________________
૧૬૬ લોક પ્રજ્ઞપ્તિ તિર્યફ લોક : સૂર્યનો અમાવસ્યાઓમાં (અમાસ) યોગ
સૂત્ર ૧૧૧૭ एवं खलु एएणं उवाएणं ताए ताए
આ પ્રકારે આક્રમેએ-એ પૂર્ણમાસીસ્થાનોથી पुण्णिमासिणि ठाणाए मण्डलं चउव्वीसेणं
આગળ આવેલા મંડળોના એકસો ચોવીસ सएणं छेत्ता चउणवइ चउणवइ भागे
વિભાગ કરીને એમાંથી પ્રત્યેક મંડળનાચોરાણું उवाइणावेत्ता, तंसि णं देसंसि तं तं
ભાગ લઈને એ-એ વિભાગોમાં તે-તે पुण्णिमासिणिं सूरे जोएइ।
પૂર્ણિમાઓ એ સૂર્ય યોગ કરે છે. ५. प. ता एएसिणंपंचण्हं संवच्छराणं चरिमंबावट्रिं
(૫) પ્ર. આ પાંચ સંવત્સરોની અંતિમ બાસઠમી पुण्णिमासिणिं सूरे कंसि देसंसि जोएइ ?
પૂર્ણિમાએ સૂર્યમંડળના કયા દેશ-વિભાગમાં
योग छ ? उ. ता जंबुद्दीवस्स णं दीवस्स पाईण
6. આ જંબૂદ્વીપ નામના દ્વીપના ઈશાન તેમજ पडिणाययाए उदीण दाहिणाययाएजीवाए
નૈઋત્યકોણ સ્થિત લાંબી જીવામાં મંડળના मण्डलं चउव्वीसे णं सए णं छेत्ता
એકસો ચોવીસ વિભાગ કરીને પૂર્વના पुरथिमिल्लंसि चउभागमण्डलं सत्तावीसं
મંડળના ચાર ભાગોમાંથી સત્તાવીશ ભાગ भागेउवाइणावेत्ताअट्रावीसइ भागंवीसहा
લઈને અઠ્ઠાવીસમાં ભાગના વીસ ભાગ छेत्ता अट्ठारसभागे उवाइणावेत्ता तिहिं
કરીને એમાંથી અઢાર ભાગલઈને દક્ષિણના भागेहिं दोहि य कलाहिं दाहिणिल्लं
મંડળના ચાર ભાગોને પ્રાપ્ત કર્યા વગર चउब्भागमण्डलं असंपत्ते, एत्थ णं सूरिए
ત્રણ ભાગોમાં બે-બે કલાઓથી સૂર્ય અંતિમ चरिमं बावठिं पुण्णिमासिणिं जोएइ।
બાસઠમી પૂર્ણિમામાં યોગ કરે છે. -सूरिय. पा. १०, पाहु. २२, सु. ६४ सूरस्स अमावासासु जोगो -
सूर्यनो अमावस्या (अमासमा योग: १११७. प. ता एएसिणं पंचण्हं संवच्छराणं पढमं अमावासं १११७.. सापांथसंवत्सरोनी प्रथमअमावस्या-(अभासे) सूरे कंसि देसंसि जोएइ ?
સૂર્યમંડળ કયા દેશ-વિભાગમાં યોગ કરે છે ? उ. ताजंसिणं देसंसि सूरे चरिमं बावठिं अमावासं
સૂર્ય અંતિમ બાસઠમી અમાવસ્યાએ મંડળના જે जोएइ, ताए अमावासठाणाए मण्डलं चउव्वीसे
દેશમાં યોગ કરે છે તે મંડળમાં એ અમાવસ્યા णं सए णं छेत्ता चउणउइभागे उवाइणावेत्ता,
સ્થાનથી આગળ આવેલા મંડળના એકસો ચોવીસ एत्थ णं सूरे पढमं अमावासं जोएइ।
વિભાગ કરીને એમાંથી ચોરાણું વિભાગ લઈને
એમાં સૂર્ય પ્રથમ અમાવસ્યાએ યોગ કરે છે. एवंजेणेव अभिलावेणंसूरियस्सपुणिमासिणीओ
આ પ્રકારે જે અભિલાપથી સૂર્યનો પૂર્ણિમાઓમાં तेवेण अभिलावेणं अमावासाओ भणियब्वाओ,
યોગ (થવાનું) કહ્યું છે એજ અભિલાપથી तं जहा-बिइया, तइया, दुवालसंमी।
અમાવસ્યાઓ (અંગે પણ) કહેવું જોઈએ;
જેમકે-બીજી, ત્રીજી અને બારમી અમાવસ્યામાં. पाश्चात्ययुग चरम द्वाषष्टितम पौर्णमासी-परिसमाप्तिनिबन्धतात् स्थानात् परतो मंडलस्य चतुर्विंशत्यधिकरात्रि प्रविभक्तस्य सत्कानां चतुर्नवति चतुर्नवति भागानामतिक्रमे तस्याः तस्याः पौर्णमास्याः परिसमाप्तिः, ततकचतुर्नवति द्विषष्ट्या गुण्येते, जातान्यष्टा पंचाशत्सतानि अष्टाविंशत्यधिकानि, तेषां चतुर्विंशत्यधिकेन शतेन भागो हियते लब्धाः सप्तचत्वारिंशत्सकलमंडलपरावर्ताः ।
-टीका चन्द. पा. १०, सु. ६४ एवमित्यादि एवमुक्तेनप्रकारेण तेनैवाभिलापेन सूर्यस्य पौर्णमास्य उक्तास्तेनैवाभिलापेनामावास्या अपि वक्तव्याः तद्यथा-द्वितीया, तृतीया, द्वादशी च ताश्चैवम् । प. एएसि णं पंचण्हं संवच्छराणं दोच्चं अमावासं सूरे कंसि देसंसि जोएइ? उ. ता जंसि णं देसंसि सूरे पढमं अमावासं जोएइ, ताओ अमावासट्ठाणाओ मंडलं चउवीसेणं सएणं छेत्ता चउणउइ भागे उवाइणावेत्ता, एत्थ णं सरे दोच्चं अमावासं जोएइ।
(4 टिप्पा पा.नं. १७७ ७५२)
३.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org