Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMbhavanAthAya nama: labdhi-bhuvanatilaka-bhaTUMkarasUrIzvarebhyo nama: dhArA thayA bhAga- 1 saMskRta chAyA- gujarAtI bhAvArtha sAro : bhAvAnuvAdaka : pUjya dhamAM 32 sva. AcAryadeva zrImad jiyabhuvanatilakasUrIzvarajI ma.sA.nA paTTAlaMkAra pUjA karnATakakesarI,-zrAva itIrNoddhAraka sva. AcAryadeva zrImad vijayabhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjA
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH labdhi-bhuvanatilaka-bhadraMkarasUrIzvarebhyo namaH (zrI vijayabhuvanatilakasUrIzvara jaina graMthamAlA) zrI uttarAdhyayana sUtra bhAga-1 ( saMskRta chAyA gujarAtI bhAvArtha sAthe ) -: bhA...vA...tu...vA...da...ka :pUjyapAda dharmadivAkara sva. AcAryadeveza zrImadvijaya bhuvanatilakasUrIzvarajI ma. sA.nA paTTadhara pUjyapAda saMskRtavizArada, karnATakakezarI, zrAvastItIrthoddhAraka sva. AcAryadevazrI bhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjA -: sa...pA...da...ka : munivaryazrI vikramasenavijayajI ma -: pra...kA...za...ka H bhuvana-bhadraMkara sAhitya pracAra du vI vI vorA-madrAsa.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka bhuvanabhadraMkara sAhitya pracAra kendra vI.vI.vorA-madrAsa. pU. sAdhu-sAdhvI mane prAptisthAnanAM saranAme rUA.3-00 nI posTa sTempa mokalavAthI uttarAdhyayanasUtranA be bhAga bheTa maLaze. -:prAptisthAna - labdhi-bhuvana jaina sAhitya sadana rAjeza naTavaralAla zAha kapaDAnA vepArI, bajAramAM, po. chANI-391 740, jI. vaDodarA. (gujarAta) mUlya : rUA. 10-00 uttarAdhyayanasUtra bhAga-2 jo mUlya rU. 20-00 vi. saM. 2049 vIra saM. ra019 labdhi saM. 31 "bhadra saM. 1 - IsvIsan 1993 mudraka:kAntilAla DI. zAha bharata prinTarI ; nyumArkeTa, pAMjarApoLa, rIlIpha roDa, amadAvAda-1. phonaH38 7964.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya...... Aje ApanI samakSa zrI uttarAdhyayanasUtra bhAga-1 punarAvRttirUpe prakAzita karatAM atIva harSa thAya che. AjathI lagabhaga 16 varSa pahelAM amoe zrI uttarAdhyayanasUtrane be bhAgarUpe saMskRta chAyA gujarAtI bhAvArtha sAthe 36 adhyayanothI saMpUrNa graMtha prakAzita karyo hato. sAdhu-sAdhvIone abhyAsa mATe A graMtha eTalo upayogI banI gayo ke, tenI naklo thoDA ja samayamAM khalAsa thai gai. to paNa sAdhu-sAdhvIonI mAMgaNI eTalI badhI AvI ke jenA mATe jaldI trIjI AvRtti prakAzita karavAnI pharaja thaipaDI. A graMtha bukAkAre hovAthI vihAramAM paNa sAthe rAkhavAmAM ghaNI sugamatA rahe che. ghaNA sAdhu-sAdhvIjI ma.AdinI AvI ja rIte Avazyaka kriyAnA sUtrone paNa bhAvArtha sAthe buka prakAzita karavAnI vinaMtI AvI che. jene avasare sthAna ApavAnuM saMsthA vicArI rahI che. amArI saMsthAnA sadA utkarSane cAhatA paramopakArI sva. bhadraprakRti parama pU. A. zrImad vijayabhadraMkarasUrIzvarajI mahArAjazrInA upakAranA zA varNana karIye..! teozrInI amIdRSTi saMsthA para varSatI rahe, eja vaMdanA sAthe arja karIye chIe. pustaka prakAzana Adi kAryamAM sahayoga arpanAra pU. A. zrI puNyAnaMdasUrIzvarajI ma. sA. tathA pU. A. zrI vIrasenasUrIzvarajI ma.sA., munivarya zrIvikramasena vi.ma.Adine kema visarAya...... teozrI saMsthAnA prakAzano pratye AtmiyabhAve suMdara sahakAra ApatA ja rahe che. teozrIne vaMdanA karI AnaMda anubhavIye chIe. pustaka prakAzanamAM Arthika sahayoga-dAtA zrutapremI mahAnubhAvo tathA zrutadharmarasIka saMdhanI saharSa noMdha letAM temanI zrutadharmaprati bhaktinI anumodanA karI AbhAra mAnIe chIe . jeo AvI rIte samyajJAnanI bhakti karatA rahI AtmAnI sAcI lakSmI kaivalyalakSmIne prApta kare. pustakane zuddha ane svaccha rIte prakAzana karavAmAM bharata prinTarInA sahayogane A take kema bhUlAya ! temanI mahenata vagara AvuM suMdara prakAzana na ja thAta.....! aMtamAM sUtranA adhikArI sAdhu-sAdhvI A adhyayanone bhaNIbhaNAvI karma nirjarA karI AtmakalyANa sAthe eja zubha prArthanA. prakAzaka
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAkuvacana saMsAranI sapATI upara jIva anAdikALathI vividha svAMgo sajIne nATakIyAnI jema nATaka karI rahyo che. karma sUtradhAra che. jIvane te AdezaisArA karIne nAnAvidhanAca nacAvI rahyo che. pUjya upAdhyAyajI mahArAja zrI vItarAgadevanI stavanA karatAM muktakaMThe lalakAre che ke- " karma nacAve timahI nAcata."anAdino nATAraMbha saMsAranI raMgabhUmi upara satata cAlyA kare che. A jIva prabala puNyanA pratApe mAnavajanmane meLave che ane temAMya nAca to nAcavo ja paDe che. mAnavanI buddhi jarA svastha thAya, zAstrAdhyayana ke zravaNathI buddhimAM saMskAra siMcAya ane svabhAvane dekhI parabhAvano parityAga karIne svaramaNatA meLave, to jIvane karmajanitanAca ocho thAya ane bAhya raMga uDI jAya che. AthI te aMtarmukha bane che ane atyaMtaranA utthAnamAM DokIyuM kare che. pachI to karma gunhegAranI jema lAcAra bane che. karmano jaMga jItAtAM jIvAtmA karma upara vijaya meLave che-sAco vijetA bane che. prANI mAtrane saMsAranivAsa e paravazatAno-parAkASThAno dArUNa pAza che. saMsArane zAstrakAra mahArAjAo sAgaranI, dAvAnaLanI ane kedakhAnAnI upamAo arpe che, tema ja prANIone e bhayaMkara sthAnamAMthI mukta thavAnI preraNA Ape che. teozrI saMsAranI dArUNa-duHkha dAvAnaLathI baLelA jIvane pUrNa zItalatAbharyuM jo koI sthAna hoya, to te arAla ane avyAbAdha ekamokSa ja che-ema pokArI pokArIne pradarzita kare che. saMsArasAgaramAM bUDatA prANIone taravAnuM sthira ane zAzvata sthala mukti ja che-eya nizcita vidita kare che. saMsArarUpI kedakhAnAmAM-parataMtra dehamAM mAtra duHkha, duHkha ane duHkhane ja anubhavatA jIvone mAtra sukha, sukha ane sukhamaya sthAna mokSa ja che-evuM pratipAdana kare che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 mAnavajanma meLavyo ane sAthe sAthe janma paNa jainadharmInA gharamAM puNyaprabhAve thayo. vaLI zrI jinazAsananI oLakha thai, temaja te pratye avicala zraddhA janmI ane pApasthAnakono parityAga karIne vratadhArI banavAnI subhAvanA-latA vikasI. vrataHgrahaNa karyA pachI saMyamI jIvone puSTa karavAnuM, saMyamI jIvanane sArthaka banAvavAnuM ane saMyamIjIvananI ucca kakSAe pahoMcavAnuM rasAyaNa kaho ke prabala avalaMbana kaho to te svAdhyAya ja che. mAnavone jIvavA mATe jema pANI, prakAza ane pavananI AvazyakatA rahe che. tema saMsAratyAgI saMyamadharone saMyamajIvanane jIvaMta ane manane ujjavala rAkhavA mATe AhAra kaho ke jaDIbuTTI kaho, to te AtmakalyANa sAdhanArA zrI vItarAgadevanI vANIthI otaprota suzAstrono svAdhyAya ja AdhAra che. eka ukti che ke-" svAdhyAyIno yati: '' jema vastra vagarano mAnava nagnATI jevo kahevAya che. tema svAdhyayavihuNo yati-saMyamI paNa saMyamajIvanane badatara banAvI de che, patananA paMthe paravare che. indriyonA caMcala turaMgonA lagAma, manamarkaTane svecchAnuM phUla vartAvavAnI zrRMkhalA, vacanabaLane niravadya ane puNyarUpa siddha banAvavAnuM yaMtra ane kAyAnI kaMpanIno bharacaka napho meLavavAnI suMdara sIjhana jo koi hoya, to zAstrakAro svAdhyAyane ja uttama ane anupama upAya rUpe darzAve che. manane kAMi ne kAMi manana joie chIe. pachI bhale ene durbhAvanAnuM medAna maLe ke subhAvanAnuM suradhruma maLe ke mana durbhAvanAnA durdAta dAvAnalamAM dagdha bane, eTale enI AjJAvartI pAMceya indriyo kUdAkUda karI mUke che. vAsanAnA virATa vanamAM pAMceya indriyo chuTI thayA pachI trevIza viSayonA vivaromAM te vilasyA kare che. A to tophAna evuM jAme che ke-teno kAbu to dUra rahyo, paNa tenAthI jIva herAna-parezAna thaine " pati naraoDajuvo '' athavA narakanI azucimAM jIva bIcAro sIdho gabaDI ja paDe che. A jIvAtmAne jo urvIkaraNa karavuM hoya, manane svavaza rAkhavuM
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya, pAMceya IndriyothI pedA thatI vAsanAne bALIne khAkha banAvavI hoya, to pratidina manane svAdhyAya-sudhAnA pAnathI tarabatara-taraboLa rAkhavuM e ja ucita che. zAstromAM pUrvamaharSionA AyuSyo kroDo varSonAM darzAvyA che. rAjAo-mahArAjAo rAjyane tRNanI jema asAra samajIne tyAga karatAM hatAM, dhanADhyo aDhaLaka Rddhi-siddhino baLatA gharanI jema tyAga karIne saMyama-paMthanA pravAsI banatA hatA, anyo svamAnelI sarva vyAmohajanaka vastuone tarachoDIne nirgastha banatA hatA e abbo varSo paryata saMyamane zuddha pAlana karatA hatA. eTalo dIrdhakAla teonA pariNAmanI vizuddhi, mananI dRDhatA ane bhAvollAsanI pavitratA mAtra svAdhyAya ja TakAvI rAkhato hato,-ema zAstrAbhyAsanA anubhavathI spaSTa jaNAya che. saMsAra taravAnI bhAvanAvALA bhavya jIvoe svAdhyAyano rasa lakhalUTa luMTavo ja joIe. atUTa bhAvanAthI saMyama sthirIkaraNa karavA mATe svAdhyAya-sudhAsAgaramAM magna-lIna rahevuM ja joIe. jema navaparaNita tarUNane navavadhUnuM saundarya-lAvaNya-vacana-vilAso rUpa ane raMga pratikSA cittabhUmi upara smaraNa thayA ja kare che, tema saMyama pAmanAra pavitra tyAgI puruSonA hRdayapaTa upara zAstrasvAdhyAya, tenA viSayo, tenuM pariNAma ane ciMtvana pratikSaNa ramatuM rahevuM ja joIe. pariNAme te saMyamI niraticAra saMyamanuM pavitra pAlana karIne, karmavanane bALIne ane mokSapadane jaldI meLavIne, AtyaMtika ane ekAntika sukhano zAzvata bhoktA bane che. zrI sarvajJabhagavaMtoe nirmala kevalajJAna dvArA vizvarabharanA jaMtu one satya paripUrNa ane anaMta jJAna darzAvyuM che, tema ja te jJAna zrI gaNadhara bhagavaMtoe svasmRtimAM aMkita karIne sUtra-AgamarUpe guMcyuM che. carama tIrthapati zrI mahAvIra bhagavAnanuM agAdhajJAna Aje je AgamomAM maLe che, te zrI gaNadhara bhagavAnoe parama kRpAthI zAstromAM yojeluM te ja che. zrI
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ vItarAgadevanuM jJAna je koI paNa AgamamAM guMtheluM hoya, te sarva svAdhyAya yogya ja che. te jJAnanuM ciMtvana ane parizIlana AtmAne ri-svabhAvI banAve ja che. AtmAnuM sAcuM darzana karAvavAne e samartha ja hoya che. sarva jIvone saralatAthI svAdhyAya yogya ane rasabharapUra temaja vairAgya, adhyAtma tathA tyAgathI taraboLa vartamAnakALamAM "zrI uttarAdhyayanasUtra"ghaNuM ja pracalita ane prasiddha che. zrI vIra bhagavaMtanA pavitra zAsanamAM navadIkSita saMyamIne jIvananI sthiratA, dRDhatA tathA rasamayatA arthe zrI uttarAdhyayanasUtra ja prathama bhaNAvavAmAM AvatuM hatuM. sUtrAdhyayananA nimittane meLavIne bhavyAtmAo aNIzuddha cAritranuM pAlana karI svazuddhi meLavatA hatA. zrI vIra prabhunI aMtima vANI rUpa A chatrIza adhyayanothI zobhita zrI uttarAdhyayanasUtra anekone svAdhyAyathI upakArajanaka banI rahyuM che. pratyeka adhyayanomAM AdhyAtmika jIvananI rasadhArA samA rasika bolotpAdaka aneka viSayonuM vizada vivecana che. mUla prAkRta bhASAmAM saMkalita che. ane e sUtra upara aneka mahApuruSonI vikradUbhogya aneka TIkAo racAyelI che. temAM vAdivetAla pU. zrI zAMtisUrijI mahArAjanI TIkA to sarvazreSTha sarvadarzanonA jJAnanI sAthe jainadarzananuM daDhIkaraNa karavA mATe amogha zastra jevI che. Amato A graMtha kathAnuyogamAM praviSTa che. parantu aneka rasabharyA viSayonI vANI te pIrasI jAya che. e to enA adhyayanazIlone vidita ja che. "jhAya samo tavo natni" zrI jainazAsanamAM svAdhyAyane tapa kahyo che. svAdhyAya samAna anya tapa nathI. temAM zrI uttarAdhyayanasUtrano svAdhyAya sarvamukhya che. tapta thayelA prANIgaNane A svAdhyAya zItala caMdana jevo anupama che. sarvArthasiddha vimAnanA devone sAgaropamono kALa tattvadravyAnuyoganA svAdhyAyamAM vyatIta thAya che. e devanuM sukha paNa sarvadevAdhikatama kaheluM che. enuM kAraNa svAdhyAya-rasAnaMdanuM ja che. A graMthane vartamAnamAMya AtmArthI ane khapI sAdhu-sAdhvI mahArAjo jIvanasAthI jevo
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnIne teno svAdhyAyamAM upayoga karI rahyA che. mUla graMthane ja svAdhyAya tarIke karatAM arthavihInatA joIe tevo rasa nathI janmAvatI. e hetune lakSyamAM rAkhIne sArtha-mUla zrI uttarAdhyayanasUtra chapAvavAno zubhAzaya thayo ane e svapna, A graMthanA prathama bhAga tarIke pragaTa thatAM AkAra laI rahyuM che ema kema na manAya? AsvAdhyAya-ucita sArtha-mUla zrI uttarAdhyayanasUtra pragaTa thaI rahyuM che. AzA che ke-svAdhyAyarasika puNyAtmAo eno svAdhyAyamAM artha-jJAna sAthe upayoga karaze ane prastuta prayAsane sArthaka banAvaze ja. zAsanarakSaka, sUrisArvabhauma, kavikulakirITa, DuM AcAryadeva zrImad vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjAe, -vRddhAvasthAmAM pratidina AtmAne zama-prazama-zAntarasamAM taraboLa banAvavA mATe A ja zrI uttarAdhyayanasUtrane sva-svAdhyayanuM eka mukhya aMga banAvyuM hatuM, eTaluM ja nahi paNa mUla sUtrane kaMThastha karyuM hatuM ane divase ke rAtrinA vedanAnA avasare teozrIe potAnA AtmAne A ja sUtranA raTaNathI sthira prazAnta rAkhyo hato,-ema anubhavasiddho jaNAvI rahyA che. eTale A graMthanuM zubhAbhidhAna jyAre mukhathI nIkaLe che. tyAre e pUjya puruSanuM smaraNa sahaja ja thaI Ave che. A graMthano anuvAda gurjaragirAmAM pU. sva. AcArya zrI bhadrakarasUrIzvarajI ma. sA. e karyo che. teozrI A graMthanI zuddhi ane saralatA mATe khUba ja lakSya rAkhavA uparAnta vAcakone te samajavAmAM kilatAnI najare tenI khAsa kALajI rAkhela che. A graMthanI prastAvanA jo ke ahIM saMpUrNa thAya che, paraMtu graMtha ja evo che ke-enI prastAvanA mATe sonA upara DhoLa caDhAvavA jevuM che, chatAM paNa ziSTAcAra sacavAya te hetuthI TUMkuM graMthabodhana karavAmAM AvyuM che. A graMtha mudraNamAM je mahAzayoe jJAnabhakti arthe svadravyavyaya karIne potAnI udAratA dAkhavI che, te anumodanAne pAtra che. -atithi.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAnukramaNikA 1. zrI vinayazruta adhyayana.. 2. zrI parISahAdhyayana.. 3. zrI caturaMgIya adhyayana. 4. zrI pramAghapramAdAdhyayana. 5. zrI akAmamaraNIya adhyayana... 6. zrI lullakanigranthIyAdhyayana... 7. zrI urIyAdhyayana... 8. zrI kapilIyAdhyayana.... 9 zrI nemipravajyAdhyayana10. zrI kumapatrakAdhyayana 11. zrI bahuzrutapUjAdhyayana... .... 12. zrI harikezIyAdhyayana... 13. zrI citrasaMbhutAdhyayana14. zrI IpukArayAdhyayana... 15. zrI sabhikSu adhyayana. 16. zrI brahmacarya samAdhisthAnAdhyayana... 17. zrI pApagnamaNIyAdhyayana.... .... 18. zrI saMyatAdhyayana.... 1-18 1940 41-49 556 pa7-70 71-77 78-89 coec 99-121 122-136 137-151 15ra-178 179-196 19222 223-ra3ra 233-253 254-26ra 263-285
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI supArzvanAthAya nama: labdhi-bhuvanatilaka-bhaTUMkarasUrIzvarebhyo namaH "jJAnadravyanuM kIdhuM dAna AtmAne tAravAmAM banazo mahAna....." pU. pravartinI sAdhvIvaryA suvratAzrI ma. sA.nA suziSyA tapasvI sAdhvI jitendrazrI ma.sA.nI zubha preraNAthI 7001=00 rUpiyA zrI supArzvanAtha jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMgha cokIpeTha, dAvaNagiri (karNATaka) parama pUjaya saralasvabhAvI jinabhaktirasika AcAryadeva zrIarUNaprabhasUrIzvarajI ma. sA.nA saMyamanI anamodanArthe sAdhvIvaryA jayavaMtAzrI ma. sA. tathA sAdhvI harSakAMtAzrI ma. sA. nI zubha preraNAthI 2001=00 rUpiyA zrI Amoda jaina saMgha taraphathI suthAraphaLIyuM, muM. Amoda (gujarAta)
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 9 v zuddha kilbiSAH saMgaiH yoniSu uDDhe buddhavA . durlabha . zuddhidarzana peja paMkti zuddha | peja paMkti nirarthakAni nirjIvIta 43 12 akRtaM no 43 13 61 caNDaM cittAnugA kuvijjA 48 20 niSkrAmed pATyAM 50 17 jJAtiritiH 177 medhAvI 54 16 17 17 pUrvasaMstutAH 18 3 saMzayaH mATe uSNA 31 21 pradUSayet 63 20 bhikSurna 63 21 10 eSayat 64 16 33 18 tarjayet 65 18 35 20 parasevAthI 669 alpecchaH 68 3 37 11 nUnaM 76 23 vipAkam 78 4 41 4 saMyame 80 18 asaMkhayaM verANubadhdhA care'pamatto prahAya bahu cakSu manyate maraNaMtammi R m2 19 m... 92-2222222 dhutte u on zrutam agAra 21 vimohAI nirapekSaH poSayedapi 183
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ peja paMkti 83 7 83 8 86 3 evama 86 5 dainyavantaM 86 6 jIyamAno 88 9 manuSyakulomAM 88 19 savva 90 17 savvajIvANaM 93 17 sthAvareSu 95 uparanI lAina artha :- je sAdhuo puSTa AlaMbana vagara 95 96 11 96 13 100 18 103 15 107 12 116 123 123 11 123 19 124 10 127 5 4 zuddha catrayo lAbhaM sAmudrika kAmabhoga loho pravardha rAjarSI 13 namIM rAyarisIM merUparvata gautama ! kammuNo gao saMvaset 2 jIvo 12 peja 127 129 paMkti 14 10 133 22 134 3 134 11 135 17 137 2 141 9 . 145 19 145 9 154 6 156 20 160 160 163 163 164 165 166 167 8 171 2 173 2 173 18 173 19 13 15 16 6 17 3 zuddha gautama ! durlabhakAH asaMbhavita mokSamArgamA praveza zivamaNuttaraM pAukkarissAmi zrutaM johe duSpradharSaka: phokkanAsa: Thio hiassa jitendriyAya yo kosalikena mainaM hanyatha ugratapA urda dundubhimayaH pAvAI striyo nikAya
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMkti 7 2 zuddha prajJaptAni kathayitvA paNNattAo dhammAo peja 174 175 176 181 183 189 190 197 201 209 211 217 217 220 zuddha paJcabhiH suco sucAnA bhrAtarau phalovaveaM naraM' avazo samRddha dhanena mulatavI agya manoramAn ujjukaDA yatanA or or or v2M 11 17 8 13 | peja paMkti 234 21 237 3 238 238 1 238 1 240 8 240 11 240 242 10 245 11 2479 252 253 10 255 11 257 257 13 257 20 258 5 259 13 / 261 19 15 kaMkhA patrattAo pannattAo pannattAo loka dhRtimAn bhaviSyamAM bhukvA drutaM 8-526 upadhine 16 14 221 12 evaM 225 225 bhaktvA bhikkhu vAto 227 230 22 zAstra loe paNNattA samaNetti asmin 233
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhiprAya sagata pU. A. ke. nA lakhela lalitavistarA vRttinuM vivecana malyuM. jotAM ja AnaMda thayo. teonA jIvanamAM jJAnopAsanAnuM lakSya keTaluM suMdara hatuM te temanA prakAzita thayelA graMtho joIne samajAya che. ame to eozrI nA paricayathI bahu dUra ja rahyA chIe paNa pustako vagere temanI akhaDuM jJAnadarzanacAritranI ArAdhanA joI-jANI khUba ahobhAva pragaTe che. eka guNaratna hatA bahAranI prasiddhInI koI apekSA vinA ja mAtra sva-para AtmakalyANamAM rakta rahenAra teozrInA caraNamAM amArI koTIza vaMdanA pU. bhadrakarasUri-bApajI ma.nA lalitavistarAgA caityastavavRtti (bhadraMkara TIkA) haribhadrasUrijIma.e racela lalitavistarA.jemAM caityavaMdana sUtronuM varNana Ave che. jene vizada rIte saMskRtajJo saraLa rIte samajI zake te mATe karNATakakesarI AcArya bhagavaMtazrI bhadrakarasUrijIma. e bhadrakarI TIkA lakhI padArthone vadhu skuTa karavAnA prayatna karyo che. vRddhAvasthAe paNa saMskRta sAhityanuM chellA zvAsa sudhI sarjana karatA pUjyazrInA caraNe mAthuM jhUkyA vinA rahetuM nathI | (zAMti saurabha-mAsika)
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ arihaMta vaMdanA : - R raciyatA - pUjya AcArya bhadrakarasUrIzvarajI ma.sA. (saM. 1995). pUje che suranAtha rAjavijano, jene vaLI zrIdhaNI, jenI divya camatkRti prasaratI, railokyamAM nAmanI; je che bhakta manobhilASa viSaye pratyakSa cittAmaNI, evA kezariyA jineza caraNe, ho vandanAo ghaNI. 1 svAmIjI suNajo sakhA mama banI, mArI vinaMti tame, mAruM to manaDuM rasAdi viSaye lobhI banI tyAM bhame; haMmezAM vanitA vilAsa vikathA, raMgo mane to game, dekhADo pathane prabho...! bhaTakavuM, jethI havethI zame. 2 krodhI chuM madamasta lobhavaza chuM, kAmAnya pUro kharo, anyAyI kapaTI kalayukta chuM, mAyI ghaNo Akaro; dAnI chuM na suzIlatA tapa dharo, jJAnIkriyAvAnuM nahIM, kevI rIte vaDe tarIza jinajI!, saMsArane huM ahIM. 3
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 5 , 16 tArI mUrti navIna meghamalatI, kAlI kasoTI kharI, jANe zAnarase. sadeva jhulatI, sAkSAta suvAnI bhArI; bhavyonA zivazarmane vitaratI karmo junA kAtarI, railokya jaya pAmatI vicaratI, kAruNya bhAvo dharI. 4 zuM kartavya ? jinAdi pUjana sadA, saMsArI pUjA nahIM. zuM dhyAtavya? jinAdinAtha caraNe, strInA vilAso nahIM; zuM mAtra ? jinAdinAtha vacano, durbhASivANI nahIM zuM zrotavya ? jinAdinAtha mahimA, strInI kathAmo nahIM. 5 je kevalya sukhopabhoga yuti che, jene badho pUjatAM, cAlyuM zAsana je vaDe jagatamAM jina taNuM jethI sukho sAMpaDe; je mATe vibudho sadeva talase, jenuM mahatvanuM nAma che; jemAM zakti ananta che camakatI, te kesarIyAnI jaya . 6 F
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ vartamAnazAsananoka mahArAya - tri Atma-kamala-labdhi-bhuvanatilaka-bhadrakara sadgurUbhyo namaH zrI uttarAdhyayanasUtra (bhAga-1) bhUta-bhASA, saMskRta-chAyA, gujarAtI-mApA sahita zrI vinayakRta adhyayana-1 saMjogA vippamukkassa, aNagArassa bhikkhuNo / viNayaM pAukarissAmi, ANupubdhi suNeha me // 1 // saMyogAd viSamuktasya, anagArasya bhikSoH / vinayaM prAduSkariSyAmi, AnupUrvI zaNuta me // 1 // dravya bhAvasaMgathI sarvathA rahita ane dravya bhAva gharathI rahita evA sAdhunA vinayane pragaTa karIza. kramasara mArA taraphathI kahevAtA vinayane tame sAMbhaLe ! 1. ANANiddesakare, guruNamuvavAyakArae / iMgiyAgArasaMpaNNe, se viNIe tti vuccai // 2 // B. 1
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasUtrasA AjJA nirdezakaraH. gurUNAmupapAtakArakaH / kRkSitAvAsaMpanna savinIta phyucyate // 5 // AcAya vigerenI AMjJAnA pAlana karanArA, gurunI pAse rahenArA, AMkhanA izArA Adi, dizAnuM avaleAkana Adi AkArarUpa ceSTAnA jJAtA je ziSya Adi hoya che. tene tIthaMkara Adi vinIta kahe che. ra. ANA'Niddesakare, gurUNa maNuvavAyakArae / paDiNIe asaMbuddhe, aviNIe ti bucca // 3 // AjJA'nirdezakaro, gurUNAmanupapAtakArakaH / pratyanIko'saMbuddhaH, avinIta ityucyate // 3 // gurunI AjJAnuM pAlana nahIM karanArA, gurunI pAse nahIM rahenArA, guruthI sadA pratikUla vanArA, tattvanA ajJAtA, je ziSyAdi hoya che. tene tI kara Adi, avinIta kahe che. 3. jahA suNI pUikaNNI, nikkasii savvaso / evaM dussIla paDiNIe muharI nikasiaha ||4|| yathA zunI pUtikarNI, niSkAsyate sarvataH / evaM duHzIlaH pratyanIkaH mukharI niSkAsyate // 4 // jema saDelA kAnAvALI kutarI saghaLA sthAnAthI hAMkI kADhavAmAM Ave che. tema kuzIla, pratikUlavartI, vAcAla, avinIta ziSyAdi kula-gaNa-saMgha vi. mAMthI bahiSkRta karavAmAM Ave che. 4.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayazrutAdhyayana-1 kaNakuMDagaM caittANa, viTuM bhuMjai syro| evaM sIlaM caittANaM, dussIle ramai mie // 5 // kaNkuNDakaM tyaktvA khala, viSTAM bhuGkte sUkaraH / evaM zIlaM tyaktvA khalu, duHzIle ramate mRgaH // 5 // jema bhuMDa, cekhA vi. nA uttama bhejanathI bharapUra thALane cheDI vijhA khAya che tema avinIta, zIlane cheDI durazIlamAM rame che. jema gItapremI haraNa zikArIne zikAra thAya che tema A avinIta, ardhagatine nahIM jete avivekI thaI durAcAranuM sevana kare che. pa. suNiyA'bhAvaM sANassa, sUyarassa narassa ya / viNae Thavija apANaM, icchaMto hiyamappaNo // 6 // zrutvA'bhAvaM zunyAH, sUkarasya narasya ca / / vinaye sthApayed AtmAnaM, icchan hitamAtmanaH // 6 // kUtarI, sUkararUpa daSTAMta ane dANAMtikarUpa avinIta ziSyanA sarvathI hAMkI kADhavArUpa azabhana dazAne sAMbhaLI, sarvathA hitaiSI ziSya, pitAnA AtmAne vinayadharmamAM sthApita karavuM joIe. 6. tamhA viNayamesijjA, sIla paDilabhejjao / buddhaputte niyAgaDhI na, nikkasijjai kaNhuI // 7 // tasmAd vinayameSayet, zIlaM pratilabheta yataH / buddhaputro niyAgArthI na, niSkAsyate kutazcit // 7 // tethI vinayadharmanuM pAlana karavuM. jethI zIladharmanI prApti thAya che. mAzAlA, mAyA vi. vA
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasUtrasA gurukRpApAtra banelA, meAkSArthI vinIta, gacchAdithI bahiSkRta banatA nathI. paraMtu satra mukhya ja karAya che. 7. nisaMte siyA'muharI, buddhANaM aMtie sayA / ajuttANi sikkhijjA, niraTThANi uvajjae ||8|| nizAntaH syAt amukharaH buddhAnAm antike sadA / artha yuktAni zikSeta nirarthAni tu varjayet ||8|| upazAnta anI priyabhASI banavu' joie, AcAryadinI pAsethI sUtra-artharUpa jinAgamanA abhyAsa karavA joie. niratha ka-anya zAstranA abhyAsa na karavA joie, jethI vinayanI sAdhanA thAya che. 8. aNusAsio na kuppijjA kharti sevijja paMDie / khaDDehi saha saMsarga, hAsaM kIDaM ca vajjae |9| anuziSTo na kupyet, kSAnti seveta paNDitaH / kSudraiH saha saMsarga, hAsaM krIDAM ca varjayet // 9 // guruo dvArA kaThAra vacanAthI paNa zikSA meLavanAre, zikSA ApanArA upara krAdha na karavA joIe. paNa buddhimAne te sahana karavAM, svacchaMdI-kSudra sAdhuonI sAmata chADavI. tathA hAsya-krIDAnA tyAga karavA, jethI zikSaNanI sAdhanA sadhAya che. 9. mAya caNDAliyaM kAsI, bahuyaM mA ya Alave / kAle ya ahijjittA, tao jhAijja egao // 10 // mAM ca caNDAlIkaM kArSId, bahukaM mA ca Alapet / kAlena cAdhItya, tato dhyAyet ekakaH // 10 //
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayazrutAyana-1 huM ziSyA ! tame krodha vi. thI khelAyelA asatyavacanane kadI paNa chupAvA nahIM! paraMtu yathAkAla, adhyayana karI, zuddha pradezamAM ekalA, dhyAna-ciMtana karo ! A pramANe mRtavyanI vidhi, aktavyanA niSedha kahelA che. 10, Ahacca caNDAliyaM kaTTu, na ninduvijja kayAivi / kaDaM kaDetti bhAsejjA, akaDaM no kaDettiya // 11 // kadAcit caNDAlIkaM kRtvA na nihanuvIta kadAcidapi / kRtaM kRtamiti bhASeta, akRtaMno kRtamiti ca // 11 // . na kadAca krAdha vi. thI khelAyelA asatyavacanane kadI paNa chupAvA nahIM! huM jUhuM nathI khelyA ema na mele ! huM jIluM elyA chuM ema bele ! asatya na bAlyA hoya tA hu. juTTha' khelyA chuM ema na ele. 11. mA galiyasseva kasaM, vayaNamicche puNo puNo / kasaM va damAine, pAvagaM parivajjae || 12 // mA galyazva iva kazAM vacanam icchet punaH punaH / kazAm iva dRSTvA AkIrNaH pApakaM parivarjayet ||12|| jema avinIta gheADA cAbukanA prahAra sivAya pravRtti ke nivRtti karatA nathI, tema suziSya pravRttinivRttinI bAbatamAM vAravAra guruvacananI apekSA nahIM karavI. jema jAtavAna gheADA cAbukane jotAMveta avinayane cheDe che tema vinIta ziSye, gurunA AkAra joI pAparUpa anuSThAna cheDI devuM. 12.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasUtra sAthe aNAsavA thUlavayA kusIlA, miuMpi capDaM pakarapti siisaa| cittANuyA lahu dakkhovaveyA, pasAyae tehu duraasyNpi||13|| anAzravAHsthUlavacasaHkuzIlAHmRdumapi caNDaM prakurvanti ziSyAH / citAnugA laghu dAkSyopapetAH, prasAdayeyuH te hu durAzayamapi / 13 / guruvacanane nahIM mAnanArA, vicAryA vagara belanArA svachaMdAcArI zi, zAnta gurune kepavALA banAve che. gurunI AjJAmAM rahelA gurunI samAdhine cAhanArA hAIcatura hAI vilaMba vagara kArya karanArA ziSyae kepavALA gurune paNa prasanna-zAna karavA joIe. 13. nApuTTho vAgare kiMci, puTTho vA nAliya vae / kohaM asacaM kunvijjA, dhArijjA piyamappiyaM // 14 // nApRSTo vyAgRNIyAt kiMcit , pRSTovA nAlIkaM vadet / krodham asatyaM kurvIta, dhArayet priyamapriyam // 14 // gurunA pUjyA sivAya kAMI bele nahIM. guru pUche te juThuM bele nahI, pedA thayela krodhane dabAvI devuM joIe. niMdA ke stutivALA vacanamAM rAga-dveSa na karavuM joIe. 14. appA ceva dameyavvo, appA hu khalu duddmo| appA danto suhI hoi, assiM loe parastha ya // 15 / / AtmA eva damitavyaH AtmA hu khalu durdamaH / AtmA dAntaH sukhI bhavati, asmin loke paratra ca // 15 // AtmAne-manane rAga-dveSanA tyAgapUrvaka vijaya karavuM joIe. kemake Atmavijaya duSkara che. mane vistA AlokamAM, paralokamAM sukhI thAya che. 15.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayazrutAdhyayana-1 varaM me appA daMto, saMjameNa taveNa ya / mA'haM parehiM dammaMto, baMdhaNehiM vahehi ya // 16 // varaM me AtmA dAntaH saMyamena tapasA ca / mA'haM parairdamitaH bandhanaiH vadhaizca // 16 // saMyama, tapa dvArA mAre zarIra-mananA vijaya karavA sarvazreSTha che. tema karavAthI huM bIjA dvArA khaMdhanA, vadhAthI duHkhita na banI zakuM. 16. paDINIyaM ca buddhANaM, vAyA aduva kammuNA | AvI vA jai vA rahasse, neva kujjA kayAi vi // 17 // pratyanIkaM ca buddhAnAM vAcA athavA karmaNA / AvirvA yadi vA rahasi naiva kuryAt kadAcidapi // 17 // vacanathI ke karma thI jana samakSa ke ekAMtamAM kadI paNa AcArya vi.nA prati pratikUla karaNI nahIM karavI joie. 17. na pakkhao na purao, neva kiccANa piTThao | na juMje karuNA karuM, sayaNe no paDissuNe || 18 || na pakSato na purato, naiva kRtyAnAM pRSThataH / 8 na yujjAd UruNA UruM, zayane no pratizaNuyAt // 18 // vaMdanIya guru Adi prati paDakhe, AgaLa ke pAchaLa, sAthaLathI sAthaLa lagADIne na besavuM joie. zayanAsanamAM sutAM ke beThAM javAba na ApavA joie. 18. neva palhatthiyaM kujjA, pakkhapiMDaM ca saMjae / pAe pasArie vAvi, na ciTThe guruNaMtie // 19 //
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasatrasA naiva paryastikAM kuryAt, pakSapiNDaM ca saMyataH / pAdau pasArya vApi na tiSThed gurUNAmantike // 19 // sAdhu, guru AdinI pAse paga upara paga na caDhAve. paDakhe, gADhaNu vi. para be hAtha na lagAve. paga lAMbA na 42, arthAt vinayapUrva 4 le rahe haiM mese. 18. Ayariehi vAhito, tusiNIo na kayAi vi / pasAyapehI niyAgaDI, uvaciTThe guruM sayA // 20 // AcAryai rvyAhRtaH tUSNIko na kadAcidapi / prasAdaprekSI niyAgArthI, upatiSThet guruM sadA ||20|| AcAya vi. jyAre khelAve tyAre kadI paNa cupacApa na rahI, gurunA prasAdane jonArA banI, meAkSArthI ziSya, martyae! vaMdyAmi vi. khelatA, vinayapUrvaka AcAryAdi gurunI pAse hamezAM vuha 20. AlavaMte lavaMte vA, na nisijja kayAi vi / cahaUNa AsaNaM dhIro, jao jataM paDissuNe // 21 // Alapati lapati vA, na niSIdet kadAcidapi / tyaktvA AsanaM dhIro, yato yat pratizaNuyAt // 21 // jyAre guru, ekavAra, anekavAra koi kAma karavAnuM kahe te vakhate kadI paNa besI na rahevuM, paraMtu Asana cheADI buddhimAna-yatnavAna ziSya, gurunu' je kAMi hoya te 42. leho. 21. AsaNagao na pucchijjA, netra sejjAgao kayAibi / AgammukkuDuo sato, pucchijjA, paMjalI uDo // 22 //
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayazrutAdhyayana-1 Asanagato na pRcchet, naiva zayyAgataH kadAcidapi / AgamyotkuTukaH san, pRcchet prAJjalipuTaH // 22 // Asana ke zayyAmAM beThAM beThAM ke sutA sutAM, sUtra vi.ne prazna na karavuM. paraMtu gurunI pAse AvIne Asana upara besIne ke beThA vagara hAtha joDI vinayapUrvaka prazna 4231. 22. evaM viNayajuttassa, suttaM atthaM ca tadubhayaM / pucchamANassa sIsassa, vAgarijja jahAsuyaM // 23 // evaM vinaya yuktasya, sUtram artha ca tadubhayam / pRcchataH ziSyasya, gRNIyAt yathAzrutam // 23 // pUrvokta prakArathI vinayavALA, sUtra, artha ke tadubhayane pUchanArA ziSyane guru saMpradAyathI prApta sUtra vi.ne guru mahArAje javAba Apavo joIe. 23. musaM parihare bhikkhU, na ya ohAraNiM vae / bhAsAdosa parihare, mAyaM ca vajjae sayA // 24 // mRSAM parihared bhikSuH, na cAvadhAraNI vadet / . bhASAdoSa pariharet, mAyAM ca varjayet sadA // 24 // sAdhue sarvathA asatyane parihAra kare, nizcayAtmaka bhASA na belavI, bhASAnA doSane tyAga kara, asatyanA 4|25bhuut mAyA vi.nu na 42vu. 24. na lavejja puTTho sAvajja, na nisThaM na mammayaM / / appaNaTThA paraTThA vA, ubhayassaMtareNa vA // 25 //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasUtra sAthe na lapet pRSTaH sAvadhaM, na nirartha na marmagam / AtmArtha parArtha vA, ubhayasya antareNa vA // 25 // pUche te sAvadya vacana nahIM bolavuM, nirarthaka temaja marmavAcaka vacana na bolavuM tathA pitAnA, paranA ke ubhayanA nimitte prayajana vagara na besavuM. 25 samaresu agAresu, saMdhIsu ya mahApahe / / ego egithie saddhiM, neva ciThe na saMlave // 26 // samareSu agAreSu, saMdhiSu ca mahApathe / ekaH ekastriyA sArtha, naiva tiSThet na saMlapet // 26 // luhAranI keDa vi. samasta nIca sthAnamAM, be gharanA aMtarALamAM, rAjamArgamAM, ekalAM sAdhue, ekalI strInI sAthe GRL na 2 tathA tanI sAthe mAsavunalI. 26. jaM me buddhA'NusAsaMti, sIeNa pharaseNa vA / mama lAbho tti pehAe, payao taM paDissuNe // 27 // yanmAM buddhA. anuzAsati, zItena parUSeNa vA / mama lAbha iti prekSayA, prayatastat pratizaNuyAt // 27 // je mane guru mahArAja, AhAdaka ke kaThora vacanathI zikSaNa Ape che, te mArA hitamAM ja che. AvI viziSTa buddhi rAkhI prayatnavAna zive, te zikSAne svIkAra kare naye. 27. aNusAsaNamovAya, dukaDassa ya coyaNaM / hiyaM ta mantrae pano, verasa hoi asAhuNo // 28 //
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayazrutAdhyayana-1 anuzAsanamaupAyaM, duSkRtasya ca codanam / hitaM tat manyate prAjJaH, dveSyaM bhavati asAdhoH // 28 // kemala, kaThora bhASaNayukta, gurunuM zikSAvAkya duSkRtanA nivAraNArthe karelI gurunI preraNAne, buddhimAna ziSya, hitakArI tarIke svIkAre che. paNa avinIta ziSya ahitakArI mAne che. 28. hiyaM vigayabhayA buddhA, pharusa pi aNusAsaNaM / vessa ta hoi mUDhANa, khasisohikaraM payaM // 29 / / hitaM vigatabhayA buddhAH, paruSamapi anuzAsanam / dveSyaM tat bhavati mUDhAnI, kSAntizodhikaraM padam // 29 / / nirbhaya tatvajJAnI zi, gurunA kaThora zikSAvacanane paNa hita karanArUM mAne che. kSamA ane zuddhikAraka, jJAnAdi guNenA sthAnarUpa gurunuM te ja zikSAvacana, avivekI ziSya mATe zreSakArI bane che. 29 AsaNe uvacihijA aNucce akue thire / appu TaThAI niruTThAI nisIejappakukkue // 30 // Asane upatiSThet anucce akuce sthire / alpotthAyi nirUtthAyI, niSIdet alpakaukucyaH // 30 // sarakhA pAyAvALA, nahIM hAlavAvALA, caTacaTa vi. zabda nahIM karatAM evA varSAkAlamAM pATa vi. rUpa tathA RtubaddhakAlamAM pAdapuchanarUpa AsanathI nIcA AsanamAM besavuM joIe, paraMtu vAraMvAra ke kAraNa vagara na uThavuM. tathA hAtha, paga, ja, vi. nuM azubha saMcAlana na karavuM. 30.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 uttarAdhyayanasUtrasA kAleNa nikkhame bhikkhU, kAleNa ya paDikkame / akAlaM ca vivajjitA, kAle kAlaM samAyare // 31 // kAlena niSkrAmeda bhikSuH kAlena ca pratikrAmet / akAlaM ca vivarjya, kAle kAlaM samAcaret // 31 // sAdhu, kAlamAM gocarI mATe jAya ane pALeA Ave. te-te kriyAnA asamayane cheADI, kAla vakhate te-te kAlamAM ucita paDilA vi DiyAne 42. 31. parivADIe na ciTThejA, bhikkhU dattesaNaM care / paDirUveNa esittA, miyaM kAlena bhakkhae || 32 // paripATayAM na tiSThet, bhikSuH datteSaNAM caret / pratirUpeNa eSitvA mitaM kAlena bhakSayet // 32 // muni, jamatA leAkeAnI paMgatamAM na ubhA rahe, tathA ciratana muninA pratIkarUpa munivezanA dhAraNa karava!pUrNAMka arthAt grahaNaiSaNAnuM dhyAna rAkhI, zuddha gocarI lAvI AgamamAM kahela samayAnusAre parimita bhAjana kare, 32, nAidUramaNAsane nannesiM cakkhuphAsao / ego ciTTheja bhattahUM, laMghiA taM nAikame ||33 // nAtidUramanAsanne, nAnyeSAM cakSuHsparzataH / ekastiSThed bhaktArtha, ullaMghya taM nAtikramet // 33 // gocarI mATe gayela sAdhu, ghaNuM dUra ke ati samIpamAM, gRhasthanI najara paDe e rIte na ubhe| rahe. paraMtu ekalA ekAMtamAM ubhuM rahe, pahelA bhikSA mATe gayela bhikSu jayAM
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayazrutAdhyayana-1 13 sudhI bahAra na nIkaLe tyAM sudhI bhikSA mATe gRhasthanA gharamA praveza na 42. 33. nAiucce na nIe vA, nAsaNNe nAidUrao / phAsuyaM parakaDaM piMDaM, paDigAhija saMjae // 34 // nAtyucce na nIce vA, nAsanne nAtidUrataH / prAsukaM parakRtaM piNDaM, pratigRhaNIyAt saMyataH // 34 // gharanI uparanI bhUmi upara caDI, ke bherA vi.mAM rahI. tathA ati najIka ke ati dUra rahI, sAdhu nirdoSa tathA gRhastha potAnA nimitta banAvela AhAra na svIkAre. A grahaNSaNanI vidhi jANavI. 34. appapANe'ppabIyammi, paDicchannammi saMvuDe / samayaM saMjae bhuMje, jayaM aparisADiyaM // 35 // alpaprANe'lpabIje, praticchanne saMvRtte / samakaM saMyato bhujjIta, yatamAno'parizATitam // 35 // - vasa, sthAvara rahita, upara AcchAdita, cAre bAjuthI sAdaDI, bhIMta vi.thI AvRtta sthAnamAM anya munionI sAthe cabacaba Adi avAjane nahIM karate, hAtha ke mukhathI eka paNa annane kaNa nIce na paDe te rIte AhAra kare. A grahaNaSaNAnI vidhi jANavI. 35. sukaDetti supakketti, succhinne suhaDe maDe / suniTie sulaTetti, sAvajja vajae muNI // 36 // sukRtamiti supakvamiti, succhinnaM suhRtaM mRtam / suniSThitaM sulaSTamiti, sAvadhaM varjayenmuniH // 36 //
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasatra sAthe anna vi. sArUM banAvyuM che, ghebara vi. ghImAM sArI rIte pakavavAmAM AvyA che, zAka vi. sArA sudhAryA che, zAka vi. mAMthI kaDavAza Adi sArI rIte dUra karela che, lADavA vi.mAM sAruM ghI samAvyuM che, sarasa svAdiSTa rasoI banAvI che, AhAdaka banAvI che, ItyAdi sAvadya vacanane muni na bela! 36. ramae paMDie sAsaM, hayaM bhadaM va vAhae / bAlaM sammai sAsaMto, galiyassaM va vAhae // 37 // ramate paNDitAn zAsat, haya bhadramiva vAhaka: / bAlaM zrAmyati zAsat, galyazvamiva vAhakaH // 37 // vinIta ziSyone zikSaNa ApatAM guru khuza thAya che. dA.ta. jema kalyANakArI gheDAne zikSaka joDesvAra khuza thAya che. avinIta ziSyane zikSaNa ApatAM guru khinna bane che. dA.ta. jema avinIta gheDAne zikSaka ghaDesvAra khinna thAya che. 37.. khaDDayA me caveDA me, akosA 8 vahA ya me / kallANamaNusAsaMto, pAvadidviti manbaI // 38 // khaDDukA me capeTA me, AkrozAzca vadhAzca me / kalyANamanuzAsataM pApadRSTiriti manyate // 38 // Takara, thappaDa, kaThora vacane, daMDAnA ghA vi. mane ja guru mahArAja Ape che. Ama avinIta ziSya, hitakArI
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayabruvAdhyayana-1 zikSaNa ApanAra gurune pApa buddhivALA tarIke mAne che. athavA kuziSya, guruvacanane khaNDaka AddhirUpa mAne che. 38. putto me bhAyaNAitti, sAhU kallANa mannai / . pAvadiTThi u appANaM, sAsaM dAseti mantrai // 39 // putro me bhrAtA jJAti ritiH, sAdhu kalyANaM manyate pApadRSTistu AtmAnaM, zAsyamAnaM dAsa iti manyate // 39 // mane putra, bhAI, svajananI mAphaka mAnI guru sAruM zikSaNa Ape che ema vinIta ziSya mAne che. jyAre avinIta-pApadRSTi, A guru zikSA ApatAM mane dAsa gaNe che ema mAne che. 39. na kopae Ayariya, appANaM pi na kovae / buddhovaghAI na siyA, na siyA tottagavesae // 40 // na kopayet AcAryam, AtmAnamapi na kopayet / buddhopaghAtI na syAt, na syAt totragaveSakaH // 40 // vinIta, AcArya vi. ne kepita na kare, zikSA letAM pite kepita na thAya, kadAca krodhAveza Ave te paNa AcArya vi. no upaghAtI na thAya. jAtyAdi dUSaNagarbhita vayanA, zuA gurune mevA viyAra s2|| na 42. 40. AyariyaM kuviyaM naccA, pattieNa pasAyae / vijjhavija paMjalIuDo, vajae na puNuttiya // 41 // AcArya kupitaM jJAtvA, prItikena prasAdayet / vidhyApayet prAJjalipuTaH, vadet na punariti ca // 41 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasatra sAthe AcArya vi kupita thayA che ema jANyA bAda, prIti-pratItikAraka vAkyathI AcArya vi.ne prasanna kare. be hAtha joDI, he svAmin ! have pachI AvI bhUla nahIM 43 sema modI gurune zAMta 42. 41. dhammajjiyaM ca vavahAraM, buddhehAyariyaM sayA / tamAyaraMto vavahAraM, garahaM nAbhigacchai // 42 // dharmArjitazca vyavahAraH, buddhaiH AcaritaH sadA / tamAcaran vyavahAraM, gardA nAbhigacchati // 42 // kSamA vi. dharma dvArA upArjita, tatvajJAnI dvArA sadAsevita, sAdhuvyavahArane AcaranAra sAdhu, "A avinIta che evI niMdAne kadI pAmate nathI jethI gurunA kepane 4 / 27 nathI bhagatu. 42. manogayaM vakkagayaM, jANittAyariyasma u / taM parigijjha vAyAe, kammuNA uvavAyae // 43 // manogataM vAkyagataM, jJAtvA AcAryasya tu / tat parigRhya vAcA, karmaNA upapAdayet // 43 // buddhidvArA pahelAM manavacana-kAyAgata, gurunA kAryane jANI, huM kArya karuM chuM ema vANIthI belI kArya 42, 2thI gurunI sevA mI jevAya. 43. vitte acoie niccaM, khippaM havai sucoie| jahovaidaM sukarya, kiccAI kuvvai sayA // 44 // vittaH anoditaH nitya, kSipraM bhavati sunoditaH / yathopadiSTaM sukRtaM, kRtyAni karoti sadA // 44 //
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinayazrutA dhyayana vinayathI prasiddha ziSya, preraNA vagara ja dareka samaye gurukAryomAM pravRtti kare che. je preraNA thAya te tarata ja yathocita kArya bane che. gurunA upadeza mujaba, haMmezAM sArI rIte kAryo bajAve che 44 nancA namai mehAvI, loe kittI se jAyae / havai kiccANa saraNaM, bhUyANaM jagaI jahA // 45 // jJAtvA namati meghAvI, loke kIrtistasya jAyate / bhavati kRtyAnAM zaraNaM, bhUtAnAM jagatI yathA // 45 // je uparokta artha jANa te te kArya karavAmAM namra, ughata, maryAdAvartI thAya che tethI "Ane janma saphala che." "A saMsArasAgara tarI gaye" AvI kIrti lekamAM pragaTe che. jema pRthvI prANIonA AdhArabhUta che tema A puNya kriyAone AdhAra bane che. 45. pujjA jassa pasIyaMti, saMbuddhA putrasaMthuyA / pasannA lAbhaissaMti, viulaM aTThiyaM suyam // 46 // pUjyA yasya prasIdanti, saMbuddhA pUrvasaMstutAH / prasannA lambhayiSyanti, vipulaM ArthikaM zrutam // 46 / / je ziSyanA upara AcArya vi. pUjya prasanna thAya che. tene samyaga tatvajJAnI, pUrvaparicita, prasanna guruo, tAtkAlika zrutano, paraMparAe mekSane lAbha karAvanArA thAya che. 46. u. 2
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe sa pujjasatthe suviNIyasaMsae, maNoraI ciTThai kmmsNpyaa| tavosamAyArisamAhisaMvuDe, mahajjuI paMcavayAi paaliyaa||47|| sa pUjyazAstraH suvinItasaMkhayaH, manorucistiSThatti karmasaMpadA / tapaHsamAcArI samAdhisaMvRttaH, mahAdyutiH paJca vratAni pAlayitvA te ziSya, pUjyazAstravALA, saMzayavagarane, gurunA manane anusaranAre sAdhusamAcArInI samRddhithI saMpanna rahe che. tathA tapanuM AcaraNa ane samAdhithI saMvaravALe banI, pAMca mahAvrate pALI, moTI tapastejamayI kAntivALo bane che. 47. sa devagaMdhacamaNussapU ie. caittu dehaM malapaMkapUiyaM / siddhe vA havai sAsae, deve vA apparae mahiDDhie tti vaimi 48nA sa devagandharvamanuSyapUjitaH, tyaktvA dehaM malapaGkapUtikam / siddhovA mavati zAzvataH tevo vA karavA mA rUti vravIki te vinIta ziSya, vaimAnika-tiSI bhavanapativyaMtara vi.thI tathA rAjA vi. manuSyathI pUjita thayela, zukra-zeNitarUpa prathama kAraNajanya A audArika zarIrane cheDI zAzvata siddha bane che. je siddha na bane te laghukarmA mahaddhika vaimAnideva bane che. A pramANe vinayazrata nAmanuM adhyayana tIrthaMkaragaNadhara vi. nA upadezathI meM tArI AgaLa kahyuM. ema sudharmAsvAmI jaMbusvAmIne kahe che. paheluM vinayazratA dhyayana saMpUrNa
