Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ subhASita ratnasaMdoha anuvAdaka - nivR0 dayAla gaMgAdhara bhaNasAlI, mI. e.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ subhASita ratnasaMdoha. Ele zrImAna mAthurasaMgha AcAryazrI amitagati racita anuvAdakaH sva. dayALa gaMgAdhara bhaNasAlI. bI. e. muMbaI prakAzaka: zrIyut hIrajI gaMgAdhara bhaNasAlI. muMbaI. AvRtti 1lI. prata 500. pe paa vIra saMvata 2458 saMvata 1988 nA zrAvaNa sudI 5. mUlya: rU. 1-8-0
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ pustaka chapAvavAnA sarva hakaka prakAzake svAdhIna rAkhyA che. dhI "DAyamanDa jyubili " prInTIMga presamAM parIkha devIdAsa chaganalAle chApyuM. salApasa roDa-amadAvAda,
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka taraphathI be bAla. sasAra cakranA bhramaNamAM jIva mAtrane mATe janma ane mara anivAya` nirmANa thayela che. putra bhApAta AyuSyanA baMdha hAya teTaluMja te pachInA bhavamAM te jIva bhAgavI zake. pachI bALavaya ke yuvAvasthA, ke preADhAvasthA ke vRddhAvasthAnI vyavasthA, AyuSyanA saMbaMdhamAM heAtI nathI. kAi paNa avasthAmAM te banI jAya. teja rIte mArA durbhAgye mArA anuja baMdhu bhAI dayALajI ke jemaNe mane meTA bhAi tulya nahIM paNa peAtAnA pItAtulya jIvana paryaMta mAnyA, tevA sadguNI baMdhune A nazvara saMsAra, najara samakSa jota jotAmAM cheDI jatAM jovA mane vakhata AvyA ane tenI jIMdagImAM zarU kareluM kAya adhurUM rahI jatAM te purUM karAvavAnA khAjo mArA zIra paDayA. te adhurUM kArya purUM karavAnuM bhAI dayALajInA sahAdhyAyI ane mitra bhAgIlAla atratalAla javerIe upADI lIdhuM ane temaNe purUM karyuM, ane te pustaka tapAsI sudhArI ApavA sArU pujya muni maharAjazrI danavijayajI mahArAje amArI vinaMti svIkArI tapAsI ApyuM te mATe huM bannenA RNI chuM. ane pustaka taiyAra thatAM mumukSu janAnA vAMcana ane manana mATe sAdara pragaTa karavA samatha thayA chuM. ane tema karIne mArA te sadgata bhAinI aMtIma icchA huM pUrNa karavAnA saMteASa anubhavuM chuM ane vAMcaka vRMduM A pustakathI medha meLavI tenA lAbha jIjJAsuone Ape eja mahecchA. zrAvaNa sudI pacamI ravivAra saMvata 1988 tA. 7 ogasTa 1932 } zA. hIrajI ga'gAdhara bhaNasAlI.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA, "subhASita ratnasaMdeha." graMthanA mULa kartA zrImAna mAthurasaMghanA AcArya munizrI amitagati che. temanA janma kALa saMbaMdhI hajI sudhI puratI vigate maLI zakI nathI, sivAya ke AcAryazrIe je pitAnA pustakamAM prazasti rUpe ApelI che, eTale ke subhASita ratna saMdehanA kALa saMbaMdhI AcAryazrIe chellA zlokamAM lakhela che ke sadarahu pustaka vikrama saMvata 105mAM raceluM che, mATe AcArya zrInA janma kALa mATe anumAna zivAya bIjuM kaMI sAdhana maLatuM nathI. temaja gRhasthapaNAmAM zuM nAma hatuM agara kayA nagaramAM ane kyA kuLamAM utpanna thayA hatA tenA saMbaMdhamAM kaMI pattA maLato nathI. zrIyuta nAthurAma premIkRta vitata rana mALAmAM AcAryazrInA jIvana kALa saMbaMdhI anumAna bAMdhela che ane temAM karelA vAstavika vivecana