Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 781
________________

प्रमेयचन्द्रिका टीका श० २ उ० २ सू० १ समुद्घात स्वरूपनिरूपणम् ७६७ स्वप्रदेशो वदनोदरादिरंध्राणि स्कन्धाद्यपान्तरालानि चापूर्य विष्कम्भबाहल्याभ्यां स्वशरीरममाणमायामतः स्वशरीरव्यतिरेकतोजधन्यतोलासंख्येयभागम् उत्कर्षतो. ऽसंख्येयानि योजनानि एकदिशि क्षेत्रमभिव्याप्य वर्तते इति३। वैक्रियसमुद्घातगतोजीवस्तु आत्मप्रदेशान् शरीराद्वहिनिष्कास्य शरीरविष्कंभवाहल्यमानम् आयामतः संख्येययोजनप्रमाण दण्डं निसृजति निसृज्य च यथास्थूलान् वैक्रियशरीरनामकर्मआयुकर्म को भोगते हुए किसी जीवका आयुकर्म एक अन्तर्मुहूर्त प्रमाण जब बाकी रहता है तब वह अपने आत्म प्रदेशों को शरीर से बाहर निकालता है। बाहर निकाल कर वह वदन, उदर आदि के छिद्रों को और कर्मस्कन्धादिक के अंतराल को उनसे पूरित कर फिर वह अपने शरीर की अपेक्षा कम से कम अंगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण लंबी और अधिक से अधिक असंख्यातयोजन लंबी ऐसी एक दिशा संबंधी जगह में व्याप्त होकर एक अन्तर्मुहूर्ततक ठहरा रहता है । इतने समय में वह आयुष्य कर्म के अनेक पुद्गलों को नष्ट कर देता है। इसका नाम मरण समुद्घात है ३ । वैक्रियसमुद्घात में रहा हुवा जीव वैक्रिय शरीर नाम कर्म के पुद्गलों का नाश करता है, अर्थात्वैक्रियसमुद्घात वाला जीव अपने आत्मप्रदेशों को शरीर से बाहिर निकाल कर उन्हें शरीर का जितना विष्कंभ और बाहल्य होता है उतने प्रमाण वाले और आयाम की अपेक्षा से संख्यात योजन प्रमा. णवाले दण्ड के रूप में बनाता है । बनाकर फिर वह यथास्थूल वैक्रिय
હોય છે તેટલા અઠુકર્મને ભેગવતા ભોગવતા જ્યારે એક અંતર્મુહૂર્ત પ્રમાણ આયુકર્મ બાકી રહે ત્યારે પિતાના આત્મપ્રદેશને શરીરની બહાર કાઢે છે. અને તે આત્મપ્રદેશોથી મુખ, ઉદર આદિનાં છિદ્રોને, તથા કર્માસ્ક આદિના અંતરાલને ભરી દઈને પોતાના શરીરની અપેક્ષાએ ઓછામાં ઓછા અંગુલના અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણુ લાંબી અને વધારેમાં વધારે અસંખ્યાત જન લાંબી એવી એક દિશા સંબંધી જગ્યામાં વ્યાપીને એક અંતમુહૂર્ત કાળ સુધી તે સ્થિતિ રહે છે. એટલા સમયમાં તે આયુકર્મના અનેક પુદ્ગલેને નાશ કરી નાખે છે. તે ક્રિયાનું નામ મરણસમુદ્યાત છે. વૈક્રિયસમુદ્રઘાત કરતો જીવ વૈકિય શરીરનામકર્મના પુદ્ગલેને નાશ કરે છે. એટલે કે વૈક્રિયસમુદ્રઘાત વાળે જીવ પિતાના આત્મપ્રદેશોને શરીરની બહાર કાઢીને, તેમને શરીર પ્રમાણ વિષ્ઠભ (પહેળાઈ) અને બાહલ્યવાળા અને સાખ્યાતજન પ્રમાણ લાંબા દંડરૂપ બનાવીને ક્રિય શરીર નામકર્મના પુદ્ગલેને નાશ કરે છે. એજ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨


Page Navigation
1 ... 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114