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI parISahAdhyayana-2 sua me Ausa teNaM bhagavayA evamakkhAyaM, iha khalu bAvIsaM parIsahA, samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa kAsaveNaM paveiA, je bhikkhU socyA gaccA jiccA abhibhUya bhikkhAyariAe parivvayaMto puTTho Na vihaNejA // 1 // zrutaM me AyuSman ! tena bhagavatA evamAkhyAtaM, iha khaludvAviMzatiH parISAhAH zramaNena bhagavatA mahAvIreNa kAzyapena praveditAH; yAn bhikSuH zrutvA jJAtvA jitvA abhibhUya bhikSAcaryAyAM parivrajan spRSTaH no vihanyeta // 1 // atha--bhagavAna sudharmAMsvAmI ja MbUsvAmIne kahe che ke, huM AyuSman jabU! te bhagavAna mahAvIrasvAmIe vakSamANu prakArathI je kahyuM che te me' sAMbhaLyu. che ke, A jinapravacanamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra kAzyapageAtrIe khAvIza parISahA upadezyA che. je parISahAne sAdhu sAMbhaLIne, sArI rIte jANIne, vAra'vAra abhyAsathI paricita karIne, jItIne bhikSA mATe jatAM parISahAthI hata-prahata nakhane arthAt mAkSamAga thI pAchA na paDe. 1. kayare te khalu bAvIsaM parIsahA samaNeNa bhagavayA mahAvIreNa kAsaveNaM paveiA je bhikkhU soccA NaccA jiccA abhibhUya bhikkhAyariAe parivvayato puTTho No vihaNejA // 2 //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 zrI uttarAyanasUtra sAthe katare te khalu dvAviMzaniH pariSahAH zramaNena bhagavatA mahAvIreNa kAzyapena praveditAH yAn bhikSuH zrutvA jJAtvA jitvA abhibhUya bhikSAcaryAyAM parivrajan spRSTaH no vihanyeta // 2 // prazna-zramaNa bhagavAna mahAvIra kAzyapagotrIe darzAvelA je bAvIza parISahane bhikSu sAMbhaLI, jANI, paricita karI, jItIne bhikSA mATe jatAM pariSahathI AkrAMta banelo saMyamamArgathI calita na bane, te pariSahanA nAma 4 // 4yA cha 1 2. ime te khalu bAvIsa parIsahA samaNeNaM bhagavayA mahA. vIreNa kAsaveNaM paveiA, je bhikkhU soccA naccA jiccA abhibhUya bhikkhAyariAe parivyayaMto puTTho no vinihannejjA // 3 // ime te khalu dvAviMzatiH parISahAH zramaNena bhagavatA mahAvIreNa kAzyapena praveditAH, yAn bhikSuH zrutvA jJAtvA jitvA abhibhUya bhikSAcaryAyAM parivrajan spRSTo no vinihanyeta / 3 / uttara-je bAvIza parISaho, zramaNa bhagavAna mahAvIra kAzyapagetrIe darzAvyA che. te parISahene bhikSu sAMbhaLI, jANa, paricita karI, jItIne bhikSA mATe jatAM parISahathI skRSTa banelI mokSamArgathI azruta bane. 3. taM jahA digicchAparIsahe 1, pivAsAparIsahe 2, sIaparIsahe 3, usINaparIsahe 4, daMsamasayaparIsahe 5, acelaparI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI parISahAdhyayana-2 ____21 sahe 6, araiparIsahe 7, itthIparIsahe 8, cariAparIsahe 9, nisIhiAparIsahe 10, sijAparIsahe 11, akosaparIsahe 12, vahaparIsahe 13, jAyaNAparIsahe 14, alAbhaparIsahe 15, rogaparIsahe 16, taNaphAsaparIsahe 17, jallaparIsahe 18, sakArapurakAraparIsahe 19, pannAparIsahe 20, annANa. parIsahe 21, daMsaNaparIsahe 22 // 4 // __ tad yathA-kSudhAparISahaH 1, pipAsAparISahaH 2, zItaparISahaH 3, upNaparISahaH 4, daMzamazakaparISahaH 5, acelaparISahaH 6, aratiparISahaH 7, strIparISahaH 8, caryAparISahaH 9, naSedhikIparISahaH 10, zayyAparISahaH 11, AkrozaparISahaH 12, vadhaparISahaH 13, yAcanAparISahaH 14, alAbhaparISahaH 15, rogaparISahaH 16, tRNasparzaparISahaH 17, jallaparISahaH 18, satkArapuraskAraparISahaH 19, prajJAparIpahaH 20, ajJAnaparISahaH 21, darzanaparISahaH 22 // 4 // te mA pramANe-1. bhUma 5259, 2 tRSA parISaDa, 3. zIta parISaDa, 4. BY parISa, 5. 6 zamaza: parISaDa, 6. mayera parISa, 7. mati parISaDa, 8. zrI parISa, 6. yA parISa, 10. naiveSThiI parISa, 11. zayyA parISa, 12. Akreza parISaha, 13. vadha parISaha, 14. yAcanA parISaha, 15 alAbha parISaha, 16. roga parISaha, 17. vadha parISa, 18. mata parISa 18. slaarpu224|2, parISa,20. prajJA parISa, 21. ajJAna parISaDa, 22. 4zana parIDa, 4.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasatra sA parIsahANaM pavibhattI, kAsaveNaM paveiA / taM bhe udAharissAmi, ANupuvi suNeha me // 1 // 23 parISANAM pravibhaktiH, kAzyapena praveditA / tAM bhavatAM udAhariSyAmi, AnupUrvyA zRNuta me // 1 // atha-pUrvokta parISaheAnA vibhAga, je bhagavAna mahAvIrasvAmI kAzyapAtrIe darzAgyA che, te vibhAgane he ziSyA ! tamArI AgaLa huM kramasara batAvuM chuM, mATe tame sAMbhaLeA. 1-49. digiMchA parigae dehe, tavassI bhikkhU thAmavaM / na chide na chidAvae, na pae na payAvae || 2 || kSudhAparigate dehe, tapasvI bhikSuH sthAmavAn / na chindyAt na chedayet, na pacet na pAcayet // 2 // a-kSudhA samAna keAI vedanA nathI, mATe pahelAM bhUkha parISahane kahe che ke, tapasvI, sa`yamakhalI muni, zarIramAM bhUkha lAgavA chatAMya, phUla vi.ne pote na tADe ke tADAve tathA pAte na pakAve ke pakAvaDAve tathA tADanAra ke paDhAvanAranI na anumAdanA kare. e pramANe na kharIde, kharIDhAve ke kharIdanAranI na anumAdanA kare. arthAt bhukhyo sAdhu nava keATI zuddha ja AhArane svIkAre. 2-50. kAlIpangasaMkAse, kise dhamaNisaMtae / mAyabhe asaNapANassa, adINamaNaso care // 3 //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 zrI parISahAdhyayana-2 wATIpArA, rAH dhamanIyaMtataH | mAtrajJA karazanapAnazya, jInamanAH rUA . atha-kAkajadhA nAmanI vanaspatinA parva jevA aMgavALA ata eva kRza zarIravALe, nasethI vyAsa, AvI dazAvALa paNa azana-pAnanA pariNAmane jJAtA, cittanI AkulatA vagarane banI, sAdhu saMyamamArgamAM vicare. 3-51. tao puTTho pivAsAe, dogucchI ljjsNje| sIodagaM na sevijjA, viaDassesaNaM care // 4 // tataH spRSTaH pipAsayA, jugupsI lajjA saMyataH / zItodakaM na seveta, vikRtasya eSaNAM caret // 4 // atha-bhUkha parISahanA bAda tarasathI gherAyele muni, anAcAra prati tiraskAravALo, saMyamamAM samyam prayatnazIla, sacitta jalanuM sevana na kare, paraMtu agni vi.thI acitta banela jalanI gaveSaNa kare. -para. chinnAvAesu paMthesu, Aure supivAsie / parisukamuhAddINe, taM titikkhe parIsahaM // 5 // chinna tevu vaziSu mAtu: supipAlitaH | parizuSkamukhAdInaH, taM titikSeta parISaham / / 5 / / atha-jana vagaranA mArgomAM jatAM atyaMta Akula zarIravALe, atyaMta tarasya, thuMka sukAvAthI sukA mukhavALe ane adIna banele tRSA parISahane sahana kare. 5-53.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe caraMtaM virayaM lUhaM, so phusai egayA / nAivela muNI gacche, soccA NaM jiNasAsaNaM / 6 // carantaM virata rUkSaM, zItaM spRzati ekadA / nAtivelaM munirgacchet , zrutvA khalu jinazAsanam // 6 // artha-mokSamArgamAM ke grAmAnugAma vicaranAra, sarvavirativALA, lukhA zarIravALA munine, zItakAlamAM ThaMDI lAge tyAre jinAgamane sAMbhaLI (jIva ane zarIra gi cha. vi.) svAdhyAya vi. samayak Sear 30, zItabhayathI bIjA sthAnamAM na jAya. 6-54. na me nivAraNa asthi, chavittANaM na vijai / ahaM tu aggi sevAmi, iha bhikkhU na ciMtae // 7 // na me nivAraNaM asti, chavitrANaM na vidyate / ahaM tu ani seve, iti bhikSurna cintayet // 7 // atha-ThaMDA pavana vi.thI bacAvI zake tevA makAna vi. nathI, zarI2 952 saa|| 458, vi. nathI, to huM ThaMDI dUra karavA agni levuM, e vicAra paNa bhikSu na 42. 7-55. usiNappariAveNaM, paridAheNa tajjie / priMsu vA pariAveNaM, sAyaM no paridevae // 8 // uSNaparitApena, paridAhena tarjitaH / grISme vA paritApena, sAtaM no parideveta // 8 //
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ zro parISahAdhyayana-2 25 a-garama retI vi.nA paritApathI, parasevA mela rUpa bahAranA tathA aMdaranA tarasathI thayela dAhathI atyaMta pIDita tathA grISma vikramAM sUryakiraNeAe karela tApathI pIDita muni, sukhanA prati 'hA! kayAre candra, caMdana vi. sukhanA hetue maLaze ' vi. pralApa na kare. 8-56. uhAhi tato mehAvI, siNANaM no vi patthae / gAyaM no parisiMcejjA, na vIejjA ya appayaM // 9 // uSNAbhitaptaH medhAvI, snAnaM no api prArthayet / gAtraM no pariSiJcat, na vIjayecca AtmAnam ||9|| atha -garamIthI pIDAyelA, maryAdAvartI muni, snAnanI abhilASA na kare, peAtAnA zarIra upara thoDu pANI chAMTI bhInuM na kare, vIMjaNA vi.thI jarA paNuM havA na nAMkhe. 9-57 puTTho ya daMsamasaehi, sama eva mahAmuNI / nALo saMgAmanIne vA, mULe amidaLe paraM praznA spRSTazca daMzamazakaiH sama eva mahAmuniH / nAgaH saMgrAmazIrSe vA, zUro'bhihanyAt param // 10 // a -zatru-mitra pratye samAna cittavALA mahAmuni, DAMsa--maccha2--tu--mAMkaDa vi.thI pIDita thavA chatAM yuddhanA mAkhare parAkramI hAthInI mAphaka krodha vi. zatru para vijaya meLave. 10-58.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe na saMtase na vArejjA, maNapi na paosae / uveha na haNe pANe, bhuMjaMte maMsasoNiyaM // 11 // na saMtraset na vArayet, mano'pi na pradUSayet / upekSeta na hanyAta prANinaH, bhuJjAnAn mAMsazoNitam // 11 // artha-muni, DAMsa vi. thI udvega na pAme, DAMsa vi.ne na haTAve, manane duSTa na kare, madhyastha bhAvathI jue. tethI 4 mAMsa-soDIne manAza lavAne na ho. 11-58. parijunehiM vattheddi, hokkhAmi tti acelae / aduvA sacelae hokkhaM, iti bhikkhU na ciMtae // 12 // parijIrNairvastraiH, bhaviSyAmi iti acelakaH / athavA sacelako bhaviSyAmi, iti bhikSuH na cintayet // 12 // a-jInAM vastrothI alpa dina rahenAra hAi, huM acelaka thaiza, evA vicAra na kare. athavA jINu vasravALe mane joI, kAI eka zrAvaka suMdara vao Apaze. eTale huM sayeAH thazi, yevo vicAra na 42. 12-10. egayA acelao hoi, sacele Avi egayA / eaM dhammahiaM naccA, nANI no paridevae || 13 || ekadA acelako bhavati, sacelazcApi ekadA / etad dharmahitaM jJAtvA, jJAnI no parideveta // 13 // atha-eka vakhate-jinakalpAdi avasthAmAM sathA vajranA abhAvathI ke jInAM vastrathI acelaka thAya che. eka
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI parISahAdhyayana-2 27 vakhate-sthavirakalpAdi avasthAmAM sacetaka paNa thAya che. A be avasthAmAM acelatva tathA sacelakatva, dharmamAM upakAraka jANa, jJAnI keI paNa avasthAmAM viSAda na kare. 13-61. gAmANugAmaM rIaMta, aNagAraM akiMcaNaM / / araI aNuppavise, taM titikkhe parIsahaM // 14 // prAmAnugrAmaM rIyamANaM, anagAram akiJcanam / aratiH anupravizet , taM titikSeta parISaham // 14 // atha-grAmAnugrAma vicaratA aparigrahI sAdhune je manamAM saMyamanI aruci pedA thAya. te A aratirUpa parISaha sahana karIne saMyamanI arucine manamAMthI haTAvavI. 14-62. araI piTTao kiccA, virae Ayarakkhie / dhammArAme nirArambhe, upasaMte muNI care // 15 // aratiM pRSThataH kRtvA, virataH AtmarakSitaH / dharmArAme nirArambhaH, upazAntaH munizcaret // 15 // arthavirativALe, apadhyAna vi.thI AtmAne rakSaka, "A dharmamAM vidanarUpa che -AvI rIte aratine tiraskAra karI dharmamAM rativALe bane; nirAraMbhI upazAMta banI muni tarIke dharmanA bagIcAmAM vicare. 15-63. saMgo esa maNussANaM, jAo logaMmi ithio / jassa eA pariNAyA, sukarDa tassa sAmaNNaM // 16 //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasatra sAthe saMga eSa manuSyANAM, yA loke striyaH / yasya etAH parijJAtAH, sukRtaM tasya zrAmaNyam / / 16 / / atha-jema mAkhIone lempa, lepa baMdhana che, tema jagatamAM manuSyane yuvatie lepa rUpa che. je sAdhue "A leka ke paralekamAM balavAna anarthanA hetu rUpa chIe che"--ema jANI tene tyAga karyo che, te sAdhunuM bhramaNapaNuM saphaLa che. 16-64. evamAdAya mehAvI, paMkabhUA u ithio / no tAhiM viNihanejA, carejattagavesae // 17 // evamAdAya medhAvI, pakkabhUtAH striyaH / no tAbhirvinihanyAt , caredAtmagaveSakaH // 17 / / artha-pUrve kahelI bAbatane buddhipUrvaka svIkArI, muktipaMthagAmI munione mATe viddhakara ke malinatAne hetu heI, "A strIo kAdava sarakhI che e nizcaya karI, A strIo mAraphata saMyamajIvanadevaMsa dvArA AtmAnI hiMsAthI bace; AtmaciMtanaparAyaNa banI dharmAnuSThAnanuM sevana kare. 17-65. ega eva care lADhe, abhibhUa priishe| gAme vA nagare vAvi, nigame vA rAyahANie // 18 // eka eva caret lADhaH, abhibhUya parISahAn / prAme vA nagare vA'pi, nigame vA rAjadhAnyAm / / 18 / /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI parISahAghyayana-2 artha-zuddha AhArathI peAtAnA nirvAha karanAra muni, rAga vi.thI rahita banI, bhUkha vi. parISahene jItIne, gAma agara nagare, vepArI janeAnA vAsa-nigamamAM, rAjadhAnI vi. mAM apratibaddha vihAra kare. 18-66. asamANo care bhikkhU, neva kujjA pariggadaM / asato giddattheddi, aNikeo parivvae // 19 // asamAnazcared bhikSuH, naiva kuryAt parigraham / asaMsakto gRhasthaiH, aniketaH parivrajet // 19 // a-ghara vi. ke tenI mUrchAthI rahita hAvAthI gRhastheAthI, aniyata vihAra vi.thI anya tIrthIothI vilakSaNu sAdhu, gAma vi.mAM mamatArUpa parigraha na kare; gRhasthAnI sAthe sabaMdha vagaranA, ghara vagaranA cAre bAju vihAra kare. 19-67. 29 susANe sunnagAre vA, rukkhamUle va egao / akukkuo nisIejjA, na ya vittAsae paraM // 20 // zmazAne zUnyAgAre vA, vRkSamUle vA ekakaH / akutkuco niSIdet, na ca vitrAsayet param // 20 // a-muni smazAnamAM, sUnA gharamAM, vRkSa nInIce, dravyabhAvathI ekalA, duSTa ceSTA vagarane banIne bese tathA manuSya vi.ne bhaya na upajAve. 20-68. tattha se ciTTamANassa, uvasaggAbhighArae / saMkAbhIo na gacchejjA, uTThittA annamAsaNaM // 21 //
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe tatra tasya tiSThataH, upasargAnabhidhArayet / zakAmItaH nAdvaita, kathAyAmyavAsanam // 2 // atyAM rahenAra sAdhu potAnA upara AvatA divyAdi upasargAne sahana kare, zakAtrasta banI, uThI khIjA sthAnamAM na jAya. 21-69. uccAvayAhi sijjAhi, tavassI bhikkhU thAmavaM / nAivelaM vibhejjA, pAvadiDI vihannaI // 22 // uccAvacAbhiH zayyAbhiH, tapasvI bhikSuH sthAmavAn / nAtivelaM vihanyAt, pApadRSTirvihanyate // 22 // atha-upasargAdi sahana prati sAma vALA, tapasvI muni, uMcA-nIcA sthAneA maLavA chatAM velAnu ullaghana karI, ahIM huM zItAttuithI gherAyA -ema vicArI khIjA sthAnamAM na jAya; kAraNa ke pApamuddhivALA uMcuM sthAna maLatA rAga tathA nIcuM sthAna maLatAM dveSa nahIM karavAnI samatA rUpa maryAdAnu. ulla dhana kare che. arthAt muni samatApU ka zamyA parISahane sahana kare. 22-70, 30 pairikamuvassayaM laddhuM kallANaM aduva pAvagaM / kimegarAI karissara, evaM tattha'hiyAsae ||23|| pratiriktamupAzrayaM labdhvA kalyANaM athavA pApakam / kimekarAtraM kariSyati, evaM tatrAdhyAsIta // 23 // a-strI vi.thI rahita sukhada ke duHkhada upAzraya meLavIne eka rAtri sudhI ke keTalIka rAtri sudhI rahenAra,
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 zrI parISahAdhyayana-2 samatApUrvaka harSa ke kheda dhAraNa karyA sivAya te vasatimAM 27. 23-71. akkosijja paro bhivaM, na tesiM paDisajale / sariso hoi bAlANaM, tamhA bhikkhU na saMjale // 24 // Akrozet paro bhikSu, na tasmai pratisaMjvalet / sadRzo bhavati bAlAnAM, tasmAd bhikSurna saMjvalet // 24 // atha--je keI bIje, sAdhunuM kharAba vacanathI apamAna kare, te sAdhu tenA upara kodhavALe tenA je na bane, kema ke te ajJAnI sarakhe bane che. tethI bhikSu lalita na mane. 24-72. soccA NaM pharUsA bhAsA, dArUNA gAmakaMTayA / tusiNIo uvehejjA, na tAo maNasI kare // 25 // zrutvA khalu paruSA bhASAH, dArUNA prAmakaNTakAH / tUSNIkaH upekSeta, na tA manasi kuryAt // 25 // atha--atyaMta duHkhakArI, marmavedhI kaThora vacanene sAMbhaLI, muni mana dhArI tenI upekSA kare te vacanene manamAM avakAza na Ape, arthAt te belanAra pratye dveSa na 42. (25 73) hao na saMjale bhikkhu, maNaMpi na paosae / titikkha paramaM naccA, bhikkhudhamma viciMtae // 26 // hato na saMjvaled bhikSuH, mano'pi na pradUSayeta / titikSAM paramAM jJAtvA, bhikSudharma vicintayet // 26 //
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe artha-lAkaDI vi.thI tADita thatAM krodhathI na dhamadhame, manane zreSavALuM na kare, kSamAne dharmanuM utkRSTa sAdhana tarIke jANa kSamAmUlaka bhikSudharmanuM ciMtana kare (26-7) samaNaM saMjaya daMta, haNejjA kovi katthaI / natthi jIvasma nAsetti, evaM pehejja saMjae // 27 // zramaNaM saMyataM dAnta, hanyAta ko'pi kutracit / nAsti jIvasya nAza iti, evaM prekSena saMyataH // 27 // artha-Indriya-mane vijetA, tapasvI, saMyamIne je keI eka duSTa. keI gAma vi.mAM tADana kare, te sAdhue evI bhAvanA karavI ke, "caitanyasvarUpI AtmAne nAza nathI, paraMtu zarIrane ja nAza thAya che." (27-75) sudhI vahu mo nizva, sArasa mivazuLo ! savyaM se jAi hoi, natyi kiMci ajAi // 28 // vahu mo! ni, nA mizno: | sarva tasya yAcitaM bhavati, nAsti kiMcid ayAcitam / / 28 / / artha-he jaMbU ! cakkasa anagArI bhikSune jIve tyAM sudhI AhAra-upakaraNa vi. samasta vastu yAcita ja hoya che. kaI paNa cIja ayAcita nathI hotI. atae nirupakArI munine vastunI yAcanA karavI kaThina haIyAcanA paNa eka parISaha che. (28-76) goaraggapaviTThassa, pANI no suppasArae / seo agAravAsotti, ii bhikkhU na citae // 29 //
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI parISahAdhyayana-2 33 gocarAgrapraviSTasya, pANiH no suprasArakaH / zreyAn agAravAsaH iti, iti bhikSane cintayet // 29 // atha-gocarI heravA nIkaLelA munie "huM gRhasthI upara kAMI upakAra karato nathI, te tenI AgaLa hAtha kevI rIte prasAruM? enA karatAM gRhasthAzrama svIkAra ucita che"- A vicAra nahIM kare, kema ke gRhavAsa bahu sAvadya che. eTale gRhavAsa zreyaskara kevI rIte ? (29-77) paresu ghAsamesejjA, bhoyaNe parinihie / laddhe piMDe aladdhe vA, nANutappeja paMDie // 30 // pareSu prAsaM eSayat , bhojane pariniSThite / fNe vA, nAnubena sacataH rUvA , arthabhramaranI paddhatithI bhojana velAmAM AhAranI gaveSaNa kare. aniSTa ke svalpa AhArane lAbha athavA aprApti thatAM sAdhue pazcAttApa na kara. (30-78) ajjevAhaM na labbhAmi, avi lAbho suve siA / jo evaM paDisaMcikkhe, alAbho taM na tjje|| 31 // adyavAhaM na labhe, api lAbhaH zvaH syAta / ya evaM pratisamIkSate, alAbhastaM na tarjayet / / 31 // artha - bhale Aje AhArane lAbha nathI thaye paNa AvatI kAle thaze, A pramANe je vicAre che tene alAbha pariSaha saMtApita karatuM nathI. (31-79)
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 zrI uttarAdhyayanasUtra sAtha naccA uppaiya dukkhaM, veyaNAe duhaTTie / adINo ThAvae pannaM, puTTho tatthaahiyAsae // 32 // jJAtvA utpatitaM duHkhaM, vedanayA duHkhArtitaH / addIna: sthApayeta prajJAM, nruTastatra adhisaheta // 22 // a-utpanna javara vagere rAgavALA, vedanAthI pIDita thavA chatAMya dInatA vagaranA banI, duHkhanA kAraNe calita thatI buddhine svakanuM ja A phUla che, ema ciMtavI sthira banAve. AvI prajJAnI pratiSThAvALA rAgajanya duHkhane sahana kare. (32-80) tegicchaM nAbhinaMdijjA, saMcikkhattagavesae / ea khu tassa sAmannaM, jaM na kujjA na kArae // 33 // cikitsAM nAbhinandeta saMtiSTheta AtmagaveSakaH / etat khu tasya zrAmaNyaM, yanna kuryAt na kArayet // 33 // ? artha-jinakalpika muninI apekSAe-cAritra rUpa AtmAnI, tenA virodhI-vighnAnA rakSaNu dvArA gaveSaNA karanAra rAga pratikArarUpa cikitsA na kare, karAve ke anumAda, paraMtu samAdhipUrvaka rahe. A zramaNapaNuM tene hAya che. sthavIra-kalpika munie tA puSTa AlaMbanane dhyAnamAM rAkhI jayaNAthI cikitsA kare, karAve paNa che. (33-81) acelagassa lahassa, saMjayassa tavasiNo / taNesu sayamANassa, hojjA gAyavirAhaNA // 34 //
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI parISahAdhyayana-2 acelakassa rUkSabhya, saMyatasya tapasvinaH / tRNeSu zayAnasya, bhavati gAtravirAdhanA // 34 // a-lukhA-kuza zarIravALA tapasvI, dabha vageremAM sunAra ke besanAra, acelaka saMyatane zarIramAM tRNuspa janya pIDAnA sahana dvArA tRNaspa parISahavijaya prApta thAya che. (34-82) 35 Ayavassa nivAraNaM, aulA havaha veyaNA | eaM naccA na sevaMti, taMtujaM taNatajjiA // 35 // Atapasya nipAtena, atulA bhavati vedanA / evaM jJAtvA na sevante, tantujaM tRNatarjitAH // 35 // artha-ghAsa-taDakAnA paDavAthI mATI vedanA thAya te paNa, ke kSayanA arthI, da vagerethI pIDita muni, vasra- kaMbalane nahIM svIkArI, Atta dhyAnane nahIM karatAM tRNaspaza pariSahane jIte che. (35-83) kiliSNagAe mehAvi, paMkeNa va raeNa vA / ghisu vA paritAveNa, sAyaM no paridevae // 36 // klinnagAtraH medhAvI, paDkena vA rajasA vA / zrIvse vA paritApena, sAta no Treveta // 26 // a- snAnanA tyAgarUpa maryAdAvALA muni, grISma vageremAM tApathI parasevA ne parasevAvI palaLelA melathI vyApta zarIra banavA chatAM, kevI rIte ke kayAre mela dUra thavAthI sukha thaze ' evA pralApa-vilApa na kare. (36-84) 6
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasatra sAthe veejja nijjarApehI, AriyaM dhammaNuttaraM / jAva sarirameotti, jalla kAraNa dhArae // 37 // vedayet nirjarApekSI, Arya dharma anuttaram / yAvata zarIrabhedaH iti jallaM kAyena dhArayet // 37 / / ' artha- AtyaMtika karmakSayane abhilASI, zubha A cAramaya sarvottama zrutacAritrarUpa dharmane pAmelo muni, dehanA avasAna sudhI zarIra dvArA melane dhArI tenA parISane te. (37-85) abhivAyaNamabbhuTThANa, sAmI kujjA nimaMtaNaM / je tAI paDisevaMti, na tesi pihae muNI // 38 // abhivAdanamabhyutthAnaM, svAmI kuryAt nimantraNam / ye tAni pratisevante, na tebhyaH spRhayet muniH / / 38 / / atha- rAjA vagere vaMdana-stavana-abhyasthAna ke AhAra vagere mATenuM AmaMtraNa kare. te paNa muni bIjAenI mAphaka abhivAdana vagerenI spRhA na kare, arthAta sA2 voren| viyA2 manamA na are. (38-86) aNukasAI appicche, annANesi alolue / rasesu nANugijjhijjA, nANutappejja paNNavaM // 39 // aNukaSAyI alpechaH, ajJAtaiSI alolupaH / raseSu nAnugRdhyet , nAnutapyet prajJAvAn / / 39 // atha-namaskAra vagere nahIM karanAra pratye krodha na kare athavA satkAra vagere thatAM ahaMkArI na bane, temaja
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI parISahAyana-2 te mATe mAyA ke temAM Asakti na kare; dhapakaraNanI ja mAtra IcchAvALA, jAti vagerethI ajJAta banI AhA ranA gaveSaka. rasanA rasamAM laMpaTatA vagaranA banI, madhura vagere rasAnI AzA na seve tathA vivekavALI buddhinA dhaNI banele khIjAene satkArAtA joi pazcAttApa na kare. (39-87) fy se aNUNaM mae puvvaM, kammA'NANaphalA kaDA / jeNAhaM nAbhijAnAmi, puTTho keNaI kaNhuI // 40 // aha pacchA uijjaMti, kammADaNANaphalA kaDA / masA igaLALa, aa2aa janmavivanaya // 4 // atha nUnaM mayA pUrva, karmANi ajJAnaphalAni kRtAni / yenAhaM nAbhijAnAmi, pRSTaH kenacit kasmiMzcit // 40 // atha pazcAd udante, karmANi ajJAnaphalAni kRtAni / EmAdhAnayAtmAnaM, jJAstrArmaviSAdam // 4 // yugmam // a -ceAkkasa meM pahelAM jJAnine dA vagere kAraNeAthI ajJAnaphalaka jJAnAvaraNIya karmo karyA. che, ke jethI kAI e mane jIvAdi sugama vastunA prazna karyAM hovA chatAM huM jANI javAba ApI zakatA nathI. bAMdhelAM jJAnAvaraNIya karmo abAdhAkAla pachI dravya vagere nimittathI udayamAM Ave che--ajJAnarUpI phula Ape che, mATe tenA nAza mATe prayatna karavA joie, na ke viSAda. A pramANe karmonA vicitra vipAka jANI AtmAne svastha karA, muMjhavaNamAM na
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasatra sA sUkA arthAt jJAnAvaraNIya karmonA kSayApazamathI utkRSTa jJAnasapattimAM gava' na karI. (40-41) (88-89) nirahUgaM mi virao, mehuNAo susaMvuDo / jo sakkha nAbhijANAmi, dhammaM kallANa pAvagaM // 42 // nirarthakaM ahaM virataH, maithunAt susaMvRttaH / caH sAkSAt nAminAnAmi, dharma yAnuM pApam / / 4 / / a-phogaTa huM brahmacArI, indriya-mananA saMvaravALA banyA chuM, kema ke huM sAkSAt rUpe vastusvabhAva zubhaazubhane jANI zakatA nathI. A pramANenA ajJAnatAgarbhita vicAra bhikSu na kare. (42-90) tavovahANamAdAya paDimaM paDivajjao / evaM pi viharao me, chaumaM na niyaTTai ||43|| tapaupadhAnamAdAya, pratimAM pratipadyamAnasya / matti viduto me, jInna na nivartate // 4rU // 38 a - -bhadra, mahAbhadra vagere tapa, AgamanA ArAdhanarUpa Aya'khIla vagere upadhAna AcarI, abhigrahavizeSarUpa mAsikI vagere pratimAnA svIkAra karanArane, viziSTa carcAthI apratima dharUpe vicaravA chatAM jJAnAvaraNIya vagere ka dUra na thAya, te paNa A 'kaSTakriyAthI zu' ? ' AvA sa'kalpa na kare. (43-91) natthi nRNaM pare loe, iDDhI vA vi tavastriNo / aduvA vaMciohitti, i bhikkhU na citae ||44 // Tang
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI parISahAdhyayana-2 39 nAsti nUnaM paro lokaH, RddhirvA'pi tapasvinaH / athavA vacito'smIti, iti bhikSurna cintayet // 44 // artha- sa paraloka nathI athavA tapasvI evA mane tapamAhAbhyarUpa Rddhi nathI ke huM bhogothI ThagAye chuM, e sAdhu vicAra na kare. (44-2) abhU jiNA asthi jiNA, aduvA vi bhavissai / / musaM te eva mAhaMsu, ii bhikkhU na ciMtae // 45 // abhUvan jinAH santi jinAH, athavA'pi bhaviSyanti / mRSA te evamAhuH, iti bhikSurna cintayet // 45 // artha- kevalIe bhUtakAlamAM thayA che, vartamAnakAlamAM mahAvidehamAM che athavA bhaviSyakAlamAM bharata vageremAM thaze, evuM paNa te yathArthavAdIo, pUrvokta prakArathI asatya kahe che, evo vicAra bhikSu na kare, kemake anumAna vagere pramANethI sarvajJanI siddhi siddha che. athavA kevalIoe je paraloka vagere kahyuM che, te asatya che e vicAra na kare arthAt jina ke jinakathita vastu vaikAlika satya che ema vicAre. (45-3) ee parIsahA savve, kAsaveNaM paveiA / je bhikkhU Na vihaNNejjA, puTTho keNai kaNhui ||46||ttibemi|| ete parISahAH sarve kAzyapena praveditAH / yAna bhikSurna vihanyeta, spRSTaH kenA'pi kasmiMzcit // 46 // ruti ravIki |
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ utarAyanAtrasAtha artha-A pUrvokta tamAma pariSahe kAzyapagetrI bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe kahela che. je A pariSahe jANI, bAvIzamAMthI kaI eka pariSahathI bAdhita thayA chatAM, sAdhu game te deza-kAlamAM pariSathI hAre nahI. paraMtu teone jIte. A pramANe he jaMbU ! huM kahuM chuM (46-94) che bIju zrI parISahAdhyayana saMpUrNa che
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI caturaMgIya adhyayana-3 cattAri paramaMgANi, dullahANIha jaMtuNo / mANusattaM sui saddhA, saMjamammi a vIriaM // 1 // catvAri paramAGgAni, durlabhAni iha jantoH / mAnuSaa atiH zraddhA, rame re vIrtham 2 | atha- A saMsAramAM prANIne, dharmane cAra mukhya kAraNe jema ke 1. manuSya janma, 2. dharmanuM zravaNa, 3. dharma nI zraddhA, 4. saMyamanA viSe sAmarthya durlabha che. (1-5) samAvannA Na saMsAre, nANAguttAsu jAisu / kammA nANAvihA kaTTu, puDho vissaMbhaA payA // 2 // samApannAH khalu saMsAre, nAnAgotrAsu jAtiSu / karmANi nAnAvidhAni kRtvA, pRthak vizvabhRtaH prajAH // 2 // - artha-saMsAramAM nAnAvidha nAmavALI kSatriya vagere jAtimAM janmela janasamUha, nAnAvidha karmo karI-karmIdhIna banI judA judA AkAzanA pratyeka pradezamAM janmAdi dvArA phare che. arthAt manuSyajanma meLavIne paNa pite karela karmanA prabhAvathI bIjI gatiomAM bhaTakanAra janasamUhane pharIthI manuSyajanya durlabha banI jAya che. (2-96)
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 uttarAdhyayanasUtra sAthe egayA devaloesu, naraesuvi egayA / egayA AsuraM kAyaM, ahAkamme hiM gacchai // 3 // ekadA devalokeSu, narakeSvapi ekadA / ekadA AsuraM kAya, yathAkarmabhiH gacchati // 3 // artha-puNyanA udayakAle saudharma vagere devakomAM, pApanA udayanA kAlamAM ratanaprabhA vagere narakamAM, ke vakhata asuranikAmAM karmanA anusAre arthAt devakAnuphUla sarAga saMyama, narakagati-anukUla mahAraMbha, asura nikAyagati-anukUla bAlatapa vagere kriyAonA anusAra prANio, te te gatimAM jAya che. (3-97) egayA khattio hoi, tao caMDAla bukkaso / tao kIDa payaMgo a, tao kuMthu pivIliA // 4 // ekadA kSatriyo bhavati, tatazcaNDAlaH bukkasaH / tatA vazarA patta, tataH luthu piTiza che 4 . atha-kadI chava rAjA bane che, tyArabAda caMDAla, varNanara saMkara rUpe janmela thAya che. kadI kIDe pataMgIyuM bane che. tyAMthI kadI kaMthavA- kIDI rUpe janme che. arthAt kramasara saghaLI UMca-nIca saMkIrNa jAtio tathA sakala tiyacanA bhede ahIM samajavA. (4-98). evamAvaTTajoNIsu, pANiNo kammakivisA / na nivijjati saMsAre, savvaThesu va khattiA // 5 //
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI caturaMgIya adhyayana-3 evaM AvartayoniSu, prANinaH karmakilviSAH / na nirvidyante saMsAre, sarvArtheSu iva kSatriyAH // 5 // ajema saghaLA suvaNa vagere vaibhaveA rAjAone bhAgavavA chatAM kaMTALe upajatA nathI, tema vimalarUpa cArAzI lAkha jIvAyeAniemAM fila 4 thI adhama khanelA jIvAne vAraMvAra bhaTakavA chatAM, 'A kayAre chUTakAro thaze' evA udvega jAgatA che eTale ja sa'sArakamanA kSaya karavA mATe jIvA udyama karatA nathI. (5-99) sa sArabhramaNathI nathI. kharAkhara kammasaMgehi saMmUDhA, dukkha bahuveaNA | amANusAsu joNIsu, viNihammaMti pANiNo // 6 // jarmezanaiH saMmUDhA, du:vitA vaghuvenAH / amAnuSISu yAniSu vinihanyante prANinaH // 6 // a-kramanA saMbadheAthI avivekI, du:khavALA ghaNI zArIrika pIDAvALA, naraka-tiya 'ya-AbhicAgika vagere deva durgati saMbaMdhI ceAniomAM jIvA paDe che, paraMtu tenAthI ugarI zakatA nahI. hAvAthI manuSyajanma durlabha che. (6-100) kammANaM tu pahANAe, ANuputri kayAi u / jIvA sohimaNuppattA, Ayayati maNussayaM // 7 // 43 karmaNAM tu prahANyA, AnupUrvyA kadAcittu / jIvAH zuddhimanuprAptAH, Adadate manuSyatAm // 7 //
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe athanarakagati vageremAM laI janAra anatAnubaMdhI vagere karmono kramathI nAza thavAthI, kadAcita philaSTa karmothI vinAza rUpa zuddhine pAmelA jIvo manuSyajanmane pAme che. (7-101) mANussa viggahaM larbu, sui dhammassa dullahA / jaM succA paDivajjati, tavaM khatimahiMsayaM // 8 // mAnuSyaM vigrahaM labdhvA, zrutidharmasya durlabhA / / yaM zrutvA pratipadyante, tapaH kSAntiM ahiMsratAm // 8 / / artha-manuSyanA zarIrane meLavavA chatAM ALasa vagere kAraNothI dhamanuM zravaNa durlabha che. je dharmane sAMbhaLI, bhavyo ta5, kedha vagere kaSAyane vijaya, ahiMsA vagere vratane pAme che. (8-102) Ahacca savaNaM ladhu, saddhA paramadullahA / soccA neAuyaM maggaM, bahave paribhassai // 9 // kadAcit zravaNaM labdhvA, zraddhA paramadurlabhA / kRtvA naicArivaM mA, vava variSTarUti che ? . artha-kadAca manuSyajanma, dharmanuM zravaNa thavA chatAM dharmarucirUpa zraddhA atyaMta durlabha che, kema ke nyAyasaMpanna. samyagadarzana vagere mokSamArgane sAMbhaLavA chatAM ghaNuM che mokSamArgathI paDI jAya che. (9-103) suI ca ladhuM sada ca, vIriaM puNa dullahaM / bahave roamANAvi, no ya NaM paDivajjae // 10 //
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 zrI caturagIya adhyayana-3 zrutiM ca labdhvA zraddhAM ca, vIrya punardurlabham / bahavaH rocamAnA api, no enaM pratipadyante // 10 // atha-manuSyajanma, dharma nuM zravaNa dharmanI zraddhA thavA chatAM saMyamapAlanamAM virya vizeSa durlabha che, kema ke ghaNuM, dharmazraddhAlu hovA chatAM cAritramehanIya karmanA udayathI zreNIka vagerenI mAphaka saMyamane svIkArI zaktA nathI. (10-104) mANusattammi AyAo. jo dhamma socca saddahe / tabassi vIrialarcha, saMvuDe NidhuNe rayaM // 11 // mAnuSatve Ayato, yo dharma zrutvA zraddhatte / / tavaravI vIrya DharaDyA, saMskRta nirSanoti rajJA che ?zA artha-manuSyanA zarIramAM Avelo je jIva dharma udyamarUpa vIrya meLavI, AzravArone baMdha karanAro, baMdhAcela ane baMdhAtA kamarUpa rajane sApha karI muktikamalAne vare che. (11-105) sohI ujjuyabhRassa, dhammo muddhassa ciTThaha / nivvANa paramaM jAi, ghayasittivya pAvae // 12 // zuddhiH RjubhUtasya, dharmaH zuddhasya tiSThati / nirvANaM paramaM yAti, ghRtasikta iva pAvakaH // 12 // artha-manuSyajanma vigere meLavI mukti tarapha pragati karanAra sarala AtmAne kaSAyanI kAlimAnA nAzarUpa zuddhi hoya che, zuddha kSamAdi dharma nizcalarUpe rahe che. te AtmA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasatra sAthe ahIM ghIthI sIMcAyela agninI mAphaka tapastejathI jAjavalyamAna banele, utkRSTa jIvanmuktirUpa nirvANane anumapa 4re che. (12-106) vigiMca kammuNo heDaM, jasaM saMciNu khatie / pADhavaM sarIraM hiccA, ur3adaM pakkamai disaM // 13 // vivecaya karmaNaH hetu, yazaH saMcinu kSAntyA / pArthiva zarIraM hitvA, UrdhvA prakrAmati dizam // 13 // artha-he ziSya! manuSyajanma vagerenA rekanAra karmanA heturUpa mithyAtva vagerene dUra karo ! tathA kSamA vagerethI yazazkara saMyama ke vinayane puSTa kare ! Ama karavAthI pArthiva-dArika zarIra choDI apunaH AvRttirUpe urva. hiza-mokSa ta23 prasthAna 42 che. (13-107) visAlisehiM sIlehiM, jakkhA uttara- uttarA / mahAsukA va dipaMtA, mannatA apuNaccavaM // 14 / / appiyA devakAmANe, kAmarUvaviuviNo / uDDhaM kappesu ciTThaMti, puvvA vAsasayA bahu ||15||yugmm visadRzaiH zIlaH, yakSAH uttarottarAH / mahAzuklaiva dIpyamAnAH, manyamAnA apunazcyavam / / 14 // arpitA devakAmebhyaH, nAmarUpavikurvANAH / urdhva kalpeSu tiSThanti, pUrvANi varSazatAti bahUni // 15 // yugmam // artha-AgaLa AgaLa zreNa, atyaMta ujavalatAe caMdra-sUrya jevA prakAzatA, viziSTa kAma vagerenA prAptijanya
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI caturagIya adhyayana-3 47 sukha sAgaramAM DubelA ane lAMbI sthiti hoI manamAM tiryaMca AdimAM utpattinA abhAvane mAnatA, pUrvakRta puNya jANe, divya aMganA sparza vagere devabhegone samarpita karelA, IrachA pramANe rUpa vagere karavAnI zaktivALA de, pitapitAnA cAritramehanIya karmakSapazamanA anusAra asamAna-bhinna bhinna vrata pAlanarUpa viziSTa anuSThAna dvArA kamasara sIdharma vagere bAra devaka, navaraiveyaka, pAMca anuttara kalpamAM sva-sva AyuSyanI sthitine anubhava kare che. (14-15) (108-109) tattha ThiccA jahAThANaM, jakkhA Aukkhaye cuyA / uti mANusa joNi, se dasaMgeabhijAyai // 16 // tatra sthitvA yathAsthAnaM, yakSA AyuHkSaye cyutAH / upayAnti mAnuSI yoni, sa dazAGgo'bhijAyate // 16 // artha-saudharma vagere devalokamAM sva-anuSThAnanA anusAra maLela Idra vagere sthAnamAM rahI, de AyuSyanA kSaya bAda tyAMthI cyavIne manuSyajanmamAM Ave che. tyAM avaziSTa puNyanA anusAre daza jAtanA bheganA upakaraNe meLave che. (16-110) khettaM vatthu hiraNaM ca, pasavo dAsa-porusa / cattAri kAmakhaMdhANi, tattha se uvavajjai // 17 // kSetraM vAstu hiraNyaM ca, pazavo dAsapauruSeyaM / catvAraH kAmaskandhAH , tatra sa upapadyate // 17 //
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA artha- kSetra, bhAno, sonuM vagere dhAtuyo, pazubho, nAkarA, caturaMgI senA tathA zabda vagere maneAhara kAmabhAganA heturUpa puddagalasamudAya je kulamAM hoya te kulamAM deva utpanna thAya che. (17-111 ) 48 mittavaM nAivaM hoi, uccAgoe ya vaNNavaM / appAyaMke mahApaNe, abhijAe jaso bale / / 18 / / mitravAn jJAtimAn bhavati, uccairgotrazca varNavAn / alpAtaGka mahAprajJaH abhijAtaH yazasvI balI // 18 // artha - mitravANI, usvanavANI prazasta zarIranI kAntivALA, nirogI, vALA vinIta, yazasvI ane 10kA vALA thAya che A pramANe deva, daza jane che. (18-112 ) yA gotravANe, mahAna pratibhAkaravAmAM sAmarthya aMgavALA manuSya * bhuccA mANussae bhoe, appaDiruve ahAuyaM / putraM vizuddhasaddhamme, kevalaM bohibujjhiyA // 19 // cauraMgaM dullahaM NaccA, saMjamaM paDivajjiyA / tasA dhuammaMse, siddhe havai sAsae ti bemi ||20|| yugmam bhuktvA mAnuSyakAn bhogAn, apratirUpaH yathAyuSkam / pUrva vizuddhasaddharmaH, kevala bodhiM buddhavA / / 19 // caturaGgaM durlabha jJAtvA, saMyamaM pratipadya / tapasA dhutakarmAzaH, siddho bhavati zAzvataH iti bravImi // 20 // yugmam //
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI caturaMgIya adhyayana-3 49 artha-AyuSya pramANe manuSyanA anupama-mane hara zabda vagere bhAgo bhAgavIne, pUrva janmamAM nidAna vagere vagaranA hAi samyag dha vALA, niSkalaMka jinakathitadharmaprAptirUpa mAdhinA anubhava karIne, pUrvokta manuSyatva vagere cAra aMgAne durlabha jANI, sasAvadya viratirUpa sa yama AcarI, bAhya-abhyaMtara tapathI sakala kanA azAnA kSaya karI zAzvata siddha mane che. he jam ! A pramANe huM kahuM chuM. (19-20) (113-114) / trInuM zrI caturagIya adhyayana sapUNuM !
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zA mAdapramAdAdhyayana-4 asaMkhayayaM jIviya mA pamAyae, jarovaNI assa hu natthi taannN| evaM viANAhi jaNe pamatte, kiM nu vihiMsA ajayA hiMti III asaMskRtaM jIvitaM mA pramAdIH, jaropanItasya hu nAsti prANam / etaM vijAnIhi janAH pramattAH, kiM nu vihiMsrA ayatAH grISyatti / 2 / artha-A AyuSya, seMkaDo prayatnothI vadhArI ke tUTeluM te sAMdhI zakAtuM nathI. tethI cAra aMgo meLavyA pachI pramAda na kare ! je pramAda karaze te pharIthI cAra aMgo durlabha che. vaLI gharaDAne ghaDapaNa dUra karanAra zaraNa nathI athavA gharaDo dharma karI zakato nathI, mATe ghaDapaNa AvyA pahelAM dharma karavAmAM pramAda na kare. pramAdI, pApasthAne sevanArA, vividha hiMsA karanArA che, dukhasthAna naraka vagerenA mahemAna bane che. keI teone bacAvI zakatuM nathI, mATe dharmamAM pramAda na kare. (1-115) je pAvakamme hi dhaNaM maNUsA, samAyayaMti amaI gahAya / pahAya te pAsapayaTTie nare, vezaNubaddhA narayaM uviti // 2 // ye pApakarmabhiH dhanaM manuSyAH, samAdadate amati gRhItvA / prahAya te pAzapravRttAH narAH, vairAna baddhAH jara upayAnti // 2 / /
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pramAdApramAdAdhyayana-4 51 a--je manuSyA dhananI mahattAnA nirNaya karI pApakamAM karI dhana kamAya che, te zrIpAzamAM 'dhAyelA puruSA dhanane cheADI, vairanI paraparAvALA ratnaprabhA vagere narakanA prati prasthAna kare che. (2-116) teNe jahA saMdhimuhe gahIe, sa kammuNA kicca pAvakArI | evaM payA pecca ihaM ca loe, kaDANa kammANa na mukkha asthi || 3 | " steno yathA sandhimukhe gRhItaH svakarmaNA kRtyate pApakArI / evaM prajA pretya iha ca loke, kRtAnAM karmaNAM na mokSo'sti || 3 || artha-jema pApa karanAra cAra, khAtara pADatAMcArI karatAM pakaDAI jatAM tene pakaDanArAo kApI-mArI nAkhe che. tema jIva, A leAka-paralokamAM pAte karela-karma ane e krame karela vividha bAdhAethI pIDAya che; kema ke, karelA karmIne bhAgavyA sivAya chuTako nathI. (3-117) saMsAramAvaNNa parassa aTThA, sAhAraNaM jaM ca karei kammaM / kammassa te tassa u veakAle, na baMdhavA baMdhavayaM urviti // 4 saMsAramApannaH parasya arthAya sAdhAraNaM yaca karoti karma / karmaNaste tasya tu vedakAle, na bAndhavAH bAndhavatAM upayanti // 4 // atha-U'ca-nIca jIvAyeAnimAM bhramaNurUpa saMsArane pAmelA jIva, 'putra, strI vagere khIjAo mATe sva-para nimitte je khetI vagere karma kare kanA udayakAlamAM svajanA baMdhutA khatalAvatA arthAt te karmA tA peAtAne ekalAne ja bhAgavavAM paDe che. (4-118) athavA che, paNa te nathI.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ para zrI uttarAdhyayanasatra sAthe vitteNa tANa na labhe pamatte, imammi loe aduvA paratthA / dIvappaNaDhe va aNaMtamohe, NeAuyaM dadrumadaThumeva // 5 / / vittena trANaM na labhate pramattaH, asmiloke athavA paratra / dIpapranaSTa iva anantamohaH, neyAyika dRSTvA adRSTvaiva // 5 // atha-pramAdamAM phaselA jIvane A janmamAM ke parabhavamAM dhana, pote karela karmothI rakSaNa ApatuM nathI. jema dIvAnA bUjhAI javAthI joyelI vastu nahIM joyelI ja banI jAya che, tema mithyAjJAnarUpa ke dravyAdi-moharUpa anaMtamohavALe, samyagadarzanAdirUpa mekSamArga meLavanAra chatAM nahIM meLavanAre ja banI jAya che. arthAta phakta dhana svarakSaka nathI banatuM; eTaluM ja nahIM paNa muzkelIthI meLavela rakSaNa hetu samyagadarzana vagerene paNa vinAza kare che. (5-119) suttesu yAvI paDibuddhajIvI, na vIsase paMDie Asupanne / ghorA muhuttA abalaM zarIraM, bhAraMDapakkhIva care'pamatto // 6 // supteSu cApi pratibuddhajIvI, na vizvaset paNDita AzuprajJaH / ghorA muhUrtA abalaM zarIraM, bhAraNDapakSIva caredapramattaH / / 6 / / artha-ghaNA leke dravyabhAvathI suSupta chatAM, vivekI jIva tyAM sudhI dravyabhAvathI jAgRtivALo rahe che kemuhUrta, divasa vagere kAlavizeSe niraMtara paNa prANapahArI hoI bhayaMkara che. vaLI mRtyudayI muhUrta vagerene dUra karavAne ke sahavAne zarIra asamartha che. mATe zIdhra prajJAvALA paMDite,
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pramAdA pramAdAdhyayana-4 53 "bahujananA AdarabhAvane pAmelA pramAda anarthakArI nathI." -ema mAnI pramAdemAM vizvAsa na rAkhavuM joIe. mATe ja bhAraMDapaMkhInI mAphaka apramatta banI vicaravuM joIe. (6-120) care payAI parisaMkamANo, jaM kiMci pAsa iha mannamANo / lAbhatare jIviya bRhaittA, pacchA parinnAya malAvadhaMsI // 7 // caret padAni parizaGkamAnaH, yat kiMcit pAzaM iha manyamAnaH lAbhAntare jIvitaM vRhayitvA, pazcAta parijJAya malApadhvaMsi // 7 // artha-je kAMI durgAna vagere pramAdasthAnane pAzanI mAphaka baMdha heturUpe mAnatA, saMyamanI virAdhanA na thAya e rIte munie cAlavuM joIe. samyagadarzana vagere guNenA lAbha sudhI jIvananuM rakSaNa-saMvardhana karI, have viziSTa guNa nirjarA, dharmadhyAna vagere lAbha ke azakya che, ema jANI bhakta pratyAkhyAnapUrvaka sarvathA jIvananirapekSa thaI kamalane nAza karanAra thavuM joIe. (7-121) chaMdaM niroheNa uvei mokkha, Ase jahA sikkhiavmmdhaarii| puvAI vAsAI cara'pamatto,tamhA muNI khippamuvei mokkhaa||8|| chandonirodhena upaiti mokSa, azvo yathA zikSitavarmadhArI / pUrvANi varSANi caredapramattaH, tasmAd muniH kSipramupaiti mokSam // 8 // artha-jema gheDa keLavAyele kavacadhArI vijetA bane che, tema muni gurupAtaMtrya svIkArI, nirAgrahI banI niSkathAyI saMpUrNa saMyamadhArI hoImekSa pAme che. tethI svacchaMdatA cheDI pramAda vagaranA AcaraNathI muni muktine meLave che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 zrI uttarAdhyayanasUtra sA vAste huM muni ! pU varyAM sudhI paNa apramatta banI vicaraje (8-122) sa pucvamevaM na labhejja pacchA, esovamA sAsayavAiANaM / visIar3a sIDhile Auammi, kAlovaNIe sarIrassa bhae || 9 || sa pUrvamevaM na labheta pazcAt eSopamA zAzvatavAdinAm / viSIdati zithile Ayupi, kAlopanIte zarIrasya bhede // 9 // atha--je pahe9thI ja apramatta na hoya te aMtyakAle paNa pUrvanI jema apramadane na pAmI zake. 'ame pachIthI dharma karIzuM.'--AvI dhAraNA, kadAca nirupakrama AyubyavALA hAi pAtAne zAzvata tarIke mAnyatAvALAone cukta thAya, paNa pANInA parapATA jevA AyuSyavALAe te uttarakAlamAM kheda pAme che. AtmapradezAne cheDanAra, AyuSya thAya ke mRtyunA AvyA pahelAM, zarIrathI chUTA thatAM pahelAM AtmAe pramAdanA parihAra karavA joie. (9-123) khiSpaM na sakai vivegameu, tamhA samuTThAya pahAya kAme / samecca loga samayA mahesI, appANarakkhI va carasppamatto 112011 kSipraM na zaknoti vivekametuM, tasmAt samutthAya grahAya kAmAn / sametya lokaM samatayA maharSiH, AtmarakSIva carApramattaH ||10|| a--nakAla sa saMgatyAga ke kaSAyatyAgarUpa viveka pAmI zakatA nathI, mATe 'huM pachIthI dharmI karIza. ' -AvA AlasanA tyAgapUrvaka udyama karI, kAmaleAgeAne cheADI, prANIsamUhapa leAkanA tarapha samaSTi rAkhI, meAkSAbhilASI "
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 kumuduM dila a dvighAta kare che zrI pramAdApramAdAdhyayana-4 banI kugatigamana vagerethI AtmAne bacAvI, apramattapaNe pragati sAdhavI joIe (10-124). muhaM muhaM mohaguNe jayaMtaM, aNegaruvA samaNa caraMta / phAsA phusantI asamaMjasaM ca, na tesu mikkhu maNasA paDaze ? muhumuhuH mohaguNAn jayantaM, anekarUpAH zramaNaM carantam / sparzAH spRzanti asamaMjasaM ca, ___ na teSu bhikSurmanasA pradviSyAt // 11 // artha-vAraMvAra mehaka zabda vagerene jItanAra saMyamamArgamAM vicaranAra muni, vividha prakAravALA pratiphUla zabda vagere viSayenI upasthitimAM manathI paNa dveSa na kare arthAt jema anukUla viSamAM rAga na kare tema aniSTa viSaye mAM zreSa na kare. (11-125) maMdA ya phAsA vahulohaNijjA, tahappagAresu maNaM na kujjA rakkhijja kohaM viNaijja mANaM, mAyaM na sevejja payahijja lohaM // 12 // mandAzca sparzA bahulobhanIyAH, tathAprakAreSu mano na kuryAt / rakSet krodhaM vinayet mAnaM, ____ mAyAM na seveta prajahyAt lobham // 12 // artha-vivekIne avivekI banAvanAra, cittAkarSaka kemala sparza-madhura rasa vageremAM muni mana mUke nahIM? tathA kedhane vAre, ahaMkArane dUra kare, mAyA na seve ane Asaktine cheDe. (12-126)
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa zrI uttarAdhyayanasUtra sA je saMkhyA tuccha parappavAi, te pijjadosANugayA parajjhA / ee uhammeti durguchamANo, kaMkhe guNe jAva sarIrabheo ti bemi // 13 // ye saMskRtAH tucchAH parapravAdinaH, te premadveSAnugatA paravazAH / ete adharmA iti jugupsamAnaH, kAkSed guNAn yAvat zarIrabhedaH iti bravImi // 13 // a-je bAhya zuddhivALAo, tattvane nahIM jANunArA ane yatheccha khelanArA hAi tuccha paratIthikA che, te ana'tAnukha'dhI rAga-dveSavALA jANavA. A tathAvidha rAgadveSavALA, adharmanA hetu hoI adhama che ema tenA svarUpane samajI, teenI niMdAnA parihArapUrvaka, maraNu sudhI, jina-AgamamAM kahela jJAna-dana-cAritra vagere guNAnI abhilASA suti kare. A pramANe he jammU ! huM kahuM chuM. (13-127) 5 ceAthu' zrI pramAdApramAdAdhyayana sapUrNa !!
