Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 132

भगवतीसूत्रे कथनीयाः । नवरं विशेषस्त्वयम्-'जहिं देसेणं देसं उववज्जइ, तहिं अद्वेणं अद्धं उववज्जइत्ति भाणियव्वं' यत्र देशेन देशमुपपद्यते तत्र अद्वैण अर्द्धमुपपद्यते इति भणितव्यम् । अयं भावः-देशघटितार्द्धघटितद्वये एतदेव वैलक्षण्यं यत् यत्र कि देशेन 'देशमुपपद्यते' इत्यादि कथितम् तत्र स्थले इह 'किम् अर्द्धनार्धमुपपद्यते' इत्यादि वक्तव्यमित्येतावाननयोरुभयोर्भेद इति 'एयं णाणतं ' एतन्नानात्वम् , एतद् एतदेव अनुपदमुक्तमेव नानात्वम् उभयोर्भेद इति । देशस्थाने अर्धं घटयित्वा भेदो रचनीय इति भावः । 'एए सव्वे वि' एते सर्वेपि 'सोलस दंडगा कि जिस प्रकार से पहिले देश के साथ उत्पाद आदिकों के आठ दण्डक कहे गये हैं, उसी तरह से अर्द्ध के साथ भी उत्पाद आदिकों के आठ दण्डक कह लेना चाहिये। (नवरं) विशेषता यह है कि-(जहिं देसेणं देसं उववज्जइ, तहिं अद्वेणं अद्धं उववज्जइ, इति भाणियव्वं) जहां पर "क्या एकदेश से एकदेश को आश्रय करके उत्पन्न होता है ?" ऐसा पाठ आता है वहां पर "क्या अर्धभाग से अर्धभाग को आश्रित करके उत्पन्न होता है" ऐसा पाठ लगा लेना चाहिये। तात्पर्य कहने का यह है कि देश संबंधी और अर्ध संबंधी ये जो दो प्रश्न हैं उनमें इतना ही भेद है कि जहां पर "क्या देश से देश को आश्रित कर के उत्पन्न होता है" ऐसा कहा गया है, वहां पर इस स्थलमें “क्या आधे भाग से आधे भाग को आश्रित करके उत्पन्न होता है" ऐसा पाठ कहना चाहिये। (एयं णाणत्तं) यही इन दोनों में विशेषता है। अर्थात् देश के स्थान में अर्ध पद जोड़ कर भेद कर लेना चाहिये। (एए सव्वे वि सोलस दंडगा
એટલે કે પહેલાં જેવી રીતે દેશની અપેક્ષાએ ઉત્પાદ વગેરેનાં આઠ દંડક કહેવામાં આવ્યા છે, એવી જ રીતે અર્ધની અપેક્ષાએ પણ ઉત્પાદ વગેરેનાં मा ४ ४i ad . "नवर" ५४ तेभा २ विशेषता छे ते या प्रमाणे छ. "जहिं देसेणं देसं उववज्जइ, तहि अद्धणं अद्ध उववज्जइ, इति भाणियव्वं"
જ્યાં “એકદેશથી એકદેશને આશ્રય લઈને ઉત્પન્ન થાય છે? ” એવું કથન આવે છે ત્યાં “ શું અર્ધભાગથી અર્ધભાગને આશ્રય લઈને ઉત્પન્ન થાય છે?” એવું કથન કરવું જોઈએ. તાત્પર્ય એ છે કે દેશ સંબંધી અને અદ્ધ સંબંધી જે બે પ્રશ્નો છે તેમાં એટલો જ ભેદ છે કે જ્યાં “દેશથી દેશને આશ્રય લઈને ઉત્પન્ન થાય છે ? ” એવું કહ્યું છે ત્યાં “શું અર્ધભાગથી અર્ધભાગને આશ્રય सन उत्पन्न थाय छ ? ” मेटसो ३२१२ ४२वो नये. “ एयं णाणत्तं " से भन्नेमा म विशेषता छ. मेटो, “" नी च्या "म " पहन प्रयोग ४शन सूत्र मनाi . “ एए सव्वे वि सोलस दंडगा
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