________________
उ.
૨૮ લોક પ્રજ્ઞપ્તિ તિર્યફ લોક : લોકાન્તથી જ્યોતિષ્કોનું અંતર
સૂત્ર ૧૦૦૮-૨૦૦૯ लोगताओ जोइसियाणं अन्तरं
લોકાત્તથી જયોતિષ્કોનું અંતર १००८. प. लोगंताओणं भंते! केवइआए अबाहाए जोइसे १००८. प्र. भगवन!योन्तथीसंतरे ४योति पण्णत्ते?
કહેવામાં આવ્યા છે?
હે ગૌતમ! લોકાન્તથી અગીયારસો અગીયાર उ. गोयमा ! एक्कारस एक्कारसेहिं जोयणसएहिं
યોજનના અંતરે જયોતિષ્ક કહેવામાં આવ્યા છે. अबाहाए जोइसे पण्णत्ते।
-जंबु. वक्ख. ७, सु. १९८ चंदाइच्चाइणं भूमिभागाओ उड्ढत्तं
ચંદ્ર-સૂર્ય વગેરેની ભૂમિ ભાગથી ઊંચાઈ: १००९. प. ता कहं ते उच्चत्ते आहितेति वदेज्जा ? १००८. प्र. यंद्र-सूर्य-चना भूमिमाथी 32el is
કહેવામાં આવી છે તે કહો ? तत्थ खलू इमाओ पणवीसं पडिवत्तिओ 6. सा अंग मा ५यास प्रतिपत्तीमो पण्णत्ताओ, तं जहा
(मान्यतामो) वामां मावी छ, भ3 - १. तत्येगे एवमाहंसु
(१) मा 32413 ५२ता मे मे छता एर्ग जोयणसहस्सं सूरे उड्ढं उच्चत्तेणं
સૂર્ય એક હજાર યોજન ઉપરની બાજુએ ઊંચાઈ दिवड्ढे चंदे, एगे एवमाहंसु,
५२(आवेदो). यंद्र घोटार यो४नयोछे. २. एगे पुण एवमाहंसु
(२) 32415 ५२-ताभि पुंछ - (मश: पा.नं.२७थी याद.) (ख) प. ता मंदरस्स पव्वयस्स केवतियं अबाधाए जोइसे चारं चरइ ? ता एक्कारस एक्कवीसे जोयणसते अबाधाए जोइसे चारं चरति ।
- सूरिय. पा. १८, सु. ९२ जम्बुदीवेण भंते ! दीवे मंदरस्स पब्वयस्स पुरथिमिल्लाओ चरिमंताओ केवइयं अबाहाए जोइसं चारं चरति? उ. गोयमा ! एक्कारसहिं एक्कवीसेहिं जोयणसएहिं अबाहाए जोइसं चारं चरति, एवं दक्खिणिल्लाओ, पच्चत्थिमिल्लाओ, उत्तरिल्लाओ, चरिमंताओ एक्कारसहिं जोयणसएहिं अबाहाए जोइसं चारं चरति ।
-जीवा. पडि. ३,उ. २, सु. १९२ (ઘ) આ પ્રશ્નોત્તર સૂત્રમાં જયોતિષ્કોનું અંતર કહેવામાં આવ્યું છે. તે જંબુદ્વીપના મધ્ય ભાગમાં આવેલ મંદર (મેરૂ)
પર્વતની અપેક્ષા જ કહેવામાં આવેલ છે. આ રીતે ધાતકીખંડ અને પુષ્પાર્ધ દ્વીપના બાકી ચાર મન્દર પર્વતોથી
પણ એટલા જ અન્તરે જયોતિષ્ક વિમાન છે. क) लोगंताओ णं एक्कारसहिं एक्कारेहिं जोयणसएहिं अबाहाए जोइसे पण्णत्ते ।
- सम. ११, सु. २ (ख) जीवा. प. ३, उ. २, सु. १९२। (ग) प. ता लोगंताओ णं केवइयं अबाहाए जोइसे पण्णत्ते ? उ. ता एक्कारस एक्कारे जोयणसए अबाहाए जोइसे पण्णत्ते।
- सूरिय. पा. १८, सु. ९२ લોકાન્તમાં અગિયારસો અગિયાર યોજના અંતરે જે જ્યોતિષ્ક છે, તે સ્થિર જ્યોતિષ્ક છે. કેમકે - આ પ્રશ્નોત્તરના સૂત્રમાં જ્યોતિષ્કની ગતિનું કથન નથી. મનુષ્ય ક્ષેત્રના અંતિમ ભાગથી અર્થાતુ મનુષ્ય ક્ષેત્રની બહાર લોકાન્ત પર્યંત સ્થિર જ્યોતિક છે. મનુષ્ય ક્ષેત્રની બહાર લોકાન્ત પર્યંતનું ક્ષેત્ર અસંખ્ય યોજન વિસ્તૃત છે. એમાં અસંખ્ય સ્થિર
ज्योतिरहेछ. गाहाओ - अंतो मणुस्सखेत्ते, हवंति चारोवगा य उववण्णा ।
. पंचविहा जोइसिया, चंदासूरागहगणा य ॥
तेण परं जे सेसा, चंदाइच्च-गह-तार-नक्खत्ता । नत्थि गई न वि चारो, अवट्ठिया ते मुणेयव्वा । - जीवा. प. ३, उ. २, सु. १७७ गा. २१-२२ .
(ग)
W om
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org