________________
સૂત્ર ૧૦૮૦
તિર્યકુ લોક : જંબુદ્વીપમાં સૂર્ય દૂર અને સમીપ
ગણિતાનુયોગ ભા.-૨ ૧૦૯
उ. गोयमा ! नो एगदिसिं किरिया कज्जति, नियमा ઉ. હે ગૌતમ ! તે એક દિશામાં ક્રિયા નથી કરતો छद्दिसिं किरिया कज्जइ।
પણ તે નિયમિત રૂપથી છયે દિશાઓમાં -મા, સ.૮, ૩.૮, મુ. ૪૩, ૪૪
ક્રિયા કરે છે. जंबुद्दीवे सूरिया कहं दूरे समीवे दीसंति ? -
જબૂદ્વીપમાં સૂર્ય દૂર અને સમીપ કેવી રીતે દેખાય છે? ૨૦૮૦. p. (૪) નંgવે નં અંતે ! હવે ભૂરિયા ૧૦૮૦. પ્ર. (ક) હે ભગવન્! જંબૂઢીપ નામના દ્વીપમાં उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य, मूले य दीसंति?
સૂર્ય ઉદયના સમયે દૂર હોવા છતાં પણ
સમીપમાં દેખાય છે ? (g) મન્નતિ મુહુર્તાસિ મૂ , કૂરેસ રીતિ?
મધ્યાહુનના સમયે (સૂર્ય) સમીપમાં
હોવા છતાં પણ દૂર દેખાય છે ? (7) સત્યમમુહુર્તાસિ ટૂરેય, મૂચ તીતિ?
(ગ) ) અસ્ત થવાના સમયે દૂર હોવા છતાં પણ
સમીપમાં દેખાય છે ? ૩. (-T) હંતા, મા!બંધુદી જેવી મૂરિયા ઉ. (ક-ગ) હા, ગૌતમ! જંબૂદ્વીપનામનાદ્વીપમાં સૂર્ય उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य, मूले य
ઉષ્યનાસમયેદૂર હોવા છતાં પણ સમીપમાં दीसंति-जाव-अस्थमणमुहुत्तंसि दूरे
દેખાય છે -વાવ-અસ્ત થવાના સમયે ચ, મૂત્રે ય ટીસંતિ,
દૂર હોવા છતાં પણ સમીપમાં દેખાય છે. प. जंबुद्दीवेणं भंते ! दीवे सूरिया- उग्गमणमुहुत्तंसि પ્ર. હે ભગવન્! જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં સૂર્ય य, मझंतियमुहुत्तंसि य, अत्थमणमुहुत्तंसि य
ઉદયનાસમયે, મધ્યાહ્નના(સમયે)અનેઅસ્તના सब्वत्थ समा उच्चत्ते णं?
(સમયે) અર્થાત્ સર્વત્ર સમાન ઉંચો રહે છે ? ૩. હંતા, મા ! નવુદી જે ઢીવે જૂરિયા- ઉ. હા, ગૌતમ ! જેબૂદ્વીપ નામના દ્વીપમાં સૂર્ય उग्गमणमुहुत्तंसि य, मझंतियमुहुत्तंसि य,
ઉદયના સમયે, મધ્યાહ્નના સમયે અને અસ્તના अत्थमणमुहुत्तंसि य सव्वत्थ समा उच्चत्तेणं।
સમયે અર્થાત્ સર્વત્ર સમાન ઉચો રહે છે. प. जइ णं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे सूरिया પ્ર. હે ભગવન ! જો જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપમાં સૂર્ય उग्गमणमुहुत्तंसि य, मज्झंतियमुहुत्तंसि य,
ઉદયના સમયે, મધ્યાહુનના સમયે અને અસ્તના अत्थमणमुहुत्तंसि य सव्वत्थ समा उच्चत्तेणं,
સમયે અર્થાત્ સર્વત્ર સમાન ઉંચો રહે છે તોसे केणं खाइ अटेणं भंते! एवं वुच्चइ - “जंबुद्दीवे
હે ભગવન્! કયા કારણે એવું કહેવામાં આવે છે णं दीवे सूरिया उग्गमणमुहुत्तंसि दूरे य, मूले य
કે –“જબૂદ્વીપ નામના દ્વીપમાં સૂર્ય ઉદયના दीसंति - जाव-अत्थमणमुहुत्तंसि दूरे य, मूले य
સમયે દૂર હોવા છતાં પણ સમીપમાં દેખાય છે સંતિ ?”
-વાવ- અસ્ત થવાના સમયે દૂર હોવા છતાં
પણ સમીપમાં દેખાય છે ?” उ. (क) गोयमा! लेस्सापडिघाएणं उग्गमणमुहुत्तंसि ઉ. (ક) હે ગૌતમ ! વેશ્યા-તેજના પ્રતિઘાતથી दूरे य, मूले य दीसंति।
અર્થાત પાછા ફેંકવાથી ઉદયના સમયે દૂર
હોવા છતાં પણ સમીપમાં દેખાય છે. (ख) लेस्साभितावेणं मझंतियमुहुत्तंसि मूले य,
(ખ) લેશ્યાના અભિતાપથી મધ્યાહુનના સમયે દૂરે ય, સંતિ
સમીપ હોવા છતાં પણ દૂર દેખાય છે.
. નવુ. વ. ૭, . ૨૭ ૨. જમ્બુદ્વીપમાં બે ચન્દ્ર અને બે સૂર્ય છે, એ અપેક્ષાથી અહીં બહુવચનનો પ્રયોગ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org