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI akamamaraNuyAdhyayana-5 aNNavaMsi mahohaMsi, ege tiNNe duruttare / tattha ege mahApanne, imaM paNhamudAhare // 1 // arNave mahoghe, ekastIrNaH duruttare / tatra eko mahAprajJaH, imaM praznam udAharat // 1 // artha-janmaparaMparAnA pravAhavALA, duHkhe utarI zakAya-dustara, samudra jevA apAra saMsAramAM rAga vagere rahita ekale kAMThe AvI pahoMcela thAya che. ajoDa paraaizvaryavALA-kevalajJAnavALA paramAtmAe ekalAe, duruttara saMsAramAM, viziSTa sabhAmAM, A have pachI kahevAtA pUchavA gya viSayanA praznanuM samAdhAna karela che. (1-128) saMtime ya duve ThANA, akkhAyA maraNatiyA / jAmanA , rAmamAM tahAM | 2 | staH ime ca dve sthAne, AkhyAte mAraNAntike / akAmamaraNaM caiva, sakAmamaraNaM tathA // 2 // artha-maraNa samaye thayela (mAraNAMtika) A be sthAne bhagavaMte e kahela che. (1) akAmamaraNa, (2) sakAmamaraNa. (2-129) bAlANaM akAmaM tu, maraNaM asaI bhave / paMDiyANaM sakAmaM tu, ukoseNa saI bhave // 3 //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA bAlAnAM akAmaM tu, maraNaM asakRd bhavet / paNDitAnAM sakAmaM tu, utkarSeNa sakRd bhavet // 3 // artha-sat-asat viveka vagaranA khAla jIvAne akAmamaraNu vAra vAra thAya che. pa`Dita-cAritrava'tAne sakAmamaraNu hAya che. utkRSTa rIte kevalIne sakAmamaraNa eka vAra ane javanya apekSAe bAkInA cAritravAne sAta ke ATha vAra hAya che. (3-130) tasthimaM vaDhama DhALa, maDhAvIre pheziya kAmaLiDhe nAvAle, misArUM varphe // 4 // tatredaM prathamaM sthAnaM, mahAvIreNa dezitam / kAmagRddho yathA bAlaH bhRzaM krUrANi karoti // 4 // 58 artha-tyAM maraNanA be sthAnA paikI A kahevAtu paheluM sthAna, 'carama tIrtha"kara zrI mahAvIra prabhue kahyu che ke IcchAvALA ke viSayAsakta avivekI khAla jIva, atya'ta jIvahiMsA vagere krUra karyAM, zarIrAdinI zakti hAya tA zaktithI kare che, azakti hAya tA manathI paNa taMdulamastyanI mAphka kare che. te krUra karyAM karI maravAnI icchA vagara ja mare che. (4-131) je giddhe kAmabhosu, ege kUDAya gacchai / na meviTTe pare hoi, navuTThiA mA ra|| // yo gRddhaH kAmabhogeSu ekaH kUTAya gacchati / na mA daTaH po cho, cavurdaSTA ca ratiH // 1 //
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI akAmamaraNIyAdhyayana-5 59 artha-je kAmagamAM laMpaTa keI atyaMta kara karmo karanAra, asatya bhASaNa vagere bhAva-baMdhanamAM Avela bele che ke-" gata-ramagAmI janmarUpa paraloka meM joye nathI, viSayenI AnaMdakArI moja najare joyela che. te joyelAne tyAga ane nahIM joyelAnI yAcanA karI mArI jAtane kema ThaguM ?(pa-132) hatthAgayA ime kAmA, kAliyA je aNAgayA / ko jANai pare loe, asthi vA natthi vA puNo // 6 // hastAgatA ime kAmAH, kAlikA ye anAgatAH / ko jAnAti paro lokaH, asti vA nAsti vA punaH // 6 // artha - A pratyakSarUpe anubhavAtA svAdhIna hastagata thayela kAmago che, paraMtu bhaviSyamAM thanAra kAmaga anizcita lAbhavALA che. keNa jANe paraleka che ke nahi? arthAt saMdehavALe paraleka, hovA chatAM ke pratyakSa kAmagone cheDI bhaviSyanA kAmo mATe prayatna kare ? A akAmamaraNavALA bAla jIvone abhiprAya hoya che. (6-133) jaNeNa saddhi hokkhAmi, ii bAle pagabhaI / kAmabhogANurAeNaM, kesaM saMpaDivajjaI // 7 // janena sArdha bhaviSyAmi, iti bAlaH pragalbhate / kAmabhogAnurAgeNa, klezaM saMpratipadyate // 7 // atha- "ghaNuM leke bhegAsakta che te huM paNa te
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe ja raste cAlIza."--AvA abhiprAyavALe bAla jIva AvI dhIThAI dhAraNa kare che. asatya belI svayaM naSTa thayela, bIjAone nAza karanAra, kAmaganA pracaMDa anurAgathI Aleka-paralokamAM anaMta duone pAme che. (7-134) tao se daMDa samArabhai, tasesu thAvaresu ya / aTThAe ya aNaTTAe, bhUyaggAmaM vihiMsaI // 8 // tataH sa daNDaM samArabhate, traseSu sthAvareSu ca / arthAya ca anarthAya, bhUtagrAmaM vihinasti // 8 // artha-te bAla jIva, kAmabheganA tIvra anurAgathI dhIThe banele, beIndriya vagere trasa jIve, pRthvI vagere sthAvara jIvo pratye sArthaka-nirarthaka mana-vacana-kAyAthI duHkhadAyI azubha prayoga kare che; eTaluM ja nahIM paraMtu prANI samudAyanI aneka prakAre hiMsA kare che. (8-135) hiMse bAle musAvAI, mAille pisuNe saDhe / muMjamANe suraM maMsaM, seyameyaMti mannai // 9 // hiMsraH bAlo mRSAvAdI, mAyAvI pizunaH zaThaH / bhuJjAnaH surAM mAMsa zreyaH, etaditi mayante // 9 // artha-vaLI A bAla jIva hiMsaka, mUrkha, asatyavAdI, kapaTI, bIjAnA doSane pragaTa karanAra, veSapalTa karI pitAne judA svarUpamAM darzAvanAra, dArUDI ane mAMsajI banI pAche mAne che ke - "huM bahu sAruM karI rahyo chuM. - tevuM bele che. (9-136)
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI akAmamaraNIyAghyayana-pa kAyasA vayasA matte, vitte giddhe ya itthi / duhao malaM saMciNa, sisuNAguntra maTTiyaM // kAyena vacasA matto, vitte gRddhazca strISu / dvidhA malaM sacineti, zizunAga iva mRttikAm // 10 // 10 // tataH pruthra: Asana, chAna: pativyate 1 prabhItaH paralokasya, karmAnuprekSI AtmanaH // 11 // atha-mana-vacana-kAyAthI madonmatta, dhana temaja srIjanamAM Asakta khanI tIvra rAga-dveSathI ATha prakAranA cIkaNAM krama khAMdhe che. je zizunAga mATIne khAya che eTale aMdara mATIthI ane cIkaNu zarIra hAvAthI mahArathI paNa mATIthI ragadoLAyela hAya che tathA tenA upara sUryanA kiraNA paDavAthI mATI sukAtAM A janmamAM duHkhI thAya che. tema bAlajIva cIkaNAM karma bAMdhI aMte duHkhI thAya che. (10-137) tao puTTho AyaMkeNaM, gilANo paritappaI / pabhIo paralogassa, kammANuppehI appaNo // 11 // 61 mAla atha-pApakarmonA sacaya karyo mAda jyAre jIva, jIvaleNa zUla, visUcikA vagere rAgathI gherAyeaA, mAMdA paDelA kheda kare che. peAte karelI hiMsA vagere ceSTAne vicAra karatAM paraleAkathI atyata DarelA pastAvA kare che ke-"me' jarAya paNa zubhakArya nathI karyuM, huMmezAM peAtAne amara mAnI kuceSTA karavAmAM khAkI nathI rAkhyu',
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara zrI uttarAdhyayanasUtra sA have paraleAkamAM mRtyu bAda kukarmonuM pariNAma bhAgavavu ja paDaze." (11-138) suyA me narae ThANA, asIlANaM ca jA gaI / vAhA" mALa, vAjA natha methaLA // 2 // zrutAni me narake sthAnAni, azIlAnAM ca yA gatiH / bAlAnAM krUrakarmaNAM pragADhAH yatra vedanAH // 12 // " a-me* narakamAM kuMbhI, vaitaraNI vagere sthAnA sAMbhaLyAM che; vaLI durAcArI jIvAnI naraka vagere gati thAya che e paNa sAMbhaLyu che; tathA je narakAdi gatimAM kura karmavALA ajJAnI jIvAne utkRSTa zIta-uSNu vagere vedanAo thAya che e paNa sAMbhaLyu che. tathAvidha kriyA vALA mArI tevI ja gati thaze ema paritApa kare che. (12-139) tattvoSavAya jhALa, nanhA me tamanusmutha / ahAkammehiM gacchanto, so pacchA paritappai // 13 // aaaupapAtikaM sthAnaM yathA me tadanuzrutam / yathAkarmabhirgacchan sa pazcAt paritapyate // 13 // atha-te narakAmAM aupapAtika janma heAvAthI aMtarmuhUrto pachI tarata ja mahAvedanAnA udaya cAlu thAya che. avirata vedanA palyApama-sAgaropama ke jeTaluM AyuSya hAya tenA cheDA sudhI rahe che, ahIM akAlamRtyu nathI. AvuM AvuM guru pAsethI sAMbhaLeluM vicAratA te khAla jI, karmInA anusAre te prakAranA sthAnamAM jatA pastAvA kare
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI akAmamaraNIyAdhyayana-5 che ke- "duSTakarmakArI mane dhikkAra che ! have huM kamanazIba zuM karuM? (13-140) jahA sAgaDio jANaM, samaM hiccA mahApahaM / visamaM maggabhoiNNo, akkhe bhaggaMmi soyai // 14 // evaM dhammaM viukkamma, ahamma paDivajjiyA / bAle maccumuhaM patte, akkhe bhagge va soyai // 15 // yugmam // yathA zAkaTiko jAnan , samaM hitvA mahApatham / viSamaM mArgamavatIrNaH, akSe bhagne zocati // 14 // evaM dharma vyutkramya, adharma pratipadya / bAlaH mRtyumukhaM prAptaH, akSe bhagna iva zocati / / 15 / / yugmam // artha-jema gADAvALo, kAMkarA vagere vagaranA samamArgane jANavA chatAM rAjamArgane cheDI, khADA-TekarAvALA viSama mALe jAya che. te khADA vageremAM paDavAne kAraNe dharI tUTI jatAM zeka kare che ke-"mane dhikkAra che, kema ke jANIne huM kaSTa pAme chuM" tema gADA hAMkanAranI mAphaka sadAcArarUpa dharmanuM ullaMghana karI hiMsA vagere adharmane svIkArI bAla jIva, mRtyumukhamAM Avele AyunI dharI tUTI jatAM gADAvALAnI mAphaka pastA kare che ke hA meM zuM karyuM ?" (14+15, 140+141) tao se maraNaMtammi, bAle saMtassaI bhayA / akAmamaraNaM marai, ghutte vA kaliNA jie // 16 //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasatra sAthe tataH sa maraNAnte, bAlaH saMtrasyati bhayAt / akAmamaraNena mriyate, dhUrta iva kalinA jitaH // 16 // artha--asAdhya roganI utpatimAM pastAvA bAda maraNane cheDe upasthita thatAM bAla jIva, narakagatimAM javAnA bhayathI Dare che. (16-142) eyaM akAmamaraNaM, bAlANaM tu paveiyaM / / etto sakAmamaraNaM, paMDiANaM suNeha me // 17 // etad akAmamaraNaM, bAlAnAM tu praveditam / itaH sakAmamaraNaM, paMDitAnAM zRNuta me // 17 // atha-A akAmamaraNa bAla ne haiya che, ema zrI tIrthakara vagere bhagavaMte e kahela che. have pachI paMDitene sakAmamaraNa hoya che, A viSayane mArI pAsethI tame sAMbhaLe. (17-143) maraNaM pi sapuNNANa, jahA me tamaNussayaM / vippasaNNa-maNAghAya, saMjayANa busImao // 18 // maraNamapi sapuNyAnAM, yathA me yadanuzrutam / viprasannamanAghAtaM, saMyatAnAM vazyavatAm // 18 // ' artha-puNyazAlI, cAritradhArI ane indriyavijetA jenuM maraNa paNa je pUrvokta paMDitamaraNa che, te vividha bhAvanA vagere prakArethI prasanna citta saMbaMdhI maraNa paNa viprasanna tathA viziSTa yatanA hevAthI para prANIone pIDA nahIM hovAthI tathA vidhipUrvaka zarIranI
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI akAmamaraNIyAdhyayana-pa 65 saMlekhanA karela heI AtmAne AghAta nahIM hovAthI AghAta vagaranuM hoya che. (18-144) Na imaM samvesu bhikkhusu, na imaM savvesu gArisu / nANAsIlA agAratthA, visamasIlA ya bhikkhuNo // 19 // nedaM sarveSu bhikSuSu, nedaM sarveSu agAriSu / nAnAzIlA agArasthAH, viSamazIlAzca bhikSavaH // 19 // atha-A paMDitamaraNa, samasta sAdhuomAM ke samasta gRhasthomAM saMbhavatuM nathI, paraMtu keTalAka puNyazAlI bhAvasAdhuo tathA sarvaviratinA pariNAmavALA gRhasthAne saMbhave che. arthAt aneka prakAranA bhAMgAvALI dezavirati hevAthI nAnAzIla gRhastho kahevAya che ane nidAna vagaranA, pUrNa zuddha cAritravALA sarva sAdhuo nathI hatA eTale viSama AcAravALA sAdhuo hoya che, ethI tamAmanuM eka sarakhuM maraNa nathI kahevAtuM. (18-145) saMti egehiM bhikkhUhi, gAratthA saMjamuttarA / gAratthehi a savvehi, sAhavo saMjamuttarA // 20 // patti vyaH sArA saMcorAra a gra sarveda, sAdhava saMyamanottara | 20 | arthakutIrthika bhikSuo karatAM samyagadarzanavALA dezaviratidhara gRha pradhAna che. saghaLAya samyagadaSTi dezaviratidhara karatAM saMpUrNa saMyamavALA sAdhuo uttama che. (20-146)
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasUtra sA '', cIrAjiNaM nagiNiNaM, jaDI saMghADI muMDiNaM / eyAI vina tAiMti, dussIlaM pariyAgayaM // 21 // cIrAjinaM nAnyaM, jaTitvaM saMghATI muNDatvam / sAmyavi na trAyate, duHzIlDa' padmAvatam // 2 // atha-vasro, mRga vagerenA ca, nagnapaNuM, jaTAdhArIpaNuM, kaMthA, mu`Dana karAvavu vagere pAtapeAtAnI prakriyA pramANe kalpelA bhikSunA veSA, bhikSupaNAnA paryAyane pAmela duSTa AcAravALAne naraka vagere durgatithI bacAvI zakatA nathI. (22-147) da piMDolaevva dussIle, naragAo na muccaI | mikhAe vA gihatthe vA, suvvae kammaI divaM // 22 // piNDAvalago vA duHzIlaH, narakAt na mucyate / bhikSAdo vA gRhastho vA, suvrataH krAmati divam // 22 // atha-bhikSAvRttithI nirvAha karanAra pazu duSTa AcaraNavALA narakagamanathI khacI zakatA nathI. bhikSuka hAya ke gRhastha, paNa zuddha bhAvapUrvaka zIlapAlanarUpa vratanA dhAraka suvratI devalAkamAM jAya che. jo ke mukhyavRttithI tapAlana muktinuM kAraNa che, paNa jaghanyanI apekSAe devalAkanI prApti kahela che. (22-148) agAra sAmAiyaMgAI, saDaDhI kAraNa phAsae / posahaM duio pakkhaM, egarAyaM na hAvae // 23 // agArI sAmAyikAGgAni zraddhI kAyena spRzati / auSadha Dhovi pakSayoH, rAtri na hAyet // 23 // .
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI akAmamaraNIyAdhyayana-5 atha-gRhasthanA samyakatvarUpa sAmAyikanA niHzaMkatA vagere, kRtarUpa sAmAyikanA kAlamAM adhyayana vagere ane deza viratirUpa sAmAyikanA aNuvra vagere aMgene zraddhAvALe mana-vacana-kAyAthI ArAdhe che tathA bane pakSanI caudaza-pUnama vagere tithiomAM AhAra vagerarUpa paSadha, phakta rAtane paNa na cheDe arthAt divasa ane rAtane kare; paNa vyAkulatAne lIdhe divasanA na banI zake te rAtrinA avazya piSadha kare. (23-149). evaM sikkhAsamAvaNNe, gihavAse vi suvbae / muccaI chavipavAo, gacche jakkhasalogayaM // 24 // evaM zikSAsamApannaH gRhavAse'pi suvrataH / mucyate chaviparvataH gacchet yakSasalokatAm // 24 // atha-A pramANe vratarUpa zikSAthI yukta gRha vAsamAM paNa suvratasaMpanna, audyArika zarIrathI chUTI jaI vaimAnika deva thAya che. ahIM paMDitamaraNanA avasare bAlapaMDita maraNa paNa kahela che. (24-150) aha je saMvuDe mikkhU , duNhamannayare siyA / savvadukkhappahiNe vA, deve vAvi mahiDDhie // 25 // atha yaH saMvRtaH bhikSuH, dvayoranyataraH syAt / sarvaduHkhapahINo vA, devo vA'pi maharddhikaH // 25 // artha-je koI sarva AzravArone baMdha karanAre bhAvasAdhu, (1) pahelAM saMpUrNa duHkharahita-siddha bhagavAna
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ utarAdhyayanasatra sAthe bane che ane saMhanana vagerenA abhAve siddha na bane te avazya (2) mahaddhika vaimAnikadeva bane che. (25-151) uttarAI vimohAI, juimNtaannupubso| samAiNNAI jakkhehi, AvAsAI jasaMsiNo // 26 // uttarAH vimohAH, dyutimantaH anupUrvataH / samIrvAda , vAtAH cArisvataH che 26 atha-uparavartI anuttaravimAna nAmavALA, alpa veda vagere mehanIya hevAthI vimeha, dIptimAna saudharma vagere kramathI utkRSTa vimeha vagere vizeSaNavALA devethI bharacaka AvAse che. jyAM puNyaka yazasvI de vase che. (26-152) dIhAuyA iDhimaMtA, samiddhA kAmarUviNo / ahuNovavannasaMkAsA, bhujjo accimAlippabhA // 27 // dIrghAyuSaH RddhimantaH, samiddhAH kAmarUpiNaH / adhunopapannasaMkAzAH, bhUyo'cirmAliprabhAH // 27 // atha-lAMbA AyuSyavALA, ratnAdi saMpattisaMpanna atyaMta dIptimAna, IcchA pramANe rU5 banAvanArA ane anuttaramAM AyuSya paryata varNa--kAti vagere samAna ja rahe che eTale tatkAla utpanna deva sarakhA ane ghaNuM sUryonI sarakhI prabhAvALA de anuttara vimAnamAM heya che. (27-1pa3). tANi ThANANi gacchaMti, sikkhittA saMjamaM tavaM / mikkhAe vA gihatthe vA, je saMti parinivvuA // 28 //
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI akAmamaraNIyAdhyayana-5 tAni sthAnAni gacchanti, zikSitvA saMyamaM tapaH / bhikSAdA vA gRhasthA vA, ye santi parinivRttAH // 28 // artha-saMyama ane tapanuM ArAdhana karI, kaSAyanI Agane bUjhavI, parama zAMtarasane pAmanArA sAdhu ke gRhastha pUrvokta AvAsarUpa sthAnane pAme che. (28-154) tesi soccA sapujjANaM, saMjayANaM vusImao / na saMtasaMti maraNate, sIlavaMtA bahussuA // 29 / / teSAM zrutvA satpUjyAnAM, saMyatAnAM vazyavatAm / na santrasyanti maraNAnte, zIlavanto bahuzratAH // 29 // artha-Indra vagerenA pUjya, indriyanA vijetA, saMyamadhArI pUrvokta svarUpavALA sAdhuonI pUrvokta sthAnanI prApti sAMbhaLI, maraNane aMta Avye chate cAritravaMta, AgamavacanazravaNathI zuddha buddhivALAe uga pAmatA nathI. (29-155). tuliA visesamAdAya, dayAdhammassa khaMtie / vippasIejja mehAvI, tahAbhUeNa appaNA // 30 // tolayitvA vizeSamAdAya, dayAdharmasya kSAntyA / viprasIdet medhAvI, tathAbhUtena AtmanA 30 // artha-bAlamaraNa ane paMDitamaraNanI parIkSA karIne paMDitamaraNanI ane dayAdharmanI kSamApUrvaka viziSTatA karI, maraNakAla pahelAM jema anAkula manavALA hatA, tema aMtakAlamAM paNa te pote banI maryAdAvartI muni prasannatAne bhajenA thAya. (30-156)
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe tao kAle abhippee, saDDhI tAlisamaMtie / viNaijja lomaharisaM bheaM dehassa kaMkhae // 31 // tataH kAle abhiprete, zraddhI tAdRzamantike / vinayeta romaharSa, bhedaM dehasya kAGkSat // 31 // athakaSAyanA upazama bAda jyAre yoge kAma nathI ApatA, te vakhate Irachela maraNakAla AvyuM chad, zraddhAvALe guruonI pAse maraNabhayathI pedA thayela re mAMcane dUra kare, vaLI maraNanI IcchAthI dehanA vinAzanI IcchA na kare. (31-157) aha kAlammi saMpatte, AghAyAya samussayaM / sakAmamaraNaM marai, tihamaNNayaraM muNi tti bemi // 32 // atha kAle saMprApte, AghAtAya samucchrayam / sakAmamaraNaM mriyate, trayANAmanyataraM muniriti bravImi // 32 // atha-maraNakAla prApta thaye chate, atyaMtara kArpaNa ane bAhya dArika zarIrane saMlekhanA vagere kamathI vinAza mATe 1 bhakta pariNA, 2 IginI, 3 pAdapapagamana rUpa e traNamAMthI game te eka sakAmamaNe muni aMtima maraNa pAme che. (3ra-158) | pAMcamuM akAmamaraNayAdhyayana saMpUrNa
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kSullakanigranthIyAdhyayana-6 jAvatavijjA purisA, savve te dukkhasaMbhavA / lumpanti bahuso mUDhA, saMsAraMmi anaMta // 1 // yAvanto'vidyAH puruSAH sarve te duHkhasambhavAH / lupyante bahuzo mUDhAH, saMsAre anantake // 1 // a-tattvajJAna vagaranA jeTalAM puruSA che, te badhAya duHkhanI utpattivALA, viveka vagaranA anaMta sa'sAramAM ghaNIvAra daridratA vagerethI pIDita thAya che. (1-159) samikvaM paMDie tamhA, pAsajAirahe bahU | apaNA saccamesijjA, miti bhUesa kappae // 2 // samIkSya paNDitastasmAt pAzajAtipathAn bahUn / AtmanA satyameSayet, maitrIM bhUteSu kalpayet // 2 // atha-tethI ekendriya vagere jAtione ApanAra ghaNA zra vagere saMbaMdharUpI pAzenI AlecanA karI tattvajJAnI peAtAnI marajIthI sayamane dhAraNa kare ane pRthvIkAya vagere jIvamAtramAM mitratA kare. (2-160) mAyA piA husA bhAyA, bhajjA puttA ya orasA / nAlaM te mama tANAya, lupaMtassa sakammuNA // 3 // mAtA pitA snuSA bhrAtA bhAryA putrAzca aurasAH / nAlaM te mama trANAya, lupyamAnasya svakarmaNA ||3||
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe atha-svakarmathI pIDAtA mane mAtA-pitA-putravadhUbhAI-bhAryA-pitAnAthI pedA thayela putra vagere saMbaMdhIo bacAvavA samartha thatAM nathI. (3-161) eamaTa] saMpehAe, pAse samiadaMsaNe / chiMda gehiM siNehaM ca, na kaMkhe putrasaMthavaM // 4 // etamartha svaprekSayA, pazyet samitadarzanaH / chindyAt gRddhiM snehaM ca, na kAkSet pUrvasaMstavam // 4 // artha-samyagadaSTi vivekI, pUrvokta ane svabuddhimAM dhAraNa kare ! viSayenI Asakti ane neharAgane chedI de. pUrvanA saMbaMdhanuM smaraNa na kare ! kema keahI ke paralokamAM duHkhanA TANe dharma sivAya kaI rakSaka nathI. (4-162) gavAsaM maNikuMDalaM, pasavo dAsaporusa / savvameaM caittA NaM, kAmarUpI bhavissasi // 5 // gavAzva maNikuMDalaM, pazavo dAsapaurUSam / sarvametat tyaktvA khalu, kAmarUpI bhaviSyasi // 5 // artha-gAya, ghoDA, suvarNa vagerenA bhUSaNe, gheTA vagere pazudhana, nekara vagere puruSano samudAya. temaja pUrvokta saghaLuMya choDI, saMyama svIkArI tuM IcchA mujabarUpa karanAre vaimAnikadeva thaIza. (5-163) thAvaraM jaMgamaM ceva, dhaNaM dhanna uvakkharaM / paccamANassa kamme hiM, nAlaM dukkhAo moaNe // 6 //
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 zrI lullakanirgathIyAdhyayanasthaavrN jaGgamaM caiva, dhanaM dhAnyaM upaskaraH / pacyamAnasya karmabhiH, nAlaM duHkhAd mocane // 6 // artha--ghara vagere sthAvara, zrI vagere jaMgama, dhanadhAnya-rAcaracIluM vagere A badhuM karmathI pIDAtA jIvane duHkhathI choDAvavA samartha thatuM nathI. (6-164) ajjhatthaM savao savvaM, dissaM pANe piAyae / na haNe pANiNo pANe, bhayaverAo uvarae // 7 // adhyAtma sarvataH sarva, dRSTvA prANAn priyAtmakAn / na hanyAt prANinaH prANAn , bhayavairAd uparataH // 7 // artha-magata, ISTa saMga vagere hatuothI thayela sukha vagere saghaLuM priya vagere svarUpe jANI, sarvane pitAnA prANe atyaMta priya hoya che. ema jaI, avaira ane bhaya vagaranA munie prANionA prANe nahi haNavA joIe. (7-165) AdANaM narayaM dissa, nAyaijja taNAmavi / doguMchI appaNo pAe, dina bhujijja bhoaNaM // 8 // AdAnaM narakaM dRSTvA , nAdadIta tRNamapi / jugupsI AtmanaH pAtre, dattaM bhuJjIta bhojanam // 8 // artha-dhana vagere parigrahane, narakanuM kAraNa hoI naraka tarIke mAnI taNakhalAne paNa grahaNa na kare ! AhAra vagere dharmanI dhurA dhAraNa karavI muzkela che, ema mAnavAvAbo pitAnA pAtramAM gRhasthoe vaherAvela bhajana kare. (8-166)
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasUtra sAthe ihamege u mannati, apaccakakhAya pAvarga | AcariaM vidittA NaM, savvadukkhA vimuccai // 9 // iha eke tu manyante, apratyAkhyAya pApakam / AcArikaM vidittvA khalu, sarvaduHkhebhyoM vimucyate // 9 // artha-A jagatamAM keTalAka jainetA mAne che ke peAtapAtAnA AcAranA anuSThAnamAtranuM jJAna kharAkhara karI, te jJAnamAtrathI jIva sarva duHkhathI mukta thAya che. (8-117) bhaNatA akaritA ya, baMdhamokkha paiNNiNo / vAyAvirimetteNaM, samAsAsaMti appayaM // 10 // bhaNantaH akurvantazca bandhamokSapratijJinaH / vAgvIryamAtreNa, samAzvAsayanti AtmAnam // 10 // aphakta jJAna ja muktinu kAraNa che ema belanAra ane muktinA upAyane amalI nahi karanArA baMdhameAkSa che--ema khelanArA ja che, paraMtu meAkSanA kAraNabhUta paccakkhANu-tapa-vrata vagerene uDAvanArA ' jJAnathI ame muktimAM jaizuM. ' -ema phakta khelIne AtmAne AzvAsana Aye che. (10 - 168) 6 4 Na cittA tAyae bhAsA, kao vijjANusAsaNaM / visaSNA pAvakammehi, bAlA paMDiamANiNo // 11 // na citrA trAyate bhASA, kuto vidyAnuzAsanam / viSaNNAH pApakarmabhiH, bAlAH paNDitamAninaH // 11 // artha-nAnAprahAranI, vayana3ya Ata-sasta 74
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI lullakanigraMthIyAdhyayana-6 75 vagere bhASA pApathI bacAvanAra thatI nathI. te vicitra maMtrarUpa vidyAnuM zikSaNa te kayAMthI bacAvI zake? je bAle paMDitamAna hoya che, te jJAnanA garvathI anya jJAnIne Azraya nahi karanArA, pApakarmothI Akhare khedavALA thAya che. (11-169) je kei sarIre sattA, vaNNe ruve a savyaso / maNasA kAyavakkeNaM, savve te dukkhasaMbhavA // 12 // ye kecit zarIre saktAH, varNa rUpe ca sarvazaH / manasA kAyavAkyena, sarve te duHkhasambhavAH // 12 // artha-je kaI zarIranA viSe ane rUpa-raMga-sparzazabda vagere viSayamAM sarvathA mana-vacana-kAyAthI Asakta hoya che, te sarve "jJAnathI mukti che" -ema belanArA ahIM, paralokamAM duHkhI thAya che. (12-170) AvaNNA dIhamadANaM, saMsAraMbhi atae / tamhA savvadisaM passa, appamatto parivvae // 13 // ApannAH dIrghamadhvAnaM, saMsAre anantake / tasmAta sarvadizaH pazyan, apramattaH parivraje // 13 // artha-A pramANe A mokSamArgane zatruo anaMta, saMsAramAM lAMbA-anya anya bhavabhramaNarUpa mArgane pAmelA duHkhI thAya che. tethI pRthvIkAya vagere aDhAra bheda vALI bhAvadizAone jonAre banI, jema ekendriya vagerenI virAdhanA na thAya ane temAM janma na thAya tevI
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 uttarAdhyayanasatra sAthe rIte apramatta banI saMyamamArgamAM suziSya ! tuM viya22 ! (13-171) bahiA uDDhamAdAya, nAvakhe kayAivi / puvakammakkhayahAe, imaM dehaM samuddhare // 14 // bahiH ardhvamAdAya, nAvakAGset kadAcidapi / pUrvakarmakSayArtha, imaM dehaM samuddharet // 14 // atha-saMsArathI para mekSanA uddezane nizcaya karI kadAcita paNa viSayavAMchA na kare ! pUrvakRta karmono kSaya mATe ucita AhAra vagerethI A dehanuM pAlana kare ! (14-172) vigiMca kammuNo heu, kAlakhI parivvae / mAyaM piMDassa pANassa, kaDaM lakSNa bhakkhae // 15 // vivicya karmaNo hetuM, kAlakAkSI parivrajet / mAtrAM piNDasya pAnasya, kRtAM labdhvA bhakSayet // 15 / / atha-kamanA upAdAna kAraNa mithyAtva vagerene tyAga karI, anuSThAnanA kAlanI IcchAvALe saMyamamAM vicare ! jeTalAthI saMyamane nirvAha thAya, teTale gRhasthoe potAnA mATe karela AhAra-pANI meLavI anAsaktipUrvaka maa|2 42 ! (15-173) sannihiM ca na kudhijjA, levamAyAi saMjae / pakkhI pa samAdAya, niravikkho paricae // 16 // sannidhiM ca na kuryAta , lepamAtrayA saMyataH / pakSI patraM samAdAya, nirapeSakSaH parivrajet // 16 //
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ GS zrI kSullakAnirgathIyAdhyayana atha-sAdhu pAtrAmAM lepa lAgela rahe teTaluM paNa bIje divase bhejana mATe AhAra vi.nI sthApanA na kare ! paMkhInI mAphaka pAtro, upakaraNe vagerenuM grahaNa karanAra apekSA vagarane saMyamamAM vicare. (16-174) esaNAsamio lajjU, gAme aniyao care / appamatto pamattehiM, piMDavAyaM gavesae // 17 // eSaNAsamito lajjAluH, prAme aniyatazcaret / apramattaH pramattebhyaH, piNDapAtaM gaveSayet // 17 // artha--gecarInI zuddhimAM upagavALo saMyamI grAma vageremAM kAyama vAsa nahi karanAra vihAra kare ! tathA apramAdI banI gRhasthanA gharomAM bhikSAnI gaveSaNa kare. (17-175) evaM se udAhu aNuttaranANI, aNuttaradaMsI annuttrnaanndNsnndhre| arahA NAyaputte bhagavaM vesAlie, viAhie tti bemi // 18 // evaM sa udAhRtavAn, anuttarajJAnI , anuttaradarzI, anuttarajJAnadarzanadharaH / arhan jJAtaputraH bhagavAn vaizAlikaH, vyAravyAtA iti bravImi // 18 // artha-sarvajJa, sarvadarzI, labdhinI apekSAe ekI sAthe sarvotkRSTa jJAna-darzanadhArI, tIrthakara vaizAlika bhagavAna siddhArthanaMdana te zrI vardhamAna jinezvarasvAmIe A prakAre samavasaraNamAM dharmanuM kathana karela che, ema che jaMbU! huM kahuM chuM. (18-176) che chatuM zrI kSullakanigranthIyAdhyayana saMpUrNa
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI urazrIyAdhyayana-7 jahAsssaM samuddissa, koi posijja elayaM / oaNaM javasaM dijjA, posijjAvi sayaMgaNe // 1 // yathA''dezaM samuddizya ko'pi poSayet eDakam / odanaM yavasaM dadhAt, poSayedaSi svakAGgaNe // 1 // atha--koI eka bhAkarmI,jema mahemAnane uddezIne peAtAnA gharane AMgaNe gheTAne khAdhelAmAMthI bAkI rahela bhAjana maga, aDada vagere dhAnya khavarAvIne pApe che, (1-177) tao se puTThe parivRDhe, jAyamee mahodare / pINie viule dehe, AesaM parikikhae || 2 // tataH sa puSTaH parivRDhaH jAtamedAH mahodaraH / prINitaH vipule dehe, AdezaM parikAGkSati // 2 // , a--bhAta vagerenA bheAjanathI te gheTuM mAMsanI vRddhivANu -samartha - tharajIvANu -moTA peTavANu - pushkhuzAla ane zarIra vizAla thavAthI jANe mahemAnanI IcchA ratu hoya, tema soathI uDevAya che. (2-178) jAva na ie Aese, tAva jIvai sesduhi / aha pacami Aese, sIsaM chittUNa bhujjai // 3 //
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI urabrIyAdhyayana 7 75 yAvanna eti AdezaH, tAvajjIvati so'duHkhI / atha prApte Adeze, zirazchittvA bhujyate // 3 // atha-jyAM sudhI mahemAna ghera AvatuM nathI tyAM sudhI te gheTuM duHkha vagaranuM (athavA AgAmI duHkhathI duHkhI) jIve che. jyAre mahemAna ghera Ave che tyAre tenuM mastaka chedI, tenuM taiyAra kareluM mAMsa mahemAna sAthe gharanA bhAsi 43 pavAya che. (3-178) jahA khalu se uranbhe, AesAe samIhie / evaM bAle ahammiTe, Ihae narayAuyaM // 4 // yathA khalu sa urabhraH, AdezAya sabhIhitaH / evaM bAlaH adharmiSThaH Ihate narakAyuSkam // 4 // arthajema pUrvokta svarUpavALo gheTe mahemAna mATe nirdhArita karAyele mahemAnane cAhe che, tevI rIte atyaMta adharmI bAla jIva narakanA anukUla AcaraNa karI na24nA panane yA che. (4-180) hiMse bAle musAvAI, addhANami vilovae / anna dattahare teNe, mAI kannu hare saDho // 5 // itthI visayagiddhe a, mahAraMbhapariggahe / bhuMjamANe suraM maMsaM, parikhUDhe paraM dame // 6 // ayakakarabhoI a, tuMdille cialohie / AuaM narae kaMkhe, jahAesa ya elae // 7 // tribhirvizeSakam //
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 uttarAdhyayanasUtra sA hiMsraH bAlaH mRSAvAdI, adhvani vilopakaH / abhyAvRtta sprena:, mAcI sura:za: // // strI-viSayavRdhdha, mahAmaritraphaH / bhuJjAnaH surAM mAMsa, parivRDhaH paraM damaH prA akarkarabhojI ca, tundilo cittalohitaH / AyuSkaM narake kAMkSati, yathAssdezamitra eDakaH // 7 // tribhirvizeSakam // artha - svabhAvathI hi'saka, ajJAnI, asatyabhASI, mAmAM jatAM janAne lUMTanArA, bInae nahiM ApelI cIjone cAranArA, cArI karIne jIvanArA cAra, mAcAvALA, saghaLI vastuone haravA sAmarthyavALA huM chu'-evA vicAraka, vAMkA AcAravALA, strI ane viSayAmAM Asakata, moTA AraMbha ane parigrahavALA, dArU ane mAMsane khAvAvALA, khUba tagaDI baneleA, bIjAne damanArA, bakarAnA atyaMta pakAvela mAMsane khAnArA, phAMdavALA, leAhInI vRddhivALA, jema pUkata gheTA jANe mahemAnane cAhe che, tema narakAgya karmI karanAra hAI jANe narakanA AyuSyane cAhe che. (5 thI 7, 181 thI 193) bAsa" sacaLa nALa, vitta' jAme tra muniyA / dussAhaDaM dhaNaM hiccA, bahu saMciNi rayaM ||8|| tao kammagurU jaMtu, paccutpannaparAyaNe / anna banavANe, maLami sogaThuM / / 1 / / yumnam /
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI urabhIyAdhyayana-7 AsanaM zayanaM yAnaM, vitaM kAmAn bhuktvA / duHsaMhRtaM dhanaM tyaktvA, bahu sacitya rajaH // 8 // tataH karmagururjantuH, pratyutpannaparAyaNaH / ajavata Agate Adeze, maraNAnte zocati // 9 // yugmam // artha-siMhAsana vi. Asana, palaMga vi. zayana, ratha vi. vAhana, senuM vi. dhana, zabda vi. kAmone bhegavI, dukhe bheguM kareluM dhana, jugAra vi.mAM vAparIne, ATha prakAranuM karma upArjane, bhArekama jIva, nAstika matanA anusAre paralekanirapekSa mAtra vartamAnamAM parAyaNa jema gheTe mahemAna AvatAM zeka kare che, tema avasAnanA avasare zeka kare che. (89, 184+185) tao Au parikkhINe, cuA dehA vihiNsgaa| AsuriaM disaM bAlA, gacchaMti avasA tamaM // 10 // tataH AyuSi parikSINe, cyutA dehAn vihiMsakAH / AsurI dizaM bAlAH gacchanti avazAstamAm // 10 // artha-zeka karyA bAda vividha prakArathI prANihiMsaka zarIrathI chUTe thayela bAla jIva, AyuSyane nAza thate chate paravaza bane, aMdhakAravALI narakagatimAM jAya che. (10-186) jahA kAgaNie heu, sahassaM hArae naro / apatthaM avagaM bhuccA, rAyA rajjaM tu hArae // 11 //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ utarAdhyayanasatra sAthe yathA kAkiNyA hetoH sahasraM hArayet naraH / apathyaM Amraka muktavA, rAjA rAjyaM tu hArayet // 11 / / artha-jema eka rUpiyAnA eMzImA bhAga rUpa kAkiNane khAtara, eka hajAra sonAmahane ajJAnI mANasa hArI jAya che tathA jema apathya kerIne khAI rAjA rAjyane hArI jAya che. (11-187) evaM mANussagA kAmA, devakAmANamaMtie / sahassaguNiA bhujjo, Au kAmA ya diviA // 12 // evaM mAnuSyakAH kAmAH, devakAmAnAmantike / sahasraguNitAH bhUyaH, AyuHkAmAzca divyakAH / / 12 / / artha-A manuSyanA kAmo , devonA kAmogonI AgaLa kAkiNI ane kerI jevA che. manuSyanA AyuSya ane bhegonI apekSAe anekavAra hajAranA guNAkAre guNelA-hajAre guNa divya kAmaga che. arthAt hajAra senAmahora ane rAjya jevAM devalekanAM AyuSya ane kAmabhege che. (12-188) aNegavAsAnauA, jA sA pannavao ThiI / strLa gati tumehA, vAsaNayA rUpI anekavarSanayutAni, yA sA prajJAvataH sthitiH / yAni jIyante durmedhasaH, Une varSazatAyuSi // 13 // artha-jJAnakriyAvibhUSita munine devalokamAM patyepama-sAgaropama sudhI sthiti ane sarvotkRSTa kAmage hoya che. ajJAnIo ahIMnA svalpa AyuSya daramyAna
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI urazrIyAdhyayana-7 turacha kAmagomAM lubdha banI, dharma nahi karavAthI divya sthiti ane kAmane hArI jAya che. (13-189) vaNikA, pUruM udhanA niyA egottha lahaI lAbha, ego mUleNa Agao // 14 // ego mUlaMpi hArittA, Ago tattha vaannio| vavahAre utramA esA, evaM dhamme viANaha // 15 // yugmam // yathA catrayo vANijA, mUlaM gRhItvA nirgatAH / eko'tra labhate lAbha, eko mUlenAgataH // 14 // eko mUlamapi hArayitvA, Agatastatra vANijaH / vyavahAre upamA eSA, evaM dharme vijAnita // 15 / / yugmam / / atha-jema traNa vepArIo, mUla dhana laIne vepAra mATe paradeza gayA. temAM pahelo je vyApAralAmAM kuzala hatA te khUba napho meLavI, bIje vyApAramAM madhyama hate te gharethI jeTaluM lAve teTaluM ja mUla dhana laI, trIjo jugAra vi.ne vyasanI-pramAdI hatuM te mUla dhana hArI pitAne ghera pAchA AvyA. (14+15, 190+191) mANusattaM bhave mUlaM, lAbho devagaI bhave / mUlaccheeNa jIvANaM, naragatirikkhattaNaM dhuvaM // 16 // mAnuSatvaM bhavet mUlaM, lAbho devagatirbhavet / mUlacchedena jIvAnAM, narakatiryaktvaM dhruvam // 16 / / atha-tevI rIte jIvavyApArIne svargAdi uttarattara lAbhanuM kAraNa mUla dhana samAna manuSyapaNuM che. lAbhanA sthAnamAM devapaNunI prApti samajavI tathA manuSya
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasatra sAthe gatine hAnirUpa mULanA chedanA sthAnamAM naraka-tiryaMcagatinI prApti samajavI. (16-192) duhao gaI bAlassa, AvaI vahamUlijA / devattaM mANusattaM ca, jajie lolayA saDhe // 17 // dvidhA gatirbAlasya, Apad vadhamUlikA / devatvaM mAnuSatvaM ca, yajjito lolatA zaThaH // 17 // atha-bAla jIvane naraka ane tiryaMcarUpa be gati hoya che. tyAM gayelAne vadha vi. Apattio heya che. kema ke-mAMsa vi.mAM laMpaTa ane vizvAsu janane ThaganAre banI, deva ane manuSyapaNuM hArI jaI laMpaTatAthI narakagati ane zaThatAthI tiryaMcagati bAla jIva pAme che. (17-193) tao jie saI hoi, duviha duggaI gae / duhA tasa 3waa, bAi suvivi 38nA tato jitaH sadA bhavati, dvividhAM durgatiM gataH / durlabhA tasya unmajjA, addhAyAM sucirAdapi // 18 // artha-deva ane manuSyapaNAno abhAva thavAthI ane naraka ke tiryaMcagatimAM gayela bAla jIva haMmezAM hArela ja thAya che, kAraNa ke-AgAmI ghaNuM lAMbA kALamAM paNa naraka ke tiryaMcagatirUpa durgatimAMthI tenuM nIkaLavuM durlabha bane che. (18-194) evaM jiaM sapehAe, tuliA bAlaM ca paMDiaM / maliaM te pasaMti, mANusiM joNimiti je // 19 //
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI urabrIyAdhyayana-7 85 evaM jitaM saMprekSya, tolayitvA bAlaM ca paNDitam / maulikaM te pravizanti, mAnuSI yonimAyAnti ye // 19 / / atha-pUrvokta prakAravALA bAla jIvane joI guNadeSane tathA bAla ane paMDitane vicAra karI, mUladhanarakSaka vepArI jevA ja manuSpAyuSya bAMdhIne manuSyagatimAM janma le che. (19-195) vemAyAhiM sikkhAhiM, je narA gihisundhayA / uviti mANusaM joNiM, kammasaccA hu pANiNo // 20 // vimAtrAbhiH zikSAbhiH, ye narA gRhisuvratAH / upayAnti mAnuSI yoni, karmasatyAH khalu prANinaH // 20 // arthaje jIve, gRhasthI hovA chatAM sapuruSanA vratavALAo, vividha pariNAmavALuM bhadrakapaNuM, vinItapaNuM, dayA-IrSIrahitapaNuM vi. zikSAethI manuSyanine pAme che; kema ke avazaya phaLa denAra karmavALA prANuo hoya che. (20-196). jasiM tu viulA sikkhA, mUliaM te aithiA / sItA savisA, jINA vati deva ArA yeSAM tu vipulA zikSA, maulikaM te atikramya / zIlavantaH savizeSAH, adInA yAnti devatAm // 21 // atha-jeonI pAse vizAla grahaNa ane Asevana rUpa zikSA che, teo mUla dhanarUpa manuSyapaNuM ullaMghI, samyagadaSTi vi. rUpa zIlavaMte ane uttaretara guNaprApti
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe rUpa vizeSavALAo banI dInatA vagaranA devaloka pAme cha. (21-187) emamadINavaM bhikkhu, AgAriM ca viANiA / kahaM nu jicca me likkhaM, jiccamANo na saMvide // 22 // evamadenyavantaM bhikSu, agAriNaM ca vijJAya / kathaM nu jeyaM IdRkSaM, jIyabhAno na saMvitte // 22 // artha-pUrvokta lAbhavALA, dInatA vagaranA gRhasthI ane sAdhune vizeSarUpe jANa, A deva5Na vi. rU5 lAbha zA mATe ? zuM AvA lAbhane hArate jAte nathI ? jANe ja che. mATe e prayatna kare joIe ke thI ma hArI na vAya. (22-188) jahA kusagge udagaM, samuddeNa samaM miNe / evaM mANussagA kAmA devakAmANa atie // 23 // yathA kuzAgre udakaM, samudraNa samaM minuyAt / evaM mAnuSyakAH kAmAH, devakAmAnAmantike / / 23 / / artha-jema keI jIva, dAbhanA agrabhAga upara rahela jalabiMdune samudranA jala sAthe sarakhAve che, tema ajJAnI jIva manuSyana bheganI sAthe devanA kAmane sarakhAve cha. (23-168) kusaggamittA ime kAmA, saMniruddhammi Aue / kassa heuM purA kAuM, jogakkhemaM na saMvide // 24 // kuzAgramAtrA ime kAmAH, sanniruddhe AyuSi / kaM hetuM puraskRtya, yogakSemaM na savitte // 24 //
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI urabrIyAdhyayana-7 87 atha-manuSyanA alpAyuSyamAM bhege atyaMta alpa hoI dAbhanA agrabhAga upara rahela jalabiMdu jevA che ane divya kAmo samudra jala jevAM che, te kayA kAraNasara jIva, nahi prApta thayela dharmanI prAptirUpa yegane tathA prApta thayela dharmanA pAlanarUpa kSemane jANato nathI? arthAt bhagAsaktithI ega-kSemane jANa nathI. (24-200) iha kAmA niaTTassa, atta8 avarajjhaI / soccA neAuyaM magga, jaM bhujjo paribhassai // 25 // iha kAmAnivRttasya, AtmArthaH aparAdhyati / zrutvA naiyAyika mArga, yad bhUyaH paribhrazyati // 25 / / atha-manuSyapaNuM ke jenadharma maLavA chatAM kAma bhogathI nahi aTakanArane svarga vi. AtmArtha naSTa thAya che, kema ke-jIva ratnatrayIrUpa mekSamArga sAMbhaLavA ke meLavavA chatAM gurukarmane kAraNe AtmArthathI ke muktimArgathI paDe che. (25-201) iha kAmaniaTTassa, attaDe nAvarajjhaI / pUIdehaniroheNaM, bhave devetti me suaM // 26 // iha kAmanivRttasya,AtmArthaH nAparAdhyati / pUtidehanirodhena, bhavati devaH iti me zrutam // 26 // atha-manuSyapaNuM ke jainazAsana prApta thaye chate je kAmabhAgethI aTake che tene svarga vi. AtmA nANA thatuM nathI, kAraNa ke laghukarmI jIva dArika zarIra chUTI
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasatra sAthe jatAM maraNa bAda vaimAnika deva athavA siddha bane che. mA meM 52maguru lagavAnathI sAmaNe che. (26-202) iDDhI juI jaso vaNo, AuM suhamaNuttaraM / bhujjo jattha maNussesu, tattha se uvavajjaI // 27 // RddhidyutiryazovarNaH, AyuH sukhamanuttaram / / bhUyo yatra manuSyesu, tatra sa upapadyate // 27 / / matha:-sarvotkRSTa Rddhi-shrii24||nti-prsiddhi-liiratA-gaurava vi. varNa--AyuSya ane ISTa viSanI prApti rUpa sukha je manuSyakulemAM heya che, tyAM eNvIne teo (mI0) ma se che. (27-203) bAlassa passa bAlata, ahamma paDivajjiA / ciccA dharma jahammiDe, naraesu uvavajjaI // 28 // bAlasya pazya bAlatvaM, adharma pratipadya / tyaktvA dharma adharmiSThaH narake upapadyate // 28 // artha-mUDhanuM ajJAnapaNuM jue ke viSayanI Asakti rUpa adharmane svIkArI tathA bheganA tyAgarUpa dharmane ch|ddii, adhISTa, na24 vi. gatimA -1 thAya che. (28-204) dhIrassa passa dhIrattaM, savadhammANuvattiNo / ciccA adhammaM dhammiDThe, devesu uvavajjai // 29 // dhIrasya pazya dhIratvaM, sarvadharmAnuvartinaH / tyaktvA adharma dharmiSThaH deveSu upapadyate // 29 //
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI urabrIvAdhyayana-7 atha-paMDitanI dharatA juo ke-kSama vi. sarva dharmone anukUla AcaraNa karanAro, bhegAsakti rUpa adharmane choDI, dharmISTha jIva, devakemAM utpanna thAya che. (2-2005) tuliA Na bAlabhAvaM, abAlaM ceva paMDie / caiUNa bAlabhAvaM, abAlaM sevae muNi tibemi // 30 // tolayitvA bAlabhAvaM, abAlaM cava paNDitaH / / tyaktvA bAlabhAvaM, sevate muniriti bravImi / 30 // atha-pUrvokta tatvajJAnI muni, bAlapaNanI ane paMDitapaNAnI tulanA karI, bAlabhAvane cheDI paMDitapaNanuM sevana kare che. te jaMbU ! A pramANe huM kahuM chuM. (30-206) | sAtamuM zrI urabrIyAdhyayana saMpUrNa
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kapilIyAdhyayana-8 adhuve asAsayammi, saMsArammi dukkhapaurAe / ki nAma hojjataM kammayaM, jeNAhaM duggaiM na gacchejjA // 1 // adhruve azAzvate, saMsAre tu duHkhapracurake / kiM nAma bhavet tat karmaka, yenAhaM durgati na gaccheyam // 1 // artha-asthira, anitya, temaja ghaNA zArIrikamAnasika dukhethI bharacaka saMsAramAM, je anuSThAnathI huM hutigAbhA na manu me / manuSThAna cha 1 (1-207) vijahittu puvvasaMjogaM, na siNehaM kahici kuvijjA / asiNeha siNehakarehiM, dosapaosehiM muccae bhikkhU // 2 // vihAya pUrvasaMyogaM, na snehaM kvacit kurvIta / asnehaH snehakareSu, doSapradoSairmucyate bhikSuH // 2 // artha-mAtA vi. svajana ane dhananA saMbaMdhane cheDI, sAdhu bAhya-atyaMtara parigrahamAM Asakti na kare ! neha karanArAo upara mamatA vagarano muni, mananA tApa vi. de tathA paralokamAM narakaprApti vi. pradoSathI mukta thAya che. (2-208) to nANadaMsaNasamaggo, hianisseasAe savvajIvANaM / tesi vimokkhaNaTThAe, bhAsaha muNivaro vimayamoho // 3 //
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kArpilIyAyana-8 tataH jJAnadarzanasamagraH, hitaniHzreyasAya sarvajIvAnAm / teSAM vimokSaNArthAya, bhASate munivaro vigatamohaH ||3|| 91 artha-kevalajJAna-dezanathI cukta ane meharahita munivara bhagavAna kapila, sarva jIvAnA tathA tatkAla pAMyaseo yazinA hitArI mokSa bhATe uDe che. (3-208) savvaM gaMtha kalahaM ca, vippajjahe tahAvihaM bhikkhU / savvesu kAmajAsu, pAsamANo na lippaI tAI // 4 // sarva granthaM kalahaM ca, viprajahyAt tathAvidhaM bhikSuH / sarveSu kAmajAteSu pazyan na lipyate trAyI // 4 // artha-kama kha'dha karanArA saghaLAM parigraha-kaSAyAne sAdhu cheDI de! zabda vi. viSayAne DhASardaSTithI jotA, ubhethI AtmarakSa4 muni bepAto nathI. (4-210) bhogAmisadosavisanne, hiyanisse asabuddhivivajjatthe / bAle ya maMdira mUDhe, bajjhaI macchiA va khelamma // 5 // bhogAmiSadoSaviSaNNaH hita niHzreyasa buddhiviparyastaH / bAlazca mandaH mUDhaH, badhyate makSikeva khele ||5|| artha-logobhAM DUmeDo, bhokSanI muddhi vagaranA, ane mAhathI Akula krama thI lepAya che. ajJAnI, dharmakaraNI karavAmAM ALasu manavALA jIva, kamAM mAkhInI jema (4-299) duSpariccayA ime kAmA, no sujahA adhIrapurisehiM / aha saMti subvayA sAhU, je tiraMti ataraM vaNiA vA ||6||
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe duSparityajA ime kAmAH, no suhAnA adhIrapuruSaiH / / atha santi suvratAH sAdhavaH, ye taranti ataraM vaNija iva // 6 // artha-muzkelIthI choDI zakAya evA kAmAge. kAyara puruSathI sukhapUrvaka choDI zakAya tema nathI. arthAt sAtvika puruSe te sukhethI cheDI zake che. jema vepArIo jahAja vi. sAdhanathI taravAne azakya evA samudrane tarI jAya che, tema niSkalaMka vrata vi. sAdhanathI taravAne azakya evA saMsArane tarI jAya che. (6-212) samaNA mu ege vayamANA, pANavaha miyA ayANatA / maMdA nirayaM gacchati, bAlA pAviyAhiM diTThIhi // 7 // zamaNA g vanta, kALaadhuM mRA jJAnantA | mandA nirayaM gacchanti, bAlAH pApikAbhidRSTibhiH // 7 // artha-amo zramaNo chIe.--ema keTalAka jainetara bhikSuo bele che, paraMtu mUDhatAne kAraNe haraNanI mAphaka prANahiMsAne nahi jANatA, mithyAtvanA mahArogathI vyAkula banelA temaja viveka vagaranA bAlajI pApajanaka daSTiothI narakamAM jAya che. (7-213) na hu pANavahaM aNujANe, muccejja kayAi savvaduHkhANaM / evaM AriehiM akkhAya, jehiM imo sAhudhammo pannatto // 8 // naiva prANava, anujAnan ; mucyeta kadAcit sarvaduHkhAnAm / evamAryarAkhyAtaM yaH, ayaM sAdhudharmaH prajJaptaH // 8 // artha-prANIhiMsA vi. pApane karanAra, karAvanAra
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kApilIyAyana-8 93 ke anumAdanAra teo koi paNa kALamAM saM duHkheAthI mukta thatA nathI. ahi'sA vi. dharmavALA zramaNA ja sasArane tarI jAya che. Ama tIrthaMkara vi. ArpIe kathana karela che. kema ke A AryAM ja ahiMsA vi. dharmAMnI prarUpaNA karanAra che. (8-214) pANe a nAivAejjA, se samie ti buccaI tAi / tao se pAvayaM kammaM, nijjAi udagaM va thalAo || 9 || prANAMzca nAtipAtayet sa samita ityucyate trAyI / tato'tha pApakaM karmaH, niryAti udakamiva sthalAt // 9 // 9 artha-hisA vi.ne sava thA nahi karanAra, karAvanAra ke anumodanAra jaina zramaNeA ja pAMca samitithI yukta SaTjhanikAyanA rakSaka hAya che. tethI ja jema U'cImajabuta jamIna uparathI pANI ekadama DhaLI jAya che, tema temAMthI azubha ka nIkaLI jAya che. (9-215) jaganissirhi bhUehiM tasanAmehiM thAvarehiM ca / no te simArabhe daMDa, maNasA vayasA kAyasA caiva // 10 // jagannizriteSu bhUteSu, trasanAmasu sthAvareSu ca / nA teSu Arabheta daNDaM, manasA vacasA kAyena caiva // 10 // artha-lAkamAM rahela samasta prANIomAM trasanAmakrama nA udayavALA eindriya vi. jIvAnI tathA pRthvIkAya vi. sthAvara jIvAnI mana-vacana-kAyAthI hiMsA na kare ! (10-216)
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasUtra sAtha suddhasaNAo naccA NaM, tattha Thavijja bhikkhU appANaM / atre ghAsa mesijjA, rasagide na siyA bhikkhAe // 11 // zuddhaiSaNAH jJAtvA khalu, tatra sthApayed bhikSurAtmAnam / yAtrAyai grAsameSayet, rasagRddho na syAd bhikSAdaH ||11|| a-sAdhu, saMyamanirvAha rUpa yAtrA mATe azuddha AhAranA tyAgapUrvaka zuddha AhAranuM ja grahaNa kare! bhane rAga-dveSanA tyAgapUrva AhAra hare ! (11-217) paMtANi cetra sevijjA, sIpaviMDaM purANakummAsaM / adu bukasaM pulAgaM vA, javaNaTThAe nisevae maMdhu // 12 // prAntAni caitra seveta, zItapiNDaM purANakulmASAn / athavA bukkasaM pulAkaM vA, yApanArtha niSeveta manthum ||12|| 94 a-sAdhu, junA maga vi. zIta AhAra rUpa athavA vAla vinA tuSa rUpa nIrasa padArthonuM bhAjana kare. jinakalpika vi. muni je gacchanigata che te tA niyamA prAnta AhAra kare. para`tu gacchasya munine te jyAM sudhI zarIranirvAha thAya tyAM sudhI prAnta bhAjana kare ane temAM jo vAtaprakApa vi. Apatti Ave te sarasa AhAra pazu harI zaDe che. (12- 218) je lakkhaNaM ca suviNaM ca, aMgavijjaM ca je pauMjeti / nahu te samaNA vuccati, evaM AyariehiM akkhAyeM || 13|| ye lakSaNa ca svapnaM ca aGgavidyAM ca ye prayubjate / na hu te zramaNA ucyante, evamAcAryairAkhyAtam // 13 //
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kapilIyAdhyayana-8 ke svapnazAstra, aMgakuraNarUpa athavA $ $ii vi. akSaronI sthApanA rUpa aMgavidyA vi. mithyA zrutane game te eka ke samastane prayAga kare che, te sAdhuo kahevAtA nathI-ema AcAryoe kahela che. (13-219) iha jIvi aniamettA, panbhaTThA samAhijoehiM / te kAmabhogarasagiddhA, uvavajjati Asure kAe // 14 // iha jIvitamaniyamya, prabhraSTAH samAdhiyogebhyaH / te kAmamogarasagRddhAH upapadyante Asure kAye // 14 // atha-A janmamAM jIvanane tapa vi.thI niyaMtrita nahi karavAthI, zubha mana-vacana-kAyAnA cegathI atyaMta bhraSTa thayelA ane kAmaga temaja rasamAM Asakta banelA, te lakSaNAdi zAstrone durUpayega karanArA, kAMIka kachAnuSThAna karatA hovA chatAM saMyamavirAdhanAthI asuremAM ja pedA thAya che. (14-220) tatto'vi uvyaTTittA, saMsAraM bahuM aNu pariati / bahukammalevalittANaM, bohI hoI sudullaho tesi // 15 // tato'pi uddhRtya, saMsAraM bahu anu paryaTanti / bahukarmalepaliptAnAM, bodhirbhavati sudurlabhaH teSAm // 15 // artha-asura nikAyamAMthI cyavane teo, saMsAramAM ghaNA kALa sudhI paryaTana karaze. vaLI ghaNA karmanA lepathI lepAyelA te jIvane badhinI prApti atyaMta durlabha thaI
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasatra sAthaS jAya che, mATe sAdhuoe uttaraguNanI virAdhanAthI bacavuM joIe. (15-221) kasiNaMpi jo imaM loga, paDipuNNaM dalejja ikkassa / teNAvi se na saMtusse, iha duppUrae ime AyA // 16 // kRtsnamapi ya imaM lokaM, paripUrNa dadyAt ekasmai / tenApi sa na saMtuSyet , iti duSpUrako'yamAtmA // 16 // atha-je surendra vi. dhana-dhAnyathI bharela sakala lekane pitAnA bhaktane Ape, te paNa lebhI bhaktA saMtuSTa na thAya ! A AtmAnI anaMta AzAo pUrI zakAya ema nahi hevAthI A jIva dupUraka che. (16-222) jahA lAho tahA loho, lAhA loho pavaDDhai / do mAsakayaM kajja, koDIe vi na niTTikaM // 17 // yathA lAbho tathA lobho, lAbhAllobhaH pravadhate / dvimASakRtaM kArya, koTayApi na niSThitam // 17 // artha-jema jema dravyalAbha thAya tema tema dravyamUracha thAya che, kAraNa ke-lAbha lebhavRddhinuM kAraNa che. A viSayamAM kapila kevalI pote pitAnuM daSTAnta Ape che ke-dAsIne saMtoSavA mATe be mAsA senAthI je kAma patavAnuM hatuM, te kAma eka kareDa senAmahorathI paNa pUruM na thaI zakyuM. kema ke-abhilASAo vadhatI ja gaI (17-223) No rakkhasIsu gijjhijjA, gaMDavacchAsu'NegacittAsu / jAo purisaM palobhittA, khellaMti jahA vA dAsehiM // 18 //
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kApilIyA dhyeyana-8 no rAkSasISu gRdhyeta, gaNDavakSaHsu anekacittAsu / cAH puruSaM homya, zrInti cayA vA TrAsaH // 8 // atha-pInastana-vakSasthalavALI, caMcalapaNAe aneka cittavALI ane jJAna vi. bhAvajIvananA vinAza karanArI rAkSasI jevI enI abhilASA na karavI, kAraNa ke-te strIe AkaSaka, vizvAsajanaka, madhura-priya vacanAthI kulIna puruSane leAbhAvI aneka krIDAethI dAsanI mAphaka banAvI vilAsa kare che. (18-224) nArIsu no pagijjhijjA, itthI vippajahe aNagAre | dhammaM ca pesalaM naccA, tattha Thavijja bhikkhU appANaM // 19 // nArISu no pragRdhyeta striyaH viprajahyAt anagAraH / " dharmaM ca pezalaM jJAtvA tatra sthApayed bhikSurAtmAnam // 19 // artha-sAdhu, strIonI tarapha anurAganA prAraMbha paNa na kare ! ethI sarvathA dUra rahe ! temaja ekAnta hitakArI brahmacarya vi. rUpa dharmane ja ahIM ane paraleAkamAM atyaMta suMdara jANI temAM ja peAtAnA jIvane rAkhe ! (19-225) 97 iti esa dhamme akkhAe, kavileNaM ca visuddha panneNaM / tarirhiti je kAhiti tehiM ArAhia duve loga citremi ||20| ? iti eSa dharma AkhyAtaH kapilena ca vizuddha prajJena / tariSyanti ye kariSyanti, 7 tairArAdhitau dvau lokau iti bravImi // 20 //
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA atha-nimala jJAnasa'panna kapila kevalIe A pramANe pUrvokta sunidharma kahela che. je manuSyA A dharmAMnI ArAdhanA karaze teo sasArasAgarane tarI jaze, temaja A janmamAM mahAjanapUjya banI paralokamAM svarga-mAkSa vi.nI prApti karanArA thaze. A pramANe huM ja%0 ! huM kahuM chuM. (20-226) // AThamu zrI kApIlAdhyayana sapUrNaH / / 98
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nemipratrajyAdhyayana-9 caiUNa devalogAo, uvavaNNo mANusaMmi logammi / uvasaMtamohaNijjo, sarai porANiaM jAI // 1 // cyutvA devalokAt , upapanno mAnuSe loke / upazAntamohanIyaH, smarati paurANikI jAtim / / 1 / / artha-sAtamA devalakathI cavIne manuSyalekamAM utpanna thayela ane darzanameha udayanA abhAvathI samparkatvavaMta namirAjA jAtismaraNajJAna pAme che, arthAt gata manu sma265 42 cha. (1-227) jAI saritta bhayavaM, sahasaMbuddho aNuttare dhamme / putaM Thavitta rajje, abhiNikkhamaI namI rAyA // 2 // jAti smRtvA bhagavAn, svayaMsaMbuddho'nuttare dharme / putraM sthApayitvA rAjye, abhiniSkAmati namI rAjA // 2 // atha-pUrvajanmanuM smaraNa karI bhagavAna nami rAjA, sarvotkRSTa cAritradharma pratye svayaM pratibaMdha pAmI, putrane rAjyagAdI upara sthApana karI zrI bhagavatI pravajyA grahaNa 42 che. (2-228) so devalogasarise, aMteuravaragao vare bhoe / bhuMjitta namI rAyA, buddho bhoge pariccayaI // 3 //
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe sa devalokasadRzAn, antaH puravaragato varAn bhogAn / bhuktvA namI rAjA, buddho bhogAn parityajati // 3 // artha-devalokamAM rahela bhege jevA pradhAna bhegone uttama aMta:puramAM rahelA, bhegavI, viziSTa tattvajJAnI namirAjA te bhegone parityAga kare che. (3-229) mihilaM sapurajaNavayaM, balamorohaM ca pariaNaM savvaM / ciccA abhinikkhatto, egaMtamahiDio bhayavaM // 4 // mithilAM sapurajanapadAM, balamavarodhaM ca parijanaM sarvam / tyaktvA abhiniSkrAntaH, ekAntamadhiSThito bhagavAn / / 4 // atha-anya nagara ane janapada sahita mithilA nagarI, caturaMgI senA, annapura, parivAra arthAt sarva saMgane tyAga karI, dravyathI nirjana vana vi. rUpa ane bhAvathI huM ekalo ja chuM,-AvA nizcayarUpa ekAntamAM dIkSita thayela namirAjarSi rahela che. (4-230) kolAhalagasaMbhUyaM, AsI mihilAi pavvayaMtammi / taiA rAyarisimmi, namimmi abhiNikkhamaMtammi // 5 // kolAhalakasambhUtaM, AsIt mithilAyAM pravrajati / tadA rAjarSI namo, abhiniSkrAmati // 5 // atha-jyAre namirAjarSie pravajyA grahaNa karI, tyAre mithilA nagarImAM saghaLe ThekANe vilApa, kakaLATa vina kelAhala macI gaye. (5-231)
