Book Title: Updesh Kalpvalli Bhashantar
Author(s): Indrahans Gani
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/007258/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thI iMdrahasaNaviracita. zrI upadeza kapallI maka bhASAMtara. rAma pravaktA 36 kRtyarUpa manA piNA ANuM sajajhAya uparanI TIkAnuM gujarAtI bhASAMtara karAvI jaina baMdhuone parama upakArI jANuM chapAvI prasiddha karanAra zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara vika saMvata 1978 vIra saMvata 2448 bhAvanagara-vivAviya prInTa esa. kiMmata rU. 2-0-0 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvakanA kRtyanI svAdhyAya. mahajikuNuM ANuM, miccha pariharaha dharaha sammatta; charivaha AvaphTayami, ujaju hAI paThadivasa. 1 pavaeNmu pasahava, dANuM sIla tave bhAve sajajhAya namukkAre, parevayAre A jayaNuM a. 2. jiNapUA jiNathagNuM, gurUzuA sAhampiANuvalaM; vavahArassa ya suddhI, rahAjarA tiththajatA ya. 3. uvasama viveka saMvara, bhAsAsamiI chachavakarUNu ya; dhambiajaNasaMsage, karaNadame caraNapariName. 4 sovari bahumANe, puNyatihaNuM pAvaNa tiththa; saThThANu kicacame, nirca mugurUvaeseNuM. - mAha jiNANa ANuM-Iti pAThAMtara. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. A upadezakaHpavallI nAmanI TIkA zrAvakanA kRtyarUpa mane niri Sir e nAmavALI sajhAya upara zrIIddhahaMsagaNie karelI che. tenI aMdara zrAvakanA 36 kRtya bahu vistAra sAthe vaNa velA che. dareka kRtyonA saMbaMdhamAM ekeka kathA ApelI che. keTalAka kRtyanA saMbaMdhamAM be be kathAo paNa che. eka caturvizatistavanAmanA adhikAra upara kathA nathI. emAMnI keTalIka kathAo bahu vistAravALI che ane keTalIka saMkSipta che. chevaTanI vimaLamaMtrInI kathA bahu vistArathI ApelI che. te daMDanAyaka ane rAjA paNa kahevAyela che. te kathA khAsa vAMcavA lAyaka che. bIjI kathAo paNa vAMcavA lAyaka che, paraMtu game te kAraNathI ApaNuM anya aneka ane caritramAM AvatI kathAo karatAM A kathAomAM judApaNuM dekhAya che keTalIka kathAo te khAsa judApaNuM batAve che. 26 mA adhikAramAM kuragaDu muninI kathA che, tenI vastu te khAsa judI che. 28 mA adhikAramAM vRhadrathanI kathA che, temAM paNa bahu vicitratA che ane judApaNuM dekhAya che. A graMthakartA pite tapagacchI che ema batAve che. prazastimAM paNa zrI samasuMdarasUri, tenA munisuMdarasUri, tenA jayacaMdrarAja, tenA ratnazekharasUri, tenA udayanaMdI, tenA surasuMdara, tenA lakSmIsAgara, tenA samadeva, tenA ratnamaMDana, tenA saMmajasa, tenA iMdranaMdI, tene dharmahaMsagaNi ane tenA IhiMsagaNi ema paTTAvALI (pita ) Ape che. emAM kaIpaNa sUrithI te tapagacchathI avazya judA paDatA hoya ema lAge che. kAraNa ke teo AgamanA karatAM nigamanI mahatvatA batAvanArA ane tenAja pUrNarAgI jaNAya che. prathama te e bhAva teo gopave che paNa pAchalA bhAgamAM temane te Azaya bahuja khIlI nIkaLe che. A TIkA prathama vAMcatAM eo zuddha tapagacchI ane ma ahIM sudhInA sUri lakhe che. chellA bene gaNi lakhe che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAMtanA rAgI hovAnuM jaNAya che, tethI vicakSaNa mANasa paNa bhUla khAya tevuM che, paraMtu pAchaLanA bhAgamAM te veda, upaniSada, zruti, nigama, zrAddhadeva ne zrAddhadevI ityAdinuM svarUpa bahu vizeSa rUpamAM lakhe che. pRSTa 337 mAM lakhe che ke . nigamanI arUci rAkhIne je kevaLa AgamanA athanuM jJAna meLavavuM te sAMzayika mithyAtva che ema pUrvadharo kahe che." AvI hakIkta jaina siddhAMtamAM te kaI jagyAe AvatI nathI. kartae AvI rIte nigamanI puSTi bahu karI che. pRSTha 33ra upara Aga. manigamazataka saMbaMdhI hakIkata che te paNa tevIja che. pRSTha 334 upara neTamAM ame lakhyuM che ke "ahIM mULa graMthamAM Agama ane nigama saMbaMdhI ghaNI hakIkta lakhelI che, paraMtu te aprasiddha, agya ane anupayegI hovAthI mUkI devI yogya lAgI che. temAM mAtra nigamanIja puSTi che. " pRSTa ra24 thI rara8 sudhImAM bhAratacakrIe racelA vedamAM 36 upaniSade hatA, tenuM varNana kartAe lakheluM tenuM bhASAMtara ame ApyuM che. paraMtu te paNa pratIti lAyaka jaNAtuM nathI. neTamAM tevuM sucavana paNa ame karyuM che. . kartAe jagyAe jagyAe veda, upaniSada, zruti ne nigamanI puSTi karyAja karI che. teo te lakhe che ke "veda te bharata rAjAnA karela kAyama rahelA che ne Agame te dareka prabhunA gaNadharanA banAvelA navA navA che." saMghanA paNa te cha prakAra jaNAve che-"sAdhu, sAdhvI, zrAddhadeva, zrAddhadevI, zrAvaka ne zrAvikA." AmAM zrAddhadeva tarIke te brAhmaNane oLakhAve che. paNa jo teo gRhastha hoya te tene zrAvaka zrAvikAmAM samAsa thavo joIe; judA gaNavAnuM zuM kAraNa? emAM kAMIka emanI judI mAnyatA hovAnuM spaSTa jaNAya che. prathama jinastuti rUpa vIzamA adhikAramAM te kAMIka nigamanI maratA jaNAve che, paNa te eka prakArane chaLa heya ema jaNAya Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. kemake pachI teA te nigamanI puSTi karavAmAM AAkIja rAkhatA nathI. 21 mA gurUstutirUpa adhikAramAM potAnA gurU zrIdharmaha MsagaNinuM ja caritra Ape che, paraMtu temAM atizayeAkti karavAmAM bAkI rAkhI navI. temanA ATha aMganI stuti mATe ATha teA aSTaka banAvyA che. 35 mA adhikAranA prAraMbhamAM " jeee jainadharmanI dIpikA rUpa dvAdazAMgInA prakAza karyAM chetetrA 4410 gaNudharIne huM namaskAra karU chuM. " ema lakhe che. ApaNA graMthA vigerenI mAnyatA pramANe 24 tIrthaMkarAnA gaNadharAnI saMkhyA 145ra thAya che. temaNe 4410 zI rIte lakhyA te samajAtu nathI. 22mA sAdharmIvAtsalya nAmanA adhikAramAM. paMcAyaNa zreNInI kathAmAM nigamanI bahuja puSTi karelI hAvAthI pAchaaA bhAga bhASAM taramAM mUkI devA paDacA che. keTalIka jagyAe Agama nigama ene adale bhASAMtamAM ekale Agama zabdaja ane lIdheA che. dilagIrInI hakIkata e che ke prastAvanAmAM te graMthakartAnI prazaMsA ne stutija karavAnI hAya tene badale amane temanI bhUlA batAvavAnA prasaMga prApta thayA che. sadgata veArA amaracaMda jasarAja ke je dharma custa hovA sAthe dhArmika medhavALA ne vicakSaNu hatA, eee A TIkAnA prArabhane bhAga vAMcIne pasaMda karI tenuM bhASAMtara karAvavA mAMDayu, ame pazu te bhASAMtara vAMcI chapAvavAmAM saMmata thayA ane sahaja sudhArIne chapAvavA mAMDyuM, pAchaLathI Ama ghaNA pheraphAra nIkaLavAthI A graMtha mUkI devA yeAgyaja lAgyA paNa bahu bhAga chapAyela hAvAthI jema tema saMpUNu karAvyeA che ne chapAvye che. have pachI AkhA graMtha vAMcyA sivAya kAi paNa gra Mtha hAtha na dharavAnA nirNaya karavAmAM AvyA che. A TIkAnI aMdara 36 adhikAra paikI prathamanA 64 adhikAramAM vartamAna cAvIzInA 24 prabhune kramasara namaskAra karyo khAkInA 12 adhikAramAM nIce pramANe namaskAra karela che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 mAmAM atItaceAvIzIne. 33 sAmAM 5 bharata, 5 e ravata,ne 5 mahAvideharUpa 15 kSetranA traNe kALanA jinezvarAne. 26 mamAM vamAna ceAvIzIne. 27 mAmAM anAgata cAvIzIne 28 mAmAM vIza viharamAnane 29 mAmAM cAra zAzvatAjinane 30 mAmAM padmanAbhAdi prabhune 31 mAmAM 96 prAsAdamAM 34 mAmAM zatru jaya, sametazikhara,AbujI ne mAMDavagaDha rUpa cAra tIne. 35 mAmAM dvAdazAMgI racanAra 4410 gaNadharane mIrAjamAna mULanAyaka zAdhana viharamAnane. 32 mAmAM sAmAnya sa36 mAmAMatIta,anAgata ne jinezvarAne. vartamAna traNa cAvIzInA 72 jinane. A namaskAramAM paNa kartAnI mAnyatAnuM judApaNuM dekhAya che, temaja punarUkti paNa jaNAya che. 96 prAsAdanA zAzvata viharamAnane namaskAra karyAM te 96 prAsAdanI gaNatrI samajAtI nathI. pacatIrtha mAM ApaNI mAnyatA rAtruMjaya, giranAra, Abu, aSTApada ne sakhetazikharanI che, tyAre graMthakartAnI upara jaNAvelA 4 tIrthonI che, gaNucaranI saMkhyAmAM paNa krUka che. A badhI hakIkata sakAraNu ahIM jaNAvavAmAM AvI che. bhASAMtaranI aMdara paNa prasaMge prasaMge nIce neTamAM lakhela che. graMthakartA A TIkA savata 1555 mAM pUrNa thayAnuM lakhe che. A graMthakartA viSe khIjI kAMI paNa hakIkata jANavAmAM na heAvAthI lakhI zakatA nathI. emanA karelA khIjA kAI graMtha ke TIkAe che ke nahi te paNa jANavAmAM nathI. graMthanI vastu atyaMta upayAgI che, grathakoM vidvAna che, dareka vastunuM svarUpa dareka adhikAranA prAraMbhamAM sArI rIte skuTa karela che, te anukramaNikA uparathI jANI zakAya tema hAvAthI ahIM vizeSa lakhatA nathI. bAkI dareka adhikAranA prAraMbhanA bhAga tenI vigata jANavAnA Icchake vAMcavA lAyaka che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtvanA bheda, samaktinA bheda, cha AvakanuM varNana, dAnanA bheda, tapanA bheda, svAdhyAyanA prakAra, pUjAnA bheda, gurUnA prakAra, tIrthanuM varNana, saMvaranA pa7 bheda, cAra prakAranI bhAvanA bheda vigere aneka bAbate bahu sArI rIte vyakta karelI che. dareka adhikArane kathAvaDe jema bane tema puSTa karela che, te khAsa-lakSamAM levA lAyaka che. zrAvakanI AkhI jIMdagI mATe hamezAM karavA lAyaka A 26 kRtya batAvelA che. temAM kaI paNa kRtya bAkI rahetuM nathI. zrAvaka zrAvikA mATe te A graMtha khAsa upayogI che, tethI te dhyAnapUrvaka vAMcavAnI bhalAmaNa karI A prastAvanA samApta karavAmAM Ave che. . STa zudi 11 ) zrI jaina dharma prasAraka sabhA. saM. 1978 che , bhAvanagara, Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya. anukramaNikAH upAdghAta ( mAlanA 36 kRtyA)... 1 jinezvaranI AjJA mAnA. kumArapALa rAjAnI 2 mithyAtvane pariharA. (mithyAtvanA bheDhA ) cAra mitrAnI kathA. kyA ... ... ... 600 ... 000 ... ... ... ... ... ... 3 sumatine dhAraNa karA. [ samatinA prakAro ] ... meghanAdamAranI kathA. darAja cha AvazyakamAM udyamavata thA ... 4 sAmAyakanI vyAkhA vRddha strInI kathA 5 catuvi zati stavanI vyAkhyA. vIza sthAnaka ArAdhana....45 6 vaMdana dhi. (tetrIza AzAtanA. khatrIza DhASa vigere)...55 ... ... ...67 .... ... zitaLAcAya nI sthA sudhanI kathA kRSNa vAsudeva ne vIrA sALavInI kathA e sevakanI thA... zAMba ne pAlakanI kyA cha pratikramaNanI vyAkhyA, vidhi vigere mahusihunI kathA... 8 kAryotsarganI vyAkhyA, bheda vigere... pAMDavAnI thA 9 pratyAkhyAnanA a, beTTa vigere... sirIyanI sthA... 10 patra tithie pAsahu kare. (pa ne tithinuM varNana vigere)18 ...se ... ...74 ...C3 ... ..... ...97 101 ... ... dhanasAranI kathA ... 11 dAna ApA. (dAnanA prakAra vigere) jinadatta zreSThInI thA 200 800 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 439 ... 800 ... pRSTha. ... 800 ...3 ...13 16 19 30 ...OM. ..38 ...41 .... .. ..3 112 20 121 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 ziyaLa pALA. (sAmAnya draSTAMtA vigere)... subhadrAnI kathA ... 13 tapa karo. (tapanA Ara bheda) nana muninI kathA. (mahAvIrasvAmInA pUrva bhava)... 14 zubha bhAva bhAve... 16 navakAramaMtranuM smaraNa karo... zrI devarAjAnI kathA. 139 140 ... mitrasenanI kathA... 15 svAdhyAya kare. (tenA pAMca prakAra, tenA samaya vigere) 146 duprasabhasUrinI kathA. 150 1para 154 10 161 .... 17 parIpakAra karaze... zrIkRSNa vAsudevanI kathA zrIvikramAditya rAjAnI thA ... ... ... ... ... ... ... ... 18 jyaNA pALA ... lIlAvatInI kathA. 19 jinedharanI pUjA kare. (pUjAnA bhedane vidhi) azAka mALInI kathA dhanapALanI thA 20 jinezvaranI stuti karA... iMdraghamna rAjAnI thA 21 gurUnI stuti kareA. ( gurUnA prakAra vigere) * dha husa (kartAnA gurU) nuM caritra.. gurUnA ATha aMganI stutinA 8 aSTakAnA atha 22 svAmIvAtsalya rI kheMcAyaNa zreSThInI sthA zrIza upaniSadeAnuM varNana... 23 vyavahArazuddhi karA... mugalanI kathA 24 rathayAtrA mahAtsava karA ujjaninA sadhe karela rathayAtrAnuM varNana... 25 tItha yAtrA kareA (tIrthAnu varNana)... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 000 930 ... ... ... ... ... .. ... :: ... ... : ra4 130 134 135 * 18 191 179 192 172 189 190 200 205 10 rA 13 224 21. 232 135 26 240 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 265 73 273 297 209 vastupALanI kathA... .. . ... ... ra4ra rada upazama ( kakSAnI zAMti karo) .... ... 249 karagaDa muninI kathA ( cAra tapasvI pAse kahela savavRttAMta)2pa1 mahAvIra svAmIne caMDazika sapa, caMDakezikanuM kuragaDa thavuM) 27 vivekane svIkAra kare .. . . . 258 bhartuharInI kathA . . . 259 28 saMvara (bAhya alpatara parigrahanA tyAgarUpa) karo. ra6ra saMvaranA 57 bheda... *** .. * bahatharAjanI kathA ... ... ... ... ra8 niravagha vacana bole-bhASAsaimiti svIkAro. cAra prakAranI bhASAnuM savistara varNana... saMgatamuninI kathA. .. 20 sarva jIva upara karUNA karo. .... vanapALanI kathA.. .. 280 1 dhArmika ane saMsarga karo. 283 hAthInI kathA 2 iMdriyanuM damana kare 286 suMdarInI kathA. .. . 288 3 cAritranA pariNAmamAM vRddhi kare... puMDarIkanI kathA . 4 saMghanuM bahumAna karo . bharatacInI kathA : 35 dharma saMbadhI pustake lakhAvo >> pethaDamaMtrInI kathA... ... vastuniketanI kathA.. .. * 304 36 tIrthanI prabhAvanA karo... .. vimaLamutrI (daMDanAyaka)nI vistRta kathA... dhanuSadhArI bilanI aMtakathA. - graMthakartAnI prazasti ne pUrNAhuti... ... 284 29 23 vara 30re 398 18 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI iMdraha sagaNi viracita. zrI upadeza kalpellI. athavA manha jiNANuM ApyuM. bhASAMtara. potAnA caraNakamaLanA nakharUpI darpaNumAM pratibiMba paDavAthI jANe namaskAra karatA devatAone temanu uttama rUpa dekhaDatI hAya evA traNa bhuvananA adhipati, advitIya (anupama) rUpavALA, zrImarUdevA mAtAnA putra zrISabhadeva svAmI bhavya prA. NIAne anupama maMgaLa ApeA. pAyaNIone vikastara karavAmAM caMdra samAna ane kAmadevanA nArA karavAmAM mahAdeva samAna save tIrthaMkarA tamArA sukhane mATe thAe. pUrvAcAryAe jemanA race lA AgamanA Azraya karIne zrIdharUpa prAsAdanA mULabhUta satya rUpa pAyAnu ApaNu karavA mATe A sUtra sthApana karyuM che, tathA jemanA nAma maMtranA japa karavAthI satpurUSone akSaya la mI prApta thAya che, te akSoNu buddhivALA zrIgetamAdika gadharA kalyANane mATe thAe zrIsarvajJanA zAsanarUpI kamaLane viSe vilAsa karavAmAM huMsa samAna, vidyArUpI uchaLatA jaLa sa 1 makAna bAMdhavAnA mAruMbhamAM sUtra chAMTe che derI chADhe che te Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (2). mUhanA samudra ane kayAe karIne vyApta evA zrIkasa gurUpI gADha chAyAvALA vRkSe prANIonA saMsArarUpI sUryanA tApane nAza kare. je sarasvatI haMsanA vAhanavALI chatAM paNa ja*LajaMtuvaDe AkSepa-sparza karAtI nathI tathA jeNIne madhyabhAga dhavane pAmI zakatA nathI, te sarasvatI prasanna thAo. pratikramaNarUpI merU parvatanI cUlikA samAna, kaHpavA sadaNa pAMca gAthAo vaDe suzobhita, jenA phaLane sAMbhaLanAra nityakriyA karanAra zuddha cittavALA zrAvakane niraMtara kriyA karavAmAM AdaranI vRddhi karanAra; zrAdhanI karaNuM (kiyA) nA samUhurUpa ane niraMtara anuSThAna karavA lAyaka svAdhyAyanuM huM vivaraNa-vyAkhyAna karUM chuM. TIkAkAra niraMtara zrAvakane anuSThAna karavA lAyaka " panna ninA gALa e svAdhyAyanI TIkA karavA Icche che, tethI A gra" thamAM zrAvakanA 36 kRtya upara chatrIza draSTAMta hevAthI trizikA evA bIjA nAmane dhAraNa karatI upadeza kapallI: nAmanI TIkA race che. kAraNa ke A graMthathI zrAvaka zretAjanene pitAnI kriyA karavAmAM adhika adhika zradhA utpana thAya che. temAM prathama zrAvakanuM kRtya kahevAnI IcchAthI prathama gAthAnA prathama pAdanI vyAkhyA kare che 1 haMsa pANImAM rahe, tethI tenApara beThelI sarasvatIne jaLa jaMtune sparza tha joIe, tethI A vAkyamAM virodha dekhAya che te virodhane dUra karavA "jaDajaMtu" eTale "mUrNa prANIo e artha kare. 2 mAchImAra bIjo artha zreSTha buddhivALA. 2 TIkA, - - - - - - - - - Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "manikhA mA" he bhavya prANIo ! tame jinezvaranI AjJAne mAne eTale ke kevaLI bhagavAne je vacana kahyuM che, tenuM pAlana kare. sarvakaI paNa dharma jinezvaranI AjJAyukata hoya te te pramANarUpa che. te viSe zrIjinaprabhasUri kahe che ke "jemAM sarva prakAranA naya, gamAM ane bhAMgAo pradhAna che, jenI virAdhanA karavAthI saMsAra ane ArAdhanA karavAthI mokSa prApta thAya che. evI jinAjJA cirakALa jaya pAme. jinezvaranI AjJAthI ja cAritra che-AjJA pramANe cAlavuM eja cAritra che. te AjJAne bhaMga karanAre zuM nathI bhAMgyuM ? temanI AjJAnuM ullaMghana karIne je kriyA karavI te konI AjJAthI karavI ? jinezvaranI AjJAthI ja tapa che, AjJAthI ja saMyama-cAritra che, ane AjJAthIja dAna che. AjJA virUdhdha kareluM sarva karma palALa (ghAsanA puLA) nI jema ni:sAra che. " tethI karIne zrI kumArapALa rAjAnI jema jinezvaranI AjJAnuM pAlana karavuM. kaLikALa sarvajJa zrIhemacaMdra sUrie pratibodha pamADelA zrI kumArapALa rAjAe jinevaranI AjJAnuM sArI rIte ArAdhana karyuM hatuM, tethI te gurUmahArAje tene "parama AhaMta" ane "rAjarSi ? vigere birUda ApelAM hatAM tenI kathA nIce pramANe, kumArapALa rAjAnI kathA. A jaMbudvIpanA bharatakSetrane viSe kalyANunuM sthAnarUpa gujarAta nAme deza che, te dhana ane dhAnyanI samRddhie karIne vyApta hovAthI pRthvI para prasiddha che. temAM zrIaNahilapura Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (4). nAmanuM pATaNa che ke je sudharmAnA sabaMdhanI lakSmIvALA deva samU: hee bhAveluM hovAthI svarganI jema zebhe che temAM zrIjinAjJA rUpI mugaTavaDe potAnA mastakane zobhAvate kumArapALa nAme rAjA pRthvInuM pAlana karato hate. jina dharma ane te rAjA jANe paraspara spardhA karatA hoya, tema te bannenuM A jagatamAM kalikALane viSe paNa eka chatravALuM sAmrAjya thayuM hatuM. vItarAganI AjJA rUpI mugaTa vaDe suzobhita mastakavALA te rAjAe be tira sAmaMta rAjAo upara pitAnI AjJA pravartAvI hatI. temaja karNATa, gurjara, lATa, sArA rASTa, mArava, mAlava, kaccha, bharya, siMdhu, sapAdalakSa, ucca, dIva, kAzItaTa, kekaNa, medapATa, kera ane jAlaMdhara e aDhAra dezamAM rAjAe pitAnI kIrtinA paDanI jema amArI paDaha pragaTa rIte vagaDAvyo hato. tathA bIjA cada dezamAM te rAjAe dravya ApIne tathA baLAtkAre karIne paNa jIva rakSA pravartAvI hatI. te rAjA rAjya karato hato, tyAre tenA agyAra lAkha ghaDAo paNa karoLIyAnA taMtunA banelA vastra vaDe gaLelA pANanuM pAna karatA hatA. ekadA te rAjAe- samagra traNa bhuvananuM dAna karavAthI je puNya prApta thAya, tenAthI keTIgaNuM puNya vastra vaDe gaLeluM pANI pIvAthI thAya che. sAta gAmo bALavAthI jeTaluM pApa utpanna thAya, teTaluM pApa he rAja! aNagaLa pANIne eka ghaDe vAparavAthI thAya che. macchImAra eka varSamAM jeTaluM pApa bAMdhe che, teTaluM pApa aNagaLa pANI saMgrahu karanAra (vAparanAra ) eka ja divase bAMdhe che. je manuSya vastrathI gaLelA pANuM vaDe sarva kAryo kare che te muni, te maDAsAdhu, te cegI ane te mahAvrata dhArI che. A pramANenA bhAvArthavALA loka lakhIne pitAnA Ata ( vizvAsu ) mANaso sAthe pitAnA AdhInanA 1 sudharmA nAmanI sabhA bIjA pakSamAM sArA dharmanA saMbaMdhathI prApta thayelI lakSmIvALA manuSya ane cityamAM rahelA deva samUha vaDe pATaNa zobhe che. e artha kare, Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) dezAmAM tathA khIjA dezomAM paNa jIva rakSAne mATe mAkalyA hatA. ekadA raNu saMgrAmamAM javA mATe rAjA azrvanA palALunuM pramA rjana ( paDilehaNu ) karI tenA para caDhA, te vakhate kAie tenI mazkarI karI ke-- A viNakanI yuddhamAM zI krUratA haze ? " te jANIne rAjAe leADhAnA sAta kaTAhamAM khANa mAryuM"; te sAtene vIMdhIne bahAra nIkaLyuM. te joI tene khAtrI thai ke-" rAjAnA aLanu bRhaspati paNa varNana karI zake tevu nathI " ekadA kaTezvarI nAmanI tenI kuLa devIe potAnA LidAnano kara mAgyA, tyAre jIva yAmAM tapara te rAjAe maMtrIo pAse te devInA gRhamAM pADAe mUkAvyA. te ugra baLavAna pADAe jANe pAtAnu vera vALatA hoya tema temaNe te devInA gRhamAM chANu sUtra karyuM, ane zIMgaDAM vaDe teNInuM gRha pADI-toDI nAMkhyuM. te joi kreAdhathI puSTa thayelI devIe rAjA upara peAtAnu trizULa mUkayu, tenAthI te rAjAnA dehamAM duSTa kuSTha ( DhAMDha ) utpanna thayA. te vAta jANIne loko jaina dharmanI nidA karavA lAgyA, tyAre ciMtAtura thayelA rAjAe ma`trAone khelAvIne kahyu` ke-- mAre mATe ciMtA racA. temAM praveza karIne huM prANa tyAga kareM. " tyAre teo khelyA ke--" huM svAmI ! ciMtA na kare kAraNa ke tamArI Apattine gurU haraNu karaze. '' ema kahIne teoe gurUe maMtrIne ApeluM prAsuka jaLa ANyuM. paraMtu te catura rAjAe cAra prakAranA AhAranA tyAga karelA haiAvAthI te jaLa pIdhu nahIM. tyAre maMtrIoe te jaLa tenA zarIra para chAMTayuM, tenAthI siddha rasa chAMTavAthI jema leAhanuM suvaNuM thaI jAya tema rAjAnuM zarIra su vaNuM vavALuM thayuM. pachI prAta:kALe rAjA gurUne vAMdavA gayA. te vakhate upAyanA dvAramAM kAi karNasvare rUdana karatI strIne joine rAjAe svaccha (zuddha) manathI pApane dUra karanAra gurUne pUchyuM ke-" zaraNu rahita A kANu strI dekhAya che ? " gurUe kahyu ke-- he rAjA ! jeNIe rAtrImAM tamane upadrava karyAM hato, te Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A che. te sAMbhaLI rAjA be ke-"he jagatanA baMdhu gurU! tene baMdhanathI cheDI mUke tyAre gurUe teNIne jainadharma aMgIkAra karAvI choDI mUkI. te vakhate " he bhagavAna ! Apane prabhAva pRthvI para atizaya che." ema kahI rAjAe Azcarya pAmI gurUnI stuti karI. kei eka gevALe eka jUne mArI hatI. tenA pApanA daMDamAM rAjAe tenA dhanathI jANe puNyano piMDa utpana thayuM hoya evuM cUkAtya nAmanuM arihaMtanuM citya karAvyuM. rAjya prApta thayA pahelAM vanamAM koI eka uMdara potAnA bilamAMthI senA morane samUDa mukhamAM laIne bahAra nIkaLe, ane pachI tarata pAche bilamAM pesI gaye te vakhate tyAM samIpe beThelA rAjAe te save dhana laI lIdhuM. hihA! lebhane dhikAra che !" senA mahAre nahIM jevAthI te udara mAthuM pachADI maraNa pAme. pachI jyAre rAjA gAdIe beThe tyAre tene te bAbata atyaMta pazcAttApa thavAthI teNe uMdaranA nAmathI eka gAma vasAvI tyAM meTuM jinacaitya UMdara vihAra nAmanuM karAvyuM. te rAjAe jagatamAM amArI paDaha vagaDAvyo hato, tenI spardhAthIja jANe hoya ema haju sudhI pRthvI para te rAjAne yaza rUpI paDaha vAgyA kare che. "kaI paNa manuSyanA mukhathI huM mArI e zabda sAMbhaluM, te mAre te divase upavAsa kare e pramANe abhigraha dhAraNa karIne teNe pahelA vratanuM atyaMta piSaNa karyuM hatuM 1te rAjAe mukhanA bhUSaNarUpa asatya bhASAnA niSedhanuM sevana karyuM hatuM. temAM paNa je vismaraNane laine khalanA thAya-asatya belAI jAya to tene mATe teNe AcAsta karavAnA niyamarUpa sAMkaLa vaDe potAnA AtmAne bAMdhyuM hatuM. e pramANe teNe bIjuM vrata pALyuM hatuM. 2 putra ane pati rahita thayelI rUdana karatI strIonuM bInavArasI betara lAkha jeTaluM dravya je agAu rAjAo letA hatA te paNa teNe grahaNa karyuM nahIM. tethI teonI niraMtara AziSane sAMbhalo te-rAjamArga Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM vicaratA hate. te taratA veDhA zrA ApavA mATe ApatA hatA, ka sahAya etika dAna vigeremAM thayuMne teNe cAda varSamAM cApata kareDa suvarNanuM dAna karyuM hatuM. e rIte teNe trIjuM vrata pALyu hatuM. 3, ATha rANIo hayAta chatAM lIdhele bIjI rANI na karavAnA niyama badhI rANIA eka sAthe gujarI gayA chatAM pharIne eka paNa strI ! paraNavAthI te gujarAtanA naredne gurU pAsethI rAjarSituM birUda meLavyu hatu. te prajApAla mahArAjA rANIo hatI tyAre paNa cAturmAsamAM trividha brahmacaryanuM pAlana karate have. temAM mana, vacana ke kAyA vadhu bhaMga thAya te upavAsAdika tapa karavAne teNe abhigraha karyAM hateA. e rIte teNe ceAthA vratanu pAlana karyuM hatuM. 4. che kATI suvarNa, daza tulA rata ane aNu, khatrIza hajAra madhu ghI taila, traNa lAkha muDhA sarva prakAranAM dhAnyA, pAMca lAkha gheADAo, ADe hajAra hAthI kheA, eka karoDa pAyadaLa, pAMcaseA nAkA ( vahANu ) tathA merI hajAra gAye, temaja sainyanA samUha A pramANe-agyAra lAkha gheADA, azvAra sA hAthI, aDhAra karoDa pAyadaLa ane pasAsa hajAra rathA, ATalu teNe parigrahanu pramANu rAkhyuM hatuM. pa. " A rAjAe griDunA sakSepa karyAM, tema mAreA paNa sakSepa karaze. '' ema dhArIte pRthvI jANe duHkhane lIdhe sakAca pAmI hoya tema jaNAtu hatu. chaThThA vratamAM te rAjAe gurUnI sAkSIe niyama karyAM hatA ke- varSA RtumAM peAtAnA utthAnanI pRthvIthI AgaLa koi pazu sthAne mAre javuM nahIM. A pramANe teNe chaThThuM' vrata rAkhyu hatu. huM. teNe madirA, mAMsa, madha ane mAkhaNa vigere akSanA tyAga karyo hato. kANu ke dharmanA rasa jAgavAthI A vastue tene nIrasa lAgI hatI. atulya vaibhava chatAM paNa teNe bhAge pabhAganu pramANa " hatu, tethI karIne tene mahuimA paNa atulya thayA hatA. ane mA pramANe teNe sAtamu vrata pALyu hatu, cha, te zAe sapta Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) na vyasananA nAma ane cinDuvALAM lADhAnAM putaLAM kazavI potAnA dezanI bahAra kADhI mUkIne samudramAM nakhAvyAM hatAM. vaLI dharma kAryomAM pravataeNna karI ane anatha Denu nivata na karI teNe jaLane zarada rUtunI jema potAnA AtmAne nirmaLa karyAM hatA. A pramANe AThamu' vrata pALyuM hatuM. 8 te rAjA AcAranuM ullaMghana karyAM vinA ane vakhata pratikramaNa karatA hatA, araDu'tanAM kahelA vacanane ja pramANa karatA hatA, sAmAyika lIdhuM hoya tyAre gurU sivAya mIjA phAInI sAthe te khelatA nahAtA, ane vItarAga stananA 20 ane cAgazAstranA 12 prakAzane guNuvAmAM nira'tara tatpara rahetA hatA. [ e navamuM vrata ] . cAturmAsamAM hu* kApi yuddha karIza nahIM A tenuM vrata bhAMgavAno vakhata na Ave tevu tenu ugra bhAgya hatuM. ekadA cAturmAMsamAM ja gIjhanInA sula tAna sainya sahita kumArapALa sAthe laDAI karavA AvyA, te va khata mA mAMthI ja tene pachaka sahIta upaDAvIne gurUe kumArapALanI pAse mUkayA. tene rAjAe pAtAnI AjJA svIkAra karAvIne rajA ApI. [ A dazamuM vrata ] 10. AThama ane cAda zane dIvase te Adara pUrvaka pASadha vrata a MgIkAra karatA hatA, dAna vaDe tenA dravya keAza ( khAne ) khAlI thatA hatA ane dhavaDe te puNyakAza bharatA hatA. pASadhanA dIvasanI rAtrIe te kAryotsarga karatA hatA, ekadA kAryAtsa`mAM eka makADA jANe tenA pApane chevA indrachA heAya tema tene page vaLagyA. te vakhate mANusAe tene dUra karavA mAMDayo, pazu pAte dUra karavA dIdhe! nahIM, paraMtu teTalI cAmaDI sahita tene dUra karyAM. ahe ! te rAjAnI keTalI madhI dayA ? [AagyAramuM vrata. ] 11. zuddha cittavALA ane meAkSane viSe AdaravALA te rAjAe du:khI sAdhami kapAse rAjyanu leNuM khetara lAkha dravya mUkI dIdhuM .hatu, gurUnI zALA (upAzraya) nA vastranI paDilehaNa ane sAra sabhALa karanArane te rAjyae pAMcathA azrvo ane sAta Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAmanuM adhipatipaNuM ApyuM hatuM. potAnI sAthe paSadhane grahaNa karanArA zrAvakane pAraNane divase bhejana karAvyA pachI pite jamato hato, ane saMghane vastra tathA alaMkAra paherAvIne (arpaNa karIne pachI pote paherato hato. A pramANe teNe bAramuM vrata pALyuM hatuM. 12. . kumArapALa rAjAnI benane pati kekaNa dezane adhipati eNe nAmane rAjA hatA, te ekadA pitAnI rANI sAthe pAsAnI ramata ramatAM sogaThIne uddezIne be ke -"A muMDAne mAra" A pramANe yaSTinA prahAra jevI tenI vANI sAMbhaLIne jina dhamanI hAMsI thavAthI tenI rANI (kumArapALanI bahena) atyaMta kepanA AvezamAM AvIne ahaMkAra sahita belI ke-"tame AvuM aghaTita jainadharma virUddha vacana bolyA, tethI huM mArA bhAI pAse tamArI jinhAno cheda karAvIza." rANInuM AvuM vacana sAMbhaLI tenA patIe tenuM ne kumArapALanuM vizeSa apamAna karyuM. tethI patithI jUdI paDIne utsukatA sahita te pATaNamAM AvI. ane azupAta sahita pitAnA bhAI kumArapALane patino vRttAMta nivedana karyo. tyAre rAjAe kahyuM ke "he bahena ! tuM ahIMja rahIne dharmanuM ArAdhana kara. huM te jaina dharmanA draSInI upekSA [bedarakArI ] nahIM karuM. he bena ! tuM manamAM dhIraja rAkha." ema kahIne rAjAe caturaMgI senA sahita pATaNathI prayANa karyuM. zAstramAM kahyuM che ke "dharmano nAza thato hoya, kriyAne lepa thato hoya, athavA sidhAMtanA arthanuM viparItapaNuM thatuM hoya, te vakhate zaktimAna purUSe pitAne kahyA vinA paNa tenuM nivAraNa karavuM." anukrame tenA dezanI sImAe jaIne kumArapALe sainyano paDAva nAMkhe, ane te arNa rAjAne dUtanA mukhathI kahevarAvyuM keviveka rahita deDakA ! UMce svare karNane kaThera lAge tevuM kema ? De kare che? kaIka gaMbhIra kUvA rUpI guphAmAM mRtakanI jema jIva 1 hAthI, ratha, azva ane pAyadaLa e cAra senAnA aMga che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA kamakavA tane sALA choDI rahita hoya tevI rIte pakSe raDe. kAraNake pitAnA mukhathI nIkaLatI viSanI javALAe karIne bhayaMkara ane moTI jihAvALo A sarSa tane gaLI javAnI IcchAthI AvyA che. A pramANe sAMbhaLIne ne dhAgnivaDe rakta thayelA netravALe aNu rAjA bolyo ke he hata ! dUra jA. ahIM jarApaNa ume rahIza nahIM, mAtra vacana saMbhaLAvavAthI zuM thayuM ? kharI khabara te raNabhUmimAM paDaze." ema kahIne teNe pitAne dUta ekalI tene mukhe kumArapALane sAmuM kAvya kahevarAvyuM. te kAvya dUte kumArapALa pAse jaI siMhAsana para beThelA tene saMbhaLAvyuM. tene artha A pramANe have ke-"he sarpa ! tArA atula garvane tuM choDI de. meTA pheMphADA mArIne jagatane kema bhaya pamADe che ? keI bila [ rAphaDA ] mAM bharAIne cirakALa sudhI jIvitanuM rakSaNa kara. nahIM te moTI pAnA jhapATAthI utpanna thaelA vAyuvaDe parvatone paNa kaMpAvate A tAre zatru garUDa tArUM bhakSaNa karavA Ave che. A pramANe kahIne te DUta pitAne sthAne pAche gaye. tyAra pachI arNa rAjAe suvarNanA dAna vaDe kumArapALanA sAmaMta rAjAone phoDI pitAnA karyA. kemake "davya ja uttama vazIkaraNa che. tyAra pachI banne sence pUrva ane pazcimanA jANe samudra heya tema sAma sAmA maLyAM-ekaThAM thayo. temAM arNa rAjAnA vIre yuddha karavA lAgyA, ane bANe vaDe zatruone viMdhavA lAgyA. paraMtu kumArapALanA subhaTo jANe citramAM ALekhyA hoya tema yuddhamAM sthira thaIne ja ubhA rahyA, temaNe eka paNa prahAra sAme karyo nahIM. te vakhate rAjAnA hastIpALe tene kahyuM ke " he svAmI ! A ApanA sarve subhaTo dravyathI bheda pAmelA che kuTelA che. tethI koI paNa yuddha karaze nahIM. mAtra eka huM ane bIje A hatI e be ja ApanA kharA bhakata rahyA chIye." te sAMbhaLIne kumArapALa rAjAe ciMtAtura thaIne tene kahyuM ke-"he mahAvata ! ApaNe hAthI zIdhrapaNe pAchuM vALa. A vakhate te mArA pratikULa thayelA karmane ja namaskAra che. kAraNa ke ghaNA sAthe ekalAe yuddha karavuM eAgya Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) nathI. kemake temAM samudAyanA ja vijaya thAya che. purUSonA samudAya ja kalyANakAraka che, temAM paNa peAtAnA pakSanA samudAya viroSe karIne kalyANukAraka che. kemake phAtAonA samUha vaDe paza tyAga karAyelA ceAkhAne vAvIye, te te ugatA nathI. '" A pramANenAM rAjAnAM vacana sAMbhaLIne rAjAne yuddhamAM utsAha pamADavAne pAse ja rahelA e cAraNA avasara jANIne melyA ke ama gheADA ne ripu ghaNA, ema kAyara citei; sUraja tArA leApavA, siA vicAra karei. dim 6. "" 2 kumara ma Dar mata cita kara, rhiMmata haiye dharei; jiNe tuThu rAja samaSTie, ciMtA seAI kareI " ame thADA chIye, ane zatru ghaNA che, evuM kAyara purUSa citave che. kemake sakhyAmadha tArAonA leApanAza karavA mATe sUrya zuM vicAra kare che ? mATe huM kumArapALa ! Dara nahIM, citA na kara, hRdayamAM hImata rAkha, jeNe tane rAjya ApyuM che, teja ciMtA karaze. " A pramANe sAMbhaLIne raNusaMgrAmanA rasanA utsAhathI rAjAnA zarIra 12 zamAMcapa kacuka zAlavA lAgyA, ane catura evA teNe te banne cAraNAne lAkha lAkha suvarNanuM dAna karyuM. pachI rAjAe mahAvatane hAthI AgaLa calAvavA AjJA karI, ane vata jevA uMcA peAtAnA agresara hAthIne aNunA hAthI sAthe meLavI lIdhA. te vakhate zatru rAjAnA subhaTAe karelA siMhanAda vaDe kumArapALanA hAthI trAsa pAmyA, paraMtu mahAvate tenA kAna vajranA kakaDAvaDe pUrI dIdhA, tethI te raNumAM AgaLa cAlyA. rAjA ane ardhuM tArdika zastrAne dhAraNa karI kSaNavAra uMcA uchaLatA ane kSaNavAra nIce namI jatA temaja AzamAM mANeAnA maMDapane karatA yudhdha karavA lAgyA. chevaTe kumArapALa rAjAe a ne nIce pADI nAMkhyA, ane tarata ja tene bAMdhIne popaTanI jema kAinA pAMjarAmAM nAMkhI dIdhA. pachI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) sagrAmamAMthI pAche! vaLIne sajA pArNamAM AvyA. te vakhate tenI ena khelI ke- huM bhAi ! dharmathI tamArA jaya thayA che." rAjA e kahyuM ke huM mahena ! garvathI uMcI kadharAvALA A tArA kAMtane me' paDI ANyA che, paraMtu jo mane yAnA Adha na Avato hAta, teA AnI jijhA huM' tarata cheDhI nAMkhata. " bahena belI ke- huM bhAi ! sAMbhaLeA parAjya pAmelA tamArA banevIne mUkI ghe, ane tenA cinhane mATe grIvAnI nIce pAchaLanA bhAgamAM vajranA cheDA laTakatA mUkAvo. " pachI rAjAe te pramANe karAvIne tene mUkI dIdhA. api paryaMta te dezamAM utpanna thayelA lAkA vastra upara tevI nIzAnIvALA jovAmAM Ave che huM arihate bhA khelA tavAne jAgutAra rAjA ! tArA bhAva kevA ucA prakArane che ? ke jethI teM aneka prakAre pRthvI para jina dharmanA uddeAta karyAM." te rAjAe yAda sA jina caitye navAM karAvyAM, nava karoDa dravya jIjJeIdvAramAM vApayu ; sAta mATI tI yAtrAo vaDe teNe potAnA AtmA pavitra karyAM, ane pApane zASaNu karanArA teNe ekavIza jJAna bhaMDArA lakhAvyA. te rAjA nira'tura sajJanI AjJAne mugaTanI jema mastaka para dhAraNu karato hatA, muSThine bhaDAra hatA, dayAnA grUpa hatA, sAra sAgaranA pAragAmI hatA, jinezvaranI AjJA pramANe dAna, zILa, tapa ane bhAva e cAra prakAranA dharmamAM tatpara hatA, ane tItha yAtrAdika dharma kAryarI karanAra hatA, tethI pariNAme te rAjAone paNu rAjA thayA, ane tenu rAjya vRddhi pAmyuM. A pramANe tapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna maheApAdhyAya zrIdhamahaMsa gaNinA ziSya vAcakedra zrIiMdraha sa gaNae racelI zrIupadezakalpavallI nAmanI A TIkAmAM prathama gAthAnA prathama pADha upara zrIjinezvaranI AjJAnI ArAdhanA karavAnA viSayamAM zrIkumArapALa rAjAnA varNana nAmaneA prathama pallava samApta thayA. 1 =+= 3 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) jatha dvitIyaH pallavaH 2 - je jitazatru rAjAne putra chatAM jitazatrune nAme prasiddha che te suvarNa samAna kAMtivALA zrI ajitanAtha svAmI jaya pAme. - have pahelI gAthAmAM ja zrAvakanAM kRtya nAmanuM bIjuM dvAra kahe che. micchaM paridaraha. - he vivekI leke ! janma, jarA, maraNa ane kaleza vigere samagra du:kharUpI meTo kalAnI zreNivALA A saMsArarUpI samudramAM pharatA bramaNa karatA A jIve anAdi kALathI mithyAtvanuM sevana karyuM che. mithyAtva eTale viparIta jANavuM te, athavA nava ta saMbaMdhI ane jJAna ane temanA para azraddhA. AvI prakAranA mIthyAtvane tame tyAga kare. mIthyAtvanuM svarUpa nIce pramANe che. mithyAtvanA be prakAra che -lAkottara mithyAtva 1 ane lokika mithyAtva 2. te darekanA be bheda che-deva sabaMdhI ane gurU saMbaMdhI. temAM anya vIthikAe grahaNa karelI pratimAone namavuM, jina cityomAM rAtrIne samaye rahevuM athavA praveza karavo, strIo ane sAdhueAe catyamAM sAthe besavuM, nATaka vigere karavuM, je cityamAM darzana ane pUjA karanArAonI svataMtra gati na hoya-potAnI icchA pramANe javAtuM na hoya, tevAM cetyo kadApi kalpe nahIM. tathA A loka saMbaMdhI manavAMchitanI siddhine mATe je kAmita tIrthonI pUjA karavI, A sarva lokottara deva saMbaMdhI mithyAtva kahevAya che. maTha 1 jitazatru pitA ane jitazatru putra evuM hoI zake nahIM tethI te virodhAbhAsa alaMkAra kahevAya che. tenA parihAramAM jiyA che zatru jeNe e artha karI ajitanAthanuM vizeSaNa karavuM. - 2 ISTa vastu ApanAra. 3 upAzraya. . Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane caitya vigeremAM niraMtara vasavuM, tala ane phaLanuM bhakSaNa karavuM, sacitta jaLanuM pAna karavuM, potAnA guNa sAMbhaLavA, suvarNa ane puSpAdikavaDe potAnA aMganI pUjA karAvavI, ane cIne prasaMga kare. A vigere bAbato yatiliMgane dhAraNa karanAra manuSya kare, che te leTettara gurU saMbaMdhI mithyAtva kahevAya che eTale ke AvA AcAravALAM sAdhuveSadhArIne je gura tarike mAnavA te lattara gurU saMbaMdhI mithyAtva che, ziva vigere rAgI devanA maMdiramAM javuM tenI pUja, namaskAra ke stuti karavI, sUrya caMdranAM gIta gAvAM, gotra devI vigerenI pUjA karavI, kAgaDA vigerene baLidAna ApavuM, gAyanI pUjA karavI tathA piMDadAna-zrAddha karavuM, e vigere sarva likika deva saMbaMdhI mithyAtva che. brAhmaNane bhojana karAvavuM, temane gAya, tala, tela ane vastra vigerenuM dAna karavuM. tathA tApasa vigere namaskAra karavA, e vigere sarva lekika gurU saMbaMdhI mithyAtva che. kahyuM che ke-"lakaka deva saMbaMdhI ane gurU saMbaMdhI tathA lokottara deva saMbaMdhI ane gurU saMbaMdhI e rIte cAra prakAre mithyA tva sUtramAM batAveluM che." athavA sUramAM bIjI rIte pAMca prakAre mithyAtva kaheluM che-Abhigrahika 1, anabhigrahika 2, abhinivezika 3, sAMzayika 4 ane anAgika 5 e pAMca prakAre mithyAtva che. temAM Abhigrahika eTale kevaLa pitAnA kudarzanane ja Agraha kare che. A mithyAtva dIrtha saMsArIne heya che, tathA kudaSTinI pAse jemaNe dIkSA lIdhelI hoya che, temane A mithyAvi atyaMta gADha hoya che. 1. anAbhigrahika eTale potAnA athavA paranA darzana upara ekAMta Agraha na hoya te (sarva dAnane sarakhA mAnavA te). A mithyAtva mithyASTinI pAse jemaNe dIkSA lIdhI na hoya tathA jeo anAptadaSTi eTale samakita pAmelA na haya, evA manu ane tirthane heya che. ra abhinivezika mithyAtva eTale koIe satya artha Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) kahyo hoya tenA paranA matsara-IkhIne laIne mAre. amuka prakAre amuka arthanuM sthApana karavuM che evA abhiniveza -AgrahathI anyathA prakAre te arthanI prarUpaNa kare, athavA prathama vismaraNane lIdhe anyathA prakAre artha karyo hoya ane pachI koI nA kahevAthI satyatatva jANyuM hoya te paNa prathama pote kahelA ane satya TharAvavAnA AgrahathI teja asatya arthane pakaDI rAkhe, athavA satya arthane jANyA vinA ja asata prarUpaNa kare ane bIjAe vAryA chatAM pitAnA asatya arthane cheDe nahIM, A sarva Abhinivezika mithyAtva kahevAya che, A mithyAtva jinayamane aMgIkAra karanArAone ja hAI zake che. 3. sAMsAyika mithyAtva eTale hRdayamAM zaMkA sahita prarUpaNa kare, ane vicAre ke huM bIjAne pUchuM, te mane bIjAo (zrAvako) vidvAna na dhAre ane tethI karIne mane mUkIne bIjAone bhaje ema dhArIne satra, artha tathA sUtrArthane barAbara nahIM jANatAM chatAM paNa bIjAne pUche nahIM. tene sAMzayika mithyAtva kahe che, A paNa svadarzI nIne ja hoI zake che. 4. anAbhogika mithyAtva eTale ekeMdriyAdika jInuM je jJAna te Aga kahevAya che. tevuM jJAna jeone na hoya teone anAbhogika mithyAtva hoya che, athavA zuddha tatvane jANatAM chatAM upayoga na hovAne lIdhe zrotAone mithyAtva prApta karAve tevA azuddha prarUpaNa kare, te paNa anAga mithyAtva kahevAya che. 5. temaja razULa bhAvathI cAra prakAranuM, pAMca prakAranuM ema aneka prakAremithyAtva kaheluM che, paraMtu te sarva prakAre mAM vAstavika rIte tatvanuM vivaratapaNuM ja hoya che, ema jANavuM. huM pitAnA jinabiMbanI pUjA bhakitapUrvaka karUM chuM, tethI bIjA bionI bhAvathI pUrI karavAnuM mAre zuM prajane che? Ama vicAre, tathA dAnAdika ApavuM te pitAnI jJAti ane saMbaMdhavALA sAdhune ja ApavuM yogya che. temAM guNa doSano vicAra karavAnI jarUra ja nathI. ItyAdika vicAre te mithyAtva che ke je sarve anarthanuM kAraNa che, mATe je vAstavika sukhanI icchA hoya teno tyAga karI verInI javA Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 ) te miththAnanA kadI paNa vizvAsa karatA nahI. ahIM mithyAtva tajavA upara cAra mitrAnI kathA karyo kahe che. tene je miSTha janA ! tameA sAMbhaLo - cAra mitrAnI thA. vasanArA satpurUSone AnaMda ApanArI kAzalA nAmanI nagarI che, ke jenI pAse deva nagarI kAMi paN gaNutarImAM nathI. te nagarImAM cAra zreSThI putrA rahetA hatA. teo catura, dAnezvarI, dAkSiNutAvALA ane paraspara mitrAI vaDe maneAhara hatA. kUvAnA pANInI saranI jema temenI maitrI avicchinnapaNe eka bIjAnI spardhAthI niraMtara vRddhi pAmatI hatI.. kahyuM che ke- sAthe agRta thanArA, sAthe zayana karanArA ane sAtheja hu` ke zAkane dhAraNa karanArA netranI jema koi dhanya purUSAnI ja prIti ullAsa pAme che." jenA hAtha paganA taLI- cAM krAMika rakata che evA te zreSThI putrI yuvAvasthAne pAmyA, tyAre pitAnI upArjana karelI lakSmInA mAtAnI jema tyAga karIne peAtAnI bhujAthI upArjana karelI lakSmIne bhAgavavA lAgyA. anyadA teoe vicAra karyo ke--" pitAnI lakSmIno tA ApaNe tyAga karyo che, mATe have ApaNe vizeSa lakSmI upArjana karavAno prayatna karIe' ema vicArIne tee thoDu thoDu dhana laIne paradeza tarapha cAlyA. mAga mAM udyAna, vana, gAma, parvata, taLAva, nagara, ane Akara (khANu) vigerene a ya pUrvaka jotA jotA cAlyA jAya che. kahyuM che ke-je manuSye kaiAtukothI bharelI A pRthvI joi nathI, te manuSya garbhamAM rahelA manuSyanI jema athavA phUvAnA deDakAnI jema zu" jANI zake ? " anukrame cAlata tema eka leADhAnI khANa pAse paheAMcyA. tyAM temaNe leDhAne vyApAra ghaNA eu. " teja vastu vepArane vegya hAya che ke je vastumAMthI sArA lAbha prApta thAya. ' ema jANIne teoe tyAMthI upaDI zake teTalu leDhu pADyu. tyAra pachI kanA 4 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samUhane dhAraNa karavAthI jema jIva kahezane pAme tema te loDhAnA bhArane upADavAthI mArgamAM kalezane pAmatA teo AgaLa cAlatAM rUpAnI khANa pAse AvI pahoMcyA. tyAM ghaNA lAbhanI IcchAthI le DhAne vecI nAMkhIne traNa mie rUpuM lIdhuM. paraMtu cothAe to leDhiAne tyAga karyo nahI, ane rUpuM lIdhuM nahI. tyAre hita upadeza ApanAra te traNe mitroe tene kahyuM ke -"he mUDha ! A loDhAne moTo bhAra vahana karavAthI ghaNI Apatti-duHkhane pAmIza, mATe te tajI daIne rUpu le" te sAMbhaLIne kadAgrahathI vyApta ane vicAra karIne rahita evuM te be ke- "keNa buddhimAna :rUSa aMgIkAra karelI vastune tyAga karI navI navI vastumAM rAgI thAya? agIkAra karelI vastune nirvAha karavAmAM tame ja kema AgrahI thatA nathI?" te sAMbhaLIne AnA manamAM bhUta bharAyuM che ema jANIne teoe tenI upekSA karI. pachI vizeSa lAbhane arthe teo AgaLa cAlatAM suvarNanI khANa pAse AvyA. tyAM teoe rU! - cIne suvarNa grahaNa karyuM, ane pelAe loha na tajavAthI teoe tene kahyuM ke- " alpa mUlyavALA loDhAne vecIne suvarNa grahaNa kara " ema kahyA chatAM paNa teNe teonuM vacana mAnyuM nahIM. pachI teo zIdhrapaNe ghaNI bharatILA ratnAkara-samudra pAse gayA. tyAM kuzaLa evA te traNa mitroe mahAtejavI ratno maLavAthI te lIdhAM. paraMtu cothAe te tyAM paNa potAno Agraha mUkayo nahIM, ane tethI teNe kAMI paNa dhana upArjana karyuM nahIM. jeoe aneka ketuka joyA che evA te traNa mitroe aneka ratna upArjana karyo. pachI keTalAka kALa tyAM rahIne ghaNo lAbha meLavIne pitAnA deza tarapha javA teo taiyAra thayA. te vakhate temaNe cethA mitrane taiyAra thavAnuM kahyuM, tyAre te be ke-"mane ahIM rahetAM kAMI duHkha nathI. Aja sudhI mane ahIM sukhe karIne bhajana, vastra, pAtra vigere maLe che. " tyAre teo belyA ke ahIM ekalA rahevAthI tAruM rakSaNa thaI zakaze nahIM, tethI jo tuM nahIM Ave, te ame tane baLAtkAre laI jaIzuM." Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) te sAMbhaLIne te che paNa teonI sAthe cAlyuM. teNe kAMI paNa dhana meLavyuM na hatuM. tethI traNa mitroe mArgamAM tene bhAtuM. vigere khAvA ApyuM, ane puNyazALI tathA nipuNa evA teo potAne nagare pahoMcyA. pachI temanA svajanee temanI sanmukha AvIne temane miTA utsava pUrvaka pura praveza karAvyuM. pachI dAna ane mAnamAM tatpara thaIne teo lokamAM meTe mahimA pAmyA. tathA je ethe mUkha hato te ghera jaIne loDhuM levAthI atyaMta duHkhI thaye. teja pramANe je satya vAta samajyA chatAM mithyAtvane cheDatA nathI teo mithyAdarzanathI duHkhI thAya che, ane jeo mithyAtva takane samakita aMgIkAra kare che teo sabhya darzana vaDe karIne sukha saMpattine pAme che. jema ke te traNe mitro ratna ane dhana upArjana karavAthI sukha saMpattinA sthAnabhUta thayA. kahyuM che ke je koI vicAra rahita prANI loDhAnI jevA mithyAtvanA Agrahane tyAga karatA nathI, te aneka duHkha pAme che. A pramANe jANIne hRdayamAM sArI rIte vicAra karI atulya sukhanI IchAe karIne he sajajane ! zreSTha ratna samAna samakitane dhAraNa kare. saMsArasAgaranA madhyamAM DUbavAnA kAraNarUpa leDhAnI jema prANIone dukha ApanAra mithyAtvane dhAraNa na kare. A pramANe amAvAsyAnA aMdhakAra tulya ane daSTAMta rUpI arisAmAM jenuM niMgha rUpa dekhADayuM che evA A mithyAdarzanane tyAga karI samakitane dhAraNa kareA. A pramANe pahelI gAthAnI zAkhAmAM mithyAtvane tyAga karavA upara cAra minI kathAnA varNana nAmano bIjo pallava samApta thayo 2 1 tha al: vada 3 - jitAri rAjAne putra, zatruonA samUhane jItanAra, upamA hita, mAna (garva) ne nAza karanAra zivAleSa vaDe zaMbhurUpa zrI saMbhavanAtha svAmI tamane vibhUtine mATe thAo. 1 zaMbhu mahAdeva ziva-pArvatIne AzleSa karanAra che, ane ' saMbhavanAtha svAmI ziva-mokSano AkSepa karanAra che Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) have prathama zAkhAnuM zrAvaka kRtya rUpa trIjuM dvAra pragaTa karavAnI cchiAthI kahe che ' dharapha samaruM cha he bhavya prANo ! sasAra sAgaramAM paryaTana karatA tame jinayare kahelAM tattvAne aMgIkAra karavA rUpa samatine dhAraNa kare. kemake ta samati ciMtA maNi ratnanI jema du`bha che. samakitanu svarUpa A pramANe che.--jItranA je adhyavasAya meAkSane anusarato ane prazasta-prazaMsA karavA lAyaka DhAya, te adhyavasAya samakita kahevAya che. te saDasaTha bhedavaDe oLakhAya che. te A pramANe.- jIva 1, ajIva 2, puNya 3, pApa 4, Azrava 5, savara 6, nirA, 7, degdha 8 ane mokSa 9. A nava tA jinezvare helAM che. tejANe saMsAranA tApanA samUhate cheHvA mATe amRtanA navakuMDa hAya, athavA dharmonA sarvasvanI siddhine mATe nava nidhi haiAya evAM che. temAM cetanAvAna jIva kahevAya chaeN. 1, cetanA rahita heAya te ajIva kahevAya che 2, zubhra svabhAvavALuM hAya te puNya 3, azubha svabhAvavALu hAya te pApa 4, je pApa(ka)nAM dvArA DrAya te Azrava 5, je pApanAM dvAranA niAdha te savara 6, karmane je kSaya te nirAccha, karma ane AtmAne sabaMdha te baMdha 8. ane kano sathA kSaya te mekSa kahevAya che 9. A nava tattvanA e!dhane mATe buddhimAnAe tenA abhyAsa karavAnu kahyuM che. (A paramAtha saMstava nAmanI paDelI zradhdhA che) 1. tattvate gunAra gurUnI sevA karavI. 2, zAya vigere pAkhaDa mataneA tyAga karavA. 3, nirhaveAnA tyAga karave 4. A cAra zraddhAo samakita rUpI mahelanA mULa staMbhanI saddazatAne dhAraNa kare che.ahIM kAi za'kA kare ke-aMgArama`ka vigere aviAne tattvanuM yathA mAna heAvAthI temane paNa samaDhita kahevAze. tenA javAma Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) : e che. je taravanuM jJAna temane hoI zake che. paraMtu tatvanI zraddhA teone chetI nathI. mATe abhAvIne zraddhA ke samakita hoya ja nahIM.(4) sAkara sahita dUdhanuM pAna karavAthI paNa zruta sAMbhaLavA upara adhika rAga-jhIti hoya che 1. nirdhana manuSyane ratnanI prApti thavAthI jevI prIti thAya, te karatAM adhika rAga caraNa-karaNane viSe (Sama kiyAne viSe) hAya 2. ane devapUjA tathA gurUnI viyAvacce karavAmAM niraMtara tatparapaNuM heya 3. A samitinA traNa liMga (cinha) kahevAya che. te samakti darzana rU5 chatra rAjAne mastake dhAraNa karavA lAyaka che. (7) tIrthakara 1, tenAM biMba-pratimA 2, caitya jina maMdira) , yuta 4 dharma 5, muni 6, AcArya , upAdhyAya 8, ane mata (darzana) 9 ane saMgha 10 A dazane vinaya kare. (te samakitanuM) aga che. ) A daza sthAna rUpI arisAne viSe pratibiMba paDavAthI daza prakAre dRSTi gecara thatA vinaya jANe. (17) jinezvarane, jinezvaranA matane ane jinamatamAM rahelA sAdhuone mUkIne bIjuM sarva A saMsAramAM dhULa jevuM asAra che, A pramANe vicAravuM, belivuM ne vartavuM te samakita darzana rUpI jaLane kataka nAmanI eSAdhinA nI jema zuddhi karanAra hovAthI mana 1, vacana 2 ane kAyAnI 7 zuddhi rUpa traNa zuddhio jANavI. (2) arihaMtane vacana upara zaMkA 1, anya darzananI vAMchA 2, sadAcAravALA muninI niMdA (vicikitsA), kuliMgI-mithyAtvInI prazaMsA 4 tathA kuliMgIno saMtava-paricaya 5, A pAMca aticAre dUSaNa) tajavA gya che. kAraNa ke teo caMdrane vAdaLAnI jema nirmaLa samakitane DhAMkI de che. (25) vAdI , mAvacanI (siddhAMtanA jJAnavALe) 2, dharmakathA karanAra 3, nimitta zAla jANanAra 4, kavi pa, vivAvALo , tapasvI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane siddha8 e ATha prabhAvako che. A ATha prabhAvake jina-: zAsananA dIvArUpa che temanA prabhAvathI zAsananI prabhAvanA thAya che. (33) je anya liMgIo lagnAdika ane zukanAdika jAnArA heya che, teone samakita IcchanAre namaskAra karavo nahIM. 1, anya liMgI onI sAthe AlApa salApa kare nahIM (vAraMvAra bolavuM naha) 2, temanI sAthe ekvAra paNa bhASaNa karavuM nahIM 3, kulaMgIone anukaMpAnA kAraNa vinA vastra, patra, aniana vigere ApavuM nahIM 4. kAraNa ke anukaMpa.e karIne teone paNa dAna ApavAnuM kadAcina paNa nidhi kareluM nathI. kahyuM che ke- duHkhe karIne jIvI zakAya evA rA", pa ane mane jItanArA save jinezvare e prANu uparanI dayAne lIdhe kadApi dAnane niSedha karyo nathI."anya nathI ke e grahaNa karelI jinezvaranI pratimAne vaMdana-pUjanAdika karavuM nahIM 5, tathA anya tIrtha kanA devanI pUjA mATe gaMdha pupAdika mokalavA nahIM 6. A cha samakitanI yaMtanA che. (39) rAjAne 1, gaNuM (jana samUha)no , baLava ane 3 ane devane 4 abhiga eTale teonA A vake ajJAthI niSiddhanuM paNa A caraNa karavuM paDe tathA pitA mAtAdika gupha jatonA AgrahathI niSiddhanuM AcaraNa karavuM paDe che, tathA vRttikaMtAra eTale durbhikSamA ke araNyAdikamAM prANa bacAvavAnI khAtara niyama bhaMga karavA paDe te 6. A cha AgAra jinadarzanane viSe kahelA che. A AgAra eTale chIMDIe. dhamanI rakSAne mATeja che, tenuM tAtparya e che je kAraNane lIdhe vratavALAne paNa niSiddhanuM AcaraNa karavAthI vratane bhaMga thatuM nathI.(45) samakita rUpI jenuM draDha mULa che evo zrImAna dharma rUpI vRkSa mithyAtvInA vacana rUpI pracaMDa vAyu vaDe paNa kema pADI zakAya? 1,. dvArA vinA manuSyathI nagaramAM kema praveza karI zakAya? mATe samakita e ja dharmanagaranuM dvAra che. ra, pANIvALo khADe pUryA vinA tenA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara ca oya te te nIce paDI jAya che, mATe tene pAtha majabuta kara joIe, teja rIte dhama rUpI mahelane majabuta pAye samakita ja che 3, pRthI rUpI AdhAra vinA A jagata nirAlaMbana raDI zake nahIM, te ja rIte dharma paNa samyakatva rUpI pRthvInA AdhAra vinA rahI zake nahi, mATe samakitanA AlaMbanathI dhama sthira thAya che , jema mANase pAtra che pANune dhAraNa kare che, tema satya guNane mATe jJAnane dhAraNu karavA danarUpa pAtranI jarUrIyAta che , jema mahA mUlyavALA maNi ane suvarNa nidhAnamAMthI prApta thAya che, tema samyagudarzana rUpI nidhAna thakI IMdranI, tIrthakaranI ane cAvatInI saMpatti prApta thAya che 6 eTale ka-samyagadarzana e baMne prakAranA (sAdhu zrAvaka) dharmanuM mULa kAra, pratiSThAna-mAyA, AdhAra, bhAjana ane nidhAna rUpa che. A cha samakitanI bhAvanAo jANavI, (51) jIvanuM amitapaNuM (hevApaNuM ) 1, nityapaNuM 2, kartApaNuM , bhokatApaNuM, , mokSa , ane mokSane upAya , A cha sthAne jinezvaranA darzanamAM kahelAM che (57) te A pramANe zarIranuM hAlavuM cAlavuM vigere kriyA ciMtanya vinA thaI zaktI nathI, mATe te caitanya chA che. je te cittanya pAMca mahAbhUtano dhama heya, te pRthvInI jema tanyanuM kaThaNupaNuM dekhAvuM joIe. te chava sarva ThekANe sarvamAM rahelo che, ema jANavuM nahIM, kemake DhephA vigere vastumAM temaja marelAnA zarIramAM te dekhAto-jate nathI. vaLI te jIvanI cetanA 4 A uparAMta sthiratA 1, prabhAvakapaNuM 2, kriyA kuzaLatA 3, aMtaraMga bhakita che ane tIrthasevA 5 e pAMca samakitanAM bhUSaNa tathA zama 1, savega 2, nidi 3, anukaMpA ane Asti 5 e pAMca samakitanAM lakSaNe maLI 67bheda thAya che. A daza bhede zA. hIrAlAla haMsarAje chApelI pratamAM che nahIM, temaja eka munirAjanI hastalikhita pratamAM paNa che nahIM, temAM prakAdikane rava saMbhave che." Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca mahAbhUtanuM kArya paNa nathI, kemake maraNapa pRthvIrAdikathI te atyaMta vilakSaNa che, tethI te tenuM kArya heI zake nahIM, kAraNu ke bhUta pratyakSapaNe kaThatAvALA dekhAya che, ane cetanA tenAthI vilakSaNa che, tethI tenuM kAryakAraNupaNuM thaI zakatuM nathI, ane tethI karIne ce. tanA e bhUtane dhama ke bhUtanuM kArya kahI zakAze nahIM. bA huM chuM: A hu karuM chuM vigere potAnuM jJAna ja dareka prANIne pramANa:siddha che. te jJAna jene hoya che, te ja jIve che. A rIte nAstika vAdIne parAbhava thAya che. (A paheluM jIvanI sattArUpa sthAna thayuM) 1, tathA jIvane keI utpanna karanAra nahIM hovAthI te nitya che. chatA. padArthane sarvathA prakAre nAza heI zake nahI, tethI tene nitya manAze nahIM. je jIvane nitya na mAnIye, te baMdha mekSAdikane AdhAra je eka jIva ja che te ghaTaze nahIM. ahIM AtmAne ekAMta anitya (kSaNika ) mAnanAra khAddhamatavALA kahe che ke AtmA to anitya che, paraMtu jJAnanA kSaNe prathamanA ane pachInA kSaNoe karIne tuTelA (nAza pAmelA) AtmAne sAdhe che. ( eTale ke pahele kSaNe AtmA utpanna thaye, bIje kSaNe nAza pAme, vaLI trIje kSaNe bIje AtmA utpanna thayuM. tene te te kSaNanAM jJAna sAMdhI de che-sarva jJAnAdika kriyA karavAmAM joDe che.) je A pramANe mAnIe to eka AtmAe kriyA karIne kamane baMdha karyo, ane mukti bIjAnI thai, eke bhojana karyuM ane tRpti bIjAne thaI, eke ASadha khAvAnuM duHkha anubhavyuM ane vyAdhi rahita bIje thaye, eke tapasyAno kaleza sahana karyo ane svarganuM sukha bIjAe bhogavyuM, tathA eke thAya bhaguvAno kama karyo ane lakamAM vidvAna bIjo thaze. A rIte sarva . avyavasthA thaze. mATe boddhane mata asatya che (A bIjuM nitya sthAna thayuM) 2. tathA karmane karanAra chavaja che. je ema na hoya te dareka prANIne vize , ne sukhAdikanA anubhava prasiddha rIte dekhAya che. te thaze nahIM Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) tenI siddhi A premArgu A saMsAramAM dareka prANI vinni prakAre sukha du:khane anubhava kare che, tenuM kAraNu hevuM joie kAra zuM na hAya tA niratara sukhanA ke duHkhanA ja prasa`ga Avaze. ane niratara sukha ke duHkha to koI jagyAe jovAmAM AvatuM nathI. tethI tenu kAraNa potAnuM kareluM kamaja sidhdha thAya che. aDI' koi zakA kare ke dareka jIva sukhane ja icchaka heAya che, RSi pAtAne duHkha thAya ema Icchato nathI. tethI karIne huM uttama prAmANika! e prANI pote ja kane" karanArA hAya to peAtAne du:kha thAya evu ka zA mATe kare ? AnA javAkha e che je-jema rogane nAza karavA icchatA kAI rogI mANasa apathya sevavAthI kaSTa thaze ema jANatAM chatAM paNa apathya kriyAne seve che, tema sukhanI icchAvALA jIva paNa jAgutA chatAM mithyAtvAdikathI parAbhava pAmele hAvAthI du.kha ApanArA ku mane pote ja kare che. ema siddha thAya che. ( A jIvanA kartApaNA pa trIjI sthAna thayuM. ) 3. * tathA AtmA ja pote karelA karmonA zubha ane azubha phaLane bhagavanAra paNa che, ema leAkathI, anubhavathI, zAztrathI ane pratyakSathI paNa sidhdha thAya che. te A pramANe leAkane viSe paNa AtmA sukha duHkhanA bhAgavanAra cheema sidgha thAya che. kemake kAine sukhI joine loko kahe che ke--A sukhI che. mATe puNyazALI che' arthAt puNyanA bhAga vanAra che ema sidhdha thAya che.) vaLI jo AtmA peAte karelA karmanA phaLane bhAgavanAra che ema na mAnIe to karyAMthI mUkAyelA (rahita) AkAzanI jema AtmAne paNa sukha du:khane anusava na heAvA joIe. tethI karIne sukha duHkhanA heturUpa veva kanA bhogavaTe hAvAthI jIva kamanA mULanA bhoktA che, ema dareka prANIne potapotAnA anubhavathI ja siddha thAya che. tathA AtmA karmAMnA prabhAvathI tenA phaLane savapradezathI bhAgave che. anya zAstrAthI paNa AtmAnuM bhAtApaNu siddha thAya che. "nAmurAM hoyate meM coTozatAve '- ma AtmAnA asaMkhyAta pradeza che. te saM pradeza kaMma bhogavAyache. A Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) bhUMgaLyA vinA se'kaDA ane karoDA kapa gayA chatAM paNa kSINa thatu nathI.'" ityAdika vacanA anya zAstromAM paNa hovAthI vidvAna purUSa A viSayamAM virUghdha thai zakatA nathI. vaLI e AtmAne bhekatA na mAnIe to jJAna darzana ane cAritranA ArAdhanane viSe karelA karmanuM (yatnanuM) niSphaLa paNuM thAya, tema mAnavuM cogya nathI. ka ane kheDuta vigere je je zubha azubha vyApAra kare che, tenu phaLa temane pratyakSa rIte ja maLe che, te sau koi jANI zake che ane joi zake che. A rIte jIva pote karelA kanA bheAktA che ema siddha thAya che, tethI jIvane bheAkta! nahIM mAnanAra kunayAdInuM A rIte nira karaNa thAya che. (A AktApaNA rUpa ceAthuM sthAna thayuM) 4. tathA teja jIvanA duHkhAdikane je nimU La kSaya thavuM tenuM nAma mekSa kahevAya che. ahIM dIvAnA nirmANunI' jema mekSane abhAg rUpe mAnanAra badhe ne! mata asa`gata che. teo mAne che ke dIve e!lavAi javAnAM jema jIvane! sathI nAza thAya teja meAkSa che. jema dAvA nirvANu pAmavAthI eTale bujhAi javAthI tenA prakAza pRthvIpara nathI, AkAzamAM gayA nathI, temaja dizAomAM paNa gayA nathI, paraMta temAM telano kSaya thavAthI te tyAMne tyAMja zAMta thaI gayA che-kSaya pAmI gayA che. teja pramANe AtmA paNu kalezane kSaya thavAthI tyAMne tyAja zAMta thaI jAya che, paraMtu kAi anya sthAne jato nathI. Avu temanuM mAnavuM ayukta che, kemake A pramANe mAnavAthI dIkSAdika pALavAnA dhakriyA karavAnA) yatna niSphaLa thAya che. tathA teNe je da dIvAnuM dRSTAMta ApyuM te dRSTAMta asidhdha che-khATu' che. kemake dIvAnA ane agni-vigerenA prakAza sarvathA prakAre nAza pAmato nathI. para`tu te ja agninA ( prakAzanA ) puddagaLe! prakAza rUpanA tyAga karI AvakAra rUpane pAme che. tenA bIe parizu.ma thavAthI te dove. nirvANu pAmyA ema tryahAthI kahevAya che. te ja rIte ketraLa apUrtimAna jIva paNa * karma thI mukta thaI saccidAnada rUpa khIjA pariNAmane pAme che AlavAi .javAnI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) tyAre te nirvANa pAmetrA kahevAya che. (A rIte bhosa nAmanu'pAMcamu sthAna kahyuM ) pa. tathA meAkSa meLavavAnA upAya pazu che. ane te jJAna, darzana ane cAritra rUpa traNa ja upAya ghaTe che. te tu huM paDita ! sAMbhaLa--sarva * mithyAtranu ane prAoihiMsAdika (avirati)nuM kAraNa che,tethI tenAthI viparIta je samakita darzana vagere che tene tuM sthira-daDha kara. eTale ke samyak jJAna, darazana ane cAritra e traNa hiMsAdikanA kArazuM nathI, tene tu' svIkAra. vaLI te traNe kuhADAnI jema kamarUpI vRkSano uccheda karavAmAM saba che. anya dAnIoe mekSane je upAya batAvyA che, te nivRtti (meAkSa) nuM kAraNa nathI. kAraNa ke te hiMsAdika pApa krama thI dUSita che mATe te sadegsAra vRddhinAM ja kAraNa che. kemake viSayo mizrita kSIra paNa maraNatuM kAraNa thAya che. A rIte meAkSanA sAcA upAyane! tyAga karI kunayane dhAraNu karatA anya darzInI rUpI khaLa nAmanA daityane jainavAdI rUpI vAsudeve nAza karyAM che. ( A mekSanA upAya rUpI chaThThuM sthAna kahyuM) 6. upara pramANe samakitanA saDasaTha bheddA kahyA. have bIjI rIte samatinA eka, be, traNa, cAra, pAMca ane daza bheda paNa che, te hu` kahyuM' chuM----vidvAneAe nava tatva upara je zraddhA rAkhavI te eka be vALu samati jAvu. dravya ane bhAvathI be prakAranu samakita jAva, temAM mithyAtvanAM puLAne zuddha karI caMdranI jevA ujavaLa karavA te dravya samakita kahevAya che, ane tenA (dray samakitano ) Azraya karanArI je ta-vA upara rUci-zraddhA thavI te bhAva samakita kahevAya che. traNuM prakAranuM saMmati A pramANe che-kAraka, recaka ane dIpaka temAM trane viSe kaheluM' zubha anuSThAna (kriyA) zakti ane DhALAdikane AzrIne pAta phare tathA bIjAne karAve te kAraka samakita kahevAya che. nA samaDhita sAdhune hoya che, je kevaLa tatva upara zraddhA rAkhe, para - Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tu zubha anuSThAna kare karAve nahIM, te rocaka nAmanuM samApta . zika jevAne hoya che. ane je abhavya athavA dUrabhavya aMgAramaka vigerenI jema pote mithyAdaSTi chatAM paNuM dharmakathA kahevAthI athavA atizaya dekhADavAthI bIjAnA hRdayamAM sarva kahelAM tone dIpAve-pragaTa kare te dIpaka samakita kahevAya che. ahIM koI zaMkA kare ke- je A dIpaka samakita mithyAdaSTine heya to mithyASTine samakita kahevAthI virodha kema na Ave? " Ane uttara e che je-A dIpaka bIjAone samakita pamADavAmAM kAraNa thAya che, mATe tevA prakAranA mithyASTino je pariNAma vizeSa che, te paNa nAmathI samakita kahevAya che.ema jANavuM. eTaleke kAraNane viSe kAne Arepa karavAthI dIpakane paNa samakita rUpe kahyuM che. have samakitanA cAra bhedone kahe che-paheluM aupazamika samakita te A pramANe che. -prathama jIva yathApravRtti karaNe karIne AyuSya karma sivAya bIjA sAta karmonI sthiti eka koTAkedI sAgaropamamAM eka palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge ochI kare. tyAra pachI khaganA pahArathI paNa bhedI na zakAya evI rAgadveSanI graMthine kaIka chava apUrvakaraNa rUpI caka vaDe chedIne anivRtti nAmanA karaNamAM praveza kare che. tyAM te vizeSa zuddhine pAmavAthI samaye samaye atyaMta karmone khapAve che. temAM udayamAM AvelA karmane anubhavIne khapAve che, ane udayamAM nahIM AvelA kamane upazamAve che. tethI tenuM nAma uparAma kahevAya che. tenuM pramANa eka aMtamuM jUnuM che. tene vidhei A pramANe che.-prathama sattAgata mithyAtva mohanaka sthitinA be vibhAga kare che, temAM pahelI sthiti aMtarmuhUrta pramANa hoya che. tene mAMthI kamInAM daLIyAM laI laIne samaye samaye eka atarmuhUrta sudhI udayagata sthitimAM nAMkhe che. ane vedI le che, tethI teTalA kALamAM (aMtamuhUrtamAM) pahelI sthitimAM sarvadaLIyAM khapI jAya che. tethI 1 dIpaka samakita kAraNa che ane bIjAne je rocakAdi samakita thAya che tema che. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 (28) rAraMpachInA ta MttamAM vedavA cogya daLIyA bIlakula rahetA nathI. eTale aMtamu uttakALa sudhI USara bhUmi jevA mithyAtva vivarane pAmIne te jIva mithyAtvanA pradeza ke vipAka ane prakAranA udaya rahita sthitine pAme che eTale paiAlika Apamika samakita pAme che. Azimakane pAmIne tyAMja rahelA jIva ne aMtamuttamAM puMja karIne dalIyAM zuddha kare che, eTale ke sattAmAM rahelA mithyAtvanAM daLIyAMnA traNa puja kare che. jema koi mANasa ASadhanA prayega vaDe kadarAMnAM phevarAM dUra karI zuddha, azuddha ane azuddha evA bhinna bhinna traNa puMja kare tema A daLIyAMne paNu zuddha karatAM tenA zuddha, mizra ane azuddha evA traNa puMja thAya che. temAMthI zuddha daLIyAMnA uddaya hoya tyAre te chatrane jinezvare kahelAM tattvane viSe rUci thAya che, mizranA udaya hoya tyAre madhyasthapaNuM thAya che, ane azuddhano udaya hAya tyAre satya tattva upara tene dveSa thAya che. A pramANe Apamika samakitane bhAgavIne kAi jIva aMtarmuhUtta pachI zudhdha pujane vedato satA bIjA kSAASAmika nAmanA samaktimAM praveza kare che, tathA kAi jIva mizra pujane vedato satA mitra bhAva pAme che, ane tyAM anaMtAnubaMdhI kaSAyano uya thavAthI samakitanuM vamana kare che. te vakhate te khAdhelI khIranI jema te samakitanA rasane AsvAda kare che. tethI te sAsvAdana samiti kahevAya che. kSAyopamika samakitanA ( zuddha puMjanA ) chelA pugaLA je aMta samaye veDhavAmAM Ave che, tene tattvavettA vedaka samakti kahe che, tenI sthi ti eka samayanI ja che. tathA kSAyika samakita anaMtAnubaMdhI kaSAya ane upara kahelA traNe pujanA sarvathA kSaya thavAthI thAya che. vaidakano alpakALa DAvAthI tenA bIjA (:kSapazama) samakitamAM samAveza thAya che, athavA sAsvAdanane! paNa alpakALa hAvAthI kAi tene gaNatA nathI, tethI cAra prakAranA samakita kahevAmAM Ave che. tyAM te Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) bemAMthI ekanI gaNanA karI nathI. ema samajavuM. ane te baMnenI jAdI vivaNA karIye, te temAM zuddhinuM vizeSapaNuM hevAthI pAMca prakAranuM samakita kahevAya che. have daza prakAranuM samakita A pramANe che.-nasarUci 1, upadezaruci 2, AjJArUci 3, surUci 4, bIjarUci pa, adhigama rUci 6, vistArarUca 7, kriyArUci 8, saMkSeparUci 9, ane dharmarari 1. temAM je jIva potAnI buddhithI ja jina tatvane viSe zraddhA rAkhe te nisarUci kahevAya che. je prANI jIvAdika nava padArtho upara chadmastha muninA athavA arihaMtanA upadezathI rUciadadhA kare te upadezaruci kahevAya che.ra. jene dhama upara rAgadveSa na heya, ane moha tathA ajJAna dezathI hoya, te mAtra jinezvaranI A jJAe karIne ja dharma upara rUci kare te AjJArUci kahevAya che. 3. aMga tathA upAMgane bhaNavAnI zakti rahita je prANI sUtramAM kahelA tava upara rUci kare te sUtrarUci kahevAya che. 4. jaLamAM telanA biMdunI jema jenI tavajJAnavALI budhdhi tane viSe vistAra pAme che te bIjarUci kahevAya che. je purUSa arthathI aMga, upAMga, prakIrNa ke (payanA) ane cada pUne jANI tane upara mardA kare te adhigama rUci kahevAya che. 6. je sarva dravyane sarva pramANa ane navaDe jANIne zraddhA kare te vistArarUci kahevAya che. 7. je jJAnAdika ' pAMca AcAra vaDe manahara anuSThAnane viSe kuzaLa hoya ane kriyA karavAmAM rUci vALo hoya te kriyArUci kahevAya che. 84 ke paNa darzanane nahIM mAnanAra cilAtI putra jema Upazama, viveka ane saMvara e traNa ja pada sAMbhaLIne taravanI rUcivALe thaye, tema je prANI huM sAMbhaLIne paNa tatvanI rUcivALe thAya te saMkSeparUci kahevAya che. 9. dharmAstikAya, adhamastikAya vigere padArthone kahenArA zruta cAritra rU5 jinavacana upara je zradhdhA kare te dharmarUci kahevAya 1 jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vIrya, Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. 10. jema daza mukha vaDe rAvaNa zobhe che, tema samakita darzana A daza bhede karIne zebhe che. A samakita darzananA bhede ane bhenA paNa bhede kahIe to samudranI jema tene pAra pamAya nahIM teTalA bheda thAya che. samakita darzana rUpI jaLanA saMbaMdhathI jemanuM citta nirmaLa thayuM hoya che evA bhayaprANIo mA lakSamI pAmIne mA jAya che. A viSayamAM paMDita janone Azcarya utpanna karanArUM meghanAda kumAranuM dRSTAMta che, te A pramANe- samakita upara meghanAda kumAranI kathA pRthvI maMDaLanA kuMDaLa jevuM ane uMcA prAsAdanI zreNivaDe mane hara kSitipratiSThita nAme nagara che. temAM guNenA samUharapa maNinA nidhi samAna meghanAda nAme rAjA rAjaya karate hato. tenA yazarUpI kamaLano sugaMdha sarva dizAomAM prasaryo hato. tenA upara keI deve saMtuSTa thaIne tene eka koLuM ApyuM hatuM, tenA prabhA vathI te rAjA aparimita manavAMchitane pAmate hato. suvarNa, maNi, kapUra, kastUrI, caMdana, cInAMzuka (vaDha) vigere uttama vastuo tene prayatna vinA ja prApta thatI hatI. atyaMta daDha, moTA ane phaLalA samakita rUpe kalpavRkSa pAsethI te niraMtara sukharUpI amRtarasanA AsvAdavALA divya bhega phaLone bhAgavato hato. je prANIne samakita prApta thayuM hoya te prANIo je pUrve parabhavanuM AyuSya bAMdhayuM na hoya athavA to te samakita thakI cabe na hoya to te avazya vaimAnika deva thAya che. te viSe kahyuM che ke "sAre -vigoDAve che tathAnA ! jaha Agamesi bhadA, harikulapA seNiAIyA / / 1 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31 ) " virati rahita hoya te paNa je zudha samakitavAna heAya te te jIva tIrthaMkara nAmakarmane upArjana kare che. jemanuM AgAmI (bhaviSya) kALamAM kalyANa thavAnuM che evA zrIkRSNa tathA zrINika vigere A viSayamAM udAharaNarUpa che. " meghanAda manuSya chatAM paNa tene te kALuM je devatAI beganI samRdhio Apatu hatuM temAM tenA puNyane prabhAva ja kAraNa bhUta che. te rAjA haMmezAM dInAdikane jANe ke zarIradhArI tejanA piMDabhUta hoya tevI daza karoDa suvarNa mudrA Apato hato. teNe jANe pitAnI kIrtie banAvelA mUrtimAna svarUpa hoya evAM hajAre jinacaitya karAvyAM hatAM, ane temAM rUpAnI, suvarNanI ane maNionI anupama lAkho jinapratimAo sthApanA karI hatI, arihaMta, sidhdha ane AcArya bhagavAnanI jANe sAkSAta mUrtio hoya tevI potapotAnA varNa, kAMti ane zarIranA pramANavALI pratimAo teNe sthApana karI hatI. te rAjA pApe karIne zyAma thayelA AtmAne maLane joI nAMkhato hAya tema hamezAM jinasnAtranA mahatsavane karatA hatA. uttama manuSyanI pravRtti ane AcAra vigerenuM jANe diggadarzana karavA mATe hoya tema te dara varSa tIrthayAtrA ane rathayAtrA karato hato. teNe sAdhamikeno kara mApha karI tathA AdarapUrvaka dravyAdika ApI temane lakhezvarI ane keTezvarI banAvyA hatA. te rAjA hamezAM be vAra pratikramaNa karato hato, traNe kALa sarvajJanI pUjA karato hato ane parvatithie puNyanA AvAsa rU5 piSadha vrata karato hato. pAraNane divase traNa hajAra rAjAone saMsAra samudrane tAranAruM ane moTI samRddhinA kAraNarUpa pArA karAvato hato, tathA hamezAM te rAjA ekalAkha sAdhamikene bhojana karAvI RNarahita thato hato budhimAna te rAjA haMmezAM kSIrasAgaranI jevA ujavaLa vastro vaDe 1 zrAvakone mAthe traNa traNa che temAMnuM A eka hevuM joIe. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) ane suvarNa tathA maNienAM samagra bhUSaNa vaDe saMghane paherAmaNI karato hato. tenA rAjyamAM vIza hajAra ra, vIza hajAra hastIo, viza hajAra a ane vIza kareDa baLavAna padAtio hatA, te bavIza hajAra nagara ane pacAsa karoDa gAmano svAmI ho, tathA eka hajAra mukuTabaMdha rAjAe tenA sevake hatA. A rIte tenuM rAjya vRddhi pAmyuM hatuM, te rAjA inI paNa spardhA karato hato, evI rIte te rAjAe eka lAkha varSa sudhI rAjya pALyuM. ekadA te meghanAda rAjA pitAnA nagaranI bahAra udyAnamAM padhA relA pArtha deva nAmanA jJAnI gurUne vAMdavA gaye. tyAM teNe karNane amRta samAna A pramANe dharmadezanA sAMbhaLI ke-"he bhavya prANIo ! ratnAkaranI jevA A manuSya janmane pAmIne tame jJAna, darzana ane cAritrarUpa traNa ratnane upArjana karavAmAM leza paNa ALasa na rAkhe." A pramANe dezanA sAMbhaLyA pachI rAjAe nimaLa jJAnanA samudrarUpa gurUne praNAma karI pUchyuM ke -" prabhu! meM pUrva bhavamAM zuM puNya karyuM hatuM ke jenA prabhAvathI huM A rAja tha? ane vaLI sarva manorathane pUrNa karanAra kaha5vRkSanI jevuM durlabha kacoLuM mane zAthI prApta thayuM?" tyAre guru mahArAja bedayA ke "he rAjA tArA pUrvabhavane sAMbhaLa. sUryapura nAmanA nagaramAM eka vaNika rahetA hatA. te mUkha hevAthI bhArane vahana karavAne dhaMdho karato hato. te paNa hevAthI haMmezAM eka ja vAra khIcaDInuM bhojana karatA hatA. ane eka ja jADuM vastra pAMca varSa sudhI calAvatA hatA. te dhanane ja saMcaya karatuM hatuM, ane dharmanuM nAma paNa jANato nahe, bIjA samagra kartAne te bhUlI gayo hato, parva tithine divasa tene sAMbharata paNa nahete, kharca thaI javAnA bhayane lIdhe te sagA saMbaMdhIone ghera jato nahe che, ane jinezvaranA cityanI sanmukha paNa jete nahe. e rIte kevaLa majurI karIne teNe eka lAkha dravya upArjana karyuM. tene eka putra Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (33) thaye. te pazu paNatAdika guNe karIne tenI jevo ja thayA, tethI A putra pUrvajono udhdhAra karaze ' ema jANI te teneA pitA haSa~ pAmyA. teNe potAnA mannu samaye putrane kahyuM ke-"he putra! me eka lAkha dravya upArjana karI tene pRthvImAM nidhAna rUpe karyuM che, tAre paNa bIjI lAkha dravyaM upArjana karIne tene pRthvImAM nidhAna karavuM. A pramANe pitAnI hita zikSAne teNe aMgIkAra karI. tyAra pachI te pitA maraNa pAmyuM tyAre tenA putre pitA karatAM vadhAre kRpaNutAvALI caturAIthI bhAravAhakatA dhaMdhA karI lAkha dravya upArjana karyuM, ane maratI vakhate teNe paNa peAtAnA putrane tevI ja zikSA ApI, tethI te paNa khamaNeA kRpaNa thaine tevo ja dhaMdhA karavA lAgyA. teNe paNa lAkha dhana meLayuM. te traNe lAkha pRthvImAM nidhAna rUpa karI te paNa maraNa pAmyA. tenA putra pazu tenA khApa dAdA jevA ja kRpaNa thayA. tenu nAma dhanarAja hatuM. tene dhanyA nAmanI strI hatI. te dharma ka mAM tatpara, svabhAve udAra ane zIla rUpI alaMkAra vaDe bhUSita hatI. ekadA samaya joine teNe patine miSTa vacana vaDe kahyuM ke--" he svAmI ! tame lAbhathI parAbhava pAmIne rAta divasa bhAra vahana karyAM karA che, gharamAM traNa lAkha dravya dATeluM che, ane vaLI tame paNa ghaNuM upArjana karyuM che, teA zA mATe ATaluM badhuM kaSTa veThI che ? je dhanano bhAgavaTe thAya te ja dhana zreSTha che. tamArA bApa dAdA sa dhana mUkIne marI gayA che. temaNe zuM sAdhyuM? tame paNa te ja rIte paralAkamAM jaze. tethI tamane, tamArA dhanane ane tamArA vitane dhikkAra A pramANe kahevAthI patine kheda pAmatA joi te pharIthI belI OM hai priya ! tame nizvAsa kaeNma mUkA cho ? zuM nidhAna kareluM (dATeluM) dhana nAza pAmyuM che? ke vepAramAM kAMI kheTa gai che ? ' te sAMbhaLI dhanarAja meTyA ke-- he mugdhA ! manuSya dhana vaDe lekamAM pUjAya che, dhana vaDe Akhu jagata mitra rUpa thAya che. dhana rahita purUSa marelAnI tulya ja che. tethI nidhana purUSa zuM kAmano ? huM dhanyA ! ApaNe ghera mAgavA AvelA brAhmaNane te' caNAnI muThI ApI tethI che. * "" 99 d Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) mA' :mana thahyuM dubhAyuM che. " te sAMbhaLIne patinA cintane anusaranArI te strI eTalI ke have hu koIne kAMi paNa nahIM ApuM. paraMtu huM priya ! jemAM dhananA ya na thatA hoya tevuM kAMi pazu puNya tame karo te! ThIka. te e ke tame uttama sAdhuone va danA kare!, jagatanA dhu tIrthaMkarane namaskAra karo, zreSDa manavALA sAdhunI pAse dharmanu zravaNa karI. AvA AvA vinA kharce thatA dharmamAM tamArI buddhi kema thatI nathI ?" te sAMbhaLIne priyAnA kAMika vacanane pramANa ( aMgIkAra ) karatA dhanarAja AvyeA ke- huM muniene tA namaskAra nahIM karUM. kAraNa ke tee AMgaLIe karIte bALakanI jema 'mane svarga dekhADIne ane ThagIne dhUtI le tevA che. teo kahe che ke he bhadra ! prANIvargane mahA kalyANunA kAraNu rUpa ane svarga tathA mokSane ApanArUM dAna Apa, jinezvaranI pUjA kara, zreSTha jinacaityA karAva, bhAgyathI maLI zake tevA gurUomunione sArA bhAvathI pratilAbha ( vahorAva ), atula dhana ApIne prANIone abhayadAna Apa, lekamAM peAtAnI pratiSThAne mATe jinabikhAnI sthApanA kara, vivekI manuSye tIrthayAtrA karIne peAtAne AtmA pavitra karavo joie, tathA jinezvaranA guNagAnArAone dravya Apavu' joie. " AvI AvI vacananI yuktivaDe chetarIne mArUM dhana a9pakALamAM nAza pamADI deya. mATe tevA ThagArA munione tA hu" vadanA nahIM karU paraMtu he priyA ! tArA vacanathI huM haMmezAM ApaNA tharanI pAsenA caityamAM jinezvarane namaskAra karyA pachI bhojana karIza; kemake temAM kAMI paNu kharca nathI. A eka niyama huM hapaNe grahaNa karUM chuM. " A pramANe niyama karavAthI teNe te vakhate ja - puNyaddaLanA kAraNarUpa dhibIjane prApta karyuM, ane tene niyama dhanyAe paNa mAnya karyo. ekadA uSNa RtumAM mastaka upara sUrya tapatA hate! te vakhate khAMdhe uparathI bhAranu poTalu utArI te dhanarAja vRthA jaLanA vyaya zA mATe karavA ? ema vicArI pagAyA vinAja bhajana karavA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe tatkALa Asana upara be Do. te vakhate tenI priyA e tene khIcaDI ane tela pIrasyuM. te khIcaDI cALIne jeTalAmAM te koLIyo laI memA mUkavA mAMDe che, teTalAmAM tene potAnA niyamanuM smaraNa thavAthI te potAnI bhAryAne kahevA lAgyo ke -" priyA ! Aje meM arihaMtane namaskAra karyo nathI, tene namaskAra karavAne mATe niyama che; paNa jo hAtha dhaMIne jauM to teTalo rasa jato rahe mATe hAtha dhoyA vinA ja tenA para lugaDuM DhAMkIne huM tatkALa jinezvarane namaskAra karI AvuM." te sAMbhaLIne dhanyAe vicAryuM ke -"arihaMtane eka vAra paNa praNAma karyA hoya te te lAkho bhavanA pApano ghAta ( vinAza ) kare che, to A mArA patinA niyamanuM daDhapaNuM tA tenA samagra pApano kSaya karavAmAM samartha che. vaLI AnuM kRpaNapaNuM keTaluM badhuM che ke te hAthe vaLagelA annanA rasanA nAzathI paNa bhaya pAme che; paraMtu niyamathI baMdhAyela hovAthI te emane ema ja cityamAM jaze. to paNa huM dhAruM chuM ke jarUra Aje Ane adhiSThAyaka deva pratyakSa thaze, kAraNa ke jinezvaranI prasannatAne jaNAvanArUM mane Aje svapna AvyuM che." A pramANe manamAM vicArIM teNe patine kahyuM ke-"he svAmI ! kadAca Aje keI deva tamane pitAnuM rUpa dekhADe te budiyavALa. tamAre mane pUchIne pachI tenI pAse varadAna mAgavuM. " A pramANe kAMtAnuM vacana sAMbhaLIne aDe ! mArI vidvAna priyAnI dIrdhadaSTivALI buddhi kevI che?" ema vicArate te jinAlayamAM ye ane bhakitathI jinezvarane nakhe. pachI te jeTalAmAM pAcho vaLe che teTalAmAM adhiSThAyaka deve pratyakSa thaIne tene kahyuM ke - jinevaranI bhakitane lIdhe huM tArA para tuTamAna thayo chuM, mATe tuM varadAna mAga." tyAre te be ke -"he devA eka kSaguvAra rAha juo, huM ghera jaI mArI priyAne pUchI hamaNAM ja pAche AvuM ." ema kaDI ghera AvI teNe priyAnI pAse devanuM vacana kahyuM, tyAre te have pAmone bolI ke-"he svAmI ! Aje ApaNe khare khare mana rUpI kaphapaNA sarva prakAranAM kaLAe ke Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 36 ) "9 39 rIne kanyA che, ApaNI sidhdhine karanAra thayAche, ane ApaNA du:khane trAsa pamADanAra thaye che, tethI tamAre devalayamAM jaine sarvAMga pAse mAcainA'karavI ke mArA pApa rUpI paheregIrano nAza karo A pramANe priyAnA vacane karIne teNe te ja pramANe bhagavAna pAse yAcanA karI, tyAre te jinezvaranA adhiSThAyaka kahyuM --jA, tArUM. manavAMchita thaze.' tyAra pachI te dhanarAja ghera AvyuM. teNe tene kahyu` ke--ddhe priyA ! jaLa lAva. teNIe jaLa ApyuM, te vaDe peAtAnA hAtha paga dhoI teNe bhAjana karyuM. te joi tenI kAMtAe vicAyuM ke--Aje mArA patine vivekanA aMkurA pragaTa thayA che, tethI tene hAtha:paga dhovAne viveka AnyA. have dAnAMtarAya ane bhegAMtarAya rUpI pApI paheregIrA nAza thavAthI A mArA bhatAra jarUra dAtAra ane bhAga bhAgavanAra tharI. tyAra pachI bIje divase caMdana, puSpa, dhUpa, dIpa ane naivedya vigere vaDe jinezvaranI pUjA karI dhanarAje bhAjana karyuM. tyAra pachI te deva, gurU ane dharma e traNa tattvame viSe niraMtara zradhdhALu thayo, ane atyaMta harSoMthI teNe sukhakAraka dharmano Azcaya karyo. pachI tenA khApa dAdAe upArjana karelA traNa lAkha dravyano vyaya karI te nipuNa puNyazALAe puNyano khajAno bharI dIdhA. tenI suddhi dharmamAM vRddhi pAmavA lAgI, ane tenA gharamAM teno spardhAthI samRddhi paNa vRddhi pAmavA lAgI. tenuM bhAgya cirakALa sudhI abha'gapaNe pragaTa thayuM. duniyAmAM evI kAi paNa lakSmI naheAtI ke je tenA gharamAM na DhAya. tenA gharamAM prathama tuMbaDAnAM ane mATInAM pAtrA (vAsaNa )hatAM, tene badale have teNe tAMbAnAM ane rUpAnAM pAtrA karAvyAM. samakita rUpI dIvA vaDe tenu hRdayarUpI ghara dIptimaMta thayuM,tethI temAM kayA kayA dharmanA guNo prakAza na pAme ? tenI lakSmI dAnavarDa zAbhatI hatI, tenI buddhi vRtivarDa gAbhatI hatI, ane tenuM mukha satyavaDe zobhatuM hatuM, temAM kAMi Azcarya nathI. kemake tenAmAM eka viveka hatA te ja sarva guNane zaiAbhAvanAra hatA. te jinezvaranI pUjA karI, munijanAne prAsupha jaLa ane mehakonuM dAna ApI tathA Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37). atithione bhojana karAvI pachI bhAjana karatA hatA. te je je puNya karate hatuM te sarvane dhanyA paNa anudatI hatI. te puNyanA prabhAvathI te bannene je phaLa prApta thayuM te sAMbhaLa-je dhanarAjano jIva hato te tuM meghanAda nAme rAjA thaye che, ane dhanyAne jIva A tArI madanamaMjarI nAmanI rANI thaI che. he meghanAda rAjA ! samakitanA prabhAvathI manavAMchitane pUrNa karanAra A kaceluM tamane devatAe ApyuM che. " A pramANe gurUnA mukhathI pitAne pUrvabhava sAMbhaLI meghanAda rAjA atyaMta harSa pAme, ane rANI sahita zrAvakanA vratane aMgIkAra karI pitAne ghera gaye. saMpUrNa divya bheganI samRddhine bhegavatAM ane sukhasAgaramAM magna thayelA te rAjAe lAkha varSa sudhI rAjyanuM pAlana karyuM. anukrame bhegAvaLI karmano kSaya karI, pitAnA putrane rAjaya ApI, vairAgya guNathI rajita thaI, gurUnI pAse jaI rANu sahita meghanAda rAjAe dIkSA grahaNa karI. anukrame kama rUpI maLane nAza karI kevaLa jJAna prApta karI te banne makSa padane pAmyA. zrIjinezvare kahelA vacana upara zradhdhA rAkhavA rUpa samakitanuM sevana karI meghanAda rAjAe bhavya jInI sabhAmAM tathA sidhdhanI zreNImAM durlabha evuM pitAnuM nAma lakhAvyuM, te ja pramANe he sajajane! tame paNa A loka ane paralokanI sukha samRddhi ne ApanArUM samakita prApta kare. A pramANe zrI tapagaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahepAdhyAya zrIdharmasiMha gaNinA ziSya upAdhyAya zrI iMdrahAsa gaNie racelI A upadeza kaTapavalI nAmanI TIkAne viSe pahelI zAkhAmAM samakitanA aMgIkAra upara zrImeghanAda rAjAnA caritranuM varNana karavA vaDe trIjo palava samApta thaye. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) palava 4. jenA sarve arthe siddha thayA che ane je prabhu niraMtara vAMchita dAna ApavAthI sarUSone AnaMda ApanArA che, evA siddhArtha mAtAnA putra abhinaMdana svAmI AnaMda pAme. samakitanuM svarUpa kahyA pachI have A cethA pallavamAM zrAvakane karavAnuM sAmAyika nAmanuM cothuM dvAra kahe che, chabriNa gAvadarami , laghutta ropha pariva" | vyAkhyA- he zrAvake ! tame cha prakAranA Avazyakane viSe avazya karavA lAyaka kriyAne viSe hamezAM ughamavaMta thAo" AvazyakanA cha bheda A pramANe che-sAmAyika 1, caturvizati stava 2, vaMdana 3, pratikamaNa 4, kAsamAM pa, ane paccakhANa 6. temAM sAmAyikamAM sAvagha kamanI nivRtti thAya che 1, caturvizati stavamAM jinezvaranA guNanuM kIrtana che 2, vaMdanakamAM jJAnAdika guNavALA gurUnI sevA che 3, pratikramaNamAM jJAnAcArAdikamAM lAgelA aticAranI nidA che 4, kAyetsarga vaDe traNanI cikitsA karavAnA nyAye karIne lAgelA aticAre dUra karAya che 5, ane pratyAkhyAna vaDe mULa guNa ane uttara guNanI aticAra rahita sevA ( ArAdhanA) thAya che ke, te viSe catuH zaraNu prakIrNakamAM kahyuM che ke - "sAvaghaganI virati 1,jinevaranuM kIrtana 2, guNavAnanI sevA 7,khalita(aticAra)nI niMdA 4,traNanI cikitsA-aticAra dUrakaravAne upAya 5 ane mULa tathA uttara guNene dhAraNa karavA te 6. (A cha paDAvazyakanAM kAryo che." temAM prathama sAmAyikanI vyAkhyA kahe che. sAmAyika zabdane artha A pramANe che-sama eTale rAgadveSa rahitapaNuM hevAthI samAna ane aya eTale gamana te samAca kahevAya che, te vaDe thaeluM te sAmAyika Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) athavA sama eTale jJAna, darzana ane cAritra, temanA Aya eTale lAbha :(prApti) te samAya kahevAya che, samAya ja sAmAyika kahevAya che eTale ke 8 vinayavimyaH " e vyAkaraNanA sUtra vaDe svArthImAM z pratyaya lAgIne sAmAyika zabda siddha thayA che. sAmAyika eTale sAvadha yeAganI virati. te viSe kahyuM che " cArittarasa vijJohiM, cIpha sAmALa zaru thaM / sAvajjANa ya jAgANa, vajjaNA sevaNattaNao // " - ,, sAmAyika karIne cAritranI vizuddhi karAya che, ane tenu* sevana karavAthI sAva yeAganA tyAga thAya che. '' uttarAdhyayana sUtranA 29 mA adhyayanamAM pazu kahyuM che ke --" he bhagavAna ! sAmAyika karavAthI prANIne zuM lAbha thAya che ? huM gaitama ! sAmAyika karavAthI sAvagha cAganI virati thAya che. " ityAdi sAmAyikanA keTalA bhedo che 1, te kaye sthAne karavuM 2, kayAre karavuM 3, tenuM pramANu keTalu' 4, te karavAthI zuM phaLa 5, temAM upadhi zu' zuM rAkhavI 6 ane te upara dRSTAMta kAnu" che?, A sAta dvAra vaDe sAmAyikanI vyAkhyA karavAmAM Ave che. 1 sAmAyikanA bhedo. sAmAyikanA cAra bhedeA che--samakita 1, Agama (zruta) 2, dezivarati 3 ane savirati ja. temAM sakita eTale jIvAdika tattva upara zraddhA 1, Agama eTale sarvAMge kaheluM zruta ra, dezavirati eTale aNutratamaya dharma 3 ane savirati eTale mahAvratamaya dhama 4. paMDita purUSe A cAre bhedA mAkSAptine mATe sAdhavA lAyaka che te viSe zrI uttarAdhyayana satramAM kahyu che ke-- 66 nANaM ca daMsaNaM ceva, caritaM ca tavo tahA / paNa maLo tti vano, nigere nuMlie~|" Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * (40) ke "jJAna, darzana, cAritra ane tapa A cAra prakArane mArga sarva dazI zrIjinezvarae kahelo che. " samakita sAmAyika ane zruta sAmAyika e be cAre gatine viSe prApta thaI zake che, paraMtu dezavirati sAmAyika ane sarvavirati sAmAyika e be te tiryaMcagati ane manuSyagatimAM ja pAmI zakAya che. lAbhava manuSyanA pAmyA chatAM paNa A be sAmAyikanI prApti durlabha che. kAraNake sarvaviratisAmAyikamAM rahelo prANu jo maraNa pAme te te mekSamAM athavA savaoNsiddha vimAna paryata devagatimAM ja jAya che. 2 sAmAyika kayAM karavuM ? gharane viSe, devagRhane viSe, dharma sthAna (upAzrayAdi)ne viSe ane thavA sAdhunI samIpe kaI paNa sthAne rahela zrAvaka sAvadha vyApArane tyAga karI A sAmAyika karI zake che. zrIAvazyaka cUrNimAM kahyuM che ke -"te zAvaka cityagRhamAM, sAdhunI samIpe, potAne ghera, pauSadhazALAmAM athavA harakeI sthAne jyAM mananI vizrAMti thAya tyAM sarva sAvagha vyApArano tyAga karI Avazyaka (pratikramaNa) kare." 3 sAmAyika kayAre karavuM ?. A sAmAyika hamezAM be saMdhyAkALe (pratikramaNa sAthe) karavA. nuM che, temaja eka divasamAM ghaNIvAra paNa karavAnuM che. kAraNake zrAvaka jyAM sudhI sAmAyikamAM hoya tyAM sudhI te sAdhunI jevo che. kahyuM che ke " sAmAiyammi u kae, samaNo iva sAvao ivaha jmhaa| gNa vAra, vastu tamAruSe nA ! " "sAmAyika karavAthI zrAvaka sAdhunI jevo thAya che, te kAraNathI ghaNI vAra sAmAyika karavuM yogya che. " 1 ticagatimAM A be paikI dezavirati sAmAyikanI ja AvakanA 11 vratarUpa prApti thaI zake che. 12 mA vratanI tyAM prApti nathI. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (41) bane sayAne samayeja sAmAyika karavuM, te sivAya bIjA samaye karavuM nahIM ema keTalAka kahe che, te temanuM kahevuM aAgyA che. kAraNa ke "sAvagha vyApArane varjavAnI jema asAvadha vyApAra sevavAmAM paNa rAtri divasa yatna kara." ema AvazyakanI TIkAmAM kahyuM che. sAmAyikanuM pramANa zruta jJAnIoe sAmAyikanA kALanuM pramANu be ghaDInuM kahyuM che, tethI ochA pramANavALuM kare to te zuddha kahevAtuM nathI. kAraNa ke jema tema sAmAyika laIne tarata ja tene pAre to tene kAMI paNa niyama rahe nahIM, mATe A sAmAyika IcchA pramANe jema tema karavAnuM nathI. be ghaDIthI vadhAre samaya thAya to temAM deza nathI, paraMtu A che kALa thavo na joIe. te viSe kahyuM che ke"kaauunn takhkhaNaM ciya, pArei karei vA jahicchAe / aNavaThiya sAmayiyaM, aNAyarAo na taM suddh||" " sAmAyika laIne tarata ja pAre athavA marajI pramANe jema tema kare te sAmAyikanI maryAdA kAMI paNa rahe nahIM, (anavasthA thaI jAya) ane tene anAdara karyo kahevAya tethI tenuM sAmAyika zuddha kahevAya nahIM." - 5 sAmAyikanuM phaLa sAmAyika rUpI kalpavRkSanuM sevana karavAthI paMDito varganA ane tyaMta uttama sukharUpa phaLane pAme che. te viSe siddhAMtamAM kahyuM che ke " sAmAiyammi u kae, samabhAvo sAvayANa ghaDiyadugaM / AuM suresu baMdhai, ittiyamittAI paliAI" // sAmAyika karavAthI zrAvakone be ghaDI sudhI samabhAva rahe che, tethI te devaleAkanuM ATalA popamanuM AyuSya bAMdhe che." keTalA palyopamanuM? te kahe che - Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (kara) "bANavaI koDIo, laMkhkhA guNasahi sahassa pnnviisN| nava saya paNavIsAe, satihA aDabhAga paliyassa / / " bANuM kareDa ogaNasATha lAkha pacIza hajAra nava so ne pacIza pAma tathA eka popamanA ATha bhAgamAMthI traNa bhAga adhika (9rapa9rapa8rapa) ATaluM devAyuM bAMdhe che. 6 sAmAyikanA upagaraNa sAmAyika karanArane mATe dharma saMbaMdhI pAMca upagaraNa kahyA che japamALA (navakAravALI) 1, akSa (sthApanAcArya) 2, daMDa kara, mukha nasika 4 ane puMjaNa (rajoharaNa-caravaLa) 5. te viSe anugadvAranI cUrNimAM kahyuM che ke-"he bhagavAna! sAmAyika karanAra zrAvakane keTalA dharma saMbaMdhI upakaraNe kahyA che ? he gatama! sthApanAcArya, mukhavikA, japamALA, daMDa ane puMjaNa e pAMca upakaraNe kahyA che. - 7 sAmAyika upara dRSTAMta he zrAvake ! jema eka vRddha strIe Adara pUrvaka sAmAyika karyuM hatuM tema tame paNa hamezAM Adara pUrvaka sAmAyika kare. sAmAyika upara vRddha strInI kathA- A jaMbUdIpanA bharata kSetramAM mAlava nAmane deza che. te jANe huM mArI apUrva samRddhi pRthvI para dekhADuM." ema dhArIne svargane eka pradeza pRthvI para A heya e suMdara dekhAto hato. te dezamAM bhegAvatI, amarAvatI, alakA ane lakA e cAra nagarIne jaya karavAthI sArthaka nAmane dhAraNa karanArI tathA vizvanA janene AnaMda ApanArI ujjayinI nAmanI kamakAnamAMthI kAja kADhavA mATe rAkhavAmAM AvatuM DaMDAsaNa samajAya che, Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (83) nagarI che. te nagarImAM eka mATe zreSThI rahetA hataoN. te sArI rIte abhyAsa karelI kaLAonA bha'DAra hatA ane hamezAM (dararoja) lAkha dravyanu dAna karIne teNe pRthvI pITha upara yaza rUpI vRkSa vALyuM hatuM. tenuM ghara samudranI jema ghaNA suvarNa (sonaiyA) rUpa lakSmIthI bharapUra hatuM, tethI te meghanI jema haMmezAM lAkha dravyanu dAna varasAvatA hato. te zreSThInI pADeAzamAM keAIeka buddhimAna vRddha strI rahetI hatI. te dravya rahita hovAthI dAna vigere karI zakatI nahIM paraMtu prAye karIne te hamezAM sAmAyika karatI hatI. te vRdhdhAne gavanA parvata upara ArUDha thayelo zreSThI hamezAM kahyA karato hateA ke --mATA phaLane ApanArU' dAna devuM te ce!gya che, tu dararAja sAmAyika kare che tenu phaLa tane zuM prApta thavAnu che? arthAta kAMi thavAnuM nathI. '' tyAre te tene javAba ApatI ker3e zreSThI ! tamane dhanya che ke tame haMmezAM ghaNu' dAna Ape! cho. huM tA sAmAyika karU chu, paNa tethI mArA manuSyabhava saphaLa che. " A pramANe caDatA pariNAmavALA te banne dvAna ane sAmAyikamAM tatpara rahyA; temAM zithila thayA nahIM. anukrame AyuSya pUrNa karIne dAtAra zreSTI koi araNyamAM hastI thayA. tene pakaDo lAvI teja ujayanInA baLavAna rAjAe peAtAne besavAnA paTTa hastI karyuM. tene dararoja amRta jevo svAdiSTa AhAra ApavAmAM AvatA, hamezAM tenI AratI utAravAmAM AvatI, ane tene suvarNanI sAMkaLa vaDe bAMdhavAmAM AvatA, e pramANe vartatAM te anukrame makronmatta thayA. ekadA te nagarInA mAmAM cAlatAM potAnu ghara joi jAtismaraNa pAmI tyAM ja besI gayA, aneka prakAre uThADavAnA prayatna karyo chatAM te tyAMthI ubhA thayA ja nahIM. baLavAna ane LAne jA gunArA ghaNA mAguse tyAM ekaThA thayA, paraMtu pRthvI para paDelA te hastIne keAi uThADI zakayuM nahIM. tyAra pachI te vRddha strI ke je maraNu pAmIne te ja rAjAnI putrI thai hatI, te tyAM AvI ane pAMDhAnu` ghara joi te paNa jAtismRtine pAmI. tethI sarva vRtAMtta jANIne te rAjaputrIe hAthInA kAnamAM kahyu ke Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uTha sidgha mata cita kara, ciMtIyuM kiMpi ma heI, huM sAmAIya rAja, tuM karI kamyavaseNu. "he zreSThI ! uTha ciMtA na kara. ciMtavyuM kAMi paNa thatuM nathI. huM sAmAyika karavAthI rAjaputrI thaI chuM, ane tuM dAnezvarI chatAM karmanA vaNathI hAthI thayo che. " A pramANe teNunuM vacana sAMbhaLI tarata ja hAthI ubho thaye. te samaye ke karelA karmanuM phaLa maLe temAM Agraha za karavo? te joI rAjAe kahyuM ke "he putrI ! A tAruM caritra ane Azcarya pamADe che. te zuM karyuM? A hAthIne teM zI rIte uThADyo ? tyAre te belI ke "he rAjana sAMbhaLe, tamArI ja nagarInoM rahIza amuka zreSThI karIne A hAthI thaye che, ane huM tene pADozamAM rahenArI vRddhA marIne tamArI putrI thaI chuM. " te sAMbhaLI rAjAe pUchyuM ke-" tame baMnee zuM karyuM hatuM ke jethI tamane AvuM phaLa prApta thayuM ?" tyAre te bolI ke -"amArUM puNya A pramANe hatuM - eka zreSThI) hamezAM lakSa suvarNanuM dAna karatA hatA, ane bIjI (9) sAmAyika karatI hatI to paNa te mArA puNyane pahoMcI zakaze nahIM. ahIM bhoga bhegavatAM chatAM tane ja ke paravazapaNuM te avazya che ja paNa tethI tuM zA mATe manamAM duHkha mAne che? kAraNake viveka vinAdAna dIdhAnuM AvuM ja phaLa hoya che." A pramANe meM pratibaMdha pamADyo eTale A hAthI ubhe thayo che, vaLI he rAjana! sAmAyika karavAthI huM A tamArA maMdIrane pAmI chuM ane mane tamArI pAsethI A suvarNanA alaMkAranI ane divya bheganI samRddhinI prApti thaI che, te viveka sahita dharmakriyA karavAnuM phaLa che." A pramANe rAjapuvInAM vacana sAMbhaLI rAjA vigere sarva ke dharmane viSe prItivALA thayA, ane sAmAyika vrata karavAmAM daDha baMdhanavALA thayA, Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) A pramANe mukita mArgane dekhADanA vRddha strInuM daSTAMta sAM bhaLIne he bhavya jano ! hamezAM Adara pUrvaka sAmAyika vrata aMgIkAra kare. A pramANe zrIta pagaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahopAdhyAya zrI dharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrIIdrIMsa gaNie racelI mI upadeza ka95vallI nAmanI TIkAne viSe pahelI zAkhAmAM sAmAyikanA viSaya upara sthavirA strInuM daSTAMta ApIne sAmAyika karavA rUpa cothe pallava samApta karyo. pallava pa. samagra kaLAne jANanAra, jJAnAdika samagra lakSmIvALA ane kAmadevathI tyAga karAyelA zrI sumati svAmI ane mane hara ane durlabha sumati-sadabuddhi Apo. have caturvizati stava nAmanuM pAMcamuM dvAra varNave che - jinezvaranA zAsananI prabhAvanA karavAmAM pravINatAne pAmelA che bhavya prANIo! tame caturvizatijinezvaranI stuti karavAmAM ughamata thAo. te A pramANe zrI RSabhadeva 1 zrI ajitasvAmI 2, zrI saMbhavanAtha svAmI 3, zrI abhinaMdana svAmI 4. zrIsumati svAmI 5, susImAdevInA putra zrI padmaprabhu svAmI 6, zrI supAvai , lakSamaNa devInA putra zrI caMdraprabha 8, zrIsuvidhi 9, zrIzItaLa 10. zrI zreyAMsa 11, zrIvAsupUjya 12, zrIvimala 13, zrI anaMta 14, zrIdharmanAtha 15, zrI zAMtinAtha 16, zrI kuMthunAtha 17, zrIaranAtha 18, zrImallInAtha 19,zrIsuvratasvAmI 20 zrI naminAtha 21,zrIneminAtha 22, zrI pArzvanAtha 23 ane zrI mahAvIra svAmI 24 A cAvIza tIrthaMkarane huM vAMduM chuM. A pramANe samakitanI zudhdhi mATe cityavaMdana pUrvaka caturvizati stava vaDe niraMtara tIrthakarenI stuti karavI. kahyuM che ke Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) dasaNayAravisohi cavIsAitthaeNa kijjA / accambhuaguNakittaNa-rUveNaM jiNavariMdANaM // " "jinezvaronA atyaMta addabhuta guNonA kIrtana rUpa caturvisati stava vaDe darzanAcAranI zuddhi karAya che-thAya che." | sarva Avazyaka kriyA devavaMdana pUrvaka karavI joie, te rIte karavAthI sarva vidhi saphaLa thAya che. jyAre keI paNa sAdhu athavA zrAvaka koI paNa dharmakriyA kare che, tyAre atyAre paNa gurU mahArAja jina stava pUrvaka te kriyA karAve che. tapa kara ane naMdI (nAMda) mAMDavI vigere kAryomAM sAdhu athavA zrAvake utsarpiNa ane avasarpiNImAM thayelA tortha karenI stuti karavI joIe. dharmatIrthane pravartAvanA ane traNa lokane ughAta karanArA tIrthaMkara paMca parameSine viSe prathama kahelA che. te viSe pUjya zrIbhadrabAhusvAmIe zrIAvazyaka satramAM kahyuM che ke suvido rAju 3ogo, nALA rAmAnaMg | maLa guno , jA je pa vA nANaM bhAvujoo, jaha bhaNiya savabhAvadaMsIhiM / / tassa udyogakaraNe, bhAvujjobhaM viyANAhi // logamujjogarA, davvujjoeNa na hu jiNA huMti / bhIvujjogarA puNa, huMni jiNavarA cauvIsaM // dayo ujjoo, pabhAsai parimiyammi khittammi / mAvo nAgo, jAgo vAsada " uota be prakAranI jANa-drathati ane bhAvaughAta. temAM agni, caMdra, sUrya, maNi, ane vA (vIjaLI) vigere dravya Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 47 ) uddeAta che, ane jJAna e bhAvapaghAta che, ema sarva padArthona jenArA sajJoe kahyu che. te jJAnano upayAga karavAthI bhAvagheAta thAya che ema jANavu. jinezvarI dravya uddAte karIne traNa leAkane uchelRAta karanArA nathI, paraMtu cAvIze tItha kareA bhAva uddeAtane karanArA che. kAraNu ke je dravyathI uddeAta karanAra padArtha che te parimita kSetramAM ja prakAza karI zake che, ane bhAva 6Ata tA meka ane aloka sarvane viSe prakAza kare che. ,, te tIrthaMkarA anata khaLa ane ana`ta vijJAna vaDe sarva jIvAnuM ulla'thana kare che (vadhI jAya che.) tethI temane pU mahimA kahevAne iMdra paNa zaktimAna nathI. tIra nu leAkeAttara sAbhAgya sane Azcarya karanArUM che, tethI sarve iMdrA harSI pUrvI temanAM pAMce kalyANukAe mahotsava kare che, tIrthoM karA traNa lokane Azcarya karanArI samRdhdhine pAmelA che, tenu" kAraNa temanA pUrva janmanuM puNya ja che, te puNya temanI stutithI jAvuM. te stuti nIce pramANe.-- jeNe dhanasAtha vAhanA bhavane viSe manuSya bhavanI prAptirUpI yArAmAM dAnarUpI kalpavRkSate vAvI zraddhA (samakita) rUpa dRDha mULIcAMvALA karI ghRtarUpI jaLanA samUhathI sIMcI vRddhi pamADau ane tene niraMtara (AMtarA raheta) tera bhAe karIne phaLavALA karyAM, te zrIdideva tamArI lakSmIne mATe thAo. 1 jeNe jabUtrIpanA mAvideha kSetramAM vennA vatsa nAmanA vijayamAM vijayA nAmato purIrUpI srInA hAra samAna zrIvimaLAhana nAmanA rAjAnA bhavane viSe sadgurU pAse dIkSA lai ugra tapasyAvaDe tIrthaMkara nAmakarma upArjana karyuM, te vijayA rANInA putra zrIajitanAtha svAmI jayavatA varyAM. 2 je sAdharmika samUhane prathama bhajana karAvI jamatA hatA, jeNe duSkALamAM potAne mATe karelA anna jaLa vaDe sAdhuone tRpta karyAM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) hatA, ane jene trIjA bhavamAM samakita rUpI dhAnyanI akSaya saMpadA prApta thaI hatI, te zrI saMbhavanAtha svAmI bhavya prANIono vibhUtine mATe thAo. 3 jeNe pUrve mahAbala rAjAnA bhavamAM baLane vAyue calAyamAna karelA taragenI zreNi vaDe vyApta evA jaLanI jevuM capaLa jANIne tathA 'jIvitane kSaNavinazvara jANIne dIkSA lIdhI hatI, ane jenA samyakattva rUpI aMkurAnI pRthvI (hRdaya) samatA rUpI jaLanA siMcavAthI vivekanA AzrayavALI thaI hatI, te cothA abhinaMdana nAmanA jinezvarane he Aryajane (bha ) tame bhaje, 4. - "he yogI (muni)! je tamAruM vana vaya che, te tame AvuM tIvra vrata kema aMgIkAra karyuM che? tethI hAla tame bhega bhega, AvA durlabha vana vayane tame niSphaLa na gumAvo. te sAMbhaLIne muni bolyA ke "he rAjA ! mehane lIdhe tame nIca gatimAM na paDe, kAra ke yuvAvasthAmAM tapa karavAthI mATe lAbha thAya che. A pramANenuM gurunuM vacana sAMbhaLo vairAgya pAmI jeNe pUrva janmamAM vrata grahaNa karyuM hatuM, te zrI megharAjAnA putra zrI sumati svAmI mArA pApane nArA kare pa. jemaNe pUrva bhavamAM traNa prakAre aparAjita nAma dhAraNa karI zraddhA sahita vihitAchAma nAmanA guru pAse dIkSA aMgIkAra karI hatI. nirmaLa jaLanA saMbaMdhatho vastra nirmaLa thAya temAM zuM Azcaya ?" te zrIpamapama nAmanA jinezvare jema sUrya AkAzane prakAzita kare tema dhara nAmanA rAjAnA vaMzane prakAzita karyo che. 6. jemaNe pUrve ramaNIya nAmanA vijayanA svAmI thaIne dhAtakIkhaMDa dvIpa rUpI nIpa vRkSanA pupane meghanI jema vikasvara karyuM hatuM tathA jenA mananA tApane samUha gurUnA mukha rUpI caMdranA vacana rUpI prakAzanA vaLathI nAza pAme hato, te zrIpupArzva jina amAruM kaSTamAMthI rakSaNa kare. 7. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (49) - cAritrarUpI rAjya vizeSa prakAranA kaddezane nAza karanAruM che ane paralokamAM kalyANane ApanAruM che, A pRthvInuM rAjya te madonmattapaNAthI jemanAM hRdaya aMdha thayAM hoya tevA purUSone ja bhegavavA lAyaka che ane parabhavamAM adhogatine ApanAruM che, ema vicArIne merI rUci (zraddhA) vALA jemaNe pUrva janmamAM moTA rAjyane tyAga karI zrIyugadhara gurUnI pAse cAritrarAjyane svIkAra karyo hato te zrIcaMdraprabha nAmanA jinezvara ane jJAnAdika lakSmI ApanArA thAo. 8. - ardha caMdrane AkAre rahelA ardha pukaravaradvIpa rUpI krIDAsavarane viSe zebhatA (rahelA) pUrva mahAvidehamAM padmavana (paMDarIkiNI) nAmanI nagarI 25 kamalinIne viSe bhramara samAna jemaNe pUrvabhavamAM cAritra rUpI makaraMda (rasa)ne AsvAda karI praddhA (samakita) rUpI madanI saMpadA prApta karI hato, te zrIsuvidhi svAmI dhIra purUe hRdayamAM sthApana karavA yogya che. 8. ardha puSkaravara dvIpanA cUDAmaNi ane tattAtatvanuM vivecana karanAra jemaNe pUrva bhavamAM pattara evuM potAnuM nAma sAmrAjyanI lakSmI ane cAritranI lakSmIvaDe yathArtha karI anupama tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM hatuM, te zrI zItalanAtha svAmIne huM bhaktithI bhajuM chuM. 10 pUrva bhavamAM pUrva mahAvideha kSetranA bhUSaNa samAna jene yegIndranA caraNa kamaLa sevavAthI te apUrva samyagdaSTi rUpa rasa prApta thayo ke jevI avazya siddhi prApta thaI zake. te rasamAM lIna thatAM saMsAra paNa jene sukhakAraka thaye te zrIzreyAMsa prabhu amArI lakSmIne mATe thAo.11. pUrva bhavamAM puSkaravara dvIpane viSe haMsanI jema kIDA karanArA ane bhAva zatru rUpI parvatone chedavAmAM vajasamAna zrIvandranAbha gurUnI vANI rUpI amRtasanuM pAna karavAthI jeNe mithyAtva rUpI viSanuM vamana karyuM Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 50 ) ane je samati rUpI amRtanA pAne pharIne nirmaLa thayA, te zrIikSvAkukuLa rUpI AkAzamAM sUrya samAna mIvAmupUjya svAmI tamAOM rakSaNu karo. 12. pUrva bhavamAM sarvottama, sarva prANInuM rakSaNlR karanArA ane sarva prakAranI guptivALA saddagurUne pAmIne tatkALa jenI zuddha buddhi thai hatI (arthAt samakita pAmyA hatA), tathA je bhAva pUrvaka cAritra grahagu karI, pAMca samiti ane tra guptinuM pAlana karI traNa leAkanA jIte traNe sadhyAe traNa prakAre dhyAna karavA lAyaka thayA hatA, te prANIone niLatA ApanAra anupama mItrImanAtha svAmInI ame stuti karIe chIe. 13, pUrva bhavamAM je rAjA sadgurUnI kRpAthI samakita rUpe zarkarA yukta dUdhanuM pAna karI tRSNA rahita thaI zItaLatAne pAmyA, tathA traNa leAkane viSe adbhuta bhAgyavALA jeNe traNa bhavasudhI navA navA AnaMdano anubhava karyAM, te anaMta nAmanA jinezvara amane anaMta sukha Apo. 14. je pUrva janmamAM caMdananA vRkSa jemanI pAse raDelAne suvAsita karatA hatA, tathA A janmamAM pariNAma ane nAma vaDe karIne paNa je dhamathI bhinna rUpa nathI ( eka rUpa che ) tevA guNlR samUha rUpI suMdara puSpAne utpanna karavAmAM vRkSa samAna paDitAe jenA caraNa kamaLa namavA lAyaka che, te dhama nAmanA jinezvara tamane pavitra karo. 15. tathA pUrva bhavamAM jenI pAse uDIne Avele, trAsa pAmelA pArApata (pAravA) kholyA ke huM vajranA pajara samAna rAjA ! mArUM rakSaNu karo. mArI pAchaLa spena pakSI Ave che." teTalAmAM ja tyAM AvelA jaina pakSIne 1 mananI pariNati. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 51 ) * rAjAe kahyuM ke A pArApatane tuM cheADI de, huM tane khIjuM bhojana ApuM. ' tyAre cena kheAyA ke--mane mAMsa ApA' te sAMbhaLI dayAnA nidhi je rAjAe peAtAnA zarIranu mAMsa kApI kApIne ApavA mAMDayuM ane chevaTa pAtAnu Apu' zarIra paNa ApI dIdhu, evA karUNAsAgara zrIzAntinAtha svAmI mArA harSane mATe thAo. 16. je pUrva janmamAM tapa karavAthI jagatane camatkAra karanArA suMdara bhogA, manohara vastunA yogo ane cha bharata kSetranuM cakravartIpaNuM prApta karIne (bhAgavIne) pacho tIrthaMkara thayA te zrIkuMthunAtha svAmI pAtAnA caraNa kamaLana sevanArA bhavya chatreAne pRthvInuM cakravartIpaNuM ane dharmanuM cakravartIpaNuM e be padane ApanAra thAe 17 jaMbudrIpa rUpI mAnasa sarovarane viSe rAjahuMsa jevA jemaNe pUrva bhavamAM dhanapati rAjA thai sadagurUnA upadezathI mithyAtvanA tyAga karyAM hatA, tathA tulyanI sAthe samAgama thAya te sArU ema dhArI jemaNe cAthA ArAne prakAzita karyo hatA, tevA jJAnanA udyAtane karanAra cAra mukhavALA zrIaranAtha nAmanA jinezvara amane sukha ApanArA thAe 18. je prabhue pUrva bhavamAM cha mitrA sahita nirmaLa cAritranu pAlana karyuM, paraMtu mitrane chetaryAM ane ugra tapasyA karI arihaMta nAma kamA~ upArjana karyuM, tethI tIrthaMkarapaNAne viSe paNa grIpaNuM pAmI svayaMvaramAM paraNavA AvelA ane mAhita thayelA teja mitra rAjaAne jemaNe pratibAdha pamADayo, te zrImahalInAtha svAmI tamane samRddhi ApanAra thAe. 19 pUrve zivaketu nAmanA rAjAnA bhayamAM je prabhue tIkSNa khaDgathI paNa na bhedI zakAya evI rAgadveSanI niviDa graMthine zubha dhyAna rUpI vajA vaDe bhedIne Apamika samakita prApta karyuM hatuM, te haravaza 1 triSaSTimAM surazreSTha nAmanA rAjA kahyA che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) rUpI merU parvatane viSe kalpavRkSa samAna zrImunisuvrata svAmInI huM stuti karuM chuM. ra0 jaMbudvIpanA pazcima mahAvideha kSetramAM bharata nAmanA vijyanI pRthvInA bhUSaNa rUpa je sidhArtha nAmanA rAjAe samakita sahita cAritrane grahaNa karI dazamA devalekane AkAya karyo hato, te vijaya nAmanA rAjAnA vaMza rUpI AkAzamAM sUrya samAna zrI naminAtha svAmIne he ja ! tame AnaMda sahita namaskAra kare 21. je daMpatinA ATha bha akhaMDa prItivALA thayA, jemanA puNyanA aMkurAe jagatamAM prasidhadha che, jene tajIne navamA bhAvamAM satI rAjimatIe bIjA patinI irachA karo nahIM ane je banene navamo bhava mekSadAyaka thayA, te zrI neminAthane namaskAra che. ra2. pUrve purAyamAna maNiratnanI khANamAMthI mANikyanA upArja kanI jema jemaNe samakita ratna upArjana karyuM hatuM, daza bhAvomAM karelA daza avatArathI je viSagunA sahodara hatA. jemane ke pAgninI zAMti karavA mATe hoya ema agAdha jaLanI vRSTi karatA kamaThe jemane prota namaskAra karyA hatA, tathA jemanI upara chatrane AkAre potAnI kalA rAkhIne dharaNe ke kamaThane nivAryo hato, te zrI pArzvanAtha prabhu jayavaMtA varte 23. pUrve kASThane chedavA mATe vanamAM gayelA jeNe munine annadAna ApI mithyAtvane cheda karyo, tathAjeNe gurUne mArgamAM sthApana karI mArga batAvI pitAnuM nayasAra nAma jagatamAM prasiddha karyuM, te ujavaLa guNavALA zrI mahAvIra svAmI traNa jagatanA lokone AnaMda Ape. 24 pahelA AdIzvaraprabhunA samyakatva pAmyA pachI tera bhava thayA, zAMtinAthanA bAra, neminAthanA nava, pArzvanAthanA daza, mahAvIra svAmInA sattAvIza ane bAkInA tIrtha karene traNa traNa bhava thayA. samakita rUpI jaLathI bharelA jemanA mAnasamAM dhama rUpI kI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paka ) karI rahela che te upara stuti karAyelA tIrtha kare bhavya prANIone akSayamokSa lakSmI Ape. Iti caturvizati jina stava sarva tIrthaMkara tIrthaMkaranA bhavanI pahelAnA trIjA bhavamAM vIza sthAnaka nAmanA tape karIne jina nAmaka upArjana kare che. te viza sthAnake A pramANe che.-arihaMta 1, sidhdha 2, pravacana 3, gurU (AcArya) 4, sthavira 5, bahuzruta 6 ane tapasvI (muni ) e sAtanI bhakita karavI. pUrve bhaNelA kRtane upayoga devo 8, darzana eTale samakita nirmaLa karavuM 9, gurnAdikane vinaya karavo 10, sAMja savAra samaya pramANe be vAra pratikramaNa karavuM 11, zILa pALavuM 12, sAmAyika karavuM 13, upavAsAdika tapa karavo 14, supAtre dAna devuM 15, gurnAdikanI vaiyAvacca karavI 16, parva tithie paiSadha karavo 17, hamezAM navuM navuM jJAna UpArjana karavuM 18, tathA zrata 19 ane saMghanI 20 bhakti karavI. pahelA ane chelA tIrthakaree A vize sthAnake ArAdhyAM hatAM, ane bIjA bAvIza tIrtha. karomAMthI keIe eka, keIe be, ane keIe traNa ityAdi sthAnako ArAdhyAM hatAM. sarve tIrthaMkare prAMta anaMta atizayenI lakSmInuM sthAna thayA, te A vIza sthAnaka tapa ja mahimA che. keI paNa pANIe bhAvathI arihaMtane ekaja vAra namaskAra karyo hoya to te sarva pApane kSaya kare che. te viSe kahyuM che ke " jinavarone viSe zreSTha evA zrI vardhamAna svAmIne je (bhAvathI) eka ja namaskAra karyo hoya te te purUSa athavA strIne saMsArasAgarathI tAre che. " A jinazAsananA svAmI tIrthakare niraMtara ArAdhavA lAyaka che. tenA bhAva, nAma, AkRti (sthApanA) ane dravya ema cAra prakAra che-jinezvaranA A cAra nikSepa che. temAM (samavasaraNane mAthe) Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) siMhAsana upara beThelA, tIrthaMkara nAmakarmane bhegavatA ane bhavya prANIoe vaMdAtA tIrthakara bhAvajina kahevAya che 1. catuvi zati stavane viSe RSabhadeva, ajitanAtha vigere jinezvaranAM je nAme kahevAmAM Ave che te nAmajina kahevAya che, te paNa namavA gya che. 2. cAmAM rahelI (sthApelI) zAzvata ane azAzvata jinapatimAo sthApanAjina kahevAya che, teone namaskAra karavAthI athavA nahIM karavAthI paNa teo niraMtara sukhane ApanArI che. 3. zubha bAvane dhAraNa karanAra jeo A bhavamAM athavA bIjA bhavamAM strI vigereno (saMsArano tyAga karI, trata grahaNa karI, arihaMtanI lakSmI prApta karaze te vyajita kahevAya che, teo paNa stuti karavA ke che. 4. A viSe zrImAna devedrasUrie tyavaMdana bhAgyamAM kahyuM che ke - jinezvaranuM je nAma te nAmajina kahevAya che 1, jinezvaranI je pratimA te sthApanAjina kahevAya che 2, jinezvarane je jIva te dravya jina kahevAya che ke, ane samavasaraNamAM sAkSAta virAjamAna je tIthaMkara te bhAvajina kahevAya che. 4. sAdhuone haMmezAM eka rAtri divasamAM thaIne sAta vAra caityavaMdanA karavAnI che te A pramANe prAta:kALanA pratikramaNa vakhate (vizALa locananuM) 1, caityamAM jinapratimAne vAMdatI vakhate 2, AhAranA prAraMbhamAM (paccakhANa pAratAM ) 3, AhAra karI rahyA pachI (paccakhANa karatAM ) 4 sAMjanA pratikramaNamAM 5, suvAne samaye (saMthArA parisI bhaNAvatAM) 6 tathA savAre uThatI vakhate ( jamaciMtAmaNinuM) 7. zrAvakone paNa sAta caityavaMdanA karavAnI che. te A pramANe-ane pratikramaNamAM be 2, trikALa pUjAmAM traNa 5, tathA sutI vakhate 6 ane uThatI vakhate 7. zrAvaka beTaka prati1 ahIM namaskAra na karavAthI paNa kahyuM che teno tAtparya e che ke tame namaskAra kare tyA na kare paNa te to sukha ApanArI siddhaja che. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 55 ) kramaN na karatA hoya teA TAMca caityavaMdanA kare, ane mAtra trikALa jinapUjA karatA hoya to traNa caityavaMdanA tA jarUra kare. jAnyathI zrAvake hamezAM potAne ghera athavA caityane viSe ekavAra devapUjA ane caityavaMdanA avazya karavI joie. mAtranA abhilASI sAdhue ane zrAvake pazu sa dharmAMkAryAM gurUnI sAkSIe devavaMdana pUrvaka karavAM. kahyu che phaeN- arihaMtane jo eka ja namaskAra karyo DAya te te prANIne sahasra bhavathI mUkAve che, ane bhAvathI karelo namaskAra samakitanA vAlane mATe thAya che. " A pramANe haMmesAM bhAvathI cAvIza tIrthaMkaranuM stanana karavAtho kayA kurALa purUSone A bhavamAM ane anya bhavamAM samagra la moe prApta thatI nathI ? samavasaraNamAM rahelA bhAva tIrthaMkaronI sevA karavAthI aneka sabhya javAne A bhArata kSetramAM muddhino hitakAraka mA sulasa thayeA che. A pramANe tapagaccha rUpI AkAzane viSe sUrya samAna mahArNapAdhyAya zrI dharmeMsagaNinA ziSya upAdhyAya zrI Ideg sa gaNie racelI zrI udezapalI nAmanI TIkAne viSe pahelI zAkhAmAM virAti jina stava nAmano pAMcamo palava samApta yeA. 5. pallava 6. guo samUha rUpI maNienA utpatti sthAna rUpa, vizvavara rakta kamaLanI jevI kAMtivALA ane jenA caraNa kamaLane idroe namaskAra karyAM che evA he zrIpadmaprabha prabhu ! tame jayavaMtA vartA. have zrAvakrane hamezAM pharavAnAM vadana nAmanA trIjA AvazyanuM chaThThuM dvAra kahe che.--DeDANA-vicAra pUrvaka pravRtti karanArA zrAvakrA ! moTA guDDAne dhAraNa karanAra zrIsadgurunA caraNakamaLamAM vaMdanA devAnA vidhine viSe niraMtara uJa karI. pratikramaNa karatI vakhate sA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 48 ) e athavA zrAvake mata guNane dhAraNa karanAra gurUne avazya vAMdaNAM devAM joie. te viSe kahyu che ke- manuSya vAMdaNAM devAthI nIcageAtra kane khapAve che, uca geAtrane khAMdhe che, ane kanI graMthine zithila kare che. gurUne vAMdaNAM ApavAnAM ekasesa ne aThANuM sthAnake che, te vidhi pramANe karavAthI prANIone pUrNa phaLa ApanArAM thAya che. te sthAneA A pramANe che.-mukha vatrikAnI pacIsa paDilehaNA che. temAM prathama mukha vastikAne dRSTi vaDe jovI 1, zabda pamADa eTale 'cI karIne halAvavI ( kha'kheravI), pachI nava akhADA 9 ane nava pakhADA 9 pramAjavA e sarva maLI pacIsa sthAnakA thayAM. hAtha, eka mastaka, eka mukha, eka hRdaya cha tyAra pachI me ane be paga e sAta aMge traNa traNa paDileNa ane pRSTha bhAge cAra paDilehaNu, karavAthI kula pacIsa a*ganI paDilehaNA muhapattivaDe karavI ( kula 50 ) tyAra pachI e AMta (bevAra a` namavuM te), eka yathAjAta ( eTale ke janma thatI vakhate jema bALaka mastaka para be hAtha joDIne bahAra nIkaLe che tema ), bAra Ava, mastaka namAvIne cAra vAra vajjaina, mana, vacana ane kAyAnI gupti, avagrahamAM be vakhata praveza ane avagrahamAMthI ekavAra bahAra nIkaLavuM, ema sa maLI pacIza. vAMdaNAMnA Avazyaka jAvAM. (kula 75 ) icchA, anujJApanA, nirAbAdhapaNAnI pRcchA, yAtrA (sukha sajama jAtrA), ane yApanA (iMdriyeAnA upazamavaDe vRddhi pAmavI te aenI pRcchA ane aparAdhanuM khamAvavuM' e cha vacane gurUne vaMdanA karanAra beAlavAnAM che (kula81),vinaya, mAnarahitapaNu, gurUjananI pUjA,jinAjJAnu* ArAdhana, zrutadhama nuM ArAdhana ane karmathI mUkAvApaNuM' e cha guNeA vAMdanArane prApta thAya che. ( kula 87. ) icchA pramANe karahu' anujJA ApuM chuM, te prakAruM ( mane nirAbAdha ) che, mane saMyamayAtrA varte che, tane paNa e pramANe yApanA varte che, ? ane huM paNa tane khamAvu' chu. A cha vacane gurUe ziSya pratye tenA praznanA uttaramAM beAlavAnAM che. sthAne kathAM che. gurUvadana bhASyamAM 1 pravacana sArAdAramAM 192 42 kahyA che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( pa7) (kula 93 ). AcArya, upAdayAya, pravartaka, sthavira ane ratnAdhika (adhaka dIkSA paryAyavALA) e pAMca vAMdavA gya che (kula 88). pAsa, esane, kuzIlIye, saMso ane ahAchaMdo e pAMca prakAranA sAdhu arihaMtanA matamAM vAMdavA gya nathI (kula 103). guranuM citta vyAkhyAnAdikanA zramathI AkuLa vyAkuLa hoya, gurU parAmukha eTale avaLA mukha vALA hoya (bIjI bAju jotA heya). nikAdika prabhAdamAM hoya, AhAra ke nihAra karatA hoya ane AhAra ke nivAra karavAnI Icchaka hoya te vakhate gurUne vAMdavA nahIM. A pAMca vAMdavAnA samayanA niSedha jANavA ( kula 108). gurU zAMtapaNe beThA heAya, Asana upara sthita hoya, upazAMta hoya ane vaMdAvavAne upasthita hoya tyAre buddhimAne AjJA laine vAMdavA. A cAra vAMdaNunA aniSedha jANavA. kula 112). gurU je sthAne beThA hoya tyAMthI cAre dizAomAM zarIranA pramANa jeTale eTale sADAtraNa hAthane svapakSamAM eTale sAdhu zrAvaka mATe ane tera hAthano parapakSamAM eTale sAdhvI zrAvikA mATe avagraha samaje. temAM gurUnI AjJA vinA praveza karavA nahIM. (A gurU avagrahanAM be sthAna meLavavAthI kula 114 sthAna thayAM. ) vaMdananA pAMca nAma che-vaMdana kama 1, citika 2, kRtikarma 3, pUjA kama 4 ane vinaya karma pa. (kula 118). vaMdana upara zatalAcAryanuM 1, citikarma upara phulakanuM 2, kRti karma upara kRNuM tathA vIrA sALavInuM 3, pUjA kama upara be sevakanuM 4 ane vinaya karma upara pAlaka kumAra tathA sAMba kumAranuM daSTAMta che. 5. A daSTAMto AgaLa upara kaheze. (kula 124). gurUnA guNe karIne yukata sAkSAta gurUnA abhAve temane sthAne amuka vastunI sthApanA sthApIne vAMdaNu devo (kula 125) tyAra pachI gurUnI tetrIza AzAtanA A pramANe jAgavI.--gurUnI AgaLa ubhA rahevuM 1, cAlavuM 2 ane besavuM 3, gurUnI paDakhe ubhA rahevuM 4 cAlavuM pa ane besavuM ,gurUnI pAchaLa ubhA rahevuM 7, cAlavuM 8 ane besavuM 9, A nava AzAtanA gurUnI atyaMta najIka paNe te Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) pramANe vavAthI thAya che. stha`Dila jaine gurUnI pahelAM bhAvI tenI pahelAM pAte rAca karavuMhAtha paga dhAvA 10, gurUnI pahelAM gamanAgamananI AlecanA karavI 11, gurU khAlAve te vakhate ( rAtre ) jAgatA chatAM javAba na devA ?, navA AvatA zrAvakAdikane gurUnA bolAvyA pahelAM pote khelAvavA 13, prathama ziSyanI pAse AddhAranI AlAcanA karI pachI gurU pAse AlecanA karavI 14, pahelAM ziSyAdikane AhAra dekhADIne pachI gurUne dekhADavA 15, pahelAM bIjAne AhAra mATe nima`traNa karI pachI gurUne niyaMtraNa karavuM 16, gurUne pUchyA vinA bIjAne prathama AhAra Apavo 17, gurUnI sAthe mAhAra karatAM snigdha ane miSTa AhAra pAte lai levA 18, gurUnA bAlAvyA chatAM (divase javAba na Ape-gurUnA vacanane gaNakAre nahIM 19, gurrane kaThera vANIthI javAba Ape 20, gurUnI pAse jaine javAba ApavA bee tene badale pAtAnA Asana para beThA beThA javAba Ape 21, gurU bAlAve tyAre potAnA Asana para rahIne ja zu che " ema pUche rara, gurUne tuM kahI javAba Ape 23, gukh sAMi kAma pharavAnuM kahyuM heAya tyAre te kAma tame kema nathI karatA ? ema kahI gurUnI tarjanA kare 24, gurU dharma kathA karatA heAya tyAre peAtAnI vidvattA dekhADavA mATe gurUnI kathAnI zlAghA na kare 25, gurU kathA kahetA hoya te vakhate tamane kharAkhara kathA sAMbharatI nathI ama bele ra6, gurUnI kathAneA cheda kare eTale ke pe|te AgaLa AgaLathI kuMDhavA mAMDe 27, gurUnI padmAne bhaga kare eTale ke gurU dharmakathA vaDe sabhAne ra'jana karatA hoya te vakhate AvIne gAcarI vigereno samaya thaI gaye! che ityAdika bolI sabhAneA bhaMga kare 28, gurU kathA kaDI rahe tyAra pachI potAnI paDitAI khatAvavA mATe samAnI AgaLa te ja kathAne pota vizeSa vistArathI kahe 69, gurUnA sathArAne paga aDADe 30, gurUnA sathArA upara UbhA rahe athavA bese 1, gurUnI Asana karatAM peAtAnuM Asana lRMcuM rAkhe kara tathA gurUnA AsananI kharAkhara petAnuM ( kula Asana rAkhe 33. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (59) uparanA 125 maLIne 158 sthAna thayA.) tyAra pachI vAMdaNAnA batrIza doSo A pramANe che-anAdata doSa-Adara vinA vade te 1, stabdha deza-vaMdanA karatAM dravyathI ane bhAvathI namra thAya nahIM akkaDa rahe te 2, vaMdanA karatAM karatAM nAzI jAya, athavA vAMdatI vakhate aspaSTa zabda bele te paviddha doSa 3, AcArya vigere sarvane eka sAthe ja vAde te paripiMDita doSa ja, tIDanI jema kUdate kUdata vAMde te Telaka doSa 5, jema mahAvata aMkuzane hAthamAM nacAve tema hAthamAM rAkhelA ghAne nacAvate vAMde te aMkuza doSa 6, kAcabAnI jema AgaLa ane pAchaLa cAlato cAlato vAMdete kacchapa deSa 7, mAchalAnI jema capaLatAthI vAMde te matsya doSa 8, kaI kAraNane lIdhe guru upara dveSa rAkhIne vAMde te manedviSTa deva 8, banne hAtha DhIMcaNa upara rAkhI athavA be hAthanI vacamAM baMne DhIcaNa rAkhI, athavA be hAthanI vacamAM eka DhIMcaNa rAkhI vAde te vedikAbadhdha doSa 10, nahIM vAMdavAthI gurU mane kADhI mUkaze evA bhayathI vAMde te bhaya doSa11, bIjA sAdhuo A gurUne bhaje che mATe huM paNa tene bhajuM ema dhArI vAMde te bhajata doSa 12, huM gurUne vAMdIza to te mArA para prItI rAkhaze ema dhArI vAMde te mitrI doSa13, pitAnI meTAI jaNAvavA mATe vAMde te gArava doSa 14, vastra pAtrAdikane mATe vAMde te kAraNa doSa 15, cAranI jema chAnI rIte keI na jANe tema vAMde te tainya doSa 16, AhAra nihAra vigerenA ayogya samaye vAMde te pratyenIka dRSa 17, krodhathI vAMde te rUSTa doSa 18, gurU rASa ke teSa kAMI paNa karatA nathI, e to eka pUtaLA jevA che ema dhArI hAthanI AMgaLI vigerenA cALA pADate vAMde te tarjita doSa 19, bhAva vinA kapaTathI vAMde te mAyika doSa 20, he gaNi! he vAcaka ! evA hAMsInA zabade belato vAMde te hIlanA deSa rA, vAMdatA vAMdatA kathA-vAta kare te kuMcita cheSa 22, kenI othe rahIne athavA aMdhAre rahIne vAMde te daSTAdaSTa deSa 23, mastakenI DAbI ke jamaNI bAju tarapha hAtha rAkhIne vaTe te zRMga Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 60 ) deSa 24, rAjAdikanA karenI jema A paNa eka jAtane kara che ema dhArI vade te kara doSa rUpa, dIkSA levAthI lokika karathI to mUkAyA, paNa arihaMtanA karathI mUkAyA nathI ema dhArI vAMde te mecana deSa 26, mastaka para ne evA upara hAtha aDADyA na aDADyA karI vAde te zliSTAbliSTa doSa 27. vAMdaNAnA pATha utAvaLathI bolato akSarane paDatA mUkI de te nyUna doSa ra0, vAMdaNa daI rahyA pachI moTA zabdathI "mathALa verAma" bele te uttara cUlikA doSa ra9, rAbdo uccAra ryA vinA vAMde te mUka deSa 30, mATe vare vAMde te Dhara deSa 31 ane capaLatAthI vAMde te calita deSa kahevAya che. 32. (A 3ra pUrvanA 158 sAthe meLavavAthI kula 190 thayA. vAMdaNA devAnA ATha hetu che eTale ke ATha kAraNe vAMdaNAM devAya che, te A pramANe-pratikamaNa karatI vakhatela, svAdhyAya karatAM 2, atithi Ave tene 3, aparAdha khamAvatAM 4, kAryotsarga karatAM pa, AlecanA letAM 6, paccakhANa letAM 7 ane anazana karatI vakhate 8. ( A sarva maLI 198 sthAne thayAM. he bhavya! doSono tyAga karI prItipUrvaka zreSTha phaLa meLavavAnI IcchAvALA tAre bheda ane prabheda sahita vAMdaNAM devAM. upara vaMdanakamAM zItaLAcArya vigere pAMca daSTAMtenAM nAma kahyAM che, temanI kathAo siddhAMtamAM kahyA pramANe ahIM TuMkamAM lakhI che. zItaLAcAryanI kathA kaI eka nagaramAM pRthvIne nAthavALI karanAra ane potAnA guNo vaDe lokone prasanna karanAra savinayajJa nAmane rAjA hatA, tene vinayAdika guNavALo ane lokapriya zItaLa nAme putra hatA. te vacana rUpI meghanI dhArA vaDe pRthvI taLane zItaLa karate hato. te rAjAne gurUvaMdana bhASyAdikamAM 492 sthAne kahyAM che. temAM vAMdaNAnA rara6 akSare, 58 5, 4 vAMdaNAnA dAtA,4 adAtA ane 2 be prakAranA vidhi kula ra94 sthAne vadhAre lakhyAM che eTale 42 thAya che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) anupama zarIravALI, kuLanI dIpikA (dIvA) jevI, kaLAnuM sthAna ane pavitra lAvaNya rUpI jaLanI kUpikA (kUvA) samAna eka putrI paNa hatI. pavitra manavALA ane suMdara buddhi vALA rAjaputre ekadA gurUnuM vacana sAMbhaLI virakata thaI saMsAra tyAga karI cAritra grahaNa karyuM. ane bhAgyathI zobhatI tenI bahena (rAjaputro) ne tenA pitAe keI rAjA sAthe utsava sahita paraNAvI. tene anukrame suMdara mukhakamaLavALA, lakSmInAM sthAna rUpa, kIDA karavAmAM catura ane kaLa bomAM kuzaLa cAra putra thayA. te punI pAse te hamezAM buddhirUpI dhanavALA, nAgamamAM ane anya AgamamAM vidvAna, sAdhu nI kriyA karavAmAM nipuNe uttama guNavALA, prathamathI ja pratiSThA pAmelA, ahaMkAra rahita ane zrImAna AcArya padavIne upabhoga karavAmAM Idra samAna potAnA bhAInI harSathI prazaMsA karatI hatI. mAtAnA mukhathI mAmAno lAghA sAMbhaLIne te cAre putre e vairAgya pAmI anupama cAritra aMgIkAra karyuM. bRhaspatinA jevI buddhivALA te cAre guru ane sthavira muniono pAse abhyAsa karIne zrutajJAnamAM vidrAna thayA. ekadA manuSyamAM ratna samAna, jJAnAdika rANa rane dhAraNa karanAra ane pavitra aMtaHkaraNavALA teoe potAnA mAmAne vAMdavA javAnI rajA mAgI. tyAre gurUe temane AjJA ApI. pachI teo tyAMthI vihAra karI sAMjane samaye mAmAnA nagaranI bahAra AvI pahoMcyA. sUryAsta thaI javAthI teoe nagaramAM praveza karyo nahIM, bahAra eka devakuLamAM ja rahyA. te vakhate eka zrAvaka temane maLyo. tenI sAthe teoe mAmA zItaLAcAryane kahevarAvyuM ke tamArA bhANe je tamane vAMdavA mATe ahIM AvyA che, te atyAre nagara bahAra rahyA che, savAre Apane vAMdarA Avaze." te saMdeza zrAvake jIne gurUne kahyuM. pachI teone rAvimAM zubha dhyAna dhyAtAM vAyuthI vAdaLAMne samUha dUra thatAM sUryano nimaLa prakAza pragaTa thAya tema ghAtikamIne kSaya thavAthI kevaLajJAna utpanna thayuM. eTale prAtaHkALe teo gAmamAM gurUne vAMdavA gayA nahIM. tethI temanA mAmA zI 1La cAle temane maLavA mATe gAma bahAra A Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (62) vyA, tene AvatA joI te cAre munIzvara ubhA paNa thayA nahIM. te joI AcAryo temane kahyuM ke -"he bhANeje ! je tame vinaya rahita he te huM ja tamane vAMdu. " tyAre teo belyA ke -tamArI IrachA pramANe kare." te sAMbhaLI AcArya temane kodha sahita vAMdavA lAgyA. tyAre teoe temane kahyuM ke - "AvI dravya vaMdanA karavAthI zuM phaLa che? bhAvavaMdana vaDe vAda." te sAMbhaLI sUrie pUchyuM ke "zu tamone kevaLajJAna thayuM che ke jethI tame mArI dravya vaMdanAne jANo che ?" tyAre teoe uttara Ape ke-"hA. emaja che." te sAMbhaLI zItaLAcArye potAne aparAdha khamAvI bhAvathI vaMdanA karI. vAMdatA vAMcatA temane paNa kevaLa jJAna utpanna thayuM. 1. kSullakanI kathA. keI AcAryuM kALadharma pAmatI vakhate koi bhulaka sAdhune sArA lakSaNavALA jANe potAnA AcArya pada upara sthApana karyA. te buddhivALA sthavira sAdhuono pAse abhyAsa karavA lAgyA. paraMtu tenA aMtaHkaraNa rUpI vanamAM dura bhAva rUpI dAvAnaLa saLagelo hate. ( bujhAI gaye nAte.)tethI mada vaDe hAthInI jema mehanIya karma vaDe cAvana rUpI praphullita vananI aMdara koDA karatuM tenuM mana unmArga tarapha dorAyuM. tethI ekadA sarva sAdhuo gocarI levA mATe nagaramAM gayA hatA te vakhate thaMDila javAne miSathI te bhulakAcArya zIdhra paNe upAzrayanI bahAra nIkaLyA. "vaSaRtunA samayanI jevA yAvana vayane dhikkAra che ke jenAthI mahAtmAonAM paNa mana rUpI sarovo DoLAI jAya che.' te zukalaka AcArya keI eka dizAmAM jatAM kaI vanamAM bakula vigere ghaNuM manahara vRkSo chatAM paNa lokoe moTI bhaktithI pUjAtA khIjaDInA vRkSane je lokone pUchayuM ke- zreSTha vRkSone choDIne A khIjaDInA vRkSane tame kema pUje che ? '' teo belyA ke-" pUrve pUe AnI pUjA karI che, tethI ame paNa Ane pUjIe chIye. zuM tame nathI sAMbhaLyuM ke leka pUjelAne ja pUje che. ? " A pramANe Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI vANI sAMbhaLI te sulaka AcArya jAgRta thaI vicAra karavA lAgyA ke huM khIjaDAnA vRkSa jevo chuM. mArAmAM uttama cAritra kayAM che? AghA vigere citikanA guNathI ja loke mane pUje che" ema vicArI teNe pAchA upAzraye AvI munione pitAnuM vRttAMta nivedana karyuM, ane tenI AlocanA karI. A phulakAcAryane prathama vyaciti hatI ane pAchaLathI bhAvasthiti prApta thaI. eTale ke prathama teNe upagaraNe dravyathI rAkhyAM hatAM, ane pachI bhAvathI rAkhyAM. zrIkRSNa vAsudeva ane vIrA sALavInI kathA. IMdranI AjJAthI dhanade (kubere) lavaNa samudrane Agho karI te ThekANe kSaNavAramAM dvArakA nagarI vasAvI-banAvI dIdhI. te nava jana pahoLI, bAra yojana lAMbI, 21 hAtha uMcA ane jamInamAM bamaNuM pahelA kilAvALI temaja sarva ratnamaya banAvI.te nagarImAM mANijyamaya manahara jinacaityenI zreNi banAvI, sarvatobhadra vigere jAtinA suvarNamaya AvAso banAvyA ane aMdara sATha tathA bahAra betara kuLakATi yAdane vasAvyA. tene sADA traNa divasa sudhI dhanade cetaraphathI lAvI lAvIne suvarNa, maNi, dhAnya ane vastranA samUhevaDe pUrNa karI. tene jotAM buddhimAna lokonA manamAM paNa vismaya thato hato. te nagarImAM samudravijaya vigere daza dazAha rAjAo vaDe yukta, baLadeva vigere pAMca mahAvIre vaDe sevAno, ugrasena vigere soLa hajAra sAmaMta rAjAothI parivarela, pradyumna vigere sADAtraNa karoDa putro vaDe yukata, sAMba vigere soLa se ne traNa duddata kumAre sahita, vIrasena vigere ekavIza se ne traNa vIroe parivarale, mahAsena vigere chappana se ne traNa yodhdhAo vaDe Azraya karAyela, rUkamiNu vigere bagIza hajAra rANuo sahita, traNa khaMDa bharatakSetranA 1 bodha pAmI. 2 zubha karmane ekaThA karavAnA kAraNa rUpa evo vigere upagaraNa citi kahevAya che. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) adhipati jarAma parAjya karanAra ane zatruone trAsa vAsudeva rAjya karatA hatA. ekadA nAmanA rAjAno pamADanAra zrIkRSNa te purImAM jagatanA jIvAnA mananA tApane dUra karavAmAM amRtanA sarovara samAna zrImAn naminAtha svAmI samavasaryA -padhAryAM. temane vAMdA mATe cAra nikAyanA iMdrA, devo ane daivIe tathA jinezvaranI samRddhi jovAmAM Azcarya vALa dvArikApurInA nara ane nArIe tathA paraspara bhaya ne vaira rahita thayelA tiryaMcA paNa tyAM AvIne beThA. te vakhate ughAnapALe AvI zrIkRSNarAjAne jinezvaranA AgamananI bhadhAmaNI ApI sAMbhaLI manamAM vismaya pAmelA trikhaMDa bharatanA svAmIe atyaMta harSathI megha jema jaLane varasAve tema te . uttAnapALa upara suvarNa varasALyu dAna ApyuM. tyArapachI a taHpura nI srIo ane rAjaleAka sahita jinezvaranI Rddhi jovAne jANe IcchatA hoya tema zrIkRSNa vAsudeva jinezvara pAse AvyA. jinedharane joi rAjacinTu ( chatrAdika )* no teNe tyAga karyAM, jinezvarate vaNu pradakSagu karI. mastakara be hAthane mugaTarUpa karIne te A pramANe stuti karavA lAgyA- prAtihAryanI lakSmIvaDe zematA ziyAdevInA putra zrIjina patinI huM stuti karU chuM ke jeno merU parvatanA zikhara upara dhruvekaue AdarapUrvaka janma maheAtsava karyo hato. he prabhu ! tamArI pAchaLa AbhAmaMDaLa gAme che ema nathI paraMtu tamArA pratApathI parAbhakSa pAmela! sahasramAnuSe ( sUrya ) tamArUM zaraNu karyuM che. ema huM mAnu chu.. 1. bhAdrapadamAsanA meghanI garjanAne jItanArA A maneAhara dubhio AkAzamAM vAge che ema nathI, paraMtu satra dizAe hathI tamArI pAse AvI tamArA guNunAM gIte gAya che. 2 je tIrtharAja ! hudegsannInA jevI ujjavaLa kAMtivALI cAmarAnI zreNI tamArI banne bAjue zobhe che, te jANe ke tamArA 1 chatra, cAmara, mugaTa, khaMDu ane meAjaDI. "" Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 65 ) zarIra rUpI merU parvatanI banne bAjue nirmaLa jaLanA nijharaNAM prasaratA hoya ema lAge che. 3. tamArA mastaka upara devatAoe traNa ta chatro dharyA che, te jANe ke tamArI sevA karIne potAnA kalaMkano nAza karavA mATe traNa rUpane dhAraNa karIne AvelA caMdraja hoya tema zobhe che. 4. jagatanA bhavya jI pAse dharmanA cAra prakArane kahetI tamArI vANuM (divya dhvani ) jANe ke cAra gatinA dvArane baMdha karavA mATe kapATane (bAraNAne pragaTa karatI hoya tema zobhe che. pa. he prabhu ! tamArI pAchaLa rahele acetana cetyavRkSa paNa azakapaNAne pAme che, te tamane Azraya karanAra sarva - no azokapaNAne pAme temAM zuM Azcarya ? 6. sUryanA kiraNe jevA prakuTilata mukhakamaLavALA he deva ! tame rUpanI lakSmI vaDe kAmadevane parAbhava karyo, tethI te bhaya pAmIne pitAnAM zaya rUpI pune tamArI pAse mUkIne puSya vRddhi karIne ) nAsI gayo jaNAya che. 7. agaNya lAvaNya vaDe zreSTha rUpavALA he svAmI ! vairya ratnanA siMhAsana upara rahelI tamArI mUrti jANe ke AkAzamAM rahelI caMdranI soLamI kaLA hoya tevI zobhe che. 8. A pramANe jinezvaranA bhAmaMDaLa 1, duMdubhi 2, cAmara, 3, chatra 4, vANI (divyadhvanI) 5. azoka vRkSa 6, puSpavRSTi 7 ane siMhAsana 8 e ATha ati adabhuta zreSTha prAtihAryo jagatamAM jayavaMtA vate che. he bhagavAna! tamArUM mukha zrI dharmarUpI zreSTha haMsane krIDA karavAnA kamaLanI lakSmIne vistAranArU che, ane tame anaMta padArthone jANanAra che. tethI A pramANe meM tamArI rastuti karI che, te ekatrima harSanA samUhathI pUrNa thayelA mArA para tame prasanna thAo. " A pramANe jagadIzanI stuti karIne zrIkRSNa jinezvaranI sanmukha amRtanAM sAra jevAM pitAnAM ne sthirakarIne yogya sthAne beThA. tyAra pachI zrIjaganAtha eka jana sudhI vistAra pAmatI, pAMtrIza 1 azoka nAmanA vRkSapaNAne. 2 zeka rahitapaNAne, Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNone sparza karatI ane amRtane jevI madhura vANI vaDe bolyA ke-"jinezvaranA darzana karavAthI ane munione vaMdana karavAthI manuSyanA pApano aMta-nAza thAya che, ane manavAMchita saMpadA prApta thAya che. vItarAga, tenuM vacana, vrata, gurUne vaMdana ane vimalAdri zatruMjaya parvata)e pAMca vakAra mokSanA hetu che gIvaNa (deva) darzana, garvane tyAga, arihaMtanuM gIta, zreSTha gurU ane guNa upara prIti emAM cagakAra pAmavA dulabha che" A pramANe prabhunuM vacana sAMbhaLI kRSNa kahyuM ke he prabhu! mane AjJA Apo, huM sava munione vAMdu:"bhagavAna beyA ke "tamArI IcchA pramANe karo." tyAre kRSNa vAsudeva harSathI aDhAra hajAra munione kamasara vAMdavA lAgyA. te vakhate sAthe rahIne vAMdanAra bIjA leke tathA vivekI rAjalake tevA prakAranuM zArIrika baLa nahIM hovAthI vAMdatA vAMdatA vaccethI ja thAkIne aTakI gayA. jema varasAda varasato hoya tyAre tene jaLanA pravAse cheDA cheDA cAlIne pRdhI upara ja rahI jAya che, samudra sudhI paDecatAM nathI, tema teo TheTha sudhI poMgyA nahIM. paraMtu jema niraMtara vaDe gaMgAno pravAha samudrane maLe che, tema eka vIra nAmane vAsudevane sevaka 18000 munione vAMdavAmAM kRSNanI sAthe chevaTa sudhI rahyo. sarva sAdhuone vaMdanA karI rahyA pachI kRSNa prabhune pUchayuM ke-"he svAmI! meM pUrve traNaso ne sATha yudhdha karyA che, temAM huM jarA paNa thAkyo nahote, paNa Aje A vAMdaNAM devAmAM thAkI gayo. tenuM zuM kAraNa? jinezvare javAba Apyo ke "he kRSNa! pUrve yudhdha karavA vaDe tame azubha karma upArjana karyuM hatuM, ane atyAre A vaMdanA karavAthI te tamane apUrva lAbha thayo che te sAMbhaLa- kRSNa tame vaMdanA karavAthI kSAyika samakita ne tIrthakara nAmakarma meLavyuM che ane sAtamI naraka pRthvInA AyuSyane badale trIjI naraka pRthvInuM AyuSya bAMdhyuM che." te viSe zrI Avazyaka sUramAM kahyuM che ke "dazAhane viSe siMha samAna zrIkRSNa dvAdazAvarta vaMdana vaDe (18000 munine) vaMdana karavAthI tIrthakara nAmakarma, kSAyika samakita ane sAtamI badala gojI naraka khuzInuM AyuSya bAMdhyuM " tyAra pachI kRSNa pU Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 67 ) yu ke-" he bhagavAn ! A mArA vIra sevake pazu mArI sAthe ja vaMdanA karI che, teNe zuM upArjana karyuM ? " prakrue javAba ApyA ke-" he rAjA ! tame prasanna thaIne tene je inAma Apaze| te ja tene lAbha thayA che. te sivAya bIje kAMi paNa lAbha tene thayA nathI. kAraNake guNI sAdhue upara tenI jarA paNa bhakita vALI buddhi na hetI, paraMtu mArA svAmI A munine vAMDhe che mATe huM pazu te pramANe karU' ema dhArI teNe kevaLa tamArI ja bhakti karI che. " huM lokeA ! drazya ane bhAvamAM ATo badhA taphAvata che ema tame jANuM!. tyAra pachI jenI kIrtinI dhvajA pharakatI che evA zrIkRSNa rAjA zrIjinezvarane namaskAra karI peAtAnI purImAM gayA. huM bhavya chA! tame paNa gurU vaMdana karavAmAM niratarayatna karo. e sevakanI kathA. koi e sevakA kAI rAjAnI sevA karatA hatA. tee ekadA gAmanA sImADAnA nirNayane mATe mArge cAlyA jatA hatA. mA mAM teoe jAge pakahita puNyane paDa hoya ane deDadhArI zAMta rasa hoya etrA eka munine joyA. tene joI eka sevake vicAyu` ke --< A sAdhunA daza nathI avazya mArU kA siddha thaze. kAraNake muninA darzanathI A leAka ane paralokanA kAryonI sidhdhi thAya che. kahyuM che ke--De arjuna ! ratha upara caDa ane dhanuSane hAthaMmAM le. AgaLa nigraMtha muni dekhAya che tethI huM pRthvIne jItelI ja mAnu chuM. '' ema vicArIne teNe bhAvathI munine vaMdanA karI. anebIjAe munine DhASanA samUha rUpa dhArIne vaMdanA karI nahIM. tyAra pachI te banne sevakA rAjasabhAmAM gayA. tyAM siMhAsana para beThelA rAjAne namIne tee melyA ke--" he rAjA ! zIghrapaNe amArA gAmanA sImADAnI vyavasthA karIApeA. ' tyAre rAjAe temane nyAya karavA buddhimAna pradhAnAne Adeza karyo. te vakhate nItine jANanArA teoe temane yathArtha nyAya karyAM, ' rAjanIti samudranI jema nira'tura dd Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) na oLagAya tevI ja hoya che. te nyAyamAM bhAvathI munine vAMdanAra sevaka che, ane bIjo hArI gayo. "jyAM dharma che tyAM ja jaya hoya che. " zAMba ane pAlakanI kathA. have iSTa vastune ApavAmAM samartha evuM pAMcamuM draSTAMta kahe che-ekadA graha nakSatrothI bharAyelA AkAzanI jema sevakethI bharAyelI zrIkRSNa vAsudevanI sabhAnA dvAra pAse jANe sUryanA rathamAMthI utarI AvyA hoya tevA, uccazravA nA manA IMdranA azvanI jevA ane gaMgA nadIne uchaLatA taraMgo jevA eka adhine laIne keI paradezI purUSa ubho rahyo. tene karmanI jema prathama dvArapALe sabhAmAM jato aTakAvyo. pachI te dvArapALe rAjAne jaNAvI tenI AjJA laI te purUSane sabhAmAM praveza karAvyo. te purUSe rAjAne namaskAra karI adharatnanI bheTa karI. kAraNake " khANamAMthI nIkaLelAM ratnanA bhegavanAra puNyazALI ja hoya che, ane vanamAM utpanna thayelAM pupo devanA mastaka upara ja caDe che." rAjAe zubha lakSaNane dhAraNa karanAra te azva tenI pAsethI lIdho. ane tene ghaNuM dhana apAvyuM. te vakhate zAMba ane pAlaka nAmanA kRSNanA putrae te apanI yAcanA karI. tyAre kRSNa kahyuM ke -" kAle prAta:kALe jinezvarane je pa vaMdanA karaze tene A azva huM ApIza. " te sAMma ne prAtaHkALe pitAne ghera rahelA zAbe uThIne sAta ATha pagalAM jinezvaratI dizA tarapha jaine zubha bhAvathI jinene vaMdanA karI. pAvaka to adhatA lomathI pareDhI be uThIne mArgamAM jatAM sutelA lekone jagADate arihaMtanI pAse gaye, ane temane namaskAra karI temane pitAnA sAkSI rAkhyA. pachI zrI kRSNa parivAra sahita neminAtha pAse jaI temane vaMdanA karI pUchayuM ke-"he jagadagurU ! Aje Apane prathama koNe vaMdanA karI ? " bhagavAne javAba Ape che-"prathama zabe bhAvathI mane vaMdanA karI che, Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (se) ane tyAra pachI pAlaka dravyathI vaMdanA karI che. dravya ane bhAva vadanAmAM merU ane sarasavanA jeTalA taphAvata che. pAlaka alabhya che, ane zAMkha carama dehadhArI che. '' A pramANe prabhunA mukhathI sAMbhaLIne zrIkRSNe peAtAnI purImAM gayA ane teNe jaLanI jevA nirmaLa cittavALA zAMkhane te azva ApyA. A dRSTAMta jANIne tattvajJAnIoe vidhi pramANe bhAvathI gurU vadana karavuM. A pramANe maneAhara phaLane ApanArAM A pAMca dRSTAMtA sAMbhaLIne bhavya prANIe sa`sAra rUpI samudrane tAravAmAM pravaheNa samAna ane ciMtArmANa ratnanI jema prANIonA manavAMchita samagra padA` devAmAM utsuka evI munIMdranA caraNa kamaLanI vaMdanA karavAmAM niraMtara bhakita thI uSama karavA. ApramANe zrItapagaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahe|pAdhyAya zrIdharmahaMsa gaNanA ziSya upAdhyAya zrIIMdraha sagaNue racelI zrI upadezakala vallI nAmanI TIkAne viSe prathama zAkhAmAM gurUne vAMdaNAM devAnA viSayamAM zrIzItaLAcAya vigerenA pAMca dRSTAMta vigerenA vana rUpa chaThThA palava samApta thayA. pallava 7. jemanA caraNano Azraya karavAthI svastika ( sAthIe ) haju sudhI leAkeAnA magaLane mATe thAya che, ane jemanuM teja sUryanI jevuM ugra che, tevA sAtamA arihaMta tamArI lakSmIne mATe thAye.. zrIgurUvaMdananuM dvAra karI rahyA pachI have pratikramaNu nAmanuM sAtamu dvAra pratipadana karavA mATe kahe che.-zrIvItarAganA dharmathI zAbhatA hai bhavya jIve ! tamAre ekAgra citta vaDe vidhi pramANe prati kramaNa karavAmAM udyama karavA. pratikramaNa zabdano artha A pramANe che. aticAravALA sthAnathI je pAchuM pharavu te pratikramaNa kahevAyache. kahyuM che ke-" prANI pramAdanA vazathI peAtAnu sthAna tajI bIje Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (96) sthAne gaye hoya te pAchA pharIthI pitAne sthAne Ave te pratikramaNa kahevAya che," zrAvake sAdhunI samIpe athavA piSadhazALAmAM bhUminuM pramArjana karI, sthApanAcAryanI ane potAnA zarIra vastrAdikanI pratilekhanA karI, sAmAyika laIne vidhi pUvaka pratikramaNa karavuM. te pratikramaNanA pAMca bheda che.-devasika 1, ratrika 2, pAkSika 3, cAturmAsika 4 ane sAMvatsarika pa. kahyuM che ke "devasI 1, 2I 2, 5khI , jemAsI 4, ane saMvaccha pa e pAMca prakAre pratikramaNa che. temAM madhyanA bAvIza tIrthakarenA tIrthamAM pahelA be ja pratikamaNa hoya che, ane pahelA tathA chellA tIrthaMkaranA vArAmAM pAMce pratikramaNa hoya che." pahelA tIrthakaranA vArAnA cha jaDa ane chellA tIrthakaranA vakajaDa hevAthI temane pAMce pratikramaNa karavAnAM che, madhyamanA bAvIza tIrthakarenA vArAnA cho Aju ne prANa hovAthI temane pahelAM be ja pratikramaNa karavAnAM che. te viSe zrIAvazyaka sUtramAM kahyuM che ke jema hamezAM gharane vALIne sApha karavAmAM Ave che, te paNa pakhavADIe cAra mahine ke varSe vizeSa karIne sArI rIte sApha karavuM joIe. te ja pramANe ahIM pratikramaNanA viSayamAM paNa samajavuM.'' devasika pratikramaNato vidhi A pramANe che.-1thama caityavaMdana karavuM, pachI kAtsarga 8 gAthAne) ko, pachI mukhavayikAnI (trIjA AvazyakanI) paDilehaNa karavI, pachI vAMdaNAM devAM, pachI AlocanA (devasIe Alo) karavI, pachI pratikramaNanuM sUtra (vadita) bolavuM, pachI vAMdaNa devAM, pachI khAmaNAM karavAM, abhu6i pAmavuM, pachI vANuM devAM pachI cAritrAcAranA aticArane kAtsarga (be legassane) karave, pachI darzanAcAranA aticArane kAyetsarga (eka logassana) kare, pachI jJAnAcAranA aticArane kAyotsarga (1 logassano ) kara, pachI mRta devatAno kAyotsarga (1 navakAra) karo, pachI zeradevatAne kAyetsarga (1 navakArane) kare, pachI mukhatrikAnuM pratyupekSaNa karavuM, pachI vAMdaNAM devAM, pachI stuti (nametu vardhamAnAyanI 3 gAthA) kahevI, pachI zakastava bhaNa, ane tyAra pachI Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasanA aticAranI zuddhine mATe kAryotsarga (4 logassano ) karavo. A pramANe devasI pratikamaNano vidhi jANavo. 1 have rAtrika pratikramaNane vidhi kahe che-prathama (rAI patikramaNe ThAuM kahevA vaDe ) mithyA duSkata daI pachI praNipAta daMDaka (nathuNuM) kahI traNa kAyotsarga karavA. pachI mukhavAcikAnI paDilehaNa karavI, pachI vAMdaNAM devAM, pachI AlocanA levI (rAI AlouM kahevuM), pachI pratikramaNanuM sUtra (vaMdI) bhaNavuM, pachI vAMdaNAM jevAM ane bAmaNAM karavAM (abhuddauM khAmavuM), pachI vAMda NAM devAM pachI mAthI 3rakSA ItyAdi traNa gAthA kahevI, pachI chamAsI tapa vigere citavavAno kotsaga karo, pachI mukhavayikA paDilehI be vAMdaNa daI pacca khANa karavuM, pachI (vizALacananI) traNa gAthA vaDe tyavaMdana karavuM. A rIte rAI pratikramaNane vidhi jANa. temAM je traNa kAryAtmaga karavAnA kahyA che tenI aMdara pahelo cAritrAcAranI zuddhi mAMTe bIjo darzanAcAranI zuddhi mATe ane trIjo mAnAcAranI zuddhi mATe ema traNa kAyotsarga karavA. temAM paNa trIjA kAryotsargamAM rAtri saMbaMdhI aticAranuM ciMtavana karavuM, ( pahelA be kAusaga ekeka logassanA karavA), tathA chamAsI tapathI AraMbhIne eka eka divasanI hAni karatAM chevaTa parasi ane navakArazI sudhInA tapanuM citavana chevaTanA pratikramaNa sUtra kahyA pachInA kAusagamAM karavuM. te e pramANe ke huM chamAsI tapa karI zakIza ke nahIM? emAM ekeka divasa ghaTADatAM pAMca mAsa, cAra mAsa, traNa mAsa, be mAsa, eka mAsa, paMdara divasa, ema hAni karatAM chevaTa pirasI ane navakArazI sudhInuM citavanakarI sthAzakti tapa kara. 2. have pAkSika pratikramaNano vidhi kahe che.- pAkSika pratikrama caturdazI tithie karavAnuM che. temAM prathama vaMdittA sUtra kahevA paryata daivasika pratikramaNa pramANe vidhi karIne pachI samyapha prakAre A pramANe karavuM -mukhavasvikAne paDilehI vAMdaNuM devAM, pachI jayeSThAnukame amuThi uMkhAmavuM, pachI pAkhI ALeluM kahIne vAMdaNA devA pachI abhuThThIuM devA vaDe darekane khamAvavA,pachI vAMdaNudevAM pachI, Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (72) mukhavAcikAnI paDilehaNa karI, pAkSika sUtra bhaNI, ubhA thaI, kAyetsarga karI, vAMdaNa daI, trIjI vAranA samApta khAmaNAM karI chevaTa cAra bhavaMdana vaDe khAma devA. e rIte kahyA pachI desika pratikramaNanA vidhi pramANe sarva vidhi vAMdaNathI mAMDIne karo. temAM vizeSa eTaluM ke kSetradevatAne badale bhuvanadevatAne kAusagna kara. stavanane sthAne ajitazAMti stava kahevuM ane laghutine sthAne vRddha zAMti kahevI. e ja pramANe cAturmAsI ane sAMvatsarika pratikramaNane vidhi paNa jANapAkSika, cAtumAsika ane sAMvatsarika pratikamaNune viSe vidhi sarakhe ja che, mAtra nAmane pheraphAra che eTale pAkSikane sthAne ca9mAsI athavA saMvacharI kahevuM. ane kAryotsargamAM bheda che, te A pramANe-pAkSika pratikramaNamAM kAryotsarga 1ra logassane kare, caturmAsikamAM 20 logassane karavo ane sAMvatsarikamAM 40 logassa ane 1 navakArane kara, ane prathanA saMbudhA khAmaNAmAM pAkSikamAM 3ne cAtumAMsikamAM 5ne ane sAMvatsarikamAM 7ne khamAvavA.(pAchaLa be bAkI rahevA joIe) - pratikramaNane kALa A pramANe che-"sUrya arthe asta thAya te vakhate gItArtha muni pratikramaNa sUtra bhaNe che. A vacananA pramANuzI te ja kALa daivasika pratikamaNane jANava,rAvika pratikamaNane samaye AcAryAdi nidrA rUpI mudrAne tyAga kare che, ane pratikramaNa tevI rIte kare che ke (pratikramaNa karyA pachI) paDilehaNa karI rahe tyAre suryodaya thAya. apavAdathI kahIye te devasika pratikramaNane kALa divasanA trIjA praharathI adharAtri sudhI jANavo yogazAyinI vRttimAM madhyAnDathI AraMbhone ardha rAtri sudhI kahela che. rAtrika pratikamaNane kALa ardha rAtrithI AraMbhIne madhyAnDa sudhI kahyo che, te viSe anyatra kahyuM che ke "rAvika pratikramaNane kALa ughADA porasI sudhIne che, ane vyavahAra sUtranA abhiprAya pramANe purimaka vadhI che. pAkSika, cAturmAsika ane sAMvatsarika pratikramaNa pasAdikane aMta karavAnAM che. paraMtu vyavahAra sUtranA chaThThA uddezAmAM- "japta. a vahu, mAravuM ya maM tu nAyati " ityAdikanI vyAkhyA karatAM TIkAmAM ane cUNimA pAkSika pratikramaNa cidazanI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) tithie ja karavAnuM kahyuM che ane cAturmasika tathA sAMvatsarika pratikamaNa prathama pUNimA ane paMcamInI tithie karavAmAM AvatAM hatAM, paraMtu hAla kAlikAcA nAmanA prabhAvaka AcAyanA AcaravAthI caturdazI ane caturthInI tithie karavAmAM Ave che. te pramANabhUta che. kemake kapabhAkhyAdikamAM kaheluM che ke -"koI paNa paMDita purUSe koIpaNa vakhata asAvadya (pApa rahita) je kAMI kArya karyuM hoya ( AcaraNa karI hoya) ane te kArya tyAra pachInA bIjA paMDitAe nivAryuM na hoya ane ghaNuM janee saMmata kareluM hoya tevuM kArya sarvane AcaravA gya samajavuM." tIrthaMgAra nAmanA prakIrNaka (pannA) mAM paNa kahyuM che ke zAlivAhana rAjAe saMghanI AjJAthI bhagavAna kAlikAcAce pAse cothane divase paryuSaNuM ane cAdazanI tithie cAmAsI karAvI. prathama mAsI pratikramaNa pAkhIne (candazIne divase cAra prakAranA saMdhanA navaso ne gANuM mANasoe maLIne AcaryuM tethI te pramANabhUta che. " | sarva aticArothI zuddha thavA mATe tathA pavitra puNya upArjana karavA mATe bhavya prANIo e AdarathI banne vakhate savAre sAMje) pratikramaNa karavuM. tenI upara aSadhanuM draSTAMta Ape che-eka auSadha evuM hoya che ke te vAparavAthI roga hoya te tene nAza thAya che ane roga na hoya to nava rega utpanna thAya che, bIjuM auSadha evuM hoya che ke roga hoya te tene nAza kare che, ane na hoya te bIje kAMI vikAra karatuM nathI, ane trIjuM auSadha evuM hoya che ke je roga hoya te teno nAza kare che, ane roga na hoya to zarIrane puSTa kare che. te ja pramANe trIjA *SidhanI jevuM A pratikramaNa che. eTale ke je aticAra lAgela hoya to tenI zuddhi kare che, ane aticAra lAgela na hoya te te cAritrAdhamanI puSTi kare che. anugadvAra vigere sAmAM sAdhu ane zrAvaka baMnene baMne Taka dararoja pratikamaNa kastAnuM kahyuM che. te vacana A pramANe che.-- " sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikAe te (pratikamaNa) mAM ja citta rAkhI, temAM ja tanmaya Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (74) thaI, tenIja lehya rAkhI, temAM ja adhyavasAya rAkhI, temaja tIvra adhyavasAya rAkhI, tenAja arthamAM upaga rAkhI, temAM ja sarva iMdriyone saMkramAvI ane tenAja dhyAnamAM bhAvita thaI bane kALa pratikramaNa karavuM," zrIsudharmA svAmI gaNadhara vigere pUrvanA AcAryoe raceluM ane bhavyajIvone atula phaLane ApanArUM pratikramaNa avazya karavA yogya che, rAtrimAM ane divasamAM utpanna thayelA pApa rUpI paMkane dhoI nAMkhavA mATe zrAvakone zubha buddhi rUpI jaLavaDe pratikramaNa rUpI zubha snAna thAya che, daDha aMtaHkaraNavALA zrAvake pratikramaNa karavAthI mahaNasiMhanI jema A leka ane paralokamAM sukha lakSmIne bhajanArA thAya che. mahaNasiMhanI kathA. - sukha samRddhinA sthAna rUpa ane anupama grAmotathA udyAnevaDe pRthvIne zobhAvanAra devagiri nAme deza zobhe che, te dezamAM akhUTa lakSmIvALe, mahebhyonI zreNImAM ziromaNIbhUta, sajanapaNAnuM sthAna, bhAgyavAna ane ukeza vaMzanA mugaTa samAna jagasiha nAmano eka dhanika rahetuM hatuM. te dhananI anargaLa vRSTivaDe samagra bhikSukonuM piSaNa karatA hatA. rAjAnI sabhAne zaNagAravAmAM te hIrA samAna hate. guNarUpI lakSmIne rahevAnuM te ghara hatuM. tene zubhakarma rUpI dedipyamAna vajaratnanI khANamAMthI dhanane samUDa prApta thatuM hatuM. ujavaLa yazanA samUha rUpI taraMgenI zreNIvaDe te AkAzane paNa pheDI nAMkhato hato. te saMsAranI asAratAne sArI rIte jANatuM hatuM tethI tenA ahaMkAra ane dveSabhAva kSINa thaI gayA hatA. te vivekI, sadAcArI ane cAra prakAranI budhdhine sAgara hatuM. jagatanA prANIone AnaMda A panAra hatuM tathA haMmezAM mananI vyathAne nAza karI sAte kSetramAM dhanane vyaya karate hate. ekadA te dezamAM lakSa dhanavALAnI saMpadA paNa kSINa thaI jAya e mahA bhayaMkara dukALa paDaze; temAM kuzaLatArahitapaNuM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApta thavAthI lake kSebha pAmyA. te vakhate unALAmAM sarevaranI jema te jagasiMha sarvane sevavA lAyaka thaI paDe. teNe vicAra karyo ke -mArI pAse lakSmI ghaNuM che ane te te gaMgA nadInA taraMga jevI capaLa che, mATe tenuM uttama phaLa huM laI lauM." ema vicArIne sarva vastunuM dAna karanAra te jagasiMha haMmezAM caDatA harSanA utkarSathI kuTuMba sahita sAdhamika lekenA samUhane jamADavA lAge, paraMtu teo dararoja tenA bhejananA nimaMtraNane svIkAratA naheAtA. kAraNa ke AbarUdAra mANasone haMmezAM bIjAne ghera bhejana karavuM te lajajA utpanna karanAruM che. ema thavAthI tAtvika budhdhivALA jagasiMhe traNaseM ne sATha sAdhamikene vepAra karavAnA miSe dhana ApI pitAnI jevA dhanika ryo. pachI divase AkAzamAM potAnA tejathI niraMtara prasarata sUrya traNaseM ne sATha divase varSa pUrNa kare che te ja pramANe navA navA veSa dhAraNa karanAra naTanI jema te jagasihe te navA banAvelA dhanika vaNIkenI pAse eka eka divasanuM sAdhamika vAtsalya karAvI eka varSanA 360 divasa pUrNa karyA. je utsavamAM sArI dharmakriyA karanArA ane jIvAdika tatvane jANanArA sajajanane satkAra karAya che; teja sArI avasthAvALA gRDanA utsave vakhANavA lAyaka che. ekadA yudhiSThirane bhIme pUchayuM ke-"he rAjedra! eka tapasvI che paNa mUrkha che ane bIje vidvAna che paNa zudrIne pati che(gharamAM zudra strIne rAkhelI che.) eTale te tapasvI nathI. A banne bhikSuke ApaNA dvAramAM ubhA che, temAMthI kone dAna ApavuM?" tyAre yudhiSThire kahyuM ke -"he bhIma ! tapa te sukhe karIne karI zakAya che paraMtu vidyA meLavavI atyaMta duSkara kahelI che, mATe huM te vidvAnanI pUjA karIza, tapanuM zuM prayojana che?" tyAre arjuna be ke- he yudhiSThira rAjA ! kutarAnA cAmaDAnI masakamAM gaMgAjaLa bharyuM hoya athavA madirAnA ghaDAmAM dudha bharyuM hoya tenI jema kupAtramAM rahelI vidyA zA kAmanI?" eTale kRSNa dvaipAyana (vyAsa) belyA ke -"he arjuna! kevaLa vivAthI ke kevaLa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (76 ) tapathI pAtrapaNa prApta karI zakAtu nathI; paraMtu vinayAdika guNA ja pUjavA yAgya che ema paDitAe samajavuM." "" ahIM dharmakarmamAM dhuraMdhara ane madhura vacana belanAra jaga siMha nAmanA zeThe pRthvI para pAtAnuM nAmaamara karyuM. ekadA suratrANu bAdazAhe rAjasabhAmAM eka apUrva maNi batAvIne tene pUchyuM ke-"huM zeTha ! A maNinI jevA bIjo miNu che ? tyAre caMdranI zeAbhAnA paNa tiraskAra karanAra jenu mukha che evA te zeThe javAba ApyA ke-" he svAmI ! pRthvI para suratrANu tA ekaja hAya che, bIjo hAtA nathI. A vacana sAMbhaLI rajita thayelA rAjAe vacananI caturAine Azraya karanArA tene mATI prasannatApUrvaka peAzAka ApyA. ,, te jagasiha mahebhyane mahasi'ha nAme putra thayA. te putramAM cadranI jema kaLAe vRdhdhi pAmatI hatI. ane kaLAvAna evA te zIlarahita kumitrAnI saMgata karatA nahAtA. kAraNa ke agninA saMgathI jaLamAM paNa uSNutA Ave che tema kusa MgathI guNAnA nAza thAya che. ekadA gurUnI vyAkhyAna sabhAmAM beThelA mahasi haisUkatarUpI amRtane jharatA evA gurUnA mukhacaMdrathI eka kAvya sAMbhaLyu, tenA artha A pramANe hatA. --" keTalAka tuMbaDAe munionA hAthamAM rahIne pAtranI lIlAne bhaje che, keTalAka uttama vAMsanI sAthe joDAine rasa sahita madhura gAyana kare che,keTalAka sArA dAraDA vaDe bAMdhavAthI dustara samudrathI tAre che, ane jenA madhya bhAga baLI gayA che evA keTalAka tukhaDA tA rUdhirane pIe che. arthAt rUdhirapAnanA upayAgamAM Ave che. " A kAvya sAMbhaLIne jema sUryanA kiraNeAthI kamaLa vikasvara thAya tema te maNisaMhanuM hRdayakamaLa vikasvara thayuM. * mAtra vastra vaDe sApha karavAthIja jema ratna raja rahita thAya che, tema uttama buddhimAna prANI mAtra upadezathIja pApanA tyAga kare che.' eka zrlAkanAja zravaNathI uttama Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 77 ) zIlavALa, nirmaLa aMta:karaNavALe tathA zItaLa ane madhura vANIvALo mahaNasiMha cirakALa sudhI vinaya rUpI alaMkAravaDe mastakane vibhUSita karate zobhavA lAgyo. ekadA te mahaNasiMha sAthe utpanna thayelA ane bemAMthI eka, bIjAnA hAthamAM gayA chatAM paNa rAtrie AvIne paraspara maLI janArA ziva ane zakti nAmanA be metI laIne dIlImAM jaI bAdazAhane praNAma karI gaMgAjaLa jevA nirmaLa te be metI bheTa ryA. te banne khetIne prabhAva sAMbhaLI suratrANa Azcarya pAme, tethI teNe mahaNasiMhane potAnA aMtaHpuranA rakSakone uparI adhikArI karyo. te rAjAno mAnIta thavAthI lokamAM dhanya ane udAra gaNAvA lAgyA. kAraNa ke sArA sthAnane vega maLavAthI, ratno jagatamAM pUjAne pAme che. A pramANe tenI rAjamAnyatA joIne achatA deSane kahenArA keTalAka durjano pavitra vastrane paNa jema masI malina kare tema tene dUSaNa ApavA lAgyA. tevI vAto sAMbhaLIne tenI khAtrI karavA mATe bAdazAha eka vakhata aMtaHpuranA dvAra pAse Avyo. te vakhate teNe vAdaLAmAMthI caMdranI jema tene aMtaHpuramAMthI bahAra nIkaLate je te sthiti joIne zatruvarga rUpI dhULane uDADavAmAM vAyu samAna te rAjAnAM netre jAjvalyamAna kepa rUpI agninI jvALAvaDe atyaMta rakta thaI gayAM, ane teNe tene mAravA mATe kheMcyuM. kahyuM che ke - " na bhalaM kAjala kAMNI AMkhe, na bhalu koi ekalla zAkhI / na bhalI strI je haDahaDa hasai, na bhalu sAha coramAMhI vsi||1|| na bhalaM hoTu maMdira lavai, na bhaeM kUDa kavita je kavai / na bhalaM Dosau pariNai navI, na bhalu ghoDau jihAM nahi kddii||2|| na bhalI jeTha mAsanI lAi, na bhalI strI je paraghari jAi / na bhalaM aMteura paisAra, na bhalu bihu nArI bharatAra // 3 // artha - "kANa AMkhamAM kAjaLa AMjavuM sAruM nathI, vanamAM kaI ekaluM vRkSa heya te sAruM nathI, je strI khaDakhaDa hase te sAruM 1 zaMkara ane pArvatInuM svarUpa paraspara maLeluM varNave che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (-02-) nathI, zAhukAra mANusa cAranI madhye vase te sArUM nathI, ghara upara hele Ale te sArUM nathI, kavi kheATI kavitA kare te sArUM nathI, vRdhdha purUSa navI srI paraNe te sArUM nathI, jayAM kaDI ( baMdhana ) na hAya tyAM gheADAnuM rahevuM sArUM nathI, jeTha mAsanA taDakA sArI nathI, je pArake ghera jAya te strI sArI nathI, rAjAnA aMtaHpuramAM purUSe javuM sArUM nathI, tathA e strInA bhora thavuM eTale ke eka strI chatAM bIjI strI paraNavI te sArUM nathI." 66 HH pachI rAjA jeTalAmAM tenAM vastro utarAvI prahAra karavA jAya che, teTalAmAM tenI keDa upara sAta tALAM mArelA kaccha joi te harSa pAmyA. bAdazAhe kahyuM ke A tALAMnA samUhane ughADI nAMkha." tyAre te khelyA ke " huM mahArAjA ! A tALAMonI kuMcIe mAre ghera mArI strInI pAse che, tethI huM jyAre mAre ghera jaiza tyAre te A tALAM udhADaze." rAjAe kahyuM ke- ahA matrI ! teM je A gAtranuM aMdhana rAkhyuM che te ati duSkara che.'' huM leAkA ! juo. Avu zILa kevu ujavaLa che ? jeNe A bhavamAM peAtAnA AtmAne niya Mtrita karyAM hoya, te parabhavamAM zI rIte pIDA pAme ? kahyuM che ke " je mahA sattvavALA bhavya jIvA kAyAe karIne paNa vizuddha brahmacarya pALe che, te avazya pAMcamA brahmalAka nAmanA svargamAM utpanna thAya de - - rAvaNe sItAnuM haraNa karyuM, tyAre tenI zodha karavA mATe rAma ane lakSmaNu cAlyA. mArgamAM sItAnAM AbhUSaNeA paDelAM temanA jovAmAM AvyAM. te joi rAme lakSmaNane A ghareNAM kAnAM che ? ema pUchyuM. tyAre lakSmaNe javAba ApyA ke--"huM tenA kuMDaLane oLakhatA nathI, temaja tenA hAthanA kaMkaNane paNa oLakhatA nathI, para Mtu ha MmezAM tenA caraNane huM vAMdatA hatA, tethI tenA paganA nUpuraneja huM ALakhuM chuM. " AthI spaSTa jaNAya che ke lakSmaNe kAi paNu vakhata sItAnu mukha ke hAtha vigere avayA joyAMja nathI, mAtra vadaeNnA karatAM paga upara ja dRSTinAM khelI che. ahA ! kevuM tenuM zILa ! ,, Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 79 ) tyArapachI bAdazAhe te mahasihune harSathI peAzAka ApyA. je zILanA prabhAvathI sarpa dorI jevA thAya che,ane agni pANIrUpa thAya che, tevA zILanA mahimAthI mahasiMhanI kIrti Adana aMdara sudhI prasarI gai. kemake karasanA prasaratA gadhane kA nivArI zake ? ekadA mahasi MhanuM nAma zravaNa karavAthI sarva kaLAmAM nipuNa kAmalatA nAmanI atyaMta svarUpavALI vezyAnu mana tenA tarapha AkarSAyu . tethI tedIlhImAM AvI. kAraNake ca MpakapuSpanA sugadhane sudAvA mATe bhamarI pote ja vanamAM jAya che, ane gItathI AkarSaNa karAyelI mRgalI gIta sAMbhaLavA pAtteja vanamAM Ave che. pachI te kAmalatAe rAjasabhAmAM jai adbhuta nRtya karI suratrANune rajIta kA. 