Book Title: Ganitanuyoga Part 2
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001947/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'upAdhyAya pravara | munizrI kanDeyAlAlajI ma.. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 samatAmUrti sva. pU. pitAzrI kAnajIbhAI zIvajIbhAI (saMgajIbhAI) mahetA vAtsalyamUrti sva. pU. mAtuzrI gulAbabena kAnajIbhAI mahetA nA smaraNArthe hastaka suputra : mahendrakumAra kAnajIbhAI mahetA, putravadhu : dhanalakSmIbena (mInAbena) pautra : prazAMta mahendrakumAra mahetA, pautravadhu : vaizAlI prazAMtakumAra mahetA prapautra : gaurava prazAMta mahetA, prapautrI : niyatI prazAMta mahetA taraddI saprema Iclloipiajic E O Privatpers Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 | IclitoipIZJIC ) EO 4 ) 12 ( Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Ed arham zrI phateha-pratApa-gurudeva smRti-puSpa Agama anuyoga (guja.) graMthamALA-6 gaNitAnuyoga bhAga-2 jaina AgamomAM bhUgoLa-khagoLa ane aMtarikSa saMbaMdhita sAmagrInuM prAmANika saMkalana mULapATha sAthe gujarAtI bhASAMtara bIjo bhAga [3] HT madhyalokamAM vANavyantara, jyotiSmadeva ane urdhvaloka, kALaloka * nirdezaka ane pradhAna saMpAdakaH anuyoga pravartaka upAdhyAya pravara paM.ratna munizrI kahaiyAlAlajI ma. 'kamala' : saMyojaka ane saMpAdaka : Agama rasika sevAbhAvI upapravartaka zrI vinayamunijI 'vAgIza' : gujarAtI bhASAMtarakartA : DaoN. kanubhAI pra. zeTha ema.e.pI.ecaDI bhUtapUrva saMzodhana adhikArI lA.da. bhAratIya saMskRti vidyA maMdira, amadAvAda H prakAzana sahayogI : jaina samAjanA agraNI zreSThivarya zrI dIpacaMdabhAI esa. gADI zrI zreNikabhAI kasturacaMda zeTha sva.zrI yu. ena. mahetA zrI Ara. ema. zAha muMbaI amadAvAda | amadAvAda amadAvAda : prakAzaka : Agama anuyoga TrasTa amadAvAda-13. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvAdhikAra prakAzakAdhIna prakAzaka ane prAptisthAna Agama anuyoga TrasTa sthAnakavAsI jaina vADI sthAnakavAsI jaina sosAyaTI, ga nAraNapurA krosIMga, amadAvAda-13. phona : 7551426, 7552711 Bikinis saMparka sUtra : zrI vardhamAna mahAvIra kendra sabjhamaMDI sAme, bafe b mAunTa Abu (rAja.) pIna-307501 phona : (02974) 35566 anis Jo gujarAtI saMskaraNa : vIra nirvANa saMvat 2529 vikrama saMvat - 2058 I.sa. julAI, 2002 a[ taale de Foote i pret taaliis p 195) : mUlya chaso rUpiyA rUA. 600/ - Bioje Swe ficfiss E] 185 | mudraka : skena-o-grAphikasa (kompyUTara-ophaseTa joba) 3/e, ravikuMja sosAyaTI, nAraNapurA, amadAvAda-13. phona : 7911751 VI saMpreraka : 1. madhura vyAkhyAnI zrIgautamamunijI ma. 2. sevAbhAvI zrI saMjayamunijI 'sarala' saMpAdana sahayogI : * mahAsatI zrI DaoN. muktiprabhAjI ma. RICING togs * sva.paM. dalasukhabhAI mAlavaNiyA, amadAvAda * sva.paM. zobhAcaMdajI bhArilla, byAvara * DaoN. mohanalAlajI mahetA, pUnA paM. devakumArajI jaina, bIkAnera * zrI zrIcaMdajI surANA, AgarA 4 TrasTI maMDaLa : 1. zrI navanItabhAI cunIlAla paTela 2. zrI ramaNalAla mANekalAla zAha 3. zrI araviMdabhAI zAMtilAla zAha 4. zrI bacubhAI baLadevabhAI paTela 5. zrI vijayarAja bI. jaina 6. zrI ajayarAja ke. mahetA 7. zrI kRSNakAMtabhAI maphatalAla paTela 8. zrI jayaMtibhAI caMdulAla saMghavI (mAnamaMtrI) 18145 shs busaisut fis " saMkalana - sahAyaka mAMgIlAla zivajIrAmajI zarmA (kuraDAyAM) IRS RS prUpharIDara : mahAvIraprasAda zivajIrAmajI zarmA (kuraDAyAM) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NA Published in memory of Rev. Gurudeva Fateh-Pratap Agam Anuyog No. 6 GANITANUYOGA GUJARATI TRANSLATION Part-01 : Chief - Editor : Anuyog Pravartak Upadhyaya Pravar Pandit Ratna Muni. Shri Kanhaiyalalji 'Kamal' SNS : Colligator : Agam Rasik Vice Pravartaka Shri Vinay Muniji "Vageesh" * Translators : Dr. Kanubhai V. Sheth (M.A.PH.D.) Ex. Research Officer L.D. Institute of Indology, Ahmedabad : Publishing Co-ordinatior : * Shri Dipchandbhai Gardi - Mumbai VO * Shri Shrenikbhai K. Sheth - Ahmedabad * Late Shri U. N. Mehta - Ahmedabad * Shri R. M. Shah - Ahmedabad V : Publishers : AGAM ANUYOG TRUST Ahmedabad-380 013. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SEVA SAHYOGI SHRAMAN MANDAL: 1. Madhur Vyakhyani Shri Gautam Muniji PUBLISHER AGAM ANUYOG TRUST 2. Sevabhavi Shri Sanjay Muniji "Saral" Sthanakvasi Jain Wadi, Sthanakvasi Jain Society, Naranpura Crossing, Ahmedabad-13. Ph.: 7551426, 7552711 SEVA SAHYOGI SHRAMANI MANDAL : 1. Dr. Mahasatiji Shri Muktiprabhaji 2. Pandit Shri Dalshukbhai Malvaniya CONTECT PLACE : 3. Pandit Shri Shobhachandji Bharill 4. Dr. Shri Mohanlal Mehta 5. Pandit Shri Devkumarji Jain 6. Shri Shrichandji Surana 'Saras' Shri Vardhman Mahavir Kendra Opp. Subjimandi, MOUNT, ABU. (Raj.) Pincode : 307501 Ph. : (02974) 35566 - - - - - FIRST EDITION :) A. D. 2058 Year: July, 2002 TRUSTIES : 1. Shri Navanitbhai Chunilal Patel 2. Shri Ramanlal Maneklal Shah 3. Shri Arvindbhai Shantilal Shah 4. Shri Bachubhai Baldevbhai Patel 5. Shri Vijayraj B. Jain MVSTV 6. Shri Ajayraj K. Mehta 7. Shri Krishnakantbhai Mafatlal Patel : 8. Shri Jayantibhai Chandulal Sanghavi andt (Secretary) o ndslingid EDITOR - ASSISTANT : Mangilal S. Sharma (Kurdayan) PRICE: Rs. : 600/- (Rupees Six Hundred) toitenib PRINTED BY: Odmor - b Scan-O-Grafix bgm - (Computer-Offset Printing) 3/A, Ravikunj Society, Naranpura, Ahmedabad-380 013. Ph. : 7911751, 7910961 l PROOF READER : Mahavir S. Sharma (Kurdayan) VIII Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAya pravara paM. rata pratizrI kanDeyAlAlajI ma. "kamala'' janma tithi : caitra suda-navamI (rAmanavamI) janma : jasanagara, jI. nAgaura (rAja.) dikSA tithi : vaizAkha suda-6 vikrama saMvata 1988 dikSA : sAMDerAva, jI. pAlI (rAja.) dikSA gurU : pUjya gurUdeva zrI ohacaMdajI ma.sA., pratApacaMdajI ma.sA. AgamonA prakAMDa vidvAna, madhura vyAkhyAnI, saMpUrNa jainAgamone, cAra anuyogamAM vargIkaraNanuM aitihAsika kArya. Agama pipAsu zrI vinayamunijI ma. "vAgIza'' janma : ToMka (rAja.) dIkSA - vi.sa. 2025, mAgasara suda 15, puSya nakSatra, gurudeva zrI karaiyAlAlajI ma.nA parama sahayogI, sevAbhAvI prastuta pustakanAM saMyojaka madhura vyAkhyAnI zrI gautama munijI ma. tapasvI sevAbhAvI zrI saMjaya munijI ma. For Private & Personal use only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama anuyoga TrasTa - TrasTI maMDaLa zrI navanItabhAI cunIlAla paTela zrI Ara. ema. zAha zrI araviMdabhAI zAMtilAla zAha zrI bacubhAI baLadevabhAI paTela zrI vijayarAja bI. jaina zrI ajayarAja ke. mahetA zrI kRSNakAntabhAI maphatalAla paTela zrI jayantibhAI sI. saMghavI (maMtrI) Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TLano nipauT[al 4 jIvadayA premI - padmavibhUSaNa saujanyamUrti dharmAnurAga - ( mukadAtA dharmazreSThIvarya parama AdaraNIyU. 1 zrI paradalAI sATha thaTS Ape je dharatImAM janma lIdho te dharatIne dhanya che. zUravIro ane saMtonI mahApurUSonI bhUmi tarIke prasidhdha saurASTranI rasavaMtI dharatI paDadharI gAmamAM Apano janma saMskAranA siMcana karanAra dharmapremI pitAjI savarAjabhAI gArDana khAnadAna khoraDe mAtuzrI dharmavatsalA kapurabenanI kukSIe thayo. abhyAsakALa daramyAna ApanI tejasvItA-ojasvItAnA sone darzana thayA. gujarAta, saurASTra, mahArASTra, kAzmIrathI kanyAkumArI sudhI temaja samagra bhArata varSamAM ApanA paramArthanA, jIvadayAnA, kAryanI suvAsa comera phelAI che. dharma saMskAranA kSetromAM karelI udAra sakhAvatathI sarvanA hRdayamAM sthAna pAmyA che. ApanI kuneha, sujha, samaja, saraLatA, namratA, nirmaLatA Adarza bhAvanAne kAraNe nAmI-anAmI seMkaDo saMsthAmAM mUkadAnano pravAha vahAvI kAryarata rahyAM cho.' - namratA, sAdAI, nirAbhimAnIpaNAnA uttama guNoe ja ApanA harakAryamAM saphaLatAnA sAthiyA pUryA che. pU. dAdA mAMDavarAyanA darzana asIma zradhdhAe Apane mAlika nahI paNa TrasTI banAvyAM che. ' Agama anuyoga TrasTa dvArA jana-jananA haiyAmAM sthAna pAmela gurUdeva pU. kanveyAlAlajI ma.sA. 'kamalanI - paramapAvana nizrAmAM AgamalokArpaNa samArohamAM ApanI hAjarI abhinaMdanIya banI rahI. - - I UAmoni[If re zrI zreNikabhAI kasturabhAI lAlabhAI zeTha saMniSTha kartavyaniSTha, kartavyaparAyaNa, zistapAlananA himAyatI, dharmazreSThIvarya mAnanIya sanmAnanIya saujanyamUrti jaina samAjaratna zrAvakaratna, saMskArapurUSa zeThazrI zreNikabhAIno janma tA. 28-12-1925mAM jaina zAsana ratna pU. zeThazrI kasturabhAI lAlabhAI zeThanA khAnadAna khoraDe thayo. pitAzrI kasturabhAI zeTha sAta mIlanA mAlika hatA mATe bhAratabharamAM temanuM nAma rozana thayuM emanahI paraMtu jaina-jainetara mATe keLavaNI mATe, kolejo mATe dharmanA harakArya mATe, ' samAja mATe je kArya karela che temanA pAvana pagale zeThazrI zreNikabhAIe jaina samAja mATe, keLavaNI kSetre, dhAmirka kSetre khUba ja aMtaranA bhAvathI rasa laI rahyAM che. jaina-jainetaramAM AgavuM sthAna dharAve che. tae / te abhyAsa B.S. (M.I.T.U.S.A.)1946 M.B.A. (U.S.A.) 1948 amadAvAda ejyukezana sosAyaTInA ceramenazrI tathA ghaNI ja saMsthAomAM agragaNya sthAna ANaMdajI kalyANajI peDhI, zeTha jIvanadAsa goDIdAsa peDhI-zaMkhezvara,gujarAta , " vidhAnasabhA, gujarAta vizvakoza TrasTa vageremAM presiDanTa sthAna zobhAvI rahyAM che. lAlabhAI dalapatabhAI InsTITayUTa oNpha InDolaoNjImAM ona. sekreTarI tathA aneka nAmI-anAmI saMsthAnA mArgadarzaka, dhArmika pustako vAMcana temaja dhArmika derAsara vagerenA jIrNodhdhAramAM pitAnA pAvana pagale cAlI mAtA-pitAnuM nAma dipAvI rahyA che. to ? | Agama anuyoganA kAryamAM sahayoga ApavA badala AbhArI chIe. Fan Education International www.atelibrary.org Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || namo niJIT I saMniSTha, kartavyaniSTha, dharmarovarya mAnanIya mUkadAtA taDakAchAMyaDAmAMthI pasAra thaI jaina samAjanA agragaNya zrAvaka2nane vaMdana ho. 6] zI chu, jInI helI | jIvanamAM eka pachI eka Apatti ane muzkelI AvatI rahe ane e Apatti ane muzkelIo-mAMthImArga kaMDAratA-kaMDAratAsidhdhinA zikharo sarjanArA sva. zrI yu. ena. mahetA no janma banAsakAMThA jIllAnA vaDagAma tAlukAnA memadapura gAmamAM tA. 14-1-24 nA roja thayela. hAIskUla sudhInuM zikSaNa pAlanapuramAM meLavI vadhu abhyAsa mATe muMbaI gayA ane tyAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayamAM rahIne vilsana kolejamAM bhaNyA. bI. esa. sI. thaIne 1945 thI 1958 sudhI davA banAvanArI kaMpanI mesarsa senDojha li. mAM kAma karyuM. paraMtu vyavasAyI vicAro tathA sAhasikatAnA guNone varelA zrI uttamabhAI mahetAe nokarIne pakaDI na rAkhatA davA banAvavAnA dhaMdhAmAM jhaMpalAvyuM ane 1959mAM 'TrInITI leboreTarIjha' nA nAme dhaMdho zarU karyo. je Aje 'TorenTagrupa' nA nAme vizAla vaDalA svarUpe ApaNe nihALI rahyAM chIe. A vizALa audyogika sAmrAjyanA sarjakanA jIvanamAM ApaNane viSAda ane ullAsa, bharatI ane oTa, bhavya saphaLatA ane ghora niSphaLatA jovAmaLe che. kensara jevI bimArI hovAchatAMya saheja paNa DagyAvinApurUSArtha ane draDha manobaLathI audyogika pragatinI AgekUca jArI rAkhI. - mAnava svabhAva pramANe mAnavI svadhana kuTuMba mATe ja vApare paraMtu zrI uttamabhAIe svadhanano upayoga meDIkala, zaikSaNika, dhArmika tathA sAmAjIka kAryanA vikAsa ane unnati mATe vAparela jenAthI abAla-vRdhdha sarvene temanI udAratAnI bhAvanAno sparza thayA vinA rahI nathI. AvA zrI uttamabhAI mahetAe ApaNI vaccethI nazvara dehe tA. 31-3-98nA roja vidAya lIdhI. paraMtu teono zAzvata deha ApaNI najara samakSa taravarato ja rahela che. Agama anuyogamAM sahayoga ApavA badala AbhArI chIe. I UTo nikhai zrI raNaIG CINIklAla zAha (Ara zIda zAha) dharmazreSThIvarya, kartavyaparAyaNa, nikhAlasahRdayI, jaina samAjanA agragaNI mUkadAtA, saMskArapuruSa pUjya murabbI bhAIzrI ramaNalAla ema. zAhno janma zeTha zrI mANekalAlanA khAnadAna khoraDe laherIbAnI kukSIe thayo. mAtA-pitAnA nAmane ujavALatA zrI ramaNabhAI rathanA bane peMDA sarIkhA hAMDahAMDanI mIjAMe dharmanI jAgRtivALA subhadrAbenanI sAthe lagnagraMthithI joDAyA. lADalI dIkarIne uttama saMskAro ApyA. pU. laherIbAe saune anero prema Apyo ane zrI ramaNabhAI tathA pU. bahena subhadrAbahena bannenI udAra bhAvanA, dharmabhAvanA, paramArthabhAvanA, mUkadAna bhAvanAne aMtaranA vaMdana sAthe biradAvIe chIe. Apano Agama anuyoga TrasTI tarIke tathA Arthika sahayoga dhanyavAdane pAtra che. ApanI sevA savAsane manomana biradAvavAnuM mana thAya. zrI sthAnakavAsI jaina chAtrAlaya (sI.jI. roDa, navaraMgapurA)mAM Ape tana, mana, dhanathI je sahayoga Apyo che. te RNa upakAra jaina samAja temaja vidyArthI Alama kadI bhUlI zake nahI. chAtrAlayanA vahIvaTamAM jhINavaTabharyuM dhyAna ApI chAtrAlayane uttama banAvavAmAM ApanuM aNamoluM sthAna che. jaina-jainetara | bArIka paristhitivALAne jamaNo hAtha Ape to DAbo hAthana jANe tevI mukadAnanI bhAvanA kema bhUlAya? - a Agama anuyogaTrasTa ApanuM RNI che. te Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AhaMDyA tamArI tamatIsamarpaNa pUjya gurUdeva upAdhyAya zrI kanveyAlAlajI ma. 'kamala" sAthe anuyoga saMbaMdhita carcA karI rahelAM zrI vinayamunijI ma. jenA bhagIratha parizramathI A mahAna granthanuM sarjana thayuM che. te emanA dIkSA jayaMti prasaMge sAdara samarpaNa.... komalatana, komalavacana, punI karaNI kamanIya 1 'kamalA' mune kalyANakara, vinaya hadaya ramaNIya I. - vinayamuni tathA TrasTIgaNa Jain Educationa l or Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthamAlAnA Adya preko dharmaprANa vIralokAzAhanI paraMparAmAM aneka mahApuruSo thayA, jemAM AcArya jIvarAjajI ma. nuM nAma kriyoddhArakamAM vizeSarUpathI gaNAya. temanA mukhyarUpathI cAra ziSyo thayA. jemAM AcAryazrI svAmIdAsajI ma. nuM nAma agraNIya hatuM. teo paraNavA jatA hatA tyAM rastAmAM ja pUjyazrI dIpacaMdajI ma. no upadeza cAlato hato, te sAMbhaLIne vairAgya utpanna thayo. te samaye bhAvi patnIne rAkhaDI bAMdhI, bahena banAvI dikSita thaI gayA. te bahu ja mahAna jJAnI thayA, prabhAvazALI thayA. temanA akSaro motI jevA hatA. Aje paNa temanI lakhelI batrIsI jJAnabhaMDAramAM upalabdha che. temanI paraMparAmAM ghaNA badhA tapasvI-jJAnI saMto thayA. AvA mahAna puruSane A grantha samarpaNa karavAmAM Avyo che. temAM ja pUjya gurUdevazrI phatehacaMdajI ma. hatA. jemanI 80 varSanI uMmaramAM paNa badhI Indriyo svastha hatI. teo dararoja eka Asana para besIne sAta kalAka bhajana karatA hatA. temanA ja gurUbhAi pratApacaMdrajI ma. hatA. temano avAja bahu ja bulaMda hato temanA rAtri pravacanamAM badhI jJAtinA loko (jaina - jainetara) AvatA hatA. evA te prabhAvazALI hatAM. temanA ja ziSya kamalamuni che. temane bhaNAvavAmAM ghaNI ja kALajI rAkhI, moTA paMDito pAse adhyayana karAvyuM. 11 varSa sudhI vairAgyakALamAM (dikSArthI avasthAmAM) rAkhI AgamonuM ane TIkA-pUrNI-bhASyanuM vizeSa adhyayana karAvyuM te temano mahAna upakAra hato, te kAraNe ja A granthazALA temanI smRtimAM pragaTa thaI rahI che, pAThaka A granthono khUba ja lAbha le eja abhyarthanA. - vinayamuni in Education Intemato library.org Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka jyotirmaya vyaktitva-zradhyeya upAdhyAyazrI haiyAlAlajI ma. 'kmala' saMkSipta paricaya jJAna ane kriyAnI jIvaMta pratimUrti'namo vanajJAyALuM' nA gauravapUrNa padathI samalaMkRta anuyoga pravartaka zraddheya pUjyagurUdeva munizrI kanaiyAlAlajI ma. 'kamala'nuM jIvadarzana sva-paranA kalyANArthe samarpita rahyuM che. vicAra ane AcAranI draSTie teo atyaMta utkRSTakoTinuM jIvana jIvanArA satpuruSa ane pratibhAzALI puruSa hatAM. jeone ahaMkAra kyAreya sparzI zakyo na hato. vidvatA, vinamratA, saujanyatA, saumyatA, sahiSNutA, karuNA, vAtsalya, dhairya, prasannatA jevA aneka sadguNonI suvAsathI teo sadA mahekatAM hatAM. Apano janma vikrama saMvat 1970 caitrasuda (rAmanavamI) nA divase kekInda (jasanagara) rAjasthAnamAM zrI goviMdAsiMhajI rAjapurohitanA gRhe thayo. mAtuzrI yamunAdevInI kUMkha Ape dIpAvI hatI. cAravarSanI bAlyAvasthAmAM ja mAtA-pitAnI acAnaka ja chatrachAyA gumAvI. sAta varSanI uMmare paramazradhya AcAryazrI svAmIdAsajI ma. nI paraMparAnA prabhAvazALI zramaNa ziromaNI zraddheya zrI phatehacaMdrajI ma. ane paMDita pravara zrI pratApamalajI ma. vagereno saMparka thayo. ApanuM bhavya tejomaya lalATa ane sAmudrika lakSaNo jotAM ja pU. pratApamalajI ma. ne pratIti thai ke - 'A bALaka atyaMta tejasvI pratibhAzALI zramaNa paraMparAno tejasvI sitAro thaze je zAsana prabhAvamAM abhivRdhdhi karaze.' gurUdevanA prathamadarzanathI ja Ape ApanuM sarvasva temanA caraNomAM samarpita karI dIdhuM. agiyAra varSa sudhInA vairAgyakALa daramyAna Ape paMDito, vidvAno pAse adhyayana adhyApana karyuM. vaizAkhasuda-6, vikramasaMvat 1988nA divase sAMDerAva (rAja.)mAM Ape dIkSA aMgIkAra karI. e samaya daramyAna ghoDI parathI paDavA chatAM Ape sahiSNutA, dhairya ane atUTa manobaLathI muzkelIno sAmano karyo te ja ApanI 52mazakti, dharma pratyenI atUTa zradhdhAnuM uttama udAharaNa che. vaDIdIkSA sojataroDamAM saMpanna thai. dIkSA pachI Ape paM. becaradAsajI dozI, zobhAcaMdajI bhArilla vagere pAse jainAgama-vADmayanuM talasparzI adhyayana karyuM. jenA pariNAmasvarUpe Apa nyAyatIrthanI parIkSAmAM prathamazreNImAM samuttIrNa thayA. pachI Ape AgamonA saMpAdanakAryamAM ja potAnuM lakSa kendrita karyuM. AgamonA mULa pAThone kramAnusAra-yogyarIte saMpAdita karI prakAzita karyA, chedasUtronA sAnuvAda vivecana sahitanA prakAzana mATe bhAre jahemata uThAvI ati jaTilabhagIratha kArya saMpanna karyuM. sthAnAMga-samAvAyAMganuM sAnuvAda-saMpAdana kArya karyuM. 'jainAgamanirdezikA' jevI ati mahatvapUrNa kRti paNa ApanA athAga zramaane prabaLa puruSArthanuM ja pariNAma che. AgamaanuyoganuM vizALa vistRta ane bhagIratha kArya Ape eka jarmana vidvAnanI preraNAthI yuvAvasthAmAM zarU karyuM hatuM, je jIvananA aMtima zvAsa sudhI nibhAvyuM. mArgamAM AvatI pratikULatAone Ape apramatta bhAve Education International For Prorate & Personal Use Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhairya, sahiSNutA ane puruSArtha vaDe parAjita karI. ApanI zArIrika pratikULatAo daramyAna ApanA aMtevAsI ziSya zrI vinayamunijI ma. 'vAgIza' tathA sAdhvIvRMda DaoN. zrI divyaprabhAjI, paM. dalasukhabhAi mAlavaNiyA, paM. devakumArajI vagereno sAtha-sahakAra maLato rahyo. Ape Agama anuyoga TrasTa dvArA hiMdI anuvAda 8 bhAgomAM ane gujarAtI 4 bhAgomAM prakAzita karyAM zeSa bhAgonuM kArya zrI vinayamunijI ma. tathA TrasTIgaNa atyadhika parizramakarI saMpanna karavA prayatnazIla raheche. ApanA vizALavicaraNa kSetra dvArA Apano anuyAyI varga paNa eTalo ja vizALa ane vyApaka che jenuM mukhya kAraNa ApanI binasAMpradAyiktAnI bhAvanA hatI. svAsthyanI pratikULatA daramyAna paNa Ape adbhUta AtmabaLadvArA je samatva bhAva apanAvyo te badhA mATepreraNArUpa che ane khUba-khUba vaMdanIyache. jJAnarAdhanA, mauna, tapa ane japa ApanA jIvananA paryAya samA banI gayA hatAM. nirarthaka carcA, jJAtisaMpradAyonI vAto ke TIkA-TippaNImAM Ape kadI kyAreya samaya barabAda karyo nathI. yuvAvasthAthI ja dvidaLano tyAga, eka samaya bhojanamAM paNa mAtra eka ja roTalInuM uNodarI tapa ApanI rasendriya pratyenI nispRhatA darzAve che. chellA 18 varSothI Ape anna-pANIno tyAga karI mAtra phaLono rasa, gAyanA dUdhathI ja jIvananirvAha karyo. chellA 27 varSathI dareka maMgaLavAre mauna, rAtrinA be vAgye nidrA tyAga karI sAdhanAmAM lIna thatAM ane AvAM ja uttama AcArane kAraNe Ape 'saMtaratna' nA birUdane sArthaka karyuM. eTaluM ja nahi paraMtu rASTrIya saMtanI haroLamAM ApanuM nAma jayavaMtu banyuM. 6 Disembara 1993, poSa suda 14 savaMta 2050 nA roja jayapuramAM AcArya samrATazrI devendramunie Apane 'upAdhyAya pade'jainazAsanaprabhAvakapada gauravAnvita karyA, Apa karuNA, dayA, vAtsalya ane premanI sAkSAt mUrti hatA ane AthI ja Ape mAnava kalyANa hitArthe vividha pravRttionuM Ayojana karyuM. zrIvardhamAna mahAvIra sevA kendra devalAlI, jillo nAsika (mahArASTra) jyAM vRdhdha sAdhu-sAdhvI sevA kendra, janahitArthe hospiTala, mAnava rAhata kendrajevI vividha pravRttiovidyamAnache. zrI vardhamAna mahAvIra kendra-Abu parvata jyAM prativarSa caitrI oLInuM Ayojana thAya che ane bhojana zALA, upAzraya, pustakAlaya, auSadhAlaya, atithigRha che. taduparAMta Agama anuyoga TrasTa amadAvAda, zrI mahAvIra kalyANa kendra madanagaMja, aMbikA jaina bhavana- aMbAjI vagere aneka saMsthAo ApanI preraNA ane AzIrvAda vaDe anekavidhapravRttiomAM kAryarata mAnavakalyANanAM uttama kAryo kareche. 17 Disembara 2000baporanA 1-30 vAgye ekAeka ApanuM svAsthya bagaDayuM Ape 2-45 vAgye saMthAro grahaNa karyo ane rAtre samaya 3-45 poSa vada AThama(guja. mAgasara vada 8) somavAra 18 DisembaranA roja jIvanajyotadivyajyotamAMvilIna thai. 19Disembara bapore 3vAgye 'kamala kahaiyAvihAra'mAM hajAro bhaktosAdhakonI janamedanI vacce AtmAnAniraMjananirAkAra svarUpanA ghoSa sAthe agnisaMskAravidhisaMpanna thai. ApanA svargArohaNathI zramaNa saMdhamAM ja nahIM paraMtu samagra jaina jagatamAM je khoTa paDI che tenI pUrti asaMbhava, azakyache. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | prakAzAkIya che IIIIIIIIIIIIIIITTTTTTTTTTTTTTTI/ 5 MB) anuyoga granthamALA gujarAtI saMskaraNamAM gaNitAnuyogano bIjo bhAga prakAzita karatAM AnaMdanI lAgaNI anubhavIe chIe. pUjya gurudeva upAdhyAyazrIe A bhagIratha kArya hAthamAM lIdhuM hatuM. aMtima zvAsa paryata teo A anuyoga kArya mATe kAryarata rahyAM. emanA svargagamana pachI emanA vidvAna vinayavaMta ziSya zrI vinayamunijIe temanA A adhurA kAryane hAtha para dharyuM ane vega Apyo. pU.gurudeva pratyenI vizeSa zraddhA ane lAgaNIne kAraNe vyAkhyAna tathA saMgha saMcAlana jevI anekavidha javAbadArIo hovA chatAM paNa temAMthI samaya kADhIne AvA vizALa mahAmUlA graMthane yathAzIdhra pUrNa karavA prayatnazIla rahyAM. mahAsatIjI DaoN. zrI muktiprabhAjI, DaoN. zrI divyaprabhAjI vagere mahAsatI chaMda ane paM. devakumArajIe graMthanA pATha umeravAmAM, anuvAda - saMzodhana tathA saMkalanamAM ane sArAMza taiyAra karavA mATe zrI vinayamunijIne satata sAtha-sahakAra ApatAM ja rahyAM AthI emano ahIMyA ullekha karI temanA pratye AbhAranI lAgaNI pradarzita karIe chIe. DaoN. kanubhAI zeTha anya saMzodhana kAryamAM vyasta hovA chatAM paNa AvA vizALakAya graMthano saMpUrNa anuvAda ane temAM anekavAra umeraNo karavA chatAM yathA samaye anuvAda kArya pUrNa karavAmAM je sAtha-sahakAra Apyo te mATe temanA AbhArI chIe. nAraNapurA sthAnakavAsI jaina saMghanA mAnanIya pramukhazrI, mAnaddamaMtrIzrI vageree prakAzita pustakonA HH saMgraha mATe vizALa jagyA phALavI ApI ane kArya vagere karavAne mATe ophisanI sagavaDatA ApI A mATe temano ghaNo AbhAra. TrasTanA mAnaddamaMtrIzrI jayaMtibhAI caMdulAla saMghavI gurudeva pratyenI apAra zraddhA-bhaktine kAraNe aneka kAryomAM vyasta hovA chatAM paNa temanA amUlya samaya sAthe khUbaja bhaktibhAva-lAgaNIthI A samagrakAryane khUba vyavasthita ane suMdara rIte javAbadArIpUrvaka saMbhALI rahyA che. jeno mAtra zabdo dvArA AbhAra vyakta karavo e aupacArikatA ja kahevAyane ! zrI mAMgIlAlajI zarmAe saMkalana kAryamAM satata pravRtta rahI sevA ApI te ullekhanIya che. presavALA (ona-o-grAphiksa) dilIpabhAInA sahakArathI ja A kArya suMdara rIte pUrNa thayuM. prUpharIMDiganuM kArya zrI mahAvIra prasAda zarmAe karI ApyuM. e badhAno AbhAra mAnIe chIe. pU. gurudeva dvArA saMpAdita dravyAnuyoga'nuM anuvAda kArya paNa zIdhra pUrNa karavA prayatnazIla chIe. H A kArya bahuja kaSTa sAdhya ane zrama sAdhya che ane vyavasthita karavAmAM, prUpharIDIMgamAM pUrato samaya lAge che eTale vAcakone thoDuM dhairya dhAraNa karavA namra vinaMtI che. hAla teno prathama bhAga presamAM ApI dIdhelo che. ATaluM vizALa kArya badhAnA sahayogathI zakya bane che. dAnavIronA udAra sahakAra sahayogathI ATaluM moTuM vizALa kArya karI zakyA chIe jethI sahayogakartA badhA mahAnubhAvonA AbhArI chIe. A anuyogano sadupayoga thAya vadhAremAM vadhAre badhA svAdhyAya karIne A granthono lAbha uThAve lAyabrerIomAM vasAvavo ane badhA te pratye prayatnazIla rahe e ja prArthanA.. navanItabhAI cunIlAla paTela pramukha ATT ||||||||||||||||||||||||||||| || IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIITTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTI|| Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT saMyojakIya gaNitAnuyoga - gujarAtI saMskaraNano dvitIya bhAga prakAzita thatAM AnaMdanI anerI lAgaNIonI anubhUti thAya che. pUjya gurudeva zrI kanaiyAlAlajI ma. kamala' AjIvana paryaMta A anuyogakAryamAM pravRttizIla rahyA. AjathI 35 varSa pUrve A anuyoganuM prakAzana pahelIvAra Agama anuyoga prakAzana pariSada 'sAMDerAva' (rAja.)thI thayuM ane tene abhUtapUrva prasiddhi maLI. ati alpa samayamAM tenI prato aprApya banI. vaLI deza-paradezamAMthI gaNitAnuyoganI ghaNI ja mAMga hatI. AthI 8 tenuM punaH saMskaraNa Agama anuyoga TrasTa - amadAvAdathI dvitIyaAvRtti prakAzita karavAmAM AvI tyAre temAM ghaNA ja parivartano karavAmAM AvyAM. vaLI jyAre A anuyoganuM gujarAtI-saMskaraNa kArya hAtha para dharavAmAM AvyuM tyAre AgamonA anuzIlana pachI je navA pATho maLyAM tene AmAM samAviSTa karavAmAM AvyAM. pUjya gurudevazrInA svAsthanI pratikULatAne kAraNe teo A saMskaraNane pUrNa rUpe tapAsI zakyA nahIM paraMtu temanA nirdezana ane zubhAziSathI ja A saMpAdana - prakAzana kArya pUrNa thaI zakyuM che. pUjya gurudevazrI ane mahAsatIjI DaoN. zrI muktiprabhAjI ma., DaoN. zrI divyaprabhAjI ma. DioN. zrI anupamAjIe mane preraNA ApI. jethI A bhagIratha kAryamAM huM joDAyo. prAraMbhamAM A kArya saraLa- saheluM lAgatuM paNa jema-jema UMDANamAM utaryo tyAre pU. gurudevazrInuM kathana jaTila kArya- kaThinakAryanA ullekhanI yathArthatA mahesUsa thaI. teo jyAre anuyoganuM kArya karatA tyAre ghaNA vidvAno AmAM joDAtA tyAre mane lAgatuM BH ke e zuM kare che. pharIvAra lakhe che ne kensala kare che paraMtu Aje anubhava thAya che ke A kArya SEE saheluM nathI. gaNitAnuyogano viSaya ghaNoja agharo che. eno sArAza lakhatI vakhate pratIti thaI ! ke ke - hajI paNa emAM anekavidha saMzodhana thavo joIe, saMkalana paddhatimAM paNa parivartana zakya che. paraMtu je hAla samayanA abhAve azakya che. punaH jyAre saMskaraNa karavAmAM Avaze tyAre yogya nyAya ApI zakAze. vAMcakone namra vinaMtI che ke teone je kSati, sUcanA jaNAya te tarapha aMgulinirdeza kare jethI punaH saMskaraNamAM tene apanAvI zakAya. gaNitAnuyoganA prathama bhAganA vimocana prasaMga pU. zrIgurudevanA sAnidhyamAM 10 DIsembara 2000 nA roja saMpanna thayo. e divase ene khUbaja lAgaNIthI joyo. TrasTIothI carcA karI, ITI||||||IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIITTTTT 2222222 ITTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT| MMIT IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII "Ti[IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII||||| Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s ||IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII |||||||||||| ||||||||||||||||| |||| TTITU HTTTTTTTTS che goMDala saMpradAyanA zrI girIzamunijIthI carcA karI. enA eka aThavADiyA pachI tarata ja zrI gurudevanuM svargArohaNa thayuM. kALanI gatine koNa pAmI zakyuM che ? A bIjA bhAganuM vimocana kArya temanI anopasthitimAM thaze tevI kalpanA paNa na hatI. Aje gurudeva pratyakSa svarUpe ApaNI sAthe nathI paraMtu temanA parokSa svarUpa-AzIrvAda ane kRpAthI ja mArI alpabuddhi ane gujarAtI bhASAnuM saMpUrNa jJAna na hovA chatAM paNa DaoN. zrI muktiprabhAjI ma., DaoN.zrI divyaprabhAjI ma. ane paM. devakumArajI jaina vagerenA sAtha-sahakArathI pU. gurudevanuM A apUrNa kArya svarUpa pAmI prakAzita thaI rahyuM che. DaoN. zrI kanubhAI zeThe A gujarAtI saMskaraNanA anuvAda kAryamAM je sAtha-sahakAra Apyo ane yathA samaye kArya saMpanna thayuM AthI temanA pratye AbhAranI lAgaNI vyakta karuM chuM. A granthanI A vizeSatA che ke AmAM sArAMza vizeSarUpathI ApavAmAM Avyo che. A H1 prayatna pahelIvAra karyo che. AmAM aneka bhUlo svAbhAvika che pAThaka emAM saMzodhana avazya RH sUcave jethI bhaviSyamAM AgaLa vadhI zakuM. - pUjya pravartaka zrI marUdharakezarIjI ma. e dikSAmaMtra ApI AzIrvAda Apyo. temaja pUjya | pravartaka zrI rUpacandajI ma., marUdharAbhUSaNazrIsukanamalajI ma. paM. ratnazrIrozanalAlajI ma. AdinI prabaLa preraNAthI A kAryamAM AgaLa vadhI rahyuM chuM. Agama anuyoga TrasTanA saMsthApaka TrasTI zrI baLadevabhAI DosAbhAI ane himmatabhAIne bhUlI zakAya nahIM jemanA prabaLa puruSArthathI A bhagIratha kArya saMpannatAnI agresara thaI rahyuM che. TrasTanA pramukhazrI navanItabhAI ane maMtrIzrI jayaMtibhAI vagere TrasTIoe A dvitIyabhAganA prakAzana mATe gurudeva pratyenA bhakti-bhAva ane aMtaranI urmio sAthe satata Agraha sevyo jene kAraNe A kArya yathAzIdhra saMpUrNa thaI zakyuM che. jJAna pipAsuo ane sahakAryakartAonI paNa zIdhra prakAzana mATenI ucca bhAvanA hatI, paraMtu AvA vizALakAya, gUDhArtha ane gANitika rahasyothI bharapUra graMthanuM kArya eTaluM saraLa - sahaja nathI tene mATe bairya ane samayAvadhi apekSita che. dravyAnuyoganA traNe bhAgonuM kArya E3 saMpUrNa zuddhatA ane suMdaratA lAvI zIdhra paripUrNa thAya tevI AzA karatAM gurudevane prArthanA karIe. madhura vyAkhyAnakAra zrI gautama munijIe vyAkhyAna ItyAdinI javAbadArI uThAvI ane sevAbhAvI sevAniSTha zrI saMjayamunijIe anya javAbadArIo uThAvI jene kAraNe A kArya saMpanna karavA mATe huM samaya phALavI zakyo. A baMnne munio pratye AbhAranI lAgaNI vyakta karuM chuM. ITTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT | | | | | | | | | | | | | | | | IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIf yr | | | | | | | | | | | | | IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ITTTTTTTTTTTTTT w i ssssssssssssssssssss L|| ||||||||||||||||||||||||||| N gurUdevanI sevAnA samaye kuraDAyAM mAravADa nivAsI zrI zivajIrAma zarmAe ghaNo ja sahakArI Apyo emanA suputro paNa sevAmAM kaTibaddha rahyA ane atyAre paNa A kAryamAM sahakAra Ape che. rAjendrakumAra mahetA paNa ghaNI ja lAgaNIthI sevA Ape che gulAbabhAI vagere mahAvIra kendranA sTAphano paNa sevA kAryamAM sahakAra malyo jethI A bhagIratha kArya karI zakyA. sevAbhAvI zrI mAMgIlAlabhAIe mahAvIra kendra AbU parvatanI menejamenTanI javAbadArIo uparAMta amadAvAda A graMthanA saMkalana kAryamAM mahattvanI kaDI rUpa banI je sAtha-sahakAra Apyo te ullekhanIya che. bhAI mahAvIrano paNa pUpharIDIMga mATe sAro sahakAra sAMpaDyo che. skana-o-grAphiksa presavALA zrI dilIpabhAIno suMdara sAtha-sahakAra maLavAthI A agharuM kArya saraLatAthI saMpanna thayuM. A bhagIratha kAryamAM sahabhAgI thanArA aneka nAmI-anAmI jeno ullekha thayo nathI teonA sAtha-sahakAra mATe AbhAranI lAgaNI vyakta karuM chuM. pUjya gurudevazrI temanA uttama jJAnano vAraso ApaNane ApI gayAM che. tene huM nakhazikha apanAvI zake to ja temanA pratyenuM mAruM RNa adA karyAno mane saMtoSa thaze. graMthanA svAdhyAyIo jJAnano lAbha uThAve ane anyane preraNA Ape to ja A parizrama sArthaka lekhAya. TTI - u.pra. vinayamuni vAgIza" ITTTTTTTT LLLLLLLLLLLLLLLLLLLTLTLTLLLLLLLLLLL IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIT XI IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TITLE Agama anuyoga TrasTa, amadAvAda amadAvAda amadAvAda amadAvAda amadAvAda TWITTTTTTTTITY amadAvAda '. - sahayogI sadarayonI nAmAvali 9 viziSTa sahayogI: 1. zrImatI sUrajabena cunIbhAI dhorIbhAI paTela, pArzvanAtha korporezana haste, suputra zrI navanItabhAI, pravINabhAI, jayaMtibhAI 2. zrI baLadevabhAI DosAbhAI paTela pablika cerITebala TrasTa, haste, zrI baLadevabhAI, bacubhAI, bakAbhAI 3. AIDiyala sITa meTala sTepiMga enDa presiMga prA.li. haste, zrI Ara.ema.zAha 4. zrI AtmArAma mANikalAla pablika cerITebala TrasTa haste, zrI baLavattalAla, mahendrakumAra, zAntilAla zAha 5. zrI hasamukhalAla kasturacaMdabhAI zAha 6. zrI prema grupa pIpaliyA kalA, zrI premarAja gaNapatarAja boharA haste zrI pUraNacaMdajI boharA zrI rAjamala rikhabacaMda mehatA cerITebala TrasTa haste, zrI suzIlAbena ramaNikalAla mahetA, pAlanapura 8. zrI zreNIkabhAI kasturacaMda zeTha 9. zrI dipacaMdabhAI gArDa sAheba 10. zrI yu. ena. mahetA sAheba 11. zrI kokIlAbena jaMyatilAla kAMtilAla paTela 12. eka sadagRhastha taraphathI. haste zrI bharatabhAI zeTha 13. zrI vAlakezvara sthA. jaina saMgha 14. zeTha zrI cunIlAla ladhubhAI guMdIyALAvALA haste araviMdabhAI 15. zrI ke. DI. zeTha cerITebala TrasTa haste jagadIzabhAI kAMtilAla zeTha amadAvAda muMbaI sma amadAvAda muMbaI amadAvAda sANaMda amadAvAda muMbaI amadAvAda amadAvAda XIII Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [TL TT TT TT TT TT TT || | TN amadAvAda, muMbaI pAlanapura amadAvAda amadAvAda amadAvAda muMbaI muMbaI muMbaI haidarAbAda dilhI 16. zrI rasIkalAla zAMtilAla rAjendrakumAra 17. zrI hasamukhalAla sI. zeTha 18. zrImatI rUpAbena zailezabhAI mahetA 19. zrI pArzvanAtha cerITebala TrasTa haste zrI navanItabhAI 20. zrI kAlupura komarziyala ko.o.beMka li. 21. zeThazrI cunIlAla narabherAma memoriyala TrasTa haste, zrI manubhAI bekarIvAlA, rUbI mila 22. zrI prabhudAsabhAI ena. vorA 23. zrI pI. esa. lUMkaDa ceriTebala TrasTa haste zrI pukharAjajI lUMkaDa 24. zrI gAMdhI parivAra haste, amaracanTa rikhavacanda gAMdhI 25. zrI gulazanarAyajI jaina 26. zrIcandajI jaina, jaina badhu 27. zrI ghevaracaMdajI kAnugA, elkobaksa prA.li. 28. zrImatI tArAdevI lAlacaMdajI siMdhavI 29. zrI thAnacaMda mehatA phAunDezana haste, zrI nArAyaNacaMdajI mahetA 30. zrImatI udayakuMvara dharmapatnI zrI umedamalajI sAMDa haste zrI gaNezamalajI mohanalAlajI sAMDa 31. zrImatI sohanakuMvara dharmapatnI Do. sohanalAlajI saMcetI tathA suputra zrI zAntiprakAza, mahAvIraprakAza, jinendraprakAza ane nagendraprakAza saMcetI 32. zrI jeThamalajI coraDiyA, mahAvIra Draga hAusa 33. zrI zAntilAlajI nAhara 34. zrI bhImarAjajI jhaveracaMdajI 35. zrI kamaLAbena hIrAlAlajI jIrAvAlA 36. zrI jayaMtIbhAI suMdarajIbhAI gosaliyA dilhI jodhapura kuzAlapurA jodhapura jodhapura jodhapura beMglora amadAvAda sAMDerAva amadAvAda amadAvAda - -M KIV ***sanA . nAnA nAmanA nAnA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ N | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | TTTT N 888888888888888888888888888 37. DaoN. zrI yogendrabhAI zAMtilAla bhAvasAra khaMbhAta 38. zrI himmatalAla zAmaLadAsa zAha amadAvAda 39. zrI mohanalAlajI mukanacaMdajI bAliyA amadAvAda 40. zrI vijayarAjajI bAlAba#jI boharA - sAbaramatI amadAvAda 41. zrI ajayarAjajI ke. mahetA - elisabrIja amadAvAda 42. zrI cImanabhAI DosAbhAI paTela haste, navanItabhAI amadAvAda 43. zrImatI kAMtAbena jaMyatilAla manasukhalAla lokhaMDavALA amadAvAda 44. zrI saurASTra sthA. jaina saMgha (nagarazeThano vaMDo) haste bharatabhAI zeTha amadAvAda 45. zrI sthA. jaina saMgha (nAraNapurA) amadAvAda haste zAMtibhAI amadAvAda 46. zrI sANaMda sArvajanika TrasTa haste, zrI baladevabhAI amadAvAda 47. zrI paMjAba jaina bhrAtR sabhA - khAra muMbaI 48. zrI ratanakumArajI jaina, nityAnanda sTIla rolara mila muMbaI 49. zrI mANekalAlajI ratanazI bagaDIyA muMbaI 50. zrI harIlAla jayacaMda dozI, vizva vAtsalya TrasTa muMbaI 51. zrI tejarAjajI parAjajI bamba, bhAdavAvALA IcalakaraMjI (mahArASTra) para. zrImatI suganIbAI motIlAlajI bamba haste, zrI bhImarAjajI bamba pIvALA haidarAbAda pa3. zrI sthA. jaina saMgha, navaraMgapurA amadAvAda 54. zrI naMdubhAI mahAsukhabhAI paTela amadAvAda 55. zrI bhAIlAlabhAI harilAla gosaliyA amadAvAda paka. zrI dhIrajalAla dharamazI morabiyA AburoDa 57. zrI sthA. jaina saMgha (solA) amadAvAda 58. zrI dhIrezabhAI TI. zAha amadAvAda 59. zrI baMsIbhAI zIvalAla kApaDiyA amadAvAda IIIIIIIIIIIIIIIIIITTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT |||||||||||||||||||||||||||||||| ITTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT XV IIT/IIIIIIIIIII SONGeettu Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTIT ||||||||||||||||||||||||||||||T WIT sikandrAbAda Indaura (madhyapradeza) sAdaDI (mAravADa) jodhapura hubalI dilhI amadAvAda muMbaI 60. zrI gulAbacaMdajI mAMgIlAlajI surANA 61. zrI neminAthajI jaina 62. zrI bAbulAlajI dhanarAjajI mahetA 3. zrI hukamIcaMdajI mahetA (eDavokeTa) 64. zrI kezarImalajI hIrAcaMdajI tAtaDa samadaDIvALe 65. zrI Ara.DI. jaina, jaina tAra udyoga 66. zrI dezarAjajI pUraNacaMdajI jaina 67. zrI royala sikveTikasa prA.li. haste, ramezabhAI kozelAvavALA 68. zrI viradIcaMdajI koThArI 69. zrI madanalAlajI koThArI mahAmaMdira 70. zrI jevatarAjajI sohanalAlajI bAphanA 71. zrI dhanarAjajI vimalakumArajI saNavAla 72. zrI jagajIvanadAsa ratanazI bagaDIyA 73. zrI sugAla enDa dAmANI 74. zrI bhIvarAjajI hajArImalajI sArDerAvavALA 75. me. marudhara IlekiTrakalsa haste, zrI akSayakumAra puSpandrakumAra sAmasukhA - jodhapuravALA | 76. zrI vijayarAjajI mahetA kizanagaDha jodhapura beMglora beMglora dAmanagara (gujarAta) naI dilhI kosambA muMbaI amadAvAda | | | | | | | | | I ]LIIIIIIIIIIIITTTTTTTTTTTT NSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS - Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GSSSSSSSSSSSSSSSSS gaNitAnuyoga bhAga-2 che ...prastAvanA... - - -- - - - ----- - - 1. gaNitAnuyoga-eka paricaya upAdhyAyazrI kanveyAlAlajI ma. 'kamala' dvArA saMkalita A saMkalana graMtha che. jemAM zvetAmbara mAnya jaina AgamomAM varNita bhUgola temaja khagola saMbaMdhI evA samagra sUtronuM saMkalana karavAmAM AvyuM che ke - jemAM gaNitano svAbhAvika rIte upayoga thayelo che. A graMthamAM ukta saMkalananuM vargIkaraNa loka saMracanAnAM mAdhyamathI karavAmAM AvyuM che. jemAM khagoLa, jayotiSa temaja bhUgola viSayaka sAmagrI vagIkRta thaI jAya che. loka saMracanAmAM vibhinna prakAranA lokonuM judu-judu vivaraNa pasaMda karavAmAM AvyuM che ke - jemAM loka (sAmAnya) dravyaloka, kSetraloka, adholoka, tiryaloka (madhyaloka), Urdhvaloka, kALaloka, aloka temaja lokAloka viSaya ApavAmAM AvyA che. gaNitAnuyogano zabdArtha gaNita saMbaMdhI pRcchA athavA gaNita saMbaMdhI sUtrono vistArapUrvaka artha pratipAdana thAya che. sAhityanuM dravyAtmaka temaja bhAvAtmaka svarUpa hoya che. vaidika sAhityanA eka aMga upaniSadamAM je upadeza gautamanuM nAma laIne saMbhaLAvavAmAM Avyo che te vardhamAna mahAvIranA mukhya pradhAna) IndrabhUti gautamanI yAda devaDAve che. jene zve. jainAgamomAM gautama nAmathI saMbodhita karIne saMbhaLAvavAmAM AvyuM che. e zailImAM ardhamAgadhInA sUtrone uddhata karI temaja eno enI sAme gujarAtI anuvAda Apyo hovAthI A saMkalana zodhachAtrone mATe atyanta upayogI thaI paDyuM che. upalabdha ardhamAgadhI jainAgama 11 zrutAMgo, 12 upAMgo, 13 prakIrNako, 4 mULasUtro, 4 chedasUtro va Avazyaka kula 45 sUtromAM saMgrahAyela che. AgamonuM TIkA sAhitya paNa upalabdha che, paNa A saMkalanamAM kevaLa aMga, upAMga ane mULa sUtronuM saMkalana e prakAre karavAmAM AvyuM che ke - gaNita viSayaka prAcInatama sAmagrInuM lokaviSayaka nirUpaNa thaI zake. A pramANe A graMthanuM nAma gaNitAnuyoga yukta lokaprajJapti sArthaka che. sAthe ja mULasUtra eja pRSTha paranA aDadhA bhAgamAM ane gujarAtI anuvAda eja pRSThanA bAkInA aDadhA bhAgamAM sAmasAmA ApavAthI A saMskaraNanuM mahatva ApoApa atyadhika vadhI gayuM che, je na kevala dezI paraMtu videzI chAtro mATe atyaMta lAbhakAraka siddha thaze. have ame A viziSTa rUpathI saMkalita sAmagrInA gaNitIya rUpane nikhAravAno nIce lakhAyela rUpamAM prayAsa karIzuM. vivaraNa sUtranI saMkhyAnusAra thaze. : loka saMbaMdhI gaNitIya vivaraNa : sUtra 1, pR. 2 : ananta zabda dArzanika ja nahIM paraMtu ananta caturyano pratIka che. ananta darzana, anantajJAna, anantavIrya ane ananta sukha mATe eno upayoga siddha bhagavanto mATe thayo che. ahIM anantajJAnanI avibhAgI pratiSThada rAzi samasta rAzionA saMkalana rUpa hoya che. e pada ananta kALa sudhI acala hovAnA kAraNe ananta samayathI yukta bhaviSyakALa rAzinA samayonI saMkhyAnuM paNa sUcaka che. vizeSa vivaraNa mATe juo jainendra siddhAMtakoe bhAga 1. pR. 54 vagere, jaina lakSaNAvalI bhAga 1, pR. 45 vagere, temaja abhidhAna rAjendra koSane paNa juo. sUtra 23, pR. 11. lokanuM pramANa pUrva, dakSiNa, pazcima ane uttaramAM asaMkhya koTAkoTi yojana batAvavAmAM AvyuM che. ahIM traNa pAribhASika zabda AvyA che. 'asaMkhya', saMkhyAmAnathI avatarita hoya che. hanta te'dma pravakSyAmi, guhyaM brahma sanAtanam / yathA ca maraNaM prApya, AtmA bhavati gautama ! // yonimanye prapadyante zarIratvAya dehinaH / sthANumanye'nu saMyanti yathAkarma yathAzrutaM // -kaTho. 2, , -7 B1 to 8 30) D D D D D Roy i T (6) A (6) C 60 0 0 0 0 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koTAkoTi dAlamika paddhatithI avatarita thAya che. yojana' khagola viSayaka mApa yojanA sAthe saMbaMdhita che. A zabdo mATe jai. si. ko., je. la. temaja a.rA.ko juo. sUtra. 24, pR. 11 A sUtramAM 'vArasadasADA' arthAt 1000 varSanA AyuSyavALA zabda mahattvapUrNa che. je gaNita vidhimAM dAmika saMketanA rUpamAM vizeSa prayukta thayA che. sUtra 25, pR. 12. lokano AyAma-madhya ratnaprabhA pRthvInA avakAzAntaranA asaMkhyAtamo bhAga oLaMgayA pachI prApta thAya che. ahIM AyAma-madhya zabda bhUmiti zAsanano che. ane sAnta AyAma (laMbAI)nA madhyabhAganI kalpanA karIne be sarakhA bhAgomAM vaheMcavAno nirdeza che. avakAzAntara bhUmitinI dRSTie dUrInA aMtarano nirdeza kare che. e pramANe asaMkhyAtamAM bhAganI kalpanA paNa advitIya che. je gaNitamAM sImA (aMta2) zodhI kADhavA mATe prayukta thAya che. juo jai. si. ko. bhAga 1, pR. 214 vagere. sUtra 26, pR. 13. lokano sama-bhAga" ane saMkSiptabhAga' lokasvarUpanI saMkalpanAo che. emAM bhUmiti ja abhipreta che. sUtra 27, pR. 12. lokano vakrabhAga' paNa vigraha kaDaka arthAtu bhUmitinI saMkalpanA che. zvetAMbara paraMparAnI mULa mAnyatAnA AdhAre enA vicAra mATe juo. vi.pra.pR. 302 vagere, enuM tAtparya zodhano viSaya che. sUtra 28, pR. 13 nIcethI pahoLo, madhyamAM sAMkaDo ane uparathI Urdhva mRdaMganA bhUmitiya AkArano loka kahevAya che. sUtra 29, pR. 13. ATha prakAranI lokasthiti khagoLa vijJAna sAthe saMbaMdha dharAve che. sUtra 30, pR. 15. dasa prakAranI lokasthiti jIva ane pudagalanI gamanazIlatA aMgenA paryAyo sAthe saMbaMdha dharAve che. enI sImAo (maryAdAo) nirdhArita kare che. eTale A gati temaja sthiti vijJAna sAthe saMkaLAyela che. sUtra 31, pR. 16. ahIM khagoLa vijJAna aMgenI pRcchA che (je) kALanA anAdi ane anaMtanI sAthe saMkaLAyela loka saMracanAne ' abhipreta kare che. ahIM dhruva, niyata, zAzvata, akSaya, avyaya, avasthita, nitya zabdonA artha khagoLavijJAna saMdarbhe judA-judA che. ahIM kALanA be moTA yuga avasarpiNI kALa temaja utsarpiNI kALa zabda yuga vijJAna sAthe saMkaLAyela che. bhAratamAM yuga vijJAna dvArA prahAdi bhramaNano jayotiSamAM upayoga AryabhaTTa (lagabhaga I.pAMcamI sadI) karyo che. enA pUrve paNa mAtra vaidika graMthomAM ja nahIM paraMtu jaina graMthomAM paNa yuga vibhinna prakAre racavAmAM Avyo che. AnA para vadhAre zodha phrAnsanA rojara vilarDa komyuTara dvArA karyo che. sUtra 32, pR. 17 loka sAnta che ke anaMta che te aMgenuM samAdhAna dravya, kSetra, kALa, bhAva pramANa Adino sApekSa uttara ApI karavAmAM AvyuM che. vibhinna pramANe prastuta karIne e darzAvyuM che ke dravyanI apekSAe A loka sAMta, kSetranI apekSAe loka sAnta, kALanI apekSAe loka anaMta ane bhAvanI apekSAe paNa loka anaMta che. A pramANe ahIM gaNitiya sApekSatA dvArA samAdhAna sthApavAmAM AvyuM che. dravya loka aMgenuM gaNitIya vivaraNa sUtra 42, pR. 19 - lokamAM be prakAranA astitva rUpa vastuo athavA padArtha ulekhita che. je khagoLa vijJAna temaja khagoLa saMracanA viSayaka che. AgaLanA be sUtromAM paNa e pramANe khagoLa viSayaka vijJAna temaja saMracanA batAvavAmAM Avela che. sUtra 51, pR. 21 loka viSayaka dravyo ane enI saMkhyA darzAvI khagoLa saMracanAnuM rU5 varNavavAmAM AvyuM che. 38 33 3G/499 $$$ M 2 MAY 30 331 335 386 38gg) 303 36) | Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra para, pR. 21 daza dizAonA bheda ane svarUpa bhUmiteya gaNitamAM prayukta thAya che. AgaLanA sUtramAM enA nAma paNa ApavAmAM AvyA che. sUtra pa4, pR. 22 emAM IndrA nAmanI eka dizAnI aneka pradezavALI sIdhI rekhAnuM vivaraNa che. lokanI apekSAe te asaMkhya pradezavALA ane alokanI apekSAe anaMta pradezavALA che. sIdhI rekhAmAM pradeza sthApita karI (athavA paramANu-rUpa pradeza sthApita karI)ne gaNitIya mApa saMracita thAya che. AdimAM be pradeza hovAthI enI dizA nirdiSTa thaI jAya che. AgaLa paNa enI uttarottara vRdhdhi be be pradezono AdhAra ApIne enI dizAo saMrakSita karavAmAM AvI hoya tema pratIta thAya che. ahIM A spaSTa nathI ke lokanI apekSAe te murajanA AkAravALI che ke alokanI apekSAe udghazakaTa (ubhu karela gADa) nA AkAravALI che ? IndrA dizA temaja AgneyI vidizA sUcaka pradezomAMthI nIkaLe che. paNa AgneyI vidizAnI AdimAM IndrAnI jema be pradeza na hoI eka pradeza ApavAmAM Avyo che. ema kema ? rUcaka no saMbhavataH artha e che ke jayAM badhA akSa ke evA biMdu (ka) jayAM badhI dizAonA biMdu sAmAnyataH mULa rUpa dhAraNa kare che. vimaLA paNa rUcaka pradezomAMthI nIkaLe che. paNa enA AdimAM (prAraMbhamAM) cAra racaka pradezo che. eno saMbaMdha madhyanI aSTa pradeza yukta racanA sAthe hovo joIe. A saMbaMdhamAM (e) spaSTa che ke - paMcAstikAya levAthI aSTa pradeza yukta bhUmiti saMracanA banI jAya che. jenAthI AkAramAM nimnalikhita citrAnusAra dizAo baMdhAtI haze. tripArva caturnika varga tribhuja sarala rekhA biMdu (aSTa pradeza) uparokta aMgenA vizada vivaraNa mATe juo. je. eNpha. kola kata 'dAsa phijikeliza urUTa bAyalAjiza velTa bilDa Dera IDizana jaina-sekaTe' prakAzaka varlDa jaina mizana, alIgaMja (eTA) 1956, pR. 24-27. badhI dizAo lokanI apekSAe asaMkhya pradezavALI tathA alokanI apekSAe anaMta pradezavALI che. sAthe ja lokanI apekSAe sAdi-sAnta tathA alokanI apekSAe sAdi-ananta che. uparyukta citro uparAMta anya AkAra paNa bane che. jevA ke mRdaMga, UrdhvazaTaka, motIonI mALA vagere. tadanusAra rUcaka pradeza banatA haze. A pramANe rUcakano abhiprAya AkArAnusAra saMmilita athavA ISTa thaI zake che. kApaDiyAe bhagavatIsUtra (726, 727) mAM prastuta pradezo vaDe rekhAMkita AkRtio banAvavAnI samasyA prastuta karI che. (kApaDiyA, gaNitatilaka, 1937) AkRti asama pradezonI nyUnatama saMkhyA samapradezonI nyUnatama saMkhyA vRtta gola 32 tribhUja tribhUjIya stUpa 12 ra na 35 ja varga na 9 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhana 27 45 rekhA AyAta 15 samAntara phalaka sUtra 54, pR. 24 khagola viSayaka sAmagrImAM rUpI temaja arUpI ajIva che. enAM deza temaja pradeza ullekhita che. vijJAna viSayaka zabda skaMdha, skaMdhadeza, skaMdhapradeza temaja paramANu pudgala che. pradeza, dezanI paribhASAne mATe juo jai. la. pR. 761 sUtra 58, pR. 27 traNa bhaMga saMcaya gaNitanuM rUpa che. e pramANe bhaMganI sAmagrI sUtra 57 sudhI ullekhita che. emAM sutra pa7mAM madhyama bhaMga, prathamabhaMga bAkInA bhaMga daSTavya che. adhAsamaya zabda paNa vicAraNIya che. juo jai. la. pR. 34 sUtra 60, pR. 29 ahIM alpabakatva (comparability) gaNitIya vidhinuM udAharaNa che. je lokanA eka AkAza pradezamAM jIvo. ane jIva pradezothI saMkaLAyela che. ahIM gaNitIya zabda jadhanyapada, alpa, asaMkhyaguNa, utkRSTapada ane vizeSAdhika che. sUtra 61, pR. 29 emAM gaNitIya zabda Urdhva, pazcimI, uttarI, adha:, carama, aMta, pradeza, deza ane bhaMga che. sUtra 62, pR. 31 ahIM gaNitIya zabda saMkhyAmAM bhAga, asaMkhyAtamA bhAga, saMpUrNa loka, saMkheya bhAgo, asaMkhyaya bhAgo che. A prakAranA zabda AgaLa Apela gAthAomAM daSTavya che. dezanUna zabda paNa mahattvapUrNa che. ahIM AnupUrvI, anAnupUrvI temaja avaktavya zabda paNa vijJAna gaNita sAthe saMkaLAyela che. sUtra 68, pR. 3pa - emAM mahattvapUrNa vaijJAnika zabda sparzanA che je gaNita sAthe saMbaMdhita che. : kSetraloka aMgenuM gaNitIya vivaraNa : sUtra 69-70, pR. 36 traNa prakAranA loka kramazaH adholoka, tiryaloka, Urdhvaloka bhUmiteya zabda che. je pUrvanupUrvI temaja pazcimanupUrvI vaDe kahevAyela che. anya gaNitIya zabda gaccha, anyonyAbhyAsa, nyUna rahita che. anAnupUrvI ekottarika zabda paNa gaNitIya abhiprAya yukta che. : adholoka aMgenuM gaNitIya vivaraNa : sUtra 82, pR. 41 A sUtramAM dAlamika saMketanAmAM (dazAMza cinDamAM) pRthvIonI jADAI (moTApaNuM) batAvavAmAM AvI che. ahIM yojanano paNa ullekha che. bAhalya zabda gaNitIya che. sUtra 83, pR. 41 ahIM bhUmiteya zabda AyAma, vikhaMbha tathA paridhi che. eka vizeSa zabda asaMkhya sahastra yojana che. sahastranI sAthe asaMkhyano prayoga alaga judo ja che. asaMkhya yojana sahastra lakhavAmAM AvyuM che. sUtra 86, pR. 42 ahIM gaNitIya zabda vistAra, bAhalya, tulya, vizeSAdhika, saMkhyayaguNa, saMkhyayaguNahIna che. sUtra 87, pR. 43 gaNitIya zabda saMsthAna jhallara che. sUtra 88, pR. 43 ahIM liya (svAtu ke kathaMcita kadAca) zabda dArzanika che. sUtra 90, pR. 44 ahIM ghanodadhi, ghanavAta, tenuvAta khagola saMracanA sAthe saMbaMdhita che. sUtra 91, pR. 44 A sUtramAM aneka zabda gaNiteya che. kSetra-cheda, parimaMDaLa, vRtta, vyastra, caturastra, Ayata, anyonya, baddha, avagADha, pratibaddha, prathita, chidyamAna zabda prayukta thayA che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 93, pR. 45 abAdhA antara zabda gaNitIya che. sUtra 114, pR. 54. ahIM kosa zabdano upayoga thayo che je gaNitIya che. sUtra 116, pR. 55 - valaya, valayAkAra, saMparidhi gaNitIya zabda che. sUtra 123, pR. 57 ahIM essIuttarazatasahastra tathA asaMkhya yojana zatasahastrano upayoga dAlamika saMketanAmAM thayo che. A pramANe batrIsauttarayojana zatasahastra tathA bAvana uttara yojana zatasahastra dAmika saMketanAmAM che. ItyAdi sUtra 124, pR. 60. bahumadhya dezabhAga bhUmiteya zabda che. sUtra 127, pR. 61 ahIM Agamika vizeSa artha sUcaka zabda carama, acarama ananta pradeza che. sUtra 128, pR. 62 ahIM alpabahatva gaNitano upayoga che, je acaramAdi pado sAthe saMbaMdhita che. sUtra 130, pR. 63 ahIM dravya ane kALanI apekSAe nirUpaNa che tathA ahIM navo zabda paryava che. anantAtmaka gaNitIya pratibodhathI ane vibhinna guNa viSayanI paryAyo sAthe saMbaMdhita karyo che. guru laghu tathA agurulaghu paryAyonuM anantatva batAvavAmAM AvyuM che. sUtra 132, pR. 65 ahIM vaijJAnika zabda gurUlaghu temaja agurulaghu che. eno upayoga avakAza aMtaramAM thayo che je mahatvapUrNa che. sUtra 133-142, pR. 65-72 ahIM samuddaghAta zabda karmavijJAnarUpa che. ahIM dAlamika saMketanAno prayoga karIne saMkhyAone nirdezita kare che. sUtra 154, pR. 74 emAM paNa dArAmika saMketanAno prayoga che ja, te sAthe ja TippaNamAM AvalikA zabdano upayoga thayo che AvalikA praviSTa ane AvalikAbAhya zabda vicAraNIya che. sUtra 156, pR. 78 ahIM saMkhyaya, asaMkhyaya, vistAra, AyAma, vikhaMbha tathA dAlamika saMketanAno upayoga che. navIna zabda dhanuSa, aMgula che. evo ja upayoga (prayoga) sUtra 158, pR. 79 para thayelo che. sUtra 151, pR. 71 enuM TippaNa 1 ane 2 dRSTavya che. jemAM devagati pramANa (tarIke) laIne AyAma-vikhaMbhanuM tulanAtmaka vivecana che. juo jI.Ara, jaina kAsnAlAjI, olDa enDa niu, Indaura pR. 117, 1942 kolabuka temaja muni mahendrakumAra dvitIyanI vyAkhyA mATe juo vi.pra.pR. 113 vagere. A sUtramAM vRttano AyAma-vikhaMbha, jaMbUdvIpanA saMbaMdhe eka lAkha yojana ApavAmAM Avyo che. enI paridhi traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIza yojana, traNa koza, eka so aThThAvIsa dhanuSa, tera AMgaLa ane aDadho AgaLa thI kaMIka vadhu batAvavAmAM AvI che. paraMtu tiloyapaSNatti bhAga 1, mahAdhikAra 4, gAthA pa0-papamAM jaMbUdvIpanI paridhi traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIsa yojana, traNa kosa, ekaso aThThAvIsa dhanuSa, kikU ane hAthanA sthAnamAM zUnya, eka vitasti, pAdanA sthAnamAM zUnya, eka AMgaLa pAMca ja, eka yUka, eka lIkha, karmabhUminA cha vALa, jaghanya (nyUnatama) bhogabhUminA vALonA sthAnamAM zUnya, madhyama bhogabhUminA sAta bAlAjha, uttama bhogabhUminA pAMca bAlAjha, eka rathareNu, traNa trasareNu, guTareNunA sthAne zUnya, be sannAsana, traNa avasannAsana ane tevIsa hajAra baso tera aMza tathA eka lAkha pAMca hajAra cAraso nava bhAgahAravALA pramANa anantAnanta paramANuM nirdezita kare che. A gaNatrIne 1 nuM nAma V10 laIne DaoN. Ara.sI. guptA e IJHSmAM (prakAzita thayela) zodhalekha "Gupta R.C., Circumference of the Jambudvipa in Jaina Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cosmography" lJHS vol. 10. No.1, 1975. PP 38=46" mAM vistArapUrvaka A vAcanA siddha karI che. A prakAre gaNitAnuyogamAM ukta sUtramAM AMgaLA sudhI samAnatA daSTigata che. eTale spaSTa che ke ahIM bannemAM 1 nuM mAna (pramANa) V10 laIne ukta gaNanA karavAmAM AvI che. sUtra 159, pR. 80 narakAvAsono AvalikA praviNa saMsthAna bhUmiteya che : vRtta (goLa) trikoNa, catuSkoNa AvalikAbAhya AkAra paNa bhUmiteya che tathA 22 prakAranI AkRtio rUpa che- ayakoSTha, piSTapacanaka, kaMDU, lohI, kaTAha, thALI, pihaDaka, kRmipaTa, kinnapuTaka, uDava, muraja, mRdaMga, nanDijhaMdaga, AliMgaka, sughoSA, dardaka, paNava, paTaha, bherI, jhallarI, kutubaka, nAli. A bhUmiteya AkRtio AgamajJone jJAta hatI ane eno upayoga paNa A rUpamAM thayo. enA artha pAIe sadamahaSNava' athavA anya koza graMthomAMthI jovA joIe. sUtra 160, pR. 81-82 durgadhanI tIvratA upamA rUpamAM ApavAmAM AvI che. A prakAre sparzanI tIvratA paNa upamA rUpamAM ApavAmAM AvI che. sUtra 164, pR. 85-87 - vaijJAnika zabda - paryApta, aparyApta, yojana, vRtta, catuSkoNa, kamalakarNikA, zataknI, muzaLa, musaMDhI, lokano asaMkhyAtamo bhAga, samudyAta, vINAtala, tAla, truTita. sUtra 174, pR. 93-94 ahIM asaMkhya dvIpa samadrano ullekha che. sUtra 178, pR. 96 ahIM jaMbudvIpa, merUparvatano ullekha che. eMsI uttara yojana zatasahastra, yojanasahastra, aTTottera yojana zatasahastra, cuMmAlIsa bhavanAvAsa zatasahastra(e) gaNiteya zabdono upayoga che. A pramANe 179, 180, 182, 184 ItyAdi . sUtromAM upayoga thayo che. lokanA asaMkhyAtamAM bhAga (zabda) paNa vicAraNIya che. sUtra 189-192, pR. 100-101 A sUtromAM dAlamika saMketanA vALI saMkhyAonuM kathana che. sUtra 201, pR. 105 A sUtramAM dAlamika saMketanAnI sAthe guNanarUpa rAzio nirUpita che. jemake - cosaTha hajAranA cAragaNA vagere. sUtra 204, pR. 108-109 ahIM saMkhyAo dAlamika saMketanAmAM che. jemake - cha so paMcAvana karoDa pAMtrIsa zatasahastra. ahIM upakArikAlayanano AyAma-vijhaMbha soLa hajAra yojana che tathA enI paridhi pacAsa hajAra pAMcaso saMtANuM yojanamAM kaMIka ochI ApavAmAM AvI che. ahIM paNa anumAnataH mAna (pramANa) ApavAmAM AvyuM che. je ja ne athavA V10 laIne kADhavAmAM AvyuM che. A pramANe 1OO0 x 3.16227 = 50.59632 x 1OOO athavA 50596.32 thAya che. je 50597thI kaMIka nyUna (ochuM) che. bhUmiteya AkRtiomAM zreSThavaja ane mahAmukuMda saMsthAna che. sUtra 205, pR. 109-113 - ahIM paNa aneka saMkhyAo dAmika saMketanAmAM ApavAmAM AvI che. ahIM je AkRtino vikhaMbha mULamAM eka hajAra bAvIsa yojana ApavAmAM Avyo che. enI mULamAM paridhi traNa hajAra baso batrIsa yojanathI kaMIka ochI darzAvavAmAM AvI che. A anumAna che. kAraNa nuM mAna V10 levAthI - 1022 4 3.16227 = 3231.83994 Ave che. eTale A mAna 3232 thI kaMIka ochuM che. A pramANe rAjadhAnI eka lAkha yojana lAMbI pahoLI che. enI paridhi paNa traNa lAkha soLa hajA2 baso sattAvIza yojana, traNa koza, ekaso aThThAvIsa dhanuSya, tera AMgaLa tathA aDadho AgaLathI kaMIka vadhu kahevAmAM AvI che. je sUtra 158ne anusAra ja che. ahIM paNa 1 = V10 anumAnata: 3.16227 levAthI ukta mAna spaSTa thaI jAya che. A pramANe je rAjadhAnIno AyAma viSkabha corAzI hajAra yojanano che. enI paridhi be lAkha pAMsaTha hajAra Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaso batrIsa yojanathI kaMIka vadhu batAvavAmAM AvI che. ahIM paNa da = V10 = 3.16227 levAthI 84000 X 3,16227 = 25630.68 (Ave che). ahIM e jJAta nathI ke - uparyakta mAna kevI rIte prApta karavAmAM AvyuM che. tyAM batrIzanI jagyAe trIsa (no aMka) hovo joIe. sUtra 206, pR. 113 ahIM gaNiteya zabda sAgaropama (zabda) dhyAna ApavA yogya che. upamA pramANanI e kALa-samayonI rAzi che. je ahIM (nI) sthiti nirdezita karI rahI che. juo vi.pra.pra.252 zvetAMbara paraMparA tathA digaMbara paraMparAmAM enuM mAna (pramANa) ApavAmAM AvyuM che. eno saMbaMdha palyopamakALa rAzi sAthe che. sUtra 239, pR. 128-129 emAM paNa lokanA asaMkhyAtamA bhAganuM kathana che. sUtra 242, pR. 130 uparokta satranI jema ahIM paNa lokanA asaMkhyAtamA bhAganuM kathana che. e pramANe sUtra 242, 248, 251, 252, 254, 258mAM e prakAranuM kathana che. : tiryaloka (madhyaloka) saMbaMdhI gaNitaya vivaraNa : sUtra 20, pR. 138 - tiryapha lokanuM kSetraloka asaMkhyaya prakAranuM kahevAmAM AvyuM che. e abhiprAya saMbUDhIpathI AraMbhI svayaMbhUramaNa samudra paryaMtanA kSetralokanA udAharaNa (tarIke) ApavAmAM Avyo che. sUtra 261, pR. 138 ahIM bhUmiteya rUpathI tiryaloka-kSetralokanA AkAra jhAlara (jevo) kahevAmAM Avyo che. sUtra 262, pR.138-139 tiryakulokano madhyabhAga ATha pradezono rUcaka pradeza kahevAmAM Avyo che. bhUmiteya rUpathI daza dizAo emAMthI nIkaLe che. sUtra 264, pR. 140-141 tiryalokamAM asaMkhya dvIpa samudra, vRtta (goLa) saMsthAnavALA jaMbUdvIpathI AraMbhI svayaMbhUramaNa samudra sudhI batAvavAmAM AvyA che. AgaLa AgaLanA vRtta saMsthAna (AkAra) pAchaLa pAchaLa vRtta saMsthAnothI begaNA vistAravALA che. ahIM guNazreNI bane che. jayAM guNakAra 2 thAya che. jaMbudvIpano vistAra eno mukhya ke prathama pada Adi bane che. A guNazreNI asaMkhya padavALI ke gacchavALI hoya che. jaMbUdvIpano AyAma-vijhaMbha eka lAkha yojana laIne enI paridhi traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIza yojana, traNa kosa, aThThAvIsa dhanuSa, tera AMgaLa ane aDadho AMgaLathI kaMIka adhika batAvavAmAM AvI che. ahIM paNa nuM mAna V10 athavA anumAna rUpe 3.16227no upayoga karavAmAM Avyo che. A prakAranI gaNanA 10OOOO X 3.16227ne laIne vibhinna aMtara ekAIone ahIM prApta karavAmAM AvI che. pUrvollikhita DaoN. Ara.sI. guptAno lekha juo. ahIM bhUmiteya rUpathI jaMbudvIpanI sthiti dvIpa-samudronI aMdara badhAthI kSudra (nAnA) rUpamAM vibhinna prakAranI upamA dvArA vRtta saMsthAna rUpamAM che. sUtra 269, pR. 143 jaMbUdvIpanI sthiti dIpa- samudronI sarvAtyaMtara batAvavAmAM AvI che. vaLI ene badhAthI nAno tathA pUrvokta AyAma-vikhaMbha temaja paridhivALo batAvavAmAM Avyo che. sUtra 270, pR. 143-144 budvIpanI UMDAI eka hajAra yojana tathA UMcAI navANuM hajAra yojanathI kaMIka adhika che. A prakAre kula parimANa eka lAkha yojanathI kaMIka adhika batAvavAmAM AvyuM che. evuM pratIta thAya che ke jANe ke UMDAIno saMbaMdha bhUgoLa sAthe hoya ane UMcAIno saMbaMdha jyotiSa ke khagola sAthe sthApita karavAmAM Avyo hoya jo bhUgola saMbaMdhI nApa mATe 1 yojana (barAbara) 4 koza gaNavAmAM Ave ane 1 koza ne be mAIla gaNavAmAM Ave to UMDAI 8000 mAIla prApta thAya che je AjanA pRthvInA AnumAnika rUpano vyAsa (hovAnuM) pratIta thAya che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiloyapaNatti, bhAga-1, mahA.4. sU. 1781 pR. 375 para maMdara mahAparvatane eka hajAra yojana UMDo, navANuM hajAra yojana UMco batAvavAmAM Avyo che. jyotiSa temaja khagolathI merU parvatano saMbaMdha prahagamanAdi sAthe ja che. paNa jyotiSa temaja khagola saMbaMdhI pramANa ApI hajI paNa prAcIna vidhine rahasyamaya rAkhavAmAM AvI che. punaH ti.5. teja, sUtra 6, pR. 143 para trasanAlInA bahumadhya bhAgamAM citrA pRthvInA uparanA bhAgamAM 4pa00000 yojanA vistAravALo atigoLa manuSyaloka che. jenuM bAhalya 100000 yojana ane paridhi 14230249 yojana darzAvavAmAM AvI che. A badhA mApono upayoga thato rahyo haze. sUtra 271, pR. 144 kathana, kathaMcit zAzvata ane kathaMcit azAzvata e jebUdIpa che. je syAdvAda praNAlI para AdhArita che anya zabdomAM (kahIe to) e sApekSa kathana che. paryAyadaSTithI azAzvata ane dravyadaSTithI zAzvata che. sUtra 318, pR. 174-175 ahIM, 108 athavA ekaso AThamI saMkhyAvALA aneka cinhonuM vivaraNa che. kala 1080 dhvajAonuM pramANa batAvavAmAM AvyuM che. (e) dAlamika saMketanAmAM varNita che. sUtra 319, pR. 175 ahIM yAvatu zabdano upayoga che je gaNitamAM prayukta hoya che. sUtra 319, pR. 175 ahIM gaNitIya zabda bahumadhyadeza bhAga che. sUtra 319, pR. 175 ahIM cAra hajAramAM dArAmika saMketanAno upayoga thayo che. sUtra 319, pR. 175 A badhAmAM dAmika saMketanAno upayoga thayo che. jayAM ATha hajAra, daza hajAra, bAra hajArano upayoga thayo che. sUtra 322, pR. 177 ahIM AyAma vikhaMbha 12000 yojana levAmAM Avyo che. parikSepa 37948 yojanathI kaMIka adhika che. spaSTa che ke - 12000 x V10 athavA 12000 x 3.16227 athavA 3794724thI kaMIka vadhu batAvavAmAM Avyo che. sUtra 323, pR. 177 prAkAra koTanuM AyAma sahita mULa, madhya temaja uparanA bhAganuM varNana karavAmAM AvyuM che. je bhUmiteya rUpamAM che. je gopucchAkAre che. ahIM yojana, kosa ghaTakano upayoga thayo che. A prakAre AgaLanA 324 la 327 sUtra sudhI e ghaTakano upayoga thayo che. vaLI A prakAre AgaLanA sUtra 331, 332 vagerenI gAthAomAM eno upayoga thayo che. enA dvArA vibhinna AkAravALI vastuonA AyAmAdinuM pramANa ApavAmAM AvyuM che. sUtra 340, pR. 192-193 siddhAyatananI laMbAI 12, yojana, pahoLAI = yojana ane UMcAI 9 yojana ApavAmAM AvI che. e ghanAyatana AkArano che. sUtra 352, pR. 195 ' e sUtramAM yAvatu zabdano upayoga thayo che tathA dAzamika saMktanAmAM eka so AThano aneka vAra upayoga thayo che. sUtra 363, pR. 200-201 emAM eka hajAra ATha, eka so ATha, vaikriya samudyAta yAvatano gaNitIya upayoga thayo che. sUtra 373, pR. 221 A sUtramAM paryApta temaja aparyApta manuSyonA sthAna manuSyakSetramAM pIstAlIsa lAkha yojana aDhAI dvIpamAM, paMdara karmabhUmimAM, trIsa akarmabhUmiomAM ane chappana aMtarlI pomAM batAvavAmAM AvyA che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAre lokanA asaMkhyAtamA bhAgano ullekha che. saMpUrNa lokamAM samuddAtano paNa ullekha che. sUtra 385, pR. 226 jaMbUdrIpanA ekaso nevuM bhAga karyA pachI bharatakSetrano viSphabha 5268 yojana thAya che. A viSNubha 100000 yojanano 190 vaDe bhAgavothI e prApta thaI jAya che. sUtra 388, pR. 227 A sUtramAM palyopama sthitino ullekha che. kALanI samaya rAzi upamAmAnamAM palyopamanA nAmathI prasiddha che. enuM pramANa jJAta karavA mATe juo. ti.pa.ga.pR.21-22 jai.la.pR.696 vi.pra. pR.121 Adi jai.si.ko. bhAga 3 pR.50, bhAga 2 pR. 218. go.sA.jI. bhAga 1, pR. 230 sUtra 391, pR. 228 jIvAnI laMbAI 9748 yojana tathA dhanupIThikA 9766 - yojanathI kaMIka vizeSa adhika paridhivALI kahevAmAM bANa 238 AvI che. juo. ti.pa. bhAga 1 pR. 163. jo sUtra 391, pR. 227nI anusAra pahoLAI 238 yojana gaNavAthI athavA bANanuM mAna e levAthI dhanuSyanuM pramANa nIce lakhelA sUtrathI nIkaLe che. bANathI yukta vyAsanA vargamAMthI vyAsanA vargane bAda karI zeSane (bAkInAne) begaNA karatA je prApta thAya che te dhanuSano varga hoya che ane enuM vargamULa dhanuSanuM pramANa hoya che, jemake bANa = 238 kaiM yojana, vyAsa = 100000 yojana ataH dhanuSa = 2 (100000 + 238 OM)Y - (100000)2 noMdha - prakRta gaNitAnuyogamAM enuM mAna kaMIka vizeSa adhika kahevAmAM AvyuM che. (526 - 50) + 2 yojana thAya che. = = bANa 238 12 19 3 19 19 A pramANe jIvA kADhavAnuM sUtra che bANathI rahita ardhavistArano varga karIne ane vistAranA ardhabhAganA vargamAMthI ochA (bAda) karavAthI (je) avaziSTa- bAkI rahela rAzi-2kamane cArathI guNavAthI je rAzi (maLe) enuM vargamULa kADhavAthI jIvAnuM pramANa prApta thAya che jemake - vidhyuMbha 100000 yojana, yojana, = 4525 19 yojana, ****...@@@@ 9 jemake- jIvA = 9748- yojana 12 19 100000 /4 {(12) ... jIvA = 2 = 9748 7 yojana dakSiNArdha (dakSiNa vijayArdha)nI jIvA prApta thAya che. A prakAre jo jIvA ApavAmAM AvI hoya to bANa prApta karavAnA prayojanane jIvAnA varganA cothA bhAgane ardha vistAranA vargamAMthI bAda karIne (je) zeSa vadhe tenuM vargamULa kADhyA pachI je prApta thAya ene vistAranA ardhabhAgamAMthI ochA karI nAMkhavAthI (je) zeSa (vadhe) te bANanuM pramANa prApta thAya che. 185224 19 - 4525 19 3 19 = 9766 haiM yojana Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vistAra 100000 yojana, . bANa = 192 - V( %) - {(18524) ^ } = 238 yojana, juo ti.5. bhAga 1 mahA. 4, gAthA 180-182 sUtra 395, pR. 229 ahIM pramANa 1892 9 + yojana arthAt 18923 yojana che. ti.5. bhAga 1/4 gAthA 194mAM A pramANa 1892 ApavAmAM AvyuM che. sUtra 395, pR. 229 ahIM pramANa 14471 yojanathI kaMIka ochuM batAvavAmAM AvyuM che. ti.5. bhAga 1/4 gAthA 191mAM A pramANa 14471 batAvavAmAM AvyuM che. sUtra 395, pR. 229 ahIM pramANa 145282 yojana batAvavAmAM AvyuM che. ti.5. bhAga 1/4 gAthA 192mAM paNa eja pramANa batAvavAmAM AvyuM che. sUtra 400, pR. 230-231 ahIM pramANa 33684 A yojana ApavAmAM AvyuM che. ti.5. bhAga 14 gAthA 1775mAM paNa eja mAna (pramANe) ApavAmAM AvyuM che. sUtra 400, pR. 231 ahIM pramANa 337672 yojana ApavAmAM AvyuM che. ti.5. bhAga 1/4 mAM enuM pramANa ApavAmAM AvyuM nathI. sUtra 400, pR. 231 ahIM pramANa 158113 yojanathI kaMIka vadhu batAvavAmAM AvyuM che. ti.5. bhAga 1/4 mAM A mAna 158113, = ApavAmAM AvyuM che. sUtra 424, pR. 240 ahIM pramANa 21054 yojana ApavAmAM AvyuM che. sUtra 424, pR. 240 ahIM pramANa 6755ra yojana ApavAmAM AvyuM che. ti.5. bhAga 1/4mAM A mAna eja 6755 yojana ApavAmAM AvyuM che. 16 7. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 424, pR. 241 ahIM hemavata kSetranI jIvA temaja dhanupRSThanuM mApa kramazaH 376744 temaja 387402 yojana che. je ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1699 temaja 1700mAM maLe che. te kADhavAnI vidhi pUrvokta ja che. sUtra 424, pR. 241 A sUtramAM palyopama zabdano ullekha che. je sthiti darzAvanAra che. A pramANe sUtra 429, 432, 437 vageremAM paNa A pAribhASika zabdano prayoga thayo che. A kALa samaya rAzino dyotaka che. sUtra 430, pR. 242-243 ahIM niSadha parvatanI dakSiNamAM harivarSa kSetranI pahoLAI 8421 yojana darzAvavAmAM AvI che. A hala karavAthI A yojana thAya che. je. ti. 5. bhAga 1/4 gAthA 1739mAM ApavAmAM AvyuM che. sUtra 430, pR. 243 ahIM harivarSa kSetranI pUrva pazcimanI bhujA 133618 yojana lAMbI ApavAmAM AvI che. eja mAna 1- 2 6 1 ti.5. bhAga 1/4 pR. 370, gAthA 1743 mAM ? = rUpamAM ApavAmAM AvyuM che. ahIM 13361 + = + ,, 6 1 18 lakhavAnI zailImAM 13361 + 2 + artha nIkaLe che. A zodhano viSaya che. jo 19 bhAganA eka bhAgano 1/2 bhAga levAmAM Ave to te thAya che. jene nI sAthe joDavAthI te prApta thAya che. sUtra 430, pR. 243 harivarSa kSetranI jIvAnuM mAna 73901 : yojana ApavAmAM AvyuM che. je ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1740mAM 73981 yojana ApavAmAM AvyuM che. sUtra 430, pR. 243 harivarSa kSetranI dhanupaThikAnuM mAna 84016 yojana ApavAmAM AvyuM che. je ti,5. bhAga 1/4 gAthA 1748mAM paNa e ja rUpamAM ApavAmAM AvyuM che. sUtra 435, pR. 244 - 245 ahIM devakarUno vikhaMbha 11842 yojana batAvavAmAM Avyo che. je dAmika saMketanAmAM che. A mAna ti.5. bhAga 1/4 gAthA 2142mAM 11592 ApavAmAM AvyuM che. A zodhano viSaya che. sUtra 435, pR. 245 devakurUnI jIvA uttaramAM 53000 yojana ApavAmAM AvI che. eja mAna ti.5. bhAga 1/4 gAthA 2140mAM ApavAmAM AvyuM che. sUtra 435, pR. 245 enuM dhanupRSTha 04184 yojana ApavAmAM AvyuM che. je uparokta sUtra dvArA prApta karI zakAya che. A dAlamika saMketanAmAM che. 1 12 Jain Education international Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 400, pR. 246-247 ahIMnuM pramANa uparokta gAthAo sUtra 435 jevuM ja che. sUtra 441, pR. 447 ahIM dhanuSya zabdano upayoga uttarakurUnA manuSyonI UMcAI aMge thayo che. ahIM palyopamanA saMkhyAtamA bhAgamAM kaMIka ochA traNa palyopamano AyumAM upayoga thayo che. sUtra 451, pR. 2papa ahIM dAzamika saMketanAmAM 1592 yojananuM kathana che. sUtra 4pa6, pR. 258 zudra himavAna parvata 100 yojana UMco, 25 yojana UMDo, 1052ra yojana pahoLo (che) pArva bhUjA pa350 12, 15 19 2 4 19 navA 13pa0 - 4 yojana che. enI uttarI jIvA 24932 - yojanathI kaMIka ochI kahevAmAM AvI che. eja mAna ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1624, 1927mAM ApavAmAM AvyuM che. paraMtu gAthA 1626mAM uttarI jIvA 24932 ApavAmAM AvI che. noMdha-5350 4 mAM umeravAnuM kahevAmAM AvyuM che. paraMtu jo mAM 19 bhAgonA bhAganuM aDadhuM : umeravAmAM Ave to prApta thAya che. je ti.5. nI gAthA sAthe maLe che anyathA nahIM. enu ghanupRSTha dakSiNamAM che je 25230 yojana che. je ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1926mAM A svarUpamAM ApavAmAM AvyuM che. sUtra 458, pR.268-261 mahAhimavAnanI UMcAI 200 yojana, vistAra 4210 10 athavA O yojana ApavAmAM AvyuM che. jo ti.5 bhAga 1/4 gAthA 1717mAM (paNa) ApavAmAM AvyuM che. A pramANe bAhu 9276 vara + ApavAmAM Avyo che. ti.pa. bhAga 1/4 gAthA 172 1mAM enuM mAna 92766 ApavAmAM AvyuM che. parvokata artha levo ucita thaze arthAtu 9276 + + 5 = A prakAre e vaLI zodhano viSaya che. jo ahIM ) nI jagyAe 19 bhAgonA bhAga karIe to A yojana thAya che. A pramANe (karatA) 18 1 276 19 9 1 19 zaS jAya che. 18 = * 38 * 5, 38 enI laMbAI (jIvA) 5 - thI kaMIka vadhu yojana ApavAmAM AvI che. ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1719mAM 19 AnuM mAna pa3931 : yojana ApavAmAM AvyuM che. A paNa zodha no viSaya che. SCHEME RESISEXSSSSSSSB/s328 12 Std SIGG $$$$$$00 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enuM dhanupRSTha 57293 ra yojana ApavAmAM AvyuM che je ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1720 sAthe samAnatA dharAve che. sUtra 40, pR. 260 niSadha parvata 400 yojana UMco ane 400 yojana UMDo ApavAmAM Avyo che. enI pahoLAI 16842 yojana che je. ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1750mAM enA jeTalI ja ApavAmAM AvI che. 1 enI bAha 28 yojana ApavAmAM AvI che. je ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1755mAM 20165 38 19 ja ApavAmAM AvI che. e paNa zodhano viSaya che. - jo ahIM 19 bhAgomAMthI ekano : bhAga karavAmAM Ave to A yojana thAya che jene mAM umeravAthI ja thaI jAya che. ahIM bhAgano bhAga artha levo joIe. jema sUryaprajJaptimAM keTalAye sthAnamAM levAmAM Avyo che je TIkAkArone eka ja hara banI rahevA mATe bhinna-bhinna temaja bhinna ne aDadho bhAgahAramAM judo pADIne lakhyo che. ahIM ardha bhAga pAribhASika zabda khUba mahatvano che ane navIna zailImAM bhinna lakhavAno itihAsa jovA maLe che. enI jIvA 94156 2 yojana je ti.5. bhAga 1/4 gAthA 175ra sAthe samAnatA dharAve che. enuM dhanupRSTha 124346 A yojanAno che je ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1753 sAthe samAnatA dharAve che. sUtra 469, pR.25-26 mandara parvata 99000 yojana UMco che temaja 1000 UMDo che. mandara parvatanI mULamAM pahoLAI 10090 2 yojana che. eja mAna ti.5. bhAga 1/4mAM gAthA 1781,1782mAM ApavAmAM AvyuM che. e badhu dAlamika saMketanAmAM che. bhUtala para enI pahoLAI 10000 yojana ane UparanA tala para (zikhara para) enI pahoLAI 1000 (paNa) yojana che. eja mAna ti,5. bhAga 1/4 gAthA 1783mAM ApavAmAM AvyuM che. e badhuM dAmika saMketanAmAM che. mULamAM enI paridhi 31910 11 yojana tathA bhUtala para 31623 yojana tathA UparanA tala para 3162 yojanathI kaMIka vadhu ApavAmAM AvI che. A badhA mAna AnumAnika che tathA nA vibhinna mAno te zodhano viSaya che. sUtra 471,pR.267 mandaranI cUlikAnA saMbaMdhamAM UMcAI 40 yojana, mULamAM 12 yojana, Upara 4 yojana che. e mAna ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1755 sAthe samAnatA dharAve che. paridhijJAta karavAnuM prayojana zodhano viSaya che. mULamAM mAna 37 yojanathI adhika, Upara bAra yojanathI kaMIka adhika batAvavAmAM AvyuM che. maMdira parvata aMge vistRta zodha lekha mATe juo - ti.5. ga. pR. 63-64 tathA lika temaja zarmA nozana opha AblikivaTI opha ekalisTika impalAyaDa Ina dA kAnaseTa opha mAuMTa meru Ina jambudvIpa prajJapti" jaina jarnala, kalakatA 1975, pR. 79-92. Big Stats 86 8 Goss tb 13 Gita Rb038139 RG RAS GARG RAT Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 477-486, pR. 229-270 A gAthAomAM dAzamika saMketanAmAM saMkhyAo daSTavya che. sUtra 487, pR. 270 jaMbudvIpamAM meru parvatathI avyavahita antara 1121 yojanA aMtare jyotiSa cakrano prAraMbha thAya che. sUtra 492, pR. 273 naMdanavana 500 yojana vistAravALo che. ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1989mAM eja mAna che. bahArano girivijhaMbha 9954 yojana che. ti.5, bhAga 1/4 gAthA 1990mAM paNa eja mAna che. bahAranI paridhi 31479 yojanathI kaMIka adhika che ti.pa. bhAga 1/4 gAthA 1991mAM paNa eja mAna che. A prakAre andarano girivikhaMbha 8954 yojana tathA giri paridhi 28316 yojana, ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1992 -1993nA sAthe samAnatA dharAve che. ahIM paridhi nA kayA mAnathI kADhavAmAM AvI che te zodhano viSaya che. sUtra 496, pR. 274 AtyaMtara girivijhaMbha temaja giri paridhinuM mAna paNa ti.5. bhAga 1/4 gAthA 1985, 1986 sAthe kramaza: maLe che. 500 yojananuM mApa paNa ti.5. 1/4 gAthA 1981thI sAthe samAna che. ahIM badhA mAna dAmika saMketanAmAM ApavAmAM AvyA che. sUtra 505, pR. 278 - 279 A sUtramAM dAlamika saMketanAthI atirikta bhinnonuM paNa nirUpaNa saMketa ApavAmAM Avyo che. jemake- "vAva noyaThuM aDhAno ja , tIra noLA zo ra kAyama - vihiMme" bhinnarUpe 62 tathA 31 ; nuM nirUpaNa kare che. sUtra 507, pR. 280 A sUtramAM yamakanI pahoLAI 120 yojana ane paridhi 37948 yojanathI kaMIka vadhAre darzAvavAmAM AvI che. sUtronusAra, paridhi kADhavAnuM prayojana - 12000 x V10 = 12000 x 3.16227 :. paridhi = 37947.24 yojana thAya che. te mATe graMthakAre ene 37948 yojanathI kaMIka vadhAre darzAvela che. A mAna dAlamika saMketanAmAM che. tathA prAsAdonI UMcAI jatI royanA zomAM kAre" arthAt 31 : yojana tathA AyAma vikhaMbha 'sApharea% sojIta no arthAt 15 : yojana darzAvavAmAM AvyA che. A prakAre anya mApa paNa bhinna nirUpita karavAnI e zailInI sAthe darzAvavAmAM AvI che. sUtra 508, pR. 284 je parvata 100 yojana pahoLo che. enI paridhi 316 yojanathI vadhu darzAvavAmAM AvI che. ahIM 10043.16227 dvArA ja e mAna x = V10 ke 3,16227 laIne e kADhavAmAM AvI che. e pramANe anya pramANa daSTavya che. sUtra 513, pR. 286 ahIM vaitADhya parvatanI bahu 488 4 tathA adhyabhAga ApavAmAM AvyAM che. A 488 4 rUpamAM ti.5. 1/4 gAthA 189 - 190mAM prApta thAya che. ahIM 488+ 8 + 5 = 488 thAya che. ahIM 1 yojananA 19 bhAga ane e bhAgamAMthI eka bhAgano paNa aDadho bhAgano Azaya pratIta thAya che. A pramANe eka yojananA ogaNIsamAM bhAgano aDadho bhAga ahIM abhipreta pratIta thAya che. y } } } } $ {} } 14 y{}{G}{ $ $$$$$$$ $ 16 16 1 b Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAre eno AyAma 10720 yojana ApavAmAM Avyo che. je.ipa. bhAga 14 gAthA 195mAM 11 15 paNa eja vijayAdgunI jIvA 10720 yojana ApavAmAM AvI che. eno dhanapRSTha 10743 ApavAmAM Avyo che. je A pramANamAM ti5. bhAga 14mAM gAthA 186mAM AvyuM che. A prakAre e sUtra zodhano viSaya prastuta 19 19 kare che. sUtra 516, pR. 288 ahIM palyopama sthitino ullekha che. sUtra 118, pR. 290 ahIM vRttavaitADhya parvata zabdApAtI nAmano 100 yojana AyAma vikhuMbha vALo che, jenI paridhi 3162 yojanathI kaMIka vadhu paridhivALI darzAvavAmAM AvI che. spaSTa che ke - 100043,17227 3162,27 paridhinuM mAna V 10 ne anumAnataH 3.16227 laIne vyavAta karavAthI ukata mAna Ave che. zeSa saMkhyAo dAzamika saMketanAmAM (ApavAmAM) AvI che. sUtra 51, pR. 290-291 ahIM palyopama sthitino ullekha che. 12 19 sUtra 526, pR. 296-297 ahIM mULamAM pahoLAI 8 yojana che. paridhi 843,1227 = 25.29816 yojana haze je ahIM 25 yojanathI kaMIka adhika batAvavAmAM AvI che. e prakAre anya pramANa dRSya che. sUtra 536, pR. 300 ahIM azva skandhanI sadeza ardhacaMdranA AkArano ullekha che je bhUmiteya che. 'vahusamatui - khAva- pariAde gaNiteya ullekha che. A pramANe AgaLanuM sUtra 536, pR. 30 devya che. sUtra 5735, pR. 301-302 ahIM saMkhyAo dAzamika saMketanAmAM ApavAmAM AvI che. sUtra 429, pR. 267 19 ahIM gaMdhamAdana vakSaskAra parvatano AyAma 30209 yojana ApavAmAM Avyo che; aMtamAM enuM mApa pahoLAImAM AgaLano asaMkhyAtamAM bhAga batAvavAmAM Avyo che. mApa dArzanika saMketanAmAM che. AMgaLano asaMkhyAtamAM bhAga pramANa bhUmiteya che. sAthe ja upamAmAnanA AdhAra para Apelo jaNAya che. ahIM kosa zabdano paNa ullekha che. sUtra 551, pR. 309-310 ahIM sidhdhAyatanakUTa mULamAM pa00 yojana pahoLo che. enI paridhi mULamAM 1581 yojanathI kaMIka vadhu darzAvavAmAM AvI che. ahIM (paridhi) pa0043,16227 = 1581,135 yojana prApta thAya che. arthAt ahIM paNa anumAnataH nuM mAna (mApa) 10 athavA 3,16227 ApavAmAM AvyuM che. anya pramANa paNa dRddha che. sUtra pa86, pR. 322 ahIM sidhdhAyatana phUTa mULamAM 6 yojana ane 1 kosa pahoLo (jaNAvyo) che. arthAt 6 6.25 che. jenI paridhi = = 6.2543.16227= 19.7641875 che. A pramANe 22 yojanathI kaMIka ochI paridhivALo kahevAmAM AvyuM che. A pramANe anya ApelA pramANa daSTava che. sUtra pada, pR. 324 ahIM atisama zabda bhUminya che. bhUbhAgano madhya paNa bhUmitraya che, kosa ane dhanuSa zabda paNa gaNitIya che. sUtra 589, pR. 325 ahIM dAzamika saMketanAmAM saMkhyAo ullekhita che. - yojana athavA OXXOXXOX 15 KOYKOYTOY ZOYKOY BY KOY KOY KOY.X Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra pa93, pR. 326 - 327 ahIM palyopama sthitino ullekha che. asaMkhyadvIpa samudrono paNa ullekha che. sUtra pa98 - pa99, pR. 333 - 334 ahIM saMkhyAo dArAmika saMketanAmAM che. sUtra 604, pR. 336 - 337 ahIM aneka prakAranA citrono ullekha che.pratirUpa zabda bhUmiteya che. sUtra 605 - 06 pR. 337 - 338 ahIM saMkhyAo dAlamika saMketanAmAM ullekhita che. sUtra 607, pR. 338 - kuMDanI laMbAI pahoLAI 240 yojana che. paridhi 759 yojana ApavAmAM AvI che. ahIM paridhi = 24043.16227 = 758.94480 thAya che. A mAnano anumAnika 759 gaNavAmAM AvyuM che. arthAt V 10 ne ja rUpa gaNavAmAM AvyuM che. sUtra 608, pR. 338 ahIM kaMDano AyAma vijhaMbha 480 yojana che. paridhi 1500 yojanathI kaMIka ochI batAvavAmAM AvI che. ahIM paridhi = 48043.16227= 1517,88960 thavI joIe. eTale A ahIM zodhano viSaya che. sUtra 696, pR. 396 ahIM dvIpano AyAma vikhaMbha 8 yojana che. enI paridhi 25 yojanathI kaMIka vadhu ApavAmAM AvI che. enAM da nuM 10 mAna gaNavAthI 25.29816 yojana paridhi prApta thAya che. je 25 thI kaMIka vadhu che. e pramANe sUtra 701, 703, 706, 707 dRSTavya che e badhAmAM 1 nuM mAna V10 laIne paridhine anumAnarUpathI ullekhita karavAmAM AvyuM che. sUtra 616, pR. 341 A sUtramAM palyopama sthitino ullekha che. sUtra 617, pR. 342 ahIM palyopama sthitino ullekha che. evI rIte sUtra 618mAM paNa ullekha che. sUtra 620, pR. 343 - 344 ahIM saMkhyAo dAzamika saMketanAmAM che. yojana, kosa, dhanuSa, gaNitIya zabdono upayoga che. gavAkSakaTaka (nAlIono samUha) dRSTavya che. atisama tathA oNpikA vicAraNIya che. sUtra 621, pR. 344 - 345 A prakAre A sUtramAM paNa saMkhyAo dAlamika saMketanAmAM daSTavya che. palyopama sthitino paNa ullekha che. sUtra 624 temaja 626 mAM paNa e daSTravya che. sUtra 30 - 632, pR. 348 ahIM dAlamika saMketanAmAM saMkhyA nirUpaNa che. sUtra 637, pR. 350 - 351 ahIM paridhinA saMbaMdhamAM te tikuLa savirsa rivana" kahevAmAM AvyuM che. jenAthI jJAta thAya che ke- paridhinuM mAna anumAnarUpathI ahIM traNAthI kaMIka vadhu gaNavAmAM AvyuM che. ahIM yojana, kosa, dhanuSano upayoga che. lAkhane mATe ' saha' ja upayogamAM levAmAM Avyo che. saMkhyAo dAzamika saMketanAmAM ja che. koDI' zabdano paNa upayoga thayo che. 'sadasa' zabdano upayoga sUtra 645, 646, 647, 648mAM paNa thayo che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 60, pR. 358 emAM 1605 ne 'jora paMguttare noana sa AMja LavInA goLA" rUpe ullekhita karavAmAM AvyuM che. ahIM eka hajAra chaso pAMca na jaNAvI soLaso vagere jaNAvyuM che. e pramANe sUtra 670 daSTavya che. paraMtu sUtra 676, pR. 362mAM 7421 8 yojana ne "sattano sAduM vAri pravIse noma pra praNavIsanA nonA rUpamAM ullekhita karavAmAM AvyuM che. e pramANe be vidhio mahatvapUrNa che. sUtra 685, pR. 365 cauda hajArane vola sarjiA sahahiM darzAvavAmAM AvyuM che. e pramANenI dAlamika saMketanA kAraNe sUtra 686, 687, 689, 692, 93 daSTavya che. sUtra 711, pR. 374 - 375 aneka prakAranA vRkSonuM varNana sUtra 711, pR. 379 sudhI ApavAmAM AvyuM che. sUtra 713, pR.381 ahIM caturthadvIpano AyAma vikhaMbha 500 yojana ane enI paridhi 1890 yojana darzAvavAmAM AvI che. nuM mAna V10 ke 3. 16227 gaNavAthI paridhi 60043.16227 athavA 1897.362 prApta thAya che. A pramANe anyanI paridhi daSTavya che. sUtra 717, pR. 384 ahIM dAlamika saMktanA daSTavya che. e pramANe sUtra 718, 19, 720 daSTavya che. lavaNa samudranI pahoLAI 200000 yojana hovAne lIdhe vRttano saMpUrNa vikhaMbha pa00000 yojana thaI jAya che. eTale paridhi 10mAna 11 no gaNavAthI 1581135 prApta thaze. paraMtu ahIM 1581139 yojanathI kaMIka vadhu jaNAvavAmAM AvI che. sUtra 72 1, pR. 385 - 386 ahIM vicAraNIya mudo e che ke - "qvanave-paMjAnave praveza nA (aMtare) javAthI eka-eka pradezanI UMDAInI vRdhdhi (thavAnuM) kahevAmAM AvyuM che." e pramANe ' paMcAnave - paMcAnave bAlAjha (aMtare) javAthI eka eka bAlAjha UMDAInI vRdhdhi thavAnuM kahevAmAM AvyuM che. A prakAre anya aneka enI sAthe joDAyela ghaTako, lIlA, yava, yavamadhya, aMgula, vitasti, ratni, kuli, dhanuSa, gAuM, so yojana te saMbaMdhI vRdhdhi (thavAnuM) jaNAvavAmAM AvyuM che. je vicAraNIya che. emAM yAvata' zabdano paNa upayoga karavAmAM AvyuM che. prazna e che ke- 95 ghaTako javA pachIthI ja vRdhdhinuM varNana kema ApavAmAM AvyuM che ? sUtra 722, pR. 386 ahIM zikhA (Toca) nA viSayamAM darzAvavAmAM AvyuM che ke - lavaNa samudranI banne bAju para paMcAnave - paMcAnave pradeza javAnA (sthAne) soLa pradezonI zikhA (Toca) nI vRddhi thAya che. sUtra 723, pR. 386-387 ahIM paNa paMcAnave hajAra yojanAno ullekha che. dAlamika saMketanAmAM saMkhyAo ApavAmAM AvI che. e pramANe sUtra 723, 726, 729mAM che. eka eka pradezanI zreNIthI caDhatA caDhatA madhyamAM yojana zata sahastra viSaMbha kahevAmAM Avyo che. e prakAre mukhanuM mULa dasa hajAra yojana pahoLu darzAvavAmAM AvyuM che. paNa palyopama sthitino ullekha che. sUtra 723mAM ardha palyopamano ullekha che. sUtra 724, pR. 389 ahIM muhUrta' no upayoga thayo che. trIsa muhUrta eka ahorAtri rUpa che. sUtra 745,pR. 397 - 398 ahIM saMkhyAo dAmika saMketanAmAM che. e prakAre sUtra 747, 748, 749, 750, 751mAM dAlamika saMktanA no upayoga che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 753, pR. 399 ahIM lavaNa samudranI pahoLAI be lAkha yojana hovAne lIdhe vRttano vikaeNbha pAMca lAkha yojana thAya che. paridhi paNa V10 = 3.16227 gaNavAthI 1581135 yojana prApta thAya che. paraMtu sUtra 717 thI alaga evuM ahIM kathana che ke - paridhi 1581139 yojanathI kaMIka ochI che. zeSa saMkhyAo paNa dAmika saMketanAmAM che. palyopama sthitinuM paNa kathana che. sUtra 761, 73, 764, 765, 766, 768, 769mAM dAlamika saMketanAmAM saMkhyAo che tathA mULa sUtra 687 mAM palyopama sthitino ullekha che. sUtra 775, pR. 409 ahIM ghAtakIkhaMDadvIpanI pahoLAI 400000 yojana hovAnA kAraNe paridhinuM mAna V 10 = 3.16227 gaNavAthI kula vyAsa 1300000 mAM guNAkAra karavAthI 4111951 yojana prApta thAya che. paraMtu graMthamAM 4111961 yojanathI kaMIka ochI paridhi batAvavAmAM AvI che. sUtra 810, pR. 419 ahIM saMkhyA dAlamika saMketanAmAM che. lAkhanI jagAe "sa saha' no upayoga thayo che. e pramANe sUtra 811mAM paNa che. sUtra 815, pR. 421 kAloda samudrano vikhaMbha 800000 yojananA cakravAlarUpa che. eTale sUcI vyAsa 2900000 yojana hoya che. jo V10 ne 1 nuM mAna 3.16227 rUpa levAmAM Aveto paridhi 91,70,583 yojana prApta thAya che. paraMtu graMthamAM 91, 70,675 yojanathI kaMIka vadhu darzAvavAmAM AvI che. A zodhano viSaya che. sUtra 823, pR. 423 5ka2varadvIpanI cakakAra pahoLAI 100000 yojana ApavAmAM AvI che. eTale bananAra kula vyAsa 61OOOOO yojana prApta thaze. tethI enI paridhinuM mApa r = V10 = 3.16227 gaNavAthI paridhi = 6100000 x 3.16227= 19289847 yojana prApta thAya che. paraMtu graMthamAM enuM mAna 19, 28,9894 batAvavAmAM AvyuM che. e zodhano viSaya che ke - A mAna kevI rIte nikALavAmAM AvyuM che ? sUtra 826, pR. 424 ahIM 4822469 ne dAzamika saMketanAmAM ullekhita karavAmAM AvI che. sUtra 829, pR. 425 ahIM palyopama sthitino ullekha che. sUtra 831, pR. 425 ahIM mAnuSottara parvatanA vibhinna mAna dAlamika saMketanAmAM AvyuM che. ti.5. bhAga 1/4, gAthA 2760mAM enI Abhyantara sUcI 4500000 yojana ApavAmAM AvI che. tadanusAra enI paridhi 14230249 yojana ApavAmAM AvI che. je e graMthamAM Aja pramANathI ApavAmAM AvI che. paraMtu 450080083.16227= 14230315 yojana prApta thAya che. A zodhano viSaya che. e prakAre bAhya sUcI ti.5. bhAga 1/4 gAthA 2757mAM 4502044 yojana che. tathA paridhi 14236713 (che) paraMtu A graMthamAM 14236714 yojana ApavAmAM AvI che. e prakAre ahIM zodhano viSaya che. bAkInA mApanI tulanA paNa dRSTavya che. sUtra 848, pR. 430 A gAthAmAM paNa dAmika saMketanAmAM puSkaravara dvIpArdhano vikaeNbha temaja paridhi ApavAmAM AvI che. sUtra 889, pR. 442 ahIM paridhi dAlamika saMketanAmAM ullekhita che. sUtra 896, pR. 444 ahIM puSkaroda samudrano vikaeNbha saMkhyAta sahastra yojanamAM paraMtu paridhine saMkhyAta zatasahastra yojanamAM vyakata karavAmAM AvI che. ahIM saMkhyAta zabdano upayoga mahatvapUrNa ane vInIka rUpanI taraphanI pravRttinuM dyotaka che. By:3736) GSET $$$$$$$$$$$ 18 (G) 1337 GSSSBGSSSB/G3G/3G Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA zabdono upayoga sUtra 896, pR. 444 tathA sUtra 897, pR. 44pamAM paNa thayo che. paraMtu sUtra 897mAM I tathA paridhi banne ne ja saMkhyAta zatasahastra darzAvavAmAM AvyA che. e pramANe sUtra 898, pR. 446 sUtra 901, pR. 449; sUtra 902, pR. 450, sUtra 903, pR. 451 sUtra 904, pR. 45ra para che. sutra 905 - 907, pR. 4pa3 - 454 ahIM paNa naMdIzvara dvIpanI pahoLAI ane paridhi saMkhyaya lAkha yojana darzAvavAmAM AvI che. zeSa saMkhyAo dAzamika saMketanAmAM che. sUtra 913, pR. 40 ahIM 10000 yojana pahoLAI tadanusAra paridhi 1000043.16227 gaNavAthI 31622.7 yojana prApta thAya che. A graMthamAM e 31623 yojana levAmAM AvI che. A prakAre saMkhyAta zata sahastra yojananI paridhi sUtra 921, pR. 462 tathA sUtra 933, pR.466mAM paNa darzAvavAmAM AvI che. sUtra 989, pR. 13 ratnaprabhA pRthvInA ati sama bhUmi bhAga mAM 790 yojananI. UMcAI para UparanI tarapha 110 yojananA vistRta kSetramAM asaMkhya jyotiSI sthAna tathA trAMsA jyotiSI devonA asaMkhya zatasahastra vimAna AvAsa che. ti.5. bhAga 1|7 gAthA 108mAM citrA" pRthvIthI 710 yojana upara jaIne AkAzatalamAM 110 yojana mAtra bAhalyamAM tArAonA nagara che evuM kathana che. A aMge nIce jaNAvela lekha daSTavya che esa. DI. zarmA temaja esa.esa. trika, leTiDa opha dI mUna eja DiTaraminDa Ina jaina esTrAnAmI, zramaNa bhA. 27, kra.2, 1975, pR. 28-35. A lekhamAM sUryanI UMcAI 800 yojana tathA caMdranI UMcAI 880 yojana para vistRta vivecana karIne e rahasya tarapha saMketa Apyo che je saMbhavataH A gaNanA abhipreta hatI. sUtra 993, pR. 17 - jaMbUdvIpamAM tArAonI saMkhyA (133950) (10)14 ApavAmA AvI che. eja saMkhyA ti. 5. bhAga 17 gAthA 494mAM ullekhita che. e dAlamika saMketanAmAM che. sUtra 994, pR. 18 lavaNasamudramAM (27900) (10) tArAonI saMkhyA ApavAmAM AvI che. je ti.5. bhAga 1/7 gAthA pa99mAM e ja rUpamAM Apela che. ahIM paNa dAlamika saMketanA che. graha 3pa2 bannemAM sarakhA che. nakSatra 112 che. je bannemAM samAna che. (anuvAda pharIthI juo) sUtra 996-999 pR. 19-23 dvIpa samudra tArAonI saMkhyA dhAtakIkhaMDadvIpa (803700) (10)14 kAloda samudra (2812950) (10)14 puSkaravaradvIpa (964440) (10)14 puSkarArdhadvIpa (AtyaMtara) (4822200) (10)14 uparokta pramANa ti. 5. bhAga 17 gAthA 500, 01, 602mAM (puSkaravara dvIpa sivAya) e rUpamAM varNita che. sUtra 1000, pR. 24 - puSkaroda samudramAM saMkheya caMdra, saMkheya sUrya, saMkheya graha, saMkheya nakSatra, saMkheya koTAkoTi tArAgaNa rUpamAM saMkhyAo varNita che. dazamika saMktanAno upayoga tArAgaNanI saMkhyAnI sAthe karavAmAM Avyo che. A aitihAsika rUpamAM mahatvapUrNa che. sUtra 1001, pR. 24 manuSya kSetramAM 132 caMdra, 132 sUrya, 11616 mahAgraha, 3696 nakSatra (8840700) (10) tArAgaNa batAvavAmAM AvyA che. ti.5. bhAga 17 gAthA, 06, 607 temaja 608mAM eja saMkhyAo ApavAmAM AvI che. e badhI dAzamika saMketanAmAM ApavAmAM AvI che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1004, pR. 26 ahIM rUcaka dvIpamAM asaMkhya caMdra hovAnuM darzAvyuM che. asaMkhya koTAkoTi tArAgaNa darzAvavAmAM AvyA che. ahIM paNa dAlamika saMketanAnI sAthe asaMkhyano upayoga ItihAsanI dRSTithI mahatvapUrNa che. sUtra 1006, pR. 27 - jyotiSkonuM alpabadutva (comparability) ItihAsanI daSTithI mahatvapUrNa che. ahIM tulya, alpa saMkhyaya gaNitIya zabda che. tathA caMdra ane sUrya tulya che. badhAthI alpa nakSatra che. graha saMgreya guNa che ane tArA saMkhyaya guNa che. A kramAnusAra alpabadutvanI zailI che. sUtra 1007, pR. 27 mandara parvatathI 1121 yojananA aMtare jyotiSkagati darzAvavAmAM AvI che. e mahatvapUrNa tathya che. ahIMthI jyotiSionA gamanano prAraMbha thAya che. A zodhano viSaya che. sUtra 1008, pR. 28 lokAttathI 1111 yojanA aMtare sthAne jyotiSka (AvelA) jaNAvavAmAM AvyA che. - A paNa zodhano viSaya che. sUtra 1009, pR.28 - jyotiSIonI bhUbhAgathI UMcAInuM pramANa nimnalikhita rUpamAM ApavAmAM AvyuM che. je mahatvapUrNa che. A UMcAIno artha rahasyamaya che. kemake - yojana bhinna yojanAonI anusAra vibhinna prakAranA AMgaLo para AdhArita, bhUgoLa, jyotiSa tathA khagoLa pramANone mATe yojanAbadhdha rUpamAM bAMdhavAmAM AvyA haze. tethI e gahana zodhano viSaya che. to paNa AnA para zarmA, trizka ane jenane zodha lekhAdi lakhyA che je rahasyanA eka aMzane prakAzita kare che. jyotiSInuM nAma ratnaprabhA pRthvInA atisama bhUbhAgathI UMcAI tArA (nIcenA) 790 yojana 880 yojanA 800 yojana tArA (UparanA) 900 yojana ti. 5. bhAga 17nI anusAra jyotiSI nimnalikhita rUpamAM ApavAmAM AvyA che. jyotiSInA nAma citrA pRthvIthI UparanuM mApa. caMdra 880 yojana 800 yojana 888 yojana (bAra yojana mAtra bAhalya) 888 yojana 891 yojana 894 yojana maMgaLa 897 yojanA zani 900 yojana avaziSTa graha (budha ane zaninI aMtarAla 888 thI 900 yojananI vacamAM) nakSatra 884 yojana 104 tArA 790 yojana 108 (110 yojana mAtra bAhalyamAM ) caMdra sUrya gura 101 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAre pUrvokta pramANa aitihAsika daSTithI enA rahasyanuM udghATana thavAne kAraNe atyaMta mahatvapUrNa sidhdha thaI zake che. A sAthe Adhunika rUpamAM ene sthitinA saMbaMdhamAM tathA gatizIlatAnA saMbaMdhamAM svarUpa sahita spaSTa karI zakAya che. sUtra 1010, pR. 32-33 jyotiSiono AyAma-vikhaMbha paridhi temaja bAhalyanAma AyAma viplabha paridhi bAhalya yojana 43 yojana 3 yojana 6 yojana 24 yojana 2 sjR 26 43 yojana 1 kosa yojana - 43 yojanA 1 kosa nakSatra 143 kosa 3 kosa tArA 43 kosa 500 dhanuSa tiloyapaSNati bhAga 1/7 mAM upalabdha mAna A prakAre che - nAma AkAra uparitalano vistAra paridhi 1 kosa bAhalya gAthAo ardhagolaka yojana be yojanathI kaMIka vadhAre yojana 37,39, 40 1 ardhagolaka * yojana be yojanathI vadhAre 4na 6,68,69 ardhagolaka kosa 1 kosathI vadhAre * kosa 84,85 3 kosa 90,91, 92 ardhagolaka 1kosa 3 kosathI vadhAre ardhagolaka kosano ghaNo bhAga 94,95 maMgaLa ardhagolaka my | bh kosa - kosa 97,98 zani mym avaziSTa praha ardhagolaka 100 102 - kosa 105, 106 nakSatra ardhagolaka tArA ardhagolaka 109 1 kosa utkRSTa 2000 dhanuSa jaghanya 500 dhanuSa - madhyama 1500 dhanuSa - gy GoGo 21 DGG G $ 110 111 Gadhyay Go $ $ GF Gad Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1011, pR. 34 A sUtramAM vibhinna prakAranI gatio tathA balanuM vivaraNa che. gamana-gati-icchAnusAra, prItikara, mana jevI vegavatI amita. gati - kuTila gati, lalita gati, AkAza gati, cakravAla gati, capala gati, garvita gati, pulita (AkAza) gati, caMcala gati. bula - amita zikSA-gati -laMghana (oLaMgavuM), valgana (kUdavuM), dhAvana (doDavuM), dhoraNa (gati cAturya), tripadI (bhUmi para traNa paga mukavA) vinI (vegavatI) dAzamika saMketanAmAM saMkhyAo 16000, 8000, tathA 2000 che. sUtra 1012, pR. 40 ahIM alpabahutva anaMtaguNA rUpamAM ApavAmAM AvyuM che. sUtra 1013, pR. 42 ahIM dAmika saMketanAno upayoga che. sUtra 1014, pR. 44 sUrya eka muhUrtamAM maMDaLanA 109800 bhAgoAMthI piridhanA 1835 bhAga gati kare che. caMdramAM eka muhUrtamAM maMDaLanA 109800 bhAgamAMthI vidhinA 1830 bhAga (jeTalI) gati kare che. ti. 5. bhAga 1/7mAM A bhAgone gayaNakhaMDa (gaganakhaMDa) kahevAmAM AvyA che. sUtra 1015, pR. 45 gati alpabahutvamAM zIghra, alpano upayoga thayo che. sUtra 1016, pR. 45-46 3, 3, e RSi alpabahutvamAM mahA ane alpano upayoga thayo che. sUtra 1017, pR. 46 ahIM caMdra sUryAdinA samUhanA alaga-alaga samUho mATe piTaka zabdano paNa prayoga thayo che. prAkRtamAM ene piDaya ke piDaga kahevAmAM AvyA che. piTakano zabdArtha sandUka, piTArI (dAbaDo ke peTI ) vagere thaI zake che. pratyeka piTakamAM be caMdra, be sUrya, 176 graha, 56 nakSatra che. A pramANe 66 piTaka graho tathA nakSatro manuSya lokamAM che. piTaka zabda mahatvapUrNa che. sUtra 1018, pR. 46 ahIM paMktio zabda mahatvapUrNa che. pratyeka paMktimAM 66 caMdra sUrya che. evI 4 paMktio manuSya lokamAM che. pratyeka paMktimAM 66 graha che. grahonI 176 paMktio manuSya lokamAM che. pratyeka paMktimAM 66 nakSatra che. nakSatronI 56 paMktio che. sUtra 1019, pR. 46 caMdra, sUrya, grahomAM badhA maMDaLa (vIthIo) anavasthita asthira che. te merUnI pradakSiNA kare che. e 'anavasthita (zabda) atyaMta mahatvapUrNa che. nakSatra ane tArAomAM badhA maMDaLa avasthita sthira che ane te paNa merUnI pradakSiNA kare che. sUtra 1020, pR. 47 ahIM mahatvapUrNa tathya e che ke - caMdra sUrya kevala pota-potAnA maMDaLo- Abhyantara, bAhya tathA tiryakSetramAM maMDaLa saMkramaNa kare che. paNa maMDaLothI urdhva ane adho kSetramAM saMkramaNa karatA nathI. enA A prakAre orbital planes che. (je) Adhunika saMdarbhamAM tulanA karavA yogya che. sUtra 1021, pR.47 ahIM manuSya kSetramAM caMdra, sUrya, graha, nakSatra, tArA asthira tathA manuSya kSetranI bAhara te avasthita (gati - saMcaraNa hIna) darzAvAvAmAM AvyAM che. A zodhano viSaya che tathA Adhunika saMdarbhamAM upayukata che. sUtra 1022, pR. 47 dvIpa samudronA jyotikonI saMkhyA kADhavA mATenI prAraMbhika vidhi ApavAmAM AvI che. ti. 5. 1/7, pR. 764 vageremAM saparivAra caMdro lAvavAnuM vidhAna (kathana) dRSTavya che. ahIM raju (doraDA) nA adbhuccheda temaja anya gaNanAnuM avalaMbana ka2vAmAM AvyuM che. + 22 OXXOXXOXXOXX www.jainel|brary.org Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1024, pR.48 caMdra, sUrya, graha, ane nakSatronA yoga aMge niyama darzAvavAmAM AvyA che. A aMge caMdra sUryano graha-nakSatrothI athavA vilomarUpeNa pUrva-pazcimathI ke dakSiNa-utarathI yoyukti thAya che. nakSatra maMDaLanA kula vibhAgonI saMkhyA 109800 che. sUtra 1021, pR. 49 eka muhUrtamAM nakSatra sUryanI apekSA e 5 bhAga maMDaLa vadhu tathA caMdramAthI 67 bhAga vadhu gati kare che. nakSatra 1835 bhAga maMDaLanA - 1830 bhAga maMDaLanA 1768 bhAga maMDaLanA gati kare che. sUtra 1026, pR. 49 sUrya caMdra sUryaprajJaptinA dazamAM pAhuDano bIjo antara pAhuDa juo. caMdra temaja nakSatra yogamAM ahIM abhijit nakSatra sAtheno caMdramAno yogakALa kADhavA mATe e jJAta che ke - abhijit nakSatra gaganamaMDaLanA 630 bhAgomAM vyApta che. caMdra karatA nakSatra (nI) gati 67 maMDaLa bhAga vadhu hovAthI A sApekSa rAzi dvArA 630 ne bhAgavAthI athavA 9 muhUrta temaja muhUrta yogakALa prApta thaI jAya che. eno 2010 7 vilomarUpeNa paNa sidhdha karI zakAya che. A pramANe zravaNa nakSatrano gagana maMDaLa (mAM) phelAvo 2010 bhAgamAM che. tethI caMdra sAthe A nakSatrano yogakALa athavA 30 muhUrta jeTalo raheze. A prakAre je nakSatrono phelAvo 1005 gaganakhaMDomAM che. eno caMdra sAtheno yoga kALa 630 7 27 67 XXXXXXXX thaze. vaLI je nakSatrono phelAvo 3015 maMDaLa bhAga che. eno caMdra sAtheno yoga kALa AgaLanI gAthAmAM A prakAre caMdra graha yogakALano saMkhyA rahita ullekha che. mULa 1028, pR. 50 $30 ahIM sUrya nakSatra yogakALanuM vivaraNa che. abhijit nakSatrano phelAvo 630 gaganakhaMDa hovAthI tathA sApekSagati sUryanI pa gaganakhaMDa ochI hovAthI yogakALa = 126 muhUrta athavA 4 ahorAtri temaja 6 muhUrta che. A prakAre 1005 phelAvAvALA nakSatrano sUrya sAtheno yogakALa = 201 muhUrta athavA 6 ahorAtri 21 1005 5 AgaLanA sUtramAM sUrya-graha yogakALano saMkhyA rahita ullekha che. 3015 7 2010 5 muhUrta thAya che. je nakSatrono phelAvo 2010 gaganakhaMDa haze. eno sUrya sAthe yogakALa = 402 athavA 13 ahorAtra 12 muhUrta thAya che. e pramANe je nakSatrono phelAvo 3015 maMDaLa bhAga hoya che. te sUrya sAthe yoga 3015 = 603 muhUrta athavA 20 ahorAtra temaja 3 muhUrta sudhI kare che. 5 1005 7 = 15 muhUrta = 45 muhUrta thaze. sUtra 1030, pR. 51 eka ahorAtramAM 30 muhUrta hoya che. eka muhUrtamAM caMdranuM gamana (gati) 1768 gaganakhaMDa thAya che. : 30 muhUrtamAM 53040 gaganamaMDa thaze. kula maMDaLa gaganakhaMDa 109800 che jenA ardhamaMDaLa 54900 thAya che. tethI caMdra eka ahorAtramAM eka ardhamaMDaLamAM 1860 bhAga ocho cAle che ane ardhamaMDaLanA navaso paMdara bhAgomAMthI 31 bhAga ochA paryaMta caMdranIgati batAvavAmAM AvI che. A kayA AdhAre batAvavAmAM AvI che- e zodhano viSaya che. *<<<* 23 00>* 4 <034 <0> *<0> * * Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = 1 + daSTa che ke - anupAta 14 = 1- 8 thAya che. tethI anuvAdano artha ukata hovo joIe. A prakAre surya gamana 30 muhurtamAM 1830 x 30 = 54900 gaganamaMDaLa khaMDa athavA ardhvamaMDaLa thAya che. A pramANe nakSatra gamana 30 muhUrtamAM 1835430 = 55050 gaganamaMDa thAya che. eka ahorAtramAM nakSatra 55050 150 khaMDa vadhu eka ardhvamaMDaLa cAle che. anupAta apekSA , ( 54900 - ardhvamaMDaLa cAle che. bhinnanI uparokata praNAlI aitihAsika daSTithI atyaMta mahatvapUrNa che. sUtra 1031, pR. 51 (1) caMdramA pratyeka maMDaLane keTalA muhUrtamAM pUrNa kare che ? ahIM anupAta rUpamAM gaNanA karAvAmAM AvI che. caMdramAne 1768 maMDaLa cAlavA mATe 183042 ahorAtra lAge che. vaLI ane jo eka maMDaLa saMpUrNa karavuM paDe to ja muhUrta arthAt ; athavA 2 : ahorAtra lAgaze. (2) sUrya pratyeka maMDaLane keTalA muhUrtamAM pUrNa kare che ? ahIM paNa anupAta e pramANe thaze. 1830 maMDaLa sUrya 183042 ahorAtramAM pUrNa kare che. jo 1maMDaLa pUrNa 1830 x 2 karavuM paDe ta ahorAtra athavA 2 ahorAtra lAgaze. 1830. (3) bIjI rIte 1768 bhAga maMDaLa nA 1 aMtarmuhUrtamAM : 1 ahorAtramAM 1768430 bhAga caMdra cAle che. tethI 109800 ke 1 maMDaLanA bhAgone pUrNa karavAmAM caMdrane 36 = 2 : ahorAtra (jeTalo samaya) thAya che. A prakAre sUrya sAthe paNa ghaTita karavuM joIe. sUtra 1032, pR. para caMdra 1 yugamAM keTalA maMDaLa cAle che ? 1 yugamAM saMpUrNa muhUrta saMkhyA pa4900 thAya che. caMdra 1 muhUrtamAM 1768 bhAga gamana (gati) kare che. 1. 1 yugamAM caMdra vaDe cAlelA bhAga kule - 5490041768 = 9703200 maMDaLa kemake - 109800 bhAgano eka maMDaLa thAya che. 9703200 bhAgonAM 19 maMDaLa thAya che. 10980 arthAta = 884 maMDaLa A prakAre sUrya 1 yugamAM keTalA maMDaLa cAle che ? 1 yugamAM saMpUrNa muhUrta saMkhyA 54900 thAya che. sUrya 1 muhUrtamAM 1830 bhAga cAle che. . 1 yugamAM sUrya dvArA cAlavAmAM AvelA kula bhAga = 5490041830 pharI 109800 bhAgonuM eka maMDaLa thAya che. 54900 x 1830 . 5490041830 bhAgomAM - = 915 maMDaLa. 10980) A prakAre nakSatra 1 yugamAM keTalA maMDaLa cAle che ? A eka yugamAM samasta saMkhyA pa4900 thAya che. nakSatra 1 muhUrtamAM 1835 bhAga cAle che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. nakSatra 54900 muhUrtomAM 54900x1835 bhAga cAle che. . 10980) bhAgonu eka maMDaLa thAya che. . 54900x1835 bhAgonA maMDaLa 109800 athavA maMDaLa ke 1835 ardhvamaMDaLa pUrNa kare che. sUtra 1033, pR. para caMdra mAsamAM caMdra keTalA maMDaLa sudhI gati kare che ? ahIM e (gaNatrI) karavA mATe jJAta thavuM joIe ke - eka paMcavarSIya yugamAM 124 parva hoya che. ane 884 maMDaLa thAya che. eka caMdramAsamAM be parvaNI thAya che. eka caMdra mAsamAM ka maMDaLa thaze athavA 14 32, maMDaLa thaze. graMthamAM ene paMdaramAM maMDaLanA cothA bhAga tathA maMDaLanA 124 bhAgomAMthI 1 bhAga tathA pUrNa cauda maMDaLa darzAvavAmAM AvyA che. vAstavamAM 124 bhAgono cotho bhAga 31 (bhAga) thAya che. ane 1 bhAga sahita e 124mAMthI kula 32 bhAga thAya che. astu vaLI caMdra mAsamAM sUrya keTalA maMDaLa gati kare che ? eka yugamAM sUryanA 915 maMDaLa thAya che. caMdra mAsamAM 124 2 parva hoya che. A prakAre 124 parvomAM 915 sUrya maMDaLa hoya che. eTale 2 parvomAM = = 14 maMDala prApta thAya che. ahIM 94=(123 x 2) +1 thAya che. je graMthamAM ullekhita che. A pramANe caMdra mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa gati kare che ? A nakSatranA 1 yugamAM 1835 ardhvamaMDaLa hoya che. ane caMdramAsamAM 2 parva hoya che. eTale 124 parvomAM 25 nakSatronA maMDaLa thAya che. eTale 2 parvamAM x = = 14 , maMDaLa prApta thAya che. ahIM 99 = (1244) += thAya che. eTale graMthamAM ullekhita mAna prApta thAya che. sUtra 1034 pR. 53 AdityamAsamAM caMdra keTalA maMDaLa paryanta gati kare che? ahIM eka yugamAM 60 sauramAsa thAya che. ane 884 maMDaLa thAya che. tethI 1 saura mAsamAM maMDaLa prApta thAya che. O AdityamAsamAM sUrya keTalA maMDaLa cAle che ? ahIM eka yugamAM 60 saura mAsa thAya che. ane 915 caMdra maMDaLa thAya che. tethI 1 saura mAsamAM 95 = 15 maMDaLa prApta thAya che. AdityamAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa cAle che ? ahIM 1 yugamAM 0 saura mAsa ane 11 nakSatra maMDaLa thAya che. 1835 1 = 15 tethI 1 saura mAsamAM 2 AvyuM che. te prAmANika nathI. maMDaLa prApta thAya che. ahIM graMthamAM 120nI jagyAe 124 lakhavAmAM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1035, pR. 53 nakSatra mAsamAM caMdra keTalA maMDaLa cAle che. 1 yugamAM 67 nakSatra mAsa ane 884 caMdra maMDaLa thAya che. te mATe 1 nakSatra mAsamAM 6 = 13 maMDaLa thaze. sUtra 1035, pR. 53 nakSatra mAsamAM sUrya keTalA maMDaLa cAle che ? ahIM paMcavardhAtmaka 1 yugamAM 27 nakSatra mAsa ane 15 saura maMDaLa thAya che. tethI 1 nakSatra mAsamAM = 13 maMDaLa thAya che. nakSatramAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa cAle che ? ahIM 1 yugamAM 67 nakSatra mAsa tathA : nakSatra maMDaLa thAya 91 5. 1835 che. tethI 1 nakSatra mAsamAM x = 27 - 13 462 maMDaLa thAya che. A graMtha 1 jagyA 60 e 47 ApavAmAM AvI che. je pramANika pratIta nathI thatuM. sUtra 1036, pR. 53 - 54 RtumAsamAM caMdra keTalA maMDaLa cAle che ? 1 yugamAM 61 Rtu ke karma mAsa thAya che. ane 884 caMdra maMDaLa thAya che. A mATe 1 RtumAsamAM = 14 maMDaLa thAya che. RtumAsamAM sUrya keTalA maMDaLa cAle che ? 1 yugamAM 61 tumAsa ane 915 sUrya maMDaLa hoya che. tethI 1 RtumAsamAM = 15 maMDaLa thAya che. - 1835 tumAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa cAle che ? 1 yugamAM 61 RtumAsa ane - - nakSatra maMDaLa hoya che. tethI 1 RtumAsamAM 3 x = 15ra maMDaLa thAya che. sUtra 1037, pR. 54 abhivardhitamAsamAM caMdra keTalA maMDaLa cAle che. 1 abhivardhita saMvatsara vALA yugamAM 57 mAsa 7 ahorAtra 11 : muhUrta hoya che. (sU. pra. bhAga 2, pR. 40 ) - airAzika mATe A saMkhyAmAM 156 sAthe guNAkAra karavAthI 156 yugamAM 8928 paripUrNa abhivardhita mAsa thAya che. e ahIM anumAnathI jANavAmAM AvyuM che. have 8928 abhivardhita mAsathI 156 yugamAM bhAvi caMdra maMDaLa saMkhyA 884 x 156 = 137904 hoya che. eTale 1 abhivardhita mAsamAM 24 = 15 da = 15 2 prApta thAya che. je graMthamAM 15 83 kahevAmAM AvI che. A zodhano viSaya che. ene sU.pra. bhAga 2, pR. 776mAM "Fra mAdu telIti chaNIya saya mAne maMtrasa" udhdhata karavAmAM AvyuM che. eka abhivardhitamAsamAM sUrya keTalA maMDaLa cAle che? 156 yugamAM 8928 abhivardhita mAsa 915 4156 = 142740 sUrya maMDaLa hoya che. tethI 1 abhivardhita mAsamAM ra4 = 15 = 15 (upara nIce 36no aMza ane harane chedavAthI) www.herary.org Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1835. . 143130 - 8928 47 - - = 282 - 8928 1 ; - - - 1488 | eka abhivardhita mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa cAle che ? 156 yugamAM 8928 abhivardhita mAsa tathA 1 x 156 = 143160 maMDaLa nakSatra cAle che. tethI 1 abhivardhita mAsamAM - nakSatra maMDaLa prApta thAya che. (sU. pra. bhAga 2, pR. 779 ) sUtra 1039, pR. papa ahIM gAthAmAM vibhinna kALomAM caMdra udayanI dizAo ApavAmAM AvI che je aitihAsika dRSTithI mahatvapUrNa che. sUtra 1041, pR. 55 - 56 ahIM caMdranI vRdhdhi hAninuM kAraNa enuM rAhu vaDe AvRta (DhaMkAI javuM) thaI javAnuM batAvavAmAM AvyuM che. dararoja paMdaramAM bhAgane bAsaThiyo bhAga paNa kahevAmAM Avyo che. arthAt 62mAMthI 15 bhAga karavAthI 4 bhAga pratidina AcchAdita athavA anAvRta thavo mAnavAmAM Avaze, sUtra 1042, pR. 56 - pa7 zukalapakSamAM caMdra rAhu dvArA 442 muhUrta anAvRta thAya che. ane kRSNapakSamAM 442 ? muhUrta AcchAdita thAya che. 62 bhAga anAvRta | AcchAdana dararoja (thata) mAnavAthI 930 kalpita bhAga thAya che. eka bhAga amAvasyAnI rAtrimAM paNa nitya rAhu vaDe anAvRta thavAthI kula 931 kalpita caMdra bhAga thAya che. e aitihAsika daSTithI mahatvapUrNa che. sUtra 1046, pR. 59 jaMbudvIpamAM 180 yojana avagAhanathI pAMca caMdra maMDaLa ane lavaNasamudramAM 330 yojana avagAhanathI dasa caMdra maMDaLa hoya che. A prakAre kula 510 yojana avagAhanathI 15 caMdra maMDaLa kahevAmAM AvyA che. je aitihAsika daSTithI mahatvapUrNa che. sUtra 1047 - 1051, pR. 60 - 65 A gAthAomAM pratyeka caMdra maMDaLanuM yojanomAM aMtara, sarvAbhyantara temaja sarvabAhya caMdra maMDaLonuM aMtara, sarvAbhyattara ane bAhya caMdra maMDaLonA AyAma vidhvaMbha tathA paridhi ApavAmAM AvI che. emAM dAmika saMketanA 1 nuM mAna (mApa) mahatvapUrNa che. vaLI sarvAtyaMtara temaja bAhya caMdramaMDaLomAM caMdranI 1 muhUrtanI gati temaja pramANa paNa ApavAmAM AvyA che. e spaSTa che ke yojana ane muhUrta no ahIM gaNitIya saMbaMdha joDavAmAM Avyo che. muhUrta gati paNa vadhatI-vadhatI sarvabAhya maMDaLanI tarapha laI javAmAM AvI che. e mAna mAdhyamAnanI dRSTithI aMtyaMta mahatvapUrNa che. e pramANe muhUrta gati ghaTatI ghaTatI sarvAtyaMtara maMDaLanI tarapha gati kare che. A prakAre ahIM traNa (acceleration), muhUrta-gatinI hAni-vRdhdhinI kalpanA paNa karavAmAM AvI che. sUtra 10pa3, pR. 68 1 surya nakSatro sAthenA yogomAM caMdra yoga 10 prakAranA darzAvavAmAM AvyA che. je eka yugamAM ghaTita thAya che. emAM chatrAtichatra yoga kadAcituM koIka dezamAM thAya che. kemake - te yoga niyata eka rUpa ja rahe che. ahIM citrA nakSatramAM ukata yoga(nuM) avalokana karavA mATe gaNita ApavAmAM AvI che. aitihAsika dRSTithI A yoganI zodha thavI joIe. sUtra 10pa4 pR. 68 - 70 A sUtramAM 62 pUrNimAo aMge caMdra sUryanA maMDaLa pradarzabhAga vicAra karavAmAM Avyo che. paMcavarSAtmaka yugamAM dara pUrNimAo temaja 62 amAvasyAo A prakAre kula 124 sUrya caMdra(no) yoga thAya che. prathama pUrNimAe caMdra, 62mI pUrNimAe je pradezamAM samApta kare che. eno paravartI maMDaLamAM 124vibhAgamAMthI 32mAM vibhAgane grahaNa kare che. jyAM caMdra prathama pUrNimAno yoga thAya che. e prakAre paravartI maMDaLanA 124 vibhAga karI punaH 32mAM bhAgamAM bIjI pUrNimAno yoga thAya che. vAstavamAM pUrNimAyoga Adhunika mAnyatAnusAra sUrya caMdra sAma sAmA pRthvInI viruddha dizAomAM rahe che. paraMtu jaina jyotiSamAM 184 maMDaLo aMgenuM gaNita bIjA prakAranuM che. 124mAMthI 32bhAga prathama pUrNimAnA thavAthI nIkaLI javAne kAraNe pharIthI 32mAM bhAga para javAthI, pAMca saMvatsaro vALuM yuga madhyanI bIjI pUrNimAno pradeza prApta thAya che. jyAre ukata maMDaLanA 124 bhAgamAMthI AgaLanA 32 bhAga le che. e pAMca saMvatsara kramazaH caMdra, abhivardrita caMdra temaja abhivardhita nAmavALuM che. have trIjI pUrNimAnA maMDaLanA pradezane jANavA mATe bIjI pUrNimAnAM parisamApaka 3GB 3G/4G/G/3G/ G G G {G}{SW 27 to 86} $ $ $ $6 $ng Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnanA paravartI maMDaLane grahaNa karIne enA 124 bhAga kare che, emAM 64 bhAga nIkaLI javAthI 32 ane AgaLa nA bhAga 124mAMthI le che. ahIM prazna thAya (che) ke A pAMca saMvatsaravALA yugamAM prathama varSanA aMtanI bAramI aSADhI pUrNimA ne caMdra kyA pradezamAM rahIne samApta kare che. ahIM (e) jJAta che ke - bAramI pUrNimA trIjI pUrNimAMthI navamI hoya che. ahIM dhruvAMka 32 hoya che. ane 9mI pUrNimAne mATe trIjI pamiAMvALA maMDaLanA sthAnathI 3249=288 bhAga AgaLa jaIne thAya che. covIsamI pUrNimA grahaNa karavA mATe bAramI pUrNimA jyAM thAya che. enAthI 12 vadhu pUrNimA thAya che bAramI pUrNimAno dhruvAMka 288 thAya che, eTale 24mI pUrNimAe 288 X 12 = 3456 bhAga AgaLa jatA prApta kare che. A prakAre 23mI pUrNimAnI samApti sthAnathI para maMDaLane 124mAM vibhakta karIne ene 3456 bhAga grahaNa karIne 24mI pUrNimAe caMdra samApta kare che. A prakAre 62mI pUrNimAnA maMDaLa pradeza jJAta karavA mATe 62 ne 32 vaDe gaNavAthI 1984 prApta thAya che. ene 124 dvArA vibhakta karavAthI 16 (nI saMkhyA) prApta thAya che. A maMDaLa pUrNAka che, jemAM yuganI aMtima pUrNimA samApta thAya che. jebUdvIpamAM jIvA rUparekhAthI pUrNimA pariNamanarU5 maMDaLane 124 vaDe vibhakta kare che. cAra dizAomAM 31-31 bhAga hoya che. emAM 27 bhAgone laIne alaga rAkhI de che. pachIthI 28mAM bhAganAM 20 bhAga karIne emAMthI 18 bhAgone pRthaka kare che. jenAthI ahIM 2 bhAga bAkI rahe che. 31mAMthI ra7 bhAga nIkaLI javA para 4 bhAga rahe che. jenAM 3 bhAga 31-28 = 3 zeSa rahe che. ane ahIM 20-18 = 2 bhAga zeSa rahe che. ataH 3 zeSa bhAgomAMthI caturtha bhAga 2 kalA pazcAta sthita arthAtu 29mA caturbhAga maMDaLane prApta karyA vagara 29mA maMDaLanA caturtha bhAga maMDaLamAM bhAga 2 kalAthI adhika pradezamAM caMdra gamana nathI karatAM eTale pharamI pUrNimA samApta thAya che. A zodhano viSaya che. ene citra dvArA tathA sUrya caMdranI maMDaLa gati dvArA paNa spaSTa karavAM joIe. ahIM 3rane dhruvAMka mAnavAmAM Avyo che ene Pole-Number kahevo joIe jo Modulus nA rUpamAM sthitinI vyavasthA kare che. bAkInI pUrNimAo 32 guNanakhaMDa rUpa maMDaLamAM pragaTa thAya che. 124 bhAga kema levAmAM AvyA, kemake - 62 + 60 = 124 kula e ghaTanAsthala che. jo maMDaLamAM ja pragaTa thAya che. sUtra 1055, pR. 70 - 71 A prakAre caMdrano amAvasyAomAM yoganI gaNanA mATe dhuvAMka punaH 32 che. ane (52) maMDaLanA 124 vibhAga karIne emAMthI 32-32 bhAgo para 62mI amAsa samApti maMDaLanI AgaLanA pradeza prApta karavA 62mI amAsanuM maMDaLa pradeza karavA mATe daramI pUrNimA samApti maMDaLanA para maMDaLanA 16 bhAgo laIne 124 vibhakta maMDaLathI alaga rahe che. ardha-ardhabhAgomAM pUrNimA amAsa thavAnuM enuM kAraNa che - nyUna maMDaLa pradezamAM ramI amAvAsyA samApta thAya che. A paNa zodhano viSaya che. sUtra 1067, pR. 80. dinamAnanI vyavasthA A sUtramAM 18 muhUrtathI AraMbhI 12 muhUrta sudhI karavAmAM AvI che A koI vivakSita sthAnanI uttarI akSAMzavALA pradezamAM je aphagAnistAnanA citrAvalanA samIpavartI hoya tyAM thatI rahe che. jyAMthI A avalokana karavAmAM AvyuM haze. prazna e che ke - zuM citrA pRthvInuM je varNana karavAmAM AvyuM che, te ukta avalokanakartAnuM sthaLa e ja hatuM ? zuM bevilana nivAsIthI ochA akSAMso (nA pradeza) mAM rahenAra bhAratIyoe uttara ane dakSiNa golAdhdhamAM potAnA evA ja avalokana kendra banAvyA hatA. A aMge zarmA temaja lizkano nIce darzAvela zodhalekha davya che : lentha oNpha De Ina jaina esTronomI, seMTArasa 1978; bhAga 22, kra.3, 5. 165-176 enI anusAra ukta sthaLa gAMdhAra hoI zake. bhUmadhyarekhAvartI sthaLo para 15-15 muhUrtano divasa hoya che, kula 183 maMDaLomAM prati divasa cAlatA evA , muhUrta athavA da muhUrtanI vRddhi thAya che. A pramANe dina hAninuM prakaraNa che. A mAdhyarUpa che. juo ti.5. bhAga 2, gAthA 279, 280. ${} } } } } } } $ 28 } } } $$$ $ 6} $$ Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1068, pR. 88 - 94 ahIM sUryanuM gamana sarvAbhyantara maMDaLathI sarva bAhyAntara maMDaLa sudhI tathA enA vilomarUpanuM varNana karavAmAM AvyuM che. e spaSTa che ke - cha mAsa sudhI sUrya 183 maMDaLomAM koI eka dizAmAM cAlato avalokita thAya che ane te pachI nizcita(paNe) enAthI viloma dizAmAM gamana karato daSTigata thAya che. enAthI e spaSTa thAya che ke - uttarI dhruvamAM 6 mahinA divasa ane cha mahinAnI rAtri hovAnuM kahevAmAM AvyuM che. ahIM enA bIjA rUpamAM prakAzane dhyAnamAM laIne kathana karavAmAM AvyuM che ke A pramANe 6 mAsa sudhI prakAza sUryanA dakSiNAyanathI AraMbhI uttarAyaNa sudhI AgaLa vadhato rahe che. e uttarArdhamAM maLe che. e pramANe vilomarUpeNa prakriyA jovAmAM Ave che. A pramANe gaNita dvArA jaina sidhdhAMtanA marmane Adhunika anya ghaTanAone samajavAmAM prayukta karavuM jarUrI che. je pratirUpa jaina sidhdhAMtamAM nirmita karavAmAM AvyuM che eno Azaya viSaya ne samajAvAno hato ane enA dvArA hajAra doDha hajAra varSo sudhI samasta jyotiSanI ghaTanAo spaSTa karavAmAM AvatI rahI che. ahIM batAvavAmAM AvyuM che ke - kayA prakAre ukta avalokana kendra para pratidina sUryanA ullekhita gamanane kAraNe varSanA kayA bhAgamAM keTalA divasa ghaTato vadhato hato. ahIM utkRSTa temaja nikRSTa dinamAna muhUrta 18 ane 12 ukta avalokana kendrane mATe karavAmAM AvyuM hatuM. sUtra 1075-76 pR. 102 - 105 sUryanA tApakSetranI saMsthiti mATe vibhinna prakAranI bhUmiteya AkAronuM varNana che. sUtra 1077-78, pR. 105 - 106 tApakSetra saMsthitinI paridhi temaja tApakSetra ane aMdhakAra kSetranA AyAmAdinuM prarUpaNa A gAthAomAM karavAmAM AvyuM che. enA vistRta varNana mATe juo ti.5. bhAga 2, adhikAra 7, gAthA 292-420 jyAM tApa temaja tamakSetronuM vizada varNana sutra ApIne ApavAmAM AvyuM che. A gahana zodhano viSaya che. udAharaNArtha : ISTa paridhi rAzine traNa gaNI karIne daza vaDe bhAgAkAra karavAthI je bhAjya Ave eTalo sUryanuM prathama pathamAM sthita rahevAthI e Atapa kSetranI paridhinuM pramANa thAya che. ene A graMthamAM paridhivizeSa kahevAmAM AvyuM che. A zodhathI bhUgola aMgenA aneka rahasya ukelI zakAya che. tadanusAra eno Azaya samajIne Adhunika sandarbhamAM nirvacana ApavuM e atyaMta mahatvapUrNa sidhdha thaze. sUtra 1085, pR. 116 A prakAre sarva bAhya pathamAM sthita sUrya mATe tApakSetra nIkALavA mATe paridhimAM beno guNAkAra karIne 10 bhAga Ape che. A sUtramAM porathI chAyAnuM nirUpaNa pramANa dvArA karavAmAM AvyuM che. sUryane pa9 porapI chAyAnI niSpatti karavAvALA kahevAmAM Avyo che. emAM darzAvavAmAM AvyuM che ke - divasano keTalo bhAga vItyA pachI keTalI porapI chAyA raheze ? athavA divasano keTalo bhAga bAkI rahevA para keTalI porathI chAyA raheze ? A prakAre pa9 porathI chAyAnA prakArono gaNita dvArA dinamAna nIkALavAmAM prayukta karavAmAM AvI zake che. A sUtramAM 25 prakAranI chAyA kahevAmAM AvI che tathA emAMthI goLa chAyAnA paNa ATha prakAra batAvavAmAM AvyA che. e paNa gahana zodhano viSaya che enA para zarmA ane lizka sUtranI racanA karI che je A prakAre che. porapI IkAImAM tatsaMbaMdhI kramika samayamAM chAyAnI laMbAI vItelA divasano bhAga enuM pratIka mAnI lo ke 1 che. enuM pratIka mAnI lo ke "" che. www.jamelibrary.org Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ; pa9 uparoktathI spaSTa che ke - porabI chAyA samAntara zreNImAM che jyAM caya che. te saMbaMdhita vitI cUkela divasano bhAga je ulaTo karavAmAM Ave to 3,5 ...... paNa samAntara zreNIrUpa thaI jAya che (ke) jyAM caya 1 che, jyAM upAntima pada sudhI jAya che. A prakAranI zreNI ne hAramonika progrezana kahevAmAM Ave che. 2 = 2 ja jyAre < < 58 3 = 0 jyAre 5 > 59 2 ane 1 nuM mAna pUrvamAM ApavAmAM AvyuM che. jo pa thI AraMbhI g + nI vacceno samaya "sa' vIte to sa = (1+ ) - - divasa. - 1 = 1+ )(3+2) divasa thaze. .. gati je porathI chAyA ne badalavAnuM batAve to. enuM mAna " saMketamAM 'ja' = = = = (1 + 1) (3 + 2 ) puruSa pratidina thaze. A sUtrothI aneka rahasya jJAta karI zakAya che. vAstavamAM puruSano artha bapore zaMku AkAranI) chAyA AyAma pratIta thAya che. puruSa koI (paNa) mAnava dvArA potAnI AMgaLIthI mAnavanI UMcAI prarUpita kare che. e artha bebilana golika bhUla apinamAM paNa levAmAM Avyo che. e avalokana kyA sthAna parathI levAmAM AvyuM che e jJAta karavuM mahattvapUrNa che. mahAvIrAcAryanA gaNitasAra saMgraha graMthamAM chAyA vyavahAra pR. 229 thI pR. 281 sudhI ApavAmAM Avyo che. emAMthI keTalAka niyama - sUtra nIce pramANe che - (1) viSavadUbhA (arthAtu jyAre divasa - rAtri sarakhA hoya che te samaya paDanArI chAyA) vAstavamAM e divasonA madhyAnha (bapora)nA samaye prApta chAyAnA mAponA yoganI aDadhI (jeTalI) hoya che jyAre sUrya meSa rAzi ke tulA rAzimAM praveza kare che. (2) koI vastu (zaMka) nI UMcAInA padomAM vyakta chAyAnA mApamAM eka joDavAmAM Ave che ane A pramANe pariNAmI yoga be gaNo karavAmAM Ave che. pariNAmI rAzi dvArA pUrNa dinamAna bhAjita karavAmAM Ave che. e samajavuM joIe ke - sArasaMgraha nAmano gaNitazAstranA anusAra e prApta phala pUrvAhana ane aparAnanA bAkInA bhAgo (athavA baporanI pahelA divasano vItelo bhAga ane bapora pachIno divasano bAkI rahenAro bhAga) ne utpanna kare che. (ahIM viSuvacchAyA thatI nathI). (3) dinamAnanA jJAna mApane, divasanA vItelA athavA vItanAra bhAganuM nirUpaNa karanAra bhinnanA aMza dvArA guNita karIne ane dareka vaDe bhAgavAthI, pUrvAhana saMbaMdhamAM vItelI ghaTikAo ane aparAhunanA saMbaMdhamAM vItanAra ghaTikAo utpanna thAya che. (4) koI stanmanI chAyAnA mApane stanmanI UMcAI dvArA bhAgavAthI porathI chAyA mA5 prApta thAya che. (5) viSuvachAyAvALA sthAna mATe niyama : zaMkanI jJAta chAyAnA mApamAM zaMkunuM mApa joDavAmAM Ave che. A yoga viSuvacchAyAnA mApa dvArA hAMsala karavAmAM Ave che. pariNAmI aMtarane be guNA karavAmAM Ave che. jyAre zaMkunA mApane A pariNAmI rAzi dvArA bhAgavAmAM Ave che, tyAre dazAnusAra pUvahunamAM divasanAM vItelo athavA aparAhunamAM divasamAM vItanArI dinAMzanuM mAna (mApa) utpanna thAya che. $$ $1$$1 30 31 39 390 391 3138 139 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) zaMkanuM mA5 divasamAM ApavAmAM Avela bhAganA mApane be gaNI rAzi dvArA bhAjita karavAmAM Ave che. pariNAmI bhAjanaphalamAMthI zaMkunuM mApa ghaTADI devAmAM Ave che ane emAM viSuvacchAyAnuM mApa joDavAmAM (umeravAmAM) Ave che. A divasanA ISTa samaye (para) chAyAnuM mApa utpanna kare che. A pramANe anya sUtra paNa ApavAmAM AvyA che. je urdhvadhara divAla para AruDha chAyA sAthe saMkaLAyela che. DaoN. e. ke. bAga anusAra puruSano artha mAnavanI enI ja AMgaLIo vaDe mApavAmAM AvelI UMcAI che ane baudhdhAyana zulyanA anusAra 120 AMgaLa barAbara eka puruSa hoya che. pAda ane AMgaLano saMbaMdha pUrvamAM jJAta che. eka anya mahattvapUrNa tathya e che - kemake paurUSI pAdAMgulamAM pratidivasa badalAtI rahe che. eTale avalokano dvArA varSanI Rtu ke koIpaNa bhAga jJAta karI zakAya che. juo jaMbudvIpa prajJapti 917-19. sUtra 1088 - 1113, pR. 119 - 164 A sUtromAM sUryanI vibhinna prakAranI gationuM vivaraNa muharta temaja maMDaLonA padomAM ApavAmAM Avela che. je atyaMta mahattvapUrNa che. emAM yojana paNa saMmilita che. evI aneka kaThinAIo che. jenAthI vibhinna prakAranA je rahasya sphoTa karavAmAM AvyA che ene puSTa karavAnuM Avazyaka che. pa10 yojana je prathama ane aMtima saurya maMDaLa nI vaccenuM aMtara che. (je) Adhunika mahattama DilisezananuM dviguNita (begaNu) che. arthAt 47deg che. te ja sUrya pathanI AblikviTI je ra3.5deg che. (tenI) saMbaMdhita (hovAnuM pratIta thAya che. uparokta sUryagati je muhUrta ane yojanane vibhinna maMDaLomAM saMbaMdhita kare che (te) koIpaNa samayanI suryanI gatizIlatA kADhavAmAM AnumAnika rUpamAM sahAyaka siddha avalokana kartAnI sthiti paNa jJAta karI zakAya che. sUtra 1115, pR. 165 je prakAre caMdranI dara pUrNamAsI saMbaMdhI enA maMDalanA tatsaMbaMdhI deza vibhAgane pUrvamAM jJAta karavAmAM AvyA che te pramANe ahIM sUrya aMge prazna prastuta che. tyAM 32 dhRvAMka hatA paraMtu ahIM dhruvAMka 94 che. pUrva pramANe 1 yuganA pAMca saMvatsara caMdra, caMdra, abhivardhita, caMdra temaja abhivardhita thAya che. emAM pahelI pUrNimAe sUrya kayA maMDaLa pradezamAM rahe che ? sUryanA 184 maMDaLa che. sUrya yuganInI aMtima daramI pUrNimAnA parisamApti sthAnathI paranA maMDaLanA 124 vibhAga karIne emAMthI 94 bhAgone grahaNa karIne sUrya prathama yuganI prathama mAsa pUrNabodhaka pUrNimAne yoga kare che AnuM kAraNa e che ke - 30 ahorAtranI samApti para te sUrya e maMDaLa pradezamAM gati karato rahe che. enAthI nyunAdhika koIpaNa bhAgamAM nathI dekhAto. caMdra mAsanA aMtamAM pUrNimA samApta thAya che. je 29 : ahorAtra thAya che. eTale sUrya 30mI ahorAtramAM 3 bhAgamAM da2mI pUrNimAnI parisamApti sthAnathI 14 bhAga gata thavA para prathama pUrNimA samApta kare che. te 30 bhAgomAM e pradezane prApta karyA vinA samApta nathI karato. kAraNa e che ke - 1 ahorAtra no 2 bhAga sthita rahevAthI A prakAranA pradezamAM pravartamAna thaIne kadApi samApta thato nathI. eTale bhAga 2 X 94 . niyamathI ra9 ahorAtra pUrNa thavA para ukta pUrNimA samApta kare che. AgaLanI bIjI pUrNimA para te , 124 gata thAya che. 12mI pUrNimAe te trIjI pUrNimAthI 94 x 9 = 846 bhAgone 124 bhAgamAMthI grahaNa karato evo samApta kare che. ahIM 94 modulus che ane e cakrane batAve che je pharI pharI 94nA guNanaphalomAM pragaTa thAya che. A prakAre 27mI pUrNimA mATe 94 x 25 = 2350 bhAga levAnuM kahevAmAM AvyuM che. je vAstavamAM 94 X 24 hovA joIe. (juo sU.pra. bhAga-2,pR. 219) A prakAre 62mI pUrNimA sthala 94 4 kara = 5828 bhAga pazcAta thaze. arthAt e ke 47 saMpUrNa maMDaLa thavA para prApta thaze. b y Gy 1GB Da Da Dad : : ST. 31 1 2 363 ( 66366; } } $G ! Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***** maMDaLa pradeza zAta karavA mATe pUrva maMDaLanA 124nA 4 bhAga karavAthI 31 bhAga pUrva dizA saMbaMdhI prApta thAya che. emAMthI 27 bhAga alaga rAkhavAmAM Ave che. pharI bAkI rahelAmAMthI 28 bhAganA 20 khaMDa karI, e 20 khaMDomAMthI 18 khaMDa le che. sAthe sAthe traNa bhAgothI anyatra sthApita caturtha bhAganA 20nI 2 kalAo sAthe dakSiNamAM rahyo evo bAhyamaMDaLano caturbhAga maMDaLane A caturbhAga maMDaLathI pUrvamAM sthita thaIne e ja maMDaLanA pradezamAM yuganI 62mI pUrNimAe samApta kare che. uparyuktanI ane bIjI paNa UMDI jANakArI mATe zodha karavuM jarUrI che. sUtra 1116, pR. 166 - 167 e sUtramAM pUrvokata sUtra anusAra sUryanA maMDaLa pradezane jJAta ka2vAnuM batAvavAmAM AvyuM che, jyAre prathama, dvitIyAdi amAvAsyAo thAya che. ahIM paNa dhruvAMka 94 gaNavAmAM Avyo che. 62nI AgaLa 32 dhruvAMka gaNavAthI 94 dhruvAMka prApta thAya che. pharI 31nI AgaLa 32 dhruvAMka prApta thAya che. jyAM 62no aDadho bhAga 31 che. A prakAre 31ne cArubAju gaNavAmAM Ave to 124 bhAga bane che. A pramANe je 62 amAvAsyA ane 62 pUrNimAonuM ghaTanA sthaLa thaI zake te 124 bane che. enuM kAraNa e che ke pratyeka maMDaLa ane enA parivartIone 124mAM vibhAjita karavAmAM Ave che ane caMdra ke sUrya ne kramazaH pUrNimA ke amAvasyA maMDaLa pradeza kADhI pasAra karyA pachI maMDaLanA 32 tathA 94 bhAgane pasAra karavA lAge che je 124mAMthI AgaLa AgaLa maMDaLa ne levAmAM Ave che tyAre e pasAra karavAthI eka maMDaLa samApta thaI jAya. A prakAre vigata gaNanAnusAra ja 62mI amAvasyAne sUrya pUrNimA sthAnathI AgaLa AvelA maMDaLanA 124 vibhAga karIne emAMthI 47 bhAga pAchaLa rAkhIne bAkInA bhAgomAM sUrya yoga kare che e paNa pUrvanI mAphaka zodhano viSaya che. eka tathya spaSTa che ke - avalokana karavAmAM Avela mAna sidhdhAMta sAthe sarakhAvo joIe. jaina jyotiSa siddhAMtane ghaNI uMDAIthI adhyayana karIne A badhI gaNanAone maMDaLamurhuta yojana gatithI sidhdha karavA mATe zodha karavI Avazyaka che. sUtra 1057 pR. 572 - 563 ahIM caMdra sUryanA maMDaLonA bhUmiteya saMsthAna ApavAmAM AvyA che je gaNitIya dRSTithI mahattvapUrNa che. chatrAkAra maMDaLa golIya trikoNamitinI racanA kare che. tethI enA para zodha karavI Avazyaka che. sUtra 1124 - 1125, pR. 172 - 173 ahIM paNa bhUmiteya dRSTithI caMdra, sUrya maMDaLanA samAMza tathA punaH koI navI daSTithI saMsthiti kahevAmAM AvI che. je mahattvapUrNa che. emAM zodha thavI Avazyaka che. sUtra 1127, pR. 175 177 ahIM caMdra sUryanA avabhAsa kSetra, udyogakSetra, tApakSetra ane prakAzakSetronA saMbaMdhamAM jaMbudvIpane je pAMca cakrabhAga saMsthAnomAM vibhakta karavAmAM AvyA che. enA para zodha thavI Avazyaka che. A aMge pUrvokta ti.5. bhAga 2 nA sAtamA adhikAramAM tApakSetra, tamakSetrano viSaya paNa dRSTavya che. sUtra 1129, pR. 178 27 eka nakSatramAsa 27 divasano thAya che. emAM 819 muhUrta hoya che. 67 67 27 sidhdhAntataH 1 yugamAM caMdranI sAthe nakSatra 67 vAra yoga kare che ane sUryanI sAthe pAMcavAra yoga kare che. abhijav 9 muhUrta paryaMta caMdranI sAthe yoga kare che. 1 yugamAM caMdra, caMdra abhivardhita, caMdra ane abhivardhita rUpa caMdra paMcaka saMvatsaramAM 67 nakSatra mAsa hoya che. evA yugamAM 1830 ahorAtra hoya che. arthAt 366 x 5 varSa 1830 21 67 ahorAtra thAya che. A kAraNe 67no bhAga 1830mAM ApavAthI nakSatramAsamAM 27 ahorAtra thAya che. athavA 8196 muhUrta thAya che. 1 yugamAM sUryamAsa 60 thAya che ane 1830 ahorAtra thAya che. eTale 1 sUryamAsamAM 30 rU ahorAtra thAya che, 1 ahorAtra 30 muhUrtano hoya che. ethI 1 sUryamAsa = 915 muhUrta. 1 yugamAM pAMca saMvatsara ane emAM abhijat nakSatra sUryanI sAthe 5 vAra ane uttarASADhA nakSatra paNa 5 vA2 sUryanI sAthe yoga kare che. 1830 SO *** - 32 *** = Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Ed 1 yugamAM 61 karmamAsa (hoya) che. 1 karmamAsa hoya che. eTale 1 karmamAsamAM 30 x 30 = 900 muhUrta hoya che. vyavahAra yogya mAsa cAra prakAranA hoya che eka yugamAM nakSatra A pramANe 1 yugamAM caMdramAsa 62 thAya che. je eka mAsanuM mAna 32 1 yugamAM 1830 ahorAtra hoya che. 1 ahorAtra 30 muhUrtano hoya che. ethI eka caMdra mAsa = 29 x 30 = kara 885 2 muhUrtano thAya che. caMdra sUrya karma mAsa 67 ra Fo 1 1 mAsamAM muhUrta 1768 124 16 maMDaLa kahyA che. te yathArthataH 14 62 819 885 915 002 1830 kara 1991 1830 61 = 29 1 varSamAM divasa = 30 ahorAtrano hoya che. 1 ahorAtramAM 30 muhUrta 327 354 32 62 abhi.383 kara 366 30 ** ahorAtra thAya che. kemake 51 1 mAsamAM ahorAtra 27 3 ? ** ms 30/2 30 sUtra 1130, pR. 179 candra ardhamAsa arthAt 1 pakSamAM caMdra 144 maMDaLamAM bhramaNa kare che. te A prakAre hoya che ke 1 maMDaLa nA 124 bhAga hoya che. pAMca varSavALA yugamAM 124 parva hoya che tathA 62 mAsa hoya che. 1 yugamAM 1768 maMDaLa 1 hoya che. A prakAre 1 parvamAM maMDaLa athavA 14- ke 14 rra maMDaLa prApta thAya che. A prakAre je 14 32 124 maMDaLa che. sUrya ardhamAsamAM 16 maMDaLomAM gatizIla hoya che. tathA jyAre te 16mA maMDaLamAM gati karI rahyo hoya tyAre e samaye anya be aSTaka bhAgomAM caMdra kaMIka asAmAnya gatithI svayaM praveza karI gati kare che. e be aSTakabhAga nIce pramANe che (1) sarvAtmyatara maMDaLathI niSkramaNa karato evo caMdra amAsanA prathama aSTaka arthAt 124 asAmAnya gatithI svayaM praveza karIne gati kare che. mA bhAgamAM kaMIka (2) sarvabAhya maMDaLamAM praveza karato evo caMdra pUrNimAnI dvitIya aSTaka arthAt mA bhAgamAM koI asAmAnya 124 gatithI svayaM praveza karIne gati kare che. 4 eka amAsathI pUrNimA sudhInA 442 muhUrta hoya che ane amAsathI amAsa sudhI 885 muhUrta hoya che. 1 yugamAM 62 amAsa ane 2 pUrNimA hovAthI 124 vibhAjana karavAmAM Ave che. A pramANe caMdramAsa 8852 muhUrtano hoya che ane eka yugamAM 124 parva A pramANe thAya che. 30/0 33...****G healthy.org Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 20. jyAM sudhI 16 maMDaLa sUryanA gamana aMgenA pATha che te azudhdha hoya ema pratIta thAya che. kemake 1 yugamAM caMdra 1768 maMDala cAle che ane 1 yugamAM sUrya ardhamAsa 120 thAya che tathA 1 yugamAM sUrya maMDaLa 1830 (toya) che. A prakAre 1 ardhamAsamAM 10 athavA 15 maMDaLa (Ave) che. arthAta sUrya 16mAM maMDalamAM bhAga upara rahe che. te sAthe jo 1768mAM 120no bhAga ApavAmAM Ave to 14 maMDaLa prApta thAya che je ahIM prayukta thayelA pratIta thatA nathI. eTale 120nA sthAne zuM levAmAM Ave e zodhano viSaya bane che. A prakAre nakSatranAM ardhamAsamAM caMdra 13) maMDaLa cAle che. kAraNa ke 1 yugamAM caMdra 1768 maMDaLa cAle che ane 12 1768 nakSatranA arthamAsamAM 1 yugamAM 134 thAya che . 1 ardhamAsamAM caMdra para = 13 14 maMDaLa cAlaze. caMdra prathama ayanamAM jatA evA dakSiNamAM 7 adhamaMDaLa jaIne dakSiNathI praveza karI naiRtyakoNathI nIkaLI IzAna koNamAM jaI ne pAThamA, dasamA, bAramA ane caudamA ardhamaMDalane sparza karato cAle che. e prakAre te uttarArdha bhAgathI arthAt IzAnakoNathI prathama ayanamAM praveza karato evo naiRtya koNamAM jato evo trIjA, pAMcamA, sAtamA, navama, agiyAramA ane temA maMDaLa tathA paMdaramA maMDaLanA 4 bhAgane sparza karato evo cAle che. bIjA caMdrAyaramAM caMdra sarvAtyaMtara maMDaLanA pazcima bhAgamAMthI niSkramaNa karato evo ardhvamaMDaLanA 4 bhAgomAM (ka) jemAM anya saMcarita maMDaLanA bhAgomAM caMdra gati kare che ane ardhvamaMDaLanA 33 bhAgomAM jemAM svayaM saMcarita maMDaLanA bhAgomAM caMdra gati kare che. te bIjA be prakAranA je bhAga che, jemAM kramazaH caMdra sarvAtyaMtara maMDaLanA ane sarva bAhya maMDaLanA ukta bhAgomAM svayaM praveza karIne gati kare che. ahIM daravya che ke 124 parvomAM caMdramAnA 1768 maMDaLa hoya che ethI eka parvamAM athavA 14 maMDaLa thAya che. paraMtu nakSatranA 13 : maMDaLa thAya che arthAta ahIM aMtara 143 - 13 maMDaLa thAya che athavA (14 - 13) + ( - 39) = 1 8 x 67-13 4 31 624 31 4 67) = 1 + 133 + | 31 4 67 = 1 + * * 124 - 31 4 67 + 31 x 7 = - 1 + r . - - 7 ' 31 x . 7 - 31 X 1 + + * 2077. eTaluM aMtara 1 ardha caMdramAsa gatinuM pramANa ane 1 nakSatra ardhamAsa gatithI adhikarUpamAM thAya che. A prakAre caMdra, 1 caMdra ardhamAsamAM nakSatra adhdhamAsathI saMpUrNa 1 ardhvamaMDaLa tathA bIjA ardha maMDaLathI che bhAga tathA 3 mAM bhAga adhika saMcaraNa kare che. noMdha : ahIM zodhano viSaya A pramANe thaI zake che ke alaga-alaga traNa prakAre aMtara nIkALavA mATe (gaNatrI karavA mATe) alaga-alaga caMdra gamana saMcaraNa cIrNarUpa vaDe prasthApita karI zakAya che. ahIM e pratIta thAya che ke adhicakra (epicycle) sidhdhAMtanuM pracalana yunAna temaja bhAratamAM eja antararUpo - zudhdhattara temaja zudhdhatamarUpone kADhavA mATe prayAsa karavAmAM Avyo haze. A pramANe sUrya gamanano adhicakra siddhAMta paNa pachIthI AviSkRta thayo hovo joIe. evuM pratIta thAya che. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAre prathama caMdrAyaNamAM je dakSiNa bhAgamAMthI AbhyattarAbhimukha praveza karatA caMdra 7 ardhamaMDaLone ane uttara bhAgamAMthI AbhyantarAbhimukha praveza karatA 6 39 ardha maMDaLamAM saMcaraNa kare che. bIjA caMdrAyaNanuM maMDaLa kSetra parimANa paNa 143 ardhvamaMDaLa thAya che. ahIM ja mo bhAga paMdara maMDaLa no bAkI rahI jAya che. ' pharI ahIM e smaraNamAM rahe ke maMDaLa ukta alaga-alaga dizAomAM bane che. jyAMthI caMdrapraveza kare che athavA nIkaLe che. A prakAre prathama ayanamAM IzAnakoNathI nIkaLIne 39 maMDaLa jato evo bIjA ayanamAM ja maMDaLa cAlato evo naiRtyakoNanA paMdaramAM maMDaLa para jAya che. e anya caMdra maMDaLomAM cAle che. bIjA nakSatra ardhamAsamAM : bhAga caMdra asAmAnya gatithI praveza karIne cAle che. 1 yugamAM ka7 nakSatra mAsa thAya che ane 1768 caMdra maMDala hoya che. IzAna Agneya uttara dakSiNa vAva naiRtya pazcima AthI 1 nakSatramAsamAM maMDaLa cAle che. 1 caMdranI apekSA e 14mA maMDaLamAM caMdrAyaNa thAya 18 che. bAkI 12 maMDaLa anantara maMDaLanA je bhAga jaIne nakSatra mAsa pUrNa thaI jAya che. A nakSatramAsanA AdithI caMdra bAhya maMDaLamAM praveza karato evo) 13mAM maMDaLa (mAMthI) nIkaLIne 14mAM maMDaLanA mAM bhAgamAM nakSatra mAsane pUrNa kare che. ahIM bIjI caMdrAyaNa nakSatramAsanI apekSAe pUrNa thAya che. ahIM sudhI caMdra arthe maMDaLanI apekSAe 2 ardhvamaMDala + li ardhamaMDaLa + , ardhamaMDaLa vadhu cAlI jAya che. ahIM tRtIya caMdrAyaNa gata caMdra pazcimI bAhyAnantara ardhvamaMDalanA svayaMcarita bhAgamAM praveza karato evo gati kare che. caMdra 8 para saMcarita bhAgomAM gati kare che. e ardhvamaMDaLamAM sva-para-saMcarita 3 bhAga para paNa te gati kare che. ahIM pazcimI bhAgane naiRtya zrI amolakaRSijI ma. dvArA kahevAmAM Avyo che. ekI maMDaLathI bekI maMDaLa sudhI : ardha maMDaLa para cAlIne ardhvamaMDaLa : + 9 + = pUrNa kare che. 1 maMDaLanA 7 4 2 = 134 bhAga thAya che. enA 67 bhAgamAM be sUrya temaja anya 67 bhAgamAM 2 caMdra gamanazIla che. arthAta eka eka vibhAga 33 ; no hoya che. paraMtu (vibhAga) cAlIne IzAna koNamAM Ave che. emAMthI brotes }}{ibed>Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 bhAga vAyavyakoNamAM sUryanA kSetrane sparza kare che. je parukSetra che. (A) sAthe ja 15 kSetra IzAna koNamAM caMdrano sparza kare che. je svakSetra che. kAraNa ke bAkInuM maMDaLa svata'nuM che. A prakAre 13 bhAga para-kSetra 15 3 bhAga svakSetra che. je 13 bhAga sva-paranA kahyA emAM 3Q bhAga svakSetra ane 9 bhAga agnikoNamAM sUryanuM para - kSetra che. A varNana zodhano viSaya banAvI zakAya che. kemake - pAThArthathI e kADhI nAMkhavo ke kema te vicAraNIya che. ahIM mULa pAThamAM kSetra zabda Avyo che. kAraNa e che ke ekI maMDaLathI nIkaLIne bekI maMDaLa para 4 bhAga cAle che. tyAre bekI maMDaLano potAno navamo AMka kahyo che. enAthI potAnA maMDaLa para cAle che paraMtu ahIM sva ke para kahevAnuM kAraNa e che ke saMpUrNa maMDaLa 13 bhAganuM che. enA ka7 bhAga be sUryanA ane 67 bhAga be caMdranA eTale pratyeka bhAga 33 5 no thayo. paraMtu ke cAlIne naiRtya koNanA maMDaLa para Ave che. jemAM 41 bhAga agnikoNanA kSetranA sparza kare che te svakSetra jJAtavya che. paraMtu pAThamAM para-kSetra kahevAmAM AvyuM che ane 13 bhAga sva ane paranuM kahevAmAM AvyuM che. jemAM 3 3 bhAga potAnA kSetrane sparza kare che ane 9 bhAga vAyavya koNamAM sUryanA kSetrane sparza evo thavo joIe. (juo sU. pra. TIkA zrI amolakaRSijI ma.) A zodhano viSaya che. caMdranA trIjA ayanamAM gayelo (evo) pazcima bhAgamAM praveza karato evo bahAranA 15mAM maMDaLathI 14mAM maMDaLa pazcimanA ardhvamaMDaLamAM ja bhAga ane te cUrNi bhAga caMdra potAnA maMDaLa para ke paranA maMDaLa para cAle che. 18 arthAt - bhAga IzAna korAnuM svakSetra cAlIne ane cUrNi bhAga agnikorAnA sUryanA para kSetra para cAle che. A prakAre bahArathI 14mA naiRtyakozanA ardhvamaMDaLa para 1 caMdra mAsa saMpUrNa thAya che. kAraNa e che ke - caMdra mAsa 1 yugamAM dara hoya che. ane caMdra ardhvamaMDaLa 1768 hoya che. . 1 mAsamAM caMdra ardhvamaMDaLa -2 = 28 ardhvamaMDaLa. jo ka7mo bhAga karavo hoya to 3ramAM 7no ra144 guNAkAra puna: 2 x 67no bhAga Ape che. e thI ? ka " prA thAya che ane bAkI 36 rahe che. emAM 62 x 67 = ? 1116 18 31no bhAga karavA mATe : 364 36. 62 x 67 X 31 62 4 67 3 prApta thAya che. enuM 67 4 ra thAya che. 18. A prakAre 1 caMdra mAsamAM ardhvamaMDaLa 28 + $ + 60 = 30 thAya che. noMdha : e yAda rahe ke ahIM ekama (IkAIya) 62, 67 temaja 31nA kramazaH bhAganA bhAgo para AdhArita sthApita karavAmAM AvI che. dara parva saMkhyA che athavA 1 yuganA caMdra mAsanI saMkhyA che. 1 yugamAM nakSatra mAsanI saMkhyA 67 che. 31 bhAga saMbhavata : 124 bhAgone 4 dizAomAM vaheMcI devAthI pratyeka dizAne prApta thayela bhAga che ene cUrNie bhAga kahe che. 1 yuganA kara caMdra mAsa hoya che. ahIM mAsa IkAI che je caMdra mAsanI che. punaH 28 + + 73eTalA ardhva maMDaLa caMdra 1 mAsamAM cAle che. tethI 14mAM maMDaLa para eka ayana saMpUrNa thaI jAya che tathA 28 maMDaLa para be caMdrAyaNa saMpUrNa thAya che. punaH 3jo ayanamAM paMdaramA maMDaLathI praveza karato evo 14mA maMDaLa para ja + kAra cAlavAthI caMdramAsa saMpUrNa thAya che. eka caMdra mAsamAM candramAM 1 nakSatra ke ja 8 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 2 ardhvamaMDaLa ane 3 jo ardhvamaMDaLanA 9 + 731 bhAga cAle che. ahIM prazna che ke e kayA kayA kSetramAM saMpUrNa kare che e nakSatra mAsa saMpUrNa thAya che. athavA caMdra nIkaLatA 14 mA ardhamaMDaLanA : bhAga (mAM) AvIne nakSatra saMpUrNa kare che. kemake 1 yugamAM nakSatra mAsa 67 che ethI 1 yugamAM 168 ardhvamaMDaLa caMdra thavAthI 1 nakSatra mAsamAM caMdra ardhvamaMDaLanI saMkhyA = 26 : thAya che. A prakAre eka nakSatra mAsamAM 26 ardhvamaMDaLa che. ene tathA 27 mA ardhvamaMDaLamAM bhAga caMdra cAlIne nakSatramAsa pUrNa kare che. A prakAre 1 ayananA 14 ardhvamaMDaLa nIkaLatA ja bIjA ayananA 12 ardhvamaMDaLa + bhAga cAle che. paraMtu pahelA 14mA ardhvamaMDaLa para: bhAga kahyA che. kAraNa ke bIjA ayanano bIjA ardhamaMDaLathI prAraMbha thAya che. ethI 13mAM ardhvamaMDaLamAM 1 umeravAthI 144 mAM eka nakSatra mAsa saMpUrNa thAya che. enA pachI 2 + $ + + ardhvamaMDaLa cAlIne caMdra mAsa pUrNa thAya che. punaH 6 ke 1 4 ke ardhvamaMDaLa para-kSetrathI ane svakSetramAM cAle che. kemake IzAna kozamAMthI nIkaLato evo caMdra 14mAM artha maMDaLa para ja bhAga anikozamAM sUryanAM kSetra (2) cAle che ane 5 bhAga svakSetra (52) cAlIne 14muM ardhvamaMDala pUrNa kare che. e pachI paMdaramA arthamaMDaLa para cAlatA ja svakSetra ane vAyavya kozamAM sUryanA kSetramAM cAle che, IzAnakozamAM caMdranA kSetra prati cAle che. paMdaramA ardhamaMDaLane A prakAre IzAna koNamAM saMpUrNa kare che. A prakAre naiRtyakoNathI nIkaLato evo caMdra 14mAM ardhamaMDaLa para . vAyavya koNamAM sUryakSetramAM cAlIne ane 7 67 16 kai IzAna koNamAM potAnuM kSetra cAlIne IzAnakozamAM 14mAM ardhamaMDaLane pUrNa kare che. enA pachI 15mAM ardhamaMDaLa para cAlatA hai IzAna koNamAM svakSetra cAlIne ane 3 bhAga anikozamAM para-kSetra para cAle che tathA 16 ? bhAga para-kSetra para cAlIne paMdaramAM ardhvamaMDaLa saMpUrNa kare che. caMdra 14mAM ardhvamaMDaLamAM bhAga praveza karIne para-kSetramAM cAle che. A prakAre naiRtya koNamAMthI nIkaLIne caMdra naiRtyakoNamAM 13 bhAga para-kSetramAM cAle che ane IzAna koNamAMthI nIkaLIne IzAnakoNamAM bhAga parakSetra para cAle che. enA pachI 4 bhAganA aDadhA che temaja kara cAlato Wayn{G}{G}{s:3:{sRs GYRGEST 37 37857333333338 {{G{G}{G} Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evo caMdra potAnA 14mAM ardhvamaMDaLa para jato evo para-kSetra para cAlIne caMdramAsa pUrNa kare che. IzAnakoNathI nIkaLato evo caMdra 3 IzAna kozanA caMdrane para-kSetra cAlIne 17 + agnikoNamAM sUryanuM pare-kSetra cAlIne 7. 4 caMdramAsa pUrNa kare che. naiRtyakoNathI nIkaLela caMdra naiRtyakoNamAM caMdrano para-kSetramAM . - 18 + 60 + 31 32 vAyavyakoNathI sUryano para-kSetra cAlIne caMdramAsa pUrNa kare che. bIjA samaya jato evo caMdra 14mAM maMDaLamAM svayameva praveza karIne cAla cAlIne nakSatra mAsa pUrNa kare che. e gamananI caMdra mAsamAM vRddhi anavasthitarUpe kahevAmAM AvI che. 18 ahIM zrI amolaka RSijI ma. na 7+31 4 eka be sthAnomAM galata lakhyuM che. jene : aka rUpamAM levuM joIe. koNanuM nirUpaNa aitihAsika daSTithI zodhano viSaya che tathA mahattvapUrNa che. ahIM o. pugevAerano graMtha 'The Exact sciences in Antiquity' Providence 1957 daSTavya che. A sAthe ja bebIloniyAno esTrAnAmikala yUniphorma TekasTasa (Astronomical unieform Texts) paNa dRSTavya che. jenA para enuM aneka varSo paryaMta kAma cAlela che. sUtra 1131, pR. 183 sarva prathama caMdra sAthe nakSatrono yogakALa levAmAM Avyo che. ahIM deza, kALanI banne sthiti mApa laIne caMdrathI e nakSatrano yoga AgaLanA kALamAM anya dezamAM hovAnuM) levAmAM Ave che. je caMdra maMDaLanA je dezamAM je nakSatrathI Aja yoga kare che te 28 nakSatronA yogakAlanA 819 + + 4 muhUrta kALa vyatIta thavA para te caMdra maMDaLa nA anya deza (bhAga)mAM anya sadaza nakSatrathI yoga kare che. samasta nakSatro sAthe yoga karavAne mATe caMdra alaga-alaga vistAravALA nakSatrothI bhinna-bhinna kALomAM yoga karato evo cakravAlane pUrNa kare che. uparokta kula muharta kALanI utpattinuM kAraNa gaNita dvArA darzAvavAmAM Ave che. 6 abhijituM nakSatranuM atikramaNa 9 15 muhUrta yogavALA 6 nakSatronuM atikramaNa 15 X 6 = 90 muhUrtamAM kare che. 45 muhUrta yogavALA 6 nakSatronuM atikramaNa 45 x 9 = 270 muhUrtamAM kare che. 30 muhUrta yogavALA 15 nakSatronuM atikramaNa 30 x 15 = 450 muhUrtamAM kare che. 55 cakravAlamAM samasta nakSatrono caMdrathI yoga kALa = 819 + $ + dara muhUrtamAM kare che. bIjA cakramAM punaH eTalo samaya lAge che, ethI pa6 nakSatrono yoga kALa - = 2 - (819 + $ + ra ) = 1638 + + + 9, = 1638 + $ + 18 5 = 1638 62 x 67 * 62 x 7 = 138 + $ + Dara muhUrta lAge che. 24 2 62 47 muhUrtamAM - + + + ba } { {}x{} $ $ $ $ $ $ $ 38 uM{G}{G}{3} }C/C/}{G}{G}{G}G}{G} : For Prvale & Personal use only www.jamemoraty.org Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ noMdha : uparokta bhinnonI gaNanA jyAM daramAM bhAga ane Darano eka bhAgano 7mo bhAga levAmAM Ave che, tyAM yoga uparokta prakAre saMpanna thaze. ene kramazaH 819 | ST ane 1638 || rUpamAM saMskRta TIkA mu. ghAsIlAlajI ma. e vyakta karI che. - have 1 yugamAM 28 nakSatronA caMdra yogakAlane ahIM 54900 muhUrta darzAvavAmAM Avyo che. (AnuM) spaSTIkaraNa A pramANe che. 1 yugamAM 1830 ahorAtra hoya che. 1 ahorAtramAM 30 muhUrta hoya che. tethI 1 yugamAM 1830 x 30 = 54900 muhUrta thAya che. 1 yuga pachI jaina gaNanA anusAra e nakSatra ane caMdra punaH e ja maMDaLanA bhAgamAM eTalA muhUrta pachI maLe che. e cakra punaH cAle che ane 2 x (54900) = 109800 muhUrta vyatIta thavA upara 2 yuganI samApti para pharI e nakSatra ane caMdrano e maMDaLa pravezamAM yoga thAya che. * sUryanakSatra yoga : surya vivalita divasamAM je nakSatranI sAthe je maMDaLa pradezamAM yoga prApta kare che (te) svamaMDaLamAM bhramaNa karato te ja sUrya 366 ahorAtra atikramaNa karI punaH e maMDaLa pradezamAM enI samAna nakSatra sAthe yoga kare che. davya che ke e nakSatrathI yoga thato nathI (paNa) anya ene samAna (hoya evA) nakSatra sAthe ja yoga thAya che. spIkaraNa A prakAre che jyAM sudhI caMdrano prazna che (tyAM sudhI) caMdra cakravAla maMDaLanA paribhramaNa kramamAM, 1 mAsamAM 28 nakSatrono upabhoga kare che e nakSatrone sUrya 28 (366) ahorAtramAM bhogave che. eka sUrya saMvatsara 366 ahorAtrano thAya che. pUrvokta niyamAnusAra anya 366 ahorAtra bIjA 28 nakSatrono upabhoga kare che. te pachI pharIthI te pUrvanA 28 nakSatrone eTalI ahorAtra saMkhyAthI dhIre-dhIre gamana karIne yoga kare che. pachI 366 ahorAtrane vyatIta karIne sUrya e je maMDaLa pradezamAM e prakAranA bIjA nakSatranI sAthe yoga kare che, e nakSatranI sAthe nathI karato. vivakSita divasamAM je nakSatranI hIne surya je maMDaLa pradezamAM yoga kare che, tyArapachI dhIre-dhIre svakakSAmAM bhramaNa karato te ja sUrya e nakSatranI sAthe e maMDaLa pradezamAM pharIthI bIjA sUrya saMvatsaranA aMtamAM yoga prApta kare che. dvitIya cakramAM 2 (36) = 732 ahorAtranuM pramANa thAya che. A prakAre 5 varSamAM 5 x 366 = 1830 ahorAtra thAya che. ahIM vakSyamANa zabdano prayoga karavAmAM Avyo che. uparoktane lakSyamANa kahevAmAM AvyuM che. vakSyamANa zabdano artha vyAkhyAna mAna thAya che. parIkSaNa daSTithI paNa e jovAmAM AvyuM che ke e nakSatranI sAthe yoga na thaIne enI samAna evA anya nakSatranI sAthe thAya che. bIjA yuganA aMtamAM te pramANa be gaNuM thAya che. arthAtu 2 x 1830 = 3660 thAya che. vagere. ahIM kahevAmAM AvyuM che ke 3660 ahorAtra bAda pharIthI te sUrya maMDaLanA e dezamAM e nakSatra sAthe yoga kare che. sUtra 1132, pR. 185 yuganA pAMca saMvatsaronI prathama pUrNamAsImAM caMdra kyA nakSatra sAthe yoga kare che. dhaniSThA nakSatranI sAthe 3 + : + akA muhUrta pramANa kALa yoga rahevAthI caMdra prathama pUrNimA saMpUrNa kare che. A samaye sUrya pUrvAphAlyunI nakSatranI sAthe yoga kare che. A nakSatranA 28 + = + raja muhUrta bAkI rahyA hoya tyAre sUrya e nakSatranI sAthe yoga kare che. ATalA muharta bAkI rahyA hoya tyAre prathama pUrNimA pUrNa thAya che. gaNita spaSTIkaraNa - je nakSatranI sAthe yoga karIne caMdramA pUrNimA pUrNa kare che e nakSatrane kADhavA mATe dhruvarAzi banAvavAmAM Ave che. pAMca saMvatsaronA caMdra mAsa dara thAya che. pAMca saMvatsaromAM nakSatra 67vAra caMdranI sAthe yoga kare che. pAMca ra4 cha saMvatsaronI 1830 ahorAtri thAya che. ene 67 vaDe bhAgavAthI 27 divasa tathA 9 + + darada muhUrta thAya che. jema pha6 cUrNiyA bhAga 67mo che. evI rIte A mAnanA cUrNibhAga kula prApta karavA mATe pahelA muhUrta banAve che je ra7 X 30 + (9) = 819 muhUrta thAya che. eno 62mo bhAga banAvavA mATe emAM da2no guNAkAra karIne 24 umeravAmAM Ave che. - 819 x 2 + (24) = 508020 bhAga prApta thAya che. emAM 67mo bhAga banAvavA mATe ka7no guNAkAra karIne umeravAmAM Ave che. 9 5 ra ' j $} } } } } ) } 39 3 0 For Prvale & Personal use only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ++++ 508020 x 67 + (6) = 3403800 kula bhAgApa bhAga prApta thAya che. ene ja eka nakSatra mAsanI dhruvarAzi kahevAmAM Ave che. A prathama dhruvarAzi thaI. have caMdramAsanI dhruvarAzi banAve che. pAMca saMvatsaranA 1830 divasa thAya che ane emAM caMdramAsa 62 hoya 0 che. . 62 vaDe bhAgAkAra karavAmAM Ave to = 29 divasa temaja 15 + OM muhUrta thAya che. eno kula cUrNibhAga karavA mATe pahelA kula muhUrta banAvavAmAM Ave che. ane emAM 15 muhUrta umeravAmAM Ave che 30 + 15 = 885 muhUrta. pharIthI eno bAsaThamo bhAga banAvavA mATe 62 no guNAkAra karIne emAM 30 umeravAmAM Ave che. x 2 + 30 = 54900 bhAga. yuganA prAraMbhathI ja caMdramAnI sAthe abhijit nakSatrano yoga thAya che. 1830 dara pharIthI eno saDasaThao cUrNi bhAga banAvavA mATe 67 vaDe guNAkAra karIne 54900 x 67 = 3678300 cUrNie bhAga prApta thAya che. A caMdra dhruvarAzi thaI ene bIjI dhruvarAzi kahIzuM. prathama pUrNimA - have jJAta ka2vuM che ke caMdra kayA nakSatrano sAtha karIne prathama mAsa pUrNa kare che. e jANavA mATe bIjI dhruvarAzine 1thI guNIne prathama dhruva rAzi dvArA bhAjita kare che jemake: (3678300 x 1) + 3403800 enAthI pUrNa saMkhyA tathA 67 ane pharIvAra 62 vaDe bhAgavAthI muhUdi prApta thAya che - A vidhi dhruvarAzithI ulaTI cAle che. emAM eka mAsa pUrNa thavAmAM 1 nakSatra mAsa + 66 muhUrta + 39 + 24 sudhI rahe che. enAthI AgaLanuM nakSatra 30 muhUrta sudhI rahe che tethI 66 + + te nakSatra 9 muhUrta + ra 62 x 67 5 muhUrta + 66 muhUrta prApta thAya che. 7 24 = + 29 x - 885 + + 62 x 67 muhUrta ghaTADavAthI 26 + 42 A + muhUrta bAkI rahe che. caMdra dhaniSThA nakSatranI sAthe yoga kare che ene dhaniSThAnA 30 muhUtamAMthI ghaTADayA pachI 3 bAkI rahe che. eTalo kALa dhaniSThA nakSatrano pUrNimA saMpUrNa thayA pachI bAkI rahe che. A prakAre sUryanI sAthe nakSatrano yoga (thI) pUrNimA saMpUrNa thAya che. jenI gaNatrI karavAnI vidhi nIce pramANe che pAMca saMvatsaromAM caMdramAsa 62 (hoya) che ane sUryanI sAthe 1-1 nakSatra pAMca vAra paribhramaNa kare che. pAMca saMvatsaranA 1830 ahorAtra che tethI = 366 divasomAM sUrya saMpUrNa 28 nakSatro sAthe yoga kare che. emAM 180 p muhUrtano bAsaThamo bhAga karavA mATe 366 x 30 x 62 = 10980 x 2 = 680760 e muhUrta bAsasiThae bhAga Ave. e 1 nakSatra varSa thAya che. A vidhi mATe e prathama dhruvarAzi thaI. caMdra mAsanI dhruvarAzi mATe pAMca saMvatsaranA 99 62 x 67 muhUrta 62 13 muhUrtamAMthI + bAkI rahelA pramANathI 19 5 2 62 x7 muhUrta 1830 jI 1830 divasa hoya che, ene bAsaThathI bhAgavA para 2 = 29 divasa 15 + 62 muhUrta thAya che. emAM 29 x 30 + 15 = 885 muhUrta thayA. eno bAsaThao bhAga karavA mATe 62 thI guNIne 30 bAsaThamo bhAga umeravAmAM Ave che. astu 885 x 2 + (30) = 54900 muhUrtano bAsaThamo bhAga thAya che. A caMdra mAsano bhAga thayo Ane bIjI dhruvarAzi kahe che. have e zodhI kADhavo che ke sUrya kayA nakSatranI sAthe yoga karato evo prathama caMdramAsa samApta kare che. A zodhI kADhavA mATe bIjI dhruvarAzine 1 vaDe guNIne prathama dhruva rAzithI bhAgavAmAM Ave che. A vidhi bAsaThamo bhAga zodhI kADhavAthI ulaTI che. bhAga nAstizUnya che, tyAre muhUrta karavA mATe 62 vaDe bhAgavAmAM Ave che. jenAthI 885 muhUrta tathA OM bhAga thAya che. have prathama yuga besavAnAM samaye sUryanI sAthe puSya nakSatra 138 muhUrtamAM pUrNa thaIne 139mAM {}C/}C/}C/v, ao ********* Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muhUrtathI 264 muhUrtaparyaMta yoga karIne nakSatranI samApti thAya che. tethI puSya nakSatrathI gaNatrI kare che. prathama pUrNamAsa saMpUrNa thatA sUrya 885 muhUrta temaja kara bhAga muhUrta sudhI nakSatranI sAthe yoga kare che. pharI maghA nakSatra 867 muhUrtamAM saMpUrNa thAya che. tethI 885 muhUrta temaja muhUrtamAMthI 867 muhUrta ghaTADavAthI 18 muhUrta + pUrvAphAlyunI nakSatra nI sAthe yoga kare che. A pUrvAphAlyunI nakSatra 402 muhUrtano hoya che. emAMthI 18 muhUrtano ghaTADo karavAthI 383 3 pUrvAphAlyunI nakSatranA muhUrta) bAkI rahe che. A samaye sUrya prathama pUrNamAsa saMpUrNa kare che. sUrya nakSatra 383 muhUrta bAkI rahe tyAre caMdra nakSatra keTaluM bAkI rahe che ? eno bAsaThamo bhAga 383 * 2 + (32) = 23778 thAya che. have anupAta levAmAM Ave che. pUrvAphAlyunI nakSatra 30 muhUrta sudhI caMdranI sAthe yoga kare che enAthI ene 30 vaDe guNavAthI 23778 x 30 = 713340. pUrvAphAlyunI nakSatra 40ra muhUrta sudhI sUryanI sAthe yoga kare che. e 713340 ne 400 vaDe bhAjita kare che. tyAre 1774 : prApta thAya che. teo saDasaThamo bhAga karavAne 7thI gaNavAmAM Ave che. jenAthI 192 x 67 = 1284 thAya che. ene pharI 40ra vaDe bhAgavAthI 32 bhAga prApta thAya che. 1774nA bAsaThamAM bhAganuM muhUrta banAvavAthI 28 muhUrta tathA 38 bAkI rahe che. enAthI caMdra nakSatra sUryanI sAthe 28 + + : muhUrta bAkI rahevAthI prathama pUrNimA saMpanna thAya che. bIjI pUrNimA - pharI prazna e che ke - pAMca saMvatsaromAM bIjI pUrNimA thAya che tyAre caMdra kayA nakSatranI sAthe yoga karaze ? uttarAbhAdrapada nakSatranI sAthe yoga karIne bIjI pUrNimA 27 + $ + muhUrta bAkI rahe tyAre bIjI mAsa saMpUrNa thAya che. noMdha : daSTavya che ke - sU.pra. TIkA pUjya zrI ghAsIlAlajI ma., bhAga 2 pR. 244 vagere para bhinna dvArA ja uparokta prathama pUrNimA saMbaMdhI gaNanAo dhulikarma dvArA prastuta karavAmAM AvI che. pATI (sleTa) gaNita ane dhUli (retI) para gaNitanuM uccArUpa hala karavAmAM AvatuM hatuM. koI takhtA athavA bhUmi para reta pAtharIne gaNita karavAmAM AvatuM hatuM. e gaNita araba deza paryaMta bhAratathI pahoMcyuM hatuM. ahIM A TIkAmAM prastuta bIjI pUrNimA aMgenA praznane hala karavAmAM AvyA che. pUrva vidhi karatA ahIM judI vidhino upayoga karavAmAM Avyo che, jyAM dhruva rAzi to e ja levAmAM AvI che, paraMtu gaNatrI bIjI vidhithI karavAmAM Ave che - ahIM paNa dhruva rAzi 66 + + + ra muhUrtane pramANa tarIke levAmAM Ave che. bIjI pUrNimAnI gaNatrI karavA mATe e dhruva rAzine 2 vaDe guNavAthI 132 + + ; muhUrta prApta thAya che. emAMthI pUrva pratipAdita yuktithI abhijit nakSatranuM zodhanaka 9 + + Da muhUrta ghaTADavAmAM Ave to 122 + 9 + ra muhUrta prApta thAya che. e have jJAta che ke - abhijitu pachI caMdranI sAthe zravaNa 30 muhUrta, dhaniSThA 30 muhUrta, zatabhiSA 15 muhUrta, pUrvAbhAdrapada 30 muhUrta ane uttarAbhAdrapada 45 muhUrta rahe che. 14 ja eno yoga 150 muhurta thAya che jemAMthI 122 : + = * ghaTADavAmAM Ave to 27 = + * 2 * dare ka ha muhUrta bAkI rahevA para caMdra bIjI pUrNimAne samApta kare che. 5 1. - 24 ja 47 3 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 21 A prakAre sUrye bIjI pUrNimA e kayA nakSatra sAthe yoga kare che. kADhavA mATe ahIM paNa dhruva rAzi cha + - + ra che, jene be vaDe guNavAthI 132 + $ + ra muhUrta prApta thAya che. A guNitAMka rUpa guNanaphaLamAMthI puSya nakSatranuM zodhanaka 19 + + ra ghaTADavAmAM Ave che. noMdha : - e zodhanaka kevI rIte prApta karavAmAM Ave che ? pUrva yuganI samAptinA avasara para puSya nakSatrano ka bhAga samApta thaIne che bhAga bAkI rahI jAya che enuM muhUrta banAvavA mATe 30 vaDe guNavAthI 3 x 30 = 19 + 9 + 3 muhUrta prApta thAya che. eTale emAMthI 132 + 9 + ghaTADavAthI 112 + + muhUrta prApta thAya che. emAMthI atikramita 30 muhUrta puSyanA 15 muhUrta, AzleSAnA 30 muhUrta, maghAnA temaja 30 muhUrta, pUrvAphAlganInA bAda karI devAthI bAkInA muhUrta uttarAphAlganI sAthenA yoganA rahe che je 7 + + : muhUrta thAya che. A prakAre AgaLa-AgaLa pUrNimAonI gaNatrI thAya che. sUtra 1133, pR. 187 - 188 - ahIM pUrvokti vidhi anusAra dhruvarAzi dvArA amAsomAM caMdra ane sUryanI sAthe nakSatronA yoganuM vivaraNa che. sUtra 1134, pR. 189 - 190 ahIM hemaMtaRtu saMbaMdhI pAMca AvRttimAM caMdra sUryano nakSatra yoga pratipAdita thayo che. jyAre hasta nakSatrano pa + + 2 muhUrta bAkI rahe che tyAre caMdra vartamAna thaIne hemanta RtunI prathama AvRttine pravartita kare che. gaNitIya prakriyA : pUrva kramanI apekSAthI hemanta RtunI prathama AvRtti vAstavamAM bIjI hoya che. yugasaMbaMdhI dasa ayanonA pravartana avasaramAM prathamanI banne bAjue gaNanA thAya che. eTale enA sthAnamAM be dhruvAMka rAkhavAmAM Ave che. pUrva kathita gAthA anusAra kramathI emAMthI 1 ghaTADavAthI 2-1 = 1 prApta thAya che. ahIM pUrvakathita dhruvarAzi pa73 + + raka thAya che noMdha : - uparyukta dhruvarAzine nIce pramANe prApta karavAmAM Ave che. 1 yugamAM sUryanA 10 ayana thAya che. sUryanA 10 ayanathI caMdra nakSatranA 7 paryAya upalabdha thAya che. eTale 1 ayanathI 4 = 6 2 paryAya prApta thaze. ahIM 6 pUrNAka hovAthI ene choDIne eTalI paryAyamAM muhUrta kADhavA mATe bairAzika karavAmAM Ave che. ahIM 10 bhAgomAMthI 27 : bhAga labdha thAya che. eTale 7 bhAgothI keTalA labdha thaze ? 27 - 7 + 10 = (18 + ) + ( * ) divasa prApta thAya che. (vAstavamAM saMkSepamAM 27 35 x 7 + 10 = 1281 + 67 thAya che.) enA muhUrta kADhavA mATe 30 no guNAkAra karavAthI (18 + 60 x 30 = 540 + 27 = pa7 muhUrta prApta thAya che. A pramANe 33 x x 30 = = = 66 bib }*i<* **** 42 E ++dc che+che+che 36 6 For Private & Personal use only www.janelulary.org Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ethI 567 + $ have 3 eTale = x 62 = 5. - (549 + 2 + uttarAphAlgunI paryaMta) nA vistAranA 549 + bhAganA muhUrta banAvavA mATe 39 ne 62 vaDe guNavAthI 67 bhAga thAya che. 2418 36 32+ Fe ra muhUrta prApta thAya che. A sUrya AvRttimAM caMdra nakSatra yoga jANavAmAM prayukta kare che. have dhruva rAzine 1 vaDe guNavAthI e A rUpe rahe che. have e rAzimAMthI 19 nakSatra (abhijitu nakSatrathI AraMbhI = 19 + 65. 44 67 = 573 OM muhUrta thAya che. s 62 x 67 zudhdha nathI thatuM. hasta nakSatra 30 muhUrtanuM hoya che. ethI 30 36 + 62 kara x 67 muhUrta prApta thAya che. A prakAre dhruvarAzi 573 + 4 67 co 62 x 7 muhUrta hasta nakSatra bAkI rahevAthI lIdhe caMdra vartamAnamAM rahIne uttarAyaNa gatirUpa pahelI hemanta RtunI AvRttine pravartita kare che. R X*c{q*d} & AgaLanA praznottara : prathama AvRttinA pravartana kALamAM sUrya uttarASADhA nakSatranI sAthe rahe che. gaNitIya prakriyA : 33 62 x 7 s 62 x 67 11 ) = 24 + 2 + 62467 muhUrta prApta thAya che. paNa A saMkhyAthI hasta nakSatra muhUrtane zodhita karavAthI (573 + -- 915 ol 5 11 (24 + + # ahIM 10 ayanamAMthI 5 sUrya nakSatra paryAya labhya thAya che. eTale 1 ayanamAMthI = rU paryAya labdha ke thaze. e zAta che ke - abhijit nakSetra samAhata svarUpavALuM badhAthI aovartI rahe che. eno saDasaThamo bhAga 21 thAya che. eTale badhAno yoga - 201 +93 + 1005 + 25 = 1830 thayo. = + + x 6 = 603, 67 x 15 = eTale saDasaThamAM (bhAga) 1830 thAya che. 33 105, aovartI = 21 A prakAre saDasaTha bhAgAtmaka nakSatra paryAya 1830 thAya che. jenuM re karavAthI 915 prApta thAya che. emAM pAchaLanA ayanamAM puSya nakSatrano saDasaThamo 62 x 67 x 6 = 201, 36 dara ) 201 2 915 67 2 x 67 = 5 + phara 6 62 x 67 + 871 prApta thAya che. have ne zodhita karavAne lIdhe 67 = 13 prApta thAya 7 59 che. eTale 13 thI AzleSAdi uttarASADhA paryaMtanA nakSatra zodhita thAya che. enAthI spaSTa che ke - abhijit nakSetranA prathama samayamAM mAgha mAsa bhAvinI prathama AvRtti pravartita thAya che. e prakAre dhruvarAzi dvArA anya AvRttionI gaNatrI karavAmAM Ave che. gaNita jyotiSa itihAsanA dRSTikoNathI dhruvarAzino upayoga atyaMta mahattvapUrNa che. bhAga vityo che. ane 4 bhAga zeSa rahe che. tene paNa joDavAthI 67 7 sUtra 1135, pR. 190 192 A sUtramAM vArSikI AvRttiomAM caMdra ane sUryanAM nakSatro sAtheno yogakALa varNita che. udAharaNArtha - caMdra abhijitunA prathama samayamAM abhijitu nakSatra sAthe yoga kare che. sUrya prathama AvRttimAM puSyanA muhUrta bAkI rahe tyAre nakSatra sAthe yoga kare che. 43 0 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ O $$ prathama AvRtti viSayaka caMdra nakSatra yoga : ahIM prathama AvRtti ISTa hovAthI prathama AvRttinA sthAnamAM 1no aMka rAkhavAmAM Ave che. gAthAnusArA (sU. jJa. pra. pR. 575) rUpona karavAne kAraNe 1 - 1 = 0 zUnya prApta thAya che. eTale AgaLanI kriyA saMbhavita thatI. eTale ahIM pAzcAtya yuga bhAvinI AvRttimAM je dazamI AvRttinI saMkhyA 10 rAkhIne emAM dhruvarAzi muhUrta pa73 + 62 * - 2 x 67 vaDe guNavAthI 5735 + Dara + 62 x 67 muhurta prApta thAya che. emAMthI abhijitAdi nakSatranA zodhanakane zodhita karavA joIe. te A pramANe abhijitu nakSatrathI laIne uttarASADhA paryata 28 nakSatronA 1 paryAyano zodhanaka 819 + + : muhUrta thAya che. have 7 paryAyano zodhanaka banAvavA mATe emAM 7 gaNA karavAmAM Ave che. sthULa rUpathI kevaLa 819 (gaNatrImAM) levAthI 814 x 7 = 5733 thAya che. 5735 - 5733 = 2 muhUrta athavA 124 bAsaThiyA muhUrta bhAga thAya che. eTale 9 + 3 = 3 thAya che. e prakAre 819nI pachI bAkI rahelA ne paNa 7 gaNA karavAthI bhAga thAya che jene ja mAMthI zodhita karavAthI 15 - = . muhUrta bAkI rahe che. eno saDasaThamo cUrNi bhAga x 9 = 9: muhUrta thAya che. ene bAkI rahela : mAM umeravAthI kula 402 46ra muhUrta thAya che. jemAMthI have 8 62 x 67 * 62 x 60 = 62 x 67 da karyA pachI bAkI rahelA ane 6 7 vaDe guNAkAra karIne zodhita karavAmAM Avaze. A prakAre 4 = ' Ave che. 42 eTale pUrvokta - mAMthI ja prApta rAzi ghaTADavAthI zUnya (bAkI) rahe che. eTale samagra uttarASADhA nakSatrano caMdranI sAthe yoga thavAthI te pachI abhijitu nakSatranA prathama samayamAM yuganI prathama AvRtti thAya che. A pAMca saMvatsaromAM prathama varSA kALa bhAvinI zrAvaNa mAsamAM thanArI sUryanI dakSiNAyana gatirUpa caMdra abhijitu nakSatranI sAthe saMpanna thAya che. prathama AvRtti viSayaka sUrya nakSatra yoga : paMca varSAtmaka yugamAM 10 ayana thAya che. emAMthI pAMca ayana varSAkALanA thAya che je dakSiNAyana gatirUpa che. bAkInA pAMca ayana uttarAyaNa rUpa hemaMta kALamAM thAya che. 1 saMvatsaramAM 2 ayana thAya che paNa sUrya nakSatra paryAya eka ja thAya che. eTale 5 varSIya yugamAM surya nakSatra paryAya 5 thAya che. 10 ayanamAM pa paryAya thAya che eTale 1 ayanamAM che athavA - paryAya thAya che. ahIM nakSatra paryAya 1830 hoya che je saDasaTha rUpa thAya che. have zatabhiSapha Adi 6 nakSatra arbaleTAvALA hovAthI athavA 33 vALA thAya che. je 46 = kula 201 thAya che. A prakAre uttarAbhAdrapadAdi 6. nakSatra dvayartha kSetravALA hovAthI pratyekanuM mAna (mApa) 7 + 33 athavA ra thAya che. je 9 x 9 = kula " = 603 thAya che. have 15 nakSatra bAkI rahe che je samakSetravALA 30 muhUrta pramANanA ka7 bhAga rahe che eTale te 67 X 15 = kula 100pa thAya che. abhijitu nakSatra samAhaMta svarUpavALuM badhAthI adhogati hoya che eno saDasaThamo bhAga 21 thAya che. A badhAno yoga (saravALo) 201 + 603 + 10/5 + 21 = 183) thAya che. A prakAre saDasaThamo bhAga kula 1830 bhAvAtmaka paripUrNa nakSatra paryAya thAya che jenA aDadhA 915 thAya che. Ba} {}}C/}C/C/} } } } } }C/C/}} 44 $ $# $# $# $# $ $ { 46ra, Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja emAMthI abhijitunA 21 (bhAga) ghaTADavAthI 915 - 21 = 894 bAkI rahe che. ene 67thI vibhAjita karavAne lIdhe ja = 13+ : labdhazeSa bAkI rahe che. emAMthI 13 dvArA punarvasu paryantanA nakSatra zuddha thAya che. bAkI je rahe che enA 30 = muhUrta thAya che je 10 + + rajA muhUrta thAya che. enAthI jJAta thAya che ke - puSya nakSatranuM ukta muhUrta samApta thavA para athavA 30-(10+ + ) = 19 + + :.. muhUrta bAkI rahe che tyAre prathama zravaNa mAsa bhAvinI AvRtti pravartita thAya che. AgaLanI AvRttionA nakSatrayoga dhruvarAzino upayoga karatA evA uparokta vidhithI prApta karI le che. gaNita jyotiSa itihAsanI dRSTithI e gAthAo dhruvarAzinA upayoga saMbaMdhI hovAthI mahatvapUrNa che. emAM je pAribhASika zabda AvyA che te paNa bhASA itihAsanI dRSTithI jyotiSa saMbaMdhI gaNavAnA - kALanA sUcaka che. sUtra 1166, pR. 229 - 235 A sUtramAM kula, upakula ane kulIpakula saMzaka nakSatranA yoganI samajaNa ApavAmAM AvI che. mAsa samAna nAmavALA nakSatronI kala saMkhyA hoya che. e 12 che. paNa ahIM 17 nakSatra thAya che. mAsa bodhaka kula saMzaka nakSatranA samIpavartI hovAthI 11 nakSatra upakala saMzaka kahevAya che. vakSyamANa adhonirdiSTa cAra nakSatra , che. je kula saMzaka temaja upakula saMjJaka nakSatronI madhyamAM koIne koI jagyAe) rahe che. abhijitu, zatabhiSA, Adra ane anurAdhA. (juo sU.za.pra.pR. 751 Adi) yuganI AdimAM prathama zrAviSThI amAvasyAe kayo caMdranA yogathI yukta nakSatravALI thaIne samApta thAya che. evo prazna hala karavA mATe vidhArtha rAzi 9 + + ra ka no upayoga thAya che. avadhArtha rAzi kADhavAnI prakriyA : 124 parva saMkhyAthI 5 sUrya nakSatrano paryAya labhya thAya che eTale 2 parvathI te = rAzi prApta thAya che. A aMka rAzinA nakSatra karavA mATe aMzamAM 1830 vaDe guNavAmAM Ave che ane hara ke cheda rAzimAM 7 vaDe guNavAne Ave che. A prakAre = rAziprApta thAya che. have enA muhUrta banAvavA mATe aMzane 30 vaDe guNavAthI e rAzi 6 = 4 muhUrta athavA 6 + + muhUrta rUpamAM prApta thaI jAya che jene avadhArita 4154 rAzi kahevAmAM AvI che. dhruvarAzi ane avadhAryarAzimAM je bheda che te samajavo joIe. paraMtu ahIM tevo koI bheda pratIta thato nathI. have praznottara mATe prathama amAvasyAno aMka 1 laIne ene avadhArya rAzi vaDe guNavAmAM Ave che. have punarvasu nakSatrano 22 + muhUrta zodhanaka hovAthI ene avadhArtha rAzimAMthI ghaTADavA pachI 43 + + : muhUrta bAkI rahe che. eTale puSya nakSatranA 30 muhUrtathI zodhita thavAne lIdhe 13 + + ra muhUrta bAkI 2he che. have AzleSA nakSatra dvikSetrAtmaka hovAthI 15 muhUrta pramANa hoya che. jene uparokta rAzithI zodhita karavAthI 1 + + : muhUrta bAkI rahe che. (eTale) zrAviSThI amAvasyA samApta thAya che. bIjI amAvasyA para vicAra karavA mATe yuganI AdithI te 13mI saMkhyA thavAthI avadhArya rAzine enA vaDe 4154 21 1 21 1 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNIne pharIthI vigata- prakriyA dvArA caMdranakSatra yoga kADhavAmAM Ave che. trIjI zrAvaThI mATe yuganA AdithI 25mI saMkhyA thavAthI avadhArtha rAzine 25thI guNIne pharIthI te ja gaNatrI karavAmAM Ave che. zuM ahIM avadhArya rAzi ane varAzi eka jevI pratIta nathI thatI ? e spaSTa thayuM nathI. A pramANe uparokta vidhithI 12 amAvasyAomAM caMdrayoga nakSatra vivecana karavAmAM Ave che. e sutramAM e amAvasyAono kalAdi nakSatra yoga yojanA darzAvavAmAM AvI che. sUtra 1168, pR. 240 - 242 A sUtramAM nakSatronA pUrvAdi bhAgo sAthe yoga, kSetra ane kALa pramANa ApavAmAM AvyuM che. A yoga caMdra ane nakSatranA vistAra tathA enI sApekSa gati para nirbhara che ane divasanA prAraMbha temaja aMta saMbaMdhI che. enI gaNanA saraLa che. A avalokana spaSTa che ke - vibhinna sthaLo mATe bhinna-bhinna haze. sUtra 1175, pR. 250 - 254 pUrvAcAryoe ATha gAthAo dvArA paurUSanuM parimANa pratipAdita karyuM che. eno bhAvArtha A pramANe che - (juo sU.4.pra. bhAga 1, pR. 947). yugamAM je parvanuM je tithimAM pocapInuM parimANa jANavA Icche to pahelA yuganA AdithI AraMbha karIne jeTalA parva vItI gayA hoya ene laIne 15 vaDe guNavAmAM Ave. guNAkAra karIne vivakSita tithithI pahelA jeTalI tithio vyatIta thaI gaI hoya e tithione umerAvAmAM Ave. umerIne 186 vaDe eno bhAga kare to A prakAre 1 ayanamAM 183 maMDaLa parimANamAM caMdra niSpAdita tithionI saMkhyA 186 thAya che. enA bhAga karavAthI je bhAgaphaLa Ave che te porInuM pramANa hoya che. emAM je labdha viSama hoya, jemake - 1, 3, 5, 7, 9.... hoya to enuM samIpastha dakSiNAyana samajavuM joIe. jo labdha sama hoya, jemake - 2, 4, 6, 8, 10 vagere to enA paryanta uttarAyaNa samajavuM joIe. jo 186 dvArA bhAgavAthI pUrA bhAga na Ave ane zeSa bAkI rahe to enI vidhi A che- ayana vIte ItyAdi je parva bhAgavAthI ke bhAganA asaksavapananI dazAmAM zeSa rUpa ayanagata tithino samUha hoya che. ene cAra vaDe guNe che. guNAkAra karIne parva pAdathI yugamAM parva saMkhyAthI (granthAgra 4000) parva 124 hoya che. enA pAdathI arthAtu caturthAzathI 31 bhAga karyA pachI je bhAgaphaLa Ave eTalA AgaLa ane AMgaLanA aMza paurUSInI kSaya-vRddhi jANavA joIe. dakSiNAyanamAM pAda pravarAzinA upara vRddhirUpathI tathA uttarAyaNamAM pAda dhruvarAzinuM : guNAkAra ane bhAgAkAra utpatti- jo 186 tithithI 24 AMgaLanI kSaya ke vRddhi prApta hoya to 1 tIthimAM che athavA te kSaya ke vRddhi thAya che. je labdhaphaLa che eTalA AgaLa kSayavRddhi thAya che. dakSiNAyanamAM be pAdathI upara AMgaLomAM vRddhi thAya che tathA uttarAyaNamAM 4 pAdathI AMgaLonI hAni ke kSaya thAya che. yuganA prathama saMvatsaramAM zrAvaNamAsanA kRSNapakSanI pratipadAmAM 2 pAda pramANavALI poSI nizcita thAya che. eno pratipadAthI AraMbha karIne pratyeka tithinI kramathI yAvatu paryanta vadhAravAmAM Ave che. yAvatuM sauramAsanA sADhA trIsa ahorAtra pramANathI caMdramAsanI apekSAthI 31 tithimAM 4 AMgaLanI vRddhi thAya che. kAraNake - 1 tithimAM e bhAga hAni-vRddhi thAya che. yuganA prathama saMvatsaramAM mAghanA kRSNapakSamAM saptamIthI AraMbhIne 4 pAdathI pratyeka tithi bhAga ghaTatI evI uttarAyaNa paryata be pAda porabI thaI jAya che. parva-tithimAM poSI gaNanA : jo yuganA prAraMbhathI 25mAM parvanI pamI tithimAM porapI pAda gaNanA kADhavI hoya to sarva prathama eka bAju 84 rAkhavAmAM Ave che ane enI nIce pamI tithinA viSayamAM prazna thavAthI 5 rAkhavAmAM Ave che. tathA 84ne Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 ( 149 186 6 7 15thI guNe che. A prakAre 84 x 15 = 1260 thAya che. jemAM ukta 5 umeravAthI 12H5 thAya che. ane 186 vaDe bhAgavAthI A = 6+ = prApta thAya che. ahIM 6 labdha pUrNa thAya che. cha ana purA thaIne sAtamuM ayana pravarte che. dhruva 149ne 4 vaDe guNavAmAM Ave che. tyAre 149 x 4 = pada prApta thAya che. ene 31 vaDe bhAgavAthI 19 + = prApta thAya che. 19 AMgaLamAMthI 12 AMgaLano 1 pAda hovAnA kAraNe 1 pAda labdha thaIne 7 AMgaLa zeSa rahe che. A prakAre 6 uttarAyaNa nIkaLI gayela hoya ane sAtamuM dakSiNAyana pravarte che. have e 1 pAdane 2 pAda vALI dhruvarAzimAM prasiddha karavAthI 3 pAda thAya che tathA 7 AMgaLa thAya che. have je bhAgane yava banAvavA mATe 1 AMgaLa = 8 yava (gaNatrImAM) laIne 7ne 8 vaDe guNavAmAM Ave to 7 8 8 = pa6 prApta thAya che. eTale = = 1+ 3 yava thAya che. eTalA pramANanI porathI prApta thAya che. A prakAre uttarAyaNanI dhruvarAzi 4 pAda laIne saMbaMdhita prazna hala kare che. 2. prAcIna gaNitano Adhunika gaNitamAM kramazaH vikAsa prAcIna gaNita vizvanI keTalIka sabhyatAnA kendro para potAnA abhilekha surakSita rahevAnA kAraNe prakAzamAM AvyuM che. A kendromAM khAsa karIne bebilana, mizra ane bhArata suprasiddha che.* bIja, saMkhyA ane AkRti dvArA gaNitanA rUpamAM vikAsa hajAro varSo sudhI cAlyo paraMtu sarvAdhika krAnti vardhamAna mahAvIranA yugamAM tathA vigata zatAbdImAM daSTigata thaI che. jene mahAtmAgAMdhI yuga kahI zakAya che. ahiMsAnuM AMdolana sarvavyApI thAya che ane mahAnuM tIrthanuM pravartana kare che. tIrthaMkara mahAvIranI krAnti Atmika hatI ane mahAtmA gAMdhInI rAjanaitika. prAcInakALamAM nadIonA kinAre vikasita thayA prAyaH pa000 varSa pUrvanAM vikasita sabhyatAovALA ukta dezomAM jyotiSa temaja laukika gaNanAo mATe rekhAgaNita, aMkagaNita ane bIjagaNitanA Adima svarUpane zodhI kADhavAmAM AvyuM haze. kRSi aMgenI kALa gaNanA mATe paMcAgane vikasita karavAmAM Avyo haze ane bhavana aMgenI racanA mATe yAMtrikIne vikasita karavAmAM Avyo haze. emAMthI prayukta gaNitano vikAsa thayo haze. gaNitamAM mukhyata: pAMca dhArAo gatizIla rahI che. prAcInatama kALamAM saMkhyA ane AkRtithI kAma cAlatuM rahyuM. pachIthI saMkhyAo ane AkRtio vacce saMbaMdha sthApita karavAmAM Avyo. A saMbaMdhonI sahAya vaDe ane pUrNAMka saMkhyAo sivAya RNAtmaka, bhinnAtmaka ane vargAtmaka, vargamULAtmaka saMkhyAone rekhAkRtio vaDe nirUpita karavAmAM Avyo. akhaMDatA athavA saMlagnatAnA prasaMgane gaNitIya vidhio dvArA nirUpita karavAno prayAsa karavAmAM Avyo. A pramANe pUrNAMka saMkhyAo sAthe saMbaMdhita samasyAomAM rUci rAkhanArA gaNitajJa saMkhyAsidhdhAMta Adhunika bIjagaNita ane gaNitIya tarkanI tarapha AgaLa vadhI gayA. apUrNAMka saMkhyAonI samasyAomAM ruci rAkhanArA gaNitajJa jyomeTrI, vizleSaNa - gaNita ane prayukta gaNitane dhyAnamAM laI vijJAna tathA maMtrAdikalAnI tarapha vadhu jhUkyA che. (rasa levA lAgyA che). uparyukta cAra prakAranI dhArAo sivAya eka bIjI mahattvapUrNa dhArA gatizIla thaI. jayotiSa temaja yAMtrikIthI AraMbhI jIvazAstra, manovijJAna, samAjavijJAna AdimAM jemAM - jemAM UMDANamAM javAnI AvazyakatA pratIta thaI tyAMtyAM gaNitanuM avalaMbana levAvavA mAMDyuM. A prakAre prAya: sattaramI sadInA prAraMbha pachI keTalAka varSo bAda gaNita temaja vijJAna agamya ane apAra rUpamAM vikasita thavA lAgyuM. udyoga ane zodhakAryamAM prAya: aDhAramI sadInA aMta ane ogaNIsamI sadInA prAraMbhamAM krAntino prAraMbha thayo. A krAntithI gaNitIya kSetramAM je gati AvI ene gaNitane aneka navA rUpo ApyA. A prakAre zuddha gaNitane vadhu vistRta thavAno avasara nitya prApta thavA mAMDyo. prAcInakALamAM thaI gayelA pramukha (mukhya) gaNitajJone AMgaLInA veTha para gaNI zakAya (eTalAja) che. paraMtu vItelI be, traNa temaja Adhunika zatAbdImAM enI saMkhyAmAM vizeSa vRddhi avalokita joI zakAya che. * vistArapUrvakanA varNana mATe juo mahAvIrAcAryano gaNitasAra saMgraha, prastAvanA, zolApura, 1963 BakUc} E} } } } } } } $ 47 98 98 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjathI prAyaH traNaso varSa pUrvenA gaNitane cirapratiSThita gaNita kahevAmAM Ave che. te Aje paNa potAnI zakti temaja kendriya sthiti pratiSThita karanAra (rahyuM) che. kelakulasa arthAt sUkSmatama parivartananuM saMkalana ane vikalana, limiTa arthAta sImA, phaMkazana arthAta be vastuo AdinA saMbaMdhonuM phalana, vizleSaNa calana ane avakala kalana temaja samIkaraNa AjapaNa Adhunika gaNita para chavAyelA che. jayomeTrImAM phalana ane saMkhyAtmaka saMlagnatAnI dhAraNAthI sthaLa vijJAna ane calana jayomeTrInI utpatti thaI che. e bane ja Adhunika gaNitanI sarvAdhika kriyAzIla zAkhAo che. Aja paNa Adhunika gaNitano AdhAra saMkhyA jayomeTrI ane bIjagaNita che paraMtu enuM rUpa vyApaka thaI gayuM che. jayAre vijJAnanA siddhAMtomAM gaNitane praveza ApavAmAM Avyo tyAre gaNitIya siddhAMtone navo vaLAMka levo paDyo. have saMkhyAo anaMtanA kSetramAM praviSTa karI anantAtmaka rAzionI racanA vijJAna samunnata karI cukI che. jayomeTrI pahelA rekhA tathA saMgIna ane AkAzanA binduo sudhI maryAdita hatI. paraMtu have te badhA saMbhAvya kAlpanika AkAzonI vastu thaI gaI che. ucca bIjagaNita dvArA have koIpaNa viSaya achUto rahyo nathI. prAyiktA gaNitanI utpatti khela-kudamAM thaI hatI. paraMtu Aja enA dvArA e thanAra ghaTanAonuM jJAna thaI jAya che. jene prAgukti pUrNa rUpathI karI zakAtI nathI. ghaTanAone rAzionI ane prAyiktAne kSetraphaLa ke ghanaphaLanA rUpamAM joIne samasyAone pramANa siddhAntonA viSaya banAvI levAmAM Ave che. jene mejara dhyorI kahe che. vItelA trIsa varSomAM gaNitajJone evI ghaTanAonA siddhAMta para zodha karI che je kALanA pravAhamAM lagAtAra parivartita thAya che. ghaTanAonA A siddhAMta ke jene sTADesTika prakramono siddhAMta kahevAmAM Ave che. prAyiktAno viSaya Aja sUcanA siddhAMta, katAro (lAInarekhAo)no siddhAMta, visaraNano siddhAMta ane gaNitIya sAMkhyikI jevA navIna vistRta kSetrone sparza kare che. jayAre koI navI gaNitIya kalpanA upayogI nIvaDe che to enA AdhAra para eka upariyuhana udita thaI jAya che. te pachImAM ukta maulika kalpanA jo khAmIyukta siddha thavA mAMDe to uparivyuhanane maTAvyA vinA te kalpanAne sudhAravAno prayAsa karavAmAM Ave che. anantAtmaka rAzio aMge ghaNI evI sthiti utpanna thaI. enA alpabadutvanA prakaraNanuM Adhunika gaNitamAM Aje paNa nirUpaNa jovA maLe che. rAzi siddhAMta ane anaMtonI janmadAtA ogaNIsamI sadInA aMtamAM (thayela) jArja kenTara mAnavAmAM Ave che. paraMtu rAzi siddhAMtane punargaThita karanAra vibhinna vicAradhArAovALA vizvavikhyAta gaNitajJa rasela, brovara ane hilbarTa che. enI vicAradhArAo kramaza: tarka, anta:prajJA ane aupacArikatA para AdhArita che. A prakAre gaNitIya buniyAdo para tIvra kArya thayuM che. ' bhautikazAstramAM gaNitano samuha-siddhAMta ke grupa-thiyArI dvArA mULabhUta kaNonuM nirdarzana thAya che. samUha-rUpAMtaro dvArA bhautika jagatanI vAstavikatAono pato lagADavAmAM Ave che ke te kyA dravya ane guNa che je ghaTanAonA parivartana (daramyAna)mAM akSaNa, acara, aparivartI banI rahe che. AIMsTAInane sApekSatAnA siddhAMtane mUrtika kalpanAonA Azare amUrtika kalpanA ane vyApakIkaraNa dvArA amaratva pradAna karyuM. A prakAre jAM-phAM nAyamAMne hilabarTa AdinA spekTrala siddhAntane vyApaka banAvIne asIma kSetra pradAna karyuM. jIvavijJAnavettA paNa gaNitano upayoga kare che parantu je jaTila praNAlionuM adhyayana kare che te gaNitIya vivaraNamAM pratirodha lAve che. jIva rasAyanamAM uSNAgati vijJAnanA gaNitIya samIkaraNano upayoga thAya che ane sAMkhyikInA TekanIka vaDe AnuvaMzI vijJAna aMge zodha thaI che. gaNaka mazInomAM Aje kendrabhUta dhAraNA ATomeTana' siddhAMtanI che je magajanI mAphaka vicAra karI zake che. gaNaka mazIne tyAM vadhu upayogI siddha thayA che jayAM ucca gatizIla yAni ke mazInomAM jaTila nirNaya zIdhrAtizIdhra levo paDe che. arthazAstra jevA keTalAka sAmAjika vijJAna che jenuM kArya evA tatvothI cAle che jene bahudhA saMkhyAo vaDe nirUpita kare che. samasta janasamUhonA gaNitIya vizleSaNanI sUcanA ApatI evIte saMkhyAone saMbaMdhIta karanAra TekanIka bahAra AvI che. zikSaNa paddhationA vizleSaNa ane puMjI nivezano progrAma banAvavAmAM je kAMI samasyA ubhI thAya che te gaNitaya rUpathI hala karavAmAM Ave che, samAjazAstra viSayanI zodhanA be kSetra che. ekato e che ke samAjanI praNAlio kyA prakAre kArya kare che tathA enA vibhinna aMgonI vacce zuM saMbaMdha che. bIju kSetra enA niyaMtraNa ane nIti nirdhAraNanuM che. A banne kSetromAM eka prakAranA gaNitono prayoga thayo che. arthavyavasthA gaNita dvArA eka evI praNAlInA rUpamAM joI zakAya che je sUcanAne nirNayomAM rUpAntarita karI de che. Sms (335 337 38 39 4 0 41 48 351351 35 3 36 37 38 3gp / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TekanolojImAM gaNitano sarvAdhika agrasara prayoga evI mazInonI DIjhAInamAM thAya che je pote potAne niyaMtrita karatuM hoya. evI ja vidhio jIvita Agenijhma ane janasamuhonI kriyAvidhinA niyaMtraNa sAthe saMbaMdhita hoya che. bIjA vistRta siddhAMtonI jema niyaMtraNa siddhAMta gaNitIya vaijJAnika athavA takanIkI vidhionA mizraNane badale manosthitino siddhAMta che. niyaMtraNa samasyAo je TekanolojI, arthazAstra, auSadhi ane rAjanItimAM upasthita thAya che te malTIsTeja DIsIjana prosesa kahevAya che. A badhAmAM gaNitano upayoga thayelo che. gaNaka mazIno (komyuTarsa) vaDe ucca gatizIla aMkagaNanA dvArA gaNitanA prayogonI AvazyakatAnI pUrti thaI che. badhAthI moTA IlekTronika gaNaka mazInonI smRti-kSamatA prAyaH eka abaja zabdo ke keTalAka lAkha vyaktigata Dhicara aMka hoya che. evI mRti-dratatA eka mAIkro seMkaDa hoya che. A bhaviSyamAM kaI gaNA vadhI jAya che. have mAIkro IlekaTronika paripathano upayoga thavAne kAraNe hajAra gaNI nAnA gaNaka mazIno banavA lAgyA che. 3. vaidika, jaina temaja bauddha saMskRtimAM gaNitanuM mahatva bhAratamAM vaidika saMskRtinA sAthe ja zramaNa saMskRti svataMtra rUpathI vikasita thaI hovAnuM kahevAya che. aneka sthAno para vaidika graMtha purANomAM kaMIka pramANamAM samAnatA darzAvatuM keTalAka jaina tIrthakaronuM vivaraNa prApta thAya che.' vaidika, jaina temaja bauddha saMskRtio bhAratamAM prAyaH samAna rUpamAM panapatI rahI ane enA sAhityAdi para zodha karavA arthe bihAra sarakAre traNa zodha kendra sthApita karyA che. saMskRta temaja vaidika saMskRtinA adhyayana temaja anusaMdhAnane mATe mithilA vidyApITha, prAkRta ane jaina tatvajJAna tathA ahiMsA viSayaka snAtakottara adhyayana temaja anusaMdhAna mATe vaizAlI vidyApITha tathA pAli temaja bauddha tattvajJAnane mATe navanAlandA mahAvihAranI sthApanA karavAmAM AvI che. zAsanano A dRSTikoNa udAtta temaja zreyaskara mAnya thayelo che. gaNita vijJAnanuM vaidika saMskRtimAM zuM mahatva gaNavAmAM Ave che te aMge DaoN. datta temaja DaoN. siMhe lakhyuM che. kahevAmAM Ave che ke prAcIna bhAratavarSamAM koI vijJAnane na to svAdhIna astitva prApta karyuM hatuM ane na to enuM svataMtra rUpamAM vikAsa thayo hato. vaidika-kAlIna bhAratamAM je koI vijJAna je koI rUpe maLe che enI utpatti ane vikAsa koIne koI vedAMganI antargata thayA che. ane eTale vaidika kriyAonA sahAyatArtha mAnavAmAM Ave che. kyAre-kyAre A paNa kalpanA karI zakAya ke - vedikakAlIna hinduloka koI vijJAnanI vizeSa unnatine nirutsAhita karatA rahyA hatA, A samajIne te enA cittavRttine anya mArgonI tarapha laI jaIne enI brahmajJAnanI zodhamAM bAdhaka siddha thaI zake che. vastutaH e dhAraNA sarvathA satya nathI. kadAcita e satya che ke - prAraMbhika vaidika kALamAM vijJAnano vikAsa eTalA mATe thayo ke te dharmamAM sahAyaka hatA. paraMtu sAdhAraNata: e jovAmAM AvyuM che ke - pratyeka kALa ane pratyeka dezamAM lokono koI jJAnavizeSamAM anurAga hamezA koI kAraNo ne lIdhe ja thayo che. prAcIna hinduono adhikatara samaya dharmakarmamAM vyatIta thato hato. eTale e asvAbhAvika nathI ke anya viSayonuM jJAna enA sahAyatArtha vikAsa pAmyuM ane enI antargata rAkhavAmAM AvyuM. A darzAvavA mATe paryApta pramANamAM pramANa(maLe che) ke samaya maLatA badhA vijJAna potAnA mULa udezyano atikramaNa karI gayA ane eno svataMtra rUpamAM vikAsa thayo. emAM saMdeha nathI ke vaidikakALanA uttarArdhamAM eka navIna dhArA vahI." chAMdogya upaniSadUmAM paNa sanatkAra-nArada saMvAdamAM nakSatravidyA ane rAzi vidyAno ullekha Avyo che. kauTilyanA arthazAstramAM paNa lipi ane saMkhyAnane mahatva ApavAmAM AvyuM che.' jagadguru svAmI bhAratI kuSNatIrthane 'Vedic MathematicsmAM vaidika saMskRtimAM gaNita mahatva bhAvanAne nimnalikhita zabdamAM prastuta karyuM che." The Modern Scienstist has his one theory and art (technique) 1. juo - DaoN. hIrAlAla jaina, bhAratIya saMskRtimAM jainadharmano yogadAna" bhopAla 1962,pR. 11 vagere. 2. juo - DaoN. bibhUtibhUSaNadatta temaja DaoN. avadheza nArAyaNa siMha 'hindu gaNitazAstrano ItihAsa" bhAga-1. lakhanaU, 1956 pR. 2-3. vedAMga jayotiSamAM ullekha che je prakAre mayuronI zikhAo temaja nAgonI maNIo che evI ja rIte vedAMgazAstromAM gaNitanuM sthAna badhAthI UMcu che. (zloka-4) 3. chAMdogya upaniSada, 7.1, 2, 4 4. arthazAstra : Ara. zAma zAstrI dvArA saMpAdita 1.5, 2 4. Vedic Mathematics' Motilal Banarasidas, Delhi 1982, P. 14 6 6 35 365 366 365 366 67 68 49 Idents By By : 6 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ for producing the result. The old seer scientist had his both also, but different from these now availing. He had his science and technique called Yajna, in which Mantra, yantra and other factors must co-operate. With mathematical determinateness and precision. For this purpose, he had developed the six auxiliaries of the Vedas in each of which mathematical skill and adroitness, occult or otherwise, play the decisive role. The sutras lay down the shortest and surest lines. The correct intonation of the Mantra, the correct configuration of the Yantra (in the making of The vedi etc. e.g. quadrature of a circle) the correct time or astral conjugation factor, the correct Rhythms etc, all had to be perfected so as to produce the desired result effectively and adequately. Each of these required the calculus of Mathematics." esa.ena sena temaja e.ke. bAge 'The shulbasutras of Baudhayana, Anastamba, Katyayana and Manava'mAM granthanI bhUmikAmAM vaidika saMskRtimAM gaNitanA mahatva darzAvyuM che.' The Vedangas, then important group of literature often referred to as the appendages of the Vedas, constitute an important source in the history of Science in ancient India. This is evident from such subjects as phonetics (shiksha), ritual (Kalpa) grammar (Vyakarana) etymology (nirukta) Metrics (chhanda) and astronomy (Jyotisha). These branches of study arose within the vedic. Schools themselves as a necessary condition for mastering the Vedas. emaNe vaLI AgaLa lakhyuM che. "The shulbasutras are of special importance because these deal specifically with rules for the measurements and construction of the various sacrificial fires and altars and consequently involve geometrical propositions and problems relating to rectilinear figures, their combinations and transformations squaring the circle and circling the square as well as arithmetical and algebraic solutions of problems arising out of such measurements and constructions." - bauddha sAhityamAM paNa aMkagaNita (gaNanA, saMkhyAna) ne mahatvapUrNa temaja zreSTha kalAnA rUpamAM mAnyatA prApta che. ene sivAya traNa prakAranA gaNitano ullekha prAcIna bauddha sAhityamAM maLe che. jayAM mudrA gaNita, gaNanA gaNita tathA saMkhyAna gaNitane dIrghanikAya (1.pra.pa1) vinayapiTaka (4, pR. 7) divyAvadAna temaja milindapajhahoM varNavavAmAM AvyA che. jaina sAhityanI AdhArazilA gaNita ja che. sthAnAMga sUtra 747mAM vyavahata gaNitanuM rUpa nIce pramANe che. "parikammaM vavahAro rajju rAsI kalAsavanne ya / jAvattAvati vaggo ghano ta taha baggavaggo vikappo ya // " gaNitanI prazaMsA karatA jagavikhyAta gaNitajJa mahAvIrAcAryae, gaNitasAra saMgrahanA prAraMbhamAM, adhyAya 1, zloka 9-19mAM nIce pramANe lakhyuM che. alaukika, vaidika tathA sAmAyika je je vyApAra che e badhAmAM gaNitano upayoga thAya che. kAmazAstra, arthazAstra, gandharvazAstra, nATyazAstra, pAkazAstra Ayurveda, vAstuvidyA AdimAM, chaMda, alaMkAra, kAvya, tarka, vyAkaraNa ItyAdimAM tathA kalAonA samasta guNomAM gaNita atyaMta upayogI che. sUrya Adi grahonI gati jJAta karavAmAM, grahaNamAM, grahonI yutimAM, praznamAM, caMdramAMnA parilekhamAM sarvatra gaNita aMgIkRta che. dvIpo, samudro ane parvatonI saMkhyA, vyAsa ane paridhi loka, antarloka, jayotirloka svarga ane narakamAM rahenAra badhA zreNibaddha bhavano, sabhA bhavano temaja gumbajhAkAra maMdironA pramANa tathA anya vividha pramANa gaNitanI sahAyatAthI jANI zakAya che. tyAM prANIonA AkAra, emanuM AyuSya ane ATha guNa ItyAdi, yAtrA Adi tathA saMhitA Adi sAthe saMbaMdhita viSaya e sarva gaNita para nirbhara che. vadhu kahevAnuM zuM prayojana ? sacarAcara trailokayamAM je kAMI vastu che. enuM astitva gaNita vinA saMbhavita thaI zakatuM nathI. kRtArtha pUjya ane jagatanA svAmI tIrthakaronI ziSya praziSyAtmaka prasiddha guru paraMparAthI Avela saMkhyAnarUpI samudramAMthI ratnanI mAphaka, pASANamAMthI kAMcananI mAphaka tathA zukitathI samudrathI muktAphaLanI mAphaka- kAMIka sAra kADhIne huM gaNitasAra saMgraha graMthane mArI mati-zakti anusAra kahuM chuM je laghu hovA chatAM paNa anandhArthaka che. 4. Indian National Science Academy, New Delhi 1983, Intro, P. 1 2. eja pR.1 3. vinaya piTaka, olDanabarga, saM.bhAga.4 5. 7 majijhamanikAya, bhAga-1, pR. 85, culla nidaza pR. 199 4. saM.I.bI. kAvela tathA Ara.e. nIla kembrijha, 1886, pR. 3, 26 ane 88 5. anu. rAIsa Devisa, oksaphorDa, 1890, pR. 91 B 6} $ $ $ $ $ $ $ $ 50 $ $ $ $ $ $ Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAre antagaDadasAo, kalpasatra samavAyAMga sUtrAdi graMthomAM gaNatarI, rUpa ane gaNanAno ullekho maLe che. je kAMIpaNa hoya, gaNitane jaina sAhityamAM vizeSa sthAna maLavAnuM kAraNa enuM alaukika gaNitathI gUMthAyela karma saMbaMdhI sAhitya che. jemAM gaNita vagara kAMI paNa gati azakya che. e graMthomAM mukhyataH pakhaMDAgama,gaummadasAra, labdhisAra, kSapaNAsArAdi graMtha tathA enI dhavalA, jIvata-pradIpikA temaja samyakajJAna caMdrikAnI TIkAo che. karmanI gaNatarI eTalI saraLa nathI jeTalI jayotiSkonI gaNatarI. jayotiSkonI gatinI gaNatarImAM sUrya prazapsi vagere graMthomAM ane enI TIkAomAM gaNitanuM mahatva daSTavya che. 4. jaina saMskRtimAM laukika temaja lokottara gaNitanA vibhinna AmnAyono vikAsa. laukika gaNitane be rUpomAM vibhAjita karI zakAya che. eka to je zuddha sUtrone AvikRta karIne cAle che bIju e ke je zuddha sUtrono prayoga vibhinna prakAranI vidyAo ke kalAomAM kare che ane emAMthI prApta pariNAmo sAthe prayogAtmaka avalokananI tulanA kare che. A aMge AcArya akalaMkanI tattvArthasUtranI TIkA daSTavya che. lokottara gaNitane prayukta gaNitanA rUpamAM mAnavAmAM AvI zake che. je samaye lokottara prakaraNone jaina sAhityamAM gaNita dvArA nirUpita karavAmAM AvyA. e samaye e Avazyaka na hatuM ke laukika gaNitake je te samaya sudhI (bhagavAna vardhamAna mahAvIranA kALa sudhI) eTalu vikasita thaI gayu hatu ke eno prayoga lokottara samasta prakaraNomAM thaI zake. tathya e hatuM ke karma siddhAMtanA nirUpaNa mATe je lokanI saMracanA gaNitIya rUpamAM jaina tIrthamAM vikasita thaI hatI temAM svayaM eka gaNitIya AdhAra hato. jayAM zvetAMbara AmnAyamAM gaNita jayotiSa siddhAMta ne nirUpita karavA aMgenI vizeSa TIkAo upalabdha thAya che. tyAM digaMbara AmnAyamAM gaNita karma siddhAMtane nirUpita karavA aMgenI vizeSa TIkAo upalabdha thAya che. jayAM zvetAMbara AmnAyamAM gaNita-jayotiSa aMgenI TIkAomAM dhruvarAzinA upayoga dvArA viSayane sulabha banAvavAmAM AvyAM che. tyAre digaMbara AmnAyamAM gaNita karmasaMbaMdhI TIkAomAM aneka prakAranI rAzione saMdaSTio dvArA viSayane sulabha banAvavAmAM Avyo che. A tathya pramukhatAne lakSyamAM rAkhI darzAvavAmAM AvyA che. vAstavamAM mAdhavacaMda -vidyanI trilokasAra TIkAmAM paNa gaNita-jayotiSane sulabha banAvavAmAM AvyA che. A prakAre enI anya TIkAmAM gaNita-karmane paNa sulabha banAvavAmAM AvyuM che. digaMbara AmnAyamAM jagatmasiddha mahAvIrAcAryanI laukika gaNita graMtha gaNitasAra saMgraha IsvIsananI navamI sadInI unnata gaNitano paricAyaka che. jemAM nimnalikhita viSaya pratipAdita che. saMjJA adhikAra (kSetra paribhASA, kALa paribhASA, dhAnya paribhASA, svarNa paribhASA, rajata paribhASA, lokhaMDa paribhASA, parikarma nAmAvali, zUnya tathA dhanAtmaka temaja RNAtmaka rAzi aMgenA niyama, saMkhyA saMjJA, sthAna nAmAvali guNaka guNanirUpaNa); parikarma vyavahAra (pratyutpanna, bhAgahAra, varga, vargamULa, ghana, ghanamULa, saMkalita, vyutkAlita) kalAsavarNa vyavahAra (bhinna pratyutpanna, bhinna bhAgahAra, bhinna saMbaMdhIvarga, vargamULa, ghana, ghanamULa bhinna saMkalita, bhinna vyutkalita, kalAsavarNa, pajAti, bhAgajAti, prabhAga ane bhAgAbhAga jAti, bhAgAnubandha jAti, bhAgApavAha jAti, bhAga-mAtR jAti); prakIrSaka vyavahAra (bhAga ane zeSa jAti, mULajAti, zeSamULa jAti, dvirajha zeSamULa jAti, aMzamULajAti, bhAga saMvarga jAti, UnAdhika aMzavarga jAti, mULa mizrajAti, bhinna dazyajAti) rAzika vyavahAra (anukrama airAzika, vyasta airAzika, vyastapaMcarAzika, sapta rAzika, navarAzika bhAMDa pratibhAMDa, kaya - vikraya) mizraka vyavahAra (saMkramaNa ane viSama saMkramaNa paMcarAzika vidhi, vRddhi vidhAna, prakSepaka, kuTTIkAra, vallikA kuTTIkAra, viSama kuTTIkAra, sakaLa kuTTIkAra, suvarNa kuTTIkAra, vicitra kuTTIkAra, zreDhIbaddha saMkalita), kSetragaNita vyavahAra, (vyavahArika gaNita, sUkSma gaNita, janya vyavahAra, paizAcika vyavahAra); khAta vyavahAra (sUkSma gaNita, citti gaNita, RkacikA vyavahAra); ane chAyA vyavahAra. A graMtha saMpUrNa gaNita graMtha che jeno pracAra saMbhavataH dakSiNa bhAratamAM rahyo hato. mahAvIracArya dvArA saMbhavataH nimnalikhita cAra kRtio, racanAmAM AvI hovAnuM mAnavAmAM Ave che. paraMtu A viSaya vivAdAspada che. (1) patrizikA (saMbhavataH bIjagaNita graMtha, ke TIkA mAdhavacaMda -vidyadvArA) (2) jayotiSa paTala (saMbhavata: graha nakSatrAdi gaNita saMbaMdhI). (3) kSetragaNita (4) chattIsa pUrva uttara pratisaha. anupama jainane gaNitasAra saMgraha sAthe saMbaMdhita 34 pAMDulipio (hastapratonuM) vivaraNa ApyuM che.' 1. juo, mahAvIrAcArya, dvArA anupama jaina temaja surezacandra agravAla hastinApura, 1985, pR.2 2. juo, eja, sariNI pR.8nI sAme. Big webs ite : ww{$ $ $ $$ $ $$$ Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNitasAra saMgrahamAM vikasita gaNita strotanA viSayamAM svayaM mahAvIrAcAryanuM kathana punaH ullekhanIya che. huM tIrthane utpanna karanAra kRtArtha ane jagadIzvarothI pUjita (tIrthakaro)nI zikhya praziSyAtmaka prasiddha gurUparaMparAthI prApta saMkhyA zAna mahAsAgaramAMthI eno keTaloka sAra ekatrita karI, evI rIte jevI rIte samudramAMthI ratna, pASANamayazIlAthI svarNa ane zukatamAMthI muktAphaLa prApta karavAmAM Ave che alpa hovA chatAM, paNa analpa arthane dhAraNa karanAra sArasaMgraha nAmanA gaNita graMthane potAnI zakti anusAra prakAzita karyuM che. spaSTa che ke emAM lokottara gaNitano kaMIka sAra ekatrita karavAmAM Avyo che. e paNa spaSTa che ke emAM parikama vyavahAra, klAsavarNa vyavahAra,airAzika vyavahAra, kSetragaNita vyavahAra, ane chAyA vyavahAra, lokottara vikasita gaNitamAMthI sArarUpa (sAmagI) levAmAM AvI che. A prakAre A graMthamAM jaina AcAryo dvArA prAyaH 1000 varSomAM vikasita karavAmAM Avela lokottara gaNitanuM kaMIka svarUpa prApta thAya che. navamI sadImAM digambara AmnAyamAM vIrasenAcArya dvArA koI gaNita graMtha 'siddha-bhU-paddhati' nI TIkA lakhI hoya tevuM pramANita thAya che. e spaSTa thAya che ke dhavalA TIkAkAre lokottara gaNita graMtha "siddha-bhU-paddhati" ne sulabha banAvavA mATe TIkAnI racanA karI haze. A graMtha hAla upalabdha nathI, na to enI TIkA. jaina sAhityanA bRhada ItihAsa bhAga 5 mAM nimnalikhita anya jaina AcAryo dvArA nirmita gaNita graMthono paricaya Apyo che.' | vikrama saMvata 1372-1380mAM racita gaNitasAra kaumudI (prAkRta)mAM racayitA ThAkara le che. emAM bhAskarAcAryanI 'lIlAvatI' temaja mahAvIrAcAryanA gaNitasArasaMgrahano upayoga thayo che. tathApi navIna lokabhASA zabda temaja kaMIka navIna mUlyavAna prakaraNa paNa che. emAM varNita yaMtro para zodha thavI jarUrI che. lagabhaga vikrama saMvata 1261mAM pallIvAla anantapAla dvArA pATI gaNitanI racanA karavAmAM AvI. yullAcAryo dvArA gaNita saMgraha grantha racavAno ullekha che. nemicaMdra dvArA kSetra gaNita graMtha racanAno ullekha jinaratnakoza (pR. 98)mAM maLe che. lokAgacchIya muni tejasiMha dvArA 'ISTAMka paMcaviMzatikA" 26 padyavALuM racAyela che. gaNita sUtra graMthanI racanA koI digambara AcArya dvArA thaI che. upakeza gacchIya siddha sUrIe zrIdharakRta 'gaNitasAra' graMtha para TikA racI che. vikrama saMvat 1330mAM zrIpatikRta 'gaNita tilaka' para siMhatilakasUri zvetAMbara AcAryanI gaNita tilaka-vRtti upalabdha che. laukika gaNita jyotiSa para jainAcAryonA aneka graMthono ullekha che je hajI sudhI hindI anuvAda sahita prakAzita thaI zakyA nathI. A prakAre enA dvArA thayela vikasita gaNita jayotiSano itihAsa aMdhakAramAM che. lokottara gaNita-jayotiSano vikAsa sUryaprajJapti, caMdraprajJapti, jayotiSa karaMDaka prabhUti graMthonI TIkAo AdithI jJAta thAya che. emAM dhruva rAzi tathA paMcavarSIya yuga paddhatino upayoga uttarakAlIna yugapaddhatine vikasita karavAmAM kyAM sudhI thayo hato te gahana zodhano viSaya che. tiloyapAsaNati temaja trilokasAra Adi graMthomAM paNa jayotiSanA lokottara gaNitanA rUpamAM vikAsa e pramANe thayelo daSTigocara thAya che. gaNanA vikAsanA saMbaMdhamAM nemicaMdra zAstrIne vibhinna graMtho temaja lekhomAM 1. mahAvIrAcArya, gaNitasAra saMgraha, zolApura, 1963, pR.3 2. lekhaka 5. aMbAlAla ke. zAha, vArANasI, 1969, pR. 160-166 3. zrIdharAcArya aMge nemicaMdra zAstrI (bhAratIya jyotiSa, dilhI, 1970, pR. 132) ne ullekha karyo che ke - te prAraMbhamAM zaiva hatA. paraMtu bAdamAM jainadharmAnuyAyI thaI gayA hatA. emanA graMthomAM pATIgaNita, bIjagaNita, gaNitagraMtha prasiddha che. e lagabhaga IsvIsananI AThamI sadImAM thayA hatA. enA vizada kAryanA mUlyAMkana mATe datta temaja siMhano graMtha hiMdu gaNitano ItihAsa vAMcavo joIe. (1) bhAratIya jayotiSa, bhAratIya jJAnapITha, dilhI, 1970 (2) kevaLajJAna prazna cUDAmaNi, bhAratIya jJAnapITha, dilhI, 1969 (3) zodha lekha : bhAratIya jayotiSano poSaka jaina jayotiSa, vaNa abhinaMdana graMtha, sAgara, vIra ni.saM. 2476, pR. 469-484 (4) zodha lekha : jaina jyotiSa sAhitya - AcArya bhikSu smRtigraMtha, kalakattA, 1961, pR. 210-221 (5) zodha lekha : grIka pUrva jaina jayotiSa vicAradhArA, bra. caMdAbAI abhinaMdana graMtha, ArA, 1954, pR. 462-466 che O} { E E} $$$$$$ $$ 52 {G} {6} } } {6} {6} $G G $6) SS GET Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EKhOUKhOUTOUKhOKOUTOKhOUKhOUKhOUKhOUKhOU KOUKOUKOUKOKOS KOUTOUKOUKOUKOUKOUKOUKOU nIce lakhela sArarUpa tathya prastuta che. jenA para zodha lekha (lakhAvavA) Avazyaka che - (1) pratidina sUryanA bhramaNa mArga nirUpaNa saMbaMdhI siddhAMta. enuM vikasita rUpa dainika ahorAtravRttanI kalpanA che. (2) dinamAnanA vikAsanI praNAlI je vedAMga jayotiSamAM nathI maLatI. (3) ayana-saMbaMdhI prakriyAno vikAsa, jenuM vikasita svarUpa dezAMtara, kAlAntara, bhUjAntara, carotara temaja udayAntara saMbaMdhI siddhAMta che. (4) parvomAM viSuvAnayana je pachIthI saMkrAMti ane krAntimAM vikasita thayo. (5) saMvatsara aMgenI prakriyA jeno vikAsa pachIthI sauramAsa, caMdramAsa, sAvanamAsa temaja nakSatramAsa rUpomAM thayo. (6) gaNita dvArA nakSatra lagna Anayana prakriyAnA vikasita rUpa trizAMza, navamAMsa, dvAdazAMza temaja horAdi che. kALagaNanA prakriyAnA vikasita rUpa aMza, kalA, vikalA vagere kSetrAMza saMbaMdhI gaNanA temaja ghaTIpalAdi saMbaMdhI kALa gaNanA che. (8) RtuzeSa prakriyA jenuM vikasita rUpa kSayazeSa, adhimAsa, adhizeSa Adi che. (9) sUrya, caMdra maMDaLonA vyAsa, paridhi AdinuM vikasita gaNita graha gaNita che. (10) chAyA dvArA samaya nirUpaNanuM vikasita rUpa ISTakALa, bhAta, bhabhoga temaja sarvabhoga Adi che. (11) rAhu ane ketunI vyavasthAnuM vikasita rUpa sUrya temaja caMdra grahaNa aMgeno siddhAMta. (12) caMdra prajJaptimAM pratipAdita chAyA parathI dhrujyA, kanyAnA rUpano siddhAMta jayotiSamAM vikasita rUpamAM AvelA che. graha gaNitanA je bIja sUtrono ullekha A granthamAM che te grIka jyotiSathI pUrvano che. (13) praha vIthionuM vikasita rUpa pracalita bhacakra mAnI zakAya che. (14) paMcavarSAtmaka yugamAM vyatipAta onayana prakriyA je jayotiSakaDaka, pR. 200-205mAM upalabdha che. ahI paNa dhruva rAzino upayoga che. (15) pakhaMDAgamanI dhavalA TIkAmAM 15 muhUrtonI nAmAvali pUrvAcAryo dvArA kRta che. (16) kulapakulanuM vibhAjana pUrNamAsIe thanAra nakSatronA AdhAra para che. A svataMtra viSaya che. (17) jainAcAryoe gaNita jayotiSa saMbaMdhI viSayanuM pratipAdana karavA mATe pATIgaNita, bIjagaNita, rekhAgaNita trikoNamiti, golIya rekhAgaNita, cApIya temaja vakrIya trikoNamiti, pratibhA gaNita, bhRgonnati gaNita, paMcAMga nirmANa gaNita, janma patra nirmANa gaNita, pradyuti, udayAsta aMgenuM gaNita temaja yaMtrAdi sAdhana sAmagrI aMgenuM gaNita pratipAdita karyuM che. (18) caMdra spaSTIkaraNa temaja mukhyataH vizottarInuM kathana. jaina jayotiSa sAhityanA Aja sudhI lagabhaga pAMcaso graMthono pato lAgyo che. jenuM vivaraNa varmI abhinaMdana graMthamAM ApavAmAM AvyuM che. (zodhalekha eja juo) emAM prAyaH pada graMtha gaNita jayotiSa aMgenA che. ene uparAMta jainetara graMtho para prAyaH 24 TIkAo jainAcAryoe karI che. lokottara gaNita aMgenA aneka zodha lekha prakAzita thayA che. emAM jainAcAryo dvArA vikasita vibhinna prakAranA gaNita sUtro AdinuM vizeSa vivaraNa che. e lekha zodha mATe dRSTavya che : keTalAka mukhya lekha nIce pramANe che. (ka) lakSmIcaMdra jaina, AgamomAM gaNitIya sAmagrI tathA eno mUlyAMkana, tulasI prajJA khaMDa 6, aMka 9, 1980 pR. 3pa-69 (kha) lakSmIcaMdra jaina, tiloyapati gaNita, zolApura, 1958, pR. 1-105 (ga) lakSmIcaMdra jaina, lokottara gaNita vijJAna ke zodhapatha, bhikSusmRti graMtha, kalakattA, 1961, pR. 222-231 (gha) lakSmIcaMdra jaina, Ana dA jaina skUla opha methemeTiksa, choTelAla smRtigraMtha, kalakattA, 1967, pR. 266-292 (ca) ela.sI. jaina, seTa borI Ina jaina skUla opha methemeTiksa, AI.je.eca. esa. kalakattA, bhAga-8, kra. 1, 1973 (cha) ela.sI. jaina, kAInemiTiksa opha dI sana enDa dI muna Ina tiloya paNati, tulasI prajJA, lADanuM, pha, 1975, pR. 60-7 (ja) ela.sI. jaina, dI kAInemeTika mozana opha enTrala rIyala enDa kAuMTara vADIja Ina trilokasAra, AI. je. eca.esa. kalakattA bhAga-11, 4.1, 1975, pR. 58-74 DORG/SEARS 1STRY'S 336 3373 3GM 53 RG33/26/1Gx8EX$$1$G 3GPRS 305) www.allorary.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (jha) ela. sI. jaina, Ana saraTena methemeTika TApikasa opha da dhavala Tekasa, AI.je eca. esa. kalakatA, bhAga 11. kra. 2, 1976 pR. 85 - 111. (Ta) ela. sI. jaina DAIvarjeTa sIkavenseja lokeTiMga TrAsphA InAITa, seTsa Ina trilokasAra, AI. je. eca. esa. kalakattA 12 ka. 1, 1977, pR. pa7-75 ela.sI. jaina. sisTama borI Ina jaina skUla opha methemeTikasa, AI je. eca. esa. kalakattA bhAga 14, kra. 1, 1979, pR. 31-65 (Da) ela. sI. jaina. AryabhaTa - prathama enDa yativRSabha -e - sTaDI Ina kalpa enDa merU, AI. je.eca. esa. bhAga 12, ka. 2, 1977, pR. 13pa-149 uparokta zodhalekhomAM jainAcAryo dvArA vibhinna AmnAyomAM vikasita lokottara gaNitanA svarUpane darzAvIne enI tulanA anyatra vikasita gaNita sAthe karavAmAM AvI che. prAraMbhamAM vibhUtibhUSaNa dattane aneka TvetAMbara graMthomAMthI lokottara gaNitano vikAsanuM mUlyAMkana karavAno prayatna karyo hato tathA hiMdu gaNita ke ItihAsamAM enA yogadAnane aMkita karavAmAM Avyo hato. e prayAsa 1929mAM lagabhaga prAraMbha thayo hato. emaNe lakhyuM che, jainio dvArA gaNitIya saMskRtine khUba mahatva ApavAmAM Ave che. enA dhArmika sAhityane sAdhAraNata: cAra samUhamAM vibhAjita karavAmAM AvyAM che. ene anuyoga kahe che. jeno artha che (jaina dharmanA) sidhdhAMtanuM prakAzana" emAMthI eka gaNitAnuyoga che. athavA gaNitanA sidhdhAMtanuM prakAzana'. enI jaina dharmamAM AvazyakatA thAya che jaina paMDitanI pramukha upalabdhiothI eka e che ke - ene saMkhyAna (arthAtu saMkhyAonuM vijJAna athavA aMkagaNita) tathA jyotiSanuM jJAna hoya.' A zodha lekhamAM mukhyataH nIce lakhela graMtho tarapha saMketa hato. (1) bhagavatI sUtra - abhayadevasUri TIkA (la. 1050) uttarAdhyayana sUtra, anu. haramAM jaikobI, okasapharDa, 1895 (2) jaMbadvIpa prajJapti, zAMticaMdragaNiTIkA, (I.1pa95) bhUmikA. (3) kalpasUtra, bhadrabAhu, (la. 350 I.pU.) anu. ha. jaikobI. (4) aMtagaDadAsAo temaja anuttarovavAIyadasAo, anu. barneTa, 1907 A samaya sudhI, karma sidhdhAMtavALA graMtha : kasAyapAhuDa temaja pakhaMDAgama,jayadhavalA tathA dhavalA TIkAo sahita prakAzita nathI thaI zakayA. jyAre 1935mAM datta ane siMhe hindu gaNitano ItihAsa" aMgrejImAM prakAzita karAvyo te pUrvanI zodhamAM koI navIna sAmagrI umerI zakyA nathI. to paNa A lekhakone pratIta thayuM ke - jaina AmnAyanuM gaNitakSetra mukhyataH sthAnAMga sUtra (sUtra 747) mAM prApta eka sUtramAM ullekhita che, jenA upara zodha karavI joIe. 'parikammaM vavahAro rajju rAsI kalAsavaNNe ya / jAvattAvati vaggo ghaNo ta taha vaggavaggo vikappo ta // ahIM parikarma (mULabhUta gaNitanI prakriyAo ) vyavahAra rajaju (vizva-loka mApanI IkAI) rAzi (seTa) kalA savarNa (bhinna saMbaMdhI kalana) yAvatu tAvatu (saraLa samIkaraNAdi) varga (varga samIkaraNAdi) ghana, (ghanasamIkaraNAdi), varga varga (dvivarga samIkaraNAdi) temaja vikalpa (dhArAo, krama, saMcaya Adi) aneka pAribhASika zabdo sAthe che. jemAMthI keTalAya gaNitasAra saMgrahamAM AvyAM che. datte A prakAranA anya pAribhASika gaNitIya zabda ekatrita karyA hatA. je mukhyataH zvetAMbara AmnAyanA graMthomAMthI upalabdha karavAmAM AvyA che. jyAre siMhe dhavalA TIkAo (bhAga 3 ane 4 )*nuM adhyayana karyuM to emaNe prathama e sidhdha karavAno prayAsa karyo ke koI paNa graMthamAM je sAmagrI maLI che. te prApta 300thI 400 varSa pUrvanI saMracita thayelI haze. ethI AgaLa nI abhyakita che. yadyapi aneka jaina gaNitajJonA nAma jJAtA che ke - e graMtha vilupta thaI gayA che. sarvAdhika pUrvanA bhadrabAhu che jemanuM dehAvasAna 278 I.pU. thayuM hatuM. kahevAmAM Ave che ke - emaNe be jyotiSa graMtha racyA hatA. (1) sUrya prajJapti TIkA, (2) bhadrabAhu saMhitA, Ano ullekha sUrya prajJaptinI TIkAmAM malayAgiri (lagabhaga 1150) dvArA bhaTTotpala (9I) dvArA thayo che. anya jaina jyotiSInuM nAma sidhdhasena che jeno ullekha varAhamihira (505I.) tathA bhaddotpala karyo che. aneka graMthomAM gaNitIya ullekha ardhamAgadhI tathA prAkRtamAM maLe che. dhavalAmAM evA aneka 1. bule. kela. metha, so. 27.2, 1929, pR. 115-145 2. methemeTiksa opha dhavalA, paiv, 1941, pR. i- xxiv. E { {$ $ $ $ $ $ 54 R ang {G}{G}{G}{G RS 35 36 33 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uddharaNa prApta thAya che. A uddharaNo para upayuktasthAna para vicAra karAvAmAM Avaze. paraMtu ahIM e yAda rAkhavuM joIe ke - jaina vidvAno dvArA likhita evA gaNitIya graMthonuM niHsaMdeha rUpamAM astitva hatuM je hAla vilupta thaI gayA che. kSetra samAsa tathA karaNA bhAvanA nAmano graMtha jaina vidvAno dvArA racita thayA paraMtu hAlamAM te paNa aprApya che jaina gaNita graMtho aMge amAruM jJAna je adhuruM che. kaMIka evuM agaNitIya graMthomAMthI pragaTa thayuM che. jemAM umAsvAtinuM tattvArtha dhigamabhAgya, sUrya prajJapti, anuyoga dvAra sUtra, trilokaprajJapti, trilokasAra ItyAdi samAveza thAya che. emAM have dhavalAne umerI zakIe chIe.' vIrasenAcAryae dhavalAmAM nIce lakhela gaNitIya athavA agaNitIya graMthothI udhdharaNa ApavAmAM AvyA che ane keTalAka udhdhAraNa evA che je graMthonA kartAonA nAma ajJAta che - kaSAya prAbhRta, kALasUtra, tattvArtha bhASya, vargaNAsUtra, vedanA kSetra vidhAna, satkarma prAbhRta sammati sUtra, appA bahuga sUtra, khudAbaMdhasUtra, jIvANa, tattvArtha sUtra, tiloyapaSNatti , pariyamma, piDiyA, viyAhapaSNatti, veyaNA sUtra, saMtaka... pAhuDa, saMtasUtra, khetaNiogadAra, gAhAsUtra, (kasAya pAhuDa), jIvasamAsa niryAsu baMdha sutta, dagvANi ogadAra, paMcatyi pAhuDa, saMtANi ogadAra, uccAraNa, kALavihANa, kAlANi ogadAra, nikSepAcArya, prarUpitagAthA. pradeza baMdha sutra, pradeza viracita arvAdhikAra baMdhasUtra, mahAkarma prakRti prAbhUta, mahAbaMdha, kALa nideza sUtra, cUrNisUtra, khaMDagraMtha, bhAvavidhAna, mULataMtra, yoni prAbhRta, sidhdhivinizcaya, bAhira vagaNA,veyaNA sutta, patyiya, karmapravAda, sUtra vizeSa ItyAdi. nemicaMdra sidhdhAMta cakravartIe trilokasAramAM vRddhArA parikarmano ullekha karyo che. je have aprApya che. A prakAre tiloyapaNyattimAM grahomAM gamana vivaraNano e samaya kALavaza naSTa thavAnuM darzAvavAmAM AvyuM che. evuM thaI zake che ke - paMcavarSIya yuga padhdhati jevI hoI ja te aneka varSIya yuga padhdhatimAM bAMdhavAmAM AvI che. jo AryabhaTTanA kALathI pragaTa thayelI jovAmAM Ave che. sUrya prajJapti bhAga (1) mAM pujya dhAsIlAlajI ma. e pR. 89mAM keTalIka gAthAo vilupta thaI gaI hovAthI artha samajhavAmAM muktino anubhava karyo che. ahIM zuM episAIkilanA sidhdhAMta zodhana mATe 124 tathA 144 saMkhyAo no kevI rIte upayoga thayo che te atyaMta mahatvapUrNa che. : 5. vaidika saMskRtimAM bhUgola, jyotiSa temaja khagola Adi aMgenuM gaNita : bhAratamAM mukhyataH be saMskRtionI carcA jovA maLe che. - vaidika saMskRti ane zramaNa saMskRti. vaidika saMskRtinuM darpaNa veda temaja upaniSada che jemAM ApaNe joyuM che ke emA gaNitanuM svarUpa kevuM hatuM. e sAhitya kayAre racAyuM hatuM, enA para pUrvIya temaja pAzcAtya vidvAnonA mata judA-judA che. prAcInatama upalabdha veda, je siMhanA mata pramANe 3000 I.sa. pUrve athavA saMbhavata: enAthI vadhu prAcIna che. vizeSa karIne devatAonA guNagAna, vaMdanA mAtra che. ucca saMbhyatAnA dyotaka che. vedonI pazcAtunuM brAhmaNa sAhitya (lagabhaga 2000-1000 I. sa. pUrve) aMzata: dhArmika ane aMzataH dArzanika che. enA prathomAMja aMkagaNita, kSetragaNita ane bIjagaNita Adi tathA gaNita jyotiSano prAraMbha maLe che. e pachI baudhdha temaja jaina saMskRtionuM sAhitya spaSTa rUpathI ahiMsA - krAntinuM rUpa dhAraNa karIne temaja navI cetanAnuM svarUpa dhAraNa karI prakAzamAM AvyuM. emAM jaina saMskRtimAM gaNite atyaMta suMdara temaja gaMbhIra bhUmikA bhajavI tathA sRSTi racanA, jyotiSa temaja karma sidhdhAMtanI takane sabala, puSTa ane gaMbhIra banAvavAnI zreyaskara bhUmikA bajAvI che. DaoN. e.ke. bAge potAnA graMthamAM gaNitanA vikAsanA vyavasthita adhyayana arthe tene prAcIna bhAratanA vaidika yuga (lagabhaga 1500 I.sa. pUrvathI 2000 I.sa. pU.) tathA pazva-vaidikayuga (lagabhaga 200 I.sa.pUrvIthI 400 I.sa.pU.) nI anuvartI avasthAomAM vibhAjita karyo che. emaNe vaidika yugamAM gaNiteya jJAnanA udgama aMge vyakata karyo che ke - "About two thousand years before the christian era. the Indus valley was invaded by an Aryan race. Following this. an about 1500 B.C. a Crude Civilisation Known as the Vedic Civilisation began to emerge in India. 1. juo, eja pR. ii. 2. zrI sUryaprajJapti, prathama bhAga, amadAvAda, 1981 3. hindu gaNitazAstrano ItihAsa bhAga 1, lakhanau, 1956, pR.1 4. Mathematics in Ancient and Medieval India, caukhambhA oriyanTakiyA, vArANasI, korsa-16, pR.3 vagere (65653653{} {6} $G G $ 6 67 55 0 1} } {G}{G} {GRs 25 36 365 361 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Snap361333333} {G} $1$$1$$D) 6) 3GpRyinitGitSREGhsen vaidika sabhyatAno vikAsa cAra prakramomAM thayo che. (1) saMhitA (Rka, sAma, yajurU temaja atharvanu) (2) brAhmaNa (AdhyAtmika temaja dhArmika graMtha) (3) AraNyaka ( je brAhmaNa graMthonAM AdhibhautikIya pariziSTa rUpa mAM hatA.), ane upaniSada (dArzanika graMtha) temaja (4) vaidAMgonuM aMtima prakrama. vaidika yuganA prathama traNa prakramomAM je sAhitya che. emAM gaNitIya vicAra aMgenI sUcanA atyalpa che. A prakAre Do. bAganI anusAra vaidAMga sAhitya jene saMpUrNa sUtra sAhityanA rUpamAM jANI zakAya che. ahIM sUtra zabda gaMbhIratAthI levAmAM Avyo che. A vaidAMga sAhitya 6 prakAranuM che. (1) zikSA (2) kalpa (yajJAdi niyama) (3) vyAkaraNa (4) nirUkta (5) chaMda (6) jyotiSa. A sUtra sAhityanA AlocanAtmaka gaNiteya jJAnathI evuM mAnavuM paDe che ke - enAthI paNa pUrvanA yugamAM gaNiteya graMtha hovA joIe je vilupta thaI gayA. sAta zulbakAraH Apastamba, kAtyAyana, mAnava, maitrAyana, vArAha temaja hiraNyakezI vikhyAta che. jeo e vaidika bali vaidionI racanA aMgenA vibhinna prazno hala karI ApyA che.' e rekhAgaNitanuM svarUpa hatuM sahuthI pUrvanA baudhAyana zulbakArane pithegorasanA sAdhyanuM pratijJApana karyuM che, ahIM V2 nuM mAna dazamalavanA pAMca aMko sudhI kADhavAmAM AvyuM che. enA pachI jaina jAtino udaya I.sa.pU. pa00-300 mAM lagabhaga thAya che. vaidAMga jyotiSanA gaNitanA saMbaMdhamAM traNa vAranuM saMzodhana (Recensions) je Arya jyotiSa, yajuSa jyotiSa ane atharva-jyotiSa kahevAya che. ane enuM gaNita vaidika gaNitanA udgama rUpamAM mAnI zakAya che. Adhunika vidvAna sAdhAraNata: vedAMga jyotiSane 200 I.pU. nuM mAne che. vaidika bhAratamAM saMkhyAonI gaNatrI dasAha paddhatinA AdhAra para hovAnuM mAnavAmAM Ave che, yajurveda saMhitA, taittarIya saMhitA, maitrAyaNI saMhitA AdimAM daza, zata, sahastra, ayuta (10) niyuta (10) Adi saMkhyA AvelI che. ekAdaza, saptaviMzati Adi saMyukta zabdo dvArA saMkhyAone prarUpita karavAmAM Ave che. ene zuddha sutra tathA pachInA graMthomAM paNa samajAvavAmAM AvatA rahyA che. Apastamba zulbamAM 972ne aSTavizabhUnamu sahastra arthAt 1000-28 rUpamAM vyakta karavAmAM AvyA che. taittarIya saMhitA (7.2, 12-13)mAM viSama, sama saMkhyAonuM vibhAjana pragaTa thayeluM che. bhinnono ullekha adhdha, pAda, sapha ane kalAnA rUpamAM kramazaH : ' i nA rUpamAM vaidika sAhityamAM maLe che. * zulmomAM paNa 1 1 pa' 10 Adi bhinnAtmaka saMkhyAo maLe che." A prakAre zulbakArone cAra parikarma temaja bhinnanuM prAraMbhikarUpa jJAta hatuM. zatpatha brAhmaNa, taitarIya brAhmaNa, chAMdogya upaniSada, vedAMga jayotiSa AdimAM saMkhyAone dasA paddhati para AdhArita zabdo dvArA vyakta karI che. vaidika hinduonI pramukha dhArmika prathA bali (nI) hatI, jenA mATe uparyukta samaya kADhavA mATe jayotiSa vikasita thavAnuM mAnavAmAM Ave che. vaidika vediyAM mukhyataH AhavunIya, gApatya, dakSinAni, mahAvedI, sautramaNi, prAdhvaMza, yenasita, vakrapakSa, vyastapuccha, yena, kaMka, alaja, prauga Adi rUpomAM vikasita karavAmAM AvI hatI. tadanusAra enI racanA AdinI pUrNa vyavasthA zulbakAra karyA karatA hatA. enA mATe yaMtra, mApanI IkAIyo tathA IMTonI AvazyakatA thatI. emAM zaMku, vaMzadaMDa, raju ItyAdi yaMtrarUpamAM tathA aMgula, pada, atnI vyAyAma, Adi IkAIyAM thatI. vibhinna vedionA saMsthAna varga, vRtta, ardhavRtta, samalamba, cartubhuja Ayata, pakSI, (vargAkAra zarIrAdi rUpomAM) tribhuja, viSamakoNa caturbhuja kacchavA Adi rUpovALA hatA. chAyA dvArA kRttikA tArAonI dizA kADhavA zudhdha sUtromAM pithegorasanuM sAdhya, sama AkRtionA guNa, vRttavargaNA, samakoNa tribhUjanI racanA ane kSetraphaLonI gaNanA thatI hatI. 1. vizeSa adhyayana mATe, juo Sen S.N. and Bag. A.K. The shulbasutras. INSA. New-Delhi.1983 2. juo bAga e.ke. eja pR.7 yajarveda saMhitA (17.2) taittarIya saMhitA (4.40, 11.4) Adi, Apastamba zulba (5. 7) 4. datta temaja siMha, hindu gaNitazAstrano itihAsa, bhAga-1, 5.185, motIlAla banArasIdAsa, lAhora 1935 (aMgrejI) 5. datta, bi.dA sAIsa opha zulba, kalakattA, vi.vi.pR.212, 1932 De sigyRGG3G/RSSSSSSSSM 56 YEARG/3G/3G/wR6GX3B6Y BAGS & 1 1 - | Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUci IkAIo emAM nIce pramANe hatI.' 1 aMgula = 24 aNu = 34 tila; 1 sudrapada = 10 aMgula; 1 pada = 15 aMgula, 1 prakrama = 2, pada = 30 aMgula; 1 ara7I = 2 pradeza = 24 aMgula; 1 purUSa = 1 vyAma = 5 atnI = 120 aMgula; 1 vyAyAma = 4 atnI = 96 aMgula; 1 prathA = 13 aMgula; 1 bAhu = 36 aMgula 1 jAnu = 30 ke 32 aMgula; 1 pUNa = 108 aMgula; 1 akSa = 104 aMgula 1 yuga = 88 aMgula, 1 zamyA = 36 aMgula; 1 aMga (anumAnatA) emAM kSetraphaLa ane ghanaphaLa paNa kADhavAmAM Ave che. racanAnA sivAya rUpAMtaraNa saMbaMdhI niyamo paNa emane jJAta hatA. emaNe jyAmitIya pAribhASika zabdAvalI paNa banAvI hatI. jemake - akSa = vikarNa, aMta = mithacchedana biMdu, bhUmi = kSetraphaLa; karNa = koNa, karaNI = raikhika AvRttinI bhujA ke vargamULa, dikaraNI = varganuM karNa, tathA 2 ItyAdi. emAMthI bIjagaNita samIkaraNa banyA. zulbasUtra yuga pachI 19mI sadI sudhI A sUtrano koI ullekha maLato nathI ane te nirUpayukta rahyA. emAM varga samIkaraNonuM rUpa kaMIka A pramANe hatuM. mahAvedInA kSetrane ma ekka vadhAravA mATe ajJAta bhujA kSa mAnavAthI tha'nuM mAna nimnalikhita (pramANe) thayA hatA. ahIM AdhAra 30, bhujA 24, UMcAI 36 ekkavALI mahAvadI mATe jeno AkAra samRddhibAhu samalaMba caturbhuja hatA. 36 ya ka (24ya + 30 ya 24 + 30 + ma = 36 41 " yA, 972 ya = 972 + ma yA, ya = + V1+ : 97ra. A prakAre anirdhArita samIkaraNa paNa vedionI racanAmAM prayukta thayA hatA jemake - kara + kha = ga jayAM traNa athavA be ajJAta che. sAthe ja eka - bakha + saga + dagha = 5 ane ka + kha + ga + gha = pha ahIM ka, kha, ga ane gha ajJAta che. jayAM sudhI vedAMga jyotiSanuM gaNita che. enI praNAlI ane jaina praNAlImAM vizeSa bheda che. jene pUrvamAM darzAvavAmAM Avyo hato. Rgyeda jyotiSanA saMgrahakartA lagadha nAmanA RSine mAnavAmAM Ave che. jemaNe koI svataMtra jyotiSagraMthane AdhAre yajJanI suvidhA mATe ene saMgrahIta karyo je kAbulanI AsapAsa racAyela mAnavAmAM Ave che. emAM 36 kArikAo che. yajurveda jyotiSamAM 49 kArikAo che. ane atharva jayotiSamAM 162 zloka che. nemicaMdra zAstrI lakhe che. AlocanAtmaka dRSTithI vedAMga jyotiSamAM pratipAdita jyotiSa mAnyatAo jovAthI e jJAta thaze ke - te eTalI avikasita ane Adi (prAthamika) rUpamAM che. jenAthI enI samIkSA karavI duSkara che." DaoN. je. basa "noTsa oNna hiMdu esTronomI" nAmanA pustakamAM vedAMga jyotiSamAM ayana, nakSatra gaNavA, lagnasAdhana Adi viSayonI AlocanA karatA lakhyuM che ke IsvIsanathI keTalIka zatAbdI pUrva pracalita ukta viSayonA 1. juo, bAga e.ke. eja, pR. 114 2. bhAratIya jyotiSa, pR. 79 - 80 Date 31st $ $ $ $# $# 57 G}GM) 96) Da6 25 30 30 30 30 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMta sthaLa che. AkAza- nirIkSaNanI praNAlIno AviSkAra A samaya sudhI thayo hoya, ema pratIta thatuM nathI. e kathana sAthe eTaluM yAda rAkhavuM joIe ke vedAMga jyotiSanI racanA yajJa-yAgAdinA samaya-vidhAna mATe thaI hatI. jyotiSa-tattvonA pratipAdana karavA mATe nahIM" pharI eNe lakhyuM che.' "ku jyotiSanI racanA kALa sudhI graha ane rAziono spaSTa vyavahAra na hato. A graMthamAM nakSatrodaya rUpamAM lagnano ullekha avazya che. paNa enuM phaLa AjakALa jevuM batAvavAmAM AvyuM nathI. jo gaNita jyotiSanI dRSTithI sTapha jyotiSanI parakha karavAmAM Ave to niSphaLatA ja maLe. kemake - gaNita jyotiSanI koI mahattvapUrNa vAta emAM nathI. phakta eTaluM ja kahI zakAya ke - yajJa-yAgAdinA samayajJAna mATe nakSatra, parva, ayana AdinuM vidhAna batAvavAmAM AvyuM che. A prakAre yujarveda jyotiSa prAyaH ka jyotiSa sAthe maLatuM Ave che. viSayanA pratipAdanamAM koI vizeSa bheda nathI. atharva jyotiSane jyotiSano svataMtragraMtha kahI zakAya jemAM phalita jyotiSa mukhyatve che. kalpa,satra, nirakta ane vyAkaraNamAM jyotiSa carcA maLe che. bauddhAyana sUtramAM (jamInameSayormaSavRSabhayorbasanta"). lakhavAmAM AvyuM che enAthI e jJAta thAya che ke - sUtra graMthonA samayamAM rAziono pracAra bhAratamAM hato. niraktamAM dinarAta, pakSa, ayananuM varNana che tathA yuga paddhatinI mImAMsA prApta thAya che. yAjJavalkaya smRtimAM krAntivRttanA 12 bhAgonAM kathanathI meSAdi 12 rAzionuM pramANa siddha thAya che. A prakAre mahAbhAratamAM jyotiSazAstranI aneka carcAo maLe che. I.sa. 100 lagabhaga je svataMtra jyotiSa graMtha lakhavAmAM AvyA hatA. enI carcA varAhamihirae paMcasiddhAMtikAmAM karI che. A pAMca siddhAMta kramazaH pitAmaha, vaziSTha, romaka, pauliza ane sUrya che. thIbonI paMcasiddhAMtika bhUmikAnI anusAra pitAmaha siddhAMta sUrya prajJaptinI jema prAcIna che. ene brahmagupta ane bhAskarane AdhAra mAnyo che. emAM vasiSTha siddhAMta saMzodhita temaja parivardhita rUpamAM ke - jemAM kevaLa 12 zloka che. vartamAna laghuvaziSTha siddhAMta 94 zlokayukta che enuM gaNita parimArjita ane vikasita che. lATadevanuM romaka siddhAMta grIka-siddhAMtonA AdhAra para banAvavAmAM AvyuM che. jemAM yavanapuranA madhyAhUnakAlIna siddha karavAmAM Avela ahargaNa che. thIbo nathI mAnato ke mULataH e zrISeNe racyuM che. enuM gaNita sthULa che ane te saMbhavataH i.sa. 100-200 mAM racAyuM hoya evI zakyatA che. to paNa emAM yugapaddhatinA nirmANanI zarUAta thaI hatI ema kahI zakAya. saiddhAMtika vivaraNa emAM nIce Apela rUpamAM che. AryAmAM caMdrasAdhana vidhi azuddha che. mahA yugAnta 4320000 varSono; yugAnta (2850 varSono) nakSatrama 1582185600 1043803 ravibhrama 4320000 2850 sAvana divasa 1pa77865640 1040953 candrabhANa pa7751578 38100 candroccabhagaNa. 488258 pa7589 ,,, 1308 322 24 331 26889 153 13111 3420) 10pa0 caMdrapAtaegaNa 232165 1931 saura mAsa 5184OOOO adhimAsa 1591578 18 caMdramAsa pa3431578 ja 1. eja pR. 88 2. juo - eja, pR.100. 