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 zrI nemipravajyAdhyayana-9 anbhuTThiyaM rAyarisi, pabajjAThANamuttamaM / sako mAhaNarUveNa, imaM vayaNamabyavI // 6 // abhyutthitaM rAjarSi, pravrajyAsthAnamuttamam / zakro brAhmaNarUpeNa, idaM vacanamabravIt // 6 // arthajJAna vi guNenA AzrayarUpa uttama pravajyArUpa sthAnamAM ArUDha thayela namirAjarSine brAhmaNaveze AvelA Indra mahArAje temanA mananI parIkSA karavAnI IcchAthI, AL pramANe vayana 4vAnI 23mAta 431. (6-232) kiM nu bho ajja mihilAe, kolAhalagasaMkulA / succati dAruNA saddA, pAsAesu gihesu a // 7 // kiM nu bhoH ! adya mithilAyAM, kolAhalakasaMkulA / zrUyante dAruNAH zabdAH, prAsAdeSu gRheSu ca // 7 // arthahe rAjarSi! Aje mithilA nagarImAM ghaNuM kakaLATathI vyApta, hadayanA udvegane karanArA vilApa vi. zabda, rAjamahele, havelIo vi mAM saghaLe ThekANe kema samA 2hA cha 1 (7-233) eamajheM nisAmittA, heukaarnncoio| tao namI rAyarisiM, devidaM iNamabbavI // 8 // etamartha nizamya, hetukAraNanoditaH / tato namI rAjarSiH, devendramidamabravIt // 8 // artha-kolAhala vi.thI vyApta zabda saMbhaLAya che - e vAkyathI sUcita hetu ane kAraNathI abhiniSkramaNanA
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe niSedha mATe preraNAne pAmela namirAjarSi, A pramANe ndrine 115 35 41 lAya. (8-234) mihilAe ceie vacche, sIyacchAe maNorame / pattapuSphaphalovee, bahUNaM bahuguNe sayA // 9 // mithilAyAM caitye ghRkSaH, zItacchAyaH manoramaH / patrapuSpaphalopetaH, bahUnAM bahuguNaH sadA // 9 // atha-mithilAnagarInA udyAnamAM zItala chAyAvALuM, pAMdaDAM-kUla-phaLavALuM, marama nAmanuM ane phala vi.thI pakSI vi.ne sahI mayata 75424 vRkSa cha. (8-235) vAeNa hIramANammi, ceiammi maNorame / duhiA asaraNA attA, ee kaMdati bho ! khagA // 10 // vAtena hRIyamANe, caitye mnorbhe| duHkhitA azaraNA ArtA, ete krandanti bhoH ! khagAH // 10 // atha-he brAhmaNa! udyAnamAM rahela marama vRkSa pracaMDa AMdhInA jhapATAthI paDI javAthI, dukhavALA, rakSaNa vagaranA ane pIDita thayelA A pakSIo karUNa kaMdana kare che, arthAt A tamAma leke svArtha javAthI raDe che. temAM bhA3 maminima Detu-1295 nathI. (10-239) eamaTTha nisAmittA, heukAraNacoio / tao nami rAyarisiM, deviMdo iNamabbavI // 11 // etamartha nizamya, hetukaarnnnoditH| tato nagi rAjarSi, devendra idamabravIt // 11 //
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nami patrajyAdhyayana-9 103 artha-A prakArane spaSTa javAba sAMbhaLI, pUrvokta hetu-kAraNanA khaMDana karanAra javAbathI preraNAne pAmela devendra zrIthI nabhiSine pUche che. (11-237) esa aggI a vAU a, eaM Dajjhai maMdiraM / bhayavaM aMteuraM teNaM, kisa gaM nAvapekkhaha // 12 // eSa agnizca vAyuzca, etad dahyate mandiram / bhagavan ! antaHpuraM tena, kasmAt khalu nAvaprekSase // 12 // atha-he bhagavana! A agni ane vAyu che. A ApaNe rAjamahela baLI rahyo che ane tethI aMtapura baLI rahyuM che, chatAM A badhA sAme Apa kema jotAM nathI ? (12-238) eamaTheM nisAmittA, heukAraNacoio / tao namI rAyarisiM, devidaM iNamabbavI // 13 // etamarthaM nizamya, hetukAraNanoditaH / tato namI rAjarSiH, devendraM idamabravIt // 14 // martha-40 viSayane saieNI, chetu-4|24| prahazana. pUrvaka pUchAyela namirAjarSi devendrane have kahevAte javAba mApe che. (13-238) muhaM vasAmo jIvAmo, jesimo natthi kiMcaNaM / mihilAe DajhamANIe, na me Dajjhai kiMcaNaM // 14 // sukhaM vasAmo jIvAmaH, yeSAM vayaM nAsti kiMcana / mithilAyAM dahyamAnAyAM, na me dayate kiMcana // 14 //
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 uttarAdhyayanasatra sAthe artha-he Indra! ame sukhe rahIe chIe ane jIvIe chIe. kaI paravatu jarA paNa mArI nathI. "huM pite mAre chuM, mAruM kAMI nathI." arthAt aMtApura vi. mArUM che ja nahi, ke jethI rakSaNagya bane ! ethI ja mithilA nagarI baLavA chatAM emAMnuM jarA paNa mAruM baLatuM nathI. (14-240) cattaputtakalattassa, nivvAvArassa bhikkhUNo / piaMNa vijjaI kiMci, appiaMpi Na vijaI // 15 // tyaktaputrakalatrasya, nirvyApArasya bhikSoH / priyaM na vidyate kicit, apriyamapi na vidyate // 15 / / atha-strI, putra vi.nA tyAga karanAra, pApavyApAra mAtranA parihArI bhikSune kaI cIja priya ke apriya hatI nathI, sakala vastumAM samabhAva hoya che. (15-241) bahuM khu muNiNo bhaI, aNagArassa bhikkhUNo / savvao vippamukkassa, egaMtamaNupassao // 16 // bahu khalu munerbhadra, anagArasya bhikSoH / sarvato vipramuktasya, ekAntamanupazyataH // 16 // artha-bahAra ane aMdaranA parigraha vi. vagaranA, huM ekale ja chuM-evA siddhAntane vaLagI rahenAra, temaja ghara vagaranA, nirdoSa AhAra karanAra munine cokkasa ahIM ghaNuM sukha che. (16-242) eamaTTha nisAmittA, heukAraNacoio / to nami rAyarisiM, deviMdo iNamabbavI // 17 //
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nemipravajyAdhyayana- 15 etamartha' nizamya hetukAraNanoditaH / tato nami rAjarSi, devendra idamabravIt // 17 // artha--A pUrvokta vAta sAMbhaLI, hetu-kAraNanI asiddhi jyAre namirAjarSie pragaTa karI, tyAre Indra nabhipine nAya bhu45 49 cha. (17-243) pAgAraM kAraittA NaM, gopuraTTAlagANi a / omUlagasayagdhIo, tao gacchasi khattiyA // 18 // prAkAraM kArayitvA khalu, gopurATTAlakAni ca / osUlakaM zatadhnIzva, tato gaccha kSatriya ! // 18 / / matha-8, bhuNya 42vAne, yuddha 42vAnA sthAnI, khAIe, te vi. banAvarAvI, vyavasthita karIne he kSatriya! pachIthI / vu ya ta art. (18-244) eamaDhaM nisAmittA, heukAraNacoio / tao namI rAyarisI, deviMdaM iNamabbavI // 19 / / etamartha nizamya, hetukAraNanoditaH / tato namI rAjarSiH, devendramidamabravIt // 19 // artha-A vAtane sAMbhaLI, hetu-kAraNapUrvaka IndranI preraNAne pAmela namirAjarSi nIce mujaba javAba Ape cha. (16-245) saddhaM ca nagaraM kiccA, tava saMvaramaggalaM / khaMtiniUNapAgAraM, tiguttaM duppadhasagaM // 20 // dhaNuM parakama kiccA, jIvaM ca IriaM sayA / ghiI ca keaNaM kiccA, sacceNaM palimathae // 21 // yugmam
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 uttarAdhyayanasUtra sAthe zraddhAM ca nagaraM kRtvA, tapaH saMvaramargalAm / kSAntinipuNaprAkAraM, triguptaM duSpradharSakam // 20 // dhanuH parAkramaM kRtvA, jIvAM ca I- sadA / dhRti ca ketanaM kRtvA, satyenaparibadhnIyAt / / 21 / / yugmm|| artha--tasvarUcirUpa zraddhAne nagara ane prathama vi.ne mukhya daravAje tathA AzravanirodharUpa saMvarane sAMkaLokamADa, kSamArUpa samartha killAne ane temAM managupti vi. traNa guptirUpa aTTAlaka-khAIo-topa banAvI, jIvana vIllAsarUpa parAkrama nAmanuM dhanuSya, ane emAM Iryosamiti vi. samitirUpa derI tathA vairya nAmanI dhanuSyanA madhyamAM lAkaDAnI mUTha banAvIne, tene satyarUpa derAthI mAMdhI ne . (20+21, 246+247) tavanArAyajutteNa, bhittaNaM kammakaMcuaM / muNI vigayasaMgAmo, bhavAo parimuccaI // 22 // taponArAcayuktena, bhittvA karmakaJcakam / munirvigatasaMgrAmo, bhavAt parimucyate // 22 // artha-tapanA bANathI yukta parAkramarUpI dhanuSyavaDe karmanA kaMcuka(bakhtara)ne bhedI, muni saMgrAmavijetA manI sasArathI bhuta mana che. (22-248) eamaTThaM nisAmittA, heukAraNacoio / tao namI rAyarisI, deviMdo iNamabbavI // 23 // etamartha nizamya, hetukAraNanoditaH / tato nami rAjarSi, devendra idamabravIt // 23 //
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nemipravajyAdhyayana-9 107 artha-A pUrvokta kathana sAMbhaLI, hetu kAraNanI asiddhithI prerita thayela devendra, mirAjarSine nIcene viSaya pUche che. (23-246) pAsAe kAraittANaM, vaddhamANagihANi / vAlaggapoiAo a, to gacchasi khattiA ! // 24 // prAsAdAn kArayitvA khalu, vardhamAnagRhANi ca / bAlAgrapotikAzca, tato gaccha kSatriya ! // 24 // atha-prAsAdane ane vAstuzAstra mujaba vardhamAna gRhone tathA samasta viziSTa racanAvALA gharane banAvarAvI, kSatriya ! 5chIthI nima 4202. (24-250) eamaTaM nisAmittA, heukaarnncoio| tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 25 // etamartha nizamya, hetukAraNanoditaH / tato namI rAjarSiH, devendra idamabravIt // 25 // atha-A pramANe I kahela sAMbhaLI, hetu-kAraNathI prerita thayela namirAjarSi, Indrane nIce jaNAvela javAba mApe che. (25-251) saMsayaM khalu so kuNai, jo magge kuNaI gharaM / jattheva gaMtumicchijjA, tattha kuvijja sAsayaM // 26 // saMzayaM khalu sa kurute, yo mArga kurUte gRham / yatraiva gantumicchetU, tatra kurvIta svAzrayam / / 26 //
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 uttarAdhyayanasUtra sAthe atha-gamananA saMzayavALo mArgamAM ghara kare che. gamanane nizcayavALe te nathI karate. jyAM javAnI IcchA hoya tyAM ja jaI te Azraya kare che. amAre muktipadamAM javAnI IcchA che, mATe dunyavI ghara na banAvatAM muktidhAmarUpa Azraya banAvavA ame pravRttizIla chIe. (26-222) eamaTThaM nisAmittA, heukaarnncoio| tao namI rAyarisIM, devido iNamabbavI // 27 // etamartha nizamya, hetukAraNanoditaH / / tato nami rAjarSi, devendra idamabravIt // 27 // atha-A pramANe namirAjarSie kahela sAMbhaLI, hetu-kAraNathI prerita thayela devendra nIce jaNAvela bAbatane pUche che. (27-253) Amose lomahAre a, gaMThibhee ya takare / / nagarassa khema kAUNaM, tao gacchasi khattiyA // 28 // AmoSAn lomahArAMzca, granthibhedAMzca taskarAn / nagarasya kSemaM kRtvA, tato gaccha kSatriya // 28 // arthadhanavaMtane mArIne ke mAryA vagara corI karanArA cerene, khIssAkAtaruone ane haMmezAM cArIne dhaMdhe karanArAone bahAra kADhI mUkIne, nagaranuM kSema karIne, pachIthI tame he kSatriya ! abhiniSkramaNa karaje, kema keA tamAre rAjadharma che. (28-254) eamaTeM nisAmittA, heukAraNacoio / tI namI rAyarisI, devidaM INamabbavI // 29 //
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 zrI namipravajyAdhyayanaetmrth nizamya, hetukAraNanoditaH / tato namI rAjarSi', devendraM idamabravIt // 29 // artha-A pramANe deve kahela sAMbhaLI, hetukAraNathI prerita thayela namirAjarSi nIce darzAvela javAba Ape che. (29-255) asaI tu maNussehi, micchAdaMDo pajujjae / akAriNottha bajhaMti, muccaI kArao jaNo // 30 // asakRt tu manuSyaiH, mithyAdaNDaH prayujyate / akAriNo'tra badhyante, mucyate kArako janaH // 30 // atha--aneka vAra je aparAdha vagaranA hoya teonA upara paNa ajJAna vi.thI manuSya daMDa kare che. ethI A lAkamAM corI vi. nahi karanArAo beDI vi.thI jakaDAya che ane cerI vi. karanArAo chUTI jAya che. A jJAnanI azakyatAne lIdhe aparAdhIne daMDa nahi ane niraparAdhIne daMDa karanAra rAjA, rAjadharmavALe ane nagaranuM kuzaLa karanAre kevI rIte kahevAya? (30-256) eamajheM nisAmittA, heukaarnncoio| tao nami rAyarisi, deviMdo iNamabbavI // 31 // etamartha' nizamya, hetukAraNanoditaH / tato miM cArSi, revendra phutravat rUza artha-A vAtane sAMbhaLI, hetu-kAraNathI prerita thayela kendra, rAganI parIkSA karyA bAda haiSanA abhAvanI parIkSA mATe nIce mujaba namirAjaSine pUche che. (31-257)
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe je kei patthivA tumbha, na namati narAhivA! vase te ThAvaittA NaM, tao gacchasi khattiA ! // 32 / / ye kecit pArthivAstubhyaM, nAnamanti narAdhipa ! / vase tAn sthApayitvA khalu, tato gaccha kSatriya // 32 // atha-je keTalAka rAjAe namatA nathI teone vaza karIne, pachI he kSatriya ! tame jaje. arthAt je samartha rAjA heya che te nahIM namatA rAjAone namAve che. Apa to samaya ch|. (32-258) / eamaTa] nisAmittA, heukAraNacoio / tao namI rAyarisi, deviMdaM iNamabbavI // 33 // etamarthaM nizamya, hetukAraNanoditaH / tato namI rAjarSiH, devendra idamabavIt // 33 // atha-A pUrvokta arthane sAMbhaLI, hetu-kAraNathI prerita thayela nami rAjarSi devendrane nIce darzAvela kahe cha. (33-258) jo sahassaM sahassANaM, saMgAme dujjae jiNe / / egaM jiNijja apANaM, esa se paramo jao // 34 // ye sahasra sahasrANAM, saMgrAme dujaya jayet / ekaM jayedAtmAnaM, eSa tasya paramo jayaH // 34 // atha-je durjaya saMgrAmamAM daza lAkha subhaTane jIte che, te je viSaya-kaSAyamAM pravRtta ati dujeya evA eka AtmAne jIte, te te vijetAne daza lAkha subhaTanA viya 42tai 52ma vinaya che. (34-260) tato namI Palyan
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nemipravajyAdhyayana-8 111 appaNAmeva jujjhAhi, kiM te jujjheNa bajjhao / appaNAmevamaSpANaM, jaittA suhamehae // 35 // Atmanaiva yudhyasva, kiM te yuddhana bAhyataH / Atmanaiva AtmAnaM, jitvA sukhamedhate // 35 // artha-he Atman ! anAcArapravRtta AtmAnI sAthe ja yuddha kara ! bAhya rAjAonI sAthe laDavAthI tane ? lAbha che? A pramANe anAcArapravRtta AtmAne jItI levAthI muktisukharUpa akAtika sukhane muni pAme che. (35-291) paMciMdiANi kohaM, mANa mAyaM taheva lobhaM ca / dujjayaM ceva appaNaM, savvamappe jie jiyaM // 36 // paJcandriyANi krodhaH, mAno mAyA tathaiva lobhazca / durjayazcaiva AtmA, sarvamAtmani jite jitam // 36 // matha-pAya ndriyo, adha-mAna-bhAyA-homa, durjaya mana, mithyAtva vi. saghaLuMya, je AtmA eka chatAya te sarva jItAyeluM ja che. vAsateja huM bAhya zatruonI upekSA karIne AtmAnA ja jayamAM pravRttizIla chu. (36-262) eamaTuM nisAmittA, heukAraNacoio / tao nami rAyarisiM, deviMdo iNamabbavI // 37 // etamartha nizamya, hetukAraNanoditaH / tato nami rAjarSi, devendraH idamabravIt // 37 //
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA atha-A pUrvokta vAta sAMbhaLI, hetu-kAraNuthI prerita thayela indra, nimarAjiSanA rAga ane dveSanA abhAvanA nizcaya karI, jinadhanI sthiratAnI parIkSA mATe nIce mujaba nimarAjiSane pUche che. (37-263) jaittA viule janne, bhottA samaNamAha / TrA mukhkhA ya lijjA ya, to rAjkati vRttiyA rUA yAjayitvA vipulAn yajJAn, bhojayitvA zramaNatrAhmaNAn / jvA muvAca rUA ca, tato naththu kSatriya ! // 28 // 112 artha-De kSatriya ! mATA yajJa karAvI. zAkya vi. zramaNA brAhmaNAne jamADI, brAhmaNa vi.ne dakSiNAmAM gAya vi.nuM dAna ApI, maneAhara zabda vine bhAgavI ane svayaM yajJA karI, pachI Apa dIkSA lejo. (38-264) eyama nisAmittA, heukAraNacoio / tao namI rAyarisiM, deviMdaM iNamabvavI // 39 // etamarthaM nizamya hetukAraNanoditaH / tato namI rAjarSiH, devendraM idamabravIt // 39 // a--A pUrvokta viSaya sAMbhaLI, hetu-kAraNathI prerita thayela namirAjarSi dhruvendrane nIce mujaba javAba Ape che. (39-265) jo sahassaM sahassANaM, mAse mAse gavaM dae / tassAvi saMjamo seo, arditassavi kiMcaNaM / 40 //
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 zrI nemipravajyAdhyayana - 9 yaH sahasra sahasrANAM, mAse mAse gavAM dadyAt / tasyApi saMyamaH zreyAm , adadato'pi kiMcana // 40 // artha-je kaI dara mahine daza lAkha gAyanuM dAna kare che te paNa, tenA karatAM kAMI paNa nahIM ApavA chatAM hiMsA vi. pApanA parihArarUpa saMyama. atyaMta prazasya sarvazreSTha che. (40-266) eamaTThaM nisAmittA, heukAraNacoio / to nami rAyarisiM deviMdo iNamabbavI // 41 // etamartha nizamya, hetukAraNanoditaH / tato nami rAjarSi', devendraH idamabravIt // 41 // artha-A pUrvokta bInA sAMbhaLI, hetu-kAraNathI prerita thayela jainadharmanI dRDhatAne nizcaya karI; vatanI dRDhatAnI parIkSA mATe Indra namirAjarSine have nIcenI bAbata pUche che. (41-267) ghorAsamaM cahattANaM, anaM patthesi AsamaM / iheva posaharao, bhavAhi maNuyAhivA ! // 42 // ghorAzramaM tyaktvA khalu, anyaM prArthayasi Azramam / ihaiva pauSadharataH bhava manujAdhipa ! // 42 // atha-atyaMta duSkara heI ghera Azrama gRhasthAzramane choDI; dIkSArUpI bIjA AzramanI zA mATe IrachA
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 uttarAdhyayanasatra sA rAmA che ? he rAjana ! ahIM ja gRhasthAzramamAM rahI aSTamI vi. tithiomAM pauSadhavratadhArI manA ! (42-268) eamaTTha nisAmittA, heukAraNacoio / tao namI rAyarisiM, devidaM iNamabbavI // 43 // samartha. nizamya, hetunnArananoti: / tato nami rAjarSi, devendraM idamabravIt // 43 // atha-A pUrvokta vAta sAMbhaLI, hetu-kAraNathI prerita thayela namirAja indrane nIce mujaba javAba Ape che. (43-269) mAse mAse u jo bAlo, kusaggeNaM tu bhuMjae / na so suakkhAyadhammassa, kalaM agghara solasiM // 44 // mAse mAse tu yo vAlaH, kuzAgreNa tu bhuGkte / na sa svAkhyAtadharmasya, kalAmarhati SoDazIm // 44 // artha-je kAI avivekI eka eka mAsamAM dAbhanA agrabhAga jeTaleA AhAra kare che tevA prakAranA dhAra tapasvI, tItha karapraNIta sarvAMsAvadyatyAgarUpa sunidhanA sAlamA bhAga sarakhA paNa na thAya! jethI prabhue mukhyatayA munidhama kahela che, nahi ke gRhasthAzrama ! tethI dIkSArUpa Azrama zreyaskara che. (44-270) eamaTThe nisAmittA, heukAraNacoio / tao namiM rAyarisiM, deviMdo iNamantrI ||45||
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI namipratrayAyana Ta etamartha nizamya hetukAraNanoditaH / tato nAma rAjarSi, devendraH idamabravIt ||45 || a-A pUrvokta javAba sAMbhaLI, hetu-kAraNathI prerita banela Indra nIrAgatAnI parIkSA mATe namirAjarssine nIyenI mAmata pUche che. (45-272 ) hiraNaM suvaNaM maNimotaM, kaMsaM dusaM ca vAhaNaM / kosaM va vaDDhAvaittANaM, tao gacchasi khattiA ||46 // hiraNyaM suvarNa maNimuktaM, kAMsyaM duSyaM ca vAhanam / koSaM ca vardhayitvA khalu tato gaccha kSatriya ! ||46 || artha - he kSatriya ! gharelu nahIM gharelu sonu, indranIsa vi. bhaDiyo, bhotIo, aMsAnA vAsazeo vi., iSya vastra vi. vakho, 2tha vi. vAhano ane lauMDAra vi saghajAyane vadhArIne pachI bhane ! ( 46-272 ) eamaThThe nisAmittA, heukAraNacoio / 115 tao namI rAyarisI, deviMdaM iNamavbavI // 47 // etamartha nizamya hetukAraNanoditaH / tato nami rAjarSiH, devendraM idamabravIt // 47 // a--A pUrvokta bAbata sAMbhaLI, hetu-kAraNathI prerita thayela namirAjiSa zakrendrane nIce jaNAvela javAma Aye che. (47-273) suvaNNarUppassa u pavvayA bhave, siA hu kelAsasamA asaMkhayA / narassa luddhassa na tehi kiMci, icchA hu AgAsasamA atiA ||48 ||
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 suvarNarUpyasya tu parvatA bhaveyuH, syAt hu kalAsasamA asaMkhyakAH / narasya lubdhasya na taiH kiMcita, zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe icchA hu AkAzasamA anantikA // 48 // atha--sAnA rUpAnA merUpa jevaDA asakhyAtA patA kadAca maLI jAya, te paNa tRSNAtura manuSyane theADA paNa satASa thatA nathI; kAraNa ke icchA AkAza bheTalI anaMta che. (48-274) puDhavI sAlI javA ceva, hiraNNaM pasubhissaha / paDipuNNaM nAlamegassa, iha vijjA tavaM care // 49 // pRthvI zAlayaH yavAzcaiva, hiraNyaM pazubhiH saha / pratipUrNa nAlamekasya, iti viditvA tapazcaret // 49 // artha -- lUbhi, sAsa DAMgara vi. DAMgaranI bhati, bhava vi. dhAnya, sonu vi. mane gAya vi. pazudhananI sAthai saghaLuMca eka ja tune icchApUrti mATe sadA zaktimAna thatuM nathI. A pramANe jANIne anazana vi. khAra prakAranA tapaya 42 le the. (48-275) eama nisAmittA, heukAraNacAio | tao narmi rAyarisiM, deviMdo iNamabbavI // 50 // etamarthaM nizamya hetukAraNanoditaH / tato nami rAjarSi, devendraH idamabravIt // 50 // atha--A pUrvokta javAba sAMbhaLI, hetu kAraNathI
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 zrI nemipravayAdhyayana-8 prerita thayela devendra namirAjarSine nIce jaNAvela viSaya pUche che. (50-276). chevmamudrA, mo vAri sthivA asaMte kAme patthesi, saMkappeNa vihannasi ! // 51 // AzcaryamadbhutakAn , bhogAn tyajasi pArthiva ! / asataH kAman prArthayasi, saMkalpena vihanyase // 51 / / atha-AzcaryanI vAta che ke he rAjana! Apa vidyamAna AzcaryarUpa bhogone cheDI avidyamAna svarga vi.nA kAmabhogone cAhe che ! aprApta bhegenA saMkalpaanaMta IrachAthI hata prahata banI rahyA che, Apa vivekI hovAthI prApta bhegene aprApta bhogenI IcchAthI na choDo ! (51-277) eamaTuM nisAmittA, heukAraNacoio / tao namI rAyarisI, devidaM iNamabbavI // 52 // etamartha nizamya, hetukAraNanoditaH / / tato nami vArSi, revendra phumatravata merA artha-A pUrvokta bInA sAMbhaLI, hetu kAraNathI prerita banela namirAjarSi, devendrane nIce jaNAvela javAba Ape che. (para-ra78) sallaM kAmA visaM kAmA, kAmA AsovisovamA / kAme patthayamANA ya, akAmA jati duggaI // 53 //
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasUtra sA zalyaM kAmA viSaM kAmAH, kAmA AzIviSopamAH / kAmAn prArthayamAnAzca, akAmA yAnti durgatim ||53 || 118 a--pratikSaNa pIDAkArI evA zabda vi. kAme zalya jevA che, temaja (dharma) jIvananAzakanI apekSAe jhera ane sApa jevA che. kAmaleAgonI cAhanA karanAra jIvA bhAgA nahi maLavA ke bhAgavavA chatAM kAmanAthI ja parabhavamAM naraka vi. TrutimAM jAya che. (53-279) ahe vayaha koheNaM, mANeNaM ahamA gaI / mAyA gai paDigghAo, lohAo duhao bhayaM // 54 // adho vrajati krodhena, mAnena adhamA gatiH / mAcacA LatipratiSAto, homAtumayato mam // 4 // a--krodhathI narakagati, mAnathI nIcagati, mAyAthI sugatinA nAza ane lAbhathI A lAka--paralokanA bhaya thAya che. arthAt kAmaleAgonI kAmanAthI krodha vi. thAya che, tA tethI durgAMti kema nahIM ? (54-280) avaujjhiUNa mAhaNarUvaM, viuruvviUNa iMdattaM / vaMdas abhitthuNato, imAhiM mahurAhiM vaggUhiM // 55 // apohya brAhmaNarUpaM, vikRtya indratvam / vandate abhiSTuvan, imAbhirmadhurAbhiH vAgbhiH // 55 // atha--have devendra, brAhmaNarUpane cheADI, IndrarUpa banAvI, A nIce kahevAtI maneAhara vANIthI stuti karatA namaskAra kare che. (55-281)
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI namipratrajyAdhyayana-9 119 aho te nijjio koho, aho te mANo parAjio / aho te nirakiyA mAyA, aho ! te loho vasIkao ||56 || aho ! tvayA nirjitaH krodhaH, aho te mAnaH parAjitaH / aho te nirAkRtA mAyA, aho te lobho vazIkRtaH // 56 // atha--Azcaya che ke tame krodhane jItI lIdhA, mAnane harAvI dIdhA, mAyAnuM nirAkaraNa karyu. ane lAbha potAne khAdhIna ye che. (51-282) aho ! te ajjavaM sAhu, aho te sAhu maddavaM / aho te uttamA khaMtI, aho te mutti uttamA // 57 // aho ! te ArjavaM sAdhu, aho ! te sAdhu mArdavam / aho ! te uttamA kSAntiH, aho ! te muktirUttamA // 57 // L atha--ahA, kevI sarasa ApanI saralatA che! ahA, ApanI namratA apUrva che! ahA, ApanI kSamA alaukika che ! ahA, ApanA sateSa asAdhAraNa che ! (57-283) ihaM'si uttamo bhaMte !, peccA hohisI uttamo / loguttamuttamaM ThANaM, siddhiM gacchasi nIrao || 58 // iha asi uttamo bhadanta !, pazcAt, bhaviSyasi uttamaH / lokottamottamaM sthAnaM siddhiM gacchasi nIrajAH // 58 // a--hai pUchyuM ! Apa uttama guNusa...panna hAI A lAkamAM uttama che ane paralAkamAM uttama banaze. ahIM
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 uttarAdhyayanasatra sAthe karmarahita banIne lekanA uttamottama sthAnarUpa muktimAM ord. (18-284) evaM abhitthuNato, rAyarisiM uttamAi saddhAe / payAhiNaM kuNaMto, puNo puNo vaMdae sako // 59 // evamamiSTuvan , rAjarSi uttamayA zraddhayA / pradakSiNAM kurvan , punaH punarvandate zakraH // 59 / / artha-A pramANe pUrvokta stuti karate zakrendra, nami rAjarSine uttama zraddhAthI pradakSiNa dete vAraMvAra praNAma ure cha. (56-285) to baMdiUNa pAe, cakaM-kusa-lakhaNe muNivarassa / AgAseNuppaio, laliacavalakuMDalakirIDI // 6 // tato vanditvA pAdau, cakrAGkuzalakSaNau munivarasya / AkAzenotpatitaH, lalitacapalakuNDalakirITI // 60 // artha-tyArabAda namirAjarSi-munivaranA cakaaMkuzanA lakSaNavaMtA caraNomAM vaMdanA karIne, vilAsavALA hevAthI lalita tathA caMcala havAthI capala kuMDalavALe ane mukuTadhArI Indra, AkAzamArge-devaleka bhaNI ravAnA thaI gayA. (60-286) namI namei appANa, sakkha sakkeNa coio| caiUNa gehaM vaidehI, sAmane pajjuvaDio // 1 // namirnamayati AtmAnaM, sAkSAt zakreNa noditaH / tyaktvA gehaM videhI, zrAmaNye paryupasthitaH // 61 //
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 zrI nemipravajyAdhyayana-9 atha-namirAjarSinI pratyakSa thaIne InDe rastuti karavA chatAM, videhadezanA adhizvara namirAjarSi, garvita nahi banatAM AtmAne sva-svarUpa prati namAvanAra bane che. teo rAjadhAnIne tyAga karI saMyamanI sAdhanAmAM ujamALa thayA, paraMtu IndranI preraNAthI dharmathI khasyA nahIM. (61-287) evaM kariti saMbuddhA, paMDiA paviakkhaNA / viNiati bhogesu, jahA se namI rAyarisI timi // 62 // evaM kurvanti saMbuddhAH, paNDitAH pravicakSaNAH / vinivartante bhogeSu, yathA sa namI rAjarSiH iti bravImi // 62 // artha-A pramANe jema namirAjarSi, svadharmamAM nizcalatAvALA thayA, tema tattvajJAnI, gItArtha, abhyAsanA atizayathI kriyAmAM niSNAta bIjA munio paNa bhogethI virAma pAmanArA thAya che. A pramANe he jaMbU huM kahuM chuM. (62-288). che navamuM zrI nemipravajyAdhyayana saMpUrNa
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kumapatrakAdhyayana-10 sunavattA vaMduraNa nahIM, nivara rAphaDAmAAM davA | evaM maNuyANa jIvi, samaya goyama ! mA pamAyae // 11 // drumapatrakaM pANDurakaM yathA nipatati rAtrigaNAnAmatyaye / evaM manujAnAM jIvitaM, samayaM gautama ! mA pramAdayaH // 1 // artha-jema vRkSanuM pAna, tavarSI-paripakava banI vRkSa uparathI tUTIne nIce kharI paDe che, tema rAtri-divasenA samUha vyatIta thatAM, sthiti khalAsa thatAM ke azvasAya vi.thI karAyela upakramathI manuSyanuM jIvana (jobana) nATaka samApta thAya che. mATe he gautama ! dharmasAdhanamAM eka samayane pramAda paNa akaraNIya che. (1-289) kusagge jaha osa biMdue, thovaM ciTThai laMbamANae / evaM maNuANa jIviyaM, samaya goyama ! mA pamAyae // 2 // kuzAgre yathA avazyAyabindukaH, stokaM tiSThati lambamAnakaH / evaM manujAnAM jIvitaM, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 2 // atha-jema dAbhanI aNI upara paDeluM jhAkaLanuM biMdu cheDA samaya sudhI rahe che, tema manuSyanuM AyuSya alpakAlIna che. mATe he gatama! eka samaya paNa dharmasAdhanAmAM pramAda kara nahIM (220)
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dumapatrakAdhyayana-10 123 ii ittariammi Aue, jIviae bahupaccavAyae / vihuNAhi rayaM purekaDaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 3 // iti itvare AyuSi, jIvitake bahupratyapAyake / vidhunIhi rajaH purAkRtaM, samayaM gautama . mA pramAdayeH // 3 // artha A pramANe vRkSapatranI jema ke jalabiMdunI jema ghaNuM pratyAyavALuM nirUpakama ke sepakama manuSyAyuSya, alpakAlIna-anitya jANa pUrvakRta karmarUpI rajane dUra karavI joIe. mATe he gautama ! eka samaya paNa pramAda na 42. (3-281) dullahe khalu mANuse bhave, cirakAleNa vi savvapANiNaM / gADhA ya vivAga kammuNoM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 4 // durlabhaH khalu mAnuSoM bhavaH, cirakAlenApi sarvaprANinAm / gADhAzca vipAkAH karmaNAM, samayaM gautama ! mA pramAdayaH // 4 // artha-pUNyazUnya sarva jIvone lAMbA gALe paNa pharIthI manuSyajanma pAmavo durlabha che, kema ke naragativighAtaka prakRtirUpa karmonA udane vinAza karavo azakya che. tethI he gautama ! eka samayanA pramAdane avakAza na sApa ! (4-282) puDhavIkAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 5 // AukAyamaigao, ukosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 6 //
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA 124 teukAya mahagao, ukkosaM kAlaM saMkhAIaM, samayaM vAkkAyamaigao, ukkosaM kAlaM saMkhAiaM samayaM goyama ! mA pamAyae // 8 // - caturbhiHkalApakam // jIvo u saMvase / jIvo u saMvase / goyama mA pamAyae // 7 // ! pRthivIkAyamatigataH, utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saMkhyAtItaM samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 5 // apakAyamatigataH, utkarSato jIvastu saMvaset / mA pramAdayeH // 6 // kAlaM saMkhyAtIta, samayaM gautama ! tejaskAya matigataH, utkarSato jIvastu saMbaset / kAlaM saMkhyAtitaM, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 7 // vAyukAyamatigataH, utkarSato jIvantu saMvaset / kAlaM saMkhyAtItaM samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 8 // - caturbhiHkalApakam // artha-pRthvIThAya, adhyAya, agnibhaya tebhana vaayukAyamAM gayela jIva, utkarSa thI asaMkhyAta utsarpiNI avasarpiNIrUpa kAla paryaMta rahe che. A cAranI ATalI utkRSTi svakAryasthiti che. mATe he gautama ! eka samayanA pazu prabhAva 42zo nahIM. (5 thI 8, 28-3 thI 28-6) vaNassaikAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlamaNataM duraMtaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 9 //
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 zrI kumapatrakAdhyayana-10 vanaspatikAyamatigataH, utkarSato jIvastu saMvaset / kAlamanantaM durantaM, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 9 // atha-sAdhAraNa vanaspatikAyamAM gayela chava, anaMta utsarpiNI avasarpiNIrUpa anaMtakAla sudhI rahe che. vaLI A anaMta duraMta che; tema ja A jI atyaMta a95 caitanyavALA hoI tyAMthI nIkaLelAne paNa prAyaH viziSTa manuSya vi. bhava durlabha thAya che. mATe he gautama ! eka samayane paNa pramAda karaze nahIM. (9-297) beiMdiyakAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhijjasaniyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 10 // teiMdiyakAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhijjasanniyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 11 // cauridiyakAyamaigao, ukkosaM jIvo u sNvse| kAlaM saMkhijjasaniyaM, samaya goyama ! mA pamAyae // 12 // -trimivizeSakam // dvIndriyakA yamatigataH, utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saMkhyeyasaMjJitaM, samayaM gautama ! mA pramAdayaH // 10 // trIndriyakAyamatigataH, utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saMkhyeyasaMjJitaM, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 11 // caturindriyakAyamatigataH, utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saMkhyeyasaMjJitaM, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 12 // -tribhirvizeSakam //
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayanasUtra sAthe ame indriyavALAM (spana rasanA), traNa indriyavALA ( pahelA e, ghrANa ) ane cAra indriyavALA (pahelA traNa, AMkha ) kAyamAM gayela jIva, sakhyAta hajAra varSa rUpa sakhyAtA kAla sudhI utkarSa thI rahe che. mATe he gautama ! eka samayanAya pramAda AvavA dezeA nahIM. (10 thI 12, 298 thI 300) 126 paMcidiyakAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMbase / sattakramavALe, samaya goyama ! mAmAyaNa rA paJcendriyakAyamatigataH, utkarSato jIvastu saMvaset / sannASTamavakaLAni, samaya nautama ! mA pramANyeH / / 3 / / ', atha--pAMca IndriyavALA (uparanA cAra, kahyuM` ) tiya cAnI ane manuSyeAnI kAyamAM gayela jIva, sakhyAta AyuSyamAM sAta ane asaMkhyAta AyuSyamAM AThameA ema sAta ke ATha bhava sudhI utkarSa thI rahe che. mATe he gautama ! eka samayanA pramAda karavA jevA nathI. (13-301) deve neose agao, ukkosaM jIvo u saMvase / stors bhavaggahaNe, samaya goyama ! mA pamAyae || 14 || devAn nairayikAnatigataH, utkarSato jIvastu saMvaset / ekeka bhavagrahaNaM, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 14 // atha--devagati ane narakagatimAM gayela jIva, vadhAremAM vadhAre eka bhava sudhI rahe che. mATe he gautama ! eka samayane paNa pramAda karIza nahIM. (14-302) '
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 zrI krumapatrakAyana-10 evaM bhavasaMsAre, saMsarai suhAsuhehiM kammehiM / navo pamAyaSakruno, samaya goyama ! mA vamAyaN. / / evaM bhavasaMsAre, saMsaranti zubhAzubhaiH karmabhiH / jIvaH pramAdabahulaH, samayaM gautama ! mA pramAdayeH n atha--A pramANe tiya ca vi. janmarUpI saMsA2mAM pRthvIkAya vi. bhavanA heturUpa zubhAzubha karmothI jIva paryaTana kare che. jIva, pramAdanI pracuratAvALA heAvAthI karma bAMdhe che ane sa`sArapravAsI ane che. mATe huM gautama ! eka samayanA pramAda paNa vajranIya che. (15-303) lavUNavi mANusattaNaM, AriattaM puNaravi dullahaM / bahave dassuA milakkhuA, samayaM goyama ! mA pamAyae // 16 // labdhvA'pi mAnuSatvaM, AryatvaM punarapi durlabham / bahavodasyavaH mlecchAH, samayaM gautama mA pramAdayeH // 16 // a--kadAca manuSyajanmanI prApti thavA chatAM, magadha vi. A dezamAM utpattirUpa A paNa* maLavuM ghaNuM durlabha che, kema ke dharmAMdha, bhakSyAbhakSya vi.nA jJAna-viveka vagaranA pazu samAna anArya dezAmAM manuSyajanma meLavyA pachI, kAi paNa dharma purUSA sAdhI zaktA nathI; arthAt cAra ane mleccha tarIke prakhyAta thAya che. mATe he gautama ! eka samayanA paNa pramAda karIza nahIM. (16-304)
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe ladhUNavi AriattaNaM, ahINapaMcidiAyA hu dullahA / vigaliMdiAyA hu dIsaI, samayaM goyama ! mA pamAyae || 17 || labdhvA'pi AryatvaM, ahInapandriyatA hu durlabhA / vikalendriyatA hu dRzyate, samayaM gautama ! mA pramAdayeH || 17 || atha--A pramANe ApaNuM maLavA chatAM kAi paNa jAtanA doSa vagaranI paripUrNa pAMceya indriyAnI prApti durlabha ja che, kAraNa ke janma thayA pachI paNa roga vi.nA kAraNe manuSyeAmAM indriyAnI vikalatA dekhAya che. mATe huM gautama ! ye sabhayanIya prabhAva harIza nahIM. (19-305) ahINapaMcadiattaM pi se lahe uttamadhammasuI u dullahA / kutitthinisevara jaNe, samayaM goyama ! mA pamAyae || 18 || ahInapacendriyatAmapi sa labheta, uttamadharmazrutistuH durlabhA / kutIrthiniSevako janaH, samaya gautama ! mA pramAdayeH || 18 || atha--mahA puNye 5'cendriyanI paTutA prANIne prApta thavA chatAM, tattvazravaNurUpa uttama dharmanuM zravaNa durlabha ja che. kema ke kutI ika-krugurUnI sevAmAM sadAparAyaNa janatAne jainadharmanA tattvAnuM zravaNu du bha bane che. mATe he gautama ! bheGa sbhyn| paNu prabhAva harIza nahIM, (18-306) dullahA | ladhUNavi uttamaM suI, saddahaNA puNarapi micchattanisevae jaNe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 19 //
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI krumapatrakAyana-10 labdhvA'pi uttamAM zrutiM, zraddhA punarapi durlabhA / midhyAtvaniSevako janaH, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 19 // a-uttama dharmanuM zravaNu thavA chatAM tavarucirUpa zraddhA durlabha che, kema ke anAdi bhavanA abhyAsa ane karmanI gurUtAthI prAyaH mithyAtvamAM pravRtti hoI, jana, atattvane tattva tarIke mAne che. tethI huM gautama! eka samayanA pramAda haiya ja che. (19-307) 129 dhammapi hu saddahaMtayA, dullahayA, kAraNa phAsayA / iha kAmaguNesu mucchiA, samayaM goyama ! mA pamAyae // 20 // dharmamapi zraddadhato'pi dulabhakAH kAyena sparzakAH / rUdAmanunevumachitAH, samaya nautama! mA pramADhyuMH // 20 // atha--jIvA dharmanI zraddhA karavAvALA chatAM, te dharmanI sAdhanA karanArA durlabha hoya che, kAraNa ke teo A jagatamAM zabda vi. viSayAsaktimAM gaLADuba DUbelA hAvAthI dharmesAmagrI maLavA chatAM dharma ArAdhatA nathI. mATe huM gotama ! eka samayanA pramAdanuM paNa avala bana laIza nahIM. (20-308) parijUrahate sarIrayaM, kesA pAMDurayA havaMti te ne so vahe ba DhAyarUM, samaya goyama ! mA pamAyaN // 2 // parijUra te sarIrayaM, kesA pAMDurayA havaMti te / se cakbale a hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 22 //
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1.30 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe parijUrai te sarIrayaM, kesA pAMDurayA havaM ti te / se ghANavale a hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 23 // pariz2arai te sarIrayaM, kesA pAMDurayA havaMti te / se jibbhavale a hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 24 // parijUrai te sarIraya, kesA pAMDurayA havaMti te / se phAsabale a hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 25 / / parijUrai te sarIrayaM, kesA pAMDurayA havaMti te / se savvabale a hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 26 // -SabhiHkulakam // parijIryati te zarIraka, kezAH pANDurakA bhavanti te / tat zrotrabalaM ca hIyate, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 21 // parijIryati te zarIrakaM, kezAH pANDurakA bhavanti te / tat cakSurbala' ca hIyate, samayaM gauyama ! mA pramAdayeH // 22 // parijIyaMti te zarIrakaM, kezAH pANDurakA bhavanti te / tad ghrANabala ca hIyate, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 23 // parijIryati te zarIrakaM, kezAH pANDurakA bhavanti te / tad jihvAbala' ca hIyate, samaya gautama ! mA pramAdayeH // 24 // parijIyati te zarIrakaM, kezAH pANDurakA bhavanti te / tat sparzayalaM ca hIyate, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 25 // parijIrya ti te zarIrakaM, kezAH pANDurakA bhavanti te / tat sarvabala' ca hIyate, samaya gautama ! mA pramAdayaH // 26 // -SabhiHkulakam //
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI krumapatrakAyana-10 131 a--he gautama ! hArUM zarIra vRddhAvasthAthI ja - rita thatuM jAya che. te pahelAM janamana-nayanane haranArAatyaMta bhramara jevA kALAhArA vALa hatA, te uMMmara thavAthI sapheda thavA mAMDavA che. te kAraNathI kAnanuM khala, AMkhanu khala; nAsikAnu' khala, jImanu' bala ane sparzendriyanuM khala; arthAt sAMbhaLavAnI, jovAnI, su'ghavAnI, cAkhavAnI ane aDakavAnI zakti tathA hAtha-paga vi. avayavAnI pAtapAtAnA vyApAranI zakti jarAnA kAraNe naSTa thatI jAya che. mATe Indriya vi.nI vidyamAna zakti hAye chate dharmArAdhanamAM eka samayanA paNa pramAda karaze nahi. (21 thI 26, 309 thI 314) araIgaMDaM vivaIA, AryakA vividhA phusaMti te / vivass vidvaMsai te sarIrayaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 27 // aratirgaNDaM visUcikA, AtaGkAH vividhAH spRzanti te / vighaTate vidhvaMsyati te zarIrakaM, samayaM gautama ! mA pramAdayeH ||27| cittanA uddegarUpa viziSTa ajI rUpa a-vAta vi.thI pedA thayela arati, gaDagumaDa vi.rUpa ga`Duroga, visUcikA rAga, tatkALa mRtyu karanArA mAthAnA zULa vi. rAgeA temaja bIjA vividha regA hArA che, jethI zarIra zaktihIna bane che ane Akhare zarIra jIvarahita banI nIce paDI jyAM sudhI jarA ke rogAnu AkramaNa zarIrane aDake AgaLa jatAM jAya che. mATe nathI thayuM te
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe pahelAM zarIra dvArA dharmArAdhanamAM huM gautama ! eka samacanA paNa pramAda karazeA nahIM. jo ke zrI gautamasvAmInA zarIramAM jarA ke rAgA sa`bhavita nathI, chatAM temanI nizrAmAM rahela samasta ziSyAnA pratidha mATenu A kathana samajavuM'. (27-315) bocchida siNehamappaNo, kumuaM sAraia' vA pANiyaM ! che santrasidhni, samaya goyama ! mA vamAyaNa // 28 // vyucchindhi snehamAtmanaH, kumudaM zAradaM vA pAnIyam / atha sarveneniMtaH, samaruM nautama ! mA pramaye rA artha-De gautama ! mArA viSe rahela snehanA tuM parityAga kara ! jema caMdravikAsI kamala (kumuda) pahelAM jalamagna chatAM zaratkAlanA jalane cheDI UMce rahe che, tema tuM paNa mArA snehane cheDI vItarAga ana! mATe te vItarAgatA khAtara eka samayanA paNa pramAda karIza nahIM. (28-316) ciccA dhaNaM ca bhAriaM pavvaIo hi si aNagAria' / mAvaMta puNovi Adie, samayaM goyama ! mA pamAyae // 29 // tyaktvA khalu dhanaM ca bhAryA, mA pravrajito hi asi anagAritAm / vAntaM punarapi ApibeH, samayaM gautama ! mA pramAdayeH ||29||
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 zrI kumapatrakAdhyayana-10 artha-catuSpada vi.rUpa dhana ane bhAryAne choDI munipaNane pAmanAra tuM banyuM che. have vamana-tyAga karela sAMsArika viSayenA sevana tarapha manane vALavA devAnuM nathI. mATe he gautama! eka samayane pramAda akaraNIya che. (2-317) avaujhia mittabaMdhavaM, viulaM ceva dhaNohasaMcayaM / mA taM biiaM gavesae, samayaM goyama ! mA pamAyae // 30 // apohya mitrabAndhava, vipulaM ceva dhanaughasaMcayam / mA tad dvitIyaM gaveSaya, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 30 // artha. mitre, bAMdho, kanaka vi. samudAyanA bhaMDAra vi. padArthono tyAga karI, have pachI bIjA mitra vi.nI IcchA kare nahIM, kema ke-pharIthI tenI IcchA karavI te te vamana kareluM khAvA barAbara che. mATe he gautama ! svIkRta zrAmaNyanA pAlanamAM eka samayane pramAda karaze nahIM. (30-318) na hu jiNe ajja dissaI, bahumaI dissaI maggadesie / saMpai neAue pahe, samayaM gauyama / mA pamAyae // 31 // naiva jino'dya dRzyate, bahumataH dRzyate mArgadezitaH / samprati naiyAyike pathi, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 31 // artha-jo ke hAlamAM zrI arihaMtadeva vidyamAna nathI, chatAM teozrIe kahelo bahumata-jJAnAdirUpa mokSamArga dekhAya che, ane A mArga sarvajJa sivAya asaMbhavita
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe che. A pramANe sunizcita manavALA bhaviSyamAM thanArA bhavyA pramAda na kare ! mATe hamaNuM huM chuM te nyAyayukta mekSamArgamAM he gautama! kevalajJAnanI utpattinA saMzayane cheDI eka samaya pramAda na karIza. (31-319) avasohia kaMTagApahaM, oinno'si pahaM mahAlayaM / gacchasi maggaM visohiA, samaya goyama ! mA pamAyae // 32 // avazodhya kaNTakapathaM, avatIrNo'si panthAnaM mahAlayam / gacchasi mArga vizodhya, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 32 / / artha-jenetara darzanarUpa bhAvakaMTakathI Akula mArgane parihAra karI, samyagadarzana vi. bhAvamArgamAM tame praveza karela che, eTaluM ja nahIM paNa te mArgane nizcaya karI AgaLa pragati karI rahyA che. mATe A cAlatI satata sAdhanAmAM he gautama! eka samayane pramAda karaze nahIM. (3ra-420) abale ahA bhAravAhae, mA magge visme'vgaahiaa| pacchA pacchANutAvae, samaya goyama ! mA pamAyae // 33 // abalo yathA bhAravAhakaH, mA mArga viSamamavagAhya / pazcAt pazcAdnupAtakaH, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 33 / / artha-jema bala vagarane ane bhAra vahana karanAra, viSamamArgamAM praveza karIne, lIdhelA bhArane tyAga karanAre pAchaLathI pazcAtApa kare che, tema tuM paNa pramAdAdhIna thaIne saMyamarUpa bhArane parityAga karI pAchaLathI pazcA
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI krumapatrakAdhyayana-10 135 tApa karavAnA vakhata na AvavA daIza. tethI huM gautama ! eka samayanA pramAda karIza nahIM. (33-321) tino hu si aNNavaM mahaM, kiM puNa ciTThasi tIramAgao 1 / abhituraM pAraMgamittae, samayaM goyama ! mA pamAyae ||34|| tIrNa evAsi arNavaM mahAntaM, kiM punastiSThasi tIramAgataH / abhitvarasva pAraM gantuM, samaruM nautama ! mA pramatyeH // 4 // artha-sAgara jevA meATA sa'sArane te tu lagabhaga tarI gayA che. tIrane prApta karyAbAda ArAdhanAmAM udAsInatA bhajavI ucita nathI. paNa muktipada pAmavA mATe varA karavI yukta che. tethI huM gautama ! eka samayanA pramAda karavA yukta nathI. (34-322) akalevara seNimussiA, siddhiM goyama ! loaM gacchasi / khemaM ca sivaM aNuttaraM, samayaM goyama ! mA pamAyae ||35|| akalevarazreNi ucchritya siddhi gautama ! lokaM gacchasi / kSemaM ca zivamaNuttara, samayaM gautama ! mA pramAdayeH ||35|| a--azarIrI-siddha banavAnI uttarottara zubha adhyavasAyarUpa kSepakazreNIne, uttarAttara sayamasthAnanI prApti dvArA prApta karI, he gautama ! sadA abhaya--samasta upadrava rahita-sarvotkRSTa siddhi nAmanA leAkane tu pAmIza, mATe huM gautama ! eka samayanA pramAda karIza nahI, (35-323)
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 uttarAdhyayanasUtra sAthe budhdhe parinivvuDe dhare, gAma gae nagare va saMjae / saMtimaggaM ca bRhae, samayaM goyama ! mA pamAyae // 36 // buddhaH parinirvRtazcareH, prAme gato nagare vA saMyataH / zAntimArga ca bRhayaH, samayaM gautama ! mA pramAdayeH // 36 // artha heya vi. vibhAganA jJAtA, kaSAyanI agni zAMta thavAthI zItalIbhUta banIne, gAma vi.mAM rAga vagaranA rahI saMyamanuM sevana kare ! saMyamI banelA bhavyajanene upadeza ApI muktimArganI tame vRddhi kare ! mATe che gautama! eka samayane pramAda karaze nahi. (36-324) buddhasya nisamma bhAsi, sukahiyamaTThapadovasohiyaM / rAgadosaM ca chidiA, siddhiM gaI gae bhavayaM goyame ttibemi // 37 // buddhasya nizamya bhASitaM, sukabhitamarthapadopazobhitam / rAga dveSaM ca chittvA, siddhiM gatiM gato bhagavAna gautama iti bravImi // 37 // artha kevalajJAnI bhagavAna zrI vardhamAnasvAmInI daSTAnta-upamA vi.thI bharacaka ane arthapradhAna padothI alaMkRta vANI sAMbhaLIne tathA rAga-dveSane chedIne, prathama gaNadharabhagavAna zrI gautamasvAmI siddhigatimAM padhAryA. A pramANe che jabU! huM kahuM chuM. (37-325) | dazamuM zrI kumapatrakAyiyana saMpUrNa
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bahuzrutapUjAdhyayana-11 saMjogA vippamukkassa, aNagArassa bhikkhuNo / AyAraM pAukkarissami, ANupuci suNeha me // 1 // saMyogAd vipramuktasya, anagArasya bhikSoH / / AcAraM prAduSkariSyAmi, AnupUrvI zRNuta me // 1 // artha-sarvathA saMgathI rahita anagAra sAdhunA bahuzruta pUjArUpa ucita vidhi-AcArane kamasara huM pragaTa karIza. A mArI pAsethI pragaTa thatA AcArane dhyAnathI sAMsa ! (1-326) je Avi hoi nidhijje, thaddhe luddhe aNiggahe / abhikkhaNa ullavaI, aviNie abahussue // 2 // yazcApi bhavati nirvidyaH, stabdho lubdhaH anigrahaH / abhIkSNamullapati, avinItaH abahuzrutaH // 2 // atha-sabhyazAstranA jJAna vagarane ahaMkArI, rasa vi. viSayomA mAsata, chandriya-mananA niDa 12nA, vAraMvAra zAstramaryAdA bahAra jema-tema bolanAra ane vinaya varanA mamahuzruta 42vAya che. (2-327) aha paMcahiM ThANehiM, jehiM sikkhA na labbhai / thaMbhA kohA pamAeNaM, rogeNA''lassaeNa ya // 3 //
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe atha aimiH thAna, zikSA - 4te stambhAtkrodhAt pramAdena, rogeNA''lasyakena ca // 3 // artha-abhimAna, krodha, magha vi. pramAdathI, kuSTha vi. regathI, utsAhanA abhAvarUpa AlasathI, arthAt A pAMceya prakArothI je abahuzrute, grahaNa-AsevanarUpa zikSA meLavI zakatA nathI, tethI teone abahuzrutapaNuM prApta thAya che. (3-328) kahyuM huM hArdi, vizvAsatti yuvA ahassire sayAdaMte, Na ya mammamudAhare // 4 // NAsIle Na visIle, Na siA ailolue / akkohaNe saccarae, sikkhAsIletti vuccai // 5 // yugmam / / athANAmaH thAjo, zikSADha phayucyate | ahasitA sadA dAnto, na ca marmodAharet // 4 // nAzIlo na vizIlo, na syAtilolupaH / #odhanaH sacaratA, zikSArIya phalyuene pA yuman ! atha-have ATha prakArathI jina vi.thI zikSAzIla bahuzruta kahevAya che, te A pramANe samajavA. (1) nimitta hoya ke nahIM paraMtu je hasatA ja nathI, (2) hamezAM indriya-manane nigraha karanAro, (3) bIjAnI apabhrAjanA tathA marmanuM uccAraNa nahIM karanAra, (4) sarvathA zIla vagarane nahIM, (5) aticArothI malina vrata vagarane, (6) atyaMta rasalaMpaTatA vagarane, (7)
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bahuzrutapUjAdhyayana-11 139 kSamAvALA, ane (8) satya vacanamAM Asakta- A AThe guNavANI zikSAzIsa aDevAya che. (4 + 4, 325 +330) aha caudasahi ThANehiM, vaTTamANo u saMjae / aviNIe vuccai so u, nivvANaM ca na gacchA ||6|| abhikkhaNa kohI bhavai, pabaMdhaM ca pakuvvai / mittijjamANo vamai, suaM labhrUNa majjai // 7 // avi pAvaparikkhevI, avi mittesu suppiyassAvi mittassa, rahe bhAsai paiNNavAI duhile, thaddhe luddhe aniggahe | asaMvibhAgI aviyatte, aviNIetti vuccai // 9 // // caturbhiHkalApakam // kuppai | pAvagaM // 8 // atha caturdazasu sthAneSu, vartamAnastu saMyataH / avinIta ucyate sa tu nirvANaM ca na gacchati ||6|| abhIkSNaM krodhI bhavati, prabandhaM ca prakaroti / mitrAyamANo vamati, zrataM labdhvA mAdyati 11611 api pApaparikSepI, api mitrebhyaH kupyati / supriyasyApi mitrasya, rahasi bhASate pApakam // 8 // pratijJAvAdI duhilaH, stabdhaH lubdhaH anigrahaH / asaMvibhAgi aprItikaH avinIta ityucyate // 9 // - caturbhiH kalApakam // a--have pachI kahevAtA cauDha sthAnAmAM vatatA muni avinIta kahevAya che ane te avinIta muni
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 uttarAdhyayanasUtra sAthe nirvANapadane pAmI zakatuM nathI. (1) kAraNa hoya ke nahi paraMtu vAraMvAra dha karanAra, (2) aneka sAMtvane maLavA chatAM kepane avicchina rAkhanAre, (3) pahelAM mitratA bAMdhI pAchaLathI teDI nAkhanAre, (4) AgamajJAna meLavavA chatAM jJAnathI abhimAna karanAre, (5) AcArya vi. nA chidro zodhI niMdA karanAre, (6) mitrajana upara paNa kepa karanAra, (7) atyaMta vallabha paNa mitranI samakSa priya bele ane pakSamAM A virAdhaka che-aticAra sevanAra che ema tenA deSane pragaTa karanAra, (8) A Ama ja che-e pramANenA ekAMtavAdarUpa pratijJAthI belanAre athavA saMbaMdha vagaranuM belanAre, (9) mitranuM paNa apamAna karanAra, (10) huM tapasvI chuM ItyAdi ahaMkAravALo, (11) bhejanamAM atyaMta rasavALa, (12) viSayane gulAma, (13) atyaMta AsaktinA kAraNe manehara AhAra vi. meLavI bIjAne DuM paNa nahIM ApanAre. ane (14) darzana ane saMbhASaNa dvArA saune aLakhAmaNe banela. A pUrvokta cauda doSavALe avinIta muni kahevAya che. (6 thI 8, 331 thI 334) aha panarasahiM ThANehiM, suviNIetti vucaI / nIAvattI acavale, amAI akuUhale // 10 // appaM ca ahikkhivai, pabandhaM ca na kuvvA / mittijjamANo bhayai, suaM laTuM na majjai // 11 //
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bahuzrutapUjAdhyayana-11 na ya pAvaparikkhevI, na ya mittesu kuppaI | appiassAvi mittassa, rahe kallANa bhAsai // 12 // kalahaDa maravajjae, buddhe a abhijAie / hirimaM paDilINe, suviNIpatti vucca // 13 // - caturbhiHkalApakam // atha paJcadazabhiH sthAnaiH, suvinIta ityucyate / nIcavartI acapalaH, amAyI akutUhala: alpaM ca adhikSipati, prabandhaM ca na karoti / mitrAyamANo bhajati, aMta labdhvA na // 10 // 1.41 mAdyati // 11 // kupyati / na ca pApaparikSepI, na ca mitrebhyaH apriyasyApi mitrasya, rahasi kalyANaM bhASate // 12 // buddhava abhijAtigaH / kalahaDamaravarjakaH, DrImAna pratisaMlInaH, suvinIta ityucyate // 13 // - caturbhiHkalApakam // a-have suvinIta muninA paMdara sthAnA kahevAya che te A pramANe. (1) gurujana prati namravRttivaanno, (2) gati, sthAna, bhASA bhane lAvanI apekSAye capalatA vagaranA, (3) maneAhara AhAra vi. maLavA chatAM guruganane nahIM haganAro, (4) hItu vi. levAnI ttyratA vagaranA, (5) koInA paNa tiraskAra nahI karanArA, (1) apane ayama nahIM rAjanArI, (7) mitra vagere upakArInA upakArane nahI. bhUlanAra arthAt pratyupAra
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 zrI uttarAdhyayanasUtra sA vALe paNa apakAra nahI* karanArA, (8) AgamajJAna meLavI tenAthI abhimAna nahIM karanArA, (9) AcAya vi.nA chidro nahIM jonArA, (10) aparAdhI evA mitro upara paNa krodha nahIM karanArA; (11) mitra tarIke svIkAreleA mitra sekaDA apakAra kare, te paNa tenA eka paNa karelA upakArane yAda karI parAkSamAM tenA doSa nahI' khelanArA, (12) jIbhAjoDI ane hAtheAhAthathI mArAmArIrUpa yuddhane vajra nArA. (13) jAtivAna baLadanI mAphaka upADelA bhAranA nirvAhapUrNAMka kulInatAvALA, (14) lajjAzIla arthAt mana milana thavA chatA akAya nahI karanArA, ane (15) gurunI ke khIjAnI pAse rahenArA, eTale ke kArya sivAya jayAM tyAM nahi janArA. A uparanA guNAthI alaMkRta muni suvinIta kahevAya che. (10 thI 13, 315 thI 318) vase gurukule nicca, jogavaM uvahANatraM / piaMkare piaMvAI se sikkha laghumarihaI || 14 || vaset gurukule nizyaM, yogavAnupadhAnavAn / priyaMkaraH priyavAdI, sa zikSAM labdhumarhati // 14 // aM-hamezAM cAvajIva sudhI gurunI AjJAmAM je rahenArA te vinIta muni, dharmanA vyApAravALA, aMga vi.nA adhyayanamAM Aya'bIla vi. taparUpa upadhAnavALA, apriya karanAra pratye priya karanArA ane apriya khAlanAra pratye priya khelanArA, zAstrArthInuM grahaNa tathA tenI ArAdhanArUpa zikSApAtra bane che; bIjo nahIM. (14-319)
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bahuzrutapUjAdhyayana-11 143 jahA saMkhammi payaM nihiya, duhao vi virAyai / evaM bahussue bhikkhU, dhammo kittI tahA suyaM // 15 // yathAzaGakhe payo nihitaM, dvidhApi virAjate / evaM bahuzrute bhikSau, dharmaH kIrtistathA zrutam // 15 // artha-jema zaMkhamAM raheluM dUdha pitAnI tatA ane zaMkhanI ujajavalatA ema banne prakAre suMdara zobhe che arthAt zaMkhastha dUdha malina, khATuM tathA nIce paDavA jevuM thatuM nathI, tema vinIta bahuzrutamunimAM muni dharma kIrti-jinAgama barAbara viziSTa zobhe che arthAta bahuzrutastha dharmAdi, malina, viparIta ke hAnivALA thatAM nathI. (15-320) jahA se kaMboANaM, Ainne kathae siA / Ase javeNa pavare, evaM bhavai bahussue // 16 // yathA sa kambojAnAmAkIrNaH, kanthakaH syAt / azvo javena pravaraH, evaM bhavati bahuzrutaH // 16 // artha-jema kebeja dezanA ghaDAomAM guNa-jAtivAna kaMthaka nAmane ghoDo pradhAnarUpe prasiddha che, je veganI apekSAe pradhAna azva ya che, tema bahuzruta muni sakala sAdhuomAM pradhAna gaNAya che. (16-321) rahassgovsamA, phare vajane | ubhao nadighoseNaM, evaM bhavai bahussue // 17 // .