'ANunI jema je kaLAvaDe paranu hRdaya na bhedAya te kaLA zuM kAmanI ? ' raMjIta thayelA madazAha tene dAna ApavA taiyAra thayA, te vakhate teNIe dAna na letAM masi ne ghera jaine tenI pAse nATaka karavAnI yAcanA karI, bAdazAhe prasanna thaine teNIne tema karavAnA Adeza ApyA. tethI teNIe tyAM jai sAta vAra nRtya karyuM, paraMtu te catura vezyAe mahasihune sthAne beThela kharA mahasiha nathI ema jANI lIdhuM. tyArapachI guNunA nivAsarUpa masihe pAte besIne nATaka karAvyuM, te joI harSa ane satASa pAmelI te vezyA peAtAnA AtmAne dhanya mAnatI nRtya karavA lAgI. te khelI ke--ATalA divaseAmAM AjanA mArA divasa praza MsanIya thayA ke jethI AvA guNIne me' bhAgyanA yAge najare joyA ane mArUM nRtya batAvyu." A vAta bAdazADunA jAgutrApAM AvatAM prajAnuM rakSaNa karavAmAM tatpara evA suratrANe vezyAne khelAvIne pUchyuM ke--< paMDitA ! sAtavAra nRtya karatAM te zI rIte jANyu ke A maMtrI nathI ?''tyAre rAjasabhAmAM nRtyanA ADaMbarane karatI saraLa hRdayavALI te vezyA brahmacaryanI parIkSA karanArI eka gAthA kheAlI. tenA artha A pramANe che.--"jo kadi kAmI purUSa hase nahIM, kAMi paNa khele nahIM ane hRdayamAM kAMika gupta dhyAna kare teA paNa .. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 80 ) cadra jevANanA kimAM satyavAhI cAvaDe paNa lAkha manuSyamAM rahelA te kAmAtura purUSanI draSTi dekhAIja Ave che. arthAt te jaNAyA vinA rahetI nathI." A pramANenA niSkapaTa brahmacaryanA guNe karIne zreSTha ane caMdra jevA suMdara mukhavALo te mahAmaMtrI vezyAvaDe paNa yogInI jema gavAye. lekamAM satyavAdIpaNAthI prasiddhine pAmelA mahaNasiMhane ekadA kaI durjane asatyavAdI kahevarAvavAnI IcchA karI. kAraNake durjana mANasa mahApurUSonA zatruja hoya che. tethI te samaya joIne rAjAnI pAse jaI be ke-"A mahaNasiMha potAnI pAse cosaTha TUMka suvarNa che ema bele che, paraMtu tenI pAse ghaNuM dravya che." te sAMbhaLI rAjAe prAtaHkALe sabhAmAM yuktithI tene pUchayuM ke "he maMtrI ! tamArI pAse duHkhane nAza karanAruM dhana keTaluM che?". maMtrIe kahyuM ke-"mane sAta divasanI mudata Ape ke jethI teTalA samayamAM dhananI gaNatarI karIne Apane kahuM." pachI cANakayanI jevI buddhivALA teNe dhananI gaNatarI karIne rAjAne yathArtha kahyuM ke "jagatane Azcarya utpanna karanAra mane Dara caritravALA he rAjA ! mAre ghera eMzI lAkha ne cAra hajAra suvarNa che. te sivAya rU5, tAMbu, pItaLa vigere gharamAM sArabhUta varaMtu ghaNI che." te sAMbhaLI rAjA Azcarya pAme. kemake kaI paNa mANasa pitAnA dhananI kharI saMkhyA koInI pAse kahetA nathI. temAM paNa rAjA pAse te kahevAtI ja nathI. maMtrIne uttara sAMbhaLI bAdazAha sabhA samakSa tenI prazaMsA karate belyo ke-" ahe! A maMtrI kharekhare satyavAdI che. tene mArI paNa dravya laI leze evI bIka lAgI nahIM. pRthvI para A eka maMtrI ja mArA rAjyane mugaTa che. kAraNake manuSya puSpane paNa guNavaDe karIne ja mastaka upara dhAraNa kare che. A pramANe tenA guNa gAvA pUrvaka atyaMta sanmAna karI suratrANe tene pozAka Ape ane tene yaza pRthvI para prasaryo. "dharmanA kAryamAM dhanane vyaya karanAra, kAmadevanA rUpanuM haraNa karanAra, sAdhupurUSomAM agresara, zubha 1 guNa zabdamAM kaSa che, guNa eTale derAvaDe guMthAya che tyAre ja te 'mastake caDe che. athavA guNa eTale sugaMdha. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 ) kriyAmAM tatpara, sarva munionuM gaiArava karanAra, be vakhata pratika maNa karanAra, anya manuSyanI Apattine haratAra, puNyanA khajAnAne bharanAra, pitAnA AtmAne saMsAra sAgaramAMthI uddhAranAra, sajajane upara upakAra karanAra, durjanene tiraskAra karanAra, tathA niSkapaTa manavALo A maMtrI jagatamAM zobhe che. "Aja che ane kAle nathI" evA calita adhikArane pAmIne jeNe zatrune apakAra karyo nathI, mitrane upakAra kya nathI, ane baMdhuone satkAra karyo nathI, teNe zuM kArya karyuM? kAMIja nahIM. guNa vaDe lekane prasanna karanAra, suvarNanA bhUSaNenI zreNivaDe bhUSita ane amRta jevAM vacana belanAra te maMtrI rUpI caMdra upara ekadA vANInA mISathI suratrANanA manamAM tenA adhikAra viSene kAMIka deSa bhA, tethI reSanA piSaNathI rakta netravALA bAdazAhe tene draDha beDIvaDe bAMdhI naraka jevA kedakhAnAmAM nAMkhe. kahyuM che ke - "kedakhAnAmAM zarIra para mArelA cAbakanA prahAravaDe zarIra lehIthI vyApta thAya che, draDha eDIonA baMdhanathI baMdhAvuM paDe che, ane bhejana na maLavAthI laMdhana karavuM paDe che. ema jANIne he prANu! tuM tatkALa akAryathI virAma pAma. ane rAjAne kaI paNa prakArane adhikAra svIkAra na kara. A pramANe zyAma mukhavALI lekhaNa kAnanI pAse rahIne pikAra kare che." kedakhAnAmAM rahyA chatAM paNa te maMtrI pitAnA niyamamAM draDhaja rahe. lAMghaNa thatI hatI chatAM paNa te haMmezAM be TaMka pratikramaNa karatA hatA. te haMmezAM ArakSakane be TaMka suvarNa Apate hatA, tethI teo tene pratikramaNane samaye baMdhanathI chuTa karatA hatA. kahyuM che ke - "dAnathI mitre atyaMta misAIvALA thAya che ane dAnathI zatruo paNa mitra samAna thAya che." ahe ! dusAdhya kAryane sAdhavAmAM dAna eja vittama kAraNa che."A pramANe Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (82 ) dharmakriyAmAM atyaM ta rUcivALA teNe pratikramaNane mATe eka mAsamAM sAThe TaMka suvarNanuM dAna karyuM. tevAmAM rAjAe jANyuM kemagI kArAgRhamAM paNa dharmakriyA kare che. tethI tenA para prasanna thaI tene baMdhanathI mukta karAvI peAzAka ApI tenuM sanmAna karyuM. kattA kahe che ke jenAthI ISTa mANasa paNa kSaNa mAtramAM rASa pAme che, teSa pAme che ane doSa pAme che, tevA aciMtya zaktivALA karmane namaskAra ho. " . ahIM agninA saMbaMdhathI suvarNa jema atyaMta daidipyamAna thAya che, tema te ma MtrI mAdazAhe ApelA kaSTathI atyaMta prabhAvavALA thayA. jema suvarNa ghasavAthI adhika suMdara varNavALu thAya che, tema matrI vadhAre tejasvI ane yazasvI thayA. pachI rAjAe rajA ApI eTale tenA guNeAnu jANe kIrtana karatA hAya evA vAjitrAnA nAdapUrvaka te maMtrI mahA ADa MbarathI peAtAne ghera gayA. kaSTamAM paNa pratikramaNa vigere samagra puNyakriyA karanAra te matrIne joine bIjA aneka bhavya jIvA puNyakriyAmAM AdaravALA thayA. vivekI janoe pratikramaNurUpI kalpavRkSa sevavA ceAgya che, kemake tethI budhdhimAna manuSya meAkSarUpI phaLane ApanAra jJAna ane kriyA baMnene sAdhe che.' - maMtrI upara rAjAnI kRpA thayelI joI ne kArAgRhanA adhikArI bhaya pAmI lIdheluM dravya pAchuM ApavA mATe matrIne ghera gayA, ane te khelyA ke --" huM maMtrI zirAmaNuM ! A tamArA suvarNa taka grahaNa karo, mArA para prasanna thAo, tame rAjAnA prasAda pAmelA che, mATe huM tamane A bheTa karU chuM. " te sAMbhaLI maMtrIzvara khelyA ke " tAre mArAthI jarApaNa bhaya rAkhavA nahIM. te vakhate dharmakriyA karavAthI mAre te samaya saphaLa thaye che. manuSyanA AyuSyanA eka kSaNa kATI ratnAvarDa paNa durlabha Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 83 ) che, te kSaNa meM pratikramaNa karavAvaDe pavitra karyo che." ema kahI maMtrIe ulaTA bIjA svarNa TaMka ApIne tene satkAra karyo. aho ! maMtrInI dharmaniSThatA ane dAna guNa kevA AzcaryakAraka che? A pramANe zrI jagasiMhane putra mahaNasiMha nAmane buddhimAm maMtrIzvara niraMtara pratikramaNa karavAthI samagra kalyANanI lakSmInA sthAnarUpa rAjAnA prasAdane pAmyo hato, ema jANIne he bhavya jI ! tamAre samagra pApasamUhano nAza karavAmAM samartha evuM pratikramaNa haMmezAM praphullita manathI karavuM. A pramANe zrImAna tapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahopAdhyAya zrIdharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrIIMdrahaMsagaNie racelI zrIupadeza ka5vallI nAmanI TIkAne viSe prathama zAkhAmAM pratikramaNanA viSaya upara zrAvaka zrImahaNasiMhanA varNana rU5 sAtame pallava samApta thayuM. 7 59lava 8, caMdranI jevI manahara kAMtivALA, saMsAra rUpI samudranA uchaLatA vividha duHkharUpI taraMgene jeNe nAza karyo che evA ane jemanA caraNakamaLa caMdranI lakSmIne kIDA karavAnuM sthAna che evA zrImAna caMdraprabha nAmanA jinezvara jaya pAme, ke jemanA dedipyamAna nirmaLa guNazreNI rUpI nakSatranI saMkhyAne ame jANI zakatA nathI. pratikramaNanI pachI kAryotsarga nAmanuM AThamuM dvAra kahe che. jemaNe tattva jANavAmAM ja aMta:karaNane sthApana karyuM che evA he bhavyajane ! tame kAyotsarga karavAmAM yatna kare. " kAryotsarga zabdane zuM artha che ? tenI keTalI prakRtio (bheda) che ? temAM keTalA doSe lAge che 3? te karavAthI zuM phaLa che ? Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA tenI upara kAbu dAta che, paNa e pAMca dvArA spaSTa rIte kahevAmAM Ave che, - 1 kAryotsarga zabdane artha. kAya" eTale zarIra, tene "utsa" eTale tyAga te kAryotsarga kahevAya che. te kAryotsarga upasargo thayA chatAM paNa pitAnA caraNe AkramaNa karelA sthAnathI jarA paNa nahIM calAyamAna thavAthI zudhdha kahevAya che. te viSe kahyuM che ke -"deva,manuSya ane tiryacanA karelA upasargone samyaka prakAre sahana karavAthI zuddha kAyetsarga thAya che." 2 kAryotsarganA bheda, kAyotsanA nava bhede che.-uskRitaskRita 1, ucchita 2, samucitaniSaNa 3, niSaNAchUita 4, niSaNa pa, niSaraNaniSaNa 6, suptAchUita , supta 8, ane susupta 9. A pramANe AgamanA jJAnIoe nava prakAranA kAryotsarga kahela che. buddhimAna AcAryo tenA arthanI spaSTatA A pramANe kare che.-buddhi rUpI dhanavALo manuSya zarIravaDa ubho thaI je (kAyetsarga) mAM dharmadhyAna ane zukla dhyAna thAya te uhUitacchita kAyotsarga kahevAya che. 1. jemAM dharma, zukla, Arta, ane raudra, e cAre prakAranA dhyAna kare ane zarIrathI na thAya tene ucchita kAryotsarga kahyo che. 2. jemAM zarIra vaDe ubhA thayA chatAM Arta ke raudra dhyAnanuM ja smaraNa kare te uskRitaniSaNa jAtine kAyotsarga che. 3. jemAM zarIrathI nIce besIne dharma ke zukla dhyAna thAya te niSaNeskRita nAmane kAyotsarga jANa. 4. jemAM nIce besIne kAryotsarga karanAra manuSya zubha ane azubha banne prakAranuM dhyAna kare tene paMDita niSaNa nAmane kAtsarga kahe che. 5. jemAM nIce beThelA vica Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene che. 6. kSaNu mANusanuM hRda gazubha na rUpI kIkathI jIlla paDitAe niSa viSaNu mane jemAM manuSya sutA sutA e kAranA kAranA zuLa nija hRda yane vAsita kare, tene paDitAe supte smRta nAmanA kAryAtsa kahelA che. 7. jemAM manuSya suine cAra prakAramAMthI kAI paNa prakAranu' dhyAna kare tene AptajanA supta nAmane kAyAtsarga kahe che. 8. tathA jemAM sutelA prANI ane prakAranA azubha dhyAna dhyAya te kAyAtsagane Apta (jina) vacanane jANanArA paDitA mukhtasupta jAtinA kAyAtsaga kahe che. 9. 66 Avazyaka sUtramAM paNa kahyuM che ke-- uSkRita, niSaNu ane supta e traNa prakAra paikI eka eka padyane viSe dravya ane bhAvava cAra vikalpe| jANavA. + " eka aMtamuhUtta sudhI cittanI je ekAgratA thAya tenuM nAma dhyAna kahevAya che,te dhyAna Anta, rA, dharma ane zukla e cAra prakAranu che. temAM pahelA e dhyAna saMsArane vadhAranAra kahyAM che, ane chellA be dhyAna meAkSanAM kAraNabhUta kahyAM che, tethI tenAja ahIM adhikAra che, pahelA e dhyAnanA nathI. 1 dravyathI eTale zarIrathI ubhelA ane bhAvathI zubha dhyAnane dhyAnArA te mane prakAre ucchita 2 dravyathI--zarIrathI ubhelA paNa bhAvathI-zubha dhyAna nahIM yAnArA te, 3 dravyathI ubhelA nahIM paNa bhAvathI rAbha dhyAna yAnArA te- ane 4 dravyathI ubhelA nahIM ane bhAvathI zubha yAna dhyAnArA paNa nahIM te. A pramANe niSNu ane susa padanI sAthe paNu dravya bhAvathI cAra cAra bheda samajI levA -1 dravyathI bhAvathI khaMnethI niSaNu, 2 dravyathI niSNu bhAvathI nahIM, 3 bhAvathI niSaNu dravyathI nahIM, 4 65 bhAva khatethI niSaNlR nahIM, 1 dravyabhAva aneethI susa, 2 dravyathI supta bhAvathI nahI, 3 bhAvathI supta dravyathI nahIM, 4 ane prakAre supta nahIM. Ama cAra cAra bheda thAya che. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (86) - 3 kAryotsarganA doSa. kAyotsarganA ogaNIza de che. te A pramANe-kAyotsarga karatI vakhate ghoDAnI jema eka pagane kAMIka vALIne viSama-ADA avaLA paga rAkhe-sthira ubhena rahe te ghaTaka doSa kahevAya che.1. vAyuthI halAvelI latAnI jema je kaMpyA kare te latA deSa ra. staMbha athavA bhIMta vigerene AdhAra laIne ubhe rahe te staMbha doSa 3. pitAnA mastakane uparanA mALa sAthe aDakAve to mALI deSa 4. gADAnI uddhinI jema banne paganA aMguThA athavA banne pAnIne sAthe meLavI rAkhe te zakaTeddhi deSa pa. beDIvaDe niraDita (bAMdhelA) nI jema banne pagone paheLA rAkhe athavA bhegA karI rAkhe te nigaDita doSa 6. vastra vinAnI zabarI (bhIlaDI)nI jema hastane AgaLa guhya sthAna upara rAkhe te zabarI deSa 7. kuviMda (zALavI) nI jema e ghAne AgaLa rAkhe te kuviMdadoSa 8.nAsikAnA agra bhAga upara daSTi rAkhavI joIe tema na rAkhatAM vahunI jema mukhane nIce namAveluM rAkhe te vadhu doSa. 9. DhIMcaNathI vadhAre nIcuM athavA uMcuM vastra rahe evuM vastra paheravuM na joIe, chatAM pahere te pralaMba deSa 10. ajJAnathI athavA DAMsa vigere karaDavAnA bhayathI chAtI vigere DhAMkI rAkhe te pachAgha (stana) doSa 11. purUSe sAdhvInI jema vastra vaDe banne skaMdha (khabhA) DhAMkavA na joIe chatAM DhAMke te saMyatI doSa. kadAca DhAMka paDe te uttarAsaNavaDe eka bAjune skaMdha DhAMke. 12. keIne belAvavA vigerenI saMjJA karavA mATe AMgaLI athavA bhrakuTi vigere avayave calAvavA na joIe, chatAM calAve te aMgulIbramaNa nAme deSa. 13. vAyasa (kAgaDA)nI jema AMkhanI kIkIne cotarapha pherave te vAyasa deSa. 14 kapittha 1 Ane graMthAMtaramAM khalita roSa paNa kahe che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 87 ) ( kAThA ) nI jema vastranA sa MkAca karI piMDarUpa kare te kapittha doSa. 1pa. jA, DAMsa vigere karaDavAnA bhayathI mastakane hulAve te zIrSakapa doSa. 16. koI mANasanA zarIramAM jema bhUta pretAdike praveza karelA hoya tenI jema phuMphADA mAre. athavA mUMgAnI jema huM huM zabda kare te mUka deSa. 17. mirAnA pAtranI jema khuDa TyuDa zabda kare te vArUNI deSa. 18. tathA vAnaranI jema eSTapuTane halAve te vAnara dveSa. 19. A egaNIza dASA paDitAne vajra vA yAgya che. 4 kAyAtsarganuM phaLa, janAe kAyAtsagarhaMmezAM karavA ceAgya che. tene sevavAthI te svaga ane meAkSanA sukhane viSe kahyuM che ke jema karavata jatAM ane upAsaka kemake sArI rIte mATe thAya che. te AvatAM lAkaDAne kApe che, te ja pramANe vidvAnA kAyAtsage karIne karmone kApI nAMkhe che. jema kAyAtsargane viSe samyak prakAre rahenAranA a gopAMga bhAMge che, tema munie te vakhate ATha prakAranA kasamUhane bhedI nAMkhe che. A zarIra jIvathI bhinna che, ane A jIva tenAthI bhinna che. e pramANe buddhi rAkhIne huM jIva ! tu duHkhanA kalezane karanArI zarIra uparanI mamatAne cheDhI nAMkha. me manuSyanA bhavamAM jeTalAM krUra du:khA anubhavyAM che, tenAthI paNa atyaMta du:saha duHkhA narakamAM che, ke jenI upamAja nathI, tethI sUtranA sArane jANanArA munioe mamatA rahitapaNe du:khadAyI kamanA kSayane mATe avazya kAyAtsarga karavA. 5 kAyAtsarga para dRSTAMta. jeNe kAyAtsagamAM eka varSa sudhI rahI tIvra tapavaDe peAtAnI pratijJA pUrNa karI,te bAhubaLI jaya pAme che. damadata rASinI daDhatA uttama kAyAtsarganI vAnakI che,ke jene durgaMdhane bIjorAvA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) jANa che. prahAra karyo ane tyAra pachI pAchaLa AvatA tenA sainike eka eka paththara mArI meTa Dhagale karyo, ane tyArapachI pAMDa nIkanyA, teoe temane vaMdanA karIne khamAvyA, te paNa te rAjaSi prahAravaDe kSebha pAmyA nahIM, ane vaMdanAvaDe AnaMda pAmyA nahIM. mATe he bho! tevA uttama kAryotsargamAM tame atyaMta udyamI thAo. kemake te kAryotsargarUpI tAMDava (nATaka) thI pAMca pAMDava apAra vipattirUpI samudrane tarI gayA che. te pAMDavenI saMkSipta kathA A pramANe che. pAMDanI kathA. zrI AdinAtha jinezvare kurU nAmanA putrane Apele deza karakSetra nAme prasiddha che. te kurUne zatru rUpI vRkSone bhAMgI nAMkhavAmAM hastI samAna hastInAme putra hatuM, tenA nAmathI hastInApurI nAmanI nagarI haju sudhI jagatamAM vikhyAta che. te nagarIne dunatine nAza karanAra ane atula bhujA baLavALe zAMtanu rAjAne putra vicitravIya nAmane rAjA pAlana karate hate. te avasare kAzI dezanA rAjAne aMbA, aMbAlikA ane aMbikA nAmanI traNa putrIo thaI hatI. te kamaLanI jevA mukhavALI ane rUpavaDe devAMganAone paNa jItanArI hatI. te putrIo yuvAvasthAne pAmI, tethI temanA pitAe gya vara meLavavAnI IcchAthI moTA utsavapUrvaka svayaMvara AraMjo. te vakhate tenA AmaMtraNathI ghaNA rAjAo ane rAjaputre te svayaMvaramAM AvyA. paraMtu kAzapatie vicitravIrya rAjane AmaMtraNa karyuM nahIM. tenuM kAraNa e hatuM je vicitravIryanI mAtA satyavatIne koI nAvike pitAne ghera rAkhIne tenuM pAlana piSaNa karI tene vRddhi pamADI hatI, tene zAMtanu rAjA paraNyA hatA, tene A vicitravIrya putra hovAthI tenI jAti sAmAnya Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (89 ) gaNAtI hatI. A kAraNane lIdhe tene nahIM bolAvavAthI gaMgAnA putra ke je mAlyapaNAthI ja brahmacArI hAvAthI sarvane bhayaMkara hAvAne lIdhe bhISma nAme prasiddha hatA, te kAzInA rAjA upara atyaMta kApa pAmyA. tethI te mahAbaLavAne tyAM AvI traNe kanyAonu haraNa karyuM. te vakhate tenI sAthe svayaMvaramAM AvelA sarva rAjAe yuddha karavA lAgyA, para Mtu te sarvene paththara pheMkIne jema kAgaDAAne trAsa pamADe tema teNe amegha zasrAnA samahuvaDe rAsa pamADacA. pachI te traNe kanyAone hastInApura lAvIne peAtAnA bhAi vicitravIrya sAthe teNe paraNAvI. ' duSkara kArya paNa vIzane kema sukara na thAya ? ' anukrame te traNa strIone traNa putrA thayA. aMbikAne dhRtarASTra nAme putra thayA, abAlikAne pAMDu nAme putra thayA ane akhAne vidura nAmanA putra thayA. temAM dhRtarASTra janmathI ja aMdha hatA, pAMDu maLavAna hatA ane vidura yuddhamAM nipuNa hatA. te traNe rAjaputrA vRddhi pAmI yuvAna thayA. teTalAmAM vicitravIrya rAjA devanA atithi thayA-maraNa pAmyA, tyAre maMtrIoe pAMDune sArAM lakSaNavALA joine rAjya upara sthApana karyeA. pAMDurUpI sUrya saMgrAma ( yuddha ) rUpI uyAcaLa parvatanI pRthvIpara udaya pAmavAthI aMdhakAra rUpI zatrue cetarapha nAzI javA lAgyA. ekadA zrImAna aMdhakavRSNInI putrI ane dazAnI vhena kuMtIne citrapaTamAM ALekhelI joI pAMDu rAjA tenA rUpamAM tallIna--mAhita thayA. te kanyAe paNa pAMDunA guNA, sAMbhaLavAthI abhigraha karyo ke--" huM pAMDu rAjA vinA bIjA kAine nahIM va." paraMtu pAMDu rAjAnA pati tarIke lAbha nahIM 1 niSphaLa na jAya tevA. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavAthI dukhArta thayelI kanyAe zaheranI bahAra vanamAM jaI gaLAmAM phaso nAkhe. te ja vakhate prabhAvika mudrikAnA prabhAvathI pAMDu rAjA tyAM (vanamAM AvyuM hatuM. eTale teNe tene kaMThapAza chedI nAMkhe ane gAMdharvavidhithI tenI sAthe te para te divase kuti anusnAtA thayelI hovAthI teNIe garbha dhAraNa karyo. pAMDu rAjA te vIMTInA prabhAvathI pAchA hastinApura AvyA. ahIM samaya pUrNa thaye kuMtIe guptapaNe putra prasa. tenuM nAma karNa pADyuM. aMdhakavRSNie potAnI putrInI badhI hakIkta tathA tenA manane abhiprAya jANa tIkSaNa (ugra) raNasaMgrAmarUpI samudranA setu (pALa) rUpa pAMDu rAjAne te putrI paraNAvI. tyArapachI sUryanI jema ugra tejavALA pAMDurAjA madraka nAmanA rAjAnI putrI mATIne paraNyA. te paNa sarva kaLAomAM nipuNa hatI. te banne priyAe karIne pati ane prItie karIne kAmadevanI jema pAMDurAjA zobhatA hatA. ekadA kuMtIe svamamAM merU, kSIrasamudra, sUrya, caMdra ane lakSmIne joI garbha dhAraNa karyo. garbha vRddhi pAmatAM tene dharma saMbaMdhI dehada thayA, te pAMDurAjAe pUrNa karyA. pachI samaya pUrNa thaye zubha divase zubha muhUrtateNe putrane janma Apyo. te vakhate AkAzamAMthI puSpavRSTi thaI, tathA AkAzavANa thaI ke " A dharmaputra thaye che." tenuM nAma tenA pitAe yudhiSThira pADyuM. pharIthI kuMtIe svapnamAM pavane ArepaNa karelo phaLele kalpavRkSa joI garbha dhAraNa karyo. samaya pUrNa thaye pUrva dizA jema sUryane prasava tema teNe putra prasa.te vakhate paNa AkAzavANa thaI ke "A vA jevI kAyAvALo ane pavitra buddhivALo vAyuputra thayuM che." pAMDurAjAe tenuM nAma bhImasena pADyuM. pachI trIjI vAra ravapnamAM hastIpara caDelA iMdrane joI kuMtIe garbha dhAraNa karyo. samaye putra prasa. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 ) te vakhate paNa AkAzavANI thaI ke A iMdraputra thayA che. pAMDurAjAe tenu nAma arjuna pADayuM.mAdrIne pazu nakuLa ane sahadeva nAmanA be putrA thayA. te pAMce putrA pAMDune ghera kalpavRkSa jevA avatayA. ane pAMca pAMDava kahevAyA. tyArapachI drupada rAjAe peAtAnI putrI dropadI svayaMvara kayA . temAM ghaNA rAjAo ane rAjaputrA AvyA hatA. te vakhate pAMDurAjAnA pAMce putrA paNa tyAM gayA hatA. svayaMvara maMDapamAM TrIpadIe AvI sarva rAjAone joi pAMDurAjAnA mukhya putranA kaMThamAM varamALA nAMkhI. te vakhate Azcarya e thayuM ke pAMce pAMDa vAnA kaThamAM te varamALA paDI. teTalAmAM tyAM eka cAraNa suni AvyA. temane zrIkRSNa vigere rAjAoe pUchyuM ke-'A paTTIne pAMca pati kema thayA? tyAre muni khalyA dropadInA pUrva bhava sAMbhaLe..-~ . " - capA nAmanI mATI nagarImAM sAgaradatta nAme zreSi rahetA hatA. tene subhadrA nAmanI patninA udarathI utpanna thayelI sukumArikA nAmanI putrI hatI. sAgaradatte te putrI jinadattanA putra sAgarane paraNAvI hatI.paraMtu sAgara zayyAmAM sutA, tyAre sukumArikAnA aMganA sparza tene agArA jeve lAgyA. tethI teneA tyAga karI te paradezamAM cAlyA gayA. tyArapachI patie tyAga karelI putrIne sAgaradatte pAtAne ghera sakhI. keTaleAka kALa teNIe dInajaneAne dAna ApyuM. pachI abha'gavairAgya pAmavAthI teNe sAdhvI pAse dIkSA aMgIkAra karI. teNe miSTAnnAthI pASaNa karelA zarIrane 'ahA! A zarIra asAda che' ema vicArI duSkara tapa vaDe sUkavI nAMkhyu. ekadA pAMca purUSanI sAthe krIDA karatI kAi vezyAne joi teNe niyANuM karyuM ke no mArA tapanuM niyA DAgha te mane parabhavamAM pAMca pati prAptavyane " A za Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ {' 4 ) NAnI khAlAcanA karyAM vinA salekhanAvaDe maraNa pAmI te sAdharma devaleAkamAM zacI ( IMdrANI ) thai. tyAM atyaMta sukha segavI - yuSyane kSaye cavIne ahIM drupada rAjAnI dropadI nAme putrI thai che pUrva bhavanA niyANAne lIdhe te pAMca purUSanI strI thaI che. tethI temAM kAMi Azcarya nathI. " udayamAM AvelA karma prANIne bhAgavAMja paDe che. A pramANe munie tenA pUrva bhava kahyA ke tarata ja AkAzamAM pazu ' sAdhu sAdhu ' evI vANI thaI. te sAMbhaLI zrIkRSNa vigere mAlyA ke -- " ahA ! A DhApadInuM pUrva janmanu puNya vizvane AzcaryakAraka che. " tyArapachI drupada rAjAe dropadIne pAMce pAMDavAnI sAthe prItinA kAraNarUpa pANigrahaNa mahAtsava karyo. eka strIne pAMca pati chatAM tenuM satIpaNuM kAI vakhata joyu ke sAlanyuM nathI, tApaNu dropadInu apUrva satItva puNyanA prabhAvathI thayuM. yudhiSThirane rAjyapara sthApana karI pAMDurAjA ane mAdrIe cArjiMga grahaNa karyuM. ekadA duryodhananI sAthe ghata ramatAM pAMDurAjAnA putrA pitAnuM rAjya hArI gayA. ghUtanI krIDAne dhikkAra che. vera, vizvAnara ( agni ), vyAdhi, vAda ane vyasana e pAMca vakAra vRdhdhi pAmavAthI mahA anartha thAya che. rAjya hArI javAthI pAMDavA peAtAnI mAtA kuMtI ane srI DhopadIne sAthe laI vanamAM gayA. caMdranI jema meATA purUSAne soMpatti ane vipatti ane t ? prApta thAya che. ekadA sukha sAgaramAM magna thayelA pAMce pAMDavA vanamAM ekasthAne beThA hatA, te vakhate AkAzamAMthI eka suvarNakamaLa nIce paDayuM. te laine pAMcAlI ( dropadI ) e potAnA sukhanA zvAsanI sugaMdha jevuM ja che ke nahIM te jANavAne IcchatI hAya tema tene AdarapUrvaka laine su. tyArapachI harSathI pUrNa thayelI te dropadI rANIe vAyuputra bhImane kahyuM ke "huM svAmI ! AvAM maLe *. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mane jyAM hoya tyAMthI lAvI Ape. " te sAMbhaLI mehathI prerAyele jIva jema eka bhavathI bIjA bhavamAM bhame tema bhIma tevAM kamaLe meLavavA mATe eka vanathI bIjA vanamAM bhamaja lAgyuM. tene pAchA AvatAM vilaMba thaye, tyAre dhamaputranI DAbI AMkha ane kuMtInI jamaNI AMkha pharakavA lAgI. tethI anichanI zaMkA karI yudhiSThira bolyA ke -"mArA baLavAna bhIma baMdhune keAI paNa parAbhava karI zake tema nathI, te paNa tenuM azubha sUcavanArI mArI draSTi pharake che, mATe he baliSTa baMdhuo! tame jaladI deDa, doDe. ApaNe bhImanI pAchaLa tenI zodha karavA jaIe." ema kahI duSTa kaSTanI zaMkA karatA te cAre bhAIe bhImanI zodhane mATe vanabhUmimAM gayA. paraMtu adhama prANIo jema kalpavRkSane na pAme tema teo bhImane pAmI zakayA nahIM. mAgamAM cAlatA cAlatA teo thAkI gayA ane paDI gayA. tyAra temaNe heDaMbA nAmanI devInuM smaraNa karyuM. eTale tarata ja heDabAe AvI temane mastakapara upADI bhImanI pAse mUkyA. pachI, te heDaMbA pitAne sthAnake gaI. ahIM kamaLanA sarevaranA kAMThA sudhI AvelA pitAnA bhAIone joIne setu upara rahela bhIma be ke -"A sarovara ati ramaNIya che, temAM paDIne huM kamaLa lAvuM chuM, Apa bese." Ama kahIne bhIme sarovaramAM praveza karyo paraMtu tenI aMdara rahelA pAtALanA durgama mArga pAse AvatAM bhIma adazya thaye. eTale tene zodhavA tenI pA. chaLa ajuna sarovaramAM paDe, te paNa adazya thayuM. tenI pA- . chaLa yudhiSThira gayA, te paNa adazya thayA. teja rIte sahadeva ane nakuLa paNa adazya thayA. te vakhate pAMDanA viyeAge karIne kuMtI ane drapadI atyaMta kheda pAmavA lAgyA. kuMtIe dropadIne. kahyuM ke - "he putrI ! siMha samAna parAmanA nidhi tArA patie kayAM gayA? temanA vinA ApaNA duHkhamathA divase zI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) rIte jaze?" te sAMbhaLI padI rUdana karavA lAgI. tene kuMtIe dhIraja ApI kahyuM ke A aramAM rUdana karavAthI zuM phaLa che? mATe ApaNe sarva vipattine nAza karanAra kAryotsarga karIe." ema kahI kuMtIe ane drapadIe kAyetsa grahaNa karI navakAra maMtranuM sthAna prAraMvyuM. te vakhate jinezvaranA matarUpI AkAzamAM udaya pAmele kAtsargarUpI agatsya temanI vipatti rUpI samudranuM pAna karI gaye. jANe citramAM AkhelI hoya temAyetsargamAM sthira rahelI te bannee mahA kaSTathI ATha pahera nigamana karyA. bIje divase prAtaHkALamAM pAMca pAMDa ekadama AkAzamAMthI utarI mAtAnA caraNyakamaLamAM paDayA. te vakhate kuMtIe kAryotsarga pArI temane AzIrvAdanA vacanavaDe harSa pamAna Daje, ane harSanA azupUravaDe draupadIrUpI nadI bharAI gaI. tevAmAM suvarNanI chaDIne dhAraNa karanAra ke purUSa AvI pAMDavonI mAtAne namIne be ke-"he mAtA ! nAgakumAranA iMdra koI muninA kevaLajJAnane utsava karavA jatA hatA, tevAmAM mArge jatAM ekAgra dhyAnamAM lIna thayelA tamArA bannenA upara AveluM tenuM vimAna khalanA pAmyuM. "mArA vimAnanI khalana thavAnuM zuM kAraNa che? te jovA mATe I mane mokalyA. tyAre meM tamane bannene kAtsarge rahelI joI. pachI meM jaIne idrane tamArUM satIvrata nivedana karyuM. te jANI idra paNa kAMIka smaraNa karI tarataja mane AjJA karI ke -" dropadInA kahevAthI suvarNakamaLa levA mATe pAMce - pAMDavo A sarovaramAM peThA che. te sarovarane svAmI khicUDa nAmane deva che. atula parAkramavALA teNe dehathI rakta netra karI temane nAgapAzavaDe draDha rIte bAMdhI lIdhA che ane eka khADAmAM temane nAkhyA che. temanI Apatti dUra karavA mATe A satIoe kAryotsarga karyo che. ane te kAraNane lIdhe ja mArA vimAnanI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (95) paNa khalanA thaI che, A kAryotsargane ja prabhAva che. aho ! dharmane prabhAva ke adbhuta che? te have tuM tyAM jaIne cena pakSI pAsethI cakalAne cheDAve tema te zaMkhacUDa pAsethI te pAMce pAMDavone mArI AjJAthI choDAva, ke jethI mAruM vimAna cAlI zake." AvI iMdranI AjJA thavAthI huM tarataja pAtAlamAM gaye, ane meM te zaMkhacUDa devane vANarUpI keraDAne atyaMta prahAra karyo. tyAre teNe mane kahyuM ke -"mAruM vacana sAMbhaLa. A pAMce baLavAna baMdhuo mArA sarevaramAM po levA mATe peThA hatA.. tethI meM temane bAMdhyA che." meM tene iMdrane hukama jaNAvyuM. tyAre te deve temane baMdhanathI mukta karyA. siMha sarakhA parAkramavALA de paNa potAnA rAjA (I) nI AjJAnuM ullaMghana karI zakatA nathI. pachI te nAgakumAre pAMDane pitAnuM rAjya grahaNa karavA kahyuM, paraMtu pRhA rahita teoe tenuM rAjya aMgIkAra kayuM nahIM. paraMtu teoe kahyuM ke -"amAre jyAre duryodhananI sAthe yuddha thAya tyAre tamAre amane sahAya karavI." zaMkhacUDe te vAta aMgIkAra karIne temane eka divya hAra, aMgada (bAjubaMdha) ane mugaTa e traNa vastu ApI, tathA visvara ane sugadhI ghaNAM suvarNakamaLo ApyAM. he vicakSaNa mAtA ! A pramANe sarva hakIkata meM ApanI pAse nivedana karI che have dharaNekanuM vimAna calAvavA mATe mane rajA Ape." te sAMbhaLI pAMce putranA AvavAthI harSa pAmIne kuMtIe te devane rajA ApI ane putrane hastavaDe sparza karyo. pachI pAMDavoe nAgadeve ApelAM ane sarva dizAone sugaMdhamaya karanArA suvarNakamaLa priyAne bheTa karyA. mAtA, pAMDa ane priyAnI harSarUpI umio (kalelo)Apatti dUra thavAthI parasparanA samAgamarUpI vAyuvaDe uchaLavA lAgI. jema pAMDene A bhavamAM paNa kAryotsarga Apattine chedanAra, tema teone paralakanI saMpadAne mATe paNa te kAryotsarga thaye. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janma ApanArI mAtAne dararoja praNAma karanArA pAMDavoe durjaya duryodhanane jatI rAjya meLavyuM. pachI mahA AraMbhamAM Asakta hatA chatAM te sarvane tajI daIne dIkSA grahaNa karI teo zrI zatruMjaya parvata upara AvyA ane kAryotsarge rahyA. prAMte kevaLa jJAnarU5 nirmaLa saMpattine meLavIne siddhi padane pAmyA. kAtsarganA mahimAnuM pUrNa varNana karavAne keNu samartha che ? kahyuM che ke-"jinapratimAone uddhAra karI viza karoDa munio sahita pAMce pAMDavo jyAM muktine pAmyA, te zrI zatruMjaya mahAtIrtha che. aMta samaye kAryotsarga karavAvaDe teonAM zarIra ubhA rahelAM hatAM, tethI haju sudhI paNa teonI ubhI tio paTamAM ALekhAya che, tathA pASANanI pratimAo paNa temanI ubhI rahelIja karavAmAM Ave che. jeo karmanA kSayane mATe zubha dhyAnarUpI jaLathI snAna karI kAryotsarga kare che, teo A jagatamAM dhanya che. A pramANe ApattirUpI latAonA samUhane kApavAmAM dAtaraDA samAna ane saMpattirUpI vRkSane navapallava karavAmAM megha samAna kAyotsarganA prabhAvathI pAMce pAMDuputra dravya ane bhAva banne prakAranA baMdhanathI rahita thaI muktisukhane pAmyA, te kotsargane he bhavya ! tame kadApi cheDazo nahIM. A pramANe zrImAna tapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahepAdhyAya zrIdharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrIhaMsa gaNie racelI zrIupadezakalpavallI nAmanI TIkAne viSe pahelI zAkhAmAM kAryotsarganA viSaya upara pAMca pAMDanI kathAnA varNana rUpa AThamo pallava samApta thaye. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) lava, 9. he anaMta jJAnavALA suvidhi svAmI! suvarNanA nava kamaLo upara be caraNane sthApana karanAra ane advitIya sukhane ApanAra Apane je bhavya prANI potAnA hRdayamAM vahana kare che, tene nava nidhAna prApta thAya che. - have kAryotsarganuM vyAkhyAna karyA pachI pratyAkhyAna nAmanuM navamuM dvAra kahe che. -meTA dhanuSanI jevA anupama te te (pratyA khyAnanA ) ' guNonA ArepaNa karavAthI pragaTa karelA aneka 2 prakAra rUpI mANe (ba)nA samUhathI bhedAtA mastakanA dhujAvavA pUrvaka jeonAM mukhakamaLa pUrNa thayAM che evA he dharmanA abhilASIo! tame haMmezAM pratyAkhyAna karavAmAM sAvadhAna thAotatpara thAo. pratyAkhyAna zabdano artha 1, tenA daza bhede ra, tenA AgAre 3, tenI cha prakAranI zuddhi 4, tenuM phaLa 5 ane tenuM udAharaNa 6 e che dvArene huM kahuM chuM. * 1 pratyAkhyAna zabdane artha, pratyAkhyAna zabdano artha zuM che? te kahe che-je pratyAkhyAna eTale niSedha kare te pratyAkhyAna eTale virati kahevAya che. ahIM aAdikanA AhArathI athavA ajJAnAdikathI nivRtti karavAnI che. paMDitAe dravyathI ane bhAvathI ema be prakAre pratyA khyAna karavuM joIe. temAM dravyathI azana, pAna vigerene ane bhAvathI ajJAnAdikane tyAga karavAnuM che. kahyuM che ke "pratyAkhyAna dravyathI ane bhAvathI ema be prakAranuM che, temAM dravyathI azanAdikane ane bhAvathI ajJAnAdikane tyAga karAya che." 2 pratyAkhyAnanA 10 bheda. * pratyAkhyAnanA daza bhede che- anAgata 1, atikrAMta 2, sakeTika 3, niyaMtrita 4, anAkAra 5, sAkAra 6, ni:zeSa 7, 1 dhanuSa pakSe patya cA 2 pratyAkhyAnanA bhedo. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) parimANu 8, saMskRta 9 ane kALa 10. temAM tapa karavAnA dvivasa prApta thayAM pahelAM je tapa karI levA te anAgata pratyAkhyAna kahevAya che. 1. sUri vigerenA vaiyAvacanA kAraNathI parvAdika tithimAM je tapa karI zakAyA na hAya, te tapa parvAdi vItyA pachI karavA te atikrAMta pratyAkhyAna kahevAya che. 2. eka pratyAkhyAnanA aMta ane bIjAnA AraMbha e e kATinA je meLApa karavA eTale ke Aje upavAsa vigere karI kAle paNa upavAsa vigere karavA te trIjI sakeATika pratyAkhyAna kahevAya che. 3. prathamathI dhAryu hoya ke amuka parvanI tithie mAre amuka tapa karavA che, te tithie glAnAdikanI vaiyAvaccanuM kAraNa prApta thayA chatAM paNa je tapa nizcayathI karavA te niyaMtrita pratyAkhyAna kahevAya che. A pratyAkhyAna caiA pUrva dharane samaye sthavikalpI karatAM hatA. vartamAna kALamAM tenA viccheda che. 4. AgAra rahita je pratyAkhyAna karavu te anAkAra pratyAkhyAna kahevAya che. ( A pratyAkhyAna paNa A kALe nathI ) 5. AgAra sahita je karavuM te sAkAra pratyAkhyAna kahevAya che. 6. ( aMtasamaye ) sarva AhAranA tyAga karavA te ni:zeSa pratyAkhyAna * kahevAya che. 7. eka, e vigere dattinu je pramANa karavuM te parimANuM pratyAkhyAna kahevAya che. 8. keta eTale aMguThA, muDI vigere nizAnI, te sahita je pratyAkhyAna te saketa athavA saMketa pratyAkhyAna kahevAya che. 9. tathA pArasI vigere kALane uddezIne je pratyAkhyAna karavuM' te kALa ( aDhA) pratyAkhyAna kahevAya che. 10. te aTThA pratyAkhyAnanA daza bheda che. te kahe che. namaskAra sahita te nAkArasI 1, eka prahara pramANa te peArasI 2, purimaTTu ( e praDara pramita purImAddha ) 3, ekAsaNu 4, ekalaThANuM pa,AcAmsa ( AMbIla ) 6, upavAsa 7, divasa carima 8, 1 sADha porasI je doDha prahare karavAmAM Aveche, tenA AmAM bhegA samAsa karyo che, Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) Abhigrahika 9. ane vikRti 10 ( A daza bheda kharAkhara samajavA yeAgya che. ) 3 pratyAkhyAnanA AgAra nAkArasImAM have pratyAkhyAnanA AgArA kahe che-- be AgAra, pArasImAM cha, purimaTThamAM sAta, ekAsaNAmAM ATha, ekalaThANAmAM sAta, vikRtimAM nava, AcAsvamAM A, upavAsamAM pAMca, pAnamAM ( pANI pIvAmAM ) che, divasa carimamAM cAra ane abhigrahikamAM cAra AgAra jANavA. A pratyAkhyAnanA AgArA vizeSe karIne pratyAkhyAna bhASyAdikathI samajI levA. TukAmAM te A pramANe che. . " nAkArasIne viSe annatthaNAbhAgeNu ane sahasAgAreNu e e AgAra che. ( hAlamAM navakArazI sAthe muoisaddhi joDavAmAM Ave che tethI cAra AgAra kahevAya che. ) pArasIne viSe annatthaNAmAgeNu 1, sahasAgAreNu ra, pacchannakAleNuM 3, disAmehezu` 4, sAhuvayaNeNuM 5, ane savvasamAhivattiyAgAreNa 6, e che AgAra jANavA. sADha pArasIne viSe paNa eja cha AgAra jANavA, tathA purimalDranA paccakhkhANane viSe uparanA cha bhatha eka mahattarAgAreNu maLI sAta AMgAra jANavA. ekAsaNA tathA besaNAnA paccakkhANune viSe annatthaNAbhAge 1, sahasAgAreNuM 2, sAmAriyAgAreNuM 3, AuMTaNapasAreNu 4, gurUAzruThThANeNu Sa, pAkiTThAvaNiyAgAreNa 6, mahattarAzramAreNu'cha a savvasamAhuivattiyAgAreNu 8 e ATha AgAra jAgutrA. ekala ThANAne viSe uparanA AThamAMthI AuMTaLu pasAreNu e eka sivAya AkInA sAta AgAra jALuvA. vikRti tathA nivinA pratyAkhyAnane viSe annatthaNAbhogegu 1, saDusAgArelu 2, levAleveNa 3, gihatthasa MsaTTe 4, khittavivegeNu 5, paDuccamajikhaeNu 6, pAriDrAvaNiyAgAreNa 7, maDuttarAgAreNa 8, ane Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (100) savasamAhivattiyAgAreNaM 9 e nava AgAra jANavA. AMbelane viSe uparamAMthI eka paDDamakhieNe AgAra bAda karI bAkInA ATha AgAra jANavA. upavAsane viSe annatthaNabhegeNaM 1, sahasAgAreNuM 2, pAriThThAvaNiyAgAreNuM 3, mahattarAgAreNuM 4 ane savasamAhittiyAgAreNaM 5,e pAMca AgAra jANavA. tathA je pratyAkhyAnamAM acittA jaLa pIvAnuM hoya temAM pANassanA (pANI saMbaMdhI) leveNa vA, aleveNa vAra accheNa vA 3, bahuleveNa vA 4, sasinheNu vA 5, ane asitthaNa vA 6 e cha AgAra jANavA. divasacarima tathA aMguThThasahI, muddhisahI vigere abhigrahanA paccakhANane viSe annatthaNAbhogeNaM 1, sahasAgAreNuM 2, mahattarAgAreNuM 3. ane savvasamAhittiyAgAreNuM 4 e cAra AgAra jANavA. * 4 pratyAkhyAnanI zuddhi pratyAkhyAnanI zuddhi cha prakAre thAya che, ema paMDite kahe che. te A pramANe -jinezvare kahelA pratyAkhyAna upara je dRDha zradhdhA karavI te zradhdhA nAmanI pahelI zuddhi jANavI. 1. dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI AhArAdikanI zuddhi athavA azuddhi yathArtha rIte jANI tene yogya upayoga kare te bIjI vijJAna zuddhi jANavI. 2. hInatA ane adhikatA rahita, jJAnAdika AcAra sahita, aticAra ane avidhi rahita tathA gurUne vAMdaNA devA pUrvaka vinaya sAcavIne je paccakhANa levuM te trIjI vinaya zuddhi jANavI. 3. gurU paccakhANane pATha bolatA hoya te barAbara sAMbhaLI tenI pAchaLa je pATha pitAne bolavAne che te pitAnA manamAM bela te ceAthI anubhASaNa zuddhi jANavI. 4 duSkALa athavA regAdikanA kAraNe paNa ' lIdheluM paccakhANa bhAMgavuM nahIM te pAMcamI anupAlanA zuddhi Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) jANavI. 5. tathA rAgathI ke dveSathI paccakhkhANane dUSita na karavu te chaThThI bhAva zuddhi jANavI. 6. 5 pratyAkhyAnanuM phaLa pratyAkhyAnathI AzravAnA rASa thAya che, AzravanA rAyathI tRSNAnA nAza thAya che, tRSNA rahitapaNAthI upazama thAya che, upazamathI krama nA kSaya thAya che, karmanA kSayathI sarva sukhamaya meAkSa prApta thAya che. tethI karIne huM bhavya prANIo ! pratyAkhyAna karavAmAM niraMtara yatna karo. A pratyAkhyAna rUpI pATIyu jeoe grahaNa karyuM hAya, teo saMsAra sAgaramAM DukhatA nathI ane svarga tathA meAkSamAM jaI te krIDA kare che. 6. pratyAkhyAna upara dRSTAMta. pratyAkhyAna rUpI vRkSa manuSyAne uttama phaLa denArU thAya che. jema pUrve pratyAkhyAna karavAthI sirIyaka muni svanI saMpatti pAmyA hatA. te daSTAMta A pramANe-- sirIyakanI kathA. A bharata kSetramAM pATalIpura nAme nagara che. temAM nyAyanA svarUpanA avatAra thavAthI jANe ke naya pAteja vizvane rajana karavAmATe nRtya karatA heAya tevuM te nagara zAle che. temAM naMda nAme rAjA rAjya karatA hatA. tenA rAjya rUpI sarovaramAM krIDA karanAra huMsanI jevA ane kaLAonA bhaMDAra zakaDAla nAmanA mAMgI sarva rAjyataMtra calAvatA hatA. te ma MtrIne yakSA, yakSadizA, bhUtA, bhUtadizA, seNA, veNA, ane reNA e nAmanI sAta kanyAe hatI. temAM pahelI putrI eka vAra sAMbhaLelu zAsra 1 gayAMtarImAM phAsiya 1, pAliya 2, sahiya 3, tIriya 4, krizciya 5 ane ArAhiya 6 e pramANe judI rIte paNa` cha prakAranI zuddhi kahelI che, te samajavA yogya che. Dian Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) mukhe bolI jatI hatI. bIjI be vAra sAMbhaLeluM bolI jatI hatI, e ja anukrame chellI sAtamI sAta vAra sAMbhaLeluM belI jatI hatI. ekadI rAjasabhAmAM koI paMDita AvyuM. teNe eka se ne ATha kAvya (sleka) navA banAvI rAjAnI stuti-prazaMsA karI. te sAMbhaLI prasanna thayelA rAjAe tene ekase ne ATha sonAmahere InAma ApI. "paMDitone vaibhava vidyA ja che." te ja rIte haMmezAM te kavi navAM eka se ne ATha kAje karI te rAjAnI stuti karavA lAgyuM, ane rAjA paNa haMmezAM tenI vidyAthI vismaya pAmI dravya ApavA lAgyA. tethI khajAnacIe ekadA rAjAne kahyuM-"he svAmI ! haMmezAM ATalo mATe dravyane vyaya karo te gya nathI." rAjAe kahyuM ke -"te paMDitane have zI rIte nA kahevI?tyAre maMtrIe kahyuM ke -"mArI sAta putrIo eka vAranA anukrame sAMbhaLIne te pitAnA mukhe bolI zake che, tethI te upAye karIne te kavine vArI zakAze. A rahasya teNe rAjAne kahyuM. pachI ekadA chatrIsa rAjAonA kuLavaDe vyApta sabhAmAM rAjA siMhAsana para beThe hatuM. te vakhate sukhAsana (mIyAnA) mAM besIne maMtrInI putrIo paNa sabhAmAM AvI. te samaye te zreSTha kavi eka se ne ATha navAM kAvya che. te sAMbhaLI maMtrIe tene pUchayuM ke "he zAstrajJa che. A kAe tame navAM karIne belyA che ke kaI pUrva kavinAM karelAM junAM bolyA che ? " kavi bAlyA ke- " evI beTI kalpanA kema kare che ? A kAvya navAM mArA banAvelAM ja che." tyAra pachI maMtrInA kahevAthI tenI zaThatA rahita mATI putrI cakSA te sarva kALe bolI gaI. tyAra pachI be vAra sAMbhaLavAthI bIjI paNa belI gaI. e rIte sAte putrIe sarva kA belI gaI. te joI sarva samAjane Azcarya pAmI belyA ke "aho ! A kavie kevAM navA Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103) kAvya karyA ? ane kevuM pitAnuM beTuM nAma dharAve che ? " ema kahI paraspara tALIo daI hasavA lAgyA. te sAMbhaLI te kavinuM mukha kAMti rahita thayuM, ane te kAganI jema tyAMthI nAzI gaye. tyAra pachI te maMtrInI sAte putrIo sarasvatInI jema jagatamAM prasiddha thaI. te maMtrIne potAnA vaMzanA alaMkAra rUpa ane aneka - ujavaLa guNenA sthAna rUpa nAne siphIyaka nAmane putra hatuM ane tene mATe bhAI sthUlabhadra nAme hatuM, paNa te keTalAka varSothI vezyAne tyAMja raheto hato. sirIyaka devakumAranI jema maMtrInA gharamAM kIDA karatuM hatuM, sarva zAstrone abhyAsI hatA, ane saubhAgyAdi guNonuM sthAna hatuM. ekadA maMtrIe rAjAne pitAne ghera bhejanane mATe bolAvavAnA hetuthI pitAnA gharamAM chatra cAmarAdi sAmagrI karAvavAno AraMbha karyo. te prasaMgane mATe aneka prakAranA pakavAne, drAkSA, khajura, zRMgATaka, sukhaDI, dALa, bhAta, ghI vigerethI banAvelI aneka khAvAlAyaka cIjone samUha, samudranA taraMga jevA ujavaLa kSAdaka - sA, vajanI jema bhedI na zakAya tevA hajAre zirastrANe, vIrapura ne paNa bhayaMkara lAge tevI taNa dhAravALI taravAra, tIvra dhAravALA bhAlAnA samUho, skara jAtinA aneka dedipyamAna zAstro, devonAM dhanuSa jevAM vividha prakAranAM dhanuSa, nadInA taraMga jevA meTA bANenA samUhe ane ati suMdara azvo vagere sarva sAmagrI rAjAne paherAmaNImAM ApavA sArU teNe taiyAra karAvI. te avasare kaI dvaSI duSTa manuSya rAjAne kahyuM ke -" Apane maMtrI ApanuM rAja levA Icche che, ane tethI karIne teNe sarva sAmagrInI taiyArI karI che." te sAMbhaLI rAjAe tenI khAtrI karavA mATe pitAnA eka cara purUSane hukama karyo. teNe paNa maMtrIne ghara sarve sAmagrI joI rAjAne samagra vRttAMta jaNAge. pachI prAta:kALe IMdranI jema rAjA pitAnI sabhAne zobhAvatuM hatuM, te vakhate zaMkA rahita maMtrI rAjane praNAma karavA AvyuM. tene Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C104 ) joI zani grahanI jema rAjA tenAthI parAbhukha thaye-avaLuM mukhakarI beThe. juo ! duSTa mANasene vilAsa ! duSTa mANasanA bharamAvavAthI maMtrInI bhakti paNa dveSa rUpathaI. anyathA prakAre ciMtaveluM kArya deve anyathA prakAre karyuM. A bAbatamAM vidhi ja baLavAna che. temAM bIjuM kAMI vicAravA jevuM nathI." pachI mane gIe ghera AvI vicAra karI nAnA putrane kahyuM ke -" krodha pAmele rAjA AkhA kuTuMbane talanI jema pIlI nAMkhaze. mATe he vatsa! je ekalA mane ja mArI nAkhIza te AkhA kuTuMbanI viTaMbaNa nahIM thAya, mArA vinA bIjA sarva svajane cirakALa sukhI thaze. kahyuM che ke- AkhA kuTuMbane mATe ekane tyAga kare, AkhA gAmane mATe kuTuMbane tyAga ka , dezane mATe gAmane tyAga kare, ane potAne mATe AkhI 'pRthvIne tyAga kare." te sAMbhaLI sirIyaka be ke-bahe pitAjI! tamane haNatAM mane pApa kema na lAge?" maMtrIe kahyuM ke-"te vakhate huM mukhamAM viSa rAkhIza, tethI mane marelAne mAravAmAM tane pApa lAgaze nahIM." A pramANe pitAe putrane utsAha pamADyo. pachI bIje divase maMtrI jyAre rAjAne namaskAra karavA gaye, tyAre sirIyake khavaDe tenuM mastaka cherI nAMkhyuM. ane khaDakhaDa zabda sAMbhaLI sanmukha thaI rAjAe maMtrIne haNe joI sirIyakane kahyuM ke -"are! te A zuM karyuM ?" sirIyake javAba Apyo ke "ApavAthI je vimukha hoya te pitA hoya te paNa tenuM zuM kAma che ? " Avo tene yuktiyukta javAba sAMbhaLI rAjAe khuza thaI tene pozAka sAthe maMtrI sthAnanI mudrA ApavA mAMDI tyAre te be ke -"mAre moTe bhAI sthUlabhadra che, tethI tenA chatAM huM maMtrI pada nahIM lauM." rAjAe pUchayuM-"te kyAM che?"teNe kahyuM-"gaNikAne ghera che." te sAM Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (105) bhaLI naMda rAjAe potAne sevaka makalI tene teDAvIne kahyuM ke- "he vidvAna ! A sajayane kAryabhAra tuM grahaNa kara." te bolyo ke- " he rAjA ! huM vicAra karIne grahaNa karIza." rAjAe " bahu sArUM" ema kahI tene vicAra karavA rajA ApI. tyAre te vADImAM jaI vicAra karavA lAgyo ke A saMsArane dhikkAra che. je rAjamudrAthI pitAnuM maraNa thayuM, tevI rAjamuddAnI keNa IcchA kare ? " ema vicArI verAgyanA raMgathI teNe vratane svIkAra karI rAjA pAse jaI tene dharmalAbha Ape. rAjAe pUchayuM ke "tame zuM AlekhyuM (vicA)?" sthUlabhadre kahyuM- " mAruM mastaka AlecuM arthAt kezane leca karyo." ema kahI te muni tyAMthI cAlI nIkaLyA. rAjAe vicAryuM ke "kharekhara sthUlabhadra pAchA gaNikAne ghera jaze." teTalAmAM sarva leke jue tema zuddha mana ane vastrane dhAraNa karanArA te munie gurU pAse jaI vrata aMgIkAra karyuM. lAbha Ama kahI te muni, bAra varSa sudhI sADA bAra koDa suvarNane vyaya karI kezA nAmanI vezyAnI sAthe jeNe deguMdaka devanI jema kAmakrIDAnA sukha rUpI jaLamAM snAna karyuM hatuM te mULabhadra munie atyaMta tIvra paNe cethA vratanuM pratipAlana karyuM, ane catumasa karavA mATe vezyAnI citrazALAmAM rahyA chatAM teNInA vacana rUpI mela vaDe lIMpAyA nahIM. te saMbaMdhamAM kahyuM che ke-"AMbAnI luMbane teDavI dukkara nathI, tema ja sarasavanA DhagalA upara nRtya karavuM paNa dukkara nathI. paraMtu zakatAla maMtrInA putra mahAnubhAva - bhadra je tapa karyuM te duSkara che. jagatamAM tenAthI bIje ke bI ane egI che ja nahIM. te sthUlabhadra munIzvara manuSyanA kalyA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (12) - zrIsthUlabhadrane laghubaMdhu sirIyaka maMtrIpada bhogavatAM chatAM mahA vairAgya rasane samudra hatuM, tethI teNe paNa keTaleka kALa gayA pachI duzara cAritra aMgIkAra karyuM, ane te sarva kSullaka sAdhuemAM mANikyarUpa thaze. ekadA sarva puNyane vRddhi pamADanArUM vASika parva (payuSaNa) AvyuM. te vakhate leke nAnI moTI aneka prakAranI tapasyA karavA lAgyA. te parvamAM jinezvaranI utsava pUrvaka pUjA karAya che, ujvaLa zILa paLAya che, ane yathAzakti tapasyA karavAmAM Ave che. kemake jagatamAM parvane bhegA durlabha che. AvA avasare tenI bahena yakSA sAdhvIe tene kahyuM ke-"he bhAI! A parvamAM nAnAM bALake paNa tapasyA kare che, mATe tame paNa AdarathI Aje navakArasInuM pratyAkhyAna karA." te sAMbhaLI teNe te pramANe karyuM. te pratyAkhyAnane samaya pUrNa thaye sAdhvIe tene pirasanuM pratyAkhyAna karAvyuM, tyArapachI sADhapArasI, pachI pumidra, pachI divasa carima ane pachI chevaTa upavAsanuM pratyAkhyAna karAvyuM. te dareka pratyAkhyAnamAM bahenanA ApelA utsAhathI tenA pariNAma caDatA ja rahyA. paraMtu te ja rAtrimAM te kSullaka muni sirIyakanuM AyuSya pUrNa thaI gayuM, ane zubha adhyavasAyane cage kALadharma pAmI tapanA prabhAvathI te svarga gayA. prAta:kALe bhAinuM maraNa sAMbhaLI yezA sAdhvI manamAM kheda pAmI ke mane muni hatyAnuM pApa lAgyuM. Ama vicArI saMghane Agraha thayA chatAM teNIe pAraNuM karyuM nahIM. tyAre saMghe kAtsarga karI zAsanadevIne bolAvI kahyuM ke-"he devI! A sAdhvIne prAyazcitta pUchavA mATe mahAvideha kSetramAM sImaMdhara svAmI tIrthakara pAse laI jAo." tyAre devI belI ke "mAgemAM jatAM duSTa vyaMtare mArI gatimAM aMtarAya karaze, tethI sakaLa saMgha kAryotsarge rahe, ke jenA baLathI huM sAdhvIne laI jaI zakuM." saMghe te pramANe kAryotsarga kayI eTale devI cakSA Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (700) 1 sAdhvIne mahAvidehamAM lai gai. tyAM pAMcamA dhanuSanI kAyAne dhAraNa karatA manuSyanI pAse zailI te sAdhvI hAthIAnI pAse rahelI kIDInI jevI dekhAtI hatI. tene joine tyAMnA sarve lekA Azcarya pAmyA. pachI agaNita sAdhuo ane devAthI jenA caraNa kamaLa namAtA hatA evA zrIsomAra jinezvarane praNAma karI te sAdhvIe prAyazcitta pUchyu ke-"huM svAmI ! baMdhunA maraNathI kheta pAmatI mane taparUpI jaLavaDe zuddha kara." tyAre bhagavAne kahyuM ke"temAM tane pApa lAgyuM nathI.paraMtu saMghanu vacana te mAnyuM nahIM, tenu prAyazcita tane lAgyu che, mATe tene micchAdukkaDa deje. tArA bhAI sirIyaka tA tapanA prabhAvathI svarge gayA che. tu te viSenA eMDha karIza nahIM. theDI tapasyA paNa moTA phaLavALI thAya che. " pachI tatkALa saMghanA vacananuM apamAna karyAM khabata prAyazcitta aMgIkAra karI teNe jinezvarane kahyuM ke-- "huM ahIM AvI chuM tenI khAtrIne mATe mane kAMIka nizAnI Ape. " tyAre svAmIe tene cAra navI cUlikA ane eka akSata tathA akhaMDa sukhastikA ApI. te teNe . jinezvarane vaMdanApUrvaka grahaNa karI. tyAra pachI devIe tene tyAMthI upADI sadhanI pAse mukI. sa Mghe paNa tarataja kAyAtsarga paryo, sAdhvIe jinezvaranA kahelA potAnA samagra vRttAMta saMghane nive dana karI te cAra cUlikA sabhaLAvI tathA akSata sukhastikA tene rRkhADI. pachI sUri mahArAjAe temAMthI e cUlikAne dazavaikAlika sUtrane aMte sthApana karI ane . e calikAne AcArAMgane cheDe sthApana karI. mRganI jevI ujjaLa te eka mukhavastikAvaDe bharatanA pAMcase muninAM kapaDAM thayAM. A pramANe pratyAkhyAnanuM phaLa sAMbhaLIne ghaNA lAkA pratyA ,, khyAna levAmAM Asakta-tatpara thayA. uttama purUSAnA upakrama pRthvI para lAbhane mATe kema na thAya ? sirIyakanI Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) virati rUpI latAnu phaLa juo, ke jene alpa kALamAM beTA sukha rUpI amRta rasanI prApti thai. pratyAkhyAnanA prabhAvathI keTalAka manuSyA meAkSasukhane pAmyA che ane keTalAkaeka svarganI anupama lakSmI pAmyA che. tethI huM bhavya jIvA ! pravAhamadha AvatA pAparUpI jaLane rokavAmAM draDha setu samAna te viratine viSe atula-atyaMta ughama karo. A pramANe zrItapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahApAdhyAya zrIdharmaDha sagaNinA ziSya upAdhyAya zrIiMdrahaMsa gaNie racelI upadeza kalpavadI nAmanI TIkAmAM pahelI zAkhAne viSe pratyAkhyAna karavAnA viSaya upara sirIyakanA varNanarUpa navame pAva samApta thayA. pAva 10. daza dizAmAM rahelA leAkeAnA ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karavA mATe jenA caraNunA daza nakhA dIpakanI jevA zAlI rahyA che, tevA zrI dazamA tIrthaMkarane huM vAMdu chuM. prathamanA naya dvArAe karIne pahelI zAkhA saMpUrNa thai che.have blema posarca ityAdika gAthArUpa bIjI zAkhAnu poSadhavrata nAmanuM dRzatru dvAra kahe che. pavvesu polahavayaM. vyAkhyA.aSTamI, caturdazI, amAvAsyA ane pUrNimA e parva tithione viSe caiASadha vrata grahaNa karavuM. eka mAsamAM cha parvatithie jANavI, ane te vivekIAe pALavI. e aSTamI, be caturdazI, eka amAvAsyA ane eka pUrNimA e cha mukhya parvatithie kahI che. temaja Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) eka pakhavADIyAmAM bIjI rIte pAMca parvatithio Ave che, te A pramANe-bIja, pAMcama, AThama, agyAraza, ane pUrNimA (athavA amAvAsyA) (caturdazI te pAkSika parva gaNAya che.) eka varSamAM bIjA paNa ghaNAM pava Ave che. traNa mAsI, cha aDrAI ane vArSika parva (saMvatsarI) vigere. anyatra kahyuM che ke- "be AThama, be caudaza, pUrNimA ane amAvAsyA e cha parva eka mAsamAM Ave che, ane te hisAbe eka pakhavADIyAmAM traNa parva Ave che. tathA dareka pakhavADIyAmAM bIja, pAMcama, AThama, agyAraza ane caudaza e pAMca cutatithio gautama gaNadhare kahelI che. caitra ane Aso mAsanI zudI AThamathI puNimA paryatanI be aThThAI Agamane viSe zAzvatI kahelI che. A baMnne zAzvatI aThThAIene viSe deva tathA vidyAdhare nadIzvara dvIpane viSe jaIne yAtrA (aSTAhikA mahecchava) kare che, ane manuSya pitapitAnA sthAnamAM yAtrA mahatsavAdi kare chezrI jIvAbhimamamAM kahyuM che ke - " tyAM naMdIzvara dvIpamAM ghaNA bhuvanapati deva, vANumaMtara de, jotiSI de ane vaimAnika de traNa cAmAsImAM ane paryuSaNamAM ATha divasa paryata mATe mahimA-utsava kare che. " - sUryanA udaya samaye je tithi hoya, te ja tithi pramANa bhUta che, mATe te ja tithie vivekI janee pratyAkhyAna vigere karavuM. kahyuM che ke "mAsI, saMvatsarI, pAkhI, paMcamI ane aSTamI vigerene viSe te ja tithio jANavI ke je tithimAM sUryane udaya thato hoya. te sivAyanI tithi levI nahIM. sUryodaya vakhate je tithi hoya te ja pramANa che. te sivAyanI bIjI tithi karavAthI AjJAne bhaMga, avasthA, mithyAtva ane virAdhanArUpa Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) pApa lAge che.. pAsazasmRti vigeremAM paNa kahyuM che ke --" sUryodaya samaye je tithi theDI paNa leya teja tithi te divase saMpUrNa mAnavI, sUryodaya vinAnI ghIvAra pahecatI tithi grahaNa karavI nahIM." zrIumAsvAtivAcaka tithinA ArAdhanane aMge kahe che ke--" koI parvatithine kSaya hoya te pUrvanI tithi levI arthAta tenI pAchaLanI tithine parvatithi tarIke mAnavI. ane parvatithinI vRddhi hoya te bemAMthI chellI tithine patithi tarIke mAnavI. ane zrI mahAvIra svAmInA nirvANanI+ tithi lekane anusAre levI." arthAta leke kare tyAre karavI. jinezvaranA pAMca lyANakanA divase paNa parvatithirUpa hovAthI nirmaLa dhyAna, tapa ane dAnAdikavaDe niraMtara ArAdhavA rogya che. * zAstramAM saMbhaLAya che ke -traNa khaMDa bhAratanA adhipati ane aneka prANIone pIDA karanAra zrIkRSNa vAsudeva sarva parvanA divase ArAdhavA asamartha hatA, tene ekadA dharmanA ArAdhananI IcchA thavAthI teNe vinayapUrvaka samuMdravijaya rAjAnA putra zrI neminAtha svAmIne utkRSTa parvane dIvasa pUcho tyAre kevaLajJAna vaDe sUya samAna zrIbhagavAna bolyA ke--"he vAsudeva! mArgazIrSa mAsanI zukala ekAdazI sarva parvamAM uttama che. kAraNa ke te divase pAMca bharata ane pAMca eravatanA jinezvaranA pAMca pAMca kalyANa ke thayAM che. tethI te tithi jagatamAM sarvottama che." te sAMbhaLI zrIkRSNa mana dhAraNa karI tathA pauSadha vigere grahaNa karI te parvanuM ArAdhana karyuM. thoDuM kArya paNa + mULamAM zAna ane nirvANa ane lakhyA che te samajAtuM nathI. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) kALane yoge moTA lAbhane mATe thAya che te viSe vaidaka zAstramAM paNa kahyuM che ke " zarada RtumAM je jaLa pIvAyuM hoya, piSi ane mAgha mAsamAM je je karAyuM hoya tathA jeTha ane aSADa mAsamAM je suvAyuM hoya, tenA vaDe ja manuSya jIve che. zrIkRSNa mArgazIrSa mAsanI zukla ekAdazInuM ArAdhana karyuM, tethI te tithi sarva lekamAM ArAdhavA lAyaka thaI. parvatithinuM pAlana karavuM te prANuone zubha AyuSyakarmanA baMdhane mATe thAya che, tethI te divase zubha dhyAna ane dAnAdikane viSe manane sthApana karavuM. te viSe AgamamAM kahyuM che ke "he bhagavAna! bIja vagere pAMca parvatithine viSe dharmanuM anuSThAna karavAthI zuM pharI thAya?" bhagavAne kahyuM ke - " he gautama! ghaNuM phaLa thAya che. kAraNa ke e tithiomAM jIva prAye karIne parabhavanuM AyuSya bAMdhe che. tethI te divase dharmAnuSThAna avazya karyuM che jethI zubha AyuSyane baMdha thAya. " anya matanA zAsanamAM paNa sarva parvane viSe nAna, maithuna, vigere niSedha karela jovAmAM Ave che. te viSe viSNupurANamAM kahyuM che ke he rAjA ! caudaza, AThama, amAsa ane pUnama e divase parvanA che, te divase e tathA sUryanI saMkrAMtinA divasee telanuM abhaMga karanAra, strInuM sevana karanAra ane mAMsAdikane upabhega karanAra manuSya maraNa pAmyA pachI viSTA ane mUtranuM ja jyAM bhejana che evA vibhUgarbhajana nAmanA narakamAM jAya che. tethI parvane divase dInajane upara vatsalatA rAkhanArA buddhimAna purUSoe dharmakArya karavAmAM udhama kara. purvokta kAryo karavAM nahIM. "dharmane piSa eTale puSTine dhAraNa karanAra"e piSadha zabdano artha thAya che. tethI uttama zrAvakoe parvane. divase piSadha ta grahaNuM karavuM. te pauSadha-divasarAtrime (ATha Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) paherane), ekalA divasane ane ekalI rAtrine (cAra cAra pahArano) ema traNa prakAre thAya che. te pauSadhamAM vicakSaNa mANasoe cAra kAryo karavAnAM che. upavAsa vigere tapa kare 1, pApacApAra (AraMbha) no tyAga kare ra, brahmacarya pALavuM 3 ane zarIranA saMskArano paNa tyAga kare 4. pauSadha grahaNa karanAra buddhimAne parvatithine viSe vastra dhovAM vAvavAM nahIM ane mastakanA keza eLavA coLavA nahIM athavA lera karAvavuM nahIM. temaja haLa vigerenuM kheDavuM, ghANI vigere yaMtronuM calAvavuM, ghara lIMpavuM, puSpa, patra ane phaLa vigerenuM teDavuM tathA kApavuM vigere kAMI paNa AraMbhanuM kArya karavuM nahIM. je purUSa eka divasane paNa piSadhavaDe pavitra kare che, te devagatine viSe satAvIza koDa, sItera kareDa, sItera lAkha sItera hajAra sAtase ne sItera palyopama uparAMta (277777777776) palyopamanuM AyuSya bAMdhe che. piSadha lenAra zrAvake prathama paherelA alaMkAre utArI IryavAhI paDikkamI mukhavakiAnI paDilehaNa karI piSadha vrata grahaNa karavuM. zrAvakoe paSadha levAne sarva vidhi sAMbhaLI dhArI laIne te pramANe vidhiyukta vidha kare. je manuSya parvane divase vidhipUrvaka piSadha kare che, te dhanasAranI jema mokSanA uttama sukhane pAme che. dhanasAranI kathA. ciMtya upara rahelA suvarNakaLazarUpI sUryavaDa dedIpyamAna kaI nagarane viSe sarva vepArIonA mugaTarUpa nAma ane guNe karIne paNa dhanezvara nAme prasiddha zreSTi rahetuM hatuM. tene dhanI nAmanI priyA hatI. te madhura vacane belanArI, dAtAra ane rUpanI bhAvaDe lakSamIdevIne paNa jItanArI hatI. temane dhanasAra nAme putra thaye. te pitAnA caritravaDe mAtapitAnuM Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) tathA purajanonA mananuM raMjana karate heta; zrAvakanA samUhamAM te Ane (mukhyatAne) pAse hatuM ane tenA yazane samUha zaMkha jevo ujavaLa hatuM. te buddhimAna mukhya sahita dareka pakhavADIye ane dareka pAse vidhAda karavA raDe karIne cha parvanuM ArAdhana karate ho. ekadA te dhanasAra aSTamIne divase paiSadha laIne rAtrine samo zubha dhyAnanI bhAvanA bhAvarta pratimAo (kAusagya dhyAne rahyA ho, te vakhate sudharmA nAmanI sabhAmAM beThelA asaMkhya dee sevAtA ane lAkho vimAnA svAmIpaNAne bhagavanArA zrIzadre tene merUnI jema arkaSita . tatkALa vizeSa prakAranA saguNenI uSaNathI (kahevAthI) saphaLa vANIvALA te Idra tenI prazaMsA karavA lAgyA ke " ahIM tirjI kyAM A dhanasAra dharmamAM ati daDha che, tene devene samUha paNa calAvI zake tema nathI." A pramANe sAMbhaLI ke. mithyASTi deva tenI parIkSA karavA mATe manuSyalokamAM AvyuM. te deva mitranuM rUpa laI tenI pAse gayo ane kahevA lAge ke"kareDa suvaNane nidhi ApaNane hAtha lAge che. mATe te levA sArU tuM mArI sAthe cAla." A pramANenA vacanevaTe aneka rIte tene caLAvavA lAgyuM. paNa ta jarA paNa ca nahIM, eTale te deva tenI strInuM rUpa dhAraNa karI kRtrima sneha dekhADate tenI pAse AvI hAvabhAva karavA lAge ane sAkSAta jANe kAmadevanA bANe hoya tevA vacanevaDe bha pamADavA lAge to paNa te leza mAtra caLAyamAna thaze nahIM. samudranA jaLavaDe dvArakAnagarInI jema tene upadrava karyA chatAM te kSobha pAme. nahIM. pachI te deve prabhAkaLanA sUryanI prabhA pragaTa karI priyA ane putra vigerenA svarUpe tenI pAse pragaTa thaI tene pAraNuM ka va.nI prArthanA karI, paraMtu svAsthA thanI gaNanA uparathI ha3 madhyarAtrima samaya che ema jANI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 114) te jarA paNa bhrAMti pAmyuM nahIM, ane tenu mana dhyAnathI calita thayuM nahIM. tyArapachI te deva pizAcanuM rUpa karI pratikuLa upasarga karavA lAgyA. temAM tenI cAmaDI utaraDavA mAMDI, tene samudramAM nAMkhyA, vigere ghaNI rIte tene pIDA upajAvI. tA paNa jema khaLavAna hAthInA upadrava sahune viSe niSphaLa thAya tema tenA mATeA upadrava paNa tenI upara niSphaLa thayA. kahyuM che ke-- " nIca purUSA viAnA bhayathI kAryanA Arabhaja karatA nathI; madhyama purUSA kAryanA AraMbha kare che kharA; paraMtu pachI jyAre vinnathI parAbhava pAme che tyAre te kAryane mUkI de che; para'tu uttama purUSo te vAravAra hajAraguNA vighnothI parAbhava pAmyA chatAM AraMbhelA kAryanA tyAga karatA nathI. cr 99 tyArapachI te deve tene kahyuM ke-"huM dhIra ! varadAna mAga." tA paNa teNe dhyAnanA tyAga karyo nahIM. ahA ! tenI dharmaniSThatA kevI daDha che ? te joI deva vizeSa harSa pAmyA; ane tenA gharamAM teNe asaMkhya karADa ratna, suvarNa ane rUpAnI vRSTi karI. AvuM padmarAdhananuM mAhAtmya joine ghaNA mANasA paraMtu pAlana karavA rUpa dharmanA kAryamAM AdaravALA thayA. temAM rAjAnI kRpAnAM sthAna rUpa eka dheAkhI, khIne ghAMcI ane trIjo kaNabI e traNa dharmomAM atyaMta hRDha thayA, teo chae patithie pota potAnA Arabha jarApaNu karatA nahIM. temane A dhanasAra zreSThI bhAjana ane vAdi ApI temanA atyaMta satkAra karatA hatA. kahyuM che keuttama zrAvaka sAdhamikAnuM je prakAre vAtsalya kare che, tevu vAtsalya mAtA, pitA ke mavaga kAi paNa karI zakatA nathI. " te eknA kaumudI utsavanA divasa najIka AvatAM rAjAnA sevakAe pelA rAjAkhIne kahyuM ke-- "huM vAmI ! Aje, Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) rAjAnAM ane rANInAM vastro dhoI lAva." tyAre te be ke- " Aje cAdazane divasa che tethI mAre vastra dhevAnA AraMbhane niyama che." teoe kahyuM ke - " evo niyama zo ? tuM rAjAnI AjJAne bhaMga karIza te moTI ApattimAM AvI paDIza." A pramANe kahIne rAjasevakee tathA bIjAoe tene ghaNuM preraNA karI. tyAre te vicAravA lAgyuM ke- " je mane rAjA taraphathI daMDa thaze te lekamAM jainadharmanI niMdA thaze. mATe have mAre zuM karavuM ? huM meTA saMkaTamAM AvI paDe che. paraMtu daDhatA vinAne dharma zA kAmane ? mATe je thavAnuM hoya te thAo, mAre mAre dharmanizcaya cheDo nahIM." ema vicArI meTuM saMkaTa AvI paDyA chatAM paNa te dhobIe te divase lUgaDAM dhoyAM nahIM. rAjAnA sevakee rAjAne atyaMta uzkeryo, tethI rAjA atyaMta krodhamAM AvI bolyA ke-- "AjJAne bhaMga karanAra te che ne kuTuMba sahita huM nigraha karIza." teja rAtrie daivayoge rAjAne zULanI pIDA thaI, ane tethI traNa divasa sudhI AkhA nagaramAM hAhAkAra pravarte. eTale pelA bebIne kAMI kahI zakAyuM nahIM. ahIM caturdazIne pUrNimA rUpa parvanA divasa gayA pachI paDavAne divase rAjAnAM vo joIne bIjane divase bebIe tene ApyAM. aho ! dharmane prabhAva kevo che ke jethI agni vaDe mahAzIta nAza pAme tema te dhobInI Apatti nAza pAmI. athavA te jaLanA saMbaMdhathI lavaNa gaLI jAya e svAbhAvikaja che eTale ke dharmanA gathI Apattine nAza thAya te yukta ja che. ekadA caturdazIne divase rAjAnA hukamathI rAjasevakoe ghAMcIne kahyuM ke "Aje ghANI pIlIne tela kADhI Apa.' teNe kahyuM ke - "mAre Aje niyama che tethI tela kADhIza nahIM.' AvA tenA javAbathI rAjA tenI upara paNa kopAyamAna thaye. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) tevAmAM akasmAta te nagara upara nadInA pUranI jema zatrunu sainya caDI AvyuM. tene jItavA mATe te AjA sainya sahita thayA, teTalAmAM parvanA divasa vItI gayA. pachI ghAMcIe petAnu kAma karyuM arthAt tela kADhI Apyu. rAjAe tenApara krodha karyo nahIM, tethI te ghAMcI Ana' pAmyA. tenA niyamanI daDhatA cAtarapha leAkamAM dharmane mATe, sukhane mATe ane leAkeAnA cittane camatkAra mATe thaI. eja pramANe ekdA aSTamIne divase rAjAe pelA kaNabIne kahyuM ke--"Aje vRSTi thaI che mATe haLa kheDavAnu kAma kara. " rAjAe A pramANe hukama karyo chatAM teNe te kAma te divase karyuM nahIM ane te parvanA divasa nirgamana karI pachI karyuM. rAjA tenI upara paNa aprasanna thayA nahIM. A pramANe te traNe jaNA parva ArAdhananA puNyathI anukrame maraNa pAmIne lAMtaka nAmanA chaThThA svargamAM cauda sAgarApamanA AyuSyavALA devA thayA. dhanasAra zreSTI parvanI ArAdhanA karIne azruta nAmanA khAramA svargamAM deva thayA. te cAre devA paraspara atyaMta maitrIvALA thayA. pachI cavanane avasare te traNe devAe zreSThIdevane kahyuM ke--hai zreNIdeva ! tamAre amane pUrva bhavanI jema AvatA bhavamAM paNa edha pamADavA. " zreSThIdeve tenA svIkAra karyA pachI teo tyAMthI cavIne jUdA jAdA rAjAnA kuLane viSe putrarUpe utpanna thai dhIra, vIra ane hIra nAmanA ratnAkaranA avatAra jevA rAjAo thayA. dhIra rAjAnA nagaramAM kAika zreNI rahetA hatA, tene vepAramAM parvane divase ghaNA lAbha thatA hatA, bIjA divaseAmAM lAbha thatA nahAtA. tenu kAraNa teNe ekadA kAI jJAnI munine puchyu tyAre teNe kahyuM ke " pUrva janmamAM tuM mahA kupaNu hatA, teA paNa te parvanI tithie daDha cr Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 117) paNe pALI hatI, ane bIjA divo pramAdane lIdhe kAMI paNa puNyakArya karyuM nahotuM. tethI tene A bhave parvane divase lAbha thAya che, ane bIjA divasemAM lAbha thatuM nathI." tyArapachI gurUe kahyA pramANe ja lAbhAlAbharU5 phaLa jevAthI zubha AcAravALe te zreSThI kuTuMba sahita hamezAM sarva zaktithI dharmakArya karavA lAgyuM. ane bIjA vigere parva tithine viSe ja vepAra karavAmAM tene lAbha maLatuM hovAthI te amRtanI jevA vadhAre lAbhane mATe parvatithieja vepAra karavA lAge, meghanI vRSTivaDe nadInI jema tenI samRddhi zuddha vepAra vaDe divase divase vRddhi pAmavA lAgI. tenA hATamAM suvaNanI aneka kaTio prApta thaI. " vALAnI zreNithI vyApta evA agnine viSe aneka keTi taNakhAe kuraNayamAna thAya ja che." . . . ekadA anya janene saMtApa utpanna karanArA duSTa purU ke jeo rAjAnI pAse rahetA hatA teoe rAjAne vinaMti karI ke -"A zreNIne kayAMthI lakSamInuM nidhAna hAtha lAgyuM che." tyAre rAjAe tene bolAvIne te vAta pUrI, eTale teNe javAba Ape ke -"he svAmI ! mAre moTuM asatya bolavAne ane adattAdAna (cAra) vigere karavAno niyama che." te sAMbhanI rAjAe "A dharma dhUta maNika belAmAM bahu catura che." ema vicArI tenuM sarvasva laI lIdhuM. "are! lebharUpI naTanuM nATaka kevuM che?" dravya laI lIdhA uparAMta te zreNIne tenA putra sahita nirdaya rAjAe kedamAM nAkhe. te vakhate te chIe vicAra karyo ke-"Aje paMcamI tithi che, mATe mane Aje avazya lAbha thaze." Ama vicAratAM ja rAjAne keza (bhaMDAra) lakSamI rahita thayA ane zreNInuM ghara suvarNa maNi vigere vastu e vaDe bharAI gayuM. te joI rAjAe Azcarya pAmI zreNIne Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 118 ) ' - pUchyuM ke--" huM zreSThI ! Ama kema thayuM ? " zreSThIe kahyuM ke" he prajAnAtha ! huM kAMi paNa jANatA nathI, paraMtu parvane divase mane avazya lAbha maLe che, eTalu ja huM jANuM chuM. ''parvanA ArAdhananuM Avu mAhAtmya jANIne rAjAe te saMbadhI vicAra (uDDApAha) karavA mAMDayA, tethI teja vakhate rAjAne jAtismaraNa jJAna utpanna thayu ,tethI teNe jAvajIva paryaMta chae parvatithi pALavAnA niyama lIdhA, ane zreNIne baMdhanathI mukta karI bahu rIte harSathI khamAvyA.te zreSThI paNa vizeSe karIne parvanuM ArAdhana karavAmAM tatpara thayA. tevAmAM kezanA adhipatie AvI rAjAne vadhAmaNI ApI ke huM svAmI ! jema vasaMta RtumAM vADIe puSpA varlDa bharAi jAya tema ApaNA kazA dhanavaDe paripUrNa thai. gayA che. " te sAMbhaLI rAjA Azcarya sAthe AnaMda pAmyA. te vakhate kAMti vaDe dedIpyamAna kuMDaLane dhAraNa karatA eka deva pragaTa thaIne belyA ke-"huM rAjA! huM tArA pUrva bhavanA mitra deva chuM. tane bedha karavA mATe ja prathama meM te zreSThIne sahAya karI haDI.tethI tuM vAMchitanI prApti mATe dharmane viSe udyama kara." A pramANe kahIne te deva bIjA mitrane edha karavA mATe gayA. te banne mitrAne svapnamAM temanA pUrva bhava teNe matAnyeA. tethI temane ghAMcI ane kaNabInA pUrva bhavanuM jAti smaraNa thayuM. pachI te zreSThIdevanI vANIthI te traNe rAjAe dharmanuM ArAdhana karavA lAgyA, ane parvane viSe vizeSe karIne dharmakArya karavA lAgyA. temaNe pAtapAtAnA dezamAM amArIpaDahA vagaDALyA, sAte vyasanAne dUra karyAM, tIrthayAtrA, rathayAtrA vigere puNyakRtyane ha`thI karavA lAgyA, tathA te traNe rAjAe paDahanI udghASaNA pUrvaka jainAcArya vigere sarva leAkeA sahita parvanA divsanI vizeSe ArAdhanA karavA lAgyA. te traNe rAjAnuM rAjya teA jAdu jAdu hatu, paraMtu dharmarAjAnu sAmrAjya tA satra eka chatravALu thayu, te Azcarya che. i Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (116) zreSThIdeve te traNenA dezAne viSe thatA aneka prakAranA vyAdhiA, duSkALa ane dAridraya vigere upadravAnA nAza karyo hatA. anukrame cirakALa sudhI rAjya bhAgavIne prAMte tenA tyAga karI te traNe rAjAoe dIkSA grahaNa karI ane zubhadhyAna vaDe kevaLajJAna upArjana karyuM. pachI dezanAmAM peAtAnAja ArAyelA parvanA mahimAnA upadeza karI pRthvI para aneka lokone temaNe pratikhAdha pamADaze. te traNe kevaLIo pRthvIpara jyAM jyAM vicaratA hatA tyAM tyAM te zreSThIdeva temanI pratiSThA ane mAhAtmyane pragaTa karatA hatA. chevaTe te traNe kevaLIe sasAranA nAza karanAra chellA ( caiAdamA ) guNasthAnanA sparza karI anaMta sukhanA sAMgara samAna meAkSane pAmyA. zreSThIdeva pazu acyuta devalAkathI cavIne moTA rAjA thaI dharma sAMbhaLI jAtismaraNa jJAna pAmI tathA dIkSA grahaNa karI meAkSane pAmyA. A pramANe zreSThIone viSe mugaTa samAna dhanasAra nAmanA zreNInA pUrva bhavanA sarva samRddhine karanAra prabhAva sAMbhaLI huM bhavyajanA ! sarva parvanI ArAdhanA karavAmAM tame udyamava ta thAo. A pramANe zrImAna tapagaccha rUpI AkAzane viSe sUrya samAna mahApAdhyAya zrIdharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrIIdraMsagaNie racelI zrI upadeza pavallI nAmanI TIkAne viSe bIjI zAkhAmAM parva pALavAnA phaLa upara dhanasAra zreSThInA varNana rUpa dazamA pallava samApta thayA. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) pahalava, 11 mo. caMdraprabhA jevI ujvaLa jemanI vANa zreSTha pAMtrIza guNa rUpI tinI zreNie karIne atyaMta zebhe che, te zrIzeyAMsa jinezvara amArI lakSmIne mATe thAo. parvanI ArAdhanA kahyA pachI have agyAramuM dAna nAmanuM dvAra kahe che. tANe - supAtrane dAna devAthI uttama zrAvake varga ane mekSanA sukhane prApta kare che, kahyuM che ke "dAna prANuone mitrAI mATe, vairanA nAzane mATe, yazatA piSaNa mATe ane samagra dezanA nAzane - mATe thAya che. vaLI kahyuM che ke-"dAna devAthI kIti phelAya che, dAna devAthI nirmaLa kAMti prApta thAya che, ane dAna devAthI vairInuM hRdaya paNa potAne vaza thaI jAya che. " samava saraNamAM cAra mukhavALA dekhAtA tIrthakara cAra prakAranA dharmane upadeza detI vakhate sarva guNe vaDe adhika hovAthI dAnadharmanuM ja prathama varNana kare che, ane haMmezAM dayAnA sthAna rUpa jinezvara trata grahaNa karavAne samaye saMvatsarI dAna ApI lokonA upara anugraha kare che. kahyuM che ke-"tIrthakara haMmezAM sUryodayathI AraMbhIne madhyAnha sudhImAM eka karoDa ne ATha lAkha suvarNanuM dAna Ape che. je vakhate jinezvara dAna Ape che te vakhate temanA hAthamAM rahelA suvarNane jANe grahaNa karavA IcchatA hoya ema tejasvI sUrya paNa hajAra kiraNavALe thAya che. jinazvara eka varSamAM kula traNa abaja aThThAthI kareDa ane eMzI lAkha suvarNanuM dAna Ape che. " 1 nAnI Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) raSadeva svAmIthI ratnasuvarNa, hasti, azva vigerenuM dAna pratyu, ane zreyAMsakumArathI annadAnanI zarUAta thaI. mATe te bannene namaskAra thAo. dayAvaMta janee supAtrane tathA dInAdikane dAna devuM yukta che. kAraNa ke vizeSa prakAranA (ucca koTInA) pAtrane dAna ApavAthI te ghaNA phaLane ApanArUM thAya che. pA zabdano artha pApa thAya che ane tra zabdano artha rakSaNa thAya che. e be zabda bheLA karavAthI pAtra zabda baneluM che eTale te pApathI rakSaNa kare che ema paMDita kahe che. temAM sarvottama guNenA AdhAra rU5 sAdhuo prathama prakAranA (ucca) pAtra che, zrAvake (bAra vratadhArI) bIjuM pAtra che, ane avirata samyagadraSTi jI trIjuM pAtra che. pANIthI siMcana karelA vRkSanI jema pAtramAM ApeluM dAna avazya phaLavALuM thAya che, ene bhasmanA DhagalAmAM hemyAnI jemaM kupAtramAM nAMkheluM dAna niSphaLa thAya che. ahe! dAnanuM phaLa keTaluM vizALa che ! ke jethI covIze jinezvarene prathama pAraNuM karAvanAra zreyAMsa 1, brahmadara 2, sureMdradatta 3, Indradatta 4, pa 5, somadeva 6, mahendra 7, semadatta 8, puSpa 9, punarvasu 10, naMda 11, sunaMda 12, jaya 13, vijaya 14, dharmasiMha 15, sumitra 16, vyAdhrasiMha 17, rAjita 18, vizvasena 19, brahadane ra0, dinna ra1, varadila rara, dhannaka 23, ane bahula 24. A dhanya AtmAvALA purUSe saMsArane pAra pAmI gayA che. A sarve prabhune pAraNuM karAvanAranA maMdiramAM devatAoMe utkarSathI sADAbAra kaDanI ane jaghanyathI sADAbAra lAkha suvarNanI vRSTi karI hatI. dAnanA prabhAvathI keTalA eka manu teja bhavamAM mekSe gayA che, ane keTalAeka trIjA bhavane viSe mokSe gayA che. lekamAM dAnanA daza prakAra A pramANe kahyA che.-dayAdAna 1, saMgatadAna 2, rAjadAna 3, kAraNadAna 4, lajAdAna 5, yazadAna 6, dharmadAna 7, adhamedAna 8, pratyeSaNa dAna 9 ane kutadAna 10. * Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 123 ) - temAM rAgI ane bhikSukAdikane je dAna devuM te dayAdAna kahevAya che. 1. eka sAthe rahevAthI mitrAdikane je dAna devAya te sa Mgata dAna kahevAya che. 2. khaLa evA rAjA, matrIne je devAya te rAjadAna kahevAya che. 3. putrAdika na hovAthI dIkarInA putrAne je devAya te kAraNikadAna kahevAya che. 4. lAlAe karIne vivAhArdikane prasaMge je dAna devAya te laz2AdAna kahevAya che. 5. bhATa cAraNa vigerene je devuM te yazadAna kahevAya che. 6. saMdhanA manuSyAne je devu te dharmadyAna kahevAya che 7. adharmI manuSyAne je devuM te adharmadAna kahevAya che. 8. AtmAnA pratyupakArane mATe je dAna Apavu te pratyeSajhu dAna kahevAya che. 9. upakAra karanArane je dAna ApavuM te kRdrAna kahevAya che. 10. A deza prakAranA dAnamAM dayAdAna ane dharmakAna e e dAna uttama kahelAM che. kahyu che ke- dayA, saMgata, rAja, kAraNaka, lajjA, gaiArava, ( yaza, ) adharma, dharma, pratyeSaNa ane kRta e daza prakAranuM dAna kahevAya che." jinAAmane viSe abhayadAna 1, supAtradAna ra, yA ( anukapA) dvAna 3, ucitadAna 4 ane kIrtidAna 5 e pAMca prakAre dAma kaheluM che. temAMnA pahelA be abhayadAna ane supAtradAna meAkSanuM phaLa ApanArAM che, ane bAkInAM traNa dAne sukha bhAgane ApanArAM che. ahA ! ApeluM dAna prANIone kadApi niSphaLa raMtu nathI. buddhimAna purUSAe sarva prakAranA dharmamAM dAnadharmane mukhya mAnelA che. te sarva matavALAone mAnya che, ane yazanA vistAra karavAnuM kAraNa che. sarva phAine dAna ApavuM cAgya che. temAM paNa supAtrane vizeSe karIne dAna ApavuM yAgya che, kAraNa ke pAtrane Apela dAna jinadatta zreNInI jema tatkALa phaLe che. jinadatta zreSThInI kathA. krIDA karatA devakumArA jevA IlyajanAe karIne maneAhara ane IMdranA nagaranI jevuM hemapura nAmanuM nagara che. temAM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (123 ) vepArIonA mugaTa samAna jinadatta nAme bhadrika prakRtivALe zreNI rahete hato. te haMmezAM vItarAganI pUjA karavAmAM tatpara ha, tenuM zarIra merU parvatanI jevuM baira hatuM, te vidvAnonA hRdaya kamaLamAM bhramara samAna hatuM, zIlAdika AcAra pALavAmAM tenI uttamanikA-zraddhA hatI, aneka saddaguNo tenAmAM pratiSThA pAmIne rahelA hatA, tenuM vacana amRta jevuM madhura hatuM, parvatanI jema te meTAInuM sthAna hatuM ane zreSTha hastInI jema te'dAnanI zreNu vaDe pRthvInuM siMcana karatA hatA. te zreSThIne zubha aMta:karaNavALI zIlavatI nAmanI patnI hatI. te jANe ke zarIra dhAraNa karIne manuSya lekamAM AvelI kAmadevanI priyA(rati) hoya tevI zebhatI hatI. jemAM rAtrie karIne caMdra zobhe, pAvatIe karIne zaMkara zobhe ane lakSamIe karIne viSNu zebhe tema zIlavatIe karIne te zreSThI zobhate hato. ekadA te zreNIo kaI munIndranA mukhacaMdrathI saMsAranA saMtApasamUhane nAza karavAmAM samartha evA vacanAmRtanuM A pramANe pAna karyuM- " narakane ApanArI hiMsAne tyAga kare, asatya vacana bolavuM nahIM, cerIne tyAga kare, mithunathI nivRtti karavI ane sarva saMgane tyAga kare. A utkRSTa jenadharma je kadAca pApa rUpI paMkamAM khuMcelA prANuone na rUce te tethI karIne dharmane zuM dUSaNa lAgyuM? jema pramehanA vyAdhivALo purUSa ghI na khAya to temAM ghIne zuM deSa? sadgaNavALA je zrAvaka tapa, niyama ane zILe karIne sahita hoya che, teone svarga ane mekSanAM sukhe durlabha nathI. " A pramANe gurUnA mukhathI dezanA sAMbhaLIne te zreNIe abhigraha (niyama che lIdhe ke- " mAre haMmezAM zuddha citte traNa kALa jinezvaranI pUjA karavI, ekAMtara upavAsa karavA, ane sacitta AhArano tyAga kare." A pramANe niyama 1 hastInA pakSamAM dAna eTale divAri. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAne A pramANe cAsarAnA ghara (gAma) (124 ). karavAthI teNe durgatimAM paDatA potAnA AtmAne niyaMtrita karyo. keTaleka kALa gayA pachI aMtarAya karma rUpI sUryanA udayane lIdhe zItanI jema tenuM dravya kSaNavAramAM nAza pAmyuM, je caMdra rAtre dedIpyamAna hoya che, te ja prAtakALe khAkharAnA pAkelA pAMdaDA je phITho dekhAya che. je sUrya divase udaya pAme che, te ja rAtrie asta pAme che. te ja rIte samudranA meTA taraMgonI jema sarva prANIenuM patana ane utpatana-caDatI paDatI thayAja kare che. tenI dAridraya avasthA joI tenI patnIe kahyuM ke-"he priya ! mArA pitAne ghera jaI tenI pAsethI kAMIka dhana mAgI lAvI tenA vaDe vepArakare." A pramANe cAbukanI jevI priyAnI vANuthI prerAye te zreNI sAthavAnuM bhAtuM laI sAsarAnA ghara (gAma) tarapha cAlyo. te divase tene upavAsa hato, bIje divase pAraNuM karavAnI IcchAthI te eka nadIne kinAre beThe. te vakhate tene kaI atithi Ave te tene dAna daIne pachI pAraNuM karuM e vicAra thaye. kahyuM che ke-"gurUne dAna ApIne pachI je jamavuM te ja bhojana karyuM kahevAya, je pApa na kare te ja paMDitAI kahevAya, je pakSamAM kArya karAya te ja maitrI kahevAya ane je kapaTa vinA karAya te ja dharma kahevAya." zeTha Avo vicAra kare che tevAmAM guNanA ghara rUpa ane jANe ke mUrtimAna zAMta rasa hoya evA keI muni mAsakSapaNane pAraNe gAma tarapha jatA tyAM AvyA. tene bhaktirasathI taraMgita thayelA te zeThe sAthavAnuM dAna ApyuM, pachI tyAMthI cAlI anukrame cothe divase te sAsarAne ghera pahoMcyo. tenA sAsarAe sneha vinA ja bhejanAdikathI tene satkAra karyo, paraMtu kAMIka dhanAdika mAgaze evA bhayathI tenI sAthe AdarathI vAtacIta paNa karI nahIM. "jyAM sudhI mANasa bIjAnI pAse kAMI paNa yAcanA karate nathI tyAM sudhI ja tenA guNe ane geravatA rahe che-sacavAya che, paraMtu jo te yAcaka thaIne laghutA pAme che te pachI guNe ke gerava rahetAM nathI. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (125 ) jyAM sudhI dhananI yAcanA na karI heAya tyAMsudhI ja mAna vigere maLe che. ane mane ApA, Ape, ema kahevAthI kAI kAMI ApI detuM nathI. ke huM rAma ! saMbaMdhI che, nathI. " " jinadatta zreSThI nirdhana thavAthI bhAgyahIna thayelA hatA, tethI tenA sAsarAe lakSmIvAna chatAM paNa kAMi dhana ApyuM nahIM. ahA ! dhananA vilAsa kevA che ? kahyuM che dhana upArjana kara. A AkhuM jagata dhananuM ja nirdhanamAM ane marelAmAM huM kAMI paNa aMtara jotA pachI te zreSThI nirAza thai pAchA peAtAnA ghara taraph vaLyeA. mArgamAM prathama AvI hatI te ja nadI pAse AvI pahoMcyA. te vakhate teNe vicAra karyo ke-" mArI priyAe mane meTA manArathathI sAsarAne ghera meAkalyA hatA, te mane AvI rIte dhana rahita pA| AvelA joine ekAeka atyaMta du:khI thaze. " ema dhArI teNe nadImAMthI ujjvaLa evA gALa paththaranA kAMkarA vINI pATalI bAMdhI. pachI te peAtAne ghera AvyA ane te pATalI dravyanI hAya tema peAtAnI strIne ApI, te paNa joine haSaeN pAmI. teNIe te pATalI gharamAM mUkI. pelA kAMkarA munidAnanA prabhAvathI ratnA thai gayA. TThAnadharmathI khIjA na ciMtavI zake evu phaLa prApta thAya che.' kahyuM che ke atyaMta ugra puNya ane pApanu phaLa A bhavamAM ja traNa varSe, traNa mAse, traNa pakhavADIe athavA traNa divase ja prApta thAya che. " ahIM te pelI poTalI cheADI temAMthI eka ratna laI khAramAM vecI tenI priyAe cAkhA, maga vigere sAmagrI maMgAvI tenA vaDe uttama rasAi karI patine jamADayo. jamIne pati sUI gayA. pachI uThIne teNe priyAne kahyuM ke huM priyA ! Aje te AvuM uttama leAjana mane kayAMthI karAvyuM ?" te eTalI kehuM priya ! mArA pitAne gherathI ANelA dravyamAMthI eka ratna laine tenA vaDe meM tamArA satkA 66 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) 2 karyo." te sAMbhaLI zreSThI vismaya pAmyo. pachI pite jAte uThIne te piTalI joI, te temAM sarva ratna joyAM. "aho ! pAtra dAnanuM phaLa kevuM adbhuta che?" ema kahIne teNe mArgane ane sAsarAne sarva vRttAMta priyAne kahyA. tevAmAM eka devIe pratyakSa thaIne te ratno thavAnuM rahasya kahI batAvyuM. te sAMbhaLI buddhimAna zreSThI Azcarya pAme, ane te ratnothI pRthvI para te atyaMta prasiddha thayuM. chevaTa maraNa pAmIne te svarge gaye. kahyuM che ke- " zILa vigere dharmo paNa satpAtradAnanI pAse ja Ave che. kemake mahArAjAnuM AmaMtraNa karavAthI mAMDalika rAjAo tenI sAthe AvIja jAya che." vaLI kahyuM che ke--"caMdranA kiraNo jevA ujavaLa he zILa! saMsAra rUpI samudrane tAravAmAM vahANa samAna he tapa ! ane he zuddha bhAvanA! tamArA prasAdathI ekaja jIvane mekSa thAya che, paraMtu dAnathI te dAtAra ane grahaNa karanAra bannene mokSa thAya che." - A pramANe je vivekI manuSya sarvadA dAnadharmamAM potAnA dhanane vyaya kare che teo jinadatta zreSThInI jema A bhava ane parabhavamAM paNa lakSmIne pAme che. - A pramANe zrI tapagaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahopAdhyAya zrI dharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrI IdrahaMsa gaNie racelI zrI upadeza kalpavalI nAmanI TIkAne viSe bIjI zAkhAmAM dAnadharmanA varNana rUpa agyArame pallava samA pta thaye. pallava 12 me. udayAcaLa parvatanA mastaka upara rahelA mugaTanI jevA ane divasanA prAraMbhamAM ugelA sUryanI kAMti jevA rakta varNavALA hevAthI jANe mukti rUpI strIne varavAne mUrtimAna anurAga Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 127) ja heAya evA zrIvAsupUjya nAmanA bAramA tIrthaMkara jaya vaMta varto. have dAnadharma kahyA pachI khAramuM zILadharma nAmanuM dvAra kahe che.~~~ ma sIlaM tr suvarNanA AbharaNanI jema zILa brahmacArInA sarva aMgane zAbhAve che. kaTuM che ke--" zAstranuM zravaNa karavAthI kahyuM zAle che, paNa suvarNanA alaMkArathI zAbhatA nathI. dAna devAthI hAtha zAbhe che, paNa koMkaNathI zeAlatA nathI. dharmanA tattva vicAravAthIdhAraNa karavAthI hRdaya zAle che, paNa meAtInI mALAthI zAlatuM nathI. te ja rIte zILavaDe sarva aMga zAle che, paNa AbhUSaNA vaDe zAbhatuM nathI. " vaLI kahyuM che ke- azvaryanu bhUSaNa sajjanatA che, zaratAnu bhUSaNu parimita bhASaNa che, jJAnanu bhUSaNa upazama che, zruta ( zAstrAbhyAsa) nu bhUSaNa vinaya che, dhananu bhUSaNu pAtradAna che, tapanuM bhaSaNa akrodha ( zAMti ) che, zaktivALAnuM bhUSaNa kSamA che, dharmanuM bhUSaNa ahaMbhapaNuM (saralatA) che, paraMtu sarva janAnA sarva guNeAne zAbhAvanAra evu zILa uttamamAM uttama bhUSaNa che. " jene zILanA prabhAvathI zULI paNa suvarNanA siMhAsanarUpa thai, te devasamUhAe vAMdelA zrIsudarzana zeThane hu vaMduMnA karU chu. zILa e sarva anya guNusamUhurUpI mahelanu zikhara che, tethI huM prANIe ! sarve bhUSaNAne viSe agresara evA eka zILane ja pAtAnA aMgamAM dhAraNa karI. 'dravyadharma ane bhAvadharmamAM zuM vizeSa che ? ' ema ziSye prazna karyA, tenA uttaramAM guru kahe che ke huM ziSya siddhAMtanA vacanathI " siddha thayelA te vizeSane tuM sAMbhaLa.- , je kADhi suvarNanu dAna kare, athavA suvarNamaya jinacaitya karAve, tene paNa brahmavrata pALavAthI jeTaluM puNya thAya che teTalu thatu nathI. jema sarve varNo ( akSarA ) mAM AkAra zAle che, sarva Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (128) parvatemAM merU zobhe che ane sarva devamAM iMdra zobhe che tema sarva vratamAM zILatrata zobhe che." he bhavya prANIo ! rAma ane sItAnI AgaLa kahyA pramANenI ukti tathA prayuktine hRdayamAM sthApana karI tame zILavrata pAlana karavAmAM AdaravALA thAo. lekanA apavAdathI bhaya pAmelI sItAe pitAnuM zarIra agnimAM Ahuti rUpa karyuM tyAre agni jaLanI je zItaLa thaI gaye, te zILAja mahimA batAve che. te vakhate sItA belI hatI ke- " he agni ! puNyarUpI amRta vaDe pUrNa thayelA mArA mana, vacana ane kAyAne viSe je rAmacaMdra vinA bIjA keI paNa purUSane praveza thaye heya te A mArA zarIrane tuM bALI nAMkhaje.kAraNa ke jagatamAM karAtA kRtya ane akRtyane sAkSI tuM ja che. he zrI rAmadeva! pavitra guNonA samUhathI bharelA tamArA hRdayamAM je ke huM rahelI nathI, paraMtu he prabhu! viga rUpI dAvAnaLathI baLatA mArA cittamAM te tame vasyA che, tethI ja tame kRtajJa che. he pRthvI para advitIya vIra ! "meM kAraNa vinA A sItAnI avagaNanA kema karI ?" ema dhArIne tame kheda pAmaze nahIM kAraNa ke mArA kAMIka (azubha) daive--karmaja mane agnimAM nAMkhI che. paNa hadayamAM rahelA tame te mane te agnithI tArI che. (bacAvI che.) * rAmane vanavAsa meklavAnuM TharAvyA pachI kaikeyI manamAM keda karatI hatI, tene rAme vanavAsa jatAM jatAM kahyuM ke -"he mAtA! tame mArA pitAne satyavAdI janomAM agresara banAvyA che, mane satpanna karyo che, lakSmaNanI kAkuthanA vaMzane ucita gurUjananI sevA pragaTa karI che, sItA patiparAyaNa-pativratA che e pragaTa karyuM che, tathA mArI pitAne viSe bhakti paNa pragaTa karI che. kharekhara mAtA te teja kahevAya ke je kIrtine utpanna karanArI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 129 ) hAya. te sivAyanI bIjI mAtAe teA nAmanIja mAtA che. pachI sItAe vanavAsa jatAM kaikeyIne praNAma karyA; te vakhate teNe tene A pramANe AzIrvAda ApyA--" he vatse ! tu avidhavA thA, putravALI thA, patine hitakAraka thA, patine vahAlI thA, ati tIvra satIvratane dhAraNa karanArI thA ane nira Mtara patinA dharmakAryamAM sahAyakAraka thA." sItAnI zeAdha karavA laMkAmAM gayelA hanumAne sItAnI sanmukha jai tene rAmanA nAmanI mudrikA (vIMTI) ApI. te vakhate te satIe tene (vIMTIne) pUchyu ke--"he mudrikA ! lakSmaNu sahita zrIrAmacaMdra kuzaLa che ? " tyAre hanumAne kahyuM ke--he svAminI ! te kuzaLa che. tenI ciMtAe karIne tame tamArUM citta du:khI na karo. he devI ! mithilA nagarInA rAjAnI putrI ! A mudrikAne hamaNAM tame bIjA nAmathI elAveA. ( eTale ke mudrikAnA nAme na lAvA ) kAraNa ke tamArA virahe rAmanI pAse A mudrikAne kaMkaNanu sthAna maLyuM che, 1 zaLa nakarUpI nagaranA daravAjAnA e bAraNAM jevuM che, arthAt narakagamanane zakanAra che, zILa uttama dravya che, ane zILa sAbhAgyanuM kAraNa che. subhadrA, suna dA ane aMjanAsuMdarI vigere nArIo tathA sudarzana vigere puruSA zILathIja zobhatA hatA jinamatanI prabhAvanA karanArA ghaNA manuSyA zAstramAM saMbhaLAya che: temAMthI eka subhadrAnI kathA sakSepathI ahIM kahIe chIe. 1 eTale ke tamAMrA virahathI rAmanuM zarIra eTaluM. madhu phaeNza thai gayuM che ke, jethI A mudrikA keMNunI jema hAthamAM paherAya tevu' che, mATe tene mudrikAne nAme nahIM lAvatAM kahyunA nAmathI lAve. e hanumAnanA vacananu rahasya che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (130). subhadrAnI kathA, A bharatakSetramAM zrIvasatapura nAmanuM nagara che. te samudranI jema vahANanI jevA pharatI dhvajAovALA maMdiroe karIne manahara che. te nagaramAM AkAzamAM sUryanI jema zatrurUpI nakSa2nA tejane jItanAra ane anyAyarUpI aMdhakAranA samUhane nAza karanAra jitazatru nAme rAjA hatA. te nagaramAM samRddhivALA jamAM ziremaNi jinadatta nAmane zrAvaka rahetuM hatuM. tene jainadharmamAM Asakta cittavALI dharmadattA nAmanI patnI hatI. teone subhadrA nAmanI putrI thaI hatI. te dharmakriyAmAM udhamavALI, apsarAnA rUpane paNa jItanArI ane lAvaNya rUpI amRtanI vAva samAna hatI. tenA pitA tene zrAvaka vinA bIjA dharmanI sAthe paraNAvavA IcchatA na hatA. ekadA caMpA nagarIthI buddhadAsa nAmane eka vaNikaputra vepAra karavA mATe te nagaramAM Avyo te pitAnI dukAne beThe hatuM, tevAmAM jinezvaranI pUjA karavA caityamAM jatI te kumArIne teNe joI, eTale te tenA rUpa upara mohita thaye. juo, iMdriyanI capaLatA kevI che ? A pAMce idrinA viSaye yegIone paNa duje che. kahyuM che ke - "thoDA divasa rahenArI ane madane karanArI yuvAvasthAmAM duSTa AtmAvALA prANIo e aparAdha kare che ke jethI tene Akho janma niSphaLa thaI jAya che. " te kanyAne paraNavAnA hetuthI buddhadAsa kapaTathI zrAvaka banI haMmezAM sAdhu pAse dhama sAMbhaLavA javA lAgyuM ane thoDA divasamAM ja teNe jenadharmanAM to jANI lIdhAM. te vaNikaputrane tatvajJAnI jANa jinadatte pitAnI putrI ApI. temanA pANigrahaNanA utsavamAM teNe temane ghaNuM dAna paNa ApyuM. tyArapachI te buddhadAsa keTalAka kALa tyAM rahI dhana upArjana karI te kanyAne laI pitAnI Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (131 ) caMpApurIe gaye. "jema ciMtAmaNi ciMtavyA karatAM paNa vadhAre ISTa vastune ApanAra hoya che, tema vepAra paNa vaNikane meTe lAbha ApanAra thAya che." aSTamInA caMdra jevA lalATavALI te subhadrA jainadharmane pALatI hatI, tethI bauddhadharmane mAnanArI tenI naNaMda vigere tenI niraMtara niMdA karavA lAgyA ane chevaTe dharmanI virUddhatAne lIdhe tene judA gharamAM rAkhI. kAraNa ke "uMdara ane bilADInI jema cittanI bhinnatAmAM sukha kyAMthI hoya? " subhadrAne ghera sAdhuo tathA sAdhvIo vaheravA AvatA hatA, temane joI dharmanI bhinnatAne lIdhe tenA sAsarIA tenA para dveSa karavA lAgyA. ekadA buddhadAsanI mAtAe putrane kahyuM ke "A tArI strI sAdhu upara rAgavALI thaI che. te sAMbhaLI dharmanA dveSane vicAra karI teNe te vAta satya mAnI nahIM. ekadA keI jinakalpI muni tene ghera vaheravA AvyA. tenA netramAM tRNa paDayuM hatuM, tene te munie nispRhatAne lIdhe kADhI nAMkhyuM hatuM, tethI beraDInA kAMTAvaDe keLane thAya tema muninA netramAM atyaMta pIDA thatI hatI. te joI munine dAna detAM subhadrAe jinhAvaDete tRNa kADhI lIdhuM. te vakhate tenA kapALamAM kareluM tilaka muninA kapALamAM lAgI gayuM, tenI subhadrAne khabara paDI nahIM, ane muni emane ema tenA gharamAMthI bahAra nIkaLyA. tenA kapALamAM tilaka joI takALa buddhadAsanI bahena vigeree subhadrAnA patine sAkSAta dekhADyuM. te joI brAMti pAmI teNe manamAM vicAryuM ke-"mArI svI tattvajJAnI hovAthI svapnamAM paNa tenI agya vartaNuka saMbhavatI nathI, paraMtu viSaye ati viSama che, tethI te zuM zuM akArya na karAve?" Ama vicAravAthI subhadrAne viSe je dIdhe snehataMtu have te tuTI gaye. kAraNake saneharUpI vRkSa guNarUpI jaLathI siMcana karAyuM hoya te ja vRddhi pAme che. kahyuM che kepitAne mitra, pitAne bhAI, pitAne pitA, pitAne pitA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (132). maha ke potAne putra paNa je kuzaLa hoya te te lokone valabha thatuM nathI. " A vRttAMta subhadrAe kaI paNa kAraNathI jANyo, tethI jainadharmanI nidAne nAza karavA mATe teNe kAtsarga karyo. te vakhate tenA nirmaLa ane anupama zILanA prabhAva rUpI pavanathI prerAyela vajAnI jema zAsanadevInuM Asana kaMpyuM. tethI rAtrine samaye zAsanadevIe AvI tene kahyuM ke-" he bhadre ! te mAruM smaraNa zA mATe karyuM che?" te bolI ke - "he mAtA ! mArA apavAdanuM haraNa karI jinezvaranA matane uota kare." tyAre devIe kahyuM ke-"huM prAta:kALe nagarInA sarve dvAra baMdha karIne AkAzamAM adazya rahI lekene kahIza ke kaI mana, vacana ane kAyAe karIne zuddha zILavratane pALanArI strI cALaNImAM jaLa rAkhI te jaLa daravAjAne chAMTe te nagarInA daravAjA ughaDe. AvuM kArya tArAthI banaze, tethI he bhadre ! tAruM kalaMka jaze ne yaza thaze." ema kahI devI adazya thaI ane subhadrA manamAM AnaMda pAmI. pachI prAta:kALe nagarInA daravAjA baMdha joI tene ghaNA prayAsathI ughADavA mAMDyA, te paNa te ughaDyA nahIM, tyAre samagra purajane kedIjanonI jema AkuLa vyAkuLa thaI gayA ane devenI prArthanA karavA lAgyA. te vakhate AkAzamAM vANI thaI ke- "kaI satI strI cALaNImAM pANI laI daravAjAne te pANI chAMTaze te daravAjA ughaDaze." te sAMbhaLI keTalIka strIo pitAnA satIpaNAnI prasiddhi prApta karavA mATe cALaNImAM jaLa nAMkhavA lAgI, paraMtu te jaLa potAnA yazanI jema temAMthI nIkaLI javA lAgyuM. tyArapachI subhadrA te kArya karavA taiyAra thaI tene tenI sAsu vigeree IrSyAthI kahyuM ke "tArUM satIpaNuM ame pahelethI ja jANyuM che. have lekanA hAthe caDavuM rahevA de, ane chAnI mAnI ghera besI rahe." A pramANe teoe niSedha karyA chatAM paNa te satI snAna karI,gaMgAjaLa jevA ujvaLa Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 133) zuddha vase paherI, cALaNune kAcA sutaranA tAMtaNA vaDe bAMdhIne cAlI. pachI te cALaNI vaDe kUvAmAMthI pAchuM kheMcI purInA mukhya daravAjAne traNa aMjalI chAMTI eTale te daravAje ughaDI gaye.e rIte teNe traNa daravAjA ughADyA ane pitAnA karmarUpI kamADa teNe teDyAM. bIjI kaI satI hoya te tenI parIkSAne mATe teNe ceAthe daravAje ughADyo nahIM. te caMpA nagarIne cotho daravAje haju sudhI keIe ughADyo nathI, baMdhana che.A pramANe subhadrAe lokamAM jinazAsananI prabhAvanA karI. ahA! zILanuM mAhAtmya samagra jagatamAM uttama che. te subhadrAe rAjAne, bIjA lokone, pitAnA sAsarIyAne ane nagarInA janone bedha pamADI jainadharma karyA. "zubha karmamAM udyamavALI, sarva satIomAM ziromaNi ane guNasamUhanI latA rUpa subhadrAnuM kalyANa thAo." kahyuM che ke- " jeNe cALa* NanA jaLavaDe caMpAnA daravAjA ughADayA, te subhadrAnuM caritra kenA cittanuM haraNa na kare ? " jeNe jinazAsananI prabhAvanA karI teja caMdrikA jevI ujavaLa ane hastInA jevI gativALI subhadrA sarva satIomAM prazaMsA karavA lAyaka che. A pramANe asura, sura ane manuSyanA samUhane prathama utpanna thayelA AzcaryanA samUhane niSphaLa karavAmAM kuzaLa evuM A subhadrAnuM caritra sAMbhaLIne te buddhimAna ja ! tame samagra guNarUpI maNione utpanna karavAmAM rehaNAcaLa parvata samAna zILane haMmezAM nirmaLa cittamAM dhAraNa kare. A pramANe zrI tapagaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahopAdhyAya zrI dharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrI IMdrahaMsa gaNie racelI zrI upadezakalpavaThThI nAmanI TIkAne viSe bIjI zAkhAmAM zILa nAmanA sarvottama guNanA viSaya upara subhadrAnA varNana nAmane bArame pallava samApta thaze. karavAnA upAya. karInAnuM haraNa Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134) palava 13 me, zrI kRtavarma rAjAnA kuLa rUpI kamaLane vikasvara karavAmAM sUrya samAna zrI vimala svAmIne namaskAra karavAthI bhavya prANa nirmaLa AtmAvALA thAya che. zILanuM dvAra kahyA pachI have tArUpI teramuM dvAra kahe che- tavo a tapa te chaThTha, aThThama vigere jANa. te bhavya jIvee vidhi pramANe kare. sarva siddhio tapavaDe ja prApta thAya che, karmane kSaya tapa vaDeja thAya che, ane kaSTasAdhya kAryo paNa kSaNavAramAM tapathIja siddha thAya che. cakavartI aThThama tapa karIne deva sahita prabhAsAdika tIrthone sAdhe che, te sarva tapanuM ja baLa che. te tapa bAhya ane atyaMtara ema be prakArane jANa. te darekanA cha cha bhede tattvajJAnIoe kahelA che- anazana 1, unedarI 2, vRttine saMkSepa 3, rasane tyAga 4, kAyAne kaleza 5 ane saMlInatA 6 A ja prakAre bAhya tapa che. prAyazcitta 1, vaiyAvRtya 2, svAdhyAya 3, vinaya 4, kotsarga 5 ane zubha dhyAna 6 e cha prakAre atyaMtara tapa che. te viSe siddhAMtamAM paNa A pramANe kahyuM che - "munione je saMbhita vigere labdhio prApta thAya che, te tapathI ja thAya che, tethI karIne harSathI tapa kara. kahyuM che ke-"niraMtara chaThTha tapa karatA akSINa mahAnasa nAmanI labdhine pAmelA pahelA gaNadhara zrI maitama svAmI jayavaMta vata. tapanA vizeSa mAhAsya upara naMdanamuninuM daSTAMta che. teNe ArAdhanA rUpa tapa karyo hate. tedaSTAMta zAstrane AdhAre ahIM lakhIe chIe. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (135). naMdanamuninI kathA zrI mahAvIra niMdrane huM vaMdana karuM chuM ke jemaNe naMdanamuninA bhavamAM cAritra grahaNa karI sarva aticArenI zuddhi karI ArAdhanA karI hatI, te ArAdhanAne huM kahuM chuM-A bharata kSetramAM chavA nAmanI nagarI che. temAM jitazatru nAme rAjA rAjya karato hato. svargathI cavelo keIjIva bhadrA nAmanI tenI rANInI kukSirUpI sarovaramAM haMsa samAna putrapaNe * utpanna thayela hatuM. tenuM nAma naMdana pADyuM hatuM. tene rAjya upara sthApana karIne virakta cittavALA jitazatru rAjAe pAparUpI regane nAza karavAmAM rasAyaNarUpa cAritra aMgIkAra karyuM. pachI mukhanI lakSmIe karIne caMdrane parAbhava karanAra ane caMdananI jevA zItaLa vacanane belanAra naMdana rAjA prajAnuM pAlana karavA lAgyuM. covIza lAkha varSa rAjya karyA pachI saMyamanI IcchA thavAthI teNe pazkila nAmanA sUri pAse cAritra grahaNa karyuM. te naMdana rAjarSi samagra sadgaNenuM nivAsasthAna hatA, niratara mAsa mAsanA upavAsa karatA hatA ane gurUnI sAthe gAma, Akara ane nagara vigere sthAnamAM vihAra karatA hatA. te be prakAranA azubha dhyAna ane be prakAranA baMdhathI rahita hatA, traNa daMDa, traNa zalya ane traNa pagaravane teNe tyAga karyo hate, cAra kaSAya, cAra vikathA ane cAra 6 saMjJAthI te rahita hatA, cAra prakAranA upasargone sahana karatA hatA, cAra prakAranA dharmamAM atyaMta daDha hatA, pAMca mahAvrata vaDe yukta hatA, pAMca prakArane " AcAra pALavAmAM samartha hatA, pAMca prakArane svA 1 Arta tathA rodra 2 miyAtva ne avirati. 3 mana, vacana ane kAyAnA daMDa 4 mAyA rAya, niyA zalya, mithyAtvazalya. 5 sAtA, rasa ane Rddhi gArava. 6 AhAra, bhaya, mithuna ane parigraha, cha jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vIrya. 8 vAMcanA, pRrachanA, parAvatanA, anuprekSA, dharmakathA Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (136) dhyAya karavAmAM Asakta hatA, pAMca iMddhine damana karavAmAM savavALA hatA, pAMca samitivaDe yukta hatA. cha javanikAyanuM pAlana karavAmAM nipuNa hatA, sAta bhayanA sthAnethI rahita hatA, ATha madanA sthAne daLI nAkhanAra hatA, nava prakAranI brahmacaryanI guptathI gupta hatA, kSAMti vigere daza prakAranA yatidharmamAM samyak prakAre Asakata hatA, agyAra aMgane dhAraNa karanAra hatA, bAra prakAranA ugra tapane karatA hatA, sAdhunI bAra pratimAne dhAraNa karatA hatA, tathA bAvIza parIsaha rUpI ugra sainyane jItavAmAM mahA ddhA samAna hatA. te ni:spRhI naMdana munie eka lAkha varSa sudhI mA khamaNarUpa ugra tapa karyo. (ahIM temaNe keTalA mAsamaNa karyuM te saMbaMdhI gAthA che tene artha yathArtha samajANe na hovAthI lakhe nathI.) arihaMtanI bhakti vigere viza sthAnakenI ArAdhanA karI ane mahA tapavaDe zarIranuM zeSaNa karI te munie tIrthakara nAmakarma upArjana karyuM. mULathI ja aticAra rahita cAritranuM pAlana karI te munie AyuSyane cheDe A pramANe ArAdhanA karI.-zrIjinezvare kALa, vinaya vigere je jJAnAcAra kahe che, temAM mane kAMI paNa aticAra deSa lAge che tene huM trividhe (mana, vacana ane kAyA vaDe) niMduM chuM. samaktinA (darzanAcAranA) ni:zaMkti vigere je ATha AcAre kahelA che, temAM mane je aticAra lAge che tene huM vividhe niMdu chuM. lebhathI ke mohathI sUkSma ke bAdara chavAnI je meM hiMsA karI hoya te pApanI huM traNa prakAre gaha (niMdA karuM chuM. kedhathI, lebhathI, hAsyathI ke bhayathI je kAMI meM miyA bhASaNa karyuM hoya te pAane huM sarAvuM (tAjuM) chuM. thoDuM athavA ghaNuM bIjAnuM adatta dravya meM rAgathI ke dveSathI grahaNa karyuM hoya te pApane huM trividhe mithyA karuM chuM. pUrve tiryaMca, manuSya ane deva saMbaMdhI maithunane Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 137 ) mana, vacana ke kAyAe karIne seju hAya tenA huM trividha tyAga karUM chuM, meM leAbhathI dhana, dhAnya ane kSetra vigerenA je parigraha grahaNa karyo heAya, te sarvane sa Mvega pAmele huM trividha vAsirAvu chuM. zrI, mitra, aMvarga, dhana, ghara athavA bIjA kAIne viSe paNa meM je kAMi mamatA karI hoya te sarvane huM sarvadA tanu chu. me... rasanA iMdriyane vaza thaine mAhathI rAtri samaye je kAMi cAra prakAranA AhAra karyo hoya tene huM triviSe niMduM chuM. krodha, garva (mAna), mAyA, leAbha, rAga, dveSa, kali (kalaha), pezanya, (cADI), parApavAda, abhyAkhyAna (kalaka) ke khIntu je kAMi cAritrAcAra (pApasthAna sevana) saMbaMdhI duSTa AcaraNu AcaryuM heAya te sarvanI huM garhA karUM chuM. bAra prakAranA tapane viSe meM je kAMi aticAra lagADacA hAya te sarvanI huM AleAcanA karU chuM. dharmakriyAne viSe meM kAMi paNa AtmavIrya geApavyuM hAya. te vIryAcAranA aticArane huM traNa prakAre paDikkama chuM--tajI chuM. me je kAi prANIne haNyA hAya, jenu kAMi paNa meM harI lIdhu hAya, tathA kAInA kAMI paNa apakAra karyo heAya te sarva prANI mane kSamA Apo. traNa jagatamAM je koi mArA svajana ke anyajana hAya, mitra ke amitra hoya te sarva mane kSamA Apajo. sarvene viSe mArA samabhAva che. manuSya jAtimAM utpanna thaIne meM je manuSyone du:kha ApyuM hAya, tiryaMca jAtImAM utpanna thaine me je tiryAne du:kha ApyuM hoya, nArakImAM utpanna thaine je nArakIne du:khI karyA hAya, ane devamAM utpanna thaine je devAne du:khI karyA hAya, te sarve mArA aparAdha kSamA karajo. huM paNa teene khamAvuM chuM. mAre sarva upara maitrI bhAva che. kAinI sAthe mAre verabhAva nathI. jIvita, caiAvana, lakSmI, rUpa ane priyajananA samaggama te sarva vAyue uchALelA samudranA tarageAnI jevA capaLa-asthira che. A saMsAramAM du:khI jIvAne dharma Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 138 ) vinA khIju kAi paNa zaraNu nathI, tethI sarve jIvo ke je kAi vakhata svajana ane koI vakhata parajana thAya che, tene viSe kANu pratibaMdha ( rAga dveSanA pariNAma ) kare ? A saMsAramAM jIva ekaleAja utpanna thAya che, leAja maraNa pAme che, ekaleAja sukhane anubhave che, ane ekaleAja zaraNa rahita du:khane paNa anubhave che. A zarIra anya che. dhanArdika anya che, madhue anya che, jIva anya che, evuM jANyAM chatAM bALa-mUrkha temAM mu MjhAya che; paMDita purUSa temAM mu MjhAtA nathI. A deha rUdhira, vasA,mAMsa, asthi, mUtra ane viSThAthI bharapUra hAvAthI asAra che, tenA upara kANu nipuNa mANasa maLe kare, ? lAlana pAlana karyA chatAM paNa A zarIra bhADAnA gharanI jema jyAre tyAre paNa mUkavAnu' ja che,mATe dhIra purUSe evI rIte maravu joie ke pharIthI maravuM ja na paDe. arihaMta, siddha, sAdhu ane jinadharmanuM huM zaraNu karU chuM. jinadharma (jinavANI) mArI mAtA che, gurU mArA pitA tulya che,sAdhu sa dAdara (bhAio) che, ane sAdhamikA svajana tulya che, A sarva mArU kharU kuTuMba che; bIjuM sAMsArika kuTuMba teA pAsalA samAna che. zrIRRSabhAdika jinezva rAne tathA pAMca bharata, pAMca airavata ane pAMca mahAvidehakSetranA sarva jinezvazane huM praNAma karU chuM. tIrthaMkarane eka paNa namarakAra karyo hoya te te saMsAranA bheda ( nAza ) karanAra thAya che. cAna rUpI agni vaDe karmamaLane bALI nAMkhanAra siddha bhagavAnane hu namaskAra karU chuM. pAMca prakAranA AcArane dhAraNa karanArA AcAryane huM praNAma karU chuM. satrane bhaNAvanAra upAdhyAyane huM praNAma karU chu. tathA zILavaDe zobhatA sAdhuone huM praNAma karU chuM. sAvadha vyApArane ane mAhya tathA abhyaMtara upAdhine huM tajI chuM. A pramANe duSkRtanI gA~, sarva jIvAnI khAmaNA, cAra zaNa, zubha bhAvanA, namarakAranu smaraNa ane Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) anazanane huM aMgIkAra karuM chuM. savegane pAmele huM jAvajIva paryata cAra prakAranA AhArane tyAga karUM chuM, ane chellA zvAsozvAse zubhadhyAnamAM rahIne mArA dehane paNa huM sirAvuM chuM. paheluM maMgaLa arihaMta che, bIjuM maMgaLa siddha bhagavAna che, trIjuM maMgaLa sAdhuo che, ane cothuM maMgaLa jina dharma che. A pramANe je prANu zAMta citte naMdana muninI karelI bhavavirAdhanA (ArAdhanA) ne anusare che te eka chatravALuM prabhupaNuM (cakravatI paNuM) ane deveMdrapaNuM prApta kare che.. A pramANe zrI mahAvIra svAmIe naMdana rAjaSinA bhavamAM kaluM durastapanmApavAsanuM tapa ke je samagra duHsAdhya kAryane sAdhavAmAM samartha che, tene sAMbhaLIne he bhavya prANIo! tame paNa e tapa niraMtara kare. A pramANe zrItapagaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahepAdhyAya zrIdharmahaMsagaNinA ziSya upAdhyAya zrIIdrahaMsagaNie racelI zrIupadeza kapallI nAmanI TIkAne viSe bIjI zAkhAmAM tapanA viSaya upara naMdana muninA varNana nAmane terame pallava samApta thaye. pahalava 14 me. devoe pUjelA ane traNa jagatanA nAyaka zrIanaMta jinezvara anaMta sukhane ApanArA thAo. tapanuM svarUpa kahyA pachI have bhAva nAmanuM cAdamuM dvAra kahe che mAvo bhAva eTale mananA zubha pariNAma vizeSa. te dharmane e bheda che. te niraMtara paMDitAe AsadhavA yogya che. jema sarva samudramAM ravayaMbhUramaNa samudra mukhya che, tema sarva dharmone viSe Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) bhAvadharma mukhya kahelo che. kahyuM che ke-"cUrNanA pAsa vinA jema tAMbulane raMgIlate nathI, tema bhAvavinA karelA dAna, zILa ane tapa niSphaLa jANavA. dAnAdika vinA paNa je eka bhAvadharma se hoya te te lakSamIne mATe thAya che, paraMtu bhAva vinA dAnAdika game teTalA sevavAmAM Ave te paNa te niSphaLa che. jema siddharasa vaDe loDhuM uttama suvarNapaNAne pAme che, jema lavaNa vaDe bhejana atula ravAdane pAme che, ane jema carNa vaDe tAMbula egya raMganA prakarSane pAme che, tema bhAvanA samaha vaDe karela dharma paNa mekSane ApanArI lakSmIne prApta karanAra thAya che. cha khaMDa bhata kSetranA svAmI zrI bharata cakravartI aMtaHpuranI chIe, anya parivAra ane uttama zaNagAra yukta hatA. te vakhate arisAmAM pitAnuM zarIra jotAM eka aMgulIne mudrikA rahita joIne "A keLanA garbhanI jevA asArA zarIrane dhikkAra che." ItyAdi bhAvanA bhAvatAMja kevaLajJAna pAmyA hatA. sarva dharma bhAva sahita karavAmAM Ave te ja te prANIone Aloka ane paraleka saMbaMdhI asaMkhya sukhanI prAptine mATe thAya che. prajAnuM pAlana karavAmAM tatpara mitrasena nAmane rAjA je prakAre bhAvatharmanuM sevana karI mekSane pAmyuM, te daSTAMta nIce pramANe- mitra senanI kathA. A bharatakSetrane viSe tAlikhI nAmanI nagarI che. temAM ratnamaya prAsAnI uchaLatI kAMti vaDe samagra dizAe niraMtara prakAzamAna levAthI rAtri divasana vibhAga jANI zakAte na hatuM. te nagarImAM amitra (zatru) nI senAne jItanAra mitrasena nAmane rAjA hate. darpaNanI jema tenA hRdayamAM sarva guNone saMkrama thaye hate. vahANanI jema te jagatanA lekene duHkha 1 kapa cune, Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (141 ) sAgaramAMthI tAranAra hate. ravaiyAnI jema te pUrvanA rAjAonA yazasAgaranuM mathana karanAra hite. anIti rUpI pioyaNAnI zreNine saMkeca karavAmAM te sUrya samAna hatuM. prajApAlananA vicArothI tApita thayelA zatruonA hadane jaLanI jema zAMta karavA mATe caMdratsanAnA miSane dhAraNa karanArI tenI dedIpyamAna dItivaDe AkAza vyApI gayuM hatuM. jeone prathama dhana rUpI jaLa prApta thayuM nathI evA yAcaka rUpI cAtakane te varSARtunA meghanI jema tRpta karate hato. AvA pApakArI te rAjAe karIne rAjAvALI thayelI te nagarI zebhatI hatI. pRthvI upara cakravatI jevA te rAjAnA rAjyane samagra buddhinA nidharUpa sumitra nAmane maMtrI zobhAvate hate. ekadA te nagarImAM svapara Agamane jANanAra zrImAna vinayaMdhara nAmanA sadagurU aneka vidvAna munio sahita padhAryA. temanuM Agamana sAMbhaLI rAjA harSathI temanI pAse gayo. temane vaMdanA karI temanA mukhathI saMsAra rUpI agni vaDe tApa pAmelA prANIone zAMti ApavAmAM amRta rasa jevI A pramA- . benI dhamadezanA teNe sAMbhaLI--"jina dharmanAM tattvane viSe kuzaLatA 1, sarva prANIo upara karUNa 2, kaSAyano vijya 3, dharmasaMbaMdhI kaLA 4, kusaMgane tyAga 5, kamalA ( lakSamI ) nuM dAna da ane kriyA karavAmAM tatparatA 7 e sAta kakAre muktine ApanArA che. A pramANe upadeza ApatA gurUne rAjAe pUchayuM ke-"he pUjya! bhAva sahita ane bhAva rahita karelA satkAryathI utpanna thaela puNya tulya ja che ke temAM kAMI taphAvata che?" gurUe kahyuM ke -"he rAjA! bhAva sahita ane bhAva rahita evA be prakAranA dharmo judA judA phaLane Ape che. te taphAvata A pramANe che. bhAva rahita karela dharma mAtra ghaNuM dhana ja Ape che, ane Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) bhAva sahita karelo dharma dhanane tathA suMdara bhegone paNa Ape che. he rAjA ! A viSayamAM kanyAkunA rahevAzI dhanadeva ane bhagadeva nAmanA be dhanikanuM vRttAMta jANavAthI tamane vadhAre khAtrI thaze. " te sAMbhaLI rAjA gurune namIne zaheramAM karyo. pachI rAjAe te banne dhanikanuM vRttAMta jANavA mATe pitAnA pradhAnane tyAM mokalya. sumitra maMtrI kanyakubaja dezamAM gayA. tyAM prathama viza kareDa dhananA svAmI dhanadevane ghera te pUchate pUchate gaye. tyAM DelInA bAraNAmAM ja kaI jIrNa vastravALA vilakSaNa purUSane joIne teNe pUchayuM ke-"dhanadeva kyAM che?" teNe kahyuM-"tenuM zuM kAma che?" maMtrIe kahyuM-" huM tene ghera Aje paNa A chuM." tyAre te bolyo ke-"haMmezAM lAkaDAnuM bhakSaNa zu kare tema pareNAo vaDe huM bhakSaNa karAya chuM, te paNa tuM Ajeja AvyuM che te bhale. kAMI ochuM rahyuM hoya te tuM pUrNa kara. he vicakSaNa ! tuM jene pUche che te dhanadeva huMja chuM. e pachI maMtrI tenI pAse beThe. dhanadeva eka deraDuM vaNatuM hatuM, te kAma maMtrI pAse paNa madhyAnha kALa sudhI teNe karAvyuM. pachI maMtrIne sAthe laI te gharamAM gayA. tyAM pretanI jevA tenA bALakene ane pizAcI jevI tenI strIne maMtrIe joI. pachI dhanadeva maMtrInI sAthe bhojana karavA che. temAM kAMga, vAla ane tela pirasavAmAM AvyA. he leke ! kRpaNa purUSanA gharanI garivatA juo ! kahyuM che ke - "kRpaNanI je dAtAra kaI thayuM nathI ane thaze paNa nahIM. kAraNake te pitAnA dhanane sparza karyA vinA ja-bhaMga karyA vinA ja sarva parane ApI de che." bhajanane cheDe zreNIe dUdha mAgyuM, te lAvatAM rastAmAM ja dAsanA hAthamAMthI dUdhanuM pAtra paDIne phuTI gayuM. "dujana purane Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 143 ) sArA manoratha utpanna thatAja nathI, ane kadAca thAya te te tarataja vinAza pAme che. jue, kAsanA vRkSane puSpa te Ave che, paraMtu tene phaLa thatAM ja nathI.' bheAjana karI rahyA pachI zreSThIe tene pAnanA bIDAne ThekANe kheranu caNuM ApyuM. pachI teNe AkhA divasa maMtrIne peAtAnI sAthe ugharANImAM phrebyA. rAtri samaya thatAM maMtrIne dAsanI pAse suvADaDyA. mAMkaDa vigerenA upadravathI nidrA rahita sutelA maMtrIe ardha rAtre kAI ne joi. teNIe te dAsane kahyuM ke--" huM kAma karavAmAM mUrkha dAsa ! te Aje dUdhanu pAtra bhAMgI nAkhyu te tArA mATA aparAdha thayA che, tA paNa A ekavAra tane mArII Apu chuM. havethI evu kArya karIza nahIM. " ema kahI te strI jatI rahI tene matrIe joi. prAta:kALe uThIne matrI bhAgadeva zeThane ghera gayA. tenuM ghara sAta mALanu hatu, te ghara vimAnanI jema devakumAra jevA manupyAthI bharelu hatu. tyAM jatAMja dvArapALe sanmAnathI temane Asana ApI besADayA. teTalAmAM azva upara beThelA, mATI samRddhie karIne maneAhara, mayUrapicchanA chatravaDe sUryanA tApanu nivAraNu karatA, eka karoDa dravyanA svAmI ane ghaNA yAcakArUpI vRkSAne sicana karanAra bhAgadeva ghaNA parivAra sahita rAjasabhAmAMthI ghera AvyeA. tene matrI ubhA thaIne maLyA, eTale zreSThIe tenI sAthe snehathI kuzaLatAnA praznapUrvaka vAtacIta karI. ' jyAM Agata svAgatanA prazna paNa na hoya te ghara paDitA tajI de che.' pachI zreSThI matrI sahita snAna tathA devapUjA karIne leAjana karavA beThA. te vakhate pATalA upara prathama suvarNanA thALa mUkAyA. pachI jANe hAlatI cAlatI sAkSAt lakSmI devI hAya evI, kamaLanA sarakhA netravALI, maneAhara ala kArAne dhAraNa karanArI ane kasturInA sugadhavALA vaane paheranArI tenI Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 144 ) pIrasavA AvI. temAM drAkSA, khajUra, nAriMga ane pakvAnnavaDe maneAhara, uttama rasavALI ane svAdavaDe jijtA iMdriyane sukha ApanArI sukhaDI, ghaTanA AkAravALA sugaMdhI si MhakesarIyA lADu, devatAonA manane paNa AnaMda ApanArA uttama bIjA lADu, chatrIza prakAranA pakvAnnA, navA zALInA bhAta, sArI vaghArelI dALa, suga MdhI zrI tathA khaMjI uttama uttama bheAjananI vastu e pIrasI. matrI tathA bhAgadeva te uttama bheAjanane vAraMvAra svAda laI anukrame sarva rasAI jamyA. bheAjanane aMte zreSThIe dahIM mAgyuM, te vakhate tenA cAkara e divasanuM asAra dahIM lAvatA hatA, teTalAmAM kAi pAsenA gAmanA kheDuta tAjuM dahIM zeThane bheTa karavA lAgyeA. te dahIM dAse temane pIrasyuM. te jamIne ane atyaMta tRptine pAmyA. bhAjana karI rahyA pachI kapUra vigere sugaMdhI padArthathI suvAsita karelAM pAnanAM bIDAM khAI gheADIvAra vizrAMti lIdhI. pachI ane jaNA A pramANe paraspara dharmakathA karavA lAgyA. "jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, sava, nirjarA, baMdha ane meAkSa e nava tattvA che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mAhanIya, AyuSya, nAma, geAtra ane aMtarAya e ATha karma che. temAM jJAnAvaraNIyanI pAMca prakRtie che, darzanAvaraNIyanI nava, vedanIyanI e, mAhanIyanI aThThAvIza, AyuSyanI cAra, nAmanI ekaso ne traNa, gotranI be ane aMtarAyanI pAMca uttara prakRti che. traNe kALamAM vartanArA cha dravyA che. jIvA cha prakAranA ( SaTkAyavALA ) che, cha lezyAe che, pAMca astikAyA che, vrata, AiMta, gupti vigere carcAtranA bheddA che. A sarve meAkSanA kAraNa che, ema traNa bhuvananA pUjya zrIjinezvarAe kahela che. te sarva upara je buddhimAna pratita kare ( satya tarIke mAne ) zraddhA kare tathA tenuM AcaraNa kare te sama Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 15 ) kita daSTi kahevAya che, ItyAdi dharmavicAra karI temaNe AnaMdamAM divasa nirgamana karyo. pachI rAtrI samaye zreNIe tene gaMgAnadInA koThAnI jevA kamaLa, sukumAra guNe karIne yukta ane amUlya digya pathaMka upara suvADyA. tyAM paNa madhya rAtrIne samaye maMtrIe zabda sAMbhaLe ke -"he zaTha ane kaThera dAsa! tuM asAra dahIM ApavA kema jate hato? meM navuM ANI ApyuM hatuM. A eka aparAdha tAre meM mApha karyo che, have pachI evuM kArya karIza nahIM." ema bolatI koI strI jatI hatI, tene maMtrIe pUchayuM ke -"he strI! tuM koNa che? AvA vacana ninI yuktine viveka tAre kema kare po? he bhadra! AvI 'pANI banne ekIne ghera sAMbhaLI, tene paramArtha mane kahe." te belI ke-"huM te banne zreNInI tradevI chuM. tArA rAjAne saMzaya dUra karavA mATe meM ahIM AvelA tane A sarva dekhADyuM che." pharIthI maMtrIe pUchyuM ke-"he devI ! banne zekIne vaibhava ghaNe che, temAM ekane ghaNe bhega che, ane bIjAne bIlakula tene bhaga nathI, tenuM zuM kAraNa?" devIe kahyuM ke -"he maMtrI ! pUrvajanmamAM A bhagadeve bhAvathI sukRta karyuM che ane dhanadeve bhAva vinA ja puNya karyuM che, tenuM phaLa temane AvuM thayuM che. bhagadevanA jIve pUrva bhavamAM bhAvapUrvaka pavitra caritravALA supAtra sAdhune dAna dIdhuM che. kahyuM che ke-"supAtra e kSetra che, dAtAra vAvanAra che, dhanarUpI bIja che, zamatA rUpa jaLa che, vinayavALAM vacanarUpa vAyu che, yazarUpI puSpa che, puNyarUpI phaLa che ane sukharUpI rasa che. tethI A bhegadeva zreNIne akhUTa ne lakSamI ane saranA vistArane vega prApta thayo che. kAraNa ke dAnanuM kharUM phaLa eja che. dhanadevanA jIve pUrvabhavamAM sAdhune ' bhAva vinA dAna dIdhuM hatuM, tethI tene dhananI prApti thaI che kharI, paNa tene bhega tene nathI. kahyuM che ke uttama bheja Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 146). na ane bhejana karavAthI zakti, purUSatva ane sArI strI, vaibhava ane dAna devAnI zakti-A sarva vizuddha tapanuM phaLa che." ( A pramANe devInuM vacana sAMbhaLIne maMtrI sukhe nidrAvaza thaye, prAta:kALe zreSThIe vastrAdikavaDe maMtrIne satkAra karyo pachI maMtrI potAnA nagaramAM Ave, rAjAne teNe tyAMnuM svarUpa nivedana karyuM. te sAMbhaLI rAjA Azcarya pAme. tyArapachI maMtrI sahita rAjA bhAvathI samyak prakAranA dharmanuM ArAdhana karI bhavAMtare devalekamAM jaI tyAMthI manuSya thaI anaMta mekSasukhane pAmaze. tethI karIne vivekI prANIoe zubha bhAvavaDe dharma kare. kemake bhAva vinA karelA dharmanuM saMpUrNa phaLa maLatuM nathI. vaLI kiyA vinAne bhAva ane bhAva vinAnI kriyA e banne vacce paNa sUrya ane khata jeTaluM aMtaruM che. ' A pramANe he bhavya prANIo ! mitrasena rAjA ane sumitra maMtrIe bhAvathI sukRta karyuM, tema tame paNa zubha bhAvapUrvaka dharmakarmamAM atyaMta udyama kare. . A pramANe zrItapAgaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahepAdhyAya zrI dharmahaMsagaNinA ziSya upAdhyAya zrIiMddhihaMsa gaNie racelI zrIupadezaka5vallI nAmanI TIkAne viSe bIjI zAkhAmAM bhAvadharmanI ArAdhanAnA viSaya upara mitrasena rAjAnA varNanarUpa caudame palava samApta thaye. " palava 15 ma. jema cara pakSI cittamAM caMdranuM ciMtavana kare che, jema cakravAka pakSI sUryanuM dhyAna dhare che ane jema mayUra atyaMta garjanA karatA navA unnata meghanuM dhyAna kare che, tema che dharma nAtha jiteMdra ! prANIo tamArA darzananuM smaraNa kare che. " bhAvanuM svarUpa kahyA pachI have svAdhyAya nAmanuM paMdaramuM dvAra kahe che. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 147 ) sajjhAya prathama bhaNI gayelA zAstrane je gaNavuM te svAdhyAya kahevAya che. te nira Mtara sAdhu ane zrAvakoe karavA lAyaka che. pAMDitAe manarUpI vAnarane niyaMtrita karanAra svAdhyAya hamezAM karavA yogya che. savajJe kahelA zAstranuM dhyAna karanArane dharmabuddhi utpanna thAya che. kahyu` che ke--"svAdhyAya karavAthI paramArtha rUpa zubha dhyAna utpanna thAya che, svAdhyAyamAM vartatA prANIne kSaNe kSaNe vairAgya utpanna thAya che, tathA svAdhyAya karanArane UlAka, adheAlAka, tiryaMglAka, naraka, jyAtiSI, vaimAnika ane sarva leAka tathA aleAka pratyakSa thAya che." svAdhyAyanA pAMca prakAra che.--vAcanA 1,pRcchanA 2, parAvartanA 3, anuprekSA 4 ane dharmakathA 5. temAM gurUnI pAse vinayathI je bhaNuvu' te vAcanA kahevAya che. 1 bhaNelAM zAstramAM rahelA saMzayanA nirNaya karavA te pRcchanA kahevAya che. 2. prathama bhaNelA zAstranA vAravAra uccAra karavA te paravRtti ( parAvatanA ) kahevAya che. 3. zAstra saMbaMdhI je vicAra karavA te anuprekSA kahevAya che. 4. ane zAstranI je vyAkhyA karavI te dharmakathA kahevAya che. pa. kriyA karavAmAM tatpara rahetA sAdhu tathA zrAvake hamezAM cAra vAra svAdhyAya karavA joie. buddhimAna purUSoe hamezAM svAdhyAya karavAmAM yatna karavA. kAraNa ke svAdhyAyanuM phLa kiTa dranA dAnathI paNa adhika che. zrInIzItha sUtranA trIjA adhyayanamAM svAdhyAyanuM phaLa A pramANe kahyuM che.--"he bhagavana ! ati tIvra jJAnAvaraNIya karmanA udayane lIdhe hamezAM geAkhatA chatAM eka varSe ardho zleAka mAtra paNa cira pratiSThita ( pAkA ) thatA nathI, tevA sAdhu jAva sudhI svAdhyAya karanA jene jIva Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (148) rA sAdhuonuM vaiyAvRtya karavAne abhigraha kare, tathA hamezAM sutrArthanA samaraNapUrvaka ekAgra mana vaDe aDhI hajAra navakAra gaNe, te te he bhagavana ! zuM phaLa pAme ?" bhagavAna bolyA ke-"he maitama ! je sAdhu jAvAjIvanA abhigrahapUrvaka cAra vAra vAMcIne athavA mukha pAThe pitAnI zakti pramANe svAdhyAya na kare, te tene jJAnakuzIliye jANa. ane je kaI sAdhu jAvajajIvane abhigraha karI hamezAM apUrva-navuM jJAna bhaNe, athavA tevI zakti na hoya te pUrve bhaNelAne gaNe, athavA teTalI paNa zakti na hoya te aDhI hajAra vAra paMca maMgaLa (navakAra) nuM parAvartana kare, te sAdhune ArAdhaka jANa. te sAdhu jJAnAvaraNIya karmane kSaya karI tIrthakara athavA gaNadharanI padavI pAmI prAMta kSe jAya che." vaLI vidvAnoe niraMtara pitApitAne samaye ja svAdhyAya kare te kalyANakAraka che. kALavinA zAstranuM parAvartana karavAthI-gaNavAthI te ulaTuM vinakAraka thAya che. koI eka sAdhu rAtrinA pahelA pahere kAlika kRtanuM parAvartana karatA hatA. tene temAM prItirasa lAgavAthI kALa vItI gayA chatAM te gaNatA ja rahyA. sAdhue athavA zrAvake sarva kriyAmAM kALanuM ullaMghana karavuM yogya nathI. ullaMghe te kALanA atikramane deSa lAge che. kahyuM che ke "sAdhu yogya avasare ja carIe jAya ane egya avasareja pratikramaNa kare, agya samayane varjIne yogya samaye ja te te kriyA kare. rAtrinI pahelI pArasIe svAdhyAya kare, bIjI pArasIe dhyAna karavuM, trIjIe nidrAne tyAga kare (nidrA laI levI.) ane cothI pirasIe svAdhyAya kare." have pelA sAdhu graMthanA samUhane gaNatAja hatAtene joI kaI samyadRSTi devIe te sAdhune baMdha karavAnI icchAthI vicAryuM ke-"A jaina sAdhu akALe sUtra gaNavAmAM tallIna thaI gayA che, tethI tene Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 149) kaI mithyAdraSTi deva chAze. mATe tene te vAta samajAvuM " ema vicArI tenuM atyaMta hita IcchatI te devI AbhIrInuM rUpa karI mAthe chAzano ghaDo mUkI chAza le chAza ema meTe svare belatI sAdhunA upAzraya pAsethI vAraMvAra jAva Ava karIne sAdhunA kAna phADavA lAgI. tethI zravaNanA sapheTane nahIM sahana karI zakatA te sAdhu bolyA ke "he ! zuM A samaya chAza vecavAne che?" tyAre te bolI ke "ha jagatanA mitra! je A chAza vecavAne samaya nathI, tyAre zuM tamAre A vAdhyAyane samaya che ? he muni ! upaga Apo." te sAMbhaLI munie upayoga ApI kALane vyatikrama jAtethI mithyAta ApI teNe pitAne AtmA nirmaLa karyo. koI eka vakhata ardha rAtrIe atula buddhinA sthAnarUpa kaI AcArya pitAnA ziSyane uMce svare zAstrane artha samajAvatA hatA. te vakhate upAzrayanI pAse koI machImAra pharato hate, teNe gurUnA mukhathI ghaNuM mAchalAMo utpanna thAya evA eka cUrNanI hakIkta sAMbhaLI; tethI tevuM cUrNa banAvIne te machImAre pitAnA ghaDAnA pANImAM nAMkhyuM, eTale te cUrNanA prabhAvathI temAM ghaNAM mAchalAo utpanna thayAM. loko kahe che ke"maNi, matra ane auSadhio pRthvItaLa upara aciMtya prabhAvavALI hoya che" te vAta satya che. pachI te macchImAra carNanA prayogathI ghaNu matsya upajAvI tene vecIne sukhe sukhe pitAnI AjIvikA karavA lAgyuM, anukrame dhanADhya paNa che. ekadA gurU e tene joIne pUchyuM ke-"tuM sukhe karIne tAre nirvAha zI rIte kare che tyAre te be ke-"ApanI kRpAthI mArI AjIvikA sukhe karIne cAle che." gurUe pUchayuM-"amArI kRpA zI rIte ? " tyAre teNe gurUnI pAse kharI hakIkta nivedana karI. te sAMbhaLI gurUne ati khedapUrvaka vicAra thayo ke "ahe! ane Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (150 ) kALe ziSyonI pAse zAstranA ane prakAza ryo, te jIvaghAtane mATe thaye." pachI jIvahiMsAnI nivRtti karavA mATe gurUe tene bIjuM cUrNa batAvyuM, ane kahyuM ke "eka oraDAmAM khAna nagI rIte cotaraphathI bAraNAM baMdha karI A cUrNane upayoga karavAthI tane ghaNe mATe lAbha thaze. pachI te macchImAre gurUnA kahevA pramANe cUrNa taiyAra karI tene upagaryo ke tarata ja temAMthI eka siMha utpanna thayuM. teNe te macchImAranuM bhakSaNa karyuM. A prakAre gurUe hamezAM pApane vadhAranArI hiMsAnuM nivAraNa karyuM. ahe! munIzvaranI zakita ! aho! tenuM uttama tattvajJAna ! tyAra pachI gurUe te pApanuM prAyazcitta laI pitAne AtmA nirmaLa karyo. A kAraNathI hamezAM egya samaye ja zrutane abhyAsa kare. ' he bhavya prANIo ! zratanuM mAhAsya keTaluM badhuM baLavAna che? te juo, A kaLikALamAM paNa prANIonA bhUta bhaviSya ane vartamAna e traNe bhavenA saMzayane nAza karanArA chelA suri thaze. tenuM caritra A pramANe kevaLajJAna vaDe sUrya samAna zrImahAvIra svAmIe sarve gaNadharane tripadI ApI hatI. IMdrabhUti, agnibhUti, vAyubhUti, vyakta, sudhama, maMDita, maryaputra, aMkapita, acalabrAtA, metArya, ane prabhAsa e nAmanA pRthak pRthaka vaMzanA agyAra gaNadharee te tripadI uparathI sarva vidyAonA nidhi samAna, sarva dharmatane prakAza karanAra tathA traNa jagatamAM rahelI anaMta vastuonA svarUpane dekhADanAra bAra aMga racyAM hatAM. te sarve gaNadhara brAhmaNa jAtinA, upAdhyAya, bAra aMgane racanArA, eka mAsanA pAdapapagama anazana karanAra, sarva labdhienA samudra, vAtrASabhanArAMca nAmanA prathama saMghayaNavALA, samacatura saMsthAnane dhAraNa karanArA ane jinazAsanane prakAza Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 151) karavAmAM sUrya samAna hatA. temAMthI zrImahAvIra svAmI jIvatAM ja, nava gaNadhara mokSa pAmyA hatA, ane IMdrabhUti tathA sudharmA e be bhagavAnanA mekSa gamana pachI siddhipada pAmyA che. zrIjabUvAmI chellA kevaLI thayA che. te mokSe gayA pachI daza vastune viccheda thayela che. te viSe kahyuM che ke "mana:paryava jJAna 1, paramAvadhi jJAna , pulAka labdhi 3, AhAraka zarIra 4, kSapaka zreNI 5, upazama zreNI 6, jinakalpa 7, traNa saMyama 8, keva jJAna 9 ane mokSa 10 A daza sthAne jaMbUsvAmI pachI naSTa thayAM che." jaMbusvAmI chellA kevaLI thayA tyAra pachI prabhavasvAmI 1, zayyabhava 2, yazobhadra 3, saMbhUtivijaya 4, bhadrabAhu pa,ane sthaLabhadra 6, e cha zrutakevaLI (cauda purva) thayA che. AryamahAgiri ane AryasustIthI AraMbhIne vAsvAmI sudhInA daza pUrvI thayA che. zrI mahAvIra svAmInA nirvANa pachI eka hajAra varSa pUrvano vicacheda thayela che. ahA ! kALane vilAsa ke che? A avasapiNane viSe pAMcamA ArAmAM be hajAra ne cAra yugapradhAna AcAryo thaze. temAM chellA suri duSpasaha nAmanA thaze. te svargamAMthI cavIne manuSya thaze, tene iMdrAdika deve namaskAra karaze, tenuM zarIra be hAthanuM thaze, chaThTha paryata ugratapa karaze, bAravarSa gRhavAse raheze, cAra varSa munipaNe raheze ane cAra varSa sUripada pALaze. samudra zAradAcAryanI padavI pAmaze, dazavaikAlika vigere alpa siddhAMtanA jJAnavALA thaze, teTalA jJAnathI paNa prANIonA bhUta, bhaviSya ane vartamAna evA traNa bhava saMbaMdhI saMdehane nAza karaze. jinezvaranA svalpa Agamane paNa mATe prabhAva che. kahyuM che ke--"vargathI cavIne duprasahasUri, phazuzrI sAdhvI, nAgala nAmane zrAvaka ane satyazrI nAmanI zrAvikA e cArane chelle saMgha thaze. eka sAdhu, eka sAdhvI, eka 1 parihAravizuddhi, smaparAya ane yathAkhyAta. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (152), zrAvaka ane eka zrAvikA paNa je jinezvaranI AjJAmAM hoya te tene saMgha kahe, bAkIne saMgha asthinA samUha tulya samaje chevaTa duprasaha sUri aThThamanuM anazana karI eka sAgaropamanA Ayu thaMvALA saMdharma devalokamAM deva thaze. tyAMthI AvI bharatakSetramaavatarI mokSe jaze. jenA prabhAvathI duusaha nAmanA chellA yugapradhAna sUri traNa jagatamAM pUjAyA, te jinavANImaya AgamanuM parAvartana niraMtara karavuM." A pramANe zrI tapAgaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahepAdhyAya zrI dharmahaMsagaNinA ziSya upAdhyAya zrI IhaMsagaNie racelI zrIpadeza kapallI nAmanI TakAne viSe bIjI zAkhAmAM svAdhyAyanA viSaya upara duSNasahasUrivarNana nAmane paMdarame pallava samApta thaye palava 16 mo. je kapAye cAra cAra prakArane dhAraNa kare che, tevA cAra kapAne eTale ekaMdara 16 kaSAne samAvIne je prasiddhine pAmyA che, te zrI zAMtinAthe seLamA tIrthakara tamArI lakSamIne mATe thAo. svAdhyAyanuM svarUpa kahyA pachI have namaskArarUpa soLamuM dvAra dekhADavAnI IcchAthI kahe che. REdo . sArI karaNI karavAmAM tatpara thayelA nipuNa mANasoe paMca - parameSThI namaskAra atyaMta ramaraNa karavA lAyaka che. paMca nama skAranuM dhyAna karavAthI te satyarUSane kalyANakAraka thAya che ane sarva manavAMchitane denAra hovAthI te kalpavRkSanI jeve che. kahyuM che ke namaskAra samAna bIje ke maMtra nathI, zatruMjaya - Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) mAna bIje kaI parvata nathI. ane gajeMdrapadakuMDanA jaLa samAna bIjuM kaI jaLa nathI. A traNa vastuo traNa bhuvanamAM advitIya che. e siddhacakanA nava pada tathA namaskAranA navapada gaNavAnuM phaLa tathA te nimitte karavAnA napAdika, pravacanasAradAra ane caityavaMdana bhASya vigere graMthomAM kahela che. navakAramAM aDasaTha akSare che, nava pade che ane ATha saMpadAo che. temAM AThamI saMpadA be padavALI che, bhASya ane mahAnizItha sUtramAM chaThThI saMpadAne be padavALI kahI che. A namaskAra maMtra zrI sudharmA svAmIe pUje che, zrI jakhkhasvAmIe tene uddhAra karI cUkyo che, ane aiAda pUrvadhara zrI bhadrabhAhasvAmIe paNa pUje che. bhagavatI sUtra tathA Avazyaka sUtranI cUNimAM pAMca padane namaskAra maMtra kahe che, ane (anAnupue gaNatAM te pAMca padanA ekase ne viza bheda thAya che. parama maMtranA bIjarUpa prathama arihaMtAdika pAMca pado che, ane tyAra pachI "gNo paMca namukA" e vigere cAra pada tenI upara cUlikA rUpa che, te (cUlikA) nA tetrIza akSare che, ane te parama maMtranI zaktine pragaTa karavAmAM pradhAna-mukhya che, tethI sarva maLIne aDasaTha akSaravALo namaskAra maMtra paripUrNa akSaravALe thAya che. vidhipUrvaka veta ane sugaMdhI eka lAkha puSpa lai eka eka vAra maMtra gaNI eka eka puSpa mUkI bhavya prANuM ekAgra citte tene jApa kare, te te traNa bhuvanamAM adhika prabhAvavALuM tIrthakara pada, cakravartI pada ane gaNadhara pada pAme che. te pachI bIjI zeSa vastuonI prApti tene sulabha thAya temAM zuM kahevuM? siddhAMta rUpI gerasa ( dahIM) nA udharelA sArarUpa mAkhaNanA piMDanI jevA A pAMca namaskAranuM smaraNa karanAranI ISTasiddhi thAya che. namaskAranA prabhAvathI zrIdeva nAmano rAjA jagatane Azcarya karanArI sAmrAjya lakSamIne pAmyuM hatuM, tenuM dAMta A pramANe Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (154) zrIdeva rAjAnI kathA A bharata kSetramAM kapIlyapura nAmanuM nagara che. te pitAnI samRddhinA baLa rUpI vAyue karIne bIjA nagaranA moTA garva rUpI vRkSone kaMpAvatuM hatuM. temAM zrIharSa nAme rAjA hato. te zatru rAjAo rUpI pharAyamAna tArAonA tejane tiraskAra karavAmAM nipuNa caMdranI jema lekane AhvAda ApatA hatA. te rAjAne zrIdeva nAme kumAra hite. te pitAnA vaMzarUpI vizALa prAsAda upara kaLazanI upamAne dhAraNa karatA hatA, tathA madenmatta hastInI je baLavAna hatuM. ekadA zarada RtumAM zrIharSa rAjA dipyAtrAne mATe pitAnA dezathI cAlyuM. zreSTha nyAyathI zubhatA te rAjAe kAzI, kuzA. vIra vigere aneka dezonA svAmIone chatI jyalakSamI meLavI. tyAra pachI te kAmarUpa nAmanA dezamAM gaye. tyAM yazarUpI jaLane varasAvanArI bANanI dhArAne mUkIne teNe te dezanA svAmI sAthe yuddha karyuM. te banne kharca vaDe ane bANe vaDe dva yuddha karavA lAgyA, temanA ugra yuddhanA bhayathI parAjaya te nAzI ja . temanuM bhayaMkara yuddha jevA mATe devatAo AvyA, teoe tame bane atula parAkramI che." ema kahI temane yuddhathI nivartana karyA. tethI te banne vijayalakamIne prApta karyA vinA ja pitApitAnA nagaramAM gayA. tyArapachI AkuLatA rahita zrIharSa rAjAe cirakALa sudhI rAjya karyuM. ekadA zrIharSa rAjAe rAtrine viSe caMdrane asta pAmata je, tarata ja tenuM mana vairAgyathI raMjita thayuM, tethI te cAritra grahaNa karavA utsuka thayo. prAta:kALe sadgaNavALA zrIdeva putrane pitAnA rAjyapara sthApana karI nirmaLa aMta:karaNapUrvaka Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (155 ). teNe A pramANe zikhAmaNa ApI-("he vatsa! ATha bAbatene kadApi karavI nahIM, ATha karavI, ATha mUkavI, AThane manamAM dhAraNa karavI, ane AThane jarA paNa vizvAsa kare nahIM. te A pramANe-zaTha mANasane saMga 1, kharAba sI 2, ke 3, vyasana 4, atyaMta kamaLatA 5, anyAyanuM dhana 6, kadAgraha 7, ane mUrkhatA 8 e ATha karavA lAyaka nathI. uttama sAthe maitrI 1, sadguNone abhyAsa 2, kaLAmAM kuzaLatA 3, dAkSiNya , karUNA (dayA) 5, yama 6, niyama ane IdriyanuM damana 8 e ATha karavA lAyaka che. nirlajIpaNuM , avinaya , kuzaLapaNuM 3, karatA i mAyA 5, anyAya 6, apayazavALuM kArya 7 ane asatya 8 e ATha niraMtara tajavA lAyaka che. upacAra (vinaya) 1, bolelA vacanane nivaha 2, subhASita 3, sAhasa (parAkrama) 4, sArI vidyA 5, rAgadveSa rahita satyadeva 6, satya gurU 7 ane satya dharma 8 e ATha niraMtara hRdayamAM dhAraNa karavA yogya che. kAmI purUSa 1, sarpa 2, jaLa 3, agni 4, zrI 5, zatru 6, rega 7 ane rAjA 8 A AThane he putra! rUmamAM paNa vizvAsa kare egya nathI.) he vatsa! tAre kadApi durjanene saMga karavuM nahIM, niraMtara dharmane viSeja buddhi rAkhavI, ane haMmezAM paMca namaskAranuM dhyAna karavuM. A pramANe putrane zikSA ApIne rAjAe cAritra grahaNa karyuM. 1 A kAuMsamAM lakhele sarva pATha lakhelI pratamAM cha prAkRta bhApAnI gAthAo che temAMthI lIdhela che. te mAthAo hIrAlAla hasarAja jAmanagaravALA taraphathI chapAyelI pratamAM bilakula che nahIM paraMtu tene badale eka saMskRta loka che, ke je lakhelI pratamAM che ja nahIM. te ane artha kAusa pUro thayA pachI lakhela che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 156 ) meTI Rddhie karIne manetura zrIdeva rAjA paNa pitAnI ja jema nyAyathI pRthvInu pAlana karavA lAgyo. ekadA pitAnA veranuM smaraNa karI kAmarUpa dezane jItavAnI icchAthI zreSTha maMtrIee niSedha karyA chatAM paNa te rAjA sainya sahita cAlyA. banne rAjAnAM sainyA bharatImAM AvelA pUrva ane pazcima samudranI jema paraspara ekaThAM thaine yuddha karavA lAgyAM. te raNusa grAmamAM zrIdeva rAjAnA subhaTo parAjita thayA, tethI patthara mArIne uDADelA pakSIonI jema te bhinna bhinna dizAomAM nAzI gayA. rAjA paNa jIva laine nAsatA eka meTA araNyamAM AvI paDyA. kApa pAmela karma je kArya kare che, te paDatA ciMtavI paNa zakatAM nathI. kahyuM che ke--purUSArthane, kuLane ane uttama guNeAne dhikkAra che. arthAta te nirbaLa che, mAtra eka deva ja baLavAna che. ema jANIne huM mitra ! tuM khedane cheDI de. kAraNake mahAparAkramI siMha parvatanI guphAmAM ane araNyamAM pravAsa kare che ane parAkrama rahita khilADI rAjAnA mahelamAM vase che. vaLI kahyuM che ke "sUrya caMdrane rAhu grase che, rAmacaMdra vigerene vanavAsa veThavA paDacA, sItAne potAnA patie tyAga karyo te du:kha bhAgavavuM paDayuM, naLa rAjAne priyA tathA rAjyalakSmInA viyeAga thayA, zrIkRSNane AlyAvasthAmAM geApane ghera rahevu paDayuM, ane dropadIne pAMca bhartAra thayA. A sarva joI (jANI) guNIjaneAe manamAM vicAravuM ke karmanA nAza kada paNa thatA nathI." pachI araNyamAM tRSAtura thayelA zrIdeva rAjAne kAI bhille jaLapAna karAvyu. jevI tevI paNa vastu avasare ApI hoya te te ghaNA phaLavALI thAya che. ' araNyamAM pharatAM rAjAe eka munine joI tene harSathI namaskAra karyA, ane temanA mukhathI saMsArasamudrathI tAranAra dharma A pramANe sAMbhaLyA--" janma, jarA ane maraNathI mukta thayelA jinezvarAe A saMsAranA 22 ' Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (157 ) pAra pAmavA mATe sAdhudharma ane zrAvakadharma evA be mALe ja kahelA che." pachI be prakAranA dharmanuM vistArathI svarUpa sAMbhaLIne rAjA be ke- "he pUjya ! sukha saMpattinA nidhAna rUpa sAdhudharma pALavAne te huM samartha nathI. mATe he munIzvara ! sukhethI thaI zake e uttama dharma mane batAve ke jethI huM vipatti rUpI samudrane tarIne mAruM rAjya sukhe bhegavuM." te sAMbhaLIne munirAja ni:spRha chatAM paNa du:khI jananA vatsala hovAthI belyA ke- "he bhadra! paMca parameSTIne namaskAra sarvakAryanI siddhi karavAmAM advitIya sAdhana che. keI purUSa sAdhu athavA jinapratimAnI samakSa nava vAra namaskAra maMtrane yathAsithata japa kare te tene bhUta, preta, pizAca vigere chaLI zaktA nathI. namaskAra maMtrane eka akSara sAta sAgarepamanI sthitinA azubha karmone nAza kare che, tenuM eka pada pacAsa sAgaropamanA azubha karmone nAza kare che, ane A maMtra sAta sAgarepamanA azubha karmane nAza kare che. jinezvare vaMdana ane namaskArane ahaM-lAyaka che, pUjA satkArane ahI che, tathA siddhigamanane ahe che, tethI teo ahaMta kahevAya che. arvatane namaskAra karavAthI te jIvane hajArabhavathI mukta kare che ane bhAvathI namaskAra karyo hoya te te bedhi (samakti)ne prApta karAvanAra thAya che. siddhanA jIve alakamAM dharmAstikAya nahIM hovAthI jaI zaktA nathI, tethI lekanA agra bhAge (2) rahe che. teo ahIM zarIrane tyAga karI tyAM jaIne siddhi padane pAme che. ISat prAgabhAra nAmanI pRthvIthI (siddhazilAthI) lekAMta eka jana uce che, ane sarvArthasiddha vimAnathI mokSanuM sthAna bAra ejana uce che. nirmaLa jaLanA kaNIyA, rUpuM, hama, gAyanuM dUdha ane khetInA hAra tenA jevI ujvaLa ane catA karelA chatranA saMsthAna vALI te siddhazilA che, ema jinezva Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 158 ) - roe kahyuM che. te 45 lAkha jana lAMbI pahoLI vartula che. tenI paridhi eka karoDa beMtALIza lAkha trIsa hajAra baso ne egazupacAsa ejananI che. tene barAbara vaccene bhAga ATha jana jADe che, tyAMthI pAtaLo thate thate cheka cheDAne viSe aMguLanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM pAtaLe che. siddhanA jIvanI utkRSTa avagAhanA ekajanane 24 bhAga eTale traNaseM ne tetrIza dhanuSa tathA eka dhanuSane trIjo bhAga adhika hoya che, siddhAnI madhyama avagAhanA cAra hAtha ane eka hAthanA be trIjA bhAga jeTalI eTale ke hAthanI kahelI che. ( A tIrthakarane AzrI jaghanya samajavI.) siddhinI jaghanya avagAhanA eka hAtha ane ATha aMguLathI kAMIka vadhAre kahelI che. siddhone karele namaskAra sarva pApa nAza karanAra che, te sarva maMgaLamAM bIjuM maMgaLa che. pAMca prakAranA AcArane pALatA tathA tene prakAza karatA (kahetA) hevAthI ucca koTinA muni AcArya kahevAya che. AcAryane karela namaskAra sarva pApane nAza kare che. te sarve maMgaLamAM gIjuM maMgaLa che. jinezvare kahelI vANIne bAra aMgemAM aNudharee guMthelI che, tene ravAdhyAya karavAthI temaja bhaNAvavAthI upAdhyAya kahevAya che. upAdhyAyane karela namaskAra sarva pApane nAza kare che. te sarva maMgaLamAM cothuM maMgaLa che. nirvANane sAdhanArA evA mana, vacana ane kAyAnA cemane sAdhuo sAdhe che ane sarva prANIone samAnapaNe jue che, tethI te bhAvasAdhu kahevAya che. sAdhuone karelo namaskAra sarva pApo nAza kare che, ane te sarva maMgaLamAM pAMcamuM maMgaLa che. A paMca parameSTine namaskAra sarva pApane nAza kare che, ane te sarva maMgaLamAM prathama maMgaLa che. A mahAmaMtrane ekAgra cittathI je purUSa vidhipUrvaka eka lAkha jApa kare, te sarva prakAranI saMpatti pAme che." Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (159) A pramANe gurUmahArAjanA mukhathI namaskAranuM mAhAsya sAMbhaLIne zrIdeva rAjA zaThatA rahitapaNe-saraLa citte duHkhane nAza karanAra te maMtra vidhipUrvaka bharyo. pachI munie rAjAne kahyuM ke"he rAjA ! je A jinezvaranuM caitya tuM jue che, tene vRttAMta namaskAranI ArAdhanAnA phaLavALo hovAthI huM tane kahuM chuM, te sAMbhaLa.- dharma nAmanA pahelA devalekamAM hemaprabha nAme deva hato. teNe ekadA kaI kevaLIne namaskAra karIne pUchayuM ke-"mane bodhilAbha ( samakitanI prApti ) thaze ke nahIM ? " kevaLIe javAba Ape ke-"tuM ahIMthI cavIne vAnara thaIza, te bhavamAM tane bodhinI prApta kaSTathI thaze." A pramANe sAMbhaLIne te deve pitAne pratibodha thavA mATe araNyamAM dareka zilA upara potAne - svarga ane mokSanuM sukha ApavAmAM sAkSIbhUta aDasaTha akSarabaLAM navakAramaMganAM pada kotaryo. pachI devanuM AyuSya pUrNa thaye tyAMthI cavIne te vAnara thayo. "saMsArarUpI raMgamaMDapamAM rahele jIvarUpI naTa kyA kyA rUpane nathI grahaNa karate? sarva rUpane grahaNa kare che. pachI te vAnara navakAranAM pade joI joIne tatkALa jAti smaraNa jJAnane pAye, tethI vairAgya sAthe samati pAmI teNe tatkALa anazana grahaNa karyuM. tyAMthI marIne pharIthI te ja saudharma devalokamAM te utpanna thaye. "samudranuM ratna kaI vakhata parvatanI nadImAM taNAtuM taNAtuM pAchuM samudramAM paNa jaI zake che. te deve nirmaLa aMta:karaNathI A kelAza parvatanA jevuM ujavaLa ane moTuM zrI zAMtinAtha jinezvaranuM caitya karAvyuM che, mATe temAM jaIne tuM mahAmaMtrano japa karavAthI vAMchita vastune pAmIza." A pramANe gurUnA mukhethI sAMbhaLI zrIdeva rAjA te caityamAM jaI vidhipUrvaka paMca namaskArane eka lAkha jApa karavA lAge. te vakhate pAse rahelA kSetrapALa vigere devoe tene aneka prakA Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16e ) ranA upasargo karyA, te dusaha upasargone paNa teNe sahana kya. chevaTa lAkha jApa pUrNa thaye tyAre hemaprabha nAmanA deve AvIne tene kahyuM ke -"he rAjA! paMca parameSThInA namaskArane ekAgrapaNathI thaDe paNa jApa karyo hoya te te eka chatravALuM samrAjya-cakravartI paNa Ape che. he rAjA! te paNa ekAgracitte navakAra maMtranuM dhyAna karyuM che, tethI tuM A pRthvI upara mahArAjA thaIza." A pramANe kahIne te deva zrIdeva rAjAne tenA kAMpitya puramAM laI gaye, ane tenA rAjyapara tene sthApana karyo. A namaskAranuM ja mAhAtya samajavuM. pachI zrIdeva rAjAe kAmarU dezanA rAjAne tathA bIjA sarve rAjAone jItI lIdhA, tethI te sarve tenA sevake thayA. namaskAranA prabhAvathI teNe cirakALa sudhI eka chatravALuM rAjya bhegavyuM, ane chevaTa AyuSya pUrNa thaye marIne te mahedra devalekamAM deva thaye te rAjAne jIva tyAMthI cavIne trIje bhave mokSa pAmaze. tethI namaskAranuM smaraNa karavAmAM buddhimAna janoe avazya udhama kare. he bhavya jano! AmANe zrIdeva rAjAnI kathA kaNagocara karIne (sAMbhaLIne siddhAMtanA sArAbhUta parameSTI maMtranuM smaraNa karavA atyaMta tatpara thAo. A pramANe zrI tapagaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahepAdhyAya zrIdharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrIIhaMsagaNie celI zrIupadezakalpavallI nAmanI TIkAne viSe bIjI zAkhAmAM namaskAra maMtranuM phaLa jaNavanAra zrIdeva rAjAnA varNana nAmane soLama pallava samApta thaye. - pallava 17 mo. jenA nAmamAtrane smaraNa karavAnA prabhAvathI manuSyanA gharamAM aneka prakAranI saMpattio vilAsa kare che ane tarapha Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) aNumAdika ATha siddhio kurAyamAna thAya che, te zrI kuthanAtha svAmI tamArA kalyANane mATe thAo. paMca parameSThI namaskAranA smaraNanuM mAhAtamya kahyA pachI have paropakAra nAmanuM sattaramuM dvAra kahe che - parovayAro a paropakAra-para eTale jagatamAM vartatA prANIo, temane vastra ane dhana vigere ApavAthI uttama zrAvakoe haMmezAM upakAra karo.' - puNyanA phaLane bhegavanAra keTalAka manuSyo ghaNuM dhana upArjana karI tene saMgraha karI rAkhe che, ane bIjA keTalAka manuSya te dhanavaDe popakAra karIne puNyane saMgraha kare che. kahyuM che kepapakArane mATe ja vRkSo phaLavALAM thAya che, pApakArane mATe ja gAye dUdha Ape che, paropakArane mATe ja nadIo vahe che ane . paropakArane mATe ja purUSonI saMpatti che, parepakAra karavAthI puNya thAya che, ane parane pIDA upajAvavAthI pApa thAya che. ema vicArI sajIe popakAra karavAmAM ja yatna karo . rogya che. zrIkRSNa vAsudeva upara deva tuSTamAna thaye, tyAre teNe tenI pAse lokonA upakArane mATe ja caMdananI bherI mAgI lIdhI hatI. ahe! tenI kevI popakAra buddhi? - zrIkRSNa vAsudevanI kathA traNa khaMDa bhAratanA svAmI zrIkRSNa dvArikA nagarImAM sajya karatA hatA. teNe kAIthI parAbhava pamADI na zakAya tevA parAkramanA kallolavaDe aneka rAjAone plAvita (parAkti ) karyA hatA. ekadA sudharma sabhAmAM siMhAsana upara beThelA iMdra zrIkRSNanI prazaMsA karIkAraNa ke "sajajane harakeinA paNa guNonuM kItana kare ja che." "zrIkRSNa vAsudeva ke Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) - keTalAka zrI dvArA te nahIM ke rAja karo InA paNa duNa (deSane uccAra kadApi karatA nathI, tathA nIca yuddhavaDe kadApi keInI sAthe yuddha karatA nathI." AvuM iMdranuM vacana sAMbhaLI kaI IrSyALuM mithyANi deva te vAtane satya nahIM mAnavAthI tenI parIkSA karavA mATe pRthvIpara AvyuM. teNe zrIkRSNanA javAnA bhAgamAM eka durgadhavALA kutarAnuM rUpa vikaLyuM. te mArgethI jatAM sainyamAMthI keTalAka mANase durgadhathI kheda pAmI nAsikAne vAMkI karavA lAgyA, keTaTalAeka thuMkavA lAgyA, keTalAeka pAchA vaLavA lAgyA, ane keTalAeka te mAgane tyAga karI bIje mAge javA lAgyA. tyArapachI zrIkRSNa vikAra rahitapaNe te ja mAge nIkaLyA, te vakhate tenA parivAranA lokee tene te mArge javAne niSedha karyA chatAM teNe te bhAgane tyAga karyo nahIM. kemake 'sapurUSa kadApi sanmArgane tyAga karatA nathI anukrame te rAjA kutarA pAse AvyA, tene joIne bolyA ke--"aho ! zyAma varNavALA A kutarAnA veta dAMte jANe ke marakta maNinA thALamAM kapUra ranA kakaDA mUkyA hoya evA zebhe che." A pramANe guNa grahaNa karI te kutarAnI prazaMsA karI. "jagatamAM guNagrAhI jano cheDA hoya che, temAM paNa guNanuM sevana karanArA to ghaNAja cheDA hoya che, ane cALaNInI jema dene grahaNa karanArA deSavALA mANase ghaNA heya che." zrIkRpaNe neminAtha svAmI pAse jaI tene vaMdanA karI pachI temanA mukhathI dharmadezanA sAMbhaLI pAchA vaLIne jeTalAmAM dvArikAmAM praveza kare che, teTalAmAM tenA karNane viSe temanA azvanuM haraNa thayAnI vArtAmAM praveza karyo. tarata ja kRSNa tenI pAchaLa deDaDyA, ane tene kahyuM ke--"he parAkamI! ja na rahe, ubhuM rahe." te sAMbhaLI AkAzamAM rahele te be ke-"raNasaMgrAma karIne A azvane cheDAve." tyAre zrIkRSaNe subhaTe rUpI samudrane kSobha pamADe tevuM bhayaMkara Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13). yuddha prAraMvyuM. temAM parAjaya pAmelA te deve kahyuM ke-"he buddhinA nidhAna kRSNa rAjA! mArI sAthe pANi (pATu)nA prahArathI yuddha karI tamAre azva grahaNa kare." tyAre viSNu belyA ke -"he deva ! huM kadApi nIca yuddhavaDe yuddha karatA nathI. bhale tame azva laI jAo ane mane parAbhava pAmela mAnaje." te sAMbhaLI devanuM mana raMjita thayuM. teNe i karelI tenI prazaMsAnI vAta kahIne kahyuM ke -"he rAjA ! meM tamArI banne prakAre parIkSA karI che, temAM tame iMdra kahyA tevA ja guNI jaNAyA che, mATe mArI pAse kAMI paNa varadAna mAge." tyAre kRSNa tenI pAse lokonA upakArane mATe mAtra jenA zabdazravaNa mAtrathIja rogane nAza thAya evI zreSTha caMdananI bherI mAgI. te Apane te deva svarge gaye. kRNe deve ApelI bherIne eka rakSaka nImyo. te bharI che mAre eka vAra vagADavAmAM AvatI, tene zabda sAMbhaLavAthI cha mAsa sudhInA utpanna thayelA prajAnA re nAza pAmatA hatA, ane bIjA cha mAsa sudhI navA re utpanna thatA hatA. te bherI cha cha mahine vagADavAmAM AvatI, tethI paradezI leke paNa potAnA rogane nAza karavA tyAM AvatA hatA, bherI vagADavAne samaya dUra hovAthI keTalAka mANaso teTalA divasa tyAM rahevA IcchatA nahI ane potAnA dezamAM javA utsuka banatA, tethI teo bherInA rakSakane keTI suvarNa ApI tenI pAsethI pitAnA reganI zAMti mATe te bherImAMthI eka eka caMdanane kaDa letA hatA tene ThekANe te rakSaka bIjA kakaDA jeDate hate. A rIte keTaleka kALa game tyAre te bherI kaMthA jevI thaI gaI, eTale tene zabda je AkhI nagarIne pUrI dete hatuM, te mAtra sabhAmAM paNa pUro saMbhaLAto nahIM. ekadA te bherI vagADI te vakhate teno te alpa zabda sAMbhaLI rAjAe tenA rakSakane Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (164). bolAvI lerI joI, eTale tene badhA kakaDAvaDe navIja banelI jaI rakSakapara krodha karIne te duSTane nAza karyo. nyAyI rAjAe duSTonuM damana karavuM ja joIe, nahIM te te duSTa je pApa kare tene chaThTho bhAga rAjAne prApta thAya che. tyArapachI rAjAe aThThama tapa karI te devanI pharIthI ArAdhanA karI, eTale te deve prasanna thaI tene bIjI bhUrI ApI. "lokene upakAra evI rIte karave joIe ke jethI te kiyA ( paropakAra ) sAdhunA manane paNa AnaMda ApanArI thAya. 'kRSNa te bherIne na rakSaka karyo. teNe te bherIne barAbara sAcavI, tethI rAjAe tene ghaNuM dhana ApI tenuM sanmAna karyuM. jeo paropakAra karavAmAM Asakta hoya che, teo ja - thvI para satyarUSe kahevAya che, temane cANakya karatAM paNa adhika buddhivALo purUSa varNavI zake nahIM. tevA sarva lokane Azcarya utpanna karanAra popakArI zrI vikramAditya rAjAne vRttAMta he bhavya ! tame sAMbhaLe- - zrI vikramAditya rAjAnI kathA. mAlava nAmanA dezamAM pRthvInA bhUSaNa rUpa ane lakSmI devIne krIDA karavAnAM gRha rUpe ujayinI nAmanI nagarI bhe che. te nagarImAM zatruone trAsa pamADanAra, pRthvInuM bharaNu piSaNa karanAra ane tejavaDe tapatA sUryane paNa jItanAra vikamArka nAmane rAjA hate. te pitAnI daSTie paDatA dareka duHkhIne eka hajAra seneyA ApatuM hatuM, kavitA karanAra kavine daza hajAra suvarNanuM dAna ApatuM hatuM, jenI vANI sAMbhaLI pitAne hasavuM Ave tevA kuzaLa purUSane lakSa suvarNa Apate hatA ane pitAne prasanna karanAra kavirAjane keTI suvaNe Apate hate--Ave teNe niyama karyo hate. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 165 ) k 66 ekadA sUrya jema prAta:kALe dayAcaLa parvatane zAbhAve tema vikramAditya rAjA siMhAsanane zAbhAvatA hatA, te vakhate prati hAre AvIne kahyuM ke--kAI bhikSu Apane jovAnI IcchAthI dvAra pAse AvelA che, tenA hAthamAM cAra leAkA che, te ahIM Ave ke jAya ? " rAjAe javAba ApyA ke--M hAthamAM cAra leAka laIne AvelA bhikSune daza lAkha suvarNa ane cauda zAsaneA Apu chuM. have tene AvavAnI icchA hAya tA Ave, ane javu hAya tA jAya. rAjAnA A javAba pratihAre bhikSune kahyA, tyAre teNe rAjA pAse javAnI icchA jaNAvI, tethI tatkALa pratihAre tene sabhAmAM praveza karAye, te vakhate rAjA siMhAsana upara pUrva dizA tarapha mukha rAkhIne beThA hatA. tene bhikSue AvA arthavALA zlAka kahyA ke-- huM rAjA ! tame sarvadA sarva prakAranuM dAna ApeA che, ema pitA tamArI stuti kare che te mithyA che, kAraNa ke zatrue tamArI pIThane pAmI zakatA nathI ane parastrIo tamArU vakSasthaLa pAmI zakatI nathI. A pramANe sAMbhaLI rAjA pUrva dizAnA tyAga karI dakSiNa taraph mukha rAkhI beThA, tyAre te bhikSu paNa tenI sanmukha jaI bIjo zlAka khelyA, tenA artha A pramANe che:-- huM rAjA ! tame A apUrva dhanuSavidyA kayAMthI zIkhyA che ? kemake mAgaNanA ( ANunA ) samUha tamArI samIpe Ave che, ane guNa ( pratyaMcA ) dezAMtaramAM jAya che. " te sAMbhaLI rAjA dakSiNa dizAnA tyAga karI pazcima sanmukha eMThA, tyAre bhikSu paNa tyAM jaIne trIjo zloka bolyA, tenA artha "" "" 1 mANune samUha dezAMtaramAM vA joie ane pratyacA samIpe AvavI joie, tethI A apUrva vidyA thaI vAstavika * artha e che je mAgaNune samUha pAse Ave che, ane guNa eTale yaza daeNzAMtaramAM jAya che. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe che -" rAjA ! tamArA dhanuSane TaMkAra zabda sAMbhaLIne zatrunA hRdayarUpI ghaDAo puTI gayA, paraMtu temAMnuM pANI temanI strIonAM netramAMthI maLyuM, e meTuM Azcarya che." te sAMbhaLI rAjA pazcima dizAne tyAga karI uttara tarapha beThe, tyAM paNa te vidvAna tenI sanmukha jaI caDyA anupa leka belya, tene artha A pramANe -"he rAjA ! sarasvatI tamArA mukhamAM rahelI che ane lakSmI tamArA hastakamaLamAM rahelI che, paraMtu zuM kIrti tamArA para kapa pAmI che ke jethI te dezAMtaramAM jatI rahI che? "te sAMbhaLI rAjA uttara dizAne paNa tyAga karI siMhAsana parathI ubhe thaI bolyo ke -"he bhikSu ! cAre dizAnuM mAruM AkhuM rAjya tamane arpaNa karuM , mATe tame A siMhAsana upara bese. " tyAre bhikSu bolyo ke-"he rAjA ! amAre ni:spRhIne rAjyathI saryuM, paraMtu jo tame prasanna thayA ho te jinezvare prarUpelA dharmane aMgIkAra karI tamArA nAmane saMvatsara pravartA-calAve." A pramANe te bhikSu ke je siddhasena divAkara munirAja hatA tenI vANarUpI jaLathI siMcAyela rAjArUpI vRkSa samakitarUpI nava pallavene dhAraNa karI gharmarUpI phaLane pAme. kAjaLanI jevA malina jaLane jema kataka nAmanI auSadhinuM cUrNa nirmaLa kare tema rAjAe zatruMjayanI yAtrAvaDe pitAnA AtmAne nirmaLa karyo ane teNe IcchA pramANe suvarNanuM dAna karI AkhI pRthvIne traNa rahita karI, tethI zrI vardhamAna svAmInI jema tene saMvatsara zarU thaye. jema haMsI parAga (rasa) nuM bhakSaNa karatI karatI eka kamaLathI bIjA kamaLa upara jAya che, tema te rAjAnI kIrti bIjA rAjAonA yazanuM bhakSaNa karatI karatI eka dezathI bIjA dezamAM gaI. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 167) ekadA keAI bhATa rAjasabhAmAM AvyuM, te vakhate jaLapAna karavAnI IcchAvALA rAjAne joI avasara pAmIne te be ke-"he rAjA ! tamArA mukhakamaLane viSe niraMtara sarasvatI rahelI che, tamAre adhara ( 8) ja zoNa che, kAkustha (rAmacaMdra) nA parAkramanuM smaraNa karAvavAmAM nipuNa A tamArA jamaNe hAtha ja samudra che, ane A vAhinIo kSaNavAra paNa tamArA samIpa bhAgane choDatI nathI, te paNa tamArA sva 7 "mAnasane viSe (tamArUM mAnasa svaccha chatAM) jaLapAna karavAne abhilASa kema thayuM ?" A pramANene leka sAMbhaLI rAjAe tene puSkaLa dAna ApyuM ane pRthvI pITha rUpI pATIne viSe pitAnuM nAma lakhyuM. te dAnanuM pramANa ATaluM hatuM-- ATha karoDa suvarNa, traNa talA motI, madavArine viSe lukhya thayelA bhamarAovaDe krodha pAmelA pacAsa hAthIe, daza hajAra ghoDAo ane prapaMca karavAmAM catura se vezyAo-ATalI vastu pAMDurAjAe vikramAdityane daMDa tarIke ApI hatI te sarve teNe upara kahelA bhATane ApI dIdhI." | vikramAdityanA dAnarUpI meghathI tRpta thayelA aneka kavioe tenA dAne viSe aneka prabaMdha ane kavitA racelAM che. kahyuM che ke -"ati vAcALa kavijanee celA seMkaDo kAvyavaDe vistAra pAmeluM vikramarAjAnuM caritra hAlamAM paNa lekane viSe vidyamAna che." je AryajanarUpI taLAve bIjA rAjAorUpI meghoe sukavI dIdhAM hatAM, te taLAva vikamarUpI sUrya ulaTAM bharI dIdhAM e Azcarya che. saMsArathI virakta cittavALA he sajajano! A pramANe zrIkRSNa vAsudeva ane vikramArka 1 vighAdevI ane te nAmanI nadI. 2 rAte, te nAmane kaha. 0 mudrA eTale vIMTI sahita, sAgara. 