Book Title: Shastra Sandesh Mala Part 04
Author(s): Vinayrakshitvijay
Publisher: Shastra Sandesh Mala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004454/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAkAnadezAlA e upA.zrIyazovijayagaNivarANAM kRtayaH-9 jJAnasAra yatilakSaNa samuccaya / upadeza rahasya pratimA zataka adhyAtmasAra samAcArI (adhyAtma upanISad dvAtrizaMda rAtriziMkA NA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArirasaMzAmAla-4 pU.mahopAdhyAyazrIyazovijayagaNivarANAM kRtayaH 1 * bhAga-4 I saMkalana II pa.pU.AcArya bha.zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajInA sAmrAjyavartI pU.paMnyAsazrI bodhiratna vijayajI ma.sA.nA ziSyaratna pU.mu.zrI vinayarakSitavijayajI ma. 5 praza8 3, maNibhadra epArTamenTa, subhASacoka, gopIpurA, surata-1. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zAstra saMdezamAlA -4. ha pU.mahopAdhyAyazrIyazovijayagaNivarANAM kRtayaH 1 ja prathama AvRtti vijayA dazamI vi.sa.2061 kiMmata rU.40/- (paDatara kiMmata) II pramArjanA - zuddhi II pU.A.zrI vijaya vIrazekharasUrIzvarajI ma.sA. pU.mu.zrI hitarakSitavijayajI ma.sA. pU.mu.zrI zrutatilakavijayajI ma.sA. 5.sA.zrI bhadrajJAzrIjI ma. paMDitavarya zrI ratIbhAI cImanalAla dozI saha TAipa seTIMgaH pAyala prinTarsa - rAdhanapura zrIjI grAphIksa, pAlaDI, amadAvAda. mudrakaH zivakRpA ophaseTa prInTarsa, dUdhezvara, amadAvAda-4 vizeSa noMdhaH zAstra saMdezamAlAnA 1 thI 20 bhAganuM saMpUrNa prakAzana jJAnadravyamAMthI karavAmAM Avela che. tenI noMdha levA vinaMtI. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) (GU AbhAra..! # @ anumodanIya! 8 anukaraNIya...! zAstrasaMDherAmAlAnA eka thI dasa bhAganA & prakAzanano saMpUrNa lAbha zrI surata tapagaccha & ratnatrayI ArAdhaka saMgha Clo vijayarAmacandrasUrIzvarajI ArAdhanA bhavana, ArAdhanA bhavana roDa, subhASacoka, gopIpurA, surata-2 taraphathI zrI saMghanA jJAnadravyanI nidhimAMthI che levAmAM Avela che. tenI amoM bhUrI...bhUrI.. anumodanA karIe chIe...! zrI saMgha tathA TrasTIgaNanA amo AbhArI chIe ..! - zAstrasaMzamAlA SAKPROSSuarea Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasaMdezamAlAnAM 1 thI 20 bhAgamAM levAyelA 400 thI vadhAre graMthonA mULa pustako-prato. meLavavA mATe amoe nIce lakhela saMsthAo hastakanA jJAnabhaMDArano vizeSa upayoga karela che. A saMsthAo ane tenA TrasTIo tathA kAryakaronA amo AbhArI chIe. 1. zrI vijayagaccha jaina upAzraya - rAdhanapura 2. zrI nagInabhAI jaina pauSadhazALA- pATaNa 3. vijaya rAmacandrasUrIzvarajI ArAdhanA bhavana " - surata 4. zrI jainAnanda pustakAlaya - surata 5. zrI mohanalAlajI jaina upAzraya - surata 6. zrI dAnasUri jJAnamaMdira - amadAvAda 7. jaina ArAdhanA bhavana TrasTa - amadAvAda 8. zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira - kobA . 9. zrI neminaMdana zatAbdi TrasTa - amadAvAda - zAstracaMTezamAlA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya ........ ! pUrvanA pUrvAcArya- puNyAtmAoe padyamAM prarUpelA 400 thI vadhAre prakaraNonA 70,000 hajAra zloka pramANa sAhitya Aje eka navA svarUpe AvI rahyuM che. | upalabdha graMthonuM upakAraka-upayogI bananAra A ekaapUrva-anokhuM-aneruM-adbhUta prakAzanamAM amo nimitta banela chIe teno amone harSa che. chellA traNa varSathI pU.paMnyAsazrI bodhiratnavijayajI ma.sA.nA ziSya ratna pU.paMnyAsazrI taporatnavijayajI ma.sA.nA saMpUrNa mArgadarzana mujaba pU.mu. zrI vinayarakSitavijayajI ma.sAhebe A saMkalanA taiyAra karI Apela che. zAstra saMdezamAlI dvArA prakAzita thayela A 20pustakomAM pU.A.zrI haribhadrasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU.upAzrI yazovijayajI ma.sA. dvArA racAyela padya sAhityanA sAta pustako che bAkInA tera pustakomAM alaga-alaga kartAonI kRttiono viSayavAra samAveza karavAmAM Avela che.. : zAstrasaMdezamAlAnA A prakAzanamAM zuddhino vizeSa khyAla rAkhavAmAM Avela che. dareka pustakamAM AgaLa jaNAvela pUjyazrIoe te pustakanuM pramArjana karI Apela che. temAM pU.paM.zrI bodhiratnavijayajI ma.sA.nA ziSyaratna pU.mu.zrI hitarakSitavijayajI ma.sA., pU.A.zrI yogatilakasUrIzvarajI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma.sA.nA ziSyaratna pU.mu.zrI zrutatilakavijayajI ma.sA. (saMskRta grantho) tathA pU.sA.zrI dakSAzrIjI ma.nA. ziSyA pU.sA.zrI bhadrajJAzrIjI ma. Adie vizeSa kALajI rAkhI zuddhi karI Apela che. jaina paMDitomAM jemanuM AgavuM sthAne-nAma che evA paMDitavaryazrI ratIbhAI cImanalAla dozIe zAstrasaMdezamAlAnA A 20 bhAganuM samagra meTara ceka karI Apela che. dararoja pAMca-cha kalAka adhyayananuM kArya cAlu rAkhI, athAga mahenata karI samayano je bhoga teozrIe Apela che te prazaMsanIya che. zrI surata tapagaccha ratnatrayI ArAdhaka saMdhe tathA bIjA alaga alaga saMghoe potAnA jJAnadravyanI nidhimAMthI udAratApUrvaka lAbha laI A kAryane vegavaMtu banAvela che te mATe amo teozrInA AbhArI chIe. TAipaseTIMga mATe pAyala prinTarsa - rAdhanapuranA mAlika zrI IkabAlabhAI tathA zrIjI grAphIksa - amadAvAdanA zrI nikuMjabhAI paTele ghaNI ja dhIraja ane khaMtathI zrI rIjhavAna zekhanA sahakArathI A kAryane pUrNatAe pahoMcADyuM che. prInTIMga, TAITala prInTIMga tathA bAIDIMganuM kAma zivakRpA ophaseTa prInTarsa-amadAvAdanA bhAvinabhAIe vizeSa kALajIpUrvaka karI Apela che. - zAstraseDhezamAlA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAdhyAya eTale AtmAnuM adhyayana! svAdhyAya vairAgyanuM kAraNa tyAre ja banI zake, jyAre svAdhyAya karanArane je bolato hoya, enA arthano khyAla hoya. sAco svAdhyAya ja A che. svAdhyAya eTale AtmAne zikhAmaNa ane AtmAnuM adhyayana ! vIza sthAnakamAM eka pada "svAdhyAya'nuM che. ethI svAdhyAya tIrthaMkara-nAmakarmanA baMdhamAM nimitta banI zake che. bhaNeluM yAda rAkhavA svAdhyAya ati jarUrI che. jUnuM yAda rAkhavAmAM je upekSA karato hoya, ene navuMnavuM bhaNAvavuM e rAkhamAM ghI homavA barAbara che. svAdhyAya ghaTato jAya, to caturvidhasaMghanuM saMghapaNuM paNa dUSita banatuM jAya. Ama, svAdhyAya jo svAdhyAyanI rIte thAya, to AnA jevuM vairAgyanuM poSaka bIjuM koI sAdhana nathI. -pU.A.zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM . // anukramaNikA / / 1. upadezarahasyam 203-1-17 2. yatilakSaNasamuccayaH 227 18-36 3. sAmAcArI 101 37-45 4. ArAdhakavirAdhakacaturbhaGgI 5 45-46 adhyAtmasAraH 949 46-132 6. dvAtriMzadvAtriMzakAH 1024 132-220 7. samAdhisAmyadvAtriMzikA 32 221-223 jJAnasAraH 273 224-250 9. adhyAtmopaniSat 209 251-269 10. pratimAzatakam 104 270-288 11. pariziSTha-1 1-8 i saMpUrNa zloka saMkhyA - 3127 . saMpUrNa pRSTha saMkhyA - 8 +288 + 8 . Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // 2 // // 3 // // 4 // ||updeshrhsym // namiUNa vaddhamANaM vucchaM bhaviANa bohaNaTThAe / sammaM gurUvai8 uvaesarahassamukkiTuM lakhUNa mANusattaM sudullahaM vIyarAgapaNNatte / dhamme pavaTTiyavvaM niuNehi suttaNIIe naNu vippaDisiddhesuM vayaNesuM kassa hoi viisaaso| so dhammo kAyavvo jattha ahiMsA paramarammA bhaNNai ANAbajjhA loguttaraNIio Na u ahiMsA / sA Najjai suttAo heusarUvANubaMdhehi pariNAmo vi aNiyamA ANAbajjho Na suMdaro bhnnio| titthayare'bahumANAsaggahaduTTho tti taMtammi / suddho suovaogA maggaNusArittao a kesiNcii| jAyai galie niyamA micchattakae vivajjAse maMDukkacuNNakappo kiriAjaNio vao kilesANaM / taddaDDacuNNakappo nANakao taM ca ANAe kiriyA vi kheyamittaM mohakayA haMdi hoi aNNesiM / sammohasacchayAe pasamo pariNAmao moho tesiM avaMkagAmI pariNAmo Natthi teNa kiriaae| annANe bahupaDaNaM vavahA NicchayA NithamA maggaNusArI saDDo pannavaNijjo kiyAvaro ceva / guNagI jo sakkaM Arabhai avaMkagAmI so etto'pannavaNijjA asakkamegAgicAramicchaMtA / ANAbajjhA NeyA suttaM gIyatthavisayaM tu // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // 1 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // pAvaM vivajjayaMto kAmesu tahA asajjamANo y| NAgIyo annANI kiM kAhI ccAivayaNAo aNNaha virujjhae kira giiannnnvihaarvNjjnnppmuhN| gIammi vi uciyamiNaM tayaNNalAbhaMtarAyammi suttaM atthaNibaddhaM chAyAchAyAvao jaha NibaddhA / teNaM kevalasutte aNuratto hoi paDiNIo jo sIlavaM asuavaM so desArAhago kahaM evaM / jannANe'NuTThANaM puNNaM iharA ya No deso . ' bhannai davvArAhaNameyaM suttaM paDucca daTThavvaM / . so puNa davvapayattho duviho iha suttaNIIe ego appAhanne aNNo puNa hoi bhAvajoggatte / paDhamo gaMThigayANaM bitio'puNabaMdhagAiNaM gaMThigayA saibaMdhaga maggAbhimuhA ya maggapaDiA ya / taha abhaviA ya tesiM pUAdattheNa davvANA liMgAiM hoMti tIse Na tadatthAloaNaM na gunnraago| nApattapuvvahariso vihibhaMge No bhavabhayaM ca ee kha aNuvaogA etto cciya haMdi appahANattaM / jamaNuvaogabhavAoNaMtAo huMti kiriyAo pAhaNNaM vi ya itthaM kuggahavirahAu guruniogeNaM / taha vi hu mukkhaphalaM pai appAhaNNaM vi aviruddhaM so apuNabaMdhago jo No pAvaM kuNai tivvabhAveNaM / bahumaNNai Neva bhavaM sevai savvattha uciyaThiI sussUsai aNurajjai dhamme NiyameNa kuNai jhstti| gurudevANaM bhattiM sammaddiTTI imo bhaNio - // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // paccakkhANavihANaM jANaMto thUlapAvao viro| ANAsuddhe joge vato desacArittI NAUNa pariharaMto savvaM saavjjjogmujjutto| paMcasamio tigutto savvacarittI mahAsatto eesi davvANA bhAvANAjaNaNajoggayAe u| thovA vi hu jaM suddhA bIAhANeNa puNNaphalA jai vi hu AyasabhAve bhAve pariNAmikAraNaM bhAvo / bIAhANavisuddhA taha vi NimittaM khu davvANA bIAhANaM ihaiM bhAvANAe u hoi bahumANo / takkAraNe vi atthA jaM davvathao vi sadaNumao eyaM ca NeyamevaM visae aNisehao jinniNdss| ceiapUaNavattiyakAussagA ya sAhUNaM Na ya AraMbhANumaI etthaM bhAvassa ceva bhumaannaa| khaliacaraNAimuttaya bahumANe sA bhave iharA somiladAhANumaI avi jiNavaraNemiNA kayA hoi / gayasukumAlamasANaTThANaM aNumaNNamANeNa Na ya dhammaTThA hiMsA eso sAvajjao sruuvenn| aNNaha puTThAlaMbaNa NaiuttArAi vihaDijjA jutto ya imo bhaNio virayAvirayANa kuuvnnaaenn| samayammi aNNahA puNa nivaDijjA atthadaMDammi ceiyaveyAvaccaM jaM suamuvayArio a jo vinno| so davvatthao NiyamA teNa jaI tamaNumaNNaMti sakkhAu saMjayANaM bhAvapahANattao Na so jutto| bhAvo a tayaNumoaNametto taM ceva juttayaraM // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etto cciya paNNavaNI tapphalabhAsA Na ceva aannmnnii| Na ya puTThassa bhagavao bhAsA icchANulomA ya // 36 // aha hINaM davvatthayaM aNumaNNijjA Na saMjao tti maI / tA kassa vi suhajogaM titthayaro NANumaNNijjA // 37 // alamettha pasaMgeNaM doNha vi aNumoaNAI ANANaM / bIAhANavisuddhA davvANA hoi NAyavvA // 38 // noAgamabhAvANA esA No bajjhakiriyamahigicca / davveNa ya bhAveNa ya cheyattaM jaM sue bhaNiaM // 39 // bhAvANA puNa jAyai sammaddiTThissa muulmhigicc| .. kajjAkajje NAo pavaTTai tao hie pAyaM // 40 // parapariNAmummagge catte laddhe a naanndiivmmi| maggammi jaM pavaTTai esa sahAvo hu jIvassa // 41 // kaha esa purA catto No catto teNa nniccmuttenn| annANavilayamettaM cittaM tu kameNa Nicchayao // 42 // paDibaMdho vi ya etthaM kaMTakajaramohasannibho bhaNio / taMte tavvagameNaM mukkhapure gamaNamaireNaM // 43 // evaM NAUNa sayA buheNa hoavvmppmttenn|| parisuddhANAjoge kammaM No phalai rudaM pi // 44 // jaha tullaNimittANaM dIsai vAhI tahA samAhI a| parihAreyarabhAvA taheva evaM pi daTThavvaM // 45 // eso ya purisagAro Na dhAvaNAI gayANugaio a| aNiyayasahAvakamme eso a uvakkamaNaheU - // 46 // evaM tullabalattaM uvavaNNaM daivapurIsagArANaM / aNNoNasamaNuviddhA jaM do vi phalaM pasAhaMti // 47 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // dArusamaM khalu daivaM paDimAtullo a purisagAro tti / daiveNa phalakkheve aippasaMgo have payaDo aha taM visiTThamevaM teNa na daannaaibheannuvvttii| akkhivaI purisagAraM taM naNu aNNattha tullamiNaM jaha kammasaMtaI iha taha taha pariNAmiNi tti maNNaMti / taha purisagAradhArA juttA pariNAmiNI vottuM tamhA u do vi heU aviseseNaM paropparaM miliA / mokkho vi kammajaNio vibhAgarUvo jameyassa vavahAro puNa ettha guNappahANattaNeNa pavibhatto / kajjamiNaM daivakayaM eyaM puNa purisajaNiyaM ti ahavAbhimANamattaM vavahAro Naya Na esa taccaMgaM / NiyavisayadIvaNatthaM icchAjaNio jamabhimANo tamhA ANAjogo aNusariyavvo buhehiM jaM eso.| kajjalamivappaIvo aNubaMdhai uttaraM dhammaM . etto u jogasuddhI gaMbhIrA jogasaMgahesu suaa| ajjhappabaddhamUlA aNNehiM vi uvagayA kiriyA jeNa virahiA kiriA taNugayareNUvamA tamajjhappaM / aNubaMdhapahANAu suddhANAjogao labbhaM gaMThimmi abhinnammi eso puNa tattao Na jIvANaM / nANakalAbhAvAo annANaguNA jao bhaNiyaM vehapariNAmarahie na guNAhANamiha hoi rayaNammi / jaha taha suttAhANaM na bhAvao bhinnagaMThimmi iha davvasuttajogA pAyamasaMtA ya bhAvao sNtaa| bAlassa bAlabhAve jaha nANaM jaha ya tavvigame // 54 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 60 // // 61 // // 62 // . // 63 // // 64 // // 65 // gaMThimmi vibhinnammi nANaM paDibaMdhao vi paDipuNNaM / jaha pADivao caMdo paDipuno sukkapakkhammi jamiNaM hoi phalaMgaM davveNa asappavittijuttaM vi| aNubaMdhaccheyAo so khalu mUlaM kilesANaM vajjeyavvo eso aNNaha dhammo vi sabalao hoi / eyassa pabhAveNaM aNaMtasaMsAriA bahave eso ANAjattA NAsai rogo jhoshpyttaa| tappabalatte vi imo jutto abbhAsaheu tti etto a ettha NeyaM kAlAkAlehi sahalavihalattaM / ghaNamicchattamakAlo kAlo'puNabaMdhagAIo Nicchayao puNa kAlo Neo eassa gaMThibheammi / poggalapariaTTaddhaM jamUNameyammi saMsAro' evamakAlapaoge kaha gevejjagasuhaM Nu suasiddhaM / naNu taM jogappabhavaM Na u pariNAmeNa ko doso . Na ya taM pi aMtaraMgaM aviddhataMbe suvaNNavaNNo vv| visavAriassa jaha vA ghaNacaMdaNakAmiNIsaMgo jaha vA dahassa sArayaravikiraNakayaM jalassa uNhattaM / aMdho jahA Na pAsaI taha na kudiTThI suhaM lahai / sAbhAviaM khalu suhaM AyasabhAvassa daMsaNe'puvvaM / aNahINamapaDivakkhaM sammaddiTThissa pasamavao timiraharA jai diTThI jaNassa dIveNa Natthi kAyavvaM / taha sokkhaM sayamAyA visayA kiM tattha kuvvaMti aMtaradhArAlagge suhammi bajjhaM pi sukkhamaNuvaDai jaha nIraM khIrammi Nicchayao bhinnarUvaM tu // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // Na ya evaM aNNesiM bajhaM pi na haMdi teNa tattulaM / uttamasaMgavisesA taNaM hi kaNagaM suragirimmi NAUNaM imaM sammaM ANAjoge pavaTTae maimaM / tivvAbhiggahadhArI rakkhaMto te suparisuddhe visayammi apatte vi hu NiyasattipphoraNeNa phlsiddhii| seTThidugassAharaNaM bhAveyavvaM ihaM samma eehito pAvaM loge bahuaM vi paDihayaM hoi| garalaM guruaviAraM jaha kayamaMtAipaDiyAraM tabbaMdhaThiI jAyA kasAyao sA avei suhjoge| so puNa etthaM guruo ANAsahagAriatteNa iya pAsai sajjakkho sammaTThiI u jogbuddhiie| aMdho Neva kudiTThI abhinnagaMThI ya jaccaMdho esuvaeso phalavaM gunntthaannaarNbhtivvyaajoge| na Thiesu jahA daMDo cakkammi sayaM bhamaMtammi Na ya evaM vabhiyAro kajjavisesA jaheva dNddss| dAraghaDiyarUveNaM ahavAhigayatthaheuttA naNu evaM suttatthaggahaNuvaeso virujjhae sutte / bhannai Na so virujjhai namapattavisesaphalavisao guNaThANAvAvAre etto virao avirao NiyamA / 'jaha dahaNo adahaMto sattIe dAhago ceva . tamhA vayapariNAme pavaTTae naanndNsnnsmggo| uvautto pariNAme appabahuttaM viyAlaMto puri duccinnANaM kammANaM akkhaeNa No mukkho| . teNa khamai uvasagge paDiAraM vA kuNai vihiNA // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // // 83 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 84 // // 85 // // 86 // // 87 // / / 88 // // 89 / / puTThAlaMbaNasevI uvei mukkhaM sa mAiThANaM tu / / phAsaMto No dhamme bhAveNa Thio adhanno tti . guNaThANagapariNAme saMte pAeNa buddhimaM hoI / tapphalamavekkha anne niyameNa u tArisaM biti aMdho asAyarahio purANusArI jahA sayaM hoI / evaM maggaNusArI muNI aNAbhogapatto vi moNammi NiyaM sattiM Na nigUhai gADhakaTThapatto vi| davvAdiyA Na pAyaM bajjhA'bhAve vi bhAvaharA jaha sammamuTThiANaM samare kaMDAiNA bhaDAINaM / bhAvo na parAvattai emeva mahANubhAvassa mAlaiguNaNuNNo mahuarassa tappakkhavAyahINattaM / paDibaMdhe vi Na kaiA emeva muNissa suhajoge apayaTTo vi payaTTo bhAveNaM esa jeNa tassattI / akkhaliA nibiDAo kammakhaovasamajogAo evaM khu dussamAe samiyA guttA ya sNjmujjuttaa| pannavaNijjAsaggaharahiyA sAhU mahAsattA NiyamA Nasthi carittaM kaiyA vi hu nANadaMsaNavihUNaM / tamhA tammi Na saMte asaggahAINa avagAso sajjhAyAiNiogA cittaNiroheNa haMdi eesi / kallANabhAyaNattaM paidiNamuciyatthaciMtAe kei asaggahagahiyA amuNaMtA eyamattadoseNa / ujjhiyapahANajogA bajjhe joge TThiyA tucche mannatA annANA appANaM gurucarittajogatthaM / . . mattA iva gayasattA pae pae haMta nivaDaMti // 90 // // 91 // // 92 // // 93 // // 94 // . // 95 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 96 // // 97 // // 98 // // 99 // // 100 // // 101 // jaM hINA tullattaM vahati ee mahANubhAvANaM / ussuttaM bhAsaMtA bitiyA sA bAlayA tersi logo hi bajjhadiTThI pAyaM ttttttthnaannprihiinno| tersi saMgahaheuM tesiM AjIviA garahA avi saMkijjayAiccAisuttabhaNi vihiM ayaannNtaa| vakkhANaMtA atthaM NissaMkA te mahApAvA naNu iha vibhajjavAo ANatto Na ya niruddhapatthAro / eyaM kahamaviruddhaM bhannai soAramahigicca sadasadavisesaNAo vibhajjavAyaM viNA Na sammattaM / jaM puNa ANAruiNo taM niuNA biti davveNaM avi ya aNAyArasue vibhajjavAo visesio sammaM / jaM vuttoNAyAro patteyaM dohi ThANehiM / eso pavayaNasAro savvaM iccatthameva gaNipiDagaM / eammi aviNAe vihalaM caraNaM jao bhaNiyaM caraNakaraNappahANA sasamayaparasamayamukkavAvArA / caraNakaraNassa sAraM NicchayasuddhaM Na yANaMti bhaNiyaM ca bhagavayA vi ya AyAraMge imaM visesaao| jaM sammaM taM moNaM jaM moNaM- taca sammaM ti . eyamiha ayANaMtA uvaesarayA bhmNtgiiytthaa| naDanaTTa va jaNA vi ya tesiM cariyaM ca picchaMti suddhaMchAIsu jatto gurukulacAgAiNA Na hiyaheU / haMdi bhuyAhiM mahoahitaraNaM jaha poabhaMgeNaM uvavAsoM vi ya ekko Na suMdaro iyarakajjacAeNaM / Nemittio jameso NiccaM ekkAsaNaM bhaNiyaM // 102 // // 103 // // 104 // // 105 // // 106 // // 107 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nanu kAraNiyaM bhaNi jaINa asaNaM jahovavAso tti| kaha NiccamegabhattaM bhannai NicvaM pi tabbhAvA / // 108 // tamhA gurulahubhAvaM NAuM NivveaoM pavaTTijjA / sajjhAyAisu sammaM tatto tivvA havai saddhA // 109 // NAe aNNAyAo aNaMtaguNiA pavaTTae esaa| tIe kiriAtisao tato visiTTho khaovasamo // 110 // tatto puNo Na baMdhai pAyamaNAyArakAraNaM paavN| evaM visujjhamANo jIvo paramaM payaM lahai // 111 // bhaNio akaraNaniyamo sakkiriyAe ao parehiM pi| Na ya parabhaNiamajuttaM jamabhinnaM atthao diTuM // 112 // desaviraiguNaThANe paDhamo eso u gNtthibheammi| rogikisattaNatullo susaMjayANaM visiTThayaro // 113 // etto akaraNaniyamo khINe kammammi khavagaseDhIe / etto a vIyarAgo kuNai Na kiMcI garahaNijjaM // 114 // Na ya tassa garahaNijjo ceTThAraMbhotthi jogamitteNaM / jaM appamattAINaM sajogicaramANa No hiMsA // 115 // bhaNiyaM ca kappabhAse vtthccheyaahigaarmuddiss| eyaM suviseseuM paDivajjeavvamiyasamma // 116 // pariNiTThiyavayaNamiNaM jaM eso hoi khiinnmohmmi| uvasamaseDhIe puNa eso pariniTThio Na have // 117 // davvapariNAmacAe Na viseso jaM Na tammi tdvco| . suddhassa u saMpattI aphalA suttammi paNNattA // 118 // savve vi a aiyArA saMjalaNANaM tu udayao huti|| eyassa hoi niTThA tayabhAve vIyarAgassa . // 119 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAiaM ciya jao uciyapavittippahANamakkhAyaM / to tagguNassa Na havai kaiyA vi hu garahaNijjattaM // 120 // jaM khalu paccakkhAyaM tabbhaMgo garahaNijjao hoi / so tthi tassa aNNaM bajjhA puNa kiM Na garahaMti // 121 // Na sayaMbhU sa maNUso iya avamaNNaMti mAhaNA devaM / iNDiM pi Na kayakicco diaMbarA kavalabhoi tti // 122 // Na ya evaM so devo kalaMkio hoi dosaleseNa / sUro parAmusijjai NAbhimuhukkhittadhulIhiM // 123 // Na hu asthi abhiNiveso leseNa vi amhamettha visymmi| taha vi bhaNimo Na tIrai jaM jiNamayamannahA kAuM // 124 // evaM khINe mohe akaraNaNiyamassa hoi pariniTThA / eyassa ya abbhAso uvavajjai bhAvasAhUNaM // 125 // eyammi vi kAlammI siddhiphalo esa bhAvasAhUNaM / tArisajoge vi sayA jayaNAMe vaTTamANANaM - // 126 // sA puNa bahutarayAsappavittiviNivittisAhaNI ceTThA / ANAsuddhA NeyA''vaimmi nANAiguNabIaM // 127 // Na ya eaM duNNeyaM jaM eaMsANubaMdhamiNamaNNaM / jaM suaparikammiamaIgIyatthajaNANumeyamiNaM // 128 // jaha esaNijjanANe tivihnimittovogsuddhiie| taha evaM pi Na dullahamuvauttANaM saMyA sutte // 129 // NeMgateNANuNNA asthi Niseho vi ko vi visayammi / kappiapaMDisevAe hoi NisiddhaM paNuNNAyaM // 130 // rAgaddosANugayA tu dappiA kappiA tu tadabhAve / ArAhaNA u kappe virAhaNA hoi dappeNaM // 131 // 11 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmaM savvapadesuM ussaggavavAyadhammayA juttaa| mottuM mehuNabhAvaM Na viNA so rAgadosehi // 132 // Nidosammi aNuNNA suttaNibaddhA nnisehsNvidhaa| iyapaDipunatthattA hoi pamANattamaviruddhaM - // 133 / / rAgaddosANugayaM nANuTThANaM tu hoi nniddosN|| jayaNAjuammi tammi tu appataraM hoi pacchittaM // 134 // jayaNAvekkhAi ao ussaggavavAyatullasaMkhattaM / uvavajjai kiccammI puvvAyariyA jahA pAhu . // 135 // unnayamavekkha iyarassa pasiddhI unnayassa iyraao| ... iya annonnapasiddhA ussaggavavAyamo tullA // 136 // jAvaiyA ussaggA tAvaiA va huMti avvaayaa| jAvaiA avavAyA ussaggA tattiyA ceva // 137 // davvAdiehi juttassussaggo taduciyaM aNuTThANaM / rahiassa tamavavAo uciyaM viarassa na u tassa // 138 // Na vi kiMci aNuNNAyaM paDisiddhaM vA vi jiNavariMdehi / esA tesiM ANA kajje sacceNa hoavvaM // 139 // dosA jeNa nirujjhaMti jeNa chijjaMti puvvkmmaaii| so so mokkhovAo rogAvatthAsu samaNaM va // 140 // Na ya evaM jiNavayaNe tullattaM hoi aNNavayaNeNaM / jaM taM egaMtatthaM Na vi taM diTuM saThANatthaM // 141 // saMtharao saTThANaM ussaggo asahuNo paraTuANaM / iya saTThANa paraM vA Na hoi vatthU viNA kiMci // 142 // bajjhakiriyAvisese Na Niseho vA vihI va saMbhavai / jaM so bhAvANugao tayatthamaMgIkayA jayaNA // 143 // 10 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 144 // // 145 // // 146 // // 147 // // 148 // // 149 // kayamettha pasaMgeNaM ussaggavavAyarUvamiya NAuM / jaha bahu kaMjaM sijjhai taha jaiyavvaM payatteNaM jayaNA khalu ANAe AyaraNA vi aviruddhagA aannaa| NAsaMviggAyaraNA jaM asayAlaMbaNakayA sA dIsaMti bahU muMDA dUsamadosavasao sapakkhe vi| te dUre mottavvA ANAsuddhesu paDibaMdho bhavaThiinirUvaNeNaM iyaresu vi dosavajjaNA juttA / bhAvANuvaghAeNaM vasiavvaM kAraNe vi tahiM aNuvattaNA vi kajjA arattadudveNa kAraNe tesiM / agahilagahilaniveNiva davveNaM vaMdaNAIhiM sA AyarakkhaNaTuM taM ANAjogao Na iyarA vi / so a guruniogeNaM bhaNaMti tallakkhaNaM iNamo ubhayaNNU vi ya kiriAparo daDhaM pavayaNANurAgI y| sasamayapaNNavao pariNao a paNNo a accatthaM jo heuvAyapakkhammi heuo Agame ya aagmio| so sasamayapaNNavao siddhaMtavirAhago aNNo jo eaguNaviutto so niddhammo suaM viddNbNto| gurunAmeNaM loe bolei bahU jao bhaNiaM z2aha jaha bahussuo saMmao a sIsagANasaMparikhuDo a| aviNicchio a samae taha taha siddhaMtapaDiNIo suttatthANa visuddhI sIsANaM hoi sugurusevaae| suttAo vi ya atthe vihiNA jatto daDho jutto mUaM kevalasuttaM jIhA puNa hoi pAyaDA attho / so puNa cauhA bhaNio haMdi payatthAibheeNa // 150 // // 151 // // 152 // // 153 // // 154 // // 155 // 13 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNNehi vi paDivannaM eaM sattuggahAu nntttthss| bhaTThassa ya maggAo maggannANassa NAeNaM - // 156 // ettha payatthAINaM miho avekkhAhu puNNabhAvaMgaM / loammi Agame vA jaha vakkatthe payatthANaM - // 157 // purao ciTThai rukkho iya vakkAo pytthbuddhiie| IhAvAyapaoaNabuddhIo huMti iyarAo // 158 // haMtavvA no bhUA savve iha pAyaDo cciya pyttho| maNamAIhiM pIDaM savvesiM ceva Na karijjA // 159 // AvannamakaraNijjaM evaM ceiharalocakaraNAI / iya vakkattho a mahAvakkattho puNa imo ettha // 160 // avihikaraNammi doso to vihiNA ceva hoi jaiavvaM / aidaMpajjattho puNa AMNA dhammammi sAro tti // 161 // gaMthaM caejja ettha vi saceaNAceaNaM cae vatthu / esa payattho payaDo vakkattho puNa imo hoi .. // 162 // vatthAINa agahaNaM evaM pattaM muNINa avisesA / ANAcAe doso naNNaha vatthAigahaNe vi // 163 // eyamagahaNaM bhAvA ahigaraNaccAyao muNeavvaM / esa mahAvakkattho aidaMpajjaM tu puvvuttaM // 164 // tavajjhANAi kujjA ettha payattho u savvahiM ohaa| chaTThassaggAINaM karaNaM seyaM sivaTuM ti // 165 // tucchAvattAINaM takaraNaM akaraNaM ao pattaM / bahudosapasaMgAo vakvattho esa daTThavvo // 166 // esa mahAvakkattho samayAbAheNa ettha jmdoso|' savvattha samayaNII aidaMpajjatthao iTThA // 167 // 14 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dANapasaMsaNisehe pANavaho taha ya vittipddiseho| ettha payattho eso jaM ee do mahApAvA // 168 // vakkattho puNa evaM viccheo hojja desaNAINaM / evaM visesavisayaM jujjai bhaNiaM tu vottuM je // 169 // AgamavihiaNisiddhe ahigicca pasaMsaNe Nisehe a| leseNa vi No doso esa mahAvakkagammattho // 170 // aidaMpajjattho puNa mokkhaMga hoi AgamAbAhA / evaM paisuttaM ciya vakkhANaM pAyaso juttaM // 171 // evaM sammannANaM diTTeTThavirohanANaviraheNa / aNNayaragamA kAsai suamiharA kAsai anANaM // 172 // vakkatthAi mai cciya IhAitteNa teNa kaha sadaM / bhaNNai saddatthamaI suanANabbhataraM biMti // 173 // etto cciya uvavajjai saddA jANAmi eamaTuM ti / NiyasarisaM suanANaM kAuM iya hoi uvaeso // 174 // evaM pi suaM ahiaM kaha ciMtAbhAvaNappagaM hou| bhaNNai tArisaNiyamaivitthAre jujjai tahattaM // 175 // dIho uvaogaddhA tahA khaovasamao a egattaM / teNa na saMkaradoso evaM nANaMtare hoi // 176 // naNu phalio vakkattho ego cciya kaha cauvviho bhnnio| bhaNNai taheva dIsai sAmaNNavisesabhAveNaM // 177 // evaM sammannANaM ANAjogo u hoi prisuddho| jaM nANI nicchayao icchiyamatthaM pasAhei // 178 // eso ceva pamANIkAyavvo NevamappagahiyattA / dhammassatthilahuttaM jaM thovo rayaNavAvAro // 179 // .. . 15 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahave jIvaMti tao teNa imo ceva bhuprigghio| tA nANipariggahie dhamme niyameNa jaiavvaM // 180 // Na ya dukkarammi dhamme uvadesAo vi kaMha bhave jtto| No dukkaro jamesohigAriNo jammabhIassa . // 181 // apariNae dhammammI nAbhavvo saMsayAiNA kunni| baddhanikAiakammA tahA na eyaM kuNai jIvo / // 182 // evaM jiNovaeso vicittarUvo'pamAyasAro vi| ucitAvekkhAi cciya jujjai logANa savvesiM // 183 // jaha nivigdhaM sigdhaM gamaNaM maggaNNuNo nngrlaabhe| . heU taha sivalAbhe niccaM apamAyaparivuDDI // 184 // eyaM ciya iha tattaM NavaraM kAlo vi ettha pddivkkho| taha vi ya paramatthaviU khelaMti No NiyapainnAo // 185 // aNNe dhammabbhAsaM saMyayavisayabhAvajogao biti / Nicchayao tamajuttaM jujjai vavahArao NavaraM // 186 // tivihaM pi bhAvabheA cittaphalaM apuNabaMdhagAINaM / jaM eyaM ettha puNa tahabhavvattaM paro heU . . // 187 // tahabhavvattaM cittaM akammajaM Ayatattamiha NeyaM / / phalabheyA taha kAlAiANamakkhevagasahAvaM // 188 // taha vi khalu jayaMti jaI dhIrA mokkhaTThamujjuA NiccaM / aiyAraccAeNaM samudayavAdaM pamANaMtA // 189 // jatto a aMtaraMgo ajjhappajjhANajogao jutto| jaM eso cciya sAro sayalammi vi jogasatthammi // 190 // eammi pariNamaMte ANaMdassAvi hoi privuddddii| . .. evaM ciya sAhUNaM jIvammuttattaNaM juttaM 16 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 192 // // 193 // // 194 // // 195 // // 196 // // 197 // bhaNiaMca bhagavaIe mAsAikameNa vaMtarAINaM / vIIvayaMti samaNA devANaM teulessaM ti / eyassa puNa uvAo Nicchayao iha tahA prinntppaa| kallANamittajogAio a vavahArao Neo saMbaMdho kAyavvo saddhi kallANaheumittehiM / soavvaM jiNavayaNaM dhariyavvA dhAraNA samma kajjo parovayAro parihariavvA paresi pIDA y| heyA visayapavittI bhAveyavvaM bhavasarUvaM pujjA pUeavvA na niMdiyavvA ya kei jiyaloe / logoNuvattiavvo guNarAgo hoi. kAyavvo aguNe majjhatthattaM kAyavvaM taha kusiilsNsggii| vajjeavvA jattA parihariavvo pamAdo a chindiumasuhavigappaM kohAikasAyacAyasuddhIe / sahajaM AyasarUvaM bhAveabbaM jahAvasaraM . dehaM gehaM ca dhaNaM sayaNaM mittA taheba puttA ya / aNNA te paradavvA eehito ahaM aNNo AyasarUvaM NiccaM akalaMkaM naanndNsnnsmiddhN| NiyameNovAdeyaM jaM suddhaM sAsayaM ThANaM kiM bahuNA iha jaha jaha rAgaddosA lahuM vilijjaMti / taha taha payaTTiavvaM esA ANA jiNidANaM tavagaNarohaNasuragirisiriNayavijayAbhihANavibuhANaM / sIseNa piyaM raiaM pagaraNamiNamAyasaraNaTuM aNusariya juttigabbhaM puvvAyariyANa vayaNasaMdabbhaM / jaM kAumiNaM laddhaM puNNaM tatto havau siddhI // 198 // // 199 // // 200 // // 201 // // 202 // // 203 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // yatilakSaNasamuccayaH // siddhattharAyaputtaM titthayaraM paNamiUNa bhattie / suttoiaNIie samma jailakkhaNaM vucchaM // 1 // ussaggavavAyANaM jayaNAjutto jaI sue bhnnio| biMti a puvvAyariA sattavihaM lakkhaNaM tassa maggANusArikiriyA pannavaNijjattamuttamA sddhaa| kiriAsu appamAo AraMbho sakkaNuTANe guruo guNANurAo guruANArAhaNaM tahA paramaM / akkhaya caraNadhaNANaM sattavihaM lakkharaNaM evaM suttAyaraNANugayA sayalA maggaNusAriNI kiriyA / suddhAlaMbaNapunnA jaM bhaNi dhammarayaNammi maggo AgamaNII ahavA saMviggabahujaNAin / ubhayANusAriNI jA sA maggaNusAriNI kiriyA annaha bhaNiaM pi sue kiMcI kAlAi kAraNAvikkhaM / Ainnamannaha cciya dIsai saMviggagIehiM kappANaM pAvaraNaM aggoaraccAo jholiAbhikkhA / ovaggahiakaDAhaya tuMbayamuhadANadorAI sikkiganikkhivaNAI pajjosavaNAi tihiparAvatto / bhoaNavihiannattaM emAI vivihamannaM pi / // 9 // jaM savvahA na sutte paDisiddhaM neva jiivvhheuu| . taM savvaM pi pamANaM cArittadhaNANa bhaNiaM ca // 10 // avalaMbiUNa kajjaM jaM kiMci samAyaraMti gIyatthA / . thovAvarAhabahuguNaM savvesi taM pamANaM tu . // 11 // // 7 // // 8 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = jaM puNa pamAyarUvaM gurulAghavacitavirahiyaM savahaM / suhasIlasaDhAinnaM carittiNo taM na sevaMti // 12 // jaha saDDhesu mamataM rADhAi asuddhamuvahibhattAi / niddijjavasahi tUlI masUragAINa paribhogo iccAI asamaMjasamaNegahA khuddaciTThiaM loe / bahuehi vi AyariaM na pamANaM suddhacaraNANaM // 14 // sArasio pariNAmo ahavA uttamaguNappaNappavaNo / haMdi bhujaMgamanaliAyAmasamANo mao maggo // 15 // itthaM suhohanANA suttAyaraNA ya nANavirahe vi / guruparataMtamaINaM juttaM maggANusAritaM eyArisassa jamiha gamaNamaNAbhogao vi maggammi / ajjhappaciMtaehiM sadaMdhaNIIi uvai8 // 17 // laddhe'vaMcakajoe galie a asaggahammi bhavamUle / kusalANubaMdhajuttaM eaM dhammANa saMbhavai // 18 // eyammi nANaphalao hemaghaDasamA mayA parehiM pi / kiriyA jaM bhaggA vi hu esA muMcai Na tabbhAvaM // 19 // naNu bhAvacaraNaliMgaM kaha maggaNusAriNI bhave kiriyA / jaM apuNabaMdhagANaM davvajaINaM pi sA iTThA // 20 // jAyai a bhAvacaraNaM duvAlasaNhaM khae kasAyANaM / maggaNusAritaM puNa havijja tammaMdayAe vi // 21 // lahuatte kammANaM tIe jaNi tayaM ca guNabIaM / vavahAreNaM. bhaNNai nANAijuaM ca Nicchayao // 22 // nANAivisesajuaMNa ya taM liMgaM tu bhAvacaraNassa / ' tayabhAve tabbhAvA mAsatusAINa jaM bhaNiyaM // 23 // ' Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // gurupArataMtanANaM saddahaNaM eyasaMgayaM ceva / . itto u carittINaM mAsatusAINa NiddiTuM tesi pi davvanANaM Na ya ruimittAo dvvdNsnno| gIyatthaNissiANaM caraNAbhAvappasaMgAo duviho puNo vihAro bhAvacarittINa bhagavayA bhaNio / ego gIyatthANaM bitio taNNissiANaM ca . saMkhevAvikkhAe ruirUve daMsaNe ya davvattaM / bhannai jeNuvagijjai ayANamANe vi saMmmattaM savvavaesA bhannai liMge abbhaMtarassa caraNassa / / jaM dalarUvaM davvaM kajjAvannaM ca jaM bhAvo Na ukkaDarUvasarisaM bhAvavirahINaM bhavAbhiNaMdINaM / ahava kahaM pi visiTuM liMgaM sA bhAvaMcaraNassa ikkhurasaguDAINaM mahuratte jaha phuDaM vibhiNNattaM / taha apuNabaMdhacarappAibhAvabheo vi supasiddho maggaNusArikiriyA bhAviacittassa bhAvasAhussa / vihipaDisehesu bhave pannavaNijjattamujubhAvA . vihiujjamavannayabhayaussagavavAyatadubhayagayAiM / suttAiM bahuvihAiM samae gaMbhIrabhAvAiM piMDesaNadumapattayariddhacchimiyAinarayamaMsAI / chajjIvegavihArA vAhitigicchA ya NAyAI tesiM visayavibhAgaM mujjhai kuggaharao ayANaMto / bohei taM ca NAo pannavaNijjaM susIlagurU avasiTuM ThAvittA biti ya aNNayarapakkhavAyaM se| pariNAmei sa sammaM jaM bhaNiyaM kappabhAsammi // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 34 // // 35 // 20 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMviggabhAviANaM luddhayadiTuMtabhAviANaM ca / muttUNa khittakAlaM bhAvaM ca kaheMti suddhaMchaM // 36 // so vi ya samma jANai gurudinnaM niravasesapannavaNaM / Na ya uttANamaIe pallavamitte havai iTTho // 37 // jaha boDiAivayaNaM soUM AvAyarammamUDhanayaM / vavahArAipahANA taM koi suA visesei // 38 // Na ya jANai aipariNai apariNaibhayA kayammi mUDhanae / kAliyasuammi pAyaM uvaogaM tiNha jaM bhaNiyaM // 39 // mUDhanaiaM suaM kAliaM tu na NayA samoaraMti ihaM / / apuhatte samoAro Natthi puhatte samoAro // 40 // eehiM diTThivAe parUvaNA suttaatthakahaNA ya / iha puNa aNabbhuvagamo ahigAro tIhi osanna // 41 // pAyaM pasiddhamaggo apariNaI nAipariNaI vA vi / apasiddhe tabbhAvo buhehiM tA suTTa diTThamiNaM // 42 // vakkatthAidisAe aNNesu vi evamAgamatthesu / paDivajjai bhAvatthaM niuNeNaM paNNavijjaMto jo na ya pannavaNijjo guruvayaNaM tassa pagaimahuraM pi / pittajjaragahiassa va guruMkhaMDakaDuamAbhAi // 44 / / pannavaNijjassa puNo uttamasaddhA have phalaM jIse / vihisevA ya anannA sudesaNA. khaliaparisuddhI // 45 // saddhAlU sattijuo vihisAraM ceva sevae kiriyaM / tappakkhavAyahINo Na have davvAidose vi jaha sammamuTThiANaM samare kaMDAiNA bhaDAINaM / bhAvo na parAvattai emeva mahANubhAvassa // 47 // . 21 // 43 // // 46 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAlaiguNaNNuNo mahuarassa tappakkhavAyahINattaM / paDibaMdhe vi na kaiA emeva muNissa suhajoge // 48 // apayaTTo vi payaTTo bhAveNaM esa jeNa tassattI / akkhaliA nibiDAo kammakkhaovasamajogAo // 49 // nirao bhujjarasannU kiMci avatthaM gao asuhamannaM / bhuMjai tammi na rajjai suhabhoaNalAlaso dhaNiaM. // 50 // iya suddhacaraNarasio sevaMto davvao viruddha pi / saddhAguNeNa eso na bhAvacaraNaM aikkamai // 51 // avahapainnAjaNiaM bhAvaM pAleumAyarakkhAe / tIe ceva Na hANI suakevaliNA jao bhaNiaM // 52 // cikkhillavAlasAvayasareNukaMTagataNe bahuaz2ale a| logo vi nicchai pahe ko Nu visesoM bhayaMtassa // 53 // jayaNamajayaNaM ca gihI sacittamIse paritaNaMte a / na vijANaMti NayAsiM avahapainnA. aha viseso . // 54 // avi a jaNe maraNabhayA parissamabhayAu te vivajjei / te guNadayApariNayA mukkhatthamisI pariharaMti // 55 // avisiTThammi vi jogammi bAhire hoi vihurayA iharA / suddhassa u saMpattI aphalA jaM desiA samae // 56 // ikkammi vi pANivahammi desiaM sumahadaMtaraM samae / emeva NijjaraphalA pariNAmavasA bahuvihIA // 57 // je jattiA ya heU bhavassa te ceva tattiA mukkhe| . gaNaNAIA logA duNha vi punnA bhave tullA // 58 // iriAvahamAIA je ceva havaMti kammabaMdhAya / ajayANaM te ceva u jayANa NivvANagamaNAya // 59 // 22 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egaMteNa Niseho jogesu Na desio vihI vA vi / daliaM pappa Niseho hujja vihI vA jahA roge // 60 // jammi NisevijjaMte aiAro hujja kassai kayA vi / - teNeva ya tassa puNo kayAi sohI havijjAhi // 61 // aNumitto vi na kassai baMdho paravatthupaccao bhaNio / taha vi khalu jayaMti jaI pariNAmavisohimicchaMtA // 62 // jo puNa hiMsAyayaNAiesu vaTTai naNu parINAmo / duTTho Na ya taM liMgaM hoi visuddhassa jogassa // 63 // tamhA sayA visuddhaM pariNAma icchayA suvihieNaM / hiMsAyayaNA savve parihariavvA payatteNaM // 64 // eeNa pabaMdheNaM vihisevAlakkhaNAi saddhAe / . bhAvajaittaM bhaNiaM aippasaMgo phuDo iharA // 65 // pAuNai Neva titti saddhAlU nANacaraNakajjesu / veyAvaccatavAisu apuvvagahaNe ya ujjamai . // 66 // duggayayaravararayaNalAhatullaM khu dhamakiccaM ti / ahiAhialAbhatthI aNuvaraittho havai tammi // 67 // chuhiassa jahA khaNamavi vicchijjai Neva bhoaNe icchA / evaM mokkhatthINaM chijjai icchA Na kajjammi // 68 // itto ceva asaMgaM havai aNuTThANamo pahmaNayaraM / tammattaguNaTThAI saMgo tittI u egattha // 69 // supariciaAgamattho avagayapattasuhaguruaNuNNAo / majjhattho hiakaMkhI suvisuddhaM desaNaM kuNai // 70 // Na pariciA jeNa suA samayatthA tassa Natthi aNuogo / so sattUpayaNiTThoM jaM bhaNiaM saMmaIi imaM // 71 // 23 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 77 // jaha jaha bahussuo saMmao a sIsagaNasaMparikhuDo ya / aviNicchio a samae taha taha siddhaMtapaDiNIo // 72 // bhAsAi jo visesaM na jANae iyarasatthakusalo vi / micchA tassuvaeso mahANisIhammi jaM bhaNiaM // 73 // sAvajjaNavajjANaM vayaNANaM jo na jANai visesaM / vuttuM pi tassa Na khamaM kimaMga puNaM desaNaM kAuM // 74 // dANapasaMsaNisehe jaha kira duhao vi bhAsaNaM visamaM / sakkai gIyatthehiM suANurUvaM tu doNhaM jaM // 75 // pattammi jaM padinnaM aNukaMpAsaMgayaM ca jaM dANaM / ... jaM ca guNaMtaraheU pasaMsaNijjaM tayaM hoi // 76 // aNNassa ya paDisehe suttaviroho Na lesao vi bhave / jeNaM pariNAmavasA vitticcheo bahitthA va pattaM ca hoi tivihaM darasavvajayA ya ajayasuddiTThI / / paDhamilluaM ca dhammia - mahigicca vayaTThio liMgI // 78 // vavahAraNaeNa puNo pattamapattaM ca hoi pavibhattaM / Nicchayao puNa bajhaM pattamapattaM ca No NiyayaM // 79 // jaM puNa apattadANe pAvaM bhaNiaM dhuvaM bhagavaIe / taM khalu phuDaM apatte pattAbhiNivesamahigiccA // 80 // iharA u dANadhamme saMkuie hoi pavayaNuDDAho / micchattamohajaNao iya esA desaNAsuddhA // 81 // iyaresu vi visaesu bhAsA guNadosajANao evaM / bhAsai savvaM sammaM jaha bhaNiaM khINadosehiM // 82 // guruNA ya aNuNNAo gurubhAvaM desau lahuM jmhaa| sIsassa huMti sIsA Na huMti sIsA asIsassa // 83 // 4 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satthaNNuNA vi tIrai majjhattheNeva sAsiuM savvaM / sacchaMdaM no jaMghai jamesa Ahacca bhaNi ca // 84 // jaM ca Na sutte vihiaMNa ya paDisiddhaM jaNammi cirarUDhaM / samaivigappiyadosA taM pi Na dUsaMti gIyatthA // 85 // saMviggA gIyatamA vihirasiA puvvasUriNo aasii| tadadUsiamAyariaM aNaisaI ko NivArei // 86 // aisAhasameaM jaM ussuttaparUvaNA kaDuvivAgaM / jANaMtehi vihijjai Niddeso suttabajjhatthe // 87 // NiyayAvAsAIaM gAravarasiA gahittu muddhajaNaM / AlaMbaNaM apuDhe pADaMti pamAyagattammi // 88 // AlaMbaNANa bhario logo jIvassa ajayakAmassa / jaM jaM picchai loe taM taM AlaMbaNaM. kuNai // 89 // jo jaM sevai dosaM saMNihipamuhaM tu so abhiNiviThTho / ThAvei guNamaheuM avavAyapayaM puro kAo // 90 // pariharai jaM ca dosaM sacchaMdavihArao abhiNiviTTho / kappiyasevAe vi hu luMpai taM koi paDiNIo // 91 // taM puNa visuddhasaddhA suasaMvAyaM viNA Na saMsaMti / avahIriUNa navaraM suANurUvaM parUviti // 92 // uvaisai dhammagujjhaM hiakaMkhI appaNo paresiM ca / pattApattavivego hiakaMkhittaM ca Nivvahai // 93 // pattammi desaNA khalu NiyamA kallANasAhaNaM hoi / kuNai a apattapattA viNivAyasahassakoDIo // 94 // viphalA imA apatte dussaNNappA tao jao bhaNiA / paDhame duDhe bitie mUDhe vuggAhie taie // 95 // S5 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 Ame ghaDe NihattaM jahA jalaM taM ghaDaM viNAsei / iya siddhaMtarahassaM appAhAraM viNAsei / // 96 // Na ya evaM saMkoe Na jujjae tattha puNa tullattaM / jaM taM majjhatthattaM avikkhaNao savvatullattaM // 97 // ke yaM purise iccAi vayaNao cciya vavaTThiyaM eyaM / iya desaNA visuddhA iyarA micchattagamaNAI ... // 98 // . AuTTiAijaNiaM kayAi caraNassa kaha vi aiAraM / NAUNa viaDaNAe soheti muNI vimalaMsaddhA AuTTiA uviccA dappo puNa hoi vggnnaaiio| ... vigahAio pamAo kappo puNa kAraNe karaNaM // 100 // saddhAlU apamatto havijjA kiriyAsu jeNa teNeva / kiriyANaM sAphallaM jaM bhaNiyaM dhammarayaNammi pavvajjaM vijjaM pi va sAhaMto hoi jo pamAillo / tassa Na sijjhai esA karei garuaM ca avayAraM // 102 // paDilehaNAI ciTThA chakkAyavighAiNI pamattassa / bhaNiA suammi tamhA apamAI suvihio hujjA // 103 // rakkhai vaesu khaliaM uvautto hoi samiiguttIsu / vajjai avajjaheuM pamAyacariaM suthiracitto // 104 // kAlammi aNUNahiaM kiriyaMtaravirahio jahA suttaM / Ayarai savvakiriyaM apamAI jo iha carittI // 105 // jaha NivvigdhaM sigdhaM gamaNaM maggannuNo nngrlaabhe| . heU taha sivalAbhe NiccaM apamAyaparivuDDhI // 106 // kammANaM apamAyA aNubaMdhAvaNayaNaM ca hojjAhi / / tatto akaraNaNiyamo dukkhakkhayakAraNaM hoi // 107 / / 26 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDibaMdhAo vi ao kNttgjrmohsNnibhaaoa| havai aNubaMdhavigamA payANabhaMgo Na dIhayaro // 108 // khAovasamigabhAve daMDhajattakayaM suhaM aNuTThANaM / parivaDiaM pi ya hujjA puNo vi tabbhAvavuDkiraM // 109 // ajjamahAgiricariaM bhAvaMto mANasammi ujjamai / / aNigUhiya NiyathAmaM apamAyassesa kasavaTTo // 110 // saMjamajogesu sayA je puNa saMtaviriyA vi sIti / kaha te visuddhacaraNA bAhirakaraNAlasA huMti // 111 // aNubaMdhajuaM kusalo NivvoDhuM appaNo a apamAyaM / AyaguruliMgapaccayasuddhaM sakkaM ciya kuNaMto // 112 // sahasA asakkacArI paurapamAyammi jo paDai pacchA / khalamitti vva Na kiriyA salAhaNijjA have tassa // 113 // davvAinANaniuNaM avamannaMto guruM asakkacAri jo / sivabhUi vva kuNaMto hiMDai saMsArarannammi . // 114 // havai asakkAraMbho attukkarisajaNaeNa kammeNa / niuNeNa sANubaMdhaM Najjai puNa esaNijjaM ca // 115 // saMghayaNAdaNurUve sakArabhe a sAhae bahuaM / caraNaM nivaDai na puNo asaMjame teNimo garuo // 116 // saMghayaNAI AlaMbaNaM tu siDhilANa jaM caraNaghAI / sakAraMbhANa tayaM tabbuDkiraM jao bhaNiyaM // 117 // saMghayaNakAlabaladUsamArayAlaMbaNAi cittUNaM / savvaM ciyaH NiyamadhuraM NirujjamA u pamuccaMti // 118 // kAlassa ya parihANI saMjamajuggAi Natthi khittAI / jayaNAi vaTTiavvaM Na u jayaNA bhaMjae aMgaM Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAyai guNesu rAgo paDhamaM saMpattadaMsaNasseva / kiM puNa saMjamaguNao ahie tA tammi vattavvaM // 120 // guNavuDDii paraggayaguNaratto guNalavaM pi saMsei / taM ceva puro kAuM taggayadosaM uvehei // 121 // jaha aimuttayamuNiNo purokayaM AgamesibhaddattaM / therANa puro na puNo vayakhaliaM vIraNAheNaM . // 122 // etto cciya kiiMkamme ahigiccAlaMbaNaM suabbhudayaM / guNaleso vi ahigao jaM bhaNioM kappabhAsammi. // 123 // daMsaNanANacarittaM tavaviNayaM jattha jattiaM pAse / . jiNapannattaM bhattii pUae taM tahiM bhAvaM // 124 // paraguNasaMsA uciyA anaNNasAhAraNattaNeNa tahA / jaha vihiA jiNavaiNA guNanihiNA goamAINaM // 125 // paraguNagahaNAveso bhAvacarittissa jaha bhave pavaro / dosalaveNa vi niae jahA guNe nigguNe guNai // 126 // paDibaMdhassa na heU NiyamA eyassa hoi guNahINo / sayaNo vA sIso vA gaNivvao vA jao bhaNiaM // 127 // sIso sajjhilao vA gaNivvao vA na soggaiM gei / je tattha nANadaMsaNacaraNA te suggaImaggo // 128 // karuNAvaseNa navaraM ThAvai maggammi taM pi guNahINaM / accaMtAjuggaM puNa arattaduTTho uvehei // 129 // guNarAgI ya pavaTTai guNarayaNanihINa paartNtmmi| . savvesu vi kajjesu sAsaNamAlinnamiharA u // 130 // . teNa khamAsamaNANaM hattheNaM ti ya bhaNaMti samayaviU / avi attaladdhijuttA savvattha vi puNNamajjAyA // 131 // 28 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Na vahai jo guNarAyaM dosalavaM kaDDhiuM guNaDDe vi / tassa NiyamA carittaM natthi ti bhaNaMti samayannU // 132 // guNadosANa ya bhaNiyaM majjhatthattaM vi niciyamavivee / guNadoso puNa lIlA mohamahArAyaANAe // 133 // sayaNappamuhehiM tA jassa guNaDDhammi NAhio rAgo / tassa na daMsaNasuddhI katto caraNaM ca nivvANaM // 134 // uttamaguNANurAyA kAlAIdosao apattA vi / guNasaMpayA parattha vi na dullahA hoi bhavvANaM // 135 // guNarattassa ya muNiNo guruANArAhaNaM have NiyamA / bahuguNarayaNanihANA tao Na ahio jao ko vi // 136 // tiNhaM duppaDiAraM ammApiuNo taheva bhaTTissa / .. dhammAyariyassa puNo bhaNiaM guruNo viseseuM // 137 // aNavatthAI dosA guruANArAhaNe jahA huMti / huMti ya kayannuAe guNA garihA jao bhaNiyA // 138 // nANassa hoi bhAgI thirayarao daMsaNe caritte ya / dhannA AvakahAe gurukulavAsaM na muMcaMti savvaguNamUlabhUo bhaNio AyArapaDhamasuttammi / gurukulavAso tattha ya dosA vi guNA jao bhaNiaM // 140 // eyassa pariccAyA suddhaMchAi vi Neva hiyayANi / kammAi vi parisuddhaM guruANAvattiNo biti // 141 // AyattayA mahAguNa kAlo visamo saparakkhayA dosA / / AimatigabhaMgeNa vi gahaNaM bhaNiaM pakappammi.. // 142 // guruANAe cAe jiNavaraANA na hoi NiyameNa / sacchaMdavihArANaM haribhaddeNaM jao bhaNiaM // 143 // 29 39 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eammi pariccatte ANA khalu bhagavao pariccattA / tIe ca pariccAe duNha vi logANa cAo ti // 144 // naNu evaM kaha bhaNio diluto gAmabhoinaravaiNo / bhannai apattavisae guruNo bhaggA na bhAvANA // 145 // titthayaravayaNakaraNe AyariANaM pae kayaM hoi / etto cciya bhaNiamiNaM iyarearebhAvasaMvehA // 146 // jiNakappAipavittI guruANAe virohiNI na jahA / taha kajjaMtaragamaNe visesakajjassa paDibaMdho // 147 // bhAvassa hu Nikkheve jiNaguruANANa hoi tullattaM / sarisaM NAsA bhaNiyaM mahANisIhammi phuDameyaM // 148 // guNapuNNassa vi vutto goamaNAeNa gurukule vAso / ' viNayasudaMsaNarAgA kimaMga puNa vaccamiarassa // 149 / / Na ya mottavvo eso kulavahuNAeNa samayabhaNieNaM / / bajjhAbhAve vi ihaM saMvego deMsaNAIhiM .. // 150 // khaMtAiguNukkariso suvihiyasaMgeNa baMbhaguttI ya / guruveyAvacceNa ya hoi mahANijjarAlAho // 151 // mUDho imassa cAe eehiM guNehiM vaMcio hoi| egAgivihAreNa ya Nassai bhaNi ca ohammi // 152 // jaha sAgarammi mINA saMkhohaM sAgarassa asahaMtA / niti tao suhakAmI niggayamittA viNassaMti // 153 // evaM gacchasamudde sAraNamAIhiM coiA saMtA / . niti tao suhakAmI mINA va jahA viNassaMti // 154 // bhaNiA AyArammi vi duTThA doseNa NAvariyanti / taddiTThIe iccAivayaNao gurukulaM guruaM // 155 // 30 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaM puNa na yA labhijjA iccAIsuttamegacAritte / taM puNa visesavisayaM suniuNabuddhihi daTThavvaM pAvaM vivajjayaMto kAmesu tahA asajjamANo a| tatthutto eso puNa gIyattho ceva saMbhavai // 157 // NAgIo annANI kiM kAhi ccAivayaNao Neo / . aviyattassa vihAro avi ya Nisiddho phuDaM samae // 158 // gIyattho a vihAro bIo gIyatthanIsio bhnnio| etto taiavihAro nANunnAo jiNavarehiM // 159 // egAgiyassa. dosA itthI sANe taheva paDiNIe / bhikkhavisohi mahavvaya tamhA. sabiijjae gamaNaM // 160 // jAo a ajAo ya duviho kappo ya hoi vinneo / ikkikko puNa duviho sammattakappo ya asamatto // 161 // gIyatthajAyakappo agIo puNa bhave ajAo a| paNagaM samattakappo tadUNago hoi asamatto. // 162 // uubaMddhe vAsAsu a satta samatto tadUNago iyro| asamattAjAyANaM AheNa na hoi AbhavvaM // 163 // tA gIyammi imaM khalu vayaNaM lAbhaMtarAyavisayaMti / suttaM avagaMtavvaM NiuNehiM taMtaNIIe // 164 // ikkassa puNo tassa vi visame kAle tahAM vi Na vihAre / jaNaavavAyabhayAo vavaTThio esa taMtammi // 165 // kAlammi saMkiliTe chakkAyadayAvaro vi saMviggo / jayajogINamalaMbhe paNagannayareNa saMvasai // 166 // iya egAgivihAre aidaMpajjatthao suparisuddhe / / gurukulavAsaccAo leseNa vi bhAvao Natthi // 167 // 31 . Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNavaM ca gurU sutte jahatthagurusaddabhAyaNaM i8o / iyaro puNa vivarIo gacchAyArammi jaM bhaNiaM : // 168 // titthayarasamo sUrI sammaM jo jiNamayaM payAsei / ANaM ca aikkaMto so kApuriso Na sappuriso // 169 // bhaTThAyAro sUrI bhaTThAyArANuvikkhao suurii| . ummaggaTThio sUrI tiNNi, vi maggaM paNAsaMti // 170 // ee guruNo a guNA pavvajjArihaguNehiM pavvajjA / gurukulavAso a sayA akkhayasIlattamavi sammaM // 171 / / khaMtI samo damo vi a tattaNNuttaM ca suttaabbhAso / . . sattahiammi rayattaM pavayaNavacchallayA garuI // 172 // bhavvANuvattayattaM paramaM dhIrattamavi ya sohaggaM / NiyaguruNANuNNAe payammi sammaM avaTThANaM // 173 // avisAo paraloe thirahatthovagaraNovasamaladdhI / niuNaM dhammakahicaM gaMbhIrataM ca iccAI . // 174 // ubhayaNNu vi ya kiriyAparo daDhaM pavayaNANurAgI ya / sasamayapaNNavao pariNao a paNNoya accatthaM // 175 // jo heuvAyapakkhammi heuo Agame a Agamio / so samayapaNNavao siddhaMtavirAhago aNNo // 176 // kalidosammi a NiviDe egAiguNajjhio vi hoi gurU / mUlaguNasaMpayA jai akkhaliA hoi jaM bhaNiaM // 177 // guruguNarahio vi ihaM daTThavvo mUlaguNaviutto jo| . na u guNamittavihUNo tti caMDaruddo udAharaNaM // 178 // mUlaguNasaMjuassa ya guruNo vi ya uvasaMpayAM juttA / / dosalave vi a sikkhA tassuciA Navari jaM bhnniaN|| 179 // 32 33 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlaguNasaMpautto na dosalavajogao imo heo / mahurovakkamao puNa pavattiavvo jahuttammi // 180 // patto susIsasaddo eva kuNaMteNa paMthageNAvi / gADhappamAiNo vi hu selagasUrissa sIseNa // 181 // naNu selagasevAe jai laddhaM selagassa sIsattaM / taM muttUNa gayANaM tA paMcasayANa tamaladdhaM // 182 // tassa ya mUlaguNesu saMtesu (viduNha) gmnntttthaannaaii| tesiM tassa ya juttikkhamAi kaha hoMti vehammA // 183 // mUlaguNasaMjuassa ya dose vi avajjaNaM uvakkamiuM / dhammarayaNammi bhaNi paMthagaNAyaMti ciMtamiNaM // 184 // bhannai paMcasayANaM caraNaM tullaM ca paMthagassAvi / ahigicca u gururAyaM visesio. paMthao taha vi // 185 // NiyameNa caraNabhAvA paMcasayANaM pi jai vi. gururAo / taha vi a pariNAmavasA ukkiTTho paMthagasseso // 186 // Na ya eaM duNNeyaM jaM gosAlovasaggie NAhe / aNNAvikkhAi suo bADhaM ratto suNakkhatto // 187 // pahuaNuratteNa tahA runnaM sIheNa mAluAkacche / tabbhAvapariNayappA pahuNA saddAvio a imo // 188 // kassa vi katthai pII dhammovAyammi,daDhayarA hoi / Na ya aNNuNNAbAhA mUlaccheAvahA evaM // 189 // aNNehiM paMthagassa u gururAgukkarisao Na saMgAro / gurusevAi sa ratto aNNe abbhujjayavihAre // 190 // selayamApucchittA ThAvittA paMthagaM ca aNagAraM / guruvayAvaccakaraM viharaMtANaM pi ko doso // 191 // = = 33 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gacche vi dhammaviNayaM jatthuttariyaM labhijja aNNattha / Apucchittu vihAro tattha jao bhAsio kappe // 192 // saMviggavihArINaM kiM puNa tesiM mahANubhAvANaM / aha uvasaMpayANaM kappiabhavvovayArANaM // 193 // dhammaviNao vi tesiM Apucchiya.paTThiANa jaha paramo / taha tehiM ThAviassa vi NAyavvo paMthagamuNissa . // 194 // eso vi a siDhilo 'tti ya paDimArimayaM hayaM havai itto / jaM sAhUhi Na siDhilo takkajje aNumao hoi // 195 // kappiasevAladdhAvagAsadappeNa selgssaavi| . .. siDhilattaM Na u bhaMge mUlapainnAi jaM bhaNiaM // 196 // siDhiliasaMjamakajjA vi hoiDaM ujjamaMti jai pcchaa| saMvegAo to selao vva ArAhayA hoMti // 197 // pAsatthayAidosA sijjAyarapiMDabhoaNAihiM / uvavAio ya itto. NAyajjhayaNassa vittIe . // 198 // abbhujjao vihAro etto cciya muttu teNa paDibaMdhaM / paDivanno mUlAI vayabhaMgo puNa jao bhaNiaM // 199 // cheassa jAva dANaM tA vayamegaM pi No aikkamai / egaM aikkamaMto aikkame paMca mUleNaM // 200 // uvavajjai uttaraguNavirAhaNAe ahIlaNijjattaM / jaha u sukumAliAe IsANuvavAyajoggAe // 201 // NikkAraNapaDisevA caraNaguNaM NAsai tti jaM bhnniaN| .. ajjhavasAyavisesA paDibaMdho tassa pacchitte // 202 // iya guNajuyassa guruNo duTThamavatthaM kayAi pattassa / sevA paMthagaNAyA NiddosA hoi NAyavvA // 203 // 34 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je puNa guNehiM hINA micchaTThiI ya savvapAsatthA / paMthagaNAyA muddhe sIse bolaMti te pAvA // 204 // caraNadharaNAkhamo vi a suddhaM maggaM parUvae jo so / teNa guNeNa guru cciya gacchAyArammi jaM bhaNiyaM // 205 // suddhaM susAhumaggaM kahamANo bhavai taiapakkhammi / appANaM iyare puNa gihatthadhammAo cukaM ti // 206 // jai vi na sakaM kAuM sammaM jiNabhAsiaM aNuTThANaM / to samma bhAsijjA jaha bhaNiaM khINarAgehiM // 207 // osanno ya vihAre kammaM sohei sulahabohI a|| caraNakaraNaM visuddhaM uvabUhaMto parUvaMto // 208 // sammaggamaggasaMpaTThiANa sAhUNa kuNai vacchallaM / osahabhesajjehi ya sayamanneNaM tu kAreI // 209 // eyAriso Na pAvo asaMjao saMjao tti jaMpaMto / bhaNio titthayareNaM jaM pAbo pAvasamaNijje // 210 // kiM puNa titthapabhAvaNavaseNa eso pasaMsaNijjaguNo / saddhANumoaNAe icchAjogA ya jaM bhaNiyaM // 211 // nANAhio varataro hINoM vi hu pavayaNaM pabhAvaMto / Na ya dukkaraM karaMto suTTa. vi appAgamo puriso // 212 // hINassa vi suddhaparUvagassa nANAhiassa kAyavvA / iya vayaNAo tassa vi sevA uciyA susAhUNaM // 213 // tamhA suddhaparUvagamAsajja guruM Na ceva muMcaMti / tassANAi suvihiA savisesaM ujjamaMti puNo // 214 // eaM avamanto vutto suttammi pAvasamaNu tti / mahamohabaMdhago vi a khisaMto aparitappaMto // 215 // 34 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savisesaM pi jayaMto tesimavajjaM vivajjae. sammaM / to daMsaNasohIo suddhaM caraNaM lahai sAhU // 216 // iya sattalakkhaNadharA ANAjogeNa galiapAvamalA / pattA aNaMtajIvA sAsayasukkhaM aNAbAhaM // 217 // sijjhissaMti aNaMtA sijhaMti aparimiA videhammi / sammaM pasaMsaNijjo tamhA eyArisoM sAhU // 218 // . eyAriso a sAhU mahAsao hoi dUsamAe vi|| gIyatthapArataMte duppasahaMtaM jao caraNaM - // 219 // jo puNa aiviralattaM daTuM sAhUNa bhaNai vuccheaN| tassa u pAyacchittaM evaM samayammi uvaiTuM // 220 // jo bhaNai Natthi dhammo Na ya sAmaiaM Na ceva ya vayAI / so samaNasaMghabajjho kAyavvo savvasaMgheNa // 221 // bahumuMDAivayaNao ANAjuttesu gahiapaDibaMdho / viharaMto vi muNi cciya agahilagahilassa NIIe // 222 // atthapayabhAvaNANaM arattaduTThassa suddhacittassa / dosalave vi viNassai Na bhAvacaraNaM jao bhaNiaM // 223 // bakusakusIlehiM titthaM dosalavA tesu NiyamasaMbhaviNo / jai tehiM vajjaNijjo avajjaNijjo tao Natthi // 224 // Asayasuddhii tao guruparataMtassa suddhaliMgassa / bhAvajaittaM juttaM ajjhappajjhANaNirayassa // 225 // iya sattalakkhaNattho saMgahio subahutaMtavakkatthaM / phuDaviaDo vi ya bhaNio saparesimaNuggahaTThAe // 226 // tavagaNarohaNasuragirisiriNayavijayAbhihANavibuhANa / sIseNaM piyaM raiaM pagaraNameaM suhaM deu // 227 // 35 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // . ||saamaacaarii // jaha muNisAmAyari saMseviya paramanivvuI patto / taha vaddhamANasAmiya ! homi kayattho tuha thuIe // 1 // sApajjajogavirao tujjha tigutto susaJjao samae / AyA sAmAcArI samAyaranto aM uvautto // 2 // esA NicchayaNayao icchAkArAigejjhapariNAmo / vavahArao a dasavihasaddapaogo muNeavvo // 3 // icchAmicchAtahakkAro AvasiyA ya NisIhiyA / ApucchaNA ya paDipucchA chandaNA ya NimantaNA uvasaMpayA ya kAle sAmAyArI bhave dasavihA u| eesa ayamaTTho tuha siddhante mae diTTho jaM NiyaNiyakajjammI icchAsaMpaccayattha vihivakkaM / so khalu icchAkAro tahA pahaNNA ya parakajje abbhatthaNAvihANe icchAkAro samucio doNhaM / ArAhaNamANAe gurUNa ThiipAlaNaM ca jao uccAMgoavihANaM abhiogaNimittakammahANI a| sAsaNamANo ahave etto cciya haMdi suhabhAvA // 8 // Na ya kevalabhAveNaM hiyakajje vIriaM nnigRhNto| viriyAyAravisohiyacaraNociyaNijjaraM pAve // 9 // abbhatthieNa vi imo etto cciya Neva Nipphalo kajjo / kAraNadIvaNayAe kajjo va imo asattIi // 10 // aNigUhiyabalaviraeNa sAhuNA tAva jeNa hoyavvaM / abbhatthaNA Na kajjA teNa viNA kajjamukkiTTha // 11 // // 7 // -30 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abbhatthaNaM vi kujjA gelanAIhi~ kAraNehiM tu / rAyaNiyaM vajjittA mottuM nANAiaM kajjaM // 12 // karaNaM puNa ANAe viriyAyAro tti Neva paDisiddhaM / parakajjatthaNaNAse daTTaNaM NijjalAe // 13 // jai vi hu icchAkAro balAbhiogassa vaarnntttthaae| taha vi hu sA majjAyA aNNattha vi hoi kAyavvA // 14 // ANAbalAbhiogo savvattha Na kappai tti ussggo| avavAyao a IsiM kappai so AsaNAeNaM // 15 // paDhamaM icchAkAro tatto ANA tao a abhiogo| jogge vi aNuvaogA kharaNTaNA hoi khaliyammi // 16 // tIse Na dosaleso nUNaM dosAvaho pasattho tti / parikammio Na jIviyaghAyakaro vacchaNAMgo vi // 17 // jo sayameva ya bhIo veyAvaccaM karei aayrio| teNa NiyapANiNa cciya sIsA kijjaMti aviNIA // 18 // icchAkAraM kiccA adINamaNassa laddhivirahe vi| viulo NijjaralAbho hoi dhuvaM bhAvadANeNaM __ // 19 // jo miccha tti paogo niysNjmjogdupputtmmi| so khalu micchAkAro tuha siddhate samuvaiTTho // 20 // Neyo NijjaraheU micchAmIdukkaDaM iya pogo| NicchayamicchAkAro tayaTThasaMpaccayapautto // 21 // ANArAhaNajogo tatto puNa hoi tivvsNvego| aiviulaNijjaddhA apuNakaraNasaMgao eso // 22 // dakkhasseyapaoge NiyamA ullasai tAriso bhaavo| aNNapaoge bhayaNA teNaM accAyaro iha yo // 23 // 30 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi tti miumaddavatte cha tti ya dosANa chAyaNe hoi| mi tti ya merAiThio du ti durgacchAmi appANaM // 24 // katti kaDaM me pAvaMDatti ya Devemi taM uvasameNaM / eso micchAdukkaDapayakkharattho samAseNaM // 25 // Na ya saMkeyAhINo attho iTTho Na vaNNamittassa / diTTho ya NirapavAyaM manaNA tANA ya manto tti // 26 // AbhogA puNakaraNe nUNaM micchukkaDe bhave micchaa| mAyA niyaDI ya tao micchattaM pi ya jao bhaNiyaM // 27 // jo jahavAyaM na kuNai micchaddiTThI tao hu ko anno| vaDi ya micchattaM parassa saMkaM jaNemANo .. // 28 // tamhA akaraNaya cciya kahiyaM nu tae pae paDikkamaNaM / no puNa uvecca karaNe asai karaNe ya paDikkamaNaM // 29 // saccattapaccayaTuM jaM aTe kira guruvitttthmmi| . ruipuvvaM abhihANaM lakkhijjai so tahakkAro. // 30 // kappAkappammi Thiyassuvaoge savvaguNavao jinno| vAyaNamAimmi have avigappeNaM tahakkAro // 31 // iyarammi vigappeNaM so yaM vigappo vavaDhio eso| saMvigge gIyammi a taheva aNNattha juttikhame // 32 // nANeNa jANai cciya saMvegeNaM taheva ya khei| to tadubhayaguNajutte atahakkAro abhiNivesA // 33 // naNu savvaM jiNavayaNaM juttikhamaM teNa ko viseso'yaM / bhannai ANAgejjhe paDucca atthe viseso'yaM . // 34 // etto tivvA saddhA tIe micchttmohkmmkho| aNNesi pi pavittI viNao titthaMkarANA ya // 35 // .36 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 / / // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // gacchaMtassuvauttaM gurUvaeseNa vihiyakajjeNa / . Avassiya tti saddo NeyA AvassiyA NAma sA ya paiNNA tIse bhaMge kira pAyaDo musAvAo / Na ya taM viNA vi kiriyA suddhANaMgaM pahANaM ti Na ya dosabahulabhAvA saamaayaariinnimittkmmkho| vayamettaM NivvisayaM iccAi sataMtasiddhamiNaM naNu egaTThattaNao kaha ettha NisIhiyAi Na pogo| bhannai esa vibhAgo gamaNAgamaNappaoaNao hoi agamaNe iriyaavisohisjjhaannyjhaannmaaigunnaa| kAraNiyaM puNa gamaNaM teNa vi bheo bhave AsiM evaM NisIhiyA kayapaDisehassoggahappapavesammi / haMdi NisIhiyasaddo ucio aNNatthajogeMNaM daDhajattuvaogeNaM gurudevoggahamahIpavesammi / i8 iharANiTuM teNa Niseho iha pahANo etto ceiyasiharAidaMsaNe cciya gayAiosaraNaM / / saDDANa vi sAhUNaM kimaMga puNa ettha vattavvaM jhANeNaM ThANeNa vi NisIhiyAe paro havai jtto| aNisiddhassa NisIhiya vAyamittaM ti vayaNAo hoi paiNNAbhaMge bhIruabhAvA ao daDho jatto / tappubviyA ya kiriA phalA ya tabbhAvavuDDikarI NiyahiyakajjapaiNNANiveaNaM pai guruM viNayapuvvaM / ApucchaNa tti NeyA seyaM tappuvvayaM kamma jeNa gurU vihiNAyA dAei vihiM khu tassa aannaae| tatto vihipaDivattI suhabhAvA tattha vigghakhao // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // .. // 46 // // 47 // 40 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // tatto iTThasamattI tayaNubaMdho a puNNapAvakhayA / sugaigurusaMgalAbhA paramapayassa vi have laddhI evaMbhUaNaeNaM maMgalamApucchaNA have evaM / bahuvelAikameNaM savvattha vi sA tao uciyA vihie kajje kajjo ahavA NissaMkiyaM prmjtto| iya bahuvelApucchA diTThA sAmaNNakajje vi pucchA kira paDipucchA gurupuvvaNiveiyassa aTThassa / kajjaMtarAijANaNaheuM dhIrANa kiisamae khalaNAipavittIe tikkhutto ahava vihipaoge vi / puvvaNisiddhe aNNe paDipucchamuvaTThie biti ihayaM ApucchA khalu paDipucchAe karei uvyaarN| . phalamiTuM sAheuM Neva sataMtattaNaM vahai . Na ya esA puccha cciya uvAhibheyA ya kajjabheyavasA / aNNaha kahaM Na pavise icchAkArassa kucchiMsi guruANAi jaharihaM dANaM sAhUNa puvyghiass| chaMdaNasAmAyArI visesavisayA muNeyavvA esA jamattaladdhiyavisiTThatavakAragAijaijuggA / ahiyagahaNaM ca tesiM aNuggahaDhe aNuNNAyaM ANAsuddho bhAvo dei bahuM NijjaraM Na gahaNaM vi| asaNAgahaNe vi tao phalasiddhI chaMdagassa have jai vi hu Na dANagahaNappabhavaM sukaDANumoaNaM tattha / taha vi tayaM vihipAlaNasamubbhavaM hoi NiyameNaM nANAduvaggahassAsaMsAe chaMdago kuNau kiccaM / Na ya patthito tatto paccuvayAraM ca kittiM ca .. . .41 // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAreu a iaro vi hu etto eyassa hou lAbho tti / no puNa alassattaNao paccuvayAraM ca dAiMto // 60 // evaM eyaguNANaM kahiyA gaMbhIradhIrayA doNhaM / chaMdaNasAmAyArI eehi parijiA hoi // 61 // gurupucchAi muNINaM aggahiyasaMpatthaNA nnimNtnnyaa| sajjhAyAirayassa vi kajjujjuttassa sA hoi // 62 // icchA'vicchedeNaM kajjujjogo a haMdi paisamayaM / pariNayajiNavayaNANaM eso a mahANubhAvANaM // 63 // mANussaM saMsAre marummi kappaDumo vva aidulhN| ... eyaM labhrUNa sayA appamatteNeva hoyavvaM // 64 // chuhiassa jahA khaNamavi vicchijjai Neva bhoaNe icchA / evaM mokkhaTThINaM chijjai icchA Na kajjammi // 65 // siddhe muNINa kajje tammi vi icchociyA asiddhmmi| ukkiTThe teNeva ya samatthiyaM kira Namutthu tti ... // 66 // icchAviccheo viya Na tAriso joggayaM viNA bhddo|| bhaddA karhi Nu icchA ujjU vaMko ya do maggA // 67 // tamhA gurupucchAe ihamahigayajoggao kunnu| kiccaM akae kicce vi phalaM tIe iharA phalAbhAvo // 68 // tayahINakajjagahaNe vayaNaM uvasaMpayA uvagamassa / sA puNa tivihA bhaNiyA nANe daMsaNa carite ya // 69 // vattaNasaMdhaNagahaNe nANe suttatthatadubhayaM ppp| . emeva daMsaNammi vi vattaNamihayaM thirIkaraNaM // 70 // ghaDaNaM ca saMdhaNA kira tassa paesaMtarammi nntttthss| gahaNaM apuvvadharaNaM ihayaM cauro ime bhaMgA / // 71 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // saMdiTTho saMdiTThassevamasaMdiTThayassa saMdiTTho / saMdiTThassa ya iyaro iyaro iyarassa NAyavvo paDhamo ettha visuddho bitiyapadeNaM tu haMdi iyare vi| avvocchittiNimittaM jeNaM te vi ya aNuNNAyA kAraNajAyaM pappa ya nANiTThaphalA tayA aNApucchA / ettha ya NegamaNao paropparaM tAratammaM vi ihayaM atthaggahaNe esa vihI jiNavarehiM paNNatto / puvviM ucie ThANe pamajjaNA hoi kAyavvA donni nisijjAu tao kAyavvAo gurUNa akkhANaM / akayasamosaraNassa u vakkhANuciya tti ussaggo khele ya kAiyAe joggAiM mattayAiM do hoti / tayavattheNa vi attho dAyavvo esa. bhAvattho / tAvaiyA vi ya sattI iharA nUNaM nigUhiyA hoi / sattiM ca NigRhaMto caraNavisohi kahaM pAve. aNuogadAyagassa u kAle kajaMtareNa No lAho / kappaDavavahAreNaM ko lAho rayaNajIvIssa vaMdaMti tao savve vakkhANaM kira suNaMti jaaviyaa| tatto kAussaggaM kareMti savve avigghaTThA jai vi hu maMgalabhUyaM savvaM satthaM tahA vi sAmaNNaM / eyammi u vigghakhao maMgalabuddhI ii eso vaMdiya tatto vi guruM NaccAsaNe ya NAidUre a| ThANe ThiyA susIsA vihiNA vayaNaM paDicchaMti vakkhANammi samatte kAiyajoge kayammi vNdNti| aNubhAsagamanne puNa vayaMti guruvaMdaNAvasare // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // // 83 // 43 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naNu jeDe vaMdaNayaM ihayaM jai so'higicca pjjaayN| vakkhANaladdhivigale to tammi NiratthayaM Nu tayaM * . // 84 // pajjAeNa vi lahuo vakkhANaguNaM paDucca jai jeTTho / AsAyaNA imassa vi vaMdAvaMtassa rAyaNiyaM // 85 // bhannai ihayaM jeTTho vakkhANaguNaM paDucca nnaayvvo| so vi ya rAyaNio khalu teNa guNeNaM ti No doso . // 86 / / jANaMtassa hi aguNaM appANaM saguNabhAvavikkhAyaM / vaMdAvaMtassa paraM doso mAyAibhAveNaM / .. // 87 // etto avavAeNaM pAgaDapaDiseviNo vi susatthaM / vaMdaNayamaNuNNAyaM dosANuvavUhaNAjogA // 88 // nicchayaNaeNa ihayaM pajjAo vA vao vA Na pamANaM / / vavahArassa pamANaM ubhayaNayamayaM ca ghettavvaM // 89 // eeNa nANaguNao lahuo jai vaMdaNAriho nUNaM / / hoi gihattho vi.tahA guNaMtareNaM ti NiddaliyaM ... // 90 // jeNevaM vavahAro virAhio hoi so vi baliayaro / vavahAro vi hu balavaM iccAiavayaNasiddhamiNaM // 91 // ubhayagahaNA ya NiyaNiyaThANe kahiyassa sevaNaM seyaM / teNa Na katthai kassa vi doso'gahaNe vi NAyavvo // 92 // caraNovasaMpayA puNa veyAvacce ya hoi khamaNe ya / sIyaNamAivaseNaM gamaNaM puNa aNNagacchammi // 93 // AgaMtugo ya purANao a jai do vi AvakahiyAo / . to tesu laddhimaMto Thappo iyaro a dAyavvo // 94 // aha do vi laddhimaMtA dijjai AgaMtuo cciya tayA NaM / tayaNicchAe iyaro tayaNicchAe a taccAo // 95 // 44 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iyaresu vi bhaMgesu eva vivego taheva khamaNe vi / avigiTThavigiTThammi ya gaNiNA gacchassa pucchAe // 96 // khaNamavi muNINa kappai Neva adinoggahassa paribhogo / iyarA'joge gejjho avaggaho devayAe vi // 97 // evaM sAmAyArI kahiyA dasahA samAsao esA / jiNaANAjuttANaM guruparataMtANa sAhUNaM // 98 // ajjhappajjhANarayassesA paramatthasAhaNaM hoi / maggammi ceva gamaNaM eyaguNassaNuvaoge vi // 99 // kiM bahuNA. iha jaha jaha rAgaddosA lahuM vilijjaMti / taha taha payaTTiavvaM esA ANA jirNidANaM // 100 // iya saMthuo mahAyasa jagabaMdhava vIra desu maha bohiM / tuha thotteNa dhuva cciya jAyai jasavijayasaMpattI // 101 // = // ArAdhakavirAdhakacaturbhaGgI // zrutazIlavyapekSAyAmArAdhakavirAdhako / pratyekasamudAyAbhyAM caturbhaGgIM zritau zrutau // 1 // dravyAjJArAdhanAdatra dezArAdhaka iSyate / . sAmAcArI tu sAdhUnAM tantramatra na kevalam // 2 // bhagnavratakriyAnAttakriyau dezavirAdhako / kriyAprAdhAnyamAzritya jJAyate paribhASitau zrutazIlasamAvezAtsarvArAdhaka iSyate / saMmIlya na pRthak siddhaM dezArAdhakatAdvayam // 3 // // 4 // 45 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aprAptiH prAptabhaGgo vA dvayoryatra niyogataH / asparzAnmokSahetUnAM sa tu sarvavirAdhakaH // adhyAtmasAraH // adhyAtmazAstramAhAtmyAdhikAraH // 1 // aindrazreNinataH zrImAnandatAnnAbhinandanaH / uddadhAra yugAdau yo jagadajJAnapaGkataH / // 1 // zrIzAntistAntibhidbhUyAdbhavinAM mRgalAJchanaH / gAvaH kuvalayollAsaM kurvate yasya nirmalA: // 2 // zrIzaiveyaM jinaM staumi bhuvanaM yazaseva yaH / mArutena mukhotthena pAJcajanyamapUpurat // 3 // jIyAt phaNiphaNaprAntasaMkrAntatanurekadA / uddhartumiva vizvAni. zrIpAjhe bahurUpabhAk jagadAnandanaH svAmI jayati jJAtanandanaH / / upajIvanti yadvAcamadyApi vibudhAH sudhAm etAnanyAnapi jinAnnamaskRtya gurUnapi / adhyAtmasAramadhunA prakaTIkartumutsahe zAstrAtparicitAM samyaksaMpradAyAcca dhImatAm / ihAnubhavayogAcca prakriyAM kAmapi bruve yoginAM prItaye padyamadhyAtmarasapezalam / bhoginAM bhAminIgItaM saMgItakamayaM yathA // 8 // kAntAdharasudhAsvAdAcUnAM yajjAyate sukham / binduH pArzve tadadhyAtmazAstrAsvAdasukhodadheH . // 9 // // // . . rm - 3 w9 v // // 41 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // adhyAtmazAstrasaMbhUtasaMtoSasukhazAlinaH / gaNayanti na rAjAnaM na zrIdaM nApi vAsavam yaH kilAzikSitAdhyAtmazAstraH pANDityamicchati / utkSipatyaGgulI pazuH sa sva phalalipsayA dambhaparvatadambholi: sauhArdAmbudhicandramAH / adhyAtmazAstramuttAlamohajAlavanAnalaH adhvA dharmasya sustha: syAtpApacauraH palAyate / adhyAtmazAstrasaurAjye na syAtkazcidupaplavaH yeSAmadhyAtmazAstrArthatattvaM pariNataM hRdi / kaSAyaviSayAvezaklezasteSAM na karhicit nirdayaH kAmacaNDAlaH paNDitAnapi pIDayet / yadi nAdhyAtmazAstrArthabodhayodhakRpA bhavet viSavallisamAM tRSNAM vardhamAnAM manovane / adhyAtmazAstradAtreNa chindanti paramarSayaH vane vezma dhanaM dausthye tejo dhvAnte jalaM marau / durApamApyate dhanyaiH kalAvadhyAtmavAGmayam vedAnyazAstravit klezaM rasamadhyAtmazAstravit / bhAgyabhRdbhogamApnoti khate candanaM kharaH bhujAsphAlanahastAsyavikArAbhinayAH pre| adhyAtmazAstravijJAstu vadantyavikRtekSaNAH adhyAtmazAstrahemAdrimathitAdAgamodadheH / bhUyAMsi guNaratnAni prApyante vibudhairna kim raso bhogAvadhi: kAme sadbhakSye bhojanAvadhiH / adhyAtmazAstrasevAyAM raso niravadhiH punaH // 16 // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // kutrkgrnthsrvsvgrvjvrvikaarinnii| eti dRGnirmalIbhAvamadhyAtmagranthabheSajAt dhaninAM putradArAdi yathA saMsAravRddhaye / tathA pANDityahaptAnAM zAstramadhyAtmavarjitam adhyetavyaM tadadhyAtmazAstraM bhAvyaM punaH punaH / anuSTheyastadarthazca deyo yogyasya kasyacit // 23 // . . . // 24 // adhyAtmasvarUpAdhikAraH // 2 // . bhagavan kiM tadadhyAtmaM yaditthamupavarNyate / . zRNu vatsa yathAzAstraM varNayAmi purastava // 1 // gatamohAdhikArANAmAtmAnamadhikRtya yA / pravartate kriyA zuddhA tadadhyAtma jagurjinAH' // 2 // sAmAyikaM yathA sarvacAritreSvanuvRttimat / adhyAtma sarvayogeSu tathAnugatamiSyate . apunarbandhakAdyAvadguNasthAnaM caturdazam / kramazuddhimatI tAvat kriyAdhyAtmamayI matA AhAropadhipUjaddhigauravapratibandhataH / bhavAbhinandI yAM kuryAt kriyAM sAdhyAtmavairiNI // 5 // kSudro lAbharatirdIno matsarI bhayavAn zaThaH / ajJo bhavAbhinandI syAnniSphalArambhasaMgataH . // 6 // zAnto dAntaH sadA gupto mokSArthI vizvavatsalaH / nirdambhAM yAM kriyAM kuryAt sAdhyAtmaguNavRddhaye // 7 // ata eva janaH pRcchotpannasaMjJaH pipRcchiSuH / sAdhupArzva jigamiSurdharmaM pRcchan kriyAsthitaH // 4 // // 8 // 48. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // // 10 // // 12 // // 13 // // 14 // pratipitsuH sRjan pUrva pratipannazca darzanam / zrAddho yatizca trividho'nantAMzakSapakastathA dRGmohakSapako mohazamakaH zAntamohakaH / kSapakaH kSINamohazca jino'yogI ca kevalI yathAkramamamI proktA asaMkhyaguNanirjarAH / yatitavyamatodhyAtmavRddhaye kalayApi hi jJAnaM zuddhaM kriyA zuddhatyaMzau dvAviha saMgatau / cakre mahArathasyeva pakSAviva patatriNa: tatpaJcamaguNasthAnAdArabhyaivaitadicchati / nizcayo vyavahArastu pUrvamapyupacArataH caturthepi guNasthAne zuzrUSAdyA kriyocitA / . aprAptasvarNabhUSANAM rajatAbhUSaNaM yathA apunarbandhakasyApi yA kriyA zamasaMyutA / . citrA darzanabhedena dharmavighnakSayAya sA . azuddhApi hi zuddhAyAH kriyA hetuH sadAzayAt / tAnaM rasAnuvedhena svarNatvamadhigacchati ato mArgapravezAya vrataM mithyAdRzAmapi / dravyasamyaktvamAropya dadate dhIrabuddhayaH yo buddhvA bhavanairguNyaM dhIraH syAd vratapAlane / sa yogyo bhAvabhedastu durlakSyo nopayujyate no cedbhAvaparijJAnAtsiddhyasiddhiparAhateH / dIkSA'dAnena bhavyAnAM mArgocchedaH prasajyate azuddhAnAdare'bhyAsAyogAnno darzanAdyapi / sidhyennisargajaM muktvA tadapyAbhyAsikaM yataH 49 // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // zuddhamArgAnurAgeNAzaThAnAM yA tu zuddhatA / . guNavatparatantrANAM sA na kvApi vihanyate - viSayAtmAnubandhairhi tridhA zuddhaM yathottaram / bruvate karma tatrAdyaM muktyarthaM patanAdyapi ajJAninAM dvitIyaM tu lokadRSTyA yamAdikam / tRtIyaM zAntavRttyA tattattvasaMvedanAnugam AdyAnnAjJAnabAhulyAnmokSabAdhakabAdhanam / sadbhAvAzayalezenocitaM janma pare jaguH / dvitIyAddoSahAniHsyAtkAcinmaNDUkacUrNavat / AtyantikI tRtIyAttu gurulAghavacintayA api svarUpataH zuddhA kriyA tasmAdvizuddhikRt / maunIndravyavahAreNa mArgabIjaM dRDhAdarAt gurvAjJApAratantryeNa dravyadIkSAgrahAdapi / vIryollAsakramAtprAptA bahavaH paramaM padam .. adhyAtmAbhyAsakAle'pi kriyA kApyevamasti hi / zubhaughasaMjJAnugataM jJAnamapyasti kiJcana ato jJAnakriyArUpamadhyAtma vyavatiSThate / etatpravarddhamAnaM syAnnirdambhAcArazAlinAm // 25 // // 27 // . // 28 // // 29 // dambhatyAgAdhikAraH // 3 // dambho muktilatAvahnirdambho rAhuH kriyAvidhau / daurbhAgyakAraNaM dambho dambho'dhyAtmasukhArgalA dambho jJAnAdridambholirdambhaH kAmAnale haviH / / vyasanAnAM suhRddambho dambhazcauro vratazriyaH // 1 // // 2 // 50 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // m // 4 // - // 5 // I w // 6 // // 7 // // 8 // dambhena vratamAsthAya yo vAJchati paraM padam / lohanAvaM samAruhya so'bdheH pAraM yiyAsati kiM vratena tapobhirvA dambhazcenna nirAkRtaH / kimAdarzena kiM dIpairyadyAndhyaM na dRzorgatam kezalocadharAzayyAbhikSAbrahmavratAdikam / dambhena duSyate sarvaM trAseneva mahAmaNiH sutyajaM rasalAmpaTyaM sutyajaM dehabhUSaNam / sutyajAH kAmabhogAzca dustyajaM dambhasevanam svadoSanihnavo lokapUjA syAd gauravaM tathA / iyataiva kadarthyante dambhena bata bAlizAH asatInAM yathA zIlamazIlasyaiva vRddhaye / dambhenAvratavRddhyarthaM vrataM veSabhRtAM tathA / jAnAnA api dambhasya sphuritaM bAlizA janAH / tatraiva dhRtavizvAsAH praskhalanti pade pade . aho mohasya mAhAtmyaM dIkSAM bhAgavatImapi / dambhena yadvilumpanti kajjaleneva rUpakam abje himaM tanau rogo vane vanirdine nishaa| granthe mauryaM kaliH saukhye dharme dambha upaplava: ata eva na yo dhartuM mUlottaraguNAnalam / yuktA suzrAddhatA tasya na tu dambhena jIvanam parihartuM na yo liGgamapyalaM dRDharAgavAn / saMvijJapAkSikaH sa syAnnirdambhaH sAdhusevakaH nirdambhasyAvasannasyApyasya zuddhArthabhASiNaH / nirjarAM yatanAM datte svalpApi guNarAgiNaH // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // pa1 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // vratabhArAsahatvaM ye vidantopyAtmanaH sphuTam / / dambhAdyatitvamAkhyAnti teSAM nAmApi pApmane kurvate ye na yatanAM samyakkAlocitAmapi / tairaho yatinAmnaiva dAmbhikairvaJcyate jagat dharmItikhyAtilAbhena pracchAditanijAzravaH / tRNAya manyate vizvaM hInopi dhRtkaitvH| .. AtmotkarSAttato dambhI pareSAM cApavAdataH / badhnAti kaThinaM karma bAdhakaM yogajanmanaH AtmArthinA tatastyAjyo dambho'narthanibandhanam / zuddhiH syAdRjubhUtasyetyAgame pratipAditam jinairnAnumataM kiMcinniSiddhaM vA na sarvathA / kArye bhAvyamadambhenetyeSAjJA pAramezvarI / adhyAtmaratacittAnAM dambhaH svalpo'pi nocitaH / chidralezo'pi potasya sindhuM laGghayatAmiva .. dambhalezopi mallyAdeH strItvAnarthanibandhanam / atastatparihArAya yatitavyaM mahAtmanA // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // bhavasvarUpacintAdhikAraH // 4 // tadevaM nirdambhAcaraNapaTunA cetasi bhavasvarUpaM saMcintyaM kSaNamapi samAdhAya sudhiyA / iyaM cintA'dhyAtmaprasarasarasInIralaharI satAM vairAgyAsthApriyapavanapInA sukhakRte - // 1 // ita: kAmaurvAgnirvvalati parito duHsaha itaH patanti grAvANo viSayagirakUTAdvighaTitAH / para Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // // 4 // itaH krodhAvarto vikRtitaTinIsaMgamakRtaH samudre saMsAre tadiha na bhayaM kasya bhavati priyAjvAlA yatrodvamati ratisaMtApataralA kaTAkSAn dhUmaughAn kuvalayadalazyAmalarucIn / athAGgAnyaGgArAH kRtabahuvikArAzca viSayA dahantyasminvahrau bhavavapuSi zarma kva sulabham gale datvA pAzaM tanayavanitAsnehaghaTitaM nipIDyante yatra prakRtikRpaNAH prANipazavaH / nitAntaM duHqhArtA viSamaviSayairghAtakabhaTairbhava:sUnAsthAnaM tadahaha mahAsAdhvasakaram avidyAyAM rAtrau carati vahate mUrdhni viSamaM kaSAyavyAlaughaM kSipati viSayAsthIni ca gale / mahAdoSAn dantAn prakaTayati vakrasmaramukho na vizvAsArho'yaM bhavati bhavanaktaMcara iti janA labdhvA dharmadraviNalavabhikSAM kathamapi prayAnto vAmAkSIstanaviSamadurgasthitikRtA / viluTyante yasyAM kusumazarabhillena balinA bhavATavyAM nAsyAmucitamamahAyasya gamanam dhanaM me gehaM me mama sutakalatrAdikamato. viparyAsAdAsAditavitataduHkhA api muhuH / janA yasmin mithyAsukhamadabhRtaH kUTaghaTanA mayo'yaM saMsArastadiha na vivekI prasajati priyAsneho yasminnigaDasadRzo yAmikabhaTopamaH svIyo vargo dhanamabhinavaM bandhanamiva / // 5 // // 7 // . 43 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // // 9 // // 10 // madAmedhyApUrNa vyasanabilasaMsargaviSamaM bhavaH kArAgehaM tadiha na ratiH kvApi viduSAm / mahAkrodho gRdhro'nuparatizRgAlI ca capalA smarolUko yatra prakaTakaTuzabdaH pracarati / pradIptaH zokAgnistatamapayazobhasma paritaH smazAnaM saMsArastadabhiramaNIyatvamiha kim dhanAzA yacchAyApyativiSamamUrchApraNayinI vilAso nArINAM guruvikRtaye yatsumarasaH / phalAsvAdo yasya prakharanarakavyAdhinivaha-. stadAsthA no yuktA bhavaviSatarAvatra sudhiyAm / kvacit prAjyaM rAjyaM kvacana dhanalezopyasulabhaH kvacijjAtisphAtiH kvacidapi ca nIcatvakuyazaH / kvacillAvaNyazrIratizayavatI kvApi na vapuH surUpaM vaiSamyaM ratikaramidaM kasya nu bhave . ihodAmaH kAmaH khanati paripanthI guNamahImavizrAmaH pArzvasthitakupariNAmasya kalahaH / bilAnyantaHkAmanmadaphaNabhRtAM pAmaramataM . vadAmaH kiM nAma prakaTabhavadhAmasthitisukham tRSArtAH khidyante viSayavivazA yatra bhavinaH karAlakrodhArkAcchamasarasi zoSaM gatavati / smarasvedakledaglapitaguNamedasyanudinaM / bhavagrISme bhISme kimiha zaraNaM tApaharaNam pitA mAtA bhrAtApyabhilaSitasiddhAvabhimato .. guNagrAmajJAtA na khalu dhanadAtA ca dhanavAn / 54 // 12 // // 13 // . Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 14 // // 15 // // 16 // janAH svArthasphAtAvanizamavadAtAzayabhRtaH pramAtA kaH khyAtAviha bhavasukhasyAstu rasika: paNaiH prANairgRhNAtyahaha mahati svArtha iha yAn tyjtyuccailokstRnnvdghRnnstaanprthaa / viSaM svAnte vaktre'mRtamiti ca vizvAsahatikRdbhavAdityudvego yadi na gaditaiH kiM tadadhikaiH dRzAM prAntaiH kAntaiH kalayati mudaM kopakalitairamIbhiH khinnaH syAd ghanadhananidhInAmapi guNI / upAyaiHstutyAdyairapanayati roSaM kathamapItyaho mohasyeyaM bhavabhavanavaiSamyaghaTanA priyA prekSA putro vinaya iha putrI guNarativivekAkhyastAtaH pariNatiranindyA ca jananI / vizuddhasya svasya sphurati hi kuTumbaM sphuTamidaM bhave tanno dRSTaM tadapi bana saMyogasukhadhIH purA premArambhe tadanu tadavicchedaghaTane taducchede duHkhAnyatha kaThinacetA viSahate / vipAkAdApAkAhitakalazavattApabahulAjjano yasminnasminkvacidapi sukhaM hanta na bhave mRgAkSIdRgbANairiha hi nihataM dharmakaTakaM ' viliptA hRddezA iha ca bahulai rAgarudhiraiH / bhramantyUz2a krUrA vyasanazatagRdhrAzca tadiyaM mahAmohakSoNIramaNaraNabhUmiH khalu bhavaH hasanti krIDanti kSaNamatha ca khidyanti bahudhA rudanti krandanti kSaNamapi vivAdaM vidadhate / .. . . 55 // 17 // // 18 // // 19 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // // 21 // // 22 // palAyante modaM dadhati parinRtyanti vivazA bhave mohonmAdaM kamapi tanubhAjaH parigatAH apUrNA vidyeva prakaTakhalamaitrIva kunaya praNAlIvAsthAne vidhavavanitAyauvanamiva / aniSNAte patyau mRgadRza iva snehalaharI bhavakrIDAvrIDA dahati hRdayaM tAtvikadRzAm prabhAte saMjAte bhavati vitathA svApakalanA dvicandrajJAnaM vA timiravirahe nirmaladRzAm / tathA mithyArUpaH sphurati vidite tattvaviSaye bhavo'yaM sAdhUnAmuparatavikalpasthiradhiyAm priyAvANIvINAzayanatanusaMbAdhanasukhairbhavoyaM pIyUSairghaTita iti pUrvaM matirabhUt / akasmAdasmAkaM parikalitatattvopaniSadAmidAnImetasminna ratirapi tu. svAtmani ratiH dadhAnAH kAThinyaM niravadhikamAvidyakabhavaprapaJcAH pAJcAlIkucakalazavannAtiratidAH / .. galatyajJAnAbhre prasRmararucAvAtmani vidhau cidAnandasyandaH sahaja iti tebhyo'stu viratiH bhave yA rAjyazrIrgajaturagagosaMgrahakRtA na sA jJAnadhyAnaprazamajanitA kiM svamanasi / bahiryAH preyasyaH kimu manasi tA nAtmarataya- stataH svAdhInaM kastyajati sukhamicchatyatha param parAdhInaM zarma kSayi viSayakAGkSaughamalinaM bhave bhItiH sthAnaM tadapi kumatistatra ramate / pa6 // 23 // // 24 // . // 25 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 26 // budhAstu svAdhIne'kSayiNi karaNautsukyarahite nilInAstiSThanti pragalitabhayAdhyAtmikasukhe tadetadbhASante jagadaMbhayadAnaM khalu bhavasvarUpAnudhyAnaM zamasukhanidAnaM kRtadhiyaH / sthirIbhUte yasminvidhukiraNakarpUravimalA yaza: zrIH prauDhA syAjjinasamayatattvasthitividAm // 27 // ___- = . vairAgyasaMbhavAdhikAraH // 5 // bhavasvarUpavijJAnAdveSAnnairguNyadRSTijAt / tadicchocchedarUpaM drAg vairAgyamupajAyate // 1 // siddhyA viSayasaukhyasya vairAgyaM varNayanti ye / mataM na yujyate teSAM yAvadAprasiddhitaH // 2 // aprAptatvabhramAduccairavApteSvapyanantazaH / kAmabhogeSu mUDhAnAM samIhA nopazAmyati . // 3 // viSayaiH kSIyate kAmo nendhanairiva pAvakaH / pratyuta prollasacchaktirbhUya evopavarddhate somatvamiva siMhAnAM pannagAnAmiva kSamA / viSayeSu pravRttAnAM vairAgyaM khalu durlabham akRtvA viSayatyAgaM yo vairAgyaM didhIrSati / apathyamaparityajya sa rogocchedamicchati // 6 // na citte viSayAsakte vairAgyaM sthAtumapyalam / ayodhana ivottapte nipatanbindurambhasaH yadInduH syAt kuhUrAtrau phalaM yadyavakezini / tadA viSayasaMsargicitte vairAgyasaMkramaH // 8 // // 4 = a = w // 7 = = . ... 57 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // // 12 // // 13 // // 14 // bhavahetuSu taddveSAdviSayeSvapravRttitaH / . vairAgyaM syAnnirAbAdhaM bhavanairguNyadarzanAt / caturthepi guNasthAne nanvevaM tat prasajyate / yuktaM khalu pramAtRRNAM bhavanairguNyadarzanam satyaM cAritramohasya mahimA kopyayaM khalu / yadanyahetuyoge'pi phalAyogo'tra dRzyate / dazAvizeSe tatrApi na cedaM nAsti sarvathA / svavyApArahatAsaGgaM tathA ca stavabhASitam yadA marunnarendrazrIstvayA nAthopabhujyate / / yatra tatra ratirnAma viraktatvaM tadApi te bhavecchA yasya vicchinnA pravRttiH karmabhAvajA / ratistasya viraktasya sarvatra zubhavedyataH' atazcAkSepakajJAnAt kAntAyAM bhogasannidhau / na zuddhiprakSayo yasmAddhAribhadramidaM vacaH mAyAmbhastattvataH pazyannanudvignastato drutam / . tanmadhyena prayAtyeva yathA vyAghAtavajitaH bhogAn svarUpataH pazyaMstathA mAyodakopamAn / bhuJjAnopi hyasaGgaH san prayAtyeva paraM padam bhogatattvasya tu punarna bhavodadhilaGghanam / mAyodakadRDhAvezAttena yAtIha kaH pathA sa tatraiva bhavodvigno yathA tiSThatyasaMzayam / mokSamArgepi hi tathA bhogajambAlamohitaH dharmazaktiM na hantyatra bhogayogo balIyasIm / ' hanti dIpApaho vAyurvvalantaM na davAnalam 58 // 16 // // 18 // // 19 // // 20 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // badhyate bADhamAsakto yathA zleSmaNi makSikA / zuSkagolavadazliSTo viSayebhyo na badhyate bahudoSanirodhArthamanivRttirapi kvacit / nivRttiriva no duSTA yogAnubhavazAlinAm yasminniSevyamANepi yasyAzuddhiH kadAcana / tenaiva tasya zuddhiH syAt kadAciditi hi zrutiH viSayANAM tato bandhajanane niyamosti na / ajJAninAM tato bandho jJAninAM tu na karhicit sevate'sevamAnopi sevamAno na sevate / kopi pArajano na syAcchrayan parajanAnapi ata eva mahApuNyavipAkopahitazriyAm / / garbhAdArabhya vairAgyaM nottamAnAM vihanyate viSayebhyaH prazAntAnAmazrAntaM vimukhIkRtaiH / karaNaizcAruvairAgyameSa rAjapathaH kila . svayaM nivartamAnaistairanudIrNairayantritaiH / tRptairjJAnavatAM tatsyAdasAvekapadI matA balena preryamANAni karaNAni vanebhavat / na jAtu vazatAM yAnti pratyutAnarthavRddhaye pazyanti lajjayA nIcairdurdhyAnaM ca prayuJjate / AtmAnaM dhArmikAbhAsAH kSipanti narakAvaTe vaJcanaM karaNAnAM tadviraktaH kartumarhati / sadbhAvaviniyogena sadA svAnyavibhAgavit pravRttervAnivRttervA na saMkalpo na ca zramaH / vikAro hIyate'kSANAmiti vairAgyamadbhutam // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 33 // // 34 // dAruyantrasthapAJcAlInRtyatulyAH pravRttayaH / ' yogino naiva bAdhAyai jJAnino lokavartinaH iyaM ca yogamAyeti prakaTa gIyate paraiH / lokAnugrahahetutvAnnAsyAmapi ca dUSaNam siddhAnte zrUyate ceyamapavAdapadeSvapi / mRgaparSatparitrAsanirAsaphalasaMgatA audAsInyaphale jJAne paripAkamupeyuSi / . caturthepi guNasthAne tadvairAgyaM vyavasthitam . // 35 // // 36 // // 1 // // 2 // // 3 // __ vairAgyabhedAdhikAraH // 6 // tadvairAgyaM smRtaM duHkhamohajJAnAnvayAtridhA / tatrAdyaM viSayAprApteH saMsArodvegalakSaNam atrAGgamanasoH khedo jJAnamApyAyakaM na yat / nijAbhIpsitalAbhe ca vinipAtopi jAyate ___ duHkhAdviraktAH prAgevecchanti pratyAgateH padam / adhIrA iva saMgrAme pravizanto vanAdikam zuSkatarkAdikaM kiMcidvaidyakAdikamapyaho / paThanti te zamanadIM na tu siddhAntapaddhatim granthapallavabodhena garvoSmANaM ca bibhrati / tattvAntaM naiva gacchanti prazamAmRtanirjharam veSamAtrabhRto'pyete gRhasthAnnAtizerate / na pUrvotthAyino yasmAnnApi pazcAnnipAtinaH gRhe'nnamAtradaurlabhyaM labhyante modakA vrate / vairAgyasyAyamartho hi duHkhagarbhasya lakSaNam SO // 4 // // 6 // // 7 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // = // 13 // kuzAstrAbhyAsasaMbhUtaM bhavanairguNyadarzanAt / mohagarbha tu vairAgyaM mataM bAlatapasvinAm siddhAntamupajIvyApi ye viruddhArthabhASiNaH / teSAmapyetadeveSTaM kurvatAmapi duSkaram saMsAramocakAdInAmivaiteSAM na tAttvikaH / zubho'pi pariNAmo yajjAtA nAjJArucisthitiH amISAM prazamo'pyuccairdoSapoSAya kevalam / antarnilInaviSamajvarAnudbhavasannibhaH kuzAstrArtheSu dakSatvaM zAstrArtheSu viparyayaH / svacchandatA kutarkazca guNavatsaMstavojjhanam AtmotkarSaH paradrohaH kalaho dambhajIvanam / AzravAcchAdanaM zaktyullaGghanena kriyAdaraH guNAnurAgavaidhuryamupakArasya vismRtiH / anubandhAdyacintA ca praNidhAnasya vicyutiH zraddhAmRdutvamauddhatyamadhairyyamavivekitA / . vairAgyasya dvitIyasya smRteyaM lakSaNAvalI jJAnagarbha tu vairAgyaM samyaktattvaparicchidaH / syAdvAdinaH zivopAyasparzinastattvadarzinaH mImAMsA mAMsalA yasya svaparAgamagocarA / buddhiH syAttasya vairAgyaM jJAnagarbhamudaJcati na svAnyazAstravyApAre prAdhAnyaM yasya karmaNi / nAsau nizcayasaMzuddhaM sAraM prApnoti karmaNaH samyaktvamaunayoH sUtre gatapratyAgate yataH / niyamo darzitastasmAt sAraM samyaktvameva hi . 1 // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // = // 18 // // 19 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // anAvaphalaM jJAnamavyutthAnamanAzravaH / . samyaktvaM tadabhivyaktirityekatvavinizcayaH bahinirvRttimAtraM syAccAritrAd vyAvahArikam / antaHpravRttisAraM tu samyakprajJAnameva hi ekAntena hi SaTkAyazraddhAne'pi. na zuddhatA / saMpUrNaparyayAlAbhAd yanna yAthAtmyanizcayaH yAvantaH paryayA vAcAM yAvantazcArthaparyayAH / sAmpratAnAgatAtItAstAvadravyaM kilaikakam syAtsarvamayamityevaM yuktaM svaparaparyayaiH / / anuvRttikRtaM svatvaM paratvaM vyatirekajam ye nAma paraparyAyAH svAstitvAyogato matAH / svakIyA apyamI tyAgasvaparyAyavizeSaNAt atAdAtmyepi saMbandhavyavahAropayogataH / teSAM svatvaM dhanasyeva vyajyate sUkSmayA dhiyA .. paryAyAH syurmunerjJAnadRSTicAritragocarAH / / yathA bhinnA api tathopayogAdvastuno hyamI no cedabhAvasaMbandhAnveSaNe kA gatirbhavet / AdhArapratiyogitve dviSThe na hi pRthag dvayoH svAnyaparyAyasaMzleSAt sUtre'pyevaM nidarzitam / sarvamekaM vidanveda sarvaM jAna~stathaikakam AsattipATavAbhyAsasvakAryAdibhirAzrayan / paryAyamekamapyarthaM vetti bhAvAd budho'khilam / antarA kevalajJAnaM prativyaktirna yadyapi / kvApi grahaNamekAMzadvAraM cAtiprasaktimat // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // 2 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 32 // // 33 // // 34 // = // 35 // = // 37 // = anekAntAgamazraddhA tathApyaskhalitA sadA / samyagdRzastayaiva syAt saMpUrNArthavivecanam AgamArthopanayanAd jJAnaM prAjJasya sarvagam / kAryAdervyavahArastu niyatollekhazekharaH tadekAntena yaH kazcidviraktasyApi kugrahaH / zAstrArthabAdhanAtso'yaM jainAbhAsasya pApakRt utsarge vApavAde vA vyavahAre'tha nizcaye / jJAne karmaNi vAyaM cenna tadA jJAnagarbhatA svAgame'nyAgamArthAnAM zatasyeva parAya'ke / nAvatArabudhatvaM cenna tadA jJAnagarbhatA nayeSu svArthasatyeSu mogheSu paracAlane / mAdhyasthyaM yadi nAyAtaM na tadA jJAnagarbhatA / AjJayAgamikArthAnAM yauktikAnAM ca yuktitaH / na sthAne yojakatvaM cenna tadA jJAnagarbhatA gItArthasyaiva vairAgyaM jJAnagarbhaM tataH sthitam / upacArAdagItasyApyabhISTaM tasya nizrayA sUkSmekSikA ca mAdhyasthyaM sarvatra hitacintanam / kriyAyAmAdaro bhUyAn dharme lokasya yojanam ceSTA parasya vRttAnte mUkAndhabadhiropamA / utsAhaH svaguNAbhyAse duHsthasyeva dhanArjane madanonmAdavamanaM madasaMmardamardanam / asUyAtantuvicchedaH samatAmRtamajjanam svabhAvAnnaiva calanaM cidAndamayAtsadA / vairAgyasya tRtIyasya smRteyaM lakSaNAvalI // 38 // // 39 // // 40 // = // 41 // // 42 // = // 43 // 53 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnagarbhamihAdeyaM dvayostu svopamardataH / . upayogaH kadAcit syAnnijAdhyAtmaprasAdataH // 44 // // 4 // vairAgyaviSayAdhikAraH // 7 / / viSayeSu guNeSu ca dvidhA bhuvi vairAgyamidaM pravarttate / aparaM prathamaM prakIrtitaM paramadhyAtmabudhairdvitIyakam . // 1 // viSayA karaNairupasthitA api cAnuzravikA vikAriNaH / na bhavanti viraktacetasAM viSadhAreva sudhAsu majjatAm // 2 // suvizAlarasAlamaJjarIvicaratkokilakAkalIbharaiH / .. . kimu mAdyati yoginAM mano nibhRtAnAhatanAdasAdaram // 3 // ramaNImRdupANikaGkaNakvaNanAkarNanapUrNaghUrNanAH / anubhUtinaTIsphuTIkRtapriyasaMgItaratA na yoginaH skhalanAya na zuddhacetasAM lalanApaJcamacArugholanA / yadiyaM samatApadAvalImadhurAlAparatena rocate satataM kSayi zukrazoNitaprabhavaM rUpamapi priyaM na hi / avinAzinisarganirmalaprathamAnasvakarUpadarzinAm // 6 // paradRzyamapAyasaMkulaM viSayo yatkhalu carmacakSuSaH / / na hi rUpamidaM mude yathA nirapAyAnubhavaikagocaraH // 7 // gativibhramahAsyaceSTitairlalanAnAmiha modate'budhaH / sukRtAdripaviSvamISu no viratAnAM prasaranti dRSTayaH na mude mRganAbhimallikAlavalIcandanacandrasaurabham / . viduSAM nirupAdhibAdhitasmarazIlena sugandhivarmaNAm // 9 // upayogamupaiti yacciraM harate yanna vibhAvamArutaH / na tataH khalu zIlasaurabhAdaparasminniha yujyate ratiH // 10 // 64 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhurairna rasairadhIratA kvacanAdhyAtmasudhAlihAM satAm / arasaiH kusumairivAlinAM prasaratpadmaparAgamodinAm // 11 // viSamAyatibhirnu kiM rasaiH sphuTamApAtasukhairvikAribhiH / navame'navame rase mano yadi magnaM satatAvikAriNi // 12 // madhuraM rasamApya niSpatedrasanAto rasalobhinAM jalam / paribhAvya vipAkasAdhvasaM viratAnAM tu tato dRzorjalam // 13 // iha ye guNapuSpapUrite dhRtipatnImupagRhya zerate / vimale suvikalpatalpake kva bahiHsparzaratA bhavantu te // 14 // hRdi nirvRtimeva bibhratAM na mude candanalepanAvidhiH / vimalatvamupeyuSAM sadA salilasnAnakalApi niSphalA // 15 // gaNayanti januH svamarthavatsuratollAsasukhena bhoginaH / madanAhiviSogramUrchanAmayatulyaM tu tadeva yoginaH // 16 // tadime viSayAH kilaihikA na mude ke'pi viraktacetasAm / paralokasukhe'pi niHspRhAH paramAnandarasAlasA amI // 17 // madamohaviSAdamatsarajvarabAdhAvidhurAH surA api / viSamizritapAyasAnnavat sukhameteSvapi naiti ramyatAm // 18 // ramaNIviraheNa vahninA bahubASpAniladIpitena yat / tridazaidivi duHkhamApyate ghaTate tatra kathaM sukhasthitiH // 19 // prathamAnavimAnasaMpadAM cyavanasyApi divo vicintanAt / hRdayaM na hi yadvidIryate dhusadAM tatkulizANunirmitam // 20 // viSayeSu ratiH zivArthino na gatiSvasti kilAkhilAsvapi / . ghananandanacandanArthino giribhUmiSvaparadrumeSviva // 21 // iti zuddhamatisthirIkRtA'paravairAgyarasasya yoginaH / . svaguNeSu vitRSNatAvahaM paravairAgyamapi pravarttate // 22 // kapa Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipuladdhipulAkacAraNaprabalAzIviSamukhyalabdhayaH / na madAya viraktacetasAmanuSaGgopanatAH palAlavat // 23 // kalitAtizayo'pi ko'pi no vibudhAnAM madakRdguNavrajaH / adhikaM na vidantyamI yato nijabhAve samudaJcati svataH // 24 // hRdaye na zive'pi lubdhatA sadanuSThAnamasaGgamaGgati / puruSasya dazeyamiSyate sahajAnandataraGgasaMgatA . // 25 // iti yasya mahAmaterbhavediha vairAgyavilAsabhRnmanaH / upayanti varItumuccakaistamudAraprakRti yaza:zriyaH ___ ta m mamatAtyAgAdhikAraH // 8 // nirmamasyaiva vairAgyaM sthiratvamavagAhate / parityajettataH prAjJo mamatAmatyanarthadAm / // 1 // viSayaiH kiM parityaktairjAgati mamatA yadi / tyAgAtkaJcakamAtrasya bhujaGgo na hi nirviSaH kaSTena hi guNagrAmaM praguNIkurute muniH / mamatArAkSasI sarvaM bhakSayatyekahelayA / // 3 // jantukAntaM pazUkRtya drAgavidyauSadhibalAt / upAyairbahubhiH patnI mamatA krIDayatyaho eka: parabhave yAti jAyate caika eva hi / mamatodrekataH sarvaM saMbandhaM kalpayatyatha vyApnoti mahatI bhUmiM vaTabIjAdyathA vaTaH / tathaikamamatAbIjAtprapaJcasyApi kalpanA // 6 // mAtA pitA me bhrAtA me bhaginI vallabhA ca me / putrAH sutA me mitrANi jJAtayaH saMstutAzca me // 7 // // 4 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // // 9 // // 11 // // 12 // // 13 // ityevaM mamatAvyAdhi varddhamAnaM pratikSaNam / janaH zaknoti nocchettuM vinA jJAnamahauSadham mamatvenaiva niHzaGkamArambhAdau pravarttate / kAlAkAlasamutthAyI dhanalobhena dhAvati svayaM yeSAM ca poSAya khidyate mamatAvazaH / ihAmutra ca te na syustrANAya zaraNAya vA mamatvena bahUn lokAn puSNAtyeko'jitairdhanaiH / soDhA narakaduHkhAnAM tIvrANAmeka eva tu mamatAndho hi yannAsti tatpazyati na pazyati / jAtyandhastu yadastyetadbheda ityanayormahAn prANAnabhinnatAdhyAnAt premabhUmnA tato'dhikAm / prANApahAM priyAM matvA modate mamatAvazaH kundAnyasthIni dazanAn mukhaM zleSmagRhaM vidhum / mAMsagranthI kucau kumbhau hemno vetti mamatvavAn manasyanyadvacasyanyat kriyAyAmanyadeva ca / yasyAstAmapi lolAkSIM sAdhvIM vetti mamatvavAn yA ropayatyakArye'pi rAgiNaM prANasaMzaye / durvRttAM strI mamatvAndhastAM mugdhAmeva manyate carmAcchAditamAMsAsthiviNmUtrapiTharISvapi / vanitAsu priyatvaM yattanmamatvavijRmbhitam lAlayan bAlakaM tAtetyevaM brUte mamatvavAn / vetti ca zleSmaNA pUrNAmaGgulImamRtAJcitAm paGkAmapi niHzaGkA sutamaGkAnna muJcati / tadamedhye'pi medhyatvaM jAnAtyambA mamatvataH // 14 // // 15 // // 17 // // 18 // // 19 // 67 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 22 // . mAtApitrAdisaMbandho'niyato'pi mamatvataH / dRDhabhUmIbhramavatAM naiyatyenAvabhAsate // 20 // bhinnAH pratyekamAtmAno vibhinnAH pudgalA api / zUnyaH saMsarga ityevaM yaH pazyati sa pazyati // 21 // ahaMtAmamate svatvasvIyatvabhramahetuke / bhedajJAnAtpalAyete rajjujJAnAdivAhibhIH kimetaditi jijJAsA tttvaantrjnyaansNmukhii| vyAsaGgameva notthAtuM datte kva mamatAsthitiH // 23 // priyArthinaH priyAprAptiM vinA kvApi yathA ratiH / . na tathA tattvajijJAsostattvaprAptiM vinA kvacit // 24 // ata eva hi jijJAsAM viSTambhati mamatvadhIH / vicitrAbhinayAkAntaH saMbhrAnta iva lakSyate // 25 // dhRto yogo na mamatA hatA na samatA''dRtA / na ca jijJAsitaM tattvaM gataM janma nirarthakam // 26 // jijJAsA ca vivekazca mamatAnAzakAvubhau / . atastAbhyAM nigRhNIyAdenAmadhyAtmavairiNIm // 27 // // 1 // samatAdhikAraH // 9 // tyaktAyAM mamatAyAM ca samatA prathate svataH / sphaTike galitopAdhau yathA nirmalatAguNaH priyApriyatvayoryAthairvyavahArasya kalpanA / nizcayAttavyudAsena staimityaM samatocyate teSveva dviSataH puMsasteSvevArtheSu rajyataH / nizcayAtkiMcidiSTaM vA'niSTaM vA naiva vidyate ' // 2 // // 3 // 54 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // = // 5 // // 6 // // 7 = // 8 = // 9 // ekasya viSayo yaH syAtsvAbhiprAyeNa puSTikRt / anyasya dveSyatAmeti sa eva matibhedataH vikalpakalpitaM tasmAdvayametanna tAttvikam / vikalpoparame tasya dvitvAdivadupakSayaH svaprayojanasaMsiddhiH svAyattA bhAsate yadA / bahirartheSu saMkalpasamutthAnaM tadA hatam labdhe svabhAve kaNThasthasvarNanyAyAd bhramakSaye / rAgadveSAnupasthAnAt samatA syAdanAhatA jagajjIveSuH no bhAti dvaividhyaM karmanirmitam / yadA zuddhanayasthityA tadA sAmyamanAhatam svaguNebhyopi kauTasthyAdekatvAdhyavasAyataH / AtmArAmaM mano yasya tasya sAmyamanuttaram samatAparipAke syAdviSayagrahazUnyatA / yayA vizadayogAnAM vAsIcandanatulyatA kiM stumaH samatAM sAdhoryA svArthaM praguNIkRtA / vairANi nityavairANAmapi hantyupatasthuSAm kiM dAnena tapobhirvA yamaizca niyamaizca kim / ekaiva samatA sevyA tarI: saMsAravAridhau dUre svargasukhaM muktipadavI sA davIyasI / mana:saMnihitaM dRSTaM spaSTaM tu samatAsukham dRzoH smaraviSaM zuSyet krodhatApaH kSayaM vrajet / auddhatyamalanAzaH syAt samatAmRtamajjanAt jarAmaraNadAvAgnijvalite bhavakAnane / sukhAya samataikaiva pIyUSaghanavRSTivat 9 // 10 // = // 11 // // 12 // // 13 // = // 14 // // 15 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 16 // // 17 // ... // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // Azritya