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 uttarAdhyayanasatra sAthe yathA''kIrNasamArUDhaH, zUro dRDhaparAkramaH / ubhayato nandighoSeNa, evaM bhavati bahuzrutaH // 17 // artha-jema pradhAna ghaDA upara samArUDha thayela ddho deDha parAkramathI tathA DAbI ane jamaNI bAjue bAra prakAranA vAjiMtronA nAdathI zebhe che, tema bahuzruta, jinAgamarUpa azva upara ArUDha thayela tathA rAta-divasa svAdhyAyarUpa nAdathI, abhimAnI paravAdIone jevA chatAM parAjita na thatAM, nIDara banela, teonA prati jaya karavAmAM samartha thAya che. (17-322) jahA kareNuparikinne, kuMjare sadvihAyaNe / balavaMte appaDihae, evaM bhavai bahussue // 18 // yathA kareNuparikIrNa, kuJjaraH SaSTihAyanaH / balavAnapratihataH, evaM mavati bahuzrutaH // 18 // atha-jema hAthINIothI parivarela sAITha varSane hAthI, balavAna ane madenmata bIjA hAthIothI ajita rahe che. temAM vividha buddhi-vidyAothI alaMkRta bahuzruta muni, sthira mativALe heI balavAna ane paravAdIothI apratihata hoya che. (18-3ra3) jahA se tikkhasaMge, jAyakkhaMdhe virAyai / vasahe jUhAhivai, evaM bhavai bahussue // 19 // yathA sa tIkSNazRGgo, jAtaskandho virAjate / ghRSabho yUthAdhipatiH, evaM bhavati bahuzrutaH // 19 //
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 zrI bahuzrutapUjAyayana-11 artha-jema tIkSaNa ziMgaDAvALe ane balIjha kAMdhavALe vRSabha yuthAdhipati tarIke dIpe che, tema bahuzruta, para pakSanA khaMDananI apekSAe tIkSaNa, sva-para zArUpI zRMgothI zobhita, gaccha vi. gurunA kAryarUpa dhurA dhAraNa karavAmAM dhuraMdhara ane sAdhu vi.nA samudAyarUpa yUthanA adhipatirUpa AcArya banIne zebhe che. (19-324) jahA se tikkhadADhe, udagge duppahaMsae / sIhe miANa pavare, evaM bhavai bahussue // 20 // yathA sa tIkSNadaMSTraH, udagro duSpragharSakaH / siddo mRrLAM pravA, have mavati dubatA rabA ' artha-jema tIkSaNa dADhavALo ane utkaTa vanarAja kesarIsiMha, bIjAonA parAbhavathI azakya banela jaMgalI jaMtuone AgevAna thAya che, tema bahuzruta. parapakSanA bhedaka hoI tIkSaNa dADhA samAna tathA naigama vi. naye ane pratibhA vi. guNonI utkaTatAthI paravAdIothI ajeya hoya che. eTaluM ja nahIM paraMtu mRga samAna anya tIrthikemAM parama zreSTha ja gaNAya che. (20-35) jahA se vAsudeve, saMkhacakkagadAdhare / appaDihayabale johe, evaM bhavai bahussue // 21 // yathA sa vAsudevaH, zaGkhacakragadAdharaH / apratihatabalo yodhaH evaM bhavati bahuzrutaH // 21 // 10
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe a-jema vAsudeva. pAMcajanya za`kha suda na cakra tathA kaumAdikI gaDhAne dhAraNa karanAra ane askhalita sAmarthyavALA hAya che, tema bahuzruta muni, svAbhAvika pratibhAnA alavALA ane bIjI bAju za'-cakra-gadA samAna sabhyajJAna-darzana-cAritrathI alaMkRta banela cAddho krama bairIne jItavA samartha bane che. (21-326) jahA se cAuraMte, cakkATTI mahiDdie / caudasarayaNAhivaI, evaM bhavai bahussue // 22 // yathA sa cAturanta cakravartI maharddhikaH / caturdazaratnAdhipatiH, evaM bhavati bahuzrutaH // 22 // artha-jema hAthI-gheADA-ratha-manuSyarUpa caturaMgI senAthI zatrunA vinAzarUpa atane karanAra, SaTka DavALA bharatanA adhipati cakravartI, divya lakSmIvALA, cauda ratnAnA adhipati hAya che; tema dAna vi. cAra prakAranA dharmAthI kazatrunA ata karanAra, AmaSa auSadhi vi. meATI RddhivALA, cauda ratnA samAna cauda pUrvenA adhipati bahuzruta muni hAya che. (22-327) 146 nanhA se sAvuM, vALanA pure / sakke devAhivaI, evaM bhavai bahussue // 23 // yathA sa sannAto, vastravAni vunTUra: / zakro devAdhipatiH, evaM bhavati bahuzrutaH // 23 // a--jema zakendra, hajAra AMkhavALA, hAthamAM
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bahuzrutapUjAdhyayana-11 vajane dhAraNa karavAvALe, asuranA nagarane nAzaka ane devane adhipati hoya che, tema bahuzruta, sakla atizanA bhaMDAra zrutajJAnathI jANe che prazasta lakSaNavaMtA heI hAthamAM vAnA cihnavALa, dukhe tapI zakAya evA ghera tapane anuSThAnathI kRza zarIravALe ane utkRSTa kriyAonI viziSTa zakti vaDe zaka je, dharmanI dRDhatAnA kAraNe surethI pUjita thato hovAthI surapati kahevAya che. (23-328) jahA se timiraviddhase, uttiDhate divAyare / jalate iva neeNaM, evaM bhavai bahussue // 24 // yathA sa timira vidhvaMsaH, uttiSThan divAkaraH / kAnniA tenA, purva mavati vadhumratA pArakA atha-jema aMdhakAravinAzaka ugate sUrya, tejathI jAjavalyamAna hoya che, tema bahuzrata, ajJAnarUpI aMdhakArane vinAzaka ane saMvamasthAnamAM zuddha-zuddhatama vi. adhyavasAyethI caDhate tapatejathI jAjavalyamAna zebhe che. (24-329) jahA se uDubaI caMde, NakkhattaparivArie / paDipune punnamAsIe, evaM bhavai bahussue // 25 // yathA sa uDupatiJcandro, nakSatraparivAritaH / pratikULa vargamasthA" parva mavati vahuzruta artha-jema punamane caMdra, nakSatrathI parivarele,
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe nakSatrone pati ane sakala kalAethI khIlelo hoya che, tema bahuzruta muni, nakSatra samAna sAdhuone pati ane sAdhuothI parivarele sakala klAethI yukta hoI pUrNa hoya che. (2pa-330) jahA se sAmAiANaM, koTThAgAre surakkhie / NANAdhanapaDipuNNe, evaM bhavai bahussue // 26 // yathA na nAmAnizAnAM, zojhAkAra surakSitaH | nAnAdhAnyapratipUrNaH, evaM bhavati bahuzrutaH // 26 // atha-jema samUhamAM rahenArA lokone koThAra, surakSita thayela nAnAvidha dhAthI bharela hoya che, tema bahuzruta, gacchavAsIone upagI anekavidha aMga vi. bheTavALA viziSTa zrutajJAnothI bharela sarvathA surakSita heya che. (26-331) jahA sA dumANa pavarA, jaMbU NAma sudaMsaNA / aNADhiassa devasma, evaM bhavai bahussue // 27 // yathA sa drumANAM, pravarA jambUrnAma sudarzanA / anAdRtasya devasya, evaM bhavati bahuzrutaH / / 27 // artha-jema sudarzana nAmanuM je bUvRkSa, amRta phalavALuM ane jaMbudvipanA adhipati anAdata nAmanA vyaMtaradevathI adhiSita I sarva vRkSAmAM uttama che, tema bahuzruta, amRta phala samAna zratathI yukta, devone paNa pUjya ane zeSa vRkSasadeza sarva sAdhuomAM pravara che. (27-332)
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bahuzrutapUjA vyayana - 11 jahA sA naINa pavarA, salilA zIA nIlavaMta pavahA, 149 sAgaraMgamA / evaM bhavai bahussue ||28|| yathA sA nadInAM pravarA, salilA sAgaraMgamA | zItA nIlavatpravahA, evaM bhavati bahuzrutaH ||28|| artha - jema nadIemAM zreSTha nadI, kSudra nadInI mAphka adhavacce khalAsa na thatAM sAgarane maLe che (dA. ta. zItA nAmanI nadI menA uttare nIlavaMta varSa dhara parvatamAMthI pravAhabaMdha nIkaLI samudrane maLe che.) tema bahuzruta, nadI samAna anya muniemAM zreSTha, nirmala jalasadeza zrutajJAnasaMpanna ane nIlavaMta parvata sarakhA uccatama kulamAM janmela sAgara sarakhI muktimAM pahoMce che. (28-333) jahA se nagANa pavare, sumahaM maMdare girI / nANosa hipajJalie, evaM bhavai bahussu // 29 // yathA sA nagAnAM pravaraH sumahAn mandaro giriH / nAnauSadhiprajvalitaH, evaM bhavati bahuzrutaH // 29 // atha - jema parva temAM uttama, atyaMta mATI ane aneka mahimAvaMta vanaspatithI utkRSTa dIptimAna merUpa ta hoya che; tema pata samAna anya sAdhuenI apekSAe zreSTha, zrutanA mahimAthI atyaMta sthira ane aMdhakAramAM prakAzanA kAraNabhUta AmauSadhi vi. labdhiAthI yukta bahuzruta munIzvara heAya che. (29-334)
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 uttarAdhyayanasUtra sA jahA se sayaMvaramaNe, udahI akkhaodae / nANArayaNapaDipunne, evaM evaM bhavai bahussue ||30|| yathA sa svayambhUramaNodadhirakSayodakaH / nAnAratnapratipUrNa evaM bhavati bahuzrutaH // 30 // ', atha - jema svayaMbhUramaNa samudra, avinAzI jalavALA tathA marakata vi. anekavidha ratnothI paripUrNa hAya che; tema avinAzI sabhyajJAnarUpI jalavALeA ane nAnAvidha atizaya rUpI ratnAthI yukta bahuzruta mahAtmA hAya che. (30-335) samuddagaMbhIra sabhA durAsayA, acakiA keNaI duSpahaMsayA / suassa puNNA viulassa tAiNo, khavitta kammaM gaimuttamaM gayA za samudragAmbhIryasamA durAzrayA, acakitAH kenApi duSpradharSAH / zrutena pUrNA vipulena trAyiNaH, kSapayitvA karma gatimuttamAM gatAH ||31|| atha - samudranI jema ga'bhIra, parISaho ke paravAdI vi. keAIthI nahi DaranArA, sadA ajeya ane vastI AgamathI pUNa bahuzrutA, sva-pararakSaka, jJAnAvaraNu vi. karmIne khapAvI muktirUpI uttama gatine pAmyA che, pAme che ane pAmaze, (31-336)
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bahuzrutapUjAdhyayana-11 151 tamhA suamahihijjA, uttamaDhagavesae / jeNappANaM paraM ceva siddhi saMpAuNijjAsi tibemi // 32 // tasmAt zrutamadhitiSTheduttamArthagaveSakaH / yenAtmAnaM paraM caiva, siddhiM samprApayet iti bravImi // 32 // artha-bahuzrutanA AvA guNa che. AthI mokSArthIe adhyayana vi. dvArA Agamane Azraya karavo joIe; ane AvI rItie Agamano Azraya karavAthI pite mokSane pAme che ane bIjAne paNa mekSa pamADe che, ema he jabU! huM kahuM chuM. (32-337) che agIyAramuM zrI bahuzrutapUjAyayana saMpUrNa che
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI harikezIyAdhyayana-12 sovAgakulasaMbhUo, guNuttaradharo muNI / hariesabalo nAma, AsI bhikkhU jiiMdio // 1 // zvapAkakulasaMbhUto, guNottaradharo muniH / harikezabalo nAma, AsId bhikSurjitendriyaH // 1 // artha - caMDAla vaMzamAM utpanna thayela, utkRSTa jJAna vi. guNone dhAraNa karanAra ane jitendriya, harikezabala nAmanA sAdhu tA. (1-338) iriesaNabhAsAe, uccAre samiIsu a / / jao AyANa Nikkheve, saMjao susamAhio // 2 // maNagutto vayagutto, kAyagutto jiiMdio / bhikkhaTTA baMbhaijjammi, jannavADamuvaDio // 3 // yugmam // Iya'SaNAbhASoccArasamitiSu ca / yata AdAnanikSepe, saMyataH susamAhitaH // 2 // manogupto vacoguptA, kAyagupto jitendriyaH / bhikSArtha brahmejye, yajJapATa upasthitaH // 3 // yugmam // matha - samya pravRtti35 dhyaa-saap-mess:AdAnanikSepa-uccAraprazravaNa vi. parijhApanikA nAmaka
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI harI kezIyAdhyayana-12 153 pAMca samitiomAM jayaNavALa, saMyamayukta, sArI samAdhivALe, mana-vacana-kAyAnA azubha vyApAranI nivRttirUpa guptivALe ane indriyavijetA te muni, gecarI vahoravA mATe brAhmaNa dvArA jyAM yajJa thaI rahyA che evA yajJamaMDapamAM AvyA. (2 + 3, 339+340) taM pAsiUNamejjataM, taveNa parisosi / paMtovahiuvagaraNaM, uvahasaMti aNAriA // 4 // taM dRSTvA AyAntaM, tapasA parizoSitam / prAntopadhyupakaraNaM, upahasanti anAryAH // 4 // artha - chaThTha vi. tapathI kRza banela, jIruM ane malina hoI asAra temaja, vastra, pAtra vi. rUpa audhika padhi ane daMDa vi. aupagrahika upakaraNavALA, te harikezabala munine AvatA joIne aziSTa brAhmaNe hase che. (4-341) jAImayapaDitthaddhA, hiMsagA ajiiMdiA / abaMbhacAriNo bAlA, imaM vayaNamabbavI // 5 // jAtimadapratistabdhAH hiMsakAH ajItendriyAH / abrahmacAriNo bAlA, idaM vacanamabruvan / / 5 // artha - ame brAhmaNo chIe.'- evA jAtimadathI matta banelA, prANIonA prANone lUMTanArA, indriyane nahi jItanArA, maithuna sevanArA ane bAlakrIDA jevA agnihama vi. yajJomAM pravRtti hevAthI bAla evA
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 zrI uttarAdhyayanasUtra sAtha brAhmaNe, AvatA munine joIne ane hasIne nIce jaNAvela vacana khAlyA. (5-342) kayare Agaccha dittaruve, kAle vigarAle phokanAse / omacelae paMsupisAyabhUe, saMkaradUsa pariharia kaMThe ||6|| katara Agacchati dIptarUpaH, kAlo vikarAlaH phoMkkanAsaH / avamacelakaH pAMzupizAcabhUtaH, saGkaradUSyaM paridhRtya kaNThe || 6 || artha - khIbhatsa G AkAravALA, kALA rUpavALA, bhayaMkara beDALa nAkavALA, adhama vastravALA, zarIra upara dhULa uDavAthI athavA asaMskArathI lAMbA dADhI-nakharAmavALA, bhUta jevA dekhAvavALA ane ukaraDA upara nAkhela vacce jevA asAra-nirUpayogI-melA vastrAne peAtAnA gaLe dhAraNa karela harikezakhala munine dUrathI AvatA joine, te brAhmaNeA Ale che ke-A koNa AvI rahela che ?' (6-343) kayare tumaM ia adaMsa Nijje, kA eva AsA ihamAgaosi / emane ! paMtu visAyamUlA !, gaccha salAddikimihaDiosi ||7||
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI harI kezIyAdhyayana-12 katarastvamityadarzanIyaH, kayA vA AzayA ihAgato'si / lavamaw! iDupizArabhUta !, gaccha skhala kimiha sthito'si // 7 // atha - te brAhmaNe ekadama pAse AvelA ukta munine kahe che ke-pUrvokta prakArathI AdarzanIya tame koNa cho ? kayI AzAthI A yajJamaMDapamAM tame Avela che ? are, melA vastravALA ane dhULathI kharaDAela pizAca jevA zarIravALA tuM ahIMthI cAlyA jA! jaldI amArI najarathI dUra haTI jA ! zA mATe ahIM ubhe che? (7-344) jakkho tahiM tiMduarukkhavAsI, aNukaMpao tassa mahAmunissa / pacchAyaittA niyaga sarIraM, imAI vayaNAI udAharityA // 8 // yakSastatra tindukavRkSavAsI, anukampakaH tasya mahAmuneH / pracchAdha nijakaM zarIraM, imAni vacanAni udAharat // 8 // artha - A prakAre tiraskAra thavA chatAM zAMtipUrvaka jyAre kAMI javAba nathI ApatA, tyAre harikezabala muninI sAnnidhyamAM rahenAra tikavRkSavAsI temane parama bhakta yakSa, muninA zarIramAM praveza karIne nIce jaNAvela vacane brAhmaNane kahe che. (8-345) samaNo ahaM saMjao baMbhayArI, virao dhaNapayaNapariggahAo parappavittassa u bhikkhakAle, annassa aTThA ihmaagomhi||9||
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15rka zrI uttarAdhyayanasatra sAthe zramaNo'haM saMyato brahmacArI, viratau dhanapacanaparigrahAt / parapravRttasya tu bhikSAkAle, annasya arthAya ihAgato'smi // 9 // artha - ghana, AhAra pAka, dravyAdi mUrchAthI nivRtta, brahmacArI ane pApavyApAra mAtrathI sArI rItie aTakela huM sAdhu chuM. bhikSAnA kAlamAM mArA mATe nahi, paraMtu bIjA mATe taiyAra karavAmAM Avela bhejana levA mATe A yajJamaMDapamAM huM AvuM chuM. (9-346). viarijjai khajjai bhojjai a, annaM pabhUaM bhvyaannmeaN| jANAha me jAyaNajIviNaMti, sesAvasesaM lahaU tavassI // 10 // vitIryate khAdyate bhujyate ca, annaM prabhUtaM bhavatAmetat / jAnIta mAM yAcanajIvinamiti, zeSAvazeSa labhatAMtapasvI // 10 // artha- Apa lokonI A, ghebara vagere bhajanasAmagrI vadhu pramANunI che. temAMthI tame dIna vigerene Ape che ane tame paNa jame che tathA tame paNa nizcitarUpathI samajaje ke-"huM yAcanAthI prApta thayela bhejanathI nirvAha calAvuM chuM." vitaraNa ane khAdhA bAda bacelA aMtaprAMta bhejananA dAnane lAbha mane ApI tame puNyane lAbha uThAve ! (10-347) uvakkhaDaM bhoaNa mAhaNANaM, attaThiaM siddhamihegapakvaM / na hu vayaM erisamannapANa, dAhAmu tumbha kimihaM Thio asi|11 upaskRtaM bhojanaM brAhmaNebhyaH, AtmArthika siddhami hai ka pakSam / na tu vaya mIhazamannapAnaM, dAsyA mAnya vimhi sitosi // 16 //
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI harIkezIyAdhyayana-12 157 a -yakSanA kathana bAda brAhmaNeA javAba Ape che ketaiyAra karavAmAM Avela azana-pAnAdika bhAjana brAhmaNAne peAtAnA mATe ja che, arthAt Ate ja jame paNa khIjAne ApI zake nahi; kema ke-A bhAjana eka brAhmaNurUpa pakSanuM thayela che. AthI ame A bhAjana zudra evA tane na ja ApI zakIe, mATe tu... ahIM kema ubhA che ? (11-648) thalesu bIAI verveti kAsayA, taheva ninnesu a AsasAe / eAe saddhAe dalAhi majjha, ArAhae punnamiNa khu khittaM // 12 // sthaleSu bIjAni vapanti karSakAH, tathaiva nimneSu ca AzaMsayA / etayA zraddhayA tta, mahyamArAdhayetpuNyamidaM khalu kSetram ||12|| a-jema kheDutA, jo ghaNI vRSTi thaze teA UMcA bhAgAmAM ane thADI vRSTi thaze teA nIcA bhAgeAmAM phUlanI prApti thaze,-AvI IcchAthI banne sthaLe maga vi. khIja vAve che; tema huM brAhmaNA ! A kheDutanI IcchA samAna zraddhAthI mane AhAra vi. Ape!! mane Apela bheAjana Apane puNya prApta karAvanAra thaze ja. (12-349) vittANi ahaM vihaANi loe, jahiM pakinnA viruhaMti puNNA / je mAhaNA jAivijjovaveA, tAIM tu khittAI supesalAI // 13 //
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 kSetrANi asmAkaM viditAni loke, yatra prakIrNAt virohanti puNyAni / ye brAhmaNAH jAtividyopetAstAni, tu kSetrANi supezalAni // 13 // a--A jagatamAM kSetra sarakhA pAtro kANu che ane kayA pAtromAM azana vagere ApavAthI puNyanI prApti thAya che te ame jANIe chIe. je brAhmaNatva jAtirUpa jAti ane cauda vidyAsthAnarUpa vidyAthI yukta brAhmaNA ja che te puNyakSetro che, paraMtu tamArA jevA zudra jAtivALA ane vidyA vagaranA puNyakSetro nathI. e pramANe brAhma molyA. (13 - 350 ) zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe koho a mANo a vaho a jersi, te mAhaNA jAivijjAvihUNA, krodhazca mAnazca mosaM adattaM ca pariggaho a / tAI tu khettAI supAvagAI // 14 // vadhazca yeSAM, mRSA adattaM ca parigrahazca / te brAhmaNAH jAtividyAvihInAstAni, tu kSetrANi supApakAni // 14 // artha-have yakSa kahe che ke-jeenI pAse krodha, bhAna, bhAyA, bola, hiMsA, luDa, yorI, maithuna bhane prigraha che, evA te brAhmaNA jAti vagaranA ane vidyAvihIna
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI harIkezIyAyana-12 159 che tathA te brAhmaNurUpa kSetro atyaMta pAparUpa che. (14-351) tumbhettha bho bhAraharA girANaM, aTuM na jANAha ahijja vee / uccAvacAI muNiNo caraMti, tAI tu khettAI supesalAI || 15 || yU ma'tra bhoH ! bhAradharA girAmarthaM na jAnIthAdhItya vedAn / uccAvacAni munayazcaranti tAni tu kSetrANi supelAni ||15|| a--tranI AgaLa yakSa kahe che ke-veDhAnA abhyAsa karavA chatAM tenA vAstavika ane jANutA nahi hAvAthI tame mAtra veda-vANInA bhArane ja dhAraNu karanArA che. je munie SaDUjIvanikAya jIvAnA rakSaNArthe vividha gharAmAM bhikSA mATe paTana kare che, te ja vedanA sAcA ane jAge che ane tethI ja te munirUpa kSetrA atyaMta puNya che. (15 - 352 ) uvajjhAyANaM paDikUlabhAsI, pabhAsase ki nu sagAsi ahaM / avi evaM viNassa u aNNapANa " na ya NaM dAhAmu tumaM niyaMThA // 16 // adhyApakAnAM pratikUlabhASI, prabhASase kiM nu sakAze'smAkam / adhyetad vinazyatu annapAnaM, na ca khalu dAsyAmo tubhyaM nirprantha ! // 16 //
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 uttarAdhyayanasatra sAthe artha-A pramANe adhyApakanA vacananuM khaMDana thatuM joI temanA chAtro kahe che ke-amArA adhyApakenI sAme tame virUddha kema bole che tethI tamane dhikkAra che. amArI samakSa amArA adhyApakonuM apamAna ame kema sahana karI zakIe? bhale amAruM A annapAna kharAba thaI jAya. he nigraMtha ! tamane A anapAna jarA paNa ApIzuM nahi. kema ke-tame amArA gurunA zatru che. (16-353) samiIhiM manjha susamAhiarasa, ___ guttIhiM guttassa jIiMdiassa / jai me na dAhittha ahesaNijaM, kimajja jannANa labhittha lAbham // 17 // samitibhirmahyaM susamAhitAya, guptibhirguptAya jitendriyAya / yadi me na dAsyatha athaiSaNIyaM, kimadya yajJAnAM lapsyadhve lAbham // 17 // artha_have yakSa javAba Ape che ke-Isamiti vagere pAMca samitiothI sArI rItie samAdhisaMpanna, mane gupti vagere traNa guptiothI yukta ane jitendriya evA mane, nirdoSa AhArane je kAraNe ApavAno InkAra karI rahyA che, te kAraNathI A vakhate yajJano puNyaprAptirUpa lAbha tame zuM pAmI zakaze kharA ke ? (17-354)
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI harikezIyAdhyayana-12 ke ittha khattA uvajoiA vA ajjhAvayA vA saha khaMDiehiM / eaM khudaMDeNa phaleNa haMtA, ke'tra kSatrA upajyotiSkA vA, kaMThammi dhittaNa khalejja jo NaM // 18 // 11 adhyApakA vA saha khaNDakaiH / evaM khalu daNDena phalena hatvA 9 11 kaNThe gRhItvA skhalayeyurye khalu || 18 || a--have adhyApaka paDakAra kare che ke-kAI A yajJama DapamAM kSatriya jAtinA puruSA, agninI pAse rahenAra havana karanArA puruSA athavA chAtrothI parivarelA adhyApako che ? kSatriya ke chAtronI sAthe maLIne koI adhyApaka, A nigra'tha sAdhune lAkaDI vagere 'DathI, khIlaLA athavA kuNIothI ke muThThIothI mArIne tema ja gaLacI pakaDIne A yajJabhaupamAMthI mahAra-hUra ghaDelI bhU} ! (18-355) ajjhAyANaM vayaNaM suNittA, uddhAiA tattha bahU kumArA / daMDe hi vetehi kasehiM ceva, samAgayA taM isi tAlayati // 19 // adhyApakAnAM vacanaM zrutvA, daNDairvatraiH uddhAvitAstatra bahavaH kumArAH / kazAbhizcava, samAgatAstamRSiM tADayanti ||19||
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe atha-adhyApakanA AvA vacanane sAMbhaLI chAtra vagere ghaNA kumAre jorathI deDakyA, ane "aho ! A ThIka ramakaDuM AvyuM che-ema mAnI daMDAo, netaranI seTIe ane cAbukenA keraDAothI te munine pAse AvIne mAra bhAre che. (18-356) raNNo tahiM kosaliassa dhUyA, bhadatti nAmeNa annidiaNgii| taM pAsiA saMjaya hammamANa, kuddhe kumAre parinivvavei // 20 // rAjJastatra kausalikasya duhitA, bhadreti nAmnA aninditAGgI / taM dRSTvA saMyataM hanyamAnaM, kruddhAn kumArAn parinirvApayati // 20 // artha-te yajJazAlAmAM kauzalika rAjAnI viziSTa saundaryavaMtI bhadrA nAmanI putrI, saMyamadhara munine kumAra vaDe mAra marAtA joIne kepita thayela kumArane zAMta 42 cha. (20-357) devAbhiogeNa nioieNaM, dinAsu raNNA maNasA na jhAyA / nariMdadeviMda'bhivaM dieNaM, jeNAmi vaMtA isiNA sa eso / 21 / devAbhiyogena niyojitena, dattAsmi rAjJA manasA na dhyAtA / narendradevendrAbhivanditena, yenAsmi vAntA RSiNA sa eSaH // 21 //
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hari zIyAyana-12 163 a-te kumAreAne zAMta karatAM tathA suninA prabhAva ane niHspRhatAnI prazaMsA karatAM bhadrA kahe ke--devanA balAtkArane vaza banelA kauzalika rAjAe (mArA pitAe) mane pahelAM je munirAjane Apela hatI, paraMtu jemaNe mane manathI paNa IcchI nathI, te A ja munirAja che. narendra devendrava niMta A munirAje mArA tyAga karela che. teeAnA upara tame je kadana! ArabhI che te jarAya ucita nathI. (21-358) eso hu so uggatavo mahappA, jiiMdio saMjao baMbhayArI | jo me tayA nicchar3a dijjamANi, piugA sayaM kosalieNa rannA ||22|| eSa khalu sa ugratapA mahAtmA, jitendriyaH saMyato brahmacArI | mAM tadA necchati dIyamAnAM, yo pitrA svayaM kosalikena rAjJA ||22|| artha-A te ja ugra tapasvI-mahAtmA-jitendriyasayamadhArI ane brahmacArI che, ke jemaNe te vakhate svaya' kauzalika rAjAvaDe aNu karAtI evI mArI IcchA sarakhI paNa karI nahotI. (22-359)
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe mahAjaso esa mahANubhAgo, mA eaM hIlaha ahIlaNijja, mA sare te me unniA raNA mahAyazA eSa mahAnubhAgo, ghorabrato ghoraparAkramazca / maiMnaM hIlayatAhIlanIyaM, mA sarvAntejasA bhavato nirdhAkSIt / 23 / atha-mahA yazasvI A muni, atizaya aciMtya zaktivALA, durdhara mahAvratone dhAraNa karanAra temaja kaSAya vagere zatruone jaya prati bhayaMkara sAmarthyavALA che, jethI tame AvA sanmAnanIya muninI hilanA kare nahi! jo tame teone hilanA karI rUcha banAvaze, te te muni temanA tapatejathI temane bALI mUkaze, mATe karthanA karavI choDI de ! (23-360) eyAI tIse vayaNAI succA, pattIi bhaddAi subhaasiaaii| isissa veAvaDiaTThayAe, jakkhA kumAre vinivaaryti||24|| etAni tasyAH vacanAni zrutvA, - pancA madrAcAra gumAvatAni RSevaiyAvRttyArtha, yakSA kumArAn vinivArayanti // 24 // atharudradeva purohitanI bhAryA bhadrAnA (rAjaputrI) sArI rItie kahevAyelA pUrvokta vacanene sAMbhaLI, RSirAjanI vaiyAvRtya mATe yakSa, upadrava karatA kumArone aTakAve che. (24-361)
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI harikezIyAdhyayana-12 165 te ghorarUvA Thia aMtalikkhe, asurA tahiM taM jaNaM tAlayati / te bhinnadehe ruhiraM vamate, ___ pAsittu bhaddA iNamAhu bhujjo // 25 // te ghorarUpA sthitA antarikSe, asurAstatra taM janaM tADayanti / tAn bhinnadehAn rudhiraM vamato, dRSTvA bhadredamAhurbhUyaH // 25 // atha-have te bhayaMkara AkAradhArI yakSe AkAzamAM rahevA chatAM, te yajJamaMDapamAM munirAja upara upadrava karanAra janane mAre che. yakSanA prahArathI kumAranA zarIranuM vidyAraNuM thayuM ane lehI vamatA kumArone joI bhadrA, nIce jaNAvela vacanane pharIthI kahe che. (25-362) giriM nahehiM khaNaha, ayaM daMtehiM khAyaha / jAyateaM pAehiM haNaha, je bhikkhu avamannaha // 26 // giri nakhaiH khanatha, ayo dantaiH khAdatha / jAtatejasaM pAdaH hantha, ye bhikSumavamanyadhve // 26 // arthaje lokee A muninI hilanA karI che, teo samajI le ke tame lokee parvatane na vatI davA jevuM, loDhAne dAMtathI cAvavA jevuM ane jAjavalyamAna agnine pagathI lAta mAravA jevuM kRtya karela che; arthAt sAdhunuM apamAna anartha phala ApanAra bane emAM zaMkA nathI. (26-363)
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 zrI uttarAdhyayanasUtra sA AsI viso uggatavo mahesI, ghoravvao ghoraparakammo a / agaNi va pakkhaMda payaMgaseNA, je bhikkhuaM bhattakAle vaha |27| AzIviSa ugrataSA maharSiH, ghoravrato ghoraparAkramaca / amiva praskanda pataGgasenA, ye bhikSu bhaktakAle vidhyatha |27| a-A munirAja zApa ane anugraha karavAmAM samartha AzIviSa labdhivALA che, kema ke teo ugra tapasvI, ghAra mahAvratI ane ghAra parAkramI che. AvA tapatejavALA munine tame lokoe bheAjanaveLAe AhAradAna na karatAM mAra mAryo che, jethI tameAe agnimAM paDatI patagIyAenI zreNI ekadama vinAzane nAtare tema vinAza nAtaryA che, ema kahevu e atizayeAktibharyuM" nathI. (27-364) sIseNa eaM saraNaM uveha, samAgayA savvajaNeNa tunbhe / jaha icchaha jIviaM vA dhaNaM vA, loapa eso kuvio DahejjA // 28 // zIrSeNa etaM zaraNaM upeta, samAgatAH sarvajana yUyam 1 yadIcchata jIvitaM vA dhanaM vA, lokamapi eSa kupito dahet ||28|| a -jo tameA tamArA jIvana athavA dhananI salAmatI IcchatA hA, tA tamArUM kartavya e che ke-ahIM maLelA tame badhA sarva janAne sAthe laI, mastaka jhukAvI A munirAjanI zaraNAgati svIkArA ! te tamA zaraNuM nahi svIkArA, tA A kruti muni, jagatane paNa bhasmasAt kare tevA zaktizALI che, e samajo. (28-365)
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI harikezIyAdhyayana-12 167 avaheDia piTTha sauttamaMge, pasAriAvAhu akammaciTTe / nibheritacche ruhiraM vamaMte, ur3adaMmuhe niggaya jIhanette // 29 // te pAsiA khaMDia kaThabhUe, vimaNNo visaNNo aha mAhaNo so| raM ghaNAti samArikAo, rIDhA vAha aMte UrU yuma che avaheThitapRSTasaduttamAGgAH, prasAritabAhUkarmaceSTAH / prasAritAnyakSINi rUdhiraM vamataH, uddhemukhAn nirgatajihvAnetrAn / / 29 // tAn dRSTvA khaNDikAn kASThabhUtAn , vimanA viSaNNaH atha brAhmaNaH saH / RSi prasAdayati sabhAryAko, hIlAM ca niMdAM ca kSamadhvaM bhadanta ! // 30 // yugmam / / athajemanI pITha tathA sArA mAthAo nIce namI gayela che, agnimAM lAkaDAM hemavA vagererUpa kriyA vagaranA jemanA hAtha phelAelA paDelAM che, jemanI AMkhe phATa-phATa thaI rahI che, je lehI vamatA temaja UMcA mukhavALA che ane jemanI jIbha ane AMkhe bahAra nIkaLI paDI che; AvA bada hAlatavALA te brAhmaNane tathA lAkaDA jevA atyaMta nizreSTha chAtrone jeIne, A kevI rItie sAjA thaze-evI ciMtAmAM DUbela te adhyApaka, A badhuM joyA pachI potAnI patnI bhadrAnI sAthe rUdradeva purohita, munine prasanna karavA lAgyA ane kahevA lAgyA
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe ke he bhagavAna ! saziSya amArA taraphathI ApanI avajJA, deSa pragaTa karavArUpa nidA, tADana vi. je thayela che, tenI huM mAphI mAguM chuM. Apa tenI kSamA karo! mAphI Ape ! (2430, 366 + 367) bAlehiM mUDhehiM AyANaehiM, jaM hIlIA tassa khamAha bhaMte / mahappasAyA isiNo havaMti, na hu muNI kovaparA havaMti // 31 // bAlaiH mUDhaiH ajAnadbhi, yat hIlitAH tat kSamadhvaM bhadanta ! / mahAprasAdA RSayo bhavanti, na khalu munayaH kopaparA bhavanti / 31 // artha-vaLI he muni ! bAlya avasthAnA kAraNe temaja kaSAyanA udayathI bhAna bhUlelA ane hitAhitanA viveka vagaranA A mArA chAtroe ApanI khUba hilanA karela che. pratye ! Apa teone kSamA Apa ! kema ke-A chokarAo mUDha I sajajanone kepa yogya nathI, paraMtu dayApAtra che. vaLI RSio haMmezAM zatru, aparAdhI ane apamAnIe upara kRpAvaMta hoya che. teo kadi paNa ke parvata thatA nathI. (31-368) puci ca iNDiM ca aNAgayaM ca, maNappaoso na me asthi koI / jakkhA hu veAvaDIaM karenti, tamhA hu ee nihayA kumArA // 32 // pUrva cedAnIM cAnAgate ca, manaHpradveSo na me asti ko'pi / yakSAH khalu vaizavRtyaM kurvanti, tasmAtkhalu ete nihatAH kumArAH // 32 //
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI haridezIyAghyayana-12 169 a-munirAje jaNAvyuM ke-hai purAhita ! pahelAM mArA manamAM jarA paNa dveSa hatA nahIM, hamaNAM nathI ane bhaviSyamAM thaze nahIM. te tamane prazna thaze ke A chAtrAnI AvI sthiti kema thaI? te AnA khulAse evA che ke-je cakSaleAkeA mArI sevAmAM che, te sevaka yakSeAe mArI hilanA karanAra tamArA chAtrone zikSA karela che. emAM mArA dveSa kAraNabhUta nathI. (32-369) atthaM ca dhammaM ca viANamANA, tubbhe gavi kuppaha bhUippaNNA / tubbhaM tu pAe saraNaM uvemo, samAgayA savvajaNeNa amhe ||33|| artha ca dharmaM ca vijAnanto, yUyaM nApi kupyatha bhUtiprajJAH / yuSmAkaM tu pAdau zaraNaM upemaH, samAgatAH sarvajanena vayam ||33|| a -have munizrInA guNAthI AkarSAelA adhyApaka vi. kahe che ke-zAstrAnA rahasya, kSamA vi. ane sAdhudharmane vizeSathI jANanArA Apa kadI kApa kare ja nahIM. sarva maMgala, vRddhi ane sajIvasa rakSaNathI viziSTa Apa buddhisa...panna che, tethI ame badhAM bhegA thaelA savajanAnI sAthe Apa pUjyanA caraNakamalanuM zaraNa svIkArIe chIe. (33-370) mu te maddAmA !, na te hricina Simo 1 bhuMjAhi sAlimaM kUraM, nANAvaMjaNasaMjuaM // 34 //
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe arcayAmaH tvAM mahAbhAga !, na tava kiJcinna arcayAmaH / bhukSva zAlimayaM kUraM, nAnAvyaJjanasaMyutam // 34 // ' artha-he mahAbhAga! ame ApanI pUjA karIe chIe, ApanI caraNabUlI vi. je kAMI che te amAre saghaLuM pUjya che-apUjanIya nathI, temaja A yajJamaMDapamAMthI nAnA vyaMjanarUpa dahIM vi.thI saMyukta cokhAnuM bhojana grahaNa karIne Apa AhAra karo ! (34-371) imaM ca me atthi pabhRamanna, taM bhUjasU amhamaNuggahahA / bAdati paDicchai bhattapANaM, mAsassa u pAraNae mahappA ! // 35 // idaM ca mamA'sti prabhUtamannaM, tat bhukSva asmAkamanugrahArtham / bADhamiti praticchati bhaktapAnaM, mAsasyaiva pAraNakaM mahAtmA // 35 // artha-A pratyakSa dekhAtA mArA mAlapUDA vi. ghaNuM bhajanane amArA upara kRpA karIne Apa grahaNa karI vApare ! A prakAranI tenI bhakti-vinati joI, te mahAtmAe, mA khamaNanA pAraNAnA divase "bhale ema he" ema kahIne, dravyAdithI zuddha AhArane purohita pAsethI svIkAra karyo. (35-372) tahi gadhodayapuSpavAsaM, divvA tahiM vasuhArA ya vutttthaa| pahayAo duMduhIo surehiM, AgAse aho dANaM ca dhuDhe // 36 //
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI harikezIyAdhyayana-1ra 171 tatra gandhodakapuSpavarSa, divyA tatra vasudhArA ca vRSTA / prahattA dundubhayaH suraiH, AkAze aho dAnaM ca dhuSTam / / 3 / / artha-jyAre munizrIe vahAryuM, te samaye yajJamaMDapamAM dee sugaMdhIdAra jala ane puSpane varasAda varasAvyuM ane zreSTha senaiiyAnI dhArAbaMdha vRSTi karI, tema ja duMdubhio bajAvI ane AkAzamAM "ahe dAna-aho dAnanI uddaSaNu karI. (36-373) sakkhaM khu dIsai tavoviseso, na dIsaI jAivisesu koI / sovAgaputtaM hariesa sAI, jasse risA iDiDha mhaannubhaagaa||37|| sAkSAdeva dRzyate tapovizeSaH, daphate jJAtiviroSa joDa | zvapAkaputraM harikezasAdhu, yasyedRzI RddhimahAnubhAgA // 37 // artha-te joIne Azcaryacakita banelA brAhmaNe paNa A pramANe bole che ke-kharekhara sAkSAt tapanuM mAhAo ja dekhAya che, paraMtu jAtinuM DuM paNa mAhAbhya dekhAtuM nathI, kAraNa ke-caMDAla putra harikeza sAdhune tame A khelI juo, ke je muninI pAse devasAnidhyarUpI atyaMta mAhAmyavALI Rddhi che. (37-374) ki mAhaNA joI samAraMbhatA, udaeNa sohiM bahiA vimaggaha / jaM maggahA bAhiriaM visohiM, na taM sudiTTha kusalA vyNti||38||
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 kiM mAhanAH jyotiH H samArabhamANAH, udakena zodhiM bAhyAM vimArgayatha / yad mArgayatha mArgayatha bAhyAM vizuddhi, zrI uttarAdhyayanasatra sA // 38 // na tat sudRSTaM kuzalA vadanti artha-agninA Ara'bha karI yajJane karanArA hai brAhmaNeA ! zuM tame phakta jala dvArA khAdya vizuddhinI IcchA karI rahyA che ? jo hA, to te ThIka nathI; kema ke-tattvajJAnI puruSo mAtra zarIranI zuddhirUpa khAdyazuddhine bhokSadvAyaDa - AtmiTha zuddhi24 uDetA nathI. (38-375) kusaM ca jUvaM taNakaTThamariMga, sAyaM ca pAyeM udayaM phusaMtA / pANAI bhRAI viheDayaMtA, bhujjovi maMdA pakareha pAva // 39 // kuza ca yUpaM tRNakASThamagniM, sAyaM ca prAtarudakaM spRzantaH prANino bhUtAn viheThamAnAH, bhUyo'pi mandA prakurutha pApam / 39 // artha-harla', yajJastaMla, vIreSu vi. tRNu, sAmDAM mane agninA saMcaya karanArA, temaja prabhAte ane saMdhyAkAle snAna vi. GiyA 42nArA, mehandriya vo, pRthvii-aytejasa-vanaspatikAya vi. jIvAnI hiMsA karavA dvArA mUrkhatAvALA tame utkRSTa pApakarmAM bhegu' kareA che. (39-376)
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 173 zrI harikezIyAdhyayana-10 kahaM care bhikkhu vayaM jayAmo, pAbAI kammAiM paNollayAmo / akvAhi No saMjaya jakkhapUiA, kahaM suiTTa kusalA vayanti // 40 // kathaM carAmo bhikSo ! vayaM yajAmo, pApAni karmANi praNudAmaH / AkhyAhi no saMyata yakSapUjita !, ___ kathaM sviSTaM kuzalA vadanti // 40 // atha-he bhagavAna ! Apa kahe ke-ame kevI rItie yajJa mATe pravRtti tathA yajJane karIe ?, ke jethI pApa karmone dUra karI zakIe. he yakSapUjita ! saMyamadhara ! ame je yajJa prAraMbhe te te Ape deSita darzAvyuM, te amane bIjA koI yajJane upadeza Ape ! tatvone puNyayajJa je sArI zati STa cha, te 45 / 3rI ! (40-377) chajjIvakAe asamAraMbhaMtA, mosaM adattaM ca asevamANA / pariggaraM ithio mANamAya, eraM pariNAya carati dNtaa||41|| SaDjIvakAyAnasamArabhamANA, mRSAM adattaM cAsevamAnA / parigrahaM sriyo mAnamAyAM, etatparijJAya caranti dAntAH // 41 // artha-pRthvIkAya vi. SaDUjIvanikAyanI ahiMsAnuM pAlana karanArA tema ja asatya ane corIne nahIM AcaranArA, mUccharUpa parigrahane, strIone, mAna vi. cAra kaSAyane arthAt A saghaLAyane jhapariNAthI A
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe pApanuM bIja che-ema jANI, pratyAkhyAnaparijJAthI choDIne jitendriya puruSa yajJamAM pravRtti kare che, arthAt tattvajJA puruSa ahiMsAdi pradhAna yajJamAM pravRtti karavI ema Irache che. (41-378) susaMvuDA paMcahi saMvarehiM, iha jIvi aNavakaMkhamANA / vosaTTakAyA suicattadehA mahAjaya jayaI jaNNasihaM // 42 // susaMvRtAH paJjabhiH saMvaraH, iha jIvitamanavakAMkSantaH / vyutsRSTakAyAH zucityaktadehAH, mahAjathaM yajanti yajJazreSTham // 42 // artha-prANAtipAta viramaNa vi. paMca mahAvratarUpa saMvarathI AzravakArone sthagita karanArA, A janma ke paralokamAM asaMyamI jIvanane nahIM IcchanArA, pariSahe ane upasargone sahana karanArA heI sarvathA kAyAne cheDanArA tathA niraticAra mahAvratanA pAlaka I parama pavitra ane kAyAnA saMsakArene choDanArA, karmarUpI zatruenA parAjayarUpa mahAjaya jyAM che. evA yajJane sAdhupuruSe kare che. AthI Apa le ke zreSTha yajJane kare, ke jethI pApakarmone jarI vidhvaMsa thAya ! (42-379) ke te joI kiMva te joiThANa, ___ kA te suA ki va te kArisaMga / ehA ya te kayarA saMti bhikkhU, kayareNa homeNa huNAsi joI // 43 //
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 zrI harikezIyAdhyayana-12 kiM te jyotiH 1 kiM vA te jyotiH sthAnaM ?, kAste stuco kiM vA te karISAGgam / edhAzca te katarA zAntirbhikSo !, guNoSi kayoti karU artha Ape je zreSTha yajJa darzAvya, te kahe keApanA yajJane agni ke che ?, agnikuMDa ke che ?, ghI vi. nAkhavAnA sAdhanarUpa kaDachI vi. kevA che ?, agnine pradIpta karavAnA sAdhanarUpa sukA chANanA TukaDAnA sthAne keNa che? jethI agni prajavalita thAya che te iMdhanasvarUpa keNa che?, pApanA upazamamAM hetu-adhyayanapaddhatirUpa zAntinA sthAnamAM koNa che? ane je vaDe agnine tarpaNa karavAmAM Ave che te AhutionA sthAnamAM kayI vastu che? (43-380) tavo joI jIyo joiThANaM, jogA suA sarIraM kArisaMga / kamme ihA saMjamajogasaMti, homaM huNAmi isiNaM pasatthaM // 44 // tapo jyotirjIvo jyotiH sthAna, yogA sucaH zarIraM karISAMgam / # gdhA saMcamo: zAnita , homena juhomiRSINAM prazastam // 44 // artha-bAhya ane atyaMtararUpa be bhedavALe tapa ahIM agnisthAne che, kemake-te karmarUpI bhAvakAThene bALe che. agnine AdhAra jIva che. kema ke-tapane Azraya
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 uttarAdhyayanasUtra sA jIva che. mana-vacana-kAyAnA yogA acAnAsthAne che, kema ke--A ceAgA dvArA ghInA sthAnarUpa zubha vyApAra, ke je taparUpI agnine prIpana karavAmAM hetu che. chANAnA sthAne zarIra che. kema ke-zarIrathI tapa sAdhya ane che. kAjInA sthAnamAM krama che, kema ke-tapathI te bhasmIbhUta thAya che. zAntinA sthAne sayamavyApAro che, kema ke-tethI sarva jIvAnA upadruva-bhaya dUra karI zakAya che. ahiMsAnA kAraNe vivekathI praza'sita RSi sa`kha'dhI sabhyacAritrarUpa hAma-AhutithI viziSTa yajJane huM karuM chuM. (44-381) ke te harae ke a te saMtititthe, karhisi hAo va rayaM jahAsi / akkhAhi No saMjayajakkhapUhuA, icchAmu nAuM bhavao samAse // 45 // kastehado 1 kiM ca te zAntyai tIrtha 1, ? kasmin snAtaH vA rajaH jahAsi / AcakSva no saMyataya kSapUjita !, icchAmo jJAtuM bhavataH sakAze // 45 // atha-yajJanI vidhi ane svarUpa sAMbhaLI brAhmaNA snAnanA svarUpane pUche che ke-he munivara ! ApanA mate jalAzaya karyu che ?, pApeApazama mATe kayuM tItha che ?, athavA kayA sthAnamAM snAna karI pavitra banelA Apa dhULa jevA kanA tyAga kare che ? huM yakSapUjita sa yata ! '
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI harikezIyAyana-12 177 ApanI pAsethI A sarva jANavA sArU ame icchIe chIye, bhATe Apa kRpA harI bhane / ! (45-382) dhamme hara baMbhe saMtititthe, aNAile attapasannalese | jahiMsi vhAo vimalo visuddho, susItibhUo pajahAmi dosa || 46 || dharmaH hRdaH brahma zAntitIrtha, 12 anAvile Atmaprasannalezyam / yasmin snAto vimalo vizuddhaH, suzItIbhUto prajahAmi doSam ||46 || artha-ahiMsA vi. 35 dharma se mahAzaya che. zAnvitI sthAna e brahmacaryAM che. A adhikRta haizAMtitI atyaMta nimala hoI, AtmAnI prasanna-prazasta pItapadma-zulamAMthI koI eka lezyAvALu che. A tImAM snAna karI bhAvamala vagaranA-kalaka vagaranA khanI, rAga vi.nA praca Da tApathI mukta thaI, kama nAmanA doSane sarvathA huM choDu chu. (46-383) ea siNANaM kusalerhi dihUM, mahAsiNANaM isiNaM pasatthaM / jahiMsi NAyA vimalA vizuddhA, mahArisI uttamaThANaM patta tibebhi // 47 //
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe etat snAnaM kuzalaISTaM', marinAnaM pILAM prApta | yena snAtA vimalA vizuddhA, maharSayaH uttamasthAna prAptA iti bravImi // 47 // artha-A pUrvokta snAna tatvae jeela chekahela che. A ja mahAjJAna sakalamalApahArI hAI maharSionI prazaMsAne pAme che. A snAnathI vimalavizuddha banelA maharSie muktirUpa uttama sthAnamAM gayA che. A pramANe he jaMbU ! huM kahuM chuM. (47-384) che bAramuM zrI harikezIyAdhyayana saMpUrNa che
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI citrasa bhRtAdhyayana-13 jAI parAjio khala, kAsi niNaM tu hatthiNa puraMmi / culaNI baMbhadatto, uvavanno paramagummAo // 1 // jAtiparAjitaH khalu, akArSInnidAnaM tuH hastinApure / culanyAM brahmadatta, utpannaH padmagulmAt // 1 // atha-pUrva bhavamAM cAMDAla jAtithI parAjita thayela saMbhUtamunie, hastinApuramAM vainAnA samaye cakravartInI paTarANInA vALanA sparzIjanita sukhanA anubhavanA kAraNe, mArA tapanuM je kAi phaLa hAya, te 'huM AvatA bhavamAM cakravartI banuM.'-Avu. niyANuM khAMdhI maraNu sAdhyuM. saMbhUtamuni, nalinIzukSma vimAnamAM vyi sukhA bhAgavI, tyAMthI cyavI, brahmarAjAnI patnI calaNI rANInI kukhe brahmadatta nAme putrarUpe avataryA. (1-385) kaMpille saMbhUo citto, puNa jAo purimatAlaMmi / siTThikulaMmi visAle, dhammaM soUNa pabvaIo // 2 // kAmpIlye sambhUtazcitraH, punarjAtaH purimatAle / zreSThikule vizAle, dharmaM zrutvA pratrajitaH ||2|| pravRttitaH atha--kAMpIlsa nAmanA nagaramAM pUrvabhavanA saMbhUta nAmavALA brahmadatta nAme ane citrane jIva, purimatAla
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe nagaramAM putra-pautrAdithI vizAla dhanasAra zeThanA ghare guNusAra nAme putrarUpe utpanna thayA. guNasAre bharayuvAnImAM tathAvidha AcAya nI pAse dharma sAMbhaLI dIkSAne svIkArI. (2-386) 180 1 kaMpillaM mi a Nayare, samAgayA dovi cittasaMbhUA / suhadukkha phala vivAgaM karhati te ikkamikkassa // 3 // kAmpIlye ca nagare, samAgatau dvAvapi citrasambhUtau / suvavuAlajInivA, thayasasto sya rU| akAMpilya nagaramAM citranA jIva munirAja ane saMbhUtanA jIva brahmadatta cakravartI e banne maLyA. pU`bhavanA nAmathI citra ane sabhUta, arasaparasa puNya ane pApakamanA anubhavarUpa sukha-duHkhalanA vipAkane kahe che. (3-387) cakkavaTTI mahiDDhIo, baMbhadatto mahAyaso / mAre vahumALa, rUma gayaLamAvI // 4 // cakravartI maharddhiko, brahmadatto mahAyazAH / bhrAtaraM bahumAnena, idaM vacanamabravIt // 4 // atha-maharSiMka-mahA yazasvI brahmadatta cakravatI, pUrvabhavanA moTA bhAI munine premapUrvaka nIce jaNAvela vigata kahe che. (4-388) Asimo bhAyarA dovi, annamannavasANugA / annamannamaNuratA, annamannahiesiNo // 5 //
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 zrI citrasaMbhUtAyayana-13 AvAM bhrAtaro dvAvapi, anyonyavazAnugau / anyonyamanuraktau, anyonyaM hitaiSiNau // 5 // artha-he muni ! huM ane tame banne pUrvabhavamAM paraspara sagA bhAI, paraspara ekabIjAne AdhIna, paraspara parama premavaMta ane paraspara zubhAbhilASAvALA hatA, arthAt ApaNuM baMnenuM citta eka sarakhuM hatuM. (pa-389) dAsA dasaNNe Asi, miA kAliMjare nage / haMsA mayaMgatIrAe, sovAgA kAsibhUmie // 6 // devA ya devalogammi, Asi amhe mahiDiDhayA / imA No chaThiA jAI, annamanneNa jA viNA // 7 // yugmam / / dAsau dazANe abhUva, mRgau kAliMjare nage / haMsau mRtagaGgAtIre, zvapAko kAzIbhUmau // 6 // devau ca devaloke, abhuva AvAM maharddhiko / iye AvayoH SaSTikA jAtiH, anyonyena yA vinA // 7 // yugmm|| atha-pahelAM dazArNa dezamAM ApaNe baMne dAsa, pachI kAliMjara nAmanA parvatamAM haraNa, pachI mRtagaMgA tIre haMsa, pachI kAzI dezamAM cAMDAla ane pachI saudharma devalekamAM mahartika deva thayA hatA. tyAra pachI A ApaNuM bhnin| ma 52252 sayoga karanI thye| cha. (6+7, 360+381)
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe kammA niANappagaDA, tume rAya ! viciMtiA / tesiM phalavivAgaNaM, vippaogamuvAgayA // 8 // karmANi nidAnaprakRtAni, tvayA rAjan ! vicintitAni / teSAM phalavipAkaratena, viprayogamupAgatau // 8 // arthahe rAjana ! tame saMbhUtamuninA bhavamAM viSayAbhilASAthI niyANuM karI, tenA heturUpa ArtadhyAna karI karmo bAMdhyA. te bAMdhela karmonA phalarUpa vipAkathI sApa mana vibhuTA 57yA chAye. (8-382) sacasoappagaDA kammA mae purA kaDA / te ajja paribhuMjAmo, kiM nu cittovi se tahA // 9 // satyazaucaprakaTAni, karmANi mayA purAkRtAni / tAnyadya paribhuMje, kiM nu citro'pi tAni tathA // 9 // artha-he muni ! satya ane niSkapaTa anuSThAnathI prakaTa zubhAnuSThAne je meM pahelAM karela che, tethI Aje cakravartInuM sukha huM bhegavuM chuM. citra nAmavALA Apate te sukhe bhAgavatAM nathI, kema ke Apa bhikSuka che. te zuM mArI sAthe pedA karelAM ApanA zubha karmo niSphaLa gayAM? (e-363) savvaM suciNNaM saphalaM narANaM, kaDANa kammANa na mukkhu asthi / atthehi kAmehi ya uttamehiM, AyA mamaM puNNaphalovavee // 10 //
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI citrasaMbhUtAdhyayana-13 187 sarva sucIrNa saphalaM narANAM, kRtebhyo karmabhyo na mokSo'sti / arthaH kAmaizca uttamaiH, AtmA mama puNyaphalopapetaH // 10 // atha-sArI rItie AcareluM saghaLuM tapa vi. anuSThAna, manuSya vi. sakala prANIone phalajanaka avazya thAya che. karelAM karmone chUTakAro meLavyA sivAya heI zakatA nathI. pradhAna dravya ane pradhAna zabda vi. kAmabhegothI yukta mAro AtmA paNa puNyaphalasaMpanna che. (10-384) jANAsi saMbhUa mahANubhAgaM, mahiDDhiaM punnnnphlove| cittaMpi jANAhi taheva rAya, iDDhI juI tassa vi appabhUA // 11 // jAnAsi sambhUta ! mahAnubhAgaM, maharddhikaM puNyaphalopapetam / / citramapi jAnIhi tathaiva rAjan !, RddhidyutiH tasyApi ca prabhUtA // 11 // atha-he saMbhUta! je tuM tArI jAtane sAtizaya saMpattisaMpanna ane cakravatI padanI prAptithI puNyakalayukta mAne che, tema he rAjanA pUrvajanmanA citra nAmavALA
