Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 800
________________

भगवतीसूत्र न्द्रियं संख्येयगुणमिति ६ ॥ " पुट्ट" स्पृष्टम्. श्रोत्रादीनीन्द्रियाणि चक्षुव्यतिरि. तानि स्पृष्टमर्थ गृह्णन्ति. चक्षुरिन्द्रियमप्राप्यकारि. इतराणि सर्वाण्यपीन्द्रियाणि माप्यकारीणि. चक्षुर्विषयममाप्यैव विषयं प्रकाशयति इतराणि तु इन्द्रियाणि विषय प्राप्यैव विषयप्रकाशकानि भवन्तीति भावः ७॥ एवमेव " पविठ्ठ" प्रविष्टम्. चक्षुरिन्द्रियं वर्जयित्वा सर्वेन्द्रियेषु पुद्गलाः समागत्य प्रविशन्ति । __चक्षुरिन्द्रिये तु पुद्गला न प्रविशन्ति, अपाप्यकारित्वात् ८ ॥' विषये' विषयः सर्वेषामिन्द्रियाणां सामान्येन जघन्यतोऽङ्गुलासंख्येयभागो विषयः । उत्कअवगाहनावाली रसनाइन्द्रिय है। रसनाइन्द्रियकी अपेक्षा संख्यातगुणी अवगाहना वाली स्पर्शन इन्द्रिय है । (पुट्ठ द्वार में यह कहा गया है कि श्रोत्रादिक इन्द्रियां केवल चक्षु इन्द्रिय के सिवाय स्पृष्ट हुए अपने विषय को प्रकाशित करती हैं। चक्षु इन्द्रिय विषय को स्पर्शकर अपने ग्राह्य विषय को प्रकाशित नहीं करती है क्यों किअन्य इन्द्रियों की तरह वह प्राप्यकारी सिद्धान्त में नहीं कही गई है। जो अपने विषय को स्पर्शकर उसे प्रकाशित करती हैं वे इन्द्रियां प्राप्यकारी मानी गई हैं और ऐसी स्पर्शन रसना घ्राण और कर्ण ये चार इन्द्रियां हैं । (पविटं) इस द्वार में यह समजाया गया है कि चक्षु इन्द्रिय का छोडकर बाकी चार इन्द्रियों में पुद्गल आकार प्रविष्ट होते हैं तभी जाकर वे अपने२ विषयों को ग्रहण कर सकती हैं । चक्षु इन्द्रिय में पुद्गल प्रविष्ट नहीं होते हैं-क्यों कि वह अप्राप्यकारी है (विसय) द्वार में यह स्पष्ट किया गया है कि समस्त इन्द्रियों का विषय सामान्य से વાળી રસનાઈન્દ્રિય છે. અને રસના ઈન્દ્રિય કરતાં સંખ્યાત ગણું અવગાહના २५Nन्द्रियनी डाय छे. (पुट) द्वा२मां मतावाम माव्यु ચાઈન્દ્રિય સિવાયની શ્રોત્રાદિક ઇન્દ્રિય સ્પષ્ટ થયેલા (સ્પર્શ પામેલા) પિતાના વિષયને પ્રકાશિત કરે છે. ચક્ષુઈન્દ્રિય વિષયને સ્પર્શ કરીને પિતાના ગ્રાહા વિષયને પ્રકાશિત કરતી નથી કારણ કે બીજી ઈન્દ્રિયની જેમ તેને પ્રાપ્યકારી કહેલ નથી. જે ઈન્દ્રિયો પિતાના વિષયને સ્પર્શ કરીને તેને પ્રકા. શિત કરે છે, તે ઈન્દ્રિયેને પ્રાપ્યકારી ગણવામાં આવે છે. સ્પર્શેન્દ્રિય, ઘણેन्द्रिय, २सन्द्रिय भने श्रोत्रन्द्रिय प्राप्यारी छे. (पविट्ठ) मा द्वारा मे બતાવવામાં આવ્યું છે ચક્ષુઈન્દ્રિય સિવાયની ચારે ઈન્દ્રિમાં જ્યારે પુલ આવીને પ્રવેશ કરે છે ત્યારે જ તેઓ પિત પિતાના વિષયને ગ્રહણ કરી शछ.यक्षुधन्द्रियभा पुरस। प्रवेशता नथी ।२५ ते अप्राप्यारी छ. (विसय) આ દ્વારમાં એ બતાવવામાં આવ્યું છે કે બધી ઈન્દ્રિયોને વિષય સામાન્ય
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨


Page Navigation
1 ... 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114