________________
૧૨૬ લોક પ્રજ્ઞપ્તિ તિર્યફ લોક : સૂર્યમંડળોનું બાહલ્ય, આયામ-વિખંભ અને પરિધિ સૂત્ર ૧૦૯૪
उ. तत्थ खलु इमा तिण्णि पडिवत्तीओ पण्णत्ताओ, ઉં. આ અંગે આ ત્રણ પ્રતિપત્તિઓ માન્યતાઓ तं जहा
કહેવામાં આવી છે, જેમકેतत्थेगे एवमाहंसु
એમાંથી એક મતવાળાઓ આમ કહે છે – १. ता सव्वा वि णं मण्डलवया जोयणं बाहल्ले णं, (૧) (સૂર્યના) બધા મંડળોનું બાહલ્ય એક યોજનનું છે. एगं जोयणसहस्सं एगं तेत्तीसं जोयणसयं
એક હજાર એકસો તેત્રીસ (૧૧૩૩) યોજનાનો आयाम-विक्खंभेणं, तिण्णि जोयणसहस्साई
આયામ-વિષ્કક્યું છે. ત્રણ હજા૨ ત્રણસો तिण्णि य णवणउई जोयणसए परिक्खेवे णं
નવાણું (૩૩૯૯) યોજનની પરિધિ કહેવામાં पण्णत्ता, एगे एवमाहंसु ।
આવી છે. एगे पुण एवमाहंसु
એક (અન્ય મતવાળાઓ) વળી એવું કહે છે - २. ता सव्वा विणं मण्डलवया जोयणं बाहल्ले णं,
(૨) (સૂર્યના)બધા મંડળોનું બાહલ્ય એક યોજનાનું છે. एगं जोयणसहस्सं एगं च चउत्तीसं जोयणसयं
એક હજાર એકસો ચોત્રીસ (૧૧૩૪)યોજનનો आयामविक्खंभे णं, तिण्णि जोयणसहस्साई
આયામ- વિખંભ છે, ત્રણ હજાર ચારસો બે चत्तारि विउत्तराई जोयणसयाई परिक्खेवे णं
(૩૪૦૨) યોજનની પરિધિ કહેવામાં આવી છે. पण्णत्ता, एगे एवमाहंसु । एगे पुण एवमाहंसु -
એક (અન્ય મતવાળાઓ) વળી આમ કહે છે – ३. ता सब्वा वि णं मण्डलवया जोयणं बाहल्ले णं, (૩) (સૂર્યના) બધા મંડળોનું બાહલ્ય એક યોજનનું एगं जोयणसहस्सं एगं च पणतीसं जोयणसयं
છે. એકહજાર એકસો પાંત્રીસ(૧૧૩૫)યોજનનો आयाम-विक्खंभेणं, तिण्णि जोयणसहस्साई
આયામ વિષ્કન્મ છે, ત્રણ હજાર ચારસો પાંચ चत्तारि पंचुत्तराई जोयणसयाई परिक्खेवेणं
(૩૪૦૫) યોજનની પરિધિ કહેવામાં આવી છે. पण्णत्ता- एगे एवमाहंसु। वयं पुण एवं वयामो
અમે વળી આ પ્રમાણે કહીએ છીએ – तासव्वाविणंमण्डलवया अडयालीसंएगट्रिभागे
(સૂર્યના) બધા મંડળોનું બાહલ્ય એક યોજનના जोयणस्स बाहल्ले णं,
એકસઠ ભાગોમાંથી અડતાલીસ ભાગ
જેટલો છે. अणियया आयाम-विक्खंभ-परिक्खेवे णं.
આયામ-વિષ્કન્મ અને પરિધિ અનિયત - आहितेति वदेज्जा,
અચોક્કસ કહેવામાં આવી છે. ૫. તત્ય હોહે? વMા,
પ્ર. આ પ્રમાણે કહેવાનું શું કારણ છે? उ. ता अयं णं जंबुद्दीवे दीवे सव्व दीव-समुद्दाणं ઉ. આ જંબુદ્વીપ નામનો દ્વીપ બધા દ્વીપ-સમુદ્રોની सब्वब्भंतराए सव्व खुड्डागे वट्टे-जाव-जोयणस
મધ્યમાં છે. સહુથી નાનો છે, વૃત્તાકાર છે हस्समायामविक्खंभे णं, तिण्णि जोयणस
-વાવ- એક હજાર યોજનનો આયામ-વિધ્વંભ यसहस्साई, सोलस सहस्साइंदोण्णि यसत्तावीसे
છે. ત્રણ લાખ સોળ હજાર બસો સત્તાવીસ जोयणसए, तिण्णि कोसे, अट्ठावीसं च धणुसयं,
યોજન, ત્રણ કોશ એકસો અઠ્ઠાવીસ ધનુષ, તેર तेरस य अंगुलाई, अद्धंगुलं च किंचि विसेसाहिए
આંગળ તથા અડધા આંગળથી કંઈક વધુ એની परिक्खेवे णं पण्णत्ते,
પરિધિ કહેવામાં આવી છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org