5 ( 6538335 357 58 1935 3pa250 37 38 39 (6) {} {G}{G} ] Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tithi 1057500 1602947368 9 25081768 tithikSaya 16547 thIbonI anusAra uparokta i.sa. 400 lagabhaga racAyela haze. pauliza siddhAMtanuM graha gaNita paNa aMko dvArA sthaLa rItithI gaNavAmAM AvyuM che. alaberUnI anusAra yunAnI siddhAMtothI enI racanA karavAmAM AvI che paraMtu karnee enuM khaMDana karyuM che. sUrya siddhAMtamAM yugAdithI ahargaNa lAvIne madhyamajhaha siddha karavAmAM AvyA che. A pachI saMskAra ApIne spaSTagrahavidhi pratipAdita karavAmAM AvI che. grahagamana paridhinI anusAra siddha karavAmAM AvyuM che; jenAthI grahonI yojanAtmaka ane kalAtmaka gatio pramANita thaI jAya che. e graMthamAM madhyama, spaSTa, triprazna caMdragrahaNa, sUryagrahaNa, paralekha, grahayuti nakSatragrahayuti, udayaasta, hRgonnati, pAta:adhikAra tathA bhUgola adhyAya ApavAmAM AvyA che. paMcasiddhAMto sivAya nAradasaMhitA, varga saMhitA Adi graMtha paNa che. pArAzara dvArA paNa phalita jyotiSanuM bRhatpArAzara horAzAstra prasiddha che.' : 6. bauddha saMskRtimAM bhUgola, jyotiSa temaja khagolAdi aMgenuM gaNita : jJAta thayuM che ke - vedAMga jyotiSanA sta252 gaNitajyotiSa aMgeno bauddhagraMtha zArdurakaraNa-avadAna che. gaNita - jyotiSanuM evuM vivaraNa cInI bauddha graMthamAM che. jemAM A graMthanA be anuvAda paNa sAmila che. e pachIno graMtha tibdhati tAMtrika graMtha che jenuM nAma kALacakra-taMtra (la. 10mI sadI) ane enI TIkA vimalaprabhA che. bauddha matAnusAra lokavarNana AcArya vasubadhunA abhidharmakozamAM prApta thAya che.? emAM IkAIo yojana ane kalpanA vibhAjana rUpamAM che. kSetramApa A graMthamAM nIce pramANe che7 paramANuM = 1 aNu, 7 aNu = 1 lauharaja, 7 lauharaja = 1 jabaraja, 7 jalaraja = 1 zazaraja, 7 zazaraja = 1 meSaraja, 7 meSaraja = 1 goraja, 7 goraja = 1 chidraraja, 7 chidraraja = 1 likSA, 7 zikSA = 1 yava, 7 yava = 1 AMgaLIparva, 24 AMgaLIparva = 1 hasta, 4 hasta = 1 dhanuSa, 500 dhanuSa = 1 koza, 8 koza = 1 yojana, kALamApa nIce pramANe che. 120 kSaNa = 1 tatpaNa; 60 tatpaNa = 1 lava; 30 lava = 1 muhUrta; 60 muhUrta = 1 ahorAtri; 30 ahorAtri = 1 mAsa; 12 mAsa + UnarAtra = 1 varSa ke saMvatsara. enI anusAra loka dhAtu. ananta che. (eja 5.413) ahIM kalpano paNa vicAra karavAmAM Avyo che.*(1) saMvartakalpa (2) vivartakalpa (3) attarakalpa, eMsI aMtarakalpono eka mahAkalpa thAya che. enuM vivaraNa thoDuM jaina utsarpiNI avasarpiNI kALAdi sAthe sarakhAvyA jevuM che. jyAM sudhI saMketanA dAlamikanA prakramonuM vivaraNa che. te aMge bI. ela. vAnaDara vAerDarano mata' ullekhanIya 9. In this manner Buddha continues through = 23 stages According to an arithmetic book koti is a hundred Times One handred thousand ( Sata sata sahassa). so that the Largest number mentioned by Buddha is 107 1046 = 1053 But in most arithmetic. these same Words ayuta and niyuta have Other Values Viz. 104 and 105 1. vizeSa vivaraNa mATe juo. zaMkara bAlakRSNa dIkSita, bhAratIya jyotiSa (anu. zi.jhArakhaMDI) lakhanau. 1975. 2. abhidharmakoza, lekhaka AcArya vasubaMdhu. anu. AcArya narendradeva, pra. hindustAnI akAdamI, IlAhAbAda, 1958 3. eja. 3, 88-89 4. eja. 3, 89-101 5. science Awakening, hAlenDa, (a.anu.) 1945, pR. para. 65 365 365 365 366 367 36 361361361 59 361 66 35 36} {}{G} {6} $6 6 J &6} : Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ forms 's both.eenth ods weronom but Buddha has not yet reached the end. This is only the First series he says. Beyond this there are 8 other series. It is clear that these numerals were never Used for actual counting or for calculations. They are Pure Fantasies which, like Indian towers were constructed in stages to dazzling heights" A prakAre baudhdha graMthomAM moTI saMkhyAmAM gaNanAdimAM upayoga thayo nathI. uparokata abhyakti baudhdha graMtha lalita vistara (prathama zatAbdI I.sa. pU.) mAno gaNitajJa arjuna ane rAjakumAra gautama ( bodhisatva) nA saMvAdamAM avatarita aneka saMketanA sthAno sudhI janArI saMkhyAonA saMbaMdhamAM che. paraMtu vArDananI anusAra te zabda bIjI saMkhyAo ne paNa dekhADe che. koTi guNottara saMjJAone pachI bindu, abda, nirabuda, ahaha, ababa, atata, sogaMdhika, uppala kumuda, puMDarIka, paThThama, kathAna, mahAkathAna ane asaMkhya bane che. paraMtu emanA darzanAdimAM koIpaNa upayoga na hovAthI te vizudhdha kalpanAonA rUpe vAerDananI dRSTimAM che. baudhdho e gaNita jyotiSa para adhika rUci dekhADI nathI. jenuM kAraNa bosAdie nIce pramANe darzAvyuM che.' The Buddhists did not evince much interest in astronomy due Probably to the degeneration in their time of astronomy into astrology and to the difficulty of distinguishing between the two. We find in their literature the term. nakshatra Pathaka (a reader of stars) which refers both to an astronomer and an astrologer. Buddha referred to astronomy and astrology as low forms of arts (tira cchanavijia) and advised Buddhist monks to refrain from the study of astronomy. This Opinion. however. was modified later on and the bhikshus dwelling in the woods were advised to learn the elements of astronomy. uparokata vivaraNa kevala bhAratamAM prApta baudhdha sAhitya para AdhArita che. baudhdha saMskRtimAM bhAratamAM je gaNitanuM aMzadAna thayuM che evuM bhAratamAM upalabdha sAhityamAM daSTigata thatuM nathI. bhAratanI bahAranA anya dezomAM baudhdha saMskRtimAM zuM vikAsa thayo te kaThina to che paraMtu jJAta karI zakAya che. AnA saMdarbhamAM nIdhama temaja liMgano graMtha daMSTravya che.' emAM mukhyataH cIna aMgenuM vivaraNa prApta thAya che. bAkI to AsapAsanA dezo ke jyAM bauddhabhikSu bhAratathI gayA hatA. saMbhava e che ke - dezavAzIo e bAdamAM uttarottara vikAsa karyo che. : 7. jaina saMskRtimAM bhUgola jyotiSa temaja khagoLAdi aMgenu gaNita : jaina AgamonuM siMhAvalokana. DaoN. hIrAlAla jaine pArasparika temaja Agamika jJAnanuM vardhamAna mahAvIrathI pUrvanA astitvanuM avalokana zramaNonI sAMskRtika paraMparAmAM karyuM che. paraMparAnI bhASA ke vicAronA zabdo dvArA dravyazruta temaja bhAvazrata rUpamAM niraMtara pracalita karI zakAya che. anumAnataH "thita pUrva prAcIna zramaNa paraMparAnuM sAhitya rahyuM hovuM joIe. A paraMparAmAM tIrthaMkara traDhaSabhanAtha (vaidika jhaRSabha ?) neminAtha (vaidika ariSTanemi) temaja pArzvanAtha vikhyAta che. IsuthI kaMIka hajAra varSa pahelA udita bebilanIya, mizra dezIya temaja cInI sabhyatAomAM prApta gaNitIya sUtrono prayoga jaina saMskRtimAM vikasita karma sidhdhAMta temaja vizva, saMracanA sAthe tulanIya che.* jainAgamanAM cauda pUrva AgamanA bAra aMgomAM vibhAjita rUpamAM che. jainAgama sAhitya bAra aMgomAM racAyela che. emAM bAra aMgomAM pAMca parikarma (caMdra prajJapti, sUrya prajJapti, budvIpa prajJapti ane vyAkhyA prajJapti) sUtra, prathamAnuMyoga, cauda pUrvagata temaja pAMca cUlikAo che. jaina varNamALAmAM 64 akSara hoya che. jemAM 33 vyaMjana, 27 svara ane 4 sahAyaka thAya che. enAthI (2)* saMcaya athavA 184, 46, 74, 40, 73, 70,95, 51, 615 saMyogI akSara bane che. je saMpUrNa zruta racanA kare che. ene jyAre madhyama padanA akSaronI saMkhyA 16,348, 307, 888 thI vibhAjita karavAmAM Ave che. to jaina AgamanA padonI saMkhyA 11, 283, 58,005 prApta thAya che. bAkI 80, 108, 175, RtunA e bhAganA akSaronI saMkhyA thAya che. je aMgomAM sAmila nathI. ene aMgabAhya kahe che. ene cauda prakIrNakomAM vibhAjita karavAmAM AvyA che. 1. juo, Bose D.M. sen SN and Subbarayappa. A concise History of science in India New Dilhi 1971. p.60 Needham. J. and ling w science and civilization in China Vol .3. Cambridge 1953. bhAratIya saMskRtimAM jainadharmano yogadAna, bhopAla 1962 pR. 51. 4. ga.sA.sa. bhUmikA. W BASE183687162358 1969 ( 60 ( 39 S 3. bhA Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A prakAre zruta kAMto akSarAtmaka athavA anarAtmaka hoya che. anArAtmaka zrutanA asaMkhyAta vibhAga thAya che. je asaMkhyAta loka ( pradeza bindu rAzi) rUpa thAya che.' jJAta che ke - zrata kevalI bhadrabAha (lagabhaga cothI sadI I. sa. pU.) sudhI AgamanuM jJAna zrata rUpamAM pAraMparika rUpamAM ApavAmAM AvI rahyuM hatuM arthAtu sAMbhaLIne yAda rAkhavAmAM AvI rahyuM hatuM. A pachI bAravarSa sudhI lagAtAra duSkALa paDyA pachI jaina saMskRti sAhityane zvetAMbara temaja digaMbara AmnAyamAM pharI tAjA thavAno avasara maLyo. katiSaya gaNitIya zabda : vibhUtibhUSaNa datte jaina AmnAyanA keTalAka gaNitIya zabdone ekatrita karI ene samajAvavAno prayatna karyo che.' e samaye sudhI jaina graMthomAM guMthavAmAM AvelI gaNitanI yathAsaMbhava bhAvanA sudhI pahoMcI zakI na hatI. kemake - aneka graMtha prakAzamAM AvyA na hatA. have A pAribhASika zabdone puna: avalokita karIne enA upayoga para eka navI daSTi saMbhavita thaI zake che. parikarma (prA. parikamma) : kahevAya che ke - kundakuMdAcArya ( I. 3 sadI ?) e prAkRta bhASAmAM pakhaMDAgamanA prAcIna traNa bhAgo para parikarma nAmanI TIkAnI bAra hajAra zlokomAM kuMdakundapuramAM racanA karI hatI. vIrasenAcArya dvArA paNa parikarma graMthano ullekha keTalAya prasaMgomAM dhavalA TIkAmAM Avyo che. parikammano artha vizeSa prakAranuM gaNita paNa thAya che, athavA koI prakAranI gaNanA (saMkhyAna) paNa thAya che. ( pari cAre tarapha, kamma= karma athavA prakriyA). mahAvIrAcAryae parikarma vyavahAra zabdano upayoga eka gaNita adhyAya mATe karyo che. A samaye parikammano artha ATha prakAranI gaNitIya prakriyAo mATe thato hato- pratyutpanna ( guNana), bhAgahAra, varga, vargamULa, ghana, ghanamULa, saMkalita tathA vyutkalita, A pramANe hindu gaNitanI mULabhUta prakriyAo varga temaja ghana, parikarmamAM sAmela che. cUrNimAM parikarmano artha gaNitanI te mULabhUta kriyAo je vijJAnanA bAkInA ane vAstavika adhyAyonA adhyayana mATe vidyArthIne kuzaLa banAvI zake. emAM parikarma dvArA soLa prakriyAonuM mULabhUta rUpamAM samAveza karavAmAM Avyo che. brahmagupta ene vIsa prakriyAomAM ApI che. je badhI uparyukata ATha mULabhUta prakriyAonA antargata AvI jAya che. A prakAre parikarmanA arthano prayoga karaNAnuMyoga temaja dravyAnuyogamAM thato hato, bAramAM aMga daSTivAdanA pAMca vibhAgomAMthI parikarma paNa eka che. paMDita ToDaramale parikarmASTaka gaNitanuM pUrNa vivaraNa gommasAra jIva kAMDa nA pUrva paricayamAM ApyuM che.' emAM zUnya sAthe saMbaMdhita parikarmASTakanI prakriyAo paNa che. dravyanA guNa vizeSanuM je pariNamana karavAmAM Ave che. ene paNa parikarma kahevAmAM Ave che. je graMthamAM gaNita viSayaka karaNa sUtra upalabdha thAya che ene paNa parikarma kahe che. caMdra grahaNa AdinA niyata kALathI pahelA ja jANI levAne parikarma viSayaka kAlopakrama kahevAya che. A pramANe parikarmakSetro5krama Adine paNa paribhASita karavAmAM Ave che." rAzi (prA. rAsi) gaNitanA ItihAsamAM e zabda para dhyAna nathI ApavAmAM AvyuM che. rAzi siddhAMtane AjanuM seTa thyorI kahI zakIe chIe. je vizvabharamAM gaNitano AdhArabhUta viSaya che. rAzi sidhdhAMtanuM mahatva eTalA mATe vadhI gayuM che ke eno upayoga Adhunika vijJAna temaja TekanIkala, yAMtrikI temaja kalA vageremAM thayo che. jArja kaiTarae (1845-1918 I.sa.) Adhunika rAzi sidhdhAMtanA maulika janmadAtA mAnavAmAM Ave che. pakhaMDAgamamAM rAzinA paryAyavAcI zabda samUha, ogha,paMja, vRnda, sampAta, samudAya, piMDa, avazeSa, abhinna tathA sAmAnya che. dhavalAmAM A zabdano atyadhika upayoga thayo che. chAMdogya upaniSadamAM eka vijJAna rAzi vidyA paNa che. rAzi zabdano upayoga pachI nairAzika temaja paMcarAzika vagere rUpamAM gaNita AvyuM. 1. go. sA. ka. zloka 316, vagere. 2. bule. kela metha.so. (1929) ullekhita . ga.sA. saM. pR. 9, 35. jai. si. ko. bhAga 2, pR. 222 - 224 5. je. la. bhAga 2, pR. 674 - 675. 6. 5TU. 1, 2, 1, 1, 5, 7, pR. 9 6) Gadgets Glyi< {G } { {$ 61 B$$$$ 'S he ja che " Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhidhAna rAjendra koSamAM rAzino prayoga samUha, ogha, paMja, sAmAnya vastuono saMgraha, varga, zAli, dhAnya rAzi, jIvAjIva rAzi, saMkhyAna rAzi vagere rUpamAM batAvavAmAM AvyA che. tiloya patimAM paNa, dompaDi rAziyama, salAya rAzido, upAraNa rAsim, asaMkhejja rAsido, teukakAIya rAzi, dhruva rAzi, jodiriye jIvarAsi, risarAsisa Adi varNita che. dhruvarAzino gaNitIya upayoga sUrya prajJapti prabhUti graMthomAM tathA dhavalA TIkAmAM paNa thayo che. e zakaya che ke - yuga padhdhatino sidhdhAMta jyotiSamAM vikAsa dhruvarAzinA AdhAre karavAmAM Avyo. pakhaMDAgamamAM paNa nimnalikhita zabdothI ukata rAzio dhvanita thAya che. micchAIThI, akhaMta, koDi pulatta,abhava sidhdhiyA, savaloge, anto muhurta, vagaNA, kaDayama, samayapabadhdha, sAgarovamANi vagere. A prakAre ugama sAmagrImAM vizvasaMracanA tathA darzana viSayaka rAzionuM gahana adhyayana Avazyaka che. jaina AgamamAM astitvavALI rAzio che- jIvarAzi, pudagala rAzi vagere. evI rAzionA pramANe racanA rAzio dvArA samajAvavAmAM AvyuM che ke - je saMkhyA pramANa temaja upamA pramANa rUpamAM thAya che. saMkhyA pramANa saMkheya asaMkhyaya ane anaMta rUpa che. upamA pramANa palya, sAgara samaya-rAzio rUpa tathA sUTyagula, pratarAMgula, ghanAMgula, jagazreNI, jagapratara ane ghanaloka pradeza - rAzio rUpa che.A be prakAranI racanA - rAzionI vacceno saMbaMdha ApavAmAM Avyo che.' (Log>> palya) = (Log, aMgula) sarvAdhika mahatvapUrNa viSaya rAzionuM jaghanya (niSkRSTa) ane utkRSTa pramANonuM che je rUpamAM sarva lokanI racanA gaNita dvArA pradarzita karavAmAM AvI che. udAharaNArtha - jaghanya utkRSTa dravyapramANa eka yugala paramANuM rAzi samasta dravyarAzi. kSetra pramANa eka AkAza pradeza rAzi anaMtAnaMta AkAza pradeza rAzi. kALa pramANa eka kALa samaya rAzi anaMta kALa - samaya rAzi. bhAva pramANa aparyApta sUkSma kevaLajJAna avibhAgI vanaspatinI jJAnaparyAyanI pratizkeda rAzi. avibhAgI pratiSThada rAzi. A prakAre parAvartana rAzio, rita rAzi', guNa sthAna mArgaNA sthAnomAM jIvarAzio, cala, dolanIya vagere parimita aparimita vagere guNonA avibhAgI praticcheda rUpa vagere prakAranI rAzio varNita che. uparokatakSetre ane kALa rAzionA antargata aneka rAzio garbhita che. A prakAre dravya ane bhAva viSayaka rAzio uparokatanI vacce AvelI che. rAju (prA. ) rajjano artha 'rassI' (dorI) che jenA dvArA loka-mApa gaNavAmAM Ave che. 7 rAju ()nI jaga zreNI thAya che. jagazreNI pradeza-rAzi paNa hoya che. eno saMbaMdha dvIpa samudromAM sthita caMdra biMbonA samasta parivAra sAthe che je madhya lokAntamAM phelAyelA che. kaiTaranA anusAra mizra dezanA prAcIna vaMtrI harapidonAkhI, raju dvArA pithegorasanA sAdhya (karNa) = (bhUjA) + (laMba) ne prayogamAM lAvatA hatA. jemAM 5:4:3no anupAta raheto hato. jethI samakoNa banI zake. jaina tatva prakAzamAM pUjyazrI amolakaRSijI ma. dvArA rAjunA upamA mAnano (tarIke) ullekha che. jemAM e kalpanA nAma 1. ti.5. 1. 131 tathA rAzi 1. 132 2. dhavalA, 1, 2, 2 ane 3 vaLI paNa juo. dhavalA (pU pra. 28) bhUtakALa (nA) samaya rAzine mithyA daSTi jIvarAzi dvArA rikata karelI batAvavAmAM Ave che. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke - te evuM aMtara che ke jemake - eka loMkhaDa no goLo ke je 38, 12, 79, 70,00 maNano hoya ane damAsa, 6 divasa, 6 prahara ane 6 ghaDImAM taya kare che. paraMtu gurUtvAkarSaNano kayo niyama emAM upayoga thayo che te spaSTa nathI. pro. jI. Ara.jaine ranjanuM mAna AiMsTAIna dvArA Apela datta nyAsathI 1.45 (10) mAIla kADhavAmAM AvyuM hatuM. A dUrI ATalI che jemAM koI deva 6 mAsamAM 2057152 yojana pratikSaNa cAlatA taya kare che. (DerI jainismasa - le.vAma glAsa nepTina) A lagabhaga 1308 (10)* mAIla prApta thAya che. tiloya pattimAM rAjunuM pramANa sidhdhAntataH pradeza ane samaya rAzionA AdhAre sUtra rUpa ApavAmAM Avyo che. - (palyopamano ardhacchada) jagazreNI = 7 rAja = dhinAMgalo [ (palyoyamanamo adhdharacheda)1 (asaMkhyaya). ahIM ghanAMgula no artha ghanAMgulamAM samAviSTa pradeza (paramANu) saMkhyA che. A prakAre palyopamano artha palyopama kALa samaya rAzi che.' viyANa paraNyatti (pR. 182, 3.12, pR. 21, 4.16)mAM yojanonA padomAM lokano AyAma ApavAmAM Avyo che. paraMtu saMkhyA pharI asaMkhyayanA kAraNe gUcavAI jAya che. A prakAre jaina sAhityamAM rajuno upayogano abhiprAya zuddha graMthothI bilakula bhinna che. 2jUnuM mAna jaina sAhityamAM mULabhUta rUpathI pradeza rAzi paraka che. | sarva jyotiSa jIva rAzinuMmAna tiloya paNatti(bhAga-2 pR. 764- 767) mAM kADhavAmAM AvyuM che.e gaNanA dvArA prApta karela mAna che ke - (jagazreNI)* * (65536 pratarAMgula) sUtra rUpamAM tiloya patti (bhAga 2, zloka 10.11) mAM ApavAmAM AvyuM che. emAM rajuno ardhacchedono upayoga karIne dvIpasamudronA samasta jyotiSa devarAzi prApta karavAmAM AvI che. enA dvArA paNa rajUnuM mAna samajAvI zakAya che. kalAsarvaNa (prA. vorA savAir) mahAvIrAcAryanA gaNitasAra saMgraha anusAra eno artha bhinna (Fraction) thAya che. emAM bhinnonI sAthe saMbaMdhita guNana, bhAga, varga, vargamULa, ghana, ghanamULa, bhinnonI zreDhinuM saMkalana temaja prahAsana tathA cha prakAranA bhinna ane enuM vistRta vivaraNa samAviSTha che. bhinno para vibhinna prazna paNa hala karavAmAM AvyA che. te mATe saMpeya, asaMkhyaya ane anaMta bhAga vRdhdhi, hAninuM varNana maLe che.' tiloya pArUttimAM bhinnonuM lekhana daSTigata che. ahIM aMzane haranI upara lakhavAmAM Ave che. ene avahAra rUpamAM nirUpita kare che.' udAharaNArtha - eka bhAga traNa ke ne lakhe che tathA " #aa sivitA' kahevAmAM AvyuM che. sUrya prajJaptimAM cUrNiA bhAgano paNa upayoga karavAmAM Avyo che. arthAtu bhAgano bhAga karavAmAM AvyA che. sAthe kalA zabdano paNa upayoga che. kalAno artha bhAga thAya che ane sata no artha samAna raMgavALuM thAya che. dhavalA TIkAomAM bhinnonI rAzi saiddhAMtika rUpathI abhipreta karavAmAM AvI che. koI rAzinuM anya rAzi dvArA vibhAjana spaSTa karavAmAM bhAjita, khaMDita, viralita temaja apahRta vidhiono upayoga karavAmAM Avyo che. avadheza nArAyaNasiMhae e graMthomAM 10 keTalAka evA sUtra bhinna aMge prApta karyA je anyatra upalabdha nathI. te ene saMbhavataH prApta koI pUrvanA (pahelAnA) jaina prAkRta gaNita graMthomAMthI uddhata karyA haze. e prakAre sUrya prajJapti (jevA) mukhya graMthonI TIkAomAM prAkRtamAM je aneka gaNita sUtra ullekhita karavAmAM AvyA che enA para zodha, khoja thavI 1. gaNitAnuyoga pR.6 vagere 3. ti.2. glo. 1.131. 5. pa. pR. 55, 31,655, 773 vagere. eja. zloka 2, 112. 9. dhavalA, pR. 3. 5.39 vagere 2. Cosmology. Od and New p. 105 ga.sA. sa. pR.36 -80 6. ti.5. zloka 1, 118 8. gaNitAnuMyoga pR. 293, 294, anyatra paNa 10. eja. pR. 3. pu. 27-49 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avazyaka che. yAvat tAvat (prA.nArtha-tAnuM) A zabdano upayoga e maryAdAone nirdezita kare che jyAM sudhI pramANone vistRta karavAnA thAya che. athavA saraLa samIkaraNanI racanA karAvavAnI thAya tyAre eno artha jyAM sudhI........tyAM sudhI' paNa thAya che. A zabda prAkRta graMthomAM bahuja prayukta thayA che. abhayadeva sUrie eno upayoga guNana tathA zreDhi saMkalanamAM nirdiSTa karyo che. ene 'vyavahAra' paNa kahI zakAya che. A saMbaMdhamAM enA dvArA n prAkRta saMkhyAono yoga Ga nIce (pramANe) rUpamAM ApavAmAM Avyo che. 1 anumAna che ke yAvat tAvat zabda phUTa sthiti (Rule of False position) sAthe saMbaMdhita che. jene pratyeka dezamAM rekhika samIkaraNone sAdhavA mATe bIjagaNitanA vikAsanI prAthamika sthitimAM upayogamAM lAvavAmAM AvyA haze. bakhzALI hastalipimAM paNa banne zabdono upayoga phUTa sthiti niyama mATe thayo che. evI paNa samajaNa prApta thaI che ke eno saMbaMdha aniSkRta athavA apAribhASita IkAIonI rAzi sAthe paNa che. tiloya paNattimAM gussuM saMlekhkhuM bArva tAva vettama' A abhiprAyathI jovA maLe che ke - saMkhyA ne saMkhyAtathI utkRSTa saMkhyAta prApta thavA sudhI gaNanA karIne prApta karavAmAM Ave ke je jaghanya parIta asaMkhyeyathI kevaLa eka ochI hoya che. yojana (prA. noma) S = n (n x + n) jyAM x koI vivakSita (cavA, vAnchA ke yAvat tAvac) rAzi che. A prakAre vibhUtibhUSaNadattanuM 2x A zabda eka rekhikIya mApane prarUpita kare che." A mApano rAzi saidhdhAMtika AdhAra che kema ke - eno saMbaMdha aMgula pradeza rAzi tathA palya samaya rAzi sAthe paNa che. e eTalA ja rahasyapUrNa che. jeTalo cInI 'lI' enA samIpastha saMbaMdha pramANAMgula sAthe che, jenA vaDe bhaugolika, jyotiSa tathA khagoLIya aMtaronuM mApa karavAmAM Ave che. pramANAMgula suvyaMgulathI 500 gaNA hoya che. paramANuothI skaMdha bane che ane eka yojanano AdhA2Iya saMbaMdha sannAsanna truTireNu, trasareNu, tathA rathareNu skaMdho sAthe thAya che. kramazaH eno saMbaMdha vALa, lIkha, , java, aMgulapAda, vitasti, hAtha, daMDa ane kosa sAthe thAya che. A prakAre 1 yojanamAM 4 kosa athavA 76800 aMgula thAya che. pramANAMgulanA AdhAre yojananuM mA5 4545.45 mAIla prApta thAya che ane sUyaMgulanA AdhAre enuM mApa 9 mAIla prApta thAya che. jI. Ara jaine yojanane 4000 mAIla mAnIne lokonI trijyAnI (kADhavAno) gaNatrI karavAno prayAsa karyo che." zvetAMbara AmnAyanA anusAra lAMbA aMtaravALA yojana cAra kosavALA sAdhAraNa yojanathI 1000 guNA karavAmAM Ave che. paraMtu digaMbara AmnAyanA anusAra te 4 kosavALA sAdhAraNa yojanathI 500 guNA karavAmAM Ave che. A prakAre yojana mApana yojanA 'cala rAzi' rUpamAM pravRtta thAya che. asaMkhyAta yojananuM eka rajju thAya che. 1 pramANa yojana = 500 Atmayojana = 1000 utsedha yojana thAya che. bhaugolika yojanAmAM 510 yojana ne 47deg nI samAna mAnavAmAM Ave che. cApa 1deg golIya pRthvI para chAyA mApa dvArA 69.9 mAIla sthApita karavAmAM Ave che. tadanusAra 510 yojana = 47x69.9 mAIla thavAthI 1 yojana = 6.4 mAIla sthApita thAya che.) jo yojanane 1600,000 hasta AtmapraNAlI sAthe levAmAM Ave to te 4545.45 1 mAIla thAya che. jyAre eno pramANa praNAlImAM badalAvAmAM Ave to te 9 1 mAIla thAya che. 9 1. 2. 348 3. 4. 5. bule.kela me. so (1929) pR. 122 datta (1929) eja (2) (bhAga xxaaN) pR. 1-60 juo. loka prakAza 1,165 jyA vyutpanna phaLa prApta ka2vAmAM AvyuM che. ti. 5. bhAga 1.4. 309 vizva prahelikA pR. 114 Cosmology : old and new pR. 117 vagere. 4. 64 ***}} XOXXOXX! Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 000+OE< *** }C/}C/}C/}C/}C/}C/ +++ lizka1 merUnA antaH maMDaLane merU sAthe 49820 yojana laIne pRthvIno 66 1 mAnI che. enuM mAna anumAnataH cInI 50000 "lI" thAya che. ahIM bhAratIya ane cInI yojanA praNAlImAM samAnatA jaNAya che. sUryanI krAntino eka ayanathI bIjA ayanasudhI 47deg rUpe 510 yojana svIkAra karavo ucita che. e sUryanI vIthio aMge aMtaHtama temaja bAhyatama aMtaronuM aMtara che. pRthvI tala ne goLIya mAnavAthI 10 cApanuM mApa 69.9 mAIla paNa mAnavAmAM Ave che, jyAre pRthvInI trijIyA jJAta hoya to e prakAre yojananuM mApa lagabhaga 6.4 mAIla sthApita karavAmAM Ave che. A prayAsathI jaina graMthomAM jyotiSkonI varNavela UMcAInuM rahasya khulavA lAge che. A prakAre citrA pRthvIthI sUryanI 800 yojananI UMcAInuM mApa 77deg 5 pratIta thAya che. jene sUrya patha(eclipter)nI koI samatala athavA avalokanakartAthI koNIya aMtara mAnI zakAya che. A prakAre caMdranI UMcAI 880 yojanone A IkAIomAM 70.7 adhika mAnIne sUryathI caMdranI e uttarI dhruvIya aMtara mAnavAmAM AvI zake che. anya grahonA aMge hAlapaNa zodha karavI vAMchanIya che. 2 palpa (prA. ra4) sAhityika rUpathI pallano artha khAta ke khADo thAya che. je anAja bharavAnA upayogamAM Ave che. enAthI rAzino kALanuM mApa prarUpita kare che. palya traNa prakAranA hoya che. vyavahAra, udhdhAra temaja adhyA. enuM pramANa gaNanA ane gaNatrInI vidhi dvArA kADhavAmAM Ave che. vyavahAra palya = 4.13 x (10)4 varSa. ene avibhAgI samayomAM badaLI zakAya che. udhdhAra palya= 4.13 x (10)44 x jadhanya yukata asaMkhyAta x 10deg varSa. ahIM jaghanyayukta asaMkhyAtanuM mAna gaNavAnI vidhi dvArA prApta thaI jAya che. adhdhA palya = 4.13x (10)44 x (jaghanya yukata asaMkhyAta) varSa. ahIM ajJAta madhyama saMkhyAtanI anirdhatatA sivAya e badhIne samaya rAzimAM badaLI zakAya che. jyAMre uparokata (10)14 vaDe guNavAthI saMvAdI sAgaranuM mAna prApta thaI jAya che. zvetAMbara tathA digaMbara AmnAomAM tatsaMbaMdhI antaranuM adhyayana vizva prahelikAmAM upalabdha che. A upamA mAnanI rAzi che jene racanA-rAzi kahI zakAya che. A prakAre racita rAzinA dvArA astitvamAM maLa nArI rAzinuMpramANa darzAvavAmAM Ave che. AvanikA ( prA. AvattinA ) 2458 3073 eno artha paMkti ke katAra (Trail) thAya che. e eka kramabadha samayonI rAzi hoya che. jaghanya yukata asaMkhyAta samayonI eka AvalikA thAya che. 4446 AvalikAonuM eka prANa vagere mApa bane che. A prakAre muhUrta, ahorAtra vagere paryaMta pahoMce che. A rIte jaina vijJAnamAM samaya mApano rAzi-saidhdhAntika AdhAra hoya che je pharI kSetra-mApa sAthe saMbaMdhita thaI jAya che. enAthI eka samaya ocho karAvAthI utkRSTa saMkhyAta bane che, jene muni mahendra kumAra dvArA zIrSa prahelikA paNa kahevAmAM AvI che.pa kALa, samaya ane adhdhA e badhA ekArthavAcI nAma che. eka paramANunuM bIjA paramANune vyatikrama karavAmAM jeTalo samaya lAge che ene samaya kahevAmAM Ave che. cauda rAju AkAza pradezonA atikramaNa mAtrakALathI je cauda rAju atikramaNa karavAmAM samartha paramANu che, enuM eka paramANu atikramaNa karavAnA kALane samaya kahe che. evA asaMkhyAta samayonI eka Avali thAya che. tatprAyogya saMkhyAta AvaliothI uzvAsa - nizvAsa niSpanna thAya che. 1. Lishk s.s. sharma S.D. Tirthankar 1. 7-12. 1975 PP. 83-92 2. lizka ane zarmA (1975), (1979) 3. ti. 5. zloka 1.116- 1:128 4. vi.pra. pR. 245-252. laoN. pra 1,165 vagere, ti. 5. 4.311 vagere. 5. vi.pra. pR. 117, zvetAMbara paraMparAnusAra. 6. 1. khaM. pu.4, pR. 318 *** ***** 65 +X****** Personal Use Only For Private Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ addhaccheda (prA. chela) : eno zAbdika artha aDadho bhAga thAya che. aDadho bhAga, aDadhA bhAgathI nirmita saMkhyAne koI saMkhyAnI ardhaccheda saMkhyA kahevAmAM Ave che. jayomeTrIrUpamAM koI rekhAmAM sthita pradeza binduonI paNa ardhacchada saMkhyA prApta karI zakAya che. jemake - rajunuM ardhacchada.1 ghana lokanA paNa ardhacchedAdi rAzinuM vivaraNa maLe che. A prakAre anya pAribhASika zabda tigacheda (Trisection) caukAdicacheda (Quadri-etc section) vagere che. A prakAre A badhAne lAgaeridUma TU dA besa Tu zrI phora (logarithan to base, two, three, four etc.) kahI zakIe chIe. jo x= rahoya to n = log, arthAta 2" no ardhacchada kahevAya che athavA 21 ne 2 dvArA n vAra chedI zakAya che. jAna nepiyara (1550- 1617 A.D.) ane jo je. bajI (1556-1632 A.D.) dvArA A padhdhatine AviSkRta karI ema mAnavAmAM Ave che. enA samasta niyamo mATe dhavalA graMtha ane trilokasAra daSTavya che. koI rAzinI ardhacchada rAzinI paNa ardhacchada rAzi kADhavAmAM Ave tene vargazalAkA rAzi kahevAmAM Ave che." vikalpa (prA. viyag) eno artha gaNitIya kalpanA (mathematical abstraction) karI zakIe chIe. ane vadhu vyApaka arthamAM saMcayakrama saMcaya gaNita paNa levAmAM Ave che. jene bhaMga paNa kahe che. TIkAkAra zIlAMke (la. 862 I.pa.) saMcaya kramasaMcaya aMge traNa niyama batAvyA che.' emAMthI be saMskRtamAM che ane eka ardhamAgadhImAM che. prathama niyama dvArA viziSTa saMkhyAnI vastuonA pakSAMtaraNanI kula saMkhyA kADhavAmAM Ave che. ene 'bheda - saMkhyA - parijJAnAya' kahevAya che. athavA ekathI prAraMbha karIne ApavAmAM AvelI pada saMkhyA sudhI (prAkRta) saMkhyAone guNavAthI vikalpa gaNitamAM pariNAma pragaTa thAya che. ene m athavA 1, 2, 3 ...... (M-2) (M-1) (M) kahe che. sthAnabhaMga ane kramabhaMga rUpathI bhaMga be prakAranA thAya che. saMcayama sUtra kramazaH Mc = m, mc = "14dvArA vyakata karI zakAya che. bAkIno niyama prastArAnayanopAya che. jenAthI samasta bhinna krama saMcaya prApta thaI jAya che.' nemicaMdra sidhdhAMta cakravartI (la. 11mI sadI) e paNa saMcaya vidhinuM vistRta vivecana ApyuM che. - jemake - saMkhA taha patthAro pariyaTTaNa NaTTha taha samuTThim / ede paMca payArA pamAda samuktittaNe Neya // 35 // - prastAva ratnAvalI muni ratnacaMdrajI dvArA saMpAdita karavAmAM AvI che. A vidhi dvipada prameyanA vikAsamAM nirNAyaka rahI che. 11 yativRSabha dvArA 19 vikalpothI dvIpa samudronA vistAranuM temaja kSetraphaLanuM alpabadutva vivaraNa che.12 virasenAcAryae adhistana ane uparima vikalpa dvArA koI paNa rAzinuM vikalpa vidhi dvArA vizleSaNa karyuM che. adhatana vikalpa traNa prakArano che; dvirUpavargadhArA, dvirUpAna, dhArA tathA dvirUpaghanAyana dhArA. uparima vikalpa paNa traNa prakAranA che - gRhIta, gRhIta-gRhIta ane gRhIta guNakAra. jemAMthI pratyeka prakArane pUrva vikalpamAM vibhAjita karavAmAM Avyo che. e atyaMta rahasyamaya vivaraNa che. 13 1. ti. pra. bhAga 2, pR. 764- 77 2. esa. pU. pa97- 600. 3. dhavalA, bhAga 3, pR. 20 vagere. 4. tri. sA. gAthA 105- 108. 5. juo dhavalA, bhAga 3, pR. 21-24 tathA pR. 56. 6. juo bha. sU.. 8.1, lo. 314 ane vadhupaNa sU. ku. TIkAlo. 28, samayAdhyayana anuyoga dvAra. 7. vistRta varNana mATe juo. kApaDiyA, eca.Ara. gaNitatilaka vaDodarA, 1937 pR. juo, hemacaMdrasUri (1089 I.sa.) dvArA anuyogakAra sUtra zloka 97 nI TIkA. hindu gaNitajJoe ene ApyuM nathI. 9. datta (1935) methemeTikasa opha nemicanda, dI jaina eMTIkarI ArA, 1, 2, 25 - 44. juo. go. jI.kA. gAthA 35 vagere 10. prastAva ratnAvalI, bIkAnera, 1934 11. bAga, eke. (1966), bAyanAmiyala borama Ina esieMTa InDiyA. 12. ti.5. gAthA 5-242 vagere. 13. dhavalA, bhAga 3, pR. 42-63. Botad 36036{{$issioner 66 61365t{$i168 161363366600 dakSitANIe ene AvuM nathI. : Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziezel (1. eifafes) A zabdano paNa artha pratIka che. enA mATe sahanAnI zabdano paNa prayoga thayo che. pratIkonA keTalAka cihna tiloyapaNati, dhavalAmAM ApavAmAM AvyA che. paraMtu enuM saMpUrNa ane atyaMta bRhada rUpa gommaTasAra labdhisAra kSapaNAsAranI TIkAomAM upalabdha thAya che. ene artha saMdaSTi adhikAro dvArA paM. ToDaramale potAnI samyagnAna caMdrikA TIkAmAM spaSTa karyuM che. aMkasaMdaSTi, arthasaMdRSTi ane rUpasaMdaSTio pracalita rahI che. 'artha' thI vastuonA dravya, kSetra, kALa, bhAvanA pramANAdino bodha thAya che. pramANonI saMdaSTine ja artha - saMdaSTi kahevAmAM AvI che. A badhAmAM IkAI avayava jevA ke samaya, pradeza, avibhAgI praticcheda vagere mahatvapUrNa bhUmikA bhajave che. AcArAMganiryukita gAthA 50 mAM nIce pramANe ullekha Avyo che. 1 "gaNiyaM Nimitta juttI saMdiTThI avitahaM ime NANaM / iya egatamubagayA guNa paccAiya ime atthA // 50 // dhAtAdinA niyama (laws of Indices) anuyogadvAra sUtramAM ghAtono upayoga moTI saMkhyAone nirUpita ka2vAmAM mATe thayo che. jene sthAnamAna padhdhatimAM paNa darzAvavAmAM AvyA che. udAharaNArtha, koTikoTimAM vIsa sthAna mAna che. ene 2 nA chaThA varga ane pAMcamAM varganA guNAkAra dvArA prApta karI zakAya che. athavA ene 2 dvArA 96 vAra chedI zakAya che. A saMkhyAne 24mAM sthAnanI upa2 ane 32mAM sthAnanI nIce paNa batAvavAmAM AvyA che. 2 uttarAdhyayana sUtramAM koIpaNa gaNitIya rAzinI dhAtone darzAvavAnI vidhi spaSTa rIte ApavAmAM AvI che. koI paNa rAzinI bIjI ghAtane varga trIjI ghAtane ghana ane cothI ghAtane varga-varga, chaThI ghAtane ghanavarga ane bAramI ghAtane ghana-varga kahevAmAM AvI che. ghaTyuMDAgamamAM 2 nA trIjo vargasaMvargata (256)25 prAyata thAya che. dhavalAmAM ghAtAMkanA badhA niyamo upayoga karavAmAM Avyo che. koTi-koTi-koTi ane koTA-koTi-koTi koTinIvacce saMkhyA (2)2) ane (2)(2)panI vacce AvelI che. e [(10)] ane [(10)] nI vacce AvelI che. gommaTasAramAM ene 4 79,22,81462,51,42,64,33,75,93,54,39,50,336 (nA),rUpe darzAvavAmAM AvI che. e manuSyone nivAsanA kSetraphaLa jaNAve che. - hemacaMdre (la. 1086 I.5.) yamala zabdano upayoga karyo che. (1) ATha sthAnamAnAnA samuhathI 1 yamalapada bane che. jenAthI paribhASita saMkhyA 24mAM sthAnathI u52 ane 32mAM sthAnathI nIce bane che. (2) triyamala padano artha chaTho varga ane caturthamakala padano artha AThamo varga thAya cha. emAMthI jJAta thAya che ke rAzi chaThA varga ane AThamAM vargathI vacce AvelI che. dhavala graMthonA samAntara vivaraNa karIne e spaSTa karI zakAya che.` (A) sAthe dvitIyavargano artha (2)x thAya che. e prakAre dvitIya sUtrano artha ka(^/,)1/2 sthAnamAna padhdhati (Place - Value Natation) = ka == *l. thAya che. sthAnane prAkRtamAM ThANa kahevAmAM Ave che. eno atyadhika upayoga jaina sAhityamAM thayo che. e AkAzamAM ke zreNImAM vagere prakaraNomAM kramAdinA sUcaka che. aneka jaina graMthomAM gaNatrI karavAnA aneka sthAnonuM vivaraNa che. vyavahAra sUtramAM gaNanA sthAna padano upayoga (thayo) che. aMkalipi ane gaNita lipibha zabda samavAyAMga sUtra mAM che. vibhinna prakAranI lipinI sUci zyAmArpa (la.151 I.sa.) nA prajJApanA sUtramAM che, kASTakarmamAM prayukata varNamALAnA rUpo tathA pustaka karmamAM prayukata varNamALAnI vacce bheda prApta thayo che. A prakAre bhAratIya saMkhyA padhdhatinA mULa udgama tathA vikAsane sunizcitata karavA makATe kevala peliyographika sAthe nirbhara rahevuM yogya thaze nahi. 1. artha saMdaeNSTi adhikAra gommatasAra ane labdhisAra (kSayaLa sAra zarmita) nI bRhad TIkAomAM upalabdha che je gAMdhI haribhAI devakaraNa graMthamAttA, kalakatA 1919mAM prakAzita thaI hatI. 3. u.sU., (30, 10, 11) 5. datta (1929) 2. 4. 6. 7. a. 6. sU.gA. 142 go. sA. ka. ( aMgrejI) pR. 104 sama. sUtra gAthA 18 pra.sUtra, gAthA 37 - *?***********67 * www.jaine||brary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sAhityamAM pAribhASika zabdAvalimAM cothA sthAnamAnanI uparaka svAbhAvika samUhana ane purna samahUna che. padomAM daso, zato, sahastro ane koTio AdinuM mahatva che. eka sthAne 794 sthAnamAnonI saMkhyA (84,000,000) nirUpita che. 4 jyAMka 84,000,000 ne pUrvanA anuyoga dvArA satramAM darzAvavAmAM AvyA che. jene zIrSa prahelikA paNa kahevAmAM Ave che.' pakhaMDAgamamAM sthAnamAna padhdhati dvArA saMkhyAone nirUpitu karavAmAM AvI che. udAharaNArtha vim (opana) atara saMva (ekaso ATha), ri (karoDa) ItyAdipa tiloyapAtimAM acalAtma athavA (84)* * (10)deg vapAni 84/31/90 rUpamAM ApavAmAM AvI che.' dhavalAmAM enaka prakAranI saMkhyAomAM nirUpAno ullekha che. e sAthe amAMzata, sahastrakoTi zabdono prayoga che. eka prAcIna te graMthamAMthI 1,98,08,46,6,81, ne 64,16,20,00,00,000, dhavalakAre nimna rUpamAM prastuta karyo che. navA-nava bhAva para niyA dura kathA | pathAra valuLanI paNa no ri no * jainAcAryo dvArA AvazyakatAnuM sAra A vidhi vikasita thaI hoya ane lAge che. kemake - AvazyakatA AviSkAranI mAtA che. Azcarya che ke - je RSimaMDale eno AviSkAra karyo. emaNe potAnuM nAma ApyuM nathI. dhavalAmAM je zailio ApavAmAM AvI che. te saMskRtaka sAhityamAM upalabdha nathI. ghaTADavA mATe sthAnamAna saMketanA (Place-Values Notation for subtractin) e eka evuM anurekhaNa che je mAMthI e jJAtu thAya che ke - A prakAre sthAnamAna saMketananI tarapha jainAcArya AgaLa vadhyA haze. ghaTADavAne mATe risa zabda athavA ri saMketano upayoga thato hato. hastalipiomAM 0 rUpamAMka (Ane) levAmAM AvyuM che. A prakAre koI rAzinA asaMkhyAtamAMthI 1 ghaTADavA hoya to A rUpamAM 0-0deg lakhavAmAM AvatA hatA. paraMtu bAdamAM e saraLa temaja rUpamAM 'va chapAvavAmAM lAgyA. ane chApelInI artha saMdaSTithI ja ghaTADavA mATe sthAnamAna saMketanA samajAvIza; ahIM la lakSa che. jene 5, 4, 3, dvArA guNavAmAM AvyA che. rAzi - saMketanA la x 5 x 4 x 3. lAM 5 43 la x 5 x 4 x 3 - 1la x bh lA 543 la x 5 x 4 x 3 - 145 x bh lAM 54 3 la x 5 x 4 x x 3 - la bh 4 5 4 4. lA 55453 la x 5 x 4 x 7 - la x 3 5 4 3 la 4 5 x 4 3 x - la x 4 x 3 1 - C; / 54 3 la 4 5 x 4 x lh - la 4 5 x 3 lAM 54 3 x l la 4 5 x 4 x 7 - 2 la x 4 x 7 lAM 54 3 la = 4 x 7 - 12 16 la 45 3. 1. hemacaMdra dvArA nirUpita gAthA, 116 2. par. 1.2.9, 1.2.11 vagere ti.5. gAthA. 4, 308 4. dhavalA bhAga, 3. pR. 98,99, gAthA para, gAthA pa3 pR. 100 juo, datta (2935) pR. 27 vagere 5. dhavalA bhAga 3. pR. 255, 1, 2, 45, 71 6. a.sa.go.pR. 20-21 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparyuktathI te prakaTa che ke - uparokta vyavahAra tiloyapaNattimAM paNa prayukata hovAnA kAraNe paryApta prAcIna hovuM joIe. eno prayoga gommasAranA jIva tatva pradApikA tathA karNATa vRttimAM atyAdhika thayo che risa mATe aneka cihana pracalita thayA che, jemake ,c , -, --, 0,--, + ri athavA riNa hastalipio mAM 0 | cinhono prayoga vizeSAdhika maLe che. ema lAge che ke - brAhmInuM cinha : je I ne mATe che te 0 mAM badalAI gayuM che. - 2 mATe prayukata thayuM che. 1 je nIce tarapha AvyuM che te Na mATe hoI zake che. ghana mATe dhaNano upayoga paNa thayo che. enI sAthe 0 nathI lAgatuM ene mATe kevaLI -athavA 1 no upayoga karatA rahyA che. kAkapada + cinha upayoga RNa mATe bazALI hastalipimAM paNa thayo che.' AL (Series or Progressions) surya prajJaptimAM pravarAzinI sahAyatAthI vibhinna jyotikonI yuti, saMpAta vagereno kALa temaja anya jyotiSI gaNanAo karavA mATe zreNionI racanA thaI hoya ema pratIta thAya che.* caMdraprajJapti prabhUti grantho tathA tiloyapattimAM paNa dhruvarAzinAM upayogathI zreNi racanA thaI che. jemAM samAntara ane guNottara zreNio prApta thAya che.". gommaTasAramAM dhruvabhAgadAra dvArA paNa e prakAranI guNottara zreNio prApta karavAmAM AvI che. cInamAM prApta 7mI sadIthI A prakAranI rAzi jene tiMga kahetA hatA. jyotiSI gaNitamAM upayoga thayo che. tyAM phiMga zabdano paNa upayoga thayo che. jene taranAruM attara kahevAmAM AvyuM che. ahIM saMbhavataH bAdamAM parimita attara - vidhi rUpamAM nyUTana Adie vikasita karyuM. uparyukatanAM sivAya tiloyapaNattimAM nimnalikhita prakAranA sUtra prApta thayA che. mAnI loke zreNiyoga co, pracaya pra, Adi A ane gaccha ga hoya ane saMkhyA I hoya to. yo = (ga-i) pra + (I-1) pra + (A 2) ISTa saMkhyAne prathama dvitIya ke anya koI zreNi mAnI zakAya che. samAntara zreNi mATe sUtra yo = [{ (-1) + (ga-1) +5]ga ahIM 5 no saMbaMdha pAMcamAM narkanI sAthe che. jyAre koI zreNinI saMkhyA I hoya to yoganuM sAmAnya sUtra che. yo = ; [(ga+I) pra-(I+1) pra+raA] anya sUtra che. yo = [(ga - 1) pra + ]ga nArakIbilo aMge be sUtra vadhu che.* tho - gaM', + 2ga A - gapra 1 - 2 (ga - 1) pra+gaA + A ga yo = ; guNottara zreNino yoga kADhavA mATe 2 yo , (vi)"- 1) A vi - 1 1. ti.5. bhAga 2, pR. 609 juo, hastalipi a.sa. go. je madiromAM go. sA. jI. AdinI sAthe upalabdha che jemAM samyaka jJAna caMdrikA TIkA, 5. ToDaramala kRta paNa che. datta temaja siMha (1136) bhA.1, pR. 14-15 4. sU.pra. bhAga-2, pR. 66-74 ti.5. gAthA 7, 122, 222 go.sA.jI. bhAga-2, pR. 628-448 7. nIlama temaja liMga (1959), pR. 48, 49, 123, 124 8. Method of finite Difference. 9. ti.5.bhAga 1, 2.64 10. eja, AgaLa gAthAo, 2.70 11. ti. 5. bhAga 1, 2,74, 2.81 12. eja, 3 - 80 juo. sarasvatI (1961-62) Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***& **** jyAM vi,vizeSa che. je guNAkAra rUpa pratyeka AgaLa padane guNI AgaLa vadhe che. anivRta samIkaraNono upayoga karmagraMtha mAM koI koI jagyA thayo che ahIM Adi dhana ne dha madhyama dhana ne dha tathA uttara dhanane dha lakhavAmAM Avaze. bAkInA saMketa uparokata laIne nIco pramANenA sUtra prApta thAya che. je karmagraMtho sAthe saMkaLAyela che. ahIM dha = yo mAnavAmAM Avaze. A (1) ... + dha = co dha, xga = yo 1. 2. 3. 4. 5. 5. [{ (grlR1) x } x A] ga = yo 7. yo A + 1 + saMkhyeya = pra (bo - 4) + ga ga pra. yo 3 -2) dho. ga.pra. (8)4 A prakAre anya sthaLomAM upa2okta temaja zeSa sUtrono prayoga che. virAda vivaraNa ne mATe gommaTasArAdinI karNATavRtti temaja jIvatatva pradIpikA TIkAo dRSTavya che. uparokata rakodhano viSaya che. je zvetAmbara AmnAyanA karaNAnuyoga graMthonA gaNitathI tulanA rUpa thaI zakAya che. 1 dho. 3 dhArAo temaja alpabahutva (sequences and comparability). vibhinna racanA rAzio dvArA astitvazIla rAzionI sthiti nizcayana dhArAo temaja alpabahutva kare che. vyAso, kSetraphaLo Adi vaDe utpanna dhArAonuM alpabahutva tiloyapaNattimAM upalabdha che. pa rAzi sidhdhAMtamAM racanA rAzionuM ghaNuM mahatva che. kemake - enA dvArA astitvazIla rAzionuM mAna badalavAmAM suvidyA thAya che. dhArAonI paNa eka jAtanI racanA karavAmAM Ave che ane emAM utpanna racanA-rAzio dvArA astitvazIla rAzionI sthiti spaSTa kare che. trilokasAramAM bRhaddhArA parikarmamAM saMketamAtra dhArAo nuM vivaraNa levAmAM AvyuM che. paraMtu e budadhArA parikarmagraMtha hAla upalabdha nathI.saMbhavataH dakSiNanA zAsa bhaMDAromAM prApta thaI zake che. e dhArAo sukamabadhdha che ane nimna rUpamAM saMkSepamAM varNanIya che- badhA kevaLajJAna rAzi sudhI pahoMce che. paraMtu enI racanA bhinana bhinna prakAre karavAmAM Ave che. A prakAre trilokasAramAM 14 dhArAonuM varNana che." A aMgenA vizeSa adhyayana mATe lakSmIcaMdra jaino zodhalekha dRSTavya che. ahIM gaccha (ga) dhArA (dhA) kevaLajJAna avibhAga praticcheda rAzi (ke) tathA sadasyatA pratIka (9) (dhAravAmAM) Ave to nIcenA svarUpamAM dhArAonuM varNana ApI zakAya. pratIka sAmAnyapada nAma sarvadhArA dhA 3 x ga = yo = ga samayadhArA viSayadhArA go. sA. jI. 49, 161-124 tri. sA. gA. 164 go. sA. jI. 49,123 (2) (3)2 (4) eja., 49, 122/6 ti. 5. ga. zloka, 4.2525-5.277, (5) (6)3 (7) [1 + (ga-1)1] [ra + (ga-1)2] [1 + (ga-1)] tri.sA. gAthA, 14-52 ane 53 jaina, ela. sI. (1977) AI.je.eca.esa. 12.1 XOXOXXOX 70 XOXO * Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3}** l blk pa 1 Ells jI -10 11 dha12 dho. 13 kRtidhArA akRtidhArA ghanadhArA aghanadhArA kRtimAtRkadhArA akRtimAtRkadhArA ghana mAtRka dhArA aghana mAtRka dhArA dvirUpa vargadhArA dvirUpa ghanadhArA }}} .... ***d gara (ga:gadA -dhA ) 1d 3 (ga:galadhA (ga)1/2 [(ke)1/2 + ga] (ga)1/3 [(3) 2/3 +01] (2)(2)ga (2)3(2)191 ale dvirUpa ghanAdhArA (2)(3)(2) ahIM dhA nuM mahattva jovuM joIe. emAM zAmila badhA dravya guNa paryAyonuM badhA kALanA samayo ane pradezo enI sthiti Adi tathA bhAvonI rAzinuM kramabaddha saMkhyAmAM nirUpaNa che. saMcayanI sthitio paNa emAM zAmila che. A prakAre A dhArA eka sukramabaddha rAzi che. je parimita tathA ananta prakAronI akhaMDatAo athavA puddagala paramANuo ke bhAvonI saMracanA rAziomAMthI thaIne nIkaLe che ane pratyeka gaipa (gap) ne bharatI evI nIkaLe che. emAM anaMtathI moTA ananta paNa samAvavAmAM Avela che. A dhArAmAM dhArU thI AraMbhI dhA4 sudhI badhI dhArAone samAvI levAmAM AvI che. ahIM aMtima pada kevaLajJAna avibhAga praticcheda rAzi che je sarvathI moTI, utkRSTa anantAnanta rUpa che. jArja keMTara tathA anya gaNitajJone evI sukramabadrI rAzionI racanA karI tathA sukramabaddhI sAdhyane siddha karavAno prayAsa karyo che. A sAdhyane samatulya varaNanuM svayaM siddha che. sukramabaddhI prameya para AdhArita vyApaka, alpabahutvano prameya che. "koIpaNa be rAziomAMthI banne samatulya haze athavA emAMthI eka bIjAnI uparAzino samatulya (equivalent) haze. hAraTagye siddha karyuM hatuM ke- vyApaka alpabahutva prameya sthAnIya rUpamAM sukramabaddhI prameyane samAna che.' 1 ga-2 dhArAo dhA12, dhA13 ane dhA14 atyaMta mahattvapUrNa che. kemake emAMthI evA pada spaSTa thAya che. je benI saMkhyAtmaka ghAtopara utpanna thAya che. kaiTarane aneka prakAranA evA pada alipha (Alephs)rUpamAM rUpAdi vargadhArAnA AdhAra para utpanna karyA hatA. to paNa ene aliyonI dizAbaddha eTalI dhArAo prApta na thaI zakI ane jaina dhArA gaNitamAM A saMbaMdhamAM zodha mATe vizeSa kSetra upalabdha che. alpabahutva traNa prakAranA varNavavAmAM AvyA che - sacitta, acitta, mizra. je alpabahutva jIvo sAthe saMkaLAyela che ene sacitta, je bAkInA prakAranA dravyo sAthe joDAyela che ene acitta prakAranAM kahevAmAM Ave che. jyAre rAzio jJAna, darzana, yoga, anubhAga Adi sAthe saMkaLAyela rahe che to alpabahutva noAgama prakAranAM thAya che. A badhA prakAronA alpabahutvano traNa mArgomAM vyavahRta kare che. svasthAna, parasthAna ane sarvaparasthAna. mizra prakAranA alpabahutvanuM 1. juo. jalATa (1957) emAM prAyaH badhA saMbaMdhIta saMdarbha maLe che. 2. eja. *********** 71. www.jaine||brary.org Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka udAharaNa soLa rAzigata alpAbahatva che. anantaguNA darzAvavA mATe kha" saMdaSTino upayoga thAya che. * jo soLa jIvarAzi che. to 16kha pudagala rAzi che. 16 kharaba kALanI samaya rAzi che. ane 16kha kharAba samasta AkAza pradeza rAzi hoya che. alpabahatva vidhino upayoga tyAM thAya che. jyAM koI rAzinuM sthAna nirdhAraNa aneka rAzionuM prativezamAM tathA aMtara para parimita athavA pAraparimita dazAmAM karavAnuM hoya che. atItakALa samaya rAzi (....4,3, 2,1) mAnavAthI enAMthI anAgata kALa samaya rAzi (1,2,3,4,.)ne, jyAM vartamAnakALa hoya, tyAM 0 ananta guNA mAnavAmAM AvyA che. HRA (Mensuration) satrakatAMganA abhimatamAM, gaNitamAM rekhAgaNita kamala che... ane zeSa avara che. vAstavamAM jo bIjagaNita tarka para AdhArita thAya che. to rekhAgaNita antaH prazA para. karaNAnuMyoga viSayaka graMtha lokanA rekhAgaNita para AdhArita to che ja, sAthe ja bIja gaNitIya saMbaMdha paNa. tatvArthAdhigama bhAgya (umAsvAti) mAM nIce lakhela mApikI sutra upalabdha che. mAnI lo ke - vRttanI paridhi "pa" vyAsa 'vyA kSetraphaLa che, cApa cA cApa-karNa aka" bApA ba" temaja trijyA 'tri' hoya to. (1) 5 = V10 (vyA) (2) kSe = 3 pa.vyA. (3) ka = V 4 bA (vyA-bA) (4) bA = (vyA - Vaa - ) cA = bAra + kara (6) vA = (bA + + bA (7) be samAntara cApakarNonI vacce koI vRttanI paridhinA bhAga saMvAdI cAponI vaccenuM aMtara karatA aDadhu hoya che. (8) bA = VcA - kara + 6 A badhA sUtra saMbudvIpa samAsamAM paNa upalabdha che. eja sUtra sUryaprajJapti, karaNa bhAvanA, uttarAdhyayana sUtramAM paNa che. jyAM golanA khaMDa samAna ISaprAmbhArAnuM vivaraNa paNa maLe che. mahAvIrAcArya dvArA paNa eja sUtronI punarAvRtti thaI che. [(bAdara) cA = V pabA + kara (sUkSma) cA = V bAra + kare sikandariAnA herana (la. ra00) e paridhimaMDane arvavRtathI ochI laIne nIce jaNAvela sUtra zodhI kADhyuM che. 1. dhavalA, bhAga. 3, pR. 30,31 2. a.sa.go.pR. 5 vagere 3. tattvA. 1,8, 10, pRu 421 4. zrutaskandha a. 2, zlo. 154 5. tatvA. bhA. (1903). 6. a.3, glo. 11. 7. ga.sA.sa. 7.43, 73 1/2 8. hItha, bhAga-2, pR. 381, (1921) } Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyA V4 bAra + ka + bA athavA VrabA + + + {VrabA + da ka bA cInI chena huo (chen Huo) (la.1975 I.a.) e A sUtrane nIcenA rUpamAM rajU karyuM che. cA = ka + 2 bA* sUrya prati vagere graMthomAM ja nuM bAdara mAna 3 tathA sUkSmamAna = = V10 levAmAM AvyuM che. dhavalAmAM zuddha rUpamAM = che. je nIce lakhelA rUpamAM vAcavAmAM Ave che. 16 1 = 3 + da = $ 3 113 (vyAsa) 0 jo vyAsamAM sthita pradeza rAzi. asaMkhyAta hoyato ja nIkaLI Ave che. A sutra cInamAM su-cuMga ziha (Tsu Chung Thin) (la, 476 I.sa.) ne jJAta hatuM. 2 tiloyapattimAM nIce lakhela sUtraprApta thAya che. tyAM sAMdronA ghanaphaLa, laMbatripArvonA rUpamAM vibhinna prakArano AdhAra laIne prApta karavAmAM AvyA che. vAtavalayAdimAM paNa ghanaphaLa kADhavAmAM AvyuM che. e rAja ane yojanA padomAM prApta che. (1) 5 = WvyA x 10 (2) le = 5 x zA che banne (3) samavartula raMbha (right circular cylinder) nuM ghanaphaLa = AdhAranuM kSetraphaLa 4 UMcAI (4) (caturthabhAga cApano cApaka) = (8) 42 (5) [(caturtha bhAga paridhi cApaka) x * = citurtha bhAga pari9i] = V10 (6) ka = 4 [ - zrA - bA)* _* jabUDhIpa prajJapti saMgrahamAM ene nIce jaNAvela rUpamAM ApavAmAM AvyA che. ka = V4 bA (vyA-bA). (7) cAra = 2 [(vyA + bA) - vyA dhavalA, bhA. 4, 1,3,3, pR.42 2. kulija (1940) pR. 61, nadhama ane liMga (1959) mikAnI (1913) ti.5.ga, pR.24-39 ti.5, 4.6, 4.9 ti.5.4.70 + eja. 4.180 ja.tI. pra.2.23; 6.9 vagere huM eja. 4. 181, ja.lI. pra. 2.24, 4.29; 6.10 } } } { {$ $ $ $ $ $ 73 $ $ $ $ $ $ ] Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ******* jaMbUThThIpa prajJapti saMgrahamAM nimna rUpamAM maLe che. 56 (bA)? + ka ca - (8) khaMDanI UMcAI prApta karavA mATe 1 ra 2 bha - - [P J - X sannikaTatAnI vyavasthA mATe ane 510nuM mAna kADhavA mATe tiloyapaNattimAM pavasyuM "purUM" prakaraNa Do. Ara.sI. guptAe 5(3)2 + 1 rUpa laIne prApta karyuM che.? ahIM VN = Va2 y = b 2 rUpamAM paNa mUkI zakIe chIe. A + x = a + rUpamAM Ra A prakAreN = Vb2 y rAkhavAnI jaina praNAlI rahI che. prakAre V10 = ((3)2 rUpamAM jaina graMthomAM pracalita che.3 zvetAMbara cAra prakAranA pramANonuM bRhadda varNana kApaDiyAea siMhatilakasUri kRta gaNita tilaka TIkAmAM karyuM che, je digambara graMthonA mAnathI bhinna che. sthAnAMga sUtramAM 5 prakAranA anantonuM vivaraNa ApyuM che. bhagavatI sUtrAdimAM trayastrAdinA AkAranI aneka jyomeTrIya AkRtionuM vivaraNa ApyuM che. A prakAre sUrya prajJaptimAM paNa vivaraNa maLe che. cAra prakAranA pramANomAM dravya pramANane pradeza niSpanna ane vibhAga niSpinna rUpamAM levAmAM Avyo che. pradezaniSpanna pramANa anaMta prakAranuM che ane vibhAga niSpanna mAtra 5 prakAranuM che. mAna, unmAna, avamAna, gaNimA, pratimAna. gaNimAM 1 thI AraMbhI 1 karoDa sudhInI saMkhyA sudhI jaI zake che. mAna kramazaHdhAnyamAna ane rasamAna (ema be) prakAranA che. kSetra pramANa be prakAranA che. pradeza niSpanna ane vibhAga niSpanna. pradeza niSpanna asaMkhya prakAranA che. vibhAga niSpana AgaLathI AraMbhIne yojana sudhInA hoI zake. 6 AMgaLa 1 pAda (AMgaLa 3 prakAranA che : AtmAMguLa pramANAMguLa ane utsedhAMguLa) 1 vitasti = 2 pAda 2 vitasti 2 ratnI 2 kukSi 2000 dhanuSya = = = = + 1 = 3 + = 1 dhanuSya 1 gavyUti 1 yojana 1 ratnI 1 kukSi 1. 2. 3. 4. kApaDiyA (1937) 5. 6. 1 4 gavyUti = A prakAre kALa pramANa paNa be prakAranA che. pradeza niSpanna temaja vibhAga niSpanna, pradeza niSpanna asaMkhya prakAranA che ane 1 samayathI zarU karIne asaMkhyAta samaya sudhI che. vibhAga niSpannanA aneka prakAra che. (1) samaya. Arhata darzana dIpikA, juo. pR. 78-80 anu. su. su. 133 = ti. 5., 4. 182 guptA, Ara.sI., (1975); ti.5.ga., 9.55-56, pR.49; datta (1929), pR.132 jaina, je.ela. (1918) pR. 154-155. 19 // 74** Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** ************ (2) AvalikA (3) muhUrta (4) ahorAtra (5) pakSa (6) mAsa (7) RRtu (8) ayana (9) saMvatsara (10) yuga (11) pUrvAMga vagere.^ uparyuktane samaya sAthe nIce lakhela saMbaMdhe joDavAmAM AvyA che : asaMkhya samaya = 1 AvalikA. saMkhyAta AvalikA 1 ucchvAsa + 1 nizvAsa 7 prANa 7 sToka 77 lava 3773 ucchvAsa 30 muhUrta 15 ahorAtra 2 pakSa 2 mAsa 3 2 ayana 5 savaMtsara = = || || || || = = = = 1 nizvAsa ke 1 ucchvAsa. 1 prANa 1 sToka 1 lava 1 muhUrta 1 muhUrta 1 ahorAtra 1 pakSa 1 mAsa 1 tu 1 ayana. 1 savaMtsara = 1 yuga 84 lAkha varSa = 1 pUrvAMga bhAva pramANane aneka prakAranA darzAvavAmAM AvyA che. SakhaMDAgamamAM uparokta traNa pramANa: dravya pramANa, kSetra pramANa temaja kALa pramANane bhAva pramANa kahevAmAM AvyA che. : 9 gaNitAnuM yoga-Adhunika saMdarbhamAM : prastuta prastAvanAnA prathama zIrSakamAM gaNitAnuyoga - eka paricaya ApavAmAM Avyo che, jene Adhunika saMdarbhamAM mukI zakAya che. mukhyataH viSaya gaNita, jyotiSa temajaloka saMracanA aMge che. jenI tulanA Adhunika vijJAna sAthe karI zakAya. vAstavamAM koI paNa ghaTanAone sidghAMtarUpe samajAvavA ke phalita rUpamAM pariNAma kADhavA mATe pratirUpa (moDala) ke gaNitIya pratirUpa (methemeTikala moDala)nI sthApanA (racanA) karavAmAM Ave che. parIkSaNo dvArA ja pratirUponI sakSamatA zuddhatA vagerenuM parIkSaNa thAya che. e spaSTa che ke - gaNita jyotiSa jaina siddhAMta je gaNitAnuM yogamAM saMgrahIta che. jaina paMcAMga (jyotiSa)nA svarUpane prastuta kare che. emAM samaya-samaya zodha kArya rahyuM, kemake - ausatana mAdhyamAna para AdhArita e paMcAMga hatuM, tene samayAnusAra dhruva rAzi Adi rAzionA samIkaraNo dvArA pUrNa karavAAM AvatuM haze, e AvazyakatA para AdhArita che. eTale hajI paNa e saMdarbhamAM aneka jaina jyotiSa graMtha je upalabdha che tathA anupalabdha che. eno anuvAda gaNitIya TippaNa sIhata saMzodhana artha taiyAra karavuM Avazyaka che. e spaSTa che ke - Adhunika jyotiSano moDala kAparanikasanA siddhAMtanA AdhAre che. to paNa AIsTAInano sApekSatAno siddhAMta ene sUkSmatama tatva ApI zake che. nyUTanathI karatA have sApekSatAno siddhAMta atyadhika sUkSma pariNAmo ApI zake che. eja hAla jaina loka saMracanAno che. eka pratirUpa prastuta karavAmAM Avyo che, jemAM gaNitIya vastuono bha2vAmAM AvI che. arthAt vibhinna prakAranI rAzio vaDe lokanI saMracanAne cItaravAmAM AvI che. jIvarAziothI AraMbhI anekAaneka prakAranI rAzionAM dravya, kSetra, kALa, bhAva pramANa ApIne lokanI vividhatAo para vihaMgama dRSTi karavAmAM AvI che. 1. kApaDiyA (1937), pR. xvii - xx, bhUmikA. 2. 588) anu. su., su. 137; Arhata darzana dIpikA (pR. 587 - khaMDAgama, pu.3, 1-2-5. tiLuM pi dhiAmo bhAva pamA" 3. ......75 +.......*>T Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta pratirUponI gaNatrI AjanA yugamAM divase-divase vadhatI jAya che. enA niSkarSonuM parIkSaNa karavAmAM AvI rahyuM che. paraMtu have paNa nIhArikAonuM akhila lokanI bahAranI bAju tIvrAtitIvra vegathI niSkAsana pratikSaNa thaI rahevAnuM je saptaraMgI vizleSaNa thaI zakyuM che. enuM saMtoSakAraka pratirUpa (maoNDala) prApta nathI thaI zakatuM. jo brahmAMDa pratipalae kAraNe viralana ne prApta thaI rahyuM che to enuM ghanatva prAyaH sarvatra ausatana eka sarakhuM kema che? zuM koI zUnyamAM utpanna thatI rahe che ? evA aneka prakAranA vizvanI saMracanA viSayaka siddhAMta pratipAdita thayA che. AInsTAIna, baoNDI, hAyala, jInsa, caMdrazekhara prabhUti evA ghaNA vidvAnoe AjIvana A adhyayanane samarpita karyuM che. te aMgenA gaNitIya prArUponuM adhyayana ane gaNitAnuMyoganA viSaya sAthe enI tulanA karavA mATe ame saMdarbha graMthAvalImAM yathocita sAmagrI ApI rahyA chIe. A sAthe gaNitAnuyogano eka bIjo Adhunika saMdarbha che. te che vijJAna ItihAsa saMbaMdhI saMracanAno. prathama adhyAyamAM je sUtromAM prApta prakaraNa che ene vijJAnano ItihAsanI zodha karavA rUpe prastuta karavo Avazyaka che. A viSaya svayaM pote ja atyaMta gaMbhIra che kemake - uddagama saMbaMdhI samasyAo, vizva vijJAna ItihAsanA saMdarbhamAM aneka prakaraNomAM gUMcavAyelI paDI che. udAharaNArtha kyA dezamAM kyAM kALamAM tyAMnI sabhyatAoe kyA prakAranI gaNita vijJAnanI AvazyakatA ubhI thaI ane ene potAnI AvazyakatAo ane samasyAonI prastutine kyA rUpamAM hala karI tathA videzone aMtataHmAM eno zuM lAbha maLyo. tIrthakara vardhamAna mahAvIrano yuga krAntikArI yuga hato jyAre hiMsAne ahiMsA sAme TakI rahevAnuM hatuM. e spaSTa che ke - A buddhivAdI yugamAM vardhamAna mahAvIranA tIrthamAM loka saMracanAnA AdhAre karma siddhAMtanA sUkSmatama gaNita dvArA nirmohane prastuta karavo paDyo haze. ahiMsAnA mRdu sparzamAM A zuddha hIrA jevI kaThoratA pAMgarI haze. te Azcarya lAge che. paraMtu AtmAne anubhUti karavI paDI haze. ke karmonA vaheMcaNI karI zakAtI nathI. A pratyanubhUti jaina gaNitanI parAkASTA para daSTigata thAya che. Ajano vaijJAnika yuga ati buddhivAdI che. ene gaNitAnuMyoga jevA graMtho para AdhArita karmagraMthonuM parIkSaNa vidhithI gaNaka mazIno dvArA diggadarzana karavAnuM have aparihArya banI gayuM che. enA mATe traNa prakAranI gaNaka mazIno Avazyaka che. je kramaza: saMskRta, prAkRta jaina graMtho ke anuvAda emAM saMgrahAyela gaNita jyotiSa ane saMgrahAyela karma siddhAMtane vAstavikarUpamAM digdarzita karI zake. AzA che ke - vizvavidyAlayomAM athavA jaina saMsthAomAM gaNita para AdhArita jaina adhyayanano prAraMbha karavAmAM Avaze, jethI zodhanI vAstavika bhAvanAne saMbaLa prApta thaI zake. zodhanA viSayanI pasaMdagI karavA mATe garinAnuMyoga jevA sarvekSaNa graMtha upayogI siddha thaze. - lakSmIcaMdra jaina. Prof. Addll. L.C. Jain Hon. Director. DJICR, Hastinapur. Hon. Direcotr, A. vidyasagara Research Institute. Jabalpur. INSA. Research Associate, Physics Deptt. Rai Durgavati University, Jabalpur. L.M. Enistein Foundation international, Nagpur. M.G.B., D.C., Ghuvara L.M., J.R.S. LM., A.B.V.P. # # # Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNitAnuyoga bhAga - 2 | tiryaka loka (khaMDa - 2) ] sutroka viSaya pRSThoka vAyavyatara deva ) 6 0 0 4 >> 2 4 ra ba ba ? ? ke 964. vANavyaMtara devonA sthAna 965. 'pizAca" vANavyaMtara devonA sthAna 96. pizAca devendra 967. dAkSiNAtya pizAca devonA sthAna 968. dAkSiNAtya pizAcendra kALanuM varNana 99. uttarIya pizAca devonA sthAna ane emanA Indra mahAkALanuM varNana 970. bhUtAdi vANavyaMtara devonA soLa Indra 971. vANavyaMtara IndronA nAmonI saMgraha gAthAo 972. vANavyaMtara devonA caityavRkSa 973. caityavakSonI UMcAI 974. aNapanika vANavyaMtara devonA sthAna 975-76. aNapanika devendra 977. aNaparNikAdi vANavyaMtara devonA ane emanA soLa IndronA nAma 978. vANavyaMtarendronI ajhamahiSIo 979. vANavyaMtaronA nagaronI saMkhyA ane svarUpa 980. asaMkhya vANavyatarAvAsonuM vistRta prarUpaNa 981. sudhama sabhAnI UMcAI 982. aMjaNakAMDathI bhaumeya vihAro (vaccenuM) aMtara 983. vANavyaMtaronI pariSadAonA deva-devIonI saMkhyA 984. jumbhaka devonuM svarUpa bheda ane sthAna (jyotiSka - nirUpaNa) 985. jyotiSkonuM gaNita sarvajJa kathita che. 986. jyotiSka devonI varNaka dvAra gAthAo 987. jyotiSkonI vizeSa gatithI manuSyone sukha duHkha pAMca prakAranA jyotiSka 989. jyotiSka devonA sthAna 990. jyotiSka vimAnonI saMkhyAdinuM prarUpaNa 991. caMdra - sUrya - graha - nakSatra - tArA vimAnonuM saMsthAna (AkAra) 992. sarvalokamAM caMdra - sUryanuM parimANa, 993. jaMbudvIpamAM jyotiSka deva 994. lavaNasamudramAM jyotiSka deva --*--**--**--**-- **- **- 17 :- +> ;. A che ! 9-10 10-11 11 11-12 12 988. 13-1pa 15 15-16 16-17 17-18 18-19 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutrAMka viSaya pRSThoka 19-20 20-21 22 23 24 24-25 25 27 28 995. 996. 997, 998. 999. 1000. 1001. 1002. 1003. 1004. 1005. 1006. 1007. 1008. 1009. 1010. 1011. 1012. 1013. 1014. 1015. 1016. 1017. 1018, 1019, 1020. 102 1. 1022. 1023. 1024. 1025. 1026. 1027. 1028. 1029. 1030. 1031. 1032. 1033. 1034. lavaNasamudramAM nakSatro ane grahonI saMkhyAnuM prarUpaNa dhAtakIkhaMDa dvIpamAM jyotiSka deva kALodasamudramAM jyotiSka deva puSkaravara dvIpamAM jyotiSka deva Abhyantara puSkarAImAM jyotiSka deva puSkaroda samudramAM jyotiSka deva manuSyakSetramAM jyotika deva manuSyakSetramAM jyotiSkonA prarUpaNano upasaMhAra varUNavarAdi dvIpa - samudromAM jyotiSka deva rUcakAdi dvIpa - samudromAM jyotiSka deva devAdi dvIpa - samudromAM jyotiSka deva jyotiSkonuM alpa - bahutva maMdara parvatathI jyotiSkonuM aMtara lokAntathI jyotiSkonuM aMtara caMdra-sUrya vagerenI bhUbhibhAgathI UMcAI caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArA vimAnono AyAma-viSkasma-paridhi ane jADAI caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArA vimAnavAhaka devonI saMkhyA ane emanuM varNana caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArArUpa devonA kAma-bhoga caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArAonI agamahiSIo ane enA divyabhoga eka muhUrtamAM jyotiSka devonI gatinuM pramANa caMdra-sUrya-graha-nakSatra ane tArAonI gatinuM prarUpaNa jyotiSkonI alpa-mahAddhinuM prarUpaNa jyotiSkonA piTaka jyotiSkonI paMktio jyotiSkonA maMDaLa jyotiSkonuM maMDaLa saMkramaNa anavasthita ane avasthita jyotika dvIpa-samudronI jyotiSkonI saMkhyA jANavAnI vidhi caMdra-sUrya-graha ane nakSatronI gati samApannatva caMdra-sUrya-graha ane nakSatrono yoga caMdra-sUrya-graha-nakSatronI vizeSa gatinuM prarUpaNa caMdra ane nakSatronA yogagati kALanuM prarUpaNa caMdra ane grahonA yoga (nI) gatikALanuM prarUpaNa. sUrya ane nakSatronA yoga (nI) gatikALanuM prarUpaNa sUrya ane grahonA yoga (nI) gatikALanuM prarUpaNa pratyeka ahorAtramAM caMdra, sUrya ane nakSatronI maMDaLa gati pratyeka maMDaLamAM caMdra-sUrya ane nakSatronI ahorAtra gati pratyeka yugamAM caMdra-sUrya-nakSatronI maMDaLa gati caMdramAsamAM caMdra-sUrya-nakSatronI maMDaLa gati AdityamAsamAM caMdra-sUrya nakSatranI maMDaLa gati 28-31 32-33 34-40 40-42 42-44 44-45 45. 45-46 46 he che ke huM chuM huM 1 1 1 1 6 4 4. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka 1035. 1036. 1037. 1038. 1039. 1040. 1041-42. 1043. 1044. 1045. 1046. 1047. 1048. 1049. 1050. 1051. 1052. 1053. 1054. 1055. 1056. 1057. 1058. 1059. 1060. 1061. 1062. 1063. 1064. 1065. 1066. 107. 1068. 1069. 1070. 1071. viSaya nakSatramAsamAM caMdra-sUrya-nakSatranI maMDaLa gati RtumAsamAM caMdra-sUrya ane nakSatranI maMDaLa gati abhivardhita mAsamAM caMdra-sUrya-nakSatranI maMDaLa gati caMdra varNana zazi zabdanA viziSTArtha jaMbUThThIpamAM caMdramAonA udayAstanuM prarUpaNa lavaNa samudra, dhAtakIkhaMDa, kALoda samudra - puSkarArdhamAM caMdramAonA udayAstanuM prarUpaNa caMdranI hAni-vRddhi (kSaya-vRddhi) caMdrikA ane aMdhakAranA AdhikyanuM kAraNa caMdra maMDaLonI saMkhyA caMdra maMDaLanuM pramANa paMdara caMdra maMDaLonuM avagAhana kSetra pratyeka caMdra maMDaLanuM (parasparanuM) aMtara sarvaAbhyantara ane sarvabAhya caMdra maMDaLanuM aMtara maMdara parvatathI sarvaAbhyantara ane sarvabAhya caMdra maMDaLonuM vyavadhAna rahita aMtara sarva Abhyantara ane bAhya caMdra maMDaLonA AyAma-viSkambha tathA paridhi sarva Abhyantara ane bAhya caMdra maMDaLomAM caMdranI eka muhUrtanI gatinuM pramANa pratyeka muhUrtanA maMDaLa bhAgomAM caMdranI gatinuM prarUpaNa yogonuM caMdranI sAthe yoga prarUpaNa caMdrano pUrNimAomAM yoga caMdrano amAsomAM yoga jaMbudrIpamAM candronA caMdradvIpa caMdradvIponA nAmanuM kAraNa caMdrA rAjadhAnIonuM prarUpaNa sUrya-caMdra ane nakSatrothI avirahita-virahita tathA sAmAnya caMdra maMDaLonI saMkhyA sUrya varNana sUrya zabdano viziSTArtha sUryanuM svarUpa anvayArtha-prabhA-chAyA ane lezyAonuM zubhatva sUryanA udayAstane laI aMtara, prakAza, kSetrAdinuM prarUpaNa lavaNasamudramAM sUryodayAdinuM prarUpaNa dhAtakIkhaMDamAM sUryodayAdinuM prarUpaNa kALoda samudramAM sUryodayAdinuM prarUpaNa Abhyantara puSkarArdhamAM sUryodayAdinuM prarUpaNa sUryanI udaya vyavasthA sUryanA oja (prakAza)nI saMsthiti (eka rUpamAM rahevAnI maryAdA) sUryathI prakAzita parvata sUryanA tejano avarodha karanArA parvata jaMbudrIpamAM sUryanI kSetra-gatinuM prarUpaNa 79 pRSThAMka 53 53-54 54 54-55 55 55 55-57 57-59 59 19 59-60 99 60-62 3-5 5-7 8. 68 68-70 70-71 71-72 72-73 73 73-74 74 75 75-77 20-66 78-79 26 02-26 80-88 88-94 95 2-2-5) 00--22 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutrAMka viSaya 1072. 1073. 1074. 1075. 1076. 1077. 1078. 1079. 1080. 1081. 1082. 1083. 1084. 1085. 1086. 1087. 1088. 1089. 1090. 1091. 1092. 1093. 1094. 1095. 1096. 1097. 1098. 1099. 1100. 1101. 1102. 1103. 1104. 1105. 1106. 1107. 1108. 1109. 11 10. 1111. jabUdvIpamAM sUrya vartamAna kSetrane udyotita kare che. jaMbudvIpamAM sUrya vartamAna kSetrane avabhAsita kare che. jaMbUdvIpamAM sUryonuM tApakSetra pramANa sUryanA tApa-kSetranI saMsthiti tApakSetra saMsthitinI be bAvAo tApakSetra saMsthitinI paridhi tApakSetra ane aMdhakAra kSetranA AyAmAdinuM prarUpaNa jabUdvIpamAM sUryanA kSetromAM kriyAnuM prarUpaNa jaMbUdvIpamAM sUrya dUra ane samIpa kevI rIte dekhAya che. sAmAnyataH porathI chAyAnI utpatti samayApekSA porathI chAyAnuM niSpAdana sthitinI apekSA porapI chAyAnuM nivartana porapI chAyAnuM nivartana poSI chAyAnuM pramANa sUrya maMDaLonI saMkhyA jabUdvIpanA sUrya maMDaLonI saMkhyA lavaNa samudranA sUrya maMDaLonI saMkhyA niSadha ane nIlavaMta parvata para sUrya maMDaLonI saMkhyAnuM prarUpaNa sUryanI eka bIjAthI aMtara gati sUryonuM saMcaraNa kSetra sarva Abhyantara ane bAhya sUrya maMDaLonuM vyavadhAna rahita aMtara sUrya maMDaLanA AyAma-viSkanma, paridhi ane bAhalya sUryanA sarva maMDaLonuM bAhalya, AyAma-viSkanma ane paridhi sarva sUrya maMDaLonuM bAhalya, aMtara ane mArganuM pramANa sUrya maMDaLonuM AyAma-viSkanma-paridhi ane maMDaLonA viSkanmanI hAni-vRddhi pratyeka sUryamaMDaLa (vaccenuM) aMtara maMdara parvatathI sUrya maMDaLonuM atara ane maMDaLomAM gatinI hAni-vRddhi sarva sUrya maMDaLonA mArgamAM sUryanA gamanAgamananA rAtri divasanA pramANa sUrya maMDaLomAM sUryanI ekavAra athavA be vAranI gati sUryanuM eka maMDaLathI bIjA maMDaLa taraphanuM saMkramaNa pratyeka ahorAtramAM sUryanA eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa kSetranI gati sUryanI dvIpa-samudranA avagAhanAntara gati sUryonI trAsI gati sUryanI muhUrta-gatinuM pramANa pratyeka muhUrtamAM sUryanI muhUrta gatinA pramANanuM parUpaNa pratyeka muhUrtamAM maMDaLanA bhAgomAM gatinA pramANanuM prarUpaNa Aditya saMvatsaramAM ahorAtranuM pramANa sUryanA gamanAgamanathI viSama ahorAtranuM prarUpaNa : sUryanI dakSiNArdha maMDaLa-saMsthiti sUryanI uttarArdha maMDaLa-saMsthiti pRSThaka 100 100-101 101-102 102-104 105 105-106 106-108 108-109 109-110 110-111 111-112 112-114 114-116 116-118 119 119 119 119 119-123 123-125 125 125 125-130 130-131 131-133 133 133-13pa 13pa 135 13-137 137-141 141-143 143-146 14-153 153 154 154-158 159 159-161 161-163 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThaka sUtrAMka viSaya 1112. uttara dizAnA prathama-dvitIya ane tRtIya sUrya maMDaLanA AyAma-viSkanmanuM prarUpaNa 1113-14. uttarAyaNa ane dakSiNAyanamAM sUrya gatinI hAni vRddhinuM prarUpaNa 1115. uttarAyaNagata sUryanI maMDaLAMtara gatinuM prarUpaNa. 1116. sUryano pUrNimAomAM yoga 1117. sUryano amAsomAM yoga 163-164 164 165 165-166 16-17 (caMdra-sUrya varNana) 167 168 168-169 - 169 1118. 1119. 1120. 1121. 1122. 11 23. 1124. 1125. 1126. 1127. 1128. 1129. 1130. 1131. 1132. 1133. 1134. 1135. 1136. 1137. 1138. 1139. 1140. 1141. 1142. 1143. 1144. 1145. 1146. jyotirmendra caMdra ane sUrya pratyeka caMdra-sUryanA parivAranuM prarUpaNa caMdra-sUryanI pariSadAo dakSiNArdha-uttarArdha manuSya kSetramAM jyotirmendra caMdra-sUrya caMdra ane sUryano anubhAva (svarUpa) caMdra ane sUryanuM parasparanuM aMtara vagerenuM prarUpaNa caMdra-sUryanA maMDaLano AkAra caMdra-sUryanA maMDaLonA samAMzanuM prarUpaNa caMdra-sUryano AkAra jyoA (Atapa-aMdhakAra) vagerenA lakSaNa caMdra-sUryonA avabhAsakSetra, udyotakSetra, tApakSetra ane prakAzakSetra caMdra-sUryonA tApakSetranI vRddhi hAninA hetunuM prarUpaNa eka yugamAM sUrya ane caMdranI gati saMkhyA caMdra-sUrya ardhamAsamAM caMdra-sUryanI maMDaLa gati caMdra ane sUrya sAthe nakSatrono yogakALa pUrNimAomAM caMdra ane sUryano nakSatro sAthe yoga amAso (amAsa) mAM caMdra ane sUryanI sAthe nakSatrono yoga hemaMti AvRttiomAM caMdra-sUrya sAthe nakSatrono yogakALa vArSika AvRttiomAM caMdra-sUrya sAthe nakSatrono yogakALa jebUdvIpanA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa lavaNa samudranI aMdaranA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa lavaNasamudranI bahAra (AvelA) caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa dhAtakIkhaMDa dvIpanA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa kALodaka samudranA caMdra-sUryanA dvIponuM prarUpaNa puSkaravara hIpagata ane bAkInA badhA dvIpa-samudragata caMdra-sUryonA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa devadIpagata caMdra-sUryonA caMdra-sUryadvIponuM prarUpaNa devIda samudragata caMdra-sUryonA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa svayaMbhUramaNa dvIpagata caMdra-sUryonA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa. svayaMbhUramaNa samudragata caMdra-sUryonA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa (graha varNana) ayAsI mahAgraha ATha mahAgrahonA nAmanuM prarUpaNa 169-170 170 170-171 172 172-174 174-175 175-178 178 178-179 179-183 183-184 185-187 187-188 189-190 190-192 192-193 193 193-194 195 195-196 196-197 197 197* 198 199 1147. 1148. 199-200 200 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka viSaya pRSThaka 1149. 1150. 1151. 1152. 1153. 1154. 1155. 1156. cha tAraka grahonA nAma zukra mahAgrahanI vIthionuM prarUpaNa zukranA udayAstanuM prarUpaNa rAhunA be prakAra rAhunA nava nAma rAhu vimAnanA varNananuM prarUpaNa rAhunA kAryanuM prarUpaNa caMdragrahaNa ane sUryagrahaNanuM prarUpaNa - 200 201 201 201-202 202 202 202-204 204-205 - - - (nakSatra varNana) 1157. 1158. 11pa9. 110. 1161. 1162. 1163. 1164. 115. 1166. 1167. 1168. 119. 1170. 1171. 1172. 1173. 1174. 1175. 1176. 1177, 1178. 1179. 1180. 1181. 1182. 1183. 1184. 1185. 1186. nakSatronI varNaka dvAra gAthA nakSatronA nAma nakSatronuM AvalikAnipAta ane yoga jaMbUdvIpamAM vyavahAra yogya nakSatra nakSatronuM gotra nakSatronA devo nakSatronA saMsthAna (AkAra) nakSatronA tArAonI saMkhyA nakSatronA dvAra nakSatronA kula, upakula vagere bAra pUrNimAomAM kulAdi nakSatronI yoga saMkhyA bAra amAsomAM kulAdi nakSatronI yoga saMkhyA nakSatrono pUrvAdibhAgo sAthe yoga-kSetra ane kALa pramANa nakSatronuM AbhyantarAdi saMcaraNa nakSatronuM caMdranI sAthe yoga caMdranA mArgamAM yoga karanArA nakSatronI saMkhyA bAra pUrNimAomAM caMdranI sAthe yoga karanArA nakSatronI saMkhyA bAra amAsomAM nakSatronA yoganI saMkhyA bAra pUrNimAo ane amAsomAM caMdranI sAthe nakSatrono yoga varSa-hemaMta ane grISmanA divasa-rAtra (daramyAna) keTalA nakSatra pUrNa kare che ? nakSatra maMDaLonI saMkhyA Abhyantara ane bAhya nakSatra maMDaLo (vaccenuM) aMtara nakSatra maMDaLo (vaccenuM) aMtara nakSatra maMDaLanI laMbAI, pahoLAI, paridhi ane jADAI maMdara parvatathI sarvAbhyantara ane sarvabAhya nakSatra maMDaLa vaccenuM aMtara sarvAbhyantara ane sarvabAhya nakSatra maMDaLonI laMbAI-pahoLAI ane paridhi sarvAbhyantara ane sarvabAhya maMDaLomAM pratyeka muhUrtamAM nakSatranI gatinuM prarUpaNa caMdra maMDaLo sAthe maLelA nakSatra maMDaLa caMdra maMDaLamAM kRttikA nakSatranI gati caMdra maMDaLamAM anurAdhA nakSatranI gati 206 206 207 207 208-210 211-213 214-217 218-223 2 24-228 228-229 229-235 235-240 240-242 242 243 243-245 245-247 247-248 248-250 250-254 254 254-255 2papa 255 255 256 256 257 257 257 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka viSaya pRSThaka 1187. 1188. 1189, 1190. 1191. 1192. 1193. 1194. 1195. caMdranA pRSTha bhAgamAM gati karanArA nava nakSatra nakSatronA maMDaLonuM sImA-viSkanma nakSatronA sImA-viSkanmano samAMza pratyeka muhUrtamAM nakSatra dvArA maMDaLanA bhAgomAM gamana nakSatronuM svarUpa-prarUpaNa nakSatrono caMdranI sAthe yogakALa nakSatrono sUryanI sAthe yogakALa nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa jJAnanI vRddhi karanArA dasa nakSatra 257 257-259 259 259 20-263 263-265 265-267 267-276 276 (tArA varNana) 1196. 1197. 1198. tArAonuM aNutva-tulyatva tArAonA abAdhA-aMtaranuM prarUpaNa tArArUponuM calita thavAnuM kAraNa 276-277 277 277 = = = = (Urdhva loka) 278 278 1199. 1200. 1201. 1202. 1203. 1204. Urdhvaloka kSetralokanuM paMdara prakAranuM prarUpaNa Urdhvaloka kSetralokanA saMsthAnanuM prarUpaNa Urdhvaloka kSetralokamAM jIva tathA ajIvanA dezo ane pradezonuM prarUpaNa Urdhvaloka kSetralokanA eka AkAza-pradezamAM jIva tathA ajIvanA deza ane pradezonuM prarUpaNa UrdhvalokanA AyAma-madhyanuM prarUpaNa Urdhvaloka kSetrAnuMpUrvanuM prarUpaNa 278 279-280 280 280-281 (vaimAnika deva) 1205, 1206. 1207. 1208. 1209, 1210. 1211. 1212. 1213. 12 14. 1215. 1216, 1217. 1218. 1219. 1220. vaimAnika devonuM sthAna vaimAnika devonuM varNana vaimAnika vimAnonI saMkhyA AdinuM prarUpaNa. saudharma kalpanA devonA sthAna kalpopapannaka vaimAnika devonA Indra saudharmendra varNaka saudharma kalpanI sudharmA sabhAmAM jina asthionI avasthiti IzAna kalpadevonA sthAna IzAnendra varNaka sanakumAra devonA sthAna sanakumArendra varNaka mAhendra devonA sthAna mAhendra varNaka brahmaloka devonA sthAna brahma devendra varNaka lAMtaka devonA sthAna 281-282 282-283 283-284 284-285 285 286 286 286-287 287 288 289 289 289 290 290 290-291 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThoka sutrAMka viSaya 1221. lAMtaka devendra varNaka 1222. mahAzukra devonA sthAna 1223. mahAzukra devendra varNaka 1224. sahastrAra devonA sthAna 1225. sahastrAra devendra varNaka 1226. Anata-prANata devonA sthAna 1227. prANata devendra varNaka 1228. AraNa-ayyata devonA sthAna 1229. azruta devendra varNaka 1230. bAra devalokonA deva vimAnonI saMgrahaNI gAthAo 1231. sAmAnika devonI saMgrahaNI gAthA 1232. raiveyaka devonA sthAna 1233. anuttaropapAtika devonA sthAna 1234, raiveyaka ane anuttaropapAtika devonA vimAnonI saMkhyA 123pa. saudharma-IzAnAdi kalponI nIce gRhAdino abhAva balAhakAdinA bhAvanuM prarUpaNa 1236. lokAntika deva vimAnonuM prarUpaNa 1237. jyotiSkathI kalponuM aMtara 1238. kalponA saMsthAna 1239. vimAna pRthvIonA pratiSThAna 1240-41. vaimAnika vimAnonA AkArAdi 1242. vimAna pRthvIonuM bAhalya (adhikatA) 1243, vaimAnika vimAnonI mahattA 1244. vaimAnika vimAnonuM upAdAna 1245. vaimAnika vimAnonA varNa (raMga) 1246. vaimAnika vimAnonI gaMdha 1247. vaimAnika vimAnono sparza 1248-50. vaimAnika vimAnonA AyAma-viSkanma ane paridhi 1251. vaimAnika vimAnonI prabhA 1252. vimAnika vimAnonI UMcAI 1253. vaimAnika vimAnonA prakAronI UMcAI 1254-56. vaimAnika vimAnomAM prastaTa 1257. keTalAka vimAna UMcA che ane keTalA vimAna nIcA che. 1258. prathama prastaTamAM vimAna 1259. uDu vimAnano AyAma viSkanma 120. vimAnanI bAhAmAM bhauma (bhavana) 1261-64. vimAnAvAsanI saMkhyA 1265. vimAnonA prakAra 1266. pAriyAnika vimAna 1267. pAlakayAna vimAnono AyAma-viSkanma 1268. svastika vagere vaimAnika deva vimAnonA AyAma-viSkalsa ane vizALatAnuM prarUpaNa 291 291-292 292 292 293 293-294 294 294-295 295 295 295-296 295-298 298-299 299 299-30) 300-302 301-303 303 303-304 304-305 306 307 307 307-308 308 308 309 309 309-310 310 311-312 312 312 312 312 313 313 313 314 314-315 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtrAMka viSaya pRSThoka 129. 1270. 1271. zakranA lokapAlonA vimAna IzAna lokapAlonA vimAna zakrAdi IndronA ane somAdi lokapAlonA utpAta parvata 315-317 317-318 318 (kRSNarAjIonuM varNana) 1272. 1273. 1274. 1275. 1276. 1277. 1278. 1279. 1280. 1281. 1282. 318-319 319-320 320 320 321 321 321 321-322 322 322 322 1283. 1284. 1285. 1286. 1287, 1288. 1289. 1290. 1291. 1292. 1293. 1294. 1295. 1296. kRSNarAjIonI saMkhyA ane sthAnonuM prarUpaNa kRSNarAjIonA AyAma-viSkanmanuM prarUpaNa kRSNarAjIonA pramANanuM prarUpaNa kRSNarAjIomAM gRha" vagerenA abhAvanuM prarUpaNa kRSNarAjIomAM devakRta megha AdinuM astitva kRSNarAjIomAM aplAyiko AdinA abhAvanuM prarUpaNa. kRSNarAjIomAM caMdra AdinA abhAvanuM prarUpaNa kRSNarAjIonA varNa (raMga)nuM prarUpaNa kRSNarAjIonA nAma kRSNarAjIonA pariNAmatvanuM prarUpaNa kRSNarAjIomAM badhA prANIonI pUrvotpattinuM prarUpaNa (tamaskAya varNana) tamaskAyanA svarUpanuM prarUpaNa tamaskAyanI utpatti ane samAptinuM prarUpaNa tamaskAyanA AkAranuM prarUpaNa tamaskAyanI pahoLAI ane paridhinuM prarUpaNa tamaskAyanI mahAnatAnuM prarUpaNa tamaskAyamAM ghara, gAma AdinA abhAvanuM prarUpaNa cAra prakAranA devo dvArA tamaskAyanI racanA tamaskAyamAM megha AdinuM astitva ane devakRtatvanuM prarUpaNa tamaskAyamAM bAdara pRthvIkAya ane tejaskAyanA abhAvano prarUpaNa tamaskAyamAM caMdra sUryAdinA abhAvanuM prarUpaNa tamaskAyanA varNanI prarUpaNA tamaskAyanA nAma tamaskAyanA pariNAmitvanuM prarUpaNa tamaskAyamAM badhA prANAdinI pUrvotpattinuM prarUpaNa 323 323 323 324 324 325 325 326 326 326 326-327 327 327 327 siddhasthAnA 1297. 1298. siddhasthAna parijJA siddhasthAna 328 328-329 kALa - - - - - - kALa samavatAra kALAnuM pUrvanA bheda-prabheda naigama-vyavahAranayasammata anaupanidhinI kALAnuMpUrvI 1299. 13OO. 1301. 330 331 331-334 Jain Education Interational Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutroka pRSThoka 1302. 1303. 1304. 1305. 1306. 1307. 1308. 1309. 1310. 1311. 1312. 1313. 1314. 1315. 1316. 1317. 1318. 1319. 1320. 1321. 1322. 1323. 1324. 1325. 1326. 1327. 1328. 1329. 1330. 1331. 1332. 1333. 1334. 1335. 1336. 1337. 1338. 1339. 1340. 1341. viSaya saMgrahanayasammata anaupanidhinI kALAnuMpUrvI aupanidhinI kALAnuMpUrvI kALanA bhedonuM prarUpaNa kALanA cAra bhedonuM prarUpaNa divasa-rAtri pramANakALanuM prarUpaNa mAsAdi pramANakALanuM prarUpaNa jaghanya ane utkRSTa poSI divasa ane rAtrie samAna porabI caitra ane Aso mAsamAM porathI chAyAnuM pramANa kArtika vadI sAtame porathI chAyAnuM pramANa yathAyarnivRttikALanuM prarUpaNa maraNakALa prarUpaNa adhyAkALanuM prarUpaNa kALa pramANanA bheda udAharaNa sahita samayanA svarUpanuM prarUpaNa AvalikA AdinuM pramANa avasarpiNI ane utsarpiNInA bhedonuM prarUpaNa karma-akarma bhUmiomAM avasarpiNI-utsarpiNI kALanA bhAva-abhAvanuM prarUpaNa avasarpiNI- utsarpiNInA suSama-suSamAM kALamAnanuM prarUpaNa bharatakSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonA AkArabhAva svarUpanuM prarUpaNa bharatakSetramAM utsarpiNI kALanA cha ArAonA AkArabhAva svarUpanuM prarUpaNa palyopama sAgaropamanuM prayojana gaNita kALanuM prarUpaNa aupamika kALanuM prarUpaNa. aupamika kALanA bheda-prabheda uddhAra palyopamanA bheda sodAharaNa vyAvahArika uddhAra palyopamanA svarUpanuM prarUpaNa sUkSma uddhAra palyopamanuM udAharaNa sahita svarUpa prarUpaNa addhA palyopamanA bheda vyAvahArika addhApalyopamanuM sodAharaNa svarUpa prarUpaNa sUkSma addhApalyopamanuM sodAharaNa svarUpa prarUpaNa kSetrapalyopamanuM svarUpa udAharaNa sahita vyAvahArika kSetrapalyopamanA svarUpanuM prarUpaNa udAhaNa sahita sUkSma kSetra palyopamanA svarUpanuM prarUpaNa AvalikA Adi kALa bhedonA samayonI saMkhyAnuM prarUpaNa zvAsocchavAsAdi kALa bhedonI AvalikA saMkhyAnuM prarUpaNa stokAdi kALa bhedomAM zvAsocchavAsonI saMkhyAnuM prarUpaNa sAgaropamAdimAM palyopamonI saMkhyAnuM prarUpaNa avasarpiNI AdimAM sAgaropamonI saMkhyAnuM prarUpaNa pudgala parAvartanamAM avasarpiNI ane utsarpiNInI saMkhyAnuM prarUpaNa 335 335-336 337 337 337-338 338 338-339 340 340 340 340 340 341 341 342-343 343-345 345 345-346 346 346-3pa7 357-361 362 362-363 363-367 367 367 368 368-369 369 370 370-371 371 371-372 372-373 373-374 375-376 376 376-377 377 377 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtroka 1342. 1343. 1344. 1345. 1346. 1347. 1348. 1349. 1350. 13pa1. 1352. 13pa3. 1354. 1355. 1356. 1357. 1358. 13pa9. 1360. 1361. 1362. 1363. 1364. 1365. 1366. 1367. 1368. 139. 1370. 1371. 1372. 1373. 1374. 1375. 1376. 1377. 1378. viSaya pRSThaka bhUtakALamAM pudgala parivartanonuM anantatva bhUtakALathI anAgata kALanuM samayAdhikatva 378 bhUtakALathI sarvakALanuM kaMIka vadhu be gaNApaNuM 378 anAgata kALathI sarvakALanuM kaMIka ochuM begaNApaNuM 378 pugala parAvartanA bheda 378 paramANu pudgalonA anantAnanta pugala parAvartAnuM prarUpaNa 379 pudgala parAvartanA sAta bhedonuM prarUpaNa 379 saMvatsaronI saMkhyA ane enA lakSaNa 379 pAMca saMvatsaronA lakSaNonI gAthAo 380 pAMca saMvatsarono prAraMbha ane paryavasAna kALa tathA emanA samatvanuM prarUpaNa 380-382 pAMca saMvatsarono prAraMbhakALa, paryavasAna kALa ane caMdra-sUryanI sAthe nakSatronA saMyoga kALa 382-385 sUryanA AvRttikaraNa kALano prarUpaNa 385 pAMca saMvatsarI ane mAsonA ahorAtra temaja muhUrtonuM pramANa 385-388 nakSatra saMvatsaranA bheda ane enA nAma 389 yuga saMvatsaranA bheda ane enuM kALa pramANa 389 pramANa saMvatsaranA bheda 389 lakSaNa saMvatsaranA bheda 389 zanaizcara saMvatsaranA bheda 390 eka saMvatsaranA mAsa 390 ogaNatrIsa rAta-divasavALA mAsonA nAma 390-391 yugamAM Adi saMvatsara koNa ane ayana AdinI saMkhyAnuM prarUpaNa 391 eka yuganA ahorAtra ane muhUrtanuM pramANa 391-792 eka yugamAM pUrNimAM ane amAso 393 nakSatra mAsonA ahorAtra 393 yAmonuM prarUpaNa 393 'mAsanA" muhUrtonI hAni-vRddhi (ghaTADo-vadhAro) 394 muhUrtonA nAma 394-395 divasa ane rAtrionA nAma 395-396 avama rAtrionI ane atirikta rAtrionI saMkhyA ane enA hetu 396-397 tithionA nAma 397-398 rajanIkALanI abhivRddhi tithinuM prarUpaNa 398 karaNanA bheda ane enA cara-sthiranI prarUpaNA 398-400 RtuonA nAma ane kALa pramANa 401 jaMbUdvIpanI cAre dizAomAM varSA AdinuM prarUpaNa 401-403 aDhIdvIpamAM kALano prabhAva 403-404 lokamAM rAtri-divasa 404-405 manuSyalokanI maryAdA 405-406 raka 887 2 8 88 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhA gaNAtAnayoga : sArAMza -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- ** (vANavyantaradevaH sUtra 964-984 pR.1-11) vANavyantara deva tiryagulokavAsI deva che. eTale tiryalokanA dvipAdinuM varNana karyA pachI sthAna vagerenuM varNana karavAmAM AvyuM che. A ratnaprabhA pRthvInA sahastra yojana jADA ratnamaya kAMDamAMthI upara nIcethI so yojana javA daIne vaccenA AThaso yojanamAM trAMsA asaMkhya lAkha bhaumeya nagarAvAsa kahevAmAM AvyA che. A bhaumeya nagara bahArathI goLa ane aMdarathI corasa, ratnamaya ane svaccha che. emAM paryApta - aparyApta bANavyantara devonA sthAna che. e sthAna upapAta, samughAta ane sva-sthAnanI apekSAe lokanA asaMkhyAtamA bhAgamAM che. A bhaumeya nagarAvAsomAM nimna vANavyantara devo nivAsa kare che : 1. pizAca, 2. bhUta, 3. yakSa, 4. rAkSasa, pa. kinnara, 6. jiMpuruSa, 7. mahoraga, 8. gaMdharva, 1. aNapanika, 2. paNapaknika, 3. RSivAdika, 4. bhUtavAdita, 5. kaMdita, 6. mahAkaMdita, 7. kuhaMDa, 8. pataMgadeva. e badhA caMcaLa svabhAvavALA, kriIDA ane hAsyapriya che tathA gIta nRtya vageremAM emanI vizeSa rUci hoya che. suMdara vastrAbhUSaNo vagerethI zaNagArelA hoya che. IcchAnusAra rUpa ane deha dhAraNa karI le che. kalaha, krIDA, kolAhala vagere enA priya (viSayo) che. hAthamAM talavAra mudugara ane bhAlA vagere hoya che. e badhA potAnA bhavanavAso, sAmAnika devo, agamahiSIo, pariSadAo, senAo, senApatio, AtmarakSaka devo vagere sAthe bhoga bhogavAmAM samartha hoya che. - have pizAcAdi pratyeka vANavyaMtaranuM juduM-juduM varNana A pramANe che : pizAconA AvAsasthAna ratnaprabhA pRthvInA sahastrayojana vistIrNa ratnakAMDanI madhyamAM AThaso yojana trAMsA asaMkhyAta lAkha kahevAmAM AvyA che. kALa ane mahAkALa e be enA Indra che. teo maharthika ane mahAdyutivALA che. dizAnI apekSAe enA be bheda che- dakSiNadizAvAsI ane uttaradizAvAsI. dakSiNa dizAvAsI pizAcendranuM nAma kALa che. enA cAra hajAra sAmAnika deva, enAthI cAragaNA (16 hajAra) AtmarakSaka deva, cAra agramahiSIo, traNa pariSadAo, sAta senAo, sAta senApati vagere che, jenuM Adhipatya karatA evo te samaya pasAra kare che. uttara dizAnA pizAcendranuM nAma mahAkALa che. bAkInuM varNana kALa jevuM ja che. e pramANe bAkInA bhUtAdi vyattaronA sthAna AdinuM varNana jANavuM joIe. enA dakSiNa ane uttaradizAnI apekSAe IndronA nAma A pramANe che : (2) bhUtonA iMdra - 1. suru5, 2. pratirupa, (3) yakSonA iMdra - 1. pUrNabhadra, 2. maNibhadra (4) rAkSasonA iMdra - 1. bhIma 2. mahAbhIma (5) kinnaronA iMdra - 1. kinnara, 2. kiMpuruSa. (6) DiMpuruSonA iMdra. 1. satparuSa, 2. mahApuruSa. (7) mahoragonA iMdra - 1. atikAya, 2. mahAkAya, (8) gaMdharvonA IMdra 1. gItarati, 2. gItayaza. emAM IkAIvALA (ekIvALA) dakSiNa dizAnI tarapha dahAIvALA (bekIvALA) uttara dizAnA iMdra che.. ATha vANabattaronA caityavakSonA nAma A prakAre che. 1. kadaMba, 2. vaTa, 3, tulasI, 4, kaMDaka, 5. azoka, 6. caMpaka, 7. nAgavRkSa, 8. hiMduka. A badhA caitya vRkSa ATha-ATha yojana UMcA che. . aNapaknika vagere ATha prakAranA vANavyaMtaronA AvAsa sthAna ratnaprabhA pRthvInA sahastrayojana jADA ratnakAMDanA upara nIce eka-eka so yojana javA daIne vaccenA AThaso yojanamAM che. aNapanika vagere ATha vANavyaMtaronA dakSiNa ane uttara dizAnA kramAnusAra IMdronA nAma A pramANe che : 1. aNapaknikanA iMdra - 1. sannihita, 2. sAmAnya. 2. paNapaknikanA iMdra - 1. dhAtA, 2. vidhAtA. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. RSivAdinA iMdra - 1, RSi, 2. RSipALa. 4. bhUtavAdinA iMdra - 1. Izvara, 2. mahezvara. 5. kaMditanA iMdra - 1. suvatsa, 2. vizALa. 6. mahAkaMditanA iMdra - 1, chAsa, 2. chAsarati. 7. kohaMDanA iMdra - 1, zveta, 2. mahAzveta. 8. pataMganA iMdra - 1. pataMga, 2. pataMgapati. pizAcendra vagere ATha vyantarendronI cAra-cAra ajhamahiSIo hoya che. jenA nAma A pramANe che - 1. pizAcandrakALa - 1. kamaLA, 2. kamalaprabhA, 3. utpalA, 4. sudarzana - mahAkALanI agramahiSIonA nAma paNa eja che. 2. bhUtendra surUpa - 1. rUpavatI, 2. bahurUpA, 3. surpA, 4. subhaMgA - pratirUpa'nI ajhamahiSIonA nAma paNa e ja che. 3, yakSendra pUrNabhadra - 1, putrI, 2. bahapatrikA, 3. uttama, 4, tArakA. 'maNibhadra'nI agamahiSIonA paNa eja nAma che. 4, rAkSasendra bhIma - 1. padmA, 2. vasumati, 3. kanakA, 4. ratnaprabhA - mahAbhIma'nI aMgrahiSIonA paNa eja nAma che. pa. kinnarendra kinnara - 1. avataMsikA, 2. ketumati, 3. ratisenA, 4. ratiprabhA. kiMguruSanI ajhamahiSIonA paNa eja nAma che. tatparuSa - 1. rohiNI, 2. navamikA, 3. ThI, 4. puSpavatI. A ja nAma 'mahApuruSa'nI ajhamahiSIonA paNa che. 7, mahoragendra atikAya - 1, bhujagA, 2. bhujagavatI, 3. mahAkacchiA, 4. chuTA. A ja nAma 'mahAkAya' nI ajhamahiSIonA paNa che. 8, gaMdharvad gItarasa - 1. sughoSA, 2. vimaLA, 3. susvarA, 4. sarasvatI, gItayazanI agramahiSIonA paNa Aja nAma che. vANavyaMtaronA bhaumeya nagarAvAsa asaMkhya lAkha kahevAmAM AvyA che ane te ratnamaya che. dravyanI apekSAe zAzvata che. varNAdi paryAyonI apekSAe azAvata che. eno vistAra saMkhyAta yojana paNa che ane asaMkhyAta yojana paNa che. vANavyantara devonI sudharmA sabhAonI UMcAI nava yojana che. ratnaprabhA pRthvInA aMjanakAMDathI vANavyattara bhaumeya vihAronI uparanA aMtima bhAga (sudhI)nuM aMtara nava hajAra navaso (9900) yojana che. dareka vyantarendranI Isara, truTitA ane daDhatA nAmanI traNa pariSadAo hoya che. emAM IsA Abhyantara che. jemAM ATha hajAra deva ane eka so devIo che. madhyamikA (vacalI) pariSada truTitA (nAnI) che. emAM dasa hajAra deva ane ekaso devIo che. bAhya pariSadanuM (nAma) daDhatA che. emAM bAra hajAra deva ane ekaso devIo che. A vyantara devono saMkSipta paricaya che. jaibhaka nAmanA devone paNa vyantaronI jema hAsya krIDA vagere priya hoya che. emanA tuSTa ane puSTa thavA para vyaktine yaza ane apayazanI prApti thAya che. annAdinA dasa prakAranA bheda che. 1. anna, 2. pAna, 3. vastra, 4. layaNa, 5, zayana, 6. puSpa, 7. phaLa , 8. puSpa-phaLa, 9, vidyA, 10. avyakta. A pratyekanI sAthe jumbhaka zabda lagADavAthI pUrNa nAma thaI jAya che. enA nivAsasthAna dIrgha vaitAr3haya parvato, citra-vicitra, yamaka ane kaMcana parvato che. nA dasa prakAranI prApti thAya phaLa , -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- - - - - - - ( jyotiSka nirUpaNa (sAmAnya) : sUtra 985-1030, pR. 11-54 ) caMdra, sUrya, graha, nakSatra manuSya lokamAM eTalo che ke sAmAnya vyakti jenA nAma gotra nathI gaNI zakatA, phakta sarvajJa dvArA darzAvavA ja zakya che tathA emanI gati vizeSanA (kAraNe) manuSyone sukha-du:kha - prApta thAya che. zAstromAM jyotiSkonuM varNana A prakAre karavAmAM AvyuM che - 1. adha: madhya ane uparanA kSetramAM sthita tArA vimAna, 2, candra parivAra, 3. meruthI jyotiSacakra (vaccenuM aMtara, 4. lokAntathI jyotiSacakra (vacce)nuM aMtara, 5. bhUtaLathI jyotiSacakra (vaccenuM aMtara, 6. nakSatronuM urdhvamukhAdi cAlavuM, 7. vimAnonI saMkhyA, 8. Jain Education Interational Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . caMdra AdinA vAhaka devonI saMkhyA, 10. zIdhra-maMda gati, 11. Rddhi, 12. tArAonuM pArasparika aMtara, 13. agramahiSI, 14. bhoga sAmarthya, 15, sthiti ane 16. alpa-bahutva. jyotiSka devonA 1. caMdra, 2. sUrya, 3. graha, 4. nakSatra, 5. tArA. A pAMca prakAra che. A ratnaprabhA pRthvInA samaramaNIya bhUbhAgathI sAtaso nevuM yojananI UMcAI para uparanI bAju ekaso dasa yojana trAsAM asaMkhyAta kSetramAM asaMkhyAta lAkha vimAnAvAsa hovAnuM kahevAmAM AvyuM che. enuM saMsthAna ardha kapittha phaLanA AkAranuM che. sphaTikaratnamaya che. vijaya, vaijayantI patAkAo pharapharatI rahe che. A vimAnomAM bRhaspati, caMdra, sUrya, zukra, zanizcara, rAhu, ketu, budha ane maMgaLa Adi jyotiSI deva nivAsa kare che. te tapelA suvarNa jevA raMgavALA che. samAna lezyAvALA che. pota-potAnA maMDaLamAM gati karanArA che. ane mukaTamAM nAmAMkita cinho che. e vimAna lokanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM che. A badhA jyotiSI deva mahAna Rddhi, dhRti AdivALA che. teo pota-potAnA vimAno, sAmAnika devo, saparivAra ajhamahiSIo, pariSadAo, senAo, senApatio ane AtmarakSaka devo temaja anya hajAro deva-devIo para Adhipatya karatA evA samaya pasAra kare che. jyotiSka devonA asaMkhyAta lAkha vimAnAvAsa che ane sarva sphaTikaratnamaya che. caMdra vimAna Adi ardhakapitthaphaLanA AkAranA che ane cAro taraphathI nIkaLatA kiraNothI prabhAyukta che. lokamAM caMdra, sUryanA parimANa darzAvavA mATe judI-judI mAnyatAoe che ke - eka, traNa, sADAtraNa, sAta, dasa, bAra, beMtAlIsa, boMtera, ekaso betAlIsa, ekaso boMtera, beMtAlIsa hajAra, boMtera hajAra candra ane sUrya prakAzita vagere thAya che. paNa Agamika mAnyatA e che ke - jebUdvIpamAM be caMdra, be sUrya, chappana nakSatra, eka so chottera graha ane eka lAkha tetrIsa hajAra navaso pacAsa koTA-koTi tArAgaNa che. lavaNasamudramAM cAra caMdra, cAra sUrya, ekaso bAra nakSatra, traNaso bAvana graha ane be lAkha saDasaTha hajAra navaso koTA-koTI tArAgaNa che. dhAtakIkhaMDa dvIpamAM bAra caMdra, bAra sUrya, traNaso chatrIsa nakSatra, eka hajAra chappana graha, ATha lAkha traNa hajAra sAtaso koTA-koTI tArAgaNa che. kALoda samudramAM beMtAlIsa caMdra, beMtAlIsa sUrya, agiyAraso chotera nakSatra, traNa hajAra chaso cha-- graha ane aThThayAvIsa lAkha bAra hajAra navaso pacAsa koTA koTI tArAgaNa che. - puSkaravaradvIpamAM ekaso cuMmAlIsa caMdra, ekaso cuMmAlIsa sUrya, cAra hajAra batrIsa nakSatra, bAra hajAra chaso boMtera graha ane cha-- lAkha cuMmAlIsa hajAra cAraso koTAkoTi tArAgaNa che. Abhyantara puSkaravara dvIpArdhamAM boMtera candra, botera sUrya, cha hajAra traNaso chatrIsa graha, soLa hajAra be nakSatra, aDatAlIsa lAkha bAvIsa hajAra baso koTA-koTi tArAgaNa che. manuSyakSetra (samayakSetromAM ekaso batrIsa caMdra, ekaso batrIsa sUrya, agiyAra hajAra chaso soLa graha, traNa hajAra chaso cha-- nakSatro ane ayAsI lAkha cAlIsa hajA2 sAta so koTA-kATi tArAgaNa che. A badhA gatizIla ane kadaMba puSpanA AkAranAM che. manuSyakSetranI bahAra asaMkhya tArApiMDa darzAvavAmAM AvyA che. vaccamAM eka vizeSa carcA(e) che ke - lavaNa samudramAM kRtikAthI bharaNI paryata cAra-cAra nakSatra caMdranI sAthe yoga kare che. emAM agni Adi cAra-cAra deva che ane aMgArathI bhAva kyu sudhI badhA praha cAle che, cAlatA hatA ane cAlatA raheze. puSkaroda samudrathI AraMbhI kuMDalavara bhAsoda samudra paryanta saMkhyAta caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane koTA-koTi tArAgaNa che. enA pachI Tucaka dvIpathI AraMbhI svayaMbhUramaNa samudra paryata asaMkhya candra, sUrya, graha, nakSatra ane koTA-koTi tArAgaNa che. e vartamAna, bhUta, bhaviSyanI apekSAe traNa kALomAM prakAzita ane suzobhita banI rahe che. upayukta saMkhyAnA pramANathI e spaSTa thaI jAya che ke - caMdra, sUrya paraspara sarakhA che. sauthI ochA nakSatra che. enAthI graha saMkhyaya gaNA che enAthI paNa tArAgaNa saMkhyaya gaNA che. maMdara parvatathI agiyAraso ekavIsa yojanAnA aMtare e jyotiSka gati kare che ane lokAttathI agiyAraso agiyAra yojanAnuM aMtara che ane A samaramaNIyabhUbhAgathI UMcAInI bAbatamAM anyatIrthakonI paccIsa mAnyatAo che : prathamathI AraMbhI paccIsamI mAnyatA paryaMta sUrya eka hajAra yojana UMco ane caMdra doDha hajAra yojananA kramathI Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka hajAra ane pAMcaso yojananuM aMtara darzAvatA (evA) paccIsamI mAnyatA anusAra sUrya paccIsa hajAra yojana UMco ane caMdra sADA paccIsa hajAra yojana UMco che. paraMtu Amika maMtavya A pramANe che - A bhUbhAgathI sAtaso nevuM yojana 52 nIcenuM tArA vimAna che. AThaso yojana para sUrya, AThaso eMsI yojana para caMdra ane navaso yojana para tArA vimAna saMcAra (gati) kare che. A pramANe badhuM maLIne ekaso dasa yojananA vistAramAM tiryak asaMkhya jyotiSka saMcAra (gati) kare che. caMdra vimAnano AyAma - viSleSma eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI chappana bhAga (jeTalo) che, paridhi traNa gaNAthI kaMIka adhika ane bAhatya eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aThThAvIsa bhAga jeTalo che. sUrya vimAnano AyAma-vikhaMbha eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalo che, paridhi enAthI traNa gaNAthI kaMIka vadhu, bAhaNya eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI covIsa bhAga (jeTalo) che. graha vimAnano AyAma-vikhaMbha aDadho yojana (jeTalo) enAthI traNagaNAthI kaMIka vadhu paridhi ane eka kosano bAhalya che. nakSatra vimAnano AyAma-vikhaMbha eka koza (jeTalo) enAthI traNa gaNAthI kaMIka vadhu piridha ane aDadhA kozanI moTAI che. tArA vimAnano AyAma-vikhaMbha aDadho kosa enAthI traNa gaNA karatAM kaMIka vadhu paridhi ane bAhalya pAMcaso dhanuSyano kahevAmAM Avyo che. caMdra vimAnanA vAhako soLa hajAra devo che. emAM cAra hajAra siMha rUpadhArI deva pUrvI bAhunuM, cAra hajAra gajarUpadhArI deva dakSiNa bAhunuM, cAra hajAra vRSabha (baLada) rUpa dhArI deva pazcima bAhunuM ane cAra hajAra azva rUpadhArI deva uttara bAhunuM vahana kare che. A prakAre sUrya vimAnanA vAhaka deva ATha hajAra che. grahavimAnanA vAhaka deva ATha hajAra che. nakSatra vimAnanA vAhaka deva cAra hajAra che ane tArA vimAnanA vAhaka deva be hajAra che. ahIM e devonuM upamAnI sAthe vistRta varNana paNa che. svastha manuSyanA kAmabhogothI anekagaNuM viziSTa sukha vANavyantaronuM che ane enA sukhathI anekagaNuM asurendranA sivAya bAkInA bhavanapationuM che. enA sukhathI anaMtagaNu sukha asurakumA2onuM che. enAthI anaMtagaNuM viziSTatara sukha graha, nakSatra ane tArArUpa jyotiSka devonuM hoya che. emanA sukhathI anaMtagaNuM viziSTatara sukha caMdra sUryanuM che. A sthAna para soLa zrRMgArayukta eka yuvatInuM paNa udAharaNa ApavAmAM AvyuM che. jyotiSmendra caMdranI cAra agramahiSIo che. jemake - 1. candraprabhA, 2. doSNAbhA, 3. arcimALI, 4. prabhaMkarA. pratyeka devInuM cAra-cAra hajAra devIono parivAra che. cAra hajAra devIonI vipurvaNA karavAmAM samartha che. A pramANe badhI maLIne candranuM soLa hajAra devIonuM aMtaHpura che. caMdra potAnA caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmA sabhAnA mANavaka caitya staMbhamAM vajanI DabbIomAM rAkhela jina bhagavAnanI asthionA pUjya hovAthI caMdrasiMhAsana para agramahiSIo sAthe kAmabhoga karI zakato nathI. athavA te caMdra caMdrasiMhAsana 52 cAra hajAra sAmAnika devo, soLahajAra AtmarakSa kadevo vagerethI gherAyela temaja nRtya gIta vagerenA kAraNe kevaLa paricaryAnI buddhithI agramahiSIonI sAthe divya bhoga bhogavavA mATe samartha che. paraMtu maithunanI IcchA rahetI nathI. sUryanI paNa cAra agramahiSIo che. 1. sUryaprabhA, 2. AtayAbhA, 3. arcimALI, 4. prabhaMkarA. bAkInuM varNana caMdranA jevuM ja che. paraMtu vimAna ane siMhAsananA nAma kramazaH sUryAvataMsaka ane sUrya siMhAsana che. graMhAdinI cAra-cAra agamahiSIonA nAma. 1. vijayA, 2. vaijayaMtI, 3. jayanti, 4. aparAjitA che. eka muhUrtamAM caMdra, sUrya, nakSatra potAnA upasaMkramita maMDaLanA eka lAkha aThAvanaso bhAga karIne caMdra e maMDaLa nI paridhinA sattaraso aDasaTha bhAga, sUrya aDhAraso trIsabhAga, nakSatra aDhAraso pAMtrIsa bhAga paryaMta gati kare che. eTale caMdrathI sUrya, sUryathI graha, grahathI nakSatra ane nakSatrathI tArA zIghra gativALA che. arthAt caMdranI gati sauthI dhImI ane tArAonI gati badhAthI jhaDapI che ane RddhinI apekSAe badhAthI mahAmRddhivALo caMdra enAthI alpa RddhivALo sUrya, sUryathI alpa RddhivALA graha, grahathI alpatRddhivALA nakSatra ane nakSatrothI alpa RddhivALA tArAgaNa che. manuSyalokamAM caMdra, sUrya, graha ane nakSatronA chAsaTha- chAsaTha piTaka (AvelA) che ane pratyeka piTakomAM be caMdra, be sUrya, ekaso choMtera graha, chappana nakSatra thAya che ane caMdra-sUryanI cAra-cAra paMktio che ane pratyeka paMktimAM chAsaTha-chAsaTha caMdra ane sUrya thAya che. grahonI ekaso choMtera paMktio hoya che ane pratyekamAM chAsaTha-chAsaTha - graha thAya che. nakSatronI chappana paMktio che ane pratyekamAM chappana- chappana nakSatra thAya che. 91 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra tavA para pUrvI bhAgathI nakSatronA yoganA ka vIne paribhramaNa caMdra, sUrya ane grahonA badhA maMDaLa anavasthita (azAzvata) che ane nakSatra temaja tArAonA maMDaLa avasthita (zAzvata) che ane te badhA merunI pradakSiNA karanArA che tathA caMdra-sUrya pota-potAnA maMDaLomAM Abhyantara bAhya ane tirthaka kSetramAM maMDaLa saMkramaNa kare che. Urdhva ane adho kSetromAM saMkramaNa karatA nathI. manuSya kSetravatI caMdra sUrya vagere anavasthita che ane manuSyakSetranA bAharanA caMdrAdi avasthita che. e gati temaja saMcaraNa nathI karatA. jaMbUdvIpamAM be, lavaNasamudramAM cAra ane dhAtakI khaMDadIpamAM lavaNasamudrathI traNagaNA arthAt bAra-bAra caMdra-sUrya che ane enI AgaLanA dvIpa samudromAM caMdra-sUryanI saMkhyA jANavA mATe e niyama che ke - pUrvathI traNagaNA karIne pUrvamAM jeTalI caMdra-sUryanI saMkhyA batAvavAmAM AvI hoya e sarva emAM joDI devI joIe. tyAre e dvIpa ke samudranA caMdra-sUryanI saMkhyA sAta thaI jAya che. eka caMdranA gatiyukta thavAnI (sAthe) bIjo ane bIjA gatiyukta thavAnI (sAthe) pahelA paNa gatiyukta thAya che. A pramANe sUrya vagere aMge samajavuM joIe. caMdrAdinI yogayuktatA aMge paNa A ja niyama che. caMdra, sUrya, graha ane nakSatra pUrva-pazcima ke dakSiNa-uttara sAthe (graha, nakSatrothI) yoga-yukta thAya che. maMDaLanA eka lAkha aThThANuMso vibhAga nakSatronAM kSetra paribhAga che. caMdranI gatiyuktatAmAM sUrya gatiyukta thavAthI enuM parimANa bAsaTha bhAga vizeSa ane nakSatro gatiyukta thavAthI enuM parimANa saDasaTha bhAga vizeSa thAya che. sUryanI gatiyuktatAmAM nakSatra gatiyukta thavAne (kAraNe) enuM parimANa pAMca bhAga vizeSa thAya che. caMdranI gatiyuktatAmAM pUrvI bhAgathI gatiyukta thaIne abhijitu nakSatra nava muhUrta ane eka muhUrtanA saDasaTha bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga paryata caMdranI sAthe yoga kare che. te pachI paribhramaNa karIne yogamukta thaI jAya che. zravaNa nakSatra paNa caMdranI sAthe trIsa muhUrta sudhI paribhramaNa karIne yogamukta thAya che. e pramANe abhilApo sAthe paMdara muhUrta, trIsa muhUrta, pIstAlIsa muhUrta paryata yoganA mATe uttarASADhA nakSatra sudhI jANavuM joIe. caMdra gatiyukta thavA para pUrva bhAgathI graha caMdranI sAthe yoga karIne paribhramaNa kare che ane pachI yogamukta thaI yogarahita thaI jAya che. tathA sUrya ane nakSatronA yoganA mATe e niyama che ke - sUrya gatiyukta thAya che, tyAre abhijita nakSatra pUrva bhAgathI cAra ahorAtra ane cha muhUrta yoga karIne paribhramaNa kare che. pachI yogano tyAga karIne yoga rahita thaI jAya che. A pramANe cha ahorAtra ekavIsa muhUrta, tera ahorAtra bAra muhUrta ane vIsa ahorAtra traNa muhUrta badhA nakSatrono sUryanI sAthe yoga jANavuM joIe. A pramANe sUrya ane grahanA yoga aMge paNa jANavuM joIe. pratyeka ahorAtramAM caMdra eka ardhvamaMDaLa ane ardhvamaMDaLanA paMdaraso nava bhAgomAMthI ekatrIsa bhAga ochA paryata gati kare che, sUrya eka ardhvamaMDaLa ane nakSatra eka ardhvamaMDaLa tathA ardhvamaMDaLanA sAtaso batrIsa bhAgomAMthI be bhAga vadhu (jeTalI) gati kare che tathA pratyeka maMDaLane caMdra be ahorAtra ane eka ahorAtranA cAra cuMmAlIsa bhAgomAMthI chedana karIne ekatrIsa bhAga adhika pAra kare che. sUrya be ahorAtramAM ane nakSatra be ahorAtra tathA eka ahorAtranA traNaso saDasaTha bhAgomAMthI be bhAga ochAmAM pratyeka maMDaLane pAra kare che. pratyeka yugamAM caMdra-AThaso coryAsI maMDaLa, sUrya paMdaraso nava maMDaLa ane nakSatra aDhAraso pAMtrIsa ardhvamaMDaLa gati kare che. tyAra pachI caMdramAsa, AdityamAsa, nakSatra mAsa, tumAsa ane abhivarhita mAsanuM paNa ahIM varNana che. 1. caMdramAsamAM candra-cauda maMDaLa ane paMdaramA maMDaLanA cothA bhAga tathA ekaso covIsa bhAgomAMthI ekabhAga, sUrya- caudamaMDaLapUrNa ane paMdaramA maMDaLamAMthI cArabhAga ochA tathA ekaso covIsa bhAgomAMthI ekaso bhAga, nakSatra - cauda maMDaLapUrNa paMdaramA maMDaLanA cAra bhAga ochA tathA ekaso covIsa bhAgomAMthI cha bhAga sudhI gati kare che. 2, Aditya mAsamAM caMdra - cauda maMDaLapUrNa ane paMdaramA maMDaLanA agiyAra bhAga sUrya- paMdara maMDaLa pUrNa ane soLamA maMDaLano cotho bhAga, nakSatra - paMdara maMDaLa pUrNa ane soLamAM maMDaLano cotho bhAga tathA soLamAM maMDaLanA ekaso covIsa bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga sudhI gati kare che. 3. nakSatra mAsamAM caMdra - tera maMDaLa ane eka maMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI tera bhAga. sUrya- tera maMDaLa ane eka maMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI cuMmAlIsa bhAga. nakSatra-tera maMDaLa ane eka maMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI sADA suDatAlIsa bhAga sudhI gati kare che. 4. tuM mAsamAM caMdra - cauda maMDaLa pUrNa ane maMDaLanA ekasaTha bhAgomAMthI trIsabhAga. sUrya- paMdara maMDaLa pUrNa. nakSatra - paMdara maMDaLa pUrNa ane soLamAM maMDaLanA ekaso bAvIsa bhAgomAMthI pAMca bhAga sudhI gati kare che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. abhivardhita mAsamAM caMdra - paMdara maMDaLa pUrNa soLamAM maMDaLanA chayAsI bhAgomAMthI trAsI bhAga, sUrya - soLa maMDaLa pUrNa ane sattaramA maMDaLanA baso aDatAlIsa bhAgomAMthI traNa bhAga ochA nakSatra - soLa maMDaLa pUrNa ane sattaramAM maMDaLanA caudaso aTTayAsI bhAgomAMthI suDatAlIsa bhAga adhika sudhI gati kare che. ( caMdra varNana: sUtra 1038-1059 pR. 24-04 ) caMdranuM eka nAma zazi che, jenuM tAtparya e che ke- caMdranAmRgAMka vimAnamAM manohara deva-devIo, manojJa Asanazayana-staMbha, bhAMDa-pAtra Adi upakaraNa che ane caMdra pote saumya, kAnta, subhaga priyadarzana temaja surupa che. jaMbudvIpamAM caMdranA udayAstanI dizAo aMge darzAvavAmAM AvyuM che ke - jaMbUdvIpamAM caMdra IzAnakoNamAM udaya thaIne agnikoNamAM asta thAya che. agnikoNamAM udaya thaIne naiRtyakoNamAM asta thAya che. naiRtyakoNamAM asta thaIne vAyavyakoNamAM asta thAya che tathA vAyavyakoNamAM udaya thaIne IzAna koNamAM asta thAya che. lavaNa samudrathI puSkarArdhadvIpa paryanta udayAstanuM nirupaNa jaMbUDhIpanI samAna che. caMdranI hAni-vRddhinuM kAraNa e che ke - rAhanuM kRSNa vimAna caMdra vimAnane sparza karyA vinA cAra AMgaLa nIce cAle che. zukala pakSamAM pratidina caMdrano bAMsaThamo bhAga rAhuthI anAvRta thato evo AgaLa vadhe che ane kRSNa pakSamAM bAsaThamAM bhAga AvRta thato evo ghaTe che. paMdara divasa caMdranA paMdara bhAga eTale rAhunA paMdara bhAgothI anAvRta ane paMdara divasa caMdranA paMdara bhAga eTale rAhunA paMdara bhAgothI AvRta thAya che. e A prakAre samajavuM joIe ke - AThaso paMcAsI muhurta ane eka muhurtanA bAsaTha bhAgomAMthI trIsabhAga sudhI caMdranI hAni-vRddhi thAya che. zukala pakSathI kRSNa pakSanI tarapha jato evo caMdra cAraso beMtAlIsa muhurta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI chetAlIsa bhAga AcchAdita ane kRSNa pakSathI zukala pakSa tarapha jato evo caMdra eja pramANe anAcchAdita rahe che. bAkInuM varNana caMdranI jevuM pratiloma kramathI samajavuM joIe ke - paMdaranA aMtima samayamAM caMdra rAhuthI sarvathA virakta ane bAkInA divasomAM rakta-virakta rahe che. zukalapakSamAM caMdrikAnI adhikatA ane kRSNapakSamAM aMdhakAranI adhikatAnuM kAraNe caMdranI vRddhi-hAnimAM garbhita che. caMdrikA temaja aMdhakAra parimita asaMkhya darzAvyA che. caMdramaMDaLa paMdara che ane pratyeka maMDaLano AyAma-vikhaMbha eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI chappana bhAga jeTalo che. paridhi traNagaNAthI kaMIka vadhu tathA bAhalya eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aThThAvIsa bhAga jeTalo che. jaMbUdvIpamAM ekaso eMsI yojana avagAhana karyA pachI pAMca caMdra maMDaLa che. tathA lavaNasamudramAM ekaso trIsa yojana avagAhana karyA pachI dasa caMdramaMDaLa che. bannenA kula paMdara caMdramaMDaLa che. eka caMdramaMDaLathI bIjA caMdramaMDaLa sudhInuM aMtara pAMtrIsa yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI trIsabhAga ane eka yojananA sAta bhAgomAMthI cAra cUrNikA bhAga (jeTaluM) che tathA sarva Abhyantara caMdramaMDaLathI sarva bAhya caMdramaMDaLa pAMcaso dasa yojananI aMtare che ane maMdara parvatathI sarva Abhyantara caMdramaMDaLa cuMmAlIsa hajAra AThaso vIsa yojana dUra che. sarvAbhyantara cadramaMDaLa thI anantara caMdra maMDaLa cuMmAlIsa hajAra AThaso chappana yojana tathA ekasaTha bhAgomAMthI paccIsa bhAga tathA eka yojananA sAta bhAgomAMthI cAra cUrNikA bhAga (jeTaluM) dUra che. sarvAbhyantara caMdra maMDaLathI tutIya caMdramaMDaLa cuMmAlIsa hajAra AThaso bANuM yojana tathA ekasaTha bhAgomAMthI ekAvana bhAga ane eka yojananA sAta bhAgomAMthI eka cUrNikA bhAga (jaTaluM) dUra che. A pramANe niSkramaNa karato caMdra AgaLa vadhato evo chatrIsa-chatrIsa yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI paccIsa bhAga tathA ekasaTha bhAgomAM vibhakta eka yojananA sAta bhAgomAMthI cAra laghuttama bhAganI vRddhi karato evo gati kare che. sarva bAhya caMdramaMDaLa maMdara parvatathI pIstAlIsa hajAra traNaso trIsa yojanAnI aMtare che. sarva bAhya caMdra maMDaLathI anattara caMdra maMDaLa pIstAlIsa hajAra baso trANuM yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga tathA sAta bhAgomAMthI traNa cUrNikA bhAga (jeTaluM) dUra che. - sarva bAhya caMdra maMDaLathI trIjo caMdra maMDaLa pIstAlIsa hajAra baso sattAvana yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI nava bhAga tathA sAta bhAgomAMthI cha cUrNikA bhAga (jeTaluM Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = A prakAre kramathI chatrIsa-chatrIsa yojana ane eka yojanA ekasaTha bhAgomAMthI paccIsa bhAga tathA sAta bhAgomAMthI cAra cUrNikA bhAga (jeTalA) aMtare pratyeka caMdra maMDaLamAM hAni karato-karato sarvAbhyantara caMdramaMDaLanI tarapha AgaLa vadhe che. sarvAbhyattara caMdramaMDaLano AyAma-vikhaMbha navANuM hajAra chaso cAlIsa yojana tathA paridhi traNa lAkha paMdara hajAra nevyAsI yojanathI kaMIka adhika che. AbhyantarAnantara caMdramaMDaLano AyAma-vikhaMbha navANuM hajAra sAtaso bAra yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI ekAvana bhAga tathA sAta bhAgomAMthI eka cUrNikA bhAga (jeTalo) che ane paridhi traNa lAkha ogaNIsa hajArathI kaMIka adhika che. Abhyantara tRtIya caMdramaMDaLano AyAma-vikhaMbha navANuM hajAra sAtaso paMcAsI yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI ekatAlIsa bhAga tathA sAta bhAgomAMthI be cUrNikA bhAga (jeTalo) che. ane paridhi traNa lAkha paMdara hajAra pAMcaso ogaNapacAsathI kaMIka adhika che. A pramANe niSkramaNa karato (evo) caMdra eka caMdra maMDaLathI bIjA caMdramaMDaLanI tarapha AgaLa vadhato evo boMtera boMtera yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI ekAvana bhAga ane eka bhAganA sAta bhAgomAMthI eka cUrNikA bhAga jeTalA vidhvaMbhamAM tathA paridhimAM baso trIsa yojananI vRddhi karato (evo) sarva bAhya maMDaLanI tarapha gati kare che. sarva bAhya caMdra maMDaLano AyAma-vikhaMbha eka lAkha chaso sAITha yojana ane paridhi traNa lAkha aDhAra hajAra traNa so paMdara yojana che. bAhyAnantara caMdramaDaLano AyAma vikuMbha eka lAkha pAMcaso satyAsI yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI nava bhAga tathA sAta bhAgomAMthI cha cUrNikA bhAga (jeTalI) che ane paridhi traNa lAkha aDhAra hajAra paMcAsI yojana che. bAhya tRtIya caMdramaMDaLano AyAma-vikhaMbha eka lAkha pAMcaso dasa yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI ogaNIsa bhAga tathA sAta bhAgomAMthI pAMca cUrNikA bhAga (jeTalo) che ane paridhi traNa lAkha sattara hajAra AThaso paMcAvana yojana che. A prakAre eka caMdramaMDaLathI bIjA caMdramaMDaLanI tarapha AgaLa vadhatA (evA) boMtera-boMtera yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI ekAvana bhAga ane eka bhAganA sAta bhAgomAMthI eka cUrNikA bhAga jeTalA vidhvaMbhamAM tathA paridhimAM baso trIsa yojanananI vRddhi karato evo sarvAbhyantara maMDaLanI tarapha gati kare che. caMdra sarvAbhyantara maMDaLamAM pahoMcIne jyAre gati kare che tyAre pratyeka muhUrtamAM pAMca hajAra toMtera yojana ane sitoteraso cuMmAlIsa bhAga jeTaluM kSetra pAra kare che. A samaye suDatAlIsa hajAra baso tresaTha yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI ekavIsa bhAga jeTalA aMtarathI ahIM rahelA manuSyane caMdra dekhAya che. Abhyantarottara maMDaLamAM pAMca hajAra sattara yojana ane chatrIsa so cuMmottera bhAga jeTaluM kSetrane pAra kare che. Abhyantara tRtIya maMDaLamAM pAMca hajAra eMsI yojana ane tera hajAra traNaso ogaNIsa bhAga jeTaluM kSetrane pAra kare che. tathA A kramethI niSkramaNa karatA caMdra maMDaLathI maMDaLAntaramAM pahoMcato (evo) pratyeka maMDaLamAM traNa-traNa yojana tathA cha--so paMcAvana bhAga (jeTalA) kSetranI muhUrta gati vadhArato- vadhArato sarvabAhya maMDaLanI tarapha AgaLa vadhato gati kare che ane sarva bAhya maMDaLamAM pahoMcIne jyAre gati kare che tyAre eka muhUrtamAM pAMca hajAra ekaso paccIsa yojana ane agaNotera so nevuM bhAga jeTaluM kSetrane pAra kare che. A samaye ekatrIsa hajAra AThaso ekatrIsa yojananA aMtarathI ahIM rahelA manuSyane caMdra dekhAya che. bAhyAnattara maMDaLamAM pAMca hajAra ekaso ekavIsa yojana ane agiyAra so sAITha bhAga jeTaluM kSetrane pAra kare che. bAhya tRtIya maMDaLamAM pAMca hajAra ekaso aDhAra yojana ane caudaso pAMca bhAga jeTaluM kSetrane pAra kare che. evA kramathI niSkramaNa karato (evuM) caMdra maMDaLAnattaramAM pahoMcato evo pratyeka muhUrta maMDaLamAM traNa-traNa yojana tathA chanuM so pacAsa jeTalI muhUrta gatine ghaTADato-ghaTADato sarva Abhyattara maMDaLanI tarapha AgaLa vadhato evo gati kare che. ahiMyA maMDaLanI paridhine tera hajAra sAtaso paccIsano bhAga ApavAthI caMdranI eka muhUrtanI gatinuM pramANa sarvatra darzAvavAmAM AvI che. caMdra pratyeka muhUrtamAM je-je maMDaLo para AruDha thaIne gati kare che te-te maMDaLonI eka lAkha aThThANuM so yojanA paridhinA sattaraso aDasaTha bhAga para cAle che. vRSabhAnuyoga vagere dasa prakAranAM yoga che. emAM jyAre candra chatrAtichatra yoga kare che tyAre citrA nakSatra sAthe yoga kare che. chatrAtichatra arthAta upara caMdra, madhyamAM nakSatra ane sUrya (hoya) che. ahIM enuM vistRta varNana che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelo, bIjo, trIjo vagere pUrNimA sthAnothI AgaLanA maMDaLomAM ekaso covIsa-ekaso covIsa vibhAga karIne emAMthI pratyeka maMDaLanA batrIsa vibhAgone laIne te-te vibhAgomAM te-te pUrNimAo (sAthe) caMdra yoga kare che. pharI abhilApathI amAvasyAomAM paNa yoga kahevo joIe. pAMca saMvatsaromAM bAsaTha pUrNimAe temaja bAsaTha amAvasyAo che. jabUdvIpanA caMdronA caMdra dvIpa maMdara parvatanI pUrvamAM lavaNasamudramAM bAra hajAra yojana javAnA (sthAne) che. e caMdra dvIpanA aMtima bhAgamAM sADA nevyAsI yojana tathA eka yojananA paMcANuM bhAgomAMthI cAlIsa bhAga jeTaluM ane lavaNasamudranA aMtima bhAgathI be kosa jaLathI UMco che. bAra hajAra yojana lAMbo-pahoLo che. padmavaravedikA ane vanakhaMDathI gherAyelo che. enI aMdara samatala bhUmibhAga che ane jyotiSI deva rahe che. tyAM bAsaTha yojana UMcA prAsAdAvaMtasaka che. be yojana lAMbI-pahoLI maNipIThikA che. sthAne-sthAne vAvaDIo che. emAM caMdravarNI kamaLa che. cAra hajAra sAmAnika devo vagere para Adhipatya karavAne kAraNe tyAM jyotirmendra jyotiSarAja caMdra rahe che. caMdra dvIpa zAzvata che. caMdra dvIponI pUrvamAM trAMsA asaMkhyAta dvIpone pAra karyA pachI anya jaMbudvIpamAM bAra hajAra yojana javA para caMdronI caMdrA nAmanI rAjadhAnIo che. caMdramaMDaLomAM keTalAka maMDaLa sadA nakSatrothI avirahita ane keTalAka virahita rahe che. keTalAka evA che keje caMdra, sUrya, nakSatrothI sAmAnya rahe che. keTalAka sadA sUryothI virahita rahe che. paMdara caMdra maMDaLomAMthI pahelo, trIjo, chaThTho, sAtamu, AThama, dasamu, agiyAramu, paMdaramuM A ATha sadA nakSatro sAthe avirahita rahe che. bIju. cotha, pAMcamuM, navamu, bAramu, teramu, caudamu e sAta nakSatro sAthe virahita rahe che. caMdra, sUrya, nakSatranI sAthe sAmAnya rahenAra maMDaLa pahelu, bIju, agiyAramu ane paMdaramu che ane sUrya sAthe virahita rahenArA caMdramaMDaLa chaThTha, sAtame, AThamu, navamu ane dasamuM che. ( sUrya varNana H sUtra 1010-1110 pR.04-160 ) sUryanI mahimA avarNanIya che. sUryano eka paryAyavAcI Aditya' zabda che eno matalaba e che ke-te samaya, AvalikA, utsarpiNI, avasarpiNI kALa vagerenuM kAraNa che. eTale sUryanuM svarUpa anvayArtha, chAyA, prabhA ane lazyAne zubha mAnavAmAM AvI che. sUrya udaya ane astanA samaye samAna avakAzAntarathI naitra sparzita, tejasvI, prakAzita thAya che. e vizeSa che ke - sUrya pRSTa, avagADha, anaMtarAvagADha, sUkSma, sthULa padArthone Urdhva, adha:, tirthaka kSetrane ane enA Adi madhya ane aMtima bhAgane prakAzita kare che. svaviSaya Adine AnupUrvIkramathI tathA chaye dizAone prakAzita kare che. e pramANe tejasvI vagere mATe paNa jANavuM joIe. lavaNa samudramAM sUrya IzAna koNamAM udaya pAmI agnikoNamAM asta pAme che. evI rIte agnikoNa AdinA kramathI uttaravartI koNamAM udaya asta thavAnuM jANavuM joIe. aMtima udayaastanuM kathana A prakAre che ke - vAyavyakoNamAM udaya pAmI IzAnakoNamAM asta thAya che. dhAtakIkhaMDa dvIpa, kALoda samudra, Abhyantara puSkarArdhamAM sUryanA udaya-astano krama paNa evA prakAre che. jaMbUdvIpathI puSkarAI dvIpa sudhI jyAre dakSiNArdhamAM divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa divasa hoya che. ane pUrva-pazcimamAM rAtri hoya che. pUrva-pazcimamAM divasa thAya tyAre dakSiNa-uttaramAM rAtri hoya che. sUryanI udayAvasthA aMge mAnyatA bheda che. eka mAnyatAmAM maMdara parvatathI pUrva-pazcimamAM sadA paMdara muhUrtano divasa hoya che ane paMdara muhUrtanI rAtri hoya che. tyAM rAta-divasa avasthita (vidyamAna) kahevAmAM AvyA che. eka mAnyatAmAM rAta-divasa anavasthita kahevAmAM AvyA che ane eka mAnyatAmAM rAta-divasa bucchinna (alaga) kahevAmAM AvyA che paraMtu yathArtha satya upara je saMketa karavAmAM Avyo che te jANavo joIe ke-pUrvavartI koNamAM udaya thaIne anantaravartI koNamAM asta thAya che ane dakSiNamAM divasa hoya to uttaramAM paNa divasa hoya che tathA pUrva-pazcimamAM rAtri hoya che. pUrva-pazcimamAM divasa thAya tyAre dakSiNa-uttaramAM rAtri thAya che. utkRSTa divasa ke-rAtri aDhAra muhUrtanI ane jaghanya divasa ke - rAtri bAra muhUrtanI hoya che. A prakAre badhu maLIne divasa rAtrinA trIsa muhUrta thAya che. dinamAnamAM hAni thAya to rAtrimAnamAM vRddhi ane rAtrimAnamAM hAni thAya to dinamAnamAM vRddhi thaI jAya che. jemake - jyAre aDhAra muhUrtathI ocho divasa hoya che tyAre bAra muhUrtathI kaMIka adhikanI rAtri hoya che. jyAre sattara muhUrtathI kaMIka ocho divasa hoya che tyAre tera muhUrtathI kaMIka adhikanI rAtri hoya che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre soLa muhartathI ocho divasa hoya che tyAre cauda muhUrtathI kaMIka adhika rAtri hoya che. jyAre paMdara muhUrtathI kaMIka ocho divasa hoya che tyAre paMdara muhUrtathI kaMIka adhikanI rAtri hoya che. jyAre cauda muhUrtathI ocho divasa hoya che tyAre soLa muhartathI kaMIka vadhunI rAtri hoya che. jyAre tera muhUrtathI kaMIka ocho divasa hoya che tyAre sattara muhUrtathI kaMIka vadhunI rAtri hoya che. jyAre jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che tyAre utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che. sUryano prakAza eka rUpa rahe che te aMge paccIsa mAnyatAo che ke - pratikSaNa anya utpanna ane anya vilIna thAya che. e kramamAM AgaLa vadhatA vadhatA muhUrta, ahorAtra, pakSa, mAsa, Rtu, ayana, saMvatsara, yuga, sovarSa, hajAra varSa, lAkha varSa, pUrva, palyopama, sAgaropama vagerethI laIne aMtima mAnyatA pratyeka utsarpiNI-avasarpiNI jANavI joIe. paraMtu yathArtha e che ke-trIsa-trIsa muharta paryata sUryano prakAza avasthita rahe che. pachI anavasthita thaI jAya che. cha mAsa prakAza vadhato rahe che ane cha mAsa ghaTato rahe che. enuM kAraNa maMDaLathI maMDaLAntaramAM Agamana ane niSkramaNa che. cha mAsa sarvAbhyantara maMDaLathI sarva bAhya maMDaLanI tarapha gamana kare che ane cha mAsa sarva bAhya maMDaLathI sarva Abhyantara maMDaLanI tarapha Agamana kare che. sarva vaDe prakAzita parvatane mATe vIsa vIsa mAnyatAo che ke - maMdara parvata -pAvatu- parvatarAja prakAzita thAya che. siddhAMta paNa eja kahe che ke - maMdara parvata paNa prakAzita thAya che. parvatarAja paNa prakAzita thAya che kemake - e meru parvatanuM apara nAma che. pRSTa, sUkSma ane maMdara parvatanI cArebAjunA uparanA bhAganA pugala paNa prakAzita thAya che. ane eja sUryanA prakAzane avaruddha kare che. jaMbudvIpamAM sUrya vartamAna kSetramAM gati kare che. eno sparza karIne gati kare che ane chaye dizAomAM cAle che. atIta, anAgata temaja aspaSTa kSetramAM tathA koI eka dizAmAM nathI cAlato. e prakAre udyotita, avabhAsita vagerenA mATe paNa jANavuM joIe. uparanI tarapha tApakSetra ekaso yojana, nIcenI tarapha aDhAraso yojana ane trAMsA suDatAlIsa hajAra baso tresaTha yojana ane eka yojananA sAITha bhAgomAMthI ekavIsa bhAga jeTaluM che. A tApakSetranI saMsthiti aMge soLa mAnyatAo che. jemake - gharano AkAra, gRhApaNa, prAsAda, gopura, prekSAgRha, valabhI, harpatala, bAlAjhapotikA, jaMbudvIpa, bharatakSetra, udyAna, nirmANa, be niSadha, secanaka, secanaka pRSTha (bAjapakSIno pRSTha bhAga) jevI saMsthati (sthiratA) kahevAmAM AvI che paraMtu yathArtha e che ke - uparanI bAju mukha karela kalaMbunA puSpa jevI tApakSetranI saMsthiti che. je aMdarathI saMkucita, vRtta, aMkamukha-padmAsana sthita puruSAkAra che ane bahArathI vistRta, pahoLI, lAMbI- pahoLI ane svastika-agrabhAgAkAra che. tApakSetranAM banne paDakhAmAM sarva Abhyantara ane sarvabAhya e banne bAhAo pIstAlIsa-pIstAlIsa hajAra yojana lAMbI avasthita che. sarvAbhyantara bAhAnI paridhi lavaNasamudranI samIpa nava hajAra cAraso chayAsI yojanA ane eka yojananA dasa bhAgomAMthI nava bhAga jeTalI che ane sarva bAhya bAhAnI paridhi lavaNasamudra najIka corANuM hajAra AThaso aDasaTha yojana ane eka yojananA dasa bhAgomAMthI cAra bhAga jeTalI che. sUryanA tApakSetrano AyAma aTTottera hajAra traNaso tetrIsa yojana ane eka yojananA traNa bhAgomAMthI eka bhAga jeTalo che. aMdhakAranI saMsthiti uparanI bAju mukha karela nalInI puSpa jevI hoya che. enA sarvAbhyattara bAhunI paridhi meru parvatanI pAse cha hajAra traNaso covIsa yojana ane eka yojananA dasa bhAgomAMthI cha bhAga jeTalI hoya che ane sarva bAhya bAjunI paridhi lavaNa samudranI pAse tresaTha hajAra baso pIstAlIsa yojana ane eka yojananA dasa bhAgomAMthI cha bhAga jeTalI che. aMdhakArano AyAma ane tApakSetranI saMsthiti paNa A pramANe jANavI joIe. sUrya vartamAna kSetra, spaSTa kSetra tathA chaye dizAomAM kriyA kare che ane vezyA tenA pratighAtane kAraNe udaya ane astanA samaye sUrya dUra dekhAya che temaja vezyAnA abhizApathI madhyAhanamAM samIpa dekhAya che. sUrya je sthitimAM poSI chAyA kare che e aMge traNa mAnyatAo che - (1) sUryanA teja sAthe jeTalA pudgalono sparza thAya che eTale te tape che ane tapyA bAda bAhya pudgalo tapAve che. (2) sUryanA teja sAthe jeTalA pudgalono sparza thAya che te pudgala tapatA nathI ane te vinA tapelA pudgala samIpavartI bAhya pudgalone paNa tapAvatA nathI. (3) sUryanA teja sAthe jeTalA pudgalano sparza thAya che emAMthI keTalAka ja pudgala tape che ane keTalAka ja nathI tapatA. tapelA evA pudgala samIpanAM keTalAka ja bAhya pudgalone tapAve che ane keTalAkane nathI tapAvatA. paraMtu Agamika mAnyatA e che ke - caMdra-sUrya devanA vimAnomAMthI lezyAo nIkaLe che ane sanmukhavartI dizAone Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapAve che. A vezyAonA aMtaramAMthI nIkaLatI evI anya leyAo saMchita thAya che ane te saMmUchita samAna lezyAo anya bAhya pugalone tapAve che. e sUryathI utpanna tApakSetra ane caMdrathI utpanna prakAza kSetra che. samayApekSA porabI chAyAnI niSpattinI paccIsa mAnyatAo che emAMthI pahelI mAnyatA e che ke - sUrya prati samaya poSI chAyAnI niSpatti kare che ane aMtima paccIsamI mAnyatA e che ke - sUrya pratyeka utsarpiNIavasarpiNImAM porapI chAyAnI niSpatti kare che. paraMtu saiddhAMtika mAnyatA e che ke - 1. sUryanI UMcAI ane vezyAnI apekSAe porapI chAyAnuM kathana che. 2. sUryanI UMcAI ane chAyAnI apekSAe lazyAnuM kathana che. sUryanI vezyA ane porathI chAyAnI apekSAe UMcAInuM kathana che. sUrya je sthitimAM poSI chAyAnuM nivartana kare che e aMge be mAnyatAo che - 1. eka evo divasa che jemAM sUrya cAra poSI chAyA karIne nivartana kare che. 2. eka evo divasa che jemAM sUrya be poSI chAyAnuM nivartana kare che. A mAnyatAvALAno evo abhiprAya che ke- jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri thAya che. e divase sUrya cAra porathI chAyAnuM nivartana (pAchu phekavuM) kare che. jyAre sUrya bAhya maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya cheA divase sUrya be poSI chAyAnuM nivartana kare che. bIjI mAnyatA e che ke - 1. eka evo divasa che ke je divase sUrya be poSI chAyAnuM nivartana kare che. 2. eka evo divasa che ke je divase sUrya koI prakAranI chAyAnuM nivartana nathI karato. emano abhiprAya e che ke - jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che jyAre sUrya bAhya maMDaLa ne prApta karIne gati kare che tyAre utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. e divase sUrya koI paNa prakAranI porathI chAyAnuM nivartana nathI karato. sUrya kayA sthAnamAM keTalI porapI chAyAnI niSpatti kare che ? A aMge chanuM mAnyatAnA bheda che ke - koI sthAna para eka porathI chAyA yAvata chanuM poSI chAyAnI niSpatti kare che, paraMtu saiddhAMtika mAnyatA e che ke ogaNasAIThathI kaMIka adhika poSI chAyAnI niSpati kare che ane divasanA cAra bhAga vItyA pachI ane cAra bhAga bAkI rahe tyAre poSI chAyA thAya che ane aDadhI porathI divasanA trIjo bhAga vItyA pachI athavA traNa bhAga bAkI rahe tyAre thAya che. evA ja prakAre doDha, be vagerethI laIne sADA ogaNasAITha porathI chAyA sudhI jANavuM joIe ane ogaNasAITha porapI chAyA karatA kaMIka adhika divasano koI bhAga na vItyA pachI athavA bAkI na rahevAthI thAya che. ahIM staMbha chAyA vagere paccIsa prakAranI chAyA paNa darzAvavAmAM AvI che. emAM goLa chAyA ATha prakAranI che. - jaMbudvIpamAM eka so esI yojana UMDA utaryA (pachI) pAMsaTha sUrya maMDaLa che jemAM tresaTha sUryamaMDaLa niSedha ane nIlavaMta parvata para che tathA lavaNasamudramAM traNaso yojana UMDA utaryA (pachI) ekaso ogaNIsa sUryamaMDaLa che e badhA maLIne ekaso coryAsI sUryamaMDaLa che. sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM keTalA aMtarathI gati kare che e aMge cha mAnyatAo che. paraMtu saiddhAMtika mAnyatA A pramANe che - bhAratIya ane airAvatIya sUrya pratyeka maMDaLamAM pAMca-pAMca yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga jeTaluM aMtara ekabIjAthI vadhAratA ke ghaTADatA evA gati kare che ane banne sUryomAMthI pratyeka sUrya trIsa-trIsa muhUrtamAM eka-eka adhamaMDaLa para tathA sAITha- sAITha muhUrtamAM eka-eka sUrya maMDaLa para cAle che. jaMbUdvIpanI pUrva-pazcima ane uttara-dakSiNa lAMbI jIvA vaDe maMDaLanA ekaso covIsa bhAga karIne maMDaLanA dakSiNa-pUrvI tathA uttara-pUrvI bhAga (ekatrIsa bhAgomAM) rahela bharata kSetrIya sUrya potAnA cIrNa bAvanamAM maMDaLo para tathA uttara-pazcimI ane dakSiNa-pazcimI caturtha bhAgamAM rahela evo ekAvanamAM maMDaLo para cAle che. A prakAre airAvata kSetrIya sUryanA mATe paNa jANavuM joIe. | sarva Abhyantara sUrya maMDaLathI sarva bAhya sUrya maMDaLa (vaccenuM) aMtara pAMcaso dasa yojana che tathA pratyeka sUryamaMDaLa no AyAma vikhaMbha eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalo che. paridhi traNagaNA karatA kaMIka adhika che ane maMDaLanuM bAhalya (moTAI) eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI covIsa bhAga jeTalo che. | sarva maMDaLono bAhalya eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga (jeTalo) tathA AyAma vikhaMbha ane paridhi acokkasa che. badhA maMDaLono aMtarano vidhvaMbha be yojanAno che ane ekaso trAsI maMDaLonA pAMcaso Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dasa yojana jeTalo lAMbo mArga che. sarvAbhyantara maMDaLathI sarvabAhya maMDaLanI ane eka maMDaLathI bIjA maMDaLa para upasaMkramaNa karato sUrya pratyeka maMDaLamAM pAMca-pAMca yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAgonI vRddhi ane paridhimAM aDhAra-aDhAra yojananI vRddhi karato evo sarva bAhya maMDaLa para upasaMkrAnta thaIne gati kare che ane bAhyamaMDaLathI sarvAbhyantara maMDaLanI bAju praveza karI sUrya maMDaLathI maMDaLAntara saMkramaNamAM pAMca-pAMca yojananI hAni karatA sarvAbhyantara maMDaLanI tarapha gati kare che. eka sUrya maMDaLathI bIjA sUrya maMDaLanuM vyavadhAna rahita aMtara be yojanAnuM che. maMdira parvatathI sarvAbhyantara sUrya maMDaLanuM aMtara cuMmAlIsa hajAra AThaso vIsa yojana sabhyattarAnantaranuM cuMmAlIsa hajAra AThaso bAvIsa yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga tathA Abhyantara tRtIya maMDaLanuM cuMmAlIsa hajAra AThaso paccIsa yojana che. sarva bAhya sUrya maMDaLa pIstAlIsa hajAra traNaso trIsa yojana, sarvabAhyAnattara pIstAlIsa hajAra traNaso sattAvIsa yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI tera bhAga, bAhya tRtIya maMDaLano pIstAlIsa hajAra traNaso covIsa yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI chavIsa bhAga (jeTalo) che. sarvAbhyantara maMDaLathI nIkaLela sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLa para saMkramaNa karato (evo) be be yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAgonI vRddhi karato (evo) sarvabAhya maMDaLa para upasaMkrAnta thaIne gati kare che tathA sarva bAhyathI sarvAbhyantaranI tarapha Ave tyAre sUrya eTalAja kSetra parimANamAM hAni karato gati kare che. sarvAbhyantarathI sarvabAhya ane sarvabAhyathI sarvAbhyattara maMDaLa sudhI gamanAgamana karavAmAM sUryane traNaso chAsaTha pUrNa divasa rAtri lAge che. niSkramaNa ane praveza karatA sUrya ekaso vAsI maMDaLo para be vAra tathA sarvabAhya temaja sarvAbhyantara maMDaLa para eka vAra gati kare che. kula ekaso coryAsI maMDaLomAM gati kare che tathA karNakalAthI maMDaLathI maMDalAntara jato evo maMDaLane choDe che. sUrya pratyeka ahorAtramAM eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM pahoMcavA (aMge) alaga-alaga sAta mAnyatAo che paraMtu saiddhAMtika mAnyatAnusAra sUrya eka ahorAtramAM be yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalA bhAgane pAra karI pahoMce che e Aditya saMvatsara che. sUryanI dvIpa samudranI avagAhanAnattara gatinA viSayamAM sAta mAnyatAo che. paraMtu yathArtha e che ke - jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare tyAre ekaso eMsI yojana jaMbudvIpane avagAhana karIne gati kare che. e samaye utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che tathA jyAre sUrya sarva bAhya maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre traNaso trIsa yojana lavaNa samudrane avagAhana karIne gati kare che. A samaya utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. suryanI trAMsI gati aMge ATha mAnyatAo che. paraMtu saiddhAMtika mAnyatA e che ke - dakSiNa-pUrva ane uttara-pazcimI maMDaLanA caturtha bhAgomAMthI e samaramaNIya bhUbhAgathI AThaso yojana para prAtaHkALamAM be sUryano udaya thAya che tyAre dakSiNa-uttaranA vibhAgane prakAzita kare che ane pUrva-pazcimI vibhAgamAM rAtri kare che. pUrva-pazcimI vibhAgamAM prakAza ane dakSiNa-uttarI vibhAgamAM rAtri kare che. sUryanI muhUrta gati mATe cAra mAnyatA bheda che, paraMtu saiddhAMtika mAnyatAnusAra pratyeka muhUrtamAM sUrya pAMca-pAMca yojanathI kaMIka vadhu kSetrane pAra kare che. pratyeka maMDaLamAM sUrya sAITha muhUrta pUrA kare che ane sUrya je maMDaLa para AruDha thaIne gati kare che. e maMDaLanI paridhinA eka lAkha aThThANuMso bhAgomAMthI aDhAraso pAMtrIsa bhAga cAle che. Aditya saMvatsaranA prathama cha mAsamAM ekavAra aDhAra muhUrtanI rAtri ane bAra muhUrtano divasa hoya che. bIjA cha mAsamAM ekavAra aDhAra muhUrtano divasa ane bAra muhUrtanI rAtri thAya che. A prakAre ekavAra bAra muhUrtano divasa ane bAra muhUrtanI rAtri hoya che. enA kAraNe sarvabAhya maMDaLathI sarvAbhyattara maMDaLanI tarapha sUryano praveza tathA sarvAbhyattara maMDaLathI sarvabAhya maMDaLanI tarapha niSkramaNa kare che. trANumA maMDaLomAM rahelo evo sUrya Abhyantara ane bAhya maMDaLanI tarapha jato evo samAna ahorAtrane viSama karI de che. suryanI ardhamaMDaLonI paribhramaNa vyavasthA be prakAranI che - dakSiNArdha maMDaLa saMsthiti, uttarArdha maMDaLa saMsthiti. uttarArdhamAM dinamAnamAM ane dakSiNArdhamAM rAtrimAnamAM vRddhi thAya che. uttara dizAnA pahelA, bIjA, trIjA sUrya maMDaLano AyAma - vikhaMbha navANuM hajArathI kaMIka vadhu yojanAno hoya che. uttarAyaNagata sUrya covIsa AMgaLavALI porathI karIne karka saMkrAtinA divase sarvAbhyantara maMDaLathI bIjA maMDaLa mAM jAya che. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca saMvatsaromAM sUrya pahelI-bAsaThamI pUrNimAmAM, bIjI-pahelI pUrNimAmAM, trIjI-bIjI pUrNimAmAM maMDaLanA eka so covIsa vibhAga karIne emAMthI corANuMmAM bhAga laIne yoga kare che. bAramI pUrNimAM trIjI pUrNimAmAM eka maMDaLanA ekaso covIsa vibhAga karIne emAM (cArathI laI agiyAramI pUrNimAnA bhAgAntarone grahaNa kare) AThaso suDatAlIsa bhAga laIne yoga kare che. A prakAre e-e pUrNimAomAM sUrya yoga karatA evA bAsaThamI pUrNimAe pUrvanAM maMDaLane cAra bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga laIne aThThAvIsa bhAganA vIsa bhAga karIne emAMthI aDhAra bhAga laIne dakSiNa maMDaLanA cAra bhAga karyA vinA trIjA bhAgamAM be-be kalAothI sUrya aMtima bAsaThamI pUrNimAno yoga kare che. A prakAre amAsa mATe paNa jANavuM joIe. bAsaThamI amAsamAM thoDuM aMtara che. te maMDaLanA eka so covIsa vibhAga karIne emAMthI suDatAlIsa bhAga pAchaLa rAkhIne bAkInA bhAgomAM yoga kare che. (caMdra-sUrya varNanaH sUtra 1118 - 1146 pR.160-199) be jyotirmendra jyotiSarAja caMdra-sUrya che je potAnA lAkho jyotiSka devo, cAra hajAra sAmAnika devo, cAra saparivAra ajhamahiSIo, traNa pariSadAo, sAta senAo, sAta senAdhipatio, soLa hajA2 AtmarakSaka devo vagerenuM Adhipatya karato evo samaya vitAve che. pratyeka caMdra-sUryano addAsI mahAgraha, aThThAvIsa nakSatra ane chAsaTha hajAra navaso paMcotera koTA-koTi tArAgaNano parivAra che tathA tumbA, truTikA ane parva e traNa pariSadAonA nAma che. e prakAre sAmAnika devo ane agramahiSionI pariSadAo che. dakSiNAdhi-uttarArdha manuSya kSetramAM chAsaTha caMdra prabhAsita thayA, thAya che ane thaze. A prakAre e kSetramAM chAsaTha sUrya tapyA, tape che ane tapaze. caMdra-sUrya aMge be mAnyatAo che- 1. eka mAnyatAnusAra e jIva nathI, e ajIva che. ghanIbhUta nathI, chiMdrovALA che. sthULa zarIra nathI mAtra kalevara che. enI nIce sthULa ghanavAyuM che je kAraNe vidyuta utpanna thAya che. temaja garjanA thAya che. 2. eka mAnyatAnusAra caMdra-sUrya jIva che. ghanIbhUta che. enAthI vidyuta utpanna thAya che. parAkrama che. paraMtu saiddhAMtika mAnyatAnusAra e caMdra-sUrya mahardhika, dhRti, baLa, yaza, saMpanna sukhI deva che. zreSTha mALo AbhUSaNa dhAraNa karanArA che. enA maMDaLanI saMsthiti chatrAkAra rUpa che tathA sUrya-caMdranI samacaturagna saMsthiti che. caMdra-sUrya maMDaLonA AkAra aMge ATha ane caMdra-sUrya aMge soLa mAnyatAo darzAvavAmAM AvI che. caMdra-sUrya maMDaLano samAsa eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pIstAlIsa bhAga thAya che. mAnuSottara parvatanI bahAra caMdrathI sUryanuM ane sUryathI caMdranuM aMtara pacAsa-pacAsa hajAra yojananuM tathA sUryathI sUryanuM ane caMdrathI caMdranuM aMtara eka lAkha yojananuM che ane A banneno prakAza paraspara aMtarita thavAthI enI prabhA sohAmaNI lAge che. - caMdranI lezyA jyotsanA che ane banne samAnArthaka che. e prakAre sUryanI vezyA Atapa che ane banneno artha eka ja che. chAyA aMdhakAranuM rUpa che ane banne ekArthaka che. caMdra sutra keTalA kSetrane prakAzita vagere kare che e aMge bAra mAnyatAo che- koI eka, traNa, sADA traNa, sAta, dasa, bAra, beMtAlIsa, boMtera, ekaso beMtAlIsa, ekaso boMtera, beMtAlIsa hajAra ane koI boMtera hajAra dvIpa samudrane prakAzita mAne che paraMtu Agamika mAnyatAnusAra jyAre bhArata ane airAvatanA sUrya sarvAbhyantara maMDaLa ne prApta karIne gati kare che tyAre jaMbUdvIpanA pAMca cakrabhAgomAMthI traNane tathA ukta traNa bhAgomAMthI eka-eka sUrya doDha-doDha bhAgane prakAzita vagere kare che. tyAre utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre sarvabAhya maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre eka sUrya pAMca cakromAMthI eka cakra bhAgane avabhAsita kare che e samaye utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane jadhanya bAra muhUrtano divasa hoya che. sarva bAhya maMDaLathI Abhyantara maMDaLamAM praveza karatA evA sUrya-caMdranuM tApakSetra prati divasa vadhe che ane sarvAbhyattara maMDaLathI bAhya maMDaLa jatA sUrya-caMdranuM tApakSetra ghaTe che. pratyeka yugamAM caMdranI sAthe abhijitAdi uttarASADhA paryata aThThAvIsa nakSatra saDasaTha vAra ane sUryanI sAthe pAMca vAra yoga kare che. caMdra pratyeka caMdra ardhamAsamAM cauda maMDaLa ane maMDaLanA ekaso covIsa bhAgomAMthI cothA bhAgano eka bhAga tathA sUrya ardhamAsamAM soLa maMDaLomAM tathA soLamA maMDaLamAM gati karavAnA samaye anya be ATha bhAgomAM jemAM caMdra koI asAmAnya gatimAM svayaM praveza karIne gati kare che. ahIM pahelA, bIjA ane trIjA caMdrAyaNonuM varNana A Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe che. (1) prathama ayana gata caMdra je sAta ardhamaMDaLomAM praveza kare che enA nAma 1. bIju, 2. cothuM, 3. chaThThuM, 4. AThamu, pa. dazamu, 6. bAramu ane 7. caudamu che tathA uttara bhAgathI praveza karatA cha ardhamaMDaLanA nAma A che 1. trIju, 2. pAMcamu, 3. sAtamu ane 4. navamu, pa. agiyAramu, 6. teramu ane paMdaramA maMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI tera bhAga sudhI praveza karIne gati kare che. A paheluM caMdrAyaNa che. (2) nakSatra ardhamAsa caMdra ardhamAsa nathI ane caMdra ardhamAsa nakSatra ardhamAsa nathI. eka ardhamaMDaLathI bIjA ardhamaMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ane saDasaThamA bhAganA ekavIsa bhAgomAMthI nava bhAga nakSatra ardhamAsathI caMdra ardhamAsamAM caMdra adhika cAle che. 2. bIjo ayanagata caMdra sarvAbhyantara maMDaLanA pUrva bhAga temaja pazcima bhAgamAMthI niSkramaNa karIne anya saMcarita ardha maMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI copana bhAga tathA svasaMcarita tera bhAgomAM gati kare che. sarvAbhyantara ane sarvabAhya maMDaLamAM paNa caMdra tera bhAga (sudhI) gati kare che. e bIju caMdrAyaNa che. 3. nakSatra mAsa caMdra mAsa nathI ane caMdramAsa nakSatra mAsa nathI. nakSatra mAsathI caMdra mAsamAM be ardhamaMDaLa ane ardhamaMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI AThabhAga ane saDasaThamAM bhAganA ekatrIsa bhAgomAMthI aDhAra bhAga jeTalI adhika gati kare che. 4. trIjA ayanagata caMdra pUrvI tathA pazcimI bhAgathI praveza karIne sarvAbhyantara temaja sarva bAhya maMDaLanI pUrvI-pazcimI ardhamaMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI svasaMcarita ekatAlIsa bhAgomAM tathA para-saMcarita tera bhAgomAM caMdra praveza karIne gati kare che. te caMdra pazcimI bhAgathI praveza karIne bAhya caturtha pazcimI ardhamaMDaLanA ardha saDasaTha bhAga tathA saDasaThamA bhAgane ekatrIsa bhAgomAM vibhAjita karIne caMdra sva para-saMcarita aDhAra bhAgomAM gati kare che. e prakAre caMdramAsamAM caMdra 52-saMcarita copana bhAgomAM tathA svasaMcarita tera bhAgomAM ane be laghutama tera bhAgomAM praveza karIne gati kare che. sva-para saMcarita ekatrIsa bhAga tathA be tera bhAgonA saDasaTha bhAgomAMthI ATha bhAga ane saDasaThamA bhAgane ekatrIsa bhAgomAM vibhakta karIne enA aDhAra bhAgomAM caMdra praveza karIne gati kare che, anya be tera bhAgomAM svayaM kathaMcit asAmAnya svarUpamAM praveza karIne gati kare che. aThThAvIsa nakSatronI apekSAe caMdra maMDaLanA je dezamAM je nakSatra sAthe Aja yoga kare che te AThaso ogaNIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI covIsa bhAga ane bAsaThamA bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI bAsaTha cUrNikA bhAga vItyA pachI punaH te caMdramaMDaLanA anya dezamAM anya saza nakSatra sAthe yoga kare che. chappana nakSatronI apekSA soLaso aDatrIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI ogaNapacAsa bhAga ane bAsaThamA bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI pAMsaTha cUrNikA bhAga vItyA pachI e maMDaLanAM anya sardeza nakSatranI sAthe yoga kare che. aThThAvIsa nakSatronI apekSA eka yuga arthAt copana hajAra navaso muhUrta vItyA pachI e caMdramaMDaLa enA sadaza nakSatranA sAthe yoga kare che ane be yuga arthAt eka lAkha nava hajAra AThaso muhUrta vItyA pachI pharIthI eja caMdramaMDaLa eja dezamAM eja nakSatranI sAthe yoga kare che. sUrya je nakSatranI sAthe Aje yoga kare che te traNaso chAsaTha ahorAtra bAda AThaso trIsa ahorAtra bAda ane chatrIso sAITha ahorAtra bAda pharIthI maMDaLanA eja dezamAM anya evA ja nakSatra sAthe yoga kare che. pAMca saMvatsaronI pahelI pUrNimAe candra dhaniSThA sAthe, bIjIe uttarAbhAdrapada sAthe, trIjIe azvinI sAthe, bAramIe pUrvASADhA sAthe ane aMtima bAsaThamIe uttarASADhA nakSatra sAthe yoga kare che ane sUrya pahelIe pUrvAphAlgunI sAthe, bIjIe uttarAphAlgunI sAthe, trIjIe citrA sAthe, bAramIe punarvasu nakSatra sAthe ane bAsaThamIe puSya nakSatra sAthe yoga kare che. amAsomAM pahelIe caMdra ane sUrya AzleSA sAthe, bIjIe uttarA phAlgunI sAthe, trIjIe hasta sAthe, bAramIe Ardra sAthe ane aMtima bAsaThamIe punarvasu sAthe yoga kare che. prathama hemaMti AvRttimAM caMdra hasta nakSatra sAthe bIjIe zatabhiSak sAthe, trIjIe puSya sAthe, cothIe mULa sAthe, pAMcamIe kRttikA nakSatra sAthe tathA sUrya pAMceya hemaMti AvRttimAM uttarASADhA nakSatra sAthe yoga kare che. vArSikI pahelI AvRttimAM caMdra abhijit nakSetra sAthe bIjIe mRgazira sAthe, trIjIe vizAkhA sAthe, cothIe revatI sAthe ane pAMcamIe pUrvAphAlgunI nakSatra sAthe tathA sUrya pAMceya AvRttimAM puSya nakSatra sAthe yoga kare che. 100 For Private Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMbudrIpanA caMdra sUryanA varNanamAMthI caMdradIpanuM varNana caMdra prakaraNamAM karavAmAM AvyuM che ane sUrya dvIpanuM varNana A pramANe che - jaMbudrIpanA meru parvatathI pazcimI lavaNasamudramAM bAra hajAra yojana javA pachI sUryadvIpa che. enI UMcAI AyAma-vikhaMbha, vedikA, vanakhaMDa, bhUmibhAga. devI-devatAnuM uThavA-besavAnuM, prAsAdAvataMsaka, maNipIThikA vagerenuM varNana caMdrIpa samAna jANavuM joIe. sUryadvIpa eTalA mATe kahevAya che ke enI vApikAomAM sUryanA varNa ane AkRtivALA kamala che. enI rAjadhAnI pazcimamAM anya jaMbudrIpamAM che. ahIM sUrya nAmano deva rahe che. AbhyantaravartI lavaNa samudrano caMdradvIpa jaMbUdvIpanA maMdara parvatathI pUrvI lavaNa samudramAM bAra hajAra yojana javA pachI Avelo che. enuM bAkInuM varNana jaMbUdvIpanA caMdradvIpa samAna che. rAjadhAnI anya lavaNasamudramAM che. evA prakAre lavaNa samudranA aMdaranA sUryadvIponuM varNana jANavuM joIe. bAhyavartI lavaNasamudrano caMdradvIpa lavaNasamudranI pUrvI vedikAnA aMtima bhAgathI lavaNasamudranA pazcimamAM bAra hajAra yojana javA pachI Avelo che. eno AyAma-vikhaMbha ane paridhi gautamadvIpanI samAna (bAra hajAra yojana lAMbo- pahoLo ane sADatrIsa hajAra navaso aDatAlIsathI kaMIka vadhu yojananI ridhi) che. e caMdrandvIpa dhAtakIkhaMDa dvIpanA aMtima bhAgathI sADA aThThayAsI yojana ane eka yojananA paMcANuM bhAgomAMthI cAlIsa bhAga jeTalo jalAntathI UMco che ane lavaNasamudranA aMtima bhAganA jalAntathI be kosa UMco che. A dvIponI padmavaravedikA vagerenuM varNana pUrvavat jANavuM joIe. enI rAjadhAnIo pUrva dizAmAM trAMsA asaMkhya dvIpa samudronI pachI anya lavaNasamudramAM che. bAhyavartI lavaNasamudrano sUryadvIpa pazcima vedikAnA aMtima bhAgathI lavaNasamudranA pUrvamAM bAra hajAra yojana javA pachI Avelo che. enA AyAma-vikhaMbha vagerenuM varNana pUrvavat jANavuM joIe. enI rAjadhAnI pazcimamAM trAMsA asaMkhyadvIpa samudronI bAda anya lavaNasamudramAM che. dhAtakIkhaMDa dvIpa, kALoda samudra, puSkaravaradvIpa, puSkaroda samudra, devadvIpa, devoda samudra, svayaMbhUramaNadvIpa ane svayaMbhUramaNa samudranA caMdra-sUryadvIponuM varNana pUrvanI anusAra che. caMdradvIpa pUrvI vedikAthI ane sUryadvIpa pazcimI vedikAthI samudramAM bAra hajAra yojana javA pachI Avelo che. caMdra sUrya dvIponI rAjadhAnIo dvIpomAM ane samudranI rAjadhAnIo samudramAM che. keTalIka rAjadhAnIo Abhyantara pArzvamAM ane keTalIka ja bAhya pArzvamAM che. grahavarNana : sUtra 1140-1156 pR. 199-205 aMgAraka (maMgaLa) vagere bhAvaketu paryaMta aDDAsI mahAgraha che. emA pramukha ATha grahonA nAma A pramANe che - 1. caMdra, 2. sUrya, 3. zukra, 4. budha, pa. bRhaspati, 6. maMgaLa, 7. zanaizvara ane (rAhu), 8. ketu. A AThamAMthI sUrya-caMdranA sivAya bAkInA cha tArAgraha kahevAya che. zukrane mahAgraha (rUpe) mAnavAmAM Avyo che. enI azvavIthi vagere nava vIthio che. zukra mahAgraha pazcima dizAmAM udaya thaIne ogaNIsa nakSatronI sAthe gati karIne pazcima dizAmAM ja asta pAme che. rAhu paNa zukranI jema mahAgraha mAnavAmAM Avyo che. enA saMghATaka vagere nava nAma darzAvavAmAM AvyA che. rAhunA be prakAra che. (1) dhruva rAhu (2) parva rAhu. dhruva rAhu kRSNa pakSanI ekamathI amAsa paryaMta potAnA paMdara bhAgomAMthI eka (pachI) eka bhAgane vadhArato evo caMdranA paMdaramA bhAganA prakAzane DhAMkI de che. paMdaramA bhAganA aMtima samayamAM caMdra dhruva rAhuthI pUrNapaNe DhaMkAyelo rahe che ane bAkInA samaye (daramyAna) DhaMkAyelo ane ughADo rahe che. zukala pakSamAM kRSNapakSa karatA ulTo krama samajavo joIe, arthAt eka (pachI) eka bhAga ughADo thato jAya che. paMdaramA divasanA (pUrNimA) aMtima samayamAM pUrNapaNe ughADo rahe che. bAkInA samayomAM kaMIka DhaMkAyelo ane kaMIka ughADo rahe che. parva rAhu ochAmAM ochA cha mAsa pachI caMdra sUryane DhAMkI de che ane vadhumAM vadhu beMtAlIsa mAsa pachI caMdrane ane aDatAlIsa saMvatsara pachI sUryane DhAMkI de che. lAlavaN rAhunA vimAna kRSNa vagere pAMca raMganA hoya che. kRSNavarNI - pakSInA jevA raMganA, nIlavarNI- tuMbaDA jevA, maMjiSTha jevA, pItavarNI- haladhara jevA, zvetavarNI bhasmanA DhagalA jevA raMganA che. rAhunA kArya aMge be mAnyatAo che - rAhune deva mAnanArAo (kahe che ke) caMdra ane sUryane grahaNa kare che ane te nIce (jaNAvela) prakAre grahaNa kare che. (1) uparathI nIce ane nIcethI u52 (tarapha) grahaNa karI (pachIthI) - 101 . For Private - Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukta kare che. (2) pUrvathI pazcima ane pazcimathI pUrvamAM grahaNa karI (pachIthI) mukta kare che. (3) jamaNIthI DAbI bAju grahaNa karIne (pachIthI) mukta kare che. upara-nIce, jamaNIDAbI bAjuthI grahaNa karavAnA (evA) cAra-cAra vikalpo jANavA joIe. Ama badhA maLIne ATha vikalpo che. rAhune deva na mAnanArAo evuM mAne che ke - saMghATaka vagere paMdara kRSNavarNaya (kALA raMganA) pudagala che te jyAre caMdra ane sUryanA prakAza sAthe anubaddha (joDAIne) gati kare che tyAre lokamAM kahevAya che ke - rAhue caMdra ane sUryane grahaNa karI lIdhA che paraMtu saiddhAMtika mAnyatAnusAra rAhu deva mahardhika, mahAdyuti vagerethI saMpanna jyotiSka deva che. rAhu potAnA gamana dvArA pUrvathI pazcimamAM, pazcimathI pUrvamAM, dakSiNathI uttaramAM, uttarathI dakSiNamAM avara-javara kare che. tyAre caMdra-sUrya ane rAhu paraspara viparIta dizAmAM AvatAM jatAM dekhAya che. ene ja caMdra grahaNa ke sUrya grahaNa kahevAya che. -- -- -- (nakSatra varNana: sUtra 1150 thI 115 pR. 206 - 206 nakSatronI sAthe manuSyonA jIvanano saMbaMdha saMkaLAyelo che. eTalA mATe vistArathI varNana karavA mATe mukhya dvAranA nAma A pramANe che 1. yoga (caMdranI sAthe nakSatrono yoga), 2, devatA, 3. tArA parimANa, 4. gotra, 5. saMsthAna, 6. caMdra-raviyoga, 7. kulIpakula saMjJaka nakSatra nAma, 8. pUrNimA-amAsanI saMkhyA, 9. sannipAta, 10. netA. (mAsa samApaka-samApti karanAra nakSatra nAma.) nakSatra aThThAvIsa che. emAM prathama nakSatranuM nAma che abhijitu ane aThThAvIsamA nakSatranuM nAma che uttarASADhA. A nakSatrono caMdra-sUryanI sAthe paMktirUpa krama mATe koI kRttikAthI bharaNI paryantano, koI maghAthI AzleSA parvatano, koI dhaniSThAthI zravaNa paryantano, koI azvinIthI revatI paryaMtano ane koI bharaNIthI azvinI paryaMtano (hovAno) mAne che. paNa Agamika mAnyatA abhijitathI uttarASADhA sudhInI che. jaMbUdvIpamAM abhijitu sivAya sattAvIza nakSatrono upayoga lokavyavahAramAM karavAmAM Ave che. abhijituthI AraMbhIne uttarASADhA paryata aThThAvIsa nakSatronA maudUgalAyana vagere 28 gotra che. paraMtu emanA nAmomAM bhinnatA che. evI rIte 28 nakSatronA brahmA vagere 28 devatAonA nAma paNa batAvavAmAM AvyA che. emAM paNa bhinnatA che. dareka nakSatrono judo-judo AkAra darzAvavAmAM Avyo che. jevA ke 1. abhijita-gauzaMga, 2. zravaNa - kAvaDa 3. dhaniSThA - pakSInuM pAMjaruM, 4. zatabhiSapha - puSpono guccha, 5-6. pUrva ane uttarAbhAdrapada - ardhavApI, 7. revatI - naukA, 8. azvinI - azvakaMdha, 9. bharaNI - bhaga, 10. kRtikA - rAkhanuM ghara, 11. rohiNI - gADAnI dhurI, 12 mRgazIrSa - mRganuM mastaka, 13. Adra - lohInuM TapakuM, 14, punarvasu - tulA, 15. puSya - vardhamAna, 16. AzleSA - dhajA, 17. maghA - prAkAra, 18-19. - pUrvA ane uttarAphAlganI - ardhapalaMga, 20. hasta - hAtha, 21. citrA - phuleluM moM, 22 - svAtI - khIla, 23. vizAkhA - DorI, 24 anurAdhA - ekAvalI hAra, 25. jyeSThA - hAthIdAMta 26. mULa - vIMchInI pUMchaDI, 27. pUrvASADhA - hAthInI cAla, 28. uttarASADhA - beThelo siMha. nakSatronA tArAonI saMkhyA nIce darzAvavAmAM AvI che- 1, abhijitunA traNa, 2. zravaNanA traNa, 3. dhaniSThAnA pAMca, 4, zatabhipanA sAta, pa. pUrvAbhAdrapadanA be, 6. uttarAbhAdrapadanA be, 7, revatInA batrIsa, 8. azvinInA traNa, 9. bharaNInA traNa, 10. kRttikAnA che, 11. rohiNInA pAMca, 12. mRgazIrSanA traNa, 13, Adrano eka, 14. punarvasunA pAMca, 15. puSyanA traNa, 16. AzleSAnA che, 17. maghAnA sAta, 18. pUrvAphAlyunInA be, 19. uttarA phAlyunInA be, 20. hastanA pAMca, 21. citrAno eka, rara. svAtIno eka, 23. vizAkhAnA pAMca, 24. anurAdhAnA pAMca, 25. jyaSThAno eka, 26. pUrvASADhAnA cAra, 27. uttarASADhAnA cAra tArA darzAvavAmAM AvyA che. nakSatronA dizA dvArone mATe matAntara che. paraMtu Agamika mAnyatA A pramANe che - (1) abhijitu zravaNa, dhaniSThA, zatabhiSapha, pUrvAbhAdrapada, uttarAbhAdrapada, revatI nakSatra pUrva dizAnA dvAravALA che. (2) azvinI, bharaNI, kRttikA, rohiNI, mRgazIrSa, Adra, punarvasu dakSiNa dizAnA dhAravALA che. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) puSya, AzleSA, maghA, pUrvAphAlyunI, uttarA phAlganI, hasta, citrA nakSatra pazcima dizAnA dhAravALA che. (4) svAti, vizAkhA, anurAdhA, jyeSThA, mULa, pUrvASADhA, uttarASADhA nakSatra uttara dizAnA dvAravALA che. kala, upakula, kulIpakulanA bheda vaDe nakSatro traNa prakAranA che. kula saMjJaka nakSatro bAra che. jemake - 1, dhaniSThA, 2. uttarAbhAdrapada, 3. azvinI, 4. kRttikA, 5. mRgazira, 6. puSya, 7. maghA, 8. uttarAphAlganI, 9. citrA, 10. vizAkhA, 11. mULa, 12. uttarASADhA. upakula saMjJaka nakSatra paNa bAra prakAranA che- 1. zravaNa, 2. pUrvAbhAdrapada, 3. revatI, 4. bharaNI, 5. rohiNI, 6. punarvasu, 7. AzleSA, 8. pUrvA phAlganI, 9, hasta, 10. svAti, 11. jyeSThA, 12. pUrvASADhA. - A sivAyanA bAkI rahelA cAra nakSatra kulIpakula saMjJaka che. 1, abhijitu, 2. zatabhiSaka, 3. Adra 4. anurAdhA. uparyukta klAdi saMjJaka nakSatrono zrAvaNI ane ASADhI pUrNimA paryata bAra pUrNimAoe caMdranI sAthe yoga thAya che. kula, upakula, kulIpakula saMjJaka nakSatromAMthI koI ekanI sAthe yoga thavAthI te pUrNimAe eja nakSatranI sAthe yukta kahevAya che. evI rIte bAra amAsa mATe paNa kula, upakula ane kulIpakula saMjJaka nakSatra jANavA joIe. keTalAka nakSatra divasanA prAraMbhamAM samakSetramAM trIsa muhUrta sudhI, keTalAka nakSatra divasanA aMtima bhAgamAM samakSetramAM trIsa muhUrta sudhI, keTalAka nakSatra rAtrinA prAraMbhamAM aDadhA kSetramAM paMdara muhUrta sudhI, keTalAka nakSatra prathama divasanA prAraMbhathI bIjA divasanI sAyaMkALa (saMdhyA sudhI doDha kSetramAM pIstALIsa muhUrta sudhI yoga kare che. jaMbudvIpamAM abhijitu nakSatra sarvAbhyantara maMDaLamAM, mULa nakSatra sarva bAhyamaMDaLamAM, svAti nakSatra sarvopari ane bharaNI nakSatra badhAnI nIce gati kare che. abhijita nakSatra sivAya bAkI rahelA nakSatra savAre ane sAMje banne bAjuthI AkAzamAM praveza karIne caMdra sAthe yoga karatA nathI. paraMtu abhijit nakSatra cuMmALIsamI amAse savAranA samaye caMdranI sAthe yoga kare che, pUrNimAe nathI karato. nakSatronI caMdranI sAthe yoga karavAnI sthiti vicitra che. keTalAka nakSatra caMdranI sAthe sadA dakSiNa bhAgamAM, keTalAka uttara bhAgamAM yoga kare che. keTalAka dakSiNa bhAgamAM paNa ane uttara bhAgamAM paNa pramarda yoga kare che. keTalAka dakSiNa bhAgamAM paNa pramarda yoga kare che ane je sadA pamarda yoga kare che te eka mAtra jyeSThA nakSatra che. bAra pUrNimAo (aMge) kahevAmAM AvyuM che emAM zrAvaNa pUrNimAe traNa, bhAdaravA (pUrNimAe) traNa, Aso (pUrNimAe) be, kArtika (pUrNimAe) be, mArgazIrSa (pUrNimA) e be, poSa (pUrNimA) e traNa, mAgha (pUrNimA) e be, phAgaNa (pUrNimA) e be, caitra (pUrNimA) e be, vaizAkha (pUrNimA) e be, jyeSTha (pUrNimA) e traNa, aSADha (pUrNimA) e be nakSatra caMdra sAthe yoga kare che. evI rIte bAra amAse yoga karanArA nakSatronI saMkhyA zrAvaNI amAse be vagere kramazaH (kramAnusAra) be, be, be, traNa, be, traNa, be, be, be, be, traNa nakSatra samajavA joIe. pUrNimAo ane amAsomAM caMdranI sAthe nakSatrono sannipAta (nAmano) yoga thAya che. varSARtunA prathama mahinAne pUrNa karanAra cAra nakSatra (A pramANe) che- uttarASADhA, abhijitu, zravaNa, dhaniSThA. A mAsanA aMtima divase be paga ane cAra AMgaLanI porathI thAya che. bIjA mahinAne dhaniSThA, zatabhiSapha, pUrvAbhAdrapada, uttarAbhAdrapada nakSatra pUrNa kare che. aMtima divase be paga ane ATha AMgaLanI poSI thAya che. trIjA mahinAne uttarASADhA, revatI ane azvinI nakSatra pUrNa kare che tathA rekhAstha traNa paganI porathI thAya che. cothA mahinAne azvinI, bharaNI ane kRttikA A traNa nakSatra pUrNa kare che ane poSI traNa paga ane cAra AMgaLanI thAya che. | hemaMta RtunA prathama mAsane kRttikA, rohiNI, mRgazIrSa nakSatra pUrNa kare che. porapI aMtima divase traNa paga ane ATha AMgaLanI thAya che. bIjA mAsane mRgazIrSa, Adra, punarvasu ane puSyanakSatra pUrNa kare che tathA aMtima divase porapI rekhAstha cAra paganI thAya che. trIjA mAsane puSya, AzleSA, maghA nakSatra pUrNa kare che. aMtima divasa traNa paga ATha AMgaLanI porathI thAya che. cothA mAsane maghA, pUrvAphAlyunI, utarAphAlyunI nakSatra pUrNa kare che. aMtima divasa porapI pramANa traNa paga cAra AMgaLa thAya che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ grISma RtunA prathama mahinAne uttarAphAlganI, hasta, citrA nakSatra pUrNa kare che. mAsanA aMtima divase rekhAstha traNa paganI porathI thAya che. bIjA mahinAne citrA, svAti ane vizAkhA nakSatra pUrNa kare che. mAsanA aMtima divase be paga ane ATha AMgaLanI porabI thAya che. trIjA mahinAne vizAkhA, anurAdhA, jyeSThA nakSatra pUrNa kare che. mAsanA aMtima divase porathI be paga ane cAra AMgaLanI thAya che. cothA mahinAne jyeSThA, mULa, pUrvASADhA, uttarASADhA nakSatra pUrNa kare che. mAsanA aMtima divase rakhAstha be paganI poSI thAya che. nakSatra maMDaLa ATha che. emAMthI jaMbudvIpamAM eka so esI yojana UMDA utaravAne (sthAne) be ane lavaNa samudramAM traNa so trIsa yojana uMDA utaravAnA (sthAne) cha maMDaLa AvelA che. sarvAbhyantara maMDaLathI sarvabAhyamaMDaLa vaccenuM aMtara pAMcaso dasa yojananuM che ane ekabIjAnA maMDaLa vaccenuM aMtara be yojananuM che. pratyeka maMDaLano AyAma - vikhaMbha eka gAu che ane paridhi traNa gaNAthI kaMIka adhika che ane bAhalya aDadho gAu che. jaMbUdvIpanA maMdara parvatathI sarvAbhyattara nakSatra maMDaLa vaccenuM aMtara cuMmAlIsa hajAra AThaso covIsa yojana ane sarvabAhya maMDaLanuM aMtara pIstAlIsa hajAra AThaso trIsa yojana che. sarvAbhyantara maMDaLano AyAma-vikhaMbha navvANuM hajAra chaso cAlIsa yojana tathA paridhi traNa lAkha paMdara hajAra nivAsI yojanathI kaMIka adhika che ane sarvabAhya nakSatra maMDaLano AyAma - vikhaMbha eka lAkha chaso sAITha yojana tathA paridhi traNa lAkha aDhAra hajAra traNaso paMdara yojana che. sarvAtyaMtara maMDaLa para saMkramaNa karIne nakSatra gati kare che tathA pratyeka muhUrtamAM pAMca hajAra baso pAMsaTha yojana ane maMDaLanA ekavIsa hajAra navaso sAITha bhAgomAMthI aDhAra hajAra baso tresaTha bhAga jeTaluM cAle che ane sarvabAhya maMDaLa para saMkramaNa karIne gati kare che tyAre pratyeka muhUrtamAM pAMca hajAra traNaso ogaNIsa yojana ane maMDaLanA ekavIsa hajAra navaso sAITha bhAgomAMthI soLa hajA2 traNaso pAMsaTha bhAga jeTaluM cAle che. pratyeka muhUrtamAM nakSatra je-je maMDaLo para saMkramaNa kare che te-te maMDaLonI paridhinA eka lAkha aThThANuMmAM bhAgomAMthI AThaso pAMtrIsa bhAga cAle che. pahelA, trIjA, chaThThA, sAtamA, AThamAM, dazama, agiyAramAM, paMdaramAM caMdra maMDaLanI sAthe pahelA, bIjA vagere kramAnusAra nakSatra maMDaLa (sAthe) maLelA che. kRtikA nakSatra caMdranA sarva bAhya maMDaLathI dasamAM maMDaLamAM bhramaNa kare che. anurAdhA nakSatra caMdranA sarvAbhyantara maMDaLathI dasamA maMDaLamAM bhramaNa kare che. abhijituM vagere nava nakSatra caMdranA pAchaLanA bhAgamAM gati kare che. jaMbUdvIpamAM be caMdra ane be sUrya che ane aThThAvIsa nakSatra che. pratyeka caMdra-sUryano aThThAvIsa-aThThAvIsa nakSatrono parivAra che. Ama badhA maLIne chappana nakSatro thAya che. A chappana nakSatromAM nakSatrono sImA vidhvaMbha keTalo che e aMge darzAvavAmAM AvyuM che ke - be abhijita nakSatrono chasotrIsa yojana, be zatabhiSaka vagere bAra nakSatrono eka hajAra pAMcaso yojana, be zravaNa Adi trIsa nakSatrono be hajAra dasa yojana ane be uttarAbhAdrapada vagere bAra nakSatrono traNa hajA2 paMdara yojana tathA badhAmAM eka yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga jeTalo sImA vikhaMbha che. je chappana nakSatro che teo caMdra, sUrya sAthe yoga karatA hatA. kare che ane karatA raheze. keTalAka nakSatro nava muhUrta ane eka muhUrtanA saDasaTha bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga, keTalAka paMdara muhUrta, keTalAka trIsa muhUrta ane keTalAka pIstALIsa muharta caMdranI sAthe yoga kare che. sUryanI sAthe keTalAka nakSatra cAra ahorAtra cha muhUrta, keTalAka nakSatra cha ahorAtra ekavIsa muhUrta, keTalAka nakSatra tera ahorAtra bAra muhUrta ane keTalAka nakSatra vIsa ahorAtra traNa muhUrta yoga kare che. nakSatra caMdranI sAthe yogamAMthI mukta thaIne potAnA uttaravartI nakSatrane caMdra soMpe che. aThThAvIsa nakSatronI apekSAe paNa uparokta kathanAnusAra caMdra-sUryanA nakSatra yoga kare che. enuM vistRta varNana che. nakSatrono caMdranI sAthenA yogano prAraMbha kayA prakAre thAya che enuM vistArathI varNana che. jemake - abhijitu ane zravaNa e banne nakSatro saMdhyA samaye caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che. te pachI ogaNapacAsathI kaMIka vadhu muhUrta sUryanI sAthe samakSetramAM yogayukta rahe che. pachI bIjA divasanI sAMje yogamukta thaI dhaniSThA nakSatramAM maLI jAya che. A prakAre ochA vadhatA muhUrtomAM nakSatra caMdra sAthe yogano prAraMbha kare che. jJAna vRddhi karanArA dasa nakSatra che. 1. mRgazira, 2. Adra, 3. puSya, 4. pUrvASADhA, 5. pUrvAphAlganI , 6. uttarAphAlganI, 7. mULa, 8. AzleSA, 9. hasta, 10. citrA. bhA. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- ( tArA-varNana : sUtra 1194-1198 pR. ra06-ra00 ) samakSetramAM rahenAra tathA upara rahevAvALA tArA hIna paNa che ane tulya paNa che. emanuM kAraNa e che keje devonA (pUrvabhavanA) vrata, tapAdi hIna ke tulya che. te anusAra (yuti, vaibhava AdinI) hInAdhikatA che. jaMbUdvIpamAM eka tArAthI bIjA tArAnuM vyavadhAnavALuM jaghanya aMtara baso chAsaTha yojana ane utkRSTa aMtara bAra hajAra baso chetALIsa yojanAnuM che. avyavadhAna aMtara jadhanya pAMcaso dhanuSya ane utkRSTa aDadhA yojananuM che. vaikriya rUpa, paricAraNA ane eka sthAnathI bIjA sthAnamAM saMkramaNa karavAne kAraNe tArA calita thAya che. -- -- -- -- -- -- -- -- (Urdhvaloka-kSetraloka varNanaH sUtra 1199 thI 1298 pR. ra08-3ra9) Urdhvaloka kSetralokanA paMdara prakAra che. saudharmAdi azruta paryanta bAra kalpa, teramuM raiveyaka vimAna, caudamuM anuttara vimAna ane paMdaramuM ISaprAga bhArA pRthvI (sidhdha kSetra) emano AkAra adhomukha mRdaMgAkAra che. UrdhvalokamAM jIva-ajIva ane enA deza-pradeza che. jIva ekandriyathI AraMbhI anindriya paryata che. e prakAre jIva dezo ane jIva pradezonuM paNa sabhAva che. rUpI ajIva to 1. skaMdha, 2. skandha deza, 3. skandha pradeza ane 4. paramANu pudgala. A cAreya prakArono sabhAva che. paNa arUpI jIvanA cha prakAro che - dharmAstikAyanA deza, pradezo, adharmAstikAyanA deza, pradezo ane AkAzAstikAyano deza-pradezonA sadUbhAva che. adhdhA samaya temaja saMpUrNa dharmAstikAya, adharmAstikAya ane AkAzAstikAyanA saddabhAva nathI. A prakAre eka AkAza pradezanI apekSAe paNa sadUbhAva batAvavAmAM Avyo che. UrdhvalokanA AyAma-madhyabhAga sanakumAra - mahendrakalpanI upara temaja brahmaloka kalpamAM riSTa vimAna prastaTamAM che. kSetrAnupUrvInI apekSAe Urdhvaloka kSetrAnupUrvInA, pUrvAnupUrvI, pazcAnupUrvI ane anAnupUrvI A traNa bheda karavAmAM AvyA che. saudharmAdi paMdara prakAronI anuloma, pratilomanA kramathI gaNanA pUrvAnupUrvI , pazcAnupUrvI che. AdimAM eka-eka karIne ekottara vRddhi dvArA nirmita paMdara paryantanI zreNImAM paraspara guNIne prApta rAzimAMthI e Adi ane aMtanA be bhAgone ochA karavAthI bAkI rahelo) bhaMga Urdhvaloka kSetrAnupUrvI che. e Urdhvaloka kSetraloka vaimAnika devonA AvAsa sthAna che. eTale paryApta-aparyApta vaimAnika devonA sthAna A ratnaprabhA pRthvI para samaramaNIya bhUmibhAgathI upara caMdramA Adi jyotiSka vimAnothI paNa seMkaDo, hajAro, lAkho ane koTA-koTi yojane upara javAnA (sthAna pa2) 1. saudharma, 2. IzAna, 3. sanakumAra, 4. mahendra, 5. brahmaloka, 6. lAMtaka, 7, mahAzukra, 8, sahastrAra, 9. Anata, 10. prANata, 11. AraNa, 12. ayyata. (12 kalpa) 1. raiveyaka 2. anuttara kalpAtIta vimAno badhAM maLIne coryAsI lAkha sattANuM hajAra tevIsa vimAna che. e vimAna ratnamaya, svaccha ane manohara che tathA u5pAta, samudyAta ane svasthAnanI apekSAthI lokanA asaMkhyAtamA bhAgamAM che. A vimAnomAM rahenArA devonA be prakAra che 1. kalpopapanna, 2. kalpAtIta. kalpapapanna (12 svargalokanA) devonA paricayane mATe emanA mukaTomAM nIce pramANe cinha che. jemake - 1. saudharma - mRga, 2. IzAna - bheMsa, 3. sanakumAra - varAha, 4. mahendra-siMha, 5. brahmaloka - bakaro, 6. lAMtaka - deDako, 7. mahAzukra - ghoDo, 8. sahastrAra - hAthI, 9. Anata- sApa, 10. prANata - talavAra, 11. AraNa - baLada, 12. azruta - mRga vagere. A cinhono ullekha karIne enA sauMdarya, dhRti, krAnti, vastra, AbhUSaNa vagerenuM varNana kare che. te vaimAnika deva divya varNa vagerethI daze dizAone ujjavaLa karatA evA pota-potAnA hajAro AtmarakSaka devo tathA anya deva-devIono Adhipatya karatA evA divya bhogone - bhogavatA evA samaya pasAra kare che. kalpapapanna vimAnavALA devomAM Indra, sAmAnika vagere bhedonI kalpanA karavAmAM AvI che. emAM Indra pradhAna che. eTalA mATe saudharmAdi kalpanAmAnusAra IndronA nAma che. paNa eTaluM aMtara che ke - Anata ane prANata kalpanA IndranuM nAma prANata ane AraNa (che) ane azruta kalpanA IndranuM nAma ayyata che. kalpa bAra che paraMtu aMtima be yugalonAM eka-eka Indra hovAthI Indra daza ja che. sAmAnya rUpamAM kalpapapanna vimAno ane emAM rahenArA devonuM vistArapUrvaka varNana karavAmAM AvyuM che. vimAnonA varNananI e vizeSatA che ke - pratyeka kalpanI madhyamAM pAMca avataMsaka vimAna che. emAMthI cAra to Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra dizAomAM bhinna-bhinna nAmavALA che ane madhyavartI pAMcamuM vimAnAvataMsakanuM nAma kalpanAmAnusAra che. jemakesaudharmakalpanA vimAnAvataMsakanuM nAma saudharmAvataMsaka che. IndronA varNanamAM emanI dyuti Adino saMketa karavA sAthe sAthe sAmAnika devo ane AtmarakSaka devonI saMkhyAno paNa nirdeza karavAmAM Avyo che. saudharmathI laIne acyuta kalpaparyanta kramazaH vimAnAvAsanI saMkhyA A pramANe che- 1. batrIsa lAkha, 2. aThThAvIsa lAkha, 3. bAra lAkha, 4. ATha lAkha, 5. cAra lAkha, 6. pacAsa hajAra, 7. cAlIsa hajAra, 8. chaH hajAra, 9-10. cAraso, 11-12 traNaso. banne yugalomAM maLIne sAtaso vimAnAvAsa che. sAmAnika devonI saMkhyA A prakAre che - 1. coryAsI hajA2, 2. eMsI hajAra, 3. botera hajAra, 4. sIttera hajAra, 5. sAITha hajAra, 6. pacAsa hajAra, 7. cAlIsa hajAra, 8. trIsa hajA2, 9-10 vIsa hajA2, 11-12 dasa hajAra tathA pratyeka devendranA sAmAnika devothI cAra gaNA AtmarakSaka devonI saMkhyA che. enA uparAMta pratyeka IndranA trAyaspriMsaka deva, lokapALa, traNa pariSadAo, sAta senAo ane enA sAta senApatio hoya che. saudharma ane IzAnakalpanA sivAya bAkInA kalpomAM devIo nathI hotI. saudharma kalpanI sudharmA sabhAmAM mANavaka caitya staMbhanA madhyavartI pAMtrIsa yojanamAM vajramaya goLa vartuLAkAra DabbIomAM jinendra devonI asthio surakSita rAkhavAmAM AvelI che. kalpopapanna vaimAnika devonuM A saMkSipta varNana che. have kalpAtIta vaimAnika devonuM varNana karavAmAM Ave che. kalpAtIta vimAno ane devonA be prakAra che - 1. traiveyaka 2. anuttara. traiveyakavAsa sthAnonA avasthAna mATe darzAvavAmAM AvyuM che ke - AraNa acyuta vimAnonI upara hajAro, lAkho, aneka koTA koTi yojana dUra javA pachI adhastana traiveyaka trikanA ekaso agiyAra vimAna AvelA che. je pUrva pazcimamAM lAMbA ane uttara dakSiNamAM pahoLA che. e paripUrNa caMdranI samAna saMsthAnavALA che. emAM paryApta aparyApta adhastana traiveyaka devonA sthAna che. emAM rahenArA badhA deva samAna Rdhdhi, dyuti, yaza, bala, prabhAva, sukha saMpanna hovAnI sAthe preSya purohita Adi bhedothI rahita ane samAna aizvaryavALA hovAthI amindra kahevAmAM AvyA che. - adhastana traiveyaka trikanI Upara aneka koTA-koTi yojana dUra gayA pachI samAna dizAo vidizAomAM madhyama jaiveyaka trikanA ekaso sAta vimAna che. madhyama traiveyaka trikanA upara aneka koTA-koTi yojana dUra gayA pachI samAna dizAo ane vidizAomAM uparima traiveyaka trikanA so vimAna che. traiveyaka trika vimAnonI upara aneka hajAra, lAkha, koTA-koTi yojana dUra gayA pachI cAreya dizAomAM eka eka ane emanAM madhyamAM eka A prakAre kula pAMca vimAna che. jenAM nAma - 1. vijaya, 2. vaijayanta, 3. jayanta, 4. aparAjita ane 5. sarvArthasidhdha che. emAM paryApta-aparyApta anuttaropapAtika devonA sthAna che. emAM rahenArA deva samAna sRdhdhi AdivALA che ane ahamindra kahevAya che. e saudharmAdi kalponI nIce grahAdi nathI. paraMtu mahAmegha Adino sadbhAva che. kalpavAsI devomAM lokAntika nAmavALA vizeSa prakAranA deva che. kRSNarAjIomAM ATha avakAzonI vacce ATha lokAntika vimAna AvelA che - 1. arcI, 2. arcimALI, 3. vairocana, 4. prabhaMkara, 5. candrAbha, 6. sUryAbha, 7. zukrAbha, 8. supratiSTAbha ane emanA vacce Avela vimAnanuM nAma che - 9. riSTAbha. e lokAntika vimAna vAyu pa2 pratiSThita che tathA bAhalya, uccatta brahmaloka kalpanI samAna che ane lokAntanA aMtara asaMkhya hajAra yojananuM che. A arcI Adi ATha lokAntika vimAnomAMthI viSama saMkhyAvALA vimAna IzAnathI prAraMbha karIne vidizAomAM tathA samakrama saMkhyAvALA vimAna pUrvathI AraMbha karIne dizAomAM sthira thayela che. arcI Adi vimAnomAM rahenArA devonA nAma A pramANe che - (1) sArasvata (2) Aditya (3) vaphnI (4) varuNa (5) gardatoya (6) tuSita (7) avyAbAdha (8) Agneya (maruta) tathA navamA riSTa vimAnavAsI devanuM nAma paNa riSTa che. e sArasvata Adi ATha devonA cAra yugala thayA. prathama devayugalamAM sAtaso deva parivAra, bIjA deva yugalamAM cauda hajAra, trIjA deva yugalamAM sAta hajAra ane bAkInA devomAM navaso deva parivAra che. jyotiSka vimAnothI saudharma - IzAna kalponI vacce avyavahita aMta2 asaMkhya yojananuM che. e pramANe saudharma - IzAnathI sanatkumAra - mAhendranuM, sanakumAra mAhendrathI brahmalokanuM ane lAMtaka vagere anuttara vimAnonuM 106 www.jainel|brary.org Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtara paNa asaMkhya yojanAnuM che. paraMtu anuttara vimAnothI ISaprAzmArA pRthvInuM avyavahita (bAdhArahita) aMtara kevaLa bAra yojanano che. sAmAnyataH UrdhvalokanuM saMsthAna UrdhvamukhI mRdaMgAkAra che. paraMtu saudharma Adi kalpomAMthI saudharma, IzAna, sanakumAra, mAhendra A adhistana cAra kalpono AkAra (saMsthAna) ardhacaMdrAkAra che. madhyanA cAra kalpo - brahmaloka, lAMtaka, mahAzukra ane sahasrArano AkAra (saMsthAna) pUrNa-caMdrAkAra che ane uparanA Anata, prANata, AraNa ane azruta kalpa ardha caMdrAkAranA AkAre (saMsthAna)vALA che. kalpa vimAna pRthvInI avasthiti kramazaH A pramANe che- saudharma - IzAna kalpamAM vimAnonI puthvI ghanodadhi para pratiSThita che. sanakumAra, mAhendra, brahmaloka ghanavAta para pratiSThita che, lAMtaka, mahAzukra, sahastrAra tadubhaya (ghanodadhi-ghanavAta) para pratiSThita che. AnatAdi ayyata paryanta cAra vimAnonI pRthvIo avakAzAntara para pratiSThita che. A prakAre raiveyaka ane anuttara vimAnonI pRthvIo avakAzAntara para pratiSThita che. vaimAnika vimAnonA AkAra traNa prakAranA che - 1. vRtta, 2. trikoNa, 3. catuSkoNa. vRtta vimAna cAre bAjuthI prAkAra vaDe gherAyelA ane dvAravALA che. trikoNa vimAna be bAjuthI gherAyelA eka bAju vedikA ane traNa dvAravALA che. catuSkoNa vimAna akhADAnA AkAravALA cAre bAjuethI vedikAo vaDe dharAyelI che ane cAra dhAravALA che. AvalikA praviSTa vimAna vRttAdi traNa prakAranA che ane AvalikA bAhya vimAnonAM AkAra aneka prakAranA che. A pramANe raiveyaka vimAna sudhI jANavo. anuttaropapAtika vimAna vRtta ane trikoNa che. A vimAnonI pRthvIonA bAhalya A pramANe che (1-2) saudharma-IzAnakalpamAM sattAvIza so yojanano, (3-4) sanakumAra-mATendramAM chavIso yojanano, (pa-6) brahmaloka - lAMtaka kalpamAM paccIso yojanano, (7-8) mahAzukra - sahastrAramAM covIso yojanano, (9-12) Anata Adi azruta paryanta cAra kalpomAM trevIso yojanAno, (13) raiveyakomAM bAvIso yojanano, (14) anuttaropapAtikamAM ekavIso yojanano bAhalya che. A vimAna eTalA vizALa che ke - traNa capaTI vagADI e eTalA samayamAM ekavIsa vAra jaMbUDhIpanI parikramA karanAra koI RdhdhizALI deva cha mAsa sudhI potAnI tIvratama gatithI cAle to koInI pAra jaI zake che ane koInI pAra jaI zakato nathI. saudharma Adi vaimAnika devonA vimAna ratnamaya che. jIva ane pudagala utpanna thAya che. caya-upacayane prApta thAya che. dravyanI apekSAe zAzvata ane sparza AdinI apekSAe azAzvata che. A vaimAnika vimAnomAMthI saudharma - IzAna kalpanA vimAna kRSNAdi zukla paryanta pAMca varNana che. sanakumAramahendra nIlAdi zukla paryata cAra varNanA, brahmaloka-lAMka kalpanA lohita Adi zukla paryanta traNa varNanA, mahAzukra ane sahastrAra kalpa hAridra (lIlo raMga) ane zukla varNana che. enA sivAya AnatathI laI anuttara vimAna paryaMta badhA zukla (sapheda) varNana che. A vimAnonI gaMdha koi puTa yAvatu enAthI paNa adhika ISTagaMdhavALA, sparza mRga carma (cAmaDA) rU AdithI mRdutara che tathA prabhA prakAza ane udyota (teja)thI yukta che. AyAma-vikhaMbha ane paridhinI apekSA saMkhyAta yojana vistRta ane asaMkhyAta yojana vistRta che. saMkhyAta yojana vistAravALA jaMbUdvIpa pramANa che. asaMkhyAta yojana vistAravALA AyAma-vikhaMbha ane paridhithI asaMkhyAta so yojanavALA che. saudharmAvalaMsaka vimAnonI laMbAI-pahoLAI sADA tera lAkha yojananI ane sarvArthasidhdha mahAvimAnanI eka lAkha yojananI che. UMcAInI apekSAe saudharma-IzAna kalpanA vimAna pAMcaso yojana, sanakumAra mahendra chaso yojana, brahmaloka - lAMtaka sAtaso yojana, mahAzukra - sahastrAra AThaso yojana, AnatAdi ayyata paryaMta cAra vimAna kalpo navaso yojana, raiveyaka vimAna dalaso yojana tathA anuttara vimAna agiyAraso yojana UMcA hoya che tathA vaimAnika deva vimAnonA prAkAronI UMcAI traNaso- traNaso yojananI che. - saudharma - IzAna kalpamAM tera, brahmaloka kalpamAM che, caiveyaka vimAnomAM nava vimAna prastaTa che. vaimAnikonA kula bAMsaTha vimAna prastaTa che. saudharma - IzAne kalpanA prathama prastaTanI prathama AvalikA ane pratyeka dizAmAM paNa bAMsaTha vimAna che. uDU vimAna pIstALIsa lAkha yojana lAMbo-pahoLo che. saudharmAvalaMsaka vimAnanI pratyeka dizAmAM pAMsaTha-pAMsaTha bhaumanagara che. saudharma - sanakumAra ane brahmaloka vimAnono kula yoga bAvana lAkha che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saudharma - IzAna vimAnono kula yoga sAITha lAkha che. saudharma - IzAna brahmaloka vimAnono kula yoga cosaTha lAkha che. AraNa ayyata pratyekamAM ekaso pacAsa vimAna che. vaimAnika devonA vimAna traNa prakAranA che - (1) avasthita (zAzvata) (2) vikarvita (vikavaNA dvArA nirmita) (3) pAriyAnika (Ama tema laI janAra). emAM pAriyAnika vimAna kalpopapanna vaimAnika IndronA hoya che. A dasa kalpa IndrAdhiSThita hoya che. jemake - (1-8) saudharma- yAvata - sahastrAra (9) prANata (10) ayyata. emanA IndronA nAma A pramANe che 1. za4, 2. IzAna, 3. sanakumAra, 4. mAhendra, pa. brahma, 6. lAMtaka, 7, mahAzukra, 8. sahastrAra, 9, prANata ane 10. ayyata. enA pAriyAnika vimAnonA nAma - (1) pAlaka (2) puSpaka (3) somanasa (4) zrIvatsa (5) naMdikAvarta (6) kAmakrama (7) prItina (8) manorama (9) vimalavara (10) sarvatobhadra. emAMthI pAlaka pAriyAnika vimAna eka lAkha yojana lAMbu - pahoLuM che. svastika, svastikAvarta Adi vizeSa nAmavALA vimAnonI laMbAI-pahoLAI upamA dvArA darzAvavAmAM AvI che. enA sUrya udayAsta kSetra pramANa avakAzAntaravALA lAMbAmAM lAMbA DagalA bharanAra mahardhika deva paNa keTalAka vimAnonI pAra pahoMcI zake che ane keTalAkanI pAra pahoMcI zakato nathI. arci Adi vimAna, kAma Adi vimAna, vijaya-vaijayanta Adi vimAnonI laMbAI-pahoLAI paNa uparokta pramANe che. A prakAre kalpavAsI ane kalpAtIta UrdhvalokanA vaimAnika devono TUMkamAM varNana karI have lokapAla devonAM varNana karIe chIe. zakendra ane IzAnendranA lokapAla devo sAthe A tiryazlokano vizeSa saMbaMdha che. eTale enuM vistArapUrvaka varNana karyuM che. zakranA cAra lokapAlo che. emanAM nAma (1) soma, (2) yama, (3) varUNa, (4) vaizramaNa che ane enA vimAnonA nAma (1) sadhyaprabha (2) varasidhdha (3) sataMjala (4) valtha che. soma lokapAlanuM saMdhyaprabha vimAna saudharma kalpamAM saudharmAvalaMsaka mahAvimAnathI asaMkhya yojana pUrvamAM che. te sADA bAra hajAra yojana lAMbu - pahoLuM ane aDatALIsa lAkha bAvana hajAra AThaso aDatALIsathI kaMIka vadhu paridhivALuM che. yama lokapAlanuM varasidhdha vimAna dakSiNa dizAmAM, varuNa lokapAlanuM sataMjala vimAna pazcimamAM ane vaizramaNa lokapAlanuM valga vimAna uttara dizAmAM che. emanA AyAma - vijhaMbha - paridhi saMdhyaprabha vimAnanI samAna che. IzAnendranA lokapAlonA nAma - (1) soma (2) yama (3) vaizramaNa (4) varUNa che ane vimAnonA nAma (1) sumana (2) sarvatobhadra (3) vaghu tathA (4) suvallu che. A vimAna IzAnAvataMsaka mahAvimAnathI kramazaH pUrva, dakSiNa, pazcima ane uttara dizAmAM asaMkhyAta hajAra yojana AgaLa javA para che. bAkInuM varNana zakranA lokapAlonA jevuM che. sumana vimAna jaMbUdvIpanA maMdara parvatanI uttaramAM ratnaprabhA pRthvInI upara che tyAM aMkAvataMsaka vagere cAra avataMsaka darzAvyA che enI vacce IzAnAvatuMsaka che. enI pUrvamAM asaMkhya hajAra yojana trAMsA javAnA (sthAne) sADA bAra hajAra yojana lAMbu - pahoLu A vimAna che. e pramANe arcinikA Adi vimAna jANavA joIe. badhA Indro ane lokapAlonA utpAta parvata dasa hajAra yojana UMcA, dasa hajAra gAu bhUmimAM UMDA ane mULamAM dasa hajAra yojana vidhvaMbhavALA che. lokAntika devonA varNana sAthe saMbaMdhita hovAne kAraNe saMkSepamAM pahelA kRSNarAjInuM ane pachI tamaskAyanuM varNana karyuM che. kRSNarAjiomAM ATha lokAntika deva vimAna che. kRSNarAjio ATha che - pUrvamAM be, pazcimamAM be, dakSiNamAM be ane uttaramAM be. e kRSNarAjio akhADAnI samAna samacorasa che. pUrva pazcimanI be bAhya kRSNarAjio koNa che tathA uttara-dakSiNanI be bAhya kRSNarAjIo trikoNa che. pUrva-pazcima ane uttara-dakSiNanI badhI Abhyantara kRSNarAjIo corasa che. enA uparAMta pUrvanI aMdaranI kRSNarAjI dakSiNanI bAhya kRSNarA sAthe, dakSiNanI aMdaranI kRSNarAjI pazcimanI bAhya kRSNarAjI sAthe, pazcimanI aMdaranI kRSNarAjI uttaranI bAhya kRSNarAjInI sAthe ane uttaranI aMdaranI kuSNarAjI pUrvanI bAhya kRSNarAjI sAthe sparzAvela che. eno varNa atyanta kRSNa che. ATha kRSNarAjionA nAma A pramANe che - (1) kRSNarAjI (2) megharAjI (3) maghA (4) mAghavatI (5) vAtaparidhA (6) vAtaparikSobhA (7) devaparidhA ane (8) deva parizabhA. A kRSNarAjio sanakumAra, mahendrakalpanI upara tathA brahmaloka kalpanA riSTa vimAna prataTanI nIce AvelI che. eno AyAma-vikhaMbha ane paridhi asaMkhya hajAra yojanano che. eno vistAra eTalo che ke - traNa capaTI Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bajAvavAmAM Ave eTalA samayamAM koI maharthika deva jaMbudvIpanI ekavIsavAra parikramA kare eTalI tIvra gatithI cAle to paNa te deva e gatithI utkRSTa paMdara divasa sudhI cAle to keTalIka kRSNarAjine pAra karI zake che ane keTalIka kRSNarAjIne pAra karI zakatA nathI. - kRSNarAjiomAM ghara, dukAna, bAdara akhAya, agnikAya, vanaspatikAya, caMdra, sUrya, graha, nakSatra, tArA Adino to abhAva che. paraMtu devakRta megha vagerenuM astitva hoya che. e kRSNarAjio pRthvI, jIva ane pudgalanuM pariNAma che. kRSNarAjI ane tamaskAyamAM varNanI samAnatA hovA chatAM paNa ghaNI badhI bhinnatA che. tamaskAya pRthvIrUpa nahIM paNa jalarUpa che ane pRthvIrUpa na hovAnuM kAraNa e che ke - pRthvIkAya koI eka zubha dezane prakAzita kare che ane koI eka dezane prakAzita nathI karatI eTale e jala pariNAma che tathA jIva pariNAma temaja pudgala pariNAma to che paraMtu pRthvI pariNAma nathI. tamaskAyanI utpatti jaMbudvIpanI bahAra trAMsA asaMkhya dvIpa samudronI pachI aNavara dvIpanI bAhya vedikAnA aMtima bhAgathI aruNodaya samudramAM beMtALIsa hajAra yojana UMDA utarayA (pachI) eka pradeza zreNimAM thAya che ane sattaraso ekavIsa yojana upara javA pachI trAMsI phelAtI phelAtI saudharma Adi cAra kalpone AvRtta (DhAMkatI) evI brahmaloka kalpanA riSTa vimAna prastaTamAM samApta thAya che. A prakAre saMsthAna nIce to zakorAnA mULa jevo ane uparathI maraghAnA pIMjarA jevo thAya che. saMkhyAta yojana vistAravALInI pahoLAI saMkhyAta hajA2 yojana, asaMkhyAta yojanavALInI pahoLAI asaMkhyAta hajAra yojana che ane paridhi bannenI asaMkhyAta hajAra yojana che tathA e eTalI ke - traNa capaTI vagADavAmAM Ave jeTalI vAramAM jaMbUdvIpanI ekavIsa vAra parikramA karanAra RdhdhizALI deva utkRSTa gatithI cha mAsa sudhI cAle to paNa te keTalAka bhAgane ja pAra karI zake che. tamaskAyamAM ghara, dukAna, gAma yAvatuM sanniveza Adi nathI. IzAne tamaskAyika devo dvArA tamaskAyanI racanA karAve che tathA asurakumAra ratikrIDA, zatrune dago karavo ane corAyelI evI vastuone chupAvavA mATe tamaskAyanI racanA kare che. tamaskAyamAM bAdara pRthvIkAya, tejaskAya, candra sUryAdino abhAva che. paraMtu bAdara megha saMsvadita thAya che. megha varase che, emane deva, asura ane nAga kahe che. tamaskAyano varNa (raMga) atyadhika romAMcaka, bhayAnaka, trAsadAyaka kaSNa hoya che. jethI enI kaSNatAne joIne moTA- moTA deva paNa khaMbhita thaI jAya che. eTale tamaskAyanA tera paryAyavAcI nAma kahevAmAM AvyA che. jemake - (1) tama (2) tamaskAya (3) aMdhakAra (4) mahAMdhakAra (5) lokAMdhakAra (6) lokatamistrI (7) devAMdhakAra (8) devatamistrI (9) devAranya (10) devabhUha (11) devaparidhA (12) devapratikSobha ane (13) arUNodaya samudra tamaskAya pRthvInuM pariNAma nathI paraMtu jala, jIva ane pudgalanuM pariNAma che. tamaskAyamAM bAdara pRthvIkAya ane bAdara agnikAya rUpane sivAya badhA prANI, bhUta, jIva, satva anantabAra pRthvIkAya yAvatu trasakAyamAM utpanna thayelA che. A Urdhvaloka kSetralokanA vaimAnika devonuM nirUpaNa che. have sidhdhonA avasthAna kSetra ISatuM prAgubhArA pRthvInuM nirUpaNa kare che. sidhdha sthAna A ratnaprabhA pRthvInI nIce nathI ane nathI saudharmAdi vaimAnika vimAnone nIce paraMtu sau dharmAdithI laI anuttara parvatanA vimAnothI seMkaDo, hajAro, lAkho ane koTA-koTi yojana upara javAnA (sthAne) vijayAdi anuttara vimAnonI sarvopari supikAnA agrabhAgathI bAra yojana upara ISatuprAmbhArA pRthvI che. enA bAra paryAyavAcI nAma che. te pIstALIsa lAkha yojana lAMbI-pahoLI che ane eka karoDa beMtALIsa lAkha trIsa hajAra baso ogaNapacAsa yojanathI kaMIka vadhu enI paridhi che. A pRthvInA madhyabhAgamAM ATha yojananuM kSetra ATha yojana jADuM che je eka-eka pradeza kSINa thatA-thatA, ghaTatA- ghaTatA, potAnA aMtima bhAgomAM mAkhInI pAMkhathI paNa atyAdhika pAtaLI AMgaLanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI jADI rahI jAya che. A zveta varNanI ja che. emAM lokAnta eka yojana upara che ane A yojana upara eka gAunA chaThThA bhAgamAM sarva sAMsArika baMdhanothI viniyukta thaI sidhdha bhagavAna sAdi-aparyavasita kALa mATe sthita che. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( kALa-lokaH sUtra 1299-1308 pR. 330-400 kALa lokanA varNanano prAraMbha kALa samavatArathI karavAmAM Avyo che ke- AtmA ane ubhayanA bhedathI kALa samavatAra be prakAranA che. samaya kALa gaNanAno Adya ekama che ane enA pachI AvalikA vagere pugala parAvarta, atIta, anAgata sarvakALano sthAna che. samaya to Atma svarUpathI AtmabhAvamAM samavatarita thAya che. paraMtu AvalikA Adi ubhaya svarUpathI paNa samavatarita thAya che ane AtmabhAvamAM paNa samavatarita thAya che. sAgaropama, avasarpiNI, utsarpiNI, pudgala parAvartana, atIta, anAgatakALa paryata kahIne aMtamAM darzAvavAmAM AvyuM che ke - sarvakALa ubhaya svarUpathI AtmabhAvamAM samavatarita thAya che. tatpacAta kALAnupUrvInuM vistArathI varNana karavAmAM AvyuM che. aupanidhitI ane anaupanidhitInA bhedathI kALAnupUrvI be prakAranI che. emAM anaupanidhinI, kALAnupUrvI naigama vyavahAra nayasammata ane saMgrahanaya sammatanA bhedathI be prakAranI che. naigamavyavahAra nayasammata paNa arthapada prarupaNatA, bhaMgasamutkIrtanatA bhaMgopadarzanatA samavatAra ane anugamanA bhedathI pAMca prakAranI che. A pAMconA lakSaNa, parasparano saMbaMdha temaja upayogitAnuM vistArapUrvaka varNana karavAmAM AvyuM che. anAnupUrvI ane avaktavya dravyonA varNana mATe saMketa karavAmAM Avyo che ke - naigama-vyavahAra naya sammata kSetronupUrvInI jema kahevuM joIe tathA eka AnupUrvI dravyanI apekSA jaghanya sthiti traNa samayanI che, utkRSTa sthiti asaMkhyAta kALanI che ane anekanI apekSA sarvakAlika che. anAnupUrvI eka dravyanI apekSA ajaghanya-anutkRSTa eka samaya ane anekanI apekSA sarvakALa tathA avakatavya che, eka dravyanI apekSA ajadhanya-anutkRSTa be samaya tathA anekanI apekSA sarvakALanI sthiti che. AnupUrvIno eka dravyanI apekSAe antara jaghanya eka samaya utkRSTa e samaya, anAnupUrvIno eka dravyanI apekSAe aMtara jaghanya be samaya, utkRSTa asaMkhyAta kALa, avaktavyano eka dravyanI apekSAe aMtara eka samaya utkRSTa asaMkhyAtakALa che. vividha dravyonI apekSAe aMtara nathI. saMkSepamAM e naigama-vyavahAra naya sammata anaupanidhinI kALAnupurvInuM varNana che ane saMgraha naya sammata anaupanidhinI kALAnupUrvInA pAMca bheda naigama-vyavahAra naya sammatanI jevo che. A pAMcenuM varNana saMgraha naya sammata kSetrAnupUrvInI samAna che. aupanidhinI kALAnupUrvInA traNa bheda che-(1) pUrvAnupUrvI (2) paracAnupUrvI (3) anAnupUrvI . eka samayanI sthitivALA yAvata asaMkhyAta samayanI sthitivALA athavA samaya AvalikA yAvatu sarvakALa. A prakAre anuloma gaNanA pUrvAnupUrvI kahevAya che. enAthI pratiloma gaNanAne paDyAnupUrvI kahe che ane ekathI prAraMbha karI ekottara vRddhi karIne sarvakALa parvatanI zreNI sthApita karI paraspara guNAkAra vaDe niSpanna rAzimAMthI Adi ane aMtimanA be bhAgone ochA karIne bAkI rahelA bhaMga anAnupUrvI kahevAya che. kALanA mukhya traNa prakAra che- (1) atIta, (2) vartamAna, (3) anAgata. evA ja prakAre samayathI laI avasarpiNa paryata kALanA traNa-traNa prakAra jANavA joIe. athavA pramANakALa, yathAyurnivRttikALa, maraNakALa ane adhyAkALa nA bhedathI kALanA cAra bheda paNa thAya che. emAMthI pramANakALa divasa pramANakALa ane rAtri pramANakALanA bhedathI be prakAranA hoya che. cAra porapIno divasa ane cAra porapInI rAtri hoya che. divasa ke rAtrinI jaghanya poSI traNa muhUrtanI ane utkRSTa porathI sADA cAra muhUrtanI thaI zake che. aSADhamAM be pAda pramANa, poSamAM cArapAda pramANa ane AsomAM traNa pAda pramANe porathI thAya che. sAta divasa rAtrimAM eka AMgaLa, pakSamAM be AMgaLa, mAsamAM cAra AMgaLanI hAni-vRddhi thAya che. kArtika pUrNimA ane phAgaNa pUrNimAnA divase sUrya cAlIsa AMgaLa pramANa porathI chAyA karIne gati kare che. jyAre divasa ane rAtrinI sADA cAra muhUrtanI utkRSTa porathI thAya che. tyAre eka muhUrtanA ekaso bAvIsa bhAga jeTalI ghaTatI-ghaTatI divasa ane rAtrimAM traNa muhUrtanI porathI thAya che. e pramANe jaghanya traNa muhUrtanI poSI thavA para eka muhUrtanA ekaso bAvIsamA bhAga jeTalI vadhatI- vadhatI sADAcAra muhUrtanI porI thAya che. jyAre utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri thAya che. tyAre utkRSTa sADAcAra muhUrta divasanI porabI ane traNa muhUrtanI jaghanya rAtrinI porathI thAya che. rAtri jyAre aDhAra muhUrtanI ane divasa bAra muhUrtano hoya che. tyAre rAtrinI sADA cAra muhUrtanI utkRSTa porapI thAya che ane divasanI traNa muhUrtanI jadhanya porapI thAya che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ASADhI pUrNimAe aDhAra muhUrtano utkRSTa divasa ane bAra muhUrtanI jaghanya rAtri thAya che ane poSa pUrNimAe utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri temaja jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che tathA caitrI pUrNimA ane AsonI pUrNimAe divasa- rAtri samAna hoya che arthAtu paMdara muhUrtano divasa ane paMdara muhUrtanI rAtri thAya che. tyAre eka muhUrtanA cauthA bhAga emAMthI cAra muhUrta ochA jeTalI divasa-rAtrinI porathI thAya che. caitra ane Aso mAsamAM sUrya ekavAra chatrIsa AMgaLanI ane kArtika kRSNA saptamInA divase sUrya sADatrIsa AMgaLanI porathI chAyA karato evo gati kare che. A pramANakALanuM varNana che. je koI nairayika, tiryaMca, manuSya ane deve je prakAranuM AyuSya bAMdhyuM hoya, enA evA rUpamAM bhogavavAne yathAyarnivRttikALa' kahe che. jIvano zarIrathI viyoga maraNakALa' che. samaya, AvalikA yAvatu utsarpiNI Adi rUpa kALane addhAkALa' kahevAmAM Ave che. je kALanA be bhAga nathI thatA te samaya' kahevAya che. asaMkhya samayane saMmilita karavAthI je kALa Ave che te AvalikA' (kahevAya) che ane saMkheya AvalikAonA eka zvAsozvAsa" thAya che. (addhA) kALa be prakAranA che-pradeza niSpanna, vibhAga niSpanna. eka samayanI sthitivALA yAvatu asaMkhya samayanI sthitivALA (paramANuM ke skaMdha) pradeza niSpanna kahevAya che. ane samaya AvalikA muhUrta yAvatu parAvartana e kALa vibhAgothI niSpannane ' vibhAga niSpanna" kahevAmAM Ave che. samaya kALano badhAthI sUkSmatama aMza che e ahIM eka udAharaNa dvArA samajAvavAmAM AvyuM che ane AvalikA Adi uttaravartI kALa gaNanAnI Adya ekamo che. AvalikA asaMkhyAta samayanI hoya che. AvalikAnA anantara kALagaNanAnI sUcaka saMkhyAo zvAsozvAsa (prANa), stoka, lava, muhUrta, ahorAtra, pakSa, mAsa, Rtu, ayana, saMvatsara, yuga, sovarSa, sahastra varSa, lAkha varSa pUrvAga yAvatuM zIrSa prahelikA che. prANathI laI lAkha varSa sudhInI kALa gaNanA prAyaH sarvajJAta che. enA pachI pUrvAgathI laI zIrSapahelikA parvatanI saMkhyA pUrvathI uttaranI saMkhyA coryAsIlAkhacoryAsIlAkha gaNI che. zIrSa prahelikA paryanta gaNitano viSaya che. avasarpiNI, utsarpiNI kALa aupamika kALanuM rUpa che. jenI kALa gaNanA sAgaropamo dvArA spaSTa karavAmAM Ave che. e avasarpiNI, utsarpiNI utkRSTa madhyama ane jaghanyanA bhedathI traNa prakAranI che. trIsa akarmabhUmiomAM avasarpiNI, utsarpiNI kALa thato nathI eka mAtra avasthita kALa hoya che. e pramANe pAMca mahAvideha mATe paNa samajavuM joIe. bharata, airAvata kSetromAM utsarpiNI avasarpiNI kALa hoya che. avasarpiNI utsarpiNI kALa cha ArAmAM vibhAjita che. avasarpiNIkALanA ArAo suSama-suSamA yAvatuM duSama-duSamA rUpa che. utsarpiNI kALanA ArAo duSama-duSamAthI AraMbha thaI suSama-suSamA rUpa che. bharata airAvata kSetramAM utsarpiNI avasarpiNInA suSama-suSamA ArAonuM kALamAna cAra kroDAkroDI sAgaropama hatuM, che ane raheze. e kALamAna dhAtakIkhaMDa ane puSkarAI mATe paNa samajavuM joIe. (1) avasarpiNI kALanA prathama ArAnuM nAma suSama-suSamA' che. tyAMno bhUmibhAga ati sama temaja ramaNIya hato. tyAM dasa prakAranA kalpavRkSa kahevAmAM AvyA che. tyAMnA manuSyanuM AyuSya traNa palyopamanuM hoya che. enI uMcAI traNa koza che. te vajaRSabhanArAca saMhananavALA che temaja corasa AkAranA che. enI pAMsaLIo baso chappana (hoya) che. traNa divasa pachI AhAranI IcchA thatI hoya che. AyuSya traNa palyopama (jeTaluM) hoya che. bhogya AyuSyanA cha mAsa bAkI rahyA hoya tyAre parabhavano AyuSya bAMdhe che. mRtyu pAmIne devalokamAM utpanna thAya che. yugalika saMtAnanuM pacAsa divasa sudhI pAlana-poSaNa kare che. (2) prathama Aro pUrNa thayA pachI suSamA' nAmano, bIjA ArAno AraMbha thAya che. A samayamAM prAkRtika padArtho temaja manuSyonA AcAra-vicAra AdinI rIti nIti prAya: prathama ArA jevI ja che. paraMtu emAM keTaloka pheraphAra thaI jAya che. jemake- cAra hajAra dhanuSa pramANa zarIranI avagAhanA (UMcAI) thAya che. ekaso aThThAvIsa pAMsaLIo hoya che. be divasa pachI bhojananI IcchA thAya che. potAnI yugalika saMtAnanuM cosaTha divasa pAlana-poSaNa kare che. be palyopamanuM AyuSya hoya che. (3) bIjo Aro vItyA pachI suSama-duSamA' nAmano trIjA ArAno prAraMbha thAya che. e samayamAM padArthonA varNa-gaMdha-rasa-sparza paryAyomAM tathA manuSyonuM utthAna bala-vIrya, puruSAkAra-parAkramanA paryAyomAM kramaza: anantagaNI hAni thatI jAya che. manuSyonA zarIranI UMcAI be hajAra dhanuSya thaI jAya che. zarIramAM pAMsaTha pAMsaLIo hoya che. AyuSya eka palyopamanuM hoya che. eka divasa pachI AhAranI IcchA thAya che. potAnA yugalika saMtAnanuM agaNyAzI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasa pAlana-poSaNa kare che ane mRtyu pAmIne manuSya-tiryaMca deva-nAraka gatiomAM pota-potAnA AcAra-vicAra anusAra janma le che ane koI siddha-buddha-mukta thAya che. trIjA ArAnA aMtima samayamAM paMdara kulakara thAya che. (4) trIjo Aro vItyA pachI "duSama-suSamA" nAmano cothA ArAno prAraMbha thAya che. A kALamAM prAkRtika padArthonA varNa-gaMdha-rasa-sparza paryAyomAM anaMtagaNI hAni thatI jAya che. manuSyonA zArIrika saMsthAna samacaturagna (corasa)thI laI huMDaka paryata cha prakAranA hoya che. manuSyano AyuSya pUrNa karI nArakAdi cAre gatiomAM utpanna thAya che ane koI-koI siddha-buddha-mukta thAya che. zarIranI avagAhanA (UMcAI) aneka dhanuSya pramANa thAya che. AyuSya jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa pUrvakoTInuM thAya che. enA chevaTanA tribhAgamAM (1) ahatuvaMza (2) cakravarti vaMza ane (3) dazAravaMza. A traNe vaMzonI utpatti thAya che tathA 23 tIrthaMkara, 11 cakravartI, 9 baLadeva ane 9 vAsudeva utpanna thAya che. (5) cotho Aro vItyA pachI ekavIsa hajAra varSa pramANavALo dupamA" nAmano pAMcamA ArAno prAraMbha thAya che. emAM prAkRtika padArtho ane manuSyonA AcAra-vicAramAM kramaza: anantaguNo dAsa thaI jAya che. ahIMnA manuSyonA zarIra cha prakAranA saMsthAnavALA hoya che. avagAhanA aneka hAthanI hoya che. Ayu jaghanya attarmuhUrta ane utkRSTa so varSathI kaMIka vadhu hoya che. AyuSya pUrNa karIne nArakAdi cAre gatiomAMthI koI ekamAM utpanna thAya che. koI siddha-buddha-mukta paNa hoya che. A ArAnA aMtima trIjA bhAgamAM gaNa-dharma, pAsaDa dharma, rAjadharma (bAdara) agni ane dharmAcaraNa vicchinna (judA) thaI jAya che. () pAMcamo Aro vItyA pachI ekvIsa hajAra varSavALA duSamA-duSamA' nAmano chaThThA ArAno AraMbha thAya che. emAM padArthonA varNAdi paryAyomAM anantagaNI hAni thAya che. e kALamAM du:khathI pIDita manuSyomAM hAhAkAra macI jAya che. bhayaMkara saMvartaka vAyu prakopita thaI jAya che. dizAomAM dhULa Adi UDavAthI aMdhakAra chavAI jAya che. caMdra adhika zItala ane sUrya adhika uSNa thaI jAya che. arasa-virasa- kSAra Adi nAmavALA meghonI varSA thavAthI pRthvI atyaMta rUkSa-nIrasa thaI jAya che. gaMgA, siMdhu nadIo sivAya sarovara Adi anya jala sthAnonuM nAma bAkI rahI jAya che. grAma-nagaromAM vividha vAnaspatika vRkSono abhAva thaI jAya che. manuSyonA rUpa-raMga-gaMdha-sparza vagere - aniSTa, akAMta, apriya amanojJa thaI jAya che. manuSyonI utkRSTa zarIranI avagAhanA eka ratnI hAthanI hoya che tathA puruSanI utkRSTa Ayu vIsa varSa ane strInuM soLa varSanuM hoya che. putra-pautra AdinI vipulatA thaI jAya che. te gaMgA-siMdhu nadInA kinAre ke vaitAr3haya parvatanA bilomAM rahe che. bilonI saMkhyA 72 che. manuSyonA bhojana vyavasthAnI sthiti A pramANe che - gaMgA-sidhu nadIomAM rathanI paiDAnI nAbhi DUbe eTaluM pANI hoya che, je mAchalI Adi jalacara jIvothI vyApta rahe che. mAchalIo Adine pakaDIne prAta:kALe retImAM ene dabAvI devAmAM Ave che. je sUryanA tIvra prakAzathI pAkI jAya che, sAMje (retImAMthI) kADhIne khAvAmAM Ave che. evI rIte sAMje retImAM mAchalIne dabAvI devAmAM Ave che je caMdranI zItalatAthI pAkI jAya che. AvI vRtti ekavIsa hajAra varSa paryata rahe che. manuSyonA AcAra-vicAra zunya thaI jAya che. AvI sthitimAM marI narakomAM utpanna thAya che. A dasa koDAkoDI sAgaropama pramANavALA avasarpiNInA chaye ArAnuM varNana che. avasarpiNI kALano chaThTho Aro pUrNa thayA pachI utsarpiNIkALano prAraMbha thAya che. e paNa cha ArAmAM vibhakta che. ArAonA nAma- kALapramANa sahita avasarpiNInI samAna pratiloma jANavA joIe. jemake- (1) duSamA-duSamA, (2) duSamA, (3) duSama-suSamA, (4) suSamA-duSamA, (5) suSamA, (6) suSama-suSamA. 1. avasarpiNIkALano chaThTho Aro pUrNa thayA pachI zrAvaNa mAsanA kRSNapakSanI ekame bAlavakarNamAM caMdranI sAthe abhijita nakSatrano yoga thavA (pachI) utsarpiNI kALano prathama Aro duSamA-duSamA'no prAraMbha thAya che. prAraMbhamAM to prakRti Adi ane manuSyonI sthiti avasarpiNI kALanA chaThThA ArAnI jevI ja hoya che. paraMtu uttarotara kramaza: ananta paryAyonI parivRddhi thaI jAya che. 2. A prathama Aro vItyA pachI ekavIsa hajAra varSa pramANa vALo duSamA' nAmano bIjA ArAno prAraMbha thAya che. puSkara saMvartaka khIra, dhRta, amRta Adi nAmavALA meghonI varSA thavAthI pRthvI sarasa ane padArthonA varNa AdimAM vRddhi thatI jAya che. manuSyomAM dharmAcaraNa karavAnI vRttimAM vadhAro thAya che. atyAra sudhI je nikRSTa jIvana vItAvyuM hatuM. enI niMdA gartA Adi karIne dharmAnumodita jIvana vItAvavAne mATe agrasara thAya che. ahIMnA manuSyonA zarIranuM saMsthAna cha prakAranuM hoya che. UMcAI aneka hAthanI hoya che. AyuSya jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa so varSathI kaMIka vadhu hoya che. AyuSya pUrNa karIne narakAdi cAreya gatimAM utpanna thAya che. paraMtu siddha thatA nathI. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. A bIjo Aro vItyA pachI beMtAlIsa hajAra ochA eka koDAkoDI sAgaropama pramANavALo trIjA duSamAsuSamA' nAmanA ArAno prAraMbha thAya che. ahIMnA manuSya potAnA AcAra-vicAra anusAra jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTa pUrva koDInuM AyuSya bhogavIne cAre gatiomAM janma le che ane koI-koI siddha-buddha-mukta thAya che. A kALa mAM tIrthakara vaMza, cakravartI vaMza, dazAra vaMza utpanna thAya che ane 23 tIrthakara, 11 cakravartI , 9 baLadeva, 9 vAsudeva utpanna thAya che. 4, A trIjo Aro vItyA pachI be koDAkoDI sAgaropamano suSamA-duSamA' nAmano cothA ArAno AraMbha thAya che. padArthonA varNAdi paryAyomAM ananta gaNI vRddhi thatI jAya che. A kALa pahelA, bIjA temaja trIjA tribhAgomAM vibhakta che. A kALanA prathama tribhAgamAM sumati Adi RSabha paryata paMdara kulakaronI utpatti thAya che ane rAjadharma, gaNadharma, pAkhaMDadharma, agnidharma, dharmAcaraNa bucchinna thaI jaze evI anya AcAryonI mAnyatA che. madhyama ane aMtima tribhAganuM varNana avasarpiNInA prathama ane madhyama tribhAganA jevuM ja samajavuM joIe. pa-6. pAMcamA traNa koDAkoDI sAgaropama kALano suSamA" Aro temaja chaThThA cAra koDAkoDI sAgaropama kALa nA suSama-suSamA' ArAnuM varNana avasarpiNI kALanA bIjA, pahelA ArAnI samAna samajavuM joIe. eka sAgaropamanuM kALa pramANa palyopama kALa pramANa dvArA darzAvatA kahevAmAM AvyuM che ke - emAM manuSya, tiryaMca, deva, nArakonI AyuSyanuM pramANa jJAta karavAmAM Ave che. uparyukta kathanano phalitArtha e paNa thaI zake che ke - kALa be prakArano che. (1) gaNitakALa (2) upamAkALa. gaNitakALa samayathI laI zIrSa prahelikA paryata che jenuM varNana pUrvamAM karavAmAM AvyuM che. aupamika kALa be prakAranA che - palyopama, sAgaropama. palyopamanA svarUpane samajavAno A ekama paramANuM che. anantara ucchalakSaNazlekSaNikAnAkramathI uttarottara gaNanA karatA-karatA daMDa, dhanuSya, gAu yojananI gaNanA karIne eka yojana lAMbo-pahoLo-UMDo ane kaMIka vadhu traNa gaNI paridhivALo palya (khADo) eka divasathI laI utkRSTa sAta divasa sudhI ene bAlAjha cheDAo vaDe evo ThasoThAsa bharavAmAM Ave ke - jene agni, jala, vAyu Adi kaMIpaNa hAni pahoMcADI zake nahIM. paNa e palyamAMthI so-so varSa pachI eka bAlAjha kADhavAmAM Ave, jeTalA samayamAM te palya sarvathA khAlI thaI jAya eTalo kALa palyopama kahevAya che. evA pramANavALA dasa koDAkoDI palyopamano eka sAgaropama thAya che. ahIM ArAnuM saMkSiptamAM puna:vivaraNa darzAvavAmAM Ave che. cAra koTAkoTi sAgaropamano avasarpiNI kALano prathama suSama-suSamAM Aro hoya che. traNa koTAkoTi sAgaropama (jeTalo) bIjo suSamA Aro, be koTAkoTi sAgaropama (jeTalo) trIjo suSama-duSama Aro, beMtAlIsa hajAra varSa ochA eka sAgaropama (jeTalo) cotho duSama-suSamA Aro, ekavIsa hajAra varSano pAMcamo duSamA Aro ane ekavIsa hajAra varSano chaThTho duSama-duSamA Aro hoya che. utsarpiNI kALanA ArAonI gaNanA avasarpiNI kALanA pratiloma krama temaja emanA kALamAna anusAra kahevA joIe. arthAta prathamathI laIne chaThThA ArA sudhInA nAma. (1) duSama-duSamAM, (2) duSamAM, (3) duSama-suSamA, (4) suSama-duSamA, (5) suSamA, (6) suSama-suSamA ane emanuM kALa pramANa kramazaH ekavIsa hajAra varSa, ekavIsa hajAra varSa, beMtAlIsa hajAra varSa ochA eka koTAkoTi sAgaropama, be koTAkoTi sAgaropama, traNa koTAkoTi sAgaropama tathA cAra koTAkoTi sAgaropama. A prakAre dasa koTAkoTi sAgaropamano eka avasarpiNI ane dasa koTAkoTi sAgaropamano eka utsarpiNIno kALa pramANa che. banneno maLIne vIsa koTAkoTi sAgaropama kALa pramANa hoya che. palyopamanA traNa bheda che- 1, uddhAra palyopama, 2. addhApalyopama, 3. kSetrapalyopama. A traNe bheda sUkSma ane vyAvahArika (evA) be prakAranA hoya che. vyAvahArika bheda sUkSmabhedanuM varNana karavA mATe bhUmikA rUpa che. dasa koTAkoTi vyAvahArika uddhAra Adi traNe palyopamonuM e-e nAma vALuM eka sAgaropama hoya che. sUkSma uddhAra palyopama-sAgaropama vaDe dvIpa samudronuM parimANa jANI zakAya che. sUkSma addhA palyopama ane sAgaropamathI nairayika, tiryaMca, manuSya ane devonA AyuSya mApavAmAM Ave che. kSetra palyopama be prakAranA che - 1. sUkSma kSetra palyopama, 2. vyAvahArika kSetra palyopama. eka yojana lAMbo-pahoLo ane eka yojana UMco tathA traNa gaNAthI kaMIka vadhu paridhivALo palya hoya ene eka divasathI laI sAta divasa sudhI ugelA bAlAgrothI evI rIte bharavAmAM Ave ke - agni, jala Adi dvArA emAM koIpaNa prakAranI vikRti na Ave, pachIthI A bAlAjho vaDe sparzita kSetra jeTalA samayamAM apaharaNa karatA-karatA nizreSTa nirlepa thaI jAya te vyAvahArika kSetra palyopamano pramANa che. dasa koDAkoDI vyAvahArika kSetra palyopamano Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vyAvahArika kSetra sAgaropama thAya che. A kSetra palyopama ane sAgaropamAMthI koI prayojana siddha nathI thatuM. mAtra svarUpanI prarUpaNA che. sUkSma kSetra palyopamanA palyano AyAma- vikhaMbha temaja paridhi pUrvavata che. ene eka divasathI laI sAta divasa sudhI ugelA bAlAjho vaDe ThAsoThAsa bharavAmAM Ave ane asaMkhyAta khaMDa karavAmAM Ave to sUkSmapanaka jIvanI zarIra avagAhanAthI asaMkhyAta guNA che ane dRSTinA viSayabhUta padArthonI apekSA asaMkhyAta bhAga pramANa che. A palyanA bAlAjha khaMDo vaDe je AkAza pradeza spaSTa ane aspaSTa thAya che. emAMthI prati samaya eka-eka AkAza pradezane apahAra karavAmAM Ave jeTalA samayamAM sarvAtmanA nirlepa thaI jAya eTalA kALa ne sUkSmakSetra palyopama kahe che. dasa koDAkoDI sUkSmakSetra palyopamano eka sUkSmakSetra sAgaropama thAya che. A sUkSmakSetra palyopama ane sAgaropama dvArA daSTivAdamAM varNita dravyonI gaNanA karavAmAM Ave che. AvalikAthI laIne avasarpiNI, utsarpiNI paryata jeTalA paNa kALanA bheda che. emAM samayonI saMkhyA asaMkhyAta che ane pudgala parAvartana, atIta, anAgata ane sarvaddhAmAM ananta che. zvAsozvAsathI laIne zIrSa prahelikA paryata saMkhyAta AvalikAo che. palyopama, sAgaropama, avasarpiNI, utsarpiNImAM asaMkhyAta, pudgala parAvartanathI sarvaddhAmAM anaMta AvalikAo thAya che. paraMtu bahutva vivakSAmAM zvAsozvAsathI laIne zIrSa prahelikA paryanta svAtu saMkhyAta, sAta asaMkhyAta ane svAtu anaMta AvalikAo hoya che. palyopamothI laIne utsarpiNIo sudhI syAhu asaMkhyAta anaMta hoya che. pudgala parAvartanamAM anaMta hoya che. stokAdi kALa bhedomAM pugala parAvartana paryata ekavacana, bahuvacananI apekSAe zvAsozvAsonI saMkhyA AvalikAonI samAna jANavI joIe yAvata zIrSaprahelikAone mATe paNa evuM ja kahevuM joIe. ekatva vivakSAthI sAgaropamamAM palyopama saMkhyAta hoya che. pudgala parAvartanamAM anaMta palyopama hoya che. bahatva vivakSAthI sAgaropamo, avasarpiNIo, utsarpiNIomAM saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta palyopama hoya che. pudgala parAvartanomAM anaMta hoya che. avasarpiNI, utsarpiNImAM sAgaropamanuM kathana palyopamanI samAna che. pudgala parAvartanamAM avasarpiNI utsarpiNI anaMta hoya che. A prakAre sarvakALa mATe paNa jANavuM joIe. atIta, anAgata ane sarvakALamAM pudgala parAvartana anaMta che. atItakALathI anAgatakALa temaja sarvakALa tathA anAgata kALathI sarvakALa saMkhyAta, asaMkhyAta ane ananta nathI. atItakALathI anAgatakALa eka samaya adhika che ane anAgatakALathI atItakALa eka samaya ocho che. atItakALathI sarvakALa kaMIka adhika ane sarvakALathI atItakALa kaMIka ocho che. anAgatakALathI sarvakALa begaNAthI kaMIka ocho che ane sarvakALathI anAgatakALa kaMIka vadhu che. pudgala parAvartana traNa prakAranA che. 1. atIta pudgala parAvarta, 2. vartamAna yugala parAvarta, 3. anAgata pudgala parAvarta. paramANu yugalonA saMyoga viyogathI anantAnanta pugala parAvarta bane che. e pudgala parAvarta 1. audArika, 2. vaikriya, 3. tejas, 4. kArpaNa, 5. mana, 6, vacana ane 7. zvAsozvAsanA nAmathI sAta che. saMvatsara pAMca che - 1. nakSatra saMvatsara, 2. yuga saMvatsara, 3. pramANa saMvatsara, 4. lakSaNa saMvatsara, 5. zanaizcara saMvatsara, (1) jemAM badhA nakSatra yoga kare che. badhI Rtuo pariNamita thAya che. vadhu garamI ane ThaMDaka thatI nathI paraMtu varSA vadhu thAya che te nakSatra saMvatsara (kahevAya) che. (2) je saMvatsaranI badhI pUrNimAomAM caMdra vizamacArI nakSatro sAthe yoga kare, kaDavA pANInI varSA vadhu hoya te caMdra saMvatsara (kahevAya) che. (3) je saMvatsaramAM jevI vanaspatine aMkurita thavAnI je Rtu hoya te na thAya paNa anya RtumAM aMkurita thAya, phaLa Adi Ave, varSA paryApta (puratA pramANamAM) na thAya ene tuM (karma) saMvatsara kahevAmAM Ave che. (4) je saMvatsaramAM Aditya pRthvI, puSpa-patrone rasa Ape che tathA alpa varSAmAM dhAnya paryApta thAya che te Aditya saMvatsara (kahevAya) che. (5) je saMvatsaramAM sUryanA tejathI tapta kSaNa-lava divasa thavAthI samagra pRthvI varSAnA jalathI tRpta thaI jAya che temaja badhI Rtuo yathA samaya pariNamita thAya che te abhivardhita saMvatsara (kahevAya) che. sAITha AdityamAsa ane bAsaTha caMdramAsa hoya che. emAM cha vaDe guNIne bAra vaDe bhAgavAthI trIsa Aditya saMvatsara ane ekavIsa caMdra saMvatsara bAkI rahe che. tyAre Aditya ane caMdra saMvatsarono samAna prAraMbha ane paryavasAnakALa thAya che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sAITha Aditya mAsa, ekasaTha RtumAsa, bAsaTha caMdra mAsa, saDasaTha nakSatra mAsa ane bAra vaDe guNIne bArathI bhAgavAthI sAITha Aditya, ekasaTha Rtu, bAsaTha caMdra ane saDasaTha nakSatra saMvatsara bAkI rahe che. tyAre eTalA saMvatsara pachI Aditya, Rtu, caMdra, nakSatra saMvatsarono samAna prAraMbha ane samAna paryavasAna kALa thAya che. sattAvana mAsa, sAta ahorAtra, agiyAra muhUrta ane eka muhurtanA bAsaTha bhAgomAMthI tevIsa jeTalA abhivardhita mAsa, sAITha Aditya mAsa, ekasaTha RtumAsa, bAsaTha caMdramAsa, saDasaTha nakSatra mAsa eTalA kALane eka so chappana vaDe guNI bAra vaDe bhAgavAthI sAtaso cuMmAlIsa abhivardhita, sAtaso eMsI Aditya, sAtaso trANuM, Rtuo, AThaso cha caMdra ane AThaso ekottara nakSatra saMvatsara bAkI rahe che. eTalA saMvatsaro pachI abhivardhita Adi nakSatra saMvatsara paryanta pAMce saMvatsarono samAna prAraMbha ane samAna paryavasAna kALa thAya che. mAnyatA bhedathI caMdra saMvatsara traNaso copana ahorAtra ane eka ahorAtranA bAsaTha bhAgomAMthI bAra bhAga athavA traNaso copana ahorAtra ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI pAMca bhAga jeTalo hoya che. saMvatsaronA prAraMbha ane paryavasAna kALamAM caMdra-sUryanI sAthe nakSatro mATe darzAvavAmAM AvyuM che ke - prathama pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA paryavasAna kALa pachI aMtara rahita prathama samayamAM prathama caMdra saMvatsarano prAraMbhakALa che ane bIjA saMvatsarano prAraMbhakALa tathA prathama caMdra saMvatsarano aMtararahita aMtima samaya paryavasAna kALa che. A samaye caMdra uttarASADhA nakSatranI sAthe ane sUrya punarvasu nakSatranI sAthe yoga kare che. prathama caMdra saMvatsaranA kALa bAda aMtara rahita prathama samaya bIjA caMdra saMvatsarano AraMbhakALa (toya) che ane trIjA abhivardhita saMvatsarano AraMbhakALa eno paryavasAna kALa che. A samaye caMdra pUrvASADhA nakSatranI sAthe ane sUrya punarvasu nakSatranI sAthe yoga kare che. - bIjA caMdra saMvatsarano paryavasAna kALa trIjA abhivardhita saMvatsarano prAraMbhakALa che ane caturtha caMdra saMvatsarano prAraMbhakALa eno paryavasAna kALa che. A samaye caMdra uttarASADhA nakSatra sAthe ane sUrya punarvasu nakSatra sAthe yoga kare che. caturtha caMdra saMvatsarano prAraMbhakALa tRtIya abhivardhita saMvatsarano paryavasAna kALa che. ane (Ano) paryavasAnakALa pAMcamA abhivardhita saMvatsarano prAraMbhakALa che. e samaya caMdra uttarASADhA nakSatranI sAthe ane sUrya punarvasu nakSatranI sAthe yoga kare che tathA hemanta RtunA ekottara divasa rAta vItyA pachI sUrya sarva bAhya maMDaLa sAthe Abhyantara maMDaLanI tarapha AvRtti kare che. caturtha caMdra saMvatsarano paryavasAna kALa paMcama abhivardhita saMvatsarano prAraMbhakALa che ane prathama saMvatsarano prAraMbhakALa eno paryavasAnakALa che. A samaye caMdra uttarASADhA nakSatranI sAthe ane sUrya puSya nakSatranI sAthe yoga kare che. nakSatra saMvatsaranA nakSatra mAsanA sattAvIza ahorAtra ane eka ahorAtranA saDasaTha bhAgomAMthI ekavIsa bhAga (jeTalA) hoya che ane saMvatsaramAM traNaso sattAvIza ahorAtra ane eka ahorAtranA saDasaTha bhAgomAMthI ekAvana bhAga (hoya) che. nakSatra mAsamAM AThaso ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA saDasaTha bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga (jeTalo) hoya che ane saMvatsaramAM paNa nava hajAra AThaso batrIsa muhUrta ane eka muhUrtanA saDasaTha bhAgomAMthI chappana bhAga hoya che. bIjA caMdra saMvatsarano caMdramAsa ogaNatrIsa ahorAtra ane eka ahorAtranA bAsaTha bhAgomAMthI batrIsa bhAgano tathA saMvatsara traNaso copana ahorAtra ane eka ahorAtranA bAsaTha bhAgomAMthI bAra bhAga (jeTalo) hoya che ane mAsamAM muhUrta AThaso pacAsa ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI tetrIsa bhAga tathA saMvatsaramAM dasa hajAra chaso paccIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI pacAsa bhAga hoya che. tu saMvatsaranA RtumAsamAM trIsa ahorAtra ane saMvatsaramAM traNaso sAITha ahorAtra hoya che. mAsamAM navaso muhUrta tathA saMvatsaramAM dasa hajAra AThaso muhUrta hoya che. Aditya saMvatsaranA Aditya mAsamAM trIsa ahorAtra ane eka ahorAtrano aDadho bhAga hoya che ane saMvatsaramAM traNaso chAsaTha ahorAtra hoya che. mAsamAM muhUrta navaso paMdara tathA saMvatsaramAM dasa hajAra navaso eMsI muhUrta hoya che. abhivardhita saMvatsaranA abhivardhita mAsamAM ekatrIsa ahorAtra ogaNatrIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI sattara bhAga hoya che. saMvatsaramAM traNaso trAMsI ahorAtra ogaNatrIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgomAMthI aDhAra bhAga hoya che tathA mAsamAM muhUrta navaso ogaNasAITha ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI sattara bhAga hoya che. saMvatsaramAM agiyAra hajAra pAMcaso agiyAra muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI aDhAra bhAga hoya che. yuga saMvatsaranA 1. caMdra, 2. caMdra, 3. abhivardhita, 4. candra, 5. abhivardhitae pAMca bheda che. enA banne abhivardhitomAM chavIsa-chavIsa parva tathA bAkInA traNamAM covIsa-covIsa parva hoya che. badhA maLIne pAMca saMvatsaramAM ekaso covIsa parva hoya che. pramANa saMvatsaranA pAMca bheda che - 1. nakSatra, 2. caMdra, 3. Rtu, 4. Aditya, 5. abhivardhita. eja prakAre lakSaNa saMvatsaranA bheda ane aneka nAma che. zanezvara saMvatsara aThThAvIsa prakAranA che ane nAma abhijit, zravaNa AdithI laIne uttarASADhA paryaMta nakSatronA nAmo anusAra aThThAvIsa nAma jANavA joIe. saMvatsaranA mAsonA nAma laukika ane lokottaranA bhedathI be prakAranA che. laukika nAma zrAvaNa, bhAdrapada Adi aSADha sudhI bAra che ane lokottara nAma A pramANe che- 1. abhinaMdana, 2. supratiSTha, 3. vijaya, 4. prItivardhana 5. zreyAMsa, 6. ziva, 7. zizira, 8. himavAn, 9. vasaMta, 10. kusuma saMbhava, 11. nidAdha, 12. vanavirodhI. aSADha, bhAdrapada, kArtika, poSa, phAlguna ane vaizAkha e cha mAsa ogaNatrIsa- ogaNatrIsa divasa-rAtrinA hoya che. saMvatsaromAM caMdra, ayanomAM dakSiNAyana, RtuomAM pAvasa, mahinAomAM zrAvaNa, pakSomAM kRSNa, divasa-rAtrimAM divasa, muhUrtomAM rudra, kaNomAM bAlava, nakSatromAM abhijit prathama che tathA paMca saMvatsarika yugamAM ayana dasa, RRtuo trIsa, mAsa sAITha, pakSa ekasovIsa, ahorAtra aDhArasotrIsa ane muhUrta copana hajAra navaso hoya che. apUrNa yuganA sattaraso ekAvana ahorAtra ogaNatrIsa muhUrta, eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI sattAvana bhAga ane bAsaThamA bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI paMcAvana laghutama bhAga hoya che. ADatrIsa ahorAtra dasa muhUrta, eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI cArabhAga tathA bAsaThamA bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI bAra laghutama bhAga prakSipta karavAthI pUrNatA prApta yuganA ahorAtra thAya che. jenuM pramANa aDhAraso trIsa ahorAtra thAya che. apUrNa yugamAM trepana hajAra sAtaso ogaNapacAsa muhUrta, eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI sattAvana bhAga ane bAsaThamA bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI muhUrtanA paMcAvana laghutama bhAga ane paripUrNa yugamAM copana hajAra navaso muhUrta hoya che. paripUrNa yugamAM cotrIsa lAkha aDatAlIsa so bAsaTha muhUrtano bAsaThamo bhAga hoya che. eka yugamAM bAsaTha amAso rAhu vaDe pUrNa rakta che ane bAsaTha pUrNimAo rAhuthI virakta che. amAsathI pUrNimA ane pUrNimAthI amAsa sudhI cAraso betAlIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI chetAlIsa bhAga jeTalo samaya thAya che. tathA amAsathI amAsa ane pUrNimAthI pUrNimA sudhI AThaso paMcAsI muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga jeTalo samaya hoya che. eka yugamAM eka so covIsa parva (hoya) che. je pUrNa rUpamAM rakta-virakta che. nakSatra mAsa sattAvIsa ahorAtrano hoya che ane muhUrtonI hAni-vRddhi AThaso ogaNIsa muhUrta ane eka muhUrtanA sAITha bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga jeTalI thAya che. yAma traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che. prathama yAma, madhyama yAma ane pazcima yAma. pratyeka divasa-rAtri trIsa muhUrta pramANa che. rudra, zreyAn, mitra AdithI laIne rAkSasa paryanta enA trIsa nAmo che. pratyeka pakSamAM paMdara divasa hoya che. jenA laukika nAma ekama divasa, dvitIyA divasa ItyAdi paMdarasa (pUrNimA) divasa che ane lokottara nAma pUrvAMga, siddha, manoramathI laIne upazama sudhI paMdara che. evI rIte rAtrio paNa paMda2 che. laukika nAma pratipadA rAtri yAvat paMdaramI (amAsa) rAtri che tathA uttamA, sunakSatrA Adi devAnaMdA paryanta e lokottara nAma che. e rAtriomAM tRtIya parve, saptama parve, agiyAramA parve, paMdaramA parve, ogaNIsamA parve, avama rAtrio (kSaya tithio) ane caturtha parve, aSTama parve, bAramA parve, soLamA parve, vIsamA parve ane covIsamA parve atirikta rAtrio (vRddhi-tithio) hoya che. e vizeSa che ke - atirikta rAtrio Aditya mAsomAM ane avama rAtrio caMdra mAsomAM thAya che. 116 www.jaine||brary.org Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyeka pakSamAM paMdara divasa tithi ane paMdara rAtri tithi hoya che. divasa tithionA nAma A pramANe che1. naMdA, 2. bhadrA, 3. jayA, 4. tucchA, 5. pUrNA. te pachI 6 thI 10 ane 11 thI 15 sudhInI tithionA nAma eja pramANe jANavA joIe. rAtri tithionA nAma - 1. ugravatI, 2. bhogavatI, 3. yazavatI, 4. sarvasiddhA, 5. zubhanAmA ane anantara enA krama nAmovALI pAMca ane pharIthI enA krama nAmovALI pAMca tithio che. badhI maLIne paMdara hoya che. sUrya zrAvaNa suda sAtamanA divase sattAvIsa AMgaLanI poSI chAyA karIne divasa kSetranI tarapha Avato evo ane rajanI kSetra tarapha AgaLa vadhato evo saMcaraNa kare che. te rajanIkALanI abhivRddhi tithi che. karaNa agiyAra che - 1. bava, 2. bAlava, 3. kolava, 4. strI vilocana, 5. garAdi, 6. vaNija, 7. viSTI, 8. zakunI, 9. catuSpAda, 10. nAga, 11. kintuSma. emAMthI prAraMbhanA sAta karaNa cara ane aMtanA cAra karaNa sthira che. zukalapakSa ane kRSNapakSanI tithio ane divasa- rAtrimAM banne prakAranA karaNa hoya che. Rtuo cha che - 1. pAvasa, 2. varSA, 3. zarada, 4. hemanta, 5. vasanta, 6. grISma. e pratyeka Rtuo be-be mAsanI hoya che ane ahorAtranI apekSA ogaNasAITha- ogaNasAIThathI kaMIka adhika ahorAtranI hoya che. tathA Rtu saMvatsara traNaso copana divasano hoya che. jaMbudvIpamAM mandara parvatathI dakSiNArdhamAM varSano prathama samaya hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa prathama samaya hoya che ane pUrva-pazcimamAM anantara bIjA samayamAM varSAno prathama samaya hoya che. maMdara parvatanI pUrvamAM varSAno prathama samaya hoya che tyAre pazcimamAM varSAno prathama samaya hoya che. ane uttara-dakSiNamAM anantara bIjA samayamAM varSAno prathama samaya hoya che. A prakAre AvalikA vagerethI utsarpiNI paryata jANavuM joIe. jabUdvIpa tathA dhAtakIkhaMDa dIpa ane puSkaravara dvIpArdhanA devakura ane uttarakurunA manuSya sadeva suSama-suSamA kALano anubhava kare che. jaMbadrIpa tathA dhAtakIkhaMDa dviIpa ane puNDaravara dvIpAdhanA pUrvArdha ane pazcimAInA harivarSa ane ramyaphavarSa kSetranA manuSya sadaiva suSamakALano anubhava kare che. jaMbudvIpa tathA dhAtakIkhaMDa dvIpa ane puSkaravarArdha dvIpanA pUrvArdha temaja pazcimAdhanA haimavata ane hairaNyavata kSetranA manuSya sadaiva suSama-duSama kALano anubhava kare che. jaMbudvIpa ane dhAtakIkhaMDa dvIpa temaja puSkaravarArdha dvIpanA pUrvArdha ane pazcimAdhanA pUrva videha ane pazcima videha kSetronA manuSya sadA duSama-suSama kALano anubhava kare che. jaMbudvIpanA bharata ane airAvata A banne kSetronA manuSya chaye prakAranA kALano anubhava kare che. A prakAre ghAtakIkhaMDa dvIpa ane puNDaravara dvIpAdhanA pUrvArdha ane pazcimAryanA kSetrane mATe jANavuM joIe. A asaMkhya pradezI lokamAM anaMta rAtri-divasa utpanna thayelA che, thAya che ane thaze temaja parimita rAtri-divasa utpanna thayelA che, thAya che ane thaze. A prakAre naSTa mATe paNa jANavuM joIe. * loka zAzvata, anAdi, anaMta, parimita tathA aloka vaDe gherAyela che. e nIce vistIrNa. madhyamAM saMkSipta ane uparamAM Urdhva mRdaMgAkAra che. emAM anaMta jIva samUha utpanna thaI-thaIne vilIna thAya che. e loka bhUta, utpanna, vigata ane pariNata che. ajIvonA pariNamana dharmathI nizrita thAya che ane je pramANa dvArA jANI zakAya te loka che eTale asaMkhya lokamAM anaMta rAtri-divasa utpanna thayA AdinuM kathana' karyuM che. (manuSya) lokanuM rUpa kevuM che ! enA samAdhAna mATe kahevAmAM AvyuM che - jyAM mAnuSottara parvata, varSa (kSetra), varSadhara parvata, gRha, gRha paMkti, gAma yAvatu rAjadhAnIo che tyAM sudhI e manuSyaloka che. manuSyaloka attarano dyotaka e kSetra vizeSa che. prakArAntarathI manuSyaloka ene jANavo joIe. jemAM atu, cakravartI, baLadeva, vAsudeva, prativAsudeva, cAraNa, vidyAdhara, zramaNa - zramaNIo, zrAvaka-zrAvikAo, prakRtibhadra ane vinIta manuSya che. . uparAta samaya, AvalikA, AnaprANa AdithI laIne palyopama, sAgaropama, avasarpiNI. utsarpiNI Adi kALa vibhAga pracalita hoya te loka kahevAya che. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAM sudhI bAdara vidyuta, bAdara svanita zabda hoya, audArika vAdaLa utpanna thAya che ane varSA kare che. khAna, nadI, kUpa (kUvo) Adi che. caMdragrahaNa, sUryagrahaNa, caMdra sUrya pariSada, praticaMdra, pratisUrya, Indra, dhanuSya, jala, masya kapiusita (kapi) (vAMdarA)nA hAsyasamAna meghagarjanA) caMdra, sUrya, graha, nakSatra, tArAonuM abhigamana-nirgamana, vRddhi- nivRddhi-aparivartita saMsthAna- saMsthiti (hoya) che. tyAM sudhI loka che. arthAtu (manuSya) lokanI maryAdA che. -- -- -- -- -- -- ( alokaprajJapti : sutra 1309 - 1389 pR. 400-409 ) - - - - -- sAmAnyathI aloka eka che ane dravyathI alokamAM jIva, ajIva ane jIvAjIva dravya nathI paraMtu ajIvano eka deza che. agurulaghu che. ananta agurulaghu guNothI yukta che. anaMta bhAga ochuM pUrNa AkAza che. kALathI aloka nitya, trikALa sthAyI che. bhAvathI aloka arUpI che. varNAdi paryAyo nathI thAvat na agurulaghu paryAyo che. alokanuM saMsthAna (AkAra) polA goLA jevo che. alokAkAzamAM jIva, jIvadeza, jIvapradeza, ajIva, ajIva deza, ajIva pradeza nathI, paraMtu eka ajIva dravya deza che. agurulaghu che. alokanI vizALatAne mATe upamA dvArA A pramANe jANavuM joIe ke - jaMbUdvIpanA maMdara parvatanI cUlikAne cAre bAjuthI gherIne dasa maharthika mahAsukhI deva UbhA hoya ane nIce ATha dikakumArIo ATha bAlipiMDa laIne mAnuSottara parvatanI cAre dizAo ane cAra vidizAomAM bahAranI tarapha mukha rAkhIne UbhI hoya ane potapotAno bAlipiMDa pheMke. A daseya devomAMthI eka-eka cAra dizAomAM cAra vidizAomAM ane upara nIce jAya. e samaye eka lAkha varSanI AyuSyavALo bALaka utpanna thAya. bAlakanA mAtA-pitAnuM mRtyu thaI gayu, te ane temanI sAta peDhI samApta thaI gaI paraMtu te devo alokano aMta pAmI zakyo nahI. e devo dvArA gata aloka adhika nahI paraMtu agata aloka vadhu che. agata alokathI gata aloka ananta guNo adhika che ane gata aloka aMgata alokano anattama bhAga che. aloka phakta AkAzAstikAyanA deza ane pradezothI spaSTa che. anya koIthI spaSTa nathI ane ISaprAgabhArA pRthvIno avyavahita antara dezona yojanAnuM che. --- - - - - - - - -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- ( lokAloka prajJapti - sAra saMkSepaH sUtra 1390 thI 1399 pR. 410-416 ) lokanA bAhara jIva ane pudgalonuM gamana na karavAnA kAraNe ane alokamAM deva vaDe hAtha Adi prasArI na sakavAnA kAraNe gatinA abhAvathI, gati sahAyaka dharmAstikAyanA abhAvathI, rukSatA thavAthI ane loka svabhAva ja evA hovAthI jIvAdinuM loka bahAra gamana nathI thatuM ane pudgalonA sahayogathI jIvo ane ajIvonI gati thAya che paraMtu alokamAM na jIva che ane na ajIva che. eTale deva alokamAM hAtha Adi prasAravA mATe asamartha che. AkAzAstikAyanA be bheda che - lokAkAza ane alokAkAza, lokAkAzamAM jIva, jIvadeza, jIvapradeza, ajIva, ajIva deza, ajIva pradeza che. jIva deza ane pradeza ekendriyathI laI anindriya paryanta che. rUpI ajIva to skandha, skandha deza, skandha pradeza ane paramANu pudgala e cAreya che ane arUpI ajIvamAM dharmAstikAya, dharmAstikAya pradeza e prakAre adharmAstikAya, adharmAstikAya pradeza tathA addhA samaya A badhAno samudAya ja loka che. A loka nizcitarUpathI aneka acarima, carima che. carimAnta pradeza ane acarimAMta pradeza che ane aloka nizcita rUpathI acarima che, aneka acarima che, carimAMta pradeza che, acarimAMta pradeza che. loka, aloka ane lokALokanA carimAdi padomAM dravya, pradeza ane dravyapradeza A traNa apekSAe alpa-bahutva che. rohA aNagAranA praznonuM samAdhAna karatA evuM bhagavAne batAvyuM che - A loka aloka pahelA paNa che ane pAchaLathI paNa che. e anAnupUrvI che. zAzvata che. evA prakAre lokAnta, alokAnta, lokAnta ane saptama avakAzAntarathI laIne kALa parvatanI zAzvatattA mATe jANavuM joIe. - - - - --- - - - - - - - - - - - - - - ( mApa nirapaNa - sArAMza : sUtra 1400 thI 1410 pR. 410-428 ) -- -- -- -- ------ ------ -- -- mApano saMbaMdha kSetra sAthe che, eTale kSetranA AdhAre paNa mApanA prakAronuM varNana karavAmAM Ave che. kSetra pramANa be prakAranA hoya che. pradeza niSpanna ane vibhAga niSpanna. eka pradezAvagADha, be pravezavagADha yAvata asaMkhyAta pradezAvagADha pradeza niSpannakSetra pramANe che tathA vibhAga nipanna aneka prakAranA che. jemakeAMgaLa, vitasti ratni, kukSI, dhanuSya, gAU, yojana, zreNI, pratara, loka aloka. