Ganitanuyoga Part 2

SR No.: 001947
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 614
Language: Prakrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Mathematics, & agam_related_other_literature
File Size: 19 MB

Page 203

સૂત્ર ૧૦૩૯-૪૧ તિફ લોક : ચંદ્ર વર્ણન
ગણિતાનુયોગ ભા.-૨ ૫૫ अप्पणा वि य णं चन्दे जोतिसिंदे जोतिसराया
જ્યોતિશ્કેન્દ્રજ્યોતિષરાજચંદ્ર સ્વયં પણ સૌમ્ય, सोमे कंते सुभए पियदंसणे सुरूवे ।
કાંત, સુભગ પ્રિયદર્શન અને સુરૂપ છે. से तेणट्टे णं गोयमा! एवं वुच्चइ - “चन्दे ससी
હે ગૌતમ ! આ કારણથી ચંદ્રને શશી” રત્વે સાર
કહેવામાં આવે છે. -મ T.સ. ૨૨, ૩, ૬, સુ. ૪ जंबुद्दीवे चंद उदयऽत्थमण-परूवणा
જબૂદ્વીપમાં ચંદ્રમાના ઉદયાસ્તનું પ્રરૂપણ : १०३९. प. जंबुद्दीवे णं भंते ! दीवे चंदिमा -
૧૦૩૯. પ્ર. હે ભગવન્! જંબૂઢીપ નામના દ્વીપમાં ચંદ્ર(क) उदीण-पादीण मुग्गच्छ पादीणं
(ક) ઈશાન કોણમાં ઉદયપામી અગ્નિ કોણમાં दाहिणमागच्छंति ?
અસ્ત પામે છે ? (ख) पादीणं-दाहिणमुग्गच्छ दाहिण
(ખ) અગ્નિકોણમાં ઉદયપામી નૈઋત્ય पादीणमागच्छंति ?
કોણમાં અસ્ત પામે છે ? (ग) दाहिण-पादीणमुग्गच्छ पादीण
(ગ) નૈઋત્ય કોણમાં ઉદય પામી વાવવ્ય उदीणमागच्छंति ?
કોણમાં અસ્ત પામે છે ? (૫) Fri -૩ઢીનામુ ૩r -
(ઘ) વાયવ્ય કોણમાં ઉદયપામી ઈશાન पादीणमागच्छंति ?
કોણમાં અસ્ત પામે છે ? उ. (क-घ) हंता, गोयमा! जबुद्दीवेणं दीवे चंदिमा ઉ. (ક-ઘ)હા, ગૌતમ!જબૂદ્વીપનામનાલીપમાં ચંદ્ર उदीणं-पादीणमुग्गच्छ पादीणं-दाहिणमागच्छंति,
ઈશાન કોણમાં ઉદય પામી અગ્નિ કોણ માં जाव-पादीणं-उदीणमुग्गच्छ उदीण-पादीण
અસ્ત પામે છે -વાવ-વાયવ્ય કોણમાં ઉદય मागच्छंति।
પામી ઈશાન કોણમાં અસ્ત થાય છે -મ. સ.૫, ૩. ૨૦, મુ. ૨ વસમુ-થા સંડ-સ્ત્રો સમુદ-પુયરભુ-ચંદ્રકાંત્ય- લવણસમુદ્ર ધાતકીખંડ, કાલોદસમુદ્ર-પુષ્કરાઈમાં ચંદ્રમાના કમળ- પરિવI -
ઉદયાસ્તનું પ્રરૂપણ : ૨૦૪૦. “નવેવ મંજુરીવત્સ વત્તવયા મળિયા, વેવ સંધ્યા ૧૦૪૦. જેજેબૂદ્વીપ અંગે કહેવામાં આવ્યું છે તેજલવણસમુદ્રથી વસમુifમપુરદ્ધાવસાવિમળિયા” (આરંભી)પુષ્કરાર્ધદ્વીપ પર્યત કહેવું જોઈએ.”
-મ. સ. ૬, ૩. ૨૦ चंदस्स परिवुड्ढि-परिहाणी
ચંદ્રની હાનિ-વૃદ્ધિ (ક્ષય-વૃદ્ધિ): ૨૦ ૪૨. વહ્વ૬ વો? રાજા દુત્તિ ? ૧૦૪૧. પ્ર. ચંદ્રનો ક્ષય (હાનિ) કયા નિમિત્તે થાય છે ? कालो वा जोण्हो वा, केणऽणुभावेण चन्दस्स ?
ચંદ્રની વૃદ્ધિ કયા નિમિતે થાય છે ? ચંદ્રનો પ્રભાસકાળ કયા નિમિતે વધે-ઘટે છે ? અને
ચંદ્રની જ્યોત્ના કયા નિમિત્તે ઘટે-વધે છે? किण्हं राहु विमाणं, णिच्चं चंदेण होइ अविरहियं ।
રાહુનું કૃષ્ણ વિમાન ચંદ્ર વિમાનને સ્પર્શ चउरंगुलमसंपत्तं, हिच्चा चन्दस्स तं चरइ ।
કર્યા વિના ચાર આંગળ છોડીને નીચે નિત્ય નિરન્તર ગતિ કરે છે.
ઉ.
૬. (૪)મૂરિય, ૫.૨ ૦, મુ. ૨૦૪ ૨. (૪) નખ્વ. વ . ૭, મુ. ૨૮ રૂ
(૩) વન્દ્ર.પ. ૨૦, ૩. ૨ ૦૬ (ઘ-1) મૂરિય. ૫. ૮, સુ. ૨૬ For Private & Personal Use Only