________________
૩૯૮ લોક પ્રજ્ઞપ્તિ
કાળ લોક : રજનીકાળની અભિવૃદ્ધિ તિથિનું પ્રરૂપણ પુળરવિ- (૬) ૩ વર્ડ, (૭) મોરવર્ડ, (૮) નસવર્ડ, (૬) સન્નતિહા, (૨૦) સુદામા ।
પુળરવિ- (૨૨) વર્ડ, (૨) ભોગવર્ડ, (૨૩) નસવર્ડ, (૨૪) સતિન્ના, (૨) સુહમા । एएतिगुणा तिहीओ सव्वेसिं राईणं । १
रयणिकालस्स अभिवुट्टि तिहि परूवणं
१३७२.
.
તૂરિય, વા. o ૦, પાછુ. ?, કુ. ૪૬
સાવળ-સુદ્ધ-સત્તમીÇ ખં સૂરિ સત્તાવીસંપુનિયં पोरिसिच्छायं णिव्वत्तइत्ता णं दिवसखेत्तं निवड्ढेमाणे रयणिखेत्तं अभिणिवड्ढेमाणे चारं चरइ ।
- સમ. સમ. ૨૭, સુ. ૬
करणभेया तेसिं घर- थिरत्तपरूवणं-
१३७३.
૬.
૩.
कति णं भंते ! करणा पण्णत्ता ? ગોયમા ! વારસ જરા વાત્તા, તં નહા
Jain Education International
(૨) વવું, (ર) વાવ, (રૂ) જોવું, (૪) થીવિજોયળ, (૧) રાવ, (૬) વશિષ્ત્ર, (૭) વિઠ્ઠી, (૮) સરળી, (૨) ચડાં, (o ૦) નાî, (૨૨) વિદ્યુતં ।
प. एएसि णं भंते ! एक्कारसण्हं करणाणं कति करणा चरा, कति करणा थिरा पण्णत्ता ? उ. गोयमा ! सत्त करणा चरा, चत्तारि करणा ચિરા વળત્તા, તં નહીં-
(?) તં, (૨) વાજવું, (૩) જોવું, (૪)ચિવિજોગળ, (૧) ગરાવિ, (૬) વળિખ્ખું, (૭) વિઠ્ઠી ।
एएणं सत्तकरणा चरा पण्णत्ता । चत्तारि करणा थिरा पण्णत्ता, तं जहा-
(૧) સડળી, (ર) વઙયં, (૩) ખાi, (૪) વિત્યુ = !
एएणं चत्तारि करणा थिरा पण्णत्ता ।
૧. ખં ભંતે ! ૨રા વા, થિરા વા યા જૈવંતિ ?
उ. गोयमा ! सुक्क पक्खस्स पडिवाए राओ ‘વવે’ રને ભવર્।
નંવુ. વવ. ૭, સુ. ૮૧
સૂત્ર ૧૩૭૨-૭૩
વળી-(૬)ઉગ્રવતી,(૭)ભોગવતી, (૮)યશવતી, (૯) સર્વસિદ્ધા, (૧૦) શુભનામા.
વળી – (૧૧) ઉગ્રવતી, (૧૨) ભોગવતી, (૧૩) યશવતી, (૧૪) સર્વસિદ્ધા, (૧૫) શુભનામા. એ સર્વ રાત્રિઓની ત્રિગુણ તિથિઓ છે.
રજનીકાળની અભિવૃદ્ધિ તિથિનું પ્રરૂપણ ઃ ૧૩૭૨,
સૂર્ય શ્રાવણ શુક્લા સાતમના દિવસ સત્તાવીસ અગુંળની પોરસી છાયા કરીને દિવસ ક્ષેત્રની તરફ આવતા એવા અને રજની ક્ષેત્રની તરફ વધતા એવા સંચરણ કરે છે.
કરણના ભેદ અને એના ચર-સ્થિરની પ્રરૂપણા :
૧૩૭૩.
પ્ર.
ઉ.
ભગવન્ ! કરણ કેટલા કહેવામાં આવ્યા છે? ગૌતમ ! ક૨ણ અગિયાર કહેવામાં આવ્યાછે, જેમકે -
પ્ર. ભગવન્ ! આ અગિયાર કરણોમાં કેટલા કરણ ચર(ગતિવાળા)છે અને કેટલા કરણ સ્થિરછે?
પ્ર.
ઉ.
(૧) બવ, (૨) બાલવ, (૩) કોલવ, (૪)સ્ત્રીવિલોચન, (૫)ગરાદિ, (૬)વણિજ, (૭) વિષ્ટી, (૮) શકુની, (૯) ચતુષ્પદ, (૧૦) નાગ, (૧૧) કિંતુઘ્ન.
ઉ. ગૌતમ ! સાત કરણ ચર અને ચાર કરણ સ્થિર કહેવામાં આવ્યા છે, જેમકે -
For Private Personal Use Only
(૧) બવ, (૨) બાલવ, (૩) કોલવ, (૪)સ્ત્રીવિલોચન, (૫)ગરાદિ, (૬)વણિજ, (૭) વિષ્ટી.
આ સાત કરણ ચર કહેવામાં આવ્યા છે. ચાર કરણ સ્થિર કહેવામાં આવ્યા છે, જેમકે
(૧) શકુની, (૨) ચતુષ્પદ, (૩) નાગ, (૪) કિંન્તુઘ્ન.
એ ચાર કરણ સ્થિર કહેવામાં આવ્યા છે.
ભગવન્ ! એ ચર અને સ્થિર ક્યારે હોય છે?
ગૌતમ ! શુક્લપક્ષની પ્રતિપદાની રાત્રિમાં 'બવ' કરણ હોય છે.
www.jainellbrary.org