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emAM mApanuM Adya ekama AMgaLa che. baddha AtmAMgula, utsedhAMgula, pramANAMgula bhede traNa prakAranA che. emAM je kALe je manuSya utpanna thAya che tenI potAnI AMgaLI AtmAMgula kahevAya che. svayaM bAra AMgaLI pramANanuM eka mukha. nava mukha pramANano eka puruSa hoya che. uttama puruSa 10 AMgaLa pramANa, adhamapuruSa 96 AMgaLa pramANa ane madhyama puruSa 104 AMgaLa pramANa UMcA hoya che. mAna- unmAna pramANathIyukta, zaMkha svastika vagere lakSaNa, tela vagere anAja (cIja) gaMbhIratA Adi guNothI yukta hoya te uttama puruSa che. A AMgaLanA pramANathI chaH AMgaLano pAda, be pAda (barAbara) eka vitasti, be vitarita (barAbara) eka ratni, be ratni (barAbara) eka kukSI. be kukSI (barAba2) eka daMDa, dhanuSya, yuga, nAlikA, akSa, musala (badhA samArthadarzaka) thAya che. be hajAra dhanuSyano eka gavyuta ane cAra gavyuta (gAu)no eka yojana thAya che. A AtmAMgulathI pota-potAnA samayanA kUvA, taLAva (sarovara) vAvaDI, ArAma (bagIcA) udhAna, patha, (mArga) dvAra, ratha, yAna Asana vagerenA mApa karavAmAM AvatA hatA. A AtmAMzula 1. sayaMgula, 2. pratarAMgula, 3. ghanAMgula ema traNa prakAranA che. eka AMgaLa lAMbI tathA eka pradeza pramANa jADI pradeza zreNI sayaMgula kahevAya che. sayaMgulane sayaMgula vaDe guNavAthI pratarAMgula bane che. pratarane sayaMgula vaDe guNavAthI ghanAMgula bane che. paramANu, traNareNu, rathareNu, bAlAgna, likSA, yUkA, yava A badhA utsedhAMgula che. A badhA uttarottara kramazaH ATha gaNA che. emAM paramANu pradhAna ekama che. eTale enuM vistArathI varNana karIe chIe. 52mANu sUkSma ane vyAvahArikanA bhede be prakAranA che. paraMtu sUkSma avyAyeya hovAthI vyAvahArika paramANuno paricaya ApIe chIe ke e 52mANu sutIkSNa zastra vaDe kApI zakAtA nathI. agni ene bALI zakato nathI. udakAvartamAM avagAhita thatA nathI. puSkala saMvartaka mahomeghanI vaccevaca (madhyamAMthI) nIkaLI zake che. vagere A badhA pramANomAM Adi pramANa che. e anantAnanta vyAvahArika paramANuonA saMyogathI eka utazlakSaNazaNikA bane che ane uttarottara UrdhvareNu, trasareNu, rathareNu vagere bane che. A pratyeka uttarottara kramazaH ATha-ATha gaNA che. likSA Adino A pUrve ullekha karavAmAM Avyo che. ATha likSAnI eka yukA, ATha yukAno eka yavamadhya ane ATha yavamadhyano eka utsedhAMgula thAya che. enI anantara pAda, vitasti vagerenuM varNana pUrvavat jANavuM joIe. enA dvArA nAraka, tiryaMca, manuSya ane devonA zarIranI avagAhanA mApavAmAM Ave che. utsedhAMzula paNa sUcaMgula, pratarAMgula ane ghanAMgulanA bhedathI traNa prakAranA che. enA lakSaNa AtmAMgulanA bheda pramANe ja jANavA joIe. pramANAMgulanuM lakSaNa A prakAre jANavuM joIe. eka cakravartInuM kAkiNI ratna sonInI eraNa jevuM hoya che. enu chaha tala bAra koTi temaja ATha karNikAo (jeTaluM) hoya che. enI eka koTi utsedhAMgulanI pahoLAI hoya che. A utsedhAMgula zramaNa bhagavAna mahAvIranA ardhAMgula (pramANa) che ane A ardhAMgulathI hajAra gaNo eka pramANAMgula hoya che. e pachI pAda vagerenuM mApa pUrvavat jANavuM joIe. A pramANAMgula dvArA pRthvInA kAMDo, pAtALa kalazo, bhavanapati devonA bhavano, nArako, sodhamAdi tulyo, vimAno, parvata, vijaya, kSetra, dvIpa samudra AdinA AyAma-vikhaMbha- uccatva-uddedha (avagAhana) piiradha vagerenuM mApa karI zakAya che. pramANAMgulanA traNa bheda che 1. zreNI aMgula, 2. pratarAMgula ane 3. ghanAMgula. asaMkhyAta koTA-koTi yojananI eka zreNI thAya che. zreNIne zreNI vaDe guNavAthI pratara ane pratarane zreNI vaDe guNavAthI ghana thAya che. A traNe aMguLomAM sauthI ochuM aMguLa, pratyAMgula asaMkhyAtagaNA ane enAthI ghanAMgula asaMkhyAtaguNA che. have gaNanAnupUrvInA saMbaMdhamAM batAvavAmAM AvyuM che ke- ekathI AraMbhI dasa koTi zata paryaMnta anuloma kramathI gaNavAnuM (te) pUrvAnupUrvI che. pratiloma kramathI dasa koTi zatathI AraMbhI eka paryanta gaNavAnuM pazcAnupUrvI che. tathA ekama laIne ekota2 vRddhipUrvaka dasa abaja sudhI sthApita karIne paraspara guNAkAra karyA pachI pragaTa rAzi (2kama)mAMthI Adi ane aMtanA be rUpone ochA karavAthI bAkI rahelI saMkhyA anAnupUrvI kahevAya che. saMkhyAtAdi gaNanA saMkhyA che paraMtu eno prAraMbha be thI thAya che. ekane gaNanAmAM grahaNa (sAmela) karavAmAM Avato nathI, eTale gaNanA saMkhyAnA traNa bheda che. 1. saMkhyAta, 2. asaMkhyAta, 3. ananta. saMkhyAtanA traNa bheda che- jaghanya, utkRSTa ajaghanyAnutkRSTa, be e jaghanya saMkhyAta che. enA pachI utkRSTanI pUrve ajaghanyAnutkRSTa saMkhyAta kahevAya che. utkRSTa saMkhyAtanuM svarUpa A prakAre che eka lAkha yojana lAMbo- pahoLo, traNa lAkha soLa hajAra baso satAvIza yojana traNa koza ekaso aThThAvIsa dhanuSa ane sADA tera AMgaLathI kaMIka vadhu piridhavALo eka 119 For Private Personal Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ palya (khADo) che. ene sarasavanA dANA vaDe bharavAmAM Ave ane pachIthI anukrame eka dANo dvIpamAM ane eka dANo samudramAM nAMkhavAmAM Ave. A prakAre jeTalA dvIpa samudrathI pRSTa thaI jAya eTalA kSetrano eka anavasthita palya (khADo)kalpita karIne emAM sarasavanA dANA bharavAmAM Ave tadattara anukramathI dvIpa samudramAM nAMkhavAmAM Ave. e pUrNa thayA pachI eka dANo zalAkA palyamAM nAkhavAmAM Ave. A prakAre zalAkArUpa palyamAM bharavAmAM AvelA sarasavanA dANA vaDe akalpanIya dvIpa samudramAM bharavAmAM Ave ane bharatA bharatA eka dANo paNa na samAya te utkRSTa saMkhyAta (kahevAya) che. jaghanya ane utkRSTanI madhyavartI saMkhyA ajaghanyAnutkRSTa (kahevAya) che. asaMkhyAtanA traNa bheda che. 1. parItAsaMkhyAta, 2. yuktAsaMkhyAta, 3. asaMkhyAtAsaMkhyAta. A traNe asaMkhyAtonA jadhanya, utkRSTa ane jadhanyAnuSTa evA traNa-traNa bheda che. anantanA paNa traNa bheda che- 1. parItAnagna, 2. yuktAnanta, 3. anantAnajo. parItAnajo ane yuktAnanA paNa traNa traNa bheda che. jaghanya, utkRSTa ajadhanyAnRtkRSTa, paraMtu anantAnantanA be bheda che. jaghanya, ajaghanyAnutkRSTa. ahIM enuM vistArapUrvaka varNana che. asaMkhyAta ane anantanA bhedonA lakSaNa A pramANe che. utkRSTa saMkhyAmAM eka bheLavavAthI jaghanya parItAsaMkhyAta thAya che. utkRSTa paritAsaMkhyAta sthAna prApta karyA vinA pUrve sudhInA sthAna ajaghanyAnutkRSTa parItAsaMkhyAta che. ane jaghanya paritAsaMkhyAta rAzine jadhanya paritAsaMkhyAta rAzi vaDe paraspara abhyAsa gaNIne emAMthI eka ocho karavAthI utkRSTa paritAsaMkhyAta thAya che. athavA eka nyUna (ochA) jadhanya yuktAsaMkhyAta utkRSTa parItAsaMkhyAtanuM pramANa che. jaghanya paritAsaMkhyAta rAzinuM jaghanya parItAsaMkhyAta sAthe anyonyAbhyAsa karavAthI paripUrNa saMkhyA jadhanya yuktAsaMkhyAtanuM pramANa che athavA utkRSTa paritAsaMkhyAtamAMthI ekano prakSepa (umero) karavAthI jaghanyayuktA saMkhyAta thAya che. AvalikAnuM pramANa jaghanyayuktA saMkhyAta jeTaluM jANavuM joIe. jaghanyathI upara ane utkRSTayukta saMkhyAtanI pUrva paryanta madhyamayuktA saMkhyAtanuM pramANa che. tathA jaghanya yuktAsaMkhyAta rAzine AvalikAnA samaya vaDe paraspara abhyAsarUpa guNIne prApta pramANamAMthI eka ocho karavAthI utkRSTayuktA saMkhyAta thAya che ane paripUrNa saMkhyA jaghanya asaMkhyAtAsaMkhyAta che. jaghanya asaMkhyAtAsaMkhyAta rAzine eja jaghanya asaMkhyAtAsaMkhyAta vaDe anyonya abhyAsa guNIne prApta (thatI) rAzimAMthI eka ocho karavAthI utkRSTa asaMkhyAtA khyAta thAya che. jaghanyathI upara ane utkRSTa pUrva sudhInI saMkhyA madhyama asaMkhyAtAsaMkhyAta (hoya) che. jaghanya asaMkhyAtAsaMkhyAta rAzine e pramANe rAzi vaDe paraspara abhyAsarUpa guNAkAra karyA pachI prApta paripUrNa rAzi jaghanya parItAnagna che athavA utkRSTa asaMkhyAtAsaMkhyAmAM ekano prakSepa (umero) karavAthI jaghanya paritAnanta bane che. jaghanya parItAnanta rAzine eja pramANa rAzi vaDe abhyAsarUpa guNAkAra karIne emAMthI eka ocho karavAthI utkRSTa parItAnantanuM pramANa thAya che ane jaghanya temaja utkRSTanI vaccenI rAzi (saMkhyA) ajadhanyAnutkRSTa parItAnanta che. jaghanya parItAnantanI rAzine e rAzi vaDe abhyAsarUpa guNavAthI prAptapUrNa saMkhyA athavA utkRSTa parItAnantamAMthI eka ochA karavAthI jaghanya yuktAnanta thAya che. enA vaDe abhavasiddhika jIvonI saMkhyA jANI zakAya che. jaghanya yuktAnanta rAzinI sAthe rAzine paraspara abhyAsarUpa guNAkAra karavAthI prApta saMkhyAmAMthI eka ochA karavAthI athavA jaghanya anatAnaMtamAMthI eka nyUna (ocho) karavAthI utkRSTa yuktAnansanI saMkhyA thAya che. jaghanya ane utkRSTanI vaccenI saMkhyA ajaghanyAnutkRSTa yuktAnanta che. jadhanya yuktAnantanI sAthe abhavya jIvone paraspara abhyAsarUpa guNavAthI prApta pUrNa saMkhyA athavA utkRSTa yuktAnantamAM eka prakSepa karavAthI jaghanya anantAnanta pramANa thAya che. te pachI badhA sthAna ajaghanyAnuutkRSTa anantAnantanA thAya che. gaNanA saMkhyAnuM A saMkSepamAM varNana che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - ' - ' , ' , tirthaka loka varNana } * - * * sUtra : 964 thI 1198 'pAnA naM. 1 thI 277 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 94 vANamaMtara devaThANAiM mutte - 164. 1. vANamaMtarA devA 2. rU. tiryak loka : vANavyaMtaradeva varNana gaNitAnuyoga bhAga-2 chu. Rtti naM maMte ! vALamaMtarALa levAnaM pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA ? 2. hi naM maMte ! vALanaMtarA tevA rivasaMti? u. 1. goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe rayaNAmayassa kaMDassa joyaNasahassa bAhallassa, uvariM evaM joyaNasayaM ogAhittA, TThA vi evaM joyaNasayaM vajjettA, 1 majjhe aTThasu joyaNasaesu, ettha NaM vANamaMtarANaM devANaM tiriyamasaM khejjA bhomejjaNagarAvAsasayasahassAbhavaMtItimakkhAyaM / te NaM bhomejjA nagarA bAhi vaTTA, aMto cauraMsA- jAva-paDAgamAlAulAbhirAmA, satvacAmA achA-nAva-divA?etth NaM vANamaMtarANaM devANaM pajjattA' pajjattANaM ThANA paNNattA / 2. tisu vi logassa asaMkhejjaibhAge tattha NaM bahave vANamaMtarA devA parivasaMti, taM jhaachu. visAya, r. mUyA, rU. naLvA, 4. ravalayA, 1. vikhtarA, 6. niMpuritA, 7. bhuyagavaiNo ya mahAkAyA, 8. gaMdhavvagaNA ya niuNagaMdhavvagItaraiNo, 3 vANavyaMtara devonAM sthAna : sUtra - 94. pra. u. vANavyaMtara deva gaNitAnuyoga bhA.-2 1 1. he bhagavan ! paryApta ane aparyApta vANavyaMtara devonAM sthAna kayAM kahevAmAM AvyA che? 2. 1. he bhagavan ! vANavyaMtara deva kyAM rahe che? he gautama ! A ratnaprabhA pRthvInA sahastra yojana jADA ratnamaya kAMDarUpa pRthvIpiMDaneuparathIso yojanaavagAhana karavA para ane so yojana nIcenA bhAgane choDIne, madhyanA AThaso yojanamAM trAMsA vANavyantara devonA asaMkhya lAkha bhaumeya nagarAvAsa che ema kahevAmAM AvyuM che. e bhaumeyanagara bAha2(nI bAjue)goLa aMdara (nI bAjue) corasa -yAvat patAkAonI paMktithI vyApta ane manohara che.tesarva2tnamayasvacchache- yAva-pratirUpa che. ahIM paryApta aneaparyAptavANavyantara devonA sthAna kahevAmAM AvyA che. 1. imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe paDhame kaMDe aTThasu joyaNasaesu vANamaMtara bhomejja vihArA paNNattA / - sama. o o o, su.2 sama. 260, mu. rU () DhALa 8, su. 64 (IT) ma.sa. 6, 3.1, mu. 27 (6) ma.sa. 8, 3.o, su.24 2. te sthAna (upapAta, samuddAta ane svasthAna)A traNeya apekSAothI lokanA asaMkhyAtamA bhAgamAM che - tyAM aneka vANavyantara deva rahe che, jemake (1) pizAca, (2) bhUta, (3) yakSa, (4) rAkSasa, (5) kinnara, (6) kiMpuruSa, (7) bhujagapati mahAkAya mahoraga (8) gItomAM nipuNa, gAyanamAM prIti rAkhanAra gandharvagaNa. (va) Gatta. a.26, T. 207 (6) vaLa. 1. 2, mu. 24 krama judo che. For Private Personal Use Only www.jairnel|brary.org Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 loka prajJapti tipha loka : vANavyaMtaradeva varNana sUtra 964 2.maLavAya, 2.5LavAya, rU. sivAze, 4, bhUthavAdya, 6. liya, 6. mahAdriya, 7, daMDa, 8, yaM vaI caMcalacalacavalacittakIlaNa-davappiyA, gahirahasiyagIya-NaccaNaraI, vaNamAlA-melamaula-kuNDala-sacchaMdaviubviyAbharaNacArU bhUsaNadharA, savvouyasurabhi-kusumasuraiya palaM basohaMtakaMtaviyasaMtacitta-vaNamAla raiyavacchA, kAmakAmA, kAmarUvadehadhArI, NANAviha vaNNarAgavaravatthacitta-cillagaNiyaMsaNA, vivihadesiNecchagahiyavesA, pamuiyakaMdappa-kalahakeli-kolAhalappiyA, hAsabolabahulA, asi-moggara-sattikoMtahatthA, aNegamaNirayaNa vivihaNijuttavicittaciMdhagayA, suruuvA-gAva-qbhAseTI (1) aNapaknika, (2) paNa patnika, (3) RSivAdita, (4) bhUtavAdita, (5) kaMdita, (6) mahAkaMdita, (7) kuTuMDa, (8) pataMgadeva. e badhA caMcala ane atyanta capaLa cittavALA che, emane krIDA temaja hAsya priya che, gIta ane nRtyamAM emanI vizeSa rUci che. vanamALAo, zaNagArelA mukuTa kuMDala ane svecchAthI (vaikriya zakti dvArA) banAvela AbharaNa temaja suMdara bhUSaNa dhAraNa karanArA che. enA vakSasthaLa badhI RtuonA sugaMdhita vikasita puSpothI suracita lAMbI zobhanIka kAMta suMdara aneka vicitra vanamALAothI alaMkRta rahe che. potAnI IcchAone anurUpa kAmabhoga bhogavanAra che. IcchAnusAra rUpa temaja deha dhAraNa karanArA che. vividha varNanA vicitra camakatA evA zreSTha vastra paheranArA che. vividha dezonI bhAta-bhAtanI vezabhUSA dhAraNa karanArA che. kaMdarpa krIDAthI pramudita rahe che. kalahakriIDA ane kolAhala emane priya che. te svayaM atyadhika hAsya ane kolAhala karanAra che. enA hAthamAM talavAra, mugara zakti ane bhAlA hoya che. emanA civividha maNiratnothI yukta che, surUpa che - yAvataprabhAsita kare che. teo pota-potAnA asaMkhyAta lAkha bhaumeya nagaravAsonuM, hajAro sAmAnika devonuM, ajhamahiSIonuM, pariSadAonuM, senAonuM, senApationuM, hajAro AtmarakSaka devoonuM ane aneka vANavyantara deva-devIonuM Adhipatya karatA evA-cAvatu rahe che. te NaM tattha sANaM sANaM bhomejjaNagarAvAsa sayasahassANaM, sANaM sANaM sAmANiya sAhassINaM, sANaM sANaM aggamahisINaM,sANaM sANaM parisANaM, sANaM sANaM aNiyANaM, sANaM sANaM aNiyAhivaINaM, sANaM sANaM AyarakkhadevasAhassINaM aNNesiM ca bahUNaM vANamaMtarANaM devANa ya devINa ya AhevaccaM-jAva-viharaMti / - TUT. 5. 2, , 288 2. navA. pari. 3, 3. 2, su. 22 ? Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 965-967 tiryapha loka vANavyaMtaradeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 3 pisAyavANamaMtaradevaThANAI "pizAca" vANavyantara devonA sthAna : 1 66. pU. 6. #fe or aMte ! siyA sevAi 965. pra. 1. he bhagavanu ! paryApta ane aparyApta pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA ? pizAca devonA sthAna kyAM kahevAmAM AvyA che ? 2. kahi NaM bhaMte ! pisAyA devA parivasaMti ? 2. he bhagavan! pizAcadeva kyAM rahe che? u. 1. goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe u. 1. he gautama ! A ratnaprabhA pRthvInA sahastra rayaNAmayassa kaMDassa joyaNasahassa bAhallassa, yojana vistIrNa ratnamaya kAMDanA, uvariM egaM joyasataM ogAhittA, uparanA soyojana avagAhana karavA para ane heTThA vegaM joyaNasataM vajjettA, so yojana nIceno bhAga choDIne, majjhe aTThasujoyaNasaesu-etthaNaM pisAyANaM madhyanA AThaso yojana trAMsA pizAca devANaM tiriyamasaMkhejjA bhomejaNagarAvA devonA asaMkhyAta lAkha bhaumeyanagarAvAsa sasatasahassA bhavaMtIti makkhAtaM / (AvelA) kahevAmAM AvyA che. teNaM bhomejjaNagarA bAhiM vaTTA jahAohio e bhaumeya nagarAvAsa bAharathI vRttAkAra bhavaNavaNNao (su.177) tahAbhANiyabbo che, aMdarathI catuSkoNa che- vagere varNana jAva-paDirUvA-ettha NaM pisAyANaM devANaM sAmAnya bhavanavananI samAna karavuM joIepjjttaa'pjjttaannN ThANA pnnnnttaa| thAvata-nityanavAdekhanArA che.A bhavanomAM paryApta tathA aparyApta pizAca devonA sthAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che. 2. tisu vi logassa asaMkhejjaibhAge / tattha NaM e sthAna (upapAta, samudyAta ane bahave pisAyA devA parivati mahiDDhiyA svasthAna) traNe apekSAothI lokanA jahA ohiyaa-jaav-vihrNti| asaMkhyAtamAM bhAgamAM che. tyAM aneka -qi. 5. 2, su. 286 (). pizAca deva rahe che. te mahardhika che, bAkInuM kathana sAmAnya varNananI samAna che- yAvata divya bhoga bhogavatA rahe che. pisAyadevaiMdA: pizAca devendra: 16 6. tri-mahIlAtrA tuve pisAyA pisAyarIyALo 96ka. ahIM (1) kALa (2) mahAkALa nAmanA be pizAca rAja parivasaMti / mahaDDhiyA mahajjuiyA-jAva-viharaMti' / pizAcendra rahe che. te mahardhika che. mahAdyutivALA che yAvata- divyabhoga bhogavatA rahe che. TVT. 5.2, . 281 (2) dAhiNillapisAyadevaThANAI dAkSiNAtya pizAca devonA sthAna : 16 7. 1. 2. jaTa ne aMte ! efM7ir fsAyA 967. p. 1. he bhagavan! paryApta ane aparyApta devANaM pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA? dAkSiNAtya pizAca devonA sthAna kyAM kahevAmAM AvyA che? 2. kahi NaM bhaMte ! dAhiNillA pisAyA devA 2. he bhagavanuM ! dAkSiNAtya pizAca deva kyAM parivasaMti? rahe che? 1. () ThAi ma. 2, 3. 3, mu. 64 () nIvA. Di. 2, 3. 2, se. 22 ? Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 loka prajJapti tiryapha loka : vANavyaMtaradeva varNana sUtra 968-969 u. 1. goyamA ! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa he gautama ! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM mera dAhiNeNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe parvatathI dakSiNamAM A ratnaprabhA pRthvInA rayaNAmayassa kaMDassa joynnshssbaahllss| sahastra yojana vistIrNa ratnamaya kAMDarUpa pRthvIpiMDanA - uvariM ega joyaNasataM ogAhettA, uparavALAbhAgathIsoyojanaavagAhana karIne, heTThA vegaM joyaNasataM vajjettA, ane so yojana nIceno bhAga choDIne, majjhe aTThasu joyaNasaesu-ettha NaM madhyanA AThaso yojana kSetramAM trAMsA dAhiNillANaM pisAyANaM devANaM tiriyama dAkSiNAtya pizAca devonA asaMkhya saMkhejjA bhomejjanagarAvAsasayasahassA lAkha bhaumeyanagarAvAsa che ema kahevAmAM bhvNtiitimkkhaayN| AvyuM che. te NaM bhomejja-NagarA bAhiM vaTTA, jahA te bhaumeyanagara bAharathI goLAkAra che vagere ohio bhavaNavaNNao tahA bhANiyabvo sAmAnya bhavananuM varNana je pramANe che e rIte gAva-parivA ahIM kahevuM joIe-yAvata-te manohara che. ettha NaM dAhiNillANaM pisAyANaM devANaM ahIM paryApta tathA aparyApta dAkSiNAya pajjattA'pajjattANaM ThANA pnnnnttaa| pizAca devonAsthAna kahevAmAM AvyA che. 2. tisu vi logassa asaMkhejjaibhAge-tattha NaM esthAna(upapAta, samuddhAta ane svasthAna) bahave dAhiNillA pisAyA devA parivati / traNe apekSAothI lokanA asaMkhyAtamA mahiDDhiyA jahA ohiyaa-jaav-vihrNti| bhAgamAM che. tyAM aneka dAkSiNAtyapizAca deva rahe che. te mahardhika-yAvatu-vicaraNa TVT. 5. , . 21 0 (2) karatA rahe che, vagere sAmAnya varNana jevuM enuM varNana karavuM joIe. dAhiNillapisAyaiMdassa kAlassa" vaNNaNaM dAkSiNAtya pizAcendra 'kALanuM varNana : 168. caDatya pisathiTTa upasArA parivasac | 968. ahIM kALa nAmaka pizAcarAja pizAcendra rahe che- te mhiddddhiie-jaav-pbhaasemaanne|sennNttth tiriyamasaMkhejjANaM mahardhika che- yAvatu- prabhAsamAna che. te tyAM trAMsA bhomejjaganagarAvAsasatasahassANaM, cauNhaM sAmANiyasA asaMkhyaya lAkha bhaumeyanagarAvAsonuM, cAra hajAra hassINaM, cauNhamaggamahisINaMsaparivArANaM, tiNhaMparisANaM, sAmAnika devonuM, saparivAra cAra ajhamahiSIonuM, sattaNhaM aNiyANaM, sattaNhaM aNiyAdhivaINaM, solasaNhaM traNa pariSadAonuM, sAta senAonuM, sAta senApationuM, soLa hajAra AtmarakSaka devonuM ane AyarakkhadevasAhassINaM, aNNesiMca bahUNaMdAhiNillANaM aneka dakSiNa dizAvAsI vANavyantara deva-devIonuM vANamaMtarANaM devANa ya devINa ya aahevccN-jaav-vihri| Adhipatya karatA -cAvatu-vicare che. QUOT. 5. 2, mu. 22 0 (2) 3ttaritnasithavA TAu-te isa maharisa uttarIya pizAca devonA sthAna ane emanA Indra mahAkALanuM vaNNaNaM ca varNana : 1 66, . Rdi je aMte ! kuttarindai pisa sevAnuM 99. pra. he bhagavan! paryApta ane aparyApta uttara pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA ? dizAvAsI pizAca devonA sthAna kyAM kahevAmAM AvyA che ? 2. navA. pari. 3, 3. 1, mu. 22? Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 970-971 tiryapha loka : vANavyaMtaradeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 5 kahi NaM bhaMte ! uttarillA pisAyA devA he bhagavan! uttara dizAnA pizAcadeva kyAM parivati? rahe che? u. goyamA ! jaheva dAhiNillANaM vattavvayA he gautama ! je prakAre dakSiNa dizAnA pizAconuM taheva uttarillA NaM pi / navaraM-maMdarassa varNana che. evuM ja uttara dizAnA pizAconuM paNa pavvayassa uttrennN| varNana che. vizeSa- teo mera parvatanI uttaramAM che. mahAkAle ya'ttha pisAyaiMde pisAyarAyA ahIM pizAcarAja pizAcendra mahAkALa rahe cheprivsNti-jaav-vihrNti| yAvatu- vicaraNa kare che. -quo, , 2, mu. ??? bhUyAI vANamaMtara devANaM soDasa iMdA : bhUtAdi vANavyaMtara devonA soLa Indra: 170. purva na risAyA ta mUyA ji-gAva-dhavALA 970. je pramANe pizAconuM varNana che e pramANe bhUtonuM paNannvr-iNdesu NANattaM bhANiyavvaM imeNa vihiNA yAvata- gaMdharvo paryaMta varNana karavuM joIe. vizeSamAM IndronA vibhinna nAma A pramANe kahevA joIe(2) mUyA - 2. suva, 2. divA | (2) bhUtonA- dakSiNanA Indra 1. surUpa, uttaranA Indra 2. pratirU5 = 4 (3) kathA - 2. puOTH6, 2. mAjamAM (3) yakSonA- dakSiNanA indra 1, pUrNabhadra, uttaranA Indra 2.maNibhadra = 6. (4) rIkSA - 2. bhIma, 2. mahAmImAM (4) rAkSasonA- dakSiNanA Indra 1. bhIma, uttaranA Indra 2. mahAbhIma = 8. (5) girA - . vijAra, 2. piMkuritA | (5) kinnaronA- dakSiNanA Indra 1. kinnara, uttaranA Indra 2. kiMguruSa = 10. (6) "purisAI - 2. sapurisa, 2. mahApurasA . (6) dvipuruSanA-dakSiNanA Indra1. satvarupa, uttaranA Indra 2. mahApuruSa = 12. (7) mahora // - . bAya, 2. madIyA , (7) mahoragonA- dakSiNanA Indra 1. atikAya, uttaranA Indra 2. mahAkAya = 14. (8) dhA- 2. nItarI, 2. gItana-gAva-viddhati (8) gaMdharvonA-dakSiNanA Indra1. gItaratI, uttaranA -DALa, ma. 2, 3. rU, su. 106 Indra 2. gItayaza-yAvatu- rahe che = 16. vANamaMtareMdanAmasaMgaha gAhAo - vANavyantara IndronA nAmonI saMgraha gAthAo : 17. 2. sTreca mArlsa, 2. suva-paDihava, rU. puouTmadecA 971. gAthArtha - (ATha prakAranA vANavyantara devonA amaravai mANibhadde, 4. bhIme ya tahA mahAbhIme // pratyekanA be-be Indra kramathI A pramANe che-) 1. kALa5. kiNNara kiMpurise khalu, 6. sappurise khalu tahA mahAkALa, 2. surUpa - pratirUpa, 3. pUrNabhadra - mahApurise / 7. aikAya mahAkAe, 8. gIyaraI ceva maNibhadra, 4. bhIma-mahAbhIma, 5. kinnara-kipuruSa, jAtanase che. 6. satparuSa - mahApuruSa, 7, atikAya-mahAkAya, -quor, 5. 2, mu. 112 8. gItaratI-gItayaza. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 loka prajJapti tiryapha loka : vANavyaMtaradeva varNana sUtra 972-974 vANamantaradevANaM gheiyarUkkhA vANavyantara devonA caityavRkSa : 172. Usi ne maLuM vALamaMtarahevAnuM na vecaRvA 972. e ATha vANavyantara devonA ATha caityavRkSa kahevAmAM qutA, te gaDhA- mAlA AvyA che. jemake- gAthArtha - kalaMbo a pisAyANaM, vaDo jakkhANa ceiyaM / (1)pizAconuM caityavRkSa - kadaMba, (2)yakSonuM caityavRkSatulsii bhUyANa bhave, rakkhasANaM ca kaMDao // vaTavRkSa, (3) bhUtonuM caityavRkSa - tulasI, asoo kiNNarANaM ca, kiMpurisANa ya cNpo| (4) rAkSasonuM caityavRkSa - kaMDaka, (5) kinnaronuM nAgarUkkho bhuyaMgANaM, gaMdhabvANa ya teNduo|| caityavRkSa - azoka, (6) DiMpuruSonuM caityavRkSa - caMpaka, ThANaM a. 8, su. 654 (7) bhujaMgonuM caityavRkSa - nAgavRkSa, () gaMdharvonuM caityavRkSa - tiMduka. ceiyarUkkhANaM uccattaM caityavRkSonI UMcAI: 173. vAnamaMtarA vALa vecavA mudde noyaDuM 3a 973. vANavyantaradevonA caityavRkSa uparanI bAju Ayojana uccatteNaM pnnnnttaa| -sama. 8, 3. rU UMcA kahevAmAM AvyA che. aNavanniyavANamantaradevaThANAI aNapanika vANavyantara devonA sthAna : 174. . 2. da ne aMte ! maLavAyA tevA 974. pra. 1. he bhagavan! paryApta ane aparyApta pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA ? aNapanika devonA sthAna kyAM kahevAmAM AvyA che? 2. divi maMta! mavAiya tevA vinaMti? 2. he bhagavan! aNapaknika deva kyAM rahe che? u. 1. goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe u. 1. he gautama! A ratnaprabhA pRthvInA sahastra rayaNAmayassa kaMDassa joyaNasahassa yojana vistRta ratnamaya pRthvIpiMDanA, baahllss| uvariM ega joyaNasayaM ogAhittA, uparathI so yojana avagAhana karIne, heTThA vegaM egaM joyaNasayaM vajjettA, ane so yojana nIceno bhAga jatAM, majjhe aTThasu joyaNasatesu madhyanA AThasoyojana(pramANa)bhAgamAM, etthaNaMaNavaNiyANaMdevANaMtiriyamasaMkhejjA tirachI (dizAmAM) aNapanika devonA NagarAvAsasayasahassA bhavaMtItimakkhAtaM / asaMkhya lAkha bhaumeya nagarAvAsa che- ema kahevAmAM AvyuM che. teNaMbhomejja-NagarAbAhiM vaTTA jahAohio e bhaumeya nagaro bahArathI goLa che. je bhavaNa vaNNao tahA bhANiyabbo -jAva pramANe sAmAnya bhavananuM varNana che e paDirUvA, ettha NaM aNavaNiyANaM devANaM pramANe ahIM varNana karavuM joIe-yAvatatthaannaa pnnnnttaa| te bhavana manohara che- atre aNapanika devonA sthAna kahevAmAM AvyA che. 2. uvavAeNaM loyassa asaMkhejjaibhAge, 2. upapAtanI apekSAe te sthAna lokanA asaMkhyAtamA bhAgamAM AvelA) che. samugghAeNaM loyassa asaMkhejjaibhAge. samughAtanI apekSAe e lokanA asaMkhyAtamA bhAgamAM (rahe) che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jA sUtra 97pa-978 tirmaka loka : vANavyaMtaradeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 7. saTThANeNaM loyassa asaMkhejjaibhAge, tattha NaM svasthAnanI apekSAe paNa lokanA bahave aNavanniyA devA parivati, mahiDDhiyA asaMkhyAtamA bhAgamAM(rahe) che. tyAM aneka jahA pisaayaa-jaav-vihrNti| . aNapanika deva rahe che. teo mahardhika che je pramANe pizAconuM varNana che. e pramANe -qU. 5. 2, 3. 263 (2) varNana karavuM joIe - yAvatu rahe che. aNavanniya deveMdA- . aNapanika devendra: 176. sannidiya- sAmAjA vaDaltha Tu majaafariA 97pa. aNapanika-kumArarAja aNapanikendrasannihita ane aNavaNNiyakumArarAyANo privti|mhiddddhiyaajhaa sAmAnya nAmanA be Indro ahIM rahe che- teo maharthika kaal-mhaakaalaa| che ane kALa-mahAkALanI samAna jANavuM joIe. -TUT. 5. 2, 3223 (2). 176. pve gaha vaI-HIjhA to phi vAiiAjA 976. je prakAre dakSiNa ane uttaranA kALa-mahAkALa IndronuM uttarillANaya bhaNiyAtahAsannihiya-sAmANAINaMpi varNana che e prakAre sannihita ane sAmAnya nAmanA mALivavA - UT. . 2, mu. 214 IndronuM paNa varNana karavuM joIe. aNavanniyAivANamantaradevANaM tahAsolaseMdanAmagAhAo- aNaparNikAdi vANavyaMtaradevonA ane emanA soLa IndronA nAma177, 6. avaniya. 2. pavana, 977. 1. aNaparNika, 2. paNa parNika, rU. savAkya, 4. mUyavAhU jevA 3. RSivAdika, 4. bhUtavAdika, 5. viya, 6. madAriyA, 5. jhaMdita, 6. mahAjaMdita, 7. sudaMDa, 8. pacava T | 7. kuSmAMDa, 8. pataMgadeva. (A pratyekanA be-be Indra A pramANe) che.) 2-2. safordayA-sImA, 1-2 sannihita ane sAmAnya, rU-4, dhAya, vidhApa, 3-4 dhAtA ane vidhAtA, - rU , sipA ! 5-6 RSi ane RSipALa, 7-8. IMsara, mahesare ya dava6, 7-8 Izvara ane mahezvara, 1-20. suvache, visA ya | 9-10 suvatsa ane vizALa, 22-22. hA, hAsara vi , 11-12 hAsa ane hAsarati, 23-24. sete ja tahIM mane, mAre 13-14 zveta ane mahAzveta, 25-26 patta, pacapa vi ya, 15-16 pataMga ane pataMgapati, nicavyA mAdhupuvI * - W. 5. 2, mu. 214 ema(dakSiNa ane uttaranA)Indra kramazaH jANavA joIe. vANamaMtariMdANaM aggamahisIo vANavyaMtarendronI agamahiSIo : 178, Tlsa # miyikuMDhalsa pisArajIno kUttari 978, pizAcendra pizAcarAja kALanI cAra agramahiSIo aggamahisIo paNNattAo, taM jahA-1. kamalA, kahevAmAM AvI che. jemake-(1) kamalA (2) kamalaprabhA 2. ma7pamA, rU. 3|4, 4. suvaMsaTI | ive (3) utpalA (4) sudarzanA. A pramANe pizAcendra mahAkAlassa vi| mahAkALanI cAra ajhamahiSIonA (eja) nAma che. . ThA, , 3, 3. 3, mu. 205 Jain Education Interational Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 loka prajJapti tiryapha loka : vANavyaMtaradeva varNana sUtra 978-979 suruvassa NaM bhUiMdassa bhUyaraNNo cattAri aggamahisIo bhUtendrabhUtarAja surupanI cAra ajhamahiSIo kahevAmAM guttA, te naTa-2, havA, 2.vahuvA, AvI che. jemake- (1) rUpavatI (2) bahurUpA (3) . suvA, 4. sumasa / parva Divatsa vize surpA(4)subhagA. e pramANe bhUtendra pratirUpanI cAra ajhamahiSIonA (Aja) nAma che. puNNabhaddassa NaM jakkhiMdassa jakkharaNNo cattAri yakSendra yakSarAja pUrNabhadranI cAra ajhamahiSIo sAhilIgaguUttAgo, tainA-1.yttA, 2. vahuttiyA, kahevAmAM AvI che. jemake- (1) putrA (2) bahuputrikA rU. 35, 4. tAra pave mAmAsa vize (3)uttamA (4)tArakA. A pramANe yakSendramaNibhadranI cAra ajhamahipIonA (eja) nAma che. bhImassa NaM rakkhasiMdassa rakkhasaraNNo cattAri rAkSasendra rAkSasarAja bhImanI cAra ajhamahiSIo mahilIgagujttAgo, saMnahIM-2.53mA, 2, vasumaDuM, kahevAmAM AvI che. jemake- (1) padmA (2) vasumatI rU. III, 4, rathappama / parva mahAmImalsa vize (3) kanakA (4) ratnaprabhA. A pramANe rAkSasendra mahAbhImanI cAra ajhamahiSIonA (Aja)nAma che. kinnarassa NaM kiMnnariMdassa kinnararaNNo cattAri kinnarendra kinnararAja kinnaranI cAra ajhamahiSIo aggamahisIo paNNattAo, taM jahA-1. vaDeMsA, kahevAmAM AvI che. jemake- (1) avataMsikA 2. tuma, rU. ratiseLa, 4. ratima che (2) ketumati(3) ratisenA (4) ratiprabhA. A pramANe evaM kiMpurisassa vi| kiMpuruSanI cAra amahipIonA (eja) nAma che. sappurisassa NaM kiMpurisiMdassa kiMpurisaraNNo cattAri kiMgurupendraEipuruSarAja puruSanI cAra ajhamahiSIo amaTilagujjttA, taMga-6. rohi, 2.navariyA, kahevAmAM AvI che, jemake- (1)rohiNI (2)navamikA rU. hirI, 4. puwva parva mahApurisamasa vize (3) hI (4) puSpavatI. e pramANe mahApuruSanI cAra agramahiSIonA (eja) nAma che. aikAyassa NaM mahoragiMdassa mahoragaraNNo cattAri mahoragendra mahoragarAja atikAyanI cAra ajhamahiSIo aggamahisIo paNNattAo, taM jahA-1. bhuyagA, kahevAmAM AvI che, jemake- (1) bhUjagA 2. bhuyagavaI, 3. mahAkacchA, 4. phuDA / evaM mahAkAyassa (2) bhujagavatI (3) mahAkacchA 4)TA. A prakAre viA mahogendra mahAkAyanI cAra agra mahipIonA (e) nAma che. gIyaraissa NaM gaMdhavviMdassa gaMdhavvaraNo cattAri gaMdharvendra gaMdharvarAja gItarasanI cAra ajhamahiSIo mAmalaguttA, taMga-6.kuposA, 2.vimatrA, kahevAmAM AvI che. jemake- (1) sughoSa (2) vimalA rU. surA, 4, sarasa, I wve jIvanasa viA (3) susvarA (4) sarasvatI. e prakAre mahoramendra gItayazanI cAra ajhamahiSIonA (eja) nAma che. -TA 4, 3. 2, 3. 273 vANamaMtara-nagarANaM saMkhA sarUvaM ca vANavyantaronA nagaronI saMkhyA ane svarUpa : 276. p. kevatiyA ja maMte ! vAnamaMtara manana rAva- 979. pra. he bhagavanuM ! vANavyantara devonA keTalA lAkha sasayasahassA pannattA? bhaumeya nagarAvAsa kahevAmAM AvyA che? u. goyamA! asaMkhejjA vANamaMtara bhomejjanagarAvA he gautama ! vANavyattara devonA asaMkhya lAkha sasayasahassA pnnttaa| bhaumeyanagarAvAsa kahevAmAM AvyA che. 5. te je te ! viMma nA ? he bhagavan!te bhaumeyanagarAvAsa kayA padArthonA banelA che ? Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 980-983 | tiryapha loka : vANavyaMtaradeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 9 u. goyamA ! sabbarayaNAmayA acchAsaNhA-jAva- u. he gautama ! te badhA ratnamaya che, svaccha che. paDirUvA / tattha NaM bahave jIvA ya poggalA ya zlaSNu che- yAvata- nitya navA dekhAvanAra che. vakkamati viukkamati cayaMti uvavajjati / emAM aneka jIvo utpanna thAya che, mare che tathA aneka pudgala maLe che ane vikharAya che. sAsayA NaM te bhavaNA dabvaTThayAe, vaNNapajjavehiM dravyanI apekSAe te bhavana zAzvata che ane varNa jAva-phAsapajjavehiM asAsayA / evaM-jAva paryAyo- yAvatu- sparza paryAyonI apekSAe giiyjs-bhomejjngraavaasaa| azAsvata che. e pramANe cAvatu- gItayaza IndranAbhImeyanagarAvAsa paryanta jANavuM joIe. -ma". sa. 21, 3. 7, su. 4-6 asaMkhejjA vANamaMtarAvAsANaM vitthastaparUvaNaM - asaMkhya vANavyantarAvAsonuM vistRta prarUpaNa : 180. . vatiyA maMte ! vAsaMtarAvAsasayasadassA 980. p. he bhagavan! vANavyantarAvAsa keTalA lAkha pannattA? kahevAmAM AvyA che? u. goyamA ! asaMkhejjA vANamaMtarAvAsasayasahassA u. he gautama ! vANavyantarAvAsa asaMkhya lAkha punattA | kahevAmAM AvyA che, pa. te NaM bhaMte ! kiM saMkhejja vitthaDA asaMkhejja he bhagavana! te saMkhyaya yojana vistAravALA che vityA? ke asaMkhyaya yojana vistAravALA che? u. goyamA ! saMkhejja vitthaDA. no asNkhejjvitthddaa| he gautama! saMkhyaya yojanAnA vistAravALA che, asaMkhyaya vistAravALA nathI. -ma. sa. 23, 3. 2, 3. 7-8 sabhAe suhammAe uccattaM sudharmA sabhAnI UMcAI: 182. vALamaMtara tevA samAja sudaITo nava noyaDuM 981. vANavyantara devonI sudharmAsabhAo uparanI tarapha uDDhaM uccatteNaM pnnnnttaa| navayojana UMcI kahevAmAM AvI che. - sama. 2, mu. 20 aMjaNa kaMDAo bhomejjavihArANaM antaraM aMjaNa kAMDathI bhaumeyavihAro (vaccenuM) aMtara : 182. mIse ja rathaTH TDhavI, gaMgAsa ThaMDalsa 982. A ratnaprabhApRthvIne aMjanakAMDanA nIcenA aMtima heDrillAo carimaMtAo vANamaMtara-bhomejjavihArANaM bhAgathI vANavyaMtaranA bhaumeya-vihAronA uparanA uvarimaMte, esa NaM navanaui joyaNasayAI abAhAe aMtima bhAganuM avyavahita (bAdhA rahita) aMtara aMtare pnnnntte| navANuM so yojananuM kahevAmAM AvyuM che. -sama. 26, mu. 7 vANamaMtarANaM parisANaM deva-devINaM saMkhA vANavyantaronI pariSadAonA deva-devIonI saMkhyA : 18rU. 1. Tlsa maMte ! niyamarfjaMlsa 983. pra. he bhagavana ! pizAcakumArendra pizAcarAjanI pisAyakumAraraNNo kai parisAo paNNattAo? keTalI pariSadAo kahevAmAM AvI che? 3. yaHT! tifor crasAmAM pattAzo. taM nahIM- u. he gautama ! traNa pariSadAo kahevAmAM AvI che, jemeka2. sA, 2. turiyA, rU. rahA, (1) IsA, (2) truTitA, (3) daDharathA. 2. bhiMtariyA , (1) Abhyantara pariSada IsA. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 loka prajJapti tiryaku loka : vANavyaMtaradeva varNana sUtra 984 2. mannimiyA turiyA, (2) madhya pariSada truTitA. rU. vAririyA rahyA, (3) bAhya pariSada daDharathA. kAlassa NaM bhaMte ! pisAyakumAriMdassa he bhagavana!pizAcakumArendrapizAcarAja kAlanI pisAyakumAraraNNo abhitariyAe, majjhimiyAe, Abhyantara, madhyamikA ane bAhya pariSadanA bAhiriyAe parisAe kai devasAhassio keTalA hajAra deva kahevAmAM AvyA che ane paNNattAo ? abhitariyAe,majjhimiyAe, Abhyantara, madhyamikA temaja bAhya pariSadamAM bAhiriyAe parisAe kai devisayA paNNattA ? keTalI so devIo kahevAmAM AvI che ? 3. soyamA! biriyA, madu vevasAIlso, 'u. he gautama ! Abhyantara pariSadamAM ATha hajAra paNNattAo, deva kahevAmAM AvyA che. majjhimiyAe parisAe dasa devasAhassio madhyamikA pariSadamAM dasa hajAra deva kahevAmAM paNNattAo, AvyA che. bAhiriyAe parisAe bArasa devasAhassio bAhya pariSadamAM bAra hajAra deva kahevAmAM guttAbA AvyA che. abhitariyAe parisAe egaM devisayaM paNNattaM, Abhyantara pariSadanI eka so devIo kahevAmAM AvI che. majjhimiyAe parisAe egaM devisayaM paNNattaM, madhyamikA pariSadanI ekaso devIo kahevAmAM AvI che. bAhiriyAe parisAe egaM devisayaM paNNattaM, bAhya pariSadanI ekaso devIo kahevAmAM AvI che. evaM jahA pisAyANaMtahA bhUyANa vi-jaav-gNdhvaannN| pizAconA pariSadonA deva-devIonI jeTalI -nIvA. ki. rU, 3. 2, . 22 saMkhyA che eTalI ja bhUtonI cAvatu- gaMdharvonI paNa jANavI joIe. jaMbhayANaM devANaM sarUvaM bheyA ThANa ya jumbhaka devonuM svarUpa bheda ane sthAna : 284. 5. asthi je mete ! gaMmayA sevA, gaMmacAvevA ? 984. pra. bhaMte ! jumbhakadeva jumbhaka deva che? 3. haMtA goyamI ! gatyiA u. hA, gautama ! che 5. je E of maMte ! parva 36- "gaMmayovA, pra. he bhagavan! jUnmakadeva jUlmakadeva kayA kAraNe naMmathakevA? kahevAya che ? goyamA! jaMbhagANaM devA niccaMpamuditapakkIliyA he gautama ! e jumbhakadeva sadA pramudita, kaMdapparatimohaNasIlA je NaM te deve kuddhe pAsejjA krIDAzIla, kaMdarparata tathA kAma-krIDAmAM mugdha se NaM mahaMtaM ayasaM pAuNejjA, je NaM te deve tuDhe rahe che. je e devatAne krodhAyamAna kare che pAsejjA se NaM mahaMtaM jasaM paaunnejjaa| te mahAnuM apayazane prApta kare che. je e devatAne tuSTa (prasanna) kare che te mahAnuM yazane prApta kare che. se teraiv HT! "gaMma levA, manavA eTale gautama!te janmakadevajUlmakadeva kahevAmAM Ave che. 2. 21 . 3, 3. 2, mu. 262 (8) Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 985-986 tiryaku loka : jyotiSka - nirUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 11 g. nividA maMtta ! saMmata guttA ? 3. yama!vidApunattA, taMgadI-6. managaMmA, 2. svapnamA, rU. valyagaMma, 4. sTenanaMsaT, 6. saMya naMmaHI, 6. puSpagaMbhaI, 7. naMmA , 8. puSka gaMbha, 1. vijJargaMbhaIT, 20. vittinuM pra. he bhagavan! jUnmakadeva keTalA prakAranA kahevAmAM AvyA che? he gautama ! dasa prakAranA kahevAmAM AvyA che. jemake: (1) anna jumbhaka, (2) pAna julmaka, (3) vastrajanmaka, (4) layana jumbhaka, (pa) zayanajUlmaka, (6)puSpajulmaka, (7)phaLa jUtmaka, (8) puSpa-phaLajanmaka, (9) vidyAjummaka, (10) avyakta jUnmaka. pra. he bhagavan!jumbhaka devonI vasti (sthAna) kyAM AvelI che? he gautama! badhA dIrgha vaitAr3haya parvato para, citravicitra yamaka parvato para, kaMcanaparvato para jumbhaka devonA (nivAsasthAna) prApta thAya che. pa. jaMbhagANaM bhaMte ! devANaM kahiM vasahiM uvetti ? 3. yama! sanvesu revIdaya jijJiicatta jamagapavvaesukaMcaNapavvaesuya-etthaNaMjaMbhagAdevA vasahiM urvti| -masA, sa. 24, 3. 8, yu. 26-27 joisiya-nirUvaNaM jayotiSka-nirUpaNa joisiyANaM saMkhANaM savaNNUpadiTuM jayotiSkonuM gaNita sarvajJa kathita che. 18. vi-saMsi-TdaviravattA gvadyA bAdiyA magyag 985. sUrya-caMdra-graha-nakSatra manuSyalokamAM eTalA kahevAmAM jesiM nAmAgoyaM, na pAgayA pannavehiMti // 2 AvyA che, jenA nAma- gotrAdi sAmAnya vyakti nathI kahI zakatA, arthAtu sarvajJa ja ene kahI zake che. -bavA. . rU, 3. 2, mu. 277 (e mAnavuM joIe) joisiya devANaM vaNNagadAra gAhAo jayotiSka devonI varNaka dvAra gAthAo : 186. 2. hisTi, 986. 1. adhastana- nIcenA, madhyanA ane uparanA kSetramAM sthita tArA vimAnonA deva, 2. si-parivAra, 2. caMdra parivAra, 3. mandara bAhA taheva, 3. meruthI jayotiSkanuM aMtara, 1. (ka) jUnmakadevonI sthiti dravyAnuyoganAM sthiti prajJaptinA vibhAgamAM juo. (kha) e jumbhakadeva vyaMtaradeva che- e enI sthiti ane sthAnathI nizcita thaI jAya che ane teo dazya deva che- e paNa jumbhaka nAmathI parilakSita thaI jAya che. paNa 16 prakAranA vyaMtaromAM teono temAM samAveza thAya che? vyaMtaromAM 32 IMdromAMthI kyo Indra adhInastha che? tathA zakendranA cAra lokapAlomAMthI kyA lokapAlane AdhIna che. e badhA prazna ukelanI apekSA rAkhe che. bhaga.za.3, u.7 mAM vaizramaNa lokapAlane AdhIna vANavyaMtaradeva mAnavAmAM AvyA che. paNa tyAM jumbhakadevonA nAmanA nirdezanathI bhaga.za.3, u.7mAM yama lokapAlano apatyasthAnIya devomAM kaMdarpa' nAmano deva che. ahIM jumbhaka devonuM vizeSaNa kaMdarpa che. jo A jUsmakadeva yamalokapAlane adhInastha hoya to te ThIka che. AgamajJonI paraMparAgata dhAraNAonI anusAra spaSTIkaraNa Avazyaka che. 2. suriya pA. 19, su. 100 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 loka prajJapti tipha loka : jyotiSikadeva varNana sUtra 987 4. logate, 4. datathA 4yotinu maMtara, 5. dharaNitalAo abAdhA, 5. bhUtaLathI jayotiSkanuM abAdhA aMtara, 6. aMto bAhiM ca uddhamuhe, 6. nakSatronI aMdara ane bahAra urdhvamukhAdicAlavAnuM, 7. saMThANaM ca, 7. jayotika devonuM vimAnonA AkAra, 8. pamANaM, 8. yoni yonI saMdhyA, 9. vahaMti, 8. yaMdra mahinA vA pAnI saMdhyA, 10. sIhagaI, 10. jayotiSka devonI zIdhra maMdagati, 11. iddhimantA ya, 11. hevonI *ddhi, 12. tAraMtara, 12. tArAono pArasparika aMtara. 13. aggamahisI tuDia, 13. jayotiSka devonI ajhamahiSIo. 14. pahu, 14. devIonI sAthe bhoga bhogavavAnuM sAmarthya. 15. ThiIa, 15. 4yoti hevonI sthiti. 16. appbhuu| 16. 4yoti hevonu malpamatva. - - jaMbU. vakkha. 7, su. 196 joisiyANaM cAraviseseNaM maNussANaM suha-dukkhaM jayotiSkonI vizeSagatithI manuSyone sukha duHkha - 987. rayaNiyara-diNayarANaM, nakkhattANaM mahaggahANaM c| 987. caMdra-sUrya-nakSatra ane grahonI gati vizeSathI manuSyone cAraviseseNa bhave, suha-dukkhavihI maNussANaM // 1 suma-du: prApta thAya che. ___-jIvA. pa. 3, u. 2, su. 177 1. (ka) sUriya. pA. 19, su. 100 caMda. pA. 19, su. 100 (kha) "rajanikara-dinakarANAM" candrAdityAnAM, nakSatrANAM, mahAgrahANAM ca "cAra vizeSeNa" tena tena cAreNa sukha-duHkhavidhayo manuSyANAM saMbhavaMti, tathApi-dvividhAni saMti sadA manuSyANAM karmANi, tadyathA-zubhavedyAni, azubhavedyAni ca, karmaNAM ca sAmAnyato vipAkahetavaH paMcaH tadyathA - 1. dravyaM, 2. kSetraM, 3. kAlo, 4. bhAvo, 5. bhavazca / uktaM ca, gAhAudaya-kkhaya-khaovasamovasamA, jaM ca kammuNo bhnniyaa| davvaM, khettaM, kAlaM, bhAvaM, bhavaM ca saMpappa // zubhavedyAnAM ca karmaNAM prAyaH zubhadravya-kSetrAdi sAmagrI vipAkahetu : azubhavedyAnAmazubha dravya-kSetrAdisAmagrI, tato yadA yeSAM janmanakSatrAdyAnukUlazcandrAdInAM cArastadA teSAM prAyo yAni zubhavedyAni karmANi tAni tathAvidhAM vipAkasAmagrI madhigamya vipAkaM prapadhante / prapannavipAkAni zarIranIrogatAsaMpAdanato dhanavRddhikaraNena ca vairaupazamanataH priyasaMprayogasaMpAdanato vA / yadi vA, prArabdhAbhISTaprayojana-niSpattikaraNataH sukhamupa janayaMti / ata eva mahIyAMsaH paramavivekinaH svalpamapi prayojanaM zubha-tithi-nakSatrAdAvArabhaMte / na tu yathA kathaM ca na / ata eva jinAnAmapi bhagavatAmAjJA pravrAjanAdikamadhikRtyaivamavartiSTaH yathA zubhakSetre zubhadizamabhimukhIkRtya zubhetithi-nakSatra-muhUrtAdau pravrAjana-vratAropaNAdi kartavyaM, nAnyathA tathA coktaM, paMcavastuke - gAhA- esA jiNANa ANA, khettAiyA ya kammuNo bhnniyaa| udayAi kAraNaM jaM, tamhA savvattha jaiyavvaM / / (maahiitti5| 5.naM. 13752) Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 988-989 tiryaku loka : jyotiSikadeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 13 paMcavihA joisiyA pAMca prakAranA jayotiSka : 988. pa. se kiM taM joisiyA ? 988, pra. jayotiSka keTalA prakAranA che ? u. joisiyA paMcavihA paNNattA, taM jahA 6. yopiyarana vAmamAvyAcha,bha:1. caMdA, 2. sUrA, 3. gahA, 4. NakkhattA, 5. taaraa|' (1)yaMdra, (2)sUrya, (3) a, (4) nakSatra bhane -paNNa. pa. 1, su. 142/1 (5)tArA. joisiyANaM devANaM ThANAI jayotiSka devonA sthAna : 989. pa. kahi NaM bhaMte ! joisiyANaM devANaM pajjattADa 888.. bhagavana ! patisane apatiyoti pajjattANaM ThANA paNNattA ? devonA sthAna kyAM kahevAmAM AvyA che? kahi NaM bhaMte ! joisiyA devA parisaMti ? he bhagavan! jayotiSka deva kyAM rahe che? u. goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe 6. he gautama ! A ratnaprabhA pRthvInA atisama bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo sattANaue temaja ramaNIya bhUmibhAgathI sAtaso nevuM yojananI UMcAI para uparanI bAju ekaso joyaNasae uDDhe uppaittA dasuttare joyaNasae dazayojana vistRta temaja trAMsA asaMkhyAta bAhalle tiriyamasaMkhejje joisavisaye; ettha NaM yojananA jayotika kSetramAM jayotiSI devonA joisiyANaM devANaM tiriyamasaMkhejjA joisiyA trAMsA asaMkhyAta lAkha jayotiSka vimAnAvAso vimANAvAsasayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM / 2 cha- ama avAma mAvyu cha. (kramazaH) asyA akSaragamanikA eSA jinAnAmAjJA yathA zubhakSetre zubhAM dizamabhimukhIkRtya zubhe tithi-nakSatra-muhUrtAdaupravrAjana-vratAropaNAdi kartavyaM nAnyathA / api ca - kSetrAdayo'pi karmaNAmudayAdikAraNaM bhagavadbhirUktAstato zubha-dravya-kSetrAdi sAmagrImavApya kadAcidazubhavedyAni karmANi vipAkaM gatvodasamAsAdayeyuH / tadudaye ca gRhiit-vrtbhNgaadidoss-prsNgH| zubhakSetrAdisAmagrI tu prApya janAnAM zubhakarmavipAkasambhavaH iti, sambhavati nirvighnaM sAmAyika-paripAlanAdi. tasmAdavazyaM chadmasthena sarvatra zubhakSetrAdau yatitavyam / ye tu bhagavaMto atizayamaMtaste atizayabalAdeva nirvighnaM savighnaM vA samyagavagacchaMti / ato na zubha-tithi-muhUrtAdika mapekSata, iti tanmArgAnusaraNaM chadmasthAnAM na nyAyyaM / / tena yeca paramamuniparyupAsita-pravacanaviDambakA aparimalita jinazAsanopaniSadbhUtazAstra-gurUparamparAyAta-niravadya-vizada kAlocita sAmAcArI / pratipanthinaH svamatikalpita-sAmAcArikA abhidadhati / "yathA na pravrAjanAdiSu zubha-tithinakSatrAdi nirIkSaNe yatitavyaM, na khalu bhagavAn jagatsvAmI pravrAjanAyopasthiteSu zubha-tithyAdinirIkSaNaM kRtavAniti te'pAstA draSTavyA iti / - jIvA. pa. 3, u. 2. su. 177 nI TIthI udhRta. (ka) ThANaM. 5, u. 1, su. 401.37 uttarasUtra che. (kha) bhaga. sa. 5, u. 9, su. 17 "joisiyA paMcavihA" bheTalo 4 che. (ga) caMdA sUrA ya nakkhattA, gahA tArAgaNA thaa| disAvicAriNo deva, paMcahA joisaalyaa| - utta. a.36, gA. 208 (gha) caMdA sUrA tArAgaNA ya, nakkhatta-gahagaNa smttaa| paMcavihA joisiyaa................|| -deviMda. gA. 81 2. pa. kahi NaM bhaMte ! joisiyANaM devANaM vimANA paNNattA ? kahi NaM bhaMte ! joisiyA devA parivasaMti ? goyamA ! uppiM dIvasamuddANaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo sattaNaue uDDhe uppaittA dasuttarasayA joyaNabAhalleNaM tattha NaM joisiyANaM devANaM tiriyamasaMkhejjA joisiyavimANAvAsasayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM / __ - jIvA. paDi. 3, u. 1, su. 122 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 loka prajJapti tiryaku loka : jyotiSikadeva varNana sUtra 989 te NaM vimANA addha kaviTThagasaMThANasaMThiyA savvaphAliyAmayAabbhuggayamUsiyapahasiyA iva vivihamaNikaNaga-rayaNabhatticittA vAu yavijayavejayaMtIpaDAga-chattAichattakaliyA tuMgA gagaNatalamaNulihamANasiharA jAlaMtararayaNa-paMjarummiliyabvamaNi-kaNagathUbhiyAgA viyasiyasayattapuNDarIyA tilayarayaNaddhacaMdacittA NANAmaNimaya dAmAlaMkiyA aMto bahiM ca saNhA tavaNijjarUila-vAluyApatthaDAsuhaphAsA sassirIyA suruvA pAsAIyA-jAva-paDirUvA ettha NaM joisiyANaM devANaM pajjattA'pajjattANaM ThANA pnnnnttaa| tisu vi logassa asaMkhejjaibhAge - e vimAno adhakapitthaka (ardha koThAnA) AkAranA che. badhA sphaTika ratnamaya che. uMcA unnata potAnI kAMtithI (jANeke) haMsatA hoya ema lAge che. vividhamaNIo (ane) kanakaratnonI racanAthI citra-vicitra lAge che. pavanathI uDatI vijaya-vaijayantI patAkAothI tathA chatrAtichatrathI zobhita che. te gaganacuMbI zikharavALA che. jALiyomAM lagADela ratnothI jANe ke pIMjarAmAMthI nIkaLatA pakSI na hoya evA lAge che. emAM maNi jaDela kanakamaya supikAo che. (emAM) vikasita zatapatra temaja puMDarika kamaLo che tilaka temaja ratnamaya ardhacaMdrothI citravicitra che. tathA vividha prakAranI maNimALAothI alaMkRta che. aMdara ane bahAra cikaNA che. komaLa tapanIya (lAla-svarNa) nI retIvALA che. sukhada sparzavALA che. zobhAyamAna che. surUpa che. prAsAdika che- yAvatu- ramaNIya che. ahIM (A vimAnomAM) paryApta ane aparyApta jayotiSI devonA sthAna kahevAmAM AvyA che. e traNe (utpatti, samudyAta ane svasthAna) sthAnonI apekSAthI (jayotiSka devonA vimAna) lokanI asaMkhyAtamA bhAgamAM che. A vimAnomAM aneka jayotiSI deva rahe che. jemake- (1) bRhaspati, (2) caMdra, (3) sUrya, (4)zukra, (5) zanaizcara, (6) rAhu, (7) dhUmaketu, (8)budha, (9) aMgAraka. (maMgala) te tapAvelA svarNanA jevA raMgavALA che. (e kahela grahomAMthI) je graha jayotiSa kSetramAM gati kare che. temaja gatirata ketu, aThThAvIsa prakAranA nakSatra deva gaNa ane vividha AkAranA pAMca varNavALA tArA- e sadA samAna vezyA (teja)vALA saMcaraNazIla che. pota-potAnA maMDaLamAM nirantara gati karanArA che. pratyeka pota-potAnA mukuTamAM spaSTa nAmAMkita civALA che. mahARddhivALA che- yAvatuprabhAsamAna che. tattha NaM bahave joisiyA devA parivati, taM jhaa2. vada, 2. vaMlA, rU. sUrA, 4. sukSa, 6. sAichA , 6. rAhU, 7, dhUma , 8, yuhA, 2. aMgArakA, tattatavaNijjakaNagavaNNA / je ya gahA joisammi cAraM caraMti, ketU ya gairaiyA aTThAvIsaivihA ya nakkhattadevayagaNA, NANAsaMThANasaMThiyAoyapaMcavaNNAotArayAo, ThitalessAcAriNo avissAmamaMDalagaI patteyaNAmaMkapAgaDiyaciMdhamauDA diDhiyA-na-vmAseTUTI, (g) jUriya. pA. 28, 3. 14 (4) caMdra. pA. 28 ku. 24 2. (1) nId. 5. 3, 3. 222 | 2. ggnntlmhilNghmaannsihraa-paatthaaNtr| 3. sama. su. 1 0 () Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 990-991 tiryaku loka : jyotiSikadeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 15 6. teNaM tattha sANaM sANaM vimANAvAsasayasahassANaM, sANaM teo pota-potAnA lAkho vimAnAvAsonuM, sANaM sAmANiyasAhassINaM, sANaM sANaM aggamahisINaM pota-potAnA hajAro sAmAnika devonuM, pota-potAnI saparivArANaM, sANaM sANaMparisANaM, sANaMsANaM aNiyANaM, saparivAra agra mahiSIonuM, pota-potAnI sANaM sANaM aNiyAhivaINaM, sANaM sANaM Ayarakkhadeva pariSadAonuM, pota-potAnI senAonuM, pota-potAnA sAhassINaM, aNNesiM ca bahUNaM joisiyANaM devANa ya senApationuM, pota-potAnA hajAro AtmarakSakadevonuM devINa ya AhevaccaM porevaccaM-jAva-viharaMti / ' ane anya aneka deva-devIonuM Adhipatya temaja purovatitva (pAsana)2tA sevA-yAvata-viyare che. - paNNa. pa. 2, su. 195/1 joisiya vimANANaM saMkhAi parUvaNaM jayotiSka vimAnonI saMkhyAdinuM prarUpaNa - 990. pa. kevaiyANaM bhaMte! joisiyavimANAvAsasayasahassA CO.pra. bhagavana!yoti heyonAvibhAnAvAsa 326L paNNattA? kahevAmAM AvyA che? goyamA ! asaMkhejjA joisiyavimANAvAsasa gautama ! jayotika devonA vimAnAvAsa yasahassA pnnnnttaa| asaMkhyAta lAkha kahevAmAM AvyA che. pa. te NaM bhaMte ! kiMmayA paNNattA ? pra. bhagavan ! te 46 vastunA bne| cha ? u. goyamA ! savvaphAlihamayA acchA, sesaM taM ceva / 6. gautama ! te sarva 6Ti ratnamaya cha bhane 2127 __-viyA. sa. 19, u. 7, su. 6-7 che. bAkInuM badhu varNana pUrvavata samajavuM joIe. caMda-sUra-gaha-Nakkhatta-tArAvimANANaM saMThANaM yaMdra-sartha-I-nakSatra- vimAno-saMsthAna ( 2) 991. pa. caMda vimANe NaM bhaMte ! kiM saMThite paNNatte ? 991. pra. he bhagavana!caMdravimAnano AkAra kevo kahevAmAM mAvyo cha? u. goyamA ! addhakaviTThagasaMThANasaMThite paNNatte, he gautama ! ardha kapitthagaphaLanA (ardhA koThAnA savvaphAliyAmae abbhuggayamUsiyapahasie phaLanA jevA) AkArano kahevAmAM Avyo che. jAva-2 pddiruuve| samagra sphaTikamaya che, cArebAjuethI nIkaLatA jiyothI pramAsita cha- yAvat-prati35 che. 1. yAvatkaraNAt-vivihamaNirayaNabhatticitte, vAu yavijayavejayaMtIpaDAgachattAtichattakalie, tuMgegagaNatalamaNulihaMtasihare, jAlaMtararayaNa-paMjarommIliya-maNi-kaNaga-thUbhiyAgebiyasiyasayavattapuMDarIyatilagarayaNaddhacaMdacitte, aMtobahiMcasaNhetavaNijjavAluyApatthaDe, suhaphAse, sassirIyarUve paasaaiie-jaav-pddiruuve| -jIvA. pa. 3, u. 2; su. 197 nI. 205thI 76dhuta (4) candra vagere badhA jyotiSka vimAnonA saMsthAna (AkAra) ardhakapitthaphaLa jevA kahyA che paNa badhA jyotikonA vimAna vartulAkAra dekhAvAmAM Ave che - TIkAkAre paNa A prakAre AzaMkA karIne samAdhAna kare cheydi candravimAnamuttAnIkRtArdhakapitthasaMsthAnasaMsthitaM tata udayakAle'stamayakAle vA yadivA tiryaka paribhramata paurNamAsyAM kasmAttadardhakapitthaphalAkAraM nopalabhyate? u. kAmaM zirasa upari vartamAnaM vartulamupalabhyate, ardhakapitthasya zirasa upari dUramavasthApita-parabhAgAdarzanato vartulatayA dRzyamAnatvAt / ucyate - ihArdhakapitthaphalAkAraM candravimAnaM na sAmastyena pratipattavayaM kintu tasya vimAnasya pIThaM, tasya va pIThasyopari candradevasya jyotiSacakrarAjasya prAsAdaH, sa ca prAsAdastathA kathaJcanApi vyavasthito yathA pIThena saha bhUyAn vartula AkAro bhavati / sa ca dUrAbhAvAdekAntataH samavRttatayA janAnAM pratibhAsate-tato na kazciddoSaH nacaitat svamanISikAyA vijRmbhitaM, yata etadeva jinabhadragaNikSamAzramaNena vizeSeNavatyAmAkSepa purassaramuktamgAhAo - addhakaviTThAgArA, udayatthamaNami kahaM na dIsaMti / sasi-sUrANavimANA, tiriyakkhette ThiyANaM ca // uttANaddhakaviTThAgAraM, pIDhaM taduvariM ca paasaao| vaTTAlekheNa tato, samavaM dUrabhAvAto // - jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 197 TIkA (kha) sUriya. pA.18,su. 94 (ga) jaMbU. vakkha. 7, su. 199 (gha) caMdra. pA. 18, su. 94 44 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 loka prajJapti tiryapha loka jyotirSikadeva varNana sUtra 992 evaMsUravimANevi, gahavimANevi, nakvattavimANevi, A pramANe suryavimAna, mahavimAna, nakSatravimAna tArAvimANevi addhkvitttthstthaannsNtthie| anetArAvimAna adhakapitthakaphaLa(ardhAkAMThAnA phaLa) nA AkAra jevA che. - nIvA. . , 3. 2, su. 263 sabaloe caMda-sUrANaM parimANaM sarvalokamAM caMdra-sUryanuM parimANa : 212. . tA phavi vaMtika-bhUriyA satno mAsaMti, 992. pra. keTalA caMdra-sUrya samasta lokane prakAzita ujjoeMti, taveMti, pabhAseMti ? Ahie tti kare che, tejasvI kare che, tapAve che ane prabhAsita vaMA | kare che? u. tattha khalu imAo duvAlasa paDivattIo paNNattAo, A aMge bAra mAnyatAo kahevAmAM AvI che, taM jahA jemakettthege evamAhaMsu : AmAMnI eka mAnyatAvALA Ama kahe che1. tA ege caMde ege sUre savvaloyaM obhAsei, (1) eka caMdra ane eka sUrya samagra lokane ujjoei, tavei, pabhAsei, ege evamAhaMsu / prakAzita kare che, tejasvI kare che, tapAve che ane prabhAsita kare che. 2. je pukha vAraMvyu - (2) eka mAnyatAvALA pachI A pramANe kahe chetaa tiNNi caMdA, tiNi sUrA savvaloyaM obhAsaMti, traNa caMdra ane traNa sUrya samasta lokane prakAzita ujjoeMti, taveMti, pabhAseMti, ege evamAhaMsu / kare che. tejasvI kare che, tapAve che, prabhAsita kare che. rU. je pukha pramAdaMDu - (3) eka mAnyatAvALA vaLI Ama kahe chetaa adbhuTTha caMdA, adbhuTTha sUrA, savvaloyaM obhAseMti, sADA traNa caMdra ane sADA traNa sUrya samagra lokane -LAva-vabhAti je ivamAdaMsu prakAzita kare che -cAvatu- prabhAsita kare che. eeNaM abhilAveNaM NeyavvaM - A pramANeno abhilApa-abhiprAya (AgaLa paNa) jANavo joIe. 4. satta vaMlA, satta tUrA, (4) sAta caMdra, sAta sUrya, 6. Trasa caMlA, rasa sUrA, (5) dasa caMdra, dasa sUrya, bArasa caMdA, bArasa sUrA (6) bAra caMdra, bAra sUrya, 7. bAyAlIsaM caMdA, bAyAlIsaM sUrA, (7) beMtAlIsa caMdra, beMtAlIsa sUrya, 8. vAvattarI caMdrA, vAvattarI sUrA, (8) botera caMdra, boMtera sUrya, 9. bAyAlIsaM caMdasayaM, bAyAlIsaM sUrasayaM, (9) ekaso beMtAlIsa caMdra ane ekaso beMtAlIsa sUrya, 10. bAvattaraM caMdasayaM, bAvattaraM sUrasayaM, (10) ekaso botera caMdra ane ekaso botera sUrya, 11. bAyAlIsaM caMdasahassaM, bAyAlIsaM sUrasahassaM, (11) beMtAlIsa hajAra caMdra ane beMtAlIsa hajAra sUrya, 12. bAvattaraM caMdasahassaM, bAvattaraM sUrasahassaM, (12) boMtera hajAra caMdra ane boMtera hajAra sarva savvaloyaM obhAsaMti-jAva-pabhAseM ti ege samagra lokane prakAzita kare che- yAvataevmaahNsu| prabhAsita kare che. 206*** Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 997 tirmaka loka : jyotiSikadeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 17 vayaM puNa evaM vayAmo - paNa ame A pramANe kahIe chIe - tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamuddANaM e jaMbudvIpa nAmanA dvIpa sarva dvIpa samudronI madhyamAM sababhaMtarAesabvakhuDDAe-jAva-egaMjoyaNasayasahassaM badhAthI nAno-cAvatu- eka lAkha yojana lAMbo-pahoLo, AyAmavikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAiM, traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIsa yojana, traNa koza solasa sahassAiM, doNNi ya sattAvIse joyaNasae, ekaso aThThAvIsa dhanuSa tera AMgaLa ane aDadho AgaLa tiNNi ya kose, aTThAvIsaMcadhaNusayaMterasa aMgulAI, thI kaMIka vadhArenI paridhivALo kahevAmAM Avyo che. addhaMgulaM ca kiMci visesAhiyaM parikkheveNaM utte' sUri. . 26, ru. 20 0 jaMbuhIve joisiyA devA jabUdvIpamAM jayotiSka deva : 11rU. . tA naMdI - 993. pra. A jaMbUDhIpa nAmanA dIpamAM() vA ghaMla pamasiMdu vA, mAsaMti vA, (1) bhUtakALamAM keTalA caMdraprabhAsita thatA hatA. pabhAsissaMti vA? vartamAnamAM keTalA caMdra prabhAsita thAya che ane bhaviSyamAM keTalA caMdra prabhAsita thaze? (2) jevA zUrA tavaMdu vA, taati vA, (2) bhUtakALamAM keTalA sUrya tapatA hatA, tavissaMti vA? vartamAnamAM keTalA sUrya tape che ane bhaviSyamAM keTalA sUrya tapaze ? (3) vova ja vAra riMtu vA, pati vA, (3) bhUtakALamAM keTalA graha gati karatA hatA. carissaMti vA? vartamAnamAM keTalA graha gati kare che ane bhaviSyamAM keTalA graha gati karaze ? (4) kevaiyA NakkhattA jo joiMsu vA, joeMti (4) bhUtakALamAM keTalA nakSatrayoga karatA hatA. vAnorrAti vA? vartamAnamAM keTalA nakSatra yoga kare che ane bhaviSyamAM keTalA nakSatra yoga karaze ? (5) kevaiyA tArAgaNakoDi-koDio sobhaM (5) bhUtakALamAM keTalA koTAkoTI tArAgaNa sobhesu vA, sobhaMti vA, sobhissaMti vA ? suzobhita thatA hatA. vartamAnamAM keTalA koTAkoTI tArAgaNa suzobhita thAya che ane bhaviSyamAM keTalA koTAkoTI tArAgaNa suzobhita thaze ? 3. tA baMdhudI tIve - u. A jaMbUDhIpa nAmanA dvIpamAM - (2) te rantA jamAku vA, ghamAsaMti vA, (1) bhUtakALamAM be caMdro prabhAsita thatA hatA, pabhAsissaMti vA, vartamAnamAM be caMdro prabhAsita thAya che ane bhaviSyamAM be caMdra prabhAsita thaze. (2) do sUriyA taviMsu vA, taveMti vA, tavissaMti (2) bhUtakALamAM besUrya tapatA hatA, vartamAnamAM vA, * besUryatApe che ane bhaviSyamAM be sUryapaze. (3) chAvattariM gahasayaM cAraM cariMsu vA, caraMti (3) bhUtakALamAM ekaso choMtera mahAgraha gati vA, risaMti vA, karatA hatA. vartamAnamAM ekaso choMterA graha gati kare che ane bhaviSyamAM ekaso choMtera grahagati karaze. 6. 28. va. 26, mu. 1 0 0 2. TAi . 2, 3. 3, su. 16 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 loka prajJapti tiryapha loka : lavaNasamudramAM jyotiSikadeva sUtra 994 (4) chappaNNaM NakkhattA joyaM joeMsu vA, joeMti (4) bhUtakALamAM chappana nakSatra yoga karatA vA, gosaMti vA, hatA. vartamAnamAM chappana nakSatra yoga kare che ane bhaviSyamAM chappana nakSatra yoga karaze. (5) egaM sayasahassaM tettIsaM ca sahassA Nava sayA (5) eka lAkha teMtrIsa hajAra navaso pacAsa paNNAsA tArAgaNa koDi-koDINaM sobhaM koTAkoTI tArAgaNa bhUtakALamAM suzobhita sobhesu vA, sobhaMti vA, sobhissaMti vA / thatA hatA. vartamAnamAM suzobhita thAya che ane bhaviSyamAM suzobhita thaze. gAhAo- do caMdAdosUrA,NakkhattAkhaluhavaMtichappaNNA gAthArtha: be candra, be sUrya, chappana nakSatra, ekaso bAvattaraM gahasayaM, jaMbuddIve vicArI NaM // choMtera graha ane eka lAkha teMtrIsa hajAra egaM ca sayasahassaM tettIsaM khalu bhave shssaaiN| navaso pacAsa koTAkoTI tArAgaNa A nnvysyaapnnnnaasaa,taaraagnnkoddikoddiinnN'| jaMbudvIpamAM gati kare che. -mUriya, pA. 21, su. 200 lavaNasamuhe joisiyA devA - lavaNasamudramAM jayotiSka deva : 994. pa. tA lavaNasamudde 994. pra. lavaNasamudramAM - (1) kevaiyA caMdA pabhAsiMsu vA, pabhAsiMti vA, (1) keTalAka caMdraprabhAsita thatA hatA. vartamAnamAM pabhAsissaMti vA? keTalAka caMdra prabhAsita thAya che ane bhaviSyamAM keTalAka candra prabhAsita thaze ? (2) kevaiyaMsUrAtaviMsuvA, taviMti vA, tavissaMti (2) keTalAka sUrya tapatA hatA, tape che ane tapaze ? (3) jevA muddA vAraM cariMsu vA, pati vA, (3) keTalAka graha gati karatA hatA, gati kare che carissaMti vA ? ane gati karaze ? (4) kevaiyA NakkhattA jogaM joiMsu vA, joeMti (4) keTalAka nakSatra yoga karatA hatA, yoga kare vA, gosaMti vA? che ane yoga karaze ? (5) kevaiyA tArAgaNa koDAkoDIosobhaMsobhesu (5) keTalAka koTAkoTI tArAgaNa suzobhita vA, samaMti vA, safmaiti va ? thatA hatA, suzobhita thAya che ane suzobhita thaze ? u. tA lavaNasamudde u. lavaNa samudramAM - (1) cattAri candA pabhAsiMsu vA, pabhAsiMti vA, (1) cAra caMdra prabhAsita thatA hatA. prabhAsita pabhAsissaMti vA, thAya che ane prabhAsita thaze. vA? 1. (4) vaMH, . 21, su. 100 (3) navu. vavara. 7, 3. 26 (T) navA. 5, 3, 3. 2, mu. 263 (5) ma. sa. 1, 3. 2, su. 2 pa. tA egamegassa NaM caMdassa devassa kevatiyA gahA parivAro paNNatto? kevatiyA NakkhattA parivAro paNNatto? kevatiyA tArA parivAro paNNatto ? (bAkI TippaNa pA.naM. 19 upara) Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 995-996 tiryapha loka : jebUdvIpamAM jyotiSideva gaNitAnuyoga bhA.-2 19 (2) cattAri sUriyA taviMsu vA, taviMti vA, (2) yA2 sUrya tapatAstA, tacha bhane ta52. tavissaMti vA, (3) tiNNi vAvaNNA mahaggahasayA cAraM cariMsu (3) esosAvana mahAdii, ____vA, caraMti vA, carissaMti vA, gati kare che ane gati karaze. (4) bArasa NakkhattasayaMjogaMjoeMsuvA, joeMti (4) mesomAra nakSatra yogatAta, yoga vA, joissaMti vA, kare che ane yoga karaze. (5) do sayasahassA sattaTTiM ca sahassA Nava sayA (5) be lAkha saDasaTha hajAra navaso koTAkoTI tArAgaNa koDAkoDINaM sobhaM sobhesu vA, tArAgaNa suzobhita thatA hatA. suzobhita sobhaMti vA, sobhissaMti vA, thAya che ane suzobhita thaze. gAhAo gAthArtha: cattAriceva caMdA, cattAriya suuriyaalvnnetaae| lavaNasamudramAM cAra caMdra, cAra sUrya, eka bArasaNakkhattasayaM, gahANa tiNNeva baavnnnnaa|| so bAra nakSatra, traNaso bAvana graha ane do cceva sayasahassA, sattaTuiM khalu bhveshssaaii| be lAkha saDasaTha hajAra nava so koTAkoTI nnvysyaalvnnjle,taaraagnnkoddikoddiinnN|| tArAgaNa che. __ - sUriya . pA. 19, su. 100 lavaNasamudde nakkhattANe gahANa ya saMkhA parUvaNaM- samudramA nakSatrI bhane sonI saMdhyAnu pradU555 : 995. lavaNe NaM samudde cattAri kattiyAo-jAva-cattAri 885. samudramA kRttithI ma25 paryaMta yA2-yA nakSatrI, . bhrnniio| e caMdranI sAthe yoga karyo hato, kare che ane karaze. cattAri aggI-jAva-cattAri jmaa| A nakSatromAM agni-yAvatu-yama e cAra-cAra deva che. cattAri aMgArA-jAva-cattAri bhaavkeuu| aMgArathI bhAvaketu paryaMtanA badhA grahoe cAra (calana) - ThANaM a. 4, u. 2, su. 303 uDatA, 73 cha bhane 72ze. dhAyaisaMDadIve joisiya devA - dhAtakIkhaMDadvIpamAM jayotiSka deva : 996. pa. dhAyaisaMDe dIve 996. pra. dhAtakIkhaMDa dvIpamAM(1) kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA, pabhAsiMti vA, (1) / yaMdra za sApatA hatA, praza pabhAsissaMti vA ? Ape che ane prakAza Apaze ? 5.naM. 18thIyA) u. tA egamegassa NaM caMdassa devassa aTThAsIti gahA parivAro paNNatto, aTThAvIsaM NakkhattA parivAro paNNattogAhA - chAvaTThisahassAiM Nava ceva satAI paMcuttarAI (pNcsyraaiN)| egasasIparivAro, tArAgaNakoDikoDINaM parivAro pnnnntto|| - sUriya. pA. 18, su. 91 tulanA - (ka) jambu. vakkha. 7, su. 197 (kha) jIvA. pa. 3, u. 2, su. 155 1. (ka) caMda. pA. 19, su. 100 (kha) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 155 (ga) bhaga. sa. 9, u. 2, su. 3 (gha) ThANaM a. 4, u. 2, su. 303 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 loka prajJapti u. 1. (2) kevaiyA sUriyA taveMsu vA, taviMti vA, tavisissaMti vA ? tiryak loka : dhAtakI khaMDamAM jyotiSikadeva (3) kevaiyA gahA cAraM cariMsu vA, caraMti vA, carissaMti vA ? (4) kevaiyA NakkhattA jogaM joiMsu vA, joeMti vA, joissaMti vA ? (5) kevaiyA tArAgaNa koDAkoDIo, sobhaM sorbhesu vA, sobhaMti vA, sobhissaMti vA ? dhAyaisaMDedIve - (1) bArasa caMdA pabhAseMsu vA, pabhAsaMti vA, pabhAsissaMti vA, (2) bArasa sUriyA taveMsu vA, tavisissaMti vA, (3) egaM chappaNNaM mahaggahasahassaM cAraM cariMsu vA, caraMti vA, carissaMti vA, (4) tiNi chattIsA NakkhattasayA jogaM joeMsu vA, joeMti vA, joissaMti vA, kAloda samudde joisiya devA 997. pa. taviMti vA, (5) aTThevasaya sahassA, tiNNi sahassAiM satta ya sayAI, egasasIparivAro, tArAgaNa ko DikoDI NaM sobhaM sorbhesu vA, sobhaMti vA, sobhissaMti vA / gAhAo- cauvIsaM sasi ravio, NakkhattasayA ya tiNi chattIsA / egaM ca gahasahassaM, chappaNNaM dhAyaisaMDe // aTThe ya sayasahassA, tiNNi sahassAiM satta ya sayAI / dhAyaisaMDe dIve, tArAgaNa koDikoDI NaM 1 // - sUriya. pA. 19, su. 100 tA kAloyaNe NaM samudde - (1) kevaiyA caMdA pabhAsiMsu vA, pabhAsiMti vA, pabhAsissaMti vA ? (ka) caMda pA. 19, su. 100 (ga) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 174 For Private 3. sUtra 997 (2) DeTalA sUrya tayatA hatA, tayeche khane tapaze ? (3) keTalA graha gati karatA hatA, gati kare che ane gati karaze ? (4) keTalA nakSatra yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze ? Personal Use Only (5) keTalA koTAkoTI tArAgaNa suzobhita thatA hatA, suzobhita thAya che ane suzobhita thaze. dhAtakIkhaMDa dvIpamAM - (1) bAra caMdraprakAza Apyo hato, prakAza Ape che ane prakAza Apaze. (2) jara sUrya tayatA utA, tayeche khane tapase. (3) eka hajAra chappana mahAgraha gati karatA hatA, gati kare che ane gati karaze. (4) traNa so chatrIsa nakSatra yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze. (5) ATha lAkha traNa hajAra sAtaso koTAkoTI tArAgaNa (e eka caMdrano parivAra che) je suzobhita thatA hatA, suzobhita thAya che ane suzobhita thaze. gAthArtha : dhAtakIkhaMDa dvIpamAM bAra caMdra, bAra sUrya, traNaso chatrIsa nakSatra, eka hajAra chappana graha, ATha lAkha traNa hajAra sAtaso koTAkoTI tArAgaNa che. kAlodasamudramAM jayotiSka deva : 887. pra. kAlodasamudramAM (1) keTalA caMdra prakAza ApatA hatA, prakAza Ape che ane prakAza Apaze ? (kha) bhaga. sa. 9, u. 2, su. 4 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 997 tirmaka loka : kAlodasamudramAM jyotiSikadeva gaNitAnuyoga bhA.-2 21 (2) kevaiyA sUrAtaviMsuvA, taveMti vA, tavissaMti (2) 48 // sUrya tapatAta. tache bhane tapaze ? vA ? (3) kevaiyA gahA cAraM cariMsu vA, caraMti vA, (3) 26L gati 2tA hatA, gatire cha carissaMti vA? ane gati karaze ? (4) kevaiyA NakkhattA jogaM joiMsu vA, joeMti (4) keTalA nakSatrayoga karatA hatA, yoga kare che vA, joissaMti vA? ane yoga karaze ? (5) kevaiyA tArAgaNa koDikoDIosobhaMsobhesu (5) keTalA koTAkoTI tArAgaNa suzobhita vA, sobhaMti vA, sobhissaMti vA? thatA hatA, suzobhita thAya che ane suzobhita thaze ? tA kAloyae NaM samudde 6. samudramAM(1) bAyAlIsaM caMdA pabhAseMsuvA, pabhAsiMti vA, (1)maiMtAlIsa. yaMdra praza sopatA tA. pabhAsissaMti vA, prakAza Ape che ane prakAza Apaze. (2) bAyAlIsaM sUrA taveMsu vA, taveMti vA, (2) beMtAlIsa sUrya tapatA hatA, tape che ane tavissaMti vA, tapaze. (3) tinni sahassA chacca channauyA mahagahasayA (3) traNa hajAra chaso cha-- mahAgraha cAraM cariMsu vA, caraMti vA, carissaMti vA, gati karatA hatA, gati kare che ane gati 42ze. (4) ekkArasa chAvattarANakkhattasayA jogaM joiMsu (4) agiyAraso chottera nakSatra yoga karatA vA, joeMti vA, joissaMti vA, hatA, yoga kare che ane yoga karaze. (5) aTThAvIsaM sayasahassAI bArasasahassAI (5) aThThAvIsa lAkha bAra hajAra navaso pacAsa nava ya sayAI paNNAsA tArAgaNa koTAkoTI tArAgaNa suzobhita thatA hatA. koDikoDIo sobhaM sobhesa vA sobhaMti vA, suzobhita thAya che ane suzobhita thaze. sobhissaMti vA, gAhAo- bAyAlIsaM caMdA, bAyAlIsaMca dinnkraadittaa| thArtha : kAloda samudramAM betAlIsa caMdra, betAlIsa kAlodahiMmi ee, caraMti saMbaddhalesAgA // sUrya, agiyAraso chottera nakSatra, traNa hajAra chaso cha-- mahAgraha ane aThThAvIsa NakkhattasahassaM, egammi chAvattaraM ca stmnnnne| lAkha bAra hajAra navaso pacAsa koTAkoTI chaccasayA chaNNauyA mahAha, tiNi yshssaa|| tArAgaNa che. aTThAvIsaM sayasahassaM, bArasa ya shssaaii| Navaya sayApaNNAsA,tArAgaNa koDikoDINaM // -sUriya. pA. 19, su. 100 (ka) caMda pA. 19, su. 100 (ga) bhaga. sa. 9, u. 2, su. 4 (kha) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 175 . (gha) sama. 42, su. 4 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 loka prajJapti pukkharavaradIve joisiya devA998. pa. tA pukkharavare NaM dIve 1. (1) kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA, pabhAsiMti vA, pabhAsissaMti vA ? (ka) (ga) (2) kevaiyA sUrA taviMsuvA, taveMti vA, tavissaMti vA ? tiryak loka : puSka2va2dvIpamAM jyotiSikadeva (3) kevaiyA gahA cAraM cariMsu vA, caraMti vA, carissaMti vA ? (4) kevaiyA NakkhattA jogaM joiMsu vA, joeMti vA, joissaMti vA ? u. pukkharavare NaM dIve (5) kevaiyA tArAgaNa koDikoDio sobhaM sorbhesu sobhaMti vA, sobhissaMti vA ? vA, (1) tA coyAlaM caMdasayaM pabhAseMsu vA, pabhAsiMti vA, pabhAsissaMti vA, (2) coyAlaM sUriyANaM sayaM taviMsu vA, tarveti vA, tavissaMti vA, (3) bArasa sahassAiM chacca bAvattarA mahaggahasayA cAraM cariMsu vA, caraMti vA, carissaMti vA, (4) cattAri sahassAiM battIsaM ca NakkhattA jogaM joeM vA, joti vA, joissaMti vA, (5) chaNNauisayasahassAiM coyAlIsaM sahassAI cattAriya sayAI tArAgaNakoDikoDI NaM sobhaM sosu vA, sorbheti vA, sobhissaMti vA, gAhAo- cattAlaM caMdasayaM, cattAlaM ceva sUriyANa sayaM / pokkharavaradIvammiya, caraMti ee pabhAsaMtA // cattAri sahassAiM battIsaM ceva huMti NakkhattA / chacca sayA bAvattaraM, mahaggahA bAraha sahassA // chaNNaui saya sahassA cotAlIsaM khalu bhave sahassAiM / cattAriya sayA khalu tArAgaNakoDikoDI NaM' // - sUriya. pA. 19, su. 100 caMda pA. 19, su. 100 bhaga. sa. 9, u. 2, su. 4 For Private puSkarava2dvIpamAM jayotideva : 888. pra. puS5212dvIpamAM (1) keTalA caMdra prakAza ApatA hatA. prakAza Ape che ane prakAza Apaze ? sUtra 998 (2) keTalA sUrya tapatA hatA, tape che ane tapaze ? Personal Use Only (3) keTalA graha gati karatA hatA, gati kare che ane gati karaze ? (4) keTalA nakSatra yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze ? 3. puSDaravaradvIpamA - (5) keTalA koTAkoTI tArAgaNa suzobhita thatA hatA, suzobhita thAya che ane suzobhita thaze ? (1) ekaso cuMmAlIsa caMdra prakAza ApatA hatA, prakAza Ape che ane prakAza Apaze. (2) ekaso cuMmAlIsa sUrya tapatA hatA, tape che khane tapaze. (3) bAra hajAra chaso bottera mahAgraha gati karatA hatA, gati kare che ane gati karaze. (4) cAra hajAra battIsa nakSatra yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze. (5) channu lAkha cuMmAlIsa hajAra cAraso koTAkoTI tArAgaNa suzobhita thatA hatA, suzobhita thAya che ane suzobhita thaze. gAthArtha : puSkaravaradvIpamAM ekaso cuMmAlIsa caMdra, ekaso cuMmAlIsa sUrya prakAza karatA vicare che. cAra hajAra battIsa nakSatra, bAra hajAra chaso bottera mahAgraha (tathA) channu lAkha cuMmAlIsa hajAra cAraso koTAkoTI tArAgaNa che. jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 180 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 999 tiryapha loka : AtyaMtara puSkarArdhamAM jyotiSikadeva gaNitAnuyoga bhA.-2 23 abbhaMtarapukkharaddhe joisiya devA - Abhyattara puSkarArdhamAM jayotikadeva : 999. pa. tA abhiMtara pukkharaddhe NaM - 888. pra. mAsyantara purAdhamAM(1) kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA, pabhAsiMti vA, (1) 3240 yaMdra prazita thAhatA, aAzita pabhAsissaMti vA ? thAya cha bhane prozita thaze ? (2) kevaiyA sUrA taveMsuvA, taveMti vA, tavissaMti (2) keTalA sUrya tapatA hatA, tape che ane vA? tapaze ? (3) kevaiyA gahA cAraM cariMsu vA, caraMti vA, (3) 32400 2tAta, gati 3 cha ___ carissaMti vA? ane gati karaze ? (4) kevaiyA NakkhattA jogaM joeMsu vA, joeMti (4) keTalA nakSatrayoga karatA hatA, yoga kare che vA, joissaMti vA? ane yoga karaze ? (5) kevaiyA tArAgaNa koDikoDIosobhaMsobhesa (5) keTalA koTAkoTI tArAgaNa suzobhita vA, sobhaMti vA, sobhissaMti vA? . thatA hatA, suzobhita thAya che ane suzobhita thaze ? u. abhiMtara pukkharaddhe NaM 7. sAmyantara pu42rArdhamai(1) bAvattariM caMdA pabhAseMsu vA, pabhAsiMti vA (1) boMtera caMdra prakAzita karatA hatA, prakAzita pabhAsissaMti vA, thAya che ane prakAzita karaze. (2) bAvattariM sUriyA taveMsu vA, taveMti vA, (2) bottera sUrya tapatA hatA, tape che ane tavissaMti vA, tapaze. (3) cha mahaggahasahassA tinnisae ya chattIsA (3) cha hajA2 traNaso chatrIsa mahAgraha gati cAraM careMsu vA, caraMti vA, carissaMti vA, karatA hatA, gati kare che ane gati karaze. (4) doNNi solA NakkhattasahassA jogaM joeMsu (4) so 42 nakSatra yoga 2tAta, vA, joeMti vA, joissaMti vA, yoga kare che ane yoga karaze. (5) aDayAlIsaM sayasahassA, bAvIsaM ca sahassA (5) sautAlIsa sAsa, bAvIsa 42, aso doNNi ya sayA tArAgaNakoDikoDINaM sobhaM koTAkoTI tArAgaNa suzobhita karatA hatA, sobhesu vA, sobhaMti vA sobhissaMti vA, suzobhita kare che ane suzobhita karaze. gAhAo- bAvattariMca caMdA, bAvattarimeva dinnkraadittaa| gAthArtha : puSkaravacaDhIpArdhamAM boMtera caMdra, boMttera pukkharavaradIvaDDhe, caraMti ee pbhaaseNtaa|| sUrya prakAza karatA vicare che. cha hajAra tiNNi sayA chattIsA, chacca sahassA traNaso chatrIsa mahAgraha, soLa hajAra be mahaggahANaM tu| nakSatra, aDatAlIsa lAkha bAvIsa hajAra NakkhattANaM tu bhave, solAI duve sahassAI / baso koTAkoTI tArAgaNa che. aDayAlasayasahassA, bAvIsaM khalu bhave shssaaii| doya saya pukkharaddhetArAgaNa koddikoddiinnN'| -sUriya. pA. 19, su. 100 1. (ka) caMda pA. 19, su. 100 / (kha) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 176 (ga) bhaga. sa. 9, u. 2, su. 5 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 loka prajJapti tiryapha loka : puSkarodasamudramAM jyotiSikadeva sUtra 1000-1001 pukkharoda samuhe joisiyA devA puSkaroda samudramAM jayotiSkadeva: 1000. pa. tA pukkharode NaM samudde 1000. pra. puroha samudramAM(1) kevaiyA caMdA pabhAsiMsu vA, pabhAsiMti vA, (1) keTalA caMdra prakAzita thatA hatA. prakAzita pabhAsissaMti vA? thAya che ane prakAzita thaze ? (2) kevaiyA sUrA taviMsuvA, taviMti vA, tavissaMti (2) 3240 sUrya tapatA satA, tape cha bhane tapaze ? vA? (3) kevaiyA gahA cAraM cariMsu vA, cAraM caraMti vA, (3) keTalA grahagatiyukta rahyA hatA, gatiyukta rahe cAraM carissaMti vA ? che ane gatiyukta raheze ? kevaiyANakkhattAjogaMjoeMsuvA,jogaMjoeMti (4) keTalA nakSatra (caMdra ke sUrya) nI sAthe yoga karatA vA, jogaM joissaMti vA ? hatA. yoga kare che ane yoga karaze ? (5) kevaiyA tArAgaNa koDikoDiNaM, sobhaM sobhiMsu (5) keTalA koTAkoTI tArAgaNa suzobhita thayA vA, sobhaMti vA, sobhissaMti vA ? hatA, suzobhita thAya che ane suzobhita thaze. u. pukkharode NaM samudde - 7. puroH samudramAM(1) saMkhejjA caMdA pabhAsiMsu vA, pabhAsiMti vA, (1) saMkhe caMdra prakAzita thayA hatA. prakAzita thAya pabhAsissaMti vA, che ane prakAzita thaze. (2) saMkhejjA sUrAtaviMsuvA, taviMti vA, tavissaMti vA, (2.) saMdhyeya sUrya tapatA stu, tape cha bhane tapaze. (3) saMkhejjA gahA cAraM cariMsu vA, cAraM caraMti vA, (3) saMdhyeya pragati 2tAta, ti 42 cha bhane cAraM carissaMti vA, gati karaze. (4) saMkhejjA NakkhattA jogaM joeMsa vA, jogaM (4) saMdhyeya nakSatra yo| 42tA satA, yo| 2 che. joeMti vA, jogaM joissaMti vA, ane yoga karaze. (5) saMkhejjA tArAgaNa koDikoDiNaM sobhaM sobhiMsu (5) saMkheya koTAkoTI tArAgaNa suzobhita rahetA vA, sobhaM sobhaMti vA, sobhaM sobhissaMti vA / / hatA suzobhita rahe che ane suzobhita raheze. -sUriya. pA. 19, su. 100 samayakhette joisiya devA manuSyakSetramAM jayotiSka deva: 1001. pa. tA samayakhetteNaM - 1001. pra. manuSya kSetramAM(1) kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA, pabhAsaMti (1) keTalA caMdraprakAzita thatA hatA, prakAzita vA, pabhAsissaMti vA ? thAya che ane prakAzita thaze ? (2) kevaiyA sUrA taveMsu vA, tavaMti vA, (2) keTalA sUrya tapatA hatA, tape che ane tavissaMti vA ? tapaze? (3) kevaiyA gahA cAraM cariMsu vA,caraMti vA, (3) 3241 ati 2detA, gati cha carissaMti vA? ane gati karaze ? (4) kevaiyANakkhattA jogaMjoiMsuvA, joiMti (4) 324 nakSatra yogaratA , yoga42 vA, joissaMti vA? che ane yoga karaze ? 1. (ka) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 180 (kha) caMda. pA. 19, su. 101 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1000 tiryapha loka : jyotiSkonA prarUpaNano upasaMhAra gaNitAnuyoga bhA.-2 25 (5) kevaiyA tArAgaNa koDikoDIo (5) keTalA koTAkoTi tArAgaNa suzobhita sobhaMsobhesuvA, sobhaMti vA,sobhissaMti thatA hatA, suzobhita thAya che ane vAM ? suzobhita thaze? 3. samayavette - u. manuSya kSetramAM(1) tA battIsaMcaMdasayaM pabhAseMsuvA, pabhAsaMti (1) ekaso batrIsa caMdra prakAzita thatA hatA. vA, mAsisaMti vA, prakAzita thAya che ane prakAzita thaze. (2) tA vInaM sUrasarca tasuvA, tati vA, (2) ekaso batrIsa sUrya tapatA hatA, tape che tavissaMti vA, ane tapaze. (3) tA ekkArasa sahassA chacca solasa (3) agiyAra hajAra chaso sola mahAgraha mahaggahasayA cAraM cariMsuvA, caraMti vA, gati karatA hatA, gati kare che ane carissaMti vA, gati karaze. (4) tA tiNNi sahassA chacca chaNNauyA (4) traNa hajAra chaso cha--nakSatrayoga karatA NakkhattasayA jogaM joeMsu vA, joeMti hatA, yoga kare che ane yoga karaze. vA, gosvaMti vA, (5) tA aTThAsIiM sayasahassAI cattAlIsaM ca (5) aphrAsI lAkha, cAlIsa hajAra, sAtaso sahassA satta ya sayA tArAgaNa koTAkoTI tArAgaNa suzobhita thatA hatA, koDikoDINaM sobhaM sobhesu vA, sobhaMti suzobhita thAya che ane suzobhita thaze. vA, samiksaMti vA, gAhAo- battIsaM caMdasayaM, battIsaM ceva sUriyANaM syN| gAthArtha : manuSyakSetramAM (samaya kSetramAM) ekaso sayalaM mANusaloyaM caraMti ee pbhaaseNtaa|| batrIsa caMdra, ekaso batrIsa sUrya prakAza ekkArasa ya sahassA, chappiya solA karatA vicare che. agyAra hajAra chaso mahaggahANaM tu| soLa mahAgraha, traNa hajAra chaso cha-- chacca sayA chaNNauyANakkhattA tiNNi ya nakSatra ane aphrAsI lAkha cAlIsa hajAra sahassA | sAtaso koTAkoTI tArAgaNa che. aTThAsIi cttaaiNsyshssaaiimnnuylogNmi| sattayasayA aNUNA, tArAgaNakoDAkoDINaM // -mUriya, pA. 21, mu. 1 0 0 maNuyakhette joisiyANaM paravaNassa uvasaMhAro manuSyakSetramAM jayotikonA prarUpaNano upasaMhAra : 20 0 2. so tArAMffko savasamAre morAbhi | 1002. A pramANe manuSya lokamAM (samayakSetramAM) tArApiMDa bahiyA puNa tArAo jiNehiM bhaNiyA asaMkhejjA // 1 // pUrvokta saMkhyA pramANe che. evaiyaM tAraggaM jaM bhaNiyA mANusammi logammi / manuSya lokanI bahAra tArApiMDonuM pramANa jinezvara cAraM kaluMbayApupphasaMThiya joisaM carai2 // 2 // devoe asaMkhyAta kahyA che. manuSyalokamAM je pUrvokta -nIvA. di. rU, mu. 277 tArAgaNonuM pramANa kahevAmAM AvyuM che te gatisthAnavALA hovAthI gatizIla ane kadambanA phUlanA AkAra jevA (AkAranA) che. 2. 2. () caMdra pa. 26, ru. 200 mUriya. 5. 21, su. 100 () navA. pari. 3, 3. 2, su. 277 (a) ma. sa. 1, 3. 2, mu. 4 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 loka prajJapti tipha loka : varUNavarAdi dIpa-samudromAM jyotiSkadeva sUtra 1003-1004 varUNavarAisu dIva-samuddesu joisiyA devA varuNavarAdi dIpa-samudromAM jayotiSkadeva : 1003. evaM eeNaM abhilAvaNe - 1003. mArIta AbhatmisAthI (ithanathI) 1. varUNavare dIve, 2. varUNode samudde, (1) 1912vIpa, (2) 26 samudra, 1. khIravare dIve, 2. khIrode samudde, (1) kSI252 5, (2) kSIro samudra, 1. ghayavare dIve, 2. ghayode samudde, (1) dhRtava2 va5, (2) dhRtoha samudra, 1. khoyavare dIve, 2. khoyode samudde,2 (1) kSotava25, (2) kSoto. samudra, 1. naMdIsaravare dIve, 2. naMdIsare samudde, (1) nahIzva212 vI5, (2) nahIzvara samudra, 1. arUNe dIve, 2. arUNode samudde, (1) 25vIya, (2) 2 // samudra, 1. arUNavare dIve, 2. arUNavarode samudde, (1) 2229 / 12 5, (2) a varoha samudra, 1. arUNavarobhAse dIve, 2. arUNavarabhAsodesamudde, 3 (1) avaromAsa. 5, (2) asava2tmAsaha samudra, 1. kuNDale dIve, 2. kuNDalode samudde, (1) 5, (2) do samudra, 1. kuNDalavare dIve, 2. kuNDalavaroda samudde, (1) savara 5, (2) dusaro samudra, 1. kuNDalavarobhAse dIve, 2. kuNDalavarabhAsodesamudde / (1) kuMDalavaromAsa 5, (2)dusava2 (mAso6samudra. savvesiM joisAI pukkhrodsaagrsrisaaii| AbadhAnA jayotiSkadeva puSkaroda sAgaranI samAna che. -sUriya. pA.19, su. 101 rUyagAisu dIva-samuhesu joisiyA devA sUcakAdidvIpa - samudromAM jayotiSka deva: 1004. pa. tA rUyage NaM dIve-kevaiyA caMdA pabhAseMsu 1004. pra. 2yadvIpama 32 caMdra prazita thatA jatA vA-jAva-asaMkhejjAotArAgaNa koDikoDIo -cAvatu- keTalA koTAkoTI tArAgaNa suzobhita sobhaM sobhissaMti vA? thaze? u. tA rUyage NaM dIve asaMkhejjA caMdA pabhAseMsu cakadvIpamAM asaMkhya caMdra prakAzita thatA vA-jAva-asaMkhejjAotArAgaNa koDAkoDIo hatA- vAva- asaMkhya koTAkoTI tArAgaNa sobhaM sobhissaMti vA. suzobhita thaze. evaM rUyagode samuhe, A pramANeTUcakodasamudra aMge paNa jANavuM joIe. 1. rUyagavare dIve, 2. syagavarode samudde, (1) 22.412 5, (2) 2341ro samudra, 1. syagavarobhAse dIve, 2. rUyagavarabhAsode smudde| (1) sUyaromAsa5, (2)25412mAso6samudra. evaM tipaDoyArA dIva- samudANAyabvA,-jAva A rIte traNa-traNa dviIpa-samudra jANavA home-yApana - 1. sUre dIve, 2. sUrode samudde, (1) sUradA5, (2) sUrohasamudra, 1. sUravare dIve, 2. sUravarode samudde, (1) sU212vIpa, (2.) sUravaro6samudra, 1. sUravarobhAse dIve, 2. sUravarabhAsode samudde, (1) sU2varomAsahI5. (2) sU212tmAsohasamudra. savvesiM joisAI rUyagavara diiv-srisaaii| e badhAnA jayotiSka deva sUcaka dvIpa jevA che. ___ -sUriya. pA. 19, su. 101 1. jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 180 2. jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 192 3-4. (ka) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 185 (kha) caMda. pA. 19, su. 101 5. jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 185 6. caMda. pA. 19, su. 101 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1005-1007 devAsu dIva-samuddesu joisiyA devA1005. pa. tA deveNaM dIve kevaiyA caMdA pabhAseMsu vA jAvakevaiyA tArAgaNa koDikoDIo sobhaM sobhissaMti vA ? u. 1. 3. 4. tiryak loka : devAdi dvIpa-samudromAM jyotiSka deva evaM devode samudde - 1. NAge dIve, 1. jakkhe dIve, 1. bhUe dIve, 1. sayaMbhuramaNe dIve, savvesiM joisAI devadIva sarisAI / 2 u. tA deve NaM dIve asaMkhejjA caMdA pabhAseMsu vA jAva - asaMkhejjAo tArAgaNakoDikoDIo sobhaM sobhissaMti vA / joisiyANaM appa-bahuttaM1006. pa. tA eesi NaM caMdima-sUriya-gaha-nakkhatta tArANaM kayare kayarehiMto appA vA, bahuyA vA, tullA vA visesAhiyA vA ? tA caMdA ya, sUrAya eeNaM dovi tullA, savvatthovA NakkhattA, u. 2. NAgode samudde, 2. jakkhode samudde, 2. bhUode samudde, 2. sayaMbhuramaNe samudde' / - sUriya. pA. 19, su. 100 saMkhijjaguNA gahA, saMkhijjaguNA tArA 3 / - sUriya. pA. 18, su. 99 jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 185 (ka) jambu vakkha. 7, su. 207 devAdi dvIpa-samudromAM jayotiSka deva : 1005. pra. 3. gaNitAnuyoga bhA.-2 27 deva dvIpamAM keTalA caMdra prabhAsita thatA hatA - yAvat- keTalA koTAkoTi tA2AgaNa suzobhita thaze ? A rIte devoda samudra mATe paNa jANavuM joIe. (2) nAgoha samudra, (1) nAgadvIpa, (1) yakSadvIpa, (2) yakSoha samudra, (2) bhUtoha samudra, (2) svayaMbhUrabhA samudra. G. deva dvIpamAM asaMkhya caMdra prabhAsita thatA hatA -yAvat- asaMkhya koTAkoTI tArAgaNa suzobhita thaze. (1) bhUtadvIpa, (1) svyNbhuurbhe| dvIpa badhA jayotiSma deva devadvIpanI samAna che. 4yotiSDonuM asya-SaDutva : 1005. pra. maMdarapavvayAo joisiyANaM aNtrNmaMdara parvatathI jayotikonuM aMtara : 1007. pa. maMdarassa NaM bhaMte! pavvayassa kevaiyAe abAhAe 1007. pra. joisa cAraM carai ? goyamA ! ikkArasahiM ikvIsehiM joaNasaehiM abAhAe joisaM cAra caraI / - jaMbu. vakkha. 7, su. 198 e caMdra - sUrya - graha- nakSatra ane tArAomAM koNa konAthI alpa che, bahu che, tulya che ane vizeSAdhika che ? For Private Personal Use Only caMdra ane sUrya e be samAna che. badhAthI alpa nakSatra che, graha saMdhyeya guNA che, tArA saMdhyeya guNA che. he bhagavan ! maMdaraparvatathI keTalA aMtare jayotiSka gati kare che ? u. he gautama ! agiyAra so ekavIsa yojananA aMtare jayotiSka gati kare che. 2. caMda. pA. 19, su. 101 (kha) caMda. pA. 18, su. 99 (ga) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 206 (ka) jambuddIve dIve maMdarassa pavvayassa ekkArasahiM ekkavIsehiM joyaNasaehiM abAhAe joise cAraM carati / - sama. 11, su. 3 (jADI TippA pA.naM. 28 (52) Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u. 28 loka prajJapti tiryapha loka : lokAntathI jyotiSkonuM aMtara sUtra 1008-2009 logatAo joisiyANaM antaraM lokAttathI jayotiSkonuM aMtara 1008. pa. logaMtAoNaM bhaMte! kevaiAe abAhAe joise 1008. pra. bhagavana!yontathIsaMtare 4yoti paNNatte? kahevAmAM AvyA che? he gautama! lokAntathI agIyAraso agIyAra u. goyamA ! ekkArasa ekkArasehiM joyaNasaehiM yojananA aMtare jayotiSka kahevAmAM AvyA che. abAhAe joise pnnnntte| -jaMbu. vakkha. 7, su. 198 caMdAiccAiNaM bhUmibhAgAo uDDhattaM caMdra-sUrya vagerenI bhUmi bhAgathI UMcAI: 1009. pa. tA kahaM te uccatte Ahiteti vadejjA ? 1008. pra. yaMdra-sUrya-canA bhUmimAthI 32el is kahevAmAM AvI che te kaho ? tattha khalU imAo paNavIsaM paDivattio 6. sA aMga mA 5yAsa pratipattImo paNNattAo, taM jahA (mAnyatAmo) vAmAM mAvI cha, bha3 - 1. tatyege evamAhaMsu (1) mA 32413 52tA me me chatA erga joyaNasahassaM sUre uDDhaM uccatteNaM sUrya eka hajAra yojana uparanI bAjue UMcAI divaDDhe caMde, ege evamAhaMsu, 52(Avedo). yaMdra ghoTAra yo4nayoche. 2. ege puNa evamAhaMsu (2) 32415 52-tAbhi puMcha - (maza: pA.naM.27thI yAda.) (kha) pa. tA maMdarassa pavvayassa kevatiyaM abAdhAe joise cAraM carai ? tA ekkArasa ekkavIse joyaNasate abAdhAe joise cAraM carati / - sUriya. pA. 18, su. 92 jambudIveNa bhaMte ! dIve maMdarassa pabvayassa purathimillAo carimaMtAo kevaiyaM abAhAe joisaM cAraM carati? u. goyamA ! ekkArasahiM ekkavIsehiM joyaNasaehiM abAhAe joisaM cAraM carati, evaM dakkhiNillAo, paccatthimillAo, uttarillAo, carimaMtAo ekkArasahiM joyaNasaehiM abAhAe joisaM cAraM carati / -jIvA. paDi. 3,u. 2, su. 192 (gha) A praznottara sUtramAM jayotiSkonuM aMtara kahevAmAM AvyuM che. te jaMbudvIpanA madhya bhAgamAM Avela maMdara (merU) parvatanI apekSA ja kahevAmAM Avela che. A rIte dhAtakIkhaMDa ane puSpArdha dvIpanA bAkI cAra mandara parvatothI paNa eTalA ja antare jayotiSka vimAna che. ka) logaMtAo NaM ekkArasahiM ekkArehiM joyaNasaehiM abAhAe joise paNNatte / - sama. 11, su. 2 (kha) jIvA. pa. 3, u. 2, su. 192 / (ga) pa. tA logaMtAo NaM kevaiyaM abAhAe joise paNNatte ? u. tA ekkArasa ekkAre joyaNasae abAhAe joise pnnnntte| - sUriya. pA. 18, su. 92 lokAntamAM agiyAraso agiyAra yojanA aMtare je jyotiSka che, te sthira jyotiSka che. kemake - A praznottaranA sUtramAM jyotiSkanI gatinuM kathana nathI. manuSya kSetranA aMtima bhAgathI arthAtu manuSya kSetranI bahAra lokAnta paryaMta sthira jyotika che. manuSya kSetranI bahAra lokAnta paryaMtanuM kSetra asaMkhya yojana vistRta che. emAM asaMkhya sthira jyotirahecha. gAhAo - aMto maNussakhette, havaMti cArovagA ya uvavaNNA / . paMcavihA joisiyA, caMdAsUrAgahagaNA ya // teNa paraM je sesA, caMdAicca-gaha-tAra-nakkhattA / natthi gaI na vi cAro, avaTThiyA te muNeyavvA / - jIvA. pa. 3, u. 2, su. 177 gA. 21-22 . (ga) W om Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Personal Use Only 1008 samabhUtala pRthvI se jyotiSa cakra kI dUrI darzaka citra 200 yA.. maMgala nakSatra maMDala ni.zu. ( katu candra maMDala sUrya maMDala sama bhUtalA vizeSa varzana bhATe dukha: sUtra 1008 pRSTha 28 100 yojana 200 yojana tiryaga loka kA madhya evaM jyotiSa cakra tama bhUtalA : vANatara vyaMtara tiyaMga loka varNana juo : sUtra 989 pRSTha 13 para kA madhya ti crcchA lo ka yojana 1800 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1009 tiryapha loka : lokAMtathI jyotiSkonuM aMtara gaNitAnuyoga bhA.-2 29 tA do joyaNasahassAiM sUre uDuDhaM uccatteNaM, sUrya be hajAra yojana UMco che, caMdra aDhI hajAra aDDhAijjAI caMde, ege evamAhaMsu yojana UMco che. 3. ege puNa evamAhaMsu (3) keTalAka paratIrthikoe ema kahyuM che - tA tinni joyaNasahassAiM sUre uDDhaM uccatteNaM, sUrya traNa hajAra yojana UMco che, caMdra sADA traNa adbhuTThAI caMde, ege evamAhaMsu hajAra yojana UMco che. 4. pukha vimAdaMluM (4) keTalAka paratIrthikoe ema kahyuM chetaa cattArijoyaNasahassAiMsUre uDDhaM uccatteNaM, sUrya cAra hajAra yojana UMco che. caMdra sADA cAra addhapaMcamAiM caMde, ege evamAhaMsu, hajAra yojana UMco che. 6. je pukha gvamAEsu (5) keTalAka paratIrthikoe evuM kahyuM chetaa paMca joyaNasahassAiM sUre uDDhe uccatteNaM, sUrya pAMca hajAra yojana UMco che, caMdra sADA addhachaTThAI caMde, ege evamAhaMsu, pAMca hajAra yojana UMco che. 6. je pukha vimAhaMsu (6) keTalAka paratIrthikoe evuM kahyuM chetaa cha joyaNasahassAiM sUre uDDhaM uccatteNaM, sUrya cha hajAra yojana UMco che, caMdra sADA cha addhasattamAiM caMde, ege evamAhaMsu, hajAra yojana UMco che. 7. ege puNa evamAhaMsu (7) keTalAka paratIrthikoe evuM kahyuM che - tA satta joyaNasahassAI sUre uDDhe uccatteNaM sUrya sAta hajAra yojana UMco che, caMdra sADA aTThamAiM caMde, ege evamAhaMsu, sAta hajAra yojana UMco che. 8. je puna vAraMsu (8) keTalAka paratIrthikoe evuM kahyuM che - tA aTTha joyaNasahassAI sUre uDDhe uccatteNaM sUrya ATha hajAra yojana UMco che, caMdra sADA addhanavamAI caMde, ege evamAhaMsu, ATha hajAra yojana UMco che. 6. pukha vimAhaMsu (9) keTalAka paratIrthikoe evuM kahyuM chetaa nava joyaNasahassAI sUre uDDhe uccatteNaM, sUrya nava hajAra yojana UMco che, caMdra sADA nava addhadasamAI caMde ege evamAhaMsu, hajAra yojana UMco che. 10. ege puNa evamAhaMsu (10) keTalAka paratIrthikoe evuM kahyuM chetaa dasa joyaNasahassAI sUre uDDhaM uccatteNaM, sUrya daza hajAra yojana UMco che, caMdra sADAdaza addhaekkArasa caMde, ege evamAhaMsu, hajAra yojana UMco che. 11. ege puNa evamAhaMsu (11) keTalAka paratIrthikoe evuM kahyuM chetaaekkaarsjoynnshssaaiNsuure uDDhaM uccatteNaM, sUrya agiyAra hajAra yojana UMco che, caMdra sADA addhabArasa caMde, ege evamAhaMsu, . agiyAra hajAra yojana UMco che. ee NaM abhilAveNaM NeyavvaM - nIce lakhela abhilApa (kathana) anusAra paccIsamIpratipatti(mAnyatA)paryata jANavuM 12. bArasa sUre, addhaterasa caMde, (12) sUrya bAra hajAra yojana UMco che, caMdra sADA bAra hajAra yojana UMco che. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 loka prajJapti tiryapha loka : lokAMtathI jyotiSkonuM aMtara sUtra 1009 23. terasa sUre, mora jaM, (13) sUrya tera hajAra yojana UMco che, caMdra sADA tera hajAra yojana UMco che. 14. coisa sUre, addhapaNNarasa caMde, (14) sUrya cauda hajAra yojana UMco che, caMdra sADA cauda hajAra yojana UMco che. 15. paNNarasa sUre, addhasolasa caMde, (15) sUrya paMdara hajAra yojana UMco che, caMdra sADA paMdara hajAra yojana UMco che. 16. solasa sUre, addhasattarasa caMde, (16) sUrya soLa hajAra yojana UMco che, caMdra sADA soLa hajAra yojana UMco che. 17. sattarasa sUre, addhaaTThArasa caMde, (17) sUrya sattara hajAra yojana UMco che, caMdra sADA sattara hajAra yojana UMco che. 18. aTThArasa sUre, addhaekoNavIsaM caMde, (18) sUrya aDhAra hajAra yojana UMco che, caMdra sADA aDhAra yojana UMco che. 19. ekoNavIsaM sUre, addhavIsaM caMde, (19) sUrya ogaNIsa hajAra yojana UMco che, caMdra sADA ogaNIsa hajAra yojana UMco che. 20. vIsaM sUre, addhaekkavIsaM cande, (20) sUrya vIsa hajAra yojana UMco che, caMdra sADA vIsa hajAra yojana UMco che. 21. ekkavIsaM sUre, addhabAvIsaM cande, (21) sUrya ekavIsa hajAra yojana UMco che, caMdra sADA ekavIsa hajAra yojana UMco che. 22. bAvIsaM sUre, addhatevIsaM cande, (22)sUryabAvIsa hajAra yojana UMco che, caMdra sADA bAvIsa hajAra yojana UMco che. 23. tevIsaM sUre, addhacauvIsaM cande, (23) sUrya tevIsa hajAra yojana UMco che, caMdra sADA tevIsa hajAra yojana UMco che. 24. cauvIsaM sUre, addhapaNavIsaM cande, (24) sUrya covIsa hajAra yojana UMco che., caMdra sADA covIsa hajAra yojana UMco che. 25. ege puNa evamAhaMsu (25)sUrya paccIsa hajAra yojana UMco che, caMdra tApaNavIsaMjoyaNasahassAiMsUre uDDhe uccatteNaM, sADA paccIsa hajAra yojana UMco che. addhachabbIsaM cande, ege evamAhaMsu, vayaM puNa evaM vayAmo parantu ame A pramANe kahIe chIetaa imIseNaM rayaNappabhApuDhavIe bahusama-ramaNijjAo AratnaprabhA pRthvInA atisama-ramaNIya bhUbhAgathI bhUmibhAgAo, sattaNaui joyaNasae uDDhaM uppaittA sAtaso nevuMyojana upara-nIce tArA vimAna cAle che hiTThille tArAvimANe cAraM carati, arthAt gati kare che. aTTha joyaNasate uDDhaM uppaittA sUravimANe cAraM AThaso yojana para sUrya vimAna cAle che. AThaso carati, aTThaasIe joyaNasae uDDhe uppaittA eMsI yojana para caMdra vimAna cAle che. caMdavimANe cAraM carati / / NavajoyaNasasatAI uDDhaM uppaittA uvariM navaso yojana upara tArA vimAna saMcAra kare che. tArAvimANe cAraM carati2 2. Tv. 1. 8, mu. 696 2. (1) mA. za. 24, 3.8, yu.pa () tA . , . 670 () sama. 1, gu. 7 (5) sama. 22, mu. 5 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1009 tiryapha loka : lokAMtathI jyotiSkonuM aMtara gaNitAnuyoga bhA.-2 31 heTThillAo tArAvimANAo dasajoyaNAI ur3aDhaM nIcenA tArA vimAnathI dasa yojana upara sUryavimAna uppaittA sUravimANA cAraM caraMti / vicaraNa kare che. nautiM joyaNAI uDDhaM uppaittA caMdavimANA cAraM nevuM yojana upara caMdranuM vimAna cAle che. carati / dasottaraM joyaNasataM ur3aDhaM uppaittA uvarille tArArUve ekaso daza yojana upara tArA vimAna vicaraNa kare che. cAraM crti| sUravimANAo asItiM joyaNAI ur3aDhaM uppaittA sUrya vimAnathI eMsI yojana upara javA para caMdra caMdavimANe cAraM carati / vimAna vicare che. joyaNasataM uDDhaM uppaittA uvarille tArArUve cAraM mesoyo4-642 taa(vimaan)viy25|| 42che. carati / tA caMdavimANAo NaM vIsaM joyaNAiM ur3aDhaM uppittaa| caMdra vimAnathI vIsa yojana UMcAI upara tArA uvarille tArArUve cAraM crti| (vimAna)viya258 13. evAmeva sapuvAvareNaM dasuttara joyaNasataM bAhalle A pramANe badhA maLIne ekaso daza yojananA tiriyamasaMkhejje jotisavisae jotisaM cAraM crti| vistAramAM trAMsA asaMkhya jayotiSka manuSyalokamAM Ahiteti vdejjaa'| -sUriya. pA. 18, su. 89 vicaraNa kare che evuM kahevAmAM AvyuM che. ga 1. (ka) caMda pA. 18, su. 89 / (kha) pa. ka imI se NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo kevaiyaM abAhAe savvaheTThille tArArUve cAraM carati ? kevaiyaM abAhAe sUravimANe carati ? kevaiyaM abAhAe caMdavimANe cAraM carati ? kevaiyaM abAhAe savvauvarille tArArUve cAraM carati ? u. ka goyamA ! imIse NaM rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo sattahiM NauehiM joyaNasaehiM abAhAe joisaM savvaheTThille tArArUve cAraM carati, aTThahiM joyaNasaehiM abAhAe sUravimANe cAraM carati, aTThahiM asIehiM joyaNasaehiM abAhAe caMdavimANe cAraM carati, navahiM joyaNasaehiM abAhAe savvauvarille tArArUve cAraM carati / ka savvaheTThimillAo NaM bhaMte ! tArAruvAo kevaiyaM abAhAe sUravimANe cAraM carai? kha kevaiyaM abAhAe caMdavimANe cAraM carai ? kevaiyaM abAhAe savvauvarille tArArUve cAraM carai ? ka goyamA ! savvaheTThillAo NaM tArAruvAo dasahiM joyaNehiM abAhAe suravimANe cAraM carai, __Nauie joyaNehiM abAhAe caMdavimANe cAraM carai, dasuttare joyaNasae abAhAe savvovarille tArArUve cAraM carai, sUravimANAo NaM bhaMte ! kevaiyaM abAhAe caMdavimANe cAraM carai ? kevaiyaM savvauvarille tArArUve cAraM carai ? ka goyamA ! sUravimANAo NaM asIe joyaNehiM caMdavimANe cAraM carai / kha joyaNasae abAhAe savvovarille tArArUve cAraM carai / -jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 192 (bAhI Tipa pA.naM. 32 642) pa. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 loka prajJapti tipha loka jyotipikadeva varNana sUtra 1010 canda-sara-gaha-Nakkhatta-tArAvimANANaM AyAma-vikkhaMbha yNdr-srth-ii-nksstr-taa| vimAnono AyAma-vigerparikkheva-bAhallAiM paridhi ane jADAI: 1010. pa. tA candavimANe NaM 1010. pra. yaMdra vimAnanI - kevaiyaM AyAma-vikkhabhe NaM, AyAma-vikhaMbha keTalo che? kevaiyaM parikkheve NaM, paridhi keTalI che? kevaiyaM bAhalle NaM paNNatte ? jADAI keTalI che? kaho tA chappaNNaM egaTThibhAge joyaNassa AyAma eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI chappana vikkhaMbhe NaM, bhAga jeTalo AyAma vikhaMbha che. taM tiguNaM savisesaM parikkheve NaM, enAthI traNagaNAthI kaMIka vadhAre paridhi che. aTThAvIsaM egaTribhAge joyaNassa bAhalle NaM eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aThThAvIsa pnnnntte| bhAga jeTalI jADAI kahevAmAM AvI che. tA sUravimANe NaM kevaiyaM AyAma-vikkhabheNaM? pra. sUrya vimAnano AyAma-vikhaMbha keTalo che? kevaiyaM parikkheveNaM ? paridhi keTalI che? kevaiyaM bAhalle NaM paNNatte? 1315 32ii cha?seo. u. tA aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa eka yojananA ekasaThabhAgomAMthI aDatAlIsa AyAma-vikkhaMbhe NaM, bhAga jeTalo AyAma-vikhaMbha che. taM tiguNaM savisesaM parikkheve NaM, enAthI traNagaNAthI kaMIka vadhAre paridhi che. cauvvIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalle NaM eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI covIsa pnnnntte| bhAga jeTalI jADAI kahevAmAM AvI che. pa. tAsa (pA.naM. 31thI mAgaNa) (ga) pa. dharaNitalAo NaM bhaMte ! uDDhe uppaittA kevaiAe abAhAe heTTille joise cAraM carai? u. goyamA ! sattahiM NauehiM joyaNasaehiM joise cAraM carai, evaM sUravimANe aTTahiM saehiM, caMdavimANe aTTahiM asIehiM. uvarille tArAruve navahijoyaNasaehiM cAra crh| pa. joisassa NaM bhaMte ! heTThillAo kevaiyAe abAhAe sUravimANe cAraM carai ? u. goyamA ! dasahiM joyaNehiM cAraM carai, evaM caMdavimANe Nauie joyaNehiM cAraM carai, uvarille tArArUve dasuttare joyaNasae cAraM carai, sUravimANAo caMdavimANe asIIe joyaNehiM cAraM carai, sUravimANAo joyaNasae uvarille tArArUve cAraM carai, caMdavimANAo vIsAe joyaNehiM uvarille NaM tArArUve cAraM carai, - jaMbU. vakkha. 7, su. 198 (gha) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 192 1. (ka) jambU. vakkha. 7, su. 178 / (kha) caMdamaMDale NaM egasaTThivibhAga-vibhAie samaMse pnnnntte| - sama. 61, su. 3 A sUtrathI spaSTa che ke - caMdravimAna ane caMdramaMDaLa eka ja che. 2. (ka) sama. 61, su. 4 (kha) sama. 13, su. 8 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1010 1. pa. u. pa. u. pa. u. (kha) pa. u. tiryak loka : jyotiSikadeva varNana tA gahavimANe NaM kevaiyaM AyAma vikkhaMbhe NaM ? kevaiyaM parikkheve NaM ? kevaiyaM bAhalle NaM paNNatte ? tA addhajoyaNaM AyAma - vikkhaMbhe NaM, taM tiguNaM savisesaM parikkheve NaM, kosaM bAhalle NaM paNNatte, tA NakkhattavimANe NaM kevaiyaM AyAmavikkhaMbhe NaM ? kevaiyaM parikkheveNaM ? kevaiyaM bAhalle NaM paNNatte ? tA ko AyAma - vikkhaMbhe NaM, taM tiguNaM savisesaM parikkheve NaM, addhako bAhalle NaM paNNatte, tA tArAvimANe NaM kevaiyaM AyAma - vikkhaMbheNaM ? kevaiyaM parikkheve NaM ? kevaiyaM bAhalle NaM paNNatte ? tA addhako AyAma - vikkhaMbheNaM taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM, paMcadhaNusayAI bAhalle NaM paNNatte / - sUriya. pA. 18, su. 94 pra. 6. For Private pra. 7. gaNitAnuyoga bhA.-2 33 grahavimAnano AyAma-vikhaMbha keTalo che? paridhi keTalI che? jADAI keTalI kahI che? kaho. aDadhA yojanano AyAma-vikhaMbha che. enAthI traNa gaNIthI vadhAre paridhi che. eka kosanI jADAI kahevAmAM AvI che. nakSatra vimAnano AyAma-vikhaMbha keTalo che? pra. ridhi keTalI che? bhaDAI DeTasI che ? uho. eka kosano AyAma-vikhaMbha che. enAthI traNa gaNIthI kaMIka vadhAre paridhi che. aDadhA kozanI jADAI kahevAmAM AvI che. tArA vimAnano AyAma-vikhaMbha keTalo che? paridhi keTalI che? bhAI DeTasI che? aho. 3. khaDagho Daprezano khAyAma-viSNuM che. enAthI traNagaNAthI kaMIka vadhAre paridhi che. pAMcaso dhanuSyanI jADAI kahevAmAM AvI che. caMdavimANe NaM bhaMte! kevaiyaM AyAma - vikkhaMbheNaM ? kevaiyaM bAhalle NaM ? gAhAo chappaNNaM khalu bhAe- vicchiNNaM caMdamaDalaM hoi / aTThAvIsaM bhAe bAhallaM tassa boddhavvaM // 1 // aDayAlIsaM bhAe, vitthiNNa sUramaMDalaM hoi / cauvIsaM khalu bhAe, bAhallaM tassa boddhavvaM // 2 // do kose agahANaM, NakkhattANaM tahavai tassaddha / tassaddha tArANaM, tasaddhaM ceva bAhalle // 3 // - * jambu. vakkha. 7, su. 199 "ekasya pramANAMgulaM yojanasyaikaSaSTI bhAgIkRtasya SaTpaMcAzatA bhAgaiH samudite yAvatpramANaM bhavati, tAvatpramANo'sya vistAra:" "vRtta vastunaH saddazAyAma - viSkambhAt" parikSepastu svayamabhyUhya vRttasya striguNaH paridhiriti prasiddhe : | e spaSTIkaraNa jambudvIpaprajJaptinA vRttikAre upara likhita sUtrano Apyo che. jIvA. pa. 3, u. 2, su. 197 (ga) caMda. pA. 18, su. 94 Personal Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiryak loka : jyotiSikadeva varNana sUtra 1011 caMdra-sUra-ha-Lavavata-tArA-vimALa-vAha vevALuM saMvA tetti caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArA vimAnavAhaka devonI saMkhyA ane emanuM varNana H saMtavimALe nuM bhaMte ! ti revasAhastIo 1011. pra. parivahaMti ? goyamA ! solasadevasAhassIo parivahaMtIti / caMdavimANassa NaM puratthimeNaM seANaM subhagANaM suppabhANasaMkhatala vimala - nimmala - dadhidhaNa govIrona-racAiravAsALuM, thira-na6533-pIvara-susijhiTTa-visivrutti-vadaaddhaaviddNbia muhANaM, rasukhajIpatta-maya-sUmAnatANu-nIhALa, mahugulia - piMgalakkhANaM, pIvaravaro-DivuLa-vijJaja-yALa, 34 loka prazapti vaNNao ya - o o o.5. 3. miuvisaya-sa kesarasaDovasohiA NaM, siya-sunamiya-sukhAya-gohiJa-saMpUchALa, -suhuma-jIjvaLapasatya-2vA vairAmaya NakkhANaM, vairAmaya-dADhANaM, varAmaya-tALa, taLina-nIhALa, tavaNijja-tAluANaM, tavaNijja-jottagasujoiyANaM, hrAmamAM, pagamAM, maLozamAM, maLoramALa, amiga-narphana, amitra-va-vIriya-purisAra-paravamALa, mahA soDiga-sIhAya - voi-jIjIrvennN, mahureNaM, maNahareNaM, pureMtA aMbaraM disAo ya sobhayaMtA cattAri devasAhassIo sIharUvadhArINaM puritthimillaM bAhaM vahaMti, For Private Personal Use Only he bhagavan ! caMdra vimAnane keTalA hajA2 devo uThAve che ? he gautama ! soLa hajAra devo upADe che.caMdra vimAnanI pUrvamAM sapheda subhaga suprabha, zaMkhatalanI samAna vimala, nirmala-dahIpiMDa gAyanA dUdhanA phINa, temaja cAMdInA samudranI samAna prakAzamAna, dRDha, kAMta, kaThora goLa puSTa chidrarahita tIkSNa dADhothI yukta khullA moDhAvALA, raktakamalapatranI samAna ati komala tAlu ane jihvAvALA, gADha madhu-piMDanA jevI pILI AMkhovALA, sthUla temaja vizALa jAMghAvALA, paripUrNavizALa skaMdhavALA, komala lAMbA pAtaLA prazasta lakSaNayukta zreSTha varNavALA, skandha para phelAyelA kesara saTAovALA, upara uThelA keTalAka jhUkelA sugaThita temaja bhUmi para pachADavAmAM AvatA suzobhita pUchaDAMvALA, vajramaya nakhovALA, vajramaya dADhAovALA, vajramaya dAMtovALA, tapta svarNa samAna jIbhavALA, tapta svarNa samAna tALuvALA, tapta svarNathI nirmita jotara-mukhanI dorIthI sadAyukta rahenAra. svecchAe gamana karanArA, prItikara gativALA, mananI samAna vegavatI gativALA, manohara amita (tIvra) gativALA, amita (aparimata)baLa, vIrya, pauruSa temaja parAkramavALA, ucca svaramAM ka2vAmAM Avela siMhanAdanAdhvanitemajamadhuramanohara klaklaravathI AkAzane ApUrita karanArA temaja dizAone suzobhita karanArAsiMharUpadhArI cAra hajA2deva pUrva bAjuethI upADe che. www.jainel|brary.org Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1011 tiryapha loka : jyotiSikadeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 35 caMdavimANassa NaM dAhiNe NaM seANaM subhagANaM suppabhANaM saMkhatala -vimala-nimmala-dadhighana gokhIrapheNa - rayayaNigarappagAsANaM, vairAmaya kumbhajuala suTThia-pIvara-varavaira soMDa vaTTia-ditta-suratta-paumappagAsANaM, bhuja-muhane, tavaNijjavisAla kaNNaga caMcalacalaMtavimalujjalANaM, mahuvaNNa-bhisaMta-Niddha-pattala-nimmalativaNNamaNirayaNa loaNANaM, abbhuggaya-maula-malliA-dhavala-sarisasaMThia- NivaNadaDha-kasiNa-phAliyAmayasujAya-daMtamusalo va sobhiANaM, kaMcaNakosIpaviTTha-daMtagga-vimala maNirayaNarUila peraMta cittarUvaga-virAiANaM, caMdra vimAnanI dakSiNamAM sapheda subhaga, suprabha zaMkha talanI samAna vimala nirmala dahInA piMDa, gAyanA dUdhanA phINa tathA cAMdInA samudranA jevA prakAzamAna. vajaya kuMbhayugala (gaMDasthaLa) vALA, susthita zreSTha pRSTha vajaya goLa sUDathI dedIpyamAna, 2ktakamala jevA unnata mukhavALA. tapta svarNa sadaMza vizALa-caMcala-calAyamAna vimala-ujjavala karNavALA. madhu jevA raMgathI dedIpyamAna- snigdha- pILA bhramarathI yukta temaja traNa varNanA maNiratnamaya nirmala locanavALA. unnata-kalikAo tathA camelI-puSpa-sadRza zveta, eka samAna sundara AkAravALA, vraNarahita daDha sarva rIte sphaTikamaya, suMdara daMtamUzaLavALA. vimalamaNi- ratnamaya-suMdara- vicitra - citra-vicitra svarNamaya kozamAM praviziSTa dattAjhavALA. tapelA svarNa jevA raMganA vizALa tilakAdithI parimaMDita, vividha prakAranA maNi-ratna-jaDita gaLAmAM AbhUSaNa paherelA che evI DokavALA. vairyamaya vicitradaMDa temaja nirmala vijaya tIrNa camakadAra aMkuzayukta kuMbhayugalavALA. tapAvelA svarNamayI doraDAthI bAMdhela keDa, vakSasthaLa temaja peTanA bhAgavALA, nirmala niviDaghana maMDaLa vajamaya, lAlAne pachADavAthI utpanna karNamaya dhvaniyukta, vividha ratnamaya-pArzvavartI (AjubAjunI) ghaMTaDIo temaja ratnamaya doraDAthI bAMdhela temaja laTakatA evA ghaMTayugalanA madhura svarathI manohara, saMlagna, pramANayukta goLa- suMdara- prazasta lakSaNa temaja ramaNIyavALathI yukta evA pUMchaDAothI potAnA zarIrane lUchavAvALA, upacita mAMsala kAcabAnA jevA pagothI yukta dhImI gativALA. tavaNijja-visAlatilamga-ppamuha-parimaMDiANaM, nAnAfja-ba-muddha-vinna-va-travrbhuusnnaannN, verUlia-vicitta-daNDa-nimmala-vairAmayatikkha- laTTha aMkusa-kumbhajuyalaMtaroDiANaM, tavaNijja-subaddha-kaccha-dappia-baluddharANaM, vimlghnnmnnddl-viraamy-laalaalliytaIiN, NANAmaNirayaNa-ghaMTa pAsaga-rajatAmayabaddha-rajju-laMbia-ghaMTAjuala-mahurasaramaNaharANaM, allINapamANajutta-vaTTia-sujAya-lakkhaNapasattha- ramaNijja-vAlagata-paripuMchaNANaM, uvacia-paDipuNNa-kummacalaNa-lahuvikkamANaM, Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 loka prajJapti tiryapha loka : jyotiSikadeva varNana sUtra 1011 aMkamaya-NakkhANaM, aMkaratnamaya nakhovALA, taLikna-LI, tapta svarNavarNa jevI jIbhavALA, taLikna-tAjumALa, tapta svarNavarNa jevA tAluvALA, taLikna-no-sunA , tapta svarNa varNa jevA jatarathI yukta. kAmagamANaM, pIigamANaM, maNogamANaM, IcchAnusAra cAlanArA, prItikara cAlavALA, maNoramANaM, amiagaINaM, mananI(gati)jevIvegavatI gativALA, manorama, manohara amita (baLavAna) gativALA. amiabalavIriya-purisakkAraparakkamANaM, amita baLavALA vIrya- puruSArtha temaja parAkramavALA. mahayA gambhIra-gulagulAita-raveNaM, mahureNaM, atigaMbhIra gulagulAyita, madhura ane manohara maNahareNaM pUretA, zabdothI bharapUra. ambaraMdisAoasobhayaMtAcattAridevasAhassIo AkAza temaja dizAone bharI detA suzobhita gayarUvadhArINaM devANaM dakkhiNillaM bAha karatA cAra hajAra gajarUpadhArI deva dakSiNa parivahaMtItti, bAjuthI upADe che. candavimANassa paccatthime NaM, caMdravimAnanI pazcimamAM, seANaM subhagANaM suppabhaNaM cala-cavala-kakuha zveta subhaga suprabha caMcala kakudathI suzobhita, salTiI , ghaNa-nicia-subaddha-lakkhaNuNNaya-IsiANaya saghana puSTa-subaddha sulakSaNayukta kaMIka jhakelA vasabhoTTANaM, zreSTha hoThavALA. fjaga-44-kutrima--a kuTilagati-lalitagati- pulitagati-cakravAla gabviagaINaM, gati- caMcalagati temaja garvilI gativALA sannatapAsANaM saMgatapAsANaM sujAyapAsANaM, sunnata ane saMgata paDakhAvALA, suracita paDakhAvALA. vIvara-vakTima-susaMdira-, puSTha gola temaja susthita kammaravALA. olaMba-palaMba-lakkhaNapamANajutta-ramaNijja laTakatA evA lAMbA uttama lakSaNa temaja vAla gaNDANaM, pramANayukta- ramaNIya pUchaDAnAvALavALA. samakhura-vAlidhANANaM, samAna marI ane samAna pUMchaDAvALA. samalihia-siMgatikkhaggasaMgayANe, eka sarakhA alikhita tema ja tIkSaNa zaMga-zIMgaDAvALA. tay-sahuna-sunAya-La-roma pariparA, pAtaLI-sUkSma-suMdara temaja snigdha romarAjIthI suzobhita. uvacia-maMsala-visAla-paDipuNNa-khaMdhapaesa puSTa-mAMsala-vizAla-paripUrNa temaja suMdaraskaMdha sundarANaM, pradezavALA, verUlia-bhisaMta-kaDakkha-sunirikkhaNANaM, vaiDUryamaNi jevA camakIlA kaTAkSapUrNa netro vaDe nirIkSaNa karanArA, Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1011 tiryapha loka : jyotiSikadeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 37 juttapamANa, pahANa-lakkhaNa-pasattha-ramaNijja pradhAna pramANayukta viziSTa prazasta lakSaNayukta gaggaragallesobhiANaM, ane ramaNIya gargaro(gaLAnuM eka AbhUSaNa)thI suzobhita gaLAvALA. gharagharaga-susadda-baddha-kaMTha-parimaNDiANaM, madhura dhvanivALI ghuMgharumALAothI parimaMDita sam. NANAmaNi-kaNaga-rayaNa-ghaTiA-vegacchiga vividha prakAranA maNiratno temaja suvarNathI sukayamAliyANaM, racavAmAM AvelI ghaMTaDIonI mALA dhAraNa 32nArA, varaghaMTA-galaya-mAlajjala-siridharANaM, zreSTha ghaTAo vaDe camakIlI suzobhita galamALAo dhAraNa karavAvALA paumuppala-sagala-surabhi-mAlAvibhUsiANaM, badhA prakAranI sugaMdhita kamala-puSpamALAothI vibhUSita. vaira khurANaM, vajaya kharIvALA, vivihavikkhurANaM, (o prabhAsa) vividha parIvANA, phAliyAmaya daMtANaM, Timaya (41) Einmaru, tavaNijja-jIhANaM, tapta suvA ThevI (ela) Ham, tavaNijja-tAluANaM, tapta suvAvA (ana) upam, tavaNijja-jottagasujoiyANaM, tapta suvarNa jevA jotarathI jotarAyelA. kAmagamANaM, pIigamANaM, maNogamANaM, svecchAe cAlanArA, prItikara gativALA. maNoramANaM, amiagaINaM, mananI samAna caMcala gativALA, manorama bhano 2 mamita (tvarita) vi. amiya-bala-vIria-purisakkAraparakkamANaM, amita baLa-vIrya-puruSArtha temaja parAkramavALA, mahayAgajjiagambhIra-raveNaM, mahureNaM, maNahareNaM, mahAnuM gaMbhIra garjanAnA madhura manohara zabdo pUretA aMbaraM disAo ya sobhayantA cattAri vaDe AkAzane temaja (cAreya dizAone bharI devasAhassIo vasaharUvadhArINaM devANaM detA temaja suzobhita karatA evA cAra hajAra paccathimillaM bAhaM parivahati tti'| vRSabha rUpadhArI devo pazcimI bAjuthI upADe che. 1. (ka) pa. tA caMdavimANe NaM kati devasAhassIo parivahaMti ? u. solasa devasAhassIo parivahaMti, taM jahA purasthimeNaM sIharUvadhArINaM cattAri devasAhassIo parivahati / dAhiNeNaM gayarUvadhArINaM cattAri devasAhassIo parivahati / paccatthimeNaM vasabharUvadhArINaM cattAri devasAhassIo parivahati / uttareNaM turagarUvadhArINaM cattAri devasAhassIo parivahati / evaM sUravimANaM pi| tA gahavimANe NaM kati devasAhassIo parivahaMti? u. tA aTTha devasAhassIo parivahati taM jahA puratthime NaM sIharUvadhArINaM devANaM do devasAhassIo parivahati / evaM-jAva-uttare NaM turagarUvadhAriNaM devANaM do devasAhassIo parivahati / (4 21598 pA.naM. 38 752) / Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 loka prajJapti tiryapha loka : jyotirSikadeva varNana sUtra 1011 caMdavimamANassa uttare NaM, caMdravimAnanI uttaramAM, seANaMsubhagANaM suppabhANaM taramallihAyaNANaM, sapheda, subhaga-suprabha yauvanavALA, harimela-maula-malliacchaNANaM, harimelaka vanaspatinI kaLIo tathA camelInA puSpa samAna zveta netravALA, cacuccia-lalia pulia-cala-cavala buTikAti-dalitAti-pusita (1)gaticaMcalagaINaM, cakravAlagati-capalagati tathA caMcalagativALA. laMghaNa-vaggaNa dhAvaNa-dhoraNa-tivai-jaiNa ogaLavAnI, kUdavAnI, doDavAnI, dhoraNa sikkhiagaINaM, (gati-cAturya)nI tripadI (bhUmipara traNa paga TekavAnI)tathAvegavatI gatinA zikSaNathI zikSita. (4.naM. 7 thI yATi59) pa. tANakkhattavimANe NaM kati devasAhassIo parivahati ? u. tA cattAri devasAhassIo parivahaMti, taM jahA purathime NaM sIharUvadhArINaM devANaM ekkA devasAhassI parivahati / evaM-jAva-uttare NaM turagarUvadhArINaM devANaM ekkA devasAhassI parivahati / pa. tA tArAvimANe NaM kati devasAhassIo parivahati ? tA do devasAhassIo parivahaMti, taM jahApurasthime NaM sIharUvadhArINaM devANaM paMca devasayA parivahati / evaM-jAva-uttare NaM turagarUvadhArINaM devANaM paMca devasayA parivahati / -sUriya. pA. 18, su. 94 (kha) caMda. pA. 18, su. 94 / pa. caMdavimANe NaM bhaMte ! kati devasAhassIo parivahati ? u. goyamA! caMdavimANassaNaMpurasthimeNaMseyANaMsubhagANaMsuppabhANaM saMkhatala-vimala-nimmala-dadhighaNa-gokhIrapheNa rayayaNigarappagAsANaM, thiralaTTha-vaTTa-pIvara-suviliTTha-suvisiTTha tikkhadADhAviDaMbitamuhANaM, rattuppalapatta-mauya-sukumAla tAlujIhANaM, visAla-pIvarorU-paDipuNNa-viulakhaMdhANaM, miuvisaya-pasattha suhuma-lakkhaNa vitthiNNa kesarasaDovasobhitANaM, caMkamita-laliya-pulita-dhavala-gavvitagaNINaM, ussiya-suNimmiya-sujAya-apphoDiya-NaMgUlANaM, vairAmaya-NakkhANaM, vairAmaya-daMtANaM, vairAmaya-dADhANaM, tavaNijja-jIhANaM, tavaNijja-tAluyANaM, tavaNijja-jottagasujoiyANaM, kAmagamANaM,pItigamANaM-maNogamANaM, maNoramANaM, maNoharANaM, amiyagatINaM, amiya-bala- vIriya-purisakkAra-parakkamANaM, mahayA apphoDiya-sIhanAdIyabolakala-kala-raveNaM, mahureNaM, maNahareNa ya pUritA aMbaraM disAo ya sobhayaMtA cattAri devasAhassIo sIharUvadhArINaM, devANaM purithimillaM bAhaM privhti| koSThakAntargatapATha : (mahuguliyapiMgalakkhANaM) (pauTTha) pasatthasattha-verUliyabhisaMta-kakkaDa-nahANaM) caMdavimANassa NaM dakkhiNe NaM, subhagANaM,suppamANaM saMkhatala-vimala nimmala -dadhidhaNa-gokhIrapheNa-rayaNigarappagAsANaM, vairAmaya- kumbhajuyala-suTTiya-pIvara-varavaira-soMDavaTTiya-ditta-suratta-paumappakAsANaM,abbhuNNayaguNANaM, tavaNijjavisAla-caMcala-calaMta-cavala- kaNNa-vimalujjalANaM madhuvaNNa-bhisaMtaNiddha-piMgala-pattala-tivaNNa-maNi-rayaNa-loyaNANaM, abbhuggaya-maula-malliyANaM, dhavala-sarisa-saMThita-NivaNa-daDha-kasiNa-phAliyAmaya-sujAya-daMta-musalovasobhiyANaM, kaMcaNakosI-paviTTha-daMtagga-vimala-maNi-rayaNa-rUira-peraMta-citarUvaga-virAyitANaM, tavaNijja-visAla-tilaga-pamuhaparimaMDitANaM, NANAmaNi-rayaNa-muddha gevejja-baddha galayavarabhUsaNANaM, verUliya-vicitta-daMDa-Nimmala-vairAmaya-tikkha-laTTha aMkusa-kumbhajuyalaMtarodiyANaM, tavaNijja-subaddha-kaccha-dappiya-baluddharANaM, jaMbUNaya-vimala-ghaNa-maMDala-vairAmaya-lAlAlaliyatAla-NANAmaNi rayaNa-ghaNTa-pAsaga-rayatAmaya- rajjU-baddhalaMbita-ghaMTAjuyala-mahura-sara-maNaharANaM, allINa- pamANajutta-vaTThiya-sujAtalakkhaNa-pasattha-tavaNijja-bAlagatta-paripucchaNANaM, uyaviya-paDipuNNa-kummacalaNa-lahuvikkamANaM, aMkAmaya-NakkhANaM, tavaNijja-tAluyANaM, tavaNijja-jIhANaM, tavaNijja-jottagasujotiyANaM, kAmakamANaM, pIti-kamANaM, maNogamANaM, maNoramANaM, maNoharANaM, amiyagatINaM, amiya-balavIriya-purisakAraparakkamANaM, mahayA gambhIragula-gulAiya-raveNaM, mahureNaM, maNahareNaM, pUretA aMbaraM disAo ya sobhayaMtA cattAri devasAhassIo gayarUvadhArINaM dakkhiNillaM bAhaM privhti| (bAhITi59 5.naM. 38752) Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 101 1 tiryaku loka : jyotiSikadeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 39 lalaMta-lAma galalAya-varabhUsaNANaM, jenA gaLAmAM, zreSTha AbhUSaNa laTakI rahyA che. sannayapAsANaM, saMgata-pAsANaM, sujAyapAsANaM, sArI rIte nata-namra saMgata temaja suMdara paDakhAvALA pIvara-vaTTia-susaMThia-kaDINaM, puSTa-goLa susaMsthita kamaravALA, olamba-palamba-lakkhaNa-pamANa-jutta laTakatI evI lAMbI lakSaNa temaja pramANayukta ramaNijjavAla- puMcchANaM, ramaNIya kezonA pUchaDAvALA taNu-suhuma-sujAya-Niddha-lomacchaviharANaM, pAtaLI-sUkSma-suMdara-snigdha zyAma romAvalIthI zobhita, miu-visaya-suhuma-lakkhaNa-pasattha-vicchiNNaM komala-vizALa-bArIka-prazasta- lakSaNayukta kesaravAli-harANaM, vistRta-yAla (gahananAvANa)vANA, lalaMta-thAsaga-lalADa-varabhUsaNANaM, jenA lalATa para darpaNAkAra zreSTha AbhUSaNa bAMdhelA che evA, muhamaNDala-ocUlaga-cAmara-thAsaga-parimaNDia mukha maMDaLa (moM para paheravAnuM AbhUSaNa), kaDINaM, lAMbA cAmara tathA darpaNAkAra AbhUSaNathI sIvela Ti(bha2)vANA, (pA.naM. 38 thI mAgaNa) koSThAntargatapATha : abbhuNNayaguNA (muhA) nnN| caMdavimANassa NaM paccatthime NaM seyANaM, subhagANaM, suppabhANaM caMkamiya-laliya-pulita--cala-cavala-kakudasAlINaM, saNNayapAsANaM, saMgayapAsANaM, sujAyapAsANaM, miyamAita-pINa-raitapAsANaM, jhasa-vihaga-sujAta-kucchINaM, pasattha-Niddha-madhu-gulitabhisaMta-piMgalakkhANaM, visAla-pIvarorU-paDipuNNa-vipula-khaMdhANaM, vaTTa-paDipuNNa-vipula-kavola-kalitANaM,ghaNaNicita-subaddhalakkhaNuNNata-Isi-ANaya-vasabhoMTThANaM, caMkamita-lalita-puliya-cakkavAla-cavala-ganvitagatINaM, pIvaroruvaTTi-susaMThita-kaDINaM, olaM ba-palaM ba-lakkhaNa-pamANajutta-pasattha-ramaNijja-vAlagaMDANaM, samakhuradhArINaM, samalihita-tikkhaggasiMgANaM, taNu-suhuma-sujAta-Niddha-lomacchavidharANaM, uvacita-maMsala-visAla-paripuNNa-khudda-pamuha-puNDarANaM, verUliyabhisaMta-kaDakkha-suNirikkhiNANaM, juttappamANappadhANa-lakkhaNa-pasattha-ramaNijja-gaggara-gala-sobhitANaM, ghaggharaga-subaddha kaNTha-parimaMDiyANaM, NANAmaNi-kaNaga-rayaNa-ghaNTa-veyacchaga sukaya-ratiyamAliyANaM, varaghaMTA-galagaliya-sobhaMta-sassirIyANaM, paumuppala-bhasala-surabhi mAlAvibhUsitANaM, vairakhurANaM, vividha-vikhurANaM, phAliyAmaya-daMtANaM, tavaNijja-jIhANaM, tavaNijja-tAluyANaM tavaNijja-jottaga-sujotiyANaM, kAmagAmANaM, pItigAmANaM, maNogamANaM, maNoramANaM, maNoharANaM, amitagatINaM, amiyabalavIriya-purisakkAraparakkamANaM, mahayA gambhIra gajjiya-raveNaM madhureNaM maNahareNa ya pUretA aMbaraM disAo ya sobhayaMtA catAri devasAhassIo vasabharUvadhArINaM devANaM paccathimilla bAhaM parivahati / koSTakAntargatapATha : (khaMdhayaesasundarANaM) caMdavimANassa NaM uttare NaM seyANaM, subhagANaM, suppabhANaM, jaccANaMtara-malihAyaNANaM, harimelAmadulamalliyacchANaM, ghaNa-Nicita-subaddha-lakkhaNuNNatAcaMkamiya-laliya-puliya-cala-cavala caMcalagatINaM, laMghaNa-vaggaNa-dhAvaNa-dhAraNa-tivaI-jaINasikkhitagaINaM,lalaMtalAmagalAya-varabhUsaNANaM,saNyapAsANaM,saMgatapAsANaM sujAyapAsANaM,mitamAita-pINa-raiyapAsANaM, jhasa-vihagasujAtakucchINaM.pINa-pIvara-vaTTita-susaMThitakaDINaM, olamba-palamba-lakkhaNa-pamANajutta-pasattha-ramaNijja-vAlagaMDANaM, taNu-suhumasujAya-Niddha-lomacchavidharANaM, miuvisaya-pasattha-suhuma- lakkhaNa-vikiNNa-kesara vAlidharANaM,laliya-savilAsa-gatilADavarabhUsaNANaM,muhamaMDagocUla-camara-thAsaga-parimaMDiya-kaDINaM, tavaNijja-khurANaM, tavaNijja jIhANaM, tavaNijja-tAluyANaM, tavaNijja-jottagasujotiyANaM, kAmagamANaM, pItigamANaM, maNogamANaM, maNoramANaM, maNoharANaM amitagatINaM, amiya-bala-vIriya-purisakkAra-parakkamANaM, mahayAhayahesiya-kilakilAiya-raveNaM, mahureNaM maNahareNa ya pUretA ambaraM disAo ya sobhayaMtA cattAri devAsAhassIo hayarUvadhArINaM uttarillaM bAhaM parivahati / Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 loka prajJapti tirmaka loka : jyotiSikadeva varNana sUtra 1012 tavaNijja-khurANaM, tapelA suvarNa jevI parIvALA, tavaNijja-jIhANaM, tapelA survaNa jevI jIbhavALA, tavaNijja-tAluANaM, tapelA survaNa jevA tAluvALA, tavaNijja-jottagasujoiyANaM, tapelA survaNa jevA jotarathI jotarAyelA, kAmagamANaM-jAva-maNoramANaM, amiagaINaM, svecchA pUrvaka gati karanArA-yAvata-manorama amita gativALA. amia-bala-vIria-purisakkAraparakkamANaM, amita-4-vIrya-pau25 te54 52||bhvaannaa, mahayA hayahesia kilakilAiya-raveNaM mahAnu haNahaNATa tathA manohara kalakala dhvani maNahareNaM pUretA ambaraM disAo ya sobhayantA vaDe AkAzane bharI detA evA temaja (cAra) catAri devasAhassIo hayarUvadhArINaM devANaM dizAone suzobhita karatA evA cAra hajAra uttarillaM bAhaM parivahaMti, azva rUpadhArIdeva uttaranI bAjune upADe che. gAhAo thArthasolasadevasahassA, havaMti caMdesu ceva sUresu / caMdra ane sUryanA vimAnonuM vahana soLa-soLa advaiva sahassAI ekkekkami gahavimANe // hajAra deva kare che. dareka graha-vimAnanuM vahana mA6-2416 382173che. cattAri sahassAiM, NakkhattaMmi a havaMti ikkikke| pratyeka nakSatra-vimAnanuM vahana cAra-cAra hajAra do ceva sahassAI, tArArUvekkamekkaMmi // deva kare che. pratyeka tArA vimAnanuM vahana be-be hajAra deva kare che evaM sUravimANANaM-jAva-tArAsvavimANANaM' e rIte sUryavimAnonuM-cAvatu-tArAvimAnanuM NavaraM-esa devsNghaaetti| vana cha.vizeSabha-te visaMghAta che. -jaMbu. vakkha. 7, su. 200 canda-sura-gaha-Nakkhatta-tArArUvAINaM devANaM kAmabhogA- yNdr-suury-h-nksstr-taa2|35 hevonAma-loga: 1012. pa. caMdima-sUriyANaMbhaMte!joisiMdAjoisarAyANo 1012. bhagavan!jyotindra jyotiss2|4 yaMdrasUrya kerisae kAmabhoge paccaNubhavamANA viharaMti? kayA prakAre kAma- bhogano anubhava karatA vihache ? u. goyamA ! se jahAnAmae kei purise paDhama 6. he gautama ! rIte yuvAvasthAnA prAthamiDa jovvaNuTThANa balatthe paDhamajovvaNuTThANabalatthAe utthAnavALo baLavAna koI puruSane yuvAvasthAnI bhAriyAe saddhiM aciravattavivAhakajje / prAthamika utthAnavALI baLavAna koI bhAryA sAthe vivAha thayAne keTaloka ja samaya thayo hoya. pa. evaM sUravimANassa vi pucchA ? u. goyamA ! solasadevasAhassIo parivahaMti pucakameNaM / evaM gahavimANassa vi pucchA ? u. goyamA ! aTThadevasAhassIo parivahaMti, puvakameNaM / do devANaM sAhassIo purathimillaM bAhaM parivahati / do devANaM sAhassIo dakkhiNillaM bAhaM parivahati / do devANaM sAhassIo paccasthilliM bAhaM parivahati / do devANaM sAhassIo hayarUvadhAriNaM uttarillaM bAhaM parivahati / (482-59 pA.naM. 41 752) Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1012 tiya loka : jyotiSikadeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 41 atthagavesaNAe solasavAsavippavAsie, se NaM tao laTTha kayakajje aNahasamagge puNaravi niyaga gihaM havvamAgae / / NhAe kayabalikamme kayakouyamaMgala-pAyacchitte savvAlaMkAra vibhUsie, maNuNNaM thAlipAgasuddhaM aTThArasavaMjaNAkulaM bhoyaNaM bhuttesamANe taMsi tArisagaMsivAsagharaMsi vaNNaomahabbale (bhaga.sa.11,u.11)-jAvasayaNovayArakalie tAe tArisiyAe bhAriyAe siMgArAgAra cArU vesAe-jAvakaliyAe aNurattAe avirattAe maNANukUlAe saddhiM iveM sadde pharise rase rUve gaMdhe paMcavihe mANussae kAmabhoge paccaNubhavamANe vihrejjaa| te dhana kamAvA mATe soLa varSa paryantanA pravAsamAM dhana kamAvAnuM kArya pUrNa karIne nirvine jaladIthI ghare Avelo hoya. snAna, balikarma, kautuka, maMgala temaja prAyazcitta karIne saghaLAM alaMkArothI vibhUSita thayelo hoya. manojJa thALImAM pakAvavAmAM Avela zuddha aDhAra prakAranI vAnagIo (vyaMjano)thI yukta bhojanano bhoga karIne mahAbalanA udezakamAM varNita-vAva-zayano pacArayukta vAsagRhamAM zRMgAra temaja manohara veSayukta-yAvatu-lalita kalAyukta, anurakta, atyanta rAgayukta manane anukULa e bhAryAnI sAthe ISTa zabda, sparza 2sa, 35, gaMdha-mApAMya prA2nA Abha-bhoga bhogavato rahecha (tema). pra. he gautama ! te veda upazamana kALamAM kevI rIte sukhano anubhava karato viharaNa kare che ? mi pa. se NaM goyamA ! purise viosamaNakAlasamayaMsi kerisayaM sAyAsokkhaM paccaNubhavamANe viharai ? "orAlaM samaNAuso !" tassa NaM goyamA ! purisassa kAmabhoehiMto vANamaMtarANaM devANaM etto aNaMtaguNa-visiTThatarA ceva kAmabhogA / vANamaMtarANaM devANaM kAmabhoge hito asuriMdavajjiyANaM bhavaNavAsINaM devANaM aNaMtaguNavisiTThatarA ceva kaambhogaa| he AyuSyamAn zramaNa ! gautama ! e puruSanA udAra kAma-bhogathI vANavyantara devonA kAma-bhoga anaMtaguNa viziSTatara che. vANavyantara devonA kAma-bhogathI asurendra sivAya bAkInA bhuvanavAsIdevonA kAma-bhoga anaMtaguNa viziSTatA che. (pA.na. 40thI bhAga) pa. evaM NakkhattavimANassa vi pucchA? goyamA ! cattAri devasAhassIo parivahati / sIharUvadhArINaM devANaM paMcadevasayA purathimillaM bAhaM parivahati / evaM caudisiM pi|-jiivaa.p. 3, u. 2, su. 198 ahIM jaMbUdvIpa prajJaptinA 166mAM sUtramAM ane TippaNamAM ApavAmAM Avela jIvAbhigamanA 198mAM sUtramAM caMdravimAnanuM vahana karanArA devonuM varNana che, emAM siMha, gaja, vRSabha ane azvarUpadhArI devonA varNana che, e varNaka sUtromAM lokaprasiddha pUrvAdi cAra dizAonuM kathana nathI. paraMtu caMdravimAnanA sanmukha bhAgane pUrva, pRSThabhAgane pazcima, jamaNA bhAgane dakSiNa ane DAbA bhAgane uttara mAnavAmAM AvyA che. A varNaka sUtro aMge TIkAkAra AcAryano abhiprAya A pramANe che - "eSu ca caturdhvapi vimAnabAhA-bAhaka-siMhAdivarNakasUtraSu kiyantipadAni prastutopAMgasUtrAdarzagatapAThAnusArINyapi zrI jIvAbhigamopAMgasUtrAdarzanApAThAnusAreNa vyAkhyAtAni, na ca tatra vAcanAbhedAt pAThabheda : sambhavatItivAcyam / yataH zrImalayagirIpAde "jIvabhigamavRttAveva" kvacit siMhAdInAM varNanaM ddazyate tabdahuSu pustakeSu na ddaSTimityupekSitaM, avazyaM cettad vyAkhyAnena prayojanaM tarhi jambUdvIpa TIkA paribhAvanIyA, tatra savistaraM tad vyAkhyAnasya kRtatvAdityatidezaviSayIkRtatvena dvayo : sUtrayoH saddazapAThakatvameva sambhAvyata, iti / yattu jIvAbhigamapAThaddaSTAnyapi- "mia-mAia-pINa raiapAsasANa" mityAdi padAni na vyAkhyAtAni tat prastutasUtre sarvathA addaSTatvAt, yAni ca padAni prastutasUtrAdarzapAThe ddaSTAni tAnyeva jIvAbhigamapAThAnusAreNasaMgata pAThIkRtya vyAkhyAtAnItyarthaH / Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 loka prazapti 1013. pa. 1. 2. - bhaga. sa. 12, u. 6, su. 8 caMda-sUra gaha-Nakkhatta-tArANaM aggamahisIo divvabhogAI ya u. pa. asuriMdavajjiyANaM bhavaNavAsINaM devANaM kAmabhogehiMto asurakumArANaM devANaM etto aNaMtaguNavisiTThatarA ceva kAmabhogA / asurakumArANaM devANaM kAmabhogehiMto gahagaNanakkhatta-tArArUvANaM joisiyANaM devANaM etto anaMtaguNavisiTThatarA caiva kAmabhogA / gahagaNa nakkhatta-tArArUvANaM kAmabhogehiMto caMdimasUriyANaM joisiMdANaM joisarAINaM etto anaMtaguNavisiTThatarA ce kAmabhogA / devANaM tiryak loka : jyotiSikadeva varNana caMdima- sUriyA NaM goyamA ! joisiMdA joisarAyANo erise kAmabhoge paccaNubhavamANA viharaMti / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM jAva-viharai / caMdassa NaM bhaMte! joisiMdassa joisaranno kati 1013. pra. aggamahisIo paNNattAo ? goyamA ! cattAri aggamahisIo paNNattAo, taM jahA - (1) caMdappabhA, (2) dosiNAbhA, (3) accimAlI, (4) pabhaMkarA / 2 ettha NaM egamegAe devIe cattAri cattAri devisAhassIo parivAro ya / bhUNaM tato egamegA devI aNNAI cattAricattAri devisahassAiM parivAraM viuvvittae / evAmeva sapuvvAreNaM solasa devasAhassIo paNNattAo se taM tuDie / pabhU NaM bhaMte ! caMde joisiMde joisarAyA caMdavaDisa vimANe sabhAe suhammAe caMdaMsi sIhAsAMsi tuDieNa saddhiM divvAiM bhogabhogAI bhuMjamANe viharittae ? (ka) sUriya. pA. 20, su. 105 (ka) ThANaM. a. 4, u. 1, su. 273 For Private G. sUtra 1013 asurendra sivAya bhavanavAsI devonA kAma-bhogathI asurakumAra devonA kAma-bhoga anaMtaguNa viziSTatara che. pra. asurakumAra devonA kAmabhogathI grahagaNa, nakSatra tArArUpa jyotiSI devonA kAma-bhoga anaMtaguNa viziSTatara che. grahagaNa, nakSatra, tArArUpa jyotikendra jyotiSa rAja devonA kAma-bhogothI sUrya-caMdranA kAma-bhoga anaMta guNa viziSTatara che. caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArAonI agramahiSIo ane enA hivyaloga : he gautama ! jyoti kendra jyotiSarAjacaMdra-sUrya A rIte kAma-bhoga karatA vihare che. emanA kAma-bhoganuM sukha A rIte che bhagavAn gautama ane zramaNa bhagavAn mahAvIra - yAvat-vihare che. he bhagavan ! bhyotiSDendra bhyotiSarASTha yaMdranI keTalI agramahiSIo kahevAmAM AvI che ? he gautama! cAra agramahiSIo kahevAmAM AvI che. maDe - ( 1 ) yaMdraprabhA (2) ho nAlA (3) arthimAsI (4) prabhaMDarA . A pratyeka devIno cAra-cAra hajAra devIono parivAra che. ApratyekadevIo anyacAra-cAra hajAra devIonA parivAranI vikurvaNA ka2vAmAM samartha che. A pramANe badhI maLIne soLa hajAra devIo kahevAmAM AvI che. A caMdra devanA ataH pura (nuM athana) che. he bhagavan ! jyotikendra jyotiSarAja caMdra caMdravatasaMka vimAnanI sudharmA sabhAmAM caMdra siMhAsana para agramahiSIo sAthe divyabhoga bhogavatA viharavAmAM samartha che ? (kha) caMda. pA. 20, su. 105 (kha) sUriya. pA. 20, su. 105 Personal Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1013 tipha loka : jyotiSikadeva varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 43 . pa. jo ti samade se keNaDhe NaM bhaMte ! evaM vuccai- "no pabhU cande joisiMde joisarAyA caMdavaDiMsae vimANe sabhAe suhammAe caMdasi sIhAsaNaMsi tuDieNa saddhiM divvAI bhogabhogAiM jamANe viharittae? u. ema karavAmAM samartha nathI. pra. he bhagavan! kayA kAraNe evuM kahevAmAM Ave che ke-jyotiSkandrajyotiSarAjacaMdra caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmA sabhAmAM caMdra siMhAsana para agamahiSIonI sAthe divya-bhoga bhogavatA viharavAmAM samartha nathI ? u. he gautama ! jyotirmendra jyotiSarAja caMdranA caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmA sabhAmAM mANavaka caityastaMbhamAMvajaya goLavRttAkArasamudgakomAM (DabIomAM) aneka jInendra devonA hADakAo rAkhavAmAM AvyA che. 3. goyamA ! caMdassa joisiMdassa joisaraNNo caMda vaDeMsae vimANe sabhAe suhammAe mANavagaMsi ceiyakhaMbhaMsi vairAmaesu golavaTTasamuggaesu bahayAo jiNasakahAo saNNikkhittAo vittio jAo NaM caMdassa joisiMdassa joisaraNNo aNNesiM ca bahuNaM joisiyANaM devANa ya devINa ya accnnijjaao-jaav-pjjuvaasnnijjaao| tAsiM paNihAe nopabhUcaMde joisiMde joisarAyA caMdavaDiMsaesabhAesuhammAe caMdaMsisIhAsaNaMsi tuDieNa saddhiM divvAiM bhogabhogAiM bhuMjamANe vihritte| se eeNaDe NaM goyamA ! no pabhU cande joisiMde joisarAyA candavaDeMsae vimANe sabhAe suhammAe sIhAsaNaMsi tuDieNa divvAI bhogabhogAiM bhuMjamANe vihritte| aduttaraM ca NaM goyamA ! pabhU cande joisiMde joisarAyA candavaDeMsae vimANesabhAe suhammAe caMdaMsi sIhAsaNaMti cauhiM sAmANiya sAhassIhiM-jAva-solasahiM AyarakkhadevasAhassIhiM annehiM ca bahuhiM joisiehiM devehiM devIhiyasaddhiM saMparikhuDe mahayAhaya-jAvaraveNaM divvAI bhogabhogAI bhaMjamANe vihritte| A jInendra devonA hADakAo jyotirmendra jyotiSarAja caMdra ane anya aneka jyotiSI deva-devIo mATe arcanIya (pUjavA lAyaka) -vAva- paryApAsanIya che. A rAkhavAmAM Avela jInendradevonA hADakAo ne kAraNe jyotirmendra jyotiSarAja caMdra caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmA sabhAmAM caMdra siMhAsana para agra mahiSIonI sAthe divyabhoga bhogavavAmAM samartha thatA nathI. (gautama!A kAraNathIjyotiSkandrajyotiSarAja caMdravataMsaka vimAnanI sudhama sabhAmAM caMdra siMhAsana para agra mahiSIonI sAthe divyabhoga bhogavatA viharavAmAM samartha nathI. athavA he gautama ! jyotirmendra jyotiSarAja caMdra caMdrAvataMsaka vimAnanI sudharmA sabhAmAM caMdra siMhAsana para cAra hajAra sAmAnika devothI -yAvatu-soLa hajAra AtmarakSaka devothI ane anya aneka jyotiSI deva-devIothI gherAyelA evA jora-jorathI vagADavAmAM AvatA-cAvatunRtya,gIta, vAdya vagerenI dhvanithI divyabhoga bhogavavatA viharavAmAM samartha che. kevaLa paricaryAnI buddhithI ajhamahiSIonI sAthe bhoga bhogavavAne samartha che, maithunanI buddhithI nahIM. pra. he bhagavan! jyotirmendrajyotiSarAja sUryanI keTalI ajhamahiSIo kahevAmAM AvI che ? kevalaM pariyAra tuDieNa saddhiM bhogabhogAI buddhIe, no ceva NaM mehuNavattiyaM / sUrassa NaM bhaMte ! joisiMdassa joisaraNNo kaI aggamahisIo paNNattAo? Jain Education Interational Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 loka prajJapti 1. 2. u. 3. 4. egamuhutte jotisiya devANaM gaippamANaM 1014. pa. u. pa. u. goyamA ! cattAri aggamahisIo paNNattAo, taM jahA - ( 1 ) sUrappabhA, (2) AyavAbhA, (3) accimAlI, (4) pabhaMkarA / tiryak loka : jyotiSkadevonI gatinuM pramANa u. evaM avasesaM jahA caMdassa / varaM -sUrivaDiMsa vimANe sUraMsisIhAsaNaMsi / taheva / savvesi pi gahAINaM cattAri aggamahisIo paNNattAo, taM jahA- ( 1 ) vijayA, (2) vaijayantI, (3) jayantI, (4) aparAjiyA / tesiMpi taheva / - jIvA. pa. 3, u. 2, su. 202 204 tAgamegeNaM muhutte NaM cande kevaiyAI bhAgasayAI 1014. pra. gacchai ? tAjaM jaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tassa tassa maMDala - parikkhevassa sattarasa aDasaTThi bhAgasae gacchai, maMDalaM sayasahasse NaM aTThANaui saehiM chettA chettA, tA egamege NaM muhutte NaM sUrie kevaiyAe bhAgasayAiM gacchai ? tAjaM jaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tassa tassa maMDala- parikkhevassa aTThArasa tIse bhAgasae gacchai, maMDalaM sayasahasse NaM aTThANauI saehiM chettA chettA / 4 ThANaM a. 4, u. 1, su. 273 bhAM "hosizAlA" nAma che. (ka) sUriya. pA. 18, su. 97 (ga) bhaga. za. 12, u. 6, su. 6-7 - sUtra 1014 he gautama ! cAra agramahiSIo kahevAmAM AvI che, bhaDe - ( 1 ) sUryaprabhA, (2) khAtayAlA, (3) arthibhAsI, (4) prabhaMDa2rA. eka muhUrtamAM jyotiSka devonI gatinuM pramANa : pra. bADInuM Saghu uthana (varzana) caMdra bhedhuM che. vizeSamAM-sUryAvataMsaka vimAna, sUryasiMhAsana pUrvavat kahevuM joIe. badhA grahAdinI cAra-cAra agramahiSIo vAmAM khAvI. bhare - (1) vizyA, (2) vaiSThayaMtI, (3) 4yaMtI, (4) aparAvitA. emanuM samagra varNana e pramANe (pUrvavat) che. (kha) caMda, pA. (gha) bhaga. za. uje-je maMDaLanuM upasaMkramaNa karIne caMdra gati kare che. te te maMDaLanA eka lAkha aThANuM so bhAga karIne te te maMDaLanI paridhinA sattaraso aDasaTha bhAga paryaMta gati kare che. kheDa muhUrtamAM caMdra maMDaNanA DeTalAso bhAga gati Dare che ? eka muhUrtamAM sUrya maMDaLanA keTalA so bhAga gati hure che ? u. je je maMDaLanuM upasaMkramaNa karIne sUrya gati kare che. te te maMDaLanA eka lAkha aThANuM so bhAga karIne e maMDaLanI paridhinA aDhAraso trIsa bhAga paryaMta (sUrya) gati hure che. jambu. vakkha. 7, su. 204 grahonI gatinuM nirUpaNa mULa pAThamAM nathI. grahonI gatinA saMbaMdhamAM TIkAkAranuM spaSTIkaraNa " grahAstu vakrAnuvakrAdigati bhAvato'niyatagati prasthAnAsto na teSAmukta prakAreNa gatipramANa prarUpaNA kRtA uktaM ca gAhAo - "caMdehiM sigghayarA, sUrA sUrehiM hoMti NakkhattA / aNiyayagaipatthANA, haMvati sesA gahA savve // 1 // aTThArasa paNatIse, bhAgasae gacchai muhutte NaM / nakkhattaM caMdo puNa, sattarasasae u aDasaThThe // 2 // aTThArasa bhAgasae, tIse gacchai khImuhutteNa / nakkhattasImachedo, so ceva ihaM pi NAyavvo // 3 // For Private Personal Use Only 18, su. 97 10, u. 5, su. 27-28 - sUriya. pA. 15, su. 83, TIkA Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 sUtra 1015-16 tiryapha loka : jyotiSkadevonI gatinuM pramANa gaNitAnuyoga bhA.-2 45 pa. tA egamege NaM muhutte NaM Nakkhatte kevaiyAI pra. eka muhUrtamAM nakSatra maMDaLanA keTalA bhAga bhAgasayAI gacchai ? gati cha? tAjaM jaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tassa u. je je maMDaLanuM upasaMkramaNa karIne nakSatra gati kare tassa maNDala-parikkhevassa aTThArasa paNatIse che. te te maMDaLanA eka lAkha aThANuM so bhAga bhAgasaegacchai, maNDalaM sayasahasseNaM aTThANauI karIne tene maMDaLanI paridhinA aDhAraso pAMtrIsa saehiM chettA chettaa| bhAga paryanta gati kare che. __ -sUriya. pA. 15, su. 83 canda-sUra -gaha-Nakkhatta-tArANaM gaiparUvaNaM caMdrasUrya-graha-nakSatra ane tArAonI gatinuM prarUpaNa : 1015. pa. tA kahaM te sigghagaI ? Ahie tti vejjaa| 1015. pra. (yaMdra-sUrya-8-nakSatra bhane tAmImA onAthI)onIzI gaticha? ho. u. tA eesi NaM caMdima-sUriya-gahagaNa-Nakkhatta 6. meyaMdra, sUrya, ha, nakSatra sanetArAmImAthItArArUvANaMcaMdehiM to sUre sigghagaI, caMdra karatAM sUrya zIdhra gativALA che. sUrehiM to gahA sigghagaI, sUrya karatAM graha zIdhra gativALA che. gahehiM to NakkhattA sigghagaI, graho karatAM nakSatro zIdhra gativALA che. NakkhattehiM to tArA sigghagaI, nakSatro karatAM tArAo zIdhra gativALA che. savvappagaI candA, sauthI alpa gati caMdramAnI che. savvasigghagaI taaraa| sauthI zIdhra gativALA tArAo che. -sUriya. pA. 15, su. 83 joisiyANaM appamahiDDhi parUvaNaM - jyotiSkonI alpa-mahAddhinuM prarUpaNa: 1016. pa. tA eesi NaM caMdima-sUrima-gaha-Nakkhatta- 1017. a. sAyaMdra-sUrya-yaha-nakSatra sanetArAmobhana tArArUvANaM kayare kayarehiMto appaDiDhayA konAthI alpa ke mahAcchaddhivALA che ? vA mahiDDhiyA vA? u. tA tArAhiMto mahiDDhiyA NakkhattA, tArAmI 2ta nakSatra, maharSi cha. (bhoTI *ddhivAgAche.) NakkhattehiMto mahiDDhiyA gahA / nakSatro karatAM graho maharthika che. (4) tArAonI gati badhAthI vadhAre che. evuM mULapAThamAM kahyuM che. paraMtu gatinA pramANamAM kahyuM nathI, TIkAkAre paNa A saMbaMdhamAM kaMI nathI kahyuM. (kha) caMda. pA. 15, su. 83 / / 2. (ka) pa. tA eesi NaM caMdima-sUriyA-gaha-Nakkhatta-tArArUvANaM kayare kayarehiMto sigghagaI vA, maMdagaI vA? u. tA caMdehiMto sUrA sigghagaI, sUrehiMto gahA sigghagaI, gahehiMto NakkhattA sigghagaI, NakkhattehiMto tArA sigghagaI, - sUriya. pA. 18, su. 95 (kha) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 195 (ga) caMda pA. 15, su. 83 (gha) jambu. vakkha. 7, su. 201 6. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 loka prajJapti tirmaka loka : jyotiSkonI paMktimAM sUtra 1017-1019 gahehiMto mahiDDhiyA sUrA, graho karatA sUrya mahardhika che. sUrehiMto mahiDDhiyA candA, sUryathI caMdra mahardhika che. savvappaDDhiyA tArA, sauthI thoDI RdhdhivALA tArA che. savvamahiDDhiyA candA / sauthI mahARdhdhivALA caMdra che. .. -sUriya. pA. 18, su. 95 joisiyANaM piDagAiM jyotiSkonA piTaka : 1017. chAvaDhei piMDagAI, caMdAiccANaM maNuyalogaMmi / 1017. manuSya ko mAM sUrya-yaMdanA ch|s.6 piTa cha bhane do candA do sUrA, ya huMti ekkekae piMDae / pratyeka piTakamAM be caMdra be sUrya che. chAvahi~ piDagAI, mahAgahA NaM maNuyalogaMmi / manuSyalokamAM mahAgrahonA chAsaTha piTaka che ane chAvattaraM gahasayaM, hoi ekke kae piMDae / pratyeka piTakamAM ekaso chottera graha che. chAvaDhi piDagAiM NakkhattANaM tu maNuyalogaMmi / manuSyalokamAM nakSatronAM chAsaTha piTaka che ane chappaNNaM NakkhattA huMti ekkekae piMDae // 2 pratyeka piTakamAM chappana nakSatra che. -sUriya. pA. 19, su. 100 joisANaM paMtIo jyotiSkonI paMkitao : 1018. cattAri ya paMtIo, caMdAiccANaM maNuyalogaMmi / 1018. yaMdra-sUryanA yA2 timo manuSya dobhA cha bhane chAvahi~ chAvaThiM ca, havai ekkekkiyA paMtI // pratyeka paMkitamAM chAsaTha-chAsaTha caMdra-sUrya che. chAvattaraM gahANaM paMtisayaM havaMti maNuyalogaMmi / grahonI ekaso chottera paMkitao manuSya lokamAM che chAvaTuiM chAvaTuiM havai ekke kkiyA paMtI // ane pratyeka paMkitamAM chAsaTha-chAsaTha graha che. chappannaM paMtIo, NakkhattANaM tu maNuyalogaMmi / nakSatronI chappana paMkitao manuSya lokamAM che. chAvaTuiM chAvaDhiM havai ekkekkiyA paMtI // 3 ane pratyeka paMkitamAM chappana-chappana nakSatra che. sUriya. pA. 19, su. 100 joisiyANaM maMDalA jyAtiSkonA maMDaLa : 1019. te merumaNucarantA, padAhiNAvatta maMDalA savve / 1019, caMdra-sUrya ane grahonA badhA maMDaLa anavasthita aNavaTThiya jogehiM candA sUrA gahagaNAya // (azAzvata) che ane te merunI pradakSiNA karanArA che. Nakkhatta-tAragANaM, avaTThiyA maNDalA muNeyavvA // nakSatra ane tArAonA badhA maMDaLa avasthita te vi ya padAhiNAvattameva melaM aNucaranti / (uzvata) cha bhane te mehunI prkssi9|| 2 // 2 // . -sUriya. pA. 19, su. 100 (ga) jIvA. paDi. 3, su. 200 (ka) jaMbu. vakkha. 7, su. 202 (ka) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 177 (ka) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 177 canda. pA.19, su. 100 (kha) canda. pA. 18, su. 95 (kha) canda. pA. 19, su. 100 (kha) canda pA. 19, su. 100 3. 4. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1020-1022 tirthaka loka : jyotiSkonI paMktiyA gaNitAnuyoga bhA.-2 47 joisiyANaM maMDalasaMkamaNaM jyotiSkonuM maMDaLa saMkramaNa : 20 20. ra ra- vilA , ja adevasaMvAno natyiA 1020. caMdra ane sUrya pota-potAnA maMDaLomAM Abhyantara, maNDalasaMkamaNaM puNa sabbhaMtara-bAhiraM tirie // 1 bAhya tathA trAMsA kSetramAM maMDaLa saMkramaNa kare che. paraMtu urdhva ane adho (nIcenA) kSetramAM saMkramaNa karatA nathI. -mUriya. va. 26, su. 100 aNavaTThiyA avaTThiyA vA joisiyA anavasthita ane avasthita jyotiSka : 2 0 21. saMtomagurU re, davaMti cArovA 3 3vavaUTTI 1021. manuSya kSetramAM utpanna temaja saMcaraNa karanArA paMcavihA joisiyA, candA sUrA gahagaNA ya // (caMdra-sUrya-graha-nakSatra ane tArA) e pAMca prakAranA jyotikadeva anavasthita (azAzvata che e sivAya teNa paraM je sesA, caMdAicca-gaha-tAra-NakkhattA / manuSyakSetranI bahAra je caMdra-sUrya-graha-nakSatra ane Natthi gaI Navi cAro, avaTThiyA te muNeyavvA // 2 tArA che te badhA gati karatA nathI ane saMcaraNa karatA - mUriya. va. 6, ku. 20 0 nathI. eTale ene avasthita (zAvata)jANavAM joIe dIvasamuddesu joisiyANaM saMkhAjANaNa-vihI dviIpa-samudronI jyotiSkonI saMkhyA jANavAnI vidhi : 20 22. ho to gaMdhudI saf-duniyA ma travo . 1022. jaMbudvIpamAM be caMdra ane be sUrya che e enAthI be gaNA lAvaNigA ya tiguNiyA sasi sUrA-dhAyaisaMDe // 3 lavaNasamudramAM che arthAtu cAra caMdra, cAra sUrya che ane lavaNasamudrathI traNa gaNA dhAtakIkhaMDamAM (bAra caMdra ane bAra sUrya) che. (jemake- dhAtakIkhaMDanA bAra caMdra bAra sUryane traNa gaNA karatA chatrIsa thayA emAM jaMbUdvIpa ane lavaNasamudranI caMdra saMkhyA cha umeratA kAloda samudramAM bettAlIsa caMdra ane betAlIsa sUrya hoya che.) dhAyaisaMDappabhiI uddiTTa tiguNiyA bhave cndaa| beMtAlIsa ne traNa gaNA karIe eTale ekaso chavIsa Ailla candasahiyA, aNaMtArANaMtare khette / / thayA. emAM jaMbudvIpa, lavaNasamudra ane dhAtakIkhaMDanI caMdra saMkhyA aDhAra umeratA puSkaravaradvIpamAM ekaso cAlIsa caMdra ane ekaso cAlIsa sUrya hoya che. rikkhaggaha tAraggaM, dIvasamudde jahicchase nAuM / dvIpa ane samudranA nakSatra, graha ane tArAonI tassa sasIhiM guNiyaM, rikkhaggaha-tArAgANaM tu // saMkhyA jo jANavI hoya to enI saMkhyAne caMdra saMkhyA vaDe guNavAthI nakSatra graha ane tArAonI saMkhyA -nIvA.. 3, 3.2, 3, 277 jANI zakAze. udAharaNa - eka caMdranA parivAramAM aThThAvIsa nakSatra hoya che ane lavaNa samudramAM cAra caMdra che. aThThAvIsane cAra vaDe guNatA ekaso bAra nakSatra lavaNa samudramAM che. e pramANe eka caMdranA graho ane tArAonI saMkhyAne cAra vaDe guNatA lavaNa samudramAM graho ane tArAonI saMkhyA jANI zakAya che. evI rIte sarvatra guNAkAra karavo. (kha) canda. pA caMdra. pA. 26, mu. 1 0 0 () navI. pari. 3, 3. 2, mu. 277 - (4) vandra. . , su. 1 0 0 gAhA - do candA iha dIve, cattAriya sAgare lvnntiie| dhAyaiMsaDe dIve, bArasa caMdA ya sUrA // () sUci , 5. 26, mu. 1 0 0 (3) vandra. va. 61, . 1 0 0 va sAgare lavaNatI - nIvA. , 3, 32, . 277 - sUri pa. 26, mu. 20 0 isaDe dIve 4, Jain Education Interational Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 loka prajJapti tipha loka : jyotiSikadevonI gati yuktatA sUtra 1023-1024 caMda-sUra-gaha-NakkhattANaM gaisamAvaNNattaM caMdra-sUrya-graha ane nakSatronI gati samApannatva: 1023. tA jayA NaM ime cande gaisamAvaNNae bhavai, 1023. jyAre A caMdra gati samApanna (yukta) thAya che. tayA NaM iyare'vi cande gaisamAvaNNae bhavai, tyAre anya caMdra paNa gati yukta thAya che. jayA NaM iyare cande gaisamAvaNNae bhavai, jyAre anya caMdra gati yukta thAya che. tayA NaM ime'vi cande gaisamAvaNNae bhavai, tyAre A caMdra paNa gati yukta thAya che. tA jayA NaM ime sUrie gaisamAvaNNae bhavai, jyAre A sUrya gati yukta thAya che. tayA NaM iyare'vi sUrie gaisamAvaNNae bhavai, tyAre anya sUrya paNa gati yukta thAya che. tA jayA NaM iyare sUrie gaisamAvaNNae bhavai, jyAre anya sUrya gati yukta thAya che. tayA NaM ime vi sUrie gaisamAvaNNae bhavai, tyAre A sUrya paNa gati yukta thAya che. evaM gahe vi, Nakkhatte vi, e pramANe praha ane nakSatra paNa gati yukta thAya che. -mUriya.. 20,. 70 canda-sUra-gahaNakkhattANaM jogo caMdra-sUrya-graha ane nakSatrono yoga : 1024. tA jayA NaM ime cande jutte joge NaM bhavai, 1024. jyAre A caMdra yoga yukta thAya che. tayA NaM iyare'vi cande jutte joge NaM bhavai, tyAre anya caMdra paNa yoga yukta thAya che. tA jayA NaM iyare cande jutte joge NaM bhavai, jyAre anya caMdra yoga yukta thAya che. tayA NaM ime'vi cande jutte joge NaM bhavai, tyAre A caMdra paNa yoga yukta thAya che. evaM sUre'vi gahe'vi Nakkhatte'vi, A prakAre sUrya-graha ane nakSatra paNa yogayukta thAya che. sayA vi candA juttA jogehiM, caMdra (graha-nakSatrothI) sadA yoga yukta thAya che. sayA vi sUrA juttA jogehiM, sUrya (graha-nakSatrothI) sadA yoga yukta thAya che. sayA vi gahA juttA jogehiM, praha (caMdra-sUryathI) sadA yogayukta thAya che. sayA vi NakkhattA juttA jogehiM, nakSatra (caMdra-sUryathI) sadA yogayukta thAya che. duhao'vi candA juttA jogehiM, caMdra pUrva-pazcimamAM kedakSiNa-uttaramAM(graha-nakSatrothI) yogayukta thAya che. duhao'vi sUrA juttA jogehiM, surya pUrva-pazcimamAM ke dakSiNa-uttaramAM (graha nakSatrothI) yoga yukta thAya che. duhao'vi gahA juttA jogehiM, graha pUrva-pazcimamAM ke dakSiNa-uttaramAM (caMdra-sUryathI) yogayukta thAya che. duhao'vi NakkhattA juttA jogehiM, nakSatra pUrva pazcimamAM ke dakSiNa-uttaramAM (caMdra-sUryathI) yogayukta thAya che. maMDalaM sayasahasseNaM aTThANauIe saehiM chettA iccesaM maMDaLanA eka lAkha aThThANuM so vibhAga nakSatronA Nakkhatte khettpribhaage|2 kSetranuM paribhAga che. Nakkhattavijae pAhuDe, tibemi / A nakSatra vijaya (svarUpa) prAbhUta che. -sUriya. 1. 20, su. 70 (jJAnIonA kahevA pramANe) huM evuM kahuM chuM. 6. vana. . ? , mu. 70 2. vandra. pA. 26, mu. 84 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra sUtra 1025-1026 tiryapha loka : jyotiSikadevonI gati prarUpaNA gaNitAnuyoga bhA.-2 49 canda-sUra-gahaNakkhattANaM visesagai parUvarNa caMdra-sUrya-graha-nakSatronI vizeSa gatinuM prarUpaNa : 20 26. v. tAna caMdruphasamAvaja sUre phisamAva 1025. pra. jyAre caMdra gatiyukta thAya che. tyAre sUryagati bhavai, se NaM gaimAyAe kevaiyaM visesei ? yukta thAya(tyAre) enI gatinuM parimANa keTaluM vizeSa thAya che? . vArdUimAje viTTA. bAsaTha bhAga vizeSa thAya che. tA jayA NaM caMdaM gaisamAvaNNaM, Nakkhatte pra. jyAre caMdra gatiyukta thAya che tyAre nakSatro gaisamAvaNNe bhavai, se NaM gaimAyAe kevaiyaM gatiyukta thAya (tyAre) enI gatinuM parimANa visesei? keTaluM vizeSa thAya che ? u. tA sattaDhei bhAge visesei / saDasaTha bhAga vizeSa thAya che. pa. tA jayA NaM sUraM gaisamAvaNNaM Nakkhatte jyAre sUrya gatiyukta thAya che tyAre nakSatro gaisamAvaNNe bhavai, se NaM gaimAyAe kevaiyaM gatiyukta thAya (tyAre) enI gatinuM parimANa visesei ? keTaluM vizeSa thAya che ? u. tA paMca bhAge visesei / ' u. pAMca bhAga vizeSa thAya che. -mUriya. . 26, mu. 84 candassa-NakkhattANa ya jogagai kAla paruvarNa caMdra ane nakSatronA yogagati kALanuM prarUpaNa : 20 26, 2. tA nathI je samAvavor fma vatte 1026. (1) jyAre caMdra gatiyukta thAya che tyAre pUrvanA NaM gaisamAvaNNe puratthimAe samAsAei bhAgathI gatiyukta (thaIne) abhijitu nakSatra purathimAe bhAgAe samAsAittA Navamuhutte navamuhUrta ane eka muhUrtanA saDasaThabhAgomAMthI sattavIsaM ca satta-saTThibhAge muhuttassa caMdeNaM sattAvIsa bhAgaparyata caMdra sAthe yoga kare che. saddhiM jogaM jAettA jogaM aNupariyaTTai, jogaM yoga karIne paribhramaNa kare che, pUrvanA bhAgathI paribhramaNa karIne yogane choDI de che ane aNupariyaTTittA jogaM vippajahai vigayajogI yogarahita thaIne yoga mukta thaI jAya che. cA vi mavA 2. tA jayA NaM caMdaM gaisamAvaNNaM savaNe Nakkhatte (2) jyAre caMdra gatiyukta thAya che tyAre pUrvanA gaisamAvaNNe purathimAe bhAgAe samAsAei, bhAgathI gatiyukta (thaIne) zravaNa nakSatra trIsa puratthimAe bhAgAe samAsAittA tIsaM muhUrta paryanta caMdranI sAthe paribhramaNa kare che, muhutte caMdeNaM saddhiM jogaM joei, jogaM pUrvanA bhAgathI paribhramaNa karIne yogane choDI joettA jogaM aNupariyaTTai jogaM de che ane yoga rahita thaIne yoga mukta thaI jAya che. aNupariyaTrittA jogaM vippajahai vigayajogI ' yA mavA 3-28. evaM eeNaM abhilAveNaM NeyavvaM, (3-28) A pramANenAe abhilApothI paMdara muhUrta, paNNarasamuhuttAI, tIsaimuhuttAI, trIsamuhUrta ane pIstAlIsamuhUrta paryaMtanA paNayAlIsa-muhuttAI bhANiyabvAI-jAva sAta nakSatrono yoga jANavo joIe - uttraasaaddhaa| thAvata-uttarASADhA nakSatra paryata caMdrano -mUriya. va. 26, mu. 84 nakSatranI sAthe yoga kahevo joIe. 6-2. vandra. pA. , mu. 84 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 loka prajJapti caMdassa gahANa ya joga-gaikAla parUvaNaM - 1027. tA jayA NaM caMdaM gaisamAvaNNaM gahe gaisamAvaNNe puratthimAe bhAgAe samAsAei, puratthimAe bhAgAe samAsAittA caMdeNaM saddhiM jogaM joei, jogaM joettA jogaM aNupariyaTTai, jogaM aNupariyaTTittA jogaM vippajahai, vigayajogI yA vi bhavai / 1 tiryaI loDa : yaMdra-sUrya graha-nakSatranuM gatijhaNa sUrassa - NakkhattANa ya joga-gaikAla parUvaNaM1028. 1. - sUriya. pA. 15, su. 84 tA jayA NaM sUraM gaisamAvaNNaM abhiINakkhatte isamAvaNe puratthimAe bhAgAe samAsAei, puratthimAe bhAgAe samAsAittA, cattAri ahoratte chacca muhutte sUreNa saddhiM jogaM joei, jogaM joettA, jogaM aNupariyaTTai, jogaM aNupariyaTTittA jogaM vippajahai, vigayajogI yA vi bhavai, 2- 27. evaM cha ahorattA ekkavIsaM muhuttA ya, terasa ahorattA bArasa muhuttA ya, bIsaM ahorattA tiNi muhuttA ya sabve bhANiyavvA jAva 28. tA jayA NaM sUraM gaisamAvaNNaM uttarAsADhA Nakkhatte gaisamAvaNNe puratthimAe bhAgAe samAsAei, puratthimAe bhAgAe samAsAittA vIsaM ahoratte tiNi ca muhutte sUreNa saddhiM jogaM joei, jogaM joettA jogaM aNupariyaTTai, jogaM aNupariyaTTittA jogaM vippajahai, vigayajogI yA vi bhavai / 2 1-2-3. canda. pA. 15, su. 84 - sUriya. pA. 15, su. 84 sUrassa gahANa ya joga - gaikAla parUvaNaM - 1029. tA jayA NaM sUraM gaisamAvaNNaM gahe gaisamAvaNNe puratthimAe bhAgAe samAsAei, puratthimAe bhAgAe samAsAittA sUreNa saddhiM jogaM joei, jogaM joettA jogaM aNupariyaTTai, jogaM aNupariyaTTittA jogaM vippajahai vigayajogI yA vi bhavai / ' - sUriya. pA. 15, su. 84 For Private sUtra 1027-1029 caMdra ane grahonA yoga (nI) gatikALanuM prarUpaNa : 1027. bhyAre yaMdra gatiyukta thAya che tyAre pUrvanA bhAgabhAMthI graha caMdranI sAthe yoga kare che. yoga karIne paribhramaNa kareche. paribhramaNa karIne yoga choDI de che ane yoga rahita thaIne yoga mukta banI jAya che. sUrya ane nakSatronA yoga (nI) gatikALanuM parUpaNa : 1028 ( 1 ) bhyAre sUrya gatiyukta thAya che tyAre pUrvanA bhAgathI abhijit nakSatra cAra ahorAtra ane cha muhUrta paryaMta sUryanI sAthe yoga kare che. yoga karIne paribhramaNa kare che. paribhramaNa karIne yoga choDI de che ane yoga-mukta thaIne yogarahita thaI jAya che. (2-27) khA rIte cha ahorAtra kheDavIsa bhuhUrta, tera ahorAtra bAra muhUrta ane vIsa ahorAtra traNa muhUrta badhA nakSatrono kuMbhaza : sUryanI sAthai yoga (thavAnuM ) hevu bheje yAvat (28)jyAre sUrya gatiyukta thAya che tyAre pUrvanA bhAgamAMthI uttarASADhA nakSatra vIsa ahorAtra traNa muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga kare che. yoga karIne paribhramaNa kare che. paribhramaNa karIne yoga choDI de che ane yogamukta thaIne yogarahita thaI jAya che. sUrya ane grahonA yoga(nI) gatikALanuM prarUpaNa : 1028 bhyAre sUrya gatiyukta thAya che tyAre pUrvanAbhAgamAMthI graha sUrya sAthe yoga kare che. yoga karIne paribhramaNa kare che. paribhramaNa karIne yoga choDI de che ane yogamukta thaIne yogarahita thaI jAya che. Personal Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1030-1031 tiryapha loka : caMdra-sUrya-nakSatronI maMDaLa gati gaNitAnuyoga bhA.-2 51 je mAho -jUra-sthAne maMda vAraM- pratyeka ahorAtramAM caMdra, sUrya ane nakSatronI maMDaLa gati : 20 20. 2. 5. tA ume je mahorajo je vaMde va 1030. (1) pra. pratyeka ahorAtramAM caMdra keTalA maMDaLa maMDADuM ghara ? paryata gati kare che ? tA egaM addhamaMDalaMcarai ekkatIsehiM u. eka adhamaMDaLa ane ardhamaMDaLanA paMdaraso bhAgehiM UNaNavahiM paNNarasehiM saehiM nava bhAgomAMthI ekatrIsabhAga ochA addhamaMDalaM chettaa| paryata caMdra gati kare che. 2. pa. tA egamege NaM ahoratte NaM sUre kai (2) pra. pratyeka ahorAtramAM sUrya keTalA maMDaLa maMDalAI carai ? paryata gati kare che ? u. tA egaM addhamaMDalaM carai / u. eka adhamaMDaLa paryata gati kare che. pa. tA egamege NaM ahoratte NaM Nakkhatte kai (3) pra. pratyeka ahorAtramAM nakSatra keTalA maMDaLa maMDalAiM carai ? paryata gati kare che ? u. tA egaM addhamaMDalaM carai, dohiM bhAgehiM u. eka adhamaMDaLa ane ardhamaMDaLanA sAta ahiyaMsattahiM battIsehiMsaehiM addhamaMDalaM so batrIsa bhAgomAMthI chedana karIne be chettA ? bhAga adhika nakSatra gati kare che. -mUriya.pA. 26, . 86 ane maMda panna-jUra kathA morA vAraM- pratyeka maMDaLamAM caMdra-sUrya ane nakSatronI ahorAtra gati: 20 rU. 9. 1. tAja maMDarUM caM tihiMgoraSTi 1031. (1) pra. pratyeka maMDaLane caMdra keTalA ahorAtramAM carai? pAra kare che ? u. tA dohiM ahorattehiM carai ekkatIsehiM u. be ahorAtra ane eka ahorAtrane bhAehiM ahiehiM cauhiM coyAlehiM cAraso cuMmAlIsa bhAgomAM vibhAjita saehiM rAidiehiM chettaa| karIne(emAMthI)ekatrIsa bhAga(jeTalA) vadhAre bhAgamAM caMdra pratyeka maMDaLane pAra kare che. 2. pa. tA egamegaM maMDalaM sUre katihiM ahoralehiM (2) pra. pratyeka maMDaLane sUrya keTalA ahorAtramAM rahuM ? pAra kare che ? u. tA dohiMahorattehiM carai / be ahorAtramAM pratyeka maMDaLane sUrya pAra kare che. tA egamegaM maMDalaM Nakkhatte katihiM (3) pra. pratyeka maMDaLane nakSatra keTalA ahorAtramAM ahorattehiM carai ? pAra kare che ? tA dohiM ahorattehiM carai, dohiM bhAgehiM be ahorAtra ane eka ahorAtrane traNaso UNehiM tihiMsattasatuhiMsaehiM rAidiehiM saDasaTha bhAgomAM vibhAjita karIne chettaa|2 (emAMthI) be bhAga ochA (jeTalAmAM) pratyeka maMDaLane nakSatra pAra kare che. -sUriya. 1. 25, . 86 2-2. vana, pA. 26, mu. 86 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 loka prazapti egamege juge canda - sUra-NakkhattANaM maMDala cAraM z022. 2. 6. 2. 2. 2. 3. 1. rU. 3. 6. 3. 3. 1. 3. -sUriya. pA. 26, mu. 86 candamAse candassa sUrassa Nakkhattassa ya maNDala caarNtA aMte naM mAse naM vande pha maMDaLArUM varapha? 2022. 2. 6. 5. 3. tiryak loka : caMdra-sUrya-nakSatronI maMDaLa gati tA juge NaM cande kai maMDalAI carai ? tA aTThacullasIe maMDalasae carai / tA jugeNaM sUre kai maMDalAI carai ? tA Nava paNNarasa maMDalasae carai / tA juge NaM Nakkhatte kai maMDalAI carai ? tA aTThArasa paNatIse dubhAgamaMDalasae Arapha ra iccesA muhuttagaI rikkha uDumAsarAiMdiya-juga maMDala pavibhatti sigghagaI vatyu, mahipa ttinemi codasa caubhAgAiM maMDalAI carai / egaM ca cauvIsasayaM bhAgaM maMDalassa / tA caMde NaM mAse NaM sUre kai maMDalAI =rapha ? tA paNNarasa caubhAgUNAI maMDalAI carai, egaM ca cauvIsasayabhAgaM maMDalassa / tA cande NaM mAse NaM Nakkhatte kai maMDalAI varapha? . candra. pA. ?, su. 86 tA paNNarasa caubhAgUNAI maMDalAI carai, chacca cauvIsasayabhAge maMDalassa / 2 sUriya. pA. z+, su. 81 r. pratyeka yugamAM caMdra-sUrya-nakSatronI maMDaLa gati 1032. (1) pra. u. (2) pra. u. (3) pra. u. caMdramAsamAM caMdra-sUrya 1033. (1) pra. (2) pra. u. (3) pra. sUtra 1032-33 vandra. pA. ?, su. 87 pratyeka yugamAM caMdra keTalA maMDaLagati kare che ? AThaso corAzI maMDaLa gati kare che. pratyeka yugamAM sUrya keTalA maMDaLagati kare che ? paMdaraso nava maMDaLa gati kare che. pratyeka yugamAM nakSatra keTalA maMDaLa gati kare che ? u. caudamaMDaLa ane paMdaramAM maMDaLano cothobhAgatathA maMDaLanA ekaso covIsa bhAgomAMthI eka bhAga paryaMta gati kare che. caMdra mAsamAM sUrya keTalA maMDaLa gati kare che ? aDhAraso pAMtrIsa ardhamaMDaLa nakSatra gati kare che. AmuhUrtagati nakSatra-RtumAsa ahorAtra yugamaMDaLa vagerenI zIghra gatinuM adhyayana kahyuM-evuM huM kahuM chuM. ane nakSatranI maMDaLagati : caMdramAsamAM caMdra keTalA maMDaLagati kare che ? cauda maMDaLa pUrNa, paMdaramAM maMDaLano cotho bhAgathI ocho ane paMdaramAM maMDaLanA ekaso covIsa bhAgomAMthI eka bhAga paryanta sUrya gati kare che. caMdramAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa gati kare che ? u. cauda maMDaLapUrNa, paMda2mAM maMDaLano cotho bhAga ocho ane paMdaramAM maMDaLanA ekaso covIsa bhAgomAMthI cha bhAga paryaMta nakSatra gati kare che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1034-1036 tiryapha loka : caMdra-sUrya-nakSatronI maMDaLa gati gaNitAnuyoga bhA.-2 53 mANamANe vesTa, mUlsa pArasa mAtra - Aditya mAsamAM caMdrasUrya nakSatranI maMDaLagati: 20 rU4. . . to Aje je mAre je maMDADuM 1034. (1) pra, AdityamAsamAM caMdra keTalA maMDaLa paryanta varad ? gati kare che ? tA coddasa maMDalAiM carai, ekkArasa cauda maMDaLa pUrNa ane paMdaramAM maMDaLanA bhAge mNddlss| agiyAra bhAga paryata caMdra gati kare che. 2. p. tA Aicce NaM mAse NaM sUre kai maMDalAI (2) pra. AdityamAsamAM sUrya keTalA maMDaLa paryanta gati kare che ? u. tA paNNarasa caubhAgAhigAiM maMDalAI paMdaramaMDaLa pUrNa ane soLamAM maMDaLanA varA cotho bhAga vadhu sUrya gati kare che. tA Aicce NaM mAse NaM Nakkhatte kai (3) pra. Aditya mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa maMDalAiM carai? paryanta gati kare che ? tA paNNarasa caubhAgAhigAiM maMDalAI paMdara maMDaLa pUrNa ane soLamAM maMDaLanA carai paMcatIsaM ca cauvIsasayabhAge cothA bhAga vadhAre (jeTalo) ane soLamAM maMDalAiM cri| maMDaLanA ekaso covIsa bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga paryata gati kare che. - mUriya. pa. 5, 6. 86 navatharamANe caMdana, dUrasa, kAtharasa ca mAtra vAre- nakSatramAsamAM caMdra-sUrya-nakSatranI maMDaLa gati : 20 rU. 2. 5, tALavajo ratve vaDu maMDADuM 1035. (1) pra. nakSatramAsamAM caMdra keTalA maMDaLa paryaMta ghara ? gati kare che ? u. tA terasa maMDalAI carai / terasa ya tera maMDaLa ane eka maMDaLanA saDasaTha sattamiA maMDasa | bhAgomAMthI tera bhAga paryata gati kare che. 2. . tANakkhatte NaM mAse NaM sUre kai maMDalAI (2) pra. nakSatramAsamAM sUrya keTalA maMDaLa paryaMta jUra ? gati kare che? u. tA terasa maMDalAiM carai, cottAlIsaM ca u. tera maMDaLa ane eka maMDaLanA saDasaTha sattaTThibhAge mNddlss| bhAgomAMthI cuMmAlIsa bhAga paryata gati kare che. 3. pa. tA Nakkhatte NaM mAse NaM Nakkhatte kai (3) pra. nakSatramAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa paryata maMDalAI carai? gati kare che ? tA terasa maMDalAiM carai, addha setAlIsaM tera maMDaLa ane eka maMDaLanA saDasaTha ca sattaTThibhAge mNddlss|2 bhAgomAMthI sADAsuDatAlIsa bhAga paryata gati kare che. -mUriya. . 26, mu. 85 uDumAse caMdassa sUrassa Nakkhattassa ya maNDala cAra RtumAsamAM caMdra-sUrya ane nakSatranI maMDaLa gati : 2 0 3 6. 2. 5. tA kaDu mANe vandra maMDADuM 1036. (1) pra. RtumAsamAM caMdra keTalA maMDaLa paryata gati varakuM? kare che ? 2-2. vandra. va. 26, mu. 81 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 loka prajJapti tiryapha loka : caMdra-sUrya-nakSatronI maMDaLa gati sUtra 1037-38 u. tA coddasa maMDalAiM carai, tIsaM ca cauda maMDaLa pUrNa ane maMDaLanA ekasaTha egaTThibhAge mNddlss| bhAgomAMthI trIsa bhAga paryata caMdra gati kare che. 2. pa. tA uDuNA mAse NaM sUre kai maMDalAiM (2) pra. RtumAsamAM sUrya keTalA maMDaLa parvata gati kare che ? tA paNNarasa maMDalAiM carai / paMdara maMDaLa pUrNa paryantasUryagati kare che. pa. tA uDuNA mAse NaM Nakkhatte kai maMDalAI pra. RtumAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa parvata ghara ? gati kare che ? u. tA paNNarasa maMDalAiM carai, paMca ya paMdara maMDaLa pUrNa ane soLamAM maMDaLanA bAvIsasaya bhAge maMDalassa / ' ekaso bAvIsa bhAgomAMthI pAMcabhAga -mUriya. 5. 26, mu. 86 paryata nakSatra gati kare che. gamavaddhimANe vesa pUraksa ja sa ca maMDastra vAraM- abhivardhita mAsamAM caMdra-sUrya-nakSatranI maMDaLa gati : 20 rU 7. 2. 5. tA fmavA ja mAre je canTe rU 1037. (1) pra. abhivardhitamAsamAM caMdra keTalA maMDaLa maMDADuM vara? paryata gati kare che? tA paNNarasa maMDalAiM carai, tesIiM paMdara maMDaLapUrNa ane maMDaLanA chayAsI chalasIyabhAge mNddlss| bhAgomAMthI trAsI bhAga paryata gati kare che. 2. pa. tA abhivaDDhie NaM mAse NaM sUre kai (2) pra. abhivardhita mAsamAM sUrya keTalA maMDaLa maMDalAiM carai? paryata gati kare che ? u. tA solasa maMDalAiM carai. tihiM bhAgehiM u. soLa maMDaLa pUrNa ane maMDaLanA baso UNagAI dohiM aDayAlehiM saehiM maMDalaM aDatAlIsa bhAgomAMthI traNa bhAga ochA china | (jeTalI) sUrya gati kare che. 3. pa. tA abhivaDDhie NaM mAseNaM Nakkhatte kai (3) pra. abhivardhita mAsamAM nakSatra keTalA maMDaLa maMDalAiM carai ? paryata gati kare che ? u. tA solasamaMDalAiM carai, seyAlIsaehiM u. soLa maMDaLa pUrNa ane maMDaLanA caudaso bhAgehiM ahiyAhiM coddasahiM aTrAsIehiM aThThayAsI bhAgomAMthI suDatAlIsa bhAga maMDalaM chettaa| vadhAre paryata nakSatra gati kare che. mUriya. . , su. 86 : caMdra varNana : sasI sahassa visiTTha'tthaM - zazi zabdanA viziSTArtha : 2 0 38, 5. te ke maMte! vaMDu - je sasa vatte 1038, pra. he bhagavanuM ! caMdrane 'zazI' kayA abhiprAya sasI ? ne kAraNe kahevAmAM Ave che ? 3. goyamA ! candassa NaM joisiMdassa joisaraNNo he gautama ! jyotikendra jyotiSarAja caMdranA miyaMke vimANe, kaMtA devA, kaMtAo devIo, mRgAMka vimAnamAM manoharadeva, manoharadevIo kaMtAI aasnn-synn-khNbh-bhNddmttovgrnnaaii| tathA manojJa Asana-zayana-staMbha bhAMDa-pAtra vagere upakaraNa che. 2-2. caMdra. va. 26, mu. 86 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1039-41 tipha loka : caMdra varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 55 appaNA vi ya NaM cande jotisiMde jotisarAyA jyotizkendrajyotiSarAjacaMdra svayaM paNa saumya, some kaMte subhae piyadaMsaNe surUve / kAMta, subhaga priyadarzana ane surUpa che. se teNaTTe NaM goyamA! evaM vuccai - "cande sasI he gautama ! A kAraNathI caMdrane zazI" ratve sAra kahevAmAM Ave che. -ma T.sa. 22, 3, 6, su. 4 jaMbuddIve caMda udaya'tthamaNa-parUvaNA jabUdvIpamAM caMdramAnA udayAstanuM prarUpaNa : 1039. pa. jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve caMdimA - 1039. pra. he bhagavan! jaMbUDhIpa nAmanA dvIpamAM caMdra(k) udINa-pAdINa muggaccha pAdINaM (ka) IzAna koNamAM udayapAmI agni koNamAM dAhiNamAgacchaMti ? asta pAme che ? (kha) pAdINaM-dAhiNamuggaccha dAhiNa (kha) agnikoNamAM udayapAmI naiRtya pAdINamAgacchaMti ? koNamAM asta pAme che ? (ga) dAhiNa-pAdINamuggaccha pAdINa (ga) naiRtya koNamAM udaya pAmI vAvavya udINamAgacchaMti ? koNamAM asta pAme che ? (5) Fri -3DhInAmu 3r - (gha) vAyavya koNamAM udayapAmI IzAna pAdINamAgacchaMti ? koNamAM asta pAme che ? u. (ka-gha) haMtA, goyamA! jabuddIveNaM dIve caMdimA u. (ka-gha)hA, gautama!jabUdvIpanAmanAlIpamAM caMdra udINaM-pAdINamuggaccha pAdINaM-dAhiNamAgacchaMti, IzAna koNamAM udaya pAmI agni koNa mAM jAva-pAdINaM-udINamuggaccha udINa-pAdINa asta pAme che -vAva-vAyavya koNamAM udaya maagcchNti| pAmI IzAna koNamAM asta thAya che -ma. sa.5, 3. 20, mu. 2 vasamu-thA saMDa-stro samuda-puyarabhu-caMdrakAMtya- lavaNasamudra dhAtakIkhaMDa, kAlodasamudra-puSkarAImAM caMdramAnA kamaLa- parivaI - udayAstanuM prarUpaNa : 2040. "naveva maMjurIvatsa vattavayA maLiyA, veva saMdhyA 1040. jejebUdvIpa aMge kahevAmAM AvyuM che tejalavaNasamudrathI vasamuifmapuraddhAvasAvimaLiyA" (AraMbhI)puSkarArdhadvIpa paryata kahevuM joIe." -ma. sa. 6, 3. 20 caMdassa parivuDDhi-parihANI caMdranI hAni-vRddhi (kSaya-vRddhi): 20 42. vahva6 vo? rAjA dutti ? 1041. pra. caMdrano kSaya (hAni) kayA nimitte thAya che ? kAlo vA joNho vA, keNa'NubhAveNa candassa ? caMdranI vRddhi kayA nimite thAya che ? caMdrano prabhAsakALa kayA nimite vadhe-ghaTe che ? ane caMdranI jyotnA kayA nimitte ghaTe-vadhe che? kiNhaM rAhu vimANaM, NiccaM caMdeNa hoi avirahiyaM / rAhunuM kRSNa vimAna caMdra vimAnane sparza cauraMgulamasaMpattaM, hiccA candassa taM carai / karyA vinA cAra AMgaLa choDIne nIce nitya nirantara gati kare che. u. 6. (4)mUriya, 5.2 0, mu. 204 2. (4) nakhva. va . 7, mu. 28 rU (3) vandra.pa. 20, 3. 2 06 (gha-1) mUriya. 5. 8, su. 26 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 loka prajJapti 1. 2. 1042. pa. bAvaTThi-bAvaTThi divase divase tu sukkapakkhassa / jaM parivaDDhai cando, khavei taM ceva kAleNaM // 1 4. paNNarasai bhAgeNa ya cande, paNNarasameva taM varai / paNNarasai bhAgeNa ya, puNo vi taM ceva'vakkamai // 2 tiryak loka : caMdra varNana evaM vaDDhai cando, parihANI evaM hoi candassa / kAlo vA joNho vA, evaM'NubhAveNa candassa // - sUriya. pA. 39, su. 100 u. tA kahaM te caMdamaso vaDDho'vaDDhI ? Ahie tti 1042. pra. vaejjA, tA aTTha paMcAsIte muhuttasate tIsaM bAvadvibhAge muhuttassa / (ka sama. sa. 62, su. 3 (kha) "bAvaTThi" mityAdi, iha dvASaSTibhAgIkRtasyacandravimAnasya dvau bhAgAvuparitanAvapAkRtya zeSasya paMcadazabhAge hRte ye catvAro bhAgA labhyante, te dvASaSTizabdenovyante, "avayave samudAyopacArAt" etaccavyAkhyAnam / asyA eva gAthAyA vyAkhyAne jIvAbhigama cUrNi - " etenainAnubhAvena kAraNena eka pakSa : kAlaH kRSNo bhavati, yatra candrasya parihAniH pratibhAsate / "candravimAnaM dvASaSTibhAgI kriyate, tataH paMcadazabhirbhAgo hiyate, tatra catvAro bhAgA dvASaSTibhAgAnAM paMcadazabhAgena labhyante zeSau dvau bhAgau, etAvad dine dine zuklapakSasya rAhuNA mucyate" "yat samavAyAMga sUtre uktam" - sukkapakkhassa divase divase cando bAvaTThi bhAge parivaDDhai, tti tadyevameva vyAkhyeyam / "zuklapakSasya divase divase dvASaSTibhAgasatkAn caturazcaturo bhAgAn parivarddhati" "kAle - kRSNapakSe divase divase tAneva dvASaSTibhAgasatkAn caturazcaturobhAgAn kSapayati, parihApayati / " "paNNarasa" ityAdi. ekastu jyotsnaH zuklo yava candraviSayo vRddhipratibhAsaH (ka) jIvA pa. 3, u. 2, su. 177 sUtra 1042 zukala pakSamAM caMdrano pratidina bAMsaThamo bhAga (rAhuthI anAvRta thaIne) vadhato jAya che ane kRSNa pakSamAM caMdrano bAMsaThamo bhAga (rAhuthI AvRta thaIne) ghaTato jAya che. kRSNa pakSe pratipad ArabhyAlIyena paMcadazena bhAgena pratidivasamekekaM paMcadazabhAgamuparitanabhAgAdArabhyAbRNoti / zuklapakSe tu pratipad Arambha tenaiva krameNa pratidivasamekaikaM paMca dazabhAgaM prakaTIkaroti / tena jagati candamaMDala vRddhi-hAni pratibhAsete, svarUpataH punazcandramaNDalAvasthitameva / 64 3. evaM vaDDhai" ityAdi, evaM- rAhuvimAnena pratidivasaM krameNAnAvaraNato varddhate varddhamAnaH pratibhAsate candraH eva rAhuvimAnena pratidivasaM krameNAvaraNakaraNataH pratihAniH pratibhAso bhavati candrasya viSaye / paMdara divasa caMdranA paMdara bhAga kramazaH rAhunA paMdara bhAgothI anAvRta thatA rahe che. paMdara divasa caMdrano paMda2 bhAga kramazaH rAhunA paMdara bhAgothI AvRta thatA rahe che. "7 A pramANe caMdranI vRddhi ane eja rIte kSaya thAya che. ane e kAraNe caMdrano prabhAsa kALa temaja jyotsyAmAM vRddhi-kSaya thatI rahe che. caMdranI vRddhi-kSaya kevI rIte thAya che ? kaho u. AThaso paMcAzI muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga sudhI caMdranI vRddhi-kSaya thatI rahe che. For Private Personal Use Only (kha) canda. pA. 19, su. 100 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1043 tiryapha loka : caMdra varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 57 tAdosiNApakkhAoNaM aMdhagArapakkhaM ayamANe zukalapakSathI kRSNapakSanI tarapha jatAM caMdra cAraso caMde cattAri bAyAle muhuttasae chattAlIsaM ca bettAlIsa muhUrta ane eka muhUrtana bAsaTha bAvaTThibhAge muhuttassa jAiM cande rajjai,' bhAgomAMthI chetAlIsa bhAga sudhI rAhu rakta (AcchAdita)rahe che, jemake-pratipadA(ekama) taM jahA-paDhamAe paDhamaM bhAgaM, bitiyAe bitiyaM e eka bhAga, dvitIyA (bIje) e be bhAga bhAgaM-jAva-paNNarasIe paNNarasamaM bhAgaM / -vAvatu-paMdaramIe paMdara bhAga. carimasamae caMde ratte bhvi|avsese samae caMde paMdaramInA aMtima samayamAM caMdra rAhuthI pUrNa ratteya viratteya bhavai / iyaNNaM amAvAsA, ettha 2kta (AcchAdita) rahe che, avazeSa samayamAM NaM paDhame pavve amAvAse tA aMdhagAra pkkho| candra rAhuthI rakta ke virakta paNa rahe che. A amAvasyA (amAsa) che. e prathama parva amAvasyA (amAsa) nuM che. A kRSNapakSa che. tA NaM dosiNApakkhaM ayamANe caMde cattAre kRSNapakSathI zukalapakSamAM jato caMdra cAraso bAyAle muhuttasae chattAlIsaM ca bAvaTThibhAgA beMtAlIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAMsaTha muhuttassa jAI caMde virajjai, bhAgomAMthI chetAlIsa bhAga sudhI rAhuvirakata (anAcchAdita) rahe che. taM jahA - paDhamAe paDhamaM bhAgaM, bitiyAe jemake-pratipadA(ekama)e eka bhAga, dvitIyA bitiyaM bhAgaM-jAva-paNNarasIepaNNarasamabhAgaM, (bIja)ebebhAgavAvatu-paMdaramI e paMdarabhAga carimasamae caMde viratte bhavai, paMdaramInA (divase) aMtima samaye caMdra rAhathI sarvathA virakta rahe che. avasese samae ratte ya viratte ya bhavai / avazeSa samayomAM rakta ane virakta paNa rahe che. iyaNNaM puNNamAsiNI ettha NaM docce pabve A pUrNamAsI (pUrNimA) che te bIju parva puNNamAsiNI, tA dosiNA pkkho| pUrNamAsInuM che. A zukalapakSa che. -mUriya. . 23,3. 76 dosiNA aMdhayArassa ya bahutta kAraNa caMdrikA ane aMdhakAranA AdhikyanuM kAraNa : 2043. () 2. 5. tA tA te sigAvahU mAhiti 1043. (ka) (1) pra. caMdrikA kyAre vadhAre (hovAnuM) vephennA? kahevAmAM AvyuM che ? u. tA dosiNApakkhe NaM dosiNA bahU uM. zukalapakSamAM caMdrikA vadhAre(hovAnuM) titi yajJA, kahevAmAM Avyu che. 2. pa. tA kahaM te dosiNApakkhe NaM dosiNA (2) pra. zukalapakSamAM caMdrikA vadhu hovAnuM) bahU Ahiteti vadejjA? kema kahevAmAM AvyuM che ? u. tA aMdhakArapakkhAo NaM dosiNA u. aMdhakAra pakSathI (zukalapakSanI) bahU Ahiteti vadejjA, caMdrikA vadhu kahevAmAM AvyuM che. 3. pa. tA kahaM te aMdhakArapakkhAo NaM (3) pra. aMdhakArapakSathI zukalapakSamAM caMdrikA dosiNApakkhe dosiNA bahU vadhu kema kahevAmAM AvyuM che ? Ahiteti vadejjA ? 2. 2. sama. 6 2, mu. 3 (4) vandra. . 23, mu. 71 (4) navA. pari. 3, 3.2, mu. 277 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 loka prajJapti tiryapha loka : caMdranI vRddhi-hAni sUtra 1043 u. tA aMdhakArapakkhAo NaM dosiNApakkhaM ayamANe cande cattAri bAyAle muhuttasate chattAlIsaM ca bAvaTThibhAge muhuttassa jAI cande virajjati, taM jahA -paDhamAe paDhama bhArga, bitiyAe bitiyaM bhAgaM-jAvapaNNarasIe paNNarasaM bhAgaM, u. aMdhakAra pakSamAMthI zukalapakSamAM Avato caMdra cAraso beMtAlIsa muhUrta enaekamuhUrtanA bAMsaThabhAgomAMthI chetAlIsa bhAga jeTalA samaya sudhI nityarAhuvaDe anAvRta rahe che. jemakepratipadA (ekama) e eka bhAga, dvitIyAe (bIje)be bhAga-cAvatupaMdaramI (pUrNimA) e paMdara bhAga. A rIte aMdhakAra pakSathI zukalapakSamAM caMdrikA vadhu rahe che. (4) pra. zukalapakSamAM caMdrikA keTalI vadhu ' kahevAmAM AvI che ? u. parimita asaMkhya bhAga (kahI) che. (kha) (1) pra. aMdhakAra kyAre vadhu kahevAmAM Avyo che ? evaM khalu aMdhakArapakkhAo NaM dosiNApakkhe dosiNA bahU AhitAti vadejjA, 4. pa. tA kevatiyA NaM dosiNApakkhe dosiNA bahU AhitAti vadejjA ? u. tA parittA asaMkhejjA bhAgA, (kha) 1. pa. tA katA te aMdhakAre bahU Ahiteti vadejjA ? u. tA aMdhakArapakkhe NaM aMdhakAre bahU Ahiteti vadejjA, 2. pa. tA kahaM te aMdhakArapakkhe NaM aMdhakAre vahU sAhiti vaMA? u. tA dosiNApakkhAo aMdhakArapakkhe NaM aMdhakAre bahU Ahiteti vadejjA, 3. pa. tA kahaM te dosiNApakkhAo aMdhakArapakkheNaM aMdhakAre bahU Ahiteti vadejjA? u. tA dosiNApakkhAo NaM aMdhakArapakkhaM ayamANe caMde cattAri bAyAle muhuttasate chattAlIsaM ca bAvaTThibhAge muhuttassa jAI cande rajjati, taM jahA -paDhamAe paDhamaM bhAgaM bitiyAe bitiyaM bhAgaM -nava-vAra mA, aMdhakAra kRSNapakSamAM vadhu kahevAmAM Avyo che. aMdhakAra pakSamAM aMdhakAra vadhu kema kahevAmAM Avyo che ? zuklapakSathI kRSNapakSamAM aMdhakAra vadhu kahevAmAM Avyo che.' (3) pra. zuklapakSathI aMdhakAra pakSamAM aMdhakAra vadhu kema kahevAmAM Avyo che ? u. zukalapakSathI kRSNapakSamAM AvatA caMdra cAraso betAlIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAMsaTha bhAgomAMthI chetAlIsa bhAgo jeTalA samaya sudhI nityarAhu vaDe AvRta thato rahe che. jemake-pratipadAe(ekama)ekabhAga, dvitIyAe(bIja)be bhAga-cAvatupaMdaramI (amAvasyA)e paMdara bhAga. A rIte zukalapakSathI aMdhakArapakSamAM aMdhakAra vadhu kahevAmAM Avyo che. evaM khalu dosiNApakkhAoNaM aMdhakArapakkhe aMdhakAre bahU Ahiteti Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1044-46 tirmaka loka : caMdra maMDaLonI saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 59 4. pa. tAkevatieNaM aMdhakArapakkhe aMdhakAre (4) pra. aMdhakAra pakSamAM aMdhakAra keTalo vadhu vadU mAhisteti kennA? kahevAmAM Avyo che? 3. je anna mAro parimita asaMkhya bhAga (kahevAmAM -sUriya. 1. 24, mu. 82 Avyo) che. caMdamaNDala saMkhA caMdramaMDaLonI saMkhyA : 1044. pa. tA kati te caMdamaMDalA paNNattA ? 1044. pra. caMdramaMDaLa keTalA kahevAmAM AvyA che ? u. tA paNNarasa caMdamaMDalA pnnnnttaa| u. paMdara caMdramaMDaLa kahevAmAM AvyA che. -mUriya, pA. 20, pAdu. 26, . 46 caMdamaMDalassa pamANe caMdramaMDaLanuM pramANa : 2046. . caMdramaMDa ne aMte ! 1045. pra. he bhagavan! caMdramaMDaLano - kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNaM? AyAma-vijhaMbha keTalo kahevAmAM Avyo che ? kevaiyaM parikkheveNaM? paridhi keTalI kahevAmAM AvI che ? kevaiyaM bAhalleNaM paNNattA? ane bAhalya (jADAI) keTalo kahevAmAM Avyo che ? goyamA ! chappannaM egasaTThibhAe joaNassa u. he gautama ! eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aayaam-vikkhNbhennN| chappana bhAga jeTalo AyAma-vikhaMbha kahevAmAM Avyo che. taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM / enAthI traNagaNAthI kaMIka adhika paridhi kahevAmAM AvI che. aTThAvIsaM ca egasaTThibhAe joyaNassa bAhalleNaM eka yojananA eksaTha bhAgomAMthI aThThAvIsa bhAga grgr -gaMg. , 7, mu. 6 78 jeTalo bAhalya (jADAI) kahevAmAM Avyo che. paNNarasa-caMdamaMDalANaM ogAhaNakhettaM - paMdara caMdramaMDaLonuMavagAhana kSetra : 2046. p. naMgIve je aMte ! TIve chevaa modittA 1046. pra. he bhagavanuM ! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM keTaluM kevaiyA caMdamaMDalA paNNattA ? avagAhana (oLaMgavA) karavA para keTalA caMdramaMDaLa kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA ! jaMbuddIve NaM dIve asIyaM joyaNasayaM he gautama ! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM ekaso ogAhittA ettha NaM paMca caMdamaMDalA pnnnnttaa| esI yojana avagAhana karavA para pAMca caMdramaMDaLa kahevAmAM AvyA che. lavaNe NaM bhaMte ! samudde kevaiyaM ogAhittA he bhagavanuM ! lavaNasamudramAM keTaluM avagAhana kevaiyA caMdamaMDalA paNNattA? karavA para keTalA caMdramaMDaLa kahevAmAM AvyA che? goyamA ! lavaNe NaM samudde tiNNi tIsAiM he gautama! lavaNa samudramAM traNaso trIsa yojana joyaNasayAiM ogAhittA etthaNaMdasa caMdamaMDalA avagAhana karavA pa2 dasa caMdra maMDaLa kahevAmAM AvyA che. ' 1. (4) caMdra pR. 24, mu. 82 | "sUryaprajJapti" prAbhRta 13, sUtra 79 ane sUryaprajJapti prAbhRta 14, sUtra 82 : A banne sUtrono phalitArtha samAna che. phera eTalo che ke sUtra 79mAM 'caMdranI kSaya-vRddhinuM kathana che. sUtra 82mAM caMdrikA ane aMdhakAranI adhikatA'nuM kathana che. paraMtu caMdranI kSaya-vRddhithI caMdrikA temaja aMdhakAranI adhikatA thAya che. (4) nakhva. va. 7, mu. 242 (4) caMdra. . ? , pAdu. 22, mu. 46 A sUtrathI spaSTa thAya che ke- caMdra vimAna ane caMdra maMDaLa eka ja che. 2. 3. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 loka prajJapti tiryapha loka : caMdra maMDaLonuM aMtara sUtra 1047-49 evAmeva sapuvAvareNaM jaMbuddIve lavaNe vapannarasa A rIte pUrvApara (AgaLa pAchaLanA) maLIne caMdamaMDalA bhavaMtItimakkhAyaM / jaMbUdvIpa ane lavaNasamudramAM paMdara caMdramaMDaLa -gaMg . va . 7, mu. 27 kahevAmAM AvyA che. patteyaM caMdamaNDalassa aMtaraM - pratyeka caMdramaMDaLanuM (parasparanuM) aMtaraH 2047. p. caMdramaMDalsa je baMnne ! vaMdanaksa vovabANa 1047. pra. he bhagavanuM ! eka caMdramaMDaLanuM bIjA caMdramaMDaLa abAhAe aMtare paNNatte? vaccenuM vyavadhAna (bAdhA) rahita keTaluM aMtara kahevAmAM AvyuM che? u. goyamA! paNatIsaMjoyaNAItIsaMca egasaTThibhAe he gautama! pAMtrIsa yojana tathA eka yojananA joyaNassa egasaTThibhAgaM ca sattahA chettA / ekasaTha bhAgomAMthI trIsabhAga ane ekasaTha cattAri cuNNiAbhAe caMdamaMDalassa bhAgomAM vibhakata eka yojananA sAta caMdamaMDalassa abAhAe aMtare pnnnntte| bhAgomAMthI cAra cUrNikA bhAga jeTaluM eka caMdramaMDaLathI bIjA caMdramaMDaLanuM vyavadhAna rahita - naM6. varava. 7, su. 277 (bAdhArahita) aMtara kahevAmAM AvyuM che. sabbabhaMtara -bAhira-caMdamaNDalANaM antaraM sarvaAzvetara ane sarvabAhA caMdramaMDaLanuM aMtara : 2048, pU. satramaMtarAgo i mete ! caMdramaMtrI 1048, pra. he bhagavana ! sarva Abhyantara caMdramaMDaLathI kevaiAe abAhAe sabvabAhire caMdamaMDale sarvabAhya caMdramaMDaLa vyavadhAna rahita(bAdhArahita). paNNatte? keTalA aMtare (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA ! paMcadasuttare joyaNasae abAhAe he gautama! sarvaAbhyantarathI sarvabAhya caMdramaMDaLa sabbabAhirae caMdamaMDale paNNatte / / vyavadhAna rahita (bAdhArahita) pAMcaso dasa yojananA aMtare AvelA) kahevAmAM AvyA che. -naivuM. va. 7, mu.276 erapatrokarbhata-vanimajA mavAma- maMdara parvatathI sarva Abhyantara ane sarvabAhya caMdramaMDaLonuM vyavadhAna rahita aMtara : 2046. 2. p. naMdudharI naM rasapUvathasa vaDyA1049. (1) pra. he bhagavan! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM abAhAe sabvabhaMtare caMdamaMDale paNNatte? maMdara parvatathI vyavadhAna rahita keTalA aMtare sarvaAbhyattaracaMdramaMDaLa kahevAmAM AvyA che ? goyamA ! coAlIsaM joyaNasahassAI he gautama ! maMdara parvatathI vyavadhAna aTTha ya vIse joyaNasae abAhAe rahita cuMmAlIsa hajAra AThaso vIsa savabbhaMtare caMdamaMDale paNNatte / yojananA aMtare sarvaAbhyantara caMdramaMDaLa (AvelA) kahevAmAM AvyA che. 2. pa. jaMbuddIve dIve maMdarassapabvayassa kevaiyAe (2) pra. he bhagavan ! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM abAhAe savvabbhaMtarANaMtare caMdamaMDale maMdara parvatathI bAdhA rahita keTalA aMtare sarva Abhyantara caMdramaMDaLathI anantara caMdramaMDaLa"(AvelA) kahevAmAM AvyuM che? jaMbuM. vakSa. 7, su. 142nI anusAra jaMbudvIpamAM ekaso esI yojana avagAhana karavA (nA sthAno para pAMca caMdramaMDaLa che ane lavaNa samudramAM traNaso trIsa yojana avagAhana karavA (nA sthAno para dasa caMdramaMDaLa che. eTale ekaso esI ane traNaso trIsa. A banne saMkhyA bhegI karavAthI pAMcaso dasa yojana thAya che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1049 tiryapha loka : caMdra varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 61 u. goyamA ! coAlIsaM joyaNasahassAI u, he gautama!(maMdara parvatathI bAdhArahita) aTTha ya chappaNNe joyaNasae paNavIsaM ca cuMmAlIsa hajAra AThaso chappana yojana egasaTThibhAe joyaNassa / egaTThibhAgaM ca tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI sattahA chettA cattAri cuNNiAbhAe paccIsa bhAga ane ekasaTha bhAgomAM abAhAe abhaMtarANaMtare' caMdamaMDale vibhakta eka yojananA sAta bhAgomAMthI qUUttA cAra cUrNikA bhAga jeTalA aMtare sarva Abhyantara caMdramaMDaLathI anantara caMdramaMDaLa' (AvelA) kahevAmAM AvyA che. 3. pa. jaMbuddIve dIve maMdarassa pabvayassa kevaiyAe (3) pra. he bhagavan! jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM abAhAe abbhaMtara tacce caMdamaMDalepaNNatte? maMdara parvatamAM bAdhA rahita keTalA aMtare sarvaAbhyantaracaMdramaMDaLathItRtIya(trIjuM) caMdramaMDaLa (AveluM) kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA ! coAlIsaM joyaNasahassAI he gautama ! maMdara parvatathI bAdhA rahita aTTha ya bANaue joyaNasae egAvaNNaM ca cuMmAlIsa hajAra AThaso bANuMyojana tathA egasaTThibhAe joyaNassa / egaTThibhAgaM ca ekayojananAekasaThabhAgomAMthI ekAvana sattahA chettAegaMcuNNiA bhAgaM abAhAe bhAga ane ekasaThabhAgomAM vibhakta eka abbhaMtara tacce caMdamaMDale paNNatte / yojananA sAta bhAgomAMthI eka cUrNikA bhAga jeTalA aMtara para AbhyantaracaMdramaMDaLa (AveluM) kahevAmAM AvyuM che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe A rIte A krame niSkramaNa karato evo caMde tayANaMtarAomaMDalAo tayANaMtaraM caMdra eka caMdramaMDaLathI anantara caMdramaMDaLa maMDalasaMkamamANe saMkamamANe chattIsaM nI tarapha AgaLa vadhato vadhato bAdhA chattIsaMjoyaNAIpaNavIsaMcaegasaTThibhAe rahita chatrIsa-chatrIsa yojana tathA eka joyaNassa / egaTThibhAgaM ca sattahA chettA yojananA ekasaTha bhAgomAMthI cattAri cuNNiAbhAe egamege maMDale paccIsabhAga ane ekasaTha bhAgomAM vibhakta eka yojananA sAta bhAgomAMthI abAhAe vuDDhi abhivaDDhe mANe cAra cUrNikA bhAga jeTalA aMtare pratyeka abhivaDDhemANe savvabAhiraM caMdamaNDalaM caMdramaMDaLamAM vRddhi karato-karato sarva uvasaMkamittA cAraM cri| bAhya caMdramaMDaLanI bAju vadhato evo gati kare che. 1. pa. jaMbuddIve dIve maMdarassa pabvayassa kevaiyAe (1) pra. he bhagavan! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM abAhAe savvabAhire caMdamaNDale paNNatte? maMdara parvatathI bAdhArahita keTalA aMtare sarva bAhya caMdramaMDaLa (AveluM) kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA ! paNayAlIsaM joyaNasahassAI u. he gautama ! maMdara parvatathI bAdhArahita tiNNi a tIse joyaNasae abAhAe pIstAlIsa hajA2 traNaso trIsa sabbabAhirae caMdamaNDale paNNatte / yojananA aMtara para sarva bAhya caMdramaMDaLa (AveluM) che. 1. AtyaMtarAnantara- AtyaMtaranI pachIno bIjo. Jain Education Interational Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 loka prajJapti tiryapha loka : caMdra varNana sUtra 1049 jaMbuddIvedIve maMdarassapabvayassa kevaiyAe abAhAe bAhirANaMtare caMdamaNDale paNNatte? u. goyamA ! paNayAlIsaM joyaNasahassAI doNNi ya teNaue joyaNasae paNatIsaM ca egasaTThibhAe joyaNassa egaTThibhAgaM ca sattahA chettA tiNNi cuNiyA bhAe abAhAe bAhirANaMtare caMdamaNDale pnnnntte| 3. pa. jaMbuddIvedIve maMdarassa pavvayassa kevaiyAe abAhAe bAhiratacce caMdamaNDalepaNNatte? goyamA ! paNayAlIsaM joyaNasahassAI doNNi a sattAvaNNe joyaNasae Nava ya egasaTThibhAe joyaNassa egaTThibhAgaM casattahA chettAcha cuNNiAbhAe abAhAe bAhiratacce caMdamaNDale pnnnntte| (2) pra. he bhagavanu ! jaMbudvipa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI bAdhArahita keTalA aMtara para sarvabAhya caMdramaMDaLathI anantara candramaMDaLa (AveluM) kahevAmAM AvyuM che? he gautama ! maMdara parvatathI bAdhA rahita pIstAlIsa hajAra baso trANuM yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga tathA ekasaTha bhAgomAM vibhakta eka yojananA sAta bhAgomAMthI traNa cUrNikA bhAga jeTalA aMtara para sarva bAhya caMdramaMDaLathI anantara caMdramaMDaLa kahevAmAM AvyuM che. (3) pra. he bhagavanuM ! jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA maMdara parvatathI bAdhArahita keTalA aMtara para sarva bAhya caMdramaMDaLathI tRtIya (trIjuM) caMdramaMDaLa (AveluM) kahevAmAM AvyuM che ? he gautama ! maMdara parvatathI bAdhArahita pIstAlIsa hajAra baso sattAvana yojanA tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI navabhAga ane ekasaThabhAgomAM vibhakta eka yojananA sAta bhAgomAMthI cha cUrNikA bhAga jeTalA aMtare sarva bAhya caMdramaMDaLathI tRtIya caMdramaMDaLa (AveluM) kahevAmAM AvyuM che. A pramANe A kramathI praveza karato evo caMdra eka caMdramaMDaLathI anantara caMdramaMDaLa tarapha vadhato vadhato bAdhArahita chatrIsa-chatrIsa yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI paccIsa bhAga ane ekasaTha bhAgomAM vibhakta eka yojananA sAta bhAgomAMthI cAra cUrNikA bhAga jeTalA aMtara para pratyeka caMdramaMDaLamAM hAni (kSaya) karatAM-karato sarvaAbhyantara caMdramaMDaLanI tarapha AgaLa vadhato gati kare che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe caMde tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe chattIsaM-chattIsaM joyaNAI paNavIsaM ca egasaTThibhAe joyaNassa egaTThibhAgaM ca sattahA chettA cattAri cuNNiAbhAe egamege maNDale abAhAe vuDDhi nivuDDhemANe nivuDDhemANe savabhaMtaraM maNDala uvasaMkamittA cAraM cri| -MvuM. va. 7, p. 172 1. prastuta sUtranA badhA praznomAM "naMg-DhI" evo mULa pATha che. enA sthAne "naMgdhI ja maMte ! rI" evo pATha hovo ucita che, kemake - badhA uttaromAM jovA ' pAThano prayoga che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1050 tiryapha loka : caMdra maMDaLa varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 63 sagnetara-vAra mahA mAyAma-viloma rikave sarva Abhyantara ane bAhya caMdramaMDaLonA AyAma-vikhaMbha tathA paridhi : 2010. 2. p. () savabhaMre maM! caMdramae varlsa 1050. (1) pra. (ka) he bhagavan ! sarva Abhyantara AyAma-vikkhaMbheNaM? caMdramaMDaLano keTalo AyAma vijhaMbha che ? (kha) kevaiyaM parikkheveNaM paNNatte? (kha) ane keTalI paridhi kahevAmAM AvI che? u. (ka) goyamA ! savvabbhaMtare NaM caMdamaNDale u. (ka) he gautama ! sarva Abhyantara caMdra NavaNauiMjoyaNasahassAiMchaccacattAle maMDaLano AyAma-vikhaMbha navANuM joyaNasae AyAma vikkhaMbheNaM / hajAra chaso cAlIsa yojanano che. (kha) tiNi ajoyaNasayasahassAiMpaNNarasa | (kha) traNa lAkha paMdara hajAra nevyAsI joyaNasahassAI auNANautiMcajoyaNAI yojanathI kaMIka vadhArenI paridhi kiMci visesAhie parikkheveNaM pnnnntte| kahevAmAM AvI che. 2. pa. (ka) abbhaMtarANaMtare NaM bhaMte ! caMdamaNDale (2) pra. (ka) he bhagavanuM ! AbhyattarAntara kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNaM? caMdramaMDaLano keTalo AyAma-vikhaMbha () jevacaM parivaravef Tomtte ? ane keTalI paridhi kahevAmAM AvI che ? u. (ka) goyamA! abbhaMtarANaMtareNaM caMdamaNDale u. (ka) he gautama ! AbhyantarAntara NavaNauI joyaNasahassAI satta ya caMdramaMDaLano AyAma-vikhaMbhanavANuM bArasuttare joyaNasae egAvaNNaM ca hajAra sAtaso bAra yojana ane eka yojanaekasaTha bhAgomAMthI ekAvana egasaTThibhAgejoyaNassa egaTThibhAgaM bhAgatathA ekasaThabhAgomAM vibhakta ca sattahA chettA egaM cuNNiAbhAgaM eka yojananA sAta bhAgomAMthI aayaam-vikkhNbhennN| eka cUrNikA bhAga jeTalo che. (kha) tiNNi ajoyaNasayasahassAiM tiNNi (kha) traNa lAkha traNaso ogaNIsa aegUNavIse joyaNasaekiMcivisesA yojanathI kaMIka vadhArenI paridhi hie parikkheveNaM paNNatte / kahevAmAM AvI che. 3. pa. (ka) abbhaMtaratacce NaM bhaMte ! caMdamaNDale (3) pra. (ka) he bhagavanuM ! Abhyantara tRtIya kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNaM? (trIjuM )caMdramaMDaLano AyAma vikhaMbha keTalo che ? (g) jevaphargha ravef mtte? () ane keTalI paridhi kahevAmAM AvI che ? u. (ka) goyamA ! abhaMtaracce NaM caMdamaNDale u. (ka) hegautama!AbhyantaratRtIya(trIjuM) NavaNauiM joyaNasahassAI satta ya caMdramaMDaLano AyAma-vikhaMbha navANuM paMcAsIe joyaNasae igatAlIsaM ca hajAra sAtaso paMcAsI yojana tathA egasaTThibhAe joyaNassa egaTThibhAgaM eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI ektAlIsabhAgaaneeksaThabhAgomAM casattahA chettA doNNi acuNNiyAbhAe vibhaktaenayojananA sAtabhAgomAMthI aayaam-vikkhNbhennN| be cUrNikA bhAga jeTalo che. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 loka prajJapti tirmaka loka : caMdra maMDaLa varNana sUtra 1050 (kha) tiNNi ajoyaNasayasahassAIpaNNarasa (kha) traNa lAkha paMdara hajAra pAMcaso joyaNasahassAiM paMca ya iguNApaNNe ogaNapacAsa yojanathI kaMIka joyaNasae kiMci vise sAhie vadhAre paridhi kahevAmAM AvI che. parikkheveNaM pnnnntte| evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe A pramANe Akrame niSkramaNa karato candetayANaMtarAomaNDalAotayANaMtaraM evo caMdra eka caMdramaMDaLathI bIjA maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe caMdramaMDaLanI tarapha vadhato-vadhato bAvattariM-bAvattari joyaNAI boMtera-botera yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI egAvaNNaM ca egasaTThibhAe joynnss| ekAvana bhAga ane ekasaTha egaTThibhAgaM ca sattahA chettA egaM ca bhAgomAM vibhakta eka yojananA cuNNiAbhAgaM egame ge maNDale sAta bhAgomAMthI eka cUrNikA vikkhaMbhavuDDhi abhivaDDhemANe bhAga jeTalA vidhvaMbhanI vRddhine abhivaDDhe mANe do do tIsAI pratyeka maMDaLamAM vadhAro-vadhArato joyaNasayAiM parirayavuDiMDha baso trIsa yojana paridhinI vRddhi abhivaDDhemANeabhivaDaDhemANesavvabA karato-karato sarva bAhyamaMDaLanI hiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / tarapha gati kare che. 1. pa. (ka) savvabAhirae NaM bhaMte ! caMdamaNDale (1) pra. (ka) he bhagavana!sarva bAhya caMdramaMDaLano kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNaM ? keTalo AyAma-vikhaMbha che ? (G) revAM parivevi gutte? (kha) keTalI paridhi kahevAmAM AvI che? u. (ka) goyamA ! savvabAhirae NaM caMdamaNDale u. (ka) he gautama ! sarva bAhya caMdramaMDaLano egaM joyaNasahassaM chaccasaThe AyAma-vikhaMbha eka lAkha chaso joyaNasae AyAma-vikhaMbheNaM / sAITha yojanano che. (kha) tiNNi a joyaNasayasahassAI (kha) traNa lAkha aDhAra hajAra traNaso aTThArasasahassAiM tiNNi a paMdara yojananI paridhi kahevAmAM paNNarasuttare joyaNasae parikkheveNaM AvI che. quor 2. p. () vAhirAnaMtare ja aMte ! caMdramave (2) pra. (ka) he bhagavan! bAhyAntara caMdramaMDaLa vayaM gAyAma-vighaMmeor? no AyAma-vikhaMbha keTalo che ? (kha) kevaiyaM parikkheveNaM paNNatte? (kha) ane paridhi keTalI kahevAmAM AvI che? u. (ka) goyamA ! bAhirANaMtare NaM caMdamaNDale u. (ka) he gautama ! bAhyAntara caMdramaMDaLano egaMjoyaNasayasasahassaM paMca sattAsIe AyAma-vidhvaMbhaekalAkha pAMcaso joyaNasae Nava ya egasaTThibhAe satyAsI yojana tathA ekayojananA joyaNassa egaTThibhAgaMca sattahA chettA ekasaTha bhAgomAMthI navabhAga ane cha cuNNiAbhAe AyAma vikkhaMbheNaM / ekasaTha bhAgomAM vibhakta eka yojananA sAta bhAgomAMthI cha cUrNikA bhAga jeTalo che. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1050-51 tiryak loka : caMdra maMDaLa varNana (kha) tiNNa a joyaNasaya sahassAiM aTThArasasahassAiM paMcAsIiM ca joyaNAI parikkheveNaM paNNatte / 3. pa. (ka) bAhiratacce NaM bhaMte! caMdamaNDale kevaiyaM AyAma-vivuMme f ? (pa) jevAM rivavuMveLuM pAtte ? u. (ka) goyamA ! bAhiratacce NaM caMdamaNDale egaM joyaNasayasahassaM paMca ya dasuttare joyaNasae egUNavIsaM ca egasaTThibhAe joyaNassa egaTTibhAgaM ca sattahA chettA paMca cuNNiyAbhAe AyAma - vikkhaMbheNaM / (kha) tiNi ajoyaNasayasahassAI sattarasa sahassAiM aTTha ya paNapaNe joyaNasae parikkheveNaM paNNatte / evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe cande tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe bAvattariM-bAvattariM joyaNAI egAvaNaM ca egasaTThibhAe joyaNassa egasaTThibhAgaM ca sattahA chettA egaM cuNNiA bhAgaM egamege maNDale vikkhaM bhavuDhiM NivuDDhemANe NivuDDhemANe do-do tIsAI joyaNasayAiM parirayavuDviM NivuDDemANe NivuDDhemANe savvabbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / -ivu. vavala. 7, mu. 280 saba aMtare yAhira-paMlama jevu khelaAE muhuti pamALe20. . . nayA naM aMte ! ane savvaaMtarama'rja uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM egamege NaM muhutte kevaiyaM khettaM gacchai ? For Private gaNitAnuyoga bhA.-265 (kha) ane traNa lAkha aDhAra hajAra paMcAsI yojananI paridhi kahevAmAM AvI che. (3) pra. (ka) he bhagavan ! bAhya tRtIya maMDaLano keTalo AyAma-vikhaMbha che ? Personal Use Only (kha) ane paridhi keTalI kahevAmAM AvI che? u. (ka) he gautama ! bAhya tRtIya maMDaLano AyAma-vikhaMbha eka lAkha pAMcaso dasa yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI ogaNIsa bhAga ane ekasaTha bhAgomAMthI vibhakta eka yojananA sAta bhAgomAMthI pAMca cUrNikA bhAga jeTalo che. (kha) anaitraNalAkha sattara hajAra AThaso paMcAvana yojananI paridhi kahevAmAM AvI che. candra A rIte A krame praveza karato evo eka caMdramaMDaLathI bIjA caMdramaMDaLanI tarapha (AgaLa) vadhato-vadhato bottera-bottera yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI ekAvana bhAga ane ekasaTha bhAgomAM vibhAjita eka yojanA sAta bhAgomAMthI eka cUrNikA bhAga jeTalI vikaMbhanI vRddhine pratyeka caMdramaMDaLamAM ghaTADato-ghaTADato tathA baso trIsa yojana (pratyeka caMdramaMDaLamAM) paridhinI vRddhine vadhArato-vadhArato sarva Abhyantara caMdramaMDaLanI tarapha AgaLa vadhato gati kare che. sarva Abhyantara ane bAhya caMdramaMDaLomAM caMdranI eka muhUrtanI gatinuM pramANa : 1051. (1) pra. he bhagavan ! caMdra sarva Abhyantara maMDaLamAM pahoMcIne jyAre gati kare che tyAre pratyeka muhUrtamAM keTalA kSetrane pAra kare che ? Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 loka prajJapti tirmaka loka : caMdra maMDaLanI gatinuM pramANa sUtra 10pa0 u. goyamA ! paMcajoyaNasahassAiM tevattariM ca u. he gautama! pAMca hajAratotterayojana ane joyaNAI sattattariM ca coAle bhAgasae sItoteraso cuMmAlIsa bhAga jeTalA kSetrane (pratyeka muhUrtamAM) pAra kare che. maNDalaM terasahiM sahasse hiM sattahi a maMDaLanI paridhinatera hajAra sAtaso paccIsa paNavIsehiM saehiM chettA iti / vaDe bhAgavAthI(caMdranI eka muhUrtamAM thanAra gatinuM pramANa) maLe che. tayA NaM ihagayassa maNUsassa sIAlIsAe (caMdra jyAre sarva Abhyantara maMDaLamAM gati joyaNasahassehiMdohi yatevaDhehiM joyaNaehiM kare che) e samaya suDatAlIsa hajAra baso egavIsAe igasaTThibhAehiM joyaNassa cande tresaTha yojana ane eka yojananA ekasaTha cakkhuphAsaM havvamAgacchai / bhAgomAMthI ekavIsa bhAga jeTalA aMtara para ahIM rahela manuSyane potAnI AMkho vaDe caMdra dekhAya che. 2. pa. jayA NaM bhaMte ! cande abbhaMtarANaMtaraM maNDalaM (2) pra. he bhagavan! caMdra jyAre Abhyantarottara uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM egamege NaM (arthAt sarva AbhyantarathI bIjA)maMDaLamAM muhutte NaM kevaiyaM khettaM gacchai ? pahoMcIne jyAre gati kare che. tyAre pratyeka muhUrtamAM keTalA kSetrane pAra kare che? u. goyamA ! paMca joyaNasahassAI sattattariM ca u. he gautama ! pAMca hajAra sItotera yojana joyaNAiMchattIsaMca coattare bhAgasae gcchi| ane chatrIsaso cumotera bhAga jeTalA kSetrane (pratyeka muhUrtamAM) pAra kare che. maNDalaM terasahiM sahassehiM sattahi a maMDaLanI paridhine tera hajAra sAtaso paNavIsehiM saehiM chettA iti| paccIsa vaDe bhAgavAthI (caMdranI eka muhUrtamAM thanArI gatinuM pramANa) maLe che. 3. pa. jayA NaM bhaMte ! cande abbhaMtara taccaM maNDalaM (3) pra. he bhagavan! caMdra Abhyantara tRtIya maMDaLa uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM egamege NaM mAM pahoMcIne jyAre gati kare che tyAre muhutte NaM kevaiyaM khettaM gacchai? pratyeka muhUrtamAM keTalA kSetrane pAra kare che? u. goyamA ! paMcajoyaNasahassAI asIiM ca u. he gautama! pAMca hajAra esI yojana ane joyaNAI terasa ya bhAgasahassAiM tiNNi a tera hajA2 traNaso ogaNIsa bhAga jeTalA egUNavIse bhAgasae gcchi| kSetrane (pratyeka muhUrtamAM) pAra kare che. maNDalaM terasahiM sahassehiM sattahiM a maMDaLanI paridhine tera hajAra sAtaso paNavIsehiM saehiM chettA iti / paccIsa vaDe bhAgavAthI (caMdranI eka muhUrtamAM thanArI gatinuM pramANa) maLe che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhammamANe cande A pramANe A kramathI niSkramaNa karato tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtare maNDalaM evo caMdra tadanantara maMDaLathI tadanantara saMkamamANe saMkamamANe tiNNi tiNNi maMDaLamAM pahoMcatA-pahoMcatA pratyeka maMDaLa joyaNAI chaNNauiM ca paMcAvaNNe bhAgasae mAM traNa-traNa yojana tathA cha--so paMcAvana egamege maNDale muhuttagaI abhivaDDhemANe bhAga jeTalA kSetranI muhUrta gati abhivaD DhemANe savvabAhiraM maNDalaM vadhArato-vadhArato sarvabAhyamaMDaLanI tarapha AgaLa vadhato gati kare che. uvasaMkamittA cAraM cri| Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1051 tiryapha loka : caMdra maMDaLanI gatinuM pramANa gaNitAnuyoga bhA.-2 67 1. pa. jayA NaM bhaMte ! cande savvabAhiraM maNDalaM (1) pra. he bhagavanuM ! caMdra sarva bAhya maMDaLamAM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM egamege NaM pahoMcIne jyAre gati kare che tyAre pratyeka kevaiyaM khettaM gacchai ? muhUrtamAM keTaluM kSetra pAra kare che ? u. goyamA! paMcajoyaNasahassAIegacapaNavIsaM u. gautama ! pAMca hajAra ekaso paccIsa joyaNasayaM auNattariM ca Naue bhAgasae yojana ane ogaNasIttera so nava bhAga chA . jeTaluM kSetra (pratyeka muhUrtamAM) pAra kare che. maNDalaM terasahiM sahassehiM sattahi a maMDaLanI (paridhi) ne tera hajAra sAta so paNavIsehiM saehiM chettA iti / paccIsa vaDe bhAgavAthI (caMdranI eka muhUrtamAM thanArI gatinuM pramANa) maLe che. tayA NaM ihagayassa maNUsassa ekkatIsAe (caMdra jyAre sarva bAhya maMDaLamAM gati kare che) joyaNasahassehiM aTThahi ya egattIse hiM e samaye ekatrIsa hajAra AThaso ekatrIsa joyaNasaehiM cande cakkhuphAsaM hvvmaagcchi| yojananA aMtarathI ahIM rahenAra manuSyane potAnI AMkha vaDe caMdra dekhAya che. 2. pa. jayA NaM bhaMte ! caMde bAhirANaMtaraM maNDalaM (2) pra. he bhagavana! bAhyAnattaramaMDaLamAM pahoMcIne uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM egamege NaM caMdrajyAre gati kare che tyAre pratyeka muhUrtamAM muhutte NaM kevaiyaM khettaM gacchai ? keTaluM kSetrane pAra kare che ? u. goyamA ! paMca joyaNasahassAI ekkaM ca u. he gautama ! pAMca hajAra ekaso ekavIsa ekkavIsaM joyaNasayaM ekkArasa ya saTe yojanA ane agiyAraso sAIThabhAga jeTalA mAsA pachI kSetrane (pratyeka muhUrtamAM) pAra kare che. maNDalaM terasahiM sahassehiM sattahi a maMDaLanI paridhine tera hajAra sAta so paNavIsehiM saehiM chettA iti / paccIsa vaDe bhAgavAthI (caMdranI eka muhUrtamAM thanArI gatinuM pramANa) maLe che. 3. pa. jayA NaM bhaMte ! caMde bAhira taccaM maNDalaM (3) pra. he bhagavan! caMdra bAhya tRtIya maMDaLamAM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM egamegeNaM jyAre gati kare che tyAre pratyeka muhUrtamAM muhutte NaM kevaiyaM khettaM gacchai? keTaluM kSetra pAra kare che ? u. goyamA ! paMca joyaNasahassAiM egaM ca u. he gautama ! pAMca hajAra ekaso aDhAra aTThArasuttaraM joyaNasayaM coddasa ya paMcuttare yojana ane caudaso pAMca bhAga jeTalA bhAgasae gcchi| kSetrane (pratyeka muhUrtamAM) pAra kare che. maNDalaM terasahiM sahassehiM sattahiMpaNavIsehiM maMDaLanI (paridhi) ne tera hajAra sAtaso saehiM chettA iti / paccIsa vaDe bhAgavAthI (caMdranI eka muhUrtamAM thanArI gatinuM pramANa) maLe che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe caMde A pramANe A krame praveza karato evo caMdra tayANaMtarAomaNDalAotayANaMtaraM maNDalaM tadanantara maMDaLathI tadanantara maMDaLamAM saMkamamANe saMkamamANe tiNNi tiNNi pahoMcatA -pahoMcatA pratyeka muhUrtamAM joyaNAI chaNNautiM ca paMcAvaNNe bhAgasae traNa-traNa yojana tathA cha--so paMcAvana egamege maNDale muhutta gaI NivuDDhemANe jeTalI muhUrta gatine ghaTADato-ghaTADato sarva NivuDDhe mANe savvabhaMtaraM maNDalaM AbhyantaramaMDaLanI tarapha(AgaLa)vadhato uvasaMkamittA cAraM cri| gati kare che. - baMdhu. va . 7, su. 282 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 loka prajJapti tirmaka loka : yogonuM caMdrane sAthe yoga sUtra 1052-54 egamege muhutte maNDalassa bhAgesu caMdassa gaIe parUvaNaM - pratye murtana bhaMDaNa mAgomA yaMdanI tirnu 53555 : 1052.. pa. egamege NaM bhaMte ! muhutte NaM caMde kevaiyAI 1052. pra. bhagavan ! yaMdra pratye: mudbhUtamA bhaganA 21 bhAgasayAI gacchai? bhAgomAM gati kare che ? u. goyamA! jaM jaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| uM. he gautama ! caMdra je-je maMDaLa para ArUDha thaIne tassa tassa maNDalaparikkhevassa sattarasa gati kare che. te-te maMDaLanI eka lAkha aDasaLiM bhAgasae gacchai maNDalaM sayasahasseNaM aThANuM so yojananI paridhinA sattaraso aTThANauie saehiM chettA / / usa6 mAmaloyAlecha. -jaMbu. vakkha. 7, su. 182 jogANaM candeNa saddhiM joga-parUvaNaM - yogonuM caMdranI sAthe yoga prarUpaNa : 1053. tattha khalu ime dasavihe joe paNNatte, taM jahA. 1053. bhAsa praa2n| yo sevAmA mAvyA cha, Thebha:1. vasabhANu joe, 2. veNuyANu joe| (1) vRSabhAnuM yoga, (2) venu yoga, 3. maMce joe. 4. maMcAimaMce joe| (3) bhayayoga, (4) bhaMyAtibhayayo, 5. chatte joe, 6. chattAichatte joe| (5) chatrayo, (6)chAtichatrayo, 7. juvaNaddhe joe, 8. ghaNasaMmadde joe| (7) yuvanaddhayo, (8) dhanasaMbhayo, 9. pINie joe, 10. maMDukappute joe| (&) prItiyon, (10) bhaMDatyutayo. 1. pa. tA eesiM NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM chattAichattaM (1) pra. e pAMca saMvatsaromAM caMdramaMDaLa kayA bhAgamAM joyaM caMde kaMsi desaMsi joei? chatrAtichatra yoga kare che ? u. tAjaMbuddIvassadIvassa pAINa-paDiNIAyayAe, 6. pUdIyadvIpanA pUrva-pazcima, dakSiNa-uttara udINa-dAhiNAyayAe jIvAe maNDalaM lAMbI jIvAthI maMDaLanA ekaso covIsa cauvvIseNaM saeNaM chittA dAhiNa bhAga karIne dakSiNa-pUrva (naiRtya koNa) purathimillaMsicaubhAgamaNDalaMsisattAvIsaM mAM maMDaLanA cothA bhAga pradezamAM sattAvIsa bhAge uvAiNAvettA aTThAvIsaibhAgaM vIsahA aMza bhogavIne aThThAvIsamAM aMzanA chettA aTThArasabhAge uvAiNAvettA tihiM vIsabhAga karIne aDhAra aMzone grahaNa bhAgehiM dohiM kalAhiM dAhiNa-purathimillaM karIne traNa bhAga be kalAthI dakSiNa-pUrvanA caturtha bhAga pradezamAM praveza karavA pUrve caMdra caubbhAgamaNDalaM asaMpatte ettha NaM se cande chatrAtichatra yoga kare che. chattAticchattaM joyaM joei| uppiM caMdo, majjhe Nakkhatte, heTThA Aicce, upara caMdra, madhyamAM nakSatra ane nIce sUrya2. pa. taM samayaM ca NaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei? (2) pra. bhAsamaye yaMdra yA nakSatrAthI yo| 43 che ? u. tA cittAhiM carama samae / 2 6. citrA nakSatrAthI ya2ma samayamA yoga43che. -sUriya. pA. 12, su. 78 candassa puNNimAsiNisu jogo caMdrano pUrNimAomAM yoga : 1054. tattha khalu imAo bAvaThiM puNNimAsio bAvaTThi 1054. 5iya saMvatsaromAM meM bAMsa pUlibhAsI mane bAMsaha amAvAsAo paNNattAo, (amAvasyA) samAso vAma mAvI cha. 1. sUriya. pA. 15, su. 83 2. caMda. pA. 12, su. 78 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1054 tiryapha loka : caMdrano pUrNimAomAM yoga gaNitAnuyoga bhA.-2 69 1. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhamaM (1) pra. A pAMca saMvatsaronI prathama pUrNimAsIe puNNimAsiNiM caMde kasi desaMsi joei? caMdramaMDaLanA kayA deza (vibhAga) mAM yoga kare che ? u. jaMsiNaM desaMsi carimaM bAvaTriMpaNNimAsiNiM u. aMtima bAMsaThamI pUrNimAsIe maMDaLanA je joeitAe teNaM puNNimAsiNiTThAe' maNDalaM dezamAM caMdra yoga kare che e pUrNimA sthAna cauvvIseNaM saeNaM chettA battIsaM bhAge thI AgaLa Avela maMDaLanA ekaso covIsa uvAiNAvettA, ettha NaM se caMde paDhamaM vibhAga karIne (emAMthI) batrIsa vibhAga puNNimAsiNiM joei| sAthe (laIne) emAM prathama pUrNamAsIe caMdra yoga kare che. 2. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccaM (2) pra. A pAMca saMvatsaronI bIjI pUrNamAsIe puNimAsiNiM caMde kaMsi desaMsi joei? caMdra maMDaLanA kayA deza (vibhAga)mAM yoga kare che ? u. jaMsi NaM desaMsi caMde paDhamaM puNNimAsiNiM u. prathama pUrNamAsIe maMDaLanA je dezamAM joei, tAe teNaM puNNimAsiNiTThANAe yoga kare che e pUrNimAM sthAnathI AgaLa maNDalaM caubbIseNaM saeNaM chettA battIsaM bhAge Avela maMDaLanA ekaso covIsa vibhAga uvAiNAvettA ettha NaM se caMde docca karIne (emAMthI) batrIsa vibhAga sAthe puNNimAsiNiM joei| (laIne) emAM dvitIya pUrNimAsIe caMdra yoga kare che. 3. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM (3) pra. A pAMca saMvatsaronI tRtIya pUrNimAsIe puNNimAsiNiM caMde kaMsi desaMsi joei? caMdramaMDaLa kayA deza-vibhAgamAM yoga kare che? u. jaMsi NaM desaMsi caMde doccaM puNNimAsiNiM u. dvitIya pUrNamAsIe maMDaLanA je dezamAM caMdra joei, tAe te NaM puNNimAsiNiTThANAe (sAthe) yoga kare che e pUrNimA sthAnathI maNDalaM caubvIseNaM saeNaM chettA battIsaM bhAge AgaLa Avela maMDaLanA ekaso covIsa uvAiNAvettA ettha NaM se caMde taccaM vibhAga karIne emAMthI) batrIsa vibhAga puNNimAsiNiM joei| sAthe (laIne) emAM tRtIya pUrNamAsIe caMdra yoga kare che. 4. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM duvAlasamaM (4) pra. A pAMca saMvatsaronI bAramI pUrNamAsIe puNNimAsiNiM caMde kasi desaMsi joei ? caMdramaMDaLanA kayA deza vibhAgamAM yoga kare che ? u. jaMsi NaM desaMsi caMde taccaM puNNimAsiNiM uM. tRtIya pUrNamAsIe caMdramaMDaLanA je dezamAM joei, tA puNNimAsiNiTThANAe maNDalaM yoga kare che e pUrNimA sthAnathI AgaLa caubbIseNaM saeNaM chettA doNNi aTThAsIe Avela maMDaLanA eka so covIsa vibhAga bhAgasae uvAiNAvettA, ettha NaM se caMde karIne emAMthI baso aTTAsI vibhAga sAthe duvAlasamaM puNNimAsiNiM joei, laIne kramazaH yoga karato evo bAramI pUrNamAsIe caMdra yoga kare che. 1. tasmAtpUrNamAsI sthAnAt- caramadvASaSTitama, paurNamAsIparisamAptisthAnAt paratomaNDalaM caturviMzatyadhikena zatena chitvaavibhjy| 2. "doNNi aTThAsIe bhAgasae"tti tRtIyasyAH paurNamAsyAH paratodvAdazI kila paurNamAsI navamI bhavati, tato navabhitriMzato guNane dvezate aSTAzItyadhike bhavataH / Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 loka prajJapti tiryapha loka : caMdrano amAsamAM yoga sUtra 1055 evaM khalu eeNaM uvAeNaM tAetAe puNNimA A pramANe Akrame e e pUrNimA sthAnethI siNiTThANAe maNDalaM caubbIseNaMsaeNaM chettA AgaLanA maMDaLonA ekaso covIsa vibhAga battIsaM bhAgeuvAiNAvettAtaMsitaMsi desaMsi karIne emAMthI pratyeka maMDaLanA batrIsa-batrIsa taM taM puNNamAsiNiM caMde joei| vibhAgo sAthe laIne e vibhAgomAM e pUrNimAoe caMdra yoga kare che. 5. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM carama (5) pra. A pAMca saMvatsaronI aMtima bAMsaThamI bAvaDhei puNNimAsiNiM caMde kaMsi desaMsi pUrNimAe caMdra maMDaLa nA kayA vibhAgamAM joei ? yo| 2 cha ? u. tAjaMbuddIvassaNaMdIvassapAINa-paDiNAyayAe u. jaMbUdvIpa dvIpamAM IzAna temaja naiRtya udINa-dAhiNayayAe jIvAe maMDalaM koNa sthita lAMbI jIvAmAM maMDaLanA eka so cauvvIseNaM saeNaM chettA dAhiNaMsi caubbhA covIsa vibhAga karIne, dakSiNamAM maMDaLanA gamaMDalaMsi sattAvIsaM bhAge uvAiNAvettA, cAra bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga (laIne) aTThAvIsai bhAge vIsahA chettA aTThArasabhAge aThThAvIsamAM bhAganA vIsa bhAga karIne uvAiNAvettA tihiM bhAgehiM dohi ya kalAhiM emAMthI aThAra bhAga (sAthe) laIne paccatthimillaM caubbhAgamaMDalaM asaMpatte pazcimavALA maMDaLanA cAra bhAgone prApta ettha NaM caMda carimaM bAvadriM puNNimAsiNiM karyA vinA traNa bhAgomAM be-be kalAothI joei| caMdra aMtima bAMsaThamI pUrNimAe sUriya. pA. 10, pAhu. 22, su. 63 yoga che. candassa amAvAsAsu jogo - caMdrano amAsamAM yoga : 1055. 1. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhamaM 1055. (1). sApAMya saMvatsaronI prathama sabhAse yaMdra amAvAsaM caMde kaMsi desaMsi joei ? maMDaLanA kayA deza vibhAgamAM yoga kare che? u. tA jaMsi NaM desaMsi cande carimaM bAvardvi amAvAsaMjoeitAe amAvAsaTThANAe maMDalaM cauvvIse NaM saeNaM chettA battIsaM bhAge uvAiNAvettA etthaNaMsecandepaDhamaM amAvAsaM joei| caMdra aMtima bAMsaThamI amAse je dezamAM yoga kare che e amAsa sthAnathI AgaLa vALA maMDaLanA eka so covIsa vibhAga karIne emAMthI batrIsa bhAga(sAthe)laIne emAM caMdra prathama amAsano yoga kare che. 1. (ka) caMnda. pA. 10, su. 63 "jambuddIvassa NamityAdi / jambudvIpasya Namiti vAkyAlaMkAre dvIpasyopari prAcIna prAcInatayA, iha prAcIna grahaNenottarapUrvA (IzAna) gRhyatte, apAcIna gRhNana dakSiNAparA, (naiRty)| tato'yamarthaH pUrvottara-dakSiNAparAyatayA, evamudIci-dakSiNAyatayA, pUrva-dakSiNottarAparAyatayA jIvayA pratyaMccayA davarikayA ityartha :, maNDalaMcaturvizena- caturviMzaSyadhikena zatena chitvA, vibhajya bhUyazcaturbhirvibhajyate, tato dAkSiNAtye caturbhAga maNDale ekatriMzadbhAgapramANe saptaviMzatibhAgAnupAdAyASTAviMzatitamaM ca bhAgaM viMzatidhA chitvA tadgatAnaSTAdazabhAgAnupAdAyazeSaistribhirbhAgaizcaturthasya bhAgasya dvAbhyAM kalAbhyAM, pAzcAtyaM caturbhAgamaMDalamasaMprApta : asmin pradeze candro dvASaSTitamA caramAM paurNimAsiM parisamApayati / -TIkA Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1056 tirmaka loka : jaMbUDhIpamAM candradIpa gaNitAnuyoga bhA.-2 71 evaM jeNeva abhilAveNaM caMdassa puNNimAsi e rIte abhizApathI caMdranA pUrNimAomAM : NIo bhaNiAo teNeva abhilAveNaM yoga kahevAmAM AvyA che. tejaabhilApathI amAvAsAo bhANiyavvAo, taM jahA caMdrano amAsamAM yoga kahevo joIe. biiyA, taiyA, duvaalsmii| bha-dvitIya, tRtIyA anekArabhI. evaM khalu eeNaM uvAeNaM tAe tAe A pramANe A krame e-e amAsomAM amAvAsAThANAe maMDalaM cauvvIse NaM saeNaM maMDaLanA ekaso covIsa vibhAga karIne chettA battIsaM battIsaM bhAge uvAiNAvettA emAMthI batrIsa-batrIsa vibhAgo sAthe taMsi taMsi desaMsi taM taM amAvAsaM caMdeNa (sa) - vibhAgomatima4 me-se joei| amAsomAM caMdra yoga kare che. 2. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM caramaM (2) pra. ApAMcasaMvatsaronIaMtimabAMsaThamIamAse bAvaDhei amAvAsaM cande kaMsi desaMsi joei? caMdra maMDaLanA kayA deza sAthe yoga kare che ? u. tA jaMsi NaM desaMsi cande carimaM bAvarddhi u. caMdra aMtima bAMsaThamI pUrNimAe maMDaLanA je puNNimAsiNiM joeMti,tAe puNNimAsi deza-vibhAgamAM yoga kare che e pUrNimA NiThANAe maMDalaM cauvvIseNaM sae NaM chettA sthAnathI AgaLa Avela maMDalanA eka so solasabhAge osakkavaittA, ettha NaM se cande covIsa vibhAga karIne emAMthI soLa bhAga carimaM bAvaTuiM amAvAsaM joei| ochA karIne caMdra aMtima bAMsaThamI amAse yoga kare che. -sUriya. pA. 10,pAhu. 22, su. 65 jambuddIve caMdANaM caMdadIvA jabUdvIpamAM caMdronA caMdradIpa : 1056. pa. kahi NaM bhaMte ! jaMbuddIvagANaM caMdANaM caMdadIvA 105. a. bhagavana! dIpanA yaMdronA yaMdradIpa yA NAmaM dIvA paNNattA? kahevAmAM AvyA che? u. goyamA ! jaMbuddIvassa maMdarassa pavvayassa puratthime u. he gautama ! jaMbUdvIpanA maMdara parvatathI pUrvamAM NaM lavaNasamudaM bArasa joyaNasahassAI lavaNasamudramAM bAra hajAra yojana javA para ogAhittA-etthaNaM jaMbuddIvagANaM caMdANaM caMdadIvA jaMbudvIpanA caMdronA 'caMdradvIpa' nAmanA dvIpa NAmaM dIvA pnnnnttaa| kahevAmAM AvyA che. "evamityAdi" evamuktaprakAreNa yenaivAbhilApena candrasya paurNamAsyo bhaNitAste naivAbhilApenAmAvAsyA api bhaNitavyA tadyathA---dvitIyA, tRtIyA, dvAdazI ca tAzcaivam / pa. tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccaM amAvAsaM caMde kaMsi desaMmi joei? tA jaMsi NaM desaMsi cande paDhamaM amAvAsaM joei, tAo NaM amAvAsaTThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA battIsaM bhAge uvAiNAvettA, ettha NaM se caMde doccaM amAvAsaM joei, tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM amAvAsaM cande kaMsi desaMsi joei? tA jaMsi NaM desaMsi caMde doccaM amAvAsaM joei, tAo amAvAsaTThANAo maMDalaM cauvvIseNaM saeNaM chettA, battIsaM bhAge uvAiNAvettA, ettha NaM se cande taccaM amAvAsaM joei, pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM duvAlasamaM amAvAsaM cande kaMsi desaMsi joei? u. tA jaMsi NaM desaMsi cande taccaM amAvAsaM joei, tAo NaM amAvAsaTThANAo maMDalaM caubbIseNaM saeNaM chettA, doNNi aTThAsIe bhAgasae uvAiNAvettA, ettha NaM cande duvAlasamaM amAvAsaM joei / canda pA. 10, su. 65 2. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 loka prajJapti 6. pU. 3. jaMbuddIvateNaM addhekoNaNaui joyaNAiM cattAlIsaM paMcANauiMbhAge joyaNassa UsiyA jalaMtAo, lavaNasamuddateNaM do kose UsiyA jalaMtAo, tiryak loka : caMdradvIponA nAmanuMkAraNa bArasa joyaNasahassAiM AyAma-vikkhaMbheNaM, sesaM taM ceva jahA gotamadIvassa / patteyaM patteyaM egAe paumavaraveiyAe, egeNa ya vaNasaMDeNaM savvao samaMtA saMparikkhitteNa ciTThati, doha vi vaNNao / caMdadIvANaM aMto- jAva - bahusamaramaNijjA bhUmibhAgA paNNattA jAva joisiyA devA viharati / tesi NaM bahusamaramaNijje bhUmibhAge pAsAyavaDeMsagA bAvaTTha joyaNAI uDDhaM uccatteNaM, pAsAyavaNNao bhANiyavvo / tesi NaM bahusamaramaNijja bhUmibhAgANaM bahumajjhadesabhAe maNipeDhiyAo paNNattAo, tAo maNipeDhiyAo do joyaNAI AyAmavikkhabheNaM jAva sIhAsaNA saparivArA bhANiyavvA / - nIvA. Di. rU, 3. 2, mu. 262 . sUtra 1057 e caMdradvIpa jaMbUddIpanA aMtima bhAgamAM sADA nevyAsI yojana tathA eka yojananA paMcAvana bhAgomAMthI cAlIsa bhAga jeTalo jalathI uMco che ane lavaNasamudranA aMtima bhAgathI be kosa jalathI uMco che. caMdadIvANaM NAmaheU caMdraDhIponA nAmanuM kAraNa : 1057. pa. se keNaTThe NaM bhaMte ! evaM vuccai "caMdradIvA, 1057. pra. he bhagavan ! kayA kAraNe caMdradvIpa caMdrIpa caMddIvA ?" kahevAya che ? ane bAra hajAra yojana lAMbA-pahoLA kahevAmAM AvyA che. 'zeSa vadhu varNana pUrvanI samAnagautamIpa jevuMche.' pratyeka caMdradvIpa eka-eka padmavaravedikA ane eka-eka vanakhaMDathI cAre bAjuthI gherAyela che. ahIM bannenuM varNana karavuM joIe. For Private Personal Use Only caMdradvIponI aMdara-yAvat-sarvathA sama ramaNIya bhUmibhAga kahevAmAM AvyA che -yAvatjyotiSI deva tyAM viharaNa kare che. A caMdradvIponA sarvathA sama ramaNIya bhUbhAgo 52 bAsaTha yojana uMce prAsAdAvataMsaka che. ahIM prAsAdonuM varNana karavuM joIe. A caMdradvIponA sarvathA samaramaNIya bhUmibhAga nAmadhyabhAgamAM maNipIThikAo kahevAmAMAvI che. te maNipIThikAo be yojana lAMbI-pahoLI che-yAvat-saparivAra sihAsana kahevuM joIe. u. goyamA ! caMdaddIvesu NaM tattha tattha tarhi tarhi bahusu khuDDAsu khuDDiyAsu bahuI uppalAI caMdavaNNAbhAI caMdA ettha jotisiMdA jotisirAyANo mahiDDhIyA-jAva-paliovamaTThitIyA parivasaMti, 1 teNaM tattha patteyaM patteyaM cauNhaM sAmANiyasAhassINaM jAva - caMdadIvANaM caMdANa ya rAyahANINaM, aNNesiM ca bahUNaM jotisiyANaM devANaM devINa ya AhevAM-nAva-viharati / caMdavimANe NaM bhaMte! devANaM kevatiyaM kAlaM ThitI paNNattA ? goyamA ! jahaNaNeNaM caubhAgapaliovamaM, ukkoseNaM paliovamaM vAsasatasahassamabbhahiyaM / prajJApanAnAM A pAThathI Upara aMkita jIvAbhigamanA pAThanuM sAmya nathI. caMdra-jayotiSka devonuM Indra che. te mATe temanI sthiti sarvathA spaSTa paNa thAya che. u. he gautama ! caMdradvIpomA sthaLe-sthaLe nAnI-nAnI vAvaDIo che emAM anekAneka caMdra varNavALA kamala che. tyAM mahardhika-yAvat-palyopamanI sthitivALA jyotikendra jyotiSarAja rahe che. te pRtha-pRthakpota-potAnA cAra hajArasAmAnika devo-yAvat-caMdradvIpo, caMdrA rAjadhAnIo ane anya aneka jyotiSI deva-devIo para Adhipatya karatA-yAvat- virahaNa kare che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1058-59 tiryaku loka : caMdra maMDaLonI saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 73 se teNaTeNaM goyamA ! evaM vuccai - "caMdaddIvA he gautama ! e kAraNe ' caMdradIpa' caMdradIpa caMdIvA " kahevAya che. aduttaraM ca NaM goyamA ! caMdaddIvA sAsayA athavA he gautama ! caMdradvIpa zAzvata che -pAvatanAra-viI | nitya che. -navA. pari. 3, 3. 2, mu. 262 caMdANaM rAyahANINaM paravaNaM caMdrA rAjadhAnIonuM praduSaNa : 2068, . di aMta! baMgIvaITvr jlA jaMgo nA 1058, pra. he bhagavana ! jaMbudvIpanA caMdronI caMdrA nAmanI rAyahANIo paNNattAo? rAjadhAnI kayA kahevAmAM AvI che ? u. goyamA! caMdaddIvANaM purathimeNaM tirayamasaMkhejje uM. he gautama ! caMdradvIponI pUrvamAM trAMsA asaMkhya dIvasamudde vItivatittA aNNaMmi jaMbuddIve dIve dvIpa samudrone pAra karIne pachI anya jaMbUdvIpamAM bArasa joyaNasahassAI ogAhittA ettha NaM bAra hajAra yojana AgaLa javA para jaMbUDhIpanA jaMbuddIvagANaM caMdAo NAmaM rAyahANIo caMdronI caMdrA nAmanI rAjadhAnIo kahevAmAM paNNattAo,taMcevapamANe-jAva-mahiDDhIyA-jAva AvI che. enuM pramANa pUrvavat jANavuM. -vAvapliovm dvitIyA caMdA devA, caMdA devA / evA maharthika-vAva-palyopamanI sthativALA caMdradeva che. -navA-ki.rU, 3. 