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe evA mArI pAse paNa puNyaphalasaMpanna saMpadA ane dIpti gRhasthAvasthAmAM hatI-ema tuM samajaje ! (11-395) mahattharUvA vayaNappabhUA, gAhANugIA narasaMgamajjhe / jaMbhikkhuNosIlaguNovaveA, ihajjayaMte samaNomhi jaao||12| mahArtharUpA vacanAprabhUtA, gAthAnugItA narasaGghamadhye / yAM bhikSavo zIlaguNopapetA, iha yatante zramaNosmi jAto // 12 // artha-je AvI Rddhi hatI te sAdhu kema banyA? tenA javAbamAM kahe che ke-bahu arthagaMbhIra ane svalpa akSaravALI, dharmanuM kathana karanArI sUtrarUpa gAthA, arthAt zrotAone anukUla kahevAela dharmadezanA janasamudAyanI vacce sAMbhaLI, jema munio cAritra ane jJAnathI saMpanna banelA jinapravacanamAM prayatnazIla bane che, tema huM paNa dharmadezanA sAMbhaLI jJAnagarbhita vairAgyavALe zramaNa banya chuM. (12-396) uccodae mahukake a baMbhe, paveiA AvasahA ya rammA / imaM gihaM cittadhaNappabhUaM, pasAhi paMcAlaguNovave // 13 // uccodayo madhuH karkaH ca brahmA, praveditA AvasathAzca ramyA / idaM gRhaM citraMdhanaprabhUtaM, prazAdhi pAJcAlaguNopapetam // 13 // artha-have cakI pitAnI saMpatti dvArA munine AmaMtraNa ApatAM kahe che ke- udaya, madhu, karka, madhya, brahmA-A pAMca prAsAde ane bIjA paNa ramaNIya bhavane
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI citrasa bhUtAyana-13 185 che. vaLI ghaNA citro ane maNi, mANeka vi. dhanathI bharacaka mArA spezIyala rAjamahAlaya che ane te kALamAM pAMcAla dezanI ati samRddha zreSTha vastu hatI tenAthI te ati suAAbhita che. te prAsAdAne-mahelane Apa yatheccha logavA ! (13-387) naTTe gIehi a vAiehi, nArIjaNAI parivArayaMto / bhuMjAhi bhogAI imAI bhikkhU, mama roaipabvajjA hu dukkha ||14|| nRtyairgItaizca vAditraiH, nArIjanAn parivArayan / bhuMkSva bhogAnimAn bhikSo ! mahyaM rocate pravrajyA hu duHkham ||14|| artha-De sAdhI ! nRtyo - gItA-vAnitronI sAthai nArIvaga ne sva-parivAra banAvI A pratyakSa bhAgAne bhAgavA ! mane A dIkSA duHkharUpa ja dekhAya che, mATe Apa saha abhArA AmaMtraNune svI are. (14-378) taM puvvaneheNa kayANurAgaM, narAhi kAmaguNesu giddhaM / dhammassio tassa hiANupehi, citto imaM vayaNamudAharitthA || 15 || taM pUrvasnehena kRtAnurAgaM, narAdhipaM kAmaguNeSu gRddham / dharmAzritastasya hitAnuprekSI, citraH idaM vacanamudAhRtavAn // 15 //
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe artha-pUrvabhavanA nehathI potAnA tarapha anurAgI banela viSayAsakta brahmadatta cakravartIne, te cakavartInA hitaiSI, dharmArUDha banela citranA jIvarUpa muni, nIce jaNAvela upadezavAkyane kahe che. (15-39). savvaM vilaviMaM gIaM, savvaM naTTa viDaMbiaM / savve AhAraNA bhArA, savve kAmA duhAvahA // 16 // savaM vilasitaM gItaM, sarva nRtya viDambitam / sarvANyAbharaNAni bhArAH, sarve kAmA duHkhAvahAH / // 16 / / artha-he cakravartI ! A saghaLuMya gIta amAre mana vilApa-rudana sarakhuM che, saghaLuMya nRtya viDaMbanA sarakhuM che tathA saghaLAM AbharaNe bhArabhUta tema ja saghaLAM kAmaga narakahetu hoI dukhadAyaka che. (16-420) bAlAbhirAmesu duhAvahesu, na taM suhaM kAmaguNesu rAyaM ! / virattakAmANa tavodhaNANaM, jaM bhikkhuNaM sIlaguNe rayANaM // 17 // bAlAbhirAmeSu duHkhAvaheSu, na tatsukhaM kAmaguNeSu rAjan / viraktakAmAnAM tapodhanAnAM, yad bhikSUNAM zIlaguNe ratAnAm // 17 // artha--ajJAnI jInA cittamAM AnaMda ApanAra, arthAt AraMbhe je madhura ane pariNAme je kheda ApanAra duHkhadAyI manohara zabda vi. bhagavAtA viSayemAM paNa che rAjana ! sukha nathI paNa sukhAbhAsa che; kema ke vAstavika sukhazAti je kAmavirakta sAdhuone zIlaguNanI mastImAM che, tene anaMta aMza paNa kAmagamAM nathI. (17-401)
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI citrasa bhUtAyana-13 nariMda jAI ahamA narANaM, sovAgajAI duhao gayANaM / jahiM vayaM savva jaNassa vesA, vasIa sovAganivesaNesu || 18 || 187 narendra ! jAtiradhamA narANAM zvapAkajAti dvayorgatayoH / yasyAM AvAM sarvajanasya dveSyau, avasAva zvapAka nivezaneSu ||18|| a-he narendra! manuSyeAmAM cAMDAla jAti adhama jAti che. jyAre ApaNe te jAtimAM janmyA, tyAre sabnaane prItipura-niMdha tarI 2hyA hatA. (18-402) tIse a jAIi u pAviAe, bucchA mu sovAganivesaNesu / savvassa logassa durguchaNijjA, ihaM tu kammAI purekaDAI || 19|| tasyAM ca jAtau tu pApikAyAM, uSitAvAvAM zvapAkanivezaneSu / sarvasya lokasya jugupsanIyau, asmin tu karmANi purAkRtAni // 19 // a--te cAMDAla jAtimAM-cAMDAlanA gharAmAM rahelAM saghaLAM leAkeAnI hilanA ghaNAnA pAtra banyA hatA. hamaNAM A cAlu janmamAM pUrve karela zubha anuSThAnarUpa karmonA udaya hAI zubhAti vinA anubhava thaI rahyo che, te pharIthI viSayAsaktimAM vyAkula na khanatAM zubhakarmInI umAlI 42vI lehaye. (18 - 403)
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 so dArNisi rAya mahANubhAgo, mahiDio puNNaphalovaveo / caittU bhogAI asAsayAI, AyANaheU abhinikkhamAhi ||20|| sa idAnIM rAjA mahAnubhAgo, maharddhikaH puNyaphalopapetaH / tyaktvA bhogAnazAzvatAn, AdAnahetorabhiniSkrAma ||20|| a--he cakravartI ! je saMbhUtamuni pahelAM hatA, te tuM hamaNAM mahAnubhAga, maharSika puNyaphalasa'panna che. te sAdhutAnA praca'Da prabhAva te te joI lIdheA che, te vinazvara bhAgAnA tyAga karI sarva cAritradhama ne pAlana 42vA bhATe zrI lAgavatI dIkSA dhAraNa 4 ! (20-404) iha jIvIe rAya asA sayaMmi, dhaNiaM tu puNNAI akucvamANo / zrI uttarAdhyayanasUtra sA se soai maccumuhovaNIe, dhammaM akAUNa parammi loe // 21 // iha jIvite rAjannazAzvate, atizayena tu puNyAni akurvANaH / sa zocati mRtyumukhopanItaH dharmamakRtvA parasmiMzca loke // 21 // artha-ahIM manuSyanuM AyuSya atizaya asthira che. vaLI jyAM puNya kartavya che, tyAM zubha kriyAne nahIM karanAre
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 zrI citrasaMbhUtAdhyayana-13 jIva, mRtyumukhamAM praveza karanAra, dharma karyA sivAya naraka vi. paralokamAM gayela zazIrAjAnI mAphaka asahya vedanAthI Ata banelo pazcAttApa kare che ke-meM manuSyajanmamAM puNya karyuM nahIM paNa ghera pApa karyuM-ghaNuM pApa karyuM." (21-405) jaheha sIho va miaM gahAya, maccU naraM nei du aMtakAle / na tassa mAyA ca piA va bhAyA, vAraMfma tama sArA mati racA yatheha siMho vA mRgaM gRhItvA, mRtyuH nara nayati hu antakAle / na tasya mAtA vA pitA vA bhrAtA, ___ kAle tasminnaMzagharA bhavanti // 22 // atha-jema A duniyAmAM siMha, mRgane pakaDIne paralekamAM pahoMcADe che, tema aMtakALe manuSyane mRtyu paralekamAM pahoMcADe che. te vakhate mAtA, pitA, bhAI vi. svajanavarga maranArane mRtyuthI bacAvI zakatA nathI, arthAta pitAnA jIvanane aMza ApI jIvatA banAvI zaktA nathI. (22-406) na tassa dukkhaM vibhayaMti nAio, na mittavaggA na suA na baMdhavA / ikko saMyaM paccaNuhoi dukkhaM, kattAramevaM aNujAI kammaM // 23 //
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe na tasya duHkhaM vibhajante jJAtayo, na mitravargAH na sutAH na bAndhavAH / ekaH svayaM pratyanubhavati duHkha, vArtAmAM anuyAti zarma para atha-maratI vakhate maranAra vyaktine tatkAla prApta thayela zArIrika ane mAnasika duHkhane, dUrastha svajanavarga, mitravarga, putro ane baMdhuvarga vaheMcI zakatA nathI arthAta dUra karavAmAM samartha thatA nathI, paraMtu ekale pote ja duHkhane anubhave che, kema ke-karma kartAnI ja pAchaLa ke sAthe jAya che. (23-407) ciccA dupayaM ca cauppayaM ca, khittaM gihaM dhaNaM dhanaM ca savvaM / sakammappabIo avaso payAi, sarva sundare vAva vA 24 tyaktvA dvipadaM ca catuSpadaM ca, kSetraM gRhaM dhanaM dhAnyaM ca sarvam / svakarmAtmadvitIyaH abazo prayAti, paraM bhavaM sundaraM pApakaM vA // 24 // atha-strI vi. be pagavALAne, cAra pagavALA hAthI vi.ne, kSetrane, gharane, dhanane, dhAnyane-ema saghaLAMyane cheDIne, karmaparAdhIna banele svakarmAnusAra svarga vi. suMdara paralekamAM athavA naraka vi. kharAba paralokamAM jIva ele jAya che. (24-408)
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI citrasaMbhUtAdhyayana 13 101 taM ikkagaM tuccha zarIragaM se, ciIgayaM dahia u pAvageNa / bhajjA ya puttovi a nAyao vA, dAyAramannaM aNusaMkamaMti // 25 // tadekakaM tucchazarIrakaM tasya, citigataM dagdhvA tu pAvakena / bhAryA ca putro'pi ca jJAtayazca, dAtAramanyamanusaMkrAmati // 25 // artha-te maranAre cheDelA ekalA nirjIva zarIranezabane citAmAM rAkhI, azithI bALIne, strI, putra, svajanavaga vi. pitAnA svArtha sAdhaka bIjA mANasane Azraya le che. maranArane thoDA divasa pachI bhUlI jAya che. (25-408) uvanijjai jIviamappamAya, vaNaM jarA harai narassa rAyaM / paMcAlarAyA vayaNaM suNAhi, mA kAsi kammAI mahAlayAI // 26 // upanIyate jIvitamapramAdaM, vaNe jarA harati narasya rAjan / pAJcAlarAjA ! vacanaM zrRNu, mA kArSIH karmANi mahAlayAni // 26 // artha-he rAjana! tathavidha karmo, A cAlu jIvanane pramAda vagara samaye samaye maraNarUpa AvIcimaraNa dvArA mRtyunI najIka laI jAya che. vaLI manuSyanA manehara kAntirUpa lAvaNyane vRddhAvasthA naSTa kare che. he pAMcAla rAja! mAruM hitakara vacana sAMbhaLe ke-tame khUba moTA
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 zrI uttarAdhyayanasUtra sA pacendriya jIvonI hiMsA vi. pApakarmo karaze! nahi. (21-410) api jAnAmi jaheha sAhU, jaM me tumaM sAhasi vakkameaM / bhogAimesaMgakarA havaMti, je duccayA ajjo ! amhArisehi ||27|| ahamapi jAnAmi yatheha sAdho !, yanme taMtraM sAdhayasi vacaH etat / bhogA ime saGgakarA bhavanti, ye dustyajA Arya ! asmAdRzaiH // 27 // a--hai sAdhu ! Ape mane je A upadezarUpa vacana kahyuM te huM paNa samajuM chuM, paraMtu A pratyakSa bhegA mAha-mamatAnA utpAdaka heAI, huM Aya ! amArA nevAthI te choDI zAya tebha nathI. (27-411) hasthiNapuraMmi cittA, daTThUNaM naravaIM mahiDUDhia / kAmabhoge giddheNa, giddheNa, niANamasuhaM kaDaM // 28 // tarasa me appaDikaMtassa, imaM eArisaM phalaM / jANamANe vijaM dhammaM, kAmabhogesu mucchio ||29|| yugmam // hastinApure citra !, dRSTvA narapatiM maharddhikam / kAmabhogeSu gRddhena, nidAnamazubhaM kRtam ||28|| tasmAt mamApratikrAntasya idaM etAdRzaM phalam / jAnannapi yaddharmaM, kAmabhogeSu mUcchito // 29 // yugmam // a--ae pUrvabhavanA citra muni ! hastinApuramAM sanatakumAra cAthA cakravartIne mahaddhika joIne, kAma
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI citrasa bhUtAdhyayana-13 1.43 bhegAsata meM pApAnubaMdhI pAparUpa niyANuM bAMdhyuM, te samaye tame mane vAryo paNa huM samajIne pAche hakyo nahIM. jema ke-huM dharmanA jJAnavALo hovA chatAM kAmabheganI Asakti-mastImAM mastAna banyuM hatuM, tenuM A pariNAma cha. (28+28, 412+413) nAgo jahA paMkajalAvasaNNo, daTuM thalaM nAbhisamei tIraM / evaM vayaM kAmaguNesu giddhA, na bhikkhuNo mggmnnuvvyaamo||30|| nAgo yathA paGkajalAvasanno, dRSTvA sthalaM nAbhisameti tIram / evaM vayaM kAmaguNeSu gRddhA, na bhikSormArgamanuvrajAmaH // 30 // artha-jema jalathI bharelA kicaDamAM DUbele hAthI sthaLa jevA chatAM kinAre AvavAmAM asamartha hoya che, tema kAmaganA raMgarAgamAM masta banelA ame sAdhu mArganuM anusa29 na 4rI zahIye. (30-414) accei kAlo taraMti rAIjo, nayAvi bhogA purisANa niccA / uvicca bhogA purisaM cayaMti, dumaM jahA khINaphalaM va pakkhI // 31 // atyeti kAlastvarante rAtrayo, na cApi bhogA puruSANAM nityAH / 13
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe 30 mojA puruSa racarita, drumaM yathA kSINaphalaM vA pakSiNaH // 31 // artha-AyuSyane kALa vItye jAya che, temaja rAtri ane divase vegathI cAlyA jAya che. vaLI puruSane prApta thayela bhege zAzvatakAlIna nathI, kema ke-jema phala vagaranA vRkSane paMkhIo choDI de che, tema puNyazUnya puruSane bhege cheDI de che. (31-415) jai tasi bhoge caiDaM asatto, dhammaDio savvapayANukaMpI, to phophisi tevo zo viphathI rUAA yadi tvamasi bhogAMstyaktumazaktaH, zALa zarmAni luka rAganuM ! dharme sthitaH sarvaprajAnukampI, tataH vithari reva rUto thiI rUra artha-je tame bhegatyAga karavA azakta che, te he rAjana! ziSTajanane ucita kAryo kare ! samyagnadaSTi vi.nA AcArarUpa gRhastha dharmamAM rahI sarva prANIo upara dayAvALA bane ! eTale A pachInA bhAvamAM tame vaikriyazarIradhArI vaimAnika deva banaze. (32-416) tunA moje vaLa yuddhI, giddhosi AraMbhapariggahesu /
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI citrasaMbhUtA dhyayana-13 15. mohaM kao ittio vippalAvo, gacchAmi rAyaM AmaMtiosi // 33 // na tava bhogAn tyaktuM buddhiH, gRddho'si ArambhaparigraheSu / moghaM kRta etAvAn vipralApo, 1chAmi gAnan ! AmaMtritokasi llpharUA. artha-bhogo ane anArya kAryone cheDavA mATe tamArI buddhi ja thatI nathI tathA pApavyApAra ane sacittAcitta vastu svIkAravAmAM tame atyaMta Asakta che. atyAra sudhI tamane samajAvavA sArU karela prayatna niSphaLa gayela che. te he rAjana ! tamane jaNAvuM chuM ke huM have jAuM chuM. (33-417) paMcAlarAyAvi abhadatto, sAhussa tassa vayaNaM akAuM / aNuttare bhuMjiya kAmabhoge, aNuttare so narae pvittttho||34|| pAJcAlarAjo'pi ca brahmadattaH, sAdhostasya vacanamakRtvA / anuttarAn bhuktvA kAmabhogAn, anuttare sa narake praviSTaH // 34 // artha-tyAra bAda pAMcAlarAjA vajataMdulanI mAphaka nahIM bherAyele, bhAremI heI te muninuM vacana nahIM pALIne, sarvottama kAmabhegene bheLavIne, sakala narakamAM zreSTha sAtamI narakanA apratiSThAna narakAvAsamAM te nArakI tarIke utpanna thaye. (34-418)
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 zrI uttarAdhyayanasUtra sA 1) citto vi kAmehiM vittakAmo, udattacArittatavo mahesI / aNuttaraM saMjama pAlaittA, aNuttaraM siddhigaI gaya tibemi ||35| citro'pi kAmebhyo viraktakAmo, udAttacAritratapA maharSiH / anuttaraM saMyamaM pAlayitvA, anuttarAM siddhiM gatiM gataH iti bravImi // 35 // artha-vaLI citramaharSi paNa kAmabhAgonI abhilASAthI rahita banI, pradhAna sarvaviratirUpa cAritra ane mAra prakAranA tapavALA thayela sarvottama saMyamanuM pAlana karI, sava leAkAkAza upara rahela siddhi nAmanI gatimAM paheoMcyA. A pramANe hai jammU ! huM kahuM chuM (35-419) // teramu' zrI citrasa'bhUtAyana sapUrNa u
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI I pukArIyAdhyayana-14 devA bhavittANa pure bhavaMbhi, keI cuA egavimANavAsI / pure purANe isuAra nAme, khAe samiddhe suraloaramme // 1 // sakammaseseNa purAkaeNaM, kulesudaggesu a te pasUA | nivviNNasaMsArabhayA jahAya, jiNidamaggaM saraNaM pavaNNA // 2 // pumattamAgamma kumAra dovi, purohio tassa jasA ya pattI / visAlakittI a tahesuAro, rAIttha devI kamalAvaI a || 3 || - tribhirvizeSakam // devA bhUtvA pUrvabhave, kecit cyutAH eka vimAnavAsinaH / pure purANe iSukAranAmni khyAte samRdve suralokaramye // 1 // 9 svakarmazeSeNa purAkRtena, kuleSu udagreSu ca te prasUtAH / nirviNNAH saMsAra bhayAt tyakvA, jinendramArga zaraNaM prapannAH ||2|| puruSatvamAgamya kumArau dvAvapi, purohito tasya yazAca patnI / vizAlakIrtizca tatheSukAro, rAjA'tra devI kamalAvatI ca // 3 // // tribhirvizeSakam // artha-pUrva bhavamAM eka nalinIgulma nAmanA vimAnamAM rahenArA keTalAka devA thaIne, tyAMthI cyavIne, junA dhaMdhukArI nAmaka samRddha suraleAka samAna ramaNIya nagaramAM, pUrve karela ane bAkI rahela peAtAnA puNyaprakRtirUpa ka`thI UMcA
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe kulemAM janma dhAraNa karanArA, saMsArabhayathI udvega pAmI ane bhoga vi. cheDI zrI jinendramArganuM zaraNa svIkAranArA thayA. temAM puruSapaNuM pAmanAra banee kumArAvasthAmAM ane bhRgu nAmanA purahita, tenI patnI yazA tathA vizAla kIrtivALA ISakAra rAjA, temanI paTTarANuM kamalAvatI, e sarvee zrI jinendramArga svIkAryo. (1 thI 3, 4ra0 thI 422) jAijarAmaccubhayAbhibhUA, bhivihaaraabhinnivitttthcittaa| saMsAracakkassa vimokkhaNaTThA, daTTaNa te kAmaguNe virattA // 4 // piaputtagA doNivi mAhaNassa, sakammasIlassa purohiassa / saritta porANia tattha jAI, tahA suciNaM tavasaMjamaM ca // 5 // yuman II jAtijarAmRtyubhayAbhibhUtau, bahirvihArAbhiniviSTacittam / saMsAracakrasya vimokSaNArtha, dRSTvA kAmaguNe viraktau // 4 // priyaputrako dvAvapi mAhanasya, svakarmazIlasya purohitasya / smRtvA paurANikI tatra jAti, tathA sucIrNa tapaH saMyamaM ca // 5 // | guman || artha-janma-jarA-mRtyunA bhayathI DarelA ane muktimAM baddhAgraha cittavALA te baMne kumAre, sAdhuone je saMsAracakramAMthI chUTavA mATe zabda vi. viSa pratye vairAgI banelA, te iSakArapuramAM yajJa vinA anuSThAnamAM parAyaNa-zAMtikarma karanAra bhagu nAmanA purohitanA priya putra, pUrvabhava saMbaMdhI pitAnI jAtane tathA ArAdhela
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI IdhukArIyAdhyayana-14 199 tapasaMyamane yAda karI viSayavAsanAthI virakta banyA. (4+5, 423+424) te kAmabhogesu asajjamANA, mANussaesu je Avi divvA / mokkhAbhikaMkhI abhijAyasaDDhA, tAyaM uvAgamma ime udAhu // 6 // tau kAmabhogeSu asajantau, mAnuSyakeSu ye cApi divyA / mokSAbhikAMkSiNau abhijAtazraddhau, ____ tAtamupAgamyedamudAharatAm // 6 // artha-purohitanA A baMne kumAro, manuSyanA ane divya kAmagomAM rasa vagaranA, mekSAbhilASI ane utpanna tatvanI rUcivALA, potAnA pitAzrInI pAse bhAvI tebhane nIya veda vayana 4. cha. (6-425) asAsayaM dadbumima vihAraM, bahu aMtarAyaM na ya dIhamAuM / tamhA gihaMsI na rai labhAmo, AmaMtayAmo carisAmu moNaM // 7 // azAzvataM daSTvA imaM vihAraM, bahavaH antarAyA na ca dIrghamAyuH / tasmAd gRhe na ratiM labhAvahe, AmaMtrayAvaH cariSyAvo maunam // 7 // atha-A pratyakSa anubhavAtI manuSyapaNAnI sthiti, anitya, ghaNA rega vi. aMtarAvALI tathA dIrgha AyuSya vagaranI jeIne, he tAta ! ame gRhasthAvAsamAM zAMti meLavI zakatA nathI, tethI ApanI maMjurI joIe. ApanI
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe AjJA maLatAM ja ame saMyamane svIkAra karavAnA chIe. (7-426) aha tAyao tattha muNINa tesiM, tavassa vAdhAyakaraM vayAsi / imaM vayaM vedavido kyaMti, jahA na hoI asuANa logo||8|| atha tAtakaH tatra munyoH tayoH, tapasaH vyAghAtakaraM avAdIt / imAM vAcAM veda vido vadanti, yathA na bhavati asutAnAM lokaH // 8 // artha-A vakhate munibhAvane pAmanAra baMne kumAranA pitA, tapa ane tamAma dharmAnuSThAnane vyAghAta pahoMcADanArUM vacana bolyA ke he putra! vedanA vettAo kahe che -putra 12nA puruSAMnI 52mA gati nathI.' (8-427) ahijja vee parivissa vippe, putte pariThThappa gihaMsi jAyA / bhuccANa bhoe saha ithiArhi, AraNNagA hoha muNI pasatthA // 9 // adhItya vedAn pariveSya viprAn, putrAn pariSThApya gRhe jAtau / bhuktvA bhogAn saha strIbhiH, ____ AraNyako bhavataM munI prazastau // 9 // atha he putro ! tame baMne vedanuM adhyayana karI, brAhmaNone jamADI, putrane gRhasthAzramamAM taiyAra karI teone bhAra saMpI, temaja strIonI sAthe bhegone bhegavI, prazasta 129yavAsI tAsanatadhArI mAnane ! (E-428)
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ISukArIyAghyayana-14 201 so aggaNA AyaguNidhaNeNaM, mohAnilA pajjalaNA hiraNaM / saMtattabhAvaM paritapyamANaM, lAlapyamANaM bahuhA bahuM ca // 10 // purohitaM kamaso'NurNitaM, nimaMtayaMta sa ca sue dhaNeNaM / jahakamaM kAmaguNehiM caiva, kumAragA te pasa mikkha vakaM // 11 // yugmam // zokAgminA AtmaguNendhanena, mohAnilAt prajvalanAdhikena / santaptabhAvaM paritapyamAnaM, lAlapyamAnaM bahudhA bahuM ca // 10 // purohitaM taM krameNAnunayantaM nimaMtrayantaM ca sutau dhanen / yathAkramaM kAmaguNaizcaiva kumArakau tau prasamIkSya vAkyam ||11|| yugmam // 9 athaanAdikAlanA sahacArI rAga vi. iMdhanavALA, meharUpI vAyuthI adhika jalanAra, putraviyeAganI kalpanA janya zAkAgnithI saMtapta aMtaHkaraNavALA, ethI ja cAreya bAjuthI dAjhelA, anekavAra ghaNA vacanAne kheAlanAra, putrone manAvanAra temaja dhanathI ane yathAkrama bhAge vi. dvArA rIjhavanArA peAtAnA pitA purAhitane arthAt mAhAdhIna mativALA pitAne joi, banne kumAreA nIce jaNAvela vayanA 4 che. (10+11, 428+430) A ahIA na havaMti tANaM, bhuttA diA niti tamaMtameNaM / jAyA ya puttAna havaMti tANaM, ko nAma te aNuma nijjaeaM ||12||
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 vedA adhItA na bhavanti trANaM, bhojitA dvijA nayanti tamastamAyAM khalu / jAtAzca putrA na bhavanti trANaM, ko nAma 1 te anumanyeta etat ||12|| athavedAnuM adhyayana mAtra durgatipatanathI bacAvI zakatuM nathI. kumArga prarUpaka pazuvadha vi. karanAra brAhmaNAne pAtrabuddhithI ApeluM bhAjana tamastamA narakamAM laI jAya che. narakAdimAM paDatA prANI enuM sa rakSaNa pedA thayelA putrA karI zakatA nathI. to keNu vivekI puruSa A pUrvokta vedAdhyayana vi.ne satyarUpe svIkArI zake? (12-431) khaNa mittasukkhA bahukAladukkhA, zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe pagAmadukkhA anigAmasukkhA / saMsAramokkhassa vipakkhabhuA, khANI aNatthANa u kAmabhogA // 13 // kSaNamAtra saukhyA bahukAladuHkhAH; prakAmaduHkhA anikA masaukhyA / saMsAramokSasya vipakSabhUtAH, khAniranarthAnAM tu kAmabhogAH // 13 // atha--kSaNa mAtra sukha denArA, bahu kALa sudhI naraka vi. gatimAM duHkha denArA, tuccha sukha ApanArA paraMtu atyaMta-ana`taduraMta duHkha ApanArA ane saMsAramAMthI mukta banavA mATe rAkanArA-zatrubhUta, anarthInI khANurUpa kAmabhego che. (13-432)
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dhaMdhukArIyAdhyayana-14 203 parivvayaMte aniattakAme, aho a rAo paritapyamANe / annappamatte dhaNamesamANe, pappoti maccuM purise jaraM ya // 14 // parivrajan anivRttakAmaH, ahni ca rAtrau paritapyamAnaH / anyapramatto dhanameSayan, prApnoti mRtyuM purUSo jarAM ca / / 14 / / artha - viSayaloganI tRSyAnI tRpti vagaranA, vissysukhanA lAbha sArU jayAMtyAM bhaTakatA, rAta-divasa tenI prApti mATe cAre bAjuthI ciMtAnI AgathI saLagatA, svajananA kAmAM Asakta cittavALA tathA vividha upAceAthI dhananI zeSaNA 42nAra puruSa, bharA bhane mRtyune pAbhe che. (14-433) imaM ca me atthi imaM ca natthi, imaM ca me kiccamimaM akicca / taM evamevaM lAlappamANaM, harA haraMtitti kahaM emAo ! || 15 || idaM ca meM asti idaM ca nAsti, iMdaM ca me kRtyaM idamakRtyam / taM evamevaM lAlapyamAnaM, harAH harantIti kathaM pramAdaH // 15 // artha --A dhAnya vi. bhArAM che, nathI, A ghara vi. kAma karavAnAM che ane A vi. kAryAM karavAnA nathI,-A pramANe phAgaTa bakavAda karanAra A rUpuM vi. mArAM Ara sela vepAra
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 zrI uttarAdhyayanasUtra sA te puruSane, divasa ane rAta, A bhavamAMthI upADI bIjA dharmamAM pramAda karavA ? bhavamAM laI jAya che; mATe zuM (94-838) dhaNaM pabhUaM saha itthiAhiM, sayaNA tahA kAmaguNA pagAmA | tavaM ka tappavi jassa loo, taM savva sAhINamiheva sAhINamiheva tubbhaM // 16 // dhanaM prabhUtaM saha strIbhiH, svajanA: tathA kAmaguNAH prakAmAH / tapaH kRte tapyate yasya lokaH, tatsarvaM svAdhInamihaiva yuvayoH // 16 // a--je dhana vinA kAje leAka, kAnuSThAnarUpa tapane kare che, te saghaLuM tamArA baMnenI pAse A gharamAM lareyuM che. nema-dhA dhana, strIyo, svannavarga, manohara zabda vi. viSayA che. tA kahA beTA ! tameA yI vastu bhejavavA tapasyAmAM udyabhI janI rahyA ch| 1 (16-435) dhaNeNa kiM dhammadhurAhigAre, sayaNeNa vA kAmaguNehi ceva / samaNA bhavissAmu guNoddadhArI, aft vihArA abhigamma bhikkhaM ||17|| dhanena kiM 1 dharmadhurAdhikAre, svajanena vA kAmaguNaizcava / zramaNau bhaviSyAvo guNaughadhAriNau, bahirvihArau abhigamya bhikSAm // 17 //
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ISakArIyAdhyayana-14 205 artha-sAttivaka dhuraMdharo dharmane ja vahana kare che, mATe dharmarUpI dhurAnA prastAvamAM dhana, svajane athavA zabda vi viSanuM kAMI prajana nathI. AthI ame bane kSamA vi. guNasamUhane dhAraNa karanArA, apratibaddha vihAra karanArA ane nirdoSa bhikSAne Azraya karanArA zramaNa munio banIzuM. (17-436) jahA ya aggI araNI asaMto, khIre ghayaM tillamahA tilesu / evameva jAyA sariraMmi sattA, saMmucchaI nAsai nAvaciThe // 18 // yathA ca agniH araNAvasan , kSIre ghRtaM tailamatha tileSu / gvameva nA ! zAre varavADa, sammUrcchanti nazyanti nAvatiSThante // 18 // artha- he putra ! jema agni araNinA lAkaDAmAM pahelAMthI nathI hoto, paraMtu ragaDavAthI tyAM utpanna thAya che. jema dUdhamAM ghI ane talamAM tela utpanna thAya che, e ja pramANe zarIramAM pUrva avidyamAna che paNa utpanna thAya che tathA vAdaLAMnA samudAyanI mAphaka vinAza pAme che. zarIrane nAza thavAthI AtmAne (paryAyathI) nAza thAya che. (18-437) no iMdiagijjho amuttabhAvA, amuttabhAvAvi ahoi nico| ajjhatthaheuM niao'ssa baMdho, saMsAraheuMca vayaMti baMdhaM // 19 //
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe no indriyagrAhyaH amUrtabhAvAd, amUrtabhAvAdapi ca bhavati nityaH / adhyAtmahetuH niyato'sya bandhaH, saMsArahetuM ca vadanti bandham // 19 // atha-A AtmA rUpa nahi hevAthI iMdriyagrAhya nathI, paNa amUrtabhAva hovAthI AkAzanI mAphaka nitya che. jema amUrta evA AkAzane mUrNa evA ghaTa vi.nI sAthe saMbaMdha thAya che, tema Atmastha mithyAtva vinA kAraNothI AtmAne karmonI sAthe saMgasaMbaMdha niyata thAya che, e ja saMsArane mukhya hetu che. (19-438) jahA vayaM dhammamayANamANA, pAvaM purA kammamakAsi mohA / urambhamANA parirakkhiaMtA, taM neva bhujjovi smaayraamo||20|| yathA vayaM dharmamajAnantau, pApaM purA karmAkAvaM mohAt / aparUddhayamAnA parirakSyamANA, tat naiva bhUyo'pi samAcarAmaH // 20 // artha-jema ame baMnee pahelAM samyagadarzana vi. rUpa dharmane nahIM jANavAthI ane tattvane nahIM jANavArUpa mehathI pApahatu karmAnuSThAna karyuM. gharamAMthI nIkaLavAnuM nahIM pAmanArA ane nekaranI rakSA nIce rahelA ame, have vastusvarUpanuM jJAna thavAthI munionA darzana vi. nahIM karavAnuM pApa karma karavAnA nathI. (20-439)
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ISukArIyAdhyayana-14 ', anbhAyaMmi logaMmi savvao parivArie / amohAhiM paDatI, gihaMsi na rahUM labhe // 21 // acAhate hoThe, vata: parivarite / amoghAbhiH patantIbhiH, gRhe na ratiM labhAvahe // 21 // 207 ? a -jema mRgamadhanI rUpa vAgurAthI gherAyela haraNu, amAgha khANeAthI zikArIvaDe haNAyela Ana' pAmI zakatA nathI, tema cAreya bAjuthI paDatI zaasamAna ameAghAethI gherAyela ane pIDitalAkamAM gRhavAsamAM ame ane Ana'da pAmI zakatA nathI. (21-440) keNa ammAhao loA, keNa vA parivArito / kA vA amohA buttA, jAyA ciMtAparo humi // 22 // kena abhyAhato lokaH 1, kena vA parivAditaH ?, kA vA amoghA utAH ?, jJAto ! cintAvara: amir atha--zikArI sarakhA keAnAthI gherAyela leAka che ? athavA vANurAnA sthAnamAM kANu che ? ameAdha praharaNa jevA kANu che? he putro ! A praznonA tame javAba Ape ! huM te jANavA utsuka chuM. (22-441) maccuNanbhAhao loo, jarAe parivArio / amohA rayaNIvuttA, evaM tAya viANaha ||23|| mRtyunAbhyAhato lokaH, jarayA parivArata: ! amodhA rananya uttA, v tAta ! vijJAnItArA a-zikArI samAna mRtyuthI pIDita lAka, jAlanA
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 zrI uttarAdhyayanasUtra sA sthAnamAM jarA avasthA ane amAgha zastranA sthAnamAM rAtri-divase che, kema ke-rAta-divasarUpI zasrAnA ghAthI prANIonA nAza thatA rahe che. huM tAta ! A praznonA uttarA Apa samajo. (23-442) jA jA vaccai rayaNI, na sA paDiniattara | gama kuLamALarasa, brA naiti zo rA yA yA vrajati rajanI, na sA pratinivarttate / adharmaM kurvato, aphalA yAnti rAtrayaH // 4 // a-je je rAtrie ane divase jAya che, te te pharIthI pAchA AvatA nathI. adharmanuM AcaraNa karanAra prANIonA te rAtri-divaso niSphaLa jAya che. adha'nu' kAraNa gRhavAsa che, mATe tenA tyAga zreyaskara che. (24-443) jA jA vaccai rayaNI, na sA paDiniattara | dhammaM ca kuNamANassa, sahalA jaMti rAio ||25|| yA yA vrajati rajanI, na sA pratinivarttate / dharmaM ca kurvANasya, saphalA yAnti rAtrayaH 112411 artha-je je rAtri-divaseA jAya che, te te pharIthI pAchA AvatA nathI. dharmanuM AcaraNa karanAra prANIonA te rAtri-divase saphala che, mATe amArA janma saphUla karavA sArU ame vrata-dIkSA svIkArIzuM. (25-444) egao saMvasittANaM, duhao sammattasaMjuA / pacchA jAyA gamissAmo, bhikkhamANA kulekule ||26||
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ISakArIyAdhyayana-14 209 ekataH samuSya, dvaye samyaktvasaMyutAH / / pazcAt jAtau ! gamiSyAmo bhikSamANAH kule kule // 26 // artha-eka sthAnamAM sAthe rahIne, huM ane tame baMne eTale ApaNe traNa jaNuo samyaphava sahita zrAvakadharmanuM pahelAM pAlana karI, pachIthI dIkSA laIne ghare ghare bhikSA aDa 42 naa2| vi. mathI viDA2 42 naa2| zu. (29-445) jassa thi maccuNA sakkha, jassa vatthi palAyaNaM / jo jANe na marissAmi, so hu kaMkhe suesiA // 27 // yasyAsti mRtyunA sakhyaM, yasya vAsti palAyanam / yA jAnAti na mariSyAmi, sa eva kAMkSati zvaH syAt // 27 // atha-jenI mRtyunI sAthe dostI che, je mRtyuthI bIje nAsI zake che tathA je ema jANe che ke- "huM marIza nahIM, te ja prANuM A kArya AvatI kAle karIza--ema Icche ke bAlI zake; paraMtu jyAM e zakyatA nathI tyAM mulatvI rAkhyAnA mAThAM phaLa che-ema vicArI kAle karavAnuM mAra 42 / sane mAre 42vAnumA 421. (27-449) ajjeva dhamma paDivajjayAmo, jahiM pavaNNA na puNabbhavAmo / aNAgayaM neva ya atthi kiMci, saddhA khamaM Ne viNaitta rAga // 28 // adyaiva dharma pratipadyAmahe, yaM prapannA na punaH bhaviSyAmaH /
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA 210 anAgataM naiva cAsti kiJcat, zraddhA kSamaM no vyapanIya rAgam // 28 // a-te Aje ja ame zrI bhAgavatI dIkSA svIkArIzu'. dIkSAne pAmelA ame have pharIthI janma vi. vibhAva paryAyAnA anubhava nahIM karIe. vaLI A sa'sAramAM suMdara viSayasukha vi. kAI vastu aprApta nathI, kema ke-jIvAe sa'sAranA sarva padArtho anaMtIvAra meLavela che. AthI svajanasa'kha'dhI sneharAganA tyAga karIne amene dharmAnuSThAna karavA sama zraddhA varte che. (28-447) pahINaputtassa hu natthi vAso, vAsiTThi mikvAyariAi kAlo / sAhAhiM rukkho lahaI samAhi, chinnAhiM sAhAhiM tameva khANuM ||29|| prahINaputrasya huH nAsti vAsaH, vAsighri ! mikSAcarcAyAH hAhA / zAkhAbhirvRkSo labhate samAdhiM, chinnAbhiH zAkhAbhistameva sthANum ||29|| a-khaMne putrA vagara mAre ghare rahevuM ThIka nathI. he vAziSThi ! vaziSTha geAtramAM utpanne ! dIkSAnA kAla varte che, kemake-zAkhAethI vRkSeA samAdhi pAme che, jema chedAyelI zAkhAethI te ja vRkSane leAka ThuMThuM' kahe che, tema mAre paNa A cheAkarAe samAdhinA hetue che. tenA vagara huM paNu ThuMThA jevA ja chuM. (29-448)
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 zrI ISakArIyAdhyayana-14 paMkkhA bihUNovva jaheha pakkhI, miccavvihaNovya raNe nariMdo / vivannasAro vaNiovva poe, pahINaputtomhi tahA ahaMpi // 30 // pakSavihIno vA yatheha pakSI, bhRtyavihIno vA raNe narendro / vipannasAro vaNigiva pote, prahINaputro'smi tathAhamapi // 30 // artha-vaLI jema A lekamAM pAMkha vagarane paMkhI, kara vagarane raNamAM rAjA ane jahAja tUTI gayA pachI senu vi. dravya vagarane vANI-vepArI, duHkha pAmI viSAda pAme che, tema putra vagarane huM dukhI banI kheda pAmuM chu. (30-448) saMsaMmiA kAmaguNA ime te, saMpiDiA aggarasappabhUA / bhuMjAmu tA kAmaguNe pagAmaM, pacchA gamissAmi pahANamaggaM // 31 // susambhRtAH kAmaguNA ime te, sampiNDitAH agyarasAH prabhUtAH / bhuJjIvahi tat kAmaguNAn prakAmaM, ____ pazcAd gamiSyAvaH pradhAnamArgam // 31 // artha-ApanA gharamAM A pratyakSa dekhAtA pacendriya sukhada padArtho khUba khUba bharyAM paDela che. vaLI te saghaLAM
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe eka ja sthAnamAM bhegAM karI rAkhela che tathA madhura rasa vi.thI saMpanna arthAt zaMgArarasanA uttejaka che. te a5 nahIM paraMtu pracura mAtrAmAM che. AthI A kAmabhogane Apa yatheccha bhego ! jayAre vRddhAvasthA Avaze tyAre saMyamane svIkArIzuM. (31-420) bhuttA rasA bhoi ! jahAi Ne vao, vighA hAmi modI lAbhaM alAbhaM ca suhaM ca dukkhaM, saMvikkhamANo carissAmi moNaM // 32 // muiAra rasA mavati ! kAti no vA, na jIvitArtha prajahAmi bhogAn / lAbhamalAbhaM ca sukhaM ca duHkhaM, ___ saMvIkSamANaH cariSyAmi maunam // 32 // arthahe bhavati ! brAhmaNa ! madhura ke zaMgArarasa ane kAmaga meM khUba bheLavI lIdhela che, jethI bAkInI juvAnI ke jIvana khalAsa na thAya te pahelAM ame dIkSA laIe te yukta che. bhavAMtaramAM bhegarUpa asaMyama jIvanane khAtara huM A bhegone tyAga karatuM nathI, paraMtu lAbhAlAbha-sukha-duHkha vi.mAM samatAbhAvane dhAraNa karate huM saMyama svIkArIza. (32-451) mA hu tuma soariANa saMbhare, juNNovya haMso paDisoagAmI /
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pukArIyAdhyayana-14 213 muMjAhi bhogAI mae samANaM, dukkhaM khu bhikkhAyariA vihAro // 33 // mA hu tvaM sodaryANAM smArSIH, jIrNo iva haMsaH pratizrotagAmI / bhukSva bhogAn mayA samAnaM, duHkhameva bhikSAcaryA vihAraH // 33 // artha-jema nadInA pravAhamAM pratikULa pravAha vaheto buTTo haMsa, ati kaSTane AraMbha karavA chatAM azakta banelo pAchaLathI anukULa pravAhamAM deDe che, tema tame paNa vratabhArane vahana karavAmAM asamartha banaze, temaja svajane ane bhogane pAchA yAda karaze. AthI huM kahuM chuM kemArI sAthe bhegane bhagave ! jue ke-bhikSA mATe pharavuM ane eka gAmathI bIjA gAme vihAra kara vi. aneka prakAranuM duHkha che, tethI pahelAM vicAra kare ane pachI pagaluM ma. (33-452) jahA ya bhoi ! taNuaM bhuaMgamA, nimmoaNi hecca palei mutto / emee AyA payahaMti bhoe, te'haM kahaM nANugamissamiko // 34 // yathA ca bhavati ! tanujAM bhujaGgamo, nirmocanIM hitvA paryeti muktaH / evametau jAtau prajahItaH bhogAna , tau ahaM kathaM nA'nugamiSyAmyekaH 1 // 34 //
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA artha-De brAhmaNI ! jema sApa peAtAnA zarIra uparanI kAMcaLI cheADI mukta banI pharatA rahe che ane kAMcaLIne krIthI paNa jotA nathI, tema A ApaNA ane putrA bhAgAne jyAre cheDI rahyA che teA huM paNa temanI sAthe dIkSA kema grahaNu na karU ? mAre ekalAne gharamAM rahevAthI zuM? huM avazya dIkSA laIza ane te pALIza, temaja sasAramAM pAchA AvavAnA nathI ja. (34-453) chidina jAla abalaM va rohiA, macchA jahA kAmaguNe pahAya / 214 dhorejjasIlA tavasA udArA, dhIrA hu bhikkhAyariaM caraMti // 35 // rohitA, chittvA jAlamabalamiva matsyAH yathA kAmaguNAn prahAya / dhaureyAH zIlAstapasA udArAH, dhIrAH hu bhikSAcaryA caranti // 35 // artha-De brAhmaNI ! jema resahita jAtinA mAchalAM junI yA navI jALane keMdrIne sukhapUrvaka vicare che, tema jAla samAna suMdara viSayabhAgAne cheDI, dhara dhara vRSabhanI mAphka upADela bhArane vahana karavArUpa zIlasapatna, anazana vi. tapathI zreSTha banela dhIra puruSA dIkSAne svIkAre che, tema huM paNa temanI mAphaka saMyama grahaNa karIza. (35-454) nabhe va koMcA samaikamaMtA, tatANi jAlANi dalittu haMsA /
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 215 zrI ISakArIyAdhyayana-14 paliMti puttA ya paIa majjhaM, tehaM kahaM nANugamissa mikkA // 36 // nabhasIva krozcAH samatikrAmantaH, ___tatAni jAlAni dalitvA haMsAH / pariyanti putrau ca patizca mama, tAnahaM kathaM nAnugamiSyAmyekA // 36 // atha-jema krauMca paMkhIo ane hase vistRta jALanuM chedana karI te te pradezanuM ullaMghana karatA AkAzamAM svataMtra uDe che, tema mArA be putra ane pati vistRta jALa sarakhI viSayAsaktine tyAgI, AkAza samAna nile5 saMyamamArgamAM te te saMyamasthAnenuM pAlana karavA jAya che; te huM ekalI temanA saMyamamArganuM kema anusaraNa na karUM ? arthAt teonI sAthe huM paNa pravrajyA grahaNa karIza. (38-455) purohiaM taM sasuaM sadAraM, sucA'bhiNikkhamma pahAya bhoe / kuTuMbasAraM viuluttamaM taM, rAyaM abhikkhaM samuvAya devI // 37 // purohitaM taM sasutaM sadAraM, zrutvA'bhiniSkramya prahAya bhogAn / kuTumbasAraM vipulottamaM taM, rAjAnamabhIkSNaM samuvAca devI // 37 //
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe artha-gharamAMthI nIkaLI, bhogane cheDI, putro ane priyA sahita pratrajyA grahaNa karanAra purohita che-ema sAMbhaLI, te purohite cheDela uttama ane puSkaLa dhana-dhAnya vi. grahaNa karatA rAjAne kamalAvatI nAmanI rANI sArI rItie samajAvavA lAgI. (37-456) vaMtAsI puriso rAyaM, na so hoi psNsio| mAhaNeNa pariccattaM, dhaNaM AyAumicchasi // 38 // vAntAzI puruSo rAjan !, na sa bhavati prazaMsitaH / mAhanena parityaktaM, dhanamAdAtumicchasi ! // 38 / / artha-he rAjan ! vamana karela tyakta vastune bhegavanAra puruSa buddhimAnethI prazaMsApAtra thato nathI. brAhmaNe cheDela dhanagrahaNanI Apa IcchA kare che, mATe Apa vAMtAzI bane che. Apa jevAone vAMtAzI banavuM e ucita nathI. (38-457) savyaM jagaM jaha tuha, savyaM vAvi dhaNaM bhave / savyaMpi te apajjata, neva tANAya taM tava // 39 // sarva jagadyadi tava, sarva vA'pi dhanaM bhavet / sarvamapi te'paryAptaM, naiva trANAya tattava // 39 // atha-vaLI saghaLuM jagat athavA sakala dhana je Apane AdhIna thAya, te paNa ApanI IcchA pUravA mATe te zaktimAna thatuM nathI, kema ke-AzA anaMta che. temaja janma-maraNa vi.nA vinAzarU5 rakSaNa mATe te saghaLuM jagata ane ghana samartha nathI. (39-458)
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217 zrI ISakArIyAdhyayana-14 marihisi rAya jayA tayA vA, maNorame kAmaguNe pahAya / ikko hu dhammo naradevatANaM, na vijjai anna miheha kiMcI // 40 // mariSyasi rAjan ! yadA tadA vA, manoramAna kAmabhogAn prajahAya / eka eva dharmo naradevatrANaM,, na vidyate anyat iheha kizcit // 40 // atha-he rAjan ! jyAre-tyAre keI paNa samaye manahara kAmone chaDI Apa avazya maravAnA ja che. ApanI sAthe kAMI paNa Avaze nahIM. nara ane devane rakSaNa karanAra eka dharma ja che. A dharma sivAya bIjuM xis bha25 samaye 26 nathI. (40-458) nA'haM rame pakkhiNi paMjare vA, saMtANachinnA carissAmi moNaM / akiMcaNAu jjukaDA nirAmisA, pariggahArambhaniatta dosA // 4 // nA'haM rame pakSiNI paJjare vA, ____ santAnachinnA cariSyAmi maunam / akiJcanA RjukRtA nirAmiSA, parigrahArambhanivRttadoSA // 41 // atha-jema paMkhI pAMjarAmAM sukhane anubhava karatuM nathI, tema huM paNa jarA vi upadravothI bharela bhavarUpI
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA pAMjarAmAM sukhane anubhava karatI nathI. snehapara parAnI zaMkhalAne tADI, parigrahathI rahita thai, AcaraNamAM saralatA rAkhI, viSayavAsanAhIna banI, temaja parigraha ane Ara bharUpI daSAthI aTakIne huM munipaNuM AcarIza. (41-460) 218 davaggiNA jahAraNe, ujjhamANesu jaMtusu / ane sattA moti, rASTro -saMyA karA davAgninA yathA'raNye, dahyamAneSu jantuSu / anye sattvAH pramodante, rAgadveSavazaGgatAH // 42 // artha-jema vanamAM dAvAnaLa dvArA khaLI rahelA jaMtuone joine, rAga-dveSathI vazIbhUta banelA avivekI prANIo khuza thAya che. (42-461) evameva vayaM mUDhA, kAmabhogesu mucchiA / dajjhamANaM na bujjhAmo, rAgadosaggiNA jaMgaM // 43 // evameva vayaM mUDhAH, kAmabhogeSu mUrcchitAH / vRdghamAraM na yuthAmaduM, rAgadveSAtrinA navat // 4 // atha--evI rItie ame mehavaza phasAyelA ane kAmabheAgAmAM Asakta anelA, rAga-dveSAgnithI maLI rahelA prANIsamudAyarUpa jagatane jANI zakatA nathI; tethI ame paNa bhAgonA tyAga nahIM karavAthI ajJAnIe ja chIe. (43-462) bhoge bhuccA vamittA ya, lahubhUyavihAriNo / AmodamANA gacchaMti, diyA kAmakamA iva // 44 //
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 219 zrI IdhukArIyAdhyayana-14 bhogAn bhuktvA vAntvA ca, laghubhUtavihAriNaH / kAnomAnAH jarachanitta, dinA grAmasabhA ruva IkA atha-pUrvakALamAM bhogone bhogavI ane uttarakALamAM te bhegene cheDI, vAyunI mAphaka apratibaddhavihArI banelA, tathAvidha anuSThAnathI harSavALA banI vivakSita sthAnamAM vicare che. jema paMkhIo jyAM jyAM rUci thAya tyAM tyAM harSita banI phare, tema munio paNa mamatA vagara jyAM jyAM saMyamanirvAha thAya tyAM tyAM vicare che. (44-463) ime a baddhA phaMdaMti, mama hatthajjamAgayA / vayaM ca sattA kAmesu, bhavissAmo jahA ime // 45 // ime ca baddhAH spandante, mama hasta Arya ! AgatAH / vayaM ca saktAH kAmeSu, bhaviSyAmo yatheme // 45 // atha. A pratyakSa dekhAtAM viSaye ghaNuM ghaNuM upAcethI surakSita banAvavA chatAM va-svabhAve asthira che. vaLI ApanA hastamAM te prApta thayA chatAM, he Arya ! sadAkALa te ApanA hAthamAM rahetA nathI, paraMtu te viSamAM mehanA kAraNe aMdha banelA, tenA bhegavanArA ApaNe paNa te badhuM choDI eka divasa upaDI javAnA chIe, mATe purohitanI mAphaka ApaNe paNa tene tyAga karIzuM-ema rANue rAjAne kahyuM. (45-464) sAmisaM kulalaM dissa, bajjhamANaM nirAmisaM / Amisa savvamujjhittA, viharissAmo nirAmisA // 46 //
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe sAmiSaM kulalaM dRSTvA, bAdhyamAnaM nirAmiSam / AmiSaM sarvamujjhitvA, vihariSyAmo nirAmiSAH // 46 // atha-mAMsane grahaNa karanArA gIdha agara samaDIne bIjA paMkhIothI pIDAtA joI ane mAMsa vagaranA te gIdha agara samaDIne joI, AsaktinA heturUpa dhana-dhAnyAdi saghaLuM AmiSa sarakhuM choDIne ame nisaMga apratibaddhavihArI banIzuM. (46-465) giddhovame u naccA Na, kAme saMsAravaDDhaNe / urago suvaNNApAse vA, saMkamANo taNuM care // 47 // gRdhropamAna tuH jJAtvA khalu, kAmAn saMsAravarddhanAn / uragaH suparNapArve iva, zaGkamAnastanu careH // 4 // atha--bhavanI vRddhi karanArA viSayenI abhilASAvALA jene, mAMsavALA gIdha sarakhA jANIne, garUDanI pAse bhayagrasta zarIravALA sApanI mAphaka yanatApUrvaka kriyAmAM pravRtti kare ! jevI rItie garUDa samAna viSayethI bAdhA na pahoMce tevI rItie prayatnazIla bane ! (47-466) nAgo vva baMdhaNaM chittA, appaNo vasaI vae / eaM patthaM mahArAyaM, isuAretti me suyaM // 48 // nAga iva bandhanaM chitvA, Atmano vasatiM vraja / etat pathyaM mahArAja ! iSukAra ! iti mayA zrutam // 48 // artha-jema hAthI baMdhanarUpa deraDIne teDI potAnA sthAnarUpa vidhyAcalanI aTavImAM jAya che, tema karmarUpI baMdhanane chedI zuddha jIvarUpa AtmAnA AzrayarUpa muktimAM
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI ISakArIyAdhyayana-14 221 tame gamana kare ! he ISakAra mahArAja ! je je meM Apane hitakArI vacano kahyAM che, te tamAma meM sAdhuonI pAsethI somaNeta cha. (48-497) caittA viulaM rajja, kAmabhoge a duccae / nidhisayA nirAmisA, ninnehA nippariggahA // 49 // tyaktvA vipulaM rAjyaM, kAmabhogAMzca dustyajAn / nirviSayau nirAmiSau, niHsnehau niHparigrahau // 49 // artha-dukhe cheDI zakAya evA kAmabhegone ane vipula rAjyane cheDI, viSayarahita, Asaktirahita, mamatA2ddit bhane bhU224ta te mane thayA. (46-468) sammaM dhamma viANittA, ciccA kAmaguNe vare / tavaM pagijjha jahakkhAyaM, ghoraM ghoraparakkamA // 50 // samyag dharma vijJAya, tyaktvA kAmaguNAna varAn / tapaH pragRhya yathAkhyAtaM, ghoraM ghoraH parAkramaH // 50 // artha-sarvottama kAmagone choDI, zrutacAritrarUpa samyagudharmane jANI, anazana vi. tapano svIkAra karI, jema zrI jinavaroe kahela che tevA ati duSkara ane karmazatrunA jaya tarapha ghera parAkramavALA saMyamane svIkAranAra te 5.2 thayA. (50-468) evaM te kamaso buddhA, savve dhammaparAyaNA / jammamaccubhaobiggA, dukkhassaMtagavesiNo // 51 // yavaM tAni kramazaH buddhAni, sarvANi dharmaparAyaNAni / janmamRtyubhayodvignAni, duHkhasyAntagaveSakAni // 51 //
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA artha-A prakAre pUrvokta saghaLAMca chae cha jIvA kramasara jJAnI anelA ane janma-maraNanA bhayathI kaMTALelA, sarvathA duHkha mAtranA aMta kema thAya--e vAtanI gaveSaNAmAM layalIna thayA. (51-470) sAsaNe vigayamohANaM, pucci bhAvaNabhAviA / acireNeva kAleNaM, dukkha saMtamuvAgayA zAsane vigatamohAnAM, pUrva bhAvanAbhAvitAni / acireNaiva kAlena, duHkhasyAntamupAgatAni // 52 // atha-pahelAM anya janmAmAM dharmAbhyAsarUpa bhAvanAthI raMgAyelA chae jIvA, zrI arihaMtadevanA zAsanamAM sthira banI thADA ja samayamAM mAkSe gayA. (para-471) zAkhA 222 rAyA ya saha dekhie, mAhaNo a purohio / mAhaNI dAragA caiva savve te parinivvaDatti bemi // 53 // 1 rAjA ca saha devyA, mAnazca purohitaH / mAnI dArakau caiva, sarvANi tAni parinirvRtAni iti bravImi // 53 // atha-rAjA IMkAra, temanI kramalAvatI rANI, bhagu purAhita, temanI patnI yazA brAhmaNI tathA temanA ane putrA-A sarve jIvA meAkSamAM gayA arthAt siddha paramAtmA banI gayA, ema huM jaMbU ! huM kahu' chuM. (53-472) ! caudamu* zrI pukArIyA yayana sapUrNa !
