________________
૬૨ લોક પ્રજ્ઞપ્તિ
તિર્યફ લોક : ચંદ્ર વર્ણન
સૂત્ર ૧૦૪૯
जंबुद्दीवेदीवे मंदरस्सपब्वयस्स केवइयाए अबाहाए बाहिराणंतरे चंदमण्डले पण्णत्ते?
उ. गोयमा ! पणयालीसं जोयणसहस्साई
दोण्णि य तेणउए जोयणसए पणतीसं च एगसट्ठिभाए जोयणस्स एगट्ठिभागं च सत्तहा छेत्ता तिण्णि चुणिया भाए अबाहाए बाहिराणंतरे चंदमण्डले पण्णत्ते।
३. प. जंबुद्दीवेदीवे मंदरस्स पव्वयस्स केवइयाए
अबाहाए बाहिरतच्चे चंदमण्डलेपण्णत्ते?
गोयमा ! पणयालीसं जोयणसहस्साई दोण्णि अ सत्तावण्णे जोयणसए णव य एगसट्ठिभाए जोयणस्स एगट्ठिभागं चसत्तहा छेत्ताछ चुण्णिआभाए अबाहाए बाहिरतच्चे चंदमण्डले पण्णत्ते।
(૨) પ્ર. હે ભગવનુ ! જંબુદ્વિપ નામના દ્વીપના
મંદર પર્વતથી બાધારહિત કેટલા અંતર પર સર્વબાહ્ય ચંદ્રમંડળથી અનન્તર ચન્દ્રમંડળ (આવેલું) કહેવામાં આવ્યું છે? હે ગૌતમ ! મંદર પર્વતથી બાધા રહિત પીસ્તાલીસ હજાર બસો ત્રાણું યોજન અને એક યોજનના એકસઠ ભાગોમાંથી પાંત્રીસ ભાગ તથા એકસઠ ભાગોમાં વિભક્ત એક યોજનના સાત ભાગોમાંથી ત્રણ ચૂર્ણિકા ભાગ જેટલા અંતર પર સર્વ બાહ્ય ચંદ્રમંડળથી અનન્તર ચંદ્રમંડળ
કહેવામાં આવ્યું છે. (૩) પ્ર. હે ભગવનું ! જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપના
મંદર પર્વતથી બાધારહિત કેટલા અંતર પર સર્વ બાહ્ય ચંદ્રમંડળથી તૃતીય (ત્રીજું) ચંદ્રમંડળ (આવેલું) કહેવામાં આવ્યું છે ? હે ગૌતમ ! મંદર પર્વતથી બાધારહિત પીસ્તાલીસ હજાર બસો સત્તાવન યોજના તથા એક યોજનના એકસઠ ભાગોમાંથી નવભાગ અને એકસઠભાગોમાં વિભક્ત એક યોજનના સાત ભાગોમાંથી છ ચૂર્ણિકા ભાગ જેટલા અંતરે સર્વ બાહ્ય ચંદ્રમંડળથી તૃતીય ચંદ્રમંડળ (આવેલું) કહેવામાં આવ્યું છે. આ પ્રમાણે આ ક્રમથી પ્રવેશ કરતો એવો ચંદ્ર એક ચંદ્રમંડળથી અનન્તર ચંદ્રમંડળ તરફ વધતો વધતો બાધારહિત છત્રીસ-છત્રીસ યોજન તથા એક યોજનના એકસઠ ભાગોમાંથી પચ્ચીસ ભાગ અને એકસઠ ભાગોમાં વિભક્ત એક યોજનના સાત ભાગોમાંથી ચાર ચૂર્ણિકા ભાગ જેટલા અંતર પર પ્રત્યેક ચંદ્રમંડળમાં હાનિ (ક્ષય) કરતાં-કરતો સર્વઆભ્યન્તર ચંદ્રમંડળની તરફ આગળ વધતો ગતિ કરે છે.
एवं खलु एएणं उवाएणं पविसमाणे चंदे तयाणंतराओ मण्डलाओ तयाणंतरं मण्डलं संकममाणे संकममाणे छत्तीसं-छत्तीसं जोयणाई पणवीसं च एगसट्ठिभाए जोयणस्स एगट्ठिभागं च सत्तहा छेत्ता चत्तारि चुण्णिआभाए एगमेगे मण्डले अबाहाए वुड्ढि निवुड्ढेमाणे निवुड्ढेमाणे सवभंतरं मण्डल उवसंकमित्ता चारं चरइ।
-Mવું. વ. ૭, p. ૧૭૨
૧. પ્રસ્તુત સૂત્રના બધા પ્રશ્નોમાં “નંg-ઢી” એવો મૂળ પાઠ છે. એના સ્થાને “નંgધી જ મંતે ! રી” એવો પાઠ હોવો
ઉચિત છે, કેમકે - બધા ઉત્તરોમાં જોવા ' પાઠનો પ્રયોગ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org