________________
सूत्र १०७६-७७
તિર્યફ લોક : સૂર્યના તાપક્ષેત્ર સંસ્થિતિની બે હાથાઓ ગણિતાનુયોગ ભા.-૨ ૧૦૫ तावक्खेत्त संठिइए दवे बाहाओ
તાપક્ષેત્ર સંસ્થિતિની બે હાથાઓ (બાહાઓ) : १०७६. उभओ पासेणं तीसे दुवे बाहाओ अवट्ठियाओ' १०७७. तापक्षेत्री बन्ने लाभांडायासी अवस्थित छ, भवंति, पणयालीसं पणयालीसं जोयणसहस्साई
જે પીસ્તાલીસ-પીસ્તાલીસ હજાર યોજન લાંબા છે. आयामेणं, तीसे दुवे बाहाओ अणवद्रियाओ-२ भवंति, तं
मे भन्ने था (माडी)मो सनपस्थित छ, ४म - जहा - १. सव्वब्भंतरिया चेव बाहा, २. सब्व
(१) सर्वमान्यन्तर हाथा, (२)सर्व बाबहाथा. बाहिरिया चेव बाहा, प. तत्थ को हेउ त्ति? वएज्जा,
प्र. 61 व्यवस्थानी हेतु यो छ ? bel उ. ता अयण्णं जंबुद्दीवे दीवे -
6. ॐदीप नामनोद्वा५ - सव्वदीव-समुद्दाणं सव्वअंतराए, सव्व खुड्डाए,
બધા દ્વીપ સમુદ્રોની અંદર બધાથી નાનો છે. वट्टे तेल्लापूय-संठाण-संठिए,
તેલમાં તળેલા માલપુડાઓ જેવા વૃત્તાકાર
આકારે સ્થિત છે. वट्टे रहचक्कवाल-संठाण-संठिए,
રથના પૈડા જેવા વૃત્તાકાર આકારે સ્થિત છે. बट्टे पुक्खरकण्णिया-संठाण-संठिए,
કમલ-કર્ણિકા જેવા વૃત્તાકાર આકારે સ્થિત છે. वट्टे पडिपुण्णचंद-संठाण-संठिए,
પ્રતિપૂર્ણ ચંદ્ર જેવા વૃત્તાકાર આકારે સ્થિત છે. एगं जोयणसयसहस्सं आयाम-विक्खंभेणं,
એક લાખ યોજન લાંબો-પહોળો છે. तिण्णि जोयणसयसहस्साई, सोलससहस्साई
ત્રણ લાખ, સોળ હજાર બસો સત્તાવીસ યોજન दोण्णि य सत्तावीसे जोयणसए, तिण्णि य कोसे,
ત્રણ કોશ, એકસો અઠ્ઠાવીસ ધનુષ્ય તેર આંગળ अट्ठावीसं च धणुसयं, तेरस अंगुलाई अद्धंगुलं च
અને અડધા આંગળથી કંઈક વધુની પરિધિ किंचि विसेसाहियं परिक्खेवेणं पण्णत्ते ।।
કહેવામાં આવી છે. - सूरिय. पा.४, सु. २५ तावक्खेत्तसंठिइए परिक्खेवो -
તાપક્ષેત્ર સંસ્થિતિની પરિધિ : १०७७. ताजयाणं सूरिएसव्वब्भंतरमंडलं उवसंकमित्ता चारं १०७७. न्यारे सूर्यसम्यिन्तरभंजनेसक्ष्य बनावीने गति
चरंति, तया णं उद्धीमुहकलंबुआ-पुष्फसंठिया કરે છે ત્યારે ઉપરની તરફ મુખ વાળા કલંબુક પુષ્પના तावक्खेत्तसंठिई आहिताति वएज्जा ,
આકાર જેવી તાપ-ક્ષેત્રની આકૃતિ હોવાનું કહેવામાં
साव्युं छे. अंतो संकुडा, बाहिं वित्थडा, अंतो वट्टा, बाहिं पि તે અંદરથી સંકુચિત, બાહરથી વિસ્તૃત, અંદરથી थुला, अंतो अंकमुहसंठिया, बाहिं सत्थिमुहसंठिया, વૃત્તાકાર, બહારથી સ્થૂલ, અંદરથી પદ્માસનના
અગ્રભાગ જેવી અર્થાત્ અધવલયાકાર, બહારથી स्वस्तिमा अत्मागवी (होय)छे.
-सूरिय. वृत्ति.
१. “ये द्वे बाहे ते आयामेन - जम्बूद्वीपगतमायाममाश्रित्यावस्थिते भवतः।" २. “द्वे च बाहे अनवस्थिते भवतः तद्यथा सर्वाभ्यन्तरा, सर्व बाह्या च ।
(क) तत्र या मेरूसमीपे विष्कम्भमधिकृत्य बाहा सा सर्वाभ्यन्तरा। (ख) या तु लवणदिशि जम्बूद्वीप पर्यन्त विष्कम्भमधिकृत्य बाहा सा सर्व बाह्यबाहा ।
(ग) आयामश्च-दक्षिणायततया प्रतिपत्तव्यो, विष्कम्भः पूर्वापरायततया । ३. (क) चन्द. पा. ४, सु. २५ (ख) जम्बु. वक्ख. ७, सु. १६८ Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org.