2, mu. dara siri-vedi vivi-vidivALa, samAja surya-caMdra ane nakSatrothI avirahita-virahita tathA sAmAnya candamaNDalANaM saMkhA caMdramaMDaLonI saMkhyA10, 1. (4) tA si gf qUUrasa caMdramA atyi 1059. (ka) A paMdara caMdramaMDaLomAMthI keTalAka caMdramaMDaLa candamaNDalA jeNaM sayA NakkhattehiM avirahiyA, evA che ke je haMmezA nakSatrothI avirahita rahe che. (kha) asthi candamaNDalA je NaM sayA NakkhattehiM (kha) keTalAka caMdramaMDaLa evA che ke je haMmezA nakSatromAM virahiyA, virahita rahe che. (ga) asthi candamaNDalA jeNaM ravi-sasi-NakkhattANaM (ga) keTalAka caMdramaMDaLa evA che ke je sUrya-caMdra ane sAmaNNA bhavaMti, nakSatro sAthe sAmAnya rahe che. (gha) atthi candamaNDalA je NaM sayA AdiccehiM (gha) keTalAka caMdramaMDaLa evA che ke je haMmezA sUryamAMthI viradiyA, virahita rahe che. pa. (ka) tA eesi NaM paNNarasaNhaM candamaNDalANaM pra. (ka) A paMdara caMdra maMDaLomAMthI keTalA caMdramaMDaLa kayare candamaNDalA je NaM sayA NakkhattehiM evA che ke je sadA nakSatromAMthI avirahita __ avirahiyA ? rahe che? (kha) kayare candamaNDalA je NaM sayA NakkhattehiM (kha) keTalA caMdramaMDaLa evA che ke je sadA virahiyA ? nakSatromAMthI virahita rahe che ? () re ghanamI ne vi-saMsi (ga) keTalA caMdramaMDaLa evA che ke je sUrya-caMdra ane NakkhattANaM sAmaNNA bhavaMti ? nakSatronI sAthe sAmAnya rahe che ? (gha) kayare candamaNDalA je NaM sayA AdiccehiM (gha) keTalA caMdramaMDaLa evA che ke je sadA suryo virahiyA? sAthe virahita rahe che ? Jain Education Interational Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 loka prajJapti 1. u. ( ka ) tA eesi NaM paNNarasaNhaM candamaNDalANaM tattha je te candamaNDalA je NaM sayA NakkhattehiM avirahiyA, te NaM aTTha, taM jahA 1. paDhame candamaNDale, 2. tatie caMdamaNDale, 3. chaTThe candamaNDale, 4. sattame candamaNDale, 5. aTThame candamaNDale, 6. dasame candamaNDale, 7. ekAdase candamaNDale, 8. paNNarasame candamaNDale, (kha) tattha je te candamaNDalA je NaM sayA NakkhattehiM virahiyA, te NaM satta, taM jahA 1. bitie candamaNDale, 2. cautthe candamaNDale, 3. paMcame candamaNDale, 4. navame candamaNDale, 5. bArasame candamaNDale, 6. terasame candramaNDale, 7. cauddasame candamaNDale / tiryak loka : caMdra maMDaLa varNana (ga) tattha je te candamaNDalA je NaM ravi-sasi kkhattANaM sAmaNNA bhavaMti, te NaM cattAri, taM jahA1. paDhame candamaNDale, 2. bIe candramaNDale, 3. ikkArasame candamaMDale, 4. pannarasame candamaMDale, (gha) tattha je te caMdamaNDalA je NaM sayA AdiccehiM virahiyA te NaM paMca, taM jahA 1. chaTThe candamaNDale, 2. sattame candamaNDale, 3. aTThame candamaNDale, 4. navame candamaNDale, 5. dasame candamaNDale / - sUriya. pA. 10, pAhu. 11, su. 45 sUra sahassa visiTTha'tthaM 1060. pa. se keNaTThe NaM bhaMte ! evaM vuccai - "sUre Adicce sUre 1050 Adicce" ? u. goyamA ! sUrAdIyA NaM samayA i vA AvaliyA ivA - jAva - osappiNI i vA / se teNaTThe NaM goyamA ! evaM vuccai- " sUre Adicce sUre Adicce" / " (ka) sUriya. pA. 20, su. 104 - bhaga. sa. 12, u. 6, su. 5 sUtra 1059-$0 u. (ka) e paMdara caMdramaMDaLomAMthI jeTalA cadramaMDaLa nakSatrothI sadA avirahita rahe che te ATha che, bhema} - (1) prathama yaMdramaMDaNa, (3) chag caMdramaMDaja, (4) sAmuM caMdramaMDaNa, : sUrya varzana : (2) tRtIya caMdrabhaMDaNa, (4) sAtabhuM caMdramaMDaNa, ( 5 ) hasabhuM caMdramaMDaNa, (7) agiyArabhuM caMdrabhaMDaNa, (8) paMharabhuM caMdramaMDaNa. (kha) jeTalA caMdramaMDaLa nakSatrothI sadA virahita rahe che te sAta che. prema De - (1) jIvu caMdramaMDaNa, (3) pAMyabhuM caMdramaMDaNa, (4) jAramuM caMdramaMDaNa, (7) yaudhbhuM caMdramaMDaNa. (ga) jeTalA caMdramaMDaLa sUrya-caMdra ane nakSatronI sAthe sAmAnya rahe che te yAra che, bhaDe (1) paheluM caMdramaMDaNa, ( 2 ) jIbhuM caMdramaMDaNa, (3) agiyArabhuM caMdrabhaMDaNa, (4) paMharabhuM caMdramaMDaNa. (gha) jeTalA caMdramaMDaLa sUryomAM sadA virahita rahe che te pAMya che, prema (1) chahuM caMdramaMDaNa, (3) sAhabhuM caMdrabhaMDaNa, (5) dRzabhuM caMdramaMDaNa. sUrya zabdano viziSTArtha : pra. (2) yodhuM caMdrabhaMDaNa, (4) navayuM caMdramaMDaNa, ( 5 ) terabhuM caMdrabhaMDaNa, (kha) canda. pA. 20, su. 104 (2) sAta yaMdramaMDaNa, (4) navabhuM caMdramaMDaNa, he bhagavan ! sUryane 'sAhitya yA abhiprAye kahevAmAM Ave che ? 3. he gautama! samaya, jAvasiA yAvat avsrpinniiutsarpiNI kALa AdinuM mULa kAraNa sUrya che. he gautama ! A kAraNe sUrya Aditya kahevAya che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1061-1062 tiryapha loka : sUrya varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 75 mUriyara samaya-ma-chAyA-nnenA mumatte. sUryanuM svarUpa anvayArtha-prabhA-chAyA ane vezyAonuM zubhatva: 20 62. te uit te samajI bhavaM noyane ahiye 1061. te kALe ane te samaye bhagavAna gautame acitarogata bAlasUriyaM jAsumaNA kusumapuJjappagAsaM lohItagaM (haMmaNA-haMmaNA ugyo hoya evo) jAsumana-puSpapaasti, pAsittA jAyasadde-jAva-samuppannakouhalle puMjanI samAna raktavarNa AbhAvALA bAla sUryane joyo, joIne zraddhAvaza -yAvata-utpanna -kautUhalane jeNevasamaNebhagavaMmahAvIreteNeva uvAgacchaiuvAgacchittA vaza thaI jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM vaMdai namasai vaMdittA namaMsittA-jAva-evaM vayAsI Ave che tyAM AvIne vaMdanA namaskAra kare che vaMdanA namaskAra karIne cAvatu-A pramANe bolyAp. kimidaM bhaMte ! sUrie ? kimidaM bhaMte ! sUriyassa pra. he bhagavan! A sUrya zuM che? ane he bhagavan! adde? sUryano zo artha che ? u. goyamA ! subhe sUrie; subhe sUriyassa atttthe| u. he gautama!sUrya zubha che ane sUryano artha zubha che. pa. kimidaM bhaMte ! sUrie ? kimidaM bhaMte ! sUriyassa pra. he bhagavan!esUrya zuM che ane sUryanI prabhA zuM che? vma ? 3. ave tevA ave chAyA. ave sAta u. pUrvoktanI samAna che. e pramANe chAyA ane -ma. sa. 24, 3. 1, su. zarU-2 6 lezyAnA praznottara che. mUriyaa3 tyAga vAsa-therAvaLa- sUryanA udayAsta ne laI aMtara, prakAza, kSetrAdinuM prarUpaNa : 10 da2, 2. . nAvathA maMta! movAsaMtarA 3yaMte 106ra. (1) pra. he bhagavana ! udayanA samaye sarya jeTalA sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai atthamaMte avakAzAntarathI cakSusparzane prApta thAya che. viyaNaMsurietAvaiyAo ceva ovAsaMtarAo zuM astanA samaye paNa sUrya eTalAja valuNAsaM davA che ? avakAzAntarathI cakSasparzane prApta thAya che ? u. haMtA,goyamA!jAvaiyAoNaM ovAsaMtarAo hA, gautama ! udayanA samaye sUrya jeTalA udayaMte sUrie cakkhuphAsaM havvamAgacchai avakAzAntarathI cakSusparzane prApta thAya che. asthamaMte vi sUrie tAvaiyAo ceva astanA samaye paNa eTalAjaavakAzAntarathI ovAsaMtarAo cakkhupphAsaM havvamAgacchai / cakSusparzane prApta thAya che. 2. pa. jAvaiyaM NaM bhaMte ! khettaM udayaMte sUrie (ra) pra. he bhagavana! udayanA samaye sUryacAretaraphathI AyaveNaMsavvaosamaMtA obhAsei, ujjoei, jeTalA kSetrane AtApathI avabhAsita kare tavei, pabhAsei, atthamaMte vi ya NaM sUrie che, udyotita kare che, tapAve che, prabhAsita tAvaiyaM ceva khettaM AyaveNaM savao samaMtA kare che. zuM asta sayame paNa sUrya cAre taraphathI eTalAja kSetrane AtApathI obhAsei, ujjoei, tavei, pabhAsei ? avabhAsita kare che ? udyotita kare che ? tapAve che ? prabhAsita kare che ? u. goyamA ! jAvaiyaM NaM khettaM udayaMte sUrie u. hA, gautama ! udayanA samaye sUrya cAre AyaveNaM savvao samaMtA obhAsei, taraphathI jeTalAkSetrane AtApathI avabhAsita ujjoei, tavei, pabhAsei, asthamaMte vi sUrie kare che, udyotita kare che, tapAve che, prabhAsita tAvaiyaM ceva khettaM AyaveNaM savao samaMtA kare che. astanA samaye paNa sUrya eTalAja obhAsei, ujjoei, tavei, pabhAsei / kSetraneAtApathI avabhAsita kare che, udyotita kare che, tapAve che. prabhAsita kare che. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 loka prajJapti tiryapha loka : sUrya varNana sUtra 1062 rU. , te aMte ! jiM juduM bhAse? majuduM (3) pra. he bhagavan! zuM te sUrya spaSTa kSetrane obhAsei ? avabhAsita kare che ke - aspaSTakSetrane avabhAsita kare che ? u. goyamA ! puDhe obhAsei, no apuDhe / u. hegautama! spaSTakSetrane avabhAsita kare che, aspaSTakSetrane(avabhAsita)nathI karato. 4. pa. taM bhaMte ! kiM ogADhaM obhAsei ? aNogADhaM (4) pra. he bhagavan ! zuM te avagADhakSetrane obhAsei? avabhAsita kare che ke- anavagADhakSetrane avabhAsita kare che ? 3. noya! moTuM mAse. no aLA u. he gautama ! evagADhakSetrane avabhAsita kare che, anavagADhakSetrane (avabhAsita) karato nathI. 5. pa. taM bhaMte ! kiM aNaMtarogADhaM obhAsei ? (5) pra. he bhagavan! zuM te anantarAvagADhakSetrane paramparogADhaM obhAsei ? avabhAsita kare che ke- paramparAvagADha kSetrane avabhAsita kare che ? u. goyamA ! aNaMtarogADhaM obhAsei, no u. he gautama ! anantarAvagADhakSetrane prmprogaaddhN| avabhAsita kare che, paramparAvagADhakSetrane avabhAsita karato nathI. 6. pa. taM bhaMte ! kiM aNuM obhAsei ? bAyaraM (6) pra. he bhagavana ! zuM te aNu (sUkSma)ne obhAsei? avabhAsita kare che ke- bAhara (sthUla)ne avabhAsita kare che ? u. goyamA ! aNuM pi obhAsei, bAyaraM pi uM. he gautama ! aNune paNa avabhAsita kare obhaasei| che ane bAharane paNa avabhAsita kare che. 7. pa. taM bhaMte ! kiM uDuDhaM obhAsei ? tiriyaM (7) pra. he bhagavana! zuM te uMcA kSetrane avabhAsita obhAsei ? ahe obhAsei ? kare che? trAMsA kSetrane avabhAsita kare che? ke nIcA kSetrane avabhAsita kare che ? u. goyamA ! uDDhe pi obhAsei, tiriyaM pi u. hegautama! uMcAkSetrane paNa avabhAsita kare obhAsei, ahe pi obhAsei / che, trAMsA kSetrane paNa avabhAsita kare che ane nIcA kSetrane paNa avabhAsita kare che. 8. 5. te aMta ! viM mAruM mA? maLe (8) pra. he bhagavan! zuM te sUrya kSetranA AgaLanA obhAsei ? aMte obhAsei ? bhAgane avabhAsita kare che ? (kSetranA) madhyabhAganeavabhAsita kare che?ke(kSetranA) aMtima bhAgane avabhAsita kare che ? u. goyamA ! AI pi obhAsei, majjhe vi u. hegautama!tyAMsUrya(kSetranA)AdibhAgane obhAsei, aMte vi obhAsei / paNa avabhAsita kare che. madhya bhAgane paNa avabhAsita kare che ane aMtima bhAgane paNa avabhAsita kare che. 9. pa. taM bhaMte! kiM savisae obhAsei ? avisae (9) pra. he bhagavanuM ! zuM te sUrya svaviSayane obhAsei? avabhAsita kare che ? ke aviSayane avabhAsita kare che ? Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1062-1063 tiryapha loka : sUrya varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 77 u. goyamA ! savisae obhAsei, no avise| u. hegautama!te svaviSayane avabhAsita kare che. aviSayane(avabhAsita) karato nathI. 20. p. te aMte vuiM mAluputri bhaTTa, (10) pra. he bhagavan! zuM te sUrya AnupUrvI aNANupuri obhAsei ? (kramathI) avabhAsita kare che ? ke anAnupUrvI kramathI avabhAsita kare che? u. goyamA ! ANupuTviM obhAsei, No u. gautama!te sUryaAnupUrvIthI avabhAsita aNANupubbiM obhaasei| kare che, anAnupUrvIthI avabhAsita karato nathI. 26. . te maMte ! visiM matte ? (11) pra. hebhagavan!sUryakaIdizAne avabhAsita kare che? 3. no ! niyama chadisiMA u he gautama ! te niyamata (nizcitarUpe) chaye dizAone avabhAsita kare che. parva (22-22) 3mo (23-33) A pramANe te sUrya (12-22) udyotita tavei (34-44) pabhAsei-jAva-niyamA kare che, (23-33)tapAve che-vAva-te chattasiMA nizcitarUpe chaye dizAone (34-44) prabhAsita kare che. (pratyekanA agiyAra agiyAra praznottara kahevA joIe.) 45. pa. se nUNaM bhaMte ! savvaMti savvAvaMti (45) pra. he bhagavan! zuM te sUrya sparzakALanA phusamANakAla samayaMsijAvaiyaM khettaM phusai samaye jeTalA kSetrane sparza kare che teTalA tAvaiyaM phusamANe puDhe tti vattavvaM siyA ? kSetrane badhI bAjuethI sparza karato hoI (tene) spaSTa kahevAmAM Ave che ? 3. daMtA, bhoyama!savaMtisavIvaMtisamA - ha, gautama ! sparzakALanA samaye jeTalA kAla samayaMsi jAvaiyaM khettaM phusai tAvaiyaM kSetrane sparza kare che eTalA badhAye kSetrane phusamANe puDhe tti vattavvaM siyaa| badhI bAjuthI sparza karato hoI tene spaSTa kahevAmAM Ave che. 46. v. te maMte ! vi dudde zu ? majuduM jusa ? (46) pra. he bhagavan! zuM te sUryaspaSTakSetrane sparza kare che? ke aspaSTa kSetrane sparza kare che ? u. goyamA ! puDhe phusai, no apuDhe / u. he gautama ! spaSTa kSetrane sparza kare che. aspaSTa kSetrane sparza karato nathI. 47-56-jAva (47-56) vAva67. te maMte ! ; visiM pusaphu? (57) pra. he bhagavan! te kaI dizAne sparza kare che? 3. govA ! niyama disiM jusa | u. he gautama! te nizcitarUpa chaye dizAone -ma. sa. , 3, 6, mu. 2-4 sparza kare che. lavaNasamudde sUriya-udayAi parUvaNA lavaNasamudramAM sUryodayAdinuM prarUpaNa : 1063. pa. lavaNe NaM bhaMte ? samudde sUriyA 1063. pra. he bhagavan!lavaNasamudramAM sUryazuM IzAnakoNamAM udINa-pAINamuggaccha dAhiNa-dAhiNamAgacchaMti? udaya thaI agnikoNamAM asta thAya che ? 2. navuM. va . 7, mu. ? rU 7 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 loka prajJapti tiryak loka : dhAtakIkhaMDamAM sUryodayAdinI prarUpaNA pAINa-dAhiNamuggaccha dAhiNa-pAINamAgacchaMti ? dAhiNa-pAINamuggaccha pAINa-udINamAgacchaMti ? pAINa-udINamuggaccha udINa pAINamAgacchaMti ? 3. daMtA, zocamA ! jIvaLasamudde sUriyAuddILa-pArduLamujI-khAva-3vILa-pArduLamaT ?. 5. TOti, "jacceva jaMbuddIvassa vattavvayA bhaNiyA, sacceva savvA aparisesiyA lavaNasamuhassa vi maLiyavya" / navaraM - imeNa AlAveNa savve AlAvagA bhANiyavvA, "jayA NaM bhaMte ! lavaNe samudde dAhiNaDDhe divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe vi divase bhavai, jayA NaM uttaraDDhe divase bhavai, tayA NaM lavaNe samudde puratthima- paccatthimeNaM rAI bhavai ?" u. haMtA, goyamA ! jayA NaM lavaNasamudde dAhiNaDDhe divase bhavai-jAba- tayA NaM lavaNe samudde puratthima- paccatthimeNaM rAI bhavai, eeNaM abhilAveNaM NeyabvaM, 1 -ma. sa.+, 3. o, su. 22 dhAyaisaMDe sUriya udayAi pruuvnnaa2064. 1. thAyamaMDe naM aMte ! TIve mUriyA vISi pALamujI-nAvavILa-pALamaTgcchNti ? 3. haMtA, goyamA ! dhAyasaMDelIne sUriyA * OMvIci-pALamuLajI-gAva-DatILa-pALamA gacchaMti / "jacbeva jaMbuDIvassa vattabvayA bhaNiyA, saccaiva dhAyaisaMDassa vi bhANiyavyA, (6) mUriya. va. 8, mu. 26 (4) khaMvU. vastu. 7, mu. 282 sUtra 1064 agnikoNamAM udaya thaI naiRtyakoNamAM asta thAya che ? naiRtyakoNamAM udaya thaI vAvavyakoNamAM asta thAya che ? . hA, gautama ! lavaNasamudramAM sUrya vAvavyakoNamAM udaya thaI IzAnakoNamAM asta thAya che ? IzAnakoNamAM udaya thaI-yAvata-IzAnakoNamAM asta thAya che. (6) candra. pA. 8, su. 26 jaMbUtIpa aMge pahelA jeTalA praznottara kahevAmAM AvyAchetebadhA praznottara lavaNasamudra aMgepaNa kahevA joIe. pra. he bhagavan ! jyAre lavaNasamudranA dakSiNArdhamAM divasa thAya che tyAre uttarArdhamAM paNa divasa thAya che, jyAre uttarArdhamAM divasa thAya che tyAre lavaNasamudranA pUrva-pazcimamAM rAtri hoya che ? For Private Personal Use Only vizeSa (mAM) -e AlApaka anusAra badhA AlApaka kahevA joIe. u. hA, gautama ! jyAre lavaNasamudranA dakSiNArdhamAM divasa thAya che yAvantyAre lavaNasamudranA pUrva-pazcimamAM rAtri hoya che. A pramANe praznottara samajavA joIe. dhAtakIkhaMDamAM sUryodayAdinuM prarUpaNA : 1064. pra. he bhagavan ! dhAtakIkhaMDadvIpamAM sUrya - IzAnakoNamAMudaya thaIne-yAva-IzAnakoNamAM asta thAya che ? u. hA, gautama ! dhAtakIkhaMDadvIpamAM sUrya - IzAnakoNamAM udaya thaI-yAva-IzAnakoNamAM asta thAya che. jaMbudrIpa aMge pahelA jeTalA praznottara kahevAmAM AvyA che te badhA praznottara dhAtakIkhaMDa aMge paNa kahevA joIe. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1065-66 tirmaka loka : kAlodasamudramAM sUryodayAdinuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 79 navara-imeNa AlAveNa savve AlAvagA vizeSa- A AlApaka anusAra badhA AlApaka bhANiyavvA / kahevA joIe. pa. jayA NaM bhaMte ! dhAyaisaMDe dIve dAhiNaDDhe divase he bhagavanuM ! jyAre dhAtakIkhaMDadvIpanA bhavai, tayA NaM uttaraDDhe vi divase bhavai, jayA dakSiNArdhamAM divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM NaM uttaraDDhe divase bhavai, tayA gaMdhAyaisaMDe dIve paNa divasa hoya che. (paNa) jyAre uttarArdhamAM maMdarANaM pavvayANaM puratthima-paccasthameNaM rAI divasa hoya che. tyAre zuM dhAtakIkhaMDadvIpanA maMdara bhava? parvatathI pUrva-pazcimamAM rAtri hoya che ? u. hatA, goyamA ! jayA NaM dhAyaisaMDe dIve dAhiNaDDhe u. hA, gautama! jyAre dhAtakIkhaMDadvIpanA dakSiNArdhamAM divase bhavai-jAva-tayANaMdhAyaisaMDe dIve maMdarANaM divasa hoya che-yAvatu-tyAre dhAtakIkhaMDadvIpanA pavvayANaM puratthima-paccatthimeNaM rAI bhvi| maMdara parvatathI pUrva-pazcimamAM rAtri thAya che. pa. jayA NaM bhaMte! dhAyaisaMDe dIve maMdarANaM pavvayANaM pra. he bhagavan! jyAre dhAtakI khaMDadvIpamAM maMdira purasthimeNaM divase bhavai, tayA NaM paccatthimeNaM parvatathI pUrvamAM divasa hoya che tyAre pazcimamAM vi divase bhavai? paNa divasa hoya che ? jayA NaM paccatthimeNaM divase bhavai, tayA NaM jyAre pazcimamAM divasa hoya che tyAre dhAyaisaMDe dIve maMdarANaM pabbayANaM uttaradAhiNeNaM dhAtakIkhaMDadIpanA maMdara parvatonA uttararaaii bhavai? dakSiNamAM paNa zuM rAtri hoya che ? u. haMtA, goyamA! jayA NaM dhAyaisaMDe dIve maMdarANaM hA, gautama ! jyAre dhAtakIkhaMDadvIpanA maMdara pavvayANaM puratthime divase bhavai-jAva-tayA NaM parvatothI pUrvamAM divasa hoya che -yAvatu - tyAre dhAyaisaMDe dIve maMdarANaM pabbayANaM uttara-dAhiNeNaM dhAtakIkhaMDadvIpamAM maMdara parvatothI uttara-dakSiNamAM rAI bhvi| rAtri hoya che. evaM eeNaM abhilAveNaM Neyaba' A pramANenA praznottara parathI (bAkInA) badhA -bhA. sa.6, 3. 1, . 23-25 praznottara jANavA joIe. kAloda samuhe sUriya-udayAi parUvaNA kAlodasamudramAM sUryodayAdinuM prarUpaNa : 1065. jahA lavaNasamuhassa vattavayA bhaNiyA, 1065. je pramANe lavaNasamudranI vaktavyatA(varNana) kahevAmAM AvI che. tahA kAlodassa vi bhANiyavvA, e pramANe kAlodasamudra aMge paNa kahevuM joIe. navaraM - kAlodassa nAmaM bhANiyavvaM,2 vizeSa (mAM-lavaNasamudranA praznottara sUtromAM -bhA. sa. 1, 3, 2, mu. 26 'lavaNasamudra' kahevAmAM Avyo che) ahIM kAloda samudra' (ema kahevuM joIe.) abhaMtara pukkharakhe sUriya-udayAi paruvaNA Abhyantara puSkarArdhamAM sUryodayAdinuM prarUpaNa 1066. tA abbhaMtara-pukkharaddhe NaM dIve sUriyA- 106. Abhyantara puSkarArdhadvIpamAM sUrya - udINa-pAINamuggacchaMti, pAINa-dAhiNamAgacchaMti, uttara-pUrva(IzAna khUNA)mAM udaya thaIne(agnikoNa) pUrva-dakSiNamAM Avato (hoya) evo dekhAya che. () gaMgU. va. 7, mu. 282 2. 2. () sUriya. . 8, yu26 (4) mUriya. . 8, yu. 21 (3) candra. pA. 8, . 26 (3) caMdra. pA. 8 ku. 26 Jain Education Intemational Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 loka prajJapti tiryapha loka : sUryanI udaya vyavasthA sUtra 1067 -jAva-paDINa-udINamuggacchaMti, udINa-pAINamAgacchaMti, -cAvata-pazcima-uttara(vAyavyakoNa)mAMudayathaIne uttara pUrva (IzAnakoNa) mAM Avato hoya evo dekhAya che. tA jayA NaM abbhaMtara-pukkharaddhe maMdarANaM pabvayANaM jyAre Abhyantara puSkarArdhamAM maMdara parvatathI dANiDDhe divase bhavai, tayANaM uttaraDDhe'vi divase bhavai, dakSiNArdhamAM divasa hoya che. tyAre uttarArdhamAM paNa divasa hoya hoya che. jayANaMuttaraDDhe divasebhavai,tayANaMabhiMtarapukkharaddhe jyAre uttarArdhamAM divasa hoya che. tyAre Abhyattara maMdarANaM pabbayANaM purathima-paccatthime NaM rAI bhavai, puSkarArdhamAM maMdara parvatathI pUrva-pazcimamAM rAtri hoyacha. sesa jahA jaMbuDIve dIve thev-jaav-osppinnii|' je pramANe jaMbudvipanAM AlApaka kahyA che e pramANe -sUriya. pA. 8, su. 26. Abhyantara pukarAInA avasarpiNI kALa paryata AlApaka kahevA joIe. sUrassa udaya-saMThiI sUryanI udaya vyavasthA : 1067. pa. tA kahaM te udayasaMThiI ? Ahie tti vaejjA, 107. pra. (sUryanI) 64-saMsthiti vyavasthA upA 2nIcha?seo. u. tattha khalU imAo tiNNi paDivattIo u. (sUryanIudaya-vyavasthA aMge)AtraNapratipattio paNNattAo, taM jahA (mAnyatAmo) vAma mAvI cha. ma - 1. tatthege evamAhaMsu (1) emAMthI eka mAnyatAvALAe A pramANe cha - (ka) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (ka) jyAre jaMbudvIpanA dakSiNArdhamAM aDhAra aTThArasamuhutte divase bhavai, tayA NaM muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM uttaraDDhe'vi aTThArasamuhutte divase bhavai, paNa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. jayA NaM uttaraDDhe aTThArasamuhutte divase jyAre uttarArdhamAM aDhAra muhUrtano divasa bhavai, tayANaM dAhiNaDDhe'vi aTThArasamuhutte hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa aDhAra divase bhavai, muhUrtano divasa hoya che. (kha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (kha) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM sattara sattarasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttara muhurtano divasa hoya che. tyAre uttarArdhamAM DDhe'vi sattarasamuhutte divase bhavai, paNa sattara muhUrtano divasa hoya che. jayANaM uttaraDDhe sattarasamuhuttedivase bhavai, jyAre uttarArdhamAM sattara muhUrtano divasa tayANaM dAhiNaDDhe'vi sattarasamuhutte divase hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa sattara bhavai, muhUrtano divasa hoya che. 1. (ka) pa. abhiMtara pukkharaddhe NaM bhaMte ! sUriyA udINa-pAINamuggaccha pAINa-dAhiNamAgacchaMti-jAva-pAINaudINamuggaccha udINa-pAINamAgacchaMti ? haMtA, goyamA ! abhiMtara pukkharaddhe sUriyA - udINa-pAINamuggaccha, pAINa-dAhiNamAgacchaMti-jAva-pAINa-udINamuggaccha udINa-pAINamAgacchaMti, jaheva dhAyaisaMDassa vattavyayA bhaNiyA, taheva abhitarapukkharakhassa vi bhANiyabvA, navaraM :- sabce abhilAvA jANiyabvA-jAva-1 -bhaga. sa. 5, u. 1, su. 27 (kha) canda. pA. 8, su. 29 (ga) jambu. vakkha. 7, su. 183 . Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 107 tiryapha loka : sUryanI udaya vyavasthA gaNitAnuyoga bhA.-2 81 (ga) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (ga) jyAre jaMbUDhIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM soLa solasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttara muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM DDhe'vi solasamuhutte divase bhavai, paNa soLa muhUrtano divasa hoya che. jayA NaM uttaraDDhe solasamuhutte divase jyAre uttarArdhamAM soLa muhUrtano divasa bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe'vi solasamuhutte hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa soLa divase bhavai, muhUrtano divasa hoya che. (gha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (gha) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM paMdara paNNarasamuhutte divase bhavai, tayA NaM muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM uttaraDDhe'vi paNNarasamuhutte divase bhavai, paNa paMdara muhUrtano divasa hoya che. jayA NaM uttaraDDhe paNNarasamuhutte divase jyAre uttarArdhamAM paMdara muhUrtano divasa bhavai, tayANaM dAhiNaDDhe'vipaNNarasamuhutte hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa paMdara divase bhavai, muhUrtano divasa hoya che. (Da) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (Da) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM cauda cauddasamuhutte divase bhavai, tayA NaM muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM uttaraDDhe'vi cauddasamuhutte divase bhavai, paNa cauda muhUrtano divasa hoya che. jayANaM uttaraDDhe cauddasamuhutte divase bhavai, jyAre uttarArdhamAM cauda muhUrtano divasa tayA NaM dAhiNaDDhe'vi coddasamahatte divase hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa cauda mavaDuM, muhUrtano divasa hoya che. (ca) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (ca) jyAre jaMbUdvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM tera terasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttara muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM DDhe'vi terasamuhutte divase bhavai, paNa tera muhUrtano divasa hoya che. jayA NaM uttaraDDhe terasamuhutte divase bhavai, jyAre uttarArdhamAM tera muhUrtano divasa tayA NaM dAhiNaDDhe'vi terasamuhutte divase hoya che tyAre dakSiNArdha paNa tera muhUrtano mava6, divasa hoya che. (cha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (cha) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM bAra bAramamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttara muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM DDhe'vi bArasamuhutte divase bhavai / paNa bAra muhUrtano divasa hoya che. jayANaM uttaraDDhe bArasamuhutte divase bhavai, jyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtano divasa tayA NaM dAhiNaDDhe'vi bArasamuhutte divase hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa bAra mavA muhUrtano divasa hoya che. (ja) tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pabvayassa (ja) jaMbUdvIpa dvIpanA maMdara parvatathI pUrvapursthim-pcctthimennNpnnnnrsmuhutte divase pazcimamAM sadA paMdara muhUrtano divasa hoya bhavai, sayA paNNarasamuhutte rAI bhavai, che ane sadA paMdara muhUrtanI rAtri hoya che : avaTThiyA NaM tattha rAiMdiyA paNNattA, tyAM rAta-divasa avasthita kahevAmAM samaNAuso! ege evamAhaMsu / AvyA che. te AyuSyamAnuM zramaNa ! eka mAnyatAvALA A pramANe kahe che. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 loka prajJapti tiryapha loka : sUryanI udaya vyavasthA sUtra 1067 2. ege puNa evamAhaMsu - (ka) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe'vi aTThArasamuhuttANaMtare divase mavaDDA. jayA NaM uttaraDDhe aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe'vi aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavai / (2) eka(bIjI)mAnyAtAvALA A pramANe kahe che(ka) jyAre jaMbudvIpadvIpanA dakSiNArdhamAM aDhAra muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa aDhAramuhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. jyAre uttarArdhamAM aDhAra muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa aDhAra muhUrtathI kaMIka ochA samayano) divasa hoya che. (kha) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM sattara muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa sattara muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. (kha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDaDhe sattarasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM uttaraDaDhe'vi sattarasamahattANaMtare divase mavaddA jayANaM uttaraDDhe sattarasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe'vi sattarasamuhutANaMtare divase bhvi| (ga) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe solasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe'vi solasamuhuttANaMtare divase mavA jayA NaM uttaraDDhe solasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe'vi solasamuhuttANaMtare divase bhavai / jyAre uttarArdhamAM sattara muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa sattara muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. (ga) jyAre jaMbUdvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM soLa muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa soLa muhUrtathI kaMIka ochA samayano) divasa hoya che. jyAre uttarArdhamAM soLa muhUrtathI kaMIka ochA(samayano) divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa soLa muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. (gha) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM paMdara muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa paMdaramuhUrtathI kaMIka ochA samayano) divasa hoya che. (gha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe paNNarasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe'vi paNNarasamuhuttANaMtare divase mavA jayA NaM uttaraDDhe paNNarasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe'vi paNNarasamuhuttANaMtare divase bhavai / (Da) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe coddasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe'vi coddasamuhuttANaMtare divase mevA jyAre uttarArdhamAM paMdara muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. tyAre dakSiNArdhamAM paNa paMdaramuhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. (Da) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM cauda muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. tyAre uttarArdhamAM paNa caudamuhUrtathI kaMIka ochA samayano) divasa hoya che. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 107 tiryapha loka : sUryanI udaya vyavasthA gaNitAnuyoga bhA.-2 83 jayANaM uttaraDDhe coddasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe'vi coddasamuhuttANaMtare divase bhavai / jyAre uttarArdhamAM cauda muhUrtathI kaMIka ochA samayano) divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa caudamuhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. (ca) jyAre jaMbUdvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM tera muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa tera muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. (ca) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe terasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe'vi terasamuhuttANaMtare divase mavA jayA NaM uttaraDDhe terasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM dAhiNa Dhe'vi terasamuhuttANaMtare divase bhavai / (cha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe bArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe'vi bArasamuhuttANaMtare divase mavA jayANaM uttaraDDhe bArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe 'vi bArasamuhuttANaMtare divase bhavai, jyAre uttarArdhamAM teramuhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa tera muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. (cha) jyAre jaMbUdvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM bAra muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM paNa bAramuhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. jyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtathI kaMIka ochA (samayano ) divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM paNa bAra muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che. (ja) jaMbUdvIpa dvIpanA maMdara parvatathI pUrva pazcimamAM na to paMdara muhUrtano divasa sadA(mATe)hoya che ane na paMdaramuhUrtanI rAtri paNa sadA (mATe) hoya che. (ja) tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pabvayassa purathimapaccatthime NaM No sayA paNNarasamuhutte divase bhavai, No sayA paNNarasamuhuttA rAI bhavai / aNavaTThiyA NaM tattha rAiMdiyA paNNattA / samaNAuso ! ege evamAhaMsu / rU. pukha gvamahaMsu(k) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe aTThArasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai / jayA NaM uttaraDDhe aTThArasamuhutte divase bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA rAI bhvi| kha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe aTThArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe bArasamuhuttA rAI bhvi| tyAM rAta-divasa anavasthita kahevAmAM AvyA che. he AyuSyamAnuM zramaNa ! eka mAnyAtAvALA A pramANe kahe che. (3) eka (bIjI) mAnyatA vALApaNa A pramANe kahe che(ka) jyAre jaMbUdvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM aDhAra muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre uttarArdhamAM aDhAra muhUrtano divasa hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (kha) jyAre jaMbUdvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM aDhAra muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 loka prajJapti tiryapha loka : sUryanI udaya vyavasthA sUtra 107 jayA NaM uttaraDDhe aTThArasamuhuttANaMtare jyAre uttarArdhamAM aDhAra muhUrtathI kaMIka divase bhavai,tayANaMdAhiNaDDhe bArasamuhattA ochA samayano) divasa hoya che tyAre rA mavA dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (ka) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (ka) jyAre jaMbUdvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM sattara sattarasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttara muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM DDhe duvAlasamuhuttA rAI bhvi| bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jayA NaM uttaraDDhe sattarasamuhutte divase jyAre uttarArdhamAM sattara muhUrtano divasa bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAk mavA. rAtri hoya che. (kha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (kha) jyAre jaMbadvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM sattara sattarasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa uttaraDDhe bArasamuhuttA rAI bhavai / hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jayANaM uttaraDDhe sattarasamuhuttANaMtare divase jyAre uttarArdhamAM sattara muhUrtathI kaMIka bhavai,tayANaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA rAI ochA (samayano) divasa hoya che tyAre mavA dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (ka) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (ka) jyAre jaMbUdvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM soLa solasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttara muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM DDhe duvAlasamuhuttA rAI bhvi| bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jayA NaM uttaraDDhe solasamuhutte divase jyAre uttarArdhamAM soLa muhUrtano divasa bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAI bhvi| rAtri hoya che. (kha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (kha) jaMbUDhIpadvIpanA dakSiNArdhamAM soLamuhUrtathI solasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM kaMIka ochA(samayano)divasa hoya che tyAre uttaraDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhvi| uttarArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jayANaM uttaraDDhe solasamuhuttANaMtare divase jyAre uttarArdhamAM soLa muhUrtathI kaMIka bhavai,tayANaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA rAI ochA (samayano) divasa hoya che tyAre mavA dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (ka) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (ka) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM paMdara paNNarasamuhutte divase bhavai, tayA NaM muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM uttaraDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jayA NaM uttaraDDhe paNNarasamuhutte divase jyAre uttarArdhamAM paMdara muhUrtano divasa bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAI bhvi| rAtri hoya che. (kha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (kha) jyAre jaMbUDhIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM paMdara paNNarasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa uttaraDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai / hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. * 19, Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1067 tiryapha loka : sUryanI udaya vyavasthA gaNitAnuyoga bhA.-2 85 jayA NaM uttaraDDhe paNNarasamuhuttANaMtare jyAre uttarArdhamAM paMdara muhUrtathI kaMIka divase bhavai,tayANaMdAhiNaDDhe bArasamuhuttA ochA (samayano) divasa hoya che tyAre 26 mavaphA dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (ka) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (ka) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM cauda coddasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttara muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM DDhe duvAlasamuhuttA rAI bhvi| bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jayANaM uttaraDDhe coisamuhutte divase bhavai, jyAre uttarArdhamAM cauda muhUrtano divasa tayA NaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA rAI bhvi| hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (kha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (kha) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM cauda coddasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa uttaraDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhvi| hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhartanI rAtri hoya che. jayANaM uttaraDDhe coisamuhuttANaMtare divase jyAre uttarArdhamAM caudamuhUrtathI kaMIka bhavai,tayANaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA rAI ochA (samayano) divasa hoya che tyAre mavA dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (ka) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (ka) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM tera terasamuhutte divase bhavai, tayA NaM uttara muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM DDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jayA NaM uttaraDDhe terasamuhutte divase bhavai, jyAre uttarArdhamAM tera muhUrtano divasa tayA NaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA rAI bhavai / hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (kha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (kha) jyAre jaMbUdvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM terA terasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa uttaraDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhavai / hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jayA NaM uttaraDDhe terasamuhuttANaMtare divase jyAre uttarArdhamAM tera muhUrtathI kaMIka bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA ochA (samayano) divasa hoya che tyAre rAI bhvi| dakSiNArdhamAM bAra muhurtanI rAtri hoya che. (ka) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe (ka) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM bAra bArasamuhutte divase bhavai, tayANaM dAhiNa muhUrtano divasa hoya che tyAre uttarArdhamAM DDhe bArasamuhuttA rAI bhvi| bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jayANaM uttaraDDhe bArasamuhutte divase bhavai, jyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtano divasa tayANaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA rAI bhavai, hoya che tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 loka prajJapti tiryapha loka : sUryanI udaya vyavasthA sUtra 1067 (kha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDaDhe (kha) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA dakSiNArdhamAM bAra bArasamuhuttANaMtare divase bhavai, tayA NaM muhUrtathI kaMIka ochA (samayano) divasa uttaraDDhe duvAlasamuhuttA rAI bhvi| hoya che tyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. jayANaM uttaraDDhe bArasamuhuttANaMtare divase jyAre uttarArdhamAM bAra muhUrtathI kaMIka bhavai, tayA NaM dAhiNaDDhe bArasamuhuttA ochA (samayano) divasa hoya che tyAre rAI bhvi| dakSiNArdhamAM bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (ga) tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa (ga) A samaye jaMbUdvIpa dvIpanA maMdara parvatathI purasthimapaccatthimeNaMNevasthipaNNarasamuhutte pUrva-pazcimamAM na to paMdara muhUrtano divase bhavai,Nevatthi paNNarasamuhuttA rAI divasa hoya che ane na paMdara muhUrtanI mavA rAtri hoya che. vocchiNNA NaM tattha rAiMdiyA paNNattA, tyAM rAta-divasa yucchinna(hovAnuM)kahevAmAM samaNAuso ! ege evamAhaMsu, AvyA che. te AyuSyamAnuM zramaNo ! eka mAnyatAvALA A pramANe kahe che. vayaM puNa evaM vayAmo (paraMtu) ame A pramANe kahIe chIetaa jaMbuddIve dIve sUriyA, jaMbudvIpa dIpamAM sUrya - 3-virrchaMti, gr uttara-pUrva(IzAnakoNa)mAM udaya thAya che dAhINa-mAgacchaMti / ane pUrva-dakSiNa(Agneya koNa)mAM Avato (dekhAya) che. pAINa-dAhiNamuggacchaMti, dAhiNa pUrva-dakSiNa (AgneyakoNa)mAM udaya pddiinn-maagcchti| thAya che ane dakSiNa-(naiRtyakoNa) Avato (dakhAya) che. dAhiNa-paDINamuggacchaMti, paDINa dakSiNa-pazcima (naiRtyakoNamAM udaya thAya udINa-mAgacchaMti / che ane pazcima-uttara (vAyavyakoNa)mAM Avato (dekhAya) che. paDINa-udINamuggacchaMti,udINa-pAiNamA pazcima-uttara (vAyavyakoNa)mAM udaya gacchati / thAya che ane uttarapUrva (IzAnakoNa) mAM Avato dekhAya) che. (ka) tA jayANaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa (ka) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA maMdara parvatanA dAhiNaDDhe divase bhavai, tayA NaM uttaraDDhe'vi dakSiNArdhamAM divasa hoya che tyAre divase bhvi| uttarArdhamAM paNa divasa hoya che. 1. (ka) pa. jambuddIve NaM bhaMte ! dIve sUriA udINa-pAINamuggaccha pAINa-dAhiNamAgacchaMti ? pAINa-dAhiNamuggaccha dAhiNa-paDINamAgacchati ? dAhiNa-paDINamuggaccha paDINa-udINamAgacchaMti ? paDINa-udINamuggaccha udINa-pAINamAgacchaMti ? u. haMtA, goyamA ! jahA paMcamasae paDhame uddese-jAva-Nevatthi ussappiNI avaTThie NaM tattha kAle paNNattA samaNAuso! - ma. sa. 6, 3. 1, se. 6 (3) napUM. va. 7, su. 160 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 107 tirmaka loka : sUryanI udaya vyavasthA gaNitAnuyoga bhA.-2 87 jayA NaM uttaraDDhe divase bhavai, tayA NaM jyAre uttarArdhamAM divasa hoya che tyAre jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa puratthime jaMbudvIpa dvIpanA maMdara parvatathI pUrva ane paccatthime NaM rAI bhvi| pazcimamAM rAtri hoya che. (kha) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa (kha) jyAre jaMbUdvIpa dvIpanA maMdara parvatathI puratthimeNaM divase bhavai, tayANaM paccatthi pUrvamAM divasa hoya che tyAre pazcimamAM me'vi divase bhavai, paNa divasa hoya che jayA NaM paccatthime NaM divase bhavai, tayA jyAre pazcimamAM divasa hoya che tyAre NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa jaMbUdvIpa dvIpanA maMdara parvatathI uttara ane uttara-dAhiNe NaM rAI bhvi| dakSiNamAM rAtri hoya che. (ka) tA jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa (ka) jyAre jaMbudvIpa dvIpanA maMdara parvatathI dAhiNaDDhe ukkosae aTThArasamuhutte divase dakSiNArdhamAM utkRSTa aDhAramuhUrtano divasa bhavai, tayA NaM uttaraDDhe'vi ukkosae hoya che. tyAre uttarArdhamAM paNa utkRSTa aTThArasamuhutte divase bhavai, aDhAra muhUrtano divasa hoya che. jayA NaM uttaraDDhe ukkosae aTThArasamuhutte jyAre uttarArdhamAM utkRSTa aDhAra muhUrtano divase bhavai, tayANaM jaMbuddIve dIve maMdarassa divasa hoya che tyAre jaMbUdvIpa dvIpanA pavvayassa purasthima-paccatthime NaM maMdara parvatathI pUrva-pazcimamAM jaghanya jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (kha) tAjayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa (kha) jyAre jaMbUdvIpa hIpanA maMdara parvatathI puratthimeNaM ukkosae aTThArasamuhutte divase pUrvamAM utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa bhavai, tayA NaM paccatthime'vi ukkosae hoya che tyAre pazcimamAM paNa utkRSTa aTThArasamuhutte divase bhvi| aDhAra muhUrtano divasa hoya che. jayA NaM paccatthime NaM ukkosae jyAre pazcimamAM utkRSTa aDhAra muhUrtano aTThArasamuhutte divase bhavai, tayA NaM divasa hoya che tyAre jaMbUDhIpadvIpanA maMdara jaMbuddIvedIve maMdarassa pabvayassa uttaradAhiNe parvatathI uttara-dakSiNamAM jaghanya bAra NaM jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai, muhUrtanI rAtri hoya che. evaM eeNaM gameNaM NeyavvaM A pramANe A sadRza (jevA) pAThomAMthI (AgaLanuM varNana) jANavuM joIe - aTThArasamuhuttANaMtare divase, sAirega jyAre aDhAra muhUrtathI kaMIka ochA duvAlasa-muhuttA raaii| (samayano) divasa hoya che tyAre bAra muhUrtathI kaMIka vadhu (samayanI) rAtri hoya che. sattarasa-muhutte divase, terasa-muhuttA raaii| sattarasa-muhuttANaMtare divase, sAiregaterasa-muhuttA raaii| jyAre sattara muhUrtano divasa hoya che tyAre tera muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre sattara muhUrtathI kaMIka ochA (samayano)divasa hoya che tyAre teramuhUrtathI kaMIka vadhu (samayanI) rAtri hoya che. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 loka prajJapti tiryak loka : sUryanA oja (prakAza) nI saMsthiti sosa-mudduttavivase, jovasa-mudduttA rArtha solasa-muhuttANaMtare divase, saairegjoddata-mudduttA rAd / paNNarasa - muhutte divase, paNNarasa - muhuttA rArpha / paNNarasa-muhuttANaMtare divase, sAiregapaNNarasa-muhuttA rAI / joddata-mudduttavivase, sosa-mukuttA rArtha codasa-mudduttAMtarevivase, sAza-sosamuhuttaa rAI / terasa-muddutta vivase, sattarasa-mukuttA rA| terasa-muhuttANaMtare divase, sAirega-sattarasamuhuttA rAI, Jan Education International jahaNae duvAlasa-muhutte divase bhavai, ukkosiyA aTThArasa-muhuttA rAI bhavai, evaM bhANiyavvaM / 1 -sUriya. pA. 8, su. 22 sUriyassa oyasaMThiI 20 68. 1. tA haiM te oyamaMDuiM ? AhiSNu tti vakhtA, u. tattha khalu imAo paNavIsaM paDivattIo vaLattAo, taM nahA tatthege evamAhaMsu 1. tA aNusamayameva sUriyassa oyA aNNA bakhtara, aLA avera, o vamA Msu / ege puNa evamAhaMsu 2. tA aNumuhuttameva sUriyassa 35khtara, aLA avera, o () ma. za. , , 3. ?, mu. dha-zOM oyA aNNA vamA Msu / sUtra 1068 jyAre soLa muhUrtano divasa hoya che tyAre cauda muhUrtanI rAtri hoya che. jyAresoLa muhUrtathI kaMIka ochA(samayano) divasa hoya che tyAre cauda muhUrtathI kaMika vadhu (samayanI) rAtri hoya che. jyAre paMdara muhUrtano divasa hoya che tyAre paMdara muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre paMdara muhUrtathI kaMIka ochA(samayano) divasa hoya che tyAre paMdara muhUrtathI kaMIka vadhu (samayanI) rAtri hoya che. jyAre caudamuhUrtano divasa hoya che tyAre soLa muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre cauda muhUrtathI kaMIka ochA(samayano) divasa hoya che tyAre soLa muhUrtathI kaMIka vadhu samayanI rAtri hoya che. For Private Personal Use Only jyAre te2 muhUrtano divasa hoya che tyAre sattara muhUrtanI rAtri hoya che. jyAre tera muhUrtathI kaMIka ochA(samayano) divasa hoya che tyAre sattara muhUrtathI kaMIka vadhu samayanI rAtri hoya che. jyAre jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che tyAre utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che. ApramANe(AlApaka)kehavA joIe. sUryanA oja (prakAza) nI saMsthiti (eka rUpamAM rahevAnI maryAdA) : 1068. pra. (sUryanA) oja (prakAza)nI saMsthiti keTalI che ? kahe u. A aMge A paccIsa pratipattio(mAnyatAo) kahevAmAM AvI che, jemake emAMthI eka(mAnyatAvALA)A pramANe kahe che(1)sUryano prakAza pratikSaNa anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (2)sUryano prakAza pratyeka muhUrtamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. (3) muriya. pA. 8, mu. 26 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1068 tirmaka loka : sUryanA ojanI saMsthiti gaNitAnuyoga bhA.-2 89 ege puNa evamAhaMsu 3. tA aNurAiMdiyameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evmaahNsu| . ege puNa evamAhaMsu 4. tA aNupakkhameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 5. tA aNumAsaseva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu tA aNu uumeva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (3) sUryano prakAza pratyeka ahorAtramAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (4) sUryano prakAza pratyeka pakSamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (5) sUryano prakAza pratyeka mAsamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (6) sUryano prakAza pratyeka RtumAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (7)suryano prakAza pratyeka ayanamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (8) sUryano prakAza pratyeka saMvatsaramAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (9) sUryano prakAza pratyeka yugamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM kahyuM che - (10) sUryano prakAza pratyeka sau varSamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 7. tA aNu ayaNameva sariyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evmaahNs| ege puNa evamAhaMsu 8. tA aNusaMvaccharameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa egamAhaMsu tA aNujugameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 10. tA aNuvAsa-sayameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 loka prajJapti tiryak loka : sUryanI ojanI saMsthiti 11. tA aNuvAsa-sahassameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 12. tA aNuvAsa-saya- sahassameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 13. tA aNupuvvameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 14. tA aNupuvvasayameva sUriyassa oyA aNNA sabakhtara, aLA mavera, e mAhaMtu / ege puNa evamAhaMsu 15. tA aNupuvvasahassameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 16. tA aNupuvvasayasahassameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 17. tA aNupaliovamameva sUriyassa oyA aNNA bakhtara, aLA avera, o ege puNa evamAhaMsu mAtaMtu / 18. tA aNupaliovamasayameva sUriyassa oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege vanAhaMdu / / For Private sUtra 1068 (11) sUryano prakAza pratyeka hajAra varSamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (12) sUryano prakAza pratyeka lAkha varSamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. Personal Use Only eka (anya mAnyatAvALAoe)vaLI evuM paNa kahyuM che = (13) sUryano prakAzapratyeka pUrvamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che (14) sUryano prakAza pratyeka sau pUrvamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che (15) sUryano prakAza pratyeka hajAra pUrvamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che (16) sUryano prakAza pratyeka lAkha pUrvamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (17) sUryano prakAzapratyeka palyopamamAM anya utpannathAyacheaneanyavilIna thAyache. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (18) sUryano prakAza pratyeka so palyopamamAM anya utpanna thAya che ane anya vilIna thAya che. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1068 tiryapha loka sUryanA ojanI saMsthiti gaNitAnuyoga bhA.-2 91 ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 19. tA aNupaliovamasahassameva sUriyassa (19) sUryano prakAza pratyeka hajAra palyopamamAM oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege anya utpanna thAya che ane anya vilIna evmaahNsu| thAya che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 20. tA aNupaliovamasayasahassameva sUriyassa (20) sUryano prakAza pratyeka lAkha palyopamamAM oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege anya utpanna thAya che ane anyavilIna evmaahNsu| thAya che. ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 21. tA aNusAgarovamameva sUriyassa oyA (21) sUryano prakAza pratyeka sAgaropamamAM aNNA uppajjai, aNNA avei, ege anya utpanna thAya che ane anya vilIna evmaahNsu| thAya che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM kahyuM che - 22. tA aNusAgarovama-sayameva sUriyassa oyA (22) sUryano prakAza pratyeka so sAgaropamamAM aNNA uppajjai, aNNA avei, ege anya utpanna thAya che ane anya vilIna evmaahNsu| thAya che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che -- 23. tA aNusAgarovama-sahassameva sUriyassa (23) sUryano prakAza pratyeka hajArasAgaropamamAM oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege anya utpanna thAya che ane anya vilIna evmaahNsu| thAya che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 24. tA aNusAgarovama-sayasahassameva sUriyassa (24) sUryano prakAza pratyeka lAkha sAgaropamamAM oyA aNNA uppajjai, aNNA avei, ege anya utpanna thAya che ane anya vilIna evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 25. tA aNuussappiNi, osappiNimeva (25) sUryano prakAza pratyeka utsarpiNIsuuriyss oyA aNNA uppajjai, aNNA avasarpiNImAM anya utpanna thAya che avei, ege evmaahNsu| ane anya vilIna thAya che. vayaM puNa evaM vayAmo ame vaLI A pramANe kahIe chIe - thAya che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 loka prajJapti tiryapha loka : sUryanA ojanI saMsthiti sUtra 1068 (ka) tA tIsaM tIsaM muhutte sUriyassa oyA avaliyA bhavaiteNa paraMsUriyassa oyA aNavadriyA bhavai, (kha) chammAse sUrie oyaM NibbuDDhei, chammAse sUrie oyaM abhivuDDhei, (ga) nikkhamamANe sUrie desaM NibuDDhei, pavisamANe sUrie desaM abhivuDDhei / (ka) sUryano prakAza trIsa-trIsa muhUrta paryanta avasthita rahe che tadanantara sUryano prakAza anavasthita thaI jAya che. (kha) sUryano prakAza cha mAsa (sudhI) ghaTato rahe che ane sUryano prakAzamAsa(sudhI)vadhato rahe che. (ga) (sarvAbhyantara maMDaLathI)nIkaLelo sUrya(1830 bhAgomAMthI eka-eka bhAgane) dezane (pratyeka ahorAtramAM) ghaTADato rahe che. (sarva bAhya maMDaLathI sarvAbhyantara maMDaLanI bAjuM) praveza karela sUrya(1830bhAgomAMthI eka-eka bhAgane) dezane (pratyeka ahorAtramAM)vadhAre che. pra. A prakAranuM kathana karavAno hetu zuM che? kaho. e jaMbUdvIpa dvIpa badhA dvIpa-samudronI aMdara che. badhAmAM nAno che. vRttAkAra AkArathI sthita che. -cAvata ekalAkha yojana lAMbo-pahoLo che. traNa lAkhasoLa hajAra baso sattAvIsa yojana, traNakosa ekaso aThThAvIsa dhanuSa tera AMgaLa ane aDadhA AMgaLathI kaMIka vadhunI paridhikahevAmAM AvI che. pa. tattha ko heu ? Ahie tti vaejjA ? u. tA ayaM NaM jaMbuddIve dIve savva dIva-samuddANaM sabvabhaMtarAe savva khuDDAge vaTTe -jAva-joyaNasahassamAyAmavikkhaMbhe NaM tiNNi joyaNasayasahassAI, solasasahassAI doNNi ya sattAvIse joyaNasae, tiNNi kose, aTThAvIsaMca dhaNusayaM, terasa ya aMgulAI addhagulaM ca kiMci visesAhie parikkheve NaM paNNatte, (1)tA jayA NaM sUrie sabbabhaMtara maNDalaM uvasaMka mittA cAraMcarai, tayANaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasa muhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhvi| (2) se nikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abhiMtarANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| (1) jyAre sUrya sabhyattara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. tA jayA NaM sUrie abhiMtarANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraMcarai. tayA NaM egeNaM rAidie NaM egaM bhAgaM oyAe divasakhittassa nibuDDhittA rayaNikhittassa abhivuDDhittA cAraM carai, maMDalaM aTThArasehiM tIsehiM saehiM chettaa| tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, dohiM egaTThibhAga muhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai; dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA, (2) (sarvAbhyattara maMDaLathI) nIkaLelo sUrya navA saMvatsaranA dakSiNAyanano AraMbha karato prathama ahorAtramAM AbhyantarAnantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya AbhyantarAnantara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre maMDaLane aDhAraso trIsa bhAgomAM vibhAjita karIne eka ahorAtramAM eka bhAga divasa kSetranA prakAzane ghaTADI ane rajani-kSetrano vadhArIne gati kare che. tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga ochA aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI eka bhAga vadhu bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (3) (AbhyantarAnantara maMDaLathI) nIkaLelo sUrya bIjI ahorAtramAM AbhyantarAnantara trIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che. (3) se nikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abhiMtarANaMtaraM taccaM maNDalaM uvasaMkamittA cAra va6, Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvAbhyantara maMDala se sarva bAhya maMDala meM jAte hue pUrva aura pazcima dizA ke (do) sUrya sarva bAla maMDala sarvAbhyantara sadAbhyantara PALA sarva bAhyamaMDala -maMDala antararayo. lavaNa samudra Lar H EALTE sarva bAhyamaMDala meM sthita pUrva aura pazcima dizA ke sUryoM kA punaH sarvAbhyantara maMDala meM praveza sarvabAhAmaMDala sarvabAhAmaMDala lavaNa samudra vizeSa varNana mATe juo : sUtra 1068 pRSTha 92 thI 94 sudhI 92-e ternational Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1068 tiryak loka : sUryanA ojanI saMsthiti tA jayA NaM sUrie abbhiMtarANaMtaraM taccaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM dohiM rAIdiehiM do bhAge oyAe divasa - khettassa nivvuDDhittA, rayaNi-khettassa abhivuDDhettA cAraM carai, maNDalaM aTThArasehiM tIsehiM saehiM chettA, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, cauhiM egaTThabhAga muhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA, (4) evaM khalu eeNaM uvAeNaM nikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe egamege maMDale, egamege NaM rAidie NaM egamegaM egamegaM bhAgaM oyAe divasa- khettassa nivbuDDhemANe- nivvuDDhemANe rayaNi-khettassa abhivuDDhemANe- abhivuDDhemANe savva bAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / (5) tA jayA NaM sUrie savvabyaMtarAo maMDalAo savva bAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM savvabbhaMtaraM maMDalaM paNihAya ege NaM tesie rAiMdiyasae NaM egaM tesIyaM bhAgasayaM oyAe divasa - khettassa nivvuDDhettA rayaNi khettassa abhivuDDhettA cAraM carai, maMDalaM aTThArasehiM tIsehiM saehiM chettA / tayA NaM uttamakaTTapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / esa NaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa pajjavasANe / ( 1 ) se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe paDhamaMsi ahorattasiM bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM ege NaM rAidie NaM egaM bhAgaM oyAe rayaNikhettassa nivbuDDhettA divasa - khettassa abhivuDDhettA cAraM carai, maMDalaM aTThArasehiM tIsehiM saehiM chettA / For Private gaNitAnuyoga bhA.-2 93 jyAre sUrya AbhyantarAnantara trIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre maMDaLane aDhAraso tIsa bhAgomAM vibhakta karIne be ahorAtramAM be bhAga divasa-kSetranA prakAzane ghaTADIne ane rajani-kSetrano vadhArInegati kare che. tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ocho aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhu bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (4) A prakAre A kramathI nIkaLelo sUrya tadananta2 maMDaLathI tadanantara maMDaLamAM saMkramaNa karato-karato pratyeka maMDaLamAM temaja pratyeka ahorAtramAM eka-eka bhAga divasa kSetranA prakAzane ghaTADato-ghaTADato ane ranikSetrano vadhArato-vadhArato sarva bAhya maMDaLanI tarapha AgaLa vadhato gati kare che. (5) jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLathI sarva bAhya maMDaLanI tarapha gati kare che tyAre maMDaLane aDhAraso trIsa bhAgomAM vibhAjita karIne sarvAbhyantara maMDaLa sivAya ekaso jyAMsI ahorAtramAM ekaso jyAMsI bhAga divasakSetranA prakAzane ghaTADIne ane rajani-kSetrano vadhArIne gati kare che. Personal Use Only tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. e prathama cha mAsa (dakSiNAyananA) che. e prathama cha mAsano aMta che. (1) (sarva bAhya maMDaLanI taraphathI) aMdara praveza karato evo sUrya bIjA cha mAsathI uttarAyaNa (no) prAraMbha karato evo prathama ahorAtramAM bAhyAnAra maMDaLane prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya bAhyAnantara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre maMDaLane aDhAraso trIsa bhAgomAM vibhakta karIne eka ahorAtramAM eka bhAga rajani-kSetranA prakAzane ghaTADIne ane divasa-kSetrano vadhArIne gati kare che. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 loka prajJapti tiryapha loka : sUryanA ojanI saMsthiti sUtra 1068 tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, dohiM A samaye eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhutte divase bhAga ochA aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie| ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. (2) se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi (2) (bAhyAnantara maMDaLanI taraphathI) aMdara praveza bAhirANaMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM karato evo sUrya bIjA ahorAtramAM bAhya tRtIya rA . maMDaLane prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM taccaM maMDalaM jyAre sUrya bAhyAnantara trIjA maMDaLane prApta kare uvasaMkamittA cAraM carai, tayANaMdohiMrAiMdiehiM che tyAre maMDaLane aDhAraso trIsa bhAgomAM dobhAe oyAe rayaNikhettassa nibuDDhettA divasa vibhAjIta karIne be ahorAtramAM be bhAga khettassa abhivuDDhettA cAraM carai, maMDalaM 2jani-kSetramAM prakAzane ghaTADIne ane aTThArasahiM tIsehiM saehiM chettaa| divasa-kSetramAM vadhArIne gati kare che. tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM e samaye eka muhUrtamAM ekasaTha bhAgomAMthI egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhutte divase cAra bhAga ochI aDhAra muhUrtanI rAtrI hoya che bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie| ane eka muhUrtanA ekasaThabhAgomAMthI cArabhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. (3) evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie (3) A pramANe A krame praveza karato evo sUrya tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM tadanantara maMDaLamAMthI tadanantara maMDaLanI tarapha saMkamamANe-saMkamamANe egamege maMDale egamege NaM sakramaNa karato-karato pratyeka maMDaLamAM temaja rAiMdie NaM egamegaM bhAgaM oyAe rayaNi-khettassa pratyeka ahorAtramAM eka-eka bhAga nivvuDDhemANe-nivvuDDhemANe divasa khettassa rajani-kSetramAM prakAzane dhaTADato-dhaTADato ane abhivuDDhemANe-abhivuDDhemANe sabvabbhaMtaraM maMDalaM divasa-kSetramAM vadhArato-vadhArato sarvAbhyantara uvasaMkamittA cAraM cri|| maMDaLanI tarapha AgaLa vadhato gati kare che. (4)tA jayA NaM sUrie saca bAhirAo maMDalAo (4) jyAre sUrya sarvabAhyamaMDaLathI sarvAbhyantara maMDaLa savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA nI tarapha gati kare che tyAre maMDaLane aDhAraso NaM savvabAhiraM maMDalaM paNihAya ege NaM tesIe NaM trIsa bhAgomAM vibhAjIta karIne sarva bAhyamaMDaLa rAiMdiyasaeNaM egetesIyaM bhAgasayaM oyAe rayaNi sivAya ekasoccAMsI ahorAtramAM eka so khettassa nibuDDhettA divasa-khettassa abhivuDDhettA tyAMsI bhAga divasakSetranA prakAzane ghaTADIne cAraM carai, maMDalaM aTThArasehiM tIsehiM saehiM chettaa| ane rajanI-kSetramAM vadhArIne gati kare che. tayA NaM uttamakaTThapatteukkosae aThArasamuhutte divase A samaye utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. esa NaM docce chammAse, e bIjA cha mAsa (uttarAyaNAnA) che. esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe, e bIjA cha mAsanuM paryavasAna che. esa NaM Aicce saMvacchare, e Aditya saMvatsara che. esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / e Aditya saMvatsaranuMparyavasAna che. -mUriya. 5. 6, su. 27 - caMdra, pU. 6, mu. 27 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1069 sUrieNa pagAsiyA pavvayA 1069. pa. tA kiM te sUriyaM varai ? Ahietti vaejjA ? . ra. 2. 4. 6. 3. tiryak loka : sUryathI prakAzita parvata u. tattha khalu imAo vIsaM paDivattIo paNNattAo, taM jahA- tatthege evamAhaMsu, 1. tA maMdare NaM pavvae sUriyaM varai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - 2. tA me aaN pava sUriye varadda, pevamA Mnu | 3 - 19. evaM eeNaM abhilAve NaM NeyavvaM tadeva-bhAva- 2 ege puNa evamAhaMsu 20. tA pavvayarAye NaM pavvae sUriyaM varai, ege evamAhaMsu / vayaM puNa evaM vayAmo tA maMdare NaM pavvae sUriyaM varai, evaM vi pavuccai taheva - jAva-retA pavvayarAye NaM pavvae sUriyaM varas, evaM vi pavuccai / (ka) tA je NaM poggalA sUriyassa lesaM saMti, te NaM puggalA sUriyaM varayaMti / (kha) adiTThA vi NaM poggalA sUriyaM varayaMti / (ga) carimalessaMtaragayA vi NaM poggalA sUriyaM varayati / -sUriya. pA. 7, mu. 28 sUryathI prakAzita parvata : 1069. pra. u. gaNitAnuyoga bhA.-2 95 For Private Personal Use Only sUryavaDe kayo(parvata)prakAzita thAya che ? kaho.1 A aMge A vIsa mAnyatAo hovAnuM kahevAmAM Ave che, jemake - emAMthI eka mAnyatAvALAoe AvuM kahyuM che. - (1)sUryathI mandara parvata' prakAzita thAya che. eka(anya mAnyatAvALAoe)vaLI AvuM paNa kahyuM che - (2) sUryathI 'merU parvata' prakAzita thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI AvuM paNa kahyuM che (3-19) A pramANe e abhilApothI pUrvavatyAvat - jANavo joIe. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI AvuM paNa kahyuM che. (20) sUryathI parvatarAja' prakAzita thAya che. sUryane (svaprakAza rUpamAM) kayo (parvata) varaNa (svIkAra) kare che ? sUryane 'mandara parvata' (svaprakAzarUpamAM) varaNa svIkAra kare che. u52 e vIsa sUtrono zabdArtha A pramANe thAya che. ahIM anuvAdamAM amo phalitArtha ja Apyo che. "sUriyasa jessA kidhAyanA vaLvaya" A zISarkanI antargata sUrya. pA. 5, su. 26 mAM vIsa mAnyatAo anusAra sUryanI lezyAne pratihata karanArA vIsa parvatonA nAmanI gaNatarI karavAmAM AvI che tyAM paNa enI anusAra mULapATha temaja anuvAdanA badhA AlApaka kahevA joIe. ame paNa A pramANe kahIe chIe - sUryathI 'mandara parvata' paNa prakAzita thavAnuM kahevAmAM Ave che, e pramANe -yAvata- parvatarAja paNa prakAzita thAya che. (ka) jeTalA pudgala sUryanA prakAzane sparza kare che eTalA ja pudgalone sUrya prakAzita kare che. (kha) adaSTa (ati sUkSma) pudgalono paNa sUrya prakAzita kare che. (ga) mandara parvatanIcAretaraphanA uparanAbhAganA pudgalone paNa sUrya prakAzita kare che. uparanA TippaNamAM sUcita zIrSakanI antargata sUrya pA. 5, su. 26 anusAra sUrya-prajJaptinA saMdarbha kartAe ahIM paNa manda25rvatanA vIsa nAmone paryAyavAcI mAnIne samanvaya karI lIdho che. vandra. pA. 7, 1. 28 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 loka prajJapti tirthaka loka : sUrya tejano avarodha karanAra parvata sUtra 1070 sUriyassa lessA paDidhAyagA pavvayA sUryanA tejano avarodha karanArA parvata2070. 4. tA #lsi je mUriyalsa smA diyA? madira 1070. pra. sUryanA tejano avarodha konAthI thAya che ? kaho. tti vaUbbA u. tattha khalu imAovIsaMpaDivattIo paNNattAo, u. A aMge A vIsa pratipattio (mAnyatAo) te nahIM hovAnuM kahevAmAM AvyuM che, jemake - tatthege evamAhaMsu emAMthI eka mAnyatAvALAoe)AvuM kahyuM che1. tA maMdaraMsi NaM pavvayaMsi suriyassa lessA (1) sUryanA tejano maMdara parvata' vaDe avarodha paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege evmaasu| thAya che. ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 2. tA meruMsi NaM pavvayaMsi suriyassa lessA (2) sUryanA tejano meru parvata' vaDe avarodha paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege evmaahNsu| thAya che. ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 3. tAmaNoramaMsi NaM pabvayaMsi sariyassa lessA (3) sUryanA tejano manorama' parvata vaDe paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege evmaahNsu| avarodha thAya che. ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 4. tA sudaMsaNaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa lessA (4) sUryanA tejano sudarzana' parvata vaDe paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege evmaahNsu| avarodha thAya che. ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 5. tA sayaMpahaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa lessA (5) sUryanA tejano svaya...bha' parvata vaDe paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege evmaahNsu| avarodha thAya che. ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 6. tA girirAyaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa (6) sUryanA tejano 'girIrAja parvata vaDe lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege avarodha thAya che. evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 7. tA rayaNuccayaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa (7) sUryanA tejano roccaya' parvata vaDe lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege avarodha thAya che. evmaahNsu| Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1070 tiryapha loka : sUrya tejano avarodha karanArA parvata gaNitAnuyoga bhA.-2 97 ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 8. tA siluccayaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa (8). sUryanA tejano ziloccaya' parvata vaDe lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege avarodha thAya che. evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che. - 9. tA loyamajhaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa (9) sUryanA tejano loka madhya parvata vaDe lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege avarodha thAya che. evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 10. tA loganAbhiMsi NaM pavvayaMsi suriyassa (10) sUryanA tejano loka nAbhi' parvata vaDe lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege avarodha thAya che. evamAhaMsuege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 11. tA acchaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa lessA (11) sUryanA tejano 'accha' parvata vaDe paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege evmaahNsu| avarodha thAya che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 12. tA sUriyAvattaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa (12) sUryanA tejano sUryAvarta parvata vaDe lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege avarodha thAya che. evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 13. tA sUriyAvaraNaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa (13) sUryanA tejano 'sUryAvaraNa' parvata vaDe lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege avarodha thAya che. ege puNa evamAhaMsu - 14. tA uttamaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - (14) sUryanA tejano uttama' parvata vaDe avarodha thAya che. eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 loka prajJapti tiryapha loka : sUrya tejano avarodha karanArA parvata sUtra 1070 15. tA disAdisiM NaM pavvayaMsi suriyassa lessA (15) sUryanA tejano dizAonA AdirUpa paDihayA, Ahie tti vaejjA, egeevmaahNsu| parvata vaDe avarodha thAya che. ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 16. tA avayasaMsi NaM pabvayaMsi suriyassa lessA (16) sUryanA tejano avasa' parvata vaDe paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege evamAhaMsu / avarodha thAya che. ege puNa evmaahNsu| eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 17. tA dharaNi khIlaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa (17) sUryanA tejano dharaNI-kIla' parvata vaDe lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege avarodha thAya che. evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 18. tA dharaNi siMgaMsi NaM pavvayaMsi suriyassa (18) sUryanA tejano dharaNI-zRMga' parvata vaDe lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege avarodha thAya che. evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 19. tA pavvaiMdasi NaM pavvayaMsi suriyassa lessA (19) sUryanA tejano parvatendra parvata vaDe paDihayA, Ahie tti vaejjA, egeebmaahNsu| avarodha thAya che. ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALAoe) vaLI evuM paNa kahyuM che - 20. tA pavvayarAyasi NaM pavvayaMsi suriyassa (20) sUryanA tejano parvatarAja' parvata vaDe lessA paDihayA, Ahie tti vaejjA, ege avarodha thAya che. evmaahNsu| vayaM puNa evaM vayAmo ame vaLI evuM kahIe chIejNsinnNpvvyNsi sUriyassalessApaDihayA je parvata vaDe sUryanA tejano avarodha thAya se tA maMdare vi pavuccai-jAva-pavyayarAyA che tene maMdara parvata' kahevAmAM Ave che vi pvucci|' -vAvata'parvatarAja' paNa kahevAmAM Ave che. mandarassa NaM pabbayassa solasa nAmadhejjA paNNattA, taM jhaa-gaahaao(2) madra, (2) meru, (3) marama, (4) suvaMsa, (6) same 2, (6) jirirAya | (7) racanuSyaya (8) piyataMsA, (2 - 20), manne pArU, nAma ya III (12) che, (22) mUriyAva, (13) mUriyAvarane riyA (24) 3ttame ya, (25) visADhi ya, (26) vase 2 sonjhase rA - (4) sama, sa, 26, mu. 2, () navuM. vaivava. 4, mu. 206, A be gAthAomAM mandara parvatanA soLanAma gaNAvavAmAM AvyA che. ahIM enA sivAya cAra aupamika nAma bIjApaNa che. mandara parvatanA A vIsa paryAyavAcI nAmonI anyonya mAnyatAvALAo judA-judA parvata (hovAnuM) mAne che. paraMtu sUryaprajJaptinA saMkalanakartAe samavAyAga ane jaMbudvIpa prajJapti anusAra mandara parvatanA A vIsa paryAyavAcI nAmo ne sama mAnI badhI mAnyatAono samanvaya karyo che. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1071 tiryapha loka : jaMbudvIpamAM sUryonI kSetragatinuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 99 (ka) tA je NaM puggalA sUriyassa lessaM phusaMti (ka) jeTalA mugala sUryanA tejano sparza kare te NaM puggalA sUriyassa lessaM pddihnnNti| che te ja pudgala sUryanA tejano avarodha 72 je. (kha) adiTThA vi NaM puggalA sUriyassa lessaM adaSTa (sUkSma) pudgala paNa sUryanA paDihaNaMti, tejano avarodha kare che. (ga) carimalessaMtaragayA vi puggalA sUriyassa (ga) carama (meru parvatanI cAre taraphanA lessaM paDihaNaMti / uparanA bhAganA) pudgala paNa sUryanA -sUriya. pA. 5, su. 26 tejano avarodha kare che. jaMbuhIve sUriyANaM khettagai-parUvaNaM jebUdvIpamAM sUryanI kSetra-gatinuM prarUpaNa : 1071. pa. (ka) jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve sUriyA - kiM tIyaM 1071. pra. (6) bhagavan ! bhUdvIpa nAmanA dAma khettaM gacchaMti ? sUrya zuM bhUtakALa kSetramAM cAle che? (kha) paDuppannaM khettaM gacchaMti ? (4) vartamAna kSetramA yAle cha ? (ga) aNAgayaM khettaM gacchaMti ? (1) anAgata kSetramA yAle cha ? u. (ka) goyamA ! No tIyaM khettaM gcchNti| 6. (6) gautama! bhUta kSetramAyAlato nathI. (kha) paDuppannaM khettaM gacchaMti, (4) vartamAna kSetramA yAsato nathI ? (ga) no aNAgayaM khettaM gacchati / (1) anAgata kSetramA yAsato nathI. pa. taM bhaMte ! kiM puTuM gacchaMti, apuTuM gacchaMti ? pra. he bhagavan! te sUryavartamAna kSetrano sparza karIne cAle che ke sparza karyA vinA cAle che ? u. goyamA! puTuM gacchaMti, no apuTuM gacchaMti-jAva-3 . he gautama! te vartamAna kSetrano sparza karIne cAle cha sparza yAvinA yAsato nathI. - yAta1. canda. pA. 5, su. 26 2. bhaga. sa. 8,u. 8, su. 38 3. yAvat-pada se saMgrahita sUtra pa. taM bhaMte ! kiM ogADhaM gacchaMti, aNogADhaM gacchati ? u. goyamA ! ogADhaM gacchaMti, No aNogADhaM gacchati / pa. taM bhaMte ! kiM aNaMtarogADhaM gacchaMti, paraMparogADhaM gacchaMti ? u. goyamA ! aNaMtarogADhaM gacchaMti, No paraMparogADhaM gacchati / pa. taM bhaMte ! kiM aNuM gacchaMti, bAyaraM gacchaMti ? u. goyamA ! aNuM pi gacchaMti, bAyaraM pi gacchaMti / pa. taM bhaMte ! kiM uddhaM gacchaMti, ahe gacchaMti, tiriyaM gacchaMti? u. goyamA ! uddhaM pi gacchaMti, ahe vi gacchaMti, tiriyaM vi gacchaMti / pa. taM bhaMte ! kiM AI gacchaMti, majjhe gacchaMti, pajjavasANe gacchaMti ? u. goyamA ! AI pi gacchaMti, majjhe vi gacchaMti, pajjavasANe vi gacchaMti / pa. taM bhaMte ! kiM savisayaM gacchaMti. avisayaM gacchaMti ? u. goyamA ! savisayaM gacchaMti, No avisayaM gcchNti| pa. taM bhaMte ! kiM ANuputviM gacchaMti, aNANapubbiM gacchaMti ? u. goyamA ! ANupuTviM gacchaMti, No aNANapubbiM gacchati / pa. taM bhaMte ! kiM egadisiM gacchaMti - jAva-chaddisiM gacchaMti ? u. goyamA ! egadisiM gacchati, niyamA chaddisiM gacchati / -jambu. vakkha. 7, su. 170 TIkA se uddhRta Jain Education Interational Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 loka prajJapti pa. taM bhaMte! izavitti machaMti, vinniti ? tiryak loka : jaMbudvIpamAM sUryonI kSetragatinuM prarUpaNa u. goyamA ! No egadisiM gacchaMti, niyamA chaddisiM gacchaMti / - naMvu. vava. 7, su. 70 (1) DuppAM letta khoveMti ? (T) JaLAya letta unnovRti? 3. (4) goyamA ! no tIyaM letta 3khkhovaMti, jaMbuddIve sUriyA paDuppanna khettaM ujjoveMti jaMbudrIpamAM sUrya vartamAna kSetrane udyotita kare che H 2072. 1. (4) naMvuddIne na maMte ! pIve sUriyA - triM tIyaM 1072. pra. (ka) hebhagavan ! jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM sUrya khettaM ujjoveMti ? zuM bhUtakALanA kSetrane udyotita kare che ? (kha) vartamAna kSetrane udyotita kare che ? (ga) ke anAgata kSetrane udyotita kare che ? u. (ka) he gautama ! te bhUtakALanAkSetrane udyotita nathI karato. (1) vaDDappAM letta khovRti, (T) no sAyaM hetta unnovRti, evaM taveMti, evaM bhAsaMti- jAva-niyamA chaddisiM bhAti / (6) paDupana letta omAsaMti ? (T) aLayuM letta omAsaMti, 3. (6) goyamA ! no tIyaM letta momAsaMti, (6) vaDunuM zvetaM gomAsaMti, (ga) no aNAgayaM khettaM obhAsaMti, 1. te maMte ! niM pukuM ema saMti, apuruM omAnaMti ? - bha. sa. 8, 3. 8, su. 41-42 jaMbuDIve sUriyA papannaM khettaM obhAsaMti - 2073. 1. (6) naMnuddIne juM maMte ! TIne sUriyA vi tIyaM 1073. pra. (ka) khettaM obhAsaMti ? u. goyamA ! puDhaM obhAsaMti, no apuTTha JomAsaMti-nAva- 2 sUtra 1072-73 pra. he bhagavan ! zuM te (sUrya) eka dizAmAM cAle che ke chaye dizAomAM cAle che ? u. he gautama ! te eka dizAmAM cAlato nathI te nizcata rUpathI ye dizAomAM cAle che. 2. namyuM. vavala. 7, mu. 270 2. cAvat- vava se saMgrahitasUtra : 1. taM bhaMte ! kiM ogADhaM obhAsaMti, aNogADhaM obhAsaMti ? goyamA ! ogADhaM obhAsaMti, no aNogADhaM obhAsaMti, 3. (kha) vartamAna kSetrane udyotita kare che. (ga) anAgata kSetrane udyotita nathI karato. ApramANe tapAveche, A pramANe prabhAsita kare che -yAva-nizcaya pUrvaka chaye dizAone bhAsita kare che. jaMbudrIpamAM sUrya vartamAna kSetrane avabhAsita kare che : he bhagavan ! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM sUrya zuM bhUtakALanA kSetrane avabhAsita kare che ? (kha) vartamAna kSetrane avabhAsita kare che ? (ga) ke anAgata kSetrane avabhAsita kare che ? u. (ka) he gautama ! bhUtakALa kSetrane avabhAsita karato nathI. For Private Personal Use Only (kha) vartamAna kSetrane avabhAsita kare che. (ga) anAgata kSetrane avabhAsita karato nathI. pra. he bhagavan ! zuM te pRSTa kSetrane avabhAsita kare che ? ke aspRSTa kSetrane avabhAsita kare che ? u. he gautama! te sparzita kSetrane avabhAsita kare che. asparzita kSetrane avabhAsita karato nathI "yAva (bAkI TippaNa pA.naM. 101 52) Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1074 tiryapha loka : jaMbUdvIpamAM sUryonuM tApakSetra pramANa gaNitAnuyoga bhA.-2 101 pa. taM bhaMte ! kiM egadisiM obhAseMti, chaddisiM pra. he bhagavanu ! zuM te eka dizAne avabhAsita kare obhAseMti ? che ke chaye dizAone avabhAsita kare che ? u. goyamA ! no egadisiM obhAseMti, niyamA u. he gautama ! te eka dizAne avabhAsita nathI chaddisiM obhAseMti / karato te nizcita rIte chaye dizAone avabhAsita kare che. - bhaga. sa. 8, u.8, su. 39-40 jaMbuddIve sUriyANaM tAva khettapamANaM - jaMbudvIpamAM sUryonuM tApakSetra pramANa : 1074. pa. (ka) jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve sUriyA - kevatiyaM 1074. pra. (3) magavan ! yUdvIpa nAmanA dvIpamai khettaM uDDhaM tavaMti ? sUrya uparanI tarapha keTaluM kSetra tape che? (kha) kevatiyaM khettaM ahe tavaMti ? (4) nAyanI ta23 32j kSetra tape cha ? (ga) kevatiyaM khettaM tiriyaM tavaMti? (1) ij 2yu kSetra tapecha ? u. (ka) goyamA ! egaM joyaNasayaM uDDhaM tavaMti,2 6. (3) gautama ! 652nI ta26 meM so yona tape che. (kha) aTThArasajoyaNasayAI ahe tavaMti, 3 (5) nAyanI ta26 aDhAraso yona tape che. pa. sa. (pAna naM. 100thI yAtu) pa. taM bhaMte ! kiM aNaMtarogADhaM obhAsaMti, paraMparogADhaM obhAsaMti ? u. goyamA ! aNaMtarogADhaM obhAsaMti, no paraMparogADhaM obhAsaMti, pa. taM bhaMte ! kiM aNuM obhAseMti, bAyaraM obhAseMti ? u. goyamA ! aNuM pi obhAseMti, bAyaraM pi obhAseMti, pa. taM bhaMte ! kiM uDDhaM obhAseMti, tiriyaM obhAseMti, ahe obhAseMti ? u. goyamA ! uDDhaM pi, tiriyaM pi, ahe vi obhAseMti, pa. taM bhaMte ! kiM AiM obhAseMti, majjhe obhAseMti, aMte obhAseMti ? u. goyamA ! AiM pi, majjhe vi, aMte vi obhAseMti, pa. taM bhaMte ! kiM savisae obhAseMti, avisae obhAseMti ? u. goyamA ! savisae obhAseMti, no avisae obhAseMti, taM bhaMte ! kiM ANupubbiM obhAseMti aNANupubbi obhAseMti ? u. goyamA ! ANupubbiM obhAseMti, no aNANupuTviM obhAseMti, pa. taM bhaMte ! kai disiM obhAseMti ? u. goyamA ! niyamA chaddisiM obhAseMti, pa. taM bhaMte ! kiM egadisiM obhAseMti-jAva-chaddisiM obhAseMti ? u. goyamA ! no egadisiM obhAseMti, niyamA chaddisiM obhAseMti / -bhaga. sa. 8, u. 8, su. 39 TIkA 1. jambu. vakkha. 7, su. 170 2. sUryanA vimAnathI so yojana upara zanaizvara grahanuM vimAna che ane tyAM sudhInI jyotiSacakranI sImA che, eTale enA 52 sUryanutApakSetra nathI. 3. (ka) jaMbudvIpanA pazcima mahAvidehathI jayaMtadvAranI tarapha lavaNa samudranI samIpa kramazaH eka hajAra yojana paryata bhUmi nIce che. e apekSAthI eka hajAra yojana tathA merU samIpanI samabhUmithI 800yojana uMcuM sUryanuM vimAna che, emAM AThaso yojana umeravAthI aDhAraso yojana sUrya vimAnathI nIcenA tarapha tApakSetra che. anya dvIpomAM bhUmi sama rahe che. eTale tyAM sUryanuM nIcenuM tApakSetra kevala AThaso yojananuM ja (hoya) che. aDhAraso yojana nIcenI taraphanA tApakSetranI ane so yojana uparanI taraphanA tApa kSetranI A banne saMkhyA bhegI karatA 1900 yojananuM sUryanuM tApakSetra che. (kha) jambUddIve NaM dIve sUriA ukkoseNaM egUNavIsajoyaNasayAI uDDhamaho tavayaMti / -sama. 19, su. 2 . Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 loka prajJapti (ga) sIyAlIsaM joyaNasahassAiM doNi tevaTTe joyaNasae ekkavIsaM ca saTThibhAe joyaNassa tiriyaM tavaMti / - mana. sa. 8, 3. 8, mu. 46 u. tattha khalu imAo vaLattAmo, taM nahIM - sUriyassa tAvakkhettasaMThitI sUryanA tApa-kSetranI saMsthiti : 2076. 1. tA huM te tAvavavuMttasaMhitI ? ahi tti 1075. pra. sUryanA tApa- kSetranI saMsthiti - vyavasthA kevI vaejjA, che ? kaho. tiryak loka : sUryanA tApa-kSetranI saMsthiti tattha NaM ege evamAhaMsu - solasapaDivattIo 1. tA gehasaMThiyA tAvakkhetta saMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / 2. ege puNa evamAhaMsu - gehAvaNasaMThiyA tAvakkhetta saMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / 3. ege puNa evamAhaMsu - pAsAyasaMThiyA tAvakkhetta saMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / 4. ege puNa evamAhaMsu - 5. ege puNa evamAhaMsu - gopura saMThiyA tAvakkhetta saMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / sUtra 1075 (ga) trAMsA cheMtAlIsa hajAra baso tresaTha yojanaaneekayojananAsAIThabhAgomAMthI ekavIsa bhAga jeTaluM kSetra tape che. picchAghara saMThiyA tAvakkhetta saMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / u. (sUryanA tApa-kSetra aMge) A soLa mAnyatAo (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che, jemake - (1) emAMthI eka mAnyatAvALA A pramANe kahe che - "gharanA AkAra jevI(sUryanA)tApa-kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. (2) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - gRhApaNa- ghara ane dukAna ekI sAthe hoya evI (sUryanA) tApakSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. (3) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - prAsAda- rAjamahela jevI(sUryanA)tApakSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. (4) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - gopura-nagara dvAra jevI (sUryanA) tApa kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. (5) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - prekSA-gRha- maMtraNAgRha jevI (sUryanA) tApa-kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. apekSAe kahevAmAM AvyuM che. arthAt 1. (ka) ahIM trAMsA tApakSetre (aMgenuM) kathana pUrva-pazcima dizAnI utkRSTA eTalA aMtare sthita sUrya mAnava-cakSu vaDe joI zakAya che. sUrya uttaradizAmAM 180 yojana ochuM pistAlIsa hajA2 yojana, dakSiNa dizAmAM dvIpamAM 180 yojana ane lavaNa samudramAM tetrIsa hajA2 traNaso tetrIsa yojana temaja eka yojananA trIjA bhAgayukta dUrathI joI zakAya che. (6) namyuM. vavavu. 7, mu. 273 (T) mUriya. pA. 4, su. 2 (6) candra. pA. 4, su. 26 For Private Personal Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1075 tiryapha loka : sUryanA tApa-kSetranI sthiti gaNitAnuyoga bhA.-2 103 6. paNa pukha vimAe - (6) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - valabhIsaMThiyAtAvakkhettasaMThitI paNNattA, valabhI-ghara para DhAMkavAmAM AvatAchAparA ege evamAhaMsu / jevI (sUryanA) tApa-kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. 7. ane pukha gvamAhiMsu - (7) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - hammiyatalasaMThiyA tAvakkhettasaMThitI harpatala-talagharavI(sUryanA)tapa-kSetranI paNNattA, ege evamAhaMsu / saMsthiti kahevAmAM AvI che. 8. puLa pavanahaMsu - (8) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - vAlaggapotiyAsaMThiyA tAvakkhettasaMThitI vAlAjhapotikA- AkAzataTa nI madhyamAM paNNattA, ege evmaasu| sthita krIDAgRha mATenA laghu prasAda jevI (sUryanA tApa-kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. 6. ane puna jIvana haMsu - (9) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - jassaMThie jaMbuddIve tassaMThie tAvakkhetta jebudvIpano je AkAra che evA prakAranI saMThitI paNNattA, ege evmaahNsu| (suryanA)tApa-kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. 10. ege puNa evamAhaMsu - (10) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - jassaMThie bhArahevAse tassaMThietAvakkhetta bharatakSetrano je AkAra che evA AkAra saMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / jevI (sUryanA) tApa-kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. 2. je pukha vimAeyu - (11) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - ujjANasaMThiyAtAvakkhettasaMThitI paNNattA, udyAna-bAga jevI(sUryanA)tApa-kSetranI ege evmaahNsu| saMsthiti kahevAmAM AvI che. 12. ege puNa evamAhaMsu (12) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - nijjANasaMThiyAtAvakkhettasaMThitIpaNNattA, nirmANa-gAma ke nagaramAMthI nikaLavAnA ege evmaahNsu| mArga jevI (sUryanA)tApa-kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. 13. ege puNa evamAhaMsu - (13) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 loka prajJapti 14. ege puNa evamAhaMsu egao NisadhasaMThiyA tAvakkhettasaMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / 15. ege puNa evamAhaMsu duhao NisadhasaMThiyA tAvakkhettasaMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / 16. ege puNa evamAhaMsu - seyaNagasaMThiyA tAvakkhettasaMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / tiryak loka : sUryanA tApakSetranI saMsthiti seyaNagapaTTasaMThiyA tAvakkhettasaMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / aMto saMkuciyA, aMto vaTTA, vayaM puNa evaM vayAmo tA uddhImuha kalaM buA- pupphasaMThiyA tAvakkhettasaMThitI paNNattA, aMto aMkamuhasaMThiyA' bAhiM satthimuhasaMThiyA' / mUriya. pA. 4, su. 26 (6) caMdra. pA. 4, mu. ra - arest bAhiM pidhulA sUtra 1075 eka niSadha- rathanA eka bAju joDavAmAM Avela baLada jevI(sUryanA)tApa-kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. (14) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - For Private Personal Use Only be niSadha-2thanI banne bAju joDAyelA baLado jevI (sUryanA) tApa-kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. (15) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - secanaka-bAja pakSI jevI(sUryanA)tApakSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. (16) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - secanaka-pRSTha- bAja pakSInA pRSTha bhAga jevI (sUryanA) tApa- kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. chu. (6) bhUriya. pA. o o, su. o 0 0 (6) nIvA. Dei. rU, su. 277 (ga) aMtarmerUdizi aMka = padmAsanopaviSTasyotsaMgarUpa Asanabandha : tasya mukhaM agrabhAgorddhavalayAkArastasyeva saMsthita saMsthAnaM yasyA sA, 2. (ka) tathA bahirlavaNadizi svastikamukhasaMsthitA, svastikaH supratItaH tasya mukhaM agrabhAgaH tasyevAtivastIrNatayA saMsthitaM sasthAnaM yasyA sA paraMtu ame vaLI A pramANe kahIe chIeuparanI tarapha mukha karelA kalaMbukA puSpa (nAlikA puSpa) jevI (sUryanA) tApa-kSetranI saMsthiti kahevAmAM AvI che. aMdarathIsaMkucita(ane)bahArathIvistRta, aMdarathI vRtta-vartulAkA2 (ane) bahArathI pRthula-lAMbI pahoLI, aMdarathI aMkamukha-padmAsana sthita puruSAkAra che. bahArathI svastikanA agrabhAga jevA AkAranI che. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1076-77 tiryapha loka : sUryanA tApakSetra saMsthitinI be hAthAo gaNitAnuyoga bhA.-2 105 tAvakkhetta saMThiie dave bAhAo tApakSetra saMsthitinI be hAthAo (bAhAo) : 1076. ubhao pAseNaM tIse duve bAhAo avaTThiyAo' 1077. tApakSetrI banne lAbhAMDAyAsI avasthita cha, bhavaMti, paNayAlIsaM paNayAlIsaM joyaNasahassAI je pIstAlIsa-pIstAlIsa hajAra yojana lAMbA che. AyAmeNaM, tIse duve bAhAo aNavadriyAo-2 bhavaMti, taM me bhanne thA (mADI)mo sanapasthita cha, 4ma - jahA - 1. savvabbhaMtariyA ceva bAhA, 2. sabva (1) sarvamAnyantara hAthA, (2)sarva bAbahAthA. bAhiriyA ceva bAhA, pa. tattha ko heu tti? vaejjA, pra. 61 vyavasthAnI hetu yo cha ? bel u. tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve - 6. OMdIpa nAmanodvA5 - savvadIva-samuddANaM savvaaMtarAe, savva khuDDAe, badhA dvIpa samudronI aMdara badhAthI nAno che. vaTTe tellApUya-saMThANa-saMThie, telamAM taLelA mAlapuDAo jevA vRttAkAra AkAre sthita che. vaTTe rahacakkavAla-saMThANa-saMThie, rathanA paiDA jevA vRttAkAra AkAre sthita che. baTTe pukkharakaNNiyA-saMThANa-saMThie, kamala-karNikA jevA vRttAkAra AkAre sthita che. vaTTe paDipuNNacaMda-saMThANa-saMThie, pratipUrNa caMdra jevA vRttAkAra AkAre sthita che. egaM joyaNasayasahassaM AyAma-vikkhaMbheNaM, eka lAkha yojana lAMbo-pahoLo che. tiNNi joyaNasayasahassAI, solasasahassAI traNa lAkha, soLa hajAra baso sattAvIsa yojana doNNi ya sattAvIse joyaNasae, tiNNi ya kose, traNa koza, ekaso aThThAvIsa dhanuSya tera AMgaLa aTThAvIsaM ca dhaNusayaM, terasa aMgulAI addhaMgulaM ca ane aDadhA AMgaLathI kaMIka vadhunI paridhi kiMci visesAhiyaM parikkheveNaM paNNatte / / kahevAmAM AvI che. - sUriya. pA.4, su. 25 tAvakkhettasaMThiie parikkhevo - tApakSetra saMsthitinI paridhi : 1077. tAjayANaM sUriesavvabbhaMtaramaMDalaM uvasaMkamittA cAraM 1077. nyAre sUryasamyintarabhaMjanesakSya banAvIne gati caraMti, tayA NaM uddhImuhakalaMbuA-puSphasaMThiyA kare che tyAre uparanI tarapha mukha vALA kalaMbuka puSpanA tAvakkhettasaMThiI AhitAti vaejjA , AkAra jevI tApa-kSetranI AkRti hovAnuM kahevAmAM sAvyuM che. aMto saMkuDA, bAhiM vitthaDA, aMto vaTTA, bAhiM pi te aMdarathI saMkucita, bAharathI vistRta, aMdarathI thulA, aMto aMkamuhasaMThiyA, bAhiM satthimuhasaMThiyA, vRttAkAra, bahArathI sthUla, aMdarathI padmAsananA agrabhAga jevI arthAt adhavalayAkAra, bahArathI svastimA atmAgavI (hoya)che. -sUriya. vRtti. 1. "ye dve bAhe te AyAmena - jambUdvIpagatamAyAmamAzrityAvasthite bhvtH|" 2. "dve ca bAhe anavasthite bhavataH tadyathA sarvAbhyantarA, sarva bAhyA ca / (ka) tatra yA merUsamIpe viSkambhamadhikRtya bAhA sA srvaabhyntraa| (kha) yA tu lavaNadizi jambUdvIpa paryanta viSkambhamadhikRtya bAhA sA sarva bAhyabAhA / (ga) AyAmazca-dakSiNAyatatayA pratipattavyo, viSkambhaH pUrvAparAyatatayA / 3. (ka) canda. pA. 4, su. 25 (kha) jambu. vakkha. 7, su. 168 . Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 loka prajJapti tiryak loka : tApakSetra ane andhakAra kSetra duhao pAseNaM tIse taheba jAva- savvabAhiriyA ceva vAhIM, (ka) tIse NaM savvabbhaMtariyA bAhA maMdarapavvayaM teNaM Nava joyaNasahassAiM cattAri ya chalasIe yasa va dasa bhAge joyaNassa parikkheveNaM, Ahie tti vaejjA, pa. tA seNaM parikkhevavisese kao ? Ahie tti vaejjA ? u. tAjeNaM maMdarassa pavvayassa parikkheve, taM parikkhevaM tihiM guNittA, dasahiM chittA, dasahiM bhAge hIramANe esa NaM parikkhevavisese, Ahie tti vaejjA, (kha) tIse NaM savvabAhiriyA bAhA = lavaNasamuddaM teNaM, 1 cauNauI joyaNasahassAiM aTTha ya aTThasaTThe joyaNasae, cattAri ya dasabhAge joyaNassa parikkheveNaM, Ahie tti vaejjA, pa. tA se NaM parikkhevavisese kao ? Ahie i vaejjA ? u. tAjeNaM jaMbuddIva-dIvassa parikkheve, taM parikkhevaM tihiM guNittA, dasahiM chettA dasahiM bhAge hIramANe = esa NaM parikkheva visese, Ahie tti vajjA', - sUriya. pA. 4, mu. rdha tAvakhettassa aMdhakArakhettassa ya AyAmAINaM parUvaNaM1078. pa. tA tIse NaM tAvakkhette kevaiyaM AyAmeNaM ? Ahie tti vaejjA / u. tA aTThattariM joyaNasahassAiM tiNNi ya tettIse joyaNasae joyaNatibhAge ca AyAmeNaM, Ahie tti vaejjA / pa. tayA NaM kiM saMThiyA aMdhakArasaMThiI ? Ahie tti vaejjA / 3. paddhImuha-javubA- putaMTiyA taheva-khAvabaahiriyaa ceva bAhA / sUtra 1078 banne pArzvabhAgathI sarvabAhya bAhA paryaMta tApa-kSetrano AkAra teja pramANe che. (ka) eka(tApa-kSetra)nI sarva Abhyantara bAhA-jenI paridhi maMdara parvatanI samIpa (mAM) nava hajAra cAraso chayAsI yojana ane eka yojananA dasa bhAgomAMthI navabhAga(9486/9/10)jeTalI che. pra. A(sarvaAbhyantara)bAhAnI paridhi vizeSanI siddhi kayA prakAre che ? kaho. u. maMdara parvatanI paridhine traNa gaNI karIne dasa (vaDe)bhAgavAmAM Ave ane dasano bhAga dIdho hovAthI ene paridhi vizeSa kahevAmAM Ave che. (kha) e (tApakSetra)nI sarva bAhya bAhA-jenI paridhi lavaNasamudranI samIpa corANuM hajAra AThaso aDasaTha yojana aneeka yojananA dasa bhAgomAMthI cAra bhAga (94868 4(10) jeTalI che. pra. e (sarva bAhya bAhAnI) paridhi (siddhi) kayA prakAre che ? kaho. u.jaMbUddIpanI paridhine traNathI guNAkarIne dasanA bhAgavaDe bhAge ane dasanA bhAga dIdho hovAthI te paridhi vizeSa thAya che. tApakSetra ane aMdhakAra kSetranA AyAmAdinuM prarUpaNa : 1078. pra. sUryanoe tApa (prakAzita) kSetrano AyAma keTalo che ? kaho u. eno AyAma aThThottara hajAra traNaso tetrIsa yojana ane eka yojananA traNa bhAgomAMthI eka bhAga (78333/1/3)jeTalo(hoya)che. pra. eaMdhakAra(sUryathI aprakAzita kSetra)no AkAra kevo che ? kaho u. eno AkAra uparanI tarapha mukha karela kalaMbuka puSpa jevo yAva- bAhya bAhA paryanta e prakAre kahevo (joIe). 1. meruparvatanI paridhi 31, 6, 23 yojananI che. tene traNagaNo guNA karavAthI 94, 8, 69, yojana thAya. Ano dasamo bhAga ApavAthI 9, 4, 869/10 bhAga hoya che - A sarva Abhyantara bAhAnI paridhi che. 2. (ka) jammUdrIpanI paridhi 3, 16, 2, 27 yojana traNakoza 128 dhanuSa 13 aMzula temaja aDadhA aMgulathI thoDo vadhAre che. tene dasano bhAga ApavAthI 94, 8, 68 yojananA dasa bhAgomAMthI cAra bhAga jeTalI sarvabAhya bAhAnI paridhi vizeSa che. (kha) candra. pA. 4, su. 25 (ga) jambu. vakkha. 7, su. 168 For Private Personal Use Only www.jairnel|brary.org Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . bAhA mojana ajaTalI mUtra 1078 tiryaku loka : tApakSetra ane andhakAra kSetra gaNitAnuyoga bhA.-2 107 tIse NaM savvabbhaMtariyA bAhA maMdarapavvayaMteNaM enI sarvAbhyantara bAhA maMdaraparvatanI samIpa chajjoyaNasahassAiM tiNNi ya cauvIse joyaNasae cha hajAra traNaso covIsa yojana ane eka chacca ya dasabhAge joyaNassa parikkheveNaM Ahie yojananA dasa bhagomAMthI cha bhAga jeTalI tti vejjaa| (324/6/10) paridhivALI che. pa. tA tIse NaM parikkhevavisese kao? Ahie tti pra. enI A paridhi vizeSanuM pramANa kevA prakAranuM vaUjJA . che ? kaho u. tA je NaM maMdarassa pavvayassa parikkheveNaM taM u. maMdara parvatanI pUrvokta paridhine bethI guNAkarI parikkhevaM dohiM guNettA, dasahiM chittA dasahiM ne ene dasanA bhAgavaDe bhAge ane dasanA bhAga bhAge hIramANe, esa NaM parikkhevavisese-Ahie dIdhA hovAthI e paridhi vizeSanuM pramANa tti vaUMA. upalabdha thAya che. tIse NaM savvabAhiriyA bAhA lavaNasamudaM teNaM enI sarva bAhya bAhA lavaNasamudranI samIpa tevaDhei joyaNasahassAI doNNi ya paNayAle tresaTha hajA2 baso pIstAlIsa yojana ane eka joyaNasae chacca ya dasa bhAge joyaNassa yojananA dasa bhAgomAMthI cha bhAga (63245 parikkheveNaM, Ahie tti vejjaa| 610) jeTalI paridhivALI che. pa. tA se NaM parikkhevavisese kao ? Ahie tti pra. enI A paridhi vizeSanuM pramANa kevA prakAranuM vaejjA, che ? kaho u. tAjeNaMjaMbuddIvassa dIvassa parikkheve, taM parikkhevaM jaMbUDhIpa nAmanA dvIpanI pUrvokta paridhi ne be dohiMguNettA dasahiM chettA dasahiM bhAgehiM hIramANe gaNIkaro, dasa vaDe bhAgo ane dasavaDe bhAgavAthI esaNaM parikkhevavisese, Ahie tti vejjaa| e paridhi vizeSanuM pramANa upalabdha thAya che. pa. tA je NaM aMdhakAre kevaiyaM AyAmeNaM ? Ahie e aMdhakAra (sUryathI aprakAzita rahelakSetra)no tti vejjaa| AyAma keTalo che ? kaho tA attari joyaNasahassAiM tiNNi ya tettIse u. eno AyAma aTTottara hajAra traNaso tetrIsa joyaNasae joyaNatibhAgaM ca AyAmeNaM, Ahie yojana ane eka yojananA traNa bhAgamAMthI eka tti vejjaa| bhAga(78333/1/3) jeTalo che. tayA NaM uttamakaTThapatte ukkoseNaM aTThArasamuhutte e samaye sUrya parama utkarSa thavAne (kAraNe) divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhvi| utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jadhanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. pa. tA jayANaM sUrie savvabAhiraMmaMDalaM uvasaMkamittA pra. jyAre sUrya sarva bAhya maMDaLane lakSya karIne gati cAraM carai, tayA NaM kiM saMThiyA tAvakhettasaMThiI kare che tyAre sUryanA e tApakSetrano AkAra kevA Ahie tti vejjaa| prakArano hoya che ? kaho u. tA uddhImuha-kalaMbuyA puSphasaMThiyA tAvakkhetta u. eno akAra upara tarapha jenuM mukha che evA saMThiI Ahie tti vejjaa| kalaMbuka puSpa jevo hoya che. evaM abhiMtaramaMDale aMdhakArasaMThiIe pamANaM taM je pramANe Abhyantara maMDaLamAMaMdhakAranI saMsthiti bAhiramaMDale tAvakkhettasaMThiIe jaM tahiM (AkAra)nuM pramANa che teja bAhya maMDaLamAM tApa tAvakkhettasaMThiIetaMbAhiramaMDale aMdhakArasaMThiIe kSetranA AkAranuM pramANa che ane Abhyantara mALiya gAva maMDaLamAM jetApakSetranA AkAranuM pramANa che teja bAhya maMDaLamAM aMdhakAranA AkAranuM pramANa kahevuM joIe -vAva pra. , Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 loka prajJapti tirmaka loka : jaMbUdvIpamAM sUryanA kSetromAM kriyAnuM prarUpaNa sUtra 1079 tayANaM uttamakaTThapattA ukkoseNaM aTThArasa muhuttA e samaye sUrya parama utkarSa hovAthI utkRSTaaDhAra rAI bhavati, jahaNNie duvAlasa muhutte divasebhavai / muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano - sUriya. pA. 4, su. 25 divasa hoya che. jaMbuddIve sUriyANaM khettaM kiriyA parUvarNa jebudvIpamAM sUryanA kSetromAM kriyAnuM prarUpaNa : 1079. pa. (ka) jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve sUriyA - kiM tIe 1078. pra. (3) magavan ! mUdvIpa namana dvIpamAMsUrya khette kiriyA kajjai? zuMbhUtA (1) kSetramA yA 43 cha ? (kha) paDuppanne khette kiriyA kajjai ? (5) vartamAna kSetramA yA 43 cha ? (ga) aNAgae khette kiriyA kajjai ? (1) anAgata kSetramA chiyA cha? u. (ka) goyamA ! no tIe khette kiriyA kajjai, 6. (7) gautama ! te bhUta (nA) kSetramA kriyA karato nathI. (kha) paDuppanne khette kiriyA kajjai, (5) vartamAna kSetramA uiyA che. (ga) no aNAgae khette kiriyA kjji| (1) anAgata kSetramA jiyA 42to nathI. pa. sA bhaMte ! kiM paTTA kiriyA kajjati, apuTTA pra. he bhagavan! te pRSTa kriyA kare che ke aspaSTa kiriyA kajjati ? ThiyA 73 cha? u. goyamA ! puTThA kiriyA kajjati, no apuTThA u. he gautama!teskRSTa kriyA kare che, aspRSTa kriyA kiriyA kajjati -jaav-2|| 42to nathI - yAvat - pa. sA bhaMte ! kiM egadisiM kiriyA kajjati, pra. he bhagavan! zuM te eka dizAmAM kriyA kare che ke chaddisiM kiriyA kajjai ? chaye dizAomAM kriyA kare che ? 1. (ka) jambu. vakkha. 7. su. 168 (kha) canda. pA. 4, su. 25 yAvat-pada se saMgrahita sUtrapa. se NaM bhaMte ! kiM ogADhA kiriyA kajjai ? aNogADhA kiriyA kajjai? goyamA ! ogADhA kiriyA kajjai. no aNogADhA kiriyA kajjai / se NaM bhaMte ! kiM aNaMtarogADhA kiriyA kajjai? paraMparogADhA kiriyA kajjai? goyamA ! aNaMtarogADhA kiriyA kajjai, no paraMparogADhA kiriyA kjji| sA NaM bhaMte ! kiM aNu kiriyA kajjai? bAyarA kiriyA kajjai? goyamA ! aNu vi kiriyA kajjai, bAyarA vi kiriyA kjji| sA NaM bhaMte ! kiM uDDhe kiriyA kajjai ? ahe kiriyA kajjai ? tiriya kiriyA kajjai ? goyamA ! uDuDhaM vi kiriyA kajjai, ahe vi kiriyA kajjai, tiriyaM vi kiriyA kjji| sA NaM bhaMte ! kiM AI kiriyA kajjai? majjhe kiriyA kajjai ? pajjavasANe kiriyA kajjai? goyamA ! AI vi kiriyA kajjai, majjhe vi kiriyA kajjai, pajjavasANe vi kiriyA kajjai / sA NaM bhaMte ! kiM savisayA kiriyA kajjai ? avisayA kiriyA kajjai ? u. goyamA ! savisayA kiriyA kajjai, no avisayA kiriyA kjji| sA NaM bhaMte ! kiM ANupuri kiriyA kajjai? aNANupubbiM kiriyA kajjai? goyamA ! ANupubbiM kiriyA kajjai, no aNANupubbiM kiriyA kajjai / sA NaM bhaMte ! kiM egadisiM kiriyA kajjai -jAva-chaddisiM kiriyA kajjai ? u. goyamA ! no egadisiM kiriyA kajjai, niyamA chaddisiM kiriyA kjji| -jambu. vakkha.7, su. 138nI TIthI W bim bimbimbi mom bb Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1080 tiryaku loka : jaMbudvIpamAM sUrya dUra ane samIpa gaNitAnuyoga bhA.-2 109 u. goyamA ! no egadisiM kiriyA kajjati, niyamA u. he gautama ! te eka dizAmAM kriyA nathI karato chaddisiM kiriyA kjji| paNa te niyamita rUpathI chaye dizAomAM -mA, sa.8, 3.8, mu. 43, 44 kriyA kare che. jaMbuddIve sUriyA kahaM dUre samIve dIsaMti ? - jabUdvIpamAM sUrya dUra ane samIpa kevI rIte dekhAya che? 2080. p. (4) naMgve naM aMte ! have bhUriyA 1080. pra. (ka) he bhagavan! jaMbUDhIpa nAmanA dvIpamAM uggamaNamuhuttaMsi dUre ya, mUle ya dIsaMti? sUrya udayanA samaye dUra hovA chatAM paNa samIpamAM dekhAya che ? (g) mannati muhurtAsi mU , kUresa rIti? madhyAhunanA samaye (sUrya) samIpamAM hovA chatAM paNa dUra dekhAya che ? (7) satyamamuhurtAsi TUreya, mUca tIti? (ga) ) asta thavAnA samaye dUra hovA chatAM paNa samIpamAM dekhAya che ? 3. (-T) haMtA, mA!baMdhudI jevI mUriyA u. (ka-ga) hA, gautama! jaMbUdvIpanAmanAdvIpamAM sUrya uggamaNamuhuttaMsi dUre ya, mUle ya uSyanAsamayedUra hovA chatAM paNa samIpamAM dIsaMti-jAva-asthamaNamuhuttaMsi dUre dekhAya che -vAva-asta thavAnA samaye ca, mUtre ya TIsaMti, dUra hovA chatAM paNa samIpamAM dekhAya che. pa. jaMbuddIveNaM bhaMte ! dIve sUriyA- uggamaNamuhuttaMsi pra. he bhagavan! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM sUrya ya, majhaMtiyamuhuttaMsi ya, atthamaNamuhuttaMsi ya udayanAsamaye, madhyAhnanA(samaye)aneastanA sabvattha samA uccatte NaM? (samaye) arthAt sarvatra samAna uMco rahe che ? 3. haMtA, mA ! navudI je DhIve jUriyA- u. hA, gautama ! jebUdvIpa nAmanA dvIpamAM sUrya uggamaNamuhuttaMsi ya, majhaMtiyamuhuttaMsi ya, udayanA samaye, madhyAhnanA samaye ane astanA atthamaNamuhuttaMsi ya savvattha samA uccttennN| samaye arthAt sarvatra samAna uco rahe che. pa. jai NaM bhaMte ! jaMbuddIve dIve sUriyA pra. he bhagavana ! jo jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM sUrya uggamaNamuhuttaMsi ya, majjhaMtiyamuhuttaMsi ya, udayanA samaye, madhyAhunanA samaye ane astanA atthamaNamuhuttaMsi ya savvattha samA uccatteNaM, samaye arthAt sarvatra samAna uMco rahe che tose keNaM khAi aTeNaM bhaMte! evaM vuccai - "jaMbuddIve he bhagavan! kayA kAraNe evuM kahevAmAM Ave che NaM dIve sUriyA uggamaNamuhuttaMsi dUre ya, mUle ya ke -"jabUdvIpa nAmanA dvIpamAM sUrya udayanA dIsaMti - jAva-atthamaNamuhuttaMsi dUre ya, mUle ya samaye dUra hovA chatAM paNa samIpamAM dekhAya che saMti ?" -vAva- asta thavAnA samaye dUra hovA chatAM paNa samIpamAM dekhAya che ?" u. (ka) goyamA! lessApaDighAeNaM uggamaNamuhuttaMsi u. (ka) he gautama ! vezyA-tejanA pratighAtathI dUre ya, mUle ya diisNti| arthAta pAchA pheMkavAthI udayanA samaye dUra hovA chatAM paNa samIpamAM dekhAya che. (kha) lessAbhitAveNaM majhaMtiyamuhuttaMsi mUle ya, (kha) lezyAnA abhitApathI madhyAhunanA samaye dUre ya, saMti samIpa hovA chatAM paNa dUra dekhAya che. . navu. va. 7, . 27 2. jambudvIpamAM be candra ane be sUrya che, e apekSAthI ahIM bahuvacanano prayoga che. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 loka prajJapti tipha loka : paurUSI chAyA varNana sUtra 1081 (ga) lessApaDighAeNaM asthamaNamuhuttaMsi dUre ya, (ga) lezyAnA pratighAtathI asta hovAnA mUle ya diisNti| samaye dUra hovA chatAM paNa samIpa dekhAya che. se teNadveNaM goyamA ! evaM vuccai - 'jaMbuddIve A kAraNe gautama ! evuM kahevAmAM Ave NaM dIve sUriyA uggamaNamuhuttaMsi dUre ya che ke - jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM sUrya mUle ya dIsaMti - jAva- atthamaNamuhuttaMsi udayanA samaye dUra hovA chatAM paNa dUre ya, mUle ya diisNti|" samIpamAM dekhAya che -vAva- asta hovAnA samaye dUra hovA chatAM paNa - ma. sa. 8, 3. 8, 3. 31-3 7 samIpa dekhAya che.' sAmaNNeNa porisicchAya-nivvattaNaM sAmAnyataH porathI chAyAnI utpatti : 20 82. v. tA thaI ke te mUrijI risarachAye vitte 1081. pra. surya kevI sthitimAM porathI chAyAne utpanna kare tti ? Ahie tti vaejjA / che ? kaho. u. tattha khalu imAo tiNNi paDivattIo A saMbaMdhamAM traNa anya mAnyatAo kahevAmAM paNNattAo, taM jahA - AvI che. jemake - 2. tatye pavamAdaMsu (1) emAMthI eka mAnyatAvALA A pramANe kahe che - tA je NaM poggalA sUriyassa lesaM phusaMti, te NaM suryanA tejathI jeTalA pudgalano sparza thAya che poggalA saMtappaMti, te NaM poggalA saMtappamANA te pudgala tape che ane te pudgala tapyA pachI tadaNaMtarAI bAhirAiM poggalAI saMtAveMtIti, teo bAhya pudgalone tapAve che. esa NaM se samie tAvakkhette ege evamAhaMsu, te (sUrya vaDe) utpanna tApa kSetra che. 2. je pukha vahaMsu (2)eka (anya)mAnyatAvALA vaLI ema paNa kahe che - tA je NaM poggalA sUriyassa lesaM phusaMti, te NaM saryanA tejathI jeTalA pudagalano sparza thAya che. poggalAnosaMtappaMti,teNaM poggalA asaMtappamANA te pudgala tapatA nathI, tapelA evA tadaNaMtarAI bAhirAiMpoggalAiMNo saMtAveMtIti, te pugala samIpanA bAhya pudgalone paNa, tapAvatA nathI. esa NaM se samie tAvakkhette ege evamAhaMsu te (sUryathI) utpanna tApa kSetra che. rU. pukha vasAhaMsu - (3) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe paNa kahe che - tA je NaM poggalA sUriyassa lesaM phusaMti, te NaM, sUryanA tejathI jeTalA pudgalano sparza thAya che poggalA atthegaiyA saMtappaMti, atthegaiyA no emAMthI keTalAka pugala tape che ane keTalAka saMtakhaMti, pugala tapatA nathI. tattha atthegaiyA saMtappamANA tadaNaMtarAiMbAhirAI emAMthI tapelA evA keTalAka pudgala samIpanA poggalAI atthegayAiM saMtAveMti, atthegayAiM no keTalAka bAhya pudgalone tapAve che ane keTalAka sNtaaveNtiiti| ne tapAvatA nathI. 2. navuM. va . 7, 3. 36 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1082 tiryapha loka : poSI chAyAnuM niSpAdana gaNitAnuyoga bhA.-2 111 esa NaM se samie tAvakkhette, ege evamAhaMsu, te (sUryathI) utpanna tApa kSetra che. vayaM puNa evaM vayAmo ame vaLI A pramANe kahIe chIe - tA jAo imAo caMdima-sUriyANaM devANaM e je caMdra-sUrya devonA vimAna che emAMthI vimANe hiMto lesAo bahittA ucchU DhA lezyAo bahAra nIkaLe che ane sanmukha (rahelI) abhiNisaTTAo saMtAveMti, dizAone tapAve che. eyAsi NaM lesANaM aMtaresa aNNayarIo A vezyAonA aMtaramAMthI nIkaLatI evI chiNNalesAo saMmucchaMti. tae NaM tAo anya leyAo saMmUcchita thAya che. te nIkaLelI chiNNalessAo saMmucchiyAo samANIo saMmUcchita samAna vezyAo te pachI bAhya tadaNaMtarAI bAhirAI poggalAI saMtAveMtIti, pagalone tapAve che. e sUryathI utpanna tApa esa NaM se samie tAvakkhette / kSetra che. (te caMdrathI utpanna prakAza kSetra che.) -sUri. pA.6, 3. 30 samayAvekkhayA porisicchAya-nivattaNaM samayApekSA pariSI -chAyAnuM niSpAdana : 20 82. 5. tA phate sUrijI risichAyaM ziva?i 1082. pra. sUryakeTalA samayamAM porabI-chAyA'nI niSpatti Ahie tti vaejjA, kare che ? kaho tattha khalu imAo paNavIsaM paDivattIo u. A aMge A paccIsa mAnyatAo kahevAmAM paNNattAo, taM jahA AvI che, jemake - tatthege evamAhaMsu, emAMthI eka mAnyatAvALAo) A pramANe kahe che - 1. tA aNusamayameva sUrie porisicchAyaM (1) sUrya pratyeka samayamAM porapI-chAyAnI Nivattei, AhiettivaejjA, egeevamAhaMsu, niSpatti kare che. ege puNa evamAhaMsu eka(anya mAnyatAvALAo)vaLI A pramANe kahe che - 2. tA aNumuhuttameva sUrie porisicchAyaM (2) sUrya pratyeka muhUrtamAM porabI-chAyAnI __Nivattei, Ahie tti vaejjA, nipatti kare che. 3-24. jAo va oyasaMThiIe paDivattIo (3-24) ojasaMsthitinI jeTalI(paccIsa) eeNaMabhilAveNaMNeyavAo-jAva-2 pratipattio kahevAmAM AvI che. eTalI jaA abhilApothI jANavI joIe nacAvataege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAo) vaLI A pramANe kahe che - 25. tA aNuussappiNi-osappiNimeva sUrie (25) sUrya pratyeka utsarpiNI-avasarpiNImAM porisicchAyaM Nivattei, Ahie tti 'porapI-chAyAnI niSpatti kare che. vaejjA, ege evamAhaMsu, vayaM puNa evaM vayAmo ame vaLI A pramANe kahIe chIe - 2. caMdra. . 6, ku. rU 2. mUriya. . 6, 4. 27 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 loka prajJapti tiryapha loka : porabI chAyAnuM nivartana sUtra 1083 2. tA mUriyansa I sUryanI uMcAI ane vezyA (prakAza)nI uccattaM ca lesaM ca, paDucca chAyuddese, apekSA e chAyA (porapI-chAyA)nuM kathana che. 2. uccattaM ca, chAyaM ca paDucca lesuddese, sUryanI uMcAI ane chAyA (porabIchAyA)nI apekSA e vezyA (prakAza)nuM kathana che. 3. lessaM ca chAyaM ca paDucca ucctoise| (3) sUryanI vezyA (prakAza) ane chAyA - mUriya. . 6, ku. 32 (porathI chAyA) nI apekSA (karIne) uMcAInuM kathana che. ThiIvekkhayA porisicchAya-nivvattaNaM - sthitinI apekSA porapI chAyAnuM nivartana : 20 8rU. . tA 6 te sUgi risI chArya vire 1083. pra. sUrya kevI sthitimAM porabI-chAyA utpanna kare tti ? Ahie tti vaejjA ?2 che ? kaho u. tattha khalu imAo duve paDivattIo paNNattAo, u. A aMge A be pratipattio (mAnyatAo) taM jahA kahevAmAM Ave che, jemakettthege evamAhaMsu emAMthI eka (mAnyatAvALAo) A pramANe kahe che - 1. (ka) tA asthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi (1) (ka) eka evo divasa che-je(divasa)mAM sUryacAra surie cauporisicchAyaM nivvattei, poSI-chAyAnuM nivartana (niSpAdana) kare che. (kha) asthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi (kha) eka evo (divasa) che-je(divasa)mAM sUrya surie du-porisicchAyaM nivvattei, egeevamAhaMsu be poSI chAyAnuM nivartana(niSpAdana) kare che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAo)A pramANe kaheche. 2. (ka) tA asthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi (2) (ka) ake evo (divasa) che - je(divasa)mAM sUrya sUrijI-Tu-risiAthe nitte, be porapI-chAyAnuM nivartana (niSpAdana) kare che. (kha) asthi NaM se divasejasiNaM divasaMsi sUrie (kha) eka evo divasa che -je (divasa)mAM no kiMci porisicchAyaM nivvattei, sUrya koI paNa prakAranI chAyAnuM nivartana (nipAdana) karato nathI. tattha je te evamAhaMsu, emAMthI je A pramANe kahe che - 1. (ka) tA asthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi (1) (ka)eka evo divasa che-je(divasa)mAM sUrya cAra . sUrijI 23-ririjharva niva76, porabI -chAyAnuM nivartana (niSpAdana) kare che. 2. caMdra. pA. 1, mu. 32 sUrya prajJaptinI saMkalana zailInI anusAra ahIM prazna sUtra hovuM joIe, paraMtu ahIM praznasUtra A.sa. Adi koI (paNa) pratimAM nathI. eTale A praznasUtra chUTu paDI gayuM haze, ema mAnavuM ucita che. sUryaprajJaptinA TIkAkAra paNa ahIM praznasUtra hovA ke na hovA aMge sarvathA mauna che, pATha pUrti mATe praznasUtranI saMkalanA karI che. vaLI jo koI pratamAM praznasUtra anya (bIju) hoyato svAdhyAyazIla AgamajJae amane sUcita karavAnI kRpA kare. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1083 tiryapha loka : poSI chAyAnuM nivartana gaNitAnuyoga bhA.-2 113 (kha) atthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi surie du- (kha) eka evo divasa che - je (divasa)mAM sUrya be porisicchAyaM nivvattei, poSI chAyAnuM nivartana (niSpAdana) kare che. (te vimAhaMsu,'). (teo potAnI mAnyatAonI siddhi A prakAre kare che.) 1. (ka)tA jayA NaM sUrie sabbabbhaMtaraM maMDalaM (1) (ka) jyAre sUrya sarvAbhyattara maMDaLane prApta uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte karIne gati kare che tyAre parama utkarSa prApta ukkosie aTThArasamuhutte divase bhavai. utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai, jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. taMsi ca NaM divasaMsi sUrie cau-porisicchAyaM A divase sUrya cAra poSI-chAyAnuM nivartana nivvattei, taM jahA kare che, jemake - uggamaNa-muhuttaMsi ya, atthamaNa-muhuttaMsi ya, udgamana muhUrtamAM ane astamana muhUrtamAM lesaM abhivaDDhemANe no ceva NaM nimbuddddhemaanne| lezyA (prakAza) ne vadhArato evo hoya che, ghaTADato (evo) nathI hoto. (kha) tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maNDalaM (kha)jyAre sUrya bAhya maMDaLane prApta karIne gati uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTTapattA kare che e samaye parama utkarSa prApta utkRSTa ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra duvAlasa-muhuttA divase bhavai, muhUrtano divasa hoya che. taMsi ca NaM divasaMsi sUrie du-porisicchAyaM A divase sUrya be porabInuM nivartana kare nivvattei, taM jahA che, jemake - uggamaNa-muhuttaMsi ya, atthamaNa-muhuttaMsi ya, udgamana muhUrtamAM ane astamana muhUrtamAM. lesaM abhivaDDhemANe, no ceva NaM nivvuDDhemANe, lezyA (prakAza)ne vadhArato evo hoya che, ghaTADato evo nathI hoto. tattha NaM je te evamAhaMsu emAMthI je A pramANe kahe che - 2. (ka) tA asthi NaM se divase jaMsi NaM divasaMsi (2) (ka) eka evo divasa che, je (divasa) mAM sUrya sUrie du-porisicchAyaM nivvattei, be porapIchAyAnuM nivartana(niSpAdana) kare che. (kha) asthi NaM se divase-jaMsi NaM divasaMsi (kha) eka evo divasa che, je (divasa) mAM sUrya sUrie no kiMci porisicchAyaM nivvattei, koI prakAranI chAyAnuM nivartana karato nathI. (te vimahaMtu,). (teo potAnI mAnyatAo A prakAre siddha kare che.) (ka) tA jayA NaM sUrie savvabhaMtaraM maNDalaM (ka) jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTTapatte karIne gati kare che tyAre parama utkarSa prApta ukkosie aTThArasa-muhutte divase bhavai, utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jahaNiyA duvAlasa-muhuttA rAI bhavai, jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. taMsi ca NaM divasaMsi sUrie du-porisicchAyaM e divase sUrya be poSI chAyAnuM nivartana kare nivvattei, taM jahA che. jemake - uggamaNa-muhuttaMsi ya, atthamaNa-muhuttaMsi ya, udgamana muhUrtamAM ane astamana muhUrtamAM 1-2. A paMkti saMpAdake ApI che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 loka prajJapti tiryaku loka : porathI chAyAnuM nivartana sUtra 1084 lesaM abhivaDDhemANe, no ceva NaM nibuDDhemANe, lezyA (prakAza) ne evo vadhArato hoya che, ghaTADato evo hoto nathI. (kha)tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maNDalaM (kha) jyAre sUrya sarva bAhyamaMDaLane prApta karIne gati uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapattA kare che tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra ukkosiyA aTThArasa-muhuttA rAI bhavai, muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra jahaNiyA duvAlasa-muhutte divase bhavai, muhUrtano divasa hoya che. taMsicaNaM divasaMsi surienokiMciporisicchAyaM e divase sUrya koI prakAranI porapI chAyAnuM nivvattei, taM jahA - nivartana nathI karato, jemake - uggamaNa-muhuttaMsi ya, atthamaNa-muhuttaMsi ya, udgamana muhUrtamAM ane astamana muhUrtamAM. no cevaNaM lesaM abhivaDDhemANe vA, nibuDDhemANe nalezyA(prakAza)ne vadhArato(ke)nato ghaTADato. TI - mUriya. pa., mu. 32 porisicchAya-nivvattaNaM porapI chAyAnuM nivartana : 60 84, v. tA dete sUrijI sicaMnivattetti? 1084. pra. sUrya kayA sthAnamAM keTalI porapI chAyAnI Ahie tti vaejjA, nipatti kare che ? kaho u. tattha imAo chaNNaui paDivattIo paNNattAo, u. A aMge A chanuM (96) pratipattio te nahI - (mAnyatAo) kahevAmAM AvI che, jemake - tatthege evamAhaMsu emAMthI eka (mAnyatAvALAo) A pramANe kahe che - 1. tA asthi NaM se dese-jaMsi NaM desaMsi sUrie (1) eka evo deza (sthAna) che - je dezamAM sUrya ega-porisIyaM chAyaM nibvattei, ege evamAhaMsu, eka porapI-chAyAnI niSpatti kare che. ege puNa evamAhaMsu eka(anya mAnyatAvALAo)vaLI A pramANe kahe che - 2. tA atthi NaM se dese-jaMsi NaM desaMsi sUrie (2) eka evo deza che- je dezamAM sUrya be porapI du-porisIyaM chAyaM nivvattei, ege evamAhaMsu, chAyAnI nipatti kare che. rU-15. pg mitro nelve-gAva (3-95) A pramANee abhilApathI jANavA joIe -pAvatu - ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAo)vaLI A pramANe kahe che - 2. () enI aMdara ahIM svamata sUcaka 'vayaM punuM parva vo ' e vAkya nathI ane svamatanuM paNa kathana nathI "tadevaM paratIrthika pratipattidvayaM zrutvA bhagavAn gautama ! svamataM pRcchati, tA kai kaTThamityAdi" - sUrya. TIkA TIkAkAranuM e kathana sUryaprajJaptinI saMkalana zailIne anurUpa nathI. kemake - pratipattionA kathananI anantare vayaM urva taiyAma" A vAkyathI sarvatra svamatanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. (3) candra, pa. 1, . 32 tatra teSA SaNNavate paratIthikAnAM madhye, eke evamAhuH 'tA iti pUrvavat asti sadezo, yasmin deze sUryaH AgataH san eka paurUSIeka purUSa pramANAM (purUSa grahaNamupalakSaNaM sarvasyopi prakAzyavastunaH sva pramANAM) chAyA nivartayati / - sarca TaT 2. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1084 tiryak loka : poraSI chAyAnuM nivartana 96. tA atthi NaM se dese - jaMsi NaM desaMsi sUrie chaNNauiporisIyaM chAyaM nivvattei, ege evamAhaMsu / tattha je te evamAhaMsu 1. tA atthi NaM se dese-jaMsi NaM desaMsi sUrie egaporisIyaM chAyaM nivvattei tti / te evamAhaMsu - tA sUriyassa NaM savvaheTThimAo sUra-ppaDihIo bahittA abhiNisaTThAhiM lesAhiM tADijjamANIhiM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo jAvaiyaM sUrie uDDhaM uccatteNaM, evaiyAe egAe addhAe, egeNaM chAyANumANappamANeNaM umAe, tattha se sUrie egaporisIyaM chAyaM nivvattei tti / tattha je te evamAhaMsu 2. tA asthi NaM se dese - jaMsi NaM desaMsi sUrie du porisIyaM chAyaM nivvattei 'tti' / te evamAhaMsu - tA sUriyassa NaM savvaheTThimAo sUra-ppaDihIo hattA abhisidvAhiM lesAhiM tADijjamANIhiM, ise rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo jAvaiyaM sUrie uDDhaM uccatteNaM, evaiyAI dohiM addhAhiM, dohiM chAyANumANappamANehiM umAe, ettha NaM se sUrie duporisIyaM chAyaM nivvatteitti, 3-26. ve paLa abhitAvenuM jJeyanuM khAva tattha je te evamAhaMsu 96. "tA atthi NaM se dese - jaMsi NaM desaMsi sUrie chaNNauI porisIyaM chAyaM nivvatteitti" te evamAhaMsu - tA sUriyassa NaM savvaheTThimAo sUra-ppaDihIo hattA abhaNisAhiM lesAhiM tADijjamANIhiM, ise rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo jAvaiyaM sUrie uDDhaM uccatteNaM, For Private gaNitAnuyoga bhA.-2 115 (96)eka evo deza che - je dezamAM sUrya channu poraSI chAyAnI niSpatti kare che. emAMthI je A pramANe kahe che - (1)eka evo deza che - je dezamAM eka sUrya eka poraSI-chAyAnI niSpatti kare che. Personal Use Only teo potAnI mAnyatAo A prakAre siddha kare che - A ratnaprabhA pRthvInA adhika sama- ramaNIya bhUbhAgathI sUrya jeTalo uMco (hoya ) che teTalo ja eka mArgamAM sUryanA badhAthI nIcenA nivezathI nIkaLelA kiraNothI spAyela padArthanI chAyA jyAM anumAna pramANathI vibhakta karavAmAM Ave che tyAM sUrya (eka purUSa pramANa) poraSI chAyAnI niSpatti kare che. emAMthI jeo A pramANe kahe che - (2)eka evo deza che - je dezamAM sUrya be po2SI chAyAnI niSpatti kare che. te potAnI mAnyatAo A prakAre siddha kare che - A ratnaprabhA pRthvInA adhika sama-2maNIya bhUbhAgathI sUrya jeTalo uMco (hoya)che eTalA ja be mArgamAM sUryanA sahuthI nIcenA nivezathI nIkaLatA hoya(evA)kiraNothIsparzita padArthanI chAyA jyAM anumAna pramANathI bebhAgamAM vibhakta ka2vAmAM Ave che tyAM sUrya be (purUSa pramANa) poraSI chAyAnI niSpati kare che. (3-95) e pramANe e abhilApathI jANavuM joIe -yAvaAmAMthI koI A pramANe kahe che - (96) eka evo deza che - je dezamAM sUrya chanuM poraSI chAyAnI niSpatti kare che. teo potAnI mAnyatAone A prakAre siddha kare che . - A ratnaprabhA pRthvInA adhika sama-ramaNIya bhU-bhAgathI sUrya jeTalo uMco (hoya che. )eTalA chanuM mArgomAM sUryanA sahuthI nIcA nivezathI nIkaLelA kiraNothI sparzita padArthanI chAyA www.jairnel|brary.org Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 loka prajJapti tiryapha loka : parathI chAyAnuM pramANa sUtra 1085 evaiyAI chaNNauIe chAyANumANappamANe hiM jyAM anumAna pramANathI chanuM bhAgomAM vibhakta umAe, etthaNaM se sUrie chaNNauiMporisIyaM chAyaM karavAmAM Ave che tyAM sUrya cha-- (purUSa pramANa) nivvattei tti| porathI chAyAnI niSpatti kare che. vayaM puNa evaM vayAmo ame vaLI A pramANe kahIe chIetaa sAirega-auNa TThi-porisINaM sUrie sUrya kaMIka adhika ogaNasAITha (59) porabI porisicchAyaM nivvattei tti| chAyAnI niSpatti kare che. - mUriya, . 1, mu. rU ? porisicchAya-ppamANe porathI chAyAnuM pramANa : 2086. (1) 5. tA avaddha-risI je chAyA visarasa vi 1085. (ka) pra. apAI porabI aDadhI porapI' (arthAt gae vA, sese vA? purUSanI aDadhI chAyA tathA badhA prakAzya padArthonI aDadhI chAyA) divasano keTalo bhAga vItyA pachI athavA keTalo bhAga bAkI rahyo hoya tyAre thAya che ? 3. tA ti- TU va, sese vaI u. divasanA traNa bhAga vItyA pachI athavA divasanA traNa bhAga bAkI rahe (tyAre) aDadhI poravI" thAya che. (kha)pa. tA porisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA, () pra. poSI (arthAta-purUSanI svapramANa chAyA sese vA? tathA badhA prakAzya padArthonI svapramANachAyA) divasano keTalo bhAga vItyA pachI athavA keTalo bhAga bAkI rahyo hoya tyAre thAya che? u. tA caubbhAge gae vA, sese vaa| u. divasanA cArabhAga vItyA pachI athavA divasanA cAra bhAga bAkI rahyA (hoya) tyAre baporapI- chAyA' thAya che. (ga) pa. tA divaDDha-porisINaM chAyA divasassa kiM (ga) pra. doDha-porathI chAyA divasano keTalo bhAga TU va, sese vA ? vItyA pachI athavA keTalo bhAga bAkI rahyo (hoya) tyAre thAya che ? 3. tA paMcama nA vA, se va | u. divasanA pAMca bhAga vItyA pachI tathA divasanA pAMca bhAga bAkI rahyA hoya tyAre doDha porapI- chAyA' thAya che. (gha) pa. tA bi-porisI NaM chAyA divasassa kiM gae (gha) pra. be porabI-chAyA divasano keTalo bhAga vA, sese ? vItyA pachI athavA keTalo bhAga bAkI rahyo hoya tyAre thAya che ? porapInI paribhASA"puristti, saMkU, purisa-sarIraM vA, tato purise niSphannA porisI, evaM savvassa vatthuNo yadA svapramANA chAyA bhavati, tadA havai, evaM porisi-pramANaM uttarAyaNassa aMte, dakkhiNAyaNassa AIe ikkaM diNaM bhavai, atoparaM addha-egasaTThibhAgA aMgulassa dakSiNAyaNe vaDDhaMti, uttarAyaNe hassaMti, evaM maMDale maMDale annAporisI" | A porapInI paribhASA sUrya prajJaptinI TIkAmAM nandicUrNamAMthI uddhata karelo che. cUrNanI paribhASA saMskRtamizrita prAkRta hoya che. eTale aMkita cUrNipATha azuddha nathI. 2. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1085 6. 2. rU. 4. 5. 3. 6. 3. 5. 3. 5. 3. 5. 3. 6. tiryak loka : poraSI chAyAnA pramANa u. 3. chagmAna paNa vA, sele vA / tA aDDhAijja -porisI NaM chAyA divasassa viM gaNu vA, tene vA ? tA sattabhAga gae vA, sese vA / evaM avaDDhaporisiM chohu~ chohu~ pucchA' vivatamAAM choTu onu~ vAyaraLa khAva-... tA addhA auNasaTThi - porisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA, sese vA ? tA egUNavIsa sayabhAge gae vA, sese vA / 3. vAvIsasadaslamo gaNu vA, tene vA tA auNasaTThi porisI NaM chAyA divasassa viM paNa vA, sese vA ? 6. tA sAirega-auNasaTThi - porisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA, sese vA ? 3 tA natthi kiMci gae vA, sese vA tA egUNavIsasayabhAge gae vA, sese vA / tA auNasaTThi porisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA, tA vAvIsa - sahasya - bhALe paNa vA, sese vA / sAirega-auNasaTThi-porisI NaM chAyA divassa kiM gae vA, tA natthi kiMci gae vA, sese vA / For Private pra. aDhAI-poraSI-chAyA' divasano keTalo bhAga vItyA pachI athavA keTalo bhAga bAkI rahyo hoya tyAre thAya che ? u. divasanA sAta bhAga vItyA pachI tathA divasa nA sAta bhAga bAkI rahyA hoya (tyAre) 'aDhAIporaSI-chAyA' thAya che. gaNitAnuyoga bhA.-2 117 divasanA cha bhAga vItyA pachI tathA divasanA chabhAgabAkI rahyA hoya tyAre be poraSI-chAyA' thAya che. divasabhAgameLavI-meLavIneuttarasUtra kaho-yAvat pra. 'ardha-ogaNasAITha-po2SI-chAyA' divasano keTalo bhAga vItyA pachI athavA divasano keTalo bhAga bAkI rahyo hoya (tyAre) thAya che ? - evamityAdi - evamuktena prakAreNa "arddhapaurUSI" arddhapuruSa pramANAM chAyAM kSiptvA pRcchA, pRcchA sUtraM draSTavyaM / -sUrya. TIkA. divasabhAgaM ti, pUrva - pUrvasUtrApekSayA ekaikamadhikaM divasabhAgaM kSiptvA kSiptvA vyAkaraNaM, uttarasUtraM jJAtavyaM / sUrya. TIkA. ahIM aMkita praznottara ahIM Apela saMkSipta vAcanAnI sUcanAnusAra saMzodhita che. sUrya prajJaptinI "1 a. sa. 12, zA.sa. 12, a. su. 14 ha.gra" A cAreyapratamAM Apela praznottara ahIM ApavAmAM AvelI saMkSipta vAcanAnI sUcanAthI keTalA viparIta che ? teno nirNaya pAThaka svayaM kare. 'tA addha auNasaTThi porisI NaM chAyA divasassa kiM gae vA, sese vA ? u. eka divasanA ekaso ogaNIsa bhAga vItyA hoya tathA divasanA ekaso ogaNIsa bhAga bAkI rahyA (hoya) tyAre 'ardha ogaNasAITha poraSI-chAyA' thAya che. A pramANe 'ardha po2SI' aMge meLavI-meLavIne praznasUtra kaho, pra. ogaNasAITha poraSI chAyA' divasanA keTalA bhAga vItyA pachI athavA keTalA bhAga bAkI rahyA hoya (tyAre) thAya che ? u. divasanA bAvIsa hajAra bhAga vItyA pachI athavA divasanA bAvIsa hajAra bhAga bAkI rahyA hoya tyAre 'ogaNasAITha purUSa pramANanI chAyA' thAyache. pra. keTalIka vadhu ogaNasAITha poraSI-chAyA' divasanA keTalo bhAga vItyA pachI athavA keTalo bhAga bAkI rahyo hoya (tyAre) thAya che ? u. divasanA koIpaNa bhAga vItyA pachI ke bAkI rahyo hoya tyAre kaMIka adhika ogaNasAITha poraSI chAyA' thatI nathI. tene vA? seme vA ? Personal Use Only (bAkI TippaNa pA.naM. 118 upa2) www.jairnel|brary.org Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 loka prajJapti tiryaku loka : porathI chAyAnA pramANa sUtra 1085 tattha khalu imA paNavIsavihA chAyA A paccIsa prakAranI chAyA kahevAmAM AvI che. pattA, te nahIM jemake2. heMma-chAyA, 2. nuM-chAyA, rU.pAra (1)stambhachAyA, (2)rajuchAyA, (3)prAkAra chAyA, 4,pAsA-chAyA, 6.3ma-chAyA, chAyA, (4)prAsAdachAyA, (5)uma-chAyA, 6. 314-chAyA, 7. anusvAma-chAyA, (6) uccatva(UMcAInI)chAyA, (7)anuloma 8, Dima-chAyA, 2. mafmaca-chAyA, chAyA, (8) pratiloma-chAyA, (9) AraMbhikA 10. uvadayA-chAyA, ??. Ama-chAyA, chAyA, (10)upahatAchAyA, (11)sabhAchAyA, 22. paDiyA-chAyA, 23. vastra-chAyA, (12) pratikatA chAyA, (13) kIlachAyA, 24. vara-chAyA, 15.pura-3thaT-chAyA, (14) pakSa chAyA, (15) pUrvodayachAyA, 2 6. purima -bhAvanAthA-chAyA, (16)pUrvakaMThabhAga-upagatAchAyA, (17) pazcima 27. pUmi -ka-mAvA -chAyA, kaMThabhAga-upagatAchAyA, (18)chAyAnuvAdinI 28. chAyAnuvA-chAyA, 16. viThThANu chAyA, (19) kRtyAnuvAdinI chAyA, (20) vAphA-chAyA, 20. chAya-chAyA, 26. viM chAya-chAyA, (21)vikalpa chAyA, (22)vihAnaya chAyA, 22.veda-chAyA, 23.Da-chAya, chAyA, (23) kaTa chAyA, (24) goLa chAyA, 24. gotra-chAyA, 25.piko -chAyaTI (25) pRSThatodagA chAyA. tattha NaM gola-chAyA aTThavihA paNNattA, taM emAM goLachAyA ATha prakAranI kahevAmAM AvI nahi - che. jemake - 2. tra-chAyA, 2. mava8-8-chAyA, (1) goLa-chAyA (2) apAI goLa chAyA rU. - 7-chAyA, 4. avadra-Dha (3) gADha-goLa chAyA (4) apArdha-gADhagoLa gotra-chAyA, 6. strAvatri-chAyA, chAyA (5) goLavALI chAyA (6) apAI 6. savadra-strAvarji-chAyA, 7. tripuMga gaLavALI chAyA (7) goLapuMja chAyA chAyA, 8. ava8-8-jna-chAyA * (8) apArdha goLapuMja chAyA. -sUriya. pa. 1, su. rU ? (TippaNa pA.naM. 117thI AgaLa). (ka) ahIM A praznottaramAM vyatikrama thaI gayo lAge che, sarvaprathama sADA ogaNasAITha porapI chAyAnA praznottara che. bIjA praznottara ogaNasAITha porathI chAyAnA che. tRtIya paznottara kaMIka adhika ogaNasAITha chAyAnA che. (kha) ahIM praznone anurUpa uttara nathI. prathama praznottaramAM-sADA ogaNasAITha porathI chAyA eka so ogaNIsa bhAgathI niSpanna thAya che. evuM mAnyuM che. paraMtu saMkSipta vAcanA pAThanI sUcanAnusAra ekaso vIsa divasa bhAgathI niSpanna thAya che. bIjA praznottaramAM-ogaNasAITha porathI chAyAnI niSpati eka hajAra bAvIsa divasa (nA) bhAgamAM thAya che- ema mAnavAmAM AvyuM che. paraMtu e mAnavuM sarvathA asaMgata che. kemake- saMkSipta vAcanAnA sUcana pAThanI TIkAmAM eka-eka divasa bhAga vadhAravAnuM sUcana che. trIjA praznottaramAM - prazna ja asaMgata che kemake- saMkSipta vAcanAnA sUcana pAThamAM ardha poSI chAyA aMge prazna hoya to ahIM kahevAmAM Avela uttara sUtra yathArtha yogya che. 1. (ka) prastuta sUtramAM chAyAnA paccIsa prakAra temaja goLa chAyAnA ATha prakAranuM kathana che. 'tatyetyAdri tatra-tAsa paMvitti - chAyAnAM madhye tviye -chAyAma vidyA prajJatA | sUrya prajJaptinI TIkAnA A kathanathI pratIta thAya che ke- chAyAnA paccIsa prakAromAM goLa-chAyA' nuM nAma hatuM ane enA ATha prakAra judA hatA. paraMtu sUrya prajJaptinI" 1 A. sa. 12, zA. sa. 13, a. su. 1 A traNa pratiomAMchAyAnA phakta sattara nAma ja che ane goLa -chAyAnA ATha nAma che. A prakAre pUrA paccIsa (prakAra) mAnavAmAM AvyA che. sattara nAmomAM goLa-chAyAnuM nAma nathI. to paNa tatyetyAdri' pATha sAthe meLavaNI karIne paccIsa nAma (prakAra) mAnavuM Azcaryajanaka che. eka ha.jha.' pratimAM chAyAnA paccIsa nAma tathA goLa-chAyAnA ATha nAma che. je mULa pATha pramANe che. (kha) caMda. pA. 9, su. 31. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1086-1090 tiryapha loka : sUrya maMDaLonI saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 119 sUramaMDalANaM saMkhA sUryamaMDaLonI saMkhyA : 2086. p. 4 / maMte ! sUramaMDa-A iUttA ? 1086. pra. he bhagavanuM ! sUryamaMDaLa keTalA kahevAmAM AvyAM che ? u. goyamA ! ege caurAsIe maMDalasae pnnnntte| u. he gautama! eka so corAsI sUryamaMDaLa kahevAmAM - naMvuM. va . 7, ku. 26 0 AvyA che. jaMbuhIve sUramaMDalANaM saMkhA jaMbudvIpanA sUryamaMDaLonI saMkhyA : 20 87. . baMnudI aMte ! TIve jevacaM moditta 1087, pra. he bhagavan! jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM keTalA kevaiyA sUramaMDalA paNNattA ? (yojana)avagAhana karyA pachI keTalA sUryamaMDaLa (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA ! jaMbuddIve NaM dIve asIaM joyaNasayaM u, he gautama ! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM ekaso ogAhittA ettha NaM paNNaTTI sUramaMDalA pnnnnttaa'| eMsI yojana(jeTaluM)avagAhana karyA pachI pAMsaTha -naivuM. va . 7, mu. 26 0 sUryamaMDaLa (AvelA) kahevAmAM AvyA che. lavaNasamudde sUramaMDalANaM saMkhA lavaNasamudranA sUrya-maMDaLonI saMkhyA : 2088. 5. travane i aMte ! samude vaDu mAhittA 1088. pra. he bhagavan! lavaNasamudramAM keTalA (yojana) kevaiA sUramaMDalA paNNattA ? avagAhana karyA pachI keTalA sUryamaMDaLa (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA!lavaNeNaM samudde tiNNi tIse joyaNasae u. he gautama! lavaNasamudramAM traNaso trIsa yojana ogAhittA ettha NaM egaNavIse suurmNddlsepnnnntte| avagAhana karyA pachI ogaNIsa sUrya maMDaLa (AvelA) kahevAmAM AvyA che. evAmeva sapuvvAvareNaM jaMbuddIve NaM dIve lavaNe NaM AvI rIte jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA ane lavaNa samudde ege caurAsIe maMDalasae bhavaMtIti samudranA pUrvAparanA maLIne ekaso coryAsI mkkhaayNti| sUryamaMDaLa thAya che. ema kahevAmAM AvyuM che. - naivuM. va . 7, mu. 26 0 nisaDha-nIlavaMtesu sUramaMDala saMkhA parUvaNaM - niSadha ane nIlavaMta parvata para sUryamaMDaLonI saMkhyAnuM prarupaNa 2086. si8 of seTTi royA pachaUJttA / 1089. niSadha parvata para tresaTha sUryamaMDaLa kahevAmAM AvyA che. evaM nIlavaMte vi| - sama. 63, su. 3-4 A pramANenIlavaMta parvata para paNa(tresaTha sUryamaMDaLa) che. sUriyANaM aNNamaNNassa antara-cAra sUryanI eka bIjAthI aMtara gati : 2010. . ta va pa Tu bhUriyA saUTHOUsa attare 1090. pra. e banne (bhAratIya ane airAvatIya) surya eka kaTTa cAraM caraMti ? Ahie tti vaejjA, bIjAthI keTalA aMtare gati kare che ? u. tattha khalu imAo cha paDivattIo paNNattAo, A aMge A cha pratipattIo (mAnyatAo) kahevAmAM AvI che. taM jahA jemake - tattha ege evamAhaMsu emAMthI eka mAnyatAvALAo A pramANe kahe chejmbuuddiive NaM dIve paNasaTuiM sUramaMDalA pnnnnttaa| 2. jaMbudvIpamAM pAMsaTha sUryamaMDaLa ane lavaNa samudramAM ekaso ogaNIsa sUryamaMDaLa A banne saMkhyAone saMyukta karavA mATe ekaso coryAsI sUryamaMDaLa thAya che. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 loka prajJapti tiryaku loka : sUryanI eka bIjAthI aMtara gati sUtra 1090 (1)bhAratIya sUrya ane airAvatIya sUrya paraspara eka hajAra ekaso tetrIsa yojana nA aMtare (rahI) gati kare che. eka (anya matavALA) vaLI evuM paNa kahe che(2) bhAratIya sUrya ane airAvatIya sUrya paraspara eka hajAra ekaso cotrIsa yojanA aMtare (rahI) gati kare che. eka (anya matavALA) vaLI evuM paNa kahe che(3)bhAratIya sUrya ane airAvatIya sUrya paraspara eka hajAra ekaso pAtrIsa yojananA aMtare (rahI) gati kare che. 1. tA egaM joyaNasahassaM egaM ca tettIsaM joyaNasayaM aNNamaNNassa aMtaraM kaTu sUriyA cAra carati, Ahitati vaejjA, ege evamAhasu, ege puNa evamAhaMsu - 2. tA egaM joyaNasahassaM egaM ca cottIsaM joyaNasayaM aNNamaNNassa aMtaraM kaTu sUriyA cAraM caraMti, Ahiteti vaejjA, ege evamAhaMsu, ege puNa evamAhaMsu - 3. tA egaM joyaNasahassaM egaM ca paNatIsaM joyaNasayaM aNNamaNNassa antaraM kaTu sUriyA cAraM caraMti, Ahiteti vaejjA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu4-1. tA egaM dIve, egaM samudde aNNamaNNassa antaraM kaTu sUriyA cAraM caraMti, Ahiteti vaejjA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu5-2. tA do dIve, do samudde aNNamaNNassa antaraM kaTu sUriyA cAraM caraMti, Ahiteti vaejjA, ege evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu6-3. tA tiNNi dIve, tiNNi samudde, aNNamaNNassa antaraM kaTTu sUriyA cAraM caraMti, Ahiteti vaejjA, ege evamAhaMsu / vayaM puNa evaM vayAmotA paMca-paMca joyaNAI paNatIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa egamege maMDale aNNamaNNassa antaraM abhivaDhemANA vA, nivaDaDhemANA vA sUriyA cAraM caraMti, Ahiteti vaejjA / pa. tattha NaM ko heu ? Ahiteti vaejjA, eka (anya matavALA) vaLI evuM paNa kahe che - (4-1) bhAratIya sUrya ane airAvatIya sUrya paraspara eka dvIpa ane eka samudranAM aMtare (rahI) gati kare che. eka (anya matavALA) vaLI evuM paNa kahe che - (5-2) bhAratIya sUrya ane airAvatIya sUrya paraspara be dvIpa ane be samudranA (jeTalA) aMtare (rahI) gati kare che. eka(anya matavALA) vaLI evuM paNa kahe che - (6-3) bhAratIya sUrya ane airAvatIya sUrya paraspara traNa dvIpa ane traNa samudra (jeTalA) aMtare (rahI) gati kare che. ame vaLI A pramANe kahIe chIe - pratyeka maMDaLamAM A banne sUrya pAMca-pAMca yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga jeTaluM aMtare ekabIjAthI vadhAratA athavA dhaTADatA evA gati kare che. pra. A (upara kahela) mAnyatA (nI siddhi) aMge zuM kAraNa che? kaho e jaMbUDhIpa(nAmano) dvIpa badhA dvIpa-samudronI madhyamAM che, sahuthI nAno che, vRttAkAra che-vAvaeka lAkha yojana lAMbo-pahoLo che tathA traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIsa yojana traNa koza eka soaThThAvIsadhanuSateraAMgaLa ane aDadhAAMgaLa thI kaMIka vadhu paridhivALo kahevAmAM Avyo che. u. tA ayaM NaM jaMbuddIve dIye savvadIva-samuddANaM savvabbhaMtarAe savvakhuDDAgevaTTe-jAva-joyaNasayasahassamAyAmavikkhaMbheNaM,tiNNijoyaNasayasahassAI solasa sahassAiMdoNNi ya sattAvIse joyaNasae, tiNNi kose aTThAvIsaMcadhaNusayaM, terasaya aMgulAI addhaMgulaM ca kiMci visesAhieparikkheveNaMpaNNatte. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1090 1. tA jayA NaM ete duve sUriyA savvabdhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti tayA NaM NavaNauiM joyaNasahassAI, chacca cattAle joyaNasae aNNamaNNassa antaraM kaTTu cAraM caraMti Ahiteti vaejjA / tiryak loka : sUryanI ekabIjAthI aMtara gati tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI mavar 2. te nikkhamamANA sUriyA NavaM saMvaccharaM ayamANA paDhamaMsi ahorattaMsi abbhiMtarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti / tA jayA NaM ete duve sUriyA abbhiMtarANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti, tayA NaM NavaNauI joyaNa- sahassAiM chacca paNayAle joyaNasae paNatIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa aNNamaNNassa antaraM kaTTu cAraM caraMti Ahiteti vaejjA / tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, dohiM egaTTibhAga muhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI . dohiM egaTThibhAga muhuttehiM ahiyA, savara, 3. te nikkhamamANA sUriyA doccaMsi ahorattaMsi abdhiMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti / tA jayA NaM ete duve sUriyA abbhiMtaraM tacvaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti, tayA NaM NavaNauI joyaNasahassAiM chacca ikkAvaNNe, joyaNasae nava ya egaTThibhAge joyaNassa aNNamaNNassa antaraM kaTTu cAraM caraMti, Ahiteti vadejjA / tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTThamuhuttehiM UNe duvAlasamuhuttA rAI bhavai cahiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahiyA / gaNitAnuyoga bhA.-2 121 (1) jyAre e banne sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre navANuM hajA2 chaso cAlIsa yojananuM paraspara aMtara rAkhIne gati kare che. For Private tyAre parama utkarSane prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (2) (sarvAbhyantara maMDaLathI)nIkaLatA evA te banne sUrya navA saMvatsaranA dakSiNAyanano prAraMbha karatA evA prathama ahorAtramAM AbhyantarAnAra maMDaLane prApta karIne gati kare che. jyAre e banne sUrya AbhyantarAnantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. tyAre teo navANu hajAra chaso pIstAlIsa yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga jeTaluM aMtara rAkhIne gati kare che. tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga ochA (jeTalo) aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu (jeTalI)bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (3) (AbhyantarAnantara maMDaLamAMthI) nIkaLatA evA teo banne sUrya bIjI ahorAtramAM Abhyantara trIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che. Personal Use Only jyAre e banne sUrya Abhyantara trIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre teo navANuM hajAra chaso ekAvana yojana tathA eka yojana nA ekasaThabhAgomAMthI nava bhAga jeTaluM paraspara aMtara rAkhIne gati kare che. tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ochA (jeTalA) aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhu (jeTalI) bAra muhUrtanI rAtri hoya che. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 loka prajJapti tirmaka loka : sUryanI ekabIjAthI aMtara gati sUtra 1090 evaM khalu eeNaM uvAeNaM nikkhamamANA ete duve A prakAre A kramathI nIkaLatA evA te bane sariyA tayANaMtarAomaMDalAotayANaMtaraMmaNDalaM sUrya tadanantara maMDaLathI tadanantaramaMDaLanI tarapha saMkamamANA-saMkamamANA paMca paMca joyaNAI saMkramaNa karatA-karatA pratyeka maMDaLamAM pAMca-pAMca paNatIsaMca egaTThibhAge joyaNassa egamege maNDale yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aNNamaNNassa aMtaraM abhivaDDhemANA-abhivaDDhe pAMtrIsa bhAga jeTaluM aMtara paraspara vadhAratomaannaa savva bAhiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM vadhArato sarva bAhya maMDaLanI tarapha AgaLa gati kare che. 1. tA jayA NaM ete duve sUriyA savva bAhiraM maNDalaM (1) jyAre e banne sUrya sarva bAhya maMDaLanI tarapha uvasaMkamittA cAraM caraMti, tayA NaM egaM AgaLa vadhato gati kare che tyAre eka lAkha chaso joyaNasayasahassaM chacca saTe joyaNasae sAITha yojana jeTaluM paraspara aMtara rAkhIne aNNamaNNassa antaraM kaTu cAraM caraMti / gati kare che. tayANaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / rAtri hoya che ane jaghanya bAramuhUrta jeTalo divasa hoya che. esaNaM paDhame chammAse, esaNaM paDhamassa chammAsassa te prathama cha mAsa(dakSiNAyananA)(toya) che. e pjjvsaanne| prathama cha mAsano aMta (hoya) che. 2. te pavisamANA sUriyA doccaM chammAsaM ayamANA (2) (sarva bAhya maMDaLanI)taraphathI praveza karatA banne paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maNDalaM sUrya bIjA cha mAsamAM uttarAyaNa (no) prAraMbha uvasaMkamittA cAraM crNti| karatA evA prathama ahorAtramAM bAhyAntara maMDaLane prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM ete duve sUriyA bAhirANaMtaraM maNDalaM jyAre e banne sUrya bAhyAntara maMDaLane prApta uvasaMkamittA cAraM caraMti, tayA NaM egaM karIne gati kare che tyAre eka lAkha chaso copana joyaNasayasahassaM chacca cauppaNNe joyaNasae yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI chattIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa aNNamaNNassa chatrIsabhAga jeTaluM paraspara aMtara rAkhIne gati antaraM kaTu cAraM caranti, kare che. tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, dohiM tyAre eka muhartanA ekasaTha bhAgomAMthI be egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhAga ochI (jeTalI) aDhAra muhUrtanI rAtri bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie| hoya che ane e ka muhUrtanA e kasaTha bhAgomAMthI be bhAgavadhu (jeTalo)bAramuhUrtano divasa hoya che. 3. te pavisamANA sUriyA doccaMsi ahorattaMsi (3) (bAhyAnantara maMDaLanI taraphathI) praveza karatA bAhiraM taccaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM caranti / evA te banne sUrya bIjI ahorAtramAM bAhya trIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM ete duve sUriyA bAhiraM taccaM maMDalaM jyAre e banne sUrya bAhya trIjA maMDaLane prApta uvasaMkamittA cAraM caranti, tayA NaM erga karIne gati kare che. tyAre eka lAkha chaso joyaNasayasahassaM chacca aDayAle joyaNasae aDatAlIsa yojana tathA eka yojanA ekasaTha bAvaNNaM ca egaTThibhAge joyaNassa aNNamaNNassa bhAgomAMthI bAvana bhAga jeTaluM paraspara aMtara antaraM kaTu cAraM caranti / rAkhIne gati kare che. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1091 . tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM gaTTibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie / evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANA ete duve sUriyA tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maNDalaM saMkamamANA - saMkamamANA paMca paMca joyaNAI paNatIse ca egaTTibhAge joyaNassa egamege maNDale aNNamaNNassa antaraM nivaDDhe mANAnivaDDhe mANA savvabbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM caranti / tiryak loka : sUryanuM saMcaraNa kSetra tA jayA NaM ete duve sUriyA savvabbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM caranti, tayA NaM NavaNauI joyaNasahassAiM chacca cattAle joyaNasae aNNamaNNassa aMtaraM kaTTu cAraM caranti / tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / esa NaM docce chammAse esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe / esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / 1 - * mUriya. pA. ?, pAchu. 4, mu. b u. tattha khalu ime duve sUriyA paNNattA, taM jahAbhArahe ceva sUrie, eravae ceva sUrie / tA ee NaM duve sUriyA patteyaM patteyaM tIsAe tIsAe muhuttehiM egamegaM addhamaNDalaM cAraM carai, saTThIe saTThIe muhuttehiM egamegaM maNDalaM saMghAyayaMti, pa. tA nikkhamamANA khalu ete duve sUriyA aNNamaNNassa ciNNaM paDicaranti, pavisamANA khalu ete duve sUriyA aNNamaNNassa ciNNaM paDicaranti taM sayamegaM coyAlaM, tattha ko u, tti vadejjA ? caMdra. pA. ?, mu. - sUriyANaM saMcaraNa khetaM sUryonuM saMcaraNakSetra : 2012. 1. tAviMte ni Dinarati ? Ateiti vaveSnA 1091. pra. kayo sUrya pote ke anya) cAlelA kSetramAM pharI pharI cAle che ? kaho - For Private gaNitAnuyoga bhA.-2 123 tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga jeTalI ochI aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga(jeTalo) vadhu bAramuhUrtanA divasa hoya che. A prakAre A kramethI praveza karatA evA te banne sUrya tadanAra maMDaLathI tadananta2maMDaLanI tarapha saMkramaNa karatA-karatA pratyeka maMDaLamAM pAMca-pAMca yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAtrIsa bhAga jeTaluM aMtara parasparathI ghaTADatA-dhaTADatA sarva Abhyantara maMDaLanI tarapha AgaLa vadhatA gati kare che. Personal Use Only jyAre e banne sUrya badhA Abhyantara maMDaLanI tarapha AgaLa vadhatA gati kare che tyAre navANuM hajAra chaso cAlIsa yojana jeTaluM paraspara aMtare rahIne gati kare che. tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jadhanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. e bIjA cha mAsa (uttarAyaNanA) che, te bIjA cha mAsano aMta che. e AdityasaMvatsara che, e Aditya saMvatsarano aMta che. u. A jaMbUThThIpa) mAM e be sUrya kahevAmAM AvyA che jemake-bharatakSetranosUrya ane airavata kSetranosUrya. AbannesUryomAMthI pratyeka sUryatrIsa-trIsa muhUrtamAM eka-eka ardhamaMDaLa para cAle che ane sAIThasAITha muhUrtamAM eka-eka pUrNa maMDaLa para cAle che. pra. (sarva Abhyantara maMDaLathI) nIkaLatA evA te banne sUrya eka-bIjAnA cAlelA kSetramAM cAle che. (sarva bAhya maMDaLamAMthI) praveza karatA evA te banne sUrya eka bIjAnA cAlelA kSetramAM cAle che. e cIrNa (cAlelA) kSetra maMDaLonA ekaso cuMmAlIsa bhAgomAM vibhakta che. emAM kyo hetuM (kAraNa) che ? kaho Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 loka prajJapti tiryapha loka sUryanuM saMcaraNa kSetra sUtra 1091 u. tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve sabba dIva-samuddANaM u. A jaMbudvIpa nAmano dvIpa sarvadvIpa-samudronI savvabbhaMtarAe savva khuDDAge vaTTe-jAva madhyamAMche.sathAnAnoche. vRtt||2che-yaavtjoynnsyshssmaayaamvikkhNbhennN, tiNNi eka lAkha yojana lAMbo-pahoLo ane traNa joyaNasayasahassAI, solasa sahassAiM, donni ya lAkha soLa hajAra baso sattAvIsa yojana sattAvIse joyaNasae, tiNNi kose aTThAvIsaM ca traNakoza ekaso aThThAvIsa dhanuSya tera AMgaLa dhaNusayaM, terasa ya aMgulAI, addhaMgulaM ca kiMci tathA aDadhA AMgaLathI kaMIka vadhu paridhivALo kehavAmAM Avyo che. visesAhie parikkheve NaM paNNatte, tattha NaM ayaM bhArahae ceva sUrie jaMbuddIvassa e jaMbUdvIpa dvIpanI pUrva-pazcima tathA uttaradiivsspaaiinn-pddiinnaayyaae udINa-dAhiNAyayAe dakSiNanI lAMbI jIvAthI maMDaLanA ekaso covIsa jIvAe maMDalaM cauvIsaeNaM saeNaM chettA - bhAga karIne dakSiNa-pUrvI cothA bhAgamAM arthAta dAhiNa-purathimillaMsi caubbhAgamaMDalaMsi ekatrIsa bhAgomAM rahelo evo e bharatakSetrano sUryabAvana sUryamaMDaLomAM svayaMnA cIrNa (cAlelA bANautiya sUriyamayAiM jAI sUrie appaNA ceva bhaMgo 52) yAdIche. ciNNAI paDicarai, uttara-paccathimillaMsi caubbhAgamaMDalaMsi maMDaLanI uttara-pazcima caturtha bhAgamAM rahelo ekkANaiyaM sUriyamayAiM jAiM sUrie appaNA evo A bharatakSetrano sUrya ekAvana maMDaLomAM ceva ciNNAI paDicarai, svayaMnA cIrNa (cAlelA) maMDaLo para cAle che. tattha NaM ayaM bhArahe sUrie eravayassa sUriyassa A jaMbUdvIpa-dvIpamAM pUrva-pazcima tathA jaMbuddIvassa dIvassa pAINa-paDINAyayAe udINa uttara-dakSiNanI lAMbI jIvAthI maMDaLanA ekaso dAhiNAyayAe jIvAe maNDalaM cauvIsaeNaMsaeNaM covIsa bhAga karIne maMDaLanA uttara-pUrvI cothA chettA-uttara-purathimillaMsi caubbhAga- maMDalaMsi bhAgamAM rahelo evo bharatakSetrano sUrya anya bANauiya sUriyamayAiM jAiM sUrie parassa ceva cAlelA evA bAvana maMDaLomAM cAle che. maMDaLanA ciNNAI paDicarai, dAhiNa- paccasthimillaMsi dakSiNa-pazcimI cothAbhAgamAM rahelo evo e caubbhAgamaMDalaMsi ekkANauiyaMsUriyamayAiMjAiM bharatakSetrano sUrya para (anya) nA cAlelA surie parassa ceva ciNNAI paDicarai, ekAvana maMDaLomAM cAle che. tattha NaM ayaM eravae ceva sUrie jaMbuddIvassa A jaMbUdvIpa dvIpanA pUrva-pazcima tathA uttaradiivsspaaiinn-pddiinnaayyaae udINa-dAhiNAyayAe dakSiNa lAMbI jIvAthI maMDaLanA ekaso covIsa jIvAe maMDalaM cauvIsaeNaM saeNaM chettA-uttara bhAga karIne maMDaLanA uttara-pUrvI cothA bhAgamAM purathimillaMsi caubbhAgamaMDalaMsi bANauiyaM rahelo e airAvata kSetrano sUrya bAvana maMDaLomAM sUriyamayAiM jAiM sUrie appaNA ceva ciNNAI svayaMnA cIrNa (cAlelA) maMDaLo para cAle che. paDicarai, dAhiNa-purathimillaMsi caubbhAgamaMDalaMsi maMDaLanA dakSiNa-pUrvI cothAbhAgamAM rahelo evo ekkANauiya sUriyamayAI jAI sUrie appaNA A bharatakSetrano sUrya ekAvana maMDaLomAM svayaM ceva ciNNAI paDicarai, cAlelA evA maMDaLomAM cAle che. tattha NaM ayaM eravae sUrie bhArahassa sUriyassa e jaMbUdIpa dvIpamAM pUrvapazcima tathA jaMbuddIvassa dIvassa pAINa-paDINAyayAe udINa uttara-dakSiNa lAMbI jIvAthI maMDaLanA ekaso dAhiNAyayAejIvAe maNDalaMcauvIsaeNaM saeNaM covIsa bhAga karIne maMDaLanA dakSiNa-pazcimI chettA-dAhiNapaccasthimillaMsicaubbhAgamaMDalaMsi caturtha bhAgamAM rahelo evo airAvata kSetrano bANauiya sUriyamayAI jAI sUrie parassa ceva sUrya anyanA cAlelA bAvana maMDaLomAM cAle che. ciNNAI paDicarai, Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1092-1094 uttara - puratthimillaM si caubbhAgamaMDalaM si ekkANauiya sUriyamayAiM jAI sUrie parassa ceva ciNNAI paDicarai / tiryak loka : ApyaMtara ane bAhya sUrya maMDaLanuM antara tA nikkhamamANA khalu ee duve sUriyA No aNNamaNNassa ciNNaM paDicaranti / . 2. pavisamANA khalu ee duve sUriyA aNNamaNNassa ciNaM paDicaranti sayamegaM coyAlaM / 1 - mUriya. pA. ?, pAchu. 2, su. 24 savvabdhaMtara- bAhira- sUramaNDalANaM abAhA antrN2012. 1. sattvaaMtarAonuM maMte ! sUramaMDachAyo jevaJa abAhAe savvabAhirae sUramaNDale paNNatte ? u. goyamA ! savvabdhaMtarAo sUramaMDalAo paMcadasuttare joyaNasae abAhAe savva bAhirae sUramaNDale paNNatte / naMvu. vastu. 7, su. o 6 z sUramaMDalassa AyAma - vikkhaMbha-bAhallaM - 2013. 1. sUramaM'tte aaN bhaMte! jevAM AyAna-vistRmeLa ? kevaiyaM parikkheveNaM ? kevaiyaM bAhalleNaM ? - u. goyamA ! aDayAlIsaM egasaTThibhAe joyaNassa AyAma vikkhaMbheNaM taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM, cauvIsaM egasaTThibhAe joyaNassa bAhalleNaM paNNatte / - naMvu. vava. 7, mu. 262 sUrassa savvamaMDalANaM bAhallaM AyAma - vikkhaMbha-parikkhevaM c2014. 1. tA savAvi khaM maMDajIvayA - jevaA vAhallekhaM? kevaiyaM AyAma - vikkhaMbhe NaM ? kevaiyaM parikkheve NaM ? Ahiteti vadejjA, gaNitAnuyoga bhA.-2 125 maMDaLanA uttara-pUrvI cothA bhAgamAM rahelo evo airAvata kSetrano sUrya anya cAlelA evA ekAvana maMDaLomAM gati kare che. sUrya maMDaLanA 1093. pra. (sarva Abhyantara maMDaLamAMthI) nIkaLelA e banne sUrya ekabIjAnA cAlelA maMDaLomAM cAlatA nathI. sarva Abhyantara ane bAhya sUrya maMDaLonuM vyavadhAna rahita aMtara : 1092, pra. he bhagavan ! sarva Abhyantara sUrya maMDaLathI sarvabAhya sUryamaMDaLa vyavadhAna rahita keTalA aMtare (AveluM) kahevAmAM AvyuM che ? u. he gautama ! sarva Abhyantara sUrya maMDaLathI sarva bAhya sUrya maMDaLa vyavadhAna rahita pAMcaso dasa yojananA aMtare kahevAmAM Avela che. AyAma-viSkambha, paridhi ane bAhalya : bhaMte ! sUrya maMDaLano AyAma-viSkaC keTalo che ? paridhi keTalI che ? bAhya (jADAI) keTalI che ? (sarva bAhya maMDaLamAMthI) praveza karatA evA e banne sUrya eka bIjAnA cAlelA maMDaLomAM cAle che. A cIrNa kSetra maMDaLonA ekaso cuMmAlIsa bhAgomAM vibhAjita che. For Private Personal Use Only u. gautama ! sUrya maMDaLa eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa (48/61) bhAga jeTaluM lAMbu-pahoLuM che. enAthI traNa gaNA karatA kaMIka vadhu enI paridhi che ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI covIsa bhAga(24/61)jeTaluM bAhya (jADAI)kahevAmAM AvyuM che. sUryanA sarva maMDaLonuM bAhalya, AyAma-viSkambha ane paridhi : 1094. pra. ( sUryanA) sarva maMDaLonuM bAhatya keTaluM che ? AyAma-viSkaC keTalo che ? paridhi keTalI che ? kaho. vandra. pA. , mu. 4 (6) sama. 48, mu. rU (kha) sUramaMDalaM joyaNeNaM terasehiM egasaTThibhAgehiM joyaNassa UNaM paNNatte / - sama. o rU, su. 8 samavAya 48mAM je AyAma-vikhaMbha ane paridhi AvI che emAM ane sama. 13nA A sUtramAM aMtara che je anveSaNIya che. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 loka prajJapti tiryapha loka : sUryamaMDaLonuM bAhalya, AyAma-vikhaMbha ane paridhi sUtra 1094 u. tattha khalu imA tiNNi paDivattIo paNNattAo, uM. A aMge A traNa pratipattio mAnyatAo taM jahA kahevAmAM AvI che, jemakettthege evamAhaMsu emAMthI eka matavALAo Ama kahe che - 1. tA savvA vi NaM maNDalavayA joyaNaM bAhalle NaM, (1) (sUryanA) badhA maMDaLonuM bAhalya eka yojananuM che. egaM joyaNasahassaM egaM tettIsaM joyaNasayaM eka hajAra ekaso tetrIsa (1133) yojanAno AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasahassAI AyAma-viSkakyuM che. traNa hajA2 traNaso tiNNi ya NavaNauI joyaNasae parikkheve NaM navANuM (3399) yojananI paridhi kahevAmAM paNNattA, ege evamAhaMsu / AvI che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya matavALAo) vaLI evuM kahe che - 2. tA savvA viNaM maNDalavayA joyaNaM bAhalle NaM, (2) (sUryanA)badhA maMDaLonuM bAhalya eka yojanAnuM che. egaM joyaNasahassaM egaM ca cauttIsaM joyaNasayaM eka hajAra ekaso cotrIsa (1134)yojanano AyAmavikkhaMbhe NaM, tiNNi joyaNasahassAI AyAma- vikhaMbha che, traNa hajAra cAraso be cattAri viuttarAI joyaNasayAI parikkheve NaM (3402) yojananI paridhi kahevAmAM AvI che. paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu - eka (anya matavALAo) vaLI Ama kahe che - 3. tA sabvA vi NaM maNDalavayA joyaNaM bAhalle NaM, (3) (sUryanA) badhA maMDaLonuM bAhalya eka yojananuM egaM joyaNasahassaM egaM ca paNatIsaM joyaNasayaM che. ekahajAra ekaso pAMtrIsa(1135)yojanano AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasahassAI AyAma viSkanma che, traNa hajAra cAraso pAMca cattAri paMcuttarAI joyaNasayAI parikkheveNaM (3405) yojananI paridhi kahevAmAM AvI che. paNNattA- ege evmaahNsu| vayaM puNa evaM vayAmo ame vaLI A pramANe kahIe chIe - tAsavvAviNaMmaNDalavayA aDayAlIsaMegaTribhAge (sUryanA) badhA maMDaLonuM bAhalya eka yojananA joyaNassa bAhalle NaM, ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalo che. aNiyayA AyAma-vikkhaMbha-parikkheve NaM. AyAma-viSkanma ane paridhi aniyata - Ahiteti vadejjA, acokkasa kahevAmAM AvI che. 5. tatya hohe? vaMA, pra. A pramANe kahevAnuM zuM kAraNa che? u. tA ayaM NaM jaMbuddIve dIve savva dIva-samuddANaM u. A jaMbudvIpa nAmano dvIpa badhA dvIpa-samudronI sabvabbhaMtarAe savva khuDDAge vaTTe-jAva-joyaNasa madhyamAM che. sahuthI nAno che, vRttAkAra che hassamAyAmavikkhaMbhe NaM, tiNNi joyaNasa -vAva- eka hajAra yojanano AyAma-vidhvaMbha yasahassAI, solasa sahassAiMdoNNi yasattAvIse che. traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIsa joyaNasae, tiNNi kose, aTThAvIsaM ca dhaNusayaM, yojana, traNa koza ekaso aThThAvIsa dhanuSa, tera terasa ya aMgulAI, addhaMgulaM ca kiMci visesAhie AMgaLa tathA aDadhA AMgaLathI kaMIka vadhu enI parikkheve NaM paNNatte, paridhi kahevAmAM AvI che. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1094 tirmaka loka : sUryamaMDaLonuM bAhalya, AyAma-vikhaMbha ane paridhi gaNitAnuyoga bhA.-2 127 1. tAjayANaMsuriesavvabbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA (1) jyAre sUrya sabhyattara maMDaLane prApta karIne cAraM carai, tayA NaM sA maNDalavayA aDayAlIsaM gati kare che tyAre maMDaLanuM bAhalya eka yojananA egaTThibhAge joyaNassa bAhalle NaM, NavaNaui ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalo joyaNasahassAI chacca cattAle joyaNasayAI (toya) che ane navANuM hajAra chaso cAlIsa AyAma-vikkhaMbhe NaM, (99,640) yojanano AyAma- vikalma che. tiNNi joyaNasaya sahassAiM paNNarasa joyaNa traNa lAkha paMdara hajAra nevyAsI yojana sahassAiMegUNaNauI joyaNAiM kiMci visesAhie (3, 15089)thI kaMIka vadhu enI paridhi parikkheve NaM, kahevAmAM AvI che. tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte A samaye parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI muhUrtano divasa hoya che ane nyUnatama bAra mava6, muhUrtanI rAtri hoya che. 2. se nikkhammamANe sUrie NavaM savaccharaM ayamANe (2) (sarvAbhyattara maMDaLathI) nIkaLela sUrya navA paDhamaMsi ahorattaMsi abhiMtarANaMtaraM maMDalaM saMvatsaranA dakSiNAyanano prAraMbha karato evo uvasaMkamittA cAraM cri| prathama ahorAtramAM AbhyattarAnantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM sUrie abhitarANaMtaraM maMDalaM jyAre sUrya AbhyantarAnantara maMDaLane prApta uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA karIne gati kare che tyAre maMDaLanuM bAhalya eka yojananA ekasaThabhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalle NaM / jeTaluM (hoya) che. NavaNauI joyaNasahassAI chacca paNayAle navANuM hajAra chaso pIstAlIsa yojana ane joyaNasae paNatIsaM ca egadribhAge joyaNassa eka yojanA ekasaTha bhAgomAMthI pIstAlIsa AyAma-vikkhaMbhe the| bhAga (99645 1) jeTalo AyAma viSkarma (hoya) che. tiNi joyaNasayasahassAI paNNarasa traNa lAkha paMdara hajA2 eka so cAra joyaNasahassAiM egaM cauttaraM joyaNasayaM kiMci (3,15,104) yojanathI kaIka ochI paridhi visesUNaM parikkheve nnN| kahevAmAM AvI che. tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, dohiM A samaye eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhAga ochA jeTalo aDhAra muhUrtano divasa hoya bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyaa| che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtanI rAtri hoya che. . sUrya prajJapti ane jaMbudvIpa prajJaptinA sUtromAM sUrya maMDaLano AyAma-vikaeNnma kahevAmAM Avyo che paNa samavAyAMga sUtramAM kevaLa viSaMbha ja kahevAmAM Avyo che. enuM samAdhAna e che ke vRttAkArano AyAma-vikRmbha sadA samAna hoya che, sUryamaMDaLa vRttAkAra che eTale kevala viSkanma samajI levuM joIe. sUrya prajJaptimAM sUrya maMDaLanuM bAhalya eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalo kahevAmAM AvyuM che. jabalIpa prajJaptimAM sUrya maMDaLanuM bAhalya eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI covIsa bhAga jeTaluM kahevAmAM AvyuM che. A be prakAranA bAhalya pramANomAMthI kyo vAstavika che te zodhano viSaya che. sUrya prajJaptimAM sUryamaMDaLano AyAma-viSkambha ane paridhi bAhyAbhyattara maMDaLonI apekSA aniyata kahevAmAM AvI che. paraMtu jaMbudvIpa prajJaptimAM sUrya maMDaLano AyAma-vikalma ane paridhi aniyata nathI kahevAmAM AvI. jaMbudvIpa prajJaptimAM je sUryamaMDaLano AyAma-viSkanma ane paridhi kahyA che te Abhyantara ke bAhya maMDaLonI apekSAe kahyA che, kemake -sUryaprajJaptimAM kahela bAhyAbhyantara maMDaLonA AyAma-viSkanma pramANamAM jaMbudvIpaprajJapti kathita AyAma-kimbu ane paridhinuM pramANa maLatuM nathI : Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 loka prajJapti tiryak loka : sUryamaMDaLonuM bAhalya, AyAma-vikhaMbha ane paridhi 3. se nikkhammamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abbhitaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie abbhitaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalle NaM / NavaNaui joyaNasahassAiM chacca ekAvanne joyaNasae Nava ya egaTTibhAge joyaNassa AyAna-vistaMbhe ! tiSNi joyaNasayasahassAI paNNarasa joyaNasahassAiM egaM ca paNavIsaM joyaNasayaM parikkheve NaM paNNatte / tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, cauhiM egaTTibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / evaM khalu eeNaM uvAeNaM nikkhammamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe paMca-paMca joyaNAI paNatIsaM ca egaTTibhAge joyaNassa egamege maMDale vikkhaMbhavuDhi abhivaDDhemANe- abhivaDDhemANe aTThArasa- aTThArasa joyaNAI parirayavuDhi abhivaDDhemANe abhivaDDhemANe savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / 4. tA jayA NaM sUrie savva bAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA aDayAlIsaM egaTTibhAge joyaNassa bAhalle NaM / egaM ca joyaNasayasahassaM chaccasaTThe joyaNasae AyAma vikkhaMbhe NaM / tiNNi joyaNasayasahassAiM aTThArasasahassAI tiNi ya paNNarasuttare joyaNasae parikkheveNaM / tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNie duvAlasamuhutte divase bhavai, For Private sUtra 1094 (3) (AbhyantarAnantara maMDaLamAMthI) nIkaLela te sUrya bIjA ahorAtramAM Abhyantara trIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya Abhyantara trIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre maMDaLanuM bAhalsa eka yojananA ekasaThabhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTaluM hoya che. Personal Use Only navANuM hajAra chaso ekAvana yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI navabhAga (99,651,1 ) jeTalo AyAma- viSNumbha (hoya) che. traNa lAkha paMdara hajAra ekaso paccIsa (3,15,125) yojananI paridhi (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. A samaye eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ochA aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhu bAra muhUrtanI rAtri hoya che. A prakAre A krame nIkaLelo sUrya tadanantara maMDaLathI tadantara maMDaLanI tarapha saMkramaNa karato-karato pAMca-pAMca yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga jeTalI viSkanI vRddhi pratyeka maMDaLamAM vadhArato-vadhArato ane aDhAra-aDhAra yojananI paridhinI vRddhi vadhArato-vadhArato sarva bAhyamaMDaLanI tarapha AgaLa vadhato gati kare che. (4) jyAre sUrya sarva bAhya maMDaLane prApta karIne gati karechetyAre maMDaLanuM bAhalya eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTaluM hoya che. eka lAkha chaso sAITha (100660) yojana jeTalo AyAma-viSkambha (hoya) che. traNa lAkha aDhAra hajAra traNaso paMdara (3,18,315) yojananI paridhi kahevAmAM AvI che. A samaye parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1094 tiryapha loka sUryamaMDaLonuM bAhalya, AyAma-vikhaMbha ane paridhi gaNitAnuyoga bhA.-2 129 esa NaM paDhame chammAse esa NaM paDhamassa chammAsassa e prathama cha mAsa (dakSiNAyananA) che. e che pjjvsaanne| mAsa no aMta (hoya) che. 1. se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe (1) (sarva bAhya maMDaLathI) praveza karato evo te sUrya paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maMDalaM bIjA cha mAsamAM uttarAyaNano prAraMbha karato uvasaMkamittA cAraM cri| evo prathama ahorAtramAM bAhyAnantara maMDaLane prApta karato evo gati kare che. tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM maMDalaM jyAre sUrya bAhyAnantara maMDaLane prApta karIne gati uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA kare che tyAre maMDaLanuM bAhalya eka yojananA ekasaTha aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalle NaM / bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTaluM hoya che. egaM joyaNasayasahassaM chacca cauppaNe joyaNasae eka lAkha chaso copana yojana ane eka chavvIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa AyAma yojana ekasaTha bhAgomAMthI chavIsa bhAga vivuM [.. (1,00,541 ) jeTalo maMDaLano AyAma viSkanma (hoya) che. tiNNi joyaNasayasahassAiM aTThArasa sahassAI traNa lAkha aDhAra hajAra baso sattAvanA doNNi ya sattANaue joyaNasae parikkheve NaM (3,18,257) yojananI paridhi (kahevAmAM) pnnnntte| AvI che. tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai dohiM e samaye eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be egavibhAgamuhuttehiM UNA. duvAlasamahatte divase bhAga ochA aDhAra muhUrtano divasa hoya che bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie| ane eka muhUrta ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtanI rAtri hoya che. 2. se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi bAhiraM (2) (bAhyAnantara maMDaLathI) praveza karato evo te tacvaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| sUrya bIjA ahorAtramAM bAhya trIjA maMDaLane prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM maMDalaM jyAre sUryabAhya trIjA maMDaLane prApta karIne gati kare uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA che tyAre maMDaLanuM bAhalya eka yojananA ekasaTha aDayAlIsaM egaTThibhAge joyaNassa bAhalle NaM / bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTaluM hoya che. egaM joyaNasayasahassaM chacca aDayAle joyaNasae eka lAkha chaso aDatAlIsa yojana ane eka bAvaNNaM ca egaTThibhAge joyaNassa AyAma yojananA ekasaTha bhAgomAMthI bAvana bhAga vime ! (1,00,6481 )jeTalo AyAma-viSkalpa (toya) che. tiNNijoyaNasayasahassAIaTThArasasahassAiMdoNNi traNa lAkha aDhAra hajAra baso ogaNaeMsI(3, ya egUNAsIe joyaNasae parikkheve NaM pnnnntte| 18, 279)yojananI paridhi kahevAmAM AvI che. tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM e samaye eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase cAra bhAga ochI aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie| ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie A pramANe A krame praveza karato evo te sUrya tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM tadanantara maMDaLathI tadanantara maMDaLamAM saMkramaNa saMkamamANe-saMkamamANepaMca-paMcajoyaNAiMpaNatIsaM karato-karato pratyeka maMDaLamAM pAMca-pAMca yojana ja karacha. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 loka prajJapti tiryapha loka : sUrya maMDaLonuM bAhalya, aMtara ane mArganuM pramANa sUtra 1095 ca egaTThibhAge joyaNassa egamege maMDale ane eka yojananA ekasaThabhAgomAMthI pAMtrIsa vikkhaMbhavuDDhi nivuDDhemANe-nivuDDhemANe aTThArasa bhAga jeTalI viSkanma vRddhi tathA aDhAra- aDhAra aTThArasa joyaNAiM parirayavuDDhi nivuDDhemANe yojananI paridhi-vRddhine ghaTADato-ghaTADato sarva nivuDDhemANe savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA Abhyantara maMDaLanI tarapha AgaLa vadhato evo cAraM cri| gati kare che. 3. tAjayA NaM sUrie sabvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA (3) jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne cAraM carai, tayA NaM sA maMDalavayA aDayAlIsaM gati kare che tyAre maMDaLanuM bAhalya eka yojananA egaTribhAge joyaNassa bAhalle NaM / ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalo (toya) che. NavaNauI joyaNasayasahassAiM chacca cattAle navANuM hajAra chaso cAlIsa (99,640) joyaNasae AyAma-vikkhaMbhe NaM / yojanano AyAma-viSkanma hoya che. tiNNi joyaNasayasahassAI paNNarasasahassAI traNa lAkha paMdara hajAranevyAsI(3,15,089) egUNaNauiM ca joyaNAiM kiMci visesAhie yojanathI kaMIka vadhunI paridhi kahevAmAM AvI che. parikkheve NaM pnnnntte| tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte A samaye parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra divase bhavai, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra mavA muhUrtanI rAtri hoya che. esaNaM docce chammAse, esaNaMdoccassa chammAsassa e bIjA cha mAsa (uttarAyaNanA) che. te bIjA pjjvsaanne| cha mAsano aMta che. esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa e AdityasaMvatsara che. e AdityasaMvatsarano saMvaccharassa pjjvsaanne|| aMta che. - mUriya. . ?, pAdu. 8, yu. 20 savva sUramaMDalANaM bAhallaM antaraM addhApamANaM ca sarva sUrya maMDaLonuM bAhalya, aMtara ane mArganuM pramANa : 2016. tA savA vi ja maMDavA mathAstrIsaM ja pukimAne 1095. badhA maMDaLonuM bAhalya(jADAI)eka yojananA ekasaTha joyaNassa bAhalle NaM / / bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTaluM hoya che. savvA viNaM maNDalaM tariyA do joyaNAI vikkhaMbheNaM, badhA maMDaLonA aMtarano viplabhya be yojanano che esaNaM addhA tesIya sayapaDuppaNNe paMcadasuttarejoyaNasae A vidyamAna ekaso cAMsI (maMDaLo) nA Ahie tti vejjaa| (guNAkArathI) pAMcaso dasa yojana (jeTalo lAMbo) mArga kahevAmAM Avyo che. vandra. pA. 2, su. 20. 2. sama. 48, mu. 3 gaNitanI prakriyA : eka so trAMsI maMDaLa che ane pratyeka maMDaLanuM aMtara be yojanAnuM eTale ekaso trAsIne bevaDe guNatA traNaso chAsaThayojana thAya. eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI ahIM aDatAlIsa bhAga grAhya che eTale aDatAlIsane ekaso yAsI (maMDaLanI saMkhyA)thI guNatA ATha hajAra sAtaso corAsI bhAga thAya ane ekasaThano bhAga ApavAthI ekaso cuMmAlIsa yojana thAya. traNaso chAsaTha yojana ane ekaso cuMmAlIsa yojanano saravALo karatA pAMcaso dasa yojana thAya. Jain Education Interational Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1096 1. pa. tA abbhiMtarAo maNDalavayAo bAhiraM maNDalavayaM bAhirAo vA maMDalavayAo abbhiMtaraM maNDalavayaM, esa NaM addhA kevaiyaM Ahie tti vadejjA ? u. tA paMcadasuttare joyaNasae Ahie tti vaejjA, pa. abbhiMtarAe maNDalavayAe bAhirA maMDalavayAo abhiMtara maNDalavayA esa NaM addhA kevaiyaM Ahie ti vajjA ? tiryak loka : sUrya maMDaLonuM AyAma-vikhaMbha paridhi ane hAni-vRddhi gaNitAnuyoga bhA.-2 utA paMcadasuttare joyaNasae aDayAlIsaM ca egadvibhAge joyaNassa ahiyA, pa. tAabbhiMtarAo maNDalavayAo bAhiramaNDalavayA bAhirAo maNDalavayAo abbhiMtara maNDalavayAesa NaM addhA kevaiyaM Ahie tti vadejjA ? u. tA paMcanavuttare joyaNasae terasa ya egaTThibhAge joyaNassa Ahie tti vadejjA, pa. abbhiMtarAo maNDalavayAo bAhirA maNDalavayA, bAhirae maNDalavayAe abbhiMtara maNDalavayA - esa NaM addhA kevaiyA Ahie tti vadejjA ? u. tA paMcadasuttare joyaNasae, Ahie tti vadejjA / 1 - sUriya. pA. 1, pAhu. 8, su. 20 sUramaNDalANaM AyAma-vikvaMbha- parikkhevaM maNDalANaM vikkhaMbha vuDDhaM hANiM ca - 1096. 1. pa. 2. pa. u. goyamA ! NavaNauI joyaNasahassAiM chacca cattAle joyaNasae AyAma - vikkhaMbheNaM, tiNi ya joyaNasayasahassAI, paNNarasa ya joyaNasahassAiM egUNaNauiM ca joyaNAI kiMci visesAhiyaM parikkheveNaM paNNatte / abbhiMtarANaMtare NaM bhaMte! sUramaNDale kevaiyaM AyAma - vikkhaMbheNaM, kevaiyaM parikkheveNaM paNNatte ? jaMbuddIve dIve savvabbhaMtare NaM bhaMte ! sUra maNDale kevaiyaM AyAma - vikkhaMbheNaM, kevaiyaM parikkheve NaM paNNatte ? caMda. pA. 1, su. 20 pra. Abhyantara maMDaLathI bAhyamaMDaLa ane bAhyamaMDaLa thI Abhyantara bhaMDaNa ( paryaMta) DeTalo (lAMjI ) bhArga che ? uho. 3. pra. 131 pAMyaso isa yoThana (bheTalo sAMja mArga) che. Abhyantara maMDaLa padathI bAhyamaMDaLapada ane bAhyamaMDaLa padathI Abhyantara maMDaLa padano mArga DeTalo sAMjo che ? uho. u. pAMcaso dasa yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga vadhu (jeTalo) (sAMjI bhArga) che. pra. Abhyantara maMDaLa padathI bAhyamaMDaLa pada ane bAhyamaMDaLa padathI Abhyantara maMDaLapada -eno bhArga DeTalo (lAMjI ) che ? uho. u. pAMcasonavayojana ane eka yojananA ekasaTha lAgobhAMthI tera bhAga bheTalo (sAMjo) mArga che. pra. Abhyantara maMDaLa padathI bAhya maMDaLa pada ane bAhya maMDaLa padathI Abhyantara maMDaLapadano keTalo (sAMjo) bhArga che ? aho. 3. pAMtha so hasa yona bheTalo (sAMja mArga) che. sUryamaMDajonuM khAyAma-viSNubhama paridhi ane bhaMDamonA viSNummanI DAni-vRddhi : 1085. (1) a.. For Private Personal Use Only 7. (2) pra. he bhagavan ! jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM sarvAbhyantara sUrya maMDaLano AyAma viSkambha ane paridhi keTalI kahevAmAM jAvI che ? he gautama ! navANuM hajAra chaso cAlIsa yojanano AyAma-viSkambha ane traNa lAkha paMdara hajAra nevyAsI yojanathI kaMIka vadhunI paridhi kahevAmAM AvI che. he bhagavan ! sAbhyantarAnantara (jIbha) sUryamaMDaLano AyAma-viSkambha ane paridhi keTalI kahevAmAM AvI che ? Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 loka prajJapti tipha loka : sUrya maMDaLonuM AyAma-viSkrabha paridhi ane hAni-vRddhi sUtra 1096 uM. u. goyamA ! NavaNauiM joyaNasahassAI chacca paNayAlejoyaNasaepaNatIsaMca egasaTThibhAe joyaNassa AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi ya joyaNasayasahassAiMegaMsattuttaraMjoyaNasayaM parikkheveNaM pnnnntte| (3) pra. hegautama!navANuM hajAra chaso pIstAlIsa yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga jeTalo AyAma-viSkasmatathA traNa lAkha paMdara hajAra ekaso sAta yojananI paridhi kahevAmAM AvI che. he bhagavanAbhyantara trIjA sUrya maMDaLano AyAma-viSkambha ane paridhi keTalI kahevAmAM AvI che? hegautama!navANuM hajAra chaso ekAvana yojana tathA eka yojanA ekasaTha bhAgomAMthI nava bhAga jeTalo AyAma-viSkanma ane traNa lAkha paMdara hajAra ekaso paccIsa yojananI paridhi kahevAmAM AvI che. 3. pa. abhiMtara tacce NaM bhaMte ! sUramaNDale kevaiyaM AyAma vikkhaMbheNaM, kevaiyaM parikkheveNaM TwQ? goyamA ! NavaNauiMjoyaNasahassAI chacca ekAvaNNe joyaNasae Nava ya egasaTThibhAe joyaNassa AyAmavikhaMbheNaM, tiNNi ya joyaNasayasahassAiM paNNarasa joyaNa sahassAI egaM ca paNavIsaM joyaNasayaM parikkheveNaM pnnnntte| evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamamANe uvasaMkamamANe paMca paMca joyaNAI paNatIsaM ca egasaTThibhAe joyaNassa egamege maNDale vikkhaMbhavuDDhiM abhivaDDhemANe-abhivaDDhemANe aTThArasa aTThArasa joyaNAI parirayavuD iDhaM abhivuDDhemANe abhivuDDhemANe sabbabAhiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / 4. . savva bAhiraeNaM bhaMte ! suramaNDale kevaiyaM AyAma vikkhaMbheNaM, kevaiyaM parikkheveNaM A prakAre A krame nIkaLato evo sUrya ekanA pachI bIjA maMDaLa para upasaMkramaNa karato-karato pratyekamaMDaLamAM pAMca-pAMca yojana tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga jeTalI viSkarbhamAM vRddhi karato-karato ane paridhimAM aDhAra-aDhAra yojananI vRddhi, karato-karato sarvabAhya maMDaLa para upasaMkrAnta thaIne gati kare che. (4) pra. he bhagavansarvabAhya sUryamaMDaLano AyAma-viSkarma ane paridhi keTalI kahevAmAM AvI che ? gautama ! eka lAkha chaso sAITha yojanano AyAma-viSkanma ane traNa lAkha aDhAra hajAra traNaso paMdara yojananI paridhi kahevAmAM AvI che. goyamA ! egaM joyaNasayasahassaM chacca saTre joyaNasae AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi ya joyaNasayasahassAiM aTThArasa ya sahassAI tiNNi ya paNNa rasuttare joyaNasae parikkheveNaM pnnnntte| 5. pa. bAhirANaMtareNaM bhaMte ! sUramaNDale kevaiyaM AyAma vikkhaMbheNaM, kevaiyaM parikkheveNaM paLane? (pa) pra. he bhagavanuM ! bAhyAnattara (bAhArathI bIjA) sUryamaMDaLano AyAma-viSkanma ane paridhi keTalI kahevAmAM AvI che? Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1Na sUtra 1097-98 tiryapha loka : pratyeka sUryamaMDaLanuM aMtara gaNitAnuyoga bhA.-2 133 u. goyamA ! egaM joyaNasayasahassaM chaccaM gautama!eka lAkha chaso copanayojana cauppaNNe joyaNasae chavvIsaM ca tathA eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI egasaTThibhAe joynnssaayaam-vikkhNbhennN| chavIsa bhAga jeTalo AyAma-viSkanma tiNNi ya joyaNasayasahassAI aTThArasa ya ane traNa lAkha aDhAra hajA2 baso sahassAI doNNi ya sattANaue joyaNasae sattANuM yojananI paridhi kahevAmAM parikkheveNaM pnnnntte| AvI che. 6. pa. bAhira tacce NaM bhaMte ! sUramaNDale kevaiyaM (6) pra. he bhagavan! bAhya tRtIya sUryamaMDaLano AyAma-vikkhaMbheNaM, kevaiyaM parikkheveNaM AyAma-viSkanma ane paridhi keTalI paNNatte? kahevAmAM AvI che ? goyamA ! egaM joyaNasayasahassaM chacca he gautama! eka lAkha chaso aDatAlIsa aDayAle joyaNasae bAvaNNaMca egasaTThibhAe yojana tathA eka yojananA ekasaTha joyaNassa AyAma-vikkhaMbheNaM / tiNNi ya bhAgomAMthIbAvana bhAga jeTalo AyAmajoynnsyshssaaiN aTThArasasahassAI viSkanma ane traNa lAkha aDhAra hajAra doNi ya auNAsIe joyaNasae baso ogaNaeMsI yojananI paridhi parikkheveNaM pnnnntte| kahevAmAM AvI che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie A prakAre e krame praveza karato evo te tayANaMtarAomaNDalAotayANaMtaraMmaNDalaM surya ekapachI bIjA maMDaLa para saMkramaNa saMkamamANe saMkamamANe paMca paMca joyaNAI karato-karato pratyeka maMDaLamAM pAMca-pAMca paNatIsaMca egasaTThibhAe joyaNassa egamege yojana tathA eka yojananA ekasaTha maNDale vikkhaMbhavuDDhiM NivvuDDhemANe bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga jeTalI NivuDDhemANe aTThArasa-aTThArasa joyaNAI viSkanma vRddhi tathA aDhAra-aDhAra yojananI paridhi vRddhine ghaTADatopriryvuddddhi NibuDDhemANe NibuDDhemANe ghaTADato savabhyantara maMDaLa para sababhaMtaraMmaNDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| upasaMkrAnta thaIne gati kare che. - naMvuM. va . 7, mu. 166 patteya sUramaNDalassa antaraM - pratyeka sUryamaMDaLa (vaccenuM) aMtaraH 2017. 1. sUramag8rU of mete ! sUramarU varza 1097. pra. he bhagavan! eka sUryamaMDaLathI bIjA sUryamaMDaLanuM abAhAe antare paNNatte? vyavadhAna rahita aMtara keTaluM kahevAmAM AvyuM che? goyamA ! sUramaNDalassa-sUramaNDalassa ya do he gautama ! eka sUrya maMDaLathI bIjA sUryamaMDaLanuM joyaNAI abAhAe antare paNNatte / vyavadhAna rahita aMtara be yojananuM kahevAmAM - naMvuM. va . 7, . 162 AvyuM che. ripatro mUriyANAmaMtarAmapajenu hAni suca - maMdara parvatathI sUryamaMDaLonuM aMtara ane maMDaLomAM gatinI hAni-vRddhi : 2018. 2. 5. gaMDudI te ! TI maMkara pavayajJa 1098, (1) pra. he bhagavan!jabUdvIpadvIpanAmaMdara parvatathI kevaiyAe abAhAe savvabbhaMtare sUramaNDale keTalA vyavahita aMtare sarvAbhyantarasUrya you ? maMDaLa AveluM kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA! coAlIsaM joyaNasahassAiM aTTha he gautama ! sarvAbhyantara sUryamaMDaLa ya vIse joyaNasae abAhAe savvabbhaMtare cuMmAlIsa hajAra AThaso vIsa yojananA sUramaNDale pnnnntte| aMtare AveluM kahevAmAM AvyuM che. u Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 loka prajJapti tiryapha loka : maMdara parvatathI sUryamaMDaLonuM aMtara ane gatinI hAni-vRddhi sUtra 1098 (2) pra. 2. pa. jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve maMdarassa pavvayassa kevaiyAe abAhAe savvabbhaMtarANaMtare sUramaNDale paNNatte ? u. goyamA! coAlIsaM joyaNasahassAiM aTTha ya bAvIse joyaNasae aDayAlIsaM ca egasaTThibhAge joyaNassa abAhAe savvabbhaMtarANaMtare sUramaNDale pnnnntte| u. (3) pra. 3. pa. jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve maMdarassa pavvayassa kevaiyAe abAhAe abbhaMtara tacce sUramaNDale paNNatte ? u. goyamA! coAlIsaM joyaNasahassAiM aTTha ya paNavIse joyaNasae paNatIsaM egasaTThibhAge joyaNassa abAhAe abhaMtara tacce sUramaNDale pnnnntte| bhagavAbUDhIpadvIpanAmaMdara parvatathI keTalA vyavahita aMtare sarvAbhyantarAnantara sUryamaMDaLa(AveluM) kahevAmAM AvyuM che? he gautama!sarvAbhyantarAnantarasUryamaMDaLa cuMmAlIsa hajAra AThaso bAvIsayojana ane eka yojanAnA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalA aMtare AveluM kahevAmAM AvyuM che. he bhagavanuM ! jaMbudvIpa dvIpanA maMdara parvatathI keTalAvyavahita aMtare Abhyantara tRtIya sUryamaMDaLa (AveluM) kahevAmAM AvyuM che ? he gautama ! AbhyantaratRtIya sUryamaMDaLa cuMmAlIsa hajAra AThaso paccIsayojana ane ekayojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga jeTalA aMtare AveluM kahevAmAM AvyuM che. A krame nIkaLelo sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLa para saMkramaNa karato-karato pratyeka maMDaLanA aMtaramAM be-be yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAganI vRddhi karato-karato sarvabAhya maMDaLa para upasaMkrAnta thaIne gati kare che. he bhagavan! jaMbUdvIpa dvIpanA maMdara parvatathI keTalA vyavahita aMtare sarvabAhya sUryamaMDaLa (AveluM) kahevAmAM AvyuM che? (gautama!sarvabAhya sUryamaMDaLa pIstAlIsa hajAra traNaso trIsa yojanAnA aMtare AveluM kahevAmAM AvyuM che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhammamANe sUrie tayANaMtaraM maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe do do joyaNAI aDayAlIsaM ca egasaTThibhAge joyaNassa abAhAe vuDDhiM abhivaDDhemANe abhivaDDhemANe savvabAhiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tti / (4) pra. 3. 11 u. 4. pa. jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve maMdarassa pavvayassa kevaiyAe abAhAe savvabAhire sUramaNDale paUtte? goyamA ! paNayAlIsaM joyaNasahassAI tiNNi ya tIse joyaNasae abAhAe sabbabAhire sUramaMDale paNNatte / 5. pa. jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve maMdarassa pavvayassa kevaiyAe abAhAe savva bAhirANaMtare sUramaNDale paNNatte? (5) pra. u. goyamA ! paNayAlIsaM joyaNasahassAI tiNNi ya sattAvIse joyaNasae terasa ya egasaTThibhAge joyaNassa abAhAe savva bAhirANaMtare sUramaNDale paNNatte / he bhagavanuM ! jaMbudvIpa dvIpanA maMdira parvatathI keTalA vyavahita aMtare sarvabAhyAnantara sUryamaMDaLa (AveluM) kahevAmAM AvyuM che ? he gautama ! sarvabAhyAnantara sUryamaMDaLa pIstAlIsa hajA2 traNaso sattAvIsa yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI tera bhAga jeTalA aMtare (AveluM) kahevAmAM AvyuM che. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1099-1100 tirlapha loka sUrya maMDaLonAM mArgamAM gamanAgamananAM rAtri-divasanA pramANa gaNitAnuyoga bhA.-2 135 6. pa. jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve maMdarassa pavvayassa (6) pra. he bhagavan!jabUdvIpadvIpanAmaMdaraparvatathI kevaiyAe abAhAe bAhira tacce sUramaNDale keTalA vyavahita aMtare bAhya tRtIya paNNatte? sUryamaMDa (2mAvej)apAmAMsAvyuMcha ? u. goyamA ! paNayAlIsaM joyaNasahassAI he gautama ! bAhya tRtIya sUryamaMDaLa tiNNi ya cauvIse joyaNasae chabbIsaM ca pIstAlIsa hajA2 traNaso covIsa egasaTThibhAge joyaNassa abAhAe bAhira yojana ane eka yojananA ekasaTha tacce sUramaNDale paNNatte / bhAgomAMthI chavIsa bhAga jeTalA aMtare AveluM kahevAmAM AvyuM che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie A kramathI praveza karato evo sUrya tayANaMtarAomaNDalAotayANaMtaraMmaNDalaM pratyeka maMDaLa 5ra saMkramaNa karato-karato saMkamamANe saMkamamANe do do joyaNAI pratyeka maMDaLanI dUrImAM be-be yojana aDayAlIsaM ca egasaTThibhAe joyaNassa ane eka yojananA ekasaThabhAgomAMthI egamege maNDale abAhAe vuDDhiM NicuDDhemANe aDatAlIsa bhAga jeTalI vRddhi ochI NivvuDDhe mANe savabhaMtaraM maNDalaM karato-karato sarvAbhyantara maMDaLa para uvasaMkamittA cAraM carai / upasaMkrAnta thaIne gati kare che. __- jaMbu. vakkha. 7, su. 164 savva sUramaNDalamagge sUrassa gamaNAgamaNa-rAiMdiyappamANaM - sarva suurybhgon| bhAmA suuryn| gmnaagmnn| rAtri divasanA pramANa : 1099. pa. tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtarAo maNDalAo 1089. pra. sUrya gyAre sarva mAnyantara bhaMthI sarva savvabAhiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, bAhyamaMDaLanI tarapha tathA sarva bAhya maMDaLathI sarva savva bAhirAo maNDalAo savvabbhaMtaraM maNDalaM Abhyantara maMDaLanI tarapha gati kare che tyAre te uvasaMkamittA cAraM carai, esa NaM addhA kevaiyaM sUrya maMDaLano mArga keTalA rAta-divasomAM pAra rAiMdiyagge NaM Ahitetti vadejjA? 42 cha ? ho. u. tA tiNNi chAva? rAiMdiyasae rAiMdiyagge NaM u. te (A) mArga traNaso chAsaTha rAtri divasamAM Ahiteti vdejjaa| pAra kare che - evuM kahevAmAM AvyuM che. - sUriya. pA. 1, pAhu. 1, su. 9 sUramaNDalesu sUrassa saI dukkhutto vA cAra - sUryamaMDaLomAM sUryanI ekavAra athavA be vAranI gatiH 1100. pa. tA etAe addhAe sUrie kati maNDalAI carai? 1100. pra. mA sUryabhaMgonA bhArgamA sUrya 3240 bhaMDagomA gatirecha? u. tA culasIyaM maMDalasayaM cri| 6. sUrya se so yoyAsI maMgomA ti 43 che. bAsIi maNDalasayaM dukkhutto carai, taM jahA - ekaso vyAMsI maMDaLImAM sUrya be vAra gati kare NikkhamamANe ceva, pavesamANe ceva / 2 che. jemake- niSkramaNa karato evo ane praveza karato evo. duveyakhalumaNDalAiMsaiMcarai, taMjahA-sabbabbhaMtaraM be maMDaLomAM surya ekavAra gati kare che. jemakecev maNDalaM, sabvabAhiraM ceva maNDalaM / / sarva AtyaMtara maMDaLamAM ane sarvabAhya maMDaLamAM. - sUriya. pA. 1 pAhu. 1, su. 10 1. canda. pA.1, su. 9 2. sama. 82, su. 1 3. canda. pA. 1, su. 10 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 loka prajJapti tiryak loka : sUryanuM eka maMDaLathI bIjA maMDaLa taraphanuM saMkramaNa sUrassa maNDalAo maNDalAMtara-saMkamaNaM - 1101. pa. tAkahaMte maNDalAo maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe sUrie cAraM carai ? Ahie tti vaejjA, u. tattha khalu imAo duve paDivattIo paNNattAo, taM jahA tatthege evamAhaMsu 1. tA maNDalAo maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe sUrie bheyaghAeNaM saMkAmai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaM 2. tA maNDalAo maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe sUrie kaNNakalaM nivveDhei, ege evamAhaMsu tattha NaM je te evamAhaMsu 1. tA maNDalAo maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe sUrie bheyaghAeNaM saMkAmai / tesi NaM ayaM dose - tA jeNaMtareNaM maNDalAo maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe bheyaghAeNaM saMkAmai evaiyaM ca NaM addhaM purao na gacchai, purao purao agacchamANe maNDalakAlaM parihavei / tesi NaM ayaM dose / - tattha NaM je te evamAhaMsu 2. tA maNDalAo maNDalaM saMkamamANe sUrie kaNNakalaM nivveDhei, 2 sUtra 1101 sUryanuM eka maMDaLathI bIjA maMDaLa taraphanuM saMkramaNa1101. a. sUrya kheDa maMDaNathI jIbha maMDaNanI taraI saMbhA urato-rato jyA prAre gati are che ? uho. 3. sa saMbaMdha me pratipattikho (mAnyatAo) vAmAM khAvI che. bhebhaDe khemAMthI kheDa (mAnyatAvANA) khAvu uhe che - (1)sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLanI tarapha saMkramaNa karato-karato bhedaghAtathI saMkramaNa kare che. eka (anya mAnyatAovALA) vaLI evuM paNa uhe che - (2) sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLanI tarapha saMkramaNa karato-karato karNakalAthI maMDalane choDe che. emAMthI je A pramANe kahe che - (1) sUrya eka maMDaLathI anya maMDaLanI tarapha sNngbhe| urato-5rato (je maMDajonA aMtarAsamAM) bheTaghAta (gamana)thI saMbhAre che. emanI A mAnyatAmAM e doSa che - - sUrya eka maMDaLathI anya maMDaLanI tarapha saMkramaNa karato-karato bheda(be maMDaLonA aMtarAlamAM)ghAta (gamana jharI ) thI bheTalA samayamA sabhA re che. eTalA samaya sudhI te AgaLa(anya maMDaLomAM) nathI 4to. yA prAre bhAgaNa - sAgaNa (anyanya maMDaLomAM)najavAthI maMDaLomAM gati karavAno kALa samApta thaI jAya che. (eTale sarvavihita dina-rAtano nizcita pramANa bhaMga thaIjAyache) emAMthI je A pramANe kahe che (2)eka maMDaLathI anya maMDaLanI tarapha saMkramaNa karato-ka2to karNa(maMDaLanA prAraMbhathI bIjA maMDaLanA prAraMbha sudhI) kheDa-kheDa sAthI maMDajane choDeche. 1. maMDalAdaparamaNDalaM saMkrAman saMkramitumicchan sUryo bhedaghAtena saMkrAmati bhedo maMDalasya maMDalasyApAntarAlaM tatra ghAto- gamanaM, etaccaprAgevoktaM, tena saMkrAmati / kimuktaM bhavati ? vivakSite maMDale sUryeNApUrite sati tadanantaramapAntarAlagamanena dvitIyaM maMDalaM saMkrAmati saMkramya ca tasmin maMDale cAraM carati / - sUrya. TIkA 2. maMDalAnmaMDalaM saMkrAman saMkramitumicchan sUryastadadhikRta maMDalaM prathamakSaNAdUrdhvamArabhya karNa-kalaM nirveSTayati mu~cati / iyamatra bhAvanA- "bhArata airAvato vA sUrya : sva sva sthAne udgata : san aparamaMDalagataM karNa prathamakoTibhAgarUpaM lakSyIkRtya zanaiH zanairadhikRtaM maMDalaM tathA kayAcanApi kalayA muJcan cAraM carati " yena tasminnahorAtre'tikrAnte sati aparAnantaramaMDalasyArambhe vartate iti / karNakalAmiti ca kriyAvizeSaNaM draSTavyaM taccaivaM bhAvanIya "karNa - aparamaMDalagataprathamakoTibhAgarUpaM lakSyIkRtyAdhikRtamaMDalaM prathamakSaNAdUrdhva kSaNe -kSaNe kalayA'tikrAntaM yathA bhavati tathA nirveSTayatIti / -sUrya. TIkA Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1102 tirmaka loka : sUryanI eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa kSetra-gati gaNitAnuyoga bhA.-2 137 tesi NaM ayaM visese - emanI mAnyatAmAM A vizeSatA che - tA jeNaMtareNaM maNDalAo maNDalaM saMkamamANe eka maMDaLathI bIjA maMDaLanI tarapha saMkramaNa karato sUrie kaNNakalaM nivveDhei evaiyaM ca NaM addhaM evo sUrya jeTalA samayamAM karNa (maMDaLanA purano chaThThA prAraMbhathI bIjA maMDaLanA prAraMbha paryata eka-eka) kalA (samayano vibhAga)thI maMDaLane choDe che eTalA samayamAM AgaLa (anya maMDaLa paryata) te pahoMcI jAya che. purao gacchamANe maNDalakAlaM na parihavei, tesi A (anya maMDaLa paryata) javAmAM maMDaLanI gati NaM ayaM visese| karavAno kALa samApta nathI thato(eTalesarvavidita divasa rAtano nizcita pramANa bhaMga thato nathI) tattha NaM je te evamAhaMsu emAMthI jeo A pramANe kahe che - maNDalAo maNDalaM saMkamamANe sUrie kaNNakalaM sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLanI tarapha saMkramaNa nivveDhei eeNaM eeNaMNeyadhvaM, No cevaNaM iyareNaM / ' karato evo karNa-kalAthI maMDaLa choDe che" A - sUri. . 2, pAdu. 2, su. 22 abhiprAya anusAra ja amAruM maMtavya jANavuM joIe anya maMtavya anusAra nahIM. sUra meje rAti nakAmo naSpharaMsamavera - pratyeka ahorAtramAM sUryanA eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa kSetranI gati : 120 2. v. tA hova te ne rAgi of vipattA 1102. pra. pratyeka ahorAtramAM sUrya eka maMDaLathI bIjA vikaMpaittA sUrie cAraM carai ? Ahiteti vdejjaa| maMDaLa paryata pahoMcavAmAM keTalA kSetrane pAra kare che ? kaho. u. tattha khalu imAo satta paDivattIo paNNattAo, che. A aMge sAta pratipattio (mAnyatAo taM jahA matAntara) kahevAmAM AvI che, jemakettthege evamAhaMsu (1)emAMthI eka(mAnyatAvALA)AvuM kahyuM che1. tA do joyaNAI addhaducattAlIse tesIiM pratyeka ahorAtramAM sUrya eka maMDaLathI bIjA sayabhAgejoyaNassa egamegeNaM, rAiMdieNavikaMpaittA maMDaLa paryata pahoMcavAmAM be yojana ane eka vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / yojananA ekaso cAMsI bhAgomAMthI sADA ekatALIsa bhAga jeTalA kSetrane pAra kare che. ege puNa evamAhaMsu - eka(anya mata dharAvanAra)vaLI evuM paNa kahe che2. tA aDDhAijjAiMjoyaNAI egamegeNaM rAidie (2) pratyeka ahorAtramAM sUrya eka maMDaLathI NaM vikaMpaittA vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege bIjA maMDaLa paryata pahoMcavAmAM aDhI yojana evmaahNsu| jeTalA kSetrane pAra kare che. ege puNa evamAhaMsu eka(anya mata dharAvanAra)vaLI evuM paNa kahe che3. tA tibhAgUNAI tinni joyaNAI egamege NaM (3) pratyeka ahorAtramAM sUrya eka maMDaLathI rAiMdie NaM vikaMpaittA vikaMpaittA sUrie cAraM bIjA maMDaLa paryata pahoMcavAmAM (eka yojananA carai, ege evmaahNsu| ekaso trAMsI bhAgomAMthI) traNa bhAga ochA traNa yojana jeTalA kSetrane pAra kare che. B. . 6. vandra. 5. 2, mu. 22 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 loka prajJapti tiya, - : sUryanI eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa kSetra-gati sUtra 1102 eka(anya mata dharAvanAra)vaLI Ama paNa kahe che(4)pratyeka ahorAtramAM sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLa paryata pahoMcavAmAM traNa yojana ane eka yojananA ekaso cAMsI bhAgomAMthI sADA chetAlIsa bhAga jeTalA kSetrane pAra kare che. ege puNa evamAhaMsu - 4. tA tiNNi joyaNAiM addhasItAlIsaM ca tesIisayabhAge joyaNassa egamege NaM rAidie NaM vikaMpaittA vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu5. tA adbhuTThAI joyaNAI egamege NaM rAiMdie NaM vikaMpaittA vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evmaahNsu| ege puNa evamAhaMsu6. tA caubbhAgUNAI cattAri joyaNAiM egamege NaM rAidieNaM vikaMpaittA vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / eka(anya mata dharAvanAra)vaLI Ama paNa kahe - (5) pratyeka ahorAtramAM sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLa paryata pahoMcavAmAM sADAtraNa yojana jeTalA kSetrane pAra kare che. eka(anya mata dharAvanAra)vaLI Ama paNa kahe che(6)pratyeka ahorAtramAM sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLa paryata pahoMcavAmAM (ekayojananA ekaso trAMsI bhAgomAMthI) cArabhAga ochuM cAra yojana jeTalA kSetrane pAra kare che. eka (anya mata dharAvanAra) vaLI Ama paNa ege puNa evamAhaMsu (7) pratyeka ahorAtramAM sUrya eka maMDaLathI bIjA maMDaLa paryata pahoMcavAmAM cAra yojana ane eka yojananA ekaso cAMsI bhAgomAMthI sADA ekAvana bhAga jeTalA kSetrane pAra kare che. 7. tA cattAri joyaNAI addha bAvaNNaM ca tesIisayabhAge joyaNassa egamege NaM rAidie NaM vikaMpaittA vikaMpaittA sUrie cAraM carai, ege evmaahNsu| vayaM puNa evaM vayAmo - tA do joyaNAI aDayAlIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa egamegaM maNDalaM egamegeNaM rAidie NaM vikaMpaittA vikaMpaittA cAraM carai / v. tatya je va deha? rUti yajJA , u. tA ayaM NaM jaMbuddIve dIve savva dIva-samudANaM savvabhaMtarAe savvakhuDDAge vaTTe-jAvajoyaNasayasahassamAyAmavikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAI, solasasahassAI, doNNi ya sattAvIse joyaNasae, tiNNi kose, aTThAvIsaMca dhaNusayaM terasa ya aMgulAI, addhaMgulaM ca kiMci visesAhie parikkheveNaM pnnnntte| 1. tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / ame vaLI A pramANe kahIe chIesUrya eka ahorAtramAM be yojana ane eka yojananA ekasaThabhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalA bhAgane pAra karIne eka maMDaLathI bIjA maMDaLa para pahoMce che. pra. A kathana aMge zuM kAraNa che? u. A jaMbudvIpa dvIpa badhA hIpa-samudronA madhyamAM che. badhAthI nAno che. vRttAkAra che -cAvatu- eka lAkha yojana lAMbo-pahoLo che ane traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIsa yojana traNa koza ekaso aThThAvIsa dhanuSya tera AMgaLa tathA aDadhA AMgaLathI kaMIka adhika paridhivALo kahevAmAM Avyo che. (1) jyAre sUrya sarvAbhyattara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre parama utkarSane prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1102 tiryapha loka sUryanI eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa kSetra-gati gaNitAnuyoga bhA.-2 139 2.se nikkhamamANe sUrieNavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi aaiMtarANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| tA jayA NaM sUrie abhiMtarANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM do joyaNAI aDayAlIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa ege NaM rAiMdie NaM vikaMpaittA vikaMpaittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / 3.se nikkhamamANe sarie doccaMsi ahorattaMsi abhiMtaraM taccaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie abhiMtaraM taccaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM paMca joyaNAI paNatIsaMca egaTThibhAgejoyaNassadohiM rAidiehiM vikaMpaittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, cauhiM egaTThibhAga muhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyaa| (2) (sarva Abhyantara maMDaLamAMthI) nIkaLato evo sUrya navAM saMvatsaranA dakSiNAyanano prAraMbha karato evo prathama ahorAtramAM AbhyantarAnantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya AbhyantarAnantara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre eka ahorAtramAM be yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalA kSetrane pAra kare che. tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI bebhAga ochA aDhAra muhUrtano divasa hoya che tathA eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga adhika bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (3)(AbhyantarAnantara maMDaLamAMthI)nIkaLato evo te sUrya bIjA ahorAtramAM Abhyantara tRtIya maMDaLane prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya Abhyantara tRtIya maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre pAMca yojana ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga jeTalA kSetrane be ahorAtramAM pAra kare che. tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ocho aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga adhika bAra muhUrtanI rAtri hoya che. A prakAre A kramathI nIkaLato evo sUrya tadanantara maMDaLathI tadanantara maMDaLane saMkramaNa karato karato pratyeka ahorAtramAM be-be yojana ane ekamuhUrtanAekasaThabhAgomAMthI aDatAlIsa bhAga jeTalA kSetrane pAra karato-karato sarva bAhyamaMDaLane prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya sarvAbhyantaramaMDaLathI sarvabAhya maMDaLa parvata upasaMkramaNa karIne gati kare che. tyAre sarvAbhyantara maMDaLane choDIne ekaso trAMsI ahorAtramAM pAMcaso dasa yojana jeTalA kSetrane pAra karIne gati kare che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM nikkhammamANe sarie tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maNDalaM saMkamamANesaMkamamANe dodojoyaNAIaDayAlIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa egamegaM maNDalaM egamege NaM rAidiehiM vikaMpamANe vikaMpamANe savvabAhira maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtarAo maNDalAo sabba bAhiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM savvabbhaMtaraM maNDalaM paNihAya ege NaM tesIe NaM rAiMdiyasae NaM paMcadasuttarajoyaNasae vikaMpaittA vikaMpaittA cAraM carai / Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 loka prajJapti tirdhaka loka : sUryanI eka maMDaLathI bIjA maMDaLamAM saMkramaNa kSetra-gati sUtra 1102 tayANaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai, rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. esaNaM paDhame chammAse, esaNaM paDhamassa chammAsassa A prathama cha mAsa (dakSiNAyananA) hoya che. pjjvsaanne| e prathama cha mAsano aMta che. 1.se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe (1)(sarvabAhya maMDaLathI sarvaAbhyantara maMDaLanI paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maNDalaM tarapha) praveza karato evo te sUrya bIjA cha mAsa uvasaMkamittA cAraM carai, nA uttarAyaNano prAraMbha karIne prathama ahorAtramAM bAhyAnattara maMDaLane prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM maNDalaM jyAre sUrya bAhyAnattara maMDaLane prApta karIne uvasaMkamittA cAraMcarai, tayANaM do do joyaNAI gati kare che tyAre eka ahorAtramAM be-be yojana aDayAlIsaM ca egaTThibhAge joyaNassa ege NaM ane eka yojanA ekasaTha bhAgomAMthI rAiMdie NaM vikaMpaittA cAraM carai / aDatAlIsa bhAga jeTalA kSetrane pAra kare che. tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, dohiM tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhAga ochI aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane bhavai, dohiM egaTThibhAga muhuttehiM ahie| eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. 2. se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi (2)(bAhyAnattara maMDaLathI bAhya tRtIyamaMDaLanI bAhiraM taccaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tarapha) praveza karato evo te sUrya bIjA tA jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM maNDalaM ahorAtramAM bAhya tRtIya maMDaLane prApta karIne uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM paMcajoyaNAI gati kare che tyAre be ahorAtramAM pAMca yojana paNatIsaMca egaTThibhAgejoyaNassadohiMrAiMdiehiM ane eka yojananA ekasaTha bhAgomAMthI vikaMpaittA vikaMpaittA cAraM carai, pAMtrIsabhAga jeTalA kSetrane pAra kare che. tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhAga ochA aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie| ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie A prakAre A krame praveza karato evo sUrya tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maNDalaM tadranattara maMDaLathI tadanantara maMDaLane saMkramaNa saMkamamANesaMkamamANedodojoyaNAIaDayAlIsaM karato-karato pratyeka ahorAtramAM pratyeka maMDaLanA ca egaTThibhAge joyaNassa egamegaM maNDalaM egamege be-beyojana aneekayojananAekasaThabhAgomAMthI NaM rAidieNaM vikaMpamANe vikaMpamANe savvabbhaMtaraM aDatAlIsa bhAga jeTalA kSetrane pAra karato evo maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM sUrie savvabAhirAo maNDalAo jyAre sUrya sarva bAhya maMDaLathI sarva Abhyantara savvabbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA maMDaLanI tarapha lakSya karIne gati kare che tyAre NaM sabbabAhiraM maNDalaM paNihAya egeNaM tesIe NaM sarvabAhya maMDaLanI avadhithI ekaso cAMsI rAiMdiyasaeNaM paMcadasuttare joyaNasae vikaMpaittA ahorAtramAM pAMcaso dasa yojana jeTalA kSetrane cAraM carai, pAra karI sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1103 tiryak loka : sUryanI dvIpa-samudramAM gati tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai, esa NaM docce chammAse, esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe / esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / 1 sUriya. pA. ?, pAThThu . 8, mu. 28 sUrassa dIva-samudda-ogAhaNANaMtaraM cAraM 22 0rU. 6. tA varSa te tIvra vA, samudde vA oLAhittA sUrie cAraM carai ? Ahite ti vadejjA,. u. tattha khalu imAo paMca paDivattIo paNNattAo, tuM nahA tatthege evamAhaMsu 1. tA egaM joyaNa - sahassaM egaM ca tettIsaM joyaNasayaM, dIvaM vA samudaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 2. tA egaM joyaNa - sahassaM, egaM ca cauttIsaM joyaNasayaM, dIvaM vA samudaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 3. tA egaM joyaNa - sahassaM, egaM ca paNatIsaM joyaNasayaM dIvaM vA samudaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 4. tA avaDDhaM dIvaM vA, samudaM vA, ogAhittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu, ege puNa evamAhaMsu 5. tA no kiMci dIvaM vA, samudaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, ege evamAhaMsu, tattha je te evamAhaMsu 1. tA egaM joyaNasahassaM egaM ca tettIsaM joyaNasayaM, dIvaM vA samudaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, . candra. pA. ?, su. 8 gaNitAnuyoga bhA.-2 141 tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. e bIjA cha mAsa (uttarAyaNanA) che. e bIjA cha mAsano aMta che. For Private Personal Use Only A Aditya saMvatsara che. A Aditya saMvatsarano aMta che. sUryanI dvIpa-samudranA avagAhanAntara gati : 1103. pra. keTalA dvIpa-samudrane avagAhana (oLaMgIne) sUrya gati kare che ? kaho. u. A aMge e pAMca pratipattio (matAntara) kahevAmAM AvI che. jemake - emAMthI eka (mata vALA) A pramANe kahe che(1)eka hajA2 ekaso teMtrIsa yojana(vistRta) dvIpake samudranuM avagAhana karIne sUrya gati kare che eka anya (mata vALAo) vaLI ema paNa kaheche. (2) eka hajAra ekaso cotrIsa yojana (vistRta )dvIpa ke samudranuM avagAhana karIne sUrya gati kare che. eka(anya mata vALAo)vaLI ema paNa kahe che(3)eka hajAra ekaso pAMtrIsa yojana(vistRta) dvIpa ke samudranuM avagAhana karIne sUrya gati kare che. eka(anya mata vALAo)vaLI Ama paNa kaheche(4) aDadhA dvIpa ke samudranuM avagAhana karIne sUrya gati kare che. eka(anya matavALAo)vaLI Ama paNa kaheche(5) koIpaNa dvIpa ke samudranuM avagAhana karIne sUrya gati nathI karato. emAMthI jemaNe A pramANe kahyuM che - (1)eka hajA2ekaso teMtrIsa yojana(vistRta) dvIpa ke samudranuM avagAhana karIne sUrya gati kare che. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 loka prazapti tiryak loka : sUryanI dvIpa-samudramAM gati te evamAhaMsu - (ka) tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM jaMbuddIvaM dIvaM egaM joyaNasahassaM, egaM ca tettIsaM joyaNasayaM ogAhittA sUrie cAraM carai / tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasa muhuttA rAI bhavai, (kha) tA jayA NaM sUrie savva bAhiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM lavaNasamudda egaM joyaNasahassaM, egaM ca tettIsa joyaNasayaM ogAhittA sUrie cAraM carai / tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNa duvAlasamuhutte divase bhavai, 2. evaM cauttIse vi joyaNasayaM, 3. paNatIse vi evaM veva bhANiyavvaM, tattha NaM je te evamAhaMsu 4. tA avaDDhaM dIvaM vA samudaM vA ogAhittA sUrie cAraM carai, te evamAhaMsu - tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM avaDDhaM jaMbuddIvaM dIvaM ogAhittA sUrie cAraM carai, tANaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai, evaM sabba bAhire maMDale vi. var- "avatuM jIvaLasamuE" tayAAM "rAvuMvica" tahevAra tattha NaM je te evamAhaMsu 1. upa2 aMkita sUtra (18)nI samAna che. For Private Personal Use Only sUtra 1103 emaNe A pramANe kahyuM che - (ka) jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre eka hajAra ekaso tetrIsa yojana jaMbUdvIpanuM avagAhana karIne gati kare che. tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (kha) jyAre sUrya sarva bAhyamaMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre eka hajAra ekaso tetrIsa yojana lavaNasamudranuM avagAhana karIne gati kare che. tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. (2) A prakAre eka hajAra ekaso cotrIsa yojana avagAhita dvIpa-samudra pachI sUryanI gati tathA divasa rAtrinuM pramANa kahevuM joIe. (3) A pramANe eka hajAra ekaso pAMtrIsa yojana avAhita dvIpa-samudra pachI sUryanI gati tathA divasa-rAtrinuM pramANa kahevuM joIe. emAMthI jemaNe A pramANe kahyuM che (4) aDadhA dvIpa ke samudranuM avagAhana karIne sUrya gati kare che. emaNe A pramANe kahyuM che - jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre aDadhA jaMbudrIpadvIpanuM avagAhana karIne gati kare che. tyAre 52ma utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. A prakAre sarvabAhya maMDaLa (aMge) paNa kahevuM joIe. vizeSamAM-aDadhA lavaNa samudra pachI sUryanI gati tathA divasa rAtrinA pramANa (aMge) paNa A prakAre kahevuM joIe. emAMthI jemaNe A pramANe kahyuM che Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1104 tiryapha loka : sUryonI trAsI gati gaNitAnuyoga bhA.-2 143 5. tA no kiMci dIvaM vA. samadaM vA ogAhittA (5) koI dvIpa ke samadranuM avagAhana karIne cAraM cri| (oLaMgIne) sUrya gati nathI karato. te evamAhaMsu emaNe A pramANe kahyuM che - tAjayANaMsUrie savvaaMtaraMmaNDalaM uvasaMkamittA jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne cAraM carai, tayA NaM no kiMci dIvaM vA, samudaM vA gati kare che tyAre koIpaNa dvIpa ke samudranuM ogAhittA sUrie cAraM cri| avagAhana karIne gati nathI karato. tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhvi| divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. evaM sabba bAhire maMDale vi A prakAre sarva bAhya maMDala (aMge) paNa kahevo joIe. NavaraM - "no kiMci lavaNasamudaM ogAhittA vizeSamAM - "lavaNa samudranuM avagAhana karIne surie cAraM carai, rAiMdiyaM taheva / " sUrya gati nathI karato rAtri ane divasanA pramANa (aMge) A pramANe kahevuM joIe)." vayaM puNa evaM vayAmo - ame vaLI A pramANe kahIe chIe - (ka) tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maNDalaM (ka) jyAre sUrya sarvAbhyattara maMDaLane prApta uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM jaMbuddIvaM dIvaM karIne gati kare che tyAre ekaso eMsI yojana asIyaM joyaNasayaM ogAhittA sUrie cAraM cri|2 jebUdvIpadvIpanuM avagAhana karIne gati kare che. tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhvi| divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (kha) tA jayA NaM sUrie savva bAhiraM maNDalaM (ba) jyAre sUrya sarva bAhya maMDaLane prApta karIne uvasaMkamittA cAraMcarai, tayANaMlavaNasamudaM tiNNi gati kare che. tyAre traNaso trIsa yojana lavaNa tIse joyaNasae ogAhittA sUrie cAraM cri| samudranuM avagAhana karIne gati kare che. tayANaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAI bhavai, jahaNNie duvAlasamuhutte divase bhavai, rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa (dine bhALiyevAre) hoya che. (gAthAo kahevI joIe). - sUri. . , pAdu. 5, su. 26-17 sUrANaM tericchagaI sUryonI trAsI gati : 2104. 5. tA paraM te tericchA ? mahipa ri vajjA ! 1104. pra. (sUryonI) trAMsI gati keTalI kahI che? kaho. u. tattha khalu imAo aTTa paDivattIo paNNattAo. u. A aMge A ATha pratipattio (mAnyatAo) taM jahA kahevAmAM AvI che. jemakettthege evamAhaMsu emAMthI eka mAnyatAvALAo)e AvuM kahyuM che1. upara aMkita sUtra (18)nI samAna che. 2. sa. 80, su. 7 3deg (ka) gAthAo aprApya che. (g) . . , mu. 26-17 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 loka prajJapti tiryapha loka : sUryonI trAsI gati sUtra 1104 1. tA puratthimAo loyaMtAo pAo marIcI (1) pUrvI lokAntathI kiraNa-samUha AkAzamAM AgAsaMsi uDhei, se NaM imaM loyaM tiriyaM karei, uThe che te e tiryaku lokane (prakAzita) kare che karittA paccatthimaMsi loyaMtaMsi sAyaMmi ane prakAzita karIne pazicamI lokAntamAM AgAsaMsi viddhaMsai, ege evamAhaMsu / / sAMjanA samaye AkAzamAM vilIna thAya che. ege puNa evamAhaMsu eka(anyamAnyatAvALAo)evaLI AvuMkahyuM che 2. tA puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie (2) pUrvI lokAntathI prAta:kALe sUrya AkAzamAM AgAsaMsi udvei, se NaM imaM loyaM tiriyaM karei udaya pAme che te e tirdhaka lokane (prakAzita) kare karittA paccatthimaMsi loyaMtaMsi sAyaM sUrie che ane prakAzita karIne pazcimIlokAntamAM sAMjanA AgAsaMsi viddhaMsai, ege evmaahNsu| samaye teja sUrya AkAzamAM vilIna thaI jAya che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAo) e vaLI AvuM kahyuM che3. tA puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie (3) pUrvI lokAttathI prAtaHkALe sUrya AkAzamAM AgAsaMsi uTTei, se NaM imaM loyaM tiriyaM karei udaya pAme che.te e tiryaku lokane (prakAzita) karittA paccatthimaMsi loyaMtaMsi sAyaM sUrie kare che. prakAzita karIne pazcimI lokAntamAM AgAsaM aNupavisai aNupavisittA ahe sAMjanA samaye sUrya AkAzamAM praveza kare che. paDiyAgacchai paDiyAgacchittA puNaravi AkAzamAM praveza karIne nIce cAlyo jAya che, avarabhU-puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie nIce jaIne pharIthI te bIjA bhU(loka)nA pUrva AgAsaMsi uDhei, ege evamAhaMsu / lokAntathI AkAzamAM (teja) sUrya udaya pAme che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAo) e vaLI AvuM kahyuM che4. tA purathimAo loyaMtAo pAo sUrie puDha (4)pUrvI lokAntathI prAtaHkALe sUrya pRthvImAMthI vikAyaMsi uTTei, se NaM imaM loyaM tiriyaM karei nIkaLIne udaya pAme che, te e tiryapha lokane karittA paccatthimaMsi loyaMtaMsi sAyaM sUrie puDha (prakAzita) kare che. prakAzita karIne pazcimI vikAyaMsi viddhaMsai, ege evamAhaMsu / lokAntamAM sAMjanA samaye sUrya pRthvIkAyamAM vilIna thaI jAya che. ege puNa evamAsu - eka (anya mAnyatAvALAo) e vaLI AvuM kahyuM che5. tA puratthimAo loyaMtAo pAo sarie puDha (5)pUrvI lokAntathI prAtaHkALe sUrya pRthvImAMthI vio uTTei, se NaM imaM tiriyaM loyaM karei, nIkaLIne udaya pAme che, te A tiryaku lokane karittA pacatthimaMsi loyaMtaMsi sAyaM sUrie puDha (prakAzita) kare che, prakAzita karIne pazcimI vikAyaM aNupavisai aNupavisittA ahe lokAttamAM sAMjanA samaye sUrya pRthvImAM praveza kare paDiyAgacchai paDiyAgacchittA puNaravi che, praveza karIne nIce cAlyo jAya che. nIce jaIne avarabhU-purasthimAo loyaMtAo pAo sUrie pharIthI bIjA bhUlokamAM pUrvI lokAntathI prAtaH puDhavio uTTei, ege evamAhaMsu / kALe sUrya pRthvImAMthI nIkaLIne udaya pAme che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAttAvALAo) e vaLI AvuM kahyuM che6. tA puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie (6) pUrvI lokAntathI prAta:kALe sUrya AkAzamAM AukAyaMsi uThei, se NaM imaM loyaM tiriyaM karei apUkAya (jala) thI udaya pAme che. te A tiryaka karittA paccatthimaMsi loyaMtaMsi sAyaM sUrie lokane (prakAzita) kare che, prakAzita karIne AukAyaMsi viddhaMsai, ege evamAhaMsu / pazcimI lokAntamAM saMdhyA samaye sUrya apUkAya (jala) mAM vilIna thaI jAya che. 1. emanI mAnyatAnusAra sUrya kiraNa-samUha ja che. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1104 tirmaka loka : sUryonI trAsI gati gaNitAnuyoga bhA.-2 145 ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAo) e vaLI AvuM kahyuM che - 7. tA puratthimAo loyaMtAo pAo sUrie (7)pUrvI lokAntamAM prAtaHkALe sUrya(samudranA) Auo uDhei, se NaM imaM loyaM tiriyaM karei jalamAMthI nIkaLIne udaya pAme che, te e tiryapha karittA paccatthimaMsi loyaMtaMsi sAyaM sUrie lokane prakAzita kare che, prakAzita karIne pazcimI AukAyaMsi pavisai, pavisittA ahe lokAntamAM saMdhyA samaye (samudranA) jalamAM paDiyAgacchai paDiyAgacchittA puNaravi praveza kare che. praveza karIne nIce cAlyo jAya che, avarabhU-purasthimAo loyantAo pAo sUrie nIce jaIne pharIthI bIjA bhUlokamAM) pUrvI Auo uDhei, ege evamAhaMsu / lokAntathI prAta:kALe sUrya(samudranA)jalamAMthI nIkaLIne udaya pAme che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALAo) e vaLI AvuM kahyuM che - 8. tA puratthimAo loyantAo bahUiM joyaNAI (8) pUrvI lokAntathI aneka yojana, aneka zata bahUiM joyaNasayAI bahUI joyaNasahassAI uDDhe yojana ane aneka sahastra yojana upara dUra-dUra dUraM uppaittA ettha NaM pAo sUrie AgAsaMsi cAlIne tyAM prAta:kALe sUrya AkAzamAM udaya udvei, se NaM imaM dAhiNaDDhaM loyaM tiriyaM karei pAme che, te e dakSiNArdha tirdhaka lokane prakAzita karittA uttaraDDhaloyaM tameva rAo, se NaM imaM kare che, prakAzita karIne uttarArdha tiryaku lokamAM uttaraDDhaloyaM tiriyaM karei karittA dAhiNaDDha rAtri kare che. teja e uttarArdha tiryapha lokane loyaM tameva rAo, se NaM imAI dAhiNa-uttaraDDha prakAzita kare che, prakAzita karIne dakSiNArdhaloyaaiN tiriyaM karei karittA purathimAo tiryaka-lokamAM rAtri kare che. A pramANe loyantAo bahUiM joyaNAI, bahUI joyaNasayAI, dakSiNAdha-uttarArdha tiryaka-lokone prakAzita kare bahUiM joyaNasahassAI uDDhaM dUraM uppaittA, ettha che, prakAzita karIne pUrvI lokAntathI aneka NaM pAo sUrie AgAsaMsi uTTei, ege evmaahNsu| yojana, aneka zata yojana ane aneka sahastra yojana upara dUra-dUra cAlIne tyAM prAta:kALe sUrya AkAzamAM udaya pAme che. vayaM puNa evaM vayAmo ame vaLI A pramANe kahIe chIe - tA jaMbuddIvassa dIvassa pAINa- paDINAyayAe jaMbudvIpa dvIpanI pUrva-pazcimI ane uttaraudiinn-daahinnaayyaaejiivaae maNDalaMcauvvIseNaM dakSiNI lAMbI jIvAthI maMDaLomAM eka so saeNaM chettA dAhiNa- puratthimaMsi uttara covIsa vibhAga karIne dakSiNa-pUrvI ane paccasthimaMsi ya caubhAgamaNDalaMsi imIse uttara-pazcimI maMDaLanA cothA bhAgamAM A ratnaprabhA pRthvInA ati sama-ramaNIya rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUbhAgathI AThaso yojana uparanI tarapha jaIne bhUmibhAgAo aTThajoyaNasayAI uDDhe uppaittA tyAM prAta:kALe be sUrya AkAzamAM udaya pAme che. etthaNaM pAo duve sUriyA AgAsAo uttiTThanti, teNaM imAiMdAhiNuttarAiM jaMbuddIva-bhAgAiM tiriyaM te sUrya tiryalokamAM jaMbUdvIpanA dakSiNakreNti, karetittA puratthima-paccatthimAI uttaranA vibhAgone prakAzita kare che, prakAzita jaMbuddIva-bhAgAiM tAmeva rAo, karIne jaMbudvIpanA pUrva-pazcimI vibhAgomAM rAtri kare che. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 loka prajJapti te NaM imAiM puratthima-paccatthimAI jaMbuddIvabhAgAI tiriyaM kareMti, kareMtittA dAhiNuttarAI jaMbuddIva bhAgAI tAmeva rAo / imAI dAhiNuttarAiM puratthima-paccatthimAI jaMbuddIva bhAgAiM tiriyaM kareMti, kareMtittA jaMbuddIvassa dIvassa pAINa paDINAyayAeudINa- dAhiNAyayAe jIvAe maNDalaM cauvvIseNaM saraNaM chettA dAhiNa- puratthimaMsi uttarapaccatthimaMsi ya caubbhAga- maNDalaMsi imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo aTTha joyaNasayAI uDDhaM uppaittAettha pAo duve sUriyA AgAsaMsi uttiTThanti / ' - mUriya. pA. 2, pAg. o, su. 24 sUrasta mukutta - gad vamALe - - tiryak loka : sUryanI muhUrtagatinuM pramANa sUryanI muhUrta-gatinuM pramANa : 20. 1. tA jevAM te letta pUraNa pagamene khaM mukutte / 1105. pra. sUrya eka muhUrtamAM keTalA kSetrane pAra kare che ? gacchai ? Ahie tti vaejjA, kaho. u. tattha khalu imAo cattAri paDivattIo vaLattAmo, taM nahA tatthege evamAhaMsu 1. tA cha cha joyaNasahassAiM sUrie egamege NaM muhutte NaM gacchai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 2. tA paMca paMca joyaNasahassAiM sUrie egamege muhutte NaM gacchai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 3. tA cattAri cattAri joyaNasahassAiM sUrie egamege NaM muhutte NaM gacchai, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu 4. tA chavi, paMca vi, cattAri vi joyaNasahassAiM sUrie gamegeNaM muhutte NaM gacchai, ege evamAhaMsu / tatthaNaM je te evamAhaMsu - chu. panna. pA. r, su. 2 For Private sUtra 1105 te sUrya tiryak lokamAM jaMbudvIpanA pUrva-pazcimI vibhAgone prakAzita kare che. prakAzita karIne jaMbudrIpanA dakSiNa-uttarI vibhAgomAM rAtri kare che. ( A prakAre) e sUrya tiryaka lokamAM jaMbudrIpa dvIpanA e dakSiNI-uttarI tathA pUrva-pazcimI vibhAgone prakAzita kare che. prakAzita karIne jaMbudvIpa dvIpanI pUrva-pazcima ane uttara-dakSiNa lAMbI jIvAmAM maMDaLonA ekaso covIsa vibhAga karIne dakSiNa-pUrvI tathA uttara-pazcimI maMDaLonAM cothA bhAgamAM A ratnaprabhA pRthvInA ati sama 2maNIya bhUbhAgathI ATha so yojana Upara javA para prAtaHkALe tyAM be sUrya AkAzamAM udaya pAme che. u. A aMge A cAra pratipattio (mAnyatAo) kahevAmAM AvI che, jemake - Personal Use Only emAMthI eka (mAnyatAvALAo) vaLI A pramANe kahyuM che (1) sUrya pratyeka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojana (jeTalA kSetra)ne pAra kare che. eka (anya mAnyatAvALAo) vaLI ema paNa kahyuM che. - (2) sUrya pratyeka muhUrtamAM pAMca-pAMca hajA2 yojana (jeTalA kSetra) ne pAra kare che. eka(anya mAnyatAvALAo)vaLI A pramANe kahe che. - (3) sUrya pratyeka muhUrtamAM cAra-cAra hajA2 yojana (jeTalA kSetra) ne pAra kare che. eka(anya mAnyatAvALAo)vaLI A pramANe kahe che (4)sUrya pratyeka muhUrtamAM cha hajAra, pAMca hajAra ane cAra hajAra yojana jeTalA kSetro ne paNa pAra kare che. AmAthI je A pramANe kahe che www.jainellbrary.org Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1105 tiryapha loka : sUryanI muhUrta-gatinuM pramANa gaNitAnuyoga bhA.