Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 830
________________

भगवतीसूत्रे
षण्मासान् । षण्मासानन्तरमेव प्रवर्षणात् अयमुदकगर्भो मार्गशीर्षपौषादि वैशा. खान्तमासेषु सन्ध्यारागमेघोत्पादादि लक्षणवान् भवति । उक्तश्च-पौषे स मार्गशीर्षे, सन्ध्यारागोऽम्बुदाः सपरिवेषाः ॥
नात्यर्थ मार्गशीर्षे, शीतं पौषेऽति हिमपातः ॥१॥ इत्यादि । समार्गशीर्ष पौषे मार्गशीर्षसहिते पौषे = पौषमासे मार्गशीर्ष पौषे चेत्यर्थः सन्ध्याराग =सन्ध्यासमयरक्तिमा ( लालिमारूपः ) तथा सपरिवेषाः परिवेष सहिताः अम्बुदाः मेघाः, परिवेषोनाम सूर्यचन्द्रयोः परितोमेघेषु अङ्कितो गोला. कारो रेखाविशेषः । तथा मार्गशीर्षे अत्यर्थम् अत्यन्तं शीतं न अतिशय-शीताभावः । तथा पौषे पौषमासे अतिहिमपाता=हिमबाहुल्यम् । एते उदकगर्भाः प्रोच्यन्ते । एते गर्भायदि कारणविशेषेणा प्रतिहताः स्युस्तदा उत्कर्षेण षण्मासानन्तरमवश्यं वर्षन्तीत्यादि। ( उक्कोसेणं) उत्कृष्ट से छह माहका है। छह माह के बाद ही उदकगर्भ उदकगर्भरूप में नहीं रहता है। वह वृष्टि के रूप में परिणम जाता है, यह उदकगर्भ मार्ग शीर्ष, पौष और वैशाख तक के महिनों में सन्ध्याराग तथा मेघोत्पाद आदि लक्षणोंवाला होता है । कहा भी है -
"पौषे समार्गशीर्षे सन्ध्यारागो-ऽम्बुदाः सपरिवेषाः।
नात्यर्थ मार्गशीर्ष शीतं, पौषेऽतिहिमपातः॥१॥" इस का अर्थ इस प्रकार से है-मार्गशीर्ष-अगहन मास में और पोषमास में संध्या के समय जो आकाश में ललाई दिखलाई पड़ती है, तथा सूर्य और चन्द्रमा के चारों ओर जो मेघों में अङ्कित कुन्डलाकार रेखारूप परिवेष मालूम होता है, अगहन मास में जो अधिक ठंड नहीं पड़ती है, तथा पौष मास में जो अतिहिम का पात होता है ये सब सौछ। स समयनी मने ( उक्कोसेण ) धारेभा पधारे ७ भासना છે. છ મહિના પછી ઉદકગર્ભ રૂપે રહેતો નથી, પણ તે વૃષ્ટિરૂપે પરિણમે છે. તે ઉદકગર્ભ માગશર, પિષ અને વૈશાખ પર્યંતના મહિનાઓમાં સંધ્યારાગ તથા મેઘાદ આદિ લક્ષણ વાળો હોય છે. કહ્યું પણ છે
(पौषे समार्गशीर्षे सन्ध्यारागोऽम्बुदाः सपरिवेषाः)
(नात्यर्थ मार्गशीर्षे शीत, पौषेऽतिहिमपातः ॥ १ ॥) તેનો આ પ્રમાણે અર્થ થાય છે- માગશર માસમાં અને પોષ માસમાં સંધ્યા કાળે આકાશમાં જે રતાશ દેખાય છે, તથા ચન્દ્રમાની ચારે કેર જે મેઘોથી અંકિત કંડલાકાર જળચકરૂપ પરિવેષ દેખાય છે, માગશર માસમાં જે વધારે ઠંડી પડતી નથી અને પિષમાં જે અતિશય ઠંડી પડે છે, તે બધાને ઉદકગભ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨


Page Navigation
1 ... 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114