samatAmekAM nirvRtA bharatAdayaH / . na hi kaSTamanuSThAnamabhUtteSAM tu kiJcana argalA narakadvAre mokSamArgasya dIpikA / samatA guNaratnAnAM saMgrahe rohaNAvaniH mohAcchAditanetrANAmAtmarUpamapazyatAm / divyAJjanazalAkeva samatA.doSanAzakRt kSaNaM cetaH samAkRSya samatA yadi sevyate / syAttadA sukhamanyasya yadvaktuM naiva pAryate kumArI na yathA vetti sukhaM dayitabhogajam / na jAnAti tathA loko yoginAM samatAsukham natistutyAdikAzaMsAzarastIvraH svamarmabhit / samatAvarmaguptAnAM nAtikRtsopi jAyate pracitAnyapi karmANi janmanAM koTikoTibhiH / tamAMsIva prabhA bhAnoH kSiNoti samatA kssnnaat| anyaliGgAdisiddhAnAmAdhAraH samataiva hi / ratnatrayaphalaprApteryayA syAdbhAvajainatA jJAnasya phalameSaiva nayasthAnAvatAriNaH / candanaM vahnineva syAt kugraheNa tu bhasma tat cAritrapuruSaprANAH samatAkhyA gatA yadi / janAnudhAvanAvezastadA tanmaraNotsavaH saMtyajya samatAmekAM syAdyatkaSTamanuSThitam / tadIpsitakaraM naiva bIjamuptamivoSare upAya: samataivaikA mukteranyaH kriyAbharaH / tattatpuruSabhedena tasyA eva prasiddhaye 70 - // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 28 // diGmAtradarzane zAstravyApAraH syAnna dUragaH / asyAH svAnubhavaH pAraM sAmarthyAkhyo'vagAhate parasmAt parameSA yannigUDhaM tattvamAtmanaH / tadadhyAtmaprasAdena kAryo'syAmeva nirbharaH // 29 // // 3 // // 4 // sadanuSThAnAdhikAraH // 10 // parizuddhamanuSThAnaM jAyate samatAnvayAt / katakakSodasaMkrAnteH kaluSaM salilaM yathA viSaM garo'nanuSThAnaM taddheturamRtaM param / gurusevAdyanuSThAnamiti paJcavidhaM jaguH AhAropadhipUjaddhiprabhRtyAzaMsayA kRtam / . zIghraM saccittahantRtvAdviSAnuSThAnamucyate sthAvaraM jaGgamaM cApi tatkSaNaM bhakSitaM viSam / yathA hanti tathedaM saccitamaihikabhogataH . divyabhogAbhilASeNa kAlAntaraparikSayAt / svAdRSTaphalasaMpUrtergarAnuSThAnamucyate yathA kudravyasaMyogajanitaM garasaMjJitam / . viSaM kAlAntare hanti tathedamapi tattvataH niSedhAyAnayoreva vicitrAnarthadAyinoH / sarvatraivAnidAnatvaM jinendraiH pratipAditam praNidhAnAdyabhAvena kAnadhyavasAyinaH / saMmUrchimapravRttyAbhamananuSThAnamucyate oghasaMjJAtra sAmAnyajJAnarUpA nibandhanam / lokasaMjJA ca nirdoSasUtramArgAnupekSiNI // 6 // // 8 // 71 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // sa // 11 // // 13 // // 14 // // 15 // na lokaM nApi sUtraM no guruvAcamapekSate / anadhyavasitaM kiJcitkurute caughasaMjJayA zuddhasyAnveSaNe tIrthocchedaH syAditi vAdinAm / lokAcArAdarazraddhA lokasaMjJeti gIyate zikSitAdipadopetamapyAvazyakamucyate / dravyato bhAvanirmuktamazuddhasya tu kA kathA tIrthocchedabhiyA hantAvizuddhasyaiva cAdare / sUtrakriyAvilopa: syAd gatAnugatikatvataH dharmodyatena karttavyaM kRtaM bahubhireva cet / tadA mithyAdRzAM dharmo na tyAjya: syAtkadAcana tasmAd gatAnugatyA yat kriyate sUtravarjitam / oghato lokato vA tadananuSThAnameva hi akAmanirjarAGgatvaM kAyaklezAdihoditam / sakAmanirjarA tu syAt sopayogapravRttitaH sadanuSThAnarAgeNa taddheturmArgagAminAm / etacca caramAvarte'nAbhogAdevinA bhavet dharmayauvanakAlo'yaM bhavabAladazAparA / atra syAsatkriyArAgo'nyatra cAsatkriyAdaraH bhogarAgAd yathA yUno bAlakrIDA'khilA hiye / dharme yUnastathA dharmarAgeNAsatkriyA hiye caturthaM caramAvarte tasmAddharmAnurAgataH / anuSThAnaM vinirdiSTaM bIjAdikramasaMgatam bIjaM ceha janAn dRSTvA zuddhAnuSThAnakAriNaH / bahumAnaprazaMsAbhyAM cikIrSA zuddhagocarA 72 // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // tasyA evAnubandhazcAkalaGka: kIrtyate'GkuraH / taddhatvanveSaNA citrA skandhakalpA ca varNitA pravRttisteSu citrA ca patrAdisadRzI matA / puSpaM ca guruyogAdihetusaMpattilakSaNam bhAvadharmasya saMpattiryA ca saddezanAdinA / phalaM tadatra vijJeyaM niyamAnmokSasAdhakam sahajo bhAvadharmo hi zuddhazcandanagandhavat / etadgarbhamanuSThAnamamRtaM saMpracakSate jainImAjJAM puraskRtya pravRttaM cittazuddhitaH / saMvegagarbhamatyantamamRtaM tadvido viduH zAstrArthAlocanaM samyak praNidhAnaM ca karmaNi / kAlAdyaGgAviparyAso'mRtAnuSThAnalakSaNam dvayaM hi sadanuSThAnaM trayamatrAsadeva ca / . tatrApi caramaM zreSThaM mohocaviSanAzanAt . Adara: karaNe prItiravighnaH saMpadAgamaH / jijJAsA tajjJasevA ca sadanuSThAnalakSaNam bhedaibhinnaM bhavedicchApravRttisthirasiddhibhiH / caturvidhamidaM mokSayojanAdyogasaMjJitam .. icchA tadvatkathA prItiyuktA'vipariNAminI / pravRttiH pAlanaM samyak sarvatropazamAnvitam satkSayopazamotkarSAdaticArAdicintayA / rahitaM tu sthiraM siddhiH pareSAmarthasAdhakam bhedA ime vicitrAH syuH kSayopazamabhedataH / zraddhAprItyAdiyogena bhavyAnAM mArgagAminAm // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // 73 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 34 // // 35 // = 6 // anukampA ca nirvedaH saMvegaH prazamastathA / eteSAmanubhAvAH syuricchAdInAM yathAkramam kAyotsargAdisUtrANAM zraddhAmedhAdibhAvataH / icchAdiyoge sAphalyaM dezasarvavrataspRzAm guDakhaNDAdimAdhuryabhedavat puruSAntare / / bhede'pIcchAdibhAvAnAM doSo nArthAnvayAdiha yeSAM necchAdilezopi teSAM tvetatsamarpaNe / sphuTo mahAmRSAvAda ityAcAryAH pracakSate unmArgasthApanaM bADhamasamaJjasakAraNe / . bhAvanIyamidaM tattvaM jAnAnairyogaviMzikAm tridhA tatsadanuSThAnamAdeyaM zuddhacetasA / . jJAtvA samayasadbhAvaM lokasaMjJAM vihAya ca // 37 // // 38 // // 39 / / manaHzuddhyadhikAraH // 11 // ucitamAcaraNaM zubhamicchatAM prathamato manasaH khalu zodhanam / . gadavatAM hyakRte malazodhane kamupayogamupaitu rasAyanam // 1 // parajane prasabhaM kimu rajyati dviSati vA svamano yadi nirmalam / virahiNAmaraterjagato raterapi ca kA vikRtivimale vidhau // 2 // rucitamAkalayannanupasthitaM svamanasaiva hi zocati mAnavaH / upanate smayamAnamukhaH punarbhavati tatra parasya kimucyatAm // 3 // caraNayogaghaTAnpraviloThayan zamarasaM sakalaM vikiratyadhaH / capala eSa manaHkapiruccakai rasavaNig vidadhAtu munistu kim // 4 // satatakuTTitasaMyamabhUtalotthitarajonikaraiH prathayaMstamaH / atidRdvaizca manasturago guNairapi niyantrita eSa na tiSThati // 5 // 74 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinavacoghanasAramalimlucaH kusumasAyakapAvakadIpakaH / ahaha kopi mana:pavano balI zubhamatidrumasaMtatibhaGgakRt // 6 // caraNagopurabhaGgaparaH sphuratsamayabodhatarUnapi pAtayan / bhramati yadyatimattamanogajaH kva kuzalaM zivarAjapathe tadA // 7 // vratatarUnpraguNIkurute jano dahati duSTamanodahanaH punaH / nanu parizrama eSa vizeSavAn kva bhavitA suguNopavanodayaH // 8 // anigRhItamanA vidadhatparaM na vapuSA vacasA ca zubhakriyAm / guNamupaiti virAdhanayA'nayA bata durantabhavabhramamaJcati anigRhItamanAH kuvikalpato narakamRcchati tandulamatsyavat / iyamabhakSaNajA tadajIrNatA'nupanatArthavikalpakadarthanA // 10 // manasi lolatare viparItatAM vacananetrakaregitagopanA / vrajati dhUrtatayA hyanayAkhilaM nibiDadambhaparairmuSitaM jagat // 11 // manasa eva tataH parizodhanaM niyamato vidadhIta mahAmatiH / idamabheSajasaMvananaM muneH parapumartharatasya zivazriyaH // 12 // pravacanAbjavilAsaraviprabhA prazamanIrataraGgataraGgiNI / hRdayazuddhirudIrNamadajvaraprasaranAzavidhau paramauSadham // 13 // anubhavAmRtakuNDamanuttaravratamarAlavilAsapayojinI / sakalakarmakalaGkavinAzinI manasa eva hi zuddhirudAhRtA // 14 // prathamato vyavahAranayasthito'zubhavikalpanivRttiparo bhavet / zubhavikalpamayavratasevayA harati kaNTaka eva hi kaNTakam // 15 // viSamadhItya padAni zanaiH zanairharati mantrapadAvadhi mAntrikaH / bhavati: dezanivRttirapi sphuTA guNakarI prathamaM manasastathA // 16 // cyutamasadviSayavyavasAyato lagati yatra mano'dhikasauSThavAt / pratikRtiH padamAtmavadeva vA tadavalambanamatra zubhaM matam // 17 // 75 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadanu kAcana nizcayakalpanA vigalitavyavahArapadAvadhiH / . na kimapIti vivecanasaMmukhI. bhavati sarvanivRttisamAdhaye // 18 // iha hi sarvabahirviSayacyutaM hRdayamAtmani kevalamAgatam / . . caraNadarzanabodhaparamparAparicitaM prasaratyavikalpakam . // 19 // tadidamanyadupaityadhunApi no niyatavastuvilAsyapi nizcayAt / / kSaNamasaGgamudItanisargadhIhatabahirgrahamantarudAttatA // 20 // kRtakaSAyajayaH sagabhIrimaprakRtizAntamudAttamudAradhIH / samanugRhya mano'nubhavatyaho galitamohatamaH paramaM mahaH // 21 // galitaduSTavikalpaparamparaM dhRtavizuddhi mano bhavatIdRzam / dhRtimupetya tatazca mahAmatiH samadhigacchati zubhrayazaHzriyam // 22 // = 4 // 2 // = // 3 // = samyaktvAdhikAraH // 12 // manaHzuddhizca samyaktve satyeva. paramArthataH / / tadvinA mohagarbhA sA pratyapAyAnubandhinI samyaktvasahitA eva zuddhA dAnAdikAH kriyAH / tAsAM mokSaphale proktA yadasya sahakAritA kurvANo'pi kriyAM jJAtidhanabhogAMstyajannapi / duHkhasyoro dadAno'pi nAndho jayati vairiNam kurvannivRttimapyevaM kAmabhogAMstyajannapi / duHkhasyoro dadAno'pi mithyAdRSTirna sidhyati kanInikeva netrasya kusumasyeva saurabham / samyaktvamucyate sAraH sarveSAM dharmakarmaNAm . tattvazraddhAnametacca gaditaM jinazAsane / sarve jIvA na hantavyAH sUtre tattvamitISyate 76 = = // 4 // - = = // 5 // = = 4 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 10 // // 11 // // 12 // zuddho dharmo'yamityetaddharmarucyAtmakaM sthitam / zuddhAnAmidamanyAsAM rucInAmupalakSaNam athavedaM yathA tatvamAjJayaiva tathA'khilam / navAnAmapi tattvAnAmiti zraddhoditArthataH ihaiva procyate zuddhA'hiMsA vA tattvamityataH / samyaktvaM darzitaM sUtraprAmANyopagamAtmakam zuddhA'hiMsoktita: sUtraprAmANyaM tata eva ca / * ahiMsAzuddhadhIrevamanyonyAzrayabhIrnanu naivaM yasmAdahiMsAyAM sarveSAmekavAkyatA / tacchuddhatAvabodhazca saMbhavAdivicAraNAt yathA'hiMsAdayaH paJca vratadharmayamAdibhiH / padaiH kuzaladharmAdyaiH kathyante svasvadarzane prAhurbhAgavatAstatra vratopavratapaJcakam / yamAMzca niyamAn pAzupatA dharmAn dazAbhyadhuH ahiMsA satyavacanamastainyaM cApyakalpanA / brahmacaryaM tathAkrodho hyArjavaM zaucameva ca saMtoSo guruzuzrUSA ityete daza kIrtitAH / nigadyante yamAH- sAMkhyairapi vyAsAnusAribhiH ahiMsA satyamastainyaM brahmacaryaM turIyakam / paJcamo vyavahArazcetyete paJca yamAH smRtAH akrodho guruzuzrUSA zaucamAhAralAghavam / apramAdazca paJcaite niyamAH parikIrtitAH bauddhaiH kuzaladharmAzca dazeSyante yaducyate / hiMsAsteyAnyathAkAmaM paizunyaM paruSAnRtam // 13 // // 14 // // 15 // // 17 // // 18 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // = // 21 // . // 22 // // 23 // // 24 // = saMbhinnAlApavyApAdamamithyAdRgviparyayam / . pApakarmeti dazadhA kAyavAGmAnasaistyajet brahmAdipadavAcyAni tAnyAhurvaidikAdayaH / ataH sarvaikavAkyatvAddharmazAstramado'rthakam kva caitatsaMbhavo yukta iti cintyaM mahAtmanA / . zAstra parIkSamANenAvyAkulenAntarAtmanA .. pramANalakSaNAdestu nopayogo'tra kazcana / tannizcaye'navasthAnAdanyathArthasthiteryataH / prasiddhAni pramANAni vyavahArazca tatkRtaH / / pramANalakSaNasyoktau jJAyate na prayojanam tatrAtmA nitya eveti yeSAmekAntadarzanam / hiMsAdayaH kathaM teSAM kathamapyAtmano'vyayAt manoyogavizeSasya dhvaMso maraNamAtmanaH / hiMsA taccenna tattvasya siddherarthasamAjataH naiti buddhigatA duHkhotpAdarUpeyamaucitIm / / puMsi bhedAgrahAttasyAH paramArthA'vyavasthite: na ca hiMsApadaM nAzaparyAyaM kathamapyaho / jIvasyaikAntanityatve'nubhavAbAdhakaM bhavet zarIreNApi saMbandho nityatve'sya na saMbhavI / vibhutve na ca saMsAraH kalpitaH syAdasaMzayam AtmakiyAM vinA ca syAnmitANugrahaNaM katham / kathaM saMyogabhedAdikalpanA cApi yujyate adRSTAddehasaMyogaH syAdanyatarakarmajaH / itthaM janmopapattizcenna tadyogAvivecanAt / = // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / 31 // // 32 // // 34 // // 35 // // 36 // kathaMcinmUrtatApattiM vinA vapurasaMkramAt / vyApArAyogatazcaiva yatkiMcittadidaM jaguH . niSkriyo'sau tato. hanti hanyate vA na jAtucit / kaMcitkenacidityevaM na hiMsA'syopapadyate anityaikAntapakSe'pi hiMsAdInAmasaMbhavaH / nAzahetorayogena kSaNikatvasya sAdhanAt na ca santAnabhedasya janako hiMsako bhavet / sAMvRtatvAdajanyatvAt bhAvatvaniyataM hi tat narAdikSaNahetuzca sUkarAderna hiMsakaH / sUkarAntyakSaNenaiva vyabhicAraprasaGgataH anantarakSaNotpAde buddhalubdhakayostulA / naivaM tadviratiH kvApi tataH zAstrAdyasaMgatiH / ghaTante na vinA'hiMsAM satyAdInyapi tattvataH / etasyA vRttibhUtAni tAni.yadbhagavAn jagau maunIndre ca pravacane yujyate sarvameva hi / . nityAnitye sphuTaM dehAdbhinnAbhinne tathAtmani AtmA dravyArthato nityaH paryAyArthAdvinazvaraH / hinasti hanyate tattatphalAnyapyadhigacchati iha cAnubhavaH sAkSI vyAvRttyanvayagocaraH / / ekAntapakSapAtinyo yuktayastu mitho hatAH pIDAkartRtvato dehavyApattyA duSTabhAvataH / tridhA hiMsAgamaproktA nahIthamapahetukA hanturjAgrati ko doSo hiMsanIyasya karmaNi / prasaktistadabhAve cAnyatrApIti mudhA vacaH // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // // 42 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // // 48 // hiMsyakarmavipAke yaduSTAzayanimittatA / . hiMsakatvaM na tenedaM vaidyasya syAdriporiva itthaM sadupadezAdestannivRttirapi sphuTA / sopakramasya pApasya nAzAtsvAzayavRddhitaH apavargatarorbIjaM mukhyA'hiMseyamucyate / satyAdIni vratAnyatra jAyante pallavAM navAH ahiMsAsaMbhavazcetthaM dRzyate'traiva zAsane / anubandhAdisaMzuddhirapyatraivAsti vAstavI' hiMsAyA jJAnayogena samyagdRSTermahAtmanaH / . taptalohapadanyAsatulyAyA nAnubandhanam satAmasyAzca kasyAzcid yatanAbhaktizAlinAm / anubandho hyahiMsAyA jinapUjAdikarmaNi hiMsAnubandhinI hiMsA mithyAdRSTestu durmateH / ajJAnazaktiyogena tasyAhiMsApi tAdRzI yena syAnnihnavAdInAM diviSadurgatikamAt / hiMsaiva mahatI tiryaGnarakAdibhavAntare sAdhUnAmapramattAnAM sA cAhiMsAnubandhinI / hiMsAnubandhivicchedAd guNotkarSo yatastataH mugdhAnAmiyamajJatvAt sAnubandhA na kahicit / jJAnodrekApramAdAbhyAmasyA yadanubandhanam ekasyAmapi hiMsAyAmuktaM sumahadantaram / bhAvavIryAdivaicitryAdahiMsAyAM ca tattathA sadyaH kAlAntare caitadvipAkenApi bhinnatA / .. pratipakSAntarAlena tathAzaktiniyogataH // 49 // // 50 // // 51 // // 53 // // 54 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 55 // // 56 // hiMsApyuttarakAlInaviziSTaguNasaMkramAt / tyaktAvidhyanubandhatvAdahisaivAtibhaktitaH / IdRgbhaGgazatopetama'hiMsA yatropavarNyate / sarvAMzaparizuddhaM tatpramANaM jinazAsanam artho'yamaparo'nartha iti nirdhAraNaM hRdi / AstikyaM paramaM cirne samyaktvasya jagurjinAH zamasaMveganirvedAnukampAbhiH pariSkRtam / dadhatAmetadacchinnaM samyaktvaM sthiratAM vrajet // 57 // // 58 // mithyAtvatyAgAdhikAraH // 13 // mithyAtvatyAgataH zuddhaM samyaktvaM jAyate'GginAm / atastatparihArAya yatitavyaM mahAtmanA // 1 // nAsti nityo na kartA ca na bhoktAtmA na nirvRtiH / tadupAyazca netyAhurmithyAtvasya padAni SaTa // 2 // etairyasmAdbhavecchuddhavyavahAravilaGghanam / . ayameva ca mithyAtvadhvaMsI sadupadezataH // 3 // nAstitvAdigrahe naivopadezo nopadezakaH / tataH kasyopakAraH syAtsaMdehAdivyudAsataH // 4 // yeSAM nizcaya eveSTo vyavahArastu saMgataH / / viprANAM mlecchabhASeva svArthamAtropadezanAt yathA kevalamAtmAnaM jAnAnaH zrutakevalI / zrutena nizcayAt sarvaM zrutaM ca vyavahArataH nizcayArtho'tra no sAkSAdvaktuM kenApi pAryate / vyavahAro guNadvArA tadarthAvagamakSamaH // 7 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // prAdhAnyaM vyavahAre cettatteSAM nizcaye katham / / parArthasvArthate tulye zabdajJAnAtmanoIyoH prAdhAnyAMd vyavahArasya tatastacchedakAriNAm / mithyAtvarUpataiteSAM padAnAM parikIrtitA nAstyevAtmeti cArvAkaH pratyakSAnupalambhataH / ahantAvyapadezasya zarIreNopapattitaH madyAGgebhyo madavyaktiH pratyekamasatI yathA / militebhyo hi bhUtebhyo jJAnavyaktistathA matA rAjaraGkAdivaicitryamapi nAtmabalAhitam / svAbhAvikasya bhedasya grAvAdiSvapi darzanAt vAkyairna gamyate cAtmA parasparavirodhibhiH / dRSTavAnna ca ko'pyenaM pramANaM yadvaco bhavet AtmAnaM paralokaM ca kriyAM ca vividhAM vadan / bhogebhyo bhraMzayatyuccairlokacittaM pratArakaH tyAjyAstannaihikAH kAmA: kAryA nAnAgataspRhA / bhasmIbhUteSu bhUteSu vRthA pratyAgatispRhA / tadetaddarzanaM mithyA jIvaH pratyakSa eva yat / guNAnAM saMzayAdInAM pratyakSANAmabhedataH na cAhaMpratyayAdInAM zarIrasyaiva dharmAtA / netrAdigrAhyatApatteniyataM gauravAdivat zarIrasyaiva cAtmatve nAnubhUtasmRtirbhavet / bAlatvAdidazAbhedAttasyaikasyAnavasthiteH nAtmAGgaM vigamepyasya tallabdhAnusmRtiryataH / vyaye gRhagavAkSasya tallabdhArthAdhigantRvat // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // 82 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // na doSaH kAraNAtkArye vAsanAsaMbhramAcca na / bhrUNasya smaraNApatterambAnubhavasaMkramAt nopAdAMnAdupAdeyavAsanAsthairyadarzane / karAderatathAtvenAyogyatvApteraNusthitau madyAGgebhyo madavyaktirapi no melakaM vinA / jJAnavyaktistathA bhAvyA'nyathA sA sarvadA bhavet rAjaraGkAdivaicitryamapyAtmakRtakarmajam / sukhaduHkhAdisaMvittivizeSo nAnyathA bhavet AgamAd gamyate cAtmA dRSTeSTArthAvirodhinaH / tadvaktA sarvaviccainaM dRSTavAnvItakazmala: abhrAntAnAM ca viphalA nAmuSmikyaH pravRttayaH / paravaJcanahetoH kaH svAtmAnamavasAdayet siddhiH sthANvAdivadvyaktA saMzayAdeva cAtmanaH / asau kharaviSANAdau vyastArthaviSayaH punaH ajIva iti zabdazca jIvasattAniyantritaH / asato na niSedho yatsaMyogAdiniSedhanAt saMyogaH samavAyazca sAmAnyaM ca viziSTatA / niSidhyate padArthAnAM ta eva na tu sarvathA zuddhaM vyutpattimajjIvapadaM sArthaM ghaTagivat / tadarthazca zarIraM no paryAyapadabhedataH AtmavyavasthitestyAjyaM tatazcArvAkadarzanam / pApA: kilaitadAlApAH sadvyApAravirodhinaH jJAnakSaNAvalIrUpo nityo nAtmeti saugatAH / kramAkramAbhyAM nityatve yujyate'rthakriyA na hi 43 // 26 // = // 27 // = // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 32 // // 33 // . // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // svabhAvahAnito dhrauvyaM krameNArthakriyAkRtau / akrameNa ca tadbhAve yugapatsarvasaMbhavaH / kSaNike tu na doSo'smin kurvadUpavizeSite / dhruvekSaNotthatRSNAyA nivRttezca guNo mahAn mithyAtvavRddhikRnnUnaM tadetadapi darzanam / . kSaNike kRtahAniryattathAtmanyakRtAgamaH ekadravyAnvayAbhAvAdvAsanAsaMkramazca na / paurvAparyaM hi bhAvAnAM sarvatrAtiprasaktimat kurvadrUpavizeSe ca na pravRttirna vA'numA / anizcayAnna vAdhyakSaM tathA codayano jagau na vaijAtyaM vinA tat syAnna tasminnanumA bhavet / vinA tena na tatsiddhirnAdhyakSaM nizcayaM vinA ekatApratyabhijJAnaM kSaNikatvaM ca bAdhate / yo'hamanvabhavaM so'haM smarAmItyavadhAraNAt nAsminviSayabAdho yat kSaNike'pi ythaiktaa| nAnAjJAnAnvaye tadvat sthire nAnAkSaNAnvaye nAnAkAryekyakaraNasvAbhAvye ca virudhyate / syAdvAdasannivezena nityatve'rthakriyA na hi nIlAdAvapyatateMdazaktayaH suvacAH katham / pareNApi hi nAnaikasvabhAvopagamaM vinA dhruvekSaNe'pi na prema nivRttamanupaplavAt / grAhyAkAra iva jJAne guNastannAtra darzane pratyutAnityabhAve hi svataH kSaNajanudhiyA / hetvanAdarataH sarvakriyAviphalatA bhavet // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // - // 42 // // 43 // 84 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 44 // = // 45 // = // 46 // = = // 47 // // 48 // = = // 49 // tasmAdidamapi tyAjyamanityatvasya darzanam / nityasatyacidAnandapadasaMsargamicchatA na kartA nApi bhoktAtmA kApilAnAM tu darzane / janyadharmAzrayo nAyaM prakRtiH pariNAminI prathamaH pariNAmo'syA buddhirdharmASTakA'nvitA / tato'haMkAratanmAtrendriyabhUtodayaH kramAt cidrUpapuruSo buddhaH siddhyeccaitanyamAnataH / siddhistasyAzcAviSayA'vacchedaniyamAJcitaH hetutve puMsprakRtyarthendriyANAmatra nirvRttiH / dRSTAdRSTavibhAgazca vyAsaGgazca na yujyate svapne vyAghrAdisaMkalpAnnaratvAnabhimAnataH / / ahaMkArazca niyatavyApAraH parikalpyate tanmAtrAdikramastasmAtprapaJcotpattihetave / . itthaM buddhirjagatka/ puruSo na vikArabhAk puruSArthoparAgau dvau vyApArAveza eva ca / atrAMzA vemyahaM vastu karomIti ca dhIstataH cetano'haM karomIti buddherbhedA'grahAtsmayaH / etannAze'navacchinnaM caitanyaM mokSa iSyate kartRbuddhigate duHkhasukhe puMsyupacArataH / naranAthe yathA bhRtyagatau jayaparAjayau kartA bhoktA ca no tasmAdAtmA nityo niraJjanaH / adhyAsAdanyathAbuddhistathA coktaM mahAtmanA prakRteH kriyamANAni guNaiH karmANi sarvathA / / ahaMkAravimUDhAtmA kartAhamiti manyate 85 // 50 // || 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAryamANaM no cAru tadetadapi darzanam / / kRticaitanyayorvyaktaM sAmAnAdhikaraNyataH . // 56 // buddhiH katrI ca bhoktrI ca nityA cennAsti nirvRtiH / anityA cenna saMsAraH prAgdharmAderayogataH . // 57 // prakRtAveva dharmAdisvIkAre buddhireva kA / suvacazca ghaTAdau syAdIdRgdharmAnvayastathA . // 58 // kRtibhogau ca buddhezcedbandho mokSazca nAtmanaH / tatazcAtmAnamuddizya kUTametadyaducyate // 59 // paJcaviMzatitattvajJo yatra yatrAzrame rataH / jaTI muNDI zikhI cApi mucyate nAtra saMzayaH // 60 // etasya copacAratve mokSazAstraM vRthAkhilam / anyasya hi vimokSArthe na ko'pyanyaH pravartate // 61 // kApilAnAM mate tasmAdasminnaivocitA ratiH / yatrAnubhavasaMsiddhaH kartA bhoktA ca lupyate . // 62 // nAsti nirvANamityAhurAtmanaH ke'pyabandhataH / / prAkpazcAdyugapadvApi karmabandhAvyavasthiteH . // 63 // anAdiryadi saMbandha iSyate jIvakarmaNoH / tadAnantyAnna mokSaH syAttadAtmAkAzayogavat // 64 // tadetadatyasaMbaddhaM yanmitho hetukAryayoH / saMtAnAnAditA bIjAGkuravat dehakarmaNoH // 65 // kartA karmAnvito dehe jIvaH karmaNi dehayuk / kriyAphalopabhakkumbhe daNDAnvitakulAlavat // 66 // anAdisaMtaternAzaH syAdbIjAGkurayoriva / kukuTyaNDakayoH svarNamalayoriva cAnayoH // 67 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // bhavyeSu ca vyavastheyaM saMbandho jIvakarmaNoH / anAdyananto'bhavyAMnAM syAdAtmAkAzayogavat dravyabhAve samAne'pi jIvAjIvatvabhedavat / jIvabhAve samAne'pi bhavyAbhavyatvayobhidA svAbhAvikaM ca bhavyatvaM kalazaprAgabhAvavat / nAzakAraNasAmrAjyAdvinazyanna viruddhyate bhavyocchedo na caivaM syAdgurvAnantyAnnabhoMzavat / pratimAdalavat kvApi phalAbhAvepi yogyatA naitadvayaM vadAmo yadbhavyaH sarvo'pi sidhyati / yastu sidhyati so'vazyaM bhavya eveti no matam nanu mokSe'pi janyatvAdvinAzinI bhavasthitiH / naivaM pradhvaMsavattasyAnidhanatvavyavasthiteH / AkAzasyeva vaiviktyAnmudgarAderghaTakSaye / . jJAnAdeH karmaNo nAze nAtmano jAyate'dhikam na ca karmANusaMbandhAnmuktasyApi na muktatA / yogAnAM bandhahetUnAmapunarbhavasaMbhavAt sukhasya tAratamyena prakarSasyApi saMbhavAt / anantasukhasaMvittirmokSa: sidhyati nirbhayaH vacanaM nAstikAbhAnAM mokSasattAniSedhakam / bhrAntAnAM tena nAdeyaM paramArthagaveSiNA na mokSopAya ityAhurapare nAstikopamAH / kAryamasti na hetuzcetyeSA teSAM kadarthanA akasmAdeva bhavatItyalIkaM niyatAvadheH / kAdAcitkasya dRSTatvAd babhASe tAkiko'pyadaH // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // // 79 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 83 // // 84 // hetubhUtiniSedho na svAnupAkhyAvidhirna ca / svabhAvavarNanA naivamavadheniyatatvataH / // 80 // na ca sArvadiko mokSaH saMsArasyApi darzanAt / na cedAnI na tadvyaktivyaJjako hetureva yat // 81 // mokSopAyo'stu kiMtvasya nizcayo neti cenmatam / tanna ratnatrayasyaiva tathA bhAvavinizcayAt .. // 82 // bhavakAraNarAgAdipratipakSamadaH khalu / tadvipakSasya mokSasya kAraNaM ghaTatetarAm / atha ratnatrayaprApteH prAkkarmalaghutA yathA / / parato'pi tathaiva syAditi kiM tadapekSayA naivaM yatpUrvaseveva mRdvI no sAdhanakriyA / . samyaktvAdikriyA tasmAd dRDhaiva zivasAdhanam // 85 // guNAH prAdurbhavantyuccairathavA karmalAghavAt / tathAbhavyatayA teSAM kuto'pekSAnivAraNam tathAbhavyatayAkSepAd guNA na ca na hetavaH / / anyonyasahakAritvAd daNDacakrabhramAdivat jJAnadarzanacAritrANyupAyAstadbhavakSaye / etanniSedhakaM vAkyaM tyAjyaM mithyAtvavRddhikRt // 88 // mithyAtvasya padAnyetAnyutsRjyottamadhIdhanaH / bhAvayetprAtilomyena samyaktvasya padAni SaT // 89 // // 87 // 44 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asadgrahatyAgAdhikAraH // 14 // mithyAtvadAvAnalanIravAhamasadgrahatyAgamudAharanti / ato ratistatra budhairvidheyA vizuddhabhAvaiH zrutasAravadbhiH // 1 // asadgrahAgnijvalitaM yadantaH kva tatra tattvavyavasAyavalliH / prazAntipuSpANi hitopadezaphalAni cAnyatra gaveSayantu // 2 // adhItya kiMcicca nizamya kiMcidasadgrahAtpaNDitamAnino ye / mukhaM sukhaM cumbitamastu vAco lIlArahasyaM tu na tairjagAhe // 3 // asadgrahotsarpadatucchadodhAMzatondhIkRtamugdhalokaiH / viDambitA hanta ja.vitaNDApANDityakaNDUlatayA trilokI // 4 // vidhovivekasya na yatra dRSTistamoghanaM tattvaravivilInaH / azuklapakSasthitireSa nUnamasadgrahaH ko'pi kuhUvilAsaH // 5 // kutarkadAtreNa lunAti tattvavallI rasAtsiJcati doSavRkSam / kSipatyadhaH svAduphalaM zamAkhyamasadgrahacchannamatirmanuSyaH // 6 // asadgrahagrAvamaye hi citte na kvApi sadbhAvarasapravezaH / ihAGkurazcitta vizuddhabodhaH siddhAntavAcAM bata ko'praadhH|| 7 // vratAni cIrNAni tapo'pi taptaM kRtA prayatnena ca piNDazuddhiH / abhUtphalaM yattu na nihnavAnAmasadgrahasyaiva hi so'praadhH|| 8 // sthAlaM svabuddhiH sugurozca dAturupasthitA kAcana modakAlI / asadgrahaH ko'pi galegrahItA tathApi bhoktuM na dadAti duSTaH // 9 // guruprasAdIkriyamANamarthaM gRhNAtiM nAsadgrahavAMstataH kim / drAkSA hi sAkSAdupanIyamAnAH kramelakaH kaNTakabhuG na bhuGkte // 10 // . asadgrahAtpAmarasaMgatiM ye kurvanti teSAM na ratirbudheSu / viSTAsu puSTAH kila vAyasA no miSTAnnaniSThAH prasabhaM bhvnti|| 11 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyojayatyeva matiM na yuktau yuktiM matau yaH prasabhaM niyuGkte / asadgrahAdeva na kasya hAsyo'jale ghaTAropaNamAdadhAnaH // 12 // asadgraho yasya gato na nAzaM na dIyamAnaM zrutamasya zasyam / na nAma vaikalyakalaGkitasya prauDhA pradAtuM ghaTate nRpshriiH|| 13 // Ame ghaTe vAri dhRtaM yathA sadvinAzayetsvaM ca ghaTaM ca sadyaH / asadgrahagrastamatestathaiva zrutAtpradattAdubhayorvinAzaH // 14 // asadgrahagrastamateH pradatte hitopadezaM khalu yo vimUDhaH / / zunIzarIre sa mahopakArI kastUrikAlepanamAdadhAti // 15 // kaSTena labdhaM vizadAgamArthaM dadAti yo'sadgrahadUSitAya / sa khidyate yatnazatopanItaM bIjaM vapannUSarabhUmideze // 16 // zRNoti zAstrANi gurostadAjJAM karoti nAsadgrahavAn kadAcit / vivecakatvaM manute tvasAragrAhI bhuvi svasya ca cAlanIvat // 17 // dambhAya cAturyamaghAya zAstraM pratAraNAya pratibhApaTutvam / garvAya dhIratvamaho guNAnAmasadgrahasthe viparItasRSTiH .. // 18 // asadgrahasthena samaM samantAtsauhArdabhRduHkhamavaiti tAdRg / upaiti yAdRkkadalI kuvRkSasphuTatruTatkaNTakakoTikIrNA // 19 // vidyA viveko vinayo vizuddhiH siddhAntavAllabhyamudAratA ca / asadgrahAdyAnti vinAzamete guNAstRNAnIva kaNAddavAgneH // 20 // svArthaH priyo no guNavAMstu kazcinmUDheSu maitrI na tu tattvavitsu / asadgrahApAditavizramANAM sthitiH kilAsAvadhamAdhamAnAm // 21 // idaM vidaMstattvamudArabuddhirasadgrahaM yastRNavajjahAti / jahAti nainaM kulajeva yoSid guNAnuraktA dayitaM yazaHzrIH // 22 // GO Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // 2 // // 3 // // 4 // . yogAdhikAraH // 15 // asadgrahavyayAd vAntamithyAtvaviSavipuSaH / samyaktvazAlino'dhyAtmazuddheryogaH prasidhyati karmajJAnavibhedena sa dvidhA tatra cAdimaH / AvazyakAdivihitakriyArUpaH prakIrtitaH zArIraspandakarmAtmA yadayaM puNyalakSaNaH / karmAtanoti sadrAgAtkarmayogastataH smRtaH AvazyakAdirAgeNa vAtsalyAdbhagavagirAm / prApnoti svargasaukhyAni na yAti paramaM padam jJAnayogastapaH zuddhamAtmaratyekalakSaNam / indriyArthonmanIbhAvAt sa mokSasukhasAdhakaH / na parapratibandho'sminnalpo'pyekAtmavedanAt / zubhaM karmApi naivAtra vyAkSepAyopajAyate na hyapramattasAdhUnAM kriyApyAvazyakAdikA / niyatA dhyAnazuddhatvAdyadanyairapyadaH smRtam yastvAtmaratireva syAdAtmatRptazca mAnavaH / Atmanyeva ca saMtuSTastasya kAryaM na vidyate naivaM tasya kRtenArtho nAkRteneha kazcana / ' naM cAsya sarvabhUteSu kazcidarthavyapAzrayaH avakAzo niSiddho'sminnaratyAnandayorapi / dhyAnAvaSTambhataH kvAstu tatkriyANAM vikalpanam dehanirvAhamAtrArthA yApi bhikSATanAdikA / kriyA sA jJAnino'saGgAnnaiva dhyAnavighAtinI Gm // // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // ... . . 81 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 17 // ratnazikSAdRganyA hi tanniyojanadRg yathA / phalabhedAttathAcArakriyApyasya vibhidyate dhyAnArthA hi kriyA seyaM pratyAhRtya nijaM manaH / prArabdhajanmasaMkalpAdAtmajJAnAya kalpate sthirIbhUtamapi svAntaM rajasA calatAM vrajet / / pratyAhRtya nigRhNAti jJAnI yadidamucyate zanaiH zanairuparamed buddhyA dhRtigRhItayA / AtmasaMsthaM manaH kRtvA na kiMcidapi cintayet yato yato niHsarati manazcaJcalamasthiram / tatastato niyamyaitadAtmanyeva vazaM nayet ata evAdRDhasvAntaH kuryAcchAstroditAM kriyAm / sakalAM viSayapratyAharaNAya mahAmatiH zrutvA paizAcikI vArtA kulavadhvAzca rakSaNam / nityaM saMyamayogeSu vyApRtAtmA bhavedyatiH .. yA nizcayaikalInAnAM kriyA nAtiprayojanAH / vyavahAradazAsthAnAM tA evAtiguNAvahAH karmaNo'pi hi zuddhasya zraddhAmedhAdiyogataH / akSataM muktihetutvaM jJAnayogAnatikramAt abhyAse satkriyApekSA yoginAM cittazuddhaye / jJAnapAke zamasyaiva yatparairapyadaH smRtaM ArurukSormuneryogaM karmakAraNamucyate / yogArUDhasya tasyaiva zamaH kAraNamucyate yadA hi nendriyArtheSu na karmasvanuSajyate / sarvasaMkalpasaMnyAsI yogArUDhastadocyate 2 // 18 // . // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // = // 28 // = jJAnaM kriyAvihInaM na kriyA vA jJAnavarjitA / guNapradhAnabhAvena dazAbhedaH kilainayoH / jJAninAM karmayogena cittazuddhimupeyuSAm / niravadyapravRttInAM jJAnayogaucitI tataH ata eva hi suzrAddhAcaraNasparzanottaram / duSpAlazramaNAcAragrahaNaM vihitaM jinaiH ekoddezena saMvRttaM karma yatpaurvabhUmikam / doSocchedakaraM tatsyAd jJAnayogapravRddhaye ajJAninAM tu. yatkarma na tatazcittazodhanam / yAgAderatathAbhAvAn mlecchAdikRtakarmavat na ca tatkarmayoge'pi phalasaMkalpavarjanAt / saMnyAso brahmabodhAdvA sAvadyatvAtsvarUpataH no ceditthaM bhavecchuddhi!hiMsAderapi sphuTa / . zyenAdvA vedavihitAdvizeSAnupalakSaNAt . sAvadyakarma no tasmAdAdeyaM buddhiviplavAt / karmodayAgate tvasminnasaMkalpAdabandhanam karmApyAcarato jJAturmukto bhAvo na hIyate / tatra saMkalpajo bandho gIyate yatparairapi . karmaNyakarma yaH pazyedakarmaNi ca karma yaH / sa buddhimAnmanuSyeSu sa yuktaH kRtsnakarmakRt karmaNyakarma vA'karma karmaNyasminnubhe api / nobhe vA. bhaGgavaicitryAdakarmaNyapi no mate karma naiSkarmya vaiSamyamudAsIno vibhAvayan / jJAnI na lipyate bhogaiH padmapatramivAmbhasA 3 = // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // . // 34 // . // 35 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 37 // . // 39 // // 40 // // 41 // pApAkaraNamAtrAddhi na maunaM vicikitsayA / ananyaparamAtsAmyAt jJAnayogI bhavenmuniH viSayeSu na rAgI vA dveSI vA maunamaznute / samaM rUpaM vidaMsteSu jJAnayogI na lipyate satattvacintayA yasyAbhisamanvAgatA ime / AtmavAn jJAnavAnveda dharmabrahmamayo hi saH vaiSamyabIjamajJAnaM nighnanti jJAnayoginaH / viSayAMste parijJAya lokaM jAnanti tattvataH itazcApUrvavijJAnAccidAnandavinodinaH / . jyotiSmanto bhavantyete jJAnani--takalmaSAH tejolezyAvivRddhiryA paryAyakramavRddhitaH / bhASitA bhagavatyAdau setthambhUtasya yujyate viSame'pi samekSI yaH sa jJAnI sa ca paNDitaH / jIvanmuktaH sthiraM brahma tathA coktaM parairapi vidyAvinayasaMpanne brAhmaNe gavi hastini / - zuni caiva zvapAke ca paNDitAH samadarzinaH ihaiva tairjitaH sargo yeSAM sAmye sthitaM manaH / nirdoSaM hi samaM brahma tasmAd brahmaNi te sthitAH na prahRSyetpriyaM prApya nodvijetprApya cApriyam / sthirabuddhirasaMmUDho brahmavid brahmaNi sthitaH arvAgdazAyAM doSAya vaiSamye sAmyadarzanam / nirapekSamunInAM tu rAgadveSakSayAya tat rAgadveSakSayAdeti jJAnI viSayazUnyatAm / chidyate bhidyate vA'yaM hanyate vA na jAtucit / 94 // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // || 46 // // 47 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // anusmarati nAtItaM naiva kAGkSatyanAgatam / zItoSNasukhaduHkheSu samo mAnApamAnayoH jitendriyo jitakrodho mAnamAyAnupadrutaH / lobhasaMsparzarahito vedakhedavivarjitaH saMnirudhyAtmanAtmAnaM sthitaH svakRtakarmavit. / haThaprayatnoparataH sahajAcArasevanAt lokasaMjJAvinirmukto mithyAcAraprapaJcahRt / ullasatkaNDakasthAnaH pareNa paramAzritaH zraddhAvAnAjJayA yuktaH zastrAtIto yazastravAn / gato dRSTeSu nirvedamanihnataparAkramaH nikSiptadaNDo dhyAnAgnidagdhapApendhanavrajaH / pratisroto'nugatvena lokottaracaritrabhRt labdhAn kAmAnbahiSkurvannakurvanbahurUpatAm / sphArIkurvan paraM cakSuraparaM ca nimIlayan pazyannantargatAn bhAvAn pUrNabhAvamupAgataH / bhuJjAno'dhyAtmasAmrAjyamavaziSTaM na pazyati zreSTho hi jJAnayogo'yamadhyAtmanyeva yjjgau| . bandhapramokSaM bhagavAn lokasAre sunizcitam upayogaikasAratvAdAzvasaMmohabodhataH / / mokSApteryujyate caitattathAcoktaM parairapi tapasvibhyo'dhiko yogI jJAnibhyo'pyadhiko mataH / karmibhyazcAdhiko yogI tasmAdyogI bhavArjuna samApattiriha vyaktamAtmanaH paramAtmani / abhedopAsanArUpastataH zreSThataro hyayam / / 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // .. . . 5 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 60 // // 61 // // 62 // // 63 // // 64 // // 65 // upAsanA bhAgavatI sarvebhyo'pi garIyasI / . mahApApakSayakarI tathA coktaM parairapi yoginAmapi sarveSAM madgatenAntarAtmanA / zraddhAvAn bhajate yo mAM sa me yuktatamo mataH upAste jJAnavAn devaM yo niraJjanamavyayam / sa tu tanmayatAM yAti dhyAnani--takelmaSaH / vizeSamapyajAnAno yaH kugrahavivarjitaH / sarvajJaM sevate so'pi sAmAnyayogamAsthitaH sarvajJo mukhya ekastatpratipattizca yAvatAm / sarvepi te tamApannA mukhyaM sAmAnyato budhAH na jJAyate vizeSastu sarvathA sarvadarzibhiH / ato na te tamApannA viziSya bhuvi kecana sarvajJapratipattyaMzAttulyatA sarvayoginAm / dUrAsannAdibhedastu tadbhUtyatvaM nihanti na mAdhyasthyamavalambyaiva devatAtizayasya hi / sevA sarvairbudhairiSTA kAlAtIto'pi yajjagau anyeSAmapyayaM mArgo muktAvidyAdivAdinAm / abhidhAnAdibhedena tattvanItyA vyavasthitaH mukto buddho'rhanvApi yadaizvaryeNa samanvitaH / tadIzvaraH sa eva syAt saMjJAbhedo'tra kevalam anAdizuddha ityAdiryo bhedo yasya kalpyate / tattantrAnusAreNa manye so'pi nirarthakaH vizeSasyAparijJAnAd yuktInAM jAtivAdataH / / prAyo virodhatazcaiva phalAbhedAcca bhAvataH // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // avidyAklezakarmAdi yatazca bhavakAraNam / tataH pradhAnamevaitatsaMjJAbhedamupAgatam asyApi yo'po bhedazcitropAdhistathA tathA / gIyate'tItahetubhyo dhImatAM so'pyapArthakaH tato'sthAnaprayAso'yaM yattadbhedanirUpaNam / sAmAnyamanumAnasya yatazca viSayo mataH saMkSiptarucijijJAsovizeSAnavalambanam / cArisaMjIvanIcArajJAtAdatropayujyate jijJAsApi. satAM nyAyyA yatpare'pi vadantyadaH / jijJAsurapi yogasya zabdabrahmAtivarttate Arko jijJAsurarthArthI jJAnI ceti caturvidhAH / upAsakAstrayastatra dhanyA vastuvizeSataH jJAnI tu zAntavikSepo nityabhaktiviziSyate / atyAsanno hyasau bharturantarAtmA sadAzayaH karmayogavizuddhastajjJAne yuJjIta mAnasam / ajJazcAzraddadhAnazca saMzayAno vinazyati nirbhayaH sthiranAsAgradattadRSTiva'te sthitaH / sukhAsanaH prasannAsyo dizazcAnavalokayan dehamadhyazirogrIvamavakraM dhArayanbudhaH / / dantarasaMspRzan dantAn suzliSTAdharapallava: Arttaraudre parityajya dharmya zukle ca dattadhIH / apramatto rato dhyAne jJAnayogI bhavenmuniH karmayogaM samabhyasya jJAnayogasamAhitaH / dhyAnayogaM samAruhya muktiyogaM prapadyate GO // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // // 83 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // dhyAnAdhikAraH // 16 // sthiramadhyavasAnaM yattaddhyAnaM cittamasthiram / bhAvanA vApyanuprekSA cintA vA tatridhA matam muhUrtAntarbhavedyAnamekArthe manasaH sthitiH / bahvarthasaMkrame dIrghApyacchinnA dhyAnasaMtatiH ArtaM raudraM ca dhayaM ca zuklaM ceti caturvidham / tat syAdbhedAviha dvau dvau kAraNaM bhavamokSayoH zabdAdInAmaniSTAnAM viyogAsaMprayogayoH / . cintanaM vedanAyAzca vyAkulatvamupeyuSaH iSTAnAM praNidhAnaM ca saMprayogAviyogayoH / nidAnacintanaM pApamArttamitthaM caturvidham kApotanIlakRSNAnAM lezyAnAmatra saMbhavaH / anatikliSTabhAvAnAM karmaNAM pariNAmataH krandanaM rudanaM proccaiH zocanaM paridevanam / . tADanaM luJcanaM ceti liGgAnyasya vidurbudhAH moghaM nindannijaM kRtyaM prazaMsan parasaMpadaH / vismitaH prArthayannetAH prasaktazcaitadarjane pramattazcendriyArtheSu gRddho dharmaparAGmukhaH / jinoktamapuraskurvannArtadhyAne pravarttate pramattAntaguNasthAnAnugataM tanmahAtmanAm / sarvapramAdamUlatvAtyAjyaM tiryaggatipradam nirdayaM vadhabandhAdicintanaM nibiddkudhaa| .. pizunAsabhyamithyAvAk praNidhAnaM ca mAyayA . . // 6 // // 8 // // 11 // . Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 17 // cauryadhInirapekSasya tIvrakrodhAkulasya ca / sarvAbhizaGkAkaluSaM cittaM ca dhanarakSaNe etatsadoSakaraNakAraNAnumatisthiti / dezaviratiparyantaM raudradhyAnaM caturvidham kApotanIlakRSNAnAM lezyAnAmatra saMbhavaH / atisaMkliSTarUpANAM karmaNAM pariNAmataH utsannabahudoSatvaM nAnAmAraNadoSatA / hiMsAdiSu pravRttizca kRtvAcaM smayamAnatA nirdayatvAnanuzayau bahumAnaH parApadi / liGgAnyatretyado dhIraistyAjyaM narakaduHkhadam aprazaste ime dhyAne durante cirasaMstute / prazastaM tu kRtAbhyAso dhyAnamAroDhumarhati bhAvanA dezakAlau ca svAsanAlambanakramAn / dhyAtavyadhyAtranuprekSAlezyAliGgaphalAni ca jJAtvA dharmyaM tato dhyAyeccatasrastatra bhAvanAH / jJAnadarzanacAritravairAgyAkhyAH prakIrtitAH nizcalatvamasaMmoho nirjarA pUrvakarmaNAm / saGgAzaMsAbhayocchedaH phalAnyAsAM yathAkramam sthiracittaH kilaitAbhiryAti dhyAnasya yogyatAm / yogyataiva hi nAnyasya tathAcoktaM parairapi caJcalaM hi manaH kRSNa ! pramAthi balavat dRDham / tasyAhaM nigrahaM manye vAyoriva suduSkaram asaMzayaM mahAbAho mano durnigrahaM calam / abhyAsena tu kaunteya vairAgyeNa ca gRhyate // 18 // // 19 // // 21 // // 22 // // 23 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asaMyatAtmano yogo duSprApya iti me matiH / / vazyAtmanA tu yatatA zakyo'vAptumupAyataH . // 24 // sadRzapratyayAvRttyA vaitRSNyAd bahirarthataH / etacca yujyate sarvaM bhAvanAbhAvitAtmani // 25 // strIpazuklIbaduHzIlavarjitaM sthAnamAgame / sadA yatInAmAjJaptaM dhyAnakAle vizeSataH // 26 // sthirayogasya tu grAme'vizeSaH kAnane ca na / tena yatra samAdhAnaM sa dezo dhyAyato mataH // 27 // . yatra yogasamAdhAnaM kAlo'pISTaH sa eva hi / dinarAtrikSaNAdInAM dhyAnino niyamastu na // 28 // yaivAvasthA jitA jAtu na syAd dhyaanopghaatinii| " tayA dhyAyenniSaNNo vA sthito vA zayito'thavA . // 29 // sarvAsu munayo dezakAlAvasthAsu kevalam / prAptAstanniyamo nAsAM niyatA yogasusthatA // 30 // vAcanA caiva pRcchA ca parAvRtyanucintane / kriyA cAlambanAnIha saddharmAvazyakAni ca // 31 // Arohati dRDhadravyAlambano viSamaM padam / tathArohati saddhyAnaM sUtrAdyAlambanAzritaH // 32 // AlambanAdarodbhUtapratyUhakSayayogataH / dhyAnAdhArohaNazo yoginAM nopajAyate // 33 // manorodhAdiko dhyAnapratipattikramo jine / zeSeSu tu yathAyogaM samAdhAnaM prakIrtitam // 34 // AjJApAyavipAkAnAM saMsthAnasya ca cintanAt / dharmadhyAnopayuktAnAM dhyAtavyaM syAccaturvidham - // 35 // 100 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // nayabhaGgapramANADhyAM hetUdAharaNAnvitAm / AjJAM dhyAyeMjjinendrANAmaprAmANyAkalaGkitAm rAgadveSakaSAyAdipIDitAnAM januSmatAm / aihikAmuSmikAMstAMstAnnAnApAyAnvicintayet dhyAyetkarmavipAkaM ca taM taM yogAnubhAvajam / prakRtyAdicaturbhedaM zubhAzubhavibhAgataH utpAdasthitibhaGgAdiparyAyairlakSaNaiH pRthak / bhedairnAmAdibhirlokasaMsthAnaM cintayed bhRtam cintayettatra kartAraM bhoktAraM nijakarmaNAm / arUpamavyayaM jIvamupayogasvalakSaNam tatkarmajanitaM janmajarAmaraNavAriNA / pUrNaM mohamahAvarttakAmaurvAnalabhISaNam AzAmahAnilApUrNakaSAyakalazocchalat / . asadvikalpakallolacakraM dadhatamuddhatam . hRdi srotasikAvelAsaMpAtaduratikramam / prArthanAvallisaMtAnaM duSpUraviSayodaram ajJAnadurdinaM vyApadvidyutpAtodbhavadbhayam / kadAgrahakuvAtena hRdayotkampakAriNam . vividhavyAdhisaMbandhamatsyakacchapasaMkulam / cintayecca bhavAmbhodhi caladdoSAdridurgamam tasya saMtaraNopAyaM samyaktvadRDhabandhanam / bahuzIlAGgaphalakaM jJAnaniryAmakAnvitam saMvarAstAzravacchidraM guptiguptaM samantataH / AcAramaNDapoddIptApavAdotsargabhUdvayam 101 // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // . // 51 // // 52 // // 53 // asaMkhyairdudharairyodhairduSpradhRSyaM sadAzayaiH / . sadyogakUpastambhAgranyastAdhyAtmasitAMzukam tapo'nukUlapavanodbhUtasaMvegavegataH / vairAgyamArgapatitaM cAritravahanaM zritAH sadbhAvanAkhyamaJjUSAnyastasaccittaratnataH / yathA'vighnena gacchanti nirvANanagaraM budhAH yathA ca mohapallIze labdhavyatikare sati / saMsAranATakocchedAzaGkApakAvile muhuH sajjIkRtasvIyabhaTe nAvaM durbuddhinAmikAm / / zrite durnItinauvRndArUDhazeSabhaTAnvite Agacchatyatha dharmezabhaTaughe raNamaNDapam / .. tattvacintAdinArAcasajjIbhUte samAzrite ' mitho lagne raNAveze samyagdarzanamantriNA / mithyAtvamantrI viSamAM prApyate caramAM. dazAm lIlayaiva nirudhyante kaSAyacaraTA api / prazamAdimahAyodhaiH zIlena smarataskaraH hAsyAdiSaTkaluNTAkavRndaM vairAgyasenayA / nidrAdayazca tADyante zrutodyogAdibhirbhaTaiH bhaTAbhyAM dharmyazuklAbhyAmArtaraudrAbhidhau bhaTau / nigraheNendriyANAM ca jIyate drAgasaMyamaH kSayopazamatazcakSurdarzanAvaraNAdayaH / / nazyatyasAtasainyaM ca puNyodayaparAkramAt saha dveSagajendreNa rAgakesariNA tathA / sutena mohabhUpo'pi dharmabhUpena hanyate // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // 102 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 60 // // 61 // // 62 // // 63 // // 64 // // 65 // tataH prAptamahAnandA dharmabhUpaprasAdataH / yathA kRtArthA jAyante sAdhavo vyavahAriNaH vicintayettathA sarvaM dharmadhyAnaniviSTadhIH / IdRganyadapi nyastamarthajAtaM yadAgame manasazcendriyANAM ca jayAdyo nirvikAradhIH / dharmadhyAnasya sa dhyAtA zAntodAttaH prakIrtitaH parairapi yadiSTaM ca sthitaprajJasya lakSaNam / ghaTate hyatra tatsarvaM tathA cedaM vyavasthitam prajahAti yadA kAmAn sarvAn pArtha ! manogatAn / AtmanyevAtmanA tuSTaH sthitaprajJastadocyate duHkheSvanudvignamanAH sukheSu vigataspRhaH / vItarAgabhayakrodhaH sthitadhIrmunirucyate yaH sarvatrAnabhisnehastattatprApya zubhAzubham / . nAbhinandati na dveSTi tasya prajJA pratiSThitA. yadA saMharate cAyaM kUrmo'GgAnIva sarvazaH / indriyANIndriyArthebhyastasya prajJA pratiSThitA zAnto dAnto bhavedIhagAtmArAmatayA sthitaH / siddhasya hi svabhAvo yaH saiva sAdhakayogyatA dhyAtAyameva zuklasyApramattaH pAdayordvayoH / pUrvavid yogyayogI ca kevalI parayostayoH anityatvAdyanuprekSA dhyAnasyoparame'pi hi / bhAvayennityamabhrAntaH prANA dhyAnasya tAH khalu tIvrAdibhedabhAjaH syurlezyAstisra ihottarAH / / liGgAnyatrAgamazraddhA vinayaH sadguNastutiH 103 // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 72 // // 73 // // 74 // .. // 75 // // 76 // // 77 // zIlasaMyamayuktasya dhyAyato dharmyamuttamam / svargaprAptiM phalaM prAhuH prauDhapuNyAnubandhinIm dhyAyecchuklamatha kSAntimRdutvArjavamuktibhiH / chadmastho'Nau mano dhRtvA vyapanIya mano jinaH .. savitarka savicAraM sapRthaktvaM tadAdimam / . nAnAnayAzritaM tatra vitarkaH pUrvagaM zrutam arthavyaJjanayogAnAM vicAro'nyonyasaMkramaH / pRthaktvaM dravyaparyAyaguNAntaragatiH punaH triyogayoginaH sAdhovitarkAdyanvitaM hyadaH / ISaccalattaraGgA'bdheH kSobhAbhAvadazAnibham ekatvena vitarkeNa vicAreNa ca saMyutam / nirvAtasthapradIpAbhaM dvitIyaM tvekaparyayam sUkSmakriyAnivRttyAkhyaM tRtIyaM tu jinasya tat / ardharuddhAGgayogasya ruddhayogadvayasya ca turIyaM tu samucchinnakriyamapratipAti tat / zailavanniSprakampasya zailezyAM vizvavedinaH etaccaturvidhaM zukladhyAnamatra dvayoH phalam / AdyayoH suralokAptirantyayostu mahodayaH AzravApAyasaMsArAnubhAvabhavasaMtatIH / arthe vipariNAmaM vAnupazyecchuklavizrame dvayoH zuklA tRtIye ca lezyA sA paramA matA / caturthazuklabhedastu lezyAtItaH prakIrtitaH liGgaM nirmalayogasya zukladhyAnavato'vadhaH / asaMmoho vivekazca vyutsargazcAbhidhIyate 104 // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 84 // avadhAdupasargebhyaH kampate na bibheti ca / asaMmohAnna sUkSmArthe mAyAsvapi ca muhyati vivekAtsarvasaMyogAdbhinnamAtmAnamIkSate / dehopakaraNAsaGgo vyutsargAjjAyate muniH etaddhyAMnakramaM zuddhaM matvA bhagavadAjJayA / yaH kuryAdetadabhyAsaM saMpUrNAdhyAtmavidbhavet // 85 // // 86 // dhyAnastutyadhikAraH // 17 // yatra gacchati paraM paripAkaM pAkazAsanapadaM tRNakalpam / svaprakAzasukhabodhamayaM taddhyAnameva bhavanAzi bhajadhvam // 1 // Aturairapi jaDairapi sAkSAt sutyajA hi viSayA na tu rAgaH / dhyAnavAMstu paramadyutidarzI tRptimApya na tamRcchati bhUyaH // 2 // yA nizA sakalabhUtagaNAnAM dhyAnino dinamahotsava eSaH / yatra jAgrati ca te'bhiniviSTA dhyAnino bhavati tatra suSuptiH // 3 // saMplutodakamivAndhujalAnAM sarvataH sakalakarmaphalAnAm / siddhirasti khalu yatra taduccairdhyAnameva paramArthanidAnam // 4 // bAdhyate na hi kaSAyasamutthairmAnasairna tatabhUpanamadbhiH / atyaniSTaviSayairapi duHkhaiAnavAnnibhRtamAtmani lInaH // 5 // spaSTadRSTasukhasaMbhRtamiSTaM dhyAnamastu zivazarmagariSTham / nAstikastu nihato yadi na syAdevamAdimayavAGmayadaNDAt // 6 // yatra nArkavidhutArakadIpajyotiSAM prasaratAmavakAzaH / dhyAnabhinnatamasAM muditAtmajyotiSAM tadapi bhAti rahasyam // 7 // yojayatyamitakAlaviyuktAM preyasI zamarati tvaritaM yat / - dhyAnamitramidameva mataM naH kiM parairjagati kRtrimamitraiH // 8 // . 105 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAritasmarabalAtapacAre zIlazItalasugandhiniveze / ucchrite prazamatalpaniviSTo dhyAnadhAmni labhate sukhamAtmA // 9 // zIlaviSTaraMdamodakapAdyaprAtibhAya'samatAmadhuparkaiH / dhyAnadhAmni bhavati sphuTamAtmAhUtapUtaparamAtithipUjA // 10 // Atmano hi paramAtmani yo'bhUteMdabuddhikRta eva vivAdaH / / dhyAnasandhikRdamuM vyapanIya drAgabhedamanayorvitanoti // 11 // . kvAmRtaM viSabhRte phaNiloke kva kSayiNyapi vidhau tridive vA / kvApsaroratimatAM tridazAnAM dhyAna eva tadidaM budhapeyam // 12 // gostanISu na sitAsu sudhAyAM nApi nApi vanitAdharabimbe / ... taM rasaM kamapi vetti manasvI dhyAnasaMbhavadhRtau prathate yaH // 13 // ityavetya manasA paripakvadhyAnasaMbhavaphale garimANam / tatra yasya ratirenamupaiti prauDhadhAmabhRtamAzu yazaHzrIH // 14 // AtmanizcayAdhikAraH // 18 // AtmajJAnaphalaM dhyAnamAtmajJAnaM ca muktidam / AtmajJAnAya tannityaM yatnaH kAryo mahAtmanA jJAte hyAtmani no bhUyo jJAtavyamavaziSyate / ajJAte punaretasmin jJAnamanyannirarthakam // 2 // navAnAmapi tattvAnAM jJAnamAtmaprasiddhaye / yenAjIvAdayo bhAvAH svabhedapratiyoginaH // 3 // zruto hyAtmaparAbhedo'nubhUtaH saMstuto'pi vA / nisargAdupadezAdvA vetti bhedaM tu kazcana tadekatvapRthaktvAbhyAmAtmajJAnaM hitAvaham / .. vRthaivAbhiniviSTAnAmanyathA dhIviDambanA 106 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // eka eva hi tatrAtmA svabhAvasamavasthitaH / jJAnadarzanacAritralakSaNaH pratipAditaH prabhAnairmalyazaktInAM yathA ratnAnna bhinnatA / jJAnadarzanacAritralakSaNAnAM tathAtmanaH Atmano lakSaNAnAM ca vyavahAro hi bhinnatAm / SaSThyAdivyapadezena manyate na tu nizcayaH ghaTasya rUpamityatra yathA bhedo vikalpajaH / Atmanazca guNAnAM ca tathA bhedo na tAttvikaH zuddhaM yadAtmano rUpaM nizcayenAnubhUyate / vyavahAro bhidAdvArAnubhAvayati tatparam vastutastu guNAnAM tadrUpaM na svAtmanaH pRthak / AtmA syAdanyathA'nAtmA jJAnAdyapi jaDaM bhavet caitanyaparasAmAnyAt sarveSAmekatAtmanAm / nizcitA karmajanito bhedaH punarupaplavaH manyate vyavahArastu bhUtagrAmAdibhedataH / . janmAdezca vyavasthAto mitho nAnAtvamAtmanAm na caitannizcaye yuktaM bhUtagrAmo yato'khilaH / nAmakarmaprakRtijaH svabhAvo nAtmanaH punaH janmAdiko'pi niyataH pariNAmo hi karmaNAm / / naM ca karmakRto bhedaH syAdAtmanyavikAriNi Aropya kevalaM karma kRtAM vikRtimAtmani / bhramanti bhraSTavijJAnA bhIme saMsArasAgare upAdhibhedajaM bhedaM vettyajJaH sphaTike yathA / tathA karmakRtaM bhedamAtmanyevAbhimanyate // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // . 100 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // upAdhikarmajo nAsti vyavahArastvakarmaNaH / . ityAgamavaco luptamAtmavairUpyavAdinA ekakSetrasthito'pyeti nAtmA karmaguNAnvayam / tathAbhavyasvabhAvatvAcchuddho dharmAstikAyavat yathA taimirikazcandramapyekaM manyate dvidhA / anizcayakRtonmAdastathAtmAnamanekadhA yathAnubhUyate hyekaM svarUpAstitvamanvayAt / sAdRzyAstitvamapyekamaviruddhaM tathAtmanAm sadasadvAdapizunAt saMgopya vyavahArataH / . darzayatyekatAratnaM satAM zuddhanayaH suhRt nRnArakAdiparyAyairapyutpannavinazvaraiH / bhinnairjahAti naikatvamAtmadravyaM sadAnvayi' yathaikaM hema keyUrakuNDalAdiSu varttate / nRnArakAdibhAveSu tathAtmaiko niraJjanaH karmaNaste hi paryAyA nAtmanaH zuddhasAkSiNaH / karma kriyAsvabhAvaM yadAtmAtvaja svabhAvavAn nANUnAM karmaNo vAsau bhavasargaH svabhAvajaH / ekaikavirahe'bhAvAnna ca tattvAntaraM sthitam zvetadravyakRtaM zvaityaM bhittibhAge yathA dvayoH / bhAtyanantarbhavacchUnyaM prapaJco'pi tathekSyatAm yathA svapnAvabuddho'rtho vibuddhena na dRzyate / vyavahAramataH sargo jJAninA na tathekSyate madhyAhne mRgatRSNAyAM payaHpUro yathekSyate / tathA saMyogajaH sargo vivekAkhyAtiviplave . // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // 108 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 30 // // 31 // // 32 // = // 34 // // 35 // = gandharvanagarAdInAmambare Dambaro yathA / tathA saMyogajaH sarvo vilAso vitathAkRtiH iti zuddhanayAyattamekatvaM prAptamAtmani / aMzAdikalpanApyasya neSTA yatpUrNavAdinaH eka Atmeti sUtrasyApyayamevAzayo mataH / pratyagjyotiSamAtmAnamAhuH zuddhanayAH khalu prapaJcasaMcayakliSTAnmAyArUpAdbibhemi te / prasIda bhagavannAtman zuddharUpaM prakAzaya dehena samamekatvaM manyate vyavahAravit / kathaMcinmUrtatApattervedanAdisamudbhavAt tannizcayo na sahate yadamUrto na mUrtatAm / . aMzenApyavagAheta pAvakaH zItatAmiva uSNasyAgneryathA yogAd ghRtamuSNamiti bhramaH / tathA mUrtAGgasaMbandhAdAtmA mUrta iti bhramaH na rUpaM na raso gandho na na sparzo na cAkRtiH / yasya dharmo na zabdo vA tasya kA nAma mUrtatA dRzAdRzyaM hRdAgrAhyaM vAcAmapi na gocaraH / svaprakAzaM hi yadrUpaM tasya kA nAma mUrtatA AtmA satyacidAnandaH sUkSmAtsUkSmaH parAtparaH / spRzatyapi na mUrtattvaM tathA coktaM parairapi indriyANi parANyAhurindriyebhyaH paraM manaH / manaso'pi parA buddhiryo buddheH paratastu saH vikale hanta loke'sminnamUrte mUrttatAbhramAt / pazyatyAzcaryavad jJAnI vadatyAzcaryavadvacaH - 100 // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // ' // 40 // // 41 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // / / 46 // // 47 // vedanApi na mUrttatvanimittA sphuTamAtmanaH / .. pudgalAnAM tadApatteH kiM tvazuddhasvazaktiz2A akSadvArA yathA jJAnaM svayaM pariNamatyayam / tatheSTAniSTaviSayasparzadvAreNa vedanAm vipAkakAlaM prApyAsau vedanApariNAmabhAk / mUrta nimittamAtraM no ghaTe daNDavadanvayi jJAnAkhyA cetanA bodhaH karmAkhyA dviSTaraktatA / jantoH karmaphalAkhyA sA vedanA vyapadizyate nAtmA tasmAdamUrttatvaM caitanyaM cAtivartate / ato dehena naikatvaM tasya mUrtena karhicit sannikRSTAnmanovANIkarmAderapi pudgalAt / , viprakRSTAddhanAdezca bhAvyaivaM bhinnatAtmanaH pudgalAnAM guNo mUrtirAtmA jJAnaguNaH punaH / pudgalebhyastato bhinnamAtmadravyaM jagurjinAH dharmasya gatihetutvaM guNo jJAnaM tathAtmanaH / dharmAstikAyAttadbhinnamAtmadravyaM jagurjinAH adharme sthitihetutvaM guNo jJAnaguNo'sumAn / tato'dharmAstikAyAnyadAtmadravyaM jagurjinAH avagAho guNo vyomno jJAnaM khalvAtmano guNaH / vyomAstikAyAttadbhinnamAtmadravyaM jagujinAH AtmA jJAnaguNaH siddhaH samayo vartanAguNaH / tadbhinnaM samayadravyAdAtmadravyaM jagujinAH AtmanastadajIvebhyo vibhinnatvaM vyavasthitam / . vyaktibhedanayAdezAdajIvatvamapISyate // 48 // .. // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // 110 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = ajIvA janminaH zuddhabhAvaprANavyapekSayA / siddhAzca nirmalajJAnA dravyaprANavyapekSayA // 54 // indriyANi balaM zvAsocchvAso hyAyustathA param / dravyaprANAzcaturbhedAH paryAyAH pudgalAzritAH bhinnAste hyAtmano'tyantaM tadetairnAsti jIvanam / jJAnavIryasadAzvAsanityasthitivikAribhiH // 56 // etatprakRtibhUtAbhiH zAzvatIbhistu zaktibhiH / jIvatyAtmA sadetyeSA zuddhadravyanayasthitiH // 57 // jIvo jIvati na prANaivinA taireva jIvati / idaM citraM caritraM ke hanta paryanuyuJjatAm // 58 // nAtmA puNyaM na vA pApamete yatpudgalAtmake / AdyabAlazarIrasyopAdAnatvena kalpite // 59 // puNyaM karma zubhaM proktamazubhaM pApamucyate / tatkathaM tu zubhaM jantUn yat pAtayati janmani // 60 // na hyAyasasya bandhasya tapanIyamayasya ca / pAratantryAvizeSeNa phalabhedo'sti kazcana // 61 // phalAbhyAM sukhaduHkhAbhyAM na bhedaH puNyapApayoH / / / duHkhAnna bhidyate hanta yataH puNyaphalaM sukham // 62 // sarvapuNyaphalaM duHkhaM karmodayakRtatvataH / / tatra duHkhapratIkAre vimUDhAnAM sukhatvadhIH // 63 // pariNAmAcca tApAcca saMskArAcca budhairmatam / guNavRttivirodhAcca duHkhaM puNyabhavaM sukham // 64 // dehapuSTenarAmartyanArakAnAmapi sphuTam / mahAjapoSaNasyeva pariNAmo'tidAruNaH // 65 // = = . 111 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 66 // // 67 / / .. // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // jalUkAH sukhamAninyaH pibantyo rudhiraM yathA / bhuJjAnA viSayAn yAnti dazAmante'tidAruNAm tIvrAgnisaGgasaMzuSyatpayasAmayasAmiva / yatrautsukyAtsadA'kSANAM taptatA tatra kiM sukham prAkpazcAccAratisparzAtpuTapAkamupeyuSi / indriyANAM gaNe tApavyApa eva na nirvRtiH sadA yatra sthito dveSollekha: svapratipanthiSu / sukhAnubhavakAle'pi tatra tApahataM manaH / skandhAt skandhAntarArope bhArasyeva na tattvataH / akSAhlAde'pi duHkhasya saMskAro vinivarttate sukhaM duHkhaM ca mohazca tisro'pi guNavRttayaH / viruddhA api vartante duHkhajAtyanatikramot kruddhanAgaphaNAbhogopamo bhogodbhavo'khilaH / vilAsazcitrarUpo'pi bhayaheturvivekinAm / itthamekatvamApannaM phalataH puNyapApayoH / manyate yo na mUDhAtmA nAntastasya bhavodadheH duHkhaikarUpayobhinnastenAtmA puNyapApayoH / zuddhanizcayataH satyacidAnandamayaH sadA tat turIyadazAvyaGgyarUpamAvaraNakSayAt / bhAtyuSNodyotazIlasya ghananAzAdraveriva jAyante jAgrato'kSebhyazcitrA dhIsukhavRttayaH / sAmAnyaM tu cidAnandarUpaM sarvadazAnvayi sphuliGgarna yathA vahnirdIpyate tApyate'thavA / nAnubhUtiparAbhUtI tathaitAbhiH kilAtmanaH // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // ' // 77 // 112 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // // 83 // sAkSiNaH sukharUpasya suSuptau nirahaMkRteH / yathA bhAnaM tathA zuddhaviveke tadatisphuTam taccidAnandabhAvasya bhoktAtmA zuddhanizcayAt / azuddhanizcayAtkarmakRtayoH sukhaduHkhayoH karmaNo'pi ca bhogasya sragAdervyavahArataH / naigamAdivyavasthApi bhAvanIyA'nayA dizA karttApi zuddhabhAvAnAmAtmA zuddhanayAdvibhuH / pratItya vRttiM yacchuddhakSaNAnAmeSa manyate anupaplavasAmrAjye visabhAgaparikSaye / AtmA zuddhasvabhAvAnAM jananAya pravartate cittameva hi saMsAro rAgAdiklezavAsitam / / tadeva taivinirmuktaM bhavAnta iti kathyate yazca cittakSaNa: kliSTo nAsAvAtmA virodhataH / ananyavikRtaM rUpamityanvarthaM hyadaH padam . zrutaM cAnupayogazcetyetanmithyA yathA vacaH / tathAtmA zuddharUpazcetyevaM zabdanayA jaguH zuddhaparyAyarUpastadAtmA zuddhaH svabhAvakRt / prathamAprathamatvAdibhedo'pyevaM hi tAttvikaH ye tu dikpaTadezIyAH zuddhadravyatayAtmanaH / zuddhasvabhAvakartRtvaM jaguste'pUrvabuddhayaH / dravyAstikasya prakRtiH zuddhA saMgrahagocarA / yenoktA saMmatau zrImatsiddhasenadivAkaraiH tanmate ca na kartRtvaM bhAvAnAM sarvadAnvayAt / kUTasthaH kevalaM tiSThatyAtmA sAkSitvamAzritaH // 84 // // 85 // // 86 // // 87 // // 88 // // 89 // 113 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 90 // // 91 // ... // 92 // // 93 // // 94 // // 95 // kartuM vyApriyate nAyamudAsIna iva sthitaH / . AkAzamiva paGkena lipyate na ca karmaNA svarUpaM tu na karttavyaM jJAtavyaM kevalaM svataH / dIpena dIpyate jyotirna tvapUrvaM vidhIyate anyathA prAganAtmA syAtsvarUpAnanuvRttitaH / na ca hetusahasreNApyAtmatA syAdanAtmanaH naye teneha no karttA kiM tvAtmA zuddhabhAvabhRt / upacArAttu lokeSu tatkartRtvamapISyatAm / utpattimAtmadharmANAM vizeSagrAhiNo jaguH / . avyaktirAvRtesteSAM nAbhAvAditi kA pramA sattvaM ca parasaMtAne nopayuktaM kathaMcana / saMtAninAmanityatvAtsaMtAno'pi na ca dhruvaH vyomApyutpattimattattadavagAhAtmanA tataH / nityatA nAtmadharmANAM tadRSTAntabalAdapi RjusUtranayastatra kartRtAM tasya manyate / svayaM pariNamatyAtmA yaM yaM bhAvaM yadA yadA kartRtvaM parabhAvAnAmasau nAbhyupagacchati / . kriyAdvayaM hi naikasya dravyasyAbhimataM jinaiH bhUtiryA hi kriyA saiva syAdekadravyasaMtatau / na sAjAtyaM vinA ca syAt paradravyaguNeSu sA nanvevamanyabhAvAnAM na cetkartA paro janaH / tadA hiMsAdayAdAnaharaNAdyavyavasthitiH satyaM parAzrayaM na syAt phalaM kasyApi yadyapi / tathApi svagataM karma svaphalaM nAtivarttate . // 96 // // 97 // // 98 // // 99 // // 100 // // 101 // 114 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 102 // // 104 // // 105 // // 106 // // 107 // hinasti na paraM kopi nizcayAnna ca rakSati / tadAyuHkarmaNo nAze mRtirjIvanamanyathA hiMsAdayAvikalpAbhyAM svagatAbhyAM tu kevalam / phalaM vicitramApnoti parApekSAM vinA pumAn zarIrI mriyatAM mA vA dhruvaM hiMsA pramAdinaH / dayaiva yatamAnasya vadhe'pi prANinAM kvacit parasya yujyate dAnaM haraNaM vA na kasyacit / na dharmasukhayoryatte kRtanAzAdidoSataH bhinnAbhyAM bhaktavittAdipudgalAbhyAM ca te kutaH / svatvApattiryato dAnaM haraNaM svatvanAzanam karmodayAcca taddAnaM haraNaM vA zarIriNAm / . puruSANAM prayAsaH kastatropanamati svataH svagatAbhyAM tu bhAvAbhyAM kevalaM dAnacauryayoH / anugrahopaghAtau staH parApekSA parasya na . parAzritAnAM bhAvAnAM kartRtvAdyabhimAnataH / karmaNA badhyate'jJAnI jJAnavAMstu na lipyate kartavamAtmA no puNyapApayorapi karmaNoH / rAgadveSAzayAnAM tu karteSTAniSTavastuSu . rajyate dveSTi vArtheSu tattatkAryavikalpataH / AtmA yadA tadA karma bhramAdAtmani yujyate snehAbhyaktatanoraGgaM reNunAzliSyate yathA / rAgadveSAnuviddhasya karmabandhastathA mataH / lohaM svakriyayAbhyeti bhrAmakopalasaMnidhau / yathA karma tathA citraM raktadviSTAtmasaMnidhau // 108 // // 109 // // 110 // // 111 // // 112 // // 113 // 115 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA na vyApRtastatra rAgadveSAzayaM sRjan / tannimittopananeSu karmopAdAnakarmasu . // 114 // vAri varSan yathAmbhodo dhAnyavarSI nigadyate / bhAvakarma sRjannAtmA tathA pudgalakarmakRt // 115 // naigamavyavahArau tu brUtaH karmAdikartRtAm / vyApAraH phalaparyantaH paridRSTo yadAtmanaH // 116 // anyonyAnugatAnAM kA tadetaditi vA bhidA / yAvaccaramaparyAyaM yathA pAnIyadugdhayoH' // 117 // nAtmano vikRti datte tadeSA nayakalpanA / zuddhasya rajatasyeva zuktidharmaprakalpanA // 118 // muSitatvaM yathA pAnthagataM pathyupacaryate / .. tathA pudgalakarmasthA vikriyAtmani bAlizaiH // 119 // kRSNaH zoNo'pi vopAdhe zuddhaH sphaTiko yathA / rakto dviSTastathaivAtmA saMsargAtpuNyapApayoH . // 120 // seyaM naTakalA tAvad yaavdvividhklpnaa| yadrUpaM kalpanAtItaM tattu pazyatyakalpaka: . // 121 // kalpanAmohito jantuH zuklaM kRSNaM ca pazyati / tasyAM punarvilInAyAmazuklAkRSNamIkSate // 122 // taddhyAnaM sA stutirbhaktiH saivoktA paramAtmanaH / puNyapApavihInasya yadrUpasyAnucintanam // 123 // zarIrarUpalAvaNyavapracchatradhvajAdibhiH / varNitairvItarAgasya vAstavI nopavarNanA // 124 // vyavahArastutiH seyaM vItarAgAtmavartinAm / jJAnAdInAM guNAnAM tu varNanA nizcayastutiH // 125 // 116 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 126 // // 127 // // 128 // // 129 // // 130 // // 131 // purAdivarNanAdrAjA stutaH syAdupacArataH / tattvataH zauryagAmbhIryadhairyAdiguNavarNanAt mukhyopacAradharmANAmavibhAgena yA stutiH / na sA cittaprasAdAya kavitvaM kukaveriva anyathAbhinivezena pratyutAnarthakAriNI / sutIkSNakhaDgadhAreva pramAdena kare dhRtA maNiprabhAmaNijJAnanyAyena zubhakalpanA / vastusparzitayA nyAyyA yAvannAnaJjanaprathA puNyapApavinirmuktaM tattvatastvavikalpakam / nityaM brahma sadA dhyeyameSA zuddhanayasthitiH AzravaH saMvarazcApi nAtmA vijJAnalakSaNaH / yatkarmapudgalAdAnarodhAvAzravasaMvarau . AtmAdatte tu yairbhAvaiH svatantraH karmapudgalAn / . mithyAtvAviratI yogAH kaSAyAste'ntarAzravAH . bhAvanAdharmacAritraparISahajayAdayaH / . Azravocchedino dharmA Atmano bhAvasaMvarAH AzravaH saMvaro na syAtsaMvasthAzravaH kvacit / bhavamokSaphalAbhedo'nyathA syAddhetusaMkarAt karmAzravaM ca saMvRNvannAtmA bhinnairnijAzayaiH / karoti na parApekSAmalambhUSNuH svataH sadA nimittamAtrabhUtAstu hiMsA'hiMsAdayo'khilAH / ye paraprANiparyAyA na te svaphalahetavaH vyavahAravimUDhastu hetUMstAneva manyate / bAhyakriyAratasvAntastattvaM gUDhaM na pazyati // 132 // // 134 // // 135 // // 136 // // 137 // 110 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 138 // . // 139 // . // 140 // // 141 // . = // 142 // // 143 // hetutvaM pratipadyante naivaite'niyamaspRzaH / . yAvanta AzravAH proktAstAvanto hi parizravAH tasmAdaniyataM rUpaM bAhyahetuSu sarvathA / niyatau bhAvavaicitryAdAtmaivAzravasaMvarau ajJAnAdviSayAsakto badhyate viSayaistu na / jJAnAdvimucyate cAtmA na tu zAstrAdipudgalAt zAstraM gurozca vinayaM kriyAmAvazyakAni ca / saMvarAGgatayA prAhurvyavahAravizAradAH / viziSTA vAktanusvAntapudgalAste'phalAvahAH / ye tu jJAnAdayo bhAvAH saMvaratvaM prayAnti te jJAnAdibhAvayukteSu zubhayogeSu tadgatam / saMvaratvaM samAropya smayante vyavahAriNaH ' prazastarAgayukteSu cAritrAdiguNeSvapi / zubhAzravatvamAropya phalabhedaM vadanti te bhavanirvANahetUnAM vastuto na viparyayaH / ajJAnAdeva tadbhAnaM jJAnI tatra na muhyati tIrthakRnnAmahetutvaM yatsamyaktvasya varNyate / yaccAhArakahetutvaM saMyamasyAtizAyinaH tapa:saMyamayoH svargahetutvaM yacca pUrvayoH / upacAreNa tadyuktaM syAd ghRtaM dahatItivat yenAMzenAtmano yogastenAMzenAzravo mataH / yenAMzenopayogastu tenAMzenAsya saMvaraH tenAsAvaMzavizrAntau bibhradAzravasaMvarau / bhAtyAdarza iva svacchAsvacchabhAgadvayaH sadA // 144 // = // 146 // = // 147 // = // 148 // // 149 // 118 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 150 // // 151 // // 152 // // 153 // // 154 // // 155 // zuddhaiva jJAnadhArA syAtsamyaktvaprAptyanantaram / hetubhedAdvicitrA. tu yogadhArA pravarttate samyagdRzo vizuddhatvaM sarvAsvapi dazAsvataH / mRdumadhyAdibhAvastu kriyAvaicitryato bhavet yadA tu sarvataH zuddhirjAyate dhArayordvayoH / zailezIsaMjJitaH sthairyAttadA syAtsarvasaMvaraH tato'rvAg yacca yAvacca sthiratvaM tAvadAtmanaH / saMvaro yogacAJcalyaM yAvattAvatkilAzravaH azuddhanayatazcaivaM saMvarAzravasaMkathA / saMsAriNAM ca siddhAnAM na zuddhanayato bhidA nirjarA karmaNAM zATo nAtmA'sau karmaparyayaH / yena nirjIryate karma sa bhAvastvAtmalakSaNam . sattapo dvAdazavidhaM zuddhajJAnasamanvitam / AtmazaktisamutthAnaM cittavRttinirodhakRt - yatra rodhaH kaSAyANAM brahmadhyAnaM jinasya ca / jJAtavyaM tattapaH zuddhamavaziSTaM tu laGghanam bubhukSA dehakAryaM vA tapaso nAsti lakSaNam / titikSAbrahmaguptyAdisthAnaM, jJAnaM tu tadvapuH jJAnena nipuNenaikyaM prAptaM candanagandhavat / nirjarAmAtmano datte tapo nAnyAdRzaM kvacit tapasvI jinabhaktyA ca zAsanodbhAsanecchayA / puNyaM badhnAti bahulaM mucyate tu gataspRhaH karmatApakaraM jJAnaM tapastannaiva vetti yaH / prApnotu sa hatasvAnto vipulAM nirjarAM katham // 156 // // 157 // // 158 // // 159 // // 160 // // 161 // 119 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 162 // // 163 // // 164 // // 165 // // 166 // // 167 // ajJAnI tapasA janmakoTibhiH karma yannayet / antaM jJAnatapoyuktastat kSaNenaiva saMharet jJAnayogastapaHzuddhamityAhurmunipuGgavAH / tasmAnnikAcitasyApi karmaNo yujyate kSayaH / / yadihApUrvakaraNaM zreNiH zuddhA ca jAyate / dhruvaH sthitikSayastatra sthitAnAM prAcyakarmaNAm tasmAd jJAnamayaH zuddhastapasvI bhAvanirjarA / zuddhanizcayatastveSA sadA zuddhasya kApi na bandhaH karmAtmasaMzleSo dravyataH sa caturvidhaH / taddhatvadhyavasAyAtmA bhAvatastu prakIttitaH veSTayatyAtmanAtmAnaM yathA sarpastathAsumAn / tattadbhAvaiH pariNato badhnAtyAtmAnamAtmanA badhnAti svaM yathA kozakArakITaH svatantubhiH / AtmanaH svagatairbhAvairbandhane sopamA smRtA jantUnAM sAparAdhAnAM bandhakArI na hIzvaraH / tadbandhakAnavasthAnAdabandhasyApravRttitaH na tvajJAnapravRttyarthe jJAnavannodanA dhruvA / abuddhipUrvakAryeSu svapnAdau tadadarzanAt tathAbhavyatayA janturnoditazca pravartate / badhnan puNyaM ca pApaM ca pariNAmAnusArataH zuddhanizcayatastvAtmA na baddho bandhazaGkayA / bhayakampAdikaM kiMtu rajjAvahimateriva rogasthityanusAreNa pravRttI rogiNo yathA / bhavasthityanusAreNa tathA bandhe'pi varNyate 120 // 168 // // 169 // // 170 // // 171 // / / 172 // // 173 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pyaa| dRDhAjJAnamayIM zaGkAmenAmapaninISavaH / adhyAtmazAstramicchanti zrotuM vairAgyakAkSiNaH // 174 // dizaH pradarzakaM zAkhAcandranyAyena tatpunaH / pratyakSaviSayAM zaGkAM na hi hanti parokSadhIH // 175 // zo zvaityAnumAne'pi doSAtpItatvadhIryathA / zAstrajJAne'pi mithyAdhIsaMskArAbandhadhIstathA // 176 // zrutvA matvA muhuH smRtvA sAkSAdanubhavanti ye| tattvaM na bandhadhIsteSAmAtmAbaddhaH prakAzate // 177 // dravyamokSaH kSayaH karmadravyANAM nAtmalakSaNam / bhAvamokSastu taddheturAtmA ratnatrayAnvayI // 178 // jJAnadarzanacAritrairAtmaikyaM labhate yadA / karmANi kupitAnIva bhavantyAzu tadA. pRthak // 179 // ato ratnatrayaM mokSastadabhAve kRtArthatA / / pAkhaNDigaNaliGgazca gRhiliGgazca kApi na // 180 // pAkhaNDigaNaliGgeSu gRhiliGgeSu ye ratAH / na te samayasArasya jJAtAro bAlabuddhayaH // 181 // bhAvaliGgaratA ye syuH sarvasAravido hi te / liGgasthA vA gRhasthA vA sidhyanti dhUtakalmaSAH // 182 // bhAvaliGgaM hi mokSAGgaM dravyaliGgamakAraNam / dravyaM nAtyantikaM yasmAnnApyekAntikamiSyate // 183 // yathAjAtadazAliGgamarthAdavyabhicAri cet / vipakSabAdhakAbhAvAt taddhetutve tu kA pramA // 184 // vastrAdidhAraNecchA cedbAdhikA tasya tAM vinA / dhRtasya kimavasthAne karAderiva bAdhakam // 185 // 121 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpeNa ca vastraM cetkevalajJAnabAdhakam / / tadA dikpaTanItyaiva tattadAvaraNaM bhavet // 186 // itthaM kevalinastena mUrdhni kSiptena kenacit / kevalitvaM palAyetetyaho kimasamaJjasam // 187 // bhAvaliGgAttato mokSo bhinnaliGgeSvapi dhruvaH / kadAgrahaM vimucyaitadbhAvanIyaM manasvinA / // 188 // azuddhanayato hyAtmA baddho mukta iti sthitiH / / na zuddhanayatastveSa badhyate nApi mucyate // 189 // anvayavyatirekAbhyAmAtmatattvavinizcayam / . navabhyo'pi hi tattvebhyaH kuryAdevaM vicakSaNaH // 190 // idaM hi paramadhyAtmamamRtaM hyada eva ca / idaM hi paramaM jJAnaM yogo'yaM paramaH smRtaH // 191 // guhyAdguhyataraM tattvametatsUkSmanayAzritam / na deyaM svalpabuddhInAM te hyetasya viDambakAH . // 192 // janAnAmalpabuddhInAM naitattattvaM hitAvaham / . nirbalAnAM kSudhArtAnAM bhojanaM cakriNo yathA // 193 // jJAnAMzadurvidagdhasya tattvametadanarthakRt / azuddhamantrapAThasya phaNiratnagraho yathA // 194 // vyavahArAviniSNAto yo jIpsati vinizcayam / kAsArataraNAzaktaH sAgaraM sa titIrSati // 195 // vyavahAraM vinizcitya tataH zuddhanayAzritaH / AtmajJAnarato bhUtvA paramaM sAmyamAzrayet // 196 // mAtrayat 122 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinamatastutyadhikAraH // 19 // utsarpadvyavahAranizcayakathAkallolakolAhalatrasyahurnayavAdikacchapakulabhrazyatkupakSAcalam / udyadhuktinadIpravezasubhagaM syAdvAdamaryAdayA yuktaM zrIjinazAsanaM jalanidhi muktvA paraM nAzraye pUrNaH puNyanayapramANaracanApuSpaiH sadAsthArasai stattvajJAnaphalaH sadA vijayate syAdvAdakalpadrumaH / etasmAt patitaiH pravAdakusumaiH SaTdarzanArAmabhUbhUyaHsaurabhamudvamatyabhimatairadhyAtmavArtAlavaiH // 2 // citrotsargazubhApavAdaracanAsAnuzriyAlaGkRtaH . zraddhAnandanacandanadrumanibhaprajJollasatsaurabhaH / bhrAmyadbhiH paradarzanagrahagaNairAsevyamAnaH sadA . tarkasvarNazilocchito vijayate jainAgamo mandaraH syAddoSApagamastamAMsi jagati kSIyanta eva kSaNAdadhvAno vizadIbhavanti nibiDA nidrA dRzorgacchati / yasminnabhyudite pramANadivasaprArambhakalyANinI prauDhatvaM nayagIrdadhAti sa rakjaiinAgamo nandatAt // 4 // adhyAtmAmRtavarSibhiH kuvalayollAsaM vilAsairgavAM tApavyApavinAzibhivitanute labdhodayo yaH sadA / tarkasthANuziraHsthitaH parivRtaH sphArairnayaistArakaiH so'yaM zrIjinazAsanAmRtaruciH kasyati no rucyatAm // 5 // bauddhAnAmRjusUtrato matamabhUdvedAntinAM saMgrahAt sAMkhyAnAM tata eva naigamanayAd yogazca vaizeSikaH / ... 123 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // zabdabrahmavido'pi zabdanayataH sarvairnayairgumphitA jainI dRSTiritIha sArataratA pratyakSamudvIkSyate USmA nArkamapAkaroti dahanaM naiva sphuliGgAvalI nAbdhi sindhujalaplava: suragiri grAvA na cAbhyApatan / evaM sarvanayaikabhAvagarimasthAnaM jinendrAgamaM tattaddarzanasaMkathAMzaracanArUpA na hantuM kSamA 7. // duHsAdhyaM paravAdinAM paramaMtakSepaM vinA svaM mataM / tatkSepe ca kaSAyapaGkakaluSaM cetaH samApadyate / so'yaM niHsvanidhigrahavyavasito vetAlakopakramo nAyaM sarvahitAvahe jinamate tattvaprasiddhyarthinAm // 8 // vArtAH santi sahasrazaH pratimataM jJAnAMzabaddhakramA zcetastAsu na naH prayAti nitamAM lInaM jinendrAgame / notsarpanti latAH kati pratidizaM puSpaiH pavitrA madhau tAbhyo naiti rati rasAlakalikAraktastu puMskokilaH // 9 // zabdo vA matirartha eva kimu vA jAtiH kriyA vA guNaH zabdArthaH kimiti sthitA pratimataM saMdehazaGkuvyathA / jainendre tu mate na sA pratipadaM jAtyantarArthasthiteH sAmAnyaM ca vizeSameva ca yathA tAtparyamanvicchati // 10 // yatrAnarpitamAdadhAti guNatAM mukhyaM tu vastvarpitaM tAtparyAnavalambanena tu bhaved bodhaH sphuTaM laukikaH / saMpUrNaM tvavabhAsate kRtadhiyAM kRtsnAdvivakSAkamAt tAM lokottarabhaGgapaddhatimayIM syAdvAdamudrAM stumaH // 11 // AtmIyAnubhavAzrayArthaviSayo'pyuccairyadIyakramo mlecchAnAmiva saMskRtaM tanudhiyAmAzcaryamohAvahaH / 124 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyutpattipratipattihetuvitatasyAdvAdavAggumphitaM taM jainAgamamAkalayya na vayaM vyAkSepabhAjaH kvacit // 12 // mUlaM sarvavacogatasya viditaM jainezvaraM zAsanaM tasmAdeva samutthitairnayamataistasyaiva yatkhaNDanam / etatkiJcana kauzalaM kalimalacchannAtmanaH svAzritAM zAkhAM chettumivodyatasya kaTukodarkAya tarkArthinaH tyaktvonmAdavibhajyavAdaracanAmAkarNya karNAmRtaM siddhAntArtharahasyavit kva labhatAmanyatra zAstre ratim / yasyAM sarvanayA vizanti na punarvyasteSu teSveva yA mAlAyAM maNayo luThanti na punarvyasteSu ratneSu sA // 14 // anyonyapratipakSabhAvavitathAn svasvArthasatyAnnayAnnApekSAviSayagrahaivibhajate mAdhyasthyamAsthAya yaH / syAdvAde supathe nivezya harate teSAM tu diGmUDhatAM kundendupratimaM yazo vijayinastasyaiva saMvarddhate // 15 // // 1 // // 2 // anubhavAdhikAraH // 20 // zAstropadarzitadizA galitAsadgrahakaSAyakaluSANAm / priyamanubhavaikavedyaM rahasyamAvirbhavati kimapi . prathamAbhyAsavilAsAdAvibhUryaiva yatkSaNAllInam / caJcalataruNIvibhramasamamuttaralaM manaH kurute suviditayogairiSTaM kSiptaM mUDhaM tathaiva vikSiptaM / ekAgraM ca niruddhaM cetaH paJcaprakAramiti viSayeSu kalpiteSu ca puraHsthiteSu ca nivezitaM rajasA / sukhaduHkhayugbahirmukhamAmnAtaM kSiptamiha cittam . 125 // 3 // // 4 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodhAdibhirniyamitaM viruddhakRtyeSu yattamobhUmnA / kRtyAkRtyavibhAgAsaMgatametanmano mUDham satvodrekAtparihRtaduHkhanidAneSu sukhanidAneSu / zabdAdiSu pravRttaM sadaiva cittaM tu vikSiptam adveSAdiguNavatAM nityaM khedAdidoSaparihArAt / sadRzapratyayasaMgatamekAgraM cittamAmnAtam // 7 // uparatavikalpavRttikamavagrahAdikramacyutaM zuddham / AtmArAmamunInAM bhavati niruddhaM sadA cetaH // 8 // na samAdhAvupayogaM tisrazcetodazA iha labhante / satvotkarSAt sthairyAdubhe samAdhisukhAtizayAt yogArambhastu bhavedvikSipta manasi jAtu sAnande / kSipte mUDhe cAsmin vyutthAnaM bhavati niyamena // 10 // viSayakaSAyanivRttaM yogeSu ca saMcariSNu vividheSu / gRhakhelabAlopamamapi calamiSTaM mano'bhyAse . // 11 // vacanAnuSThAnagataM yAtAyAtaM ca sAticAramapi / ceto'bhyAsadazAyAM gajAGkuzanyAyato'duSTam // 12 // jJAnavicArAbhimukhaM yathA yathA bhavati kimapi sAnandam / arthaiH pralobhya bAbairanugRhNIyAttathA cetaH // 13 // abhirUpajinapratimAM viziSTapadavAkyavarNaracanAM ca / puruSavizeSAdikamapyata evAlambanaM bruvate // 14 // AlambanaiH prazastaiH prAyo bhAvaH prazasta eva yataH / . iti sAlambanayogI manaH zubhAlambanaM dadhyAt // 15 // sAlambanaM kSaNamapi kSaNamapi kuryAnmano nirAlambam / . ityanubhavaparipAkAdAkAlaM syAnnirAlambam 126 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlambyaikapadArthaM yadA na kiJcidvicintayedanyat / anupanatendhanavahnivadupazAntaM syAttadA cetaH / // 17 // zokamadamadanamatsarakalahakadAgrahaviSAdavairANi / kSIyante zAntahRdAmanubhava evAtra sAkSI naH // 18 // zAnte manasi jyotiH prakAzate zAntamAtmanaH sahajam / bhasmIbhavatyavidyA mohadhvAntaM vilayameti // 19 // bAhyAtmano'dhikAraH zAntahadAmantarAtmanAM na syAt / paramAtmAnudhyeyaH sannihito dhyAnato bhavati // 20 // kAyAdirbahirAtmA tadadhiSThAtAntarAtmatAmeti / gatani:zeSopAdhiH paramAtmA kIrtitastajjJaiH // 21 // viSayakaSAyAvezaH tattvAzraddhA guNeSu ca dveSaH / AtmAjJAnaM ca yadA bAhyAtmA syAttadA vyaktaH // 22 // tattvazraddhA jJAnaM mahAvratAnyapramAdaparatA ca / . mohajayazca yadA syAt tadAntarAtmA bhavedvyaktaH // 23 // jJAnaM kevalasaMjJaM yoganirodhaH samagrakarmahatiH / siddhinivAsazca yadA paramAtmA syAttadA vyaktaH // 24 // AtmamanoguNavRttI vivicya yaH pratipadaM vijAnAti / kuzalAnubandhayuktaH prApnoti brahmabhUyamasau // 25 // brahmastho brahmajJo brahma prApnoti tatra kiM citram / brahmavidAM bacasApi brahmavilAsAnanubhavAmaH // 26 // brahmAdhyayaneSu mataM brahmASTAdazasahasrapadabhAvaiH / yenAptaM tat pUrNaM yogI sa brahmaNaH paramaH . dhyeyo'yaM sevyo'yaM kAryA bhaktiH sukRtadhiyA'syaiva / .. asmigurutvabuddhyA sutaraH saMsArasindhurapi // 28 // 120 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avalambyecchAyogaM pUrNAcArAsahiSNavazca vayam / bhaktyA paramamunInAM tadIyapadavImanusarAmaH // 29 // alpApi yAtra yatanA nirdambhA sA zubhAnubandhakarI / ajJAnaviSayavyayakRdvivecanaM cAtmabhAvAnAM // 30 // siddhAntatadaGgAnAM zAstrANAmastu paricayaH zaktyA / paramAlambanabhUto darzanapakSo'yamasmAkam vidhikathanaM vidhirAgo vidhimArgasthApanaM vidhIcchUnAm / avidhiniSedhazceti pravacanabhaktiH prasiddhI naH // 32 // adhyAtmabhAvanojjvalacetovRttyocitaM hi naH kRtyam / pUrNakriyAbhilASazceti dvayamAtmazuddhikaram // 33 // dvayamiha zubhAnubandhaH zakyArambhazca zuddhapakSazca / ahito viparyayaH punarityanubhavasaMgataH panthAH // 34 // ye tvanubhavAvinizcitamArgAzcAritrapariNatibhraSTAH / bAhyakriyayAcaraNAbhimAnino jJAnino'pi na te ... // 35 // lokeSu bahirbuddhiSu vigopakAnAM bahiSkriyAsu ratiH / . . zraddhAM vinA na caitAH satAM pramANaM yato'bhihitam // 36 // bAlaH pazyati liGgaM madhyamabuddhirvicArayati vRttam / AgamatattvaM tu budhaH parIkSate sarvayatnena . // 37 // nindyo na kopi loke pApiSTheSvapi bhavasthitizcintyA / pUjyA guNagarimADhyA dhAryo rAgo guNalave'pi // 38 // nizcityAgamatattvaM tasmAdutsRjya lokasaMjJAM ca / zraddhAvivekasAraM yatitavyaM yoginA nityam // 39 // grAhyaM hitamapi bAlAdAlApairdurjanasya na dveSyam / tyaktavyA ca parAzA pAzA iva saMgamA jJeyAH 128 // 40 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stutyA smayo na kAryaH kopo'pi ca nindayA janaiH kRtayA / sevyA dharmAcAryAstattvaM jijJAsanIyaM ca / // 41 // zaucaM sthairyamadambho vairAgyaM cAtmanigraha: kAryaH / dRzyA bhavagatadoSAzcintyaM dehAdivairUpyam // 42 // bhaktirbhagavati dhAryA sevyo dezaH sadA viviktazca / sthAtavyaM samyaktve vizvAsyo na pramAdaripuH // 43 // dhyeyAtmabodhaniSThA sarvatraivAgamaH puraskAryaH / tyaktavyAH kuvikalpAH stheyaM vRddhAnuvRttyA ca sAkSAtkAryaM tattvaM cidrUpAnandamedurairbhAvyam / hitakArI jJAnavatAmanubhavavedyaH prakAro'yam // 45 // // 44 // sajjastutyadhikAraH // 21 // yeSAM kairavakundavRndazazabhRtkarpUrazubhrA guNA . mAlinyaM vyapanIya cetasi nRNAM vaizadyamAtanvate / santaH santu mayi prasannamanasaste ke'pi gauNIkRtasvArthA mukhyaparopakAravidhayo'tyucchRGkhalaiH kiM khalaiH // 1 // granthArthAn praguNIkaroti sukaviryatnena teSAM prathAmAtanvanti kRpAkaTAkSalaharIlAvaNyataH sajjanAH / mAkandadrumamaJjarI vitanute citrA madhuzrIstataH saubhAgyaM prathayanti paJcamacamatkAreNa puMskokilA: // 2 // doSollekhaviSaH khalAnanabilAdutthAya kopAjjvalan jihvAhirnanu kaM guNaM na guNinAM bAlaM kSayaM prApayet / na syAccetprabalaprabhAvabhavanaM divyauSadhIsannidhau zAstrArthopaniSadvidAM zubhahRdAM kAruNyapuNyaprathA // 3 // - 129 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttAnArthagirAM svato'pyavagamAnniHsAratAM menire| gambhIrArthasamarthane bata khalAH kAThinyadoSaM daduH / tatko nAma guNo'stu kazca sukaviH kiM kAvyamityAdikAM sthityucchedamati haranti niyatAdRSTa vyavasthAH satAm // 4 // adhyAtmAmRtavarSiNImapi kathAmApIya santaH sukhaM gAhante viSamudginti tu.khalA vaiSamyametatkutaH / . nedaM cAdbhutamindudIdhitipibAH prItAzcakorA bhRzaM kiM na syurbata cakravAkataruNAstvatyantakhedAturAH // 5 kiMcitsAmyamavekSya ye vidadhate kAcendranIlAbhidAM teSAM na pramadAvahA tanudhiyAM gUDhA kavInAM kRtiH / ye jAnanti vizeSamapyaviSame rekhoparekhAMzato vastunyastu satAmitaH kRtadhiyAM teSAM mahAnutsavaH pUrNAdhyAtmapadArthasArthaghaTanA cetazcamatkAriNI mohacchannadRzAM bhavettanudhiyAM no paNDitAnAmiva / . kAkuvyAkulakAmagarvagahanaproddAmavAkcAturI . kAminyAH prasabhaM pramAdayati na grAmyAn vidagdhAniva // 7 // snAtvA siddhAntakuNDe vidhukaravizadAdhyAtmapAnIyapUrai stApaM saMsAraduHkhaM kalikaluSamalaM lobhatRSNAM ca hitvA / jAtA ye zuddharUpAH zamadamazucitAcandanAliptagAtrAH zIlAlaGkArasArAH sakalaguNanidhInsajjAnAMstAnnamAmaH // 8 // pAthodaH padyabandhairvipularasabharaM varSati granthakartA premNAM pUraistu cetaHsara iha suhRdAM plAvyate vegavadbhiH / truTyanti svAntabandhAH punarasamaguNadveSiNAM durjanAnAM citraM bhAvajJanetrAt praNayarasavazAnniHsaratyazrunIram - // 9 // 130 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uddAmagranthabhAvaprathanabhavayazaH saMcayaH satkavInAM kSIrAbdhirmathyate yaH sahRdayavibudhairmeruNA varNanena / etaDDiNDIrapiNDIbhavati vidhurucermaNDalaM vipuSastAstArA:kailAsazailAdaya iha dadhate vIcivikSobhalIlAm // 10 // kAvyaM dRSTvA kavInAM hRtamamRtamiti sva:sadAM pAnazaGkI khedaM dhatte tu mUrjA mRdutarahRdayaH sajjano vyAdhutena / jJAtvA sarvopabhogyaM prasRmaramatha tatkIrtipIyUSapUraM nityaM rakSApidhAnAniyatamatitarAM modate ca smitena // 11 // niSpAdya zlokakumbhaM nipuNanayamRdA kumbhakArAH kavIndrA dADhyaM cAropya tasmin kimapi paricayAtsatpIkSArkabhAsAm / pakvaM kurvanti bADhaM guNaharaNamatiprajvaladdoSadRSTijvAlAmAlAkarAle khalajanavacanajvAlajihve nivezya // 12 // ikSudrAkSArasaughaH kavijanavacanaM durjanasyAgniyantrAnAnArthadravyayogAtsamupacitamuNo madyatAM yAti sadyaH / santaH pItvA yaduccairdadhati hRdi mudaM ghUrNayantyakSiyugmaM svairaM harSaprakarSAdapi ca vidadhate nRtyagAnaprabandham // 13 // navyo'smAkaM prabandho'pyanaNuguNabhRtAM sajjanAnAM prabhAvA . dvikhyAtaH syAditI me hitakaraNavidhau prArthanIyA na kiM naH / . niSNAtA vA svataste ravirucaya ivAmbhoruhANAM guNAnA- . mullAse'pekSaNIyo na khalu pararuceH kvApiM teSAM svabhAvaH // 14 // prazastiH yatkIrtisphUrtigAnAvahitasuravadhUvRndakolAhalena prakSubdhasvargasindhoH patitajalabharaiH kSAlitaH zaityameti / .. . 131 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ azrAntabhrAntakAntagrahagaNakiraNaistApavAn svarNazailo bhrAjante te munIndrA nayavijayabudhAH sajjanavAtadhuryAH // 15 // cakre prakaraNametattatpadasevAparo yazovijayaH adhyAtmadhRtarucInAmidamAnandAvahaM bhavatu .... // 16 // // 1 // // 2 // // dvAtriMzadvAtriMzakA // __ dAnadvAtriMzikA // 1 // aindrazarmapradaM dAnamanukampAsamanvitam / bhaktyA supAtradAnaM tu mokSadaM dezita jinaiH anukampA'nukampye syAdbhaktiH pAtre tu saMgatA / anyathAdhIstu dAtRRNAmaticAraprasaJjikA tatrAdyA duHkhinAM duHkhoddidhIrSAlpAsukhazramAt / pRthivyAdau jinArcAdau yathA tadanukampinAm stokAnAmupakAraH syAdArambhAdyatra bhUyasAm / tatrAnukampA na matA yatheSTApUrtakarmasu puSTAlambanamAzritya dAnazAlAdikarma yat / tattu pravacanonnatyA bIjAdhAnAdibhAvataH bahUnAmupakAreNa nAnukampAnimittatAm / atikrAmati tenAtra mukhyo hetuH zubhAzayaH kSetrAdivyavahAreNa dRzyate phalasAdhanam / nizcayena punarbhAvaH kevalaH phalabhedakRt // 3 // // 4 // // 7 // 132 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // kAle'lpamapi lAbhAya nAkAle karma bahvapi / vRSTau vRddhiH kaNasyApi kaNakoTirvRthA'nyathA dharmAGgatvaM sphuTIkartuM dAnasya bhagavAnapi / ata eva vrataM gRhNan dadau saMvatsaraM vasu sAdhunApi dazAbhedaM prApyaitadanukampayA / dattaM jJAtAdbhagavato raGkasyeva suhastinA na cAdhikaraNaM hyetadvizuddhAzayato matam / api tvanyadguNasthAnaM guNAntaranibandhanam vaiyAvRttye gRhasthAnAM niSedhaH zrUyate tu yaH / sa autsargikatAM bibhrannaitasyArthasya bAdhakaH ye tu dAnaM prazaMsantItyAdisUtre'pi saMgataH / vihAya viSayo mRgyo dazAbhedaM vipazcitA nanvevaM puNyabandhaH syAtsAdhorna ca sa iSyate / puNyaMbandhAnyapIDAbhyAM channaM bhuGkte yato yatiH dInAdidAne puNyaM syAttadadAne ca pIDanam / zaktau pIDApratIkAre zAstrArthasya ca bAdhanam kiM ca dAnena bhogAptistato bhavaparamparA / dharmAdharmakSayAnmuktirmumukSorneSTamityadaH naivaM yatpuNyabandho'pi dharmahetuH zubhodayaH / varterdAhyaM vinAzyeva nazvaratvAtsvato mataH bhogAptirapi naitasmAdabhogapariNAmataH / mantritaM: zraddhayA puMsAM jalamapyamRtAyate na ca svadAnapoSArthamuktametadapezalam / haribhadro hyado'bhANIdyataH saMvignapAkSikaH // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // 133 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // // 21 // = // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // bhaktistu bhavanistAravAJchA svasya supAtrataH / tayA dattaM supAtrAya bahukarmakSayakSamam pAtradAnacaturbhaGgyAmAdyaH saMzuddha iSyate / dvitIye bhajanA zeSAvaniSTaphaladau matau zuddhaM dattvA supAtrAya sAnubandhazubhArjanAt / sAnubandhaM na badhnAti pApaM baddhaM ca muJcati .. bhavetpAtravizeSe vA kAraNe vA tathAvidhe / azuddhasyApi dAnaM hi dvayorlAbhAya nAnyathA athavA yo gRhI mugdho lubdhakajJAtabhAvitaH / tasya tatsvalpabandhAya bahunirjaraNAya ca itthamAzayavaicitryAdatrAlpAyuSkahetutA / . yuktA cAzubhadIrghAyurhetutA sUtradarzitA ' yastUttaraguNAzuddhaM prajJaptiviSayaM vadet / tenAtra bhajanAsUtraM dRSTaM sUtrakRte katham . zuddhaM vA yadazuddhaM vA'saMyatAya pradIyate / gurutvabuddhyA tatkarmabandhakRnnAnukampayA doSapoSakatAM jJAtvA tAmupekSya dadajjanaH / prajvAlya candanaM kuryAtkaSTAmaGgArajIvikAm ataH pAtraM parIkSeta dAnazauNDaH svayaM dhiyA / tatridhA syAnmuniH zrAddhaH samyagdRSTistathAparaH eteSAM dAnametatsthaguNAnAmanumodanAt / aucityAnativRttyA ca sarvasaMpatkaraM matam zubhayoge'pi yo doSo dravyataH ko'pi jAyate / kUpajJAtena sa punarnAniSTo yatanAvataH - // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // 134 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 32 // // 2 // // 3 // // 4 // itthaM dAnavidhijJAtA dhIra: puNyaprabhAvakaH / yathAzakti dadaddAnaM paramAnandabhAg bhavet dezanAdvAtriMzikA // 2 // yathAsthAnaM guNotpatteH suvaidyeneva bheSajam / bAlAdyapekSayA deyA dezanA klezanAzinI unmArganayanAt puMsAmanyathA vA kuzIlatA / sanmArgadrumadAhAya vahnijvAlA prasajyate anugrahadhiyA vakturdharmitvaM niyamena yat / bhaNitaM tattu dezAdipuruSAdividaM prati ko'yaM puruSa ityAdivacanAdata eva ca / parSadAdivivekAcca vyakto mandasya nigrahaH . ajJAtavAgvivekAnAM paNDitatvAbhimAninAm / viSaM yadvartate vAci mukhe nAzIviSasya tat / tatra bAlo rato liGge vRttAnveSI tu madhyamaH / paNDitaH sarvayatnena zAstratattvaM parIkSate gRhatyAgAdikaM liGgaM bAhyaM zuddhi vinA vRthA / na bheSajaM vinArogyaM vaidyaveSeNa rogiNaHgurudoSakRtAM vRttamapi tyAjyaM laghutyajAm / . jADyatyAgAya patanaM jvalati jvalane yathA zAstratattvaM budhajJeyamutsargAdisamanvitam / taddaSTeSTAviruddhArthamaidamparyavizuddhimat zrutacintottarotpannabhAvanAbhAvyamastyadaH / zrutaM sarvAnugAdvAkyAtpramANanayavarjitAt // 5 // // 6 // // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // . . . . 135 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // utpannamavinaSTaM ca bIjaM koSThagataM yathA / . parasparavibhinnoktapadArthaviSayaM tu na mahAvAkyArthajaM sUkSmayuktyA syAdvAdasaMgatam / cintAmayaM visarpi syAttailabindurivAmbhasi sarvatrAjJApuraskAri jJAnaM syAdbhAvanAmayam / azuddhajAtyaratnAbhAsamaM tAtparyavRttitaH Adye'viruddhArthatayA manAk syAdarzanagrahaH / dvitIye buddhimAdhyasthyacintAyogAtkadApi na sarvatraiva hitA vRttiH samApattyAnurUpayA / . jJAne saMjIvinIcArajJAtena carame smRtA etenaivopavAsAdevaiyAvRttyAdighAtinaH / nityatvamekabhaktAderjAnanti balavattayA / vinaitannUnamajJeSu dharmadhIrapi na zriye / gRhItaglAnabhaiSajyapradAnAbhigraheSviva teSAM tathAvidhAprAptau svAdhanyatvavibhAvinAm / cittaM hi tattvataH sAdhuglAnabhAvAbhisandhimat tasmAdbhAvanayA bhAvyaM zAstratattvaM vinA param / paralokavidhau mAnaM balavannAtra dRzyate bAhyakriyApradhAnaiva deyA bAlasya dezanA / sevanIyastadAcAro yathA'sau svAsthyamaznute samyagloco dharA zayyA tapazcitraM parISahAH / alpopadhitvamityAdi bAhyaM bAlasya kathyate madhyamasya punarvAcyaM vRttaM yatsAdhusaMgatam / samyagIryAsamityAdi trikoTIzuddhabhojanam 136 // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // -- // 22 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 23 // // 24 // // 25 // = // 26 // = // 27 // vayaHkrameNAdhyayanazravaNadhyAnasaMgatiH / sadAzayenAnugataM pAratantryaM gurorapi vacanArAdhanAddharmo'dharmastasya ca bAdhanAt / dharmaguhyamidaM vAcyaM budhasya ca vipazcitA itthamAjJAdadvArA hRdayasthe jine sati / bhavetsamarasApattiH phalaM dhyAnasya yA param dezanaikanayAkrAntA kathaM bAlAdyapekSayA / iti ceditthameva syAttabuddhiparikarmaNA pramANadezanaiveyaM tato yogyatayA matA / dravyataH sApi no mAnaM vaiparItyaM yayA bhavet Adau yathAruci zrAvyaM tato vAcyaM nayAntaram / jJAte tvekanaye'nyasmAt pariziSTaM pradarzayet saMvignabhAvitA ye syurye ca pArzvasthabhAvitAH / muktvA dravyAdikaM teSAM zuddhoJchaM tena darzitam durnayAbhiniveze tu taM dRDhaM dUSayedapi / duSTAMzacchedato nAGghI dUSayedviSakaNTakaH jAnAti dAtuM gItArtho ya evaM dharmadezanAm / kalikAle'pi tasyaiva prabhAvAddharma edhate gItArthAya jagajjantuparamAnandadAyine / .. munaye bhagavaddharmadezakAya namo namaH = = // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // 137 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . = .. = . = . = . . = mArgadvAtriMzikA // 3 // mArgaH pravartakaM mAnaM zabdo bhagavatoditaH / saMvignAzaThagItArthAcaraNaM ceti sa dvidhA dvitIyAnAdare hanta prathamasyApyanAdaraH / jItasyApi pradhAnatvaM sAmprataM zrUyate yataH anumAya satAmuktAcAreNAgamamUlatAm / pathi pravartamAnAnAM zaGkyA nAndhaparamparA, . // 3 // . sUtre saddhetunotsRSTamapi kvacidapodyate / . . hitade'pyaniSiddhe'rthe kiM punarnAsya mAnatA // 4 // niSedhaH sarvathA nAsti vidhirvA sarvathAgame / Aya vyayaM ca tulayellAMbhAkAGkSI vaNigyathA pravAhadhArApatitaM niSiddhaM yanna dRzyate / ata eva na tanmatyA dUSayanti vipazcitaH saMvignAcaraNaM samyakkalpaprAvaraNAdikam / viparyastaM punaH zrAddhamamatvaprabhRti smRtam AdyaM jJAnAtparaM mohAdvizeSo vizado'nayoH / ekatvaM nAnayoryuktaM kAcamANikyayoriva // 8 // darzayadbhiH kulAcAralopAdAmuSmikaM bhayam / vArayadbhiH svagacchIyagRhiNaH sAdhusaMgatim // 9 // dravyastavaM yatInAmapyanupazyadbhiruttamam / vivekavikalaM dAnaM sthApayadbhiryathA tathA // 10 / / apuSTAlambanotsiktairmugdhamIneSu mainikaiH / itthaM doSAdasaMvignairhahA vizvaM viDambitam (vizeSakam) // 11 // = // 7 // = 0 138 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 17 // apyeSa zithilolApo na zrAvyo gRhamedhinAm / sUkSmo'rtha ityado'yuktaM sUtre tadguNavarNanAt . . teSAM nindAlpasAdhUnAM bahvAcaraNamAninAm / pravRttAGgIkRtAtyAge mithyAdRgguNadarzinI idaM kalirajaH parvabhasma bhasmagrahodayaH / khelanaM tadasaMvignarAjasyaivAdhunocitam samudAye manAgdoSabhItaiH svecchAvihAribhiH / saMvignairapyagItArthaiH parebhyo nAtiricyate vadanti gRhiNAM. madhye pArzvasthAnAmavandyatAm / yathAcchandatayAtmAnamavandyaM jAnate na te gItArthapAratantryeNa jJAnamajJAninAM matam / vinA cakSuSmadAdhAramandhaH pathi kathaM vrajet tattyAgenAphalaM teSAM zuddhoJchAdikamapyaho / viparItaM phalaM vA syAnnaubhaGga iva vAridhau / abhinnagranthayaH prAyaH kurvanto'pyatiduSkaram / bAhyA ivAvratA mUDhA dhvAGkSajJAtena darzitAH vadantaH pratyudAsInAn paMruSaM paruSAzayAH / vizvAsAdAkRterete mahApApasya bhAjanam / ye tu svakarmadoSeNa pramAdyanto'pi dhArmikAH / saMvignapAkSikAste'pi mArgAnvAcayazAlinaH zuddhaprarUpaNaiteSAM mUlamuttarasaMpadaH / / susAdhuglAnibhaiSajyapradAnAbhyarcanAdikAH AtmArthaM dIkSaNaM teSAM niSiddhaM zrUyate zrute / jJAnAdyarthAnyadIkSA ca svopasaMpacca nAhitA . 139 // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // . // 23 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAvazyakAdivaiyarthaM teSAM zakyaM prakurvatAm / anumatyAdisAmrAjyAdbhAvAvezAcca cetasaH // 24 // dravyatve'pi pradhAnatvAttathAkalpAttadakSatam / yato mArgapravezAya mataM mithyAdRzAmapi // 25 // mArgabhedastu yaH kazcinnijamatyA vikalpyate / . sa tu sundarabuddhyApi kriyamANo na sundaraH . // 26 // nivartamAnA apyeke vadantyAcAragocaram / . AkhyAtA mArgamapyeko noJchajIvIti ca zrutiH // 27 // asaMyate saMyatatvaM manyamAne ca pApatA / bhaNitA tena mArgo'yaM tRtIyo'pyavaziSyate sAdhuH zrAddhazca saMvignapakSI zivapathAstrayaH / zeSA bhavapathA gehidravyaliGgikuliGginaH // 29 // guNI ca guNarAgI ca guNadveSI ca sAdhuSu / zrUyante vyaktamutkRSTamadhyamAdhamabuddhayaH // 30 // te ca cAritrasamyaktvamithyAdarzanabhUmayaH / ato dvayoH prakRtyaiva vartitavyaM yathAbalam . // 31 // itthaM mArgasthitAcAramanusRtya pravRttayA / mArgadRSTyaiva labhyante paramAnandasaMpadaH - // 32 // // 28 // jinamahattvadvAtriMzikA // 4 // vapratrayadhvajacchatracakracAmarasaMpadA / vibhutvaM na vibhostAdRGmAyAviSvapi saMbhavAt // 1 // svAmino vacanaM yattu saMvAdi nyAyasaMgatam / kutarkadhvAntasUryAMzurmahatvaM tadyadabhyadhuH 140 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // = = // 4 // = = // 7 = // 8 = pakSapAto na me vIre na dveSaH kapilAdiSu / yuktimadvacanaM yasya tasya kAryaH parigrahaH puNyodayabhavairbhAvairmataM kSAyikasaMgataiH / mahattvaM mahanIyasya bAhyamAbhyantaraM tathA bahirabhyudayAdarzI bhavatyantargato guNaH / maNeH paTAvRtasyApi bahirkotirudaJcati bhedaH prakRtyA ratnasya jAtyasyAjAtyato yathA / tathAgapi devasya bhedo'nyebhyaH svabhAvataH nityanirdoSatAbhAvAnmahattvaM neti durvacaH / nityanirdoSatA yasmAdghaTAdAvapi vartate sAtmanyeva mahattvAGgamiti cettatra kA pramA / pumantarasya kalpyatvAddhvastadoSo. varaM pumAn doSAvaraNayorhAniniHzeSAstyatizAyanAt / . kvacidyathA svahetubhyo bahirantarmalakSayaH itthaM jagadakartRtve'pyamahattvaM nirAkRtam / kArye kartRprayojyasya vizeSasyaiva darzanAt kartRtvena ca hetutve jJAtRtvenApi tadbhavet / jJAnasyaiva ca hetutve siddhe naH siddhasAdhanam dhRtyAderapi dharmAdijanyatvAnnAtra mAnatA / kRtitvenApi janyatvAccetyanyatraiSa vistaraH anye tvAhurmahattvaM hi saMkhyAvaddAnato'sya na / zAstre no gIyate hyetadasaMkhyaM trijagadguroH atrocyate na saMkhyAvaddAnamarthAdyabhAvataH / sUtre varavarikAyAH zruteH kiM tvarthyabhAvataH . 