-2 147 1. tA cha cha joyaNasahassAI sUrie egamege NaM (1) sUrya pratyeka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojanA muhutte NaM gacchai, te evamAhaMsu - (jeTalA kSetrone pAra kare che teo A pramANe) kahe che - (ka) tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maNDalaM (ka) jyAre sUrya sarvoccattara maMDaLane prApta uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte karIne gati kare che tyAre parama utkarSa prApta ukkosae aTThArasa muhutte divase bhavai, jahaNiyA utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane duvAlasa muhuttA rAI bhavai / jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che taMsi ca NaM divasaMsi egaM joyaNasayasahassaM aTTha A divase eka lAkha ATha hajAra yojana jeTaluM ya joyaNasahassAiM tAvakkhette paNNatte / tApa kSetra kahevAmAM AvyuM che. (kha) tA jayA NaM sUrie sabvabAhiraM maNDalaM (kha)jyAre sUrya sarva bAhyamaMDaLane prApta karIne uvasaMkamittA cAraM carai, tayANaM uttamakaTThapattA gati kare che. tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa ukkosiyA aTThArasa muhuttA rAI bhavai,jahaNNae aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra duvAlasamuhutte divase bhavai / muhUrtano divasa hoya che. taMsi ca NaM divasaMsi bAvattari joyaNasahassAI A divase bottera hajAra jeTaluM) tApakSetra tAvakkhettepaNNatte, tayANaMcha cha joyaNasahassAiM, hovAnuM kahevAmAM AvyuM che. A samaye sUrya sUrie egamege NaM muhutte NaM gacchai / pratyeka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojana (jeTalA) kSetrane pAra kare che.' tattha NaM je te evamAhaMsu emAMthI jeo A pramANe kahe che - 2. tA paMca paMca joyaNasahassAiM sUrie egamege (2) sUrya pratyeka muhUrtamAM pAMca-pAMca hajArayojana NaM muhutte NaM gacchai, te evamAhaMsu (jeTalA kSetrane) pAra kare che. teo Ama kahe che(k) tA jayA NaM sUrie sabvabhaMtaraM maMDalaM (ka) jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karI uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ne gati kare che tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra duvAlasamuhuttA rAI bhavai / muhUrtanI rAtri hoya che. taMsi ca NaM divasaMsi naui joyaNasahassAI A divase navANuM hajAra yojananuM tApa kSetra tAvakkhette pnnnntte| kahevAmAM AvyuM che. (kha) tA jayA NaM sUrie savva bAhiraM maMDalaM (kha) jyAre sUrya sarva bAhyamaMDaLane prApta karIne uvasaMkamittA cAraM carai, tayANaM uttamakaTTapattA gati kare che, tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra duvAlasamuhutte divase bhvi| muhUrtano divasa hoya che. taMsi ca NaM divasaMsi sarvhi joyaNasahassAI A divase sAITha hajAra yojana(jeTaluM tApakSetra tAvakkhette paNNatte, tayA NaM paMca joyaNasahassAI kahevAmAM AvyuM che. e samaye sUrya pratyeka sUrie egamege NaM muhutte NaM gacchai / muhUrtamAM pAMca-pAMca hajAra yojana (jeTalA kSetra) ne pAra kare che.' % vidhiyA~-1 | 108000 18 90000 -- 18 co&CO = 4000, soooo = 4000) 20 = 000. 1 2 Goooo - = 5000 = 5000, 12 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 loka prajJapti tirtha loka sUryanI muhUrta-gatinuM pramANa sUtra 1105 tattha NaM je te evamAhaMsu emAMthI (ja) koI A pramANe kahe che3. tA cattAri cattAri joyaNasahassAiM sUrie 3. sUryapratyeka muhUrtamAM cAra-cAra hajAra yojana(jeTalA egamege NaM muhutte NaM gacchai, te evamAhaMsu - kSetrane) pAra kare che, teo A pramANe kahe che(k) tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM (ka) jyAre sUrya sarva Abhyantara maMDaLane prApta uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte karIne gati kare che tyAre parama utkarSa prApta ukkosae aTThArasamuhutte divasebhavai, jahaNiyA utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane duvAlasamuhuttA rAI bhavai / jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. taMsi ca NaM divasaMsi bAvattariM joyaNasahassAI A divase bottera hajAra yojanAnuM tApakSetra tAvakkhette paNNatte, kahevAmAM AvyuM che. (kha) tA jayA NaM sUrie savva bAhiraM maMDalaM (kha) jyAre sUrya sarva bAhyamaMDaLane prApta karIne uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapattA gati kare che, tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane jadhanya bAra duvAlasamuhutte divase bhavai, muhUrtano divasa hoya che. taMsicaNaM divasaMsi aDayAlIsaMjoyaNasahassAI A divase aDatAlIsa hajAra yojananuM tApakSetra tAvakkhette paNNatte, tayA NaM cattAri cattAri kahevAmAM AvyuM che. e samaye sUrya pratyeka muhUrtamAM joyaNasahassAI sUrie egamege NaM muhutteNaM gcchi| cAra-cArahajArayojana(TalAkSetrone pArakare che.' tattha NaM je te evamAhaMsu - emAMthI koI A pramANe kahe che - 4.tAchavi,paMca vi, cattArivijoyaNasahassAI (4) sUrya pratyeka muhUrtamAM che, pAMca ane cAra sUrie egamege NaM muhutte NaM gacchai, te evamAhaMsu, hajAra yojana (jeTalA kSetrane) paNa pAra kare che. teo A pramANe kahe che - tAsUrieNaMuggamaNamuhuttaMsiya, atthamaNamuhuttaMsi sUrya udaya-muhUrta (kALa) mAM ane asta-muhUrta ya sigghagaI bhavai, tayA NaM cha cha joyaNasahassAI (kALa) mAM zIdhra gativALo thAya che. e samaye egamege NaM muhutte NaM gacchai / cha-cha hajAra yojana (jeTalA kSetrone pratyeka muhUrtamAM pAra kare che. majjhimaMtAvakkhettesamAsAemANe samAsAemANe madhyama tApakSetrane prApta sUrya madhyama gativALo sUrie majjhimagai bhavai, tayA NaM paMca paMca hoya che. e samaye te pratyeka muhUrtamAM pAMca-pAMca joyaNasahassAI egamege NaM muhutte NaM gcchi| hajAra yojana (jeTalA kSetrane pAra kare che. majjhimaM tAvakkhettaM saMpatte sUrie maMdagaI bhavai, madhyama tApa kSetrane prApta sUrya maMda gativALo tayA NaM cattAri cattAri joyaNasahassAI egamege hoya che, e samaye te pratyeka muhUrtamAM cAra-cAra NaM muhutte NaM gacchai, hajAra yojana (jeTalA kSetrone pAra kare che. tAjayANaM sUrie savvabhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae gati kare che, tyAre parama utkarSa prApta utkRSTa aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya duvAlasamuhuttA rAI bhvi| bAra muhUrtanI rAtri hoya che. taMsi ca divasaMsi ekkANaui joyaNasahassAI e divase ekANuM hajAra yojananuM tApakSetra tAvakkhette pnnnntte| kahevAmAM AvyuM che. 4800 1. (4% = 400, 999 = 4000) 72000 - = 4000, 18 4000 12 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1105 1. 2. tiryak loka : sUryanI muhUrta-gatinuM pramANa tA jayA NaM sUrie savva bAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai / taMsi ca NaM divasaMsi egaTThi joyaNasahassAI tAvakkhette paNNatte, tayA NaM chavi paMca vi cattAri vi joyaNasahassAI sUrae gamegeNaM muhutte NaM gacchai, ege evamAhaMsuvayaM puNa evaM vayAmo tA sAiregAI paMca paMca joyaNasahassAiM sUrie egamege NaM muhutte NaM gacchai / 6. tatva jo heDa ? tti vajjA, u. tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIva - samuddANaM savvabbhaMtarAe savva khuDDAge vaTTe-jAvajoyaNasayasahassamAyAma-vikkhaMbhe NaM, tinni joyaNasayasahassAI, solasa sahassAiM donni ya sattAvIse joyaNasae, tinni kose, aTThAvIsaM ca dhaNusayaM, terasa ya aMgulAI, addhaMgulaM ca kiMci visesAhie parikkheve NaM paNNatte / ( 1 ) tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM paMca paMca joyaNasahassAiM doNNi ya ekkAvaNNe joyaNasayAI egUNatIsaM ca saTThibhAe joyaNassa egamege muhutte NaM gaccha tayA NaM ihagayassa maNUsassa sIyAlIsAe joyaNasahassehiM dohi ya tevaTThehiM joyaNasaehiM ekkavIsAe ya saTThibhAgehiM joyaNassa sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNNiyA duvAlasamuhuttA rAI mavara / pra. u. gaNitAnuyoga bhA.-2 149 jyAre sUrya sarva bAhyamaMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre 52ma utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. For Private Personal Use Only e divase ekasaTha hajAra yojananuM tApakSetra kahevAmAM AvyuM che. A samaye sUrya pratyeka muhUrtamAM cha, pAMca ane cAra hajAra (jeTalA kSetra)ne paNa pAra kare che.1 ame vaLI A pramANe kahIe chIe sUrya pratyeka muhUrtamAM pAMca-pAMca hajAra yojanathI kaMIka vadhu (jeTalA kSetra) ne pAra kare che. A prakAranuM kathana karavAmAM kayo hetu che ? e jaMbudrIpa dvIpa badhA dvIpa samudronI aMdara che. badhAthI nAno che. vartulAkAra che - yAvat - eka lAkha yojana lAMbo - pahoLo che. traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIsa yojana ane traNa kosa eka so aThThAvIsa dhanuSa tera AMgaLa tathA aDadhA AMgaLathI kaMIka vadhunI paridhi kahevAmAM AvI che. (1) jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre pratyeka muhUrtamAM pAMca hajA2 baso ekAvana yojana ane eka yojananA sAITha bhAgomAMthI ogaNatrIsa bhAga (jeTalA kSetra) ne pAra kare che. A samaye suDatAlIsa hajA2 baso tresaTha yojana tathA eka yojananA sAIThabhAgomAMthI ekavIsa bhAga jeTalA aMtare rahetA evA manuSyane sUrya (narI) AMkho vaDe dekhAya che. vidhi - 91000 yojananA hisAbe A pramANe che- prathama muhUrta 5000, aMtima muhUrta 000, madhyama muhUrta 4000 temaja bAkInA 15 muhUrta 5000 x 15 = 75000, kula 5000 + 5000 + 4000 + 75000 = 91000 61000 yojananA hisAba A pramANe che. prathama muhUrtamAM 9000, aMtima muhUrtamAM 9000, madhyama muhUrtamAM 4000 temaja 9 muhUrtamAM 5000 x 9 = 45000 kula 5000 + 5000 + 4000 + 45000 = 61000 sama. 47, su. j e samaye parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 loka prajJapti tiryak loka : sUryanI muhUrta gatinuM pramANa (2) se nikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abbhitarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie abbhitarANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraMcarai, tayA NaM paMca paMca joyaNasahassA doNiya ekkAvaNNe joyaNasae sIyAlIsaM ca saTTibhAe joyaNassa egamege NaM muhutte NaM gacchai / tayA NaM ihagayassa maNUsassa sIyAlIsAe joyaNasahassehiM egUNAsIe ya joyaNasae sattAvaNNAe saTThibhAehiM joyaNassa saTThibhAgaM ca egaTTA chettA egUNavIsAe cuNNiAbhAgehiM sUrie cakkhupphAsa havvamAgacchai / tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai dohiM egaTTibhAga muhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahiyA / (3) se nikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abbhitaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tA jayA NaM sUrie abdhiMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM paMca paMca joyaNasahassAI doNiya bAvaNe joyaNasae paMca ya saTThibhAe joyaNassa game NaM muhutte NaM gacchai / tayA NaM ihagayassa maNUsassa sIAlIsAe joyaNasahassehiM chaNNauIe ya joyaNehiM tettIsAe ya saTThibhAgehiM joyaNassa saTThibhAgaM ca egaTThihA chettA dohiM cuNNiAbhAgehiM sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai / tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai cauhiM egaTTibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI, bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / evaM khalu eeNaM uvAeNaM nikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe aTThArasa aTThArasa saTThibhAge joyaNassa egamege maMDale muhuttagaI abhivuDDhemANe abhivuDDhemANe culasIiM sIyAI joyaNAI purisacchAyaM nivvuDDhemANe nivvuDDhemANe savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / For Private Personal Use Only sUtra 1105 (2) (sarvAbhyantara maMDaLathI) nIkaLelo evo sUrya navA saMvatsaranA dakSiNAyana no prAraMbha karIne prathama ahorAtramAM AbhyantarAnantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya AbhyantarAnantara maMDaLane prApta karIne gati kare che. tyAre pratyeka muhUrtamAM pAMca hajAra baso ekAvana yojana ane eka yojana nA sAMITha bhAgomAMthI suDatAlIsa bhAga (jeTalA) kSetrane pAra kare che. A samaye suDatAlIsa hajAra ekaso ogaNAeMsI yojana tathA eka yojananA sAIThabhAgomAMthI sattAvana bhAga ane sAIThamAM bhAganA ekasaTha bhAgomAMthI vibhAjana karIne ogaNIsa cUrNikA bhAga jeTalA aMtare rahelA manuSyane sUrya (narI) AMkhothI dekhAya che. e samaye eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga ochA aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (3)(AbhyantarAnantara maMDaLamAMthI)nIkaLato evo sUrya bIjI ahorAtramAM Abhyantara tRtIya maMDaLane prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya Abhyantara tRtIya maMDaLane prApta karIne gati kareche. tyAre pratyeka muhUrtamAM pAca hajA2baso bAvanayojanaaneekayojananAsAIThabhAgomAMthI pAMca bhAga (jeTalA kSetrane) pAra kare che. A samaye suDatAlIsa hajAra channu yojana ane eka yojananA sAITha bhAgomAMthI tetrIsa bhAga tathA sAIThamA bhAganA ekasaTha vibhAga karIne be cUrNikA bhAga jeTalA aMtare ahIM rahelA manuSyane sUrya (narI) AMkhothI dekhAya che. A samaye eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ochA aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhu bAra muhUrta (jeTalI) rAtri hoya che. A prakAre A kramathI nIkaLato evo te sUrya tadanantara maMDaLathI tadanAra maMDaLane saMkramaNa karato-ka2to pratyeka maMDaLamAM eka muhUrtanA sAITha bhAgomAMthI aDhAra-aDhAra bhAga jeTalI muhUrta-gati vadhArato-vadhArato coryAsI yojanathI kaMIka ochI (jeTalI) purUSa chAyA (sUryanA dRSTipatha prApta parimANamAMthI)neghaTADato-ghaTADato sarva bAhyamaMDaLane prApta karIne gati kare che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1105 tiryapha loka : sUryanI muhUrta-gatinuM pramANa gaNitAnuyoga bhA.-2 151 1. tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM maMDalaM (1)jyAre sUryasarvabAhyamaMDaLane prApta karIne gati uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM paMca paMca kare che tyAre pratyeka muhUrtamAM pAMca hajAra traNaso joyaNasahassAI tinni ya paMcuttare joyaNasae pAMcayojana ane ekayojananA sAIThabhAgomAMthI paNNarasa yasaTThibhAgejoyaNassa egamegeNaM muhutte paMdara bhAga (jeTalA kSetrone pAra kare che. vi Tcho tayA NaM ihagayassa maNUsassa ekkatIsAe A samaye ekatrIsa hajAra AThaso ekatrIsa joyaNasahassehiM aTThahiMekkatIsehiMjoyaNasaehiM yojana ane eka yojananA sAITha bhAgomAMthI tIsAe ya saTThibhAehiM joyaNassa sUrie trIsa bhAga jeTalA aMtare tyAM rahelA manuSyane cakkhupphAsaM habbamAgacchai / / (narI) sUrya AMkho vaDe dekhAya che. tayANaM uttamakaTTapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA A samaye parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhvi| muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. esaNaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa e prathama cha mAsa (dakSiNAyananA) che. A prathama pjjvsaanne| cha mAsano aMta che. se pavisamANe sUrie docvaM chammAsaM ayamANe (sarva bAhya maMDaLathI) praveza karatA evA te surya paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maMDalaM bIjA cha mAsathI uttarAyaNa(no) prAraMbha karatA uvasaMkamittA cAraM cri| prathama ahorAtramAM bAhyAnattara maMDaLane prApta karIne gati kare che. 2. tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM maMDalaM (2) jyAre sUrya bAhyAnantara maMDaLane prApta uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM paMca paMca karIne gati kare che. tyAre pratyeka muhUrtamAM pAMca joyaNasahassAI tiNNi ya caurUttare joyaNasae hajAra traNaso cAra yojana ane eka yojananA sattAvaNNaM ca saTThibhAe joyaNassa egamege NaM sAITha bhAgomAMthI sattAvana bhAga (jeTalA muhutte NaM gacchai, kSetrone pAra kare che. tayA NaM ihagayassa maNUsassa ekkatIsAe A samaye ekatrIsa hajAra navaso soLa yojana joyaNasahassehiM navahi ya solasuttarehiM joyaNa ane eka yojananA sAITha bhAgomAMthI saehiM egUNacattAlIsAe saTThibhAgehiMjoyaNassa ogaNacAlIsa bhAga ane sAIThamAM bhAgane saTThibhAgaM ca egaTTihA chettA saTThie cuNNiyA ekasaTha (bhAgomAM) vibhAjita karIne sAITha bhAgehiM,sUrie cakkhuphAsaM hbvmaagcchi| cUrNikA bhAga jeTalA aMtarethI ahIM rahenArA manuSyane sUrya (narI) AMkho vaDe dekhAya che. tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, dohiM e samaye eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhAga ochI aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie| eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi bAhiraM (bAhyAnantara maMDaLamAMthI)praveza karato evo te tacvaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, sUrya bIjI ahorAtramAM bAhya tRtIya maMDaLane prApta karIne gati kare che. 2. sama. 36, 4. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 loka prajJapti tiryapha loka : sUryanI muhUrta-gatinuM pramANa sUtra 1105 tA jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM maMDalaM (3) jyAre sUrya bAhya tRtIya maMDaLane prApta uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM paMca paMca karIne gati kare che tyAre pratyeka muhUrtamAM pAMca joyaNasahassAI tinni ya caurUttare joyaNasae hajAra traNaso cAra yojana ane eka yojananA egUNacattAlIsaM ca saTThibhAe joyaNassa egamege sAITha bhAgomAMthI ogaNacAlIsa bhAga NaM muhutte NaM gcchi| (22lA kSetra)ne pAra 72che. tayA NaM ihagayassa maNUsassa egAhiehiM battIsAe A samaye batrIsa hajAra eka yojana ane eka joyaNasahassehiM egaNapaNNAe ya saTThibhAehiM yojananA sAITha bhAgomAMthI ogaNapacAsa joyaNassa saTThibhAgaM ca egaTTihA chettA tevIsAe . bhAga tathA sAIThamAM bhAgane ekasaTha(bhAgomAM) cuNiyAbhAgehiM sUrie cakkhupphAsaM vibhAjita karIne tevIsa cUrNikA bhAga jeTalA hbbmaagcchii| aMtare tyAM rahelA manuSyane sUrya dekhAya che. tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai cauhiM A samaye eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase cAra bhAga ochI aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie| ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie A prakAre Akrame praveza karato evo sUryatadanantara tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM maMDaLathI tadanantara maMDaLanI tarapha saMkramaNa saMkamamANe saMkamamANe aTThArasa aTThArasa saTThibhAge karato-karato pratyeka maMDaLamAM yojananA sAITha joyaNassa egamege maMDale muhuttagaI nibuDDhemANe bhAgomAMthI aDhAra-aDhAra bhAga(jeTalA kSetrone ghaTADato-ghaTADato ane paMcAsI-paMcAsI. nibuDDhemANesAiregAiMpaMcAsIipaMcAsIijoyaNAI yojanathI kaMIka vadhu purUSa chAyA(sUryanA draSTipatha purisacchAyaM abhivuDDhemANe-abhivuDDhemANe prApta parimANa)nevadhArato-vadhAratosabhyantara sababbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / maMDaLanI tarapha vadhato evo gati kare che. tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMka jyAre sUryasarvAntaramaMDaLane prApta karInagati kare mittA cAraM carai, tayANaMpaMcapaMca joyaNasahassAI che tyAre pratyeka muhUrtamAM pAMca hajAra baso ekAvana doNNi ya ekkAvaNNe joyaNasae aTThatIsaM ca yojana ane eka yojananA sAITha bhAgomAMthI saTThibhAge joyaNassa egamege NaM muhutte NaM gacchai, aDatrIsa bhAga jeTalA kSetrane pAra kare che. tayA NaM ihagayassa maNusassa sIyAlIsAe A samaye suDatAlIsa hajAra baso tresaTha yojanA joyaNasahassehiM dohiM ya tevaDheMhiM joyaNasaehiM ane ekayojananA sAITha bhAgomAMthI ekavIsa ya ekkavIsAe ya saTThibhAgehiM joyaNassa sUrie bhAga jeTalA aMtare ahIM rahenAra manuSyane sUrya cakkhupphAsaM havvamAgacchai / 2 (narI)sAMpoDe pAya che. tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte A samaye parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra bhavai / 3 muhUrtanI rAtri hoya che. 1. jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM ihagayassa purisassa tettIsAe joyaNasahassehiM kiMci visesUNehiM cakkhupphAsaM havamAgacchai / - sama. 33, su. 4 2. sama. 47, su.1| 3. (1) pa. jayA NaM bhaMte ! sUrie savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM egamege NaM muhutte NaM kevaiaM khetaM gacchai ? u. goyamA ! paMca-paMca joyaNasahassAI doNNi a egAvaNNe joyaNasae egUNatIsaM ca saTThibhAe joyaNassa egamege NaM muhutte NaM gcchi| (bAhITi59 5.naM. 153 52) Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1106 tiryapha loka : sUryanI muhUrta-gatinA pramANanuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 153 esaNaMdocce chammAse, esaNaMdoccassa chammAsassa e bIjA chamAsa(uttarAyaNanA) che, ebIjA che pjjvsaanne| mAsano aMta che. esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa A AdityasaMvatsara che, e AdityasaMvatsarano saMvaccharassa pjjvsaanne|' maMta cha. - sUriya. pA. 2, pAhu. 3, su. 23 egamege maNDale sUrassa muhuttagaI pamANaM-parUvarNa pratyeka muhUrtamAM sUryanI muhUrtagatinA pramANanuM parUpaNa : 1106. egamege NaM maNDale sUrie saTThimuhuttehiM sNghaaie| 1106. pratye bhaMDaNamA sUrya sAS8-HIS muhUrta puu2|| 43 che. - sama.60, su. 1 (Tip5 pA.naM. 152 thI yAdu) tayA NaM ihagayassa maNUsassa sIAlIsAe joyaNasahassehiM dohiM a tevaDhehiM joyaNasaehiM egavIsAe joyaNassa saTThibhAehiM sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai ti, se NikkhamamANe sUrie navaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abhaMtarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamitA cAraM carai ti| (2) pa. jayA NaM bhaMte! sUrie abbhaMtarANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM egamegeNaM muhutte NaM kevaiyaM khetaM gacchai ? u. goyamA ! paMca paMca joyaNasahassAI doNNi a egAvaNNe joyaNasae sIAlIsaM ca saTThibhAe joyaNassa egamege NaM muhutte NaM gacchai, tayA NaM ihagayassa maNUsassa sIAlIsAe joyaNasahassehiM egUNAsIe joyaNasae sattAvaNNAe asaTThibhAehiM joyaNassa saTThibhAgaM ca egaTThidhA chettA egUNavIsAe cuNNiAbhAgehiM sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai tti| se nikkhamamANe surie doccaMsi ahorattaMsi abhaMtarataccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tti|| (3) pa. jayA NaM bhaMte ! sUrie abbhaMtarataccaM maMDalaM uvasaMkamitA cAraM carai, tayA NaM egamege NaM muhutte NaM kevaiyaM khettaM gacchai ? u. goyamA ! paMca paMca joyaNasahassAiM doNNi a bAvaNNe joyaNasae paMca ya saTThibhAe joyaNassa egamege NaM muhutte NaM gacchai, tayA NaM ihagayassa maNUsassa sIyAlIsAe joyaNasahassehiM chaNNauie joyaNehiM tettisAe saTThibhAehiM joyaNassa saTThibhAgaM ca egaTThidhA chettA dohiM cuNNiAbhAgehiM sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai tti| evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe aTThArasa aTThArasa saTThibhAge joyaNassa egamege maMDale muhuttagai abhivaDDhemANe abhivaDDhemANe culasII culasIiM sayAI joyaNAI purisacchAyaM nivuDDhemANe nivuDDhemANe savvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamitA cAraM carai / (1) pa. jayA NaM bhaMte ! sUrie savva bAhiraMmaMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM egamege NaM muhutte NaM kevaiyaM khettaM gacchai ? u. goyamA! paMca paMcajoyaNasahassAI tiNNi a paMcuttarejoyaNasaepaNNarasaesaTThibhAe joyaNassa egamegeNaM muhutteNaM gacchai, tayA NaM ihagayassa maNUsassa egatIsAe joyaNasahassehiM aTThahiM ya egattIsehiM joyaNasaehiM tIsAe a saTThibhAehiM joyaNassa sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai tti, esa NaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa pajjavasANe / se sUrie docce chammAse ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| (2) pa. jayA NaM bhaMte ! sUrie bAhirANaMtaraM maMDalaM uvasaMkamitA cAraM carai, tayA NaM egamege NaM muhutte NaM kevaiyaM khettaM gacchai ? u. goyamA! paMca paMca joyaNasahassAiM tiNNi acaurUttarejoyaNasae sattAvaNNaM ca saTThibhAe joyaNassa egamegeNaM muhutte NaM gacchai, tayA NaM ihagayassa egattIsAe joyaNasahassehiM Navahi asolasuttarehiM joyaNasaehiM igUNAlIsAe asaTThibhAehiM joyaNassa saTThibhAgaM ca egasaTThidhA chettA, saTThie cUNNiAbhAgehiM sUrie cakkhupphAsaM havvamAgacchai tti, se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi bAhirataccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / (mITi55154 52.) 1. "cakkhupphAsaM" "cakSusparza" bhane "purisacchAyaM"puruSa-chAyA meM ganne samAnArtha che. - me sUtranI saM. puruSachAyA arthAtu jeTalA yojana dUrathI sUryadarzana thAya che. eTalA aMtaramAMthI sUtrokta saMkhyA kramazaH ochI karavI. Jain Education Interational Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 loka prajJapti tiryapha loka H Aditya saMvatsaramAM ahorAtranuM pramANa sUtra 1107-08 egamege muhutte maNDalabhAgagai pamANa-parUvarNa pratyeka muhUrtamAM maMDaLanA bhAgomAM gatinA pramANanuM prarUpaNa : 1107. pa. egamege NaM bhaMte ! muhutte NaM sUrie kevaiyAiM 1107. pra. bhagavan ! pratyebhutabhA sUrya bhaMganA bhAgasayAI gacchai? keTalA bhAga cAle che? u. goyamA! jaMjaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai 6. gautama ! sUrya 4-4 bha3 52 bhA28 27ne tassa tassa maNDalassa parikkhevassa aTThArasa gati kare che te-te maMDaLanI paridhinA ekalAkha paNatIse bhAgasae gacchai, maNDalaM sayasahassehiM aThANuM so bhAgomAMthI aDhAraso pAMtrIsa aTThANauie asaehiM chettaa| (mAsa) yAlacha. - jaMbu. vakkha. 7, su. 182 Aicca saMvacchare ahorattappamANe Aditya saMvatsaramAM ahorAtranuM pramANa : 1108. jai khalu tasseva Adiccassa saMvaccharassa saI 1108. mA sAhitya saMvatsaramA savAra sA2 muhUrtano aTThArasamuhutte divase bhavai, hivasa hoya che. saiM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, ekavAra aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che. saI duvAlasamuhutte divase bhavai, ekavAra bAra muhUrtano divasa hoya che. saI duvAlasamuhuttA rAI bhavai, ekavAra bAra muhUrtanI rAtri hoya che. paDhame chammAse prathama cha mAsamAMasthi aTThArasamuhuttA rAI bhavai, natthi aTThArasamuhutte aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che, paraMtu aDhAra muhUrtano divase, divasa nathI hoto. atthi duvAlasamuhutte divase, natthi duvAlasamuhuttA bAra muhUrtano divasa hoya che, paraMtu bAra muhUrtanI rAI bhvi| rAtri nathI hotI. docce chammAse bIjA cha mAsamAMatthi aTThArasamuhutte divase bhavai, natthi aTThArasamuhuttA aDhAra muhUrtano divasa hoya che, paraMtu aDhAra muhUrtanI rAI, rAtri nathI hotI. atthiduvAlasamuhuttA rAI, natthi duvAlasamuhutte divase bAra muhUrtanI rAtri hoya che, paraMtu bAra muhUrtano bhvi| divasa nathI hoto. (Ti59 .naM. 153thI mAgaNa) 3) pa. jayA NaM bhaMte ! sUrie bAhirataccaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM egamegeNaM muhutte NaM kevaiyaM khettaM gacchai? u. goyamA! paMca paMca joyaNasahassAI tiNNi a caurUttare joyaNasae iguNAlIsaM ca saTThibhAe joyaNassa egamege NaM muhutte NaM gcchi| tayANaM ihagayassa maNUsassa egAhiehiM battIsAe joyaNasahassehiM eguNapaNNAe asaTThibhAehiM joyaNassa saTThibhAgaM ca egasaTThidhA chettA tevIsAe cuNNiAbhAehiM sUrie cakkhupphAsaM habvamAgacchai tti| evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe aTThArasa aTThArasa saTThibhAe joyaNassa egamege maNDale muhuttagaI nivuDDhemANe nivuDDhemANe sAtiregAiM paMcAsIti paMcAsIti joyaNAI purisacchAyaM abhivaDDhemANe abhivaDDhemANe savvabbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| esa NaM docce chammAse, esa NaM doccassa chammAsassa pajjavasANe, esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe pnnnntte| -jambu. vakkha. 7, su. 166 (4) canda. pA. 2, su. 33 : - Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1108 tiryaku loka : Aditya saMvatsaramAM ahorAtranuM pramANa gaNitAnuyoga bhA.-2 155 paDhame chammAse, docce chammAse, Natthi paNNarasamuhutte divase bhavai, Natthi paNNarasamuhuttA rAI bhvi| prathama cha mAsamAM tathA dvitIya cha mAsamAM nathI paMdara muhUrtano divasa hato ke nathI paMdara muhUrtanI rAtri hotI. pra. ukta mAnyatA (pAchaLa) zuM kAraNa che? u. A jaMbUdvIpa dIpa sarvadIpa-samudronI aMdara che, badhAthI nAno che, vartula kAra che-vAva-ekalAkha yojana lAMbo-pahoLo che. traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIsayojana traNa kosaekaso aThThAvIsa dhanuSa tera AMgaLa ane ardhA AMgaLathI kaMIka vadhu (jeTalI) paridhi kahevAmAM AvI che. v. tatya je va devuM vannA ? u. tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIva-samuddANaM sabvabbhaMtarAe savva khuDDAge vaTTe-jAva-joyaNasayasahassamAyAmavikkhaMbheNaM,tinnijoyaNasayasahassAiM solasa sahassAiM donni ya sattAvIse joyaNasae, tinni kose, aTThAvIsaM ca dhaNusayaM, terasa ya aMgulAI, addhaMgulaM ca kiMci visesAhie parikkheve NaM pnnnntte| tA jayANaM sUriesavvabbhaMtara-maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai, se nikkhamamANe sUrie navaM savaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abhiMtarANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, (1) jyAre sUrya sarva Abhyantara maMDaLanI tarapha saMkramaNa karIne gati kare che tyAre parama utkarSane prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che 2. tA jayA NaM sUrie abhiMtarANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraMcarai, tayANaM aTThArasamuhutte divase bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyaa| se nikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abhitara tacvaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| 3. tA jayA NaM sUrie abhiMtara taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyaa| evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe do do egaTThibhAgamuhutte egamege maMDale divasakhettassa NivuDDhemANe NivuDaDhemANe rayaNikhettassa abhivuDDhemANe abhivuDDhemANe savva bAhiramaMDalaM uvasaMkamittA vAraM vara6 ! e niSkramaNa karato evo sUrya navA saMvatsaranA dakSiNAyananI prathama ahorAtramAM AvyaMtara maMDaLanAM anantara (dvitIya) maMDaLanI tarapha saMkramaNa karIne gati kare che. (2) jyAre sUrya Abhyantara dvitIya maMDaLanI tarapha saMkramaNa karIne gati kare che tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga ocho aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka muhUrtanA ekasaThabhAgomAMthI be bhAga adhikabAramuhUrtanI rAtri hoya che. te niSkramaNa karato sUrya ahorAtramAM Abhyantara tRtIya maMDaLanI tarapha saMkramaNa karIne gati kare che. (3) jyAre sUrya Abhyantara tRtIya maMDaLanI tarapha saMkramaNa karIne gati kare che tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ochA aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhubAra muhUrtanI rAtri hoya che. A prakAre A kramethI niSkramaNa karato evo sUrya (tRtIya) maMDaLathI maMDaLAntaranI tarapha saMkramaNa karatAM-karato pratyeka maMDaLamAM eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be-be bhAga(jeTalA divasa kSetrane ghaTADato-ghaTADato tathA rajanI kSetrane vadhArato-vadhArato sarva bAhya maMDaLanI tarapha saMkramaNa karato gati kare che. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 loka prajJapti tiya loka : Aditya saMvatsaramAM ahorAtranuM pramANa sUtra 1108 1. tA jayA NaM sUrie savvabbhaMtarAo maMDalAo (1) jyAre sUrya sarvAbhyantara maMDaLathI sarvabAhya sabvabAhiraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA maMDaLanI tarapha upasaMkramaNa gati kare che. tyAre NaM sababbhaMtaraM maMDalaM paNihAya ege NaM tesIe NaM sarvaAbhyantaramaMDaLane lakSya karIne ekasoyAsI rAiMdiyasae NaM tiNNi chAvaThe egaTThibhAga divasa rAtamAM ekamuhUrtanA ekasaThabhAgomAMthI muhattasae divasakhittassa Nivur3iDhattA rayaNi be-be bhAganA kramathI traNaso chAsaTha bhAga khittassa abhivuDDhittA cAraM carai / divasanA kSetramAMthI ghaTADIne ane rAtrinA kSetrane vadhArIne gati kare che. tayANaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA A samaye parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra rAI bhavai, jahaNNae bArasamuhutte divase bhavai, muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che esaNaM paDhame chammAse, esaNaM paDhamassa chammAsassa e dakSiNAyananA prathama cha mAsa thayA. A prathama pajjavasANe, cha mAsano paryavasAna (aMta) thayo. se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe te praveza karato evo sUrya bIjA cha mAsa paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maMDalaM (uttarAyaNa)nA prathama ahorAtramAM bAhyAnattara uvasaMkamittA cAraM carai, maMDaLanI tarapha saMkramaNa karIne gati kare che. 2. tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM maMDalaM (2) jyAre sUrya bAhyAnantara maMDaLanI tarapha uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM aTThArasamuhuttA saMkramaNa karIne gati kare che tyAre eka muhUrtanA rAI bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga ochI aDhAra duvAlasamuhutte divase bhavai, dohiM egaTThibhAga muhUrtanI rAtri hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha muhuttehiM ahie, bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. se pavisamANe sUrie docvaMsi ahorattaMsi bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| 3. tA jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie| e praveza karato evo sUrya bIjI ahorAtramAM bAhyatRtIya maMDaLanI tarapha saMkramaNa karIne gati kare che. (3) jyAre sUrya bAhya tRtIya maMDaLanI tarapha saMkramaNa karIne gati kare che tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ochI aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. A prakAre A kramathI praveza karato evo sUrya tadanantara maMDaLathI tadanantara maMDaLanI tarapha saMkramaNa karatAM-karato pratyeka maMDaLamAM eka muhUrtanA ekasaThabhAgomAMthI be-be bhAga rajanI kSetrane ghaTADato-ghaTADato tathA divasa kSetrane vadhArato-vadhArato sarva Abhyattara maMDaLanI tarapha saMkramaNa karIne gati kare che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie tayANaMtarAo maMDalAo tayANaMtaraM maMDalaM saMkamamANe saMkamamANe do do egaTThibhAgamuhutte egamegemaMDale rayaNikhettassa NivuDDhemANeNivuDDhemANe divasakhettassa abhivaDDhemANe abhivaDDhemANe savvabbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM cri| Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1108 tirmaka loka : Aditya saMvatsaramAM ahorAtranuM pramANa gaNitAnuyoga bhA.-2 157 tA jayA NaM sUrie savva bAhirAo maMDalAo jyAre sUrya sarva bAhyamaMDaLathI sarva Abhyantara sababbhaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA maMDaLanI tarapha saMkramaNa kare che tyAre sarva bAhya NaM savva bAhiraM maMDalaM paNihAya ege NaM tesIe NaM maMDaLane choDIne ekaso tyAMsI divasamAM eka rAiMdiyasae NaM tinni chAvaDhe egaTThibhAga muhUrtanA ekasaTha bhAgonI gaNanAmAMthI be-be muhuttasae rayaNi-khettassa nivuDDhettA divasa bhAganA kramathI traNaso chAsaTha bhAga rAtri khettassa abhivuDDhettA cAraM cri| kSetramAMthI ghaTADIne tathA divasa kSetramAM vadhArIne gati 3.cha. tayA NaM uttamakaTThapatte aTThArasa muhutte divase A samaye parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra bhavai jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai, mahartino divasa hoya che tathA jadhanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. esa NaM docce chammAse, me (uttarAya) nAnI cha bhAsa che. esa NaM duccassa chammAsassa pajjavasANe, e bIjA cha mAsanuM paryavasAna che. esa NaM Adicce saMvacchare, e Aditya saMvatsara che. esa NaM Adiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / ' e Aditya saMvatsaranuM paryavasAna che. evaM khalu tasseva Adiccassa saMvaccharassa saI A prakAre e Aditya saMvatsaramAM ekavAra aDhAra aTThArasa muhutte divase bhvi| saiM aTThArasamuhuttA muhUrtano divasa hoya che ane ekavAra aDhAra rAI bhavai / saI duvAlasamuhutte divasa bhavai, saI muhUrtanI rAtri hoya che tathA ekavAra bAra muhUrtano divasa hoya che ane ekavAra bAra duvAlasa muhuttA rAI bhvi| muhUrtanI rAtri hoya che. 1. (1) pa. jayA NaM bhaMte ! sUrie savvabaMtaraM maMDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM ke mahAlae divase ke mahAlayA rAI bhavai? u. goyamA ! tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / se NikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi abbhaMtarANaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / (2) pa. jayA NaM bhaMte ! sUrie abbhaMtarANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM ke mahAlae divase ke mahAlayA rAI bhavai? u. goyamA ! tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahietti / se nikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi abbhaMtarataccaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / (3) pa. jayA NaM bhaMte ! sUrie abhaMtaratacvaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM ke mahAlae divase ke mahAlayA rAI bhavai? u. goyamA ! aTThArasamuhutte divase bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahietti| evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe do do egaTThibhAga muhuttehiM egamege maNDale divasa-khittassa nivuDDhemANe-nivuDDhemANe rayaNi-khittassa abhivaDDhemANe abhivaDDhemANe savva bAhiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tti| jayA NaM sUrie savvabhaMtarAo maNDalAo savva bAhiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM savvabbhaMtaraM maNDalaM paNihAya ege NaM tesie NaM rAiMdiyasae NaM tiNNi chAvaThe egaTThibhAgamuhuttasae divasakhettassa nivvuDaDhettA rayaNikhettassa abhivuDaDhettA cAraM carai ti| (pAhI TipAnaM. 158752) Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 loka prajJapti tiryak loka H Aditya saMvatsaramAM ahorAtranuM pramANa paDhame chammAse - atthi aTThArasamuhuttA rAI bhavai, atthi aTThArasamuhutte divase, asthi duvAlasamuhutte divase bhavai, natthi duvAlasamuhuttA rAI, docce vA chammAse - atthi aTThArasamuhutte divase bhavai, natthi aTThArasamuhuttA rAI, atthi duvAlasamuhuttA rAI, natthi duvAlasamuhutte divase bhavai, paDhame vA chammAse, docce vA chammAse Natthi paNNarasamuhutte divase bhavai, Natthi paNNarasamuhuttA rAI bhavai, Natthi rAiMdiyANaM vaDDhovaDDhIe, muhuttANa vA cayovacaeNaM NaNNattha vA aNuvAI | gAhAo bhANiyavvAo, 1 - sUriya. pA. 1, pAhu. 1, su. 11 sUtra 1108 prathama cha mAsamAM-aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che paraMtu aDhAra muhUrtano divasa hoto nathI. bAra muhUrtano divasa hoya che paraMtu bAra muhUrtanI rAtri hotI nathI. bIjA cha mAsamAM -aDhAra muhUrtano divasa hoya che paraMtu aDhAra muhUrtanI rAtri hotI nathI. bAra muhUrtanI rAtri hoya che paraMtu bAra muhUrtano divasa hoto nathI. prathama cha mAsamAM tathA bIjA cha mAsamAM (1) rAta divasanI vRddhi hAni. (2) muhUrtonI vadha-ghaTa tathA(3)anupAta gati sivAya na to paMdara muhUrtano divasa hoya che ane na paMdara muhUrtanI rAtri hoya che. nahIM (khA) gAthAo hevI bheje. (pA.naM. 157thI yAsu ) (1) pa. jayA NaM bhaMte! sUrie savvabAhiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM ke mahAlae divase ke mahAlayA rAI bhavai ? u. goyamA ! tayA NaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasa muhuttA rAI bhavai / jahaNae duvAlasamuhutte divasa bhavai, tti / esa NaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa pajjavasANe / se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi bAhirANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / (2) pa. jayA NaM bhaMte ! sUrie bAhirANaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM ke mahAlae divase ke mahAlayA rAI bhavai ? u. goyamA ! aTThArasamuhuttA rAI bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai, egaTThibhAgamuhuttehiM ahietti / dohiM se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi bAhirataccaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / (3) pa. jayA NaM bhaMte! sUrie bAhirataccaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM ke mahAlae divase ke mahAlayA rAI bhavai ? u. goyamA ! tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie tti / evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe do do egaTThabhAgamuhuttehiM egamege maNDale rayaNikhettassa nivuDDhemANe nivuDDhemANe divasakhettassa abhivuDDhemANe abhivuDDhemANe savvabbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai tti / jayA NaM sUrie savva bAhirAo maNDalAo savvabbhaMtaraMmaNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai / tayA NaM savvabAhiraM maNDalaM paNihAya ege NaM tesIe NaM rAiMdiya saeNaM tiNNi chAvaTThe egaTThibhAgamuhuttasae rayaNikhettassa nivvuDDhettA, divasa khettassa abhivuDDhettA cAraM carai / esa NaM docce chammAse, esa NaM duccassa chammAsassa pajjavasANe / esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe paNNatte / - jambu vakkha. 7, su. 167 1. (ka) canda. pA. 1, su. 11 gAthAoo upalabdha nathI. (kha) atra anantaroktArthasaMgrAhikA asyA eva sUryaprajJapterbhadrabAhusvAminA yA niryuktiH kRtA tatpratibaddhA anyA vA kAzcana granthAntarasuprasiddhA gAthA vartante tA " bhaNitavyA" paThanIyA, tAzca samprati kvApi pustake na dRzyanta iti vyavacchinnA sambhAvyante tato na kathayituM vyAkhyAtuM vA zakyante" * sUrya. TIkA. For Private Personal Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1109-1110 tiryapha loka : sUryanI dakSiNArdha maMDaLa saMsthiti gaNitAnuyoga bhA.-2 159 mUrijharsa ma ne vilama garA - sUryanA gamanAgamanathI viSama ahorAtranuM prarUpaNa : 22 01. tega maMtra te je sUrijI mativamA tA, 1109. trANuMmAM maMDaLamAM rahelo sUrya Abhyantara maMDaLanI nivadramANe vA samaM ahorattaM visamaM krei|| tarapha jato evo ane bAhya maMDaLanI tarapha jato evo -sama. 12, mu. re samAna ahorAtrane viSama kare che. sUrassadAhiNA addhamaMDala saMThiI sUryanI dakSiNArdha maMDaLa - saMsthiti: 22 20, v. ta te akhaMDatra ihitAti vannA? 1110. pra. sUryanI ardhamaMDaLa saMsthiti arthAt 'pratyeka ahorAtramAM sUryanI eka-eka adhamaMDaLamAM paribhramaNa vyavasthA" kevI kahevAmAM AvI che? u. tattha khalu ime duve addhamaMDalasaMThiI paNNattA, u. ahIM A be prakAranI ardhamaMDaLa-saMsthiti te nahIM kahevAmAM AvI che. jemake1. dAhiNA ceva addharamaMDalasaMThiI 2. uttarA (1) dakSiNAdhi maMDaLa saMsthiti ane ceva addhmNddlsNtthiii| (2) uttarArdhamaMDaLa saMsthiti. pa. tA kahaM te dAhiNA addhamaMDalasaMThiI AhitAti pra. dakSiNArdhamaMDaLa-saMsthiti kevI kahevAmAM vaMA? AvI che ? tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve sabbadIva-samudANaM A jaMbudvIpa nAmano dvIpa badhA dvIpa-samudronI savvabbhaMtarAe savvakhuDDAge vaTTe -jAva madhyamAM badhAthI nAno vartulAkAra che -yAvatujoynnsyshssmaayaamvikkhNbhennN tiNNi ekalAkha yojana lAMbo-pahoLo che ane traNa joyaNasayasahassAI,solasa sahassAI donni ya lAkha soLa hajAra baso sattAvIsa yojana traNa sattAvIse joyaNasae -tiNNi kose aTThAvIsaM ca koza ekaso aThThAvIsa dhanuSa tera AMgaLa tathA dhaNusayaM terasa ya aMgulAI addhaMgulaM ca kiMci aDadhA AMgaLathI kaMIka vadhu (jaTalI) paridhivALo visesAhie parikkheveNaM paNNatte / kahevAmAM Avyo che. tA jayA NaM sUrie savvabhaMtaraM dAhiNaM jyAre sUrya sarva Abhyantara dakSiNArdhamaMDaLa addhamaMDalasaMThiti uvasaMkamittA cAraM carai, tayA saMsthitine prApta karIne gati kare che tyAre parama NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase utkarSane prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya bhavai, jahaNiyA duvAlasa muhuttA rAI bhavai / che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. se nikkhamamANe sUrie NavaM savaccharaM ayamANe (sarva Abhyantara maMDaLamAMthI)nIkaLato evo te paDhamaMsi ahorattaMsi dAhiNAe aMtarAe bhAgAe sUrya navA saMvatsaranA dakSiNAyana (no) prAraMbha tassAdipadesAe aaiMtarANaMtaraM uttaraM addhamaMDalaM karatA evA prathama ahorAtramAM dakSiNanA saMThiI uvasaMkamittA cAraM carai / Abhyantara bhAganA Adi(AgaLanA)pradezathI AbhyantarAnantara uttarArdha maMDaLa saMsthitine prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM sUrie abhitarANaMtaraM uttaraM jyAre sUrya AbhyantarAnantara uttarArdha addhamaMDalasaMThiiM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA maMDaLa-saMsthitine prApta karIne gati kare che tyAra NaM aTThArasamuhuttehiM divase bhavai, dohiM eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga egaTThibhAgamuhuttehiM UNe duvAlasamuhuttA rAI ocho aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka bhavai, dohiM egaTTi bhAgamuhuttehiM ahiyA, muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtanI rAtri hoya che. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 loka prajJapti tirmaka loka : sUryanI dakSiNAdhi maMDaLa saMsthiti sUtra 1110 se nikkhamamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi (AbhyantarAnantara maMDaLamAMthI)nikaLato evo te uttarAe aMtarAe bhAgAe tassAdipadesAe sUryabIjA ahorAtramAMuttaranAAbhyantarabhAganA abhitaraM taccaM dAhiNaM addhamaMDalasaMThitiM Adi pradezamAM Abhyantara tRtIya dakSiNArdha uvasaMkamittA cAraM carai / maMDaLanI saMsthitine prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM surie abhitaraM taccaM dAhiNaM jyAre sUrya Abhyantara tRtIya dakSiNArdhamaMDaLa addhamaMDalasaMThitiM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA saMsthitine prApta karIne gati kare che tyAre eka NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, cauhiM muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ochA egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyA / muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhu bAra muhUrta (jeTalI) rAtri hoya che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie A prakAre A kramethI nIkaLato evo te sUrya tayANaMtarAo maMDalAotayANaMtaramaMDalassataMsi tadanantara maMDaLathI tadanantara maMDaLanA e-e desaMsitaMtaMaddhamaMDalasaMThitiMsaMkamamANesaMkamamANe pradezanI e-e ardha-maMDaLa saMsthitine saMkramaNa dAhiNAe aMtarAe bhAgAe tassAdipadesAe karato-karato dakSiNanA Abhyantara bhAganA savabAhiraM uttaraM addhamaMDalasaMThiti uvasaMkamittA Adi pradezathI sarva bAhya uttarArdhamaMDaLa vAre 1ra6 saMsthitine prApta karIne gati kare che. tAjayANaMsuriesabbabAhiraMuttaraMaddhamaMDalasaMThiti jyAre sUrya sarva bAhya uttarArdhamaMDaLa saMsthitine uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapattA prApta karIne gati kare che tyAre maMDaLanA aMtima ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai, jahaNNae bhAgane prApta karI utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri duvAlasamuhutte divase bhvi| hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. esaNaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa e (dakSiNAyananA) prathama cha mAsa che ane e pjjvsaanne| prathama cha mAsano aMta che. se pavisamANe sUrie doccaM chammAsaM ayamANe (sarva bAhya maMDaLathI sarva Abhyantara maMDaLanI paDhamaMsi ahorattaMsi uttarAe aMtarAe bhAgAe tarapha) praveza karato evo sUrya bIjA cha mAsanA tassAdipade sAe bAhirANaM taraM dAhiNaM uttarAyanano prAraMbha karato evo prathama ahorAtramAM addhamaMDalasaMThitiM uvasaMkamittA cAraM cri| uttaranA Abhyantara bhAganA Adi pradezathI bAhyAntara dakSiNArdhamaMDaLamAM saMsthitine prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM dAhiNa jyAre sUrya bAhyAnantara dakSiNArdhamaMDaLaaddhmNddlsNtthitiN uvasaMkamittA cAraM carai, tayA saMsthitine prApta karIne gati kare che tyAre eka NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, dohiM egaTThibhAga muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga ochA muhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai, aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane eka muhUrtanA dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie| ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi (bAhyAnantara maMDaLathI bAhya tRtIya maMDaLanI dAhiNAe aMtarAe bhAgAe tassAdipadesAe tarapha)praveza karato evo sUryabIjI ahorAtramAM bAhiraMtaraM taccaM uttaraM addhamaMDalasaMThitiM dakSiNano Abhyattara bhAganA Adi pradezathI uvasaMkamittA cAraM cri| bAhyAntaratRtIya uttarArdhamaMDaLa saMsthitine prApta karIne gati kare che. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1111 tiryapha loka : sUryanI uttarArdha maMDaLa saMsthiti gaNitAnuyoga bhA.-2 161 tA jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM uttaraM jyAre sUrya bAhya tRtIya uttarArdhamaMDaLa saMsthitine addhamaMDalasaMThitiM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA prApta karIne gati kare che tyAre eka muhUrtanA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ochI aDhAra egaTThibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase muhUrtanI rAtri hoya che ane eka muhUrtanA bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahie, ekasaThabhAgomAMthI cAra bhAgavadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie A prakAre A krame praveza karato evo sUrya tayANaMtarAo maMDalAotayANaMtaraMsitaMsitaMsi tadanantara maMDaLathI tadanantara maMDaLanA e dezamAM desaMsi taM taM addhamaNDalasaMThiiM saMkamamANe ardhamaMDaLa saMsthitionI tarapha saMkramaNa karatosNkmmaanne uttarAe aMtarAe bhAgassa karato uttaranA Abhyantara bhAganA Adi tassAdipadesAe savvabbhaMtaraM dAhiNaM (AgaLa) nA pradezamAM sarva Abhyantara dakSiNArdha addhamaNDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai / maMDaLa saMsthitine prApta karIne gati kare che. tA jayA NaM sUrie savvabhaMtaraM dAhiNaM jyAre sUrya sarva Abhyantara dakSiNArdhamaMDaLaaddhmnnddlsNtthitiN uvasaMkamittA cAraM carai, saMsthitine prApta karIne gati kare che tyAre (maMDaLa tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte nA aMtima bhAgane prApta karIne) utkRSTa aDhAra divase bhavai, jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra mavA muhUrtanI rAtri hoya che. esaNaM docce chammAse, esaNaM doccassa chammAsassa A bIjA cha mAsa (uttarAyaNanA) thayA. A pajjavasANe, bIjA cha mAsano aMta thayo. esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa e AdityasaMvatsara che. e Aditya saMvatsarano saMvaccharassa pjjvsaanne|' aMta che. -sUriya, pA. , pAdu.2, mu. 22 sUrassa uttarA addhamaNDalasaMThiI sUryanI uttarArdhamaMDaLa-saMsthiti : 2626. v. tA 8 te 3ttara mama saMdi mAhitaitti 1111. pra. (sUryanI) uttarArdhamaMDaLa-saMsthiti kevA prakAranI vadejjA? kahevAmAM AvI che ? kaho. u. tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve saba dIva-samuddANaM A jaMbudvIpa nAmano dvIpa sarvadvIpa-samudromAM savvabbhaMtarAe savvakhuDDAgevaTTe-jAva-joyaNasaya badhAthI nAno vRttAkAra che -vAva-ekalAkha sahassamAyAmavikkhabhe NaM, tiNNi joyaNasaya yojana lAMbo-pahoLo che ane traNalAkha sola sahassAI, solasa sahassAiM, donni ya sattAvIse hajAra baso sattAvIsa yojana traNa koza ekaso joyaNasae, tiNNi kose, aTThAvIsaM ca dhaNusayaM, aThThAvIsa dhanuSa tera AMgaLa tathA aDadhA terasa ya aMgulAI, addhaMgulaM ca kiMci visesAhie AMgaLathI kaMIka vadhu paridhivALo kahevAmAM parikkheve NaM pnnnntte| Avyo che. tAjayANaMsuriesavvabbhaMtaraMuttaraMaddhamaNDalasaMThiiM jyAre sUryasarvAbhyantara uttarArdhamaMDaLa-saMsthitine uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM uttamakaTThapatte prApta karIne gati kare che tyAre parama utkarSane ukkosae aTThArasa muhutte divase bhavai, jahaNiyA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che duvAlasamuhuttA rAI bhavai / ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. . vandra, pa. ?, su. 22 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 loka prajJapti tiryapha loka : sUryanI uttarArdha maMDaLa saMsthiti sUtra 1111 se nikkhamamANe sUrie NavaM saMvaccharaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi uttarAe antarAe bhAgAe tassAipaesAe abbhaMtarANaMtaraM dAhiNaM addhamaNDalasaMThiiM uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie abhaMtarANaMtaraM dAhiNaM addhamaNDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhutte divase bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai, dohiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyaa| se NikkhamamANe sUrie docvaMsi ahorattaMsi dAhiNAe antarAe bhAgAe tassAipaesAe abhitarANaMtaraM taccaM uttaraM addhamaNDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai / tA jayA NaM sUrie abhiMtarANaMtaraM taccaM uttaraM addhamaNDalasaMThiiM uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM aTThArasa muhutte divase bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM UNe, duvAlasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM egaTThibhAgamuhuttehiM ahiyaa| (sarvaAbhyantaramaMDaLathI)nIkaLato evosUryanavA saMvatsaranA dakSiNAyanane prAraMbha karato evo prathama ahorAtramAM uttaranA Abhyantara bhAganA Adi (AgaLa)nA pradezathI AbhyantarAnantaradakSiNArdha maMDaLa-saMsthitine prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya AbhyantarAnattara dakSiNArdhamaMDaLa saMsthitine prApta karIne gati kare che tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga ocho aDhAra muhUrtanA divasa hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtanI rAtri hoya che. (AbhyantarAnantara maMDaLamAMthI)nIkaLato evo te sUrya bIjA ahorAtramAM dakSiNanA Abhyantara bhAganA Adi (AgaLa) nA pradezamAMthI AbhyantarAnantara tRtIya uttarArdhamaMDaLa saMsthitine prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya AbhyantarAnantara tRtIya uttarArdhamaMDaLa-saMsthitine prApta karIne gati kare che tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cArabhAga ocho aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga vadhu bAra muhUrtanI rAtri hoya che. A prakAre A kramethI nIkaLato evo sUrya tadanantara maMDaLathI tadanantara maMDaLane saMkramaNa karato-karato e-e dezamAM te-te adhamaMDaLa saMsthitionI tarapha saMkramaNa karatAM-karato uttaranA Abhyantara bhAganA Adi (AgaLa) nA pradezathI sarvabAhya dakSiNArdhamaMDaLa-saMsthitine prApta karIne gati kare che. jyAre sUrya sarva bAhya dakSiNArdhamaMDaLa-saMsthitine prApta karIne gati kare che tyAre parama utkarSane prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. e prathama cha mAsa dakSiNAyananA (hoya) che e prathama cha mAsano aMta che. (sarva bAhya maMDaLathI) praveza karato evo te sUrya bIjA cha mAsathI uttarAyaNano prAraMbha karato evo prathama ahorAtramAM dakSiNanA Abhyantara bhAganA Adi (AgaLa) pradezathI bAhyAnantara uttarArdhamaMDaLa saMsthitine prApta karIne gati kare che. evaM khalu eeNaM uvAeNaM NikkhamamANe sUrie tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe taMsi taMsi desaMsi taM taM addhamaNDalasaMThiiMsaMkamamANe saMkamamANe uttarAe antarAe bhAgAe tassAi paesAe sabbabAhiraM dAhiNaM addhamaNDalasaMThiiMuvasaMkamittAcAraMcarai, tA jayA NaM sUrie savvabAhiraM dAhiNaM addhamaNDalasaMThiiM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTTapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai,jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhavai, esaNaM paDhame chammAse, esa NaM paDhamassa chammAsassa pjjvsaanne| se pavisamANe surie doccaM chammAsaM ayamANe paDhamaMsi ahorattaMsi dAhiNAe antarAe bhAgAe tassAipaesAe bAhirANaMtaraM uttaraM addhamaNDalasaMThiI uvasaMkamittA cAraM carai, Jain Education Interational Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1112 tA jayA NaM sUrie bAhirANaMtaraM uttaraM addhamaNDalasaMThi uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, dohiM egaTTibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai dohiM gaTThabhAgamuhuttehiM ahie / . se pavisamANe sUrie doccaMsi ahorattaMsi uttarAe antarAe bhAgAe tassAipaesAe bAhiraM taccaM dAhiNaM addhamaNDalasaMThiiM uvasaMkamittA cAraM carai, tiryak loka : sUrya maMDaLonuM AyAma-vikhaMbha prarUpaNa tA jayA NaM sUrie bAhiraM taccaM dAhiNaM addhamaNDalasaMThiiM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM aTThArasamuhuttA rAI bhavai, cauhiM gaTTibhAgamuhuttehiM UNA, duvAlasamuhutte divase bhavai, cauhiM egaTTibhAgamuhuttehiM ahie / evaM khalu eeNaM uvAeNaM pavisamANe sUrie tayANaMtarAo maNDalAo tayANaMtaraM maNDalaM saMkamamANe saMkamamANe taMsi taMsi desaMsi taM taM addhamaNDalasaMThiiM saMkamamANe saMkamamANe dAhiNAe antarAe bhAgAe tassAipaesAe savvabbhaMtaraM uttaraM addhamaNDalasaMThiiM uvasaMkamittA cAraM carai, tAjayANaM sUrie savvabdhaMtaraMuttaraM addhamaNDalasaMThiiM uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai, jahanniyA duvAlasamuhuttA rAI bhavaI, esa NaM docce chammAse, esa NaM doccasassa chamAsassa pajjavasANe, esa NaM Aicce saMvacchare, esa NaM Aiccassa saMvaccharassa pajjavasANe / 1 -sUriya. vA. o, pAchu. 2, su. zrU uttare 14ma-vitiya-tapa sUriyama'ALe gayAma-vivarSamAM parUvaNaM - o o o 2. uttare pame sUri ma'je navana'-khoyaLasahassArUM sAiregAI AyAma - vikkhaMbheNaM paNNatte / candra. pA. o, mu. 22 gaNitAnuyoga bhA.-2 163 jyAre sUryabAhyAnantara uttarArdhamaMDaLa-saMsthitine prApta karIne gati kare che tyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga ochI aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI be bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. (bAhyAnAra maMDaLamAM)praveza karato evo te sUrya bIjA ahorAtramAM uttaranA Abhyantara bhAganA Adi(AgaLa)nA pradezathI bAhya tRtIyadakSiNArdhamaMDaLa saMsthitine prApta karIne gati kare che. For Private Personal Use Only jyAre sUryabAhya tRtIya dakSiNArdhamaMDaLa-saMsthitine prApta karIne gati karechetyAre eka muhUrtanA ekasaTha bhAgomAMthI cAra bhAga ochI aDhAra muhUrtanI rAtrihoyacheane eka muhUrtanA ekasaThabhAgomAMthI cAra bhAga vadhu bAra muhUrtano divasa hoya che. A prakAre A krame praveza karato evo sUrya tadanantaramaMDaLathItadanantaramaMDaLanesaMkramaNa karatokaratoe-edezamAM te-teardhamaMDaLa saMsthitionI tarapha saMkramaNa karato-karato dakSiNanA Abhyantara bhAganA Adi(AgaLa)nA pradezathI sarvAbhyantara uttarArdhamaMDaLa saMsthitine prApta karIne gati kare che. jyAre sUryasarvAbhyantara uttarArdhamaMDaLa-saMsthitine prApta karIne gati kare che tyAre parama utkarSane prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. e bIjA cha mAsa (uttarAyaNanA) thayA, A bIjA cha mAsano aMta thayo. e Aditya saMvatsara che, e Aditya saMvatsarano aMta che. uttara dizAnAM prathama-dvitIya ane tRtIya sUrya maMDaLanA AyAma viSkanuM prarUpaNa : 1112. uttara dizAnA prathama sUrya maMDaLano AyAma-viSka navANuM hajA2 yojanathI kaMIka vadhu hovAnuM kahevAmAM AvyuM che. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 loka prajJapti tiryapha loka : sUrya gatinI hAni-vRddhinuM prarUpaNa sUtra 1113-14 docce sUriyamaNDale navanaui--joyaNa-sahassAI bIjA sUrya maMDaLano AyAma-viSkanma navANuM hajAra sAhiyAiM AyAma-vikkhaMbheNaM pnnnntte| yojanathI kaMIka vadhu kahevAmAM Avyo che. taie sUriyamaNDale navanaui-joyaNa-sahassAI ane trIjA sUrya maMDaLano AyAma-viSkanma paNa sAhiyAiM AyAma-vikkhaMbheNaM pnnnntte| navANuM hajAra yojanathI kaMIka vadhu kahevAmAM Avyo che. -sama, 12, mu. 4-6 uttara Liyo ca bhUranA tALa-yuddha va - uttarAyaNa ane dakSiNAyanamAM sUrya gatinI hAni-vRddhinuM prarUpaNa : 2223. uttarAyaniya sUrijI paDhamo maveo 1113. uttarAyaNathI pAcho pharato sUrya prathama maMDaLathI egUNacattAlIsaime maNDale aTThattariM egasaTThibhAe ogaNacAlIsamAM maMDaLa paryata eka muhUrtanA aTTottara divasakhettassa nivuDDhettA rayaNikhettassa abhinivu bhAgomAMthI ekasaTha bhAga jeTalA divasanI hAni tathA DDhettA NaM cAraM carai, rAtrinI vRddhi karato gati kare che. evaM dakSiNAyaNaniyaTTe vi| A pramANe dakSiNAyanathI pAcho pharato (sUrya) paNa gati kare che. -sama. 78, mu. 3-4 24. vANirAgo 3ttarAgavf vagomUriyDhamaMchammasaM 1114, bAhya maMDaLAtmaka uttara dizAthI prathama cha mAsamAM ayamANe covAlIsaime maNDalagate aTThAsIi (dakSiNAyana tarapha)gati karato sUryajyAre cuMmAlIsamAM egasaTThibhAge muhuttassa divasakhettassa nivuDDhettA maMDaLamAM Ave che tyAre eka muhUrtanA aThThayAsI rayaNikhettassa abhinivuDaDhettA sUrie cAraM carai / bhAgomAMthI ekasaThabhAga jeTalA divasanI hAni tathA rAtrinI vRddhi karato gati kare che. dakkhiNakaTThAo NaM sUrie doccaM chammAsaM ayamANe dakSiNa dizAnA bIjA cha mAsamAM (uttarAyananI covAlIsaime maNDalagate aTThAsIi egasaTThibhAge tarapha)gati karato evo sUryajyAre cuMmAlIsamAM maMDaLa muhuttassa rayaNikhettassa nivuDDhettA divasakhettassa mAM Ave che tyAre eka muhUrtanA aThThayAsI bhAgomAMthI abhivuDDhittA NaM sUrie cAraM cri| ekasaTha bhAga jeTalI rAtrinI hAni tathA divasanI vRddhi karato gati kare che. -sama. 88, mu. 6 uttarAoNaM kaThThAo sUrie paDhamaM chammAsaM ayamANe * prathama cha mAsamAM uttara dizAthI (dakSiNa dizAnI egUNapannAsaime maNDalagate aTThANaui egasaTThibhAge tarapha) gati karato sUrya jyAre ogaNapaccAsamAM mahattassa divasakhettassa rayaNikhettassa abhivuDhittA maMDaLamAM Ave che tyAre eka muhUrtanA aThThANuM NaM sUrie cAraM cri| bhAgomAMthI ekasaTha bhAga jeTalA divasanI hAni ane rAtrinI vRddhi karato gati kare che. dakkhiNAoNaM kaTThAo sUrie doccaM chammAsaM ayamANe bIjA cha mAsamAM dakSiNa dizAthI (uttara dizAnI egUNapannAsaime maNDalagate aTThANaui egasaTThibhAe tarapha)gati karato evo sUrya jyAre ogaNapaccAsamAM muhuttassa rayaNikhittassa nivuDDhettA divasa khettassa maMDaLamAM Ave che tyAre eka muhUrtanA aThThANuM abhivuDDhittA NaM sUrie cAraM carai / bhAgomAMthI ekasaTha bhAga jeTalI rAtrinI hAni tathA divasanI vRddhi karato gati kare che. -sama. 18, su. 1-6 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1115-16 tiryaku loka : sUryano pUrNimAomAM yoga gaNitAnuyoga bhA.-2 165 uttarAyaNagaya sUrassa maMDalAMtara gaI parUvaNaM uttarAyaNagata sUryanI maMDaLAMtara gatinuM prarUpaNa : 26. uttarAyaTU vi sUrijI 23vasaMtriye parisichI 1115. uttarAyaNamAM gayelo suryacovIsa AMgaLAvALI poSI NivattaittA NaM NiyaTTaitti / chAyA karIne(karkasaMkrAMtinA divasesarvAbhyantaramaMDaLathI) -sama. sa. 24, mu. 6 bIjA maMDaLamAM jAya che. sUrassa puNNimAsiNisu jogo sUryanI pUrNimAomAM yoga: 22 6. 2. p. tA pati je paMjaruM saMvacharA padama 1116. (1) pra. e pAMca saMvatsaronI prathama pUrNamAsIe sUrya puNNimAsiNiM sUre kaMsi desaMsi joei ? maMDaLanA kyA deza-vibhAgamAM yoga kare che ? u. tA jaMsi NaM desaMsi sUre carimaM bAvaDhiM u. sUrya antima bAsaThamI pUrNamAsIe maMDaLa puNNimAsiNiM joei, tAe puNNimA nA je deza-vibhAgamAM yoga kare che e siNiThANAe maNDalaM caubbIseNaM saeNaM pUrNimA sthAnathI AgaLa AvelA maMDaLathI chettA cauNavaiM bhAge uvAiNAvettA ettha NaM ekaso covIsa vibhAga karIne emAMthI corANuM bhAga laIne emAM sUrya prathama se sUrie paDhamaM puNNimAsiNiM joei / pUrNamAsIno yoga kare che. 2. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccaM (2) pra. A pAMca saMvatsaronI bIjI pUrNamAsIe puNNimAsiNiM sure kaMsi desaMsi joei ? sUryamaMDaLanA kayA deza-vibhAgamAM yoga kare che ? u. tAjaMsiNaM desaMsi sUre paDhamaM puNNimAsiNiM u. sUrya prathama pUrNimAsIe maMDaLanA je dezajoei, tAe puNNimA siNiThANAe maNDalaM vibhAgamAM yoga kare che e pUrNimA sthAnathI cauvvIse NaM saeNaM chettA cauNavaI bhAge AgaLa AvelA maMDaLanA ekaso covIsa uvAiNAvettA ettha NaM se sUrie doccaM vibhAga karIne emAMthI corANuM bhAga puNNimAsiNiM joei, laIne sUrya bIjI pUrNamAsIno yoga kare che. 3. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM tacce (3) pra, A pAMca saMvatsaronI trIjI pUrNamAsIe puNNimAsiNiM sUre kaMsi desaMsi joei ? sUryamaMDaLanA kayA deza-vibhAgamAM yoga kare che ? u. tAjaMsiNaM desaMsi sUre doccaM puNNimAsiNiM u. sUrya bIjI pUrNamAsIe maMDaLanA je dezajoei, tAe puNNimAsiNiThANAe maNDalaM vibhAgamAM yoga kare che te pUrNimA sthAnathI cauvvIse NaM saeNaM chettA cauNavaiM bhAge AgaLa AvelA maMDaLanA ekaso covIsa uvAiNAvettA ettha NaM se sUrie taccaM vibhAga karIne emAMthI corANuM bhAga laIne puNNimAsiNiM joei, emAM sUrya trIjI pUrNimAsIno yoga kare che. 4. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM duvAlasaM (4) pra. A pAMca saMvatsaronI bAramI pUrNamAsIe puNimAsiNiM sUre kaMsi desaMsi joei? sUryamaMDaLanA kayA deza-vibhAgamAM yoga kare che? u. tAjaMsiNaM desaMsisUre taccaM puNNimAsiNiM sUrya trIjA pUrNamAsIe maMDaLanA je dezajoei, tAe puNNimAsiNiThANAe maNDalaM vibhAgamAM yoga kare che e pUrNimA sthAnathI cauvvIseNaM saeNaM chettA aTThachattAle AgaLa AvelA maMDaLanA ekaso covIsa vibhAga karIne emAMthI AThaso chetAlIsa bhAgasae' uvAiNAvettA, ettha NaM se sUrie bhAga laIne emAM kramazaHyoga karato evo duvAlasamaM puNNimAsiNiM joei. sUrya bAramI pUrNamAsIno yoga kare che. "aTThachattAle bhAgasae" tti, tRtIyasyA paurNamAsyAH parato dvAdazI kilapaurNamAsI navamI, tatazcaturnavatirnavamirguNyate, jAtAnyaSTI zatAni SaT catvAriMzadadhikAni / Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 loka prajJapti tiryapha loka : sUryano amAvasyAomAM (amAsa) yoga sUtra 1117 evaM khalu eeNaM uvAeNaM tAe tAe A prakAre Akramee-e pUrNamAsIsthAnothI puNNimAsiNi ThANAe maNDalaM cauvvIseNaM AgaLa AvelA maMDaLonA ekaso covIsa saeNaM chettA cauNavai cauNavai bhAge vibhAga karIne emAMthI pratyeka maMDaLanAcorANuM uvAiNAvettA, taMsi NaM desaMsi taM taM bhAga laIne e-e vibhAgomAM te-te puNNimAsiNiM sUre joei| pUrNimAo e sUrya yoga kare che. 5. pa. tA eesiNaMpaMcaNhaM saMvaccharANaM carimaMbAvaTriM (5) pra. A pAMca saMvatsaronI aMtima bAsaThamI puNNimAsiNiM sUre kaMsi desaMsi joei ? pUrNimAe sUryamaMDaLanA kayA deza-vibhAgamAM yoga cha ? u. tA jaMbuddIvassa NaM dIvassa pAINa 6. A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA IzAna temaja paDiNAyayAe udINa dAhiNAyayAejIvAe naiRtyakoNa sthita lAMbI jIvAmAM maMDaLanA maNDalaM cauvvIse NaM sae NaM chettA ekaso covIsa vibhAga karIne pUrvanA purathimillaMsi caubhAgamaNDalaM sattAvIsaM maMDaLanA cAra bhAgomAMthI sattAvIza bhAga bhAgeuvAiNAvettAaTrAvIsai bhAgaMvIsahA laIne aThThAvIsamAM bhAganA vIsa bhAga chettA aTThArasabhAge uvAiNAvettA tihiM karIne emAMthI aDhAra bhAgalaIne dakSiNanA bhAgehiM dohi ya kalAhiM dAhiNillaM maMDaLanA cAra bhAgone prApta karyA vagara caubbhAgamaNDalaM asaMpatte, ettha NaM sUrie traNa bhAgomAM be-be kalAothI sUrya aMtima carimaM bAvaThiM puNNimAsiNiM joei| bAsaThamI pUrNimAmAM yoga kare che. -sUriya. pA. 10, pAhu. 22, su. 64 sUrassa amAvAsAsu jogo - sUryano amAvasyA (amAsamA yoga: 1117. pa. tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhamaM amAvAsaM 1117.. sApAMthasaMvatsaronI prathamaamAvasyA-(abhAse) sUre kaMsi desaMsi joei ? sUryamaMDaLa kayA deza-vibhAgamAM yoga kare che ? u. tAjaMsiNaM desaMsi sUre carimaM bAvaThiM amAvAsaM sUrya aMtima bAsaThamI amAvasyAe maMDaLanA je joei, tAe amAvAsaThANAe maNDalaM cauvvIse dezamAM yoga kare che te maMDaLamAM e amAvasyA NaM sae NaM chettA cauNauibhAge uvAiNAvettA, sthAnathI AgaLa AvelA maMDaLanA ekaso covIsa ettha NaM sUre paDhamaM amAvAsaM joei| vibhAga karIne emAMthI corANuM vibhAga laIne emAM sUrya prathama amAvasyAe yoga kare che. evaMjeNeva abhilAveNaMsUriyassapuNimAsiNIo A prakAre je abhilApathI sUryano pUrNimAomAM teveNa abhilAveNaM amAvAsAo bhaNiyabvAo, yoga (thavAnuM) kahyuM che eja abhilApathI taM jahA-biiyA, taiyA, duvaalsNmii| amAvasyAo (aMge paNa) kahevuM joIe; jemake-bIjI, trIjI ane bAramI amAvasyAmAM. pAzcAtyayuga carama dvASaSTitama paurNamAsI-parisamAptinibandhatAt sthAnAt parato maMDalasya caturviMzatyadhikarAtri pravibhaktasya satkAnAM caturnavati caturnavati bhAgAnAmatikrame tasyAH tasyAH paurNamAsyAH parisamAptiH, tatakacaturnavati dviSaSTyA guNyete, jAtAnyaSTA paMcAzatsatAni aSTAviMzatyadhikAni, teSAM caturviMzatyadhikena zatena bhAgo hiyate labdhAH saptacatvAriMzatsakalamaMDalaparAvartAH / -TIkA canda. pA. 10, su. 64 evamityAdi evamuktenaprakAreNa tenaivAbhilApena sUryasya paurNamAsya uktAstenaivAbhilApenAmAvAsyA api vaktavyAH tadyathA-dvitIyA, tRtIyA, dvAdazI ca tAzcaivam / pa. eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccaM amAvAsaM sUre kaMsi desaMsi joei? u. tA jaMsi NaM desaMsi sUre paDhamaM amAvAsaM joei, tAo amAvAsaTThANAo maMDalaM cauvIseNaM saeNaM chettA cauNaui bhAge uvAiNAvettA, ettha NaM sare doccaM amAvAsaM joei| (4 TippA pA.naM. 177 752) 3. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1118 tiryapha loka : candra-sUrya varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 17 evaM khalu eeNaM uvAeNaMtAetAe amAvAsaTThANAe A prakAre A krame e-e amAvasyAomAM maNDalaM cauvvIse NaM saeNaM chettA,cauNauI AgaLavALA pratyeka maMDaLanA ekaso covIsa cauNauI bhAge uvAiNAvettA taMsi taMsi desaMsi vibhAga karIne emAMthI corANuM-corANuM vibhAga taM taM amAvAsaM sUrie joei| laIne te-te vibhAgomAM e-e amAvasyAe sUrya yoga kare che. pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM carimaM bAvaTriM pra. A pAMca saMvatsaronI aMtima bAsaThamAM amAvAsaM sUre kaMsi desaMsi joei? amAvasyAe sUryamaMDaLanA kayA deza-vibhAgamAM yoga 72 cha ? u. tA jaMsi NaM desaMsi sUre carimaM bAvaTuiM amAvAsaM u. sUrya aMtima bAsaThamI amAvasyAe maMDaLanA je joei, tAe puNNimAsiNiThANAe maNDalaM dezamAM yoga kare che te pUrNimA sthAnathI AgaLa cauvvIse NaM saeNaM chettA sattAlIsaM bhAge AvelA maMDaLanA ekaso covIsa vibhAga karIne osakkAvaittA, ettha NaM se sUrie carimaM bAvarTi emAMthI suDatAlIsa bhAga pAchaLa rAkhIne amAvAsaM joei / bAkInA bhAgomAM sUrya aMtima bAsaThamI -sUriya. pA. 10, pAhu.22, su. 66 amAvasyAe yoga kare che. ': canda - sUra vaNNao: : yaMdra-sUrya vayAna : joisindA caMda-sUriyA jyotizkendra caMdra ane sUrya : 1118. caMdima-suriyA ya tattha duve joisiMdAjoisiyarAyANo 1118. mhaajyotindrjyotiss2|4 yaMdra bhane sUrya rahe parivaMsati mahiDDhiyA -jAva-pabhAsemANA, che. te maharSi -yAvat-dRhiNyamAna che. te NaM tattha sANaM sANaM joisiya vimANAvAsasaya teo tyAM pota-potAnA jyotiSaka vimAnavAsI sahassANaM, lAkho devonuM, cauNhaM sAmANiyasAhassINaM, cAra hajAra sAmAnika devonuM, cauNhaM aggamahisINaM saparivArANaM, cAra hajAra saparivAra agramahiSIonuM, tiNhaM parisANaM, traNa pariSadAonuM, sattaNhaM aNiyANaM, sattaNhaM aNiyAhivaINaM, sAta senAonuM, sAta senAdhipationuM, solasaNhaM AyarakkhadevasAhassINaM, soLa hajAra AtmarakSaka devonuM, aNNesiMca bahUNaMjoisiyANaMdevANa yadevINa ya AhevaccaM ane anya aneka jyotiSaka deva-devIonuM Adhipatya porevaccaM -jaav-vihrNti| agasvAmitva karato evo-cAvata- viharaNa kare che. -paNNa. pa. 2, su. 195 (2) (pA.naM. 16thI mAgaNa) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM amAvAsaM sUre kaMsi desaMsi joei ? u. tA jaMsi NaM desaMsi doccaM amAvAsaM joei, tAo amAvAsaTThANAo maMDalaM cauvvIse NaM saeNaM chettA cauNaui bhAge uvAiNAvettA etthaNaM sUre taccaM amAvAsaM joei| tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM duvAlasamaM sUre kaMsi desaMsi joei ? tA jaMsi NaM desaMsi sUre taccaM amAvAsaM joei, tAo amAvAsaTThANAo maMDalaM cauvvIse NaM saeNaM chettA aTTha chattAle bhAgasae uvAiNAvettA, ettha NaM se sUre duvAlasamaM amAvAsaM joei / canda. pA. 10, su. 66 (ka) ThANaM a. 2, u. 3, su. 105 (kha) bhaga. sa. 3, u. 8, su. 8 mitm u. tAja Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 loka prajJapti tiryapha loka pratyeka caMdra-sUryanA parivAranuM prarUpaNa sUtra 1110-20 egamegassa caMdima-sUriyassa parivAra parUvaNaM pratyeka caMdrasUryanA parivAranuM prarUpaNa 1119. pa. egamegassa NaM bhaMte ! cadima-sUriyassa, 1118. pra. mAvan ! pratye yaMdra-sUryanA - kevaiyA mahaggahA parivAro?2 mahAgrahono parivAra keTalo che? kevaiyA NakkhattA parivAro? nakSatrono parivAra keTalo che? kevaiyA tArAgaNa koDAkoDI parivAro? koTAkoTI tArAono parivAra keTalo che ? u. goyamA ! aTrAsIi mahaggahA parivAro, 6. gautama ! 8yAsI mahAyaDIno parivAra che. aTThAvIsaM NakkhattA parivAro, aThThAvIsa nakSatrono parivAra che. chAvaTThisahassAI NavasayA paNNattarA tArAgaNa chAsaTha hajAra navaso paMcotera koTAkoTI koDAkoDIo pnnnnttaao| tArAono parivAra kahevAmAM Avyo che. -jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 194 candassa sUrassa ya parisAo caMdra-sUryanI pariSadAo : 1120. caMdassa NaM joisiMdassa joyasaraNNo tao parisAo 1120. nyotindra jyotiss2|4 yaMdanI / pariSahAmao paNNattAo, kahevAmAM AvI che. "egamegassa NaM candima-sUriyassa" -jIvA. sUtra 194 mA mATo gadhazApAne gAthAmo mApIche. gAhAe- aTThAsItiM ca gahA, aTThAvIsaM ca hoi NakkhattA / egasasI parivAro, etto tArANa vocchAmi // chAvaTThi sahassAI, Nava ceva sayAI pNcsyraaii| egasasI parivAro, tArAgaNa koDi koDINaM // jIvA. sUtra 177bha 59mAnne thAmo cha. 2. egamegassa NaM candima-sUriyassa aTThAsIi aTTAsIi mahaggahA parivAro pnnnntto| - sama. 88, su. 1 3. (ka) pa. egamegassa NaM bhaMte ! candassa kevaiA mahaggahA parivAro ? kevaiA NakkhattA parivAro ? kevaiA tArAgaNa koDA koDIo paNNattAo? goyamA ! aTTAsIi mahaggahA parivAro, aTThAvIsaM NakkhattA parivAro, chAvaThisahassAI NavasayA paNNattarA tArAgaNa koDAkoDIo pnnnnttaao| - jaMbu. vakkha. 7, su. 163 tA egamegassa NaM candassa devassa kevaiyA gahA parivAro paNNatto? kevaiyA NakkhattA parivAro paNNatto? kevaiyA tArA parivAro paNNatto? tA egamegassa NaM caMdassa devassa aTThAsIti gahA parivAro paNNatto, aTThAvIsaM NakkhattA parivAro pnnnntto| gAhA-chAvaTThisahassAI Nava ceva sayAI pNcsyraaii| egasasi parivAro, tArAgaNa koDAkoDI NaM parivAro pnnnntto|| -sUriya. pA. 18, su. 91 (ga) canda. pA. 18, su. 91 sUrya prajJaptinA so (100) mAM sUtramAM paNa eka caMdranA parivAranI sUcaka be gAthAo jIvAbhigama jevI ja che. sUtra-saMkalananI vividha zailIo tulanAtmaka adhyayananA yogya che. caMdra-sUryanA graha parivAranuM sUcana karanAra samavAyAMganuM sUtra che. A sutranA eka aMzane jIvAbhigamanA saMkalanakartAe | udhUta karIne caMdra parivAranI sUcanA karanArI be gAthAo uddhata karI che. jaMbudvIpa prajJapti ane sUrya prajJaptimAM graha, nakSatra, tArA, caMdranA parivAramAM (hovAnuM) mAnavAmAM Avyo che. te sarve prakAre yogya che. jIvAbhigama ane samavAyAMgamAM graha, nakSatra ane tArAone caMdra-sUryano saMyukta parivAra mAnavAmAM Avyo che. paraMtu graha, nakSatra ane tArAonA Indra (svAmI) caMdra ja che. sUrya to eno aupacArika Indra che. eTale graha, nakSatra, tArA, candrano ja parivAra che. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1121-22 tirmaka loka : dakSiNArdha-uttarArdha kSetramAM jyotirmendra candra-sUrya gaNitAnuyoga bhA.-2 169 te nahIM-2. suvA, 2. turiyA, rU. pA. jemake- (1) tumbA, (2) tuTikA, (3) paryA. evaM sAmANiya aggamahisINaM / A prakAre sAmAnika devonI tathA agra mahiSIonI ' pariSadAo che. mUralsa li -TA. ma. , 3. 2, 6262 A prakAre sUryanI paNa pariSadAo che. ttira mAdhuraMto gorsinA jUriyA- dakSiNArdha-uttarArdha manuSya kSetramAM jyotirmendra caMdra-sUryaH 2621. sAhiLadramAnussavettA je chAva icandA ubhAsiyu 1121. dakSiNArdha manuSyakSetramAM chAsaTha caMdra prabhAsita thayelA vA, pabhAsaMti vA, pabhAsissaMti vA, chAvaDhei sUriyA che, prabhAsita thAya che ane prabhAsita thaze temaja tavaiMsu vA, tavaiMti vA, tavaissaMti vaa| chAsaTha sUrya tapelA che, tape che ane tapaze. uttaraDhamANussakhettA NaM chAvaDhei candA pabhAsiMsu vA, uttarArdha manuSyakSetramAM chAsaTha caMdra prabhAsita thayelA pabhAsaMti vA, pabhAsissaMti vA, chAvaDhiM sUriyA che, prabhAsita thAya che ane prabhAsita thaze temaja tavaiMsu vA, tavaiMti vA, tavaissaMti vaa| chAsaTha sUrya tapelA che, tape che ane tapaze. -sama. 66, mu. 2-4 limabhUriyA majumAvo (sava) caMdra ane sUryano anubhAva (svarUpa) : 2222. 5. tA 8 te anubhave? mahig tti vajjA, 1122. pra. (caMdra ane sUryano) anubhAva (vizeSa svarUpa) kevuM che ? kaho. u. tA tattha khaluimAodopaDivattIopaNNattAo, A aMge A be pratipattio (mAnyatAo) taM nahIM kahevAmAM AvI che, jemakettthege evamAhaMsu emAMthI eka mAnyatAvALA A prakAre kahe che9. tA caMtima-mUriyA naM -no nIva, manIvA, (1) caMdra ane sUrya jIva nathI, ajIva che. ghanI no ghaNA, jhusirA, bhUta nathI, chidrovALA che. no bAdaraboMdidharA kalevarA, sthULa (sajIva, suvyakta, avayavayukta) zarIravALA nathI, kevaLa kalevara che. natyi ja tesiM -1. DaTTA phuvA, 2. mevA, emAM 1. utthAna, 2, karma, 3, baLa, 4. vIrya 3. valle vA, 4. vari vA, 5. purisAra ane pa. purUSAkAra-parAkrama nathI. parakkamei vA, no vijjulavaMti, no asaNiM lavaMti, no thaNiyaM na to teo vidyuta utpanna kare che, na teo vaMti, kaDakaDa (avAja) kare che. na teo garjanA kare che. ahe ya NaM bAdare vAukAe saMmucchai, saMmucchittA ema nIce sthULa ghanavAyu utpanna thAya che. vijju pi lavaMti, asiNaM pilavaMti, thaNiyaM pi enAthI vidyuta utpanna thAya che, kaDakaDa bhayaMkara lavaMti "ege evamAhaMsu" avAja (zabda) thAya che, garjanA paNa thAya che. - 2. i. sUra aMte ! nosiMsa gopharano ti parisA govdo? gocamA ! tifor mriNAmo pUchattAgo, teM nahIM-(1) tunDa, (2) suDiyA, (3) kva, (1) gabhiMtariyA tunDA, (2) maffmaya suDiyA, (3)vAdiriyA ..........candra tri parva vevA -bava. 5. , 36, mu. 22 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 loka prajJapti tiryapha loka : caMdra-sUryanuM parasparanuM aMtara vagerenuM prarUpaNa sUtra 1123-24 ege puNa evamAhaMsu eka(anya) mAnyatAvALAo vaLI A pramANe kahe che - 2. tA caMtima-bhUriyA - nIvA, no manavA, (2) caMdra- sUrya jIva che, ajIva nathI. ghaT, no musirA, ghana (dhULa) che, chidrovALA nathI. bAdaraboMdidharA, no kalevarA, sthULa (sajIva, suvyakata, avayavayukta) | zarIravALA che, kalevara nathI. asthiNaMtesiM1.uTThANeivA, 2. kammei vA, 3.balei emAM 1. utthAna, 2. karma, 3. baLa, 4. vIrya vA, 4. variyA, parivAraparameda vA, ane 5. purUSAkAra-parAkrama che. te vijju pi lavaMti, asaNiM pi lavaMti, thaNiyaM teo vidyuta utpanna kare che. kaDakaDa kare che. itravaMti, "g gvamAsu" garjanA kare che. vayaM puNa evaM vayAmo ame paNa A pramANe kahIe chIetaacNdim-suuriyaannNdevaannNmhiddddhiyaa,mhjjuiyaa, caMdra-sUrya deva mahardhika che, mahAdyutivALA che mahabbalA, mahAjasA, mahAsokkhA, mahANubhAgA mahAbaLavALA che. mahAyazavALA che. atyadhika varavatthadharA, varamalladharA, varAbharaNadharA sukhI che. moTA bhAgyazALI che. zreSThavastradhAraNa, karanArA che. zreSTha mALAo dhAraNa karanArA che. avochittiNayaTTayAe anne cayaMti, anne zreSTha AbhUSaNa dhAraNa karanArA che, dravyarthika uvavajjati / nayathI bIje cyavana kare che. (dehamruta thAya che) - mUriya. . 20, su. 120 ane anya (bIja) utpanna thAya che. caMda sUrANaM paroppara aMtarAI parUvaNaM caMdra ane sUryanuM parasparanuM aMtara vagerenuM prarUpaNa : 222 rU. vaMlA sUrasa ca tUrA, yaMvara aMtara ho ! 1123. mAnuSottara parvatanI bAhara caMdrathI sUryanuM ane sUryathI pannAsa sahassAI tu, joyaNANaM aNUNAI // 27 // caMdranuM aMtara pacAsa-pacAsa hajAra yojanAnuM che. sUrassa ya sUrassa ya, sasiNe sasiNo ya aMtara hoi| tathA mAnuSottara parvatanI bAhara sUryathI sUryanuM ane bahiyAomaNussanagassa, joyaNANaM syshssN||28|| caMdrathI caMdranuM aMtara ekalAkha yojananuM che. sUraMtariyA caMdA, caMdatariyA ya diNayarA dittaa| caMdrano prakAza sUryathI ane sUryano prakAza caMdrathI cittaMtaralesAgA, suhalesA maMdalesA ya // 29 // AtaravAmAM Ave che. eTale paraspara prakAza AMtaravAmAM hovAthI caMdra sUryanI prabhA zobhAyamAna -nIvA. ki. rU, mu. 6 77 ane sukharUpa lAge che. caMda sUra maNDalasaMThiI caMdrasUryanA maMDaLano AkAra : 22 24. . tA he te maMDax-saM?i mAhiteti jJA, 1124. pra. (caMdra-sUrya) maMDaLonI saMsthiti kevI che ? kaho. u. tattha khalu imAo aTTha paDivattIo paNNattAo, u. A aMge e ATha pratipattio (mAnyatAo) te nahIM kahevAmAM AvI che, jemakettthege evamAhaMsu emAMthI eka matavALA Ama kahe che1. tA sabvAvi NaM maNDalAvatA samacauraMsa (1) (caMdra-sUryanA) badhA maMDaLa samacatuSkoNasNtthaann saMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / saMsthAne (AkAre) rahelA che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya matavALAo) vaLI Ama kahe che6. vandra. pA. 20, mu. 202 2. mUriya. 5. 26, mu. 2 0 0 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1124 tirmaka loka : candra-sUrya maMDaLonA AkAra gaNitAnuyoga bhA.-2 171 2. tA savvA vi NaM maNDalAvatA visamacauraMsasaMThANa saMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu3. tA savvA vi NaM maNDalAvatA samacaukkoNa saMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / (2) (caMdra-sUryanA) badhA maMDaLa viSamacaturastra AkAre rahelA che. eka(anya matavALAo)vaLI Ama paNa kahe che(3) (caMdra-sUryanA) badhA maMDaLa samacatuSkoNa rUpe AvelA che. ege puNa evamAhaMsu4. tA savvA viNaM maNDalAvatA visamacaukkoNasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / eka(anya matavALAo)vaLI AvuM paNa kahe che(4) caMdra-sUryanA badhA maMDaLa viSama catuSkoNa rUpe rahelA che. eka(anya matavALAo)vaLI Ama paNa kahe che (5) (caMdra-sUryanA) badhA maMDaLa samacakravAla rUpamAM rahela che. eka(anya matavALAo)vaLI Ama paNa kahe che ege puNa evamAhaMsu5. tA savvA vi NaM maNDalAvatA samacakkavAlasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu6.tA savvA viNaM maNDalAvatA visamacakkavAla saMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu7.tAsavvA viNaMmaNDalAvatAcakkaddhacakkavAlasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu8. tA savvA viNaM maNDalAvatA chattAgArasaMThiyA paNNattA, ege evamAhaMsu / (6) (caMdra-sUryanA) badhA maMDaLa viSamacakravAla rUpamAM rahela che. eka(anya matavALao)vaLI Ama paNa kahe che(7) (caMdra-sUryanA) badhA maMDaLa ardhacakranA cakravAlanA rUpamAM rahelA che. eka(anya matavALAo)vaLI Ama paNa kahe che (8)(caMdra-sUryanA) badhA maMDaLa chatrAkAranA rUpe rahelA che. tattha je te evamAhaMsu emAMthI keTalAke Ama paNa kahyuM che tA savvA vi NaM maNDalAvatA chattAgArasaMThiyA paNNattA, eeNaM NaeNaM NAyavvaM, No ceva NaM iyrehiN| (caMdra-sUryanA) badhA maMDaLa chatrAkAra rUpamAM rahelA che. kevaLa A kathana nayukta che anya mAnyatAo mAnya nathI(kemake upara uThAvavAmAM Avela ardhakapittha nA AkAra jevA caMdra-sUryanA badhA maMDaLa-vimAna che. ardha-kapittha ane chatranA AkAramAM sAmya che.) pAhuDagAhAo bhaanniyvaao| ahIM prAbhRta gAthAo kahevI joIe. -sUriya. 5. ?, pAdu. 7, su. ?? 2. 2. vana. pa. 1, mu. 21 A gAthAo upalabdha nathI. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 loka prajJapti tiryapha loka : sUrya-caMdra maMDaLonA samazanuM prarUpaNa sUtra 1125-26 canda-sUra maNDalANaM samaMsa-parUvarNa caMdra-sUrya maMDaLonA samazanuM prarUpaNa : 22 25. caMdra mag of UTTi vimAna vibhANa samaMre 1125. caMdra maMDaLanuM samAMza eka yojanA ekasaTha vibhAga karavA para (pIstAlIsa vibhAjita hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. evaM sUrassa vi| -sama. 66, . 3-4 A pramANe sUrya-maMDaLano samAM paNa jANavo joIe. caMdima-sUriyasaMThiI - caMdra-sUryano AkAra : 122 6. 5. tA vahe te temane saM*igAditAti jJA? 1126. pra. zvetatAno AkAra kevA prakArano kahevAmAM Avyo che? u. tattha khalu imA duvihA saMThitI paNNattA, taM jahA- u. A saMsthiti (AkAra) be prakAranI kahevAmAM AvI che, jemake2. dvi-bhUriyasaMtiya, 2.tavivettaratIya, (1)candra-sUryanI saMsthiti,(2)tApakSetranI saMsthiti. pa. tA kahaM te caMdima-sUriyasaMThitI AhitAti caMdra-sUryanI saMsthiti kevA prakAranI kahevAmAM vadejjA? AvI che? u. tattha khalu imAo solasa paDivattIo u. A viSayamAM soLa mAnyatAo kahevAmAM AvI paNNattAo, taM jahA che, jemake - 2. tatya jIvamahaMsu (1) emAMthI eka mAnyatAvALA A pramANe kahe che - tA samacauraMsasaMThiyA caMdima-sUrayasaMThitI caMdra-sUrya no samacatustrakoNa AkAra che. paNNattA, ege evamAhaMsu / 2. ege puNa evamAhaMsu (2) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI ApaNa kahe che - tA visama cauraMsasaMThiyAcaMdima-sariyasaMThitI caMdra-sUryano viSamasamacatustra AkAra che. paNNattA, ege evmaahNsu| 3. ege puNa evamAhaMsu (3) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama paNa kahe chetaasm caukkoNasaMThiyA caMdima-sUriya saMThitI caMdra sUryano samacatuSkoNa AkAra che. paNNattA, ege evmaahNsu| 4. ege puNa evamAhaMsu (4)eka(anya) mAnyatAvALA vaLI A pramANe kahe che - tAvisamacaukkoNasaMThiyA caMdima-sariya saMThitI caMdra-sUryano viSamacatuSkoNa AkAra che. paNNattA, ege evmaahNsu| 1. vRttikAre zvetatAnI vyAkhyA A pramANe karI che - "iha zvetatA candra-sUrya vimAnAnAmapi vidyate, tatkRtatApakSetrasya ca, tataH zvetatAyogAdubhayamapi zvetatAzabdenocyate / caMdra-sUrya vimAnonA AkAra anya sthaLe kahevAmAM AvyA che. eTale caMdra-sUrya vimAnonI saMsthiti aMge praznakartAnA abhiprAyanuM spaSTIkaraNa vRttikAra A pramANe ApyuM che - 'da dra-sUryavimAnAnAM saMsthAnA saMsthiti pravAhitA tata iha candra-sUrya vimAna-saMsthitizcaturNAmapi avasthAnarUpA pRSTA draSTavyA" Jain Education Interational Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1126 tiryapha loka : caMdra-sUryanI saMsthiti (AkAra) gaNitAnuyoga bhA.-2 173 6. ane puLa pavana haMsu (5) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama paNa kahe che - tA sama cakkavAlasaMThiyA caMdima-sariya saMThitI caMdra-sUryano samacakrAkAra AkAra che. paNNattA, ege evamAhaMsu / 6. ane pukha vasAhaMsu (6) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama paNa kahe chetaa visama cakkavAlasaMThiyA caMdima-sUriya caMdra-sUryano viSamacakrAkAra AkAra che. saMThitI paNNattA, ege evmaahNsu| 7. pukha vimAhaMsu - (7) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama paNa kahe che - tA cakkaddhacakkavAlasaMThiyA caMdima-sUriya caMdra-sUryano ardha cakrAkAra AkAra che. saMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / 8. ne pukha vimAesu (8) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama paNa kahe chetaa chattAgArasaMThiyA caMdima-sUriya saMThitI caMdra-sUryano chatrAkAra AkAra che. paNNattA, ege evamAhaMsu / 6. ne pukha vasAhaMdu (9) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama paNa kahe chetaa gehasaMThiyA caMdima-sUriya saMThitI paNNattA, caMdra-sUryano gRhAkAra AkAra che. ege evmaahNsu| 10. ege puNa evamAhaMsu (10) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama paNa kahe chetaa gehAvaNasaMThiyA caMdima-sUriya saMThitI caMdra-sUryano gRhApaNa (ghara-dukAna sAthe hoya) paNNattA, ege evamAhaMsu / jevo AkAra che. 11. ege puNa evamAhaMsu (11) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama paNa kahe che - tApAsAyasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThitIpaNNattA, caMdra-sUryano prAsAdAkAra AkAra che. ege evmaahNsu| 12. ege puNa evamAhaMsu (12) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama paNa kahe chetaa gopurasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThitI paNNattA, caMdra-sUryano gopurAkAra (jevo) AkAra che. ege evmaahNsu| 13. ege puNa evamAhaMsu (13) eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama paNa kahe chetaa pecchAgharasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThitI caMdra-sUryano prekSAgRhAkAra (javo) AkAra che. paNNattA, ege evmaahNsu| Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 loka prajJapti 1. 2. 14. ege puNa evamAhaMsu tA valabhIsaMThiyA caMdima-sUriyasaMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / 15. ege puNa evamAhaMsu tiryaGga loDa : bhyotsnA (Ayata-aMdhadvAra) vagerenA lakSa tA hammiyatalasaMThiyA caMdima-sUriyasaMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / 16. ege puNa evamAhaMsu tA vAlaggapotiyA saMThiyA' caMdima-sUriyasaMThitI paNNattA, ege evamAhaMsu / tattha je te evamAhaMsu - tAsamacauraMsa - saMThiyA caMdima- sUriyasaMThitI paNNattA, eeNaM NaM NeyavvaM; No ceva NaM iyarehiM / - sUriya. pA. 4, su. 25 u. tA caMdalesAI ya dosiNAI ya 2. pa. u. dosiNAiyA NaM lakkhaNAbhyotsnA (khAtapa- aMdhAra ) vagerenA lakSA : 1127. 1. pa. tA kahaM te dosiNA lakkhaNA ? Ahie tti 1127. ( 1 ) a. bhyotsnAnuM zuM lakSaNa che ? uDo vaejjA, dosiNAI ya caMdalesAI ya ke aTThe kiM lakkhaNe ? tA gaTThe ega lakkhaNe, sUtra 1127 (14) kheDa (anya) mAnyatAvANA vaNI sAma paNa kahe che caMdra-sUryano vallabhI (gharanA chAparA) jevo jADAra che. (15) kheDa (anya) mAnyatAvANA vaNI khAma parA uhe che caMdra-sUryano hammetala (talagha2) krIDAgRha jevo jevo AkAra che. For Private Personal Use Only (15) kheDa (anya ) mAnyatAvANA vaNI sAma paNa kahe che caMdra-sUryano bAlAgrapotikAkAra (AkAza gaMgAmAM Avela krIDAgRha mATeno nAno mahela) khADAra che. emAthI je koI Ama kahe che - "caMdra-sUryano samacatustra AkAra che" A kathana nayayukata che eTale mAnya che. anya mAnyatAo mAnya nathI. 3. (2) pra. yaMdranI lezyA khenI (kho4) bhyotsanAche. jyotsanA ane caMdralezyAno zuM artha thAya che ane zuM lakSaNa che ? - sUrya. vRtti bAlAgrapotikA zabdo dezIzabdatvAdAkAzataDAgamadhye vyavasthitaMkrIDAsthAnaM laghuprAsAdam / (ka) paratIrthikonI A soLa pratipratio(mAnyatAo)mAMthI kevaLa eka pratipatti sUtrAkAranI mAnyatAnusA2nI che. A viSayamAM vRttikA2nuM kathana e che ke - "tatthe ityAdi-tatra teSAM SoDaSAnAM paratIrthikAnAM madhye ye te vAdina evamAhu - "samacaturasrasaMsthitA candrasUryasaMsthitiH prajJaptA iti etena nayena netavyaM, aitenAbhiprAyeNA'smanmate'pi candra-sUryasaMsthitiravadhAryeti bhAvaH, tathAhi" iha sarve'pi kAlavizeSAH suSama-suSamAdayo yugamUlAH yugasya cAdau zrAvaNe mAsi bahulapakSapratipadiprAtarUdayasamaye ekasUryo dakSiNapUrvasyAM dizi vartate, tadddvitIyastvaparottarasyAM candramA api tatsamaye eko dakSiNAparasyAM dizi vartate, dvitIya uttarapUrvasyAmata eteSu yugasyAdau candra-sUryAH samacaturasrasaMsthiti vartante, yatvatra maNDalakRtaM vaiSamyaM yathA sUryo sarvAbhyantaramaNDale vartate, candramasau sarvabAhya-iti tadalpamitikRtvA na vivakSyate, tadevaM yataH sakalakAlavizeSANAM suSamA-suSamAdirUpANAmAdibhUtasya yugasyAdau samacaturasrasaMsthitAsUrya-candramaso bhavanti, tatasteSAM saMsthitiH samacaturasrasaMsthAnenopavarNitA, anyathA vA yathAsampradAyaM samacaturasrasaMsthitiHparibhAvanIyeti no ceva NaM iyarehiM ti no ceva naiva itaraiH- zeSairnayaizcandra-sUryasaMsthitirjJAtavyA, teSAM mithyArUpatvAt, tadevamuktA candra-sUryasaMsthitiH / (kha) canda. pA. 4, su. 25 u. e banneno artha eka ja che ane lakSaNa paNa bannenA eka ja che. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1128 tiryapha loka : caMdra-sUryonA avabhAsa, udyota, tApa ane prakAza kSetra gaNitAnuyoga bhA.-2 175 1. pa. tA kahaM te sUralessA lakkhaNe? Ahie (1) pra. sUrya-zyAnu | lakSa cha ? sat tti vaejjA, u. tA sUralessAI ya AyaveI y| 3. sUryanI sezyA (me.) 4 mAta5 che. 2. pa. tA sUralessAI ya, AyaveI ya ke aTe kiM (2) pra. sUrya-zyA bhane mAtano | artha cha lakkhaNe? bhane zuM sakSA cha ? . u. tA egaTe, egalakkhaNe / u. banneno artha eka ja che ane eka ja lakSaNa thAya che. 1. pa. tA kahaM te chAyA lakkhaNe ? Ahie tti (1) pra. chAyAnuM zuM skss|| cha ? sat. vejjaa| u. tA chAyAI ya, aMdhakArAI y| 3. chAyA (a.) 4 aMgha2 . 2. pa. tA chAyAI ya, aMdhakArAI ya ke aDhe kiM (2) pra. chAyA ane aMdhakArano zuM artha che ane zuM lakkhaNe? sakSA cha ? u. tA egaTe, eglkkhnne|| | u. A banneno artha eka ja che ane eka ja -sUriya. pA. 16, su. 87 lakSaNa thAya che. caMdima-sUriyANaM obhAsakhettaM ujjoyakhettatAvakhettaMpagAsakhettaMca- yaMdra-sayonAMabhAsakSetra, dhotakSetratApakSetrabhane kSetra: 1128. pa. tA kevaiyaM khettaM caMdima-sUriyA obhAti, 1128.. yaMdrabhane surya 324 / kSetrane avamAsita che. ujjoveMti, taveMti, pagAseMti ? Ahietti udyotita kare che, tapAve che tathA prakAzita vaejjA, 3cha?so tattha khalu imAobArasapaDivattIopaNNattAo, A aMge bAra pratipattio (mAnyatAo taM jahA vAma mAvI cha, hema - tatthege evamAhaMsu emAMthI eka (mAnyatAvALAo) e Ama (3. 1. tA egaM dIvaM egaM samudaM caMdima-sUriyA (1) caMdra ane sUrya eka dvIpa tathA eka samudrane obhAseMti ujjoveMti, taveMti, pagAseMti ege avabhAsita kare che, udyotita kare che, tapAve evamAhaMsu che ane prakAzita kare che. ege puNa evamAhaMsu eka (matavALAo)e vaLI Ama paNa kahyuM che2. tA tiNNi dIve, tiNNi samudde caMdima-sUriyA (2) caMdra ane sUrya traNa dvIpa tathA traNa samudrone obhAti-jAva-pagAseMti ege evamAhaMsu / savamAsita 2che-yAvat-prazita che. ege puNa evamAhaMsu eka (matavALAo)e vaLI Ama paNa kahyuM che3. tA addha cautthe dIve, addha cautthe samudde (3) caMdra ane sUrya sADA traNa lIpa tathA sADA caMdima-sUriyA obhAseMti-jAva-pagAseMti ege traNa samudrone avabhAsita kare che - yAvata - evamAhaMsu / prakAzita kare che. caMda. pA. 16, su. 87 avabhAsayanti, tatrAvabhAso jJAnasyApi vyavahIte atastadvyavacchedArthamAha udyotayanti, sa codyoto yadyapi loke bhedena prasiddho yathA sUryagata Atapa iti, candragataHprakAza iti, tathApyAtapazabdazcandraprabhAyAmapi vartate, yaduktam candrikA kaumudI jyotsnA, tathA candrAtapaH smRtaH iti, prakAzazabdaHsUryaprabhAyAmapi, etazca prAyobahUnAM supratItaM, tata etadartha pratipatyarthamubhayasAdhAraNaM bhUyo'pyekArthekadrayamAha tApayanti prakAzayanti AkhyAtA iti / Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 loka prajJapti tirthaka loka : caMdra-sUryonA avabhAsa, udyota, tApa ane prakAza kSetra sUtra 1128 ege puNa evamAhaMsu eka matavALAoe) vaLI AmapaNa kahyuM che4. tA sattadIve, sattasamudde caMdima-sUriyA (4) caMdra ane sUrya sAta dvIpo tathA sAta samudro obhAseMti -jAva- pagAseMti, ege evmaahNsu| ne avabhAsita kare che-yAvatu-prakAzita kare che. ege puNa evamAhaMsu eka (matavALAoe) vaLI Ama paNa kahyuM che5. tA dasadIve, dasasamudde, caMdima-sUriyA (pa) caMdra ane sUrya dasa dvIpa tathA dasa samudrone obhAseMti -jAva-pagAseMti, ege evamAhaMsu / avabhAsita kare che - yAvata- prakAzita kare cheege puNa evamAhaMsu eka (matavALAoe)vaLI Ama paNa kahyuM che6. tA bArasadIve, bArasasamudde caMdima-sUriyA (6) caMdra ane sUrya bAra dvIpa tathA bAra samudrone obhAseMti- jAva-pagAseMti, ege evamAhaMsu / avabhAsita kare che - yAvat prakAzita kare cheege puNa evamAhaMsu eka (matavALAoe) vaLI Ama paNa kahyuM che7. tA bAyAlIsaM dIve, bAyAlIsaM samudde (7)caMdra ane sUrya bettAlIsa dvIpa tathA betAlIsa caMdima-sUriyA obhAseMti-jAva-pagAseMti, ege samudrone avabhAsita kare che - vAva-prakAzita vamAsu kare cheege puNa evamAhaMsu eka (matavALAoe) vaLI Ama paNa kahyuM che. 8. tA bAvattariM dIve, bAvattariM samudde caMdima (8)caMdra ane sUryabotteradvIpa ane botterasamudrone sUriyA obhAseMti-jAva-pagAseMti, ege evamAhaMsu / avabhAsita kare che - yAvata - prakAzita kare cheege puNa evamAhaMsu eka matavALAoe) pharI ema paNa kahyuM che9. tA bAyAlIsaM dIvasayaM, bAyAlIsaM samuddasayaM (9) caMdra ane sUrya ekaso bettAlIsa dvIpa tathA caMdima-sariyA obhAseMti-jAva-pagAseMti. ege ekaso bettAlIsa samudrone avabhAsita kare cheevmaahNsu| thAvat - prakAzita kare che. ege puNa evamAhaMsu eka (matavALAoe) vaLI Ama paNa kahyuM che. 10. tA bAvattariM dIvasayaM, bAvattariM samuddasayaM (10) caMdra ane sUrya ekaso bottera dvIpa tathA caMdima-suriyA obhAseMti-jAva-pagAseMti. ege ekaso bottera samudrone avabhAsita kare che - evamAhaMsu / yAvatu - prakAzita kare che. ege puNa evamAhaMsu eka (matavALAoe) vaLI Ama paNa kahyuM che. 11. tA bAyAlIsaM dIvasahassaM, bAyAlIsaM (11) caMdra ane sUrya bettAlIsa hajA2 dvIpa tathA samuddasahassaM caMdima-sUriyA obhAseMti -jAva bettAlIsa hajA2 samudrone avabhAsita kare che pagAseMti, ege evmaahNsu| -vAva- prakAzita kare che - ege puNa evamAhaMsu eka (anya)(matavALAoe) vaLI Ama paNa kahyuM che12. tA bAvattaraMdIvasahassaM, bAvattaraMsamuddasahassaM (12) caMdra ane sUrya bottera hajAra dvIpa tathA caMdima-sUriyA obhAseMti-jAva-pagAseMti. ege bottera hajAra samudrone avabhAsita kare che. evamAhaMsu / -vAvatu- prakAzita kare che. vayaM puNa evaM vayAmo - ame vaLI A pramANe kahIe chIe - Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1128 tiryaku loka : caMdra-sUryonA avabhAsa, udyota, tApa ane prakAza kSetra gaNitAnuyoga bhA.-2 177 tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savva dIva-samuddANaM savvabbhaMtarAesavvakhuDDAgevaTTe-jAva-joyaNasahassamAyAmavikkhaMbheNaM, tiNNi joyaNasayasahassAiM, solasasahassAI, doNNi yasattAvIse joyaNasae, tiNNi kose, aTThAvIsaM ca dhaNusayaM, terasa ya aMgulAI addhaMgulaM ca kiMci visesAhie parikkheve A jaMbUdvIpa nAmano dvIpa badhA dvIpa samudronI aMdara (vacamAM) Avelo che. badhAthI nAno che, vRttAkAra che - yAvatu - eka lAkha yojana lAMbo-pahoLo che, traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIza yojana, traNa koza eka so aThThAvIsa dhanuSa tera AMgaLa ane aDadhA AMgaLathI kaMIka vadhu enI paridhi kahevAmAM AvI che. seNaM egAe jagaIe sabbAo samaMtA saMparikkhitte, sANaMjagaI aTTha-joyaNAI uDDhaM uccatteNaMpaNNattA, evaM jahA jaMbuddIvapaNNattIe-jAva-1 evAmeva sapuvAvareNaM jaMbuddIve dIve coisa salilAsayasahassA chappaNNaM ca salilAsahassA bhavaMtItimakkhAye, jaMbuddIve NaM dIve paMca cakkabhAgasaMThiyA, AhiyAtti vaejjA, pa. tA kahaM NaM jaMbuddIve dIve paMca cakkabhAgasaMThie? Ahie tti vejjaa| u. tA jayA NaM ee duve sUriyA sababbhaMtaraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM caranti,tayA NaM jaMbuddIvassa dIvassa tiNNi paMca cakkabhAge obhAseMti-jAvapagAseMti, taM jahA e jaMbudvIpa cAre bAjuthI eka jagatIthI gherAyelA che, te jagatI AThayojana UMcI kahevAmAM AvI che. je pramANe jebUdvIpa prajJaptimAM kahevAmAM AvyuM che. te pramANe vaparanI meLavIe to jebUdvIpadvIpamAMcauda lAkha chappanahajA2nadIo che evuM kahevAmAM AvyuM che. jaMbUdvIpa nAmano dvIpa pAMca cakra bhAga saMsthAna vALuM kahevAmAM AvyuM che. pra. jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM pAMca cakra bhAga kayA kyA che ? kaho. uM. jyAre e banne(eka bharata ane eka airavata)no sUrya sarvAbhyattara maMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre jaMbudvIpa nAmanA dvIpanA pAMca cakrabhAgomAMthI traNa cakra bhAgone avabhAsita kare che - yAvatu- prakAzita kare che, jemakeeka sUrya (bharatano) pAMca cakrabhAgomAMthI (pUrvokta traNa bhAgano aDadho) doDha bhAgane avabhAsita kare che- vAva- prakAzita kare che, eka sUrya (airAvatano) pAMca cakra bhAgomAMthI (pUrvokta traNa bhAgano aDadho) doDha bhAgane avabhAsita kare che - yAvatu- prakAzita kare che. A samaye parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jadhanya bAra muhUrtanI rAtri hoya che. tA ege vi sUrie egaM divaDhaM paMca cakkabhAgaM mA-bAva-paTTiA tA ege vi sUrie egaM divaDhaM paMca cakkabhAgaM mA-gAva-pAse tayA NaM uttamakaTThapatte ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai jahaNiyA duvAlasamuhuttA rAI mavaDu ! tA jayA NaM ee duve sUriyA savvabAhiraM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM caraMti, tayA NaM jaMbuddIvassa dIvassa doNNi paMca cakkabhAge obhAseMti -jAva-pagAseMti, jyAre e banne sUrya sarva bAhyamaMDaLane prApta karIne gati kare che tyAre jaMbUdIpa nAmanA dvIpanA pAMca cakrabhAgomAMthI be cakrabhAgone avabhAsita kare che -vAva- prakAzita kare che. 1. jaMbUdvIpa prajJaptinA prathama vakSaskAra sUtrAMka 4thI chaThThA vakSaskAra sUtrAMka 125 paryantanA badhA sUtrono mULapATha ahIM samajavo joIe. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 loka prajJapti tirmaka loka : caMdra-sUryonA tApakSetranI vRddhi ane hAninuM prarUpaNa sUtra 1129-30 tA ege vi sUrie egaM paMca cakkavAlabhAgaM eka sUrya (bharata no) pAMca cakra bhAgomAMthI obhAsei -jaav-pgaasei| (pUrvokta traNanA pachI che. bAkI rahelA bemAMthI) eka cakrabhAgane avabhAsita kare che - vAvatu prakAzita kare che. tA ege vi sUrie egaM paMca cakkavAlabhAgaM eka sUrya (airAvatano) pAMca cakra bhAgomAMthI obhAsei -jAva-pagAsei, (pUrvokta be mAMthI bAkI rahelA)eka cakrabhAgane avabhAsita kare che -yAvata -prakAzita kare che. tayANaM uttamakaTThapattA ukkosiyA aTThArasamuhuttA A samaye parama utkarSa prApta utkRSTa aDhAra rAI bhavai, jahaNNae duvAlasamuhutte divase bhvi|' muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano -sUri. . rU, mu. 24 divasa hoya che. jUrane tAvavottara kutiyALa karava- caMdra-sUryonA tApakSetranI vRddhi hAninA hetunuM prarUpaNa : 1129. tesiM visaMtA tAvatararaMtu vaDu, niyama, 1129. sarva bAhyamaMDaLathI Abhyantara maMDaLamAM praveza teNeva kameNa puNoparihAyaI nikkhamaMtANaM // 14 // karato evo sUrya ane caMdramAnuM tApakSetra prati divasa niyamata: AyAtanI apekSAe vadhatu -jhIvA. pari. 3, mu. 277 (2) jAya che ane je kramethI te vadhe che eja kramethI sarvAbhyantara maMDaLathI bahAra nIkaLanArA sUrya ane caMdramAnuM tApakSetra kramaza : ghaTatuM jAya che. ege juge Adicca-canda cAra saMkhA eka yugamAM sUrya ane caMdranI gati saMkhyA : ?? rU. . tA te vAra? mAhig tti vaUMTI 1130. pra. (eka yugamAM sUrya-caMdranI) gati keTalI vAra thAya che ? kaho. u. tattha khalu imA duvihA cArA paNNattA, taM jahA e be prakAranI gati kahevAmAM AvI che. jemake2. mArvivArA 1, 2. caMdravAra thI (1) sUryanI gati, (2) caMdranI gati. g. () tA daM te vaMvArA? Aditti vaUbbA | pra. (ka)(eka yugamAM) caMdranI gati keTalIvAra thAya che ? kaho. 3. tA paMja saMvarijI ja gu . u. pAMca saMvatsarano eka yuga thAya che. (evA eka yugamAM). 1. abhII Nakkhatte sattasaTThicAre caMdeNa saddhiM (1)abhijita nakSatra saDasaTha(67)vAra caMdranI jogaM joei, sAthe yoga kare che. 2. savaNe Nakkhatte sattasaTThicAre caMdeNa saddhiM (2) zravaNa nakSatra saDasaTha (67) vAra caMdranI jogaM joei, evaM - jAva sAthe yoga kare che. A prakAre cAvatu3-28. uttarAsADhANakkhattesattasadvicAre caMdeNa (3-28) uttarASADhA nakSatra saDasaTha (67)vAra saddhiM jogaM joei, caMdranI sAthe yoga kare che. pa. (kha) tA kahateAicca cArA? AhiettivaejjA, pra. (ekayugamAM) sUryanI gati keTalIvArathAyache? kaho. 3. tA paMsaMvarajI je gune u. pAMca saMvatsarano eka yuga hoya che. evA eka yugamAM) ?, . pa. 2, . 24 Jain Education Interational Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1131 1. abhII Nakkhatte paMcacAre sUreNa saddhiM jogaM joei evaM - jAva 2-28. uttarAsADhA Nakkhatte paMcacAre sUreNa saddhi jogaM joei / 1 3. candAicca addhamAse candAiccANaM maNDalacAraM 22. 2.6. 2. 1. 3. rU. 1. tiryak loka : caMdra-sUrya ardhamAsamAM caMdra-sUryanI maMDaLa gati -muriya. pA. o 0, pAchu. 28, mu. 12 ?. tA cauddasa caubbhAgamaNDalAI carai egaM ca cauvIsa sayabhAgaM maNDalassa / caMdra-sUrya ardhamAsamAM caMdra -sUryanI maMDaLa gati : tA aMtenuM adghamAseLa aMte ra mahAduM 1131. (1) pra. caMdra ardhamAsamAM caMdra keTalA maMDaLomAM gati 2pha ? kare che ? tA Aicce NaM addhamAse NaM caMde kai maNDalAI varapha? tA solasa maNDalAI carai, solasamaNDalAcArI tayA avarAI khalu duve aTThAi jAI caMde keNai asAmaNNagAI sayameva paviTThittA-paviTThittA cAraM carai / karAI khalu duve aTThagAI jAI caMde keNai asAmaNNagAI sayameva paviTThittA-paviTThittA cAraM carai ? u. imAI khalu te duve aTThagAI jAI caMde keNai asAmaNNagAI sayameva paviTThittA-paviTThittA vAraM varadda, tuM nahIM - 1. nikkhammamANe ceva amAvAsaMteNaM / 2. pavisamANe ceva puNNimAsiMteNaM, candra. pA. o, mu. 12 eyAI khalu duve aTThagAI jAI caMde keNai asAmaNNagAiM sayameva paviTThittA-paviTThittA cAraM carai, paDhamaM caMdAyaNaM - gaNitAnuyoga bhA.-2 179 (1) abhijit nakSatra pAMca vAra sUryanI sAthe yoga kare che. A pramANe yAvat For Private (2-28) uttarASADhA nakSatra pAMca vAra sUryanI sAthe yoga kare che. Personal Use Only u. cauda maMDaLa ane(paMdaramAM)maMDaLanA ekaso covIsa bhAgomAMthI cotho bhAga (arthAt ekatrIsa bhAga) ane eka bhAgamAM gati kare che. (2) pra. sUrya ardhamAsamAM caMdra keTalA maMDaLomAM gati kare che ? u. soLa maMDaLomAM gati kare che ane soLamAM maMDaLamAM gati karavAnA samaye anya be AThabhAgomAM kejemAM caMdra koI asAmAnya gatithI svayaM praveza karIne gati kare che. (3) pra. e be ATha bhAga kayA che ke jemAM caMdra koI asAmAnya gatithI svayaM praveza karIne gati kare che ? u. e be ATha bhAga(e)che ke jemAM caMdra koI asAmAnya gatithI svayaM praveza karIne gati kare che, jemake - (1)sarvAbhyantaramaMDaLathI niSkramaNa karato evo caMdra amAvasyAnA prathama aSTakamAM koIasAdhAraNa gatithI svayaM praveza karIne gati kare che. (2)sarva bAhyamaMDaLamAM praveza karato evo caMdra pUrNimAnA dvitIya aSTakamAM koI asAmAnya gatithI svayaM praveza karIne gati kare che. ebeAThabhAgachejemAM caMdra koIasAmAnya gatithI praveza karIne gati kare che. prathama caMdrAyaNa : Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 loka prajJapti tiryapha loka : caMdra-sUrya ardhamAsamAM caMdra-sUryanI maMDaLa gati sUtra 1131 tA paDhamAyaNa gae caMde dAhiNAe bhAgAe pavisamANe satta addhamaNDalAiM jAiM caMde dAhiNAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai, 1. pa. kayarAiM khalu tAI satta addhamaNDalAiM caMde dAhiNAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai ? imAI khalu tAI sattaaddhamaNDalAiM jAI caMde dAhiNAe bhAgAe pavisamANe cAra vara6, te mahA1.biie addhamaNDale, 2. cauttheaddhamaNDale, 3. chaThe addhamaNDale, 4.aTThame addhamaNDale, 5. dasame addhamaNDale, 6. bArasame addhamaNDale, 7. caudasame addhamaNDale / eyAI khalu tAI satta addhamaNDalAiM jAI caMdedAhiNAebhAgAepavisamANecAraMcarai, tA paDhamAyaNagae caMde uttarAe bhAgAe pavisamANe cha addhamaNDalAiM terasa ya sattaTThibhAgAI addhamaNDalassa jAiM caMde uttarAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai, prathama ayanagata caMdradakSiNa bhAgamAMthI praveza karato evo sAta ardhamaMDaLomAM (ka)jemAM caMdra dakSiNabhAgathI praveza karato evo gati kare che. (1) pra. e sAta ardhamaMDaLa kayA che ke jemAM caMdra dakSiNabhAgathI praveza karato gati kare che ? u. e te sAta ardhamaMDaLa che ke jemAM caMdra dakSiNa bhAgathI praveza karIne gati kare che, jemake(1) bIjuM ardhamaMDaLa, (2)cothuM ardhamaMDaLa, (3) chaThuM adhamaMDaLa, (4) AThamuM ardhamaMDaLa, (5)dasamuMadhamaMDaLa, (6)bAramuM ardhamaMDaLa, (7) caudamuM adhamaMDaLa. e sAta ardhamaMDaLa che. jemAM caMdra dakSiNa bhAgathI praveza karIne gati kare che. 2. pa. kayarAI khalu tAI cha addhamaNDalAiM terasa ya sattaTThibhAgAiM addhamaNDalassa jAI caMde uttarAI bhAgAe pavisamANe cAraM carai? prathama ayanagata caMdra uttara bhAgamAM praveza karato evo che ardhamaMDaLa ane ardha maMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI tera bhAga che. (ke) jemAM caMdra uttara bhAgathI praveza karato evo gati kare che. (2) pra. te kayA cha ardhamaMDaLa ane ardhamaMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI tera bhAga che (ke) jemAM caMdra uttara bhAgathI praveza karato evo gati kare che ? u. te e cha ardhamaMDaLa ane ardhamaMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI tera bhAgo (e) che (ke) jemAM caMdra uttara bhAgathI praveza karato evo gati kare che, jemake - u. imAiM khalu tAI cha addhamaNDalAiM terasa ya sattaTThibhAgAI addhamaNDalassa jAI caMde uttarAe bhAgAepavisamANe cAraM carai, taM nahi . taUgaddhamaSyatve, 2. jaMbaddhamatte, 3. sattame addhamaNDale, 4. navame addhamaNDale, 5. ekkArasame addhamaNDale, 6. terasa addhamatte ! paNNarasa maNDalassa terasa sattaTThibhAgAiM / (1) trIjuM ardhamaMDaLa, (2) pAMcamuM adhamaMDaLa, (3) sAtamuM adhamaMDaLa, (4) navamuM ardhamaMDaLa, (5)agiyAramuM ardhamaMDaLa ane (6)teramuM ardhamaMDaLa. eyAI khalu tAI cha addhamaNDalAiM terasa ya sattaTThibhAgAiM addhamaNDalassa jAI cande uttarAe bhAgAe pavisamANe cAraM carai, eyAvayA ya paDhame caMdAyaNe samatte bhavai, paMdaramAM maMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI tera bhAga. te e cha mAsa ardhamaMDaLa ane ardhamaMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI tera bhAga che. (ka) jemAM caMdra uttarathI praveza karato evo gati kare che. e prathama caMdrAyaNa samApta thayuM. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1131 tiryapha loka : caMdra-sUrya ardhamAsamAM caMdra-sUryanI maMDaLa gati gaNitAnuyoga bhA.-2 181 docce caMdAyaNe dvitIya caMdrAyaNa : tA Nakkhatte addhamAse no caMde addhamAse, nakSatra ardhamAsa, caMdra ardhamAsa nathI ane caMde addhamAse no Nakkhatte addhamAse, caMdra ardhamAsa, nakSatra ardhamAsa nathI. 1. pa. tANakkhattAo addhamAsAo te caMde caMdeNa (1) pra. nakSatra ardhamAsathI caMdra ardhamAsamAM caMdra addhamAse NaM kimadhiyaM carai ? keTalo adhika cAle che ? u. tA egaM addhamaNDalaM carai, cattAri ya eka ardhamaMDaLa tathA dvitIya ardhamaMDaLanA sattaTThibhAgAiM addhamaNDalassa sattaTThibhAgaM saDasaThabhAgomAMthI cArabhAga ane saDasaThamAM egattIsAe chettA Nava bhAgAiM, bhAgane ekavIsa bhAgomAM vibhakta karI emAMthI navabhAga (jeTalo) vadhu cAle che. tA doccAyaNagae caMde puracchimAe bhAgAe dvitIya ayanagata caMdra sarvAbhyantara maMDaLanA NikkhamamANe satta cauppaNNAI jAiM caMde pUrvabhAgathIniSkramaNa karato evo(ardhamaMDaLa parassa cinnaM paDicarai, satta terasagAI nA) saDasaTha bhAgomAMthI copana bhAgomAM jAI caMde appaNA ciNNaM carai, arthAtu anya saMcarita maMDaLanA bhAgomAM caMdra gati kare che ane (ardhamaMDaLanA) saDasaTha bhAgomAMthI tera bhAgomAM caMdra (potAnA) saMcarita maMDaLanA bhAgomAM gati kare che. tAdoccAyaNagae caMdepaccatthimAe bhAgAe dvitIya ayanagata caMdra sarvAbhyantara maMDaLa NikkhamamANe cha cauppaNNAiM jAI caMde nA pazcima bhAgathI niSkramaNa karato evo parassa ciNNaM paDicarai, cha terasagAI caMde (ardhamaMDaLanA) saDasaTha bhAgomAMthI copana appaNo ciNNaM paDicarai / bhAgomAM(anya saMcarita maMDaLanA bhAgomAM) caMdragati kare che. (ane ardhamaMDaLanA)saDasaTha bhAgomAMthI tera bhAgomAM (svayaM saMcarita maMDaLanA bhAgomAM) caMdra gati kare che. avaragAI khalu duve terasagAI jAI caMde be bIjA tera bhAga che, jemAM caMdra koI keNai asAmaNNagAiM sayameva paviTThittA asAmAnya gatithI svayaM praveza karIne paviTThittA cAraM cri| gati kare che. 2. 5. kayarAiM khalu tAI duve terasagAI jAiM caMde (2) pra. e kayA be bIjA tera bhAga che ke jemAM caMdra keNai asAmaNNagAI sayameva paviTTittA koI asAmAnya gatithI svayaM praveza karIne paviTThittA cAraM cri| gati kare che ? u. imAiM khalu tAI duve terasagAI jAI caMde u. te be bIjA tera bhAgo che (ke) jemAM caMdra keNai asAmaNNagAI sayameva paviTThittA asAmAnya gatithI svayaM praveza karIne paviTThittA cAraM carai, taM jahA gati kare che, jemake - 2. savabhaMtare veva maste, sarva Abhyantara maMDaLanA (saDasaTha bhAgo mAMthI tera bhAga) 2. savavAdi veva mATe, sarva bAhya maMDaLanA (saDasaTha bhAgomAMthI tera bhAga). eyANi khalu tANi duve terasagAI jAiM caMde e te bIjA tera bhAga che. jemAM caMdra koI keNai asAmaNNagAI sayameva paviTTittA asAmAnya gatithI svayaM praveza karIne paviTTittA cAraM cri| gati kare che. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 loka prajJapti tiryapha loka : caMdra-sUrya ardhamAsamAM caMdra-sUryanI maMDaLa gati sUtra 1131 satra 1 1 31 eyAvayA docce caMdAyaNe samatte bhavai / e bIju caMdrAyaNa samApta thayuM. tacce caMdAyaNe tRtIya caMdrAyaNa : tA Nakkhatte mAse no caMde mAse, je nakSatra mAsa che, te caMdramAsa nathI ane caMde mAse no Nakkhatte mAse, je caMdra mAsa che, te nakSatra mAsa nathI. tANakkhattAe mAsAe caMde caMdeNaM mAse NaM pra. nakSatra mAsathI caMdramAsamAM caMdra keTalI vadhu gati kimadhiyaM carai? kare che ? u. tA do addhamaNDalAI carai aTTha ya sattaTThi u. be ardhamaMDaLa tathA ardhamaMDaLanAsaDasaThabhAgomAMthI bhAgAiM addhamaNDalassa, sattaTThibhAgaM ca ATha bhAga ane saDasaThamAM bhAganA ekatrIsa ekkattIsadhA chettA aTThArasa bhAgAiM, bhAgomAMthI aDhAra bhAga (jeTalA) adhika gati kare che. tAtaccAyaNagae caMdepaccatthimAe bhAgAe tRtIya ayanagata caMdra pazcima bhAgathI praveza pavisamANebAhirANaMtarassapaccathimillassa karato evo bAhyAntara pazcimI ardhamaMDaLanAsaDasaTha addhamaNDalassa igayAlIsaM sattaTTibhAgAI bhAgomAMthI svasaMcarita ekatAlIsa bhAgomAM jAI caMde appaNo cinnaM paDicarai, caMdra praveza karIne gati kare che. terasa sattaTThibhAgAiM jAiM caMde parassa ciNNaM e ardhamaMDaLanA saDasaThabhAgomAMthI pasaMcarita paDicarai, tera bhAgomAM (ka)jamAM caMdra(bAhyAntara maMDaLanA pazcimI bhAgathI praveza karato evo)gati kare che. terasa sattaTThibhAgAiM caMde appaNo parassa ya e adhamaMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI sva-para ciNNaM paDicarai, saMcarita tera bhAgomAM (ka) jemAM caMdra (bAhyAntara maMDaLathI pazcima bhAgamAM praveza karato evo) gati kare che. eyAvayA bAhirANaMtare paccasthimille e bAhyAntara (bAhyamaMDaLathI bIju) pazcimI addhamaNDale samatte bhavai, ardhamaMDaLa samApta thayuM. taccAyaNagae caMde puratthimAe bhAgAe tRtIya ayanagata caMdrabAhya tRtIya pUrvaardhamaMDaLa pavisamANe bAhirataccassa purathimillassa nA saDasaTha bhAgomAMthI svasaMcarita ekatAlIsa addhamaNDalassa igayAlIsaM sattaTThibhAgAI bhAgomAM (ka) jemAM caMdra pUrva bhAgamAMthI praveza jAI caMde appaNo ciNNaM paDicarai / karIne gati kare che. terasa sattaTThibhAgAIjAiM caMde parassa ciNNaM e pUrve tRtIya ardhamaMDaLanA saDasaThabhAgomAMthI g , para-saMcarita tera bhAgomAM (ke) jemAM caMdra pUrva bhAgathI praveza karato evo gati kare che. terasa sattaTThibhAgAiM jAiM caMde appaNo e pUrvI tRtIya ardhamaMDaLanA saDasaTha bhAgomAMthI parassa ya ciNNaM paDicarai / sva-para saMcarita tera bhAgomAM (ke) jemAM caMdra pUrvI bhAgathI praveza karato gati kare che. eyAvayA bAhiratacce purathimille e bAhya tRtIya pUrvI ardhamaMDaLa samApta thayo. addhamaNDale samatte bhavai / Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1132 tipha loka : caMdra ane sUrya sAthe nakSatronAM yogakALa gaNitAnuyoga bhA.-2 183 tA taccAyaNagae caMde paccatthimAe bhAgAe tRtIya ayanagata caMdra pazcimI bhAgathI praveza pavisamANebAhiracautthassapaccasthimillassa karato evo bAhya caturtha pazcimI ardhamaMDaLanA addhamaNDalassa addhasattaTThibhAgAI, sattaTThi ardha saDasaTha bhAga tathA saDasaThamAM bhAgane bhAgaM ca ekkatIsadhA chettA aTThArasa bhAgAI ekatrIsa bhAgomAM vibhakta karI caMdra sva-para jAIcaMde appaNoparassa ya ciNNaM paDicarai, saMcarita aDhAra bhAgomAM gati kare che. eyAvayA bAhiracauttha paccatthimille A bAhya caturtha pazcimI ardhamaMDaLa samApta thayuM. addhamaNDale samatte bhavai / evaM khalu caMdeNaM mAseNaM caMde terasa e prakAre caMdra mAsamAM caMdra para-saMcarita cauppaNNAgAI duve terasagAI jAiM caMde copana bhAgomAM sva-saMcarita tera bhAgomAM parassa ciNNaM pddicri| tathA be tera bhAgomAM jemAM caMdra praveza karIne gati kare che. terasa terasagAI jAiM caMde appaNo ciNNAI badhA sva-saMcarita tera-tera bhAgomAM jemAM caMdra pddicri| praveza karIne gati kare che. duve igayAlIsagAI, duve terasagAI, aTTha sva-para saMcarita be ekatAlIsa bhAga tathA be sattaTThibhAgAiM sattaTThibhAgaM ca ekkatIsadhA tera bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI ATha bhAga chettA aTThArasabhAgAiM jAiM caMde appaNo temaja saDasaThamAM bhAganA ekatrIsa bhAgomAM parassa ya ciNNaM paDicarai , vibhakta karI enA aDhAra bhAgamAM caMdra praveza karIne gati kare che. avarAI khalu duve terasagAI jAiM caMde keNai anya be tera bhAgomAM, jemAM caMdra svayaM koI assAmannagAI sayameva paviTThittA asAmAnya rUpamAM praveza karIne gati kare che. paviTThittA cAraM carai, icceso caMdamAso abhigamaNa-NikkhamaNa e caMdramAsa che ane praveza - niSkramaNa, hAnivuddddhi-nnibbuddddhi-avtttthiyannvtttthiy vRddhi, avasthita-anavasthita, saMsthAna-saMsthiti, saMThANa-saMThiI-viuvvaNagiDDhipatte rUvI vidurvaNA, kAma-bhogomAM Asakta caMdradeva caMde deve caMde deve, Ahie tti vejjaa|' dazyamAna caMdradeva che ema kahevAmAM AvyuM che. -mUriya. 5. 23, 3. 82 caMdeNa ya sUreNa ya NakkhattANaM jogakAlaM caMdra ane sUrya sAthe nakSatrono yogakALa : 2232. . () tA ja magna pavaravatte ve no 1132. (1) (ka) je caMdramaMDaLanA je dezamAM je nakSatra sAthe joei, jaMsi desaMsi se NaM imAiM aTTha Aja yoga kare che, te(aThThAvIsa nakSatronA egUNavIsAiM muhuttasayAI cauvIsaM ca yoga kALanA) ATha so ogaNIsa muhUrta bAvaTThibhAgA muhuttassa, bAvaTThibhAgaM ca tathA eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI sattaTThidhA chettA, bAvaTThi cuNNiyAbhAge covIsa bhAga ane bAsaThamAM bhAganA uvAiNAvettA puNaravi se caMde aNNeNaM saDasaTha bhAgomAMthI bAsaTha cUrNikA bhAga sarisaeNaM ceva NakkhatteNaM jogaM joei, (vItyA pachI)pharI teja caMdramaMDaLanA anya aNNaMsi desNsi| dezamAM anya sadaza nakSatrathI yoga kare che. candrapa. 22, mu. 81 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 loka prajJapti tiryapha loka : caMdra ane sUrya nakSatronAM yogakALa sUtra 1132 (kha) tAjeNaM ajja NakkhatteNaM caMde jogaMjoei, (kha) je caMdra maMDaLanA je dezamAM je nakSatra sAthe jaMsi desaMsi se NaM imAiM solasa aTThatIsaM Aje yoga kare che te (chapanna nakSatronA muhuttasayAiM auNApaNNaM ca bAvaTThi bhAgA yoga kALane) soLaso aDatrIsa muhUrta tathA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA, eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI paNNaDhei cuNNiyAbhAge uvAiNAvettA, ogaNapacAsabhAga tathAbAsaThamAbhAganA saDasaTha bhAgomAMthI pAMsaTha cUrNikA bhAga puNaravi se NaM caMde te NaM ceva Nakkhatte NaM (vItyA pachI) pharIthI teja caMdra maMDaLanA jogaM joei, aNNaMsi desaMsi / anya sadaza nakSatra sAthe yoga kare che. (ga) tAjeNaM ajja NakkhatteNaM caMde jogaMjoei, (ga) jecaMdramaMDaLanA jedezamAM jenAtra sAthe Aje jaMsi desaMsi se NaM imAI caupaNNaM muhutta yoga kare che, te(aThThAvIsanakSatrothIekayuganA sahassAiMNava yamuhutta sayAiM uvAiNAvettA yogakALanA) copana hajAra navaso muhUrta puNaravi se caMde aNNeNaM tArisaeNaM (vItyA pachI) pharI teja caMdra maMDaLanA e NakkhatteNaM jogaM joei, taMsi desaMsi / dezamAM anya evA janakSatrathI yoga kare che. (gha) tAjeNaM ajja NakkhatteNaM caMde jogaMjoei, (gha) je caMdramaMDaLanA je dezamAM je nakSatra sAthe jaMsi desaMsi se NaM imAiM egalakkhaM nava ya Ajeyoga kare che, te(aThThAvIsa nakSatrothI sahassaM aTTha ya muhuttasae uvAiNAvettA be yuganA yogakALanA) eka lAkha nava hajAra AThaso muhUrta (vItyA pachI) pharI puNaravi se caMde te NaM ceva Nakkhatte NaM jogaM eja caMdra maMDaLanA e dezamAM e nakSatra joei, taMsi desNsi| sAthe yoga kare che. 2. (ka) tAjeNaM ajja NakkhatteNaM sUre jogaM joei, (2) (ka) je sUrya maMDaLanA je dezamAM je nakSatra sAthe jaMsi desaMsi se NaM imAI tiNNi chAvaTThAI Ajeyoga kare che, tetraNaso chAsaThaahorAtra rAiMdiyasayAiM uvAiNAvettA puNaravi se pachI pharI te sUrya maMDaLanA e dezamAM anya sUrie aNNe NaM tArisaeNaM ceva NakkhatteNaM evA ja nakSatra sAthe yoga kare che. jogaM joei, taMsi desaMsi / (kha) tAjeNaM ajja NakkhatteNaM sUre jogaMjoei, (kha) je sUrya maMDaLanA je dezamAM je nakSatra sAthe taMsi desaMsi se NaM imAI satta dutIsaM Ajeyoga kare che, tesAtasobatrIsaahorAtra rAiMdiyasayAI uvAiNAvettA puNaravi se pachI pharI eja sUrya maMDaLanA e dezamAM sUre aNNeNaM ceva tArisaeNaM NakkhatteNaM anya evA ja nakSatra sAthe yoga kare che. jogaM joei, taMsi desaMsi / (ga) tAjeNaM ajja NakkhatteNaM sUre jogaMjoei, (ga) je sUrya maMDaLanA je dezamAM je nakSatra sAthe jaMsi desaMsi se NaM imAiM aTThArasa tIsAI Ajeyoga kare che, teaDhArasotrIsaahorAtra rAiMdiyasayAI uvAiNAvettA puNaravi sUre pachI pharIthI te sUrya maMDaLanA e dezamAM teNaM NakkhatteNaM jogaM joei, taMsi desNsi| anya evA ja nakSatra sAthe yoga kare che. (gha) tAje NaM ajja NakkhatteNaM sUre jogaM joei (gha) je sUrya maMDaLanA je dezamAM je nakSatra sAthe jaMsi desaMsi te NaM imAI chattIsaM saTThAI Aje yoga kare che, te chattIsaso sAITha rAiMdiyasayAiM uvAiNAvettA puNaravi se (traNa hajAra chaso sAITha) ahorAtranI sUre te NaM ceva NakkhatteNaM jogaMjoei, taMsi pachI pharI e ja sUrya maMDaLanA e dezamAM e desaMsi / / ja nakSatra sAthe yoga kare che. - mUriya. 5. 10, pAdu. 22, mu. 66 6. vandra. pI. ? , mu. 66 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1133 tiryapha loka : caMdra ane sUrya nakSatronAM yogakALa gaNitAnuyoga bhA.-2 185 punisiLiyu jessa ca bhUrarasa kahyuttA no - pUrNimAomAM caMdra ane sUryanI nakSatro sAthe yoga - ??rU rU. 2. (4) . tAtti vaMduM saMvacharAddhamaM 1133. (1) (ka) pra. e pAMcasaMvatsaronI prathama pUrNamAsImAM puNNimAsiNiM caMde keNaM Nakkhatte caMdra kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? NaM joei ? u. tA dhaNiTThAhiM dhaNiTThANaM tiNNi u. dhaniSThAnA traNa muhUrta tathA eka muhuttA egUNavIsaM ca bAvaTThibhAgA muhUrtanAbAsaThabhAgomAMthI ogaNIsa muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA bhAga tathA bAsaThamAM bhAganA saDasaTha chettA paNNaTThi cuNNiyA bhAgA sesA / bhAgomAMthI pAMsaTha cUrNikA (jeTalo) bhAga bAkI rahe che tyAre caMdra dhaniSThA nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sarie ke NaM Nakkhatte (kha) pra. e samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yoga NaM joei ? kare che ? u. tA puvvaphagguNIhiM puvvaphagguNINaM u. pUrvAphAlganInA aThThAvIsa muhUrta aTThAvIsaM muhuttA aTThatIsaM ca tathA ekamuhUrtanAbAsaTha bhAgomAMthI bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ADatrIsa bhAga ane bAsaThamAM ca sattadvidhA chettA battIsaM cuNNiyA bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI batrIsa bhAgA sesaa| cUrNikA bhAga bAkI rahe che tyAre sUrya pUrvAphAlyunI nakSatra sAthe yoga kare che. 2. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (2) (ka) pra. A pAMca saMvatsaronI dvitIya doccaM puNNimAsiNiM caMde ke NaM pUrNamAsImAM caMdra kayA nakSatra sAthe Nakkhatte NaM joei ? yoga kare che? tA uttarAhiM poTThavayAhiM uttarANaM u. uttarA bhAdrapadanA sattAvIsa muhUrta poTThavayA NaM sattAvIsaM muhuttA tathA eka muhUrtanAbAsaTha bhAgomAMthI coddassa ya bAvaTThibhAgA muhuttassa caudabhAga ane bAsaThamAM bhAganA bAvaTThi bhAgaM ca sattaTThidhA chettA saDasaTha bhAgomAMthI bAsaTha cUrNikA bAvaTThi cuNiyA bhAgA sesA / bhAga bAkI rahe che tyAre caMdra uttarA bhAdrapada nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sarie ke NaM Nakkhatte (kha) pra. e samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yoga NaM joei? kare che ? u. tAuttarAhiMphagguNIhiMuttarAphagguNINaM u. uttarA phAlganInA sAta muhUrta tathA sattamuhuttA catettIsaMca bAvaTThibhAgA eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI muhuttassa bAvaTThi bhAgaMca sattaTThidhA tetrIsa bhAga ane bAsaThamAM bhAganA chettA ekkavIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / saDasaThabhAgomAMthI ekavIsa cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre sUrya uttarA phAlyunI nakSatra sAthe yoga kare che. 3. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (3) (ka) pra. A pAMca saMvatsaronI tRtIya taccaM puNNimAsiNiM caMde ke NaM pUrNimAsIe caMdra kayA nakSatra sAthe Nakkhatte NaM joei? yoga kare che ? Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 loka prajJapti tirmaka loka : caMdra ane sUrya nakSatronAM yogakALa sUtra 1133 u. tA assiNIhiM assiNINaM ekkavIsaM muhuttANavaya bAvaTThibhAgA muhuttassa, bAvaTThibhAgaM ca sattadvidhA chettA tevaDheiM cuNNiyA bhAgA sesaa| (kha) pa. taM samayaM ca NaM sare ke NaM Nakkhatte NaM nou? u. tA cittAhiM cittANaM ekko muhutto aTThAvIsaMca bAvaTThibhAgA muhuttassa, bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA tIsaM cuNNiyA bhAgA sesaa| uM. avinInA ekavIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI nava bhAga ane bAsaThamAM bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI tresaTha cUrNikA bhAga bAkI rahe che tyAre caMdra azvinI nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pra. e samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? u citrAnA ekamuhUrtatathA ekamuhUrtanA bAsaThabhAgomAMthI aThThAvIsa bhAga ane bAsaThamAM bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI tIsa cUrNikA(jeTalo) bhAga bAkI rahe che tyAre sUrya citrA nakSatra sAthe yoga kare che. (4) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI bAramI pUrNimAsIe caMdra kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? 4. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM duvAlasamaM puNNimAsiNiM caMde keNaM Nakkhatte NaM joei? tA uttarAhiM AsADhAhiM uttarANaM ca AsADhANaM chavIsaM muhuttA chavIsaM ca bAvaTThibhAgAmuhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA cauppaNNaM cuNNiyA bhAgA sesaa| (kha) pa. taM samayaM ca NaM sUre ke NaM Nakkhatte NaM gopurU? u. tA puNabvasuNA puNabvasussa solasa muhuttA aTTha ya bAvaTThibhAgA muhuttassa, bAvaTThibhAgaMca sattaTThidhA chettA bIsaM cuNNiyAbhAgA sesaa| u. uttarASADhAnA chavIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI chavIsabhAga tathA bAsaThamAMbhAganA saDasaThabhAgomAMthI coppana cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre caMdra uttarASADhA nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? u. punarvasunA soLa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI ATha bhAga ane bAsaThamAM bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI vIsa cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre sUrya punarvasu nakSatra sAthe yoga kare che. (5) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI aMtima bAsaThamI pUrNimAsIe caMdra kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? u. uttarASADhAnA aMtima samaye uttarASADhA nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pra. e samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? 5.. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM caramaM bAvaLiM puNNimAsiNiM caMde ke NaM Nakkhatte NaM joei ? u. tA uttarAhiM AsADhAhiM uttarANaM AsADhANaM carama sme| (kha) pa. taM samayaM ca NaM sare ke NaM Nakkhatte NaM noIDDa? Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1134 tiryapha loka amAsomAM caMdra ane sUryanI sAthe nakSatrono yoga gaNitAnuyoga bhA.-2 187 u. tApusseNaM pussassa egUNavIsaM muhuttA u. puSyanA ogaNIsa muhUrta tathA tetAlIsaMca bAvaTThibhAgA muhuttassa, eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA tettAlIsa bhAga ane bAsaThamAM tetIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / / bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI tetrIsa cUrNikA (jeTalo) bhAga - kuriya. pa. 2 0, pAdu. 22, mu. 67 bAkI rahe tyAre sUrya puSya nakSatra sAthe yoga kare che. amAvAsAsu caMdassa ya sUrassa ya NakkhattANaM jogo amAvasyAo (amAsa) mAM caMdra ane sUryanI sAthe nakSatrono yoga : 22 rU4. 2. () v. tAsifpaMja saMvacharAja paDhamaM 1134. (1) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI prathama amAvAsaM caMde keNaM NakkhatteNaM amAvasyAe caMdra kayA nakSatra sAthe nou6? yoga kare che ? u. tA assesAhiM ceva assesANaM ekke uM. AzleSAnA eka muhUrta tathA eka muhutte cattAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhUrtanAbAsaThabhAgomAMthI cAlIsa muhuttassa, bAvaTThibhAgaM sattaTThidhAchettA bhAga ane bAsaThamAM bhAganA bAvaLiM cuNiyA bhAgA sesaa| saDasaTha bhAgomAMthI bAsaThacUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre caMdra AzleSA nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM (kha) pra. e samaye sUrya kayA nakSatra sAthe no ? yoga kare che? u. tA assesAhiM ceva assesANaM ekko u. AzleSAnA eka muhUrta tathA eka muhutto cattAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI cAlIsa bhAga ane bAsaThamAM muhuttassa bAvaTThibhAgaMcasattaTThidhAchettA, bhAganA saDasaThabhAgomAMthI bAsaTha bAvaLiM cuNNiyA bhAgA sesA / cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre sUrya AzleSA nakSatra sAthe yoga kare che. 2. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (2) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI dvitIya doccaM amAvAsaM caMde keNaM NakkhatteNaM amAvasyAe caMdra kayA nakSatra sAthe no ? yoga kare che ? u. tA uttarAhiM ceva phagguNIhiM uttarANaM u. uttarAphAlganInA cAlIsa muhUrta phagguNINaM cattAlIsaMmuhuttA paNatIsaM tathA ekamuhUrtanAbAsaThabhAgomAMthI pAMtrIsabhAga anebAsaThamAMbhAganA cabAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM saDasaTha bhAgomAMthI pAMsaTha cUrNikA casattadvidhA chettApaNNaThiMcuNNiyA bhAga bAkI rahe tyAre caMdra uttarAmA II lesAM phAlyunI nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sare keNaM NakkhatteNaM (kha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatra sAthe no ? yoga kare che ? u. tA uttarAhiMceva phagguNIhiM uttarANaM u. uparokta caMdranI mAphaka uttarAphggunniinnN jaheva cNdss| phAlyunI nakSatra sAthe yoga kare che. . candra. pA. 20, 3. 67 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 loka prajJapti tiryapha loka : amAsomAM caMdra ane sUryanI sAthe nakSatrono yoga sUtra 1134 3. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (3) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI tRtIya taccaM amAvAsaM caMde keNaM NakkhatteNaM amAvasyA e caMdra kayA nakSatra noiDDa? sAthe yoga kare che ? u. tA hatthe NaM ceva hatthassa cattAri uM. hastanA cAra muhUrta tathA eka muhuttA tIsaMca bAvaTThibhAgA muhuttassa muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI trIsa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA, bhAga anebAsaThamAMbhAganAsaDasaTha bhAgomAMthI bAsaTha cUrNikA bhAga bAvaTThi cuNNiyAbhAgA sesaa| bAkI rahe tyAre caMdra hasta nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sare keNaM NakkhatteNaM (kha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatra sAthe joei? yoga kare che ? u. tAhattheNaM ceva hatthassa java cNdss| u. uparokta caMdranI jema hasta nakSatra sAthe yoga kare che. 4. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (4) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI bAramI duvAlasamaM amAvAsaM caMde keNaM amAvasyAe caMdra kayA nakSatra sAthe NakkhatteNaM joei ? yoga kare che ? 3. tA addAhiM ceva addANaM cattAri u. Adra nakSatranA cAra muhUrta tathA eka muhuttA, dasaya bAvaTThibhAgA muhuttassa, muhUrtanA bAMsaTha bhAgomAMthI dasa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA bhAga ane bAsaThamAM bhAganA cauppaNNaM cuNNiyA bhAgA sesaa| saDasaTha bhAgomAMthI coppana cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre caMdra Adra nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM (kha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatra sAthe no ? yoga kare che ? u. tA ahAhiM ceva ahANaM jaheva cNdss| u. uparokta caMdranI jema sUrya Adra nakSatra sAthe yoga kare che. 5. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (5) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI aMtima carimaM bAvaLiM amAvAsaM caMde keNaM bAsaThamI amAvasyAe caMdra kayA NakkhatteNaM joei ? nakSatra sAthe yoga kare che ? u. tA puNavvasuNA ceva puNavvasussa u. punarvasanA bAvIsa muhUrta tathA eka bAvIsaM muhuttA bAyAlIsaM ca muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI bAsaTThibhAgA muhuttassa sesaa| beMtAlIsa bhAga bAkI rahe tyAre caMdra punarvasu nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taMsamayaM ca NaM keNaM NakkhatteNaM joei? (kha) pra. e samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? u. tApuNavvasuNA ceva, puNavvasussa jahA u. uparokta caMdranI jema sUrya punarvasu nakSatra sAthe yoga kare che. -sUri. . 20, pAdu. 22, 3. 68 Jacvanda, pA. 0, mu. 68 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1135 tiryapha loka : hemaMta AvRttiomAM caMdra-sUrya sAthe nakSatra yogakALa gaNitAnuyoga bhA.-2 189 tivANu mAvayiAku lena, pUre ja igoro - hemaMti AvRttiomAM caMdra-sUrya sAthe nakSatrono yogakALa : 22 rU. . () v. tA si je paMkhuM saMvacharAje 1135. (1) (ka) pra. A pAMcasaMvatsaronI pahelI hemaMti paDhamaM hemaMti AuTiM caMde keNaM AvRttimAM caMdra kayA nakSatra sAthe NakkhatteNaM joei? yoga kare che ? u. tA hatthe NaM hatthassa NaM paMcamuhuttA, uM. hasta nakSatranA pAMca muhUrta tathA paNNAsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa, eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA sarTi pacAsabhAga anebAsaThamAMbhAganA cuNNiyAbhAgA sesaa| saDasaTha bhAgomAMthI sAITha cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre hasta nakSatra sAthe caMdra yoga kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sare keNaM NakkhatteNaM (kha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatra sAthe gopa? yoga kare che ? u. tA uttarAhiM AsADhAhiM uttarANaM u. uttarASADhAnA aMtima samayamAM sUrya AsADhANaM carima sme| enI sAthe yoga kare che. 2. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (2) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI bIjI hemaMti doccaM hemaMti AuTiM caMde keNaM AvRttimAM caMdra kyA nakSatra sAthe NakkhatteNaM joei? yoga kare che ? u. tA satabhisayAhiM satabhisayANaM u zatabhiSakanA be muhUrta tathA eka dunnimuhuttA aTThAvIsaMca bAvaTThibhAgA muhUrtanAbAsaThabhAgomAMthIaThThAvIsa muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA bhAga ane bAsaThamAM bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI chetAlIsa chettA chattAlIsaM ca cuNNiyA bhAgA cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre caMdra sesaTI. zatabhiSakanakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM (kha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatra sAthe goku? yoga kare che ? tA uttarAhiM AsADhAhiM uttarANaM . u. uttarASADhAnA aMtima samayamAM sUrya AsADhANaM carima sme| enI sAthe yoga kare che. 3. (ka) pa. tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM () ka) pra. e pAMca saMvatsaronI trIjI hemaMti hemaMti AuTTiM caMde keNaM NakkhatteNaM AvRtimAM caMdra kyA nakSatra sAthe no ? yoga kare che ? u. tA pUse NaM pUsassa egUNavIsaM muhuttA, puSyanA ogaNIsa muhUrta tathA tetAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa, eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI bAvaTThibhAgaMca sattaTThidhA chettA tettIsaM teMtAlIsa bhAga ane bAsaThamAM cuNNiyAbhAgA sesaa| bhAganAsaDasaThabhAgomAMthI tetrIsa cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre caMdra puSya nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taM sayamaM ca NaM sare keNaM NakkhatteNaM (kha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatra sAthe noIDDa? yoga kare che ? . Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 loka prajJapti tirya, loka : vArSika AvRttiomAM caMdra-sUrya sAthe nakSatra yogakALa sUtra 113 u. tA uttarAhiM AsADhAhiM uttarANaM u. uttarASADhAnA aMtima samayamAM sU AsADhANaM carima sme| . enI sAthe yoga kare che. 4. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (4) (ka) pra. A pAMca saMvatsaronI cothI hemaMta cautthi AuTicande keNaMNakkhatteNaM AvRttimAM caMdra kayA nakSatramAM yo joei ? kare che? u. tAmUleNaM mUlassa chamuhuttA, aTThAvannaM u. mULanA muhUrta tathA eka muhUrtana cabAvaTThibhAgA muhuttassa, bAvaTThibhAgaM bAsaTha bhAgomAMthI aThThAvana bhADa sattaTTidhA chettA vIsaM cuNNiyA bhAgA ane bAsaTha bhAganA saDasa. selA bhAgomAMthI vIsa cUrNikA bhAra bAkI rahe tyAre caMdra mULa nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sare keNaM NakkhatteNaM (kha) pra. e samaye sUrya kayA nakSatra sAthe joei ? yoga kare che ? u. tA uttarAhiM AsADhAhiM uttarANaM u. uttarASADhAnA aMtima samayamAM sUra mAsADhALa rama samag | enI sAthe yoga kare che. 5. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (5) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI pAMcamI hemaMti paMcamaM hemaMti AuTaii cande keNaM AvRttimAM caMdra kayA nakSatra sAthe NakkhatteNaM joei ? yoga kare che ? u. tA kattiyAhiM kattiyANaM aTThArasa u. kRttikAnA aDhAra muhUrta tathA eka muhuttA, chattIsaM ca bAvaTThibhAgA muhUrtanAbAsaThabhAgomAMthI chatrIsa muhuttassa, bAvaTThibhAgaM ca sattadvidhA bhAga ane bAsaThamAM bhAganA chettA cha cuNNiyA bhAgA sesaa| saDasaTha bhAgomAMthI cha cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre caMdra kRttikA nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM (kha) pra. e samaye sUrya kayA nakSatra sAthe no ? yoga kare che ? u. tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM u uttarASADhAnA aMtima samaye sUrya AsADhANaM carima sme| enI sAthe yoga kare che. -mUriya. 1. 22, mu. 77 vANijiyakumAliku aa sUre 2 vAtanorA- vArSika AvRtiomAM caMdra-sUrya sAthe nakSatrono yoga kALa : tattha khalu imAo paMcavAsikIo, paMca hemaMtIo emAM A pAMca vArSikI (varSAkALa bhAvinI) ane AuTTio paNNattAo, pAMca hemaMti AvRttio kahevAmAM AvI che. 223 6. 2. (4) 6 tApasifpaMcArja saMvacharApaDhamaM 1136. (1) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI pahelI vAsikkiM AuTTi cande keNaM vArSika AvRttimAM caMdra kayA nakSatra NakkhatteNaM joei ? sAthe yoga kare che ? Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1136 tiryapha loka vArSika AvRttiomAM caMdra-sUrya sAthe nakSatra yogakALa gaNitAnuyoga bhA.-2 191 u. tA abhiINA, abhiissa pddhmsmennN| (kha) pa. taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM no ? u. tA pUseNaM, pUsassa egUNavIsaM muhuttA tetAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA, tetIsaM cuNNiyA bhAgA sesaa| 2. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM docvaM vAsikkiM AuTiM cande keNaM NakkhatteNaM joei ? u. tA saMThANAhiM, saMThANANaM ekkArasa muhutte,egUNatAlIsaM ca bAvaTThibhAgA muhuttassa, bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA, tepaNNaM cuNNiyA bhAgA sesA / u. caMdra abhijitu nakSatranA prathama samayamAM abhijita nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? u. puSyanA ogaNIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI tetAlIsa bhAga ane bAsaThamAM bhAganAsaDasaThabhAgomAMthI tetrIsa cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre sUrya puSya nakSatra sAthe yoga kare che. (2) (ka) pra. A pAMca saMvatsaronI bIjI vArSika AvRttimAM caMdrakyA nakSatra sAthe yoga kare che ? u. mRgaziranA agiyAra muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI ogaNacAlIsa bhAga ane bAsaThamAM bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI trepana cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre caMdra mRgazira nakSatramAM yoga kare che. pra. A samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? u. prathama vArSika AvRttinI jema sUrya puSya nakSatranI sAthe yoga kare che. (3) (ka) pra. A pAMca saMvatsaronI trIjI vArSika AvRttimAM caMdra kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? u. vizAkhAnA tera muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI copana bhAga ane bAsaThamAM bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI cAlIsa cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre caMdra vizAkhA nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatrathI yoga kare che ? u. prathamavArSika AvRttinI samAnasUrya puSya nakSatranI sAthe yoga kare che. (kha) (kha) pa. taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM nou ? ___ u. tA pUse NaM, pUsassa NaM taM ceva, jaM pad nANA 3. (ka) pa. eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccaM vAsikkiM AuTiM cande keNaM NakkhatteNaM joei ? u. tA visAhAhiM, visAhA NaM terasa muhuttA, cauppaNaM ca bAvaTThibhAgaM ca sattadvidhA chettA, cattAlIsaM cuNNiyA bhAgA sesaa| (kha) pa. taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM u. tA pUse NaM, pUsassa NaM taM ceva, jaM Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 loka prajJapti tirmaka loka : jaMbUDhIpanA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa sUtra 112 4. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (4) (ka) pra. A pAMca saMvatsaronI co cautthaM vAsikkiM AuTiM cande keNaM vArSika AvRttimAM caMdra kayA na NakkhatteNaM joei ? sAthe yoga kare che ? u. tA revaIhiM, revaINaM paNavIsaM muhuttA u. revatInA pacIsa muhUrta tathA 2 battIsaM ca bAsaTThibhAgA muhuttassa, muhUrtanA bAMsaThabhAgomAMthI banne bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA bhAga ane bAMsaThamAM bhAga chattIsaM cuNiyA bhAgA sesaa| saDasaThabhAgomAMthI chatrIsa cUrNi bhAga bAkI rahe tyAre caMdra reva nakSatra sAthe yoga kare che. (kha) pa. ta samayaM ca NaM sare keNaM NakkhatteNaM (kha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatra sa no ? yoga kare che. ? u. tA pUse NaM, pUsassa NaM taM gheva, jaM u. prathama vArSika AvRttinI sama pddhmaae| sUrya puSya nakSatra sAthe yoga kare 5. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM (5) (ka) pra. e pAMca saMvatsaronI pAMca paMcamaM vAsikkiM AuTTiM caMde keNaM vArSika AvRttimAM caMdra kayAna NakkhatteNaM joei? sAthe yoga kare che.? u. tApuvAhiM phagguNIhiM, puvAphagguNINaM u. pUrvA-phAlyunInA bAra muhUrta ta bArasamuhuttAsattAlIsaMcabAvaTThibhAgA eka muhUrtanA bAMsaTha bhAgomAM muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA suDatAlIsa bhAga ane bAMsaTha chettA terasa cuNNiyA bhAgA sesA / bhAganAM saDasaTha bhAgomAMthI te cUrNikA bhAga bAkI rahe tya caMdra pUrvAphAlyunI nakSatra sAthe kare che. (kha) pa. taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM pra. A samaye sUrya kayA nakSatra sa joei? yoga kare che ? u. tA pUse NaM pUsassa NaM te gheva, jaM u. prathama vArSika AvRtinI sama pddhmaae| sUrya puSya nakSatranI sAthe yo -mUriya. va. 22, 3. 76 kare che. jaMbuddIvagANaM caMda-sUra dIvANaM parUvaNaM - jabUdvIpanA candrasUrya dvIponuM prarUpaNa : ?? rU 7. 6. di ne aMte ! baMdhutkrIvA sUrata sUralIvA 1137. pra. bhagavan! jaMbUdvIpanA sUryonA sUryadvIpa nAma me rIvA paU/ttA ? dviIpa kayA (Avelo) kahevAmAM Avyo che ? u. goyamA ! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa u. gautama! jaMbudvIpa dvIpanA merU parvatathI pazcima paccatthimeNaM lavaNasamudaM bArasajoyaNasahassAI lavaNa samudramAM bAra hajAra yojana Aga ogaaaahittaa| javA para sUryadvIpa che. 2. vandra. pA. 22, mu. 76 2. candradvIpanA varNana mATe candra prakaraNamAM pA.naM. 74 juo. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1138-39 tirmaka loka : lavaNasamudranI aMdaranA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 193 taM va uccataM AyAma vikkhabheNaM, parikkhevo vediyA, vanasaMDo, bhUmibhAgA-jAva-AsayaMti, pAsAyavaDeMsagANaM taM ceva pamANaM maNipeDhiyA sIhAsaNA sprivaaraa| aTTho uppalAiMsUrappabhAI sUrA ettha devA-jAvarAyahANIo sagANaM dIvANaM paccasthimeNaM aNNammi jaMbuddIve diive| enuM uccatva, AyAma-vikhuMbha, paridhi, vedikA, vanakhaMDa, bhUmibhAga-yAvata-devadevIonuM besavuMuThavuM, prAsAdAvatesaka, enuM pramANa maNipIThikA, saparivAra siMhAsana AdinuM varNana caMdratIpanI jema kahevuM joIe. (bhagavanuM ! sUryadvIpa kema kahevAya che ?) (gautama !) A dvIponI vAvaDIo vageremAM sUryanA jevA varNa ane AkRtivALA ghaNA badhA utpala vagere kamala che, eTale e sUryadvIpa kahevAya che vAvatu- enI rAjadhAnIo potapotAnAdvIpothI pazcimamAM anya jaMbUdvIpamAM che. bAkInuM varNana pUrvavatu ahIM sUrya nAmano mahardhika deva rahe che paryata jANavuM joIe. sese te gheva jAva sUrA devaa| -nIvA. di. 3, 3. 162 abhiMtaralAvaNagANaM caMda-sUradIvANaM parUvaNaM lavaNasamudranI aMdaranA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa : 2228. v. vadi je aMte ! abhiMtarastrAva vandrA 1138. pra. he bhagavanuM ! lavaNasamudranI aMdaranA caMdronA candadIvA NAmaM dIvA paNNattA? caMdradvIpa kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA! jaMbuddIvedIve maMdarassa pabvayassa purathime hegautama!jabUdvIpa nAmanAdvIpanAmaMdaraparvatathI NaM lavaNasamudaM bArasajoyaNasahassAI ogAhittA pUrvamAM lavaNasamudramAM bAra hajAra yojana javA ettha NaM abhiMtaralAvaNagANaM candANaM candadIvA para lavaNasamudranI aMdaranA caMdronA caMdradvIpa NAmaM dIvA pnnnnttaa| nAmanodvIpa kahevAmAM AvyA che. jahA jaMbuddIvagA caMdA tahA bhaanniyvyaa| je prakAre jIpanA caMdronA caMdratIpa kahevAmAM AvyA che te pramANe lavaNasamudranI aMdaranA caMdronA caMdradvIpa (aMge) kahevuM joIe. NavaraM-rAyahANIo aNNaMmi lavaNe samudde, sesaM vizeSa-enI rAjadhAnIo anya lavaNasamudramAM taM cev| che. bAkInuM badhu varNana pUrvavat che. evaM abhiMtaralAvaNagANaM sUrANa vi / taheva e pramANe lavaNasamudranA aMdaranA sUryonA sagA- rayA sUryadvIpa che vagere vadhu varNana pUrvavat che-cAvata rAjadhAnIo kahevI joIe. -navA. pari. 3, 3. 2, mu. 263 bAhiralAvaNagANaM canda-sUradIvANaM parUvaNaM lavaNasamudranI bahAra AvelA) caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa? rU. v. di baMne ! nAdirIvana' nA 1139, pra. he bhagavan! lavaNasamudranI bAhara (AvelA) candadIvA NAmaM dIvA paNNattA? caMdronA caMdradvIpa kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA ! lavaNassa samuddassa purathimillAo he gautama ! lavaNasamudranI pUrvI vedikAnA veiyaMtAolavaNasamudaMpaccatthimeNaMbArasajoyaNa aMtima bhAgathI lavaNasamudranI pazcimamAM bAra sahassAI ogAhittA, etthaNaM bAhiralAvaNagANaM hajAra yojana javA para lavaNasamudranI bahAra candANaM candadIvA NAmaM pnnnnttaa| (AvelA) caMdronA caMdradIpa nAmano dvIpa kahevAmAM Avyo che. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :4 loka prazapti tirthaka loka : lavaNa samudranI bahAra caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa sUtra 1138 aayaam-vikvNbh-prikkhevojhaagotmdiivss| caMdra dvIponI laMbAI-pahoLAI ane parii gautamadvIpanI samAna che. dhAyaisaMDadIvaMteNaM addhakoNaNavatijoyaNAI A dvIpa dhAtakIkhaMDadIpanA aMtima bhAgathI sADa cattAlIsaM ca paMcaNautibhAge joyaNassa aThThayAsI yojanA ane eka yojanA paMcAka uusitaajlNtaao| bhAgomAMthI cAlIsa bhAga (88,4095 jeTalo jalAnta (jaLanI sapATI) thI UMco che lavaNasamudaMteNaM do kose UsitA jlNtaao| lavaNasamudranA aMtima bhAganA jalAntathI 8 koza UMcA che. paumavaraveiyAo, vaNasaMDA, bahusamaramaNijjA AlIponI paddhavarAvedikAo, vanakhaMDa, sarva bhUmibhAgA, maNipeDiyAo, so ceva attttho| samaramaNIya bhUmibhAga, maNipIThikAo a nAmano hetu (kAraNa) pUrvavat che. rAyahANIosagANaMdIvANaMpurathimeNaM tiriyama A dvIponI rAjadhAnI pUrva dizAmAM saMkhejje dIva-samudevIivaittA annnnmilvnnsmudde| (tirachA)trAMsA asaMkhya dvIpasamudro pachI ane lavaNasamudramAM che. taheva sarva bhANiyabvaM / bAkI badhuM varNana pUrvavat kahevuM joIe. pa. kahiNaM bhaMte ! bAhiralAvaNagANaM sUrANaM sUradIvA pra. he bhagavan! lavaNasamudranI bahAranA sUryojAme rIvA pattA ? sUryadvIpa nAmanA dvIpa kyA kahevAmAM AvyA che u. goyamA ! lavaNasamuhassa paccasthimillAo he gautama ! lavaNasamudranI pazcimI vedikAna vediyaMtAo lavaNasamudaM purathimeNaM bArasajoya aMtima bhAgathI lavaNasamudranA pUrvamAM bA NasahassAiMogAhittA, etthaNaMbAhiralAvaNagANaM hajAra yojana javA para lavaNasamudranI bahA sUrANaM sUradIvA NAmaM dIvA pnnnnttaa| (AvelA) sUryonA sUryadvIpa nAmanA dvI (AvelA) kahevAmAM AvyA che. AyAma-vikkhaMbha-parikkhevo jahA gotmdiivss| A dvIponI laMbAI-pahoLAI ane parii gautamadvIpanI samAna che. dhAyaisaMDadIvaMteNaM addhakUNaNautiM joyaNAI e dvIpa dhAtakIkhaMDanA aMtima bhAgathI sADa cattAlIsaM ca paMcaNautibhAge joyaNassa UsitA aThThayAsI yojanA ane eka yojananA paMcA narjatA bhAgomAMthI cAlIsa bhAga (88, 4095 jeTalo jalAntathI UMco rahe che. lavaNasamuhateNaM do kose UsitA jlNtaao| lavaNasamudranA aMtima bhAganA jalAnta be koza UMco che. paumavaraveiyAo, vaNasaMDA, bahusamaramaNijjA AlIponI pamavaravedikAo, vanakhaMDa, sarvara bhUmibhAgA, maNipeDiyAo, so va attttho| samaramaNIya bhUmibhAga, maNipIThikAo, nAmana hetu -e badhu varNana pUrvavat che. rAyahANIo sagANaM dIvANaM pacatthimeNaM A taponI rAjadhAnIo pazcimanA (tirachA tiriyamasaMkhejje dIva-samudevIivaittA aNNami trAMsA asaMkhyadvIpa samudro pachI ane lavaNasamure, taheva savaM bhANiyabvaM / lavaNasamudramAM che. bAkInuM badhu varNana pUrvavata che -nIvA. . 3, 3. 2, mu. 26 3 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1140-41 tirdhaka loka : dhAtakIkhaMDa dvIpanA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 195 dhAyaisaMDadIvagANaM candasUradIvANaM parUvaNaM - dhAtakIkhaMDadvIpanA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa : 40. . di aMte ! dha saMtava vattA1140. pra. he bhagavana! dhAtakIkhaMDa dvIpanA caMdromAM caMdradvIpa candadIvA NAmaM dIvA paNNattA ? kayAM AvelA kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA! dhAyaisaMDassa dIvassa purathimillAo u. he gautama ! dhAtakIkhaMDadvIpanI pUrva vedikAnA veiyaMtAo kAloyaM NaM samudaM bArasajoya aMtima bhAgathI kAlodasamudramAM bArahajArayojana NasahassAiM ogAhittA ettha NaMdhAyaisaMDadIvANaM javA para dhAtakIkhaMDadvIpamAM caMdronA caMdradvIpa candANaM candadIvA NAmaM dIvA pnnnnttaa| nAmanA dvIpa (AvelA) kahevAmAM AvyA che. aayaam-vikkhNbh-prikkhevojhaagotmdiivss| A dvIponI laMbAI-pahoLAI ane paridhi, gautama dvIpanI samAna che. savAo samaMtA do kosA UsitA jlNtaao| e dvIpa cAre bAju jalAntathI be koza UMco che. paumavaraveiyAo, vaNasaMDA bahusamaramaNijjA AdrIponI padmavarevedikAo, vanakhaMDa, sarvathA bhUmibhAgA, pAsAyavaDiMsagA, maNipeDhiyAo samaramaNIya bhUmibhAga, prAsAdAvataMsaka, sIhAsaNA saparivArA, so ceva attttho| maNipIThikAo, saparivAra siMhAsana ane nAmanuM kAraNa pUrvavat samajavuM joIe. rAyahANIo sagANaM dIvANaM purathimeNaM AdvIponI rAjadhAnIo pota-potAnAdvIponI tIriyamasaMkhejje dIva-samudde vIivaittA aNNaMmi pUrvanA (tirache) trAMsA asaMkhya dvIpa-samudro pachI dhAyaisaMDe dIve sesaM taM ceva / anya dhAtakIkhaMDa dvIpamAM che. bAkInuM varNana pUrvavata che. evaM suurdiivaavi| A prakAre sUryadvIpane mATe paNa kahevuM joIe. Navara - dhAyaisaMDassa dIvassa paccathimillAo vizeSamAM-dhAtakIkhaMDadvIpanI pazcimI vedikAnA veiyaMtAo kAloyaM NaM samudaM bArasajoyaNa aMtima bhAga kAlodasamudramAM bAra hajAra yojana sahassAI ogAhittA ettha NaM dhAyaisaMDadIvANaM javA para dhAtakIkhaMDa dvIpamAM sUryonA sUryadvIpa sUrANaM suradIvA NAmaM dIvA pnnnnttaa| AvelA kahevAmAM AvyA che. taheva sabbaM - jAva-rAyahANIo sUrANaM dIvANaM A prakAre sarvavarNana pUrvavata che-yAvata -enI paccatthimeNaM tiriyamasaMkhejjedIvasamuddevIivaittA rAjadhAnIo sUryadvIponI pazcimamAM (tirachA) aNNami dhAyaisaMDe dIve / savvaM taheva / trAMsA asaMkhyadvIpa-samudronI pachI anya -gIvA. ki. rU, 3. 2, su. 164 dhAtakIkhaMDa dvIpamAM che. bAkInuM varNana pUrvavat che. kAloyagANaM canda-sUradIvANaM parUvaNaM kAlodaka samudranA caMdra-sUryanA dvIponuM prarUpaNa : ??42. . fe of mete ! vAstrIya vaktA vandratIvA 1141. pra. he bhagavan! kAlodaka samudranA caMdronA caMdradIpa NAmaM dIvA paNNattA ? kayAM AvelA) kahevAmAM AvyA che? u. goyamA ! kAlodagasamuddesu purathimillAo u. he gautama ! kAlodakasamudranI pUrvI vedikAnA veiyaMtAo kAloyaMNaM samudaM paccatthimeNaM aMtima bhAgathI kAlodakasamudranA pazcima bArasajoyaNasahassAI ogAhittA- ettha NaM . bhAgamAM bAra hajAra yojana javA para kAlodaka kAloyagacandANaM candadIvA NAmaM dIvA pnnnnttaa| samudranA caMdronA caMdradvIpa nAmanA dvIpa(AvelA) kahevAmAM AvyA che. AyAma-vikkhaMbha-parikkhevo jahA gotmdiivss| enI laMbAI-pahoLAI ane paridhi gautamadviIpanI jevI che. Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 loka prajJapti tiryapha loka: puSkaravaradvIpa vagere dvIpa-samudromAM caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa sUtra 1142 sacao samaMtA do kosA UsitA jlNtaao| te dIpa jalanI uparanA sthaLathI be koza UMco (Avelo) che. paumavaraveiyAo, vaNasaMDA, bahusamaramaNijjA A dvIponI padmavaravedikA, vanakhaMDa, sarvathA bhUmibhAgA, pAsAyavaDiMsagA, maNipeDhiyAo, samaramaNIya bhUmibhAga, prasAdAvataMsaka sIhAsaNA saparivArA, so ceva attttho| maNipIThikAo, saparivAra siMhAsana ane nAmano hetu (kAraNa) pUrvavat kahevo joIe. se tahe-kAva-rAyA rAjadhAnIo payaMtabAkInuM vakatavya paNa pUrvavat samajavuM joIe. sagANaM dIvANaM purathimeNaM tiriyamasaMkhejje potAnAdvIponI pUrvamAM(tirachA)trAMsA asaMkhya dIva-samudde vItivaittA aNNaMmi kaalodgsmudde| dvIpa samudronuM atikramaNa karavA para anya taM ceva savvaM -jAva-caMdA devA, caMdA devA / kAlodaka samudramAM (caMdradvIpa) che. bAkInuM varNana pUrvavatucAvatu- tyAM caMdradeva che, caMdradeva che. evaM sUrANaM vi| A pramANe sUryonA sUryadvIpa paNa che. NavaraM- kAloyagapaccasthimillAo veiyaMtAo vizeSa-kAlodakasamudranI pazcimIvedikAnA aMtima kAloyagasamudaMpurathimeNaM bArasa joyaNasahassAI bhAgathI kAlodakasamudranA pUrva bhAgamAM bAra ogAhittA kAloyagasUrANaM suradIvA NAmaM hajAra yojana javA para kAlodakasamudranA sUryonA dIvA pnnnnttaa| sUryadvIpa (AvelA) kahevAmAM AvyA che. sesaM taheva -jAva-rAyahANIo sagANaM dIvANaM bAkInuM varNana pUrvavatu - yAvata - rAjadhAnIo paccatthimeNaM tiriyamasaMkhejje dIvasamudde potAnA dvIpothI pazcimamAM (tirachA) trAMsA vItivaittA aNNami kaaloygsmuuhe| asaMkhya dvIpa samudronuM atikramaNa karavAnA (sthAne)anya kAlodakasamudramAM (sUryadvIpa)che. taM ceva savvaM -jAva- sUrA devA, suuraadevaa| bAkInuM badhu varNana pUrvavatthAvata- tyAM sUryadeva -jhavA. pari. 3, 3.2, mu. 266 che, sUryadeva che. puraslIva letAjI savalIva-samudAna vibhUrAmAM puSkaravaradvIpagata ane bAkInA badhA hIpa-samudragata caMdrasUryonA caMda-sUradIvANaM parUvaNaM caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa : 42. i puravAranA velA puravarasa lavasa 1142. A prakAre puSkaravaradIpagata caMdrano caMdradvIpa puSkaravara purathimillAo veiyaMtAo pukkharavara samuI dvIpanI pUrva vedikAnA aMtima bhAgathI puSkaravAra ogAhittA cNddiivaa| samudramAM javA para Ave che. aNNami pukkharavare dIve rAyahANIo taheva, A dvIponI rAjadhAnIo anya puSkaravAra dvIpamAM che. bAkInuM varNana pUrvavat che. evaM sUrANa vi dIvA, A pramANe sUryonA sUryadvIpa paNa che. pukkharavaradIvassa paccathimillAo veiyaMtAo puSkaravaradvIpanI pazcimI vedikAnA aMtima bhAgathI pukkharodaM samuhaM bArasa joyaNasahassAI ogAhittA, puSkaroda samudramAM bAra hajAra yojana javApara taheva svvN-jaav-raayhaanniio| rAjadhAnIo paryata badhuvarNana pUrvavatu jANavuM joIe. dIvillagANaM dIve, samuhagANaM samuhe ceva / dvIpagata caMdra-sUrya dvIponI rAjadhAnIo dvIpomAM ane samudragata caMdrasUrya dvIponI rAjadhAnIo samudromAM che. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1143-44 tirthapha loka devadvIpata caMdra-sUryonA caMdra-sUrya dvIponuM varNana gaNitAnuyoga bhA.-2 197 egANaM abhiMtarapAse egANaM bAhirapAse / keTalAkanI rAjadhAnIo AtyaMtara pArthamAM che ane keTalAkanI rAjadhAnIo bAhya pArzvamAM che. rAyahANIo dIvillagANaM dIvesu / dvIpagata rAjadhAnIo caMdra-sUryonA sarakhA nAmavALA anya dvIpomAM che. samuhagANaM samuddesu srisnnaamesu| samudragata caMdra-sUryonI rAjadhAnIo sadaza (sarakhA) - jIvA. paDi. 3, u. 2,su.165 nAmavANA samudromA (AmA)che. devadIvagANaM caMda-sUrANaM canda-sUradIvANaM parUvaNaM - hevIta yaMdra-sUryonA yaMdra-sUrya dIpornu pra3595 : 1143. pa. kahiNaM bhaMte! devadIvagANaM caMdANaM caMdadIvA NAmaM 1143. pra. bhagavan ! hevAyanAM yaMdronA yaMdradvIpa yAM dIvA paNNattA? AvelA kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA ! devadIvassa devodaM samudaM bArasa he gautama! devadvIpathI devodasamudramAM bAra hajAra joyaNasahassAiM ogAhittA teNeva kameNaM yojana javA para e (pUrvokta) kramathI pUrva purathimillAoveiyaMtAo-jAva-rAyahANIo, vedikAnA aMtima bhAgathI-yAvata-pota-potAnA sagANaM dIvANaM puratthimeNaM devodaM samuI dvIpothI pUrvamAM devodasamudramAM asaMkhyAta hajAra asaMkhejjAiM joyaNasahassAiM ogAhittA, ettha yojana AgaLa javA para devadvIpagata caMdronI NaM devadIvagANaM caMdANaM caMdAoNAmaM rAyahANIo caMdrAnAmanI rAjadhAnIo kahevAmAM AvI che. pnnnnttaao| sesaM taM ceva, devadIva cNdaadiivaa| bAkInuM badhuvarNana pUrvava (vijyArAjadhAnInI jema) karavuM joIe. e devadvIpano caMdradIpa che. evaM sUrANavi, e prakAre sUryonAM sUryadvIponuM varNana paNa karavuM ome. NavaraM - paccasthimillAo ve iyaMtAo vizeSa - pazcimI vedikAnA aMtima bhAgathI paccatthimeNaM bhANiyavvA, taMmi ceva samudde / pazcimamAM ja e deva samudramAM (bAra -jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 167 hajAra yojana javA para) enI rAjadhAnIo mAvalI che. devodasamuddagANaM canda-sUrANaM canda-sUradIvANa parUvaNaM - vo samudrAta yaMdra-sUryona yaMdra-sUrya dvIpornu 53595 : 1144. pa. kahiNaM bhaMte! devodasamuddagANaM candANaM candadIvA 1144. pra. bhagavan ! hevohasamudrAta yaMdronA yaMdradvIpa NAmaM dIvA paNNattA ? nAmano dvIpa kayAM (Avelo) kahevAmAM Avyo cha? 1. evaM zeSa dvIpagatAnApi candrANAM candradvIpagatAtpUrvasmAdve dikAntAdanantare samudre dvAdazayojanasahassraNyavagrAhya vaktayAH / sUryANAM sUryadvIpAH sva svadvIpagatAtpazcimAntAdve dikAntAdanantare samudre / rAjadhAnyazcandrANAmAtmIyacandradvIpebhyaH pUrvadizi anyasmin saddazanAmake saddazanAmake dviipe| sUryANAmapyAtmIyasUryadvIpebhyaH pazcimadizi tasminneva saddazanAmake'nyasmin dvIpe dvAdazayojanasahasrebhyaH parataH / zeSasamudragatAnAM tu candrANAM candradvIpAH sva sva samudrasya pUrvasmAdve dikAntAtpazcimadizi dvAdazayojanasahastrANyavagAhya / sUryANAM tu sva sva samudrasya pazcimAntAdve dikAntAtpUrvadizi dvAdaza yojana sahastrANyavagrAhya / candrANAM rAjadhAnyaH sva-svadvIpAnAM pUrvadizi anyasmin saddazanAmake smudre| Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 loka prajJapti tiryapha loka : svayaMbhUramaNa dIpagata caMdra-sUryonA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa sUtra 1145 u. goyamA ! devodagassa samuddassa purathimillAo u. he gautama ! devodakasamudranI pUrva vedikAnA veiyaMtAo devodagaM samudaM paccatthime NaM bArasa aMtima bhAgathI devodakasamudranA pazcima joyaNasahassAiM ogaahittaa| bhAgathI bAra hajAra yojana javA para (A candra dvIpa) che. teNeva kameNaM-jAva-rAyahANIosagANaM dIvA NaM eja (pUrvokta) kramathI - yAvatu - rAjadhAnI paccatthime NaM devodagaM samudaM asaMkhejjAI paryata pota-potAnA dvIpothI pazcimI devodaka joyaNasahassAiM ogAhittA, ettha NaM devodagANaM samudramAM asaMkhya hajAra yojana javA para devodaka candANaM candAo nAmaM rAyahANIo pnnnnttaao| samudragata caMdronI caMdrA nAmanI rAjadhAnIo kahevAmAM AvI che. sesa taM ceva svvN| bAkInuM badhu varNana pUrvavat che. evaM sUrANa vi| eja prakAre sUryonA sUryadvIpa paNa che. NavaraM-devodagassa samuddagassa paccasthimillAo vizeSa - devadaka samudranI pazcimI vedikAnA veiyaMtAo devodagaM samudaM puratthimeNaM bArasa aMtima bhAgathI devodaka samudranAM pUrva bhAgamAM joyaNasahassAiM ogAhittA rAyahANIo sagANaM bArahajArayojanajavApararAjadhAnIo(AvelI) sagANaM dIvANaM puratthimeNaM devodagaM samudde che. je pota-potAnA dIponA pUrvamAM devodaka asaMkhejjAiM joyaNasahassAiM ogAhittA / samudrathI asaMkhya hajAra yojana javA para che. evaM NAge, jakkhe, bhUte vi cauNhaM dIvasamudANaM / A prakAre nAgadvIpa, yakSadvIpa ane bhUtadvIpanA -bavA. pari. 3, 3.2, 3. 26 7 caMdra-sUryonA caMdra-sUrya dvIpa tathA samudragata caMdra-sUryonA caMdra sUryadvIponA viSayamAM kahevuM joIe. samUramAvI vaMdabhUrA raMjUrIvALa pavaLa - svayaMbhUramaNadvIpagata caMdra-sUryonA caMdra sUrya dvIponuM prarUpaNa : 2646. 5. Rhi ja maMte ! sayaMmUramavAne vandrA 1145. pra. he bhagavanuM ! svayaMbhUramaNa dvIpagata caMdronA jIva guttA? caMdradvIpa kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA! sayaMbhUramaNassa dIvassa purathimillAo u. he gautama! svayambharamaNadvIpanI pUrva vedikAnA veiyaMtAo sayaMbhUramaNodagaM samudaM bArasa aMtima bhAgathI svayajUra-maNodaka samudramAM joyaNasahassAI ogAhittA, sesaM taheva / bAra hajAra yojana javA para candradvIpa (Avela) che. bAkInuM varNana pUrvavat che. rAyahANIo sagANaM sagANaM dIvANaM puratthime NaM rAjadhAnIo emanI pota-potAnAdvIpathI pUrvamAM . sayaMbhUramaNodagaM samudaM puratthime NaM asaMkhejjAiM svayambharamaNodaka samudramAM asaMkhya hajAra joyaNasahassAiM, taM ceva / yojana javA para che. bAkInuM varNana pUrvavatu che. evaM sUrANa vi| A prakAre sUryonA sUrya dvIpa paNa che. sayaMbhUramaNassa dIvassa paccatthimillAo svayambharamaNadvIpanI pazcimI vedikAnA aMtima veiyaMtAo rAyahANIo sagANaM sagANaM dIvANaM bhAgathI rAjadhAnIo pota-potAnA dvIponI paccatthime NaM sayaMbhUramaNodaM samudaM asaMkhejjAI pazcimamAM svayambharamaNodaka samudramAM asaMkhya joyaNasahassAiM ogAhittA, sesaM taM ceva / hajAra yojana javA para che. bAkInuM badhu varNana -nIva. di. , 3. 2, . 26 7 pUrvavat jANavuM joIe. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1146-47 tiryaku loka : gahavarNana gaNitAnuyoga bhA.-2 199 samUramapura caMdra-bhUrA caMdra-sUddIvA vava - svayambharamaNa samudragata caMdrasUryonA caMdra-sUrya dvIponuM prarUpaNa : 2246. pU. di je aMte ! sayaMmUramasamudTTU vandrA 1146. pra. he bhagavanuM ! svayambharamaNa samudragata caMdronA candadIvA NAmaM dIvA paNNattA ? caMdradvIpa nAmano dvIpa kayAM kahevAmAM Avyo che ? u. goyamA!sayaMbhUramaNassa samudassa purathimillAo he gautama ! svayambharamaNa samudranI pUrva veiyaMtAo sayaMbhUramaNasamuI paccatthimeNaM bArasa vedikAnA aMtima bhAgathI svayajUramaNa samudranA joyaNasahassAI ogAhittA, sesaM taM ceva / pazcimamAM bAra hajAra yojana javA para (candra dviIpa) che. bAkInI vakatavyatA pUrvavat che. evaM sUrANa vi| A pramANe sUryonAdvIpa(aMge) paNa kahevuM joIe. sayaMbhUramaNassa samuddassa paccatthimillAo svayajUramaNa samudranI pazcimI vedikAnA aMtima veiyaMtAosayaMbharamaNodaMsamuIpuratthimeNaM bArasa bhAgathI svayambharamaNoda samudranA pUrvamAM bAra joyaNasahassAI ogAhittA, hajAra yojana javA pa2 (sUryadvIpa) che. rAyahANIo sagANaM sagANaM dIvANaM puratthime NaM rAjadhAnIo pota-potAnA dvIponI pUrvamAM sayaMbhUramaNaM samudaM asaMkhejjAiM joyaNasahassAI svayajUramaNa samudramAM asaMkhya hajA2 yojanA ogAhittA, javA para che. ettha NaM sayaMbhUraNa samuho - jAva - suuraadevaa| ahIM svayajUramaNa samudrathI-vAva-sUryadevanA nIvA. 4, , 3. 2, mu. 6 7 dvIpa che. : havaUT : : graha varNana: aTThAsI mahaggahA aThThayAsI mahAgraha : 47. tatya vastu me mAsI mAdA paVIRA, taM nadI - 1147. e aThThayAsI mahAgraha kahevAmAM AvyA che, jema ke 2 phugAnDA, 2.vicAIy, rU.troTiva, 4. sAijIre, (1) aMgAraka, (2) vikAlaka, (3) lohitAkSa, (4) 6. mAhunig, 6. dunig, 7. ne, 8, [, 1. zanaizvara, (5) Adhunika, (6) prAdhunika, (7) kana, kaNakaNae, 10. kaNaviyANae, 11. knnsNtaanne| (8) kanaka, (9) kanakanaka, (10) kanavitAnaka, (11) kanasaMtAnaka. 22.sone rU. sagi, 24.asAsaNa, 25.znovaU, (12) soma, (13) sahita, (14) AzvAsana, 2 6. breDa, 27. bara, 18. kuTuma, 16. (15) kAryopaka, (16) karbaTaka, (17) ajakaraka, saM. 20. saMvavo , 21. saMvavaUOTTme, 22. vase (18) dundubhaka, (19) zaMkha, (20) zaMkhavarNa, (21) zaMkhavaSNubha, (22) kaMsa. 23. saMsavA, 24. saMsavaMITme, 26. utte, 26. (23) kaMsavarNa, (24) kaMsavarNAbha, (25) nIla, tnomANe, 27. go, 28, MomAse, 21. mANe, rU. (26)nIlAvabhAsa, (27)rUNa,(28)rUpyArabhAsa, bhAsarAsI, rU 2. tiste, 32. ti- pu om, rU 3. zA (29)bhasma, (30)bhasmarAzI, (31) tila, (32) tilapuSpavarNa, (33) daka. 34. nAraMvavA, rU. #g, 36. viMdhe, rU 7. ddhA, (34)dakapaMcavarNa, (35) kAya, (36) kAkaMdha, (37) 28. dhUmajha, 31. , 40fiaa, 42. vRde, IndrAgni, (38)dhUmaketu, (39)harI, (40)piMgala, 42. suva, 43. vedasa, 44. rAhU ! (41)budha, (42)zukra, (43)bRhaspati,(44)rAhu. Jain Education Interational Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 loka prajJapti 46. avasthI, 46, mALavaze, 47. hrAse, 48. se, 42. dhure, b0. 1mudde, 2. viGe, p2. visaMdhI, brU. yitne, b4. payatne, 1. naDhiyAratne . 16. aLe, 67. zila, 18. Ache, 66. mahAAche, 60. soSi, 6. sovasthi 62. vaddhamAne 62. pataMve, 64. jinnAhoi, 6. nirjImno", 66. sayaMme, 67. gaumAse, 68. seyaM, 66. vemaMre, 70. gAmaMre, 72. pamaMre, 72. aparAni, 72. ara, 74. atone, 76. vIyone, 76. vimajhe, 77. viyatte / tirthak loka : mahAgraha varNana 78. vitatye, 76. visAtne, 80. sAO, 82. munna, 82. aniyaTTI, 83. rAnaDI, 84. TunaDI, 86. rara6, 86. rAyache, 87. pu, 88, bhAvanA aTThamahaggahaNAma parUvaNaM - 2248. adu maTTAhA vaLattA, te nadA cha tAraggaha NAma parUvaNaM 1149. cha tAraggahA paNNattA, tuM nahA . suva, 2. vudde, 6. saSThire, 6. Da - mUriya. aa. 20, mu. o 06 1.zvandra, 2. pUre, rU. mukte, 4. vudde, 6. hastara, 6. are, 7. saziSThare, 8. jeDa / - DhALa Ja. 8, su. 6 2 - rU. vastara, 4. maMre, sUtra 1148-49 (45) agastI, (46) mANavaka, (47) kAza, (48)sparza,(49)2,(50)pramukha, (51)vikaTa, (52) visaMdhI, (53) nikalpa, (54) prakalpa, (55) jaTilaka. (56) aruNa, (57) agnila, (58) kALa, (59)mahAkALa, (60)svastika, (61)sauvastika, (62) vardhamAnaka, (63) pralaMba, (64) nityAloka, (65) nityodyota, (66) svayaMprabha. (67) avabhAsa, (68) zreyaskara, (69) kSemaMkara, (70)ApyaMkara,(71)prabhaMkara, (72)aparAjita, (73) araja, (74) azoka, (75) vItazoka, (76) vimala, (77) vivarta. (78) vitrasta, (79) vizALa, (80) zAla, (81) suvrata, (82) anivRtti, (83) ekajaTI, (84) dvijaTI, (85) karakarika, (86) rAjarnala, (87) puSpaketu, (88) bhAvaketu. ATha mahAgrahonA nAmanuM prarUpaNa H 1148. ATha mahAgraha kahevAmAM AvyA che. jemake - (1) caMdra, (2) sUrya, (3) zukra, (4) budha, (5)bRhaspati, (6)maMgala, (7)zanaizvara, (8)ketu. cha tAraka grahonA nAma : 1149. cha tAraka graha kahevAmAM AvyA che, jemake(1) zukra, (2) budha, (3) bRhaspati, (4) maMgala, (5) zanaizvara, (6) ketu. - DhALaM. a. 6, su. 482 (ka) TALuM . 2, 3. rU, su. zdhmAM jambudvIpanA be candra ane be sUryanA 88 grahonI saMkhyA be-benI ApI che. (kha) TALaM a. 2, 3. rU, mu. 10 (1) candra. pA. 20, mu. 206 (6) egamegassa NaM caMdima sUriyassa aTThAsIi - aTThAsIi mahaggahA parivAro paNNatto / -sama. 88, mu. (2) ayAsI grahonA nAmanI saMgrahaNI gAthAo paNa sUrya prajJapti prA. 20, su. 106 mAM che paNa temAM kadAca nAma bheda ane krama bheda che. (cha) (2) vinayA, (2) venayaMtI, (3) nayaMtI, (4) aparAniJadAsanthesiMgadAna thAo alpamahisIochAvattarasavI disayasa eyAo aggamahisIo vattavvAo, evaM bhANiyavvaM jAva bhAvakeussa aggamahisIoti / - naMvu. vavava. 7, mu. 204 (4) A grahonI saMkhyA aThThayAsI nizcita che paNa ghaNI pratomAM ayAsIthI thoDI ochI ke thoDI vadhAre saMkhyAmAM maLe che. pUrNarUpathI aThThayAsI grahonA nAma kadAca eka be pratamAM ja maLe che ane katipaya nAmomAM paraspara vaiSamya paNa che. anuvAdamAM ATalo vaiSamya che ke- koI anuvAdake eka nAmano je anuvAda karyo che te ja zabdano bIjA anuvAdake te nAmano bIjo anuvAda karyo che. For Private Personal Use Only www.jairnel|brary.org Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1150-52 sukka mahaggahassa vIhINaM parUvaNaM 1150. sukkassa NaM mahaggahassa Nava vIhIo paNNattAo, tuM nahIM - 2. yavIhI, 2. yavIdI, rU. nAvIdI, 4. vasavIddI, 6. govIdI, 6. karAvIdI, (narADavIdI) 7. ayavIdI, 8. miyAvIhI, 6. vesALavIhI / tiryak loka : zukra mahAgrahanI vAthionuM prarUpaNa sukkassa udaya- atthamaNa parUvaNaM ??. suve naM mahAde avarenuM viSNu samALe mULavIsaM NakkhattAiM samaM cAraM carittA avareNaM atthamaNaM uvAgacchai / sama. 26, su. rU ?. rAhussa duvihattaM - 1152. pa. kaivihe NaM rAhU paNNatte ? - TAmaM. a. 2, su. 622 3. tuviSe paLatte, taM nahAtA dhruva rAhu ya, pavarAdu ca tattha NaM je se dhruva rAhu se NaM bahulapakkhassa pADivara paNNarasai bhAge NaM paNNarasai bhAgaM candassa lesaM AvaremANe AvaremANe ciTThai, taM jahA- paDhamAe paDhamaM bhAgaM - jAva- paNNarasamIe paNNarasamaM bhAgaM / carame samae cande ratte bhavai, avasese samae cande ratte ya viratte ya bhavai, tameva sukkapakkhe uvadaMsemANe uvadaMsemANe ciTThai, taM jahA- paDhamAe paDhamaM bhAgaM - jAva- paNNarasamIe paNNarasamaM bhAgaM / carame samae cande viratte bhavai / (6) sama. ?, suM. rU avasese samae cande ratte ya viratte ya bhavaI zukra mahAgrahanI vIthionuM prarUpaNa : 1150. zukra mahAgrahanI nava vIthio kahevAmAM AvI che. jemake-(1)azvavIthI,(2)gajavIthI,(3)nAgavIthI, (4) vRSabhavIthI, (5) gauvIthI, (6) ugavIthI, (jaravavIthI), (7) ajavIthI, (8) mRgavIthI, (9) vaizvAnaravIthI. zukranA udayAstanuM prarUpaNa : 1151. zukra mahAgraha pazcima dizAmAM udaya pAmIne ogaNIsa nakSatro sAthe gati karIne pazcima dizAmAM ja asta pAme che. be prakAra : gaNitAnuyoga bhA.-2 201 rAhunA 1152. pra. u. rAhukeTalA prakAranA hovAnuM kahevAmAM AvyuMche ? be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake-dhruvarAhu ane parvarAhu. emAMthI je dhruva-rAhu che te kRSNapakSamAM(ekamathI AraMbhI paMdara divasa paryaMta) potAnA paMdaramA bhAgathI eka-eka bhAga vadhAratA caMdranA paMdaramA bhAganA prakAzane AvRta(DhAMkIne) karIne rahe che. jemake - ekame prathama bhAgane "yAva- paMdaravAmAM paMda2vAmAM bhAgane. paMda2vAmAMnA aMtima samayamAM caMdra dhruva rAhuthI pUrNapaNe AvRta (DhaMkAya) thaI jAya che. bAkInA samayomAM caMdra dhruva-rAhuthI AvRta ane anAvRta rahe che. te dhruvarAhu - zukla pakSamAM candrane (zukla pakSanI ekamathI pUrNimAM paryaMta dararoja eka-eka vadhArato) anAvRtta karato rahe che. jemake ekame prathama bhAgane-yAvat-pUrNimAMe paMdaramAM bhAgane pUrNimAnA aMtima samaye caMdra sarvathA anAvRta thaI jAya che. bAkInA samayomAM caMdra kaMIka AvRta ane kaMIka anAvRta rahe che. www.jainellbrary.org Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 loka prajJapti tiryapha loka : rAhunA nava nAma sUtra 1153-55 tattha NaM je te pavvarAhU se jahaNNeNaM chaNhaM mAsANaM / emAMthIjeparva-rAhuchetejaghanya(ochAmAM ochA) cha mAsa pachI candra athavA sUryane AvRta kare che. ukkoseNaM bAyAlIsAe mAsANaM candassa, utkRSTa beMtAlIsa mAsa pachI caMdrane AvRta kare aDayAlIsAe saMvaccharANaM sUrassa / ' che ane aDatAlIsa saMvatsara pachI sUryane - mUriya. pa. 20, mu. 2 0 3 AvRta kare che. rAhussa Nava NAmAI rAhunA nava nAma : ?? 2. tA rAdurU | vevasya va AmadhengA pattA, te nahIM- 1153. rAhudevanA nava nAma kahevAmAM AvyA che, jemake 2. siMgADA, 2. nahig, rU. rapurA, 4. vettA, (1) siMghATaka, (2) jaTila, (3) kha2, (4) kSetra, 6. DhaDhDhI, 6. mAre, 7. mache, 8. me, (5) dagdhI, (6) magara, (7) maccha, (8) kaccha5, 9. knnnnsppe|2 (9) karNasarpa. - mUriya. pa. 2 0, mu. 2 0 3 rAhu vimANassa vaNNa paruvarNa - rAhu vimAnanA varNanuM prarUpaNa : 2264. taMrAdurasadevavimA paMcavaUTTTUttA, te nahIM- 1154. rAhu devanuM vimAna pAMca varNavALa kahevAmAM AvyuM che, jemake1. phidA, 2. nItrA, rU. rodiyA, 4. hatriA , (1) kRSNa, (2)nIla, (3)rakta, (4) pILA, (5)ceta. 6. suvistA , 1. atthi kAlae rAhuvimANe khaMjaNavaNNAbhe paNNatte, 1. rAhunA kRSNa varNanA vimAnane khaMjana varNa jevA (varNanuM) kahevAmAM AvyuM che. 2. atthi nIlae rAhuvimANe lAuyavaNNAbhe paNNatte, 2. rAhunAnIla varNanA vimAnane tuMbaDA jevA(varNanuM) kahevAmAM AvyuM che. 3. atthi lohie rAhuvimANe maMjiTTavaNNAbhe paNNatte, 3. rAhunA lohita (lAla) varNanA vimAnane maMjiSTha jevA (varNanuM) kahevAmAM AvyuM che. 4. atthi hAliddae rAhuvimANe hAliddA vaNNAbhe 4. rAhunA haLadara varNanA vimAnane haLadaranA jevA gutte, (varNanuM) kahevAmAM AvyuM che. 5. atthi sukkillae rAhuvimANe bhAsarAsi vaNNAbhe 5. rAhunA zveta varNanA vimAnane bhasmanA DhagalA pnnnntte| jevA (varNana) kahevAmAM AvyuM che. - mUriya. pA. 20, . 0 3 rAhu-kamma parUvaNaM rAhunA kAryanuM prarUpaNa : 2255. 3. tA paraM te rAhuvame? mAdi tti vannA, 1155. pra. rAhunuM zuM karma (kAryo che? kaho u. tattha khalu imAo do paDivattIo paNNattAo. u. A aMge be pratipattio (anya mAnyatAo) taM jahA kahevAmAM AvI che, jemake - tatthege evamAhaMsu emAMthI eka mAnyatAvALA A prakAre kahe che2. (4) vandra. pA. 20, su. 2 0 3 (3) maf. sa. 22, 3, 6, 3. 3 2-3. () ma. sa. 12, 3, 6, ku. 2 (3) vendra, pA. 2 0, mu. 2 0 3 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - sUtra 1155 tiryapha loka : rAhunA kAryanuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 203 1. asthi NaM se rAhu deve, jeNaM caMdaM vA, sUraM vA, (1) te rAhu deva che je caMdra ane sUryane grahaNa giNhai, 'ege evamAhaMsu' kare che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya) mAnyatAvALA vaLI A prakAre kahe che2. natthi NaM se rAhu deve je NaM caMde vA, sUraM vA (2)caMdra ane sUryane grahaNa karanAra rAhudevanathI. giNhai, 'egeevamAhaMsu' tattha NaM je te evamAhaMsu emAMthI je evuM kahe che ke - tA atthiNaM se rAhu deve, je NaM caMdaM vA sUraM vA rAhu' caMdra-sUryane grahaNa karanAra deva che. giNhai, se evamAhaMsutA rAhu NaM deve caMdaM vA, sUraM vA geNhamANe (emanA kahevA pramANe) rAhu deva caMdra-sUryane1. buddhateNaM giNhittA, buddhaMteNaM muyai, (1)nIcethI grahaNa karIne nIcethI mukta kare che. 2. buddhateNaM giNhittA, muddhateNaM muyai, (2) nIcethI grahaNa karIne uparathI mukta kare che. 3. muddhate dittA, yuddhate muya, (3)uparathI grahaNa karIne nIcethI mukta kare che. 4. muddhateNaM giNhitA, muddhateNaM muyai, (4)uparathI grahaNa karIne uparathI mukta kare che. 1. vAmabhuyaMte NaM giNhittA vAmabhuyaMte NaM muyai, (1) DAbIbAjuthI grahaNa karI DAbIbAjuthI mukta kare che. 2. vAmabhuyaMte NaM giNhittA, dAhiNabhuyaMte NaM muyai, (2) DAbIbAjuthI grahaNa karI jamaNIbAjuthI mukta kare che. 3. dAhiNabhuyaMte NaM giNhittA, vAmabhuyaMte NaM muyai, (3) jamaNIbAjuthI grahaNa karI DAbIbAjuthI mukta kare che. 4. dAhiNabhuyaMte NaM giNhittA, dAhiNabhuyaMte (4) jamaNIbAjuthI grahaNa karI jamaNIbAjuthI v muddA ja mukta kare che. tattha NaM je te evamAhaMsu emAMthI je ema kahe che ke - tA natthi NaM se rAhU deve jeNaM caMdaM vA, sUraM vA geNhai, "caMdra ane sUryane grahaNa karanAra rAhu deva nathI" te evamAhaMsu- tattha NaM ime paNNarasa kasiNapoggalA emanI mAnyatA anusAra A paMdara prakAranA kRSNa paNNattA, taM jahA - varNavALA pudgala kahevAmAM AvyA che, jemake2. siMghAgi, 2. nahi70, rU. 25, 4. tapa, (1) siMghANa- lokhaMDano kATha (kATamALa), 6. maMna, 6. caMno, 7. satatte, 8, dimItaje, (2) jaTila, (3) kSara, (4) kSata, (5) aMjana, 1. -Ase, 20. sAme, 22. parikna, (6) khaMjaNa, (7) zItala, (8) himazItala, 12. masUra, 2 rU. vigi , 24. pitRg, (9)kailAsa,(10)arUNAbe, (11) pArijAta, 26. rAdU. (12)NabhasUra, (13) kapila, (14)piMgala, (15) rA. tA jayA NaM ee paNNarasa kasiNA kasiNA poggalA A paMdara prakAranA kRSNavarNavALA pudgalajyAresyaa caMdassa vA sUrassa vAlesANubaddhacAriNo bhavaMti, jyAre caMdra ane sUryanA prakAzathI anubaddha thaIne tayA NaM mANusaloyaMsi mANusA evaM vayaMti 'evaM khalu cAle che arthAt gati kare che tyAre manuSyalokamAM rAhu caMdaM vA sUraM vA geNhai, manuSya A prakAre kahe che- 'rAhue caMdra ane sUryane grahaNa karI lIdhA che.' Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 loka prajJapti tiryak loka : caMdragrahaNa ane sUryagrahaNanuM prarUpaNa evaM evaM tA jayA NaM ee paNNarasa kasiNA kasiNA poggalA No sayA caMdassa vA sUrassa vA lesANubaddhacAriNo bhavaMti No khalu tayA mANusaloyaMsi mANusA evaM vayaMti, evaM khalu rAhu caMdaM vA sUraM vA geNhai' te evamAhaMsu, vayaM puNa evaM vayAmo tA rAhU NaM deve mahiDDhIe, mahajjuie, mahabale, mahAyase, mahAsovale, mahAnubhAve, varavatyadhare, varamalladhare varAbharaNadhArI / - sUriya. pA. 20, mu. grU . caMdovarAgassa sUrovarAgassa ya parUvaNaM - o o 6. ? . tA nayA aaN rAveve AjImALe vA, jImALe vA, vitatremALe vA, pariyAremALe vA, caMdassa vA, sUrassa vA lessaM puratthimeNaM AvarittA paccatthime NaM vIIvayai, tayA NaM puratthimeNaM cande vA sUre vA uvadaMsei, paccatthimeNaM rAhU / - 2. tA jayA NaM rAhU deve AgacchamANe vA, gacchamANe vA, viuvvemANe vA, pariyAremANe vA candassa vA, sUrassa vA lessaM dAhiNeNaM AvarittA uttareNaM vIva, tayA NaM dAhiNeNaM cande vA sUre vA vavaMsera, uttarenuM rAhU ! (5) ee NaM abhilAve NaM paccatthime NaM AvarittA puratthime NaM vIIvayai, uttareNaM AvarittA dAhiNe NaM vIIvayas / 3. tA jayA NaM rAhU deve AgacchamANe vA, gacchamANe vA, viubvemANe vA, pariyAremANe vA, candassa vA, sUrassa vA lesaM dAhiNapuratthime NaM AvarittA uttarapaccatthimeNaM vIIvayai, tayA dAhiNapuratthimeNaM cande vA, sUre vA uvadaMsei, uttarapaccatthimeNaM rAhU / 4. tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA, gacchamANe vA, viubvemANe vA, pariyAremANe vA, candassa vA, sUrassa vA lesaM dAhiNapaccatthime NaM AvarittA, uttarapurathime NaM vIIvayai, tayA NaM dAhiNapaccatthime NaM cande vA, sUre vA uvadaMsei uttarapuratthime NaM raahuu| 11. sa. 12, 3. 6, mu. r sUtra 115 AvI rIte A paMda2 prakAranA kRSNa varNavALA pudgala jyAre-jyArecandra ane sUryanA prakAzathI anubaddha thaIne nathI cAlato tyAre manuSyalokanA manuSya A prakAre kahevAtA nathI. 'rAhue candra ane sUryane grahaNa karI lIdhA che. ame vaLI A prakAre kahIe chIe - rAhu deva mahardhika che, mahAdyutivALo che, mahA baLavALo che, mahAyazavALo che, atyaMta sukhI che. ati AdaraNIya(prabhAvaka)che. zreSTha vastra dhAraNa karanAro che, zreSThamALAo dhAraNa karanAro che, zreSTha AbharaNa dhAraNa karanAro che. caMdragrahaNa ane sUryagrahaNanuM prarUpaNa : 1156. (1) rAhu deva Avato evo, jato evo, vikurvaNA karato evo athavA paricAraNA (sevA) karato evo, jayAre caMdra ke sUryanA prakAzane pUrvathI AvRta karIne pazcimamAM cAlyo jAya che tyAre caMdra athavA sUrya pUrvamAM dekhAya che ane rAhu pazcimamAM dekhAya che. (2) rAhu deva Avato evo, jato evo, vikurvaNA karato evo athavA paricAraNA (sevA karato) evo jyAre caMdra ke sUryanA prakAzane dakSiNamAM AvRta karIne uttaramAM cAlyo jAya che tyAre dakSiNamAM caMdra ke sUrya dekhAya che ane uttaramAM rAhudekhAya che. AprakAranA abhilApathI caMdra ke sUryane pazcimamAM AvRta karIne rAhu pUrvamAM cAlyo jAya che ane uttaramAM AvRta karIne dakSiNamAM cAlyo jAya che ema kahI zakAya. (3) rAhadeva Avato evo, jato evo, vikurvaNA karato evo ke paricAraNA (sevA karato) evo jyAre caMdra ke sUryanA prakAzane dakSiNa-pUrvamAM AvRta karIne uttara-pazcimamAM cAlyo jAya che tyAre dakSiNa-pUrvamAM caMdra ke sUrya dekhAya che ane uttara-pazcimamAM rAhu dekhAya che. (4) rAhu deva Avato, jato, vikurvaNA karato ke paricAraNA (sevA) karato jayAre caMdra ke sUryanA prakAzane dakSiNa- pazcimamAM AvRta karIne uttarapUrvamAM cAlyo jAya che tyAre dakSiNa-pazcimamAM caMdra ke sUrya dekhAya che ane utta2-pUrvamAM rAhu dekhAya che. (5) candra. pA. 20, su. z Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1156 tiryapha loka : caMdragrahaNa ane sUryagrahaNanuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 205 eeNaMabhilAveNaM uttara-pacvatthimeNaM AvarettA A prakAranA abhilApathI caMdra ke sUryane dAhiNapurathime NaM vIIvayai, uttarapurasthime the uttara-pazcima dizAmAM AgRta karIne rAhu AvarettA dAhiNapaccatthime NaM biiiivyi| dakSiNa-pUrvamAM cAlyo jAya che ane uttara-pUrvamAM AvRta karIne dakSiNa-pazcimamAM cAlyo jAya che, ema kahIe. 5. tA jayA NaM rAhU deve AgacchamANe vA, gacchamANe (5) rAhudeva Avato evo, jato evo, vidurvaNA vA, viuvvemANe vA, pariyAremANe vA, caMdassa karato evo ke paricAraNA karato evo jayAre vA, sUrassa vA lesaM AvarettA vIIvayai tayA NaM caMdra ke sUryanA prakAzane AvRta karIne cAlyo jAya mANusaloyaMsi maNussA evaM vayaMti, 'rAhuNA caMde che tyAre manuSya lokamAM manuSya evuM kahe chevA, sUre vA dig I' rAhue caMdra ke sUryane grahaNa karI lIdho che." tA jayA NaM rAhU deve AgacchamANe vA, gacchamANe (6) rAhudeva Avato evo, jato evo, vidurvaNA vA, viubvemANe vA, pariyAremANe vA, caMdassa karato evo ke paricAraNA karato evo jayAre vA, sUrassa vA lesaM AvarettA pAseNaM vIIvayai, caMdra ke sUryanA prakAzane AvRta karIne enI tayA NaM mANusaloyaMsi maNussA evaM vayaMti samIpa thaIne jAya che tyAre manuSya lokamAM 'caMdeNa vA, sUreNa vA rAhUssa kucchIbhiNNA / " manuSya A pramANe kahe che-"caMdra ke sUryae rAhanI kukSIne bhinna karI nAMkhI che." 7. tA jayA NaM rAhU deve AgacchamANe vA, gacchamANe (7) rAhudeva Avato evo, jato evo, vidurvaNA vA, viuvvemANe vA, pariyAremANe vA, caMdassa karato evo ke paricAraNA karato evo jayAre vA, sUrassa vAlesaM AvarettA paccosakai tayANaM caMdra ke sUryanA prakAzane AvRta karIne pAcho sarake mANusaloyaMsi maNussA evaM vayaMti 'rAhuNA caMde che tyAre manuSya lokamAM manuSya A prakAre kahe vA, sUre vA vaMte' I. che- "rAhue caMdra ke sUryane okI nAMkhyo che.' 8. tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA, gacchamANe (8) rAhudeva Avato evo, jato evo, vidurvaNA vA, viuvvemANe vA, pariyAremANe vA, caMdassa karato evo ke paricAraNA karato evo jayAre vA, sUrassa vA lesaM AvarettA majhamajjheNaM caMdra ke sUryanA prakAzane AvRta karIne madhyabhAgamAM vIIvayai, tayA NaM mANusaloyaMsi maNussA evaM pasAra thaI jAya che tyAre manuSyalokamAM manuSya vayaMti 'rAhuNA caMde vA, sUre vA viiyarie' / A pramANe kahe che-"rAhue caMdra ke sUryane vidArita (kApI nAMkhyo) karI nAMkhyo che." 9. tA jayA NaM rAhu deve AgacchamANe vA, gacchamANe (9) rAhu deva Avato evo, jato evo, vidurvaNA vA, viubvemANe vA, pariyAremANe vA, caMdassa vA, karato evo ke paricAraNA karato evo jayAre sUrassavAlesaM AvarettA ahesapakkhiMsapaDidisiM caMdra ke sUryanA prakAzane AvRta karIne nIcenI ciTThai, tayA NaM mANusaloyaMsi maNussA evaM badhI vidizAomAM rahe che tyAre manuSyalokamAM vayaMti 'rAhuNA caMde vA sUre vA ghtthe| manuSya A pramANe kahe che-"rAhue caMdra ke sUryane gaLI gayo che.' - mUriya, pA. 20, ku. 0 3 to evuM kaI jAya che. A ?? Edue (5) T. 8. 22, 3. 6, ku. 2 (4) 2. va.ra0), T. 0 3 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 loka prajJapti : khattvatta vaLo : NakkhattANaM vaNNagadAra gaahaa2217. 2. nozo, . 2. deva ya, 3. tArA, 4. otta, 6. saMThALa, 6. caMdra-vi-nona / 7. jI, 8. publima avamaMsA ya, 6. saLivANa, 20.maLetA ya II ? // Nakkhatta NAmAI o o 68, 6. 3. tiryak loka : nakSatra varNana maMjU. vavava. 7, su. 288 D tuM bhaMte ! vattA vAttA ? goyamA ! aThThAvIsuM LavavattA vaLattA, taM nahA chu. amirca, 2. savaLo, rU. dhaLikA, 4. sayaMmisayA, (. purvImavA, 6. uttaramavayA, 7. revarDa, 8. asiLI, 6. maranI, ttimA, ??. rohina, 22. misira, zrU. addA, 24. puLasu, 1. pUrto, 6. assesa, 27. mA, 28. puna:muLI, 21.3ttaramuLI, 20. ho, 22.cittA, 22.sArva, 23.visAdA, 24. ajurAho, 2. neTTA, 26. mUruM, 27. puvasADhA, 28. 3ttarAbhAdrA | khaMvu. vavava. 7, su. 81 : nakSatra varNana sUtra 1157-58 nakSatronI varNaka dvAragAthA : 1157. 1. yoga-aThThAvIsa nakSatromAM kyA nakSatra caMdramA sAthe dakSiNayogI che ane kyA nakSatra uttarayogI che ItyAdi dizAyoga. devatA - nakSatronA devatA. tArAgna - nakSatronA tA2A parimANa, gotra - nakSatronA gotra. 2. 3. 4. 5. saMsthAna - nakSatronA AkAra. 6. caMdra-ravi-yoga - nakSatrono caMdramA ane sUryanI sAthe yoga. 7. kula - kulasaMjJaka, upakulasaMjJaka tathA kulopakula saMjJaka nakSatronA nAma. 8. pUrNimA - amAvasyA-pUrNimAo ane amAvasyAonI saMkhyA. 9. sannipAta - pUrNimAo tathA amAvasyAonI apekSAthI nakSatrono saMbaMdha. 10. netA mAsa samApaka nakSatronA nAma. e badhAnuM ahIM varNana che. nakSatronA nAma : 1158. pra. bhagavan ! nakSatro keTalA kahevAmAM AvyA che? he gautama ! aThThAvIsa nakSatro kahevAmAM AvyA che. jemake - u. DhALa, a. 2, 3. rU, su. 66 (6) anu. mu. 286, Taa. 86-88 sthAnAMgamAM ane anuyogadvAramAM kRttikAthI bharaNI paryanta nakSatra gaNanA krama che. (1) abhijit, (2) zravaNa, (3) dhaniSThA, (4) zatabhiSak, (5) pUrvAbhAdrapada, (6)uttarAbhAdrapada,(7)revati,(8)azvinI, (9) bharaNI, (10) kRttikA, (11) rohiNI, (12)mRgazIrSa, (13)ArdrA,(14)punarvasu, (15) puSya, (16) AzleSA, (17) maghA, (18) pUrvAphAlgunI, (19) uttarAphAlgunI, (20) hasta, (21) citrA, (22) svAti, (23)vizAkhA,(24)anurAdhA,(25)jyeSThA, (26)mULa, (27)pUrvASADhA, (28)uttarASADhA. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1159-60 | tiryapha loka : nakSatronuM AvalikAnipAta ane yoga gaNitAnuyoga bhA.-2 207 NakkhattANaM AvaliyA-NivAya jogo ya nakSatronuM AvalikAnipAta ane yoga : 2256. v. to haM te no ti vatyuksa mAvastriyA-LavaU? 1159. pra. (caMdra-sUryanI sAthe) nakSatra samudAyanA yogano Ahie tti vejjaa| paMktirUpa krama kevo che? kaho. 3. tatya vastu mAgo paMca pavittI pattAmo, u. A aMge pAMca pratipattio (mAnyatAo) te nahIM kahevAmAM AvI che, jemakettthege evamAhaMsu emAMthI eka mAnyatAvALA A prakAre kahe che1. tA savve vi NaM NakkhattA, kattiyAdiyA (1) karikAthI bharaNI paryanta badhA nakSatrono bharaNipajjavasANA paNNattA, ege evamAhaMsu / (caMdra-sUryanI sAthe) yoga paMktirUpa krame che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALA) vaLI A pramANe kahe che2. tA sabve viNaM NakkhattA, mahAdiyA assesa (2) maghAthI AzleSA paryata sarva nakSatrono pajjavasANA paNNattA, ege evmaasu| (caMdra-sUryanA sAthe) yoga paMktirUpa krame che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALA) vaLI A pramANe kahe che - 3.tA savve viNaMNakkhattA, dhaNiTThAdiyA savaNa (3) dhaniSThAthI zravaNa paryanta badhA nakSatrono pajjavasANA paNNattA; ege evamAhaMsu / (caMdra-sUryanI sAthe) yoga paMktirUpa krame che. ege puNa evamAhaMsu eka (anya mAnyatAvALA) vaLI A pramANe kahe che - 4. tA savve viNaM NakkhattA, assiNI-AdiyA (4) azvinIthI revatI paryanta badhA nakSatrono revaI pajjavasANA paNNattA, ege evamAhaMsu / (caMdra-sUryanI sAthe) yoga paMktirUpa krame che. ege puNa evamAhaMsu - eka (anya mAnyatAvALA) vaLI A pramANe kahe che5. tA sabve vi NaM NakkhattA, bharaNI AdiyA (5) bharaNIthI azvinI paryanta badhA nakSatrono assiNI pajjavasANA paNNattA, ege evmaahNsu| (caMdra-sUryanI sAthe ) yoga paMktirUpa krame che. vayaM puNa evaM vayAmo ame vaLI A pramANe kahIe chIe - tA savve vi NaM NakkhattA, abhiI AdiyA, abhijitathI uttarASADhA paryanta badhA nakSatrono uttarAsADhA pajjavasANApaNNattA, taMjahA-abhiI (caMdra-sUryanI sAthe yoga paMktirUpa krame che. jemakesavaLo -gAva-uttarAsAdA ? 1. abhijituM zravaNa - yAvatu-28 uttarASADhA, - mUriya. 1. 20, pAdu. 1, gu. 32 jaMbuddIve vavahArajoggA NakkhattA - jabUdvIpamAM vyavahAra yoga nakSatra : 22 6 , naMbudI DhIve mikvankeTiM sattAvIsaU Uravardi 1160. jaMbUDhIpa nAmanA dvIpamAM abhijitu sivAya saMvavahAre vttttti| sattAvIsa nakSatrothI vyavahAra thAya che. - sama. 27, su. 2 1. (4) vanda. . ? , mu. 32 (4) navuM. va. 7, 3. 25 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 loka prajJapti tiryaku loka : nakSatronA gotra sUtra 1161 NakkhattANaM gottaa226 2. 5. tA rahe te norA ? mAhig tti vaUbbA 1. pa. tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattA NaM abhiyI Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? 3. tA mojAtrALakone utte. 2. . sava kiM re pAre? u. saMkhAyaNasa gotte paNNatte / 3. pa. dhaNiTThANakkhatte kiM gotte paNNatte ? 3. AitAvasAre putte 4. . samasayA re jI re vAre ? u. kaNNaloyaNasa gotte paNNatte / 5. pa. puvvA poTThavayA Nakkhatte kiM gotte paNNatte? u. joukaNNiyasa gotte paNNatte / 6. pU. sattarAviyA nava oitteyou? nakSatronA gotra : 1161. nakSatranA kayA kayA gotra che ? kaho. (1) pra. e aThThAvIsa nakSatromAMthI abhijitu nakSatranuM kayuM gotra kahevAmAM AvyuM che? u. maugalAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. (2) pra. zravaNa nakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? che. saMkhAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. pra. dhaniSThAnakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? u. agnitApasa gotra kahevAmAM AvyuM che. pra. zatabhiSaphanakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? u. karNalocanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. pra. pUrvAbhAdrapadanakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? u. jAtukarNayasa gotra kahevAmAM AvyuM che. (6) pra. uttarAbhAdrapadanakSatranuM yugotra kahevAmAM AvyuM che? u. dhanaMjayasa gotra kahevAmAM AvyuM che. pra. revatI nakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che ? u. puSyAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. pra. azvinI nakSatranuM kayu gotra kahevAmAM AvyuM che? u. azvAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. (9) pra. bharaNI nakSatranuMkyugotra kahevAmAM AvyuM che? u. bhArgavesaza gotra kahevAmAM AvyuM che. (10) pra. kRttikA nakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? u. agniveza gotra kahevAmAM AvyuM che. (11) pra. rohiNI nakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? u. gautamasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 3. dhanaMjayasa sojo IUttA 7. p. re javAjo jiM no paUtte? u. pussAyaNasa gotte pnnnntte| 8. 4. maff T? jiM ? u. assAdaNasa gotte paNNatte / pa. bharaNI Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? 3. masara jojo TOTo. 10. pa. kattiyA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? 3. jiAvetara no paUttA 22. p. roja rAtte vi ? 3. tamasa naoN guyttA Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1161 tiryapha loka : nakSatronA gotra gaNitAnuyoga bhA.-2 209 12. pa. saMThANA Nakkhatte kiM gotte paNNatte? (12) pra. mRgazira nakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? 3. marAyasa no pavyttA u. bhAradvAja gotra kahevAmAM AvyuM che. 13. pa. addA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? (13) pra. AAnakSatranuM yugotra kahevAmAM AvyuM che ? u. lohiccAyaNasa gotte pnnnntte| u. lohiyAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 14. pa. puNavvasu Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? (14) pra. punarvasunakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che ? 3. vAsita mojo pattA u. vAsisa gotra kahevAmAM AvyuM che. 26. 5. puNe vatte jiM ? (15) pra. puSyanakSatranuM kayu gotra kahevAmAM AvyuM che ? u. ujjAyaNasa gotte paNNatte / u. udyAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 16. pa. assesA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? (16) pra. AzleSA nakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che ? u. maMDavvAyaNasa gotte pnnnntte| u. mAMDavyAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 17. pa. maghA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? (17) pra. maghA nakSatranuM kyugotra kahevAmAM AvyuM che? 3. viMyasa . 3. piMgAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 18. pa. puvAphagguNI Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? (18) pra. pUrvAphAlyunI nakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? 3. govastrAyaNasa jojo pawwtte u. gobhilAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 19. pa. uttarAphaguNNI Nakkhatte kiM gotte paNNatte? (19) pra. uttarAphAlyunI nakSatranuM yugotra kahevAmAM AvyuM che ? 3. savotte paUtte u. kAzyapa gotra kahevAmAM AvyuM che. 20. pa. hatthe Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? (20) pra. hastanakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? 3. ci nItte paUttA u. kauzika gotra kahevAmAM AvyuM che. 22. 5. cittA navo vi joje re ? (21) pra. citrA nakSatranuM kayu gotra kahevAmAM AvyuM che ? u. dabhiyANasa gotte pnnnntte| u. darbhikAnasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 22. . sAruM jaqtte vitte Twtte ? (22) pra. svAti nakSatranuMkyugotra kahevAmAM AvyuM che? 3. rAmarajI pattA u. cAmarakSa gotra kahevAmAM AvyuM che. 23. pa. visAhA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? (23) pra. vizAkhAnakSatranuM kyu nakSatra kahevAmAM AvyuM che? u. suMgAyaNasa gotte paNNatte / u. muMgAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 24. pa. aNurAhA Nakkhatte kiM gote paNNatte ? (24) pra. anurAdhAnakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? u. golavAyaNasa gotte paNNatte / u. goLavyAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 loka prajJapti tiryaku loka : nakSatronA gotra sUtra 1161 25. pa. jeTThA Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? (25) pra. pepTanakSatranuMkyugotra kahevAmAM AvyuM che? 3. tinichIyaUsa matte pUchattA 1. cikitsAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 26. 5. mULavavatte vize ?? (26) pra. mULa nakSatranuM kyu gotra kahevAmAM AvyuM che? u. kaccAyaNasagotte pnnnntte| u. kAtyAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 27. pa. puvAsADhA Nakkhatte kiM gote paNNatte? (27) pra. pUrvASADhA nakSatranuM kyuM gotra kahevAmAM AvyuM che? u. vajjhiyAyaNasa gotte paNNatte / u. vAtsyAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. 28. pa. uttarAsADhA Nakkhatte kiM gote paNNatte ? (28) pra. uttarASADhA nakSatranuM kyuM gotra kahevAmAM AvyuM che? 3. vadhavizvasa noQ TUAra u. vyAghAyanasa gotra kahevAmAM AvyuM che. - sUri. pA. 20, pAdu. 26, ru. 10 1. (ka) pa. eesi NaM bhaMte / aTThAvIsAe NakkhattANaM abhiI Nakkhatte kiM gotte paNNatte ? u. goyamA ! moggalAyaNasa gotte paNNatte, nA (1) momAyA, (2) savAre matada, (3) samAva, (4) simbanne ! tato , () nI 3 , (6) dhana, veva volTe I ? || (7) pusAco ya, (8) gAya , (2) mAse ya, (20) pAse yA () nIyama, (22) bhArApu, (23) hintha veva, (24) vArdoi . 2 che. (15) somannA, (16) maMDavIya ya, (27) piMpa ya, (28) governsa (11) sava, (20) zosiya, (22) bhAya, (22) cAmarachAya, (23) muM ca rUA. (24) jovAyA, (25) tejichAya ja, (26) vIya dRva mU | (27) to A vajJiyAya, (28) vadhAvaje ya jorADuM - navuM. va7, su. 162 (4) vandra.pa. 20, su. 10 (ga) jebUdvIpaprajJapti vRhad devajJarejanA jabUdvIpaprajJapti vRhad devajJaraMjana temaja sUryaprajJaptimAM graMthamAM saMhitA temaja sUryaprajJaptimAM graMthamAM saMhitA nakSatra nAma nakSatra gotra pradIpathI udbhUta nakSatra nAma nakSatra gotra pradIpathI uddhata (1) abhijita maugalyAyana (15) puSya avasarjAyana (2) zravaNa sAMkhyAyana agattva (16) AzleSA mAMDavyAyana AgrAyaNI (3) dhaniSThA agrabhAva saMkhyAnaka (17) maghA piMgAyana (4) zatabhiSapha karNalocanasa kAtyAyana (18) pUrvAphAlganI govallAyana parAsara (5) pUrvAbhAdrapada jAtukarNa hArita (19) uttarAphAlganI kAzyapa khAdasatya (6) utarAbhAdrapada dhanaMjaya kAzyapa (20) hasta kauzika kaMDinI (7) revatI puSyAyana garga (21) citrA dAtmayana atrigotra (8) avinI AvAyana Avina (22) svAti cAmaracchAyana mAMDavA (9) bharaNI bhArgaveza maudUgalyAyana (23) vizAkhA zuMgAyana kauzikI (10) kRttikA agnivezya agnivezya (24) anurAdhA golAyana pAkka (11) rohiNI gautama gautama (25) jyeSThA cikitsAyana che. kAzyapa (12) mRgazirA bhAradvAja kAtyAyana (26) mULa kAtyAyana kauzikI (13) Adra lauhityAyana zIdI (27) pUrvASADhA vAbhravyAyana dAkSAyaNa (14) punarvasu vAziSTha vAsyAyana (28) uttarASADhA vyAghApatya gAgI Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1162 kkhattANaM devayA 62. o. . 2. 3. 4. 2. rU. 4. . 6. 7. 8. 2. - 5. tA daM te vavattAAM yevayA? Ahitti vaejjA, tA eeNaM aTThAvIsAe NakkhattANaM abhII Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? 3. haMmadrevayALu paLatte / pa. tA savaNe Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? tiryak loka : nakSatronA devatA nakSatronA devo : 1162. (1) pra. 3. viSNuvevayANa pAtte / pa. tA dhaNiTThA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? 3. vasuvevayANa vatte pa. tA sayabhisayA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? 3. vaLavevayApa vaLatte / pa. tA puvvapoTThavayA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? 3. anavevayANa vaLatte / pa. tA uttarApoTThavayA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? 3. abhivRddhi kevayANa pAtte / pa. tA revaI Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? 3. pustavevayApu paLatte / pa. tA assiNI Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? 3. astavevayA vaLatte / pa. tA bhariNI Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? 3. namadrevayANa pAtte / 10. pa. tA kattiyA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? u. aggidevayA paNNatte 4 I abhivRddhi, anyatra-hirmukha, kRti / pUNA-pUSAnAmako devo, naitu sUrya paryAyastena revatyeva pauSNamiti prasiddhaM / azva nAmako deva, u. (2) pra. u. (3) pra. u. (4) pra. u. (6) pra. u. (7) pra. u. (8) pra. u. varuNa devatA kahevAmAM AvyA che. (5) pra. pUrvAbhAdrapada nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? u. (9) pra. gaNitAnuyoga bhA.-2 (10) pra. nakSatronA kyA devatAo che? kaho. e aThThAvIsa nakSatromAM abhijit nakSatranA kyA devatA che? brahmA devatA kahevAmAM AvyA che. zravaNa nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che ? viSNu devatA kahevAmAM AvyA che. dhaniSThA nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? vasu devatA kahevAmAM AvyA che. zatabhiSakuM nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? 211 aja devatA kahevAmAM AvyA che. uttarAbhAdrapada nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? abhivRddhi devatA kahevAmAM AvyA che. revatI nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? pUSa devatA kahevAmAM AvyA che. azvinI nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? azva devatA kahevAmAM AvyA che. u. yama devatA kahevAmAM AvyA che. bharaNI nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? () DhALa, a. 2, 3. rU, mu. 66 sthAnAMga ane anuyogadvAramAM agnithI yama paryaMta nakSatra devatAnA gaNanA krama che. kRtikA nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? 6. agni devatA kahevAmAM AvyA che. (6) anu. su. 286, T. 81-20, Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 loka prajJapti tirmaka loka : nakSatronA devatA sUtra 116 11. pa. tA rohiNI Nakkhatte kiM devayAe paNNatte? (11) pra. rohiNI nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? u. payAvaidevayAe' paNNatte / u. prajApati devatA kahevAmAM AvyA che. 12. pa. tA saMThANA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? (12) pra. suThANA (mRgazirA)nakSatranA kyA devata ' kahevAmAM AvyA che? 3. somavAre pUjA u. soma devatA kahevAmAM AvyA che. 13. pa. tA addA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? (13) pra. AdranakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? 3. savayagvA u. rudra devatA kahevAmAM AvyA che. 14. pa. tA puNavvasu Nakkhatte kiM devayAe paNNatte? (14) pra. punarvasunakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? u. aditidevayAe pnnnntte| u. aditi devatA kahevAmAM AvyA che. 15. pa. tA pusse Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? (15) pra. puSya nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? u. bahassai devayAe pnnnntte| u. bRhaspati devatA kahevAmAM AvyA che. 16. tA assesA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? (16) pra. AzleSA nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? u. sappadevayAe paNNatte / u. sarpa devatA kahevAmAM AvyA che. 17. pa. tA mahA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? (17) pra. maghA nakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? . pitR devatA kahevAmAM AvyA che. 18. pa. tA puvvAphagguNI Nakkhatte kiM devayAe (18) pra. pUrvA phAlvanI nakSatranA kyA devatA pawAre? ' kahevAmAM AvyA che? u. bhagadevayAe pnnnntte| u. bhaga devatA kahevAmAM AvyA che. 19. pa. tA uttarAphagguNI Nakkhatte kiM devayAe (19) pra. uttara phAlyunI nakSatranA kayA devatA pujItte ? kahevAmAM AvyA che? u. ajjama devayAe paNNatte / u. aryamAM devatA kahevAmAM AvyA che? 20. pa. tA hatthe Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? (20) pra. hastanakSatranA kyA devatA kahevAmAM AvyA che? u. suviyA devayAe pnnnntte| u. savitA devatA kahevAmAM AvyA che. prajApatiriti brahma nAmako deva; ayaM ca brahmaNaH paryAyAn sahata, tena brAhmamityAdi prasiddham / somaH candrastena saumyaM cAndamasamityAdi prasiddham / rUdra - zivastena rodrA kAlinIti prasiddham / pitRnAmA dev| aryamA-aryama nAmako deva vizeSaH / savitA - sUrya Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 sUtra 1162 tiryapha loka : nakSatronA devatA gaNitAnuyoga bhA.-2 213 21. pa. tA cittA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? (21) pra. citrAnakSatranA kyA devatA kahevAmAM sAvyA cha? u. taTTadevayAe' paNNatte / tvaSTA devatA kahevAmAM AvyA che. 22. pa. tA sAtI Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? (22) pra. svAti nakSatranA kyA devatA kahevAmAM sAvyA cha? u. vAudevayAe pnnnntte| 6. vAyu vitA vAmana mAvyA cha. 23. pa. tA visAhANakkhatte kiM devayAe paNNatte? (23) pra. vizAkhA nakSatranA kyA devatA kahevAmAM sAvyA cha? u. iMdaggIdevayAe pnnnntte| 6. IndrAgni devatADevAmAM AvyA cha. 24. pa. tA aNurAhA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte? (24) pra. anurAdhA nakSatranA kyA devatA kahevAmAM mAvyA cha? u. mittadevayAe pnnnntte| 7. mitravatA vAma mAvyA che. 25. pa. tA jeTThA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte? (25) pra. jyeSThA nakSatranA kyA devatA kahevAmAM mAvyA cha? u. iMda devayAe pnnnntte| 6. dravitA vAma mAvyA . 26. pa. tA mUle Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? (26) pra. mULanakSatranA kayA devatA kahevAmAM mAvyA cha? u. nniridevyaaepnnnntte| naiRta devatA kahevAmAM AvyA che. 27. pa. tA puvvAsADhA Nakkhatte kiM devayAe paNNatte? (27) pra. pUrvASADhA nakSatranA kyA devatA kahevAmAM mAvyA cha ? u. AudevayAepaNNatte, 6. mA5 (45) devatA vAmAM AvyA che. 28. pa. tA uttarAsADhANakkhatte kiMdevayAepaNNatte? (28) pra. uttarASADhA nakSatranA kyA devatA kahevAmAM mAvyA cha ? u. vissadevayAe pnnnntte| 6. vizva hevatA hevAmAM AvyAche. __ - sUriya. pA. 10, pAhu. 12, su. 46 tvaSTA-tvaSTa nAmako devastena tvASTrI-citrA iti prasiddham / 2. vizAkhA-dvidaivatamiti prasiddham / naiRtaH - rAkSasastenamUla, Astrapa iti prasiddham / Apo - jalanAmA devastena pUrvASADhA toyarmiti prasiddham / (ka) vishvedevaastryodsh| (kha) pa. eesi Na bhaMte ! aTThAvIsAe NakkhattANaM abhII Nakkhatte kiM devayAe paNNatte ? u. goyamA ! bamhadevayA paNNattA, eeNaM kameNaM NeyavvA aNuparivADI ya imAo devayAo - gAhAo- (1) bamhA, (2) viNhu, (3) vasU, (4) varUNe, (5) aya, (6) abhivaDDhI, (7) pUse, (8) Ase / (9) jame, (10) aggI, (11) payAvaI, (12) some, (13) rUdde, (14) adii // 1 // (15) bahassaI, (16) sappe, (17) piU, (18) bhage, (19) ajjama, (20) saviA, (21) ttttthaa| (22) vAu, (23) iMdaggI, (24) mitto, (25) iMda, (26) niraI, (27) Au, (28) vissA ya // 2 // (mADITiza pA.naM. 214752) Tain in x 3 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 loka prajJapti tiryaku loka : nakSatronA saMsthAna (AkAra) sUtra 1163) NakkhattANaM saMThANaM nakSatronA saMsthAna (AkAra) : 21 6 rU. tA 8 te varavatta saMhi? mAhig tti vaUMA, 113. nakSatronA AkAra kevA prakAre kahevAmAM AvyA che? kaho. 1. pa. tAeesiNaM aTThAvIsAeNakkhattANaMabhIyI (1) pra. e aThThAvIsanakSatromAM abhijita nakSatrano Nakkhatte kiM saMThie paNNatte ? AkAra kyA prakArano kahevAmAM Ave che? u. gosIsAvali saMThie paNNatte, u. go zRMga' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 2. v. ta va Lavavatte jiM saMui TUUtte ? pra. zravaNa nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. kAhAra saMThie pnnnntte| u. 'kAvaDa' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 3. pa. tA dhaNiTThA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte ? (3) pra. dhaniSThA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. sauNIpalINaga saMThie paNNatte / u. pakSIonA piMjarA' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. pa. tA sayabhisayA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (4) pra, zatabhiSakanakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. puSphovayAra saMThie paNNatte / u. 'puSpa-rAzi' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 5. pa. tA puvvApoTThavayA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (5) pra. pUrvAbhAdrapada nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. avaDDhavAvi saMThie pnnnntte| u. 'ardha vApI jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 6. 6. tA 3ttarApodravayAvittesiMuiguUQ? (6) pra. uttarAbhAdrapada nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che ? u. avaDDhavAvi saMThie pnnnntte| u. ardha vApI' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. (pA.naM.213thI AgaLa) evaM NakkhattANaM egA parivADI NeabbA, jAvapa. uttarAsADhA Nakkhatte NaM Rte kiM devayAe paNNatte? 3. yama ! viseva gov/TI - navuM. vavava. 7, se. 210 () tatha-brahma-viSNu-vaha | vipathI paripATya, tu pUratIfWWyuvatta-34-cama-dana-mastra mADhiyA netanya parisamadi praapnniiyaa| ho - () valDa, (2) vin, (3) var, (4) vache, (1) praya, (6) ThuThThI, (7) pUla, (8) kAsa, (6) nAme . (20) , () pathAva, (2) soma, (13) de, (14) dviti, (15) vaTa, (16) sapTe phA. (27) vivuM, (18) mA, (21) annama, (20) savinA, (22) tA, (22) vI3, (23) taheva | (24) nitte, (26) haiM, (26) niharDa, (27) mA 3, (28) visAya voddha II 2 || - navu. vera1, 7, mu. 2 0 6 (5) caMdra. pI. 20, mu. 46. (1) eka ja AgamamAM aThThAvIsa nakSatra devatAonA nAmonI gAthAo bhinna-bhinna racanA zailImAM be vAra AvuM vicAraNIya prazna che, enuM samAdhAna bahuzruta kare to jijJAsuonA jJAnanI vRddhi thAya. Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAma banamA TERRENA akalara pani mana pa Mane mAnarabAramA jonavAnapattanadaraaramAna ramAbAladare kAma nanasa savinAlajharanomAnahAnI nirmire aigaangarima yaha sabasamayamA kAmAkaviyatanAma malA vazvakara dijate 5 madhAnavAdAmanAmA yAzie pAzvAnyA nImala ipiramArovAra mers ANTAR - 3 IA . A.ORBA Awaj / HERE THEHREY eka prAcIna citranA anusAra 28 nakSatronA tArA ane saMsthAna (AkRti) varNana juo pRSTha 214 sUtra 1163 214-e REmasan agarmsamifier kara ARRAO CADAV TAL 4. R Rosbe Pi AR nArAkAramAnAra da Hima ilavnitiohir . Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1163 tirthapha loka : nakSatronA saMsthAna (AkAra) gaNitAnuyoga bhA.-2 215 7. v. tA reva navarAtte jiM saM0i patte? (7) pra. revatI nakSatrano kevo AkAra kahevAmAM Avyo che? 3. navA saMgi gov u. naukA' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 8. 1. tA malsi vatte jiM saMgi Tvytte ? (8) pra. azivanI nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. AsakkhaMdha saMThie pnnnntte| u. 'azvaskaMdha' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. pa. tA bharaNI Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (9) pra. bharaNI nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? 3. mAgi guttA u. 'bhaga' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 10. pa. tA kattiyA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (10) pra. kRttikA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che ? u. churagharaga saMThie pnnnntte| u. 'charAnA ghara' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 11. pa. tA rohiNI Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (11) pra. rohiNI nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? 3. sAluddhi saMgi mtte u. gADAnI dharI' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 12. pa. tAmiyasirANakkhatte kiM saMThie paNNatte? (12) pra. mRgazirA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? 3. mitAlIsAvatra saMdig 'mRganA mastaka' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 13. pa. tA addA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (13) pra. ArkA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? 3. haraviMdu Ti pattA u. lohInA biMdu' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 14. pa. tA puNabvasu Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (14) pra. punarvasu nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che ? 3. tu TiNa pattA u. tulA' (trAjavuM) jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 25. 5. tA puse javalle jI saMdig Tomtte? (15) pra. puSya nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. vaddhamANa saMThie pnnnntte| u. vardhamAna' dIpaka jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 16. pa. tA assesA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (16) pra. AzleSA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. paDAga saMThie pnnnntte| u. patAkA' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 loka prajJapti tiryapha loka : nakSatronA saMsthAna (AkAra) sUtra 1163 17. pa. tA mahA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (17) pra. maghA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. pAgAra saMThie pnnnntte| u. prAkAra' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 28. 5. tA puvALa pavavatta siTipavor?? (18) pra. pUrvAphAlyunI nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. addhapaliyaMka saMThie pnnnntte| u. ardha palaMga'nA jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 21. 5. tAuttarA*guftha siMdiuTuro? (19) pra. uttarAphAlvanI nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che ? u. addhapaliyaMka saMThie pnnnntte| u. "ardhapalaMga" nA jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 20. pa. tA hattha Nakkhatte kiM saMThie paNNatte ? (20) pra. hasta nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che. 3. datya siMgi gov? u. 'hAtha'nA jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 21. pa. tA cittA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte ? (21) pra. citrA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. muhaphulla saMThie pnnnntte| u. phulelA moDhA jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 22. pa. tA sAI Nakkhatte kiM saMThie paNNatte ? (22) pra. svAti nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che ? 3. vIra saMdipa pattA u. khIlA' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 23. pa. tA visAhA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (23) pra. vizAkhA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? 3. sAmaLi saMdipa paUUttA u. dAmanikA' (pazune bAMdhavAnuM doraDA) jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 24. pa. tA aNurAhA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (24) pra. anurAdhA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? 3. pavatra saMgi TwttA u. ekAvalI hAra' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 25. pa. tA jeTThA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (25) pra. jayeSThA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. gayadanta saMThie pnnnntte| u. gajadUta' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 26. 5. tA mUtre viravatte jiM saMui qvor? (26) pra. mULa nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? u. vicchyalaMgolasaMThie pnnnntte| u. vIMchinI puMchaDI" jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1163 tiryaku loka : nakSatronA saMsthAna (AkAra) gaNitAnuyoga bhA.-2 217 27. pa. tA pubbAsADhA Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? (27) pra. pUrvASADhA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? 3. vikrama saMgi pattA u. gajagati' jevo AkAra kahevAmAM Avyo che. 28. pa. tA uttarAsADhANakkhatte kiM saMThiepaNNatte? (28) pra. uttarASADhA nakSatrano AkAra kevo kahevAmAM Avyo che? 3. nisApha saMgi gujttA u. beThelAsiMha' jevo AkAra kahevAmAM - mUriya. 1. 20, pAdu. 8, su. 42 Avyo che. 1. (ka) pa. eesi NaM bhaMte ! aTThAvIsAe NakkhattANaM abhII Nakkhatte kiM saMThie paNNatte? 3. gocanA ! jorIsAvasiMgi gutte, hino - (1) solI sAva4i, (2) hira, (3) sa3, (4) puvAra, (6) vAva ca | (7) nAvA, (8) masaLaMdhA, () mA, (20) surapara, ma (12) saMpAduThThI / (22) mitAlIsAvI, (3) kuTiravivu, (24) 17, () vaiddhamALA, (16) paDI ITI (17) pAre, (18-11) patrizaM, (20) pratye, (22) muhu veva | (22) vIja, (22) vAmana, (24) //vastra , (21) jayavaMta, (26) viDDayanu ca | (27) vine ja tatta, (28) sIhanisITI ja saMkAT || - navu. va . 7, mu. 262. sUrya prajJaptinI vRttimAM paNa A gAthAo upalabdha che. pUrvAbhAdrapada-uttarAbhAdrapadano AkAra ane pUrvAphAlyunI-uttarAphAlganIno AkAra samAna mAnavAmAM Avyo che. paNa pUrvASADhA-uttarASADhAno AkAra judA-judo mAnavAmAM Ave che. AkAranI A bhinnatAnuM kAraNa A pramANe che - pUrvabhadrapadAyAH arddhavApI saMsthAna, uttarabhadrapadAyA apyardhavApI saMsthAnaM, etadarddhavApI dvayamIlanena paripUrNA vApI bhavati, tena sUtre vApItyuktam / pUrva phalgunyA ardhapalyaMka saMsthAnaM, uttara phalgunyA apyardhapalyaMka saMsthAnaM - atrApi ardhapalyaMka dvayamIlanena paripUrNa palyaMko bhavati, tena saMkhyAnyUnatA na / . (4) vandra. 20, mu. 2 - navu. va. 6, su. 212 vRtti muharta cintAmaNI muhUrta cintAmaNI sUrya prajJapti sUryaprajJapti nakSatra nAma nakSatra saMsthAna nakSatra nAma nakSatra saMsthAna 1. avinI avamukha 1. abhijitu. azvaskaMdha 2. bharaNI bhaga 2. zravaNa bhaga 3. kRttikA charA 3. dhaniSThA charA 4. rohiNI zakaTa 4. zatabhiSeka zakaTa 5. mRgasirA hariNamukha 5. pUrvAbhAdrapada haraNanuM mAthuM 6. Adra 6. uttarAbhAdrapada rudhira bindu 7. punarvasu gRha 7. revatI tulA 8. puSya bANa 8, azvinI vardhamAna 9. aleSA 9. bharaNI patAkA 10. maghA bhavana 10. kRttikA prAkAra 11. pUrvAphAlganI 11. rohiNI ardhapatyeka 12. uttarAphAlganI zayA 12. mRgazirA ardhapatyeka 13. hasta hAtha 13. Adra hAtha 14. citrA motI 14. punarvasu praphullamukha 15, svAtI 15. puSya khIlA (bAkI TippaNa pA.naM. 218 upara) maNi cakra maMca mUMga Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 loka prajJapti tiryapha loka : nakSatronA tArAonI saMkhyA sUtra 1164 NakkhattANaM tAragga saMkhA nakSatronA tArAonI saMkhyA : 2264. 2. v. tA te tAraze? mAhitti vaktA / 1164. (1) pra. nakSatronA tArAonuM pramANa keTaluM che? kaho. tAeesiMNaM aTThAvIsAeNakkhattANaM abhII A aThThAvIsa nakSatromAMthI abhijita Nakkhatte katitAre patte? nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? 3. titare patte ? u. traNa tArA kahevAmAM AvyA che. 2. . sava vatte titAre Tvv[ ? (2) pra. zravaNa nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che ? u. titAre paNNatte / uM. traNa tArA kahevAmAM AvyA che. 3. pa. dhaNiTThA Nakkhatte katitAre paNNatte ? (3) pra. dhaniSThA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? u. paNatAre pnnnntte| u. pAMca tArA kahevAmAM AvyA che. 4. pU. satafmAM vatte titAre ? (4) pra. zatabhiSakanakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? 3. saMtare pALA u. sAta tArA kahevAmAM AvyA che. (pA.naM. 217thI AgaLa) 16. vizAkhA toraNa 16. AzleSA rAMDhavu (pazu bAMdhavAnI dorI) 17. anurAdhA bhAta (2) 17. maghA ekAvalI hAra 18. jeSThA kuMDaLa 18. pUrvAphAlyunI gajadaMta 19. mULa siMha-puccha 19. uttarAphAlganI vIMchInI pUchaDI 20. pUrvASADhA hAthI-dota 20. hasta gaja-vikrama 21. uttarASADhA maMca 21. citrA siMhaniSadyA 22. abhijitu trikoNa 22. svAti gozRMgAvali 23. zravaNa tricaraNa vAmanarUpa 23. vizAkhA kAvaDa 24. dhaniSThA mRdaMga 24. anurAdhA pakSI-piMjarA 25. zatabhiSapha vartula 25. jeSThA puSpahAra 26. pUrvAbhAdrapada maMca 26. mULa ardha vApI 27. uttarAbhAdrapada mAnava yugala 27. pUrvASADhA ardha vApI 28. revatI mRdaMga 28. uttarASADhA naukA sUryaprajJaptimAM nakSatronA saMsthAna abhijitathI AraMbha thaIne uttarASADhA paryanta kahevAmAM AvyA che. muhUrta ciMtAmaNImAM nakSatronA saMsthAna avinIthI revatI paryanta kahevAmAM AvyA che. saMhitA pradIpamAM nakSatronA saMsthAna kRttikAthI bharaNI paryanta kahevAmAM AvyA che. 1. (ka) pa. eesi NaM bhaMte ! aTThAvIsAe NakkhattANaM abhiI Nakkhatte katitAre paNNatte ? u. goyamA ! titAre paNNatte, evaM NeyavvA jassa jaiyAo tArAo imaM ca taM taargaa| ti-tirA-paMvA-saca-Tu-vattIsa-ti tada ti tada tiyAM jI-paMcA-ti -paMja-ti-Ive jevA sattA-tulA-kulu-paMcaT- 0 T-paMja-13-ti jevA ekkArasaga-caukkaM, caukkaM ceva tAragaM // 2 // -nevuM. varavuM. 6, 4. ??? (4) mafmatte titare guytte, purva savo , masaLA, bhaff, mAsinora, pUNe, neTTA | - TAi, . 3, 3. 3, mu. 22 7 (4) gamaLavatte titAre - sama. , su. 1 () TAii. ma. 2, 3. 3, mu. 227 (3) sama. 3, mu. 20 rU. (#) mittA paMratArA papattA, te nadI - (1) dhafTTA, (2) reTina (3) puNavasu, (4) datya, (5) visAdi. (3) sama, 6, su. 23 - ThA. . , mu. 3, mu. 472 4. satafmasathI varavatte gf satAre goontte - ma. 0 0, mu. 2 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1164 tiryapha loka : nakSatronA tArAonI saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 219 ____5. pa. puvApoTThavayA Nakkhatte katitAre paNNatte? (5) pra. pU[bhAdrapa6 nakSatrAnA 24 taa2| DevAmAM mAvyA cha ? u. dutAre pnnnntte| 7. 