAddhapratikamaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda tarIke Acarela ane upadezela che. temaja vaMdana vakhate bolatA "IcchAmi khamAsamaNeo= "sUtra vageremAM kSamAnI prAdhAnyatA rAkhelI che. vaLI kahyuM che ke yaMtI muddA mUruM=sukhanuM mULa kSamA che. uttama kSamA, e dharmanuM mULa che. kSamA, e mahAvidhAnanI jema sarva pApano nAza karanArI che.' samarthane to kSamA bahaphaladAyI che. kahyuM che ke:-"TA rila0=daridrAvasthAmAM dAna ApavuM, samartha paNAmAM kSamA rAkhavI, mananI IcchAno nirodha kare ane yuvAvasthAmAM indriyane nigraha kare e cAra vastu ati duSkara che. llA ' vaLI kSamAnuM phaLa, kuragaDumuni vagerenI jema te bhAvamAM paNa kevalajJAnane lAbha vagere thavA tarIke prasiddha che. tethI dharmathIe kSamA AdarIne vairane tyajI devuM. e pramANe 49mI gAthAne artha samApta . 49 avatA:-have zrI zrAddhapratikramaNusUtrane upasaMhAra karatAM uttarottara dharmavRddhine mATe aMtya maMgala tarIke sUtrakAra aMtima gAthA jaNAve che. evamadaM Aloiya, niMdia garahia dugaMcchiuM sammaM // tiviheNa paDikaMto, vaMdAmi jiNe cauvvIsaM // 50 // vRttita thArtha -atyAra sudhI jaNAvavAmAM AvyuM te rIte gurU mahArAjane pitAnI skUlanAo sabhyaprakAre jaNAvIne "meM kharAba kayuM' ema AtmasAkSIe niMdA karIne ane te ja khalanAo-aticAronI gurUmahArAja pAse "pApakArI evA mane dhikkAra che e prakAre jugupsA karIne mana-vacana ane kAyAvaDe pratikramaNa karatAM huM ceviza jInezvarane vaMdanA karuM chuM [dujhive ne sthAne suchidaM pATha che tyAM supuNitta athavA phurita artha grahaNa kare ] ahiM azraddhALujana zaMkA uThAve che ke- zrAvakane mATenA A pratikramaNa (vaMdita) sUtranA racayitA koNa che ? tene zAstrakAra samAdhAna Ape che ke- karemi bhaMte!" vagere pratikramaNanA anya sUtronA praNetAnI jema A vaMdittasUtranA praNetA paNa zratasthavira bhagavaMte che. zrI Avazyaka sUtra bRhaddavRttimAM "bAra sannI samaMva gAthAnI vyAkhyA prasaMge kahyuM che keAcArAMgAdi aMgapraviNa zrata, gaNadhara bhagavaMtee raceluM che ane Avazyaka vagere anaMgapraviSTa thata, zratasthavira bhagavaMtoe raceluM che. - sAMja -e pramANe A vaMdittasUtranA racayitA je zratasthavira bhagavaMta che, te tenA upara niryukita, bhASya vagere kema nathI? samAdhA-kRtasthavira bhagavaMtee racelAM sUtro upara niryukti-bhAgya vagere hovAM ja joIe, e niyama nathI, je evo niyama mAnavAmAM Ave te Avazyaka-dazavaikAlika vagere dasa zAstro sivAyanAM bIjAM zAstro upara niryukita na hovAthI ane aupapAtika vagere upAMgonI upara cUrNi paNa nahi hovAthI te dareka zAstrone ya 1 ahiM zAstrakAra spaSTa kahe che ke-aupapAtika vagere upAMga upara te cUrNi paNuM nathI, chatAM svakRta anavAdamAM pU. 9. zrI dharmasUrijI kahe che ke- papAtika vagere sUtro upara niryukti nathI ! eTale ke caNi to che! A rIte teozrI zAstrakAranAM vacanathI virUddha lakhe che tethI khapI puNyAtmAoe teozrIne pUchavuM rahe che ke-upAMgo upara ApazrIe kayAMI cUNie dIThI che?