141 // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // = Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // .. // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // sa ca svAmyanubhAvena santoSasukhayogataH / . dharme'pyugrodyamAttattvadRSTyetyetadanAvilam dAnAdevAkRtArthatvAnmahattvaM neti mandadhIH / tasyottaramidaM puNyamitthameva vipacyate garbhAdArabhya satpuNyAdbhavettasyocitA kriyA / tatrApyabhigraho nyAyyaH zrUyate svAminastataH nyAyyatA ceSTasaMsiddheH pitrudveganirAsataH / prArambhamaGgalaM hyetadguruzuzrUSaNaM hi tat' tatkhedarakSaNopAyApravRttau na kRtajJatA / / tyAgo'pyabodhe na tyAgo yathA glAnauSadhArthinaH aparastvAha rAjyAdimahAdhikaraNaM dadat / zilpAdi darzayaMzcArhanmahattvaM kathamRcchati tannetthameva prakRtAdhikadoSanivAraNAt / zaktau satyAmupekSAyA ayuktatvAnmahAtmanAm nAgAde rakSaNAyeva gartAdyAkarSaNe'tra na / doSo'nyathopadeze'pi sa syAtparanayodbhavAt kazcittu kuzalaM cittaM mukhyaM nAsyeti no mahAn / tadayuktaM yato mukhyaM nedaM sAmAyikAdapi svadharmAdanyamuktyAzA tadadharmasahiSNutA / yadvayaM kuzale citte tadasaMbhavi tattvataH ato mohAnugaM hyetannirmohAnAmasundaram / bodhyAdiprArthanAkalpaM sarAgatve tu sAdhvapi sattvadhIrapi yA svasyopakArAdapakAriNi / / sAtmambharitvapizunA parApAyAnapekSiNI // 21 // // 22 // . // 23 // // 24 // // 25 // - // 26 // 142 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // // 28 // // 29 // padArthamAtrarasikastato'nupakRtopakRt / agUDhalo bhagavAn mahAnityeSa me matiH arhamityakSaraM yasya citte sphurati sarvadA / paraM brahma tataH zabdabrahmaNaH so'dhigacchati para:sahasrAH zaradAM pare yogamupAsatAm / hantArhantamanAsevya gantAro na paraM padam AtmAyamarhato dhyAnAtparamAtmatvamaznute / rasaviddhaM yathA tAnaM svarNatvamadhigacchati pUjyo'yaM smaraNIyo'yaM sevanIyo'yamAdarAt / asyaiva zAsane bhaktiH kAryA ceccetanAsti vaH sArametanmayA labdhaM zrutAbdheravagAhanAt / bhaktirbhAgavatI bIjaM paramAnandasaMpadAm // 30 // // 31 // . // 32 // // 1 // // 2 // bhaktidvAtriMzikA // 5 // zramaNAnAmiyaM pUrNA sUtroktAcArapAlanAt / dravyastavAdgRhasthAnAM dezatastadvidhistvayam nyAyArjitadhano dhIraH sadAcAraH zubhAzayaH / bhavanaM kArayejjainaM gRhI gurvAdisaMmataH tatra zuddhAM mahImAdau gRhNIyAcchAstranItitaH / paropatAparahitAM bhaviSyadbhadrasantatim aprIti va kasyApi kAryA dharmodyatena vai / itthaM zubhAnubandhaH syAdatrodAharaNaM prabhuH Asanno'pi janastatra mAnyo dAnAdinA yataH / itthaM zubhAzayasphAtyA bodhivRddhiH zarIriNAm // 3 // // 4 // // 5 // 143 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // iSTakAdi dalaM cAru dAru vA sAravannavam / . gavAdyapIDayA grAhyaM mUlyaucityena yatnataH bhRtakA api santoSyAH svayaM prakRtisAdhavaH / dharmo bhAvena na vyAjAddharmamitreSu teSu tu svAzayazca vidheyo'trAnidAno jinarAgataH / anyArambhaparityAgAjjalAdiyatanAvatA . . itthaM caiSo'dhikatyAgAt sadArambhaH phalAnvitaH / pratyahaM bhAvavRddhyAptairbhAvayajJaH prakIrtitaH jinagehaM vidhAyaivaM zuddhamavyayanIvi ca / . drAk tatra kArayedbimbaM sAdhiSThAnaM hi vRddhimat vibhavocitamUlyena kartuH pUjApuraHsaram / . deyaM tadanaghasyaiva yathA cittaM na nazyati' yAvantazcittasantoSAstadA bimbasamudbhavAH / tatkAraNAni tAvantItyutsAha ucito. mahAn .. tatkartari ca yAprItistattvataH sA jine smRtA / pUryA daurhadabhedAstajjinAvasthAtrayAzrayAH - svavittasthe'nyavitte tatpuNyAzaMsA vidhIyate / mantranyAso'rhato nAmnA svAhAntaH praNavAdikaH hemAdinA vizeSastu na bimbe kiM tu bhAvataH / ceSTayA sa zubho bhaktyA tantroktasmRtimUlayA lokottaramidaM jJeyamitthaM yadbimbakAraNam / mokSadaM laukikaM cAnyat kuryAdabhyudayaM phalam / itthaM niSpannabimbasya pratiSThAptaistridhoditA / dinebhyo'rvAgdazabhyastu vyaktikSetramahAhvayAH // 12 // // 13 // // 14 // // 16 // // 17 // 144 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // devoddezena mukhyeyamAtmanyevAtmano dhiyaH / sthApye samarasApatterupacArAbahiH punaH / pratiSThitatvajJAnotthasamApattyA pareSvapi / phalaM syAdvItarAgANAM sannidhAnaM tvasaMbhavi saMpradAyAgataM ceha mantranyAsAdi yuktimat / aSTau dinAnyavicchittyA pUjA dAnaM ca bhAvataH pUjA pratiSThitasyetthaM bimbasya kriyate'rhataH / bhaktyA vilepanasnAnapuSpadhUpAdibhiH zubhaiH sA ca paJcopacArA syAt kAcidaSTopacArikA / api sarvopacArA ca nijasaMpadvizeSataH iyaM nyAyotthavittena kAryA bhaktimatA satA / / vizuddhojjvalavastreNa zucinA saMyatAtmanA piNDakriyAguNodAraireSA stotraizca saMgatA / . pApaga paraiH samyakpraNidhAnapuraHsaraiH . anye tvAstridhA yogasArA sA zuddhicittataH / aticArojjhitA vighnazamAbhyudayamokSadA AdyayozcArupuSpAdyAnayanaitanniyojane / antyAyAM manasA sarva saMpAdayati sundaram na ca snAnAdinA kAyavadhAdatrAsti duSTutA / doSAdadhikabhAvasya tatrAnubhavikatvataH yatirapyadhikArI syAnna caivaM tasya sarvathA / bhAvastavAdhirUDhatvAdarthAbhAvAdamUdRzA prakRtyArambhabhIrurvA yo vA sAmAyikAdimAn / gRhI tasyApi nAtrArthe'dhikAritvamataH smRtam 145 // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // . // 29 // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . anyatrArambhavAn yastu tasyAtrArambhazaGkinaH / abodhireva paramA vivekaudAryanAzataH / yacca dharmArthamityAdi tadapekSya dazAntaram / saMkAzAdeH kila zreyasyupetyApi pravRttitaH pUjayA paramAnandamupakAraM vinA katham / dadAti pUjya iti ceccintAmaNyAdayo yathA // 31 // // 32 // . sAdhusAmagryadvAtriMzikA // 6 // .. jJAnena jJAnibhAvaH syAdbhikSubhAvazca bhikSayA / vairAgyeNa viraktatvaM saMyatasya mahAtmanaH viSayapratibhAsAkhyaM tathAtmapariNAmavat / . tattvasaMvedanaM ceti tridhA jJAnaM prakIrtitam // 2 // AdyaM mithyAdRzAM mugdharatnAdipratibhAsavat / ajJAnAvaraNApAyAgrAhyatvAdyavinizcayam // 3 // bhinnagranthedvitIyaM tu jJAnAvaraNabhedajam / .. zraddhAvatpratibandhe'pi karmaNA sukhaduHkhayuk svasthavRttestRtIyaM tu sajjJAnAvaraNavyayAt / sAdhoviratyavacchinnamavighnena phalapradam niSkampA ca sakampA ca pravRttiH pApakarmaNi / niravadyA ca setyAhuliGgAnyatra yathAkramam jAtibhedAnumAnAya vyaktInAM vedanAt svataH / tena karmAntarAt kAryabhede'pyetadbhidA'kSatA // 7 // yogAdevAntyabodhasya sAdhuH sAmagryamaznute / anyathAkarSagAmI syAt patito vA na saMzayaH // 8 // // 4 // 146 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = // 10 // = = = // 11 // // 12 // = = = // 14 // = tridhA bhikSApi tatrAdyA sarvasaMpatkarI matA / dvitIyA pauruSaghnI syAvRttibhikSA tathAntimA sadAnArambhaheturyA sA bhikSA prathamA smRtA / ekabAle dravyamunau sadAnArambhitA punaH dIkSAvirodhinI bhikSA pauruSaghnI prakIrtitA / dharmalAghavameva syAttayA pInasya jIvataH kriyAntarAsamarthatvaprayuktA vRttisaMjJikA / dInAndhAdiSviyaM siddhaputrAdiSvapi keSucit anyAbAdhena sAmagryaM mukhyayA bhikSayAlivat / gRhNataH piNDamakRtamakAritamakalpitam nanvevaM sadgRhasthAnoM gRhe bhikSA na yujyate / anAtmambharayo yatra svaparArthaM hiM kurvate saMkalpabhedaviraho viSayo yAvadarthikam / / puNyArthikaM ca vadatA duSTamatra hi durvacaH . ucyate viSayo'trAyaM bhinne deye svabhogyataH / saMkalpanaM kriyAkAle duSTaM puSTamiyattayA svocite tu tadArambhe niSThite nAvizuddhimaMt / tadarthakRtiniSThAbhyAM caturbhaGgyAM dvayorgrahAt prAya evamalAbha: syAditi cedbahudhApyayam / saMbhavItyata evokto yatidharmo'tiduSkaraH saMkalpitasya gRhiNA tridhAzuddhimato grahe / ko doSaH iti cejjJAte prasaGgAtpApavRddhitaH yatyarthaM gRhiNazceSTA prANyArambhaprayojikA / yatestadvarjanopAyahInA sAmagryaghAtinI // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // 140. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // vairAgyaM ca smRtaM duHkhamohajJAnAnvitaM tridhA / ArtadhyAnAkhyamAdyaM syAdyathAzaktyapravRttitaH anicchA hyatra saMsAre svecchAlAbhAdanutkaTa / nairguNyadRSTijaM dveSaM vinA cittAGgakhedakRt . ekAntAtmagrahodbhUtabhavanairguNyadarzanAt / zAntasyApi dvitIyaM sajjvarAnudbhavasannibham syAdvAdavidyayA jJAtvA baddhAnAM kaSTamaGginAm / tRtIyaM bhavabhIbhAjAM mokSopAyapravRddhimat sAmagryaM syAdanenaiva dvayostu svopamardataH / atrAGgatvaM kadAcitsyAdguNavatpAratantryataH bhAvazuddhirapi nyAyyA na mArgAnanusAriNI / aprajJApyasya bAlasya vinaitatsvAgrahAtmikA mohAnutkarSakRccaitadata evApi zAstravit / kSamAzramaNahastenetyAha sarveSu karmasu .. yastu nAnyaguNAn veda na vA svaguNadoSavit / sa evaitannAdriyate na tvAsannamahodayaH . guNavabahumAnAdyaH kuryAtpravacanonnatim / anyeSAM darzanotpattestasya syAdunnatiH parA yastu zAsanamAlinye'nAbhogenApi vartate / baghnAti sa tu mithyAtvaM mahAnarthanibandhanam svecchAcAre ca bAlAnAM mAlinyaM mArgabAdhayA / guNAnAM tena sAmagryaM guNavatpAratantryataH itthaM vijJAya matimAn yatirgItArthasaGgakRt / . tridhAzuddhyAcaran dharmaM paramAnandamaznute // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // 148 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmavyavasthAdvAtriMzikA // 7 // bhakSyAbhakSyavivekAcca gamyAgamyavivekataH / tapodayAvizeSAcca sa dharmo vyavatiSThate // 1 // bhakSyaM mAMsamapi prAha kazcitprANyaGgabhAvataH / odanAdivadityevamanumAnapuraHsaram // 2 // svatantrasAdhanatve'do'yuktaM dRSTAntadoSataH / prasaGgasAdhanatve'pi bAdhakatvAdvyavasthiteH // 3 // vyavasthitaM hi goH peyaM kSIrAdi rudhirAdi na / nyAyo'trApyeSa no cetsyAdbhikSumAMsAdikaM tathA // 4 // prANyaGgatvAdabhakSyatvaM na hi mAMse mataM ca naH / jIvasaMsaktihetutvAt kiM tu tadgarhitaM budhaiH . // 5 // pacyamAnAmapakvAsu mAMsapesISu sarvathA / tantre nigodajIvAnAmutpattirbhaNitA jinaiH / sUtrANi kAnicicchedopabhogAdiparANi tu / amadyamAMsAzitayA na hanyante prasiddhayA na prANyaGgasamutthaM cetyAdinA vopi vAritam / laGkAvatArasUtrAdau tadityetadvathoditam // 8 // na mAMsabhakSaNe doSo na madye na ca maithune. / pravRttireSA bhUtAnAM nivRttistu mahAphalA // 9 // bhakSyaM mAMsaM paraH prAhAnAlocya vacanAdataH / janmAntarArjanAdduSTaM na caitadveda yatsmRtam // 10 // . mAM sa bhakSayitA'mutra yasya mAMsamihAmyaham / etanmAMsasya mAMsatvaM pravadanti manISiNaH // 11 // // 7 // . 140 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // . // 16 // // 17 // niSedhaH zAstrabAhyo'stu vidhiH zAstrIyagocaraH / doSo vizeSatAtparyAnnanvevaM na yataH smRtam prokSitaM bhakSayenmAMsaM brAhmaNAnAM ca kAmyayA / yathAvidhi niyuktastu prANAnAmeva cAtyaye naitannivRttyayogena tasyAH prAptiniyantraNAt / . prAptA cAsya niSedhena yata etaduhAhRtam . yathAvidhi niyuktastu yo mAMsaM nAtti vai dvijaH / sa pretya pazutAM yAti saMbhavAnekaviMzatim adhikAraparityAgAt pArivrAjye'stu tatphalaMm / iti cettadabhAve nAduSTatetyapi saMkaTam madye'pi prakaTo doSaH zrIhrInAzAdiraihikaH / sandhAnajIvamizratvAnmahAnAmuSmiko'pi ca niyamena sarAgatvAddaSTaM maithunamapyaho / mUlametadadharmasya niSiddhaM yogipuGgavaiH dharmArthaM putrakAmasya svadAreSvadhikAriNaH / RtukAle na tadduSTaM kSudhAdAviva bhojanam . naivamitthaM svarUpeNa duSTatvAnnibiDApadi / zvamAMsabhakSaNasyevApavAdikanibhatvataH vedaM hyadhItya snAyAdyattatraivAdhItyasaGgataH / vyAkhyAtastadasAvartho brUte hInAM gRhasthatAm adoSakIrtanAdasya prazaMsA tadasaGgatA / vidhyukteriSTasaMsiddherbahulokapravRttitaH nivRttiH kiM ca yuktA bho sAvadyasyetarasya vA / Adye syAdduSTatA teSAmantye yogAdyanAdaraH . // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // 150 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // mAdhyasthyaM kecidicchanti gamyAgamyAvivekataH / tanno viparyayAdevAnargalecchAnirodhataH nAdriyante tapaH kecidduHkharUpatayA'budhAH / ArtadhyAnAdihetutvAtkarmodayasamudbhavAt yathAsamAdhAnavidherantaH sukhaniSekataH / naitajjJAnAdiyogena kSAyopazamikatvataH dayApi laukikI neSTA SaTkAyAnavabodhataH / aikAntikI ca nAjJAnAnnizcayavyavahArayoH vyavahArAtparaprANarakSaNaM yatanAvataH / nizcayAnirvikalpasvabhAvaprANAvanaM tu sA yatnato jIvarakSArthI tatpIDApi na doSakRt / . apIDane'pi pIDaiva bhavedayatanAvataH rahasyaM paramaM sAdhoH samagrazrutadhAriNaH / . pariNAmapramANatvaM nizcayaikAgracetasaH tiSThato na zubho bhAvo hyasadAyataneSu ca / gantavyaM tatsadAcArabhAvAbhyantaravarmanA viditvA lokamukSipya lokasaMjJAM ca labhyate / itthaM vyavasthito dharmaH paramAnandakandabhUH // 28 // // 29 / // 30 // .. // 31 // // 32 // vAdadvAtriMzikA // 8 // zuSkavAdo vivAdazca dharmavAdastathA'paraH / kIrtitatrividho vAda ityevaM tattvadarzibhiH parAnartho laghutvaM vA vijaye ca parAjaye / yatroktau saha duSTena zuSkavAdaH sa kIrtitaH // 1 // // 2 // . 151 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // 5 // . // 6 // // 7 // // 8 // chalajAtipradhAnoktirdusthitenArthinA saha / . vivAdo'trApi vijayAlAbho vA vighnakAritA jJAtasvazAstratattvena madhyasthenAghabhIruNA / kathAbandhastattvadhiyA dharmavAdaH prakIrtitaH vAdino dharmabodhAdi vijaye'sya mahatphalam / Atmano mohanAzazca prakaTastatparAjaye ayameva vidheyastattattvajJena tapasvinA / dezAdyapekSayAnyo'pi vijJAya gurulAghavam atra jJAtaM hi bhagavAn yatsa nAbhAvyaparSadi / dideza dharmamucite deze'nyatra dideza ca viSayo dharmavAdasya dharmasAdhanalakSaNaH / . svatantrasiddhaH prakRtopayukto'sadgrahavyayeM yathAhiMsAdayaH paJca vratadharmayamAdibhiH / padaiH kuzaladharmAdyaiH kathyante svasvadarzane mukhyavRttyA kva yujyante na vaitAni kva darzane / vicAryametannipuNairavyagreNAntarAtmanA pramANalakSaNAdestu nopayogo'tra kazcana / / tannizcaye'navasthAnAdanyathArthasthiteryataH prasiddhAni pramANAni vyavahArazca tatkRtaH / pramANalakSaNasyoktau jJAyate na prayojanam na cArthasaMzayApattiH pramANe'tattvazaGkayA / tatrApyetadavicchedADhetvabhAvasya sAmyataH arthayAthAtmyazaGkA tu tattvajJAnopayoginI / zuddhArthasthApakatvaM ca tantraM sadarzanagrahe 15ra // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // = // 16 // = // 17 // = // 18 // = = = // 19 // = // 20 // = tatrAtmA nitya eveti yeSAmekAntadarzanam / hiMsAdayaH kathaM teSAM kathamapyAtmano'vyayAt manoyogavizeSasya -dhvaMso maraNamAtmanaH / hiMsA taccenna tattvasya siddherarthasamAjataH zarIreNApi saMbandho nityatve'sya na saMbhavI / vibhutvena ca saMsAraH kalpitaH syAdasaMzayam adRSTAddehasaMyogaH syAdanyatarakarmajaH / itthaM janmopapattizca na tadyogAvivecanAt AtmakriyAM vinA ca syAnmitANugrahaNaM katham / kathaM saMyogabhedAdikalpanA cApi yujyate anityaikAntapakSe'pi hiMsAdInAmasaMbhavaH / nAzahetorayogena kSaNikatvasya sAdhanAt na ca santAnabhedasya janako hiMsako mataH / sAMvRtatvAdajanyatvAdbhAvatvaniyataM hi tat . narAdikSaNahetuzca zUkarAderna hiMsakaH / zUkarAntyakSaNenaiva vyabhicAraprasaGgataH anantarakSaNotpAde buddhalubdhakayostulA / naivaM tadviratiH kvApi tata: zAstrAdyasaMgatiH ghaTante na vinA'hiMsAM satyAdInyapi tattvataH / etasyA vRttibhUtAni tAni yadbhagavAJjagau . maunIndre ca pravacane yujyate sarvameva hi / nityAnitye sphuTaM dehAdbhinnAbhinne tathAtmani pIDAkartRtvato dehavyApattyA duSTabhAvataH / tridhA hiMsAgamaproktA na hIthamapahetukA .153 = // 21 // = // 22 // = // 23 // = // 24 // . = // 25 // - // 26 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 28 // // 29 // hanturjAgrati ko doSo hiMsanIyasya karmaNi / prasaktistadabhAve cAnyatrApIti mudhA vacaH hiMsyakarmavipAke yadRSTAzayanimittatA / hiMsakatvaM na tenedaM vaidyasya syAdriporiva itthaM sadupadezAdestannivRttirapi sphuTA / sopakramasya pApasya nAzAtsvAzayavRddhitaH tathArucipravRttyA ca byajyate karma tAdRzam / saMzayaM jAnatA jJAtaH saMsAra iti hi zrutiH apavargatarorbIjaM mukhyAhiMseyamucyate / . satyAdIni vratAnyatra jAyante pallavA navAH viSayo dharmavAdasya nirasya matiMkardamam / saMzodhyaH svAzayAditthaM paramAnandamicchatA // 31 // // 32 // // 2 // kathAdvAtriMzikA // 9 // arthakAmakathA dharmakathA mizrakathA tathA / . kathA caturvidhA tatra prathamA yatra varNyate vidyA zilpamupAyazcAnirvedazcApi saMcayaH / dakSatvaM sAmabhedazca daNDo dAnaM ca yatnataH rUpaM vayazca veSazca dAkSiNyaM cApi zikSitam / dRSTaM zrutaM cAnubhUtaM dvitIyAyAM ca saMstavaH tRtIyAkSepaNI caikA tathA vikSepaNI parA / anyasaMvejanI nirvejanI ceti caturvidhA . AcArAdvyavahArAcca prajJaptedRSTivAdataH / . . AdyA caturvidhA zrotuzcittAkSepasya kAraNam 154 // 4 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // kriyA doSavyapohazca saMdigdhe sAdhubodhanam / zrotuH sUkSmoktirAcArAdayo granthAn pare jaguH etaiH prajJApitaH zrotA citrastha iva jAyate / divyAstravanna hi kvApi moghAH syuH sudhiyAM giraH vidyA kiyA tapo vIryaM tathA samitiguptayaH / AkSepaNIkalpavallyA makaranda udAhRtaH svaparazrutamithyAnyavAdoktyA saMkramotkramam / vikSepaNI caturdhA syAhajormArgAbhimukhyahat atiprasiddhasiddhAntazUnyA lokAdigA hi sA / tato doSadRgAzaGkA syAdvA mugdhasya tattvadhI: kSiptvA doSAntaraM dadyAtsvazrutArthaM parazrute / vyAkSepe cocyamAne'sminmArgAptau dUSayedadaH kaTukauSadhaMpAnAbhAM kArayitvA ruciM satA / . . iyaM deyAnyathA siddhirna syAditi vidurbudhAH matA saMvejanI svAnyadehehapretyagocarA / . yayA saMvejyate zrotA vipAkavirasatvataH vaikriyAdayo jJAnataMpazcaraNasaMpadaH / zubhAzubhodayadhvaMsaphalamasyA rasaH smRtaH caturbhaGgIM samAzritya pretyehaphalasaMzrayAm / pApakarmavipAkaM yA brUte nirvejanI tu sA stokasyApi pramAdasya pariNAmo'tidAruNaH / varNyamAnaH prabandhena nirvejanyA rasaH smRtaH AdAvAkSepaNIM dadyAcchiSyasya dhanasannibhAm / vikSepaNI gRhIte'rthe vRddhyupAyamivAdizet 155 // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // // 20 // - // 21 // // 22 // // 23 // AkSepaNyA kilAkSiptA jIvAH samyaktvabhAginaH / vikSepaNyAstu bhajanA mithyAtvaM vAtidAruNam AdyA yathA zubhaM bhAvaM sUte nAnyA kathA tathA / yAdRgguNaH syAtpIyUSAttAdRzo na viSAdapi dharmArthakAmAH kathyante sUtre kAvye ca yatra sA / . mizrAkhyA vikathA tu syAdbhaktastrIdezarAGgatA prajJApakaM samAzritya kathA etA api kramAt / akathA vikathA vA syuH kathA vA bhAvabhedataH mithyAtvaM vedayan brUte liGgastho vA gRhasthitaH / yatsA'kathAzayodbhUtaH zroturvaktranusArataH jJAnakriyAtapoyuktAH sadbhAvaM kathayanti yat / / jagajjIvahitaM seyaM kathA dhIrairudAhRtA' yaH saMyataH pramattastu brUte sA vikathA matA / kartRzrotrAzaye tu syAdbhajanA bhedamaJcati sandhukSayanti madanaM zrRGgAroktairudarciSam / kathanIyA kathA naiva sAdhunA siddhimicchatA taponiyamasArA tu kathanIyA vipazcitA / . saMvedaM vApi nirvedaM yAM zrutvA manujo vrajet mahArthApi kathA 'kathyA pariklezena dhImatA / arthaM hanti prapaJco hi pIThakSmAmiva pAdapaH prapaJcitajJaziSyasyAnurodhe so'pyadoSakRt / sUtrArthAdikrameNAto'nuyogastrividhaH smRtaH vidhyudyamabhayotsargApavAdobhayavarNakaiH / / kathayanna paTuH sUtramaparicchidya kevalam // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // 156 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___ = evaM hyekAntabuddhiH syAtsA ca samyaktvaghAtinI / vibhajya vAdino yuktA kathAyAmadhikAritA // 30 // vidhinA kathayan dharmaM hIno'pi zrutadIpanAt / varaM na tu kriyAstho'pi mUDho dharmAdhvataskaraH // 31 // itthaM vyutpattimAtrAyAM kathayan paNDitaH kathAm / svasAmarthyAnusAreNa paramAnandamaznute // 32 // __ yogalakSaNadvAtriMzikA // 10 // mokSeNa yoz2anAdeva yogo hyatra nirucyate / lakSaNaM tena tanmukhyahetuvyApAratAsya tu // 1 // mukhyatvaM cAntaraGgatvAt phalAkSepAcca darzitam / carame pudgalAvarte yata etasya saMbhavaH // 2 // na sanmArgAbhimukhyaM syAdAvarteSu pareSu tu / . mithyAtvacchannabuddhInAM diGmUDhAnAmivAGginAm // 3 // tadA bhavAbhinandI syAtsaMjJAviSkambhaNaM vinA / dharmakRt kazcidevAGgI lokapaGktikRtAdara: kSudro lAbharatirdIno matsarI bhayavAn zaThaH / ajJo bhavAbhinandI syAnniSphalArambhasaMgataH // 5 // lokArAdhanahetoryA malinenAntarAtmanA / / kriyate satkriyA sA ca lokapaktiMrudAhRtA // 6 // mahatyalpatvabodhena viparItaphalAvahA / bhavAbhinandino lokapaGktyA dharmakriyA matA // 7 // . dharmArthaM sA zubhAyApi dharmastu na tadarthinaH / klezo'pISTo dhanArthaM hi klezArthaM jAtu no dhanam // 4 // // 8 // 1pa0 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // // 10 // // 11 // // 13 // // 14 // anAbhogavataH sApi dharmAhAnikRto varam / . zubhA tattvena naikApi praNidhAnAdyabhAvataH praNidhAnaM pravRttizca tathA vighnajayastridhA / siddhizca viniyogazca ete karmazubhAzayAH praNidhAnaM kriyAniSThamadhovRttikRpAnugam / paropakArasAraM ca cittaM pApavivajitam pravRttiH prakRtasthAne yatnAtizayasaMbhavA / anyAbhilASarahitA ceta:pariNati: sthirA bAhyAntarvyAdhimithyAtvajayavyaGgyAzayAtmakaH / kaNTakajvaramohAnAM jayairvighnajayaH samaH siddhistAttvikadharmAptiH sAkSAdanubhavAtmikA / kRpopakAravinayAnvitA hInAdiSu kramAt anyasya yojanaM dharme viniyogastaduttaram / kAryamanvayasaMpattyA tadavandhyaphalaM matam etairAzayayogaistu vinA dharmAya na kriyA / pratyuta pratyapAyAya lobhakrodhakriyA yathA tasmAdacaramAvarteSvayogo yogavartmanaH / yogyatve'pi tRNAdInAM ghRtatvAdestadA yathA navanItAdikalpastaccaramAvarta iSyate / atraiva vimalo bhAvo gopendro'pi yadabhyadhAt anivRttAdhikArAyAM prakRtau sarvathaiva hi / na puMsastattvamArge'smiJjijJAsApi pravartate sAdhikAraprakRtimatyAvarte hi niyogataH / pathyeccheva na jijJAsA kSetrarogodaye bhavet 158 .. // 15 // . // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // // 23 // // 24 // .. // 26 // puruSAbhibhavaH kazcittasyAmapi hi hIyate / yuktaM tenaitadadhikamupariSTAdbhaNiSyate / bhAvasya mokSahetutvaM tena mokSe vyavasthitam / tasyaiva caramAvarte kriyAyA api yogataH rasAnuvedhAttAmrasya hematvaM jAyate yathA / kriyAyA api samyaktvaM tathA bhAvAnuvedhataH bhAvasAtmye'ta evAsyA bhaGge'pi vyaktamanvayaH / suvarNaghaTatulyAM tAM bruvate saugatA api zirodakasamo bhAvaH kriyA ca khananopamA / bhAvapUrvAdanuSThAnAdbhAvavRddhirato dhruvA maNDUkacUrNasadRzaH klezadhvaMsa: kriyAkRtaH / . tadbhasmasadRzastu syAdbhAvapUrvakriyAkRtaH vicitrabhAvadvArA tat kriyA hetuH zivaM prati / asyA vyaJjakatApyeSA parA jJAnanayocitA. vyApArazcidvivartatvAdvIryollAsAcca sa smRtaH / vivicyamAnA bhidyante pariNAmA hi vastunaH jIvasthAnAni sarvANi guNasthAnAni mArgaNAH / pariNAmA vivartante jIvastu na kadAcana upAdhiH karmaNaiva syAdAcArAdau zrutaM hyadaH / vibhAvAnityabhAve'pi tato nityasvabhAvavAn . dravyAdeH syAdabhede'pi zuddhabhedanayAdinA / itthaM vyutpAdanaM yuktaM nayasArA hi dezanA yogalakSaNamityevaM jAnAno jinazAsane / paroktAni parIkSeta paramAnandabaddhadhIH - 150 // 28 // // 29 // // 30 // . // 31 // // 32 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // pAtaJjalayogalakSaNavicAradvAtriMzikA // 11 // cittavRttinirodhaM tu yogamAha pataJjaliH / draSTuH svarUpAvasthAnaM yatra syAdavikAriNi Apanne viSayAkAraM yatra cendriyavRttitaH / pumAn bhAti tathA candrazcalanIre calan yathA taccittaM vRttayastasya paJcatayyaH prakIrtitAH / mAnaM bhramo vikalpazca nidrA ca smRtireva caM mAnaM jJAnaM yathArthaM syAdatasmiMstanmatibhramaH / puMsazcaitanyamityAdau vikalpo'vastuzAbdadhI: nidrA ca vAsanAbhAvapratyayAlambanA smRtA / sukhAdiviSayA vRttirjAgare smRtidarzanAt ' tathAnubhUtaviSayAsaMpramoSaH smRtiH smRtA / AsAM nirodhaH zaktyAntaHsthitiheto. bahirhatiH sa cAbhyAsAcca vairAgyAttatrAbhyAsa: sthitau zramaH / dRDhabhUmiH sa ca ciraM nairantaryAdarAzritaH yA vazIkArasaMjJA syAdRSTAnuzravikArthayoH / . vitRSNasyAparaM tat syAdvairAgyamanadhInatA // 8 // tatparaM jAtapuMkhyAterguNavaitRSNyasaMjJakam / bahirvaimukhyamutpAdya vairAgyamupayujyate // 9 // nirodhe punarabhyAso janayan sthiratAM dRDhAm / paramAnandaniSyandazAntazrotaH pradarzanAt // 10 // na caitadyujyate kiJcidAtmanyapariNAmini / .. kUTasthe syAdasaMsAro'mokSo vA tatra hi dhruvam // 11 // // 6 // // 7 // 160 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // prakRterapi caikatve muktiH sarvasya naiva vA / jaDAyAzca pumarthasya kartavyatvamayuktimat nanu cittasya vRttInAM sadA jJAnanibandhanAt / cicchAyAsaMkramAddhetorAtmano'pariNAmitA svAbhAsaM khalu no cittaM dRzyatvena ghaTAdivat / tadanyadRzyatAyAM cAnavasthAsmRtisaMkarau aGgAGgibhAvacArAbhyAM citirapratisaMkramA / draSTadRzyoparaktaM taccittaM sarvArthagocaram nityoditA tvabhivyaGgyA cicchaktiddhividhA hi naH / AdyA pumAn dvitIyA tu sattve tatsannidhAnataH sattve puMsthitacicchAyAsamA'nyA tadupasthitiH / pratibimbAtmako bhogaH puMsi bhedAgrahAdayam itthaM pratyAtmaniyataM buddhitattvaM hi zaktimat / nirvAhe lokayAtrAyAstaptaH kvAtiprasaJjanam kartavyatvaM pumarthasyAnulomyaprAtilomyataH / prakRtau pariNAmAnAM zaktI svAbhAvike ubhe na caivaM mokSazAstrasya vaiyarthyaM prakRteryataH / tato du:khanivRttyarthaM kartRtvasmayavarjanam vyaktaM kaivalyapAde'daH sarvaM sAdhviti cenna tat / itthaM hi prakRtermokSo na puMsastadado vRthA * paJcaviMzatitattvajJo yatra tatrAzrame rataH / jaTI muNDI zikhI vApi mucyate nAtra saMzayaH buddhyA sarvopapattau ca mAnamAtmani mRgyate / saMhatyakAritA mAnaM pArArthyaniyatA ca na // 18 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // . 11 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattvAdInAmapi svAGginyupakAropapattitaH / . buddhirnAmaiva puMsastat syAcca tattvAntaravyayaH vyApArabhedAdekasya vAyoH paJcavidhatvavat / ahaMkArAdisaMjJAnopapattisukaratvataH // 25 // puMsazca vyaJjakatve'pi kUTasthatvamayuktimat / adhiSThAnatvametaccettadetyAdi.nirarthakam // 26 // nimittatve'pi kauTasthyamathAsyApariNAmataH / syAdbhedo dharmabhedena tathApi bhavamokSayoH' prasaGgatAdavasthyaM ca buddharbhede'pi tattvataH / prakRtyante laye mukterna cedavyApyavRttitA pradhAnabhede caitatsyAtkarma buddhiguNaH pumAn / syAdhruvazcAdhruvazceti jayatAjjainadarzanam // 29 // tathA ca kAyarodhAdAvavyAptaM proktalakSaNam / ekAgratAvadhau rodhe vAcye ca prAci cetasi // 30 // yogArambho'tha vikSipte vyutthAnaM kSiptamUDhayoH / ekAgre ca niruddhe ca samAdhiriti cenna tat . // 31 // yogArambhe'pi yogasya nizcayenopapAdanAt / maduktaM lakSaNaM tasmAtparamAnandakRt satAm pUrvasevAdvAtriMzikA // 12 // pUrvasevA tu yogasya gurudevAdipUjanam / sadAcArastapo muktyadveSazceti prakIrtitAH mAtA pitA kalAcArya eteSAM jJAtayastathA / vRddhA dharmopadeSTAro guruvargaH satAM mataH 12 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // // 4 // // 5 // // 7 // // 8 // pUjanaM cAsya namanaM trisandhyaM paryupAsanam / avarNAzravaNaM nAmazlAghotthAnAsanArpaNe sarvadA tadaniSTeSTatyAgopAdAnaniSThatA / svapumarthamanAbAdhya sArANAM ca nivedanam tadvittayojanaM tIrthe tanmRtyanumatebhiyA / tadAsanAdyabhogazca tadbimbasthApanArcane devAnAM pUjanaM jJeyaM zaucazraddhAdipUrvakam / puSpaivilepanaidhUpainaivedyaiH zobhanaiH stavaiH adhimuktivazAnmAnyA avizeSeNa vA sadA / anirNItavizeSANAM sarve devA mahAtmanAm sarvAn devAnnamasyanti naikaM devaM samAzritAH / citendriyA jitakrodhA durgANyatitaranti te cArisaJjIvinIcAranyAyAdevaM phalodayaH / / mArgapravezarUpaH syAdvizeSeNAdikarmaNAm . adhijJAtavizeSANAM vizeSe'pyetadiSyate / svasya vRttavizeSe'pi pareSu dveSavarjanAt nAturApathyatulyaM yaddAnaM tadapi ceSyate / pAtre dInAdivarge ca poSyavargAvirodhataH liGginaH pAtramapacA viziSya svakriyAkRtaH / dInAndhakRpaNAdInAM vargaH kAryAntarAkSamaH sudAkSiNyaM dayAlutvaM dInoddhAraH kRtajJatA / * janApavAdabhIrutvaM sadAcArAH prakIrtitAH rAgoM guNini sarvatra nindAtyAgastathApadi / .. adainyaM satpratijJatvaM saMpattAvapi namratA . 173 // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // - // 14 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // // 17 // . // 18 // // 19 // // 20 // aviruddhakulAcArapAlanaM mitabhASitA / . api kaNThagataiH prANairapravRttizca garhite pradhAnakAryanirbandhaH sadvyayo'sadvyayojjhanam / lokAnuvRttirucitA pramAdasya ca varjanam tapazcAndrAyaNaM kRcchaM mRtyughnaM pApasUdanam / AdidhArmikayogyaM syAdapi laukikamuttamam ekaikaM vardhayed grAsaM 'zukle kRSNe ca hApayet / bhuJjIta nAmAvAsyAyAmeSa cAndrAyaNo vidhi: santApanAdibhedena kRcchramuktamanekadhA / akRcchrAdatikRcchreSu hanta santAraNaM param mAsopavAsamityAhurmRtyunaM tu tapodhanAH / mRtyuJjayajapopetaM parizuddhaM vidhAnataH pApasUdanamapyevaM tattatpApAdyapekSayA / citramantrajapaprAyaM pratyApattivizodhitam mokSaH karmakSayo nAma bhogasaMklezavarjitaH / . tatra dveSo dRDhAjJAnAdaniSTapratipattitaH bhavAbhinandinAM sA ca bhavazarmotkaTecchayA / zrUyante caitadAlApA loke zAstre'pyasundarAH . madirAkSI na yatrAsti tAruNyamadavihvalA / jaDastaM mokSamAcaSTe priyA sa iti no matam varaM vRndAvane ramye kroSTutvamabhivAJchitam / na tvevAviSayo mokSaH kadAcidapi gautama ! dveSo'yamatyanAya tadabhAvastu dehinAm / bhavAnutkaTarAgeNa sahajAlpamalatvataH ' 164 // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // // 28 // // 29 // malastu yogyatA yogakaSAyAkhyAtmano matA / anyathA'tiprasaGgaH syAjjIvatvasyAvizeSataH prAgabandhAnna bandhazcet kiM tatraiva niyAmakam / yogyatAM tu phalonneyAM bAdhate dUSaNaM na tat didRkSA bhavabIjaM cAvidyA cAnAdivAsanA / bhaGgyeSaivAzritA sAMkhyazaivavedAntisaugataiH pratyAvartaM vyayo'pyasyAstadalpatve'sya saMbhavaH / ato'pi zreyasAM zreNI kiM punarmuktirAgataH na cAyameva rAgaH syAnmRdumadhyAdhikatvataH / tatropAye ca navadhA yogibhedapradarzanAt dveSasyAbhAvarUpatvAdadveSazcaika eva hi / rAgAt kSipraM kramAccAtaH paramAnandasaMbhavaH // 30 // // 31 // // 32 // // 2 // .. muktyadveSaprAdhAnyadvAtriMzikA // 13 // uktabhedeSu yogIndrairmuktyadveSaH prasasyate / muktyupAyeSu no ceSTA malanAyaiva yattataH // 1 // viSAnnatRptisadRzaM tadyato vratadurgrahaH / .. uktaH zAstreSu zastrAgnivyAladurgrahasannibhaH graiveyakAptirapyasmAdvipAkavirasA'hitA / / muktyadveSazca tatrApi kAraNaM na kriyaiva hi // 3 // lAbhArthitayopAye phale cApratipattitaH / vyApannadarzanAnAM hi na dveSo dravyaliGginAm muktau ca muktyupAye ca muktyarthaM prasthite punaH / / yasya dveSo na tasyaiva nyAyyaM gurvAdipUjanam // 5 // __165 // 4 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // .. // 8 // // 10 // // 11 // gurudoSavataH svalpA sakriyApi guNAya na / bhautahanturyathA tasya padasparzaniSedhanam muktyadveSAnmahApApanivRttyA yAdRzo guNaH / gurvAdipUjanAttAhak kevalAnna bhavetkvacit ekameva hyanuSThAnaM kartRbhedena bhidyate / sarujetarabhedena bhojanAdigataM, yathA bhavAbhiSvaGgatastenAnAbhogAcca viSAdiSu / anuSThAnatrayaM mithyA dvayaM satyaM viparyayAt ihAmutra phalApekSA bhavAbhiSvaGga ucyate / / kriyocitasya bhAvasyAnAbhogastvatilacanam viSaM garo'nanuSThAnaM taddheturamRtaM param / gurvAdipUjAnuSThAnamiti paJcavidhaM jaguH / viSaM labdhyAdyapekSAtaH kSaNAtsaccittamAraNAt / divyabhogAbhilASeNa garaH kAlAntare kSayAt saMmohAdananuSThAnaM sadanuSThAnarAgataH / taddheturamRtaM tu syAcchuddhayA jainavartmanaH / carame pudgalAvarte tadevaM kartRbhedataH / siddhamanyAdRzaM sarvaM gurudevAdipUjanam sAmAnyayogyataiva prAk puMsaH pravavRte kila / tadA samucitA sA tu saMpanneti vibhAvyatAm caturthaM caramAvarte prAyo'nuSThAnamiSyate / anAbhogAdibhAve tu jAtu syAdanyathApi hi nanvadveSo'thavA rAgo mokSe taddhetutocitaH / Adye tatsyAdabhavyAnAmantye na syAttadadviSAm .. // 12 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // 16 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // na cAdveSe vizeSastu ko'pIti prAg nidarzitam / ISadrAgAdvizeSazcedadveSopakSayastataH utkaTayanutkaTatvAbhyAM pratiyogikRto'stvayam / naivaM satyAmupekSAyAM dezamAtraviyogataH satyaM bIjaM hi taddhetoretadanyatarArjitaH / kriyArAgo na tenAtiprasaGgaH ko'pi dRzyate api bAdhyA phalApekSA sadanuSThAnarAgakRt / sA ca prajJApanAdhInA muktyadveSamapekSate / abAdhyA sA hi mokSArthazAstrazravaNaghAtinI / muktyadveSe tadanyasyAM buddhirmArgAnusAriNI . tattatphalArthinAM tattattapastantre pradarzitam / mugdhamArgapravezAya dIyate'pyata eva ca itthaM ca vastupAlasya bhavabhrAntau na bAdhakam / guNAdveSo na yattasya kriyArAgaprayojakaH . jIvAtuH karmaNAM muktyadveSastadayamIdRzaH / guNarAgasya bIjatvamasyaivAvyavadhAnataH dhArAlagnaH zubho bhAva etasmAdeva jAyate / antastattvavizuddhyA ca. vinivRttAgrahatvataH asmin satsAdhakasyeva nAsti kAcidUbibhISikA / siddherAsannabhAvena pramodasyAntarodayAt caramAvartino jantoH siddherAsannatA dhruvam / bhUyAMso'mI vyatikrAntAsteSveko bindurambudhau manorathikamitthaM ca sukhamAsvAdayan bhRzam / pIDyate kriyayA naiva bADhaM tatrAnurajyate 177 . . . // 24 // // 26 // // 28 // // 29 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 30 // prasannaM kriyate cetaH zraddhayotpannayA tataH / malojjhitaM hi katakakSodena salilaM yathA . vIryollAsastatazca syAttataH smRtiranuttarA / tataH samAhitaM cetaH sthairyamapyavalambate adhikAritvamitthaM cApunarbandhakatAdinA / muktyadveSakrameNa syAt paramAnandakAraNam // 31 // // 32 // apunarbandhakadvAtriMzikA // 14 // zuklapakSenduvatprAyo vardhamAnaguNaH smRtaH / / bhavAbhinandidoSANAmapunarbandhako vyaye asyaiva pUrvasevoktA mukhyA'nyasyopacArataH / / asyAvasthAntaraM mArgapatitAbhimukhau punaH // 2 // yogyatve'pi vyavahitau pare tvetau pRthag jaguH / anyatrApyupacArastu sAmIpye bahvabhedataH / // 3 // pariNAmini kAryAddhi sarvathA nAsti bhinnatA / tatprakRtyA vinApyUhamanyatrainAM pare jaguH . // 4 // yuktaM caitanmale tIvra bhavAsaGgo na hIyate / / saMklezAyogato mukhyA sAnyathA neti hi sthitiH // 5 // eSyadbhadrAM samAzritya puMsaH prakRtimIdRzIm / vyavahAraH sthitaH zAstre yuktamuktaM tato hyadaH // 6 // zAntodAttastayaiva syAdAzrayaH zubhacetasaH / dhanyo bhogasukhasyeva vittADhyo rUpavAn yuvA . // 7 // aGgAbhAve yathA bhogo'tAttviko mAnahAnitaH / zAntodAttatvavirahe kriyApyevaM vikalpajA // 8 // 168 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // = krodhAdyabAdhitaH zAnta udAttastu mahAzayaH / bIjaM rUpaM phalaM cAyamUhate bhavagocaram / bhede hi prakRternaikyamabhede ca na bhinnatA / AtmanAM syAtsvabhAvasyApyevaM zabalatocitA bhavo'yaM duHkhagahano janmamRtyujarAmayaH / anAdirapyupAyena pRthagbhavitumarhati phalaM bhavasya vipula: kleza eva vijRmbhate / nyagbhAvyAtmasvabhAvaM hi payo nimbaraso yathA tadviyogAzrayo'pyevaM samyagRho'sya jAyate / tattattantranayajJAne vizeSApekSayojjvalaH ' / yojanAdyoga ityukto mokSeNa munisattamaiH / sa nivRttAdhikArAyAM prakRtau lezato dhruvaH gopendravacanAdasmAdevaMlakSaNazAlinaH / parairasyeSyate yogaH pratizroto'nugatvataH takriyAyogahetutvAdyoga ityucitaM vacaH / mokSe'tidRDhacittasya bhinnagranthestu bhAvataH anyasaktastriyo bhartRyogo'pyazreyase yathA / tathA mukhyakuTumbAdivyApAro'pi na bandhakRt / nijAzayavizuddhau hi bAhyo heturakAraNam / * zuzrUSAdikriyA'pyasya zuddhA zraddhAnusAriNI etannizcayavRttyaiva yadyogaH zAstrasaMjJitaH / tridhA zuddhAdanuSThAnAt samyakpratyayavRttitaH zAstramAsannabhavyasya mAnamAmuSmike vidhau / sevyaM yadvicikitsAyAH samAdheH pratikUlatA . . 170 // 15 // = // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // = Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAtmAnubandhaistu tridhA zuddhaM yathottaram / pradhAnaM karma tatrAdyaM muktyarthaM patanAdyapi .. // 21 // svarUpato'pi sAvadyamAdeyAzayalezataH / / zubhametadvitIyaM tu lokadRSTyA yamAdikam .. // 22 // tRtIyaM zAntavRttyAdestattvasaMvedanAnugam / / doSahAnistamobhUmnA nAdyAjjanmocitaM pare // 23 // muktIcchApi satAM zlAghyA na muktisadRzaM tvadaH / dvitIyAtsAnuvRttizca sA syAdda1racUrNavat . // 24 // kurAjavapraprAyaM tannivivekamidaM smRtam / tRtIyAtsAnubandhA sA gurulAghavacintayA // 25 // gRhAdyabhUmikAkalpamatastat kaizciducyate / udagraphaladatvena matamasmAkamapyadaH, // 26 // AtmaneSTaM gurubrUte liGgAnyapi vadanti tat / tridhA'yaM pratyayaH proktaH saMpUrNa siddhisAdhanam // 27 // siddhiH siddhyanubaddhaiva na pAtamanubaghnatI / hAThikAnAmapi hyeSA nAtmAdipratyayaM vinA // 28 // sadyogArambhakastvenaM zAstrasiddhamapekSate / sadA bhedaH parebhyo hi tasya jAtyamayUravat / // 29 // yathA zaktistadaNDAdau vicitrA tadvadasya hi / garbhayogo'pi mAtRRNAM zrUyate'tyucitA kriyA // 30 // sarvottamaM yadeteSu bhinnagranthestadiSyate / phalavadrumasadbIjaprarohodbhedasannibham // 31 // tattattantroktamakhilamapunarbandhakasya ca / .. avasthAbhedato nyAyyaM paramAnandakAraNam . // 32 // 170 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdRSTidvAtriMzikA // 15 // lakSyate granthibhedena samyagdRSTiH svatantrataH / zuzrUSAdharmarAgAbhyAM gurudevAdipUjayA bhogikinnarageyAdiviSayAdhikyamIyuSI / zuzrUSA'sya na suptezakathArthaviSayopamA / // 2 // aprApte bhagavadvAkye dhAvatyasya mano yathA / vizeSadarzino'rtheSu prAptapUrveSu no tathA // 3 // dharmarAgo'dhiko bhAvAdbhoginaH styAdirAgataH / pravRttistvanyathApi syAtkarmaNo balavattayA // 4 // tadalAbhe'pi tadrAgabalavattvaM na durvacam / pUyikAdyapi yadbhuGkte ghRtapUrNapriyo dvijaH gurudevAdipUjA'sya tyAgAtkAryAntarasya ca / bhAvasArA vinirdiSTA nijazaktyanatikamAt syAdIdRkkaraNe cAntye sattvAnAM pariNAmataH / tridhA yathApravRttaM tadapUrvaM cAnivati ca // 7 // granthiM yAvadbhavedAdyaM dvitIyaM tadatikrame / bhinnagranthestRtIyaM tu yoginAthaiH pradarzitam patitasyApi nAmuSya granthimullaGghya bandhanam / svAzayo bandhabhedena sato mithyAdRzo'pi tat // 9 // evaM ca yatparairuktaM bodhisattvasya lakSaNam / vicAryamANaM sannItyA tadapyatropapadyate // 10 // taptalohapadanyAsatulyA vRttiH kvacidyadi / ityukteH kAyapAtyeva cittapAtI na sa smRtaH // 11 // // 8 // 101 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // parArtharasiko dhImAn mArgagAmI mahAzayaH / . guNarAgI tathetyAdi sarvaM tulyaM dvayorapi bodhipradhAnaH sattvo vA sadbodhi vitIrthakRt / tathAbhavyatvato bodhisattvo hanta satAM mataH tattatkalyANayogena kurvan sattvArthameva saH / tIrthakRttvamavApnoti paraM kalyANasAdhanam saMvigno bhavanirvedAdAtmaniHsaraNaM tu yaH / AtmArthasaMpravRtto'sau sadA syAnmuNDakevalI aMzataH kSINadoSatvAcchiSTatvamapi yuktimat / / atraiva hi paroktaM tu tallakSaNamasaMgatam vedaprAmANyamantRtvaM bauddhe brAhmaNatADite / ativyAptaM dvije'vyAptaM svApe svArasikaM' ca tat tadabhyupagamAdyAvanna tadvyatyayamantRtA / tAvacchiSTatvamiti cettadaprAmANyamantari. ajAnati ca vedatvamavyAptaM cedvivakSyate / . vedatvenAbhyupagamastathApi syAdadaH kila / brAhmaNaH pAtakAtprAptaH kAkabhAvaM tadApi hi / / vyApnotIzaM ca notkRSTajJAnAvacchedikA tanuH anyAGgarahitatvaM ca tasya kAkabhavottaram / dehAntarAgrahadazAmAzrityAtiprasaktimat avacchedakadehAnAmapakRSTadhiyAmatha / saMbandhaviraho yAvAn prAmANyopagame sati aprAmANyAnupagamastAvatkAlIna eva hi / ziSTatvaM kAkadehasya prAgabhAvastadA ca na // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // 102 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // naivaM taduttare vipre'vyApteH prAkpratipattitaH / prAmANyopagamAttanna prAk tatreti na seti cet yatkiJcittadgrahe pazcAt prAk ca kAkasya janmanaH / viprajanmAntarAle syAtsA dhvaMsaprAgabhAvataH jIvavRttiviziSTAGgAbhAvAbhAvagraho'pyasan utkarSazcApakarSazcAvyavastho yadapekSayA api cAvyAptyativyAptI kAyaMdezavikalpataH / Adyagrahe svatAtparyAnna doSa iti cenmatiH naivaM viziSya tAtparyAgrahe tanmAnatA'grahAt / sAmAnyataH svatAtparye prAmANyaM no'pi saMmatam mithyAdRSTigRhItaM hi mithyA samyagapi zrutam / samyadRSTigRhItaM tu samyagmithyeti naH sthitiH tAtparya vaH svasiddhAntopajIvyamiti cenmatiH / nanu yuktyupajIvyatvaM dvayorapyavizeSataH udbhAvanamanigrAhyaM yuktereva hi yauktike / / prAmANye ca na vedatvaM samyaktvaM tu prayojakam ziSTatvamuktamatraiva bhedena pratiyoginaH / tamAnubhavikaM bibhrat 'paramAnandavatyataH // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // : IzAnugrahavicAradvAtriMzikA // 16 // mahezAnugrahAtkecidyogasiddhi pracakSate / klezAdyairaparAmRSTaH puMvizeSaH sa ceSyate // 1 // jJAnamapratighaM yasya vairAgyaM ca jagatpateH / aizvaryaM caiva dharmazca sahasiddhaM catuSTayam // 2 // . 173 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // // 4 // // 6 // // 7 // // 8 // sAttvikaH pariNAmo'tra kASThAprAptatayeSyate / nAkSapraNAlikAprApta iti sarvajJatAsthitiH RSINAM kapilAdInAmapyayaM paramo guruH / tadicchayA jagatsarvaM yathAkarma vivartate naitadyuktamanugrAhye ttsvbhaavtvmntraa| nANuH kadAcidAtmA syAddevatAnugrahAdapi ubhayostatsvabhAvatvabhede ca pariNAmitA / ' atyutkarSazca dharmANAmanyatrAtiprasaJjakaH ArthaM vyApAramAzritya tadAjJApAlakAtmakam / yujyate paramIzasyAnugrahastantranItitaH evaM ca praNavenaitajjapAt pratyUhasaMkSayaH / , pratyakcaitanyalAbhazcetyuktaM yuktaM pataJjale: pratyUhA vyAdhayaH sthAnaM pramAdAlasyasaMbhramAH / sandehAviratI bhUmyalAbhazcApyanavasthitiH dhAtuvaiSamyajo vyAdhiH sthAnaM cAkarmaniSThatA / pramAdo'yatna AlasyamaudAsInyaM ca hetuSu vibhramo vyatyayajJAnaM sandeha: syAnnavetyayam / akhedo viSayAvezAdbhavedaviratiH kila bhUmyalAbhaH samAdhInAM bhuvo'prAptiH kathaMcana / lAbhe'pi tatra cittasyApratiSThA tvanavasthitiH rajastamomayAddoSAdvikSepAzcetaso hyamI / sopakramA japAnnAzaM yAnti zaktihati pare .. pratyakcaitanyamapyasmAdantaryoti:prathAmayam / bahirvyApArarodhena jAyamAnaM mataM hi naH 104 // 9 // - // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // . // 14 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // yogAtizayatazcAyaM stotrakoTiguNaH smRtaH / yogadRSTyA budhairdRSTo dhyAnavizrAmabhUmikA mAdhyasthyamavalambyaiva devatAtizayasya ca / sevA sarvairbudhairiSTA kAlAtIto'pi yajjagau anyeSAmapyayaM mArgo muktAvidyAdivAdinAm / abhidhAnAdibhede'pi tattvanItyA vyavasthitaH mukto buddho'rhanvApi yadaizvaryeNa samanvitaH / tadIzvaraH sa eva syAtsaMjJAbhedo'tra kevalam anAdizuddha ityAdiryo bhedoM yasya kalpyate / tattattantrAnusAreNa manye so'pi nirarthakaH vizeSasyAparijJAnAdyuktInAM jAtivAdataH / prAyo virodhatazcaiva phalAbhedAcca bhAvataH avidyAklezakarmAdi yatazca bhavakAraNam / tataH pradhAnamevaitat saMjJAbhedamupAgatam asyApi yo'paro bhedazcitropAdhistathA tathA / gIyate'tItahetubhyo dhImatAM so'pyapArthaka: tato'sthAnaprayAso'yaM yattadbhedanirUpaNam / sAmAnyamanumAnasya yatazca viSayo mataH AsthitaM caitadAcAryaistyAjye kucitikAgrahe / zAstrAnusAriNastarkAnnAmabhedAnupagrahAt asthAnaM rUpamandhasya yathA sannizcayaM prati / tathaivAtIndriyaM vastu chadmasthasyApi tattvataH - hastasparzasamaM zAstraM tata evaM kathaJcana / atra tannizcayo'pi syAttathA candroparAgavat . // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 26 // 105 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itthaM hyaspaSTatA zAbde proktA tatra vicAraNam / mAdhyasthyanItito yuktaM vyAso'pi yadado jagau // 27 // ASaM dharmopadezaM ca vedazAstrAvirodhinA / yastarkeNAnusandhatte sa dharmaM veda netaraH // 28 // zAstrAdau caraNaM samyak syAdvAdanyAyasaMgatam / . IzasyAnugrahastasmAd dRSTeSTArthAvirodhinaH // 29 // yaddAtavyaM jinaiH sarvairdattameva tadekadA / darzanajJAnacAritramayo mokSapathaH satAm // 30 // jinebhyo yAcamAno'nyaM labdhaM dharmamapAlayan / taM vihvalo vinA bhAgyaM kena mUlyena lapsyate // 31 // anuSThAnaM tataH svAmiguNarAgapuraHsaram / paramAnandataH kAryaM manyamAnairanugraham' daivapuruSakAradvAtriMzikA // 17 // daivaM puruSakArazca tulyau dvAvapi tattvataH / . nizcayavyavahArAbhyAmatra kurmo vicAraNAm // 1 // daivaM puruSakArazca svakarmodyamasaMjJakau / nizcayenAnayoH siddhiranyo'nyanirapekSayoH // 2 // sApekSamasamarthaM hItyato yadvyApRtaM yadA / tadA tadeva hetuH syAdanyatsadapi nAdRtam // 3 // viziSya kAryahetutvaM dvayorityanapekSayoH / avaya'sannidhi tvanyadanyathAsiddhimaJcati // 4 // anvayavyatirekAbhyAM vyavahArastu manyate / / dvayoH sarvatra hetutvaM gauNamukhyatvazAlinoH lino. . // 5 // 196 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // anutkaTatvaM gauNatvamutkaTatvaM ca mukhyatA / dvayaM pratyekajanyatvavyapadezaniyAmakam utkaTena hi daivena kRtaM daivakRtaM viduH / tAdRzena ca yatnena kRtaM yatnakRtaM janAH abhimAnavazAdvAyaM bhramo vidhyAdigocaraH / niviSTabuddhirekatra nAnyadviSayamicchati yadISyate parApekSA svotpattipariNAmayoH / tarhi kArye'pi sA yuktA na yuktaM dRSTabAdhanam viziSya kAryahetutvaM kAryabhede bhavedapi / anyathA tvanyathAsiddhiranyatrAtiprasaGgakRt kvacitkarmeva yatno'pi vyApArabahulaH kvacit / antataH prAgbhavIyo'pi dvAvityanyo'nyasaMzrayau karmaiva bruvate kecit kAlabhedAt phalapradam / tannaihikaM yato yatnaH karma tatpaurvadehikam bhavAntarIyaM tatkAryaM kurute naihikaM vinA / dvAratvena ca gauNatvamubhayatra na durvacam apekSye kAlabhede ca hetvaikyaM pariziSyate / dRSTahAniradRSTasya kalpanaM cAtibAdhakam dRSTenaivopapattau ca nAdRSTamiti kecana / .. phale. vizeSAttadasattulyasAdhanayordvayoH na cApi kSaNikaM karma phalAyAdRSTamantarA / vaiyarthya ca prasajyeta prAyazcittavidherapi vizeSazcAtra balavadekamanyagnihanti yat / vyabhicArazca nApyevamapekSya pratiyoginam . // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // 177 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // =.... // 20 // = // 22 // // 23 // = karmaNA karmamAtrasya nopaghAtAdi tattvataH / svavyApAragatatve tu tasyaitadapi yujyate / ubhayostatsvabhAvatve tattatkAlAdyapekSayA / bAdhyabAdhakabhAvaH syAtsamyagnyAyAvirodhata: pratimAyogyatAtulyaM karmAniyatabhAvakam / bAdhyamAhuH prayatnena saiva pratimayetyapi pratimAyogyatAnAzaH pratimotpattito bhavet / , - karmaNo vikriyA yatnAdbAdhyabAdhakatetyasau pratimAyA aniyame'pyakSatA yogyatA yathA / phalasyAniyame'pyevamakSatA karmayogyatA dArvAdeH pratimAkSepe tadbhAvaH sarvato dhruvam / yogyatAyogyatA veti na caiSA lokasiddhitaH karmaNo'pyetadAkSepe dAnAdau bhAvabhedataH / phalabhedaH kathaM nu syAttathAzAstrAdisaMgataH zubhAttatastvasau bhAvo hantAyaM tatsvabhAvabhAk / evaM kimatra siddhaM syAdata evAstvato hyadaH itthaM parasparApekSAvapi dvau bAdhyabAdhakau / prAye'tra caramAvarte daivaM yatnena bAdhyate evaM ca granthibhedo'pi yatnenaiva balIyasA / aucityena pravRttiH syAdUrdhvaM tasyaiva codanAt upadezastvanekAnto heturatropayujyate / guNamArabhamANasya patato vA sthitasya na AdhikyasthairyasiddhyarthaM cakrabhrAmakadaNDavat / asau vyaJjakatApyasya tadbalopanatikriyA // 24 // / // 25 // // 26 // // 27 // .. // 28 // // 29 // 108 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aucityena pravRttyA. ca sudRSTiyatnato'dhikAt / palyopamapRthaktvasya cAritraM labhate vyayAt // 30 // . mArgAnusAritA zraddhA prAjJaprajJApanAratiH / guNarAgazca liGgAni zakyArambho'pi cAsya hi // 31 // yogapravRttiratra syAtparamAnandasaMgatA / dezasarvavibhedena citre sarvajJabhASite // 32 // yogabhedadvAtriMzikA // 18 // adhyAtma bhAvanA dhyAnaM samatA vRttisaMkSayaH / yogaH paJcavidhaH prokto yogamArgavizAradaiH aucityAvRttayuktasya vacanAttattvacintanam / . maitryAdibhAvasaMyuktamadhyAtmaM tadvido viduH // 2 // sukhacintA matA maitrI sA krameNa caturvidhA / . upakArisvakIyasvapratipannAkhilAzrayA // 3 // karuNA duHkhahAnecchA mohAdduHkhitadarzanAt / saMvegAcca svabhAvAcca prItimatsvapareSu ca ApAtaramye saddhetAvanubandhayute pre| santuSTirmuditA nAma sarveSAM prANinAM sukhe karuNAto'nubandhAcca nirvedAttattvacintanAt / upekSA hyahite'kAle sukhe sAre ca sarvataH sukhIyA' duHkhitopekSAM puNyadveSamarmiSu / rAgadveSau tyajannetA labdhvAdhyAtma samAzrayet // 7 // ataH pApakSayaH sattvaM zIlaM jJAnaM ca zAzvatam / tathAnubhavasaMsiddhamamRtaM hyada eva nu // 8 // = // 4 // = " sukha = = . .. 170 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // // 11 // * // 12 // // 13 // // 14 // abhyAso vRddhimAnasya bhAvanA buddhisaMgataH / nivRttirazubhAbhyAsAdbhAvavRddhizca tatphalam jJAnadarzanacAritratapovairAgyabhedataH / iSyate paJcadhA ceyaM dRDhasaMskArakAraNam upayoge vijAtIyapratyayAvyavadhAnabhAk / zubhaikapratyayo dhyAnaM sUkSAbhogasamanvitam dodvegabhramotthAnakSepAMsaGgAnyamudrujAm / tyAgAdaSTapRthacittadoSANAmanubandhyadaH pravRttijaH klamaH khedastato dADhyaM na cetasaH / mukhyo heturadazcAtra kRSikarmaNi vArivat sthitasyaiva sa. udvego. yogadveSAttataH kriyA / rAjaviSTisamA janma bAdhate yoginAM kule bhramontarviplavastatra na kRtAkRtavAsanA / tAM vinA yogakaraNaM prastutArthavirodhakRt prazAntavAhitAbhAva utthAnaM karaNaM tataH / tyAgAnurUpamatyAgaM nirvedAdatathodayam kSepo'ntarAntarAnyatra cittanyAso'phalAvahaH / zAlerapi phalaM no yadRSTamutkhanane'sakRt . AsaGgaH syAdabhiSvaGgastatrAsaGgakriyaiva na / tato'yaM hanta tanmAtraguNasthAnasthitipradaH vihite'vihite vArthe'nyatra mutprakRtAtkila / iSTe'rthe'GgAravRSTyAbhAtyanAdaravidhAnataH ruji samyaganuSThAnocchedAdvandhyaphalaM hi tat / etAn doSAn vinA dhyAnaM zAntodAttasya taddhitam 180 // 15 // . // 16 // . // 17 // // 18 // // 20 // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // vazitA caiva sarvatra bhAvastaimityameva ca / anubandhavyavacchedazceti dhyAnaphalaM viduH / vyavahArakudRSTyoccairiSTAniSTeSu vastuSu / kalpiteSu vivekena tattvadhIH samatocyate vinatayA na hi dhyAnaM dhyAneneyaM vinA ca na / tataH pravRttacakraM syAdvayamanyo'nyakAraNAt RddhyapravartanaM caiva sUkSmakarmakSayastathA / apekSAtantuvicchedaH phalamasyAH pracakSate vikalpasyandarUpANAM vRttInAmanyajanmanAm / apunarbhAvato rodhaH procyate vRttisaMkSayaH kevalajJAnalAbhazca zailezIsaMparigrahaH / mokSaprAptiranAbAdhA phalamasya prakIrtitam vRttirodho'pi yogazcedbhidyate paJcadhA'pyayam / . manovAkkAyavRttInAM rodhe vyApArabhedataH pravRttisthiratAbhyAM hi manoguptidvaye. kila / . bhedAzcatvAra iSyante tatrAntyAyAM tathAntimaH vimuktakalpanAjAlaM samatve supratiSThitam / AtmArAmaM manazceti manoguptistridhoditA anyAsAmavatAro'pi yathAyogaM vibhAvyatAm / yataH samitiguptInAM prapaJco yoga. uttamaH upAyatve'tra pUrveSAmantya evAvaziSyate / tatpaJcamaguNasthAnAdupAyo'rvAgiti sthitiH bhagavadvacanasthityA yogaH paJcavidho'pyayam / sarvottamaM phalaM datte paramAnandamaJjasA // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // ..... . 