________________
૧૦ લોક પ્રજ્ઞપ્તિ તિર્મક લોક : સૂર્યની દક્ષિણાધિ મંડળ સંસ્થિતિ
સૂત્ર ૧૧૧૦ से निक्खममाणे सूरिए दोच्चंसि अहोरत्तंसि
(આભ્યન્તરાનન્તર મંડળમાંથી)નિકળતો એવો તે उत्तराए अंतराए भागाए तस्सादिपदेसाए
સૂર્યબીજા અહોરાત્રમાંઉત્તરનાઆભ્યન્તરભાગના अभितरं तच्चं दाहिणं अद्धमंडलसंठितिं
આદિ પ્રદેશમાં આભ્યન્તર તૃતીય દક્ષિણાર્ધ उवसंकमित्ता चारं चरइ ।
મંડળની સંસ્થિતિને પ્રાપ્ત કરીને ગતિ કરે છે. ता जया णं सुरिए अभितरं तच्चं दाहिणं
જ્યારે સૂર્ય આભ્યન્તર તૃતીય દક્ષિણાર્ધમંડળ अद्धमंडलसंठितिं उवसंकमित्ता चारं चरइ, तया
સંસ્થિતિને પ્રાપ્ત કરીને ગતિ કરે છે ત્યારે એક णं अट्ठारसमुहुत्ते दिवसे भवइ, चउहिं
મુહૂર્તના એકસઠ ભાગોમાંથી ચાર ભાગ ઓછા एगट्ठिभागमुहुत्तेहिं ऊणे, दुवालसमुहुत्ता राई
અઢાર મુહૂર્તનો દિવસ હોય છે અને એક भवइ, चउहिं एगट्ठिभागमुहुत्तेहिं अहिया ।
મુહૂર્તના એકસઠ ભાગોમાંથી ચાર ભાગ વધુ
બાર મુહૂર્ત (જેટલી) રાત્રિ હોય છે. एवं खलु एएणं उवाएणं णिक्खममाणे सूरिए
આ પ્રકારે આ ક્રમેથી નીકળતો એવો તે સૂર્ય तयाणंतराओ मंडलाओतयाणंतरमंडलस्सतंसि
તદનન્તર મંડળથી તદનન્તર મંડળના એ-એ देसंसितंतंअद्धमंडलसंठितिंसंकममाणेसंकममाणे
પ્રદેશની એ-એ અર્ધ-મંડળ સંસ્થિતિને સંક્રમણ दाहिणाए अंतराए भागाए तस्सादिपदेसाए
કરતો-કરતો દક્ષિણના આભ્યન્તર ભાગના सवबाहिरं उत्तरं अद्धमंडलसंठिति उवसंकमित्ता
આદિ પ્રદેશથી સર્વ બાહ્ય ઉત્તરાર્ધમંડળ વારે ૧ર૬
સંસ્થિતિને પ્રાપ્ત કરીને ગતિ કરે છે. ताजयाणंसुरिएसब्बबाहिरंउत्तरंअद्धमंडलसंठिति
જ્યારે સૂર્ય સર્વ બાહ્ય ઉત્તરાર્ધમંડળ સંસ્થિતિને उवसंकमित्ता चारं चरइ, तया णं उत्तमकट्ठपत्ता
પ્રાપ્ત કરીને ગતિ કરે છે ત્યારે મંડળના અંતિમ उक्कोसिया अट्ठारसमुहुत्ता राई भवइ, जहण्णए
ભાગને પ્રાપ્ત કરી ઉત્કૃષ્ટ અઢાર મુહૂર્તની રાત્રિ दुवालसमुहुत्ते दिवसे भवइ।
હોય છે અને જઘન્ય બાર મુહૂર્તનો દિવસ હોય છે. एसणं पढमे छम्मासे, एस णं पढमस्स छम्मासस्स
એ (દક્ષિણાયનના) પ્રથમ છ માસ છે અને એ पज्जवसाणे।
પ્રથમ છ માસનો અંત છે. से पविसमाणे सूरिए दोच्चं छम्मासं अयमाणे
(સર્વ બાહ્ય મંડળથી સર્વ આભ્યન્તર મંડળની पढमंसि अहोरत्तंसि उत्तराए अंतराए भागाए
તરફ) પ્રવેશ કરતો એવો સૂર્ય બીજા છ માસના तस्सादिपदे साए बाहिराणं तरं दाहिणं
ઉત્તરાયનનો પ્રારંભ કરતો એવો પ્રથમ અહોરાત્રમાં अद्धमंडलसंठितिं उवसंकमित्ता चारं चरइ।
ઉત્તરના આભ્યન્તર ભાગના આદિ પ્રદેશથી બાહ્યાન્તર દક્ષિણાર્ધમંડળમાં સંસ્થિતિને પ્રાપ્ત
કરીને ગતિ કરે છે. ता जया णं सूरिए बाहिराणंतरं दाहिण
જ્યારે સૂર્ય બાહ્યાનન્તર દક્ષિણાર્ધમંડળअद्धमंडलसंठितिं उवसंकमित्ता चारं चरइ, तया
સંસ્થિતિને પ્રાપ્ત કરીને ગતિ કરે છે ત્યારે એક णं अट्ठारसमुहुत्ता राई भवइ, दोहिं एगट्ठिभाग
મુહૂર્તના એકસઠ ભાગોમાંથી બે ભાગ ઓછા मुहुत्तेहिं ऊणा, दुवालसमुहुत्ते दिवसे भवइ,
અઢાર મુહૂર્તની રાત્રિ હોય છે અને એક મુહૂર્તના दोहिं एगट्ठिभागमुहुत्तेहिं अहिए।
એકસઠ ભાગોમાંથી બે ભાગ વધુ બાર મુહૂર્તનો
દિવસ હોય છે. से पविसमाणे सूरिए दोच्चंसि अहोरत्तंसि
(બાહ્યાનન્તર મંડળથી બાહ્ય તૃતીય મંડળની दाहिणाए अंतराए भागाए तस्सादिपदेसाए
તરફ)પ્રવેશ કરતો એવો સૂર્યબીજી અહોરાત્રમાં बाहिरंतरं तच्चं उत्तरं अद्धमंडलसंठितिं
દક્ષિણનો આભ્યત્તર ભાગના આદિ પ્રદેશથી उवसंकमित्ता चारं चरइ।
બાહ્યાન્તરતૃતીય ઉત્તરાર્ધમંડળ સંસ્થિતિને પ્રાપ્ત કરીને ગતિ કરે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org