parathI ema mAnI zakAya ke AcAryazrIne janma saMvata 1025mAM thayo haze. kAraNa ke pote subhASita ratnasaMdehanA aMtamAM pitAnA mATe "zama dama yama mUrtiH caMdra zurU kIti' vizeSaNo vAparelAM che. te uparathI ema jaNAya che ke te vakhate temanI ava sthA pUrI yuvAvasthA hevI joIe. ane dIkSA lIdhe cArathI che varSa thaI gayAM haze. vizeSamAM temaNe bALapaNamAM dIkSA lIdhI nahIM hAya paraMtu thoDo vakhata gRhAvasthA bhagavyA bAda potAne vairAgya dazA prApta thaI haze. A uparathI subhASita ratnasaMdeha lakhatI vakhate temanI avasthA 25 thI 30 varSa hovI joIe eTale subhASita ratnasaMdeha vikrama saMvata 1050mAM racAyelo che to temano janma 1025mAM lagabhaga thavo joIe-AcAryazrInA gRhAvasthA saMbaMdhI bIjI kaMI paNa vizeSa mAhIti jana samUha AgaLa mukI zakAya tema nathI.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImAna amitagati AcArya rAjA muMjanA vakhatamAM thayA che. ne rAjA muMja, mALavadezanA rAjA hatA. ane muMja rAjA bhoja rAjanA kAkA thAya. teo paNa saMskRta sAhityanA premI hatA, ane vidvAnonI kadara karavAvALA hatA. jevI rIte mahArAja vikramAditya rAjAnI sabhAmAM kALidAsa amarasiMha vI. navaratno thayA hatA agara sAMbhaLavAmAM AvyA che te pramANe muMja rAjAnI sabhAmAM paNa aneka kaviratno hatA. tilaka maMjarInA kartA dhanapAla, daza rUpakanA kartA dhanika ane piMgaLa sUtra vRtikanA kartA kalAyudha, nava sAhasaka caritranA kartA padmagupta kavi ane A pustakanA kartA mahAtmA amitagati sUri A muMjarAjanA rAjya kALamAM thayA hatA. mahAtmA amitagati sUrie racelAM pustako nIce pramANe maLI Ave che - 1. subhASita ratnasa doha 6. jaMbU dvIpa prApti 2. dharmaparIkSA 7. caMdra prajJapti 3. zrAvakAcArya 8. sAddha kaya dvIpa prajJapti 4. bhAvanA dhArvizikA 9. vyAkhyA prajJapti 5. paMcasaMgraha 10. yogasAra prAbhUta subhASita ratnasaMdeha sivAya "dharma parIkSA" vikrama saMvata 1070 mAM racela che. bIjA graMthonA racanAnA kALa saMbaMdhI nirNa. yAtmaka rIte kahI zakAya tema nathI. uparokta pustakamAMthI dharma parIkSA ane subhASita ratnasaMdeha chapAIne prasiddha thaI cukyA che ane trIje grantha "zrAvakAcAra" paNa aneka jagyAe maLe che. paMca saMgraha tathA yogasAra paNa upalabdha che. ane "bhAvanA dhArvizikA" sAmAyika pAThanA nAmathI chapAI cukI che paraMtu prakRti nAmaka cAra pratye hajI sudhI upalabdha thayA nathI.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ e uparanA granthAnA abhyAsathI mAlama paDe che ke amitagati mahArAja caraNAnuyAga uparAMta karaNAnuyAga temaja dravyAnuyAganA paNa asAdhAraNa paDita hatA. subhASita ratna dAhamAM sasArika viSaya nirAkaraNlR mAyAhu kAra nirAkaraNa, indriya nigraheApadeza, straguNa doSa vicAra, deva nirUpaNu, jIva samAdhana vIgere khatrIsa prakaraNA che ne dareka prakarNanA viSayanA vIsathI pacIsa subhASita kSeAkeA che. sarala saMskRtamAM pratyeka viSaya ghaNI suMdaratAthI varNavela che. temaja AkhA grantha mADhe karavA lAyaka che. granthanA aMtamAM 117 kSeAkeAmAM zrAvaka dhama nirUpaNa nAmanuMprakaraNa ghaNu sArUM