Ganitanuyoga Part 2

SR No.: 001947
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 614
Language: Prakrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Mathematics, & agam_related_other_literature
File Size: 19 MB

Page 495

સૂત્ર ૧૩૧૪-૧૫
अद्धाकाल परूवणा-
o o ૪.
प
૩.
.
काल प्रमाणस्स भेया
१३१५. ૬.
से कि तं अद्धा काले ?
अद्धा काले अणेगविहे पण्णत्ते, तं जहा
से णं समयट्टयाए, आवलियट्टयाए -जाबउस्सप्पिणियट्टयाए ।
एसणं सुदंसणा ! अद्धा दोहारच्छेदेणं छिज्जमाणी जाहे विभागं नो हव्वमागच्छति । सेत्तं समए समयट्टयाए ।
असंखेज्जाणं समयाणं समुदयसमिति समागमेणं सा एगा आवलियत्ति पवुच्चइ । संखेज्जाओ आवलियाओ - जाव- १ तं सागरोवमस्स उ एगस्स भवे परिमाणं । મન. સ. o o, ૩. o, સુ. દ્
से किं तं कालप्पमाणे ?
૩. વાનપ્પમાળે દુવિષે પળત્તે, તં નહા-
--
.
કાળ લોક : અદ્ધાકાળનું પ્રરૂપણ
पदेसनिप्पण्णे: ય, ૨. વિમા નિપ્પળે ય |
૬.
से किं तं पदेसनिप्पण्णे ?
उ. पदेसनिप्फण्णे एगसमयट्ठिईए, दुसमयट्ठिईए,
તિસમયટ્વિ{" -ખાવ- સસમટ્ટિ", असंखेज्जसमयट्ठिईए ।
से तं पदेसनिप्पण्णे ।
से किं तं विभागनिप्पण्णे ?
૬.
૩. વિમાનનિ—
ગણ
સમયાવહિય-મુદ્દુત્તા,
સંવજીર-ખુશ-પલિયા,
से तं विभाग निप्पण्णे ।
વિવસ-અહોરત્ત- વસ્તુમાસા ય |
મા. સ. ૬, ૩. ૭, મુ. ૪-૭
સાર-ગોસપ્રિ- પરિયટ્ટા ।।
अणु. सु. ३६३-३६५
અદ્ધાકાળનું પ્રરૂપણ :
૧૩૧૪. પ્ર. અદ્ધાકાળ કેટલા પ્રકારના છે ?
ઉ.
પ્ર.
ઉ.
ગણિતાનુયોગ ભા.-૨ ૩૪૧
કાળપ્રમાણના ભેદ :
પ્ર.
ઉ.
અહ્વાકાળ અનેક પ્રકારના કહેવામાં આવ્યા છે, જેમકે- સમય રૂપ, આવલિકા રૂપ -યાવઉત્સર્પિણીરૂપ.
For Private Personal Use Only
સુદર્શન ! જે કાળના બે ભાગ કરવા છતાં બે ભાગ નથી થતા. તે સમય-સમય રૂપ છે.
૧૩૧૫. પ્ર. કાળ પ્રમાણના કેટલા ભેદ છે ?
ઉ.
અસંખ્ય સમયોનો સમુદાય સમ્મિલિત થવાથી જે કાળ થાય છે, તે એક 'આવલિકા' કહેવાય છે. સંધ્યેય આવલિકાઓનો એક શ્વાસોચ્છ્વાસ થાય છે યાવત્- તે એક સાગરોપમનું પ્રમાણ હોય છે.
કાળ પ્રમાણ બે પ્રકારના કહેવામાં આવ્યા છે, જેમકે -
(૧) પ્રદેશનિષ્પન્ન, (૨)વિભાગનિષ્પન્ન.
પ્રદેશ નિષ્પન્નનું સ્વરૂપ કેવું છે ?
એક કાળ પ્રદેશથી નિષ્પન્ન = એક સમયની સ્થિતિવાળું, બે સમયની સ્થિતિવાળા ત્રણ સમયની સ્થિતિવાળા – યાવ- દસ સમયની સ્થિતિવાળા તથા અસંખ્ય સમયોની સ્થિતિવાળા (પરમાણુ કે સ્કન્ધ) પ્રદેશ નિષ્પન્ન કહેવામાં આવે છે.
આ પ્રદેશ નિષ્પન્ન કાળનું વર્ણન થયું.
વિભાગ નિષ્પન્નનું સ્વરૂપ કેવું છે ? વિભાગ નિષ્પન્નનું સ્વરૂપ આ પ્રકારે છે - ગાથાર્થ -
સમય, આવલિકા, મુહૂર્ત, દિવસ, અહોરાત્ર, પક્ષ, માસ, સંવત્સર, યુગ, પલ્ય, સાગર, અવસર્પિણી અને પરાવર્તન.
આ વિભાગ નિષ્પન્નનું વર્ણન થયું.