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zraddhapratikramaNa-vaMdittasatranI Adarza TIkAne sarala anuvAda 443 zrutasthavira bhagavaMtee racyA hevAnuM mAne che te) nahi mAnI zakAya. mATe te zaMkA sthAne nathI. vaLI A vaMdittasUtra upara te pU. AcArya mahArAjazrI vijayasiMhasUri temaja zrI jinadevasUrijIe saM. 1183mAM racela cUrNi ane bhAgya paNa che. tenI upara TIkAo te ghaNI che. mATe A zratasthavira bhagavaMtoe raceluM ane sarva aticAronI zuddhi karanArUM A zrIvaMdittasUtra zrAvakane (munirAjone sAdhupratikramaNa-pagAma sajajhAyanI jema ja) upAdeya che. vaMditta Adi A rIte sarva sAdhAraNa hovA chatAM je mAtra potAnA kadAgraharUpa abhinivezikaThaSTie, "A sUtra pAchaLanA keIke raceluM che mATe AdaraNIya nathI, " ema bele che, teo sarvajJa bhagavaMte kahelA ane pUrvanA sthavirabhagavaMtoe AcarelA A mokSamArganA paka thatA hovAthI teonI zI gati thaze ? te ame jANatA nathI. je mATe kahyuM che kero gAmane dRza zika nimAho davarU | saravagrAma aLataso nirchuM =rAjAnI AjJAne bhaMga karavAthI A lokamAM eka ja vakhata zikSA bhogavavI paDe che, paraMtu sarvajJa bhagavaMtanI AjJAne bhaMga karavAthI parelekamAM anaMtI vAra zikSA bhogavavI paDe che ! arthAta anaMte kALa naraka Adi durgatinAM ghera duHkha sahevAM paDe che. 1 -vaMdittasUtra koNe racyuM? e vagere praznonuM samAdhAna te ThIka ApyuM paraMtu prazna e che ke-"zrAvakane pratikramaNa karavuM ja saMgata nathI tenuM zuM? samAdhAna -AvuM belaDuM te paNa bakavAda mAtra ja gaNAya. siddhAMtamAM zrAvakane pratikramaNa karavAnuM aneka sthaLe vidhAna che. zrI anugadvAra sUtramAM kahyuM che ke te jiM DhAriyaM mAvAvaraNacaM?' (A sUtrane vizeSathI spaSTa artha A anuvAdanA peja 7 thI 8 upara vistArathI ApavAmAM Avela che. khapI AtmAoe avazya manana karavA sUcanA che ) navAMgIvRttikAra zrI abhayadevasUrIzvarajI mahArAjA, kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya mahArAjA vagere pUrvAcAryoe racelA zrI paMcAzaka vRtti-zrI gazAstra vagere graMthamAM zrAvakone pratikramaNa karavAnuM spaSTapaNe kahela hovAnI bInA paNa sarva janaprasiddha ja che te pratikramaNamAM-1-devasika, 2-rAvika, 3-pAkSika, 4-cAtu sika ane pa-sAMvatsarika" ema pAMca prakAranuM che, ane te pAMceya pratikramaNa karavAne kALa, pratikramaNa karavAne vidhi vagere mArI (A TIkAkAranI) racelI vidhimudIzrAddhavidhi graMthathI jANI levuM. (A anuvAda grantha je vRttinA AdhAre karavAmAM Avela che te)
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'vRttikAra kRtA prazasti [ AghATa nagaranA rAjAe saM. 1285 mAM Apela "hIralA" birUdane tathA bAra varSa AyaMbila karavAne lIdhe "tapa" nAmaka birUdane varyA bAda] jagatane viSe (tapAgaccha sthApaka tarIke) "tapa" nAmathI vikhyAtine pAmelA zrI jagacaMdrasurIzvarajI thayA. teozrInI pATe gurUne viSe uttama evA zrI devamuMdarasUrIzvarajI thayA. te devasuMdarasUrIzvarajInA pAMca ziSyo hatA; temAM AgamarUpa samudramAMthI vividha prakAranI avasUrio rU5 laharIo pragaTa karavAvaDe pitAnuM jJAna sAgara" evuM yathArtha nAma dhAraNa karanArA zrI jJAnasAgarasarIzvarajI