34ma bhAvyA cha. 6. pa. uttarApoTThavayA Nakkhatte katitAre paNNatte? (6) pra. uttarAbhAdrapada nakSatranA keTalA tArA vAma mAvyA cha ? u. dutAre pnnnntte| 7. 2 // vAma mAvyA che. 7. pa. revaI Nakkhatte katitAre paNNatte? (7) pra. revatI nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM mAvyA cha? u. battIsaitAre pnnnntte|3 7. matrIsa. t||2|| 53vAmai mAyA . 8. pa. assiNI Nakkhatte katitAre paNNatte ? (8) pra. azvinI nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyAcha? u. titAre pnnnntte|4|| 6. taa2| hevAmA mAyA che. pa. bharaNI Nakkhatte katitAre paNNatte? (9) pra. bharaNI nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyA cha ? u. titAre pnnnntte|5 / 6. tApAmA mAvyA che. 10. pa. kattiyA Nakkhatte katitAre paNNatte ? (10) pra. kRttikA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyA cha? u. cha tAre paNNatte / 7. 7 taa2| DevAmA mAyA che. 11. pa. rohiNI Nakkhatte katitAre paNNatte ? (11) pra. rohiNI nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM mAvyA cha? u. paMcatAre pnnnntte| 7. pAMya tApAmA mAvyA cha. 12. pa. migasire Nakkhatte katitAre paNNatte ? (12) pra. mRgaziranakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyA cha? u. titAre pnnnntte| 6. L taa2| uvAmAM AvyA che. 13. pa. addA Nakkhatte katitAre paNNatte ? (13) pra. ArkA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyA cha? u. egatAre pnnnntte| 6. me tAro vAmAM Avyo che. (kha) sama. 2, su. 7 (kha) sama. 2, su. 7 - ThANaM a. 2, u. 4, su. 121 (1) - ThANaM a. 2, u. 4, su. 121 (2) - sama. 32, su. 5 ono in x 3 w gva (ka) puvvA bhaddavayA Nakkhatte dutAre pnnnntte| (ka) uttarAbhaddavayA Nakkhatte dutAre pnnnntte| revaI Nakkhatte battIsai tAre paNNatte / 4. (ka) ThANaM. a.3, u. 3, su. 227 5. (ka) ThANaM. a. 3, u. 3, su. 227 6. kattiyA Nakkhatte cha tAre pnnnntte| (ka) ThANaM. a. 5, u. 3, su. 472 8. (ka) ThANaM. a. 3, u. 3, su. 227 9. (ka) addA Nakkhate egatAre paNNatte / (kha) sama. 3, su. 11 (kha) sama. 3, su. 12 - ThANaM. a. 6, su. 539 (kha) sama. 5, su. 9 (kha) sama. 3, su. 6 (kha) sama. 1, su. 23 - ThANaM. a.1, su. 47 . Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 loka prajJapti tiryaku loka : nakSatronA tArAonI saMkhyA sUtra 1164 14. pa. puNavvasU Nakkhatte katitAre paNNatte? (14) pra. punarvasu nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyAcha? u. paMcatAre paNNatte / 6. pAMyata 34ma bhAvyA cha. 15. pa. pusse Nakkhatte katitAre paNNatte ? (15) pra. puSyanakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyA cha? u. titAre pnnnntte| 6. a tA2.434mabhAvyA cha. 16. pa. assesA Nakkhatte katitAre paNNatte? (16) pra. AzleSA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyA cha? u. cha tAre pnnnntte| 6. 7 ||2||ddevaamaaN mAyA che. 17. pa. maghA Nakkhatte katitAre paNNatte ? (17) pra. maghA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyA cha? u. sattatAre pnnnntte| 6. sAta tADevAmAM mAvyA che. 18. pa. puvAphagguNI Nakkhatte katitAre paNNatte ? (18) pra. pUrvAphAlyunI nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? u. dutAre pnnnntte| 6. betaa| uvAmAM AvyA che. 19. pa. uttarAphagguNI Nakkhatte katitAre paNNatte? (19) pra. uttarAphAlyunI nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? u. dutAre pnnnntte| 6. tAvAmA mAyA . 20. pa. hattha Nakkhatte katitAre paNNatte? (20) pra. hastanakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyA cha? u. paMcatAre pnnnntte| 6. pAMya ||2ddevaam mAvyA. pa. cittA Nakkhatte katitAre paNNatte ? (21) pra. citrA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM sAvyA cha? u. ekatAre pnnnntte| 6. meM tarI ThevAmA mAvyo che. 22. pa. sAtI Nakkhatte katitAre paNNatte? (22) pra. svAti nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? u. ekatAre pnnnntte| 6. meM tAro vama mAvyo che. 1. (ka) ThANaM. 5, u. 3, su. 472 (kha) sama. 5, su. 10 (ka) ThANaM. a. 3, u. 3, su. 227 (kha) sama. 3, su.7 (ka) ThANaM. a. 6, su. 539 (kha) sama. 6, su. 8 (ka) maghA Nakkhatte sattatAre pnnnntte| (kha) sama. 7, su. - ThANaM. a. 7, su. 589 (ka) ThANaM a. 2, u. 4, su. 121 (3) (kha) sama. 2, su. 4 6. (ka) ThANaM. a. 2, u. 4, su. 121 (4) (kha) sama. 2, su. 5 (ka) ThANaM. a. 5, u. 3, su. 473 (kha) sama. 5, su. 11 8. (ka) ThANaM. a. 1, su. 47 (kha) sama. 1, su. 24 9. (ka) ThANaM. a. 1, su. 47 (kha) sama. 1, su. 25 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 114 tiryapha loka : nakSatronA tArAonI saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 221 23. p. visaTT TRvatte vanitAre pUchatte ? (23) pra. vizAkhA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? 3. paMcatAre Tv u. pAMca tArA kahevAmAM AvyA che. 24. pa. aNurAhA Nakkhatte katitAre paNNatte ? (24) pra. anurAdhA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? u. paMcatAre paNNatte / 2 | u. pAMca tArA kahevAmAM AvyA che. 25. pa. jeTThA Nakkhatte katitAre paNNatte ? 3 (25) pra. jeSThA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? 3. titAre pUcho u. traNa tArA kahevAmAM AvyA che. 26. p. mULavavatte titAre utte? (26) pra. mULa nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che ? u. egatAre pnnnntte| u. eka tAro kahevAmAM Avyo che. 27. pa. puvvAsADhA Nakkhatte katitAre paNNatte ? (27) pra. pUrvASADhA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? u. cautAre pnnnntte| uM. cAra tArA kahevAmAM AvyA che. 28. pa. uttarAsADhA Nakkhatte katitAre paNNatte ? (28) pra. uttarASADhA nakSatranA keTalA tArA kahevAmAM AvyA che? 3. tAre paU/ uM. cAra tArA kahevAmAM AvyA che. -- jUriya. . 20, vAdu. 1, gu. 42 2. (4) Tai. . 5, 3. 3, mu. 472 (3) sana. 1, . 22 2. (4) majurA nA vAtAre je ! (g) sama. 4, ku. 7 - ThA. ka. 4, 3. 4, ku. 386 3. revaI-paDhama-jeTThA pajjavasANaM egUNavIsAe nakkhattANaM aTThANaui tArAo tAraggeNaM pnnnnttaao| - sama, 18, mu. ? (revatIthI jyeSThA paryanta 19 nakSatronA 98 tArA thAya che.) 4. (4) TAii. 1. 2, 3. 3, ku. 227 (3) sama. 3, ku. 8 mUla nakkhatte ekkArasatAre paNNatte / - sama. ??, su. (4) TAI. . 4, 3, 4, ku. 286 (g) sama. 4, ku. 8 (4) TA. ma. 4, 3. 4, ku. 386 (3) sama. 4, ku. 6 (ga) sama. nI gaNanA pramANe 98, jaMbu. nI gaNanA pramANe 97 nakSatra thAya che. () vandra. pA. 20, mu. 42 AgamomAM ane jyotiSa graMthomAM nakSatronA tArAonI saMkhyA samAna hovI joIe kemake- nakSatronA tArAonI saMkhyA AkAzamAM to sunizcita temaja ekarUpa che to pachI A taphAvata kema che ? suryaprajJapti ane jaMbudvIpa prajJaptimAM mULa nakSatrano eka tAro kahevAmAM Avyo che ane samavAyAMganA agiyAramAM samavAyamAM mULa nakSatranA agiyAra tArAo kahevAmAM AvyA che. sUryaprajJapti ane jaMbudvIpaprajJaptimAM nakSatronA tArAonI gaNanA abhijitu nakSatrathI prAraMbha thaI uttarASADhA nakSatra paryata kahevAmAM AvI che. suryaprajJaptimAM anurAdhA nakSatranA pAMca tArAo kahevAmAM AvyA che ane sthAnAMga, samavAyAMga, jaMbudvIpa prajJaptimAM anurAdhA nakSatranA cAra tArA kahevAmAM AvyA che. jo A pheraphAra lipika yuga lekhakonI asAvadhAnIthI thaI gaI hoya to Adhunika AkAza darzaka yaMtra dvArA nirNaya karIne saMzodhana (sudhAro) karavo Avazyaka che. AgamomAM sadA nakSatronA tArAonI vAstavika saMkhyA temaja ekavAkyatA hovI te enI prAmANikatAnuM mULa che. (bAkI TippaNa pA.naM. 222 upara) ke che Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 loka prajJapti tirmaka loka : nakSatronA tArAonI saMkhyA sUtra 1164 (TippaNa pA.naM. 221thI cAlu) nakSatronA tArAkrama sthAnAMga sthAna (ca) sUtra 227 227 473 vivaraNa abhijitunA 3 tArAo. zravaNanA 3 tArAo dhaniSThAnA 3 tArAo 110 110 pUrvAbhAdrapadanA 2 tArA uttarAbhAdrapadanA 2 tArA nanowanNonWEWEnw wowoww = = o o o o ja ja o o 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 227 227 pa39 473 227 55 473 227 539 589 110 110 473 azvinInA 3 tArA bharaNInA 3 tArA kRttikAnA 6 tArA rahiNInA 5 tArA mRgazirAnA 3 tArA Adrano 1 tAro punarvasunA 5 tArA puSyanA 3 tArA AzleSAnA 6 tArA maghAnA 7 tArA pUrvAphAlganInA 2 tArA uttarAphAlganInA 2 tArA hastanA 5 tArA citrAno 1 tAro svAtIno 1 tAro vizAkhAnA 5 tArA anurAdhAnA 4 tArA jyeSThAnA 3 tArA 55. 55 473 386 227 0. 386 o = 386 481 pUrvASADhAnA 4 tArA uttarASADhAnA 4 tArA tAraka graha che. (cha) A nakSatronA tArAo samavAyAMga sama. na ja che 5 je che ? ? ja ba ha ra ra ra vivaraNa abhijitunA 3 tArA zravaNanA 3 tArA dhaniSThAnA 5 tArA zatabhiSaphanA 100 tArA pUrvAbhAdrapadanA 2 tArA uttarAbhAdrapadanA 2 tArA revatInA 32 tArA azvinInA 3 tArA bharaNInA 3 tArA (bAkI TippaNa pAnA naM. 223 upara) 5 ) - w bh bh 7 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1164 tiryapha loka : nakSatronA tArAonI saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 223 che ? 5 ja ne ? za za ) ' " cha cha ja ) >> ra ja ra na ra ra na 4 >> ra ra >> 0 0 >> S S 0 che (TippaNa pAnA naM. 222thI cAlu) kRttikAnA 6 tArA rohiNInA 5 tArA mRgazirAnA 3 tArA Adrano 1 tAro punarvasunA pa tArA puSyanA 3 tArA AzleSAnA 6 tArA maghAnA 7 tArA pUrvAphAlganInA 2 tArA uttarAphAlganInA 2 tArA hastanA 5 tArA citrAno 1 tAro svAti 1 tAro vizAkhAnA 5 tArA anurAdhAnA 4 tArA jeSThAnA 6 tArA mULanA 11 tArA pUrvASADhAnA 4 tArA uttarASADhAnA 4 tArA revatIthI jyeSThA sudhI 98 tArA sarvopari tArAnI UMcAI 31 112 sarvopari tArAnI UMcAI (ja) muhUrta cintAmaNI muharta cintAmaNI surya prajJapti sUrya prajJapti nakSatra nAma nakSatra-tArA saMkhyA nakSatra nAma nakSatra-tArA saMkhyA 1. avinI 3 tArA, 1. abhijituM 3 tArA 2. bharaNI 3 tArA 2. zravaNa 3 tArA kRttikA ke tArA dhaniSThA 6 tArA rohiNI 5 tArA zatabhiSeka 5 tArA mRgazirA 3 tArA pa. pUrvAbhAdrapada 3 tArA 1 tArA uttarAbhAdrapada 1 tArA punarvasu 4 tArA revatI 5 tArA puSya 3 tArA 8. azvinI 3 tArA 9. AzleSA 5 tArA 9. bharaNI 6 tArA 10. maghA 5 tArA 10. kRttikA 7 tArA 11. pUrvAphAlyunI 2 tArA 11. rohiNI 2 tArA 12. uttarAphAlganI 2 tArA 12. mRgazirA 2 tArA 13. hasta 5 tArA 13. Adra 5 tArA 14. citrA 1 tArA 14. punarvasu 1 tArA 15. svAtI 1 tArA 15. puSya 1 tArA 16. vizAkhA 4 tArA 16. AzleSA 5 tArA (bAkI TippaNa pAnA naM. 224 upara) ? che che 4 5 saM Adra dhuM che che $ 0 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 loka prApti NakvattANaM dArAI--- 1165. pa. tA kahaM te joisassa dArA ? Ahie tti vaejjA / u. tattha khalu imAo paMca paDivattIo paNNattAo, tuM nahA- tatthege evamAhaMsu- 1. tA kattiyAdIyA satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, ege evamAhaMsu / ege puNa evamAhaMsu- 2. tA mahAdIyA satta NakkhattA pubvadAriyA paNNattA, ege evamAhaMsu, ege puNa evamAhaMsu- 3. tA dhaNiTThAdIyA satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, ege evamAhaMsu, ege puNa evamAhaMsu- 4. tA assiNIyAdIyA satta NakkhattA puvvadAriyA vaLatA, ne mAnuM, ege puNa evamAhaMsu -- 5. tA bharaNIyAdIyA satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, ege evamAhaMsu, tiryak loka : nakSatronA dvAra nakSatronA dvAra : 1165. pra. jyotipkonA (dizA) dvAra kevI rIte kahevAmAM AvyA che? kaho. u. A saMbaMdhamAM pAMca mAnyatAo kahevAmAM AvI che, jemake - chu. tatya nuM ne te vamAtaMtu--- (ka) tA kattiyAdIyA satta NakkhattA puvvadAriyA paLatA, te vamAhatu, tuM bahA- (TippaNa pAnA naM. 223thI cAlu) 17. anurAdhA 18. 19, mULa 20. pUrvASADhA 21. uttarASADhA 22. abhijit 23. zravaNa 24. dhaniSThA 25. zaki 26. pUrvAbhAdrapada 27. uttarAbhAdrapada 28. vatI 4 tArA 3 tArA 11 tArA 2 tArA 2 tArA 3 tArA 3 tArA 4 tArA 100 tArA 2 tArA 2 tArA 32 tArA emAMthI eka mAnyatA A pramANe che - (1) kRttikA vagere sAta nakSatra pUrva dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che. eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama kahe che (2) maghA vagere sAta nakSatra pUrva dizAnA hAravALA kahevAmAM AvyA che. eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama kare che (3) dhaniSThA Adi sAta nakSatra pUrva dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che. eka (anya) mAnyatAvALA vaLI Ama kahe che. (4) azvinI vagere sAta nakSatra pUrva dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che. eka (anya)mAnyatAvALA vaLI Ama kahe che(5) bharaNI vagere sAta nakSatra pUrva-dizAnA hAravALA kahevAmAM AvyA che. 1. emAMthI je A pramANe kahe che (ka) kRttikA Adi sAta nakSatra pUrva dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che. te A pramANe kahe che, jemake 17. mA 18. pUrvAphAlgunI 19. uttarAphAlgunI 20. hasta 21. citrA 22. svAtI 23. vizAkhA sUtra 1165 24. anurAdhA 25. jeThA 26. mULa 27. pUrvASADhA 28. uttarASADhA 5 tArA 3 tArA 1 tArA 4 tArA 4 tArA 3 tArA 3 tArA 5 tArA 7 tArA 2 tArA 2 tArA 32 tArA Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1165 tirmaka loka : nakSatronA dvAra gaNitAnuyoga bhA.-2 225 2. variyA, 2. rohif, rU. saMDA, 4. mA, (1) kRttikA, (2) rohiNI, (3) mRgazira, 6. punavasu, 6. puso, 7. siksesaTI (4)Adra, (5)punarvasu,(6)puSya,(7)AzleSA. (kha) mahAdIyA sattaNakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA, (kha) maghA vagere sAta nakSatra dakSiNa dizAnA taM jahA dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake2. mahA, 2. puvAsA, rU. 3ttarANaII, (1)maghA,(2)pUrvAphAlganI,(3)uttarAphAlganI, 4. datya 6. cittA, .sA, 7. visA | (4)hasta,(5)citrA,(6)svAti,(7)vizAkhA. (ga) aNurAdhAdIyA satta NakkhattA pacchimadAriyA (ga) anurAdhA vagere sAta nakSatra pazcima dizAnA paNNattA, taM jahA dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake - 6. anurAdhA, 2. neTTA, rU. mUcho, 4. puvAsAtI, (1) anurAdhA, (2) jyeSThA, (3) mULa, 5. uttarAsAtA, 6. mamI, 7. savaLo ! (4)pUrvASADhA,(5)uttarASADhA,(6)abhijita, (7) zravaNa, (gha) dhaNivAdIyAsattaNakkhattA uttaradAriyApaNNattA, (gha) dhaniSThA vagere sAta nakSatra uttara dizAnA dvAravALA taM jahA kahevAmAM AvyA che, jemake - 2. ghATTA, 2. sattafmasA, rU. vApavA , (1)dhaniSThA,(2)zatabhiSapha, (3)pUrvAbhAdrapada, 4. 3rApodravayA, 5. revA, 6. malsi, (4)uttarAbhAdrapada,(5)revatI, (6)avinI, 7. marA (7) bharaNI. 2. tatya ja ne te vAsu-- 2. emAMthI jeo A pramANe kahe che - (ka) tA mahAdIyA sattaNakkhattA puvvadAriyA paNNattA (ka) maghA vagere sAta nakSatra pUrva dizAnA dvAravALA te ghavamAhaMsu, taM nahIM-- kahevAmAM AvyA che, te A pramANe che, jemake2. mahA, 2. puvA*guja, rU. uttara guft, (1)maghA,(2)pUrvAphAlganI,(3)uttarAphAlganI, 4. hatyo, 5. cittA, 6. sAtI, 7. visAEURT I (4) hasta, (5) citrA, (6) svAti, (7) vizAkhA. (kha) aNurAdhAdIyA satta NakkhattA dAhiNadAriyA (kha) anurAdhA vagere sAta nakSatra dakSiNa dizAnA pattA, te nahIM-- dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake2. madhurAdhA, 2. ne, rU. mU, 4. puvAsADhA, (1) anurAdhA, (2) jayeSThA, (3) mULa, 6. uttarAsAdA, 6. Ama, 7. savane . (4)pUrvASADhA, (5)uttarASADhA, (6)abhijita, (7) zravaNa. (ga) dhaNiTThAdIyA satta NakkhattA pacchimadAriyA (ga) dhaniSThA vagere sAta nakSatra pazcima dizAnA pattA, taM nahIM-- dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake - (ka) kattiyAIyA satta NakkhattA puvvadAriyA paNNattA, (kha) mahAIyA satta NakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA, (T) anurAdA satta vattA kavaravAriyA pUUIT, dhafTTAtha satta vattA uttarAriyA paUITI - sama. sa. 7, su. 8-12 e samavAyAMga sUtranA je sUtra ahIM ApavAmAM AvyA che te anya mAnyatAnA sUcaka che. paraMtu e sUtromAM evuM koI vAkya nathI ke jenAthI sAmAnya vAcaka A sUtrone anya mAnyatAnA jANI zake. to paNa jainAgamomAM nakSatra maMDaLanuM prathama nakSatra abhijitu che ane aMtima nakSatra uttarASADhA che, e sivAya bhinna bhinna kALomAM parivartita nakSatra maMDaLonA bhinna-bhinna kramono parijJAna AgamonA svAdhyAya vagara kevI rIte zakya bane ? Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 loka prajJapti 2. dhaLikA, 2. satamisayA, rU. purvyApodavayA, 4. uttarAodhruvayA, buM. revarDa, 6. skrinti, 7. bharI / tiryak loka : nakSatronA dvAra (gha) kattiyAdIyA satta NakkhattA uttaradAriyA paNNattA, teM nahA- 2. 2. kRttiyA, ra. rohiLI, rU. saMALA, 4. addA, 6. muLavatu, 6. puo, 7. asse / 3. tattha NaM je te evamAhaMsu- (ka) tA dhaNiTThAdIyA satta NakkhattA puvvadAriyA vaLattA, te vamAhaMtu, te nahA 2. dhaLikA, 2. satamisayA, rU. puvvApodbhavayA, 4. uttarAodavayA, dh. revarDa, 6. asmiLI, 7. bharaLI, (kha) kattiyAdIyA satta NakkhattA dAhiNadAriyA vaLattA, taM nahA- chu. RttiyA, 2. rohiI, rU. saMALA 4. avA, 6. gujavatu, 6. jusso, 7. gakSettA, (ga) mahAdIyA satta NakkhattA pacchimadAriyA paNNattA, tuM nahIM- . mahA, 2. yuvAmuLI, rU. uttarALuLI, 4. hatyo, 6. cittA, 6. sArUM, 7. visAhA, (gha) aNurAdhAdIyA satta NakkhattA uttaradAriyA vaLattA, taM nahIM- chu. anurAhA, 2. neTTA, rU. mUtro, 4. puvAsADhA, (. uttarAbhAdA, 6. amIcI, 7. savaLo, 4. tatva chUM ne te vamAhaMdu- (ka) tA assiNI AdIyA satta NakkhattA puvvadAriyA vaLattA, te vamAhaMtu, teM nahA- 2. siLI, 2. marI, rU. RttiyA, 4. rohiLI, 6. saMALA, 6. aA, 7. puttu, (kha) pussAdIyA satta NakkhattA dAhiNadAriyA paNNattA, tuM nahIM- For Private sUtra 1165 (1)dhaniSThA,(2)zatabhiSak, (3)pUrvAbhAdrapada, (4)uttarAbhAdrapada, (5)revatI,(6)azvinI, (7)bharaNI. (5) kRttikA Adi sAta nakSatra uttara dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake - (1) kRttikA, (2) rohiNI, (3) mRgazira, (4)ArdrA, (5)punarvasu, (6)puSya,(7)AzleSA. 3. emAM jeo A pramANe kahe che - (ka) dhaniSThA Adi sAta nakSatra pUrva dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che, e A pramANe che, jemake - (1)dhaniSThA,(2)zatabhiSak, (3)pUrvAbhAdrapada, (4)uttarAbhAdrapada, (5)revatI, (6)azvinI, (7)bharaNI. (kha) kRttikA vagere sAta nakSatra dakSiNa dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake - (1) kRttikA, (2) rohiNI, (3) mRgazira, (4)ArdrA,(5)punarvasu,(6)puSya,(7)AzleSA. (ga) maghA vagere sAta nakSatra pazcima dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake - (1)maghA,(2)pUrvAphAlgunI, (3)uttarAphAlgunI, (4)hasta,(5)citrA,(6)svAti,(7)vizAkhA, (gha) anurAdhA vagere sAta nakSatra uttara dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake - (1) anurAdhA, (2) jyeSThA, (3) mULa, (4) pUrvASADhA, (5) uttarASADhA, (6) abhijit, (7) zravaNa. 4. emAM je A pramANe kahe che - (ka) azvinI vagere sAta nakSatra pUrva dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che. e A pramANe che, jemake(1) azvinI, (2) bharaNI, (3) kRttikA, (4) rohiNI, (5) mRgazira, (6) ArdrA, (7) punarvasu. (kha) puSyAdi sAta nakSatra dakSiNa dizAnA dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake - Personal Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1165 tiryapha loka : nakSatronA dvArA gaNitAnuyoga bhA.-2 227 6.gussA, 2. asesa, rU.mahA, 4.puvAWIf, (1) puSya, (2) AzleSA, (3) maghA, 6. uttara , 6. hatya, 7, pittA | (4) pUrvAphAlganI, (5) uttarAphAlganI, (6) hasta, (7) citrA. (ga) sAiyAiyAsattaNakkhattApacchimadAriyApaNNattA, (ga) svAti vagere sAta nakSatra pazcima dizAnA taM jahA dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake2. sAtI, 2. visA, rU. majurA , 4. neTTA (1) svAti, (2) vizAkhA, (3) anurAdhA, 6. mUtro, 6. puvAsADhA, 7. uttarAsADhA | (4) jyeSThA, (5) mULa, (6) pUrvASADhA, (7) uttarASADhA. (gha) abhiiyAdiyA satta NakkhattA uttaradAriyA (gha) abhijitu vagere sAta nakSatra uttara dizAnA quttA , taM nahIM-- dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake2.fma, 2.savaLo, rU.fmTTA, 4. samasayA, (1) abhijita, (2) zravaNa, (3) dhaniSThA, 6. pumadavayA, 6. sattaramavayA, 7. reva ! (4) zatabhipaka, (5) pUrvAbhAdrapada (6) uttarAbhAdrapada, (7) revatI. 6. tatya ja ne te vAhaMku-- 5. emAMthI jeo A pramANe kahe che(k) tA bharaNiyAdIyA satta NakkhattA puvadAriyA (ka) bharaNI vagere sAta nakSatra pUrvadizAnA kAravALA paNNattA, te evamAhaMsu, taM jahA-- kahevAmAM AvyA che. te A pramANe che, jemake2. marI, 2. riyA, rU. rohift, 4. saMDALA, (1) bharaNI, (2) kRttikA, (3) rohiNI, 6. ga, 6. puNavatu, 7. puso ! (4) mRgazira, (5) Adra, (6) punarvasu, (7) puSya. (kha) assesAdIyA satta NakkhattA dAhiNadAriyA () AzleSA vagere sAta nakSatra dakSiNa dizAnA pattA , te nahIM-- dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake2. asesA, 2. mahA, rU. puvAWITLA, (1)AzleSA, (2)maghA, (3)pUrvAphAlganI, 4. uttara guja, 6. hatyo, 6. cittA, 7. saT (4) uttarAphAlganI, (5) hasta, (6) citrA, (7) svAti. (ga) visAhAdIyA satta NakkhattA pacchimadAriyA (ga) vizAkhA vagere sAta nakSatra pazcima dizAnA TWITT, nahIM-- dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake2. visAhA, 2. majurAhI, rU. ne, 4. mUtro, (1) vizAkhA, (2) anurAdhA, (3) jyeSThA, 6. puvAsADhA, 6. uttarAsaTDhaI, 7, amo (4) mULa, (5) pUrvASADhA, (6) uttarASADhA, (7) abhijituM. (gha) savaNAdIyA sattaNakkhattA uttaradAriyA paNNattA, (gha) zravaNa vagare sAta nakSatra uttaradizAnA dhAravALA taM jahA kahevAmAM AvyA che, jemake - 1. sava 2. ghafTTa, rU. satafmasayA, (1) zravaNa, (2) dhaniSThA, (3) zatabhiSapha, 4. juvAdRvA, 6.3ttarApovA , 6. revaDuM, (4) pUrvAbhAdrapada, (5) uttarAbhAdrapada, 7. sit (6) revatI, (7) azvinI. vayaM puNa evaM vayAmo-- ame vaLI A pramANe kahIe chIe - (ka)tA abhIIyAdIyA satta NakhattA puvvadAriyA (ka) abhijit vagere sAta nakSatra pUrva dizAnA TvWWttA, taM nahIM-- dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake - Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 loka prajJapti tiryapha loka : nakSatronA kula, upakula ane kulIpakula sUtra 1166 2.fma, 2. savaLo, rU. dhafTTA, 4. samasayA, (1) abhijitu, (2) zravaNa, (3) dhaniSThA, 5. putrApovA , 6.3ttarApodravayA, 7. reva (4) zatabhiSaka, (5) pUrvAbhAdrapada, (6) uttarAbhAdrapada, (7) revatI. (kha) assiNIAdIyA satta NakkhattA dAhiNadAriyA (kha) azvinI vagere sAta nakSatra dakSiNa dizAnA 100/ttA, te nahIM-- dvAravALA kahevAmAM AvyA che, jemake2. malsi, 2. marA , rU. #ttiyA, (1) azvinI, (2) bharaNI, (3) kRttikA, 4. dif, 6. saMDALA, 6. dA, 7. putrasu, (4) rohiNI, (5) mRgazira, (6) Adra, (7) punarvasu. (ga) pussAdIyA satta NakkhattA pacchimadAriyA (ga) puSya vagere sAta nakSatra pazcima dizAnA dvAravALA paJUttA, te nahIM-- kahevAmAM AvyA che, jemake2. puro, 2. aselA, rU.mada, 4. putraHILI, (1) puSya, (2) AzleSA, (3) maghA, 6. 3ttarAWITLa, 6. tya, 7. cittA | (4) pUrvAphAlganI, (5) uttarAphAlganI, (6) hasta, (7) citrA. (gha) sAiAdIyAsattaNakkhattA uttaradAriyApaNNattA, (gha) svAti vagere sAta nakSatra uttara-dizAnA dvAravALA taM nahIM-- kahevAmAM AvyA che, jemake - 2. sA, 2. visAhI, rU. mathurA, 4. neTTA, (1) svAti, (2) vizAkhA, (3) anurAdhA, 5. mUtro, 6. puvAsADhA, 7. 3ttarasatA ? (4) jyeSThA, (5) mULa, (6) pUrvASADhA, (7) uttarASADhA. -- jUriya. 5. 20, pAdu. 26, su. 11 NakkhattANaM kulovakulAI-- nakSatronA kula, upakula vagere : 226 6. 5. tA daM te zu ('vatrA, sutrovahu') ? 1166. pra. (nakSatronA) kula (upakula ane kulIpakula) kyA Ahie tti vejjaa| prakAre che? kaho. u. tattha khalu ime bArasa kulA, bArasa uvakulA, u. (aThThAvIsa nakSatromAM) bAra kula saMjJaka nakSatra, cattAri kulovakulA pnnnnttaa| bAra upakula saMjJaka nakSatra ane cAra kulIpakula saMjJaka nakSatra che. bArasakulA paNNattA, taM jahA bAra kula (saMjJaka nakSatra) kahevAmAM AvyA che, jemake - 1. () TAi . 7, mu. 186mAM nakSatronA je dvArA kahevAmAM AvyA che te svamAnyatAnA sUcaka che. (g) vandra. . 20, su. 16 sUryaprajJaptimAM prastuta praznasUtra khaMDita che, eTale ke koSTakanA aMtargata "phavA , trIvA " aMkita karIne tene pUruM karyuM che. jambudvIpa prajJapti vakSa. 7, sUtra 161 mAM A praznasUtra A pramANe che - 1. vi of aMte! hara? ti 3vI ? ti vahunA puvUT I? goyamA ! bArasakulA, bArasa uvakulA, cattAri kulovakulA pnnnnttaa| bAkIno pATha sUryaprajJaptinI samAna che, paraMtu jaMbUDhIpaprajJaptinA A praznottara sUtramAM bArakulanakSatronA nAmo pachI kulAdinA lakSaNonI sUcaka eka gAthA ApavAmAM AvI che. je sUryaprajJaptinI TIkAmAMthI uddhata che ane e gAthA prastuta saMkalanamAM udhUta karI che. jaMbUdvIpa prajJaptinA saMkalanakartAe jo A gAthA sUtranA AraMbhamAM ke aMtamAM ApelI hota to vadhu sAruM hatuM. Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1167 tiryapha loka : bAra pUrNimAomAM kulAdi nakSatra yoga saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 229 1. dhaNiTThA kulaM, 2. uttarA bhaddavayAkulaM, 3. (1) dhani , (2) uttarAbhAdrapadusa, (3) assiNIkulaM, 4. kattiyAkulaM, 5.migasirakulaM, mazvinAdara, (4) ittiAisa, (5)bhRgasirAsa, 6. pussAkulaM, 7. mahAkulaM, 8. uttarAphagguNI (G)puSyapurA, (7)maghAta, (8)utt| gunI kulaM, 9. cittAkulaM, 10. visAhAkulaM, dusa, (8) citrAmukha, (10) vimAdA, 11. mUlAkulaM, 12. uttarAsADhAkulaM / ' (11) bhUgara, (12) uttarASADhA. bArasa uvakulA paNNattA, taM jahA pAra 758 (saMza nakSatra) cha, bha3 - 1. savaNo uvakulaM, 2. puvApoTThavayA uvakulaM, (1)zrA64, (2)pUrvAbhAdrapa6 upamukha, 3. revaI uvakulaM, 4. bharaNI uvakulaM, (3) revatI 59sa, (4) ma25 upamusa, 5. rohiNI uvakulaM, 6. puNabvasu uvakulaM, (5) rohita , () punarvasu upamusa, 7. assesA uvakulaM, 8. puvvAphagguNI uvakulaM, (7)mAzloSA 59sa, (8)pUzizunA 6548, 9. hattho uvakulaM, 10. sAtI uvakulaM, (8)sta upasa, (10) svAti musa, 11. jeTThA uvakulaM, 12. puvvAsADhA uvakulaM / (11)zye 75, (12)pUrvASADha659la. cattAri kulovakulA paNNattA, taM jahA yAra kho5 pusa (saMza nakSatra), sebha - 1. abhiyI kulovakulaM, 2.satabhisayA kulovakulaM, (1) mamiti mukhopabhuta, (2) zatabhiSa 3. addA kulovakulaM, 4. aNurAhA kulovkulaa| sopasa, (3)mA Topasa, (4)anurAdhA -- sUriya. pA. 10, pAhu. 5, su. 37 musopasa. duvAlasAsu puNNamAsiNIsu kulAi-Nakkhatta-jogasaMkhA - bhAra pUrNimAmImA nakSatrInI yogasaMdhyA: 1167. 1. pa. tA sAviTThiNNaM puNNimaM kiM kulaM joei, 1167. (1) pra. zrI limAsa yA isa saMzaya nakSatra uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? . yoga kare che? upakula saMjJaka nakSatra yoga kare che? kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? u. tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, 7. kula saMza nakSatra yoga 72cha,6pasa kulovakulaM vA joei| saMjJaka nakSatra yoga kare che ane kulIpakula saMjJaka nakSatra yoga kare che. 1. kulaM joemANe dhaNiTThA Nakkhatte joei| (1) saMza nakSatra yoga3to (mAthI) dhaniSThA nakSatrayoga kare che. 2. uvakulaM joemANe savaNe Nakkhatte joei / (2)64 saMzajanakSatrayogajareto(samAMthI) zravaNa nakSatra yoga kare che. 3. kulovakulaMjoemANe abhiI Nakkhatte joei| (3) sopatasaM nakSatrayogato(mAthI) abhijit nakSatra yoga kare che. sAviTThiNNaM puNNimaM kulaM vA joei, uvakulaM A pramANe zrAvaNI pUrNimAe kula saMjJaka vA joei, kulovakulaM vA joei / nakSatrayoga kare che. upakulasaMjJakanakSatrayoga karecheaneklopaklasaMjJakanakSatrayoga kare che. kuleNa vA, uvakuleNa vA, kulovakuleNavA juttA kula saMjJaka, upakula saMjJaka ane kulIpakula sAviTThI puNNimA juttetti vattavvaM siyaa| saMjJaka nakSatramAMthI koI eka nakSatrano zrAvaNI pUrNimAe yoga thavAnA kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. gAhA - mAsANaM pariNAmA, hotikulA, uvkulaauhetttthimgaa| hoti puNa kulovakulA, abhiyI-sayabhisaya-adda-aNurAhA / / kiM kulAdinAM lakSaNaM? __- jaMbu. vakkha. 7, su. 194 "ucyate-mAsAnAM pariNAmAni-parisamApakAni bhavanti kulAni ko arthaH ? iha yairnakSatraiH prAyo mAsAnAM parisamAptayaH upajAyante mAsasadRza nAmAni ca tAni nakSatrANi kulAnIti prsiddhaani"| kulAnAmadhastanAni nakSatrANi zravaNAdIni upakulAni, kulAnAM samIpamupakulam tatra vartante yAni nakSatrANi taanyupcaaraadupkulaani"| "yAni kulAnAmupakulAnAM cAdhastAni tAni kulopakulAni" / - jambu. ttiikaa| 2. canda. pA.10, su. 37 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 loka prajJapti . tiryak loka : bAra pUrNimAomAM kulAdi nakSatra yoga saMkhyA (2) pra. 2. pa. tA poTThavaiNNaM puNNimaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? 3. tA purjA vA khoDu, savanuM vA no, kulovakulaM vA joei / 1. kulaM joemANe uttarApoTThavayA Nakkhatte joei 2. uvakulaM joemANe puvvApoTThavayA Nakkhatte no 3. kulovakulaM joemANe satabhisayA Nakkhatte noputtva / poTThavaiNNaM puNNimaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, kulovakulaM vA joei / ' kuvA, uvakuleNa vA kulovakuleNa vA juttA puTThavayA puNNimA juttetti vattavvaM siyA / 3. pa. tA AsoiNNaM puNNamaM kiM kulaM joei, uvakulaM joeiM ? kulovakulaM joei ? u. tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no labhai kulovakulaM / 1. kulaM joemANe assiNI Nakkhatte joei / 2. uvakulaM joemANe revaI Nakkhatte joei / AsoiNNaM puNNamaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei / kuleNa vA, uvakuleNa vA juttA AsoiNNaM maMjutte tti vattavaM siyA / sUtra 1167 bhAdrapadI pUrNimAe kyA kula saMjJaka nakSatra yoga kare che, upakula saMjJaka nakSatra yoga kare che, kulopakula saMjJaka nakSatra yoga kare che? u. kula saMjJaka nakSatra yoga kare che, upakula saMjJaka nakSatra yoga kare che ane kulopakula saMjJaka nakSatra paNa yoga kare che. (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) uttarAbhAdrapada nakSatra yoga kare che. (2) upakulasaMjJakanakSatra yoga kare to(emAMthI) pUrvAbhAdrapada nakSatra yoga kare che. (3)kulokula saMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) zatabhiSak nakSatra yoga kare che. A pramANe bhAdrapadI pUrNimAe kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane kulopakula saMjJaka nakSatra yoga kare che. kula saMjJaka, upalasaMjJaka ane phlopalasaMjJaka nakSatramAMthI koI eka nakSatrano bhAdrapadI pUrNimAeyoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAmAM Ave che. (3) pra. Aso pUrNimAe kyA kulasaMjJakanakSatrayoga kare che, upakulasaMjJaka nakSatrayoga kare che, kulopakula saMjJaka nakSatra yAga kare che ? u. kulasaMjJaka nakSatrayoga kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatrayoga nathI karato. (1)kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) azvinI nakSatrayoga kare che. (2) upakulasaMjJaka nakSatrayoga kareto(emAMthI) revatI nakSatrayoga kare che. A prakAre Aso pUrNimAe kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane upakulasaMjJaka nakSatrayoga kare che. kulasaMjJaka ane upakulasaMjJaka nakSatramAMthI koI eka nakSatra Aso pUrNimAe yoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. zeSamapi sUtraM nigamanIyaM evaM neyavvAo - jAba- AsADhI - puNNimaM jutteti vattavvaM siyA, NavaraM pauSI paurNamAsI, jyeSThAmulIM ca paurNamAsI kulopakulamapi yunakti, avazeSAsU ca paurNamAsISu kulopakulanAstIti paribhAvya vaktavyAH / sUrya. TIja www.jainel|brary.org - Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1167 tiryapha loka : bAra pUrNimAomAM kulAdi nakSatra yoga gaNitAnuyoga bhA.-2 231 4. pa. tA kattiiNNaM puNNimaM kiM kulaM joei, (4) pra. kArtika pUrNimAe kyA kula saMjJaka nakSatra uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? yoga kare che, upakula saMjJaka nakSatra yoga kare che, kulopakula saMjJaka nakSatra yoga kare che? u. tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no u. kula saMjJakanakSatrayoga kare che, upakulasaMjJaka labhai kulovakulaM / nakSatra yoga kare che, paraMtu kulopakula saMjJaka nakSatra yoga nathI karato. 1. kulaM joemANe kattiA Nakkhatte joei / (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to emAMthI) kRttikA nakSatra yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe bharaNI Nakkhatte joei| (2) upakulasaMjJaka nakSatrayoga kare to (emAMthI) bharaNI nakSatra yoga kare che. kattiiNNaM puNNimaM kuleNa vA joei, A pramANe kArtikI pUrNimAekulasaMjJakanakSatra uvakuleNa vA joei / yogakare cheaneupakulasaMjJakanakSatrayoga kare che. kuleNa vA, uvakuleNa vA juttA kattiiNNaM kula saMjJaka ane upakulasaMjJaka nakSatramAMthI puNNimaM jutte tti vattavvaM siyaa| koI eka nakSatrano kArtikI pUrNimAe yoga thavAne kAraNe te enakSatrathI yukta kahevAya che. 5. pa. tA mAgasirI puNNimaM kiM kulaM joei, (5) pra. mAgazirI pUrNimAe kyAM kulasaMjJaka nakSatra uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? yoga kare che. upakalasaMjJaka nakSatra yoga kare che, kulIpakula saMjJaka nakSatra yoga kare che? u. tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no u. kulasaMjJaka nakSatrayoga kare che ane labhai kulovakulaM / upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che paraMtu kulopakula saMjJaka nakSatra yoga nathI karato. 1. kulaM joemANe maggasiraM Nakkhatte joei| (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) mRgazira nakSatramAM yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe rohiNI Nakkhatte joedd| (2) upakulasaMjJakanakSatrayoga kare to(emAMthI) rohiNI nakSatramAM yoga kare che. mAgasirI puNNimaM kulaM vA joei, uvakulaM A pramANe mAgazirI pUrNimAe kulasaMjJaka vA no hu aa nakSatra yoga kare che ane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kuleNa vA, uvakuleNa vA juttA mAgasirI kulasaMjJaka ane upakulasaMjJaka nakSatramAMthI puNNimaM jutte tti vattavvaM siyA / koI eka nakSatrano mAgazirI pUrNimAe yoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. 6. pa. tA posiNNaM puNNimaM kiM kulaMjoei, uvakulaM (6) pra. poSI pUrNimAe kyA kulasaMjJaka nakSatra __ joei, kulovakulaM joei ? yoga kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ? u. tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, u. kulasaMjJaka nakSatrayoga kare che, upakulasaMjJaka kulovakulaM vA joei / nakSatra yoga kare che ane kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 loka prajJapti tiryapha loka : bAra pUrNimAomAM kulAdi nakSatronA yoga sUtra 1167 6. zu nomAne puse nazvare noddA (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to emAMthI) puSya nakSatramAM yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe puNavvasU Nakkhatte joei| (2) upakulasaMjJakanakSatra yoga kare to (emAMthI) punarvasu nakSatramAM yoga kare che. 3. kulovakulaM joemANe addA Nakkhatte joei| (3) kulIpakulasaMjJaka nakSatra yoga kare to Adra nakSatramAM yoga kare che. posiNNaM puNNimaM kulaM vA joei, uvakulaM A pramANe poSI pUrNimAe kulasaMjJaka vA joei, kulovakulaM vA joei| nakSatra yoga kare che. upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane kalopakulasaMjJaka nakSatra paNa yoga kare che. kuleNa vA, uvakuleNa vA, kulovakuleNa vA juttA kulasaMjJaka nakSatra, upakulasaMjJaka nakSatra ane posiNNaM puNimaM juttetti vattavvaM siyaa| kulopakulasaMjJaka nakSatramAMthI koI eka nakSatrano poSI pUrNimA e yoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. 7. pa. tAmAhiNNaM puNNimaM kiM kulaMjoei, uvakulaM (7) pra. mAghI pUrNimAe kyAkulasaMjJakanakSatrayoga joei, kulovakulaM joei ? kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ? u. tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no kulasaMjJakanakSatra yoga kare che. upakulasaMjJaka labhai kulovakulaM / nakSatra yoga kare che paNa kulIpakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. 1. kulaM joemANe mahA Nakkhatte joei / (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) maghA nakSatramAM yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe assesA Nakkhatte joei / (2) upakulasaMjJakanakSatrayoga kare to emAMthI) AzleSA nakSatramAM yoga kare che. mAhiNNaM puNNimaMkuleNa vAjoei, uvakuleNa A pramANe mAghI pUrNimAe kulasaMjJaka vA joei| nakSatra yoga kare che ane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kuleNa vA, uvakuleNa vA juttA mAhiNNaM kulasaMjJaka nakSatra ane upakulasaMjJaka puNNimaM juttetti vattavvaM siyaa| nakSatramAMthI koIpaNa eka nakSatrano mAghI pUrNimAe yoga thavAne kAraNe te enakSatrathI yukta kahevAya che. 8. pa. tA phagguNINaM puNNimaM kiM kulaM joei, (8) pra. phAlganI pUrNimAe kyA kulasaMjJaka nakSatra uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? yoga kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, kulIpakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? u. tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane labhai kulovkulN| upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che paNa kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1167 tiya loka : bAra pUrNimAomAM kulAdi nakSatra yoga gaNitAnuyoga bhA.-2 233 1. kulaM joemANe uttarAphagguNI Nakkhatte joei| (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) uttarAphAlyunI nakSatra yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe puvAphagguNI Nakkhatte (2) upakulasaMjJaka nakSatrayoga kare to(emAMthI) nopaDA pUrvAphAlyunI nakSatra yoga kare che. phagguNINaM puNNimaM kuleNa vA joei, A pramANe phAlyunI pUrNimAe kulasaMjJaka uvakuleNa vA joei| nakSatra ane upakulasaMjJaka nakSatrayoga kare che. kuleNa vA uvakuleNa vA juttA phagguNINaM kulasaMjJaka nakSatra ane upakulasaMjJaka puNNimaM juttetti vattavvaM siyaa| nakSatramAMthI koI eka nakSatrano phAlyunI pUrNimAe yoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. 9. pa. tA cittiNNaM puNNimaM kiM kulaM joei, (9) pra. caitrI pUrNimAe kyA kulasaMjJaka nakSatra yoga uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? u. tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no u. kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane upakulalbhi kulovakulaM / saMjJaka nakSatra yoga kare che. paraMtu kulopa kulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. 1. kulaM joemANe cittA Nakkhatte joei| (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) citrA nakSatra yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe hattha Nakkhatte joei / (2) upakulasaMjJakanakSatrayoga kare to(emAMthI) hasta nakSatra yoga kare che. cittiNNaM puNNimaM kuleNa vA joei, A pramANe caitrI pUrNimAe kulasaMjJakanakSatra uvakuleNa vA joei| ane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kuleNa vA, uvakuleNa vA juttA cittiNNaM kulasaMjJakanakSatra aneupakulasaMjJakanakSatramAMthI puNNimaM juttetti vattavvaM siyaa| koI eka nakSatrano caitrI pUrNimAe yoga thavAne kAraNe te e nakSatrayukta kahevAya che. 10.pa. tA visAhiNNaM puNNimaM kiM kulaM joei, (10) pra. vaizAkhI pUrNimAe kyA kulasaMjJaka nakSatra uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? yoga kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, kulIpakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? u. tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no u. kulasaMjJaka nakSatrayoga kare che, upakulasaMjJaka labhai kulovakulaM / nakSatra yoga kare che, paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. 1. kulaM joemANe visAhA Nakkhatte joei / (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to emAMthI) vizAkhA nakSatra yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe sAtI Nakkhatte joei / (2) upakulasaMjJakanakSatra yoga kare to emAMthI) svAti nakSatra yoga kare che. Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 loka prajJapti tiryak loka : bAra pUrNimAomAM kulAdi nakSatra yoga visAhiNNaM puSNimaM kuleNa vA joei, uvakuleNa vA joei / kuleNa vA, uvakuleNa vA juttA visAhiNaM puNNamaM jutte tti vattavvaM siyA / 11. pa. tA jeTThA - mUliNNaM puNNimaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? 3. tA kutyuM nA noka, varjA vA no, kulovakulaM vA joei, 1. kulaM joemANe mUle Nakkhatte joei, 2. uvakulaM joemANe jeTThA Nakkhatte joei, 3. kulovakulaM joemANe aNurAhA Nakkhatte no, jeTThA - mUliNNaM puNNamaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, kulovakulaM vA joei / kuleNa vA, uvakuleNa vA, kulovakuleNa vA juttA jeTThA-mUlaNaM puNamaM juttetti vattavvaM siyA, 12. pa. tA AsADhaNaM puNNimaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? u. tA kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no labhai kulovakulaM, 1. kulaM joemANe uttarAsADhA Nakkhatte joei, 2. uvakulaM joemANe puvvAsADhA Nakkhatte joei, For Private sUtra 1167 A pramANe vaizAkhI pUrNimAe kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kulasaMzaka nakSatra ane upakulasaMzaka nakSatramAMthI koI eka nakSatrano vaizAkhI pUrNimAe yoga thavAne kAraNe te e nakSatra yukta kahevAya che. (11) pra. jyeSThA - mULI pUrNimAe kyA kulasaMjJaka nakSatrayoga kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? u. kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. Personal Use Only (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) mULa nakSatra yoga kare che. (2) upakulasaMjJaka nakSatrayoga kareto(emAMthI) jyeSThA nakSatra yoga kare che. (3)kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) anurAdhA nakSatra yoga kare che. A pramANe jyeSThA-mULI pUrNimAe kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kulasaMjJaka nakSatra, upakulasaMjJaka nakSatra ane kulopakulasaMjJaka nakSatramAMthI koIpaNa eka nakSatrano jyeSThAmULI pUrNimAe yoga thavAne kAraNe te e nakSatrayukta kahevAya che. (12) pra. asADhI pUrNimAe zuM kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ? u. kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane upakulasaMjJakanakSatrayogakareche, paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) uttarASADhA nakSatra yoga kare che. (2) upakulasaMjJaka nakSatrayoga kareto(emAMthI) pUrvASADhA nakSatra yoga kare che. www.jainel|brary.org Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1168 . 2. duvAlasAsu amAvAsu kulAi- Nakkhatta-jogasaMkhA - 68. 2. 1. tA sAvidriAM amAvAsaM iSutyuM no6, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? tiryak loka : bAra amAsomAM kulAdi nakSatronI yoga saMkhyA AsADhaNaM puNNamaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joDa, kuleNa vA, uvakuleNa vA juttA AsADhaNaM puNimaMjutte tti vattavvaM siyA / 1 - sUriya. pA. o 0, pATu. 6, su. 32 3. jhulluM vA noD, savaLuAM vA nora, no labbhai kulovakulaM / 1. kulaM joemANe mahA Nakkhatte joei / 2. uvakulaM joemANe asilesA Nakkhatte joei tA sAviTThi NaM amAvAsaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei / kuleNa vA juttA, uvakuleNa vA juttA sAviTThI amAvAsA juttAti vattavvaM siyA / pa. tA poTThavai NaM amAvAsaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? 3. huAM vA khorU, savanuM vA bolDa, no labbhai kulovakulaM / 1. kulaM joemANe uttarAphagguNI joei / 2. uvakulaM joemANe puvvAphagguNI joe i () naMvu. vava. 7, su. 164 gaNitAnuyoga bhA.-2235 A prakAre aSADhI pUrNimAe kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane upakulasaMzaka nakSatra yoga kare che. bAra amAsomAM kulAdi nakSatronI yoga saMkhyA : 1168. (1) pra. kulasaMjJaka nakSatra ane upakulasaMjJaka nakSatramAMthI koIpaNa eka nakSatrano ASADhI pUrNimAe yoga thavAne kAraNe te e nakSatrayukta kahevAya che. For Private Personal Use Only zrAvaNI amAse zuM kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. (zuM) upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. (zuM) kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ? u. kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) maghA nakSatra yoga kare che. (2) upakulasaMjJaka nakSatrayoga kareto(emAMthI) AzleSA nakSatra yoga kare che. candra. pA. o o, su. 22 A pramANe zrAvaNI amAse e kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. (2) pra. bhAdrapadI amAse zuM kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, (zuM) upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, (zuM) kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ? lasaMzakanakSatraaneupalasaMjJaka nakSatramAMthI koI eka nakSatrano zrAvaNI amAse yoga thavAne kAraNe te e nakSatrayukta kahevAya che. u. klasaMjJaka nakSatra yoga kare che, upalasaMzaka nakSatra yoga kare che paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) uttarAphAlgunI nakSatra yoga kare che. (2) upakulasaMzaka nakSatrayoga kareto(emAMthI) pUrvAphAlgunI nakSatra yoga kare che. Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 loka prajJapti ka loka : bAra amAsomAM kulAdi nakSatronI yoga-saMkhyA sUtra 1168 puTThavaiMNaM amAvAsaM kulaM vA joei, uvakulaM A prakAre bhAdrapadI amAse kulasaMjJaka vA joei| nakSatra yoga kare che ane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kuleNa vAjuttA, uvakuleNa vA juttA, poTThavayA kulasaMjJaka nakSatra ane upakulasaMjJaka amAvAsA juttAti vattavvaM siyA / nakSatramAMthI koI eka nakSatrano bhAdrapadI amAse yoga thavAthI te e nakSatrayukta kahevAya che. 3. pa. tA AsoiM NaM amAvAsaM kiM kulaM joei, (3) pra. Aso amAse zuM kalasaMjJaka nakSatrayoga kare uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? che?(muM) upakulasaMjJaka nakSatrayoga kare che? (zuM) kulIpakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? u. kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no kulasaMjJakanakSatra yoga kare che. upakulasaMjJaka labbhai kulovkulN| nakSatra yoga kare che paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. 1. kulaM joemANe cittA Nakkhatte joei / (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) citrA nakSatra yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe hattha Nakkhatte joei / (2) upakulasaMjJakanakSatrayoga kare to(emAMthI) hasta nakSatra yoga kare che. tA AsoiMNaM amAvAsaM kulaMjoei, uvakulaM A prakAre AsoamAselasaMjJakanakSatrayoga nA kare che ane upakulasaMjJakanakSatrayoga kare che. kuleNa vA juttA, uvakuleNa vAjuttA AsoiNaM saMjJakanakSatra aneupakulasaMjJakanakSatramAMthI amAvAsA juttA tti vattavvaM siyA / koI eka nakSatrano Aso amAse yoga thavAne kAraNe te e nakSatrayukta kahevAya che. 4. pa. kattiiMNaM amAvAsaM kiM kulaMjoei, uvakulaM (4) pra. kArtikI amAse zuM kulasaMjJaka nakSatrayoga go, durovelpha4 no ? kare che? upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? kulopakula saMjJaka nakSatra yoga kare che? u. kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no u. kulasaMjJakanakSatra yoga kare che. upakulasaMjJaka labbhai kulovakulaM / nakSatra yoga kare che. paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. 1. kulaM joemANe visAhA Nakkhatte joei / (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) vizAkhA nakSatra yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe sAI Nakkhatte joei| (2) upakulasaMjJakanakSatrayoga kare to(emAMthI) svAti nakSatra yoga kare che. tA kattiiM NaM amAvAsaM kulaM vA joei, A prakAre kArtikI amAse kulasaMjJakanakSatra uvakulaM vA joei| yoga kare che ane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kuleNa vA juttA, uvakuleNa vA juttA kattii kulasaMjJakanakSatra aneupasaMjJakanakSatramAMthI NaM amAvAsaM juttAtti vattavvaM siyaa| koI paNa eka nakSatrano kArtikI amAse yoga thavAne kAraNe teenakSatrathIyukta kahevAya che. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1168 .. tirthak loka : bAra amAsomAM kulAdi nakSatranI yoga-saMkhya (5) pa. tAmaggasiriM NaM amAvAsaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? u. kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, kulovakulaM vA joei / 1. kulaM joemANe mUle Nakkhatte joei / 2. uvakulaM joemANe jeTThA Nakkhatte joei / 3. kulovakulaM joemANe aNurAhA Nakkhatte noD / tA maggasiri NaM amAvAsaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, kulovakulaM vA joei / kuleNa vA juttA, uvakuleNa vA juttA kulovakuleNa vA juttA, maggasiri NaM amAvAsaM juttAtti vattavvaM siyA / 6. pa. tA posi NaM amAvAsaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? 3. tA junuM vA no, jIvadhunuM vA nora, no labbhai kulovakulaM / 1. kulaM joemANe puvvAsADhA Nakkhatte joei / 2. uvakulaM joemANe uttarAsADhA Nakkhatte no / tA posi NaM amAvAsaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei / kuleNa vA juttA, uvakuleNa vA juttA, ' poSi NaM amAvAsA juttAtti vattavvaM siyA / 7. pa. tA mAhi NaM amAvAsaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? gaNitAnuyoga bhA.-2 237 pra. mAgazirI amAse zuM kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ?(zuM)upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che?(zuM)kulopakula saMjJaka nakSatra yogakareche? u. kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. For Private (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) mULa nakSatra yoga kare che. (2) upakulasaMjJaka nakSatrayoga kare to(emAMthI) jyeSThA nakSatra yoga kare che. (3)kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) anurAdhA nakSatra yoga kare che. A pramANe mAgazirI amAse kulasaMjJaka nakSatra yoga kareche. upakulasaMjJaka nakSatra yoga karecheane lopalasaMjJaka nakSatra yoga kareche. kula saMjJaka nakSatra, upakulasaMjJaka nakSatra ane kulokula saMjJaka nakSatramAMthI koIpaNa eka nakSatrano mAgazirI amAse yoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. (6) pra. poSI amAse zuM kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che?(zu)upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ? (zuM) kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? u. kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, upakulasaMzaka nakSatra yoga kare che, paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. (1)kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) pUrvASADhA nakSatra yoga kare che. (2) upakulasaMjJaka nakSatrayoga kareto(emAMthI) uttarASADhA nakSatra yoga kare che. Personal Use Only A prakAre poSI amAse kulasaMjJaka nakSatrayoga kare che ane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kulasaMjJaka nakSatra ane upakulasaMjJaka nakSatramAMthI koIpaNa eka nakSatrano poSI amAse yoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. (7) pra. mAthI amAse zuM kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ?(zuM)upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? (zuM) kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 loka prajJapti tiryapha loka : bAra amAsomAM kulAdi nakSatronI yoga-saMkhyA sUtra 1168 u. kulaM vA joei, uvakulaM vAjoei, kulovakulaM u. kulasaMjJakanakSatrayoga kare che. upakulasaMjJaka vA no . nakSatra yoga kare che ane kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. 1. kulaM joemANe abhIyI Nakkhatte joei| (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) abhijitu nakSatra yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe savaNe Nakkhatte joei / (2) upakulasaMjJakanakSatrayoga kare to(emAMthI) zravaNa nakSatra yoga kare che. 3. kulovakulaM joemANe dhaNiTThA Nakkhatte joei| (3) kulapakulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) dhaniSThA nakSatra yoga kare che. tA mAhi NaM amAvAsaM kulaM vA joei, A pramANe mAghI amAse kulasaMjJaka nakSatra uvakulaM vA joei, kulovakulaM vA joei / yoga kare che, upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane kulIpakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kuleNa vA juttA, uvakuleNa vA juttA, kula saMjJaka nakSatra, upakulasaMjJaka nakSatra ane kulovakuleNa vA juttA mAhi NaM amAvAsA kulopakula saMjJaka nakSatramAMthI koIpaNa eka juttAtti vattavvaM siyA / nakSatrano mAghI amAse yoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. 8. 5. tA muLA mAvApta vi Tu no, (8) pra. phAgaNI amAse zuM kulasaMjJaka nakSatra yoga uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? kare che? (muM) upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? (muM) kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ? u. kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no uM. kulasaMjJakanakSatra yoga kare che. upakulasaMjJaka labbhai kulovakulaM / nakSatra yoga kare che. paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. 1. kulaM joemANe satabhisayA Nakkhatte joei| (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) zatabhiSaka nakSatra yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe pubvApoTTavayA Nakkhatte (2) upakulasaMjJakanakSatrayoga kare to (emAMthI) noddA pUrvAbhAdrapada nakSatra yoga kare che. tA phagguNI NaM amAvAsaM kulaM vA joei, prakArephAgaNIamAselasaMjJakanakSatrayoga uvakulaM vA joei / kare che ane upakulasaMjJakanakSatrayoga kare che. kuleNa vA juttA, uvakuleNa vA juttA phagguNI kulasaMjJakanakSatra aneupakulasaMjJakanakSatramAMthI NaM amAvAsA juttAtti vattavvaM siyaa| koIpaNa eka nakSatrano phAgaNI amAse yoga thavAne kAraNe te enakSatrathIyukta kahevAya che. 9. pa. tA cettiM amAvAsaM kiM kulaM joei, uvakulaM (9) pra. caitrI amAse zuM kalasaMjJaka nakSatra yoga kare ___ joei, kulovakulaM joei ? che?(6) upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ? (muM) kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che? u. kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no u. kulasaMjJakanakSatrayoga kare che aneupakulasaMjJaka labbhai kulovkulN| nakSatra yoga kare che paraMtu kalIpakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1168 tiryak loka : bAra amAsomAM kulAdi nakSatronI yoga-saMkhyA 1. kulaM joemANe revatI Nakkhatte joei / 2. uvakulaM joemANe assiNI Nakkhatte joei / tA cetti amAvAsaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joi / kuleNa vA juttA, uvakuleNa vA juttA, cetti amAvAsA juttAtti vattavvaM siyA / 10. pa. tA vesAhiM amAvAsaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? 3. kuttuM vA nopha, vajuAM vA no, no labbhai kulovakulaM / 1. kulaM joemANe bharaNi Nakkhatte joei / 2. uvakulaM joemANe kattiyA Nakkhatte joei / tA vesAhiM amAvAsaM kulaM vA joei, uvakulaM vA joei / kuleNa vA juttA, uvakuleNa vA juttA vesAhiM amAvAsA juttAtti vattavvaM siyA / 11. pa. tA jeTThAmUlI amAvAsaM kiM kulaM joei, uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? u. kulaM vA joei, uvakulaM vA joei, no labbhai kulovakulaM / 1. kulaM joemANe rohiNI Nakkhatte joei / 2. uvakulaM joemANe maggasire Nakkhatte joei / For Private gaNitAnuyoga bhA.-2 239 (1)kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) revatI nakSatra yoga kare che. (2) upakulasaMjJaka nakSatrayogakareto(emAMthI) azvinI nakSatra yoga kare che. A prakAre caitrI amAse kulasaMjJaka nakSatrayoga karecheane upakulasaMjJaka nakSatrayoga kare che. kulasaMzaka nakSatra ane upakulasaMjJaka nakSatramAMthI koIpaNa eka nakSatrano caitrI amAse yoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. (10) pra. vaizAkhI amAse zuM kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che?(zuM)upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che?(zuM)kulopalasaMjJakanakSatrayogakareche? u. klasaMjJakanakSatrayogakarecheaneupalasaMjJaka nakSatra yoga kare che, paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. Personal Use Only (1)kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) bharaNI nakSatra yoga kare che. (2) upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) kRttikA nakSatra yoga kare che. A prakAre vaizAkhI amAse kulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kulasaMjJaka nakSatra ane upakulasaMzaka nakSatramAMthI koIpaNa eka nakSatrano vaizAkhI amAse yoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. (11) pra. jyeSThAmULI amAse zuM kulasaMjJaka nakSatrayoga kare che ?(zuM)upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che ?(zuM)kulopakulasaMjJaka nakSatra yogakareche? u. kulasaMjJaka nakSatrayogakarecheane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che, paraMtu kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga karatA nathI. (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) rohiNI nakSatra yoga kare che. (2) upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare to(emAMthI) mRgazira nakSatra yoga kare che. Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 loka prajJapti tirya, loka : nakSatrono pUrvAdibhAgothI yoga kSetra ane kALa-pramANa sUtra 119 tA jeTThAmUlI amAvAsaM kulaM vA joei, A pramANe jyeSThAmULI amAse kula saMjJaka uvakulaM vA joei| nakSatra yoga kare che ane upakulasaMjJaka nakSatra yoga kare che. kuleNavAjuttA, uvakuleNa vAjuttA, jeTThAmUlI kulasaMjJakanakSatra aneupasaMjJakanakSatramAMthI amAvAsA juttAtti vattavvaM siyA / koI ekanakSatrano jyeSThAmULI amAse yoga thavAne kAraNe te e nakSatrayukta kahevAya che. 12.pa. tA AsADhiM amAvAsaM kiM kulaM joei, (12) pra. aSADhI amAse zuM kulasaMjJaka nakSatra yoga uvakulaM joei, kulovakulaM joei ? kare che?(zuM)upahsaMjJakanakSatrayoga kare che? (zuM)kulopakula saMjJaka nakSatra yoga kare che? u. kulaM vAjoei, uvakulaM vAjoei, kulovakulaM u. kulasaMjJakanakSatrayoga kare che, upakulasaMjJaka vanoddA nakSatra yoga kare che ane kulopakulasaMjJaka nakSatra paNa yoga kare che. 1. kulaM joemANe addA Nakkhatte joei / (1) kulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) Adra nakSatra yoga kare che. 2. uvakulaM joemANe puNavvasU Nakkhatte joei / (2) upakulasaMjJakanakSatrayoga kare to(emAMthI) punarvasu nakSatra yoga kare che. 3. kulovakulaM joemANe pusse Nakkhatte joei| (3) kulopakulasaMjJaka nakSatra yoga kare to (emAMthI) puSya nakSatra yoga kare che. tA AsADhiM amAvAsaM kulaM vA joei, A prakAre aSADhI amAse kulasaMjJaka nakSatra ubakulaM vA joei, kulovakulaM vA joei / yoga kare che, upakulasaMjJakanakSatrayoga kare che ane kuphlopakulasaMzaka nakSatra paNa yoga kare che. kuleNa vA juttA, uvakuleNa vA juttA, kulasaMjJaka nakSatra, upakulasaMjJakanakSatra ane kulovakuleNa vA juttA, AsADhiM amAvAsA kulopakulasaMjJaka nakSatramAMthI koIpaNa eka juttAtti vattavvaM siyaa|' nakSatrano aSADhI amAse yoga thavAne kAraNe te e nakSatrathI yukta kahevAya che. - mUriya. 1. 20, vAdu. 6, 3. 36 barAje juvAnabhA goLa ro-ca- nakSatrono pUrvAdibhAgo sAthe yoga-kSetra ane kALa pramANa : 2162. 5. tA te parvamA'T ? mafew tti vaNA , 1169. pra. (nakSatrono) pUrvAdibhAgo sAthe yoga (kSetra ane kALa pramANa) kevo che? kaho. 3. (4) tA gift of gaThThAvIsA vetALa, u. (ka) A aThThAvIsa nakSatromAMasthinnkkhttaaputvNbhaagaa, samakhettAtIsai keTalAka nakSatra che je divasanA prAraMbhamAM muhuttA pnnnnttaa| (caMdranI sAthe) samakSetramAM trIsa muhUrta paryata yoga karanArA kahevAmAM AvyA che. (kha) asthiNakkhattApacchaMbhAgA,samakhettA tIsai (kha) keTalAka nakSatra che je divasanA aMtimamuhuttaa pnnnnttaa| bhAgamAM (caMdranI sAthe) samakSetramAM trIsa muhUrta paryata yoga karanArA kahevAya che. 2. (4) navu. va. 7, su. 164 () vandra. 5. 20, mu. 31. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 119 tiryapha loka nakSatrono pUrvAdibhAgothI yoga kSetra ane kALa-pramANa gaNitAnuyoga bhA.-2 241 (ga) asthi NakkhattA NattaMbhAgA avar3aDha khettA paNNarasamuhuttA pnnnnttaa| (gha) atthiNakkhattA ubhayaM bhAgA divaDha khettA, paNayAlIsaM muhuttA pnnnnttaa| g. (4) tA puti saTTAvAsAnavattAdi - kayare NakkhattA puvvaM bhAgA samakhettA tIsaimuhuttA paNNattA? (4) tA pesi f bAvalA javaI - kayareNakkhattApacchaMbhAgAsamakhettA tIsaimuhuttA paNNattA? (T) tA paufsa nuM gaThThAvIsA- kayare NakkhattA NattaMbhAgA avaDDhakhettA paNNarasamuhuttA paNNattA? (ga) keTalAka nakSatro (evA) che je rAtrinA prAraMbhamAM (caMdranI sAthe) aDadhAkSetramAM paMdara muhUrta paryata yoga karanArA kahevAmAM AvyA che. (gha) keTalAka nakSatra(evA) che je (caMdranI sAthe) divasanA prAraMbhathI bIjA divasanI sAMja sudhI doDha kSetramAM pIstAlIsa muhUrta paryaMta yoga karanArA kahevAmAM AvyA che. pra. (ka) A aThThAvIsa nakSatromAM (enA) keTalA nakSatra che je divasanA prAraMbhamAM (caMdranI sAthe) samakSetramAM trIsa muhUrta paryanta yoga kare che ? (kha) A aThThAvIsa nakSatromAM (evA) keTalA nakSatra che je divasanA aMtima bhAgamAM(caMdranI sAthe)samakSetramAM trIsa muhUrta paryata yoga karanArA kahevAmAM AvyA che? (ga) A aThThAvIsa nakSatromAM - (evA) keTalA nakSatra che je rAtrinA prAraMbhamAM (caMdranI sAthe) aDadhA kSetramAM paMdara muhUrta paryata yoga karanArA kahevAmAM AvyA che? (gha) A aThThAvIsa nakSatromAM - (evA) keTalA nakSatra che je prathama divasanA prAraMbhathI bIjA divasanI sAMja sudhI doDha kSetramAM pIstAlIsa muhUrta paryanta yoga karanArA kahevAmAM AvyA che? u. (ka) A aThThAvIsa nakSatromAM je divasanA prAraMbhamAM (caMdranI sAthe) samakSetramAM trIsa muhUrta paryata yoga karanArA kahevAmAM AvyA che, te cha che, jemake - (1)pUrvAbhAdrapada,(2)kRttikA, (3)maghA, (4) pUrvAphAlganI, (5) mULa, (6) pUrvASADhA. (kha) A aThThAvIsa nakSatromAM - je divasanA aMtamAM (caMdranI sAthe) samakSetramAM tIsa muhUrta paryantayoga karanArA kahevAmAM AvyA che, te dasa che, jemake - (1)abhijita, (2)zravaNa, (3)dhaniSThA, (4)revatI, (5)azvinI,(6)mRgazirA, (7) puSya, (8)hasta, (9) citrA, (10) anurAdhA. (5) tA pati vIsA- kayareNakkhattA ubhayaMbhAgA divaDDha khettA, paNayAlIsaM muhuttA paNNattA? 3. (4) tA puri gAvasA, viravattAmAM - tatthaNaMjeteNakkhattA putvaM bhAgA, samakhettA, tIsai muhuttA paNNattA, te NaM cha; taM jhaa2. putrApovA , 2. ruriyA, rU. mahIM, 4. puvALu, 1. mUtro, 6.vAsADhA ! (g) tA pati ne bAvIsa vattA - tattha NaMjeteNakkhattA pacchaMbhAgAsamakhettA tIsai muhuttA paNNattA, te NaM dasa, taM jhaa2.fmarDa, 2. savaLo, rU.dharLA , 4. revaDuM 6.siT, 6.misi6, 7.pU, 8.lyo, 1. cittA, 20. majurAda ! Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 loka prajJapti tiryapha loka : nakSatronuM AtyaMtarAdi saMcaraNa sUtra 1170 (ga) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - (ga) sAbhAvIsa nakSatromAMtattha NaM je te NakkhattA NattaMbhAgA avaDDha je rAtrinA prAraMbhamAM (caMdranI sAthe)aDadhA khettA paNNarasa muhuttA paNNattA, te NaM cha, kSetramAM paMdara muhUrta paryanta yoga karanArA taM jahA- 1. sayabhisayA, 2. bharaNI, vAma mAvyA cha, te 7 cha,4bha - 3. addA, 4. assesA, 5. sAtI, 6. jeTThA / (1)zatabhiSa,(2)bha25,(3)mArdA, (4)mAzleSA, (5)svAti, (8)yeSThA. (gha) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - (gha) mA 24AvIsa nakSatrImA - tattha NaM je te NakkhattA ubhayaMbhAgA divaDDha je nakSatra (caMdranI sAthe) prathama divasanA khettA paNayAlIsaM muhuttA paNNattA, te NaM cha, prAraMbhathI bIjA divasanI sAMja sudhI doDha taM jahA-1. uttarApoTThavayA, 2. rohiNI, kSetramAM pIstAlIsa muhUrta paryanta yoga 3.puNabvasU, 4. uttarAphagguNI, 5.visAhA, karanArA kahevAmAM AvyA che, te ja che, 6. uttarAsADhA / hebha-(1) uttarAbhAdra56,(2)roDieI, (3) punarvasu, (4) utt| gunI, - sUriya. pA. 10, pAhu. 3, su. 35 (5)vizA, (5) uttarASADhA. NakkhattANaM abhaMtarAicAra nakSatronuM AbhyantarAdi saMcaraNa : 1170. pa. (ka) tA jaMbuddIve NaM dIve kayare Nakkhatte 1170. pra. (7) pUdI5 namAnA dvIpamA prayu nakSatra savvabbhaMtarillaM cAraM carai ? | sarvAbhyantara maMDaLamAM gati kare che? (kha) kayare Nakkhatte savvabAhirillaM cAraM carai ? (kha) jaMbudvIpamAM kyu nakSatra sarvabAhya maMDaLamAM gati 43cha ? (ga) kayare Nakkhatte savvuvarillaM cAraM carai ? (ga) jaMbudvIpamAM kya nakSatra sarvopari gati 43 cha ? (gha) kayare Nakkhatte savvaheTThillaM cAraM carai ? | (gha) jaMbudvIpamAM kyu nakSatra badhAthI nIce gati 43cha ? u. (ka) abhiI NakkhattesavvabhaMtarillaM cAraM cri|2 7. (6) samiti nakSatra sAlyanta2 maMmA gati kare che. (kha) mUle Nakkhatte savvabAhirillaM cAraM cri| (kha) mULa nakSatra sarva bAhya maMDaLamAM gati kare che. (ga) sAI Nakkhatte sabbuvarillaM cAraM cri| (1) svAti nakSatra sarvopari gati : cha. (gha) bharaNI Nakkhatte sabaheTThillaM cAraM cri| (gha) bharaNI nakSatra badhAthI nIce gati kare che. - sUriya. pA. 18, su. 93 caMda. pA. 10, su. 35 "sarvAbhyantaraM sarvebhyo maNDalebhyo'bhyantaraH sarvAbhyantaraH anena dvitIyAdi maNDala cAra vyudAsaH" "yadyapi sarvAbhyantara maNDala cArINyabhijidAdidvAdazanakSatrANyabhihitAni, tathApIdaM zeSekAdazanakSatrApekSayA merUdizi sthitaM sat cAraM caratIti sarvAbhyantaracArItyuktam / "sarva bAhya-sarvato nakSatramaNDalikAyA bahizcAraM carati" / "yadyapi paMcadazamaNDalAbahizcArINi mRgaziraH prabhRtIni SaD nakSatrANi, pUrvASADhottarASADhayozcaturNA tArakANAM madhye dve dve ca tAre uktAni, tathApyetadapara bahizcAri nakSatrApekSayA lavaNadizi sthitaM saccAraM caratIti sarvabahizcArItyuktam / " (ka) "dazottarazatayojanarUpe jyotizcakra bAhalye yo nakSatrANAM kSetra vibhAgazcaturyojana pramANastadapekSayokta nakSatrayoH krameNAdhastanoparitanabhAgo jJeyau, / Tippama uddhRta 29. 04mpU. 175.7, su. 165nI.TI.mAno che. (3) jambudvIpa prajJaptinA sUtra 165nI samAna A sUrya prajJaptino sUtra paNa che. (ga) jIvA. paDi. 3, u. 2, su. 196 (gha) caMda. pA. 18, su. 93 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1171-72 tiryapha loka : nakSatrono caMdranI sAthe yoga gaNitAnuyoga bhA.-2 243 NakkhattANaM candeNa joga nakSatrono caMdranI sAthe yoga : 22 72. p. (4) tA pusi chaMvU/TV paravattApa - vi 1171. pra. (ka) e chappana nakSatra zuM sadA prAta:kALe caMdranI sayA pAdo caMdeNa saddhiM jogaM joeMti ? sAthe yoga kare che? (kha)tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM- kiM (kha) e chappana nakSatra zuM sadA sAyaMkALe caMdranI sayA sAyaM caMdeNa saddhiM jogaM joeMti ? sAthe yoga kare che? (ga) tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM-kiM (ga) e chappana nakSatra zuM sadA savAre ane sAMje sayA duhA pavisiya pavisiya caMdeNa saddhiM banne bAjuethI (AkAzamAM)praveza karIne jogaM joeMti? caMdranI sAthe yoga kare che? u. (ka) tA eesiNaM chappaNNAe NakkhattANaM-na kiM u. (ka) e chappana nakSatra na sadA savAre caMdranI pi taM jaM sayA pAdo caMdeNa saddhiM jogaM sAthe yoga kare che. joeMti, (kha)na sayA sAyaM caMdeNa saddhiM jogaM joeMti, (kha) (e chappana nakSatra) na sadA sAMje caMdranI sAthe yoga kare che. (ga) na sayA duhao pavisittA pavisittA caMdeNa (ga) (A chappana nakSatra)be abhijitu sivAya saddhiMjogaMjoeMti.NaNNa'tthadohiM abhiiihiN| savAre ane sAMje bannebAjuthI(AkAzamAM) praveza karIne caMdranI sAthe yoga karatA nathI. tA eeNaM do abhiI pAyaMciya pAyaMciya e be abhijit (pratyeka) cuMmAlIsamIcottaaliisN cottAlIsaM amAvAsaMjoenti, cuMmAlIsamI amAse prAta:kALe ja caMdranI No ceva NaM puNNamAsiNiM / ' sAthe yoga kare che (paraMtu) pUrNimA e caMdranI sAthe yoga nathI karatA. - sUri. pA. 20, vAdu. 22, p. 62 caMdamagge Nakkhatta jogasaMkhA caMdranA mArgamAM yoga karanArA nakSatronI saMkhyA : 2272. . to sAruM te caMdramA ? mahag tti vAngA ( 1172. pra. caMdranA keTalA mArga che? kaho. u. tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANa 1. A aThThAvIsa nakSatromAM - 1.asthi NakkhattA jeNaM sayA caMdassa dAhiNe NaM (1) keTalAka nakSatro (evA) che ke - je sadA jogaM joeNti| caMdranA dakSiNabhAgamAM yoga kare che. 2. atthi NakkhattA jeNaM sayA caMdassa uttareNaM (2) keTalAka nakSatro (evA) che ke - je sadA jogaM joeMti / caMdranA uttarabhAgamAM yoga kare che. 3. asthi NakkhattA jeNaM caMdassa dAhiNeNa'vi (3) keTalAka nakSatra (evA) che ke - je dakSiNa uttareNa vi pamapi jogaM joeMti / bhAgamAM ane uttarabhAgamAM paNa pramarda yoga kare che. 4. atthi NakkhattA je NaM caMdassa dAhiNeNa'vi (4) keTalAka nakSatra (evA) che ke - je dakSiNa pamaiMpi jogaM joeMti / bhAgamAM ja pramarda yoga kare che. 5. asthi NakkhattA jeNaM caMdassa sayA pamaI jogaM (5) keTalAka nakSatra (evA) che ke - je caMdranI gopati aa sAthe sadA pramarda yoga kare che. 2. vandra. . 20, mu. 62 Jain Education Interational Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 loka prajJapti tirmaka loka : caMdranA mArgamAM yoga karanArA nakSatronI saMkhyA sUtra 1172 pa. tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM 1. kayare NakkhattA jeNaM sayA caMdassa dAhiNeNaM jogaM joeMti ? 2. kayare NakkhattA je NaM sayA caMdassa uttareNaM jogaM joeMti ? 3. kayareNakkhattAjeNaMsayA caMdassadAhiNeNa'vi uttareNa'vi pamaI jogaM joeMti ? 4. kayareNakkhattAjeNaM caMdassasayAdAhiNeNa'vi pamaI jogaM joeMti? 5. kayareNakkhattA jeNaM caMdassa sayA pamaI jogaM joeMti ? u. tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM 1. tattha je NaM NakkhattA sayA caMdassa dAhiNe NaM jogaM joeMti, te NaM cha, taM jahA1. saMThANA, 2. addA, 3. pusso 4. assesA, 5. hattho, 6. muulo| 2. tattha je te NakkhattA jeNaM sayA caMdassa uttare NaM jogaMjoeMti, teNaM bArasa,taM jahA- 1. abhiI, 2. savaNo, 3. dhaNiTThA, 4. satabhisayA, 5. pubvabhaddavayA, 6. uttarabhaddavayA, 7. revaI, 8. assiNI, 9. bharaNI,' 10. pubvaphagguNI, 11. uttaraphagguNI, 12. saatii| 3. tattha je te NakkhattA je NaM sayA caMdassa dAhiNeNa'vi uttareNa'vi pamaI jogaMjoeMti, teNaM satta, taMjahA-1.kattiyA, 2.rohiNI, 3. puNNavasU, 4. mahA, 5.cittA, 6.visAhA, 7.annuraahaa| 5. mAsAvIsa nakSatromAM (1) 21 nakSatro (ava) 4-4 sahA yaMdranA dakSiNa bhAgamAM yoga kare che ? (2.) 324 nakSatrI (sevA)cha-4sahAyaMdrana uttara bhAgamAM yoga kare che? (3) 21 nakSatra (sevA) - sahAyaMdranA dakSiNa bhAgamAM ane uttarabhAgamAM paNa prada yoga kare che? (4) 241 nakSatra (ava) 3-2 sahAyaMdranA dakSiNa bhAgamAM ja pramarda yoga kare che? (5) keTalA nakSatra evA che ke- je sadA caMdranI sAthe ja pramarda yoga kare che? 6. sAmahAvIsa nakSatromAM (1) je nakSatra sadA caMdranA dakSiNa bhAgamAM yogagarecha, te cha, bha:(1) bhRgazira, (2) bhAdra, (3) puSya, (4) AzleSA, (5) hasta, (9) bhUga. (2) je nakSatro sadA caMdranA uttarabhAgamAM yoga 43 cha, te mAra cha, bha3 - (1) mamithit, (2) zrA, (3) paniSThA, (4) zatabhiSa, (5)pUrvAbhAdrapada,(5)uttarAbhAdra56, (7)2vatI, (8)azvinI,(C)ma25(10) pUrvAgunI, (11) uttarAIlgunI, (12)svAti. (3) je nakSatra sadA caMdranA dakSiNa bhAgamAM ane uttarabhAgamAM paNa pramarda yoga kare che, te sAta cha, bha - (1)tti, (2) roDiesI, (3) punarvasu, (4)maghA, (5)yitrA, (5)vizA , (7) manu25. (4)je nakSatra sadA caMdranA dakSiNa bhAgamAM ja pramardayoga kare che te be pUrvASADhA ane uttarASADhA che. je sarva bAhya maMDaLamAM yoga karatA hatA, yoga kare che ane yoga karaze. 4. tattha je te NakkhattA je NaM sayA caMdassa dAhiNeNa'vi pamaI jogaM joeMti, tAo NaM do AsADhAo sabvabAhire maNDale jogaM joeMsu vA, joeMti vA, joessaMti vA / 1. (ka) abhIji AiyA nava nakkhattA caMdassa uttareNaM jogaM joeMti, taM jahA - abhIji svnno-jaav-bhrnnii| - sama. 9, su. 6 (kha) ThANaM a. 9, su. 669 (ka) aTTha nakkhattA caMdeNa saddhiM pamaI jogaM joeMti, taM jahA- (1) kattiyA, (2) rohiNI, (3) puNavvasU, (4) mahA, (5) cittA, (6) visAhA, (7) aNurAhA, (8)jetttthaa| . - sama. 8, su. 9 (kha) ThANaM a. 8, su. 656 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1173 5. tattha je te Nakkhatte je NaM sayA caMdassa pamadaM jogaM joei, sANaM egA jeTThA / -- sUriya. pA. 10, pAhu. 11, su. 44 duvAlasAsu puNNamAsiNIsu Nakkhatta-saMjoga - saMkhA - 1173. pa. tA kahaM te puNNimAsiNI ? Ahie tti vaejjA, u. tattha khalu imAo bArasa puNNimAsiNIo, bArasa amAvAsAo paNNattAo, taM jahA tiryak loka : bAra pUrNimAomAM caMdranI sAthe yoga karanArA nakSatronI saMkhyA 1. sAviTThi, 2. poTThavaI, 3. AsoyA, 4. kattiyA, 5 . maggasirI, 6. posI, 7. mAhI, 8. phagguNI, 9. cetI, 10. visAhI, 11. jeTThAmUlI, 12. AsADhI, 1. pa. tA sAviTThiNNaM puNNamAsiM kati NakkhattA joeMti ? u. tA tiNNi NakkhattA joeMti, taM jahA1. abhiI, 2. savaNo, 3. dhaNiTThA, 2. pa. tA poTThavaiNNaM puNNamAsiM kati NakkhattA joeMti ? u. tA tiNi NakkhattA joeMti, taM jahA1. satabhisayA, 2. puvbApoTThavayA, 3. uttarApoTThavayA / 1. (ka) pa. ( 1 ) eesi NaM bhaMte! aTThAvIsAe NakkhattANaM u. (1) goyamA ! eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM (kha) canda. pA. 10, su. 44 bAra pUrNimAomAM caMdranI sAthe yoga karanArA nakSatronI saMkhyA : pUrNimAjo DeTasI che ? uho. 1173.pra. G. kare NakkhattA jeNaM sayA caMdassa dAhiNe NaM jogaM joeMti ? (2) kayare NakkhattA je NaM sayA caMdassa uttareNaM jogaM joeMti ? (3) kayare NakkhattA je (4) kayare NakkhattA je (5) kayare NakkhattA je NaM sayA caMdassa pamadaM jogaM joeMti ? gaNitAnuyoga bhA.-2 245 (5)je nakSatra caMdranI sAthe sadA pramarda yoga kare che te kheDa che. 4yeSThA. bAra pUrNimAo ane bAra amAso kahevAmAM khAvI che, bhegaDe - (1) pra. zrAvaNI pUrNimAe caMdranI sAthe keTalA nakSatra yoga kare che ? (1) zrAvazI, (2) bhAdrapahI, ( 3 ) azvinI, (4) artiDI, (4) mAgazirI, ( 9 ) poSI, (7) bhAdhI, (8) jhalgunI, (8) maitrI, (10) vaizAjI, (11) 4yeSThA bhUNI, ( 12 ) ASADhI. (2) pra. bhAdrapadI pUrNimAe caMdranI sAthe keTalA nakSatra yoga kare che? For Private Personal Use Only u traNa nakSatra yoga kare che, jemake(1) samiti, (2) zravaNa, ( 3 ) ghaniSThA NaM caMdassa dAhiNeNa'vi uttareNa'vi pamadaM jogaM joeMti ? NaM sayA dAhiNeNaM pamadaM jogaM joeMti ? u. traNa nakSatra yoga kare che, jemake (1) zatabhiSaDU, (2) pUrvAbhAdrayaha, (3) uttarAbhAdrapaha. tattha NaM je te NakkhattA je NaM sayA caMdassa dAhiNe NaM jogaM joeMti, te NaM cha, taM jahA- (1) saMThANa, (2) adda, (3) pusso, (4) asilesa, (5) hattho, (6) taheva mUlo'bAhirao bAhiramaMDalassa chappete NakkhattA / (2) tattha NaM je te NakkhattA je NaM sayA caMdassa uttareNaM jogaM joeMti, te NaM bArasa, taM jahA - (1) abhiI, (2) savaNo, (3) dhaNiTThA, (4) sayabhisayA, (5) puvvabhaddavayA, (6) uttarabhaddavayA, (7) revaI, (8) assiNI, (9) bharaNI, (10) puvvaphagguNI, (11) uttaraphagguNI, (12) sAtI / (3) tattha NaM je te NakkhattA je NaM sayA caMdassa dAhiNao'vi, uttarao'vi pamadaM jogaM joeMti, te NaM satta, taM jahA (1) kattiyA, (2) rohiNI, (3) puNNavvasu, (4) maghA, (5) cittA, (6) visAhA, (7) aNurAhA / (4) tattha NaM je te NakkhattA je NaM sayA caMdassa dAhiNao pamadaM jogaM joeMti, tAo NaM duve AsADhAo savya bAhirae maMDalejogaM joeMsu vA, joeMti vA, joessaMti vA / (5) tattha NaM je te NakkhattA je NaM sayA caMdassa jogaM joei sA NaM egA jeTThA / - jambu vakkha. 7, su. 156 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 loka prajJapti tiryapha loka : bAra pUrNimAomAM caMdranI sAthe yoga karanArA nakSatronI saMkhyA sUtra 1173 3. pa. tA AsoiNNaM puNNamAsiM kati NakkhattA (3) pra. mAzvinI pUrsibhAme yaMdanI sAthe 326L joeMti ? nakSatra yoga kare che? u. tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 6. benakSatra yoga cha, ma -(1)2vatI, 1. revatI, 2. assiNI ya / (2)mazvinI. 4. pa. tA kattiiNNaM puNNamAsiM kati NakkhattA (4) pra. kArtikI pUrNimAe caMdranI sAthe keTalA joeMti ? nakSatra yogarecha? u. tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 6. nksstryo|43ch, bha3-(1)ma24I, 1. bharaNI, 2. kattiyA y| (2) kRttist. 5. pa. tA maggasiriM puNNimAsiM kati NakkhattA (5) pra. mAgazirI pUrNimAe caMdranI sAthe keTalA joeMti ? nakSatra yoga kare che? u. tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 6. nakSatra yo||3, bha3-(1)rolill, 1. rohiNI, 2. maggasiro ya / (2) bhRgazirA. 6. pa. tA posiNNaM puNNamAsiM kati NakkhattA (6) pra. poSI pUrNimAe caMdranI sAthe keTalA nakSatra joeMti ? yoga cha? u. tA tiNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 7. nakSatra yo||42ch, bha3-(1)mArdA, 1. addA, 2. puNavvasU, 3. pusso| (2) punarvasu, (3) puSya. 7. pa. tA mAhiNNaM puNNamAsiM kati NakkhattA (7) pra. mAghI pUrNimAe caMdranI sAthe keTalA nakSatra joeMti? yo re cha? u. tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 6. benakSatrayogaharecha,bha-(1)mAzleSA, 1. assesA, 2. mahA y| (2) madhA. 8. pa. tA phagguNiMNaM puNNamAsiM kati NakkhattA pra. phAlganI pUrNimAe caMdranI sAthe keTalA joeMti ? nakSatra yoga kare che? u. tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 6. nksstryo|73,bh3-(1)puurvaanii , 1. puvvAphagguNI, 2. uttarAphagguNI ya / (2) uttarAbhalgunI. 9. pa. tA cittiNNaM puNNamAsiM kati NakkhattA (9) pra. caitrI pUrNimAe caMdranI sAthe keTalA nakSatra joeMti? yo cha? u. tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 7. nakSatra yoga 42 cha, bha-(1) sta, 1. hattho, 2. cittA / (2)yitrA. 10. pa. tA visAhiNNaM puNNamAsiM kati NakkhattA (10) pra, vaizAkhI pUrNimAe caMdranI sAthe keTalA joeMti ? nakSatra yoga kare che? u. tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 6. nakSatra yoga cha, bha3-(1)svAti, 1. sAtI, 2. visAhA ya / (2) vizA. 11. pa. tAjeTTA-muliNNaM puNNamAsiM katiNakkhattA (11). yeSThA-bhUjI bhAyaMdanIsAthe 321 joeMti? nakSatra yoga kare che? Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1174 tiya loka : bAra amAsomAM nakSatronI yoga-saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 247 u. tA tiNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 6. trae nakSatra yoga 13 cha, hema1. aNurAhA, 2. jeTThA, 3.muulo| (1) anurAdhA, (2) yeDA, (3) bhUga. 12. pa. tA AsADhiNNaM puNNamAsiM kati NakkhattA (12) pra. ASADhI pUrNimAe caMdranI sAthe keTalA joeMti ? nakSatra yoga kare che? u. tA doNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 7. nakSatra yogarecha, bha-(1) pUrvAdhAra, 1. puvvAsADhA, 2. uttarAsADhA ya / / (2) uttarASADhA. -- sUriya. pA. 10, pAhu. 5, su. 38 duvAlasAsu amAvAsAsu Nakkhatta saMjoga-saMkhA - bAra amAsomAM nakSatronA yoganI saMkhyA : 1174. 1. pa. tA sAviDhei NaM amAvAsaM kati NakkhattA 1174.(1) 5. zrAva samAse 324 nakSatra yoga cha? joeMti? u. duNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 6. nakSatra yo 43,4-(1)mAzleSA, 1. assesA, 2. maghA ya / (2.) bhA. 2. 1. tA poTThavaI NaM amAvAsaM kati NakkhattA (2) pra. bhAdrapaTTI samAse 241 nakSatra yoga joeMti? u. duNNi NakkhattA joeMti, taM jahA (7. me nakSatra yo 43 cha, hema-(1) pUrvA1. puvAphagguNI, 2. uttraaphggunnii| gunA, (2) utt| nI. 3. pa. tA AsoI NaM amAvAsaM kati NakkhattA (3) pra. mosonIsamAse mAnakSatrayoga3che? joeMti? u. duNNi NakkhattA joeMti,taM jahA -1. hattho, 6. meM nakSatra yo 3 cha, bha3- (1) sta, 2. cittA y| (2) yitrA. 4. pa. tA kattiI NaM amAvAsaM kati NakkhattA (4) pra. timI mAse 3241 nakSatra yo 72 cha? joeMti? u. duNNi NakkhattA joeMti, taM jahA- 1. sAtI, 6 nakSatra yogagarecha,bha-(1)svAti, 2. visAhA y| (2) viza. 5. pa. tA maggasiriMNaM amAvAsaM kati NakkhattA (5) pra. bhAgazarIsabhAseTasA nksstryo| 2cha? joeMti ? u. tiNNi NakkhattA joeMti, taM jahA 6. nae nakSatra yoga 63 cha. - 1. aNurAhA, 2. jeTThA, 3. mUlo ya / (1) anurAdhA, (2) 4ye81, (3) bhU. 6. pa. tA posiM NaM amAvAsaM kati NakkhattA (6) pra. poSa samAse 24 nakSatra yoga cha ? joeMti? u. duNNi NakkhattA joeMti, taM jahA (. nakSatra yo| 43 che, mo-(1) pUrvASADhA, (1) puvAsADhA, (2) uttarAsADhA / (2) uttarASADhA. 7. pa. tA mAhiM NaM amAvAsaM kati NakkhattA (7) pra. bhA5 sabhAse 24 / nakSatra yoga 42 cha? joeMti? 1. (ka) jambu. vakkha. 7, su. 194 (kha) canda. pA.10, su. 38 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 loka prajJapti tiryapha loka : bAra pUrNimAo ane amAsomAM caMdranI sAthe nakSatrono yoga sUtra 1175 u. tiNi NakkhattA joeMti, taM jahA u. traNa nakSatra yoga kare che, jemake - 2. amIcI, 2. savo, 3. ghATTA (1)abhijita, (2)zravaNa, (3)dhaniSThA. 8. pa. tA phagguNI NaM amAvAsaM kati NakkhattA (8) pra. phAlganI amAse keTalA nakSatra yoga kare che? noti? u. duNi NakkhattA joeMti, taM jahA u. benakSatrayoga kare che, jemake-(1)zatabhiSapha, - 2. satafmayA, 2. putrApodRvathA | (2) pUrvAbhAdrapada. 9. pa. tA cettiMNaM amAvAsaM kati NakkhattA joeMti? (9) pra. caitrI amAse keTalA nakSatra yoga kare che? 3. tufor ITI noti, saMnahIM- 2. reva, u. be nakSatra yoga kare che, jemake- (1) revatI, 2. maLi cA (2) azvinI. 10.pa. tA visAhiM NaM amAvAsaM kati NakkhattA (10) pra. vaizAkhI amAse keTalA nakSatrayoga kare che? joeMti ? 3. for FravattAnapati, taMga-2. marI, u. be nakSatrayoga kare che, jemake-(1)bharaNI, 2. vattiyA mA (2) kRttikA. 11. pa. tA jeTThA-mUliM NaM amAvAsaM kati NakkhattA (11) pra. jyeSThAmULI amAse keTalA nakSatra yoga joeMti ? kare che ? 3. kuor UvavattAnopati, taMga-2. oi , u. benakSatrayoga kare che, jemake-(1)rohiNI, 2. masiruM rA (2) mRgari. 12. pa. tA AsADhiM NaM amAvAsaM kati NakkhattA (12) pra. aSADhI amAse keTalA nakSatra yoga kare che? nIti? 3. tiuir qttAnomti, teM nahA-1. mA, u. traNa nakSatrayoga kare che, jemake- (1)Adra, 2. puNavasu, rU. gusse ? (2) punarvasu, (3) puSya. - mUriya. 5. ? , pAdu. 6, mu. 36 suvAsTisapuuivmAku amAvAsAku ja vele- tta saMno - bAra pUrNimAo ane amAsomAM caMdranI sAthe nakSatrono yoga : 22 76. p. ta lai te viU ? mahig tti vaUMA, 1175. pra. (bAra pUrNimAo ane amAsomAM 2idranI sAthe nakSatrono) sannipAta yoga kyA prakArano (hoya) che ? kaho. 3. 2. (4) tA nathI je sAviThThI pufo/HT mavaDuM, u. (1) (ka) jyAre zrAvaNI pUrNimAe (caMdranI tayA NaM mAhI amAvAsA bhavai / sAthe traNa nakSatra - (1) abhijitu, (2) zravaNa, (3) dhaniSThA) yoga kare che. tyAre mAgha amAse (traNa nakSatra(1) abhijitu, (2) AzleSA, (3) maghA caMdranI sAthe) yoga kare che. (kha) tA jayA NaM mAhI puNNimA bhavai, (kha) jyAre mAghI pUrNimAe (caMdranI sAthe tayA NaM sAviTThI amAvAsA bhavai / traNa nakSatra - (1) abhijitu (2) AzleSA (3) maghA) yoga kare che tyAre zrAvaNI amAse (caMdranI sAthe traNa nakSatra - (1) abhijita (2) zravaNa (3) dhaniSThA) yoga kare che. 2. vandra. pA. 20, ku. 32 (9) navuM. vavaravuM. 7, su. 14 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1175 tiryapha loka : bAra pUrNimAo ane asAmomAM caMdranI sAthe nakSatrano yoga gaNitAnuyoga bhA.-2 249 2. (4) tA gayA f gva rfma bhava, tayA ne (2) (ka) jayAre bhAdaravAnI pUrNimAe(caMdranI sAthe phagguNI amAvAsA bhvi| traNa nakSatra-(1)pUrvAbhAdrapada(2)uttarAbhAdrapada (3) zatabhiSa) yoga kare che. tyAre phAgaNanI amAse (caMdranI sAthe traNa nakSatra- (1) pUrvAphAlganI (2) uttarA phAlyunI (3) zatabhiSa) yoga kare che. (kha) tA jayA NaM phagguNI puNNimA bhavai, tayA (kha) jayAre phAlganI pUrNimAe (caMdranI sAthe NaM puTThavaI amAvAsA bhvi| traNa nakSatra - (1) pUrvAphAlganI (2) uttarAphAlganI (3) zatabhiSa) yoga kare che tyAre bhAdaravAnI amAse (caMdranI sAthe traNa nakSatra-(1)pUrvAbhAdrapada(2)uttarA bhAdrapada (3) zatabhiSa) yoga kare che. 3. (ka) tA jayA NaM AsoI puNNimA bhavai, tayA (3) (ka) jayAre AsonI pUrNimAe (caMdranI sAthe NaM cettI amAvAsA bhvi| be nakSatra-(1)azvinI (2)revatI)yoga kare che tyAre caitranI amAse (caMdranI sAthe benakSatra-(1)hasta(2)citrA)yoga kare che. (kha) tA jayA NaM cettI puNNimA bhavai, tayA NaM (kha) jayAre caitranI pUrNimAe (caMdranI sAthe be AsoI amAvAsA bhavai / nakSatra -(1)hasta (2)citrA)yoga kare che tyAre AsonI amAse(caMdranI sAthe benakSatra (1) azvinI (2) revatI) yoga kare che. 4. (4) tA gayA je thiI puSiAmA mavaDuM, tayA (4) (ka) jayAre kArtikI pUrNimAe (caMdranI sAthe be NaM vesAhI amAvAsA bhvi| nakSatra-(1) bharaNI (2) kRttikA) yoga kare che tyAre vaizAkhI amAse (caMdranI sAthe be nakSatra-(1)vizAkhA(2)svAti)yoga kare che. (kha) tA jayA NaM vesAhI puNNimA bhavai, tayA (kha) jayAre vaizAkhI pUrNimAe caMdranI sAthe be NaM kattiyI amAvAsA bhavai / nakSatra-(1)vizAkhA(2)svAti)yogakareche. tyAre kArtikI amAse(caMdranI sAthe benakSatra (1) bharaNI, (2) kRttikA) yoga kare che. 5. (ka) tA jayA NaM maggasirIpuNNimA bhavai, tayA (5) (ka) jayAre mAgazaranI pUrNimAe (caMdranI sAthe NaM jeTTAmUlI amAvAsA bhvi| traNa nakSatra-(1)anurAdhA, (2)rohiNI, (3) mRgazira) yoga kare che. tyAre jyAmULI amAse (caMdranI sAthe traNa nakSatra- (1) anurAdhA,(2) STha,(3)mULa)yoga kare che. (kha) tA jayA NaM jeTThAmUlI puNNimA bhavai, tayA (kha) jayAre jyeSThAmULI pUrNimAe(caMdranI sAthe NaM maggasirI amAvAsA bhavai / traNa nakSatra - (1) anurAdhA (2) jyeSThA, (3) mULa) yoga kare che. tyAre mAgazaranI amAse (caMdranI sAthe traNa nakSatra(1) anurAdhA, (2) rohiNI, (3) mRgazira) yoga kare che. Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 loka prajJapti tiryak loka : varSA hemanta ane grISmanA divasa-rAtri pUrA karanArA nakSatronI saMkhyA 6. (ka) tA jayA NaM posI puNNimA bhavai, tayA NaM AsADhI amAvAsA bhavai / ?. (kha) tA jayA NaM AsADhI puNNimA bhavai, tayA NaM posI amAvAsA bhavai / 1 vAsa-hemanta-zinja-rAIviyALa-ti navattA ti? - * mUriya. vA. o 0, pAchu. 7, su. 40 2276. pa. tA haM te khetA ? Adi tti vakhtA, 1. pa. tA vAsANaM paDhamaM mAsaM kati NakkhattA rNeti ? 3. tA khattAri LavavattA kheMti, taM nahIM- chu. uttarAsAhA, r. amirca, rU. savaLo, 4. LikA | 1. uttarAsADhA coddasa ahoratte i / 2. abhiI satta ahoratte Nei / 3. savaNe aTTha ahoratte i / 4. dhaLikA mAM mahorAM zepha / taMsi NaM mAsaMsi cauraMgulaporisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTA / tassa NaM mAsassa carime divase do pAdAI cattAri ya aMgulANi porisI bhavai / 2. pa. tA vAsANaM bitiyaM mAsaM kati NakkhattA NeMti ? 3. tA pattArikhavavattA Iti, taM nahA- ?. LikA, 2. satamisayA, rU. punavodbhavayA, 4. uttaravodayA 1. dhaNiTThA coisa ahoratte Nei / 2. satabhisayA satta ahoratte Nei / 3. puvvapoTThavayA aTTha ahoste i / 4. uttarapokavayA mAM badoratta epha / taMsi NaM mAsaMsi aTTaMgula porisIe chAyAe sUrie aNupariyaTTA / (1) candra. pA. o 0, mu. 40 sUtra 1176 (6) (ka) jayAre poSanI pUrNimAe (caMdranI sAthe traNa nakSatra-(1)ArdrA, (2) punarvasu, (3) puSya) yoga kare che. tyAre aSADhI amAse (caMdranI sAthe traNa nakSatra- (1) ArdrA (2) pUrvASADhA (3) uttarASADhA) yoga kare che. varSA-hemanta ane nakSatra pUrNa kare che? (kha) aSADhI pUrNimAe (caMdranI sAthe traNa nakSatra-(1)ArdrA, (2)pUrvASADhA, (3) uttarASADhA) yoga kare che. tyAre poSanI amAse (caMdranI sAthe traNa nakSatra - (1) ArdrA,(2)punarvasu, (3)puSya)yogakareche. grISmanA divasa-rAtri (daramyAna) keTalA 1176. pra. (varSA, hemanta ane grISmanA divasa-rAtri) keTalA nakSatra pUrA kare che ? kaho. varSARtunA prathama mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che ? cAra nakSatra pUrNa kare che, jemake-(1) uttarASADhA, (2) abhijit, (3) zravaNa, (4) dhaniSThA, (1) uttarASADhA cauda ahorAtra pUrNa kare che. (2) abhijit sAta ahorAtra pUrNa kare che. (3) zravaNa ATha ahorAtra pUrNa kare che. (4) dhaniSThA eka ahorAtra pUrNa kare che. A mAsamAM cAra AMgaLa poraSI chAyAthI sUrya paribhramaNa kare che. (1) pra. u. A mAsanA aMtima divasamAM be paga ane cAra AMgaLa poraSI thAya che. (2) pra. varSARtunA bIjA mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che ? u. cAra nakSatra pUrNa kare che, jemake- (1) dhaniSThA, (2) zatabhiSak, (3) pUrvAbhAdrapada, (4) uttarAbhAdrapada, (1) dhaniSThA cauda ahorAtra pUrNa kare che. (2) zatabhiSak sAta ahorAtra pUrNa kare che. (3) pUrvAbhAdrapada ATha ahorAtra pUrNa kare che. (4) uttarAbhAdrapada eka ahorAtra pUrNa kare che. A mAsamAM ATha AMgaLa poraSI chAyAthI sUrya paribhramaNa kare che. (va) namyuM. va9. 7, mu. 224 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1176 | tiryapha loka vaSa, hemanta ane grISmanA divasa-rAtri pUrA karanArA nakSatra saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 251 tassaNaM mAsassa carime divase dopAdAiM aTThaaMgulAI A mAsanA antima divasamAM be paga ATha AMgaLa porisI bhvi| poSI thAya che. rU. 5. tA vAlA tatiyaM mA #ti navA ti? (3)pra. varSARtunA trIjA mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che? u. tA tiNNi NakkhattA Neti, taM jahA- u. traNanakSatrapUrNa kare che, jemake-(1)uttarAbhAdrapada, 2. uttaravayA, 2. reva6, 3. masjift I (2) revatI, (3) azvinI. 1. uttarapoTThavayA coddasa ahoratte Nei / (1) uttarAbhAdrapada cauda ahorAtra pUrNa kare che. 2. revaI paNNarasa ahoratte Nei / (2) revatI paMdara ahorAtra pUrNa kare che. rU. malsi je mahatta phA (3) azvinI eka ahorAtra pUrNa kare che. taMsi ca NaM mAsaMsi duvAlasaMgulAe porisIe A mAsamAM bAra AMgaLa porathI chAyAthI sUrya chAyAe sUrie annupriytttti| paribhramaNa kare che. tassa NaM mAsassa carime divase lehatthAI tiNNi A mAsamAM aMtima divasamAM rekhAstha traNa paga payAiM porisI bhvi| porapI hoya che. 4. pa. tA vAsANaM cautthaM mAsaM kati NakkhattA Neti? (4)pra. varSARtunA cothA mAse keTalA nakSatrapUrNa kare che ? 3. tAti ivattA ti, taM nahIM-2. masaLI, u. traNa nakSatra pUrNa kare che, jemake- (1) azvinI, 2. marI, rU. variyA (2) bharaNI, (3) kRttikA. 2. masi vaDadasa madonne neTTo (1)azvinI cauda ahorAtra pUrNa kare che. 2. bharaNI paNNarasa ahoratte Nei / (2) bharaNI paMdara ahorAtra pUrNa kare che. rU. riyA mahoranne ne (3) kRttikA eka ahorAtra pUrNa kare che. taMsi ca NaM mAsaMsi solasaMgulA porisI chAyAe A mAsamAM soLa AgaLa porathI chAyAthI sUrya sUrie annupriytttti| paribhramaNa kare che. tassa NaM mAsassa carime divase tiNNi payAI A mAsanA aMtima dinamAM traNa paga ane cAra cattAri aMgulAI porisI bhavai, AMgaLa porathI thAya che. 5. pa. tA hemaMtANaM paDhamaM mAsaM kati NakkhattA Neti? (5) pra. hemantaRtunA prathama mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che ? u. tA tiNNi NakkhattANeMti,taM jahA-1. kattiyA, u. traNa nakSatra pUrNa kare che, jemake- (1) kRttikA, 2. rohif, rU. saMkATI, (2) rohiNI, (3) mRgazira. . riyA voisa korajo (1) kRttikA cauda ahorAtra pUrNa kare che. 2. rohif gujrasa madaratte ne (2) rohiNI paMdara ahorAtra pUrNa kare che. 3. saMThANA egaM ahorattaM nnei| (3) mRgazira eka ahorAtra pUrNa kare che. taMsi ca NaM mAsaMsi vIsaMgulaporisIe chAyAe A mAsamAM vIsa AgaLa porathI chAyAthI sUrya sUrie annupriytttti| paribhramaNa kare che. tassa NaM mAsassa carime divase tiNNi payAI A mAsanA aMtima divasamAM traNa paga ane aTThaaMgulAI porisI bhvi| ATha AMgaLa porapI hoya che. Jain Education Interational Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 loka prajJapti tiryapha loka varSA, hemana ane grISmanA divasa-rAtri pUrA karanArA nakSatra saMkhyA sUtra 1176 6. 5. tA hemaMtaf vitiyaM mA ti vattA ti? (6) pra. hemanta RtunA bIjA mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che ? 3. tAtArakhaGrAti, raMga-2. saMDALA, u. cAra nakSatra pUrNa kare che, jemake- (1) mRgazira, 2. hA, 2. punarvasu, 4. gusso ! (2) Adra, (3) punarvasu, (4) puSya. 1. saMThANA coddasa ahoratte nnei| (1)mRgazira cauda ahorAtra pUrNa kare che. 2. mA sara dorajo ne (2) Adra sAta ahorAtra pUrNa kare che. 2. punarvasu adda mahorane ne! (3) punarvasu ATha ahorAtra pUrNa kare che. 4. puse doraje ! (4) puSya eka ahorAtra pUrNa kare che. taMsi ca NaM mAsaMsi vIsaMgulaporisIe chAyAe A mAsamAM vIsa AgaLa porathI chAyAthI sUrya sUrie annupriytttti|| paribhramaNa kare che. tassa NaM mAsassa carime divase lehatthAiM cattAri A mAsanA aMtima divase rekhAstha cAra paga payAI porisI bhvi| porabI hoya che. 7. v. tA hemaMtA tatiyaM mA ti vattA Mti? (7) pra. hemanta RtunA trIjA mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che ? 3. tA tifor Maa ti, te nA- 2. pusso, u. traNa nakSatra pUrNa kare che, jemake- (1) puSya, 2. aselA, rU. mahIM, (2) AzleSA, (3) maghA. 2. so rola korajo ne ! (1) puSya cauda ahorAtra pUrNa kare che. 2. mastelA vaMsa mahorajo ne ! (2) AzleSA paMdara ahorAtra pUrNa kare che. rU. mahIM je madonne netA (3) maghA eka ahorAtra pUrNa kare che. taMsi caNaM mAsaMsi vIsaMgulAe porisIe chAyAe A mAsamAM vIsa AMgaLa porathI chAyAthI sUrya sUrie annupriytttti| paribhramaNa kare che. tassa NaM mAsassa carime divase tiNNi padAiM aTuM A mAsanA aMtima divasamAM traNa paga ane gulAI porisI bhvi| ATha AMgaLa porapI hoya che. 8. pa. tA hemaMtANaM cautthaM mAsaM kati NakkhattANeti? (8)pra. hemanta RtunA cothA mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che. 3. tA tifor wvattA ti, te nahIM- 2. mA, u. traNa nakSatra pUrNa kare che, jemake- (1) maghA, 2. juvAni, rU. 3rarAjA (2) pUrvAphAlyunI, (3) uttarAphAlyunI. 2. mA podara bojo cheDDA (1) maghA cauda ahorAtra pUrNa kare che. 2. puvAphagguNI paNNarasa ahoratte Nei / (2) pUrvAphAlganI paMdara ahorAtra pUrNa kare che. rU. 3ttarALA gii mahorarUM ne ! (3) uttarA phAlganI eka ahorAtra pUrNa kare che. taMsi ca NaM mAsaMsi solasa aMgulAI porisIe A mAsamAM soLa AgaLa porapI chAyAthI sUrya chAyAe sUrie annupriytttti| paribhramaNa kare che. tassa NaM mAsassa carime divase tiNNi payAI A mAsanA aMtima divasamAM traNa paga ane cattAri aMgulAI porisI bhavai / cAra AMgaLa porathI thAya che. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1176 tirthaka loka vaSa, hemanta ane grISmanA divasa-rAtri pUrA karanArA nakSatra saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 253 - 2. p. 7 niSThaTof T4 mA ti vattA ti? (9) pra. grISma RtunA prathama mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che ? 3. tA tiuir vattA naMti, taM nahIM-2. 3ttara u. traNa nakSatra pUrNa kare che, jemake- (1) uttarATLA, 2. hatyo, rU. vittA / phAlganI, (2) hasta, (3) citrA. 1. uttarAphagguNI coddasa ahoratte Nei / (1)uttarAphAlvanI cauda ahorAtra pUrNa kare che. 2. hattho paNNarasa ahoratte nnei| (2) hasta paMdara ahorAtra pUrNa kare che. rU. vitta [ nadoranta zeDDA (3) citrA eka ahorAtra pUrNa kare che. taMsicaNaMmAsaMsiduvAlasaMgulaporisIe chAyAe A mAsamAM bAra AMgaLa porapI chAyAthI sUrya sUrie annupriytttti| paribhramaNa kare che. te tassa NaM mAsassa carime divase lehatthAI ya A mAsanA aMtima divasamAM rekhA traNa tiNNi payAI porisI bhavai / paga porabI thAya che. 10.pa. tA gimhANaM bitiyaM mAsaM kati NakkhattA Nati? (10) pra. grISma RtunA bIjA mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che ? 3. tA tifor UvattA ti, taMgadA-1. cittA, u. traNa nakSatra pUrNa kare che, jemake- (1) citrA, 2. sArUM, 3. visAhA, (2) svAti, (3) vizAkhA. 1. cittA coddasa ahoratte Nei / (1) citrA cauda ahorAtra pUrNa kare che. 2. sAI paNNarasa ahoratte nnei| (2) svAti paMdara ahorAtra pUrNa kare che. rU. visA pdf mahorajo ne ! (3) vizAkhA eka ahorAtra pUrNa kare che. taMsi ca NaM mAsaMsi aTuMgulAe porisIe chAyAe A mAsamAM ATha AMgaLa porathI chAyAthI sUrie annupriytttti| sUrya paribhramaNa kare che. tassa NaM mAsassa carime divase do payAiM aTTha A mAsanA aMtima divasamAM be paga ane aMgulAI porisI bhavai / ATha AMgaLa porathI thAya che. 11.pa. gimhANaM tatiyaM mAsaM kati NakkhattA Neti? (11) pra. grISma RtunA trIjA mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che ? u. tA tiNNi NakkhattA NeM ti, taM jahA- | u. traNa nakSatra pUrNa kare che, jemake-(1)vizAkhA, 2. visAdA, 2. mathurAda, 3. mUtro ! (2) anurAdhA, (3) jyeSThAmULa. 2. visAha josa mo ne aa (1) vizAkhA cauda ahorAtra pUrNa kare che. 2. aNurAhA paNNarasa ahoratte Nei / (2) anurAdhA paMdara ahorAtra pUrNa kare che. rU. naimUtro gahoranne (3) jyeSThAmULa eka ahorAtra pUrNa kare che. taMsi ca NaM mAsaMsi cauraMgulaporisIe chAyAe A mAsamAM cAra AMgaLa porathI chAyAthI sUrya sUrie annupriytttti| paribhramaNa kare che. tassa NaM mAsassa carime divase do pAyANi ya A mAsanA aMtima divasamAM be paga ane cAra cattAri aMgulANi porisI bhavai / AMgaLa porathI thAya che. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 loka prajJapti tiryapha loka nakSatra maMDaLonI saMkhyA sUtra 1177-78 22. 5. tA jindA ra mA tiLavattA ti? (12) pra. grISma RtunA cothA mAse keTalA nakSatra pUrNa kare che ? 3. tA tifju vattA ti, te nahIM- 2. mUtro, u. traNa nakSatra pUrNa kare che, jemake- (1) mULa, 2. puvAsAdA, rU. 3ttarAsadA, (2) pUrvASADhA, (3) uttarASADhA. 1. mUlo coddasa ahoratte nnei| (1) mULa cauda ahorAtra pUrNa kare che. 2. puvAsADhA paNNarasa ahoratte nnei| (2) pUrvASADhA paMdara ahorAtra pUrNa kare che. 3. uttarAsADhA ega ahorattaM nnei| (3) uttarASADhA eka ahorAtra pUrNa kare che. taMsi ca NaM mAsaMsi vaTTAe samacauraMsa saMThiyAe A mAsamAM vRtta samacorasa vaTavRkSa samAna Naggodha parimaMDalAe sakAyamaNuraMgiNIe potAnA zarIrane anurUpa chAyAthI sUrya chAyAe sUrie annupriytttti| paribhramaNa kare che. tassa NaM mAsassa carime divase lehaTThAI do A mAsanA aMtima divasamAM rekhAstha be paga padAiM porisIe bhavai / ' porapI thAya che. - sUri. pA. 20, pAdu. 20, mu. 4rU NakkhattamaMDalANaM saMkhA nakSatra maMDaLonI saMkhyA : 1177. pa. kai NaM bhaMte ! NakkhattamaMDalA paNNattA ? 1177, pra. he bhagavanuM ! nakSatra maMDaLa keTalA hovAnuM kahevAmAM AvyuM che ? 3. joya! baTuM vittamaMDA pavUtA ! he gautama! ATha nakSatra maMDaLa hovAnuM kahevAmAM AvyuM che. pa. jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve kevaiyaM khettaM ogAhittA he bhagavan! jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM keTaluM kevaiyA NakkhattamaMDalA paNNattA? kSetra avagAhana karyA pachI keTalA nakSatra maMDaLa AvelA che ? u. goyamA ! jaMbuddIve dIve asiyaM joyaNasayaM he gautama ! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM ekaso ogAhettA ettha NaM do NakkhattamaMDalA pnnnnttaa| eMsI yojana avagAhana karyA pachI be nakSatra maMDaLa AvelA che. pa. lavaNe NaM bhaMte ! samudde kevaiyaM khettaM ogAhittA he bhagavan!lavaNasamudramAM keTaluM kSetra avagAhana kevaiA NakkhattamaMDalA paNNattA? karavA para keTalA nakSatra maMDaLa AvelA che ? u. goyamA ! lavaNe NaM samudde tiNNi tIse joyaNasae u. he gautama ! lavaNasamudramAM traNaso trIsa yojana ogAhittA ettha NaM cha NakkhattamaMDalA pnnnnttaa| avagAhana karyA pachIchanakSatra maMDaLa AvelA che. evAmeva saputvAvareNaM jaMbuddIve dIve lavaNe samudde A prakAre jaMbUdvIpa ane lavaNasamudramAM ATha aTTha NakkhattamaMDalA bhavaMtItimakkhAyaM / nakSatra maMDaLa hoya che. evuM kahevAmAM AvyuM che. - naivuM. 3, 7, mu. 182 bAhirAbbhaMtara NakkhattamaMDalANamaMtara Abhyantara ane bAhya nakSatra maMDaLo (vaccenuM) aMtara : 278. savadamaMtarA je aMte ! vattamaMDastrAvo 1178. pra. he bhagavanuM ! sarvAbhyantara nakSatra maMDaLathI sarva kevaiAe abAhAe savvabAhirae NakkhattamaNDale bAhya nakSatra maMDaLa keTalA aMtare AvelA che ? 1. (4) vandra. pI. ? , mu. 43 (va) navuM. va. 7, 3. 266 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1179-81 tiryapha loka : nakSatra maMDaLo (vaccenuM) aMtara gaNitAnuyoga bhA.-2 255 u. goyamA! paMcadasuttare joyaNasae abAhAe u. he gautama! sarvAbhyantara nakSatra maMDaLathI pAMcaso sabbabAhirae NakkhattamaNDale pnnnntte| dasa yojanAnA aMtare sarvabAhya nakSatra maMDaLa - MvuM. va7, ku. 182 AveluM che. NakkhattamaMDalANamaMtaraM nakSatra maMDaLo (vaccenuM) aMtara: 2276. p. varavara mahurUpa aMte ! varavattamavsa 1179. pra. he bhagavanuM ! eka nakSatra maMDaLathI bIjA nakSatra esa NaM kevaiyAe abAhAe aMtare paNNatte? maMDaLa (vaccenuM) vyavadhAna rahita aMtara keTaluM kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA ! do joyaNAI NakkhattamaNDalassa he gautama ! eka nakSatra maMDaLathI bIjA nakSatra NakkhattamaNDalassa ya abAhAe antare paNNatte / maMDaLanuM vyavadhAna rahita aMtara be yojananuM kahevAmAM AvyuM che. - gaM. va . 7, su. 182 jAti mahatta gAyAma-vilama- pariva- vAhajuM- nakSatra maMDaLanI laMbAI-pahoLAI, paridhi ane jADAI: 2280. p. MUtta mave i baMne ! devaze mAyAma- 1180... he bhagavan! nakSatra maMDaLanI laMbAI-pahoLAI vimene? keTalI kahevAmAM AvI che ? kevaiyaM parikkheveNaM? paridhi keTalI kahevAmAM AvI che ? kevaiyaM bAhalleNaM paNNatte? jADAI keTalI kahevAmAM AvI che ? u. goyamA ! gAuyaM AyAma-vikkhaMbheNaM / he gautama ! nakSatra maMDaLanI laMbAI-pahoLAI taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM / eka gAunI, paridhi traNagaNIthI kaMIka vizeSa addhagAuyaM bAhalleNaM pnnnntte| temaja aDadhA gAunI jADAI kahevAmAM AvI che. - gaMvuM. va . 7, ku. 282 maMrapacayane ametara-vANijaya maMDaLamaMtara- maMdara parvatathI sabhyantara ane sarvabAhya nakSatra maMDaLa vaccenuM aMtara : 2 282. p. gaMgI maMta:sImaMrakSagvayarasa vadhyA1181. pra. he bhagavan! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara abAhAe savvaaMtare NakkhattamaNDale paNNatte ? parvatathI sarvAbhyantara nakSatra maMDaLanuM aMtara keTaluM kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA! coyAlIsaMjoyaNasahassAiM aTThaya vIse u. (gautama! jaMbUdvIpa nAmanAdvIpamAM maMdara parvatathI joyaNasae abAhAe sabvabbhaMtare NakkhattamaNDale sarvAbhyantara nakSatra maMDaLa cuMmAlIsa hajAra pattA AThaso vIsa yojanA aMtara para Avela) che. pa. jaMbuddIveNaM bhaMte! dIve maMdarassa pabvayassa kevaiyAe bhagavan! jaMbUdvIpanAmanAdvIpamAM maMdara parvatathI avAhAe sabbabAhiraeNakkhattamaNDale paNNatte? sarvabAhya nakSatra maMDaLanuM aMtara keTaluM kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA! paNayAlIsaM joyaNasahassAI tiNNi ya u. (gautama!jabUdvIpanAmanA dvIpamAM maMdara parvatathI tIse joyaNasae abAhAe savvabAhirae sarvabAhya nakSatra maMDaLa pIstAlIsa hajAra traNaso NakkhattamaMDale pnnnntte| trIsa yojanA aMtare Avela che. u. he -- nevuM. va .7, mu. 282 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 loka prajJapti tiryapha loka sabhyantara sarvabAhya nakSatra maMDaLonI laMbAI-pahoLAI ane paridhi sUtra 1182-83 satramaitara-nittama rAmAyAma-viloma-rivo- sabhyantara ane sarvabAhya nakSatra maMDaLonI laMbAI-pahoLAI ane paridhi : 2282, g. savabhaMre maMte ! pavitta mavje seva 1182. pra. he bhagavanuM ! sarvAbhyantara nakSatra maMDaLanI AyAma- vikkhaMbheNaM ? kevaiyaM parikkheveNaM laMbAI-pahoLAI keTalI kahevAmAM AvI che ? paridhi keTalI kahevAmAM AvI che? goyamA!NavaNauiMjoyaNasahassAiMchacca cattAle (gautama! sarvAbhyantaranakSatramaMDaLanI laMbAIjoynnse AyAma-vikkhaMbheNaM / pahoLAI navANuM hajAra chaso cAlIsa yojana kahevAmAM AvI che. tiNNi ya joyaNasayasahassAI paNNarasa sahassAI traNa lAkha paMdara hajAra nevyAsI yojanathI kaMIka egUNaNavaI ca joyaNAI kiMci visesAhie vadhunI paridhi kahevAmAM AvI che. parikkheveNaM pnnnntte| pa. sabbabAhirae NakkhattamaMDale kevaiyaM AyAma he bhagavana! sarvabAhya nakSatra maMDaLanI laMbAIvikkhNbhennN ? kevaiyaM parikkheveNaM paNNatte ? pahoLAI keTalI kahevAmAM AvI che? paridhi keTalI kahevAmAM AvI che ? u. goyamA ! egaM joyaNasayasahassaM chacca saTe u. (gautama!sabAhya nakSatramaMDaLanI laMbAI-pahoLAI joyaNasae AyAma-vikkhaMbheNaM / ekalAkha chaso sAIThayojananI kahevAmAM AvI che. tiNNi a joyaNasayasahassAI aTThArasa ca traNa lAkha aDhArahajA2 traNaso paMdara yojananI sahassAI tiNNi ya paNNarasuttare joyaNasae paridhi kahevAmAM AvI che. parikkheveNaM pnnnntte| - naMvuM. va . 7, ku. 282 rasabhaMtara- vArikaveguNAne muhure pa javo- sarvAbhyantara ane sarvabAhya maMDaLomAM pratyeka muhUrtamAM nakSatranI gatinuM prarUpaNa : 228rU. 5. gayA ne aMte ! te savabhaMtara mav64 1183. pra. he bhagavan! jyAre nakSatra sarvAbhyantara maMDaLa uvasaMkamittA cAraM carai, tayA NaM egamege NaM para saMkramaNa karIne gati kare che tyAre pratyeka muhutte NaM kevaiyaM khette gacchai ? muhUrtamAM keTaluM kSetra cAle che ? u. goyamA! paMca joyaNasahassAiM doNNi apaNNadve (gautama!nakSatra pratyeka muhUrtamAM pAMca hajAra baso joyaNasae aTThArasa ya bhAgasahasse doNNi ya pAMsaThayojana ane maMDaLanA ekavIsa hajAra navaso tevaDhe bhAgasae gacchai maMDalaM ekkavIsAe sAITha bhAgomAMthI aDhAra hajAra baso tresaTha bhAgasahassehiM Navahi a satuhiM saehiM chettaa| bhAga jeTaluM (sarvAbhyantara maMDaLa para) cAle che. pa. jayA NaM bhaMte ! Nakkhatte savvabAhiraM maNDalaM he bhagavan! jyAre nakSatra sarvabAhya maMDaLa para uvasaMkamittA cAraM carai tayA NaM egamege NaM saMkramaNa karIne gati kare che tyAre pratyeka muhUrtamAM muhutte kevaiyaM khettaM gacchai ? keTalu kSetra cAle che? u. goyamA ! paMca joyaNasahassAI tiNNi a (gautama!nakSatra pratyekamuhUrtamAM pAMca hajAra traNaso egUNavIse joyaNasae solasa ya bhAgasahassehiM ogaNIsa yojanA ane maMDaLanA ekavIsa hajAra tiNNi ya paNasaTe bhAgasae gacchai maNDalaM navaso sAIThabhAgomAMthI soLahajAra traNaso pAMsaTha ekkavIsAe bhAgasahassehiM Navahi ya saTTehiM chettaa| bhAga jeTaluM (sarvabAhya maMDaLa para) cAle che. - naMdu. va . 7, mu. 282 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1184-88 tirmaka loka : caMdramaMDaLo sAthe maLela nakSatra maMDaLa gaNitAnuyoga bhA.-2 257 2. chaTTa, 6. ame, caMdamaNDalamiliyA NakkhattamaNDalA caMdramaMDaLo sAthe maLelA nakSatra maMDaLa : 2 284. p. pg je aMte mad vattamA tihiM 1184. p. he bhagavane ATha nakSatra maMDaLa keTalA caMdra caMdamaMDalehiM samoaraMti ? maMDaLonI sAthe maLelA hoya che ? u. aTrehiM caMdamaMDalehiM samoaraMti. taM jahA u. he gautama! e AThanakSatra maMDaLa (A) ATha caMdra maMDaLo sAthe maLelA hoya che, jemake - 2. me padmag, 1. prathama caMdra maMDaLanI sAthe prathama nakSatra maMDaLa. 2. tati, 2. trIjA caMdra maMDaLanI sAthe bIjuM nakSatra maMDaLa. 3. chaThThA caMdra maMDaLanI sAthe trIjuM nakSatra maMDaLa. 4. sattane, 4. sAtamAM caMdra maMDaLanI sAthe cothu nakSatra maMDaLa. 5. AThamAM caMdra maMDaLanI sAthe pAMcamu nakSatra maMDaLa. 6. rame, 6. dasamAM caMdra maMDaLanI sAthe chaThTha nakSatra maMDaLa. 7. vArasa, 7. agiyAramAM caMdra maMDaLanI sAthe sAtamuM nakSatra maMDaLa. 8. pArasame caMdramatte ! 8. paMdaramAM caMdra maMDaLanI sAthe AThamuM nakSatra maMDaLa. - gaMDu. va. 7, 3. 282 caMda maNDale kattiyA Nakkhattassa gai caMdramaMDaLamAM kRttikA nakSatranI gati : 2286. variyALaqtte savavAhirA mago rasa 1185. kRttikA nakSatra caMdranA sarvabAhya-maMDaLathI dasamAM maMDaLamAM mavetre vAraM varadA -DA. 20, 3. 780 (2) bhramaNa kare che. caMda maNDale aNurAhANakkhattassa gai caMdra-maMDaLamAM anurAdhA nakSatranI gatiH 2286. mathurAdA vAre savya bhaMtarAme mAtra sAme 1186. anurAdhA nakSatra caMdranA sarva Abhyantara maMDaLathI dasamAM maste vAraM jarA -TA. 20, mu. 780 (2) maMDaLamAM bhramaNa kare che. caMdassa piTThabhAge gamamANA Nava NakkhattA caMdranA pRSTha bhAgamAM gati karanArA nava nakSatra : 2187. nava nA drazna pUchaMmAguttA, te nahIM- 1187. nava nakSatra caMdranA pAchaLanA bhAgamAM gati kare che, jemake makuM savo jA, revaDuM sini masira pUro (1) abhijitu, (2) zravaNa, (3) dhaniSThA, hattho cittA ya tahA- pacchaMbhAgA nava havaMti // 1 // (4) revatI, (5) avinI, (6) mRgazirA, - TAii. ? , su. 14 (7) puSya, (8) hasta, (9) citrA. e nava nakSatra caMdranA pAchaLanA bhAgamAM gati kare che. Nakkhatta maNDalANaM sImA vikkhaMbho nakSatronA maMDaLonuM sImA viSkarbha: 1288, 5, tA vahaMte sImAvarame? mAUitti vahunnA, 1188, pra. nakSatro (nA maMDaLo) nI sImA-vikalpa keTalI ' kahevAmAM AvI che ? kaho u. (ka) tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM u. (ka) A chappana nakSatromAM - asthi NakkhattA, jesi NaM cha sayA tIsA keTalAka nakSatro (evA) che jenA (maMDaLo)no sattasaTThi bhAga tIsai bhAgANaM sImAvikalpa chaso trIsa yojana ane siimaavikkhNbho| eka yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga jeTalo che. Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 loka prajJapti tirya, loka : nakSatronA maMDaLonuM sImA-vikhaMbha sUtra 1188 (kha) asthi NakkhattA jesi NaM sahassaM paMcottaraM (kha) keTalAka nakSatro (evA) che jenA (maMDaLo)no sattasaTThi bhAga tIsai bhAgANaM sImA sImAviSkanma eka hajAra pAMca yojana vikkhNbho| ane eka yojanA saDasaTha bhAgomAMthI trIsabhAga jeTalo che. (ga) atthiNakkhattA jesiNaM do sahassA dasuttarA (ga) keTalAka nakSatro (evA) che jenA (maMDaLo)no sattasaTTi bhAga tIsai bhAgANaM sImAviSkanma be hajAra daza yojana ane siimaavikkhNbho| eka yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga jeTalo che. (gha) atthi NakkhattA jesi NaM tisahassaM (gha) keTalAka nakSatro (evA) che jenA (maMDaLo)no paMcadasuttaraM sattasaTThibhAga tIsai bhAgANaM sImAviSkanma traNa hajAra paMdara yojana sImA vikkhNbho| ane eka yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsabhAga jeTalo che. pa. (ka) tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM pra. (ka) A chappana nakSatromAM - kayare NakkhattA jesi NaM cha sayA tIsA keTalAka nakSatro (evA) che jenA (maMDaLo) sattasaTTi bhAga tIsai bhAgANaM sImA no sImAviSkanme chasotrIsa yojana ane vikhaMbho? eka yojanA saDasaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga jeTalo che? (kha) kayare NakkhattA jesi NaM sahassaM paMcottaraM (kha) keTalAka nakSatro (evA) che jenA (maMDaLo) sattasaTThi bhAga tIsai bhAgANaM sImA no sImAviSkanma eka hajAra pAMca yojanA vikkhaMbho? ane eka yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsabhAga jeTalo che ? (ga) kayareNakkhattA jesiNaM do sahassA dasuttarA (ga) keTalAka nakSatro (evA) che jenA (maMDaLo) sattasaTThi bhAga tIsai bhAgANaM sImA no sImAvikarme be hajAra daza yojana vikkhaMbho? ane eka yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga jeTalo che ? (gha) kayareNakkhattAjesiNaM tisahassaMpaMcadasuttaraM (gha) keTalAka nakSatro (evA) che jenA (maMDaLo)no sattasaTibhAga tIsai bhAgANaM sImA sImAviSkanma traNa hajAra paMdara yojana vivuMmo? ane eka yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga jeTalo che ? u. (ka) tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM u. (ka) A chappana nakSatromAMttth je te NakkhattA jesiNaM cha sayA tIsA je nakSatra cha so trIsa yojana ane eka sattasaTThibhAga tIsai bhAge NaM sImA yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga vikkhaMbho, te NaM do abhiI / jeTalA(maMDaLonA) sImAviSkanmavALA che, te be abhijit che. (kha) tattha je te NakkhattA, jesi NaM sahassaM (kha) je nakSatra eka hajAra pAMca yojana ane eka paMcuttaraM sattasaTThibhAga tIsai bhAge NaM yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsabhAga sImA vikkhaMbho, te NaM bArasa, taM jahA jeTalA (maMDaLanA) sImAviSkanmavALA che, te bAra che, jemake - Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1188-80 tiryapha loka : nakSatronA sImAviSThabhano samAMza gaNitAnuyoga bhA.-2 259 1. do satabhisayA, 2. do bharaNI, (1) le zatanidhaI, (2) 525, 3. do addA, 4. do assesA, (3) meM modI, (4) bhASA, 5. do sAtI, 6. do jetttthaa| (5) svAti, (6) zyeSThA. (ga) tattha je te NakkhattA jesi NaM do sahassA (ga) jo nakSatra be hajAra dasa yojana ane eka dasuttarA sattasaTThibhAga tIsai bhAge NaM yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga sImAvikkhaMbho, te NaM tIsaM, taM jahA jeTalA maMDaLanA) sImAviSkanmavALA che, tetrIsa.cha,bha1. do savaNA, 2. do dhaNiTThA, (1) zraql, (2) dhaniSThA, 3. do puvAbhaddavayA, 4. do revaI, (3) pUrvAbhAdrapada, (4) 23vatI, 5. do assiNI, 6.do kattiyA, (5) me azvinI, (6) tti, 7. do saMThANA, 8. do pussA, (7) me bhRsira, (8) puSya, 9. do mahA, 10.dopuvvAphagguNI, ()bhadhA, (10)pUrvAnI , 11. do hatyA, 12. do cittA, (11) sta, (12) all, 13. do aNurAhA, 14. do mUlA, (13) anurAdhA, (14) a bhUNa, 15. do puvvAsADhA, (15) pUrvASADhA. (gha) tattha je te NakkhattA jesi NaM tiNNi (gha) je nakSatra traNa hajAra paMdara yojana ane eka sahassA paNNarasuttarA sattasaTThibhAga tIsai yojananA saDasaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga bhAge NaM sImA vikkhaMbho, te NaM bArasa, taM jeTalA (maMDaLanA) sImAviSkanmavALA che, jahA te bhArache, 41. do uttarApoTThavayA, 2. do rohiNI, (1) uttarAbhAdra56, (2) roDa, 3. do puNabvasu, 4. do uttarAphagguNI, (3) punarvasu, (4) utt2|38gunii, 5. do visAhA, 6. do uttarAsADhA / / (5) vizAmA() utta2851. - sUriya. pA. 10, pAhu. 22, su. 61 NakkhattANaM sImAvikkhaMbhassa samAMso nakSatronA sImA-viSkalpano samAMza : 1189. sabvesi piNaM nakkhattANaM sImAvikkhaMbheNaM sattaDhei 1188.dhAnakSatronAsImA- vimamanosamAMzo yonanA bhAgaM bhaie samaMse pnnnntte| - sama.67, su. 4 sasamAgomA vimati 2vAthI thAyache. egamege muhutte NakkhatteNa maNDalabhAgagamaNaM - pratyeka muhUrtamAM nakSatra dvArA maMDaLanA bhAgomAM gamana : 1190. pa. egamegeNaM bhaMte! muhutteNaM Nakkhatte kevaiyAiM bhAga 1180. pra. bhagavan ! nakSatra pratye muhUrtamA 24 so sayAI gacchai ? mAgomA ti 42 cha ? | u. goyamA ! jaM jaM maNDalaM uvasaMkamittA cAraM carai, uM. he gautama ! nakSatra je je maMDaLa para saMkramaNa kare tassa tassa maNDala parikkhevassa aTThArasa paNatIse che. te te maMDaLanI paridhinA eka lAkha aThThANuMso bhAgasae gacchai, maNDalaMsayasahasseNaM aTThANauie bhAgomAMthI eka hajAra AThaso pAMtrIsa bhAga a saehiM chettaa| yAlecha. - jaMbu. vakkha. 7, su. 182 1. canda. pA. 10,su. 61 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 loka prajJapti tirmaka loka : nakSatronuM svarUpa-prarUpaNa. sUtra 1191 NakkhattANaM sarUva parUvaNaM nakSatronuM svarUpa-prarUpaNa : 1191. pa. tA kahaM te Nakkhatta vijaya? Ahie tti vaejjA, 1181. pra. nakSatronA sv35nuni359|| 4 // .3cha ? seo u. tA ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIvasamuddANaM u. A jaMbUdvIpa nAmano dvIpa-samudronI aMdara savvabbhaMtarAe savvakhuDDAe-jAva-egaM (vayye.)cha.apAthI nAnoche-yAvata- sApa joyaNasayasahassaM AyAma-vikkhaMbheNaM, tiNNi yojana lAMbo - pahoLo che. traNa lAkha soLa joyaNasayasahassAiM solasasahassAiM, doNNi ya hajAra baso sattAvIzayojana traNa koza aThThAvIza sattAvIse joyaNasae, tiNNi ya kose, aTThAvIsaM dhanuSya tera AMgaLa ane aDadho AgaLathI kaMIka ca dhaNusayaM, terasa aMgulAI, addhaMgulaM ca kiMci vadhu enI paridhi kehavAmAM AvI che. visesAhie parikkheveNaM paNNatte, tA jaMbuddIve NaM dIve A jaMbudvIpa dvIpamAM(k) do candA 1. pabhAseMsu vA, 2. pabhAseMti vA, (5) yaMdra prabhAsita thAhatA, thAya cha bhane thaze.. 3. pabhAsissaMti vaa| (kha) do sUriyA 1. taviMsu vA, 2. taveMti vA, (4) me sUrya tapesA cha, tape sane ta5. 3. tavissaMti vA / (ga) chappaNNaM NakkhattA joyaM 1. joeMsu vA, (ga) chappana nakSatroe (caMdra-sUryanI sAthe) yoga karyo 2. joeMti vA, 3. joissaMti vAre, taM jahA cha. yoga3che ane yoga 2ze,bha:1. do abhII, 2. do savaNA, (1)samiti , (2)zrA , 3. do dhaNiTThA, .. 4. do satabhisayA, (3) dhaniSThA, (4) zatabhiSa 5. do puvvApoTThavayA, 6. do uttarApoTThavayA, (5) pUrvAbhAdra56, (5) uttarAbhAdra 56, 7. do revaI, 8. do assiNI, (7) revatI, (8) mazvinI, 9. do bharaNI, 10. do kattiyA, (8) ma24, (10) kRtti, 11. do rohiNI, 12. do saMThANA, (11)beroDiesI (12) bhRgazira, 13. do addA, 14. do puNabvasu, (13) sAdA, (14) punarvasu, 15. do pussA, 16. do assesAo, (15) puSya, (1) sArakhecA, 17. do mahAo, 18. do puvAphagguNI, (17) maghA, (18) pUzilgunI, 19. do uttarAphagguNI, 20. do hatthA, (18) utt|gunii, (20) asta, 21. do cittA, 22. do sAI, (21)yitrA (22)besvAti, 23. do visAhA, 24. do aNurAdhA, (23)vizApA (24) manurAdhA, 25. do jeTThA, 26. do mUlA, (25) anyeSThA, (21) bhUNa 27. do puvvAsADhA, 28. do uttarAsADhA / (27) pUrvAdhAdA, (28) uttarASADhA. (je yaMdronI sAthe yo| 2 / 2 / -) tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM - A chappana nakSatromAM - (ka) asthi NakkhattA je NaM Nava muhutte sattAvIsaM ca (ka) keTalAka nakSatro (evA) che je nava muhUrta ane eka sattaTTi bhAge muhuttassa caMdeNa saddhiM joyaM joeNti| muhUrtanA saDasaTha bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga jeTalA samaya sudhI caMdranI sAthe yoga kare che. (kha) asthi NakkhattA je NaM paNNarasa muhutte caMdeNa saddhiM (kha) keTalAka nakSatro (evA che je paMdara muhUrta caMdranI joyaM joeNti| sAthe yoga kare che. ThANaM. a. 2, u.3,su. 95 2. jaMbuddIve NaM dIve chappannaM nakkhattA caMdeNa saddhiM jogaM joiMsu vA, joiMti vA, joissaMti vA / 3. ThANaM a. 2, u. 3, su. 95 mA sUtrama tithI ma20 paryanta masApera che. Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1191 tirmaka loka : nakSatronuM svarUpa-prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 261 (ga) asthi NakkhattA je NaM tIsaM muhutte caMdeNa saddhiM (1) 324 nakSatro (mevA) cha trIsa muhUrta jogaM joeNti| (paryaMta) yaMdranI sAthe yoga 43 che. (gha) asthi NakkhattA je NaM paNayAlIsaM muhutte caMdeNa (gha) keTalAka nakSatra(evA) che ke je pIstAlIsa muhUrta saddhiM jogaM joeNti| (paryaMta) yaMdranI sAthe yo re che. pa. (ka) tA eesiM chappaNNAe NakkhattANaM pra. (8) mA 75na nakSatromA - kayare NakkhattA je NaM Navamuhutte sattAvIsaM keTalA nakSatra (evA) che ke je nava muhUrta ca sattaTThibhAge muhuttassa caMdeNa saddhiM jogaM ane eka muhUrtanA saDasaTha bhAgomAMthI joeMti? sattAvIsa bhAga jeTalA samaya sudhI caMdranI sAthe yoga kare che? (kha) kayare NakkhattA je NaM paNNarasamuhutte caMdeNa (4) 24 nakSatra (mevA)cha 4 582 muhUrta saddhiM jogaM joeMti? caMdranI sAthe yoga kare che? (ga) kayare NakkhattA je NaM tIsaM muhutte caMdeNa (1) 324 nakSatra (mevA) cha trIsa. muhUrta saddhiM jogaM joeMti ? caMdranI sAthe yoga kare che? (gha) kayare NakkhattA je NaM paNayAlIsaM mahatte (gha) keTalA nakSatra (evA) che ke je pIstAlIsa caMdeNa saddhiM jogaM joeMti ? bhuta yaMdanI sAthe yoga cha? u. (ka) tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM 6. (7) mApana nakSatrImA - tattha je te NakkhattA, je NaM Nava muhutte je nakSatra nava muhUrta ane eka muhUrtanA sattAvIsaM ca sattasaTThibhAge muhuttassa caMdeNa saDasaTha bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga jeTalA saddhiM jogaM joeMti, te NaM do abhiiyii| samaya sudhI caMdranI sAthe yoga kare che. te be samitchei . (kha) tattha je te NakkhattA, je NaM paNNarasamuhutte (kha) je nakSatra paMdara muhUrta caMdranI sAthe yoga kare caMdeNasaddhiMjogaMjoeMti,teNaMbArasa, taMjahA cha. te mArache,bha1. do satabhisayA, 2. do bharaNI, (1) zatabhiSa, (2) ma25, 3. do addA, 4. do assesA, (3)bemAdrI, (4)mAzleSA, 5. do sAtI, 6. do jetttthaa| (5) svAti, () yeSTha.. (ga) tattha je te NakkhattA, je NaM tIsaM muhutte (ga) je nakSatra trIsa muhUrta caMdranI sAthe yoga kare caMdeNasaddhiMjogaMjoeMti,teNaMtIsaM,taMjahA cha, te trAsa cha, bha3 - 1. do savaNA, 2. do dhaNiTThA, (1) zrava9l (2) pani , 3. do puvAbhaddavayA, 4. do revaI, (3) pUrvAbhAdra56,(4) revatI, 5. do assiNI, 6.do kattiyA (5) azvinI, (6) itti, 7. do saMThANA, 8. do pussA , (7) bhRgazira, (8) puSya 9. do mahA, 10.dopuvAphagguNI, (8) maghA, (10) pUrvAnI , 11. do hatthA, 12. do cittA, (11)hasta, (12)bethitrI, 13. do aNurAdhA, 14. do mUlA, (13) anurAdhA, (14) bhUga, 15. do puvvaasaaddhaa| (15) pUrvASADhA. 1. sama. 9, su. 5 2. cha nakkhattA pannarasa muhutta saMjuttA paNNattA, taM jahAsatabhisaya bharaNI, addA asalesA sAI tahA jeTThA / ete cha nakkhattA pannarasa muhutta saMjuttA // - sama.15, su.4 www.jamelibrary.org Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 loka prajJapti tipha loka : nakSatronuM svarUpa-prarUpaNa sUtra 1191 (gha) tattha je te NakkhattA je NaM paNayAlIsaM (gha) je nakSatra pIstAlIsa muhUrta caMdranI sAthe muhatte caMdeNa saddhiM jogaM joeMti, te NaM yoga cha.tabArache,bha:bArasa, taM jahA1. do uttarApoTThavayA, 2. do rohiNI, (1) uttarAbhAdra56, (2) roDiel, 3. do puNavvasu, 4. do uttarAphagguNI, (3) punarvasu, (4) uttarAgunI, 5. do visAhA, 6. do uttraasaaddhaa'| (5)vizA, (7) uttarASADhA. ( sUryonI sAthai yo 42naa2|-) (ka) tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattANaM (8) mAchappana nakSatromA - asthi NakkhattA je NaM cattAri ahoratte, TamA nakSatra(vA)che.yAramorAtra, chacca muhutte sUrieNa saddhiM jogaM joeMti, cha muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che. (kha) atthi NakkhattA jeNaM cha ahoratte, egavIsaM (4) 3215 nakSatra (mevA)cha cha morAtra, ca muhutte sUrieNa saddhiM jogaM joeMti, ekavIsa muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che. (ga) atthi NakkhattA je NaM terasa ahoratte, (ga) keTalAka nakSatra(evA che ke jetera ahorAtra bArasaya muhuttesUrieNasaddhiM jogaMjoeMti, bAra muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che. (gha) atthi NakkhattA jeNaM vIsaM ahoratte tinni (gha) keTalAkanakSatra(evA) che jevIsa ahorAtra ya muhutte sUrieNa saddhiM jogaM joeMti, traNa muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che. pa. (ka) tA eesi NaM NakkhattANaM pra. (4) mA 75na nakSatrImA - kayare NakkhattA je NaM cattAri ahoratte, keTalA nakSatra (evA) che je cAra ahorAtra chacca muhutte sUrieNa saddhiM jogaM joeMti ? cha muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che ? (kha) kayare NakkhattA je NaM cha ahoratte, egavIsaM (kha) keTalA nakSatra (evA) che je cha ahorAtra ca muhutte sUrieNa saddhiM jogaM joeMti ? ekavIsa muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che? (ga) kayareNakkhattA jeNaM terasa ahoratte, bArasa (1) 3240 nakSatra (mevA)cha 4 te2 mahorAtra ya muhutte sUrieNa saddhiM jogaM joeMti ? bAra muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che ? (gha) kayareNakkhattA jeNaM vIsaM ahoratte, tinni (4) 32sA nakSatra (mevA) 8 vIsa mahotra ya muhutte sUrieNa saddhiM jogaM joeMti? traNa muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che ? u. (ka) tA eesi NaM chappaNNAe NakkhattA NaM 6. (4) 275na nakSatrImA - tattha je te NakkhattA jeNaM cattAri ahoratte, je nakSatra cAra ahorAtra, cha muhUrta sUryanI chacca muhutte sUreNa saddhiM jogaM joeMti, te sAthe yoga kare che. te be abhijit che. NaM do abhIyI, (kha) tattha je te NakkhattA je NaM cha ahoratte (kha) je nakSatra cha ahorAtra ekavIsa muhUrta egavIsaMca muhattesureNa saddhiM jogaMjoeMti. surthanIsAthe yogache,temAracha,bhate NaM bArasa, taM jahA 1. (ka) sabveviNaM divaDDha khettiyA nakkhattA paNayAlIsaM muhutte caMdeNa saddhiM jogaMjoiMsuvA, joeMti vA, joissaMti vA-tinneva uttarAI, puNavvasu rohiNI visAhA ya ee cha nakkhattA paNayAla-muhuttaM sNjogaa| - sama. 45, su. 7 (kha) caMda. pA. 10, su. 60 Jain Education Interational Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1192 tirdhaka loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogakALa gaNitAnuyoga bhA.-2 263 1. do satabhisayA, 2. do bharaNI, (1) zatabhiSA (2) ma25, 3. do addA, 4. do assesA, (3) mA, (4) sAzveSA, 5. do sAtI, 6. do jeTThA / (5) svAti, (G) yeSThA . (ga) tattha je te NakkhattA je NaM terasa ahoratte (ga) je nakSatra tera ahorAtra, bAra muhUrta sUryanI bArasa muhutte sUreNa saddhiM jogaM joeMti, te sAthe yog| 73 che. te trIsa cha, ma - NaM tIsaM, taM jahA1. do savaNA, 2. do dhaNiTThA, (1) zrava, (2) niSThA, 3. do puvAbhaddavayA, 4. do revaI, (3)pUrvAbhAdra56, (4)arevatI, 5. do assiNI, 6. do kattiyA, (5) azvinI (5) vRtti, 7. do saMThANA, 8. do pussA, (7) mRgazira, (8) puSya, 9. do mahA, 10.dopuvAphagguNI, (4) bhadhA, (10)pUrvAnI , 11. do hatthA, 12. do cittA, (11) sta, (12)yitrI, 13. do aNurAdhA, 14. do mUlA, (13) anurAdhA, (14) bhUja, 15. do puvvaasaaddhaa| (15) pUrvASADhA. (gha) tattha je te NakkhattA je NaM vIsaM ahoratte (gha) je nakSatra vIsa ahorAtra, traNa muhUrta sUryanI tiNNi ya muhutte sUreNa saddhiM jogaM joeMti, sAthe yoga che. te pArache,bha:te NaM bArasa, taM jahA1. do uttarApoTTavayA, 2. do rohiNI, (1) uttarAbhAdra56, (2) rohiNI, 3. do puNavvasu 4. do uttarAphagguNI, (3) punarvasu, (4) uttarAlgunI, 5. do visAhA 6. do uttarAsADhA / / (5)vizA (6) uttarASADhA. sUriya. pA. 10, pAhu. 22, su. 60 NakkhattANaM deNa jogakAla - nakSatrono caMdranI sAthe yogakALa : 1192. pa. tA kahaM muhUttA ya ? Ahie tti vejjaa| 1182. pra. (nakSatrIne yaMdranI sAthe yo) 3240 muhUrta sudhI 23cha?seo. u. tA eesiNaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - 6. sAma81vIsa nakSatrImA mAnakSatro (bhevA)cha(ka) asthi NakkhattA jeNaM Nava muhutte sattAvIsaM (ka) je nava muhUrta ane eka muhUrtanA saDasaTha ca sattaTThibhAe muhuttassa caMdeNa saddhiM joyaM bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga jeTalA samaya joei| sudhI caMdranI sAthe yoga kare che. (kha) atthiNakkhattAjeNaM paNNarasa muhuttecaMdeNa (kha) keTalAka nakSatra (evA) che je paMdara muhUrta saddhiM joyaM joeNti| paryata caMdranI sAthe yoga kare che. (ga) atthi NakkhattA je NaM tIsaM muhutte caMdeNa (2) 32405 nakSatra (mevA) chatrIsa muhUrta saddhiM joyaM joeNti| paryata caMdranI sAthe yoga kare che. (gha) asthi NakkhattA je NaM paNayAlIsaM muhutte (gha) 3241 nakSatra (mevA) chaTha pAstAlIsa caMdeNa saddhiM joyaM joeNti| muhUrta paryata caMdranI sAthe yoga kare che. 1. caMda. pA. 10, su. 60 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 loka prajJapti 1. pa. tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM u. tiryak loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogakALa (ka) kayare Nakkhatte je NaM Nava muhutte sattAvIsaM ca sattaTThibhAe muhuttassa caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? - / kayare NakkhattA je NaM paNNarasa muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? (ga) kayare NakkhattA jeNaM tIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? (gha) kayare NakkhattA jeNaM paNayAlIsaM muhutte caMdeNa saddhiM joyaM joeMti ? (ka) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - tattha je te Nakkhatte, je NaM Nava muhutte sattAvIsaM ca sattaTTibhAe muhuttassa caMdeNa saddhiM jo joeMti se NaM ege, abhIyA / (kha) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - tattha je te NakkhattA, jeNaM muhutte caMdeNa saddhiM jo joeMti, te taM jahA cha, 1. satabhisayA, 2. 2. bharaNI, 3. addA, 5. sAtI, 4. assesA, 6. jeTThA / (ga) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM tattha je te NakkhattA, jeNaM tasaM muhuttaM caMde saddhiM joyaM joeMti, te NaM paNNarasa, taM jahA1. savaNo, 2. dhaNiTThA, 4. revaI, 6. kattiyA, 8. puraso, 10. puvvAphagguNI, 12. cittA, 14. mUlo, 3. puvvAbhaddavayA, 5. assiNI, 7. maggasira, 9. mahA, 11. hattho, 13. aNurAhA, 15. puvvAsADhA / pra. khA aThThAvIsa nakSatromAM (ka) abhIji Nakkhatte sAirege Nava muhutte caMdeNa saddhiM jogaM joei / (kha) ThANaM a. 9, su. 669 ThANaM 6, su. 510 (2) (5) DeTalAI nakSatra (sevA) che} 4 nava muhUrta ane eka muhUrtanA saDasaTha bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga jeTalA samaya sudhI caMdranI sAthe yoga kare che ? (Ja) DeTalAI nakSatra (sevA) che} 4 paMhara muhUrta caMdranI sAthe yoga kare che ? (ga) uTalAI nakSatra (sevA) che} The trIsa muhUrta caMdranI sAthe yoga kare che ? 3. ( 5 ) se jaThThAvIsa nakSatromAM sUtra 1192 (gha) uTalAI nakSatra (sevA) che} The pIstAlIsa muhUrta caMdranI sAthe yoga kare che ? je nakSatra nava muhUrta ane eka muhUrtanA saDasaTha bhAgomAMthI sattAvIsa bhAga jeTalA samaya caMdranI sAthe yoga kare che, te eka abhijiche. (Ja) aThThAvIsa nakSatrobhAM - For Private Personal Use Only je nakSatra paMdara muhUrta paryanta caMdranI sAthe yoga hure che, te cha che, bhegaDe - (1) zatabhiSaDU, (3) ArdrA, (4) svAti, (ga) khA aThThAvIsa nakSatromAM (2) larazI (4) khAzleSA, (5) bhayeSThA. (13) anurAdhA, (15) pUrvASADhA. je nakSatra trIsa muhUrta paryanta caMdranI sAthe yoga re che, te paMhara che, bhaDe(1) zravA, ( 2 ) dhaniSThA, (3) pUrvAbhAdrapa, (4) revatI, (4) azvinI, (5) tiDA, (7) bhRgazira, (8) puSya, (E) HELL, (10) pUrvAzalgunI, (11) hasta, (12) citrA, (14) bhUNa, - sama. sa. 9, su. 5 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1193 tiryapha loka : nakSatrono sUryanI sAthe yogakALa gaNitAnuyoga bhA.-2 265 (gha) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM, tattha (gha) aThThAvIsanakSatromAM janakSatro pIstAlIsa je te NakkhattA, je NaM paNayAlIsaM muhutte muhUrta paryanta caMdranI sAthe yoga kare che, te cha caMdeNa saddhiM joyaM joeMti, teNaM cha, taM jahA cha, bha:1. uttarAbhavayA, 2. rohiNI. (1)ttazamAdra56, (2)roDiyA, 3. puNavvasU, 4.uttarAphagguNI, (3) punarvasu, (4)uttagunI, 5. visAhA, 6.uttraasaaddhaa|' (5)vizAlA (6) uttarASADhA. - sUriya. pA. 10, pAhu. 2, su. 33 NakkhattANaM sUreNa jogakAlaM - nakSatrono sUryanI sAthe yogakALa : 1193. (ka) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - 1183. (8) 81vIsa. nakSatrImA - asthi Nakkhatte je NaM cattAri ahoratte, keTalAka nakSatra(evA) chekeje cAra ahorAtra chacca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeNti| ane cha muhUrta paryantasUryanI sAtheyoga kare che. (kha) atthiNakkhattAjeNaMcha ahoratte, ekkavIsaM (4.) 32415 nakSatra (4) 72morAtra ca muhatte sureNa saddhiM joyaM joeNti| ane ekavIsa muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga kare che. (ga) atthi NakkhattA je NaM terasa ahoratte, (ga) keTalAkanakSatra(evA) che ke jeteraahorAtra bArasa ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti / ane bAra muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga che. (gha) asthi NakkhattAjeNaM vIsaM ahoratte, tiNNi (gha) keTalAkanakSatra(evA) chekejevIsa ahorAtra ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti / ane traNa muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga 43 che. pa. (ka) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - pra. (4) mA 281vIsa nakSatromA - kayare Nakkhatte je NaM cattAri ahoratte, keTalA nakSatro(enA)che ke je cAra ahorAtra chacca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti ? ane cha muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga recha? 1. (ka) pa. etesi NaM bhaMte ! aTThAvIsAe NakkhattANaM abhiI Nakkhatte katimuhutte caMdeNa saddhiM jogaM joei? u. goyamA ! Nava muhutte sattAvIsaM ca sattaTThibhAe muhuttassa caMdeNa saddhiM jogaM joei evaM imAhiM gAhAhiM aNugaMtavva / gAhAo - abhiissa caMdajogo sattaDheiM khaMDio ahortto| te huM ti Nava muhuttA sattAvIsaM kalAo a||1|| sayabhisayA bharaNIo addA assesa sAi jeTThA ya / gate cha NakkhattA paNNarasamuhuttasaMjogA // 2 // tiNNeva uttarAI puNavvasU rohiNI visAhA ya / ee chaNNakkhattA paNayAlamuhuttasaMjogA // 3 // avasesA NakkhattA paNNarasavi hUM ti tiisimuhuttaa| caMdaMmi esa jogo NakkhattANaM muNeavvo // 4 // - jaMbu. vakkha. 7, su. 193 (kha) caMda pA. 10, su. 33 (ga) sama. 9, su. 6 (gha) ThANaM. 6, su. 517 Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 loka prazapti (kha) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - kare Nakkhatte je cha ahoratte, ekkavIsaM ca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti ? (ga) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM. kare NakkhattA jeNaM terasa ahoratte, bArasa ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti ? tiryak loka : nakSatrono sUryanI sAthe yogakALa (gha) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM kare NakkhattA jeNaM vIsaM ahoratte, tiNNi ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti ? u. ( ka ) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM tattha je te Nakkhatte je NaM cattAri ahoratte chacca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti, se ege abhIyI / 3. addA, 5. sAtI, (kha) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - tattha je te NakkhattA je NaM cha ahoratte, ekkavIsaM ca muhutte sUreNa saddhiM joyaM joti. te NaM cha, taM jahA1. satabhisayA, 2. bharaNI, 4. assesA, 6. jeTThA / ww 3. puvvAbhaddavayA, 5. assiNI, 7. maggasiraM (ga) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - tattha je te NakkhattA, je NaM terasa ahoratte duvAlasa ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti, te NaM paNNarasa, taM jahA1. savaNo, 9. mahA, 11. hattho, 13. aNurAhA, 15. puvvAsADhA / - 2. dhaNiTThA, 4. revaI, 6. kattiyA, 8. puraso, 10. puvvAphagguNI, 12. cittA, 14. mUlo, For Private (ja) mA aThThAvIsa nakSatromAM (ga) khA aThThAvIsa nakSatromAM keTalA nakSatro (evA) che ke je cha ahorAtra ane ekavIsa muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga hure che ? - sUtra 1193 (gha) khA aThThAvIsa nakSatromAM keTalA nakSatro (evA)che ke je tera ahorAtra ane bAra muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga 52 che ? Personal Use Only keTalA nakSatro(evA che ke je vIsa ahorAtra ane traNa muhUrta paryanta sUryanI sAthe yoga hure che ? 3. (5) sAkhaThThAvIsa nakSatromAMthI - jenakSatracAra ahorAtra anechamuhUrtasUryanI sAthe yoga kare che, te eka abhijit che. (Ja) khA aThThAvIsa nakSatrobhAMdhI - je nakSatra cha ahorAtra ane ekavIsa muhUrta sUryanI sAthai yoga re che. te chache, ThebhaDe (1) zatabhiSaDU, (2) bharaNI, ( 3 ) ArdrA, (4) AzleSA, (4) svAti, (5) bhayeSThA. (ga) mA aThThAvIsa nakSatromAMthI - je nakSatra tera ahorAtra ane bAra muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che. te paMdara che, ThebhaDe - (1) zravaza, (2) dhaniSThA, (3) pUrvAbhAdrapa, (4) revatI, (4) azvinI, ( 5 ) itiDA, (7) bhRgazira, (8) madhA, (11) hasta, (c) you, (10) pUrvAjhalgunI, ( 12 ) citrA, (13) anurAdhA, (14) bhUNa, (15) pUrvASADhA. Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1194 tiryapha loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa gaNitAnuyoga bhA.-2 27 (gha) tA eesi NaM aTThAvIsAe NakkhattANaM - (4) AsAvIsa nakSatromAMthA - tattha je te NakkhattA, je NaM vIsaM ahoratte, je nakSatra vIsa ahorAtra ane traNa muhUrta tiNNi ya muhutte sUreNa saddhiM joyaM joeMti, sUryanA sAthe yoga cha, te 7cha,4bha:te NaM cha, taM jahA- 1. uttarAbhaddavayA, (1) uttaramAdra56, (2) roDie, 2.rohiNI, 3. puNavvasU, 4. uttarAphagguNI, (3) punarvasu, (4)uttarAnI , 5. visAhA, 6. uttarAsADhA / / (5) viul () uttarASADhA. ___ - sUriya. pA. 10, pAhu. 2, su.34 NakkhattANaM caMdeNa jogAraMbhakAlaM nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa1194. pa. 1. tA kahaM te jogassa AI? Ahie tti vaejjA, 1184.(1) pra. (nakSatronoyanAsAthe)yoganI mAhimarthAt yogano AraMbha kayA prakAre thAya che? kaho u. tA abhiyI-savaNA khalu duveNakkhattA, pacchAbhAgA 6. mami4it bhane zrava9 - banne nakSatra samakhittA, sAirega-egUNacattAlisai muhuttA 'divasanA" pAchaLano bhAga-sAMje caMdranI tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joeMti', sAthe yogano AraMbha kare che enA pachI tao pacchA avaraM sAirega divasaM / kaMIka eka divasa arthAtu kaMIka vadhu ogaNacAlIsa muhUrta paryanta caMdranI sAthe samakSetrathI yoga yukta rahe che evaM khalu abhiyI-savaNA duve NakkhattA egarAI A prakAre abhijitu ane zravaNa -e banne egaM ca sAiregaM divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joeMti, nakSatra eka rAtri tathA kaMIka vadhu eka divasa paryanta caMdranI sAthe yoga yukta rahe che. 1. (ka) pa. etesi NaM bhaMte ! aTThAvIsAe NakkhattANaM abhiINakkhatte kati ahoratte sUreNa saddhiM jogaM joei ? u. goyamA ! cattAri ahoratte chacca muhutte sUreNa saddhiM jogaM joei, evaM imAhiM gAhAhiM avvaM - gAhAo- abhiI chacca muhutte cattAri a kevale ahortte| sUreNa samaM gacchai etto sesANa vocchAmi // 1 // sayabhisayA bharaNIo addA assesa sAi jeTThA ya / vaccaMti muhutte ikkavIsa chacceva'horatte // 2 // tiNNeva uttarAI puNavvasu rohiNI visAhA y| vaccaMti muhutte tiNNi ceva vIsaM ahoratte // 3 // avasesA NakkhattA paNNarasavi sUrasahagayA jaMti / bArasa ceva muhutte terasa ya same ahoratte // 4 // - jaMbu. bakkha. 7, su. 193 (kha) caMda. pA. 10, su. 34 2. "iha abhijinnakSatraM na samakSetraM nApyapArdhakSetraM, nApi dvayarddhakSetraM, kevalaM zravaNanakSatreNa saha sambaddhamupAttamityabhedopacArAt tadapi samakSetramupakalpya samakSetramityuktam" / "sAtirekA navamuhUrtAH abhijit striMzatmuhUrtAH zravaNasyetyubhayamIlane yathoktaM muhUrtaparimANaM bhavati" / 4. "sAyaM-vikAlavelAyAM, iha divasassa katitamAccaramAdbhAgAdArabhya yAvadrAtre katitamo bhAgo yAvannAdyApi parisphuTa-nakSatra-maNDalAloka stAvAn kAlavizeSaH sAyamiti vivakSito draSTavyaH" / "ihAbhijinnakSatraM yadyapi yugasyAdau prAtazcandreNa saha yogamupaiti, tathApi zravaNena saha sambaddhamiha tadvivakSitaM, zravaNanakSatraM ca madhyAnAdUrdhvamapasarati divase candreNa sahayogamupAdatte, tatastatsAhacaryAt tadapi sAyaM samaye candreNa yujyamAnaM vivakSitvA tsAmAnyataH sAyaM candreNa saddhiM joyaM joeMti" ityuktam / athavA yugasyAdimatiricyAnyadA bAhulyamadhikRtyedamuktaM tato na kazciddoSaH " / eka rAtri tathA eka divasanA trIsa muhUrta thAya che. emAMthI abhijita nakSatranA nava muhUrta meLavavAthI ogaNacAlIsa muhUrta thaI jAya che. 6. Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 268 loka prajJapti tiryapha loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa sUtra 1194 joyaM joettA joyaM aNupariyaTTanti,' yoga karIne yoga mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM dhaNiTThANaM yoga mukta thaIne sAMje e banne nakSatra samappeMti, dhaniSThA nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 2. tA dhaNiTThA khalu NakkhattepacchaMbhAge samakkhette (2) dhaniSThA nakSatra divasanA' pAchaLano bhAgatiisimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM sAMje caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che. joyaM joei, tao pacchArAiM avaraM ca divasaM / e pachI eka rAtri tathA eka divasa arthAtu trIsa muhUrta paryanta' caMdranI sAthe samakSetramAM yoga yukta rahe che. evaM khalu dhaNiTThA Nakkhatte egaM ca rAI egaM ca A prakAre dhaniSThA nakSatra eka rAtri ane divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, eka divasa paryanta' caMdranI sAthe yoga yukta rahe che. joyaM joettA joyaM aNupariyaTTai, yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM sayabhisayANaM yoga mukta thaIne sAMje dhaniSThA nakSatra' samappei, zatabhiSaphanakSatrane caMdra samarpita karI de che. 3. tA sayabhisayA khalu Nakkhatte NattaMbhAge (3) zatabhiSakunakSatra sAMje caMdranI sAthe yogano avaDDhakhette paNNarasa-muhutte, tappaDhamayAe sAyaM prAraMbha kare che ane rAtrimAM paMdara muhUrta caMdeNa saddhiM joyaM joei, no labhai avaraM divasa, paryanta aDadhA kSetramAM yoga-mukta rahe che. paraMtu bIje divasa alaga thaI jAya che. evaM khalu sayabhisayA Nakkhatte, egaM rAiM caMdeNa A prakAre zatabhiSaku nakSatra eka rAtri saddhiM joyaM joei, paryanta caMdranI sAthe yogayukta rahe che. joyaM joettA joyaM aNupariyaTTai, yoga karIne yogamukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTThittA sAyaM caMdaM pubbapoTThavayANaM yoga-mukta thaIne sAMje zatabhiSaphanakSatra' samappei, pUrvAbhAdrapada nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 4. tA pubbApoTThavayA khalu Nakkhatte puvvaM bhAge (4) pUrvAbhAdrapadanakSatra divasanA pUrva-bhAga samakkhettetIsai-muhuttetappaDhamayAe pAo caMdeNa prAtaH kALe caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare saddhiM joyaM joei, tao pacchA avaraM rAI, che. e pachI eka rAtri paryanta pUrvApara kALa maLIne trIsa muhUrta paryanta caMdranI sAthe samakSetramAM yoga-yukta rahe che. evaM khalu puvApoTThavayA Nakkhatte egaM ca divasaM A prakAre pUrvAbhAdrapada nakSatra eka divasa egaM ca rAiM caMdeNa saddhiM joyaM joei, ane eka rAtri paryanta caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. - je "utAvanaeN vAtraM yo yujya tadanantare corAmanuparivartIta, kAtmanazvayAviyata cartha," -sUryaprajJaptinI TIkAthI udbhUta. samakSetra' tribhuhUrta "caMdranI sAthe koI nakSatrano yoga paNa trIsa muhUrta paryanta kahe che to te "samakSetra-yo" kahevAmAM Ave che. ITI-kSetre vaMzamuhUrtana" caMdranI sAthe koIpaNa nakSatranA yoga paNa paMdara muhUrta paryanta kahe che to te "apAI-kSetra yo" arthAt aDadhA kSetra yoga" kahevAmAM Ave che. 4. "iha pUrvaproSThapadAnakSatrasya prAtazcandreNa saha prathamatayA yogaH pravRtta, itIdaM puurvbhaagmucyte"| che Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1194 tiryapha loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa gaNitAnuyoga bhA.-2 269 joyaM joettA aNupariyaTTai, yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA pAo caMdaM uttarApoTThavayANaM yoga mukata thaIne prAtaH kALamAM samappei, pUrvAbhAdrapada" nakSatra uttarAbhAdrapada nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 5. tA uttarApoTThavayA khalu Nakkhatte ubhayaM (5) uttarAbhAdrapada nakSatra divasanA pUrva bhAga bhAge divaDDhakhette paNayAlIsa- muhutte , tappaDha prAta:kALe temaja divasanA' pAchaLano mayAe pAo caMdeNa saddhiM joya joei avaraM ca bhAga-sAMje caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che ane bAdamAM bIjI rAtri tathA bIjA rAiM tao pacchA avaraM ca divasaM / divasa arthAt pUrvAparano kALa (samaya) bheLavIne pIstAlIsa muhUrta paryanta caMdranI sAthe doDha kSetramAM yoga-yukta rahe che. evaM khalu uttarApoTThavayA Nakkhatte do divase egaM A prakAre uttarAbhAdrapada nakSatra be divasa ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei, tathA eka rAtri paryanta caMdranI sAthe yoga yukta rahe che. joyaM joittA aNupariyaTTai, yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM revaINaM samappei, yoga-mukta thaIne sAMjanA samaye 'uttarAbhAdrapadanakSatrarevatI nakSatrane caMdrasamarpita karI de che. 6. tA revaI khalu Nakkhatte pacchaMbhAge samakkhette (6) revatI nakSatra divasanA pAchaLano bhAgatiisimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano AraMbha joei, tao pacchA avaraM divasaM / karechetadanantara eka divasa arthAtu pUrvApara kALa bheLavIne trIsa muhUrta paryanta candranI sAthe samakSetramAM yoga-yukta rahe che. evaM khalu revaI Nakkhatte egaM ca rAI, egaM ca divasaM A prakAre revatI-nakSatra eka rAtri ane caMdeNa saddhiM joyaM joei, eka divasa caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joettA joyaM aNupariyaTTai / yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM assiNINaM yoga-mukta thaIne sAMjanA samaye revatI samappei, nakSatra' azvinI nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 7.tA assiNI khaluNakkhattepacchaMbhAgesamakkhette (7) azvinI nakSatra divasanA pAchaLano bhAgatiisimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano prAraMbha joei, tao pacchA avaraM divasaM / kare che. tadanantara ekadivasa arthAta pUrvApara kALa bheLavIne trIsa muhUrta paryata caMdranI sAthe samakSetramAM yoga-yukta rahe che. "idaM kilottarAbhAdrapadAkhyaM nakSatramuktaprakAreNa prAtazcandreNa sahayogamadhigacchati / kevalaM prathamAn paMcadaza-muhUrtAn adhikAnapanIya samakSetraM kalpayitvA yadA yogazcintyate tadA naktamapi yogoastItyubhayabhAgamavaseyam / "uttaraproSThapadAnakSatraM khalUbhayabhAgaM dvayardhakSetra paMcacatvAriMzatmuhUrta, tatprathamatayA-yogaprathamatayA prAtazcandreNa sArddha yogaM yunakti, tacca, tathAyuktaM satataM sakalamapi divasamaparaM ca rAtriM tataH pazcAdaparaM divasaM yAvadvartate / DhayarsTa kSetre jaM-tvariMzammuhUrtacaMdranI sAthe koIpaNa nakSatrano yoga kadAcita pIstAlIsa muhUrta paryanta rahe che to te "dvayuddhakSetrayoga-temaja doDha kSetra yoga kahevAmAM Ave che. Jain Education Interational Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 loka prajJapti 1. 2. tiryak loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa evaM khalu assiNI Nakkhatte, egaM ca rAI, egaM ca divasa, caMdeNa saddhiM joyaM joei, jo joettA joyaM aNupariyaTTA, pariyatti sAyaM caMdaM bharaNINaM samappei / ' 8. tA bharaNI khalu Nakkhatte NattaMbhAge, avaDDha khette paNNarasamuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, no labhai avaraM divasaM, evaM khalu bharaNI Nakkhatte egaM ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei / jo joettA joyaM aNupariyaTTA, joyaM aNupariyaTTittA pAo caMdaM kattiyANaM samappei / 9. tA kattiyA khalu Nakkhatte puvvaM bhAge samakkhette tIsa muhutte tappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, tao pacchArAI, evaM khalu kattiyA Nakkhatte, egaM ca divasaM egaM ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei, joyaM joettA joyaM aNupariyaTTai, joyaM aNupariyaTTittA pAo caMdaM rohiNINaM samappei2, sUtra 1194 A prakAre azvinI nakSatra, eka rAtri ane eka divasa caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. yoga karIne yogamukta thaI jAya che. yogamukta thaIne sAMjanA samaye 'azvinI - nakSatra' bharaNI nakSatrane caMdra samarpita karI he che. (8) bharaNI nakSatra sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano prAraMbha kareche. prAraMbha karIne rAtrimAM paMdara muhUrta caMdranI sAthe aDadhA kSetramAM yoga-yukta rahe che paraMtu bIjA divase alaga thaI jAya che. A pramANe bharaNI nakSatra eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. yoga-mukta thaIne prAtaH kALamAM bharaNI nakSatra' kRttikA nakSatrane caMdra samarpita karI he che. (8) rRttiGA nakSatra 'hivasanA' pUrvabhAga prAtaHkALamAM caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che. tadanantara rAtrimAM caMdranI sAthe samakSetramAM trIsa muhUrta yoga-yukta rahe che. A prakAre kRttikA nakSatra eka divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. yoga-mukta thardhane prAtaHaNamAM 'dhRtianakSatra' rohiNI nakSatrane caMdra samarpita karI de che. For Private Personal Use Only "yogamanuparivartya sAyaM parisphuTannakSatramaNDalAlokasamaye bharaNyAH samarpayati, idaM ca bharaNI nakSatramuktayuktyA rAtrau candreNa sahayogamupaiti, tato naktaM bhAgamavaseyam" / AnAthI AgaLa mULa pratimAM "saMkSiptavAcanAno" pATha A pramANe che. (11) magasiraM jahA dhaNiTThA, (10) "rohiNI jahA uttarAbhaddavayA", (12) addA jahA satabhisayA, (14) pusso jahA dhaNiTThA, (16) mahA jahA puvvAphagguNI, (18) uttarAphagguNI jahA uttarAbhaddavayA, (21) sAtI jahA satabhisayA, (23) aNurAhA jahA dhaNiTThA, (25) mUlo jahA puvvAbhaddavayA, (27) uttarAsADhA jahA uttarAbhaddavayA / (13) puNavvasU jahA uttarAbhaddavayA, (15) asalesA jahA satabhisayA, (17) puvvAphagguNI jahA puvvAbhaddavayA, ( 19-20 ) hattho, cittA ya jahA dhaNiTThA, (22) visAhA jahA uttarAbhaddavayA, (24) jeTThA jahA satabhisayA, (26) puvvAsADhA jahA puvvAbhaddavayA, - - * sUriya. pA. 10, pAhu. 4, su. 36 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1194 tirmaka loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa gaNitAnuyoga bhA.-2 271 10. tA rohiNI khalu Nakkhatte ubhayaMbhAge (10) rohiNI nakSatra divasanA' pUrvabhAga divaDDhakhette paNayAlIsa-muhutte tappaDhamayAe, prAtaHkALamAM tathA divasanA' pAchaLano pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, avaraM ca rAI bhAga - sAMjanA samaye caMdranI sAthe tao pacchA avaraM divasaM / yogano prAraMbha kare che. tadanantara eka rAtri ane eka divasa arthAt pUrvApara kALa bheLavatA (kula) pIstAlIsa muhUrta caMdranI sAthe doDha kSetramAM yoga-yukta rahe che. evaM khalu rohiNI Nakkhatte do divase egaM ca rAI A prakAre rohiNI nakSatra be divasa tathA caMdeNa saddhiM joyaM joei| eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joittA joyaM aNupariyaTTai / yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM migasarassa yoga mukta thaIne sAMjanA samayamAM rohiNI samarpoTTA nakSatra' mRgazira nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 11. tA migasire khalu Nakkhatte pacchaMbhAge (11) mRgazira nakSatra divasanA" pAchaLano samakkhette tIsai muhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa bhAga - sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano saddhiM joyaM joei, tao pacchA rAI avaraM ca prAraMbha kare che. tadanantara eka rAtri tathA rivarsa eka divasa arthAtu trIsa muhUrta caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. evaM khalu migasire Nakkhatte egaM ca rAI egaM ca A prakAre mRgazira-nakSatra eka rAtri ane divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, eka divasa caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joettA joyaM annupriytttti| yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM addAe samappei / yoga-mukta thaIne sAMje mRgazira nakSatra' Adra nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 12. tA addA khalu Nakkhatte nattaMbhAge avaDDha (12) AdranakSatrasAMjecaMdranIsAtheyogano prAraMbha khette paNNarasamuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa kare che ane rAtrimAM paMdara muhUrta aDadhA saddhiM joyaM joei, no labhai avaraM divasaM / kSetramAM caMdranI sAthe yoga- yukta rahe che. paraMtu bIjA divase yoga-yukta rahetu nathI. evaM khalu addA Nakkhatte egaM ca rAI caMdeNa saddhiM A prakAre Adra nakSatra eka rAtri caMdranI joyaM joei| sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joettA joyaM annupriytttti| yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM puNavvasuNaM yoga-mukta thaIne prAtaHkALamAM AdranakSatra smppei| punarvasu nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 13. tA puNabbasu khalu Nakkhatte ubhayaMbhAge (13) punarvasu nakSatra divasanA pUrvabhAga-prAtaHdivddddhkhette paNayAlIsa-mahatte tappaDhamayAe kALamAMtathA divasanA pAchaLano bhAga-sAMjanA pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, avaraM ca rAI samaye caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che. tao pacchA avaraM ca divasaM / tadanantara eka rAtri tathA eka divasa arthAta 'pUrvApara kALa meLavIne pIstAlIsamuhUrta caMdranI sAthe doDha kSetramAM yoga-yukta rahe che. Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra72 loka prajJapti tiryaku loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa sUtra 1194 evaM khalu puNabvasu Nakkhatte do divase egaM ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei| joyaM joettA joyaM annupriytttti| joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM pussassa smppei| 14. tA pusse khalu Nakkhattepacche bhAge samakkhette tIsaimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, tao pacchArAiM avaraM ca divasaM / evaM khalu pusse Nakkhatte egaM ca rAI egaM ca divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joei| joyaM joettA joyaM aNupariyaTTai / joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM asilesA smppei| 15. tA asilesA khalu Nakkhatte nattaMbhAge avaDDhakhette pannarasamuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, no labhai avaraM divasaM / A prakAre punarvasu nakSatra be divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. yoga-mukta thaIne sAMjanA samaye punarvasu nakSatra" puSya nakSatrane caMdrasamarpita karI de che. (14) puSyanakSatra divasanA pAchaLano bhAga-sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano AraMbha kare che. tadanantaraeka rAtri ane eka divasa arthAt 'pUrvApara kALa meLavIne trIsa muhUrta paryata caMdranI sAthe samakSetramAM yoga yukta rahe che. A prakAre puSya-nakSatra eka rAtri ane eka divasa caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. yoga karIne yoga-mukata thaI jAya che. yoga-mukta thaIne sAMjanA samaye puSya-nakSatra" AzleSA nakSatrane caMdra samarpita karI de che. (15) AzleSA nakSatra sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che ane rAtrimAM paMdara muhUrta caMdranI sAthe ardha-kSetramAM yoga-yukta rahe che. paraMtu bIjA divase yoga-yukta rahetu nathI. A prakAre AzleSA nakSatra eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. yoga-mukta thaIne prAta:kALamAM AzleSA nakSatra' maghA nakSatrane caMdrasamarpita karI de che. (16) maghA nakSatra divasanA pUrvabhAga prAta:kALa mAM caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che. tadanantara eka rAtri arthAt pUrvApara kALa meLavIne' trIsa-muhUrta caMdranI sAthe samakSetramAM yoga-yukta rahe che. A prakAre maghA nakSatra eka divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. yoga-mukta thaIne prAta:kALamAM maghA-nakSatra' pUrvAphAlyunI nakSatrane caMdra samarpita karI evaM khalu asilesA Nakkhatte egaM ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei| joyaM joittA joyaM annupriytttti| joyaM aNupariyaTTittA pAo caMdaM maghANaM samappei / 16. tA maghA khalu Nakkhatte puvvaMbhAge samakkhette tIsai-muhutte tappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, tao pacchA avaraM raaiN| evaM khalu maghANakkhatte egaM ca divasaM egaM ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei| joyaM joittA joyaM annupriytttti| joyaM aNupariyaTTittA pAo caMdaM puvAphagguNINaM smppei| Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1194 tirthapha loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa gaNitAnuyoga bhA.-2 273 17. tA puvAphagguNI khalu Nakkhatte puvaMbhAge (17) pUrvAphAlyunI nakSatra divasanA pUrva bhAgamAM samakkhettetIsai-muhuttetappaDhamayAe pAo caMdeNa prAtaH kALamAM caMdranI sAthe yogano prAraMbha saddhiM joyaM joei. tao pacchA avaraM raaii| kare che. tadanantaraeka rAtri arthAt pUrvApara kAla meLavIne trIsa muhUrta caMdranI sAthe samakSetramAM yoga-yukta rahe che. evaM khalu puvAphagguNI Nakkhatte egaMca divasaM egaM A prakAre pUrvAphAlvanI nakSatra eka ca rAiM caMdeNa saddhiM joyaM joei| divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joittA joyaM aNupariyaTTai / yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA pAo caMdaM uttarAphagguNINaM yoga-mukta thaIne prAtaHkALamAM pUrvAphAlganI smppei| nakSatra' uttarAphAlyunI nakSatrane caMdrasamarpita karI de che. 18. tA uttarAphagguNI khalu Nakkhatte ubhayaM (18) uttarAphAlganI nakSatra 'divasanA' bhAge divaDDhakhette paNayAlIsai- muhutte tappaDha pUrvabhAgamAM prAta:kALamAM tathA divasanA mayAe pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, avaraM ca pAchaLanA bhAgamAM- sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che. tadanantara eka rAiM tao pacchA avaraM ca divasaM / rAtri ane eka divasa arthAt pUrvApara kALa bheLavIne pIstAlIsa muhUrta caMdranI sAthe doDha kSetramAM yoga-yukta rahe che. evaM khalu uttarAphagguNI Nakkhatte do divase egaMca A prakAre uttarA phAlganI -nakSatra be divasa rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei / ane eka rAtricaMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joittA joyaM annupriytttti| yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM hatthaM samappei / yoga-mukta thaIne sAMje uttarAphAlganI nakSatra' hasta nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 19. tA hatthe khalu Nakkhatte pacchaMbhAge samakkhette (19) hasta nakSatra divasanA pAchaLanA bhAgamAMtiisimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano prAraMbha joei, tao pacchArAI avaraM ca divasaM / kare che. tadanantaraekadivasaarthAt pUrvApara kALa meLavIne trIsa muhUrta caMdranI sAthe samakSetramAM yoga-yukta rahe che. evaM khalu hattha Nakkhatte egaMca rAI, egaM ca divasaM A prakAre hasta nakSatra eka rAtri ane eka caMdeNa saddhiM joyaM joei| divasa caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joittA joyaM annupriytttti| yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM cittAe samappei / yoga-mukta thaIne sAMje hasta nakSatra" citrA nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 20. tA cittAkhalu NakkhattepacchaMbhAgesamakkhette (20) citrA nakSatra divasanA pAchaLanA bhAgamAMtiisi-muhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano prAraMbha joyaM joei, tao pacchArAiM avaraM ca divasaM / kare che. tadanantara ekadivasa arthAt pUrvApara kALa meLavIne' trIsa muhUrta paryanta caMdranI sAthe samakSetramAM yogayukta rahe che. Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 loka prajJapti tiryaku loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa sUtra 1194 evaM khalu cittA Nakkhatte egaM ca rAI, egaM ca A prakAre citrA nakSatra eka rAtri ane eka divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joei / divasa caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joittA joyaM annupriytttti| yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM sAIe smppei| yoga-mukta thaIne sAMje 'citrA nakSatra svAti nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 21. tA sAI khalu Nakkhatte nattaMbhAge avaDDhakhette (21) svAti nakSatra sAMjanA samaye caMdranI sAthe paNNarasamuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM yogano prAraMbha kare che ane rAtrinA paMdaramuhUrta joyaM joei, no labhai avaraM divasaM / caMdranI sAthe aDadhA -kSetramAM yoga-yukta rahe che. paraMtu bIjA divaseyoga-yukta rahetunathI. evaM khalu sAi Nakkhatte egaM ca rAiM caMdeNa saddhiM A prakAre svAti nakSatra eka rAtri caMdranI joyaM joei| sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joittA joyaM annupriytttti| yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA pAo caMdaM visAhANaM yoga-mukta thaIne prAtaHkALamAM svAti-nakSatra' samaQA * vizAkhA nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 22. tA visAhA khalu Nakkhatte ubhayaMbhAge (22) vizAkhA nakSatra divasanA pUrva bhAgamAM - divaDDhakhette paNayAlIsa-muhutte tappaDhamayAe prAtaHkALamAMtathA divasanA pAchaLanA bhAgamAM pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei- avaraM ca rAI sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano prAraMbha tao pacchA avaraM divasa, kare che. tadanantara pIstAlIsa muhUrta paryanta caMdranI sAthe doDha kSetramAM yoga-yukta rahe che. evaM khalu visAhA Nakkhatte do divase egaM ca rAI A prakAre vizAkhA nakSatra be divasa tathA caMdeNa saddhiM joyaM joei| eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joittA joyaM annupriytttti| yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM aNurAhAe yoga-mukta thaIne sAMjanA samayamAM vizAkhA smppei| nakSatra' anurAdhA-nakSatrane caMdra samarpita karI de che. 23. tA aNurAhA khalu Nakkhatte pacchaMbhAge (23) anurAdhA nakSatra divasanA" pAchaLanA samakkhette tIsaimuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa bhAgamAM-sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano saddhiM joyaM joei, tao pacchA rAI avaraM ca prAraMbha kare che, tadanantara eka rAtri ane divase eka divasa arthAta pUrvApara kALa bheLavIne trIsa muhUrta paryanta candranI sAthe samakSetramAM yoga-yukta rahe che. evaM khalu aNurAhA Nakkhatte egaM ca rAI egaM ca A prakAre anurAdhA nakSatra eka rAtri ane divasaM caMdeNa saddhiM joyaM joei / eka divasa caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. joyaM joittA joyaM annupriytttti| yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. joyaM aNupariyaTTittA sAyaM caMdaM jeTThAe samappei / yoga-mukta thaIne sAMje anurAdhA nakSatra' jyeSThA nakSatrane caMdra samarpita karI de che. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1194 tirmaka loka : nakSatrono caMdranI sAthe yogAraMbhano kALa gaNitAnuyoga bhA.-2 275 24. tA jeTThA khalu Nakkhatte nattaM bhAge avaDDhakhette paNNarasamuhutte tappaDhamayAe sAyaM caMdeNa saddhiM joyaM joei, no labhai avaraM divasaM / evaM khalu jeTThA Nakkhatte egaM ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei| joyaM joittA joyaM aNupariyaTTai, joyaM aNupariyaTTittA pAo caMdaM mUlassa samappei, 25. tA mUle khalu Nakkhatte puvvaMbhAge samakkhette tIsai-muhutte tappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, tao pacchA avaraM ca rAI / evaM khalu mUlaM NakkhattaM egaM ca divasaM egaM ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei| joyaM joittA joyaM annupriytttti| joyaM aNupariyaTTittA pAo caMdaM pubvAsADhANaM smppei| 26. tA puvAsADhA khalu Nakkhatte puvvaM bhAge samakkhettetIsai-muhuttetappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei. tao pacchA avaraM ca rAI / (24) jyeSThA nakSatra sAMjanA samaye caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che ane rAtrimAM paMdaramuhUrta caMdranI sAthe ardha kSetramAM yoga-yukta rahe che paraMtu bIje divase yogayukta rahetu nathI. A prakAre jyeSThA nakSatra eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. yoga-mukta thaIneprAtaHkALamAMyeSThA nakSatra" mULa nakSatrane caMdra samarpita karI de che. (25) mULa nakSatra divasanA pUrvabhAga - prAta:kALamAM caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che. tadanantaraekarAtriarthAt pUrvApara kALa meLavIne trIsa muhUrta paryanta caMdranI sAthe samakSetramAM yoga-yukta rahe che. A prakAre mULa nakSatra eka divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. yoga-mukta thaIne prAta:kALamAM mULa nakSatra' pUrvASADhA nakSatrane caMdra samarpita karI de che. (26) pUrvASADhA nakSatra divasanA pUrvabhAga prAtaHkALamAM caMdranI sAthe yogano prAraMbha kare che. tadanantaraeka rAtri arthAtu pUrvApara kALa meLavIne trIsa muhUrta paryanta caMdranI sAthe samakSetramAM yoga-yukta rahe che. A prakAre pUrvASADhA nakSatra eka divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. yoga-mukta thaIne prAta:kALamAM pUrvASADhA nakSatra' uttarASADhA nakSatrane caMdra samarpita karI de che. (27) uttarASADhA nakSatra divasanA pUrvabhAga prAta:kALamAM tathA divasanA pAchaLanA bhAgamAM-sAMjanA samayearthAta ubhayabhAgamAM caMdranI sAthe yogano AraMbha kare che. tadanantara eka rAtri ane eka divasa arthAta pUrvApara kALa bheLavIne pIstAlIsamuhUrta paryanta caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. evaM khalu puvvAsADhA Nakkhatte egaM ca divasaM egaM ca rAiM caMdeNa saddhiM joyaM joei / joyaM joittA joyaM aNupariyaTTai / joyaM aNupariyaTTittA pAo caMdaM uttarAsADhANaM smppei| 27. tA uttarAsADhA khalu Nakkhatte ubhayaM bhAge divaDhakhette paNayAlIsa-muhutte tappaDhamayAe pAo caMdeNa saddhiM joyaM joei, avaraM ca rAI tao pacchA avaraM ca divasaM / Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 loka prazapti evaM khalu uttarAsADhA Nakkhatte do divase egaM ca rAI caMdeNa saddhiM joyaM joei / 1. tiryak loka : jJAnanI vRddhi karanArA dasa nakSatra joyaM joitA joyaM aNupariyaTTA / jo aNupariyaTTittA sAyaM caMde abhiI savaNANaM samakheDa| * mUriya. pA. o 0, vAhu. 4, mu. 36 NANavuDDhakarA dasa nnkkhttaa-26. vasa LavavattA bALaksa vuddhirA pAttA, taM nahIM-migsirmddaa pusso, tiNNi ya puvvAiM mUlamassesA / hattho citA ya tahA, dasa vuDDhakarAI nANassa // 1 // 2 - TALa. o 0, mu. 782 tArA-vaNNao tArALuM gaLupte - tui- ??16. 1. (4) asthi nuM maMte ! aMtima-mUriyALa hiduiMtti 1196. pra. tArArUvA-aNuMpi tullAvi ? (C) same vi tArA vA-anuMpi, tunnA vi ? (1) paviM pi tArAhavA- anuMpi, tunnA vi ? 3. (-T) hatA, goyamA ! tuM jeva 31Areyana pa. se keNaTThe NaM bhaMte ! evaM vuccai- "atthi NaM caMdimasUriyANaM hiTThipi tArArUvA - aNupi tultAvi-khAva-piMpi tArA vA- anuMtti, tullAvi ? u. goyamA ! jahA jahANaM tesiM devANaM tava - niyama- baMbhacerANi usiyAiM bhavaMti tahA tahA NaM tesi NaM devANaM evaM paNNAyae, taM jhaa-anutte vA, tujItte vA | 2. sama. sama. ?, mu. 7 jJAnanI vRddhi karanArA dasanakSatra H 1195. jJAnanI vRddhi karanArA dasa (1) mRgazira, (3) puSya, (5) pUrvAphAlgunI, (7) mULa, (9) hasta, u. tArAonuM aNutva-tulyatva : pra. sUtra 1195-96 A prakAre uttarASADhA nakSatra be divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga-yukta rahe che. u. yoga karIne yoga-mukta thaI jAya che. yoga-mukta thaIne sAMjanA samaye 'uttarASADhA nakSatra' abhijit ane zravaNa nakSatrane caMdra samarpita karI de che. For Private Personal Use Only tArA varNana nakSatra che, jemake - (2) ArdrA, (4) pUrvASADhA, (6) uttarAphAlgunI, (8) AzleSA, (10) citrA. (ka) he bhagavan ! caMdra-sUrya vimAnanI nIce je tArAo che te (caMdra-sUryanI krAMtithI) hIna che ke tulya che ? (kha) samakSetramAM je tArAo che te hIna che ke tulya che ? (ka) 10 thI 27 paryantanA nakSatrano mULapATha sUryaprajJaptinI TIkAmAMthI uSkRta karela che. (kha) candra. pA. 20, mu. 36 (ga)Upara je tArAo che te hIna che ke tulya che ? (ka-ga) hA gautama ! praznasUtranI samAna ja (uttara-sUtra) kahevuM joIe. he bhagavan ! e kayA prakAre kahevAmAM Ave che (ke) caMdra-sUrya vimAnonI nIce je tArAo che te hIna paNa che ane tulya paNa che - yAvat - uparanA je tArAo che te hIna paNa che ane tulya paNa che ? he gautama ! je-jedevonA(pUrvabhavanA)tapa-niyama brahmacarya jeTaluM-jeTaluM utkRSTa ke anutkRSTa hoya che. tadanurUpa e devatAonA (zruti-vaibhava Adi) eTalAja paNa jANavAmAM Ave che. jemake - hInatva ke tulyatva. Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1197-98 . 2. jahA jahA NaM tesiM devANaM tava niyama- baMbhacerANi No usiyAiM bhavaMti tahA tahA NaM tesi NaM devaannNvaM Lo vaLAya, taM nahA- anutte vA, tuljhatte vA | naMvu. vaLva. 7, su. 62 tArANaM abAhA aMtaraM parUvaNaM- 1197. pa. tA jaMbuddIve NaM dIve tArArUvassa ya tArArUvas ya esa NaM kevaie abAhAe aMtare paNNatte ? tiryak loka : tArAonA abAdhA-aMtaranuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 277 -- (6) (5) se eeTThe NaM goyamA ! evaM vuccai- "atthi NaM caMdima- sUriyANaM hiTThipi tArArUvA aNupi, tullAvi-jAva- uppiMpi tArArUvA aNupi, tuAvi? tArArUvANaM calaNa heU - 1198. tihiM ThANehiM tArArUve calejjA, taM jahA . vimALe vA, 2. variyaremALe vA, 3. ThANAo vA ThANaM saMkamamANe- tArArUve calejjA / ThAmAM Ja. rU, 3. ?, su. 4o -- nIvA. 5. rU, 3. 2, mu. 63 3. tuviSe aMtare vaLatte, taM nahA- (2) vAvAne ya, (2) nindvAyAme ya, (ka) tattha NaM je se vAghAime se NaM jahaNNeNaM doNNi chAvaTThe joyaNasae, ukkoseNaM, bArasa joyaNa sahassAI doNi bAyAle joyaNasae tArArUvassa ya tArArUvarasa ya abAhAe aMtare paNNatte / (kha) tattha NaM je se NivvAghAime se NaM jahaNNeNaM paMcadhaNusayAI, ukkoseNaM addhajoyaNaM tArArUvassa ya, tArArUvarasa ya abAhAe aMtare paNNatte / 2 sUriya. pA. z8, su. 26 - je je devonA(pUrvabhavanA)tapa-niyama brahmacarya utkRSTa nathI hotA tadanurUpa e devatAonA (zruti-vaibhava Adi) eTalA jANatA nathI. jemake - hInatva ke tulyatva. he gautama! A prakAree kahevAya che ke 'caMdra sUrya' vimAnanI nIce je tA2Ao che te hIna paNa che ane tulya paNa che -yAvat - upara je che te hIna paNa che ane tulya paNa che. tArAonA abAdhA-aMtaranuM parUpaNa : 1197.pra. A jaMbudrIpa nAmanA dvIpamAM ekatArAnuM bIjA tArA(vaccenuM)bAdhArahita aMtara keTaluM kahevArmI AvyuM che ? u. aMtara be prakAranuM kahevAmAM AvyuM che, jemake(1) vyavadhAnavALu ane (2) vyavadhAnavinAnuM. (ka) emAM je vyavadhAnavALu che emAM ekatArAthI bIjAtArAnuM abAdhA aMtara jaghanya baso chAsaTha yojananuM che ane utkRSTa bAra hajAra baso chetAlIsa yojananuM kahevAmAM AvyuM che. (kha) emAM je vyavadhAnavinAvALu che emAM eka tArArUpathI bIjA tArArUpa vaccenuM avyavahita aMtara jaghanya pAMcaso dhanuSyanuM ane utkRSTa aDadhA yojananuM kahevAmAM AvyuM che. tArA rUponuM calita thavAnuM kAraNa : 1198. traNa kAraNothI tArAo calita thAya che, jemake (1) vaikriyarUpa karatA evA, (2) paricAraNA karatA evA, (3) (4) nIvA. Di. 3, 3. 2, su. 223 (ga) A nigamana sUtra kevala jIvAbhigama ane sUrya prajJaptimAM ja che. (gha) ahIM tapa = anazanAdi bAra prakAranA, niyama = zocAdi ane brahmacarya = mithuna virati - enI utkRSTa ArAdhanA karanArA jyotiSka devomAM utpanna thAya che. bAkI vratonuM ArAdhaka jyotiSka devomAM utpanna thatA nathI. 'atra zeSavratAnAmanupadarzanamutkaTa vrata dhAriNAM jyotiSkeSu utpAdAsambhavAt' * naMvu. vava. 7, mu. 262 TIA. taMbu. vavavu. 7, mu. 162 caMdra. pA. 18, mu. 26 For Private Personal Use Only eka sthAnathI bIjA sthAnamAM saMkramaNa karatA evA tArAo calita thAya che. (6) mUriya. pA. 28, mu. 20 (6) nIvA. Di. 3, 3. 2, mu. 20o Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UlIka vANI. sUtra : 1199 thI 1298 pAnA naM. 278 thI 329 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 loka prajJapti Urdhva loka kSetralokanuM paMdara prakAranuM prarUpaNa sUtra 1199-1201 __ uDDha loo Urdhva loka uDDhaloga khettalogassa paNNarasaviha parUvaNaM-- Urdhvaloka kSetralokanuM paMdara prakAranuM prarUpaNa : 1111. 5. vastroja ttatvo je aMte ! vire 1199. pra. bhagavan! Urdhvaloka kSetra loka keTalA prakAranA Twtte? kahevAmAM AvyA che ? 3. yama! TUVravide , teM nahIM-- gautama ! paMdara prakAranA kahevAmAM AvyA che. 2. saummaM 3Dho vero (1) saudharma kalpa Urdhvaloka kSetraloka. -jAva-12. accuya kappa uDDhalogakhettaloe, -vAva- (12)agrutakalpaUrdhvaloka kSetraloka. 13. gevejjavimANa uDDhaloga khettaloe, (13) raiveyakavimAna Urdhvaloka kSetraloka. 14. aNuttaravimANa uDDhaloga khettaloe, (14) anuttara vimAna Urdhvaloka kSetraloka. 15. IsipabbhArapuDhavi uDDhaloga khettaloe / (15)ISaprAbhAra pRthvI Urdhvaloka kSetraloka. -- mi. sa. 12, 3. 20, 3. 6 uDDhaloga khettalogassa saMThANa parUvaNaM-- Urdhvaloka kSetralokanA saMsthAnanuM prarUpaNa : 2200. p. 3ddhatvonA vettI je aMte ! saMDhi 1200. pra. bhagavan! Urdhvaloka kSetralokanuM saMsthAna kevA gutte? prakAranuM kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA ! uDDhamuiMgAkArasaMThie paNNatte / gautama ! Urdhva mRdaMgAkAra saMsthAna kahevAmAM -- ma. sa. 2, 3. 20, su. 6 AvyuM che. phona verojI nIvALI phesa-para-va-- Urvaloka kSetralokamAM jIvatathA ajIvanAdezo ane pradezonuMprarUpaNa : 6 20 2. . 3DhorA vettopa maMte! hiMnIvA nIvalesa 1201. pra. bhagavan! Urdhvaloka kSetralokamAM zuM jIva, jIvanA jIvapadesA ajIvA ajIvadesA ajIva deza, jIvanA pradeza tathA ajIva, ajIvanA deza, padesA? ajIvanA pradeza che ? 3. yama navA vi # je-LAva-manava- u. gautama ! jIva che. (prazna-sUtranI samAna ja) sA triA -vAva- ajIvanA pradeza paNa che. je jIvA te NiyamaM egiMdiyA-jAva-paMcediyA je jIva che te nizcita rUpathI ekendriya che aNiMdiyA, -vAva-paMcendriya che ke anindriya che. je jIvadesA te NiyamaM egiMdiyA desA-jAva je jIvanA deza che te nizcitarUpathI ekandriyanA aNiMdiya desaa| deza che - yAvat - anindriyanA deza che. je jIva padesA te NiyamaM egiMdiyA padesA je jIvanA pradeza che te nizcitarUpathI ekandriyanA -jAva- anniNdiy-pdesaa| pradeza che - yAvatu - anindriyanA pradeza che. je ajIvA te duvihA paNNattA, taM jahA-- je ajIva che te be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - 1. vI manavA ca, 2. evI manavA ya (1) rUpI ajIva ane (2) arUpI ajIva. je rUvI ajIvA te cauvihA paNNattA,taM jahA-- je rUpI ajIva che te cAra prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1202 Urdhva loka : AkAza pradezamAM jIva-ajIvanA deza-pradezonuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 279 2. dhaMdhA, 2. vRMsA, (1) skaMdha, (2) skaMdhanA deza, rU. vaMdhapasA, 4. paramANu yAtrA (3) skaMdhanA pradeza, (4) paramANu pudgala. je arUvI ajIvA te chabihA paNNattA, taM je arUpI ajIva che te cha prakAranA kahevAmAM nahA-- AvyA che, jemake - nodhammatthikAe--1.dhammatthikAyassadese, dharmAstikAya nathI- (1) dharmAstikAya deza che. 2. dhammaciyarsa sAI (2) dharmAstikAyanA pradeza che. noadhammasthikAe-3.adhammatthikAyassadese, adhamastikAya nathI- (3) adharmAstikAyanA 4. madhatyirUpasaT deza che. (4) adharmAstikAyanA pradeza che. no AgAsatthikAe, 5. AgAsasthikAyassa AkAzAstikAya nathI-(5)AkAzAstikAyanA se, 6. mAnasilviyamsa sI, deza che. (6) AkAzAstikAyanA pradeza che. 7. mAsika nalpi ? (7) adhdhA samaya nathI. -- ma. sa. 12, 3. 20, mu24 kolero vasAvAnIvALI-resa-savo-- UrdhvalokakSetralokanA eka AkAza-pradezamAM jIvatathA ajIvanA deza ane pradezonuM prarUpaNa : 20 2. . 34tro-sthatatrosa maM! IfSNa mAna 1202. pra. bhatte ! Urdhvaloka kSetralokanA eka AkAza paese kiM jIvA jIvadesA, jIva padesA, ajIvA, pradezamAM zuM jIva che? jIvano deza che? jIvano ajIvadesA, ajIvapadesA? pradeza che ? tathA ajIva che. ajIvano deza che? ajIvano pradeza che ? u. goyamA ! no jIvA, jIvadesA vi, jIva gautama! jIva nathI. jIvano deza che. jIvano padesA vi, ajIvA vi, ajIvadesA vi, pradeza che. ajIva che. ajIvano deza che. ajIvapadesA vi| ajIvano pradeza paNa che. je jIvadesA te niyama egiNdiydesaa| je jIvanA deza che te nizcita rUpathI ekendriyano deza che. ahavA- egiMdiya desA ya, beiMdiyassa dese / athavA - ekendriyano deza che ane beIndriyano eka deza che. ahavA-egiMdiya desA ya, beiMdiyANa ya desaa| athavA - ekendriyanA deza che ane beIndriyonA deza che. evaM majhillavirahio-jAva-aNidiesu / A prakAre vaccenA bhaMga rahita - yAvatu - zeSabhaMga anindriyomAM che. ahavA-egidiya desA ya, aNiMdiyANa- desaa| athavA-ekendriyono deza che ane anindriyono deza che. je jIva padesA te niyamaM egiMdiya- padesA, je jIvanA pradeza che te nizcitarUpathI ekendriyanA pradeza che. ahavA- egiMdiya padesA ya, beiMdiyassa padesA, athavA-ekendriyanA pradeza che ane beIndriyanA pradeza che. ahavA- egiMdiya padesA ya, beiMdiyANa ya athavA-ekendriyanA pradeza che ane beIndriyonA saTI pradeza che. 2. purva 34tnona vetto vi, navaruM - ahI vidA, addha samo natyi | A saMkSipta pAThano vistRta pATha upara aMkita che. - ma. sa. 16, 3. 20, su. 24 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 loka prajJapti Urdhva loka : AyAma-madhyanuM prarUpaNa. sUtra 1203-04 evaM Adilla virahio-jAva-paMceMdiesu / A prakAre prathama bhaMgarahita-vAva-(zeSabhaMga) paMcendriyomAM che. aNidiesu tiya bhaMgo-- anidriyomAM traNabhaMga che. je ajIvA te duvihA paNNattA, taM jahA-- je ajIva che te be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - . havI manIla 5, 2. navI sanIvA thA (1) rUpI ajIva ane (2) arUpI ajIva. AvI taheva-- rUpI pUrvavat che. je arUvI ajIvA te caubbihA paNNattA, taM jahA jo arUpI ajIva che te cAra prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - no dhammatthikAe, 1. dhammatthikAyassa dese, dharmAstikAya nathI - (1) dharmAstikAyanA deza, 2. dhampasthisi se .. (2) dharmAstikAyanA pradeza, (3-4) evI rIte rU-4. madhammasjiyasa vize adharmAstikAyanA deza ane pradeza che. -- bhA. , 3. 60, mu. 26 uDDhalogassa AyAma-majma parUvaNaM-- UrdhvalokanA AyAma-madhyanuM prarUpaNa: 20 rU. p. di nuM maM? ! udAsa mAyAma-matte 1203. pra. bhagavana ! Urdhvalokano AyAma-madhya paNNatte? (laMbAIno madhya bhAga) kayAM (Avelo) kahevAmAM Avyo che ? u. goyamA! uppiM saNaMkumAra-mAhiMdANaM, heTuiMbaMbhaloe gautama ! sanakumAra ane mahendra kalpanI upara kappe riTe vimANapatthaDe / ettha NaM uDDhalogassa ane nIce brahmaloka kalpamAM ripTa vimAnanA AyAma-majjhe pnnnntte| prastaTamAM Urdhvalokano AyAma madhya (Avelo) kahevAmAM Avyo che. - ma. sa. 12, 3, 4, mu. 24 uDDhaloya khettANupubbissa parUvaNaM Urdhvaloka kSetrAnuM pUrvanuM parUpaNa: 22 04. uddhatvottApuputrI tivida pattA, taMgadA- 1204. Urdhvaloka kSetrAnuM pUrvI traNa prakAranI kahevAmAM AvI che, jemake - 2. vALupuvI, 2. chApuputhvI, rU. mAdhuputrI ! 1. pUrvAnupUrvI, 2. pazcAnupUrvI, 3. anAnupUrvI. . e vi te puSyALuputhvI? pra. Urdhvaloka kSetrapUrvAnupUrvInuM zuM svarUpa che. . puvAluputrI - u. Urdhvaloka kSetra pUrvAnupUrvInuM svarUpa A prakAre che- 1. saudharma, 2. IzAna, 3, sanakumAra, 2. sadarbhe, 2. sAthe, rU. sAMvare, 4. mAhite 4. mahendra, pa.brahmaloka, ka.lAntaka, 7.mahAzukra, 6. vaMma7o, 6. nRtay, 7.mahAsu, 8. sadasAra, 8. sahastrAra, 9Anata, 10. prANata, 1.bApA, 20.TU, 21. sAra, 22. vu, 11. AraNa, 12. ayyata, 13. raiveyaka 13. gevejjavimANA, 14. aNuttaravimANA, vimAna, 14. anuttara vimAna, 15. ISaprA26. sipabhAra ! bhArApRthvI. - ma. sa. 16, 3. 20, mu. ? 1. evaM uDDhaloga khettalogassa vi, navaraM-addhAsamao natthi, arUbI cubihaa| A saMkSipta pAThano vistRta pATha upara aMkita che. Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1205 ?. setaM puvvANupuvI / pa. se kiM taM pacchANupuvI ? 3. vALuputhvI sipArA-khAva-sohame khe setaM pacchANupubbI / 1. se jiM tuM aLALuputhvI ? u. aNANupubI eyAe ceva igAdiyAe eguttariyAe paNNarasagacchagayAe seDhIe aNNamaNNabbhAso seDhIe aNNamaNNabbhAso durUvUNo / taM NANupubbI / Urdhva loka : vaimAnika devonA sthAna - vemANiya deva maNiya devANa ThANAI- 20. 1. hi nuM maMte ! vemALiyAM tevaLa pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA ? anu. su. 72-76 5. hi naM aMte ? vemALiyA tevA rivasaMti ? 3. goyamA ! mIse caLavamANa puvI! vahutamarmnnijjaao bhUmibhAgAo uDDhaM caMdimasUriya-gaha Nakkhatta-tArArUvANaM bahUI joyaNasayAI, bahUiM joyaNasahassAI, bahUiM joyaNa sayasahassAiM bahUgIo joyaNakoDIo, bahugIo joyaNakoDAkoDIo uDDhaM dUraM uppaittA / ettha NaM sohammIsANa - saNakumAra- maahiNdhaMmachoya-jaMtA-mahAmuva- sahassAra-gAya sama. sa. 84, su. 27 pALaya-AraLa-annuya-zeveSna-anuttaramuANya NaM vemANiyANaM devANaM caurAsIi vimANAvAsasayasahassA sattANauiM ca sahassA tevIsaM ca vimANA bhavaMtItimakkhAyaM / 1 te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA-jAbapaDiruvA, 2 gaNitAnuyoga bhA.-2 281 pra. A (kramathI UrdhvalokanA kSetronuM kathana karavAne Urdhvaloka kSetra) pUrvAnuMpUrvI kahevAmAM Ave che. Urdhvaloka kSetra pazcAnupUrvInuM svarUpa kevuM che ? u. ISaprAgbhArApRthvIthI saudharma kalpa sudhInAM kSetrone vyutkramathI kathana ka2vAne Urdhvaloka kSetra pazcAnuMpI kahevAya che. 2. sama. ku. z'0 (1) pra. u. vaimAnika devonA sthAna : 1205.pra. pra. u. Urdhvaloka kSetra anAnupUrvInuM svarUpa kevuM che ? For Private Personal Use Only AdimAM arthAt AraMbhamAM eka rAkhIne ekottaravRddhi dvArA nirmita paMdara paryantanI zreNImAM pa2spa2 guNIne prApta rAzimAM Adi ane aMtanA be bhAgo ochA karyApachI je bAkI bhAgo rahe tene Urdhvaloka kSetra anAnupUrvI kahevAmAM Ave che. vaimAnika deva bhagavan ! paryApta ane aparyApta vaimAnika devonA sthAna kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? bhagavan ! vaimAnika deva kayAM rahe che ? gautama ! A ratnaprabhA pRthvInA atyadhika ramaNiya samabhUmi bhAgathI Upara caMdra-sUrya-graha- nakSatra ane tArAnA vimAnothI aneka so yojana, aneka hajAra yojana, aneka lAkha yojana, aneka roDa yojana tathA aneka karoDA-karoDa yojanadUra Upara saudharma-IzAna-sanatkumAra- mAhendrabrahmaloka-lAMtaka- mahAzukra- sahastrAra-AnataprANata-AraNa-acyuta-(kalpa) traiveyaka ane anuttaro (kalpAtIto)mAM vaimAnika devonA coryAsI lAkha sattANuM hajA2 tevIsa vimAna cheema kahevAmAM AvyuM che. te vimAna sarvaratnamaya che, svaccha che yAvamanohara che. Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 loka prajJapti Urdhva loka : vaimAnika devonuM varNana sUtra 1206 tattha NaM vemANiyANaM devANaM pajjattApajjattANaM A vimAnomAM paryApta ane aparyApta vaimAnika ThANA paNNattA / tisu vi logassa asaMkhejjai devonA sthAna AvelA kahevAmAM AvyA che, te mA ? (upapAta samudyAta ane svasthAna) A traNanI apekSAthI (e sthAna) lokanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM che. tattha NaM bahave vemANiyA devA parivati, taM A vimAnomAM aneka vaimAnika deva rahe che, nahIM jemakesohmmiisaann-snnNkumaar-maahiNd-bNbhlog saudharma -IzAna-sanatakumA2-mANe dralNtg-mhaasukk-shssaar-aanny-paanny brahmaloka-lAM taka- mahAzukra-sahastrAraaarnn'ccuy-gevejjgaa'nnuttrovvaaiyaa devA / Anata-prANata-AraNa-arcyuta-caiveyaka ane - paUT. 5. 2, mu. 216 () anuttaromAM utpanna thanArA deva. vemANiya devANaM vaNNao - vaimANika devonuM varNana: 1206. te NaM 1206. te (bAra devalokonA devonA mugaTo para aMkita ci) 2. mikA, (1) saudharma kalpavAsI devonA mugaTo para mRganuM cinha (hoya) che. 2. mahila, (2) IzAna kalpavAsI devonA mugaTo para bheMsanuM cinha (hoya) che. . varAha, sanakumArakalpavAsIdevonA mugaTo paravarAhanuM cinha (hoya) che. 4. sIda, (4) mahendrakalpavAsI devonA mugaTo para siMhanuM cinha (hoya) che. 6. chatra, brahmaloka kalpavAsI devonA muTago para bakarAnuM cinha (hoya) che. 6. dura, lAntaka kalpavAsI devonA mugaTo para deDakAnuM cinha (hoya) che. 7. haya, mahAzukra kalpavAsI devAnA mugaTo para ghoDAnuM cinha hoya) che. 8. vi. (8) sahastrAra kalpavAsIdevonA mugaTo paragajapati (gaNapati)nuM cinha (hoya) che. 3. muyaT, (9) Anata kalpavAsI devAnA mugaTo para bhujaMganuM cinha (hoya) che. 10. rUma, (10) prANata kalpavAsI devonA mugaTo para paganuM cinha (hoya) che. 26. 3samaMja, (11) AraNa kalpavAsI devonA mugaTo para vRSabhanuM cinha hoya) che. 12. viDima, paagddiy-ciNdhmuddaa| (12) azruta kalpavAsI devonA mugaTo para viDima (eka prakAranuM mRga) nuM cinha (hoya) che. pasiDhilavaramauDa-tirIDa dhAriNo, tezithila zreSTha mugaTa kIrITa dhAraNa karanArA che. 1. bhavanapati devonA samAna che. Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1207 varakuNDalujjoiyANaNA, uditta sirayA / rattabhA pamapamhagorA, seyA suhavaNNagaMdha-phAsA, uttamaveubviNo, Urdhva loka : vaimAnika vimAnonI saMkhyAdinuM prarUpaNa pavaravattha-gaMdha-mallANulevaNadharA, DDiyA-khAva-mahAtovA | hAravirAiyavacchA, DayU-tuDiyamiyamuyA, aMgada-kuMDala-maTThagaMDatalakaNNapIDhadhArI, vicittahatthAbharaNA, vicittamAlAmaulI / kallANagapavaravatthaparihiyA, kallANagapavaramallA'NulevaNA, bhAsaraboMdi, palaMbavaNamAladharA, divveNaM vaNNeNaM - jAva divvAe lessAe dasa disAo ujjovemANA pabhAsemANA / te NaM tattha sANaM sANaM vimANAvAsasayasahassANaM - jAva-sANaM sANaM AyarakkhadevasAhassINaM aNNesiM ca bahUNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya AhevaccaM jAva- divvAiM bhogabhogAI bhuMjamANA viharaMti / vaLa. 1. 2, su. 266 vemANiya vimANANaM saMkhAi pruuvnnN2207. 6. sohamma naM maMte ! bve jevA vimALAvA- 1207. pra. sasayasahassA paNNattA ? u. goyamA ! battIsaM vimANAvAsasayasahassA paNNattA / 6. te huM bhaMte ! jiM mA vaLyattA ? 3. goyamA ! sannaraLAmayA a-nAva-DivA | sesaM taM caiva / For Private u. pra. u. gaNitAnuyoga bhA.-2 283 Personal Use Only zreSTha kuMDalothI prakAzita mukhavALA che. mugaTothI suzobhita kezovALA che. lAla raMganA kamala jevA gorA raMgavALA che. zveta zubha varNa-gaMdha-sparzavALA che. uttama vikriyA karanArA che. zreSTha vastra gaMdha mAlya tathA lepana dhAraNa karanArA che. mahAnRddhivALA che-yAva-mahAsukhavALA che. vakSa sthaLa para virAjita hAravALA che. kaDA ane bhujabaMdha vaDe sudRDha bhujAvALA che. aMgada ane kuMDaLathI sparza pAmelA kapola para karNapITha dhAraNa karanArA che. vaimAnika vimAnonI saMkhyA AdinuM prarUpaNa : hAtho para vicitra AbharaNa dhAraNa karanArA che. mastaka para vicitra mALAo dhAraNa karanArA che. kalyANakara zreSTha vastra dhAraNa karanArA che. kalyANakara zreSTha mAlya (hAra) temaja vilepana dhAraNa karanArA che. divya dehavALA che. lAMbI vanamALAo dhAraNa karanArA che. divya varNathI-yAvat-divya tejathI daseyadizAone udyotita karatA prakAzita karatA evA pota-potAnAlAkhovimAnavAsIonA-yAvat pota-potAnA hajA2o AtmarakSaka devonA ane anya aneka vaimAnika deva-devIonAM Adhipatya karatA evA-yAvat- divya bhogone bhogavatA rahe che. bhagavan ! saudharma kalpamAM keTalAka lAkha vimAnAvAsa hovAnuM kahevAmAM AvyuM che ? gautama ! emAM batrIsa lAkha vimAnAvAsa hovAnuM kahevAmAM AvyuM che. bhagavan ! te vimAnAvAsa kaI vastunA banelA hoya che ? gautama ! te sarvaratnamaya ane svaccha -yAvatmanohare che. bAkInuM badhuM varNana pUrvavat jANavuM. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 loka prajJapti Urdhva loka : saudharmakalpanA devonA sthAna vaeN -khAva-anuttavimaLA / NavaraM - jANiyavvA jattiyA bhavaNA vimANA vA / - viyA. sa. 12, 3, 7, su. 8-20 sohammagadevANaM ThANAiM- 1208. pa. kahi NaM bhaMte ! sohammagadevANaM pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA ? 5. hi naM maMte ! sohamma levA rivanaMti ? u. goyamA ! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNe NaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijjAo bhUmibhAgAo uDDhaM caMdimasUriya-gaha NakkhattA - tArArUvANaM bahUiM joyaNasayAI, bahUI joyaNasahassAiM bahUI joyaNasayasahassAiM bahugIo joyaNa koDIo, bahugIo joyaNa koDAkoDIo uDDhaM dUraM uppaittA, ettha NaM sohamme NAmaM kappe paNNatte / pAINa- paDINAyae udINa dAhiNavitthiNNe addhacaMda saMThANa saMThie accimAlibhAsarAsivaNNAbhe asaMkhejjAo joyaNa koDIo asaMkhejjAo joyaNakoDAkoDIo AyAmavikkhaMbheNaM, asaMkhejjAo joyaNa koDAkoDIo parikkheveNaM / savaracaLAmaNu ache -khAva-paDihave / tattha NaM sohammagadevANaM battIsaM vimANAvAsasayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM / te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA-jAvapaDiruvA / te NaM vimANA NaM bahumajjhadesabhAe paMca vaDeMsayA vAttA, taM nahIM- . asovaDeMsaLu, 2. sattivaLavassa, 2. caMpA-vastaNa, 4. sUcavaStaLu, v. moyatya sohammavaDeMsa / For Private pra. u. sUtra 1208 A prakAre (saudharma kalpathI) anuttaravimAna paryaMta kahevuM joIe. saudharmakalpanA devonA sthAna : 1208.pra. vizeSa jyAM jeTalA bhavana ke vimAna hoya teTalA kahevA joIe. Personal Use Only - bhagavan ! paryApta ane aparyAptasaudharmakalpanA devonA sthAna kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? bhagavan ! saudharmakalpanA devo kayAM rahe che ? gautama ! jaMbudrIpa dvIpanA maMda2 parvatathI dakSiNamAM A ratnaprabhA pRthvInA samabhUbhAgathI upara caMdra-sUrya-graha-nakSatra tArAothI aneka so yojana, aneka hajA2 yojana, aneka lAkha yojana, aneka karoDa yojana ane aneka karoDAkaroDa yojana upara saudharma nAmano kalpa (Avelo) kahevAmAM Avyo che. te pUrva-pazcimamAM lAMbo, uttara-dakSiNamAM pahoLo, ardhacaMdranA AkAre sthita sUryanA kiraNonA samUha samAna prabhAvavALo, asaMkhya koTAkoTI yojana lAMbo -pahoLo ane asaMkhya koTAkoTI yojananI paridhivALo che. sarva ratnamaya svaccha - yAvat - pratirUpa che. emAM saudharma kalpavAsI devonA batrIsa lAkha vimAnAvAsa kahevAmAM AvyA che. te vimAna sarvatnamaya svaccha -yAva-pratirUpa che. e vimAnonA madhyamAM avataMsaka vimAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che, jemake (1) azokAvataMsaka, (2) saptaparNIvataMsaka, (3) caMpakAvataMsaka, (4) cutAvataMsaka, (5) ane madhyamAM saudharmAvataMsaka. Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1209 Urdhva loka : kalpapapannaka vaimAnika devonA IMdra gaNitAnuyoga bhA.-2 285 te NaM vaDeMsayA savvarayaNAmayA acchA-jAva te badhA avataMsaka sarvaratnamaya svaccha pAvatu - parivA pratirUpa che. etthaNaM sohammagadevANaMpajjattA'pajjattANaM ThANA ahIM paryApta ane aparyApta saudharmakalpanA pavUttA | devonA sthAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che. tisu vi logassa asaMkhejjai bhaage| A traNe ((1) upapAta (2) samudyAta ane (3) svasthAna)nI apekSAe lokanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM (AvelA) che. tattha NaM sohammagadevA parivati / tyAM aneka saudharma kalpavAsI devo rahe che. mahiDDhIyA-jAva-divvAe lessAe dasa disAo te mahAddhivALA che -cAvata divya tejathI dase ujjovemANA pbhaasemaannaa| dizAone udyotita prakAzita karatA rahe che. teNaMtattha sANaMsANaM vimANAvAsa sayasahassANaM, te pota-potAnAlAkho vimAnonuM, pota-potAnA sANaM sANaM sAmANiya sAhassINaM-jAva-sANaM sAmAnika devonuM vAvatu - pota-potAnA sANaM Ayarakkhadeva sAhassINaM aNNesiM ca bahUNaM AtmarakSaka devonuM ane aneka anya saudharmika sohammaga kappavAsINaM vemANiyANaM devANa ya kalpavAsI vaimAnika deva-deviyonuM Adhipatya devINa ya AhevaccaM-jAva-divvAiM bhogabhogAI karatA evA- yAvata - divya bhogopabhoga bhuMjamANA viharati / bhogavatA rahe che. -- gu, . 2, mu. 267 kappovavannaga vemANiya devANaM iMdA kalpopapannaka vaimAnika devonA Indra: 22 01. sodaSmIsAsu je sui to phaMDyA pachaUttA, taM nahIM- 1209. saudharma ane IzAna kalpanA be Indro kahevAmAM AvyA che, jemake2. sava jeva, 2. sAthe jevA (1) zakra, (2) IzAna. saNaMkumAra mAhiMdesu kappesu do iMdA paNNattA, taM jahA- sanakumAra ane mahendra kalpanA be Indra kahevAmAM AvyA che, jemake - 2. saLaMzumAre veva, 2. mahile jevA (1) sanaskumAra, (2) mAhendra. baMbhaloga-laMtaesuNaM kappesu do iMdApaNNattA, taM jahA- brahmaloka ane lAntaka kalpanA be Indra kahevAmAM AvyA che, jemake - 2. vaMme veva, 2. DhaMtA jevA (1) brahma, (2) lAMtaka. mahAsukka-sahassAresu NaM kappesu do iMdA paNNattA, mahAzukra ane sahastrAra kalpanA be Indra kahevAmAM taM jahA AvyA che, jemake - 2. mahAku jeva, 2. sadasare revA. (1) mahAzukra, (2) sahastrAra. ANaya-pANaya AraNa-accuesu NaM kappesu do iMdA Anata ane prANata temaja AraNa ane azruta kalpanA paNNattA, taM jahA be Indra kahevAmAM AvyA che, jemake2. paNa, veva, 2. navu vevA (1) prANata, (2) amyuta. - a. 2, su. 104 2. navA. pari. 3, su. 118 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 loka prajJapti Urdhva loka : saudharmendra varNaka sUtra 1210-12 soniksa sAba-- saudharmendra varNaka: 1210. sakke ya'ttha deviMde devarAyA parivasati / 1210. ahIM devendra devarAja zakra" rahe che. vajjapANI puraMdare satakkatU sahassakkhe maghavaM te vajapANI= hAthamAM vajarAkhanAro, puraMdara, zatakratu, pAgasAsaNe dAhiNaDDhalogAhivaI battIsavimA sahastrAkSa, maghavA, pAkazAsana dakSiNArdha lokano NAvAsasayasahassAhivaI erAvaNavAhaNe / adhipati, batrIsa lAkha vimAnono svAmI che, airAvaNa nAmanA hAthInA vAhana vALo che. suriMde arayaM baravatthadhare, AlaiyamAlamauDe te surendra rajarahita AkAza jevA vastra dhAraNa NavahemacArUcittacaMcala kuNDale vilihijjamANagaMDe karanAro che. mALA ane mugaTa pahenAro che. jenA gAlo mahiDDhIe-jAva- divvAe lessAe dasa disAo para citta jevA caMcaLa svarNanA navA suMdara kuMDala camakI ujjovemANe pbhaasemaanne| rahyA che. teo mahAddhivALA che-vAva-divya tejathI dase dizAo ne udyotita temaja prakAzita karato evo rahyo che. se NaM tattha battIsAe vimANAvAsasayasahassANaM' teo tyAM batrIsa lAkha vimAnanA coryAsI hajAra caurAsIe sAmANiya sahassINaM / tAvattIsae sAmAnika devo (para) tetrIsa trAyaxizaka devo (para) tAvattIsagANaM / cauNhaM logapAlANaM aTThaNhaM cAra lokapALo (pa) saparivAra ATha agramahiSio aggamahisINaM sprivaaraannN|tinnhN parisANaM sattaNhaM (pa) traNa pariSadAonA, sAta senAonA, sAta aNiyANaM sattaNhaM aNiyAhivaINaM cauNhaM senApatio (para) sAmAnika devothI cAragaNA arthAta caurAsIINaM AyarakkhadevasAhassINaM aNNe siMca traNa lAkha chatrIsa hajAra AtmarakSaka devo (para) ane anya aneka saudharma kalpavAsI vaimAnika deva-devIo bahUNaM sohammakappavAsINaM vemANiyANaM devANa ya (52) Adhipatya karatA evA vAvata- divya bhogopa devINa ya AhevaccaM -jAva-divvAiM bhogabhogAI bhogone bhogavatA rahe che. bhuMjamANe vihri| -- , 5. 2, mu. 267/2 sone pe suhAnA samApu ni sago naDi- saudharma kalpanI sudharmA sabhAmAM jinaasthikonI avasthiti : 2211. saudarbhe rakhe kudakSmaNa samAi mAvajI vepharvame 1211. saudharma kalpanI sudharmA sabhAmAM mANavaka nAmanA heTThA uvariM ca addhaterasa joyaNANi vajjettA majjhe caityastaMbhanI nIce ane uparanA sADA bAra-sADA paNatIsaM joyaNesu vairAmaesu golavaTTa samuggaesu bAra yojana kSetrane choDI madhyanA pAMtrIsa yojanamAM jiNasakahAo pnnnnttaao| vajaya golavRtta vartulAkAra DabAmAM jInezvara devonI - sama. ema. rUpa asthio paDelI che. IsANagadevANaM ThANAiM-- IzAnakalpa -devonA sthAna : 226 2. . di te ! kSAnavA punnattApurnarAjaM 1212. pra. bhagavanuM ! IzAna kalpavAsI paryApta ane ThANA paNNattA? aparyApta devonA sthAna kayAM AvelA che ? pa. kahi NaM bhaMte ! IsANagadevA parivati ? pra. bhagavad ! IzAna kalpavAsI deva kayAM rahe sama. 22, mu. 4 () ThA. ma. 2, 3. 2, su. 162 TA, 2. 7, . 183 2. sama. 84, mu. 6 (g) nIvA. 5. 2, mu. 208 rU. 4. Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1213 Urdhva loka : IzAnendra varNaka gaNitAnuyoga bhA.-2 287 u. goyamA! jaMbuddIvedIve maMdarassa pabvayassa uttareNaM u. gautama! jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA mandara parvatathI imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusama uttaramAM A ratnaprabhA pRthvInA atisama ramaNijjAo bhUmibhAgAo uDDhaM caMdima ramaNIya bhUbhAgathI upara caMdra sUrya graha nakSatra sUriya-gaha-Nakkhatta- tArA-rUvANaM bahUI ane tArAothI aneka so yojana-cAvatajoynnsyaaii- jAva-bahugIo joyaNa koDA aneka karoDAkoDI yojana upara dUra javAnA koDIo uDDhaM dUraM uppaittA, etthaNaM IsANe NAma (sthAna) para IzAna nAmano kalpa Avelo kappe pnnnntte| kahevAmAM Avyo che. pAINa-paDiNAyae-jAva-asaMkhejjAo joyaNa (te) pUrva-pazcimamAM lAMbo vAvata- asaMkhya koDA-koDIo parikkheveNaM / sabbarayaNAmae karoDAkoDI yojananI paridhi vaDe sthita che. sarva che-LAva-hi . ratnamaya svaccha -jAvata- pratirUpa che. tattha NaM IsANagadevANaM aTThAvIsaM vimANA tyAM IzAna kalpavAsI devonA aThThAvIsa lAkha vAsasayasahassA havaMtItimakkhAyaM / / vimAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che. te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA-jAva te vimAno sarva ratnamaya svaccha -jAvatuM - DivA pratirUpa che. tesiM NaM bahumajjhadesabhAe paMca vaDeMsagA paNNattA, te vimAnonA madhyabhAgamAM pAMca avataMsaka te -- kahevAmAM AvyA che, jemake - 2. maM vaheMsa, 2. divaheMsA, (1) aMkAvataMsaka, (2) sphaTikAvavaMsaka, 3. rayaNavaDeM sae, 4. jAyarUvavaDeM sae, (3) ratnAvataMsaka, (4) jAtarUpAvataMsaka, 5. majjhe'ya ettha iisaannvddeNse| ane madhyamAM (5) IzAnAvatuMsaka che. te NaM vaDeMsayA savvarayaNAmayA acchA-jAva e avataMsaka sarvaratnamaya svaccha -jAvatuMpddiruuvaa| pratirUpa che. ettha NaM IsANagANaM devANaM pajjattA'pajjattANaM ahIM IzAnakalpavAsI paryApta ane ThANA paNNattA, aparyApta devonA sthAne AvelA kahevAmAM AvyA che. tisu vi logassa asaMkhejjai bhaage| A traNe (1. upapAta, 2. samudyAta ane 3. svasthAna)nI apekSAe lokanA asaMkhyAmAM bhAgamAM sthita che. sesaM jahA sohammagadevANaM-jAva-divvAI bAkInuM kathana saudharma kalpavAsI devonA jevuM bhogabhogAI bhuMjamANA viharati / -vAva- divya bhogabhogavatA rahe che. --- paUT. 5. 2, mu. 218/? IsANaMdassa vaNNao-- IzAnendra varNana: ? 22 3. sA thaStya sevaM varAyA parivasati, mUtrapALa 1213. ahIM devendradevarAja IzAna rahe che. enA hAthamAM zala vasabhavAhaNe uttaraDDha logAhivaI aTThAvIsaM che. enuM vAhana baLada che. te uttarArdha lokanA adhipati vimaannaavaassyshssaahivii| che. e aThThAvIsa lAkha vimAnAvAsano svAmI che. ayaraMbaravatthadhare sesaM jahA sakkassa-jAva-divAI rajarahitavastra dhAraNa karavAvALA che. bAkInuM varNana bhogabhogAI bhuMjamANe vihri|2 zakranI samAna yAvatu- divya bhogabhogavato rahe che. -- Tv. 1. 2, mu. 128/2 2. sama. 28, mu. 4, somnIsAthesuM tosu khesu sa ivimaLAvAsayasarTasaT TUI nA | - sama. 6 0, mu. 6 2. navA, pari. 3, su. 116 (ka). Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 loka prajJapti sakumAradevANaM ThANAI- 24. 1. dinuM maMte ! samAra yevALa pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA ? Urdhva loka : sanatkumAra devonA sthAna pa. kahi NaM bhaMte! saNakumArA devA parivasaMti ? u. goyamA ! sohammassa kappassa uppi sapakkhisapaDidisiM bahUiM joyaNAI, bahUI joyaNasayAI, bahUiM joyaNasahassAI, bahUI joyaNasayasahassAiM, bahugIo joyaNakoDIo bahugIo joyaNakoDAkoDIo uDDhaM dUraM uppaittA, ettha NaM saNakumAre NAmaM kappe paNNatte / pAINa-paDINAyae udINa dAhiNavitthiNNe jahA sohamne-khAva-dive ettha NaM sakumArANaM devANaM bArasa vimANAvAsasayasahassA bhavaMtItimakkhAyaM / te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA-jAvapaDiruvA / tesi NaM vimANANaM bahumajjhadesabhAe paMca vaDeMsagA paNNattA, teM nahA- 2. asovaDeMsa, 2. sattivAvaDeMsa, rU. caMpagavaDeMsae, 4. cUyavaDeMsae, 5. majjhe yattha saNaMkumAravaDeMsae, te NaM vaDeMsayA savvarayaNAmayA acchA-jAvapaDirUvA / ettha NaM saNakumAra devANaM pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA, tisu vi logassa asaMkhejjai bhAge / tattha NaM bahave saNakumArA devA parivasaMti / mahiDDhIyA-jAva-pabhAsemANA viharaMti / NavaraM- aggamahisIo Natthi / -- vaLa. 1. 2, su. 126/2 For Private sanatkRmAra devonA sthAna : 1214. pra. pra. u. Personal Use Only sUtra 1214 bhagavan ! paryApta ane aparyApta sanakumAra devonA sthAna kayAM AvelA kahevAmAM AvyA che ? bhagavan ! sanatkumAra deva kayAM rahe che ? gautama ! saudharma kalpanI uparI samAna dizA ane samAna vidizAmAM aneka so yojana, aneka hajAra yojana, aneka lAkha yojana, aneka karoDa yojana ane aneka karoDAkaroDI yojana u52 dUra javAnA(sthAna)parasanatkumAra nAmano kalpa Avelo kahevAmAM Avyo che. te pUrva-pazcimamAM lAMbo, uttara-dakSiNamAM pahoLoche. bAkInuM varNana saudharma-kalpanIsamAna che -yAvat -pratirUpa che. ahIMsanatkumAra devonAbAra lAkha vimAnAvAsa AvelA kahevAmAM AvyA che. te vimAna sarva ratnamaya svaccha -yAvatupratirUpa che. e vimAnonA madhyabhAgamAM pAMca avataMsaka AvelA kahevAmAM AvyA che, jemake(1)azokAvataMsaka, (2)saptaparNAvataMsaka,(3) caMpakAvataMsaka, (4)cUtAvataMsaka, ane madhyamAM (5) sanatkumArAvataMsaka. e avataMsaka sarvaratnamaya svaccha -yAvatpratirUpa che. ahIM paryApta ane aparyApta sanakumAra devonA sthAna AvelA kahevAmAM AvyA che. e traNe (1. upapAta, 2. samuddAta ane 3.svasthAna)nI apekSAe lokanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM sthita che. tyAM aneka sanatkumAra deva rahe che, te maharSika -yAvat~ dedIpyamAna che. vizeSa (mAM) agramahiSio nathI. Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1215-17 Urdhva loka : sanaskumArendra varNaka gaNitAnuyoga bhA.-2 289 saNaMkumArenda vaNNao-- sanaskumArendra varNaka? 2226. samAre caDatya sevi devarAthI rivaphA sarayaMvara 1215. ahIM devendra devarAja sanakumAra rahe che. te rajarahita vatthadhare, sesaM jahA skkss| vastradhArI che. bAkInuM varNana zakra' jevuM che. se NaM tattha bArasaNhaM vimANAvAsasayasahassANaM e bAra lAkha vimAnonA bottera hajAra sAmAnika bAvattarIe sAmANiya sAhassINaM, sesaMjahAsakkassa, devonA svAmI che tyAM bAkInuM varNana zakra' jevuM che. aggamahisI vjj| agramahiSIo nathI. NavaraM- cauNhaM bAvattarINaM Ayarakkhadeva sAhassINaM- vizeSa-bottera hajAranA cAra gaNA arthAtu be lAkha gAva-vidA aThThAvIsa hajA2 AtmarakSaka deva -bhAvatu- tyAM rahe che. -- | VT. 5. 2, 3. 266/2 mAhiMdANaM devANaM ThANAiM--- mAhendra devonA sthAna : 226, . vadi maMta! mArdilAge tevA pujJaISHjJA 1216. pra. bhagavanuM ! paryApta ane aparyApta mAhendra NaM ThANA paNNattA? devonA sthAna kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che? 1. di maMta! mArdiA tevA rivari? bhagavana ! mAhendra deva kayAM rahe che ? u. goyamA ! IsANassa kappassa uppiM sapakkhi gautama ! IzAnakalpanI upara samAna dizAmAM sapaDidisiM bahUI joyaNAI-jAva-bahugIo ane samAna vidizAmAM aneka yojana- vAvatujoynn koDAkoDIo ur3aDhaM dUraM uppaittA etthaNaM aneka karoDAkoDI yojana upara dUra javAnA mAhiMde nAmaM kappe pnnnntte| (sthAno) para mahendra nAmano kalpa (Avelo) kahevAmAM Avyo che. pAINa-paDINAyae evaM jaheva snnNkumaare| te pUrva-pazcimamAM lAMbo che. bAkInuM varNana sanakumAra jevuM che. NavaraM- aTThavimANAvAsa syshssaa|' vizeSa-tyAM ATha lAkha vimAna (AvelA) che. vaDeMsayA jahA iisaanne| avataMsaka IzAnakalpa jevA che. NavaraM- majjhe ya'ttha mAhiMdavaDeMsae / vizeSa - ahIM madhyamAM mAhendravartasaka che. evaM sesaM jahA saNaMkumAraga devANaM-jAva bAkInuM varNana sanaskumAra devo jevuM che -cAvatavihrti|2 tyAM rahe che. --- pU. . 2, 3. 200/ nA mo-- mAhendra varNana: 622 7, madiMre caDalya seviMTe TevAyA purivasa6 1 1217. ahIM devendra devarAja mahendra rahe che. te rajarahita arayaMbaravatthadhare, evaM jahA saNaMkumAre-jAva- vastradhArI che. bAkInuM (varNana) sanakumAra jevuM che vihrh| -cAvatu - tyAM rahe che. Navara-aTTaNhaM vimANAvAsasayasahassANaM sattarIe vizeSa - ATha lAkha vimAnonA sattara hajAra sAmAnika sAmANiya sAhassINaM cauNhaM sattarINaM Ayarakkhadeva devo (52) temaja sattara hajAranA cAragaNA arthAtu be saahssiinnN-jaav-vihri|3 lAkha eMsI hajA2 AtmarakSaka devo (pa) Adhipatya -- Tv. 1. 2, se. 20 0 2 karatA evA yAvat rahe che. 2. . sama. ? rU? 2-3. nIvA. ki. rU, mu. 211 () Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 loka prajJapti Urdhva loka : brahmaloka devonA sthAna sUtra 1218-20 baMbhaloga devANaM ThANAI-- brahmaloka devonA sthAna : 2228, v. di maMte! vaMmatro sevA pUjJajJaSTgnettA 1218. pra. bhagavan! paryApta ane aparyApta brahmaloka NaM ThANA paNNattA? devonA sthAna kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che? pa. kahi NaM bhaMte ! baMbhaloga devA parivasaMti? bhagavan! brahmalokanA deva kayA rahe che ? u. goyamA ! saNaMkumAra mAhiMdANaM kappANaM uppiM gautama ! sanakumAra ane mahendra kalpanI upara sapakkhi sapaDidisiM bahUI joyaNAI samAna dizAmAM ane samAna vidizAmAM aneka jAva-bahugIo joyaNa koDA-koDIo yojana -yAvatu- aneka karoDAkoDI yojanA uDDhaM dUraM uppaittA, ettha NaM baMbhaloe NAmaM kappe upara dUra javA para brahmaloka nAmano kalpa pnnnntte| (Avelo ) kahevAmAM Avyo che. pAINa paDINAyae udINa dAhiNa vitthiNNe (te) pUrva-pazcimamAM lAMbo, uttara-dakSiNamAM paDipuNNa caMdasaMThANa saMThie accimAlI pahoLo, pratipUrNa caMdra jevA AkArathI sthita bhaasraasippbhe| sUrya jevI kAMti samUhathI sampanna che. avasesaM jahA snnNkumaaraannN| bAkInuM varNana) sanakumAra jevuM che. Navara - cattAri vimANAvAsa syshssaa| vizeSa-emAM cAra lAkha vimAna che. vaDeMsagA jahA sohmmvddeNsgaa| avataMsaka-saudharma kalpanA avataMsakonI samAna che. NavaraM - majjhe ya'ttha bNbhloevddeNse| vizeSa-enI madhyamAM brahmalokAvataMsaka che. ettha NaM baMbhalogANaM devANaM ThANA pnnnnttaa| emAMbrahmalokadevonA sthAna(AvelA)kahevAmAM AvyA che. sesa taheva-gAva-viharati bAkInuM(varNana)pUrvavata che-yAva -tyAM rahe che. -- pa . pU. 2, mu. 2 06/ baMbhadeveMdavaNNao-- brahma devendra varNana: 1219. baMbhe ya'ttha deviMde devarAyA privsi| 1219. tyAM devendra devarAja brahma rahe che. arayambara vatthadhare, evaM jahA saNakumAre-jAva- te rajarahita vastradhArI che. bAkInuM kathana sanakumArendra viphA jevo che -vAva- tyAM rahe che. Navara-cauNhaM vimANAvAsasayasahassANaM saTThIe vizeSa-cAra lAkha vimAna, sAITha hajAra sAmAnika deva sAmANiyasAhassINaM cauNhaM saTThINaM Ayara enAthI cAragaNA arthAtu be lAkha cAlIsa hajAra kkhdevsaahssiinnN-jaav-vihri|| AtmarakSaka deva che yAvatu- tyAM rahe che. -- pa . pU. 2, mu. 202/2 tahevAne kANA lAntaka devonA sthAna : 6 220. p. da saMta sevA puSparASHMA 1220. pra. bhagavan! paryApta ane aparyApta lAntaka devonA ThANA paNNattA? sthAna kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? 1. sohammIsANesu baMbhaloe ya tIsu kappesu causaTuiM vimANAvAsa sayasahassA pnnnnttaa| - sama. 64, 4. 6 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1221-22 Urdhva loka : lAntaka devendra varNaka gaNitAnuyoga bhA.-2 291 u. g. di maMte ! chaMtA seva ravanaMti? pra. bhagavan! lAntaka deva kayA rahe che ? u. goyamA ! baMbhalogassa kappassa uppiM sapakkhi gautama ! brahmaloka kalpanI upara samAna dizA sapaDidisiM bahUiM joyaNAiM- jAva-bahugIo ane vidizAmAM aneka yojana -vAva- aneka joyaNa koDAkoDIo uDDhaM dUraM uppaittA ettha karoDAkoDI yojana upara dUra javAnA sthAno) para lAntaka nAmano kalpa Avelo) kahevAmAM NaM laMtaga NAme kappe pnnnntte| Avyo che. pAINa-paDINAyae jahA bNbhloe| (te) pUrva-pazcimamAM lAMbo vagere varNana brahmaloka jevuM che. Navare- paNNAsaM vimANAvAsa sahassA bhavaMtIti vizeSa-pacAsa hajAravimAna hovAnuM kahevAmAM makkhAyaM / ' Avyu che. vaDeMsagA jahA iisaannvddeNsgaa| avataMsaka IzAna kalpanA avataMsakonI jevA che. NavaraM- majjhe ya'ttha lNtgvddeNse| vizeSa - ahIM madhyamAM lAntakAvatuMsaka che. ettha NaM laMtaga devANaM ThANA pnnnnttaa| ahIM lAntaka devonA sthAna AvelA) kahevAmAM AvyA che. se rahe-bAra-vihari bAkInuM varNana pUrvavat cAva- tyAM rahe che. -- . pU. 2, mu. 20 2/2 laMtaga devenda vaNNao-- lAntaka devendra varNaka : 2227. saMtaU IStya seviMTe phevarIyA parivasa | PS 1221. ahIM devendra devarAja lAntaka rahe che. bAkInuM varNana snnNkumaare| sanakumAra jevuM jANavuM joIe. NavaraM-paNNAsAe vimANAvAsasahassANaM, paNNAsAe vizeSa-pacAsa hajAravimAnonA pacAsa hajArasAmAnika sAmANiya sAhassINaM, cauNhaM ya paNNAsANaM devonAtemaja enAcAragaNA arthAta be lAkha AtmarakSaka AyarakkhadevasAhassINaM -jaav-vihri| devonA svAmI -cAvata- tyAM rahe che. --- Tv. 1. 2, 3. 20 2/2 mahAsukkANaM devANaM ThANAI-- mahAzukra devonA sthAna : 222. 5. vadi nuM maMte ! mahAsuTM sevA 1222. pra. bhagavan! paryApta ane aparyApta mahAzukra pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA? devonA sthAna kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? pa. kahi NaM bhaMte ! mahAsukkA devA parivasaMti ? pra. bhagavan! mahAzukra deva kayAM rahe che ? u. goyamA ! laMtayassa kappassa uppiM sapakkhi gautama ! lAntaka kalpanI upara samAna dizAmAM sapaDidisiM bahUiMjoyaNasayAI-jAva-bahugIo ane samAna vidizAmAM aneka so yojana joyaNa koDAkoDIo uDDhaM dUraM uppaittA ettha -cAvatu- aneka karoDAkoDI yojana upara dUra NaM mahAsukke NAmaM kappe paNNatte / javAnA (sthAna) para mahAzukra kalpa (Avelo) kahevAmAM Avyo che. pAINa-paDINAyae jahA bNbhloe| (te) pUrva-pazcimamAM lAMbo che. vagere varNana brahmaloka jevuM che. 2. sama. pa0, mu. 6 - Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 loka prajJapti Urdhva loka : mahAzukra devendra varNaka sUtra 1223-24 NavaraM-cattAlIsaM vimANAvAsasahassA bhavaMtIti vizeSa - emAM cAlIsa hajAra vimAnAvAsa makkhAyaM / ' (AvelA) kahevAmAM AvyA che. vaDeMsagA jahA sohmmvddeNsgaa| avataMsaka-saudharma kalpanA avataMsakonI jevA (samAna) che. NavaraM- majjhe ya'ttha mhaasukkvddeNse| vizeSa - ahIM madhyamAM mahAzukrAvatuMsaka che. ettha NaM mahAsukka devANaM ThANA pnnnnttaa| ahIM mahAzukadevonA sthAna(AvelA)kahevAmAM AvyA che.. sesaM thev-jaav-vihrNti| bAkInuM varNana pUrvavasamajavuM-cAvata- tyAM rahe che. -- TU, 5. 2, su. 203/? mahAsukkadevenda vaNNao-- mahAzukra devendra varNakaH 2223. mahAsu caDatya sevi phevarIyA parivasa ! 1223. ahIM devendra devarAja mahAzukra rahe che. jahA snnNkumaare| bAkInuM varNana sanakumAra jevuM che. NavaraM-- cattAlIsAe vimANAvAsasahassANaM, vizeSa -cAlIsa hajAra vimAnAvAsonuM, cattAlIsAe sAmANiya sAhassINaM, cAlIsa hajAra sAmAnika devonuM, cauNhaM ya cattAlIsANaM Ayarakkhadeva sAhassINaM enAthI cAragaNA arthAt eka lAkha sAITha hajAra gAva-vidarA AtmarakSaka devonuM -yAvatu - Adhipatya karatA evo -- goor, . 2, 3. 2 0 3/2 rahe che. sahassAra devANaM ThANAI-- sahastrAra devonA sthAna : 9 ra 24. p. dif sahassAra sevA"fqMTISHMA 1224. pra. bhagavana ! paryApta ane aparyApta sahastrAra ThANA paNNattA? devonA sthAna kayAM AvelA kahevAmAM AvyA che. 1. vadi baMnne ! sadassAra sevA vinaMti ? bhagavanuM ! sahastrAra deva kayAM rahe che ? u. goyamA ! mahAsukkassa kappassa uppiM sapakkhi gautama!mahAzukra kalpanI upara samAna dizAmAM sapaDidisiM bahUI joyaNAiM-jAva- bahugIo samAna vidizAmAM aneka yojana-cAvata-aneka joyaNa koDAkoDIo uDDhe dUraM uppaittA ethaNaM karoDAkaroDa yojana upara dUra javAne (sthAne) sahassAraNAmaM kppepnnnntte| sahastrAra nAmanuM kalpa AveluM kahevAmAM AvyuM che. pAINa-paDINAyae jahA bNbhloe| te pUrva-pazcimamAM lAMbo che vagere varNana brahmaloka jevuM che. Navara- chavimANAvAsa sahassA bhavaMtIti vizeSa - ahIM cha hajA2 vimAnAvAsa AvelA makkhAyaM / 2 kahevAmAM AvyA che. vaDeMsagA jahA iisaannss| avataMsaka - IzAnakalpanA avataMsaka jevA che. NavaraM-majjhe ya'ttha sahassAra vddeNse| vizeSa - ahIM madhyamAM sahastrArAvataMsaka che. ettha NaM sahassAra devANaM ThANA pnnnnttaa| ahIM sahastrAra devonA sthAna AvelA kahevAmAM AvyA che. sesaM thev-jaav-vihrNti| bAkInuM varNana pUrvavat che -vAva- tyAM rahe che. -- qi. 5. 2, 4. 2 04/? 2. sama. 40, mu. 8 2. sama. 226 Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1225-26 Urdhva loka sahastrAra devendra varNa, gaNitAnuyoga bhA.-2 293 sahassAra devenda vaNNao-- sahastrAra devendra varNaka 1225. sahassAre ya'ttha deviMde devarAyA parivasai / 1225. ahIM devendra devarAja sahastrAra rahe che. jahA snnkumaare| bAkInuM varNana sanakumAra jevuM che. NavaraM - chaNhaM vimANAvAsa sahassANaM, vizeSamAM - cha hajAra vimAnAvAsonuM. tIsAe sAmANiya sAhassINaM, trIsa hajAra sAmAnika devonuM. cauNhaM ya tIsAe AyarakkhadevasAhassINaM- jAva enAthI cAragaNA arthAtuekalAkhavIsa hajAraAtmarakSaka vida6 -- goo. 5. 2, su. 204/2 devonuM vAvatu- Adhipatya karato evo rahe che. ANaya-pANaya devANaM ThANAI-- Anata -prANata devonA sthAna : 2226, p. di ja maMte ! mAna-STUTyA tevA 1226. pra. bhagavan! paryApta ane aparyApta Anata-prANata pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA? devonA sthAna kayAM AvelA kahevAmAM AvyA che? 1. di maMta! mANa-Tya tevA parivasaMti? pra. bhagavan! Anata-prANata deva kayAM rahe che ? u. goyamA ! sahassArassa kappassa upiM sapakkhi gautama! sahastrArakalpanI upara samAna dizAmAM sapaDidisiM bahUI joyaNAI-jAva-bahugIo samAna vidizAmAM aneka yojana- yAvatu - joyaNa koDAkoDIo uDDhaM dUraM uppaittA ettha aneka karoDa karoDa yojana upara dUra javAnA NaM ANaya-pANaya nAmeNaM duve kappA pnnnnttaa| (sthAne) Anata -prANata nAmanA be kalpa (AvelA) kahevAmAM AvyA che. pAINa-paDINAyayA udINa dAhiNa vitthiNNA te pUrva-pazcimamAM lAMbA, uttara-dakSiNamAM addhacaMda saMThANa saMThiyA accimAlI pahoLA, ardhacaMdranA AkAra vaDe sthita sUryanA bhaasraasippbhaa| kiraNa samUha jevI prabhAvALA che. sesaM jahA srnnkumaare-jaav-pddiruuvaa| bAkInuM varNana) sanakumAra kalpa jevuM che. vAvat - pratirUpa che. tattha NaM ANaya-pANaya devANaM cattAri tyAM Anata -prANata devonA cAraso vimAna vimANAvAsasayA bhavaMtIti makkhAyaM -jAva AvelA kahevAmAM AvyA che vAvata- te pddiruuvaa| pratirUpa che. vaDiMsagA jahA sohamme / avataMsaka- saudharma kalpa jevA che. NavaraM-majjhe paannyvddeNse| vizeSamAM - madhyamAM prANata avataMsaka che. te NaM vaDeMsagA savvarayaNAmayA acchA-jAva te avatasaka sarva ratnamaya svaccha -jAvataparivA pratirUpa che. ettha NaM ANaya-pANaya devANaM pajjattA'pa ahIM paryApta ane aparyApta Anata- prANatA jjattANaM ThANA pnnnnttaa| devonA sthAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che. tisu vi logassa asNkhejjibhaage| te traNe (1. upapAta, 2. samudyAta, 3, ane svasthAna)nI apekSAthI lokanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM rahe che. sama. 1 06, su. 4 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 loka prajJapti Urdhva loka : prANata devendra varNaka sUtra 12 27-28 tattha NaM bahave ANaya-pANaya devA parivasaMti, tyAM aneka Anata - prANata deva rahe che, te mahindrIya-LAva-pabhAmA | mahardhika - yAvatu - dedIpyamAna che. te NaM tattha sANaM sANaM vimANAvAsasayANaM te tyAM pota-potAnA vimAnAvAso para nava-vidati | Adhipatya karatA -pAvatu - sthita che. ---Tv. 5. 2, mu. 201/2 pANaya devenda vaNNao-- prANata devendra varNaka : 1227. pANae ya'ttha deviMde devarAyA parivasai-- 1227. ahIM devendra devarAja prANata rahe che. jahA snnNkumaare| bAkI varNana sanakumAra jevuM che. NavaraM - cauNhaM vimANAvAsasayANaM, vizeSamAM - cAraso vimAnAvAsonuM, vIsAe sAmANiyasAhassINaM,' vIsa hajAra Atma-rakSaka devonuM, asIIe AyarakkhadevasAhassINaM-jAva-viharai / eMsI hajA2 sAmAnika devonuM Adhipatya karato evo -- TUT, 5. 2, su. 205/2 - vAva- rahe che. AraNa'ccuyANaM devANaM ThANAI-- AraNa - ayyata devonA sthAna : 228, v. vadi ne aMte ! bAraDavuyA Treari 1228. pra. bhagavana ! paryApta ane aparyApta AraNa ane pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA ? ayyata devonA sthAna kayAM AvelA) kahevAmAM AvyA che? pa. kahi NaM bhaMte ! AraNa'ccayA devA parivati? bhagavan! AraNa-azruta deva kyAM rahe che ? goyamA ! ANaya-pANaya kappANaM upiM sapakkhi gautama! Anata - prANata kalponI upara samAna sapaDidisiM ettha NaM AraNa'ccuyA NAmaM duve dizAmAM, samAna vidizAmAM AraNa-arcyuta kappA pnnnnttaa| nAmanA be kalpa(AvelA) kahevAmAM AvyA che. pAINa-paDINAyayA udINa-dAhiNavitthiNNA te pUrva-pazcimamAM lAMbA, uttara - dakSiNamAM addha caMda saMThANa saMThiyA accimAlI bhAsarAsi pahoLA, ardhacaMdrano AkAra dharAvatA sUryanA vaNNAbhA asaMkhejjAo joyaNakoDAkoDIo kiraNonA samUha jevI prabhAvALA asaMkhya AyAma-vikkhaMbheNaM asaMkhejjAo joyaNa karoDa karoDa yojana lAMbA-pahoLA ane asaMkhya koDAkoDIo parikkheveNaM savva rayaNAmayA koTAkoTI yojananI paridhivALA sarvaratnamaya achA-nA-DivA svaccha -cAvatu- pratirUpa che. te ja vimA achA-gAva-parivA te devavimAna svaccha -jAvata- pratirUpa che. tesiNaM vimANANaM bahumajjha desabhAepaMca vaDeMsagA A vimAnonA madhyabhAgamAM pAMca avataMsaka TWIRaa, te nahIM-- (AvelA) kahevAmAM AvyA che, jemake - 2. vasaI, 2. divaseMsaU, (1) aMkAvataMsaka, (2) sphaTikAvavaMsaka, 3. rayaNa vaDeM sae, 4. jAyarUvavaDeM sae, (3) ratnAvalaMsaka, (4) jAtarUpAvataMsaka, 5. majjheya'ttha accuyvddeNse| (5) ane madhyamAM atAvataMka. te NaM vaDeMsayA savva rayaNAmayA acchA-jAva te avataMsaka sarva ratnamaya svaccha -cAvatu - parivA pratirUpa che. 2. sama. ema. 20, su. 4 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sutra 1229-31 Urdhva loka : ayyata devendra varNaka gaNitAnuyoga bhA.-2 295 ettha NaM AraNa'ccuyANaM devANaM pajjattA' ahIM paryApta ane aparyApta AraNa ane azruta pajjattANaM ThANA pnnnnttaa| devonA sthAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che. tisu vi logassa asaMkhejjai bhaage| te traNe (1. upapAta, 2. samudraghAta ane 3. svasthAna)nI apekSAthI lokanAasaMkhyAtamAM bhAgamAM rahe che. tattha NaM bahave AraNa'ccuyA devA parivasaMti / tyAM aneka AraNa ane azruta deva rahe che. -- . pU. 2, se. 206/2 acyuyadeveMda vaNNao-- azruta devendra varNaka: 2221. manucaDatya vire phevarIyA parivarsa | vahI 1229. ahIM devendradevarAja ayyata' rahe che. -vAva-prANata pApA-LAva-vihAra | devendra jevuM varNana che. Navara- tiNhaM vimANAvAsayANaM,' vizeSa- traNaso vimAnavAsIonuM, dasaNhaM sAmANiyasAhassINaM, dasahajAra sAmAnika devonuM, cattAlIsAe AyarakkhadevasAhassINaM AhevaccaM-jAva- cAlIsa hajAra Atma - rakSaka devonuM Adhipatya karato vidA - . . 2, mu. 206/2 evo - yAvatu - rahe che. duvAlasa devalogANaM devavimANANaM saMgahaNI gAhAo-- bAra devalonA devavimAnonI saMgrahaNI gAthAo : 223 0. 2. vAsa, 1230. (1) saudharmakalpamAM batrIsa lAkha vimAna. 2. kvIlA, (2) IzAna kalpamAM aThThAvIsa lAkha vimAna. 3. vIrasa, (3) sanakumAra kalpamAM bAra lAkha vimAna. 4. bhaTTa, (4) mAhendrakalpamAM ATha lAkha vimAna. 5. cauro sayasahassA (5) brahmaloka kalpamAM cAra lAkha vimAna. 6. TWIT, (6) lAntakakalpamAM pacAsa hajAra vimAna. 7. vattAsA, (7) mahAzukrakalpamAM cAlIsa hajAra vimAna. 8. invesadasa sadasyAre (8) sahastrArakalpamAM cha hajAra vimAna. 2. mALA, 20. pAyakhe vAriyA, (9) Anata, (10) prANata kalpomAM cAraso vimAna. 21. mAra, 12. navu tinA (11)AraNa, (12)azruta kalpomAM traNaso vimAna. sattavimANasayAI causu vi eesu kappesu // 2 // (A prakAre) Anata Adi cAra kalpomAM sAtaso - pa. pU. 2, . 206/ vimAna che. sAmANiya saMgahaNI gAhA sAmAnika devonI saMgrahaNI gAthA : 2232. 2. varAsI, 1231.(1) saudharmendranA coryAsI hajAra sAmAnika deva. ra. marI, (2) IzAnendranA eMsIhajAra sAmAnika deva. rU. vAvattari, (3) sanatkamArendranA bottera hajAra sAmAnika deva. 2. 2. sama. ? ?, mu. -2 (4) sama. su. 646 (g) sama. su. 10 (6) Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 loka prajJapti Urdhva loka : raiveyaka devonA sthAna sUtra 1232 4. sattarI ja, (4) mAhendranA sattara hajAra sAmAnika deva. 5. sa ya, (5) brahmadevendranA sAITha hajAra sAmAnika deva. 6. vaLI, (6) lAntaka devendranA pacAsa hajAra sAmAnika deva. 7. rAtrInA (7) mahAzukra devendranA cAlIsa hajAra sAmAnika deva, 8. tIsA, (8) sahastrArendranA trIsa hajAra sAmAnika deva. 1-20. vIlA, (9-10) Anata-prANatendranA vIsa hajArasAmAnika deva.' 22-22. sasahassA | (11-12) AraNa-ayyatendranA dasa hajAra sAmAnika deva. ee ceva AyarakkhA cauguNA / pratyeka devendranA sAmAnika devothI cAragaNA Atma-- pU. . 2, su. 206/2 rakSaka deva che. gevejjagadevANaM ThANAI-- raiveyaka devonA sthAna : 2 rU 2. p. divi baMne ! dimannA sevA punattA- 1332. pra. bhagavana ! paryApta ane aparyApta adhistana pajjattANaM ThANA paNNattA ? raiveyaka devonA sthAna kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? pa. kahiNaM bhaMte! heTrima gevejjaga devA parivati? pra. bhagavan! adhastana-caiveyaka deva kayAM rahe che ? u. goyamA ! AraNa'ccuyANaM kappANaM up ibahuiM u. gautama ! AraNa-azruta kalponI upara aneka joyaNAI-jAva-bahugIo joyaNa koDAkoDIo yojana-yAvatu- aneka karoDa karoDayojana upara uDDhaM dUraM uppaittA ettha NaM heTThima gevejjagANaM dUra javAne sthAne) adhatana raiveyaka devonA devANaM tao gevejjaga vimANa patthaDA pnnnnttaa| traNa raiveyaka vimAna prastaTa(AvelA) kahevAmAM AvyA che. pAINa-paDINAyayA udINa-dAhiNa vitthiNNA, te pUrva-pazcimamAM lAMbA, uttara - dakSiNamAM paDipuNNa caMdasaMThANa saMThiyA accimAlI pahoLA che. pratipUrNa caMdranA AkArathI bhAsarAsivaNNAbhA, sesaM jahA baMbhaloge sUryanA kiraNa samUha jevA prabhAvALA che. bAkInuM gAvavo varNana brahmaloka jevuM che -yAvat - pratirUpa che. tattha NaM heTThi gevijjagANaM devANaM ekArasuttare tyAM adhatana raiveyaka devonA ekaso agiyAra vimANAvAsasae bhavaMtItimakkhAyaM / ' vimAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che. te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA-jAva te vimAna sarva ratnamaya svaccha - yAvat - divA pratirUpa che. tattha NaM heTThima gevijjagANaM devANaM pajjattA' emAM paryApta ane aparyApta adhastana pajjattANaM ThANA paNNattA, raiveyaka devonA sthAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che. 2. sama. 2, . 7 Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1232 Urdhva loka : raiveyaka devonA sthAna gaNitAnuyoga bhA.