4 senAo, nadIo,5 mana, te nAmanuM sarevara Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ). rAjAnuM caritra zravaNagocara karIne niraMtara paropakAra karavAmAM tatpara thAo. "zrI tapagaccharUpI AkAzane viSe sUrya samAna mahopAdhyAya zrI dharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrI iMdrahaMsa gaNie racelI zrI upadeza kalpavallI nAmanI TIkAne viSe bIjI zAkhAmAM parepakAra karavAnA viSaya upara zrIkRSNa ane vikramAke rAjAnA caritra varNana nAmane sattara pallava samApta. pallava 18 me. jenI vANInuM zravaNa karavAthI aMta:karaNamAM prIti pAmelA keTalAka zrotAo A vANIthI amRtanA rasanI saMpatti koI paNa vizeSa nathI ema jANe jANe tene niSedha karatA hoya tema Azcarya sahita sabhAmAM pitAnA mastakane ati dhuNAve che. te arihaMtamAM maNi samAna zrIaranAtha nAmanA aDhAramAM tIrthakara sevaka janenA sukhane mATe thAo. - papakAranuM svarUpa kahyA pachI have yatanA nAmanuM aDhAramuM dvAra kahevAnI IcchAthI kahe che - jayagA ya munie gamanAdika kriyAmAM prArthanA ane mArganuM avalokana vigere karavAvaDe jenI yatanA karavI.' munioe tathA sAmAyikamAM ane paiSadhamAM rahelA zrAvakee dharmarUpI rAjAnI senA samAna yatanA aMgIkAra karavI. cAlavAmAM, ceSTA karavAmAM, besavAmAM, suvAmAM, bhejanamAM ane belavAmAM ATale ThekANe yatanA karavAnI che. kahyuM che ke-"kSetrane AzrIne kALanI hAni thAya che, paraMtu saMyamanA ge hAni Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (169 ) pAmatA nathI. tethI munirAje niraMtara yatanApUrvaka vartavuM. yatanA rUpI aMgane bhaMga thavA de nahIM." gItamasvAmIe bhagavAnane prazna karyo ke-"he bhagavan ! munie zI rIte cAlavuM? zI rIte ubhA rahevuM? zI rIte besavuM? zI rIte suvuM zI rIte AhAra kare? ane zI rIte belivuM ? ke jethI pApakarma na baMdhAya. " tenA javAbamAM bhagavAne kahyuM ke--"catanAe cAlavuM, yatanAe ubhA rahevuM, yatanAe besavuM, yatanAthI suvuM, yatanAthI AhAra karavo ane yatanAthI bAlavuM. A rIte karavAthI pApakarmane baMdha thatuM nathI." je mArge ghaNA mANase cAlelA hoya ane cAlatA hoya, tathA je mArga sUryanA kiraNo vaDe prakAzita hoya, tevA mArge jIvanI rakSAne mATe yatanApUrvaka cAlavuM te IryAsamiti kahevAya che. 1. sarva prarUpelA tattvane jANanAra munie kArya hoya tyAre ja jarUra jeTaluM niravagha (pApa rahita) vacana bolavuM ane kAraNa vinA bolavuM nahIM, te bhASAsamiti kahevAya che. 2. jinazAsanavaDe zobhatA munie suDatALIza doSa rahita AhAranuM bhajana karavuM te eSaNAsamiti kahevAya che. 3. cakSuvaDe joI, prArthanA karI vastunuM grahaNa karavuM ane mUkavuM te AdAnanikSepasamiti kahevAya che. 4. maLa, mUtraleSma vigereno jIva rahita zuddha pradezamAM tyAga kare te pAriSThApanikA samiti kahevAya che. 5. ghaNA prakAranA tarka vitarka rahita, samatA bhAvathI bhAvita ane zubha dhyAna yukta je mana te mane gupti kahevAya che. 6. mananuM avalaMbana karavuM athavA vacanane saMvara kare te sAvagha (pApa) vyApArane niSedha karanArI vacagupti kahevAya che. 7. kAtsarga karanAra sAdhu pitAnA zarIrane je sthira rAkhe te kAyagupti kahevAya che, ema zrI jagadIzvarAe kahyuM che. 8. A jinazAsananI ATha mAtAonuM sAdhuoe tathA sAmAyika padhamAM rahelA zrAvakee niraMtara pAlana karavAnuM che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (170 ) gRhasthoe paNa yatanAmAM yathAzakti udyama karavuM joIe. kAraNake tenAthI anupama dharma pragaTa thAya che. kuvA ke nadI vige remAMthI pANI bharavuM te gaLaNavaDe gaLIne ja bharavuM ke jethI kadAca mArgamAM ghaDe paDIne phuTI jAya te paNa jIvahiMsA na thAya. gharamAM je jaLa rAkhavuM hoya te gaLIne rAkhavuM. pahelAnuM je jaLa hoya te yatnathI kADhI nAMkhavuM ane pANInA mATalA vigeremAM navuM jaLa nAMkhavuM. zIta kALamAM jaLane haMmezAM be vAra gaLavuM, ane uSNa RtumAM traNa ke cAra vAra gaLavuM, kAraNa ke uSNa tumAM vadhAre trasakAya chanI utpatti saMbhave che. zrAvake sacitta dhAnya grahaNa karavAM nahIM, kadAca grahaNa karavA paDe te paNa jIvarakSA karavAnI IcchAe tene kadApi rAMdhavAM te nahIM ja. madhuka (mahuDA) nAM puSpa, keraDAnAM puSpa, pIlu ane juvAranA pikane avazya varjavA, kAraNa ke temAM ghaNAM trasa jIvenI utpatti thAya che. sAMbehuM ane khAraNIo sArI rIte joIne temAM zuddha karelA dhAnyane khAMDavuM. sAMbelAvaDe ghaNA jIvanI virAdhanA thAya che, tethI te vastu keIne mAgI ApavI nahIM. ghaTIne paNa sArI rIte joIne tathA puMjIne ja vAparavI eTale ke daLavAnuM kAma karavuM. daLI rahyA pachI pApane pRtha (juduM) karavAnA hetuthI tenA banne paDa judA judA karIne rAkhavA. bALavAnAM lAkaDAMne phADIne tenA babe phADIA karavA, ane chANanA kakaDA karavA, pachI tene daSTivaDe jaI tathA pujIne vAparavA. culAne paNa joI puMjIne pachI temAM agni nAMkhe. temAM paNa prathama pADazInA gharamAM agni saLagAvyA pachI pitAnA gharamAM agni saLagAve ke jethI koIne Apa na paDe. kacare vALavAnI sAvaraNI paNa kamaLa ghAsanI karavI ke jethI jIvanI:virAdhanA na thAya. A pramANe puNyakArya karavAnI IcchAthI gRhasthoe paNa sarvatra yatanA karavI. yatanA vinA AtmAnI zuddhi thaI zaktI ja nathI. kahyuM che ke- "khAraNIe, ghaTI, Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 171 ) cule, pANiyAruM ane sAvaraNI e pAMca gRhasthanA kasAIkhAnA -hiMsAnAM sthAna che. tenA pApathI teo svarge jatA nathI. paNa je gRhastha sarvatra yatanApUrvaka pravarte, te te zuddha thAya che. pUrve yatanAne pALavAthI lIlAvatI zuddha hRdayavALI thaI hatI. tenuM darzata A pramANe lIlAvatInI thA. " A bharatakSetramAM vasatapura nAmanuM nagara che. te sImA vagaranA dhananuM sthAna che. te nagaramAM prajAone raMjana karavAnI lAlasAvALo prajA pALa nAme rAjA hatA, ane vasaMtatilaka nAmane eka zreNI rahetA hatA, te sarva IzvemAM tilaka samAna hatuM. te zeTha pitAnA hastakamaLavaDe. agaNita dAna daIne kalpavRkSo paNa tiraskAra karatuM hatuM. tene kAmadevarUpa AmravRkSanI jANe maMjarI hoya tevI vasaMtamaMjarI nAmanI kAMtA hatI, te zILarUpI alaMkAravaDe zobhatI hatI ane rUpa auMdaryavaDe devAMganAne paNa tiraskAra karatI hatI. tene potAnA vaMzarUpI samudrane ullAsa pamADavAmAM caMdra samAna kAmadeva, yazedeva, zrIdeva ane naradeva nAmanA cAra putra thayA hatA. te nagaramAM moTA vyavahArInA kuLamAM utpanna thayelI ane rUpanI saMpattie karIne yukta evI zrImatI, dhImatI, kItimatI ane lIlAvatI nAmanI cAra kanyAo hatI. temanI sAthe zreNIe pitAnA cAra putrane paraNAvyA hatA. te strIothI parivarelA zreSThIputro hAthaNuothI parivarelA hAthIonI jevA zobhatA hatA. zreNIo gharanA egya baMdhAraNane mATe cAre vahuene anukrame rasoI karavAnuM, dhAnya sAcavavAnuM, jamanArAone pIrasavAnuM ane pANI sAcavavAnuM kAma soMpavAvaDe cagya vyavasthA karI hatI. temAM cothI vahe lIlAvatI hamezAM mANumAM, Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17ra) gaLAmAM, ghaDAmAM ane bIjA koI paNa pAtramAM pANI rAkhatI te gaLIne ja rAkhatI hatI, ane tyAra pachI ja te pANuM kAmamAM vaparAtuM hatuM. mIThA pANIne ane khArA pANIne saMkhAre te kadApi bheLe karatI nahIM, haMmezAM jADA gaNAvaDe divasamAM be vAra pANI gaLatI hatI, ane uSNa kALamAM traNa cAra vAra gaLatI hatI. kAraNake tanAvaDe ja dharma mAne che. kahyuM che ke" kuvAnA khodanAranI jema manuSya pApakarmavaDe nIce jAya che, ane prAsAdanA caNanAranI jema puNyakarmavaDe uce jAya che. " ekadA lIlAvatIe zubha karmavaDe pitAnA AtmAne sAre sthAna sthApana karatI hoya tema pANIno saMA taLAvamAM jaIne nAMkhe, ane tyAMthI pAchI vaLatAM teNue kaI pANI bharatI strInuM svaccha garaNuM laI gaLIne pitAne ghaDe pANIthI bharyo. tyAra pachI te ghara tarapha AvatI hatI, teTalAmAM azva upara beThele japutra tenI sAme maLe, tethI Ama tema pharatAM tene paNa khalanA pApe, ane mAthA parathI pANInA ghaDe paDIne phuTI gaye, pitAnI mAtA pRthvIne AliMgana karavA mATe jANe ghaNAM rUpane dhAraNa karatA hoya tema tenA seMkaDo kakaDA thaI gayA. tethI te zeka karavA lAgI ke-"prAye barAbara gaLyA vinAnuM pANu LAI gayuM, tethI mane ghaNuM pApa lAgyuM." ema zoka karatI te pApanI zuddhi mATe tyAM mArgamAM ja beThI. teTalAmAM te ja mArge eka jJAnI muni nIkaLyA, tene namaskAra karIne teNIe kahyuM ke-"he bhagavan! mArI zuddhine mATe mane tapa sivAyanuM bIjuM kAMI prAyazcitta Apo." muni belyA ke"he bhadra!jAvaDe vasAnI jema tapavaDe ja AtmAnI zuddhi thAya che." tyAre te belI kehe svAmI! mArAmAM tapa karavAnI zakti Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) nathI. tethI he munIMdra! evuM kaI dAna batAvo ke jethI mArI zuddhi thAya." munie kahyuM ke-"he ratna samAna strI ! ratnapuramAM jaI jinezvarone vaMdanA kara, ane tyAMnA rahevAsI ratnadevInA pati ratna nAmanA zrAvakane bhaktipUrvaka satkAra kara. tema karavAthI he bhadra! tAre AtmA nirmaLa thaze." te sAMbhaLI tatvane jANanArI lIlAvatI munine namaskAra karIne pitAne ghera gaI, ane pitAnA patine te vRttAMta nivedana karyuM. tyAre teNe pitAnI priyAne zuddhi karavA mATe ratnapura mekalI. mArgamAM te lIlAvatI ThekANe ThekANe harSathI jinezvarenI pratimAone vAMdatI hatI, ane snAtra utsavavaDe potAnA AtmAne pavitra karatI hatI. vaLI paralekamAM pitAnA AtmAne pUjAvavA IcchatI hoya tema zubha bhAvapUrvaka uttama caMdana ane pupivaDe dareka jinapratimAone pUjatI hatI, sadabuddhivALI lIlAvatI jANe mUtimAna pitAnI kIrtinuM AropaNa karatI hoya tema dareka jinacaitya upara dhajA caDAvatI hatI. ThekANe ThekANe vastranA samUhanuM dAna karIne te saMghane paherAmaNI karatI hatI, dhanane vyaya karIne dharmanI Avaka niSkapaTapaNe vadhAratI hatI, ane cAlatI dIpi kAnI jema te dareka sthAne arihaMtanA zAsanane ughAta karatI hatI. A pramANe karavAthI tenuM nAma pRthvItaLa upara sarvatra prasiddhine pAmyuM. A rIte dharmanAM kAryo karatI te anukrame ratnapura pahoMcI. tyAM jinapratimAone AdarathI vAdI teNe ke mANasane ratna zrAvaka ane tenI strI ratnadevInA guNe pUchyA. tyAre te mANasa bolyo ke "he bhadre ! temanA guNenuM varNana karavAne iMdra paNa samartha nathI, paNa pavitratAne karanArUM mAtra temanuM svarUpa TUMkAmAM ja huM kahuM chuM te tame sAMbhaLe-ratna zrAvaka ATha varSano bALaka hatA, tyAre sAdhunI pAse zAstrane abhyAsa karato hato, tethI jainadharmanA tatvane te jANanAre thaye, tethI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '* 1 ( 14 ) teNe gurUnI sAkSIe niyama grahaNa karyo ke- "mAre niraMtara zukala pakSamAM cothuM (brahmacarya) vrata pALavuM. tevA avasare eka ratnadevI nAmanI bALikA sAthvInI pAse jainazAstrane abhyAsa karatI hatI, te paNa sararavatInI jema tatvane jANanArI thaI. tethI bAlyAvarathAmAM ja tenA cittamAM saMvega prApta thavAthI dharmanAM - tattvane jANanArI ane kaLAnA nidhAna rUpa teNIe niraMtara kRSNapakSamAM brahmacarya pALavAne niyama aMgIkAra karyo. anukrame te banne yuvAvasthAne pAmyA tyAre pUrva puNyanA bhege te bannene ja paraspara vivAha thayuM. pachI te bannee keTalAka kALa te zAstravidamAM ja nirgamana karyo. chevaTe te bannee para para potapotAnA niyamanI hakIkata jaNAvI. eTale ratnadevI bolI ke-"he svAmI ! huM vrata (cAritra) ne aMgIkAra karuM, ane tame te purUSa che tethI svarUpe karIne lakSmIne tiraskAra karanArI ane vaNika kuLamAM utpanna thayelI bIjI kanyAnuM pANigrahaNa kare." te sAMbhaLIne aMta:karaNamAM vairAgyane pAmelo te be ke "he priyA ! strIne je parigraha karavo te saMsArarUpI viSavRkSanuM bIja che. je huM kedakhAnAnI jevA A saMsAranA baMdhanathI anAyAse nIkaLe chuM te huM have jANatAM chatAM kema mArA AtmAne baMdhanamAM nAkhuM ? A pramANe nizcaya karI saMvega yukta manavALA te bannee meTA utsavapUrvaka gurUnI pAse jaI sarvathA cothuM vrata aMgIkAra karyuM. mUrtimAna jANe puNyanA piMDa ja hoya evA te lattama daMpatInI tulya trIje kaI paNa manuSya A pRthvI para jaNAtuM nathI." * A pramANe te manuSyanA mukhathI hakIkata sAMbhaLI lIlAvatI harSa pAmI, ane yatanApUrvaka dharmane karanAra ratna zrAvakane ghera gaI. teNe Asana ApI tathA kuzaLa prazna pUchI te satInuM sanmAna karyuM. pachI te satIe pitAnA AvavAnuM kAraNa kahI te Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 175 ) daMpatIne prItipUrvaka ghaNuM AgrahathI nimaMtraNa karyuM ane temane bhejana karAvyuM, pachI kSIrasamudranA jaLanI jevA ujvaLa vA temane paherAvyAM. te vakhate te nagaramAM kaI kevaLajJAnI muni padhAryA, tene ratna zrAvaka, ratnadevI ane lIlAvatI tathA bIja nagaravAsI jano AnaMdathI vaMdanA karavA gayA. teo vidhi pramANe vaMdanA karI gya sthAne beThA. kevaLIe temane dezanAmAM kahyuM ke-"ma nuSya je eka paNa niyama yathArtha pALyo hoya to te mikSanA sukhane ApanAra thAya che. jemake lIlAvatI eka yatanA dharmavaDe ja mekSane pAmaze." te sAMbhaLIne ratna zrAvaka vigeree pUchyuM ke-"te lIlAvatI koNa che?" tyAre jinezvare tenI prathamathI prAraMbhIne sarva kathA kahI saMbhaLAvI kahyuM ke- "te lIlAvatI tamArI pAse ja beThI che. te ahIMthI svargamAM jaI tyAMnuM sukha bhegavI manuSya janma pAmI yatanA dharmathI mokSane pAmaze." A pramANe yatanAnuM phaLa sAMbhaLI nagaranA purUSa ane strIo niraMtara yatanA pALavAmAM adhika udyamI thayA. pachI te bhAgyavatI lIlAvatI tyAMthI nIkaLI vasaMtapura AvI, ane cAvajajIva paryata yatanArUpa dhamenuM ArAdhana karyuM. vidvAna jananA samUhamAM mugaTa samAna he bhavya prANuo! dharmanA bIjA sarva vikalpone tyAga karI eka yatanA pALavAmAM ja niraMtara catna kare. kemake yatanAnA prabhAvathI ja jinezvarenI AjJAnuM ArAdhana karavAmAM lAlasAvALI ane zuddha zILavratane dhAraNa karanArI lIlAvatIne deva ane narabhavanI uttama samRddhi prApta thaI hatI. A pramANe zrI tapagacacharUpI AkAzane viSe sUrya samAna mahepAdhyAya zrI dharmahaMsagaNinA ziSya upAdhyAya zrI IhaMsagaNie racelI zrIupadeza ka2vallInAmanI TIkAne viSe bIjI zAkhAmAM yatanA karavAnA viSaya upara lIlAvatI varNana nAmane aDhAra paddhava samApta thayA. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 176) palava 19 mA. je tIrthanA ravAmI vyAkhyAnanA avasararUpI varSARtumAM meghanI jema pRthvIpara vANIrUpI jaLanA samUhane varasAvatA hatA tyAre temanA mukharUpI vanamAM utpanna thayelA akSararUpI puSpA ke je vANIrUpa jaLanI vRSTithI utpanna thayAM hatAM tene grahaNa karIne gaNadharo arihaMtanA matane zAbhAvavA mATe zAsrorUpI mATI mALA guMthatA hatA, tevA zrI maddInAtha nAmanA egaNIzamA tIrthaMkara bhavya jIvAne dharmalakSmInI prApti karAvanAra thAo. yatanAnuM svarUpa kahyA pachI have trIjI gAthAmAM kahela jinapUjA nAmanu AgaNIzamuM dvAra kahe che. jiNapUA ceAtrIza atizayADe zAlatA ane ATha mahA prAtihAryovALA zrI jinezvarAnI paMDita janAe caMdana puSpAdike karIne pUjA karavI. samavasaraNamAM virAjamAna ane pAtapAtAnA tIrthane sthApana karanArA jinezvarA jANavA. eka cAvIzImAM tevA cAvIza jinA thAya che, ane bhUta, bhaviSya ane vartamAna e traNa cAvIzImAM thaine kula tera jinA thAya che, te jinAnI vidhipUrvaka pUjA karavAthI manuSya aneka prakAranI sa MpadAne pAme che. jinezvarAnI pUjA traNa prakAre kahelI che--aMgapUjA 1, agrapUjA 2 ane bhAvapUjA 3. temAM caMdana ane puSpAvaDe je prabhunI pUjA karavI te aMgapUjA kahevAya che. 1. prabhunI sanmukha phaLa naivedya ane cAkhA vigere je mUkavA te bIjI agrapUjA kahevAya che. 2. ane stuti, gIta, gAyana vigerethI bha AvapUjA thAya che. 3. dravyapUjA ATha prakAranI kahevAya che. te A pramANe--cadana 1 dhUpa 2, Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (177) akSata (cokhA) 3, puSpa 4, dIpa pa, phaLa, naivedya 7 ane jaLa 8 A 'ATha vastuvake DAhyA purUSAe prabhunI pUjA karavI. jJAtAdharmakathA nAmanA chaThThA aMgamAM ane jIvAbhigamamAM sattara prakArI pUjA A pramANe kahI che-jaLa 1, caMdana 2, vastra yugala 3, gaMdha 4, chuTA puSpa 5, puSpanI mALA 6, varNa 7, cUrNa (vAsakSepa) 8, caMdaro bAMdhave 9, suvarNAdikanA alaMkAre dharavA 10, puSponI meTI mALA caDAvavI 11, akSatavaDe aSTamaMgaLa ALekhavA 12, pAMca varNavALA puSpane samUha dho 13, dhUpa kara 14, ekaso AThavAra namaskArane jApa karavo 15, meTI vajA caDAvavI 16 ane nRtya karavuM 17 te. vaLI rAjapazrIya nAmanA sUtramAM TripadI ane sUryAbhadeve jevI rIte prabhunI pUjA karI che, tevI rIte vivekI janee harSapUrvaka ghaNA dravyane vyaya karIne mahApUjA karavI. pUjA karavAne vidhi AgamanAM vacanothI jANI le. ahIM paNa tene kAMIka vidhi kahevAmAM Ave che. pUrva dizA tarapha mukha rAkhIne snAna karavuM, pazcima tarapha mukha rAkhIne dAtaNa karavuM, uttara tarapha mukha rAkhIne zveta vastra paheravA, ane pUrva ke uttara tarapha mukha rAkhIne pUjA karavI. prabhunA be caraNa, be jAnu (DhIMcaNa), be hAtha, be khabhA ane eka mastaka e nava aMge anukrame pUjA karavI. caMdana . vinA kadApi pUjA karavI nahIM. prAta:kALe sugaMdhI vAsakSepavaDe, madhayAnha samaye puSpanA samUhavaDe ane sAMyakALe dhUpa dIpavaDe ema traNe kALe jinezvaranI pUjA karavI. prabhunI jamaNI bAjue dIpa karavo ne DAbI bAjue dhUpa kara. agrapUjA prabhunI sanmukha karavI. A pramANe zAstramAM kahelA vidhipUrvaka vidvAnoe dravyapUjA 1. A nAme pUjA karavAnA krama pramANe ApelA nathI Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 178 ) ', 1 karavI. pachI prabhunI jamaNI bAjue ja rahIne dhyAna ane caityavaMdana karavu. jinezvaranI pajA karatI vakhate padmAsane besavuM, nAsikAnA agra bhAga upara diSTa rAkhavI, maiAna dhAraNa karavu ane zarIrane vasravaDe DhAMkavuM, jinezvaranI prIti saMpAdana karavA mATe bhakta janAe puSpa, patra ke phaLa je hAthamAMthI paDI gayuM hAya, pRthvI para paDeluM hAya, pagane aDakI gayuM hAya, mastaka para rahelu hAya, kharAba vastumAM rAkhelu hoya, nAbhithI nIce dhAraNa kareluM hAya, duSTa janAe sparza karela hoya, meghanI dhArAvaDe haNAyelu' hAya tathA kIDAothI dUSita thayu hoya te tajavA ceAgya che. evA puSpAdikathI pUjA karavI nahIM. je vastra keTane sparzela hAya, je vastra paherIne kAyaciMtA, laghu nIti ke maithuna karyuM hAya te vastra tajavA yAgya che. eka puSpanA e bhAga karavA nahIM, puSpanI kaLI paNa cheDhavI nahIM, caMpaka ke kamaLanA bheda (chaMda) karavAthI muninI hiMsA karyAM jeTalu pApa lAge che. sidhdhAMtamAM kahyuM che ke-ga MdhAdakavarDa snAtra, aSTa prakArI pUjA, mAMgaLa dIpaka ane Arati vigere hamezAM karavu.' zAstravidhi pUrvaka jitezvaranuM caitya karAvavuM, pratimAnI sthApanA karavI, yAtrA karavI ane pUjA karavI. A krUvyastava bhAvastavanuM kAraNu che. niraMtara dharmanA samagra kAryamAM nahIM pravartelA zrAvakAne A vyastava saMsArane alpa karanAra hAvAthI cAgya che. niraMtara ArbhamAM Asakta thayelA, cha kAya jIvavadhathI nivRtti nahIM pAmelA ane saMsArarUpI araNyamAM paDelA gRhasthIone A dravyastava AlabanarUpa che. tapa niyama karavAthI meAkSanI prApti thAya che, dAna karavAthI uttama bhAgA prApta thAya che, devapUjA karavAthI rAjya maLe che, ane anazana karIne mRtyu pAmavAthI iMdrapaNuM prApta thAya che. je prANI caMdana ane puSpavarDa jinezvaranI pUjA kare che te azAka nAmanA mALInI jema mAkSalakSmIne pAme che. 1 have kula vIdhIne te| hAra prema ja karAya te vicAravuM. . Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (179) azoka mALInI kathA. mahArASTra nAmanA moTA dezamAM halura nAmanA gAmamAM azoka nAmano mALI rahetuM hatuM, te haMmezAM nava puSpavaDe jinezvaranI pUjA karato hato, tethI te nava karoDa ane nava lAkha suvarNa ane ratnono svAmI thaye, nava lAkha gAmane prabhu thaye, nava nidhine svAmI thayo. chevaTa rAjyano tyAga karI cAritra grahaNa karI maraNa pAmI anuttara vimAnamAM deva thaye, tyAMthI evI manuSya bhava pAmI rAjA thaIne siddhipadane pAmaze. A pramANe azeka mALI harSapUrvaka nava puSpoe karIne prabhunA nava aMganI pUjA karavAthI AzcaryakAraka vicitra samRddhine pAmyuM hatuM tenI jema athavA dhanapALanI jema pUjAnI vidhimAM yatna kare. dhanapALanI kathA A pramANe dhanapALanI kathA. Azrita janone lakSamIne leza ApanAra mAlava nAmane deza che. temAM dhAnyanI saMpattinA AdhAra rUpa dhArA nAmanI nagarI che. temAM asaMkhya ratna hovAthI samudra te nAmamAtra ja ratnAkara rahyo che. temAM bheja nAme rAjA rAjya karatA hatA. tenI kIti AkAzane (sva) bhajatI hatI, ane tenA hastakamaLamAM lakSmIe nivAsa karyo hate. hamezAM te lakSa dravyanuM dAna karatA hate. te nagarImAM brAhmaNanA SaTkarma karavAmAM Asakta, veda bhaNavAmAM tatpara ane sarva brAhmaNane viSe caMdramAna sarvadeva nAme brAhmaNa rahetuM hatuM. tene dhanapALa ane zobhana nAmanA be vinayavAna putro thayA hatA. temAM meTe dhanapALa rAjAnI sabhAnA alaMkAmAM maNirUpa hatA, vaida mahAvidyArUpI nadIone AliMgana karavAnA samudrarUpa hate; mithyAdaSTi hatuM. amRtanI vRSTi jevI mahara vANIvaDe prajAvarganuM Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) raMjana karate hate. ane avasara joIne rAjAnuM ane samagra sabhAnuM navA ane prAcIna kAvyAdikanA vidavaDe raMjana karate hate. ekadA sarvadeve pRthvImAM dATele suvarNa nidhi ghaNI rIte je-tapA, paNa samudramAM mIThA jaLanI jema te tene hAtha lAge nahIM. tethI teNe aneka jezIone tathA nimittiyAene te viSe pUchyuM, paraMtu kaI paNa prakAre te suvarNanA nidhi pragaTa thaye nahIM-hAtha lAge nahIM. anyadA te nagarInA udyAnamAM munIzvarane AvelA jANI nagarajane tathA sarvadeva brAhmaNa paNa tyAM jaI temane namaskAra karI gya sthAne beThe. te vakhate papakAra karavAnI ja buddhivALA munIzvare bhAdaravA mahinAnA meghanI jevA gaMbhIra dhvanivaDe sukha ApanAra dharmane upadeza karyo. dezanAne aMte zubha bhAvarUpI amRtavaDe siMcAyelA nagarajane pitAne sthAne gayA. tyArapachI sarvadeva brAhmaNe gurUne pUchyuM ke- he jJAnI ! mAre nidhi kayAM che? te mane kaho. mAre strI che, be putra che, moTuM kuTuMba che, tathA rAjyamAM paNa mAruM sArUM mAna che, paraMtu nidhAnanA nAzanI vyathAthI huM atyaMta dukhI chuM." gurUe kahyuM--" je tamane nidhAna prApta thAya te temAM amane zuM lAbha?" te be -"te mAre nidhi mane hAtha lAge te temAMthI Apane huM adha bhAga ApIza." A pramANe teNe pratijJA karI tyAre gurUe nidhAnanuM ThekANuM tene kahyuM. prANa pitAnA bhAgyane pAme tema te brAhmaNa munIzvare kahelA sthAnathI ja nidhine pAmIne hRdayamAM ghaNe harSa pAmyuM ane mArA para munine avizvAsa na thAe evA hetuthI mATInA lepavALA te nidhAnane jemanetema gurUnI pAse laI jaIne mUko. pachI muninA dekhatAM ja teNe te suvarNanA sarakhA be bhAga pADyA ane kahyuM ke--he pUjya! A ardha suvarNa grahaNa karI ane anuNI (devA rahita) Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (181) kare." gurUe kahyuM ke-he vipra ! dhana grahaNa karavAne amAre adhikAra nathI. kahyuM che ke--he yati ! pUrvanA muniee tyAga karelA, seMkaDe denA mULa samAna ane anarthanA kAraNarUpa vamana karelA artha (dhana) ne tuM grahaNa kare che, te pachI tapane nirarthaka zA mATe Acare che? zAstramAM paNa kahyuM che ke-duSamA paNa kALamAM zrutajJAnane saMgraha 1, satya upadezanI kuzaLatA 2, brahmacaryanI zuddhi 3, lelupatA rahita vRtti 4, suvarNAdika dravyane tyAga 5 ane eka sthAne rahevAnI aprIti A ati meTA cha guNoe karIne ghaNA sAdhuo paripUrNa hoya che. yugapradhAna rahita dezamAM rahenArA zrAvakoe temanI sevAmAM tatpara rahevuM. A pramANe AgamamAM kaheluM che. te paNa huM vipra! je tArI traNa rahita thavAnI IcchA hAya te zIdhrapaNe tArA be putromAMthI eka amane ApI de." A pramANe na sAMbhaLI zakAya tevuM gurUnuM vacana sAMbhaLI tathA potAnI pratijJA paNa duSpara ( duHkhe pUrNa karI zakAya tevI ) jANu manamAM ciMtAtura thayelo brAhmaNa pitAne ghera gayo. tyAM nizALethI AvelA zobhana vidyArthIe zyAma mukhavALA pitAne joI pUchyuM ke "he pitAjI! tame Aje mArI sAthe kAMI paNa bolatA kema nathI ?" te sAMbhaLI pratijJAnA bhaMgathI bhaya pAmelA pitAe tene gurUnuM vacana kahI saMbhaLAvyuM. tyAre te be ke -mane ApIne tame tamArI pratijJA pUrNa karo." pitAe kahyuM-"he vatsa! tane vahAlA putrane zI rIte ane pAya? te paNa tArAthI ja mArI pratijJA pUrNa thaze." ema kahI teNe gurU pAse jaI te putra gurUne ApI kahyuM ke -" A vAta sAMbhaLI Ane mATe bhAI kepa pAmaze, mATe tamAre have ahIM rahevuM nahIM." pachI te brAhmaNe ghera AvI sarva kuTuMbane kahyuM ke -"tamAre keIe zobhane vrata lIdhuM che evI vAta dhana Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 182 ) pALane karavI nahIM. " bhAjana samaye dhanapALa jamavA beThA, tyAre teNe nAnA bhAIne khelAvavA cAkarane kahyu. teNe jevA te javAma ApI tenA mananuM samAdhAna karyuM. bIje divase paNa zAbhanane nahIM jovAthI dhanapALa ghaNA du:khI thayA, tene pADAzamAM rahenArI eka DAzIe zeAbhananA vRttAMta kahyA, te sAMbhaLI dhanapALa paMDitanAM netrA kAdhAgnivaDe rakta thaI gayAM. ane puNyanI mUrtirUpa sarva sAdhuone teNe AkhA dezamAMthI kADhI mUkA 99 bRhaspatinI jevI buddhivALA zAbhana muni gurUnI pAse rahI vyAkaraNAdika zAstrAnA abhyAsa karavA lAgyA. gurUe meTA guNavALA te zobhana munine yogya jANI AcAryapade sthApana karyA. kAraNa ke je maNi hAya te pratiSThAne pAme ja che. ekadA bIjA sAdhuo tene kahevA lAgyA ke--" huM munIMdra ! tamArI vidyA zA kAmanI ane tamArI khAlavAnI caturAi paNa zA kAmanI ? ke jethI sAdhujana jaI zake evA mALava dezamAM jai tamArA bhAine paNa tame kheAdha pamADI zakatA nathI. A pra mANe sAdhuonuM vacana sAMbhaLI potAnA bhAine pratibaMdha karavAnI tIvra IcchAthI zAbhana stutine karanAra zaiAbhanasUri gurUnI AjJA lai mAlavadeza taraph cAlyA. dezanI sImAe AvI bIjA munione tyAM ja rAkhI zAlanasUri ekalA dhArAnagarImAM gayA. nagarImAM praveza karatAM ja tene dhanapALa paMDita vanamAM jatAM sAmA maLyA. keTalAka kALa javAthI paMDitanA manamAM sAdhu uparanA kApa AchA thayA hatA, tethI te tapa ane zamatAnA sthAnarUpa munIzvara pratye ( oLakhyA zivAya ) upahAsyapUrvaka khelyA ke--he 'gardabhadata bhajjata ! tamane namaskAra che. " AvA tenA vacanarUpI khANuthI vIMdhAyelA muni paNa khelyA ke- 1 gadheDAnA jevA dAMtavALA ke bhagavan ! Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 183 ) "" " huM mitra markaTAsya ! tuM sukhI che ? " A pramANe tenA uttarathI rajita thayeaA brAhmaNa Avye ke--" huM bhikSuka ! tame kAnA atithi che ? " te melyA ke-- huM tamArA ja atithi chuM, bIjA koInA nathI. " te sAMbhaLIne " A sAdhu vidvAna jaNAya che. AnI sAthe zAstronA vicAra yuktipUrvaka thaze. " ema vicArI peAtAnA cAkarane temanI sAthe mekalI temane peAtAnI citrazALAmAM utAryo ane peAte vanakrIDA karavA gayA. pachI ghera AvI snAna karI devapUjA karI bhAjana karavA beThA. te vakhate tarata ja te muni atithi tene sAMbharyo. tethI temane tatkALa elAvI mAdaka vaheArAvavA lAgyo, paraMtu te doSavALA heAvAthI sAdhue lIdhA nahIM tyAre pati kApa pAmIne kahyuM ke zuM AmAM viSa nAMkhyu che ? " munie kahyu-- " hA, temAM sarpanI garala paDelI che. " ema kahI patine tenI khAtrI karI ApI. tyArapachI pati ma MgaLane mATe tema dahIM ApavA mAMDyu, te paNa traNa divasa uparAMtanuM hatu tethI munie lIdhuM nahIM. tyAre teNe kahyuM ke-- zu AmAM parA paDyA che ? " munie kahyuM ke hA. AmAM jIvanI utpatti saMbhave che. " te olyA--" huM muni ! te mane dekhADA. " munie tarata ja te dahIMnu pAtra taDake mUkAvI tenA para pANIthI A karelI aLatAnI pAthI mUkAvI; eTale tApathI pIDAcelA jIvA te pAthI upara zItaLatAne lIdhe cAMTI gayA. te joI manamAM vismaya pAmelA paMDite kyuM ke- ahA muni ! tame sUkSma jIvAnI utpatti kharAbara jANeA che. " pachI munine zuddha AhAra vaheArAvI pAte leAjana karI theADI vAra vizrAMti laI gurU pAse jaIne siddhAMtanA vicAra karavA lAgyA. gurUe kahyuM ke--" traNa jagatane pUjya, aDhAra doSa rahita, sarvajJa 66 "" HH 1 mAMkaDAnA sarakhA mukhavALA. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 184 ) ja tr ane tattvane kahenArA jinezvara daiva ja dhyAna karavA ceAgya che. manohara cAritra pALavAmAM sama ane chatrIza guNeAnI zreNi rUpI mANiyAvarDa aMgane zAbhAvanAra sAdhue ja gurU tarIke vAMDhavA ceAgya che. temaja sarvajJe kahelA AjJAmaya dharma ja nira Mtara mAnavA ceAgya che. " A pramANe vistArathI gurUe tattvanA upadeza karyo. te sAMbhaLI tenI mati jAgRta thaI. kahyu che ke-ajJAnI mANasane sahelAithI samajAvI zakAya che ane vidvAnane te tenA karatAM atyaMta sahelAithI samajAvI zakAya che, paraMtu alpamAtra jJAna chatAM peAtAnA AtmAne paDiMta mAnanArA khATA paMDitane brahmA paNu samajAvI zakatA nathI. " tyArapachI paMDite munine pUchyuM ke--" zAbhana muni mArA bhAi che, te kyAM che ? tenI ummara keTalI thaI che ? tenA zarIranA varNa kevA che ? ane teNe zAstranA abhyAsa keTalA karyo che ? ' munie kahyuM ke~ tamArA bhAi mArI jeTalI ja ummaranA che, mArI jevA ja zarIravALe che ane tene zAstrAbhyAsa paNa mArI jeTalA ja che. '" te sAMbhaLI paDita khelyA ke tyAre zuM huM munIzvara ! tame ja mArA bhAi zAlana muni che ? ' munie kahyuM -- hA. ' te sAMbhaLI paDita harSanA rAmAMcarUpI kaMcukathI vyApta thayA, ane saMsAranA nAza karanAra uttama munine teNe namaskAra karyo. pachI zAlanasUrie bIjA munine melAvI mAlava dezamAM sthitivALA karyo. dhanapALa paMDite paNa gheADA samayamAM jinezvaranA AgamanA abhyAsa karyo. navatattvanA rahesyanA jJAtA thayA, samakita pAmyA, trikALa jinezvaranI pUjA karavA lAgyA ane jagatamAM uttama zrAvaka thayA. '' ekadA lAjarAjAe navuM sarAvara khAdAvyuM, te jaLathI paripUrNa thayuM, te vakhate tenA utsava karavA mATe te parivAra sahita sarAvara upara gayA. tyAM keTalAka vAjIMtrA vagADavA Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (185) lAgyA, keTalAka gAyana gAvA lAgyA ane keTalAka nRtya karavA lAgyA. te vakhate rAjAe paMDitane kahyuM ke - " tame A mArA navA sarovaranuM varNana karo." tyAre paMDitAe navA navA ke banAvI te sarovaranuM varNana karyuM. pachI seMkaDe paMDitenA alaMkArarUpa dhanapALa paMDitane joIne bhejarAjAe kahyuM ke -" tame paNa kavaDe AnuM varNana kare. " tyAre paMDite tenuM varNana karyuM ke- " A taLAvarUpI zreSTha dAnazALA hoya ema jaNAya che. temAM matsya vigerarUpa rasoI niraMtara taiiyAraja che, baka sArasa ane cakavAka vigere pakSIo ahIM pAtrarUpa che. have temAM keTaluM puNya thAya che? te ame jANatA nathI." te sAMbhaLI rAjAne kepa thaye, tethI teNe mane namAM vicAra karyo ke-"A mAruM sAruM joI zakto nathI, tethI huM rAjamahelamAM jaIne AnAM banne netre laI laIza." pachI sarovarane mahatsava karI lekane dAna ApI sajA nagara tarapha cA. pUramAM praveza karatAM rAjAe eka kanyAne hAthe vaLagIne cAlatI kaI vRddhA strIne je dhanapALa paMDitane kahyuM ke - " A vRddhA zuM kahe che ? " tyAre paMDita zidhrapaNe be ke - "he rAjA ! A strI tamane je vicAra kare che ke zuM A mahAdeva che? zuM A viSaNu che? zuM Idra Ave che? zuM caMdra che ? zuM brahmA che ? zuM kaI vidyAdhara che ? zuM kAmadeva che? zuM naLarAjA che ? ke zuM kubera che ? nA, nA, teomAMthI te A kaI paNa nathI, paraMtu he sakhI pite kIDA karavAmAM pravatelA A to bheja rAjA che." A pramANene leka sAMbhaLIne tuSTamAna thayelA rAjAe kahyuM ke- "he paMDita ! tuM Icchita vastune mAga." paMDite kahyuM ke - "he. svAmI ! je tame mArA para prasanna thayA che te mArAM be ne mane pAbaM Ape." rAjAe kahyuM ke - "tArAM nirmaLa netre Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 186 ) mArI pAse te zuM mAgyuM ? " paMDita mArAM netrA lai levAnA Ape vicAra teneja mAgu chu. te sAMbhaLI harSa pAmelA te te meM ApyAMja che ' ema kahI tene bIjI " tArI pAseja che, emAM AlyA ke-- " pahelAM karyo che tethI rAjAe paherAmaNI ApI. 99 ekadA bhAjarAjA azvanI krIDA karavA nagara ahAra gayA. tyAM eka javatu khetara joI teNe paDitAne javanuM varNana karavAnA Adeza karyo. tyAre khIjA paDitAe javanA DhASAnu A pramANe varNana karyuM... " huM banne AThe ! tame dUra khasI jAe, huM kaThe ! tu mATA AMtarAvALA thA (tu paNa khasI jA, ) huM jijhA ! tu eka bhRNAmAM saMtAi jA, huM nAsikA ! tu jarAvAra kAI paNa prakAre gaMdhane sahana kara, ane huM gaLA ! tu A zuSka javanA kALIAne zAmAM bheLI gaLI jA. jo jIvatA pradezamAM gayA hAta te tamane zAlinu anna Apata. A pramANenuM temanu varNana thai rahyA pachI tattvajJAnI dhanapALa paDite thavAnA guNAnu A pramANe varNana karyuM--" huM java ! vivAha vigere kAryamAM tArA jIMvArA kalyANakAraka hoya che. tArA gucchA tApane haraNa karanAra che. mleccharUpa thaI gayelAnI zuddhi tArAM pAMdaDAMvaDe thAya che. svastinA kAryamAM ( maMgaLa kAryamAM) tu magaLarUpa che. tAro sAthavA pitRdevAne abhISTa che. tane maLatA agnimAM homavAthI devatAo tRpta thAya che. tArI rekhA je manuSyanA hAthamAM hAya te tene jJAna, vaibhava, yaza ane rAjyanI prApti thAya che. pramANe dhanapALanuM vacana sAMbhaLI rAjA camatkAra pAmIne belyA ke--" huM pa MDita ! tArUM' vidvAnapaNuM jagatamAM dUSaNa rahita che. " huM leAkA ! pRthvI para A patinuM draDha samakita vakhANavA lAyaka che te tame juo. # A dr Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (187 ) dhanapALa haMmezAM prAta:kALe jinezvaranI pUjA karIne pachI tenI stuti karate hate. vizeSa prakAranI vidhi sahita pUjA karatAM tene ghaNo samaya lAgatuM hatuM, tyArapachI te rAjasabhAmAM jato hate. tethI ekadA rAjAe tene pUchyuM ke -"he paMDita! tame hamezAM sabhAmAM meDA kema Ave che?" paMDite kahyuM ke -"meM hAla nA rAjA prApta karyo che, tenI pUjA karIne pachI huM ahIM AvuM chuM. " rAjAe pUchyuM--"he paMDita ! mArA karatAM bIje kaye rAjA tamAre sevavA lAyaka che?" te be ke -he rAjA! jenA guNonuM varNana karavAne IMdra paNa samartha nathI evA mahAbhAgyathI pAmavA lAyaka te rAjAnuM huM tatvathI svarUpa kahuM chuM, te tame sAMbhaLo-meM Aja sudhI mehathI alpa phaLane ApanAra ane deha arpaNa karavAthI paNa vaza (prasanna) na thAya evA keTalAeka gAmanA svAmIne A zraya karyo hato, ane hAlamAM te sevA karavAthI pitAnA sthAnane ja ApI denAra ane mAtra buddhithI ja sevavA lAyaka traNa bhuvanane svAmI prApta karyo che, tethI ATalA divasa mArA niSphaLa gayA, tene mane zaka thAya che. A pramANe sAMbhaLI tenI deva uparanI zraddhA jANa rAjA kopane badale saMteSa pA pe. Ama thavAnuM kAraNa mAtra dharmanuM mAhAsya ja che. rAjAe tene kahyuM ke -"he buddhimAna paMDita ! rAjyanuM game tevuM moTuM kArya hoya te paNa tAre jinezvara devanI pUjA pUrNa karyA vinA rAjasabhAmAM AvavuM nahIM. A bAbatamAM huM tane vacana ApuM chuM." ekadA mALIe punA samUhathI bharelI caMgerI (chAbaDI) rAjAnI pAse mUkI. te vakhate rAjAe paMDitane kahyuM ke--"A puSpavaDe devanI pUjA karI Avo." te sAMbhaLI paMDita punI cagerI hAthamAM laI sarva devAlayamAM jaI ne joI Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (966) , tyAMthI pAchA vaLI jinAlayeAmAM jai arihaMta devanI pUjA karI. A devapUjAnI hakIkata cara purUSAe AvI rAjAne karI. pachI paMDita pUjA karIne AvyA tyAre rAjAe tene kahyuM ke--" tame keTalAka dhruve pUjyA ane keTalAka na pUjyA tenuM zuM kAraNa ? te elyA--" he svAmI ! je devA pUjAne lAyaka hatA temanI meM pUjA karI che. huM Arya ! guNAe karIne devapaNuM jaNAya che, kAMi nAmathI vAstavika deva kahevAtA nathI. je strI, zastra, akSasUtra ( mALA ) vigere rAgAdikanA cinhAthI kalaMkita tathA nigraha ane anugraha karavAmAM tatpara hAya tevA devA mukti ApI zakatA nathI. nATaka, hAsya ane saMgItAdikanA vyApA rathI vyAkuLa thayelA devA peAtAnA Azrita prANIone zAMtapada ( meAkSa ) zI rIte ApI zake ? je devane caraNa nathI tene mAre zI rIte praNAma karavA ? jene bhAlasthaLa nathI tene tilaka kyAM karavuM ? jene kAna nathI tenI pAse gItagAna zI rIte karavuM ? ane jene kaMTha nathI tene puSpanI mALA kAM ArApaNu karavI ? prAkAra, maMDapa ane chatrAdikathI zeAbhatA, paryaMkAsane beThelA tathA jenI mUrti ane STi doSa rahita che evA jinezvara samAna bIjA kAI paNa deva nathI. A pramANe deva sa - khaMdhI vicAra sAMbhaLI bheAjarAjA ghaNA rajIta thayA. A rIte te paMDite rAjAne meAkSa ApanAra evA jainadharmamAM sthira karyA. "" dhanapALa paMDite pApanA samUhano nAza karanAra jinapUjA karavAthI pRthvIpara yazarUpI kapUranI suga Mdha phelAvI. jinapUjAvaDe sarva manovAMchita pUrNa thAya che, pUjA karavAthI pAte pUjavA ceAgya thAya che, pUjAvaDe vighnA nAza pAme che ane pUjAvaDe sarva siddhi prApta thAya che. prAta:kALe sugadhI vAsakSepe karIne, madhyAnhakALe puSpAe karIne ane sAyakALe dhUpa tathA dIpe karIne jinezvaranI pUjA karavI. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 189 ) A pramANe jinarAjanI pUjA karavAmAM tatpara rahelA dhanapALa nAmanA zreSTha paMDita bhAjarAjAnI sabhAmAM mugaTa samAna thayA. te ja rIte he buddhimAna bhajyeA ! tamAre paNa svarga ane meAkSanA atula sukhane ApanAra zrIjinezvarInI puSpa, jaLa ane cakranAdikavaDe pujA karavI. A pramANe zrItapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahApAdhyAya zrIdharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrIiMdrahasa gaNie racelI zrIupadeza kalpavaThThI nAmanI TIkAne viSe trIjI zAkhAmAM jinapUjA karavAnA viSaya upara dhanapALa patinI kathAnA varNana nAmanA ogaNIzame padmava pUrNa thayA. pallava 20 mA. je jinezvare peAtAnA yazanA samUhe karIne samagra dizAene ujvaLa karI che, te traNa bhuvananA ekAMta hitakartA zrImunisuvratasvAmInI huM stuti karU N chuM, te tamane hita karanAra thA. jinapUjAnA adhikAra kahyA pachI have jinastuti nAmanu vIzam' dvAra kahe che.-- jiNathupaNaM *jinezvaranu -arihaMtanuM stavana eTale stuti, arthAt temanA guNAnu kIrtana. jinezvaranA guNAnu kIrtana karavAnI vidhimAM suzrAvakAe niraMtara yatna karavA. A sakSepathI artha kahyA. have vistArathI artha kahe che.. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 190 2. sarva ( cAtrIza ) atizayAe karIne saMpUrNa ane saMsAra samudrane ttarI gayelA jinezvarA vivekI janAe haMmezAM bhaktipurvaka stuti karavA lAyaka che. samagra guNavALA jinezvarAnI stuti meTA bhAgyathI ja thai zake che. kAraNa ke jinezvarAnA sadguNeAnu kIrtana karavAthI pApano nAza thAya che. jinezvaranI stuti karanArane samakita darzananI prApti thAya che. iMdradyumna nAmanA rAjAne cAthA arihaMtanI stuti karavAthI samakita prApta thayu hatu. tenI kathA A pramAMNe iMdradhumna rAjAnI thA. gaI cAvIzImAM zrIsAgara nAmanA trIjA tIrthaMkarane ekasA ne paMcAvana gaNudharA hatA. temanA zAsanamAM cApUne dhAraNa karanArA, daza pUrvane dhAraNa karanArA, AgamanA vacanane jANanArA, svadharmarUpI jaLanA megha samAna, chatrIza guNAvarDa yukta ane ATha pravacana mAtAnI ArAdhanA karavAmAM tatpara evA ghaNA sUrio thayA. temAM chellA sUrie peAtAnA eka ziSya ke je uMca kuLanA chatAM asadAcArI hatA, vaizya varganI AjJAmAM thartatA hatA, kulaTA skrInA sagavaDe dhana kSINa thavAthI vairAgya pAmyA hatA, tene pAtAnI pATe sthApana karyAM hatA. 'kALanA khaLathI mahAna purUSAnI paNa buddhi naSTa thAya che.' te muni leAkamAM mahimagupta nAme prasiddha thayA hatA. tene leAkeA chatrIza guNeAthI zAbhatA, dharmamArganA rAgI ane dayAnA nidhAna, zAMta, iMdriyAne damana karanAra, bIjAne pratidha karavAmAM nipuNa, ATha pravacana mAtAnI ArAdhanA karavAmAM tatpara, vivekathI saMyamane dhAraNa karanAra, zrAvake ane zrAvikAonA samUhane dharmopadezavarDa harSa pamADanAra ane satya zAstranA rasika Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) kahetA hatA. te sADAnava parvane jANanAra hatA. tenA tapa, vega ane dhyAna vigere joIne paramagurU A ja che ema vidvAne paNa kahetA hatA. A mahimagupta sUrinA zAsanamAM mithilA nagarIne rAjA idradhumna nAme sudarzana rAjane putra hatA. teNe mahimaguNAcAryanI pAse. zrAvakadharmane svIkAra karyo hate. zatrurUpI hastIone nAza karavAmAM siMhasamAna te rAjA sarva pRthvIne bhegavate hate. te jANatuM hatuM ke -"kulaTA strInI jema je pRthvI navA navA rAjAo upara raMjIta thAya che, tevI anya anya upara Asakti rAkhanArI pRthvI upara sapurUSane rAga zAneja hoya ?" bhejarAjAnA putrane muMja rAjA mArI nAMkhavA taiyAra thaye hatuM, tyAre te buddhimAne muMjarAjA upara eka bleka lakhI meka hatuM, tene artha A pramANe hate.- "mAMdhAtA nAmane rAjA ke je kRtayugamAM alaMkAra rUpa hatuM te paNa pRthvI mUkIne cAlyA gaye che, jeNe samudramAM setu bAM hatA te rAvaNano nAza karanAra rAmacaMdra paNa kyAM che? ane thata gayA che, bIjA paNa yudhiSThira vigere atyAra sudhInA rAjAo paNa pRthvI mUkIne cAlyA gayA che, temAMnA koInI sAthe pRthvI gaI nathI, paraMtu huM mAnuM chuM ke he muMja ! tArI sAthe kharekhara pRthvI Avaze." A pramANe vicArIne Idradhumna rAjA mahimAcAryane sevaka, zrAvakadharmane pALanAra, sarva zrAvakane AdhAra, dravyastavanA rasamAM Asakta, cetyono uddhAra karanAra, mAkSasthAnanI abhilASAvALo, dezavirativALo, sadA dhArmika ane svadharmanA rasanI lAlasAvALo thaye. bIjA rAjAothI sevAne te rAjA jinadharmanuM dAna karI sarva prajAone pitAnI saMtatinI jema pAlana karate hate. te guNarUpI ratnanA samUhane samudra Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) hata, savajanonI AzAne pUrNa karatA hatA, paMDita jananuM vAMchita pUravAmAM kalpavRkSa samAna hatuM, arihaMtanA dharmane prabhAvaka hatuM. tenA rAjyamAM je hiMsaka prANIo hatA teo paNa tenA bhayathI hiMsAne tyAga karI dayALu thayA hatA. vighAnA mArgane sevana karanArA te rAjAnI AjJAne mastaka para dhAraNa karanArA keTalAka mANase bAhyavRttithI paNa vidyAbhyAsamAM tatpara thayA hatA. zaka, bargara, kAMja, hUNa ane pAzupatha vigere dezo ke jeo anArya chatAM A rAjAnA pratApathI dabAyelA hatA teo paNa jIvadayA pALavAmAM rasika thayA hatA. pRthvI para AnA je kaMI paNa rAjA thaye nahote ke jenI vedajJa paMDitAe paNa "A rAjA svadharmamAM kuzaLa che " ema kahIne prazaMsA karI hatI. paMDite e sadA kusaMgathI bhaya pAma ema kRtimAM kahyuM che te satya che. kAraNa ke sarvajJa vinA bIjA sarva janene kusaMga khedakAraka nIvaDe che, mATe te tajavA gya che. samakitavatAe mithyASTione saMga karavo nahIM. kAraNa ke uttama purUSe paNa temanA saMge karIne sanmArgathI bhraSTa thAya che. pahelA mithyAdA nAmanA guNarathAnake rahelAnI saMgatine je tyAga kare teja puNyavaMtanuM meTuM puNya jANavuM. mithyASTinA saMgamAM je lubdhapaNuM te sadAcArI manuSyane narakamAM laI javAnuM kAraNa che ema cauda parvadhArI mahAtmAo kahe che. karNATaka nAmanA dezane rahevAzI pramANuvimukha nAmanA pradhAnane vinedavida nAme putra hatA, tenI sAthe kumAra dazAmAM rahelA iMdradyumna kautukane mATe mitrAI karI hatI, dharma upArjana karavA mATe karI na hatI. tene tenA pitA sudarzana rAjAe tenA mitranI mitrAI mUkI devA kahyuM hatuM, paratuM tenuM Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 193 ) hRdaya kautuka jovAmAM lalacAyeluM hatuM, tethI te tenAthI nivRtta thayA. zAstrakAra kahe che ke jo nAkara vigere paNa pahelA guNasthAnamAM vartatA ( mithyAdaSTi ) hoya te teo svAmIne svadharmathI bhraSTa kare che tethI tattvane jANanArAoe potAnI unnatine mATe dharmanuM svarUpa vizeSe samajavuM ane * mitra, strI je kAI mizrAdaSTi hAya tenA saMganA tyAga karavA.' AvAM siddhAMtanAM vacane satyanA nirNaya karavAmAM upayogI che, tethI zrAvaka aMtardaSTithI evA bhRtyAne potAnI pAse rAkhavA nahIM. AvI rIte kahIne pitAe vAraMvAra samajAvyA chatAM iMdradyumna kumAre tenI saMgatinA tyAga karyo nahIM. chevaTa sudarzana rAjA rAjyanA bhAra peAtAnA putra IMdradyumna upara sthApana karI peAte pravrajyA grahaNa karI sammetazikhara nAmanA tIthaeN gayA. kAraNa ke navA dIkSita thayelA sAdhue jo janmabhUmino tyAga kare teja teo dharma ( cAritradharma ) nuM yathArtha pAlana karI zake che, ane janmabhUminuM smaraNa karanArA munie ghaNI vakhata cAritra rahita thAya che ema pUrvadharA kahe che. tethI sudarzana munie janmabhUminI pAse rahelA zatrujaya tIrthe paNa na jatAM sammetazikhara tIrthanI sevA karavA mAMDI. saMyamIe janmabhUmimAM rahelA tIthAnA paNa tyAga karavA joie. mAyArUpI pizAcaNInA grAsathI bhaya pAmatA,uttama cAritra rasamAM magna thayelA tathA meAhanA tyAga karavAmAM utsuka thayelA uttama munie janmabhUminA dezamAM paNa AvatA nathI. maharSioe meAhanA kAraNabhUta evA baMdhuonA saMgama karavA nahIM. ema garva vinAnA pUrvadharo kahe che, tathA chatrIza guNunA nidhAnarUpa AcAryo paNa kahe che. saMsArI mitrAnI sAthe vAtacIta karavAthI AtmavidyAnA mArgamAM nRtya karanArA munione paNa tattvajJA Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 194 ) nIe cAritravata kahetA nathI. A pramANe jANIne te sudarzana munIzvare vizeSa prakAranA tapayoge karIne AnadanA sthAvarUpa sammezikharanI ja ArAdhanA karavA mAMDI. ahIM iMdradyumna rAjA thayA, eTale teNe karmanA marmarUpI vAyuthI prerAine vyavahAramAM nipuNa jaNAtA te kATane rAjyanA maMtrIpadaM upara sthApana karyo. te aMtaHkaraNamAM vidyaka hatA, teA paNa bAhya vRttithI vidyAnI anubhaiAdanA karatA hatA; ane vidyArUpI agAdha khADAmAM rAjAne pADavA icchatA hatA. tethI teNe ratikrIDAmAM kuzaLa ane potAnA dezamAM utpanna thayelI eka vidyaka kuLanI strIne rAjA sAthe paraNAvI. teNIe kAmadevane paNa AzcaryanA sthAnarUpa ane sarva Azcaryonu smaraNa karAvanAra te uttama rAjAne vaza karyo. * avadhaka kuLanI strIvALA vidyAvAna rahI zakatA nathI. : " ekadA te rANInA dezamAMthI pharatA pharatA jamadagni nAmanA vidvAna vAdI tyAM ALye, tyAre teNIe rAjAne kahyuM ke--" A jamadagni nigamanA jJAnanA pAra pAmele che. A dezamAM ane bIjA dezamAM paNa tenA jevA bIjo kAI vidvAna nathI. te nigamane jANanAra, dharmanA jJAnavALA ane bhAvanA vaMzamAM utpanna thayelA che. " te sAMbhaLI rAjAe maneArajana vAtA karavAmAM vAcALa te avidyaka sUrinI sAthe harSathI vAtA karI. temAM te vidvAne nigama ane AgamanA vAkayeA tathA tenA ane viparIta rIte prarUpI mULa dharmanuM unmUlana karanArI potAnI vidyA pragaTa karI. A rAjAe pUrva janmamAM vedanI avagaNanA karavAthI duSkarma upArjana karyuM hatuM, tethI A vakhate jamadagninAM vacanAne te satya mAnavA lAgyA. paraMtu chatrIza 1 AgamanI Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15). guNane dhAraNa karanAra gurU vivekI purUSoe vaMdana karavA lAyaka che, bIjA vaMdana karavA lAyaka nathI." ItyAdika AgamanA vAkyane rAjA pramANarUpa gaNatuM hatuM, tethI teNe te sUrine pUchayuM ke-"tamArAmAM pUjyapaNuM kyAM che? ame te zrImAna gurUnI ane siddhAMtanI AjJAmAM tatpara chIe ane tame te AgamamAM kahyA pramANe cAritrane dhAraNa karanArA nathI, mATe ame tamane namaskAra nahIM karIe." tyAre te gurUe kahyuM ke"duHSama kALamAM jae chatrIza guNavALAnI ja jema cha guNavALa paNa pUjavA lAyaka che. kAraNa ke sAdhunI pUjAmAM nigamanAM vALe mAnya karavAnAM che. nigamamAM kahyuM che ke -"duSama kALamAM cha guNanA je ArAdhake heya tene chatrIza guNanA A rAdhakanI jema ArAdhavA. ItyAdika nigamanA vAvaDe amAre AcAra sarvathA pramANabhUta che." te sAMbhaLI rAjAe kahyuM-- ame mahimagupta AcAryanA kahevAthI nigamanAM vacana pramANarUpe mAnatA nathI, mATe tamane namavAnA saMdeharUpa aMdhakArane nAza karavAmAM sUrya samAna koI paNa AgamanuM vacana hoya te batAve. kemake AgamamAM je kahyuM hoya, temAM ja amAre vizvAsa nizcaLa che." tyAre ceranuM AcaraNa karavAmAM catura evA te gurUe (jamadagnie kahyuM ke -"he rAjana ! AvA samayamAM siddhAMtanAM vacanane nirNaya karavo azakya che. kAraNa ke A duHSama kALamAM kALanA prabhAvathI a5 buddhivALA thayelA ja zrI siddhAMtanA vAkyArtharUpI rathane joDavA samartha nathI. dharmanA nizcaya karanAre A zabdasamudra pAra rahita che. jema koI eka rathanuM mALakhuM pAzcama samudramAM nAMkhyuM hoya, tenI chesarI uttara samudramAM nAMkhI hoya, tenAM paiDAMo pUrva samudramAM nAMkhyAM hoya, tenAM jotara dakSiNa samudramAM nAMkhyAM hoya ane tenA ghaDAo AkAzamAM nAMkhyA heya, te A sarva rathanI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ( 186) sAmagrI ekatra karavAne deva vinA bIje kaI (manuSya) samartha thaI zakatuM nathI, teja pramANe A duHSama kALamAM kevaLajJAnI na hovAthI bIjA keI paMDite AgamanA vAkyone ekatra karavA samartha nathI. paraMtu vedanA baLathI ja AgamanA arthane nizcaya karavA gya che ema pUrvadharee kaheluM che." AvA seMkaDe asatya vacanee karIne teNe rAjAne samajAvI dIdho. nigamanAM vAvaDe bodha pamADe rAjA tenAM vacanane satya mAnavA lAgyuM. teNe rAjAne kahyuM ke -"nigamanI hIlanA karavAnuM e ja phaLa che ke AtmAne durladhya saMsArasamudramAM pAta thAya. " tyArapachI mahimagupta AcArya paNa jamadagninI sAthe tenA vitaMDAvAdathI parAjaya pAmyA. tethI teNe paNa pUrvadhara chatAM kukarmanA ge karIne ni:zaMka rIte zrAvake pAse tenIja pramANe prarUpaNA karI. pachI te te banne nigama ane AgamanA vAkyone viparIta artha karavA lAgyA ane mahimagupta gurU paNa sAdhu veSane tyAga karIne gRhasthI thaI gayA. AgamanAM vAkyone anyathA karI te rAjAnA yAjJika gurU thayA. aho ! sADAnava parvane dhAraNa karanAra paNa bhavane viSe bhamyA, te pachI anya jane anyathA prakAre AcaraNa kare tenI zI vAta karavI ? sUri thaIne paNa AgamanI hIlanA karavAthI te duraMta bhavasAgaramAM paDyA. "ahe! karmanuM baLa kevuM duraMta che?" A pramANe sAgara tIrthakaranA nirvANa mahotsava pachI A avidyAmaya dharma manuSyanAM aihika vAMchita pUrNa karavAmAM ciMtAmaNinI jevo jaNa sate 79850 varSa sudhI pRthvI para pravaryo. jamadagni ane mahimagupta gurUnI preraNAthI te iMdraghumna rAjAe azvamedha vigere aneka ya karyA, tethI A samagra Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) bharatakSetra yajJamaya thaI gayuM. kALacakranA baLathI hiMsAmaya yajJa paNa dharma tarIke mAnavAmAM AvyA. te Idradhanu rAjAe ghaNA karavAthI tenA rAjyamAM pazuo kSINa thaI gayA. ekadA guNavaDe bhUtaLane raMjana karanArI zakuMtalA nAmanI tenI rANIe pUrva dizA sUryane prasave tema dedIpyamAna eka putra prasa. "A zreSTha putra tIrthakarane pitA thaze" AvI devajJanI vANIe karIne rAjAe te putranuM janaka nAma pADyuM. tenA janmane divase AkAzamAM devaduMdubhi vAgyA. meTAne janma moTA AzcaryanuM kAraNa hoya che. te janmathI ja sarva prANIone mitra rUpa hevAthI zaraNa karavA yogya thayuM. paraMtu samakti daSTipaNAnA abhAvane lIdhe te pahele guNasthAne raheluM hatuM. te paNa teNe dayArUpI meghanI dhArAvaDe manarUpI parvatane bhedya hatA ane te anukrame zraddhArUpI moTI latAone maMDapa thaye hate. dharmanA adhikArI prANIono viyoga hovA chatAM te bhavyapaNane lIdhe bIjA mithyAtva guNasthAne rahelA jIvone upakArI banyA. te janakakumAra yuvAvasthAne pAme tyAre teNe IdradhumnanA manarUpI hAthIne potAnA vAyarUpI aMkuzavaDe skUlahiMsAnI kIDA karatAM aTakAvyuM. teNe kahyuM ke-"he rAjana ! prANIone . vadha karavAthI dharma zI rIte thAya? malina jaLa kAdavanA saMbaMdhathI nirmaLa kema thAya? he rAjA! AvA yajJakarmathI A tmAnI zuddhi thaI zakatI ja nathI, mATe dharmabuddhithI AvuM duSTa karma na kare. je have pachI tame prANIone hiMsAmaya yajJa karaze to te duHkhasamUhathI pIDA pAmele huM mArA prANa tyAga karIza." A pramANenuM putranuM vacana sAMbhaLI putra uparanA vAtsalyane lIdhe rAjA prANInI hiMsAthI virAma pAmyo. jJAna vinAne, mRSA vacana bolanAro ane sarva dharmathI rahita thayelo IMdradyumna rAjA putranI preraNA thayA pachI pitAnA manamAM kAMIka virakta bhAva pAme. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '(198) ekadA rAjakumAra janakanI saibhAgyasuMdarI nAmanI priyAe sarvArthasiddhi nAmanA vimAnathI evelA tIrthaMkaranA garbhane dhAraNa karyo. te vakhate teNIe putranA traNa jagatanA aizvaryane pragaTa karanArA hAthI, vRSabha, siMha, lakSamI, puSpadAma, caMdra, sUrya, dhvaja, pUrNa kaLaza, sarevara, samudra, vimAna, nidhemaagni ane ratnarAzi e cada svapna joyAM. anukrame samaya pUrNa thaye jema pRthvI nidhAnane utpanna kare ane velaDI puSpane utpanna kare tema te janakakumAranI priyAe sarva lekane prIti karanAra putrane prasa. "saTha Ikoe AvI harSathI jene janma mahotsava karyo te zrI mahAyazA nAmanA cothA tIrthakara jayavaMtA varto." caMdranA udayathI pioyaNunA vananI jema tenA janmadivasathI mithilAnagarInA sarva ke atyaMta AnaMda pAmyA. Ie svargapurInI jema te nagarImAM maNi tathA suvarNanA mahele, sabhA, AMgaNA ane mArga banAvyAM. te nagarImAM sukhanI saMpatti mekSanI jema akSaya dekhAvA lAgI. tenA vane svarganA vananI jema niraMtara puSpa ane phaLanI saMpattine ApavA lAgyA. prabhunA janmanI bhUmi padmA, cakezvarI ane brAhmI vigere devIoe sevana karAvA lAgI. jagannAthanA janmathI cittamAM harSa pAmelI devAMganAo jinezvaranA guNenA gIta gAtA gAtI tyAM AvavA lAgI ane jinezvarane namaskAra karavA mATe aneka manu, deve ane rAjAo paNa AvavA lAgyA. tethI te vizALa nagarI paNa sAMkaDI dekhAvA lAgI. pUrNimAnA caMdrane joIne cakora pakSInI jema jinezvaranA mukhakamaLane joIne tenA mAtA pitA harSa pAmyA. cAritranA pavitrapaNAthI camatkAra pamADanArA patranuM mukha joI - pitAmaha iMdradhumna rAjA paNa atyaMta harSa pAme. jinezvaranA janmanA prabhAvathI rAjAe tatkALa mithyAdaSTi janenA saMgane tyAga karyo. "aho ! dhamane vilAsa ati addabhuta che." Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 199 ) niraMtara vRddhi pAmatA jinezvaranA mukhakamaLane joIne temane pitAmaha pitAnA mitra pAse A pramANe arihaMtanA guNa gAvA lAge. jenuM nirmaLa hRdaya kSamArUpI khadbhathI bhUSita che evA jinezvarane jItavA mATe kaSAyarUpI zatruo tenI pAse ja AvI zaktA nathI. jenA jJAnarUpI darpaNamAM traNa jagata pratibiMbarUpe dekhAya che, te suMdara mukhavALA ane komaLa vANIvALA jidracirakALa jaya pAme. sura, asura ane manuSyoe jenA caraNakamaLane praNAma karyA che evA he patra ! tArI traNa lekanI prabhutA keNu na gAya ? he jina ! teM pitAnA pAMca idvirUpa ane zIdhrapaNe sanmArgamAM pravartAvyA che. kAraNa ke tene megya sArathI che. he nAtha ! pitAnA janmane pragaTa karI te unmAge janArA amane sanmArge pravartAvyA che, mATe tene namaskAra che. tArI je jagatamAM bIje koI kRpALu nathI. kemake yomAM rakSaNa vinA haNatA saMkhyAbaMdha prANIone te jIvitadAna ApyuM che. he patra! nigama ane Agamane jANanArA evA teM hitepadeza ApIne durgatimAM paDatA amArA AtmAnuM rakSaNa karyuM che, tArI karUNA agaNita che, tAruM dAkSiNya pavitra che, ane tArUM lAvaNya uttama che. kyA kyA tArA guNe vakhANavA lAyaka nathI ? uttamottama guNenI zreNirUpI ratnanA samudra samAna, amArA kuLanA dIpaka samAna ane jagatanA AdhArabhUta he pitra! tuM jaya pAma." A pramANe vizvezvara pitranA guNenI stuti karatA te rAjAe naSTa thayeluM samakita pharIthI prApta karyuM. keInA hAthamAMthI ratna paDI gayuM hoya, te dhULamAM daTAI gayuM hoya, tethI prAye karIne te naSTa thayuM lAgatuM hoya, tene te dhULa dUra karavAthI pharI pAmI zakAya che, tema tene pharIthI samakita maLyuM. traNa jJAnane dhAraNa karanAra, hAthInA jevI gativALA ane samatAnA Izvara evA Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te svAmIe pitAnA kuTuMbane dezaviratine upadeza Ape. jJAnamAM mahA kuzaLa temane joIne mahimagupta AcArya tathA paMDita jamadagni e banne nAsIne bIjA dezamAM jatA rahyA. pachI iMdradhumna rAjAe pitAnA puNyanA udayane lIdhe pitre kahelI dezaviratine AdarapUrvaka aMgIkAra karI. chevaTa mahAyazAe cAritra lIdhA pachI te tIrthakaranA hAthathI cAritra lakSmIne prApta karI, jinazAsanane sUryanI jema prakAza karI, gaNadhara padavI pAmI, kevaLajJAnanI saMpadAne meLavI te cothA tIrthaMkaranA pitAmaha mokSe gayA. A pramANe pitAnA pitra mahAyazA nAmanA jinezvaranA guNanI stuti karavAthI tarata ja iMdradyumna rAjA ke je jinezvaranA mArgathI bhraSTa thayuM hatuM te pharIthI naSTa thayelA samakitane pAmI kevaLajJAnarUpa daSTivaDe samagra traNa lekanA padArthone joI saMsArasamudrane tarI gaye, te ja pramANe bhavya janee arihaMtanI stuti karavA tatpara thavuM. - A pramANe zrItapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahApAdhyAya zrIdharmahaMsagaNinA ziSya upAdhyAya zrIidrahaMsagaNie racelI zrIupadezakalpavaThThI nAmanI TIkAne viSe trIjI zAkhAmAM jinastuti karavAnA viSaya upara iM ghumna rAjAnA varNanarUpa viza paddhava saMpUrNa thaye. pallava 21 me. zarIranI kAMtivaDe suvarNane tiraskAra karanAra, iMdrirUpI hAthIonuM nivAraNa karavAmAM kezarIsiMha samAna ane samasta gADha aMdhakAranA samUhane nAza karavAmAM sUrya samAna naminAtha paramAtmA amArUM zaraNa che. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2001) have jinastavananuM dvAra kahyA pachI gurUnI stutirU5 ekavIsamuM dvAra kahe che 'gupura ' "chatrIza guNone dhAraNa karanArA gurUnI ratuti karavAthI zrAvakane badhilAbha prApta thAya che. A tene sopathI artha kahyo, vistArathI tene artha A pramANe che- pAMca AcArarUpI kalpavRkSane utpanna karavAmAM merU samAna, AgamanA jJAnarUpI dipakavaDe hRdayamAM uta karanAra, vividha dezamAM vihAra karanAra, zILarUpI alaMkAravaDe bhUSita, tapavaDe zarIranuM zoSaNa karanAra, guNarUpI lakSmInAM pAtra rUpa, dhamane upadeza ApanAra tathA nizcaya ane vyavahArane yathAegya jANanAra ItyAdi guNae karIne yukta evA gurU zrAvakee sevavA lAyaka che. zrAvakee dhama pamADanAra gurU dhyAna karavA lAyaka che, stuti karavA lAyaka che ane sevA karavA lAyaka che. kemake gurU e dhamarUpI vRkSane praphullita karavAmAM megha samAna che. kahyuM che ke je dharmane jANanAra, dharmanuM AcaraNa karanAra, niraMtara dharmane pravartAvanAra tathA prANIone dharmazAstranA arthane dekhADanAra hoya te guru kahevAya che. je niravagha mArgamAM pravartatA hoya ane je ni:spRha chatAM anya janene niravadya mArgamAM pravartAvatA hoya, te gurU Atmahitane IcchanAra zrAvakoe sevavA lAyaka che. kemake AvA ja gurU pite taravAmAM ane bIjAne tAravAmAM samartha hoya che." - kALacakanA vizeSa karIne cAra prakAranA gurU sevavA lAyaka che. temAM je saMpUrNa dvAdazAMgIne jANatA hoya ane saMpUrNa guNe karI yukta hoya te pahelA prakAranA jANavA 1. je saMpUrNa jJAnane prajAne heya ane kAMIka ochA guNanuM nidhAna Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (202). hoya te bIjA prakAranA jANavA 2. je kAMIka ochA jJAnavALA hoya ane thaDA guNanA nidhAna hoya te trIjA prakAranA jANavA 3. tathA je thoDA jJAnanA nidhAna ane thoDA guNavALA hoya te cothA prakAranA jANavA 4. A pramANe cAra prakAranuM gurUnuM svarUpa jANavuM.' nigamamAM paNa kahyuM che ke-"prathama te zrAvake e dezaviratimAM ja rahevuM, (sarvavirati pALavAnI zakti prApta thayA sivAya munipaNuM grahaNa karavuM nahIM) sarvaviratimAM zramaNapaNe kevaLIe kALanI gatine anusarIne kaheluM che. temAM je chatrIza guNanI saMpadAvALA, ghaNA jJAnavALA, buddhinA atizayavALA, tathA kRtanI saMpUrNatAvALA ane kALanA jJAnane jANanArA hoya te yugapradhAnapaNane pAme che. 1. keTalAeka sarvavirativALA ke jeo sArI rIte dvAdazAMgIrUpa zruta je Aptazruta ( jinAgama ) kahevAya che, tenA jJAnavALA heya teo kadI chatrIzathI ochA guNavALA hoya te paNa dezavirativALAe sevavA gya che. 2. keTalAeka sarvavirativALA munio ke jeo pitAnA AcAramAM tatpara hoya paNa dvAdazAMgInA pUrNa jANanAra na hoya ane chatrIzathI ochA guNavALA hoya te paNa zrAvakee sevavA lAyaka che; kAraNa ke teo kAMIka ajANa chatAM paNa jANyA pachI pazcAttApa kare che ane pAchA tatkALa upayogI thaIne yathAsthita vratanuM AcaraNa kare che. 3. ane je muni svadharmanI oLakhANa pUratuM ja siddhAMta jANanArA hoya ane te pramANe AdaranArA hoya te paNa dezavirataone sevavA lAyaka che. 4. A cothA bheTavALA munione paNa dezaviratie anAdara karavA lAyaka nathI. kAraNake jaina siddhAMta vAMcavAnI dezavirativALAmAM yogyatA nathI, teone 1 A bhede kartAnA mana kalpita che. zAstrAnta jaNAtA nathI. 2 nigama aprasiddha che. temaja tenI yathArthatA paNa zakavALI che. tenI aMdara bIjo bhAga bhaLI gayelo jaNAya che. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ( ra03) te pitAnA niyamamAM tatpara rahI sAdhuonI pAsethI siddhAMta sAMbhaLavAne adhikAra che. gRhIveSane dhAraNa karanArA gRhasthIoe dvAdazAMgImAMthI pitAnI nityakriyAnA anuSThAna pUrata abhyAsa kare. vadhAre vAMcavAnI pravRtti karavI nahIM kAraNake emAM AjJAnuM virAdhakapaNuM thAya che. AjJAnI virAdhanA karmabaMdhanA kAraNabhUta che. tethI zrAvakoe gurUnI AjJA pALavAmAM ja tatpara rahevuM. jeo AtmajJAnamAM pravINa hotA nathI, teone gurUnI AjJA pALatAM glAni thAya che. ane jene AtmajJAna nathI teo dura bhavasAgaramAM paribhramaNa kare che, tethI ja janadharmamAM gurUtatvanI ArAdhanA karavAnI kahI che. karmanirjarAne mATe te mukhya sAdhana che. upara kahelA cAra prakAramAMthI pahelA prakAravALA gurU vizeSa karIne sevavA lAyaka che, tene abhAve bIjA prakAranA, tene abhAve trIjA prakAranA ane tene paNa abhAve cothA prakAravALA gurU sevavA yogya che. duSama samayamAM utpanna thayelA zrAvakone cothA prakAranA gurU paNa sevavAthI dharmanA bIjA mATe kAraNabhUta thAya che. Aja paNa keTalAka AcAryo suMdara AcAra vicAravALA ane zrImAna caMdragaccharUpI samudrane ullAsa pamADavAmAM pUrNacaMdra samAna jovAmAM Ave che. tattvane jANanArA tathA saguNane dhAraNa karanArA keTalAka upAdhyAye ane keTalAka gItArtha munio paNa jovAmAM Ave che. kaI kaI kSetramAM (sthAnamAM) uttama sAdhuo paNa prApta thAya che. te sarve dharma ane Atmahitane IcchanArA zrAvakee sevavA lAyaka che. A samayamAM tevA prakAranA guNavALA ke jemanA nAma paNa uttama che evA zrI semasuMdara gurU, munione viSe caMdra samAna zrImunisuMdara nAmanA surIMdra ane zrIcaMdragacchamAM caMdra samAna zrI jayacaMdra sUrIzvara vigere dhyAna karavA lAyaka che. bIjA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 204) anya gacchanA nAyake ane zreSTha munio A kALe paNa che ke jeo samayane evAM zAstrane jANanArA ane cAritrAnuM AcaraNa karavAmAM udhamavaMta hoya che. te sarve dezavirati zrAvakoe pitAnA samakitanI zuddhine mATe stuti karavA lAyaka ane sevavA lAyaka che. A kSetramAM ane A kALamAM paNa jeo jJAna ane cAritra guNane dhAraNa karanArA hoya, teonI zAstradaSTithI ane hRdayarUpI daSTithI parIkSA karIne uttama zrAvakoe pitAnA dharmanI vRddhine mATe zidhrapaNe pramAdane tyAga karIne sevA karavI. kAraNa ke teo saMsArasamudrathI tAranArA che. nigama ane AgamanA vAkyane anusarIne A pAMcamA ArAne viSe ochA guNavALA-ochA jJAnavALA paNa cAritra pALavAmAM tatpara hoya te sadagurU sarvottamapaNe mAnavA lAyaka che. he uttama zrAvako ! AtmahitanI IcchAvALA tamane sevavA lAyaka uttama gurUnI eka vAnaka huM dekhADuM chuM. te tame sAMbhaLo- je nigama ane Agamane jANunA che, mULa guNa tathA uttara guNane pALanArA che, vividha dezanA janasamUhane pratibaMdha karavAmAM tatpara che, dharmarUpI dUdha ane adharmarUpI jaLanuM vivecana-pRthapaNuM karavAmAM haMsa jevA che, nizcaya ane vyavahAranI vyavasthA karavAmAM kuzaLa che, tathA A kALa ane A kSetrane AzrIne je samyajJAna ane uttama guNanA AzrayarUpa che, te zrIdharmahaMsa nAmanA sadagurUnI tame sevA kare. A zreSTha gurUne viSe je asAdhAraNa guNe che, tenuM mArI je maMda buddhivALe kema varNana karI zake? tenA guNanuM stavana karavAmAM sAvadhAna thayele kuzaLa mANasa paNa sAkSAta vila thaI jAya che. te paNa te sadagurUnuM huM kAMIka svarUpa kahuM chuM. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (205). sAdhu dharmanA daza prakArarUpI daza kalpavRkSone utpanna thavAmAM merU parvata samAna zrI paMca parameSThI mane atyaMta sukha ApanArA thAo. jenuM nAma zravaNa karavAthI paNa nAnA prakAranA bhamAM utpanna thayeluM pApa nAza pAme che, te zrIdharmahaMsa nAmanA sadgurUnA guNonuM varNana huM karuM chuM. (kartAe ahIM potAnA gurUnuM caritra ApyuM che, temAM keTaleka sthAne bahu atizakti karelI jaNAya che.) gaLa AkRtivALA A ticcha lokanA madhyamAM jabadvIpa nAmano dipa che, ke je be sUrya ane be coe karelA udyotathI atyaMta zobhI rahyo che. temAM bharata nAmanuM kSetra dakSiNa netranI jevuM le che. te moTA cha khaMDerUpI tArAnI lakSamIvALuM tathA lavaNasamudrarUpI bhrakuTivALuM che. temAM Avela madhya khaMDa vakhANavA lAyaka che. kAraNake rehaNAcaLa parvatanI upara ratnanI jema temAM tera zreSTha purUSa utpanna thAya che. temAM gujarAta nAmano deza vakhANavA lAyaka che. kAraNa ke tenA lokonI jevA bIjA koI dezanA leke dharmakAryamAM vivekI jaNAtA nathI. temAM siddhapura nAmanuM nagara che. tyAM te nagaranI strIothI parAjaya pAmelI sarasvatI niraMtara jaLane vahana karatI rahelI che. temAM rahelA I (zeThIAo) bhadra jAtinA hAthInI upamAne dhAraNa karatA zobhe che. kAraNake teo lIlA sahita gati kare che, temane varNa ujavaLa che, ane dAnathI temane kara zobhe che. te siddhapuramAM prAgavATa vaMzamAM mugaTa samAna, sarva vepArIomAM ziromaNi ane samagra guNaratnane sAgara DuMgara nAme zreNI rahete hate. tene zILarUpI alaMkArathI zobhatI suhAsaNI nAmanI strI hatI. teNanA mukhanI 63 zalAkA purUSo uparAMta nava nArada temAM bheLavavAthI cra thAya che. 1 nadI 2 hAthInuM dAna mada. 3 hAthIne kara-saMDha kapiravADa. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ spardhA karavAthI ja caMdra kalaMkti thaye hoya ema jaNAya che. chIpane viSe muktAphaLanI jema teNInI kukSithI narmada, narapALa ane pipaTa nAmanA traNa putra thayA hatA. uparAMta kalpavRkSanI maja rInI jevI pha nAmanI teNIne eka putrI thaI hatI. te jinadharmamAM kuzaLa hatI. te cArenI anupama kaLAo tathA lekanI prIti utpanna karanArA guNo zarIranI spardhAe karIne hamezAM vRddhi pAmatA hatA. vinayanA sthAnarUpa traNe putrane yazasamUha akhaMDita hatuM, teo jANe pRthvI para utarelA brahmA, viSNu ane mahezvara hoya te zobhatA hatA. sAthe ja kIDA karatA ane sAthe ja bhejana vigere kriyA karatA evA teo bhinna zarIravALA hatA, te paNa jANe temano jIva ekaja hoya tevA dekhAtA hatA. anukrame temane mAtapitAe lekhazALAmAM paMDitenI pAse mokalyA. tyAM zubha hRdayavALA teo mAtRkAdika zAstrAno abhyAsa karavA lAgyA. ekadA lakSmInA sAgararUpa te nagaramAM vihAranA kamathI zrIjayacaMdra nAmanA sUri guNavAna ane paMDita evA rAjatilaka vigere ziSya tathA bIjA paNa pramAda rahita sAdhuo sahita padhAryA. te sUrinI karelI samazyAtithI khuzI thayelA dakSiNa dezanA vAdIoe temane zyAmazAradA evuM birUda ApIne temanI atyaMta prazaMsA karI hatI. te samasuMdara sUrinI pATanA alaMkArabhUta hatA, cAritralakSmIrUpI strInA hAra samAna hatA, tapagacchanA nAyaka hatA, tathA AgamanA ghararUpa hatA. temanuM Agamana sAMbhaLI strI ane putro sahita DuMgara zreNI vigerenagaranA sarva leke temanI pAse AvI temane vaMdanA karI tathA temanI stuti karI yogya rathAne beThA. pachI paropakAra karavAmAM tatpara gurUe bhavya jenA manarUpI jaLanA 1 akSara vigere. 2 paMnyAsa ke evA bIjA padavALA Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ra07) maLane nAza karavAmAM zaradaRtu samAna A pramANe dharmadezanA ApI. "dharma be prakArane kahyo che. temAM pahele sAdhudharma, te mekSasukhane ApanAre che, ane bIje bAra vatarUpa zrAvakadharma, te svargane ApanAra che. A asAra ane rasa vinAnA saMsAramAM yuvAvasthA, AyuSya ane dhana e traNa capaLapaNane lIdhe IndradhanuSanI jevAM che, mAtra jJAna, darzana ane cAritra e traNa raste ja cirasthAyI che. tethI vivekI janee prayatna karIne paNa tene ja saMgraha karavo yogya che." A pramANe dezanA sAMbhaLIne keTalAeka nagaravAsI jene pratibodha pAmyA. te vakhate purUSanA mArganuM pAlana karanAra, kRpALu ane zuddha buddhivALA narapALa nAmanA zreSThIputre gurUnI pAse dIkSA aMgIkAra karI. A saMsArasAgaramAM rAgI che bhArekamapaNane lIdhe paththaranI jema DUbe che, ane virAgI ja laghukama hovAthI kANanI jema tarI jAya che. gurUe tenuM dharmahaMsa nAma pADIne sudhAnaMda nAmanA paMDitane abhyAsa karAvavA saMpyA. buddhinA bhaMDAra ane zubha lakSaNavALA te kSullaka muna vyAkaraNazAstra bhaNyA, sAhityane abhyAsa karI tRpta thayA, tarkazAstranA kaThina sthAnamAM paNa gherya rAkhyuM, ghaNAM zAsAmAM teNe sAre zrama karyo tathA nirmaLa mahA vidyAo bhaNane teNe bRhaspatine paNa ziSyarUpa karyo. anyadA zrI zrImALI nAmanA mahAvaMzane prakAza karavAmAM sUryasamAna pATaNanA rahevAsI mahipati nAmanA dhanADhya zreNIne semasuMdara sUrie dharmanI vRddhi mATe preraNA karI, tethI teNe te dharmahaMsa munine paMDita pada ApavAne prasaMge meTe mahatsava Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) karyo. krodha, ka, ahaMkAra ane byasana e cAranA parAjaya karavAthI teja zabdonA bIjA bIjA akSare karIne tenuM dhama ha'sa' evuM nAma sArthaka thayuM. athavA budha, dharma, haMsa ane vAsara (divasa) e cAra vastunA dedIpyamAna vidyAguNu, varNaguNu, munIMdvatva guNu ane teja Nune haraNa karI (cArI lai) te ja zabdonA bIjA bIjA akSare karIne banelA peAtAnA nAmane prasiddha karatA te muni pRthvI upara pazyatAhara (cAra ) kema na kahevAya ? gaMbhIratA, tapasyA ane samatA vigere eka eka guNanA AzrayabhUta teA ghaNA sUrie thai gayA che, paraMtu A dharmaha Msa tA peAte eka ja sarva guNAnA AzrayabhUta thayA. A avasare prAgATa vaMzanu mANikya, cANAkayanI jevA buddhimAn, amadAvAda zaheranI bhUminAM bhUSaNarUpa ane ahamadazAhe sulatAnanI sabhAnA mugaTa jevA megha nAmanA mahAmaMtrI hatA. te suvarNarUpI jaLanI vRSTi karavAmAM sAkSAt meghasamAna hatA. tene dAnanI lIlAe karIne kalpalatA jevI, zILavaDe zobhatI ane jinadharmane viSe rAgavALI maTI nAmanI ahena hatI. pArvatI ane gagAne varanAra mahAdevanI jema tathA rUkimaNI ane satyabhAmAnA svIkAra karanAra kRSNanI jema te megha matrI ahivade ane maraghAi nAmanI e strIone paraNyA hatA. dharmahaMsa gurUnA sadguNathI rAjata thayelA ane tenA dharmapadeza sAMbhaLI saMtuSTa thayelA te matrIe jagatanA lokone camatkAra pamADe tevA mahAtsavapUrvaka tapagacchanA alaMkArarUpa zrIlakSmIsAgara nAmanA sUri mahArAja pAse te (dharmaha Msa) ne harSathI vAcake pada apAvyuM. te mahAtsavamAM jema megha jaLanA samUhavaDe pRthvIpara rahelA sarAvIne pUrNa kare tema teNe sarva darzanIonAM pAtrAne ujjavaLa ghIvaDe pUrNa karyAM. jANe zubha bhAvathI utpanna thayelA peAtAnA mUrtimAna puNyane ja dekhADate hAya tema teNe zrIgurU mahArAjane vicitra zveta vastro paherA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) vyAM, pacaraMgI vastrovaDe zrIsaMghane paherAmaNa karI, ane eka (ta) varNavALA pitAnAM yazavaDe traNa bhuvanane teNe DhAMkI dIdhuM. vaLI te utsavamAM vezyAo nRtya karatI hatI,vAjitre madhura svare vAgatAM hatAM, gavaiyAo madhura saMgItane gAtA hatA ane suvAsinI strIo gurUnAM satya guNonAM gIta gAtI hatI te sarvane maMtrIe ucita dAna ApIne saMtuSTa karyA. aneka gAmonA ane nagaranA lokone AmaMtraNa karIne belAvyA hatA, te sarvanuM yegyatA pramANe maMtrIoe sanmAna karyuM, tathA dareka janane zrIphaLanI prabhAvanA ApavAvaDe prasanna karyA. dharmahaMsa gurUe yuktirUpI kulaDIne viSe vAdInI uktirUpI rUpuM nAMkhI tene gALavAmAM tatpara thaI suvaNanI pratimAne dhAraNa karI te Azcarya che. jeNe pitAnA ane paranA zAsanamAM vartatA sarva zAstrAne abhyAsa karIne pitAnuM zrutasAgara evuM nAma sArthaka karyuM hatuM, digaMbaranA saMdhapatie jenuM ADaMbarapUrvaka sAmaiyuM karyuM hatuM, arthAt mahatsavapUrvaka sAmaiyuM karyuM hatuM, tathA je sukhAsana (mIyAnA ) mAM besIne vicaratA hatA, te kRtasAgara nAmanA digaMbaranA AcAryane dharmahaMsa. gurUe sabhAmAM sarva sabhAsadanI ane sarva darzanIonI samakSa jItIne jagatarUpI prAsAda upara potAnI katirUpa patAkA bAMdhI hatI. tenuM zILa tenAja zILa jevuM hatuM, tenI kiyA tenI ja kiMyA jevI hatI, tenA guNe tenA ja guNe jevA hatA, tenI vANI tenI ja vANu jevI hatI, tenI kaLA tenI ja. kaLA jevI hatI, tenI kuzaLatA tenI ja kuzaLatA jevI hatI, ane tenuM tapa tene ja tapa jevuM hatuM. kAraNa ke purUSanA guNe anyanI jevA hotA nathI. te gurU kamarUpI zatruone ya karavAmAM parAkramI hatA, sUyanI jevA tejasvI Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (210 ). hatA, tathA tapasvI, yazasvI ane zreyasvI ( kalyANavALA) hatA. vaLI sajananA aMta:karaNarUpI vastrane viSe pUve nahi joyelA dhamarUpI raMgane utpanna karatA hatA, tethI teo alakika rajaka samAna hatA. te dharmahaMsa gurUnuM mastaka 1, bhALa (kapALa) 2, mukha 3, kaNa 4, vANuM 5, hAtha 6, urasthaLa (chAtI ) 7 ane pAda (paga) 8. A AThe aMgo stuti karavA lAyaka hatAM, tethI te dareka aMganuM ATha ATha anuSkupa kevaDe varNana karavAmAM Ave che 1 te gurUnuM mastaka atyaMta bALabhAvane nAza thavAthI kAvyanI lakSamI sahita che, tethI kavIMdranI jevuM zobhe che. rAjAenA mugaTanI zreNio te gurUne atyaMta harSathI name che, ane tenuM mastaka koIne namatuM nathI, tethI tenuM ja uttamAMga nAma sArthaka che, athavA te A kAraNathI ja te vidvAne nAmamALA (keSa) mAM mastakanuM uttamAMga evuM nAma lakhIne satyavAdI TharyA che. sarva vidvAnomAM A gurU ja jema uttama pratiSThAne pAmI agresara tarIke gavAya che, te ja pramANe sarva aMgamAM tenuM mastaka agresara gavAya che. te gurUnuM uttamAMga (mastaka) kema vaMdana karavA lAyaka na hoya? kAraNa ke vidvAne paNa tenA caraNakamaLane praNAma karavA Icche che. "he priya ! gurUnA mastakane tuM je." " tyAM pragaTa rIte mugaTa kyAM che ?" evuM sukhanuM nAma che te kyAM che ? paNa tuM jANato nathI ? ke te ' te gurUnuM mastaka che. sarve aMge pitApitAne sthAne rahyAM zobhe che, te sarvanI upara eka mastaka vizeSa zobhe che, te ja pramANe gurUne Azraye rahelA sarva potapotAne sthAne zele 1 6 eTale mastaka paNa kahevAya che. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 211 ) che, gurUthI ucca sthAnane bhAgavanAra tA kAika ja thAya che. gurUnuM daidIpyamAna marataka zuM mUrtimAna puNyA piMDa che ? ke zu pAparUpI parvatane chevA mATe vA pragaTa thayuM che ? prati uttamAMgASTakam. 1. 2 kezonI zreNirUpI aMdhakAranA samUhathI vIMTAyela gurUnuM bhAlasthaLa ( kapALa) pRthvI para aSTamInA caMdranI AkRtivALuM zobhe che. te gurUnu lalATa tejanA samUhathI yukta che, tethI jANe ke paDarUpe karelA tevA svarUpavALA zubha karmanA puddA hAya tevu' te zobhe che. tenA bhAlasthaLathI utpanna thayelA tejamAMthI vibhAga pADIne jANe grahaNa karela hoya tema ( tenA karatAM alpa tejathI ) agni ane sUrya vigere atyaMta prakAza kare che. skurAyamAna tejavALI ane atyaMta lAMkhI gurUnI bhAlasthaLI tenA mastakarUpI leAkAgramAM rahelI jANe siddhizilA DAya tevI zobhe che. jItI na zakAya tevA kaLirUpI zatrune jItavA mATe dharmarUpI rAjAe gurUnA bhAlasthaLanA miSathI pratyaMcA sahita ameAgha dhanuSya dhAraNa karyuM jaNAya che. jaya meLavanArU, zatrune parAjaya karanArU ane ghaNI kAMtivALu gurUnuM bhAlasthaLa vANIthI kahI na zakAya tevI zobhAne dhAraNa karI rahyuM che. gurUnA bhAlarUpI pATIyuM ( supaDu.) pAmIne pAparUpI dhULane cALanArA prANIo ( mithyAtvarUpI dhULa kADhI nAkhI )samitarUpI ratna meLavIne zuM sukhI thatA nathI ? temanu lalATa sarasvatI devIne bhaNAvavA mATe lakhelA akSarAnI zreNivALI pArTI jAge gurUe taiyAra karI hoya tevu zobhe che. ra iti lalATASTakam 2 1 khAlI na jAya tevuM-saphaLa. 2 athavA bhAlasthaLanA miSathI nAka rUpI khANu jenA para caDAvyuM che evu dhanuSya vakra kayuM` chevALyuM che. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21ra), 3 te gurUnuM mukha tenA cittamAM nivAsa karavAnuM jeNe ciMtavana karyuM che evI zaida vivAone temAM praveza karavA mATe dvArarUpa che, te manuSyane AnaMda Ape che. hRdayarUpI samu dranI samatArUpa bharatI AvavAthI tenA banne kAMThAmAM jANe be paravALAM paDyAM hoya tema temanA mukhanA be ochapuTa zobhe che. temanA mukharUpI udhAnane zobhAvanArI jihArUpI latAmAMthI jANe manehara ane navAM be patra (pAMdaDAM)ja nIkaLelAM hoya tema temanA rAtA be oSTha zobhe che. temanuM zarIra taLAva jevuM che, temAM kamaLanI jevuM temanuM mukha che, tenA para jANe be bhamarA bhamatA hoya tema be netre kaDA kare che. temanA mukharUpI - himAM dAMtarUpI haMsa krIDA kare che, ane dADhI mUchanA vALanI zreNinA miSathI pANInA taraMgo vaDe te mane hara dekhAya che. je taLAva sarasvatIrUpI jaLavaDe bharapUra che ane jeno udaya dAnalakSmIthI vRddhi pAmyo che evA samudra tulya temanA mukhane joIne manuSyanI tRSNA nAza pAme che. caMdra jevuMte gurUnuM mukha joIne vidvAnenAM netrarUpI piyaNao tatkALa atyaMta harSa pAme che-vikasvara thAya che. temanuM apUrva zobhAvALuM mukha joIne kone hAsya AvatuM nathI? kavinI vANI paNa tenI prazaMsA karatAM thAkI jAya tema che. Iti mukhASTakam 3. 4 vidvAne te gurUnA be karNanuM asadazapaNuM varNave che, te paNa te bahuzrutivALA che, ema saMbhaLAya che e Azcarya che. huM dhAruM chuM ke zrImAna dharmarAjAnA zramaNa ane zrAddha nAmanA be kumAre bhavarUpI sUryavaDe tApa pAmIne te tApane nAza karavA mATe gurUnA zarIrarUpI kalpavRkSanI pAse AvyA, - 1 bIjA koInA kAna tenI jevA nathI 2 ghaNA kAnavALA, ghaNuM zruta zASavALA. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra13 ) temane vizrAMti ApavA mATe gurUe (kalpavRkSe) karUNArasathI bharelAM karNarUpI suvarNanAM be kaLAM (vATakA) temane arpaNa karyA che. te gurUnA hRdayarUpI mahelamAM nivAsa karanArI jJAnalakSmI ane cAritralakSamIne krIDA karavA mATe vidhAtAe gurUnA mastakarUpI parvatanA taTanI nIce be karNarUpI atyaMta vizALa be hIMcakA bAMdhyA hoya tema jaNAya che. tenA karNarUpI naheranA mArge karIne jANe ekaThA thayA hoya evA zrutarUpa jaLanA samUhe tenuM cittarUpI sarovara bharI dIdhuM che. te gurUnI sevA karavAthI aneka bhavya je kuTilatA, maLa ane chidra rahita thayA che, tethI amane paNa tevA kare, ema jaNAvavA mATe te baMnne karNa gurUnI pAse rahyA che. pahelAM jagatamAM je eka karNa (rAjA) paNa suvarNanuM dAna karavAmAM prasiddha thaI gayA che, te be karNanA bhUSaNavALA A gurU satparUSane zuM nahIM Ape ? iti karNASTakam 4. 5 'suvarNavaDe jemanuM zarIra alaMkRta karAyeluM che evI te gurUnI vANIrUpI ratavaMgI amArA cittane prasanna kare. teNInI A daMtazreNi muktAphaLanA jevI zobhe che. gurUnI vANIrUpI kedanIvaDe chedatAM satparUSane pitAnA manarUpI ratnagirimAMthI vAMchita vastune ApanAra bodha (samakita)rUpI ciMtAmaNi prApta thayela che. bhavya jananA ullAsarUpI taraMganI lakSamIvaDe jagatanA mananA maLane nAza karanArI gurUnI vANu gaMgAnadI jevI gavAya che. paraMtu jema gaMgA jaDatA sahita che tema gurUnI vANuM tevI nathI, te te jaDatA rahita che. zabdarUpI thI cekhAthI ane artharUpI 1 vANInA pakSamAM sArA akSare 2 manahara aMgavALI strI, 3 jaLapaNA sahita athavA taLatA sahita Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) ghaNA dUdhathI banAvelI, manahara ane AtmAne sukha ApanArI gurUnI vANIrUpI khIra keNa na pIe? tenI ge-vANI kSamAdharanA (sAdhunA) pakSane vinAza karatI nathI, keIne bhaya utpanna karatI nathI, ane anyane vadha karIne lakSmI pAmatI nathI, te paNa te vANuM go' kahevAya che. aho ! gurUnAM vacanarUpI AkarSaNa maMtranuM mAhAtamya kevuM che, ke je bhavya prANIone saMsAramAMthI kheMcIne mekSasthAnamAM laI jAya che. atyaMta sukhalakSmIne ApanArI,siddhAMtamAM sthiti karanArI rahenArI) ane udAra akSara lakSamIne dhAraNa karanArI gurUnI vANI muktinI jema jaya pAme che. (gurUnI) vANI ane vINAnI madhuratA sarakhI ja che, tathA te banne zabdamAM vyaMjana (va-Na) paNa sarakhA ja che. te paNa te bannemAM meTe taphAvata che, te e ke tenI vANa eka ja prakAranI che, ane vINa traNa prakAranI hoya che. iti vANuM aSTakama 5 da nakhanI kAMtie karIne dedIpyamAna gurUnA hAthanI AMgabIo rUpI dIvIo daza dizAmAM janArA prANIone mokSamArga dekhADe che. pAMca pAMca AMgaLIerUpI pAMca pAMca zAkhAvALA te gurUnA be hAtharUpI vRkSa upara nakhanI rekhArUpI pallavenI zreNi zobhe che. gurUnA zarIrarUpI merU parvata upara nakharUpI pAMdaDAMvALAM temanA be hAtha kalpavRkSanI jevA zobhe che, te sarva prANIonA vAMchitane ApanArA che. kSAMti vigere daza prakAranA yatidharmarUpI rAjAonAM matakane zaNagAravA 1 ge eTale vA. te kSamAdhara (parvata) nA pakSa (pa ) ne vinAza karanAra che. go eTale vRSarAzine sUrya,te vizAkha mAsamAM hoya che, tethI pitAnA tApavaDe manuSyane bhayakAraka thAya che. go eTale bANa te anyane zatrune vadha karIneja lakSmI pAme che. 2 nAza na pAme tevI. 3 navAM pAMdaDAM. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 215 ) mATe gurUnA hAthanA daza nakhA mugaTanI jema zobhe che. mithyAtvarUpI sarpathI DasAyelA prANIenuM viSa utAravA mATe maMtravAdI gurUe pAtAnA hAthanA nakharUpI maNienI zreNi pragaTa karI che. mAtra e karane (hAthane) ja dhAraNa karatAM chatAM paNa 'mahAtapanI sthitivALA gurU jevA zAle che tevA hajAra kareA (kiraNA)ne dhAraNa karanAra sUrya paNa zAtA nathI. mithyAduSkRtarUpI sUtranA advitIya matranA uccAra karavAmAM tatpara ane kuzalasalakSmI evA A mahiSa ( gurU )rUpI zreSTha brAhmaNu pratikramaNane samaye peAtAnA be hAtha halAvavAnA miSathI pAparUpI pUrvajone jaLAMjaLi ApatA hAya tevA zAle che. iti karASTakam ra 7 ekanu ( gurUnuM ) hRdayALupaNu ane khIjAnuM ( mananuM ) dayALupaNuM hAvAthI te gurU karatAM temanA mananI eka akSaravaDe rahita evIja upamA che. ahA ! mAna ( ahaMkAra ) nI sattAnA nAza thavAthI te gurUnuM mAnasa ( mana ) guNArUpI haMsAne vilAsa karavA mATe mAnasa sarovaranI jevu zobhe che. gurUnA hRdayarUpI AkAzamAM jJAnarUpI sUrya prakAze che, tethI vAdIrUpI ghuvaDanA samUhanI dRSTi adha thaI gaI che, ane jagatanA bhavyajanarUpI kamaLa vikasvara thayAM che. jJAnarUpI nirmaLa jaLanA saMyogathI aMdaranA melanA nAzavaDe gurUnA cittarUpI vajranI ujvaLatA atyata vRddhi pAmI che. ghaTI na zake evA artha ( padArtha ) ne paNa prakAza karavAthI ( samajAvavAthI ) te gurUnuM hRdaya kAi paNa viSayamAM muMjhAtuM nathI. tethI te kaisahRdaya evA nAme prasiddha che, athavA tenAthI ( sahRdaya manuSyAthI ) 1 gurU moTI tapasyAne viSe rahelA che, sUrya moTA Atapa (taDakA) ne viSe rahelA che. 2 kuzadru vaDe jenI lakSmI zAbhatI che eve brAhmaNa, kuzaLa che sArI lakSmI jenI evA gurU. 3 sArA hRdayavALA, Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (216). paNa adhika che. paMDita tenA mananuM svAMta" evuM sArthaka nAma kahe che. kAraNa ke temanuM hRdaya ni:spRha hovAthI temaNe svAMta (sva-dhanane aMta-nAza) ne svIkAra karyo che. te gurUnI vANI, zarIra ane mana e dareka adhika adhika zuddha havAthI tathA zubha pravRttivALA hovAthI paraspara mitrAIne pAmelA che. te gurUnuM citta cakaratnapaNAne pAmeluM che, kAraNake tene bAra prakAranA tArUpI bAra ArAo che, te nirmAya (niSkapaTa)rUpa sthitine dhAraNa kare che, ane bodhirUpI tuMbavaDe te cuMbana karAyeluM che-sahita che. 7 Iti hRdayA kama 8 te munIzvara pitAnA caraNanyAsavaDe je je dezane pavitra karatA hatA te te dezamAM jANe baMdhAI gaI hoya tema lahamI sthira thatI hatI. guNarUpI sphaTika maNinI pratimAe karIne yukta evA gurUnA zarIrarUpI uMcA caityamAM jANe suvarNamaya mULa staMbha hoya tevA temanA be caraNakamaLa zobhe che. pApano nAza karanAra temanA pAdazAcanA jaLanuM sevana svargAdika zubha bhUminA vibhAgane mATe ane bhAgyane pragaTa karavA mATe thatuM hatuM. manuSya temanA caraNanI rajanA samUhavaDe pitAnA mastakane tilakavALuM karatA hatA, tethI jANe bhAgyalakSamInA ALeTavAthI uDelI dhULavaDe te vyApta thayuM hoya tevuM zobhatuM hatuM. jagatane AnaMda pamADanAra temanA caraNakamaLanA prakSAlananuM jaLa pIvAthI manuSyanAM citta pavitra thatAM hatAM. kAraNake amuka vastune guNa bahu vizeSa hoya che. gurU pitAnA caraNanI renA para mANue karIne je gAmane sImADe zobhAvatA hatA, te gAmanA mAnuSyane vAsa sukhanuM kAraNa thatuM hatuM, kAraNa ke te vAsa lakSamIne vistAra karanAra ane bhayane trAsa pamADanAra thatA hatA. 1 vasavuM rahevuM te. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) anya prANunA pagane sparza kedhane puSTa karanAra thAya che, paraMtu A gurUnA pagane sparza te harSane mATe thAya che. aho ! karmanuM aMtara keTaluM badhuM che ? vAdIonAM mukhakamaLane baMdha karanAra zrI gurUrUpI caMdramA jya pAmo, ke jene 'pAdaprasara niraMtara kuvalayane AnaMda pamADe che-vikasvara kare che. agaNya guNarUpI devatAonA samahanI kIDAthI zobhatA temanA aMgarUpI merU parvatane pAse rahelA pAda zobhAve che. iti caraNuSTakam. 8 pahelAM kRtayuge aneka janane kaLAvAna karyA hatA, temAM kAMI Azcarya nathI, paraMtu AvA kaLiyugamAM paNa jene kaLAvAna thAya te Azcarya che. A gurUne jevAthI zuM A nAgaeNdra che ? upedra che ? rUdra che ? caMdra che ? hemacaMdra che ? hariiMdra che ? IMdra che ? gurUne viSe caMdra samAna sudharmA svAmI che ? gotama svAmI che ? jaMbUvAmI che ? zayyabhava che ? ke prabhava svAmI che ? e rIte sarva AcAryo smaraNamAM Ave che. A gurU nadiSeNa muninI jema uttama dezanA ApavAmAM zaktimAna che, jANe bIjA sthalibhadra hoya tema niSkapaTa, brahmacaryanI lakSmIvALA che, pApane nAza karanAra bhadrabAhu 2vAmInI jema zrIsaMghanA vipnane nAza karanAra che, yazobhadranI jema sarva uttama atizane dhAraNa karanAra che, vAdI zrIdevasU rinI jema zeva vigere moTA vAdIone parAjaya karanAra che, siddhasenanI jema pUrvamAM rahelA kRtane jANanArA che, Arya suhastInI jema rAjAone paNa pratibaMdha pamADanAra che, kSamASinI jema temaNe abhigraha sahita ghaNuM tapa karyo che. jANe bIjA hemacaMdra AcArya hAya tema te graMtho racavAmAM samartha che. kAlIdAsa kavinI jema manahara navAM kALe kara 1 zaraNa, kiraNa. 2 pRthvIvalaya, poyaNAM 3 paga, nAnI TekarIo. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 218 ): vAnI kaLAmAM nipuNa che. vasudevanI jema akhaMDa ane ujavaLa sabhAgyavaDe dedIpyamAna che. maMtrIzvara abhayakumAranI jema cAra prakAranI buddhinA nidhAna che, tathA haribhadra gANanI jema sAgata bAddha) nI sthitine nAza karanArA che. AvA zrI jainadharmarUpI AkAzane zaNagAravAmAM sUrya jevA zrIgurU mahArAja cirakALa sudhI jayavaMtA varte. AvA lakattara guNanA samudrarUpa zrIgurU mahArAjane vidhAtAe pUrvanA munio ane kavionA aMze karIne -sAravaDe karIne ja jANe banAvyA hoya tema lAge che. tapasyA karavAmAM tatpara rahe vAthI te gurUne AtmA karmone tiraskAra karI agnivaDe maLa rahita thayelA suvarNanI jema atyaMta dedIpyamAna thayA che. kavio ghaNA zlekee karIne paNa mAtra zAstrane ja pUrNa kare che, paraMtu A gurUnA eka zleke karIne paNa traNa loka vyApta thayA che e Azcarya che. vRddhi pAmatA meTA guNonA utkarSane dhAraNa karanAra A gurUe karIne zrImAna caMdragaccha pRthvI para nAthavALo thaIne zobhe che. mokSamArgane dekhADanArA gurUne A amRta je upadeza manuSyane saMsArathI udvegavairAgya pamADe che, kAraNa ke raMga sArI vastuthI ja utpanna thAya che. gurUe mukharUpI dhanuSyamAMthI cheDelA upadezarUpI bANa zretAvarganA hRdayamAM pisavAthI teo ulaTA zalya rahita thaIne vicaravA lAge che e Azcarya che. te gurUnA saMghADA (ga7)rUpI meTA mahelanA mULa rataMbha jevA cAra sAdhue caturAIvaDe manahara hatA-temAM traNa gupta ane pAMca samitirUpI ATha IdriANIone AliMgana karavAmAM iMdra samAna tathA jJAna ane vijJAnavaDe zobhatA zivazILa nAmanA guNavAna gaNuM prathama hatA, bIjA sAdhunA 1 kIrti-yaza, Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) guNoe karIne sarvatra prasiddhine pAmelA, sUtronA jJAnavALA ane merU parvatanI jevA ujvaLa aMgavALA zratahema nAme hatA. trIjA pUrNimAnA caMdranI jema zrI gurUnA aMtaHkaraNarUpI piyaNAne prasanna ( visvara) karanAra ane iMdrIonA moTA baLane paNa parAjaya karanAra ajitasena nAmanA hatA, tathA cothA uttama zILane dhAraNa karanAra, atyaMtara zatrusamUhane jItanAra, dharmanAM kAryonuM AcaraNa karanAra, pramAda rahita ane samatAnA ghararUpa muLa nAme hatA.' te gacchamAM nirmaLa mahA vidyArUpI nadIone AliMgana karavAmAM samudra jevA ane buddhinA nidhAna samAna bIjA paNa cAra sAdhuo hatA.-temAM pahelA bhAvarana nAmanA yati hatA, te bhAvathI grahaNa karelA vratane pALavAmAM tatpara ane saddaguNa karIne sahita hatA. bIjA IMdrahaMsa nAmanA yatI. hatA, te gurUnA caraNakamaLamAM haMsa samAna hatA, ane megha nAmanA matrIzvare tene mahatsavapUrvaka vAcaka pada apAvyuM hatuM. trIjA mahA udayavALA idrodaya nAmanA ziSya hatA, tene varajAMga nAmanA mahebhya mahotsava pUrvaka paMDitapada apAvyuM hatuM. tathA cothA bhuvanamaMdira nAmanA hatA, tenA thaze traNa bhuvanane vyApta karyA hatA, te sarve mukhya ziSyamAM paNa prakhyAta hatA ane nirmaLa vidvattAnA sthAnarUpa hatA. - te ga7mAM bIjA paNa pRthvImAM vidyAnA nidhirUpa ane jagatamAM ullAsa pAmatA samagra guNonA samudrarUpa traNa munio hatA. temAM pahelA cAritranaya nAmanA muni hatA, te niraticAra cAritra pALavAmAM kuzaLa, karmarUpI vRkSane ukheDI nAMkhavAmAM hastI samAna ane vinayavaDe yukta hatA. chae darzananA calAvanArAoe dharmathI ja jaya thavAnuM kahyuM che, mATe dhama kara teja zreyaskara che ema kahenArA Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) bIjA dharmajaya nAmanA muni hatA. trIjA kaLArUpa kamalinImAM haMsa samAna vinayahaMsa muni hatA. temane paMDita pada ApatI vakhate jUThAka nAmanA tenA bhAIe mahotsava karyo hate. A sivAya bIjA paNa guNavaDe meTA, yatione viSe zreSTha ane sArI pratiSThAvALA munio jema deva iMdrane seve ane tArAo caMdrane seve tema te gurUne niraMtara sevatA hatA. temaja meghamaMtrIe tathA tenI bahena maTIe mahatsava pUrvaka jemane pravatinI pade sthApita karAvI hatI te cAritra dharma pALavAmAM udhamavALI, zreSTha sAdhvIomAM paNa uttama, vidyAvaDe sarasvatIne paNa jItanArI, zALavaDe caMdanabALAnI jevI zebhatI ane bhaktiyukta cittavALI abhayazrI, sumatizrI tathA saMyamathI vigere sAdhvIo zrI gurUnI sevAmAM hAjara hatI. A pramANe gurUmahArAja uttama parivAre karIne sahita hatA. ni:spRhatAthI dareka gAma, dareka nagara ane dareka dezamAM vicaratA hatA, tyAMnA zrAvakane pratibaMdha pamADI zrAddhadharma aMgIkAra karAvatA hatA, ane sAta kSetramAM dhanane vyaya karAvatA hatA. vaLI sakaLa saMghane AnaMdarUpa saMpattinA ApanArA hatA. garimA (meTAI) nA samudra, ujvaLa yazanA rAzivALA ane Azrita prANuonA vatsala evA zrIdharmahaMsa gurU mahArAjanI meM A pramANe stuti karI che, teo mArA upara prasanna thAo. gurUnA guNanA lezane kahevArUpI maMtranA prabhAvane pragaTa karanArA ane bALaka paNa bhaNI zake tevA A manahara kAvyane vacananI zuddhine mATe niraMtara abhyAsa kare. A pramANe vidyArUpI samudranA pArane pAmelA zrI dharmahaMsa nAmanA zreSTha gurUnI Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( rara1 ) me... bhAvathI stuti karI che ane ata:karaNapUrvaka temanI sevA karI che. e ja rIte zreSTha zrAvakA paNa A kaLiyugamAM sukhakAraka evA jinadharmane pAmIne gurUnI ArAdhanA kare.. kemake gurUstutithI ja dharma vRddhi pAme che. A pramANe zrImAna tapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahApAdhyAya zrIdharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrIIMdra'sa gaNie racelI zrIupadezakalpavallI nAmanI TIkAne viSe trIjI zAkhAmAM sadgurUnI stutinA viSaya upara zrIdharmaha Msa gurUnA varNana nAmanA ekavIzamA padhruva samApta thayA. pallava 22 mA. yavaMzamAM iMdradhvaja samAna, bhavya prANIrUpI kamaLanA vanane vikasvara karavAmAM sUrya samAna ane iMdranIla maNinA jevI kAMtivaDe daidIpyamAna zrIneminAtha jinezvara jagatanA prANIonu rakSaNa kare. have gurUstutinuM svarUpa kahyA pachI sAdharmika vAtsalya nAmanuM AvIzamuM dvAra kahe che.-- sAhammiyANavacchalaM " <6 sAdharmika eTale aNuvratavALA ane mULa tathA uttara guNane dhAraNa karanArA zrAvakAnuM vAtsalya eTale gaiArava (bhakti) karavuM te zrAvakAnu puNyakAraka kArya che. A zabdArtha kahyA, have tenA vistArathI artha kahe che.-- keTalAka zrAvako pAMca aNuvratavALA hoya che, keTalAka sAmAcika vratamAM udyamavaMta hAya che, keTalAka jinapUjA karanArA hAya Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( rarara ) che, keTalAka pratikamaNa karanArA hoya che, keTalAka brahmacaryane pALanArA hoya che, keTalAka sacittanA tyAgI hoya che, keTalAka dararoja ekAsaNuM karanArA hoya che, keTalAka parvatithie piSadha vratane dhAraNa karanArA hoya che, keTalAka samakti vaDe hRdayane zobhAvanArA hoya che, keTalAka vivekI hoya che, keTalAka Arabhane tyAga karanArA hoya che, ane keTalAka tIrthayAtrA karanArA hoya che. AvI rIte pRthvI para aneka prakAranA puNyakAryane karanArA je zrAvake hoya temanuM vAtsalya vivekI janee karavuM ucita che. sajIne sanmAnapUrvaka zrAddhajanone sAkara, khAreka, dharAkha, TeparAM vigere tathA aneka prakAranAM pakavA, ghaNAM ghIvALAM anna, sugaMdhIka tAMbaLa ane kasturI vigere uttama vastuo ApavAvaDe temanI bhakti karavI. temaja jaLa, dudha vigerenuM pAna karAvIne ane vicitra prakAranA aneka dezamAM utpanna thatAM vastro tathA mudrA, tilaka vigere alaMkAre ApIne temanuM vAtsalya karavuM. " gharanA AMgaNAmAM AvelA sAdhamikane joI jenA hRdayamAM harSa thatuM nathI, te purUSa samakitavaMta che ke nahIM tene ja saMdeha che." ema jina zAsanamAM kahyuM che. sAdhamikanuM vAtsalya thatuM joIne mithyASTi paNa jinadharmanI prazaMsA kare che, ane tethI te sulabhabodhi thAya che. mekSaphaLanI IcchAvALA sajIe pitAnA dravyane anusAre zrAvakene dareka mAse athavA dareka varSe kAMIka paNa ApavuM joIe. jeo harSathI sAdhamika jananuM vAtsalya kare che, teonI lakSamI saphaLa che, ane teonuM kuLa ujavaLa che. A hakIkata upara cha AvazyakanA karanArA ane uttama zrAvakamAM mugaTa samAna paMcAyaNa nAmanA zreSThInuM daSTAMta che, te nIce pramANe- Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (223) paMcAyaNa zreNInI kathA pRthvIrUpI strInA mastaka para mugaTa samAna amadAvAda nAmanuM uttama nagara che. temAM kutubudIna nAmane sulatAna samagra gujarAta dezanuM eka chatravALuM rAjya karate hatA. (tenI rAjadhAnI hatI. ) tenA nAmathI kurNa nAmanuM nANuM cAlatuM hatuM, tenuM mukha caMdranI jevuM manohara hatuM ane tene pratApa sUryanI je ugra hatuM. te nagaramAM prAgvATa vaMzamAM mugaTa samAna mahirAja nAme ekI rahetuM hatuM. te vAraMvAra zrI zatruMjaya vigere tIrthonI yAtrA karatuM hatuM, te saMghane adhipati thaIne puNyazALI thayuM hatuM, teNe atula lakSmInuM dAna karI ujavaLa yaza meLavyuM hatuM, te pitAnI lakSmIne saphaLa karavA mATe dara varSa sAta ATha hajAra sAdhamikene bhojana karAvatuM hatuM, te niraMtara sAta kSetramAM pitAnA dhanarUpI bIjano samUha vAte hate, tathA tenuM hRdaya jinAgamanA vacanarUpI bANathI bhedAyeluM hatuM. te zreSThIne rAmI nAmanI bhAryA hatI. tenI buddhi dharmathI vAsita hatI, tene hastarUpI kalpavRkSa lekenA vAMchitane pUrNa karatA hatA, tathA meghamALAnI jema teNue dhRtarUpI jaLanI vRSTithI siMcana karelA munirUpI vRkSo ke je tapavaDe sukAI gayA hatA temane navapallavita karyA hatA. zaktimAM jema motI utpanna thAya tema teNIne jAgAka, sUra ane paMcAyaNa nAmanA traNa putro thayA hatA. te traNe putre potAnA vaMzamAM dhvaja samAna, guNanA bhAjana ane kaLArUpI kamaLavanamAM kIDA karanAra haMsanI jevA hatA. teo vaNika kuLamAM utpanna thayelI ane zILarUpI alaMkArathI zebhatI nAthI, rAju ane capA nAmanI priyAone paraNyA hatA. te traNe putrAmAM jainadharmarUpI kamaLamAM kIDA karanAra bhramara paMcAyaNaja guNanA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) auravapaNAthI vakhANavA lAyaka hatA. AvA kaThIna kaLiyugamAM tenA bhAgyathI ja zrAvakanA AcArarUpI mANikyane ApanAra nidhAnanI jevA zAstra TakI rahyAM hatAM. buddhimAna evA kALIdAsa nAmanA vidvAne tenI pAse A pramANe zAstraprazaMsA karI hatI- zrI nAbhirAjAnA uttama vaMzarUpI kamaLane vikaravara karavAmAM sUrya samAna, niraMjana jJAnamaya, dharmakiyA tathA vyavahAra kiyAne upadeza ApanAra ane sarva prANIonuM rakSaNa karanAra zrI svAmIne namaskAra thAo. zrIjinezvaranA mukhakamaLathI sAMbhaLelA padArthasamUhane jANanArA zrI bharata mahArAjAe zrAvaka janene upagI tathA zrAddhavargane ucita AcaraNanA nidhi samAna cAra vedo racyA che. temAM uttama rahasyavALA chatrIza addabhuta upaniSadane samUha che, temanAM nAma ApavA pUrvaka huM tenuM kIrtana karUM chuM- AdarzanI jema darzananA bhedane dekhADanAra tathA bhAvanAene bheda karanAra zrIuttarArayaka nAmanA upaniSane ati AnaMdanA taragethI jenuM aMga uchaLe che e huM vaMdanA karuM chuM. 1. gurU vigerenA tattvarUpI kalpavRkSane utpanna karanArA jANe pAMca merU hoya tema jemAM pAMca meTA adhyAye rahelA che, tevA paMcAdhyAya nAmanA upaniSaddanuM koNa dhyAna na karI 2. zrI kevaLajJAnIonuM caritra kahevAthI zrotAjanI sabhAne pavitra karanAra tathA zrI Abu ane zrI zatruMjya tIrthanA garavane vistAra karanAra bahutraca nAmanA upaniSadunI ame upAsanA karIe chIe. 3. vijJAnaghanANuM nAma 1 AvaraNa rahita atha kevaLa Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 nuM upaniSadda ke je siddhonuM mAhAbhya varNana karavAmAM moTA samudrarUpa che, maMtranA rahasyanA moTA vidhine pragaTa karavAmAM nidhAnarUpa che ane zrAvakAdikane viSe meTApaNuM ane nAnApaNArUpa tatvane bedha karanAra che, te tamArA jJAnane mATe thAo. 4. kevaLajJAne karIne sUrya samAna je upaniSadu ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karI zrI tIrthakaranA vacana (Agama) ne prakAzita kare che, tathA je zreSTha dravyastavanuM atyaMta pioSaNa kare che, te zrI vijJAnezvaratAraNi nAmanuM upaniSad bhavyA prANIone cirakALa sukha Ape. 5. mathana karelA AmnAyarUpI kSIrasAgaranA amRta rasa jevuM zrI vijJAna guNArNava nAmanuM upaniSada satparUSane jJAnarUpI guNa ApanAra thAo. 6. navatattvarUpI maNionA nidhAna rUpa navatatva nidAna nirNaya nAmanuM upaniSadU tene abhyAsa karanAra janene svarganA sukhane lAbha ApanAra thAo. 7. taLAvanA jaLamAM nakSatranA samUhanI jema je hamezAM pitAmAM nAnA prakAranI vastuonA samagra ravarUpane sAkSAt pratibiMba rUpa dhAraNa kare che, te zrI tattvArthanidhiratnAkara nAmanuM upaniSa tene niraMtara abhyAsa karanAra bhavya janene tatvajJAna ApanAra thAo. 8. vizuddhArthAtmaguNagabhIra nAmanuM navamuM upaniSa che. tene Adara karanArAnA AtmAnI vizuddhi thAya che tathA tene gaMbhIra guNa paNa prApta thAya che. 9. zrI jinezvaranA dhamarUpI uttama suvarNanA guNone nirNaya karavAmAM advitIya kaTI samAna zrI addharmAgamanirNaya nAmanuM upaniSad jaya pAme. 10. anekAMta vacana (syAdvAda)ne pratipAdana karanAra utsargApavA daya nAmanuM upaniSaddasapurUSane netranI jema utsarga ane apavAdavaDe satya mArga dekhADanAra thAo. 11. astinAstivika nigamanirNaya nAmanuM upaniSada vastutatvanA vivekavALe Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 nirNaya batAvanAra thAo. 12. jemAM vedAMta vigere tenA svarUpane nirNaya karela che, evuM darzanijanamane nayanAhAda nAmanuM upaniSadu bhavyajane upara prasanna thAo. 13. jJAna, darzana ane cAritrarUpatraNa ratnanA kAraNabhUta zrI ratnavaya nidAnanirNaya nAmanA upaniSadane jeo pitAnA cittamAM sthApana kare che, teo potAnA AtmAne muktimAM sthApana kare che. 14. aneka AgamanA saMketarUpI rAjAone kIDA karavAnA sthAnarUpa zrI siddhAgamasaMketasUcaka nAmanuM upaniSad atyaMta zobhI rahyuM che. 15. he sanmAniSTha bhaLe! bhavya jananA bhayane nAza karanAra ane duHkhasamUhanI vyathAnuM khaMDana karanAra A akhaMDazebha nAmanA meLamA upaniSaddanI tame sevA kare. 16. zrI rAgI jananirvedajanaka nAmanuM upaniSadu lekene hitakAraka hevAthI janakapitA)nI tulya che, tathA tene saMga gRhasthAzramIonA rAgane haraNa karanAra che. 17. jemAM strIonI muktane siddha karanArI zuktimAM maktAnI jevI ujavaLa yuktio dekhADavAmAM AvI che, te strImuktinidAnanirNaya nAmanuM upaniSad jaya pAme che. 18. kavioe puNyathI pAmI zakAya tevuM kavijanakalpama nAmanuM upaniSad kavijananA vAMchitane ApanAruM che, ane temAM kalpavRkSenI hakIkata ApelI che. 19 samagra prapaMca mArgane prathama kAraNarUpa prapaMcagatamArgasamUha nAmanuM upaniSadda divasanA prAraMbhamAM sUryanI jema prasaratA aMdhakArathI (ajJAnathI) jenAM netre avarAyAM hoya tevA manuSyone alaya ( na joIzakAya tevuM ) che. 20. jenAvaDe zuddha buddhivALA janonA ISTa kAryanI siddhi thAya che tevuM zrI zrAddhadharmasAdhyApavarga nAmanuM upaniSad ati zreSTha che. 20. sAta nayarUpI sAta vALA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 vaDe dedIpyamAna saptanayanidAna nAmanu upaniSad agninI jema atula aMdhakAranA samUhano nAza kare che. rara. AtmArUpI suvarNa ane karmarUpI mRttikAnA vizleSa karanAra badhamokSabhramApagama nAmanu upaniSad che. 23. jema rasapInA rasathI manuSyAne sAkSAta suvarNasiddhi prApta thAya che, tema STikamanIyasiddhi nAmanA upaniSathI zuddha buddhivALA prANIenI siddhi (mukti) siddha thAya che. 24. huM saka janA (pitA) ! parabhavanA sukharUpI kariyANAnuM sADhu karanAra ane vikAra rahita zrI brahmakamanIyasiddhi nAmanuM upaniSad tame karNamAM sthApana karo. 25. samagra azubha karmanA mArganA niSedha karanAra ane durvAdIrUpI dAvAnaLane jaLanI jema zamana karanAra zrI naiSkama kamanIya nAmanu upaniSad manuSyAe hRdayamAM sthApana karavA yogya che. ra6. catu ciMtAmaNi nAmanu upaniSad manuSyAne ci Mtita padArtha ApavAthI ciMtAmaNi ratna jevu che, tathA peAtAnuM dhyAna karanAra manuSyAnA pApano nAza karI dharma, artha, kAma ane meAkSa e cAra varga siddha kare che. ra7. vRkSanI jema iSTa phaLane ApanAra idalada nAmanu upaniSad matijJAnAdika pAMca jJAnanA svarUpanA rahasyane jaNAvanAra che, tathA tene viSe aneka prakAranA prakAza karanAra ane adhakAranA nAza karanAra pAMca prakAranA jyAtiSInA udaya thAya che, eTale ke temanI hakIkata temAM ApelI che. 28. mithyA darzanarUpI rAkSaseAno nAza karavAmAM sudarzana cakranI jevuM sudarzana nAmanu AgaNatrIzamu upaniSad kAnA jANavAmAM nathI ? ra9. jemAM zAstrakAre pAMca prakAranA AcAra varNavyA che, ane jemAM kaSAyeAnA samUhunA tiraskAra dekhADayA che, te trIzamu sUrya, caMdra, graha, nakSatra ane tArA. 1 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 nigamavedAMtanAmanu upaniSada jaya pAme che. 30. nigama ane AgamanA vAkyonuM vivaraNu karanAra ane suMdara vicArane atAvanAra vAkayavru'da nAmanA upaniSane hu zaraNurUpa karU . 31. vyavahArasAdhyApavarga nAmanuM upaniSad lokonA du:khane haraNa kare tevuM che ke jenA vyavahArarUpI dIpakane grahaNa karIne jaina dharmarUpI mahelamAM prakAza kare che. 32. peAtAmAM meAkSanA sAkSAtkAra karanAra advitIya nizcaya rahe che, ema jANe kahetu hoya evuM zrInizcayeka sAdhyA patra nAmanu upaniSad ya pAme che. 33. tapavizeSarUpI jaLavaDe jIvarUpI vasane huM dhauM chuM-zuddha karU chuM ema jANe kahetu hAya evuM prAyazcittakasAdhyApaga nAmanu upaniSad jaya pAme che. 34. bhavya prANIone dharmanA bIjarUpa sakivaDe mainnate dekhADanAra zrIdaranekasAdhyA paga nAmanA upaniSane mArA namaskAra hA. 35. jenAthI ame svarga ane apavarga ( mekSa ) rUpI atula phaLe meLavIe chIe te zrIvitAviratasa mAnadevatarU nAmanA upaniSadnI ame stuti karIe chIe36. OM paMcAyaNe AdarapUrvaka mAra vratA tathA ghaNuA niyameA grahagu kaya hatA; kAraNake jene ekapaNa niyama hoya te purUSa dhanya kahevAya che. zreSTha buddhivALA te hamezAM zrAvakanA zuddha AcAra saMbaMdhI navuM zAstra athavA rihaMtanu navuM statra bhaNatA hatA. te viSe kahyu che ke-" eka AAka, ardha zrlAka athavA pA kSAka paNa hamezAM navA bhaNavA; kAraNa ke manuSye dAna, abhyAsa ane kriyA karavAthI pratyeka divasane saphaLa karavA joie." te hamezAM sAvadya karmanA tyAga karI be vAra pratikramaNa karatA hatA, tenu ghara * A 36 upaniSadonI hakIkata mAtra dhyAnamAM rahevA vAste lakhI che, paraMtu te pratIti lAcakra jaNAtI nathI. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAraMvAra puMjAvAthI raja rahita thatu hatu. te pramAdanA tyAga karI aSTamI ane caturdazIne divase caturvidha AhAranuM pratyAkhyAna karI vaiSadha vrata grahaNu karatA hatA. te jANe ke peAtAnI pUjAne icchatA hoya tema hamezAM aDuMkAra rahita thaine puSpanA samUhavaDe ane kapUra ( rAsa ) vigere upakarAvas jinabiMbanI pUjA karatA hatA. zrAvakanA samUhamAM mugaTa samAna te paMcAyaLu zuddha vyApAravaDe dhana upArjana karI tene sAta kSetramAM vAvI dharmane meLavatA hatA. svadArA satASa vratane pALavAmAM tatpara evA te hamezAM prAtaHkALe uDIne e AAkaDe AdhibIjanI yAcanA karatA hatA. te e zlAkanA artha A pramANe che-" huM vItarAga ! mahirAja zreSThInA putra huM. paMcAyaNu eTaluMja icchuMchuM ke A bhavamAM niratara huM jJAna, darzana ane cAritranuM ArAdhana karavAmAM Asakta thAuM, huM svAmin! jagatanA janAnI AzAne pUrNa karanArA tame jo sevakane vAMcchita artha ApatA ho te huM vAravAra mAgu chuM ke mane parabhavamAM jJAnAdi traNa ratnanI sevAja Apajo. " te pacAyaNe zrI zatruMjaya girirAja vigerenI yAtrA karIne tenA pitAe meLavelu saMghapatinu sthAna ujvaLa karyuM hatuM. AbujInA caityane viSe teNe aneka nAnI dhvajAe tathA teAraNu sahita eka moTA dhvaja sthApana karyA hatA. sAdhamika janeAnA atyaMta guNavAnapaNAne lIdhe te temanu kuTuMbathI paNa vadhAre vAtsalya karatA hatA. niraMtara dharmAMkrayA karavAmAM sajja thayelA sajjanAnA te hamezAM bheAjanAdikanI uttama sAmagrIvaDe satkAra karatA hatA. temAM bhinna bhinna dezeAmAM utpanna thayelA drAkSApAka, ikSupAka, kuSmAMDapAka, TAparApAka, rasavALI sukhaDI, samagra jAtinAM, chae RtumAM utpanna thayelAM, svAdiSTa ane kAmaLa keLAM, kerIe, elAyacI ane kapUrathI suvAsita karelA ane leAkAne Anada Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApanArA aneka prakAranA siMha kesarIyA vigere modake, sArI rIte saMskAra karelAM pakvAnna, bIjAM paNa vividha prakAranAM anna, nAthI pIvAya tevuM sugaMdhI dhI, vividha prakAranAM masAlA vigerethI vaghArelAM zAko, navA bhAta ane dahIMthI banAvelA, kapUrathI vAsita karelA ane tApanA samUhane nAza karanArA manahara aneka jAtanA karabAo, elAyacI ane kapUravaDe sudhI karelA aneka prakAranAM zItaLa jaLe, sopArInAM cUrNa ane sugaMdhI pAnanAM bIDAe vigere samagra sAmagrIvaDe te sajInene satkAra karate hate. A rIte teone bhaktithI bhejana karAvI pachI pitAnI zakti pramANe vividha dezomAM utpanna thayelAM ane caMdranA kiraNe jevAM ujavaLa vAvaDe temane paherAmaNa paherAvate hate. pitAne ghera AvelA paradezI zreSTha zrAvakenI paNa parIkSA karIne temane bhejanAdikanA satkAra pUrvaka paherAmaNI paherAvate hatuM. tenuM atula sAdhamikavAtsalya joIne ko buddhimAna mANasa karmanA kSaye pazamane lIdhe samaktine prApta kare nahota? te paMcAyaNane guNaratnanA samudrarUpa devacaMda vastupALa ane sahajapALa nAme traNa putra hatA. dharmakriyAmAM kuzaLa zrIcaMdra nAme bhatrIjo hato, ane dharmiSTa e vijayasiMha nAmane patra hatuM. A sarva pitAnA kuTuMbane te paMcAyaNa temanA ane tyaMta hitecchupaNAthI hamezAM zreSTha dharmakAryamAM pravartAvate hate. te jinezvaranI AjJAnuM atyaMta pAlana karatuM hatuM, tenuM zILa nirmaLa hatuM, ane tenuM hRdaya AgamanA vacanethI suvAsita hatuM. sAdhamika nI bhakti karavAmAM rasika AtmAvALA teNe nyAyapUrvaka vyApAramAM upArjana kareluM dhana saphaLa karyuM hatuM. lekamAM mokSa prApta karAve tevA vratane dhAraNa karanArAomAM te addhi Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 tIya purUSa hatA, te potAnA dravyane saphaLa karatA hatA tethI mahAtmAone paNa te prazaMsA karavA lAyaka hatA. uparanI hakIkata jANIne huM uttama zrAvake ! utkRSTa sa pattirUpI kSIrasAgaranA uDvAsa karavAmAM caMdra jevA svAmIvAtsalya karavAmAM tame pravarto. zreSThIomAM mugaTarUpa ane sAbhAgyanI saMpattinA nidhAnarUpa paMcAyaNe dezavirata vratanuM pAlana karavA pUrvaka svAmIvAtsalyamAM tanmaya thaIne jevA yatna karyo hatuM tevA cahna tame paNa karaze. iti zrItapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahApAdhyAya zrIdharmahaMsa gaNuinA ziSya vAcakedra zrIIdrahasa gaNue racelI zrIupadeza kalpavallI nAmanI TIkAmAM trIjI zAkhAne viSe sAdharmika vAtsalyanA viSaya upara dvezatIomAM mugaTa samAna zrIpaMcAyaNanA varNanavALA khAvIzamA pallava samApta thayA. pallava 23 me. * hai dayAnA sAgara svAmI! tame niraMtara samagra vizvanuM rakSaNa karo che, te huM nAtha! tame mArUM rakSaNa kema karatA nathI? he bhagavAna! huM paNu ApanA sevaka rakSaNa karavA lAyaka chuM" ema jANe kahetA hAya evA sarpa je bhagavAnanA pAdapIThane bhaje che, te pAzva nAmanA yakSe Azraya karelA zrI pArzvanAtha svAmI tamane meAkSane ApanArA thAo. sAdharmika vAtsalyanuM svarUpa kahyA pachI have trevIzamu vyavahArazRddhi nAmanuM dvAra kahe che. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da ra3ra vavahArasya suddhIti " vaLI vyavahAranI zuddhi eTale pAte dravya athavA kariyANuM ApavAnA je kALa kahyA hAya te kALa ullaMghana karyA vinA te dranyAdika tene ApavuM, te zrAvakanu mukhya kRtya che. Ane vistArathI artha A pramANe che.- huM zrAvakA ! tame vyavahAranI zuddhithI dhana upArjana kare. ghI, goLa vigere padAthAnI zuddhithI meAdakanI jema vyavahAra zuddhithI dhana zuddha thAya che, dhananI zuddhithI dhama paNa zuddha thAya che. zuddha vyavahArarUpI akhtarathI vIMTAyelA zrAvakane virUddha vanAnA samUharUpI khANAneA vistAra zuM karI zake ? kAMi ja nahi. kahyuM che ke-vyavahAranI zuddhi ja dharmanuM mULa che ema sarvajJa kahyuM che, kAraNa ke vyavahAranI zuddhithI dhananI zuddhi thAya che, dhananI zuddhithI AhAra zuddhi thAya che, AhAranI zuddhithI zarIra zuddhi thAya che, ane zarIra zuddha thavAthI te dharmane ceAgya thAya che. tethI te je je kArya kare che te te kArya tenAM siddha thAya che, anyathA je kArya te kare che te niSphaLa thAya che. kAraNa ke vyavahAranI zuddhi vinA te dharmanI niMdA karAvanAra thAya che. dharmanI hIlanA karAvavAthI peAtAne ane parane bIlakula edhi prApta thatI nathI ema AgamamAM kahyuM che. " huM zrAvake ! jo tame jainadharmI hA teA jenAthI dhananI vRddhi thAya che ane jenAthI jagatamAM yaza prasare che tevA zuddha vyavahAranuM rakSaNa karA. A vyavahAra pALavAmAM zubhAcattavALA mugalanuM dRSTAMta che te A pramANe-- mugalanI kathA. dd khurAsANu nAmanA meTA dezamAM mlecchanA tuccha kuLamAM utpanna thayelA mugala nAmanA musalamAna rahetA hatA.te dInA dakane dAna ApatA hatA, tethI te dhanezvaranI khyAtine pAmyA hatA, Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anargaLa dhanarUpI jaLataraMgane te sAgara hatuM, tene yaza caMdranI je ujavaLa hatuM, te dAnaguNavaDe nagarajanonuM raMjana karatuM hatuM, te buddhimAna zuddha vyavahAravaDe aneka prakAranA karIyANane kAviya karate hatA, tethI tenuM dhana taraphathI vRddhi pAmatuM hatuM. " kRSNacitrakanI latA jevI vyavahArazuddhi kayA kuzaLa purUSanI saMpattine na vadhAre ? " ekadA dUra dezane rahevAzI kaI vepArI agaNita karIya NAo laIne tyAM Ave, te pitAnA deza tarapha pAchA javAnI utAvaLavALo hato. tenI pAse kamalinInA pAMdaDA upara rahelA jaLabiMdunI jevA ujavaLa lAkho matIo hatA, te teNe vecavA mATe mugalane ApyA. pachI te paradezI vepArI tarataja pitAnA deza tarapha javAnI utAvaLa hovAthI mugalane ghera gaye, mugale tenI kahelI kiMmata pramANe tenuM mUlya tarataja ApI dIdhuM. pachI mugale jyAre pitAne hIsAba taiyAra karyo, tyAre pitAnI pAse tenA traNa motI vadhAre rahI gayAnuM jANyuM tethI teNe vicAra karyo ke "A traNe motI meM tenI pAsethI jeTalA motI kharIdyA tenI gaNatarImAM AvyAM nathI. mAre ghera lAkhagame dravya che, paraMtu temAM vyavaDAra mAgane lepa kare evuM keInuM kiMcit paNa dravya meM nAMkhyuM nathI, tethI mAre A traNa metI rAkhavA gya nathI." ema vicArI te buddhimAne te paradezInI zodha karI, paraMtu te te tyAMthI nIkaLI gayA hatA tethI teNe te khetI eka lUgaDAnI graMthIe bAMdhI rAkhyA. teNe vicAryuM ke A matI mArI mAlakInI bahAranAM che, tethI mArA dhananI aMdara te nAkhavA yogya nathI. kAraNake kuvyavahArathI prApta thayeluM drazya viSamizrita kSIrAnanI jema zudhdha samRddhine paNa nAza kare che. mATe je Ane mArA dravyamAM bheLavuM te AnA saMbaMdhathI mAruM Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " mULa dhana paNa nAza pAme. " ema vicArIne teNe te graMthI gharanA uparanA bhAgamAM judI rAkhI mUkI. A pramANenA zudhdha vyavahArane lIdhe te devanI jevA pAMca indriyAnA viSayabhAgane bhAgavA niraMtara Ana MdasamudramAM magna rahetA hatA. ekadA te mugalanA gharamAM akhataravALA ane bhAlA tathA khArdika zaone dhAraNa karanArA cArenI dhADa paDI, ane jema adharma kArmaNukha dhanavaDe jIvane khAMdhe tema ugra svabhAvavALA te dhADanA subhaToe te mugalane pAzavaDe bAMdhI lIdheA. pachI keTalAke tenA aveA, gAyA ane bheze| grahaNa karI, keTalAke rezamI vigere kiMmatI vasrone samUha lIdhe ane keTalAke kuThAravaDe vacalA oraDAnA kamADa bhAMgI nAMkhI temAMthI suvarNa ane ratnA vagere gharanuM sAradravya lIdhuM. te vakhate kAI ugra subhaTa peAtAnA bhAlAne uchALatA hatA, temAM pelI lugaDAthI bAMdhelI meAtInI graMthI bharANI ne chedANI, eTale temAMthI traNe metI nIkaLIne nIca paDayAM, te cAkanA patharanI sAMdhamAM bharAi gayAM, tene te subhaTa bhAlAnI aNIthI kADhavA lAgyA, paraMtu te nIkaLyAM nahIM, ane vadhAruM vadhAre nIce pesavA lAgyAM. te meAtIe nIce javAnA miSathI jANe pRthvImAM dATelA ratnAdikanA nidhAnane dekhADavA mATe agresara thatA hoya ema dekhAtu hatu. te joi dRDha a'dhanathI AMdhelA chatAM paNa mugala hasavA lAgyA. tene hasatA joi subhaTAe tene hasavAnu kAraNa pUchyuM ane kahyuM ke luMTArAo tArU dhana luMTe che, ane tane dRDha baMdhanathI bAMdhyA che, chatAM huM dhIra ! tu kema rAtA nathI ane ulaTA hase che ? amane te AthI mATuM Azcarya lAge che." tyAre te mugala belyA ke-"he subhaTA ! mArA hasavAnuM kAraNa sAMbhaLe. meM mArI mAlekI vinAnA A traNa meAtI mAtra mArA gharamAM rAkhyAM, tethI mArUM sarva khAhya dhana teA gayuM, ane aMdara rahelu dhana paNa A dekhADe che, tethI Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 235 huM hasu chu, ke jeo nira'tara anyAyathI upArjana kareluM dhana bhAgavatA haze tene tenuM kevuM phaLa maLaze ? " A pramANe sAMbhaLIne dhADanA mukhya sulaTe khIjA sarva subhaTAne khelAvI tenuM sarve dhana pAchuM ApyuM ane tene adhanathI mukta karyo. pachI " ahA ! A mugalanI vyavahArazuddhi asAdhAraNa che. " epramANe tenI prazaMsA karatA ane tenA vyavahAranI zuddhi joine raMjIta thayelA te subhaTo harSathI peAtAnI niMdA karatA karatA peAtAne sthAne gayA. vyavahAranI zuddhine lIdhe luTArAe paNa tene luMTayA nahIM.' ema sAMbhaLI paradezI leAkeA khurAsANanA rahevAthI samagra janAnI zlAghA karavA lAgyA. mleccha chatAM ane nIca kuLamAM utpanna thayA chatAM te mugala vyavahAranI vizudhirUpI caMdraprabhAvaDe vikavara thayA. he zrAvakA ! A pramANe dhanakSayanA duHkhane nahIM pAmelA A mugalanI vyavahAra zudhdhi sAMbhaLIne tame paNa samRdhdhine vRddhi pamADanArI vyavahArazudhdhinA Adara karI. iti zrI tapagaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahApAdhyAya zrIdharmahaMsagaNinA ziSya vAcake zrIidraha sagaNue racelI zrIupadeza kalpavallI nAmanI TIkAne viSe trIjI zAkhAmAM vyavahArazuddhinA viSaya upara khurAsAvAsI mugalanA varNana nAmanA trevIzamA pallava samApta thaye. :0:MATIANST pallava 24 mA. niraMtara ya pAmelA ane samagra aMdhakAranA samUha rahita evA zrImahAvIra rUpI sUryane jovAthI tatkALa mithyAtvIe dRSTinA prakAza rahita ghuvaDa jevA thaI jAya che, ane bhavya prANIe zIdhrapaNe dRSTinA vikasvarapaNAne pAme che. vyavahArazudhdhinuM svarUpa kahyA pachI have rathayAtrA nAmanuM cAvIzatru dvAra kahe che, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gati rathayAtrA eTale jidranI pratimAne rathamAM sthApana karI vAjitrAdika pUrvaka te ratha zrAvakanA ghare ghare pherave te zrAvakenuM kRtya che. ' vistarArtha-zreSTha zrAvakee harSathI A rathayAtrA karavA gya che, kAraNa ke tene joI aneka bhavya prANIo tenI prazaMsA kare che, ane puNyanA bhAjana thAya che, zrAvake e zradhdhAthI je dhana rathayAtrAmAM vAparyuM hoya te dhana temanA puNyanuM piSaNa ane pApanuM zoSaNa karanAra thAya che. jyAM zrAvakevaDe vAraMvAra rathayAtrA karavAmAM Ave che, te deza, gAma, te nagara ane te samaya dazana karavA lAyaka (maneharo che. ujajayinI nagarInA saMghanI jema uttama zrAvake e nyAyathI upArjana karela vittavaDe vAraMvAra rathayAtrA karavI joIe. ujajayinInA saMghanI rathayAtrAnI kathA. lakSmIne nivAsa karavAnA sthAna rUpa ane dubhikSa rUpI rAkSasane trAsa pamADavAmAM vAsudeva samAna mAlava nAmane deza che. temAM sarva nagarIne viSe zreSTha evI ujajayinI nAme nagarI che. te AkAza sudhI pahoMcelA mahelamAM nivAsa karatA iMdranI jevA Ilyanee karIne mane hara che, temAM rahelA zrAvake hamezAM dAna, zIla, tapa ane bhAva e cAra prakAranA mekSadAyaka dharmanA ArAdhanamAM yatna kare che. tyAM agaNita dravyathI bharapUra ane guNanA samUhathI jenAM mana bharAI gayelAM hatAM. evA zreSTha zrAvakee puNya upArjana karavA mATe eka ratha karAbe hatuM, te ratha teraNavaDe suzobhita ane manehara pharaktI dhdhajAo vaDe zobhato hate. te rathane suvarNanI baLIvaDe zobhatAM zIMgaDAMothI suMdara, zabda karatA ghugharamALathI zaNagArelA Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 kaMThavALA ane caMdranI jevA 9 traNavarNavALA be vRSabhe je DelA hatA, te ratha parvatanI je uMcA dekhAtuM hatuM. suvarNanAM AbharaNenI zreNivaDe jemanAM zarIra bhUSita hatAM evI strIo jidranA guNo gAtI gAtI te rathanI pAchaLa cAlatI hatI, tenI cotarapha zrAvaka varga cAlatuM hatuM, tenI pAchaLa cAlatA gAyakajano arihaMtanA guNa gAtA hatA, AryamahAgiri mahArAja jinakalpanI tulanA karatA hovAthI daza pUrvadhara Arya suhasti nAmanA AcArya te rathanI sAthe hatA, te rathanI aMdara uttama caMdananA kASThanuM traNa mALavALuM devAlaya padharAveluM hatuM, te devAlaya tarapha sugaMdhI paMcavarNanAM puSponI mALAthI viTeluM hatuM, ane temAM manahara putaLIo sthAne sthAne mUkelI hatI, tathA te devAlayanI aMdara suvarNanI jinapratimA sthApanA karI hatI, te rathamAM banne bAjue beThelI kumArikAo cAmara vIMjhatI hatI, te rathanI AgaLa vAjitrane advaita nAda thato ho, tathA tenI AgaLa naTanuM, peDaka nRtya karatuM hatuM. A rIte te manahara mahesava devatAene paNa camatkAra kare te thaI rahyA hatA. A pramANenA mahatsava pUrvaka te ratha anukrame cAlate cAlate jenA ghara pAse jate hatuM, te gharano svAmI (zrAvaka) snAtra mahatsavapUrvaka zrIsaMghane bhejana karAvatA hatA. bIje divase pAche tyAMthI ratha calAvavAmAM AvatuM hatuM, te vakhate mArgamAM rahetA bIje zrAvaka bhaktithI utsavapUrvaka pUrva divasanI jema rAkhatA hatA. A rIte dararoja te ratha nagaramAM pharato hato, ane navA navA snAtra utsa tathA zrAvakenI bhejanAdika bhaktinA utsava thatA hatA. ekadA rathayAtrAnA mahotsavamAM Arya suhasti mahArAjane joI saMpati rAjAne jAtismaraNa jJAna thayuM, tethI teNe pitAne pUrvabhava jANe. eTale teNe vimAnanI jevA pitAnA mahelamAMthI Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 nIce utarI gurUmahArAjane namaskAra karyo, pachI pUchayuM kemahArAja! Apa mane oLakhe che?" tyAre gurU bolyA ke "he rAjana ! sUryanI jema jagatane pratyakSa thayelA tamane rAjAne) keNa na oLakhe?" rAjAe kahyuM ke-"he zrutajJAnI ! A cAlatI oLakhANane huM pUchate nathI, paraMtu huM bIjuM kAMIke pUchuM chuM te kaho." te sAMbhaLI munIzvare upayoga ApIne kahyuM ke-bahe rAjana ! pUrva bhavamAM tame eka raMka bhikSuka hatA, te vakhate tame eka ja divasa avyakta sAmAyika pALyuM hatuM, tenA prabhAvathI A rAjyasaMpattine pAmyA che." te sAMbhaLIne Azcarya pAmelA kRtajJa rAjAe kahyuM ke-"he bhagavAna ! A rAjya Apa grahaNa karI, huM ApanI sevA karIza-Apane sevaka thaIne rahIza." gurU bolyA ke-"he rAjA ! rAjya asAra ane nIrasa hevAthI ame tene IcchatA nathI. paraMtu jo tame traNa rahita thavA IcchatA he te puNyakArya kare." te sAMbhaLI rAjAe gurUnuM vacana pramANa karyuM. pachI gurUmahArAja haMmezAM tene jinAjJAmULa saddharmane upadeza ApavA lAgyA, tenAthI te rAjA tattvajJAnI the. pramAda rahita evA te rAjAe samagra pRthvIne jinabiMbevaDe suzobhita karI. "hamezAM eka caitya pUrNa thayAnA khabara sAMbhaLyA pachI ja huM daMtadhAvana karIza" evo teNe nizcaya karyo hate, tethI teNe harSathI ekI vakhate ghaNAM caityane AraMbha karAvyuM hate. te tejasvI rAjAe eka divasamAM eka, be, traNa navAM caitye parNa thayAnI vadhAmaNI sAMbhaLyA pachI daMtadhAvana karIne pitAne niyama pUrNa karyo hato. A pramANe teNe pacIza hajAra navAM ce karAvyAM hatAM ane chatrIsa hajAra jIrNodhAra karAvyAM hatAM. te kuNula rAjAnA putra saMprati rAjAe dhAtunAM 1 dAtaNa Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2, ane ArasanAM savA savA karoDa jinabiMbe navAM bharAvyAM hatAM. te viSe kahyuM che ke-"saMprati rAjAe pacIza hajAra navA zreSTha prAsAde ane chatrIsa hajAra jIrNoddhAra karAvyA hatA. temaja savA karoDa zilAmaya ane savA kareDa pItaLamaya jinaMdrAnI pratimAo bharAvI hatI. e rIte kula aDhI karoDa pratimAone huM bhakitathI namaskAra karuM chuM." buddhimAna evA te saMprati rAjAe anArya dezamAM sAdhu ane zrAvakanA AcAra zIkhavavA mATe pitAnA sevaka janene sAdhune veSe mekalyA hatA. teo te pramANe karIne pAchA AvyA tyAre te buddhimAna rAjAe puNyanA lAbhane mATe satya sAdhuone te dezamAM mekalyA. "jema huM yatine veSa dhAraNa karavAthI AvI utkRSTa lakSmIne pAmyuM che, tema bIjA manuSya paNa dharmane svIkAra karI utkRSTa lakSamI pAme." evI bhAvanA te niraMtara bhAvate hate. te rAjAe potAnA dezamAM sAtaso dAnazALAo ughADI hatI, temAM cAre dizAmAMthI AvelA sarva kaI janene miSTAnna bhojana maLatuM hatuM. te rAjA vakhato vakhata pitAnI nagarImAM vizvane Azcarya pamADanArI rathayAtrAo meTA vistArapUrvaka karAvate hate. rathayAtrAmAM tatpara rahetA saMprati rAjAne joI zrIsaMgha paNa rathayAtrAnA utsavamAM vizeSa pravartate hate. " he bhavya ja ! jema ujAyanIne zrIsaMgha AnaMda sahita rathayAtrA karatuM hatuM tema tame paNa te kAryamAM udyamavaMta thAo. Iti zItapagaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahopAdhyAya zrIdharmahaMsagaNinA ziSya vAcakeMdra zrIIhaMsagANae racelI zrIupadeza ka5vallI nAmanI TIkAne viSe trIjI zAkhAmAM rathayAtrAnA viSaya upara ujajayinInA zrIsaMghanA varNana nAmane vIza paddhava samApta thaye. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raja, pallava 25 me, bharatakSetranA svAmI bharata cakravartIe chatrIsa upaniSadamAM jemanI kathA vistArathI kahelI che, evA atIta kALanA cavIza tIrthakarene tame bhaje-se. rathayAtrAnuM dvAra kahyA pachI have tIrthayAtrA nAmanuM pamIzamuM dvAra kahe che - vaLI zrI zatruMjaya, zrIarbudAcaLa vigere tenI yAtrA karavI te paNa zrAvakenuM kRtya che. A pRthvI para meTA puNyane upArjana karavAnI khANarUpa je tIrtho che tenI vivekI janoe dara varSe yAtrA karavI joIe. zrI zatruMjaya girirAja, giranAra girIzvara, sametazikhara, AbujI, ArAsaNagiri, tAraMgAi, jIrApallI pAzvanAtha tathA baraTaka giri-A ane evAMja bIjA paNa aneka tIrtha zrAvakoe harSathI vaMdana karavA yogya che. temaja covIze tIrthakarenI janmabhUmi, dIkSAbhUmi, kevaLajJAnanI bhUmi ane nirvANanI bhUmio paNa sajanone tIrthapaNe mAnavA gya che. zAstromAM kahelAM jeTalAM tIrtho pRthvI para che te sarve buddhimAnoe dhyAna karavA yogya che. kahyuM che ke -"sarva tIrthomAM uttama tIrtha, sarva parvatamAM uttama parvata ane sarva kSetramAM uttama kSetra zrIsaddhakSetra che, te tamene pavitra kare. namaskAra maMtra, zatruMjaya tIrtha ane gajendra padanuM jaLa A traNe geleksamAM advitIya che. zatruMjaya giri upara jinezvaranAM darzana karavAthI manuSyanI tiryaMca ane naraka e be gatino nAza thAya che ane tyAM jinezvaranI pUjA tathA snAtra 1 ghaNuM karIne kuMbhArIAjInA derAsarovALo aMbAjIne pahADa teja ArAsaNa kahevAya che. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 karavAthI hajAra sAgarepamanAM pApano nAza thAya che. " vaLI kahyuM che ke -"jinezvaranI dIkSA, jJAna, nirvANa ane janmanI bhUmie vAMdavAyegya che." * "vimalagiri 1, muktinilayara, zatruMjaya 3, siddhakSetra 4, puMDarIkagiri pa, siddhazekhara 6, siddhaparvata 7, siddharAja 8, bAhubali 9, marUdeva 10, bhagIratha 11, sahastrapatra 15, rAtapatra 13, aSTottarazatakuTa 14, nagAdhirAja 15, sahastrakamaLa 16, Dhaka 17, koTinivAsa 18, lehitya 19, tAladhvaja 20, ane kadaMba ra1, A rIte jenAM nAme deva, manuSya ane muni e pADelAM che te zrIvimaLagiri tItha jaya pAme. " A vimaLAcaLanAM ekavIza nAmanuM je bhaktimAna purUSa daraja prAta:kALe dhyAna kare che te tIrthayAtrAnuM phaLa pAme che. zatruMjayAdika tIrthone viSe jeNe A avasarpiNImAM prathama uddhAra karAvyuM che te bharatacakIne mAre namaskAra thAo. sUryayazA 1, mahAyazA 2, ati bala 3, balabhadra 4, balavIrya 5, kIrtivIrya 6, jalavIya 7, ane daMDavIya 8, e ATha pATa ke jeo traNakhaMDa bhAratanA svAmIo thayA hatA, jemane AtmA tIrthayAtrA karavAthI nirmaLa thayo hato ane jeo are. sAbhavanamAM pitAnA zarIrane joI zubha bhAvanA bhAvatAM vairAgya pAmI kevaLajJAnavaDe alaMkRta thaI mokSane pAmyA hatA, temanAM caraNakamaLane ame namaskAra karIe chIe. A zatruMjaya parvata prAye zAzvata che, ane atIta, vartamAna tathA bhAvI cAvIzImAM paNa te tIrthabhUmi tarike vikhyAta che. jayAM bharatAdike asaMkhya uddhAra karAvyA che, te bhUta, bhaviSya ane vartamAna traNe kALe uttama tIrtha che. jagatamAM vartatA sarva tIthane namavAthI je phaLa prApta thAya che, tethI anaMtaguNuM phaLa zrI zatruMjaya tIrthane namavAthI prApta thAya che. jainatIrtha sadA sevavA lAyaka che, Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4ra ane vizeSe karIne pUjavA lAyaka che. je bhAvathI tIrthane namaskAra kare che te sadgatine pAme che. sukRtanA kAryamAM kArTi dhananA vyaya karanAra ane caiAda rAjaleAkamAM jenI kIti prasarI hatI tevA 'desala'nAmanA maMtrIe zatrujayAdika sAta tIthAnI meTA utsavapUrvaka cauda vAra yAtrAe karI hatI. je tIrthe yugAdIza jina tIrthanA prabhAvanI vRddhi karavA mATe navANu pUrva vAra samavasaryAM hatA te zrIvimalAcaLa parvata amArUM rakSaNa karo. A cAvIzImAM zrIneminAtha vinA mA trevIza tIrthaMkaro jyAM samavasaryAM hatA te zrI siddhakSetra bhavyajIvAne viMtra karA. zatruMjayAdika tIrthanI yAtrA karIne zrAvakoe vastupALa maMtrInI jema manuSya janma rUpI vRkSanuM phaLa grahaNa karavuM joie. te vastupALa maMtrInI kathA A pramANe-- vastupALanI kathA, virATa dezanA mugaTanI jevu dhavalaka (dhoLakA) nAmanu nagara che. temAM caturaMga sainyavALA vIradhatrala nAme rAjA rAjya karatA hatA. te nagaramAM Asadhara nAme zreSThI rahetA hatA. ekadA gurUnA mukhathI amuka strInA samadhamAM teNe sAMbhaLyu ke "amRta jevA netravALI A kanyAnI kukSimAM e ratnayugala dekhAya che." te sAMbhaLI zreSThI te padmAvatI nAmanI kanyAne paraNyA. tene viSe laiMgi ane mAladeva nAmanA prathama putra thayA, ane tyArapachI vastupALa tathA tejapALa nAmanA putro thayA. temanAthI temanI mAtA yathArtha ratnakukSivALI thai, anukrame te banne putrA vRddhi pAmI yuvAvasthAne pAmyA. agaNita guNunA nidhAna ane jagatane Anada ApanAra te banne anukrame vizALa kuLamAM utpanna thayelI anupamAdevI ane lalitAdevIne paraNyA. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 ekadA pitAnA bhAI luNigane tenA aMta samaye vastupALe navakAra maMtra vigere saMbhaLAvIne pUchayuM ke-"he bhAI! tamArI je IcchA hoya te kahe." teNe kahyuM-"he bhAI! mAre eka jinacaitya karAvavAne mane ratha hatuM, paraMtu dhananA rahitapaNane lIdhe te mane ratha siddha thaye nathI." tyAre vastupALe kahyuM ke-"he baMdhu ! tame te viSe kheda karazo nahIM. tamAro mane ratha huM pUrNa karIza." A pramANe sAMbhaLI te luNiga samAdhimaraNa pAmI svarge gaye. tyArapachI vastupALa ane tejapALa vepAra karI sukhe kALa nigamana karavA lAgyA ekadA varadhavaLa rAjAne rAtrine viSe svapnamAM AvIne lahamIdevIe kahyuM ke-"A vastupALa nAmanA vaNikaputrathI tAruM rAjya atyaMta vRddhi pAmaze." tyArapachI prAta:kALa thatAM rAjAe potAnA sevake mekalIne vastupALane bolAvI kahyuM ke - "mArI rAjyamudrAne tuM grahaNa kara." tyAre te be ke- "he deva ! prasanna mukhakamaLavALA svAmI A pramANe jenI sAthe vAta kare che, te sevaka puNyavAnuM ane guNavAna purUmAM agresara gaNAya che. prasanna mukhavALA rAjAnI dRSTi jenA upara paDe che, te purUSa pavitratA, kulInatA, dakSatA ane subhagatAne pAme che. vRkSene meghanI vRSTithI dhIme dhIme phaLane udaya thAya che, paraMtu rAjAonI saMtuSTithI manuSyane tatkALa phaLane udaya thAya che. A jagatamAM rAjA jevuM bIjuM kaI zreSTha tIrtha nathI. kemake rAjAnA mukhakamaLane jevAthI ja sajananA kaSTa rU5 pApane nAza thAya che ane vAMchita saMpatti prApta thAya che." A pramANe bolatA te zreSTha vaNikane rAje maMtrIpaNunI paherAmaNa ApI. tyArapachI rAjAnI kRpAthI te maMtrI pratiSThA pAme. tenA tejanI spardhAe karIne tenuM dhana paNa vRddhi pAmavA lAgyuM. purUSane bhAvyasamudra keNa mApI zake che ? chapana Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44. sthAnamAM tenuM chapana koDa dravya che evuM jaNAvavA mATe ja hAya tema hamezAM prAta:kALe tene ghare muMgaLa nAmanuM vAjitra vAgatuM hatuM. ekadA "vastupALanA bhAlathaLanI chAyA je sthAne paDe che te sthAne nidhi nIkaLe che evI lokavArtA sAMbhaLIne rAjAe tenI parIkSA mATe maMtrIne parvatanA zikhara para caDAvI tenA bhAsthaLanI chAyAvALI pRthvI khodAvI, te temAMthI sarpa nIka te joI rAjAe maMtrInI hAMsI karI. tyAre maMtrIe pitAnA hAthavaDe tene grahaNa karyo eTale te metIne hAra thaI gaye. te joI rAjAe tenA bhAgyanI stuti karI. A maMtrI rA ane prajA bannenA svArthane sAdhanAra hatuM, tenA je bIje koI maMtrI thayA nathI. . . . . . . . . . ekadA AcArya mahArAje muMjane kahyuM ke- tAre bhajana karI rahyA pachI maMtrI rAjane pUchavuM ke Aje tame je rasoI jamyA cho te thaMDI hatI ke unI hatI?" A pramANe tene pUchavAthI maMtrIe tene koI paNa uttara Apyo nahIM. bIje divase paNa teNe teja prazna pUchayo. tyAre maMtrIe kepathI kahyuM ke-- zuM tuM mUkha che ke jethI A prazna pUche che? kAraNa ke ApaNe sAthe ja bhejana karIe chIe ane tuM Ave prazna kema pUche che ?" tyAre te bolyo ke--" huM ema mAnuM chuM ke tame hamezAM TADhI rasoI jame che." te sAMbhaLI maMtrI Azcarya pAmIne be ke "tArA vacananuM tAtparya zuM che? " tyAre te be ke-"mane je pramANe gurUe kahyuM te pramANe me tamane kahyuM che. te sAMbhaLI maMtrIe munIzvara pAse jaI temane namaskAra karI te vacanane artha pUchaye. tyAre gurUe kahyuM ke"he maMtrIpati!sAMbhaLe. A bhavamAM je pUrvanA puNyathI prApta thayelA lega bhegavAya ane navuM puNya upArjana na karAya te Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 TADhI rasoI jagyA kharAkhara che." A pramANe gurUrUpI sUryanA vacanarUpI karaNAvaS maMtrInuM hRdayakamaLa vikambara thayuM, ane teNe meAkSasukhanI sa'pattine mATe zrAddhadharma agIkAra karyeA. " te matrIzvare jANe himAlaya parvatanAM zikharA banAvyAM hoya tevAM vividha prakAranAM terase navAM caityo karAvyAM, peAtAnA AtmAne bhavasAgaramAMthI u| hAya tema teNe trevIza sA jINuM caityanA uddhAra karAvyeA tathA suvarNa, rUpya, zikSA ane pItaLanI eka hajAra ne pacavIza pratimAe bharAvI ane atyaMta utsAhathI saMgha kADhIne mahAtsavapUrvaka zatrujaya tIrthanI sADAbAra yAtrAe karI. ekadA yAtrAmAM tene vicAra thayA ke kesaranAM tilakA pratimAnA bhAlasthaLamAM cirakALa sthira rahetAM nathI, tethI tene nizcaLa karavAM.' ema vicArI te vivekI vastupALe ratnajaDita suvarNanAM chatrIza hajAra tilaka karAvI te vaDe jinami enA bhAlasthaLane bhUSita kayAM. zrIAjIjI upara peAtAnA bhAi ginA nAmanuM caitya karAvIne vANIthI khaMdhAyelA peAtAnA AtmAne teNe mukta karyAM. (te caityanuM nAma lUNuMgavasahI rAkhyuM. ) anupamA devIe khatrIza lAkha dravyanA vyaya karI zrI giranAra parvata upara zrI neminAthanI anupama pUjA karI. zrI vimalAcaLa parvata upara e bhAienI patnIee yAtrALu janeAnI bhaktine mATe peAtAnA nAmanAM e sarAvara karAvyAM. zatruMjaya parvata upara tathA giranAragiri upara vastupALa maMtrIe gaNu lAkha dravyanA vyaya karI traNa tAraNA karAvyAM. zatrujayathI giranAra sudhI lAMkhI eka dhvajA khAMdhyAnA anyaga ullekha che. ' 1 A tilakA zrAvakone karAvyAnuM chApela pratimAM lakhela che paNa bhula jaNAya che. 2 pratimAM pAraMbhe hAvAthI traNa lAkha tAraNu lakhyA che paNa te bhula jaNAya che. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ekadA ma`trIzvaranI pAse kAI kavIzvara AvyA. tene matrIe esavAnu kahyuM, tyAre te eNye. ke-lhe magI ! mAre esavAnu kAMi paNa sthAna nathI. kAraNa ke--vastupALa maMtrIe annadAna, jaLapAna ane dharmasthAnavaDe AkhI pRthvI rokI che ane yazavaDe samagra AkAza zakyuM che." anyadA kAi bIjA kavIzvare AvI vastupALane AzIvAda ApyA. tene matrIe pUchyuM' ke--"tame kayAMthI AvA che ? " kavie javAba ApyA ke-- "huM svarga - mAMthI AvuM chuM. " maMtrIe pUchyuM--" tyAM hAlamAM deve zu kAma kare che ? " ve khelyA ke- tyAM hAlamAM brahmAnI AjJAthI devA dararAja traNa traNa kreDa daridra janAne utpanna kare che. tethI svargamAM devA hAla te kAryamAM vyagra che." ema kahI te kavie ma'trInI pAse bIjo eka zlAka kahyA. tenA bhAvArtha A pramANe hateA ke--"huM maMtrI ! daridra janAne sarajatA brahmA ane jagatane kRtArtha karatA tame A bannemAMthI kAnA hAtha pahelA thAkaraze te jANI zakAtu nathI." arthAt tame thAkazA ema lAgatuM nathI. te maMtrI dareka cAturmAse sarva zrAvakAnuM vAtsalya karatA hatA ane sAdhuone vastra tathA ghInuM dAna dvaitA hatA. paMDitA graMthAmAM spaSTa rIte tenA guNAnI stuti karatA hatA, tathA gAyakA navA navA chaMdovaDe tenAM gIta gAtA hatA. teo kahetA ke'puNyanA paramANuthI banelA vastupALa nAmanA nararatnane jeNe joyA che te manuSyA pRthvI para dhanya che. he vastupALa ! tamArUM cAturya alokika che, kemake te ekaja zaMkha bhAMgIne Akhu jagata zveta karyuM che. " ekadA maMtrIzvaranA mAthAnA keza sApha karanAra sevake eka paLI (zveta vALa) kADhIne tenA hAthamAM mUkayA. te joI maMtrI e 1 khIjA pakSamAM za kha nAmanA, rAjA jene vastupALe jItyA hatA. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ra47 ka bolyA. teno artha A pramANe hate-"kaMI paNa kaLAne abhyAsa karyo nahIM, koI tapasyA paNa karI nahIM, supAtre dAna paNa dIdhuM nahIM ane manahara vaya te jatuM rahyuM. AyuSya, vitta ane yauvana jatA rahyA pachI manuSyane je mati prApta thAya che te je pahelAM ja thaI hoya to tene mekSapada dUra nathI." pite pArAvAra puNyakArya karyA chatAM tene alpa mAnIne svaccha manavALA maMtrIe potAnA AtmAne mATe zoka karyo. aho! jagatamAM tenI puNya karavAnI IcchA keTalI badhI che ? jANe ke tenA AtmAthI jAdI thayelI atyaMtara karmanI raja hoya tema yAtrAne viSe yAtrALujananI uDelI rajavaDe tenuM zarIra vyAsa thayuM hatuM. Apattine nAza karanAra te maMtrIe zatruMjayAdika mahAtIrthomAM bAravAra yAtrA karIne pitAnA AtmAne pavitra ryo hato. teramI yAtrAne mATe saMgha sahita maMtrIzvara cAlyA. anukrame zatruMjayagiri daSTie paDaze. tevAmAM tenA zarIre ekadama apaTutA thaI gaI. tethI teNe teja ThekANe paDAva nAMkhI parvatane varyApana utsava ane saMghavAtsalya vigere karI yAtrAne prasaMga pUrNa karyo. keTaleka divase zubhadhyAnamAM tatpara rahelA maMtrInuM tyAMja AyuSya pUrNa thayuM. (zatruMjaya pahoMcyA nahIM tethI te yAtrA aradhI kahevANI.) te sthAne je gAma vasyuM te pRthvI para aMkevAlika (aMkevALIyuM) e nAme prasiddha thayuM. saMvata 127 nA varSamAM maMtrI svarge gayA. te samAcAra sAMbhaLI vairAgyathI temanA gurU AcArya mahArAje AMbelane tapa zarU karyo. pramAda rahita evA te vardhamAnasUrie vardhamAna tapanA abela zarU karatI vakhate A pramANe abhigraha karyo ke "mAre tapa pUrNa karIne vAMchitane pUrNa karanAra zrIzaMkhezvara pArzvanAthane namaskAra karyA pachI pAraNuM karavuM." pachI tapa pUrNa thaye' tyAre te sari 1 A tapa satata karanArane paNa 14 varSa uparAMta vakhata vyatIta thAya che. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 AdarathI jinezvarane vAMdavA cAlyA. mArgamAM zrama ane tRSA lAgavAthI te eka vRkSanI nIce beThA. tyAMthI AgaLa cAlI zakyA nahIM tethI zrIzaMkhezvara devanA dhyAnamAMja tatpara thayelA te sUrie tyAMja anazana karyuM. prate kALadharma pAmIne zaMkhezvara jinAdhIzanAja adhiSThAyaka deva thayA. pachI te deve maMtrInI gati jANavA mATe upayoga dIdho, paraMtu tenuM avadhijJAna apa hovAthI te jANI zakAyo nahIM. tethI te deve mahAvideha kSetramAM jaI zrI sImaMdhara svAmIne namI temane maMtrInI gati pUchI, tyAre devethI jemanA caraNakamaLa sevAI rahyA che evA te bhagavAna bolyA ke -mahAvideha kSetranA mANijya samAna puSkalAvatI nAme vijaya che. temAM lakSmIne nivAsasthAnarUpa zrIpuDarIkiNa nAmanI nagarI che. tenagarImAM puNyasamUhanA nidhAnarUpa vastupALane jIva karUcaMdra nAmane rAjA thayo che. te zatruMjayAdika tIrthonI yAtrAnA mahatsava hAla paNa karyA kare che, te ahIMthI deva thaI trIje bhave mekSa pada pAmaze. anupamA devIne jIva teja nagarImAM zreNInI putrIpaNe utpanna thaye che. te putrI ATha varSanI thaI tyAre teNe mArI pAse dIkSA grahaNa karI che. te kAMIka ochA pUrvakeTinA AyuSyavALI che ane Aja bhavamAM mikSa pAmanAra che." ema kahIne bhagavAne te devane te sAdhvI dekhADI. deve paNa tene vaMdanA karI. tyArapachI te deve A bharatakSetramAM AvI tIrthayAtrAnA utsava karanArA te bannenI gati ke pAse kahI batAvI. te sAMbhaLI ghaNA vivekI dhanavaMte zatruMjayAdikanI yAtrA karavA lAgyA.' sattIrthanI yAtrA karavAthI utpanna thayelA ujavaLa yazavaDe jeNe svarga paNa zubhra karyuM hatuM evA A kRpA vastupALa mekSanI yogyatAvALA thayA. te ja pramANe vikasvara AnaMdarUpI kaMdavALA he vidvAne ! tame paNa zatruMjayAdika zreSTha giripara Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahelA samagra tIthanI yAtrA karI tamArA AtmAne pavitra karo iti zratapagaccha rUpI AkAzane viSe sUryasamAna mahepAdhyAya zrI dharmahaMsagaNinA ziSya vAcakeMdra zrIiddhahaMsagaNie racelI zrIupadezakalpavallI nAmanI TIkAne viSe trIjI zAkhAmAM tIrthayAtrAnA puNyane pragaTa karanAra vastupALanA varNana nAma : pacIzame pallava samApta thayo. pallava 26 mo. cothA ArArUpI jinacaityane viSe suvarNanA kaLazanI upamAvALA vartamAna covIzInA jinezvare tamArA maMgaLane mATe thAo, tIrthayAtrAnuM svarUpa kahyA pachI have " vAraMvAra e gAthA rUpa cothI zAkhAne viSe upazama nAmanuM chavIsamuM dvAra kahe che - 'uvasameti' upazama eTale "saMsAra rUpa bIjanA aMkurAne utpanna karanAra kaSAyanI zAMti e artha thAya che. vistarArtha--kaSAyo bhavarUpI cATAmAM naTanI jema pitAnAM vicitra rUpa dekhADIne manuSyanuM raMjana kare che ane temanA dharmarUpI dhanane mithyA vyaya karAve che. te kaSAyo krodha, mAna, mAyA ane lobha ema cAra prakAranA jANavA, te mekSa mArgano nAza karanArA che. kahyuM che ke-"nigraha nahIM karelA phedha ane mAna. tathA prasAra pAmatI mAyA ane lebha e cAre kaSAyo punarja. manAM mULane siMce che. te darekanA vidvAnoe cAra cAra bhede kahelA che. temanAM nAma, svarUpa ane phaLa A pramANe che. te Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 250 buddhimAna jana ! tame sAMbhaLe-pahelAnuM nAma saMjavalana che, bIjAnuM nAma pratyAkhyAnAvaraNa che; trIjAnuM nAma apratyAkhyAnAvaraNa che ane cothAnuM nAma anaMtAnubaMdhI che. temAM pahelA kaSAyanI sthiti eka pakhavADIyAnI che, bIjAnI cAra mAsanI che. trIjAnI eka varSanI che ane cothA anaMtAnubaMdhI janma paryata rahe che. pahelA kaSAye yathAkhyAta cAritrane reke che, bIjA sarvaviratine rUMdhe che, trIjA dezaviratine rodha kare che ane cothA samakitane ja prApta thavA detA nathI. pahelA kaSAyamAM vatate jIva devagatine pAme che, bIjA kaSAya manuSya bhava Ape che, trIjA tiryacapaNa Ape che, ane cethA narakagatinA denArA che. A cAre kaSAye je utkRSTapaNane pAmelA hoya te te bhayaMkara agninI jema dharmanuM sarvasva bALI nAkhe che. kaSAye viSe karmagraMthamAM kahyuM che ke "jaLa, reNu, pRthvI ane parvatanI rekhA samAna anukrame cAra prakArano kodha che, tinizanI latA (netara), kAine staMbha, asthine staMbha ane paththarane staMbha e cAranI jevA anukrame cAra prakAranA mAna che, avalehIko', gemUtra, meMDhAnuM zIMgaDuM ane kaThina vAMsanuM mULa e cAranA jevI cAra prakAranI mAyA che. tathA haLadara, khaMjana (gADAnImaLI ), kardama ane kRminA raMga je cAra prakArane lAbha che. kaSAyarUpI vRkSanA puSpa ane phaLa kaDavAM hovAthI te banne virase che. temAM puSpavaDe te utpanna thAya che ane phaLavaDe pApanuM AcaraNa thAya che. je purUSa niraMtara dedipyamAna prazamarUpI ane pitAnA hastamAM ( hRdayamAM) dhAraNa kare che, teothI kaSAyarUpI zatruo trAsa pAme che. dharmarUpI rAjAne prazamarUpI koza ja niraMtara se ke jethI temane pUragaDu muninI jema kevaLajJAnarUpI lakSmI pitAnI meLe ja vare. te kathA A pramANe- 1 vAMsa vigere uparathI utAssI chAla. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuragaDu sAdhunI kathA keI upAzrayamAM cAra sAdhuo rahelA hatA, teo mAsa khamaNane tapa karatA hatA. tyAM eka kSullaka sAdhu sudhAne nahIM sahana karavAthI navakArazInuM pratyAkhyAna karIne prAta:kALe ja AhAra lete hate. tapasyA karavAmAM tatpara evA dareka sAdhuenI pAse jaI temanI vaiyAvacca karIne pachI te bhejana karatA hatA, te paNa tene munibhaktimAM kadApi tRpti thatI nahIM. te hamezAM gaDuka pramANa dUra (bhAta) khAto hatuM tethI lekamAM tenuM pharagaDu evuM nAma prasiddha thayuM hatuM. ekadA zubha manavALA teNe phUra verI lAvIne tenuM pAtra mAsakhamaNavALA cAre sAdhuone batAvyuM, tyAre teoe IrSyAthI te pAtramAM zuM zuM karIne thuMka nAMkhyuM. te joI teNe vicAryuM ke -" A tapasvIone meM thuMkavAnI kuMDI ApI nathI tethI tene AmAM thuMkavuM paDayuM mATe mAre ja deSa che, temane kAMI paNa deSa nathI. kemake thayelI bAdhAne rokavI muzkela che." ema vicArI thuMkavALe kara dUra karyA sivAya matsara rahita teNe zubha bhAvathI te anna jugupsA karyA vinA khAdhuM. pachI te kSullaka muni zubha adhyavasAyanI vRddhi thavAthI mekSarUpI mahelanI nasaraNuM samAna kSapakazreNi para ArUDha thayA, tevA utkaTa prazamanA prabhAvathI tenA ghanaghAti karmo saDelI derInI jema tatkALa truTI gayA ane sarvane Azcaya karanArUM kevaLajJAna utpanna thayuM. AkAzamAM devaduMdubhine nAda thayo ane zAsanadevI AvIne tene kevaLajJAnane mahotsava karavA lAgI. te joIne cAre tapasvIo bolyA ke -"he devI ! amane tapasvIone mUkIne tame A kSudhAtura sAdhune kema name che?" tyAre devIe kahyuM ke -" munio! tame A kevaLInI AzAtanA na kare." ema kahIne devIe tatkALa suvarNanuM kamaLa vikavyuM. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para tenA para besIne kevaLI dezanA ApavA lAgyA ke ha buddhimAna janA ! jo tamAre sukhanI icchA hAya teA kaSAyarUpI zatruonA jaya kare. vicakSaNa purUSAe peAtAnuM dharmarUpI dhana catnathI rakSaNa karavA cAgya che, kAraNa ke kaSAyarUpI cArA cAtarapha pharyA kare che. A bAbatamAM huM mArU` peAtAnuM ja dRSTAMta tamane kahu chuM, te sAMbhaLIne tamAre kaSAyanA tyAga karavA. 2 A bhavathI ceAthA bhavamAM kAI mAsaupavAsI muni pAraNAne divase AhAra levA mATe nagaramAM gayA. kAraNake zarIranI saMbhALa teA levI ja joie. te vakhate mArgamAM atyaMta sUkSma ghaNI deDakIo utpanna thai hatI, paNa pRthvI jaLavarDa vyAsa hAvAthI te joi zakAtI nahotI. te vakhate tvarAthI cAlatAM te muninA paga taLe dabAvAthI eka deDakI maraNa pAmI. te tenI sAthenA eka kSullaka sAdhue joine tene dekhADI, tethI kApa pAmI ApuTane kapAvI lAcanane rakta karI tapasvI munie tene kahyuM ke- tuM mane khoTA dvASa kema de che ? A mArgamAM te ghaNI deDakI marelI paDI che te sarve zuM meM mArI nAkhI che ?" te sAMbhaLI kSullake tenA javAba na ApatAM upekSA karI. pachI tapasvI munie AhAra vahArI lAvI pAraNu karyuM. tyArapachI sAMje pratikramaNa karatI vakhate te aMtae te pApanI AleAcanA karI nahIM, tyAre kSullake tene te pApa saMbhArI ApyuM. te sAMbhaLI kApanA AvezamAM AvelA te muni eka pATIyuM upADI tene mAravA doDavA, paNa vacce staMbha AvavAthI tenI sAthe athaDAIne te pRthvIpara paDayA, ane tenuM mastaka phATI javAthI te tatkALa maraNa pAmyA. * jenI pAchaLa mahAzatru jevA krodha rUpI ceSThA phare che tenuM kaSTa zI rIte nAza pAme ?" kahyu che ke" eka divasanA jvara zarIranu cha mAsanu teja naSTa kare che, ane kASa tA eka kSaNamAM ja pUrvakATinuM upArjana karelu " sukRta naSTa kare che. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAka have te dhI sAdhu maraNa pAmIne kezika nAmane tApasa thayuM. teNe potAnI vADImAM Amra vigere aneka vRkSa vAvyA hatA, te vRkSe amRta samAna phaLavaDe cukta thavAthI bahu - zelatA hatA, ane tenA uttama rasanuM AsvAdana karIne tApase svarganuM sukha mAnatA hatA. te vanamAM ' azoka vRkSenI zreNIo zebhI rahI hatI, tene pAMdaDAMnI miSathI jANe vanalakSamI mUtimAna rAgane dekhADatI hoya tevI zobhatI hatI. te vanamAM koI ThekANe caMpakanA vRkSe hatA,tene puSpa jANe ke vanalakSmIrUpI strInA suvarNanA alaMkAra hoya tevA dekhAtA hatA. tenA punA sugaMdhamAM lubdha thayelI bhramaranI zreNi krIDA kare che ema samajavuM nahIM paraMtu vanalakSmI rUpI strInA mastaka para rahelo veNudaMDa zebhe che ema samajavuM. e vizALa vana jANe iMdranIla maNine meTo thALa hoya tevuM zobhatuM hatuM. ane tenI aMdara rahelA vRkSepara rahelA phaLe tApasarUpI rAjAne bhejana karavA mATe medanI jevA zobhatA hatA. AvA prakAranI vATikAnuM pRthvInuM rakSaNa rAja kare tema te tApasa rakSaNa karato hato. temAM keIthI praveza paNa karI zakAtuM nahe. vaLI te vanamAM pesIne kaI paNa mANasa vRkSa ane latAonAM pAMdaDAM paNa teDI zakatuM nahIM tathA tenI zAkhAne mardana karI zakatuM nahIM. ekadA te tApasa vADInA rakSaNa mATe kAMTA levA kAMIka dUra gaye, tevAmAM krIDA karatA rAjaputre tyAM AvyA. tApasa rahita te vADIne joIne teoe temAM praveza karyo. "svAmI vinA aMdara AvavAne niSedha keNa kare?" pachI jANe vairathI ja AvyA hoya tema teoe kIDA karatAM rAjA vinAnI nagarInI jema te vATikAne bahu vinAza karI nAkhyuM. teo vRkSe ane latAonAM pAMdaDAM teDavA lAgyA, pupe cuMTavA 1 vADIneja vana samajavAnuM che. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 lAgyA, latAone idavA lAgyA, svAdiSTa phaLene khAvA lAgyA, cotaraphathI samagra zAkhAonuM mardana karavA lAgyA, ane chevaTe zramita thaIne vRkSonI gADha chAyAmAM vizrAMti levA teo beThA. teTalAmAM parazune dhAraNa karanAra te tApasa mAthe kAMTAne bhAre laIne AvyuM, tene rastAmAM ja keIe vATikA bhAMgyAnA khabara ApyA. te sAMbhaLI mAthAparathI bhAre nAMkhI daI pracaMDa kepAnaLathI tApa pAmate te tApasa kuhADI laIne ekadama rAjapura trane mAravA de, paraMtu uMcI draSTi rAkhIne deDatAM te tApasa eka khADAmAM paDI gaye ane paDatAM ja tene hAthamAM rahelI kuhADIthI tenuM hRdaya cIrAI javAne lIdhe te tarataja maccha pA. arthAt tenAthI jANe bhaya pAmyA hoya tema tenA prANee tene tyAga karyo. A rIte te tApasa marIne te ja vanamAM atyaMta krUratAne dhAraNa karate caDakezika nAme draSTiviSa sa tha. kahyuM che ke-je mUDha prANa A durlabha manuSya bhava pAmIne yatnapUrvaka dharmane karate nathI, te prANa mahA kaSTathI prApta thayelA ciMtAmaNi ratnane pramAdavaDe samudramAM nAMkhI de che. vaLI ALasa meha, avajJA, mAna, kela, pramAda, kRpaNutA, bhaya, zeka, ajJAna, vyAkSitA, kutuhala vigerene vaza thayelA saida pUrvI, AhAraka zarIranI labdhivALA, manaparyavajJAnavALI ane vItarAga dazAne pAmelA evA muni paNa tarataja cAra gatimAM bhramaNa karanArA thAya che. " te sarpa je dizAmAM jAya che te dizA vinAza pAme che. eTale ke temAM rahelA mRga, a, gAA, bakarA, hastIo, siho, bheMza, pADAo, manuSya, uMdare ane gadheDA vigere je kaI che te sarpanI daSTie paDe che te sarve bhasmasAt thaI jAya che. tenuM viSa vANIthI varNavI zakAya tevuM nahotuM. tenA Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 viSathI te vanamAM rahelA vRkSa, latAo ane phaLa kula vigere sarva sUkAI gayAM hatAM. A pramANe thavAthI te mArgaja bhayathI dUra rahevA IcchatA pathikee tajI dIdhuM hatuM. kAraNa ke "jIvavAnA hetuthI zuM suvarNAdikano paNa tyAga nathI karAte karAya che." ekadA pratApanA sthAnabhUta ane dayAnA sAgara zrI mahAvIrasvAmI chamasthapaNe vihAra karatA tyAM AvyA. bhayaMkara upasargone sahana karanArA ane te mUDha sarpane bedha karavAnI tIvra icchAvALA te bhagavAnane lekee kahyuM ke -" devAya A mArge tame jazo nahIM, kAraNa ke tyAM mahAbhayaMkara dRSTiviSa sarSa rahelo che." A pramANe kahyA chatAM bhagavAna te mAgeja cAlyA. kAraNake kRpALu manuSya pitAnuM du:kha jANatAM chatAM paNa zuM paropakAra karavAmAM pAchA haThe ? naja haThe. te pachI tIrthakarane mATe te kahevuM ja zuM? kahyuM che ke jenuM citta sarva prANIonA upara kRpA karavAnA vicArathI bhIMjAyeluM hoya che, teneja kevaLa jJAna ane mokSa prApta thAya che; kAMI jaTA, bhasma ke cIvara dhAraNa karavAthI mekSa prApta thatuM nathI." pachI jagatrabhu -te sapanA bila pAse jaI pratimAne dhAraNa karI ubhA rahyA. tevAmAM sarSe bahAra nIkaLI prabhune joI vicAryuM ke-"A ke dhRSTa purUSa ahIM AvIne ubhe che ?" ema vicArI pitAnI kUra dRSTi vaDe teNe prabhunI sanmukha joyuM, paNa bhagavAnane koIpaNa vikAra thaye nahIM, tethI koi pAmIne te sapa sUryanI sanmukha vAraMvAra joI joIne atyaMta viSa bharelI dRSTine svAmI upara nAMkhavA lAgyuM. paraMtu prabhu te merU parvatanI jema nizcaLaja rahyA. tyAre atyaMta kapa pAmelA teNe prabhunI pAse AvIne prabhunA zarIra upara pitAnI samagra dADhA vaDe ugra daMza dIdhA, te paNa ati sAhasavALA svAmI nizcaLaja rahyA. kahyuM che ke "vaibhavavALe purUSa kRpaNutA Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 rAkhe temAM zeka ze kareane alpa vaibhavavALe purUSa udAratA rAkhe te tenI prazaMsA zI karavI ? temaja samartha manudhyamAM rahelA kSamAguNanI paNa prazaMsA zI karavI ?" pannage ca sureMdre ca, kauzike pAdasaMspRzi / nirvizeSamanaskAya, zrIvIrasvAmIne namaH // 1 // pAdane sparza karanArA caMDakaeNzika sarpane viSe ane de. drane viSe jemanuM mana eka sarakhuM ja che evA zrIvIrasvAmIne namaskAra thAo." pachI tene daMzavaDe prabhunA pAdamAMthI nIkaLeluM gAyanA dUdha jevuM kaveta rUdhira joIne te pe hRdayamAM vicAra karyo ke - "aho ! A zuM Azcarya? AjasudhI meM zveta rUdhira te keInuM joyuM nathI, paNa kAMIka evuM sAMbhaLyuM che kharuM." Ama vicAratAM te sapane jAtismaraNa jJAna thayuM, ane "A cotrIza atizayavALA jinezvara che ema teNe pUrvajanmamAM jenazAstrane abhyAsa karelo hovAthI nizcaya karyo. eTale te zAMta thaI gaye. tene e pramANe zAMta thayela jANe eTale prabhue kaSAyane tyAga karavA mATe tene upadeza Ape ke-" he nAgarAja ! cAritrarUpI dhanane cAravAmAM udyamavALA cerenI jevA kaSAe tAruM sarvasva luMTI lIdhuM che, paraMtu baLa purUSanA nehanI jema satparUSane prathama te kodha utpanna thatA ja nathI, kadAca utpanna thAya te te cirakALa sudhI TakatA nathI, ane kadAca cirakALa sudhI Take te tenA mAThAM phaLa Apato nathI. lavaNa je kaMI rasa nathI, jJAna je kaI baMdhu nathI,dharma jevo keI nidhi nathI, ane kepa je kaI vairI nathI. sarva prakAranA dhananuM mULa dhAnya che, samagra sukhanuM mULa bhAryA che, sarva guNanuM mULa vinaya che ane sarva prakAranA vinAzanuM mULa kAraNa garva-kedha che. vaLI vacana Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 te hamezAM priya ja bolavuM, ane je kArya hoya te hRdayamAM ja rAkhavuM. juo ! mera mukhathI madhura zabda bele che te te viSavALA sarpane paNa khAI jaI zake che. vaLI atyaMta gADha tRSNA. mUccha, bhaya tathA tevA prakAranI niraMtaranI bhAvanA e prANIne janma jarA maraNarUpa jIvI bharelA mahA ghora samudramAM DubADI de che. A jIve potAnA AtmAmAM ja kaSAyarUpI kaDavA vRkSA ropelA che, tethI tenAM phaLarUpe manuSya, tiryaMca,naraka ane svarganA bhare tene vAraMvAra prApta thAya che. he sarSa ! te pUrva kepanuM je mAThuM phaLa bhogavyuM che, te te atyAre jAtismaraNathI jAyuM che, mATe have tuM kApathI nivRtti pAma." A pramANenA zrI jinezvaranA amegha upadezArUpI jIvaDe tene kapAyarUpI agni rAMta thaI gaye, tethI te sarve sarvajJanI samIpe anarAna grahaNa karyuM. pachI "mArI chathI koIno vinAza na thAo." ema dhArI vairAgya pAme te sarSa zubhadhyAnamAM lIna thaI bolamAM mukha rAkhIne rahyA, ane atula mahimAnA sthAnarUpa jinezvare pRthvI upara anyatra vihAra karyo. te sarSane tevI rIte rahelo je bhaya rahita thayelA jatA AvatA AbhIree harSa pAmI ghI ane dahIM vigerethI tenA zarIranI pUjA karI, kAraNake te nAga te bilamAM mukha rAkhIne zAMta thayela hato. paraMtu te pUjA tene AkarI paDI gaI kemake tenA gaMdhathI AvelI vaja 1 tI mukhavALI kIDIoe tenuM AkhuM zarIra phekI khAdhuM, tenI tIvra veda nAne samyapha bhAve saDana karI te sarpa kALadharma pAme. te nAga mazine huM karagaDa thaye chuM ane pApanA prabhAvathI kevaLajJAnane pAme chuM. mATe he mahaSio! anaMta bhava sudhI du:khane ApanArA kaSAyone tame tyAga kare." A pramANe kevaLInA mukhathI upadeza sAMbhaLIne te cAre tapasvI sAdhuo pitAne deSa vicArI te kevaLIne pagamAM paDyA, ane temane AtmA upazamathI bharapUra thayo. eTale teo paNa tatkALa kevaLajJAnane 1 A caDekozika sApa maraNa pAmI AThame devaleke gayAne anya adhikAra che, ahIM Ama kahe che. taca keLogama. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 258. pAmyA. "he bho! tame tapasyAvaDe zarIrane bhale kaleza na pamADe, paraMtu prazamarUpI suvarNanA alaMkArathI alaMkRta AtmAvALA te jarUra thAo." Iti zrI tapagaccharUpI AkAzamAM sUryasamAna mahopAdhyAya zrIdharma haMsagaNinA ziSya vAcakeMdra zrIidrahaMsagaNie racelI zrIupadezaka5vallI nAmanI TIkAne viSe cAthI zAkhAmAM upazama rasanA viSaya upara kuragaDu nAmanA kSullaka sAdhunA varNana nAmano chavIzame pallava samApta thaye. palava 27 me. . . jeone A bharatakSetramAM jinezvaranI atula samRddhi prApta thavAnI che, te zrI padmanAbha vigere bhAvI tIrthaka amArA meTA kalyANane mATe thAo. upazamanuM varNana karyA pachI have viveka nAmanuM satAvIzamuM dvAra kahe che. viveda" phari. tulAtattvanuM ane zubhAzubhanuM je jJAna te viveka kahevAya che. vistarArtha-jema mastakane mugaTa purUSanA bIjA sarva alaMkArene zobhAve che tema eka viveka ja samagra guNene zobhAve che. kahyuM che ke-"saMpatti sahita viveka, vidyAnI sAthe vinaya ane kSamAnI sAthe svAmIpaNuM e mahAtmA purUSanuM cinha che. svAbhAvika viveka e eka nirmaLa netra che, ane vivekInI sAthe saMga kare e bIjuM netra che. A be netre jene pRthvI para na hoya te ja purUSa tattvathI aMdha che, A aMdha purUSa unmArge cAle te temAM tene zo doSa?" tethI karIne A jagatamAM zreSTha ane sarve guNene agresara eka vivekaja dhAraNa karavAgyA che. A viSaya upara he vidvAna!bhartuhari rAjAnI lekika kathA che. te tame sAMbhaLe. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 bhatRharinI kathA. - sarva sukhanA nidhAna rUpa mAlava nAmane deza che. temAM kuberanI nagarI jevI ujjayinI nAmanI purI che. temAM sema nAme zakti rAjya karate hate. te sarva prajAonuM pAlana karavAmAM pitAnI je vatsala hatuM. tene bhahari nAme putra thayuM. te rAjaputra guNenI sAthe vRddhi pAmavA lAge. "kaliyugane vA A putrane pIDA na kare ema dhArI rAjAe tene bheMyarAmAM rAkhI bhaNAvavAnI goThavaNa karI. paMDita tene vyAkaraNa vigere zAstra bhaNAvavA lAgyo tethI tenI buddhi himanA biMdu jevI ati nirmaLa thaI. bhaNatAM bhaNatAM tenA guNe vadhAre vakhANavA lAyaka thayA. "maNine saMskAra karavAthI zuM te Adhaka teja na pAme ?" rAjAe e vicAra rAkhyuM hatuM ke-"jyAre kumArane viveka guNa utpanna thaze tyAre tene bhecarAmAMthI bahAra kADhIza." ekadA dharmazAstra saMbaMdhI vivAdamAM rAjaputranI pAse pragaTa arthavALI A eka AryA (zleka) keIka bolyuM. dAnaM bhogo nAza-stisro gatayo bhavanti vittasya / yo na dadAti na bhuMkte, tasya tRtIyA gatirbhavati // 1 // dAna, bhega ane nAza e traNa gati dravyanI che. temAM je purUSa dAna detA nathI tathA bhegavate nathI tenA dhananI trIjI (nAza rUpa) gati thAya che." samudranI putrI lakSmInI gAtra, pAtra ane kSAtra e traNa gati che. ema zAyavettA kahe che. vaLI kahyuM che ke-mUDha purUSa gAtramAM (zarIramAM) dhananI yojanA kare che, paMDita purUSa pAtrane viSe dhananI cejanA kare che, mAtrane viSe bhagavyuM na hoya ane pAtrane viSe AvuM na hoya te te manuSyanuM dhana kSAtra-khAtaravaDe nAza pAme che." A pramANe sAMbhaLatAM bheMyarAmAM rAjaputrane saMdeha utpanna thaye, tethI hAthamAM ApelI derI teNe calAvI, tyAre bahAra rahelA paMDite be traNa vAra te gAthAnI vyAkhyA karI, tepaNa kumAre derI calAvI tyAre. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMDitane tenA para kepa AvyuM, ane te che ke-"are rAjaputra A sugama arthavALI gAthAne tuM kema samajate nathI?" te sAMbhaLI bhoMyarAmAM rahela rAjaputra be ke-"seMkaDe prayatnathI meLavelA ane prANathI paNa vadhAre priya evA dhananuM je dAna karavuM teja eka gati che te sivAya bIjI sarva vipatti ja che, dAna ane bhega e banne vacce meTo taphAvata che, kemake dAna karavAthI kalyANanI prApti thAya che, ane bhegathI te te viSTA rUpaja thAya che." A hakIkata sAMbhaLI pitAnA putrane viveka utpanna thayA jANI rAjAe tene bhUmiSahamAMthI bahAra kADho. pachI tema rAjAe pitAne jIrNa taMbha tulya je pitAnA rAjyasthAna upara navA staMbhanI jema tene sthApana karyo. tyAre nirdoSa ane samagra nItinA sthAna rUpa te bhartuhari rAjA moTA mahimAnuM sthAna ane vivekI janane ziromaNi thaze. * ekadA kaI eka brAhmaNe dravyane mATe kaI devInI ArAdhanA karI, tyAre te devIe tene kahyuM ke-"A bIjoruM tuM grahaNa kara. A phaLano mahimA je khAya te ajarAmara thAya eve che." te phaLa laI brAhmaNa pitAne ghera Ave. hAtha paga dhoI bhojanane mATe eka thALamAM te phaLa mUkayuM. tarata ja tenA hRdayamAM tarka thaye ke " AvA mAhAmyavALA A phaLane AsvAda karavAthI mane zuM phaLa che? huM te prathamathI ja daridrI chuM, tethI mArA jIvitanuM zuM prajana che A phaLa je kadAca rAjA bhakSaNa kare te jagatane lAbha thAya ane jagatanI kukSine bharanAra te rAjA mane paNa lakSmI Apaze." ema vicArIne teNe rAjA pAse jaI te phaLanuM mAhAsya kahI rAjAne te phaLa bheTa karyuM. rAjAe tene ghaNuM dhana ApI harSita karyo. pachI rAjAe vicAra karI te phaLa pitAnI rANIne ApyuM, ane rANInuM mana mahAvata upara Asakta hatuM tethI teNe te phaLa tene ApyuM. mahAvate te phaLa tenI rAkhelI vezyAne ApyuM. ane vezyAe te rAjAneja ApyuM. bacra e uchALeluM ratna pharI pharIne samudramAMja Ave che."kahyuM che Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke "je ke samudranI bharatInA moTA taraMgoe uchALeluM ratna kadAca girinadImAM jAya che, te paNa pharIthI pravAhamAge thaIne te samudramAMja pAchuM Ave che." rAjAe te phaLa oLakhI guNikA vigerene pUchavAthI te phaLanuM Agamana kAraNa jANyuM. pachI te hakIktathI vairAgya pAmI te eka kAvya be -" je rANInuM huM niraMtara ciMtavana karUM chuM, te mArA para virAgI che, te rANuM anya janane Icche che, te jana paNa anya strI (vezyA) ne viSe Asakta che, ane te vezyA mArA para Asakta che. te te rANIne, te mahAvatane, te kAmadevane, te vezyAne ane mane paNa dhikkAra che." A pramANe vicAratAM rAjAne viveka utpanna thaye. tethI teNe zaMgAra zataka, nIti zataka ane vairAgya zataka e pramANe se se plekanA traNa zatake banAvyA. pachI teNe rAjyane tyAga karI tApasa vrata grahaNa karyuM. iti bhatRhari kathA A dRSTAMtathI laikika viveka dekhADo. kettara viveka jinezvara nI AjJA rUpa che, ane te zramaNopAsaka (zrAvaka) ne vANInA viSayavALo hoya che. tathA siddhAMtamAM je pramANe sUtrapATha hoya te ja pramANe tene uccAra karavo athavA tenuM zravaNa karavuM te bhavarUpI samudrane tAranAra jJAna saMbaMdhI viveka kahevAya che. A viveka gatamAdaka gaNadharane samyaka arthavALI dvAdazAMgIne prakAza karavAthI saMpUrNa rIte hate, ema jANavuM. A rIte vANIrUpI lakSmInA viSayavALo. viveka guNa dhAraNa karavA yogya che, kAraNa ke tenAthI ja aneka mAnuSya bhavasAgara tarIne mekSa pada pAmyA che. Iti zrI tapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahepAdhyAya zrIdharmahaMsa gaNinA ziSya upAdhyAya zrIIdrahaMsa gaNie racelI zrIupadezaka5vallI nAmanI TIkAne viSe cothI zAkhAmAM viveka guNa upara bhatRhare rAjAnA varNanarUpa satAvIzamo pallava samApta. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 palava 28 mo. bhAvazatrunA samUhathI nahIM chatAyelA ane bhavya prANIonA pApane nAza karanArA mahAvidehamAM vicaratA jinezvare manane A naMda ApanAra thAo. upara viveka guNa kahyA. have saMvara nAmanuM aThThAvIsamuM dvAra kahe che "saMvara' rUti bAhya ane atyaMtara sarva parigrahane je tyAga te saMvara kahevAya che. tene viSe ekSapadane IcchanAra paMDitAe niraMtara yatna karo. e saMvarane akSarArtha karyo. have vistarArtha kahe che - vistarArtha-sarva mithyA darzana e paheluM AzrayadvAra che, ane kaSAyAdika sarve bIjA dvAre che. e sarva AzravadhArene je nirodha kare te saMvara kahevAya che. te saMvara puNyanA poSaNavaDe ane pApanA zoSaNavaDe vAraMvAra bhAvavA lAyaka che. traNa kareDa graMthanA racanAra zrI hemacaMdra AcArye yegazAstrane viSe saMvaranuM svarUpa A pramANe kahyuM che. mana,vacana ane kAyAnI kriyA ega kahevAya che tego prANIone zubhAzubha karma A-cataraphathI, save che-jhare che-utpanna kare che, tethI te Azra kahevAya che. temAM maitrI vigere cAra bhAvanAthI vAsita thayeluM citta zubha karmane utpanna kare che, ane teja citta je kaSAya ane viSayAdikathI vyApta thayuM hoya te te azubha kamane vistAre che. samyaka kRtajJAnane Azraya laIne boleluM vacana zubhakarmane uparjana kare che, ane tethI viparIta eTale mithyAjJAnanA AzrayavALuM vacana azubha karmanA arjana mATe thAya che. tayA sArI rIte gepavI rAkhelA-niyamita rAkhelA zarIravaDe prANa zubhakarmane saMcaya kare che, ane niraMtara jaMtune ghAta karanArA AraMbhAviDa azubha karma bAMdhe che. kaSAya, viSaya, ga, pramAda, avirati, mithyAtva, ArtadhyAna ane radradhyAna A sarve azubha karma upArjana karavAnA hetu che. A sarva Avene je nirodha kare te saMvara kahevAya che. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 tenA be bheda che-dravyasaMvara ane bhAvasaMvara. temAM karmanAM pudgaLanI prApti je aTakAvavI te dravyasaMvara ane saMsAranA kAraNarUpa kriyAene je tyAga kare te bhAvasaMvara kahevAya che. je je upAyavaDe je je Azravane dha thAya te te Aghavane rUMdhavAmATe paMDitoe te te upAya karavo egya che. temAM kSamAvaDe phodhane, mArdava vaDe mAnane, saralatAvaDe mAyAne ane saMtoSavaDe lebhane rUMdhavo joIe. buddhimAna purUSe asaMyamathI vRddhi pAmelA viSatulya viSayone akhaMDa saMyamavaDe dUra karavA egya che. traNa guptavaDe traNa gAna, apramAdavaDe pramAdane ane sAvadya vyApAranA tyAgavaDe aviratine rokavI joIe saMvarane mATe udyama karanAra purUSe sadarzanavaDe mithyAtvane ane cittanA zubha thAnavaDe Atarodra dhyAnane vijaya kara joIe." pUrvanAM zAstrAmAM pUrvAcAryoe saMvarane je artha vistArathI kaho che, te paMDiteo tyAMthI ja jANI le. navatatvavicAramAM paNa saMvarane vistAra sattAvana bhede kahe che, te vidvAnonA manane haraNa kare te che. te A pramANe - - pAMca samiti, traNa gupti, bAvIza pariSaDa, daza prakAre yatidharma, bAra bhAvanA ane pAMca cAritra-e sattAvana prakAre saMvara che. saMkSepa rUcivALA prANIone baMdha thavAmATe A saMvaranI saMgrahamAthAne kAMIka artha batAve che.-gADAnI dhuMsarI jeTalI lAMbI daSTi rAkhI paga mUkavAne ThekANe paNa joIne cAlatAM jatunI rakSA thavAthI pahelI IryAsamiti kahevAya che. 1. dharmanuM piSaNa karanAra, nirdoSa ane pApa rahita vacana bolanAra purUSane bIjI bhASAsamiti heya che. 2. suDatALIza deSa rahita bhikSAnuM bhajana karatA sAdhune trIjI eSaNAsamita hoya che. 3. Asana vigere vastuo pratilekhanA pUrvaka levI ane mUkavI e cethI AdAnanikSepa samiti kahevAya che. 4. jaMturahita sthAnamAM maLa, mUtra, leba vigerene tyAga karanArA sAdhune paMDitAe pAMcamI utsaga (pAriSThApanikA ) samitivALA kahyA che. pa. je mahAtmAnuM mana mAcya rUpI vanamAM vizrAMti pAmeluM Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 hAya ane nira Mtara kalpanAjALathI rahita hAya, tevA manavALAne pahelI manAgupti kahI che. 6. hasta vigerenI saMjJAnA tyAga karI muni je mAnanA Azraya kare che te khIlTa vacana gupti che ke je saMsAra sAgara taravAmAM vahANu samAna che. 7. kAryotsarga vakho mutinuM zI2 rUpI vRkSa pasa rUpI pavanathI haNAyA chatAM ka Mpe nahIM te trIjI kAyagupti kaDI che. 8. AgamamAM A AThe pratrayatamAtAe kaDDI che. tripadInA vistAranI khANu rUpa A pravacaneAnI ArAdhanA karavAthI te dutinA nAza kare che. A ADa pravacaneAnA mULa staMbhanI ArAdhanA karavAmAM tatpara thayelA manuSye eka kSaNamAM AgameAkta phaLane pAme che. have bAvIza parisaheA batAve che sudhA, tRSA, zIta, uSNu, daza, adhela, rati, strI, caryAM, niSedhikA, zayyA, Akreza, vadha, yAcanA, alAbha, roga, tRNu, sparza, maLa, satkAra, buddhi, ajJAna ane darzana e khAvIza parisaDA che. A pari saheAnuM svarUpa vistArathI uttarAdhyayanasUtrane viSe kahevu che. tyAMthI paDatAe jANI levu. (30) tathA kSamA, mArdava, Ava, nile+bhatA, tapa, saMyama (hiMsAtyAga ), satya, zaiAca ( adattatyAga), brahmacarya ane aparigraha e daza prakAranA yatidharma vidhi pramANe sevavAthI daza prakAranA kalpavRkSanI jema prANIonA vAMchita pUrNa thAya che, (40) anitya, azaraNu, saMsAra, ekatva, anyatra, azAca, Azrava, savara, nirjarA, dharmasvAkhyAtatA, lAkasvarUpa ane edhidurlabhatA e bAra bhAvanAe paDitAe jANavA ane bhAvavA lAyaka che. (para) sAmAyika, depasthApanIya, parihAraviddhi, sUkSmasa parAya ane yathAkhyAta-A pAMca prakAre cAritra kahela che. A pAMcamAM uttarAttara cAritra pari NAmavaDe adhika Adhika vizuddha che. (57) A sattAvana prakAranA savA siddhi (meAkSa)ne ApanArA che,kAraNa ke A savaranuM sevana karIne aneka jIvA siddha thayA che. A savara sasArasamudrane tAravAmAM karNadhAra samAna che.tethI paDitAe bRhadratha rAjAnI jema tenA svIkAra karavA, huM vahANaneA kaptAna Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bRhadratha rAjAnI sthA zA bharatakSetramAM madha nAme deza che. te satra guNNAnuM sthAna che. temAM mahadratha nAme rAjA rAjya karatA hatA. ekadA te zatruothI parAbhava pAmI potAnI rANI sahita nAzIne kAika vanamAM gaye. tyAM teNe munIzvarA yA. tene cittamAM kAMika vairAgya AvavAne lIdhe teNe " vanamAM rahenArA prANI sukhI hoya che, te nArAo sukhI hAtA nathI. gRDastrIone mATe brahmacarya, gRDastha, dezavirati ane vAnaprastha A pramANe vicAra karIne rAjAe sI sahita vAnaprastha AzramanA AcAranA svIkAra karyAM, ane gurUnI sevAmAM tatpara rahI te dharmakriyAmAM udyamI thaye eTale ke cAritranI skulanA karavAmAM udyamI thayA. kAraNa ke cAratranI tulanA karanAra duvikRti zrAvakA ja caritrane vIkAra karavAne yAgya thAya che. paraMtu tumranA hitane je cAritra ApavAmAM Ave te te cAtra gurUnA sacamanI paNa hAni karavAnA hetubhuta thAya che. tathA narakagatinuM paNa upAna kare che, paraMtu A niyama duSamA kALamAM tyAga karavAnA che. suSamA kALamAM te buddhamAna AcArye tulanA rahita manuScAne paNa cAtra ApI temane anugraha karavA Agya che, duSamA kALamAM kevaLa dharmanI rA karavI e ja jarUranuM che, tethI bALaka paNu e dharmamAM tatpara hoya tA tene paNa dIkSA ApavI. te viSe bhAgamamAM kahyuM che ke jovAmAtrathI rAjAnA vicAra karyA ka pramANe gAmamAM rahecAra Azrame che " ti zrutajJAnanuM rakSaNa kare che tethI temanA cAritra AzadhananuM phaLa duSamA kALamAM paNa anya ( suSama dusa ) kALanI tulya thAya che. Agama ane nigamanI vANInuM rakSaNa karU vAthI samagra AcAra phaLIbhUta thAya che, tethI duSamA kALanA tionA pakSapAta karavA ceAgya che, tevA pakSapAta karavAthI prANIo samakitane prApta kare che, tethI pakSapAta karanAra prANIo duSamA kALamAM ti tulya che. ' Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM brahadratha rAjA ane tenI rANuM e banne tulanA karatA hatA, tethI temane vAnaprastha dharma atyaMta zobhavA lAgyuM. zarANa upara ghasavAthI jema maNanuM teja zuddha thAya che, tema gurUnI sevA karavAthI te bannenuM samakita zuddha-nirmaLa thayuM. zuddha samaktivaMta chatAM paNa bhAgyakama bhogavavuM ja paDe che. kAraNa ke A rAjAe ane rANIe pUrva bhavamAM evuM karma bAMdhyuM hatuM ke jethI dADhavALA prANIthI temanuM maraNa thAya. te hakIkata A pramANe - pUrva bhavamAM teo dhanika daMpatI hatA. teoe bAra vrata aMgIkAra karI zrI arihaMta devanI AjJA pALavAno nizcaya karyo hatuM. paraMtu bAra aMgane vacana upara tarka vitarka karavAthI temanuM mana asthira thayeluM hatuM. ekadA te dapaMtI pitAnA gharanA upalA mALanI bArImAM beThA beThA AgamanA vAkyane vivAda karatA hatA. nIce gharamAM zudra jAtinA sUcImukha nAmane cAkara beThe hate. te avasare kaI be sAdhu gocarIne mATe tyAM AvyA. te bane munine joI bArImAM beThelA te daMpatIe vicAra karyo ke-ApaNe ghera A yatio kema AvyA ? pramAda rUpI sarpathI DasAyelA yatione ApaNe annapAna ApavuM yegya nathI. kemake AgamamAM kahyuM che ke -" dezaviratavALA zrAvakee ayatione yatinI buddhithI (A thati che ema dhArIne) kadi paNa anna ApavuM nahIM." A pramANe vicAra karI temaNe cAkarane bolAvIne kahyuM ke -"he kiMkara ! A banne AgamanA utsarga mArga pramANe vartatA nathI tethI temane dAna ApyA vinA rajA Apa." A pramA nI temanI AjJA thavAthI te kiMkara nIce Ave, ane cha guNane dhAraNa karanArA te atione je te ciMtavavA lAge ke - ahe ! mArA A parAdhIna jIvatarane dhikkAra che ke jethI AvA zreSTha sAdhuonI bhakti karavAnI paNa mArI zakti nathI. jinezvaranA liMgane dhAraNa karanArA A sAdhuo dharma sAdhana kare che, tethI 1 A cha guNa kayA te samajAtuM nathI, Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinezvaranI AjJAne mAnanArA dezavirata evA dAtAra temanuM paDavuM karavuM joIe. A sAdhuo rAga dveSa rahita che, te Apa vigere parisone sahana kare che, ghararUpI kuvAmAMthI bahAra nIkaLI siddhAMtanuM rakSaNa karavAmAM tatpara rahe che. pRthvI pITha para zayana kare che, pagamAM mojaDI paNa paheratA nathI, bhikSA mAgI udaranirvAha kare che, niraMtara dharmane upadeza Ape che, amuka aMze paNa chatrIsa guNanA sthAne rUpa che, ane jinezvaranI AjJAnuM rakSaNa karavAmAM kAraNarUpa che; tethI A munavare dezavirativALAoe mAnavA gya che." A pramANe te kiMkarane tenA bhAgya yoge viveka utpanna thayetethI pitAne nimitte taiyAra kareluM anna teNe te munione vahe rAvyuM. te vakhate te karmakare zubha bhAvathI saMpUrNa dAna saMbaMdhI puNya upArjana karyuM. pilA munioe paNa te AhAra niSA hovAthI grahaNa karyo, ane te daMpatI upara leza paNa kedha kare nahIM. anukrame te daMpatIe gurUnI sevA karI tathA navA caeN paNa karAvyAM. paraMtu gurUnI niMdAthI utpanna thayelA pApanI teNe AlocanA karI nahIM, tethI tiryaMcanI dADhA tathA nakhathI mRtyu thAya evuM draDha pApa karma temaNe bAMdhyuM ke je karma kSAyika samaktavALAne paNa bhegavavuM paDe. pelA kakare dAnanA puNyathI cakravartI paNAnuM karma upArjana karyuM. kAraNa ke kamabhUminA jIvonI karmanI, gati vicitra prakAranI hoya che. - have te rAjA ane rANI bAra aNuvratane dhAraNa karI vAnaprastha dharmanuM pAlana karavAmAM tatpara rahI mAMDavyavarma sUrinI sevA karatA satA vanamAM rahyA hatA, tevAmAM rANune prasuti samaya samIpe A jANuM gurUnA samIpane tyAga karI te rAjA dUra vanamAM jhuMpaDI karIne rahyA. " je vanamAM gurU rahelA hatA, te vanamAM rahetA, vAnaprasthIone munIzvaranA prabhAvane lIdhe hiMsaka prANuone upadrava thato nahate." dUra vanamAM rahelI rANae samaya pUrNa thaye tyAre pUrNacaMdranI jevA mukhavALI ane rAjAnA kuLanI dIpikA jevI : Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * lakhyA sukhe karIne prasavI. te vakhate jANe che yamarAja hoya e vikarALa eka kezarIsiMha zakya nahIM maLavAthI durbaLa thayele tyAM Ave. tene joI rAjae mRganA jevAM netravALI pitAnI rANI vizAlAkSIne kahyuM ka-he devI! tuM bhaya pAmIza nahIM. tArA manamAM dhIraja rAkhaje. ApaNA zarIrane viga karavA mATe Avele A siMha ApaNe karmanA kalezane haraNa karanAra che tethI mitrabhAvathI ApaNe tene je gya che. huM dhAruM chuM ke A siMhanA mISathI ApaNe pUrvane karmasamUha pragaTa thaye che." A pramANe zubha bhAvathI te bannee dukhe karIne vArI zakAya evA mahA vairI samAna kaSAyAdikano saMvara evI rIte karyo ke jethI temane zuM lehyA utpanna thaI. te sihe tatkALa temanA zarIrane vaiiga ke eTale teo mahAvideha kSetramAM manuSyapaNe utpanna thayA tyAM sADAnava varSanA thayA tyAre temane kevaLa jJAna prApta thayuM.. , arlI vanamAM te rANIe je kanyA prasarI hatI, te siMhe bhakSaNa karI nahIM, kAraNa ke "adhika AyuSyane a5 karavAmAM Idra paNa samartha nathI.' evA avasaramAM te kanyAne bhayarUpI pavanathI prerAyelA mAMDavyavarmasUri chAe teja vanamAM AvyA. te kanyAne joI pote pRhA rahita hatA te paNa tenA para dayA AvavAthI te suri manamAM tghAravA lAgyA ke -" baDadratha rAjA zrAvakamAM uttamottama hatuM ane amAre ananya bhakata hatuM, tenI A manohara AkRtivALI kanyA che, vaLI ame rAgadveSa rahita chIe te paNa dayArUpI kamalinIne viravara karavAmAM sUrya samAna chIe, tethI amAre A kanyAnuM rakSaNa karavuM egya che. A pramANe vicAra karIne te munIzvare te kanyA matikalA5 nAmanA zrAddhadevane putrIpaNe seMpI. tyAM te kanyA dinapratidina vRddhi pAmavA lAgI. anukrame te kanyA rUpanI saMpattivaDe kAmadevanI strI ratInI jevI manahara rUpavALI thaI. ekadA zrAddhadeve munIzvarane pUchayuM ke - "A kathAne vara keNa thaze ?" tyAre ra hyA che ke mahA buddhimAna ! tuM keTaleka samaya rAha jo. A Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kenyAne zati (pakSI) seve che. tethI vanacarIe tenuM zaka lo evuM sArthaka nAma pADayuM che. nimittio paNa tene cakavartInI mAtA kahe che. tethI guNanI rekhA samAna A kanyA koI rAjAnI rANI te sAMbhaLIne atikalApa ane tenI strI caMdralekhAnuM citta ciM tAtura thayuM ke A kacAno vara kayAre maLaze?" tevAmAM azvakIDA kavA nIkaLela dugata nAmano rAjA bhamato bhamate te maMDava parvata para AvyuM. guNasamUhanA rathAna rUpa te mithilA nagarone rAjA mArganA thAkane lIdhe AmravRkSanA vanamAM eka kSaNavAra pRthvI para suto tyAM rahelA te rAjAne caMdralekhAe joI vicAra karyo ke-A koI purUSa amArI kanyAne gya vara hoya tevuM jaNAya che. kanyAnA karmodaye A uttama purUSane ahIM Aryo che, te apUrva nidhirUpa mArA manorathane pUrNa karanAra jaNAya che." A pramANe vicArI te rAjaputrane AdarathI bolAvI tene sAthe laIne te pitAnA AzramamAM gaI. rAjaputra paNa tyAM rahelI strIonAM gItavaDe harSa pAmI tanmaya cittavaDe te kanyAne cirakALa sudhI joI rahyA. te vicAravA lAge ke-"aho ! A bALakonuM nirUpama rUpa che. aho! enuM lAvaNya utkaTa che. aho! enA aMganI suMdaratA traNa jagatamAM paNa uttama che, mane hara rUpavALI A kenI kanyA haze? mArA manane haraNa karanArI A vanecarI A parvata upara kema rahI haze? athavA te zuM, A kei rAjakuLamAM utpanna thayelI rAjakanyA haze?" ema vicArI duSyata rAjAe tenuM vRttAMta caMdralekhAne pUchayuM, tyAre teNe zrAddhadevanA rakSaNa sudhIne sarva vRttAMta tene ekAMtamAM kahyo. pachI ekAMtamAM paraspara ghaNA prakAranI vacana yukti pUrvaka te kumArIe te rAjAne varapaNe aMgIkAra karyo. tyArapachI rAvaNa hastInA jevI gativALI te rAjakanyAe potAnI sakhIdvArA pitAne abhiprAya mAtApitAne jaNAvyuM. tyAre zrAddhadeve mAMDavyavarsa nAmanA uttama gurUne pUchyuM ke he prabhu! A kanyA huM magadha dezanA rAjAne Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ape ke nahIM? " gurU dayA ke- huM zrAvaka ! ASA kALamAM tAre amane pUchavuM na joIe. kAraNa ke munie nimittazAsa kahetA nathI. A jagatamAM nimittazAstranuM je kahevuM te mahura cAritravALAnA paNa cAritra rUpI cadranI nirmaLatAne nAza kare che, tathApi keIka kALe munIzvaro paNa samyakRdazananI dIptane mATe nimittazAstrane kahe che. kAraNa ke teo kALane jANanArA heya che eTale pariNAme lAbhadAyaka hoya tevI vAta kahe che. tethI huM A prasaMgamAM kahuM chuM ke A vivAha jinezvaranI AjJAthI virUddha cAlanArAne niSedha karanAra che, arthAt lAbhakAraka che mATe tuM tArI IcchA pramANe kara." ema kahI munIzvara mana rahyA. tyArapachI teoe te kanyA duSyata rAjAne vidhipUrvaka paraNAvI. navI strIne paraNele te rAjA tIrthasevA karavAnI IcchAthI pArzvanAthanA tIrthanI bhUmivALA te moTA parvata para keTalAka divasa rahe. zrI pArzvanAthane parvata (saMmetazikhara) zatruMjaya parvatanI jema sarva tIrtha maya che. manune madhyadezamAM enA vinA kaI tIrthasthAna vasavA cogya nathI. A madhyadezamAM uttama AcAravALA ane adhama AcArane sevanArA ghaNuM manuSya rahe che. paNa madhyama AcAravALA loke bahu rahetA nathI. zatruMjaya nAmanuM tIrtha vIza sthAnakane sevanArAone tIrthakara nAma gotra karmane utpanna karanAra che. sametazikhara parvata para rahIne je vIza sthAnakane seve che, te kevaLajJAnane ApanArUM karma upArjana kare che. abudAcaLa nAmanA tIrthamAM rahIne je vaza sthAnakanI ArAdhanA kare che, te gaNadhara nAma gotra karma upArjana kare che. tathA maMDapAdri tIrthapara rahIne je viza sthAnanI sevA kare che te cakavatI nAma gotra karma bAMdhe che. pachI durthAta rAjAe A tIrthanI keTaleka kALa sevA karI, teTalAmAM tenI rANI zakuMtalAe caMda mahA svae sUcita garbha dhAraNa karyo. tyArapachI rAjA rANane zrAddhadeva pAse rAkhI gurUne vaMdana karI mithilA nagarImAM gaye, ane pRthvInuM pAlana karavA lAgyo. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahI zakuMtalA rANIe sarva graho uraca sthAnamAM rahyA hatA tevA zubha avasare sarovara jema kamaLane prasave tema putraratna basa te vakhate zrAddhadee tene janmotsava karyo. nimittio belyA ke-"A bALaka vedanA arthane pragaTa karaze." pachI sukamaLa aMgavALo te kumAra zukala pakSanA caMdranI jema pratidina vRddhi pAmavA lAgyo. keTaleka kALe zrAddhadevo te rANIne putra sahita duSyata rAjA pAse laI gayA, ane bolyA ke " he rAjA! putravALI A kuLakathAne grahaNa kare." te sAMbhaLI lokAcAranA bhayathI rAjAe kahyuM ke-" A mArI strI nathI, mATe huM nahIM grahaNa karuM." tyAre zrAddhadeva bolyA ke -" rAjA ! A tamAruM vacana yukti yukta nathI. jeo bharaNa poSaNa karavA lAyaka strI putrAdikanuM poSaNa karatA nathI teo paralokamAM saraMgatine pAmatA nathI." A avasare cakezvarI devI AkAzamAM rahIne bolI ke-" he rAjA ! A tAro putra che ane te cakravartI thavAno che. putra sahita A magadhezvaranI putrI zakuMtalAnI tuM avajJA na kara." A pramANe devInuM vacana sAMbhaLI rAjAe rANIne aMgIkAra karI. tene guNagaNanI khANarUpa putra marUta nAmathI prasiddha thayA. e putra yuvAvarathAne pAme tyAre buddhimAna duSyata rAjAe tene pitAnA rAjyapara thApana karyo ane te vAnaprathAne Azraya karyo. "gRharathIone paNa yathArtha gurUnI sevA karavA mATe araNyamAM vasavuM yegya che." marUta rAjA gaI vIzImAM A bharatakhaMDane vile pahele cakravartI thaye hate. A DhIne nava nidhio, coda , kanukeTi pattio ane chanuM keda gAme hatAM. ekadA saTha hajAra 64000 rANIo sAthe bhoga bhagavanAra te cakAe potAnI pAse rahelA pradhAnane pUchayuM ke-"A lokasamUhamAM ucca prakArano astava jevAmAM AvatA nathI tenuM zuM kAraNa? tyAre te bolyA ke "he guNanA sArarUpa rAjA! hAla A lekamAM caratAne kahenA. zAstra ja dekhAtuM nathI, tethI sarva ka Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyastavamAM pramAdI thayA che te sAMbhaLI rAjAe gagA ane siMdhu nadInI vacce rahelA mANavaka nAmanA staMbhamAMthI nigamanuM pustaka pragaTa karyuM. mekSane sAdhanAra bhAvastavaja che, paNa te sarva bhAvastava dravyastava pUrvaka ja arihaMtoe pramANabhUta karela che. pachI dareka dezamAM ane dareka rathAnamAM ghanasAra (gerethI pUjA ane upahAranI aneka vastue karIne dravyaratavanI navI pravRtti zarU thaI. "satya arthane jaNAvanAra zAstrane je karyo samadazanI manuSya niraMtara zuddha AcaraNanI kriyAmAM na pravate ? " nigamane pragaTa karavAnA puNyathI marUta rAjAe potAno carama bhava kevaLajJAnanA prakAzamaya karyo. nigama ane AgamanA satya saMketane jANanAra manuSyane mithyA Azravane nirodha karanAra saMvara tatva prApta thAya che. vizALa hRdayavALA baDudratha rAjA ane vizAlAkSI rANI saMvaranA prabhAvathI ja mekSapada pAmyA che. manu jinazAsananI nipuNatAne muzkelIthI pAmI zake che kAraNa ke eka bhAva ja sArI rIte Avyo hoya te te siddhine ApanAra thAya che. jema brahadratha rAjA ane vizAlAkSI rANInA mijaLa vaDe Adra thayelA hRdayamAM Adateya nAmanA vRkSanI jema saMvarane lIdhe phaLanA udayanI stuti thaI tema tamArA manamAM paNa saMvaranI te thAo. A pramANe saMvara tattva sarva tatvamAM zreSTha che. kemake tenAthI pragaTa thayele dharma ciMtAmaNi tulya thAya che. ( A kathA ane temAMnI hakIkata badhI jainazAsananA cAlu grothI tadana judA ja prakAranI che.) Iti zrI tapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahopAdhyAya zrI dharma haMsagaNitanA ziSya upAdhyAya zrIIdrahaMsa gaNie racelI zrIupadeza upavalI nAmanI TakAne viSe rothI zAkhAmAM saMlaranA svarUpa upara bRhadratha ane vizAlAkSInA varNana nAmano aThThAvIsa vadhura sApha thaze. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 padhruva 29 mA. devadeva zrIRSabha, vadhamAna, caMdrAnana ane vAraNeNu jitezvarA niraMtara trileAkanA prANIone traNa ratnanI prApti mATe thAo. savara tattva kahyA pachI have bhASA samita nAmanuM AgaLutrIMzam . dvAra kahe che " mAtAsami[ " tti ,, ahIM pUtra nA paDho upazama, viveka ane savara sahita bhASAsamiti e cArenA taMdu samAsa thayA che. tethI bhASA samiti zabdane cheDe bahuvacana che. eN eTale ca zabdanA artha puna: thAya che. temAM upazama, viveka ane saMvaranuM svarUpa kahI gayA che. have bhASAsamitinuM svarUpa kahe che-- tattvajJa purUSe! sAvaghanA tyAga karI je nirdoSa vacana bele che te jinAjJAmAM vanArA purUSAe bhASAsamiti jANuvI. kahyuM che ke-"sAvadharahita, prANIne utakAraka, paricita-ceDA zabdovALI zAsrane anusaratI ane priya evI je vaNI elAya te bhASAsamiti kahevAya che" te viSe upaderApALAmAM kahyuM che ke--ddha vigrajhu (kajIe) ane visutti (ka) thI rahita evA tAkAya vakhate niravadha bhASA eTale " ane kAraNa vinA kAMipaNa na mele te te aMta bhAgrAmitavALA kahevAya . che." sAvadharahita, satra prANIne ddhitakAraka, parimita ane priya vacana khelavuM te murtananI bhASA mata kahevAya che, vizeSa jAgRnAza kSA dhue ane zrAvakoe A bhASAsamiti puSkarekhAne vadhAranArI che. epa jANavuM. anya sthaLe pazu kazuM che ke- je priya, hita ane satya evuM vacana khelavu te sunutavrata kahevAya che. je apriya ane adbhuta kAraka hoya te satya hoya tApaNu satya nathI " , A bhASA cAra prakAranI che--satthA 1, mRSA:2, satyamRSA 3, ane asatyamRSA 4. temAM jaMtuone huitakAraka ane vizvane priya lAge evI je bhASA te pahelI satyabhASA kahevAya che. / Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 tenAthI je viparIta te bIjI asatya bhASA kahevAya che. 2 je sAcI ane jhuDI mizrabhASA elAya te trIjI satyAmRSA kahevAya che.3 vyavahArane lagatI eTale satya paNa nahI ane asatya paNa nahI te ceAthI asatyaamRSA kahevAya che. kahyuM che ke--pehelI satyabhASA 1,khIjI bhraSA(asatya)bhASA 2, trIjI satyamRSA3,ane ceAthI asatyaamRSA 4." AmAMnI pahelI traNa bhASAe daza daza prakAranI che ane ceAthInA khAra bheda che. te A pramANe janapada (deza) satya 1,saMskRta satya 2, sthApanA satya 3, nAma satya 4, rUpa satya 5, pratItya satya 6, vyavahAra satya 7,bhAva satya 8, cAga satya 9 tathA upamA satya 10,A daza prakAre satya bhASA kahevAya che. krodha 1, mAna 2, mAyA 3, lAbha 4, prema pa, dveSa 6, hAsya 7, bhaya 8, AkhyAna . ane upaghAta 10. A daza kAraNe asatya khelAya che, tethI A daza prakAre asatya bhASA jANavI. 2. 7, utpanna mizra 1,vigatamizra ra,mizrakamizra 3,jIvamizra 4,ajImethra pa jIvAjIvamizra huM, ana'takAya mizra cha, pratyekamizra. 8, ahvAmizra 9, ane ahvAhAmizra 10. daza prakAre trIjI satyAkrRSA bhASA jANavI. Ama traNI 1, AjJApanI 2, yAcanI 3, pRcchanI 4, prajJApanI 5, pratyAkhvAnI 6, IcchAnulAmA 7,anabhimRddhitA 8, a bhagRhitA 9,sa MzayakaraNI 10, vyAkRtA 11,ane anya kRtA. 12. A Ara prakAre asatyaamRSA nAmanI ceAthI bhASA jANavI. A cAre bhASAnI vyAkhyA nIce pramANe-- dezane AzrIne bhinna bhinna zabdAne kahenArI je bhASA te janapadasatya kahevAya che. jemake kAMkaNa dezamAM dUdhane pacca kahe che tathA jaLane nIra kahe che. 1. sa leAkane je saMmata hoya te saMmata satya kahevAya che. jemake paMkaja zabdanA artha arivaMdya kamaLa ja samAnya che, paraMtu pAyagrA vigere 1 asamata nathI. 2 AMkaDA vigerenA viSayavALI bhASA sthApanA satya kahethAya che. jemake ekaDA upara be mIMDA mUkavAthI seA kahevAya che, ane traNa Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zapa mIMDA mUkavAthI hajAra kahevAya che, temaja pratimAdikamAM jinanI buddhi thAya che, te sarva sthApanA satya che. 3. manuSyane maraNadharma che te paNa kaI nuM nAma amara hoya tathA kaI daridrI mANasanuM nAma dhanapALa hoya te nAmasatya kahevAya che. 4. muninA veSane dhAraNa karanAra mANasa muni kahevAya te rUpasatya che. 5. ekabIjI vastune AzrIne nAnApaNuM ke meTApaNuM kahevuM te pratItya satya che, jemake anAmikA AMgaLI kaniSA AMgaLInI apekSAe seTI kahevAya che ane madhya AMgaLInI apekSAe nAnI kahevAya che. 6. kudaravALI kanyAne mATe A kanyA anudarA che ema.je vyavahArathI kahevAya che, tathA ghAsa vigere baLatuM chatAM parvata baLe che ema je kahevAya che te vyavahArasa che. chAbalI pAMca varNavALI hoya che, paNa temAM zvetavaNuM vadhAre hovAthI tene dhoLI bagalI kahIe te bhAvasatya che. 8. daMDa(lAThInA) vegathI eTale saMbaMdhathI keIvAra tenI pAse daMDa na hoya te paNa te mANasa daMDI kahevAya che te satya che. 9 A purUSanuM hRdaya samudra jevuM vizALa che ema kahevuM te upamAsaya che.10, pitA putrane phodhathI kahe ke tuM mAro putra nathI e krodhathI asatya kahevAya che. 1. mAnane lIdhe "huM mahAtmA chuM ema je kahevuM te mAnathI asatya che. 2, vikajyanA viSayamAM vaNikanI jema mAyAthI asatya bolavuM te mAyAthI asatya che. 3. ane lebhathI asatya bola vuM te lAbha asatya kahevAya che. 4. premane lIdhe priyAne kahevuM ke huM tAre dAsa chuM' e premathI asatya che.pa. dveSane lIdhe guNane paNa niguNI kahe te dveSathI:asatya che. keInI vastu laIne hAsyathI meM te vastu jeIja nathI" ema je kahevuM te hAsyathI asatya che. 7. te ja pramANe bhayane lIdhe vastu lIdhA chatAM "meMIja nathI" ema je kahevuM te bhayathI asatya che. 8. AkhyAyikA (kathA)mAM je asaMbhavita vAta kahevI te AkhyAnaasatya che. 9 'tuM cAra che ema je upaDyA tene lIdhe belavuM te upaghAta asatya che. 10. "vahArathI satya hAya ane vAstavika rIte asatya hoya Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 te satyAmRSA eTale mizra bhASA kahevAya che. temAM koI gAmamAM AchA ke vadhAre bALakonA janma thayA chatAM A gAmamAM Aje deza maLakA janmyA che' ema je kahevuM te utpannamizra kahevAya che. 1. eja pramANe nyUna ke adhika maraNa pAmyAM chatAM 'A gAmamAM Aje daza vRddhA maraNa pAmyA che' ema je kahevuM te vigamazra che.ra. A khanne khAkhata ekI vakhate kahevI ke 'Aje. A gAmamAM daza janmyA che ane daza maryo che. emizrakamizra bhASA jANavI. 3. ghaNA jIvAnA eka rAzi temAM ghaNAM jIve jIvatA hAya ane thADA marelA hAya te chatAM A moTA jIvanA za che' ema je kahevuM te jImizra bhASA jANuthI 4. eja mANe te rAzamAM ghaNA marelA ane cer3A jIvatA dekhI 'A rAzi marelA che" ema je evuM te tattvajJAe ajIvamizra bhASA jANavI,5, tathA teja jIvarAzimAM nizcaya karyAM vinA A rAzimAM ATalA jIvatA che ane ATalA marelA che. ema je visa vAdana vALI bhASA khelavI te jIvAmizra kahevAya che.6. koi ana takAya. yaMnaspati patra sahita hAya athavA pratyeka vanaspatithI mizra hAya chatAM sarvathA ane ane takAya che' ema je kahevuM te anaMtakAyamizra bhASA kahevAya che. 7, eija pramANe banne prakAranI vanaspati chatAM A pra tyeka vanaspati che" ema je kahevu te pratyekamizra bhASA kahevAya che.8. kAMi utAvaLane lIdhe rAtri chatAM 'divasa ugyA' athavA divasa chatAM rAtra thaI gaI" ema je kahevuM te ahvAmizra bhASA kahevAya che. 9. tathA addhAnA eka dezathI mizrita vAkya belavuM, jemake savAranA samaya chatAM madhyAnha thai gayA, ema je evu te addhAdvAmizrabhASA ka haivAya che. 10. he mAtA ! Ava ' AvI je bhASA te Ama traNI kahevAya che. A bhASA pUrve kahelI traNe bhASAthI vilakSaNa che mATe asatyAamRSA kahevAya che. e pramANe sarvatra taNavu. 1- ' amuka kAma kara' e pramANe je AjJA ApavI te AjJApanI bhASA che. 2. kAmuka vastu mane Apa ? ema je kahevu te yAcanI bhASA che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra7 'A zuM che?" ItyAdika je pUchavuM te pRcchanI bhASA che. 4. ziSyAdika ne upadeza Apavo te prajJApanI bhASA che. 5. yAcanA karanArane je niSedha kare -nA kahevI te pratyAkhyAnI bhASA che. "A kArya mane paNa ITa che tethI tuM paNa tArI IcchA pramANe kara A pramANe je bolavuM te IcachAnumi bhASA che. 9. "huM zuM karuM ?" ema keIna pUchavAthI "tArI IcchAmAM Ave te karI ema anizcayavALI je vANuM belavI te anabhigrahitA bhASA kahevAya che. 8. tenAthI viparIta eTale "amuka kArya kare ema je kahevuM te abhigrahitA bhASA kahevAya che. 9. 'tuM saMdhava lAva" evI saMzayavALI je bhASA balavI te saMzayakaraNa bhASA kahevAya che, kAraNa ke saidhava zabda be lavAthI mIThuM ke alAvavAnuM kahyuM ema saMzaya thAya che. 10. jene artha pragaTa hoya te vyAkRtAbhASA kahevAya che. 13. jene artha guMca vAyelo Dha tema te avyAkRtAbhASA kahevAya che. 1ra... " A pramANe siddhAMtanAM vacanavaDe vivara thayelA muninA mukhakamaLathI cAra prakAranI bhASAnuM svarUpa jANavuM. satyabhASA bolavAthI lekamAM pratiSThA prApta thAya che, laphamI vRddhi pAme che ane AtmAne zuMddha bhAva thAya che. kahyuM che ke- ekaja vAra asatya bolavAmAM Ave te te bIjA ghaNA satya vacanane nAza kare che. vasu rAjA eka ja asatya vacana bolavAthI narake gayA, vasurAjAnuM siMhAsana A-, kAzamAM adhara rahetuM hatuM, te ekadhAre asatya bolavAthI pRthavIpara paDI gayuM. asatyanuM phaLa evuM ja che. ahIM jinAgamane jA NanArA munIzvaroe vasurAjAnI kathA viratArathI kahevI. A kAraNathI tatvajJAnIe sAvadya bhASA bolavI nahIM. paraMtu dhamanI malinatAno nAza karanArI nirava bhASAja balavI. bhASAsamitine Azraya karIne saMgata nAmanA sAdhue cAritradharmanuM rakSaNa karyuM hatuM. te ja pramANe yatanAthI bhASA bolavI. ; ; , saMgata muninI kathA, ke eka nagarane tenA zastradhArI zatruoe AvIne celaraphathI rUchyuM. te vakhate te nagaramAM sarva saMgathI rahita saMbaMta jAmanA Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20z !. t eka muni paNa hatA. teNe vicAra karyAM ke nagaranA sarva mANasA aDhI ja rahevAnA, kAraNake teo dhana, dhAnya, pazu, strI, putra vigerenA snehuba dhathI baMdhAyelA che. A kamanA adhanane lIdhe sarva jIvA A apAra saMsAramAM vaselA che. paratu huM te ekalA chuM, vAyunI jema mArI gati apratibaddha che, tethI mAre A phlezakAraka rodhamAM rahevu yukta nathI." ema vicArI avasara pAmI bhavarUpI kArAgRhanI jevA je nagaramAMthI zIghrapaNe te muni ekalAja bahAra nIkaLI gayA. te vakhate zatrurAjAnA bhayaMkara vIrAe munine cAtaraphathI gherI lIdhA, ane te tene peAtAnA rAjA pAse laI gayA. rAjAe tene pUchyuM ke-- " huM yeAgIdra! A nagaramAM sainya keTalu che ?" te sAMbhaLI bhASAsamitimAM nipuNatAvALA munie vicAryuM ke A killAmAM ghaNu sainya nathI ema jo huM kahuM te A leke sajja thaine meTu yuddha karaze, ane tethI karIne kSaNavAramAM hajArA manuSyonA saMhAra thaze. ane jo kadAca A killAmAM sainya ghaNuM che ema kahu te! A sainya ahIMthI cAlyuM jAya, ane tethI karIne A senA jyAM jyAM jaze tyAM tyAM pRthvIkAya, akAya, agnikAya vigere SaTkAya jIvane vinAza karavAmAM dAvAnaLa rUpa thaze. A pramANe vicArIne te munIzvare jIvahiMsAnAM kAraNurUpa anemAMthI eke vacana kahyuM nahIM. kahyuM che ke "hAsyathI, krApathI ke leAbha vigerethI asatya vacana khelavu nahIM, paraMtu je jIvane hitakAraka hoya tevuM satya belavu, " pachI yAdvAda rUpI sUvaDe jenuM hRdaya prakAzamaya hatuM' evA te vicAracatura munIzvara eka gAthA melyA. tenA artha A pramANe che "sAdhu peAtAnA kAna vaDe badhu sAMbhaLe che ane netra vaDe ghaNu jue che, paraMtu te sarva kahevAne ceAgya hAtu nathI. " te munine aneka lekAe vAraMvAra pUchyuM te paNa muni te teja gAthA khelatA hatA, aDuM! ! tenI caturAi ! " te sAMbhaLI leAke! melyA ke " ema dhArI "" 66 nara A sAdhu pArUpI graDuthI ghea! thayetre jaNapa che. te rAjapurUSoe te munine mUkI dIdhA. A mamANe bhASAsamitivALA Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 279 munie dhamanI ArAdhanA karI. tene bhASAsamiti pALavAmAM atyaMta kautuka hatuM. jinezvaranI AjJAne jANanArA ane cAritranuM sevana karanArA munIzvaree tathA piSadhadhArI zrAvakoe niraMtara bhASAsamiti sevA gya che. A pramANe saMgata muninI jema bhASAsamiti pALavAmAM niraMtara mana rAkhavuM, ke jethI zuddha AcAranuM pAlana thAya ane tethI karIne anukrame mekSaprApti thAya. Iti zrI tapAgaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahopAdhyAya zrI ghamahaMsa gaNitanA ziSya vAcakeMdra zrI IMdrahaMsa gaNue racelI zrI upadeza kalpavallI nAmathI TIkAne viSe evI zAkhAmAM bhASA samitinA viSaya upara saMgata nAmanA mahAmuninA varNana nAmane ogaNatrIzame palava samApta thaye. pallava 30 mo. jemanA kevaLajJAna rUpI sUryanA prakAzathI A lokamAM sarve padArtho prakAzita thayA che te palmanA vigere jinezvare tamArA ajJAnano nAza kare. [, bhASAnuM svarUpa kahyA pachI have jIvakarUNA nAmanuM trIzamuM dvAra nAvavA 'tti, ekedriyAdika sarva jI para karUNA karavI. 2 zabdane : artha che. zrI jinezvaranI AjJAna ArAdhaka uttama zrAvoe jIvadayA pALavI. * * vistarArtha-jinAjJAmAM nipuNatAne lIdhe ekedriyadi pAMca prakAranA jIve che ema jANavuM. paMDitae temAM pAMca prakAranA ekedriya jANavA. te A pramANe pRAkAya, apakAya, agnikAya, vAyukAya ane vanaspatikAya. te darekanA sUkSma ane Adara evA baLe Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda che. vileMdriya eTale dvAMTiya, trIdriya ane caturadriya paNa paryApta ane aparyApta ema babe bheTavALA che. manuSya, deva, tiryaMca ane nArakI e paMcendriya che. A rIte cAre gatimAM rahelA je tattvajJAnIe haNavA gya nathI. zrAvake e sarvadA sarva che. upara mitrabhAva rAkhavo joIe, kAraNa ke te vinA karelo sarva dharma niSphaLa ja che. . . . . - mithyASTioe hiMsAdikathI malina thayela dharma kahyuM che, te bhavabhramaNanuM kAraNa hovAthI dharma ja nathI ema jANavuM. "je deva paNa rAgadveSathI yukta haya, gurU paNa brahmacarya hata heya ane dharma paNa dayAhIna hoya te khedanI vAta che ke A jagata naSTa thayuM.' suvarNa, gAya ane bhUmi vigerenA dAtAra te pRthvI para sulabha che, paraMtu prANune abhayadAna ApanAra purUSa A jagatamAM dulabha che. tethI karIne Aryajanee prayatnathI chakAyanI rakSAmAM ja na kare. eka ja niyamarUpI vRkSa AjJA pramANe pALe hoya te te atyaMta phaLIbhUta thAya che. ka5vallInA jevI karUNA prANIone tatkALa vanapALanI jema sAmrAjyanI saMpatti Ape che. tenI kathA A pramANe vanapALanI kathA, che ke eka gAmamAM eka dhanapAla (mALI) rahete hoM, teNe pote ja udyAnamAM latA, kuMda ane puSpAdikanA vRkSe vAvyA hatA, tethI te hamezAM udyamavaMta thaIne te vADIne pANI pAse hatuM, ane tethI te vADI gya kALe aneka puSpa, phaLAdikathI phaLatI hatI, tenA puSpa phaLAdika vecIne te ghaNuM dhana pAmate hatA. A uparathI te vanapAla vizeSa sukhI thaze. ekadA vADIne pANI pAI te vanapAla vADImAM ja pharavA lAge. tevAmAM teNe apa jaLavALI nIkamAM nAnAM nAnAM pAMca mAchalAo joyAM, te joi teNe vicAra karyo ke "ATaluM jaLa sukAI javAthI tatkALa A jIva marI jaze" ema vicArI dayA AvavAthI teNe te Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che bharelA kuvAmAM nAMkhyA, AthI tene kRpALupaNAnuM aAya. puNya thayuM, tethI karIne tene anupama bheganI prApti thAya te kamabaMdha thayo. anukrame AyuSya pUrNa karI temALI kaI nagaramAM vyavahArIne putra thayo. tene bIjA traNa zreSThIputra mitra thayA. ekadA pitAnA bhAgyanI parIkSA karavA mATe caMdra sarakhA mukhavALo te cAra mitro sahita dezAMtaramAM cAlyuM. mArgamAM thAka lAgavAthI teoe rAtrIe eka vaTavRkSanI nIce vizrAMti karI. te vakhate madhya rAtrie te vaTavRkSa upara rahelA yakSo paraspara badhA ke-"A vRkSa nIce je purUSo rahyA che, temAMthI eka purUSe ApaNane pUrva bhavamAM jIvatavya ApyuM hatuM, tethI tene rAjya ApIne ApaNe tene pratyupakAra karIe. amuka nagarane putra rahita rAjA maraNa pAme che, tyAM ApaNe jaIe, ane A purUSo paNa tyAM ja javAnA che. A prapaNe te thakSenI vAta teNe ekalAe ja jAgate hovAthI sAbhaLI. pachI prAta:kALe uThIne sarva mitre AgaLa cAlyA. anukrame kaI nagaranA udyAnamAM jaI teo vizrAMti karavA beThA, teTalAmAM te nagaramAMthI. paTTahastI bahAra nIkaLe, ane teNe pUrNakaLazanA jaLavaDe te zreNI putrane abhiSeka karyo. tethI maMtrIoe tenA mastaka para chatra dhAraNuM karI hAthI para ArUDha karI tene nagara praveza karAvyo. jyAM hastIo garjanA karatA hatA, jyAM a hekArava karatA hatA, ane jyAM mane Dara bhege hatA evuM moTuM rAjya tene prApta thayuM. pachI teNe traNe mitra upara sAre upakAra karyo; kemake vivekI manuSya rAjayanI prApta thaye ISTajananuM poSaNa kare che. pachI te rAjA puNyanA vegathI niraMtara lega bhegavavAmAM ja magna rahevA lAgyA."sukhI mANasane ane temAM paNa rAjAone zI ciMtA che? ekadA sImADAnA zatru rAjAoe vicAra karyo ke "jeNe navuM rAjya prApta karyuM che te koI paNa rAjyaciMtA karatA nathI, tethI ApaNe cAle, te rAjAne mArI tenuM rAjaya laI laIe." ema vicArI te sarvee ekatra saLI tenuM nagara gherI lIdhuM te vakhate rAjasevakae rAjAne Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 jANyuM ke huM rAjana ! uDe, kIDAnuM ketuka cheDI de, zatrunuM sainya nagarane vIryane paDyuM che, Akhu nagara bhayabhIta thayuM che, mATe haiinA rAjyanI rakSA kare." A pramANe temanA kahyA chatAM bhaahita thayelA rAjA kIDAmAM ja magna rahyA. tyAre tenI rANIe tene kahyuM ke-"he svAmI! A rAjya hamaNAM jatuM raheze. mATe udyama kare, ALasane tyAga kare, nahIMte ApaNane hAni thaze ane temAM hAsya thaze." A pramANe tene kahA chatAM paNa rAjAnA manamAM jarA paNa bhaya lAge nahI temaja kAMI yatna paNa karyo nahi. ulaTuM te bolyA ke -"te vaTavRkSa para rahelA pAMca ya Ape che ane haraNa kare che. he priyA! pAsA nAkha.je thavAnuM haze te thaze A pramANe rAjA be ke tarataja citrazALAmAM citrelA hAthIo, ghoDAo ane sainike zastra sahita ubhA thayA, ane teo devanA prabhAvathI zatruo sAthe cetarapha yuddha karavA lAgyA, tethI trAsa pAmIne zatruo nAzI gayA. te joI leke Azcarya pAmI bhayarahita thayA. pachI te yakSee pitAnuM svarUpa pragaTa karI rAjAne kahyuM ke-"he mahArAja manamAM nizcita thaIne tuM bhegogava. ame tArA rAjyamAM utpanna thatAM duHkhanuM vAraNa karavA taiyAraja chIe. pUrva bhavamAM ame matsya hatA, te vakhate te amane jIvitadAna ApyuM hatuM, tethI ame sarvadA tArA dAsa chIe. je kadAca tArA para koI paNa vakra draSTi karaze, te tenA ame se kaDA karI nAMkhazuM." A pramANe kahIne jeoe pitAnuM parAkrama sAkSAtapaNe dekhADyuM che evA te yakSe adazya thayA. te je tenA sevako ane leke sarve camatkAra pAmyA, ane bolyA ke-"aho! pAMcaja jIvanI rakSAnuM keTaluM moTuM puNya ! ke jene lIdhe devatAo paNa sAMnidhya kare che!" ema bolatA aneka leke pratyakSa phaLa jevAthI jIvadayA pALavAmAM AdaravALA thayA. pachI ; te rAjA bhegasukhanA sAgara jevA divaso nirgamana karavA lAgyA "prANInI rakSAthI kayA purUSe bhavasAgara nathI karyA ?" he bhaksa che . Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 A pramANe jIvadayA pALavAmAM nira'tara catna karavA. cA pALavAthI ArAmikanI jema manuScAne rAjyanI prApti thAya che. itI zrI tapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahApAdhyAya zrI dharmahaMsa gaNinA ziSya vAcakedra zrIIMdra'sa gaNie racelI zrIupadeza kalpavadyI nAmanI TIkAne viSe ceAthI zAkhAmAM jIvadayA nAmanA zrAvakanA kRtya upara ArAmikanA varNana nAmanA trIzame padmava samApta thaye.. mahtva 31 me. channu prAsAdamAM birAjamAna mULanAyaka jinezvarA ke je zAzvatA viharamAna che temane mArA namaskAra che. jIvadayAnI prarUpaNa karyAM pachI have sAdhyamika jananA soMga nAmanuM ekatrIzamuM dvAra kahe che, 'dhammiyajala saMggo' ti dhArmika janone saMsaga -saga dharmane icchanArA purUSaratnAe sadA karavA lAyaka che. vistArA ----jee dhakrayA karatA hAya, jinezvaranA kahelA dharma jANutA heAya, zuddha dharmanA upadeza karatA hAya ane parIpakAra karavAmAM tatpara hAya teo dhArmika kahevAya che. bha ya janAe temanA niraMtara saMga karavA, temanI saMgatine lIdhe dharmara'ga prApta thavA durlabha nathI. jene jevA saMgahAya tene tevAja guNu ane rASanI prApti thAya che, meghanu naLa samudranA saMgathI' khArU thAya che, ane zeraDInA sa MgathI madhura thAya che. theMDA paNu kusaMga sarvane doSanu kAraNa thAya che, jemake ujavaLa vastu upara meSanA eka paNa khidu dvASane utpanna kare che. bhavya jIvAne kusaMgati dveSane mATe ane susa pati guNane mATe thAya che, te upara hAthInu daSTAMta che. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Red hAthInI kathA A bharatakSetramAM kSitimalitjhata nAme nagara che. temAM jitazatru nAme zreSTha rAjA rAjya karatA hatA. ekdA zaraRtu AvI, AkAza vAdaLArahita thayuM ane mArga kAdavata thayA. tyAre rAjA hiMgvajaya karavA nIkaLye baLavAna caturaMga sainyathI sevAtA te rAjA paTTahastI para ArUDha thaI zIvrapaNe zatrunA nagare pahoMcyA. te joi zatru rAjA nagara baMdha karIne aMdara rahyo, ane killA dugama hovAthI leAkeA sukhe krIDA karavA lAgyA. rAjAe killA bhAMgavAnI IcchAthI paTTahastIne AgaLa karyAM, paraMtu te hastI kaIpaNa utsAha karatA na hAtA. " hastI preryA chatAM paNa dugane bhAMgatA nathI tethI te AvA kema thayA ?" ema rAjAe maMtrIne pUchyuM, tyAre buddhinA sAgara samAna maMtrIzvare hastInI sabhALa rAkhanAra mahAtane pUchyuM, ke , 1 A hAthI kyAM aMdhAya che ?" te khelyA ke--huM maMtrIzvara ! A hAthI sAdhunA upAzrayanI najIka bAMdhavAmAM Ave che." te sAMbhaLI buddhimAna maMtrIe vicAra karyAM ke--upAzrayamAM ` sAdhue niraMtara ni:sIma upazamarasanA sAgara jevA sarvajJanAM kahelAM zAstranA a bhyAsa kare che, munIzvarA dharmAthI manuSyane dezavata ane sarvAMvirati nAmanA uttama dharmopadeza sabhaLAve che, bhAvastavapUrvaka dra vyastavanuM ArAdhana karavuM ema zrAvakanI pAse yayAtha varNana kare che, munie * * pratikramaNa daka kriyAo kare che, ane svarga tathA mokSane ApanAra kAryAtsagane paNa kare che,temane joine bIjA prANIo paNa zAMta ane dAMta thAya che, tethI A hAthI paNa tevI avasthA pAmyA che. " A pramANe vicAra karI maMtrIe rAjAne nivedana karI sainya pAchuM vALyuM. kAraNa ke maMtrI avasarane jANanArAja hoya che." "tyA rapachI maMtrIzvaranA kahevAthI mahAvata te hAthIne kasAkhAnA pAse khAMdhavA lAgyuM. tyAM niraMtara nidhi kasAI ane pazuone vadha Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatA hatA, temanA kApelA zarIramAMthI lehInA pravAho vahetA hatA, pazuonA chedavAthI utpanna thatA bhayaMkara zabda prasaravAthI sarva zAe AkaMdamaya thatI hatI. mahA redra kamevALuM te sthAna joI hAthIne zAMtarasa naSTa thaye, ane te Arta rodradhyAnathI bharapUra tha. tethI tenAmAM guNane sthAne dezane praveza thaye; kAraNa ke mahAtmAe dUra thAya tyAre dujene te saheje praveza kare che ane temano vilAsa vRddhi pAme che. keTalAka divasa gayA pachI maMtrIe hAthIne madonmatta thayele I manamAM vicAryuM ke-" hAthInA zarIramAMthI zAMtarasa naSTa thaye che ema vicArI:maMtrIe rAjAne jaNAvyuM ke he rAjana! have hAthI sajja thayela che. te sAMbhaLI rAjA camakAra pAme, ane be ke-aDA maMtrInI kevI buddhi che ke jeNe nAza pAmelA hAthInA pariNAma pAchANyA ?-"pachI rAjAe buddhinA nidhAnarUpa maMtrIne vizeSa prakAranI paherAmaNI vaDe satkAra karyo. "jene buddhinuM baLa che tene lakSamInuM ane sarva prakAranuM baLa che." pachI maMtrI sahita rAjAe te hAthIne agresara karI caturaMga senAvaDe jaI zatrune kile gherI lIdhe. te joI viSama durgamAM pesIne zatruo vicAra karavA lAgyA ke -"prathamanI jema A vakhata parNa rAjA bhagnabaLa thaIne potAnI meLeja pAche jaze." ahIM rAjAe hAthIne kille toDavAnI preraNA karI, eTale gaMDasthaLamAMthI madane jharatA te hAthIe killAnA leDhAmaya daravAjAnAM bAraNAM bhAMgI nAMkhyA ane durganA seMkaDe kakaDA karI nAMkhyA; eTale keTalAka zatruo maraNa pAmyA ane keTalAka nAzI gayA. rAjAe zatruonA hAthI, ghelA ane khajAne vigere sarva grahaNa karyuM, ane yuenA phaLathI utpanna thayelI vijayalakSmI aMgIkAra karI. te rAjAnI kIti karInA sugaMdhanI jema sarvatra prasarI. pachI te rAjA potAnA nagaramAM AvI rAjyanuM pAlana karavA lAgyA. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A hAthIne prathama guNavaMta sAdhuonA sthAnane saMga thavAthI utkaTa zAMtarasa prApta thayuM. hato, ane pachIthI kasAIkhAnA pAse bAMdhavAthI tene azubha pariNAma prApta thaze. A prakAre kusaMganuM ane sasta saMganuM phaLa joIne vicakSaNa purU kusaMgane tyAga karI susaMgane ja seve che. he buddhimAna bha . A kathA sAMbhaLIne tame paNa sAta vyasanane sevanAra, dharmane lepa karavAmAM tatpara ane pramAdI evA adhama janenI saMgatine tyAga kare, kemake tevI saMgatithI aMtakaraNamAM rahelA dharmane nAza thAya che. " kAdavavALA jaLavaDe snAna karavAthI zarIranI pavitratA zI rIte thAya?" zrAvakee zrI jinAjJarUpI latAne vikasvara karavAmAM varSARtunA megha samAna munionI ja saMgati karavI. suvarNathI mizrita karelA nirmaLa jaLavaDe snAna karavAthI apapavitra evA kayA manuSya pavitra thatA nathI ? guNanI IrachA rAkhanAra manuSyane dhArmika janamI saMgati pavitratAne ApanArI kema na thAya ? A pramANe hAthInuM draSTAMta jANIne buddhimAna janoe dhArmika manuM no saMga karavAmAMja potAnI buddhi rAkhavI. tema karavAthI dharma ane anukrame mekSa paNa prApta thAya che. Iti zrI tapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahopAdhyArA zrIdharmaDuM sa gaNanA ziSya vAcakeMdra zrI iMdrahaMsa gaNie racelI zrI upadeza kalpavalI nAmanI TIkAne viSe cothI zAkhAmAM dhAmika jananA : saMganI vidhine jANanAra hAthInA udADuraNavALe ekatrIzamo pallava samApta thaye. * pallava 3ra me. jeonA pAMce kalyANake lekesara mahotsavamaya hoya che, tevA kaSAyane nAza karanArA jinezvara bhaya prANIoe nitara dhyAna karavA yogya che. * - zrAvakonuM dhArmika jananA saMsarUpa kArya kahene have karaNadamana nAmanuM batrIsamuM dvAra kahe che ? ' ' ka ', Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khano" tti - karaNa eTale pAMce Idriye temano dama eTale karavo te zrAvakenuM kRtya che. vistarArtha-pAMca idra niraMta azvanI jevI paLa che ane paMDitene paNa utsukatA karanAra hovAthI damana karavI muzkela che. tethI karIne paMDitae apagya sthAne pravartatI potAnI pAMce Idriyane nirodha kare egya che. he jIva! je tAre AtmahitanI IcchA hoya te rAga utpanna kare tevAM gIta sAMbhaLavAmAM ane pitAnA guNanuM kIrtana sAMbhaLavAmAM tuM tArA kAna pravartAvIza nahIM. he AtmA! strI vigerenuM rUpa jovAmAM tuM tArA netrane pravartAvIza nahIM, kemake tenA saMgathI tuM nirmaLa chatAM tArAmAM malinatA utpanna thaze. he jI ! je te sarasa AhAranA laMpaTapaNAne tyAga karavAmAM kuzaLa thAya te savA IMdrano vijaya thaI zake tema che. jenI nAsikA durgadhanA tyAgathI ane sugaMdhanA grahaNathI tujhamAna na thatI hoya te purUSa paNa guNa che. jenI spazadraya ati kamaLa vastunA sparzanI icchAvALI na thatI hoya te purUSaratna prazaMsA karavA lAyaka che. A pAMce Idriya viSayethI nivRtta thaI hoya te te manuSyane uttama phaLa ApanArI thAya che, tethI karIne jema teo mahAphaLa ApanArI thAya tema teonI pravRtti karavI. Agama ane nigamanAM zAstra jenA karNagAra thayAM che te zraddhALu ane uttama buddhimAna purUSa lokerapaNAne pAme che. jeoe arihaMtanI mUti, sAdhuo ane zrAvake ne joyA che te netreja pavitra che. madhyasthapaNe Agama ane nigamanA vacanane rasa nivedana karavAthI keIka purUSanI ja chaThThA saphaLa thAya che. jenI pravRttinA baLathI ja potAnA AtmAne dhanya mAnatA zrAvake arihaMtanI mRti upara puSpAdika ane sugaMdhI dravyo sthApana kare che. spadrane jene sparza sukhakAska lAgatA hoya evA vastrAdikavaDe buddhimAna purUSe Agama ane nigamanA granI pUjA kare che. saMsAra ' Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 . upArjana karavAnA jeTalA hetuo che, teTalAja hetuo parimANanA vizeSathI. mekSAptinA paNa che. A pramANe vicArIne vidvAnoe Ine jya kare, ke jethI suMdarInI jema mokSa sulabha thAya. suMdarInI kathA. A avasarpiNIne viSe sAta kulakara purUSo thayA hatA. temAM chellA nAbhI nAmanA kulakara rAjA thayA che, tene marUdevA nAmanI patnI hatI. tenI kukSimAM anaMta parAkramavALA pakSa nAmanA pahelA jinezvara utaryA hatA. te sumaMgalA ane sunaMdAne paraNyA hatA. te vakhate iMdra ane IMdrANIoe prItithI devadevIo sahita mATe utsava karyo hato. te jhaSabhadevane so putra thayA hatA. "he putra! tuM se. zAkhAe karIne vistAravALo thA." e pramANe duniyAmAM mAtAo putrane je AzIrvAda Ape che. te A rASabhadevane phaLIbhUta thayA hatA. sumaMgaLAe brAhmI ane bharatarUpa yugalane janma Apyo. tathA sunaMdAe suMdarI ane bAhubaLI nAmanA yugaLane janma Ape. kahyuM che ke-"sumaMgaLa devIthI bharata ane brAhmI nAmanuM yugala thayuM, tathA sunaMdA devIthI bAhubaLI ane suMdarI utpanna thayA. temaja sumaMgaLAe bIjA ogaNapacAsa punA yugala prasavyA." trAzI lAkha pUrva sudhI popakArI jinezvare rAjaya jogavI lekamAM so prakAranAM zila5 pragaTa karyA. IkvAku kuLanI utpatti karanAra te jhASabhadeva svAmI A bharatakSetramAM pahelA pRthvIpata, pahelA tIrthakara ane pahelA bhikSuka thayA. temaNe jamaNA hAthavaDe brAhmIne lIpI zIkhavI ane DAbA hAtha vaDe suMdarIne gaNitakaLA zIkhavI. pachI sAMvatsarika dAnarUpI jaLavaDe pRthvIrUpI vanane tRpta karI samatAvAnamAM zreSTha ane sarva prANIonA gurU evA temaNe cAritra graDaNa karyuM. anukrame parISArUpI sainyane jItI tathA karmarUpI zatruone haNI temaNe kevaLajJAna larUmI upAya jena karI. eka taraphathI svAmInA kavaLajJAnanA samAcAra tathA bIjI tarathI AyudhazALAmAM rAjaratnanI utpattinA samAcAra sAMbhaLI bhArate Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAryuM ke huM cakraratnano mahotsava karUM." ema vicAratAM ja kSaNa vAramAM kAMIka smaraNa karI cakranA mahotsavane tyAga karI bharatarAjAe . kevaLajJAnane utsava karavA AnaMdayukta mana karyuM. bharata rAjAne kuMDa rIka vigere savA karoDa putra hatA, ane bAhubaLIne savAlAkha putra hatA. iMdra, upendra vigere devethI sevAtA jinezvaranuM samavasaraNa thayeluM sAMbhaLI bharata rAjA kuTuMba ane marUdevAmAtA sahita prabhune namaskAra karavA gaye. amadA vacanamAvA svAmIe samavasaraNanI bhUmimAM meghanI jema upadezarUpI amRtanI vRSTi karI. bhavya prANuMenA hadayano maLa dUra karyo. te vakhate puMDarIka vigere corAzI gaNa dhare thayA, temaNe jinezvara pAsethI tripadI pAmIne kSaNavAramAM kAda. zAMgI racI. bhagavAnanI pahelI dezanAmAM bhAratanA pAMcaso putrae tathA sAtaso pitroe bhagavAna pAse dIkSA lIdhI. brAhmIe paNa cAritra grahaNa karyuM. ane suMdarI paNa vrata graMDaNa karavA IcchatI hatI, paraMtu "A strIratna thaze" ema dhArIne bhate tene vratane niSedha karyo. pachI jinAdhIzane namaskAra karI bharata rAjA vinItA nagarImAM AvyA, ane cakraratnane utsava karI tene AgaLa karIne divijaya karavA cAlyA. ahIM abhaMga vairAgya raMgathI suMdarInuM mana raMgAyeluM hatuM ane tatvanA jJAnathI tene mananA zubha parimANa daDha hatA, tethI teNe vi. cAryuM ke- "A viSayanA bhege vinazvara che. saMsAra samudra stara che ane je strIratna thAya te avazya chaThThI narakamAM ja jAya che." A pramANe vicArI te magalecanA, tattvane jANanArI ane sarvasanI AjJAne pALanArI suMdarI abela nAmanuM utama tapa niraMtara karavA lAgI. virakta thayelI teNe sADa hajAra varSa sudhI visa anna khAIne sarva lekane vismaya karanAra ugra tapa karyuM. pRhA rahita thayelI suMdarInI AvI tapazcaryA sAMbhaLI ke mANasa manamAM Azcarya na pAme ? chakhaMDa bharatakSetranI vijayalakSamIne dhAraNa karI bhuvanarUpI vRkSathI utpanna thayelA guNarUpI puthI zelatA bharatacUkI pitAnI vinatA Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagarImAM AvyA. A avasarpiNImAM bharata prathama cakravartI thayA. teNe prathama nigamanI utpatti karI ema zAstramAM saMbhaLAya che. te nigama pAMcamA ArAnA aMta sudhI A pRthvIpara raheze, vinItA nagarImAM AvIne caDDIe sudarIne tevA prakAranA tapathI zuSka zarIravALI joi krodhathI peAtAnA sevakAne kahyuM ke-"A sudarItu zarIra ATaluM adhu zuSka kema thayuM che? zuM mArA kAzamAM dhana nathI ? ke kAThAramAM dhAnya nathI ? ke rasoI karanAra mANasA kAi nahAtA ? ke tenI sevA karanAra tevA sevA nathI ? ke jethI Atu zarIra ati kRza thayeluM dekhAya che ? athavA kuza zvAnA khIje kAI hetu che ? huM mANasA ! satya beleA. " te sAMbhaLI mANaso AlyA ke " he svAmI ! ahIM ApanA gharamAM meDhe mAgyu bhAjana maLe che ane zarIrane game tevAM vastra paNa che. Apa svAmInA rAjyamAM sa vastu sulabha ja che. ame tA mAnIe chIe ke A tA manuSyAne phaLadAyaka kalpavRkSa ja prApta thayelA che. svAmInA sAmrAjyarUpI vRkSanI chAyAnA Azraya karanAra khIjA purUSA ane strIe paNa apAra bhAjanAdakanu sukha pAme che. paraMtu huM svAmI ! suMdarI bahena uttama lAge chatAM paNa tene viSe ni:spRha thai tapazcaryA karIne AvA kRza thayelA che. " te sAMbhaLI rAjAe suMdarIne kahyuM ke- huM sAbhAgyanI latA ! tu bhAge bhAgava; teM zAmATe tapathI zarIranu zASaNa karyuM ? " suMdarI elI ke-" he mahArAja ! mArU mana bhAgamAM pravatuM nathI; kAraNa ke virakatAne rasanA svAda jarA paNa pasaMda paDatA nathI. " te sAMbhaLI rAjAnuM mana tenA uparathI virakta thayuM, tethI tarataja cakIe tene vratane mATe AjJA ApI. * prAye karIne uttama purUSA bIjAne dharma pharavAmAM aMtarAya karatA nathI. kAraNa ke teo tA dhame sAdhananA hetu thavA Icche che.' pachI daDha pratijJAvALI suMdarI AnaMdathI vratane grahaNa karI kevaLajJAna pAmI meAthe gai. 6 Atmasukhane IcchanAra purUSa sparzana, rasana, prANa, netra ane zetra e pAMce indriyAno vijaya karavA yAgya che. kahyuM che ke nahIM Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rI jItelA iMdriyA prANIenA kuLaghAtane mATe, adhane mATe ane vayane mATe thAya che." suMdarIe pAtAnI iMdriyAnA evA vijaya karyo ke jethI teNe potAnA AtmA meAkSamAM sthApana karyo. bhANyarUpI jaLanA taraMga jevI ane daDha dhaiyavALI suMdarInI jema paDitAe pAMca iMdriyAne jItavA mATe prayatna karavA. iti zrItapagaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna maheApAdhyAya zrI dharmasa gaNinA ziSya vAcakedra zrIIdraMsa gaNue racelI zrIupadeza kalpavallI nAmanI TIkAne viSe ceAthI zAkhAmAM iMdriyadamana nAmanA zrAvakanA kRtya upara su'darInA varNanavALA khatrIzamA palatra samApta thaye pallava 33 mA aDhIdvIpanI pRthvInA bhUSaNarUpa pAMca bhata, paga Avata ane pAMca mahAvideha kSetramAM utpanna thatA jinezvaro ke jemanA avatAra bhUta, vartamAna ane bhaviSya kALamAM parama prakAzane karanA che temane huM traNe saMdhyAe namaskAra karU chuM. karaNa damana nAmanuM dvAra kahyA pachI have caraNa pa23Ama nAmanuM taMtrIzamuM dvAra kahe che. : caraNapariNAmo buddhimAna janoe caraNa eTale cAratrane viSe pariNAma eTale mananA zubha adhyavasAya karaveza. vistarA :-ahI caraNa eTale cAritra che, ane tene viSe rahelA je pariNAma te manAratha kahevAya che. temanArathamAM sarvadA satpurUSoe mana rAkhavuM. jANavAnI IcchA ane vAMchA e ane arthamAM jijJAsA zabda vaparAya che. tenA chAMdasa prayAga heAvAthI tenA zabdothaeNnA nirNaya te uparathI jAve. te jijJAsA Agama ane nigamane Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANanAra paMDitoe traNa prakAranI kahelI che. pahelI dharmajijJAsA, bIjI bajijJAsA ane trIjI tasvajijJAsA temAM dharmanA eka dezamAM rahelI che vAMchA te dharmajijJAsA kahevAya che,sarvathA dharmanI je vAMchA te brahmajijJAsA kahevAya che, ane jJAnatattva saMbaMdhI je vAMchA te tattvajijJAsA kahevAya che. A traNe prakAranI jijJAsAno vAraMvAra abhyAsa kare joIe. paraMtu jyAM sudhI bhavabhramaNa vizeSa hoya che tyAM sudhI darzananI jijJAsA kadApi utpanna thatI nathI tathA muktipada saMbaMdhI jijJAsA paNa thatI ja nathI, tethI prANIone vAMchavA darzana kadApi prApta thatuM nathI ane abhISTa evo mokSa paNa kadApi thatuM nathI. te viSe kahyuM che ke -" jinezvare kahelA tatvane viSe je rUci thAya te zraddhA kahevAya che, te zraddhA keTalAka prANIone svabhAvathI ja thAya che ane keTalAkane gurUnA upadezathI thAya che. vyAkaraNathI zabdanI siddhi thAya che, zabda siddha thavAthI ene nirNaya thAya che, nizcita artha thavAthI tatvanuM jJAna thAya che ane tattvajJAnathI mekSa prApta thAya che. jene samyagadarzanarUpI ratna prApta thayuM heya ane je nigamAgamane jANanAra hoya tevA prANIo yathAsthita zrAvakane AcAra aMgIkAra kare. munione sarva AcAra agyAra aMgamAM kahelo che ane zrAvakane saMpUrNa AcAra nigamamAM kahele che. sAdhu, zrAddhadeva ane zrAvake potapotAnA adhikAra pramANe gurUnA mukhathI Agama ane nigamanAM vacane sAMbhaLavA. prathama nigama ane AgamamAM kahele zrAvakane AcAra saMpUrNa rIte jANI pachI tattvajJAnIe zraddhApUrvaka gurUnI sAkSIe te aMgIkAra kara, dravyastava ane bhAvastavane saMpUrNa nirNaya karavAnI IcchAvALA nipuNa purUe nigama ane AgamanA zAstrA jevA joIe. vizuddha zrAvakane AcAra pALatA uttama zrAvaka cAritranA mane rathavaDe puMDarIkanI jema pitAnA AtmAne pavitra kare che. zrIAvazyaka caNimAM cAritrane mane ratha karavAthI zuM phaLa thAya te upara puMDarIka rAjAnI kathA kahelI che, te A pramANe Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ riTa * * - puMDarIkanI kathA, mahAvidehanI pRthvIrUpI strInA mastakamAM mugaTarUpa ane sarva saMpattinA sthAnarUpa pulAvatI nAme vijaya che. mAnasa sarovaranI jevA te vijayamAM puMDarIki nAmanI purI che, tene madhya bhAga puNyarUpI rajanA paMjathI atyaMta vAsita che. te purInI tarapha vRkSanI zreNIthI zobhatuM devanA udyAna jevuM nalInIgulama nAmanuM udhAna che. te purImAM mahApadma nAmane rAjA prajAjanonuM raMjana karatA hatA. jinezvaranI AjJArUpI kamalinIne vikasvara karavAmAM sUrya samAna hatuM. te rAjAne jANe cAlatI padmAvatI (lakSmIdevI). heye evI padyAvatI nAmanI priyA hatI. te guNonA khajAnArUpa ane agaNya lAvaNyarUpI jaLanI vApIkA samAna hatI. tene puMDarika, ane kaMDarIka nAmanA be putra thayA hatA. temanA bAhadaMDa atibaLavAna hatA ane teo rAjahaMsanI jema niraMtara kIDA karatA hatA. ekadA te purInA udyAnamAM AkAzamAM sUryanI jema bhAnu nAmanA munIzvara padhAryA. temane namaskAra karavA mATe mahApadma rAjA harSathI parivAra sahita gaye. gurUne namaskAra karI temanI dezanA sAMbhaLI rAjAe pratibaMdha pAmavAthI puMDarIkane rAjyapara sthApana karI pite dIkSA lIdhI. " laghukama ja duHkhamizrita sukhane IcchatA nathI." anukrame te rAjarSi tapa karI kevaLajJAna pAmI mekSe gayA. pharIthI te ja (bhAnu) munIzvara ekadI tyAM AvyA. tyAre puMDarIka rAjAe gurUnA mukhathI upadeza sAMbhaLI pratibodha pAmI zrAvakadharma aMgIkAra karyo. tene nAno bhAI yuvarAja viSayothI yukta hate tepaNa muninI vANIrUpI amRtanA siMcanathI tenuM mana yatidharma pALavAmAM tatpara thayuM. tethI teNe gurUne kahyuM ke -"huM mArA bhAInI rajA laIne cAritra grahaNa karIza." ema kahI te kaMDarIka kumAra nagaramAM gaye. teNe rAjAne potAne manoratha jaNAvyuM, tyAre rAjAe kahyuM ke Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "huja vairAgya pAme che, mATe tuMja rAjya dhAraNa karI le laghubaMdhu ! huMja vrata levA IcchuM chuM; mATe tuM bhega bhegava." A pramANe rAjAe be traNa vAra kahyA chatAM teNe viSaya para jarA paNa mana karyuM nahIM. pharIthI rAjAe kahyuM ke -"trata grahaNa karavuM te gaMgAmAM sAme pure taravA jevuM che, ane khanI dhAra upara cAlavA jevuM che. tAruM zarIra kemaLa che. kahyuM che ke - je vratanuM AcaraNa karI upasargo sahevA te gaMgAnA sAme pravAhe taravA jevuM che, merU parvata tAjavAmAM taLavA jevuM che, bhayaMkara ane meTuM zatrunuM sainya jItavAnuM che, rAdhAvedhamAM banAvelA caka upara rahela lakSyarUpa putrInuM DAbuM netra vidhavAnuM che. tuM bALaka ane sukumALa che, vrata te baLISTha mANase grahaNa karavA lAyaka che, temAM bhAvazatruone jItavAnA che, ane dusaha pariSahe sahana karavAnA che. A pramANe rAjAe kahyuM te paNa saMsAranuM niHsArapaNuM jANanArA kaMDarIke kahyuM ke-"he jayeSTha baMdhu ! vrata kAyara purUSane ja bhaya ApanAruM che. je leke vratamAM kAyara hoya che teo ja A lekanA viSayone Icche che, paraMtu dhIra purUSe asAra bhegathI niratara vairAgya ja pAme che."te sAMbhaLI rAjAe tene vratanI anujJA ApI, ane tene dIkSAmahotsava karyo. pachI kaMDarIka cAritrane aMgIkAra karI upavAsAdika tapamAM tatpara thaI sthavira muninI pAse ekAdazAMgI bhaNI sAdhunA AcAramAM nipuNa thaye. anyadA te kaMDarIka munine rUkSa AhAranA vegathI zelaka AcAryanI jema dAhavara lAgu paDyo. "karmanI gati viSama che." ekadAgurU te rAjarSi vigere sAdhuo sahita puMDarIki nagarIe padhAryA ane vividha vRkSethI zeti udyAnamAM rahyA. te jANa rAjAe te munione pitAnI yAnazALAmAM lAvIne rAkhyA, ane vaidya pAse pitAnA bhAInI cikitsA karAvI. prAsuka auSadha ane AhAranA vegathI tene vyAdhi nAza pAme, ane rasavALo AhAra levAthI tatkALa tenuM zarIra baLiNa thayuM. te rAjarSinA zarIrane sAruM thayuM Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 eTale tenI sAthe rahelA vira sAdhuoe tene laine anyatra vihAra karyAM. . ekadA kaMDarIka rAjarSi vratanA pariNAmathI bhagna thai ekalA puMDarIkiNI AvyA. te sAMbhaLI rAjA tenI pAse Avye khIjA sAdhu rahita ane bhagna vratanA manavALA temane joi rAjAe namaskAra karyo, ane haSa~thI te rAja nA guNAnI prasaMzA karavA lAgyA ke--"he muni! aMtaHpura sahita AvA meoTA rAjyamAM paNa tame spRhA rahita che, tethI tamane dhanya che.'" te sAMbhaLI te muni kAMipaNa khelyA nahIM, tyAre rAjAe tene pUchyuM ke--" zu bhAgane mATe tamane icchA thai che?" tyAre munie hA kahI. te sAMbhaLI virakta buddhivALA rAjAe peAtAnA maMtrIone khelAvI kuMDarIkaneA AnaMdathI rAjyAbhiSeka karyo ane dharmanA kAzanI jema tene muniveza harSathI pAte grahaNa karyo. Azcaya che ke te bannene dhama ane adharmanA bhraMza kevA thaye ?" te bannenI vrata ane rAjyanI parAvRtti saMsArane tathA tyAgane vadhAranArI ane patthara tthA maNinA svIkAra jevI thaI. eke peAtAnA mastaka para rahelA kalezA dUra karyo ane khIjAe tenA ja anne prakAre svIkAra karyo. eke rAjayanAM cinhA grahaNa karI harSathI puramAM praveza karyAM ane bIjAe cAritranI upAdhi grahaNa karI vanamAM praveza karyAM. eke nivi vekapaNAthI bhAga bhegavavAmAM mananI leAlupatA dhAraNa karI, ane khIjAe manahara cAritra pALavAmAM mana sthira karyuM. eke peAtAnA cittamAM rahelI vitanA dUrathI ( atyaMta ) tyAga karyo, ane khIjAe vratagrahaNa kara vAnA uttama abhilASa pUrNa karyo. eke icchA pramANe sarasa bheAja nanA AhAra karyAM, ane khIjAe gurU pAse jai dIkSA grahaNa karIne pAraNuM karyuM. ekane AhAra duLa zarIra hovAthI vikArane pAmyA ane bIjAnA AhAra nIrasa, ThaMDA ane tuccha hAvAthI vikArane pAmyA. bhAgamAM lubdha thayela eka durata vedanAthI vyApta thayA ane khIjA pApAnu pratikamaNu karI dharmamAM udyamavata thayA. eka sa MsArasamudramAM DubAvanAra ArtadhyAnathI pIDita thayA ane bIjA mahAmuni zubhraM 1 viparyAsa 2 phezo, 3 keza ane leza. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . dhyAnathI AtmAne bhAvita karavA lAgyA. ekane cirakALanA yatidharma paNa niSphaLa thayA ane bIjAne janmathI sevele guDDIdharma saphaLa thayA. ekanI unmArge javAne lIdhe apratiSThAna nAmanA narakamAM utpatti thai ane pIjAnI sanmArge cAlavAthI sarvArthasiddhamAM utpatti thai. eka apAra saMsArasamudramAM aTana karaze ane bIjA mahAvidehamAM utpanna thai siddhipada pAmaze, ahA ! kaDarIka muni tIvra cAritranuM pAlana karyAM chatAM tenuM mana savaramAM nahi hAvAthI cAritranuM kAMipaNa phaLa pAmyA nahIM, ane puMDarIka rAjA gRhIdharmanuM samyak pAlana krurI saMsAranA sukhabhogathI jarA paNa lepAyA nahIM. jenu hRdaya kevaLa cArratranA pariNAmathI ja vAta hatuM te puMDarIke rAjya bhAMgayu, tApaNa tene AtmaguNunA samUhane prApta karavAnuM kAraNa thayuM. rAjyanA athI pAtAnA bhAi kuMDarIkane rAjya soMpI puDarIka mahAmunie pAtAnu kArya sAdhyuM. puMDarIka rAjAnI jema zrAvakAe sukhanI saMpattine mATe cAritranA pariNAmamAM ja pAtAnuM citta dhAraNa karyu. iti zrItapAgaccharUpI AkAzamAM sUrya samAna mahApAdhyAya zrI dharmahaMsa gaNinA ziSya. vAcakedra zrI IMdratusa gaNie racelI zrI upadeza kalpavallI nAmanI TIkAne viSe ceAthI zAkhAmAM cAritrapariNAma nAmanA zrAvakanA kRtya upara puMDarIka rAjAnA varNana nAmanA tetrIzamA pallava samApta thayA. pallava 34 me. zrIzatrujaya, sa Mmezakhara, Abu parvata ane mAMDavagaDha e cAra tIrthaM leAkAttara mahimAvALA A jagatamAM jayavatA varte che. caraNu pariNAmanuM svarUpa kahyA pachI have saMgha uparanA bahumAna nAmanuM pAMcamI zAkhAne viSe cAtrIzamu dvAra pragaTa kare che. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laMghavAra duttA ji. sAdhu, sAdhvI, zrAddhadeva, zrAddhadevI, zrAvaka ane zrAvikA e che prakArane saMgha che. tenA para guNIjanee bahumAna karavuM-bhakti karavI yegya che. (saMdhanA 4 prakArane AmAM 6 kahyA che. ) vistarAtha-jinezvaranI AjJAne mastaka para dhAraNa karanAra zrIsaMgha cha prakAre che, ema nigama ane Agamane jANanAre kahe che. te A pramANe-sAdhu, sAdhvI, zrAddhadeva, zrAddhadevI, zrAddha ane zrAddhI-e che prakArane saMgha che. paMDitoe siddhAMtamAM sAmAnya rIte suthAddha ane zrAddha ema be prakAre zramaNopAsaka (zrAvaka) kahyA che. tattvanA jillAsuoe suzrAddha ane zrAddhanI kriyAne viSaya jANavuM joIe. te vizeSa rIte nigamanA upaniSadu zAstromAM judA pADIne batAve che. sabIja yegane-samakitane pAme che ane deSa rahita saMgha ati durlabha che ke je saMgha nigamamAM kahelI kriyAne pramANabhUta mAne che. samRddhivALA vivekI janoe A saMdha sadA pUjavA yogya che. A saMghane ja samavasaraNamAM praveza karatAM tIrthakara namaskAra kare che. kahyuM che ke-"nagara, ratha, caka, kamaLa, caMdra, sUrya, samudra ane merU-ATalA padArthonI je saMghane upamA ApelI che, te guNatA sAgarUpa saghane huM namuM chuM. saMgha harSapUrvaka jenA gharane sparza kare che, tenA AMgaNAmAM manahara suvarNanI vRSTi thaI che, tenA gharamAM zreSa maNinuM nidhAne prApta thayuM che ane tene ghera kalpalatAnI utpatti thaI che ema jANavuM tIrthakare, cakavatio ane vAsudeva vigerenI janmabhUmarUpa tathA pApano nAza karanAra A saMgha sadA AdarapUrvaka potAnA adhikAra pramANe pUjavAyegya che. te upara bharata cakInI kathA nIce pramANe che. zakaI bharatakSetranI bhUmirUpI strInA muvaNarUpa vinItA nAmanI nagarI sthApanA karI hatI (vasAvI hatI). tene nAyaka bha rata cakavatI hate. te bharata che kheDa bharatakSetrane vijaya karI yaza meLavyuM hatuM, tethI karIne jANe tenA nAmathI bharatakSetra kahevAtuM Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jin to hAya ema bhAse che.ekadA bharata rAjAe peAtAnA aThThANu nAnA bhAIone nUtanA mukhe kahevarAvyuM ke-"jo tame rAjyanA athI hA tA maLe! Azraya karA (mArI AjJA mAnA)."A pramANe sAMbhaLI teee vicAra karyo ke"ApaNe prathamathI ja AdinAthanI sevA karI che ane teNeja Apelu rAjya bhAgavIe chIe teA bharatanI sevA zAmATe karavI joIe ? ema vicArI te rAjAee rAjyanA tyAga karI jinezvara pAse AvI temanA hastathI ja dIkSA grahaNa karI ane temanI sAthe vihAra karavA lAgyA. tyArapachI namaskAra karatA prANIonA du:khaneA nAza karanAra traNa jagatanA svAmI prathama jinezvara vinItAnagarInA udyAnamAM samavasaryAM. te vakhate "pitA ane vaLI arihaMta e te suvaNu ane sugaMdha jevuM che. " ema vicArI bharatarAjA bhaktithI tyAM AvI janezvarane namyA. tyArapachI nipuNa evA cakravartIe peAtAnA bhAione namana karI rAjya bhAgavavAnI vinati karI; paraMtu te sunikhAe vamana karelA rAjyane bhAgavavAnI icchA karI nahIM tyAre rAjAe vicAryuM ke--" mAre A bharatakSetranuM mATu' rAjya che, ane A akhuTa bhAgeA che, tethI A mArA baMdhu munie je mArI kAMI paNa vastu grahaNa kare teA sArUM. " ema vicArI aneka prakAranA pakavAnnAnAM gADAM bharI lAvI bharatarAjAe samavasaraNamAM AvI prabhune namaskAra karIne kahyuM ke--"he svAmin! mArA para kRpA karaze, ane kahe ke A munie A mArI prANuka vastu grahaNa kare, jethI mArA janma saphaLa thAya. " te sAMbhaLI bhagavAna khelyA ke--" he bharata ! sAdhuone evA AdhAkarmI AhAra ka2e nahIM. " tyAre bharate kahyuM" mAre tyAM AvIne AhAra grahaNa karA. " prabhu melyA-- rAjapiMDa paNa sAdhuone kalpe nahIM. " te sAMbhaLI bharatacakrI kheda yukta thayA. te jANI pAse beThelA iMdre bhagavAnane pUchyuM ke--" huM ravAmI ! avagraha keTalA che ? prabhu khAlyA ke-- IMdranA, cakravartInA, gAmanA rAjAnA, gRhasthanA ane sAdhunA ema pAMca prakAranA avagraha che. " te sAMbhaLI sAdhuonI kriyAnuM anumAdana karatA iMdre "" V Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharatakSetramAM sAdhuonA nivAsanI anujJA ApI. te vakhate bhArata cakI bolyA ke "je A pramANe mAtra mana ane vacanathI je puNya thaI zake che te te sukhe sAdhI zakAya tevuM che, tethI karIne huM paNa bharatakSetramAM sAdhuone nivAsa karavAnI anujJA ApuM chuM." pachI bharate harSita citte jinezvarane vaMdanA karI, ane iMdra tathA cakI banne samavasaraNanI bhUmimAMthI sAthe bahAra nIkaLyA. te vakhate bharate iMdrane pUchyuM ke-"have A bhejananI zI vyavasthA karavI?"ike kahyuM ke -" jeo tamArAthI guNAdhika heya temane A bhejanavaDe satkAra kare." te sAMbhaLI rAjAe vicAryuM ke"bhaga upabheganI sarva sAmagrIvaDe to mArAthI adhika keIpaNuM nathI, paraMtu A zrAvake guNe karIne mArA karatAM moTA che, tethI A zramaNopAsaka niraMtara bhakita karavA lAgyA che. " Ama vicArIne cakIe gADAmAM bharelI rasavatI (pakavAnna) zrAvakane jamADIne tema sArthakatA karI. ekadA cakrIe iMdrane pUchyuM ke -"he ! tame svargamAM kevA svarUpe rahe che?"I javAba Ape ke -"te rUpa manuSya joIna zake tevuM hoya che. te paNa tame manuSyamAM sarvottama che tethI tamane huM eka avayava dekhADuM chuM, kemake devanuM darzana kadApi niSphaLa thatuM nathI, ema kahevAya che." A pramANe kahI idra sarva alaMkArethI suzobhita pitAnI eka AMgaLI tene dekhADI. te joI parivAra sahita cakI Azcarya pAmya, ane ATha divasa sudhI tene mahatsava karyo. tyArathI AraMbhIne dara varase iMdra matsava lekamAM pravarte. "mahApurUSane anusarIne ja sarva vyavahAre pravarte che, eka bIjAnI pAchaLa cAlanArA leke tatvArthane vicAra karatA nathI." sAdhuoe ane zrAvakoe te zAstranI AjJA pramANe ja dharmakArya karavuM yukta che. vicakSaNa purUe nigama ane AgamanAM zo joI nizcaya ane vyavahAra nayane AdhAre dharmamAM pravartavuM joIe. pachI cakrIe iMdrane kahyuM ke"tame denA I che ane huM manuSyane iMdra chuM, mATe he iMdra che. te nigama mata no Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNuM akRtrima mitrAI che." tyAra pachI zreSTha buddhivALA cakIe zrAvakane belAvIne kahyuM ke tamAre AjathI khetI vigerenuM kArya bIlakula karavuM nahIM. huM tamArI AjIvikA pUrNa karIza. tamAre hamezAM mAre ghera bhojana karavuM, sAdhujananI sevA karavI ane mane hamezAM A vacana saMbhaLAvavuM ke- " he cakI! tuM chatAya che, bhaya vRddhi pAme che mATe "mA dura, mA " na ho, na haNe." A pramANe kahIne cakI temane hamezAM bhejanAdikavaDe satkAra karavA lAgyA, ane temanA vacanathI pratibaMdha pAmI pote niraMtara sadAcAramAM tatpara rahevA lAgyA. ke anya cakriIe te zrAvakane kAkiNI ratnathI jJAna, darzana ane caritra pI . traNa ratnanA cinhavALA karyA ane temanA svAdhyAyane mA be ramyA. te viSe cUNimAM kahyuM che ke " bharate dAna ANyuM te eNe dAna devAmAM pravartI bharate zrAvakesviAdhyoe dhAma karavA mATe Arya veda karyo. te vedamAM tIrthakaranI stuti sadhirati " dezavirati ane zAMtikarma vigerenuM varNana ApeluM che tyAra pachI sulasA ane yAjJavaye vigeree anAya vedo racyA che. bharatarAjA parIkSA karIne uttama zrAvakane haMmezAM bhejana karAvatA hatA, tethI zrAddhadeva zrAvakane satpAtra tarike thayA, ane sAdhuo te prathamathI ja satpAtrapaNe prasiddha hatA. A pramANe paMDitae zrAddhadevone bIjI paMktinA pAtra tarIke jANavA. zrAddhade hamezAM dravya stavanA adhikArI che ema nigama ane AgamamAM kahyuM che. teo paNa zrAvakene phaLa ApanArA thAya che. jinapUjA vigerenA mahotsava prasaMge munione prAsuka bhAta pAchuM ApavuM ane zrAddhadevane suvarNa vigeranuM dAna ApavuM. te zrAddhadevanA je putra thayA te paNa sadAcArI uttama zrAvake thavAthI temane paNa cakrIe kAkiNI ratnathI aMkita karyo. te zrAddhadevo pachI suvarNanI janoIvALA thayA. pachI anukrame rUpAnI, paTTasUtranI ane chevaTa sUryapazAnA vaMzamAM ekalA sUtranI ya pavItane dhAraNa karanArA thayA. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 sUrya yazA pachI mahAyazA, pachI atibaLabhadra, pachI baLabhadra, pachI balavIrya, pachI kIrtivIrya, pachI jaLavIrya, ane pachI daMDavIrya ema anukame ADa rAjAo adha bharatakhaMDanA svAmI thayA. A ATha rAjAoe pitAnA mastaka upara aSabhasvAmInA rAjyane mugaTa dhAraNa karyo. tyArapachInA rAjAo te muMgaTa meTe hevAthI dhAraNa karI zakyA nahi. cha cha mAse navA zrAvakenI parIkSA karI bharatarAjA uttama zrAvakene traNa rekhAthI aMkita karatA hatA ane teone suvarNa dina kanuM dAna ApatA hatA, te joI pRthvI para leke paNa mahAphaLavALA brAhmaNadAnamAM pravaryA. hajusudhI paNa te brAhmaNe kaI keI" ThekANe tattvane jANanArA tathA gupta rIte samakitane dhAraNa karanArA jovAmAM Ave che. zrAvaka dhamane pALanAra rAjAe sAMdhuone, zrAddhadeve ami zrAvakone adhikAra pramANe bhaktipUrvaka Adara kare ane jine. dharmane jANanAra purUSAe A cha prakAranA saMghanuM bharatarAjAnI jema bahumAna karavuM ke jethI muktirUpI devAMganA pitAne vaza thAya. iti zrIta pagacharUpI AkAzamAM sUryasamAna mahopAdhyAya zrI ? dharmahaMsa gaNinA ziSya vAcakeMdra zrIidrIMsa gaNae racelI zrIupadezaka5vallI nAmanI TIkAmAM pAMcamI zAkhAne viSe zrIsaMghabhakti karavAnA viSaya upara bharatacakkInA varNana nAmane cotrIzame pallava samApta thaye. pallava 35 me, jeoe jinadharmanI dIpikArUpa dvAdazAMgIne prakAza karyo che te 4410 gaNadharane namaskAra karuM chuM. 1 paNa te vAsudeva kahevAya nahI. A saMkhyA yA hisAbe karI che te samajAyuM nathI. vAstavika rIte 1452. gaNadhare kahevAya che te yogya che, Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sura saMghanA bahumAnano vidhi kahyA pachI have pustakalekhana nAmanu pAMtrIzamuM dvAra kahe che. 