nAme prathama ziSya hatA, zrata samudramAMnA vividha AlApakenA uddhAranArA thavAthI sarva AcAryonA Indra tarIke gaNAelA kulamaMDanasUrIzvarajI nAme bIjA ziSya hatA, Sadarzana vRtti-kriyAratnasamuccaya ane vicArasArasaMgraha nAmanA graMthonA racanArA ane zrI bhuvanasuMdarasurIzvarajI vagerenA vidyAgurUpaNAnI khyAtine bhajanArA zrI guNaratnasurIzvarajI nAme trIjA ziSya hatA, akhaMDa mahimAvALA pravaragurU zrI semasuMdarasUrIzvarajI cethA ziSya, evA uttama dharmavaMta hatA ke - tethI prabhuzAsananI "sAdhu ane zrAvaka, tarIkenI " baMne prakAranI saMtati ghaNI ja vRddhi pAmI ! tathA zrI yatijitakalpanI vRttinA racayitA evA pAMcamA ziSya pravara zrI sAdhuratnasUrIzvarajI thayA, ke-jeozrIe mArI (ratnazekharasUrIzvarajI) jevA bALabuddhine (?) paNa bhavapamAMthI (pitAnI vANIrUpa) kIraNanA prayoga vaDe bahAra kheMcI kADha! arthAt cAritranI prApti karAvI. pU. zrI jagacaMdrasUrIzvarajInI pATe AvelA te zrI devasuMdarasUrIzvarajInI pATe te pAMca zimAMnA cethA ziSya zrI somasuMdarasUrIzvarajI, gaNanA svAmI thayA! ke jeo yugapradhAnanI jema jayavaMtA varte che. te zrI somasuMdarasUrIzvarajInA pAMca zi thayA, temAM marakInA upa 1. u. zrI dharmasUrijIkRta anuvAdamAM A sutranI TIkAmAMthI jema lagabhaga eka hajAra loka pramANa TIkAne anuvAda cheDI devAmAM Avela che, tema granthane aMte vRttikAra mahAtmAe svayaMracelI prazasti teya choDI devAmAM Avela che. te vidvAna gaNAtA pU. upAdhyAyajI mATe ochuM zocanIya nathI.
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI Adarza TIkAne sarala anuvAda davane dUra karanArA ane sahastrAvadhAnIpaNuM vagere kAvaDe prAcIna AcAryanA mahimAvALA zrI munisuMdarasUrIzvarajI prathama ziSya hatA. tathA zrI saMghanAM ane gachanAM kAryo karavA apramattapaNe ujamALa evA bIjA ziSya munIMdra zrI jayacaMdrasUrIzvarajI hatA, dUra dUra vihAra karIne ya gaNane upakAra karanArA evA trIjA ziSya zrI bhuvanasuMdarasUrIzvarajI thayA, pote eka aMgavALA hovAM chatAM agIAra aMganA dhAraka evA cothA ziSya zrI jinasuMdarasUrIzvarajI thayA! ane rAgadveSanI graMthI vinAnA temaja granthakartA evA pAMcamA ziSya zrI jinakIrtigurU thayA. te zrI jinakIni nAmAM sugurUnA prasAdathI vikrama saMvat 1496 mAM zrI ratnazekharaMgaNIe vidvAnanI prasannatA mATe A zrI vaMdittasUtra-zrAvaka pratikamaNusUtranI vRtti racI che. A vRttine nyAya-vyAkaraNa-sAhitya ane dharmazAstra e cAra vidyArUpa cAra samudrane dhAraNa karanArA evA zrI lakSmIbhadra nAmanA paMDita pravare dadhimAMthI zuddha mAkhaNanI jema khaMtapUrvaka zedhI che. paMDitene viSe mukuTa samAM ane jenI prazaMsA thaI rahI che tevA satya haMsagaNuM nAmanA paMDita vageree gurUbhaktithI A TIkAnI prathama kopImAM pAse rahI tapAsI javArUpa sahAya karI che. anuTumko yukta A arthadIpikA nAmanI TIkAne viSe lekenuM pramANa 6644 che. alpabuddhi evA paNa meM zreSTha cUrNi ane vividha vRtti vagerene anusarIne A TIkA racI che. temAM je kAMI usUtra hoya te paMDitae zeAdhavuM. A vRtti dIrghakALa jayavaMtI varte. e pramANe zrI tapAgacchanAyaka paramagurU zrI somasuMdarasUrinA ziSya zrI bhuvanasuMdarasUrinA ziSya upAdhyAyazrI ratnazekharagaNue racela A zrI zrAddhapratikramaNusUtranI arthadIpikA nAmanI TIkAne viSe zeSa pAMcame adhikAra samApta thavA sAthe ja A arthadIpikA nAmanI zrAvaka pratikamaNusUtranI TIkA samApta thAya che. sarvagraMthA 6644, vAcaka pAThakanuM kalyANa he. samAsa