che. ane temAM zrAvaka dharmanA saMbaMdhI saMkSepamAM sArUM vivecana karela che. * jarmIna prophesara helyumeTa glAjenApa (barlina)nA lakhela jamana bhASAnA "jainijhama" nAmanA grantha che; ke jenuM zrIyuta narasiMhabhAI IzvarabhAI paTele karela gujarAtI bhASAMtara jaina dharmIprasAraka sabhA, bhAvanagara taraphathI 'jaina dhama' e nAmathI prakaTa thayela che temAM 'subhASita ratna sadAha" mATe je jaNAvela che te atra utAravAmAM Ave cheH-- digambara sAdhu amitagatie lakhelA " subhASita saMdeha jevA kAvyeAmAM jaina dharmanA upadezanI spaSTa chApa tarI nIkaLe che. amitagatie A graMthamAM mehavilAsanI anityatAnuM varNana karyu che, jarA ane maraNa vize khyAla Apyo che, kAma, krAya, leAbha, meAha virUddha vivecana karyuM che, mAMsa, madirA ane madya saMbaMdhe, jugAra viSe ane vezyAgamana sambandhe nivAraNa karyuM che ane jaina dharmanI vidhie pALavAnA upadeza ApyA che. bhautika vilAsA ekeeka varNavyA che ane tenI nirarthakatA viSe nirUpaNa karyuM che. pavitra sAdhune dhaTe ema strI saMbaMdhI emaNe kevA baLavAna niSedha karyo che. tenA A nIce namunA cheH--
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ " je vivekazUnya purUSa, bhraSTanA svarUpa jIva jantue bharelA (manuSya dehanA) traNa pravAhI padArthInA banelA ekaMdare ghaNAja bhraSTa evA cama mAMsa asthijanA leAhI meTTa tathA jantuthI khanelA ane maLa, mUtra, rUdhira ane AMsu Adi nava azuddhi padArthInAM dvAravALA nArI dehathI Ananda pAme che te narakamAM jantu thaI ne avatare che." (zlAka 122) "sarva duHkhAnA bhaMDAra ajJAnanA sthAna svargapuranA agaLA naraka dhAmanA mArga lajjAnA mULa avivekanA dhAma pavitratA rUpa vananA kuThAra jJAna kamaLanA hima pApa vRkSanA mULa ane nAga viSani maMtra bhUmirUpa nArIne kayA jJAnIjana seve ? (zlAka 126) dukhavALAthI maLatA samudramAM je athaDAyA kare temanI azAnti tathA duHkha eka bAjue ane jeNe sadvicAra sevyA che tathA peAtAnA dhananA tyAga karyo che evA AtmAnI zAnti khIjI bAjue e be vacce bahu vireAdhAbhAva che. grISma RtunA sUryanA tApathI akaLAyA vinA mAtra nizcaya rUpa chatrI laI ne e patanI TIca para caDhe che; ziyALAnI rAtrinI haeNMDIthI kampyA vinA, vAdaLAMnI garjanAne ke vananAM tAAnane gaNakAryAM vinA dhyAnanimagna thaine e hima patane zikhare pahoMce che. ( zlAka 911) "jIva sakhAdhana" nAmanA seALamA prakaraNamAM zrImAn amitagati sUrie meAkSanI prApti mATe vivecana karela che. temAM samyak jJAna, samyak dana, samyag cAritra mATe vastutaH lakhela cheH-- he AtmA, jo tane meAkSanI prApti mATe icchA hAya tA samyak jJAna, samyak dana tathA samyag cAritra meLavavA prayatna kara ane mithyA jJAna, mithyA dana tathA mithyA cAritra tyajI de. vizeSamAM he AtmA jJAna evuM joie ke tatvA saMbadhI hAvuM joie, jitezvara bhagavAnanA vacana para phica hAvI joie, doSa vagaranuM na heAvuM