181 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ r... m // 4 // yogavivekadvAtriMzikA // 19 // icchAM zAstraM ca sAmarthyamAzritya trividho'pyayam / gIyate yogazAstrajJainirvyAjaM yo vidhIyate cikIrSoH zrutazAstrasya jJAnino'pi pramAdinaH / . . kAlAdivikalo yoga icchAyoga udAhRtaH // 2 // sAGgamapyekakaM karma pratipanne pramAdinaH / nattvecchAyogata iti zravaNAdatra majjati yathAzaktyapramattasya tIvrazraddhAvabodhataH / zAstrayogastvakhaNDArAdhanAdupadizyate zAstreNa darzitopAyaH phalaparyavasAyinA / tadatikrAntaviSayaH sAmarthyAkhyo'tizaktitaH zAstrAdeva na budhyante sarvathA siddhihetavaH / anyathA zravaNAdeva sarvajJatvaM prasajyate // 6 // prAtibhajJAnagamyastatsAmarthyAkhyo'yamiSyate / aruNodayakalpaM hi prAcyaM tatkevalArkataH rAtrerdinAdapi pRthagyathA no vAruNodayaH / zrutAcca kevalajJAnAttathedamapi bhAvyatAm RtambharAdibhiH zabdairvAcyametatparairapi / iSyate gamakatvaM cAmuSya vyAso'pi yajjagau AgamenAnumAnena yogAbhyAsarasena ca / tridhA prakalpayan prajJAM labhate tattvamuttamam // 10 // dvidhA'yaM dharmasaMnyAsayogasaMnyAsasaMjJitaH / .. kSAyopazamikA dharmA yogAH kAyAdikarma tu.. // 11 // 182 . // 7 // // 8 // 0 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // dvitIyApUrvakaraNe prathamastAttviko bhavet / AyojyakaraNAdUrdhvaM dvitIya iti tadvidaH tAttviko'tAttvikazceti sAmAnyena dvidhApyayam / tAttviko vAstavo'nyastu tadAbhAsaH prakIrtitaH apunarbandhakasyAyaM vyavahAreNa tAttvikaH / adhyAtmabhAvanArUpo nizcayenottarasya tu sakRdAvartanAdInAmatAttvika udAhRtaH / pratyapAyaphalaprAyastathAveSAdimAtrataH zuddhyapekSo yathAyogaM cAritravata eva ca / hanta dhyAnAdiko yogastAttvikaH pravijRmbhate apAyAbhAvabhAvAbhyAM sAnubandho'parazca saH / nirupakramakarmaivApAyo yogasya bAdhakam . bahujanmAntarakara: sApAyasyaiva sAzravaH / anAzravastvekajanmA tattvAGgavyavahArataH / zAstreNAdhIyate cAyaM nAsiddhergotrayoginAm / siddherniSpannayogasya noddezaH pazyakasya yat kulapravRttacakrANAM zAstrAttattadupakriyA / yogAcAryairvinirdiSTaM tallakSaNamidaM punaH ye yoginAM kule jAtAstaddharmAnugatAzca ye / kulayogina ucyante gotravanto'pi gapare sarvAtrAdveSiNazcaite gurudevadvijapriyAH / dayAlavo vinItAzca bodhavanto jitendriyAH pravRttacakrAstu punaryamadvayasamAzrayAH / zeSadvayArthino'tyantaM zuzrUSAdiguNAnvitAH 183 // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // . // 23 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 27 // AdyAvaJcakayogAptyA tadanyadvayalAbhinaH / . ete'dhikAriNo yogaprayogasyeti tadvidaH yamAzcaturvidhA icchApravRttisthairyasiddhayaH / yogakriyAphalAkhyaM ca smaryate'vaJcakatrayam icchAyamo yameSvicchA yutA tadvatkathAmudA / sa pravRttiyamo yattatpAlanaM zamasaMyutam satkSayopazamotkarSAdaticArAdicintayA / rahitA yamasevA tu tRtIyo yama ucyate / parArthasAdhikA tveSA siddhiH zuddhAntarAtmanaH / acintyazaktiyogena caturtho yama ucyate sadbhiH kalyANasaMpannairdarzanAdapi pAvanaiH / tathAdarzanato yoga AdyAvaJcaka ucyate / teSAmeva praNAmAdikriyAniyama ityalam / kriyAvaJcakayogaH syAnmahApApakSayodayaH phalAvaJcakayogastu sadbhya eva niyogataH / sAnubandhaphalAvAptirdharmasiddhau satAM matA itthaM yogavivekasya vijJAnAddhInakalmaSaH / yatamAnA yathAzakti paramAnandamaznute // 28 // // 29 // // 30 // / // 31 // // 32 // yogAvatAradvAtriMzikA // 20 // saMprajJAto'parazceti dvidhA'nyairayamiSyate / samyak prajJAyate yena saMprajJAtaH sa ucyate // 1 // vitarkeNa vicAreNAnandenAsmitayAnvitaH / bhAvyasya bhAvanAbhedAtsaMprajJAtazcaturvidhaH - // 2 // 184 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // = = // 4 // // 5 // // 6 // // 7 = = // 8 // = = pUrvAparAnusandhAnAcchabdollekhAcca bhAvanA / mahAbhUtendriyArtheSu savikalpo'nyathAparaH tanmAtrAntaHkaraNayoH sUkSmayorbhAvanA punaH / dikkAladharmAvacchedAt savicAro'nyathAparaH yadA rajastamolezAnuviddhaM bhAvyate manaH / tadA bhAvyasukhodrekAccicchakterguNabhAvataH sAnando'traiva bhaNyante videhA baddhavRttayaH / dehAhaGkAravigamAt pradhAnamupadarzinaH sattvaM rajastamolezAnAkrAntaM yatra bhAvyate / sa sAsmito'tra cicchaktisattvayormukhyagauNatA atraiva kRtatoSA ye paramAtmAnavekSiNaH / citte gate te prakRtilayA hi prakRtau layam gRhItRgrahaNagrAhyasamApattitrayaM kila / atra sAsmitasAnandanirvicArAntavizramam . maNerivAbhijAtasya kSINavRtterasaMzayam / tAtsthyAttadaJjanatvAcca samApattiH prakIrtitA saMkIrNA sA ca zabdArthajJAnairapi vikalpataH / savitarkA parairbhedairbhavatItthaM caturvidhA .. adhyAtma nirvicAratvavaizAradye prasIdati / RtambharA tataH prajJA zrutAnumitito'dhikA tajjanmA tattvasaMskAraH saMskArAntarabAdhakaH / asaMprajJAtanAmA syAt samAdhistannirodhata: virAmapratyayAbhyAsAnneti neti nirantarAt / tataH saMskArazeSAcca kaivalyamupatiSThate . . . 185 = 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // saMprajJAto'vatarati dhyAnabhede'tra tattvataH / . tAttvikI ca samApattiAtmano bhAvyatAM vinA . paramAtmasamApattirjIvAtmani hi yujyate / abhedena tathAdhyAnAdantaraGgasvazaktitaH bAhyAtmA cAntarAtmA ca paramAtmeti ca trayaH / kAyAdhiSThAyakadhyeyAH prasiddhA yogavAGmaye anye mithyAtvasamyaktvakevalajJAnabhAginaH / . mizre ca kSINamohe ca vizrAntAste tvayogini viSayasya samApattirutpattirbhAvasaMjJinaH / . Atmamastu samApattirbhAvo dravyasya tAttvikaH ata eva ca yo'rhantaM svadravyaguNaparyayaiH / vedAtmAnaM sa eva svaM vedetyuktaM maharSibhiH asaMprajJAtanAmA tu saMmato vRttisaMkSayaH / / sarvato'smAdakaraNaniyamaH pApagocaraH granthibhede yathA'yaM syAdbandhahetuM paraM prati / .. narakAdigatiSvevaM jJeyastaddhetugocaraH duHkhAtyantavimuktyAdi nAnyathA syAcchutoditam / hetuH siddhazca bhAvo'sminniti vRttikSayaucitI yoge jinokte'pyekasmin dRSTibhedaH pravartate / kSayopazamavaicitryAt sameghAdyoghadRSTivat sacchraddhAsaMgato bodho dRSTiH sA cASTadhoditA / mitrA tArA balA dIprA sthirA kAntA prabhA parA tRNagomayakASThAgnikaNadIpraprabhopamA / .. ratnAtArArkacandrAbhA krameNekSvAdisannibhA // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // . // 26 // . 18 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // // 28 // // 29 // yamAdiyogayuktAnAM khedAdiparihArataH / adveSAdiguNasthAnAM krameNaiSA satAM matA AdyAzcatasraH sApAyapAtA mithyAdRzAmiha / tattvato nirapAyAzca bhinnagranthestathottarAH prayANabhaGgAbhAvena nizi svApasamaH punaH / vighAto divyabhavatazcaraNasyopajAyate tAdRzyaudayike bhAve vilIne yoginAM punaH / jAgrannirantaragatiprAyA yogapravRttayaH mithyAtve mandatAM prApte mitrAdyA api dRSTayaH / mArgAbhimukhabhAvena kurvate mokSayojanam prakRtyA bhadrakaH zAnto vinIto mRduruttamaH / sUtre mithyAgapyuktaH paramAnandabhAgataH // 30 // = // 32 // = // 1 // // 2 // mitrAdvAtriMzikA // 21 // mitrAyAM darzanaM mandaM yogAGgaM ca yamo bhavet / akhedo devakAryAdAvanyatrAdveSa eva ca ahiMsAsUnRtAsteyabrahmAkiJcanatA yamAH / dikkAlAdhanavacchinnAH sArvabhaumA mahAvratam bAdhanena vitarkANAM pratipakSasya bhAvanAt / yogasaukaryato'mISAM yogAGgatvamudAhRtam * krodhAllobhAcca mohAcca kRtAnumitakAritAH / mRdumadhyAdhimAtrAzca vitarkAH saptaviMzatiH duHkhAjJAnAnantaphalA amI iti vibhAvanAt / prakarSa gacchatAmetadyamAnAM phalamucyate . 187 // 3 // // 4 // // 5 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ni. // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // vairatyAgo'ntike tasya phalaM cAkRtakarmaNaH / ratnopasthAnasadvIryalAbho januranusmRtiH itthaM yamapradhAnatvamavagamya svatantrataH / yogabIjamupAdatte zrutamatra zrutAdapi jineSu kuzalaM cittaM tannamaskAra eva ca / praNAmAdi ca saMzuddhaM yogabIjamanuttamam carame pudgalAvarte tathAbhavyatvapAkataH / pratibandhojjhitaM zuddhamupAdeyadhiyA hyadaH / pratibandhaikaniSThaM tu svataH sundaramapyadaH / / tatsthAnasthitikAryeva vIre gautamarAgavat sarAgasyApramattasya vItarAgadazAnibham / / abhindato'pyado granthiM yogAcAryairyathoditam ISadunmajjanAbhogo yogacittaM bhavodadhau / tacchaktyatizayocchedi dambholimranthiparvate AcAryAdiSvapi hyetadvizuddhaM bhAvayogiSu / na cAnyeSvapyasAratvAtkUTe'kUTadhiyo'pi hi zlAghanAdyasadAzaMsAparihArapuraHsaram / vaiyAvRttyaM ca vidhinA teSvAzayavizeSataH bhavAdudvignatA zuddhauSadhadAnAdyabhigrahaH / tathA siddhAntamAzritya vidhinA lekhanAdi ca lekhanA pUjanA dAnaM zravaNaM vAcanodgrahaH / prakAzanAtha svAdhyAyazcintanA bhAvaneti ca bIjazrutau parA zraddhAntarvizrotasikAvyayAt / / tadupAdeyabhAvazca phalautsukyaM vinAdhika: . // 12 // . // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // - // 17 // 188 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // nimittaM satpraNAmAderbhadramUrteramuSya ca / zubho nimittasaMyogo'vaJcakodayato mataH yogakriyAphalAkhyaM ca sAdhubhyo'vaJcakatrayam / zrutaH samAdhiravyakta iSulakSyakriyopamaH heturatrAntaraGgazca tathA bhAvamalAlpatA / jyotsnAdAviva ratnAdimalApagama ucyate satsu sattvadhiyaM hanta male tIvra labheta kaH / aGgulyA na spRzet paGguH zAkhAM sumahatastaroH vIkSyate svalparogasya ceSTA ceSTArthasiddhaye / svalpakarmamalasyApi tathA prakRtakarmaNi yathApravRttakaraNe carame cedRzI sthitiH / tattvato'pUrvamevedamapUrvAsattito viduH pravartate guNasthAnapadaM mithyAdRzIha yat / . anvarthayojanA nUnamasyAM tasyopapadyate vyaktamithyAtvadhIprAptirapyanyatreyamucyate / ghane male vizeSastu vyaktAvyaktadhiyornu kaH yamaH sadyogamUlastu rucivRddhinibandhanam / zuklapakSadvitIyAyA yogazcandramaso yathA utkarSAdapakarSAcca zuddhyazuddhyorayaM guNaH / mitrAyAmapunarbandhAt karmaNAM sa pravartate guNAbhAsastvakalyANamitrayoge na kazcana / anivRttAgrahatvenAbhyantarajvarasannibhaH mugdhaH sadyogato dhatte guNaM doSaM viparyayAt / sphaTiko nu vidhatte hi zoNazyAmasumatviSam 189 // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 30 // yathauSadhISu pIyUSaM drumeSu svardumo yathA / . guNeSvapi satAM yogastathA mukhya iheSyate vinainaM matimUDhAnAM yeSAM yogottamaspRhA / teSAM hanta vinA nAvamuttitIrSA mahodadheH tanmitrAyAM sthito dRSTau sadyogena garIyasA / samAruhya guNasthAnaM paramAnandamaznute // 31 // . . // 32 // // 3 // tArAditrayadvAtriMzikA // 22 // . tArAyAM tu manAk spaSTaM darzanaM niyamAH zubhAH / anudvego hitArambhe jijJAsA tattvagocarA niyamAH zaucasantoSau svAdhyAyatapasI api / devatApraNidhAnaM ca yogAcAryairudAhRtAH ' // 2 // zaucabhAvanayA svAGgajugupsA'nyairasaMgamaH / sattvazuddhiH saumanasyaikAgryAkSajayayogyatA santoSAduttamaM saukhyaM svAdhyAyAdiSTadarzanam / . tapaso'GgAkSayoH siddhiH samAdhiH praNidhAnataH // 4 // vijJAya niyamAnetAnevaM yogopakariNaH / atraiteSu rato dRSTau bhavedicchAdikeSu hi bhavatyasyAmavicchinnA prItiryogakathAsu ca / yathAzaktyupacArazca bahumAnazca yogiSu bhayaM na bhavajaM tIvra hIyate nocitakriyA / na cAnAbhogato'pi syAdatyantAnucitakriyA // 7 // svakRtye vikale trAso jijJAsA saspRhAdhike / duHkhocchedArthinAM citre kathaMtAdhIH parizrame // 8 // 190 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = // 10 // // 11 // = // 12 // // 13 // // 14 // nAsmAkaM mahatI prajJA sumahAn zAstravistaraH / ziSTAH pramANamiha tadityasyAM manyate sadA sukhasthirAsanopetaM balAyAM darzanaM dRDham / parA ca tattvazuzrUSA na kSepo yogagocaraH asattRSNAtvarAbhAvAt sthiraM ca sukhamAsanam / prayatnazlathatAnantyasamApattibalAdiha ato'ntarAyavijayo dvandvAnabhihati parA / dRSTadoSaparityAgaH praNidhAnapuraHsaraH kAntAjuSo. vidagdhasya divyageyazrutau yathA / yUno bhavati zuzrUSA tathAsyAM tattvagocarA abhAve'syAH zrutaM vyarthaM bIjanyAsa ivoSare / zrutAbhAve'pi bhAve'syA dhruvaH karmakSayaH punaH yogArambha ihAkSepAt syAdupAyeSu kauzalam / upyamAne tarau dRSTA paya:sekena pInatA . prANAyAmavatI dIprA yogotthAnavivarjitA / tattvazravaNasaMyuktA sUkSmabodhamanAzritA recaka: syAbahirvRttirantarvRttizca pUrakaH / kumbhakaH stambhavRttizca prANAyAmastridhetyayam dhAraNAyogyatA tasmAt prakAzAvaraNakSayaH / anyairuktaH kvaciccaitadyujyate yogyatAnugam recanAdbAhyabhAvAnAmantarbhAvasya pUraNAt / kumbhanAnnizcitArthasya prANAyAmazca bhAvataH prANebhyo'pi gururdharmaH prANAyAmavinizcayAt / prANAMstyajanti dharmArthaM na dharmaM prANasaMkaTe // 15 // // 16 // = // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // 191 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // // 22 // // 23 // = // 24 // . // 25 // // 26 // puNyabIjaM nayatyevaM tattvazrutyA sadAzayaH / . bhavakSArAmbhasastyAgAvRddhi madhuravAriNA tattvazravaNatastIvA gurubhaktiH sukhAvahA / samApattyAdibhedena tIrthakRddarzanaM tataH karmavajravibhedenAnantadharmakagocare / . vedyasaMvedyapadaje bodhe sUkSmatvamatra na avedyasaMvedyapadaM catasRSvAsu dRSTiSu / pakSicchAyAjalacarapravRttyAbhaM yadulbaNam / vedyaM saMvedyate yasminnapAyAdinibandhanam / . padaM tadvedyasaMvedyamanyadetadviparyayAt apAyazaktimAlinyaM sUkSmabodhavighAtakRt / na vedyasaMvedyapade vajrataNDulasannibhe tacchaktiH sthUlabodhasya bIjamanyatra cAkSatam / tatra yatpuNyabandho'pi hantApAyottaraH smRtaH pravRttirapi yogasya vairAgyAnmohagarbhataH / prasUte'pAyajananImuttarAM mohavAsanAm avedyasaMvedyapade puNyaM niranubandhakam / / bhavAbhinandijantUnAM pApaM syAtsAnubandhakam kukRtyaM kRtyamAbhAti kRtyaM cAkRtyameva hi / atra vyAmUDhacittAnAM kaNDUkaNDUyanAdivat ete'sacceSTayAtmAnaM malinaM kurvate nijam / baDizAmiSavattucche prasaktA bhogaje sukhe avedyasaMvedyapadaM satsaGgAgamayogataH / tadurgatipradaM jeyaM paramAnandamicchatA 192 .. // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // - // 32 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kutarkagrahanivRttidvAtriMzikA // 23 // jIyamAne'tra rAjIva camUcaraparicchadaH / nivartate svataH zIghraM kutarkaviSamagrahaH zamArImAnalajvAlA himAnI jJAnapaGkaje / zraddhAzalyaM smayollAsaH kutarkaH sunayArgalA // 2 // kutarke'bhinivezastanna yukto muktimicchatAm / yuktaH punaH zrute zIle samAdhau zuddhacetasAm uktaM ca yogamArga staponidhUtakalmaSaiH / bhAviyogihitAyoccairmohadIpasamaM vacaH // 4 // vAdAMzca prativAdAMzca vadanto nizcitAMstathA / tattvAntaM naiva gacchanti tilapIlakavadgatau / // 5 // vikalpakalpanAzilpaM prAyo'vidyAvinirmitam / tadyojanAmayazcAtra kutarkaH kimanena tat . // 6 // jAtiprAyazca bAdhyo'yaM prakRtAnyavikalpanAt / hastI hantItivacane prAptAprAptavikalpavat svabhAvottaraparyanta eSo'trApi ca tattvataH / nArvAgdRgjJAnagamyatvamanyathAnyena kalpanAt // 8 // apAM dAhasvabhAvatve darzite dahanAntike 1 viprakRSThe'pyayaskAnte svArthazakteH kiMmuttaram // 9 // dRSTAntamAtrasaulabhyAttadayaM kena bAdhyatAm / svabhAvabAdhane nAlaM kalpanAgauravAdikam // 10 // dvicandrasvapnavijJAnanidarzanabalotthitaH / dhiyAM nirAlambanatAM kutarkaH sAdhayatyapi // 11 // // 7 // 163 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 16 // ! 17 // tatkutarkeNa paryAptamasamaJjasakAriNA / / atIndriyArthasiddhyarthaM nAvakAzo'sya kutracit zAstrasyaivAvakAzo'tra kutarkAgrahatastataH / zIlavAn yogavAnatra zraddhAvAMstattvavidbhavet tattvataH zAstrabhedazca na zAstRNAmabhedataH / mohastadadhimuktInAM tadbhedAzrayaNaM tataH sarvajJo mukhya ekastaspratipattizca yAvatAm / sarve'pi te tamApannA mukhyaM sAmAnyato budhAH / na jJAyate vizeSastu sarvathA'sarvadarzibhiH 1 ato na te tamApannA viziSya bhuvi kecana sarvajJapratipattyaMzamAzrityAmalayA dhiyA / . nirvyAjaM tulyatA bhAvyA sarvatantreSu yoginAm dUrAsannAdibhedo'pi tadbhUtyatvaM nihanti na / eko nAmAdibhedena bhinnAcAreSvapi prabhuH deveSu yogazAstreSu citrAcitravibhAgataH / / bhaktivarNanamapyevaM yujyate tadabhedataH saMsAriSu hi deveSu bhaktistatkAyagAminAm / tadatIte punastattve tadatItArthayAyinAm citrA cAyeSu tadrAgatadanyadveSasaMgatA / acitrA carame tveSA zamasArAkhilaiva hi iSTApUrtAni karmANi loke citrAbhisandhitaH / phalaM citraM prayacchanti tathAbuddhyAdibhedataH buddhirjJAnamasaMmohastrividho bodha iSyate / ratnopalambhatajjJAnatadavAptinidarzanAt // 18 // = . // 19 // // 20 // = = // 22 // // 23 // 114 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // = // 25 // = // 26 // = // 27 // Adara: karaNe prItiravighnaH saMpadAgamaH / jijJAsA tajjJasevA ca sadanuSThAnalakSaNam bhavAya buddhipUrvANi vipAkavirasatvataH / karmANi jJAnapUrvANi zrutazaktyA ca muktaye asaMmohasamutthAni yoginAmAzu muktaye / / bhede'pi teSAmeko'dhvA jalaghau tIramArgavat tasmAdacitrabhaktyApyAH sarvajJA na bhidAmitAH / citrA gIrbhavavaidyAnAM teSAM ziSyAnuguNyataH tayaiva bIjAdhAnAderyathAbhavyamupakriyA / acintyapuNyasAmarthyAdekasyA vApi bhedataH citrA vA dezanA tattannayaiH kAlAdiyogataH / yanmUlA tatpratikSepo'yukto bhAvamajAnataH yatnenAnumito'pyarthaH kuzalairanumAtRbhiH / . abhiyuktatarairanyairanya evopapadyate / jJAyeran hetuvAdena padArthA yadyatIndriyAH / kAlenaitAvatA prAjJaiH kRtaH syAtteSu nizcayaH tatkutarkagrahastyAjyo dadatA dRSTimAgame / prAyo dharmA api tyAjyA: paramAnandasaMpadi // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // . sadRSTidvAtriMzikAM // 24 // pratyAhAraH sthirAyAM syAddarzanaM nityamabhramam / tathA niraticArAyAM sUkSmabodhasamanvitam viSayAsaMprayoge'ntaHsvarUpAnukRtiH kila / pratyAhAro hRSIkANAmetadAyattatAphala: // 2 // 15 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // 6 // // 7 // // 8 // ato granthivibhedena vivekopetacetasAm / trapAyai bhavaceSTA syAdbAlakrIDopamAkhilA tattvamatra paraMjyotisvibhAvakamUrtikam / vikalpatalpamArUDhaH zeSaH punarupaplava: bhavabhogiphaNAbhogo bhogo'syAmavabhAsate / phalaM hyanAtmadharmatvAttulyaM yatpuNyapApayoH dharmAdapi bhavan bhogaH prAyo'naya dehinAm / candanAdapi saMbhUto dahatyeva hutAzanaH / skandhAtskandhAntarArope bhArasyeva na tAttvikI / icchAyA viratirbhogAttatsaMskArAnatikramAt dhAraNA prItaye'nyeSAM kAntAyAM nityadarzanam / nAnyamut sthirabhAvena mImAMsA ca hitodayA dezabandho hi cittasya dhAraNA tatra susthitaH / priyo bhavati bhUtAnAM dharmekAgramanAstathA asyAmAkSepakajJAnAnna bhogA bhavahetavaH / zrutadharme manoyogAcceSTAzuddheryathoditam mAyAmbhastattvataH pazyannanudvignastato drutam / / tanmadhyena prayAtyeva yathA vyAghAtavarjitaH bhogAn svarUpataH pazyaMstathA mAyodakopamAn / bhuJjAno'pi hyasaGgaH san prayAtyeva paraM padam bhogatattvasya tu punarna bhavodadhilaGghanam / mAyodakadRDhAvezastena yAtIha kaH pathA sa tatraiva bhavodvigno yathA tiSThatyasaMzayam / / mokSamArge'pi hi tathA bhogajambAlamohitaH 196 ... // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // dharmazaktiM na hantyasyAM bhogazaktirbalIyasIm / hanti dIpApaho vAyurvvalantaM na davAnalam / mImAMsA dIpikA cAsyAM mohadhvAntavinAzinI / / tattvAlokena tena syAnna kadApyasamaJjasam dhyAnasArA prabhA tattvapratipattiyutA rujA / varjitA ca vinirdiSTA satpravRttipadAvahA cittasya dhAraNAdeze pratyayasyaikatAnatA / dhyAnaM tataH sukhaM sAramAtmAyattaM pravartate sarvaM paravazaM duHkhaM sarvamAtmavazaM sukham / etaduktaM samAsena lakSaNaM sukhaduHkhayoH dhyAnaM ca vimale baudhe sadaiva hi mahAtmanAm / sadA prasRmaro'nabhre prakAzo gagane vidhoH satpravRttipadaM cehAsaGgAnuSThAnasaMjJitam / saMskArataH svarasataH pravRttyA mokSakAraNam prazAntavAhitAsaMjJaM visabhAgaparikSayaH / / zivavartma dhruvAdhveti yogibhirgIyate hyadaH prazAntavAhitA vRtteH saMskArAt syAnnirodhajAt / / prAdurbhAvatirobhAvau tadvyutthAnajayorayam .. sarvArthataikAgratayoH samAdhistu kSayodayau / / tulyAvekAgratA zAntoditau ca pratyayAviha asyAM vyavasthito yogI trayaM niSpAdayatyadaH / tatazceyaM vinirdiSTA satpravRttipadAvahA samAdhiniSThA tu parA tadAsaGgavivarjitA / sAtmIkRtapravRttizca taduttIrNAzayeti ca 190 // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // // 28 // svarUpamAtranirbhAsaM samAdhirdhyAnameva hi / . vibhAgamanatikramya pare dhyAnaphalaM viduH nirAcArapado hyasyAmataH syAnnAticArabhAk / ceSTA cAsyAkhilA bhuktabhojanAbhAvavanmatA ratnazikSAganyA hi tanniyojanadRgyathA / phalabhedAttathAcArakriyApyasya vibhidyate kRtakRtyo yathA ratnaniyogAdratnavidbhavet / tathAyaM dharmasaMnyAsaviniyogAnmahAmuniH / kevalazriyamAsAdya sarvalabdhiphalAnvitAm / / paramparA) saMpAdya tato yogAntamaznute tatrAyogAdyogamukhyAdbhavopagrAhikarmaNAm / kSayaM kRtvA prayAtyuccaiH paramAnandamandiram // 31 // // 32 // . . klezahAnopAyadvAtriMzikA // 25 // jJAnaM ca sadanuSThAnaM samyak siddhAntavedinaH / . klezAnAM karmarUpANAM hAnopAyaM pracakSate // 1 // nairAtmyadarzanAdanye nibandhanaviyogataH / . klezaprahANamicchanti sarvathA tarkavAdinaH // 2 // samAdhirAja etacca tadetattattvadarzanam / AgrahacchedakAryetattadetadamRtaM param janmayoniryatastRSNA dhruvA sA cAtmadarzane / tadabhAve ca neyaM syAdbIjAbhAva ivAGkuraH * // 4 // na hyapazyannahamiti sniAtyAtmani kazcana / .. na cAtmani vinA premNA sukhahetuSu dhAvati // 5 // 198 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // // 8 // // 9 // // 10 // / // 11 // nairAtmyAyogato naitadabhAvakSaNikatvayoH / AdyapakSe'vicAryatvAddharmANAM dharmiNaM vinA . vakrAdyabhAvatazcaiva kumArIsutabuddhivat / vikalpasyApyazakyatvAdvaktuM vastu vinA sthitam dvitIye'pi kSaNAdUrdhvaM nAzAdanyAprasiddhitaH / anyathottarakAryAGgabhAvAvicchedato'nvayAt svanivRttisvabhAvatve na kSaNasyAparodayaH / anyajanmasvabhAvatve svanivRttirasaMgatA ubhayaikasvabhAvatve na viruddho'nvayo'pi hi / na ca taddhetukaH snehaH kiM tu karmodayodbhavaH dhruvekSaNe'pi na prema nivRttamanupaplavAt / . grAhyAkAra iva jJAne'nyathA tatrApi tadbhavet vivekakhyAtirucchetrI klezAnAmanupaplavA / saptadhA prAntabhUprajJA kAryanittavimuktibhiH balAnnazyatyavidyAsyA uttareSAmiyaM. punaH / prasuptatanuvicchinnodArANAM kSetramiSyate svakAryaM nArabhante ye cittabhUmau sthitA api / vinA prabodhakabalaM te prasuptAH zizoriva bhAvanAtpratipakSasya zithilIkRtazaktayaH / / tanavo'tibalApekSA yogAbhyAsavato yathA anyenoccairbalavatAbhibhUtasvIyazaktayaH / tiSThanto hanta vicchinnA rAgo dveSodaye yathA sarveSAM sannidhi prAptA udArAH sahakAriNAm / nivartayantaH svaM kAryaM yathA vyutthAnavartinaH 199 // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // avidyA cAsmitA caiva rAgadveSau tathAparau / paJcamo'bhinivezazca klezA ete prakIrtitAH viparyAsAtmikAvidyAsmitA dRgdarzanaikatA / rAgastRSNA sukhopAye dveSo duHkhAGganindanam viduSo'pi tathArUDhaH sadA svarasavRttikaH / zarIrAdyaviyogasyAbhinivezo'bhilASataH ebhyaH karmAzayo dRSTAdRSTajanmAnubhUtibhAk / tadvipAkazca jAtyAyu gAkhyaH saMpravartate. pariNAmAcca tApAcca saMskArAdvividho'pyayam / guNavRttivirodhAcca hanta duHkhamayaH smRtaH itthaM dRgdRzyayogAtmA'vidyako bhavaviplavaH / nAzAnnazyatyavidyAyA iMti pAtaJjalA jaguH naitatsAdhvapumarthatvAt puMsaH kaivalyasaMsthiteH / klezAbhAvena saMyogAjanmocchedo hi gIyate tAttviko nAtmano yogo hyekAntApariNAminaH / kalpanAmAtramevaM ca klezAstaddhAnamapyaho nRpasyevAbhidhAnAdyaH sAtabandhaH prakIrtitaH / ahizaGkAviSajJAnAccetaro'sau nirarthakaH puruSArthAya duHkhe'pi pravRtterjJAnadIpataH / hAnaM caramaduHkhasya klezasyeti tu tArkikAH brUte hanta vinA kazcidado'pi na madoddhatam / sukhaM vinA na duHkhArthaM kRtakRtyasya hi zramaH caramatvaM ca duHkhatvavyApyA jAtirna jAtitaH / . taccharIraprayojyAtaH sAGkaryAnnAnyadarthavat 200 // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // .. // 29 // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 30 // sukhamuddizya taduHkhanivRttyA nAntarIyakam / prakSayaH karmaNAmukto yukto jJAnakriyAdhvanA klezAH pApAni karmANi bahubhedAni no mate / yogAdeva kSayasteSAM na bhogAdanavasthiteH tato nirupamaM sthAnamanantamupatiSThate / bhavaprapaJcarahitaM paramAnandameduram // 31 // // 32 // yogamAhAtmyadvAtriMzikA // 26 // zAstrasyopaniSadyogo yogo mokSasya vartanI / apAyazamano yogo yogaH kalyANakAraNam saMsAravRddhirdhaninAM putradArAdinA yathA / zAstreNApi tathA yogaM vinA hanta vipazcitAm ihApi labdhayazcitrAH paratra ca mahodayaH / . parAtmAyattatA caiva yogakalpataroH phalam // 3 // yogasiddhaiH zruteSvasya bahudhA darzitaM phalam / darzyate lezatazcaitadyadanyairapi darzitam // 4 // atItAnAgatajJAnaM pariNAmeSu saMyamAt / zabdArthadhIvibhAge ca sarvabhUtarutasya dhIH // 5 // saMskAre pUrvajAtInAM pratyaye paracetasaH / zaktistambhe tirodhAnaM kAyarUpasya saMyamAt // 6 // saMyamAt karmabhedAnAmariSTebhyo'parAntadhIH / maitryAdiSu balAnyeSAM hastyAdInAM baleSu ca sUrye ca bhuvanajJAnaM tArAvyUhe gatividhau / dhruve. ca tadgate bhicakre vyUhasya varmaNaH // 7 // // 8 // 201 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // = . . = = kSuttRvyayaH kaNThakUpe kUrmanADyAmacApalam / mUrdhajyotiSi siddhAnAM darzanaM ca prakIrtitam prAtibhAt sarvataH saMviccetaso hRdaye tathA / svArthe saMyamataH puMsi bhinne bhogAtparArthakAt // 10 // samAdhivighnA vyutthAnasiddhayaH prAtibhaM tataH / zrAvaNaM vedanAdarzAsvAdavArtAzca vittayaH // 11 // bandhakAraNazaithilyAt pracArasya ca vedanAt / cittasya syAt parapurapravezo yogasevina, samAnasya jayAddhAmodAnasyAbAdyasaGgatA / . divyaM zrotraM punaH zrotravyomnoH saMbandhasaMyamAt // 13 // laghutUlasamApattyA kAyavyomnostato'mbare / gatirmahAvidehAta: prakAzAvaraNakSayaH / sthUlAdisaMyamAdbhUtajayo'smAdaNimAdikam / kAyasaMpacca taddharmAnabhighAtazca jAyate // 15 // saMyamAdgrahaNAdInAmindriyANAM jayastataH / . manojavo vikaraNabhAvazca prakRterjayaH / // 16 // sthitasya sattvapuruSAnyatAkhyAtau ca kevalam / / TozAlAzitalameva ca sArvajyaM sarvabhAvAnAmadhiSThAtRtvameva ca // 17 // smRtA siddhirvizokeyaM tadvairAgyAcca yoginaH / . doSabIjakSaye nUnaM kaivalyamupadarzitam // 18 // asaGgazcAsmayazcaiva sthitAvupanimantraNe / bIjaM punaraniSTasya prasaGgaH syAt kilAnyathA // 19 // syAt kSaNakramasaMbandhasaMyamAdyadvivekajam / / jJAnaM jAtyAdibhistacca tulyayoH pratipattikRt / // 20 // 202 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // = // 22 // = // 23 // = // 24 // = // 25 // = // 26 // tArakaM sarvaviSayaM sarvathAviSayAkramam / zuddhisAmyena kaivalyaM tataH puruSasattvayoH iha siddhiSu vaicitrye bIjaM karmakSayAdikam / saMyamazcAtraM sadasatpravRttivinivRttitaH prAyazcittaM punaryogaH prAgjanmakRtakarmaNAm / abdhInAM nizcayAdantaHkoTAkoTisthiteH kila nikAcitAnAmapi yaH karmaNAM tapasA kSayaH / so'bhipretyottamaM yogamapUrvakaraNodayam api krUrASNi karmANi kSaNAdyogaH kSiNoti hi / jvalano jvAlayatyeva kuTilAnapi pAdapAn dRDhaprahArizaraNaM cilAtIputrarakSakaH / api pApakRtAM yogaH pakSapAtAnna zaGkate aharnizamapi dhyAtaM yoga ityakSaradvayam / . apravezAya pApAnAM dhruvaM vajrArgalAyate AjIvikAdinArthena yogasya ca viDambanA / pavanAbhimukhasthasya jvalanajvAlanopamA yogaspRhApi saMsAratApavyayatapAtyayaH / mahodayasarastIrasamIralaharIlavaH yogAnugrAhako yo'nyaiH paramezvara iSyate / acintyapuNyaprAgbhArayogAnugrAhya eva saH bhasto bharatakSoNI bhuJjAno'pi mahAmatiH / tatkAlaM yogamAhAtmyAbubhuje kevalazriyam pUrvamaprAptadharmApi paramAnandananditA / . yogaprabhAvataH prApa marudevA paraM padam = // 27 // = // 28 // = // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // 203 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // bhikSudvAtriMzikA // 27 // nityaM cetaH samAdhAya yo niSkramya gurUdite / pratyApibati no vAntamavazaH kuTilabhruvAm pRthivyAdIMzca SaTkAyAn sukhecchUnasukhadviSaH / gaNayitvAtmatulyAn yo mahAvratarato bhavet // 2 // auddezikaM na bhuJjIta trasasthAvaraghAtajam / buddhoktadhruvayogI yaH kaSAyAMzcaturo vamet nirjAtarUparajato gRhiyogaM ca varjayet / . samyagdRSTiH sadA'mUDhastathA saMyamabuddhiSu // 4 // na yazcAgAmine'rthAya sannidhatte'zanAdikam / sAdharmikAnnimantryaiva bhuktvA svAdhyAyakRcca yaH // 5 // na kupyati kathAyAM yo nApyuccaiH kalahAyate / ucite'nAdaro yasya nAdaro'nucite'pi ca // 6 // AkrozAdInmahAtmA yaH sahate grAmakaNTakAn / na bibheti bhayebhyazca smazAne pratimAsthitaH AkruSTo vA hato vApi lUSito vA kSamAsamaH / vyutsRSTatyaktadeho yo'nidAnazcAkutUhala: yazca nirmamabhAvena kAye doSairupaplute / jAnAti pudgalAnyasya na me kiJcidupaplutam // 9 // tathAhi mithilAnAtho mumukSurnirmamaH purA / babhANa mithilAdAhe na me kiJcana dahyate // 10 // hastena cAghriNA vAcA saMyato vijitendriyaH / adhyAtmadhyAnanirataH sUtrArthaM yazca cintayet . // 11 // // 7 // // 8 // 204 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // ajJAtoJchaM caran zuddhamalolo'rasaddhimAn / RddhisatkArapUjAMzca jIvitaM yo na kAGkSati yo na kopakaraM brUyAt kuzIlaM na vadetparam / pratyekaM puNyapApajJo jAtyAdimadavarjitaH pravedayatyAryapadaM paraM sthApayati sthitaH / dharmaceSTAM kuzIlAnAM parityajati yaH punaH udvego hasitaM zoko ruditaM kranditaM tathA / yasya nAsti jugupsA ca krIDA cApi kadAcana idaM zarIramazuci zukrazoNitasaMbhavam / azAzvataM ca matvA yaH zAzvatArthaM pravartate sa bhAvabhikSurbhettRtvAdAgamasyopayogataH / bhedanenogratapasA bhedyasyAzubhakarmaNaH / bhikSAmAtreNa vA bhikSuryatamAno yatirbhavet / . bhavakSayAdbhavAntazca carakaH saMyamaM caran kSapakaH kSapayan pApaM tapasvI ca tapaH shriyaa| bhikSuzabdaniruktasya bhedAH khalvarthato hyamI tIrNastAyI vratI dravyaM kSAnto dAnto muniryatiH / RjuH prajJApako bhikSuvidvAn viratatApasau buddhaH pravrajito mukto'nagArazcarakastathA / . pAkhaNDI brAhmaNazcaiva parivrAjakasaMyatau sAdhulUkSazca tIrArthI nirgranthaH zramaNastathA / ityAdInyabhidhAnAni guNabhAjAM mahAtmanAm saMvego viSayatyAgaH suzIlAnAM ca saMmatiH / jJAnadarzanacAritrArAdhanA vinayastapaH // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // 205 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // . // 26 // // 27 // zAntirdivamRjutA titikSA muktyadInate / / Avazyakavizuddhizca bhikSoliGgAnyakIrtayan etadguNAnvito bhikSurna bhinnastu viparyayAt / svarNaM kaSAdizuddhaM cedyuktisvarNaM na tatpunaH SaTkAyabhidgRhaM kuryAdbhuJjItaudezikaM ca yaH / / pibet pratyakSamapkAyaM sa kathaM bhikSurucyatte gRhiNo'pi sadArambhA yAcamAnA RjuM janam / dInAndhakRpaNA ye ca te khalu dravyabhikSavaH trasasthAvarahantAro nityamabrahmacAriNaH / mithyAdRzaH saMcayinastathA sacittabhojinaH vizuddhatapaso'bhAvAdajJAnadhvastazaktayaH / . tridhA pApeSu niratA hanta tyaktagRhA api vardhakirdravyato bhikSurucyate dArubhedanAt / dravyabhikSaNazIlatvAdbrAhmaNAdizca vizrutaH pradhAnadravyabhikSuzca zuddhaH saMvignapAkSikaH / saMpUrya pratimAdIkSAM gRhI yo vA grahISyati keciduktA ananteSu bhAvabhikSorguNAH punaH / bhAvyamAnA amI samyak paramAnandasaMpade // 28 // // 29 // // 30 // . // 31 // // 32 // __ dIkSAdvAtriMzikA // 28 // dIkSA hi zreyaso dAnAdazivakSapaNAttathA / sA jJAnino niyogena jJAninizrAvato'thavA eka: syAdiha cakSuSmAnanyastadanuvRttimAn / prApnuto yugapadgrAmaM gantavyaM yadubhAvapi - // 1 // // 2 // 206 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // // 5 // // 7 // // 8 // yasya kriyAsu sAmarthyaM syAtsamyaggururAgataH / yogyatA tasya dIkSAyAmapi mASatuSAkRteH . deyA dIkSAsya vidhinA nAmAdinyAsapUrvakam / hantAnupaplavazcAyaM saMpradAyAnusArataH nAmnAnvarthena kIrtiH syAt sthApanArogyakAriNI / dravyeNa ca vratasthairya bhAvaH satpadadIpana: ihAdau vacanakSAntirdharmakSAntiranantaram / anuSThAnaM ca vacanAnuSThAnAt syAdasaMgatam upakArApakArAbhyAM vipAkAdvacanAttathA / dharmAcca samaye kSAntiH paJcadhA hi prakIrtitA prItibhaktivaco'saGgaranuSThAnaM caturvidham / Adyadvaye kSamAstisro'ntime dve cAntimadvaye / sUkSmAzca viralAzcaivAticArA vacanodaye / sthUlAzcaiva ghanAzcaiva tata: pUrvamamI punaH tato niraticAreNa dharmakSAntyAdinA kila / sarvaM saMvatsarAdUrdhvaM zuklamevopajAyate mAsAdau vyantarAdInAM tejolezyAvyatikamaH / paryAye yujyate cetthaM guNazreNipravRddhitaH dinAni pakSA mAsA vA gaNyante zarado'pi ca / nAsyAM guNAvighAtasya gaNyate'vasaraH punaH naihikArthAnurAgeNa yasyAM pApaviSavyayaH / vasantanRpaceSTeva sA dIkSAnarthakAriNI indriyANAM kaSAyANAM gRhyate muNDanottaram / yA ziromuNDanavyaGgyA tAM saddIkSAM pracakSate // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // // 17 // // . 18 // // 20 // vihAya pUrvasaMyogamasyAmupazamaM vrajan / . manAkkAyaM prakarSeNa nizcayena ca pIDayet vIrANAM duzcaraH panthA eSo'nAgamagAminAm / AdAnIyAbhidhAnAnAM bhindatAM svasamucchyam zarIreNaiva yudhyante dIkSApariNatau budhAH / durlabhaM vairiNaM prApya vyAvRttA bAhyayuddhataH sarvo yadarthamArambhaH kriyate'nantaduHkhakRt / sarpalAlanamaGgasya pAlanaM tasya vairiNaH / zarIrAdyanurAgastu na gato yasya tattvataH / / teSAmekAkibhAvo'pi krodhAdiniyataH smRtaH nanveva taM vinA sAdhoH kathaM bhikSATanAdyapi / na tasya mohajanyatvAdasaGgapratipattitaH ' sasaGgapratipattirhi mamatA vAsanAtmikA / asaGgapratipattizca muktivAJchAnurodhinI anAdikAlAnugatA mahatI saGgavAsanA / tattvajJAnAnugatayA dIkSayaiva nirasyate yaH samaH sarvabhUteSu traseSu sthAvareSu ca / ata eva ca tasyaiva dIkSA sAmAyikAtmikA nAratyAnandayorasyAmavakAzaH kadAcana / pracAro bhAnumatyabhre na tamastArakatviSoH zuddhopayogarUpeyamitthaM ca vyavatiSThate / vyavahAre'pi naivAsyA vyucchedo vAsanAtmanA phale na tulyakakSatvaM zubhazuddhopayogayoH / yeSAmantyakSaNe teSAM zailezyAmeva vizramaH . // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // 208 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // // 28 // = // 29 // adhyAtmAdikayogAnAM dhyAnenopakSayo yadi / hanta vRttikSayeNa syAttadA tasyApyupakSayaH vyavahAre'pi ca dhyAnamakSataprasaraM sadA / manovAkkAyayogAnAM suvyApArasya tattvataH zubhaM yogaM pratItyAsyAmanArambhitvamAgame / vyavasthitamitazcAMzAt svabhAvasamavasthitiH vyutthAnaM vyavahArazcenna dhyAnApratibandhataH / sthitaM dhyAnAntarArambha ekadhyAnAntaraM punaH vicitratvamanAlocya bakuzatvAdinA zrutam / dIkSAzuddhaikarUpeNa vRthA bhrAntaM digambaraiH citrA kriyAtmanA ceyamekA sAmAyikAtmanA / . tasmAt samuccayenAryaiH paramAnandakRnmatA // 30 // // 31 // // 32 // = // 1 // = // 2 // vinayadvAtriMzikA // 29 // karmaNAM drAgvinayanAdvinayo viduSAM mataH / . apavargaphalADhyasya mUlaM dharmatarorayam jJAnadarzanacAritratapobhirupacArataH / ayaM ca paJcadhA bhinno darzito munipuGgavaiH pratirUpeNa yogena tathAnAzAtanAtmanA / . . upacAro dvidhA tatrAdimo yogatrayAtridhA abhigrahAsanatyAgAvabhyutthAnAJjaligrahau / kRtikarma ca zuzrUSA gatiH pazcAcca saMmukham kAyiko'STavidhazcAyaM vAcikazca caturvidhaH / hitaM mitaM cAparuSaM bruvato'nuvicintya ca 209 = // 3 // = // 4 // = Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnasazca dvidhA zuddhapravRttyA'sannirodhataH / . chadmasthAnAmayaM prAyaH sakalo'nyAnuvRttitaH arhatsiddhakulAcAryopAdhyAyasthavireSu ca / gaNasaGghakriyAdharmajJAnajJAnigaNiSvapi // 7 // anAzAtanayA bhaktyA bahumAnena varNanAt / dvipaJcAzadvidhaH prokto dvitIyazcaupacArikaH ... // 8 // ekasyAzAtanApyatra sarveSAmeva tattvataH / anyo'nyamanuviddhA hi teSu jJAnAdayo guNAH // 9 // nUnamalpazrutasyApi gurorAcArazAlinaH / / hIlanA bhasmasAtkuryAd guNaM vahnirivendhanam // 10 // zaktyagrajvalanavyAlasiMhakrodhAtizAyinI / anantaduHkhajananI kIrtitA guruhIlanA // 11 // paThedyasyAntike dharmapadAnyasyApi santatam / kAyavAGmanasAM zuddhyA kuryAdvinayamuttamam paryAyeNa vihIno'pi zuddhajJAnaguNAdhikaH / jJAnapradAnasAmarthyAdato ratnAdhikaH smRtaH zilpArthamapi sevante zilpAcAryaM janAH kila / / dharmAcAryasya dharmArthaM kiM punastadatikramaH // 14 // jJAnArthaM vinayaM prAhurapi prakaTasevinaH / ata evApavAdenAnyathA zAstrArthabAdhanam // 15 // na caivamasya bhAvatvAd dravyatvoktivirudhyate / sadbhAvakAraNatvokterbhAvasyApyAgamAkhyayA // 16 // vinayena vinA na syAjjinapravacanonnatiH / paya:sekaM vinA kiM vA vardhate bhuvi pAdapaH // 17 // 210 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // = vinayaM grAhyamANo yo mRdUpAyena kupyati / uttamAM zriyamAyAntIM daNDenApanayatyasau trailokye'pi vinItAnAM dRzyate sukhamaGginAm / trailokye'pyavinItAnAM dRzyate'sukhamaGginAm jJAnAdivinayenaiva pUjyatvAptiH zrutoditA / gurutvaM hi guNApekSaM na svecchAmanudhAvati vinaye ca zrute caiva tapasyAcAra eva ca / caturvidhaH samAdhistu darzito munipuGgavaiH zuzrUSati vinItaH san samyagevAvabudhyate / yathAvat kurute cArthaM madena ca na mAdyati zrutamekAgratA vA me bhavitAtmAnameva vA / . sthApayiSyAmi dharme'nyaM vetyadhyeti sadAgamam kuryAttapastathAcAraM naihikAmuSmikAzayA / . kIrtyAdyarthaM ca no kiM tu niSkAmo nirjarAkRte itthaM samAhite svAnte vinayasya phalaM bhavet / sparzAkhyaM sa hi tattvAptirbodhamAtraM paraH punaH akSepaphalada: sparzastanmayIbhAvato mataH / yathA siddharasasparzastAne sarvAnuvedhataH / / itthaM ca vinayo mukhya- sarvAnugamazaktitaH / miSTAnneSviva sarveSu nipatannikSujo rasaH doSAH kila tamAMsIva kSIyante vinayena ca / prasRtenAMzujAlena caNDamArtaNDamaNDalAt zrutasyApyatidoSAya grahaNaM vinayaM vinA / yathA mahAnidhAnasya vinA sAdhanasannidhim // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // = // 29 // . 211 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 30 // vinayasya pradhAnatvadyotanAyaiva prssdi| . . tIrthaM tIrthapatirnatvA kRtArtho'pi kathAM jagau chidyate vinayo yaistu zuddhoJchAdiparairapi / tairapyagresarIbhUya mokSamArgo vilupyate niyuGkte yo yathAsthAnamenaM tasya tu sannidhau / / svayaMvarAH samAyAnti paramAnandasaMpadaH // 32 // kevalibhuktivyavasthApanadvAtriMzikA // 30 // sarvathA doSavigamAt kRtakRtyatayA tathA / AhArasaMjJAvirahAdanantasukhasaMgateH // 1 // dagdharajjusamatvAcca vedanIyasya karmaNaH / akSodbhavatayA dehagatayoH sukhaduHkhayoH // 2 // mohAtparapravRttezca sAtavedyAnudIraNAt / / pramAdajananAduccairAhArakathayApi ca // 3 // bhuktyA nidrAdikotpattestathA dhyAnatapovyayAt / paramaudArikAGgasya sthAstutvAtta vinApi ca paropakArahAnezca purISAdijugupsayA / vyAdhyutpattezca bhagavAn bhuGkte neti digambarAH (paJcabhiH kulakam) // 5 // siddhAntazcAyamadhunA lezenAsmAbhirucyate / digambaramatavyAlapalAyanakalAguruH // 6 // hantAjJAnAdikA doSA ghAtikarmodayodbhavAH / tadabhAve'pi kiM na syAdvedanIyodbhavA kSudhA // 7 // avyAbAdhavighAtAccetsA doSa iti te matam / naratvamapi doSaH syAttadA siddhatvadUSaNAt // 8 // 212 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // ghAtikarmakSayAdevAkSatA ca kRtakRtyatA / tadabhAve'pi no bAdhA bhavopagrAhikarmabhiH AhArasaMjJA cAhAratRSNAkhyA na munerapi / kiM punastadabhAvena svAmino muktibAdhanam ananta ca sukhaM bharturjJAnAdiguNasaMgatam / kSudhAdayo na bAdhante pUrNaM tvasti mahodaye dagdharajjusamatvaM ca vedanIyasya karmaNaH / vadanto naiva jAnanti siddhAntArthavyavasthitim puNyaprakRtitIvratvAdasAtAdyanupakSayAt / sthitizeSAdyapekSaM vA tadvaco vyavatiSThate indriyodbhavatAdhrauvyaM bAhyayoH sukhaduHkhayoH / citraM punaH zrutaM hetuH karmAdhyAtmikayostayoH / AhArAdipravRttizca mohajanyA yadISyate / dezanAdipravRttyApi bhavitavyaM tadA tathA yatnaM vinA nisargAcceddezanAdikamiSyate / . bhuktyAdikaM tathaiva syAdRSTabAdhA samobhayoH bhuktyA yA sAtavedyasyodIraNApAdyate tvayA / sApi dezanayA'sAtavedyasyaitAM tavAkSipet udIraNAkhyaM karaNaM pramAdavyaGgyamatra yat / tasya tattvamajAnAnaH khidyase sthUlayA dhiyA AhArakathayA hanta pramAdaH pratibandhataH / taMdabhAve. ca no bhuktyA zrUyate sumunerapi nidrA notpAdyate bhuktyA darzanAvaraNaM vinA / utpAdyate na daNDena ghaTo mRtpiNDamantarA // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // . 213 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // // 22 // // 24 // // 25 // = // 26 // = rAsanaM ca matijJAnamAhAreNa bhavedyadi / ghrANIyaM syAttadA puSpaM ghrANatarpaNayogataH . . IryApathaprasaGgazca samo'tra gamanAdinA / akSate dhyAnatapasI svakAlAsaMbhave punaH paramaudArikaM cAGgaM bhinnaM cettatra kA pramA / audArikAdabhinnaM cedvinA bhuktiM na tiSThati bhuktyAdyadRSTaM saMbandhamadRSTaM sthApakaM tanoH / tattyAge dRSTabAdhA tvatpakSabhakSaNarAkSasI , pratikUlAnivartyatvAttattanutvaM ca nocitam / doSajanmatanutvaM ca nirdoSe nopapadyate paropakArahAnizca niyatAvasarasya na / purISAdijugupsA ca nirmohasya na vidyate tato'nyeSAM jugupsA cetsurAsuranRparSadi / nAgrye'pi na kathaM tasyAtizayazcobhayoH samaH . svato hitamitAhArAdvayAdhyutpattizca kApi na / . tato bhagavato bhuktau pazyAmo naiva bAdhakam tathApi ye na tuSyanti bhagavadbhuktilajjayA / sadAzivaM bhajantAM te nRdehAdapi lajjayA doSaM vRthA pRthakkRtya bhavopagrAhikarmajam / badhnanti pAtakAnyAptaM dUSayantaH kadAgrahAt kalakaiH kalpitairduSTaiH svAmI no naiva dUSyate / caurAdyutkSiptadhUlIbhiH spRzyate naiva bhAnumAn paramAnanditairitthaM digambaravinigrahAt / prAptaM sitAmbaraiH zobhA jainaM jayati zAsanam // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // 214 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . s // 4 // m muktidvAtriMzikA // 31 // duHkhadhvaMsa: paro muktirmAnaM duHkhatvamatra ca / AtmakAlAnyagadhvaMsapratiyoginyavRttimat // 1 // satkAryamAtravRttitvAt prAgabhAvo'sukhasya yaH / tadanAdhAragadhvaMsapratiyogini vRttimat // 2 // dIpatvavaditi prAhustArkikAstadasaMgatam / bAdhAvRttivizeSeSTAvanyathArthAntarAvyayAt // 3 // vipakSabAdhakAbhAvAdanabhipretasiddhitaH / antaraitadayogyatvAzaGkA yogApaheti cet naivaM zamAdisaMpattyA svayogyatvavinizcayAt / na cAnyo'nyAzrayastasyAH saMbhavAt pUrvasevayA / zamAdyupahitA hanta yogyataiva vibhidyate / tadavacchedakatvena saMkocastena tasya na saMsAritvena guruNA zamAdau ca na hetutA / bhavyatvenaiva kiM tveSetyetadanyatra darzitam paramAtmani jIvAtmalayaH seti tridaNDinaH / layo liGgavyayo'treSTo jIvanAzazca neSyate // 8 // bauddhAstvAlayavijJAnasantatiH setyakIrtayan / vinAnvayinamAdhAraM teSAmeSA kadarthanA . // 9 // vivartamAnajJeyArthApekSAyAM sati cAzraye / asyAM vijayate'smAkaM paryAyanayadezanA // 10 // svAtantryaM muktirityanye prabhutA tanmadaH kSayI / atha karmanirvRttizcet siddhAnto'smAkameva saH // 11 // m m m m 215 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puMsaH svarUpAvasthAnaM seti sAMkhyAH pracakSate / / teSAmetadasAdhyatvaM vajralepo'sti dUSaNam // 12 // pUrvacittanivRttiH sAgrimAnutpAdasaMgatA / ityanye zrayate teSAmanutpAdo na sAdhyatAm // 13 // sAtmahAnamiti prAha cArvAkastattu pApmane / tasya hAtumazakyatvAttadanuddezatastathA / // 14 // . nityotkRSTasukhavyaktiriti tautAtitA jaguH / / nityatvaM cedanantatvamatra tatsaMmataM hi na: // 15 // athAnAditvametaccettathApyeSa nayo'stu naH / sarvathopagame ca syAtsarvadA tadupasthitiH // 16 // vedAntinastvavidyAyAM nivRttAyAM viviktatA / setyAha sApi no teSAmasAdhyatvAdavasthiteH // 17 // kRtsnakarmakSayo muktirityeSa tu vipazcitAm / syAdvAdAmRtapAnasyodgAraH sphAranayAzrayaH // 18 // RjusUtrAdibhirjJAnasukhAdikaparamparA / / vyaGgyamAvaraNocchittyA saGgraheNeSyate sukham kSayaH prayatnasAdhyastu vyavahAreNa karmaNAm / na caivamapumarthatvaM dveSayonipravRttitaH - // 20 // duHkhadveSe hi taddhetUn dveSTi prANI niyogataH / jAyate'sya pravRttizca tatastannAzahetuSu . // 21 // anyatrApyasukhaM mA bhUnmAGo'rthe'trAnvayaH sthitaH / . duHkhasyaivaM samAzritya svahetupratiyogitAm // 22 // svato'pumarthatApyevamiti cet karmaNAmapi / zaktyA cenmukhyaduHkhatvaM syAdvAde kiM nu bAdhyatAm / // 23 // 216 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // svataH pravRttisAmrAjyaM kiM cAkhaNDasukhecchayA / nirAbAdhaM ca vairAgyamasaGge tadupakSayAt samAnAyavyayatve ca vRthA muktau parizramaH / guNahAneraniSTatvAttataH suSThUcyate hyadaH duHkhAbhAvo'pi nAvedyaH puruSArthatayeSyate / na hi mUrchAdyavasthArthaM pravRtto dRzyate sudhI: etenaitadapAstaM hi pumarthatve'prayojakam / tajjJAnaM duHkhanAzazca vartamAno'nubhUyate guNahAneraniSTatvaM vairAgyAnnAtha vedyate / icchAdveSau vinA naivaM pravRttiH sukhaduHkhayoH azarIraM vA vasantamityAdizrutitaH punaH / siddho hantyubhayAbhAvo naikasattAM yataH smRtam sukhamAtyantikaM yatra buddhigrAhyamatIndriyam / . taM vai mokSaM vijAnIyAduSprApamakRtAtmabhiH. upacAro'tra nAbAdhAt sAkSiNI cAtra dRzyate / . nityaM vijJAnamAnandaM brahmetyapyaparA zrutiH paramAnaM dalayatAM paramAnaM dayAvatAm / paramAnandapInAH smaH paramAnandacarcayA // 28 // // 30 // // 31 // // 32 // . sajjanastutidvAtriMzikA // 32 // nAma sajjana iti trivarNakaM, karNakoTarakuTumbi cedbhavet / nollasanti viSazaktayastadA, divyamantranihatAH khaloktayaH // 1 // syAbelI balamiha pradarzayet, sajjaneSu yadi satsu durjanaH / kiM balaM nu tamaso'pi varNyate, yadbhavedasati bhAnumAlini // 2 // 217 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durjanasya rasanA sanAtanI, saGgati na paruSasya munycti| sajjanasya tu sudhAtizAyinaH, komalasya vacanasya kevalam // 3 // yA dvijihvadalanA ghanAdarAdyAtmanIha purussottmsthitiH| yApyanantagatiretayeSyate, sajjanasya garuDAnukAritA // 4 // sajjanasya viduSAM guNagrahe, dUSaNe nivizate khalasya dhIH / cakravAkadRgaharpateryutau, ghUkadRk tamasi saGgamaGgati // 5 // durjanairiha satAmupakriyA, tdvcovijykiirtisNbhvaat| vyAtanoti jitatApaviplavAM, vahnireva hi suvarNazuddhatAm // 6 // yAkalaGkivasatena sakSayA, yA kadApi na bhujnggsnggtaa| . gotrabhitsadasi yA na sA satAM, vAci kAcidatiricyate sudhA // 7 // durjanodyamatapatapUrtijAttApataH zrutalatA kSayaM vrajet / no bhavedyadi guNAmbuvarSiNI, tatra sajjanakuMpA tapAtyayaH (yA) // 8 // tanyate sukavikIrti vAridhau durjanena vaDavAnalavyathA / sajjanena tu zazAGkakaumudI saGgaraGgavadaho mahotsavaH // 9 // yadyanugrahaparaM satAM mano durjanAt kimapi no bhayaM tdaa| siMha eva tarasA vazIkRte kiM bhayaM bhuvi zrRgAlabAlakAt // 10 // khedameva tanute jaDAtmanAM sajjanasya tu mudaM kaveH kRtiH / smeratA kuvalaye'pIDana('buje vyathA)candrabhAsi bhavatIti hi sthitiH // 11 // na tyajanti kavayaH zrutazramaM saMmudaiva khalapIDanAdapi / svocitAcaraNabaddhavRttayaH sAdhavaH zamadamakriyAmiva // 12 // navyatantraracanaM satAM ratestyajyate na khalakhedato budhaiH| . naiva bhArabhayato vimucyate zItarakSaNapaTIyasI paTI // 13 // Agame sati navaH zramo madAnna sthiteriti khalena dUSyate / nauriveha jaladhau pravezakRt so'yamityatha satAM saduttaram // 14 // 218 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvapUrvatanasUrihIlanA no tathApi nihateti durjnH|| tAtavAganuvidhAMyibAlavanneyamityatha satAM subhASitam // 15 // kiM tathApi palimanthamantharairatra sAdhyamiti durjanodite / svAnyayorupakRtirnavA matizceti sajjananayoktirargalA // 16 // saprasaGgamidamAdyavizikopakrame matimatopavA(pA)ditam / cArutAM vrajati sajjanasthiti kSatAsu niyataM khaloktiSu // 17 // nyAyatantrazatapatrabhAnave lokalocanasudhAJcanatviSe / pApazailazatakoTimUrtaye sajjanAya satataM namonamaH // 18 // bhUSite bahuguNe tapAgaNe zrIyutaivijayadevasUribhiH / bhUrisUritilakairapi zriyA pUritairvijayasiMhasUribhiH // 19 // dhAma bhAsvadadhikaM nirAmayaM rAmaNIyakamapi prasRtvaram / nAma kAmakalazAtizAyinAmiSTapUrtiSu yadIyamaJcati // 20 // yairupetya viduSAM satIrthyatAM sphItajItavijayAbhidhAvatAm / dharmakarma vidadhe jayanti te zrInayAdivijayAbhidhA budhAH // 21 // udyatairahamapi prasadya taistarkatantramadhikAzi paatthitH| eSa teSu dhuri lekhyatAM yayau sadguNastu jagatAM satAmapi // 22 // yeSu yeSu tadanusmRtirbhavetteSu dhAvati ca darzaneSu dhIH / yatra yatra marudeti labhyate tatra tatra khalu puSpasaurabham // 23 // tadguNairmukulitaM rakhe: karaiH zAstrapadmamiha mnmnohdaat| ullasannayarparAgasaGgataM sevyate sujanaSaTpadavrajaiH // 24 // nirguNo bahuguNairvirAjitAMstAn gurUnupakaromi kairgunnaiH| vAridasya dadato hi jIvanaM kiM dadAtu bata cAtakArbhakaH // 25 // prastutazramasamarthitairnayairyogyadAnaphalitaistu tdyshH| yatprasarpati satAmanugrahAdetadeva mama cetaso mude // 26 // ..... 