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ HSRP Si and dua on bands did dy -----------------------|-----| kSamAyAcanA ane vinaMti .......................................................... A granthakAra mahAtmAnI jema siri sirivAjarSAya- savRttika guruguNaSatri MzikA-guNusthAnakakramArADha-kSetrasamAsa vagere adbhuta aneka granthAnA racayitA zro ratnazekharasUrIzvarajI paNa A rIte paMdaramI sadInA aMtima bhAgamAM vidyamAna hatA. paraMtu te bRhadgachIya hatA. jyAre zrAddhavidhi-AcArapradIpa-laghustAtra ane A arthadIpikA Adi aneka prauDhagranthAnA racayitA zrI ratnazekharasUrIzvarajI maharSi, tapAgacchIya hatA. te tapAgacchIya pUjya AcArya zrI ratnazekharasUrIzvarajI viracita A zrAvaka-zrAvikAgaNane nitya upayegI evA atyuttama Avazyaka graMthanA A anuvAda racatAM svamatima datAdi kAraNe zro vItarAgaparamAtmAnAM vacanaviruddha temaja pU. zAstrakAramaharSinA Azaya viruddha je kAMi vivecana thai javA pAmyuM hAya tenI upakAraSTidhAraka pUjya vidramunigaNu kSamA Ape ane sudhArA sUcavavA kRpA kare ema nakrAtinamra vina Mti che. bhAvanagara, mAravADInA vaDA, saM. 2009 peSa zudi 1 tA. 17-12-1952 } samAsa 1 mmmmm ne me unmundum muni mn men and thum a anuvAdaka : zramaNusa dha caraNaraja muni haMsasAgara
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa pa`kti 4 p 7 ' 10 11 12 13 13 13 18 16 16 24 28 28 32 32 33 39 39 40 40 40 28 29 17 15 } 28 } 3 32 22 33 33 36 24 3 25 25 13 28 40 40 ' 12 22 25 29 30 12 24 21 4 10 m 23 24 27 azuddhi jJAnayAra jiNavastrAo devAnA te trIza AMkhA pratihAryo saMpradAyaH pratihA pratihAryo samayA zrata tana zrutanA vananI jJAnane menAM badha mRSopradeza vecavI, pakkA bhaga svIkarelAM sabharatA trAsa hiMthI samagrIne karalI, viSayanA sAdhanabhUta pAna jaCK zuddhi patra ke m zuddhi jJAnAcAra jiNavAo devAne te tetrIza AkhA prAtihA saMpradAyaH prAtihA prAtihAryo sathA zruta zrutanA zrutanA jIvatI jJAnane viSe meneA baMdha mRSopadeza vI te pakka bhaga svIkArelAM sabhAratA trasa buddhithI 3 sAmagrIne karavI, viSNu sAdhI ApanAra parata mAvAya chu pakti ai 41 41 42 42 44 45 45 47 47 47 50 50 51 53 " ? ? ? * * 5 >> > 17 1 19 5 23 22 13 32 5 5 18 20 7 11 31 ' 14 11 20 23 22 30 cha 23 4 11 7 12 29 3 19 sAvadya atikramaNa ara mA hatAM sikkhAvaha karaveH saMde pAthava pAdha Ahira kAlAtitrama jammuAvyo che. nikhayavI icchAe mArI AcAra nirde sa karma baMdhanI bhAbhya ghammassa i savvesi tisAvava pratikramaNa arita pramANa magAnuM mane zarU Ama chatAM sikkha karavAH sadde pauSadha mArA AcAranI nirde dhvasa mAnavaNIyAnAvaraNIya pIpa AhAra kAlAtikrama jagRAvAya che. niravayavI e karmabaMdhanI (Avazyaka) dhammassa kevi savvesi praNAma mAruM moMgala che, pAbdathI lokAtama ne zaraNa che. X (nahiM 3 dharmAnuzone puruM thAyatyAM sudhI * jIvarAja pRSTa 6 paMkti 7 * jIvarAja
