Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१७०९सू०५ - हास्यवेषिकपुत्रप्रश्नोत्तरनिरूपणम् ३२३ निन्दामि, गहें, आत्मानं व्युत्सृजामि, इत्यादि वचनद्वारा यूयम् अवद्यं गर्हवे यो हि जीवो भव्यस्तथाविधसामायिकवान् त्यक्तरागद्वेषक्रोधादिश्च स्यात् स न कथमपि किमपि निन्दितुमुद्यतो भवेत् , निन्दायारागद्वेषादिजन्यखात् , सामायिकादिमतो जीवस्य द्वेषादिविरहात् , स्थविराः उत्तरयन्ति-'कालासवेसियपुत्त ! संजमट्ठयाए ' हे कालास्यवेषिकपुत्र! संयमार्थतया अवधं वयं गमिहे, अवधे गर्हिते सति संयमो भवति, अवद्यानुमतेव्युच्छेदनसंभवात् , गर्हणद्वारा गर्हितकाकी निंदा गर्दा आदि करते हो । क्यों कि जो जीव भव्य होता है और तथाविध सामायिक वाला होता है वह राग, द्वेष, क्रोधादि से पहिले से ही रहित हो जाता है । अतः वह जीव किसी भी तरह से किसी की भी निंदा करने के लिये उद्यत नहीं होता है। क्यों कि निंदा जो होती है वह रागद्वेष आदि से जन्य होती है । तथा सामायिक आदि से जन्य होती है । तथा सामायिक आदि से युक्त जीव के द्वेष आदि का विरह रहा करता है । इस प्रकार से कालास्यवेषिक पुत्र अनगार के प्रश्न को सुनकर उन स्थविर भगवन्तों ने उन्हें समझाया कि हे कालावेषिकपुत्र अनगार जो रागद्वेष आदि से रहित बने हुए भी हम लोग जो " जिंदामि गरिहामि अप्पाणं वोसिरामि” इन वचनों का प्रयोग करते हैं-उसका करण संयम का निमित्त है अतः " संजमट्ठाए " हम लोग संयम के निमित्त " अवयं गर्हामहे' अवध (पाप) की गर्दा करते हैं। क्यों कि अवद्यके गर्हित (गुरुसमक्ष प्रकाशित) हो जाने पर संयम होनेका कारण यह है कि अवद्य सम्बन्धी अनुमतिका होता है। संयम अप्पाण' बोसिरामि" ॥ भाटे मा १५नावडे पानी निहा, डी वगेरे ४२। છે ! કારણ કે જીવે ભવ્ય હોય છે અને સામાયિકવાળા હોય છે તેઓ તે પહેલેથી જ રાગ, દ્વેષ અને ક્રોધાદિથી રહિત બની જાય છે. તેથી એવા જ કોઈ પણ રીતે કેઈની પણ નિંદા કરતા નથી. કારણ કે નિંદા કરવાનું કારણ રાગદ્વેષ વગેરે હોય છે. સામાયિક વગેરેથી યુક્ત જીવમાં તે રાગદ્વેષ વગેરેને અભાવ હોવો જોઈએ. કાલાસ્યવેધીપુત્ર અણગારને આ પ્રકારને પ્રશ્ન સાંભળીને
વિર ભગવંતોએ સમજાવ્યું કે હે કાલાસ્યવેષીપુત્ર અણગાર ! રાગદ્વેષ વગેરેથી २डित डापा छतi ५ सभे " जिंदामि, गरिहामि अप्पाण वोसिरामि" वगैरे વચનેને જે પ્રયોગ કરીયે છીએ તે સંયમના રક્ષણ માટે જ કરીયે છીએ. " संजमद्राए "समे सयमना सामने भाट “ अवधं गर्हामहे" अवध (41५)नी ગહ કરીએ છીએ, કારણ કે અવદ્ય (પાપ)ની ઘણા થાય ત્યારે જ સંયમની પ્રાપ્તિ થાય છે, અવદ્ય (પાપ) સંબંધી અનુમતિને વિચછેદ થાય ત્યારે જ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