210 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Asate jagati sajjanAH zataM tairupaimi nu samaM kmnyjsaa| kiM na santi girayaH paraHzatA merureva tu bibhartu medinIm // 27 // tatpadAmburuhaSaTpadaH sa ca granthamenamapi mugdhdhiiy'dhaam| yasya bhAgyanilayo'jani zriyAM sadma padmavijayaH sahodaraH // 28 // matta eva mRdubuddhayazca ye teSvato'pyupakRtizca bhaavinii| kiM ca bAlavacanAnubhASaNAnusmRtiH paramabodhazAlinAm // 29 / / atra padyamapi pAGktikaM kvacidvartate ca parivartitaM kvcit| svAnyayoH smaraNamAtramuddizaMstatra naiSa tu jano'parAdhyati // 30 // khyAtimeSyati parAmayaM punaH sajjanairanugRhIta eMva c| . kiM na zaMkarazironivAsato nimnagA suviditA surApagA // 31 // yatra syAdvAdavidyA paramatatimiradhvAntasUryAMzudhArA nistArAjjanmasindhoH zivapadapadavI prANino yAnti yasmAt / asmAkaM kiM ca yasmAdbhavati zamarasainityamAkaNThatRpti jainendraM zAsanaM tadvilasati paramAnandakandAmbuvAhaH .. // 32 // 220 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // samAdhisAmyadvAtriMzikA // samuddhataM pAragatAgamAbdheH, samAdhipIyUSamidaM nizamya / mahAzayAH ! pItamanAdikAlAtkaSAya-hAlAhalamudvamantu // 1 // vinA samAdhi parizIlitena, kriyAkalApena na karmabhaGgaH / zaktiM vinA kiM samupAzritena, durgeNa rAjJAM dviSatAM jayaH syAt // 2 // antaH samAdheH sukhamAkalayya, bAhye sukhe no ratimeti yogI / aTedaTavyAM ka ivArthalubdho, gRhe samutsarpati kalpavRkSe // 3 // itastato bhrAmyati cittapakSI, vitatya yo ratyaratI svapakSau / svacchandatA-vAraNaheturasya, samAdhisatpaJjarayantraNaiva // 4 // asahyayA vedanayA'pi dhIrA, rujanti nAtyantasamAdhizuddhAH / / kalpAnta kAlAgnimahArciSA'pi, naiva dravIbhAvamupaiti meruH // 5 // jJAnI tapasvI paramakriyAvAn, samyaktvavAnapyupazAntizUnyaH / prApnoti taM naiva guNaM kadApi, samAhitAtmA labhate zamI yat 6 nUnaM parokSaM sukhasadmasaukhyaM, mokSasya cAtyantaparokSameva / pratyakSamekaM samatAsukhaM tu, samAdhisiddhAnubhavodayAnAm // 7 // prANapriyapremasukhaM na bhogAsvAdaM vinA vetti yathA kumArI / samAdhiyogAnubhavaM vinaiva, na vetti lokaH zamazarma sAdhoH // 8 // na doSadarziSvapi roSapoSo, guNastutAvapyavaliptatA no / na dambhasaMrambhavidherlavo'pi, na lobhasaMkSobhajaviplavo'pi // 9 // lAbhe'pyalAbhe'pi sukhe ca duHkheM, ye jIvitavye maraNe ca tulyAH / ratyApyaratyApi nirastabhAvAH, samAdhisiddhA munayasta eva // 10 // ugre vihAre ca suduSkarAyAM, bhikSAvizuddhau ca tapasyasoH / samAdhilAbha-vyavasAyahetoH, kva vaimanasyaM munipunggvaanaam|| 11 // 221 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iSTapraNAze'pyanabhISTalAbhe, nityasvabhAvaM niyatiJca jAnan / santApamantarna samAdhivRSTividhyAtazokAgnirupaiti sAdhuH // 12 // bhIruryathA prAgapi yuddhakAlAd, gaveSayatyadri-latA-vanAdi / klIbAstathA'dhyAtmaviSAdabhAvA samAhitAcchannapadekSiNaH syuH 13 / / raNAGgaNe zUraparamparAstu, pazyanti pRSThaM nahi mRtyubhItAH / samAhitAH pravrajitAstathaiva, vAJchanti notpravrajituM kadAcit : 14 . na mUtraviSThApiTarISu rAgaM, badhnanti kAntAsu samAdhizAntAH / anaGgakITAlayatatprasaGgamabrahmadaurgandhyabhayAstyajanti // 15 // ramyaM sukhaM yadviSayopanItaM, narendracakitridazAdhipAnAm / samAhitAstajjvaladindriyAgni-jvAlAghRtAhutyupamaM vidanti // 16 // straiNe tRNe grANi ca kAJcane caM, bhave ca mokSe samatAM zrayantaH / [tAM nivRtti kAJcana vakSyamANAM], samAdhibhAjaH sukhitA bhavanti janA mudaM yAnti samAdhisAmya-juSAM munInAM sukhameva dRSTvA / .. candrekSaNAdeva cakorabAlAH, pItAmRtodgAraparA bhavanti // 18 // apekSitA'ntaHpratipakSapakSaM, karmANi baddhAnyapi karmalakSaiH / prabhA tamAMsIva raveH kSaNena, samAdhi-siddhA samatA kSiNoti 19 saMsAriNo naiva nijaM svarUpaM, pazyanti mohAvRtabodhanetrAH / / samAdhisiddhA samataiva teSAM, divyauSadhaM doSaharaM prasiddham // 20 // babandha pApaM narakeSu vedyaM, prasannacandro manasA' prazAntaH / tatkAlameva prazame tu labdhe, samAdhibhRt kevalamAsasAda // 21 // SaTkhaNDasAmrAjyabhujo'pi vazyA, yatkevalazrIrbharatasya jajJe / na yAti pAraM vacaso'nupAdhisamAdhisAmyasya vijRmbhitaM tat 22 aprAptadharmA'pi purAdimAInmAtA zivaM yadbhagavatyavApa / samAdhisiddhA samataiva hetustatrApi bAhyastu na ko'pi yogaH 23 222 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ strIbhrUNagobrAhmaNaghAtajAtapApAdadha:pAtakRtA''bhimukhyAH / dRDhaprahAripramukhAH samAdhisAmyAvalambAH padamuccamApuH // 24 // niraJjanAH zaGkhavadAzrayanto'skhaladgatitvaM bhuvi jIvavacca / viyadvadAlambanavipramuktAH, samIravacca pratibandhazUnyAH // 25 // zaratsaronIravizuddhacittA, lepojjhitAH puSkarapatravacca / guptendriyAH kUmavadekabhAvamupAgatAH khaDgiviSANavacca // 26 // sadA vihaGgA iva vipramuktA, bhAraNDapakSIndravadapramattAH / zauNDIryabhAjo gajavacca jAtasthAmaprakarSA vRSabhA ivoccaiH|| 27 // . durddharSatAM siMhavadabdhivacca, gambhIratAM mandaravat sthiratvam / prAptAH sitAMzUjjvalasaumyalezyAH, sUryA ivAtyadbhutadIptimantaH 28 sujAtarUpAstapanIyavacca, bhArakSamA eva vasundharAvat / jvalattviSo vahnivadullasanti, samAdhisAmyopagatA muniindraaH|| 29 // gajAzca-siMhA garuDAzca nAgA, vyAghrAzca gAvazca surAsurAzca / tiSThanti pArve militAH samAdhisAmyaspRzAmujjhitanityavairAH // 30 // samAdhisAmyakramato hi yogakriyAphalAvaJcakalAbhabhAjaH / / AsAditAtyadbhutayogadRSTi-sphuraccidAnandasamRddhayaH syuH // 31 // yo yo bhAvo janayati mudaM vIkSyamANo'tiramyo, * bAhyastaM taM ghaTayati sudhIrantaraGgopamAnaiH / . magnasyetthaM paramasamatA-kSIrasindhau yatIndoH, kaNThA''zleSaM praNayati mahotkaNThayA drAg yazaHzrIH // 32 // 23 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // // 3 // ||jnyaansaarH // __ 1 pUrNatA'STakam aindra zrIsukhamagnena, lIlAlagnamivAkhilam / saccidAnandapUrNena, pUrNaM jagadavekSyate pUrNatA yA paropAdheH, sA yAcitakamaNDanam / yA tu svAbhAvikI saiva, jAtyaratnavibhAnibhA avAstavI vikalpaiH syAta, pUrNatA'bdherivormibhiH / pUrNAnandastu bhagavAn, stimitodadhisannibhaH jAgarti jJAnadRSTizcet, tRSNAkRSNAhijAGgulI / pUrNAnandasya tatkiM syAd, dainyavRzcikavedanA pUryante yena kRpaNA-stadupekSaiva pUrNatA / . pUrNAnandasudhAsnigdhA, dRSTireSA manISiNAm apUrNaH pUrNatAmeti, pUryamANastu hIyate / pUrNAnandasvabhAvo'yaM, jagadadbhutadAyakaH parasvatvakRtonmAthA, bhUnAthA nyUnatekSiNaH / / svasvatvasukhapUrNasya, nyUnatA na harerapi kRSNe pakSe parikSINe, zukle ca samudaJcati / dyotante sakalAdhyakSAH, pUrNAnandavidhoH kalAH // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // 2 magnatA'STakam pratyAhRtyendriyavyUha, samAdhAya mano nijam / dadhaccinmAtravizrAnti, magna ityabhidhIyate yasya jJAnasudhAsindhau, parabrahmaNi mgntaa| viSayAntarasaJcAra-stasya hAlAhalopamaH 224 __ // 2 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // // 7 // // 8 // svabhAvasukhamagnasya, jagattattvAvalokinaH / kartRtvaM nAnyabhAvAnAM, sAkSitvamavaziSyate / parabrahmaNi magnasya, lathA paudgalikI kathA / kvAmI cAmIkaronmAdAH, sphArA dArAdarA kva ca // 4 // tejolezyAvivRddhiryA, sAdhoH paryAyavRddhitaH / bhASitA bhagavatyAdau, setthambhUtasya yujyate - // 5 // jJAnamagnasya yaccharma, tadvaktuM naiva zakyate / nopamedaM priyAzleSai- pi taccandanadravaiH // 6 // zamazaityapuSo yasya, vipruSo'pi mahAkathA / kiM stumo jJAnapIyUSe, tatra sarvAGgamagnatAm yasya dRSTiH kRpAvRSTi giraH zamasudhAkiraH / . tasmai namaH zubhajJAna-dhyAnamagnAya yogine 3 sthiratA'STakam vatsa ! kiM caJcalasvAnto, bhrAntvA bhrAntvA viSIdasi / nidhi svasannidhAveva, sthiratA darzayiSyati jJAnadugdhaM vinazyeta, lobhavikSobhakUrcakaiH / amladravyAdivA'sthairyA-dini matvA sthiro bhava // 2 // asthire hRdaye citrA, vAGnetrA''kAragopanA / / puMzcalyA iva kalyANa-kAriNI na prakIrtitA // 3 // antargataM. mahAzalya-masthairyaM yadi noddhRtam / kiyauSadhasya ko doSa-stadA guNamayacchataH // 4 // sthiratA vAGmana:kAyai-ryeSAmaGgAGgitAM gatA / yoginaH samazIlAste, grAme'raNye divA nizi .. 225 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // . // 8 // // 2 // sthairyaratnapradIpazce-ddIpraH saGkalpadIpajaiH / . tadvikalpairalaM dhUmai-ralaMdhUmaistathA''zravaiH udIrayiSyasi svAntA-dasthairya pavanaM yadi / samAdherdharmameghasya, ghaTa vighaTayiSyasi cAritraM sthiratArUpa-mataH siddheSvapISyate / yatantAM yatayo'vazya-masyA eva prasiddhaye 4 mohatyAgA'STakam ahaM mameti mantro'yaM, mohasyaM jagadAndhyakRt / ayameva hi napUrvaH, pratimantro'pi mohajit zuddhAtmadravyamevA'haM, zuddhajJAnaM guNo. mama / .. nAnyo'haM na mamAnye ce-tyado mohAstramultraNam yo na muhyati lagneSu, bhAveSvaudayikAdiSu / AkAzamiva pakena, nA'sau pApena lipyate pazyanneva paradravya-nATakaM pratipATakam / bhavacakrapurastho'pi, nA'mUDhaH parikhidyate / vikalpacaSakairAtmA, pItamohA''savo hyayam / bhavoccatAlamuttAla-prapaJcamadhitiSThati nirmalaM sphaTikasyeva, sahajaM rUpamAtmanaH / adhyastopAdhisambandho, jaDastatra vimuhyati anAropasukhaM moha-tyAgAdanubhavannapi / AropapriyalokeSu, vaktumAzcaryavAn bhavet yazciddarpaNavinyasta-samastA''cAracArudhIH / kva nAma sa paradravye-'nupayogini muhyati ? // 3 // // 4 // 3 w . // 7 // // 8 // 226 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // 2 // = // 3 // 5 jJAnA'STakam majjatyajJaH kilA'jJAne, viSThAyAmiva zUkaraH / jJAnI nimajjati jJAne, marAla iva mAnase nirvANapradamapyekaM, bhAvyate yanmuhurmuhuH / tadeva jJAnamutkRSTaM, nirbandho nAsti bhUyasA svabhAvalAbhasaMskAra-kAraNaM jJAnamiSyate / dhyAndhyamAtramatastvanyat, tathA coktaM mahAtmanA vAdAMzca prativAdAMzca, vadanto'nizcitAMstathA / tattvAntaM naiva gacchanti, tilapIlakavad gatau svadravyaguNaparyAya-caryA varyA parA'nyathA / iti dattAtmasantuSTi-sRSTijJAnasthitirmuneH asti ced granthibhijjJAnaM, kiM citraistantrayantraNaiH / pradIpA: kvopayujyante, tamoghnI dRSTireva cet ? mithyAtvazailapakSacchijjJAnadambholizobhitaH / nirbhayaH zakravadyogI, nandatyAnandanandane pIyUSamasamudrotthaM, rasAyanamanauSadham / .. ananyA'pekSamaizvaryaM, jJAnamAhurmanISiNaH // 4 = = // 6 // = // 7 = // 8 = 6 zamA'STakam vikalpaviSayottIrNaH, svabhAvA''lambanaH sadA / jJAnasya paripAko yaH, sa zamaH parikIrtitaH anicchan karmavaiSamyaM, brahmAMzena samaM jagat / AtmA'bhedena yaH pazye-dasau mokSaMgamI zamI // 1 // // 2 // .227 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // - // 4 // pa // 7 // // 8 // ArurukSurmuniryoga, zrayed bAhyakriyAmapi / yogArUDhaH zamAdeva, zuddhayatyantargatakriyaH dhyAnavRSTerdayAnadyAH, zamapUre prasarpati / vikAratIravRkSANAM, mUlAdunmUlanaM bhavet jJAnadhyAnatapaHzIla-samyaktvasahito'pyaho / taM nApnoti guNaM sAdhuryaM prApnoti zamA'nvitaH svayambhUramaNaspaIi-vaddhiSNusamatArasaH / muniryenopamIyeta, ko'pi nA'sau carAcare zamasUktasudhAsiktaM, yeSAM naktaMdinaM manaH / . kadApi te na dahyante, rAgoragaviSomibhiH garjajjJAnagajottuGgA, raGgadhyAnaturaGgamAH / jayanti munirAjasya, zamasAmrAjyasampadaH 7 indriyajayA'STakam bibheSi yadi saMsArAnmokSaprAptiM ca kAGkSasi / tadendriyajayaM kartuM, sphoraya sphArapauruSam vRddhAstRSNAjalA'pUrNairAlavAlaiH kilendriyaiH / mUrchAmatucchAM yacchanti, vikAraviSapAdapAH saritsahasraduSpUrasamudrodarasodaraH / tRptimAnendriyagrAmo, bhava tRpto'ntarAtmanA AtmAnaM viSayaiH pAzairbhavavAsaparAGmukham / indriyANi nibadhnanti, moharAjasya kiGkarAH girimRtsnAM dhanaM pazyan, dhAvatIndriyamohitaH / / anAdinidhanaM jJAnaM, dhanaM pArve na pazyati // 1 // / // 2 // // 3 // . // 4 // 228 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // puraH puraH sphurattRSNAmRgatRSNA'nukAriSu / indriyArtheSu dhAvanti, tyaktvA jJAnA'mRtaM jaDAH pataGgabhRGgamInebhasAraGgA yAnti durdazAm / ekaikendriyadoSAcced, duSTaistaiH kiM na paJcabhiH vivekadvipaharyakSaiH, samAdhidhanataskaraiH / indriyairna jito yo'sau, dhIrANAM dhuri gaNyate // 7 // // 8 // // 1 // // 2 // . 8 tyAgA'STakam saMyatA''tmA zraye zuddhopayogaM pitaraM nijam / dhRtimambAJca pitarau, tanmAM visRjataM dhruvam . yuSmAkaM saGgamo'nAdirbandhavo'niyatAtmanAm / dhruvaikarUpAn zIlAdibandhUnityadhunA zraye / kAntA. me samataivaikA, jJAtayo me samakriyAH / bAhyavargamiti tyaktvA, dharmasannyAsavAn bhavet dharmAstyAjyAH susaGgotthAH, kSAyopazamikA api / . prApya candanagandhAbhaM, dharmasanyAsamuttamam gurutvaM svasya nodeti, zikSAsAtmyena yAvatA / AtmatattvaprakAzena, tAvat sevyo gurUttamaH jJAnA''cArAdayo'pISTAH, zuddhasvasvapadAvadhi / nirvikalpe punastyAge, na vikalpo na vA kriyA yogasanyAsatastyAgI, yogAnapyakhilAMstyajet / ityevaM nirguNaM brahma, paroktamupapadyate 229 // 4 // // 6 // // 7 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastutastu guNaiH pUrNamanantairbhAsate svataH / rUpaM tyaktAtmanaH sAdhornirabhrasya vidhoriva / // 8 // * // 2 // // 3 // 9 kriyA'STakam jJAnI kriyAparaH zAnto, bhAvitAtmA jitendriyaH / svayaM tIrNo bhavAmbhodheH, parAMstArayituM kSamaH kriyAvirahitaM hanta, jJAnamAtramanarthakam / . gati vinA pathajJo'pi, nApnoti puramIpsitam svAnukUlAM kriyAM kAle, jJAnapUrNo'pyapekSate / pradIpa: svaprakAzo'pi tailapUrtyAdikaM yathA bAhyabhAvaM puraskRtya, ye kriyAM vyavahArataH / vadane kavalakSepaM, vinA te tRptikAGkSiNaH guNavabahumAnAde-nityasmRtyA ca satkriyA / jAtaM na pAtayedbhAvamajAtaM janayedapi kSAyopazamike bhAve, yA kriyA kriyate tayA / patitasyApi tadbhAvapravRddhirjAyate punaH guNavRddhyai tataH kuryAt, kriyAmaskhalanAya vA / ekaM tu saMyamasthAnaM, jinAnAmavatiSThate vaco'nuSThAnato'saGgakriyA saGgatimaGgati / seyaM jJAnakriyAbhedabhUmirAnandapicchalA // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // // 8 // 10 tRptyaSTakam pItvA jJAnA'mRtaM bhuktvA, kriyAsuralatAphalam / sAmyatAmbUlamAsvAdya, tRpti yAti parAM muniH 230 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // // 3 // // 4 // svaguNaireva tRptizcedAkAlamavinazvarI / jJAnino viSayaiH kiM taiyairbhavet tRptiritvarI yA zAntaikarasAsvAdAdbhavet tRptiratIndriyA / sA na jirkendriyadvArA, SaDrasAsvAdanAdapi saMsAre svapnavanmithyA, tRptiH syAdAbhimAnikI / tathyA tu bhrAntizUnyasya, sAtmavIryavipAkakRt pudgalaiH pudgalAstRpti, yAntyAtmA punarAtmanA / paratRptisamAropo, jJAninastana yujyate madhurAjyamahAzAkA'grAhye bAhye ca gorasAt / parabrahmaNi tRptiryA janAstAM jAnate'pi na viSayormiviSodgAraH syAdatRptasya pudgalaiH / jJAnatRptasya tu dhyAnasudhodgAraparamparA sukhino viSayAtRptA, nendropendrAdayo'pyaho / . bhikSurekaH sukhI loke, jJAnatRpto niraJjanaH. // 5 // // 7 // // 8 // // 2 // 11 nirlepA'STakam saMsAre nivasan svArthasajjaH kajjalavezmani / lipyate nikhilo loko, jJAnasidro na lipyate nA'haM pudgalabhAvAnAM, kartA kArayitA'pi na / nAnumantA'pi cetyAtmajJAnavAn lipyate katham lipyate pudgalaskandho, na lipye pudgalairaham / citravyomAJjaneneva, dhyAyanniti na lipyate liptatA jJAnasampAtapratighAtAya kevalam / nirlepajJAnamagnasya, kriyA sarvopayujyate 231 // 4 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 1 // tapaH zrutAdinA mattaH, kriyAvAnapi lipyate / bhAvanAjJAnasampanno, niSkriyo'pi na lipyate alipto nizcayenAtmA, liptazca vyavahArataH / zuddhyatyaliptayA jJAnI, kriyAvAn, liptayA dRzA jJAnakriyAsamAvezaH, sahaivonmIlane dvayoH / bhUmikAbhedatastvatra, bhavedekaikamukhyatA sajJAnaM yadanuSThAnaM, na liptaM doSapaGkataH / . zuddhabuddhasvabhAvAya, tasmai bhagavate namaH 12 niHspRhA'STakam svabhAvalAbhAt kimapi, prAptavyaM nA'vaziSyate / ityAtmaizvaryasampanno, niHspRho jAyate muniH saMyojitakaraiH ke ke, prArthyante na spRhAvahaiH / amAtrajJAnapAtrasya, niHspRhasya tRNaM jagat chindanti jJAnadAtreNa, spRhAviSalatAM budhAH / . mukhazoSaM ca mR>>Jca, dainyaM yacchati yatphalam niSkAzanIyA viduSA, spRhA cittagRhAd bahiH / / anAtmaraticANDAlIsaGgamaGgIkaroti yA spRhAvanto vilokyante, laghavastRNatUlavat / mahAzcaryaM tathApyete, majjanti bhavavAridhau gauravaM pauravandyatvAt, prakRSTatvaM pratiSThayA / khyAti jAtiguNAtsvasya, prAduSkuryAna niHspRhaH bhUzayyA bhaikSamazanaM, jIrNaM vAso vanaM gRham / tathApi ni:spRhasyA'ho, cakriNo'pyadhikaM sukham // 2 // // 3 // // 4 // // 6 // // 7 // 232 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // // 2 // // 3 // // 4 // paraspRhA mahAduHkhaM, ni:spRhatvaM mahAsukham / etaduktaM samAsena, lakSaNaM sukhaduHkhayoH 13 maunA'STakam manyate yo jagattattvaM, sa muniH parikIrtitaH / samyaktvameva tanmaunaM, maunaM samyaktvameva vA AtmA''tmanyeva yacchuddhaM, jAnAtyAtmAnamAtmanA / seyaM ratnatraye jJaptirucyAcAraikatA muneH cAritramAtmacaraNAja, jJAnaM vA darzanaM muneH / zuddhajJAnanaye sAdhyaM, kriyAlAbhAt kriyAnaye yataH pravRttirna maNau, labhyate vA na tatphalam / atAttvikI maNijJaptirmaNizraddhA ca sA yathA tathA yato na zuddhAtmasvabhAvA''caraNaM bhavet. / phalaM doSanivRttiA , na tajjJAnaM na darzanam yathA zophasya puSTatvaM, yathA vA vadhyamaNDanam / tathA jAnanbhavonmAdamAtmatRpto munirbhavet sulabhaM vAganuccAraM maunamekendriyeSvapi / pudgaleSvapravRttistu, yogAnAM maunamuttamam jyotirmayIva dIpasya, kriyA sarvApi cinmayI / yasyA'nanyasvabhAvasya, tasya maunamanuttaram 14 vidyA'STakam nityazucyAtmatAkhyAtiranityAzucyanAtmasu / avidyA tattvadhIvidyA, yogAcAryaiH prakIrtitA // 7 // // 8 // 233 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // // 4 // yaH pazyannityamAtmAnamanityaM parasaGgamam / chalaM labdhuM na zaknoti, tasya mohamalimlucaH taraGgataralAM lakSmImAyurvAyuvadasthiram / adabhradhIranudhyAyedabhravadbhaGguraM vapuH zucInyapyazucIkartuM, samarthe'zucisambhave / / dehe jalAdinA zaucabhramo mUDhasya dAruNaH yaH snAtvA samatAkuNDe, hitvA kazmalaja malam / punarna yAti mAlinyaM, so'ntarAtmA paraH zuciH Atmabodho navaH pAzo, dehagehadhanAdiSu / yaH kSipto'pyAtmanA teSu, svasya bandhAya jAyate mitho yuktapadArthAnAmasaG kramacamakriyA / cinmAtrapariNAmenaM, viduSaivA'nubhUyate avidyAtimiradhvaMse, dRzA vidyAJjanaspRzA / pazyanti paramAtmAnamAtmanyeva hi yoginaH . // 7 // // 8 // 15 vivekA'STakam karma jIvaM ca saMzliSTaM, sarvadA kSIranIravat / vibhinnIkurute yo'sau, munihaMso vivekavAn dehA''tmAdyavivekoyaM, sarvadA sulabho bhave / bhavakoTyApi tadbhedavivekastvatidurlabhaH . zuddhe'pi vyomni timirAd, rekhAbhirmizratA yathA / . vikArairmizratA bhAti, tathA''tmanyavivekataH / // 2 // // 3 // 234 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // 6 // // 7 // yathA yodhaiH kRtaM yuddhaM, svAminyevopacaryate / zuddhAtmanyavivekena, karmaskandhojitaM tathA iSTakAdyapi hi svarNaM, pItonmatto yathekSate / AtmA'bhedabhramastadvaddehAdAvavivekinaH icchana paramAn bhAvAn, vivekAdreH patatyadhaH / paramaM bhAvamanvicchanA'viveke nimajjati AtmanyevAtmanaH kuryAt, yaH SaTkArakasaGgatim / kvAvivekajvarasyAsya, vaiSamyaM jaDamajjanAt saMyamAstraM vivekena, zANenottejitaM muneH / dhRtidhArolbaNaM karma-zatrucchedakSamaM bhavet 16 mAdhyasthyA'STakam sthIyatAmanupAlambhaM, madhyasthenAntarAtmanA / kutarkakarkarakSepaistyajyatAM bAlacApalam manovatso yuktigavI, madhyasthasyA'nudhAvati / tAmAkarSati pucchena, tucchA''grahamanaHkapiH nayeSu svArthasatyeSu, mogheSu paracAlane / samazIlaM mano yasya, sa madhyastho mahAmuniH svasvakarmakRtAvezAH, svasvakarmabhujo narAH / na rAgaM nApi ca dveSaM, madhyasthasteSu gacchati manaH syAd vyApRtaM yAvat, paradoSaguNagrahe / kAryaM vyagraM varaM tAvanmadhyasthenAtmabhAvane vibhinnA api panthAnaH, samudraM saritAmiva / madhyasthAnAM paraM brahma, prApnuvantyekamakSayam // 2 // // 3 // // 4 // // 5 // // 6 // 235 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // svA''gamaM rAgamAtreNa, dveSamAtrAtparAgamam / na zrayAmastyajAmo vA, kintu madhyasthayA dRzA . madhyasthayA dRzA sarveSvapunarbandhakAdiSu / cArisaMjIvinIcAranyAyAdAzAsmahe hitam || 8 // 17 nirbhayA'STakam // 2 // // 3 // // 4 // yasya nAsti parA'pekSA, svabhAvA'dvaitayAminaH / tasya kiM na bhayabhrAntiklAntisantAnatAnavam bhavasaukhyena kiM bhUribhayajvalanabhasmanA / sadA bhayojjhitaM jJAnaM, sukhameva viziSyate na gopyaM kvApi nA''ropyaM, heyaM deyaM na ca kvacit / k bhayena muneH stheyaM, jJeyaM jJAnena pazyataH ekaM brahmAstramAdAya, nighnan mohacamUM muniH / bibheti naiva saGgrAmazIrSastha iva nAgarAT mayUrI jJAnadRSTizcet, prasarpati manovane / veSTanaM bhayasarpANAM, na tadAnandacandane kRtamohAstravaiphalyaM, jJAnavarma bibharti yaH / va bhIstasya kva vA bhaGgaH, karmasaGgarakeliSu tUlavallaghavo mUDhA, bhramantyabhre bhayA'nilaiH / naikaM romA'pi tainigariSThAnAM tu kampate citte pariNataM yasya, cAritramakutobhayam / . . . akhaNDajJAnarAjyasya, tasya sAdhoH kuto bhayam . // 5 // // 7 // // 8 // 235 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // 2 // 18 anAtmazaMsA'STakam guNairyadi na pUrNo'si, kRtamAtmaprazaMsayA / guNairevA'si pUrNazcet, kRtamAtmaprazaMsayA zreyodrumasya mUlAni, svotkarSAmbhaHpravAhataH / puNyAni prakaTIkurvan, phalaM kiM samavApsyasi ? AlambitA hitAya syuH, paraiH svaguNarazmayaH / aho svayaM gRhItAstu, pAtayanti bhavodadhau uccatvadRSTidoSotthasvotkarSajvarazAntikam / pUrvapuruSasiMhebhyo, bhRzaM nIcatvabhAvanam zarIrarUpalAvaNyagrAmA''rAmadhanAdibhiH / utkarSaH paraparyAyai-zcidAnandaghanasya kaH zuddhAH pratyAtmasAmyena, paryAyAH paribhAvitAH / azuddhAzcA'pakRSTatvAn-notkarSAya mahAmuneH . -- kSobhaM gacchan samudro'pi, svotkarSapavaneritaH / guNaughAn budbudIkRtya, vinAzayasi kiM mudhA nirapekSAnavacchinnAnantacinmAtramUrtayaH / yogino galitotkarSA'pakarSA'nalpakalpanAH // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // // 8 // 19 tattvadRSTyaSTakam rUpe rUpavatI dRSTidRSTvA rUpaM vimuhyati / majjatyAtmani nIrUpe, tattvadRSTistvarUpiNI bhramavATI bahirdRSTibhraMmacchAyA tadIkSaNam / abhrAntastattvadRSTistu, nAsyAM zete sukhAzayA 230 // 2 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 4 // grAmA''rAmAdi mohAya, yadRSTaM bAhyayA dRzA / tattvadRSTyA tadevAntarnItaM vairAgyasampade . bAhyadRSTeH sudhAsAraghaTitA bhAti sundarI / tattvadRSTestu sA sAkSAdviNmUtrapiTharodarI lAvaNyalaharIpuNyaM, vapuH pazyati bAhyadRg / tattvadRSTiH zvakAkAnAM, bhakSyaM kRmikulAkulam gajAzvairbhUpabhavanaM, vismayAya bahirdazaH / . tatrA'zvebhavanAtko'pi, bhedastattvadRzastu na bhasmanA kezalocena, vapurdhatamalena vaa| .. mahAntaM bAhyadRg vetti, citsAmrAjyena tattvavit na vikArAya vizvasyopakArAyaiva nirmitAH / sphuratkAruNyapIyuSavRSTayastattvadRSTayaH // 6 // // 7 // // 8 // . // 1 // .. // 2 // 20 sarvasamRddhyaSTakam bAhyadRSTipracAreSu, mudriteSu mahAtmanaH / antarevA'vabhAsante, sphuTAH sarvAH samRddhayaH samAdhirnandanaM dhairya, dambholi: samatA zacI / jJAnaM mahAvimAnaM ca, vAsavazrIriyaM muneH vistAritakriyAjJAnacarmacchatro nivArayan / mohamlecchamahAvRSTiM cakravartI na kiM muniH navabrahmasudhAkuNDaniSThA'dhiSThAyako muniH / nAgalokezavad bhAti, kSamAM rakSan prayatnataH muniradhyAtmakailAze, vivekavRSabhasthitaH / zobhate viratijJaptigaGgAgaurIyutaH zivaH // 4 // 238 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // jJAnadarzanacandrArkanetrasya narakacchidaH / sukhasAgaramagnasya, kiM nyUnaM yogino hareH / yA sRSTibrahmaNo bAhyA, bAhyApekSAvalambinI / muneH parAnapekSA'ntarguNasRSTistato'dhikA ratnaistribhiH pavitrA yA zrotobhiriva jAhnavI / siddhayogasya sA'pyarhatpadavI na davIyasI // 7 // // 8 // // 2 // // 3 // 21 karmavipAkAcintanASTakam duHkhaM prApya na dIna:syAt sukhaM prApya ca vismitaH / muniH karmavipAkasya, jAnan paravazaM jagat yeSAM bhrUbhaGgamAtreNa, bhajyante parvatA api / tairaho karmavaiSamye, bhUpaibhikSA'pi nA''pyate / jAticAturyahIno'pi, karmaNyabhyudayAvahe / kSaNAdrako'pi rAjA syAcchanacchanadigantaraH viSamA karmaNaH sRSTidRSTA karabhapRSThavat / / jAtyAdibhUtivaiSamyAt, kA ratistatra yoginaH ? / ArUDhAH prazamazreNiM, zrutakevalino'pi ca / bhrAmyante'nantasaMsAramaho duSTena karmaNA / arvAk sarvApi sAmagrI, zrAnteva paritiSThati / vipAkaH karmaNaH kAryaparyantamanudhAvati / asAvacaramAvarte, dharmaM harati pazyataH / caramAvartisAdhostu, cchalamanviSya hRSyati sAmyaM bibharti yaH karmavipAkaM hRdi cintayan / sa eva syAccidAnanda-makarandamadhuvrataH // // // 5 // // 6 // // // 8 239 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 // // 2 // // 3 // 22 bhavodvegA'STakam yasya gambhIramadhyasyA'jJAnavajramayaM talam / ruddhA vyasanazailaughaiH, panthAno yatra durgamAH pAtAlakalazA yatra, bhRtAstRSNAmahAnilaiH / kaSAyAzcittasaMkalpavelAvRddhi vitanvate / smaraurvAgnircalatyantaryatra snehendhanaH sdaa| . yo ghorarogazokAdimatsyakacchapasaMkulaH durbuddhimatsaradrohaividhudurvAtagajitaiH / .. yatra sAMyAtrikA lokAH, patantyutpAtasaGkaTe jJAnI tasmAd bhavAmbhodhenityodvigno'tidAruNAt / tasya santaraNopAyaM sarvayatnena kAGkSati tailapAtradharo yadvadrAMdhAvedhodyato yathA / .. kriyAsvananyacittaH syAd, bhavabhItastathA muniH viSaM viSasya vahvezca, vahnireva yadauSadham / . tatsatyaM bhavabhItAnAmupasarge'pi yanna bhIH sthairyaM bhavabhayAdeva, vyavahAre munivrajet / svAtmArAmasamAdhau tu, tadapyantarnimajjati // 4 // // 6 // // 7 // // 8 // 23 lokasaMjJAtyAgA'STakam prAptaH SaSThaM guNasthAnaM, bhavadurgA'drilaGghanam / lokasaMjJArato na syAnmunirlokottarasthitiH yathA cintAmaNi datte, baTharo badarIphalaiH / hahA jahAti saddharmaM, tathaiva janaraJjanaiH // 2 // 240 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // lokasaMjJAmahAnadyAmanuzroto'nugA na ke / pratizroto'nugastveko, rAjahaMso mahAmuniH lokamAlambya kartavyaM, kRtaM bahubhireva cet / tadA mithyAdRzAM dharmo, na tyAjyaH syAtkadAcana zreyo'rthino hi bhUyAMso, loke lokottare ca na / - stokA hi ratnavaNijaH, stokAzca svAtmasAdhakAH lokasaMjJAhatA hanta, nIcairgamanadarzanaiH / zaMsayanti svasatyAGga-marmaghAtamahAvyathAm AtmasAkSikasaddharmasiddhau kiM lokayAtrayA / tatra prasannacandrazca, bharatazca nidarzanam lokasaMjJojjhitaH sAdhuH, parabrahmasamAdhimAn / . sukhamAste gatadrohamamatAmatsarajvaraH 24 zAstradRSTayaSTakam carmacakSurbhUtaH sarve, devAzcA'vadhicakSuSaH / sarvatazcakSuSaH siddhAH, sAdhavaH zAstracakSuSaH puraHsthitAnivodhistiryaglokavivartinaH / sarvAn bhAvAnavekSante, jJAninaH zAstracakSuSA zAsanAt trANazaktezca, budhaiH zAstraM nirucyate / vacanaM vItarAgasya, tattu nA'nyasya kasyacit zAstre puraskRte tasmAd, vItarAgaH puraskRtaH / puraskRte punastasmin, niyamAt sarvasiddhayaH adRSTArthe'nudhAvantaH, zAstradIpaM vinA. jaDAH / prApnuvanti paraM khedaM, praskhalantaH pade pade 241 // 4 // // 5 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // zuddhoJchAdyapi zAstrA''jJAnirapekSasya no hitam / bhautahanturyathA tasya, padasparzanivAraNam ajJAnA'himahAmantraM, svAcchandyajvaralaGghanam / dharmArAmasudhAkulyAM, zAstramAhumaharSayaH zAstroktAcArakartA ca, zAstrajJaH zAstradezakaH / . zAstraikadRGmahAyogI, prApnoti paramaM padam // 7 // // 8 // // 1 // // 3 // 25 parigrahA'STakam na parAvartate rAzervakratAM jAtu nojjhati / . parigrahagrahaH ko'yaM, viDambitajagattrayaH parigrahagrahA''vezAdurbhASitarajaHkirAm / / zrUyante vikRtAH kiM na, pralApA liGginAmapi yastyaktvA tRNavadbAhyamAntaraM ca parigraham / udAste tatpadAmbhojaM, paryupAste jagattrayI citte'ntargranthagahane, bahinimranthatA vRthA / .. tyAgAtkaJcukamAtrasya, bhujaGgo na hi nirviSaH tyakte parigrahe sAdhoH, prayAti sakalaM rajaH / / pAlityAge kSaNAdeva, sarasaH salilaM yathA tyaktaputrakalatrasya, mUrchAmuktasya yoginaH / cinmAtrapratibaddhasya, kA pudgalaniyantraNA cinmAtradIpako gacchet, nirvAtasthAnasannibhaiH / niSparigrahatAsthairya, dharmopakaraNairapi mUrchAcchannadhiyAM sarvaM, jagadeva parigrahaH / mUrcchayA rahitAnAM tu, jagadevA'parigrahaH // 4 // // 7 // // 8 // 242 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // 2 // // 3 // 26 anubhavA'STakam sandhyeva dinarAtribhyAM, kevalazrutayoH pRthak / budhairanubhavo dRSTaH, kevalA'rkA'ruNodayaH vyApAraH sarvazAstrANAM, dikpradarzanameva hi / pAraM tu prApayatyeko'nubhavo bhavavAridheH atIndriyaM paraM brahma, vizuddhA'nubhavaM vinA / zAstrayuktizatenA'pi, na gamyaM yad budhA jaguH jJAyeran hetuvAdena, padArthA yadyatIndriyAH / kAlenaitAvatA prAjJaiH, kRtaH syAtteSu nizcayaH keSAM na kalpanAdarvI, zAstrakSIrAnnagAhinI / viralAstadrasAsvAdavido'nubhavajihvayA / pazyatu brahma nirdvandvaMdva, nirdvandvAnubhavaM vinA / kathaM lipimayI dRSTirvAGmayI vA manomayI . na suSuptiramohatvAd nApi ca svApajAgarau / kalpanAzilpavizrAnte, sturyaivAnubhavo dazA adhigatyAkhilaM zabda-brahma zAstradRzA muniH / svasaMvedyaM paraM brahmAnubhavenAdhigacchati // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // | // 8 // 27 yogA'STakam mokSeNa yojanAdyogaH, sarvo'pyAcAra iSyate / viziSya sthAnavAlambanaikAgrayagocaraH karmayogadvayaM tatra, jJAnayogatrayaM viduH / virateSveSa niyamAda, bIjamAnaM pareSvapi // 2 // '243 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // kRpAnirvedasaMvegaprazamotpattikAriNaH / . bhedAH pratyekamatrecchApravRttisthirasiddhayaH icchA tadvatkathAprItiH, pravRttiH pAlanaM param / sthairya bAdhakabhIhAniH, siddhiranyArthasAdhanam arthAlambanayozcaityavandanAdau vibhAvanam / . zreyase yoginaH sthAnavarNayoryatna eva ca Alambanamiha jJeyaM, dvividhaM rUpyarUpi ca / arUpiguNasAyujyayogo'nAlambanaH paraH prItibhaktivaco'saGgaH, sthAnAdyapi caturvidham / tasmAdayogayogAptermokSayogaH kramAd bhavet sthAnAdyayoginastIrthocchedAdyAlambanAdapi / sUtradAne mahAdoSa, ityAcAryAH pracakSate // 6 // // 7 // // 8 // // 1 // 28 niyAgA'STakam yaH karma hutavAn dIpte, brahmAgnau dhyAnadhAyyayA / sa nizcitena yAgena, niyAgapratipattimAn pApadhvaMsini niSkAme, jJAnayajJe rato bhava / sAvadhaiH karmayajJaiH kiM, bhUtikAmanayAvilaiH vedoktatvAnmanaHzuddhyA, karmayajJo'pi yoginaH / brahmayajJa itIcchantaH, zyenayAgaM tyajanti kim ? brahmayajJaH paraM karma, gRhasthasyAdhikAriNaH / pUjAdi vItarAgasya, jJAnameva tu yoginaH // 2 // // 3 // // 4 // 244 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 5 // bhinnoddezena vihitaM, karma karmakSayAkSamam / klRptabhinnAdhikAraM ca , puDheSTayAdivadiSyatAm brahmArpaNamapi brahma-yajJAntarbhAvasAdhanam / brahmAgnau karmaNo yuktaM, svakRtatvasmaye hute brahmaNyarpitasarvasvo, brahmadRgbrahmasAdhanaH / brahmaNA juhvadabrahma, brahmaNi brahmaguptimAn brahmAdhyayananiSThAvAn, parabrahmasamAhitaH / brAhmaNo lipyate nAdhairniyAgapratipattimAn // 7 // // 8 // 29 bhAvapUjA'STakam // 2 // dayAmbhasA kRtasnAnaH santoSazubhavastrabhRt / vivekatilakabhrAjI, bhAvanApAvanAzayaH bhaktizraddhAnaghusRNonmizrapATIrajadravaiH / .. navabrahmAGgato devaM, zuddhamAtmAnamarcaya kSamApuSpasrajaM dharmayugmakSaumadvayaM tathA / dhyAnAbharaNasAraM ca, tadaGge vinivezaya .. madasthAnabhidAtyAgailikhAgre cASTamaGgalIm / . jJAnAgnau zubhasaGkalpakAkatuNDaM ca dhUpaya prAgadharmalavaNottAraM, dharmasanyAsavahninA / kurvan pUraya sAmarthyarAjannIrAjanAvidhim sphUran maGgaladIpaM ca, sthApayAnubhavaM puraH / yoganRtyaparastauryatrikasaMyamavAnbhava // 4 // // 5 // .. . .245 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // ullasanmanasaH satyaghaNTa vAdayatastava / . bhAvapUjAratasyetthaM, karakoDe mahodayaH. dravyapUjocitA bhedopAsanA gRhamedhinAm / bhAvapUjA tu sAdhUnAmabhedopAsanAtmikA .. // 8 // // 1 // 30 dhyAnA'STakam yAtA dhyeyaM tathA dhyAnaM, trayaM yasyaikatAM gatam / sunerananyacittasya, tasya duHkhaM na vidyate dhyAtA'ntarAtmA dhyeyastu, paramAtmA prakIrtitaH / dhyAnaM caikAgryasaMvittiH, samApattistadekatA maNAviva praticchAyA, samApattiH parAtmanaH / kSINavRttau bhaved dhyAnAdantarAtmani nirmale Apattizca tataH puNyatIrthakRtkarmabandhataH / tadbhAvAbhimukhatvena, sampattizca kramAd bhavet itthaM dhyAnaphalAdyuktaM, viMzatisthAnakAdyapi / kaSTamAtraM tvabhavyAnAmapi no durlabhaM bhave jitendriyasya dhIrasya, prazAntasya sthirAtmanaH / sukhAsanasya nAsAgranyastanetrasya yoginaH rUddhabAhyamanovRtterdhAraNAdhArayA rayAt / prasannAsyA'pramattasya, cidAnandasudhAliha: sAmrAjyamapratidvandvamantareva vitanvataH / dhyAnino nopamA loke, sadevamanuje'pi hi m lole paTatamanaje'pi hi // 4 // // 5 // - // 7 // // 8 // 246 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // 2 // 31 tapo'STakam jJAnameva budhAH prAhu:, karmaNAM tApanAttapaH / tadAbhyantarameveSTaM, bAhyaM tadupabRMhakam AnuzrotasikI vRttirbAlAnAM sukhazIlatA / prAtizrotasikI vRttirjJAninAM paramaM tapaH dhanArthinAM yathA nAsti, zItatApAdi. duHsaham / tathA bhavaviraktAnAM, tattvajJAnArthinAmapi sadupAyapravRttAnAmupeyamadhuratvataH / jJAninAM nityamAnandavRddhireva tapasvinAm itthaM ca duHkharUpatvAt, tapo vyarthamitIcchatAm / bauddhAnAM nihatA buddhirboddhAnandA'parikSayAt . yatra brahma jinArcA ca, kaSAyANAM tathA hatiH / sAnubandhA jinAjJA ca, tattapaH zuddhamiSyate . tadeva hi tapaH kArya, durdhyAnaM yatra no bhavet / yena yogA na hIyante, kSIyante nendriyANi ca mUlottaraguNazreNiprAjyasAmrAjyasiddhaye / bAhyamAbhyantaraM cetthaM, tapaH kuryAn mahAmuniH // 4 // // 6 // // 7 // 32 sarvanayASTakam dhAvanto'pi nayAH sarve, syurbhAve kRtavizramAH / cAritraguNalInaH syAditi sarvanayAzritaH pRthaGnayA mithaH pakSapratipakSakadarthitAH / samavRttisukhA''svAdI, jJAnI sarvanayAzritaH // 2 // .247 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // = // 4 // = nA'pramANaM pramANaM vA, sarvamapyavizeSitam / vizeSitaM pramANaM syAditi sarvanayajJatA loke sarvanayajJAnAM, tATasthyaM vA'pyanugrahaH / syAtpRthaGnayamUDhAnAM, smayArtirvA'tivigraha: zreyaH sarvanayajJAnAM, vipulaM dharmavAdataH / zuSkavAdAdvivAdAcca, pareSAM tu viparyayaH prakAzitaM janAnAM yairmataM sarvanayAzritam / . citte pariNataM cedaM, yeSAM tebhyo namo namaH nizcaye vyavahAre ca, tyaktvA jJAne ca karmaNi / ekapAkSikavizleSamArUDhAH zuddhabhUmikAm amUDhalakSyAH sarvatra, pakSapAtavivarjitAH / jayanti paramAnandamayAH, sarvanayAzrayAH = . // 7 = // 8 // prazastisvarUpakIrtanam pUrNo magnaH sthiro'moho, jJAnI zAnto jitendriyaH / tyAgI kriyAparastRpto, nirlepo ni:spRho muniH vidyAvivekasampanno, madhyastho bhayavarjitaH / anAtmazaMsakastattvadRSTiH sarvasamRddhimAn dhyAtA karmavipAkAnAmudvigno bhavavAridheH / lokasaMjJAvinirmuktaH, zAstradRg niSparigrahaH zuddhAnubhavavAn yogI, niyAgapratipattimAn / bhAvArcAdhyAnatapasAM bhUmiH sarvanayAzritaH spaSTaM niSTaGkitaM tattvamaSTakaiH pratipannavAn / munirmahodayaM jJAnasAraM samadhigacchati // 3 // // 4 // 248 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = // 7 // = // 8 // nirvikAraM nirAbAdhaM, jJAnasAramupeyuSAm / vinivRttaparAzAnAM, mokSo'traiva mahAtmanAm cittamArdIkRtaM jJAnasAraMsArasvatormibhiH / nApnoti tIvramohA'gniploSazoSakadarthanAm acintyA kA'pi sAdhUnAM, jJAnasAragariSThatA / gatiryayordhvameva syAdadhaHpAtaH kadA'pi na klezakSayo hi maNDUkacUrNatulyaH kriyAkRtaH / dagdhataccUrNasadRzo, jJAnasArakRtaH punaH jJAnapUtAM pare'pyAhu:, kriyAM hemaghaTopamAm / yuktaM tadapi tadbhAvaM, na yad bhagnA'pi sojjhati kriyAzUnyaM ca yajjJAnaM, jJAnazUnyA ca yA kriyA / anayorantaraM jJeyaM bhAnukhadyotayoriva . cAritraM viratiH pUrNA, jJAnasyotkarSa eva hi / .. jJAnAdvaitanaye dRSTiyA tadyogasiddhaye . = // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // - racanAkSetrakAlAdiprazastiH siddhi siddhapure purandarapuraspardhAvahe labdhavAMzciddIpo'yamudArasAramahasA dIpotsave parvaNi / etadbhAvanabhAvapAvanamanazcaJcaccamatkAriNAM, . . taistairdIpazataiHsunizcayamatairnityo'stu dIpotsavaH // 13 // keSAMcidviSayajvarAturamaho cittaM pareSAM viSA''vegodarkakutarkamUrcchitamathAnyeSAM kuvairAgyataH / lagnAlarkamabodhakUpapatitaM cAste pareSAmapi, stokAnAM tu vikArabhArarahitaM tajjJAnasArAzritam . // 14 // 249 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // jAtodrekavivekatoraNatatau dhAvalyamAtunvati; hRdgehe samayocitaH prasarati sphItazca gItadhvaniH / pUrNAnandaghanasya kiM sahajayA tadbhAgyabhaGgyA'bhavan, naitadgranthamiSAt karagrahamahazcitraM caritrazriyaH bhAvastomapavitragomayarasailiptaiva bhUH sarvataH / saMsiktA samatodakairatha pRthi nyastA vivekasrajaH / adhyAtmAmRtapUrNakAmakalazazcakre'tra zAstre puraH / pUrNAnandaghane puraM pravizati svIyaM kRtaM maGgalam .. svagurvAdiprazastiH gacche zrIvijayAdidevasuguroH svacche guNAnAM gaNaiH, prauDhiM prauDhimadhAmni jItavijayaprAjJAH parAmaiyaruH / . tatsAtIrthyabhRtAM nayAdivijayaprAjJottamAnI zizoH, zrImanyAyavizAradasya kRtinAmeSA kRtiH prItaye // 16 // . // 17 // 250 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = // 1 // = // 2 // = = = // 5 // // adhyAtmopaniSat // - zAstrayogazuddhiH * prathamo'dhikAraH aindravRndanataM natvA vItarAgaM svayaMbhuvam / adhyAtmopaniSannAmA grantho'smAbhirvidhIyate AtmAnamadhikRtya syAdyaH paJcAcAracArimA / zabdayogArthanipuNAstadadhyAtma pracakSate rUDhyarthanipuNAstvAhuzcittaM maitryAdivAsitam / adhyAtma nirmalaM bAhyavyavahAropabRMhitam evaMbhUtanaye jJeyaH prathamo'rtho'tra kovidaiH / yathAyathaM dvitIyo'rtho vyavahArarjusUtrayoH galannayakRtabhrAntiryaH syAdvizrAntisaMmukhaH / syAdvAdavizadAlokaH sa evAdhyAtmabhAjanam manovatso yuktigavIM madhyasthasyAnudhAvati / tAmAkarSati pucchena tucchAgrahamanaHkapiH anarthAyaiva nArthAya jAtiprAyAzca yuktayaH / hastI hantIti vacane prAptAprAptavikalpavat jJAyeran hetuvAdena padArthA yadyatIndriyAH / kAlenaitAvatA prAjJaiH kRtaH syAtteSu nizcayaH Agamazcopapattizca saMpUrNa dRSTilakSaNam / / atIndriyANAmarthAnAM sadbhAvapratipattaye antarA kevalajJAnaM chadmasthAH khalvacakSuSaH / hastasparzasamaM zAstrajJAnaM tadvyavahArakRt zuddhoJchAdyapi zAstrAjJAnirapekSasya no hitam / bhautahanturyathA tasya padasparzaniSedhanam 251 = // 6 // = // 7 // = // 8 // // 9 // __ = // 10 // // 11 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // .. // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // zAsanAtrANazaktezca budhaiH zAstraM nirucyate / vacanaM vItarAgasya tacca nAnyasya kasyacit vItarAgo'nRtaM naiva brUyAttaddhatvabhAvataH / yastadvAkyeSvanAzvAsastanmahAmohajRmbhitam zAstre puraskRte tasmAdvItarAgaH puraskRtaH / puraskRte punastasminniyamAn sarvasiddhayaH enaM kecit samApattiM vadantyanye dhruvaM padam / prazAntavAhitAmanye visabhAgakSayaM pare carmacakSurbhUtaH sarve devAzcAvadhicakSuSaH / sarvatazcakSuSaH siddhA yoginaH zAstracakSuSaH parIkSante kaSacchedatApaiH svarNaM yathA janAH / zAstre'pi varNikAzuddhi parIkSantAM tathA budhAH vidhayaH pratiSedhAzca bhUyAMso yatra varNitAH / ekAdhikArA dRzyante kaSazuddhi vadanti tAm siddhAnteSu yathA dhyAnAdhyayanAdividhivrajAH / hiMsAdInAM niSedhAzca bhUyAMso mokSagocarAH arthakAmavimizraM yadyacca klRptakathAvilam / AnuSaGgikamokSArthaM yanna tat kaSazuddhimat vidhInAM ca niSedhAnAM yogakSemakarI kiyA / varNyate yatra sarvatra tacchAstraM chedazuddhimat kAyikAdyapi kurvIta guptazca samito muniH / kRtye jyAyasi kiM vAcyamityuktaM samaye yathA anyArthaM kiMcidutsRSTaM yatrAnyArthamapohyate / / durvidhipratiSedhaM tanna zAstraM chedazuddhimat // 18 // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // para Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // niSiddhasya vidhAne'pi hiMsAderbhUtikAmibhiH / dAhasyeva na sadvaidyairyAti prakRtiduSTatA . hiMsA bhAvakRto doSo dAhastu na tatheti cet / bhUtyarthaM tadvidhAne'pi bhAvadoSaH kathaM gataH vedoktatvAnmanaHzuddhyA karmayajJo'pi yoginaH / brahmayajJa itIcchantaH zyenayAgaM tyajanti kim vedAntavidhizeSatvamataH karmavidherhatam / bhinnAtmadarzakAH zeSA vedAntA eva karmaNaH karmaNAM niravadyAnAM cittazodhakatAM param / sAMkhyAcAryA apIcchantItyAstAmeSo'tra vistaraH yatra sarvanayAlambivicAraprabalAgninA / tAtparyazyAmikA na syAttacchAstraM tApazuddhimat / yathAha somilaprazne jinaH syAdvAdasiddhaye / dravyArthAdahameko'smi dRgjJAnArthAdubhAvapi akSayazcAvyayazcAsmi pradezArthavicArataH / anekabhUtabhAvAtmA paryAyArthaparigrahAt dvayorekatvabuddhayApi yathA dvitvaM na gacchati / nayaikAntadhiyApyevamanekAnto na gacchati sAmagryeNa na mAnaM syAd dvayorekatvadhIryathA / tathA vastuni vastvaMzabuddhirjeyA nayAtmikA ekadezena caikatvadhIyoH syAdyathA pramA / tathA vastuni vastvaMzabuddhirjeyA nayAtmikA itthaM ca saMzayatvaM yannayAnAM bhASate paraH / tadapAstaM vilambAnAM pratyekaM na nayeSu yat 253 // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // sAmagryeNa dvayAlambe'pyavirodhe samuccayaH / . virodhe durnayavAtAH svazastreNa svayaM hatAH kathaM vipratiSiddhAnAM na virodhaH samuccaye / apekSAbhedato hanta kaiva vipratiSiddhatA bhinnApekSA yathaikatra pitRputrAdikalpanA / nityAnityAdyanekAntastathaiva na virotsyate vyApake satyanekAnte svarUpapararUpayoH / AnekAntyAnna kutrApi nirNItiriti cenmatiH ___ avyApyavRttidharmANAM yathAvacchedakAzrayA / . nApi tataH parAvRttistat kiM nAtra tathekSyate AnaigamAntyabhedaM tatparAvRttAvapi sphuTam / . abhipretAzrayeNaiva nirNayo vyavahArakaH ' anekAnte'pyanekAntAdaniSThaivamapAkRtA / nayasUkSmekSikAprAnte vizrAnteH sulabhatvataH . AtmAzrayAdayo'pyatra sAvakAzA na karhicit / / te hi pramANasiddhArthAt prakRtyaiva parAGmukhAH utpannaM dadhibhAvena naSTaM dugdhatayA payaH / . gorasatvAt sthiraM jAnan syAdvAdadviD jano'pi kaH icchan pradhAnaM sattvAdyeviruddhairgumphitaM guNaiH / sAMkhyaH saMkhyAvatAM mukhyo nAnekAntaM pratikSipet vijJAnasyaikamAkAraM nAnAkArakarambitam / icchaMstathAgataH prAjJo nAnekAntaM pratikSipet citramekamanekaM ca rUpaM prAmANikaM vadan / yogo vaizeSiko vApi nAnekAntaM pratikSipet // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // 254 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // pratyakSaM mitimAtraMze meyAMze tadvilakSaNam / gururjJAnaM vadannekaM nAnekAntaM pratikSipet / jAtivyaktyAtmakaM ghastu vadannanubhavocitam / bhaTTo vApi murArirvA nAnekAntaM pratikSipet abaddhaM paramArthena baddhaM ca vyavahArataH / bruvANo brahmavedAntI nAnekAntaM pratikSipet bruvANA bhinnabhinnArthAnnayabhedavyapekSayA / pratikSipeyu! vedAH syAdvAdaM sArvatAntrikam vimatiH saMmatirvApi cArvAkasya na mRgyate / paralokAtmamokSeSu yasya muhyati zemuSI tenAnekAntasUtraM yadyadvA sUtraM nayAtmakam / . tadeva tApazuddhaM syAnna tu durnayasaMjJitam nityaikAnte na hiMsAdi tatparyAyAparikSayAt / . mana:saMyoganAzAdau vyApArAnupalambhataH . buddhilepo'pi ko nityanirlepAtmavyavasthitau / sAmAnAdhikaraNyena bandhamokSau hi saMgatau anityaikAntapakSe'pi hiMsAdikamasaMgatam / * svato vinAzazIlAnAM kSaNAnAM nAzako'stu kaH Anantarya kSaNAnAM tu na hiMsAdiniyAmakam / vizeSAdarzanAttasya buddhalubdhakayomithaH saMklezena vizeSazcedAnantaryamapArthakam / na hi tenApi saMkliSTamadhye bhedo vidhIyate manovAkkAyayogAnAM bhedAdevaM kriyAbhidA / samagraiva vizIryetetyetadanyatra carcitam - 255 // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 60 // // 61 // // 62 // // 63 // // 64 // // 65 // nityAnityAdyanekAntazAstraM tasmAdviziSyate / . taddRSTyaiva hi mAdhyasthyaM gariSThamupapadyate yasya sarvatra (sarveSu) samatA nayeSu tanayeSviva / tasyAnekAntavAdasya kva nyUnAdhikazemuSI svatantrAstu nayAstasya nAMzAH kiM tu prakalpitAH / rAgadveSau kathaM tasya (teSAM) dUSaNe'pi ca bhUSaNe arthe mahendrajAlasya dUSite'pi ca bhUSite / / yathA janAnAM mAdhyasthyaM durnayArthe tathA muneH dUSayedajJa evoccaiH syAdvAdaM na tu paNDitaH / ajJapralApe sujJAnAM na dveSaH karuNaiva tu trividhaM jJAnamAkhyAtaM zrutaM cintA ca bhAvanA / AdyaM koSThagabIjAbhaM vAkyArthaviSayaM matam mahAvAkyArthajaM yattu sUkSmayuktizatAnvitam / tadvitIyaM jale tailabindurItyA prasRtvaram aidamparyagataM yacca vidhyAdau yatnavacca yat / . tRtIyaM tadazuddhoccajAtyaratnavibhAnibham / Adye jJAne manAk puMsastadrAgAddarzanagrahaH / dvitIye na bhavatyeSa cintAyogAtkadAcana caarisNjiivniicaarkaarkjnyaatto'ntime| . sarvatraiva hitA vRttirgAmbhIryAttattvadarzinaH tena syAdvAdamAlambya sarvadarzanatulyatAm / mokSoddezAvizeSeNa yaH pazyati sa zAstravit mAdhyasthyameva zAstrArtho yena taccAru sidhyati / sa eva dharmavAdaH syAdanyad bAlizavalganam 256 // 66 // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // . // 71 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putradArAdi saMsAro dhaninAM mUDhacetasAm / paNDitAnAM tu saMsAraH zAstramadhyAtmavarjitam // 72 // mAdhyasthyasahitaM hyekapadajJAnamapi pramA / zAstrakoTirvRthaivAnyA tathA coktaM mahAtmanA // 73 // vAdAMzca prativAdAMzca vadanto'nizcitAMstathA / tattvAntaM naiva gacchanti tilapIlakavadgatau // 74 // iti yativadanAtpadAni buddhvA prazamavivecanasaMvarAbhidhAni / pradalitaduritaH kSaNAccilAtitanaya iha tridazAlayaM jgaam|| 75 // na cAnekAntArthAvagamarahitasyAsya phalitaM kathaM mAdhyasthyena sphuTamitividheyaM bhramapadam / samAdheravyaktAdyadabhidadhati vyaktisadRzaM phalaM yogAcAryA dhruvamabhiniveze vigalite // 76 // vizeSAdoghAdvA sapadi tadanekAntasamaye samunmIladbhaktirbhavati ya ihAdhyAtmavizadaH / bhRzaM dhIrodAttapriyatamaguNojjAgararuciryazaH zrIstasyAGka tyajati na kadApi praNayinI // 77 // jJAnayogazuddhiH dvitIyo'dhikAraH dizA darzitayA zAstrairgacchannacchamatiH pathi / / jJAnayogaM prayuJjIta tadvizeSopalabdhaye . // 1 // yogajAdRSTajanitaH sa tu prAtibhasaMjJitaH / sandhyeva dinarAtribhyAM kevalazrutayoH pRthak // 2 // padamAtraM hi nAnveti zAstraM digdarzanottaram / jJAnayogo muneH pArzvamAkaivalyaM na muJcati ... 