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** YE 6 * OM OM ha ' 9 e 9 10 10 11 11 11 13 14 14 14 14 14 2-222 15 16 17 17 17 puSmi 5 5 7 17 1 23 26 31 che 32 5 28 33 ' 13 13 222228% 17 11 11 12 20 22 23 2 2 2 2 X 21 3 11 12 14 zrI zrAddhapratikramaNa-vattisatrano Adarza TIkAnu" zuddhipatraka zuddhi hi X vagerenA sAmAyika ahi karavA vigere sAmAyika sthAyanA ThAvijjA 12 gurUsthAnane viSa uyaggahi Arthika ApaRddhika atyo vistAratA sajjhAiaM mevA @ karavAnuM dhammaguru sArasaMbhALa a karavuM samyagdAta nathI mATe sampanna jAe pR. 5 nuM TIppaNuM. che.) AthI sthApanA ThavijjA pR. 12 gurUsthApanane vizeSa uvaggahiaM aulika aupatika Ayo vistAra teA sajjhAyajhANAiaM evA zra x karavAmAM dhammaguru sArasaMbhALa nathI paraMtu cAritravAmAM cAritra sA joI ANI pazu zakAya che. AthI jaNAvela jAve agavatA bhagavate aticArathI aticArathI a karavuM sabhyajJAna kAnAmAM che. te sampanna: che. AvI) puSTa pakta 20 21 21 21 21 22 23 24 24 2 2 2 2 2 w w w ~ ~ ~ 2 25 25 25 25 p 26 26 28 28 28 28 29 30 F 32 33 33 33 34 35 37 24 29 8 13 17 31 18 24 OM 30 9 9 16 23 7 21 22 5 i 21 28 29 8 11 ' : 22 21 11 11 & 11 ratno kha nathI) mATe 1 AbhamAM 112 uMbaddha vicA karAvAnuM IkAthI mA monA paccabhI spA nAMNa taLAmAM pramANe ge visamsu nA rAta va to zuddhi // 3 // no khara nathI. mATe) ta) Aba 118 divasanuM" jaM baddha iMdriyA karAvavAnuM vyaktithI ApavAnA bhRGgA mInA pAmi sparA ne kriya taLAvamAM pramANa me mo visaesa lAlija' te va, tA jaNAvIne jaNA ne sasthitinA A sustI satyasthitinA Aya rakSita tathA prazata tathA aprazasta lavaNa laNa aNAbhoge aNa ge abhibhoge abhi nibhoge 3 nioge traNeya traNeya je 11311 11411 guMcavAnI gu thavAnI avaDa hohe
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ ***&? 42 4 4 4 4 8 9 3 63 63 64 e 68 79 " 2 3 4 Du chu 85 85 91 92 93 95 99 pa`kti 22 10 29 16 ja 2 & * " " ** 8 11 27 1ra 23 4 17 14 : 27 31 1 5 14 17 14 20 12 1 zrI mAhapratikramaNavaMdittutranI Adarza TIkAnuM zuddhipatraka zuddhi te'khilAi auSidhanA ' azuddhi te'khilAtti auSidhanA brAhma manthA nAga tAjo vihAni ' che zaktvA che, che, bhAnaja pamanna nI tyucca mai jayakumAranI sahita mahAna TAyara aMtarara samyaphUla sabhyaga sAmayika caDamyatye kSayapAtra hAya te saMbhaLamAM rAjonA * brAhya anyA divyabhAganI nAmA tA-jo virahAmi ' zaktyA ; che. bhAjana prasanna nArA dharma jayakumAre sahita mahAna X DhAya 1 ) aMtara 122 124 124 125 125 ra6 126 126 127 127 27 128 rAjomAM 128 130 peja 91nA perA bIjAnI paMkti thI 130 diSNabAgAnI 130 gata 130 samyaphala samyag sAmAyika umma kSaye parAma hAya te saMbaMdhamAM pRSTha 99 104 104 104 108 110 110 114 * A TIpNa pR. 92 upara 120 120 11 121 121 122 5kti 18 30 31 31 1; g 14 29 35 29 28 29 31 12 12 2 23 e 1 ra 23 26 20 21 22 10 30 5 20 21 30 addhi pAyA jaNAvyuM a jyAM jANune bhANeja pramANe savatimAM vIrAgo vi tatha khAramA je mA, kRttikatAra, vRttikAMtAra, A cAlu adhikAra) kAraNa ke A deza kAraNa ke cAlu adhi virati | kAra dezavirati evA evA parane Ana pazcAlammana paJcami taSitA makSaNena IT' zrI ha kalpa khAcAra che, karaNIya che, hiMsA dinA hiMsAdinA vinavai pArtha zrI hu dhana zuddhi pApA jaNAvyuM ane tyAM jANuM bhAja pramANe kuprAvAsaH bahutva a anyabhAvamAM bijarAgA vi taya 449 agIyAramAM emAM je dU che. te vinaiva pAya parane pazcAlambhana paJcabhi tRSita bhakSaNena Pub zrIha zrIha ArAdhana kugrAmavAsaH bahutvaM A