-2 297 tisu vi logassa asNkhejjibhaage| e traNe ((1) upapAta (2) samudyAta ane (3) svasthAna)nI apekSAthI lokanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM sthita che. tattha NaM bahave heTThimagevejjagA devA privsNti| tyAM aneka adhastana raiveyaka deva rahe che. savve samiDDhIyA savve samajutIyA savve badhA samAna RdhdhivALA, samAna dhrutivALA, samajasA, sabve samabalA sabve samANubhAvA samAna yazavALA, samAna balavALA, samAna mahAsokkhA aNiMdA. prabhAvALA ane mahAsukhI che. emano IndranathI. appesA apurohiyA ahamiMdA NAmaM te devagaNA emano predhya deva nathI. emano purohita deva paNNattA, samANAuso! nathI. he AyuSyama- zramaNa ! te devagaNa ahamindra kahevAya che. pa. kahi NaM bhaMte ! majjhimagANaM gevejjagadevANaM bhagavanuM ! paryApta ane aparyApta madhyama pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA? raiveyaka devonA sthAna kayAM AvelA) kahevAmAM AvyA che ? pa. kahi NaM bhaMte ! majjhimagevejjagA devA pra. bhagavan! madhyama raiveyaka deva kayAM rahe che? ravasaMti ? u. goyamA ! heTThimagevejjagANaM uppiM sapakkhiM u. gautama ! adhastana raiveyakonI upara samAna sapaDidisiM bahUiM joyaNAI-jAva-bahugIo dizAmAM samAna vidizAmAM aneka yojana joyaNa koDAkoDIo uDDhaM dUraM uppaittA, -vAvata-aneka karoDa karoDayojanaupara dUra javAne ettha NaM majjhimage vejjagadevANaM tao (sthAne) madhyama raiveyaka devonA traNa raiveyaka gevijjagavimANapatthaDA pnnnnttaa| vimAna prastaTa (AvelA) kahevAmAM AvyA che. pAINa-paDINAyayA jahA heTThimagevejjagANaM / te pUrva-pazcimamAM lAMbA, uttara-dakSiNamAM pahoLA adhastana naiveyakonI jevA che. Navara- sattuttare vimANAvAsasae bhavaMtIti vizeSamAM ekaso sAta vimAnAvAsa (AvelA) makkhAyaM / kahevAmAM AvyA che. te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA-jAva te vimAna sarva ratnamaya svaccha - yAvatuM - pratirUpa che. ettha NaM majjhimagevejjagANaM devANaM pajjattA' emAM paryApta ane aparyApta maithayeka devonA pajjattANaM ThANA pnnnnttaa| sthAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che. tisu vi logassa asNkhejjibhaage| e traNe ((1) upapAta (2) samudhAta ane (3) svasthAna)nI apekSAthI lokanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM rahe che. u. tattha NaM bahave majjhimagevejjagA devA u. emAM aneka madhyama raiveyaka deva rahe che. rivanaMti savve samiDDhIyA-jAva-ahamiMdANAmaMte devagaNA te badhA samAna jhadhdhivALA che- yAvatuM - he paNNattA, samaNAuso ! AyuSyamAnuM zramaNa ! te deva ahamindra deva kahevAya che. Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 loka prajJapti pa. kahi NaM bhaMte ! uvarimageve jjagadevANaM pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA ? ?. pa. kahi NaM bhaMte! uvarimagevejjagadevANaM parivasaMti ? u. goyamA ! majjhimagevejjagadevANaM uppiM bahUI joyaNAI - jAva - bahugIo joyaNakoDAkoDIo uDDhaM dUraM uppaittA, ettha NaM uvarimagevejjagANaM devANaM tao gevejjagavimANapatthaDA paNNattA / pAINa-paDINAyayA jahA heTThimagevejjagANaM / varaM - ege vimANAvAsasae bhavaMtIti makkhAyaM / sesaM taheva bhANiyavvaM jAva - ahamiMdA NAmaM te devagaNA paNNattA samaNAuso ! anuttarovavAiyANaM devANaM ThANAiM- Urdhva loka : anuttaropapAtika devonA sthAna -- paLa. va. 2, su. 207-201 pa. kahi NaM bhaMte! aNuttarovavAiyA devA parivasaMti ? u. goyamA gevijjagavimANANaM uppiM bahUiM joyaNAI - jAva - bahugIo joyaNakoDAkoDIo uDDhaM dUraM uppaittA, ettha NaM nIrayA- jAvavisuddhA paMcadisiM paMca aNuttarA mahaimahAlayA vimANA paNNattA, taM jahA ?. vina", rU. nayaMte, 6. savvakRtindre / 2. venayaMte, 4. aparAni", te NaM vimANA savvarayaNAmayA acchA-jAvapaDirUvA / anuttaropapAtika devonA sthAna : 2223. va. tti naM bhaMte ! anuttarovavAyALa levAnuM 1233. pra. bhagavan ! paryApta ane aparyApta anuttaro - pajjattA'pajjattANaM ThANA paNNattA ? papAtika devonA sthAna kayAM(AvelA)kahevAmAM AvyA che ? ettha NaM aNuttarovavAiyANaM devANaM pajjattA pajjattANaM ThANA paNNattA, ALa. sa. , mu. 2, su. 4o pra. pra. u. pra. u. sUtra 1233 bhagavan ! paryApta ane aparyApta uparitana traiveyaka devonA sthAna kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? bhagavan ! uparitana traiveyaka deva kayAM rahe che ? gautama ! madhyama praiveyakonI upara aneka yojana - yAvat - aneka ka2oDAkaroDa yojana dUra (aMtare) javA para uparitana traiveyakonA traNa traiveyaka vimAna prastaTa (AvelA) kahevAmAM AvyA che. (te)pUrva-pazcimamAM lAMbA - yAvat - adhastana traiveyako jevA che. ekaso vimAnAvAsa kahevAmAM vizeSamAM AvyA che. bAkInuM badhu varNana pUrvavat karavuM joIe -yAvat- he AyuSyamAn zramaNa ! te devagaNa ahamindra kahevAya che. - bhagavan ! anuttaropapAtika deva kayAM rahe che ? gautama ! traiveyaka vimAnonI upara aneka yojana yAvat - aneka ka2oDAkaroDa yojana upara dUra (aMtare) javA para rajarahita yAvat- vizuddha pAMca dizAomAM pAMca anuttara mahAvimAna(AvelA) kahevAmAM AvyA che, jemake (1) vijaya, (3)jayanta, (5) sarvArthasiddha. te vimAna sarva ratnamaya svaccha -yAva- pratirUpa che. (2) vaijayanta, (4) aparAjita, emAM paryApta ane aparyApta anuttaropapAtika devonA sthAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che. Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1234-35 Urdhva loka : traiveyaka-anuttaropapAtika devanA vimAnonI saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 299 tisu vi logassa asaMkhejjai bhAge / e traNe ((1) upapAta (2) samuddAta ane (3) svasthAna)nI apekSAe te lokanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM rahe che. u. tattha NaM bahave aNuttarovavAiyA devA parivasaMti / savve samiDDhIyA - jAva - ahamiMdA NAmaM te devagaNA paNNattA samaNAuso ! ? - gevejjaga-aNuttarovavAiya devANa ya vimANA NaM saMkhA - 1234. ekkArasuttaraM heTThimesu, - paLa. 5. 2, 6. 220 sayamege uvarimae, satuttaraM ca majjhimae / paMce aNuttaravimANA // 1 . paLa. 1. r, mu. 20 sohamIsALArpha bALa ahe mehArDane samAve vajAyA mAva ya parUvaNaM 3. goyamA ! no phaLaddhe samache| pa. atthi NaM bhaMte ! sohammIsANANaM kappANaM ahe urAlA balAhayA ? 3. daMtA, yamA ! asthi / rarU. 1. asthi huM bhaMte ! sohamnIsALA, bALa maDhe 1235. pra. bhagavan ! zuM saudharma ane IzAna kalponI nIce hA ivA, gehAvaNA i vA ? gRha ke gRhApaNa che ? gautama ! A artha samarthita nathI. devo pakarei, asuro vi pakarei, no nAgo pakarei / evaM thaNiyasadde vi / pa. atthi NaM bhaMte ! sohammIsANANaM kappANaM Ahe bAyare puDhavikAie, bAyare agaNikAe ? 3. goyamA ! to phaLaddhe samache, nannatya vihAphasmaavnnennN / 1. asthi N maMte ! saMvima-mUriya-dALa-navavattataaraaruuvaa ? (4) viyA. sa. |, 3. 6, mu. dh (5) viyA. sa. o2, 3. 7, mu. 4 u. emAM aneka anuttaropapAtika deva rahe che. e sarva samAna RddhivALA che -yAva- he AyuSyamAnUM zramaNa ! te devagaNa ahamindra kahevAya che. traiveyaka ane anuttaropapAtika devonA vimAnonI saMkhyA. 1234. adhastana traiveyakonA ekaso agiyAra vimAna. madhyama traiveyakonA ekaso sAta vimAna. uparitana traiveyakonA so vimAna. anuttaropapAtika devonA pAMca vimAna. (kahevAmAM AvyA che.) saudharma-IzAnAdikalponI nIce gRhAdino abhAvabalAhakAdinA bhAvanuM prarUpaNa : u. pra. bhagavan ! zuM saudharma ane IzAna devalokonI nIce udAra balAhaka (mahAmegha) che ? hA, gautama ! (tyAM mahAmegha) che. (saudharma ane IzAna devalokanI nIce vAdaLone chavAvavAnuM, meghano gherAvo ane varasAda varasAvo vagere) deva kare che, asura paNa kare che paraMtu nAgakumAra karatA nathI. A prakAre tyAM stanita zabda mATe paNa kahevuM joIe. pra. bhagavan ! zuM saudharma ane IzAna devalokanI nIce bAdara pRthvikAyika ane bAdara agnikAya che ? u. gautama ! A artha samarthita nathI. e niSedha vigrahagati samApannaka jIvo sivAyanA bIjA jIvo mATe paNa samajavo joIe. pra. bhagavan ! zuM tyAM caMdra, sUrya, graha, nakSatra ane tArArUpa che ? (3) viyA. sa. 6, 3. 6, mu. -2 (gha) sama. mu. 246 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 loka prazapti Urdhva loka : lokAntika deva vimAnonuM prarUpaNa 3. noyamA ! no phaLadde samavhe pa. asthi naM aMte ! gAmAk yA khAva- saLivatAravA? 3. goyamA ! jo phATle samavhe 6. asthi naM aMte ! vaMlAmA = vA, sUrAmAM rU vA ? 3. noyanA ! no phaLaddhe samavhe evaM sarNakumAra mAhiMdesu, NavaraM devo ego pakarei / evaM baMbhaloe vi / evaM baMbhalogassa uvariM sabvehiM devo pakarei / pucchiyavve ya bAyare AukAe, bAyare teukAe, bAyare vaNassaikAie / annaM taM caiva / gAhA - tamukAe kappapaNae agaNI puDhavI ya agaNi puDhavIsu / AU teu vaNassai, kappuvarima kaNharAIsu // * viyA. sa. 6, 3. 8, su. 11-26 logaMtiya devavimANANaM pruuvnnN-226. sina baTTu dArdana aThThanu bovAsaMtarasu aTThalogaMtiyA vimANA paNNattA, taM jahA 2. adhvimArI, 4. maMre, 6. sUrAme, 8. sutikAme, ?. mI, rU. vaDoyo, dh caMdrAme, 7. suvAme, 6. mabserikAne / 5. hi nuM maMte ! anvI vimAne vaLatte ? 3. goyamA ! uttara-puracimeLa / For Private u. gautama ! A artha samarthita nathI. pra. u. pra. u. pra. sUtra 1236 u. bhagavan ! zuM tyAM grAma -yAvat- sanniveza che ? gautama ! A artha samarthita nathI. Personal Use Only bhagavan ! zuM tyAM candra prabhA ane sUrya prabhA che ? gautama ! A artha samartha nathI. A prakAre bAdara aplAya, bAdara agnikAya ane bAdara vanaspatikAya aMge prazno karIne kahevuM joIe tathA - pUrvavat samagra kathana karavuM joIe. gAthArtha : tamaskAya ane pAMca devalokomAM agnikAya ane pRthvIkAya aMgetemaja ratnaprabhA Adi narakapRthvIomAM agnikAyanA saMbaMdhamAM pAMcamAM devalokanI uparanA badhA sthAnomAM tathA kRSNarAjIomAMthI aplAya, tejaskAya ane vanaspatikAya aMge (paNa) prazna karavo joIe. lokAntika deva vimAnonuM prarUpaNa : A prakAre sanatkumAra ane mAhendra devo aMge paNa kathana karavuM joIe. vizeSa - tyAM (A badhu) mAtra deva ja kare che. A pramANe brahmaloka (paMcama devaloka)aMge paNa kahevuM joIe. 1236. (e) ATha kRSNarAjIonA ATha avakAzonI vacce ATha lokAntika vimAna (AvelA) kahevAmAM AvyA che, jemake - (1) arcI, A pramANe brahmalokanI uparanA badhA devaloko aMge pUrvokta kathana karavuM joIe ane (A badhuM) mAtra deva ja kare che. (2) arcimALI, (4) prazaMkara, (3) vairocana, (5) caMdrAbha, (7) zukrAma, (9) madhyamAM riSTAbha. (6) sUryAbha, (8) supratiSThAbha, bhagavan ! arcI vimAna kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? gautama ! uttarapUrva (IzAna khUNA) mAM AvelA che. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1236 Urdhva loka : lokAMtika deva vimAnonuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 301 pa. kahi NaM bhaMte ! accimAlI vimANe paNNatte ? 3. kocamA ! putyi / evaM parivADIe neyavaM-jAva pU. di je aMte ! TTei vimaLa [vytte? 3. gayA ! vadunna DresamAM eesu NaM aTThasu logaMtiyavimANesu aTThavihA logaMtiyA devA parivati, taM jahA-- saMda nahi-- 2-2. sArasa mAvA, rU. 3, 4. va ya, 6. Tdatoya cA 6. tusiyA, 7. aAvAda, 8. mAvA veva, 1. riTTA , II pa. kahi NaM bhaMte ! sArassayA devA parivasaMti ? u. goyamA ! accimmi vimANe parivati / pa. kahi NaM bhaMte ! AdiccA devA parivasaMti ? u. goyamA ! accimAlimmi vimANe parivati / evaM Neyabve jahANupuvIe-jAva. zahi ja maMta ! riTrA sevA vinaMti ? 3. goyama ! riSi vimALA pa. sArassayamAdiccANaM bhaMte ! devANaM kati devA kati devasayA paNNattA? u. goyamA ! satta devA satta devasayA parivAro pnnnntto| pra. bhagavan! arcimALI vimAna kayAM AvelA che? u. gautama ! pUrvadizAmAM AvelA) che. A paripATIthI(bAkInA vimAnonI avasthA) jANavI joIe - yAvat - bhagavan! riSTa vimAna kayAM AvelA che ? gautama!te (kRSNarAjIonI)vacce AvelA che. e ATha lokAntika vimAnomAM ATha prakAranA lokAntika deva rahe che. jemake - saMgrahaNI gAthA - (1) sArasvata, (2) Aditya, (3) vandI, (4) varUNa, (5)gatoya, (6) tuSita, (7) avyAbAdha, (8) Agneya (maruta), (9) riSTa. pra. bhagavan! sArasvata deva kayAM rahe che? u. gautama ! arci vimAnamAM rahe che. bhagavan! Aditya deva kayAM rahe che ? u. gautama! arcimALI vimAnamAM rahe che. A prakAre yathAnukramathI jANavuM jAIe - yAvata - pra. bhagavan! riSTa deva kayAM rahe che? u. gautama ! riSTa vimAnamAM rahe che. bhagavan! sArasvata ane Aditya deva keTalA so deva kahevAmAM AvyA che. ? gautama ! sAta deva ane sAta so deva parivAra kahevAmAM AvyA che. vandI ane varUNa devonA cauda deva tathA cauda hajAra deva parivAra kahevAmAM AvyA che. gaItoya ane tuSita devonA sAta deva tathA sAta hajAra deva parivAra kahevAmAM AvyA che. u. vaNhI-varUNANaM devANaM cauddasa devasahassA parivAro pnnnntto| gaddatoya-tusiyANaMdevANaMsattadevAsattadevasahassA parivAro pnnnntto| avasesANaM Nava devA nava devasayA parivAro pnnnntto|2 avazeSa devonA nava deva tathA navaso deva parivAra kahevAmAM AvyA che. saMda nahi-- saMgrahaNI gAthA - - sama, mama. 77, mu. 3 1. 2. gaddatoya tusiyANaM devANaM satasattaraM deva sahassa parivArA pnnnnttaa| ThA. . 1, mu. 684 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 loka prajJapti Urdhva loka : jyotikathI kalponuM aMtara sUtra 1237 paDhamajugalammi sattausayANi. bIyammi coddasa prathamadevayugalamAM sAtaso, dvitIya devayugalamAM sahasso cauda hajAra, tRtIya deva yugalamAM sAta hajAra tathA bAkInA deva yugalomAM navaso deva tatie satta sahassA, nava ceva sayANi sesesu // parivAra rahe che. pa. logaMtiya vimANA NaM bhaMte ! kiMpaiTriyA paNNattA? bhagavan! lokAntika vimAna kaI (vasta) para pratiSThita (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA ! vAupaiTThiyA paNNattA / u. gautama! vAyu para pratiSThita (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. "vimANANaM paiTThANaM bAhalluccattameva" baMbhaloya vimAnono AdhAra-jADAI ane UMcAI vattabbayA neyavvA-jAva brahmalokanI samAna kahevAmAM AvI che vAvata - pa. loyaMtiya vimANesu NaM bhaMte ! sabve pANA bhUyA bhagavan! lokAntika vimAnomAM badhA prANI, jIvA sattA puDhavikAiyattAe-jAva bhUta, jIva ane satva kayA pRthvIkAya- bhAvatuM vanaspatikAya athavA devakA rUpamAM pahelA vaNassaikAiyattAe devattAe uvavaNNapuvvA ? (vehalA) utpanna thayA che ? u. goyamA ! asaI aduvA aNaMtakhutto, no ceva NaM gautama! anekavAra; anaMtavAra utpanna thayA che, devttaae| paraMtu lokAntika vimAnomAM deva rUpamAM utpanna thayA nathI. pa. logaMtiya vimANehiM NaM bhaMte ! kevaiyaM abAhAe bhagavan! lokAntika vimAnothI lokAnta keTalA logaMte paNNatte ? aMtare AvelA) kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA! asaMkhejjAiM joyaNasahassAI abAhAe gautama ! asaMkhya hajAra yojananA aMtare logaMte paNNatte / (AvelA) kahevAmAM AvyA che. -- ma. sa. 6, 3, 6, ku. 22-4/4rU joisAo kappANaM antaraM-- jyotiSkathI kalponuM aMtara : 12 rU7. 5. nophisa je maste ! sodIsATM 5 Maa 1237. pra. bhagavan!jyotiSka ane saudharmezAna kalponI kevaiyaM abAhAe aMtare paNNatte? madhyamAM avyavahita aMtara keTaluM che ? u. goyamA ! asaMkhejjAI joyaNAI-jAva-aMtare u. gautama! asaMkhya yojanAnuM vAvat - aMtara kahevAmAM AvyuM che. evaM sohammIsANANaM sarNakumAra-mAhiMdANa ya / e pramANe saudharmazAna ane sanaskumAra-mAhendra (vaccenu) aMtara che. evaM saNakumAra-mAhiMdANaM baMbhalogassa ya / e pramANe sanakumAra-mahendra ane brahmaloka (vaccenuM) aMtara che. evaM baMbhalogassa letagassa ya / e pramANe brahmaloka ane lAntaka (vaccenuM) aMtara che. evaM laMtagassa mahAsukkassa ya / e pramANe lAntaka ane mahAzukra (vaccenuM) aMtara che. evaM mahAsukkassa sahassArassa ya / e pramANe mahAzukra ane sahastrAra (vaccenuM) aMtara che. 2. ma. sa. 6, 3, 6, su. 42 vAjumoro baM Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1238-39 Urdhva loka : kalpono saMsthAna gaNitAnuyoga bhA.-2 303 evaM sahassArassa ANaya-pANayANa ya kappANaM / e pramANe sahastrAra ane ANata-~ANatakalpo (vaccenuM) aMtara che. evaM ANaya-pANayANaM AraNa'dhyANa ya kppaannN| e pramANe ANata-prANata ane AraNa azrutakalpo (vaccenuM) aMtara che. evaM AraNa'cyuyANaM gevejja vimANANa ya / e pramANe AraNa-ayyata ane raiveyakavimAno (vaccenuM) aMtara che. evaM gevejja vimANANaM aNuttaravimANANa ya / e pramANe raiveyakavimAna ane anuttara vimAno (vaccenuM) aMtara che. pa. aNuttara vimANANaM bhante ! IsipabbhArAe ya pra. bhagavanuM ! anuttaravimAno ane ISatuMpuddhviie kevaie abAhAe aMtare paNNatte ? prAmbhArA pRthvInI madhyamAM avyavahita keTaluM aMtara che ? u. goyamA ! duvAlasa joyaNa abAhAe aMtare pnnnntte| gautama ! bAra yojanAnuM avyavahita aMtara -- ma. sa. 14, 3.8, 3. 6-16 kahevAmAM AvyuM che. ppA saMskAne-- kalpono saMsthAna : 2 238, hephrinjA vattAriDUsaddhacaMdrasaMhAraMthiApattA, 1238. nIcenA cAra kalpa ardha candrakAra che, jemake - taM nahIM- 2. saune, 2. sAthe, (1) saudharma, (2) IzAna, rU. sadumAre, 4. mafo . (3) sanakumAra ane (4) mAhendra, majjhillA cattAri kappA paDipuNNacaMdasaMThANasaMThiyA vacalA cAra kalpa pUrNa caMdrAkAra che, jemake - giUTRT, te nahIM- 1. vaMma7o, 2, saMtay, (1) brahmaloka, (2) lAMtaka, 2. mahAsu, 4. sahassArA (3) mahAzukra ane (4) sahastrAra. uvarillA cattArikappAaddhacaMdasaMThANasaMThiyA paNNattA, uparanA cAra kalpa ardhacaMdrAkAra che, jemakete nahIM- 2. bALag, 2. pANag, rU. mAro, 4, vU/ (1) Anata, (2) prANata, (3) AraNa ane (4) azruta. -- Saa. 4, 3.4, mu. 38 rU. vimANapuDhavINaM paiTThANAI vimAna pRthvIonA pratiSThAnaH 2232. . sodakSmIsAsu aMte ! pelu vimAnayDhavI 1239. pra. bhagavan!saudharma ane IzAna kalpamAM vimAnonI kiM paiTThiyA paNNattA? pRthvI zenA para pratiSThita che ? 3. navamA ! ghaNopaTTi gumttA | gautama ! ghanodadhi para pratiSThita kahevAmAM AvI che. pa. saNaMkumAra-mAhiMdesu NaM bhaMte ! kappesu vimANa bhagavad ! sanakumAra ane mahendra kalpamAM puDhavI kiM paiTTiyA paNNattA? vimAnonI pRthvI zenA para pratiSThita kahevAmAM AvI che ? u. goyamA ! ghaNavAyapaiTThiyA paNNattA / gautama ! ghanavAta para pratiSThita kahevAmAM AvI che. pa. baMbhaloe NaM bhaMte ! kappe vimANa puDhavI kiM bhagavanuM ! brahmaloka kalpamAM vimAnonI pRthvI paiTThiyA paNNattA? zenA para pratiSThita che? Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 loka prajJapti Urdhva loka : vaimAnika vimAnonA AkAra sUtra 1240 u. goyamA ! ghaNavAyapaiTThiyA pnnnnttaa| u. gautama ! ghanavAta para pratiSThita kahevAmAM AvI che. pa. laMtae NaM bhaMte ! kappe vimANapaDhavI kiM paiTriyA gujttA ? bhagavan! lAntaka kalpamAM vimAnonI pRthvI zenA para pratiSThita kahevAmAM AvI che ? u. goyamA ! tadubhayapaiTThiyA pnnnnttaa| - gautama ! ghanodadhi ane ghanavAta para pratiSThita kahevAmAM AvI che. mahAsukka-sahassAresu vi tadubhaya paiTThiyA mahAzukra ane sahastrArakalpamAM paNa vimAna pRthvI ghanodadhi ane ghanavAta para pratiSThita kahevAmAM AvI che. pa. ANaya-jAva-accue NaM bhaMte ! kappesu vimANa puDhavIM kiM paiTThiyA paNNattA ? bhagavad ! Anata-cAvata-ayyata kalpomAM vimAna pRthvIo zAnA para pratiSThita (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che ? 3. navamA ! vAsaMtara paTTA guUTTI u. gautama! avakAzAntara para pratiSThita (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. pa. gevijjagesu NaM bhaMte ! vimANapuDhavIM kiM paiTThiyA giUTY? 3. govA ! movANaMtara prakriyA pUMTI | bhagavan! raiveyakomAM vimAnonI pRthvIo zAnA para pratiSThita (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che ? gautama! avakAzAntara para pratiSThita (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. pa. aNuttarovavAiesu NaM bhaMte ! vimANapuDhavIM kiM paiTThiyA paNNattA? bhagavanuM ! anuttaropapAtikomAM vimAnonI pRthvIo zAnA para pratiSThita(hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che? u. gautama! avakAzAntara para pratiSThita (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. 3. yamA ! movAsaMtarapakriyA I -- nIvA, pari. 3, 3. ?, su. 20 0 vemANiya vimANANaM saMThANAI1240. ti saMThiyA vimANA paNNattA, taM jahA-- () vA, (2) saMsA, (2) zaMsA vaimAnika vimAnonA AkArAdi : 1240. vimAna traNa AkAranA kahevAmAM AvyA che, jemake (1) vRta=goLa, (2) trikoNa, (3) catuSkoNa. 2. tipaTTiyA vinA pattA, teM nahIM () ghoTipaTTiyA, (2) vaLavA paTTiyA, () movAsaMtarapaTTiyo - ThA. . , 3. 3, ku. 286 Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1241 (1) tattha NaM je te vaTTA vimANA, te NaM pukkharakaNNiyA saMThANasaMThiyA, savvao samaMtA pAgAraparikkhittA / ega duvArA paNNattA / Urdhva loka : vaimAnika vimAnonA AkAra (2) tattha NaM je te taMsA vimANA te NaM siMghADagasaMThANa saMThiyA / duhao pAgAra parikkhittA / egao veiA parikkhittA / tiduvArA paNNattA / 3) tattha NaM je te cauraMsA vimANA / te NaM akkhADaga saMThANa saMThiyA / savvao samaMtA veiyA parikkhittA / cau duvArA paNNattA / 2. mAvattiyApaviTTA, 2. AvattiyAvAhirA ya / tattha NaM je se AvaliyApaviTThA te tivihA paNNattA, taM nahA- 2. vaTTA, 2. saMsA, rU. 13rA T I tattha NaM je se AvaliyA bAhirA te NaM NANAsaMThiyA paNNattA / saMkhAvovekhkha vimALA / TALuM. a. 2, 3. 2, su. 86 24. va. sohammIsALelu aaN maMte ! vesu vimA niM 1241,pra. saMThiyA paNNattA ? 3. goyamA ! vimALA tuvijJA paLattA, taM nahIM- aNuttarovavAiyA vimANA duvihA paNNattA, tuM nahIM gaNitAnuyoga bhA.-2305 (1) emAMthI je goLavimAna che, te puSkara karNikAnA AkAre sthita che. cArebAjuthI prAkAra (killA) thI gherAyela che (ane) eka dvA2vALuM kahevAmAM AvyuM che. chu. vaTTA ya, 2. haMsA ya / -- nIvA. si. 2, 3. ?, mu. 202 (ma) (2) emAMthI je trikoNa vimAna che, te saMghADAnA AkAre sthita che. bannebAju prAkArathI gherAyela che. ekabAju vedikAvALuM che (ane) enA traNa dvAra kahevAmAM AvyA che. (3) emAMthI je catuSkoNa vimAna che, te akhADAnA AkAre sthita che. cArebAjue vedikAthI gherAyela che. enA cAra dvAra kahevAmAM AvyA che. u. For Private Personal Use Only bhagavan ! saudharma ane IzAna kalpamAM vimAna kyA AkAranA (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che ? gautama ! vimAna be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake 1. AvalikA praviSTa ane 2 . AvalikAbAhya. emAMthI je AlikApraviSTa che, te traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake (1) vRta-goLAkAra, (2) tryastra-trikoNa, (3) catustra-corasa. emAMthI je AvalikAbAhya che te vividha AkAranA kahevAmAM AvyA che. A pramANe traiveyaka vimAna paryanta jANavuM joIe. anuttaropapAtika vimAna be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - (1) goLAkAra AkAravALA ane (2) trikoNa AkAravALA. Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 loka prajJapti Urdhva loka : vimAna pRthvIonuM bAhalya sUtra 1242 vimANapuDhavINaM bAhallaM vimAna pRthvIonuM bAhalya (adhikatA) : 2242. . sIdIsALelu aMte ! pelu vimAnayDhavI 1242. pra. bhagavan! saudharma ane IzAna kalpamAM vimAna kevaiyaM bAhalleNaM paNNattA ? pRthvIonuM bAhalya keTaluM kahevAmAM AvyuM che? u. goyamA ! sattavIsaM joyaNa sayAI bAhalleNaM u. gautama!sattAvIsaso yojanAnuM bAhalya kahevAmAM AvyuM che. pa. saNaMkumAra-mAhiMdesu NaM bhaMte ! kappesu vimANa pra. bhagavanuM ! sanakumAra ane mahendrakalpamAM pUDhavI kevaiyaM bAhalleNaM paNNattA? vimAna pRthvIonuM bAhalya keTaluM kahevAmAM AvyuM che? u. goyamA ! chabbIsaM joyaNasayAI bAhalleNaM u. gautama ! chavIsa so yojananuM bAhalya kahevAmAM qdWITTI AvyuM che. pa. baMbha-laMtaesu NaM bhaMte ! kappesu vimANapuDhavI pra. bhagavan! brahmaloka ane lAMtakakalpamAM vimAna kevaiyaM bAhalleNaM paNNattA ? pRthvIonuM bAhalya keTaluM kahevAmAM AvyuM che? u. goyamA ! paNavIsaM joyaNasayAI bAhalleNaM u. gautama! paccIsa so yojanAnuM bAhalya kahevAmAM pnnnnttaa| AvyuM che. pa. mahAsukka-sahassAresu NaM bhaMte ! kappesu vimANa bhagavan! mahAzukra ane sahastrArakalpamAM vimAna puDhavI kevaiyaM bAhalleNaM paNNattA? pRthvIonuM bAhalya keTaluM kahevAmAM AvyuM che? u. goyamA ! cauvIsaM joyaNasayAI bAhalleNaM gautama ! covIsaso yojananuM bAhalya kahevAmAM pattA AvyuM che. pa. ANaya-jAva-accuesu NaM bhaMte ! kappesu vimANa pra. bhagavan! Anata-cAvatu- azruta kalpomAM puDhavI kevaiyaM bAhalleNaM paNNattA? vimAna pRthvIonuM bAhalya keTaluM kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA ! tevIsaM joyaNasayAI bAhalleNaM u. gautama ! tevIsaso yojanAnuM bAhalya kahevAmAM AvyuM che. pa. gevejjagesu NaM bhaMte ! vimANapuDhavI kevaiyaM bhagavan! raiveyakomAM vimAna pRthvIonuM bAhalya bAhalleNaM paNNattA ? keTaluM kahevAmAM AvyuM che? u. goyamA ! bAvIsaM joyaNasayAI bAhalleNaM gautama! bAvIsa so yojananuM bAhalya kahevAmAM guttA AvyuM che. pa. aNuttarovavAiesuNaMbhaMte! vimANapuDhavI kevaiyA bhagavanuM ! anuttaropapAtikomAM vimAna bAhalleNaM paNNattA? pRthvIonuM bAhalya keTaluM kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA ! ekkavIsaM joyaNasayAI bAhalleNaM u. gautama! ekavIsasoyojananuM bAhalya kahevAmAM pnnnnttaa| AvyuM che. -- nIvA. Di. 2, 3. 2, su. 202 (gA) 2. sama. 27, mu. 4 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1243-45 vemANiya vimANANaM mahAliyattaM 2243. 6. sohammIsAvu aaN bhaMte ! vesu vimALA je 1243.pra. mahAliyA paNNattA ? u. goyamA ! ayaNNaM jaMbuddIve dIve savvadIva samuddANaM majjhe, so caiva gamo - jAva - chammAse atthegaiyA atra ejjA, atthe gaiyA vimANA no bIIejjA / Urdhva loka : vaimAnika vimAnonI mahattA evaM - jAva - aNuttarovavAiyA vimANA / atthegaiyaM vimANaM vIIvaejjA, atthegaiyaM vimANaM no vIIejjA / nIvA. ki. rU, 3. 2, su. 202 (6) == vemaNiya vimANANaM uppAdANaM tattha NaM bahave jIvA ya, poggalA ya, vakkamaMti viSamaMti, yaMti, vayaMti / sAsayA NaM te vimANA davvaTTayAe / jAba - phAsapajjavehiM asAsayA / ple-khAva-abutarovavAvA limALA | 2244. 1. sohammIsALenu aaN maMte ! bvetu vimALA 1244.pra. mayA paNNattA ? 3. goyamA ! savvaracAmA vaLattA | . nIvA. Di. 2, 3. 2, su. 202 (Y) -- ?. jinhA, rU. johiyA, U. suvioT | sakumAra mAhiMdesu kappesu vimANA cauvaNNA paLattA, taM nahA- 2. nItA, 4. hAniyA, vaimAnika vimAnonI mahattA : u. vemANiya vimANANaM vaNNAI--- 2246. 1. sohamnIzALeyu naM aMte ! jvetu vimALA 1245. pra. kativaNNA paNNattA ? 3. zauyamA ! yaMtravaLA vaLattA, taM nahA~ For Private 6. vaimAnika vimAnonuM upAdAna : u. gaNitAnuyoga bhA.-2 307 bhagavan ! saudharma ane IzAna kalpamAM vimAna keTalA moTA kahevAmAM AvyA che? Personal Use Only gautama ! A jaMbUdvIpa nAmanA dvIpa sarva Ipa-samudronI vacamAM che. bAkInuM teja pramANe (pUrvavat samajavuM. -yAvat (deva zIghra gatithI) cha mAsa cAlyo jAya to keTalAka vimAnone pAra karI zake che ane keTalAka vimAno -yAvattne pAra karI zake nahI. A pramANe -yAvat- anuttaropapAtika vimAna paryanta kahevuM joIe. (zIghra gativALo deva cha mAsa cAlavA chatAM paNa) koI vimAnanI pAra jaI zake che ane koI vimAnanI pAra na jaI zake che. vaimAnika vimAnonA varNa (raMga) : bhagavan ! saudharma ane IzAna kalpamAM vimAna zenAthI banelA kahevAmAM AvyA che? gautama ! sarvaratnamaya kahevAmAM AvyA che. emAM aneka jIva ane pudgala jAya che. utpanna thAya che, caya temaja upacayane prApta kare che. te vimAna dravyanI apekSAe zAzvata che. -yAvata- sparza paryAyonI apekSAe azAzvata che. e prakAre- yAvat- anuttaropapAtika vimAna paryanta kahevuM joIe. bhagavan ! saudharma ane IzAna kalpamAM vimAna keTalA varNanA (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che ? gautama ! pAMca varNavALA kahevAmAM AvyA che, jemake - - 2. nIla, 4. hAlidra-pILA, 1. kRSNa, 3. lohita-rakta, ane 5. zukala - sapheda. sanatkumAra ane mAhendrakalpamAM vimAna cAra varNanA kahevAmAM AvyA che, jemake - Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 loka prajJapti . Urdhva loka : vaimAnika vimAnonI gaMdha nIjA-khAva-suvivatjhA / ! baMbhaloya-laMtaesu kappesu vimANA tivaNNA vaLattA, taM nahIM- 2. 2. jodiyA-khAva-suviAnI? mahAsukka sahassAresu kappesu vimANA duvaNNA pAttA, taM nahIM- chu. hAjiddA ya, 2. suvitttA cAra ANaya- jAva-accu esu kappesu vimANA sukillA paNNattA / vejja vimANA killA paNNattA / aNuttarovavAiyavimANA paramasukkillA paNNattA / vemANiyavimANANaM gNdhaa2246. 6. sohamIsALevu aaN maMte! pesuvimALA risayA 1246. pra. gaMdhe NaM paNNattA ? nIvA, Di. 2, 3. z, su. 20o 3. goyamA!senahAnAmoTTapuDALavA-nAva-to iTThatarAe gaMdheNaM paNNattA / chyuM-khAva-tto kutarA jeva-nAvaannuttrvimaannaa / - nIvA. Dei. rU, 3. ?, mu. 20o 3. goyamA!se nanhA nAma! AphaLe rU vA, p rU vA, savve phAsA bhANiyavvA / evaM jAva - aNuttarovavAiya vimANA / -- nIvA. Di. rU, 3. ?, mu. 20o TALe. 1. 4, 3. 4, mu. 376 DhALa. 4. rU, 3. ?, mu. 6 (aMtara che.) TALaM. a. 2, mu. rU, mu. o 04 u. vemANiya vimANANaM phaasaaiivaimAnika vimAnono sparza : 2247. 6. sohammItAbesu aaN maMte ! bvemuvimALa,risayA 1247. pra. phAseNaM paNNattA ? vaimAnika vimAnonI gaMdha : u. nIla -yAvat- zukala. brahmaloka ane lAMtaka kalpamAM vimAna traNavarNavALA kahevAmAM AvyA che, jemakelohita - yAvat - zukala. mahAzukra ane sahastrArakalpamAM vimAna be varNavALA kahevAmAM AvyA che, jemake - (1) hAlidra ane (2) zukala. For Private Personal Use Only Anata - yAvat - acyutakalpamAM vimAna sapheda varNanA (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. traiveyaka vimAna sapheda varNavALA kahevAmAM AvyA che. sUtra 1246-47 anuttaropapAtika vimAna parama sapheda varNavALA kahevAmAM AvyA che. bhagavan ! saudharma ane IzAnakalpamAM vimAna kayA prakAranI gaMdhavALA kahevAmAM AvyA che ? gautama ! je pramANe koSTapuTa - yAvat - emAM paNa adhika ISTa gaMdhavALA kahevAmAM AvyA che. A pramANe - yAvat - emAM paNa adhika ISTa gaMdhavALA - yAvat - anuttara vimAna paryanta kahevAmAM AvyA che. bhagavan ! saudharma ane IzAnakalpamAM vimAna kevA sparzavALA kahevAmAM AvyA che ? gautama ! jevA Ajanika - mRgacarma hoya, rUhoya badhA evA sparza vALA kahevA joIe. yAvat - anuttara vimAnono A prakAre sparza che. Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1248-52 Urdhva loka : vaimAnika vimAnonA AyAma-vikhaMbha-paridhi gaNitAnuyoga bhA.-2 309 mALiyA vinAnA gALAma-viloma parivo - vaimAnika vimAnonA AyAma - viplabhya ane paridhi : 2248. . somnasAsu ja maMte ! peluM vimAna 1248.pra. bhagavan! saudharma ane IzAna kalpamAM vimAna kevaiyaM AyAma-vikkhaMbheNaM kevaiyaM parikkheveNaM keTalA AyAma-viSkanma ane paridhivALA gutte ? kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA ! vimANA duvihA paNNattA, taM jahA gautama ! vimAna be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - 2. saMvegnevilya ya, (1) saMkheya yojana vistRta, 2. asaMveblavityA cA (2) asaMkhyaya yojana vistRta. jahA NaragA tahA-jAva-aNuttarovavAiyA, narakonA jevA anuttaropapAtika paryantasaMkhyAta saMkhejjavitthaDA ya asaMkhejjavitthaDA y| yojana vistAravALA ane asaMkhyAta yojana vistAravALA che. tattha NaM je se saMkhejjavitthaDe se jaMbudIvappamANe emAM je saMkhyAta yojana vistAravALA che te asaMkhejjavitthaDA asaMkhejjAiM joyaNasayAI jaMbUdvIpa jeTalA pramANavALA che ane asaMkhyAta AyAma-vikkhaMbheNaM parikkheveNaM pnnnnttaa| yojana vistAravALA AyAma- viSkanma ane paridhithI asaMkhyAta so yojananA kahevAmAM -- navA. pari. 3, 3. 2, mu. 20 ? AvyA che. 2241. sAdawar of farm | terasa 1249. saudharmAvalaMsaka vimAnano AyAma - viSkanma sADA joyaNasayasahassAI AyAma-vikkhaMbheNaM pnnnntte|| tera lAkha yojanano che. - sama. 23, mu. 20. satrasiddha mahAvinAne Uri no savasahaste 1250. sarvArthasiddha mahAvimAna eka lAkha yojana lAMbu AyAma-vikkhaMbheNaM pnnnntte|| pahoLuM kahevAmAM AvyuM che. - sama. sa. 1, mu. 22 vemANiya vimANANaM pabhA vaimAnika vimAnonI prabhA : 22, 2. pU. sIdIsAsu maMta! khesuvimAnA risamAM 1251. pra. bhagavanuM ! saudharma ane IzAna kalpamAM vimAna pabhAe paNNattA? prabhA kevI kahevAmAM AvI che ? u. goyamA! NiccAloyA, NiccujjoA sayaM pabhAe u. gautama ! te vimAna potAnI prabhAthI nitya pattA | AlokavALA, nitya udyotavALA kahevAmAM AvyA che. evaM-jAva-aNuttarovavAiyA vimANANicyAloA A pramANe vAvata- anuttaropapAtika vimAna NicvujjoyA sarya pabhAe pnnnnttaa| paNa potAnI prabhAthI nitya(sadA) AlokavALA, -- nIva. Di. 3, 3. 2, mu. 20 nitya udyotavALA kahevAmAM AvyA che. vemANiya vimANANaM uccattaM-- vaimAnika vimAnonI UMcAI: ra12. . sodAgnIsAsuvi maMta! kvesu vimAna vakSya 1252.pra. bhagavad ! saudharma ane IzAnakalpamAM vimAna uDuDhaM uccatteNaM paNNattA ? keTalA UMce (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 310 loka prajJapti Urdhva loka : vaimAnika vimAnonI UMcAI sUtra 1253 u. goyamA! paMca joyaNa sayAiM ur3aDhaM uccatteNaM pnnnnttaa| pa. saNaMkumAra-mAhiMdesu NaM bhante ! kappesu vimANA kevaiyaM uDDhaM uccatteNaM paNNattA? . u. goyamA ! cha joyaNa sayAiM ur3aDhaM uccatteNaM pnnnnttaa| pa. baMbha-laMtaesu NaM bhante ! kappesu vimANA kevaiyaM uDDhe uccatteNaM paNNattA? u. gautama! pAMcaso yojana UMce(AvelA) kahevAmAM sAvyA che. bhagavanuM ! sanakumAra ane mahendrakalpamAM vimAna keTalA UMce (AvelA) kahevAmAM sAvyA cha ? 6. gautama! chaso yojana UMce (AvelA) kahevAmAM sAvyA che. . bhagavanuM ! brahmaloka ane lAMtakakalpamAM vimAna keTalA UMce (AvelA) kahevAmAM sAvyA cha ? 6. gautama!sAtaso yojana UMce(AvelA)kahevAmAM sAvyA cha. bhagavanuM ! mahAzukra ane sahastrA2 kalpamAM vimAna keTalA UMce (AvelA) kahevAmAM AvyA u. goyamA! satta joyaNa sayAI uDDhaM uccatteNaM pnnnnttaa| pa. mahAsukka-sahassAresu NaM bhante ! kappesu vimANA kevaiyaM uDDhaM uccatteNaM paNNattA? cha ? u. goyamA ! aTTha joyaNa sayAiM uDDhe uccatteNaM 6. gautama! AThaso yojana UMce(AvelA) kahevAmAM pnnnnttaa| AvyA che. pa. ANaya-jAva-accuesu NaM bhante ! kappesu bhagavan!AnacAvata-azruta kalpomAMvimAna vimANA kevaiyaM uDDhaM uccatteNaM paNNattA? 2182 (mAvesA) vAmAMsAvyA cha ? u. goyamA! nava joyaNa sayAI uDDhaM uccatteNaM gautama!navaso yojana UMce (AvelA) kahevAmAM pnnnnttaa| sAvyAcha. pa. gevijja vimANANaM bhante ! kevaiyaM uDaDhaM bhagavanuM ! raiveyaka vimAnonI UMcAI keTalI uccatteNaM paNNattA? kahevAmAM AvI che? u. goyamA ! dasa joyaNa sayAI uDDhe uccatteNaM gautama! dasa so (eka hajAra)yojananI UMcAI pnnnnttaa| kahevAmAM AvI che. pa. aNuttara vimANANaM bhante ! kevaiyaM uDDhaM uccatteNaM bhagavanuM ! anuttara vimAnonI UMcAI keTalI paNNattA? kahevAmAM AvI che? u. goyamA! ekkArasa joyaNasayAI ur3aDhaM uccatteNaM u. gautama! agiyAraso yojananI UMcAI kahevAmAM pnnnnttaa| sAvIche. -- jIvA. paDi. 3, u. 1, su. 201 vemANiya vimANa pAgArANaM uccattaM vaimAnika vimAnonA prAkAronI UMcAI : 1253. vemANiyANaM devANaM vimANapAgArA tiNNi tiNNi 1253. vaimAnika hevonA vimAnonA prADAronIyA joyaNa sayAiM uDDhe uccatteNaM pnnnnttaa| traNa-traNaso yojananI kahevAmAM AvI che. __ -- sama. 104, su. 3, 1. ThANaM a. 5, u. 3, su. 469 - sama. 108, su. 8 4. ThANaM a. 8, su. 650 - sama.111, su. 1 2. ThANaM a. 6, su. 532 - sama. 109, su. 1 5. ThANaM a. 9, su. 695 -sama.112, su.1 3. ThANaM a. 7, su. 578 - sama.110, su. 1 6. ThANaM a. 1', su. 775 . - sama. 113, su. 1 Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1254-55 Urdhva loka : vaimAnika vimAnonA prAkAronI UMcAI gaNitAnuyoga bhA.-2 311 vemANiya vimANesu patthaDA-- vaimAnika vimAnomAM prastaTa : 1254. sohammIsANesu kappesu terasa vimANapatthaDA 1254. saudharma bhane zAnabhAte2 vimAna prasta2 upamA pnnnnttaa| -- sama. 13, su. 2 AvyA che. baMbhaloe NaM kappe cha vimANa patthaDA paNNattA, taM brahmaloka kalpamAM cha vimAna prastaTa kahevAmAM AvyA jahA-- cha, bha - 1. arae, 2. virae, (1) 24, (2)vi24, 3. nIrae, 4. nimmale, (3) nI24, (4) nirbhara 5. vitimire, 6. visuddhe / (5)vitabhira, (G) ane vizuddha. -- ThANaM. a. 6, su. 516 1255. Nava gevejja vimANapatthaDA paNNattA, taM jahA-- 1255. raiveyaka vimAnonAnava prastaTa kahevAmAM AvyA che, jemake1. heTThima-heTThima gevejja vimANapatthaDe, (1) apastana - mastana aveya vimAna prastaTa. 2. heTThima-majjhima gevejja vimANapatthaDe, (2) sadhastana - madhyama aveya vimAna prastaTa. 3. heTThima-uvarima gevejja vimANapatthaDe, (3) apastana - paritana aveya vimAna prastaTa. 4. majjhima-heTThima gevejja vimANapatthaDe, (4) madhyama- ayastana aveya vimAna prastaTa. 5. majjhima-majjhima gevejja vimANapatthaDe, (5) madhyama-madhyama aveya vimAna prastaTa. 6. majjhima-uvarima gevejja vimANapatthaDe, (5) madhyabha-uparitana aveya vimAna prastaTa. 7. uvarima-heTThima gevejja vimANapatthaDe, (7) paritana - madhastana aveya vimAna prastaTa. 8. uvarima-majjhima gevejja vimANapatthaDe, (8) uparitana - madhyama aveya vimAna prasta2. 9. uvarima- uvarima gevejja vimANapatthaDe / ' () paritana-paritana aveya vimAna prastaTa. eesiNaM NavaNhaM gevejja vimANapatthaDANaM nava nAma - A nava vimAna prataTonA nava nAma kahevAmAM AvyA dhejjA paNNattA, taM jahA cha. te sA prabhArI cha - 1. bhadde, 2. subhadde, (1) bhadra, (2) subhadra, 3. sujAe, 4. somaNase, (3) suta, (4) saumanasa, 5. piydrisnne| 6. sudaMsaNe, (5) priyazana, (5) sudarzana, 7. amohe ya, 8. suppabaddhe, (7) amodha, (8) suprajuddha, 9. jsodhre|| (8) yazodhara. -- ThANaM. a. 9, su. 685 1. tao gevejja vimANa patthaDA paNNattA, taM jahA - 1. heTThima gevejja vimANapatthaDe / 2. majjhima-gevejja vimANa ptthdde| 3. uvarima-gevejja vimANapatthaDe / heTThima gevejja vimANapatthaDe tivihe paNNatte, taM jahA - 1. heTThima majjhima gevejja vimANapatthaDe / 2. heTThima majjhima gevejja vimANapatthaDe / 3.heTThima uvarima gevejja vimANapatthaDe / majjhima gevejja vimANapatthaDe tivihe paNNatte, taM jahA1. majjhima heTThima gevejja vimANapatthaDe / 2. majjhima-majjhima gevejja vimANapatthaDe / 3. majjhima uvarima gevejja vimANapatthaDe / uvarima gevejja vimANapatthaDe tivihe paNNatte, taM jahA1. uvarima heTThima gevejja vimANa patthaDe / 2. uvarima majjhima gevejja vimANapatthaDe / 3. uvarima-uvarima gevejja vimANapatthaDe / - ThANaM. a. 3. u. 4, su. 232 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 loka prajJapti Urdhva loka : keTalAka vimAna UMcA ane nIcA che. sUtra 1256-0 256. vacce mALiyA vAsa ivimAna patyA pachaITI/ 1256. badhA vaimAnikonA bAsaTha vimAna-prastaTa kahevAmAM -- sama. 2, mu. 6 AvyA che. vimANA IsiM ugNayarA IsiM niNayarA keTalAka vimAna UMcA che ane keTalAka vimAna nIcA che : 226 7. . sasa maMte! seviMdraksa sevara vimAdiMto 1257. pra. bhajo ! devendra devarAja zakranA vimAnathI devendra IsANassa deviMdassa devaraNNo vimANA IsiM devarAja IzAnano vimAna keTalo uccatara che uccayarA ceva, IsiM uNNayarA ceva ? ane keTalo unnatara che ? IsANassa vA deviMdassa devaraNNo vimANehiMto devendra devarAja IzAnanA vimAnathI devendra IsiM nIyayarA ceva, IsiM niNNayarA ceva ? devarAja zakranuM vimAna keTalo nIcatara che ane keTalo nimnatara che ? u. goyamA ! sakkassa IsANassa ya taM caiva savvaM gautama! zakra ane IzAnano vimAna A pramANe nevI praznasUtrAnusAra che. pa. se keNaThe NaM bhaMte ! evaM vuccai- sakkassa -jAva bhajo ! e kevI rIte kahI zakAya che ke zakrano vimANA niNNayarA ceva ? -thAvatavimAna keTaloka nimnatara che ? u. goyamA! se jahA nAmae karatale siyA dese ucce, gautama ! je pramANe karatalano keTaloka bhAga dese unnaye, dese NIe, dese NiNNe / UMco ane keTaloka bhAga unnata hoya che tathA keTaloka bhAganIco ane keTalokabhAganignetara (toya) che. se teNaTaTheNaM goyamA ! evaM vuccai- sakkassa eTale he gautama ! evuM kahI zakAya che ke - zukra -nava-niyara jevA no cAvatu- vimAna nimnatara che. - ma. sa. 3, 3. 1, su. 16 paDhame patthaDe vimANA prathama prastaTamAM vimAna : 1 268, sodIsAsu khesu paDhane tyaDe paDhamAvatriyANa 1258. saudharma ane IzAna kalpanA prathama prastaTanI prathama egamagAe disAe bAsaddhiM vimANA pnnnnttaa| AvalikA temaja pratyeka dizAmAM bAMsaTha-bAMsaTha - sama. 2, mu. 4 vimAna kahevAmAM AvyA che. uDuvimANassa AyAma vikkhaMbho - uDa vimAnano AyAma-viSkalpaH 22-1. 36vinAnevyAjIrUMnoyasadasADuMmAthAma- 1259. uDa vimAna pIstAlIsa lAkha yojana AyAma-vikhaMbha vikkhaMbheNaM pnnnntte| vALo kahevAmAM Avyo che. -- sama. 46, mu. rU vimANassa bAhAe bhomA vimAnanI bahAmAM bhauma (bhavana) : 226 9. sadazna-vahiMsayasa ja vimAnasa meTTU vAdAi 1260. saudharmAvalaMsaka vimAnanI pratyeka bAhAmAM pAMsaTha-pAMsaTha paNasahi~ paNasaTuiM bhomA paNNattA / bhauma (bhavana) kahevAmAM AvyA che. --- sama. 66, mu. rU 1. saudharma IzAnamAM tera, sanakumAra-mATendramAM bAra, brahmalokamAM che, lAntakamAM pAMca, mahAzukramAM cAra, sahastrAramAM cAra, Anata- prANatamAM cAra, AraNa -azrutamAM cAra, raiveyakamAM nava, anuttaropapAtikamAM eka- Ama bAsaThavimAna prataTathayA. - Ava. ni. gAthA 267 Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1261-6 Urdhva loka : vimAnAvAsanI saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 313 vimANAvAsa saMkhA vimAnAvAsanI saMkhyA : 2262. sohamma-sabaMghumAra-mAhiku tilu pelu vAvanaM 1261. saudharma - sanakumAra ane mahendra A traNe kalpomAM vimANAvAsa sayasahassA pnnnnttaa| (saMyukta - badhA maLIne) bAvana lAkha vimAnAvAsa -- sama. sa. 12, su. 6 kahevAmAM AvyA che. 262. somIsAsu kolu pelu sardi vimAnIvAsa 1262. saudharma ane IzAnakalpamAM (badhA maLIne) sAITha lAkha sayasahassA pnnnnttaa| vimAnAvAsa kahevAmAM AvyA che. -- sama. sa. 60, ku. 6 226 rU. modIsAsu moju ya tihu lakheluM 1263. saudharma - IzAna ane brahmaloka A traNe kalpomAM vimANAvAsa sayasahassA pnnnnttaa| (badhA maLIne ) cosaTha lAkha vimAnAvAsa kahevAmAM -- sama. sa. 64, mu. 6 AvyA che. 2264. mane have vivimAnanavAsa sAthe pUTRA 1264, AraNa kalpamAM doDhaso vimAnAvAsa kahevAmAM AvyA have manu riA -- sama. sa. 202, mu. 2 che. Aja pramANe azrutakalpamAM paNa che. vimANappagArA vimAnonA prakAra : 1265. tivihA vimANA paNNattA, taM jahA-- 1265. vimAna traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake() mavaddiA | (1) avasthita = zAzvata, (2) veviyA | (2) vikuvvata = vidhurvaNA dvArA niSpanna, (3) pariyAjiyAta (3) pAriyAnika = AvavA-javAnA mATe niSpanna. -- DA. . 3, 3. rU, su. 286 pariyANiyA vimANA pAriyAnika vimAna : 1266. dasakappA iMdAhiTThiyA paNNattA, taM jahA-- 126. dasakalpa IndrAdhiSThita kahevAmAM AvyA che, jemake2-8 -gAya- sadasyAre, 1 TMg, 1-8 saudharma -yAvatu- sahastrAra, 9 prANata, 20 Avu 10 azruta. eesu NaM dasasu kappesu dasa iMdA paNNattA, taM jahA A dasa kalpomAM dasa Indra kahevAmAM AvyA che, jemake - (2) saraje, (2) sAthe, (1) zakra, (2) IzAna, (3) sapazumAre, (4) nAdi, (3) sanakumAra, (4) mAhendra, () caMkhe, (6) saMtapa, (5) brahma, (6) lAntaka, (7) mahAku, (8) sahassAra, (7) mahAzukra, (8) sahastrAra, (2) pASANa, (20) ju (9) prANata, (10) azruta. eesi NaM dasaNhaM iMdANaM dasa pariyANiyA vimANA A dasa IndronA dasa pAriyAnika vimAna kahevAmAM paUJttA, te nahIM AvyA che, jemake - (1) patriA , (2) pue, (1) pAlaka, (2) puSpaka, (3) somaLaze, (4) sivi , (3) somanasa, (4) zrIvatsa, () visAvajo, (6) mane, (5) naMdikAvarta, (6) kAmakrama, (7) prItimana, (8) manorama, (7) patine, (8) manorame, (9) vimalavara, (10) sarvatobhadra, () vimavare, (10) savitA -- 20. . 2 0, mu. 762 2. TA. ma. 8, mu. 644 Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 loka prazapti pariyANiya vimANANaM AyAma vikkhaMbhaM 2267. vAna cALavimALe mAM noyasayasahasaM AyAma - vikkhaMbheNaM paNNatte / - sama. sa. o, mu. g soNiyA, vemALiya valimALALaM AyAma-vimamahAyaMtta ya parUvaNaM Urdhva loka : pAlakayAna vimAnono AyAma-vikhaMbha 2268, 1. asthi naM aMte ! vimALAchuM soSiyALi, sociyAvattAnuM, motyiyapamADuM, sozciyantADuM, soyivanA, sozciyanesAruM, sauthiyAyAruM, soSiyasiMgarADuM, sozciyaDArUM, sozciyasitttthaaii sotthiyauttaravaDiMsagAI ? 3. daMtA, goyamA ! asthi / 6. u. goyamA ! jAvaie NaM sUrie udei jAvaieNaM ya sUrie atthamai evaiyA tiNNovAsaMtarAI attheiyassa devarasa ekke vikkame siyA / se NaM deve tAe ukkiTThAe turiyAe - jAva- divvAe devagaie vIivayamANe vIivayamANe - jAva-egAhaM vA duyAhaM vA ukkoseNaM chammAsA vIivaejjA, atthegaiyA vimANaM vIivaejjA, atthegayA vimANaM no vIivaejjA, emahAlayA NaM goyamA ! te vimANA paNNattA / 3. 5. te khaM bhaMte ! vimALA jemahAyA vaLattA ? pa. atthi NaM bhaMte! vimANAiM accINi accirAvattAI tala -khAva- anuttaravahiMsAmAM? hatA, goyamA ! asthi / te nuM bhaMte ! vimALA jemahAjIyA pAttA ? 6. 3. noyanA ! ve bahA soSiyAni / NavaraM - evaiyAI paMca uvAsaMtarAI atthegaiyassa devassa ege vikkame siyA / sesaM taM deva / asthi NaM bhaMte ! vimANAiM kAmAI kAmAvattAI -khAva- muttaravahiMsAduM ? For Private sUtra 1267-68 pAlakayAna vimAnono AyAma- vidhyuMbha : 1267, pAlakayAna vimAna eka lAkha yojanano lAMbopahoLo kahevAmAM Avyo che. svastika vagere vaimAnika deva vimAnonA AyAma- viSlebha ane vizALatAnuM prarUpaNa : 1268. pra. u. pra. u. pra. u. pra. u. pra. Personal Use Only bhagavan ! zuM svastika, svastikAvarta svastikaprabha, svastikakAnta, svastikavarNa, svastikalezya, svastikadhvaja, svastikazrRMgAra, svastikaphUTa, svastikaziSTa ane svastikarAvataMsaka nAma vALA vimAna che ? hA, gautama ! che. bhagavan ! te vimAna keTalA moTA hovAnuM kahevAmAM AvyuM che ? gautama ! jeTalA aMtare sUrya udita thato ke asta thato dekhAya che, (eTalo eka avakAzAntara che) evA traNa avakAzAntara pramANa kSetra koI devano eka vikrama (padanyAsa) che ane te deva e utkRSTa, tvarita-yAvat- divya devagatithI cAlyo evo -yAvat- eka divasa, be divasa, utkRSTa cha mAsa sudhI cAlyo jAya to koI vimAnane pAra pAmI zake che ane koI vimAnane pAra pAmI zakato nathI. he gautama ! eTalA moTA te vimAna hovAnuM kahevAmAM AvyuM che. bhagavan ! zuM arci, arcirAvarta -yAvaarcirUttarAvataMsaka nAmavALA vimAna che ? hA, gautama ! che. bhagavan ! te vimAna keTalA moTA hovAnuM kahevAmAM Avyu che ? gautama ! jevuM kathana svastika Adi vimAno aMge karavAmAM AvyuMche.(evuMahIM paNa karavuMjoIe.) vizeSa - ahIM pAMca avakAzAntara pramANa-kSetra koI eka devano eka padanyAsa (eka vikrama) kahevuM joIe. bAkInuM sarvakathana pUrvavat che. bhagavan ! zuM kAma, kAmAvarta -yAvatkAmottarAvataMsaka nAmavALA vimAna che ? www.jairnel|brary.org Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1269 Urdhva loka : zakranA lokapAlonA vimAna gaNitAnuyoga bhA.-2 315 3. haMtA, matyiA u. hA, gautama! che. pa. te NaM bhaMte ! vimANA kemahAlayA paNNattA? pra. bhagavan! te vimAna keTalA moTA hovAnuM kahevAmAM AvyuM che ? 3. Tcama ! nava satyikAAi gautama ! jevuM kathana svastikAdi vimAnonuM karavAmAM AvyuM che. (evuM ja ahIM karavuM joIe.) NavaraM - satta uvAsaMtarAiM vikkame / vizeSa- ahIM evA sAta avakAzAntara pramANa-kSetra koI devano vikrama (padanyAsa) kahevo joIe. sesaM thev| bAkInuM badhu kathana pUrvavat che. pa. atthi NaM bhaMte ! vimANAiM vijayAI vejayaMtAI pra. bhagavan! zuM vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane jayaMtAI aparAjiyAiM ? aparAjita nAmanA vimAna che ? 3. daMtA, atyi T hA, gautama ! che. pa. te NaM bhaMte ! vimANA kemahAlayA paNNattA ? bhagavanuM ! te vimAna keTalA moTA kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA ! jAvaie sUrie udeha evaiyAI nava gautama! jeTalA aMtarathI sUryadekhAya che ItyAdi ovAsaMtarAiM, eka avakAzAntaranI mAphaka nava avakAzAntara pramANa-kSetra koIeka devano eka padanyAsa kahevo joIe. sesaM taM ceva -jAva- no ceva NaM te vimANe bAkInuM kathana pUrvavat -yAvatu- koIpaNa vIivaejjA emahAlayANaM vimANA paNNattA, vimAnone pAra pahoMcI zakatA nathI, te samaNAuso! AyuSyamAn zramaNa ! eTalA moTA vimAna kahevAmAM AvyA che. - nIva. pari. 3, su. 16 sakkassa logapAlANaM vimANA zakranA lokapAlonA vimAna : ra61. . sa sa i mete ! seviMksa sevara ti 1269. pra. bhagavan!devendradevarAja zakranA keTalA lokapAla logapAlA paNNattA? kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA ! cattAri logapAlA paNNattA, taM jahA gautama! cAra lokapAla kahevAmAM AvyA che, jemake - (2) sAme, (2) name, (1) soma, (2) yama, (3) varu, (4) vesamAM (3) varUNa, (4) vaizramaNa. pa. eesi NaM bhaMte ! cauNhaM logapAlANaM kati bhagavan! A cAra lokapAlonA keTalA vimAna vimANA paNNattA? kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA ! cattAri vimANA paNNattA, taM jahA- u. gautama! cAra vimAna kahevAmAM AvyA che, jemake(2) saMzaUP, (2) vasi, (1) sadhyaprabha, (2) varazreSTha, (3) sataMgane, (4) a[ ! (3) sataMjala, (4) valtha. Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 loka prajJapti Urdhva loka : zakranA lokapAlonA vimAna sUtra 129 (1) pa. kahi NaM bhaMte ! sakkassa deviMdassa devaraNNo (1) pra. bhagavana ! devendra devarAja zakranA soma somassa logapAlassa saMjhappabhe nAma lokapAlanuM adhyaprabha nAmanuM mahAvimAna mahAvimANe paNNatte? kayAM kahevAmAM AvyuM che? u. goyamA ! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa gautama ! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM maMdira dAhiNeNaMimIserayaNappabhAe puDhavIebahusamara parvatathI dakSiNamAM A ratnaprabhA pRthvInA maNijjAo bhUmibhAgAo uDDhaM caMdima samabhUmibhAgathI upara caMdra-sUrya-grahagaNasuuriy-ghgnn-nkkhtt-taaraa-ruuvaannN bahUI nakSatra-tArAothI anekayojana para-pAvatajoynnaaii-jaav-pNcvddeNsyaa paNNattA, taMjahA pAMca avataMsaka kahevAmAM AvyA che, jemake(1) masoyavaheMsa,, (2) sattavaUvasa, (1)azoka avataMsaka,(2)saptaparNa avataMsaka, (3) paya vasaI, (4) vyavaheMsa, (3) caMpaka avataMsaka, (4) cUta avataMsaka. (5) matte sodamya vasaU/ (5) madhyama saudharma avataMka. tassa NaM sohamma vaDeMsayassa mahAvimANassa - A saudharmAvalaMsaka mahAvimAnanA pUrvathI purathimeNaM sohamme kappe asaMkhejjAiM saudharmakalpamAM asaMkhya yojana javA para joyaNAI vIivaittA; ettha NaM sakkassa devendra devarAja zakranA soma lokapAlanuM deviMdassa devaraNo somassa logapAlassa madhyaprabha nAmanuM mahAvimAna (AveluM) saMjhappabhe nAmaM mahAvimANe paNNatte / kahevAmAM AvyuM che. addha terasa joyaNa sahassAiMAyAma-vikkhaMbhe te sADA bAra hajAra yojana lAMbo-pahoLo NaM, aDayAlIsaMjoyaNa saya sahassAI, bAvaNNaM che aDatAlIsa lAkha bAvana hajAra AThaso ca sahassAiM aTTha ya aDayAle joyaNasae aDatAlIsayojanathI kaMIka vadhuenI paridhi kiMci visesAhie parikkheveNaM pnnnntte| kahevAmAM AvI che. (2) pa. kahi NaM bhaMte ! sakkassa deviMdassa devaraNNo (2) pra. bhagavanuM ! devendra devarAja zakranA jamassa logapAlassa varasiThe nAma yamalokapAlanuM varazreSTha nAmanuM mahAvimAna mahAvimANe paNNatte? kayAM AveluM) kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA ! sohammavaDeMsayassa mahAvimANassa gautama ! saudharmAvalaMka mahAvimAnanA dAhiNeNaM sohamme kappe asaMkhejjAI dakSiNathI saudharmakalpamAM asaMkhyahajArayojana joyaNasahassAI vIivaittA ettha NaM sakkassa javAnAaMtaredevendradevarAja zakranAyamalokadeviNdss devaraNNo jamassa lokapAlassa pAlanuMvarazreSThanAmanuMmahAvimAna(AveluM) varasiTThe nAmaM mahAvimANe paNNatte / kahevAmAM AvyuM che. te sADAbAra hajAra addhaterasa joyaNa sahassAiM / jahA somassa yojana lAMbo-pahoLo che. somalokapAlanA vinA tahAM -bAva- garimA vimAna jevA yama lokapAlanuM vimAna -vAva-abhiSeka paryanta jANavuM joIe. rAyahANI taheva -jaav-paasaaypNtiio| rAjadhAnI paNa prAsAda paMktio paryanta eka prakAranI che. (3) pa. kahi NaM bhaMte ! sakkassa deviMdassa devaraNNo (3) pra. bhagavanuM devendra devarAja zakranA varUNa varUNassa logapAlassa sayaMjale nAma lokapAlanuM sataMjala nAmanuM mahAvimAna mahAvimANe paNNatte? kyAM Avelo) kahevAmAM AvyuM che? u. goyamA ! tassa NaM sohamma vaDeMsayassa u. gautama! AsaudhavataMsaka mahAvimAnanA mahAvimANassa paccatthimeNaM sohammekappe pazcimathI saudharma kalpamAM asaMkhya hajAra asaMkhejjAI joyaNa sahassAI vIivaittA yojana javA para devendra devarAja zakranA ettha NaM sakkassa deviMdassa devaraNNo varUNassa varuNa lokapAlanuM sataMjala nAmanuM logapAlassa sayaMjale nAmamahAvimANe pnnnntte| mahAvimAna kahevAmAM AvyuM che. Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1270 jahA somassa tahA vimANa - rAyahANIo bhANiyabbA - jAva- pAsAya vaDeMsayA / NavaraM nAma nANattaM / (4) pa. kahi NaM bhaMte ! sakkassa deviMdassa devaraNo vesamaNassa logapAlassa vaggUNAmaM mahAvimANe paNNatte ? u. goyamA ! tassa NaM sohamma vaDeMsayassa mahAvimANassa uttareNaM / jahA somassa vimANa - rAyahANi vattabvayA tahA neyvvaakhAva- pAsAvavassayA / Urdhva loka : IzAna lokapAlonA vimAna IsANa - logapAlANAM vimANA -- . sa. 3, 3. 7, mu. 2-7 (2) (2) same, (2) velano, - 2270. va. sALaAE nuM aMte ! leviMvasa vaivaro Rti 1270. pra. logapAlA paNNattA ? 3. goyamA! vattari hoLapAnA pAttA, taM nahA (2) name, (4) varune pa. eesi NaM bhaMte ! logapAlANaM kati vimANA paNNattA ? 3. noyamA ! cattAri vimALA vAttA, taM nahA (ra) savomane, (2) sumaLe, (2) va, (4) suvammU | pa. kahi NaM bhaMte ! IsANassa deviMdassa devaraNo somassa logapAlassa sumaNe nAmaM mahAvimANe paNNatte ? u. goyamA ! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa uttareNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe -jAva- IsANe NAmaM kappe paNNatte / tatya nuM khAva- maMtra vaDatA paLattA, taM nahA (2) aMvareMsa, (2) jivakeMsara, (2) rayaLavassa, (4) nAyavavarDasa, (1) manneyastha sALavassaN / For Private (4) pra. bhagavan ! devendra devarAja zakranA vaizramaNa lokapAlanuM valgunAmanuM mahAvimAna karyA (AveluM) kahevAmAM AvyuM che ? IzAna lokapAlonA vimAna : u. pra. u. pra. gaNitAnuyoga bhA.-2 jevuM soma lokapAlanA vimAna ane rAjadhAnIno kathana che tevuM ja prAsAdAvataMsaka paryanta jANavuM joIe. vizeSamAM-nAma bhinna che. u. Personal Use Only u. gautama ! saudharmAvataMsaka mahAvimAnanI utta2mAM je pramANe somanA mahAvimAnanuM ane rAjadhAnInuM kathana che e pramANe prAsAdapaMktio paryaMta jANavuM jAIe. 317 bhagavan ! devendra devarAja izAnanA keTalA lokapAla kahevAmAM AvyA che ? gautama ! cAra lokapAla kahevAmAM AvyA che. te A pramANe che - (1)soma, (3) vezramaNa, bhagavan ! A lokapAlonA keTalA vimAna (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che ? (2)yama, (4) varUNa. (1) sumana, (3) valgu, gautama ! cAra vimAna (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che, te A pramANe che. (2) sarvatobhadra, (4) suvallu. bhagavan ! devendra devarAja IzAnanA soma lokapAlanuM sumana nAmanuM mahAvimAna karyAM (AveluM) kahevAmAM AvyuM che ? gautama ! jaMbudvIpa dvIpamAM maMdara parvatanA uttaramAM A ratnaprabhA pRthvInA samatalathI (u52)-yAva-IzAna nAmanuM kalpa(devaloka) kahevAmAM AvyuM che. A kalpamAM -yAvat-pAMca avataMsaka (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che, te A pramANe che - (1) aMkAvataMsaka, (2) sphaTikAvataMsaka, (3)ratnAvataMsaka, (4)jAtarUpAvataMsaka, ane (5) A cAranI madhyamAM IzAnavataMsaka, www.jainel|brary.org Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 loka prajJapti Urdhva loka : zakrAdi Indro ane somAdi lokapAlonA utpAta parvata sUtra 1271-72 tassa NaM IsANavaDeMsayassa mahAvimANassa A IzAnavataMsaka mahAvimAnathI pUrvamAM trAMsA purasthimeNaM tiriyamasaMkhejjAiMjoyaNa sahassAI asaMkhya hajAra yojana AgaLa javA para devendra vIivaittA ettha NaM IsANassa deviMdassa devaraNNo devarAja IzAnanA somalokapAlanuM sumana nAmanuM somassa logapAlassa sumaNe NAmaM mahAvimANe vimAna (AveluM) kahevAmAM AvyuM che. enI paNNatte / addha terasa joyaNa saya sahassAI / laMbAI-pahoLAI sADA bAra hajAra yojana che. sesaM jahA sakkassa battabyayA tiiasye| tahA bAkI badhu varNana trIjA zatamAM kathita zukranI IsANassa vi-jAva-accANiyA smttaa| samAna che. ahIM IzAnendralokAttamAM acanikA samApta paryata kahevI jAIe. cauNha vi logapAlANaM vimANe-vimANe cAreya lokApAlomAMthI pratyeka vimAnano kathana jyAM pUrNa thAya tyAM eka-eka udezaka samajavo joIe. causu vi vimANesu cattAri uddesA aprisesaa| cArevimAnonAcAreuddezaka pUrNasamajavA joIe. navaraM - ThitIe nANattaM - vizeSa - sthitimAM aMtara che. Ai duya ti bhAgUNA paliyA, dhaNayassa hoMti do AdinA be (soma-yama)nI sthiti tribhAga jevA jUna eka palyopamanI dhanada-vaizramaNanI sthiti dosatibhAgAvarUNe, pliymhaavccdevaannN||1|| be palyopama ane varuNanI sthiti tribhAga sahita be palyopama temaja apatya devonI -- ma. sa. 4, 3. 2-4, - sthiti eka palyopamanI che. savA lAge tamArI pAchA 3prAthapatrathA- zakrAdi IndronA ane somAdi lokapAlonA utpAta parvata : 6 272, sarasa viMsevara sapU3qyapatra, 1271. devendra devarAja zakrano zakra prabha nAmano utpAta parvata dasa joyaNa sahassAiMuddhaM uccatteNaM, dasa gAuya sahassAI dasa hajAra yojana UMco, dasa hajAra gAu bhUmimAM ubveheNaM, mUle dasa joyaNa sahassAI vikkhaMbheNaM pnnnntte| daTAyelo ane mULamAM daza hajAra yojana vikhaMbhavALo kahevAmAM Avyo che. sakkassa NaM deviMdassa devaraNNo somassa mahAraNNo devendradevarAja zakranA soma nAmanuM lokapAla mahArAjano jahA sakkassa tahA savvesiM logapAlANaM, sabvesiM utpAta parvata zakrendra jevo che. badhA lokapAlonA ane iMdANaM-jAva-acyuya tti, sabvesiM pamANamegaM / amruta paryanta badhA IndronA utpAta parvata paNa evA -- TAI. ma. 20, su. 727 ja che. badhAnA pramANa samAna che. kaNharAI-vaNNao kRSNarAjIonuM varNana kaNharAINaM saMkhA ThANAi ya parUvaNaM-- kRSNarAjIonI saMkhyA ane sthAnonuM prarUpaNa : 1272. pa. kati NaM bhaMte ! kaNharAIo paNNattAo? 1272. pra. bhagavanuM ! kRSNarAjIo keTalI (hovAnuM) kahevAmAM AvI che ? . 3. zo mA ! marda nharo pUchAttA, te u. gautama! kRSNarAjIo ATha kahevAmAM AvI che, nahIM-- jemake - purasthimeNaM do, paccatthimeNaM do, pUrvamAM be, pazcimamAM be, dAhiNeNaM do, uttareNaM do| dakSiNamAM be, uttaramAM be. pa. kahi NaM bhaMte ! eyAo aTTha kaNharAIo bhagavan! e ATha kRSNarAjIo kayAM(AvelI) paNNattAo? kahevAmAM AvI che? u. goyamA ! upiM saNaMkumAra-mAhidANaM kappANaM gautama ! sanakumAra ane mahendrakumAra kalpanI heTTiM baMbhaloge kappe riTre vimANapatthaDe - upara ane brahmaloka kalpa rikTavimAnaprastaTanI nIce - Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1273 Urdhva loka : kuSNarAjIonA AyAma viThaMbhanuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhAga-2 319 ettha NaM akkhADaga-samacauraMsa saMThANasaM akhADenI jema samacorasa AkAravALI e ATha ThiyAo aTTha kaNharAIo paNNattAo, taM jahA kRSNarAjIo kahevAmAM AvI che, jemake - 1. purathimabbhatarA kaNharAI dAhiNabAhiraM 1. pUrvanI aMdara (AvelI) kuNarAjI kaNharAiM putttthaa| dakSiNanI bahAra (AvelI) kRSNarAjIothI sparzAvelI che. 2.dAhiNamabbhaMtarA kaNharAI paccatthima-bAhiraM 2. dakSiNanI aMdara (AvelI) kRSNarAjI kaNharAiM putttthaa| pazcimanI bahAra (AvelI) kRSNarAjIthI spardhAyelI che. 3. paccatthimabhaMtarA kaNharAI uttarabAhiraM 3. pazcimanI aMdara (AvelI) kRSNarAjI kaNharAI putttthaa| uttaranI bahAra (AvelI) kRSNarAjIthI spardhAyelI che. 4. uttara'bbhaMtarA kaNharAI purathimabAhiraM 4. uttaranI aMdara AvelI) kRSNarAjI pUrvanI bahAra (AvelI) kRSNarAjIthI spardhAyelI che. do purathima-paccatthimAo bAhirAo pUrva-pazcimanI be bAhya kRNarAjIo kaNharAIo chlsaao| "koNa che. do uttara- dAhiNAo bAhirAo kaNharAIo uttara - dakSiNanI be bAhya kuSNarAjIo tita trikoNa che. do puratthima-paccatthimAo abhiMtarAo pUrva-pazcimanI be Abhyantara karNorAjIo kaNharAIo curNsaao| catuSkoNa che. do uttara-dAhiNAo abhiMtarAo kaNharAIo uttara-dakSiNanI be Abhyantara kRSNarAjIo catuSkoNa che. saMha nadI-- saMgrahaNI gAthArtha : puvAvarA chalaMsA, taMsA puNa dAhiNuttarA bjjhaa| pUrva-pazcima nI badhI bAhya kRSNarAjIo abhaMtara cauraMsA, savvA vi ya knnhraaiio|| paTrakoNa che. uttara - dakSiNanI badhI bAhya -- ma. sa. 6, 3, 6, ku. 27-18 kRSNarAjIo trikoNa che. pUrva-pazcimanI badhI Abhyantara kRSNarAjIo catuSkoNa che. uttara-dakSiNanI badhI Abhyantara kRSNarAjIo catuSkoNa che. kaNharAINaM AyAma-vikkhaMbha-parUvaNaM-- kRSNarAjIonA AyAma-viSkalmanuM prarUpaNa 1273. pa. kaNharAIo NaM bhaMte ! 1273. pra. bhagavad ! kRSNarAjIonI kevaiyaM AyAmeNaM? laMbAI keTalI che? kevaiyaM vikkhaMbheNaM? pahoLAI keTalI che? kevaiyaM parikkheveNaM paNNattAo? ane paridhi keTalI che ? 2. kA. sa. 8, yu. 624 Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 loka prajJapti. Urdhva loka : kRSNarAjIonA pramANanuM prarUpaNa sUtra 1274-75 u. goyamA! asaMkhejjAiM joyaNa sahassAI aayaamennN| u. gautama ! laMbAI asaMkhya hajAra yojananI kahevAmAM AvI che. asaMkhejjAiM joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM / pahoLAI asaMkhya hajAra yojananI kahevAmAM AvI che. asaMkhejjAiM joyaNasahassAI parikkheveNaM paridhi asaMkhya hajAra yojananI kahevAmAM pnnnnttaao| AvI che. -- bhA. sa. 6, 3. 5, . 21 kaNharAINaM pamANa-parUvaNaM kRSNarAjIonA pramANanuM prarUpaNa : 2274. 5. daro maMte ! ke madayA 1274.pra. bhagavan! kRSNarAjIo keTalI moTI kahevAmAM paNNattAo? AvI che ? u. goyamA! ayaMNaM jaMbuddIvedIve-jAva-parikkheveNaM u. gautama ! A jaMbUdvIpa dIpa-cAvata-paridhivALo kahevAmAM Avyo che. deve NaM mahiDDhIe-jAva-mahANubhAge "iNAmeva tyAM koI mahARddhivALo -yAvatuinnaamev'' tti kaTu kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM mahAbhAgyazALI deva e Avyo, e Avyo, tihiM accharAnivAehiM tisattakhutto kehato evA traNa capaTI vagADamAM Ave aNupariyaTTittANaM hvvmaagcchijjaa| jeTalA samayamAM AkhA jaMbUdvIpanI ekavIsavAra parikramAM karIne jhaDapathI AvI jAya. se NaM deve tAe ukkiTThAe turiyAe-jAva te deva te utkRSTa jhaDapathI cAvata- deva gatithI devagaIe vIIvayamANe vIIvayamANe ekAhaM vA jatA evo eka divasa, be divasa, traNa divasa, duyAhaM vA tiyAhaM vA ukkoseNaM addhamAsaM utkRSTa paMdara divasa nirantara cAle to - viiiivejjaa| atthegaiyaM kaNharAI vIIvaejjA / koI eka kRSNarAjIne pAra karI zake ane atthegaiyaM kaNharAI no vIIvaejjA / koI eka kRSNarAjIne pAra karI zakato nathI. emahAliyAo NaM goyamA ! kaNharAIo he gautama ! ATalI moTI kRSNarAjI kahevAmAM gUttA AvI che. -- ma. sa. 6, 3. 1, su. 20 kaNharAIsu gehAINaM abhAva-parUvaNaM kRSNarAjIomAM gRha' vagerenA abhAvanuM prarUpaNa : 2276. 5. asthi i maMte ! dAsu nehA phuvA modAva 1275. pra. bhagavad ! kRSNarAjIomAM ghara athavA dukAno che ? 3. yama ! no rUdde samo u. gautama ! e artha samartha nathI. pa. atthi NaM bhaMte ! kaNharAIsu gAmAI vA-jAva bhagavanuM ! kRSNarAjIomAM grAma cAvatusnnivesaa i vA? sanniveza Adi che ? . soyama ! no rUdde samA u. gautama ! e artha samartha nathI. -- ma. sa. 6, 3, 6, mu. 21-22 Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1276-79, Urdhva loka: kRSNarAjIomAM devakRta megha AdinuM astitva gaNitAnuyoga bhAga.-2 321 gAku gorA phevariya vAhavA mAiM- kRSNarAjIomAM devakRta megha AdinuM astitva: 2276. p. matyi / maMte ! harA, morArI vIdayA 1276. pra. bhagavan! kRSNarAjIomAM je vizALa megha2. saMse ti, 2. samuti, rU. vAraM vAsaMti ? 1. saMsvadita thAya che ? 2. utpanna thAya che ? 3. varase che? 3. haMtA goyamAM ! stri | hA gautama ! thAya che. pa. taM bhaMte ! kiM devo pakarei, asuro pakarei, nAgo bhagavan! zuM ene deva (utpana) kare che? asura pare ? kare che? ke nAga kare che? 3. gocamA ! tevo pare, na asuro nAno cA gautama ! deva kare che, asura ane nAga karatA nathI. pa. atthi NaM kaNharAIsu bAdare thaNiyasadde ? bAdare bhagavan! kRSNarAjIomAM bAdara garjanAno vijjue? zabda che? ke bAdara vidyuta che? 3. haMtA, mA! atyi T hA gautama ! (banne) che. pa. taM bhaMte ! kiM devo pakarei, asuro pakarei, nAgo bhagavan! zuM emane deva kare che? asura kare che? pavAre ? ke nAga kare che? . gocamA ! tevo ghare, no masuro nA cA - u. gautama ! deva kare che, asura ane nAga karatA -- mi. sa. 6, 3, 6, mu. 23-24 nathI. dAdu vAra mAravAmAM samAva-vaLa- kRSNarAjIomAM akhAyiko AdinA abhAvanuM prarUpaNa : 2277. . malpi of maMte ! rAmu vAre mAuIE, 1277.pra. bhagavan! zuM kRSNarAjIomAM bAdara akhAya bAdare agaNikAe,bAdare vaNapphaikAe? (jala) che ? bAdara agnikAya che? ane bAdara vanaspatikAya che? goyamA ! no iNaTe samaTe, nannattha viggahagai gautama ! vigraha gati prApta jIvo sivAya. smaavnnennN| e artha samartha nathI. - ma. sa. 6, 3. 1, gu. 26 kaNharAIsu caMdAINaM abhAva-parUvaNaM kRSNarAjIomAM caMdra AdinA abhAvanuM prarUpaNa : 2278. . gatyi je aMte darasu vaMtima-sUriya- 1278.pra. bhagavan! kRSNarAjIomAM candra, sUrya, graha, gahagaNa-Nakkhatta tArArUvA ? nakSatra ke tArA che? 3. yama ! no rUdde samadde u. gautama ! e artha samartha nathI. pa. atthi NaM bhaMte ! kaNharAIsu caMdAbhA i vA, bhagavan! kRSNarAjIomAM caMdra sUryanI AbhA sUriyAbhA i vA? 3. joyano rUdde saTTA u. gautama! e artha samartha nathI. -- ma. sa. 6, 3, 6, ku. 26-27 kaNharAINaM vaNNa parvaNaM kRSNarAjIonA varNa (raMga)nuM prarUpaNa : 2276. . orA aMte ! risiyAgo vaLe 1279.pra. bhagavan! kRSNarAjIo kevA raMganI kahevAmAM go? AvI che? Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 loka prajJapti Urdhva loka : kRSNarAjIonA nAma sUtra 1280-82 u. goyamA! kAlAo-jAva-paramakiNhAovaNNeNaM u. gautama ! kRSNa-cAvatu- utkRSTa kRSNa raMganI paNNattAo. deve viNaM atthegaie jeNaM tappaDha kahevAmAM AvI che. koI-koI deva to ene mayAe pAsittA NaM khaMbhAejjA, ahe NaM joIne pahelAto caMbhita thaI jAya che ane abhisamAgacchejjA tao pacchA sIhaM sIhaM turiyaM pachI emAM javA Icche che to jaladI-jaladI ghaNA turiyaM khippAmeva vIIvaejjA / vegathI ene pAra kare che. -- ma. sa. 6, 3, 6, p. 28 kaNharAINaM NAmadhejjANi kRSNarAjIonA nAma: 1280. pa. kaNharAINaM kati nAmadhejjA paNNattA? 1280. pra. kuNarAjIonA keTalA nAma kahevAmAM AvyA che ? 3. soyamA ! manAmadhennA paUIRA, te nahIM-- u. gautama! AThanAma kahevAmAM AvyA che, jemake2. vadarA ruvA, 2. medarA phuvA, (1) kRSNarAjI, (2) megharAjI, rU.mapI phu , 4. mAva vA, (3) maghA, (4) mAdhavatI, 1. vAta kivA, 6. vAtAvimevA, (5) vAtaparighA, (6)vAta parikSobhA, 7. revadhei vA, 8 phevasTivamevA* (7) devaparighA, (8)deva parikSobhA. -- ma. sa. 6, 3, 5, su. 26 kaNharAINaM pariNAmatta-parUvarNa kRSNarAjIonA pariNAmatvanuM prarUpaNa 228. . brA ! jiM putraviparimA, 1281.pra. bhagavan! kRSNarAjIo zuM pRthvInA pariNAma AupariNAmAo jIvapariNAmAo, che ? apU (jala) pariNAma che? jIvanuM pariNAma puggalapariNAmAo? che ? ke pugalanuM pariNAma che ? 3. nIyamI ! putraviriNAmo, u. gautama! pRthvInuM pariNAma che, no AupariNAmAo, a (jaLa)nuM pariNAma nathI. jIvapariNAmAo vi, puggalapariNAmAo vi| jIvanuM pariNAma paNa che ane pugalanuM " -- bhA. sa. 6, , 5, 30 pariNAma paNa che. kaNharAIsu savvesiM pANAINaM uvavannapubvatta-parUvaNaM- kRSNarAjIomAM badhA prANIonI pUrvotpattinuM prarUpaNa : 2282. . rItune aMte sapAna mUyAnIvA sattA 1282. pra. bhagavan! kRSNarAjIomAM zuM badhA prANI, uvavannapuvA ? bhUta, jIva ane satva pUrvotpanna che? 3. haMtA, noyanA ! lasa mahuvA matakutto no hA, gautama ! anekavAra ane anantavAra ceva NaM bAdara AukAiyattAe, bAdara utpanna thayA che. paraMtu bAdara jala, bAdara agaNikAiyattAe, bAdara vaNassai kAiyattAe agni ke bAdara vanaspati rUpamAM utpanna thayA vA | nathI. -- ma. sa. 6, 3, 6, su. 32 1. TAir. H. 8, yu. 624 Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1283-85 Urdhva loka : namaskAyanA svarUpanuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhAga-2 323 pra. tamukkAya vaNNao tamaskAya varNana tamukkAyasarUva-parUvaNaM tamaskAyanA svarUpanuM prarUpaNa: 1283. pa. kimiyaM bhaMte ! tamukkAe tti pavuccai ? 1283. . bhagavan ! tamAyana sva35 cha? kiM puDhavI tamukkAe tti pavuccai ? tamaskAya zuM pRthvI rUpa che? Au tamukkAe tti pavuccai ? tamaskAya zuM jala rUpa che? u. goyamA ! no puDhavI tamukkAe tti pvucci| gautama ! tamaskAya pRthvIrUpa nathI, Au tamukkAe tti pvucci| tamaskAya jalarUpa che. pa. se keNaDhe NaM bhaMte ! evaM vuccai "Au tamukkAe bhagavan! kevA kAraNathI ema kahevAya che keti pavuccai ?" 'tamaskAya jalarUpa che ?" u. goyamA ! puDhavikAe NaM atthegaie subhe desaM gautama! pRthvIkAya koI eka zubha dezane prakAzita pakAsei, atthegaie desaM no pkaasei| kare che ane koI eka dezane prakAzita karatI nathI. se teNaTeNaM goyamA ! evaM pavuccai- no puDhavI he gautama ! A kAraNathI ema kahevAya che ke - tamukkAe tti pavuccai, Au tamukkAe tti tamaskAya pRthvIkAyarUpa nathI. tamaskAya apUkAya pvucci| - bhaga. sa. 6, u. 5, su. 1 (48.) 35 che. tamukkAyassa samuTThANa-sanniTThie ya parUvaNaM tamaskAyanI utpatti ane samAptinuM prarUpaNa : 1284. pa. tamukkAe NaM bhaMte ! kahiM samuTThie ? 1284. pra. bhagavan ! tamasya yA utpanna thAyacha? pa. kahiM sanniTTie? pra. yA samApta thAya che ? u. goyamA ! jaMbuddIvassa dIvassa bahiyA gautama!jabUdvIpa nAmanAdvIpanI bahAra asaMkhya tiriyamasaMkhejje dIva samudde vIivaittA arU dvIpa samudranA pachI arUNavaradvIpanI bahAranI Navarassa dIvassa bAhirillAo veiyaMtAo arU vedikAnA aMtima bhAgathI arUNodaya samudramAM NodayaM samuI bAyAlIsaM joyaNa sahassANi beMtAlIsa hajAra yojana avagAhana karavAthI ogAhittA uvarillAo jalaMtAo egapae UparanI ora eka pradezI zreNImAM tamaskAya siyAe seDhIe, ettha NaM tamukkAe samuTThie / utpanna thAya che. sattarasa ekkavIse joyaNasae uDDhe uppaittA sattaraso ekavIsa hajAra yojana upara javAnA taopacchA tiriyaM pavittharamANe-pavittharamANe (saMta3) trAsa isAtI-3sAtI 1. saudharma, sohammIsANa saNaMkumAra-mAhiMdecattArivikappe 2. zAna, 3.sana bhAra, 4. sane bhADendra. AvarittANaM' uDDhaM piya NaM-jAba-baMbhaloge kappe e cAra kalpone AvRta karatI evI uparamAMritttthvimaannptthddN saMpatte, ettha NaM tamukkAe yAvatu- brahmaloka kalpanA riSTa vimAnanA snnihie| - bhaga. sa. 6, u.5, su. 2 prastaTamAM tamaskAya samApta thAya che. tamukkAyassa saMThANa-parUvaNaM tamaskAyanA AkAranuM prarUpaNa : 1285. pa. tamukkAe NaM bhaMte ! kiM saMThie paNNatte? 1285. pra. bhagavan! tamaskAyano AkAra kevo kahevAmAM 1285.pra. Avyo cha? u. goyamA ! ahe mllgmuulsNtthie| gautama ! nIce sakorAnA mULa jevA AkAravALI uppiM kukkuDaga paMjaragasaMThie paNNatte / che ane uparakUkaDAnA piMjarA jevA AkAravALI che. -- bhaga. sa. 6, u. 5, su. 3 1. tamukkAe NaM cattAri kappe AvarittA ciTThai, taM jahA- 1-2. sohammamIsANANaM, 3. saNaMkumAraM, 4. mAhindaM / - ThANaM. a. 4, u. 2, su. 291 Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 loka prajJapti Urdhva loka tamaskAyanI pahoLAI ane paridhinuM prarUpaNa sUtra 1286-87 tamukkAyassa vikvaMbha-parikkheva paruvarNa tamaskAyanI pahoLAI ane paridhinuM prarUpaNa: 286. 1. tamupa ne aMte ! vaa vivameLe ? 1286. pra. bhagavan! tamaskAyanI pahoLAI keTalI che? . varce riphlevef gov?? tamaskAyanI paridhi keTalI che? 3. romA ! viSe utte, te nA u. gautama! tamaskAya be prakAranI kahevAmAM AvI che, jemake2. saMveblavitya ya, (1) saMkhyAta yojananI vistAravALI, 2. saMjJavityare cA (2) asaMkhyAta yojananI vistAravALI, tattha NaM je se saMkhejjavitthaDe se NaM saMkhejjAiM emAM saMkhyAta yojana vistAravALInI joyaNasahassAI vikkhaMbheNaM / pahoLAI saMkhyAta hajAra yojananI kahevAmAM AvI che. asaMkhejjAiM joyaNasahassAiM parikkheveNaM ane paridhi paNa asaMkhya hajAra yojananI kahevAmAM AvI che. tattha NaM je se asaMkhejjavitthaDe se asaMkhejjAI asaMkhyAta yojanAnA vistAravALInI joyaNasahassAiM vikkhaMbheNaM / pahoLAI asaMkhyAta hajAra yojananI kahevAmAM AvI che. asaMkhejjAiM joyaNasahassAI parikkheveNaM ane paridhi paNa asaMkhya hajAra yojananI kahevAmAM AvI che. -- mA, sa. 6, 3, 6, ku. 4 tamukkAyassa mahAlayatta-parUvaNaM tamaskAyanI mahAnatAnuM prarUpaNa : 2287. 1. tamuIL Ni aMte ! che mAtrA ? 1287. pra. bhagavan! tamaskAya keTalI moTI kahevAmAM AvI che? u. goyamA! ayaMNaMjaMbuddIvedIve-jAva-parikkheveNaM gautama ! e jaMbudvIpa dvIpa-cAvata - paridhivALo kahevAmAM Avyo che. deva NaM mahiDDhIe-jAva-mahANubhAge "iNAmeva tyAM koI mahARddhivALo-vAva- mahAbhAgyainnaamev" tti kaTu kevala kappaM jaMbuddIvaM tihiM zALIdeva hamaNA Avyo, hamaNA Avyo" ema accharAnivAehiM tisattakhutto aNupariyaTTittANaM kaheto evo traNa capaTIo bajAvato jeTalA hvvmaagcchijjaa| samayamAM AkhA jaMbudvIpanI ekavIsavAra parikramA karIne jaldIthI AvI jAya che. se NaM deve tAe ukkiTThAe turiyAe-jAva te deva e utkRSTa tvarita -vAva-devagatithI devagaIe vIIvayamANe vIIvayamANe ekAhaM vA, cAlatA-cAlatA eka mAsa, be-mAsa, traNa mAsa, duyAhaM vA, tiyAhaM vA, ukkoseNaM chammAse utkRSTa cha mAsa cAlavA (pachI) namaskAyano vIIvaejjA atthegaie tamukkAyaM vIIvaejjA keTaloka bhAga pAra karI le che ane keTaloka bhAga atthegaie tamukkAyaM no viiiivejjaa| pAra karI zakato nathI. e mahAlae NaM goyamA ! tamukkAe paNNatte / he gautama ! tamaskAya ATalI moTI kahevAmAM -- bhA. sa. 6, 3, 5, su. 6 AvI che. Jain Education Interational Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1288-89 tamukkAe gihagAmAi abhAva parUvaNaM 288. 1. asthi naM maMte ! tamuA mehA 6 vA, meghAvaLA 1288.pra. 6 vA? gaNitAnuyoga bhAga.-2 325 Urdhva loka : tamaskAyamAM ghara gAma Adi abhAvanuM prarUpaNa tamaskAyamAM ghara gAma AdinA abhAvanuM prarUpaNa H bhagavan ! tamaskAyamAM ghara ke dukAna che? 3. goyamA ! to phaLake samade / 5. atthi NaM bhaMte ! tamukkAe gAmA i vA-bAva-niveza rU vA ? 3. zoyamA ! no phaLake samade / -- bha. sa. 6, 3. 6, mu. 6-7 cauvvihehiM devehiM tamukkAya pkuvvnnN2282. 1. nAde nuM aMte ! phaMsAne vaiviMTe levarAyA tamuvAyuM kAukAme bhavai, se kahamiyANiM pakarei ? u. goyamA ! tAhe ceva NaM IsANe deviMde devarAyA abhiMtara parisae deve sahAvei / tae NaM te abbhiMtara parisayA devA saddAviyA samANA evaM jaheba sakkassa jAva - taNaM te AbhiogiyA devA saddAviyA samANA tamukkAie deve saddAveMti / taNaM te tamukkAiyA devA saddAviyA samANA tamukkAiyaM pakareMti / evaM khalu goyamA ! IsANe deviMde devarAyA tamukkAyaM pakarei / pa. atthi NaM bhaMte! asurakumArA vi devA tamukkAyaM pakareMti ? 3. daMtA, goyamA ! asthi pa. kiM pattiyaM NaM bhaMte! asurakumArA devA tamukkAyaM pakareMti ? 3. goyamA ! (1) viddhA ratipattiyaM vA (2).dinIya vimohaLadayA! vA | (3) gutti sAravavA hetuM vA (4) appaNo vA sarIra pacchAyaNaTTayAe vA / evaM khalu goyamA ! asurakumArA vi devA tamukkAyaM pakareMti / evaM jAva vemANiyA / -- ma. sa. o4, 3. 2, su. 24-27 u. pra. u. cAra prakAranA devo dvArA tamaskAyanI racanA : 1289.pra. u. pra. u. pra. u. gautama ! e artha samartha nathI. bhagavan ! tamaskAyamAM gAma -yAvat-sanniveza Adi che? gautama ! e artha samartha nathI. bhatte ! devendra devarAja IzAnendra jyAre tamaskAyanI racanA karavA cAhe che tyAre te kyA prakAre kare che? gautama ! tyAre te devendra devarAja IzAnendra Abhyantara pariSadanA devone bolAve che. tyAre te Abhyantara pariSadanA deva bolAvela zakranA samAna-yAvat abhiyogika devone bolAvIne temane dvArA tamaskAyika devone bolAve che. tyAre te bolAvela tamaskAyika deva tamaskAyanI racanA kare che. A prakAre he gautama ! devendra devarAja IzAnendra tamaskAyanI racanA karAve che. bhatte ! zuM asurakumAra deva paNa tamaskAyanI racanA kare che? hA gautama ! asurakumAra deva paNa tamaskAyanI racanA kare che. bhatte ! asukumAra deva zAmATe tamaskAyanI racanA kare che? gautama ! (1) ratikrIDAne mATe, (2) zatrune chetaravA mATe, (3) bIjA devonI corAyalI vastuo chupAvavA mATe, (4)potAne chupAvavA mATe. A prakAre he gautama ! asurakumAra deva paNa tamaskAyanI racanA kare che. A pramANe vaimAnika paryanta che. Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 loka prajJapti tamukkAe balAhayAINaM atthittaM devAikAriyattaM ca parUvaNaM 1290. pa. atthi NaM bhaMte! tamukkAe orAlA balAhayA 1290.pra. saMteyaMti, mammu Mti; vAsaM vAsaMti ? 3. hatA, goyamA ! asthi / Urdhva loka : tamaskAyamAM meghAdi astitva-devakRtatvanuM prarUpaNa 6. taM maMte ! vio pati? asuro pati? nAno pakareti ? 3. goyamA ! kevo vi pati, asuro vi pati, nAgo vi pakareti / pa. atthi NaM bhaMte ! tamukkAe bAdare thaNiyasade bAdare vijjue ? 3. daMtA, goyamA ! asthi / 5. taM maMte ! viyevo pati, asuro pati, no pakareti ? 3. zauyamA ! ti--i vi pati / mana. sa. 6, 3. 6, su. o tamukkAe bAdarapuDhavikAya agaNikAyANaM abhaav-pruuvnnN22. 1. asthi naM maMte ! tamuvA vAvare puviANa, bAdare agaNikAe ? -- 3. goyamA ! to tindre samadre / palipassato puNa atthi / pa. atthi NaM bhaMte! tamukkAe caMdAbhA ivA, sUrAbhA 6 vA? 3. zothamA ! no titjhe samaDhe, saLiyA puLa sA / -- mana. 6, 3. t, mu. ??-r tamukkAya vaNNa-parUvaNA1293. pa. tamukkAe NaM bhaMte ! kerisae vaNNeNaM paNNatte ? u. goyamA ! kAle kAlobhAse gaMbhIraloma harisa jaNe bhIme uttAsaNae paramakiNhe vaNNeNaM paNNatte / sUtra 1290-93 tamaskAyamAM megha AdinuM astitva ane devakRtatvanuM prarUpaNa : bhagavan ! tamaskAyamAM bAdara megha saMsvedita thAya che, samucchita thAya che ke varSA varase che? hA, gautama ! thAya che. For Private u. pra. u. u. goyamA ! no tiNaTThe samaTThe / nannattha viggahagati samAvannAeNaM / -- mana. sa. 6, 3. t, su. z tamukkAe caMda-sUriyAINaM abhaav-pruuvnnN-262. 1. asthi La aMte ! tamuA aMtima-sUriya- 1292. pra. [6][-[vatta-tArAvA? pra. u. pra. u. u. tamaskAyamAM bAdara pRthvIkAya ane tejaskAyanA abhAvano prarUpaNa : 1291. pra. bhagavan ! tamaskAyamAM bAdara pRthvIkAya che ke bAdara agnikAya che? u. pra. u. bhagavan ! zuM megha Adi deva (utpanna) kare che? asura kare che? ke nAga kare che? tamaskAyamAM caMdra sUryAdinA abhAvanuM prarUpaNa : gautama ! deva paNa kare che, asura paNa kare che, nAga paNa kare che. u. bhagavan ! tamaskAyamAM bAdara garjanAno zabda che ? ke bAdara vidyuta che? hA, gautama ! (banne) che. bhagavan ! A garjanA ane vidyuta zuMdeva kare che? asura kare che? ke nAga kare che? gautama ! traNeya kare che. Personal Use Only gautama ! vigraha-gati prApta jIvo sivAya. e artha samartha nathI. bhagavan ! tamaskAyamAM caMdra, sUrya, graha, nakSatra ke tArA che? gautama ! e artha samartha nathI. paNa pArzva bhAgamAM che. bhagavan ! tamaskAyamAM caMdra, sUryanI AbhA che ? tamaskAyanA varNanI prarUpaNA : 1293.5. gautama ! e artha samartha nathI. paraMtu enI prabhA dUSita karanArI che. bhagavan ! tamaskAyano varNa kevo kahevAmAM Avyo che? gautama! kRSNa, kRSNAbhAsa, atyadhika romAMcaka, bhayAnaka, trAsadAyaka, utkRSTa kRSNavarNano kahevAmAM Avyo che. www.jairnelibrary.org Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1284-86 Urdhva loka : namaskAyanA nAma gaNitAnuyoga bhAga-2 327 deveviNaM atthigaiejeNaMtappaDhamayAe pAsittAe koI-koIdevato ene joIne pahelA to staMbhita NaM khaMbhAejjA ahe NaM abhisamAgacchejjA, tao thaI jAya che ane pachI koIpaNa ene pAra karavA pacchA sIhaM sIhaM turiyaM turiyaM khippAmeva Icche to atizIdhra tvarita gatithI pAra kare che. viiiivejjaa| -- bhaga. sa. 6, u. 5, su. 13 tamukkAyassa nAmadhejjANi tamaskAyanA nAma : 1294. pa. tamukkAyassa NaM bhaMte! kati nAmadhejjA paNNattA? 1284.pra. bhagavan ! tamAyanA 324 nAma uvAmA sAvyA cha? u. goyamA ! terasa nAmadhejjA paNNattA, taM jahA 6. gautama! tara nAma uvAmAM AvyAcha,bha:1. tame i vA, 2. tamukkAe i vA, 1. tama, 2. tabha2614, 3. saMgha2, 3. aMdhakAre i vA, 4. mahaMdhakAre i vA, 4. ma2, 5. lo52, 5. motamistrI, 5. logaMdhakAre i vA, 6. logatamisse i vA, 7. hevAMdha.2, 8. vitabhistrI, 8. hevA27ya, 7. devaMdhakAre i vA, 8. devatamisse i vA, 10. hevanyUDa, 11. va.parighA, 9. devAraNNe i vA, 10. devavUhe i vA, 12. hevapratikSomA, 13. 27366 samudra. 11. devaphalihe ivA, 12. devapaDikkhobhe i vA, 13. arUNodae i vA samudde / / ___ -- bhaga. sa. 3, u. 5, su. 24 tamukkAyassa pariNAmatta-parUvaNaM tamaskAyanA pariNAmitvanuM prarUpaNa : - 1295. pa. tamukkAe NaM bhaMte ! kiM puDhavipariNAme, 1285.pra. bhagavan ! tamaya zu1. pRthvInu p2i5||che. ___ AupariNAme, jIvapariNAme, puggalapariNAme ? 2. a5 (49) nuM pri||m cha, 3. parnu pri||che, 4. pulo paribha cha? u. goyamA ! no puDhavipariNAme / gautama pRthvInuM pariNAma nathI. AupariNAme vi, jIvapariNAme vi, jalanuM pariNAma che. jIvano pariNAma che ane puggalapariNAme vi| pudgalanuM pariNAma che. -- bhaga. sa. 6, u. 5, su. 51 tamukkAe sabvesiM pANAINaM uvavannapuSvatta-parUvaNaM- tamaskAyamAM badhI prANAdinI pUrvotpattinuM prarUpaNa : 1296. pa. tamukkAe NaM bhaMte ! sabve pANA, sabve bhUyA, savve 1286. pra. bhagavan ! tamasyamAMzuSadhAprA, adhA bhUta, jIvA, sabve sattA puDhavikAiyattAe -jAva aghAva,adhAsatvapRthvIDAya35mAM-yAvattasakAiyattAe uvavannapuvA ? trasakAya rUpamAM pUrvamAM utpanna thayelA che ? u. haMtA, goyamA! asaI aduvA aNaMtakhutto, No ceva u. hA gautama ! vAraMvAra athavA anantavAra NaM bAdara puDhavikAiyattAe vA, bAdara utpanna thayelA che. paraMtu bAdara pRthvIkAya agaNikAiyattAe vaa| ane bAdara agnikAya rUpamAM utpanna thayA nathI. __ -- bhaga. sa. 6, u. 5, su. 15 tamukkAyassa NaM cattAri NAmadhejjA paNNattA, taM jahA- (1) tame i vA, (2) tamukkAe i vA, (3) aMdhagAre i vA, (4) mahaMdhagAre i vaa| (2) tamukkAyassa NaM cattAri NAmadhejjA paNNattA, taM jahA- (1) logaMdhagAre i vA, (2) loga tamase i vA, (3) devaMdhagAre i vA, (4) devatamase i vA / (3) tamukkAyassa NaM cattAri NAmadhejjA paNNattA, taM jahA- (1) vAtaphalihe i vA, (2) vAtaphaliha khobhe i vA, (3) devaraNNe i vA, (4) devavUhe i vaa| - ThANaM a. 4, u. 2, su. 291 Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 loka prajJapti siddhaTThANa pariNNA 4227. 6. siddhaTThANa asthi naM maMte ! phamItte racALamA puvI ane 1297. pra. siddhA parivasaMti ? 3. goyamA ! no phaLaddhe samavhe u. ?. 6. evaM jAva sattamAe / asthi NaM bhaMte ! sohamassa kappassa ahe siddhA parivasaMti ? 3. goyamA ! no phaLaddhe samadve Urdhva loka : siddhasthAnaparijJA evaM IsANassa - jAva- accuyassa gevijja vimANANaM aNuttara vimANANaM / pa. atthi NaM bhante ! IsIpabbhArAe puDhavIe ahe siddhA parivasaMti ? 3. zoyamA ! to phaLaddhe samadde / 6. te di vAr3a nuM matte ! siddhA vinaMti? u. goyamA ! imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusama ramaNijjAo bhUmibhAgAo uDDhaM caMdimasUriya-ggaha-Nakkhatta-tArAbhavaNAo 1 bahUI joyaNa sayAI, bahUiM joyaNa sahassAI, bahUiM joyaNa sayasahassAI, bahugIo joyaNa koDIo, bahugIo joyaNa koDA koDIo uDDhataraM uppaittA / sohammIsA- sabaMdhumAra-mAhiMva-jaMtaTmahAsu-sahassAra-bAya-pAya-mArAaccue, tiNi a aTThAre gevijja vimANAvAsasae vIivaittA / vinaya-vainayaMta-nayaMta-aparAniya-sadusiddhss ya mahAvimANassa savva uvarillAo bhiyaggAo duvAlasa joyaNAI abAhAe, ettha NaM IsIpabhArAe NAmaM puDhavI paNNattA / uva. su. 43 siddha ThANAI - 228. 1. hi naM matte ! siddhALuM TALA vaLattA ? -- sama. sama. 2, mu. 6-o 0 5. hi naM matte ! siddhA parivasaMti ? u. goyamA ! savvaTThasiddhassa mahAvimANassa uvarillAo thubhiyaggAo duvAlasa joyaNe uDDhaM abAhAe' ettha NaM IsIpa bhArAe NAmaM puDhavI paNNattA / For Private siddhasthAna parijJA : pra. u. pra. u. pra. u. siddhasthAna : 1298.pra. pra. u. Personal Use Only sUtra 1297-98 siddhasthAna bhagavan ! A ratnaprabhA pRthvInI nIce kayA siddha rahe che ? gautama ! A artha samartha nathI. A pramANe sAtamA naraka paryanta jANavuM. bhagavan ! A saudharmakalpanI nIce kayA zuM siddha rahe che ? gautama ! A artha samartha nathI. A pramANe IzAna yAvat- acyuta praiveyaka vimAna ane anuttara vimAna paryanta jANavuM. bhagavan ! ISatprAkbhArA pRthvInI nIce kayA zuM siddha rahe che ? gautama ! e artha samartha nathI. bhagavan ! te siddha kayAM rahe che ? gautama ! A ratnaprabhA pRthvInA sama ramaNIya bhUbhAgathI upara caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArA bhavanathI aneka so yojana aneka hajAra yojana, aneka lAkha yojana, aneka kroDa yojana, ane aneka kroDAkroDa yojana javA 52 - saudharma - IzAna -sanakumAra - mAhendra - lAntakamahAzukra-sahastrAra - ANata - prANata - AraNaacyuta (vagere) traNa so aDhAra traiveyaka vimAnAvAsothI AgaLa - vijaya-vaijayanta - jayanta - aparAjita ane sarvArthasiddha mahAvimAnathI sarvopari rUpikAnA agrabhAgathI bAra yojana avyavahita aMtara para ISat prAgmArA nAmanI pRthvI (AvelI) kahevAmAM AvI che. bhagavan ! siddhonA sthAna kayAM (AvelA) kahevAmAM AvyA che ? bhagavan ! siddha kayAM rahe che ? gautama ! sarvArthasiddha mahAvimAnanI uparanI sphUpikAthI bAra yojana upara antara rahita ISaprAgbhArA nAmanI pRthvI kahevAmAM AvI che. www.jairnelibrary.org Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1298 Urdhva loka : siddhasthAna gaNitAnuyoga bhA.-2 329 paNayAlIsaM joyaNasahassANi AyAma te pIstAlIsa lAkha yojana lAMbI-pahoLI ane vikkhaMbheNaM egA joyaNa koDI, bAyAlIsaM ca eka karoDa, beMtAlIsa lAkha, trIsa hajAra, baso sayasahassAiM, tIsaM ca sahassAI, doNNi ya ogaNapacAsa yojanathI kaMIka vadhu paridhivALI auNApaNNe joyaNasae kiMci visesAhie kahevAmAM AvI che. parikkheveNaM pnnnnttaa| IsIpabbhArAe NaM puDhavIe bahumajjhadesabhAe ISatukAbhArA pRthvInA madhyabhAgamAM ATha aTThajoyaNie khette aTThajoyaNAI bAhalleNaM yojananuM kSetra AThayojana jADo kahevAmAM Avyo paNNattA, tato aNaMtaraM ca NaM mAyAe mAyAe che. e pachI eka-eka pradeza ochA karatA-karatA paesaparihANIe parihAyamANI parihAyamANI badhA antima bhAgomAM mAkhInI pAMkhothI paNa savvesu carimaMtesu makkhiyapattAo taNuyayarI atyadhika pAtaLI AMgaLInA asaMkhyAtamAM aMgulassa asaMkhejjaibhAgaM bAhalleNaM pnnnnttaa| bhAga jeTalI jADI kahevAmAM AvI che. IsipabbhArAe NaM puDhavIe duvAlasa nAmadhejjA ISatumAbhArA pRthvInA bAra nAma kahevAmAM paNNattA, taM jahA-- sAvyA, Thebha - 1. IsI ivA, 2. IsIpabbhArA ivA, 3. taNU i (1) dhat, (2) dhat praam|28, vA, 4. taNutaNU i vA, 5. siddhI ivA, (3) tanvI, (4) tanutanvI, 6. siddhAlae ivA, 7. muttI ivA, 8. muttAlae (5) siddhi, () sidhyAlaya, ivA, 9. loyagge ivA, 10. loyaggAthUbhiyA i (7) musti, (8) mustAlaya, vA, 11. loyagga paDibujhaNA i vA, (e) , (10) dostUpiDA, 12. savvapANa-bhUta-jIva-sattasuhAvahA i vaa| (11) do pratibodhanI, (12) sarvaprA-bhUta--satva subhAvahA. IsIpabbhArA NaM puDhavI seyA saMkhadalavimala ISatnAbhArA pRthvI vimala zaMkhadaLa, svastika, sotthiya-muNAla-dagaraya-tusAra-gokkhIra bhResa, 6424 = nA jA, tudhA2 = hAravaNNA, uttANayacchatta saMThANasaMThiyA himakaNa, gokSIra = gAyanuM dUdha hAra jevA zveta savvajjuNasuvaNNamayI acchA-jAva-paDirUvA / varNavALI che. uMdhA chatra jevA AkAravALI, sarvAjuna svarNamayIsvaccha-bhAvatu-pratirUpa che. IsIpabbhArAe NaM sIyAe joyaNami loyto|' ISa~AmbhArA pRthvIthI lokAnta eka yojana 752 che. tassa NaM joyaNassa je se uvarille gAue tassa A yojananI je uparanI gAu che. te gAunA NaM gAuyassa je se uvarille chabbhAge ettha NaM chaThThA uparI bhAgamAM sAdi aparyavasita siddhA bhagavaMto sAdIyA apajjavasiyA aNega 4nm-42|-bh24, yoni, saMsAranA ileza, jAi-maraNa-joNi saMsAra kalaMkalIbhAva punarjanma ane garbhavAsa- vasatinA prapaMcathI. puNabbhava-gabbhavAsavasahI pavaMcasamatikkatA rahita siddha bhagavanta zAzvata bhaviSyakALa sAsayamaNAgayaddhaM kAlaM ciTThati / paryanta sthita che. -- paNNa. pa. 2, su. 211 udgalokanuM varNana samApta 3.utta.a.36,gA.57-59 1. 4. sama. sama. 45, su. 4 utta. a. 36, gA. 60-69 2.ThANaM. a. 8, su. 648 5. uvavAI su. 43 Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALa loka varNana sUtra : 1299 thI 1378 pAnA naM. 330 thI 406 Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 loka prajJapti kAla-loka kAla samoyAre- 2222. 5. se kiM taM kAlasamoyAre ? kALa loka : kALa samavatAra 3. vALasamoyAre tuviSe vAtte, taM nahA- (2) AyatamoyAreya, (2) tagmayasamoyAreya / samae AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai | tadubhaya samoyAreNaM AvaliyAe samoyarai AyabhAve ya, evaM ANApANu - jAva- paliovame / sAgarovame AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai / tadubhaya samoyAreNaM osappiNi ussappiNIsu samoyarai AyabhAve ya / osappiNi ussappiNIo AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyaraMti / tadubhayasamoyAreNaM poggalapariyaTThe samoyaraMti AyabhAve ya / poggalapariyaTTe AyasamoyAreNaM AyabhAve samoyarai / tadubhaya samoyAreNaM tItaddhA-aNAgataddhAsu samoyarai AyabhAve ya / tItaddhA aNAgataddhAo AyabhAve samoyaraMti / tadubhaya samoyAreNaM savvaddhAe samodAraMti AyabhAve ya / setaM kAla samoyAre / -- - anu. su. brU. (2) For Private kALa samavatAra : 1299. pra. u. Personal Use Only kALa-loka sUtra 1299 kALa samavatAra keTalA prakAranA che ? kALa samavatAra be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - (1)Atma-samavatAra,(2)tadubhayasamavatAra. samaya-AtmasvarUpathI AtmabhAvamAM samavatarita thAya che. AvalikA - ubhaya svarUpathI samavatarita thAya che ane AtmabhAvathI paNa samavatarita thAya che. A pramANe Ana-prANa- yAvat - palyopama paryanta samavatarita thAya che. sAgaropama AtmasvarUpathI AtmabhAvamAM samavatarita thAya che. avasarpiNI ane utsarpiNI ubhaya svarUpathI samavatarita thAya che ane AtmabhAvamAM paNa samavatarita thAya che. avasarpiNao ane utsarpiNao AtmasvarUpathI AtmabhAvamAM samavatarita thAya che. pudgala parivartanamAM (avasarpiNio utsarpiNio)ubhayasvarUpamAM avatarita thAya che ane AtmabhAvamAM paNa avatarita thAya che. pudgala parivartana AtmasvarUpathI AtmabhAvamAM samavatarita thAya che. atIta ane anAgata ubhaya svarUpathI samavatarita thAya che ane AtmabhAvamAM paNa samavatarita thAya che. atIta ane anAgata AtmasvarUpathI AtmabhAvamAM samavatarita thAya che. sarvakALa-ubhaya svarUpathI AtmabhAvamAM samavatarita thAya che. A kALa samavatAra samApta. Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1300-01 kALa loka : kALAnupUrvInA bheda-prabheda gaNitAnuyoga bhA.-2 331 kAlANupucissa bheyappabheyA kALAnupUrvInA bheda-prabhedaH zarU 0 0. 5. te vuiM te vastrApuputrI ? 1300. pra. kALAnupUrvInuM zuM svarUpa che? u. kAlANupubbI duvihA paNNattA, taM jahA u. kALAnu pUrve be prakAranI kahevAmAM AvI che, jemake1. ovaNihiyA ya, 2. aNovaNihiyA y| (1) aupanidhizrI, (2) anaupanidhi kI. tattha NaM jA sA ovaNihiyA sA ThappA / emAMthI aupanidhikI kALAnupUrvI avivecanIya che. tattha NaM jA sA aNovaNihiyA sA vihA anaupanidhinI kALAnupUvI be prakAranI kahevAmAM paNNattA, taM jahA AvI che, jemake - . nema-vavadarA, 2. saMpAdasya ca | 1. naigama-vyavahAranayasammata, 2. saMgrahanaya - anu. su. 180-282 sammata. gema-vaharanA samaya gaLotidizA vALuputrI- naigama-vyavahAranayasammata anaupanidhi kALAnupUrvI : chu 3 0 . p. hiM haM -vavadarA moviida 1301. pra. naigama-vyavahAranayasammata anaupanidhinI kAlANupuvI? kALAnupUrvInuM svarUpa kevuM che? u. Negama-vavahArANaM aNovaNihiyA kAlANupubbI u. naigama-vyavahAranayasammata anaupanidhinI kALApNcvihaa paNNattA, taM jahA nupUrvI pAMca prakAranI kahevAmAM AvI che, jemake1. aTThapayaparUvaNayA, 2. bhaMgasamukkittaNayA, (1)arthapadaprarUpaNatA,(2)bhaMgasamutkIrtanatA, 3. maMvadaMsaNayA, 4. samaya re, (3) bhaMgopadarzanatA, (4) samavatAra, 6. anurAge ! (5) anugama. pa. se kiM taM Negama-vavahArANaM aTThapayaparUvaNayA? pra. naigama-vyavahAranayasammata artha padaprarUpaNatAnuM svarUpa kevuM che ? u. Negama-vavahArANaM aTThapayaparUvaNayA u. naigama-vyavahAranayasammata arthapadaprarUpaNatAnuM svarUpa A pramANe che - tisamayaTThiIe ANupubbI, traNa samayanI sthitivALA dravya AnupUrvI che. -jAva- dasasamayaTThiIe ANupubbI, -yAvatu- dasa samayanI sthitivALA dravya AnupUrvI che. saMkhejjasamayaTThiIe ANupubbI, saMkhyAta samayanI sthitivALA dravya AnupUrvI che. asaMkhejjasamayaTThiIe ANupuvvI, asaMkhyAta samayanI sthitivALA dravya AnupUrvI che. egasamayaTThiIe aNANupuvvI, eka samayanI sthitivALA dravya anAnupUrvI che. dusamayaTThiIe avattavvae, be samayanI sthitivALA dravya avakatavya che. tisamayaTTiIyAo ANupuvvIo -jAva traNa samayanI sthitivALA dravya AnupUrvI che. asaMkhejjasamayaTThiIyAo aannupuvviio| -cAvatu- asaMkhyAta samayanI sthitivALA dravya AnupUrvI che. egasamayaTThiIyAo aNANupubbIo, eka samayanI sthitivALA dravya anAnupUrvI che. dusamayaTThiIyAiM avttvvyaaii| be samayanI sthitivALA dravya avyaktavya che. se taM Negama-vavahArANaM aTThapayaparUvaNayA / AnaMgama-vyavahAranayasammataarthapadaprarUpaNatAnuM svarUpa che. Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 loka prajJapti pa. eyAe NaM Negama-vavahArANaM aTThapayaparUvaNayAe kiM paoyaNaM ? u. eyAe NaM Negama-vavahArANaM aTThapayaparUvaNayAe bhaMgasamukkittaNayA kajjai / se kiM taM Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayA ? 16. u. Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayA 6. kALa loka : naigama-vyavahAranayasammata anaupanidhikI kALAnupUrvI 3. 6. asthi ANupuvvI, atthi aNANupuvvI, atthi avattavvae / evaM dabvANupubbIgameNaM kAlANupubbIe vi te ceva chabbIsaM bhaMgA bhANiyabvA / se taM Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayA / eyANaM gama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayAe kiM paoyaNaM ? eyAe NaM Negama-vavahArANaM bhaMgasamukkittaNayAe bhaMgovadaMsaNayA kajjai / se kiM taM Negama - vavahArANaM bhaMgovadaMsaNayA ? u. Negama - vavahArANaM bhaMgovadaMsaNayA 1. tisamayaTThaIe ANupubbI, 2. egasamayaTThiIe aNANupuvvI, 3. dusamayaTThiIe avattavvae, 4. tisamayaTThiIyAo ANupuvIo, 5. egasamayaTThiIyAo aNANupuvvIo, 6. dusamayaTThiIyAiM avattavvayAI / evaM davyANupubbIgameNaM te ceva chabbIsaM bhaMgA bhANiyavvA / setaM gama-vavahArANaM bhaMgovadaMsaNayA / pa. Negama - vavahArANaM ANupuvvIdavvAI kahiM samoyaraMti ? For Private. sUtra 1301 pra. ArnaMgama-vyavahAranayasammata arthapada prarUpaNanuM zuM prayojana che ? u. A naigama-vyavahAranayasammata arthapada prarUpaNa dvArA bhaMga samutkIrtanatA ka2vAmAM Ave che. pra. naigama-vyavahAranayasammatabhaMga samutkIrtanatAnuM kevuM svarUpa che ? u. naigama-vyavahAranayasammata bhaMga samutkIrtanatAnuM svarUpa A pramANe che - AnupUrvI che, anAnupUrvI che, avakatavya che. A prakAre dravyAnupUrvAvat kALAnupUrvInA paNa chavvIsa (26) bhaMga jANavA joIe. A naigama-vyavahAranayasammata bhaMga samutkIrtanatAnuM svarUpa che. pra. e naigama-vyavahAranayasammata bhaMgasamutkIrtanatAnuM zuM prayojana che ? u. e naigama-vyavahAranayasammata bhaMgasamutkIrtanatAthI bhaMgopadarzanatA karavAmAM Ave che. pra. naigama-vyavahAranayasammata bhaMgopadarzanatAnuM svarUpa kevuM che ? u. naigama-vyavahAranayasammata bhaMgopadarzanatAnuM svarUpa A pramANe che - 1. traNa samayanI sthitivALA dravya AnupUrvI che. 2. eka samayanI sthitivALA dravya anAnupUrvI che. 3, be samayanI sthitivALA dravya avaktavya che. 4. traNa samayanI sthitivALA dravya AnupUrvI che. 5. eka samayanI sthitivALA dravya anAnupUrvI che. 6. be samayanI sthitivALA dravya avakatavya che. A pramANe dravyAnupUrvInI samAna ahIM paNa chavvIsa bhaMga jANavA joIe. Personal Use Only e naigama-vyavahAranayasammata bhaMgopadarzanatAnuM svarUpa che. pra. naigama-vyavahAranayasammata AnupUrvI dravyono kayAM samavatAra thAya che ? Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1301 kALa loka naigama-vyavahAranayasammata anaupanidhikI kALAnuM pUrvI gaNitAnuyoga bhA.-2 333 u. tiNNi vi saTThANe-saTThANe samoyaraMti tti u. traNesva-svasthAnamAM samavatarita jANavA joIe. y. se taM smoyaare| . jiM te mane ? . ajIme-vavihe vatte, te nadI 2. saMtapathapAyA, 2. trepanA, rU. ja hera, 4. dura , 6. vAtro, 6. 2 aMtara, 7. mA, 8, bhAva, 6. apAvazuM jevA. pa. Negama-vavahArANaM ANupubbIdavvAiM kiM asthi tyi? 3. niyama utaf fa tyi | pa. Negama-vavahArANaM ANupubvidavvAiM kiMsaMkhejjAI asaMkhejjAiM aNaMtAI? u. tiNNi vi no saMkhejjAiM, asaMkhejjAiM, no vitA ! Negama-vavahArANaM ANupubbIdavvAiM logassa kiM saMkhejjaibhAge hojjA, asaMkhejjaibhAge hojjA, saMkhejjesu vA bhAgesu hojjA, asaMkhejjesu vA bhAgesu hojjA, savaloe hojjA ? u. egadavvaM paDucca logassa saMkhejjaibhAge vA hojjA, asaMkhejjaibhAge vA hojjA, saMkhejjesu vA bhAgesu hojjA, asaMkhejjesu vA bhAgesu hojjA, desUNe vA loe hojjaa| nANAdavvAiM paDucca niyamA savvaloe hojjaa| A samavatAranuM svarUpa che. pra. anugamanuM svarUpa kevuM che. u. anugama nava prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake 1. satapadaprarUpaNatA, 2. dravyapramANa, 3. kSetra, 4. sparzanA, 5. kALa, 6. aMtara, 7. bhAga, 8. bhAva, 9. alpabadutva. naigama-vyavahAranayasammata AnupUrvI dravya che ke nathI ? u. niyamata : e traNe dravya che. pra. naigama-vyavahAranayasammata AnupUrvI Adi dravya saMkhyAta che, asaMkhyAta che ke anaMta che ? u. traNe dravya saMkhyA ane anaMta nathI, paraMtu asaMkhyAta che. pra. naigama ane vyavahAranayasammata AnupUvI dravya kayA lokanA saMkhyAmAM bhAgamAM, asaMkhyAtamAM bhAgamAM, saMkhyAmAM bhAgomAM, asaMkhyAtamAM bhAgomAM ke saMpUrNa lokamAM rahe che ? u. eka dravyanI apekSAe lokanA saMkhyAmAM bhAgamAM, asaMkhyAtamAM bhAgamAM, saMkhyAtamAM bhAgomAM, asaMkhyAtamAM bhAgomAM ke deNa (kaMIka ochA) lokamAM rahe che. aneka dravyonI apekSAe nizcita rUpe saMpUrNa lokamAM rahe che. je prakAra naigama ane vyavahAranayanI apekSAe kSetrAnupUrvInuM kathana che, e pramANe anAnupUrvI ane avaktavya dravyo aMge paNa kahevuM joIe. A pramANe sparzanA aMge paNa jANavuM joIe. pra.1.naigama-vyavahAranayasammata AnupUrvI dravya keTalA samaya sudhI Take che ? u. eka AnupUrvI dravyanI apekSAe jaghanya sthiti traNa samayanI ane utkRSTa sthiti asaMkhyAta kALanI che. evaMaNANupuSvI avattavvayavyANibhANiyavANi jahA Negama vavahArANe khettaannupubbiie| evaM phusaNA vi bhaanniyvaa| pa. 1. Negama-vavahArANaM ANupubbIdabvAiM kAlao jije ho ? u. egaM davvaM paDucca-jahaNNeNaM tiNNi samayA, ukkoseNaM asaMkhejjaM kaalN| Jain Education Interational Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 loka prajJapti kALa loka : naigama-vyavahAranayasammata anaupanidhikI kALAnupUrvI nANAdavvAiM paDucca savvaddhA / pa. 2. gama-vavahArANaM aNANupubbIdavvAiM kAlao kevaciraM hoi ? u. egadavvaM paDucca- ajahaNNamaNukkoseNaM ekkaM samayaM, nANAdavvAI paDucca savvaddhA / pa. 3. gama-vavahArANaM avattavvayadavvAiM kAlao kevaciraM hoi ? u. egaM davvaM paDucca ajahaNNamaNukkoseNaM do samayA, nANAdavvAI paDucca savvaddhA / pa. 1. gama-vavahArANaM ANupuvvidavvANamaMtaraM kAlao kevaciraM hoi ? u. egaM davvaM paDucca - jahaNNeNaM egaM samayaM, ukkoseNaM do samayA, nANAdavvAiM paDucca natthi aMtaraM / pa.2.Negama-vavahArANaM aNANupuvvidavvANamaMtaraM kAlao kevaciraM hoi ? u. egaM davvaM paDucca - jahaNNeNaM do samayA, , ukkoseNaM asaMkhejjaM kAlaM, nANAdavvAiM paDucca Natthi aMtaraM / pa. 3. gama-vavahArANaM avattavvagadavvANaM aMtaraM kAlao kevaciraM hoi ? u. egaM davvaM paDucca - jahaNNeNaM egaM samayaM, ukkoseNaM asaMkhejjaM kAlaM, nANAdavvAiM paDucca Natthi aMtaraM / pa. Negama-vavahArANaM ANupuvvidavvAiM sesadavvANaM ibhAge hojjA ? u. jaheva khettANupubbIe / bhAvo vi taheva appAbahuM pi taheva neyabvaM / aNu / se taM Negama vavahArANaM aNovaNihiyA kAlApuvI / - anu. su. 282-128 sUtra 1301 aneka AnupUrvI dravyonI apekSAe sthiti sarvakAlika che. pra.2.naigama-vyavahAranayasammata anAnupUrvI dravya keTalA samaya sudhI Take che ? u. eka dravyanI apekSA to nimnatama ane anuSkRSTa sthiti ekasamayanI tathA aneka dravyonI apekSA sarvakAlika che. pra.3.naigama-vyavahAranayasammata avaktavya dravya keTalo samaya Take che ? u. eka dravyanI apekSAe ajaghanya - anuSkRSTa sthiti be samayanI che ane aneka dravyonI apekSAe sarvakAlika che. pra.1.naigama-vyavahAranayasammata AnupUrvI dravyonuM aMtara keTalA samayanuM hoya che ? u. eka dravyanI apekSAe jadhanya aMtara eka samayanuM ane utkRSTa aMtara be samayanuM hoya che. paraMtu aneka dravyonI apekSAe aMtara nathI. pra.2.naigama-vyavahAranayasammata anAnupUrvI dravyonuM aMtara keTalA samayanuM hoya che ? u. eka dravyanI apekSA jadhanya be samayanuM ane utkRSTa asaMkhyAta kALanuM hoya che. aneka dravyonI apekSAe aMtara nathI. pra.3. naigama- vyavahAranayasammata avaktavya dravyonuM aMtara keTalA samayanuM hoya che ? u. eka dravyanI apekSAe jaghanya aMtara eka samayanuM ane utkRSTa aMta2 asaMkhyAta kALanuM hoya che. aneka dravyonI apekSAe aMtara nathI. pra. naigama-vyavahAranayasammata AnupUrvI dravya bAkInA dravyonA keTalA bhAga pramANa che ? u. atre kSetrAnupUrvI jevuM ja kathana samajavuM joIe. bhAvadvAra ane alpabahutvanuM paNa kathana kSetrAnuMpUrvI jevuM ja samajavuM joIe. For Private Personal Use Only A anugamanuM svarUpa che. A naigama-vyavahAranayasammata anaupanidhikI kALAnupUrvI che. Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1302-03 kALa loka : saMgrahanayasammata anaupanidhikI kALAnupuva gaNitAnuyoga bhA.-2 335 saMgahaNayasammaya aNovaNihiyA kAlANupuvI saMgrahanayasammata anaupanidhikI kALAnupUrvI : 2302. p. lekiMte saMsada movaTiyA vAtrALuputrI? 1302. pra. saMgrahanayasammata anaupanidhikI kALAnupUrvInuM zuM svarUpa che ? saMgahassa aNovaNihiyA kAlANupuvI-paMcavihA saMgrahanayasammata anaupanidhinI kALAnupUrvI paNNattA, taM jahA pAMca prakAranI kahevAmAM AvI che, jemake - 2. madrupahavayA, 2.maMAsamuviyA , (1)arthapadaprarUpaNatA,(2)bhaMgasamutkIrtanatA, . maMvadaMsaNA, 4. soyAre, (3) bhaMgopadarzanatA, (4) samavatAra, 6. anukrame (5) anugama. pa. se kiM taM saMgahassa aTThapayaparUvaNayA ? pra. saMgrahanayasammata arthapadaprarUpaNatAnuM zuM svarUpa che? u. saMgahassa aTThapayaparUvaNayAiM paMca vi dArAI . saMgrahanayasammata arthapadaparUpaNatA vagere e saMgahassa khettANupubbIe gameNa bhANiyavANi / pAMce (kAro)nuM kathana saMgrahanayasammatA kSetrAnupUrvInI samAna jANavuM joIe. NavaraM - tthiiiabhilaavo| vizeSa-pradezAvagADhanAbadalesthiti kahevI joIe. se taM saMgahassa aNovaNihiyA kaalaannupubbii| AsaMgrAhalayasammata anaupanidhinI kALAnupUrvI che. se taM aNovaNihiyA kaalaannupubbii| A anaupanidhikI kALAnupUrvI che. - anu. su. 16-20 0 ovaNihiyA kAlANupuvI aupanidhinI kALAnupUrvI : 23 0rU. . je jiM te govaTiyA triALuputrI? 1303. pra. aupanidhinI kALAnupUrvInuM svarUpa kevuM che? u. ovaNihiyA kAlANupubbI-tivihA paNNattA, taM u. aupanidhinI kALAnupUrvI traNa prakAranI kahevAmAM AvI che, jemake - 1. juvApuputrI, 2. chANapuvI, rU. mAdhupuvI 1. pUrvAnupUrvI, 2. pacAnupUrvI 3. anAnupUrvI. 1. te liM vaM putrALupuvI? pra. pUrvAnupUrvInuM svarUpa kevuM che? u. puvvANupubbI-egasamayaThiIe, dusamayaThiIe, u. pUrvAnupUrvInuM svarUpa A prakAranuM che - eka tisamayaThiIe -jAva- dasasamayaThiIe -jAva samayanI sthitivALI, be samayanI sthitivALI, saMkhejjasamayaThiIe, asaMkhejjasamayaThiIe / traNa samayanI sthitivALI cAvatu-daza samayanI sthitivALI vAvatu- saMkhyAta samayanI sthitivALI, asaMkhyAta samayanI sthitivALI. se taM puvvaannupubbii| A anukrame kathana karavuM te pUrvAnupUrvI che. . vi taM pUchIy/putrI ? pra. pazcAnupUrvInuM svarUpa kevuM che? u. pacchANupuvI-asaMkhejjasamayaThiIe -jAva- u. pazcAnupUrvInuM svarUpa A prakAre che- asaMkhyAta ekksmytthiiie| sthitivALI -yAvata- eka samayanI sthitivALI dravyonuM. se taM pcchaannupubbii| A prakAre viparIta kramathI kathana karavuM te pacAnupUrvI che. v. te hiM te a putrI ? pra. anAnupUrvInuM svarUpa kevuM che? nahIM Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u. . 5 336 loka prajJapti kALa loka aupanidhinI kAlAnupUrvI - sUtra 1303 u. aNANupuvI-eyAe ceva egAdiyAe eguttariyAe anAnupUrvInuM svarUpa A prakAre che - ekathI asaMkhejja gacchagayAe seDhIe aNNamaNNabbhAso AraMbhI asaMkhyAta paryanta eka-ekanI vRddhi kutULo dvArA niSpanna zreNImAM paraspara guNAkAra karyA pachI prApta mahArAzimAMthI Adi ane aMta be bhaMgothI dhUna (ochI) rAzi anAnupUrvI che. se taM annaannupuvii| A anAnupUrvInuM kathana che. ahavA-ovaNihiyA kAlANupuvvI tivihA athavA-aupanidhinI kALAnupUrvI traNa prakAranI pattA, te nahIM kahevAmAM AvI che, jemake - 6. puarypuvA, 2gTgged, 1. pUrvAnapUrvI, 2. pazcAnupUrvI, 3. mALupuLyA 3. anAnupUrvI. . te viM te juvALupuvI ? pra. pUrvAnupUrvInuM svarUpa kevuM che ? puvANupubbI-samae, AvaliyA, ANApANU, u. pUrvAnupurvInuM svarUpa A prakAre che - samaya, tho, stra mujo, divase, mahorajo, pavache, AvalikA, AnaprANa, stoka, lava, muhUrta, divasa, mA, 36, maya, saMvare, gu, vAsa, ahorAtra, pakSa, mAsa,tu, ayana, saMvatsara, yuga, vAsasahasse, vAsasayasahasse, puvvaMgepubve, tuDiyaMge varSazata, varSasahastra, varSazatasahastra pUrvAga tuDie, aDaDaMge aDaDe, avavaMge avave, hUhuyaMge pUrva, truTitAMgatruTita, aDaDAMga aDaDa, avavAMga hUhue, uppalaMge uppale, paumaMge paume, NaliNaMge avava, huhukAMga hahuka, utpalAMga utpala, pamAMga padha, nalinAMga nalina, arthanipurAMga NaliNe,atthaniuraMgeatthaniure, auyaMgeaue, ardhanipura, ayutAMga ayuta, nayutAMga nayuta, nauyaMge naue, pauyaMge paue, cUliyaMge cUlie, prayatAM ga prayuta, cUlikAMga cUlikA, sIsapaheliyaMge sIsapaheliyA, paliovame, zIrSaprahelikAMgazIrSaprahelikA palyoma, sAgaropama sAgarovame, osappiNI, ussappiNI, avasarpiNI, utsarpiNI, pudgalaparAvarta poggalapariyaTTe, tItaddhA, aNAgataddhA, svvddhaa| atItakALa, anAgatakALa, sarvakALa, (A prakAre kramathI kathana karavuM te kALanI apekSA pUrvAnupUrvI che.) se taM puvaannupuvii| A pUrvAnupUrvI che. . je vidaM te pachINuputrI ? pra. pacAnupUrvInuM svarUpa kevuM che? u. pacchANupuvI-savvaddhA annaagtddhaa-jaav-sme| u. pazcAnupurvInuM svarUpa A prakAre che- sarvakALa, anAgatakALa -pAvatu- samaya paryanta vyakramathI padonI sthApanA karavuM te pasyAnupUrvI che. se taM pcchaannupubbii| A pacAnupUrvI che. 5. hiM nAjuputrI? pra. anAnupUrvInuM svarUpa kevuM che? u. aNANupubbI-eyAe ceva egAdiyAe eguttariyAe anAnupuvanuM svarUpa A prakAre che-ekathI prAraMbha aNaMtagacchagayAe seDhIe aNNamaNNabbhAso karIekottara(sudhI)vRddhi karIne sarvakALa paryantanI duruuvuunno| zreNImAM sthApita karI paraspara guNAkArathI niSpanna rAzimAMthI Adya ane aMtima be bhaMgone bAda karyA pachI vadhelA bhaMga anAnupUrvI che. se taM annaannupucii| A anAnupUrvI che. se taM ovaNihiyA kAlANupucI / A aupanidhinI kALAnupUrvI che. se taM kaalaannupuvvii| A kALAnupUrvI che. - anu. su. 2 02-2 0 2 Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1304-05 kALa loka : kALanA bhedonuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 337 kAlassa bheyANaM paravaNaM-- kALanA bhedonuM prarUpaNa : 1304. tivihe kAle paNNatte, taM jahA 1304, kALa traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - (1) tIe', (2) paDuppanne, (3) annaage| (1) atIta = (bhUtA, (2) pratyutpanna = vartamAna, (3) sanAta = bhaviSyatA. tivihe samae paNNatte, taM jahA samaya traNa prakArano kahevAmAM Avyo che, jemake - (1) tIe, (2) paDuppanne, (3) annaage| (1) satAta, (2) pratyutpanna, (3) sanAta. evaM AvaliyA -jAva- vAsasayasahasse / A prakAre AvalikA -cAvatu- lAkha varSa. puvaMge, pubve -jAva- osppinnii| temajapUrvAga pUrva-cAvatu-avasarpiNI paNa traNa-traNa -- ThANaM a. 3, u. 4, su. 197 prakAranA kahevAmAM AvyA che. kAlassa bheya caukka parUvaNaM kALanA cAra bhedonuM prarUpaNa : 1305. pa. kaivihe NaM bhaMte ! kAle paNNatte? 1305. pra. bhagavan! kALa keTalA prakAranA kahevAmAM AvyA cha? u. sudaMsaNA ! caubvihe kAle paNNatte , taM jahA 7. sudarzana ! yA 2 // vAmAM mAvyA cha, bha(1) pamANakAle', (2) ahAunivvattikAle, (1) prabhA , (2)mAyunivRttiANa, (3) maraNakAle", (4) addhkaale| (3) bha257, (4) mA . -- bhaga. sa. 11, u. 11, su. 7 divasaratti pamANa kAla parUvaNaM divasa-rAtri pramANakALanuM prarUpaNa : 1306. pa. se kiM taM pamANa kAle ? 1306. pra. pramANakALa keTalA prakAranA che ? u. pamANa kAle duvihe paNNatte, taM jahA 6. prbhaagaarn| vAmAM AvyA cha, bha:ati - atizayeneto gato'tItaH vartamAnatva matikrAnta, ityarthaH / sAmprataM utpannaH pratyutpanno vartamAna ityarthaH / na Agaho'nAgato vartamAnatvamaprApto bhaviSyannityarthaH / ThANaM a. 4, u.1,su. 264 / "pamANa kAle" tti- tatra pramIyate-paricchidyate yena varSazata-palyopamAdi tatpramANaM tadeva kAlaH pramANakAlaH sa ca addhAkAlavizeSa eva divasAdilakSaNo manuSyakSetrAntarvartIti uktaM ca gAhAduviho pamANakAlo, divasapamANaM ca hoI rAI ya / cauporisio divaso, rAI cauporisI ceva // "ahAuyanivvattikAle" tti - yathA- yatprakAraM nArakAdi bhedenAyuH karmavizeSo, yathA-chustasya raudrAdidhyAnAdinA nirvRtti- bandhanaM tasyAH sakAzAdyaH kAlo nArakAditvena sthitirjIvAnAM sa yathAyurnivRttikAlaH / athavA - yathA''yuSo nirvRtistathA yaH kAlo - nArakAdi bhave'vasthAnaM sa tatheti / ayamapyaddhAkAla evAyuSka karmAnubhavaviziSTaH sarvasaMsArijIvAnAM vartanAdirUpa iti| uktaM ca gAhA - AuyamettavisiTTho, sa eva jIvANAM vattaNAdimao / bhannai ahAukAlo, vattai jo jacciraM jeNa // "maraNakAle" tti- maraNassa-mRtyoH kAlaH samayo maraNakAlaH / ayamapyaddhA samaya vizeSa eva, maraNaviziSTo maraNameva vA kAlo, mrnnpryaaytvaaditi|| uktaM ca gAhA - kAlotti mayaM maraNaM, jaheha maraNaM gaoti kAlagAo / tamhA sa kAlakAo, jo jassa mao maraNakAlo // "addhAkAle" tti - tathA addhaiva kAlaH addhAkAlaH, kAla zabdo hi varNapramANakAlAdiSvapi vartate / tato addhAzabdena viziSyata iti / ayaM ca sUryakriyA viziSTo manuSyakSetrAntarvartI samayAdirUpo'vaseyaH / uktaM ca gAhAo - sUrakiriyA visiTTho, godohAikiriyA su niravekkho / addhAkAlo bhannai, samayakhettaMmi samayAi / samayAvalimuhuttA, divasamahoratta-pakkha-mAsA ya / saMvacchara-juga-paliyA, sAgara-osappi-pariyaTThA // dravyaparyAya bhUtasya kAlasya catusthAnakamuktam / - sthAnAMga TIkA Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 loka prajJapti kALa loka : mAsAdi pramANakALanuM prarUpaNa sUtra 1307-08 (1) divasappamANa kAle ya, (2) rattippamANa (1) divasapramANakALa, (2) rAtripramANakALa. je yA cauporisie divase bhavai, cauporisiyA rAI cAra porasIno divasa thAya che ane cAra mavA . porasInI rAtri thAya che. jahanniyA timuhuttA divasa vA, rAIe vA divasa athavA rAtrinI jadhanya porasI traNa-traNa porisI bhvi| muhUrtanI thAya che. ukkosiyA addhapaMcamamuhuttA divasassa vA, divasa athavA rAtrinI utkRSTa porasI sADA rAIe vA porisI bhvi| cAra-cAra muhUrtanI thAya che. -- ma. sa. 22, 3. 22, mu. 8 mAsAi pamANakAla paruvarNa - mAsAdi pramANakALanuM prarUpaNa : 13 0 7. nAno 1307. gAthArthaaasaaddhe mAse dupayA, pose mAse cauppayA / ASADha mAsamAM be pAda pramANa, poSa mAsamAM cAra pAda pramANa, caitra ane azvina mAsamAM traNa pAda cittAsoesu mAsesu, tipayA havai porisI // 13 // pramANa porasI hoya che. aMgulaM sattaratteNaM, pakkheNaM tu duyaMgulaM / sAta divasa-rAtrimAM eka-eka AMgaLa, pakSamAM be-be AMgaLa, mAsamAM cAra-cAra AMgaLa (pAda-chAyA) vaDDhae hAyae vA vi, mAseNaM cauraMgulaM // 14 // nI hAni ane vRddhi thAya che. --- uttarA. ma. 26, jA. 23-14 (zrAvaNa mAsathI poSa mAsa sudhI (pAda-chAyAnI) vRddhi ane mAgha mAsathI aSADha mAsa sudhI (pAda-chAyAnI) hAni thAya che. phagguNa-puNNamAsiNIe NaM sUrie cattAlIsaMguliyaM phAlganI pUrNimAnA divase sUrya cAlIsa AMgaLa porisichAyaM nivvadraittA NaM cAraM cri| . pramANa porasI chAyA karIne gati kare che. evaM kattiyAe vi punnnnimaae| e je pramANe kArtika pUrNimAnA divase paNa gati -- sama. 40, su. 6, 7 kare che. jahannukkosiyA porisI jaghanya ane utkRSTa porasI: 23 08. p. ! koriyA gAmamuhutA 1308. pra. bhagavan! jyAre divasa ane rAtrinI sADA divasassa vA rAIe vA porisI / tayA NaM cAra muhUrtanI utkRSTa pIrasI thAya che tyAre kahabhAgamuhuttabhAge NaM parihAyamANI ekamuhUrtanA keTalA bhAga ghaTatA-ghaTatA divasa parihAyamANI jahanniyA timuhuttA divassa ane rAtrinI traNa muhUrtanI jaghanya porasI vA rAIe vA porisI bhavai? thAya che? jayA NaM jahanniyA timuhuttA divasassa vA ane jyAre divasa ane rAtrinI traNa muhUrtanI rAIe vA porisI bhavai / tayA NaM jaghanya porasI thAya che tyAre eka muhUrtanA kaibhAgamuhuttabhAge NaM parivaDDhamANI parivaDDha keTalA bhAga vadhatA-vadhatA divasa ane rAtrinI mANI ukkosiyA addhapaMcamamuhuttA divasassa sADAcAra muhUrtanI utkRSTa porasI thAya che ? vA rAIe vA porisI bhavai? Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1308 u. sudaMsaNA ! jayA NaM ukkosiyA addhapaMcamamuhuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai, tayA NaM bAvIsa sayabhAga muhuttabhAgeNaM parihAyamANI parihAyamANI jahanniyA timuhuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai / pa. pa. kALa loka : jaghanya ane utkRSTa porasI jAvA jahanniyAtimuhuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai tayA NaM bAvIsasayabhAga muhutta bhAgeNaM parivaDDhamANI parivaDDhamANI ukkosiyA addhapaMcamamuhuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai / kANaM bhaMte! ukkosiyA addhapaMcamamuhuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai ? yA vA jahanniyA timuhuttA divasassa vA rAIe vA porisI bhavai ? u. sudaMsaNA ! jayA NaM ukkosae aTThArasa muhutte divase bhavai jahanniyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai tayA NaM ukkosiyA addhapaMcamamuhuttA divasassa porisI bhavai jahanniyA timuhuttA rAIe porisI bhavai / jayA vA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai jahannae duvAlasamuhutte divase bhavai tayA NaM ukkosiyA addhapaMcamamuhuttA rAIe porisI bhavai hanniyA timuhuttA divasassa porisI bhavai / kayA NaM bhaMte ! ukkosae aTThArasamuhutte divase bhavai jahanniyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai ? kayA vA ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai jahannae duvAlasamuhutte divase bhavai ? u. sudaMsaNA ! AsADha puNNimAe' ukkosae aTThArasa muhutte divase bhavai jahanniyA duvAlasamuhuttA rAI bhavai / posa puNNimAe NaM ukkosiyA aTThArasamuhuttA rAI bhavai' jahannae duvAlasamuhutte divase bhavai / -- bhaga. sa. 11, u. 11, su. 9-11 sama. sama. 18, su. 8 sama. sama. 13, su. 8-9 gaNitAnuyoga bhA.-2 339 sudarzana ! jyAre divasa ane rAtrinI sADA cAra muhUrtanI utkRSTa porasI hoya che tyAre eka muhUrtanA eka so bAvIsamAM bhAga jeTalI ghaTatI-ghaTatI divasa ane rAtrinI traNa muhUrtanI jadhanya porasI thAya che. 2. 3. ane jyAre divasa ane rAtrinI traNa muhUrtanI jaghanya porasI thAya che tyAre eka muhUrtanA ekaso bAvIsamAM bhAga jeTalI vadhatI-vadhatI divasa ane rAtrinI sADA cAra muhUrtanI utkRSTa porasI thAya che. pra. bhagavan ! divasa ane rAtrinI sADA cAra muhUrtanI utkRSTa porasI kyAre thAya che ? tathA divasa ane rAtrinI traNa muhUrtanI jaghanya porasI kyAre thAya che ? u. sudarzana ! jyAre utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri thAya che tyAre utkRSTa sADA cAra muhUrtanI divasanI porasI thAya che ane jadhanya traNa muhUrtanI rAtrinI porasI thAya che. tathA jyAre utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri hoya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa hoya che. tyAre utkRSTa sADA cAra muhUrtanI rAtrinI porasI hoya che ane jaghanya traNa muhUrtanI divasanI porasI hoya che. pra. bhagavan ! utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa kyAre thAya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri kyAre thAya che ? tathA utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri kyAre thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa kyAre thAya che ? u. sudarzana ! ASADha pUrNimAe utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtrithAyache. 1. iha ASADha paurNamAsyAmiti yaduktam tat paJca sAMvatsarika yugasya antima varSApekSayA avaseyam / yatastatraiva ASADhapaurNamAsyAmaSTAdaza muhUrto divaso bhavati / arddha paMcamuhUrtA ca tatpaurUSI bhavati / poSa pUrNimAe utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. For Private Personal Use Only Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 loka prajJapti kALa loka : divasa ane rAtri e samAna porasI sUtra 1309-13 divasassa vA rAIe vA samA porisI-- hisajane zanisamAna porasI: 1309. pa. asthi NaM bhaMte ! divasA ya rAIo ya samA ceva 1308. pra. bhagavana ! hivasa ane rAtrinI zuM porasI. bhavaMti? samAna thAya cha? u. haMtA, sudaMsaNA ! asthi / 6. suzana ! thAya che. ___ kayA NaM bhante! divasA ya rAIo ya samA ceva pra. bhagavan! divasa ane rAtri samAna kyAre bhavaMti ? hoya cha ? u. sudaMsaNA! cettA''soyapuNNimAsu NaM ettha NaM u. sudarzana ! caitrI pUrNimA ane AsojI divasA ya rAIo ya samA ceva bhavaMti / pUrNimAno divasa ane rAtri samAna hoya che. paNNarasa muhutte divasa bhavai, paNNarasamuhuttA paMdara muhUrtano divasa hoya che ane paMdara rAI bhvi| muhUrtanI rAtri hoya che. caubhAgamuhuttabhAgUNA caumuhuttA divasassa vA eka muhUrtanA cAra bhAga ochA cAra muhUrtano rAIe vA porisI bhvi| divasa ane rAtrinI porasI thAya che. se taM pamANa kaale| A pramANa kALa che. -- bhaga. sa. 11, u. 11, su. 12-13 cettAsoesu mAsesu porisIcchAyappamANe caitra ane Aso mAsamAM porasI chAyAnuM pramANa : 1310. cettAsoesu NaM mAsesu saha chattIsaMguliyaM sUrie 1310. yaitra bhane azvina mAsamA sUrya pAra chatrIsa porisIchAyaM nivvtti| -sama. sama. 36, su. 4 mAMgaNa prbhaae| pArasI chAyA re che. kattiyabahula sattamIe porisIcchAyappamANe kArtika vadI sAtame porasI chAyAnuM pramANa : 1311. kattiyabahulasattamIe NaM sUrie sattatIsaMguliyaM 1311. tivasAtamanA hivase sUrya sA'trIsa magajanI porisicchAyaM nivvattaittA NaM cAraM carai / porasI chAyA karato evo gati kare che. -sama. sama. 37, su. 5 ahAunivattikAla paravaNaM-- yathAyunivRttikALanuM prarUpaNa 1312. pa. se kiM taM ahAunivvattikAle ? 1312. pra. yathAyunivRttikALa kevA prakArano che? u. ahAunivvatti kAle jeNaM jeNaM neraieNa vA 6.4 oI naiyi?, tirthayoni manudhye 3 tirikkhajoNieNa vA, maNusseNa vA, deveNa devane je prakAranuM AyuSya bAMdheluM hoya to e vA ahAuyaM nivvattiyaM / / pramANe bhogave se taM ahAunivvatti kaale| te yathAyunivRttikALa che. - bhaga. sa. 11, u.11, su. 14 maraNakAla paravaNaM maraNakALa prarUpaNa : 1313. pa. se kiM taM maraNakAle ? 1313. pra. bha257 zuM che ? u. maraNakAle, jIvo vA sarIrAo sarIraM vA u. zarIrathI jIvano ke jIvathI zarIrano viyoga jiivaao| se taM mrnnkaale| te maraNakALa che. ___ - bhaga. sa. 11, u. 11, su. 15 1. (ka) sama. sama. 15, su. 5 (kha) iha ca cettosoyapuNNimAsu NaM ityAdi yaducyate tad vyavahAranayA pakSam nizcayastu karka-makara aDkrAntidinAd Abhyayad dvinavatittamam ahorAtram tasyArdhe samA divasa-rAtri prmaanntaa| thAya. Jain Education Intemational Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1314-15 addhAkAla parUvaNA- o o 4. pa 3. . kAla pramANassa bheyA 1315. 6. se ki taM addhA kAle ? addhA kAle aNegavihe paNNatte, taM jahA se NaM samayaTTayAe, AvaliyaTTayAe -jAbaussappiNiyaTTayAe / esaNaM sudaMsaNA ! addhA dohAracchedeNaM chijjamANI jAhe vibhAgaM no havvamAgacchati / settaM samae samayaTTayAe / asaMkhejjANaM samayANaM samudayasamiti samAgameNaM sA egA Avaliyatti pavuccai / saMkhejjAo AvaliyAo - jAva- 1 taM sAgarovamassa u egassa bhave parimANaM / mana. sa. o o, 3. o, su. d se kiM taM kAlappamANe ? 3. vAnappamALe duviSe paLatte, taM nahA- -- . kALa loka : addhAkALanuM prarUpaNa padesanippaNNe: ya, 2. vimA nippaLe ya | 6. se kiM taM padesanippaNNe ? u. padesanipphaNNe egasamayaTThiIe, dusamayaTThiIe, tisamayaTvi{" -khAva- sasamaTTi", asaMkhejjasamayaTThiIe / se taM padesanippaNNe / se kiM taM vibhAganippaNNe ? 6. 3. vimAnani-- gaNa samayAvahiya-mudduttA, saMvajIra-khuza-paliyA, se taM vibhAga nippaNNe / vivasa-ahoratta- vastumAsA ya | mA. sa. 6, 3. 7, mu. 4-7 sAra-gosapri- pariyaTTA / / aNu. su. 363-365 addhAkALanuM prarUpaNa : 1314. pra. addhAkALa keTalA prakAranA che ? u. pra. u. gaNitAnuyoga bhA.-2 341 kALapramANanA bheda : pra. u. ahvAkALa aneka prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake- samaya rUpa, AvalikA rUpa -yAvautsarpiNIrUpa. For Private Personal Use Only sudarzana ! je kALanA be bhAga karavA chatAM be bhAga nathI thatA. te samaya-samaya rUpa che. 1315. pra. kALa pramANanA keTalA bheda che ? u. asaMkhya samayono samudAya sammilita thavAthI je kALa thAya che, te eka 'AvalikA' kahevAya che. saMdhyeya AvalikAono eka zvAsocchvAsa thAya che yAvat- te eka sAgaropamanuM pramANa hoya che. kALa pramANa be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - (1) pradezaniSpanna, (2)vibhAganiSpanna. pradeza niSpannanuM svarUpa kevuM che ? eka kALa pradezathI niSpanna = eka samayanI sthitivALuM, be samayanI sthitivALA traNa samayanI sthitivALA - yAva- dasa samayanI sthitivALA tathA asaMkhya samayonI sthitivALA (paramANu ke skandha) pradeza niSpanna kahevAmAM Ave che. A pradeza niSpanna kALanuM varNana thayuM. vibhAga niSpannanuM svarUpa kevuM che ? vibhAga niSpannanuM svarUpa A prakAre che - gAthArtha - samaya, AvalikA, muhUrta, divasa, ahorAtra, pakSa, mAsa, saMvatsara, yuga, palya, sAgara, avasarpiNI ane parAvartana. A vibhAga niSpannanuM varNana thayuM. Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 loka prajJapti kALa loka : udAharaNa sahita samayanA svarUpanuM prarUpaNa sUtra 1316 sodAharaNaM samayasarUva-parUvaNaM udAharaNa sahita samayanA svarUpanuM prarUpaNa : 1316. pa. se kiM taM samae ? 1316. pra. samayanuM svarUpa kevuM che ? u. samayassa parUvaNaM karissAmi u. samayanuM prarUpaNa huM karIza - se jahA NAmae- tuNNAgadArae siyA tarUNe, je pramANe - koI eka nAmavALo cothA balavaM jugavaM juvANe, appAyaMke, thiraggatthe, ArAmAM utpanna darajIno putra che. je tarUNa daDhapANi- pAya-pAsa-piTuMtarorUpariNae, yuvA baLavAna ane nirogI che. jenuM zarIra talajamalajuyala- parighaNibhabAhU, cammedRga saMhanana temaja vakSasthaLa vajamaya che. jenA duhaNa-muTThiyasamAhaya niciyagattakAye, hAtha, paga, puMThano bhAga tathA jAMgha sudaDha che. laM ghaNapavaNa-ja iNa vAyAma samatthe. jeNe mugara (ghaNa) ghumAvIne tathA aneka urassabalasamaNNAgae, chae, dakkhe, pattadve prakAranA vyAyAma karIne zarIrane sazakta temaja sAmarthya sampanna banAvI lIdhuM che. jenA kusale mehAvI niuNe niuNasippovagae egaM bane bAhu tAla jevA lAMbA nagaranA AgaLa mahatiM paDasADiyaM vA, paTTasADiyaM vA gahAya jevA sIdhA temaja puSTa che. jenI hathelIo sayarAhaM hatthemettaM osorejjA / tattha coyae ane AMgaLIo akaMpita che. je caturanipuNa paNNavayaM evaM vayAsI - zilpI che. lakSyasiddhimAMsaphaLatathA kAryakuzaLa medhAvI kArIgara che. jo majabUta banelI (evI) eka vizALa paTazATikA ke paTTI(darI) ne pakaDIne eka jhATakAnI sAthe phADI nAMkhe e samaya ziSya gurUne A pramANe kaheve - pa. je NaM kAleNaM te NaM tuNNAgadAraeNaM tIse pra. jesamaya(mAM)e darajInA putrane e paTazATikA paDasADiyAe vA, paTTasADiyAe vA sayarAhaM ke paTTIne pakaDIne eka jhATakA sAthe hAtha hatthamette osArie se samae bhavai ? (jeTalo) "phADayo" te (zuM) eka samaya thayo ? 3. no rUdde samadde u. gurU bolyA - e artha samartha nathI. 5. mhA? pra. ziSya pUchayuM - kema ? jamhA saMkhejjANaM taMtUNaM samudayasamitisamA u. saMkheya tanduonA saMmilita samudAyanuM gameNaM paDasADiyA nippajjai / uvarillammi paraspara bhegA thavAne (kAraNe) paTazATikAnuM taMtummi acchiNNe heDille taMtuNaM chijjai / nirmANa thAya che. uparanA takhta chinna thayA aNNamikAle uvarille taMtU chijjai, aNNammi vagere nIcenA taMtu chinna thatA nathI. uparavALA kAle heTThille taMtU chijjai tamhA se samae na tanuM anyakALamAM chinna thAya che ane bhvi|evN vayaMtaM paNNavagaMcoyae evaM vayAsI nIcevALA takhta anyakALamAM chinna thAya cheeTale te samaya thato nathI- A pramANe kahetA evA gurUne ziSya A pramANe kahyuM - pa. jeNaM kAleNaM teNaM tuNNAgadArae NaM tIse pra. A darajI putre A paTazATikAnA uparavALuM paDasADiyAe vA, paTTasADiyAe vA uvarille takhtane je kALamAM chinna karyA zuM te kALa samaya taMtU chiNNe se samae? kahI zakAya ? 3. | bhava ! u. nathI. 5. DDA ? pra. kevI rIte ? Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1317 kALa loka : AvalikA AdinuM pramANa. gaNitAnuyoga bhA.-2 343 jamhA saMkhejjANaM pamhANaM samudayasamitisa u. saMkheya pakSo (sUkSma tattva)nA sammilita mAgameNaM ege taMtU-niSphajjai / uvarille samudAyanA paraspara milana (bhegA thavA) para pamhammi acchiNNe heTThille pamhe na chijji| eka takhta niSpanna thAya che. uparavALA pakSa aNNammi kAle uvarille pamhe chijjai, (sUkSma) taMtu chUTA paDayA sivAya nIcevALA aNNammi kAle heTThille pamhe chijjai-tamhA sUkSma taMtu chUTA paDatA nathI. uparavALA sUkSma se samae Na bhavai / evaM vayaMtaM paNNavarga coyae taMtu anya kALamAM chUTA paDe che ane nIcevALA evaM vayAsI sUkSma taMtu anya kALamAM chUTA paDe che. eTale te samaya thato nathI. A pramANe kahetA evA gurUne ziSya A pramANe bolyop. jeNaM kAleNaM teNaM tuNNAgadAraeNaM tassa taMtussa pra. A darajI putre e taMtunI uparavALA sUkSma uvarille pamhe chiNNe se samae ? taMtune je kALamAM chUTA karyA zuM te samaya che ? 3. na mavaddA u. nathI. . @aa? pra. kevI rIte? jamhA aNaMtANaM saMghAtANaM samudayasamitisa u. anaMta sUkSmakaNono sammilita samudAyanA mAgameNaM ege Nipphajjai / uvarillesaMghAte paraspara bhegA thavAthI eka sUkSma taMtu utpanna avisaMghAtie heTThille saMghAte NaM thAya che. uparavALA sUkSma kaNo chUTA thavA vagara visaMghADijjai / aNNaMmmi kAle uvarille nIcevALA sUkSma kaNo kTA thatA nathI. uparavALA saMghAe visaMghAijjai,aNNammi kAle heTThille sUkSmakaNo anyakALamAM bhinna thAya che ane saMghAe visaMghAijjai tamhA se samae Na bhavai. nIcevALA sUkSmakaNo anyakALamAM bhinna thAya che eTale te samaya thato nathI. (1) etto vi NaM suhumatarAesamae paNNatte (1) he AyumAn zramaNa ! emAM paNa samaNAuso! -- anu. su. 3 6 6 sUkSmatarane samaya' kahevAmAM Avyo che. AvaliyAINaM pamANaM-- AvalikA AdinuM pramANa : 23 27. (2) asaMvejJAnamathAsamudayanitisamIne 1317. (2) asaMkhya samayonA saMmilita samudAyanA paraspara sA egA Avaliyatti pavuccai / samAgamane eka AvalikA" kahevAmAM Ave che. (3) saMjJAno mAvattiyAgo sAso, (3)saMkheya AvalikA jeTalo eka udghAsa thAya che. (4) saMjJAno mAvatriyAmo nisAso (4) saMkheya AvalikA jeTalo ja eka nivAsa hoya che. ao -- gAthArtha - 5. haTThassa aNavagallassa, nirUvakiTThassa jNtunno| (5) (karA) ghaDapaNa ane vyAdhi (roga) rahita go sAsa-nIlAne, isa "Ty" ri 3 | evo saMtuSTa manuSyano eka ucchavAsa - nizvAsane 'prANa" kahevAmAM Ave che. 6. sattapApuni "tho', (6) sAta prANa jeTalo (kALa)eka stoka' thAya che. 7. sattavALi "'' ! (7) sAta sToka jeTalo (kALa)eka lava' thAya che. 8. vA sattadattari, sa "muhure" vidig/ (8) sityoteralavajeTalo(kALa)ekamuhUrta thAya che. Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 loka prajJapti kALa loka : naigama-vyavahAranayasammata anaupanidhinI kALAnupUrvI sUtra 1317 9. tiNNi sahassA sattaya, sayANi tehattaraM ca (9) traNa hajAra sAtaso tottera uphphavAsa jeTalA ussAsA / esa "muhutto" bhaNio, savvehiM (kALane) badhA jJAnIoe eka muhUrta kahyo che. aNaMtanANIhiM eeNaM muhattapamANeNaM / A muhUrta pramANathI - (20) tIsaMmuhurA "mahora', (10) trIsa muhUrtano eka ahorAtra, (2) pArasa mahArattA "kvo", (11) paMdara ahorAtrano eka pakSa, (22) to pA "mAsI', (12) be pakSono eka mAsa, (23) je mAtA "1'', (13) be mAsanI eka Rtu, (24) ni 3 "nayana', (14) traNa Rtuno eka ayana, (22) je gayA "saMvara', (15) be ayanano eka saMvatsara, (16) vaMja saMvara gu', (16) pAMca saMvatsarano eka yuga, (27) varSa gumAC/ "vAlaya", (17) vIsa yugonA so varSa, (28) hasavAsaNayA vAsasahastra', (18) dasa so varSanA eka hajAra varSa, (11) sAthe vArasAmAM "vAsasayala", (19) so hajAra varSonA eka lAkha varSa, (20) parAlI vArasayasahasAda tene "pune', (20) coryAsI lAkha varSono eka pUrvAga, (22) ra3rAtIyaAlayadatsA jene "pu', (21) coryAsI lAkha pUrvAgano eka pUrva, (22) karAtI pusahassA teNe "turiyaM', (22) coryAsI lAkha pUrvAno eka truTitAMga, (23) caurAsIiM tuDiyaMgasayasahassAiM se ege "tuDie" (23) coryAsI lAkha truTitAMgano eka truTita, (24) rANI turiyA le "ma ', (24) coryAsI lAkha truTitano eka aDaDAMga, (ra6) vArANI ahevAsadasAruM ne "a", (25) coryAsI lAkha aDaDAMgano eka aDaDa, (2 6) vArAhI mAsayasahassA se ne gavavo", (26) coryAsI lAkha aDaDano eka avavAMga, (27) ra3rAtI vaMcisadA se je "a", (27) coryAsI lAkha avavAMgano eka avAva, (28) 3rAtI navavasAhatA je "hu', (28) coryAsI lAkha avavano eka hUkAMga, (29) caurAsIiM hUhuyaMgasayasahassAiM se ege "huhue", (29) coryAsI lAkha hUhUkAMgano eka hUhUka, (20)vo , (22) , (22) ne, (30) evI ja rIte - utpalAMga, (31) utpala, (22) parvane, (34) jina, (32) najine, (32) pamAMga, (33) padma, (26) avireje, (37) garikare, (34) nalinAMga, (35) nalina, (28) ane, (26) ass, (40) nAma, (3) arthanikurAMga, (37) arthanikura, (42) gase, (42) vI , (43) pas, (38) ayutAMga, (39) ayuta, (44) jije, (45) mUriyAta (40) nayutAMga, (41) cuta, (42) prayatAMga, (43) prayuta, (44) cUlikAMga, (45) cUlikA, (46) vavarANI mUriyAta sahassAre che ane (46)coryAsI lAkha cUlikAno eka zIrSa prahelikAMga "sI niya', thAya che. Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avasAra sUtra 1318-19 kALa loka : avasarpiNI-utsarpiNInA bhedonuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 345 (47) caurAsIiM sIsapaheliyaMgasayasahassAiM sA (47) coryAsI lAkha zIrSaprahelikAMganI eka zIrSa egA "sIsapaheliyA", prahelikA thAya che. etAva tAvagaNie, eyAvae ceva gaNiyassa visae, ahIM sudhI gaNita che. ATalo ja gaNitano viSaya ato paraM ovamie / che. enAthI AgaLa aupamika kALa che. -- aNu. su. 267 osappiNI- ussappiNI bheya parUvaNaM-- avasarpiNI ane utsarpiNInA bhedonuM prarUpaNa : 1318. tivihA osappiNI paNNattA, taM jahA-- 1318, traNa prakAranI avasarpiNI kahevAmAM AvI che, jemake(1) ukkasA, (2) majjhimA, (3) jhnnaa| (1) 6vRSTI, (2) madhyamA, (3) 4dhny| evaM chappi samAo bhANiyabyAo-- A pramANe chaye ArAnA bheda kahevA joIe. susmsusmaa-jaav-duusmduusmaa| susabhasusamA -yAvat-6Sabha6SabhA. tivihA ussappiNI paNNattA, taM jahA-- traNa prakAranI utsarpiNI kahevAmAM AvI che, jemake - (1) ukkasA, (2) majjhimA, (3) jahannA, (1) utkRSTA, (2) madhyamA, (3) 4dhanyA. evaM chappi samAo bhANiyavvAo-- A pramANe chaye ArAnA bheda kahevA joIe. dUsamadUsamA-jAva-susamasusamA / / hupamadhamA -yAvat-susabhasusamA. -- ThANaM. a. 3, u.1, su. 145 kammAkammabhUmisu osappiNI-ussappiNI kAlassa bhAvAbhAva - bhUmisomA asApI-sarpiI na parUvaNaM bhAva-abhAvanuM prarUpaNa : 1319. pa. eesu NaM bhaMte ! tIsAsu akammabhUmIsu atthi 1318. pra. bhagavan! A(uparyukta.)trIsa.25bhUmimImA osappiNI ivA, ussappiNI i vA ? zuM avasarpiNI ane utsarpiNI kALa che? u. goyamA ! No iNaThe smjheN| 6. gautama, sAmartha samartha nathI. caturazItilakSavarSeH pUrvAMgam, pUrvAMga pUrvAMgena guNitaM pUrvam, pUrva caturazItiguNaM pUrvAMgam, parvAMga caturazItilakSaguNamparva, parvacaturazItiguNaM niyutAMga niyutAMga caturazItilakSaguNaM niyutaM, niyuta caturazItiguNaM kumudAMgam kumudAMgamcaturazItilakSaguNaM kumudam, kumudaM caturazItiguNaM padmAMgam, pAMgam caturazIti lakSaguNaM padmam, padma caturazItiguNaM nalinAMgam, nalinAMgam caturazItilakSaguNaM nalinam, nalinam caturazItiguNaM kamalAMgam kamalAMgaM caturazItilakSaguNaM kamalam, kamalaMcaturazItiguNaMtuTTitAMgam tuTTitAMgaM caturazItilakSaguNaM tuTitam, tuTitaM caturazItiguNaM aTTAMgam, aTTAgaM caturazItilakSaguNaM aSTham aTTa caturazItiguNaM amamAMgam, amamAMgaM caturazItilakSaguNaM amamam, amamaM caturazItiguNaM hAhAhUhUaMgam, hAhAhUhUaMga caturazItilakSaguNaM hAhAhUhU, hAhAhUhU caturazItiguNaM mRdulatAMgam, mRdulatAMga caturazItilakSaguNaM mRdulatA, mRdulatA caturazItiguNA latAMgam latAMgaM caturazItilakSaguNA latA, latA caturazItiguNA, mahAlatAMgam, mahAlatAMgaM caturazItilakSaguNaM mahAlatA, mahAlatA caturazItiguNA zIrSaprakampitam, zIrSaprakampitaM caturazItilakSaguNaM hastaprahelikA, hastaprahelikA caturazItiguNA acalAtmakam / tataH paramasaMkhyam / __ - ma. vi. aNuogadAraM, su. 367, pR. 149 TIkA avasarpiNI prathame Darake, utkRSTA caturyu madhyamA, pazcime jaghanyA, evaM suSama suSamAdiSu pratyekaM trayaM trayaM kalpanIyam / (ka) tayA utsarpiNNayAH duSamaduSamAdi tad bhedAnAM, cokta viparyayeNotkRSTatvaM prAgvadAyojyAmiti / (kha) ThANaM a. 6, su. 492 (ga) jaMbU. vakkha. 2, su. 24 2. Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ba 346 loka prajJapti kALa loka : avasarpiNI-utsarpiNInA suSamasuSamA kALamAnanuM prarUpaNa sUtra 1320-21 pa. eesu NaM paMcasu bharahesu, paMcasu eravaesu asthi pra. bhagavan! e pAMca bhArata ane pAMca airAvata osappiNI ivA, ussappiNI i vA ? kSetromAM zuM avasarpiNI ane utsarpiNI kALa che? daMtA. navamA ! atyiA u. hA, gautama ! che. eesuNaMpaMcasumahAvidehesuNevatthi osappiNI e(uparyukta)pAMca mahAvideha kSetramAM tyAMnato nevatthi ussppinnii| avasarpiNI kALa che ane na utsarpiNI kALa che. avaTThie NaM tattha kAle paNNatte samaNAuso ! he AyuSyamAn zramaNa ! tyAM eka mAtra) - vicA. sa. 20, 3. 8, 3. rU-1 avasthita kALa (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. -kaNiof yusuma slimAna paNa- avasarpiNI-utsarpiNInA suSama-suSamA kALamAnanuM prarUpaNa : 9 rU 20. naMphlIlI mararavanuvAsutItaU3ssA 1320. jaMbudvIpa dvIpanA bharata, airAvata kSetramAM atIta susamasusamAe samAe cattAri sAgarovamakoDA utsarpiNInA "suSamasuSamA" nAmanA ArAnuM koDIo kAlo hutthaa| kALamAna cAra koDAkoDI sAgaropamanuM hatuM. jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu imIse jabUdvIpa dvIpanA bharata ane airAvata kSetramAM e osappiNIe susamasusamAe samAe cattAri avasarpiNInA "suSamasuSamA"nAmanA ArAnuM kALamAna sAgarovamakoDAkoDIo kAlo pnnnntto| cAra koDAkoDI sAgaropama kahevAmAM AvyuM che. jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu AgamessAe jaMbudvIpadvIpanA bharata ane airAvata kSetramAM AgAmI ussappiNIe susamasumAe samAe cattAri utsarpiNInA suSamasuSamA"nAmanA ArAnuM kALamAna sAgarovamakoDAkoDIo kAlo bhavissai / cAra koDAkoDI sAgaropama kahevAmAM AvyuM che. evaM dhAyaisaMDadIva purathimaddhe paccatthimaddhe vi| A pramANe dhAtakIkhaMDanA pUrvArdha ane pazcimArdhamAM evaM pukkharavaradIvaDDhe purathimaddhe paccatthimaddhe vi| temaja ardhapuSkaravaradvIpanA pUrvArdhaane pazcimArdhamAM - . 4, 3. 2, mu. rU ? kALa jANavo joIe. mAremorijinsa bAramArabhAvapakAra bharatakSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonA AkAra bhAva parUvaNaM svarUpanuM prarUpaNa : rU 27. . 2. gaMghudI ja baMne !DhI maradhe vAle se 1321. pra. 1. bhagavanuM ! jaMbUdvIpanA bharatakSetramAM e osappiNIe 'susama-susamAe' samAe avasarpiNI kALanA suSama suSamA' nAmanA prathama ArAmAM jyAre te potAnA utkarSanI uttamakaTThapattAe bharahassa vAsassa kerisae parAkASThAmAM hato, tyAre bharatakSetranuM AkAra AyArabhAvapaDoyAre hotthA ? svarUpa kyA prakAranuM hatuM? goyamA! bahusamaramaNijje bhUmibhAge hotthA, se u. gautama! eno bhUmibhAga khUba samatala temaja nadImaUzAstriApuva revA-gAva-nAnA ramaNIya hato ane mRdaMganA uparanA bhAganI maNipaMcavaNNehiMtaNehiMyamaNIhiMya uvasobhie, jema samatala -yAvatu- aneka prakAranA pAMca raMgonI maNio temaja suNo vaDe suzobhita taM jahA-kiNhehiM -jAva-sukillehiM / hato, jemake- kALI-cAvatu- sapheda. evaM vaNNo, gaMdho, raso, phAso,saho ataNANa A pramANe tRNo temaja maNionA varNa, gaMdha, yamaNINa ya bhANiabbo-jAva-tattha NaM bahave rasa, sparza tathA zabdanuM varNana karavuM joIe. maNussA maNussIo AsayaMti, sayaMti, ciTuMti, -cAvatu-tyAM ghaNA badhA manuSya-manuSyanio Azraya letA, zayana karatA, UbhA thatA, besatA NisIaMti, tuarTeti, hasaMti, ramaMti, llNti| dehaneDAbI-jamaNI(bAju)ghumAvatA, maroDatA, hasatA, ramaNa karatA ane manoraMjana karatA hoya che. u. gAyana Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1321 kALa loka : bharata kSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa gaNitAnuyoga bhA.-2 347 tIse NaM samAe bharahe vAse bahave-1.uddAlA, 2. dudhAtrA, 3. mudAra, 4. yamAtrA, 6. aTTama0A, 6. saMtatriA , 7, nA mAtrA, 8. siMmatriA, 5. saMvamAtrA, 20. sematriA | NAmaM dumagaNA paNNattA, kusavikusavisuddharU mUtrA, mUtramaMto, saMto -gA-vInaMtA pattehiMyapupphehiMyaphalehiMyaucchaNNapaDicchaNNA, sirIe aIva-aIva uvasobhemANA cittuNti| tIse NaM samAe bharahe vAse tattha-tattha bahave bherUtAlavaNAI, herUtAlavaNAI, merUtAlavaNAI, pabhayAlavaNAI, sAlavaNAI, saralavaNAI, sattivaNNavaNAI, pUyaphalivaNAI,khajjUrIvaNAI, NAlierIvaNAI, kusavi kusavisuddharU mUtrADuM -garva-vidruti tIse NaM samAe bharahe vAse tattha-tattha bahave seriAgummA,NImAliAgummA, koraMTayagummA, baMdhujIvagagummA, maNojjagummA, bIagummA, bANagummA, kaNairagummA, kujjayagummA, siMduvAragummA, moggaragummA, jUhiAgummA, malliAgummA,vAsaMtiAgummA, vatthulagummA, katthulagummA, sevAlagummA, agasthigummA, magadaMtiAgummA, caMpakagummA, jAigummA, NavaNIiAgummA, kuMdagummA, mahAjAigummA rammA mahAmehaNi kuraMbabhUA dasaddhavaNNaM kusumaM kusumeti / te samaye bharatakSetramAM aneka - 1. udAla, 2. kudAla3.mudAla, 4. tamAla, 5.nRttamAla, 6. dattamAla, 7. nAgamAla, 8. zRMgamAla, 9. zaMkhamAla ane 10. tamAla nAmanA dasa vRkSa (AvelA) kahevAmAM AvyAM che. enuM mULa DAbha ane bIjA prakAranA tRNothI. vizuddha hatuM, te mULavALA jaDavALA yAvatubIjavALA hatA. te pAMdaDAo, phUlo ane phaLothI paraspara AcchAdita hovAne kAraNe potAnI zobhA vaDe atyaMta suzobhita thAya che. te samaye bharatakSetramAM jyAM-tyAM ghaNA badhA bherUtAla vRkSonA vana, herUtAla vRkSonA vana, merUtAla vRkSonA vana, prabhatAla vRkSonA vana, sAlavRkSonAvana, saralavRkSonAvana, saptaparNa vRkSonA vana, sopArInA vRkSanA vana, khajUranA vRkSanA vana, nAriyaLanA vRkSanA vana hatA. enA mULaDAbha ane bIjA prakAranA tRNothI vizuddha -jAvatu- rahita che. te samaye bharatakSetramAM jyAM-tyAManeka serikAnA jhuMDa, navamAlikAnA jhuMDa, koTakanA jhuMDa, baMdhujIvakanA jhuMDa, manojJanA jhuMDa, bIjanA jhuMDa, bANanA jhuMDa, kaneranA jhuMDa, kunjakanA jhuMDa, siMduvAranA jhuMDa, mugaranA jhuMDa, yUthikAnA jhuMDa, mallikAnA jhuMDa, vAsaMtikAnA jhuMDa, vastukanA jhuMDa, kastulanA jhuMDa, zaivAlanA jhuMDa, agastinA jhuMDa, magadaMtikAnA jhuMDa, caMpakanA jhuMDa, jAtInA Da, navanItikAnAjhuMDa, kundanAjhuMDa, mahAjAtInA jhuMDa(AvelA) hatA. te jhuMDo ramaNIya vAdaLonA samUha jevA gADhA paMcaraMgI phUlovALA hatA. te vAyuthI prakaMpita potAnI zAkhAonA agrabhAgathI paDI gayelA phUlo vaDebharatakSetranI ati samatalaramaNIya bhUmibhAganesurabhita banAve che. te samaye bharatakSetramAM jyAM-tyAM aneka padma latAo -yAvata- zayAmalatAo hoya che. te latAo badhI RtuomAM phAlatI hatI. -vAvatu- kalaMgIo dhAraNa karelI hatI. A samaye bharatakSetramAM jyAM-tyAM ghaNIbadhI vanarAjIo (vanaspatio) AvelI hatI. te kRSNa, kRSNAvabhAsayukta -thAvata-manohara hatI. puSpa parAganA saurabhathI matta, bhramara, koraka, bhaMgAraka, kuMDala, cakora, naMdImukha, kapila, piMgalAkSaka, jeNaM bharahe vAse bahusamaramaNijjaM bhUmibhAgaM vAyavidhuaggasAlA mukkapuSphapuMjovayArakaliaM ti tIse NaM samAe bharahe vAse tattha-tattha tahiM tahiM bahuIopaumalayAo-jAva-sAmalayAo NiccaM kusumiAo -jAva- lyaavnnnno| tIse NaM samAe bharahe vAse tattha-tattha tahiM tahiM bahuIo vaNarAIo paNNattAo / kiNhAo, kiNNahobhAsAo -jAva- maNoharAo, rayamattagachappayakoraMga-bhiMgAraga-koMDalaga jIvaMjIvaga-naMdImuha-kavila-piMgalakkhaga Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 loka prajJapti kALa loka : bharata kSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa sUtra 1321 kAraMDava-cakkavAyaga-kalahaMsa-haMsa-sArasaaNegasauNagaNa mihuNaviariAosaghuNaiyamahurasaraNAiAo, saMpiMDia-dariya-bhamaramahuyari-pahakara pariliMta-matta-chappayakusumAsavalolamahura-gumagumaMta-guMjaMtadesabhAgAo, abhitarapuppha phalAo bAhirapattocchaNNao, pattehi ya pupphehi ya occhanna valicchattAo, sAuphalAo, niroyayAo, akaMTayAo, NANAviha-gucchagummamaMDavaga-sohiyAo, vicittasuhakeubhUyAo, vAvI-pukkhariNIdIhiyAsu-nivesiyarammajAla-harayAopiDima-NIhArima-sugaMdhisuha-surabhi-maNaharaMcamahayAgaMdhaddhANiMmuyaMtAo, savvouyapupphaphalasamiddhAo surammAo pAsAIyAo darisaNijjAo abhirUvAo paDirUvAo / tIse NaM samAe bharahe vAse tattha-tattha tahiM tahiM mattagA NAmaM dumagaNA karaMDaka, cakravAka, bataka, haMsa, sArasa vagere aneka pakSIonA joDalA emAM vicaraNa (pharatA) hatA. te vanarAjIo pakSIonA madhurasvarathI sadA pratidhvanita (avAjavALI) rahelI hatI. evanarAjIonA pradezo kusumono Asava (satva) ne pIvAne utsuka (evA) madhura guMjana karatI evI bhamarIonA samUhathI parivRta(gherAyelA)mattabhamaronA madhura dhvanithI mukharita hatA. te vanarAjIo aMdarapuSpo ane phalothI tathA bahAra pAMdaDA vaDe Acchanna (DhaMkAyelI hatI. patra ane puSpo rUpI chatrothI te AcchAdita hatI. tyAMnA phaLa svAdiSTa hatA. tyAMnuM vAtAvaraNa nirogI (nirdoSa) hatuM, kAMTA vagaranI hatI. te judA-judA phUlonA guccho, latAonA jhaMDo tathA maMDapothI. zobhita hatI. te aneka prakAranI suMdara dhvajAo vaDe suzobhita lAgatI hatI. jyAM sughaDatAthI nirmita jALI jharokhAthI yukta vApikAo, puSkarINIo ane dIrghakAo hatI. vanarAjIo evI tRptiprada sugaMdhachoDatI hatI kebahAra nIkaLIne pUjIbhUta(ekaThI)thaIne ghaNe dUra sudhI phelAyajatI hatI ane khUba manohara hatI. te vanarAjIo badhI stuomAM puSpo ane phaLothI samRddha (rahetI) hatI. te suramya, prAsAdika, darzanIya, abhirUpa ane pratirUpa hatI. te samaye bharatakSetramAM jyAM-tyAM mattAMga nAmanA kalpavRkSanA samUha (AvelA) hatA. A prakAre anagna paryata dasa prakAranA kalpavRkSanAM samUha kahevAmAM AvyA che. pra. bhagavan! te samaye bhArata varSanA manuSyonA AkArabhAva svarUpa kevA kahevAmAM Ave che ? u. gautama ! e manuSyonA caraNa (paga) suMdara AkRtivALA kAcabAnI pIDhanI jema upaselA evA manojJa -yAvata- prAsAdika darzanIya abhirUpa pratirUpa hoya che. bhagavAna ! e manuSyone keTalA samaya pachI AhAranI IcchA utpanna thAya che? u. he AyuSyamanuM! zramaNa gautama! emane traNa divasa pachI AhAranI IcchA utpanna thAya che. te manuSya pRthvI (AhAra vizeSa) puSpa ane phaLano AhAra karanArA kahevAmAM AvyA che. evaM jAva aNigaNA NAmaM dumagaNA pnnnnttaa| pa. tIse NaM bhaMte ! samAe bharahe vAse maNuANaM kerisae AyArabhAva paDoyAre paNNatte ? u. goyamA ! te NaM maNuA supaiTThiyakumma cArU calaNA -jAva- pAsAIyA darisaNijjA abhirUvA pddiruuvaa| pa. tesiNaM bhaMte! maNuANaM kevaikAlassa AhAraTTe samuppajjai? u. goyamA ! aTThamabhattassa AhAraTTe samuppajjai puDhavIpuSphaphalAhArA NaM te maNuA paNNattA, samaNAuso! Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1321 kALa loka bharata kSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa gaNitAnuyoga bhA.-2 349 pa. tIse NaM bhaMte ! samAe bharahe vAse maNuANaM pra. bhagavan! e samaye bharatakSetramAM manuSyono kevaiaM kAlaM ThiI paNNattA? AyuSya kALa keTalo kahevAmAM Avyo che? u. goyamA! jahaNNeNa desUNAI tiNNi paliova gautama ! jaghanya traNa palyopama karatA kaMIka mAiM, ukkoseNaM tiNNi pliovmaaiN| ocho ane utkRSTa traNa palyopamano hoya che. pa. tIse NaM bhaMte ! samAe bharahe vAse maNuANaM bhagavan! A samaye bharatakSetramAM manuSyonA sarIrA kevaiaM uccatteNaM paNNattA? zarIra keTalA UMcA kahevAmAM AvyA che ? u. goyamA! jahaNNaNaM desaNAiMtiNNi gAuAI. gautama! emanA zarIra jaghanyata:traNa kozathI ukkoseNaM tiNNi gaauaaii| kaMIkaochotathA utkRSNa:traNa kozaUMcA hoyache. pa. te NaM bhaMte ! maNuA kiM saMghayaNI paNNattA ? pra. bhagavan! e manuSyonuM saMhanana kevuM kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA! vairosabhaNArAyasaMghayaNI pnnnnttaa| u. gautama ! te manuSyo vaja-RSabha-nArAca saMhananavALA hoya che. pa. tesi NaM bhaMte ! maNuANaM sarIrA kiM saMThiyA pra. bhagavanuM ! e manuSyonA zarIrano AkAra paNNattA? kevo kahevAmAM Avyo che ? u. goyamA ! samacauraMsasaMThANasaMThiA paNNattA, he AyuSmAn ! zramaNa gautama ! emano tesiNaM maNuANaM bechappaNNA piTThakaraMDayasayA AkArasamacorasa kahevAmAM Avyo che. emanI paNNattA, samaNAuso! pAMsaLIo baso chappana hADakAMnI (banelI) hoya che. pa. te NaM bhaMte ! maNuA kAlamAse kAlaM kiccA pra. bhagavan! te manuSyo kALamAsamAM kALakarIne hiM chatti? diM 3varnAti? kyAM jAya che ? kyAM utpanna thAya che ? goyamA! chammAsAvasesAujualagaM pasavaMti, gautama! jyAre emanuM AyuSya cha mAsa bAkI. egUNapaNNaM rAiMdiAI sArakkhaMti, saMgoveMti, rahe che tyAre teo ekayugala(eka bALaka ane saMvettA, sattA, chattA, khaMbhADuttA, bALakI)neutpanna kare che, enI pacAsa divasa-rAta akkiTThA avvahiA-apariAviA kAlamAse sAra-saMbhALa, pAlana poSaNa karIne (pachI) teo khAMsI khAIne, chIMka khAIne, bagAsu kAlaM kiccA devaloesu uvavajjaMti, khAIne, zArirIkakaSTa, vyathAtathA paritApano devaloapariggahA NaM te maNuA pnnnnttaa| anubhava karatA nathI. evA kALamAsamAM kALa karIne devalokamAM utpanna thAya che. temanuSyano janma devalokamAM (thavAnuM) kahevAmAM AvyuM che. pa. tIse NaM bhaMte ! samAe bharahe vAse kaivihA pra. bhagavanuM ! e samaye bharatakSetramAM keTalA majussA anusannityA? prakAranA manuSyo hoya che ? 3. joyA ! chatridA eUttA, te gadA u. gautama! cha prakAranA manuSya kahevAmAM AvyA 2. hafidhA, 2. nimAMdhA, rU. 3 maHT, che, jemake- 1. padmagadha-kamaLa jevI sugaMdha4. te tatra, 6. sadA, 6. savAra* vALA, 2. mRgaMdha - kasturI jevI gaMdhavALA, 3. amama - mamatva vagere, 4. tejasvI - - baMdhU. vavara. 2, su. 26-rUra parAkramI, 5. saha-sahanazIla, 6. zanaicArI utsukatAna hovAne kAraNe dhIre dhIre cAlanArA. 1. manuSya - manuSyanionA kSetra vagere aMge vistRta varNana ekarUpa dIpanA varNanamAM juo ahIMyA vizeSa (jIvA. paDi. 3, su. 111) aMtara pATha ja ApyA che, bAkI varNana te pramANe che. Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 loka prajJapti kALa loka : bharata kSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa 2. tIse NaM samAe cauhiM sAgarovamakoDAkoDIhiM kAle vIikkaMte aNatehiM vaNNapajjavehiM, aNaMtehiM gaMdhapajjavehiM, aNaMtehiM rasapajjavehiM, aNaMtehiM phAsapajjavehiM, aNaMtehiM saMghayaNapajjavehiM, anaMtehiM saMThANapajjavehiM, anaMte hiM uccattapajjavehiM, aNaMtehiM AupajjavehiM, aNatehiM gurUlahupajjavehiM, aNaMtehiM aguruutadrupapnavadi, anaMtehiM dALa-ma-vana-vIrisapuriskkaar- parakkamapajjavehiM, anaMtaguNa parihANIe parihAyamANe- parihAyamANe ettha NaM 'susamA' NAmaM samAkAle paDivajjisu samAro' ! pa. jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve imIse osappiNIe susamAe samAe uttama kaTThapattAe bharahassa vAsassa kerisae AyArabhAvapaDoyAre hotthA ? 3. goyamA ! vadhusamaramaLikne bhUmibhAge dotyA, se jahANAmae AliMgapukkharei vA / taM caiva jaM susamasusamAe pubvavaNNiaM / NavaraM NANattaM caudhaNusahassamUsiA ege aTThAvIse piTThakaraMDakasae, chuTTabhattassa AhAraTThe causaTThi rAiMdiAI sArakkhaMti, do paliovamAI AU / sesaM taM caiva / tIse samAe cauvvihA maNussA aNusajjitthA, taM nahA- o. aa, r. vaGaragaMdhA, rU. khumA, 4. susamA | 3. tIse NaM samAe tihiM sAgarovamakoDAkoDIhiM kAle vIikkaMte aNaMtehiM vaNNapajjavehiM -jAvaaNaMtehiM uTThANa - kamma- balavIriya- purisakkAraparakkamapajjavehiM anaMtaguNa parihANIe parihAyamANe- parihAyamANeettha NaM "susamadussamA " maMsamA paDivajjisu samaNAuso ! For Private 2. sUtra 1321 he AyuSmAnuM zramaNa ! cAra koDAkoDI sAgaropamanA pramANavALA suSama-suSamA nAmano prathama A2o pUrNa thayA pachI ananta varNa paryAyo, anaMnta gaMdha paryAyo, ananta rasa paryAyo, anaMtasparza paryAyo, anaMta saMhanana paryAyo, anantasaMsthAna paryAyo, anaMta uccatva paryAyo, anaMta Ayu paryAyo, anaMta guru-laghu paryAyo, anaMta aguru-laghu paryAyo, anaMta utthAna-karma-bala-vIrya-puruSAkAra- parAkrama paryAyonA anaMta guNa parihANInA kramathI hAsa (naSTa)thatA-thatA avasarpiNI kALano 'suSamA' nAmano bIjA ArAno AraMbha thAya che. pra. bhagavan! A avasarpiNInI utkRSTatAne prApta suSamAnAmanAArAmAMjaMbUdrIpanA bharatakSetranA kevA AkAra svarUpa kahevAmAM AvyA che ? u. gautama ! enI bhUmikA khUba samatala ane ramaNIya hoya che. mRdaMganA uparanA bhAga jevA jevuM varNana suSama-suSamA ArAmAM karavAmAM AvyuM che. tevuM ja ahiMyA jANavuM joIe. vizeSamAM : e kALanA manuSya cArahajAra dhanuSyanI avagAhanAvALA hoya che. emanI pAMsaLIonA hADakA ekaso aThThAvIsa hoya che. be divasa vItyApachI ene bhojananI IcchA thAya che. teo potAnA yugalika bALakonI cosaTha divasa-rAtri sudhI sAra-saMbhALa kare che emanuM AyuSya be palyopamano hoya che. bAkI (varNana) pUrvavat che. e samaye cAra prakAranA manuSya hoya che, jemake- 1. eka - pravara zreSTha, 2. pracUrabaMdhapRSTa sAthaLavALA 3. kusuma - puSpa jevA sukumAra, 4. suzamana - atyaMta zAMta. 3. heAyuSmAn ! zramaNa ! traNa koTakoTIsAgaropama pramANavALo suSamA nAmano bIjo Aro pUrNa thaI gayA pachI anaMta varNa paryAyo -yAvatanaMta utthAna karma-bala-vIrya puruSAkAra parAkrama paryAyonA anaMta guNa parihANInA kramathI jhAsa (naSTa) thatA-thatA avasarpiNI kALanA 'suSama-duSamA' nAmano trIjo Aro prAraMbha thAya che. Personal Use Only Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1321 kALa loka : bharata kSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa gaNitAnuyoga bhA.-2 351 e Aro traNa bhAgamAM vibhakta che, jemake - 1. prathama tribhAga, 2. madhyama tribhAga, 3. pazcima (aMtima) tribhAga. bhagavan! e avasarpiNInA suSama-duSamA ArAnA prathama tathA madhyama tribhAgamAM jaMbudvIpanA bharatakSetrano AkAra bhAva ane svarUpa kevA hoya che ? 3. sANaM samA tihA vibhajjai, taM jahA-1. paDha me tibhAe, 2. majjhime tibhAe, 3. pacchime tibhAI ! jaMbuddIve NaM bhaMte ! dIve imIse osappiNIe susamadussamAe samAe paDhamamajisamesu tibhAesu bharahassa vAsassa kerisae AyArabhAvapaDoyAre hotthA ? goyamA ! bahusamaramaNijje bhUmibhAge hotthA, socevagamoNeabboNANatta-dodhaNusahassAI uDDhaM uccatteNaM, tesiM ca maNuANaM causaTThipiTThakaraMDagA, cautthabhattassa AhAratthe samuppajjai, ThiI paliovamaM, egUNAsIiM rAiMdiyAiM sArakkhaMti, saMgoveMti -jAvadevaloesu uvavajjati, devalogapariggahiA NaM te maNuA paNNattA samaNAuso! g, tIseNaMbhaMte! samAe pacchime tibhAe bharahassavAsassa kerisae AyArabhAvapaDoyArehotthA ? u. goyamA ! bahusamaramaNijje bhUmibhAge hotthA, se jahANAmae AliMgapukkharei vA -jAvamaNIhiM uvasobhie, taM jahA-kittimehiM ceva, akittimehiM ceva / tIse NaM bhaMte ! samAe pacchime tibhAge bharahe vAse maNuANaM kerisae AyArabhAvapaDoyAre hatyiA ? u. goyamA ! tesiM maNuyANaM chavihe saMghayaNe, chabihesaMThANe, bahUNidhaNusayANi uDDhauccatteNaM jahaNNeNaM, saMkhijjANi vAsANi, ukkoseNaM asaMkhijjANivAsANiAuaMpAleMti,pAlittA appegaiyANirayagAmI, appegaiyA tiriagAmI, appegaiyA maNussagAmI, appegaiyA devagAmI, appegaiyA simaMti, bujhaMti, mucvaMti, pariNibvAyaMti savvadukkhANamaMtaM kareMti / - navU. vavara3, 2, 3. 23-24 u. he AyuSyamAnuM ! zramaNa gautama ! eno bhUmibhAga khUba samatala ane ramaNIya hoya che. enuM pUrvavatu varNana jANavuM joIe, aMtara e che ke- A samayanA manuSyonI UMcAI be hajAra dhanuSya hoya che. emanI pAMsaLIonA hADakAcosaTha hoya che. eka divasa bAda emane AhAranI IcchA utpanna thAya che. emanuM AyuSya eka palyopama hoya che. potAnA yaugalika zizuono teo 79 divasa-rAta pAlana-poSaNa kare che. surakSA kare che -pAvatuA manuSyono janma devalokamAM thAya che. te manuSya devalokavAsI kahevAmAM AvyA che, bhagavanuM ! A ArAnA aMtima bhAgamAM bharatakSetranA AkAra svarUpa kevA kahevAmAM AvyA che ? gautama ! e samaye mRdaMganA uparanA bhAga jevo eno bhUmibhAga khUba samatala thatA ramaNIya hoya che -pAvatu- kutrima temaja akRtrima maNio vaDe suzobhita thAya che. bhagavan! e ArAnA aMtima trIjA bhAgamAM bharata kSetramAM manuSyonA AkAra svarUpa kevA hoya che ? u. gautama ! e manuSyonA cha prakAranA zarIra hoya che. cha prakAranA AkAra hoya che. emanA zarIranI UMcAI seMkaDo dhanuSa parimANa hoya che. emanuM AyuSya jaghanya saMkhyAta varSonuM tathA utkRSTa asaMkhyAta varSonuM hoya che. potAnuM AyuSya pUrNa karIne emAMthI koI naraka gatimAM, koI tiryaMca gatimAM, koI manuSya gatimAM ane koIdeva gatimAM utpanna thAyachetathA koIsiddha, buddha, mukta, parinivRtta ane samagra duHkhono aMta karanArA hoya che. Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 loka prajJapti kALa loka : bharata kSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa 4. tIse NaM samAe dohiM sAgarovamakoDAkoDIhiM kAle vIikaMte aNaMtehiM vaNNapajjavehiM -jAvaanaMtaguNa parihANie parihAyamANeparihAyamANe ettha NaM 'dUsamasusamA' NAmaM samAkAle paDivajjisu samaNAuso ! pa. tIse NaM bhaMte ! samAe bharahassa vAsassa kerisae AyArabhAvapaDoyAre paNNatte ? 3. goyamA! vadhusamaramaLikhte bhUmimAopAtte, se jahANAmae AliMgapukkharei vA - jAvamaNIhiM usobhae, taM jahA - kittimehiM ceva, akittimehiM ceva / pa. tIse NaM bhaMte! samAe bharahe maNuANaM kerisae AyArabhAva paDoyAre paNNatte ? 3. goyamA ! tesi manuJAAM viSe saMSayaLe, chavi saMThANe, bahUi dhaNUI uDDhaM uccatteNaM, jahaNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM puvvakoDI AuaM pArleti, pAlittA, appegaiA NirayagAmI appegaiA tiriyagAmI, appegaiA maNuyagAmI, appegaiA devagAmI, apeza siiti, vuAMti, mujyaMti, pariNivvAyaMti, savvadukkhANamaMtaM kareMti / tIse NaM samAe tao vaMsA samuppajjitthA, taM nahA-?. garadaMtavaMse, 2. paTTivaMse, dasAravaMse, tIse NaM samAe tevIsaM titthayarA, ikkArasa cakkavaTTI, Nava baladevA, Nava vAsudevA samuppajjitthA / tI samAe ekkAe sAgarovamakoDAkoDIe bAyAlIsAe vAsasahassehiM UNiAe kAle vIite anaMtehiM vaNNapajjavehiM -jAvaanaMtaguNa parihANIe parihAyamANeparihAyamANe ettha NaM dUsamANAmaM samA kAle paDivajjissai samaNAuso ! pa. tIse NaM bhaMte ! samAe bharahassa vAsassa kerisae AyArabhAvapaDoyAre bhavissai ? u. goyamA ! bahusamaramaNijje bhUmibhAge bhavissai, se jahANAmae AliMgapukkharei vA, muiMgapukkharei vA jAva - NANAmaNipaMcavaNNehiM kittimehiM ceva, akittimehiM ceva / For Private sUtra 1321 4. he AyuSyamAn zramaNa ! be koTAkoTi sAgaropamanA pramANavALo suSamA-duSamA nAmano trIjA Aro pUro thayA pachI anaMta varNa paryAya -yAvat- anaMta guNa parihANInA kramathI ochA thatA-thatA avasarpiNI kALano duSamAsuSamA' nAmano cotho Aro prAraMbha thAya che. pra. bhagavan ! A samaye bharatakSetrano AkAra bhAva svarUpa kevo kahevAmAM AvyuM che ? u. gautama ! e samaye bharatakSetrano bhUmibhAga khUba samatala ane 2maNIya hoya che. mRdaMganAuparanA bhAga jevA samatala hoya che -yAva- kRtrima tathA akRtrima maNio vaDe suzobhita hoya che. pra. bhagavan ! A samaye bharatakSetranA manuSyono AkAra bhAva svarUpa kevo kahevAmAM AvyuM che ? u. gautama ! A manuSyonA cha prakAranA zarIra hoya che. cha prakAranA AkAra hoya che, emanI UMcAI aneka dhanuSya pramANa hoya che. teo jaghanya antarmuhUrta tathA utkRSTa pUrvakoTinuM AyuSya bhogavIne emAMthI koI naraka gatimAM,koI tiryaMca gatimAM, koI manuSya gatimAM tathA koI devagatimAM jAya che ane koI siddha, buddha, mukta temaja mokSa pAme che tathA samasta duHkhono aMta ANe che. e vakhate traNa vaMza 1. arhat vaMza, 2. cakravartI vaMza tathA 3. dazAra vaMza utpanna (sthApita) thAya che. tathA e kALamAM trevIsa tIrthaMkara, agiyAra cakravartI, nava baLadeva ane nava vAsudeva utpanna thAya che. 5. he AyuSyamAn zramaNa ! beMtAlIsa hajAra varSa ochA eka koDAkoDI sAgaropamanA pramANavALo duSama suSamA nAmano cotho Aro pUro thayA pachI anaMta varNa paryAyo -yAvat- anaMtaguNa parihANInA kramathI jhAsa thatA-thatA avasarpiNI kALano 'duSamA' nAmano pAMcamo Aro prAraMbha thaze. pra. bhagavan ! A kALamAM bharatakSetrano AkAra svarUpa kevo kahevAmAM AvyA che ? u. gautama ! A samaye bharatakSetrano bhUmibhAga khUba samatala ane ramaNIya che. te mRdaMganA u52nA bhAga jevo samatala -yAvat- vividha prakAranA pAMca varNo tathA kRtrima ane akRtrima maNio dvArA suzobhita hoya che. Personal Use Only Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1321 kALa loka : bharata kSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa gaNitAnuyoga bhA.-2 353 g. Saa pa. tIseNaM bhaMte! samAe bharahassa vAsassa maNuANaM pra. bhagavan! e kALamAM bharatakSetramAM manuSyonA kerisae AyArabhAvapaDoyAre paNNatte ? AkAra svarUpa kvA hovAnuM kahevAmAM AvyuM che ? goyamA ! tesiM maNuyANaM chavihe saMghayaNe, gautama ! A samayenA manuSyonA cha prakAranA chavihe saMThANe, bahuio rayaNIo uddhaM zarIra ane cha prakAranA AkAranA hoya che. enI UMcAI aneka hAtha (sAta hAthanI) hoya uccatteNaMjahaNNeNaMaMtomuhattaM, ukkoseNaMsAiregaM che. teo jaghanya antarmuhUrta tathA utkRSTa vAsasayaM AuyaM pAleMti pAlettA appegaiyA kaMIka vadhu so varSanuM AyuSya bhogave che ane NirayagAmI-jAva-savvadukkhANamaMtaM kreNti| bhogavIne emAMthI koInarakagatimAM jAya che -vAva- koI badhA du:khono aMta ANe che. tIse NaM samAe pacchime tibhAge gaNadhamme, A kALanA aMtima trIjA bhAgamAM gaNadharma, pAsaMDadhamme, rAyadhamme, jAyatee dhammacaraNe pAkhaMDadharma, rAjadharma, agni dharmatathA dharmAcaraNa vicchanna thaI jaze. vocchijjissi| 6. he AyuSyanuM zramaNa ! ekavIsa hajAra varSa tIse NaM samAe ekkavIsAe vAsasahassehiM pramANavALA duSamA nAmano pAMcamo Aro kAle viikvate aNaMtehiM vaNNapajjavehiM -jAva pUrNa thayA pachI anaMta varNaparyAyo -yAvatuannNtgunn parihANIeparihAyamANe-parihAyamANe anaMtaguNa parIhAnInAkramathI hAsathatA-thatA ettha NaM 'dUsamadUsamA' NAmaM samA kAle avasarpiNI kALanA 'duSamA-duSamA' nAmanA paDivajjissai samaNAuso! chaThThA ArAno prAraMbha thAya che. tIseNaM bhaMte! samAe uttamakaTThapattAe bharahassa pra.. bhagavan! jyAre te Aro utkRSTanI parAkASTA vAsassa ke risae AyArabhAvapaDoyAre para pahoMcaze tyAre bharatakSetrano AkArasvarUpa bhavissai? kevo haze? 3. yama! | viksa himpu, mamUhu, u. gautama!AsamaduHkhArtatAvazalokomAM hAhAkAra kolAhalabhUe, samANubhAveNa ya kharapharU macI jaze, gAya vagere pazuomAMdu:khodvignatAthI citkAra phelAI jaze. kolAhala macI jaze. sadhUlimailA, dubbisahA vAulA, bhayaMkarA ya tyAre atyaMta kaThora, dhULathI malina duHsaha vAyA saMvaTTagA ya vAiMti / vyAkula AkulatApUrNa bhayaMkara vAyu phukAze, saMvartaka tRNakASTa vagerene uDAvIne kyAMnA kyAM pahoMcADI devAvALuM vAyu vizeSa phukAze. iha abhikkhaNaM-abhikkhaNaM dhumAhiMtiadisA e kALamAM dizAo pratikSaNa dhUmADo pheMkatI raheze, samaMtA raussalA reNukalusatamapaDalaNirAloA te sarvathA dhULathI bharelI haze. dhULathI melI thayelI haze ane ghora aMdhakAranA kAraNe prakAza zUnya thaI samayalukkhayAe NaM ahiaM caMdA sIaM jaze. kALanI rUkSatAnA kAraNacaMdravadhu ahita apathya mocchihiMti, ahiaMsUriA tavissaMti / zItala hima choDaze, sUrya asahyarUpa tapaze. aduttaraM ca NaM goyamA! abhikkhaNaM arasamehA, gautama!A kAraNe arasamegha-manojJa rasavarjita virasamehA, khAramehA, khattamehA, aggimehA, jalayukta megha, virasamegha-viparIta rasamaya jalayukta megha, kSAramegha-khAravA jalayukta madha, vijjumehA, visamehA, ajavaNijjodagA, khAtramegha-karISa sadRza rasamaya jalayukta megha vAhirogavedaNo dAraNapariNAmasalilA, (amlakekhATAMjalayukta megha), agnimegha-agni amaNuNNapANiagA caMDAnilapahayatikkha sadRza dajhADato jalayukta medha, vidyutameghadhaaraannivaaypurN vAsaM vAsihiMti / vijaLI pADanAro megha, viSamegha-viSamaya jalavarSa,megha, ayApanI yodaka-aprojanIya megha, vyAdhi-kaSTa(koDha)vagere ane tAtkAlika prANa lenArI bImArI utpAdaka jalayukta megha, apriyamegha-tophAna janitatIvrapracura jaladhArA choDanAro megha niraMtara varSA karaze. Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 loka prajJapti kALa loka : bharata kSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa sUtra 1321 teNaM bharahe vAse gAmAgara-Nagara-kheDakabbaDamaDaMba-doNamuha-paTTaNAsamagayaM jaNavayaM, cauppayagavelae,khahayarepakkhisaMdhegAmAraNNappayAraNirae tase apANe, bahuppayAre rUkkhaguccha-gumma-laya-valli-pavAlaM kuramAdIe taNavaNassaikAe osahIo a viddhaMsehiMti, pavayagiriDoMgarUtthalabhaTTimAdIe aveaDDhagirivajje virAvehiMti, salila-bila-visamagattaNiNNuNNayANi a gaMgAsiMdhuvajjAiM smiikrehiti| jenAthI bharatakSetranA gAma, Akara (khANa), kheTa (gAmaDuM) kabUTa(nagara)maDaba, droNa mukha, paTTana Azrama nivAsI manuSyo, gAya vagere copagA prANIo, khecara(AkAzagAmI) pakSIo, gAma ane vanamAM rahenArA lIndriyAdi traso ane prANIo tathA aneka prakAranA vRkSo, navamAlikA vageregulmo, azokalatA vagerelatAo, vAlukya Adi guccho, belAo, pAMdaDAo, aMkura ItyAdi bAdara vanaspatikAyika auSadhiono te nAzakarI nAMkhaze. vaitAya vagere zAzvata parvato sivAyanA anya parvato, vaibhAra vagere krIDA-parvato, citrakUTa vagere DuMgaro, paththarAla TIbAo, dhULavarjita bhUmi paThArone khedAna medAna karI nAkhaze. gaMgA ane siMdhu mahAnadI sivAya bAkInAjala, sroto, jharaNA, viSamagartakhADATekarAvALA gaDuDho (khADa)nimna, unnata nIcA UMcA jala sthAnone samAna karI deze arthAtu enuM nAma nizAna maTAvI deze. bhagavan! e kALamAM bharatakSetranI bhUminA AkArabhAva svarUpa kevA haze ? gautama ! e samaye bhUmi aMgArA jevI, agni kaNo jevI, garama rAkha jevI, tapelA kavelu (naLiyA) jevI, sarvatra eka sarakhI tapelI jvALA jevI haze. emAM dhULa, raja, retI, kAdavakIcaDa, pAtaLo kIcaDa ke jemAM paga kheMcI jAya evo pracUra kIcaDa khUba pramANamAM thaze. (pRthvI para cAlanArA pharanArA prANIone enA para cAlavAnuM khUba kaThina thaze.) bhagavan! e kALamAM bharatakSetranA manuSyono AkAra svarUpa kevuM haze ? u. gautama! e samaye manuSyonA rUpa, varNa, gaMdha rasa, sparza, aniSTa, akAtta, apriya, azubha, amanojJa tathA amanohara thaze. emano svara hIna, dIna, aniSTa, ekAnta, apriya, amanogamya ane amanojJa thaze.enuM vacana anAdeya azobhita thaze. teo nirlajja thaze. kUTa, kapaTa, kalaha, baMdha ane vaira bhAvamAM nirata (rahenArA)thaze, maryAdAne oLaMgavAne tatpara raheze, akArya karavAmAM sadA tatpara raheze. pa. tIse NaM bhaMte ! samAe bharahassa vAsassa bhUmIe kerisae AyArabhAvapaDoyAre bhavissai ? u. goyamA ! bhUmI bhavissai iMgAlabhUA, mummurabhUA, chAriabhUA, tattakavelluabhUA, tattasamajoibhUA, dhUlibahulA, reNubahulA, paMkabahulA, paNayabahulA, calaNibahulA, bahUNaM dharaNigoarANaM sattANaM dunnikkamA yA vi bhvissi| u pa. tIse NaM bhaMte ! samAe bharahe vAse maNuANaM kerisae AyArabhAvapaDoyAre bhavissai ? u. goyamA! maNuA bhavissaMti durUvA, duvvaNNA, dugaMdhA, durasA, duphAsA aNiTThA akaMtA, appiA, asubhA, amaNunnA, amnnaamaa| hINassarA, dINassarA, aNiTThassarA, akaMtassarA, appiassarA, amaNAmassarA, amaNuNNassarA / aNAdejjavayaNapaccAyAtA, NillajjA, kUDa-kavaDa-kalaha-baMdha-vera-nirayA majjAyAtikkamappahANA, akajjaNicvujjuyA, Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1321 kALa loka : bharata kSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa gaNitAnuyoga bhA.-2 355 ta parivirala dare jarjarita gurUNiogaviNayarahiA ya vikalarUvA, parUDhaNaha kesa-maMsu-romA kAlA,kharapharUsasamAvaNNA, phuTTasirA, kavilapaliakesA, bahuNhArUNisaMpiNaddhaduIsaNijjarUvA, saMkuDiavalItaraMga pariveDhiaMgamaMgA, jarApariNayavvatheragaNarA, paviralaparisaDiadaMtaseDhI, ubbhaDaghaDamuhA, visamaNayaNa, vaMkaNAsA, vaMkavalIvigayabhesaNumuhA, dui vikiTibhasibbhaphuDia, pharUsacchavI, cittalaMgamaMgA, kacchU khasarAbhibhUA, kharatikkhaNakkhakaMDUiavikayataNU, TolagativisamasaMdhibaMdhaNA, ukkaDUaTThi-avibhattadubbala-kusaMghayaNakuppamANakusaMThiA, kuruvA kuTThANA-saNakusejjakubhoiNo, asuiNo aNegavAhipIli-aMgamaMgAkhalaMtavibbhalagaI NirUcchAhA, sattaparivajjiyAvigayaceTThA naTThateA, abhikkhaNaMsIuNhakharapharUsavAya vijjhddi-amlinnpNsurgohimaM, vahuvameda-mAna-mAyA-mA, bahumohA, asubhdukkhbhaagii,osnnnnNdhmmsnnnnsmmttpribbhtttthaa| gurUjanonI AjJAnuM pAlana ( na karanAra) ane vinaya rahita thaze. emanuM rUpa vikarALa thaze. vadhelA nakha, vALa tathA dADhI-mUMchavALA kALA kaThora sparzavALA, uMDI rekhAo ke sala vaTonA kAraNe phATelA mastakavALA, dhUmADAnA raMgavALA tathA sapheda vALavALA, ghaNI vadhAre nADIo vaDe baMdhAyelA hovAthI dudarzanIya rUpavALA, dehamAM TheraThera paDelI karacalIonA taraMgothI parivyApta aMgavALA, jarAjarjarita garaDAnI sadazahita pravirala dUra-dUre prarUDha ane parizaTita paripatitadAMtanI zreNIvALA, ghaDAnA vikta mukha jevA muLavALA, asamAna nTavALA, vakravAMkAnAkavALA, karacalIothIvikta, bIbhatsabhISaNa mukhavALA, darAjI khajavALa karoLiyA vagerethI vikRta kaThora cAmaDIvALA, citra-vicitra avayava dehavALA, temaja orI nAmanA carmarogathI pIDita, kaThora tA. nakho vaDe khaMjavALAnA kAraNe vikRta ghAujharaDA thayelA evA dehavALA, UMTa vagerenI cAlanI samAna azubha cAlavALA, viSama saMdhi baMdhanavALA, avyavasthita hADakAvALA pauSTika bhojanarahita, zaktihIna, kutsita saMhananavALA, kutsita parimANa, kutsita saMsthAna (AkAra) temaja kutsita rUpayukta, kutsita Azraya, kutsita Asana, kutsita zaiyA tathA kutsita bhojanasevI, azuci apavitra athavA azruti zruta-zAstrajJAna varjita, aneka vyAdhiothI pIDita, smalita vihuvala gativALA, lathaDatI cAle cAlanAra, utsAharahita, satvahInaniceSTa, tejavihIna, niraMtara zItala uSNa tIkSaNa kaThora vAyuthI vyApta zarIravALA, malina dhULathI kharaDAyela dehavALA, bahu krodhI ahaMkArI mAyAvI lobhI tathA mohamaya azubha kAryonA parimANa svarUpa atyAdhika duHkhI thAya, dharmasaMjJA dhArmika zraddhA tathA sastakRtvathI paribhraSTa thaze. utkRSTa enA zarIranI UMcAI eka hAthanI haze. enuM adhikatama AyuSya strIonuM soLa varSa tathA purUSonuM vIsa varSa haze. potAnA ghaNA badhA putra pautramaya parivAramAM eno khuba prema moha thaze. teo gaMgAmahAnadIanesiMdhumahAnadInA taTatathA vaitADhaya parvatanajIka AvelA bilomAM (vivara-guphA) raheze. te bilavAthI manuSya saMkhyAmAM bottera haze, je bhaviSyamAM mAnava jAtinA vistAra mATe bIjarUpa thaze. ukkoseNaM rayaNippamANamettA, solasavIsaivAsaparamAuso, vahuputtaNatupariyAlapaNayabahulA, gaMgAsiMdhuo mahANaIo veaDDaM ca pabvaye nIsAe bAvattari NigoabIaM bIamettA vilavAsiNo maNuA bhvissNti| 2. ma. sa. 7, mu. 6, mu. 22-re re Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa6 loka prajJapti kALa loka : bharata kSetramAM avasarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa sUtra 1321 pa. teNaM bhaMte maNuA kimAhArissaMti ? u. goyamA! teNaM kAleNaM teNaMsamaeNaM gaMgAsiMdhuo mahANaIorahapahamittavittharAoakkhasoappamANamettaM jalaM vojjhihiMti / sevi aNaM jale bahumacchakacchabhAiNNe No ceva NaM Aubahule bhvissi| tae NaM te maNuA sUrUggamaNumuhuttaMsi a sUratthamaNUmuhuttaM si a vile hiMto NiddhAissaMti, vile hiMto NiddhAittA macchakacchabhe thalAI gAhehiMti, macchakacchabhe thalAiMgAhettA sIAtavatattehiM macchakacchabhehiM ikkavIsaM vAsasahassAI vittiM kappemANA vihrissNtie| pa. teNaMbhaMte! maNuA NissIlA NibvayA,NigguNA, NimmerA, NippaccakkhANaposahovavAsA, osaNNaM maMsAhArA, macchAhArA, khuDDAhArA, kuNimAhArA kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gacchihiMti, kahiM uvavajjihiMti ? pra. bhagavan! te manuSya zuM AhAra karaze ? u. gautama ! e kALa ane te samayamAM gaMgA ane siMdhu mahAnadI e be nadIo raheze. jemano ratha cAlavA mATe apekSita patha jeTalo mAtra eno vistAra thaze. emanA rathanA cakranA chedanI UMDAI jeTaluM UMDu jaLa raheze. emAM aneka matsya (mAchalI) tathA kAcabA raheze. e jalamAM sajAtIya askAyanA jIvanahI hoya. te manuSya sUryodayanA samaye tathA sUryAstanA samaye potAnA bilamAMthI jhaDapI doDIne nIkaLaze. bilamAMthI nIkaLIne mAchalIo ane kAcabAone pakaDaze ane ene kinArA para laI jaze. kinArA para lAvIne rAtre ThaMDI dvArA ane divasamAM Atapa dvArA ene pakavaze. sukavaze. A prakAre te atisarasa khAdyane pacAvavAne asamartha potAnA jaTharAgnine anurUpa ene AhAra yogya banAvI leze. e AhAra vRtti dvArA teo ekavIsa hajAra varSa paryanta potAno nirvAha karaze. pra. bhagavad ! te manuSyo jeo niHzILa zILarahita, AcArarahita, nivRti-mahAvrata, aNuvrata rahita, nirguNa-uttaraguNarahita, nirmaryAda-kula vagerenI maryAdAthI rahita, pratyAkhyAna tyAga, pauSadha aneupavAsathI rahita haze. teo prAya : mAMsabhojI matsabhojI, ahIM-tahIM ucchiSTamudatucchadhAnyAdikabhAjI, kuNipa(zaba)bhojI, vasA(mada)ke carabI vagere durgandhita padArthabhojI thaze. temanuSya AyuSya samApta thatA marIne kyAM jaze, kyAM utpanna thaze. gautama ! teo prAya: narakagati ane tiryaMca gatimAM utpanna thaze. bhagavan!tatkAlavartI siMha, vAgha, varU, rIMcha, tarakSa, citA, geMDA zarabha-aSTApada, ziyALa, bilADA, kUtarA, jaMgalI kUtarA ke suara, sasalA, cItala tathA cillaka prAya:mAMsAhArI masyAhArI, kSudrAhArI tathA kuNimAhArI (zaLAhArI) thaze. teo AyuSya samApta thavAthI marIne kyAM jaze, kyAM utpanna thaze ? gautama ! teo prAya: narakagati ane tiryaMca gatimAM utpanna thaze. u. goyamA ! osaNNaM NaragatirikkhajoNiesu uvavajjihiMti / pa. tIseNaMbhaMte!samAesIhA, vagghA, vigAdIviA, acchA, tarassA, parasparA,sarabha, siyAla birAla sunA, trisu, sasa vittA, cillalagA, osaNNaM maMsAhArA, macchAhArA, khoddAhArA, kuNimAhArA kAlamAsekAlaM kiccA kahiM gacchihiMti, kahiM, uvavajjihiMti ? u. goyamA ! osaNNaM NaragatirikkhajoNiesa uvvjjihiNti| ma. sa. 7, 3, 6, mu. 34 1. Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1322 kALa loka : bharata kSetramAM utsarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa gaNitAnuyoga bhA.-2 357 v. te aMte ! DhaMkA, , vastra, mArA, pra. bhagavan! Dheka (kAgaDAnI vizeSa prakAra) kaMka sihI osaNNaM maMsAhArA, macchAhArA, kaThaphoDA (lakkaDa phoDA) pIlaka, madraguka-jala khoddAhArA, kuNimAhArA kAlamAse kAlaM kAkazikhImayuraje prAya:mAMsAhArI, masyAhArI, kSudrAhArI tathA kuNimAhArI (zaLAhArI)thaze, kiccA kahiMgacchihiMti.kahiM uvavajjihiMti? teo AyuSya pUrNa thatA marIne kyAM jaze, kyAM utpanna thaze ? u. goyamA ! osaNNaM NaragatirikkhajoNiesu u. gautama ! teo prAya: narakagati ane tiryaMca gacchihiMti uvvjjihiNti'| gatimAM jaze. - baMdhU. va. 2, mu. 44-46 marAvarabiLa hari chArAne mAthAmavipakoyA bharatakSetramAM utsarpiNI kALanA cha ArAonA AkAra bhAva parUvaNaM svarUpanuM prarUpaNa 2 rU 22. 2. tIje samApa phuvasAvasisardiAne 1322. 1. he AyuSyamAn zramaNa ! A avasarpiNI vIikaMte AgamissAi ussappiNIe kALanA cha ArAonA ekavIsa hajAra varSa sAvaNabahulapaDivae bAlavakaraNaM si pUrNa thavA para zrAvaNamAsa kRSNapakSanI abhIiNakkhatte coddasapaDhamasamaye aNaMtehiM ekamanA divase bAlava nAmanA karaNamAM vaNNapajjavehiM -jAva- aNaMtaguNa paraviDhIe caMdramAMnI sAthe abhijita nakSatrano yoga thavA pariva DhemANe-parivaDDhemANe ettha NaM paracaudasanA kALanA prathama samayamAM AgAmI utsarpiNI kALano duSama-duSamA' nAmano 'dUsamadUsamA' NAmaMsamA kAlepaDivajjissai. prathama ArAono prAraMbha thaze emAM ananta samaNAuso! varNa paryAya -pAvatu-ananta guNa parivRddhinA kramathI parivardrita thatA jaze. pa. tIse NaM bhaMte ! samAe bharahassa vAsassa pra. bhagavan e kALamAM bharatakSetranuM AkAra kerisae AyArabhAvapaDoyAre bhavissai? bhAvasvarUpa kevuM thaze ? u. goyamA! kAle bhavissai, hAhAbhUe,bhabhAbhUe u. gautama ! te samayanI sthiti avasarpiNI evaM so ceva dUsamadUsamAveDhao nneabbo| kALanA duSamaduSamA nAmanA chaThTha ArenI samAna hAhAkAramaya cItkAramaya thaze. tIse NaM samAe ekkavIsAe vAsasahassehiM AyuSmana zramaNa ! A kALanA utsarpiNInA kAle viikkate aNaMtehiM vaNNapajjavehiM-jAva prathama ArA du:5maduSamAnA ekavIsa hajAra aNaMtaguNaparivuDDhIe parivaDDhemANe-pariva varSa vyatIta thaI gayA bAda enA duSamA" DDhemANe ettha NaM 'dUsamA' NAmaM samA kAle nAmanA bIjA ArAno prAraMbha thaze. emAM paDivajjissai, samaNAuso ! ananta varNa-paryAya-yAvatu- anantaguNa, parivRddhinA kramathI parivartita thatA jaze. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pukkhalasaMvaTTae NAmaM te kALa ane te samaye (utsarpiNI kALanA mahAmehe pAubbhavissai bharahappamANamitte duHSamAM nAmanA bIjA ArAnA prAraMbhamAM) AyAmeNaM tadaNurUvaM ca NaM vikkhaMbhabAhalleNaM / bharatakSetra pramANa AyAma vikRmbha tae NaM se pukkhalasaMvaTTae mahAmehakhippAmeva bAhalyavALA puSkara saMvartaka nAmanA mahAmegha pataNa taNAissai, khippAmeva pataNataNAittA prAdurbhata thaze. te puSkara saMvartaka mahAmegha zIdhra khippAmeva pavijjuAissai khippAmeva garjanA karaze. garjanA karIne jaldIthI vidyuta yukta banaze, emAM vIjaLIo camakavA lAgaze. pavijjuAittA khippAmeva juga-musala vijaLI yukta evA te jaldIthI yuga mUsaLa. Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 loka prajJapti kALa loka : bharata kSetramAM utsarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa sUtra 1322 muTTippamANamittAhiMdhArAhiM oghameghasattarattaM vAsaMvAsissai, teNaMbharahassa vAsassa bhUmibhAgaM iMgAlabhUaMmummuramUaMchAriamUaM, tata-kavellu gabhUaMtattasamajoibhUNicAvissati tti| taMsi ca NaM pukkhalasaMvaTTagaMsi mahAmehaMsi sattarattaM NivatitaMsisamANaMsi etthaNaMkhIramehe NAmaM mahAmehe pAubbhavissai,bharahappamANamette AyAmeNaM, tadaNuruvaM ca NaM vikkhaMbhabAhalleNaM / tae NaM se khIramehe NAmaM mahAmehe khippAmeva pataNataNAissai-jAvakhippAmeva jugamusala-muTThippamANa-mittAhiM dhArAhiM oghameghaM sattarattaM vAsaM vAsissai / jeNaM bharahavAsassa bhUmIe vaNNaM gaMdhaM rasaM phAsaM ca jnnissi| tathA muSTinA mApanI koTidhArAothI sAta divasa-rAtri sudhI sarvatra eka sarakho varasaze. jenA kAraNe e bharatakSetra aMgAramaya, murmuramaya, kSAramayatapta kaTAhanImabadhIbAjuthI paritRpta thaze tathA tapelA bhUmibhAgane zItaLa karaze. e sAta divasa-rAtri sudhI pukara saMvartaka-mahAmegha varSyA pachI kSIramegha nAmano mahAmegha pragaTa thaze. te laMbAI pahoLAI tathA vistAramAM bharatakSetra jeTalo haze. te kSIramegha nAmano mahAmegha jaladIthI garjanA karaze -cAvatu- jaladIthI yuga-mUsaLa tathA muSTi mApanI dhArAothI sarvatra eka sarakho sAta divasa-rAtri sudhI varasaze. jenAthI bharatakSetranI bhUmimAM zubha varNa, zubha gaMdha, zubha rasa tathA zubha sparza utpanna thaI jaze. A kSIrameghamAM sAta divasa-rAtri varSo pachI dhRtamegha nAmano mahAmegha pragaTa thaze. te laMbAI pahoLAI ane vistAramAM bharatakSetra jeTalo haze. te dhRtamegha nAmanA vizALa vAdaLo jaldIthI garjanA karaze -vAva- varSA karaze. A prakAre te bharatakSetranI bhUmimAM snehabhAva snigdhatA utpanna karaze. taMsi ca NaM khIramehaMsi sattarattaM NivatitaMsi samANaMsi ittha NaM ghayamehe NAmaM mahAmehe pAubbhavissai / bharahappamANamette AyAmeNaM, tadaNurUvaM ca NaM vikkhaMbhabAhalleNaM, tae NaM se ghayamehe mahAmehe khippAmeva pataNataNAissai -jaav-vaasNvaasissi|jennNbhrhss vAsassa bhUmIe siNehabhAvaM jnnissi| taMsi ca NaM ghayamehaMsi sattarattaM NivatitaMsi samANaMsi ettha NaM amayamehe NAmaM mahAmehe pAubbhavissai / bharahappamANamittaM AyAmeNaM tadaNurUvaM ca NaM vikkhaMbhabAhalleNaM, tae NaM se amayamehe NAmaM mahAmehe khippAmeva pataNataNAissai -jAva- vAsaM vAsissai / gemaradevAsela-cha-guH-4tha-vastritnn-pvvg-hriy-oshiN pavAlaMkuramAIe taNavaNassaikAie jaNaissai / / taMsi ca NaM amayamehaMsi sattarattaM NivatitaMsi samANaMsi ettha NaM rasamehe NAmaM mahAmehe pAubbhavissai bharahappamANamette AyAmeNaM tadaNurUvaM ca vikkhaMbhabAhalleNaM / tae NaM se rasameheNAmamahAmehekhippAmevapataNataNAissai -jAva- vAsaM vAsissai / je NaM tesiM bahUNaM hava-gucha--straya-varjAi-tana-pavanahrit-oshiN-pvaalNkurmaadiinnN 1. titta, te vRtameghamAM sAta divasa rAtri sudhI varSA pachI amRtamegha nAmano mahAmegha pragaTa thaze. te laMbAI, pahoLAI ane vistAramAM bharatakSetra jeTalo haze. te amRtamegha nAmanA vizALa vAdaLa zIgha garjanA karaze -yAvatuvarSA karaze. A prakAre te bharatakSetramAM vRkSa, gucchA, junDa, latA, vela, tRNa, ghAsa, parvaga-seraDI vagere harita-hariyAlI ghAsa vagere, auSadhI- jaDIbuTTI, pAMdaDA ane kUpaLo vagere tRNa vanaspatiyone utpanna karaze. A amRtameghamAM sAta divasa-rAtri sudhI varSA pachI rasamegha nAmano mahAmegha pragaTa thaze. te laMbAI-pahoLAI ane vistAramAM bharatakSetra jeTalo haze. te rasamegha nAmanA vizALa vAdaLa zIgha garjanA karaze -yAvata- varSA karaze. jenAthI te bharatakSetramAM vRkSa, guccha, jhunDa, latA, vela, tRNa (ghAsa), parvaga, hariyAlI, auSadha, pAMdaDA ane kUpaLo vagere 1. tIkho, Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 | sUtra 1322 kALa loka : bharata kSetramAM utsarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa gaNitAnuyoga bhA.-2 359 2. , rU. vasAya, 4. aMvitra, 6. madure 2. kaDavo, 3. tUro, 4. khATo, ane 5. madhura paMcavihe rasavisese jaNaissai / e pAMca prakAranA rasone utpanna karaze. tae NaM bharahe vAse bhavissai parUDharUkkha tyAre bharatakSetramAM vRkSa, guccha, jhuMDa, latA, [ 7-TSNa-ca-at-tA-putra - vela, tRNa, parvaga, hariyAlI, auSadhi, pAMdaDA haria-osahie uvaciyataya pattapavAlaMkura tathA kupaLa Adi Ugaze. enI tvacA, chAla, patra, prabaLa, pallava, aMkura, puSpa, phala e badhA puSpha-phalasamuie suhovabhoge yAvi bhvissi| paripuSTathaze ane sukhapUrvaka khAvAlAyaka banaze. tae NaM se maNuA bharahe vAse parUDharUkkha tyAre teo bilavAsI manuSya juve che keTccha-kma-svaya-va~i-tapa-vraya bharatakSetramAM vRkSa, guccha, jhuMDa, latA, vela, harika-sadi-vatiya-utta-vAtra tRNa, parvaga, hariyAlI auSadhie badhA utpanna thaI gayA che. temajachAla, patra, prabaLa, pallava, pallavaMkura-puSpha-phala-samuiaMsuhovabhogaMjAyaM aMkura, puSpa tathA phala paripuSTatemaja sukhopajaayN cAvi pAsahiMti pAsittA bilehiMto bhogya thaI gayA che. evuM joIne teo NiddhAissaMti, NiddhAittA haTThatuTThA aNNamaNNaM bilomAMthI bahAra nIkaLaze ane nikaLIne saddAvissaMti, saddAvittA evaM vadissaMti harSita temaja prasanna thatA evA eka bIjAne pokAraze-bolAvaze temaja pukArIne kaheze - jAe NaM devANuppiA! bharahe vAse parUDharUkkha devAnupriyo ! bharatakSetramAM vRkSa, guccha, Tcha-TSNa-45-afstra-tana-ga jhuMDa, latA, vela, tRNa, parvaga, hariyAlI, auSadhi dariya - sadig -safjaya - 2 - e badhA utpanna thaI gayA che tathA chAla, patta-pavAla-pallavaMkura-puSpha-phala-samuie patra, prabaLa, pallava, aMkura, puSpa tathA phala. e badhA paripuSTa temaja sukhopabhogya thaI suhovabhoge taM je NaM devANuppiA! amhe kei gayA che. eTale he devAnuM priyo ! AjathI je ajjappabhii asubhaM kuNimaM AhAraM koI azubha mAMsAdimUlaka AhAra karaze eno AhArissai se NaM aNegAhiM chAyAhiM paDachAyo levA paNa (varjanIya) ayogya vajjaNijjetti kaTu saMThiiM ThavessaMti, ThavettA banaze," A pramANe vicAra karIne maryAdAnI bharahe vAse suhaMsuheNaM abhiramamANA vyavasthA karaze ane vyavasthA karIne bharatakSetramAM abhiramamANA viharissaMti / sukhazAMtino anubhava karatA evA raheze. tIse NaM bhaMte ! samAe bharahassa vAsassa pra. bhagavan! A samaye (utsarpiNI kALanA kerisae AyArabhAvapaDoyAre bhavissai ? duSamA nAmanA bIjA ArAmAM) bharatakSetranA AkAra bhAva svarUpa kevA haze ? ___ goyamA! bahusamaramaNijje bhUmibhAge bhavissai u. gautama ! muraja tathA mRdaMganA uparanA bhAga se jahANAmae AliMgapukkharei vA, jevo bhUmibhAga khUba samatala tathA ramaNIya muiMgapukkharei vA-jAva-NANAmaNipaMcavaNNehiM thaze -yAvata- aneka prakAranA kRtrima temaja kittimehiM ceva, akittimehiM ceva / akRtrima pAMca varNa (raMga) nA maNIo vaDe suzobhita thaze. pa. tIse NaM bhaMte ! samAe maNuANaM kerisae bhagavan! e samaye bharatakSetranA manuSyanA AyArabhAvapaDoyAre bhavissai? AkAra bhAva svarUpa kevA haze ? u. goyamA ! samAe maNuANaM chavihaM saMghayaNaM, gautama! emanuSyonAchaprakAranA zarIra temaja chabihesaMThANe, bahUIo rayaNIouDDhauccatteNaM cha prakAranA AkAra haze, emanI UMcAI aneka jahaNNeNaM aMtomuhuttaMukkoseNaMsAiregaMvAsasayaM prakAranA hAthonI haze, enuM jaghanya antarmuhUrta tathA utkRSTa so varSathI kaMIka adhika varSanuM Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 loka prazapti kALa loka : bharata kSetramAM utsarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa AuaM pAlehiMti, pAlettA appegaiA NirayagAmI, appegaiA tiriyagAmI, appegaiA maNuyagAmI, appegaiA devagAmI Na sijjhati / 3. tIse NaM samAe ekkavIsAe vAsasahassehiM kAle vIikaMte anaMtehiM vaNNapajjavehiM -jAvaanaMtaguNa parivuDDie parivaDDhemANeparivaDDhemANe ettha NaM 'dussamasusamA' NAmaM samA kAle paDivajjissai samaNAuso ! pa. tIse NaM bhaMte! samAe bharahassa vAsassa kerisae AyArabhAvapaDoyAre bhavissai ? u. goyamA ! bahusamaramaNijje bhUmibhAge bhavissai, se jahANAmae AliMgapukkharei vA, muiMgapukkhare vA jAva NANAmaNipaMcavaNNehiM kittimehiM ceva, akittimehiM ceva / pa. tesi NaM bhaMte! maNuANaM kerisae AyArabhAva paDoyAre bhavissai ? u. goyamA ! tesi NaM maNuANaM chavvihe saMghayaNe, chavi saMThANe bahUi dhaNUI uDDhaM uccatteNaM jahaNNeNaM aMtomuhuttaM, ukkoseNaM puvvakoDIAuaM pAlihiMti, pAlettA, appegaiA NirayagAmI, appegaiA tiriyagAmI appegaiA maNuyagAmI, appegaiA devagAmI, appegaiA sijyaMti, bujjhati, mucvaMti, pariNivvAyaMti savvadukkhANamaMtaM kareMti / tIse gaM samAe tao vaMsA samuppajjissaMti, taM nahA-o. tityAravaMse, 2. paTTivaMsa, rU. dasAravaMse / tIse NaM samAe tevIsaM titthagarA, ekkArasa cakkavaTTi, Nava baladevA, Nava vAsudevA samupajjati / 4. tIse NaM samAe sAgarovamakoDAkoDIe bAyAlIsAe vAsasahassehiM UNiAe kAle vIikaMte anaMtehiM vaNNapajjavehiM -jAbaanaMtaguNaparivuDDhI parivaDDhemANe- parivaDDhemANe ettha NaM 'susamadUsamA' NAmaM samA kAle paDivajjissai samaNAuso ! For Private sUtra 1322 AyuSya haze ane AyuSya bhogavIne emAMthI koI narakagatimAM, koI tiryaMca gatimAM, koI manuSya gatimAM ane koI devagatimAM utpanna thaze. paraMtu siddha nahIM thaze. 3. he AyuSyamAn zramaNa ! e ArAnA ekavIsa hajAra varSapramANa kALa vItyA pachI utsarpiNI kALanA 'duSama-suSamA'nAmanA trIjo ArAno prAraMbha thaze. emAM ananta varNa paryAya -yAvatanaMtaguNa parivRddhinA kramathI parivardrita thatA jaze. pra. bhagavan ! e kALe bharatakSetranA AkAra bhAva svarUpa kevA haze ? u. gautama ! te muraja ke vRMdaganA uparanA bhAga jevo eno bhUmibhAga khUba samatala temaja ramaNIya haze -yAvat- aneka prakAranA kRtrima ane akRtrima paMca raMgI maNiothI suzobhita thaze. pra. bhagavan ! e manuSyonA AkArabhAva svarUpa kevA haze ? u. gautama ! e manuSyonA cha prakAranA zarIra tathAchaprakAranA AkAra haze. emanA zarIranI UMcAI aneka dhanuSya parimANa haze. emanuM AyuSya jaghanya antarmuhUrta tathA utkRSTa pUrva koTi sudhI haze. AyuSya bhogavIne emAMthI koI naraka gatimAM, koI tiryaMca gatimAM, koI manuSya gatimAM ane koI devagatimAM jaze. koI siddha, buddha, mukta temaja parinivRtta (mokSa)thaze ane samasta duHkhono aMta ka2ze. e kALamAM traNa vaMza utpanna thaze, jemake - 1. tIrthaMkara vaMza, 2. cakravartI vaMza, 3. dazAra vaMza, A kALamAM trevIsa tIrthaMkara, agiyAra cakravartI, nava baladeva tathA nava vAsudeva utpanna thaze. 4. he AyuSyamAn zramaNa ! A ArAnA beMtAlIsa hajAra ochA eka sAgaropama koDAkoDI kALa vItyA pachI utsarpiNI kALanA 'suSamaduSamA' nAmanA cothA ArAno prAraMbha thaze. emAM ananta varNa paryAya -yAvatanantaguNa parivRddhinA kramathI parivartita thatA jaze. Personal Use Only Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1322 kALa loka bharata kSetramAM utsarpiNI kALanA cha ArAonuM svarUpa gaNitAnuyoga bhA.-2 361 A kALa traNa vibhAgomAM vibhakta thaze, jemake1. prathama tribhAga, 2. madhyama tribhAga tathA 3. aMtima tribhAga. pra. bhagavan! A kALanA prathama tribhAgamAM bharatakSetranA AkAra bhAva svarUpa kevA haze? sA NaM samA tihA vibhajissai, taM jhaa2. padane umA, 2. mannine timAne, . chine rimAne pa. tIse NaM bhaMte ! samAe paDhame tibhAe bharahassa vAsassa kerisae AyArabhAvapaDoyAre bhavissai? u. goyamA ! bahusamaramaNijje bhUmibhAge bhvissi| maNuANe-jAva-osappiNIepachimetibhAge vattabvayA sA bhANiavvA kulagaravajjA usbhsaamivjjaa| aNNe paDhaMti, taM jahA-tIse NaM samAe paDhame tibhAeimepaNNarasa kulagarAsamuppajjissaMti, taM jhaa2. suma, 2. Disu, 3. sImaMvare, 4. sImaMdhare, . hemaMre, 6. maMthare, 7. vivAdo, 8. vadhumAM, 2. nasa, 20. amile, 22. caMkhe, 22. sAruM, 23. male, 24. gAmI, 26. 3 . sesa taM gheva, daMDaNIIo paDilomAo bhavA . tIse NaM samAe paDhame tibhAe rAyadhamme, gaNadhamme, pAkhaMDadhamme, aggidhamme, dhammacaraNe a vocchijjissi| tIse Ne samAe majjhimapacchimesu tibhAgesu paDhamamajisamesu battabbayA osappiNIe sA bhaanniabbaa| 5-6. 'susamA taheva 'susamasusamA' vi taheva / chabihA maNussA annusjjisti-jaavsaLa para che - baMdhU. va . 2, mu. 47-60 gautama! eno bhUmibhAga khUba samatala ane ramaNIya haze -yAvatu- avasarpiNI kALanA suSama- duSamA ArAnA aMtima tRtIyAMzamAM jevA manuSyonuM varNana karavAmAM AvyuM che. tevuM jaahIM paNa karavuM joIe. paraMtu emAM kulakara ane bhagavAna RSabhanuM varNana karavA nahIM. A saMdarbhamAM anya AcAryonuM kathana A prakAre che- e kALanA prathama tribhAgamAM paMdara kulakaro haze, jemake1. sumati, 2. pratizruti, 3. sImaMkara, 4. sImaMdhara, pa. kSemakara, 6. kSemaMdhara, 7. vimalavAhana, 8. cakSuSmAna, 9. yazasvAnuM, 10. abhicandra, 11. candrAbha, 12. prasenajita, 13. marUdeva, 14. nAbhi, 15. RSabha. bAkInuM kathana evA ja prakAranuM che. daMDanItio viparIta kramathI samajavI joIe. e kALanA prathama tribhAgamAM rAjadharma, gaNadharma pAkhaMDa dharma, agnidharma tathA dharmAcaraNa judA thaI jaze. A samayanA madhyama tathA aMtima tribhAganuM kathana avasarpiNInA prathama ane madhyama tribhAga jevuM samajavuM joIe. pa-ka. suSamA'ane suSama-suSamA' nAmanA pAMcamAM, chaThThA ArAonuM varNana paNa avasarpiNI kALanA suSama ane suSama-suSamA ArenA(varNana) jevuM jajANavuM joIe. zanizcara parvatachaprakAranA manuSyonuM varNana paNa evA prakAranuM ja che. Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 loka prajJapti kALa loka : palyopama sAgaropamanuM prayojana sUtra 1323-24 paliovama-sAgarovamANaM paoyaNaM ' palyopama sAgaropamanuM prayojana : ? rU5 rU. . UgfI je aMte! vima-sAromeDhivi 1323. pra. bhagavan! palyopama ane sAgaropamanuM zuM paoyaNaM? prayojana che ? sudaMsaNA! eehiNaM paliovama-sAgarovamehiM sudarzana ! A palyopama ane sAgaropamo vaDe neraiya-tirikkha joNiya-maNussa- devANaM nairayika, tiryaMca yonika, manuSya ane devonuM AuyAiM mavijjati / / AyuSya mApavAmAM Ave che. -- ma. sa. 12, 3. ??, gu. 27 gaNiyakAlassa parUvaNaM gaNitakALanuM prarUpaNa : 2324. pa. pAsa je aMte!muhurasta vaDasAsaddhI 1324. pra. bhagavan! pratyeka muhUrtanA keTalA ucchavAsa viyAhiyA ? kahevAmAM AvyA che? u. goyamA! asaMkhejjANaMsamayANaMsamudayasamiti u. gautama! asaMkhya samayono je samudAya che te samAgameNaM sA egA "AvaliyA" tti pavuccai / eka AvalikA kahevAmAM AvI che. saMkhejjA AvaliyA UsAo, saMkhejjA saMkheya AvalikAono eka ucchavAsa thAya AvaliyA nissaaso| che ane saMkheya AvalikAono eka nizvAsa paNa thAya che. paho gAthArtha - haTThassa aNavagallassa, nirUvakiTThassa jNtunno| niroga puSTa yuvA jantu (manuSya) no eka ane sAsa-nasAso, "" tti lundrA ucchavAsa, nizvAsa, prANa' kahevAya che. sattapANUNi se "thove', sattathovAIse "lve"|2 sAta prANano eka stoka' ane sAta stokano lavANaMsattahattarie, esa "muhutte'' viyaahie||3 eka lava' temaja sattara lava'nuM eka muhUrta kahevAmAM Ave che. tiNi sahassA sattaya sayAI tevattariMca uusaasaa| tathA traNa hajAra sAtaso toMtera zvAsocchavAsanuM gNa "muhuto" vize, satvediM maitALadi. eka muhUrta" badhA ananta jJAnIoe kahyuM cheeennN muhattapamANeNaM, tIsa muhutto "ahortto"| evA trIsa muhUrtano eka "ahorAtra", paNNarasa ahorattA "pkkho"| paMdara "ahorAtra'no eka pakSa', to pA "mA" * be pakSano eka mAsa', te nAsA "3%' be mAsanI eka Rtu', tifja 3"gayo'' ! traNa Rtuno eka ayana' 2. kathAbhAga dharmakathAnuyogamAM juo / bhAga-1 bIjo skaMdha, pA.naM. 8, su. 15. 2. sthAnAM ma. rU, su. 4, sUtra 206 mAM - thova-stotanA pachI, maNa-kSaNa che ane kSaNanA pachI lava che. sama. sa. 77, su. 4 4. p. UAsa je aMte ! mANasa kRti " TvuttA ? 3. kAyama ! pA pattA, te nA- () vahughava ya, (2) supa cA - gaMvu. su. 186 Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1325 kALa loka : aupamika kALanuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 363 to kayA "saMvachare'T be ayanano eka saMvatsara', vaMja saMvare "gu"! pAMca saMvatsarano eka yuga', vIsa jugAiM "vaassyN"| vIsa yuganA so varSa', dasa vAsasayAiM "vaasshssN"| dasa so varSonA eka hajAra varSa', sayaM vAsasahassAiM "vAsasayasahassaM"1 so hajAra varSonA eka lAkha varSa', caurAsII vAsasayasahassAiM se ege "puvaMge' corAzI lAkha varSono eka pUrvAga', caurAsII puvvaMgasayasahassAiM se ege "puve"| corAzI lAkha pUrvagano eka pUrva', - tuhi, tulA, mane, mAre, A pramANe-truTitAMga, truTita, aDaDAMga, aDaDa, Avavo, va, dUdUbaM, dUW, avavAMga, avava, hUhUga, hUhUe, 3pa8, 3putre, mane, me, utpalAMga, utpala, pahmAMga, padma, nalinaMge, naline, nalinAMga, nalina, atthaniuraMge, atthaniure, arthaniurAMga, arthaniri, atu, atu, 13, 32, ayutAMga, ayuta, prayutAMga, prayuta, na , navA, mULei , pUtriyApu, nayutAMga, nayuta, cUlikAMga, cUlikA, sIsapaheliaMge, sIsapaheliyAe, zIrSaprahelikAMga, zIrSaprahelikA. etAva tAva gaNie, etAva tAva gaNiyassa vise| ahIM sudhI gaNita che ahIM sudhI ja gaNitano teNa paraM uvmie| viSaya che. enA pachI gaNitathI nahIM paraMtu kevala upamAthI jANI zakAya evo aupanika -- ma. sa. 6, 3. 7, 70 4-5 kALa che. ovamiya kAlassa parUvaNaM aupamika kALanuM prarUpaNa : ? rU 26. p. jiM tuM vaniu? 1325. pra. aupamika kALa keTalA prakArano che? 3. vani vide , nahIM-- uM. aupamika kALa be prakArano kahevAmAM Avyo che, jemake, (1) patniovara, (2) sarovame cArja (1) palyopama, (2) sAgaropama. . vAsana saMdarTsa = lAkha varSanA pachI paNa vAsa koDI = kroDavarSa vadhAre che. atu, anupa nA pachI napho , naDA vadhu che ane enA pachI 3jo, che. A kramabheda che. sthAnAMga a. 3, u. 4, sUtra 197mAM samayathI laIne utsarpiNI sudhIno krama saMkSiptamAM jaNAvyo che. jaMbU, vakSaskAra 2, sUtra 24mAM samayathI laIne tenA ghare 3fma" paryanta jaNAvyuM che. emAM paNa thova pachI 'va' nathI 'va' che. "maMthana TV paryantano krama sthAnAMganI samAna che. A pramANe sthAnAMga' bhagavatI ane jaMbUdvIpa prajJaptimAM sAmAnya pAThAntara che. vide zraddhovamiU TUNIQ, teM nahIM- (1) triova jeva, (2) sA rovare jevA - 8aa ma. 2, 3, 4, mu. 20 temaja anu. mu. rU43 lavide movamipatta, nahIM- (1) trigovane , (2) sarovame ya, (3) 3 LI , (4) mosafuLI, (1) tripariyaTTa, (6) tatadvI, (7) 31TIta dvA, () savaMdvA A - TAmAM ma. 8, yu. 6 20 Jain Education Interational Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 loka prajJapti kALa loka : aupamika kALanuM prarUpaNa sUtra 1325 pa. se kiM taM paliovame? pra. 5lyo5manu s535 cha? u. gAhA 7. gAthArtha: satthaNa sutikheNa vi, chettuM bhettuMca jiM kira na sakkA / atyantatIrNa zastra vaDe paNa jenuM chedana-bhedana taM paramANu siddhA, vadaMti Adi pamANANaM // zakya nathI evA paramANune badhA pramANonuM Adi pramANa kevalajJAnI kahe che. (1) ussaNhasaNhiyAivA, (2) saNhasaNhiyAivA, (1)78716kSiL51, (2)28.69 / 28nit, (3) uDDhareNu i vA, (4) tasareNU i vA, (3) zava25, (4) sa25, (5) rahareNu i vA, (6) vAlagge i vA, (5) 252, () vAlA, (7) likkhA i vA, (8) jUyA i vA, (7) lakSA, (8) yU, (9) javamajhe i vA, (10) aMgule i vA / (e) yavamadhya, (10) aMgula. aNaMtANaM paramANupoggalANaM samudaya anaMta paramANu pugalono je samudAya(hoya) samitisamA-gameNaM sA egA ussnnhsnnhiyaa| chate 787129|28diraa' (upAya)cha. aTTa ussaNhasaNhiyAosAegA sahasaNhiyA, ATha ucchalakjhakSaNikA barAbara eka 'laNalaNikA thAya che. aTTha sahasaNhiyAo sA egA uDDhareNu, ATha laiSNalaNikA barAbara eka UddharaNa" thAya.cha. aTTha uDDhareNUo sA egA tasareNu, ATha UrdhvareNu barAbara eka 'trasareNu' thAyache. aTTha tasareNuo sA egA rahareNU, ATha trasareNu barAbara eka rathare thAya che. aTTha rahareNUo se ege devakurU-uttarakurUgANaM ATha rathareNu barAbara devaku uttarakurunA maNUsANaM vaalgge| manuSyono me bAlA' thAya che. evaM haribAsa-rammaga-hemavata-eraNNavatANaM A pramANe devakura uttarakura manuSyonA ATha pubavidehANa maNUsANaM aTTha bAlaggA sA egA bAlAjha barAbara harivarSa, ramyaphavarSa, likkhaa| hemavata-hairaNayavata tathA mahAvidehanA manuSyonA eka bAlAgra thAya che. aTTha likkhAo sA egA jUyA, ATha likSA jeTalI eka yUkA' hoya che. aTTha jUyAo se ege javamajhe, ATha yUkA jeTalo eka yavamadhya' hoya che. 1. paliovamassa parUvaNaM karissAmi, paramANu duvihe paNNatte, taM jahA- (1) suhume ya, (2) vAvahArie ya / aNaMtANaM suhuma paramANu puggalANaM samudaya samiti samAgameNaM vAvahArie paramANu Nipphajjai, tattha no satthaM kamai / - jaMbu. vakkha. 2, su. 25 pa. se kiM taM paliovame ? u. paliovame - gAhAo - jaM joyaNavitthiNaM, pallaM egAhiyapparUDhANaM / hojja niraMtara NicitaM, bharitaM vAlaggakoDINaM / / / vAsasae vAsasae, ekkekke avahaDaMmi jo kAlo / so kAlo bodhabbo, uvamA egassa pallassa / / / / - ThANaM a. 2, u. 4, su. 110 Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1325 kALa loka : aupamika kALanuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 365 aTTha javamajjhe se ege 'aMgule' / eeNaM aMgulapamANeNaM-- cha aMguf "To', bArasa aMgulAI 'vihatthI', cauvvIsaM aMgulANi 'rayaNI', aDayAlIsaM aMgulAI 'kucchI' / chaNNauI aMgulANi se ege daNDe ivA, ghaNUDa vA, jUe ivA, nAliyA ivA, akkhevA, mUsale ivaa| eeNaM dhaNuppamANe gaM -- do dhaNu sahassAI TIS', pAri 3yAruM no' eeNaM joyaNappamANe NaM- je palle joyaNaM AyAma-vikkhaMbheNaM,joyaNaM uDDhaM uccatteNaM, taM tiguNaM savisesaM pariraeNaM se NaM egAhiyaveyAhiya-teyAhiya, ukkosaM sattarattapparUDhANaM .. saMsaTTe sannicitte bharite vAlaggakoDINaM / teNaMvAlaggenoaggIdahejjA.novAtoharejjA, no kutthejjA, noparividdhaMsejjA, no pUtittAe hvvmaagcchejjaa| tatoNaM vAsasae vAsasae gae egamegaM bAlaggaM avahAya jAvaieNaM kAleNaM se palle khINe nIrae, nimmale, niTThie, nilleve avahaDe visuddhe bhavai / ATha yavamadhya jeTalI eka AMgaLI' hoya che A aMgulanA pramANathIcha AMgaLI jeTalo eka pAda' hoya che. bAra AMgaLI jeTalI eka veMta hoya che. covIsa AMgaLI jeTalo eka hAtha' hoya che. aDatAlIsa AMgaLI jeTalIeka kukSI" hoya che. cha-- AMgaLI jeTalo eka daMDa thAya che. A pramANe dhanuSa, dhUpa, nAlikA, akSa ane mUsala paNa cha-- AMgaLInI hoya che. A dhanuSa pramANathI -be hajAra dhanuSa jeTalo eka gAu' hoya che ane cAra gAuno eka yojana' hoya che. A yojana pramANathI - eka yojana lAMbo- pahoLo, eka yojana UMco, kaMIka vadhu traNagaNI paridhivALA palya (khADo) eka divasa, be divasa, traNa divasa utkRSTa sAta divasanA ugelA karoDo bAlAjho (ajhaaNI)thI ThAsoThAsa bharavAmAM Ave. jenAthI te bAlAgra agnithI nabaLe, pavanathI na uDe, pANIthI na bhIMjAya, na naSTa thAya ane na saDe. evA palpathI, so-so varSa vItyA pachI eka bAlAgra kADhavAmAM Ave, e nIkaLatAnIkaLatA jeTalo kALa (samaya) mAM te palya khAlI (thaI) jAya, niraja (dhULavagara) thaI jAya nirmala(sarvathA khAlI)thaI jAya, nirlepa thaI jAya, apahRta thaI jAya, vizuddha thaI jAya. eTalA kALa palyopama kahevAmAM Ave che. pra. sAgaropamanuM svarUpa kevuM che? u. gAthArtha- ukta pramANavALuM dasa karoDAkaroDa palyopama jeTaluM eka sAgaropamanuM pramANa hoya che. se taM pliovme| . piM sArovame? u. gAhA-eesiM pallANaM, koDAkoDI havejja dasa gujayA taM sAgarovamassa tu, ekkassa bhave parimANaM // 4 - sama. 26, mu. 3 vAvahArieNaM chaNNaui aMgulAI aMgulappamANeNaM dhaNU, evaM nAliyA-juge-akkhe-mUsale vi| (4) anu. su. 344, 345 (3) sama. 4, ku. 6 (phakta yojana pramANa sUcaka sUtra) (ga) ThANaM a. 8, su. 634 mAgahassa NaM joyaNassa aTTa dhaNusahassAI nidhatte pnnnntte| rU. naM-. va . 2, mu. 26 4. TAmAM ma. 2, 3, 4, mu. 22 0 Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 loka prajJapti 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1. eeNaM sAgarovamapamANeNaM osappiNIe cattAri sAgarovama koDAkoDIo kAlo 'susama - susamA' / 2. tiNNi sAgarovama koDAkoDIo kAlo 'susamA' 2 3. do sAgarovama koDAkoDIo kAlo 'susama - dUsamA' 3 4. kALa loka : aupamika kALanuM prarUpaNa 1. sUtra 1325 e sAgaropama parimANanI anusAra cAra kroDAkroDIsAgaropamajeTaluM avasarpiNI kALanA prathama 'susabha-susamA' khArAnuM pramANa che. 2. traNa karoDAkaroDIsAgaropama jeTaluM avasarpiNI kALanA dvitIya 'susamA' ArAnuM pramANa che. 3.be kroDAkroDI sAgaropama jeTaluM avasarpiNI ajanA tRtIya ''susabha-husabhA' khArAnupramArA che. egA sAgarovamakoDAkoDIo bAyAlIsAe vAsa sahassehiM UNiyA kAlo 'dusama susamA / ' 5. ekkavIsaM vAsasahassAI kAlo dUsamA / 6. ekkavIsaM vAsasahassAiM kAlo dUsama- dUsamA / 1. puNaravi ussappiNIe / 'ekkavIsaM vAsasahassAiM kAlo 'dusamadUsamA / ' 2. ekkavIsaM vAsasahassAI kAlo 'dUsamA / '' 3. egA sAgarovamakoDAkoDI bAyAlIsAe vAsasahassehiM UNiyA kAlo 'dUsama susamA' / 4. do sAgarovamakoDAkoDIo kAlo 'susama - dUsamA', 1 4. beMtAlIsa hajAra varSa ocho eka kroDAkroDI sAgaropama jeTalo avasarpiNI kALanA caturtha 'husabha-susabhA', khArAnuM prabhAza che. 5. ekavIsa hajAra varSa jeTaluM avasarpiNI kALa nA paMthama 'husama' khArAnuM pramAza che. 6. ekavIsa hajAra varSa jeTaluM avasarpiNI kALanA chaThThI 'husama husabhA' khArAnuM prabhAsa che. 1. punaH ekavIsa hajAra varSa jeTaluM utsarpiNI ajanA prathama 'husabha-husamA ' kharAnuM prabhAga che. 2. ekavIsa hajAra varSa jeTaluM utsarpiNI kALanA dvitIya 'dusama' ArAnuM pramANa che. 3. beMtAlIsa hajAra varSa ochA eka kroDAkroDI sAgaropama jeTaluM utsarpiNI kALanA tRtIya 'husama-susabhA' khArAnuM pramANa che. 4. be kroDAkroDI sAgaropama jeTaluM utsarpiNI apanA yaturtha 'susama-husabhA' khArAnuM prabhAga che. "osappiNI" tti avasarpayati hIyamAnArakatayA, avasarpayati vA'yuSka zarIrAdibhAvAn hApayatItyavasarpiNI sAgarovama koTA koTI dazakapramANaH kAlavizeSaH / jaMbuddIve dIve bharaheravaesu vAsesu tItAe ussappiNIe susamAe samAe tiNi sAgarovamakoDAkoDIo kAlo hojjA / evaM imIse osappiNIe / navaraM kAle paNNatte / AgamessAe ussappiNIe bhavissai / evaM dhAyaisaMDe puratthimaddhe, paccatthimaddhe vi, evaM pukkharavaradIvaDDhe puratthimaddhe paccatthimaddhe vi kAlo bhANiyavvo / - ThANaM a. 3, u. 1, su. 151 jaMbUddIve dIve bharaherabaesu vAsesu tItAe ussappiNIe susama dUsamAe do sAgarovamakoDAkoDIo kAlo hotthA / evamimIse osappiNIe, nabaraM kAle paNNatte / evaM AgamessAe ussappiNIe -jAva- bhavissai / egamegAe NaM osappiNIe paMcama chaTThIo samAo egavIsaM egavIsaM vAsasahassAiM kAleNaM paNNattAo, taM jahA(1) dUsamA, (2) dUsamadUsamA ya / - sama. 21, su. 13 - sama. 42, su. 9 egamegAe NaM osappiNIe paMcama chuTTIo samAo bAyAlIsaM vAsasahassAI kAleNaM paNNattAo / utsarpati = varddhate'rakApekSayA, utsarpayati vA bhAvAnAyuSkAdIn varddhayatIti utsarpiNI = avasarpiNI pramANA / (ka) egamegAe NaM ussappiNIe paDhama-biiyAo samAo egavIsaM egavIsaM vAsasahassAiM kAleNaM paNNattAo, taM jahA - ThANaM a. 2, u. 3, su. 92 (1) dUsamadUsamA, (2) dUsamA ya / (kha) egamegAe NaM ussappiNIe paDhama-biiyAo samAo bAyAlIsaM vAsasahassAI kAleNaM paNNattAo / - sama. 21, su. 2 - sama. 42, su. 10 Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1326-27 ovamayakAlassa bheyappabheyA1326. pa se kiM taM ovamie ? 1. 5. tiNi sAgarovama koDAkoDIo kAlo 'susamA', 2. 3. 6. cattAri sAgarovamakoDAkoDIo kAlo 'susama - susamA' / ' dasa sAgarovamakoDAkoDIo kAlo 'osappiNI' / dasa sAgarovamakoDAkoDIo kAlo 'ussappiNI / ' 2 vIsaM sAgarovamakoDAkoDIo kAlo osappiNI ya, ussappiNI ya / 3 bhaga. sa. 6, u. 7, su. 7-8 u. ovamie duvihe paNNatte, taM jahA- uddhAra palio massa bheyA- 1327. kALa loka : aupanika kALanAM bheda-prabheda (1) palio me ya, (2) sAgarovame ya / pa. se kiM taM paliovame ? u. paliovame tivihe paNNatte, taM jahA pa. u. (1) uddhAra paliovame ya, (2) addhA palio me ya, (3) khettapaliovame ya / * aNu. su. 368-369 -- se kiM taM uddhAra paliovame ? uddhAra paliovame dubihe paNNatte, taM jahA -- (1) suhume ya, (2) vAvahArie ya / tattha NaM je se suhume se Thappe / -- aNu. su. 370-371 gaNitAnuyoga bhA.-2367 5. traNa kroDAkroDI sAgaropama jeTaluM utsarpiNI kALanA paMcama 'susamA' ArAnuM pramANa che. cAra kroDAkroDI sAgaropama jeTaluM utsarpiNI kALanA chaThThA 'susama-susamA' ArAnuMpramANa che. dasa kroDAkroDI sAgaropama jeTaluM eka 'avasarpizI' ajanuM prabhAga che. 5. pra. u. dasa kroDAkroDI sAgaropama jeTaluM eka 'utsarpizI' ajanuM prabhAsa che. aupamika kALanA bheda-prabheda : a. 1327. u. vIsa kroDAkroDI sAgaropama jeTaluM avasarpiNI utsarpiNI kALanuM pramANa che. sauthamika Aaja DeTA prahArano che ? For Private Personal Use Only aupamika kALa be prakAranA kahevAmAM AvyA che, bhebhaDe (1) pasyopama, (2) sAgaropama pasyopama DeTalA prabhAranA che ? palyopama traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, iu (1) uddhAra pasyopama, (2) addhA patyoyama, (3) kSetra pasyopama uddhAra palyopamanA bheda : 1327. pra. u. uddhAra pasyopama DeTA prahArano che ? uddhAra palyopama be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake- (1) sUkSma uddhAra palyopama, (2) vyAvahArika uddhAra palyopama egA osappiNI - (1) egA susama - susamA, (2) egA susamA, (3) egA susama - dUsamA, (4) egA dusama susamA, (5) egA dUsamA, (6) egA dUsama - dUsamA / egA ussappiNI - ( 1 ) egA dUsama- dUsamA, (2) egA dUsamA, (3) egA dUsama - susamA, (4) egA susama - dUsamA, (5) egA susamA, (6) egA susama - susamA / (kha) do samAo paNNattAo, taM jahA- (1) osappiNI samA ceva, (2) ussappiNI samA ceva duvi kAle paNNatte, taM jahA- (1) osappiNI kAle ceva, (2) ussappiNI kAle ceva / emAM je sUkSma uddhAra palyopama che- enuM varNana ahIM sthagita karavAmAM AvyuM che. ThANaM a. 10, su. 756 (ka) ussappiNI osappiNI maMDale vIsaM sAgarovama koDAkoDIo kAlo paNNatto / (kha) jaMbu. vakkha. 2, su. 25 ThANaM. a. 1, su. 40 / - ThANaM a. 2, u. 1, su. 56 - ThANaM a. 2, u. 1, su. 64 (ga) jaMbu. vakkha. 2, su. 24 - sama. 20, su. 7 - - Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 loka prajJapti kALa loka : sodAharaNa vyAvahArika uddhAra palyopamano svarUpa sUtra 1328-29 solAra pAvara utAragovana - sodAharaNa vyAvahArika uddhAra palyopamanA svarUpanuM prarUpaNa : ? rU 28. tatya ja ne ? vAvahAriy, e nAnAmaU BsiyA 1328. emAMthI je vyAvahArika uddhAra palyopama che te A joyaNaM AyAma-vikkhaMbheNaM,joyaNaM uDDhaM uccatteNaM, prakAre che- je pramANe eka yojana lAMbo-pahoLo, taM tiguNaM savisesaM pariraeNaM / eka yojana UMco ane kaMIka vadhu traNa gaNI paridhivALo eka palpa (pAtra ke khADo) che. se NaM egAhiya-behiya-tehiya-jAva-ukkoseNaM e patyamAM eka divasa, be divasa, traNa divasa sattarattaparUDhANaM sammaTe sannicie bharie bAlagga -vAva- utkRSTa sAta rAtri(mAM) vadhelA bAlAjha choDI paripUrNa ThAsoThAsa bhare. teNaM bAlaggA no aggIDahejjA, no vAuharejjA, no te bAlAzrana agnithI baLe, na pavanathI UDe, nasaDe, kucchejjA, no palividdhaMsijjA, no pUittAe na naSTa thAya, ane na durgadha utpanna thAya. emAMthI havvamAgacchejjA / tao NaM samae-samae egamegaM eka-ekasamayamAMeka-ekabAlArAne kADhatA rahevAmAM vAlaggaM avahAya jAvatieNaM kAleNaM se palle khINe Ave(te rIte)jeTalA samayamAM te palya(khADo) khAlI nIrae nilleve, NiTThie bhavai / (I)jAya, nIraja(dhULa vagarano)thaI jAya, nirlepa (thaI) jAya. sarvathA rikta (khAlI) thaI jAya. se taM vAvahArie uddhaarpliovme| te vyAvahArika uddhAra palyopama (kahevAya) che. pANI-- gAthArtha : eesiM pallANaM, koDAkoDI havejja dasaguNiyA / evA dasa gaNA kroDAkroDI palyo(khADAo)(jeTaluM) taM vAvahAriyassa uddhArasAgarovamassa egassa bhave eka vyAvahArika uddhAra sAgaropamanuM pramANa che. parikSA , pa. eehiM vAvahAriyauddhArapaliovama pra. A vyAvahArika uddhAra palyopama ane sAgarosaagrovmehiN kiM paoyaNaM? pamanuM zuM prayojana che? u. eehiM vAvahAriya uddhArapaliovama AvyAvahArika uddhAra palyopamatathAsAgarosaagrovmhiN Nasthi kiMci paoyaNaM, kevalaMtu pamanuM prayojana nathI paNa kevaLa jANavA mATe pnnnnvnnaapnnnnvijji|| kahevAmAM AvyuM che. se ttaM vAvahArie uddhaarpliovme| A vyAvahArika uddhAra palyopamanuM svarUpa thayuM. --- . su. rU 72-3 73 sodAharaNaM suhuma uddhArapaliovamasarUva-parUvaNaM-- sUkSma uddhAra palyopamanuM udAharaNa sahita svarUpa prarUpaNa : 23 21. 5. te jiM te suhuma uddhArapustriovame? 1329. pra. sUkSma uddhAra palyopamanuM svarUpa kevuM che? u. suhame uddhArapaliovame- se jahAnAmae u. sUkSma uddhAra palyopamanuM svarUpa A pramANe pallesiyAjoyaNaM AyAma-vikkhaMbheNaM, joyaNaM che- je pramANe eka yojana lAMbo-pahoLo, uDDhe uccatteNaM, taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM / eka yojana UMco ane kaMIka adhika traNagaNI paridhivALo (eka palyo hoya. se NaM palle egAhiya-behiya-tehiya-jAva A palyamAM eka divasa, be divasa, traNa ukkoseNaM sattarattaparUDhANaM saMsaTTe sannicie divasa-cAvatu-utkRSTa sAta rAtrimAM vadhelA bharie vAlagga-koDINaM / bAlAone paripUrNa rUpathI ThAsIThAsa bharavAmAM Ave. Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1330 kALa loka : addhA palyopamanA bheda gaNitAnuyoga bhA.-2 369 tattha NaM egamege vAlagge asaMkhejjAiM khaMDAI kajjai / te NaM vAlaggA diTThI- ogAhaNAo asaMkhejjaibhAga-mettA-suhumassapaNagajIvassa sarIrogAhaNAo asaMkhejjAguNA / AvA dekhAtA bAlAstromAMthI pratyekabAlAjhanA asaMkhya nAnA-nAnA khaMDa karIne sUkSma panaka jIvanA zarIranI avagAhanAthI paNa asaMkhyagaNA nAnA (banAvavAmAM Ave). te NaM vAlaggA no aggI DahejjA, no vAu darejjA, no cheSnA, no patrividdhasengA, no pUittAe hbvmaagcchejjaa|tonnN samaesamae egamega vAlaggaM avahAya jAvaieNaM kAleNaM se palle khINe nIrae nilleve niTThie bhavai / te NaM suhume uddhaarpliovme| te bAlAzrana agnithI baLe, na pavanathI uDe, na saDe, na naSTa thAya ane na durgadha utpanna thAya emAMthI pratyeka samayamAM eka-eka bAlAjha kADhavA para jeTalA kALamAM te palya (khADo) khAlI thaI jAya, nIraja thaI jAya, nirlepa thaI jAya. sarvathA rikta thaI jAya te sUkSma uddhAra palyopama che. gAthArthaevA dasa gaNA kroDAkroDa palya eka sUkSma uddhAra sAgaropamanuM pramANa che. eesiM pallANaM koDAkoDI havejja dsgunniyaa| taM suhumassa uddhArasAgarovamassa u egassa bhave parImANaM / pa. eehiMsuhumehiM uddhArapaliovama-sAgarovamehiM kiM paoyaNaM? u. eehiM suhumehiMuddhArapaliovama-sAgarovamehiM dIvasamuddANaM uddhAre gheppai / pa. kevaiyANaMbhaMte! dIva-samuddANaM uddhAreNaMpaNNattA? pra. A sUkSma uddhAra palyopama-sAgaropamanuM zuM prayojana che ? A sUkSma uddhAra palyopama-sAgaropamathI dvIpa-samudronA parimANanuM jJAna thAya che. pra. bhagavan!uddhAra palyopamasAgaropama anusAra dvIpa-samudra keTalA kahevAmAM AvyA che? gautama ! aDhI uddhAra sAgaropamamAM jeTalo uddhAra samaya thAya che eTalA ja dvIpasamudra uddhAra sAgaropamanA anusAra kahevAmAM AvyA che. A sUkSma uddhAra palyopama thayuM. A uddhAra palyopama che. u. goyamA ! jAvaiyANaM aDhAijjANaM uddhArasAgarovamANaM uddhArasamayA, evaiyA NaM dIva- samuddANaM uddhAreNaM pnnnnttaa| se ttaM suhume uddhaarpliovme| se taM uddhaarpliovme|| -- . su. rU74-276 addhA paliovamassa bheyA1330. pa. se kiM taM addhApaliovame? u. addhApaliovame duvihe paNNatte, taM jahA-- (8) suddhame ya, (2) vAvadara, cA. addhA palyopamanA bheda : 1330. pra. addhA palyopama keTalA prakAranA che? u. addhA palyopamabe prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake- (1) sUkSma addhApalyopama, (2) vyAvahArika addhApalyopama. emAMthI sUkSma addhA palyopamanuM varNana ahIM sthigita karavAmAM AvyuM che. tattha NaM je se suhume se Thappe / -- gaLu. su. rU77-378 Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 loka prajJapti kALa loka : vyAvahArika addhA palyopamanuM sodAharaNa svarUpa sUtra 1331-32 sonA vAvetarika mahAparigovana sava-vaLa- vyAvahArika addhA palyopamanuM sodAharaNa svarUpa prarUpaNa : zarU rU 2. tatyane sevAvArii-senAnAmagghasiyA 1331. emAMthI vyAvahArika addhA palyopama A prakAranuM chejoynnN AyAma-vikkhaMbheNaM,joyaNaM uDDhaM uccatteNaM, je prakAre eka yojana lAMbo-pahoLo, eka yojana UMco, taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM / ' kaMIka adhika traNa gaNI paridhivALo eka palya che. seNaMpalleegAhiya-behiya-tehiya-jAva-ukkoseNaM e palyamAM eka divasa, be divasa, traNa sattarattaparUDhANaM sammaTTe sannicie bharie divasa-cAvatu- utkRSTa sAta ahorAtramAM vadhelA vArikA bAlAjha pUrNarUpathI sAThasa bharavAmAM Ave. te NaM bAlaggA no aggI DahejjA, no vAu harejjA, te bAlAjha na agnithI baLe, na pavanathI uDe, na no kucchejjA, no palividdhaMsejjA, no pUittAe saDe, na naSTa thAya ane na durgadha utpanna thAya. hbmaagcchejjaa| tao NaM vAsasae vAsasae gae egamegaM vAlaggaM A palyathI so-so varSa vIte eTale eka-eka bAlAza avahAya jAva ieNaM kAleNaM se palle khINe nIrae kADhatA-kADhatA jeTalo kALamAM te palya khAlI (thaI) nilleve niTThie bhvi| jAya, nIraja (thaI)jAya. nirmaLa thaI jAya, sarvathA rikta thaI jAya. se NaM vAvahArie addhaapliovme| A vyAvahArika addhA palyopama che. mAtA gAthArthaeesiN pallANaM koDAkoDI havejja dsgunniyaa| vyAvahArika eka kroDAkroDI palyone dasaguNA karavAthI taMvAvahArissa addhAsAgarovamassa egassa bhave primaannN|| eka vyAvahArika addhAsAgaropamanuM pramANa hoya che. pa. eehiM vAvahAriehiM addhApaliovama pra. A vyAvahArika addhA palyopama-sAgaropamanuM sAgarovamahiM kiM paoyaNaM? zuM prayojana che? u. eehiM vAvahAriehiM addhApaliovama uM. AvyAvahArika addhA palyopama-sAgaropamano sAgarovamehiM natthi kiMci paoyaNaM, kevalaM tu koI prayojana nathI. kevaLa prarUpaNA mATe che. paNNavaNA paNNavijjati / se ttaM vAvahArie addhApaliovame / A vyAvahArika addhA palyopama thayuM. --- anu. su. rU76-280 solAra kuhuna gavAjiovama sava-1 - sUkSma addhA palyopamanuM sodAharaNa svarUpa prarUpaNa : 23 32. 5. te viM suhune dvAstribhovane? 1332. pra. sUkSma addhA palyopamanuM svarUpa kevuM che? u. suhumeaddhApaliovamesejahAnAmae pallesiyA sUkSma addhA palyopamanuM svarUpa A pramANe joyaNaM AyAma-vikkhaMbheNaM, joyaNa uDDhe che- je pramANe eka yojana lAMbo-pahoLo, uccatteNaM, taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM / eka yojana UMco ane kaMIka adhika traNagaNI paridhivALo eka palya hoya. te ja jo diya-diya-dira-gAya epalyaekadina, bedina ane traNadinacAvataukkosennN sattarattaparUDhANaM sammaTTe sannicie utkRSTa sAta rAtrinA vadhelA bAlAjha pUrNarUpathI mari vAji - hoDI ThasoThasa bharavAmAM Ave che. tattha NaM egamege bAlagge asaMkhejjAI khaMDAI emAMthI pratyeka bAlAsanA asaMkhya khaMDa karavAmAM MphA Ave che. Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1333-34 kALa loka : kSetrapalyopamano svarUpa te NaM vAlaggA diTThIogAhaNAo asaMkhejjaibhAgamettA suhumassa paNagajIvassa sarIrogAhaNAo asaMkhejjaguNA / te NaM vAlaggA no aggI DahejjA, no vAu haraSnA, no hu chekhkhA, no jividhvaMsennA, no puittAe havvamAgacchejA / tao NaM vAsasae - vAsasae gae egamegaM vAlaggaM avahAya jAvaieNaM kAleNaM se palle khINe nIrae nilleve niTThie bhavai / se NaM suhume addhApaliovame / gA esiM pallA koDAkoDIhavejja dasaguNiyA / taM suhumassa addhAsAgarovassa egassabhave rimAnuM // pa. eehiM suhumehiM addhApaliovama-sAgarovamehiM kiM paoyaNaM ? u. eehiM suhumehiM addhApaliovama-sAgarovamehiM iya- tiriyajoNiya maNUsa devANaM AuyAiM mavijjaMti / setaM suhuma addhApaliovame / --JaLu. su. 282-382 khettapalio massa bheyA 1333. pa se kiM taM khettapaliovame ? 3. hettapattikovame-vruviSe vAtte, te naphA2. su ume ya, 2. vAvahAriN ya / tattha NaM jese hume se Thappe / aNu. su. 392 sodAharaNaM bAvahAriya khetta palioyamassa sarUva pruuvnnN2224. pa se kiM taM vAvahArie khettapaliovame ? u. vAvahArie khettapaliovame se jahAnAmae palle siyA joyaNaM AyAmavikkhaMbheNaM, joyaNa uDDhaM uccatteNaM, taM tiguNaM savisesaM parikkheveNaM, se NaM palle egAhiya behiya tehiya -jAvabharie vAlaggakoDINaM / teNNaM vAlaggA No aggI DahejjA, No vAo harejjA - jAva No pUittAe havvamAgacchejjA / For Private gaNitAnuyoga bhA.-2 371 AvA dekhAtAbAlAgomAMthI pratyeka bAlAganA eTalA nAnA asaMkhya khaMDa karavAmAM Ave kesUkSma panaka jIvanA zarIranI avagAhanAthI paNa asaMkhya guNA nAnA hoya. u. Personal Use Only te bAlAgna na to agnithI baLI jAya, na pavanathI uDe, na saDI jAya, na naSTa (thaI) jAya ane na durgaMdha utpanna thAya. e palya (khADA) mAMthI so-so varSa vItyA pachI eka-eka bAlAvra kADhatA-kADhatA jeTalA samayamAM te palTa khAlI thaI jAya, nIraja thaI jAya, nirmala thaI jAya, sarvathA rikta thaI jAya. e sUkSma addhA palyopama gAthArtha - che. evA dasa guNA kroDAkroDI palya jeTalo samaya eka sUkSma addhA sAgaropamanuM pramANa che. pra. evA sUkSma addhA palyopama tathA sAgaropamanuM zuM prayojana che? A sUkSma addhA palyopamathI vaDe naiyik, tiryaMcayonika manuSya ane devonuM AyuSya mApavAmAM Ave che. A sUkSma addhA palyopama thayuM. kSetrapalyopamanuM svarUpa : 1333. pra. kSetrapalyopamanuM kevuM svarUpa che ? u. kSetrapalyopama be prakAranA kahevAmAM AvyA che. jemake 1. sUkSma kSetrapalyopama, 2, vyAvahArika kSetrapalyopama. emAMthI sUkSma kSetrapalyopama sthApanIya che. udAharaNa sahita vyAvahArika kSetrapalyopamanA svarUpanuM prarUpaNa : 1334. pra. vyAvahArika kSetrapalyopamanuM svarUpa kevuM che ? vyAvahArika kSetrapalyopamanuMsvarUpa A pramANeche u. je koI eka yojana AyAma-viSkambha ane eka yojana UMcA ane kaMIka vadhu traNagaNI paridhivALA( dhAnya mApathI palya jema )palya hoya. epalyanAbe, traNa-yAva-sAta divasanA ugelA bAlAstrovaDe evI rIte bharavAmAM Ave ke (jethI) ebAlAtrone agni bALI na zake, vAyu uDADI na zake-yAvatA-enAMdurgaMdha paNa utpanna na thAya. Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 loka prajJapti kALa loka : udAharaNa sahita sUkSma kSetrapalyopamano svarUpa - sUtra 133pa je NaM tassa pallassa AgAsapadesA tehiM te pachI te palya keje AkAza pradeza bAlAgrothI vAlaggehiM apphuNNA tao NaM samae-samae vyApta che. e pradezomAM vakhato-vakhata eka-eka egamegaM AgAsapaesaM avahAya jAvaieNaM AkAza pradezanuM apaharaNa karavAmAM Ave to kAleNaM se palle khINe-jAva-niTThie bhavai / jeTalA samayamAM te palya khAlI thaI jAya -pAvatu- vizuddha thaI jAya eTalo kALa se taM vAtahArie khettapaliovame / vyAvahArika kSetrapalyopama che. eesiMpallANaM, koDAkoDI havejja dasaguNiyA A palyopamanA dasagaNA koTAkoTinuM eka taM vAvahAriyassa khettasAgarovamassa egassa vyAvahArika kSetra sAgaropamanuM pariNAma thAyache. bhave primaannN| pa. eehiM vAvahAriehiM khettapaliovama A vyAvahArika kSe trapalyopama ane sAgarovamehiM kiM payoyaNaM? sAgaropamathI kayuM prayojana siddha thAya che ? u. eehiM vAvahAriehiM khettapaliovama A vyAvahArika kSetrapalyopama ane sAgarovamehiM natthi kiMcippaoyaNaM kevalaM tu sAgaropamAMthI koI prayojana siddha thatuM nathI, paNNavaNA pnnnnvijji| mAtra enA svarUpanI prarUpaNA karavAmAM AvI se taM vAvahArie khettapaliovame / che. e vyAvahArika kSetrapalyopama (temaja - anu. su. 362- 266 sAgaropama) nuM svarUpa che. sodAharaNaM suhuma khettapaliovamassa sarUva parUvaNaM- udAharaNa sahita sUkSma kSetrapalyopamanA svarUpanuM prarUpaNa: 1335. pa. se kiM taM suhume khettapaliovame ? 1335. pra. sUkSma kSetrapalyopamanuM kevuM svarUpa che? u. suhume khettapaliovame u. sUkSma kSetrapalyopamanuM svarUpa A pramANe chese jahANAmae pallesiyA-joyaNaM AyAma jevI rIte dhAnyanA palyanI jema eka yojana vikkhaMbheNa, joyaNaM uDDhaM uccateNaM, tiguNaM lAMbo-pahoLA, ekayojana UMcA ane traNagaNI savisesaM parikkheveNaM, paridhithI kaMIka adhika evo eka palya hoya. se NaM palle egAhiya-behiya-tehiya -jAva pachI e palyane eka divasa be divasa, traNa ukkoseNaM sattarattaparUDhANaM sammaDhe sannicitte divasa-thAvatu-sAta divasanA UgyA hoya evA bharie vAlaggakoDINaM tattha NaM egamege bAlAgavaDanIcethI upara sudhI pUre-pUrA bharavAmAM vAlagge asaMkhejjAiM khaMDAI kajjai, te NaM Ave ane A bAlAgronA asaMkhyAta evA TUkaDA karavAmAM Ave, je daSTinA viSayabhUta vAlaggA diTThI ogAhaNAo asaMkhejjai padArthanI apekSAe asaMkhyAtamAM bhAgamettA suhumassa paNagajIvassa bhAga-pramANa hoya temaja sUkSmapanaka jIvanI sarIrogAhaNAo asNkhejjgunnaa| zarIrAvagAhanAthI asaMkhyAta guNe hoya. te NaM vAlaggA No aggI DahejjA, no vAo e bAlAjhakhaMDone na agni bALI zake, na harejjA, No kucchejjA, No palividdhaMsejjA, vAyu uDADI zake, na saDe ke gaLe na jaLa vaDe bhIMjAI zake ane na durgadha paNa utpanna thaI No pUittAe habvamAgacchejjA / zake che. je NaM tassa pallassa AgAsapaesA tehiM te palyanA bAlAjho jeno AkAza pradeza vAlaggehiM apphuNNA vA, aNaphuNNA vA, spaSTa thayo hoya ane spaSTa na thayo hoya, teo NaM samae-samae egamegaM AgAsapaesaM emAMthI prati samaya eka-eka AkAza pradezanuM avahAya jAvaieNaM kAleNaM se palle khINe apaharaNa karavAmAM Ave arthAtu gaNavAmAM Ave to jeTalA kALamAM te palya kSINa (khAlI) nIrae nilleve NiTThie bhavai / se taM suhume nIraja, nirlepa temaja sarvAtmanA vizuddha thaI khettpliovme| jAya, eTalo kALa kSetrapalyopama che. tattha NaM coyae paNNavagaM evaM vayAsI A pramANe prarUpaNA karyA pachI jijJAzuMe pUchayuM Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1336 kALa loka : AvalikA kALa bheda samayanI saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 373 pa. atthi NaM tassa pallassa AgAsapaesA je NaM pra. zuM A patyanA evA paNa AkAza pradeza che je tehiM vAlaggehiM aNapphuNNA? bAlAgakhaMDothI aspaSTa hoya? 3. daMta, malyiA . u. hA, che. 5. nahIM to aito? pra. A viSe koI daSTAMta che? u. se jahANAmae koTTae siyA kohaMDANaM bharie, u. hA, che. jemake- koI eka koThArI kuSmAMDa (kolA)nA phaLothI bharelo hoya. tattha NaM mAuluMgA pakkhittA te vi mAyA, pachI emAM bIjArAnA phaLa nAMkhavAmAM Ave to te badhA emA samAI jAya che. tattha NaM billA pakkhittA te vi mAyA, pachIthI emAM bilvaphaLa nAMkhavAmAM Aveto te paNa emAM samAI jAya che. tattha NaM AmalayA pakkhittA te vi mAyA, pachIthI emAM AmaLAM nAMkhavAmAM Ave to te paNa emAM samAI jAya che. tattha NaM bayarA pakkhittA te vi mAyA, pachIthI emAM bora nAMkhavAmAM Aveto te paNa emAM samAI jAya che. tattha NaM caNaNA pakkhittA te vi mAyA, vaLI emAM caNA nAMkhavAmAM Ave to te paNa samAI jAya che. tattha NaM muggA pakkhittA te vi mAyA, vaLI emAM maganA dANA nAMkhavAmAM Ave to paNa temAM samAI jAya che. tattha NaM sarisavA pakkhittA te vi mAyA, vaLI emAM sarasavanA dANA nAMkhavAmAM Ave che to te emAM paNa samAI jAya che. tattha NaM gaMgAvAluyA pakkhittA sA vi mAyA, e pachI emAM gaMgAmahAnadInI retInAMkhavAmAM Ave to te paNa emAM samAI jAya che. evAmeva eeNaM diTuMteNaM asthi NaM tassa pallassa A pramANe A dRSTAMtathI e palyamAM evA AgAsapaesA jeNaM tehiM vAlaggehiM annpphunnnnaa| AkAza pradeza hoya che. je e bAlAgrakhaMDothI aspaSTa rahI jAya che. eesiMpallANaM koDAkoDI havejja dasaguNiyAtaM A palyone dasa koTAkoTivaDe guNIe to eka suhamassa khettasAgarovamassa egassa bhvepriimaannN| sUkSma kSetra sAgaropamanuM parimANa thAya che. eehiM suhamehiM khettapaliovama-sAgarovamehiM pra. A sUkSma kSetrapalyopama ane sAgaropamanuM zuM kiM paoyaNaM? prayojana che? u. eehiMsuhamehiMpaliovama-sAgarovamehiM diTriyAe u. A sUkSma kSetrapalyopama ane sAgaropama dvArA DhavAEmavikhaMti -anu. su. 326-3 28 daSTivAdamAMvarNita dravyonIgaNanA karIzakAyache. AvaliyAisu kAlabheesu samayasaMkhAparUvaNaM-- AvalikAAdi kALa bhedonA samayonI saMkhyAnuM prarUpaNa : egatta vivakkhA-- ekatva vivakSA - 23 3 6. 