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI samikSa adhyayana-15 moNaM carissAmi samecca dhamma, sahie ujjukaDe niANacchinne / saMthavaM jahijja akAmakAme, aNNAesI parivvae samikkhU // 1 // maunaM cariSyAmi sametya dharma, sahito RjukRto nidAnachinnaH / saMstavaM jahyAdakAmakAmaH, ___ ajJAtaiSI parivrajet sa minuH // 1 // matha:-'zrama pArnu pAsana zaza'-mevI mali. prAyathI zrutacAritrarUpa dharmane pAmIne anya munienI sAthe viSaya vi.nI AsaktirUpa niyANAne cheDI, mAtA vi.nI sAthe paricayane tyAga kare ! temaja kAmanI abhisaassaa paranamanI, 'hu ta530I chu' vi. saNAvyA sivAya AhAra vi.nI gaveSaNa karanAre aniyatavihArI manI viyare, te mi che. (1-473) rAovarayaM carijja lADhe, virae veaviyA Ayarakkhie / paNNe abhibhUya sambadaMsI, je kamhivi na muchie sa bhikkhU // 2 // rAgoparataM caret lADhaH, virato vedavidAtmarakSitaH /
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe prAjJaH abhibhUya sarvadarzI, yaH kasmiMzcit mUJchitaH sa bhikSuH // 2 // artha-samyaguM anuSThAnavALe haiI pradhAna thaI asaMyamathI aTakI, AtmAnuM durgatithI rakSaNa karanAra, samyakatva vi. lAbhane TakAvI rAkhanAra, heya-upAdeyanA jJAnavALo, AgamavedI, parISaha ane upasargone jItIne, sakala prANIvargane AtmAnI mAphaka jenAra ane kaI paNa vastumAM mUcchabhAva nahIM rAkhanAre sAdhu, nirAgI banI vihAra kare ! (2-474) akosavahaM vitta dhIre, muNI care lADhe niccamAyagutte / avaggamaNe asaMpahiThe, jo kasiNaM ahiAsae sabhikkhU // 3 // AkrozavadhaM viditvA dhIraH, munizcaret lADhaH nityamAtmaguptaH / avyagramanaH asamprahRSTaH kRtanamaNArate 4 milsa rUA artha-asaMyama sthAnethI AtmAne bacAvanAra, mananI vyagratA vagarane, AkrezadAna viAmAM AnaMda vagara, Akeza ane vadha-e svakRta karmanuM phaLa che'-ema jANuM akSobhya banele muni, saghaLAM Akroza ane vadhane samatAthI sahana kare che. (3-475) paMtaM sayaNAsaNaM bhaittA, sIuNhaM vivihaM ca daMsamasaga / avvaggamaNe asaMpahiThe, jo kasiNaM ahiAsae sa bhikkhU // 4 //
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sabhikSu adhyayana-15 prAntaM zayanAsanaM bhattavA, zItoSNaM vividhaM ca daMzamazakam / anyatramanA saprakRSTa, yaH kRtsnamadhyAste sa bhikSuH || 4 || atha-asAra zayana ane Asana vi.nuM sevana karI, zIta ane uSNa tathA vividha DAMsa, macchara meLavIne mananI vyagratA vagaranA banI, DAMsa vithI rahita sthAnanA lAbhathI prasannacitta thatA nathI tathA samasta zayanAdi parISahane je sahana kare, te bhikSu che. (4-476) No sakkiamicchaI na puaM, no via vaMdaNagaM kao pasaMsaM / se saMjae suvvae tavassI, 225 sahie Ayagavesae sabhi ||5|| no satkRtamicchati na pUjAM, no pi ca vaMdanakaM kutaH prazaMsAm / sa saMyataH suvrataH tapasvI, sahitaH AtmagaveSakaH sa bhikSuH ||5|| atha--je satkAra--pUjA-vaMdana vi. cAhatA nathI, te svaguNagAnarUpa prazaMsAne te kayAMthI cAhe ? na ja Icche. sanuSThAna pratye sArIyatanAvALA, pa"camahAvratadhArI, prazasta tapasvI, temaja samyajJAna-kriyA sahita je 15
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe AtmAnI karmamalanA nAzanI zuddhinI IcchA karanAre, te linu cha. (5-477) jeNa puNa jahAi jIvi, mohaM vA kasiNaM niacchai naranAri / pajahe sayA tavassI, na ya koUhalaM uvei sa bhikkhU // 6 // yena punaH jahAti jIvitaM, mohaM vA kRstnaM niyacchati naranAriM / prajahyAt sadA tapasvI, na ca kutUhalaM upaiti sa bhikSuH // 6 // artha-je nimitta dvArA saMyamajIvanane cheDe che athavA kaSAya-nekaSAya vi. rU5 saghaLA mohanIyakarma bAMdhe che, te nimittarUpa nara-nArIne haMmezAM je tapasvI che te tyAga kare ! je abhuktabhegI hoya te strI vi. viSayavALA kutUhalabhAvane na pAme ane je bhuktabhegI hoya te zrI vi.nA sbharamAne na pAme, te sAdhu cha. (1-478) chinnaM saraM bhomamaMtalikkha, suviNaM lakkhaNadaMDavatthuvijja / aMgaviAraM sarassavijayaM, jo vijjAhiM jIvaI sa bhikkhU // 7 // chinnaM svaraM bhaumamAntarikSaM, svapnaM lakSaNaM daNDavAstuvidyAm / aGgavikAraH svarasya vijayaH, yaH vidyAbhirna jIvati sa bhikSuH // 7 //
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sabhikSu adhyayana-15 227 asra vi.nA chedanaviSaya zubhAzubha nirUpaka vidyA te chinna, svara svarUpane kahenArI vidyA, bhUka pa vi. lakSaNarUpa bhaumazAstra, gaMdha nagara vi.rUpa AkAzIya vidyA, svamazAstra, zrI vi.nA lakSaNarUpa zAstra, dauMDasvarUpa kathanarUpa zAstra, prAsAda vi. lakSaNa kahenAra vAstuzAstra, mastakakuraNu vi. zubhAzubha kathanarUpa aMgavikAra vidyA tathA durgA vi.nA zabdarUpa vidyA; AvI je vidyAethI AjIvikA na calAve, te sAdhu kahevAya che. (7-479) mataM mUlaM vividaM vijjacitaM, caNavire aNadhUmanittasiNANaM / Aure saraNaM tigicchattaM ca, taM pariNAya parivvae sa bhikkhU // 8 // maMtra mUlaM vividhAM vaidyacintAM vamanavirecanadhUma netrasnAnam | Ature smaraNaM cikitsataM ca, tatparijJAya parivrajet sa bhikSuH ||8|| atha-kArathI mAMDI svAhA pa ta ma`trane, sahadevI vi. mUlikArUpa zAstra, nAnAprakAranI auSadhI vi.nA vyApArarUpa ciMtA, vamanazuddhirUpa virecana, manazila virUpa dhUma, netrasaMskArakarUpa ajana vi., satAna vi. mATe maMtrauSadhIthI abhiSeka, rAgavALI avasthamAM hA-mA vi. rUpe smaraNa karavuM ane rogapratikArArthe cikitsA karavI; A
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe sarve jJapariNAthI jANI ane pratyAkhyAna pariNAthI chaDI 2 sayabhabhAmA viyare cha, te 4 sAdhu cha. (8-480) khattiyagaNauggarAyaputtA, mAhaNa bhoi a vivihA ya sippiNo / no tesi vayai salogapUaM, taM pariNAya parivvae sa bhikkhU // 9 // kSatrIyagaNoparAjaputrAH mAhanAH bhogikAH vividhAzca zilpinaH / no teSAM vadati zlokapUjA, ___ tatparijJAya parivrajet sa bhikSuH // 9 // matha-kSatriyA, mata vi. sabhU435 gye|, ArakSa4 vi. zrI, rAmArI, mAjhI, rAja vi. all, vividha zilpIe je hoya che, teonI bAbatamAM "A sArA che-Ane satkAra-puraskAra karo." vi. je belete nathI, temanI kaleka (kIrti pUjAne sAvadya jANI tene cheDI sayabhabhAmA 2 viyare che, te muni cha. (e-481) gihiNo je pavvaieNadiTThA, __ apavvaieNa va saMthuA havijjA / tesi ihaloiaphalaTThA, jo saMthavaM na karei sa bhikkhU // 10 // gRhiNo ye prabajitena dRSTA, apravrajitena vA saMstutAH bhaveyuH /
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 zrI sabhikSu adhyayana-15 taiH ihalaukika phalArtha, yaH saMstavaM na karoti sa bhikSuH // 10 // artha-je gRhastha, dIkSita banela sAdhu dvArA jevAcela ane paricita thayela hoya athavA dIkSA pahelAMnA kALamAM paricita thayela hoya, te gRhasthajananI sAthe vastra vi. A lekanA lAbhanI khAtara je paricaya rAkhate nathI, te muni che. (10-482) sayaNAsaNapANabhoaNaM, vivihaM khAimasAimaM paresiM / adae paDisehie niaMThe, je tattha na padasaI sa bhikkhU // 11 // zayanAsanapAnabhojanaM, ___ vividhaM khAdimasvAdimaM paraiH / addhi pratiSiddhaH niprasthA, yaH tatra na praduSyati sa bhikSuH // 11 // artha-zayana-Asana-pAna-bhejana-vividha khajura vi. khAdima, lavIMga vi. svAdima Adi vastuone nahIM ApanAra gRhasthAe kahI dIdhuM hoya ke-hi sAdhu! bhikSArthe amArA ghare AvatAM nahIM ane je bhUlecUke Avaze te huM kAMI ApIza nahIM."--A pramANe manAI karI hoya, chatAMya je muni nahi ApanAra upara dveSabhAva rAkhatuM nathI, te sAdhu che. (11-483) jaM kiMci AhArapANa, vivihaM khAimasAimaM paresiM laddhaM / jo taM tiviheNa nANukaMpe, maNavayakAyasusaMvuDe sa bhikkh // 12 // . G2
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 yatkicidAhArapAnaM, zrI uttarAdhyayanasUtra sAtha vividhaM khAdimasvAdimaM parebhyo labdhvA / yaH tena trividhena nAnukampate, manovAkkAyasusaMvRttaH sa bhikSuH // 12 // atha--azana-pAna-khAdima svAdima vi. je kAI vastue gRhasthAthI meLavIne je sAdhu, mana-vacana-kAyAthI khAla, khImAra vi. sAdhuone ANela AhArathI sevA karatA nathI te sAdhu nathI, paraM'tu mana vacana kAyAnA savaravALA muni, ANela AhArathI sevA-vaiyAvacca kare che te muni che. (12-484) AyAmagaM caiva javodaNaM ca, sIaM sovIra javodagaM ca / no hIlae piMDa nIrasatu, paMtakulANi parivvae sa bhikkhU || 13 | AyAmakaM caiva yavodanaM ca, zItaM sauviraM yavodakaM ca / no hIlayet piNDaM nIrasaM tu, prAnta kulAni parivrajet sa bhikSuH ||13|| a--AsAmaNu, javanu bhAjana, zItala bhAjana, kAMjI, javanu dhAvaNa pANI vi.nI A aniSTa vastu nIrasa AhAra che' ema mAnI niMdA nahIM karavI joIe. ethI ja je ridronA gharomAM paNa bhikSArthe jAya te bhikSu che. (13-485) saddA vivihA bhavaMti loe, divvA mANussA tahA tiricchA /
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sabhikSu adhyayana-15 231 bhImA bhayameravA urAlA, jo soccA na vihijjai sa mikkhU // 14 // zabdA vividhAH bhavanti loke, dibyA mAnuSyakA stathA tairazyAH / bhImA bhayabhairavAH udArAH, yaH zrutvA na bibheti sa bhikSuH // 14 // artha-parIkSA ane cheSa vi.nA hetuthI karAtA aneka prakAranA zabdo lekamAM thAya che. jema ke deva-manuSya-tiryaMcA saMbaMdhI raudra temaja mahA bhatpAdaka moTA zabdone sAMbhaLI dharmadhyAnathAre yatita thata nathI, te sAdhu cha. (14-489) vAyaM vivihaM samicca loe, sahie khedANugae a koviappA / paNNe abhibhUa savvadaMsI, uvasaMte aviheDae sa bhikkhU // 15 // vAdaM vividha sametya loke, sahitaH khedAnugataH ca kovidAramA / prAjJI abhibhUya sarvadarzI, upazAntaH aviheThakaH sa bhikSu // 15 // artha--lekamAM darzanAMtara abhiprAyarUpa vividha vAdane jJapariNAthI hAnikAraka jANI, pratyAkhyAna parijJAthI cheDI, jJAna-kiyAnI, jinavacananI ke munionI sAthe rahelo saMyamasaMpana, zAstranA rahasyane pAmela AtmAvALo, prANa,
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAtha pariSahasahiSNu, sarva AtmAne svatulya jonArA, kyAya vagaranA ane koIne khAdhA nahIM pahoMcADanAra je hAya, te muni che. (15-487) asipajIvi agihe amite, jiiMdie sancao vippamuke / aNukasAI lahuappamakkhI, ciccAgihaM egavare sa mikkhU // 16 // azilpajIvI agRho amitraH, jitendriyaH sarvataH vipramuktaH / 232 aNukaSAyI ladhvalpabhakSI, tyaktvA gRhaM ekacaraH sa bhikSuH ||16|| iti bravImi // atha-citra vi. vijJAna dvArA jIvananirvAha nahIM karanAra, ghara vagaranA, mitra-zatru vinAnA, indriyavijetA, sasaMgarahita, svapa kaSAyavALA, niHsAra ane svapa bhAjana karanArA, dvavya-bhAva gharane cheDI rAga-dveSa vagaranA ane ekaleA vicaranArA je hAya, te muni che. A pramANe hai jaMbU ! huM kahuM chuM. (16-488) / / pa darasu* zrI sabhikSu adhyayana sapUNa`u
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI brahmacarya samAdhisthAnAdhyayana-16, suyaM me AusaM ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM-Iha khalu therehiM bhagavantehiM dasa baMbhacerasamAhiTThANA paNNatA / je bhikkhU soccA nisamma saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule gutta guttidie guttabaMbhayArI sayA appamatte viharejjA // 1 // zrutaM mayA AyuSman ! tena bhagavatA evamAkhyAtamiha khalu sthavirairbhagavadbhiH daza brahmacaryasamAdhisthAnAni prajJaptAni / yAni bhikSuH zrutvA nizamya saMyamabahulaH saMvarabahulaH samAdhibahulaH guptaH guptabrahmacArI sadA apramattaH viharet // 1 // atha zrI sudharmAsvAmI, zrI ja bUsvAmI pratye kahe che ke-he AyuSyaman ! te traNa lokamAM prasiddha jJAtaputra tIrthakara zrI mahAvIra bhagavAne AgaLa upara kahevAtA prakArathI kahyuM, te meM sAMbhaLyuM che ke-A pravacanamAM nizcayathI sthavira bhagavaMte e brahmacaryanA samAdhisthAne daza prarUpelAM che te sthAne sAMbhaLIne bhikSu, saMyamanI bahulatAvALo, saMvaranI pracuratAvALa samAdhinI pracuratAvALa, traNa gusivALo indriyavijetA, akhaMDa brahmacarya dhAraka ane pramAda vagarane banI haMmezAM mokSamArgamAM vicare ! (1-489)
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe kayare khalu te therehiM bhagavaMtehiM dasa baMbhacerasamAhihANA paNNatA ? je bhikkhU soccA nisamma saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule gutte gutidie guttabhayArI sayA appamatte viharejA // 2 // katarANi khalu tAni sthavirairbhagavadbhiH daza brahmacarya samAdhisthAnAni prajJaptAni ? yAni bhikSuH zrutvA nizamya saMyamabahulaH saMvarabahulaH samAdhibahulaH guptaH guptabrahmacArI sadA apramattaH viharet // 2 // athazrI jaMbusvAmI, zrI sudharmAsvAmInA vacane sAMbhaLI emane pUche che ke, sthavira bhagavaMtee brahmacaryanAM je daza samAdhisthAne kahela che te kyA che?, keTalAM che?, ke, je sAMbhaLIne tathA hRdayamAM dhAraNa karIne sAdhu, saMyama maga, sava2mahusa, samAdhimasa, gusa, guptendriya, gupta. brahmacArI ane sadA pramAda vagarane banI kSamArgamAM viyare. ! (2-460) ime khalu te therehiM bhagavaMtehiM dasa baMbhacerasamAhihANA paNNattA, je bhikkhU soccA nisamma saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule gutte guttidie guttabaMbhayArI sayA appamatte viharejjA // 3 // imAni khalu tAni sthavirairbhagavadbhiH daza brahmacarya samAdhisthAnAni prajJAptAni, yAni bhikSuH zrutvA nizamya
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 235 zrI brahmacarya samAdhisthAnAdhyayana-16 saMyamabahulaH saMvarabahulaH samAdhibahulaH guptaH guptendriyaH guptabrahmacArI sadA apramattaH viharet // 3 // atha-he jabU! sthavira bhagavaMte e brahmacaryanA A daza samAdhisthAne prarUpelAM che. je sthAne sAdhu sAMbhaLI hRdayamAM dhArI, saMyamabahula, saMvarabadula, samAdhibahula, gupta, guptendriya, gupta brannacArI ane sadA apramatta manI mokSamAgaviDArI bhane ! (3-461) taM jahA vivittAI sayaNAsaNAI sevijjA se niggNthe| no itthI pasupaMDagasattAI sayaNAsaNAI sevitA havai, se niggNthe| taM kahamiti ce AyariyAha-niggaMthassa khalu itthI pasupaMDaga saMsattAI sayaNAsaNAI sevamANassa baMbhayArIssa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samuppa jijjA, meyaM vA labhejA, ummAyaM vA pAuNijjA, dIhakAliyaM vA rogAyaMkaM havejjA, kevalipaNNattAo vA dhammAo bhaMsejjA, tamhA no itthIpasupaMDaga saMsattAI sayaNAsaNAI sevitA havA se niggaMthe // 4 // tadyathA-viviktAni zayanAsanAni seveta sa nirgranthaH / no strIpazupaNDakasaMsaktAni zayanAsanAni sevitA bhavati, sa nirgranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu strIpazupaNDakasaMsaktAni zayanAsanAni sevamAnasya brahmacAriNo brahmacarya zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta bhedaM vA labheta, unmAda vA prApnuyAt , dIrghakAlikaM
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 uttarAdhyayanasatra sAthe vA rogAtaGka bhavet , kevaliprajJaptAd vA dharmAd bhraMset / tasmAt no strIpazupaNDakasaMsaktAni zayanAsanAni sevitA bhavati, sa nirgranthaH // 4 // artha- jaMbU ! te daza samAdhisthAne kamasara jaNAvatAM, temAM paheluM sthAna A mujaba che ke strI-pazunapuMsaka rahita zayana ane AsananuM sAdhu sevana kare ! strI-pazu-napuMsaka sahita zayana ane AsananuM sevana karanAra muni thatuM nathI tenuM zuM kAraNa? A praznottaramAM AcAryazrI kahe che ke-strI-pazu-napuMsaka sahita zayana, AsananuM sevana karanAra brahmacArI nigraMtha, brahmacaryanA viSayamAM mithunanA deSanI zaMkA, strIsevananI abhilASA, brahmacaryanA phalamAM saMdeha ane cAritrathI patanarUpa bhedane pAmanAre thAya, cittavikSeparUpa unmAda pAme dIrghakAlika rega ane zIghaghAtI hRdayazULa vi. upadravALo thAya athavA kevalIkathita dharmathI patita thAya; tethI sAdhue strI-pazu-napuMsaka-saMbaMdhI zayana, Asana vi.nuM sevana na karavuM ane tenuM sevana nahIM karanAra muni thAya che. (4-492) ___No itthINaM kathaM kahettA havai se niggaMthe / taM kahamiti ce AyariyAha-niggaMthassa khalu itthINaM kahaM kahemANassa baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samupajjijjA, bheyaM vA labhejjA, ummAya vA pAuNijjA
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI brahmacaryasamAdhisthAnAdhyayana-16 237 dIhakAliyaM vA rogAyaka havejjA, kevalipannattAo dhammAo vA bhaMsijjA, tamhA no itthINaM kaI kahejjA // 5 // ___no strINAM kathAM kathayitA bhavati, sa nimranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu strINAM kathAM kathayato brahmacAriNo brahmacarya zaGkA vA kAkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta, bhedaM vA labheta, unmAda vA prApnuyAt dIrghakAlika vA rogAtakaM bhavet , kevaliprajJaptAd dharmAd vA bhraMseta / tasmAt no strINAM kathAM kathayet // 5 // artha-have bIju samAdhisthAna kahe che ke, je strIonI kathA kahetA nathI te muni che. te zA mATe ? tenA praznottaramAM AcAryazrI kahe che ke, strI sa baMdhI-strIonI AgaLa kathA karanAra brahmacArI sAdhu, brahmacaryanA viSayamAM zaMkA, abhilASA ane phalasaMdeha pAmanAra temaja bhedane meLavanAra, unmAdavALa, dIrghakAlika regavALe bane tathA kevalIkathita dharmathI bhraSTa thAya, mATe strIonI kathAne bhuni 4 nahI. (5-483) No itthIhiM saddhi sanisijjAgae viharittA havai, se niggaMthe / taM kahamiti ce AyariyAha-niggaMthassa khalu itthIhiM saddhi sannisijjAgayassa baMbhacArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samuppajjijA, bheyaM vA labhejjA, ummAya vA pAuNijjA, dIhakAliya vA rogAyakaM havejjA,
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 zrI uttarAdhyayanasUtra sAtha kevalipaNNatAo dhammAA vA bhaMsijjA, tamhA khalu no niggaMthe itthIhiM saddhi sanisijjAe viharijjA // 6 // no strIbhiH sArddha sanniSadyAgato vihartA bhavati, sa nirgranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu strIbhiH sArddha sanniSadyAgatasya brahmacAriNo brahmacarya zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadheta, bhedaM vA labheta, unmAda vA prApnuyAt , dIrghakAlika vA rogAta bhavet / kevaliprajJaptAd dharmAd vA bhraMset / tasmAt khalu na nimranthaH strIbhiH sArddha sanniSadyAgato viharet / / 6 / / atha-have trIjuM samAdhisthAna kahe che ke je strIonI sAthe eka Asana upara besatuM nathI te nigraMtha che. te kema? tenA javAbamAM AcAryazrI kahe che kestrIonI sAthe eka Asana upara besanAra brahmacArI muni, brahmacaryanA viSayamAM pUrvokta zaMkA-abhilASAphalasaMdeha-bheda-unmAda-dIrghakAlika rogavALe bane che ane kevalIkathita dharmathI sarakI jAya che, mATe strIonI sAthe eka Asana upara nahi besanAre je heya te sAce sAdhu cha. (E-464) jo itthINa iMdiyAI maNoharAI manoramAI AloettA NijjhAicA havai, se niggaMthe / taM kahamiti ce AyariyAhaniggaMthassa khalu itthINa iMdiyAI maNoharAI manoramAI AloyamANasa nijhAemANassa baMbhayArissa baMbhavere saMkA vA khA
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI brahmacaryasamAdhisthAnAdhyayana-16 239 vA vitigicchA vA samuppajjijA, meyaM vA labhejjA, ummAyaM vA pAuNijjA, dIhakAliya vA rogAyaMkaM havejjA, kevalipannatAo dhammAo vA bhaMsejA / tamhA khalu No NiggaMthe itthINaM iMdiyAI manoharAI manoramAI AloejjA NijjhAijjA // 7 // no strINAM indriyANi manoharANi manoramANi Alo. kayitA nidhyAtA bhavati, sa nirgranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu strINAM indriyANi manoharANi manoramANi Alokayato nidhyAyato brahmacAriNo brahmacarya zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyata, bhedaMvA labheta, unmAdaM vA prApnuyAt , dIrghakAlikaM vA rogAtarpha bhavet , kevaliprajJaptAd dharmAd vA bhraset / tasmAt khalu no nimranthaH strINAM indriyANi manoharANi manoramANi Alokayet nidhyAyet // 7 // ' arthAthuM sthAna batAve che ke je rIonI manahara-AkarSaka-manorama tathA AhalAdakAraka IndriyanuM darzana, smaraNa tathA ciMtana kartA nathI te muni che. te kema? tenA javAbarUpe AcAryazrI kahe che ke, A cesa, hakIkata che ke strIonI manohara ane marama indriyanuM darzana tathA ciMtana karanAra brahmacArI nigraMtha, brahmacaryanA viSayamAM pUrvokta zaMkA abhilASA, phalasaMdeha, bheTa, unmAda, dIrghakAlika gAtaMkavALe banI, aMte kevalI praNIta dharmathI
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe bhraSTa thAya che; mATe strIonI manehara mane rama Inidrane nahIM jenAra ane tenuM ciMtana nahIM karanAra hoya te // sAdhu che. (7-485) ___No itthINa kuDDataraMsi vA dUsaMtaraMsi vA bhittitaraMsi vA kUiyasaI vA rujhyasaI vA gIyasadaM vA hasiyasadaM vA thaNiyasaI vA kaMdiyasaI vA vilaviyasadaM vA suNittA bhavai, se niggNthe| taM kahamiti ce AyariyAha-niggaMthassa khalu itthINaM kuDDataraMsi vA dUsataraMsi vA bhittitaraMsi vA kUiyasaI vA rujhyasaMda vA gIyasadaM vA hasiyasaI vA thaNiyasadaM vA kaMdiyasadaM vA vilaviyasaI vA suNamANassa bhayArissa baMbhacere saMkA vA kAMkhA vA vitigicchA vA samuppajijjA, bheyaM vA labhejjA, ummAyaM vA pAuNijjA, dihakAliyaM vA rogAyakaM huvejjA, kevalipannatAo dhammAo vA bhasejjA / tamhA khalu niggaMthaM No itthINaM kuTuMtaraMsi vA dUsataraMsi vA bhittitaraMsi vA kUhayasadaM vA rujhyasaI vA gIyasadaM vA hasiyasaI vA thaNiyasadda vA vilaviyasada vA suNamANo viharejjA // 8 // no strINAM kuDayAntare vA dUSyAntare vA bhittyantare vA kUjitazabda vA ruditazabdaM vA gItazabdaM vA hasitazabda vA stanitazabda vA kranditazabda vA vilapitazabdaM vA zrotA bhavati, sa nirgranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu strINAM kuDayAntare vA dUSyAntare vA bhittyantare vA
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI brahmaca samAdhisthAnAdhyayana-16 kUjitazabdaM vA ruditazabdaM vA gItazabdaM vA hasitazabda vA stanitazabda vA kranditazabda vA vilapitazabda vA zrRNvato brahmacAriNo brahmacarye zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta, bhedaM vA labhet, unmAdaM vA prApnuyAt, dIrghakAlika vA rogAtaGkaM bhavet / kevaliprajJaptAd dharmAd vA bhraMset / tasmAt khalu nirgranthaH no strINAM kuDathAntare vA dUSyAntare vA bhittyantare vA kUjitazabda vA ruditazabda vA gItazabda vA hasitazabda vA stanitazabda vA kanditazabda vA vilapitazabda vA zruNvan viharet // 8 // 241 aca-pAMcamu` sthAna kahe che ke-pASANanI bhIMtarUpa kuDacanA a'tarAlamAM, vaanimita paDadAnA aMtarAlamAM ane pAkI iMTa vi.thI banAvela bhIMtanA aMtarAlamAM rahIne, strIonA suratakAlanA zabdo, praNayakalahujanya rUdananA za, pu'cama rAga vi.thI prAra'bhela sa'gItanA zabdo, hAsya sahita zabdo, bhAga samayanA aspaSTa zabdo, ucca svare raDAtA zabdo ane vilApanA zabdone je sAMbhaLatA nathI te sAdhu che. te kema ? tenA praznottaramAM AcArya zrI pharamAve che ke-kUjita zabda, rUdita zabda, gIta zabda, hasita zabda, stanita zabda, krudita zabda ane vilapita zabdane, sAMbhaLanAra brahmacArI muninA brahmacaya viSayamAM muni pUrvokta zA, abhilASA, lasa Mdeha, bheda, unmAda ane dIgha kAlika rogAta kavALA banI. aMte kaivalIkathita 16
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 zrI uttarAdhyayanasUtra sA dhathI khasI jAya che, AthI cAkkasapaNe sAdhue phUDathanA, iSyanA bhane latanA AMtare rahane, nita - iti-giithasita-stanita kruti ane vilapita zabdane nahIM sAMlaNato bhuni bhokSamArgamA viyare che. (8-476) No itthINaM puvvarayaM vA puvvakIliyaM vA aNusaritA ras, se niggaMthe / taM kahamiti ce AyariyAha - niggaMthassa khalu itthINaM puvvarayaM puSvakIliyaM aNusaramANassa baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitimicchA vA samuppajjijjA, bheyaM vA labhejjA, ummAyaM vA pAuNijjA dIhakAliyaM vA rogAyaka havejjA, kevalipannatAo dhammAo vA bhaMsejjA / tamhA khalu no niggaMthe itthINaM puvvakIliyaM aNusarejjA // 9 // no strIbhiH pUrvarataM vA pUrvakrIDitaM vA anummarttA bhavati, sa nirgranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu strIbhiH pUrvarataM pUrvakrIDitaM anusmarato brahmacAriNo zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta, bheda' vA labheta, unmAda vA prApnuyAt, dIrghakAlikaM vA rogAtaGkaM bhavet, kevaliprajJaptAd dharmAd bhraMset / tasmAt khalu nirmanthaH no strIbhiH pUrvarataM pUrvakrIDitamanusmaret ||9|| a-have chaThThuM sthAna kahe che ke-pUrvakALamAMgRhasthajIvanamAM strIonI sAthe bhAgavela bhAgAnu' je smaraNa karatA nathI te nitha che. Ama kema? tenA javAbarUpe AcArya zrI kahe che ke-pUrvakALamAM strIonI sAthe bhegavela
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI brahmacarya samAdhisthAnAdhyayana-16 243 bhogenuM je smaraNa karanAra brahmacArI nigraMtha, brahmacaryanA viSayamAM zaMkA, AkAMkSA, phalasaMdeha, bheda, unmAda ane dIrghakAlika gAtaMkavALe banI, Akhare kevalIkathita dharmathI patita banI jAya che, mATe nizcayathI pUrvakALamAM strIonI sAthe 42 anubha24 niyana 42 ! (e-487) jo paNIaM AhAraM AhArettA havai, se niggaMthe taM kahamiti ce AyariyAha-niggaMthassa khalu paNIaM pANabhoaNaM AhAremANassa baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samupajjijjA, bheyaM vA labhejjA, ummAya vA pAuNijjA, dIhakAliyaM vArogAyaMkaM havejjA, kevalipannattAA dhammAo vA bhaMsejjA / tamhA khalu No niggaMthe paNIya AhAraM AhArejjA // 10 // no praNItamAhAramAhArayitA bhavati, sa nirgranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu praNItaM pANabhojanamAhArayato brahmacAriNo brahmacarya zaGkA vA kAGkA vA vicikitsA vA samutpadyeta, bhedaM vA labheta, unmAda vA prApnuyAt , dIrghakAlikaM vA rogAtaGka bhavet , kevaliprajJaptAd dharmAd vA bhraset / tasmAt khalu no nirgranthaH praNItamAhAramAharet // 10 // matha -sAta sthAna cha 3-2 ghI vi. snigdha padArthothI bharacaka AhArane vAparate nathI te muni che. ema kema? AnA pratyuttararUpe AcArya zrI kahe che,
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe sinagdha bhajana karanAra brahmacArI sAdhu, brahmacaryanA viSayamA 4-4ikSA-sasa heDa-8-6-mA ane hiidhkAlika regAtaMkavALo banI, aMte kevalIkathita dharmathI bhraSTa thaI jAya che; mATe nizcayathI sAdhu snigdha AhAranuM mona 42 nahIM! (10-488) __No aimAyAe pANabhoaNaM AhArettA havai, se niggaMthe / taM kahamiti ce AyariyAha-niggaMthassa khalu aimAyAe pANabhoaNaM AhAremANassa baMbhayArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samuppajjijjA, bheyaM vA labhejjA, ummAyaM vA pAuNijjA, dIhakAliyaM vA rogAyaka havejjA, kevalipaNNattAo dhammAo vA bhaMsejjA / tamhA khalu No NiggaMthe aimAyAe pANabhoaNaM muMjejjA // 11 // no atimAtrayA pAnabhojanamAhArayitA bhavati, sa nirgranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu atimAtrayA pAnabhojanamAhArayato brahmacAriNo brahmacarye zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta, bheda vA labheta, unmAda vA prApnuyAt , dIrghakAlikaM vA rogAtaGka bhavet , kevaliprajJaptAd dharmAd vA bhraseta / tasmAt khalu no nimrantho'timAtrayA pAnabhojanaM bhu-jIta // 11 // artha- AThamuM sthAna jaNAve che ke-mApanuM ullaMghana karI pAnajanane je vAparate nathI te sAdhu che. Ama kema? tenA javAbamAM AcAryazrI kahe che ke mAtrAnuM ullaM
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ babhacArisa vAlabhejANatAo dhama zrI brahmacaryasamAdhissAnAdhyayana-16 245 ghana karI pAnabhejana karanAra brahmacArI muni, brahmacaryanA viSayamA Al-zikSA-sasa-1-3mA bhane ttiikAlika rogAtaMkavALo banI kevalI praNIta dharmathI paDI jAya che, tethI mAtrAtimAtra pAnajanane AhAra sAdhu kare nahI. ! (11-468) No vibhUsANuvAI havai, se nniggthe| taM kahamiti ce AyariyAha-vibhUsAbattie vibhUsiya sarIre itthijaNassa abhilasaNijje havai, taoNaM tassa itthijaNeNaM abhilasijja. mANassa baMbhacArissa baMbhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samuppajjijjA, bheya vA labhejjA, ummAya vA pAuNijjA, dIhakAliyaM vA rogAyaka havejjA, kevalipaNNatAo dhammAo vA bhsejjaa| tamhA khalu No NiggaMthe vibhUsANuvAI siyA // 12 // no vibhUSAnupAtI bhavati sa nirgranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-vibhUSAvartikaH vibhUSitazarIraH strIjanasya abhilaSaNIyo bhavati / tataH khalu tasya strIjanena abhilaSyamANasya brahmacAriNo brahmacarya zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta, bheda vA labheta, unmAda vA prApnuyAt , dIrghakAlikaM vA rogAtaGka bhavet , kevaliprajJaptAd dharmAd vA bhraMset / tasmAta khalu no nimranthaH vibhUSAnupAtI syAt // 12 // artha-navamuM sthAna jaNAve che ke-zarIranI zebhAnA sAdhano dvArA je zarIrane saMskAra karatuM nathI te sAdhu che. ema kema? te pratyuttaramAM AcAryazrI kahe che ke-zarIranI
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe zebhA karanAra ane snAna vithiI suzobhita zarIra banAvanAra AjanathI IcchanIya bane che. tethI strIjanathI abhilASaNaya banela te brahmacArI nigraMtha, brahmacaryanA viSayamAM zaMkAkAMkSA-phalasaMdeha-bheda-unmAda ane dIrghakAlika gAtaMkavALo banI kevalIkathita dharmathI bhraSTa bane che, jethI nizcayathI sAdhu vibhUSA 42naa| mane nahI. (12-500) ___No sadarUvarasagaMdhaphAsANuvAI havai, se nniggNthe| taM kahamiti ce AyariyAha-niggaMthassa khalu sadarUvarasagaMdha. phAsANuvAissa baMbhayArissa babhacere saMkA vA kaMkhA vA vitigicchA vA samuppajjijjA, bheyaM vA labhejjA / ummAyaM vA pAuNijjA, dIhakAliyaM vA rogAyakaM havejjA, kevalipaNNattAo dhammAo vA bhaMsejjA / tamhA khalu niggaMthe no sadarUvarasagaMdhaphAsANuvAI hvejjaa| dasame baMbhacerasamAhidvANe havai // 13 // no zabdarUparasagaMdhasparzAnupAtI bhavati, sa nirgranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu zabdarUpa. rasagandhasparzAnupAtino brahmacAriNo brahmacarye zaMkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta, bheda vA labheta, unmAda vA prApnuyAt , dIrghakAlikaM vA rogAtakaM bhavet , kevali. prajJaptAd dharmAd vA bhraset / tasmAt khalu no nimranthaH zabdarUparasagandhasparzAnupAtI bhavet / dazamaM brahmacaryasamAdhisthAnaM bhavati // 13 //
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI brahmacarya samAdhisthAnAdhyayana-16 247 artha--dazamuM sthAna jaNAve che ke-je strIonA mane hara zabda-rUpa-rasa-gaMdha ane sparzemAM Asakta thata nathI te sAdhu che. Ama kema? te pratyuttaramAM AcAryazrI kahe che ke, strIonA manahara zabda AdimAM Asakta brahmacArI muni, brahmacaryanA viSayamAM zaMkA-kAMkSA-phalasaMdehabheda-unmAda ane dIrghakAlika rogAtaMkavALe banI chevaTe kevalI kathita dharmathI bhraSTa thAya che, tethI nizcayathI nigraMtha strIonA zabda AdimAM Asakta bane nahIM. (13-501) have pUrvokta viSaye ke mAM jaNAve che. jaM vivittamaNAinnaM, rahiyaM thIjaNeNa ya / baMbhacerassa rakkhaTTA, AlayaM tu nisevae // 1 // yo viviktaH anAkIrNaH, rahitaM strIjanena ca / brahmacaryasya rakSArthamAlayaM tu niSevate // 1 // artha-ekAntarUpa ane strI jana vithI rahita vasatimAM je brahmacaryanI rakSAthe rahe che, te sAdhu che. (1-502) maNapalhAyajaNaNiM, kAmarAgavivaDUDhaNi / baMbhacerao mikkhU , thIkahaM tu vivajjae // 2 // manaH prahlAdajananI, kAmarAgavivarddhanIm / brahmacaryarato bhikSuH, strIkathAM tu vivarjayet // 2 // atha-brahmacaryanA pAlanamAM parAyaNa muni, cittane
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 zrI uttarAdhyayanasUtra sAtha prasanna karanArI ane kAmarAganI vizeSathI vRddhi karanArI zrI saMbaMdhI kathAnA parityAga kare ! (2-503) samaM ca saMthavaM thIhiM, saMkahaM ca abhikkhaNaM / yaMmaneJo mitravuM, vizvamo vijJAA samaM ca saMstavaM strIbhiH, saMkathAM ca abhIkSNam / mAryarato mizca:, nitya rivafceta rUA atha-brahmacarya pAlanamAM lIna sAdhu strIonI sAthe paricaya. eka Asana upara besavAnA temaja strIjana je sthale besela hoya te sthAne be ghaDI pahelAM besavAnA ane vAra vAra rAgapUrvaka vAtacIta karavAnA satata tyAga kare ! (3-504) aMgapaccaMgasaM ThANaM, cArullaviya pehiyaM / baMbhacerarao thINaM, cakkhugejjha vivajjae || 4 || aGgapratyaGgasaMsthAnaM, cArullapitaprekSitam / brahmacaryarataH strINAM, cakSurgrAhyaM vivarjayet // 4 // atha-brahmacarya rata muni, zrIenA sudara mastaka vi. a'gA temaja vakSasthaLa vi. upAMgonA AkAra sudara viziSTa-nya'ga vacanA karanAra mukha tathA kaTAkSapUrvaka jonAra netra arthAt rAgathI jovAtA strIonA AkAra, hAvabhAva sukha, netra vi.nuM dana cheADI de ! (4-505) kUiyaM ruiyaM gIyaM, hasiya thaNiyaM kaMdiyaM / baMbhacerarao thINaM, soya gijjhaM vivaJjae ||5||
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI brahmacarya samAdhisthAnAdhyayana-16 240 kUjitaM ruditaM gItaM, hasitaM stanitaM kranditam / brahmacaryarataH strINAM, zrotragrAhyaM vivarjayet / / 5 / / atha-brahmacarya pAlanamAM dakSa bhikSu, kuDaya vi. AMtarAmAM rahIne zravaNendriyanA viSayarUpa zrI saMbaMdhI kRjita-rUdita gIta-hasita-stanita ane kaMdita (pUrve artha karela) zabdane tyAga kare ! (5-506) hAsaM kiDaM raI dappaM, sahasApattAsiyANi ya / / baMbhacerarao thINaM, kayAivi nANuciMte // 6 // hAsaM krIDAM rati darpa, sahasA'vatrAsitAni ca / brahmacaryarataH strINAM, kadAcidapi nAnucintayet // 6 // atha-brahmacarya parAyaNa nirgatha strIonI sAthe pUrvakALamAM karela hAsya-kIDA-prIti ane ahaMkAra avaLI banela strIne ekadama trAsa pahoMcADanAra pitAnA taraphathI AcarAyela svamUrchAvasthAsUcaka AMkhamiMcAmaNa vi. ceSTAone kadI paNa yAda na kare ! (6-507) paNIyaM bhattapANaM tu, khippaM mayavivaDDhaNaM / baMbhacerarao mikkhU , Nicaso parivajjae // 7 // praNItaM bhaktapAnaM tu, kSipraM madavivarddhanam / brahmacaryarato bhikSuH, nityazaH parivarjayet // 7 // artha-brahmacaryAsakta muni, zIgha kAmavAsanAne jAgRta karanAra sinagdha AhAra-pANa vi.ne sarvadA tyAga kare ! (7-508)
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe dhammaladdhaM miyaM kAle, jattatthaM paNihANavaM / nAimattaM tu bhujejjA, baMbhacerarao sayA // 8 // dharmalabdhaM mita kAle, yAtrArtha praNidhAnavAn / nAtimAtraM tu bhuJjIta, brahmacaryarataH sadA // 8 // artha-cittanI samAdhivALo brahmacaryapAlanamAM tatpara muni sAdhunA AcAra anusAre meLavela tathA saMyama nirvAha khAtara zAstravihita kALe haMmezAM parimita AhArane Arege, paraMtu tenI mAtrAnuM ullaMghana karI AhArane kare nahIM. (8-509) vibhUsaM parivajjejA, sarIraparimaMDaNaM / baMbhacerarao bhikkhU , siMgAratthaM na dhArae // 9 // vibhUSAM parivarjayet , zarIraparimaNDanam / brahmacaryarato mikSaH, zaGgArArtha na dhArayet // 9 // artha-brahmacaryapAlanamAM lIna sAdhu ati utkRSTa vastraparidhAnarUpa vibhUSAne choDe tathA zaMgAra mATe zarIranI zebhArUpa vALa vi.nA saMskArane dhAraNa na kare ! (9-510) sadde rUve ya gaMdhe ya, rase phAse taheva ya / paMcavihe kAmaguNe, Niccaso parivajjae // 10 // zabdAn rUpANi ca gandhAMzca, rasAn sparzAstathaiva ca / paJcavidhAn kAmaguNAn , nityazaH parivarjayet // 10 // artha-brahmacarya pAlanamAM rata muni, pAMca prakAranA mane hara zabda-rUpa-rasa-gaMdha-parzarUpa kAmaguNene anurAgI na banatAM, tene tyAga kare. (10-511)
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI brahmacaryasamAdhisthAnAdhyayana-16 251 Alao thIjaNAiNNo, thIkahA ca manoramA / saMthavo ceva nArINaM, tAsi iMdiyadarisaNaM // 11 // kUiyaM ruiyaM gIyaM, hasiyaM bhuttAsiyANi ya / paNIya bhattapANaM ca, aimAyaM pANabhoyaNa // 12 // gattabhUsaNamidaM ca, kAmabhogA ya dujjayA / narassa'ttagavesissa, visa tAlauDaM jahA // 13 // -trimivizeSakam // AlayaH strIjanAkIrNaH, strIkathA ca manoramA / saMstavazcaiva nArINAM, tAsAmindriyadarzanam // 11 // kUjitaM rudita gIta, hasita bhuktasmRtAni ca / praNIta bhaktapAnaM ca, atimAtraM pAnabhojanam // 12 // gAtrabhUSaNamiSTaM ca, kAmabhogAzca durjayAH / narasyAtmagaveSiNo, viSaM tAlapuTaM yathA // 13 // -tribhirvizeSakam / / matha-strI-pazu-nasa4pANI vasati, manA2 zrI-4thA, strI sAthe paricaya, strIonI IndriyenuM darzana, kUjita3hit-giit-sit-shved qg, magara mAgAnu maraNa, sinagdha AhAra-pANu ArogavA, pramANa uparAnta AhAra le, strIone ISTakAraka zarIrane suzobhita karavuM ane dujeya kAmaga, mekSAthI AtmA mATe dravyabhAva jIvanane nAza karanAra heItAlapuTa jhera jevA mahA saya 42 cha. (11 thI 13, 512 thI 514)
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA dujaye kAmabhoge ya, Niccaso parivajjae / saMkaTThANANi savvANi, vajjejA paNihANavaM // 14 // 252 durjayAn kAmabhogAMva, nityazaH parivarjayet / zaGkAsthAnAni sarvANi, varjayet praNidhAnavAn // 14 // artha--praNidhAnavALA sAdhu, duya kAmabheAgAnA sarvahI tyAga hare ! tathA zI vinA bhana4, zrImana vi sahita daza sthAnane cheDI de! nahIMtara jinAjJAbha`ga vi. hoSo yehA thAya ! ( 14 - 515 ) dhammArAme care bhikkhU, dhIramaM dhammasArahI / dhammArAmarae daMte, baMbhacerasamAhie ||15|| dharmArAme cared bhikSuH dhRtimAn dharmasArathiH / dharmArAmarato dAntaH, brahmacarya samAhitaH // 15 // atha-dhaiya mUrti, dharma sArathi, dharmAMnA udyAnamAM viyaranAro, indriya-manano vinetA bhane shrhmyry-smaadhisapanna banI, muni, zrutacAritrarUpa dharmAMdyAnamAM vihAra 4ranAroM jane ! (15-511) devadAnava gaMdhavvA, jakkharakkhasakiMnarA | baMbhayArI narmasaMti, dukkaraM je karaMti te // 16 // | devadAnavagandharvAH, yakSarAkSasa kinnarAH / brahmacAriNo namasyanti, duSkaraM kurvanti tAn // 16 // atha--jee duSkara brahmacaryanuM pAlana kare che, teone vaimAnika janmyAtiSI dhruvA, bhavanapatinikAyanA devA
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI brahmacarya samAdhisnAnAdhyayana-16 253 tathA gadhayakSa vi. vyaMtara-vAnavyaMtaranA devA arthAt samasta devA namaskAra kare che. (16-517) esa dhamme dhuve Nicce, sAsae jiNadesie / siddhA sijjhati cANeNaM, sijjhissaMti tahAvaretti bemi // 17 // eSaH dharmo dhruvo nityaH zAzvato jinadezitaH / , siddhAH sidhyanti cAnena, setsyanti tathA'pare iti bravImi // 17 // a -A cAlu adhyayanamAM zrI jinadevakathita brahmacaya nAmanA dharma dhruva-nitya-zAzvata che, kemake, A dharmArAdhanathI bhUtakALamAM bhavya jIvA siddha thayA che, vartamAnamAM siddha thAya che ane bhaviSyama siddha thaze; ema he jammU ! huM tane kahuM chuM. (17-118) // sAlanuM zrI brahmacaya samAdhisthAnAdhyayana sa`pUrNa /
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pApazramaNIyAyana-17 je kei u paJcaie niyaMThe, dhammaM suNittA viNayovavaNNe / sudullAhaM lahiuM bohilAbhaM, vihareja pacchA ya jahAsuhaM tu // 1 // yaH kazcitta pravrajito nirgrantho, dharma zrutvA vinayopapannaH / sudurlabhaM labdhvA bodhilAbha, viharet pazcAcca yathAsukhaM tu // 1 // atha-koI eka sumukSu dharmanuM zravaNa karI, atya'ta dula bha kheAdhilAbha meLavI ane vinIta banI dIkSita thayela sAdhu, dIkSA bAda nidrA vi.nI paravazatAthI zIyAla vRttivALA-sukhazIlIce banI zithilAcArI bane che. te pApashrmaayu uDevAya che. (1-516) sejA daDhA pAuraNaM me asthi, upajar3a bhotuM taheva pAuM / jANAmi jaM vaTTai Ausutti, ki nAma kAhAmi suNa bhaMte ! // 2 // zayyA dRDhA prAvaraNaM me'sti, upapadyate bhokuM tathaiva pAtum / jAnAmi yadvartate, AyuSmanniti, kiM nAma ariSyAmi zrutena bhadanta ! ||2||
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pApazramaNIyAyana--17 255 artha-jyAre guru AgamanA abhyAsa mATe preraNA kare che, tyAre pApazramaNu chuM athavA kevu khele che! sUtrakAra te kahe che ke-he AyuSman gurumahArAja ! mArI pAse vasati vi. dRDha che, kAmaLI vi. upakaraNA dRDha che ane khAvA-pIvAnuM paryApta mAtrAmAM maLI jAya che, je jIva vi. tattvA che te huM jANu' chuM; te he bhagavAn ! have AgamazAsra bhaNIne mAre khIjuM zuM kAma che ? (2-520) je ket paJcaie, niddAsIle pagAmaso / bhoccA peccA suhaM suara, pAvasamaNeti vaccai ||3|| yaH kazcit pravrajitaH, nidrAzIlaH prakAmazaH | muttavA pIvA, sutta sthapiti, pApazramaLaH phyucyate rU| atha-je kAI dIkSita sAdhu, atyaMta azana vi. ane dUdha vi. manamAnI rItie vAparIne, nidrA nAmanA pramAdamAM paDI sukhapUva ka sui rahe che, te pApazramaNa kahevAya che. (3-521) AyariyauvajjhAehi, suyaM viSayaM ca gAhie / te caiva khisaI bAle, pAvasamaNeti buccai // 4 // AcAryopAdhyAyaH zrutaM vinayaM ca prAhitaH / tAneva khisati bAla:, pApazramanA sTuaMte kA a-jayAre AcAya ane upAdhyAya, zAstra bhaNuvAnI ane vinaya-sevA bAbatanuM zikSaNa Apela hoya,
