Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book text
Previous | Next

Page 684
________________

६७०
भगवती सूत्रे
यदि स्कन्दस्य प्रव्रज्याग्रहणात् पूर्वकाले एव एकादशङ्गानि आसन्, तर्हि तत्र स्कन्दकस्य वर्णनं कथमभूत्, तदा स्कन्दस्यानगारस्यैवासस्यादिति चेदत्रोच्यतेमहावारस्य भगवतस्वार्थे नत्र वाचनाः सन्ति तत्र सर्ववाचनासु स्कन्दकचरितात् पूर्वकाले ये कन्वरिवनिवेया अवस्ते चरितान्तरद्वारेण प्रज्ञाप्यन्ते । स्कन्दक चारतोययनत्वच भगवता सुनायामिना जम्बूनामानं स्वकिय शिष्यमधिकृत्य प्रस्तुतवाचनायामस्यां स्कन्दवनिगा कृतेति न कोऽपि विराध इति ।
अथ स्कन्दकः किमुक्तवानित्याह- 'इच्छामि णं भंते ! इत्यादि । "इच्छामि गं भंते " इच्छामि खलु भदन्त ! " तुभेहिं अन्भणुष्णाए समाणे " युष्माभिरभ्यनुवतीसूत्र में जो उनका चरित्र कहने में आया है वह संगत नहीं बैठता है, क्योंकि पहले बने हुए ग्यारह अंगो में जब यह चरित्र कहा गया है तो उस समय में स्कन्दक अनगार थे ही नहीं। क्यों कि वे तो अनगारा वस्थापन अब हुए हैं । अतः यह बात परस्पर विरोववालो बन जाती है सा इस का समाधान इस प्रकार से है- भगवान महावीर के तोर्थ में नौ वाचनाएँ थीं । उन सब वाचनाओं में स्कन्दक चरित्र से पहिले जो स्कन्दक चरित्र - अभिधेय का अर्थ था वह दूसरे चरित्र द्वारा प्रज्ञापित किया गया था । स्कन्दकचरित्र का उत्पत्ति के अनन्तर भगवान सुधर्मा स्वामी ने अपने शिष्य जंबूस्वामी को लेकर इस प्रस्तुत वाचना में स्कन्दक के चरित्र की प्ररूपणा का है। इस तरह से इसमें विरोध आने जैसी कोई बात नहीं है ।
भगवान से स्कन्दक ने क्या कहा ? सो कहते हैं- इच्छामि णं भंते ) तुम्भे हि अमणुण्णाए समाणे मासियं भिक्खुपडिमं उवसपતેમનું જે જીવન ચિરત્રવર્ણવ્યું છે તે સુસંગત લાગતુ નથી કારણ કે પહેલાં અનેલાં અગિયાર અંગેાની રચના વખતે તા સ્કન્દ્વક અણુગાર હતા જ નહીંતેએ અણુગાર તેા ત્યારપછીજ ખન્યા હતા. તેથી આ વાતમાં વિરોધાભાસ જણાય છે. તે તે શંકાનું આ પ્રમાણે સમાધાન કરી શકાય છે-ભગવાન મહાવીરના શાસનમાં નવ વાચતા હતી. તે બધી વાચનાઓનાં ઢકચરિત્રતા પહેલાં જે સ્કન્દકચરિત્ર અભિધેય અ હતુ તે ખીજા ચરિત્ર વડે પ્રગટ કરવામાં આવ્યું હતું. સ્કન્દકચરિત્રની ઉત્પત્તિ પછી ભગવાન સુધર્માસ્વામીએ પે.તાના શિષ્ય જ ભૂસ્વામીને સમાધીને આ પ્રસ્તુત વાચનામાં સ્કāકના ચરિત્રની પ્રરૂપણા કરી છે. આ રીતે તેમાં વિરેાધાભાસ જેવું કંઇ રહેતુ નથી. સ્કન્દકે ભગવાનને શું કહ્યું ? સૂત્રકાર તે मतावे छे -" इच्छमिण भंते! तुम्भेहिं अब्भणुण्णाए समाणे मासि भिक्खुपडिम उवसंजित्ताण' विहरित्तर" डे लगवन् ! ले आपनी आज्ञा होय तो भासिङ लिक्षु
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨

Loading...

Page Navigation
1 ... 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114