5. mAvatriyA i mete ! vi saMveLA samayA, 1336. pra. bhagavan! eka AvalikAno samaya zuMsaMkhyAta asaMkhejjA samayA, aNaMtA samayA? che asaMkhyAta che ke anaMta che? goyamA ! no saMkhejjA samayA, asaMkhejjA u. gautama ! saMkhyAta samaya nathI. asaMkhyAta samayA, no aNaMtA smyaa| samaya che. anaMta samaya nathI. ANApANU NaM bhaMte ! kiM saMkhejjA pra. bhagavan! eka zvAsocchavAsano samaya zuM samaya-nava-nmavitA samayA? saMkhyAta samaya -pAvatu- anaMta samaya che? 3. soyamA ! parve jevA u. gautama ! pUrvavat che. pa. thoveNaMbhaMte! kiMsaMkhejjAsamayA-jAva-aNaMtA pra. bhagavan! eka stokano samaya zuM saMkhyAta samayA? samaya -cAvatu-anaMta samaya che? 3. yama! jevA u. gautama ! pUrvavat che. - Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 loka prajJapti kALa loka : AvalikAAdi kALa bhedonA samayonI saMkhyA sUtra 1336 evaM lave vi muhutte vi| A prakAre lava ane muhUrtano samaya paNa che. evaM ahortte| A prakAre eka ahorAtrano samaya che. pUrva pave mAre, 3DU, maya, saMvare, guja, A pramANe pakSa, mAsa, Rtu, ayana, saMvatsara, vAsasae, vAsasahasse, vAsasayasahasse, puvvaMge yuga, so varSa, hajAra varSa, lAkha varSa pUrvAga, turiyana tugi, baDa-mAMDe, navavaM pUrva, truTitAMga-truTita, aDaDAMga-aDaDa, avavAMgakavare, hRdu-phudU, 3MdaMre-3pUje, avava, huhUkAMga-huhUka, utpalAMga-utpala, paumaMge-paume, naliNaMge-naliNe, atthaniuraMge pamAMga-paddama, nalinAMga-nalina, arthanikurAMgaatthniure, auyaMge-auye, nauyaMge-naue, arthanikura-ayutAMga, ayuta-nayutAga-nayuta, pauyaMge-paue, cUliyaMge-cUlie, sIsa prayutAMga-prayuta, cUlikAMga-cUlikA, zIrSaprahelipheliyNge-siispheliyaa / ' kAMga, zIrSaprahelikAnA mATe samajavuM joIe. paliovame, sAgarovame, osappiNI evaM palyopama, sAgaropama, avasarpiNI ane ussappiNI vi| utsarpiNIno samaya che. poggalapariyaTTe NaM bhaMte ! kiM sakhejjA samayA, bhagavanuM ! pudgala parAvartanano samaya zuM asaMkhejjA samayA, aNaMtA smyaa| saMkhyAta che, asaMkhyAta che ke ananta che. u. goyamA! no saMkhejjA samayA, no asaMkhejjA u. gautama ! na saMkhyAta samaya che, na asaMkhyAta samayA, aNaMtA smyaa| samaya che paraMtu anaMta samaya che. evaM tiitddh-annaagyddh-sbbddhaa| A pramANe atIta(bhUtakALa), bhaviSyakALa ane sarvakALano paNa anaMta samaya che. bahutta vivakkhA bahutva vivakSA : g, gavariyALo maMte ! vi saMvenA samaya, pra. bhagavanuM ! AvalikAono samaya zuM saMkhyAta che, asaMkhejjA samayA, aNaMtA samayA? asaMkhyAta che ke anaMta che? u. goyamA ! no saMkhejjA samayA, siya asaMkhejjA u. gautama!saMkhyAtasamayanathI, koI(vakhate)asaMkhyAta samayA, siya aNaMtA smyaa| samaya che ane koI (vakhate) anaMta samaya che. pa. ANApANaNaM bhaMte! kiMsaMkhejjAsamayA-jAva-aNaMtA pra. bhagavan! zvAsocchavAsono samaya zuM saMkhyAta che samayA? -vAva- anaMta che? goyamA ! evaM cev| u. gautama! pUrvavatu che. * pa. thovA NaM bhaMte ! kiM saMkhejjA samayA-jAva-aNaMtA pra. bhagavan! stokono samaya zuM saMkhyAta che- yAvatasmyaa? anaMta che ? 3. mayamA ! ve jevA u. gautama ! pUrvavat che. -gAva- 4pa riA A pramANe vAva-utsarpiNIono samaya paNa che. 1. pApariyaThThA naM maMte ! jiM sarvapnA samaya, pra. bhagavan! pudgala parivartanano samaya zuM saMkhyAta asaMkhejjA samayA, aNaMtA samayA? che. asaMkhyAta che ke anaMta che? u. goyamA ! no saMkhejjA samayA, asaMkhejjA samayA, u. gautama ! na to saMkhyAta samaya che, na asaMkhyAta mata samayA' -bhA. 26, 3, 6, ku. 2- 2 samaya che paraMtu anaMta samaya che. 1. (ka) ahIM sudhI saMkhyaya kALa che. (kha) putraphathai sAsa ipannavasATM saMThA aMtarAnuM vo rAsa gurUvAre punatte - sama sama. 84, su. 24 2. e aupamika kALa che arthAta asaMkhyaya kALa che. 3. e anantakALa che. ahIM sudhI eka vacananA praznottara che. 4. A bahuvacananA praznottara che. $ Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1337 kALa loka : zvAsocchavAsAdi kALa bhedonI AvalikA saMkhyA gaNitAnuyoga bhA.-2 375 3. ANApANAisu kAlabheesu AvaliyA saMkhAparUvaNaM-- zvAsocchavAsAdi kALa bhedonI AvalikA saMkhyAnuM prarUpaNa : Utta vivA-- ekatva vivakSAmaUTTTTK | aMte ! visaMvejJAna 1337. pra. bhagavan! eka zvAsocchavAsanI AvalikAo AvaliyAo, asaMkhejjAo AvaliyAo, zuM saMkhyAta che, asaMkhyAta che ke anaMta che ? aNaMtAo AvaliyAo? goyamA! saMkhejjAo AvaliyAo, no gautama ! saMkhyAta AvalikAo che, na asaMkhejjAo AvaliyAo, no aNaMtAo asaMkhyAta AvalikAo che ane na anaMta mAvatriyAmAM AvalikAo che. evaM thove vi evN-jaav-siispheliytti| e pramANe eka stokanI - yAvata- eka zIrSaprahelikAnI AvalikAo che. pa. paliovame NaM bhaMte ! kiM saMkhejjAo pra. bhagavan! eka palyopamanI AvalikAo zuM AvaliyAo, asaMkhejjAo AvaliyAo, saMkhyAta che, asaMkhyAta che ke anaMta che ? aNaMtAo AvaliyAo? u. goyamA! no saMkhejjAo AvaliyAo, gautama ! saMkhyAta AvalikAo nathI. asaMkhejjAo AvaliyAo, no aNaMtAo asaMkhyAta AvalikAo che. anaMta bAvatriyAso AvalikAo nathI. evaM sAMgarovame vi, evaM osappiNIe vi, A pramANe ekasAgaropama, eka avasarpiNI ussappiNIe vi| ane eka utsarpiNInI AvalikAo che. pa. poggalapariyaTTe NaM bhaMte ! kiM saMkhejjAo pra. bhagavan!eka pudgalaparAvartananI AvalikAo AvaliyAo--jAva-aNaMtAoAvaliyAo? zuM saMkhyAta che- vAva- anaMta che? goyamA ! no saMkhejjAo AvaliyAo, no u. gautama ! na saMkhyAta AvalikAo che, na asaMkhejjAo AvaliyAo, aNaMtAo asaMkhyAta AvalikAo che, paraMtu anaMta che. 3 gAlA i-gAva-savAra A prakAre-vAva- sarvakALa AvalikAo che. vahu vivA -- bahutva vivaphA : pa. ANApANUo NaM bhaMte ! kiM saMkhejjAo pra. bhagavan! aneka zvAsocchavAsonI AvalikAo AvaliyAo-jAva-aNaMtAo AvaliyAo? zuM saMkhyAta che- yAvata- anaMta che? u. goyamA ! siya saMkhejjAo AvaliyAo, siya u. gautama! koIvAra saMkhyAta AvalikAo, koIvAra asaMkhejjAo AvaliyAo, siya aNaMtAo asaMkhyAta AvalikAo ane koIvAra anaMta aavliyaao| AvalikAo hoya che. -nava-sIpatriyAmAM A pramANe -yAvatu- zIrSa prahelikAonI AvalikAo che. pa. paliovamA NaM bhaMte ! kiM saMkhe jjAo pra. bhagavan! palyopamonI AvalikAo zuM saMkhyAta AvaliyAo-jAva-aNaMtAo AvaliyAo? che-vAva- anaMta che. goyamA ! no saMkhejjAo AvaliyAo, siya gautama ! saMkhyAta AvalikAo nathI, koIvAra asaMkhejjAo AvaliyAo, siya aNaMtAo asaMkhyAta AvalikAo hoya che ane koIvAra aavliyaao| anaMta AvalikAo hoya che. gvaM-nAva,ji . A pramANe -yAvata-utsapiNio AvalikAo che. 1. ahI sudhI eka vacananA sUtra che. 7 Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 loka prajJapti kALa loka : stokAdi kALa bhedomAM zvAsocchavAso saMkhyA sUtra 1338-39 u. gAyamA pa. poggalapariyaTTA NaM bhaMte ! kiM saMkhejjAo pra. bhagavan! pudgala parAvartanonI AvalikAo zuM AvaliyAo-jAva-aNaMtAo AvaliyAo? saMkhyAta che- yAvatu- anaMta che ? u. goyamA ! no saMkhejjAo AvaliyAo, no u. gautama ! saMkhyAta AvalikAo nathI, asaMkhyAta asaMkhejjAo AvaliyAo, aNaMtAo AvalikAo nathI. anaMta AvalikAo che. aavliyaao| - --ma. sa. 26, 3, 5, mu. 23-25 dhovAminu meNu mANavAbUmAIne sethApavo-- stokAdi kALa bhedomAM zvAsocchavAsonI saMkhyAnuM prarUpaNa - 23 rU8, . thoDe ja maM! vi saMmbhAgo maUTTI[o. 1338. pra. bhagavan! stokanA zvAsocchavAsa zuM saMkhyAta asaMkhejjAo ANApANUo, aNaMtAo che, asaMkhyAta che ke anaMta che ? ANApANUo? goyamA ! jahA AvaliyAe vattabbayA gautama! je pramANe AvalikAonuM kathana karyuM ANApANUo vi nirvsesaa| che e pramANe zvAsocchavAsonuM kathana paNa pUrNa kahevuM joIe. evaM eeNaM gamaeNaM-jAva-sIsapaheliyA A kame- yAvata- zIrSaprahelikA paryanta eka bhaanniybbaa| vacana, bahuvacananA sUtra kahevA joIe. -- ma. sa. 26, 3, 6, mu. 26-27 sAgarovamAisu paliovamasaMkhAparUvaNaM-- sAgaropamAdimAM palyopamonI saMkhyAnuM prarUpaNa : egatta vivakkhA-- ekatva vivakSA : 6 rU 22. i. sarovamevi maMte! siMhe jJAtriovA, 1339. pra. bhagavan! sAgaropamanA palyopama zuM saMkhyAta asaMkhejnA paliovamA, aNaMtA paliovamA? che. asaMkhyAta che ke anaMta che? u. goyamA! saMkhejjApaliovamA.noasaMkhejjA gautama ! saMkhyAta palyopama che. asaMkhyAta paliovamA, no aNaMtA pliovmaa| palyopama nathI. anaMta palyopama paNa nathI. evaM osappiNI vi, ussappiNI vi| A pramANe avasarpiNI ane utsarpiNInA palyopama che. pa. poggalapariyaTTe NaM bhaMte ! kiM saMkhejjA pra. bhagavan! pudgala parAvartananA palyopama zuM paliovamA -jAva-aNaMtA paliovamA ? saMkhyAta che - yAvatu- anaMta che ? u. goyamA ! no saMkhejjA paliovamA, no u. gautama ! saMkhyAta palyopama nathI. asaMkhyAta asaMkhejjA paliovamA, aNaMtA pliovmaa| palyopama nathI, anaMta palyopama che. evN-jaav-sbbddhaa| A prakAre-vAva- sarvakALamAM palyopama che. bahutta vivakkhA-- bahatva vivaphA - pa. sAgarovamANaM bhaMte! kiMsaMkhejjApaliovamA-jAva- pra. bhagavan! sAgaropamonA palyopama zuM saMkhyAta che aNaMtA paliovamA ? -vAva- anaMta che ? u. goyamA!siya saMkhejjApaliovamA, siya asaMkhejjA u. gautama ! keTalAka palyopama saMkhyAta paNa che. paliovamA, siya aNaMtA paliovamA / keTalAka asaMkhyAta paNa che ane anaMta paNa che. evaM osappiNI vi, ussappiNI vi| A prakAre avasarpiNIo ane utsarpiNIonA palyopama che. 1. eka vacana ane bahuvacananA sUtra. 2. eka vacananA sUtra. Jain Education Interational Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1340-42 kALa loka : avasarpiNI AdimAM sAgaropamonI saMkhyAnuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 377 3. pa. poggalapariyaTTA NaM bhaMte ! kiM saMkhejjA paliovamA pra. bhagavanuM ! padUgala parAvartanonA palyopama zuM -gAya-3vitA patniovama? saMkhyAta che -cAvatu- anaMta che ? u. goyamA ! no saMkhejjA paliovamA, no asaMkhejjA u. gautama ! saMkhyAta palyopama nathI. asaMkhyAta paliovamA, aNaMtA paliovamA / ' palyopama nathI. anaMta palyopama che. -- bhA. sa. 25, 36, ku. 28-rU4 osappiNiAisu sAgarovamasaMkhA-parUvaNaM-- avasarpiNI AdimAM sAgaropamonI saMkhyAnuM prarUpaNa : zarU40. pu. saMdhi maMta!visaMvejJA sarovama, 1340. pra. bhagavan! avasarpiNInA sAgaropama zuM asaMkhejjA sAgarovamA, aNaMtA sAgarovamA ? saMkhyAta che, asaMkhyAta che ke anaMta che? u. goyamA ! jahA paliovamassa battavyayA tahA u. gautama ! je prakAre palyopamanuM kathana karyuM e sAgarovamassa vi|2 pramANe sAgaropamanuM paNa jANavuM joIe. -- . sa. 26, 3. 6, . 36 pArade moni -3stavika sevA hava-- pudgala parAvartanamAM avasarpiNI ane utsarpiNInI saMkhyAnuM prarUpaNa rU47. p. tripariyanTe maMte ! vi saMjJA 1341. pra. bhagavan! mugalaparAvartanamAM avasarpiNI osappiNI-ussappiNIo, asaMkhejjAo ane utsarpiNI saMkhyAta che, asaMkhyAta che ke osappiNi- ussappiNIo. aNaMtAo anaMta che? osappiNi-ussappiNIo? goyamA ! no saMkhejjAo osappiNi u. gautama siMkhyAta avasarpiNI ane utsarpiNI ussappiNIo, nathI. no asaMkhejjAoosappiNi-ussappiNIo, asaMkhyAta avasarpiNI ane utsarpiNI nathI. aNaMtAo osppinni-ussppinniio| anaMta avasarpiNI ane utsarpiNI che. evN-jaav-sbbddhaa| A pramANe cAvatu- sarvakALanI avasarpiNI ane utsarpiNI che. poggalapariyaTTA NaM bhaMte ! kiM saMkhejjAo pra. bhagavanuM ! yugala parAvartanonI osappiNi-ussappiNIo-jAva-aNaMtAo avasarpiNIo ane utsarpiNIo saMkhyAta osappiNi- ussappiNIo? che -cAvatu- anaMta che? u. goyamA ! no saMkhejjAo osappiNi u. gautama ! saMkhyAta avasarpiNio ane ussappiNIo, noasaMkhejjAoosappiNi utsarpiNIo nathI. asaMkhyAta paNa nathI. ussappiNIo, aNaMtAo osappiNIo anaMta avasarpiNIo- utsarpiNIo che. ussppinniio| -- ma. sa. 25, 3, 6, ku. rU 6-38 tItaddhAisu poggalapariyaTTANaM aNaMtattaM-- bhUtakALamAM pugala parivartanonuM anantatva : 6342. 5. tItallA maMta!siMvejJApiriyaTTa, 1342. pra. bhagavan! bhUtakALamAM pudgala parAvartana zuM asaMkhejjA poggalapariyaTTA, aNaMtApoggalapariyaTTA? saMkhyAta hatA. asaMkhyAta hatA ke anaMta hatA ? u. goyamA ! no saMkhejjA poggalapariyaTTA, no gautama! pudgala parAvartana na saMkhyAta hatA, asaMkhejjA poggalapariyaDA, aNaMtA na asaMkhyAta hatA paNa anaMta hatA. pogglpriyttttaa| evaM aNAgataddhA vi| A prakAre anAgata kALanA pudgala parAvartana 4. pA" thaze. evaM savvaddhA vi| A prakAre sarvakALanA pugala parAvartana che. -- ma. sa. 26, 36, ku. 26-4? 1. bahuvacananA sUtra. 2. eka vacana ane bahuvacananA sUtra. 3. eka vacananA sUtra. Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 loka prajJapti kALa loka : bhUtakALathI anAgatakALanuM samayAdhikatva sUtra 1343-4 aNAgayakAlassa atItakAlao samayAdhikattaM-- bhUtathI sanAtana samayApitya: 1343. pa. aNAgayaddhANaMbhaMte! kiMsaMkhejjAotItaddhAo, 1343. pra. bhagavan ! bhUtathI manAta asaMkhejjAotItaddhAo, aNaMtAotItaddhAo? saMkhyAta che. asaMkhyAta che ke anaMta che? u. goyamA!nosaMkhejjAotItaddhAo,asaMkhejjAo u. gautama ! bhUtakALathI anAgatakALa saMkhyAta tItaddhAo, no aNaMtAo tItaddhAo, nathI. asaMkhyAta nathI ane anaMta paNa nathI. aNAgayaddhA NaM tItaddhAo samayAhiyA, (paraMtu) bhUtakALathI anAgatakALa eka samayAdhika che. tItaddhANaM aNAgayaddhAo samayUNA / anAgatakALathI bhUtakALa eka samaya ocho che. -- bhaga. sa. 25, u. 5, su. 42 savvaddhAe atItakAlao sAiregaduguNattaM-- bhUtakALathI sarvakALanuM kaIka vadhu be gaNApaNuM : 1344. pa. savvaddhA NaM bhaMte ! kiM saMkhejjAo tItaddhAo 1344. pra. bhagavan ! bhUtathI sarvANa zusaMdhyAta cha __-jAva-aNaMtAo tItaddhAo? -yAvata- anaMta cha? u. goyamA! no saMkhejjAotItaddhAo-jAva-no u. gautama ! bhUtakALathI sarvakALa na saMkhyAta che aNaMtAo tiitddhaao| -yAvat-na anaMta cha. savvaddhA NaM tItaddhAo sAiregaduguNA, bhUtakALathI sarvakALa be gaNAthI kaMIka adhikache. tItaddhANaM savvaddhAo thovUNae addhe / sarvakALathI bhUtakALa kaMIka ocho che. -- bhaga. sa. 25, u. 5, su. 43 savvaddhAe aNAgayakAlao thovUNaduguNattaM-- anAgata kALathI sarvakALanuM kaMIka ochuM begaNApaNuM : 1345. pa. savvaddhANaMbhaMte! kiMsaMkhejjAo aNAgayaddhAo, 1345. pra. bhagavan ! sanAta. yA sarvANa zuM asaMkhejjAo aNAgayaddhAo, aNaMtAo saMkhyAta che. asaMkhyAta che ke anaMta che ? aNAgayaddhAo? goyamA ! no saMkhejjAo aNAgayaddhAo, no u. gautama!anAgata kALathI sarvakALa na saMkhyAta asaMkhejjAo aNAgayaddhAo, no aNaMtAo che, na asaMkhyAta che ane na anaMta che? annaagyddhaao| savvaddhA NaM aNAgayaddhAo thovUNaduguNA / anAgata kALathI sarvakALa begaNAthI kaMIka mochoche. aNAgayaddhA NaM savvaddhAo sAirege addhe / sarvakALathI anAgata kALa begaNAthI kaMIka -- bhaga. sa. 25, u. 5, su. 44 poggalapariyaTTassa bheyA pudgala parAvartanA bheda : 1346. tivihe poggalapariyaTTe paNNatte,' taM jahA-- 1346. pudgalaparAvartatraNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake(1) tIe, (1) bhUtANa pula parAvarta, (2) paDuppanne, (2) vartamAna pula parAvarta, (3) annaage| (3) sanAta purAla parAvarta. -- ThANaM a. 3, u. 4, su. 197 1. "poggalapariyaTTe" tti pudgalAnAM-rUpidravyANAmAhAraka varjitAnAM audArikAdiprakAreNa grahaNataH eka jIvApekSayA parivartanaM 'sAmastthena sparzaHpudgalaparivartaH, saca yAvatA kAlena bhavati, sa kAlo'pi pudgala parivartaH, sa ca yAvatA kAlena bhavati, sa kAlo'pi pudgalaparivartaH sacAnantotsarpiNINyavasarpiNIrUpa iti / u. vadhuche. Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1347-48 kALa loka : pulonA anantAnA pudgala parAvartAnuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 379 paramANu poggalANaM aNaMtANaMta poggalapariyaTTa paruvarNa-- 52|puslonaaanntaannt pusa 5tAnu3555 : 1347. pa. eesiNaMbhaMte! paramANupoggalANaMsAhaNaNA' 1347. . bhagavan! zubhe52mA pugalonAsaMyogabhedANuvAeNaM aNaMtANatA poggalapariyAra viyogathI anantAnanta pudgala parAvarta samaNugaMtavvA bhavaMtIti makkhAyA? jANavA ema kahevAmAM Ave che ? u. haMtA, goyamA ! eesi NaM paramANupoggalANaM hA, gautama ! e paramANu pudagalonA saMyoga sAhaNaNA bhedANuvAeNaM aNaMtANatA poggala viyogathI anantAnanta pugala parAvarta pariyaTTA samaNugaMtavvA bhavaMtIta mkkhaayaa| jANavuM evuM kahevAmAM AvyuM che. - bhaga. sa. 12, u. 4, su. 14 poggalapariyaTTassa bheyasattaga parUvaNaM pugala parAvartanA sAta bhedonuM prarUpaNa : 1348. pa. kaivihe NaM bhaMte ! poggalapariyaTTe paNNatte ? 1348. pra. bhagavan ! purA parAvarta 3240 praa2n| vAmAMsAvyA cha ? u. goyamA!sattavihepoggalapariyaTTepaNNatte, taMjahA u. gautama ! pudgala parAvarta sAta prakAranA vAmAM mAvyAcha, bha(1) orAliya-poggalapariyaTTe, (1) mauri purAla parAvarta, (2) veubviya-poggalapariyaTTe, (2)vaiThiya pugata parAvarta, (3) teyA poggalapariyaTTe, (3) te45 56 52||vrt, (4) kammA poggalapariyaTTe, (4) aabhe| pura parAvata, (5) maNa poggalapariyaTTe, (5) mana pula parAvarta, (6) vai poggalapariyaTTe, (G)vayana pu rA 52rAvata, (7) ANupANu poggalapariyaTTe / (7) zvAsozvAsa pula 52|vrt. ___ -- bhaga. sa. 12, u. 4, su. 15 saMvacchArANaM saMkhA lakkhaNaM ca-- saMvatsaronI saMkhyA ane enA lakSaNa : 1349. pa. tA kai NaM saMvacchare ? Ahie tti vaejjA, 1348. pra. sNvts2326| vAmAM AvyA cha ? u. tA paMca saMvaccharA paNNattA, taM jahA-- 6. saMvatsa2 pAMya 5vAmAM mAvyA cha, ma - (1) Nakkhatta saMvacchare, (1) jugasaMvacchare, (1) nakSatra saMvatsara, (2) yuga saMvatsara, (3) pamANasaMvacchare, (4) lakkhaNasaMvacchare, (3) prbhaae| saMvatsara, (4) sksse| saMvatsa2, (5) snnicchr-sNvcchre|| (5) zanaizya2 saMvatsara. -- sUriya. pA. 10, pAhu. 20, su. 54 2. "sAhaNaNatti" prAkRtatvAt saMhananam-saMghAtaH bhedazca viyojanam tayoH anupAta: yogaH saMhananabhedAnupAtaH, tena sarvapudgaladravyaiH sahaparamANUtAM saMyogena viyogena cetyarthaH / "anantenaguNitA anantA anantAnantAH / eko'pi hi paramANu dvarvaNukAdibhiranantANukAntai dravyoH saha saMyujyamAnaH anantAn parivartanaM labhate, pratidravyaM parivartabhAvAt anantatvAcca paramANunAm pratiparamANu cAnantatvAtparivartAnAM paramANupudgale parikSaninAmanatatva draSTavyam pudgalaiH-pudgaladravyaiH sahaparivartAH paramANUnAM milalAni pudgalaparivartAH / ThANaM. a. 5, u. 3, su. 460 3. Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 loka prajJapti kALa loka : pAMca saMvatsaronA lakSaNonI gAthAo sUtra 1350-51 paMcaNhaM saMvaccharANaM lakkhaNANaM gAhAo: pAMca saMvatsaronA lakSaNanI gAthAo : 2. chatta saMvare -- 1. nakSatra saMvatsaranA lakSaNo : 2360. samavi vattA norya nIti, samaja 36 rimaMtiA 1350. je saMvatsaramAM badhA nakSatra yoga kare che ane badhI tuo pariNamita hoya che emAM na to vadhu garamI naccuNhaM nAisIe, bahu udae hoi nakkhatte // 1 // thAya ane na to vadhu ThaMDI thAya che paraMtu varasAda vadhu thAya che, te nakSatra saMvatsara che. 2. davachara -- 2. caMdra saMvatsaranA lakSaNa : sasi samaga puNNamAsiM, joiM tA visamacAri NakkhattA / je saMvatsaranI badhI pUrNimAomAM caMdra viSamacArI nakSatronI sAthe yoga kare, kaDavA pANInI varSA vadhu thAya kaDuo bahu udagavao, tamAhu saMvaccharaM caMdaM // 2 // ene caMdra saMvatsara kahevAmAM Ave che. 36 (nma) saMvara - 3. tu (karma) saMvatsaranA lakSaNa : visamaM pavAliNo pariNaMmati, aNausu diti pusspphlN| je saMvatsaramAM(je vanaspatinI aMkurita pallavita thavAnI vAsaM na sammavAsai, tamAhu saMvaccharaM kammaM // 3 // Rtu hoya emAM aMkurita na thAya anya RtumAM aMkurita thAya, patra-puSpa-phaLa lAge tathA alpa varSA paryApta arthAtu pUrApramANamAM na thAya ene tu (karma) saMvatsara kahevAmAM Ave che. Aicca saMvacchara lakkhaNaM-- Aditya saMvatsaranuM lakSaNa puDhavi-dagANaM ca rasaM, puSphaphalANaM ca dei Aicce / je saMvatsaramAM pRthvI, jala ane puSpo-phalone Aditya appeNa vi vAseNaM, sammaM niSphajjae sassaM // 4 // (sUrya) rasa Ape che tathA alpa varSAthI dhAnya (anAja) paryApta (pramANamAM) pedA thAya che ane Aditya saMvatsara kahevAmAM Ave che. abhivuDhiya saMvacchara lakkhaNaM-- abhivardhita saMvatsaranuM lakSaNa : Aiccateya taviyA, khaNa-lava-divasA uU prinnmNti| je saMvatsaramAM sUryanA tejathI arthAt tApathI tapta pUrei reNu-thalayAI, tamAhu abhivaDDhiya jANaM / / 5 // kSaNa-lava-divasa thavAne kAraNe AkhI pRthvI varSAnA jalathI tRpta thaI jAya che tathA badhI Rtuo yathAsamaya -- mUriya. . 20, pAdu. 20, 3. 68 pariNamita thAya che ene abhivardhita saMvatsara kahevAmAM Ave che - ema jANo. saMvacharA pAma-nnavasana samata-va- pAMca saMvatsarIno prAraMbha ane paryavasAnakALa tathA emanA samatvanuM prarUpaNa - ? rU56. p. tA vayA mArindra-caMdasaMvacharA samAlIyA 1351. pra. AdityasaMvatsara ane caMdra saMvatsarano samAna samapajjavasiyA? Ahie tti vaejjA, prAraMbha temaja samAna paryavasAna kALa kyAre thAya che ? kaho. u. tA sarTi ee AdiccamAsA bAsahi~ ee ya u. sAITha AdityamAsa ane bAsaTha caMdramAsa caMdamAsA, esa NaM addhA chakhuttakaDA ene cha vaDe guNIne bAra vaDe bhAgavAthI trIsa duvAlasabhayitA tIsaM ee AdiccasaMvaccharA, Aditya saMvatsara ane ekatrIsa caMdra saMvatsara ekkatIsaM ee caMdasaMvaccharA, bAkI rahe che. 1. (4) ThA. ma. 1, mu. 2, mu. 46 0 (4) naM. va . 7, 3. 184 Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1351 6. 3. 6. 3. kALa loka : pAMca saMvatsarono prAraMbha ane paryAvasAnakALanuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 381 tyAre (eTalA saMvatsaronI bAda) Aditya caMdra saMvatsarono samAna prAraMbha kALa temaja samAna paryavasAna kALa kahevAmAM Avyo che. pra. (1) Aditya saMvatsara, (2) RRtu saMvatsara, (3) caMdra saMvatsara, (4) nakSatra saMvatsarono samAna prAraMbhakALa temaja samAna paryavasAna kALa kyAre thAya che ? kaho. tayA NaM ee Adicca- caMdasaMvaccharA samAdIyA samapajjavasiyA Ahie tti vaejjA, tA kayA NaM ee Adicca-uDDu-caMda-NakkhattAsaMvaccharA samAdIyA, samapajjavasiyA ? Ahie tti vaejjA, tAsaTThi ee AdiccA mAsA, egaTThi ee uDumAsA, , bAsaTThi ee caMdamAsA, sattaTTiM ee NakkhattamAsA, esa NaM addhA duvAlasa khuttakaDA duvAlasabhayitA saTThi ee AicyA saMvaccharA, 1 egaTThi ee uDDu saMvaccharA, bAsaTThi ee caMdA saMvaccharA, sattaTThi ee NakkhattA saMvaccharA, tayA NaM ee Aicca uDu - caMda NakkhattA saMvaccharA samAdIyA, samapajjavasiyA, Ahie tti vaejjA, 2 tA kayA NaM ee abhivaDDhia- AdiccauDu caMda NakkhattA saMvaccharA samAdIyA samapajjavasiyA ? Ahie tti vaejjA, tA sattAvaNNaM mAsA, satta ya ahorattA, ekkArasaya muhuttA, tevIsaM bAsaTThi bhAgAmuhUttassa ee abhivaDDhiyA mAsA, saTThi ee AiccA mAsA, egaTThi ee uDumAsA, bAsaTThi ee caMdamAsA, sattaTThi ee Nakkhatta mAsA, esa NaM addhA chappaNNa-sayakhutta kaDA duvAlasa bhayitA sattasayA coyAlA, eeNaMabhivaDDhiyA saMvaccharA, sattasayA asIyA, ee NaM AiccA saMvaccharA, sattasayA teNauyA, ee NaM uDu saMvaccharA, aTThasayA challuttarA, ee NaM caMdA saMvaccharA, eka sattarI aTThasayA, ee NaM NakkhattA saMvaccharA, tANaM ee abhivaDDhia-Aicca-uDu-caMdaNakkhattA saMvaccharA samAdIyA samapajjavasiyA, Ahie tti vaejjA, tA yaTTayAe NaM caMde saMvacchare tiNNi cauppaNNe rAidiyasae, duvAlasa ya bAsaTThibhAge rAiMdiyassa, Ahie tti vaejjA ? . sama. sama. 66, su. ? 2. sama. sama. 67, mu. o 3. (1) sAITha Aditya mAsa, (2) ekasaTha RtumAsa, (3)bAsaTha caMdramAsa, (4)saDasaTha nakSatramAsa. tyAre(ATalA saMvatsaronI pachI)(1)Aditya (2)RRtu(3)caMdra ane(4)nakSatrasaMvatsarono samAna prAraMbhakALa temaja samAna paryavasAna kALa thAya che. pra. (1) abhivardhita (2) Aditya (3) RRtu (4)caMdra ane(5)nakSatra saMvatsarono samAna prAraMbhakALa temaja samAna paryavasAna kALa kyAre thAya che ? kaho. u. (1) ene bAra vaDe guNIne bA2no bhAga ApavAthIsAIThaAdityasaMvatsara(2)ekasaTha Rtu saMvatsara (3) bAsaTha caMdra saMvatsara ane (4) saDasaTha nakSatra saMvatsara (zeSa) rahe che. sattAvana mAsa, sAta ahorAtra. agiyAra muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI tevIsa bhAga eTalA abhivardhita mAsa, sAITha Aditya mAsa, ekasaTha RtumAsa, bAsaTha caMdramAsa ane saDasaTha nakSatra mAsa thAya che. eTalA kALane ekaso chappanathI guNI ene bAravaDe bhAga ApavAthI - (1)sAtaso cumAlIsa abhivardhita saMvatsara, (2) sAtaso esI Aditya saMvatsara, (3) sAtaso trAMNu RRtu saMvatsara, (4) AThaso cha caMdra saMvatsara, (5)AThaso ekottaranakSatra saMvatsara bAkI raheche. tyAre(ATalAsaMvatsaro pachI)(1)abhivardhita (2) Aditya (3) Rtu (4) caMdra ane (5) nakSatra saMvatsarono samAna prAraMbha kALa ane samAna paryavasAna kALa thAya che. eka anya mAnyatAnusAra caMdra saMvatsara traNaso copana ahorAtra ane eka ahorAtranA bAsaTha bhAgomAMthI bAra bhAga jeTalA hoya che. Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 loka prajJapti sUtra 1352 tA ahAtacce NaM caMde saMvacchare tiNNi cauppaNNe iMdiyasae, paMca ya muhutte paNNAsaM ca bAsaTThi muhuttassa, Ahie ti vajjA, anya eka mAnyatAno yathArtha vicAra karatA caMdra saMvatsara traNaso copana ahorAtra ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI pAMcamAM bhAga jeTalA hoya che. bhAge mUriya. pA. 22, su. 74 jevo seva rANe vAraM-vapnavatALA, khela-sUrALa-vatta pAMca saMvatsarono prAraMbhakALa, paryavasAnakALa ane caMdra-sUryanI saMjogakAlaM ca-1352. 6. sAthe nakSatronA saMyogakALa : pra. 3. (3) 1. u. kALa loka : pAMca saMvatsarono prAraMbhakALa, paryAvasAnakALa ane caMdra-sUryanI sAthe nakSatrono kALa 3. (6) 1. 3. --- paDhamaM caMda-saMvaccharaM (4) 5. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhamassa caMdassa saMvaccharassa ke AdI ? Ahie tti vaejjA / u. tA jeNaM paMcamassa abhivaDDhiya saMvaccharassa pajjavasANe, se NaM paDhamassa caMdassa saMvaccharassa AdI, aNaMtarapurakkhaDe samae / tA haiM te saMvacharALavI ? mahindu tti 1352. vaejjA / tAse NaM kiM pajjavasie ? Ahie tti vaejjA / to je gaM doccassa caMdasaMvaccharassa AdI, seNaM paDhamassa caMda-saMvaccharassa pajjavasANe, anaMta- pacchAkaDe samae / (ga) pa taM samayaM ca NaM caMde keNaM Nakkhate NaM joei ? tattha khalu ime paMca saMvacchare paNNatte, taM jahA- (2) caMdre, (2) caMdde, (2) abhivRdghi, (4) aMte, (ba) abhiviThTha! / tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM chaduvIsaM muhuttA, chaduvIsaM ca bAsaTThibhAgA, muhuttassa bAsaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chittA cauppaNNaM cuNiyAbhAgA temA | taM samayaM ca NaM sUre keNaM Nakkhatte NaM joei ? tA puNavvasuNA, puNavvasussa solasa muhuttA, aTTha ya bAsaTThibhAgA muhuttassa bAsaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA vIsaM cuNNiyAbhAgA sesA / For Private u. ahIM e pAMca saMvatsara kahevAmAM AvyA che, jemake - saMvatsarono prAraMbhakALa(paryavasAnakALa ane e saMvatsaronA paryavasAna kALamAM caMdra-sUryanI sAthe nakSatronA saMyogakALa) kevo che ? prathama caMdra saMvatsara : (ka) pra. (kha) pra. u. Personal Use Only (1) caMdra, (2) caMdra, (3) abhivardhita, (4) caMdra, (5) abhivardhita. (gha) pra. u. u. pAMcamAM abhivardhita saMvatsaranA paryavasAnakALa bAda aMtara rahita prathama samaya ja prathama caMdra saMvatsarano prAraMbha kALa che. A pAMca saMvatsaromAMthI prathama caMdra saMvatsarano prAraMbhakALa kevo che ? kaho. (ga) pra e samaye caMdra kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? u. uttarASADhA nakSatranI sAthe yoga kare che. eno paryavasAnakALa kyAre thAya che ? kaho. dvitIya saMvatsarano prAraMbhakALa tathA prathama caMdra saMvatsarano aMta rahita aMtima samaya eno paryavasAna kALa che. uttarASADhAnA chavIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI chavIsa bhAga tathA bAsaThamAM bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI copana laghutama bhAga avazeSa rahe tyAre te caMdra sAthe yoga kare che. e samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? punarvasu nakSatranI sAthe yoga kare che. punarvasunA soLa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI AThabhAga tathA bAsaThamA bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI vIsa laghutama bhAga bAkI rahe, tyAre te 'sUrya'nI sAthe yoga kare che. Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1352 kALa loka saMvatsarono prAraMbhakALa, paryAvasAnakALa ane caMdra-sUryanI sAthe nakSatrono kALa gaNitAnuyoga bhA.-2 383 bitiyaM caMdasaMvaccharaM dvitIya caMdra saMvatsara : (ka) pa. tA eesiNaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccassa caMda (ka) , A pAMca saMvatsaromAMthI dvitIya caMdra saMvatsarano saMvaccharassa ke AdI? Ahie tti vejjaa| prAraMbhakALa kayAre che ? kaho. tAjeNaM paDhamassa caMdasaMvaccharassa pajjavasANe, prathama caMdra saMvatsaranA paryavasAnakALa pachI se NaM doccassa caMdasaMvaccharassa AdI, aNaMtara aMtara rahita prathama samaya ja dvitIya caMdra purakkhaDe sme| saMvatsarano prAraMbha kALa che. (kha) pa. tA seNaM kiM pajjavasie? Ahie tti vejjaa| (kha) pra. eno paryavasana kALa kyAre che? kaho. u. tA je NaM taccassa abhivaDhiya saMvaccharassa u. tRtIya abhivardhita saMvatsarano prAraMbhakALa AdI, seNaM doccassa saMvaccharassa pajjavasANe tathA dvitIya caMdra saMvatsarano aMtara rahita aNaMtarapacchAkaDe sme| aMtima samaya eno paryavasAnakALa che. (4) . te samaye ja je caMDhe rUttef no ? (ga) pra. e samaye caMdra kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? u. tA puvAhiM AsADhAhiM, pUrvASADhA nakSatranI sAthe yoga kare che. puvvANaM AsADhANaM sattamuhattA, tevaNNaM ca pUrvASADhAnA sAta muhUrta ane ekamurtanA bAsaTha bAvaTThibhAgA, muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca bhAgomAMthI trepana bhAga tathA bAsaThamAMbhAganA sattaTThidhA chettA igatAlIsaM cuNNiyA bhAgA saDasaTha bhAgomAMthI ekatAlIsa ladhutama bhAga sesI avezapa rahe tyAre te caMdranI sAthe yoga kare che. (gha) pa. taM samayaM ca NaM sare keNaM NakkhatteNaM joei? (gha) pra. A samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? 3. tA puNavasuIT, u. punarvasu nakSatranI sAthe yoga kare che. puNavvasussa NaM bAyAlIsaM muhuttA, paNatIsaM ca punarvasunA betAlIsamuhUrta ane ekamuhUrtanA bAsaTThibhAgA muhuttassa, bAsaTThibhAgaM ca bAsaTha bhAgomAMthI pAMtrIsa bhAga tathA sattadvidhA chettA satta cuNNiyAbhAgA sesA / bAsaThamA bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI sAta laghutama bhAga avazeSa rahe tyAre sUryanI sAthe yoga kare che. tatiyaM abhivaDDiyasaMvacchara tRtIya abhivardhita saMvatsara : (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccassa (ka) pra. A pAMca saMvatsaromAMthI tRtIya abhivardhita abhivaDhiya saMvaccharassa ke AdI? Ahie saMvatsarano prAraMbhakALa kyAre hoya che? kaho. tti vejjaa| u. tAjeNaM doccassa caMdasaMvaccharassa pajjavasANe, . dvitIya caMdra saMvatsaranA paryavasAna kALa bAda seNaM taccassa abhivaDiDhaya saMvaccharassa AdI, aMtara rahita prathama samaya ja tRtIya aNaMtarapurakkhaDe sme| abhivardhita saMvatsarano prAraMbhakALa che. (kha) pa. tAseNaM kiM pajjavasie? Ahie tti vejjaa| (kha) pra. eno paryavasAna kALa kyAre hoya che? kaho. u. tAjeNaM cautthassa caMdasaMvaccharassa AdI, seNaM u. caturtha caMdra saMvatsarano prAraMbhakALa tathA tRtIya taccassa abhivaDhiya saMvaccharassapajjavasANe abhivardhita saMvatsarano aMtara rahita aMtima aNaMtara pacchAkaDe sme| samaya eno paryavasAna kALa che. Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 loka prajJapti (ga) pa. taM samayaM ca NaM caMde ke NaM NakkhatteNaM joei ? 3.tA uttarAhiM AsADhAhiM, (5) 1. 3. 3. cautthaM caMdasaMvaccharaM - (1) 1. (6) 1. 3. kALa loka : pAMca saMvatsarono prAraMbhakALa, paryavasAnakALa ane caMdra-sUryanI sAthe nakSatrono kALa (ga) pra. (IT) F. 3. uttarANaM AsADhANaM terasamuhuttA, terasa ya bAvaTThabhAgA muhuttassa, bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA sattAvIsaM cuNNiyAbhAgA sesA / 3. taM samayaM ca NaM sUre keNaM NakkhatteNaM joei ? tA puNavvasuNA, puNavvasussa do muhuttA, chappaNNaMca bAvaTThibhAgA muhuttassa, bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA saTThI cuNiyA bhAgA sesA / tA seNaM kiM pajjavasie ? Ahie tti vaejjA tA jeNaM carimassa abhivaDDhiya saMvaccharassa AdI, se NaM cautthassa caMdasaMvaccharassa pajjavasANe, aNaMtarapacchAkaDe samae / taM samayaM ca NaM caMde keNaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM cattAlIsaM muhuttA, cattAlIsaM ca bAsaTThibhAgA muhuttassa, bAsaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA causaTThI cuNiyAbhAgA sesA / (6) 1. taM samayaM caNaM sUre ke NaM NakkhatteNaM joei ? tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM cautthassa caMdasaMvaccharassa ke AdI ? Ahie tti vaejjA / tA jeNaM taccassa abhivaDDhiyasaMvaccharassa pajjavasANe se NaM cautthassa caMdasaMvaccharassa AdI, aNaMtarapurakkhaDe samae / tA puNavvasuNA, For Private u. uttarASADhA nakSatranI sAthe yoga kare che. uttarASADhAnA tera muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI tera bhAga tathA bAsaThamA bhAganA saDasaThabhAgomAMthI sattAvIsa laghutama bhAga avazeSa rahe tyAre te caMdranI sAthe yoga kare che. (gha) pra. e samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? sUtra 1352 A samaye caMdra kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? u. punarvasu nakSatranI sAthe yoga kare che. caturtha caMdra saMvatsara : (ka) pra. (kha) pra. u. (ga) pra. u. punarvasunA be muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthIchappanabhAgatathA bAsaThamAbhAganA saDasaThamA bhAgomAMthI sAITha laghutama bhAga avazeSa rahe tyAre te sUryanI sAthe yoga kare che. u. tRtIya abhivardhita saMvatsaranA paryavasAna kALa bAda aMtara rahita prathama samaya ja caturtha caMdra saMvatsarano AraMbha kALa che. Personal Use Only e pAMca saMvatsaromAMthI caturtha caMdra saMvatsarano prAraMbha kALa kyAre che ? kaho. eno paryavasAna kALa kyAre che ? kaho. aMtima (paMcama) abhivardhita saMvatsarano prAraMbhakALa tathA caturtha caMdra saMvatsa2no aMtara rahita aMtima samaya eno paryavasAna kALa che. e samaye caMdra kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? uttarASADhA nakSatranI sAthe yoga kare che. uttarASADhAnA cAlIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI cAlIsa bhAga tathA bAsaThamA bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI cosaTha laghutama bhAga avazeSa rahe tyAre te caMdranI sAthe yoga kare che. (gha) pra. e samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? u. punarvasu nakSatranI sAthe yoga kare che. Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1353-54 paMcamaM abhivaDhiya saMvaccharaM 3. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paMcamassa abhivaDDhiyasaMvaccharassa ke AdI ? Ahie tti vaejjA / tAjeNaM cautthassa caMdasaMvaccharassa pajjavasANe, seNaM paMcamassa abhivaDDhiya saMvaccharassa AdI, aNaMtarapurakkhaDe samae / tA seNaM kiM pajjavasie ? Ahie tti vaejjA / tA jeNaM paDhamassa saMvaccharassa AdI se NaM paMcamassa abhivaDDhiya saMvaccharassa pajjavasANe aNaMtarapacchAkaDe samae / taM samayaM ca NaM caMde ke NaM NakkhatteNaM joei ? tA uttarAhiM AsADhAhiM, uttarANaM AsADhANaM caramasamae / taM samayaM ca NaM sUre ke NaM NakkhatteNaM joei ? tA pusseNaM, (6) 1. 3. (T) 1. 3. puNavvassussa auNatIsaM muhuttA, ekkavIsaM ca bAbhAgA muhuttasa, bAsaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA sitAlIsaM cuNiyA bhAgA sesA / (6) 1. 3. kALa loka : sUryanA AvRttikaraNakALano prarUpaNa pussassa NaM ekkavIsaM muhuttA, tetAlIsaM ca bAvaTThibhAgA, muhuttassa bAvaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA tettIsaM cuNNiyA bhAgA sesA / sUriya. pA. o o, su.z - surasa AuTTikaraNakAlassa parUvaNaM - 1353. caDatyasta nuM caMdrasava rasma hemaMtALuM vatattarI rAidiehiM vIikkaMtehiM savvabAhirAo maMDalAo sUrI AuTTi kare | - sama. sama. 72, mu. o paMcaNhaM saMvaccharANaM mAsANaM ca raaiidiy-muhuttppmaannN2364. 6. tA kati NaM saMvaccharA ? Ahie tti vaejjA / tattha khalu ime paMca saMvaccharA paNNattA, taM jahA - (2) vatte, (ra) aMte, (3) 36, (4) Ave, (1) mivadghap| 3. paMcama abhivardhita saMvatsara : (ka) pra. A pAMca saMvatsaromAMthI pAMcamAM abhivardhita saMvatsarano prAraMbha kALa kyAre thAya che? kaho. (kha) pra. u. (ga) pra. u. gaNitAnuyoga bhA.-2 385 punarvasunA ogaNatrIsa muhUrta aneeka muhUrtanA bAsaThabhAgomAMthI ekavIsa bhAgatathA bAsaThamA bhAganA saDasaThabhAgomAMthI suDatAlIsa laghutama bhAga zeSa rahe tyAre sUryanI sAthe yoga kare che. (gha) pra. u. caturtha caMdra saMvatsa2nA paryavasAna kALa pachI aMtara rahita prathama samaya ja pAMcamAM abhivardhita saMvatsarano prAraMbha kALa che. For Private Personal Use Only eno paryavasAna kALa kyAre thAya che ? kaho. prathama saMvatsarano prAraMbhakALa tathA pAMcamAM abhivardhita saMvatsarano aMta2 rahita aMtima samaya eno paryavasAna kALa che. pra. u. A samaye caMdra kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? uttarASADhA nakSatranI sAthe yoga kare che. ane uttarASADhAnA aMtima samaye yoga kare che. A samaye sUrya kayA nakSatranI sAthe yoga kare che ? puSya nakSatranI sAthe yoga kare che. sUryanA AvRttikaraNa kALano prarUpaNa : 1353. puSyanA ekavIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThabhAgomAMthIteMtAlIsabhAgatathA bAsaThamA bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI tetrIsa laghutama bhAga zeSa rahe tyAre te sUryanI sAthe yoga kare che. caturtha candra saMvatsaranA hemantaRRtunA Ikottara divasa-rAtri vItyA pachI sUrya sarvabAhya maMDaLathI (ApyaMtara maMDaLanI tarapha) AvRtti kare che. pAMca saMvatsaro ane mAsonA ahorAtra temaja muhUrtonuM pramANa : saMvatsara keTalA che ? kaho. 1354. e pAMca saMvatsara kahevAmAM AvyA che, jemake - (1) nakSatra saMvatsara, (2) caMdra saMvatsara, (3)RRtu saMvatsara, (4) Aditya saMvatsara, (5) abhivardhita saMvatsara, Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 loka prajJapti kALa loka : saMvatsara ane mAsIno ahorAtra-muhUrta pramANa sUtra 1354 paDhama Nakkhatta-saMvacchara prathama nakSatra saMvatsara : (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paDhamassa (ka) pra. A pAMca saMvatsaromAMthI prathamanakSatrasaMvatsaranA Nakkhatta saMvaccharassa NakkhattamAsetIsai muhutte nakSatra mAsa trIsa-trIsa muhUrtanA ahorAtra NaM tIsai muhutte NaM ahoratte NaM mijjamANaM vaDe mApavAmAM Ave to keTalA ahorAtra kevaie rAiMdiyagge NaM? Ahie tti vejjaa| Doyacha? ho. tA sattAvIsaM rAiMdiyAI ekkavIsaM ca u. e nakSatra mAsa' nA sattAvIsa ahorAtra ane sattaTThibhAgA rAiMdiyassa rAiMdiyaggeNaM, Ahie eka ahorAtranAsaDasaThabhAgomAMthI ekavIsa tti vejjaa| bhAga(82) Doya che. (kha) pa. tA seNaM kevaie muhattaggeNaM? ahie tti vejjaa| (5). mAnakSatra mAsa'naTalA bhutahoyacha?seo. u. tA aTThasae egUNavIse muhuttANaM, sattAvIsaM ca u. A nakSatramAsa'nA AThaso ogaNIsa muhUrta sattaTThibhAge muhuttassa muhuttagge NaM, Ahie tti tathA eka muhUrtanA saDasaTha bhAgomAMthI vaejjA / sattAvIsa mAga(82) hoya che. (ga) pa. tA eesiNaM addhA duvAlasakhuttakaDANakkhatte (ga) pra. bAra nakSatra mAsono eka nakSatra saMvatsara thAya saMvacchare, tA se NaM kevaie rAiMdiyagge NaM ? chatomenA mahorAtra 32 thAyacha? ho. Ahie tti vaejjA? tA tiNNi sattAvIse rAiMdiyasae ekkAvannaM e nakSatra saMvatsara'nA traNaso sattAvIsa ca sattaTThibhAge rAiMdiyassa rAiMdiyagge NaM ahorAtra ane eka ahorAtranA saDasaTha Ahie tti vejjaa| bhAgomAMthI ekkAvana bhAga (jaTalo) hoya che. (gha) pa. tA seNaM kevaie muhattaggeNaM? Ahie tti vejjaa| (gha) pra. A nakSatra saMvatsara'nA pUrNa muhUrta keTalA thAyacha ? seo. u. tA Nava muhuttasahassA aTThaya battIse muhuttasae u. e nava hajAra AThaso batrIsa muhUrta ane eka chappannaM ca sattaTThibhAge muhuttassa muhuttagge NaM, muhUrtanA saDasaTha bhAgomAMthI chappana bhAga Ahie tti vejjaa| thAya che. bitiyaM caMdasaMvaccharaM dvitIya caMdra saMvatsara : (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM doccassa (3) 5. sApAMyasaMvatsaromAMthA dvitIyayaMdra saMvatsarana caMdasaMvaccharassa caMde mAse tIsai muhutte NaM caMdramAsa trIsa-trIsa muhUrtanA ahorAtra vaDe tIsaimuhutte NaM ahoratteNaM mijjamANe kevaie bhApavAthI 3241 mahorAtra thAya che ? ho. rAiMdiyagge NaM? Ahie ti vejjaa| u. tA eguNatIsaM rAiMdiyAI battIsaM bAsaTThibhAgA u. e ogaNatrIsa ahorAtra ane eka rAiMdiyassa rAiMdiyagge NaM Ahie tti ahorAtranA bAsaTha bhAgomAMthI batrIsabhAga vejjaa| (82lo)thAyache. (kha) pa. tA se NaM kevaie muhuttagge NaM ? Ahie tti (5). se caMdramAsa'naTa bhutaDoyache?ho. vejjaa| u. tA aTThapaMcAsae muhutte tettIsaM bAsaTThibhAgA u. e AThaso pacAsa muhUrta ane ekamuhUrtanA muhuttagge NaM, Ahie tti vejjaa| bAsaTha bhAgomAMthI tetrIsa bhAga (jeTalA) hoya che. (ga) pa. tA esa NaM addhA duvAlasakhuttakaDA caMde (1). pAra yaMdra bhAsono me yaMdra saMvatsara thAyacha. saMvacchare, tA se NaM kevaie rAiMdiyagge NaM? manA 24 saDorAtra thAya cha ? ho. Ahie tti vejjaa| 1. sama. sama. 29, su. 8 Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1354 kALa loka : trijo Rtu saMvatsara gaNitAnuyoga bhA.-2 387 6. yaMdra saMvatsa2' mA trAsoyopana mahorAtra ane eka ahorAtranA bAsaTha bhAgomAMthI mA2 mA (21) thAya che. (gha) pra. meyaMdrasaMvatsara'nAmA bhuithAyacha?so. u. tA tinni cauppanne rAiMdiyasae duvAlasa ya bAsaTThibhAgA rAiMdiyagge NaM, Ahie tti vejjaa| (gha) pa. tA se NaM kevaie muhuttagge NaM ? Ahie tti vejjaa| u. tA dasamuhuttasahassAiMchaccapaNavIse muhuttasae paNNAsaM ca bAsaTThibhAge muhutte NaM Ahie tti vejjaa| __ tatiya uDusaMvacchara - (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM taccassa uDusaMvaccharassa uDumAse tIsai muhutte NaM, tIsai muhutte NaM ahoratteNaM mijjamANe kevaie rAiMdiyagge NaM? Ahie tti vejjaa| u. tAtIsaM rAiMdiyANaM rAiMdiyaggeNaM Ahie tti vaejjA / (kha) pa. tA seNaM kevaie muhuttaggeNaM? Ahie tti vejjaa| u. tA NavamuhuttasayAI muhuttagge NaM Ahie tti vejjaa| (ga) pa. tA esa NaM addhA duvAlasakhuttakaDA uDU saMvacchare, tA se NaM kevaie rAiMdiyagge NaM ? Ahie tti vejjaa| u. tA tiNNi saTe rAiMdiyasae rAiMdiyagge NaM Ahie tti vejjaa| (gha) pa. tA seNaM kevaie muhattaggeNaM? Ahie tti vejjaa| 6. mehasa 427so 5vyAsa muhUrta ane meM muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI pacAsa bhAga jeTalA muhUrta thAya che. tRtIya tu saMvatsara : (ka) pra. A pAMca saMvatsaromAMthI tRtIya Rtu saMvatsaranA Rtu mAsa trIsa-trIsa muhUrtanA ahorAtra vaDe mApavAthI keTalA ahorAtra thAya che?seo. 6. 'tumAsa'nA trAsa sahorAtra thAya che. (5) pra. mA 'tumAsa' / / 324 // muhUrta hoya cha? sal 6. naso bhuta choya che. (ga) pra. bAra RtumAsono eka Rtu saMvatsara thAya che (ta) nA mA mahorAtra thAya cha? ho. 7. tusavatsara' nArAsosAhorAtra thAya che.. (gha). sAtusaMvatsara' nATalA murta thAyacha? ho. 6. sa 12 mA so muhUrta thAya che. u. tA dasamuhuttasahassAI aTTha ya sayAI muhuttagge NaM Ahie tti vejjaa| cautthaM AiccasaMvaccharaM(ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM cautthassa AdiccasaMvaccharassa Aicce mAsetIsaimuhutte NaM, tIsaimuhutte NaM ahoratteNaM mijjamANe kevaie rAiMdiyagge NaM? Ahie tti vejjaa| u. tA tIsaM rAiMdiyAiM avaddhabhAgaM ca rAiMdiyassa rAiMdiyagge NaM Ahie tti vejjaa| caturtha Aditya saMvatsara H (ka) pra. A pAMca savatsaromAMthI caturtha Aditya saMvatsaranA AdityamAsa trIsa-trIsa muhUrtanA ahorAtra vaDe mApavAthI(te) keTalA ahorAtra thAya cha? ho. u. A AdityamAsanA trIsa ahorAtra ane eka ahorAtranA aDadhA bhAga (jeTalo) hoya che? (kha) pra. A AdityamAsa'nA keTalA muhUrtano hoya cha? ho. (kha) pa. tA se NaM kevaie mahattagge NaM ? Ahie tti vejjaa| Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 loka prajJapti 1. u. tANava paNNarasa muhuttasae muhuttagge NaM Ahie tti vaejjA (ga) pa. tA esa NaM addhA duvAlasakhuttakaDA Adicce saMvacchare, tA se NaM kevaie rAIdiyaggeNaM ? Ahie tti vaejjA / tA tinni chAvaTThe iMdiyasae rAiMdiyagge NaM Ahie tti vaejjA / u. (gha) pa. paMcama abhivaDDhiyasaMvaccharaM u. tA dasamuhuttassa sahassAI Nava asIe muhuttasae muttaggeNaM, Ahie tti vaejjA / u. (ka) pa. tA eesi NaM paMcaNhaM saMvaccharANaM paMcamassa abhivaDDhiyasaMvaccharassa abhivaDDhie mAse tIsaimuhutteNaM, tIsaimuhutte NaM ahoratte NaM mijjamANe kevaie rAIdiyagge NaM ? Ahie tti vaejjA / (kha) pa. u. (ga) pa. tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM Ahie ti vaejjA / kALa loka : paMcama abhivardhita saMvatsara (gha) pa. u. tA egatIsaM iMdiyAI egUNatIsaM ca muhuttA sattarasa bAsaTThibhAge muhuttassa rAidiggeNaM Ahie ti vajjA / tA se NaM kevaie muhuttaggeNaM ? Ahie i vaejjA / u. tA tiNNi tesIe rAiMdiyasae ekkatIsaM ca muhuttA aTThArasa bAsaTThibhAge muhuttassa rAidiyagge NaM Ahie tti vaejjA / tAse va muttaNaM ? Ahie tti vaejjA / tA va guNasamuttasae sattarasabAsaTThibhAge muhuttassa muhuttaggeNaM Ahie tti vaejjA / tA esa NaM addhA duvAlasakhuttakaDA abhivaDhiya saMvacchare, tA se NaM kevaie rAiMdiyagge NaM ? Ahie tti vaejjA / sama. sama. 31, su. 4 tA ekkArasamuhuttasahassAiM paMca ya ekkArasamuhuttasae aTThArasa bAsaTTibhAge muhuttassa muttaggeNaM Ahie tti vaejjA / - - sUriya. pA. 12, su. 72 sUtra 1354 u. A 'AdityamAsa' nA navasopaMdara muhUrtano hoya che. (ga) pra. bAra Aditya mAsano eka AdityasaMvatsarathAya che (to) khenA DeTalA ahorAtra thAya che ? uho. u. e Aditya saMvatsara'nA traNaso chAsaTha ahorAtra hoya che. (gha) pra. A 'Aditya svatsara'nA keTalA muhUrtano hoya che ? uho. dasa hajAra navaso eMsI muhUrtano hoya che. 3. paMcama abhivardhita saMvatsara : (ka) pra. A pAMca saMvatsaromAMthI pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA abhivardhita mAsa trIsa-trIsa muhUrtanA ahorAtra vaDe mApavAthI enA keTalA ahorAtra thAya che ? uho. u. e ekatrIsa ahorAtra ane ogaNatrIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI sattara bhAga (neTo) thAya che. (kha) pra. A 'abhivardhita mAsa'nA keTalA muhUrta hoya che ? kaho u. e navaso ogaNasAITha muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI sattara bhAga (bheTasA ) hoya che. (ga) pra. bAra abhivardhita mAsono eka abhivardhita saMvatsara thAya che enA keTalA ahorAtra hoya che ? uho ? u. e traNaso tyAMsI ahorAtra ane ekatrIsa muhUrta tathA eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI aDhAra bhAga hoya che. (gha) pra. abhivardhita' 'saMvatsara' nA DeTalA muhUrta thAya che ? uho. u. e agiyAra hajAra pAMcaso agiyAra muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI aDhAra bhAga hoya che. For Private Personal Use Only Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 13papa-pa8 kALa loka : nakSatra saMvatsaranA bheda ane nAma gaNitAnuyoga bhA.-2 389 Nakkhatta saMvaccharassa bheyA tesiM NAmANi ya nakSatra saMvatsaranA bheda ane enA nAma : 1355. tANakkhattasaMvacchareNaM duvAlasavihe paNNatte, taMjahA- 1355. nakSatra saMvatsara pAra prA2nA ThevAmA mAvyAcha, Thebha:(1) sAvaNe, (2) bhaddavae, (3) Asoe, (4) kattie, (1) zrAvA, (2) mAdrapada, (3) mAzvina, (5) maggasire, (6) pose, (7) mAhe, (8) phagguNIe, (4)ti, (5) bhAgasa2, (G) poSa, (7) mAgha, (9) citte, (10) vaisAhe, (11) jeTTe, (12) (8) guna, (8) thaitra, (10) vaizANa, aasaaddhe| -sUriya.pA.10, pAhu. 20,su.55 (11) , (12) aSADha. jugasaMvaccharassa bheyA tesiM kAla pamANaM ca - yuga saMvatsaranA bheda ane enuM kALa pramANa : 1356. tA jugasaMvacchare NaM paMcavihe paNNatte, taM jahA - 1345. yugasaMvatsa2 pAMya 52n| vAma mAvyA cha, bha:(1) caMde, (2) caMde, (3) abhivaDDhie, (4) caMde, (1) yaMdra, (2.) yaMdra, (3) amivardhita, (4) yaMdra, (5) abhivddddhie| (4) abhivardhita. (1) tA paDhamassa Na caMda saMvaccharassa cauvIsaM pavvA (1) prathama caMdra saMvatsaranA covIsa parva kahevAmAM pnnnnttaa| AvyA che. (2) doccassa NaM caMda saMvaccharassa cauvIsaM pavvA (2) dvitIya caMdra saMvatsaranA covIsa parva kahevAmAM pnnnnttaa| mAyA che. (3) taccassa NaM abhivaDDhiya saMvaccharassa chabbIsaM (3) tRtIya abhivardhita saMvatsaranA chavIsa parva pavvA pnnnnttaa| vAmAM mAvyA che. (4) cautthassa NaM caMda saMvaccharassa cauvIsaM pavvA (4) caturtha caMdra saMvatsaranA covIsa parva kahevAmAM pnnnnttaa| AvyA che. (5) paMcamassa NaM abhivaDiDhaya saMvaccharassa chavvIsaM (5) pAMcamAM abhivardhita saMvatsaranA chavIsa parva pavvA pnnnntaa| kahevAmAM AvyA che. evAmeva saputvAvareNaM paMcasaMvaccharie juge ege A prakAre badhA maLIne pAMca saMvatsarIya cauvIse pavvasae bhavaMtItimakkhAyaM / 2 yuganA ekaso covIsa parva jANavA joIe. - sUriya. pA. 10, pAhu. 20, su. 56 pamANa saMvaccharassa bheyA pramANe saMvatsaranA bheda : 1357. tA pamANa saMvacchare NaM paMcavihe paNNatte, taM jahA- 1357. prabhAesaMvatsa2 pAMya 412n| upAmAMsAvyA cha, (1) Nakkhatte, (2) caMde, (3) uDU, (4) Aicce, bha:- (1) nakSatra saMvatsa2, (2) yaMdra saMvatsara, (5) abhivaDDhie / (3) *tu saMvatsara, (4) sAhitya saMvatsara, ___- sUriya. pA. 10, pAhu. 20, su. 57 (5) mamivardhita saMvatsara. lakkhaNa saMvaccharassa bheyA - lakSaNa saMvatsaranA bheda : 1358. tA lakkhaNa saMvacchare NaM paMcavihe paNNatte, taM jahA- 1358. sksse| saMvatsara pAya prAranA DevAmA mAyAcha, (1) Nakkhatte, (2) caMde, (3) uDU, (4) Aicce, bha:- (1) nakSatra saMvatsara, (2) yaMdra saMvatsara, (5) abhivddddhie| (3) *tu saMvatsara, (4) sAhitya saMvatsara, (5) abhivati saMvatsara. - sUriya. pA. 10, pAhu. 20, su. 58 1. 3. ThANaM. 5, u. 3, su. 460 / (ka) ThANaM. 5, u. 3, su. 460 2. jaMbu vakkha. 7, su. 184 (kha) jambu. vakkha. 7, su. 184 Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 loka prajJapti kALa loka : zanaizcara saMvatsaranA bheda sUtra 1359-61 saNicchara saMvaccharassa bheyA zanaizcara saMvatsaranA bhedaH 232. tA safchara saMvachare je bAvIsa vihe vowntte, 13pa9. zanaizcara saMvatsara aThThAvIsa prakAranA kahevAmAM taM jahA AvyA che, jemake(2) miya, (2) sava, (3) dhafTTA, (1) abhijitu, (2) zravaNa, (3) dhaniSThA, (4) satamilayA, () puvA poTTavA, (6) uttara (4) zatabhiSaka, (5) pUrvAbhAdrapada, vodavayA, (7) reva, (8) , () mara, (6) uttarAbhAdrapada, (7) revatI, (8) azvinI, (20) ttiya, (2) roDhi, (12) aMTALA, (9) bharaNI, (10) kRttikA, (11) rohiNI, (23) addA, (14) guNavat, (15) puse, (12) saMsthAna (magazirA), (13) Adra, (66) mosA, (27) mada, (18) vA*guja, (14) punarvasu, (15) puSya, (16) AzleSA, (11) 3ttara guja, (20) hatya, (22) cittA, (17) maghA, (18) pUrvAphAlganI, (19) uttarA(22) sArDa, (23) visAhA, (24) mathurAdA, phAlganI,(20)hasta, (21)citrA, (22)svAti, (25) neTTA, (26) mU, (27) puvAsADhA, (28) 3ttarAsAdA | (23)vizAkhA, (24) anurAdhA, (25)jayeSThA, - suriya. 1. 20, vAdu. 20, mu. 18 (26) mULa, (27) pUrvASADhA, (28) uttarASADhA. ega saMvaccharassa mAsA eka saMvatsaranA mAsa : 236 0. 5. tA he te mAsI? maeg tti vajjA 130. pra. eka saMvatsaranA keTalA mAsa hoya che? kaho. u. tA egamegassa NaM saMvaccharassa bArasa mAsA u. pratyeka saMvatsaranA bAra mAsa kahevAmAM AvyA pnnnntaa|tesiNc duvihANAmadhejjA paNNattA, che ane enA nAma be prakAranA kahevAmAM AvyA saMgahya- (2) strophA, (2) strokAriyA | che, jemake - (1) laukika, (2) lokottara tattha loiyA NAmA emAM laukika bAra mAsanA nAma - (2) sAvaLe, (2) madhavA, (3) masANa, (4) (1) zrAvaNa, (2) bhAdrapada, (3) Aso, vattA, (6) masira, (6) jose, (7) mATe, (4) kArtika, (5) mAgasara, (6) poSa, (7) (8) zuLa, (6) vette, (10) vesAI, (22) mAgha, (8)phAlgana, (9)caitra, (10)vaizAkha, (11) jeTha, (12) aSADha. louttariyA NAmA lokottara bAra mAsanA nAma(2) maiLe, (2) dupaTTa , (3) (1)abhinaMdana,(2)supratiSTha, (3)vijaya, vinag, (4) vavaddha, (5) senna ya, (4) prItivardhana, (5) zreyAMsa, (6) ziva, (6) siyA vi, (7) sisi vi ya, (8) (7) zizira, (8) himavAna, (9) vasaMta, hemavuM, (2) navane vasaMtamAle, (10) tame (10) kusumasaMbhava, (11) nidAgha, kusumasaMve () pravAsane bilA, (22) (12) vanavirodhI. vaNavirohI ya baarse| - mUriya. 1. 20, vAdu. 20. su. 12 egUNatIsa rAidiya mAsaNAmANi ogaNatrIsa rAta-divasavALA mAsInA nAma : 23 6. mArA mate jItIsarAliyA rAtiyAM 1361. aSADha mAsa divasa-rAtrinI gaNanAthI ogaNatrIsa qutte ! divasa-rAtrino (hovAnuM) kahevAmAM Avyo che. bhaddavae NaM mAse egUNatIsarAiMdiyAiM rAiMdiyaggeNaM bhAdrapada mAsa divasa-rAtrinI gaNatrIthI ogaNatrIsa divasa-rAtrino (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. 2. navuM. va . 7, mu. 184 Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1362-63 kALa loka : yugamAM Adi saMvatsara koNa ane ayana AdinuM prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 391 kattie NaM mAse egaNatIsarAiMdiyAiM rAiMdiyaggeNaM kArtika mAsa divasa-rAtrinI gaNatrIthI ogaNatrIsa gujttA divasa-rAtrino (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. pose NaM mAse egUNatIsarAiMdiyAiM rAiMdiyaggeNaM poSa mAsa divasa-rAtrinI gaNatrIthI ogaNatrIsa pAchA. divasa-rAtrino (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. phagguNe NaM mAse egUNatIsarAiMdiyAI rAiMdiyaggeNaM phAlgana mAladivasa-rAtrinI gaNatrIthI ogaNatrIsa guttA divasa-rAtrino (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. vaisAhe NaM mAse egaNatIsarAiMdiyAiM rAiMdiyaggeNaM vaizAkha mAsa divasa-rAtrinI gaNatrIthI ogaNatrIsa patto - sama. sama, 21, su. 2-8 divasa-rAtrino (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. kimAiyA saMvaccharAI juge, ayaNAi saMkhA ya parUvaNaM- yugamAM Adi saMvatsara koNa ane ayana AdinI saMkhyAnuM prarUpaNa : pharU 62. . mitra ne aMte ! saMvacharA, nizA 1362. pra. bhagavan! saMvatsaromAM Adi(prathama)saMvatsara ayaNA, kimAiA uU, kimAiA mAsA, kayo che ? ayanomAM prathama ayana kyuM che ? kimAiA pakkhA, kimAiA ahorattA, RtuomAM prathama Rtu kaI che? mahinAomAM prathama mahino kyo che ? pakSomAM prathama pakSa kimAiA muhuttA, kimAiA karaNA, kyo che ? divasa-rAtrimAM prathama koNa che ? kimAiA NakkhattA paNNattA? muhUrtomAM prathama muhUrta karyuM che? karaNomAM prathama karaNa kayuM che? nakSatromAM prathama nakSatra kayuM che? u. goyamA ! caMdAiA saMvaccharA, dakSiNAiyA he AyuSyamAnu! zramaNa gautama! saMvatsaromAM ayaNA,pAusAiA uU,sAvaNAiAmAsA, caMdra saMvatsara prathama che, ayanomAM dakSiNAyana vahulAiA pakkhA, divasAiA ahorattA, prathama che, RtuomAM pAvasa (aSADha-zrAvaNa rUpa) Rtu prathama che. mahinAomAM zrAvaNa roddAiA muhuttA, bAlavAiA karaNA, mAsa prathama che. pakSomAM kRSNapakSa prathama che. abhijiAiA NakkhattA paNNattA, divasa-rAtrimAM divasa prathama che. muhUrtomAM samaNAuso! rudra muhUrta prathama che. karaNomAM bAlavakaraNa prathama che ane nakSatromAM abhijItu nakSatra prathama (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. pa. paMcasaMvaccharie NaM bhaMte! juge kevaiA ayaNA, pra. bhagavanuM ! paMca saMvatsarika yugamAM ayana, kevaiA uU, kevaiA mAsA, kevaiApakkhA, tu, mAsa, pakSa, ahorAtratathA muhUrta keTalAkeviaa ahorattA, kevaiA muhuttA paNNattA? keTalA darzAvavAmAM AvyA che? u. goyamA ! paMcasaMvaccharie NaM juge dasa ayaNA, u. gautama ! paMca saMvatsarika yugamAM ayana dasa, tIsaM uU, saTThI mAsA, egevIsuttare pakkhasae, Rtuo trIsa, mAsa sAITha, pakSa ekaso aTThArasatIsA ahorattasayA, cauppaNNaM vIsa, ahorAtra aDhAraso trIsa tathA muhUrta muhuttasahassA NavasayA paNNattA / copana hajA2 navaso kahevAmAM AvyA che. - gaMDU. va . 7, mu. 187 egassa jugassa ahoratta - muhuttappamANaM eka yuganA ahorAtra ane muhUrtanuM pramANa : 23 6 rU. 5. tA vayaM te no guno ravicane ? magi 1363. pra. apUrNayuganA keTalA ahorAtra thAya che ? kaho. tti vejjaa| Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 loka prApti kALa loka : eka yuganA ahorAtra ane muhUrtanuM pramANa sUtra 1363 u. tAsattarasa ekANaue rAiMdiyasae, eguNavIsaM ca muhuttaM, sattAvaNNe bAsaTThibhAge muhuttassa, bAsaTThibhAgaMcasattaTThidhA chettApaNapannaMcuNNiyA bhAge rAiMdiyaggeNaM Ahie tti vaejjA / (kha) pa. tA se NaM kevaie mahattagge NaM ? Ahie tti vejjaa| u. tA tevaNNamuhattasahassAI satta ya auNApanne muhuttasae, sattAvaNNaM bAsaTThibhAge muhuttassa, bAsaTThibhAgaMcasattaTThidhAchettApaNapaNNaMcuNNiyA bhAgA muhutte NaM, Ahie tti vejjaa| (ga) pa. tA kevaie NaM te jugapatte rAiMdiyagge NaM ? Ahie tti vejjaa| u. tA aTThatIsaM rAiMdiyAiMdasa yamuhuttA, cattAri ya bAsaTThibhAge muhuttassa, bAsaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA duvAlasacuNiyAbhAge rAiMdiyagge NaM, Ahie tti vaejjA / 7. sattarasonorAtra, mogasamuhUrta, ekamuhUrtanAbAsaThabhAgomAMthI sattAvana bhAga ane bAsaThamAM bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI paMcAvana laghutama bhAga ahorAtranA kahevAmAM sAvyA che. (4) pra. me mayuga' nAyAbhuta thAyacha ? Do. e trepana hajAra sAtaso ogaNapacAsa muhUrta ane ekamuhUrtanAbAsaTha bhAgomAMthI sattAvana bhAgatathAbAsaThamAMbhAganAsaDasaThabhAgomAMthI paMcAvana laghutama bhAga jeTalA muhUrta hoya che. (ga) pra. pUrNatA prApta' yuganA keTalA ahorAtra thAya che?seo. e ADatrIsa ahorAtra, dasa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI cArabhAga tathA bAsaThamAM bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI bAra laghutama bhAga ahorAtranA (prakSipta karavAthI pUrNayuganA ahorAtra) jANavA joIe. (3) pra. pUrNatA prApta' yuganA 240 muhUrta thAyacha? (gha) pa. tA se NaM kevaie muhuttagge NaM ? Ahie tti vejjaa| tA ekkArasa paNNAse muhuttasae, cattAri ya bAsaTThibhAge muhuttassa, bAsaTThibhAgaM ca sattaTThidhA chettA duvAlasa cuNNiyA bhAge muhattagge NaM, Ahie tti vejjaa| e agiyAraso pacAsa muhUrta ane ekamuhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI cArabhAga tathA bAsaThamAM bhAganA saDasaTha bhAgomAMthI bAra laghutama bhAga muhUrta (prakSipta karavAthI pUrNa yuganA bhurta) 14 . (Ga) pra. paripU' yuganA sahorAtra mAthAya che ? 6. sAraso trIsa morAtra thAya che. ___ (2) pra. paripU' yuganA 32 // muhUrta thAyacha?set. (Da) pa. tA kevaiyaM juge rAiMdiyagge NaM? Ahie tti vejjaa| u. tA aTThArasa tIse rAiMdiyasae rAiMdiyaggeNaM Ahie tti vejjaa| (ca) pa. tA se NaM kevaie muhuttagge NaM ? Ahie tti vejjaa| u. tAcauppaNNaMmuhuttasahassAiMNavaya muhuttasayAI muhuttagge NaM, Ahie ti vejjaa| (cha) pa. tA se NaM kevaie bAsaTThibhAga muhuttagge NaM ? Ahie tti vejjaa| u. tA cottIsaM sayasahassAiM aTThatIsaM ca bAsaTThibhAgamuhuttasae bAsaTThibhAga muhuttagge NaM, Ahie tti vaejjA / - sUriya. pA. 12, su. 73 6. yopana 12 naso muhUrta thAya che. (7) pra. paripU' yuganA bhutAnA zuM mAsabhA ... mAthAya cha?set. u. cotrIsa lAkha ADatrIso bAsaTha muhUrtanA bAsaThyA bhAga thAya che. Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1364-66 ega yuge puNNimAsiNIo amAvAso o 26 4. ?. 2. tatva haju phamAmo vAvaSTi pubdhimAsiLIo vAvakuM 1364. amAvAsAo paNNattAo / bAvaTTha te kasiNA rAgA / bAvaTTha ete kasiNA virAgA / kALa loka : eka yugamAM pUrNimAo ane amAso ete cauvvIse pavvasae / ete cauvvIse kasiNa - rAga-virAgasae / jAvaiyANaM paMcaNhaM saMvaccharANaM samayA ege NaM cauvvIseNaM samaya saegUNagA evaiyA parittA asaMkhejjA desa- rAga- virAga sayA bhavaMtItimakkhAyA / tA amAvAsAo NaM puSNimAsiNI cattAri bAyAle muhuttasae chattAlIsaM bAvaTThibhAge muhuttassa Ahie tti vaejjA / tApuNimAsiNIo NaM amAvAsA cattAri bAyAle muhuttasae chattAlIsaM bAvaTThibhAge muhuttassa Ahie tti vaejjA / tA amAvAsAo NaM amAvAsA aTThapaMcAsIe muhuttasa tasaMca bAvaTThibhAge muhuttassa Ahie tti vaejjA / tA puNNimAsiNIo NaM puNNimAsiNI aTTha paMcAsIe muhuttasae tIsaM bAvaTThabhAge muhuttassa Ahie tti vaejjA / NakkhattamAsANaM ahorattAI1365. esa NaM evaie caMde mAse / esa NaM evaie sagale juge / 2 gAma- 1thAM ? 26 6. - mege nuM navalattamAne sattAvIsahiM rADuMvicArjiM rAidiyaggeNaM paNNatte / - sama. 27, mu. 2 sUriya. vA. zrU, su. 80 tao jAmA paNNattA, taM jhaa(1) padmame nAme, (ra) mazcime nAme, (2) paddhine nAme / - TALe. 1. rU, 3. 2, mu. 162 eka yugamAM pUrNimAo ane amAso : eka yugamAM bAsaTha pUrNimAo ane bAsaTha amAso (hovAnuM) kahevAmAM AvI che. gaNitAnuyoga bhA.-2 393 bAsaTha amAso rAhuthI pUrNa rakta che. bAsaTha pUrNimAo rAhuthI virakta che. eka yugamAM ekaso covIsa parva che. eekaso covIsa parva pUrNa rUpathI rakta aneviraktache. pAMca saMvatsaronA jeTalA samaya che enAthI eka samaya ocho arthAt ekaso covIsa parvono e parimita samaya che paraMtu deza rAga-virAganA asaMkhya zata samaya hoya che, ema kahevAmAM AvyuM che. amAsathI pUrNamAsI paryaMta cAraso betAlIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI cheMtAlIsa bhAga jeTalo samaya kahevAmAM Avyo che. pUrNamAsIthI amAsa paryaMta cAra so betAlIsa muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaThabhAgomAMthI chetAlIsa bhAga jeTalo samaya kahevAmAM Avyo che. amAsathI amAsa paryaMta ATha so paMcAsI muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga jeTalo samaya hoya che. pUrNamAsIthI pUrNamAsI paryanta AThaso paMcAsI muhUrta ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgomAMthI trIsa bhAga jeTalo samaya kahevAmAM Avyo che. e eTalA caMdra mAsa che. e eTalA pUrNa yuga che. nakSatra mAsonA ahorAtra : 1365. nakSatra mAsa sattAvIsa ahorAtrino kahevAmAM Avyo che. yAmonuM prarUpaNa : 1366. paMca saMvaccharie NaM juge bAsaTThi puNNimAo, bAsaTThi amAvAsAo paNNattAo / 2. "to nAme" hatyAvi caMdra. pA. ? rU, su. 80 For Private Personal Use Only yAma traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake1. prathama yAma, 2. madhyama yAma, 3. pazcima yAma. - sama. 62, su. ? bAkI TippaNa pA.naM. 394 www.jainel|brary.org Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 loka prajJapti "mAsama" mudduttALe vahovahI ? 367. 5. 3. 1. mukuttALa- gamADuM o 26 8. 6. 3. kALa loka : "mAsanA" muhUrtonI hAni-vRIddha (ghaTADo-vadhAro) sA aTTha egUNavIse muhuttasae sattAvIsaM ca sadvibhAge muhuttassa Ahie tti vadejjA / 1 - mUriya. vA. 2, pAdu. 2, su. 8 -- tA huM te valrobavahI mukuttAnuM ? mAhi1367. tti, vaijjA / tA egamegassa NaM ahorattassa tIsaM muhuttA pattA, taM nahA gAhAo chu. rodhe, 2. sete, rU. mitte, 4. vAyu, 1. suzIC 6. abhinaMve / 7. mahiMdra, 8, vajavaM, 6. kaMmo, sUtra 1367-68 'mAsanA' muhUrtonI hAni-vRddhi (ghaTADo-vadhAro) : pra. mAsanA' muhUrtonI hAni-vRddhi kyA prakAre thAya che? kaho. tA deM te mudduttAnuM gAmadhennA? mahipatti 1368. vaejjA / 20. vadutattve, o o. ceva sALe // // ra. tadde ya, o 2. bhAviyA, 24. vesamaLe, zy. vaLe ya, 26. mALave / 27. vinaz ya, 28. vIsaseLe, 22. vAyAvandre seva, 20. 3vasame haiM // 2 // 2. gaMdhava, 22. agnivese, 22. sarisaE, 24. gAyanaM 6, 2. amame haiM| 26. aLavuM, u. 'nakSetra mAsanA' AThaso ogaNIsa muhUrta aneeka muhUrtanA sAIThabhAgomAMthI sattAvIsa bhAga jeTalI hAnivRddhi kahevAmAM AvI che. muhUrtonA nAma : pra. muhUrtonA nAma zuM che? kaho. u. pratyeka ahorAtranA trIsa muhUrta kahevAmAM AvyA che. jemake (bAkI TippaNa 393 thI AgaLa) yAmo-rAtrerdinasya ca caturthabhAgo yadyapi prasiddhastathA'pIha tribhAga eva vivakSitaH / pUrvarAtra - madhyarAtra'pararAtralakSaNo yamAzritya rAtristriyAmetyucyate evaM dinasyApi nizA nizIthinIrAtristriyAmA kSaNadAkSaNA / sthAnAMga TIkA, amarakoSa. kAlavarga zloka 4 yAma = praharano paryAyavAcI zabda che. gAthArtha : (1)rudra, (2) zreyAn, (3) mitra, (4) vAyu, (5) sugrIta, (6) abhicandra, (7) mAhendra, (8) baLavAn, (9) brahmA, (10) bahusatya, (11) IzAna. (12) tvaSTA, (13) bhAvitAtmA, (14) vaizramaNa, (15) vAruNa, (16) AnaMda, (17) vijaya, (18) vizvasena, (19) prAjApatya, (20) upazama. (21)gandharva,(22)agnivezya, (23)zatavRSabha, (24)AtapavAn, (25)amama, (26)RRNavAn, sAmAnya mAnyatA divasa ane rAtrinA cAra prahara hovAnI che. paraMtu ahIM 'yAma'no artha vibhAga' karavAmAM Avyo che. ane divasa ane rAtrinA traNa-traNa vibhAga (hovAnuM) kahevAmAM AvyuM che. rAtrinA traNa vibhAga - rAtrino prathama vibhAga = pUrvarAtra, rAtrino bIjo vibhAga = madhyarAtra, rAtrino trIjo vibhAga = apara rAtra. divasanA traNa vibhAga - divasano prathama bhAga - pUrvAnta, divasano bIjo bhAga = madhyAnha, divasano trIjo bhAga = aparAnta . muhUrtonI hAni-vRddhinuM A sUtra khaMDita hoya ema lAge che. kemake - prastuta sUtranA praznasUtramAM muhUrtonI hAni-vRddhino prazna che. paraMtu utta2sUtramAM kevala nakSatra mAsonA muhUrto aMge kathana che. For Private Personal Use Only Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 139 kALa loka divasa ane rAtrionA nAma gaNitAnuyoga bhA.-2 395 27. 2 moma, 28. risare, 21. savya, (27) bhauma, (28) vRSabha, (29) sarvArtha, 30. ravivAre veva ne rU I (30) rAkSasa. -- jUriya. 5. 20, pAdu. rU, mu. 47 divasa rAINaM NAmAI divasa ane rAtrionA nAma: 66. . tA daM te divasaT? mAhig tti vaUbbA, 1369. pra. divasa keTalA che ane enA nAma kyA kyA che?) kaho. u. tA egamegassa NaM pakkhassa paNNarasa-paNNarasa pratyeka pakSanA paMdara-paMdara divasa kahevAmAM divasA paNNattA, taM jahA- paDivA divase, AvyA che. jemake- pratipadA divasa (ekama), bitiyA divase, taiyA divase, cautthI divase, dvitIyAdivasa(bIja), tRtIyA divasa(trIja), caturthI divasa (cotha), paMcamI divasa paMcamI divase, chaTThI divase, sattamI divase, (pAMcama), SaSThI divasa, (cha), saptamI aTThamI divase, navamI divase, dasamI divase, divasa (sAtama), aSTamI divasa (AThama), ekkArasI divase, bArasI divase, terasI navamI divasa(noma), dazama divasa (dazama), divase, cauddasI divase, paNNarase divase, ekAdazI divasa (agiyArasa) dvAdazI divasa (bArasa), trayodazI divasa (terasa), caturdazI divasa (caudaza) paMdarasa (pUrNimA ke amAsa) tA eesi NaM paNNarasaNhaM divasANaM paNNarasa A paMdara divasanA paMdara nAma kahevAmAM AvyA NAmadhejjA paNNattA, taM jahA-- che, jemake - (ka) egameNe NaM ahoratte tIsamuhutte muhuttaggeNaM paNNattA / eesi NaM tIsAe muhuttANaM tIsaM nAmadhejjA paNNattA, taM jahA che. roSe, 2. satta, 3. mitte, 4. vAjha, 6. mugi, 6. micaMdre, 7. mA9i, 8, patna, 2. vaMme, 20. sarve 21. mAre, 22. vinag, rU. visa, 24. pAyAnve, 26. 3vasa, 2 6. saT, 27. tadR. 28, bhAvimaUT, 21. vesama, 20. vaI, 22. saMtarisAme, 22. dhave, 23. sAco, 24, mAtave, 26. sAvare, 26. tadR, 27, mUma, 28. risAme, 21. savasiddha, 30. ravavase . - sama, sama, 3 0, mu. rU () naMvuM. va . 7, su. 285 (ga) tulanAtmaka tAlikA sUryaprajJapti samavAyAMga sUryaprajJapti samavAyAMga 1. rUdra 16. AnaMda IzAna zreyAnuM sakta 17. vijaya tvaSTA mitra mitra 18. vizvasena bhAvitAtmA 19. prAjApatya vaizravaNa sugrIta suprIta 20. upazama varuNa abhicaMdra abhicaMdra 21, gandharva satarisabhA mAhendra mAhendra 22. agnivezya gandharva balavAnuM pralaMba 23. zatavRSabha anivaizyAyana brahmA brahma 24. AtapavAnuM Atapa 10. bahusatya satya 25. amama Avarta 11. IzAna AnaMda 26. RNavAnuM tvaSTrapa 12, tvaSTA vijaya 27. bhauma bhUmaha . 13. bhAvitAtmA vizvasenA 28. vRSabha RSabha 14, vaizramaNa prAjApatya 29, sarvArtha sarvArthasiddha 15. vAsaNa upazama 30. rAkSasa rAkSasa suryaprajJapti ane samavAyAMgamAM muhUrtonA trIsa nAmomAM kramabheda temaja nAmabheda che. A bhinnatAnuM kAraNa bahuzruta jANe. raudra je 4 4 vAyu vAyu muM chuM Jain Education Interational Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 loka prajJapti kALa loka : avama ane atirikta rAtrionI saMkhyA hetu sUtra 1370 gAhAo1. puvvaMge, 2. siddhamaNorame ya tatto, 3. maNoharo ceva / 4. jasabhahe ya, 5. jasodhara, 6. sabakAmasamiddhe ti ya // 1 // 7. iMde muddhAbhisi tte ya, 8. somaNasa, 9. dhaNaMjae ya boddhabve / 10. atthasiddhe, 11. abhijAe, 12. accAsaNe, 13. stNje||2||14. aggivese, 15. uvasame, divasANaM nnaamdhejjaaiN|| tA kahaM te rAIo paNNattAo ? Ahie tti vejjaa| u. tA egamegassa NaM pakkhassa paNNarasa-paNNarasa rAIopaNNattAo,taMjahA-paDivArAI, bitiyArAI, tatiyArAI, cautthIrAI, paMcamIrAI, chaTThIrAI, sattamIrAI, aTThamIrAI, navamIrAI, dasamIrAI, ekkArasIrAI, bArasIrAI, terasIrAI, cauddasIrAI, paNNarasIrAI / tA eyAsi NaM paNNarasaNhaM rAINaM NAmadhejjA paNNattA, taM jahA gAthArtha(1) pUA, (2) siddhamanoratha, (3) mano2, (4) yazamadra, (5) yazo52, () sarvamasamRddha, (7) indrabhUdhAmiSita, (8) somanasa., (8) dhanaM04ya, (10) arthasiddhi, (11) mamita,(12)pratyAzana, (13)zataM4ya, (14) manivaizya, (15)65zama. mA paMdara divasonA nAma che. rAtrio keTalI che (ane enA nAma kyA dhyAcha)o. 6. pratye pakSanI 542-5622||trio (DovAnu) vAmAM Avyuche,- prti562||tri, dvitIyA rAtri, tRtIyA rAtri, caturthI rAtri, paMcamIrAtri, SaSThIrAtri, sAtamIrAtri, AThamI rAtri, navamI rAtri, dazamI rAtri, ekAdazI rAtri, dvAdazI rAtri, trayodazI rAtri, caturdazI rAtri, paMdarasanI rAtri. A paMdara rAtrionA paMdara nAma kahevAmAM AvyA che, jemakegaathaarth(1) uttama, (2) sunakSatrA, (3) melApatyA, (4) yazodhara, (5)somanasI, (5) zrIsamabhUtA, (7) vi4yA, (8)vaizyantI, (e)4yantI, (10) apAtA, (11) 17, (12) samAsA (13), (14) mAtI , (15) hevAnanhA sA 5622||trinaa nAma che. gAhAo 1. uttamA ya, 2. suNakkhattA, 3. elAvaccA, 4. jasodharA // 5. somaNasA ceva tahA, 6. sirisaMbhUtA ya bodhavvA // 1 // 7. vijayA ya, 8. vejayaMtI 9.jayaMti, 10. aparAjiyA ya, 11. gcchaay| 12. samAhArA ce va tahA, 13. teyAya tahA ya, 14. atiteyaa||2|| 15. devANaMdAniratI, rynniinnNnnaamdhejjaaii|| -- sUriya. pA. 10, pAhu. 14, su. 48 avama-airittarattANaM saMkhA heuMca1370. tattha khalu ime cha omarattA paNNattA, taM jahA-- avama ane atirikta rAtrionI saMkhyA ane enA heta : 1370. me 7 sayama rAtribho (kSayatithImI) uvAmA sAvI.che, Thebha - (1) tRtIya 5i, (2) saptama 5mAM, (3) magiyAramAparvamai, (4) 542mA parvamai, (5) mosamA parvamai, (1) taie pavve, 2 (2) sattame pavve, (3) ekkArasame pabve, (4) paNNarasame pabve, (5) egUNavIsaime pavve, 1. jaMbu. vakkha. 7, su. 185 2. (ka) parvaNipakSe - sAparva pakSano paryAyavAyIche. (kha) ThANaM. a. 6, su. 524 (ga) sama. 29, su. 2-8 Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T sUtra 1371 kALa loka : tithionA nAma gaNitAnuyoga bhA.-2 397 (6) tevIsa- pha ? (6) trevIsamAparvamAM. tattha khalu ime cha atirattA paNNattA, taM jahA-- e chaatirikta rAtrio (vRddhi tithio) kahevAmAM AvI che, jemake() kalya, (2) amepa, (3) vArasa , (1)caturtha parvamAM, (2)AThamA parvamAM, (3)bAramA (4) kosame icce, (6) vasame icce, parvamAM, (4)soLavA parvamAM, (5)vIsamA parvamAM, (6) ghaDavAla (6) covIsamA parvamAM. gAthArtha - chacceva ya airattA, AiccAo havaMti maannaaii| cha atirikta rAtri Aditya mAsamAM thAya che. chacceva omarattA, caMdAhiM havaMti mANAI / / cha avama rAtrio caMdra mAsamAM thAya che. - sUri. . 22, mu. 75 tihINaM NAmAI tithionA nAma: 2371. . tA rahe te rihI? mAhig tti vaUT 1371. pra. tithio keTalI che (ane enA nAma zuM-zuM che) ? kaho. u. tattha khalu imA duvihA tihI paNNattA,taM jahA u. tithio be prakAranI kahevAmAM AvI che, jemake() vivasatidI, (2) ra tirI cA (1) divasa tithi, (2) rAtritithi. pa. tA kahaM te divasa tihI? Ahie tti vejjaa| pra. divasa tithio keTalI che ane enA nAma zuM zuM che) ? kaho. u. tA egamegassa NaM pakkhassa paNNarasa-paNNarasa u. pratyeka pakSamAM paMdara-paMdara divasa tithio visatiha gutA, teM nahIM-- kahevAmAM AvI che, jemake(2) , (2) made (3) napu, (4) tuje, (1)naMdA(2)bhadrA, (3)jayA, (4) tucchA, () pujA (5) pUrNA. pakkhassa pNcmii| e pakSanI pAMca tithio che. punaravi- (6) re, (7) maje, (8) nag, vaLI : (6) naMdA, (7) bhadrA, (8) jayA, () tu che, (20) pu ! (9) tucchA, (10) pUrNA. pakkhassa dsmii| e pakSanI daza tithio che. puNaravi- (22) re, (22) maje, (23) nag, vaLI : (1) naMdA, (12) bhadrA, (13) jayA (24) tu che, (15) pure che (14) tucchA, (15) pUrNA. pakkhassa paNNarasa / e pakSanI paMdara tithio che. evaM se tiguNA tihIo sabvesiM divasANaM / A prakAre badhA divasonI triguNa tithio che. pa. tA kahaM te rAI tihI? Ahie tti vejjaa| pra. rAtri-tithio keTalI che (e emanA nAma zuM zuM che) kaho. u. tA egamegassa NaM pakkhassa paNNarasa rAI u. pratyeka pakSanI paMdara-paMdara rAtri-tithio che. tithI pUchaVIRA, teM nahIM- (1) 35 varDa, (2) jemake- (1) ugravatI, (2) bhogavatI, mokAva, (3) nasava, (4) savyasiddhA, (3)yazavatI, (4)sarvasiddhA, (5)zubhanAmA. (1) sudAmA ! . (ka) cha avama rAtrio (kSaya rAtrio)-1. tRtIyaparvabhAdrapada zukala pakSa, 2. saptama parva- kArtika zukala pakSa, 3. agyAramuM parva poSazukala pakSa, 4, paMdaramu parva- phAlgana zukala pakSa, 5. ogaNIsamuM parva-vaizAkha zukala pakSa, 6. tevIsamuM parva asADha zukalapakSa. (kha) 3. ma, 26, . (ka) cha atirikta rAtrio- vRddhi tithio. 1. caturtha parva- azvina kRSNa pakSa, 2. aSTamaparva-mArgazIrSa kRSNapakSa, 3. bAramuM parva-mAgha kRSNa pakSa, 4. soLamuM parva-caitra kRSNapakSa, 5. vIsamuM parva-jyeSTha kRSNapakSa, 6. covIsamuM parva zrAvaNa kRSNapakSa. (kha) 34, 4. 26, . 26 Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 loka prajJapti kALa loka : rajanIkALanI abhivRddhi tithinuM prarUpaNa puLaravi- (6) 3 varDa, (7) moravarDa, (8) nasavarDa, (6) sannatihA, (20) sudAmA / puLaravi- (22) varDa, (2) bhogavarDa, (23) nasavarDa, (24) satinnA, (2) suhamA / eetiguNA tihIo savvesiM rAINaM / 1 rayaNikAlassa abhivuTTi tihi parUvaNaM 1372. . tUriya, vA. o 0, pAchu. ?, ku. 46 sAvaLa-suddha-sattamIC khaM sUri sattAvIsaMpuniyaM porisicchAyaM NivvattaittA NaM divasakhettaM nivaDDhemANe rayaNikhettaM abhiNivaDDhemANe cAraM carai / - sama. sama. 27, su. 6 karaNabheyA tesiM ghara- thirattaparUvaNaM- 1373. 6. 3. kati NaM bhaMte ! karaNA paNNattA ? goyamA ! vArasa jarA vAttA, taM nahA (2) vavuM, (ra) vAva, (rU) jovuM, (4) thIvijoyaLa, (1) rAva, (6) vaziStra, (7) viThThI, (8) saraLI, (2) caDAM, (o 0) nAi, (22) vidyutaM / pa. eesi NaM bhaMte ! ekkArasaNhaM karaNANaM kati karaNA carA, kati karaNA thirA paNNattA ? u. goyamA ! satta karaNA carA, cattAri karaNA cirA vaLattA, taM nahIM- (?) taM, (2) vAjavuM, (3) jovuM, (4)civijogaLa, (1) garAvi, (6) vaLikhkhuM, (7) viThThI / eeNaM sattakaraNA carA paNNattA / cattAri karaNA thirA paNNattA, taM jahA- (1) saDaLI, (ra) vaGayaM, (3) khAi, (4) vityu = ! eeNaM cattAri karaNA thirA paNNattA / 1. khaM bhaMte ! 2rA vA, thirA vA yA jaivaMti ? u. goyamA ! sukka pakkhassa paDivAe rAo 'vave' rane bhavar| naMvu. vava. 7, su. 81 sUtra 1372-73 vaLI-(6)ugravatI,(7)bhogavatI, (8)yazavatI, (9) sarvasiddhA, (10) zubhanAmA. vaLI - (11) ugravatI, (12) bhogavatI, (13) yazavatI, (14) sarvasiddhA, (15) zubhanAmA. e sarva rAtrionI triguNa tithio che. rajanIkALanI abhivRddhi tithinuM prarUpaNa H 1372, sUrya zrAvaNa zuklA sAtamanA divasa sattAvIsa aguMLanI porasI chAyA karIne divasa kSetranI tarapha AvatA evA ane rajanI kSetranI tarapha vadhatA evA saMcaraNa kare che. karaNanA bheda ane enA cara-sthiranI prarUpaNA : 1373. pra. u. bhagavan ! karaNa keTalA kahevAmAM AvyA che? gautama ! ka2Na agiyAra kahevAmAM AvyAche, jemake - pra. bhagavan ! A agiyAra karaNomAM keTalA karaNa cara(gativALA)che ane keTalA karaNa sthirache? pra. u. (1) bava, (2) bAlava, (3) kolava, (4)strIvilocana, (5)garAdi, (6)vaNija, (7) viSTI, (8) zakunI, (9) catuSpada, (10) nAga, (11) kiMtughna. u. gautama ! sAta karaNa cara ane cAra karaNa sthira kahevAmAM AvyA che, jemake - For Private Personal Use Only (1) bava, (2) bAlava, (3) kolava, (4)strIvilocana, (5)garAdi, (6)vaNija, (7) viSTI. A sAta karaNa cara kahevAmAM AvyA che. cAra karaNa sthira kahevAmAM AvyA che, jemake (1) zakunI, (2) catuSpada, (3) nAga, (4) kiMntughna. e cAra karaNa sthira kahevAmAM AvyA che. bhagavan ! e cara ane sthira kyAre hoya che? gautama ! zuklapakSanI pratipadAnI rAtrimAM 'bava' karaNa hoya che. www.jainellbrary.org Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1373 kALa loka : karaNanA bheda ane enA cara-sthiranI prarUpaNA gaNitAnuyoga bhA.-2 399 bitiyAe divA 'bAlave' karaNe bhavai, rAo tatiyAe divA "thIviloaNaM' karaNaM bhavai, rano rAraje mavA tyag divA "vaLa', rAgo "viTTI' | vaMcamI tivA "a", rAgo "vAva' | chaThThI tivA "zotra', rAma "thavitroma'! sattanag divA "rA', rAma "vaLakna'' | sanI vivA "viTTI", rAgo "a"! navamI tivA "vA", rAma "o' ! rasamaDhivA "thavitroga'rAgo "rA'ne vAralI vivA "vaLikna', rAma "viThThI". dvitIyAe divase bAlava' karaNa hoya che. rAtrie kolava' karaNa hoya che. tRtIyAe divase strIvilocana' karaNa hoya che, rAtrimAM garAI karaNa hoya che. caturthIe divase 'vaNija' karaNa, rAtrimAM 'viSTI' karaNa. paMcamIe divase bava' karaNa, rAtrimAM bAlava' karaNa. chaThThIe divase kolava' karaNa, rAtrimAM strIvilocana' karaNa. sAtamIe divase 'garAI karaNa, rAtrimAM 'vaNija' karaNa. aSTamIe divase viSTI' karaNa, rAtrimAM 'bava' karaNa. navamIe divase bAlava' karaNa, rAtrimAM 'kolava' karaNa. dazamIe divase strIvilocana' karaNa, rAtrie garAI' karaNa. ekAdazIe divase 'vaNija' karaNa, rAtrie bhaviSTI' karaNa. dvAdazIe divase bava' karaNa, rAtrie bAlava' karaNa. trayodazIe divase kolava' karaNa, rAtrie strIvilocana' karaNa. caturdazIe divase 'garAI karaNa, rAtrimAM 'vaNija" karaNa. pUrNimAe divase 'viSTI' karaNa, rAtrimAM bava' karaNa. kRSNapakSanI - pratipadAe divase bAlava' karaNa, rAtrie kolava' karaNa. dvitIyAe divase strIvilocana' karaNa, rAtrie garAI" karaNa.. tRtIyAe divase 'vaNija' karaNa, rAtrie ' viTI' karaNa. caturthIe divase bava' karaNa, rAtrie 'bAlava' karaNa. paMcamIe divase 'kolava' karaNa, rAtrie strIvilocana' karaNa. vArasAi tivA "vava''. ra "vAva' | terarItivA "za" rAje "thavitno' vavadaphI tivA "rA' rAgo "vaLa'T pujAnA tivA "viTTI', jo "I" bhulpkkhssparivaNa tivA 'va7i, ro "otra | bitiyAe divA 'thIviloaNaM', rAo 'graaii| tatimA divA "vaLakna' zo "viTTI / sthI tivA "vave', rAma "vAva'' | viMnItivA "otra', aa thavitro' . Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 loka prajJapti kALa loka : karaNanA bheda ane enA cara-sthiranI prarUpaNA sUtra 1373 TvIjI livA "rADuM', rAo "vaLanuM' | chaThThIe divase garAI karaNa, rAtrie 'vaNija' karaNa. sattanI tivA "viThThI", jo "va" | saptamIe divase viSTI' karaNa, rAtrie bava' karaNa. madag tivA "vAra', rAgo "otra' ! aSThamIe divase bAlava' karaNa, rAtrie kolava' karaNa. navama tivA "thavitroma". rAno "rA' navamIe divase strIvilocana' karaNa, rAtrie garAI karaNa . sAi tivA "vaLaSNa'. ro "viTrI'' | dazamIe divase vaNija' karaNa, rAtrie ' viSTI" karaNa. UvAra divA "vavaM'', rAma "vAva'' ekAdazIe divase bava' karaNa, rAtrie 'bAlava' karaNa. vArasAikivA "zotra', rAma "viTona'T dvAdazIe divase kolava' karaNa, rAtrie strIvilocana' karaNa. terasa tivA "rA', To "afi'' trayodazIe divase 'garAI' karaNa, rAtrie 'vaNija' karaNa vaDadalI livA "viThThI', rAma "sA'' caturdazIe divase viSTI' karaNa, rAtrie zakunIkaraNa. amAvAsaUtivA "varUpa', rAma "Tr' amAse divase catuSpada' karaNa, rAtrie nAga' karaNa. sukka pakkhassapaDivAe divA "kitthugdhaM" karaNaM zukala pakSanI pratipadAe divase kiMtuna mava6 * -- gaMDu. va . 7, mu. 686 karaNa hoya che. karaNa jJAna gaNita - tithiM tu dviguNI kRtvA, hInamekena kArayet / saptabhistu haredbhAgaM, zeSaM karaNamucyate // cara saMjJaka karaNa 2. vavazva, 2. vAvAva, rU. 83, 4. taititrastathA / 6. araNya, 6. vaLino, 7. vidi saute rana ra | sthira saMjJaka karaNa, kRSNa-zukla pakSagatakaraNakRssnnpksse caturdazyAM, 1. zakuni pazcime dale / 2. catuSpadazca, 3. nAgazca, amAvAsyA daladvaye // zuklapratipadAyAM ca, 4. kiMstughna prathame dale / sthirANyetAni catvAri, karaNAni jagurbudhA // zuklapratipadAnte ca, bavAkhya karaNo bhavet / ekAdazazca vijJeyA, zcara-sthira vibhAgataH // - zIghra bodha prakaraNa 2, zloka 34-38 kRSNapakSanA karaNa. zukalapakSanA karaNa. rAtri dina bAlavA kaulava kiMtuSNa bava taitila garaja bAlava kaulava vaNija viSTI taitila garaja bavA bAlava vaNija viSTI kalava taitila bava bAlava garaja vaNija kaulava taitila viSTI bava garaja vaNija bAlava kaulava viSTI taitila garaja bAlava kaulavA vaNija viSTI 10. taitila garaja 11. bavA bAlava 1 1. vaNija viSTI 12. kaulava taitila bAlava garaja vaNija kaulava taitila 14. viSTI zakuni garaja vaNija 15. catuSpAda nAga 15. viSTI biva dina rAtri na je je * raM che : am xz sov bava * 10. bava 13. 12. 13. 14. Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1374-75 uDUrNa NAmAI kAlapyamANaM ca - o 274. taM nahIM tattha khalu ime cha uDU paNNattA, (1) pADase, (2) varisAratte, (3) sarate, (4) hemaMte, (6) vasaMte, (6) zinde / tA savve vi NaM ee caMda uDU duve-duve mAsA ticauppaNNa- saeNaM ticauppaNNasaeNaM AyANeNaM gaNijjamANA sAiregAI egUNasaTThi egUNasaTThi rAiMdiyAI rAiMdiyagge NaM Ahie tti vaejjA / sUriya. vA. 22, su. 76 jaMbuddIvassa causu disAsu vAsAINaM parUvaNaM . 2. kALa loka : RtuonA nAma ane kALa pramANa 1375. 5. jANaM bhaMte! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNaDDhe vAsANaM paDhame samae paDivajjai, tayA NaM uttaraDDhe vi vAsANaM paDhame samae paDivajjai ? 6. jayA NaM uttaraDDhe vAsANaM paDhame samae paDivajjai, tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa puratthima- paccatthimeNaM anaMtara purakkhaDa samayaMsi vAsANaM paDhame samae paDivajjai ? u. haMtA, goyamA ! jayA NaM jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe vAsANaM paDhame samae paDivajjai / taheva - jAvavAsANaM paDhame samae paDivajjai / jayA NaM bhaMte! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa puratthimeNaM vAsANaM paDhame samae paDivajjai tayA NaM paccatthimeNa vi vAsANaM paDhame samae paDivajjai ? jayA NaM paccatthimeNaM vAsANaM paDhame samae paDivajjai, tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa uttara- dAhiNeNaM aNaMtara pacchAkaDa samayaMsi vAsANaM paDhame samae paDivanne bhavai ? u. haMtA, goyamA ! jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa puratthimeNaM vAsANaM paDhame samae paDivajjai taha veva uccAreyavvaM -jAvapaDivanne bhavai / gaNitAnuyoga bhA.-2401 RtuonA nAma ane kALa pramANa : 1374. A cha Rtuo kahevAmAM AvI che, jemake(1)pAvasa Rtu, (2)varSARtu, (3)zaradaRtu, (4)hemantaRRtu, (5)vasaMtaRtu, (6)grISmaRRtuM. A badhI caMdra RRtuo be-be mAsanI hoya che ane (pratyeka Rtu saMvatsa2) traNaso copana-traNa so copana divasanA gaNAtA evA kaMIka vadhu ogaNasAMITha-ogaNasAMITha ahorAtranI hoyache. jaMbuddhIpanI cAre dizAomAM varSA AdinuM prarUpaNa : pra. 1375. bhagavan ! jyAre jaMbudrIpa nAmanA dvIpamAM mandara parvatanI dakSiNArdhamAM varSAnA (Agamanano) prathama (AraMbha) samaya thAya che tyAre zuM uttarArdhamAM paNa varSAnA(Agamanano prathama (AraMbha) samaya pratipanna thAya che? jyAre uttarArdhamAM varSAnA(Agamanano prathama samaya thAya che tyArezuM jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM mandara parvatanA pUrva-pazcimamAM anantara dvitIya samayamAM varSAno prathama samaya pratipanna thAya che? u. hA, gautama ! jyAre jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM dakSiNArdhamAM varSAno prathama samaya pratipatna hoya che. eja prakAre-yAva- varSAno prathama samaya pratipanna thAya che. DhALaM. 6, mu. 123 caMdassa NaM saMvaccharassa egamege uU egUNasaTThi rAiMdiyAI rAidiyagge NaM paNNattA, pra. bhagavan ! jyAre jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM mandara parvatanI pUrvamAM varSAno prathama samaya pratipanna thAya tyAre pazcimamAM paNa zuM varSAno prathama samaya pratipanna thAya che? jyAre pazcimamAM varSAno prathama samaya pratipanna thAya che tyAre zuM jaMbudrIpa nAmanA dvIpamAM mandara parvatanI uttara-dakSiNamAM anantara dvitIya samayamAM varSAno prathama samaya pratipanna thAya che? u. hA, gautama ! jyAre jaMbUDhIpa nAmanA dvIpamAM mandara parvatanI pUrvamAM varSAno prathama samaya pratipannathAyache. teja prakAre-yAvat-pratipatna thAya che. pUrvavat kahevuM joIe. - sama. 66, mu. ? Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra. 402 loka prApti kALa loka : jaMbUDhIpanI cAre dizAomAM varSA AdinuM prarUpaNa sUtra 1375 evaM jahA (1) samaeNe abhilAvo bhaNio che. je prakAre varSanA (1) samayanA abhilApanuM vAsANaM tahA (2) AvaliyAe vi bhaanniybvo| kathana karyuM - e pramANe, (2) AvalikA aMge () mANAvapUna zi, (4) veja vi, (2) paNa kahevuM joIe, te ja prakAre (3) A prANanuM paNa, (4) stokanuM paNa, laveNa vi, (6) muhutteNa vi, (7) ahoratteNa (5) lavanuM paNa, (6) muhUrtanuM paNa, li, (8) vAri, (1) nAvi, (20) (7) ahorAtranuM paNa, (8) pakSanuM paNa uuNA vi| (9) mAsanuM paNa ane (10)tu aMge paNa (kahevuM joIe.) eesi savvesiM jahA samayassa abhilAvo tahA je prakAre samayanuM kathana karyuM te pramANe A badhA bhaanniybyo| aMge abhilApa karavuM joIe. jayA NaM bhaMte ! jaMbuddIve dIve dAhiNaDDhe hemaMtANaM bhagavan! jyAre jaMbUDhIpa nAmanA dvIpanA paDhame samae paDivajjai tayA NaM uttaraDDhe vi dakSiNArdhamAM hemantano prathama samaya pratipanna thAya che tyAre zuM uttarArdhamAM paNa hemantano hematANaM paDhame samae paDivajjai ? prathama samaya pratipanna thAya che? u. jaheva vAsANaM abhilAvo (20) taheva u. je prakAre varSA aMge kathana karyuM e pramANe hemaMtANa vi. (30) gimhANa vibhANiyabyo (20) hemanta ane (30) grISma aMge paNa kathana karavuM joIe - vAva-tuM. evaM ee tinni vi, eesiM tIsaM AlAvagA A prakAre e traNe (aMge) jANavuM joIe. bhaanniybbaa| enA trIsa AlApaka kahevA joIe. g. jayA NaM bhaMte! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa pra. bhagavan! jyAre jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM dAhiNaDDhe paDhame ayaNe paDivajjai, tayA NaM mandara parvatanA dakSiNArdhamAM prathama ayana uttaraDhe vi paDhame ayaNe paDivajjai? pratipanna thAya che tyAre zuM uttarArdhamAM paNa prathama ayana pratipanna thAya che? jahA samaeNaM abhilAvo taheva ayaNeva vi je prakAre samayanuM kathana karyuM e prakAre zuM ayana bhANiyabo? aMge paNa kathana karavuM joIe? haMtA, goyamA! jayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa hA, gautama ! jyAre jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM pavvayassa uttara-dAhiNeNaM aNaMtara pacchAkaDa mandara parvatanA uttara-dakSiNamAM anantaradvitIya samayaMsi paDhame ayaNe paDivanne bhavai / samayamAM prathama ayana pratipanna thAya che. jahA ayaNeNaM abhilAvo tahA saMvacchareNa vi ane je prakAre ayananuM abhilApa kahyuM che e bhaanniybyo| prakAre saMvatsara aMge paNa kahevuM joIe. jueNa vi, vAsasaeNa vi, vAsasahasseNa vi, yuganuM paNa, so varSanuM paNa, hajAra varSanuM paNa, vAsasayasahasseNa vi, puvaMgeNa vi, puSeNa vi, lAkha varSanuM paNa, pUrvaganuM paNa, pUrvanuM paNa, tuDiyaMgeNa vi, tuDieNa vi, truTitAMganuM paNa, truTitanuMpaNakathana karavuM joIe. evaM puSvaMge puNye, tuDiyaMge tuDie, aDaDaMge eja prakAre pUrvAga-pUrva, truTitAMga-truTita, aDaDe, avavaMge avave, hUhUyaMgehUhUe, uppalaMge aDaDAMga-aDaDa, avavAMga-avava, hUhUkogaupple, paumaMge paume, nalinaMge naline, hUka, utpalAMga-utpala, pamrAMga-padma, atyaNiuraMge atyaNiure, auyaMge aue, nalinAga-nalina, arthanikurAMga-arthanikura, NauyegeNaue, pauyaMgepaue, cUliyaMgecUliyA, ayutAMga-ayuta, cutaga-nayuta, prayutAMgasiispheliyNge sIsapaheliyA, paliovameNa prayuta, culikAMgacUlikA, zIrSaprahelikAMgahi, sarovane viA zIrSaprahelikA, palyopama ane sAgaropama mATe paNa (kathana karavuM joIe). . Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1376 kALa loka : aDhIdvIpamAM kALano prabhAva gaNitAnuyoga bhA.-2 403 pa. jayA NaM bhaMte ! jaMbuddIve dIve dAhiNar3aDhe paDhamA pra. bhagavan!jyAre jaMbudvIpanAmanAdvIpanA dakSiNArdhamAM osappiNI paDivajjai tayA NaM uttaraDDhe vi paDhamA prathama avasarpiNIpratipanna thAya che tyAre zuMuttarArdhamAM osappiNI paDivajjai? paNa prathama avasarpiNI pratipanna thAya che? jayANaM uttaraDDhe vi paDhamA osappiNI paDivajjai, jyAre uttarArdhamAM paNa prathama avasarpiNI pratipanna tayA NaM jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa purathima thAya che tyAre zuM jaMbUdvIpa nAmanA dvIpanA mandara paccasthimeNaM Nevatthi osappiNI Nevatthi ussappiNI? parvatanI pUrva-pazcimamAM avasarpiNI hotI nathI ane utsarpiNI paNa hotI nathI ? avaTThie NaM tattha kAle paNNatte samaNAuso ! he AyuSyanuzramaNa ! tyAM avasthita kALa kahevAmAM Avyo che? 3. haMtA, joya! vAjyirthanA sama ! u. hA, gautama ! pUrvavat kahevuM joIe - yAvatuM- he AyuSyamanuM zramaNa ! jahA osappiNIe AlAvo bhnnio| je prakAre avasarpiNI aMge kathana (AlApaka) kahyuM. evaM ussappiNIe vi bhaanniybyo| eprakAre utsarpiNInuMAlApaka(kathana)kahevuM joIe. -- ma. sa. , 3. , . 4-2? aDDhAijjesu dIvesu kAlANubhAvo-- aDhIdvIpamAM kALano prabhAva : rU76. naivudhavarU torAju mayyA sayA sumasura- 1376. jaMbudvIpanA be kurAmAM manuSya sadA suSama-suSamAkALa muttamiDDhi pattA pacvaNubbhavamANA viharaMti, taM nI riddhine prApta karelA hoya che ane teo enA naha- (2) revazurANa veva, (2) 3ttarazurANa jevA anubhava karatA evA vicare che, jemake- (1) devakurA, (2) uttarakurA. evaM dhAyaisaMDe dIve purathima, paJcatthimaddhe vi, A prakAre dhAtakIkhaMDa tapanA pUrvArdha ane pazcimAImAM paNa che. evaM puksaravaradIvaDDapurathimajhe, paccatthimaddhe vi, A prakAre puSkaravaratIpArdhamAM pUrvArdha ane pazcimAryamAM paNa che. jaMbuddIvassa dosuvAsesumaNuyA sayA susamuttamiDDhi jaMbUdvIpanA be kSetromAM manuSya sadA suSamakALanI pattA vajubhavamAnA vidati, te nahA-- () riddhine prApta karelA hoya che ane teo enA rivAre veva, (2) ramavAre jevA anubhava karatA evA vicare che, jemake - (1) harivarSa, (2) ramyakavarSa. evaM dhAyaisaMDe dIve purathima, paccatthimabe vi, A pramANe dhAtakIkhaMDa dvIpanA pUrvArdha ane pazcimardhamAM paNa che. evaM pukkharavaradIvaDDha purathimaTe, paccatthimaddhe vi, A pramANe puSkaravara hIpArdhamAM pUrvArdha ane pazcimardhamAM paNa che. jaMbuddIvassa dosu vAsesu maNuyA sayA susamadusa jaMbudvIpanA be kSetromAM manuSya sadA suSama-duSama mattamiDDhi pattA paccaNubbhavamANA viharaMti, taM kALanI riddhine prApta kare che ane teo enA gaNa-- (1) remavA jeva, (2) purAvA jevA anubhava karatA evA vicare che, jemake- (1) haimavata, (2) hairavata. evaM dhAyaisaMDe dIve puratthimakhe, paccatthimaddhe vi, A pramANe dhAtakIkhaMDadIpanA pUrvArdha ane pazcimAdhamAM paNa che. evaM pukkharavaradIvaDDha purathima, paccatthima vi, A pramANe puSkaravArIpAInA pUrvArdha ane pazcimAryamAM paNa che. 2. mUriya. 5. 8, mu. 21 Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 loka prajJapti kALa loka : lokamAM rAtri-divasa sUtra 1377 jaMbuddIvassa dosu khettesu maNuyA sayA jaMbudvIpanA be kSetromAM manuSya sadA duSama-suSama dusamasusamuttamiDDhi pattA paccaNubbhavamANA kALanI riddhine prApta kare che ane teo enA viharaMti, taM jahA- (1) puvavidehe ceva, (2) anubhava 72tA mevA viyare cha, bha3- (1) avaravidehe cev| pUrvaviDi, (2) pazcima vihe. evaM dhAyaisaMDe dIve purathimaddhe, paccatthimaddhe vi| A pramANe dhAtakIkhaMDadvIpanA pUrvArdha ane pazcimArdhamAM 54.. evaM pukkharavaradIvaDDha purathimaddhe, paccatthimaddhe vi| A pramANe puSkaravaradvIpAInA pUrvArdha ane pazcimArdhamAM jaMbuddIvassa dosu vAsesu maNuyA chavihaM pi kAlaM jaMbUdvIpanA be kSetromAM manuSya cha prakAranA kALano paccaNubbhavamANA viharaMti, taM jahA-- (1) bharahe anubhavatAmevAviyarecha.bha-(1)bharata, ceva, (2) eravae cev| (2) bhairavata. -- ThANaM a. 2, u. 3, su. 94 evaM dhAyaisaMDe dIve purathimaddhe, paccatthimaddhe vi| A prakAre dhAtakIkhaMDa dvIpanA pUrvArdha ane pazcimArdhamAM -- ThANaM a. 2, u. 3, su. 99 5||ch. evaM pukkharavaradIvaDDhapurasthimaddhe, paccasthimaddhe vi| A prakAre puSkaravaradvIpAdhanA pUrvArdha ane pazcimArdhamAM -- ThANaM a. 2, u. 3, su. 103 5 // . loe rAiMdiyA-- lobha rAtri-hivasa : 1377. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAsAvaccijjA therA 1777. te Ate samaye ma. pArzvanAthanA sthavira ziSya bhagavaMto jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva jyAM zramaNa bhagavAna mahAvIra hatA tyAM AvyA tyAM uvAgacchaMti, teNeva uvAgacchittA samaNassa bhagavao AvIne temanI samIpasthira thaI A prakAre bolyAmhaaviirss adUrasAmaMte ThiccA evaM vayAsI-- pa. senUNaM bhaMte! asaMkhejje loe aNaMtArAtiMdiyA pra. bhagavan ! sAmasaMdhya (praddezI) somai uppajjisu vA, uppajjaMti vA, uppajjissaMti paNa zuM ananta rAtri divasa utpanna thayA che. vA?vigacchisuvA, vigacchaMtivA, vigacchissaMti thAya che ane thaze ? A prakAre naSTa thayA che, vA ? parittA rAtiMdiyA uppajjisu vA, thAya che ane thaze ? athavA parimita rAtri uppajjaMti vA, uppajjissaMti vA, vigicchisu divasa utpanna thayA che, thAya che ane thaze. A vA, vigacchaMti vA, vigacchissaMti vA ? prakAre naSTa thayA che, thAya che ane thaze ? haMtA, ajjo! asaMkhejjeloe aNaMtArAtiMdiyA 6. mAryo ! mA asaMdhya (pradezI) soma uppajjisu vA, uppajjaMti vA, uppajjissaMti ananta rAtri divasa utpanna thayA che, thAya che vA, vigicchisu vA, vigacchaMti vA, ane thaze A prakAre naSTa thayA che, thAya che vigacchirasaMtivA? paritArAtidiyA uppajisa ane thaze tathA parimita rAtri divasa utpanna vA, uppajjati vA, uppajjissaMti vA, vigi thayA che, thAya che ane thaze. A prakAre naSTa cchisu vA, vigacchaMti vA, vigacchissaMti vA / thayA cha, thAya cha bhane thaze. pa. sekeNaTe NaM bhaMte! evaM vuccai- asaMkhejje loe pra. he bhagavan! A prakAre kahevAnuM zuM kAraNa che aNaMtA rAtiMdiyA uppajjisu vA, uppajjati ke - asaMkhya lokamAM anaMta rAtri divasa vA, uppajjissaMti vA, vigicchisu vA, | utpanna thayA che, thAya che ane thaze, A prakAre vigacchaMti vA, vigacchissaMti vA, parittA naSTa thayA che, thAya che ane thaze tathA parimita rAtiMdiyA upajjisu vA, uppajjati vA, rAtri divasa utpanna thayA che, thAya che ane uppajjissaMti vA, vigicchisuvA, vigacchaMti thaze. A prakAre naSTa thayA che, thAya che ane vA, vigacchissaMti vA ? thaze? Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1378 kALa loka : manuSya lokanI maryAdA u. u. se nUNaM bhe ajjo ! pAseNaM arahA puruusaadaanniiennN''sAsaNa cho! vuDDA, aLAvIr baLavavo, paritte parivuDe, heTThA vitthiNNe, majjhe saMkhitte, upiM visAle, ahe paliyaMkasaMThiyaMsi, majjhe varavairaviggahiyaMsi, uppiM uddhamuiMgAkArasaMThiyaMsi anaMtA jIvaghaNA uppajjittA nilIyaMti / se bhUe uppanne vigae pariNae / ajIvehiM lokkai palokkai / 5. je lokkai se loe ? 3. hatA, mAva ! te tekeLa akhkho ! tyuM tuSpadasNkhejje loe - jAva - vigacchissaMti vA / sappabhirticaNaM te pAsAvaccejjA therA bhagavaMto samaNaM bhagavaM mahAvIraM pccbhijaannNti'satvanuM tatvavarisi' / tae NaM te therA bhagavaMto samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsaMti, vaMdittA namaMsittA evaM vayAsI"icchAmo NaM bhaMte / tubbhaM aMtie cAujjAmAo dhammAo paMcamahavvaiyaM sapaDikkamaNaM dhammaM uvasaMpajjittANaM viharittae / " "ahAsuda levAnupiyA ! mA DibaMdha reha / " tae NaM te pAsAvaccijjA therA bhagavaMto -jAvacarimehiM ussAsanissAsehiM siddhA- jAvasavvadukkhappahINA, atthegaiyA devA devalogesu uvavannA / - bha. sa. 6, 3. 26, su. 24-2 6 maNuyaloyassa merA- 2 278. khAvaM ca aaN mALumuttare vava, tAva 4 naM asti jo 1378. tti pavuccai / jAvaM ca NaM vAsAI vA, vAsaharAI vA, tAvaM ca NaM assiM loe tti pavuccai / jAvaM ca NaM gehAi vA, gehAvaNAi vA, tAvaM ca NaM assiM loe tti pavuccai / jAvaM ca NaM gAmAi vA - jAva- rAyahANIi vA, tAvaM caNaM assi loe tti pavuccai / pra. u. gaNitAnuyoga bhA.-2 405 heAryo ! ApanA pArzvaarhanta purUSAdAnIyanA "A lokane zAzvata anAdi anaMta parimita ane alokathI parivRtta kahyo che-" je nIcethI vistIrNache. madhyamAMsaMkSiptache. Upara vizALa che, nIcethI pathaMkAkA2 che, madhyamAMuttama vajrakAra che ane u52thI Urdhva mRdaMgAkAra sthita che. emAM anaMta jIvasamUha utpanna thaIne vilIna thAya che. A loka bhUta che. utpanna che. vigata che. pariNata che. A ajIvo pariNamana dharmathI nizcita thAya che. vizeSa rUpathI nizcita thAya che. je pramANa dvArA jANI zakAya che te loka che? hA, bhagavan ! eTale ke Aryo ! A pramANe kahevAmAM AvyA che ke - asaMkhya lokamAM anaMta rAtridivasa utpanna thayA che-yAva-naSTa thaze. tyArathI e pArsthApatya sthavira zramaNa bhagavAna mahAvIrane 'sarvajJa sarvadarzI' jANavA lAgyA. tadanantara te sthavira bhagavaMta zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana namaskAra kare che. vaMdana, namaskAra karIne A prakAre bolyA "he bhagavan ! ame ApanIsamIpa cAra yAma dharmathI(vadhIne) sapratikramaNa paMcamahAvrata dharmane svIkAra karIne vicaravA IcchIe chIe." manuSyalokanI maryAdA : "he devAnupriyo ! Apane je pramANe sukha thAya te pramANe karo paraMtu pratibaMdha(vAra)nakaro." tadanantara te A pArzvapatya sthavira bhagavaMta-yAva- antima zvAsocchvAsothI siddha thayA-yAvat- badhA duHkhothI mukta thayA. keTalAka devalokomAM utpanna thayA. jyAM sudhI manuSottara parvata che tyAM sudhI A (manuSya) loka che- evuM kahevAmAM AvyuM che. For Private Personal Use Only jyAM sudhI varSa che. varSadhara (parvata che tyAM sudhI A loka che- evuM kahevAmAM AvyuM che. jyAM sudhI gRha che, gRha paMkti che tyAM sudhI Aloka che - evuM kahevAmAM AvyuM che. = jyAM sudhI grAma che yAvat- rAjadhAnIo che, tyAM sudhI A loka che - evuM kahevAmAM AvyuM che. - Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 loka prajJapti kALa loka : manuSya lokanI maryAdA sUtra 1378 jAvaM ca NaM arahaMtA, cakkavaTTi, baladevA, vAsudevA, . jyAM sudhI ahaMnta, cakravartI, baladeva, vAsudeva, paDivAsudevA, cAraNA, vijjAharA, samaNA, samaNIo, prativAsudeva, cAraNa, vidyAdhara, zramaNa-zramaNIo, sAvayA, sAviyAo, maNuyA, pagaibhaddagA, viNIyA, zrAvaka-zrAvikAo, manuSya, prakRtibhadra, (prakRtinA bhadra)vinIta che tyAM sudhI A loka che- evuM kahevAmAM tAvaM ca NaM assi loe tti pvucci| AvyuM che. jAvaM caNaM samayAivA, AvaliyAivA, ANApANai jyAM sudhI samaya, AvalikA, AnaprANa, stoka, vA, thovAi vA, lavAi vA, muhuttAi vA, divasAi lava, muhUrta, divasa, ahorAtra, pakSa, mAsa, Rtu, vA, ahorattAi vA, pakkhAi vA, mAsAi vA, uDui ayana, saMvatsara, yuga, varSazata, varSasahastra, vA, mayaTI6 vA, saMvacharADu vA, guII; vA, varSazata sahastra, pUrvAga, pUrva, truTitAMga truTita, vAsasayAivA, vAsasahassAi vA, vAsasayasahassAi evI rIte aDaDa, avava, hahaMka, utpala, padma, vA, puvaMgAi vA, puvAi vA, tuDiyaMgAi vA, nalina, arthanikura, ayuta, nayuta, prayuta, turiyaDU va, gve , ava, duduMpa, pUje, cUlikA, zIrSaprahelikA, palyopama, sAgaropama, gume, nahnitre, sthiti, ag, nag, sy, avasarpiNI, utsarpiNI che, tyAM sudhI A loka cUliyA, sIsapaheliyA, paliovamei vA, che- evuM kahevAmAM AvyuM che. sAgarovamei vA, osappiNIi vA, ussappiNIi vA tAvaM ca NaM assiM loe tti pavuccai / jAvaM ca NaM bAdare vijjukkAre, bAyare thaNiyasadde, jyAM sudhI bAdara vidyuta che. bAdarasvanita zabda che, tAvaM ca NaM assi loe tti pavuccai / tyAM sudhI A loka che- evuM kahevAmAM AvyuM che. jAvaM ca NaM bahave orAlA balAhakA saMseyaMti, jyAM sudhI aneka audArika vAridhara (vAdaLa) sveda sammucchaMti, vAsaM vAsaMti, tAvaM ca NaM assi loe utpanna kare che. utpanna thAya che. varasAda kare che, tti pvucci| tyAM sudhI loka che - evuM kahevAmAM AvyuM che. jAvaM ca NaM bAyareteukkAe, tAvaM ca NaM assi loe tti jyAM sudhI bAda tejaskAya che, tyAM sudhI Aloka pvucci| che - evuM kahevAmAM AvyuM che. jAvaM ca NaM AgarAi vA, naIi vA, NihIi vA tAvaM jyAM sudhI Akara (khANo) che, nadI che, nidhi che, ca NaM assi loe tti pavuccai / tyAM sudhI loka che - evuM kahevAmAM AvyuM che. jAvaM ca NaM agaDAi vA, vAvIi vA tAvaM ca NaM assi jyAM sudhI agaDa(kUvo) che. vApikAo che tyAM sudhI loe tti pvucci| loka che- evuM kahevAmAM AvyuM che. jAvaM ca NaM caMdovarAgAi vA, sUrovarAgAi vA, jyAM sudhI caMdragrahaNa-sUryagrahaNa che. caMdra pariSada che, caMdaparisAi vA, sUraparisAi vA, paDicaMdAi vA, sUrya pariSada che, praticaMdra che, pratisUrya che, IndradhanuSa paDisUrAi vA, iMdadhaNUi vA, udagamacchei vA, che, jalamabhya che, kapi hasita- (kapinA hAsya kapihasiyANi vA tAvaM ca NaM assi loe tti samAna meghagarjana) che, tyAM sudhI loka che - evuM pvucci| kahevAmAM AvyuM che. jAvaM caNaM caMdima-sUriya-gaha-Nakkhatta-tArAruvANaM jyAM sudhI candra-sUrya-graha-nakSatra-tArAonA abhigamaNa-niggamaNa-buDDhi-NivuDDhi-aNavaTTiya abhigamana-nirgamana-vRddhi-nivRddhi-aparivartitasNtthaann-sNtthii Aghavijjai tAvaM ca NaM assi loe saMsthAna-saMsthiti che, tyAM sudhI A loka che- evuM tti pvucci| kahevAmAM AvyuM che. -- navA. vari. 3, 3. 2, mu. 278 () // loya paNNatti samattaM // che loka-prajJapti samApta Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddha zilA lesed paMcaanuttara MO000 Tw00000 INO 000! navaleealvayakA AraNa acyuta Anata prANata Urvaloka sahasrAra eka mAntaka brahma sanatkumAvata mAhendra sAdharma, kA za a lo kA (c)tiryagaloka citrAko kharabhAgA pakabhAga a lo kA kA za namA adho| zarkarA prabhA bAlukA prabhA paMka prabhA dhUma prabhA tamaHprabhA mahAtamaH prabhA saMpUrNa lokanI uMcAI 14 rAju che. adholokanI uMcAI 7 rAju pramANa, UdgalokanI uMcAI 1 lAkha yojanA ochI 7 rAju ane madhyalokanI uMcAI 1 lAkha pramANa che. adholokanA sauthI nIce rAju vistAra, madhyalokanI vacce 1 rAju vistAra (samaya kSetra 45 lAkha yojana) UrdhvalokanA madhyamAM brahamakalpanA samabhAgamAM 5 rAju ane uparI zIrSanA vistAra 1 rAju (siddhazilA 45 lAkha yojana) pramANa ja. A lokanI bahAra cAre bAju asIma ananta alokAkAza che. 407- Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aloka prajJapti sUtra : 1379 thI 1389 pAnA naM. 407 thI 409 Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1379-85 alokanuM ekatva gaNitAnuyoga bhA.-2 407 aloya- paNNatti aloka-prajJapti alogassa egattaM-- alokanuM ekatva : 1379. ege aloe -- ThANaM. a. 1, su. 5 1378. salo me che. davvao alogassa sarUvaM-- dravyathI alokanuM svarUpa1380. dabbao NaM aloe-Nevasthi jIvadavvA. Nevatthi 1380. dravyathA lobhamanato.dravya, na dravya ajIvadavvA, vatthi jIvAjIva-davvA / che ane na jIvAjIva dravya che. ___ -- bhaga. sa. 11, u. 10, su. 23 1381. ege ajIvadavvadese aguruulhue| 1381. samoapadravyano meM zicha.te asaMdhuche. aNaMtehiM agurUlahuyaguNehiM saMjutte savvAgAse ananta agurulaghu guNothI yukta che. ananta bhAga aNaMtabhAgUNe / 2 ocho pUrNa AkAza che. -- bhaga. sa. 2, u.10, su. 12 kAlao alogassa NiccattaM kALathI alokanuM nityatva : 1382. kAlao NaM aloe na kayAyi-jAva- Nicce / 1382. thI saropito-yAta-nitya che. __ -- bhaga. sa. 11, u. 10, su. 24/2 bhAvao alogassa asvattaM-- bhAvathI alokanuM arUpatya : 1383. bhAvao NaM aloe Nevatthi vaNNapajjavA-jAva- 1383. mAvadhIsalonAvaparyavache-yAvata- narakhadhu Nevatthi aguruyalahuyapajjavA / paryavache. ___ -- bhaga. sa. 11, u.10, su. 25/3 aloga-saMThANa parUvaNaM-- aloka-saMsthAnanuM prarUpaNa: 1384. pa. aloe NaM bhaMte ! kiM saMThie paNNatte ? 1384. pra. mAvan ! salono 2 vo vAma u. goyamA ! jhusira gola saMThie paNNatte / sAva cha? -- bhaga. sa. 11, u. 10, su. 11 u. gautama! polA goLA jevo AkAra kahevAmAM sAve.cha. alogAgAsa-sarUvaM-- alokAkAzanuM svarUpa : 1385. pa. alogAgAse NaM bhaMte ! kiM jIvA, jIvadesA, 1385. pra. bhagavana! sozazaMcha, dezacha, jIvapaesA, ajIvA, ajIvadesA, ajIvapaesA? jIva pradeza che, ajIva che, ajIva deza che ke ajIva pradeza che ? u. goyamA ! no jIvA, no jIvadesA, no jIva gautama! (to) cha, na(to) heza paesA, no ajIvA, no ajIvadesA, no cha, na (to) prahecha, na (to) a(r) ajiivpesaa| cha, na (to) va deza cha, na to ma pradeza che. sama. sa. 1, su. 3 2. (ka) bhaga. sa. 11, u.10, su. 16 (kha) bhaga. sa. 11, u. 10, su. 21 (ga) bhaga. sa. 11, u. 10, su. 23 (ga) bhaga. sa. 11, u.10, su. 25/3 (Ga) paNNa. pa. 15, su. 1005 3. evaM jAva aloge| - bhaga. sa. 11, u. 10, su. 24/2 Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 aloka prajJapti alokanA eka AkAza pradezamAM jIvAdi nathI sUtra 1386-87 ege ajIvadavvadese agurUlahue, aNaM tehiM aloka eka ajIva dravya deza che. agurulaghu agurUya-lahuyaguNe hiM saMjutte, savvAgAse che. ananta agurulaghu guNothI saMyukta che. annNtbhaaguunne| ananta bhAga ocho pUrNa AkAza che. -- ma. sa. 2, 3. ? , su. 22 pa. aloe NaM bhaMte ! kiM jIvA- jAva- ajIva pra. bhagavan! aloka zuM jIva che -yAvatu-ajIva paesA? pradeza che ? 3. nIyamI! nahI mano u. gautama ! alokAkAza jevo che. -- ma. sa. 2, 3. 20, . 26 alogassa egAgAsapaese vi natthi jIvAI-- alokanA eka AkAza pradezamAM jIvAdi nathI : 2286. 5. astroksa je maMte ! mApapuNe 1386. pra. bhagavan! alokanA eka AkAza pradezamAM zuM jIvA -jAva-ajIva paesA ? jIva che -vAva- ajIva pradeza che? u. goyamA ! no jIvA-jAva-no ajiivpesaa| u. gautama ! na(to) jIva che -vAva- nato) -- ma. sa. 16, 3. 20, su. 22 ajIva pradeza che. alogassa mahAlayattaM alokanI mahAnatA : 9 rU 87. pU. moNa naM aMte ! ke mArA pAre ? 1387. pra. bhagavanuM ! alokanI mahAnatA (moTAI) keTalI kahevAmAM AvI che ? u. goyamA ! ayaM NaM samayakhette paNayAlIsaM gautama ! e samaya kSetra pIstAlIsa lAkha joyaNa sahassAiM AyAma- vikkhabheNaM, egA yojana lAMbo-pahoLo che. eka karoDa, beMtAlIsa joyaNa koDIbAyAlIsaMcajoyaNasayasahassAiM, lAkha, trIsa hajAra baso ogaNapacAsa tIsaMcajoyaNasahassAiMdoNNi ya auNApaNNe yojanathI kaMIka vadhunI paridhi che. joyaNasae kiMci visesAhie parikkheveNaM / teNaM kAleNaM, teNaM samaeNaM dasa devA mahiDDhIyA e kALe, e samaye dasa mahardhika-yAvatujaav-mhesukkhaa jaMbuddIve dIve maMdare pavvae, mahAsukhI deva jaMbUDhIpa nAmanA dvIpanA mandara maMdaraM cUliyaM savao samaMtA saMparikkhittANaM parvatanI cUlikAne cArebAjuthI ghero ghAlI rahyA che. ahe NaM aTThadisAkumArimahattariyAo aTTha (a) nIce ATha moTI dizAkumArI balipiMDe gahAya mANusuttara pabvayassa causuvi mahattarikAo AThabalipiMDalaInemAnuSottara disAsu, causuvi vidisAsu bahiyAbhimuhIo parvatanI cAredizAomAMtathAcAravidizAomAM bahAranI tarapha moDhuM karIne UbhI rahe ane ThiccA aTTha balipiMDe dharaNitalamasaMpatte ATha balipiMDa pheMke, tene te devo bhUmi para paDe khippAmeva pddisaahritte| te pelA grahaNa karIle. te NaM goyamA ! devA tAe ukkiTThAe-jAva he gautama ! A utkRSTa -yAvata- devagatithI devagaIe logaMte ThiccA asbbhaavpttttvnnaae| lokanA aMtamAM thobhI asadubhAva kalpanAthI, (alokano aMta pAmavA mATe) ege deve purasthAbhimuhe payAe, eka deva pUrva dizAmAM jAya, ege deve dAhiNa puratyAbhimuhe payAe, eka deva dakSiNa - pUrvamAM jAya, ege deve uttara puratthAbhimuhe payAe, eka deva uttara - pUrvamAM jAya, ege deve uDDhAbhimuhe payAe, eka deva Urdhva dizAmAM jAya, Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1388-89 alokano sparza gaNitAnuyoga bhA.-2 409 ege deve ahobhimuhe pyaae| eka deva adho dizAmAM jAya, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vAsasayasahassAue te kALe te samayamAM eka lAkha varSanI dArae pyaae| AyuSyavALo bALaka janmyo. tae NaM tassa dAragassa ammApiyaro pahINA A bALakanA mAtA - pitAnuM avasAna thaI bhavaMti / taM ceva -jAva- no ceva NaM devA gayuM pUrvavatu-yAvatu- te ane tenA pautrAdi aloyaMtaM sNpaaunnNti| sAtamI peDhI samApta thaI gaI, paraMtu te devo alokano aMta pAmI zakayA nahIM. pa. tesi NaM devANaM kiM gae bahue, agae bahue? pra. A devono gata aloka adhika che yA agata aloka adhika che ? goyamA ! no gae bahue, agae bahue, u. gautama ! gata aloka adhika nahi paraMtu agata aloka adhika che. gayAo se agae aNaMta guNe, gata alokathI agata aloka anantaguNo vadhu che. agayAo se gae aNaMtabhAge, gata aloka agata alokano anantamo bhAga che. aloe NaM goyamA ! e mahAlae paNNatte / gautama ! aloka eTalo moTo kahevAmAM -- mara1. . 22, , 20, mu. 27 Avyo che. alogassa phusaNaM-- alokano sparza : ? rU88, pU. bApu maMte ! viUT re ? 1388, pra. bhagavan ! aloka kenAthI sparzAvelo che ? kaihiM vA, kAehiM phuDe ? keTalI kAyothI sparzAvelo che ? kiM dhammatthikAeNaM phuDe -jAva zuM dharmAstikAyathI sparzAvela che -yAvatakiN AgAsatthikAeNaM phuDe ? zuM AkAzAstikAyathI sparzAvela che ? u. goyamA ! no dhammatthikAeNaM phuDe-jAva-no u. gautama ! na (to) dharmAstikAyathI sparzAvela AgAsatthikAeNaM phuDe / che -cAvatu- na (to) AkAzAstikAyathI sparzAvela che. AgAsatthikAyassa deseNaM phuDe / AkAzAstikAyanA dezathI sparzAvela che. AgAsatthikAyassa padesehiM phuDe / AkAzAstikAyanA pradezothI sparzAvela che. no paDhavikkAieNaM phUDe-jAva-no addhAsamaeNaM pRthvIkAyathI sparzAyalanathI-cAvata-addhAsamaya juDo - YouT. 5.6, 3. 2, 3.0 05 (kALa dravya) thI paNa sparzAvela nathI. sibhA puravINa gorA gaMtare va - ISatnAbhArA pRthvIthI alokanA aMtaranuM prarUpaNa : rU 80. . sipabhAI je maMte! puDhavIjI boksa 2 1389, pra. bhagavan! ISatukAbhArA pRthvI ane aloka kevaie abAhAe aMtare paNNatte ? (vacce) keTaluM bAdhArahita aMtara kahevAmAM AvyuM che ? u. goyamA ! desaNaM joyaNaM abAhAe aMtare pnnnntte| gautama ! (A banne vaccenuM) bAdhArahita - viya. 4. 24, 3. 8, mu. 27 aMtara dezona yojana (eka yojanathI kaMIka ochuM) kahevAmAM AvyuM che. Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 lokAloka prajJapti jIva ane pugalonuM lokanI bahAra gamana karavuM azakya sUtra 1390-92 lokAloka paNNatti lokAloka-prajJaptiA navA /trA sonAkSa vadiyA jamA masava- jIva ane pudgalonuM lokanI bahAra gamana karavuM azakya : ? rU 10, TiMkArdi navA ya, patriA ca, no saMvAti 1390. jIva ane pudagalonuM cAra kAraNone lIdhe lokanI bahiyA logaMtA gamaNAe, taM jahA-- bahAra gamana karavuM zakya nathI, jemake(6) r mave, (1) gatinA abhAvane lIdhe, (2) nirava dayA, (2) gati sahAyakadharmAstikAyanA abhAvane lIdhe, (3) sukravattA), (3) rUkSatA hovAne lIdhe, (4) sTorI gumAveof I (4) loka svabhAva hovAne lIdhe. -- TApa. 5. 4, 3. 2, mu. 234 vasa mano ihatyA mAmalAmatyi nivo-- alokamAM devanuM hAtha vagere phelAvavAmAM asAmarthyanuM nirUpaNa : 2 rU . v. of maMte ! madig-nava-mahesa. 1391. pra. bhagavan!mahardhika-cAvata-mahAsukhI mahAdeva logaMte ThiccA, No pabhU alogaMsi hatthaM vA lokAntamAM sthita thaIne alokamAM hAtha cAvatajaav-uruuN vA AuMTAvettae vA, pasArettae vA? urune saMkocavA ke pasAravA zuM samartha che ? 3. nAyamI ! no rUdde samadde u. gautama ! e samartha nathI. p. je pavi maMte pUrva vRkva-- "seve pra. bhagavan! kayA kAraNe evuM kahevAmAM AvyuM che mahiDDhIe- jAva-mahesakhe logate ThiccA ke- 'maharthika - yAvatu - mahAsukhI mahAn No pabhU alogaMsi hatthaM vA-jAva-urUM vA devalokAntamAM sthita thaIne alokamAM hAthaaauNttaavette vA, pasArettae vA ? | thAvata-urune saMkocavA pasAravAmAM samarthanathI ?" 3. gayA ! nIvA AhAravattiyA || u. gautama ! jIvano AhAra pudgalothI niSpanna thAya che. boMdiciyA poggalA, zarIra pudgalothI niSpanna thAya che. kalevaraciyA poggalA, kalevara pudgalothI niSpanna thAya che. poggalameva pappa jIvANa ya, ajIvANa ya pugalonA sahayogathI jIvo temaja ajIvonI gaipariyAe aahijji| gati kahevAmAM AvI che. aloe nevatthi jIvA, nevatthi poggalA, alokamAMna(to)jIva che, na(to) pudgala che. se teNaTeNaM goyamA ! evaM vuccai- "deveNaM he gautama ! A kAraNane lIdhe A pramANe mahiDDhIe-jAva-mahesakkhe logaMte ThiccANo kahevAmAM AvyuM che ke- mahardhika - yAvata - pabhUalogaMsi hatthaMvA-jAva-urUMvAAuMTAvettae mahAsukhI mahAnu deva lokAtanA sthita thaIne vA, ghareNu vAM alokamAM hAtha - vAvata - urane saMkocavA ke -- ma. sa. 6 6, 3. 8, mu. 26 pasAravAmAM samartha nathI. AgAsasthikAyassa bheyA-- AkAzAstikAyanA bheda : 2362. . vide maMte ! mAre pUche ne ? 1392. pra. bhagavan! AkAza keTalA prakAranA kahevAmAM AvyA che ? . soyamA ! suvihe mAre ghare, te nIM gautama! AkAza be prakAranA kahevAmAM AvyA () pAse 5, (2) mauII cAra che, jemake -(1)lokAkAza, (2)alokAkAza. -- mA, sa. 2, 3. 20, su. 10 2. () vicA. sa. 20, 3. 2, mu. 2 (g) TAI . 2, 3. ?, mu. 64 Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokAloka prati sUtra : 1390 thI 1399 pAnA naM. 410 thI 416 I Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1393-94 rosa-mahatuM- 1393. 6. jo pAse khaM bhaMte ! niM nIvA, nIvavesA, nIvapatttA, anIvA, anIvalesa, ajIvapaesA ? 1. 2. 3. lokAkAzanuM svarUpa 3. zauyamA! nIvA vi, nIvavettA vi, nIvapaNNA vi, ajIvA vi, ajIvadesA vi, ajIvapaesA vira je jIvA te niyamA egiMdiyA, beiMdiyA, teraMviyA, SaDariviyA, paMceMviyA, aLiviyAA je jIvadesA te niyamA egiMdiyadesA- jAvaaNidiya desA / je jIvasA te niyamA egiMdiyapaesA-jAvaadipasA / je ajIvA te duvihA paNNattA, taM jhaa-(2) havI ya, (2) mahavI ya / je ruvI te cauvvihA paNNattA, taM jahA -- (1) vaMdhA, (2) kaMpavetA, (2) aMdhaparvatA, (4) paramANu porahA ! je arUvI te paMcavihA paNNattA, taM jahA -- logassa carimAcarima vibhAgA-o 224. (2) dhammaciA, no dhammaciAyamsa vese, (2) dhammacinnAyamsa vasA / (3) JadhammaciANa, no adhacivAyassa reze, (4) adhammaciAyaska paNNA, (6) addhAtama! / -- bha. sa. 2, 3. o, su. zo 1. srop aaN maMte ! viM tharimaM, arimaM?? rimAnuM, garimADuM ? carimaMta paese, acarimaMta paese ? lokAkAzanuM svarUpa : 1393. pra. bhagavan ! lokAkAzamAM zuM jIva che jIvadeza che ane jIvapradezache ?ajIva che, ajIva deza che ane ajIva pradeza che ? gaNitAnuyoga bhA.-2 411 u. gautama ! jIva paNa che, jIva deza paNa che, jIva pradeza paNa che, ajIva paNa che, ajIva deza paNa che, ajIva pradeza paNa che. je jIva che, te nizcita rUpathI ekendriya che, dvIndriya che, trIndriya che, caturindriya che, paMcendriya che, anindriya che. je jIvadeza che te nizcita rUpathI ekendriya nA deza che -yAvat - anindriyanA deza che. For Private Personal Use Only je jIva pradeza che te nizcita rUpathI ekendriyanA pradeza che -yAvat - anindriyanA pradeza che. je ajIva che te be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - (1) rUpI, (2) arUpI. je rUpI che te cAra prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake (1) skandha, (2) skandha deza, (3) skandha pradeza, (4) paramANu pudgala. lokanA caramAcarama vibhAga : 1394. je arUpI che te pAMca prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake(1)dharmAstikAya che, dharmastakAyanA deza nathI. (2) dharmAstikAyanA pradeza che. (3)adharmAstikAyache, adharmAstikAyanA dezanathI. (4) adharmAstikAyanA pradeza che. (5) ahvA samaye kALa dravya che. pra. bhagavan ! loka zuM carama che ke acarama che ? rimA che ke aciramA che. carimAnta pradeza che ke acarimAnta pradeza che ? viyA. sa. 20, 3. 2, mu. r 'carima' = antima, 'rima' sadA bIjAnI apekSAthI thAya che. eTale te sApekSa zabda che. arima = madhyavartI 'acarama' - sadA 'carima'nI apekSAthI thAya che eTale e paNa sApekSa zabda che. rima ane acarama - e banne pAribhASika zabda che. Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 lokAloka prazapti joyA ! srop no rime, no arime, no parimAvuM, no arimArga, no carimaMta paese, no acarimaMta paese niyamA- aparimaM, rimaLi ya, carimaMta paese ya, acarimaMta paese yara / -- 51. 6. o 0, mu. 776 alogassa carimA carama parUvaNaM - 1395. 6. mahot na bhaMte ! ciM rame, marame, parimA, arimADuM, rimaMtapaNe, acarimaMtapaese ? 3. goyamA ! ajoDu no parame, to amei, 1. 2. 3. 3. alokanA camAcaramano prarUpaNa u. niyamA acarimaM, carimANi ya, carimaMtapaese T, arimaMtapaNye yA - 51. 1. o o, su. 776 logassa carimAcarimapayANaM appa - bhutN-6 226. 6. hosa nuM maMte ! garimasta ya, rimAya, carimaMta pasANa ya, acarimaMta paesANa ya davvaTTayAe paesaTTayAe davva- paesaTTayAe, kayare kayarehiMto appA vA, bahuyA vA, tullA vA, visesAdiyA vaT ? no carimAI, no acarimAI, no carimaMta paese, no acarimaMta pase / sUtra 1395-96 gautama! lokana(to)carimache,na(to)acarama che, na (to) carimA che ke na aciramA che. na carimAnta pradeza che, na acarimAnta pradeza che. loka nizcita rUpe arima che, aneka rima che. carimAnta pradeza che. acarimAnta pradeza che. alokanA caramAcaramano prarUpaNa : 1395. pra. aloka zuM carima che, arama che. ciramA che, arimA che ? carimAnta pradeza che, acarimAnta pradeza che ? u. gautama ! aloka (na) to rima che, na (to) aciramA che. na (to) carimA che, na (to) arimA che. na (to) carimAnta pradeza che, na acarimAnta pradeza che. For Private Personal Use Only aloka nizcita rUpe - acarama che, aneka carima che. carimAnta pradeza che, arimAnta pradeza che. lokanA caramAcarama padonuM alpa-bahutva : 1396. u. goyamA ! savvatthove logassa davvaTTayAe ege acarime, carimAI asaMkhejjaguNAI, acarimaM ca carimANi ya do vi visesAhiyAiM / pasaTTayAe savvatthovA carimaMta paesA / lokanI je akhaMDa rUpathI vivakSA karavAmAM Ave to praznasUtra gata cha vikalpono sarvathA niSedha che. (ka) loka asaMkhyAta pradezAvagADha che eTale temanI avayava, avayavI bhAvathI vivakSA karavAmAM Ave to lokanA chellA khaMDonA madhyamAM lokanA je eka vizALa khaMDa che te eka vacanAnta "arima" che. pra. bhagavan ! lokanA acarima, carima, carimAnta pradeza, acarimAnta pradeza, dravyanI apekSAe pradezanI apekSAe, dravya temaja pradezanI apekSAe koNa konAthI alpa, adhika, tulya ke vizeSAdhika che ? u. gautama ! dravyanI apekSAe sahuthI alpa lokano eka arima che. (kha) lokanA aneka antima khaMDa che te bahuvacanAnta 'carima' che. (ga) pradezonI apekSAthI lokanI vivakSA karavAmAM Ave to lokanA antamAM rahelA khaMDonA je pradeza che te carimAnta pradeza che. lokanA madhyavartI khaMDonA je pradeza che te 'acarimAnta pradeza' che. (5) u52 aMkita sUtrAMkamAM - 'jone vi vaM jeva' e saMkSipta vAcanAno pATha che - eTale ahIM sUtra 775nA AdhArathI mULa sUtrane vyavasthita ka2vAmAM AvyuM che. (ka) lokanA TippaNonI samAna alokanA paNa TippaNo che. (kha) upara aMkita sUtrAMkamAM ttva mahone vi' A saMkSipta vAcanAno pATha che - eTale ahIM sUtra 755nI anusAra mULapATha vyavasthita karyo che. carimA asaMkhyAta guNa che. arima ane aneka carima e banne vizeSAdhika che. pradezanI apekSAthI - badhAthI alpa carimAnta pradeza che. Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1397 alokanA carAcarama padonuM alpa-bahuta gaNitAnuyoga bhA.-2 413 acarimaMta paesA asNkhejjgunnaa| acarimAnta pradeza asaMkhyAta guNA che. carimaMtapaesA ya, acarimaMtapaesA ya do vi carimAnta pradeza ane acarimAnta pradeza e visAdiyA .. banne vizeSAdhika che. davaTThapaesaTTayAe savvatthove / dravya-pradezanI apekSAe sahuthI alpa che. davvaTThayAe ege acarime, dravyanI apekSAe eka acarima che. carimAiM asaMkhejjaguNAI, carima asaMkhya guNA che. acarimaM ca carimANi ya dovi visesAhiyAI, acarima ane carima e banne vizeSAdhika che. carimaMtapaesA asaMkhejjaguNA, carimAnta pradeza asaMkhyaguNA che. acarimaMtapaesA asaMkhejjaguNA, acarimAnta pradeza asaMkhyaguNA che. carimaMtapaesA ya, acarimaMtapaesA ya do vi carimAnta pradeza ane acarimAnta pradeza e visesAhiyA / banne vizeSAdhika che. - pa. pU. 20, 3. 778 alogassa parimAcarima payANaM appabahuttaM-- alokanA cAmAcarama padonuM alpa - bahutva : rU5 7. p. matronA maM! marisa ya, rimALa 1397. pra. bhagavan alokanA acarima carima, ya, carimaMtapaesANa ya, acarimaMtapaesANa ya carimAnta pradeza ane acarimAnta pradeza, davaTThayAepaesaTThayAe davaTTha-paesaTTayAe kayare dravyanI apekSAe, pradezanI apekSAe, dravya kayarehiMto appA vA bahuyA vA, tullA vA temaja pradezanI apekSAe koNa konAthI alpa, visesAhiyA vA? adhika che, tulya che ke vizeSAdhika che ? 3. soyamA ! satyo gorAsa, gautama ! sarvathI alpa aloka che. dravyanI dabaTThayAe ege acarime, apekSAthI - eka acarima che. carimAiM asaMkhejjaguNAI, carima asaMkhya guNA che. acarimaM ca carimANi ya do vi visesAhiyaM / acarima ane carima e be vizeSAdhika che. paesaTTayAe- savvatthovA alogassa carimaMta pradezanI apekSAe - sarvathI alpaalokanA carimAnta pradeza che.. acarimaMta paesA anantaguNA, carimAnta pradeza ananta guNA che. carimaMta paesA ya, acarimaMtapaesA ya do vi carimAnta pradeza ane acarimAnta pradeza e visesaahiyaa| banne vizeSAdhika che. dabaTupaesaTTayAe - savvatthove alogassa ege dravya temaja pradezanI apekSAe-sarvathI alpa acrime| alokano eka acarima che. carimAiM asaMkhejjaguNAI, carima asaMkhya guNA che. acarimaM ca carimANi ya do vi visesaahiyaaii| acarima ane carima e bane vizeSAdhika che. carimaMta-paesA asaMkhejjaguNA, carimAnta pradeza asaMkhyaguNA che. acarimaMtapaesA aNaMtaguNA, acarimAnta pradeza ananta guNA che. carimaMta paesA ya acarimaMtapaesA ya do vi carimAnta pradeza ane acarimAnta pradeza e risesariyAM --quy.s. 20, su. 772 banne vizeSAdhika che. 1. A sUtrAMkamAM 'onA ja purva veva e saMkSipta vAcanAno pATha che. te mATe sUtrAMka 777nA mULa pAThathI vyavasthita karavAmAM Ave che. vasa, Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 lokAloka prajJapti lokAlokanA carAcarama padonuM alpa-bahatva sUtra 1398 logAlogassa carimAcarimapayANe appa-bahutaM-- lokAlokanA carAcarama padonuM alpa - bahutva : 2 318, v. to nirAsa maMte! marissA rimANa 1398. pra. bhagavan! lokAlokanA acarima, carima, ya, carimaMta paesANa ya, acarimaMta paesANa caramAnta pradeza ane acaramAnta pradeza, dravyanI ya, davvaTThayAe, paesaTTayAe, davaTTha paesaTThayAe apekSAe, pradezanI apekSAe, dravya temaja kayare kayarehiMto appA vA, bahuyA vA, tullA pradezonI apekSAe koNa konAthI alpa, vA, visAdiyA vA? adhika, tulya ke vizeSAdhika che ? 3. gayA! savave to trioksa-- u. gautama ! dravyanI apekSAthI - badhAthI alpa davaTThayAe egamege acarime, lokAlokanuM eka acarima che. logassa carimAiM asaMkhejjaguNAI, lokanuM carima asaMkhya guNA che. alogassa carimAiM visesAhiyAI, alokanuM carima vizeSAdhika che. logassaya alogassa ya acarimaM ca carimANi lokanA ane alokanA acarima ane carima ya do vi visesaahiyaaii| e bane vizeSAdhika che. paesaTTayAesavvatthovAlogassacarimaMtapaesA, pradezonI apekSAe badhAthI alpa lokanA carimAnta pradeza che. alogassa carimaMta paesA visesAhiyA, alokanA carimAnta pradeza vizeSAdhika che. logassa acarimaMta paesA asaMkhejjaguNA, lokanA acarimAnta pradeza asaMkhya guNA che. alogassa acarimaMta paesA anantaguNA, alokanA acarimAnta pradeza ananta guNA che. logassa ya, alogassa ya, carimaMta paesA ya, lokanA ane alokanA caramAnta pradeza ane acarimaMta paesA ya do vi visesaahiyaa| acaramAnta pradeza e banne vizeSAdhika che. davvaTTha-paesaTTayAe-savvatthovelogAlogassa, dravya temaja pradezanI apekSAe - badhAthI alpa lokAloka che. davyaTThayAe egamege acarime, dravyanI apekSAe - eka acarima che. logassa carimAiM asaMkhejjaguNAI, lokanA carima asaMkhyaguNA che. alogassa carimAiM visesAhiyAI, alokanA carima vizeSAdhika che. logassa ya, alogassaya, acarimaMca, carimANi loka, aloka, acarama ane carama e banne ya do vi visesaahiyaaii| vizeSAdhika che. logassa carimaMta paesA asaMkhejjaguNA, lokanA aramAnta pradeza asaMkhya guNA che. alogassa carimaMta paesA visesAhiyA, alokanA caramAnta pradeza vizeSAdhika che. logassa acarimaMta paesA asaMkhejjaguNA, lokanA acaramAnta pradeza asaMkhya guNA che. alogassa acarimaMta paesA aNaMtaguNA, alokanA acaramAnta pradeza ananta guNA che. logassa ya alogassa ya, carimaMta paesA ya, loka ane alokanA caramAnta pradeza ane acarimaMta paesA ya do vi visesAhiyA, acaramAnta pradeza e banne vizeSAdhika che. savva davvA visesAhiyA, sarva dravya vizeSAdhika che. Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1399 loka-aloka ane avakAzAMtara AdiviSayaka prazna savva esA anaMtaguNA, savva pajjavA anaMtaguNA / -- 51. 1. o 0, mu. 780 soya-hoya-govAsaMtarArDane puththAvaracita (roha loka aloka ane avakAzAntara AdimAM pUrvApara koNa ? (A aMge roha aNagAranA praznonuM samAdhAna) : 1399. aNagArapaNhANaM samAhANaM) - 1399. tenuM ANenuM tenuM samAM samasta bhAvo mahAvIrassa aMtevAsI rohe NAmaM aNagAre pagaibhaddae pagaimaue pagaiviNIe pagaiuvasaMte pagaipataNukohamANa- mAya lobhe miumaddavasaMpanne allINe bhaddae, viNIe samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUra-sAmaMte uDDhaM jANU ahosire jhANakoTThovagae saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai / tae NaM se rohe nAmaM aNagAre jAyasaDDhe -jAvapajjuvAsamANe evaM vayAsI 1. puni na maMte ! ho! ? pA ajoNu ? puni aho!? vajjA cho! ? u. rohA ! loe ya aloe ya puvviM pete, pacchA pete, do vi te sAsayA bhAvA- aNANupuvvI esA rohA ! 5. puddhi maMte ! joaMte ? pachA mahomaMte ? puvviM aloaMte ? pacchA loaMte ? u. rohA ! loyaMte ya aloyaMte ya puvviM pete, pacchA pete, do vi te sAsayA bhAvA- aNANupubbI esA rohA ! 5. purtti maMte ! noaMte ? vA sattame ovAsaMtare? puvviM sattame ovAsaMtare ? pacchA loyaMte ? u. rohA ! loaMte ya sattame ya ovAsaMtare puvviM pete pacchA pete, do vi te sAsayA bhAvAaNANupuvvI esA rohA ! evaM loaMte ya sattame ya taNuvAte / evaM ghaNavAte, ghaNodahI sattamA puDhavI / evaM loaMte ekkekkeNaM saMjoeyavve imehiM TALehiM, te nahA- gaNitAnuyoga bhA.-2 415 sarva pradeza anantaguNA che. sarva paryava ananta guNA che. For Private te kALe te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranA aMtevAsI roha nAmanA aNagAra jebhadraprakRti, mRdu prakRti, vinIta prakRti, upazAMta prakRti, alpa krodhamAna - mAyA - lobha prakRti, mRdu - mArdava sampanna, alipta, bhadratemajavinIta hatA. te zramaNa bhagavAna mahAvIranI samIpa Urdhva baMdho tathA adhozira karIne dhyAnamagna thayA ane saMyama temaja tapa vaDe potAnA AtmAne bhAvita karatA evA sthira hatA. tadanantara te roha aNagAra zraddhAyukta -yAvat - paryupAsanA karatA evA e pramANe bolyo - pra. he bhagavan ! loka pahelo che ke aloka pAchaLano che, aloka pahelo che ke loka pAchaLano che ? u. heroha ! loka tathA aloka pahelo paNa che ane pAchaLano paNa che - e banne zAzvata bhAva che. he roha ! A anAnupUrvI che arthAt e pahelo ane pAchaLano- evo eno koI krama nathI. pra. he bhagavan ! pahelo lokAnta che ane pAchaLano alokAnta che ke pahelo alokAnta che ane pAchaLano lokAnta che ? u. he roha ! lokAnta ane alokAnta pahelo paNa . che ane pAchaLano paNa che e banne zAzvatabhAva che. he roha ! e anAnupUrvI che. pra. he bhagavan ! pahelo lokAnta che ane pAchaLano saptama avakAzAntara che ke - pahelo saptama avakAzAntara che ane pAchaLano lokAnta che ? u. he roha ! lokAnta ane saptama avakAzAntara pahelo paNa che ane pAchaLano paNa che-ebanne zAzvata bhAva che. he roha ! e anAnupUrvI che. A prakAre lokAnta ane saptama tanuvAta che. A prakAre ghanavAta, thanodhi ane saptama pRthvI che. Personal Use Only - A prakAre e (AgaLa kahevAmAM AvanAra) sthAnomAMthI pratyekanI sAthe lokAntane saMyukta karavo joIe, jemake - www.jairnel|brary.org Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 lokAloka prajJapti loka-aloka ane avakAzAMtara AdiviSayaka prazna gAthArtha zAho- ovAsa vAta ghaNa udahi, puDhavi, dIvA ya sAgarA vAsA / neraiyAdi atthi ya, samayA kammAI lessAo // diTThI daMsaNa NANA, saNNa sarIrA ya joga uvaoge / davva padesA pajjava addhA / 5. kiM puvviM loyaMte - jAva- pacchA addhA ? u. puvviM pete, pacchA pete do vi te sAsayA bhAvo aNANupuvvI esA rohA ! 5. puddhi maMte ! joyate ? vA savadA ? u. puvviM pete pacchA pete - jAba- aNANupuvvI esA rohA! rohA ! jahA loyaMteNaM saMjoiyA savve ThANA ete, evaM aloyaMteNa vi saMjoeyavvA savve / pa. puvviM bhaMte! sattame ovAsaMtare ? pacchA sattame taNuvAte ? 3. puddhi te, pachA vete-khAva- aLAkhuputhvI esA rohA ! rohA ! evaM sattamaM ovAsaMtare savvehiM samaM saMnoyane- gAva-vahANa | pa. puvviM bhaMte! sattame taNuvAte ? pacchA sattame ghaNavAte ? 3. puddhi tete, pachA vete-khAva-JaLAjIputhvI esA rohA ! eyaM pi taheva neyavvaM jAva- savvaddhA / evaM uvarillaM ekkekkaM saMjoyaMteNaM jo jo heTThillo taM taM chaDDa teNaM neyavvaM jAva-atItaaNAgataddhA pacchA savvaddhA - jAva- aNANupubbI esA rohA ! sevaM bhaMte ! seva maMte ! tti -khAva- viharati / - ma.sa. o, 3. 6, su. zra-23, 17-24 pra. u. pra. u. sUtra 1399 (1)avakAzAntara,(2)vAta,(3)thanodadhi, (4)pRthvI, (5)dvIpa (6)sAgara, (7) varSa (kSetra), (8) nArakI AdinA 24 daMDaka, (9) astikAya (10) samaya, (11) karma (12) lezyA. (13) dRSTi, (14) darzana, (15) jJAna, (16) saMjJA, (17) zarIra, (18) yoga, (19) upayoga, (20) dravya, (21) pradeza, (22) paryava ane (23) kALa. zuMe pahelA loka che-yAva- adhyA pAchaLa che ? pahelA paNa che ane pAchaLa paNa che - e banne zAzvatabhAvache. heroha !banne anAnupUrvI che. he bhagavan ! pahelA lokAnta ane pAchaLa sarvaadhdhA che ? pahelA paNa che ane pAchaLa paNa che -yAvat - he roha ! e banne anAnupUrvI che. heroha ! jeprakAre ukta badhA sthAna lokAntanI sAthe saMyukta karavAmAM AvyA che, e pramANe A sarvasthAna alokAntanI sAthe paNa saMyukta karavA joIe. pra. he bhagavan ! pahelA saptama avakAzAntara che ane pAchaLa saptama tanuvAta che ? u. he roha ! pahelA paNa che ane pAchaLa paNa che -yAva- e banne anAnupUrvI che. e pramANe he roha ! saptama avakAzAntara ne nyAvat- sarva adhyA paryaMta sarvanI sAthe saMyukta karavA joIe. pra. he bhagavan ! pahelA saptama tanuvAta che ane pAchaLa saptama ghanavAta che ? u. e pahelA paNa che ane pAchaLa paNa che -yAvat- roha ! e anAnupUrvI che. ene paNa sarva addhA paryaMta e pramANe kahevuM joIe. A prakAre uparanA eka-ekane saMyukta karatA evA ane eka-ekane choDIne kahevuM joIe -yAvat- atIta anAgata addhA pAchaLa sarva addhA -yAvat - he roha ! e anAnupUrvI che. he bhagavan ! he bhagavana ! e A prakAre -yAvat - vicaraNa kare che. Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I mApa nirUpaNa \ - | / \' \ / / / sUtra : 1400 thI 1410 pAnA naM. 417 thI 428 \ \ / Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1400-01 kSetra pramANa prarUpaNa. gaNitAnuyoga bhA.-2 417 mAva-nirUvaNaM mApa-nirUpaNa khettappamANa paLavaNaM-- kSetra pramANa prarUpaNa : 2400. . siM uttapUna ? 1400. pra. bhagavan! te kSetra pramANa zuM che? u. khettappamANe duvihe paNNatte, taM jahA u. kSetra-pramANa be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - () niya, (2) vimAniyA (1)pradezaniSpanna ane(2)vibhAganiSpanna. 1 se jiM niSphaLa? pra. pradeza niSpannanuM svarUpa kevuM che? u. padesanipphaNNe- ega padesogADhe-jAva-dasa u. pradeza niSpannanuM svarUpa A prakAre che - eka padesogADhe, saMkhejjapadesogADhe, asaMkhejjapade pradezAvagADha - yAvata - dasa pradezAvagADha, sogADhe, se taM paesa nissphnnnne| saMkhyAta pradezAvagADha tathA asaMkhyAta pradezAvagaDha-ApradezaniSpanuM svarUpathayo. 4. vi raM vimA nipavche? pra. vibhAga niSpannanuM svarUpa kevuM che ? 3. saMpa rAha-- u. (vibhAganiSpanna aneka prakAranA che, jemake-) saMgrahaNI gAthA - () maMgutra, (2) vidatya, (1) aMgula, (2) vitasti (baeNta), (3) rayA , (4) char, (3) ratnI, (4) kukSI, (5) dha, (6) gAyaM ja voaA (5) dhanu, (6) gAU (koza), (7) noya, (8) sedI, (7) yojana, (8) zreNI, (6) pIraM, (10) strI matrone viya tahevA (9) pratara tathA (10) loka-aloka. 2402. 5. vi te putre? 1401. pra. aMgulanuM svarUpa kevuM che? 3. aMgune tivipattei, te nahIM-- u. aMgula traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake(2) , (2) vaselu, (3) umAkuntA (1) AtmAMgula, (2) utsadhAMgula, (3) pramANAMgula. . jiM te mAcaMkunne? pra. AtmAgula kevuM che ? u. AyaMgule --jeNa jayA maNussA bhavaMti, te NaM u. je kALamAM je manuSya utpanna thAya che, tenI tayA appaNo aMguleNaM duvAlasa aMgulAI muhaM; potAnI AMgaLI AtmAgula che. potAnA navamuhAiM purise pamANajutte bhavai, doNie bAra aMgula pramANano eka mukha thAya che. navA purise mANajutte bhavai, mukha- pramANa eka purUSa thAya che. droNI pramANa purUSa mANa yukta hoya che. addhabhAraM tulamANe purise ummANajutte bhavai / AdhebhAra pramANa tolavAmAM Avelo purUSa (tAMjavAmAM beThelA evA purUSa adhobhAra pramANa toLavAthI) unmAna yukta hoya che. ettha saMgahaNI gAhAo-- saMgrahaNI gAthAo - 1. ukta kathananI anusAra 108 AtmAgulanI UMcAIvALo purUSa pramANa hoya che. droNI purUSano artha che - eka droNI (jalakuMDa-hoja) paripUrNa jalathI bharelA hoya tyAre koI purUSa emAM praveza kare to eka droNa pramANa jala bahAra nIkaLI jAya, e purUSanuM pramANa droNika mAtra arthAtu e purUSane pramANa purUSa" mAnavAmAM Ave che. - anuyoga TIkA Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 mApa-nirUpaNa kSetra pramANa prarUpaNa sUtra 1401 mANummANapamANajuttA lakkhaNa mAna-unmAna-pramANathI yukta, lakSaNa (zaMkha, " vaMna -juhiM 3yA // svastika vagere) vyaMjana (tala, aDadha vagere)tathA uttamakulappasUyA, guNo(audAryagAMbhIryavagere)thI sampanna, uttama uttamapurisA muNeyavvA / / kulamAM utpanna purUSa uttama mAnavAmAM Ave che. hoMti puNa ahiya purisA, e uttama purUSa 108 aMgula pramANa UMcA mAM putrI viThThI II hoya che. adhama purUSa 96 aMgula tathA madhyama chaNNaui ahamapurisA, 104 aMgula UMcA hoya che. caurUttara majjhimillA u / / hINA vA ahiyA vA, e hIna purUSa tathA adhika (madhyama) purUSa je ne utsara-satta-sAraparihIT I svara-satvasAra-zubha pudgalothI hIna hoya te uttamapurisANaM, che te parAdhIna rahIne uttama purUSonI avasA pesattaNamuveMti // preSyatva-sevA- cAkarI kare che. eeNaM aMgulappamANeNaM cha aMgulAI pAdo, A aMgula pramANathI cha aMgulano eka pAda (vAva), do pAdA vihatthI, be pAdanI eka vitasti, do vihatthIo rayaNI, be vitastinI eka patni, do rayaNIo kucchI, be patninI eka kukSI, do kucchIo daMDaM, dhaNU, juge, nAliyA be kukSI no eka daMDa, eka dhanuSya, ekyuga, eka akkhamusale, nAlikA, eka akSa tathA eka mUsaLa thAya che. (badhA samAnArthaka). do dhaNusahassAI gAuyaM, be hajA2 dhanuSano eka gabUta thAya che. cattAri gAuyAiM joyaNaM / cAra gabhUta (gAu) no eka yojana thAya che. pa. eeNaM AyaMgulappamANeNaM kiM paoyaNaM ? A AtmAgula pramANathI kayA prayojananI siddhi thAya che ? u. eeNaM AyaMgulappamANeNaM je NaM jayA maNussA uM. A AtmAgula pramANathI je kALamAM je manuSya bhavaMti, tesiNaM tayA appaNo aMguleNaM agaDa hoya che enA potAnI aMguLIthI- kUpa, chaMda, Dhai-nI- tA-vAva-purapurA-DhIdiyA nadI, tALAva, vAva, puSkariNI (kamaLayukta guMjAliyAo, sarA, sarapaMtiyAo, sarasarapaM jalAzaya)dIrthika (lAMbI vAvaDI) guMjAlikA tiyAo, bilapaMtiyAo, ArAmujjANa-kANaNa (vakrAkAra vAvaDI)sara, (prAkRtika jalAzaya) sarapaMkti, sarasarapaMkti,biLa paMkti, ArAma, vA-vAsaMs, a[rADuM, Tevadu-ma-pavana udyAna, kAnana, vana, vanakhaMDa, vanarAji, devakuLa, thUbha-khAiya-parihAo, pAgAra'TTAlaga-cariya sabhA, prapA, sUpa, khAI, parikhA, prAkAra, dAra-gopura-toraNa-pAsAda-ghara-saraNa-leNa-AvaNa aTTAlikA, carikA, dvAra, gopura, toraNa, siMghADaga-tiya-caukka- caccara-caumuha prAsAda, gRha, zaraNa, layana, hATa, zRMgATaka, mahApaTTa-padA | trika, catuSka, catura, caturmukha, mahApatha, patha. sADa-da-jJAna-gu-ji~i-fthajhi-sI zakaTa(gADu) ratha, yAna, yugma, gili, thili, saMdamANiya- lohI-lohakaDAha-kaDucchuya zibikA, candamAnikA, lohI(loDhI), lokhaMDanI mAsa- saMta-vRMma-maM-movArAmAjika kaTArI, kaTallikA (kaTArI), Asana, sataNa, ajjakAligAiM ca joyaNAI mavijjati / talma, bhAMDa, matte pakaraNa, (gRhopayogI sAdhana)vagere pota-potAnA samayamAM utpanna thayelI vastuo tathA yojana AdinuM mApa - AtmAgulathI karavAmAM Ave che. Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1402 kSetra pramANa prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 419 se samAsao tivihe paNNatte, taM jahA-- (2) sUpu, (2) pacaraMgunhe, (3) ghAMgu (1) aMgulAyayA ega paesiyA seDhI suuiiaNgule| (2) sU sU LiyA pacaraMgune, (3) patharaM sUciM vaLaMgu pa. eesiNaMsUIaMgula-payaraMgula-ghaNaMgulANayakayare kayare hiMto appe vA-jAva-visesAhie vA? u. sabvatthove sUI aMgule, payaraMgule asaMkhejjaguNe, ghaNaMgule asaMkhejjaguNe, se taM aayNgule| . je vidaM taM vasedaMzu ? u. ussehaMgule aNegavihe paNNatte, taM jahA-- A AtmAgula saMkSepamAM traNa prakAranA che, jemake - (1)sUTyagula, (2)pratarAMgula(3)ghanAMgula. (1)eka aMgula(AMgaLa)lAMbI tathA bAhalya (adhikatA) nI apekSA eka pradeza pramANa (moTI) pradeza zreNInuM nAma sUTyagula che. (2) sUTyagulane sUTyagula vaDe guNavAthI pratarAMgula thAya che. (3) pratarane sUTyagulathI guNavAthI ghanAMgula thAya che. pra. e sUTyagula-pratarAMgula-ghanAMgulamAMthI koNa konAthI alpa che -vAva-koNa konAthI vizeSAdhika che ? u. badhAthI ochu sUTyagula che. sUTyagulathI asaMkhyAtaguNA pratarAMgula che. pratarAMgulathI asaMkhyAtaguNA ghanAMgula che. A AtmAgulanuM varNana thayuM. pra. utsadhAMgula zuM che ? u. utsadhAMgula aneka prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - saMgrahaNI gAthA : (1) paramANu, (2) trasareNu, (3) rathareNu, (4) bAlAjha, (5) zikSA, (6) yUkA, (7) yava. e kramazaH uttarottara ATha guNA che. pra. paramANunuM svarUpa kevuM che ? u. paramANunA be prakAra che, jemake - (1) sUkSma ane (2) vyAvahArika paramANu. je sUkSma paramANu che, te avyAkhe che. eTale enuM varNana karavAmAM AvyuM nathI. pra. vyAvahArika paramANu zuM che ? u. te vyAvahArika paramANu anantAnanta sUkSma paramANu pudgalonA samudhdha samiti samAgama - ekI bhavana rUpa saMyogAtmaka maLavAthI utpanna thAya che. pra. zuM te vyAvahArika paramANu talavAra ke charAnI dhAranuM avagAhana karI zake che? saMgahaNI gAhA-- () paramANu, (2) tasa re, (3) rajU, (4) mayaM ja vAsa, () vivA, (6) nUya ya, (7) navI, aTThaguNavivaDDhiyA kamaso / / p. ro vi te paramANu ? u. paramANu duvihe paNNatte, taM jahA-- (2) sudRme ya, (2) vAverA thA tattha NaM je suhume se tthppe| 2. 1402. pa. se kiM taM vAvahArie ? u. vAvahArie aNaMtANaM suhuma paramANu poggalANaM samudaya samiti samAgameNaM se ege vAvahArie paramANu poggale niSphajjai / pa. seNaM asidhAraM vA khuradhAraM vA ogAhejjA? Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 mApa-nirUpaNa kSetra pramANa prarUpaNa sUtra 1402-03 3. daMtA, mahennA / u. hA, karI zake che. pa. se NaM tattha chijjejja vA, bhijjejja vA? pra. zuM te enAthI chinna (be TukaDA) athavA bhedI zakAya che ? u. no iNaDhe samaDhe, no khalu tattha satthaM kamati / u. evuM saMbhava nathI. enA para zastrano prabhAva paDato nathI. pa. se NaM tattha agaNikAyassa majjhaM majjheNaM zuM te (vyAvahArika paramANa) agnikAyanA vIIvaejjA? madhyabhAgathI nIkaLI zake che ? 3. daMtA, vIvaUbbA | u. hA, nIkaLI zake che. pa. seNaM tattha DahejjA? pra. zuM te agnikAya vaDe baLI zake che? u. no iNaDhe samaDhe, no khalu tattha satthaM kmi| u. nA, evo saMbhava nathI. enA para zastrano prabhAva paDato nathI. pa. se NaM pukkhala saMvaTTassa mahAmehassa majjhaM zuM te puSkala saMvartaka mahAmeghanI vacovaccamAMthI majjheNaM vIIvaejjA? nIkaLI zake che ? 3. haMtA, vIkvannA | u. hA, nIkaLI zake che. pa. se NaM tattha udaulle siyA ? pra. zuM te pANIthI bhIMjAya che ? u. no iNaDhe samaDhe, no khalu tattha satthaM kamai / u. nA, A artha samartha nathI. enA para zastrano prabhAva paDato nathI. pa. se NaM gaMgAe mahANaIe paDisoyaM havvamAga pra. zuM te gaMgA mahAnadInA pravAhanI vaccamAMthI cheSnA ? (pratistrotathI) zIdhra paNe jaI zake che ? 3. daMtA, bramacchannA u. hA, jaI zake che. pa. se NaM tattha viNighAyamAvajjejjA? pra. zuM te pratistrotamAM cAlavAthI pratispalanAne prApta kare che ? u. no iNaDhe samaDhe, no khalu tattha satthaM kamai / u. nA, A artha samartha nathI. enA para zastrano prabhAva paDato nathI. pa. seNaM udagAvattaM vA, udagabiMdu vA ogAhejjA? pra. zuM te udakAvarta (jaLavamaLa) thI athavA udakabiMdumAM avagAhita thaI zake che ? 3. daMta, . u. hA, thaI zake che. pa. se NaM tattha kucchejja vA pariyAvajjejja vA? pra. zuM te tyAM saDI jAya che ke jalarUpamAM pariNata (pheravAI) jAya che ? u. no iNaDhe samaDhe, no khalu tattha satthaM kamai / nA, A artha samartha nathI. enA para zastrano prabhAva paDato nathI. ettha saMgahaNI gAhA-- ahIM saMgrahaNI gAthA che - satyeNa sutikkheNa vi chettuM, kevaLajJAnIoe kahyuM che - paramANu bhettuM va jaM kira na sakkA / sutIrNazastra vaDe paNa chedI-bhedI nathI jaI taM paramANu, siddhAvayaMti, zakato. A paramANu pramANamAM Adi pramANa che. (arthAtu badhA pramANonI gaNanA enA. AI pamANANaM AdhAra para karavAmAM Ave che.). 1403. mavitA vAvaTAriyaramANu pAtrA samudra- 1403. anantAnanta vyAvahArika paramANu pudgalonA samitisamA-gameNaM sA egA ussaNhasaNhiyA ivA, saMyogathI je utpanna thAya che, te eka utRSNasnnhsnnhiyaa ivA, uDDhareNu i vA, tasareNU i vA, kSaNiko che. lakSmaglesbikA, UrdhvareNa, traNa, rahareNU i vaa| rathareNu Adi (aMge) kramaza: jANavuM joIe Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1403-04 kSetra pramANa prarUpaNa gaNitAnuyoga bhA.-2 421 aTTha ussaNha saNhiyAo sA egA shsnnhiyaa| AThautkSaksaklarNikAmAMthI eka glaNazleSNikA, aTTha sahasaNhiyAo sA egA uDDhareNU / ATha lakSmaglelzikAmAMthI eka UrdhvareNu, aTTha uDDhareNUo sA egA tasareNU / ATha UrdhvareNuMthI eka trasareNu, aTTha tasareNUo sA egA rahareNU / ATha trasareNuthI eka rathareNu, aTTha rahareNUo devakurU-uttarakurUyANaM maNuyANaM se ATha rathareNu pramANa devakarU-uttarakurUnA manuSyono ege baalgge| eka bAlAgra thAya che. aTTha devakurU-uttarakurUyANaM maNuyANaM bAlaggA devakarU-uttarakurUnA manuSyonA AThabAlAzra pramANa harivAsa- rammagavAsANaM maNayANaM se ege baalgge| harivarSa-ramyavarSanA manuSyono eka bAlAjhathAya che. aTTa harivAsa-rammagavAsANaM maNuyANaM bAlaggA harivarSa-ramyaphavarSanAmanuSyonAAThabAlAjhapramANa hemavaya heraNNa-vayavAsANaM maNuyANaM se ege baalgge| hemavata-hairaNyavata kSetranA manuSyono eka bAlAjhA thAya che. aTTa hemavaya-heraNNavayavAsANaM maNuyANaM bAlaggA, hemavata - hairaNavatanA manuSyonA ATha bAlAjha puvvavideha avaravidehANaM maNuyANaM se ege baalgge| pramANa pUrvavideha eka apara videhanA manuSyono eka bAlAgra thAya che. aTTha puvvavideha-avaravidehANaM maNuyANaM bAlaggA pUrvavideha-apara videhanA manuSyonA AThabAlAjha bharaheravayANaM maNayANaM se ege baalgge| pramANa bharata - airAvatanA manuSyonA eka bAlAjha thAya che. aTTha bharaheravayANaM maNuyANaM bAlaggA sA egA bharata - airAvatanA manuSyonA ATha bAlAgra pramANa likkhaa| (35) eka zikSA thAya che. aTra likkhAo sA egA juuyaa| ATha zikSA pramANa (barAbara) eka yUkA, aTTha jUyAo se ege javamajjhe / ATha yUkA pramANa (barAba2) eka yavamadhya, aTTha javamajjhe se ege ussehaMgule / ATha yavamadhyano eka utsadhAMgula, eeNaM aMgulapamANeNaM cha aMgulAI paado| AkramethI-chaaMgulo (AMgaLa)no eka pAda thAya che. bArasa aMgulAI vihtthii| bAra aMgula (2pAda) nI eka vitasti, cauvIsaM aMgulAI rynnii| covIsa aMgulanI eka ramaNI = ratni, aDayAlIsaM aMgulAI kucchii| aDatAlIsa aMgulanI eka kukSi, chaNNauI aMgulAI se ege daMDe i vA, dhaNU i vA, juge cha aMgula (barAbara) eka daMDa, e pramANe eka i vA, nAliyA i vA, akkhe i vA, musale i vaa| dhanuSya, eka yuga, eka nAlikA, eka akSa tathA eka mUzala thAya che. eeNaM dhaNuppamANeNaM do dhaNusahassAI gAuyaM / A dhanuSa pramANathI be hajAra dhanuSanuM eka gabhUta cattAri gAuyAiM joyaNaM / (gAu) tathA- cAra gabhUta (gAu-kroza barAbara) eka yojana thAya che. 1404. pa. eeNaM ussehaMguleNaM kiM paoyaNaM ? 1404. pra. bhagavan!A utsadhA gulanuM zuM prayojana che? u. eeNaM ussehaMguleNaMNeraiya-tirikkha joNiya . A utsadhAMgulathI nAraka-tiryaMca-manuSya maNUsa- devANaM sarIrogAhaNAo mvijjti| ane devonA zarIranI avagAhanA mApavAmAM -- anu. su. rU 3 0-346 Ave che. Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 mApa-nirUpaNa utsadhAMgulanA prakAra sUtra 140pa-07 3 ussehaM gulassapagArA usedhAMgulanA prakAra : 2406. je samAsano tivide gutte, te nahIM-- 1405. A utsadhAMgula saMkSepamAM traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake - (2) sU nu , (2) pacaraMgunhe, (3) ghavi". (1)sUyaMgula,(2)pratarAMgulaane(3)ghanAMgula. (2) maMguOAyaya purapasiyA seDhI bhUmaMAi (1) eka aMgula lAMbI tathA eka pradeza pahoLI je nabhaH pradeza zreNI che, enuM nAma sUTyagula che. (2) sU sU guLiyA pacaraMgu (2) sUcIne sUcI vaDe guNavA para pratarAMgula bane che. (3) pacaraM sUI ciM ghAMgu . (3) sUcI vaDe guNavAmAM Avelo pratarAMgula ghanAMgula che. 640 6. 5. sisUbaMdhutra-patharaMgutra-putrApa re 1406. pra. bhagavan!e sUTyagula pratarAMgulamAM koNa kayarehiMto appe vA-jAva-visesAhie vA ? konAthI alpa - yAvat - vizeSAdhika che ? savvatthove sUIaMgule, u. emAM badhAthI ocho sUTyagula che. payaraMgule asaMkhejjaguNe, enAthI asaMkhyAtaguNA pratarAMgula che. ghaNaMgule asaMkhejjaguNe, enAthI asaMkhyAtaguNA ghanAMgula che. se taM ussehaMgule, A prakAre e ulledhAMgulanuM varNana thayuM. pamANaMgule-- pramaNAMgula - 240 7. . te jiM te mALaMgune? 1407. pra. pramANaMgulanuM zuM svarUpa che? pamANaMgule-egamegassa NaM raNNo cAuraMta u. (pramANAMgula A prakAre che.) eka - eka cakkavaTTissa aTTha sovaNNie kAgiNirayaNe cAturanta cakravartI rAjAno aSTasuvarNa pramANa duvAlasaMsie aTThakaNNie ahigaraNisaMThA eka kAkiNI ratna thAya che. e kAkiNI ratna cha tala (cAro dizAo tarapha ja tala tathA NasaMThie pnnnntte| upara ane nIce = e cha tala) vALA enI 12 koTi tathA ATha karNikAo thAya che sonInI eraNa jevo eno AkAra hoya che. tassa NaM egamegA koDI ussehaMgula vikkhaMbhA, A kAkiNI ratnanI eka koTi utsadhAMgulanI povALA hoya che. taMsamaNassa bhagavao mahAvIrassa addhaMgulaM; taM enI eka koTinI je utsadhAMgula che te zramaNa sahassaguNaM pamANaMgulaM bhavai; bhagavAna mahAvIranA ardhAgula pramANa (barAbara) che ane e ardhagulathI hajAra gaNI eka pramANAMgula hoya che. eeNaM aMgulappamANeNaM cha aMgulAI pAdo, do A aMgula pramANathI cha aMgulano eka pAda, pAdA, duvAlasaaMgulAI vihatthI, be pAda athavA bAra aMgulanI vitasti. do vihatthIo rayaNI, be vitastinuM eka ratna, do rayaNIo kucchii| be ratna nI eka kukSi, do kucchIo dhaNU, do dhaNusahassAiM gAuyaM, be kukSinuM eka dhanuSya ane be hajAra dhanuSyano cattAri gAuyAI joyaNaM / eka gabhUta (gAu) temaja cAra gabhUtanuM eka yojana thAya che. Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1408-09 6. 3. ghuLa pamALa zubheLa- eeNaM mANaguNaM kiM paoyaNaM ? pramANAMgulanA traNa prakAra puDhavINaM kaMDANaM, pAyAlANaM bhavaNANaM bhavaNapatthaDANaM, nirayANaM nirayAvaliyANaM nirayapatthaDANaM kappANaM vimANANaM vimANAvaliyANaM vimANapatthaDANaM, TaMkANaM kUDANaM selANaM siharINaM pabbhArANaM vijayANaM vakkhArANaM vAsANaM vAsaharANaM vAsaharapavvayANaM / velANaM veiyANaM dArANaM toraNANaM dIvANaM samuddANaM AyAma vikkhaM bhocca ttovvehaparikkhevA mavijjaMti / pamANAMgulassa tao pagArA x 408. se samAsao tivihe paNNatte, taM jhaa-(1) sendrIyaMtte, (2) payaraMtuO, (3) vaLavuche, asaMkhejjAo joyaNakoDAkoDIo seThI, seThI seDhIe guNiyA payaraM, payaraM seDhIe guNiyaM logo, saMkhejjaeNaM logo guNio logA, asaMkhejjae logo guNio asaMkhejjAlogA / pa. eesi NaM seDhI aMgula - payaraMgula-ghaNaMgulANaM kayare kayare-hiMto appeyA- jAva-visesAhiyA vA? 3. nRtyone seDhI amuje, payaraMgule asaMkhejjaguNe, ghaNaMgule asaMkhejjaguNe, taM mAgaMgule / se taM vibhAganipphaNNe, se taM khettappamANe / aNu. su. 356-362 gaNaNANupuSvI parUvaNaM 1409. pa se kiM taM gaNaNANupubbI ? u. gaNaNANupuvvI - tivihA paNNattA, taM jahA ?. puttrALuputhvI, rU. gaLAnuputhvI / 2. vachALuputhvI, For Private pra. u. gaNitAnuyoga bhA.-2 423 e pramANAMgulanuM zuM prayojana che ? e pramANAMgulathI pramANAMgulanA traNa prakAra : 1408. pRthvInA kAMDo, pAtAla kalazonuM, bhavanapati devonA bhavananuM, bhavana prastaTonuM, narakonuM narakAvAsonI paMktionuM, narakonA prastaTonuM, saudharmaAdi kalponuM, enAvimAnonuM, vimAna paMktionuM, vimAna prastaTonuM, chinna TaMkonuM, phUTonuM, zailonuM (muMDa parvatonuM) zikharavALA parvatonuM, AgaLanI bAjumAM namelAM evA parvatonuM vijyonuM, vakSaskAronuM, varSAnuM, varSadharonuM, varSadhara parvatonuM, samudra taTanI bhUmionuM, vedikAonA dvA2onuM, toraNonuM, dvIponuM, samudronA AyAma-vikhaMbha -uccatva, uddedha (avagAhana)parikSepa = paridhinuM - e badhAnuM mApa karI zakAya che. te pramANAMgula saMkSepamAM traNa prakAranA che, jemake(1) zreNI-aMgula, (2) pratarAMgula, (3) ghanAMgula . asaMkhya koDAkoDI yojananI eka zreNI bane che. zreNIthI guNavA Avela zreNIne pratara kahe che. prataranI zreNIthI guNavAthI ghanarUpa loka bane che. saMkhyAta rAzithI gaNavAthI loka saMkhyAta loka tathA asaMkhyAta rAzithI guNita loka asaMkhyAta loka kahevAmAM Ave che. pra. A zreNI aMgula, pratara aMgula ane ghanAMgulAmAM koNa konAthI alpa, adhika -yAvatA- vizeSAdhika che ? u. badhAthI ocho zreNI aMgula che. Personal Use Only pratara aMgulathI asaMkhyAtaguNa che enAthI dhana aMzula asaMkhyAtaguNa che. e pramANAMgulanuM varNana che. A vibhAga niSpanna kSetra pramANanuM varNana che. gaNanAnupUrvInuM prarUpaNa H 1409. pra. gaNanAnupUrvI zuM che ? u. gaNanAnuMpUrvI traNa prakAranI kahevAmAM AvI che, jemake 1. pUrvAnupUrvI, 2. pazcAnupUrvI, 3. anAnupUrvI. Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 mApa-nirUpaNa vistArathI saMkhyAtAdi gaNanA saMkhyAnuM prarUpaNa 6. . te viM te puttrALuputhvI ? 3. pujvALuputhvI-ko, vasa, sayaM, hAM, vakSasahassAnuM, sayasahasaM, vasasayasahassA,, joDI, dasa koDIo, koDIsayaM dasakoDisayAiM / taM puvvANupuvI / 6. 2. se kiM taM pacchANupubbI ? 3. paALuputhvI-sajonDisayA:-khAva- vo setaM pacchAvI / 5. 3. se kiM taM aNANupuvvI ? u. aNANupuvvI eyAe ceva egAdiyAe eguttariyAe dasakoDisayagacchagayAe seDhIe annamannabbhAso durUvUNo / taM NANubba / se taM gaNaNANupuvvI / vittharao saMkhejjAi gaNaNAsaMkhA parUvaNaM 1410: 5. se kiM taM gaNaNAsaMkhA ? - aNu. su. 204 3. gALAsaMvA-dho gaLaLa na vera,TumitisaMvA, taM nahA chu. saMvegna, 2. asaMvegna, rU. anaMtapu / 6. se kiM taM saMkhejjae ? 3. saMvepna-tivide vaLatte, taM nahIM chu. nahA6, 2. krosavu, rU. anadAnakos / se itaM asaMvegna? 1. 3. asaMvaiSna-tiviSe paLatte, taM nahIM chu. parittAsaMlekhkhA, 2. nuttAsaMvekhkhaNa, rU. asaMvegnAsaMvegna! | pa. se kiM taM parittAsaMkhejjae ? 3. parittAsaMzleSna!-tiviSe vAtte, taM nahA . nahAvu, 2. kannosaNa, rU. anadaTHkos / For Private pra. 1. pUrvAnupUrvInuM (svarUpa) zuM che ? 3. pra. 3. pra. u. sUtra 1410 pra. 3. anAnupUrvInuM (svarUpa) kevuM che ? 3. pra. u. anAnupUrvInuM svarUpa AvuM che - ekathI laIna abaja dasa abaja paryaMtanI eka-eka vRddhivALI zreNImAM sthApita saMkhyAono paraspara guNAkAra karyA pachI je saMkhyA Ave, emAMthI Adi ane aMtanA be rUpane ochA karavAthI bAkI je 2kama rahe te anAnupUrvI che. A anAnupUrvI che. e gaNanAnupUrvI che. vistArathI saMkhyAtAdi gaNanA saMkhyAnuM prarUpaNa : 1410. pra. gaNanA saMkhyAnuM svarUpa kevuM che ? u. pra. u. pUrvAnupUrvInuM svarUpa AvuM che- eka, dasa, so, sahastra, dasa sahastra, zata sahastra, dasa zatasahastra, koTi, dasa koTi, koTizata, dasa koTizata - A pramANe gaNanA karavI. A pUrvAnupUrvI che. 2. pazcAnupUrvInuM (svarUpa) kevuM che ? Personal Use Only pazcAnupUrvInuM svarUpa AvuMche-viparita kramathI dasa karoDathI AraMbhI eka paryaMta gaNatrI karavI. A pazcAnupUrvI che. gaNanA saMkhyA- eka gaNatrImAM levAmAM Avato nathI. enA mATe be thI gaNatrIno AraMbha thAya che, jemake 1. saMkhyAta, 2. asaMkhyAta, 3. ananta. saMkhyAta zuM che ? saMkhyAta traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake 1. jaghanya, 2. utkRSTa, 3. ajaghanya-anubhRSTa (madhyama). asaMkhyAta zuM che ? asaMkhyAta traNa prakAranA kahevAmAM AvyAche, jemake- 1. pItAsaMkhyAta, 2. yuktAsaMkhyAta, 3. asaMkhyAtAsaMkhyAta. parItA saMkhyA zuM che ? parItAsaMkhyAta traNa prakAranA kahevAmAMAvyAche, jemake- 1. jaghanya, 2. utkRSTa, 3. ajadhanyaanubhRSTa. Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1410 pa. se kiM taM juttAsaMkhejjae ? 3. nuttAsaMzleSna-tiviSe paLatte, tuM bahA 2. nahAvu, r. krosaNa, rU. anahAHyate | vistArathI saMkhyAtAdi gaNanA saMkhyAnuM prarUpaNa pa se kiM taM asaMkhejjAsaMkhejjae ? 3. masaMvegnAsaMvepna-tividevaLatte, taM khA 1. 3. anaMtapu-tiviSe vAtte, taM nahA 2. nadALu, 2. DosaNa, rU. abahAmAsA seviM taM anaMtachu ? chu. rijJAAMtaNa, 2. nuttAAMtapu, rU. anaMtAnaMtI pa se kiM taM parittANaMtae ? 3.rittA Mta-tiviSe patte, taM nahAchu. nadALu, 2. DosaNa, rU. anadaLamakos / pa se kiM taM juttANaMtae ? 3. guttAAMta-tiviSe paLatte, taM nahA 6. 3. chu. nadakhkhaNa, 2. krosavu, rU. anahaTHkos / se kiM taM aNaMtANaMtae ? 5. 3. anaMtAnaMta-truvide vAtte, taM nahIM chu. nadaN ya, ra. anahAmaNukosaNa ca / jahaNNayaM saMkhejjayaM kettiyaM hoi ? T. u. dorUvAiM, teNa paraM ajahaNNamaNukkosayAI ThANAI - jAva- ukkosayaM saMkhejjayaM Na pAvai / ukkosayaM saMkhejjayaM kettiyaM hoi ? ukkosayassa saMkhejjayassa parUvaNaM karissAmise jahAnAmae palle siyA, egaM joyaNasayasahassaM AyAmavikkhaMbhaNe, tiNNi joyaNasayasahassAiM solasa ya sahassAiM doNNi ya sattAvIse joyaNasae, tiNNi ya kose. aTThAvIsaM ca dhaNusayaM terasa ya aMgulAI addhaMgulaM ca kiMcivisesAhiyaM parikkheveNaM paNNatte / se NaM palle siddhatthayANaM bharie / tao NaM tehiM siddhatthaehiM dIva - samuddANaM uddhAre gheppas | For Private pra. u. pra. u. pra. asaMkhyAtAsaMkhyAta zuM che ? u. asaMkhyAtAsaMkhyAta traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake 1.jaghanya, 2. utkRSTa, 3. ajavanya-anuSkRSTa. ananta zuM che ? pra. u. pra. u. pra. u. gaNitAnuyoga bhA.-2 425 pra. u. yuktAsaMkhyAta zuM che? yuktAsaMkhyAta traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che. jemake- 1. jaghanya, 2. utkRSTa, 3. ajaghanya anuSkRSTa. yuktAnanta traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che. jemake- 1. jaghanya, 2. utkRSTa, 3. ajadhanyaanutkRSTa. anantAnanta zuM che ? anantAnanta be prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake- 1. jaghanya, 2. ajaghanya-anuSkRSTa. jaghanya saMkhyAtanuM pramANa keTaluM hoya che ? u. benI saMkhyA jaghanya saMkhyAta che, e pachI pra. utkRSTathI pahelA ajaghanyAnuMtkRSTa paryaMta (madhyama) saMkhyAta jANavuM joIe. Personal Use Only ananta traNa prakAranA kahevAmAM AvyA che, jemake 1. parItAnanta, 2. yuktAnanta, 3. anantAnta. parItAnanta zuM che ? parItAnanta traNa prakAranA kahevAmAM AvyAche. jemake-1. jaghanya, 2. utkRSTa, 3. ajaghanya anutkRSTa. yuktAnanta zuM che ? utkRSTa saMkhyAta keTalA pramANanuM hoya che ? utkRSTa saMkhyAtanI prarUpaNA A pramANe karIza jemake- eka lAkha yojana lAMbo - pahoLo ane traNa lAkha soLa hajAra baso sattAvIza yojana, traNakosa, ekaso aThThAvIsa dhanuSa temaja sADA tera aMgulathI kaMIka adhika paridhivALo koI eka palya (khADo) kahevAmAM Ave che. e palyane sarasavanA dANAthI bharavAmAM Ave. e sarasavanA dANAne gaNIne dvIpa ane samudranuM mApa kADhavAmAM Ave che. www.jairnel|brary.org Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 mApa-nirUpaNa vistArathI saMkhyAtAdi gaNanA saMkhyAnuM prarUpaNa sUtra 1410 ege dIve ege samudde evaM pakkhippamANehiM arthAta eka sarSapa (sarasava)no dvIpamAM ane jAvaiyA NaM dIva-samuddA tehiM siddhatthaehiM ekane samudramAM prakSepa karatA-karatA e apphuNNA esa NaM evaie khette palle aaitte| sarasavanA dANAthI jeTalo hIpa-samudra spaSTa thaI jAya eTalA kSetrano eka anya anava sthita palya kalpita karavAmAM Ave che. se NaM palle siddhatthayANaM bharie / A palyane sarasonAdANAthI bharavAmAM Ave. tao NaM tehiM siddhatthaehiM dIva-samuddANaM tadanantara e sarasonAdANAthI dvIpa-samudronI uddhAre gheppi| saMkhyAnuM pramANa kADhavAmAM Ave che. ege dIve ege samudde evaM pakkhippamANehiM arthAtu anukramathI eka dvIpamAM ane eka jAvaiyA NaM dIva-samuddA tehiM siddhAtthaehiM samudramAM A pramANe prakSepa karatA-karatA jeTalA apphuNNA esa NaM evaie khette palle paDhamA dvIpa-samudra e sarasonA dANAthI pRSTa thaI jAya, eno samApta thavA para eka dANA salAgA, zalAkA palyamAM nAMkhavAmAM Ave. evaiyANaM salAgANaM asaMlappA logA bhariyA A prakAranA zalAkArUpa palyamAM bharAyelA tahA vi ukkosayaM saMkhejjayaM Na pAvai / sarasonAdANA vaDe akathanIyadvIpa-samudra bharAya to paNa utkRSTa saMkhyAnuM sthAna prApta thatuM nathI. pa. jahA ko diTuMto? pra. enuM kyuM daSTAnta che ? se jahAnAmae maMce siyA AmalagANaM bharie, u. jevA ke koI maMca hoya ane te AMmaLAthI bharattth NaM ege Amalae pakkhitte se mAe, aNNe pUra hoya, tadanantara eka AmaLuM nAkhavAmAM vipakkhitte se vimAe, anne vi pakkhitte se Ave to te paNa samAI gayuM. bIju nAMkhavAmAM vi mAe evaM pakkhippamANe pakkhippamANe AvyuM to te paNa samAI gayuM. trIju nAMkhavAmAM AvyuM to te paNa samAI gayuM A pramANe prakSepa hohI se Amalae jammi pakkhitte se maMcae karatA-karatA aMte eka AmaLuM evuM hoya ke je bharijjihii je vi tattha Amalae na maahii| nAMkhavAthI maMca paripUrNa bharAI jAya che, e pachI AmaLuMnAMkhavAmAM Aveto tesamAtu nathI. evAmeva ukkosae saMkhejjae rUvaM pakkhittaM A prakAre utkRSTa saMkhyAta-saMkhyAmAM ekano jahaNNayaM parittAsaMkhejjayaM bhavai / prakSepa karavAthI jadhanyaparItAasaMkhyAta thAya che. teNa paraM ajahaNNamaNukkosayAI ThANAiM jAva tadanantara jyAM sudhI utkRSTa parItA asaMkhyAta ukkosayaM parittAsaMkhejjayaM Na pAvai / sthAna prApta nathI thatuM tyAM sudhI ajaghanya anutkRSTa sthAna che. pa. ukkosayaM parittAsaMkhejjayaM kettiyaM hoi? pra. utkRSTa parItAasaMkhyAtanuM keTaluM pramANa che? u. jahaNNayaM parittAsaMkhejjayaM jahaNNayaparittA u. jadhanya parItAasaMkhyAta rAzine jaghanya parItA saMkhejjayamettANaM rAsINaM aNNamaNNabbhAso asaMkhyAta rAzithI paraspara abhyAsa guNita rUvUNo ukkosayaM parittAsaMkhejjayaM hoi| karIne emAMthI eka ocho karavAthI utkRSTa parIta asaMkhyAtanuM pramANa (mApa) thAya che. ahavA-jahannayaMjuttAsaMkhejjayaMrUvUNaM ukkosayaM athavA- eka ochuM jaghanya yuktAasaMkhyAta parittAsaM khejjayaM hoi| utkRSTa parItAasaMkhyAtanuM pramANa che. pa. jahaNNayaM juttAsaMkhejjayaM kettiyaM hoi ? jadhanya yuktAasaMkhyAtanuM keTaluM pramANa che ? u. jahaNNayaM parittAsaMkhejjayaM jahaNNayaparittA u. jaghanya parItA asaMkhyAta rAzino jaghanya saMkhejjayamettANaM rAsINaM aNNamaNNabbhAso parItA asaMkhyAta rAzithI anyonya abhyAsa paDipuNNo jahaNNaya juttAsaMkhejjayaM havai / karavA para prApta pUrNa saMkhyA jadhanya yuktA asaMkhyAtanuM pramANa thAya che. Jain Education Interational Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1410 vistArathI saMkhyAtAdi gaNanA saMkhyAnuM prarUpaNa ahavA- ukkosae parittAsaMkhejjae rUvaM pakkhittaM jahaNNayaM juttAsaMkhejjayaM hoi / AvaliyA vi tattiyA ceva, teNa paraM ajahaNNamaNukkosayAI ThANAI jAva ukkosayaM juttAsaMkhejjayaM Na pAvai / 5. ukkosayaM juttAsaMkhejjayaM kettiyaM hoi ? u. ukkosayaM juttAsaMkhejjayaM jahaNNaeNaM juttAsaMkhejaNaM AvaliyA guNiyA aNNamaNNabbhAso rUvaNo ukkosa juttAsaMkhejjayaM hoi / ahavA- jahaNNayaM asaMkhejjAsaMkhejjayaM rUveNaM ukkosayaM juttAsaMkhejjayaM hoi / 5. jahaNNayaM asaMkhejjAsaMkhejjayaM kettiyaM hoi ? u. jahaNNaeNaM juttAsaMkhejjaeNaM AvaliyA guNiyA aNNamaNabhAso paDipuNNo jahaNNayaM asaMkhejjAsaMkhejjayaM hoi / ahavA-ukkosae juttAsaMkhejjae rUvaM pakkhittaM jahaNNayaM asaMkhejjAsaMkhejjayaM hoi / te paraM ajahaNNamaNukkosayAI ThANAI jAva ukkosayaM asaMkhejjAsaMkhejjayaM Na pAvai / pa. ukkosayaM asaMkhejjAsaMkhejjayaM kettiyaM hoi ? u. jahaNNayaM asaMkhejjAsaMkhejjayaM jahaNNayaM asaMkhejjAsaMkhejjayamettANaM rAsINaM aNNamaNNabbhAso rUvUNo ukkosayaM asaMkhejjAsaMkhejjayaM hoi / ahavA- jahaNNayaM parittANaMtayaM rUveNaM ukkosayaM asaMkhejjAsaMkhejjayaM hoi / pa. jahaNNayaM parittANaM tayaM kettiyaM hoi ? u. jahaNNayaM asaMkhejjAsaMkhejjayaM jahaNNayaM asaMkhejjAsaMkhejjamettANaM rAsINaM aNNamaNNabhAso paDipuNNo jahaNNayaM parittANaMtayaM hoi / ahavA- ukkosae asaMkhejjAsaMkhejjae rUvaM pakkhittaM jahaNNayaM parittANaMtayaM hoi / For Private pra. u. pra. u. gaNitAnuyoga bhA.-2 427 athavA-utkRSTa parItA asaMkhyAtanA pramANamAM ekano prakSepa karavAthI jaghanya yuktA asaMkhyAta thAya che. Personal Use Only akAvalikA paNa jaghanya yuktAasaMkhyAta tulya samaya-pramANavALI jANavI joIe. te pachI jaghanya yuktAasaMkhyAtathI AgaLa jyAM sudhI utkRSTa yuktAasaMkhyAta prApta na thAya, tyAMsudhI madhyama yuktAasaMkhyAta kahevuMjoIe. utkRSTa yuktAasaMkhyAtanuM keTaluM pramANa che ? jaghanya yuktAasaMkhyAta rAzine AvalikAnA samayothI paraspara abhyAsa rUpa guNavAthI prApta pramANamAMthI eka ocho karavAthI utkRSTa yuktA asaMkhyAta thAya che. athavA- jaghanya asaMkhyAtA asaMkhyAta rAzI pramANamAMthI eka ocho karavAthI utkRSTa yuktAsaMkhyAta thAya che. jaghanya asaMkhyAtA asaMkhyAtanuM keTaluM pramANa che ? jaghanya yuktA asaMkhyAtanI sAthe AvalikAnI rAzino paraspara abhyAsa karavAthI prApta paripUrNa saMkhyA jaghanya asaMkhyAtA asaMkhyAta che. athavA- utkRSTa yuktA asaMkhyAtamAM ekano prakSepa karavAthI jaghanya asaMkhyAtA asaMkhyAta thAya che. te pachI madhyama sthAna thAya ane te sthAna utkRSTa asaMkhyAtA asaMkhyAta prApta thavAthI pahelA jANavuM joIe. pra. utkRSTa asaMkhyAtA asaMkhyAtanuM keTaluM pramANa che ? u. jaghanya asaMkhyAtAasaMkhyAta rAzine e jaghanya pra. asaMkhyAtA asaMkhyAta rAzithI anyonya abhyAsaguNa ka2vAthI prApta saMkhyAmAMthI eka ocho ka2vAthI utkRSTa asaMkhyAtA asaMkhyAta pramANa thAya che. athavA - eka ocho jaghanya parItAnanta utkRSTa asaMkhyAtA asaMkhyAtanuM pramANa che. jaghanya pa2ItAnantanuM pramANa keTaluM che ? u. jaghanya asaMkhyAtAasaMkhyAta rAzine eja jaghanya asaMkhyAtAasaMkhyAta rAzithI paraspara abhyAsa rUpa guNIne prApta paripUrNa saMkhyA jaghanya parItAnantanuM pramANa che. athavA-utkRSTa asaMkhyAtAasaMkhyAtamAM ekano prakSepa karavAthI paNa jaghanya parItAnantanuM pramANa thAya che. Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 mApa-nirUpaNa vistArathI saMkhyAtAdi gaNanA saMkhyAnuM pramANa sUtra 1410 teNa paraM ajahaNNamaNukkosayAI ThANAI jAva te pachI parItAnantanuM sthAna prApta na thavAthI ukkosayaM parittANatayaM Na pAvai / pUrva sudhI ajadhanya-anutkRSTa parItAnantano sthAna thAya che. pa. ukkosayaM parittANaM tayaM kettiyaM hoi? | utkRSTa parItAnanta keTalAka pramANamAM thAya che? u. jahaNNayaM parittANatayaM jahaNNayaparittANataya jaghanya parItAnantanI rAzine eja jaghanya mettANaM rAsINaM aNNamaNNabbhAso rUvUNo rAzithI paraspara abhyAsarUpa guNIne emAMthI ukkosayaM parittANaMtayaM hoi| eka ocho karavAthI utkRSTa parItAnattano pramANa thAya che. ahavA-jahaNNayaM juttANatayaM rUvaNaM ukkosayaM athavA - jaghanya yukatAnattanI saMkhyAmAMthI parittANatayaM hoi| eka ocho karavAthI paNa utkRSTa parItAnantanI saMkhyA bane che. pa. jahaNNayaM juttANatayaM kettiyaM hoi? pra. jadhanya yuktAnajo keTalA pramANamAM thAya che ? jahaNNayaM parittANatayaM jahaNNayaparittANataya jaghanya parItAnattanI rAzine eja rAzithI mettANaM rAsINaM aNNamaNNabbhAso paDipuNNo abhyAsarUpa guNavAthI prApta pratipUrNa saMkhyA jahaNNayaM juttANatayaM hoi| jaghanya yuktAnanta che. ahavA-ukkosae parittANaMtae rUvaM pakkhittaM athavA- utkRSTa parItAnantamAM eka prakSipta jahaNNayaM juttANatayaM hoi| karavAthI jaghanya yuktAnanta thAya che. abhavasiddhiyA vi tettiyA ceva / abhavasiddhika jIvapaNa eTalA ja hoya che. teNa paraM ajahaNNamaNukkosayAiM ThANAiM jAva enA pachI utkRSTayuktAnantanA sthAnanI pUrva ukkosayaM juttANatayaM Na paavi| sudhI ajaghanyotkRSTa yuktAnantanuM sthAna che. pa. ukkosaya juttANatayaM kettiyaM hoi? pra. utkRSTayuktAnanta keTalA pramANamAM thAya che? u. jahaNNaeNaM juttANataeNaM abhavasiddhiyA u. jaghanya yuktAnanta rAzinI sAthe abhavasiddhika guNiyA aNNamaNNabbhAso rUvUNo ukkosayaM rAzino paraspara abhyAsa rUpa guNAkAra juttANatayaM hoi| karavAthI prApta saMkhyAmAMthI eka ocho karavAthI utkRSTa yuktAnantanI saMkhyA thAya che. ahavA-jahaNNayaM aNaMtANatayaMrUvUNaM ukkosayaM athavA- jaghanya ananhAnattamAM eka ocho juttANatayaM hoi| karavAthI utkRSTa yuktAnanta thAya che. jahaNNaya aNaMtANatayaM kettiyaM hoi? pra. jaghanya anantAnanta keTalA pramANamAM thAya che ? jahaNNaeNaM juttANaMtaeNaM abhavasiddhiyA u. jadhanyayuktAnantanIsAtheabhavasiddhikajIvono guNiyA aNNamaNNabbhAsopaDipuNNojahaNNayaM paraspara abhyAsarUpathI guNAkAra karavAthI prApta aNaMtANatayaM hoi| pUrNa saMkhyA jaghanya anantAnantanuM pramANa che. ahavA- ukkosae juttANaMtae rUvaM pakkhittaM athavA utkRSTa yuktAnantamAM eka prakSepa jahaNNaya aNaMtANatayaM hoi / karavAthI jaghanya anantAnanta thAya che. teNa paraM ajahaNNamaNukkosayAI tthaannaaii| tatpazcAtuM badhA sthAna ajaghanyotkRSTa anantAnantanA thAya che. se taM gnnnnaasNkhaa| e gaNanA saMkhyAnuM svarUpa che. -anu. su. 467-626 Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa laukika gaNita saMbaMdhI sthaLa nirdeza parvata phUTa-draha vagerenI tAlikA saMkalanamAM prayukta sahAyaka grantha sUci viziSTa zabda sUci Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1411 7 pariziSTa-1 gA, tI, sanA svapna 1411. 2. 3. 2. 3. 4. 1. 2. * je viSayAnusAra saMkalita na thaI zakyA emano AmAM samAveza karyo che. 1. vivecana - 1. 3. 4. cattAri ekkA paNNattA, taM jahA- 1. 2. ekA, katI, sarvanA prarUpaNa (1) vid vara, (2) mADaNa vaNa, (3) pAve, (4) saMmade vavaC x cattAri katI paNNattA, taM jahA- (1) vidyutI, (2) mAyatI, (2) pakhtavatI, (4) saMhitI P vRttari sattA vaLattA, taM nahA- (1) jama savvara, (2) naLa sara, (2) JApta savar, (4) ziravasena savvap -- TALuM. ma. 4, uddeza 2, su. 227 ekA, katI, sarvanA prarUpaNa : 1411. gaNitAnuyoga bhA.-2 429 cAra (prakAranA) eka kahevAmAM AvyA che, jemake (1) dravya eka, (3) paryAya eka, cAra (prakAranA) kati = aneka kahevAmAM AvyA che, jemake (1) dravya kati, (3) paryAya kati, cAra (prakAranA) sarva (1) nAma sarva, (3) Adeza sarva, dravya eka - lokamAM ananta jIva dravya che ane ananta ajIva dravya che - dravyatvanI apekSAe jIva dravya eka che. ajIva dravya paNa eka che. (2) mAtRkA eka, (4) saMgraha eka. (2) mAtRkA karti, (4)saMgraha kati. kahevAmAM AvyA che, jemake - (2) sthApanA sarva, (4) niravazeSa sarva. mAtRkA eka - utpAva-vyaya-dhrovyayukta" A mAtRkApada eka che. enA traNa pada che - (1) utpAda (2) vyaya(3)dhrovya dravyamAM eka paryAya utpanna thAya che. dravyanI eka paryAya naSTa thAya che ane dravya dhruva rahe che. lokamAM sthita anantAnanta jIvAjIva dravyono A mAtRkApada eka che. paryAya eka - lokamAM ananta dravya che. - pratyeka dravyonI anantAnanta paryAyo che paraMtu paryAyatvanI apekSAe paryAya eka che. saMgraha eka - saMgraha aneka pradArthonuM hoya che. te anekono saMgraha eka kahevAmAM Ave che. jema 'vRkSa' zabdathI eka vRkSa paNa kahevAya che ane aneka vRkSa paNa kahevAya che. dravya kati - pratyeka dravyanI apekSAe lokamAM aneka arthAt ananta dravya che. mAtRkA kati - vibhinna nayonI apekSAe mAtRkApada aneka che. jemake - gRhastha A mAtRkApada che - gRhasthamAM brAhmaNa, kSatriya, vaizya ane zUdra (AvI) jAya che. brAhmaNa - A paNa mAtRkApada che. brAhmaNamAM dAdhIca, gauDa vagere aneka che A pramANe aneka mAtRkApada che. paryAya kati - pratyeka paryAyanI apekSAe eka dravyanA aneka paryAya che atItakALamAM eka dravyanA aneka paryAya thayA che ane bhaviSyakALamAM paNa eka dravyanA aneka paryAya thaze. saMgraha kati - avAntara jAtionI apekSAe aneka saMgraha che, jemake - eka udyAnamAM aneka vRkSono saMgraha hoya che. paraMtu kerI, dADama, jAMphaLa, AMbalI, umaro vagere avAntara jAtionI apekSAe aneka saMgraha che, nAma sarva - koI vyaktinuM nAma 'sarva' nAma che. te nAma sarva che. sthApanA sarva - koI eka vyakti ke padArthamAM sarvanI sthApanA karavI te sthApanA sarva che. For Private Personal Use Only (3 naM. nI bAkI TippaNa pA.naM. 430 52) Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 pariziSTa-1 laukika gaNitanA prakAra sUtra 1412-13 loiya gaNiyappagArA laukika gaNitanA prakAra : 1412. dasavihe saMkhANe paNNatte. taM jahA-- 1412. daza prakAranA saMkhyAna kahevAmAM AvyA che, jemakepddikmmN vavahAro, rajjU rAsI' kalAsavaNNe y| (1) parikarma, (2) vyavahAra, (3) rajU, (4) rAzi, jAvaM tAva i vaggo, ghaNo ya taha vaggavaggo vi| (5) kalAsa varNa, (6) vAva tAva, kappo y| -- ThAI . 10, mu. 747 (7) varga, (8) ghana, (9) varga varga, (10) kalpa. loyaMta aloyaMtANe phusaNA lokAtta ane alokAntano sparza 246 rU. 5. sogaMta maMte ! ahote zu ? 1413. pra. bhagavana! lokAnta alokAntano sparza kare che? aloaMte vi loaMtaM phusai? alokAnta paNa lokAntano sparza kare che ? 3. hatA, joyA! aMte aoaMte jusaddA u. hA, gautama! lokAtta alokAntano sparza kare aloaMte vi loaMtaM phusai / che alokAnta paNa lokAntano sparza kare che. pa. taM bhaMte ! kiM puDhe phusai, apuDhe phusai ? pra. bhagavan! zuM e pRSThane sparza kare che ke aspRSyane sparza kare che ? u. goyamA ! puDhe phusai, no apuDhe phusi| u. he gautama ! spaSTane sparza kare che askRSTa ne sparza nathI karatA. (bAkI TippaNa pA.naM. 429 thI cAlu) je prakAre eka vyakti pratinidhi hoya che te sthApanA sarva' che. je vyaktionI taraphathI jene pratinidhi banAvavAmAM Ave che te badhAno che eTale te sthApanA sarva che. 3. Adeza sarva- koI eka vyaktine eka kArya karavA mATe Adeza ApavAmAM Avyo hoya. te vyaktie kAryane karI rahyo hoya, kArya saMpUrNa thanAra hoya, thoDuMka kArya bAkI rahyuM hoya - A samaye ene pUchavAmAM AvyuM - kArya thaI gayuM? e kahyuM - "hA thaI gayuM', e Adeza sarva che. niravazeSa sarva- eka jagyAe eka dhAnyano Dhagalo paDayo che eke eka (jaNane) kahyuM - A badhu dhAna (anAja) laI jAo, te badhu dhAnyane laI gayo, te niravazeSa sarva che. A traNe sUtra sAmAnya sUcaka che - eka, aneka ane sarva e traNe sAmAnya saMkhyAo che. caubihe saMkhANe paNNatte, taM jhaa(2) jirma, (2) vavAre, (3) rajU, (4) sI. - TAmAM ma. 4, 3. 2, mu. 3 27 (ka) Mo ja ATaluM gAthAthI vadhAre che. (kha) 1, parikarma - saMkalita vagere aneka prakAranuM gaNita. 2. vyavahAra - zreNI vyavahAra vagere ene pATI gaNita paNa kahe che. 3, 2 - kSetra gaNita. 4. rAzi - annanA DhagalAnI paridhithI annanuM pramANa kADhavuM. 5. kAlAsa varNa - je saMkhyA aMzomAM hoya ene samAna (sarakhI) karavI. da: yAvat tAvatu Iti - guNAkAra. 7. varga - be samAna saMkhyAono guNana. 8. ghana- traNa samAna saMkhyAono guNanaphaLa. 9, varga varga - vargane vargathI guNavo. 10. kalpa - pATI gAratano eka prakAra. gaNitanA A prakAronuM vizeSa jJAna karavA mATe sthAnAMga vRti tathA gaNitanA pAribhASika zabdono koza jovuM joIe. Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1413-14 adholoka vagerethI dharmAstikAya Adino sparza gaNitAnuyoga bhA.-2 431 pa. taM bhaMte ! kiM ogADhaM phusai, aNogADhaM phusai ? pra. bhagavan! zuM avagADhane sparza kare che ke anavagADhane sparza kare che? u. goyamA ! ogADhaM phusai, no aNogADhaM phusi| u. gautama ! avagADhane sparza kare che anava gADhane sparza nathI karato. pa. taM bhaMte ! kiM aNaMtarogADhaM phusai, paraMparogADhaM bhagavan!zuM anantarAvagADha ne sparza kare che sa ? ke paramparAvagADhane sparza kare che ? u. goyamA ! aNaMtarogADhaM phusai, no paraMparogADhaM u. gautama ! anantarAvagADhane sparza kare che paramparAvagADhane sparza nathI karato. 5. te ! vi gaNuM purU, vAyare zu? pra. bhagavanuM zuM sUkSmane sparza kare che ke sthULane sparza kare che ? u. goyamA ! aNuM pi phusai, bAyaraM pi phusai / u. gautama! sUkSmane paNa sparza kare che ane sthULane paNa sparza kare che. pa. taM bhaMte ! kiM uDDhe phusai, tiriyaM phusai, ahe bhagavanu !zuM Urdhvane sparza kare che. trAMsA sparza kare che ke nIcenAne sparza kare che ? u. goyamA ! uDDhe pi phusai, tiriyaM pi phusai, u. gautama!uparano paNasparza kare che, trAMsAne paNa ahe vi phusi| sparza kare che, nIcenAne paNa sparza kare che. pa. taM bhaMte ! kiM AI phusai, majhe phusai, aMte pra. bhagavan!zuM AdimAM sparza kare che, madhyamAM pusa? sparza kare che ke aMtamAM sparza kare che ? u. goyamA ! AI pi phusai, majhe vi phusai, aMte gautama ! AdimAM paNa sparza kare che, madhyamAM vi purA paNa sparza kare che, aMtamAM paNa sparza kare che. pa. taM bhaMte ! kiM savisae phusai, avisae phusai? pra. bhagavanuM zuM svaviSayane sparza kare che ke aviSayane sparza kare che ? goyamA ! savisae phusai, no avisae phusi| u. gautamasvaviSayane sparza kare che, aviSayane sparza karato nathI. pa. taM bhaMte ! kiM ANupub iphusai, aNANupuri bhagavanuM anukramethI sparza kare che ke vinA purU? anukrame sparza kare che ? u. goyamA ! ANupulviM phusai, no aNANupuri u. gautama ! anukramethI sparza kare che, vinA pusaddA anukrame sparza karato nathI. pa. taM bhaMte ! kai disiM phusai ? pra. bhagavan!kaI dizAthI sparza kare che? 3. yamaniyama chiisaM aa u. gautama! nizcita cha dizAothI sparza kare che. -- ma. sa. 1, 3, 6, su. 1 aholoyAIhiM dhammatthikAyAINaM phusaNA adholoka vagerethI dhamastikAya Adino sparza : 2414. 5. ade stro maMte ! dhammalpivAsa vaye 1414. pra. bhagavan! adholoka dharmAstikAyano keTalo sparza kare che ? 3. gayA ! sAMti addha sa6 / u. gautama! aDadhAthI kaMIka vadhu (dharmAstikAya) no sparza kare che. Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 pariziSTa-1 adholoka vagerethI dharmAstikAya vagerenuM avagAhana sUtra 1415-16 pa. tiriyaloe NaM bhaMte ! dhammatthikAyassa kevaiyaM pra. bhagavAna ! tiryakuloka dharmAstikAyano keTalo gusa? sparza kare che ? u. goyamA ! asaMkhejjai bhAgaM phusi| gautama ! (dharmAstikAyanA) asaMkhyAtamAM bhAgamAM sparza kare che. pa. uDDhaloe NaM bhaMte ! dhammatthikAyassa kevaiyaM bhagavanuM ! Urdhvaloka dharmAstikAyanA keTalA pusa? bhAgane sparza kare che ? 3. kocamA ! hesUluM addha susA u. gautama! aDadhAthI kaMIkaocho(dharmAstikAya) sparza kare che. evaM adhammatthikAe, evaM logAyAse vi| A prakAre (adholoka, tiryakaloka ane Urdhvaloka) adharmAstikAyane sparza kare che. -- ma. sa. 2, 3. 20, 3. 24-16 (22) A prakAre (lokAkAza adharmAstikAya) ne sparza kare che. aholoyAIhiM dhammatthikAyAINaM ogAhaNaM-- adholoka vagerethI dharmAstikAya vagerenuM avagAhana : 2426. . he koi ja mata ! ghammaciyarsa vaDyuM 1415. pra. bhagavana ! adholoka dharmAstikAyane keTalo mA ? avagAhana kare che? u. goyamA ! sAiregaM addhaM ogaaddhe| gautama! aDadhAthI kaMIka vadhune avagAhana kare che. evaM jAva uddddhloe| A prakAre Urdhvaloka paryatanuM avagAhana kare che. evaM adhammatthikAe, evaM loyAgAse vi| A prakAre adharmAstikAyanuM ane lokAkAzanuM --- ma. sa. 20, 3. 2, mu. rU. avagAhana kare che. rokAyadI yA saMthe-moja mai -- dravyanI apekSAe lokAlokanI zreNIonuM saMkhyaya-asaMkhyaya ane anantatva : 2426. pU. seDhIne aMte ! DhaThThayAsiMknAmo, 1416. pra. bhagavan!dravyanI apekSAelokAlokanIzreNIo asaMkhejjAo, aNaMtAo? zuM saMkhyaya che, asaMkhyaya che ke ananta che ? goyamA! no saMkhejjAo. no asaMkhejjAo, u. gautama ! saMkhyaya nathI, asaMkhyaya nathI, maitA. ananta che. pAINa-paDINAyayAo NaM bhaMte ! seDhIo pra. bhagavan!pUrvathI pazcima paryata lAMbI zreNIo dabaTThayAe kiM saMkhejjAo, asaMkhejjAo, dravyanI apekSAe zuM saMkhyaya che, asaMkhyaya che to ? ke ananta che ? 3. yA! no saMvembhAgo, asaMnnA, no u. gautama! saMkhyaya nathI, asaMkhyaya che, ananta avitALo . nathI. evaM dAhiNuttarAyayAo vi| A pramANe dakSiNathI uttara payaMta lAMbI zreNIo che. evaM uDDhamahAyayAo vi| A pramANe uparathI nIce sudhI lAMbI zreNIo che. pa. loyAgAsaseDhIo NaM bhaMte ! dabvaTThayAe kiM pra. bhagavan!dravyanI apekSAelokAlokanI zreNIo saMkhejjAo, asaMkhejjAo, aNaMtAo? / zuM saMkheya che, asaMkhyaya che ke ananta che ? u. goyamA ! no saMkhejjAo, asaMkhejjAo, no u. gautama ! saMkhyaya nathI, asaMkhyaya che, ananta maLato ! nathI. Jain Education Interational Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1417 lokAlokanI zreNIonA saMkheya, asaMkhyaya, anantatva gaNitAnuyoga bhA.-2 433 evaM pAINa-paDINAyayAo vi| A prakAre pUrvathI pazcima payaMta lAMbI zreNIo che. evaM dAhiNuttarAyayAo vi| A prakAre dakSiNathI uttara payaMta lAMbI zreNIo che. evaM uDDhamahAyayAo vi| A prakAre uparathI nIce sudhI lAMbI zreNIo che. pa. aloyAgAsaseDhIo NaM bhaMte ! davaTThayAe kiM pra. bhagavan! dravyanI apekSAe alokAkAzanI saMkhejjAo, asaMkhejjAo, aNaMtAo? zreNIo zuM saMkhyaya che, asaMkhyaya che ke ananta che ? 3. soyamA ! nI saMjJAno, no prasaMnnA, u. gautama ! saMkhyaya nathI, asaMkhyaya nathI, anaMtAno ananta che. evaM pAINa-paDINAyayAo vi| A prakAre pUrvathI pazcima paryanta lAMbI zreNIo che. evaM dAhiNuttarAyayAo vi| A prakAre dakSiNathI uttara paryaMta lAMbI zreNIo che. evaM uDDhamahAyayAo vi| A prakAre uparathI nIce sudhI lAMbI -- ma. sa. 26, 3. 3, ku. 68-76 zreNIo che. ropAvo relIne paHEvA saMyeLa-bhasaMveja-nmata-- pradezanI apekSAthI lokAlokanI zreNIonA saMkhyaya, asaMkhyaya, anantatva : 2467. p. seDhIgavi bhaMte!gusakrayAvisaMvejJAo , 1417. pra. bhagavanuM ! pradezanI apekSAthI zreNIo zuM asaMvekno , maitA ? saMkheya, asaMkhyaya ke ananta che ? u. goyamA! jahA davvaTThayAe tahA paesaTTayAe vi| u. gautama ! dravyanI apekSAe jevuM che pradezanI apekSAthI paNa che. evaM pAINa- paDINAyayAo vi-jAva-uDDha A prakAre pUrvathI pazcima paryata lAMbI zreNIomhaayyaao| sabbAo annNtaao| yAvatu- uparathI nIce sudhInI badhI lAMbI zreNIo ananta che. loyAgAsaseDhIo NaM bhaMte ! paesaTThayAe kiM pra. bhagavan!pradezanI apekSAthIlokAkAzanI zreNIo saMkhejjAo, asaMkhejjAo, aNaMtAo? zuM saMkheya che, asaMkhyaya che ke ananta che ? 3. yama!siyasaMggA, siya saMjJAno, gautama! kayAre saMkhyaya che, kyAre asaMkhyaya che, no annNtaao| ananta nathI. evaM pAINa-paDINAyayAo vi, dAhiNuttarA A prakAre pUrvathI pazcima payaMta lAMbI zreNIo yayAo vi| paNa che. dakSiNa ane uttara payaMta lAMbI zreNIo paNa che. uDDhamahAyayAonosaMkhejjAo, asaMkhejjAo, uparathI nIce sudhI lAMbI zreNIo saMkhyaya no annNtaao| nathI, asaMkhyaya che; ananta nathI. pa. aloyAgAsaseDhIo NaM bhaMte ! paesaTThayAe kiM pra. bhagavan! pradezanI apekSAthI alokAkAzanI saMkhejjAo, asaMkhejjAo, aNaMtAo? zreNIo zuM saMkhyaya, asaMkhyaya ke ananta che? u. goyamA! siya saMkhejjAo, siya asaMkhejjAo, u. gautama ! kayAre saMkhyaya che, kyAre asaMkhyaya siya annNtaao| che ane kayAre ananta che. pa. pAINa-paDINAyayAo NaM bhaMte ! aloyAgAsa pra. bhagavan! pradezanI apekSAthI pUrvathI pazcima seDhIo paesaTThayAe kiM saMkhejjAo, paryata lAMbI alokAkAzanI zreNIo zuM saMkhyaya asaMkhejjAo, aNaMtAo? che, asaMkhyaya che ke ananta che ? Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra.. 434 pariziSTa-1 lokAlokanI zreNIo : sAdisaparyavasitatva Adi sUtra 1418 3. gayA ! no saMbbAbo. no asaMngAgo. u. gautama ! na (to) saMkheya che, na (to) mavitA. asaMkhyaya che, paNa ananta che. evaM dAhiNuttarAyayAo vi| A prakAre dakSiNathI uttara payaMta lAMbI zreNIo paNa che. uDDhamahAyayAo NaM bhaMte ! aloyAgAsa bhagavan! pradezanI apekSAe uparathI nIce seDhIo paesaTThayAe kiM saMkhejjAo, sudhI lAMbI zreNIo zuM saMkhe che asaMkhyaya asaMkhejjAo, aNaMtAo? che ke ananta che ? u. goyamA ! siya saMkhejjAo, siya u. gautama! kayAre saMkhyaya che, kayAre asaMkhyaya che asaMkhejjAo, siya annNtaao| ane kayAre ananta che. -- ma. sa. 26, 3. 3, ku. 80-87 loyAloyaseDhINaM sAdIya sapajjavasiyAittaM-- lokAlokanI zreNIo sAdisaparyavasitatva Adi : 2418. 5. seDhA je aMte ! ziM -- 1418. pra. bhagavan! zreNIo zuM - (2) sAlIyAgo sajjavasico, (1) sAdi - sAMta che. (2) sAliyA apaSNavasiyA, (2) sAdi - ananta che. (2) mAphIyA sambaliyA, (3) anAdi - sAnta che . (4) majAvIyAgo majjavasiyo? (4) anAdi - ananta che . 3. soyA ! u. gautama ! () no sAlIyA sapaSNavasiyA, (1) sAdi - sAnta nathI. (2) no sAvavAmAM majjavaliyamo, (2) sAdi - ananta nathI. (3) no mAlIyA sajjavaliyamo, (3) anAdi - sAnta nathI. (4) mAlIyA apakjhasiyA | (4) anAdi - ananta che. evaM pAINa-paDINAyayAo vi-jaav-uddddhmhaayyaao| A prakAre pUrvathI pazcima payaMta lAMbI zreNIo paNa che-vAva-uparathI nIce sudhI lAMbI zreNIo paNa che. 9. trocAsaseDhI aMte ! vi-- pra. bhagavan! lokAkAzanI zreNIo zuM - (1) tAlIyAgo unnasiyAna-nAka (1) sAdi - sAnta che - yAvat - (2-4) bhAlIyA pannavasAmo? (2-4) anAdi- ananta che ? 3. soyamA ! u. gautama! (2) sAlIyA sajjavaliyA (1) sAdi - sAnta che. (2) no sAlIyA apaSNavasiyA | (2) sAdi - ananta nathI. (3) no mAlIyAno saMpannavAsiyA | (3) anAdi - sAnta nathI. (4) no mAlIyA maMvasiyato. (4) anAdi - ananta nathI. evaM pAINa-paDINAyayAo vi-jAva-uDDhamahA A prakAre pUrvathI pazcima paryaMta lAMbI lokAkAza cAga zreNIo paNa che-pAvatu uparathI nIce sudhI lAMbI lokAkAza zreNIo paNa che. Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUtra 1419 lokAkAza zreNIonuM kRtayugmAditya gaNitAnuyoga bhA.-2 435 1. manTothA seDhIne maMta! vi pra. bhagavan! alokAkAzanI zreNIo zuM - (2) sAlIyA sapaSyavasiyA-gAva (1) sAdi-sAnta che - yAvat - (2-4) marIyAmo apanavasiyo ? (2-4) anAdi -ananta che ? 3. nayanA ! u. gautama ! (1) siya sAlIyAgo saTMsiyA | (1) kayAre sAdi-sAnta paNa che. (2) zira sATIyAmo apakjhasiyA (2) kayAre sAdi-ananta paNa che. (3) sira mAlIyA sanniliyAmAM (3) kayAre anAdi - sAnta paNa che. (4) siya gaNAvIyA pakjhavasiyA (4) kyAre anAdi-ananta paNa che. pAINa- paDINAyayAo dAhiNuttarAyayAo ya A prakAre pUrvathI pazcima paryata ane dakSiNathI evaM cev| uttara payaMta lAMbI alokAkAza zreNIo che. navaraM- no sAdIyAo spjjvsiyaao| vizeSa - sAdi-sAnta nathI. siya sAdIyAo apjjvsiyaao| kacAre sAdi - ananta che. sesaM taM cev| bAkI varNana pUrvavat che. uDDhamahAyayAo jahA ohiyAo taheva jevI sAmAnya zreNIo cheevI jauparathI nIce javA sudhI lAMbI alokAkAza zreNIonI cobhaMgI che. -- ma. sa. 26, 3. 3, mu. 88- 24 loyAloyaseDhINaM davaTThayAe, paesaTTayAe ya kaDajummAiyattaM-- dravyanI apekSAe ane pradezonI apekSAe lokAkAza zreNIonuM kRtayugmAditva : 1419. pa. seDhIo NaM bhaMte ! davvaTThayAe kiM- 1419. pra. bhagavan! dravyanI apekSAthI zreNIo zuM - (2) vaDanuHTgo, (2) teyAgo, (1) kRtayugma che. (2) vyoja che. () vAvaraDummo , (4) Dyio ? (3) dvAparayugma che. (4) kalyoja che? 3. soyamA! (2) vaDanuSpAmo, (2) no temothAgo, u. gautama!(1)tayugma che. (2)na(to)oja che. (3) no tAvaranumAno, (4) no yiogo ! (3) na dvAparayugma che. (4) na kalyoja che? evaM pAINa-paDINAyayAo-jAva-uDDha A prakAre pUrvathI pazcima payaMtalAMbI zreNIo mhaayyaao| che-vAva-uparathI nIce sudhI lAMbI zreNIo che. loyAgAsa seDhIo evaM cev| dravyanI apekSAthI lokAkAza zreNIo paNa evA prakAranI che. evaM aloyAgAsa seDhIo vi| dravyanI apekSAthI alokAkAza zreNIo paNa evA prakAranI che. pa. seDhIo NaM bhaMte ! paesaTThayAe kiM-- pra. bhagavan! pradezonI apekSAe zreNIo zuM - (2) Dagummo , (2) temacAvyo, (1) kRtayugma che. (2) tyoja che. (3) sAvaralummA, (4) IiTo ? (3) dvAparayugma che. (4) kalyoja che? . jo mA! (2) vaDanugo , (ra) notegogo, u. gautama!(1) kRtayugma che, (2)nAvyo che, Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 pariziSTa-1 1. zreNIonA sAtabheda 2. (3) novAvaranummAJo, (4) no vajiyono ? rUM pALa-vaDILAyayAmo- khAva-34mhaayyaao / pa. loyAgAsa seDhIo NaM bhaMte! paesaTTayAe kiN(2) vahanummAno-nAva-(2-4) jiozo? 3. poyamA ! (2) siya blDanummAlo, (2) no teoyAo, (3) siya dAvarajummAo, (4) no jiyAno evaM pAINa-paDINAyayAo vi, dAhiNuttarAyayAo vi / 1. 34madAcAyo nuM aMte ! -i (2) kanummAJo-nAva-(2-4) jionAo? 3. goyamA! (2) vaDanummAno, (2) notenoyAgo, (3) no vAvaranummAno, (4) no jiyolo pa. aloyAgAsaseDhIo NaM bhaMte! paesaTTayAe kiM pra. For Private u. (2) GanummAonAva- (2-4) jiyono? 3. goyamA ! (2) siya hanummAJo-nAva(2-4) siya Rjiyolo / evaM pAINa-paDINAyayAo vi / evaM dAhiNuttarAyayAo vi / uDDhamahAyayAo vi evaM ceva / seDhINaM satta bheyA 1420. 6. navaraM-- no jiyopAo ! sela tuM jeva mana. sa. 26, 3. 2, su. 26-207 kati NaM bhaMte ! seDhIo paNNattAo ? 3. goyamA ! sattakSeDhIo vaLattAo, taM nahIM-(2) ujju mAyatA, (2) Amo vaMA, (3) vuddo vaMA, (4) nAo vadA, (1) OMho lattA, (7) addhavavavALA) cakkavAlA, -- bha. sa. 26, 3. 2, su. 208 enI paribhASA (vyAkhyA) A pramANe che - (1) kRtayugma - rAzimAMthI cAra-cAra ghaTADavAthI zeSa cAra rahe che, jemake - 8, 12, 16, 20 (2) yoja- rAzimAMthI cAra-cAra ghaTADavAthI zeSatraNa rahe che, jemake - 7 11, 15, 19 (3) dvAparayugma - rAzimAMthI cAra-cAra ghaTADavAthI zeSa be rahe che, jemake - 6, 10, 14, 18. (4) kalyoja - rAzimAMthI cAra-cAra ghaTADavAthI eka zeSa rahe che, jemake - 5, 9, 13, 17, 21, DhALaM. 4. 7, mu. -- sUtra 1420 (3)na dvAparayugma che, (4) na kalyoja che. A pramANe pradezonI apekSAe pUrvathI pazcima paryaMta lAMbI zreNIo che - yAvat -uparathI nIce sudhI lAMbI zreNIo che. bhagavan! pradezonI apekSAelokAkAzazreNIo - (1) kRtayugma che - yAvat-(2-4) kalyoja che ? gautama !(1)kyAre tayugma che, (2)jyoja nathI. (3)kyAre dvAparayugma che, (4)kalyojanathI. AprakAre pUrvathI pazcima paryaMta lAMbI zreNIo paNa cheanedakSiNathI uttaraparyaMta lAMbI zreNIo paNa che. che pra. bhagavan ! pradezonI apekSAe uparathI nIce sudhI lAMbI zreNIo zuM - (1) kRtayugma che -yAva-(2-4) kalyoja che ? u. gautama ! (1)kRtayugma che,(2)na(to)Rojache. (3)na(to)dvAparayugmache,(4)na(to)lyojache. pra. bhagavan ! pradezonI apekSAthI alokAkAza zreNIo zuM - (1) kRtayugma che yAvat -(2-4) kalyoja che? u. gautama ! (1) kyAre kRtayugma che -yAvat - (2-4) kyAre kalyoja che. Personal Use Only A prakAre pUrvathI pazcima paryaMta lAMbI zreNIo paNa che. A prakAre dakSiNathI uttara paryaMta lAMbI zreNIo paNa che. A prakAre uparathI nIce sudhI lAMbI zreNIo paNa che. vizeSa - lyoja nathI. bAkInuM varNana pUrvavat che. zreNIonA sAtabheda : 1420. u. pra. bhagavan ! zreNIo keTalI kahevAmAM AvI che ? gautama! zreNIo sAta kahevAmAMAvIche, jemake(1) Rju Ayata, (2) eka bAjuthI vakra, (3)bebAjuthI vakra, (4)eka bAjuthI kSata, (5) be bAjuthI kSata, (6) cakravALa, (7) ardhacakravALa. sthAnAMgavRtti, patra 226 Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa : 2 gaNitAnuyoga bhA.-2 437 k| | 0 0 1 2 = - 0 0 0 8 8 8 8 4 0 0| 0 1 8 AcAma-viSkama ane jaMbUdvIpa khaMDa tAlikA AyAma - viSkanma jebadviIpakhaMDa tAlikA krama | khUlIpavartakSetra ane yojana kalA krama kSetra ane parvatonA parvatono AyAma-viSkalpa bharatakSetra pa26 6 1. bharatakSetra cullahimavaMta parvata 1052 12 [2. culahimavaMta parvata hemavata kSetra 2105 hemavatakSetra mahAhimavaMta parvata 42 10 mahAhimavaMta parvata harivarSa 8421 5. harivarSa niSadhaparvata 16842 6. niSadha parvata mahAvideha kSetra 33684 mahAvideha kSetra | nIlavanta parvata 16842 28. nIlavanta parvata | ramyaphavarSa 8421 19. ramyaphavarSa 10. rUkamI parvata 4210 10 10. rUkamIvarSa 11. hairaNyavata kSetra 2105 5T11. hairaNyavata kSetra 12. zikharI parvata 1052 12] 12. zikharI parvata 13. eravata kSetra 526 13. eravatakSetra jaMbudvIpano AyAma- 1,00,000 jaMbudvIpanA viSkanma - eka lAkha yojana zAzvata parvata - phUTa tAlikA zAzvata parvata tAlikA kuTa tAlikA parvatanAma parvata RSabhakTa parvata saMkhyA varSadhara parvata 7 31niSadha parvatanI samIpa vaitAr3haya parvata soLa vijayamAM vRtta vaitADhya parvata yamaka parvata nIlavanta parvatanI samIpa citrakUTa parvata soLa vijayamAM vicitrakUTa parvata 3i. culla himavanta parvatanI niSadha parvata gajadaMta parvata samIpa bharatakSetramAM nIlavanta parvata gajadaMtaparvata kaMcanagiri parvata 200. zikharI parvatanI samIpa 10. vakSaskAra parvata 16 eravata kSetramAM jaMbudvIpamAM 269 parvata jebUdvIpamAM 34 RSabhakUTa parvata velaMdhara AvAsa parvata dhAtakIkhaMDa dIpamAM 68 RSabhakUTa parvata anuvalaMdhara AvAsa parvata lavaNa samudramAM 8 AvAsa parvata pukarAI dvIpamAM 68 RSabhakUTa parvata 13. IkSakAra parvata kula 170 aSabhakUTa parvata dhAtakIkhaMDadvIpamAM 540 parvata 14. IsukAra parvata puSkarAI dvIpamAM 540 parvata aDhI dvIpamAM zAzvata parvata 13pa7 |i saMkhyA nA ] - je * * * * * ja che $ $ 5 11. 12. __ Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 pariziSTa : 2 | jambudvIpamAM phUTa (zikhara) saMkhyA phUTa saMkhyA 306 11 | - je dareka vaitADhaya parvata para nava-nava kUTa che. S S $ parvata vaitATha parvata cullahimavaMta parvata mahAhimavanta parvata niSadha parvata zikharI parvata rukamI parvata nIlavanta parvata jagadatta parvata gajadanta parvata vakSaskAra parvata merU parvata jambudvIpamAM dhAtakIkhaDadrIpamAM puSkarArdhadrIpamAM ' qn q, q, qn qn qn y y baM che S S S $ dareka gajadanta parvata para nava-nava phUTa che. dareka gajadanta parvata para sAta-sAta phUTa che. dareka vakSaskAra parvata para cAra-cAra phUTa che. 4 10. 11. 12. * qn Se 13. 4. kula 467 kUTa 122 934 phUTa 122 934 phUTa 305 2335 cauda prapAta kUMDonA pramANAdi AyAma viSkanma paridhi gaharAI 0 yojana 60 yojana 190 yojanathI thoDA vadhAre 10 yojana krama 1 naM $ 120 yojana 120 yojana 380 yojanathI thoDA ochA 10 yojana $ kuMDanuM nAma gaMgAprapAtakuMDa siMdhupratApa kuMDa rakta prapAtakuMDa raktavatIprapAta kuMDa rohitaprapAta kuMDa rohitAzAprapAta kuMDa svarNakUlaprapAta kuMDa rUkulA prapAta kuMDa harisalilA prapAtakuMDa harikAntA prapAtakuMDa narakAntA prapAtakuMDa nArIkAttA prapAtakuMDa zItA prapAtakuMDa zItodA prapAtakuMDa $ $ 240 yojana 240 yojana 796 yojana $ 10yojana 10. 280 yojana 280 yojana 10 yojana . 1. be yamaka parvata eka vicitrakUTa ane cAra vRtta vaitATha - upara ATha parvato para phUTa nathI. jambudvIpanI cauda pramukha nadIyomAM cauda prapAtakuMDa che. jemAMthI sAta prapAtakuMDa maMdara parvatanI dakSiNamAM javAvALI gaMgA vagere sAta nadIyomAM che. ane sAta prapAtakaMDa maMdara parvatanI uttara mAM javAvALI rakta vagere sAta nadIyo che. (bAkI TippaNa pA.naM. 439 upara) Jain Education Interational Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa : 2 krama kuMDanAma 1-16 solaha gaMgAkuMDa 17-32 solaha siMdhukuMDa 33-48 solaha raktAkuMDa 49-64 solaha raktAvatIkuMDa pa ss 67 8 69 30 71 72 73 74 75 76 1. pUrvavideha ane apavidehamAM chottera kuMDa ane enA pramANa pahoLAI paridhi grAhAvatIkuMDa drahAvatIkuMDa paMkAvatIkuMDa taptajalAkuMDa mattajalAkuMDa unmattajalAkuMDa kSIrodAkuMDa zItazrotAkuMDa aMtovAhinIkuMDa urmimAlinIkuMDa phenamAlinIkuMDa gaMbhIramAlinIkuMDa laMbAI sATha yojana "3 ,, ,, 33 22 ', ekaso vIsa yojana ekaso vIsa yojana 33 ? Y 35 37 3, 37 gaharAI sATha yojana ekaso naMvANu yojanathI thoDuM vadhu dasa yojana ,, "" "1 33 3) 22 JY ,, ,, ,, 33 ,, 21 ' , 3 35 traNaso vIsa yojanamAM thoDuM ochuM 19 ,, For Private Personal Use Only ,, ,, ,, ,, 33 33 gaNitAnuyoga bhA.-2 439 "" 1) 33 39 " dasa yojana "2 22 93 1) 27 39 * 37 (bAkI TippaNa 438thI cAlu) jaMbU. vakSa. 4 sUtra 74mAM gaMgAprapAtakuMDanuM vistRta varNana che ane rohitAMsa prapAtakuMDanuM saMkSipta varNana che. sUtra 80mAM rohita prapAtakuMDa ane harikAnta prapAtakuMDanuM saMkSipta varNana che. sUtra 84mAM sItoda prapAtakuMDanuM saMkSipta varNana che A pramANe mAtra pAMca kuMDonuM ja varNana upalabdha che zeSa 9mAMthI 8 nA saMbaMdhamAM sarakhuM pramANa sUcaka saMkSipta vAcavAnA pATha upalabdha che eka mAtra sItA prapAtakuMDanA AyAmAdinA saMbaMdhamAM sarakhu AyAmAdi sUcaka saMkSipta vAcavAnA pATha upalabdha che. 22 27 sUtra 74mAM rohitAMsa prapAtakuMDanuM ane sUtra 80mAM rohita prapAtakuMDanuM saMkSipta varNana ApavAnI AvazyakatA nathI. kema ke be kuMDonuM AyAmAdi sarakhu che. pAThakonI suvidhA mATe cauda kuMDonuM zIrSaka kramazaH ApyuM che ane kayu kuMDanuM AyAmAdi kayA kuMDanA samAna che e TippaNImAM spaSTa karI dIdhuM che. jaMbudrIpaprajJapti vakSaskAra 6 sUtra 125mAM "chAvattamiLayo kalpavAo" evuM kathana che-tadauparAMta chotera mahAnadI ane chotera kuMDothI pravAhita thAya che. chotera kuMDonI gaNatarI A pamANe che soLa gaMgAkuMDa che, soLa siMdhukuMDa che, soLa raktakuMDa che, soLa raktAvatIkuMDa che ane bAra antarnadIonA bAra kuMDa che. e badhA maLIne chotera kuMDa che. emAMthI chotera mahAnadIo nIkaLe che. (ka) nIlavanta varSadhara parvatanI najIka dakSiNamAM ATha gaMgAkuMDa ane ATha siMdhukuMDa che. emAMthI nIkaLavAvALI ATha gaMgA nadI ane ATha siMdhu nadI kacchAdi ATha vijayone judI pADatI zItAnadImAM maLe che. (kha) niSadhavarSadhara parvatanI najIka uttaramAM ATha gaMgAkuMDa ane ATha siMdhukuMDa che. jemAMthI nIkaLavAvALI ATha gaMgAnadI ane ATha siMdhunadI padmAdi ATha vijayone judI pADatI zItAnadImAM maLe che. (ga) niSadha varSadhara parvatanI najIka uttaramAM ATha raktakuMDa ane ATha raktAvatI kuMDa che. jemAMthI nIkaLavAvALI ATha raktAnadI ane ATha raktAvatI nadIo vatsAdi ATha vijayone judI pADatI zItodA nadImAM maLe che. (bAkI TippaNa pA.naM. 440) Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 pariziSTa : 2 naM je che x 4 che soLa mahAdrahanI tAlikA krama parvatanuM nAma kahanAma AyAma (laMbAI) viSkazma (pahoLAI) uddhadha (uMDAI) jabUdvIpamAMlaghuhimAvAna parvata padmadraha eka hajAra yojana pAMcaso yojana dasa yojana mahAhimavAnaparvata mahApadmadraha be hajAra yojana eka hajAra yojana niSadha parvata tigichidraha cAra hajAra yojana be hajAra yojana nIlavanta parvata kesarIdraha rUkamI parvata mahApuMDarIkadraha be hajAra yojana eka hajAra yojana zikharI parvata puMDarIkadraha eka hajAra yojana pAMcaso yojana devakamAMcitra-vicitrakUTa parvata niSadhadraha eka hajAra pAMcaso yojana dasa yojana devakurudraha sUradraha sulabhadraha vidyu--bhadraha uttarakurumAMyamaka parvata nIlavantadraha uttarakurudraha candradraha eravatadraha mAlyavantadraha krama drahanAma devInAma bhavananuM AyAma viSkarbha traNa dvAronI pIThikA viSkalpa padmadraha zrIdevI eka kosa aDadho kosa pAMcaso dhanuSa aDhIso dhanuSa mahApamadraha DIdevI tithiMchidraha dhRtidevI kezarIdraha kIrtidevI mahApuMDarIkadraha buddhidevI puMDarIkadraha lakSmIdevI (bAkI TippaNa 339 thI cAlu) () nIlavanta varSadhara parvatanI najIka dakSiNamAM ATha raktAkaMDa che ane ATha raktAvatI kaMDa che. jemAMthI nikaLavAvALI ATha raktA nadIo, ATha raktAvatI nadIo vaprAdi ATha vijayone judI pADatI zItodA nadImAM maLe che. e gaMgA-siMdhu nadIo tathA raktA-raktAvatI nadIo mahAvidehanI che. bharatakSetranI gaMgA-siMdhu nadIomAMthI ane eravata kSetranI raktA raktAvatI nadIothI judI che. (Da) grAhAvatI kuMDa vagere bAra kuMDothI grAhAvatI vagere bAra attara nadIo nIkaLe che. jemAMthI grAhAvatI vagere cha nadIo zItA nadImAM maLe che. kSIrodA vagere cha nadIo zItodA nadImAM maLe che. jaMbudvIpa prajJapti vakSaskAra 4 sUtra 95mAM "nava baeNilaDa ta" A kAraNa che. tadauparAMta grAhAvatI kuMDa vagere bAra kaMDonuM pramANa rohitasaprapAta kuMDanI sarakhu che. naM $ $ Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa : 2 gaNitAnuyoga bhA.-2 441 2. uttara, devakuphamAM niSadha vagere pAMca draha tathA drahadevonAM gRha (bhavana) tathA gRhatkAronAM pramANa krama kahanAma kahadevanAma gRhanI laMbAI aMtara uttara-dakSiNa dvAronI UMcAI aMtara 1. niSadhadraha niSadhadeva eka kosa aDadho kosa pAMcaso dhanuSa aDhIso dhanuSa 2. devamudraha devakurudeva 3. sUradraha sUradeva sula draha suladeva 5. vidyutadraha vidyubhadeva uttarakurumAM nIlavantAdI pAMcadraha tathA drahadevonAM gRha tathA gRhadvAronAM pramANa krama kahanAma kahadevanAma gRhanI laMbAI aMtara uttara-dakSiNa dvAronI UMcAI aMtara 1. nIlavantadraha nIlavantadeva eka kosa aDhadho kosa pAMcaso dhanuSa aDhIso dhanuSa uttarakurudraha uttarakurudeva candradraha candradeva 4. eravatadraha eravatadeva mAlyavattadraha mAlyavantadeva niSadhAdi dasa draha-devonI rAjadhAnIo anya jaMbUdvIpamAM pota-potAnI dizAomAM bAra hajAra yojanA vistAravALI che. cha varSadhara parvatonA drahothI nIkaLanArI cauda nadIo krama parvatanuM nAma kahanAma krama dvAradizA krama nadIo 1. laghuhimavantaparvata padmadraha pUrvadyAra 1. gaMgAnadI pazcimadvAra siMdhunadI 3. uttaradvAra rohitAzAnadI 2. mahAhimavantaparvata mahApadmadraha dakSiNadvAra rohitAnadI uttaradvAra harikAMtAnadI 3. niSadhaparvata tigicchadraha dakSiNadvAra harisalilAnadI uttaradvAra zItadAnadI 4. nIlavantaparvata kezarIdraha 1. uttaradvAra nArIkAnhAnadI dakSiNadvAra zItAnadI 5. samIparvata mahApuMDarIkadraha uttaradvAra pyakUlanadI dakSiNadvAra narakAnhAnadI 6. zikharI parvata paMDarIkadraha pUrvadvAra raktAnaMdI pazcimadvAra raktavatInadI dakSiNadvAra suvarNakUlAnadI 0 je 0 che 0 - = je da 1. naM - - je 6 1. naM 6 8 - I la ra 5. 6. 1. 2. 3. 4. sthAnAMga. 3, u. 4, sUtra 197. sthAnAMga. 2, 33, sUtra 88. sthAnAMga. 2, 3. 3, sUtra 88. sthAnAMga. 2, 3. 3, sUtra 88. sthAnAMga. 2, 3. 3, sUtra 88. (ka) sthAnAMga. 3, u.4, sUtra 197. (kha) jaMbU. vakSa. 4, sUtra 74. Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 pariziSTa : 2 cauda nadIomAM maLanArI nadIonI saMkhyA krama lavaNa samudramAM samarpita thanArI mahAnadIonAM nAma maLanArI nadInI saMkhyA kula nadIonI saMkhyA 1. gaMgAmahAnadI cauda hajAra siMdhumahAnadI cauda hajAra 3. raktAmahAnadI cauda hajAra raktavatI mahAnadI cauda hajAra chapana hajAra rohitA mahAnadI aThIyAvIsa hajAra rohitAzA mahAnadI aThIyAvIsa hajAra 7. suvarNakUlAmahAnadI aThIyAvIsa hajAra 8. ruppakUlAmahAnadI aThIyAvIsa hajAra eka lAkha bArahajAra 9. harisalilAmahAnadI chappana hajAra harikAntAmahAnadI chappana hajAra 11. narakAntAmahAnadI chappana hajAra 12. nArIkAntAmahAnadI chappana hajAra be lAkha covIsa hajAra 13, zItAmahAnadI pAMca lAkha batrIsa hajAra 14. zItodA mahAnadI dasa lAkha cosaTha hajAra saMpUrNa saMkhyA 1456000, cauda lAkha chappana hajAra cauda nadIonI jIvikAnuM pramANa krama nadI-jivikA AyAma viSkanma bAhalya saMsthAna 1. gaMgAnadI-jivikA aDadho yojana che: yojana ane aDadho kosa magaramukha (nAlikA) eka kosa 2. siMdhu nadI-jivikA 3. raktAnadI-jivikA 4. raktavatInadI-jivikA 5. rohitAnadI-jivikA eka yojana sADA bAra yojana eka kosa rohitAzAnadI-jivikA 7. suvarNakUlAnadI-jivikA 8. pyaphUlanadI-jivikA harisalilAnadI-jivikA yojana paccIsa yojanA aDadhA yojana harikAnhAnadI-jivikA 11. narakAntAnadI-jivikA 12. nArIkAnhAnadI-jivikA 13. zItAnadI-jivikA cAra yojana pacAsa yojana eka yojana 14. zItadAnadI-jivikA Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa : 2 dvIpa nAma krama 1. gaMgAdvIpa 2. siMdhudvIpa 3. raktAdvIpa 4. 5. .. 7. 8. 9. 10. harikAntadvIpa 11. narakAntadvIpa 12. nArIkAntadvIpa 13. zItAdvIpa 14. zItodAdvIpa raktavatIdvIpa rohitAdvIpa rohitaMsaddIpa suvarNakUlAdvIpa ruppakUlAdvIpa sililAdvIpa krama dvIpa-samudra 1. jaMbUTTIpa 2. lavaNa samudra 3. dhAtakIkhaMDadvIpa 4. kAlodadhisamudra 5. puSkarArdhadvIpa 1. 2. 3. 4. pUrvadizA 5. 6. agnikoNa dakSiNadizA AyAma ATha yojana ,, , g{ soLa yojana ,, P 12 32 yojana 13 "3 cauda mahAnadIonAM dvIponuM pramANa viSNumbha ridhi ATha yojana 25 yojanathI thoDuM vadhAre ,, 64 yojana 23 27 .. soLa yojana 23 33 23 32 yojana 99 22 '' 64 yojana 33 ATha lAkha yojana soLa lAkha yojana soLa lAkha yojana pistAlIsa lAkha yojana 33 72 17 ', sAmAnika devonI 33 ekaso eka yojana paccAsa yojanathI thoDuM vadhAre pAnIthI be kosa vadhAre 13 ,, 33 baso be yojana manuSya kSetranA dvIpa samudronuM pramANa yojana eka lAkha yojana cAra lAkha yojana 33 gaNitAnuyoga bhA.-2 443 uMcAI pANIthI be kosa UMcu cAra mahattara devionI AbhyantarapariSadanI devonuM madhya pariSad devonuM For Private Personal Use Only be bAjuthI saMsukta pramANa 23 ,, 33 manuSyakSetra "samayakSetra" ' 33 33 pAnIthI be koza uMcu 17 13 cha padbhavalaya tathA deva-devIonA kamala prathama padmavalayamAM eka so ATha kamala che. emAM zrIdevInA ekso ATha bhavana che. emAM zrIdevInAM AbhuSaNa rahe che. krama dvitIya padbhavalaya dizA-vidizAnAma deva-devio padma saMkhyA vAyavyakoNa uttara dizA IzAnakoNa 32 ,, 33 22 cAra hajAra kamala cAra kamala ATha hajAra kamala dasa hajAra kamala Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 krama dvitIya padbhavalaya dizA-vidizAnAma naiRtyakoNa pazcimadizA 7. 8. krama 1. 2. 3. 4. 5. 9. 7. tRtIya padmavalaya caturtha padmavalaya paMcama padmavalaya SaSTha padmavalaya valaya mUla padma ekapadmavalaya be padmavalaya traNa padmavalaya cAra padmavalaya pAMca pamavalaya cha padmavalaya saMyukta padma saMkhyA vijayanAma nadInAma gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu raktA-raktavatI raktA-raktavatI krama 1. kaccha . sukaccha 3. mahAkaccha 4. 5. 5. 7. 8. 9. vatsa 10. suvatsa mahAvatsa 11. 12. vatsAvatI 13. ramya kacchakAvatI Avarta maMgalAvarta puSkalAvarta puSkalAvatI 14. ramyaka 15. ramaNika 16. maMgalAvatI raktA-2ktavatI raktA-2ktavatI raktA-raktavatI raktA-raktavatI raktA-raktavatI raktA-2ktavatI padma saMkhyA 1 108 34011 16000 madhyama Abhiyogika devonI bAhya Abhiyogika devonI pavalayonA padmonuM pramANa 3200000 4000000 4800000 12050120 deva-devio bAhya pariSA devonI sAta senApatiyonA AtmarakSaka devonI Abhyantara Abhiyogika devonI ra 4 ' 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 padmaAyAma eka yojana aDadho yojana eka kosa eka hajAra dhanuSa pAMcaso dhanuSa aDhIso dhanuSa savAso dhanuSa batrIsa vijaya ane antarvatI nadIo pratyeka vijayamAM be-be nadIo padmaviSkae aDadho yojana eka kosa aDadho kosa pAMcaso dhanuSa aDhIso dhanuSa savAso dhanuSa sADAbAsaTha dhanuSa krama 17. padma 18. supadma 19. mahApadma 20. padmAvatI 21. zaMkha vijayanAma nadInAma gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu gaMgA-siMdhu raktA-raktavatI raktA-2ktavatI raktA-raktavatI raktA-2ktavatI raktA-raktavatI raktA-raktavatI raktA-2ktavatI raktA-2ktavatI 22. kumuda 23. nalina 24. salilAvatI 25. vapra 26. suvapra 27. mahAvapra 28. vaprAvatI 29. varlDa 30. suvalgu 31. gaMdhila 32. gaMdhilAvatI pariziSTa : 2 padma saMkhyA bAra hajAra kamala sAta kamala soLa hajAra kamala batrIsa lAkha kamala cAlIsa lAkha kamala aDatAlIsa lAkha kamala padmonI uMcAI aDadho yojana eka kosa aDadho kosa pAMcaso dhanuSa aDhIso dhanuSa savAso dhanuSa sADAbAsaTha dhanuSa pratyeka vijayamAM be-be nadIo 34 39 38 40 42 44 4 48 50 52 54 5 58 SO 2 ra 64 nadIyo Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 445 prakAzaka saMkalanamAM prayukata sahAyaka granthasUcI 1. AcArAMga sUtrama (AyAraMgasutta) IsvI san 1977 3. sthAnAMga sUtram (ThANAMgasutta) san 1985 sampAdaka - muni zrI jambuvijayajI, sampAdaka - muni zrI jambuvijayajI prakAzaka - zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, bambaI prakAzaka - mahAvIra jaina vidyAlaya, bambaI AcArAMga sUtram sthAnAMga sUtra (mUla hindI) san 1972 pradhAna sampAdaka - yuvAcArya madhukara munijI ma. sampAdaka - munizrI kanhaiyAlAlajI "kamala" sampAdaka - zrIcanda jI surAnA prakAzaka - Agama anuyoga prakAzaka samiti, prakAzaka - Agama prakAzana samiti, byAvara sAnDerAva AyAro ThANaM suttaM sampAdaka - muni zrI nathamalajI sampAdaka - munizrI nathamalajI prakAzaka - jaina vizva bhAratI, lADanUM prakAzaka - jaina vizva bhAratI, lAGanU AcArAMga sUtram sthAnAMga sUtram sampAdaka - svargIya zrI AtmArAma jI ma., pradhAna sampAdaka - yuvAcArya madhukara muni - A.AtmArAma prakAzana samiti, sampAdaka - paM. hIrAlAlajI "zAstrI" ludhiyAnA prakAzaka - Agama prakAzana samiti, byAvara AcArAMga sUtram sthAnAMga sUtram zIlAGgAcArya TIkA. niyukti abhayadeva kRta vRtti sahita prakAzaka - Agamodaya samiti, sUrata prakAzaka - Agamodaya samiti, bambaI sUyagaDaMgasuttaM (sUtrakRtAGgasUtram) IsvI sana 1978 sthAnAMga sUtram (bhAga 1, 2) sampAdaka - munizrI jambuvijayajI, sampAdaka - AcAryazrI AtmArAmajI ma. prakAzaka - mahAvIra jaina vidyAlaya, bambaI prakAzaka - A. AtmArAma prakAzana samiti, sUtrakRtAMga sUtram ludhiyAnA pradhAna sampAdaka - yuvAcArya madhukaramunijI samavAyAMgasuttaM (samavAyAMga sUtra) san 1985 sampAdaka - zrI candajI surAnA sampAdaka - munizrI jambuvijayajI prakAzaka - Agama prakAzana samiti, byAvara, prakAzaka - mahAvIra jaina vidyAlaya, bambaI sUtrakRtAMga sUtram (bhAga eka se cAra) samavAyAMgasuttaM (mUla hindI) pUjya AcArya javAharalAlajI ma. sampAdaka - munizrI kanhaiyAlAlajI "kamala" sUtrakRtAMga sUtrama (prathama evaM dvitIya zrutaskandha) sana 1979 - Agama anuyoga prakAzana samiti, vyAkhyAkAra - paM.zrI hemacandrajI ma. sAnDerAva sampAdaka - zrI amaramunijI samavAo prakAzaka - AtmajJAnapITha,mAnasAmaMDI (paMjAba) sampAdaka - munizrI nathamalajI sUtrakRtAMga sUtram prakAzaka - jaina vizva bhAratI, lADanUM zIlAMkAcArya niyukti evaM TIkA san 1917 samavAyAMgasuttaM prakAzaka - Agamodaya samiti, bambaI pradhAna sampAdaka - yuvAcArya madhukara munijI sUtrakRtAMga (niyukti sUtra) san 1928 sampAdaka - pa. hIrAlAlajI "zAstrI" sampAdaka - Do. pI.ela. vaidya prakAzaka - Agama prakAzaka samiti, byAvara prakAzaka Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 pariziSTa-3 samavAyAMgasuttaM sUryaprajJapti sUtra abhayadeva kRta vRtti sahita pUjyazrI amolakaRSijI ma. prakAzaka - Agamodaya samiti, bambaI prakAzaka - rAyabahAdura lAlA jvAlAprasAda, vyAkhyAprajJapti (bhagavatI sUtra) sukhadevasahAya, sikandrAbAda viyAhapaNNatti suttaM (bhAga 1,2,3 san 1978) sUrya prajJapti sUtra (bhAga 1-2) sampAdaka - paM. becaradAsa jIvarAja dozI pUjyazrI ghAsIlAlajI ma. prakAzaka - jaina zAstrodvAra samiti, rAjakoTa prakAzaka - zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, bambaI uttarajjhayaNANi bhagavatI sUtra (bhAga 1 se 7) sampAdaka - munizrI kanhaiyAlAlajI "kamala" sampAdaka - paM. ghevaracandajI bAMThiyA prakAzaka - Agama anuyoga TrasTa, ahamadAbAda prakAzaka - zrI akhila bhAratIya sAdhumArgI uttarajjhayaNANi ___ saMskRti saMgha, sailAnA sampAdaka - munizrI puNyavijayajI ma. zrI bhagavatI sUtra (san 1937) prakAzaka - mahAvIra jaina vidyAlaya, bambaI sampAdaka - abhayadevasUrIzvara viracita vRtti uttarAyaNANi prakAzaka - chaganalAla phUlacanda jhaverI . sampAdaka - munizrI nathamalajI ma. zrI bhagavatI sUtra (bhAga 1, 2, 3, 4) prakAzaka - jaina zvetAmbara terApaMthI mahAsabhA, sampAdaka - zrI amara muni kalakattA sahasampAdaka - zrIcanda surAnA 'sarasa' uttarAdhyayana sUtra (bhAga : eka se tIna) prakAzaka - zrI Agama prakAzana samiti, byAvara, pUjya AcAryazrI AtmArAmajI ma. zrI jambudvIpa prajJapti sUtra prakAzaka - AcArya AtmArAma prakAzana samiti, zAMticandravihita vRtti sahita ludhayAnA prakAzaka - nagInabhAI gelAbhAI jhaverI, bambaI 9. aupapAtika sUtra jambudvIpa prajJapti sUtra abhayadevasUri kRta vRtti sahita sampAdaka - pUjyazrI amolakaRSijI ma. prakAzaka - Agamodaya samiti, bambaI prakAzaka - lAlA jvAlAprasAda, sukhadevasahAya, ovAiyaM (san 1970) / sikandrarabAda sampAdaka - munizrI nathamalajI ma. prakAzaka jambudvIpa prajJapti sUtra - jaina zvetAmbara terApaMthI mahAsabhA, pUjyazrI ghAsIlAlajI ma. kalakattA prakAzaka - jaina zAstrodvAra samiti, rAjakoTa uvavAiya suttaM (san 1963) anuvAdaka - paM. munizrI umezacandajIma. "aNu" jambuddhIpa prajJapti sUtra prakAzaka - zrI akhila bhAratIya sAdhumArgI pradhAna saMpAdaka - yuvAcArya madhukara munijI jaina saMskRti rakSaka saMgha, sailAnA prakAzaka - Agama prakAzana samiti, byAvara aupapAtika sUtra sUryaprajJapti sUtra (sAnuvAda) sampAdaka - Do. chaganalAla "zAstrI" sampAdaka - munizrI kanhaiyAlAlajI "kamala" prakAzaka - Agama prakAzana samiti, byAvara prakAzaka - Agama anuyoga TrasTa, ahamadAbAda 10. jIvAbhigama sUtra (san 1919) sUryaprajJapti sUtra (san 1919) malayagirikRta vRtti sahita malayagirivihita vRtti sahita prakAzaka - devacanda lAlabhAI jaina pustakodvAra prakAzaka - Agamodaya samiti, bambaI phaNDa, bambaI Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 447 jIvAbhigama sUtra sampAdaka - pUjyazrI amolaka RSijI ma. prakAzaka - rAyabahAdura seTha jvAlAprasAda, sikandrAbAda jIvAbhigama sUtra (bhAga-1-2) pradhAna sampAdaka - yuvAcArya madhukaramunijI ma. prakAzaka - Agama prakAzana samiti, byAvara prajJApanA sUtra (bhAga 1-2) sampAdaka - munizrI puNyavijayajI ma. prakAzaka - mahAvIra jaina vidyAlaya, bambaI prajJApanA sUtra sampAdaka - zrI jJAnamunijI ma. prakAzaka - zrI Agama prakAzana samiti, byAvara prajJApanA sUtra malayagirikRta TIkA prakAzaka - Agamodaya samiti, bambaI jJAtAdharmakathA sUtra (san 1916) abhayadevakRta vRtti sahita prakAzaka - Agamodaya samiti, bambaI - Aga jJAtAdharmakathA sUtra sampAdaka - paM. zobhAcandrajI "bhArilla" prakAzaka - Agama prakAzana samiti, byAvara 13. anuogaddAra-anuyogadvAra sUtra sampAdaka - munizrI puNyavijayajI ma. prakAzaka - mahAvIra jaina vidyAlaya, bambaI anuyogadvAra sUtra sampAdaka - paM. munizrI kanhaiyAlAlajI "kamala" prakAzaka - vardhamAna vANI pracAraka kAryAlaya, lADapurA anuyogadvAra sUtra hemacandrakRta vRtti sahita prakAzaka - Agamodaya samiti, bambaI 14. aMgasuttANi (bhAga 1,2,3) sampAdaka - munizrI nathamalajI ma. prakAzaka - jaina vizva bhAratI, lADanUM . 15. suttAgame (bhAga 1, 2) sampAdaka - puSphabhikkhu prakAzaka - sUtrAgama prakAzana samiti, gur3agAMva atthAgame sampAdaka - puSpabhikkhu . prakAzaka - sUtrAgama prakAzaka samiti, guDagAMva 16. AgamasudhAsindhu : bhAga 7 sampAdaka - AcAryazrI vijayajinendra sUri prakAzaka - harSapuSpAmRta granthamAlA zAMtipurI, saurASTra 17. tiloyapaNNatti (bhAga 1 aura 2) sampAdaka - yativRSabhAcArya prakAzaka - jaina saMskRti saMrakSaka saMgha, solApura 18. abhidhAna rAjendra koza (bhAga 1 se 7 taka) sampAdaka - AcAryazrI rAjendra sUri prakAzaka - samasta jaina zvetAmbara zrIsaMgha, zrI abhidhAna rAjendra kAryAlaya, ratalAma 19. jainendra siddhAnta koza (bhAga 1 se 4 taka) sampAdaka - kSullaka jinendra varNI prakAzaka - bhAratIya jJAnapITha bI. 45/47 kanATa plesa, naI dillI 20. nAlandA vizAla zabda sAgara sampAdaka - zrI navala jI prakAzaka - Adarza buka Dipo, 38 yu. javAharanagara, dillI 21. pAia - saha mahaNNavo (dvi. saM.) sampAdaka - pa. haragovindadAsa TI. zeTha DA.vAsudevazaraNa agravAla evaMpaM. dalasukhabhAI mAlavaNiyA prakAzaka - prAkRta grantha pariSad, vArANasI-5 22. amara koSa rAmAzrayITIkA prakAzaka - nirNaya sAgara presa, bambaI 23. bRhatsaMgrahaNIsUtram (vi. 1955) / anuvAdaka - munizrI yazovijayajI prakAzaka - muktikamala jaina mohanamAlA, baDaudA 24. bRhatkSetrasamAsa (bhAga 1,2) sampAdaka - zrI nityAnandavijayajI gaNIvara - saMghavI ambAlAla ratanacanda jaina dhArmika TrasTa, khambhAta prakAzaka Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 . pariziSTa-3 25. laghukSetra samAsa 28. jambUdvIpapaNNatti 26. jaina dRSTi a madhyaloka saMzodhaka - lAbhasAgaragaNI sampAdaka - zrI navInaRSijI ma. prakAzaka - jainAnanda pustakAlaya, sUrata prakAzaka - manasukhalAla chaganalAla desAI, 29. gaNitasAra saMgraha bambaI sampAdaka - lakSmIcandra jaina 27. vRhadevajJaraMjanam (vi. 1981) prakAzaka - jaina saMskRti saMrakSaka saMgha, solApura sampAdaka - gaMgAviSNu 30. muhUrta cintAmaNI prakAzaka - lakSmIveGkaTezvara presa, bambaI 31. sthAnAMga samavAyAMga . sampAdaka - zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA prakAzaka - gujarAta vidyApITha, ahamadAbAda-14 ___xxx ( prastuta granthamAM prayukata saMdarbha granthonI saMketa sUcanA saMkSipta saMketa uva. o.su. AyA.su.a.u.su. ThANaM. a. u. su. sUya. su. a. u. gA. sama.sa.su. aNu.su.gA. bhaga. sa.u.su. viyA.sa.u.su. paNNa.pa.u.su. u. (utta.) a.gA. jIvA. paDi. u.su. jaMbu vakkha. su. NAyAdhamma. a. sUriya. pA. su. sUriya pA. pAhu. su. canda. pA. su. utta. a. gA. Ava. a. prAkRta nAma saMskRta nAma u(o) vavAi, sutta aupapAtikasUtra, sUtra AyAro, suyakkhandha, ajjhayaNa, uddezaka sutta / AcArAMga, zrutaskaMdha, adhyayana, uddezaka, sUtra, ThANaM, ajjhayaNa, uddezaka, sutta ThANAMga (sthAnAMga), adhyayana, uddezaka, sUtra, sUyagaDAMga, suyakkhaMdha, ajjhayaNa, uddezaka, gAhA, sUtrakRtAMga, zrutaskaMdha, adhyayana, uddezaka, gAthA samavAyAMga, samavAya, sutta samavAyAMga, samavAya, sUtra aNuogaddAra, sutta, gAhA anuyogadvAra, sUtra, gAthA bhagavaI, sataka, uddesaka, sutta bhagavatI, zataka, uddezaka, sUtra viyAhapaNNatti, sataka, uddesaka, sUtta viyAhapaNNatti (bhagavatI) zataka, uddezaka, sUtra paNNavaNA, pada, uddesaka, sutta prajJApanA, pada, uddezaka, sUtra uttarajjhayaNa, ajjhayaNa, gAhA uttarAdhyayana, adhyayana, gAthA jIvAbhigama, paDivatti, uddesaka, sutta jIvAbhigama, pratipatti, uddezaka, sUtra jaMbuddIvapaNNati, vakkhAra, sutta jaMbUdvIpaprajJapti, vakSaskAra, sUtra NAyAdhammakahAo, ajjhayaNa jJAtAdharmakathAMga, adhyayana sUriyapaNNatti, pAhuDa, sutta sUryaprajJapti, prAbhRta, sUtra sariyapaNNatti, pAhuDa, pAhuDa-pAhuDa, sutta sUryaprajJapti, prAbhRta, prAbhRtaprAbhRta, sUtra candapaNNatti, pAhuDa, sutta candraprajJapti, prAbhRta, sUtra uttarajjhayaNaM, adhyayana, gAhA attarAdhyayana, adhyayana, gAthA AvassayaM ajjhayaNaM Avazyaka, adhyayana xxx Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga-2 rAmApta huM ja uts che kisAna Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HIRE =lolb gaNita Anayo Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . gaNitAnuyoga : jaina paraMparAnI bhUgoLa-khagoLa temaja antarikSa vijJAna saMbaMdhI te prAcInatama mAnyatA / dhAraNAonAM vargIkRta saMkalana che. jemanI jAnakArI AjanA vaijJAnikone mATe nitAnA upayogI ja nathI. Avazyaka paNa che. AjanA vijJAna Azcaryajanaka pragati karI rahyo che. phrI paNa evI aneka sUcanAo / dhAraNAo ane bhUgoLa saMbaMdhI prAcIna mAnyatAo che. jemanI jAnakArI ! AjanA vaijJAnikone nathI ane A jAnakArI tenA mATe navI-navI anusaMdhAnonI saMbhAvanAo sUcita karI rahI che. A mahAna granthamAM evI durlabha paratu Azcaryajanaka sAmagrI saMgrahIta che. jaina paraMparAnAM samasta AgamonA dohana karI - pRthvI, parvata, samudra, nadI, kaha, sUrya, caMdra, graha, nakSatra Adi zata-zata viSayono sapramANa vyavasthita karI mULa thA hindI anuvAda sAthe prastuta karavAnA A upayogI upakrama - bhAratIya sAhitya kyAM, vizva sAhityamAM eka anUThA prayAso jANavAmAM Avaze. A atyAdhika zramasAdhya, mAnasika, ekAgratA tathA satata adhyayana / anuzilanathI niSpakSa, seMkaDo granthonAM parizIlanathI sati granthanAM sampAdana, saMkalana karela che. anuyogapravartaka upAdhyAya-pravara paM. ratna munizrI kanveyAlAlajI ma. 'kamala'' jJAnanI utkaTa agAdha pipAsA laIne aharniza jJAnArAdhanAmAM tatpara, jAgarUka prajJA, sukSmacAhiNI medhA, zabda ane arthanI talasparzI UMDAI sudhI pahoMcIne navA-navA arthanuM anusaMdhAna ane vizleSaNa karavAnI kSamatA - A paricaya che - upAdhyAya pravara munizrI. kanphayAlAlajI ma. ''kamala'' no. sAta varSanI nAnI vayamAM vairAgya jAgRta thatAM gurUdeva pUjya zrI phohacaMdajI mahArAja tathA pratApacaMdajI ma.nA sAnnidhyamAM aDhAra varSanI uMmare dIkSA-grahaNa, Agama, vyAkaraNa koza, nyAya tathA sAhityanA vividha aMgonuM gaMbhIra adhyayana ane anuzIlana AgamonI TIkAo, cUrNa, bhASya sAhityanuM vizeSa anuzIlana. pachI anuyoga zailIthI vargIkaraNano bhIkha saMkalpa - 30 varSanI uMmare anuyoga vargIkaraNa kArya prAraMbha bIjarUpe prAraMbha karela anuyoga kArya, Aja anuyoganA vizALa bhAgomAM lagabhaga 6 hajAra pRSThonI mudrita sAmagrIrUpe vizALa vaTavRkSanI mAphTa zrutasevAnA kAryamAM advitIya anupama kItimAna banI gayuM che. : gurudevanA jIvananI mahatvapUrNa ghaTanAo : janma. vi.saM. 1970 (rAmanavamI) caitra suda 9 janma sthaLa : kekInda (jasanagara) rAjasthAnA pitA : zrI govidaMsihaMjI rAjapurohita mAtA : zrImati yamunAdevI. dIkSAtithi : vi.saM. 1988, vaizAkha suda - 6 dIkSA sthaLa : dharmavIro - dAnavIronI nagarI, dIkSA dAtA : gurU zrI teMhacaMdajI ma. tathA zrI pratApacaMdajI ma. sAMDerAva (rAja.) upAdhyAya pada : zramaNa saMghanA variSTha upAdhyAyA sampaka : Agama anuyoga TrasTa, amadAvAda - 13. www.cainelibrary.