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ 450 pR 131 15 132 18-19 133 133 134 130 137 138 138 140 * 140 141 142 143 144 145 145 151 151 153 154 15 157 157 158 1deg 162 162 re 165 12 169 pakti ' 32 24 ph 27 22 28 21 29 30 2 32 18 33 21 30 9 24 1 20 27 p 13 14 27 .. rU 32 32 24 $ zrI zrAddhapratikramaNa vadisatranI AdarA TIkAnuM zuddhipatraka zuddhi ApavAmAM gRhamanti zreSTI putrane rUpadhIha 1 jenuM Aja narapate catyAra vRNate bele thAya TaMkukkuriya 3 citram kAkarA rattidhA mukhya ! bhajana che. ya manavALA sAye zRgatR0 dho tA azuddhi ApavAnI gRhNanti 1 mAn / prakRSTama sA buddhi AtanA zreSTaputrane rUpI ra 1 A phUgneTa 135 me pAne je tuM A ja narapatau catvAra vRNute mele che ? thAya ke TaMkuaIriya citram x 3 x / kAMkarA ratibhA niSe mukhya ! bhAjana duSya manavALA sAthe zRMgA hrAta ! prakIrtitam prakIrtitam gamanana Ave che satta ka gamananA Avela che. A tA te 1 kamAn / prakRSTaM sAbuddhi potAnA yu paMkti 370 172 172 173 173 174 174 175 175 177 22 14 28 24 28 18 22 3 "huM, 1 177 176 178 178 178 179 179 187 187 187 Zhi 187 32. 189 189 193 194 195 195 196 198 199 199 199 199 199 14 20 20 1 3 14 14 32 29 25 8 3 7 e 12 15 20 27 zuddhi atattha phrUTasAkSI khagaDDake ke asatya vigere durgaMdha halamuka viNAseha dUra ratnanI smRti upaluM kahyuM di: " tayA Corr zuddhi a tattha phrUTasAkSI juve / te kace [ tave karo tra nA niduSita asatyapaNuM vagere ajANutAM dUdhI viNAsei bhramatA ka pustakama pustakamAM *pIonA kapaTIone * smRti upArja te vAta rAjAne re *55 bhUtta lebanA 1kahyuM * muk + 'gri+ + sAvinuM 2 davvame karyAM ciMtave kAraNe vratanA niduSita duHkhanu vaghArela duHkhanu vadhArela kAIne krAime paradezamA paradezamAM arga anu jaNAvothI jaNAvavAthI
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ pRSTa paMkti 201 23 201 31 2022 204 14 204 21 205 211 30 10 10 11 11 \ \ 28 213 213 33 \ teonuM 2 10 216 225 1 zrI zrAddhapratikramaNa-vaMditasUtranI Adarza TIkAnuM zuddhipatraka azuddhi zuddhi pRSTa paMkti azuddhi zuddhi bALaceSTA pUrNa bALaceSTA pUrNa 270 21 prakRtivALA prakRtivALA bhAyA bhAryA 19 274 dhAsa zvAsa apekSa apekSA ra75 citavo ciMtava baMnenu baMnenuM ra75 - 13 hAvAnI hovAnI pariviesA parivieso 277 kaMpAyana dvipAyana cita yuM ciMtavyuM 277 carma carma tyArathI gRhasthI 277 30 ahi 2-ahiM parA mukha parAmukha 278 24 cAmAsAmAM comAsAmAM gRhasthI tyArathI mAMDIne 279 22 pRthvI para pRthvI para hAvA mAMDIne teo. dhana dhanadatta ekAda ekadA ghaNaputto dhaNapunno sva 2-va teone viramaga viramaNa 18 | 21 21 | napuNa nipuNa 287 pAMkAM pAkI vatI e vatIe hAthI dAMta, hAthIdAMta, 1ami amha zIMgaDIyo, zIMgaDIye uzakunaH u zakunam 291 yatra yaMtra pariNAmano