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ joIe. ane cAritra pApathI vimukta hevuM joIe. kAraNake te traNa sivAyanA bIjA badhA kAraNe saMsAramAM phasAvanArA che ane niMdya che mATe bIjA kAraNone tyajI daI samyapha jJAna, samyam darzana ane samyam cAritra meLavavA prayatna kara. (zloka 425) dharma parIkSA granthamAM loka 1945 che. A granthamAM maneraMjaka kathA vaDe hAsyavineda sAthe bIjA dharmonuM khaMDana karavA sAthe pitAnA dharmanuM maMDana karela che. uparokta granthamAMthI mAlama paDe che ke zrImAnane rAmAyaNa mahAbhArata Adi granthane pUrNa paricaya hatA. ukta bane granthomAMthI A pustakamAM vAtArUpe vivecana karela che. A pustakanA vAMcanathI dharmamAM daDhatA prApta thAya che ane sAruM jJAna paNa maLe che eTale ke dharma parIkSA grantha vAMcavA lAyaka pustaka che. A graMtha kartAe mAtra be mahinAmAM racI taiyAra karyo hate. trIjA zrAvakAcAra graMthamAM zrAvaka AcAranA svarUpanuM sAruM vivecana 135ra lokamAM karela che ane cotho vegasAra prAbhata graMtha 550 zlokamAM jIva, ajIva, Asava, baMdha, saMvara, nijarA mekSa, cAritra ane upasaMhAra ema navA adhyAyamAM vaheMcavAmAM AvyuM che te adhyAyanA nAmanA parathI temAMnA viSaye jaNAya che. granthanA aMtamAM pitAnA nAma zivAya graMthakartA saMbaMdhI vizeSa kaMI paNa mAhitI temAMthI maLatI nathI. temaja chevaTamAM ema paNa lakhela che ke brahmanI prAptinA mATe saMpUrNa saMsArane AkAza nagara samAna svapnanI mAyA samajI zrI amitagatie nityAnanda svarUpa, pAparahita, sUma, atIndriya gocara yogasAra nAmane grantha racyo che. je leka eka citta thaI sanmAna sAthe A granthanuM paThana karaze te loka pitAnA svarUpane pAmIne saMsAranA pApothI mukta thaI zakaze. zrImAna amitagatinA granthamAM A meTI khUbI che ke te bIlakula
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaThaNa nathI paraMtu sarala bhASAmAM ja sArA sArA gaMbhIra viSaye kahela che. A graMthamAM adhyAtma saMbaMdhI vizeSa vivecana jaNAya che ane pitAnA nAma sAthe "vItarAga" vizeSaNa vAparela che te uparathI ema lAge che A grantha pahelAMnA grantha karatAM ghaNA vakhata pachIthI rae haze. pAMcamo graMtha "paMca saMgraha che ke jenI prazasti maLI che te parathI jaNAya che ke sidhupati (bhojanA pitA)nA rAjyamAM mAthura saMghanA mAdhavasenanA ziSya amitagatie A graMtha kama samitionI prakhyApanA mATe race. eka sthale racyA saMvata 1073 Apela che. ne chaThTho grantha bhAvanA kAtrizikAmAM 32 zloka che. te graMtha ghaNI zAnti ApanAra che. tenI kavitA bahu madhura ane kamaLa che te sivAyanA bIjA cAra pustake saMbaMdhI hajI sudhI mAhitI maLI zakI nathI. saMkSepamAM ema kahI zakAya ke AcAryavarya zrImAna amita gati sUri moTA vidvAna tathA kavi hatA. ane temanI grantha racanA sarala ane sukhathI sAdhya hovA chatAM gaMbhIra tathA madhura hatI. saMskRta bhASA upara temane sAre kAbu hato ane zrImAnanA pustaka vAMcana sAthe bhartuharinA zatakanI smRti ekadama udabhave che. temaja keTalAka ke to sAmAnya jana paNa saralatAthI samajI zake tema che ane madhura ane sarala bhASAnA lIdhe moDhe karavA lAyaka che. bhegIlAla amaratalAla javerI. bI. e. ela. ela. bI. eDavokeTa.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ sva. anuvAdakaH dayALajI gagAdhara bhaNasAlI. bI e. janmaH saMvata 1942nA caitra vadI 12 zinavAra tA. 1-5-1886, Lakshmi Art, Bombay, 8. avasAnaH saMvata 1983nA zrAvaNa zudde pa magaLavAra tA. 2-8-1927,