257 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // . // 7 // // 8 // // 9 // tattvato brahmaNaH zAstraM lakSakaM na tu darzakam / na cAdRSTAtmatattvasya dRSTabhrAntinivartate tenAtmadarzanAkAGkSI jJAnenAntarmukho bhavet / draSTuTuMgAtmatA muktidRzyaikAtmyaM bhavabhramaH AtmajJAne munirmagnaH sarvaM pudgalavibhramam / . mahendrajAlavadvetti naiva tatrAnurajyate AsvAditA sumadhurA yena jJAnaratiH sudhA / na lagatyeva tacceto viSayeSu viSeSviva sattattvacintayA yasyAbhisamanvAgatA ime / / AtmavAn jJAnavAn vedadharmavAn brahmavAMzca saH viSayAn sAdhakaH pUrvamaniSTatvadhiyA tyajet / na tyajenna ca gRhNIyAt siddho vindyAt sa tattvataH yogArambhadazAsthasya duHkhamantarbahiH sukham / sukhamantarbahirduHkhaM siddhayogasya tu dhruvam prakAzazaktyA yadrUpamAtmano jJAnamucyate / sukhaM svarUpavizrAntizaktyA vAcyaM tadeva tu sarvaM paravazaM duHkhaM sarvamAtmavazaM sukham / etaduktaM samAsena lakSaNaM sukhaduHkhayoH jJAnamagnasya yaccharma tadvaktuM naiva pAryate / nopameyaM priyAzleSairnApi taccandanadravaiH tejolezyAvivRddhiryA paryAyakramavRddhitaH / bhASitA bhagavatyAdau setthambhUtasya yujyate cinmAtralakSaNenAnyavyatiriktatvamAtmanaH / pratIyate yadazrAntaM tadeva jJAnamuttamam 258 // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // = // 21 // zubhopayogarUpo'yaM samAdhiH savikalpakaH / zuddhopayogarUpastu nirvikalpastadekadRk AdyaH sAlambano nAma yogo'nAlambanaH paraH / chAyAyA darpaNAbhAve mukhavizrAntisaMnibhaH yadRzyaM yacca nirvAcyaM mananIyaM ca yadbhuvi / tadrUpaM parasaMzliSTaM na zuddhadravyalakSaNam apadasya padaM nAstItyupakramyAgame tataH / upAdhimAtravyAvRttyA proktaM zuddhAtmalakSaNam yato vAco nivartante hyaprApya manasA saha / iti zrutirapi vyaktametadarthAnubhASiNI atIndriyaM paraM brahma vizuddhAnubhavaM vinA / . zAstrayuktizatenApi naiva gamyaM kadAcana keSAM na kalpanA darvI zAstrakSIrAnnagAhinI / . viralAstadrasAsvAdavido'nubhavajihvayA . pazyatu brahma nirdvandva nirdvandvAnubhavaM vinA / kathaM lipimayI dRSTirvAGmayI vA manomayI na suSuptiramohatvAnnApi ca svApajAgarau / kalpanAzilpavizrAntesturyaivAnubhavo dazA . adhigatyAkhilaM zabdabrahma zAstradRzA muniH / svasaMvedyaparaM brahmAnubhavairadhigacchati ye paryAyeSu niratAste hyanyasamayasthitAH / AtmasvabhAvaniSThAnAM dhruvA svasamayasthitiH AvApodvApavizrAntiryatrAzuddhanayasya tat / zuddhAnubhavasaMvedyaM svarUpa paramAtmanaH = // 22 // . // 23 // // 24 // // 25 // = // 26 // // 27 // rapala Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 28 // // 29 // // 30 // // 32 // // 33 // guNasthAnAni yAvanti yAvantyazcApi mArgaNAH / tadanyatarasaMzleSo navAtaH paramAtmanaH karmopAdhikRtAn bhAvAn ya Atmanyadhyavasyati / tena svAbhAvikaM rUpaM na buddhaM paramAtmanaH yathA bhRtyaiH kRtaM yuddhaM svAminyevopacaryate / / zuddhAtmanyavivekena karmaskandhojitaM tathA muSitatvaM yathA pAnthagataM pathyupacaryate / tathA vyavaharatyajJazcidrUpe karmavikriyAm / svata eva samAyAnti karmANyArabdhazaktitaH / ekakSetrAvagAhena jJAnI tatra na doSabhAk dAruyantrasthapAJcAlInRtyatulyAH pravRttayaH / yogino naiva bAdhAyai jJAnino lokavartinaH prArabdhAdRSTajanitAt sAmAyikavivekataH / kriyApi jJAnino vyaktAmaucitI nAtivartate saMsAre nivasan svArthasajjaH kajjalavezmani / ' lipyate nikhilo loko jJAnasiddho na lipyate nAhaM pudgalabhAvAnAM kartA kArayitA ca na / nAnumantApi cetyAtmajJAnavAn lipyate katham lipyate pudgalaskandho na lipye pudgalairaham / citravyomAJjaneneva dhyAyanniti na lipyate liptatA jJAnasaMpAtapratighAtAya kevalam / nirlepajJAnamagnasya kriyA sarvopayujyate tapaHzrutAdinA mattaH kriyAvAnapi lipyate / bhAvanAjJAnasaMpanno niSkriyo'pi na lipyate // 34 // // 35 // // 37 // // 38 // * // 39 // 260 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // samalaM nirmalaM cedamiti dvaitaM yadA gatam / advaitaM nirmalaM brahma tadaikamavaziSyate mahAsAmAnyarUpe'sminmajjanti nayajA bhidAH / samudra iva kallolAH pavanonmAthanirmitAH SaDdravyaikAtmyasaMsparzi satsAmAnyaM hi yadyapi / parasyAnupayogitvAt svavizrAntaM tathApi tat nayena saMgraheNaivamRjusUtropajIvinA / saccidAnandarUpatvaM brahmaNo vyavatiSThate sattvacittvAdidharmANAM bhedAbhedavicAraNe / na cArtho'yaM vizIryeta nirvikalpaprasiddhitaH yogajAnubhavArUDhe sanmAtre nirvikalpake / vikalpaughAsahiSNutvaM bhUSaNaM na tu dUSaNam yo hyAkhyAtumazakyo'pi pratyAkhyAtuM na zakyate / prAjJairna dUSaNIyo'rthaH sa mAdhuryavizeSavat . kumArI na yathA vetti sukhaM dayitabhogajam / na jAnAti tathA loko yoginAM jJAnajaM sukham atyantapakvabodhAya samAdhinirvikalpakaH / vAcyo'yaM nArdhavijJasya tathA coktaM parairapi Adau zamadamaprAyairguNaiH ziSyaM prabodhayet / pazcAt sarvamidaM brahma zuddhastvamiti bodhayet ajJasyArdhaprabuddhasya sarvaM brahmeti yo vadet / mahAnarakajAleSu sa tena viniyojitaH tenAdau zodhayeccittaM sadvikalpairvatAdibhiH / yatkAmAdivikArANAM pratisaMkhyAnanAzyatA // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // 21 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikalparUpA mAyeyaM vikalpenaiva nAzyate / avasthAntarabhedena tathA coktaM parairapi // 52 // avidyayaivottamayA svAtmanAzodhamotthayA / vidyA saMprApyate rAma ! sarvadoSApahAriNI // 53 // zAmyati hyastramastreNa malena kSAlyate malaH / . zamaM viSaM viSeNaiti ripuNA hanyate ripuH // 54 // IdRzI bhUtamAyeyaM yAM svanAzena harSada ! / na lakSyate svabhAvo'syAH prekSyamANaivaM nazyati // 55 // vratAdiH zubhasaMkalpo nirNAzyAzubhavAsanAm / / dAhyaM vinaiva dahanaH svayameva vinazyati // 56 // iyaM naizcayikI zaktirna pravRttirna vA kriyA / zubhasaMkalpanAzArthaM yoginAmupayujyate' // 57 // dvitIyApUrvakaraNe kSAyopazamikA guNAH / kSamAdyA api yAsyanti sthAsyanti kSAyikAH param // 58 // itthaM yathAbalamanudyamamudyamaM ca kurvan dazAnuguNamuttamamAntarArthe / cinmAtranirbharanivezitapakSapAtaH prAtaryuratnamiva dIptimupaiti yogI // 59 abhyasya tu pravitataM vyavahAramArga prajJApanIya iha sadguruvAkyaniSThaH / ciddarpaNapratiphalatrijagadvivarte varteta kiM punarasau sahajAtmarUpe // 60 // bhavatu kimapi tattvaM bAhyamAbhyantaraM vA hRdi vitarati sAmyaM nirmalazcidvicAraH / tadiha nicitapaJcAcArasaMcAracArusphuritaparamabhAve pakSapAto'dhiko naH // 61 // sphuTamaparamabhAve naigamastAratamyaM pravadatu na tu hRSyettAvatA jJAnayogI / 22 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 63 // // 64 // kalitaparamabhAvaM ciccamatkArasAram sakalanayavizuddhaM cittamekaM pramANam hariraparanayAnAM garjitaiH kuJjarANAm / sahajavipinasupto nizcayo no bibheti / api tu bhavati lIlojjRmbhijRmbhonmukhe'smin galitamadabharAste nocchasantyeva bhItAH kalitavividhabAhyavyApakolAhalaughavyuparamaparamArthe bhAvanApAvanAnAm / kvacana kimipi. zocyaM nAsti naivAsti mocyaM na ca kimapi vidheyaM naiva geyaM na deyam iti supariNatAtmakhyAticAturyakelibhavati yatipatiryazcidbharodbhAsivIryaH / . harahimakarahArasphAramandAragaGgA rajatakalazazubhrA syAttadIyA yazaHzrI: soyA yazazrI. kriyAyogazuddhiH tRtIyo'dhikAraH yAnyeva sAdhanAnyAdau gRhNIyAjjJAnasAdhakaH / siddhayogasya tAnyeva lakSaNAni svabhAvataH . ata eva jagau yAtrAM sattaponiyamAdiSu / . .. yatanAM somilaprazne bhagavAn svasya nizcitAm atazcaiva sthitaprajJabhAvasAdhanalakSaNe / anyUnAbhyadhike prokte yogadRSTyA parairapi nAjJAnino vizeSyeta yathecchAcaraNe punaH / jJAnI svalakSaNAbhAvAttathA coktaM parairapi 23 // 65 // // 1 // // 2 // h // 3 // s // 4 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // buddhA'dvaitasattattvasya yathecchAcaraNaM yadi / zunAM tattvadRzAM caiva ko bhedo'zucibhakSaNe abuddhipUrvikA vRttirna duSTA tatra yadyapi / tathApi yogajAdRSTamahimnA sA na saMbhavet nivRttamazubhAcArAcchubhAcArapravRttimat / / syAdvA cittamudAsInaM sAmAyikavato muneH vidhayazca niSedhAzca ne tvajJAnaniyantritAH / bAlasyaivAgame prokto noddezaH pazyakasya yat // 8 // . na ca sAmarthyayogasya yuktaM zAstraM niyAmakam / .. kalpAtItasya maryAdApyasti na jJAninaH kvacit bhAvasya siddhyasiddhibhyAM yaccAkiMcitkarI kriyA / / jJAnameva kriyAmuktaM rAjayogastadiSyatAm // 10 // maivaM nAkevalI pazyo nApUrvakaraNaM vinA / dharmasaMnyAsayogI cetyanyasya niyatA kriyA .. // 11 // sthairyAdhAnAya siddhasyAsiddhasyAnayanAya ca / bhAvasyeva kriyA zAntacittAnAmupayujyate // 12 // kriyAvirahitaM hanta jJAnamAtramanarthakam / gati vinA pathajJo'pi nApnoti puramIpsitam // 13 // svAnukUlAM kriyAM kAle jJAnapUrNo'pyapekSate / pradIpaH svaprakAzo'pi tailapUrtyAdikaM yathA // 14 // bAhyabhAvaM puraskRtya ye kriyA vyavahArataH / vadane kavalakSepaM vinA te tRptikAkSiNaH guNavadbahumAnAdenityasmRtyA ca stkriyaa| jAtaM na pAtayedbhAvamajAtaM janayedapi // 15 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // kSAyopazamike bhAve yA kriyA kriyate tayA / patitasyApi tadbhAvapravRddhirjAyate punaH guNavRddhayai tataH kuryAt kriyAmaskhalanAya vA / ekaM tu saMyamasthAnaM jinAnAmavatiSThate ajJAnanAzakatvena nanu jJAnaM viziSyate / na hi rajjAvahibhrAntirgamane na nivartate satyaM kriyAgamaproktA jJAnino'pyupayujyate / saMcitAdRSTanAzArthaM nAsUro'pi yadabhyadhAt taNDulasya yathA varma yathA tAmrasya kAlikA / nazyati kriyayA putra ! puruSasya tathA malam jIvasya taNDulasyeva malaM sahajamapyalam / nazyatyeva na saMdehastasmAdudyamavAn bhava .. avidyA ca dikSA ca bhavabIjaM ca vAsanA / sahajaM ca malaM ceti paryAyAH karmaNaH smRtAH jJAnino nAstyadRSTaM cedbhasmasAtkRtakarmaNaH / / zarIrapAta: kiM na syAjjIvanAdRSTanAzataH zarIramIzvarasyeva viduSo'pyavatiSThate / anyAdRSTavazeneti kazcidAha tadakSamam zarIraM viduSaH ziSyAdyadRSTAdyadi tiSThati / . . tadA'suhRdadRSTena na nazyediti kA pramA na copAdAnanAze'pi kSaNaM kAryaM yatheSyate / tArkikaiH sthitimattadvacciraM vidvattanusthitiH nirupAdAnakAryasya kSaNaM yattArkikaiH sthitiH / nAzahetvantarAbhAvAdiSTA na ca sa durvacaH 205 // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // anyAdRSTasya tatpAtapratibandhakatAM nayet / . mriyamANo'pi jIvyeta ziSyAdRSTavazAd guruH svabhAvAnnirupAdAnaM yadi vidvattanusthitiH / / tathApi kAlaniyame tatra yuktirna vidyate ucchRGkhalasya taccintyaM mataM vedAntino hyadaH / prArabdhAdRSTataH kiMtu jJeyA vidvattanusthitiH tatprArabdhetarAdRSTaM jJAnanAzyaM yadISyate / lAghavena vijAtIyaM tannAzyaM tatprakalpyatAm itthaM ca jJAnino jJAnanAzyakarmakSaye sati / kriyaikanAzyakaughakSayArthaM sApi yujyate sarvakarmakSaye jJAnakarmaNostatsamuccayaH / anyo'nyapratibandhena tathA coktaM parairapi' na yAvatsamamabhyastau jJAnasatpuruSakramau / eko'pi naitayostAvatpuruSasyeha sidhyati yathA chAdmasthike jJAnakarmaNI sahakRtvare / kSAyike api vijJeye tathaiva matizAlibhiH saMprAptakevalajJAnA api yajjinapuGgavAH / kriyAM yoganirodhAkhyAM kRtvA sidhyanti nAnyathA tena ye kriyayA muktA jJAnamAtrAbhimAninaH / te bhraSTA jJAnakarmabhyAM nAstikA nAtra saMzayaH jJAnotpattiM samudbhAvya kAmAdInanyadRSTitaH / apahRvAnairlokebhyo nAstikairvaJcitaM jagat / jJAnasya paripAkAddhi kriyA'saGgatvamaGgati / na tu prayAti pArthakyaM candanAdiva saurabham 26 // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prItibhaktivaco'saGgaranuSThAnaM caturvidham / yatparyogibhirgItaM taditthaM yujyate'khilam // 41 // jJAne caiva kriyAyAM ca yugapadvihitAdaraH / dravyabhAvavizuddhaH san prayAtyeva paraM padam // 42 // kriyAjJAnasaMyogavizrAntacittAH samudbhUtanirbAdhacAritravRttAH / nayonmeSanirNItaniHzeSabhAvAstapaHzaktilabdhaprasiddhaprabhAvAH // 43 // bhayakrodhamAyAmadAjJAnanidrApramAdojjhitAH zuddhamudrA munIndrAH / yazaH zrIsamAligitA vAdidantismayocchedaharyakSatulyA jayanti // 44 // sAmyayogazuddhiH caturtho'dhikAraH jJAnakriyAzvadvayayuktasAmya-rathAdhirUDhaH zivamArgagAmI / na grAmapU:kaNTakajAratInAM jano'nupAnatka ivAtimeti // 1 // AtmapravRttAvatijAgarUka: parapravRttau. badhirAndhamUkaH / / sadA cidAnandapadopayogI lokottaraM sAmyamupaiti yogI // 2 // parISahaizca prabalopasarga-yogAccalatyeva na sAmyayuktaH / sthairyAdviparyAsamupaiti jAtu kSamA na zailairna ca sindhunAthaiH // 3 // itastato nArativahriyogA-duDDIya gacchedyadi cittasUtaH / sAmyaikasiddhauSadhamUrchitaH san kalyANasiddherna tadA vilambaH // 4 // antarnimagnaH samatAsukhAbdhau bAhye sukhe no ratimeti yogI / aTatyaTavyAM. ka ivArthalubdho gRhe samutsarpati kalpavRkSe // 5 // yasminnavidyArpitabAhyavastu-vistArajabhrAntirupaiti zAntim / tasmiMzcidekArNavanistaraGga-svabhAvasAmye ramate subuddhiH // 6 // 20. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhAtmatattvapraguNA vimarzAH sparzAkhyasaMvedanamAdadhAnAH / yadAnyabuddhi vinivartayanti tadA samatvaM prathate'vaziSTam // 7 // vinA samatvaM prasaranmamatvaM sAmAyikaM mAyikameva manye / Aye samAnAM sati sadguNAnAM zuddhaM hi tacchuddhanayA vidanti // 8 // nizAnabhomandiraratnadIpra-jyotibhirudyotitapUrvamantaH / vidyotate tatparamAtmatattvaM prasRtvare sAmyamaNiprakAze . // 9 // / ekAM vivekAGkuritAM zritA yAM nirvANamApurbharatAdibhUpAH / saivarjumArgaH samatA munInAmanyastu tasyA nikhilaH prapaJcaH // 10 // alpe'pi sAdhuna kaSAyavahA-vahnAya vizvAsamupaiti bhItaH / pravardhamAnaH sa dahed guNaughaM sAmyAmbupUrairyadi nApanItaH // 11 // prArabdhajA jJAnavatAM kaSAyA AbhAsikA ityabhimAnamAtram / nAzyo hi bhAva: pratisaMkhyayA yo nAbodhavatsAmyaratau sa tiSThet // 12 sAmyaM vinA yasya tapaHkriyAde niSThA pratiSThArjanamAtra eva / svardhenucintAmaNikAmakumbhAn karotyasau kANakapardamUlyAn // 13 // jJAnI kriyAvAn viratastapasvI dhyAnI ca maunI sthiradarzanazca / sAdhurguNaM taM labhate na jAtu prApnoti yaM sAmyasamAdhiniSThaH // 14 // duryodhanenAbhihatacakopa na pANDavairyo na nuto jaharSa / stumo bhadantaM damadantamantaH samatvavantaM munisattamaM tam // 15 // yo dahyamAnAM mithilAM nirIkSya zakreNa nunno'pi namiH purIM svAm / na me'tra kiMcijjvalatIti mene sAmyena tenorUyazo vitene // 16 // sAmyaprasAdAstavapurmamatvAH sattvAdhikAH svaM dhruvameva matvA / na sehireti kimu tIvrayantrakaniSpIDitAH skandhakasUriziSyAH 17 lokottaraM cArucaritrametanmetAryasAdhoH samatAsamAdheH / hRdApyakupyanna yadAcarmabaddhe'pi mUrdhanyayamApa tApam // 18 // 268 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jajvAla nAntazca su(na)rAdhamena projvAlite'pi jvalanena maulau / maulirmunInAM sa na kainiSevyaH kRSNAnujanmA samatAmRtAbdhiH // 19 // gaGgAjale yo na jahau sureNa viddho'pi zUle samatAnuvedham / prayAgatIrthodayakRnmunInAM mAnyaH sa sUristanujo'nnikAyAH // 20 // strIbhrUNagobrAhmaNaghAtajAta-pApAdadhaHpAtakRtAbhimukhyAH / dRDhaprahAripramukhAH kSaNena sAmyAvalambAtpadamuccamApuH // 21 // aprAptadharmA'pi purAdimAIn-mAtA zivaM yadbhagavatyavApa / nApnoti pAraM vacaso'nupAdhi-samAdhisAmyasya vijRmbhitaM tat 22 iti zubhamatirmatvA sAmyaprabhAvamanuttaraM ya iha nirato nityAnandaH kadApi na khidyate / vigaladakhilAvidyaH pUrNasvabhAvasamRddhimAn sa khalu labhate bhAvArINAM jayena yaza:zriyam / // 23 // 29 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // . // 2 // // pratimAzatakam // aindrazreNinatA pratApabhavanaM bhavyAGginetrAmRtaM, siddhAntopaniSadvicAracaturaiH prItyA pramANIkRtA / . mUrtiH sphutimatI sadA vijayate jainezvarI visphuran mohonmAdaghanapramAdamadirAmattairanAlokitA nAmAditrayameva bhAvabhagavattAdrUpyadhIkAraNaM, zAstrAtsvAnubhavAcca zuddhahRdayairiSTaM ca dRSTaM muhuH / . tenArhatpratimAmanAdRtavatAM bhAvaM puraskurvatAmandhAnAmiva. darpaNe nijamukhAlokArthinAM kA matiH luptaM mohaviSeNa kiM. kimu hataM mithyAtvadambholinA, magnaM kiM kunayAvaTe kimu mano lInaM tu doSAkare / prajJaptau prathamaM natAM lipimapi brAhmImanAlokayan, vandyA'rhatpratimA na sAdhubhiriti brUte. yadunmAdavAn kiM nAmasmaraNena na pratimayA kiMvA bhidA kAnayoH, . sambandhaH pratiyoginA na sadRzo bhAvena kiMvA dvayoH / tadvandyaM dvayameva vA jaDamate ! tyAjyaM dvayaM vA tvayA, syAttarkAdata eva lumpakamukhe datto maSIkUrcakaH svAntaM dhvAntamayaM mukhaM viSamayaM dRgdhUmadhArAmayI, teSAM yairna natA stutA na bhagavanmUrtirna vA prekSitA / devaizcAraNapuGgavaiH sahRdayairAnanditairvanditAM, .. ye tvenAM samupAsate kRtadhiyasteSAM pavitraM januH / // 3 // // 4 // // 5 // 200 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajJaptau pratimAnatirna viditA kiM cAraNairnirmitA, teSAM labdhyupajIvanAdvikaTanAbhAvAttvanArAdhanA / sA kRtyAkaraNAdakRtyakaraNAdbhagnavratatvaM bhavedityetA vilasanti sannayasudhAsArA budhAnAM giraH teSAM na pratimAnatiH svarasato lIlAnuSaGgAttu sA, labdhyAptAditi kAlakUTakavalodgArA giraH pApmanAm / hantaivaM na kathaM nagAdiSu natirvyaktA kathaM ceha sA, caityAnAmiti tarkakarkazagirA syAttanmukhaM mudritam // 7 // jJAnaM caityapadArthamAha na punarmUrti prabhoryo dviSan, vandyaM tattadapUrvavastukalanAdRSTArthasaMcAryapi / / dhAtupratyayarUDhivAkyavacanavyAkhyAmajAnannasau, . prajJAvatsu jaDaH zriyaM na labhate kAko marAleSviva arhaccaityamunIndunizritatayA zakAsanakSmAvadhi, prajJaptauM bhagavAJjagAda camarasyotpAtazaktiM dhruvam / / jainI mUrtimato na yo'tra jinavajAnAti jAnAti kastaM martya bata zrRGgapuccharahitaM spaSTaM pazuM paNDitaH // 9 // mUrtInAM tridazaistathA bhagavatAM sakthnAM sadA''zAtanA tyAgo yatra vidhIyate jagati sA khyAtA sudharmA sabhA / ityanvarthavicAraNApi harate nidrAM dRzordunayadhvAntacchedaraviprabhA jaDadhiyaM ghUkaM vinA kasya na // 10 // prAkpazcAcca hitArthatAM hRdi vidan taistairupAyairyathA, mUrtIH pUjitavAnmudA bhagavatAM sUryAbhanAmA suraH / // 8 // 201 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAti pracyutavarNakarNakuhare taptatraputvaM nRpa . praznopAGgasamarthitA hatadhiyAM vyaktA tathA paddhatiH / // 11 // nAtra pretya hitArthatocyata iti vyaktA jinA sthiti rdevAnAM na tu dharmaheturiti ye pUtkurvate dudhiyaH / prAk pazcAdiva ramyatAM parabhavazreyo'rthitAsaGgatAM, prAk pazcAcca hitArthitAM zrutavatAM pazyantyaho te na kim // 12 // vApyAderiva pUjanA diviSadAM mUrtejinAnAM sthitiH, sAdRzyAditiM ye vadanti kudhiyaH pazyanti bhedaM tu na / ekatvaM yadi te vadanti nijayoH strItvena jAyAmbayostatko vA yatatAmasaMvRtataraM vaktraM pidhAtuM budhaH // 13 // saddharmavyavasAyapUrvakatayA zakastavaprakriyAbhAvabhrAjitahRdyapadyaracanAlokapraNAmairapi / IkSante'tizayaM na cedbhagavatAM mUrtyarcane sva:sadAM, . bAlAstatpathi laukike'pi zapathapratyAyanIyA na kim // 14 // bhavyo'bhyagragabodhiralpabhavabhAk sadRSTirArAdhako, yazcoktazcaramo'rhatA sthitiraho sUryAbhanAmno'sya yA / sA kalpasthitivanna dharmaparatAmatyeti bhAvAnvayAt, mA kAryubhraMmamatra ke'pi pizunaiH zabdAntarairvaJcitAH // 15 // sadbhaktyAdiguNAnvitAnapi surAn samyagdRzo ye dhruvaM, manyante sma vidharmaNo gurukulabhraSTA jinArcAdviSaH / devAzAtanayA'nayA jinamatAnmAtaGgavallebhire, .. sthAnAGgapratiSiddhayA vihitayA te sarvato bAhyatAm . // 16 // 272 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zake'vagrahadAtRtA vratabhRtAM niSpApavAgbhASitA, saccharmAdyabhilASitA ca gaditA prajJaptisUtre sphuTam / ityuccairatidezapezalamatiH samyagdRzAM svaHsadAM, dharmitvapratibhUH khalaskhalanakRddharmasthiti jAnatAm // 17 // devAnAmapi bhaktikRtyamapi na zlAghyaM yatInAM yataH, sUryAbhaH kRtanRtyadarzanaruciprazno'rhatA 'nAdRtaH / hanteyaM jaDacAturI gurukule kutra tvayA zikSitA, sarvatrApi hi paNDitairanumataM yenAniSiddhaM smRtam // 18 // icchA svasya na nRtyadarzanavidhau svAdhyAyabhaGgaH punaH, sAdhUnAM tridazasya cAtizayinI bhaktirbhavadhvaMsinI / tulyAyavyayatAmiti pratiyatA tUSNIsthitaM svAminA, bAhyastatpratiSedhako na kalayettadvaMzajAnAM sthitim // 19 // sAvadhaM vyavahArato'pi bhagavAn sAkSAt kilAnAdizan, balyAdipratimArcanAdi guNakRnmaunena saMmanyate / natyAdi dhusadAM tadAcaraNataH karttavyamAha sphuTaM, yogyecchAmanugRhya vA vratamatazcitro vibhorvAkkramaH // 20 // dAnAdAviva bhaktikarmaNi vibhurdoSAnniSedhe vidhau, maunI syAditi gIrmuSaiva kudhiyAM duSTe niSedhasthiteH / anyatra pratibandhato'nabhimatatyAgAnupasthApanAt, prajJApye vinayAnvite viphalatAdveSodayAsaMbhavAt // 21 // jJAtaiH zalyavizAdibhirnu bharatAdInAM niSiddhA yathA, kAmA no jinasadmakAraNavidhirvyaktaM niSiddhastathA / 203 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIrthezAnumate parAnanumatevyastave kiM tato, . neSTA cejjvariNAM tataH kimu sitA mAdhuryamunmuJcati // 22 // sAdhUnAM vacanaM ca caityanamanazlAghArcanoddezataH, kAyotsargavidhAyakaM hyanumati dravyastavasyAha yat / tatkiM lumpaka ! lumpatastava bhayaM duHkhaughahAlAhalajvAlAjAlamaye bhavAhivadarne pAtena notpadyate // 23 // kiM hiMsAnumatirna saMyamavatAM dravyastavazlAghayetyetallumpakalubdhakasya vacanaM mugdhe mRge vAgurA / hRdyAdhAya sarAgasaMyama iva tyaktAzravAMzAH sthitA, bhAvAGgAMzamadUSaNA iti punastacchedazastraM vacaH // 24 // mizrasyAnupadezyatA yadi tadA zrAddhasya dharmastathA, sarvaH syAtsadRzI nu doSaghaTanA. sautrakramollaGghanAt / tatsamyagvidhibhaktipUrvamucitadravyastavasthApane, vidmo nAparamatra lumpakamukhamlAni vinA dUSaNam // 25 // . nAzaMsAnumatirdayApariNatisthairyArthamudyacchatAM, saMvAsAnumatistvanAyatanato dUrasthitAnAM katham / hiMsAyA aniSedhanAnumatirapyAjJAsthitAnAM na yat, sAdhUnAM niravadyameva tadidaM dravyastavazlAghanam // 26 // sAdhUnAmanumodyamityatha na kiM karttavyamarcAdikaM, satyaM kevalasAhacaryakalanAnneSTA'numAnaprathA / vyApti: kvApi gatA svarUpanirayAcArAdupAdhestava, klIbasyeva vRthA vadhUnidhuvane tadbAla ! tarke ratiH / // 27 // . 204 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 30 // dugdhaM sarpirapekSate na tu tRNaM sAkSAdyathotpattaye, dravyArcAnumatiprabhRtyapi tathA bhAvastavo na tvimAm / ityevaM zucizAstratattvamavidan yatkiJcidApAdayan, kiM matto'si pizAcakI kimathavA kiM vAtakI pAtakI // 28 // dravyArcAmavalambate na hi munistatrtuM samartho jalaM, bAhubhyAmiva kASThamatra viSamaM naitAvatA zrAvakaH / bAhubhyAM bhavavAri tartumapaTuH kASThopamAM nAzrayed dravyArcAmapi vipratArakagirA bhrAntIranAsAdayan // 29 // akSINAviratijvarA hi gRhiNo dravyastavaM sarvadA, sevante kaTukauSadhena saMdRzaM nAnIdRzAH sAdhavaH / . ityuccairadhikAribhedamavidan bAlo vRthA khidyate, naitasya pratimAdviSo vratazatairmuktiH paraM vidyate . vaitRSNyAdaparigrahasya dRDhatA dAnena dharmonnatiH, saddharmavyavasAyatazca malinArambhAnubandhacchidA / caityAnatyupanamrasAdhuvacasAmAkarNanAtkarNayo- . rakSNozcAmRtamaJjanaM jinamukhajyotsnAsamAlokanAt // 31 // nAnAsaGghasamAgamAtsukRtavatsadgandhahastivrajasvastipraznaparamparAparicayAdapyadbhutodbhAvanA / * vINAveNumRdaGgasaGgamacamatkArAcca nRtyotsave, sphArArhadguNalInatAbhinayanAdbhedabhramaplAvanA // 32 // pUjApUjakapUjyasaGgataguNadhyAnAvadhAnakSaNe, maitrI sattvagaNeSvanena vidhinA bhavyaH sukhI stAditi / 205 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairavyAdhivirodhamatsaramadakrodhaizca nopaplavastatko nAma guNo na doSadalano dravyastavopakrame // 33 // sattantroktadazatrikAdikavidhau sUtrArthamudrAkriyA yogeSu praNidhAnato vratabhRtAM syAdbhAvayajJo hyayam / bhAvApadvinivAraNAbahuguNe hyapyatra hiMsAmatimUMDhAnAM mahatI zilA khalu gale janmodadhau majjatAm // 34 // samyagdRSTirayogato bhagavatAM sarvatra bhAvApadaM, bhettuM tadbhavane tadarcanavidhi kurvanna duSTo bhavet / vAhinyuttaraNodyato muniriva dravyApadaM nistaran, vaiSamyaM kimiheti hetuvikalaH zUnyaM paraM pazyatu // 35 // no nadyuttaraNe muneniyamanAdvaiSamyamiSTaM yataH, puSTAlambanakaM na tanniyamitaM kiMtu zrute rAgajam / asmin sattvavadhe vadanti kila ye'zakyapratIkAratAM, tainindAmi pibAmi cAmbha iti hi nyAyaH kRtArthaH kRtaH // 36 // yannadyuttaraNaM pravRttiviSayo jJAnAdilAbhArthinAM, duSTaM tadyadi tatra kaH khalu vidhivyApArasArastadA / tasmAdIdRzakarmaNIhitaguNAdhikyena nirdoSatAM, jJAtvApi pratimArcanAtpazuriva trasto'pi kiM durmate ! // 37 // gandaGgavigharSaNairapi sutaM mAturyathA'hermukhAt, karSantyA na hi dUSaNaM nanu tathA duHkhAnalAcirbhUtAt / saMsArAdapi karSato bahujanAn dravyastavodyoginastIrthasphAtikRto na kiJcana mataM hiMsAMzato dUSaNam . // 38 // 26 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ etenaiva samarthitA jinapateH zrInAbhibhUpAnvayavyomendoH sutanIvRtAM vibhajanA zilpAdizikSApi ca / aMzo'syAM bahudoSavAraNamatizreSTho hi neSTo'paro, nyAyo'sAvapi durmatadrumavanaproddAmadAvAnalaH // 39 // kiM yogyatvamakRtsnasaMyamavatAM pUjAsu pUjyA jaguH, zrAddhAnAM na mahAnizIthasamaye bhaktyA trilokIguroH / nandIdarzitasUtravRndaviditaprAmANyamudrAbhRto, nidrANeSu patanti DiNDimaDamatkArA ivaitA giraH // 40 // yaddAnAdicatuSkatulyaphalatA saMkIrtanaM yA punadvauM zrAddhasya paro muneH stava iti vyaktA vibhAgaprathA / yacca svarNajinaukasaH samadhiko proktau tapa:saMyamau, tatsarvaM pratimArcanasya kimu na prAgdharmatAkhyApakam // 41 // prAmANyaM na mahAnizIthasamaye prAcAmapItyapriyaM, yatturyAdhyayane na tatparimitaiH keSAJcidAlApakaiH / vRddhAstvAhuridaM na sAtizayamityAzaGkanIyaM kvacit, tatkiM pApa ! tavApadaH paragirAM prAmANyato noditAH // 42 // bhraSTaizcaityakRte'rthitaH kuvalayAcAryo jinendrAlaye, yadyapyasti tathApyadaH satama ityuktvA bhavaM tIrNavAn / etat kiM navanItasAravacanaM no mAnamAyuSmatAM, yatkurvanti mahAnizIthabalato dravyastavasthApanam // 43 // bhrAnta prAntadhiyA kimetaduditaM pUrvAparAnizcayAt, yena svazramakluptacaityamamatA mUDhAtmanAM liGginAm / 270 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ unmArgasthiratA nyaSedhi na punazcaityasthitiH sUriNA, vAgbhaGgI kimu yadyapIti na mukhaM vakra vidhatte tava // 44 // yatkarmAparadoSamizritatayA zAstre vigItaM bhavet, svAbhISTArthalavena zuddhamapi tallumpanti duSTAzayAH / . madhyasthAstu pade pade dhRtadhiyaH saMbanthya sarvaM budhAH, zuddhAzuddhavivekataH svasamayaM niHzalyamAtanvate // 45 // tenAkovidakalpitazcaraNabhRdyAtrAniSedhodyata-' zrIvajrAryanidarzanena sumunetrAniSedho hataH / . svAcchandyena nivAritA khalu yatazcandraprabhasyAnatiH, pratyajJAyi mahottaraM punariyaM sA taiH svaziSyaiH saha // 46 // no yAtrA pratimAnatirvatabhRtAM sAkSAdanAdezanAt, tatpraznottaravAkya ityapi vaco mohajvarAvezajam / mukhyAthaiH prathitA yato vyavahatiH zeSAn guNAn lakSayet, sAmagryeNa hi yAvatA'sti yatanA yAtrA smRtA tAvatA // 47 // vaiyAvRttyatayA tapo bhagavatAM bhaktiH samagrA'pi vA, . vaiyAvRttyamudAhRtaM hi dazame caityArthamaGge sphuTam / . naitatsyAdazanAdinaiva bhajanAdvArA'pi kiM tvanyathA, saGghAdestadudIraNe bata kathaM na vyAkulaH syAtparaH // 48 // jJAnaM caityapadArthamatra vadataH pratyakSabAdhaikato, dharmidvAratayA munAvadhikRte tvAdhikyadhIranyataH / doSAyeti paraH paraH zataguNapracchAdanAt pAtakI, * * dagdhAM gacchatu pRSThatazca purataH kAM kAMdizIko dizam // 49 // 208 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaiyAvRttyamathaivamApatati vasturye guNasthAnake, yasmAdbhaktirabhaMGgA bhagavatAM tatrApi pUjAvidhau / satyaM darzanalakSaNe'traM vidite'nantAnubandhivyayAnno hAni tvayi nirmalAM dhiyamiva prekSAmahe kAmapi // 50 // zrAddhAnAM tapasaH paraM guNatayA samyaktvamukhyatvataH, samyaktvAGgamiyaM tapasvini munau prAdhAnyameSA'znute / dhIIlAGgatayopasarjanavidhAM dhatte yathA zaizave, tAruNye vyavasAyasaMbhRtatayA sA mukhyatAmaJcati // 51 // arthaM kAmamapekSya dharmamathabA nighnanti ye prANinaH, praznavyAkaraNe hi mandamatayaste darzitAstatkatham / / puSpAmbhodahanAdijIvavadhato niSpAdyamAnAM surai(janaiH), pUjAM dharmatayA prasahya vadatAM jiba na naH kampatAm ? // 52 // bhoH pApA bhavatAM bhaviSyati jagadvaidyoktizaGkAbhRtAM, kiM mithyAtvamarutprakampavazataH sarvAGgakampo'pi na / yo dharmAGgatayA vadhaH kusamaye dRSTo'tra dharmArthikA, sA hiMsA na tu sakriyAsthitiriti zraddhaiva sad bheSajam // 53 // yAgIyo vadha eva dharmajanakaH proktaH paraiH svAgame, nAsminnaughaniSedhadarzitaphalaM kAryAntarAzrite / dAhe kvApi yathA suvaidyakabudhairutsargato vArite, dharmatvena dhRto'pyadharmaphalako dharmArthako'yaM vadhaH asmAkaM tvapavAdamAkalayatAM doSo'pi doSAntarocchedI tucchaphalecchayA virahitazcotsargarakSAkRte / // 54 // 279 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAgAdAvapi sattvazuddhiphalato neyaM sthitirduSTataH, . zyenAderiva sattvazuddhyanudayAttatsaMbhavAdanyataH // 55 // nanvevaM kimu pUjayApi bhavatAM sidhyatyavadyojjhitAdbhAvApadvinivAraNocitaguNaH sAmAyikAderapi / . satyaM yo'dhikaroti darzanaguNollAsAya vittavyaye, tasyeyaM mahate guNAya viphalo heturna hetvantarAt // 56 // anyArambhavato jinArcanavidhAvArambhazaGkAbhRto, moha: zAsananindanaM ca vilayo bodhezca doSAH smRtAH / . saGkAzAdivadiSyate guNanidhirdharmArthamRddhyarjanaM, zuddhAlambanapakSapAtanirataH kurvannupetyApi hi // 57 // yaH zrAddho'pi yatikriyAratamatiH sAvadyasaMkSepakRt, bhIruH sthAvaramardanAcca yatanAyuktaH prakRtyaiva ca / tasyAtrAnadhikAritAM. vayamapi brUmo varaM dUrataH, paGkAsparzanameva tatkRtamalaprakSAlanApekSayA // 58 // dhamArthaM sRjatAM kriyAM bahuvidhAM hiMsA na dharmArthikA, ' hiMsAMze na yataH sadAzayabhRtAM vAJchA kriyAMze param / na dravyAzravatazca bAdhanamapi svAdhyAtmabhAvonnaterArambhAdikamucyate hi samaye yogasthitivyApakam // 59 // pUjAyAM khalu bhAvakAraNatayA hiMsA na bandhAvahA, gauNItthaM vyavahArapaddhatiriyaM hiMsA vRthA nishcye| bhAvaH kevalameka eva phalado bandho'viratyaMzajastvanyaH kUpanidarzanaM tata ihAzaGkApadaM kasyacit / // 60 // / 280 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atrAsmAkamidaM hRdi sphurati yadravyastave dUSaNaM, vaiguNyena vidhestadapyupahataM bhaktyeti hi jJApanam / kUpajJAtaphalaM yato'vidhiyutApyuktakriyA mokSadA, bhaktyaiva vyavadhAnataH zrutadharAH ziSTAH pramANaM punaH // 61 // dharmArthaH pratimArcanaM yadi vadhaH syAdarthadaNDastadA, tatkiM sUtrakRte na tatra paThito bhUtAhiyakSArthavat / yA hiMsA khalu jainamArgaviditA sA syAnniSedhyA sphuTaM, nAdhArmikavannihantumiha kiM doSaM prasaGgodbhavam // 62 // Anandasya hi saptamAGgavacasA hitvA parivADvarazrAddhasya prathitaupapAMtikagirA caityAntaropAsanAm / arhacaityanatiM viziSya vihitAM zrutvA na yo durmatiM, svAntAnmuJcati nAzrayapriyatayA karmANi muJcanti tam // 63 // praznavyAkaraNe suvarNagulikAsambandhanirdhAraNe, zaste karmaNi digdvayagraharaha:khyAtauM tRtIyAGgataH / samyagbhAvitacaityasAkSikamapi svAlocanAjJA zrutau, sUtrAcca vyavahArato bhavati naH prItijinendre sthirA // 64 // tIrthezapratimArcanaM kRtavatI sUryAbhavadbhaktito, yat kRSNA paradarpamAthi tadidaM SaSThAGgavisphUrjitam / saccake khalu yA na nAradamRrSi matvA vratAsaMyataM, mUDhAnAmupajAyate kathamasau na zrAviketi bhramaH // 65 // tatpANigrahaNotsave kRtamiti prauDhyA pramANaM na cet, svaHsannirmitavandanAdikamapi sthityutsave kiM tathA / 281 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kliSTecchAviraho dvayorapi samastulyazca bhakterguNo, nAgAdipratimArcanAdiha khalu vyaktA vizeSaprathA // 66 // etenaiva samarthitA'bhyudayikI dhA ca kalpoditA, ... zrIsiddhArthanRpasya yAgakaraNaprauDhirdazAhotsave / zrAddhaH khalvayamAdimAGgavidito yAgaM jinArcA vinA, kuryAnnAnyamudAhRtA vrata tAM tyAjyA kuzAstrasthitiH // 67 // ityevaM zucisUtravRndaviditA niyuktibhASyAdibhiH, sanyAyena samarthitA ca bhagavanmUrtiH pramANaM satAm / . yuktistvandhaparamparAzrayahatA mA jAghaTIDhudhiyAmetaddarzanavaJcitA hagapi kiM zUnyeva na bhrAmyati // 68 // // 69 // prApyA nUnamupakriyA pratimayA no kA'pi pUjAkRtA, caitanyena vihInayA tata iyaM vyartheti mithyA matiH / pUjA bhAvata eva devamaNivat sA pUjitA zarmadetyetattanmatagarvaparvatabhidA vajraM budhAnAM vacaH vandyA'stu pratimA tathApi vidhinA sA kAritA mRgyate, sa prAyo viralastathA ca sakalaM syAdindrajAlopamam / hantaivaM yatidharmapauSadhamukhazrAddhakriyAdevidhedaurlabhyena tadasti kiM tava na yatsyAdindrajAlopamam yogArAdhanazaMsanairatha vidherdoSaH kriyAyAM na cet, tatkiM na pratimAsthale'pi sadRzaM pratyakSamuvIkSate / kiMcoktA gurukAritAdiviSayaM tyaktvAgrahaM bhaktitaH, sarvatrApyavizeSataH kRtivaraiH pUjyAkRteH pUjyatA - 282 // 70 // // 71 // Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityAnAM khalu nizritetaratayA bhede'pi tantre smRtaH, pratyekaM laghuvRddhavandanavidhiH sAmye tu yatsAmpratam / icchAkalpitadUSaNena bhajanAsaMkocanaM sarvataH, svAbhISTasya ca vandanaM tadapi kiM zAstrArthabodhocitam // 72 // caityAnAM na hi liGginAmiva natirgacchAntarasyo citetyetAvadvacasaiva mohayati yo mugdhAJjanAnAgrahI / tenAvazyakameva kiM na dadRze vaiSamyanirNAyakaM, liGge ca pratimAsu doSaguNayoH sattvAdasattvAttathA // 73 // liGge svapratibaddhadharmakalanAdbhAjyA bhavedvandyatA, saikAntAtpratimAsu. bhAvabhagavadbhUyo guNodbodhanAt / tulye vastuni pApakarmarahite bhAvo'pi cAropyate, kUTadravyatayA dhRte'tra na punarmohastataH kaH satAm // 74 // nanvevaM pratimaikatAM pravadatAmiSTA pratiSThA'pi kA, satyaM sAtmagataiva devaviSayoddezena mukhyoditA / yasyAH sA vacanAnalena paramA sthApye samApattito, dagdhe karmamale bhavetkanakatA, jIvAyasaH siddhatA // 75 // bimbe'sAvupacArato nijahRdo bhAvasya saMkIyate, pUjA syAdvihitA viziSTaphaladA drAk pratyabhijJAya yAm / tenAsyAmadhikAritA guNavatAM zuddhAzayasphUrtaye, vaiguNye tu. tataH svato'pyupanatAdiSTaM pratiSThAphalam // 76 // caitye'nAyatanatvamuktamatha yattIrthAntarIyagrahAt,. tatkiM tannanu durmatigrahavazAd duSTaM zrayAmIti cet / ... 283 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmrAjye ghaTamAnametadakhilaM cAritrabhAjAM bhavet, .. pArzvasthastvasatI satIcaritavanno vaktumetatprabhuH // 77 // sarvAsu pratimAsu nAgrahakRtaM vaiSamyamIkSAmahe, pUrvAcAryaparamparAgatagirA zAstrIyayuktyA'pi ca / itthaM cAvidhidoSatApadalanaM zaktA vighAtuM vidhi svarojjAgararAgasAgaravidhujyotsneva bhaktiprathA // 78 // utphullAmiva mAlatI madhukaro revAmivebhaH priyAM, mAkandadrumamaJjarImiva pikaH saundaryabhAjaM mdhau| nandaccandanacArunandanavanIbhUmImiva dyoH patistIrthezapratimAM na hi kSaNamapi svAntAdvimuJcAmyaham // 79 // mohoddAmadavAnalaprazamane pAthodavRSTiHzamazrotonirjhariNI samIhitavidhau kalpadruvalliH satAm / saMsAraprabalAndhakAramathane mArtaNDacaNDadyutijainI mUrtirupAsyatAM zivasukhe bhavyAH pipAsA'sti cet // 80 // zrAddhena svajanuH phale jinamatAtsAraM gRhItvA'khilaM, trailokyAdhipapUjane kaluSatA mokSArthinA mucyatAm / dhRtvA dharmadhiyaM vizuddhamanasA dravyastave tyajyatAm, mizro'sAviti lambitaH pathi paraiH pAzo'pi cAzobhanaH // 81 // bhAvena kriyayA tayornanu tapormizratvavAde catubhaGgayAM nAdima ekadA'nabhimataM yenopayogadvayam / bhAvo dharmagataH kriyetaragatetyalpo dvitIyaHpunar-. . bhAvAdeva zubhAtkriyAgatarajohetusvarUpakSayAt // 82 // 284 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAhinyuttaraNAdike parapade cAritriNAmanyathA, syAnmizratvamapApabhAvamilitAM pApakriyAM tanvatAm / kiMcAkevalinaM vicArya samaye dravyAzravaM bhASitaM, zuddhaM dharmamapazyatastanudhiyaH zokaH kathaM gacchati // 83 // vAhinyuttaraNAdike'pi yatanAbhAge vidhi nai kriyAbhAge 'prAptavidheyatA hi gaditA tantre'khilaistAntrikaiH / hiMsA na vyavahAratazca gRhivatsAdhoritISTaM tu no mizratvaM nanu no mate kimiha taddoSasya saMkIrtanam // 84 // hiMsA sadvyavahArato vidhikRtaH zrAddhasya sAdhozca no, sA lokavyavahAratastu viditA bAdhAkarI nobhayoH / icchAkalpanayA'bhyupetya vihite tathyA tadutpAdanotpattibhyAM tu bhidA na ko'pi niyatavyApArake karmaNi // 85 // pUrNe'rthe'pi vidheyatA vacanataH siddhA liGAtmikA, bhAge buddhikRtA yataH pratijanaM citrA smRtA sA''kare / no cejjainavacaH kriyA nayavidhiH sarvazca mizro bhaveditthaM bhedamayaM na kiM tava mataM mizrAdvayaM lumpati // 86 // bhAvo'dharmagataH kriyetaragatetyatrApi bhaGge kathaM, mizratvaM tamadharmameva munayo bhAvAnurodhAdviduH / bhaktyAhatpratimArcanaM kRtavatAM na spRzyamAnaH punavizcittamivAgrahAviladhiyAM pApena saMlakSyate // 87 // dharmAdharmagate kriye ca yugapaddhatto virodhaM mitho, nApyete prakRtasthale kvacidatasturyo'pi bhaGgo vRthA / 285 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhAzuddha udAhRto hyavidhinA yogo'rcanAdyazca yaH, so'pyeko vyavahAradarzanamato naiva dvayormizraNAt yAmazraNAt // 88 // bhAvadravyatayA dvidhA pariNatiH praspandarUpAH smRtA, yogAstatra tRtIyarAzyakathanAdAyeSu no mizratA / naivAntyeSvapi nizcayAditi viSodgAraH kathaM te bhramo, niSpItA kimu na kSamAzramaNagIH sadbhASyasindhoH sudhA // 89 // mizratve khalu yogabhAvavidhayA kutrApi kRtye bhavenmizraM karma na badhyate ca zabalaM tatsaMkramAtsyAtparam / tadravyastavamizratAM pravadatA kiM tasya vAcyaM phalaM, svavyudgrAhitamUDhaparSadi madAnmUrdhAnamAdhunvatA . // 90 // siddhAnte paribhASito hi gRhiNAM mizratvapakSastato, bandhAnaupayiko viratyaviratisthAnAnvayotprekSayA / antarbhAvita eva so'pi purato dharme phalApekSayA,. pUjApauSadhatulyatA'sya kimu na vyaktA vizeSekSiNAm // 91 // hiMsAMzo yadi doSakRttava jaDa ! dravyastave kena tan mizratvaM yadi darzanena kimu tadbhogAdikAle'pi na / bhaktyA cennanu sA'pi kA yadi mato rAgo bhavAGgaM tadA, hiMsAyAmapi zastatA nu sadRzItyatrottaraM mRgyate // 92 // etenedamapi vyapAstamapare yatprAhurajJAH paraM, puNyaM karma jinArcanAdi na punazcAritravaddharmakRt / / tadvattasya sarAgatAM kalayata: puNyArjanadvArato, dharmatvaM vyavahArato hi jananAnmokSasya no hIyate // 93 // 289 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA jJAnAdyupakAritA vidhiyutA zuddhopayogojjvalA, sA pUjA khalu dharma eva gaditA lokottaratvaM zritA / zrAddhasyApi supAtradAnavaditastvanyAdRzIM laukikImAcAryA api dAnabhedavadimAM jalpanti puNyAya naH // 94 // puNyaM karma sarAgamanyaduditaM dharmAya zAstreSviti, zrutvA zuddhanayaM na cAtra sudhiyAmekAntadhIyujyate / tasmAcchuddhatarazcaturdazaguNasthAne hi dharma nayaH, kiM brUte na tadaGgatAM tvadhikRte'pyabhrAntamIkSAmahe // 95 // ityevaM nayabhaGgahetugahane mArge manISonmiSenmugdhAnAM karuNAM vinA na sugurorudyacchatAM svecchayA / tasmAtsadgurupAdapadmamadhupaH svaM saMvidAno balaM, sevAM tIrthakRtAM karotu sukRtI dravyeNa bhAvena vA // 96 // seyaM te vyavahArabhaktirucitA zaGkezvarAdhIza ! yad, durvAdivrajadUSaNena payasA zaGkAmalakSAlanam / svAtmArAmasamAdhibAdhitabhavairnAsmAbhirunnIyate, duSyaM dUSakadUSaNasthitirapi prAptairnayaM nizcayam // 97 // darza darzamavApamavyayamudaM vidyotamAnA lasadvizvAsaM pratimAmakena rahita ! svAM te sadAnanda ! yAm / * sA dhatte svarasaprasRtvaraguNasthAnocitAmAnamadvizvAsamprati mAmake narahita ! svAnte sadAnaM dayAm // 98 // tvabimbe vidhRte hRdi sphurati na prAgeva rUpAntaraM, tvadrUpe tu tataH smRte bhuvi bhavenno rUpamAtraprathA / 280 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasmAttvanmadabhedabuddhyudayato no yuSmadasmatpadollekhaH kiJcidgocaraM tu lasati jyotiH paraM cinmayam // 99 // kiM brahmaikamayI kimutsavamayI zreyomayI kiM kimu, .. jJAnAnandamayI kimunnatimayI kiM sarvazobhAmayI / itthaM ki kimiti prakalpanaparaistvamUrtirudvIkSitA, kiM sarvAtigameva darzayati saddhyAnaprasAdAnmahaH // 100 // tvadrUpaM parivarttatAM hRdi mama jyotiH svarUpaM prabho ! . tAvadyAvadarUpamuttamapadaM niSpApamAvirbhavet / yatrAnandaghane surAsurasukhaM saMpiNDitaM sarvato, bhAge'nantatame'pi naiti ghaTanAM kAlatrayIsaMbhavi // 101 // svAntaM zuSyati dahyate ca nayanaM bhasmIbhavatyAnanaM, dRSTvA tatpratimAmapIha kuMdhiyAmityAptaluptAtmanAm / asmAkaM tvanimeSavismitadRzAM rAgAdimAM pazyatAM, sAndrAnandasudhAnimajjanasukhaM vyaktIbhavatyanvaham // 102 // mandAradrumacArupuSpanikarairvRndArakairacitAM, sandAbhinatasya nirvRtilatAkandAyamAnasya te / nisyandAt snapanAmRtasya jagatI pAntImamandAmayA'vaskandAtpratimAM jinendra ! paramAnandAya vandAmahe tapagaNamunirudyatkIrttitejobhRtAM zrInayavijayagurUNAM pAdapadmopajIvI / zatakamidamakArSIdvItarAgaikabhaktiH prathitazuciyazaH zrIrullasadvyaktayuktiH * // 104 // 288 . Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasandezamAlAviMzatibhAgamadhye grathitAnAM granthAnAmakArAdikramaH (saMkhyayA bhAgA vijJeyAH) aTTharasahasazIlaMgarahA (5) AtmAnuzAsanakulakam (7) adhyAtmakalpadrumaH (9) AtmAnuzAsanam (14) adhyAtmabinduH (18) AtmAnuzAstisaMjJikA paJcaviMzatikA (14) adhyAtmasAraH (4) AtmAvabodhakulakam (7) adhyAtmopaniSat (4) . AdhyAtmikamataparIkSA (5) anumAnamAtRkA (16) AbhANazatakam (6) anekAntavyavasthAprakaraNasya maGlaprazasti (5) ArAdhakavirAdhakacaturbhaGgI (4) annAyauMchakulakam (7) ArAdhanA (14) anyayogavyavacchedadvAtriMzikA (16) ArAhaNA (14) anyoktizatakam (6) ArAhaNAkulayaM (7) antimA''rAdhanA (14) / ArAhaNApaDAMgA-1(14) appavisohikulayaM (7) . ArAhaNApaDAgA-2(14) abhavyakulakam (7) 'ArAhaNApaNagaM (14) aSTakAni (3) ArAhaNApayaraNaM (14) ... . A ... AloyaNAkulayaM (7) AurapaccakkhANaM-1 (15). ArSabhIyacaritamahAkAvyam (5) AurapaccakkhANaM-2 (15) AkhyAnakamaNikozaH (8) iMdriyaparAjayazatakam (6) AcAropadezaH (11) IryApathikISaTtriMzikA (16) AtmatattvacintAbhAvanAcUlikA (9) IryApathikImithyAduSkRtakulakam (7) AtmanindASTakam (14) AtmaprabodhaH (17) . utpAdAdisiddhiH (16) Atmabodhakulakam (7) . . utsUtrapadodghATanakulakam (7) Atmahitakulakam (7) . upadezakalpavalliH (11) Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezakulakam-1 (7) upadezakulakam-2 (7) upadezacintAmaNiH (10) upadezapada (1) upadezapradIpaH (12) upadezaratnakozaH (8) upadezaratnAkaraH (8) . upadeza( dharma rasAyanarAsaH (8) upadezarahasyam (4) upadezazatakam (6) upadezasaptatikA (8) upadezasaptatiH (11) . upadezasAraH (11) . upadezAmRtAkulakam (7) upadhAnavidhiH-1 (10) upadhAnavidhiH-2 (10) uvaesacaukku layaM-1 (7) uvaesacaukku layaM-2 (7) uvaesamAlA (8) R RSabhazatakam (6) RSimaNDalastavaH (12) . aM. aMgulasattarI (13) ka .. kathAkoSaH (12) .. kathAnakakozaH (12) kapUraprakaraH (12) karmaprakRtiH (13) karmavipAkakulakam (7) karmavipAkAkhyaH prathamaH prAcInakarmagranthaH (13) karmastavAkhyaH dvitIyaH prAcInakarmagranthaH (13) kammabattIsI (13) . * kavikalpadrumaH (18) .. kastUrIprakaraH (12) kAyasthitistotram (13) kAlasaptatikA (13) kAlasvarUpakulakam (7) kumAravihArazatakam (6) kUpadRSTAntavizadIkaraNam (5) kRSNarAjIvimAnavicAraH (13) kevalibhuktiprakaraNam (16) kSamAkulakam (7) kSAntikulakam (7) kSalakabhavAvali (13)' ekaviMzatinizikAH (16) aindrastutayaH (5) au auSTrikamatotsUtrodghATana kulakam (7) khAmaNAkulayaM (1)(7) khAmaNAkulayaM (2)(7) Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNadharasArdhazatakam (6) gAGgeyabhaGgaprakaraNam-1 (15) gAGgeyabhaGgaprakaraNam-2 (15) guNasthAnakramArohaH (13) guNAnurAgakulakam (7) guruguNaSaTtriMzatSaTviMzikAkulakam (7) gurutattvapradIpaH (16) gurutattvavinizcayaH (5) gurudarzanaharSakulakam (7) guruvirahavilApaH (14) goDIpArzvastavanam (5) gautamakulakam (7) . jinabimbapratiSThAvidhiH (10) jinazatakam-1 (6) jinazatakam-2 (6) jIvajoNibhAvaNAkulayaM (7) jIvadayAprakaraNaM (8) jIvasamAsaH (13) jIvAdigaNitasaMgrahagAthAH (18) jIvAnuzAsanam (14) jIvAnuzAstikulakam (7) jIvAbhigamasaMgrahaNI (15) jainatattvasAraH (16) jainasyAdvAdamuktAvalI (16) joisakaraMDagaM paieNayaM (15)) ghanagaNitasaMgrahagAthAH (18) jJAtAdharmakathopanayagAthAH (15) jJAnaprakAzakulakam (7) causaraNapainnayaM (15) . . jJAnasAraH (4) caturgatijIvakSapaNakAni (14) jJAnArNavaH (5) caturdazajIvasthAneSu jaghanyotkRSTapade (13) ta caraNakaraNamalottaragaNa (18) tattvataragiNI (16) cAritramanorathamAlA (8) tattvabodhataraGgiNI (12) cittazuddhiphalam (18) tattvAmRtam (9) ceiyavaMdaNamahAbhAsaM (10) . tapakulakam (7) caMdAvejjhayaM paiNNayaM (15) titthogAlIpainnayaM (15) trizatatriSaSTipAkhaNDasvakhyastotram (15) / jaghanyotkRSTapada ekakAlaM guNasthAnakeSu (13) triSaSTIyadezanAsaMgrahaH (11) jalpakalpalatA (16) jinapratimAstotram (1) dazazrAvakakulakam (7) 3 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzana niyamA kulakam (7) dharmodyamakulakam (7) dAnakulakam (7) dharmopadezaH (9) dAnavidhiH (10) dharmopadezamAlA (8) dAnaSaTtriMzikA (9) dhammArihaguNovaesakulayaM (7) dAnAdiprakaraNam (12) dharmopadezakulakam (7) dAnopadezamAlA (8) dhammovaesakulayaM (7) dIvasAgarapannatti (15). dhUrtAkhyAnam (3) dRSTAntazatakam-1 (6) dhUmAvalI (3) dRSTAntazatakam-2 (6) dhyAnaMdIpikA (18) devendranarakendraprakaraNam (13) dhyAnazatakam (6) dezanAzatakam (6) dehakulakam (7) nandIzvarastavaH (13) dehasthitistavaH (13) namaskArastavaH (18) daMsaNasuddhipayaraNaM (10) nayakarNikA (16) dvAtriMzadvAtriMzikAH (4) nayopadezaH (5) dvAdaza-kulakam (7) narabhavadiTuMtovaNyamAlA (12) dvAdazavratasvarUpam (10) dvAdazAGgIpadapramANakulakam (7) navakAraphalakulakam (7) dha navatattvabhASyam (13) navatattvam (13) dhanuHpRSThabAhAsaMgrahagAthAH (18) dharmaparIkSA (5) navatattvasaMvedanam (13) dharmabinduH (3) navapadaprakaraNam (10) dharmaratnaprakaraNam (10) nAnAcittaprakaraNam (3) dharmaratnakaraNDakaH (11) nArIzIlarakSAkulakam (7) dharmavidhiH (8) nigodaSaTtriMzikA (15) dharmazikSA (9) nUtanAcAryAya hitazikSA (9) dharmasaMgrahaNiH (1) naMdaNarAyarisissa antimA''rAdhanA (14) dharmasaMgrahaH (11) nyAyakhaNDakhAdyA'paranAmA mahAvIrastavaH (5) dharmAcAryabahumAnakulakam (7) nyAyAvatAraH (16) Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAyAvatArasUtravArtikam (16) pauSadhaSaTtriMzikA (16) prajJAelopAGgatRtIyapadasaMgrahaNI (15) pajjaMtArAhaNA (14) pratarapramANasaMgrahagAthAH (18) paMcavatthugaM (2) pratimAzatakam (4) paJcanirgranthI (15) pratisamayajAgRtikulakam (7) paJcaliGgIpagaraNaM (15) pratyAkhyAnasvarUpam (10) paJcasaGgrahaH (13) prabodhacintAmaNiH (9) paJcasaMyataprakaraNam (15) prabhAte jIvAnuzAsanam (14) paJcAzakAni (1) pramANanayatattvAlokAlaGkAraH (16) paTTAvalIvisuddhI (16) pramANaprakAzaH (16) paDilehaNAvicArakulakam (7) / pramANamImAMsA (16) padArthasthApanAsaMgraha (17) pramAdaparihArakulakam (7) padyAnandazatakam (6) pravacanaparIkSA (16) paramajyotiHpaJcaviMzatikA (5) -pravacanasAroddhAraH (17) paramANukhaNDaSaTtriMzikA (15) pravrajyAvidhAnakulakam (7) paramAtmapaJcaviMzatikA (5) prazamaratiH (9) paramAnandapaJcaviMzatiH (9) praznadvAtriMzikA (16). paryantArAdhanAkulakam (7) praznazatakam (6). paryuSaNAdazazatakam (16) / praznottararatnamAlA (12) pavvajjAvihANakulayaM (7) * prAkRtasaMvegAmRtapaddhati (14) piNDavizuddhiH (10) prAtaHkAlikajinastutiH (9) puNDarIkatirthapatIstotram (5) puNyakulakam (7) bandhasvAmitvAkhyaH tRtIyaH prAcInakarmagranthaH (13) pudgalaparAvartastavanam (13) bandhaSaTtriMzikA (15) pudgalaSatriMzikA (15) bandhahetuprakaraNam (13) puSpamAlA (8) bandhahetUdayabhaGgaprakaraNasamAptigate dveprakaraNe (5) pUjAvidhiH (11) .. bandhodayasattA (13) . posahavihI (10) bRhadvandanakabhASyam (10) .. 5 . Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha yatilakSaNasamuccayaH (4) bhavabhAvanA (8) yatizikSApaJcAzikA (8) bhAvakulakam (7) yAtrAMstavaH (11) bhAvanAzatakam (6) yuktyanuzAsanam (16) .. bhAvaprakaraNam (13) yuktiprakAzaH (16) .. bhASArahasyam (5) yuktipabodhaH (16). bhojanapUrvacintAgAthAH (8) yugapadbandhahetuprakaraNam (13) yogadRSTisamuccayaH (3) maMgalakulayaM (7) yogapradIpaH (12) maNDalaprakaraNam (18) . yogabinduH (3) madAdivipAkakulakam (7) yogazatakam (3) manuSyabhavadurlabhatA (9) . yogazAstram (18) .. manonigrahabhAvanAkulakam (7) yogAnuSTAnakulakam (7) mahAsatIkulakam (7) yonistavaH (13) mArgaparizuddhiH (5) mArgaNAsu baMdhahetUdayatribhaMgI (13) ratnatrayakulakam (7) micchAdukkaDavosiraNavihikulayaM (7) ratnasaJcayaH (17) mithyAtvakulakam (7) mithyAtvamathanakulakam (7) laghupravacanasAroddhAraH (17) mizyAtvavicArakulakam (7) ladhvalpabahutva prakaraNam (13). mithyAtvasthAnavivaraNakulakam (7) lokatattvanirNaya (3) mukhavastrikAsthApanakulakam (7) lokanAlikAdvAtriMzikA (13) mUlazuddhiH (10) va mRtyumahotsavaH (14) vAkyaprakAzaH (18) mokSopadezapaJcAzakam (9) vANArasyAM kRtaM zrIpArzvanAthajinastotram (5) vicArapaJcAzikA (13) yatidinakRtyam (11) vicArasaptatikA (17) yatidinacaryA (10) vicArasAraH (17) Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayaprabhasUrikSAmaNakavijJaptiH (5) zokanivAraNakulakam (7) vijayaprabhasUrisvAdhyAyaH (5) zra vijayollAsamahAkAvyam (5) zrAddhadinakRtyam (10) vidvadgoSThI (12) zrAddhavidhiH (10) vibhaktivicAraH (15) zrAvakadharmakRtyam (11) viratiphalakulakam (7) zrAvakadharmavidhiH (3) zrAvakaprajJaptiH (10) vividhatapodinAGkakulakam (7) zrAvakavratabhaGgaprakaraNam (18) vivekakulakam (7) zrIkAntatravibhramasUtram (18) vivekamaJjarI (8) zrImadgItA-tattvagItA (18) vizeSa-NavatiH (15) zrutAsvAdaH (8) vizatirvizikAH (3) zrRGgAravairAgyataraGgiNI (12) viSayaviraktikulakam (7) vIrastavaH (15) SaTsthAnakam (13) vairAgyakalpalatA (19+20) / ghaDazItinAmA caturthaH prAcInakarmathaH (13) vairAgyarasAyanam (8) SaDdarzanaparikramaH (16) vairAgyazatakam (6) SaDdarzanasamuccayaH-1 (2) vyavahArakulakam (7) SaDdarzanasamuccayaH-2 (16) vyAkhyAnavidhizatakam (6) SaDvyasaGgrahaH (13) SavidhA'ntimA''rAdhanA (14) SaSThizatakam (6) zaGkezvarapArthajinastotram (5) SoDazakaprakaraNam (3) zaGkezvarapArzvanAthastotram (5) . zaGkezvarapArzvanAthastotram (5) saMgrahazatakam (6) zamInapArzvastotram (5) saMjJAkulakam (7) zAstravArtAsamuccayaH (3) saMjJAdhikAraH (18) / zIlakulakam (7) saMbodhaprakaraNam (2) zIlopadezamAlA (8) . saMvijJasAdhuyogyaniyamakulakam (7) Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegakulayaM (7) sAmAcArI (4) saMvegadrumakandalI (9) . sAmAnyaguNopadezakulakam (7) saMvegamaMjarIkulayaM (7) . sAmyazatakam (6) saMvegaraMgamAlA (14) sArAvalIpaiNNaya (15) saMvegAmRta (18) siddhadaNDikAstavaH (13). saGghasvarUpakulakam (7). siddhapaJcAzikA (13) sajjanacittavallabhaH (9) .. siddhaprAbhRtam (13) sandehadolAvalI (16) siddhasahasranAmakozaH (5) sabhApaJcakaprakaraNam (18) , siddhAntasAroddhAraH (18) saptatikAbhASyam (13) sukSmArthavicArasAroddhAraH (15) samatAzatakam (6) subhASitASTakAni (12) samavasaraNaprakaraNam (13) sumiNasittarI (8) samavasaraNastotram (13) / sUktaratnAvalI (12) samAdhizataka (6) 'sUktaratnAvalI (12) samAdhizatakam (6) sUktimuktAvalI (12) samAdhisAmyadvAtriMzikA (4) sUkSmArthasattarI prakaraNa (18) sammatisUtram (16) sUtrakRtAGgAdyacaturadhyayanA'nukramagAthA (15) sammattakulayaM-1 (7) stavaparijJA (10) sammattuppAyavihIkulakam (7) strInirvANaprakaraNam (16) samyaktvakulakam-2 (7) strIvAstavikatAprakaraNam (8) samyaktvakulakam-3 (7) syAdvAdarUlikA (16) samyaktvaparIkSA (16) samyaktvasaptatiH (10) syAdvAdabhASA (16) samyaktvasvarUpakulakam (7) / syAdvAdamuktAvalI (16) sarvazatakam (6) sarvajJasiddhiH (2) hiMsAphalASTaka (3) sarvatIrthamaharSikulakam (7). hiovaesamAlA (8). sarvazrIjinasAdhAraNastavanam (2) higulaprakaraNam (12) sArdhamikavAtsalyakulakam (7) hRdayapradIpaTtriMzikA (9) Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaasgNdeshbaalaa|| Ans 93c 1 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtaya: -1 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtaya:-2 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtaya: -3 pU.upA.zrIyazovijayagaNivarANAM kRtaya:pU.upA.zrIyazovijayagaNivarANAM kRtaya: -2 zatakasaMdoha: kulayasaMggaho bhAvaNAsatthaNiaro bhAvanAzAstranikara: AyArasatthaNiaro AcArazAstranikara 12 kAvyopadeza-jJAtopadezagranthanikarau 13 prArambhikANi kArmagranthikANi lokaprakAzIyAni ca prakaraNAni 14 antimArAdhanAgranthAH 99 AgamikAni prakaraNAni tathA prakIrNakAni 16 dArzanika-carcA granthanikarI: 17 vividhaviSayasaMkalanAgranthAH 18 dhyAnayoga-gaNita-vyAkaraNazAstranikarA: 19 vairAgya kalpalatA-1 20 vairAgya kalpalatA-2 10 11