parimANane 297 prasiddhane prasiddhine janomAthI janAmAMthI 297 karanArI haranArI ahAra, AhAra, 2017 sAbhAgya saubhAgya ka vArUpe karavArUpe bhavAnIe bhavAnI zavaikAlika dazavaikAlika 298 jAgatI jAgatI mATe 0 24 te putrIne putrIne te hoya che 27 paryAvAcaka paryAyavAcaka bha yAtmA bhavyAtmA 2zoppate 2zoSyate pravikramaM pratikram bAje bIje 306 zastra, akAze AkAze 708 avavArU avAvarU 2 kAMgaNI, 1 kAMgaNI, samyapha mahAnada mahAnaMda 311 18 thI IrSothI daSTantara daSTAnta 312 10 jIvajatuM jIvejatuM 290 - 21 - 291 32 227 231 234 31 297 236 236 21 298 246 248 252 253 261 267 24 28 7 ja che 268 patra, 269 269 270 270 8 15
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zrAddhapratikramaNa-vaMdittasUtranI A TIkAnuM zuddhi patraka * azuddhi niMdra kAkuzya adhika paNa bhegadravyo zuddhi ni kaumukhya adhikaraNa bhogavyo jALa 366 367 pRSTa paMkti 313 18 313 314 23 315 317 318 318 paMkita 28 10 cha 20 vAsa ravaronA 2 svaronA pUmiH janano bhUddhiSo 368 369 37) 370 371 374 378 - 17 20. 22 32 azuddhi 1 para upara paNa paNa prAya: paMkti 12 no 12 paMktino siddhane siddhine vAsA prajJAkora prajJA kare rAjakaNunI rajakaNanI rakSAsa rAkSasa mahamAha mahamoha svAhitArthI svahitArthI vagere vageree athiti atithi yovanAmi yauvanAmi 322 ? janone bhUdviSo 32 324 330 338 - 32 21 381 25 Ta 18 385 390 338 28 18 30 hatu 338 340 340 hANa 0ma temaja sama ane bhAvasama temaja dravyoma dravyama haribhadrI hAribhadrI0 tihe tivihe hANe paDame siksvA sikkhA karei reDDa' dhana mitra dhanamitra traNa traNeya athavA ? ? athavA 394 395 396 396 368 paDhame 4 15 32 o parAbhavanuM pAsenA , keTalAka varam 4 zrIpura yoge'hni dhana ' , o o 402 - 32 o 344 12 407 411 344 parAbha nuM pasenA kaThalAka varam zrIpara yoge'hi ghana meM, kapaNAe mahabhAtaH brahyacasika bAhmatapa dravyano kSetrano cAreTa jevo 350 354 356 356 3pa7 saMkSepa dharAvavI patrapade vi, ma, Aje saMkSepa jANavI putrapade 20 23 411 413 414 414 415 415 419 vaiTIS : . mahAvrata brahmagupti . bAhyata5 dravyathI kSetrathI cAre vikuma, 22 22 357 A je 59 53 V 357 364 33 29 vAda, 420 hoya / vAMde, tevihAra te vihAra dhanajainama jainadharma
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ = prApti sthAne = zA. mAtacada dIpaca de. ; taMtrI-zAsana sudhAkara vAyA: taLAjA, &LIyA (sorASTra) zA ramaNIkalAla durlabhadAsa dhIvALA. | haripurA zrI jaina daherAsarI sAme, surata (gujarAta) zA. amaracaMda lakSamIcaMda. zrI zAMtInAthajI jaina maMdira TrasTI De kATa - junA mAdIkhAnA, e muMbaI 1 zrI medharAja jaina pustaka bhaMDAra bukaselasa enDa pablIzarsa. kIkAsTrITa geDIjInI cAla, muMbaI 2, zrI sarasvatI pustaka bhaMDAra 5. bhUrAlAla kALIdAsa he ratanapeLa hAthIkhAnA, amadAvAda, zrI arUgAdaya mI-TIMga presa DAra-DAyAlAla enDa phatecaMdanI kAM. hai0 khArageITa, bhAvanagara (sorASTra). (2) zrI somacaMda DI zAha bukaselasa enDa yuglIzarsa. che. jIvana nivAsa sAme, pAlItANA (sorASTra) zA, bAlubhAI rUmanAtha, bukaselarsa enDa pabliza ke aMbAjInA vaDa pAse, bhAvanagara (saurASTra). For Private & Personal use only