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 zrI uttarAdhyayanasUtra sA tyAre je ajJAnI sAdhu AcAya vi.nI niMdA kare che, te sAdhu pApazramaNa kahevAya che. (4-522) AyariyauvajjhAyANaM, sammaM na paDitappae / appaDie thaddhe, pAvasamaNeti vaccai ||5|| 9 AcAryopAdhyAyAnAM samyag na paritRpyati / apratipUjakaH stabdhaH, pApazramaNaH ityucyate // 5 // a-je sAdhu, AcAya vi gurujananI zAstrAkta rItie sevA-zuzruSA karI tene prasanna karatA nathI ane upakArI gurujanano pratyupakAra karatA nathI tathA ahaMkAramAM masta bane che, te pApazramaNa kahevAya che. (5-para) sammamANe pANANi, bIyANi hariyANI ya / asaMjae saMjayamannamANo, pAvasamaNeti vaccai // 6 // saMmardayan prANAn, bIjAni haritAni ca / asaMyataH saMyataM manyamAnaH, pApazramaNaH ityucyate // 6 // atha -eindriya vi. trasa jIvAne, DAMgara vi. khInnene, duryo vi. lIlI vanaspatine arthAt sava ekendriya jIvAne caraNu vi.thI pIDA pahoMcADanAra, sa`camabhAvathI varjita banI rahela hAya, tema chatAM paNa pAte potAne saMyata mAnI rahela hoya, te sAdhu pApazramaNu kahevAya che. (9-524) saMthAraM phalaMga pIThaM, nisijaM pAyakaMbalaM / appamajiyamAruhai, pAvasamaNeti vaccai // 7 //
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pApagnamaNIyAdhyayana-17 257 saMstArakaM phalaka pIThaM, niSadyAM pAdakambalam / apramArNyamArohati, pApazramaNaH ityucyate // 7 // atha-je sAdhu, zayana-Asana-pATa-bAjoTha-svAdhyAyabhUmi-pAdakaMbala-unanA ke sUtranA vastrane, rajoharaNa vi. thI pramAryA ke joyA vagara tenA upara bese che ke vApare che, te pApazramaNa kahevAya che. (7-525) davadavassa carai, pamatte ya amikkhaNaM / ullaMghaNe ya caMDe ya, pAvasamaNetti vuccai // 8 // drutaM drataM carati, pramattazcAbhIkSNam / ullaGghanazca caNDazca, pApazramaNaH ityucyate // 8 // athaje sAdhu jaladI jaladI cAle che, vAraMvAra kiyAmAM pramAdI bane che, sAdhumaryAdAnuM ullaMghana kare che tathA samajAvanAra sAme jhedha kare che, te pApabhramaNa kahevAya che. paDilehei pamatte avaujjhai pAyakambalaM / paDilehaNA aNAutte, pAvasamaNetti vuccaI // 9 // pratilekhayati pramattaH apodyati pAtrakambalam / pratilekhanA'nAyuktaH, pApazramaNaH ityucyate // 9 // atha-je sAdhu, pramAdI banI vastra-pAtra vi.nI pratilekhanA kare che, temAM babara upaga rAkhatuM nathI. tethI tathA pAtra-kaMbala vi. upAdhine jyAM-tyAM cheDI daI saMbhALa rAkhatuM nathI, te pApabhramaNa kahevAya che. (9-527) 17.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 zrI uttarAdhyayanasUtra sA paDilehei pamatte se, jaM kiM ci hu NisAmiyA / guruparibhAe Nicca, pAvasamaNeti vaccai || 10 // pratilekhayati pramattaH saH, yat kiMcit khalu nizamya / guruparibhAvako nityaM pApazramaNaH ityucyate // 10 // atha-je sAdhu, ahIM tahIMnI va tA sAMbhaLatA rahIne vajra-pAtra vi.nI pratilekhanA kare che tathA te pramAdI banelA ane hu'mezAM gurunI AzAtanA karatA rahe che, te pApazramaNa ThaDevAya che. (10-528) bahumAyI pamuharI, thaddhe uddhe aNiggahe / asaMvibhAgI aciyatte pAvasamaNeti vacca // 11 // bahumAyI pramukharaH, stabdho lubdhaH anigrahaH / asaMvibhAgI aprItikaraH, pApazramaNaH ityucyate // 11 // artha - ne sAdhu, ayura bhAyAvANI, vadhAre javAha 42nAro, aDuLaarI, bolI, indriyAne vazamAM nahIM raamnArA, glAna vi. sAdhunI sevA nahIM karanArA ane guru pratye sadbhAva nahIM rAkhanArA hAya, te pApazramaNa kahevAya che. (11-528) vivAyaM ca udIreha, adhamme attapaNA | vuggahe kalahe rate, pAvasamaNeti vaccaI ||12| vivAdaM ca udIrayati, adharmAtaprajJAhA | vyuhe kalahe raktaH, pApazramaNaH ityucyate ||12|| artha-je sAdhu, zAMta thayela kajIyAne pragaTa kare che, davidha sAdhudhama thI rahita sAdharUpa hAI sva
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pApazramaNIyAghyayana-17 parahitakArI samuddhine dhrutathI naSTa kare che tathA vi.nA yuddhamAM tathA vacananA kalahamAM tatpara rahe pApazramaNa kahevAya che. (12-530) athirAsaNe kukkuie, jattha tattha nisIyai | AsaNammi aNAutte, pAvasamaNetti vuccai // 13 // asthirAsanaH kaukucikaH, yatra tatra niSIdati / Asane anAyuktaH, pApazramaNaH ityucyate // 13 // atha-je sAdhu, AsananI sthiratA vagaranA ane bhAMDaceSTA karanArA jyAM-tyAM bese che, temaja AsananA viSayamAM upayAga vagaranA ane che, te pApazramaNa kahevAya che. (13-531) sarakkhapAo suyai, sejjaM na paDilees | saMsthA gaLatto, rAvasamaEti, yuras 1aa sarajaskapAdaH svapiti, zayyAM na pratilekhayati / saMstArake anAyuktaH, pApazramaNaH ityucyate // 14 // a--je sAdhu, sacitta dhULa vi.thI bharelA pagavALA suI jAya che, vasatinI pratilekhanA karatA nathI ane sathArAnA viSayamAM upayAga vagaranA bane che, te pApazramaNu kahevAya che. (14-532) duddhadahA vigaIo, AhAre abhikkhaNaM / arae ya tavokamme, pAvasamaNeti vacca // 15 // dugdhadadhinI vikRtIH, AhArayati abhIkSNam / aratazca tapaHkarmaNi, pApazramaNaH ityucyate // 15 // 259 hAthI te che,
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 atha-je sAdhu, vinA kAraNe vi. saghaLI vigaiene vApare che, anazana vi. tapamAM tatpara banatA kahevAya che. (15-533) zrI uttarAdhyayanasUtra sAtha dUdha, dahIM vAra vAra eTaluM ja nathI. te nahIM paNa pApazramaNa atyaMtammiya sUrammi, AhArei abhikkhaNaM / coio paDicoei, pAvasamaNeti vaccai || 16 // astAnte ca sUrye, AhArayati abhIkSNam / noditaH pratinodayati, pApazramaNaH ityucyate // 16 // atha-je sAdhu, sUryAsta sudhI vAra vAra vizeSa kAraNa sivAya AhAra vAparyA kare che, jyAre jJAna--kriyAnI bAbatamAM guru vi.thI preraNA thAya tyAre guruenI sAthe vivAda karavA lAgI jAya che, te pApazramaNu kahevAya che. (16-534) AyariyapariccAi, parapAsaMDa sevae / gANaM gaNie dubbhUe, pAvasamaNeti buccaI // 17 // AcArya parityAgI, parapASaNDaM sevate / gANaGgaNiko durbhUtaH, pApazramaNaH ityucyate // 17 // a-je sAdhu, AcAya nA parityAga kare che, zrI jinAkta dhama cheDI bIjA dharmane Acare che, svagaNugacchane cheDI bIjA gaNamAM jAya che ane durAcArI hAI ati niMdanIya bane che, te pApazramaNa kahevAya che. (17-535) sayaM gehUM pariccaja, paragehaMsi vAvare | nimitteNa ya vavaharaha, pAvasamaNetti vuccara || 18 ||
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pApazramaNayAdhyayana-17 261 - svakaM gehaM parityajya, paragehe vyApRNoti / / nimittena ca vyavaharati, pApazramaNaH ityucyate // 18 // atha-je sAdhu, potAnA gharabArane tyAga karI ane sAdhupaNuM svIkArI, gRhasthanA ghare AhArArthI banI gRhasthanuM kArya kare che, vaLI zubhAzubha kathanarUpa nimittathI vyApAra kare che. te pApabhramaNa kahevAya che (18-136) saMnAipiMDaM jemei, nicchaI sAmudANiyaM / gihinisijaM ca vAhei, pAvasamaNetti vuccai // 19 // svajJAtipiNDaM jemati, necchati sAmudAnikam / gRhiniSadyAM ca vAhayati, pApazramaNaH ityucyate // 19 // atha-je sAdhu. pitAnA baMdhu vi. jJAtie Apela AhArane vApare che, aneka gharothI ANelI bhikSAne Iccha nathI ane gRhasthonA palaMga vi. besavAnA ke suvAnA sAdhano upara bese che, te pApabhramaNa kahevAya che. (1-537) eyArise paMcakusIlasaMvuDe, rUbaMdhare muNivarANahiTThime / eyaMsiloe visameva garAhie, na se ihaM neva parattha loe // 20 // etAdRzaH paJcakuzIlAsaMvRttaH, rUpadharo munivarANAmadhastanaH / asmit loke viSamiva gahiMtaH, ra sa hRha ra patra Tove 20 artha-pUrvokta svarUpavALe sAdhu, pArzvastha-avasaja-kuzIla-saMsakta-yathAUdarUpa pAMca avaMdanIya kuzIla sAdhuonI mAphaka AzravadvAne nahIM rokanAre, mAtra suniveSadhArI ane uttama munionI apekSAe atyaMta
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe halakI keTine, A lekamAM jheranI mAphaka niMdanIya bane che. tenA baMne bhava bagaDI jAya che, kema ke ahIM te zrI caturvidha saMghathI anAdaraNIya ane paralekamAM zrutacAritrane virAdhaka thavAthI svarga vinA sukhathI vaMcita bane che. (20-538) je vajjae ee sayA u dose, se suvvae hoi muNINa majjhe / ayasi loe amayaMva pUie, kAraNa efmaLe taddA para pharavefmArazA yaH varjayati etAn sadA tu doSAn , . sa suvrato bhavati munInAM madhye / asminloke amRtamiva pUjitaH, __ ArAdhayati lokamiva tathA paraM iti bravImi // 21 // artha- je sAdhu, pUrvokta jJAnAticAra vi. dene parihAra haMmezAM kare che, te muniomAM prazasta mahAvratadhArI kahevAya che; eTaluM ja nahIM paraMtu te A lokamAM amRtanI mAphaka zrI caturvidha saMghathI pUjApAtra banele, alekane ane paralekane ArAdhanA dvArA saphala banAve che. A pramANe he jaMbU! huM kahuM chuM. (21-539) che sattaramuM zrI pApathamaNIyA prayana saMpUrNa
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMyatAdhyayana-18 kaMpille nayare rAyA, udiNNabalavAhaNe / nAmeNa saMjae nAma, miggavaM uvaniggae // 1 // kAmpilye nagare rAjA, udIrNa balavAhanam / nAmnA saMjayo nAma, mRgavyAmupanirgataH // 11 // artha_vizAla senA ane vAhanasaMpanna saMjaya nAmane prasiddha rAjA kAMpilya nagarImAM rAjya karatA hatA. te eka vakhate zikAra khelavA mATe nagaranI bahAra nIkaLe. (1-540) hayANIai gayANIe, rahANIe taheva ya / pAyattANIe mahayA, savao parivArie // 2 // mie chabhittA hayagao, kaMpillujANakesare / bhIe saMte mie tattha vahei rasamucchie // 3 // yugmam / / hayAnIkena gajAnIkena, rathAnIkena tathaiva ca / pAdAtAnIkena mahatA, sarvataH parivAritaH // 2 // mRgAn kSiptvA hayagataH, kompIlyodyAnakezare / bhItAn zrAntAna mitAn tatra, hanti rasamUJchitaH // 3 // yugmam //
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe atha--te rAjA peAtAnI vizAla azvasenA-hastisenArathasenA ane pAyadaLasenAthI parivRtta thaIne mRgamAMsanA AsvAdamAM lAlupa banelA, gheADesvAra banI, kAMpilya naga2nA kezara nAmanA udyAnamAM paheoMcI, mRgAne kSeAbhavALA banAvI, bhayabhIta tathA AjubAju doDavAthI khinna banelA keTalAMka maMgAnA rAjAe zikAra karavA mAMDayA. (213,541542 ) aha kesaraMmi ujjANe, aNagAre tavodhaNe / sajjhAyajhANasaMjutte, dhammajjhANI jhiyAyaH // 4 // aphovamaMDavaMsi, jhAya khaviAsave | tassAmaNa mit pArka, vaDherU se nAhiye khAvumam // atha kesarodyAne, anagArastapodhanaH / svAdhyAyadhyAnasaMsakto dharmadhyAnaM dhyAyati // 4 // aphovamaNDape dhyAyati, kSapitAzravaH / tasyAgatAn mRgAn pArzva, hanti sa narAdhipaH // 5 // sukham // atha jyAre rAjA mRgAnA zikAra karavA mAMDayA, tyAre A kezara nAmanA udyAnamAM svAdhyAyadhyAnasa yukta taparUpI dhanavALA eka munirAja dharmadhyAna nAmanuM dhyAna karI rahyA hatA. vRkSa vi.thI vyApta nAgaravela vi.nA ma'DapamAM AzravAne dUra karanAra ane dhyAna karanAra te ga bhAli munirAjanI pAse te haraNA doDI AvyA, chatAM te mRgAnA rAjAe zikAra karyAM. (4+5, 543+544) 234
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMyatAdhyayana-18 265 aha Asagao rAyA, khippamAgamma so tahiM / hae mie u pAsittA, aNagAraM tattha pAsaI // 6 // atha azvagato rAjA kSipramAgamya sa tasmin / hatAn mRgAneva dRSTvA , anagAraM tatra pazyati // 6 / / atha-tyArabAda DesvAra banele rAjA te maMDapamAM tarata ja AvIne zikArane bhega banelA haraNane jevA mAMDa. A ja samaye tyAM beThelA eka ahiMsAmUrti munirAjana te nuse che. (6-545) aha rAyA tattha saMbhaMto, aNagAro maNAaho / mae u maMdapuNNeNaM, rahagiddheNa ghaNNuNA // 7 // AsaM visajjaittANaM, aNagArassa so nivA / viNaeNaM vaMdae pAe, bhayavaM ettha me khame // 8 // aha moNeNa so bhayavaM, aNagAro jhaannmssio| rAyANaM na paDimaMtei, tao rAyA bhayaduo // 9 // saMjao ahamasmIti, bhayavaM vAharAhi me / kuddha teeNa aNagAre, dahija narakoDio // 10 // // caturbhiHkalApakam / / atha rAjA tatra sambhrAntaH, anagAro manAgAhataH / mayA tu mandapuNyena, rasagRddhena dhAtukena // 7 // azvaM visRjya khalu, anagArasya sa nRpaH / vinayena vandate pAdau, bhagavan ! atra me kSamasva // 8 //
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 zrI uttarAdhyayanasUtra sA atha maunena sa bhagavAn, anagAro dhyAnamAzritaH / rAjAnaM na pratimantrayati, tato rAjA bhayadrutaH // 9 // sAyoDamIti, maLavan ! sammASaca me / kruddhastejasA'nagAro, hennarajoTI: smA // caturmi jAm // atha-have rAjA, tyAM sunirdezana thayA bAda, 'are! rasAsakta-kamanasIba meM A munirAjane thADI ijA karI che'-ema jANI, bhayabhIta banI, gheADA mUkI, te rAjA munirAjanA caraNamAM savinaya vaMdanA karI bAlyA ke-he bhagavan ! mArA A aparAdhanI mane mAphI Apo !' jyAre dhyAnastha bhagavAna-munipravara kAMI javAba ApatA nathI, tyAre 'A kApAyamAna thayela muni zu' karaze te khabara paDatI nathI.' -ema vicArI, vadhAre bhayagrasta banI, rAjA peAtAnA paricaya Ape che ke sAheba ! huM saMjaya nAmanA rAjA chuM', mATe he bhagavan ! mane javAba Ape! ! kema ke-krAdhita munirAja tejathI kreADA manuSyeAne khALI zake che, ethI mAru mana bhayAkrAnta thaI rahyuM che; mATe pratyeA ! mane lAve ane nirbhaya banAvA ! (7 thI 10, 546 thI 549) abhao patthivA tubhaM, abhayadAyA bhavAhi a / aNicce jIvalogaMmi, kiM hiMsAe pasajasi 1 // 11 // jayA savvaM pariccajja, gaMtavvamavasassa te ! | aNice jIvalogaMmi, kiM rajjami pasajjasi 1 // 12 //
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sayatAdhyayana - 18 jIviaM caiva rUvaM ca vijjusaMpAyacaMcala | jattha taM mujjhasI rAya, peccatthaM nAvabujjhase // 13 // dArANi a suA ceva, mittA ya tahA baMdhavA | jIvatamaNujIvaMti, mayaM nANuvvayaMti a // 14 // niharaMti mayaM puttA, piaraM paramadukkhiA / piaro'vi tahAputte, baMdhU rAyaM tavaM care // 15 // tao tersjjie davve, dAre a parirakkhie / kIlatanne narA rAya, haTThaTThA alaMkiA // 16 // teNAvi jaM kathaM kammaM, suhaM vA jai vA'suhaM / kammuNA teNa saMjutto, gacchai u paraM bhavaM // 17 // // saptabhiHkulakam // 267 9 abhayaM pArthiva ! tava, abhayadAtA bhava ca / anitye jIvaloke, ki hiMsAyAM prasajjasi 1 // 11 // sadA sarvaM parityajya, gantavyamavazasya te / anitye jIvaloke, kiM rAjye prasajjasi // 12 // jIvitaM caiva rUpaM ca vidyutsampAtacaJcalam / yatra tvaM muhyasi rAjan ! pretyArthaM nAvabudhyase // 13 // dArAzca sutAzcaiva, mitrANi ca tathA bAndhavAH / jIvaMtamanujIvanti, mRtaM nAnuvrajantyapi // 14 // niharanti mRtaM putrAH, pitaraM paramaduHkhitAH / pitaro'pi tathA putrAn bandhUn rAjaMstapazvareH ||15|| "
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayanasUtra sA tatasa tenArjite dravye, dArAMzca parirakSitAn / krIDantyanye narA rAjan !, hRSTatuSTA alaMkRtAH ||16|| tenA'pi yatkRtaM, zubhaM vA yadi vA azubham / karmaNA tena saMyuktaH, gacchati tu paraMbhavam // 17 // // saptamim // atha -rAjAnI A prArthanA sAMbhaLIne munirAje kahyu` ke-he rAjan ! mArA taraphathI tane abhayadAna che. tane koI paNa khALanAra nathI. temaja tane jema mRtyunA bhaya che tema sarva prANIne mRtyubhaya samAna che, mATe sala jIvAne tuM abhayadAna ApanAra thA! A anitya jIvaleAkamAM kema tuM hiMsAka mAM parAyaNa thAya che ? tAre narakahetu rUpa A hiMsA karavI ucita nathI. jyAre bhaMDAra aMtaHpura vi. saghaLu'ya cheADIne bhavAMtaramAM javAnuM nakkI che. tyAre paratatra evA tuM zA mATe anitya jIvaleAkamAM ane anitya rAjyamAM Asakti kare che ? vaLI jotA kharA ke-A jIvana ane A rUpa vijaLInA camakArA jevuM phAnI che, mATe jIvana ane rUpamAM mehamugdha banI he rAjan ! paraleAkanA kA ne kema bhUlA che? vaLI jIe ke-sa*sAra kevA svArthI che ke A strIe, putrA, mitra ane khAMdhavA jIvatA naranA sAthIdAra che, paNa maranAranI pAchaLa te kAI jatuM nathI. he rAjan! joi leA kesa'sAranI gajabanAka asAratA, parama du:khI thayelA hovA chatAM putrA marelA pitAne pitAnA zabane gharamAMthI bahAra kADhe che, 28
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMyatAdhyayana-18 temaja pitA vi. paNa marelA putra vi. ne ane baMdhuo marelA baMdhu vi.ne gharamAMthI bahAra kADhe che. AvI saMsAranI sthiti jANI tame tamArA jIvanane dhanya banAvavA mATe saMyamane grahaNa karo ! he rAjana ! dhana upArjana karanAra vyaktinA mRtyu bAda, teNe arjita karela dhana ane surakSita karela strI janane prApta karI bIjI vyakti mAja mANe che, temaja bahArathI romAMcita banI aMdarathI ghaNe khuza thayele te zarIrane zaNagArI ThAThamAThathI lahera uDAve che. AvI bhavanI sthiti che te tame tapane tapa ! he rAjana ! te maranAra vyaktie je zubha ke azubha karma karela hoya te tenI sAthe bhavAMtaramAM jAya che, paraMtu dhana vi. sAthe laIne kaI jIva paralekamAM ja nathI. je zubhAzubha karma ja sAthe janAra che, te zubhakarma heturUpa tapa-saMyamane ja tame Acare ! (11 thI 17, papa0 thI pa56) souNa tassa so dhamma, aNagArassa atie / mahayA saMbeganinveaM, samAvaNNo narAhivo // 18 // saMjao caiuM rajja, NikkhaMto jiNasAsaNe / gaddamAlisa bhagavao, aNagArassa atie // 19 // ciccA raDaM pavvaie, khattie paribhAsaI / jahA te dIsai rUvaM, pasana te tahA maNo // 20 // ki nAme ? kiM gote ?, kassaTThAe va mAhaNe / kaha paDiarasIbuddhe ?, kaha viNIetti vuccasI // 21 // || vihAra ||
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 zrI uttarAyanasatra sAthe yuvA tA ra , banArasthAnittA mahat saMveganirveda, samApanno narAdhipaH // 18 // saMjayastyaktvA rAjya, niSkrAntaH jinazAsane / gaIbhAle gavato'nagArasyA'ntike // 19 // rAjavA rAkanuM pratranitA, kSatriya parimANo yathA te dRzyate rUpaM, prasanna te tathA manaH // 20 // kiM nAmA 1 kiM gotraH 1, kasmai arthAya vA mAhanaH ? kathaM praticarasi buddhAn ?, kathaM vinIta ityucyase ? // 21 // | | caturbhizApana II artha-te munirAjanI pAsethI dharmane sAMbhaLI moTA saMvega ane vairAgyavALo saMjaya rAjA thaye. rAjyane tyAga karIne zrI jinazAsanamAM gardabhAli muni-bhagavAna pAse te rAjA dIkSA grahaNa karanAre banya! A pramANe dIkSAne dhAraNa karI saMjayamuni gItArtha banI gayA ane sAdhusAmAcArInuM suMdara pAlana karatAM te eka nagarImAM padhAryA. pUrvabhavamAM je vaimAnikadeva hatuM, te cyavane te nagarImAM kSatriyakulamAM rAjA thayele, paraMtu keI paNa nimittathI te jAtismaraNavALe banatAM vairAgI banI temaNe dIkSA grahaNa karI. vihAra karatA kSatriya muni saMjayamunine joI, temanI parIkSA mATe kahe che ke-jevuM ApanuM prasannarUpa che tevuM ja mana paNa prasanna vartatuM lAge che, te ApanuM nAma ane gotra zuM che? kayA uddezathI Apa zramaNa banyA che?, kyA prakArathI AcArya vi.nI Ape sevA karI ? tathA
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMyatAdhyayana-18 271 Apa kevI rItie AcArya vinIta kahevAya ? (18 thI 21; 557 thI 170). saMjayo nAma nAmeNaM, tahA gotteNa goamo / gaddabhAlI mamAyariA, vijjAcaraNapAragA // 22 // saJjayonAma nAmnA, tathA gotreNa gautamaH / gardabhAlayo mamA''cAryAH, vidyAcaraNapAragAH // 22 // atha-huM saMjaya nAmavALe ane gautama gotravALe chuM, temaja jJAna ane cAritramAM pAraMgata gardabhAli nAmanA mArA AcArya che. A AcAryazrIe mane jIvahiMsAthI aTakAvI, sadupadeza ApI muktirUpa phala darzAvyuM che. te mukti mATe huM dIkSita banyo chuM. te gurubhagavaMtanA upadeza pramANe gurunI sevA karanAra ane AcArane pALanAra hovAthI huM vinIta banyo chuM. (22-561) kiria akiria viNaaM, aNNANaM ca mhaamunnii!| eehiM cauhi ThANehiM, meaNNe kiM pabhAsati ? // 23 // kriyA akriyA vinayaH, ajJAnaM ca mahAmune ! / ttei jatufma thAjo, merajJA ja kamAnDe pAraNA atha-kriyAvAdIo, AtmA che ema mAnanArA hovA chatAM sarvavyApI, kartarUpI vi. ekAMtavAdamAM paDelA che. "AtmA nathI" -ema mAnanArA akiyAvAdIo, sarva jIvarAzine namaskAra karavAthI ja karmakSaya mAnanArA vinayavAdIo ane kaSTathI ja muktine mAnanAra ajJAnavAdIo
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 zrI uttarAdhyayanasatra sAthe kiyA-akiyA-vinaya ane ajJAnarUpa cAra sthAnethI vastutatvane jaNAve che, te mithyA-aikAtika-asatubhASaNa che. (23-562) ii pAukare buddhe, nAyae parinivvuDe / vijjAcaraNa saMpanne, sacce saccaparakkame // 24 // iti prAdurakArSIt buddhaH, jJAtakaH parinirvRtaH / vidyAcaraNasampannaH, satyaH satyaparAkramaH // 24 // artha-kaSAyanI Aga zAMta thaI javAthI sarvathA zIta thayela, kSAyika jJAna-cAritrasaMpanna, tattvajJAnI, satyavAdI, anaMtavIrya jJAtaputra zrI mahAvIra prabhue ja "A kriyAvAdI vi. ekAMtavAdIo asatya bele che. vi. pUrvokta svarUpa darzAvela che. (24-563) paDaMti narae ghore, je narA pAvakAriNo / divvaM ca gaI gacchanti, carittA dhammamAri // 25 // patanti narake ghore, ye narAH pApakAriNaH / divyAM ca gatiM gacchanti, caritvA dharmamAryam // 25 // artha-je kriyAvAdI vi. je asat prarUpaNArUpI pApa kare che, te pApI jI ghara narakamAM paDe che. je puNyavaMta cha satparUpaNarUpI uttama dharma kare che, te sarvagatipradhAna siddhigati athavA devagatimAM jAya che, mATe asatparUpaNane cheDI he saMjaya muni ! tamAre saprarUpaNA parAyaNa banavuM joIe. (25-564) 15 zanirA pAvamAri
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMyatAdhyayana-18 273 mAyAbuiameaMtu, musAbhAsA nirsthiaa| saMjamamANo vi ahaM, vasAmi hariAmi a||26|| mAyoktaM etad tuH, mRSAbhASA nirarthikA / saMyacchanneva ahaM, vasAmi Ire ca // 26 // artha-kriyAvAdIoe je pUrve kahela che te saghaLuM mAyApUrvakanuM kathana che tathA teonI juThThI vANuM, vAstavikaartha vagaranI che. AthI huM kriyAvAdIo vi.nI vANuzravaNa vi.thI sarvathA dUra rahIne ja svasthAnamAM rahuM chuM ane gocarI vi.nA kAraNe bahAra jAuM chuM. (26-565) samve te vihaA majjhaM, micchAdiTThI aNAriA / vijjamANe pare loe, sammaM jANAmi appayaM // 27 // sarve te viditA mama, mithyAdRSTayaH anAryAH / vidyamAne paraloke, samyaga jAnAmyAtmAnam // 27 // atha-saghaLAM yiAvAdIo vi.ne, meM pazuhiMsA vi. anArya kArya karanArA hoI anArya ane mithyASTi tarIke jANI lIdhA che, kema ke bIjA bhavamAMthI AvelA te AtmAene huM jANuM chuM; arthAt paraleka ane AtmAnuM samyagajJAna hovAthI meM ekAMtavAdIone jANyA che, eTale temaNe kahela vANInuM zravaNa vi. meM baMdha karI dIdhela che.(27-566) ahamAsi mahApANe, juimaM varisasaovame / bA sA pAlI mahApAlI, divyA parisasaovamA // 28 // 18
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 zrI uttarAdhyayanasUtra sAthe se cue baMbhaloAo, mANussaM bhavamAgao / appaNo aparesiM ca, AuM jANe jahA tahA // 29 // yurama | ahamAsaM mahAprANe, dyutimAn varSazatopamaH / yA sA pAli mahApAlI, divyA varSazatopamA // 28 // tataH cyuto brahmalokAd, mAnuSyaM bhavamAgataH / Atmanazca paraSAca, AyurjAnAmi yathAtathA // 29 // artha-jema ahIM hamaNAM se varSanA AyuSyavALA manuSya pUrNa AyuSyavALo kahevAya che, tema huM gatabhavamAM brahmaka vimAnamAM kAtimAna pUrNa AyuSyavALe hate. devalokamAM pAlI eTale palya pramANa ane mahApAlI eTale sAgaropamapramANa sthiti hoya che, je pUrNa sthiti kahevAya che. brahmalekanI pUrNa sthiti pUrNa thayA bAda, tyAMthI cyavane huM manuSyabhavamAM Avela chuM. Ama huM jAtimaraNathI jANuM chuM tathA mArUM ane bIjAnuM paNa AyuSya jevuM che tevuM huM jANuM chuM. (28+29, pa67pa68) nANAruI ca chaMdaM ca, parivajija saMjae / aNaTThA je a savvatthA, ii vijAmaNu saMcare // 30 // nAnAruci ca chandazca, parivarjayet saMyataH / anarthAH ye ca sarvatra, iti vidyAM anusazcareH // 30 // atha-he saMjaya! AtmAe aneka prakAranI arthAt kriyAvAdI vi.nA mataviSayaka IcchAne temaja svamati
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMyatAdhyayana-18 275 kalpita abhiprAyane parityAga karavo tathA sarvatra anartha vyApArane parityAga kara ! A prakAranI samyaga jJAnarU5 vidyAnuM lakSaya karIne samyapha saMyamamArgamAM vicaravuM joIe. (30-569) paDikkamAmi pasiNANaM, paramaMtehiM vA puNo / aho uhie ahorAyaM, ii vijA tavaM care // 31 // pratikramAmi praznebhyaH, paramantrebhyo vA punaH / aho utthito ahorAtraM, iti vidvAn tapaH careH // 31 // atha-zubhAzubhasUcaka aMguSTa prazna vi. praznothI tathA gRhasthanA te te kAryanA AlocanarUpa maMtrathI huM sarvadA nivRtta thayela chuM. je saMyama pratye utthAnavALe che. te ahe! dharmanA pratye udyamazIla che. A pramANe pUrvokta haMmezAM jANanAre tapanuM ja AcaraNa kare, paNa prazna vi.nuM AcaraNa na kare ! (31-570) jaM ca me pucchasI kAle, sammaM suddheNa ceasA / tAI pAukare buddhe, taM nANaM jiNasAsaNe // 32 // yacca me pRcchasi kAle, samyak zuddhena cetasA / tat prAduSkRtavAn buddhaH, tajjJAnaM jinazAsane // 32 // atha: tame mane je kAla viSayane prazna sArI rItie zuddha AzayathI kare che. te tene javAba e che kekAlane viSaya sarvajJa prabhu zrI mahAvIradeve prakaTa karela che. ethI ja kAla viSayanuM jJAna zrI jinazAsanamAM ja che,
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 uttarAdhyayanasUtra sAthe paNa bIjA buddha vi.nA zAsanamAM nathI mATe te viSayanA jijJAsue zrI jinazAsanamAM ja prayatna kare joIe. je huM zrI jinazAsananI sevAthI te viSayane jANuM chuM, tema tame paNa jANaze. (32-571) kiriaMca roae dhIro, akiriaM privjie| dihie didvisaMpanne, dhammaM cara suduccaraM // 33 // kriyAM ca rocayet dhIraH, akriyAM parivarjayet / dRSTyA dRSTisampannaH, dharma cara suduzcaram // 33 / / artha-paizAlI munie, "jIva vi. che ityAdirUpa athavA sadanuSThAnarUpa kriyAnI rUci karavI ane bIjAne karAvavI joIe, "AtmA nathI ItyArirUpa akriyAnuM varjana karavuM-karAvavuM joIe ane samyagadarzana sahita jJAnasaMpanna banI atyaMta kaSTathI sAdhya kriyAnuM AcaraNa karavuM joIe. AthI tame paNa samyagadarzana-jJAnavALA banI suduzcara kriyAne kare ! (33-572) evaM puNNapayaM socA, atthadhammovasohi / bharaho vi bhArahaM vAsaM, cicA kAmAI padhvae // 34 // etat puNyapadaM zrutvA, arthadharmopazobhitam / bharato'pi bhArataM varSa, tyaktvA kAmAMzca pravrajitaH // 34 // have saMjayamunine mahApuruSonA daSTAnethI sthira karavA mATe kahe che. atha-A pUrvokta, svargapavarga vi. artha ane tenA upAyarUpa zratadharma vi.thI upAbhita tathA puNyahetu
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI sa yatAyana-18 277 hAI puNya evA zabda sada rUpa padane sAMbhaLI, prathama cakravartI bharata mahArAjAe bhAratavarUpa bharatakSetrane ane sarva kAmaleAgAnA tyAga karI zrI bhAgavatI pravrajyA svIkArI hatI. (34-573) sagarAvi sAgaraMtaM, bharavAsaM narAhivo / issariaM kevalaM hiccA, dayAe parinibbu || 35 // sagaro'pi sAgarAntaM bharatavarSa narAdhipaH / aizvaryazca kevalaM hitvA dayayA parinirvRtaH ||35|| a-pUrva - vi. traNa dizAmAM samudra sudhInuM ane uttara dizAmAM himavaMta paryaM "tanuM bharatakSetranuM sAmrAjya khIjA cakravartI sagara mahArAjA cheDIne tathA sa yamasAmrAjya saMpUrNa sAdhIne muktinagaramAM paheAMcyA. (35-174) cahattA bhArahaM vAsaM, cakkavaTTI mahiDDIo | bajJamadhruvALo, mayava nAma mahAyajJo ddA tyaktavA bhArata varSa, cakravartI maharddhikaH / pravrajyAmabhyugataH, maghavaH nAma mahAyazAH ||36|| a-mahA yazasvI maharSika maghava nAmanA trIjA cakravartI, bharatakSetranI kha'DanI RddhinA tyAga karI pratrajyAne svIkAranAra thayA. (36-575) sarNakumAro maNussido, cakkavaTTI mahiDDhIo | puttaM raje ThavittA NaM, sovi rAyA tavaM care ||37|
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAyanesUtra sA sanatkumAro manuSyendraH, cakravartI maharddhikaH / putraM rAjye sthApayitvA khalu, so'pi rAjA tapo'carat ||37|| a-manuSyAnA Indra maharSika sanatkumAra cakravartIe, peAtAnA putrane rAjyagAdI upara sthApita karI cAritranI sucArU rUpe sAdhanA karI hatI. (37-576) cahattA bhAradaM vAsaM, cakavaTTI mahir3aDhIo | saMtI saMtIkare loe, patto gahamaNuttaraM ||38|| 278 tyaktvA bhArataM varSa, cakravartI maharddhikaH / zAntiH zAntio joDhe, trApto gattimanuttarAm // 8 // artha-lAkamAM zAMti karanArA maharSiMka pAMcamA cakravartI ane sAlamA tItha 'kara zrI zAntinAtha prabhue khaDanI RddhinA parityAga karI sarvotkRSTa siddhirUpa paMcama gati prApta karI. (38-577) ikkhA garAyavasabho, kundhu nAma narAhivo / vikkhAyakittI bhayavaM, patto gaimaNuttaraM // 39 // ikSvAkurAjavRSabhaH kunthurnAma narAdhipaH / vikhyAtakIrttirbhagavAn, prApto gatimanuttarAm ||39|| a -ikSvAkuva zanA rAjAomAM zreSTha zrI kuMthunAtha nAmanA chaThThA cakravartI ane prasiddha kIrtisapanna sattaramA tIrthaMkara tarIke bhagavAna banI, saukRSTa siddhigati meLavanAra thayA. (39-578)
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI satAdhyayana-18 279 sAgaraMtaM cahattANaM, bharahaM naravarIsaro / arovi azyapatto gaimaNuttaraM // 40 // sAgarAntaM tyaktavA khalu, bhArataM naravarezvaraH / .. aro'pi arajasprAptaH, prApto gatamanuttarAm // 40 // artha-manuSyanA adhipati ara nAmanA sAtamA cakravartI paNa vairAgyane prApta karI sAgarAnta bharatakSetrane nizcayathI parityAga karIne, aDhAramA tIrthakara tarIke bhagavaan manI sarvokRSTa siddhigati bhavanA2 thayA. (40-578) caittA bhArahavAsaM, cakavaTTI mahiDDhIo / caittA uttame bhoe, mahApaumo tavaM care // 41 // tyaktavA bhArata varSa, cakravartI maharddhikaH / tyaktavA uttamAn bhogAn , mahApadmastapo'carat // 41 // artha-cauda ratna ane nava nidhi Adi mahA RddhinA adhipati mahApadma nAmanA AThamA cakravartI, bhAratavarSa ane uttama bhegone parityAga karIne nirmala tapa vi.nI sArAthanA 42 bhAkSama 5thAryA. (41-580) egachataM pasAhittA, mahiM mANanisUraNo / harisego maNussido, patto gaimaNuttaraM // 42 // eka chatraM prasAdhya, mahIM mAnanisUraNaH / hariSeNo manuSyendraH, prApto gatimanuttarAm // 42 // artha-abhimAnI zatruonA ahaMkAranuM mardana karanAra manuSyandra hariSaNa nAmanA dazamA cakravartI pRthvInuM ekachatrI
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 uttarAdhyayanasUtra sAthe sAmrAjya bhogavI, vairAgI banI, tene tyAga karI sarvotkRSTa siddhigatine meLavanAra thayA. (4ra-581) abhio rAya sahassehi, supariccAi damaM care / jaya nAmo jiNakkhAyaM, patto gaimaNuttaraM // 43 // anvito rAjasahaH, suparityAgI damamacarat / jayanAmA jinAkhyAtaM, prApto gatimanuttarAm // 43 // artha-hajAra rAjAonI sAthe rAjya-putrI vi. ne tyAga karanAra jaya nAmanA cakravartI, zrI bhAgavatI pravajyAne AdarI ane tenuM niraticArapaNe pAlana karI sarvotkRSTa gati-siddhigati pAmanAra banyA. (43-582) dasaNNaraja muiaM, cahattA NaM muNI cre| dasaNNabhaddo nikkhaMto, sakkha sakkeNa coio // 44 // dazArNarAjyaM muditaM, tyaktvA khalu muniracarat / dazArNabhadro niSkrAntaH, sAkSAt zakreNa noditaH // 44 // artha-sAkSAt zakrendra dvArA adhika saMpatti batAvI dharma tarapha prerita karavAmAM AvelA dazArNabhadra nAmanA rAjA, samRddhizAlI dazArNa dezanA rAjyane tyAga karI, dIkSita banI ane apratibaddha paNe vicarI muktivihArI banyA. (44-583) namI namehi appANaM, sakkhaM sakkeNa coio / caiUNa gehaM vaidehI, sAmaNNe pajjavaDio // 45 //
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMyatAdhyayana-18 281 namirnamayati AtmAnaM, sAkSAta zakreNa noditaH / tyaktvA gehaM vaidehaH, zrAmaNye paryupasthitaH // 45 // atha-videhadezamAM utpanna thayelA nami nAmanA rAjA, gharano tyAga karI sAdhudharmanA pAlanamAM parAyaNa banyA hatA. jo ke temanI sAkSAt brAhmaNanuM rUpa dharIne InDe jJAnacarcAmAM parIkSA karI hatI, te paNa temaNe potAnA AtmAne nyAya mArgamAM je sthApita karyo tethI ja teo karma rahita thayA hatA. (45-584). karakaMDu kaliMgesu, paMcAlesu a dummuho / namirAyA videhesu, gaMdhAresu a naggaI // 46 // ee nariMdavasahA, nikkhatA jiNasAsaNe / putte rajje uvekaNaM, sAmaNNe pajjubaThiyA // 47 // yugmm|| karakaNDUH kaliGgeSu, paJcAleSu ca dvimukhaH / namI rAjA videheSu, gandhAreSu ca naggatiH // 46 // ete narendravRSabhA, niSkrAntA jinazAsane / putrAn rAjye sthApayitvA,zrAmaNye pryupsthitaaH||47||yugmm // artha -kaliMgadezamAM kara nAmanA, paMcAladezamAM dvimukha nAmanA, videhadezamAM nami nAmanA ane gaMdhAradezamAM nagagati nAmanA cAra uttama rAjAoe, pitapitAnA putrane rAjyagAdI saMpIne, zrI jinazAsanamAM dIkSA aMgIkAra karI cAritranI ArAdhanAthI muktipada prApta karyuM, arthAt A cAra rAjAe pratyekabuddho banI siddha banyA. (46+47, 585586)
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 uttarAdhyayanasUtra sAthe sovIrarAyavasaho, caittANa muNIcare / uddAyaNopavvaio. patto gaimaNuttaraM // 48 // sauvIrarAjavRSabhaH, tyaktvA munizcaret / udAyanaH pravrajitaH, prApto gatimanuttarAm // 48 // artha -sauvIra dezanA sarvottama rAjA udAyane saghaLA rAjyane tyAga karI, jena zramaNapaNAnuM pAlana karI sarvotkRSTa gatirUpa siddhigati prApta karI. (48-187) taheva kAsIrAyA, seosaccaparakame / kAmabhoge pariccicca pahaNe kammamahAvaNaM // 49 / / tathaiva kAzirAjaH, zreyaHsatyaparAkramaH / kAmabhogAn parityajya, prahatavAn karmamahAvanam / / 49 / / artha -pUrvokta rAjAonI mAphaka zreyaskara saMyamamAM parAkramI kAzIdezanA adhipati naMdana nAmanA sAtamA baladeve, prApta samasta kAmagone sarvathA parityAga karI dIkSA svIkArI, temaja ati gahana karmarUpI mahA vanane nAza karI akhaMDAnaMdarUpa muktipada prApta karyuM. (49-588) taheva vijayo rAyA, aNahAkitti pavvae / rajjaM tu guNasamiddhaM, payahitta mahAyaso // 50 // tathaiva vijayo rAjA, anaSTakIrtiH prAbrAjIt / rAjyaM tu guNasamRddhaM, prahAya mahAyazAH / / 5 / / artha tevI rItie cAreya bAjuthI apakIrti vaga2nA-mahA yazasvI vijaya nAmanA bIjA baladeve, guNa
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMyatAdhyayana-18 283 saMpanna rAjyano tyAga karI ane niraticAra zramaNyanuM pAlana karI muktisthAna meLavyuM. (50-589) taheva uggatavaM kiccA. avvakkhitteNa ceasA / mahayo vAyarilI, zAvAya sirasA sirI II tathaiva ugraM tapaH kRtvA, avyAkSiptena cetasA / mahAvo rASi, mAvA zirasA priyam izA artha tevI ja rItie vyAkSepa vagaranA cittathI mahAbala nAmanA rAjarSi, pracaMDa saMyamane svIkAra karI, jIvananirapekSa banI, temaja saMyamarUpa bhAvalakSamInI sAdhanA karI trIjA bhavamAM mekSalakSamI pAmanAra banyA. (51-590) kaha dhIre aheUhiM, ummattovva mahiM care / ee visesamAdAya, sUrA daDhaparakamA // 52 // kathaM dhIro'hetubhiH, unmatta iva mahIM cared / ete vizeSamAdAya, zUrA dRDhaparAkramA // 52 // artha kevI rItie dhIra puruSa, unmattanI mAphaka ane beTI yuktio dvArA tane apalApa karI-nirathaka bakata rahI pRthvI upara vihAra karI zake ? arthAt evI rItie te pRthvIvihAra karI zakatA nathI. jema pUrvokta bharata vi. mahArAjAoe mithyAdarzana karatAM zrI jinazAsananI viziSTatA svIkArI, daDha parAkramIoe A zrI jinazAsananA zaraNe jaI ane sAdhanA karI muktipadya hAMsala karyuM tema he muni ! vizeSajJa dhIra banI, tamAre
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 zrI uttarAdhyayanasUtra sA paNa A ja zrI jinazAsanamAM cittane nizcala karI sAdhanA karavI, jethI jhaTa muktipada maLe! (52-591) accataniANakhamA, saccA me bhAsiA vaI / atarisu taraMtege, tarissaMti aNAgayA // 53 // atyantanidAnakSamA, satyA me bhASitA vAk / atAjuM: taranti che, tattvianAvatA 1rUA artha :-zrI jinazAsana zaraNAgya che.' AvI satyavANI je me' kahI che, te atya Mta rItie karmamalanI zuddhimAM samatha che. vaLI A vANIne aMgIkAra karIne bhUtakALamAM bhaLye sasArasAgaranA pArane pAmyA che, hamaNAM paNa kALanI ke kSetrAntaranI apekSAe teo pAra pAmI rahyA che ane bhaviSyamAM paNa te bhAgyazAlI bhavyA pAra pAmaze. (53-592) kahaM dhIre aheUhiM, attANaM pariAvase / savvasaMga viNimukke, siddho vaha nIrati bemi // 54 // kathaM dhIro'hetumiH, AtmAnaM paryAvAsayet / sarvasaGgavinirmuktaH, siddho bhavati nIrajA iti bravImi // 54 // artha :-je prajJAzAlI dhIra AtmA che, te kriyA vi. vAdIoe kalpita kuhetuothI pote peAtAne kevI rItie vAsita karI zake? arthAt kadI paNa vAsita karI zake nahIM. AthI AvA AtmA, dravyanI apekSAe dhana-svajana vi.nA saMgathI, bhAvanI apekSAe mithyAtvasvarUpI kriyA
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMyatAdhyayana-18 285 vi. vAdathI rahita, arthAt sarva saMgathI rahita banIkarma rahita banI siddha paramAtmA bane che. A pramANe kSatriya munie hitopadeza ApI vihAra karyo ane saMjaya muni paNa te bedhane hadayastha karI, lAMbA kALa sudhI vicarI, kevalI thaI siddha bhagavAna banyA. A pramANe he ja bU! huM tane zrI mahAvIra prabhu pAsethI sAMbhaLeluM kahuM chuM,-ema zrI sudharmAsavAmI kahI rahyA che. (54-193) che aDhAramuM zrI saMyatAdhyayana saMpUrNa. ka zrI uttarAdhyayana sUtra-bhA. 1 samApta kare
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI uttarAdhyayana sUtrano mahimA karA je kharekhara Asanna siddhivAlA, ratnatrayInA ArAdhaka ane graMthibhedavALA bhavyAtmAo che, te A adhyayanene bhaNe che. ka. je abhavya ane graMthine bheda nahi karanArA che, te anaMta saMsArI che, te saMkilaSTa karmavALAo zrI uttarAdhyayana sUtranA paThanamAM abhavya-ayogya che. E vinarahita je AtmAe AraMbhela A uttarAdhyayana mahAmuzkelI e samApta thAya che, te bhavya AtmA A uttarAdhyayanane meLave che. A pramANe pUrvajaSio kahe che
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 11 TI L zrutajJAna mahimA lekhayanti narA dhanyA, ye jainAgama pustakAn / te sarva vAGgamayaM jJAtvA, siddhiM yAnti na saMzayaH // je puNyazAlI puruSa zrI jinAgamanA pustakane lakhAve che, chapAve che. teo sakalazA jANIne mokSamAM jAya che. temAM jarAye zaMkA nathI. zrutajJAnArAdhanAzca kevalajJAnamapi sulabham / zrutajJAnanI ArAdhanAthI kevalajJAna paNa sulabha bane che. apUrva jJAnagrahaNaM, mahatIkarmanirjarA / samyagdarzanaM naimalyAt , kRtvA tattvaprabodhataH // apUrva jJAna grahaNa karavAthI maTI kamanI nirbhara thAya che ane samyagdarzananI nirmaLatA thavAthI tavane bAdha thAya che. 10T T10 che
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhuvanatilasUri graMthamALAnA prakAzano XXXXX adhyAtmasAra (saMskRta TIkA) . adhyAtmapaniSata (saMskRta TIkA) . vijallAsa mahAkAvya (saMskRta TIka) * lalitavistarA mahAgraMtha (saMskRta TIkA) * stutitaraMgiNI bhAga-1, 2, 3. - dazavaikAlika (saM. chAyA, zabdAtha, bhAvAthI) . uttarAdhyayanasUtra bhAga-1-2 | (saM-chAyA bhAvAtha) N navapada vidhi-hindI vizasthAnaka tapavidhi-hindI . pAlitANAe mana bhAvyuM-hindI-guja. jinendra stavana covIzI-Tezana zAstrIya v stotra vayama-hindI-bhaktAmara-kalyANa maMdira atha sAthe, - : ### # # ## # ##### #
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ | zrI bhuvanatilakasUrIzvarajI maMthamAlAnA pra] kAza no | mI. lalitavistarA (bhadraMkarI TIkA)... (C):='50 E B | | stutitaraMgiNI bhAga-1,2,3... 45- 1 uttazadhyayanamUtra (guja.anuvAda) bhAga-1,2 30=00 [T] adhyAtmasAra (saMskRtaTIkA).. 20=00 I ! adhyAtmopaniSa (saMskRtaTIkA)... ... 10=00 { . .] vijayollAsa mahAkAvya (saMskRtaTIkA )... ... 10=30 che 3. pAlitANAe mana bhAvya (hindI), .. 10=00 A dazavaikAlikasUtra (gujarAtI anuvAda). 10=00 .. tuM tane phona kara !!! (gujarAtI) (prema mAM ) ... {N. C. SHAH, Po. : +'ANI-29174 (Guj.) - - - - - - - - - - nirata prinTara , mArkeTa, pAMjarApoLa, rIlIpharoDa, ame vida- 1 3 kona - 38 79 64