'puNyalii' ti. zrAvakAe Agama ane nigamanAM pustakA lakhAvavAM e zrAvakAnu' kartavya che. vistarArtha--A jagatamAM laukika ane leAkeAttara AcAra ane vicArane kahenArAM nigama ane AgamanAM zAstrA ja che, te 5'DatAe jANavA yeAgya che. dareka prabhunA gaNadharo samagra AcAryanI peTI samAna nimeLa mahAvidyArUpa navI dvAdazAMgI race che, ane dareka cAvIzImAM je pahelA cakravartI thAya te sarva varNAnA dharmane batAvanAra nigamanI racanA kare che. sAdhuone ane sAdhunI sevAmAM tatpara rahetA jaina brAhmaNAne ni gama ane AgamanA zAstrA zIkhavA lAyaka che, tathA tattvajJAnI zrAvakAe potapotAnA adhikAra pramANe te zAstra zravaNa karavAnA che ane temAM kriyAo je peAtAne yAgya hoya te karavAnI che. nyAyathI upArjana karelA dhanavaDe zrAvakA jo nigama ane AgamanAM pustakA lakhAve te tenuM te dhana vakhANavA lAyaka che. bharata cakInAM ane arihaMtanAM zAstrA lakhAvavAthI jINuM caityanA uddhAra karavA jeTaluM puNya thAya che. A pRthvI para nigama ane Agama nAmanuM jainazAstra samagra AcAranA vijJAnane prakAza karavAmAM dIpaka samAna che. satpurUSAe samaktinA prakAza karavA mATe niraMtara peAtAnA hRdayamAM dvAdazAMgI tathA cAra ( jaina ) veda rUpI dIpikA dhAraNa karavA yAgya che. AvA duSama kALamAM paNa samyak zAstranA prabhAvathI kalyANa kAraka dharmanI zu & pragaTa thAya che. pavitra karanArI te dharmazuddhi pAMcamA ArAnA aMta sudhI sthira raheze. jenAthI nigamanI urjAtta thai che te purUSane dhanya che. zrAvakAe pote niraMtara nigama ane AgamanAM pustakA lakhavAM ane pAte upArjana karelA dhanavaDe lakhAvavAM. pethaDa nAmanA maMtrIzvaranI jema tathA vastu niketanI jema zrAvakAe nigama ane AgamanA graMthe lakhAvavA, Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pethaDa nAmanA matrI kANu hatA ? ane vastuniketa kANu sutA ? te viSe bIjA zAstramAM kahelI temanI kathA ahIM sakSepathI lakhIe chIe. pethaDa maMtrInI kathA namaADa nAmanA meTA dezanA sUtrarUpa nAdarIpura nAmanu nagara che. temAM dedAka nAme eka pratika rahetA hatA. tene suvarNunA megha evuM birUda maLyuM hatuM. tene pethaDa nAme putra hatA. te ke Taleka kALe nirdena thayA, dhanikanA putrA thayA chatAM paNa mANIene peAtAnu karma bhAgavavu ja paDe che. " pethaDa nirdhana thavAthI dhana upAjaina karavA mATe mAtra dezamAM gayA. te deza bhAMgelA manuSyA ne pitRgR u samAna che. ' tyAM rahIne pethaDa tyAMnA rAjAnA mAnIta yA ane anukrame kATI suvarNanA svAmI thayeA. " manuSyanA bhAgyane kANu jANI zake che ? " ( ,, dd pethaDe tyAM gurU AvyA tyAre tenA praveza maheAtsavamAM mahAMtera hajAra drabyUnA kharca karyAM, ekaDhA gurU mahArAja madhura svare vivAhaprajJapti gaNatA hatA, te vakhate pethaDa maMtrI gurUne vAMDhavA Ape. munIzvarane vadanA karI te maMtrIzvara gurUnI pAse beThA, ane " kayuM zAstra gaNA che ? " ema teNe pUchyuM; tyAre gurUe kahyu ke-- bhagavatI sUtra gaNuM chuM. " te sAMbhaLI maMtrIe kahyuM ke "te sAMbhaLavAnI mArI IcchA che tethI te sUtra prathamathI gaNeA tA sArUM" tyAre gurU mahArAja tene prathamathI vivAhaprakRti zravaNu karAvavA lAgyA. temAM sthAne sthAne gAtamasvAmInuM nAma sAMbhaLI te atyaMta Anaa pAmyA, tethI jyAM jyAM zrIgaitamasvAmInuM nAma AvyuM tyAM tyAM eka eka seAnAmaDhAra mUkIne teNe zubha mAne dekhADanAra AkhuM bhagavatI aMga sAMbhaLyu. te pAMcamA agamAM zrImahAvIra svAmInA pahelA gaNadhara zrIgAMtamasvAmInuM chatrIza hajAra vakhata nAma AvyuM. tethI jinezvaranA zAstraparanI bhaktine lIdhe te matrIzvare chatrIza hajAra seAnAmahArAvaDe te pAMcamA aMganI pUjA karI. pachI te dhanavaDe maMtrIe jinezvaranA pIstAlIza AgameAnI abe pratA lakhAvI. temAM Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka eka mata senerI zAhIthI ane bIjI prata meranI zAhIthI lakhAvI. A pramANe AgamanA graMtho lakhAvI jJAnanA bhaMDAro karI teNe meTuM puNya upArjana karyuM. tene vistAra pAmela yaza hajI sudhI te vAtanI sAkSI pUre che. te vastuniketanI kathA jeNe pite harSathI nigamanA zAse lakhyAM te vastuniketanI saMkSima kathA kahIe chIe... - dharmatatva rUpI aMkurAne ullAsa karavAnI bhUmi rUpa mAhitI nAmanI nagarI che. te nagarInI pAse bIjI sarva nagarIo jANe tenI dAsIo hoya tevI lAge che. te nagarImAM sudarzana nAme eka veparI hatA, te samRddhivALa, jaina dharma ane kuTuMbarUpI vanane vikasvara karavAmAM megha samAna hatuM. paMDitanI sabhAmAM teno naguNa alokika (adabhuta) saMbhaLAto hato. te sAMbhaLavAthI ja jANe kazuM ane baLI rAjA adRzya thaI gayA hoya evuM anumAna thatuM hatuM. amArA kuLane ziSTAcAra asatya na thAo" ema jANIne te haMmezAM sarva prakAranA dravyastava karatuM hatuM. jemAM rAjyanuM maLa rAjA che ane aMkuranuM mULa bIja che tema zrAvakadharmanuM mULa dravyastava che ema te mAnatA hatA, tethI tenA aMta:karaNamAM raheluM dravyastatvarUpI vRkSanuM mULa devagurUnA dveSIonA vacanarUpI pracaMDa vAyuthI jarA paNa calAyamAna thatuM nahatuM paNa bIjA dubaLa manavALA sarva manuSya kaMpAyamAna thaI jatA hatA, zuM asthira vRkSe vAyune vaza nathI hotA ?" aMga ane upAMgamAM sarve ThekANe adhakArane AchIne dravyastavanuM vidhAna kareluM che. paraMtu, kaI paNa ThekANe tene niSedha jaNAvyuM nathI. A pramANe pitAnI buddhithI vicAra karI samakitamAM nizcaLa thayela sudarzana cakIe pitAnA nityakarma rUpa jinapUjanane kadApi tyAga karyo nahoto. te sudarzana zeThane mArgAnusArI buddhivALe vastuniketa nAme eka sukSya hate. svAmIne sAre sevaka maLe te paNa parvanA puNyanuM ja Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hee G phaLa che, ekadA nI tavALA te vastuniketa dezAMtaranI vastuo lAvavA mATe samRddhinA sthAnarUpa kAMti nAmanI purImAM gayo. paritA kahe che ke " AAMtita nagarI nigamanA bhaMDAra che. ane atyaMta zuddha dharmane prakAza karavAnI dIpeMkA che. hajI sudhI te nagarInA brAhmaNeA nigamAvadyAmAM nipuNa che ane dezAvaratinu sAmrAjya temanA aMgane zeAbhAve che. " vizALa buddhivALA, pavitra manavALA ane sadAcAranA moTAmaMdira rUpa te Nikaputra vastunIketa brAhmaNAnI zALAmAM utaryAM. brAhmaNAnA mukhathI zAstranI zreSTha vANInu eTale ke mArNakayarUpa nigamanu vacana teNe sAMbhaLyuM, ane tenA aMta:karaNamAM karUNA sAgara ucheLavA lAgyA. Ano artha satya che ane jinezvaranI AjJAne anusaratA che, mATe zrAvakadhamane prakAza karanArUM A zAstra Azcarya kAka che. ema jANI te pAtAnA cittamAM camatkAra pAmyA ane tenI buddhi jarA paNa vakra thai nahi. " bhAgyavaMta prANIe peAtAnI zraddhAthIja tene aMgIkAra kare che." te tattvajJAnI brAhmaNeAthI pratidha pAmelA vastunikete satyadharmanA leAcanarUpa te nigama zAstra lakhI lIdhuM. tyA rapachI niSkapaTa hRdayanA sAgarapa teNe samagra gRhakArya nA tyAga karyA ane jJAna lakhavAnA vyasanamAM ja taTvIna thayA. sAta sana tA A saMsAramAM prANIone pADanArA thAya che, paraMtu A jJAna vyasana te tene saMsAra tAranArUM thayuM. pRthvItaLa upara dhRtanA saMgrahu karanAra ghaNA jatA hAya che, paraMtu ANe tA haSathI zuddha AcAra vALA zAstranAja saMgraha karyo. bIjA vaNikaputrA vividha vastuo upArjana karI pAtAnA nagaramAM AvI sudarzana zeThane kahevA lAgyA ke--" huM zreSThI! A tamArA vaNikaputra (vAgetare) je vepAra karyo che te amArAthI jIsAvaDe kahI zakAya tavA nathI." A rIte va NikaputrAe tenA doSa pragaTa karyAM, paraMtu zreSThIomAM mukhya evA suIzana zeTha temanA vacanarUpI vAyuvaDe jarApaNu caLAyamAna thayA nahIM. tyArapachI vastuniketa peAtAnI nagarImAM AvyA, te vakhate teNe vyatavarUpI vRkSane si Mcana karanArU te pustaka zreNInI pAse Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80% ! mUkyuM te pustaka joi zreSThIne je parama AnaMda thayA, te bIjA naMkaputrAnA kATa dhananA apaNuthI paNa thayA nahI. harSa pAmelA zreSThIe vastu naketane paherAmaNI ApI ane ghaNuM dravya ApIne tenuM sanmAna karyuM. pachI sarvajana samakSa zreSThIe kahyuM ke A jathI A vastuniketane ame svAmIpaNe gaNukSu', kAraNake nigamanuM jJAna ApavAthI te amane pitAthI paNa adhika pUjya thayA che. A pRthvI para vastra ane alaMkAranA dAtAro sulabha che, temanAthI dukALamAM annadAna karanArA adhika che ane bhAgyarUpI patanA zikhararUpa temanAthI paNa je nigamazAsranuM dAna kare te adhika che." tyArapachI nigamanA sa"keta dravyapUjAne ucita che ema jANI zreSThIe upAdhyAya sahita sUri mahArAjane khelAvyA. tenA elAvavAthI sUri mahArAja paNa mArhiSmatI nagarImAM AvyA. kAraNa ke sIzvarA dayAne lIdhe paropakArI ja hAya che. vaLI AgamanA sArane jANanAra A sudarzana zeTha A kALamAM mukhya zrAvaka tarIke prasiddha thayelA hatA. jinAgamanA rahasyane jANanAra sUrimahArAja tyAM AvyA, tyAre teNe te nigama zAstra temane aNu karyuM. navIna ane manahara bheTarUpa nigama nAmanuM pustaka joi buddhimAna AcArya mahArAja atyaMta harSita thayA, ane khelyA ke--amArUM bhAgya A yuganA manuSyA karatAM adhika che ke jethI karIne ratnanA nidhAnanI jevuM addabhuta nigama zAstra amane prApta thayuM". tyArapachI sUri mahArAje zrAvakA, zrAddhadevA, sAdhuo ane sAdhvIone nigama tathA AgamamAM kahelI spaSTa AjJA dhAraNa karAvI. sudana zreSThI, tenI rahiNI nAmanI guNavatI bhAryAM, sadAcArathI pavitra thayelA temanA rAhiya nAmanA putra, kapaTarahita vastuniketa nAmanA tenA vaNikaputra ( vALuAtara ) tathA zreSThInA kuLanA mahAmaNi nAmanA purAhita e sarve nigama ane AgamanA saketanA nirNaya sAMbhaLavAmAM tatpara thayA ane te sarve edhibIja (samakita) ne pAmyA. teoe tattva jANuMvAthI gurUnI sAkSIe AdarapUrvaka mahAdAna sahita aneka mahA Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ save kyA, sAdhuo paNa naigamanuM jJAna thavAthI gurUnI sevA kayAmAM. vizeSa tatpara thayA, ane kriyAnI kuzaLatAnA pAtra thayA. suramahArAjane nigama saMbaMdhI upadeza sAMbhaLI aneka bhavyajane Apatti rahita thaI zuddha dharma pAmyA. vyastavane vistAra karanArA sudarzana vigere sarvee mahotsava karIne dhananI jema dhama upArjana karyo. tyArapachI AyuSya pUrNa thaye sudarzana zeTha marIne vijayasena nAme jagadagurU thaye. tenI strI hiNi marIne guNanI bhramirUpa zaMgAranA nAme tenI ja patnI thaI. tene putra rohiNeya savA siddhinI samRddhi pAme. tyAMthI cyavIne te gaIcavIzImAM dasa nAme jinezvara thaye. purohitane jIva vizvAvasu nAme prakhyAta purUSa thaze. ane vastuniketane jIva datta tIrthakarane vaijayaMta nAme putra thaye ane cha khaMDa bharatakSetrane svAmI thaye. A badhuM samakti ne dharmarUpI vRkSanuM phaLa che. - sAdhu tathA zrAvakanA vizeSane dekhADanArUM ane sarva prakAranA - AcAranA maMdira rUpa A zrI nigama nAmanuM zAstra cirakALa sudhI jaya pAme. A zAstranuM zravaNa karavAthI, zravaNa karAvavAthI, anumedana karavAthI, lakhavAthI manuSya siddhigatine pAme che. vaijayaMta cakravatIe zrI zatruMjaya parvata upara harSapUrvaka moTe yAtrA mahotsava karyo. pachI manamAM harSa pAmelA cakrIe svasthAne anya vivAda karanArAone uttarapakSa karyo. eTale ke te cakrIe nigama ane AgamamAM nirNaya karelA vidhi pramANe cAda guNasthAnanuM svarUpe pragaTa karyuM. prAMte cakIne kevaLajJAna utpanna thayuM, ane A yugane che te mekSapada pAmyA. samyapha prakAre dharmanI prarUpaNa karanAruM A nigama ane AgamanuM jJAna vidvAne ne AnaMda pamADe tevuM che, tethI buddhimAnee te zravaNa karavuM tathA pethaDa maMtrI ane vastuniketanI jema nigama tathA A Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kada jamamAM pustake lakhAvavA ane jAte lakhavAM. nigama ane Agamana vacanasamUhane nirNaya karavAmAM samatAne sevanArA je manuSyonI buddhi pragaTa thAya che, teo pUrvajanmanA puNyazALI che ema jANavuM. ( A pramANe puNyavaMta prANuoe niraMtara nigama ane AgamanAM zAne lakhevAM tathA lakhAvavAmAM na kare ke jethI sadugati prApta thAya. . Iti zrI tapagaccharUpI AkAzamAM AryasamAna mahipAdhyAya zrI dharmahaMsagaNinA ziSya vocake zrIidrahaMsa gaNie racelI zrI upadeza kavallI nAmanI TImAM pAMcamI zAkhAne viSe pustaka ukhavAnA viSaya uparathi ame yuddhatinA vana momamAM pAchIme pAsamAMthI Dha kALacakramAM eTale atIta vartamAna ane bhavI kALe thayelA ane zavAnA covIza covIza : tIrthaka maLIne kula bahotera tIrthakare ke je pAMca varSanA zarIravALA ane muktirUpI sIna matakanA mugaTa samAna che tathA je dhamI bhavya prANIonA ane nAza karanAra che te sarva jinezvara jyavaMta varte. .. pustakalekhana nAmanuM dvAra kahyA pachI have tIrtha prabhAvanA nAmanuM chINuM dvAra varNave che 'pamAvA ti" ti vivekI purUSae zatruMjyAdika tIrthane viSe prabhAvanA karavI. vistara-zatrujya, sametazikhara, abudAcaLa (Abu), mAMDavagaDha ane gIranAra temaja jinezvaranA janmAdika kalyANukenI bhUmie e sarva tIrtha kahevAya che. te tIrthomAM zreSTha zrAvakee atya, pratiSThA, yAtrA ane utsava vigere karI harSapUrvaka prabhAvanA karavI. e che ke "bhAvanA bhAvavAthI mArA pitAnA AtmAne ja lAbha Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che, paraMtu prabhAvanAthI pitAne ane parane banene lAbha thAya che. mATe pra akSara vadhavAthI bhAvanA katAM prabhAvanA vadhAre zreSTha che ema huM mAnuM chuM, jema vimaLe AbujI upara caitya karAvI prabhAvanA karI hatI, tema manuSyae tIrthanI prabhAvanA karI agamya yutha upAjana karavuM. AbujI jevuM tIrtha bhAgyanA cegathI ja mAta thAya che. zuM dakSiNAvarta zaMkha puNya rahita purUSanA hAthamAM Ave?" vimaLa nAmanA daMDanAyake pitAne AtmA nirmaLa karavA mATe tIrtharAja ! abuMda giri upara harSathI caitya karAvyuM tenI kathA nIce pramANe * mAravAha nAmane deza kalpavRkSanI jema manuSyane zubha phaLI. ApanAro che. te sarva dezAmAM uttama tathA sarva saMpattinuM nidhAna che. dhana. janmAdika saMpUrNa ane jinamaMdira vaDe zabhita maTe che e kaI paNa deza uttama nathI ema paDite mAne che. jema sarva nadIonuM sthAna samudra che tema sarva lakSmInuM sthAna. ane cAra nAmane dhAraNa karanArUM nagara te dezane zobhAve che. te nagaramAM citra vicitra kAMti, zrI, dhRti ane kIti vigere devIo nivAsane mATe rahelI che tethI te nagara mahAsthAna nAme kahevAya che. temAM mahAjananI sthiti che, moTA sukhanI saMtati che, tethI te mahAsthAnA kahevAya che. jema naTa vizvanA vinodane mATe judA judA nAmane dhAraNa karanAra thAya che tema te nagara cAre yugamAM pitAnuM nAma badalAve che. te nagaranA udyAnamAM rahelI pupanI akhaMDa samRddhinA samUhane joI gagana mArgamAM jatI lahamIdevI tyAM AvIne rahI. tyAM rahelA vanamALIe te lakSmIdevIne be mukhane dhAraNa karanAra na pune gucha bheTa tarIke Ave. tenI kuzaLatA joIne atyaMta prasanna thayelI lakSmIe te vanamALIne mATe uttama nagara sthApana karI ApyuM. cAre yugamAM anukrame te nagaranuM zrImAla 1, ratnakalara, puSpamALA 3 ane bhinamALa4 evuM nAma badalAya che, temAM A cAre nAma jagatamAM tenI pratiSThA vadhAranArAM che. ! te nagaranuM sauMdarya traNa jagatamAM akSaya che. A cAre nAme A pramANe Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthaka che te tame sAMbhaLe, kAraNake keTalAkanA nAma sArthaka paNa haI zake che. te nagara samagra prakAranI sukhakAraka lamIne dhAraNa kare che, tethI tenuM zrImALa evuM nAma prasiddha thayuM che. jema rahaNacaLa parvata ane samudra ratnanI khANarUpa che tema A nagara purUSa ane strIrUpI rannene dhAraNa kare che tethI tenuM ratnamALa nAma thayuM che. te nagara vividha prakAranA vRkSethI utpanna thatA puSpanA samUhathI parivaravuM che tethI pRthvI para tenuM puSpamALa evuM nAma paDyuM che, tathA te nagaramAM dukAnanI zreNIo, gharanA samUhe ane jinacaityanI paMktio AkAza sudhI uMcI gayelI che tethI te bhinamALa nAme kahevAya che. te nagara navI navI saMpattinuM sthAna che, tethI te dareka yugamAM pitAnuM navuM navuM nAma dhAraNa kare che. A marUdeza pRthvIpIThanuM bhUSaNa che, ane A nagara te bhUSaNanA madhya maNirUpa che. te nagaramAM dharmarUpI vastunA nidhAnarUpa maTI piSadhazALAe paNa jevA mAM Ave che, kAraNa ke netravinA sukha zobhatuM nathI. te nagaramAM nevuM hajAra vaNike rahetA hatA, ane pIstAlIza hajAra brAhmaNanI vastI hatI temAM be vaNikee eka brAhmaNane nivaha kara evI te nagaramAM sthiti hatI, tyArathI AraMbhIne vANuAo brAhmaNane nirvAha karavA lAgyA che. te nagaranA killAnI aMdara kapaTa rahita kare keTidhvaje rahetA hatA ane kaTTAnI bahAra lAkho lakSezvare rahetA hatA. te nagaramAM nAnA nAmane keTIzvara rahetuM hatuM. te svarga jevA sagane sAgara, abhaMga saibhAgyavALo ane viveka tathA vinayane Akara (nidhAna) hatuM tenI lakSmI devage kSINatA pAmI; kAraNa ke "vikaTa kALane lIdhe keTIzvare paNa kITa jevA thaI jAya che. pANInI ghaDIo kSaNamAM khAlI hoya te bharAya che ane bharelI khAlI thAya che. tethI karIne huM dhanavAna chuM evuM abhimAna satapurUSanA manamAM AvatuM nathI. teNe vicAra karyo ke-"mArU dhana ; ochuM thayuM che, tethI mAre killAnI madhye rahevuM yogya nathI, ane je Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA killAnI khaMDAra jaIne yapu chuM te mArA yazanI hAni thAya che, mATe have zA upAya karavA ?" A pramANe vicAra karI teNe bhaktipUrvaka ekavIza upavAsavaDe cittane zuddha karI zrIdevInI ArAdhanA karI. tyAre devIe pratyakSa thai tene kahyuM ke-" huM zreSThI ! ahIM rahevAthI tArA bhAgyanA udaya thaze nahIM, tethI gAMbhU nAmanA nagara vinA tAre bIje kAI sthAne rahevuM nahIM." A pramANe lakSmInuM vacana hRdayamAM dhAraNa karI te zreSThI gAMbhu nagare gayA; kAraNa ke devanu vacana kadApi asatya thatu nathI. tyAM vepAra karatAM zreSThIe kebiTa dhana upArjana - chuM. keTalAka purUSaSa anya sthAne jaine paNa bhAgyavata thAya che." prAglATa vaMzanA mukuTa samAna A nAnAka zreSThI kArTidhvaja thayA. a nukrame tene vanarAja nAmanA rAjA potAnA vatanamAM ( pATaNamAM ) laI gayA. pattana nagara ratnanuM utpatti sthAna che, manuSyarUpI ratnanA samudra che, ane vivekanuM paNa sthAna che; tethI vidvAna purUSA te nagara cheDatA nathI. zrAvakeAmAM uttama evA te nInAka zreSThIe vidyAdhara gaNumAMnA sUripAse pratiSThA karAvelu eka suMdara caitya karAthu; te jANe svargamAMthI utareluM eka vimAna hAya tevuM zaiAlatuM hatuM. te nInAka zreSThIne lAvaNyanI laherAne krIDA karavAnuM jANe sareAvara hAya evA lahara nAme putra hatA; te daMDanAyaka thayA hatA. ekadA te lahara salakInuM bhakSaNa karavAthI maDheAnmatta thayelA hAthIevaDe jenI bhUmi zeAlatI hatI evA vidhyAcaLa parvata para hAthIe levA gayA. tyAM 5vaMtanI jevI kAyAvALA, jaMtuone trAsa pamADanArA ane suDhavaDe vanAne bhaMga karavAmAMja tatpara evA hAthI krIDA karatA hatA. sAkSAt rIte temanA bhAjananA niSedha karI bhukhyA rAkhI nabaLA pADIne indriyAne yAgIMdra vaza kare tema te lahere madonmatta hAthIone vaza karyo, pachI saguNAnI zreNathI ullAsa pAmatA te lahara rAjyalakSmInA bhUSaNarUpa ane moTA baLanA samudrarUpa te hAthIo laine peAtAnA nagara tarapha cAlyA. teTalAmAM vidhyAdevInA sevaka devAe anupama Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baLavALA te hAthIone mArgamAM staMbhanI jema sthira kya. te joI mahA parAkramI kumAre (hare) asamAna baLavALA te devo sAthe saMgrAmakarIne tene parAjaya karyo. devane paNa jItI zake evA jenA bhujadaMDa pracaMDa baLavAna hatA e te daMDanAyaka gaje drone laI pattana najIka AvyuM, tenA AvavAnA khabara sAMbhaLI pattanane svAmI vanarAja airAvata jevA te zreSTha hastIone jovAnI IcchAthI tenI sAme Avyo, ane anukrame hAthIone jete je te saMDasthaLa nAmanA pura sudhI pahe, eTale harSanA bhArathI puSTa thayelA rAjAe te saMDasthaLapura daMDanAyakane InAma tarIke ApyuM. te puramAM daMDanAyake sarva lokene vAMchita ApanArI dhaNudevI nAmanI zrI devInI sthApanA karI. te lahare rAjAne prasAda pAmIne vizALa TaMkazALa banAvI ane temAM daMDala nAmanI sikkAvALI senAmahere pADI. ujavaLa yazarUpI vastra dhAraNa karatA zrIdevInA prasAdane pAmelA te samRddhimAna lahare zrIdevInI sthApita mudrA upara paTanuM cinha sthApana karyuM. jeNe pattananI paTTaparaMparAnA pAMca rAjAone pApIThanI sevA karI e te rAjyataMtrane calAvanAra daMDanAyaka maMtrIzvara jaya pAme. te daMDanAyakane samagra guNarUpI hasenI zreNine kaDA karavAnA mAnasa sarovara jevA vIrAka ane neDhAka nAmanA be putro hatA. temAM nehAka dhArmika hatuM, tethI te vizeSa vyApAra karatA nahote, nyAyathI upArjana karelA ja dhanane upabhega karatuM hatuM, ane tenuM hRdaya atyaMta vairAgyavAsita hatuM. "bhAgyavaMta prANuonA hRdayamAM niraMtara vairAgyano sAgara uchaLato ja hoya che, tethI teNe chevaTe dIkSA grahaNa karI. ne sarva vIrapurUne ziromaNi che. ahIM paMDita jananI pratItine mATe pUrvocAnA karelA A saMbaMdha ne maLatA keTalAka zleke huM lakhuM chuM. ema graMthakartA kahe che. tene artha A pramANe che. - | bhinnamALa nAmanA nagaramAM prAvATa vaMzane pragaTa guNavALanInAka nAme zreNI rahetuM hatuM. te bhinnamALa nagarathI nIkaLI lahara nAmanA Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va sati gAMvapuramAM gayA. te laDarane vIrAka nAme putra . tene vimala nAmane dhanADhaya putra thayuM hatuM. te pAnamAM bhImarAjA maMtrI thaye hato ane teNe A mujI upara zrI RSabhadeva svAmInuM A adbhuta caMtya karAyuM che. " tathA "vimaLa zrImAna gurjara dezanA svAmIne mukhyamaMtrI bhAgyavAna ane prAgvATa vaMzanA maMDanarUpa hato. te maMtrIputra chatAM paNa ni:spRha hate. mokSanI chAvALA teNe aMbikA devInA AdezathI vikrama saMvata 1088nA varSamAM arihaMtane zreSTha prAsAda karAvyo che." tathA- .. "te vimaLa daMDanAyaka traNa lAkha uttama ane svAmI hato, aMbAdevInA varadAnathI tenuM mukeluM bANa pAMca gAu sudhI pRthvI para paDatuM nahatuM, te prAgATa vaMzanA mugaTa samAna hato, seMkaDe rAjAe tenI sevA karatA hatA ane dughara parAkramavALe te pRthvInuM zAsana karato hate." tathA- meDhAkane nirmaLa kItivaDe jagatane dhavaLa karanAra dhavaLa nAme putra che. te karNanA rAjyabhArane dhAraNa karavAmAM dhuraMdhara che. te dhavaLane jagatanA prANIone AnaMda karanAra AnaMda nAmane putra thaye. te jayasiMhanA rAjyamAM maMtrIzvara thaye. AnaMdane pakSanI jevA vikasvara mukhavALI padmAvatI nAmanI priyA hatI. temane vizeSa buddhimAna pRthvI pALa nAme putra thayo. vividha prakAranI buddhine dhAraNa karanAra te pRthvI pALe kumArapALa rAjAnA rAjyamAM zrIkaraNa nAmanI mudrA dhAraNa karI hatI, tathA te sarva maMtrIone nAyaka thaze hato. vidyAdharagaNamAM nInAke karAvelA devAlaya tathA paMcAravihAra nAmanA caityamAM te pRpALe maMDapa karAvya tathA teNe saMpadAe karIne jANe siddhirUpI rANIne kIDA karavAno maMDapa haiya tevA manahara maMDapa vaDe zrIabujInuM caya bhAgyuM, maMtrIomAM 'ziromaNi te pRthvI pALe vaNavATaka nAmanA nagaramAM pitAnI - 1 khajAnAne adhikArI zo hatA Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 mAMtAmaDInA AnaMdane mATe zAMtinAthanuM caitya karAkhyu, caMdra jevA ujavaLa guNanA sAgararUpa vimaLa khAlyAvasthAthI ja vRddhi pAmI paDavAnA caMdranI jema vizALa kaLAone dhAraNa karavA lAgyA. tenI bAlyAvasthAmAM ja tenA pitA vIrAka svargaleAkamAM gayo. "buddhimAna purUSA paNa avazya pUrva karmane bhegaveja che." tenA mRtyu pAmavAthI rAjAnuM je mAna hatu te jatuM rahyuM tathA dhana paNa kSaya pAmyuM. ahA ! vimaLanI mAtA vIramatIne duHkhanA udaya kevA thayA ? kahyu` che ke-"huM jIva ! prANIonu AyuSya pratidina nAza pAmatu jAya che, caiAvana kSaya pAme che, gayelA divase pharIthI AvatA nathI, kALa jagatanu bhakSaNa kare che, lakSmI jaLanA taraMga jevI capaLa che ane jIvata vIjaLInI jevuM caMcaLa che, teA he jIva ! mAhanA tyAga karIne tu tArA AtmAnA kAryanuM smaraNa kara. . tyArapachI daridratAne lIdhe vimaLa peAtAnI vIramatI mAtA sAthe gehaDIpura nAmanA puramAM gayA, ane tyAM leAkAnA vAcharaDA cAravA lAgyA. anukrame vimaLa tera varSanA thayA tyAre aMbikA devI kanyAnuM rUpa dhAraNa karI tenI parIkSA karavA AvI. ArAsanI nAmanA meATA tIthaeNnI adhiSThAyikA ane bALikAnA rUpane dhAraNa karanArI te devIne joI te khALakanuM mana jarA paNa kSeAla na pAmyuM. huM mitra ! bALakAnA mananI sthiratA devAthI paNa nivAraNa na karI zakAya tevI jagatane Azcaya kAraka hAya che e zu te nathI sAMbhaLyuM ? te devIe kAmarAgane vadhAranArA vANI ane hAvabhAvanA vinAdavaDe kumAranI pAse aneka prakAranA vikArA pragaTa karyA; paraMtu khAlyAvasthA chatAM paNa te kumAranu mana kAmAvezarUpI pavanavaDe jarA paNa kathu` nahIM. te joi tenA guNavaDa jevI raMjita thai. lekamAM paNa guNAja pUjAya che, ane svargamAM vizeSe karIne pUjAya che kAraNa ke samyagdaSTi devA satya ane saddaguNanA ja rAgI hoya che. 99 2 mAnI mA. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI devIe tene kahyuM ke-"he bALaka! tArUM mukeluM bANa pRthvIne sparza karyA vinA pAMca gAu sudhI akhalitapaNe jaze tathA tuM anA lakSaNe jANI zakIza." A pramANe prasanna thayelI devIe tene be varadAna ApyAM. kAraNa ke "devanuM darzana niSphaLa hotuM nathI.' ahIM pAnamAM sarva vepArIne ziromaNi ane prasaratA sadRguNanA vaibhavavALe zrIdatta nAme prakhyAta zreNI rahetuM hatuM, te ghaNe dhanADhya hatuM. teNe ekadA pitAnI putrIne vara jevA mATe harSathI tenI janmakuMDaLI kaI vidvAna jyotiSIne batAvI ane kahyuM ke, "he uttama gaNaka! tuM mahAjJAnI che, tethI mArI putrIne karyo ane ke vara thaze? te tuM kahe." te sAMbhaLI gaNuka bela ke- "me, vRSa, mithuna, karka, siMha, kanyA, tulA, vRzcika, dhana, makara, kuMbha ane mIna e bAra rAzie kahelI che. maMgaLa, zukra, budha, caMdra, ravi, budha, zuka, maMgaLa, guru, zani, zani ane gurU-e bAra anukrame bAra rAzinA svAmI che. lagna eTale pahelA sthAnathI anukrame kAca, dhana, brA, baMdhu, putra, zatru, strI, mRtyu, dharma, karma, Aya ane vyaya e bAra bhAva jANavA. e sarva bhAva sAthe grahane vega ane grahanI daSTine Azraya karIne jyotiSa zAstranA vidvAnoe zubhAzubha phaLa kahevAnuM che. pUrNa daSTi ane pUrNa roga hoya te tenuM saMpUrNa phaLa maLe che. A bAbatamAM ghaNuM kahevAnuM che, paraMtu cAlatA viSa yamAMja huM kahuM chuM ke-A janmapatrikAmAM je grahane yoga che te je satya hoya te he zeTha! tamArI putrIne vara traNa khaMDa bharatane svAmI thAya. * te sAMbhaLI zeThane cittamAM ulaTI ciMtA thaI. tethI teNe kahyuM ke -"he uttama gaNaka! tevA varane yoga thavo te te muzkela che." tyAre jotiSa zAstranA pArane pAmele gaNuka belyo ke " A vidhAtAnI sRSTimAM kadApi niSphaLatA thatI nathI. mahad guNenA ghararUpa purUnA bhegane mATe strIratnanI utpatti thAya che, tethI he zreSThI ! tame ciMtAno tyAga kare." ema kahIne prathama vAra maMtrIe Arja gaNakane vimaLanI janmapatrikA dekhADI hatI, tene anusAra vicAra Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra karIne te aNuka ApyA ke "me pahelAM vIranA putranI janmapatrikA joI hatI, temAM tenA bhAgyanA sAdhaka moTo zreSTha grahAnA yAga hatA. jo te A tamArI putrInA vara thAya tA ratnanI sAthe ratnanA cAga thavAthI vidhinI sRSTi saphaLa thAya." A pramANe gaNukanI vANI sAM baLI meghanA zabda sAMbhaLI mayUra Anandva pAme tema te zreSThI atyaMta AnaMda pAmyA. 215 ja pachI tenI tapAsa karatAM te vimaLa gehaDIpuramAM rahe che ema zreSThIe leAkAnA mukhathI sAMbhayuM, eTale ghugharamALa bAMdhelA zreSTha vRSabhene gADAmAM maeNDI gaNakane sAthe lai te zreSThI tuDI nagara tarapha cALyA. nagaranI pAse AvyA tevAmAM durgAnAmanI pakSiNI madhura svare bannI, te sAMbhaLI tenI bhASAne jANanAra gaNaka AvyA ke " huM zreSThI! ApaNe jene mATe jaIe chIe te uttama vara, ahIM samIpanA ja kSetramAM che ema 1 kSaNI kahe che. jJAnanI parIkSA anubhava kara vAthI thAya che, tethI te banne tarataja pAsenA kSetramAM gayA, tyAM te vane joine AnaMda pAmyA. pachI tene maLIne te banne tenA mAmAne ghera. gayA. te vakhate tyAM zreSTha buddhivALI vimaLanI mAtA vIramatI beThI hatI, gharanA bIjA sarva mANasA kSetramAM gA hatA. temane AvatA joi vIramatI vicAra karavA lAgI; ke-"A manuSyA krANu haze ?? eTale teoe kahyuM ke "huM mAtA ! ame tamArA putrane kanyA ApavA AvyA chIe. " te sAMbhaLI teNIe uttara ApyA ke emAM kaMI kahevAnuM nathI; paraMtu huM uttama purUSA !. tamArA pAtramAM ame cUrNa ApIe eTalI paNa amArI zakti nathI." ema elavAne badale te khAlI ke amArA pAtramAM tame cUrNane yoga ApI zake tema nathI. " A pramANenI teNInI vANInI caturAithI zreSThI tathA gaNuka manamAM atyaMta AnaMda pAmyA, ane temaNe pUchyuM ke "tamArA putra kayAM che ? " tyAre teNIe kahyu ke-"kSetramAM che. " te sAMbhaLI teo khetaramAM gayA. tyAM tenA mAmA temane sa e che Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teoe tene hathiI vivAhanI vAta karI, ane tenA bhANejane belAvavAnuM kahyuM. teNe vimaLane bolAvyo. te bolyo ke "kaLazanuM sthApana karIne huM hamaNAM ja AvuM chuM." evA tenA vacanane zukanarUpa mAnI ne sarve ghera AvyA ane zreSThIe patra, puSpa ane phaLa ApavA pUrvaka pitAnI kanyA vivAhasaMbaMdha) vimaLa sAthe karyo. pachI zrIdatta zeTha nizcita thaIne pattAnamAM pitAne ghera AvyA. ahIM vimaLanA mAmAne vicAra za ke-" vimaLane vivAha te mA; paraMtu dravya vinA te zI rIte thaI zakaze? kAraNa ke jenA gharamAM lakSmI vilAsa karatI hoya te ja purUSa guNavAna kahevAya che. ane te ja lekamAM pUjaya gaNAya che. vivekI jano lakSmInAM baLathI je citya pratimA ane piSadhazALAnuM karAvavuM tathA jJAnanAM pustaka lakhAvavA vigere puSyanAM kAryo karI zake che. lakSmInA prasAdathI je strI, putra, pitA vigere atyaMta premavALA thAya che ane zatruo paMNe mitra thAya che. dhananA vegathI ja purUSa dAtAra, lektA ane vivekI" kahevAya che ane dhanahInanA manoratha kadApi sArthaka thatA nathI, paraMtu mArI pAse to lekane vaza karavAnA kAraNarUpa lakSmI dANuM ja cheDI che." A pramANe vicAra karatAM tenA mAmAnA manamAM moTI ciMtA ubhI thaI. te jANIne vimaLe mAmAne kahyuM ke-"he mAmA ! zA mATe ciMtA karo cho ? jyAre mArI pAse dhana thaze tyAre ja ! huM paraNavAno chuM." ema kahI vimaLe pitAnuM vAcharaDA cAravAnuM kAma kAyama rAkhI keTalAka divasa nigamana karyA. eka divasa vanamAM moTA vRkSanI nIce zItaLa chAyAmAM vimaLa beDe hato te vakhate teNe vicAra karyo ke-" prArthane mAthe sukha athavA du:kha je kAMI AvI paDe te teNe teTale kALa te bhegavavuM ja joIe, temAM kAyara thavuM gya nathI." A pramANe vicArato te divase nirgamana karavA lAge. ekadA ke govALIAoe eka AkaDAnA vRkSanI nIce suvane nidhi je. te laI temaNe sarvano vibhAga pADyA. temAM vimaLane paNa tene bhAga Ape. "ahe! pUrvanA puNyanI sahAya kharekhara Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kATa vakhANavA lAyaka che ke jethI vimaLane lagnane ucita suvANuM saheje prApta thayuM. " tenA AMgaNAmAM pharatA bhAgyarUpI rAjakumAre A suvarNa nA mISathI tenA hAthamAM krIDA karavA mATe daDA ApyA tyArathI AraMbhIne navA prApta thatA mA~gaLarUpI ni:sIma jaLanA ceAgathI tenA bhAgyarUpI vRkSanA aMkurA niraMtara vRddhi pAmavA lAgyA, tyArapachI vimaLa peAtAne maLelA dravyavaDe jANe cAlatI lakSmIdevI ja hoya evI vikasvara lAvaNyarUpI nirmaLa jaLanI dRpikA samAna te kanyAne paraNye.. temAM jAnanA leAkeAne besavA mATe teNe sanmAnapUrvaka uttama vAhano ApyA, ane sarvane leAjana tathA vastra ApI temane sArA satkAra karyAM. vizeSa prakAranA bhAgyayeAgane lIdhe tene vivAha meTA utsavapUrvaka thayA. "udaya pAmatA sUrya paNa dhIme dhIme prakAzamAM vadhatA jAya che. " pachI vimaLakumArane tenA mAmA sahita tenA sasarAe pattanamAM ja rAkhyA, ane nagaranI bahAra tene pakavAna vecavAnI dukAna maMDAvI, kAraNake vepAra vigere kArya ne zakti pramANe karavAmAM Ave te te pariNAme sukhakAraka thAya che. have te pattananA rAjA bhIma nagaranI bahAra dhanuvidyA zIkhavA mATe khANavaDe lakSyane vIMdhavAnA abhyAsa karatA hatA; paraMtu te lakSya tenAthI vIMdhAtuM nahatu. te joI dhanurvidyAnI kaLAmAM kuzaLatAne dhAraNa karanArA vimaLakumAre peAtAnuM mAthuM dhuNAvyuM. kumAranA ziraka pa joi bhImarAjAe tene melAvIne pUchyuM ke--" he bhadra ! tu dhanurvidyAnI kaLA jANe che ? kAraNa ke satpurUSo kAraNa vinA mastaka dhuNAve nahI." tyAre kumAra khelyA ke--"huM kAMika te kaLA jANuM chuM, ane dhanurvidyA sArI rIte AvaDatI hAya te purUSa te dhanup dhArI bhillunI jema leAkamAM pUjAya che. tenI kathA A pramANe dhanuSkArI bhillunI kathA. dig Aja bharatakSetramAM hastinApura nAmanu eka sarvottama nagara che. temAM droNAcAya nAmanA gurU rAjakumAra vidyArthIone dhanuvidyA zIkhavatA hatA. temAM keTalAka chAtrA hAthamAM Daga dhAraNa karIne A Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha bhyAsa karatA hatA. te pariNAme vikramavALA thaI rahyusagrAmamAM vijaya meLavanArA thayA, keTalAka subhaTo bhAlA upADIne paraspara prahAra karI puSkaLa tejasvIpaNe uttama kaLA meLavatA hatA. keTalAeka dhanuSanI kaLAnA vidyAsavaDe tenA abhyAsamAM tattpara thaI kharA dhanuSadhArI thayA hatA. 'abhyAsane zu' duSkara che ?" zastramAM kahevA zastranA samUhane pheravavAnA abhyAsa karanArA keTalAka subhaTA kaLAnI kuzaLatAvaDe ze|bhatA hatA. drANuAcAya gurU samagra zastranA pAragAmI hatA, ane tenAja prasAdathI leAkamAM sarvAM zasranI kaLAo vRddhi pAmatI hatI. jema suvarNanA asAdhAraNa guNu bhArepaNAnA che tema arjunanA vinaya guNu asAdhAraNa dekhAtA hatA, tethI gurU tenA para atyaMta tuSTamAna hatA. ekadA jene yaza prasarI rahyA hatA evA gurUe arjunane kahyuM ke--"tArA guNathI huM raMjIta thayA , tethI tArA jeTalI kaLA huM bIjAne zIkhavIza nahIM. " e pramANe gurUe nizcaya karyo, leAkamAM paNa arjuna jevA bIjo kAipaNa duniyAmAM dhanuSanI kaLAmAM nipuNa nathI evA pradyASa pravaryAM. te sAMbhaLIne a na manamAM AnaMda pAmavA lAgyA. ekaDA anyanA parAkramaneA tiraskAra karanAra arjuna kAtuka jovAnI icchAthI vanamAM pharatA hatA, tyAM teNe eka khIjaDInuM vRkSa joyuM, te vRkSa upara jeTalAM pAMdaDA hatAM te sarve paraspara nahIM maLelA aneka chidro vaDe vyAsa hatAM. te joi teNe vicAryuM ke--" zuM A chidro kAi kIDAe karyAM che, ke keI manuSye AnA patrA vIdhyA che ? te sivAya trIjo prakAra te saMbhavatA nathI, paraMtu kIDAnA saMyogathI AvAM chidrA thaI zake nahi; paraMtu cittane AnaMda upajAvanAra A patravedha kaI manuSye kareleA jaNAya che. " e pramANe vicArI arjuna Ama tema levA lAgyA, teTalAmAM najIkamAM eka bhillu tenA jovAmAM AvyeA. tene joi mahA nirmaLa buddhinA pAtrarUpa ane tene pUchyuM ke- A vRkSa upara patraveSa jovAmAM Ave che te svAbhAvika che ke koine karele che ? svAbhAvika tA Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che ke nahIM ane kale hoya te te bIjA koie karela che ke te ja kare che?" te sAMbhaLI bhila be ke- he. pRthvInA nAyaka ajuna ! A vRkSanA pratyeka patrane vedha meM karyo che, te sAMbhaLI-"aho ! A bhillanI kaLA vidvAnone AnaMda pamADe tevI che, huM paNa tevI kaLA jANatA nathI." ema vicArI ane tene pUchayuM ke-"he kirAta ! A kaLA zIkhavanAra tArA gurU koNa che?" kirAta bolyo ke "mane ghanu vA ApanAra droNAcArya mArA gurU che." A pramANe bhillanuM vacana sAMbhaLI jANe keie pitAnuM - sarvasva luMTI lIdhuM hoya tema arjunanuM mukha zyAma thaI gayuM ane te kAMI paNa bolyA nahIM. pachI gurU pAse AvatAM tene te joIne gurUe pUchayuM ke-"he rAjaputra ! tArA adhara (4) kepavaDe kaMpatA hoya ema jaNAya che. te tane kevI jAtane kaleza utpanna thaye che?" rAjakumAra bolyo ke - je gurU pote ja potAnI pratijJAne bhaMga kare te pachI jagatamAM bRhaspatinI jevA kayA purUSanI vANI upara vizvAsa kare?" gurUe kahyuM ke-"he vatsa! mArI vANImAM ze pheraphAra thayo che ke jethI te jema tema yutirahita vacana mane kahe che?" ane bolyo-"he gurU! tame prathama mane kahyuM hatuM ke huM bIjA keIne dhanuSanI kaLA tArAthI vizeSa ApIza nahIM. A pramANenI pratijJA kayA chatAM tene tame daMga karyo che." gurU bolyA ke-"meM mArI pratijJA kadApi lapI nathI." A pramANe gurUe kahyuM, topaNa ane pratyakSa joyeluM hovAthI tene gurUnI vANI upara vizvAsa Avyo nahIM, pachI te hakIkata spaSTa karavA ane potAnA te ziSyane jovA gurU vanamAM ananI sAthe gayA. tyAM pelA bhilane joI teoe tene pUchyuM ke-"tArA dhanuvidhAnA guru ke che?" te belyo-"mArA dhanurvidyAnA gurU droNA cAce ja che, bIjA keI nathI." te sAMbhaLI gurU bayA ke-"he bhila ! tuM kevaLa asatya na la." te bolyo-"he gurU ! huM je kahuM chuM temAM koI paNa asatya nathI. sAMbhaLo-tamArI pAse ane bhyAsa karavAnI bahu IcchA chatAM nirbhavyatAne lIdhe ane kerI paNa, Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara vakhata tamArUM darzana paNa thayuM nahAtu, jema aA zakhA dakSiAAvana zaMkhane seve che ane jema kalpavRkSane bIjA vRkSeA seve che tema tamane rAjAnA putrA seve che, tethI daive tamArA durlasa darzanathI mane dUra ka hatA. tApaNu eka vakhata mane tamArAM darzana thaI gayAM. tethI te pramA NenI tamArI mATInI mUrti banAvI tene puSpAdikathI pUjI tenI pAse rahIne me kaLAnA abhyAsa karyo che, ane zrIgurUnI kRpAthI huM mahA dhanurdhara thayo chuM. tethI mArA dhanuvadyAnA gurU tame ja che. " te sAMbhaLI Azcarya pAmI gurU khelyA ke huM buddhimAna ! je te mane gurUpaNe svIkAra karyo hoya te mane guTThiI gAmAM tArA a`guTho kApI Apa. " A pramANenI mAgaNI gurU kevaLa eka arjunanI ja dhanurvidyA saMbaMdhI kIrtine icchatA heAvAthI temaNe bhiTTa pAse karI, paraMtu gurUnI upara mahA bhakti hAvAthI te bhile tarata ja pAtAnA aMguMDe! kApIne gurUne Apyo ane temane sa MtuSTa karyAM. pachI te bha3 'guDA vinA paNa khANa phUMkavA lAgyuM, e tenI gurUmaktine ja divya prabhAva hatA. atyAre paNa gurUbhaktinA jAgRta prabhAvathI te bhinnanI jAtamAM AMgaLInA khaLathI ja dhanuSanI kaLA jovAmAM Ave che. ( iti bhinna kathA ) 66 A kathA kahIne vimaLe rAjAne kahyu keDe bhIkha rAjA ! ghaNA manuSyA divya kaLAvALA vheyA che, paraMtu lekA cittane haraNa karanArR adbhuta sAmAnya kAika ja purUSamAM hoya che." A pramANe kaDI vaLI vamaLakumAre rAjAne kahyuM ke he svAmI ! amArI jevA sAmAn nya manuSyA paNa lakSyane vIMdhavAmAM samatha hoya che, teA jemaNe vividha prakAranA zramathI kaLAe meLavI hAya evA tamArI jevAne lakSya vidhavAmAM AvI skhalanA kema thAya che ? ane niraMtara yuddhasAgaramAM krIDA karanArA A rAjAe dhanuvidyAmAM kema bhUla kare che ? A pramANe leAkane Azcaya pamADanArUM anyapaNu joine me mastaka dhuNAvavApUrvaka aDuDu evA zabda karyA hate. nItamAM kahyuM ke kendra Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karada jo gadheDA khIMjAnA kSetramAM drAkSa khAte hAya te tethI jonArane pAtAne kAMI paNa hA ne thatI na hoya chatAM paNa ayogya thatuM joI kAnuM mana kheda na pAme ?" A pramANe vimaLanuM vacana sAMbhaLI AnaMda pAmelA rAjAe kahyuM ke--" huM bhadre ! tu paNa eka mANu mUka, tArI kaLA pazu huM teuM." te sAMbhaLI vimaLanI rAmarAja harSathI vikasvara thaI ane teNe zatrumanA garva sAthe dhanuSa namAvyuM. pachI teNe pratyaMcAno TazutkAra karyAM, tenA zabda vizvamAM vyApI jatAM tenA yazasamUhanA raNakArane karate! satra saMbhaLAyA. pachI parAkramavaDe rAjAnA aMta:karaNane raMjana karanAra ane jANe yuddhamAM utsuka thayelA hAya tema teNe te dhanuSa upara tatkALa ANu caDAvyuM. ane lakSyanI sanmukha te utkaTa khANu mUkayuM. te bANavaTe teNe lakSyane vIMdhyuM ane tenA guNaeN rALanA hRdayano vedha karyAM. te mANu tyAMthI cAra gAu dUra jaIne pRthvI para paDayuM, ane tenI sAthe sava subhaTonuM kaLAkAzalya paNa paDayuM naSTa thayuM. te mANa zeAdhI lAvavA rAjAe eka sevakane karyA. te vakhate vikastara mukhavALA kumAre kahyuM ke-- huM svAmI ! Apa sevakane ANu levA mekale che paNa tene zIghra gativALA azva ApA, nahIM teA te sadhyA samaye paNa khaNu laine pAche Avaze nahIM. kAraNa ke huM ujjavaLa yazanA nidhi ! mArA hAthathI chUTeluM khANu pAMca gAu dUra jaine paDyu che." te sAMbhaLI manamAM Azcaya pAmelA rAjAe tene kadhu ke-- ANunI kaLAmAM tArI keTalI zakti che ?'' te AlyA ke--" huM svAmI ! mArI kaLAnuM mAre ja varNana karavuM te yAgya nathI. kAraNa ke peAtAnA guNunu svamukhe kIrtana karavAthI iMdra paNa laghutAne pAme che. tA paNa huM pRthvIpati ! mAtra dhanuSanA viSayavALuM mArUM vRttAMta Apane huM kahuM chuM, te sAMbhaLeA-- he rAjeMdra ! khALakanA sukha upara gaNIne ekaso ne ATha pAMdaDAM mUkA, te te sarvane huM khANuM vaDe vIMdhu, ane te khANu bALakanA mukhane jarA paNuM vAge nahIM. vaLI jo tame kaGA teA strInA ka"mAM laTakatA e kuMDaLAnI vacce thaIne khANane huM laI javuM ane te mUkeluM khANu pAMca gAu dUra jaIne paDe, hukama 46 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 323 >> ' 6 h A pramANe kuzaLa purUSAmAM maNi samAna kumAredranu vacana sAMbhaLI rAjA cittamAM camatkAra pAmyA, ane vicAra karavA lAgyA ke--" A purUSa kaLAnA nidhi che. AvI nipuNatA kAI rAjAmAM paNa nathI. vaLI mahApurUSA kaLAvAnane ja mAne che, paNa kaLArahita dhanADhayane paNa mAnatA nathI. kemake mahAdeve vastuvALA sUcanA tyAga karIne kaLAvAna caMdrane mastaka para dhAraNa karyo che. mArA rAjyamAM azvA drukanA meTA ADaMbaravALA ghaNA subhaTa rAjAe khAdikane dhAraNa karanArA che, paraMtu nina evA paNa AnI pAse je dhanuSakaLA che tevI kAi paNa rAjAmAM dekhAtI nathI. kahyuM che ke phaLanI prApta tA devane AdhIna che tethI zuM karIe ? tA paNa eTaluM teA kahI zakAya ke kelInA pallavA jevA bIjA vRkSanA pallave! te nathI ja. ' vaLI abhyAsa karavAthI mANasAne kaLAnI sArI prApti thAya che ema je lokeA kahe che te paNa satya nathI. kemake phaLa prApta thavuM te te daivane AdhInaja che." A pramANe vicAra karI prasanna thayelA rAjAe vimaLane pAMcase aveA ane eka lAkha sonAmahorA inAmamAM ApI, ane tene senApatinuM pada ApyuM, kaLA kAnA gAravane karatI nathI ? ' bIjanA caMdranI kaLA jagatane paNa vAMDhavA yAgya che. zeraDInuM kSetra, samudra, cenapeASaNa ane rAjAne prasAda e kSaNavAramAM ja dAridrane nAza kare che. vidhAtAnI jema nipuNatAnI bhUmirUpa ane jagatane Azcarya pamADanAra A vimaLanA gupta maMtrA eTale vicAro koI paNa jANI zakatu nahatu, paraMtu te senApati thayA pachI zatru rAjAe kharInA agra bhAgavaDe pRthvI taLane khAdI nAMkhe evA zreSTha avAnI bheTa karI te vimaLanA cara NumAM paDatA hatA. te buddhimAne surASTra, mahA rASTra, kATIra, kAMmbu, dakSmaNa, sajAya, dhanaDhIvI, cIkhalI, vata. seApArakapura . tathA bIjA paNa dezeAne tathA tenA adhipatione jItI lIdhA. A jagatamAM buddhirUpI palaMganA prathama traNa pAyA thayA hatA. cANAya, ' 1 vastu eTale dhana, sUryanA pakSamAM vastu eTale kiA - Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara4 aMjaya ane zaheka. pachI A vimala maMtrI cetho pAyo thaye che. zAma, dAma, daMDa ane bheda e cAra upAyavaDe teNe sarva rAaone chatI bhIma rAjAnuM rAjya eka chatravALuM karyuM. duSTanuM aniSTa karanAra ane bhujAnApracaMDa parAkramavALA teNe daMDamAM AvatA dhanasamUhathI rAjAne keza (bhaMDAra) pUrNa karyo, zarada RtunA sUryanI jevA dedIvamAna pratApavALe te maMtrI sarva svajane satkAra karIne zebhavA lAge. te kalpavRkSanI jema sarva athajanonA vAMchitane pUrNa karanAra ane siMhanI jema zatrurUpI mRgane trAsa pamADanAra che. tenA caraNakamaLane sarva rAjAo sevatA hatA ane te vimaLa daDanAyaka meTA sAmrAjyane bhegavatA hatA. .. . . . " che. ekadA kiI rAjapurUSe (maMtrIe) rAjAnI pAse AvIne kahyuM che. he rAjendra vimaLa maMtrI ApanA prasAdathI unnati pAmyo che chatAM mAnanI vRddhine lIdhe moTA parAkramI bIjA sarva kSatrinA samUhane te tRNamUlya gaNe che. kAraNa ke dhana, zruta, rUpa, kuLa, parAkrama, rAjanI kRpA ane tapa e sAte manuSyone mukhyatve karIne maMdanA hetu che. A pramANe sAMbhaLIne vimaLa maMtrIno mada karavA mATe purehite vimaLa maMtrIne kahyuM ke "he maMgI ! rAjAne Azrita thayele sAmAnya mANasa paNa tejasvI thAya che, rAjAnA AzayathI keTalAka marIzvara thAya che, keTalAka sainAdhipati thAya che ane keTalAka sArmAtanA padane pAme che. rAjAno prasAda sevakone kalpavRkSanI jema aparimita vAMchitane ApanAra thAya che. sarpanI phaNa upara caDIne ke je nRtya kare che ke gArUDIkanA ja pratApane udaya spaSTa batAve che. je paththara pote Dube che ane bIjAone paNa DubADe che teja paththara dustara samudramAM tare ane vAnara subhaTane paNa tAre e prabhAva paththarane, samudrano ke vAnaronA nathI, paraMtu zrIrAmacaMdranA pratApane te mahimA che. " te sAMbhaLI vimaLa maMtrI che ke-"he parehita ! cAra vedamAM te nipuNa che topaNa tuM paDitasUI jevo dekhAya che. kAraNa ke A ! Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagatamAM manuSyane pUrva puNyanA prabhAvathI nirgaLa sukhasaMpatti prApta thAya che. paMDitoe dharma je nathI to paNa te zubha udaya dharma che ema tarkathI siddha kare che. jema nadImAM pUra AveluM che parvata para vRSTi thayAnuM anumAna karI zakAya che. je pitAnuM puNya na hoya te samRddhivALA dezane bhegavanAra rAjAnI sevA karI hoya te paNa te zuM koIne koI paNa Ape ? kahyuM che ke rAjA cirakALe sevyA chatAM paNa purUSanA puNya vinA tenA para tuSTamAna thato nathI. juo ke arUNuM nAma sAthe janmathI ja sUryanI sevA kare che te paNa te caraNa rahita ja rahyo che. A pramANenA tenAM vacana sAMbhaLIne purohite vicAryuM ke-"rAjAe AnA para ATale badho upakAra karyo che te paNa A tene eLave che mATe Ane dhikkAra che! kahyuM che ke he vAmana atyaMta uMcA vRkSanuM phaLa vAyue tane ANuM ApyuM te khAIne tuM tUta thaye te te yaMgya ja che, paraMtu e phaLa meM mArA satvathI meLavyuM e pramANe tuM je garva kare che te tArI ja hAMsIne maTe che. athavA te AmAM Ane doSa nathI. kAraNake A kaLiyugane samaya che, temAM vidhAtA AvA ja purUSane utpanna kare che.' A kALamAM upakAra karyA chatAM paNa manuSya kRtanI thAya che, tethI huM vicAruM chuM ke jagatanA jIvonuM have zuM thaze ?" A pramANe vicAra karI potAnA manamAM kheda pAmI pure hite ekadA ekAMtamAM bhIma rAjAne kahyuM ke-"he rAjA ! moTA uMca kuLamAM utpanna thayelA ane parAkramanI saMpadAthI yukta evA kSatriyone tyAga karI tame vaNika mAtrane kema mAna Ape che ? e vaNakane daMDanAyakanI padavI ApavAthI tamArI sAbhA ke maTAI kAMI nathI. samudra ane rAjAne eka guNa hoya che, te e ke je laghu hoya tene mastaka para dhAraNa kare che ane je bhAre hoya tene nIce pheMkI de che. jayAre tamAre vipattine samaya Avaze tyAre kSatriye ja kArya karanArA thaze, tethI karIne viSTha vaNikane maMtrI pada ApavuM te yogya nathI. pitAne ane para keTale taphAvata che te juo ke jayAre vRkSa pRthvI Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karada para paDe che tyAre pAMdaDAMe karamAi jAya che ane pakSIo tene cheDIne jatA rahe che. vividha dezanA rAjAone vaza karI vimala maMtrI rAjyanI lIlA bhAgave che ane tame te mAtra nAmanA ja rAjA che. te vimaLanI sevA karavAnI buddhithI zeTA sAmata rAjAoe bheTa karelA mATlIka dezanA uttama aveAnA mukhamAMthI nIkaLatA phIjIvarDa tenA gharanA AMgaNAnI pRthvI haMmezAM kAdavavALI thAya che, ane tenA maMdiramAM jayalakSmI krIDA karatI jovAmAM Ave che. te vimaLa tamArU catura Mga sainya potAne svAdhIna karaze, ane jarUra tamArUM kAMika aniSTa citavaze koI pazu meTI samRddhavALA thAya te leAkamAM du:khasAdhya gaNAya che, vaLI je rAjyanA abhilASI hAya to te zuM na kare ? nItiza!stramAM paNa kahyuM che ke---" tulya dhanavALA, tulya parAkramavALA, mamane jANanArA, udyogI ane arthe rAjyane haraNa karanArA mitrane je na hatu te pAte ja pariNAme haNAya che." atyaMta sanmAna kalA gadheDA hAthInI zALAmAM rahIne ghInu bhAna te kare che, paraM'tu ulaTA te mUrkha hAthIne mAravA Icche che. zAstramAM kahyuM che ke--pApanu mULa leAla che, vyAdhanuM mULa rasa che. ane du:khanuM mULa sneDa che. te traNanA tyAga karIne tuM sukhI thA." vaLI he rAjeMdra ! AvA anarthane karanArA A vaNukanA tamAre vizvAsa karavA yAgya nathI. tema ja samaya javA devA te pazu yogya nathI, jaladI tene mArgamAMthI dUra karavA ceAnya che. ane huM rAjya ! potAnA hitanI IcchAthI tenuM sarvasva grahaNa karI tene daDavA teja yogya che.AmAM jo kALane vilaMba karaze te nakhatra cheDI zakAya tevA vizvane aMkuza vRddhi pAmIne kuDArathI paNa na kheDI zakAya tevA thaze." A pramANenAM purahitanAM vacana rUpI vAyunA vazathI rAAnu mana rUpI dhvajAnu' vastu ke je maMtrI rUpI cUMca upara pharakatu hatu te tuTIne pRthvI para paDayuM. karyuM che ke latA rAjAnuM citta, vyAkhyAna, jaLa ane zrI e--ATalI vastu ane jaLe jayAM laI jAya tyAM jAya che. pachI bIje divase mAta:kALe rAgna sabhAmAM beThA hatA te vakhate zatruone -is Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra7 trAsa pamADavAnAM miThu samAna vimaLa marIne khAvI zAne pa skAra karyu. te vakhata rakta negala LAlInAe tAtu suba avaLu karyuM. te jeSTha vaLe manamAM vicAra karyo ke- A navIna zu thayuM ? pa! ahA ! rAjA mitra thai zake ema keAIe joyu athavA sAMbhaLyuM che ? tue ! sekaDe! upakAra karyAM chatAM A lIma rAjA Aje mArAthI pabhuba ye seMkaDo jaLadhArAthI siMceluM vRkSa dAvAnaLathI maLIne javu lAva thAya che have A rAjA kepathI lAla negavALe thaye che. TanI jema paripUrNa, vidagdha ane rAgavALe chatAM paNa gunA La rA kenAthI vaza karI zakAya? zAstramAM adhanA jeTalA juge! kahelA che, teTalAja rAtanA DhASA kahelA che. paraMtu A doSa muktA nathI, cADIyA leke tenA cittarUpI daNamAM jevI vastu dekhADe tevI ja vastu te joi zake che. kutarA peAtAne! paga uMcA karI ke mUtra che te zuM tenA lugaDAM bhIMjAvAnA che ? nathI. paNa evI vastusthiti ja che-tene svabhAva ja che. vAgha gaDuna vanane seve che, sahajIne seve che,hasa kaLavALI kamalanIne seve che, gIdha pachI mazAnane setre che, satpurUSa satpurUSane seve che, ane nIca mANasa nItrane ja saMve che. pApanI prakRti strAvathI ja evI kanIka utpanna thayelI hAya che ke te dUra karI zakAtI nathI. cADIyAnA svabhAva vizeSe karIne nIcaja hAya che. kAraNake te vinA kAraNe ja anyanA doSa ele che. kahyuM che ke- khaLa sAjusa soyanI aNInu ane sarjana sAyanA nAkAnuM anukaraNa kare che. eTale pahele chidra pADe che ane bIjo guNavAna heAIne chidra DhAMke che. tethI jyAM dunA rahetA hAya tyAM sanAe rahevu teja yogya nathI. mATe huM A rAjAnA tyAga karI dezAMtaramAMja jAuM. vRkSanA kATaramAM agninI jema enA karNamAM 'dvijinhA praveza kare che, tenA mULanA-pi bhAganeA jIvavAnI icchAvALAe tyAga karavA ane tene phaLa sahita ja maLavA devA.' 1 catura, ghaTattA pakSamAM pakavelA. ra kAnanA kAco rAjA, ghaDe kAMThethI durbaLa eTale ja rita, 3 soyanA pakSamAM guNu eTale deze. 4 sarpa ane ma Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pramANe vicAra karI vimaLa maMtrIe rAjAne kahyuM ke mane, varAkane tame akasmAtu atyAre pITha dekhADe te bhale dekhADo paraMtu Aja pachI zatrune pITha dekhADo nahIM. " ema kahI te sabhAmAMthI cAlyo gayo, te vakhate rAjAnI preraNAthI ArakSAe tenI pAchaLa vAgha mUke. yamarAjAnI jevA bhayaMkara te vAghane Avato joI vimaLa zastravaDe tenA be kakaDA karI nAMkhyA. tyAre rAjapurUe tene rUMdhavA mATe daravAjA baMdha karyA paraMtu tenA banne kamADane maMtrIe paganA prahArathI bhAMgI nAMkhyAM ane mahA nIkaLe. te joI leka belyA ke- aho ! A vimaLanuM pApa kSatriyA karatAM paNa adhika che. jene buddhinuM baLa hoya che tene zatruo vaza thAya che, ane jene bAhunuM baLa hoya che tenuM Akhu jagata kiMkara thAya che, tyArapachI sarva vipattine ula trAsa pamADanAra vimaLa pitAne ghera Avyo ane sarva ravajane ekatra karI ga saMketa karyo. pachI dhanuSane dhAraNa karI pAMcase ane ane sonAmahoranI bharelI aDhAraso sAMDha tathA bIjuM ghaNuM dravya sAthe laIne nirbhaya ane zatruone bhayaMkara evA te maMtrIzvare rAjamArgamAM AvI rAjAne jaNAvyuM ke--" ke subhaTa pAchaLathI kaheze ke maMtrI nAzIne kyAMka jatA rahyA, te huM ahIMja rahIne karyuM chuM ke je baLavAna subhaTa hoya te ahIM raNasaMgrAmamAM mArI sanmukha Ave." A pramANe nAjamArgamAM ubhA rahI maMtrIzvare kahyuM tyAre rAjA bolyA ke- balatI IyaLa je gharamAMthI nIkaLIne jatI hoya te tene javA devI" rAjAnuM AvuM vacana yuktaja chekAraNa ke pitAnA zarIrane pI mANasa 'duda mane belA (vatAve)? tyArapachI maMtrI nividyapaNe bAra ejana putrInuM ullaMghana karI prAta:kALe Abu parvatanI taLeTImAM pahoMcyA. tyAM aDhArase gAmanuM svAmitva dha vanArI caMdrAvatI nAmanI nagarI zobhI rahI hatI. tyAM jaina ane mahAdevanA dezo ne cALI moTA prAsAdanI zreNI rahelI hatI. sava nagarIomAM ziramaNa evI te nagarImAM vAva, kuvA. 1 damana ja na karI zakAya levAne, Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane taLAva vigere navaseA jaLAzayeA hatA. te purImAM guNAno sAgara ane samRddhivALA dharAvarSa nAmanA rAja atula sAmrAjyanuM pAlana karatA chatA rAjya karatA hatA. te rAjAne madhya rAtrIne samaye tenA eka cara purUSe maMgInA samAcAravALA eka lekha ApyA. te teNe tarataja dIvAnA prakAzamAM vAMcyA. lekha vAMcI bhaya pAmI rAjA mANasAne jaNAvyA vinAja parivAra sahita tyAMthI nAsI gayA." sihunA mukhamAM krANu khaLavAna paNa rahI zake ?'' pachI prAtaHkALe parAkramI vimaLa mAMgI te nagarImAM AbhyA; tene joi sava nagarInA leAkeA vyAkuLa thai gayA. paMcakuLanA adhikArIe rAjamahelamAM gayA. paraMtu tyAM eka khajA nAmanI dAsI sivAya bIjo kAi manuSya jovAmAM Avye nahIM. teoe dAsIne pRchyuM ke-rAjA kayAM gayA ? ahA ! A navatara zu thayu ?" dAsIe javAba Apyo ke-4 rAjAnA cara purUSe sainya AvatuM joyuM ane mahA baLavAna vimaLa maMtrInuM Agamana jANyuM. te teNe rAjAne jaNAvyuM. tethI rAjA parivAra sahita nAsI gayA che.'' te sAMbha vicAra karIne paMcakuLanA adhikArIo mellA ke-''akSaya parAkramavALA A malIneja ApaNe rAjA tarIke sthApIe ke jethI rAtri divasa sukhanI prApta thAya." A pramANe vicArIne sarva prajAe maLI vimaLane rAjA tarIke svIkAryAM. A pramANe vimaLa maMtrIne rAjya prApta thayuM. kAraNa ke puSpa mAzukaya ane haMse jyAM jAya tyAM pUjA pAme ja che." ca'nI jevA maneAhara mukhavALA te rAta rUpI caMdravadaeN(zreSTha ma jAvaDe ) ghaNA yazavAnI ane rAjAvALI thayelI te caMdrAvatI nagarI. ghaNI ja zAbhA lAgI. bhila ane kirAta vagerenA samUha rUpI nadIonu jaLa maLavAthI vimaLa rakta rUpI samudra bharatIvALA thayA. pachI rAjAe AkAzane paNa phADI nAMkhe tevA prayANanA paTaha vagaDA nyA, tenA sAMbhaLavAnA sa Mkete karIne bolAvelA AsapAsanA rAjAe ekaThA thayA. vIjaLInA udyAtavALA baLe megha hoya evA khaDagAne dhAraNa karatA keTalAka subhaTo rAjAnA sainyamAM AvIne nRtya karavA lAyA. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 826 zatruone gAsa pamADanAra keTalAeka zUravIrAe kata dhAraNa kayA hatA. tethI teoe jANe vijayalakSmI rUpI strInA veNIdaMDane dhAraNa karyA hoya tevA tee zeAlatA hatA. vimaLa rAjAnA meTA sainyamAM dhanudhArIe khANanI dhArAvaDe niraMtara vRSTi karatA meghanI jevA zeAbhatA hatA. A pramANe aneka prakAranA zastrane dhAraNa karanArA pattiAnI aneka zreNIe vimaLa rAjAe yuddhane mATe sajja karI. jema bIjA parvatA merU parvatane parivarelA che, tema vimaLa rAjAne lAkhA azvArAe vIMTI lIdheA. tenA sainyamAM meTA parvata jevA hAthIe jANe svargamAMthI erAvaNu utaryA hoya tevA zezabhavA lAgyA. tenA pari vAramAM parAkramavaDe zatruone AkramaNa karanArA tathA zrIkarI ane vajra vaDe bhatA cAra hunnara rAjAe ekaThA thayA. A pramANe sainya lai maLa ane chaLa vigere upAyane jANanAra tathA buddhimAna purUSAnA zirAmaNuM vimaLa rAjA mugala rAjA taraphe cAlyeA, lAkhA vAjIMtrAnA zabdovaDe meghanA dhvanine tiraskAra karanAra te mugala rAjA brAhmaNIya dezanA rAjA kahevAtA hatA. tenA dezamAM traNa lAkha ne pacAsa hajAra sukhakAraka gAme! hatAM. teNe sakSakSa nAmanA deza jItyA hatA, tethI te suratrANunA nAyaka mugala brAhmaNeza kahevAtA hatA. te mugalanI rAjadhAnImAM vimala rAnta pakSIonA samUhamAM spena pakSInI jema paDaye!. mugala rAjAnuM ne vamaLanu anne paraspara yuddha thayuM, te bannenA sainye mahAyuddhe karavA lAgyA ane rAjA enI vacce jaya ane parAjaya java Ava karavA lAgyA. e pramANe yuddha karatAM chevaTa vimaLa rAjAe khaLavAna sugala rAjAne jIvatA pakaDIne bAMdhI lIdhA. kAraNake purUSAnA sarva kALa eka sarakhA hAtA nathI. sUryanA udaya thAya tyAre caMdrano kSaya thAyaja che. pachI vijayalakSmIne prApta karI mugala rAjAne sAthe laine nitya utsavanA thavALA vimaLa rAjA e peAtAnI cadrAvatI nagarImAM praveza koM. mugala rAjAe vimaLane pacAsa lAkha azvo ane chappana keta havAvyu, janmathI prAraMbhIne rAjAnu meLaveluM dhana kSaNavAramAM Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka daMDa devAmAM cAlyu jAya che. jema kIDIe janmabhara saca dhAnyana tittira pakSI eka kSaNamAM khAi jAya che tema. ' tyAra pachI vimaLa mugala rAjane mukta ko, aLatAnA rasa nIcAvI laine pachI. tene (pAthInA ) tyAgaja karAya che. " e pramANe zreSTha lakSmInA mATo koSa meLavIne vimaLa rAjAe bAkhI pazcima dizA sAdhI. 'kAraNa ke A pRthvI kAryanI nathI. khathI je jIte tenI che.'tethI aneka rAjAethI sevAtA vize nimaNa rAjaya meLavyu. nava karADa gAmavALe madeza, savAlAkha gAmavALA mAlava deza, kAMkaNa deza ane siMdha pradeza vigere ghaNA dezAnA adhipatie! parAkrama vaDe prabaLa zatruone paNa parAjya kare tevA hatA, te sarva rAjAone jItIne teNe sarva dizAe vaza karI. prajAnuM rakSaNa karanArA Ara chatradhArI khAra gAma nagaramAM niSkaMTaka rAjya karatA hatA. te tejasvI rAjAene joi vidyAnA ta karatA hatA ke " jagatamAM ahIM te eka sAthe bAre sUryanA uDDaya. thayA che. " pAtapeAtAnA dezane bhAgavatA te suratrANu rAjAe para spara prItine lIdhe eka nagaramAM sAthe rahetA hatA. janane raMjana karanArA te mAre rAjAene ekaza vimaLe jItI lIdhA, tethI te leAkamAM rAjAdhirAja kahevAyA. kAi paNa rAjAnI AjJA jenA mastu, nA sugaTapaNAne pAmI nathI, evA A pRthvIpati vimaLa rAjA atyaMta ze!bhavA lAgyA. tenI rANIe.e karelA muktAphaLanA vadhAmaNA : pUrvaka mANakayAdikanI bheTAthI pUrNa thayeleA ane sarve prakAranA sukhanA Azrayadbhuta vimaLa atyaMta tuSTi pAmyA. te rAjA cAre dizAnA vijaya karI vAjatranA nAdathI AkAzane dhvanimaya karatA aneka subha-... TenI zreNI sahita pAchA . ane nagaranI strIee spardhA sahita jene varSApana - mahAtsava karyo hatA evA te rAjAe jayalakSmIthI zeAlatI cadrAvatI nagarImAM praveza karyAM. anyatA buddhimAna ane kRtajJa vimaLe sabhAmAMthI nIkaLatI RRkhata, Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIma rAjAne kahyuM hatuM ke tuM zatruone pATha ApIza nahIM. e vacanane saMbhArI vimaLe bhIma rAjA sAthe saMdhi karI. pitAnA dezane bhaMga va thavAthI tuSTamAna thayelA bhIma rAjAe vimaLane chatra, cAmara vigere bheTa ApI tenuM sanmAna karyuM. pRthvI para AnA jevo bIjo koI rAjA adhika nathI" ema kahI bhIma rAjAe tene prathama daMDanAyaka sthApana karyo. "A vimaLa sAmAnya jana chatAM meTe kema che ?" evI koIe zaMkA karavI nahIM, kAraNa ke harakeImanuSya vizeSa bhAgyane lIdhe sarvathI adhika samRddhivALe thAya temAM kAMI Azcarya nathI. ekadA dharmazeSa nAmanA AcArya caMdrAvatI nagarInA udhAnamAM padhAryA. tene vAMdavA mATe vimaLa rAjA parivAra sahita gaye tene sUrie pratibaMdha Ape. pachI zrImAna gurUnA caraNakamaLanI sevA karavAthI kalahaMsanI jema vimaLa rAjA hamezAM dharmarUpI zreSTha parAgane AsvAda leSA lAge. jema lavaNasamudramAM amRta maLavuM durlabha che tema manuSya janma pAmyA chatAM AvA gurUne yoga maLavo durlabha che, moTA bhAgyathI ja te yoga maLe che. vaLI yathArtha svarUpavALuM lekika ane lekettara zAstra keIkanA ja hRdayamAM dIpakanI jema prakAza kare che. nigama ane AgamanA jJAnathI dharmakriyAnI prApti thaI zake che, tethI gurUnA mukhathI zAstrane satya artha jANavA jeIe. manuSya sArI buddhavALA hoya temaja tene dharmane bodha thAya che, paNa jenuM citta avivAthI vyApta hoya tene zAstrane artha viparIta bhAse che. vidvAne e nigama ane AgamamAM kahela vicAre dhyAnamAM levA yogya che. tethI te te zAsenA vizeSa vALe ame ahIM lakhIe chIe. tera jinezvarene namaskAra karI gaNadharanuM dhyAna dharI nigama ane AgamanA nirNayanuM zataka huM kahuM chuM. samudranI jema pramANa na thaI zake evA bAra aMga ane cAra vedane jANavA athavA kahevA keNa samartha che? te paNa tenI kAMkavAnakI dekhADuM chuM-- Agama ane nigama e ane zAstranuM paraspara visaMvAda rahitapaNe (sazapaNuM) dekhAya che, kAraNa ke AgamamAM kahelA padArthone Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BA niSNuya nigamamAM kaphyA che. dareka cAvIzImAM je pahelA cakravatI thAya te cAra veda race che. ane dvAdazAMgIne gaNudhA race che evI sthiti che. temAM prathama cInA manAvelA ve te cAvIzInA aMta sudhI pRthvI para rahe che, ane Agama dazya tIrthaMkaranA vArAmAM navIna racAya che. asatpurUSaSa nigama ane AgamanA viparIta ja atha kare che. tenA tAtmaka artha amuka kALe ja pragaTa jaNAya che, ane khIje kALe tenA adhiSThAyaka devA tene catnathI geApavI zakhe che. Agama sAdhuonA AcAranA khajAnA che, ane nigama zrAvakAnA AcAranA samudra che. jema e pAMkhAvaDe ja pakSIe AkAzamAM ti kare che. tema bhavya prANIe nigama ane Agama e bannenA yAgathI mezne jaI zake che. nigamanI arUci rAkhIne je kevaLa AgamanA arthanuM jJAna meLavavuM te sAMzayika mithyAtva che, ema pUrvadharA kahe che. nigama vaDe karIne zrI AgamanA arthanA nirNaya karavA te vizuddha dana kahevAya che ema siddhAMtanA vAkayathI siddha thAya che. AgamanA artha ane vedanA artha nigame karyo che, tathA sAdhuo, zrAddhadevA ane zrAvakAne potapotAnI kriyAmAM tatpara karyAM te paNa nigame ja karyo che. rAjAnA, peAtAnA ane prajAnA artha sAdhanAra maMtrI leAkamAM yazanu sthAna thAya che. paraMtu tevA maMtrI maLavA durlabha che. teja rIte jemAM siddhAMtanA artha paraspara eka rUpa karAya che te 1 A nigama samagra satya AcArane jaNAvanAra che. jo nigama ane AgamanA tAttvika artha jANavAnI tArI icchA hoya teA svazAstra paranA rAganA ane anya zAstra paranA dveSanA tu tyAga kara. satya vastu para rAga hAya ane asatya vastupara dveSa hAya tAja manuSyAne nizce vizuddha dharmanI prApti thAya che. jyAMsudhI zuddha dharma para dveSa che ane azuddha dharma para rAga che tyAMsudhI tAttvika zAstranI prApti thavAnI ja nathI. huM 5Data ! jo tu potAnA mAnelA kSAsranA arthanA saMvAda IcchatA hoya te tu nigamanAM zAstrane pramANu rUpa 1 A kartAnI mAnyatA jaNAya che. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. mAna. laiAkika ane lekettara zAsrA ghaNAM ja che, te sarvanuM rahasya nigamathIja vizeSa prakAzita thAya che. ' 66 ekadA vimaLa rAjAe gurUnA mukhathI sava pApano nAza karanAra A pramANe AgamanA AlAvA sAMbhaLye cAra sthAna vaDe jIvA narakanu' AyuSya bAMdhe che. te A pramANe--mahA ArabhavaDe, mahA parigraha vaDe, mAMsanA AhAravaDe ane paMcadriyanA vadhu vaDe. '' ityAdi. A pramANe gurUnuM vacana sAMbhaLI pApathI bhaya pAmele, uDhAra cittavALe! ane kRpAmAM tatpara vimaLa rAjA AvyeA ke--" huM gurU ! huM yuddhamAM dahIMnI jema zatrubhUta manuSyAnuM mathana karavAmAM mathAna (ravaiyA) jevA thayA che, ane parigraha rUpI samadramAM DubI gayA chuM, tethI have mArUM mana saMvega pAmyuM che, teA huM kRpALu! mane AleAyaNu rUpI nAva ApIne tAre." tyAre sUrie tene upadeza ApyA kre-"huM mahArAjA ! jina prAsAda, ane amArInI pravRtti vigere puNya kAya karo. " te sAMbhaLI.zrI gurUnA vacana rUpI amRtarasathI bhAvita thayelA rAjAne jinacaitya karAvavAnA maneAratha thayA. manuSyoe je dhana caityamAM sthApana karyuM che ( vAparyuM che ) te dhana nAza pAmatu nathI, tema ja tethI puNya ane jagatamAM yaza cirakALa sudhI rahe che. jANe peAtAnA AtmAne uMce sthAne sthApana karatA hAya tema mu" ddhimAna mANase dravyane uMcA sthAnamAM sthApana karavuM joie." A pramANe vicAra karI vimaLa rAjAe zrIjinamata rUpI kamaLanI sevA karavAmAM lAlasAvALI akhA devInuM ArAdhana karyuM. tenA puNya pra bhAvathI te devI tarataja prasanna thaI ane sAkSAt thaine eTalI ke--"he rAjA ! varadAna mAga. kAraNa ke kalpalatAnI prApti, devanu darzana ane sadgurUne cega, A traNe puNya vinA prApta thatA nathI. kahyuM che ke--divasanI vijaLI, rAtrinA gArava, khALa ane strInu 1 ahIM mULa graMthamAM Agama ane nigama sabaMdhI ghaNI hakIkata ApelI che, paraMtu te aprasiddha, ayeAgya ane anupayogI hAvAthI mukI devI egya lAgI che. temAM mAtra niyamanIja puSTi che. Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacana tathA devanuM dazana A sarve niSphaLa thatAM nathI. te sAMbhaLI vimaLa maMtrI che ke -"he devI ! tame prasanna thayA che te mane jinacaitya ane putra e be Apo, A be bAbatane ja mAre manoratha che." devIe kahyuM ke -"he nararAja ! tArA banne marathI siddha thAya tevuM tAruM puNya nathI, mATe bemAMthI eka bAbata mAgI le." te sAMbhaLI rAjAe cAturya guNanA bhAjana rUpa potAnI zrIdeva vI nAmanI bhAryAne pUchayuM ke "he prayA ! aMbA devI prasanna thayAM che, ApaNe maratha prAsAda ane putra e be bAbatane che. paNa devI ekaja varadAna Ape che, te bemAMthI zuM mAgavuM ?" te Adara sahita belI ke -"he svAmI! prAsAdanuM varadAna mAge. kAraNa ke putra te A lokanuM phaLa che ane prAsAda karAvyAnuM phaLa pakamAM maLe che. noLIyA vigerenA bhAvamAM paNa putro te sukhethI prApta thAya che, paraMtu prAsAda rUpI putra te a ta zreSTha che ke jenA thI parakamAM sukhanI prApti ane jagatamAM kati thAya che. te sAMbhaLI vimaLe vicAryuM ke "pANInI buddhi mArA karatAM paNa vadhAre vimaLa che, huM te mAtra nAme karIne ja vimaLa chuM." ahIM aMbAdevInI utpatti saMbaMdhI saMkSepa hakIkta lakhIe chIe-pRthvI para lakSmInA sthAna rUpa keDInAra nAme eka gAma che. temAM semamaTa nAmane eka brAhmaNa rahetuM hatuM. te devazarmA nAmanI brAhmaNanI putrIne paraNyo hato. ekadA teNIe bhaktithI , sAdhune anna pANe vaherAvyuM. te joI rAkSasI jevI mahAkara sva. bhAvavALI tenI sAsu tenA para kepathI rakta netravALI thaI. tethI te neminAthanuM dhyAna karatI potAnA be chokarA sahita gharamAMthI nIkaLI gaI. page cAlavAvaDe pRthvIne oLaMgatI te mArgamAM thAkI ; gaI. tyAre eka AmravRkSanI nIce beDI. chekarAoe tenI pAse khAvAnuM mAgyuM, tyAre teNIe AMbA parathI kerIonuM AkarSaNa karIne tenI luMba chokarAone ApI ? ahe! zILanuM mAhAbhya . A kAraka che. ko AgaLa cAlatAM pitAnA patine Ane joI . Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAyathI te strI khanne che.karAe sahata kuvAmAM paDI. pAchaLa AvelA tenA pati sAma paNa tenI pAchaLa kuvAmAM paDayo. te strI zrIneminAthanuM dhyAna karavAthI raivata nAmanA parvata para aMbikA nAme adhiSThAyaka devI thaI. have zrImAtA nAmanI devI ke je abAdevInI sakhI hatI, teNe khAdevIne potAnA nivAsasthAnamAM AmaMtraNa kayuM ke-"huM dhruvI ! tAre ahIM ( AbunI upara ) rahevu, " aMbAdevIe kahyuM ku--" tame kaheA che. te yAgya che. paraMtu huM arihaMtanA ghara sithAya rahIza nahIM, tethI prasanna thaine mane jinAlaya karavA mATe jagyA ApeA. kahyuM che ke--amRtanA svAdamAM lubdha thayelAne jema viSa upara prIti thatI nathI, tema zuddha dharmarasanA svAdamAM lubdha thayelAne anyatra prIti thatI nathI." tyAre zrImAtAe tene akula ane caMpaka vRkSanI nIcenI jagyA tathA vana lAkha sAnaiyA ApyA. tyAra pachI aMbAdevInA kahevAthI te ThekANe vimaLa rAjAe pRthvI khAdAvI, temAMthI je dra* nIkaLyu tevaDe teNe prAsAda zarU karAvye. te vakhate brAhmaNAe rAjAne kahyuM ke--< ahIM AkhuMgara upara jainanuM tItha nathI. tethI ahIM ame jinaprAsAda karavA dezuM nahIM. " tyAre akhAdevIe rAntane svapnamAM kahyuM ke-" prAta:kALe je ThekANe maneAhara kaMkunA sAthIyA dekhAya tyAM tamAre jovuM. te kekANethI tIcekaranuM miMkha pragaTa thaze, " pachI prAta:kALe rAjAe te pramANe karyuM, te te ThekANethI RSabhadevanuM khi nIkaLyuM. te mia joIne leAkAe kahyu` ke-- pahelAM paNa A Abu upara jainanuM tItha hatu." te paNa te brAhmaNAe rAjAne kahyuM ke- he rAjA ! A bhUminA svAmI ame chIe, tethI pRthvI upara senAmaDArA pAtharIne jeTalI bhUmi joIe teTalI lyA." tyAre rAjAe te pramANe pRthvI para sAnAmahArA pAtharI. temAM cAra cAra maheAranI vaccenA bhAga khAlI rahyA te joi brAhmaNAe kahyu ke--"huM rAnna ! vacce jagyA khAlI raDDI che. e rIte pRthvI maLaze nahI." tyAre rAjAe Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacce vacce pAMcamI mahora mUkI. tyArathI ArakSIne lokamAM paNa te vyavahAra pravaryo. rAjAe sonAmahe mUkI mUkIne ghaNI bhUmi levA mAMDI, te joI brAhmaNe vaLI belyA ke " he rAjA! A to tame samagra pRthvI laI le che, mATe ATalI ja . have basa karo. AthI vadhAre pRthvI dhanavaDe paNa ame ApazuM nahIM. " rAjAe vicAryuM ke- kAryanI siddhine mATe ATalI jamIna pUrNa che, dharmasAdhaka purUSe sAmAnya lekanI sAthe nakAmo virodha kare rogya nathI." tyArapachI rAjAe harSathI te ThekANe prAsAdanuM kAma sArA kArIga pAse zarU karAvyuM. paraMtu divase jeTalo prAsAda caNe teTale rAtrie paDI javA lAge. e rIte cha mAsa gayA. tyAre rAjAe aMbikAnuM pitAnI mAtAnI jema smaraNa karyuM. tarataja devIe AvIne rAjAne kahyuM ke-"vAlInAha nAmane deva A bhUmine adhiSThAyaka che. tenI aThThama tapathI tAre ArAdhanA karavI, ane je te naivedha mAge te nirdoSa naivedya tAre tene ApavuM." te sAMbhaLI rAjAe tenI ArAdhanA karI, tyAre te deve AvIne sAvadha naivedya mAgyuM. te rAjAe ApyuM nahIM, paNa tene kharuM kADhIne bIvaDAvyuM, tethI te deva tyAM kSetrapALa thaIne rahyA. tyArapachI tevAja baLavALA yakSe, rAkSasI ane bhUta AvyA. temanI sanmukha vimaLa manuSya chatAM ekale ubho mo. ane teNe vaDA vigere niravagha nevedhavaDe nAgadevane tata karyo tethI bIjA sarva devo paNa tene vaza thayA. " jeNe devene paNa vaza karyA tenI sAthe yuddha karavA mATe rAjAe zI rIte samartha thAya ? aho ! vimaLanuM bhAgya AzcaryakAraka che.' tyArapachI kArIgaro pitAnI kuzaLatAthI prAsAda banAvavA lA vyA. te prAsAdanI tughatAne traNa jagatamAM bIje kaI prAsAda pAmI zake tema nathI. zatru sAthenA saMgrAmamAM tene vijya asAdhAraNa hate te vijayeja jANe aMga dhAraNa karyuM tema te prAsAda Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa asAdhAraNa zobhate hate. kotaraNI karatAM jeTale bhUke paththa ramAMthI paDatuM hatuM teTaluM rUpuM te rAjA harSathI kArIgarone Apato hate. kArIgare cittanA ullAsa pUrvaka kAma karatA hatA. kAraNa ke mAvAdhika lebhathakI paNa temane vadhAre lAbha maLato hate. jANe ke kartAne ujvaLa yaza dekhAto hoya tema caMdranI jevo nirmaLa tivALo te prAsAda zobhate hato. tene joI keTalAka vidvAno kahetA hatA ke zuM A devakathI sphaTika maNimaya divya vimAna ahIM utaryuM che?" pRthvI upara A vIzImAM A zrIabudAcaLa tIrtha apUrva mahine mAvALuM zebhe che. jagatamAM zrI zatruMjaya tIrtha sarvottama che, te zubha bhAvavALA bhavya jIne samakti prAptinuM prathama kAraNa che. bIjuM tIrtha sametazikhara che, uttara dizAnA ratna samAna te tIrthamAM aneka jinezvare siddha thayA che. ane trIjuM A zrIabudAcaLa nAmanuM tIrtha che, ahIM aneka munione kevaLajJAna utpanna thayuM che. vaLI vimaLa rAjAe prAsAdanI sthApanA karIne tene atyaMta zobhAvyuM che, ane pitAne janma pavitra karyo che. te prAsAdane joI "zuM A rUpAne kailAsa parvata che? ke zuM himAlaya parvata che? ke zuM mAkhaNane piMDa che?" ema ke tarka karatA hatA. A prAsAdamAM prANIonI cAra gati bhedavAne mATe cAra rUpane dhAraNa karanAra zrI RSabhasvAmI virAje che. tenA maMDapo vicitra putaLIo vaDe zobhita che tethI jANe temAM svargathI AvIne devIo rahI hoya tema dekhAya che. te prAsAdamAM sphaTika maNimaya jinabiMbe che, te jANe ke zukala yAnavaDe ujvaLa jAtivALuM temanuM citta ja hoya tevAM zobhe che. - prAsAda pUrNa thayA pachI mahatsavapUrvaka prAsAdanI pratiSThA karAvIne vimaLa rAjA jagatamAM pratiSThAne pAmyo. te rAjAe puNyavaMta saMghane vividha dezamAM banelA ujvaLa vAvaDe paherAmaNI karI, tethI te saMgha jANe vimaLanA yazathI parivarela hoya te zobhavA lAge. vimaLa jyAre bAlyAvasthAmAM hatuM tyAre te maLa sahita havA zyAmavarNavALo hatuM, ane tyArapachI raNasaMgrAmamAM vijya meLavavAthI tathA cetya ba Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha nAthavAthI te vimaLa vimaLa (maLa rahita) thayA. puNyanA jANe mArI hAya ane puNyarUpI kuvAnI jANe sara hoya tema vizvajananA maLane sApha karanAra e niLa prAsAda zeAle che. ahIM bhIma rAjAnA bheAjanane mATe je thALa mUkavAmAM AvatA hatA te hu MmezAM atyaMta uchaLatA hatA, te jeI bhIma rAjA manamAM atyaMta vismaya pAmyA. ekadyA kAi rAjakAryane karanAra purUSa lIma rAjA pAse AnyA. teNe rAjAne thALa uchaLavAnuM kAraNa kahyuM ke-- " he rAjA ! AnuM kAraNu meTTu che, he svAmI ! AkhujI tIrthanA pUjAnA ane ApanA bhAjananA samaya ekaja che. tethI AjIjI tIrthezanI AratIne samaye haMmezAM yAtrinA dhvanivaDe jagatane bharI denArA ghASa thAya che, tenA prabhAvathI huM rAjA ! A thALa uchaLe che. zu pUrve nahIM joyelA vRttAMta paNa vyi prabhAvathI nathI thatA ?" te sAMbhaLI bhIma rAjAe vicAyuM ke- Ave te jinezvaranA prabhAva sarvathI uttama dekhAya che. e tItha ahIMthI keTaluM dUra ane tenA dhvani kevaDA ? jinezvara sava devAmAM uttama che, tema sa rAjAomAM jineAnA bhakta vimaLa uttama che, RSabharavAmI peAtAnA sevakane potAnuM Adhipatya Ape che evAta satya che. kemake tenA prasAdathI vimaLa rAjA sva sAmrAjayane bhAgavanAra thayA che. temaja vimaLa rAjAe zrI aqhuda tIrthanA uddhAra karyo, tethI vimaLe arihaMtanI kRpAnA yAgya badale ApyA che. tIrthanA uddhAra karavAmAM tatpura rahelA vimaLane dhanyavAda che. kemake pRthvImAM tenA jevA bIjo kAI purUSa nathI. kAi kavie kahyuM che ke-- zrI gurjara dezanA bhImadeva rAjAnA matrIzvara ane prAgnATa vaMzanA alaMkAra zrI vimaLa nAmanA maMtrIzvara keTalA kho ni:spRha che, ke jeNe akhikAnA AdezathI vikrama saMvata 1080 varSe caMdranI jevI kAMtivALA jinaprAsAda karAve. K ekadA IladunA svAmI puMja nAmanA rAjA parivAra sahita paraNavA jate hatA. mArgomAM vimaLe sthApana karela caitya joi atyaMta Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ata pAmyA, ane teNe devabhaMDAramAM ghaNuM' suvaNuM noMdhyuM' tathA pujArIne ghaNuM rUpa ApyuM. temaja caitya karAvanAra zrIvimaLa rAjAne 6 Ane dhanya che' ema kahI tenI prazaMsA karatA te puja rAjAe namaskAra karyAM. caitya pUrNa thayAnI vadhAmaNI ApanAra purUSane sarva avasarane jANunAra vimaLa rAjAe harSoMthI pAMca hajAra suvarNanuM InAma ApyuM hatuM, huM vimaLa mahArAja ! mAgaNu leke je zrI suprabhAtane kahenArA hAya che te tArU ja adbhuta saiAbhAgya che. te vamaLanA guNAthI nAsita thaeluM vizva AjasudhI tenA yazanA tyAga karatu nathI. kemake " zuM puSpA vaDe vAsata thayeluM vana sugaMdhIpaNAnA tyAga che?" je pramANe A vimaLe jaina tIrthaMnA dyota karyAM, tema bhaya majanu bhAvathI tIrthanI prabhAvanA kare. A pramANe jeNe sampra te pRthvImaMDaLa upara iMdranI jema rAjya karyuM, jeNe zrIammu DhatIrthane caityavaDe nitya ujavaLa karyuM, tathA je tejasvIe rAjAonA jaya karI digacAne sAdhyuM, te atyaMta unnati pAmelA zrIvimaLa rAjAe pAtAnA vaMza alaMkRta karyAM. ( AAbhAvyA-ujavaLa karyAM. ) * Iti zrI tapAgaccha rUpI AkAzamAM sUrya samAna mahApAdhyAya zrIdharmahaMsa ' NunA ziSya vAMcakedra zrI iMdra'sagaNue racela A upadeza kaMpavallI nAmanI TIkAmAM pAMcamI zALAne viSe tItha prabhAvanA nAmanA zrAvakanA kRtya upara vimaLa rAjAnA varNana nAmanA chatrIzamA pallava' samApta thayA che. ... upara pramANe chatrIza dvArA vaDe samarthanane mATe sUtrakAra kahe che- . zrAddha nakRtya kahIne tenA sANa kiccameyaM ti 3 zrAvakanu A kRtya che. samayanA vizeSathI chatrIza guNavALA ane cha guNuvALA zrAvakoe sadA zAstra vizeSathI chatrIza guNavALA ane cha guNavALA saddagurUne jANavA. temanuM svarUpa nigama ane Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamanA zAsomAMthI jANuM levuM ane temanA upadeza vaDe karIne ' chatrIza vAkya rU5 zrAvakenuM kRtya jANavuM, eTale ke tAvane jANanAra zrAvakoe pUrve kahelA AjJAdika dharmanA ArAdhanamAM niraMtara gurUne upadeza sAMbhaLavApUrvaka yatna kare e tAtparya che. ( A pramANe "ra nigALagA" e svAdhyAyane artha saM. pUrNa thavAthI tenI upadeza kalpavallI nAmanI TIkA paNa saMpUrNa thaI. zrIraratu. prazasti, * zrIcaMdraga7 rUpI AkAzamAM sUryasamAna ane bhAgya tathA bhAgyavaDe jenA saguNanI samRddhi vilAsa kare che evA semasura nAmanA zreSTha gurU jyavaMta varte che, ke jeonI munie AdarapUrvaka tuti kare che. temanI pATe zrI munisuMdara nAmanAM sUrIzvara thayo. devagurU-bRhaspati paNa tenI samAna nathI. te gurUe zAMtikara (saMtiH kare) stavana racIne jagatanA janomAM parama zAMti utpanna karI hatI. temanI pATe zrI jayacaMdrarAja nAmanA uttama gurU thayA. temano pratApa sUryanI jevo ugra hato, paraMtu teo bhavya prANIonA AtyaMtara tApane dUra karatA hatA, ane tethI karIne tapagacchane udyota karavAmAM pUrNacaMdra jevA hatA. temanI pATe zrIratanazekhara nAmanA uttama gurU thayA. te namaskAra karatA prANIone dhanadAna karavAmAM tatpara hatA, ane temaNe zrAddhavidhi vigere aneka rasika zAstra racyAM che. temanI pATe zrI udayanaMdI nAmanA sUrivara thayA. tene yazasamUha adyApi avicaLa che, ane te prazama saMpattino AnaMda anubhavavAthI lekamAM yegI nAmathI prasiddha thayelA che. temanI pATe surasuMdara nAmanA zreSTha gurU thayA. te asAdhAraNa evA guNevaDe zreSTha hatA ane traNadharanI padavI rUpI IMdrANune zobhAvavAmAM iMdra samAna hatA. temanI pATe zrIlamIsAgara nAmanA gaNadhara thayA. te tejasamUhanI lahamIvaDe sUryanI jema zobhatA hatA, ane temaNe AcArya, upAdhyAya vigere padanI pratiSThA karavAnAM aneka kAryo karyA hatAM. temanI pATe guNa Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAnuM - ja saMpattinA samudrarUpa ane pitAnI buddhi rUpI kAtho zArUpI samudrane zIdhra paNe tarI gayelA zrImadeva nAmanA sUrIzvara thayAM. temanI pATe mahAguNavaDe yukta zrIratnamaMDana nAmanA gurU thayA. teoe kAvyanI kaLAva aneka rAjAonI zreNIone raMjita karI hatI. temane AnaMda sahita namaskAra kare. temanI pATe zrI majasa nAmanA sarIzvara thayA. te jagatanA jananA AnaMdanA nidhAnarUpa hatA, temanA samagra mukhya guNa vikasvara hatA, ane te cAritralakamI rUpI sIne vikAsa karavAnuM vAsabhavana hatA. tenI pATe zrIdvataMdI nAmanA gurUvara thayA. temanI buddhi agAdha hatI te nigama ane AgamanA avanI vyAkhyA karavAmAM nipuNa hatA, temanA vikavara cha guNa atizaya sthiratAne pAmyA hatA, ane teNe saba jaga sAthe hate. temanI pATe zrIdharmahaMsa nAmanA vAcakedra thayA. temanA hRdayakamaLamAM dharmarUpI haMsa phIDA karatuM hatuM, temaNe ALasane sarvathA tyAga karyo hate, tathA temaNe nipuNatAthI nigama ane AgamanA arthavaDe AcAra ane vicAra vistAra karyo hato. temanA ziSya zrI haMsa gaNie A AjJAdika zrAvakanA kRtya rUpa svAdhyAya upara A upadeza kalpavalI nAmanI TakA racI che. A vRtti vikamanA 1555nA varSamAM saMpUrNa thaI che. AmAM vANu athavA artha saMbaMdhI kAMI pheraphAra lakhAyuM hoya te te vidvAnoe sudhAravuM. A jagatamAM jyAM sudhI caMdra ane sUrya prakAze che, tyAM sudhI vidvAnethI vaMcAtI A vRtti cirakALa jaya pAme, ane bhavya jinene AnaMdanI saMpatti Apo. iti zrI tapAgaccha rUpI AkAzane viSe sUryasamAna mahepAdhyAya zrI dharmahaMsa gaNunA ziSya vAcakeMdra zrI iMdrahaMsa gaNie racelI A upadeza kapallI nAmanI vRtti saMpUrNa thaI.