Ganitanuyoga Part 2

SR No.: 001947
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 614
Language: Prakrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Mathematics, & agam_related_other_literature
File Size: 19 MB

Page 371

સૂત્ર ૧૧૪
તિર્યફ લોક : નક્ષત્રોના તારાઓની સંખ્યા ગણિતાનુયોગ ભા.-૨ ૨૨૧ ૨૩. p. વિસTT TRવત્તે વનિતારે પૂછત્તે ?
(૨૩) પ્ર. વિશાખા નક્ષત્રના કેટલા તારા કહેવામાં
આવ્યા છે? ૩. પંચતારે Tv
ઉ. પાંચ તારા કહેવામાં આવ્યા છે. २४. प. अणुराहा णक्खत्ते कतितारे पण्णत्ते ? (૨૪) પ્ર. અનુરાધા નક્ષત્રના કેટલા તારા કહેવામાં
આવ્યા છે? उ. पंचतारे पण्णत्ते ।२
| ઉ. પાંચ તારા કહેવામાં આવ્યા છે. २५. प. जेट्ठा णक्खत्ते कतितारे पण्णत्ते ? ३
(૨૫) પ્ર. જેષ્ઠા નક્ષત્રના કેટલા તારા કહેવામાં
આવ્યા છે? ૩. તિતારે પૂછો
ઉ. ત્રણ તારા કહેવામાં આવ્યા છે. ૨૬. p. મૂળવવત્તે તિતારે ઉત્તે?
(૨૬) પ્ર. મૂળ નક્ષત્રના કેટલા તારા કહેવામાં
આવ્યા છે ? उ. एगतारे पण्णत्ते।
ઉ. એક તારો કહેવામાં આવ્યો છે. २७. प. पुव्वासाढा णक्खत्ते कतितारे पण्णत्ते ? (૨૭) પ્ર. પૂર્વાષાઢા નક્ષત્રના કેટલા તારા કહેવામાં
આવ્યા છે? उ. चउतारे पण्णत्ते।
ઉં. ચાર તારા કહેવામાં આવ્યા છે. २८. प. उत्तरासाढा णक्खत्ते कतितारे पण्णत्ते ? (૨૮) પ્ર. ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્રના કેટલા તારા કહેવામાં
આવ્યા છે? ૩. તારે પU/
ઉં. ચાર તારા કહેવામાં આવ્યા છે. -- જૂરિય. . ૨૦, વાદુ. ૧, ગુ. ૪૨ ૨. (૪) ટi. . ૫, ૩. ૩, મુ. ૪૭૨
(૩) સન. ૧, . ૨૨ ૨. (૪) મજુરા ના વાતારે જે ! (g) સમ. ૪, કુ. ૭
- ઠા. ક. ૪, ૩. ૪, કુ. ૩૮૬ ३. रेवई-पढम-जेट्ठा पज्जवसाणं एगूणवीसाए नक्खत्ताणं अट्ठाणउइ ताराओ तारग्गेणं पण्णत्ताओ। - સમ, ૧૮, મુ. ?
(રેવતીથી જ્યેષ્ઠા પર્યન્ત ૧૯ નક્ષત્રોના ૯૮ તારા થાય છે.) ૪. (૪) ટાઇi. 1. ૨, ૩. ૩, કુ. ૨૨૭
(૩) સમ. ૩, કુ. ૮ मूल नक्खत्ते एक्कारसतारे पण्णत्ते ।
- સમ. ??, સુ. (૪) ટાઈ. . ૪, ૩, ૪, કુ. ૨૮૬
(g) સમ. ૪, કુ. ૮ (૪) ટા. મ. ૪, ૩. ૪, કુ. ૩૮૬
(૩) સમ. ૪, કુ. ૬ (ગ) સમ. ની ગણના પ્રમાણે ૯૮, જંબુ. ની ગણના પ્રમાણે ૯૭ નક્ષત્ર થાય છે. () વન્દ્ર. પા. ૨૦, મુ. ૪૨
આગમોમાં અને જ્યોતિષ ગ્રંથોમાં નક્ષત્રોના તારાઓની સંખ્યા સમાન હોવી જોઈએ કેમકે- નક્ષત્રોના તારાઓની સંખ્યા આકાશમાં તો સુનિશ્ચિત તેમજ એકરૂપ છે તો પછી આ તફાવત કેમ છે ? સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિ અને જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિમાં મૂળ નક્ષત્રનો એક તારો કહેવામાં આવ્યો છે અને સમવાયાંગના અગિયારમાં સમવાયમાં મૂળ નક્ષત્રના અગિયાર તારાઓ કહેવામાં આવ્યા છે. સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ અને જંબુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિમાં નક્ષત્રોના તારાઓની ગણના અભિજિતુ નક્ષત્રથી પ્રારંભ થઈ ઉત્તરાષાઢા નક્ષત્ર પર્યત કહેવામાં આવી છે. સુર્યપ્રજ્ઞપ્તિમાં અનુરાધા નક્ષત્રના પાંચ તારાઓ કહેવામાં આવ્યા છે અને સ્થાનાંગ, સમવાયાંગ, જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિમાં અનુરાધા નક્ષત્રના ચાર તારા કહેવામાં આવ્યા છે. જો આ ફેરફાર લિપિક યુગ લેખકોની અસાવધાનીથી થઈ ગઈ હોય તો આધુનિક આકાશ દર્શક યંત્ર દ્વારા નિર્ણય કરીને સંશોધન (સુધારો) કરવો આવશ્યક છે. આગમોમાં સદા નક્ષત્રોના તારાઓની વાસ્તવિક સંખ્યા તેમજ એકવાક્યતા હોવી તે એની પ્રામાણિકતાનું મૂળ છે.
(બાકી ટિપ્પણ પા.નં. ૨૨૨ ઉપર)
કે છે