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASAMtara kartA sadagata zrIyuta dayALajI gaMgAdhara bhaNasAlInuM TaMkajIvana caritra saMvata 194ranA caitra vadI 12 zanIvAra tA. 1lI me sane 1886 ne roja sadagata dayALajI gaMgAdhara bhaNasAlIne janma bhaNazAlI vahAla raNachoDa nAmAMkita peDhIvALA bhaNazAlI gaMgAdhara parazotamanI dharmapatnI hemakuMvara bAInI kukSie muMbaImAM thayo hato. bhAI dayALajInA pitA muLa porabaMdaranA rahevAsI hatA ane temanA bApadAdAnI peDhI ghaNA lAMbA vakhatathI arabastAna tathA eDana sAthe vepAra karatI hatI. temaja temaNe eDanamAM sthAyI sthAvara milkata paNa vasAvI hatI. temanI bALa avasthAmAM temanA mAtuzrInuM avasAna thavAthI temanA nAnA zeTha mULacaMda neNazI tathA nAnI raMbhAbAInI saMbhALa bharyA lAlanapAlana heThaLa tathA jyeSTha baMdhu hIrajI gaMgAdharanI dekharekha heThaLa teo ucharyA hatA. teo bALa avasthAmAM nizALanA abhyAsamAM sArI cIvaTavALA hatA ane sane 1905mAM teo meTrikanI parIkSAmAM uttIrNa thayA.teja arasAmAM temanA lagna sagata porabaMdaranivAsI desI valabhajI hIrajInA putrI velakuMvara bena sAthe thayA. ane abhyAsa AgaLa dhapAvavA sArU teo sane 1906mAM elphInsTana kolejamAM dAkhala thayA. temane saMskRta bhASA pratye mULathIja pakSapAta hato ane kolejamAM paNa teja bhASAmAM pravINatA meLavavA sArU prayAsa cAlu rAkhyo hato. temane A bhASAne abhyAsa parIkSAmAM pAsa thavA puratA nahe. paraMtu tenA saMskAre jIvanamAM utAravA mATe hate, kolejanI jIMdagInA arasAmAM mAro temanI sAthe prathama paricaya thayo hato ane tyArapachI ame banne vacce dinapratidina ghADI mitratA thaI hatI. teoe sane 1911mAM muMbaI yunivarsiTInuM bI.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 e.nI ucca padavI meLavI ane temanA deza eTale pAraaMdaranA dazA zrImALI jJAtimAM teo prathamaja snAtaka thayela hAvAthI temanI jJAti taraphathI temane mAnapatra ApavAmAM AvyuM hatuM. sane 1912nI sAlathI teo vyAvahArika jIvanamAM paDayA hatA parantu temanAmAM dhArmika saMskAra mULathIja hAi teo tene poSatA rahyA hatA. ane dhArmika viSayeA saMbaMdhI vAMcana tathA zeAdhakheALa hamezAM karatA rahyA hatA tevAmAM vyAvahArika sa'jogavazAta sane 1919 mAM teo kalakatAmAM sthAyI rahevA sArU gayA hatA jyAM temaNe dhArmika abhyAsamAM vikAsa karyo ane sAthe sAthe leAka sevAnA Adara karyAM. jAte zaramALa DAI kAi vakhate jAheramAM AvavA temaNe prayatna sarakhA paNa nathI karyo paNa muMgA kAya karanAra heAI sevAdhama temaNe cheDayA nahAtA teo kalakatAmAM jana saMdhamAM tathA gujarAtI bhAiemAM eTalA badhA priya thaI paDayA hatA ke kAipaNa kAryamAM dayALabhAI na hoya tema bhAgyeja banyuM haze. chatAM teoe kadI paNa mAna meLavavA icchayuM nahetu. te satyaniSTha dharma parAyaNu nItimaya sAdhujIvana gALanArA hatA ane temanA tevA guNAthI prerAI temanuM muMbAI temaja kalakatAmAM baheALuM mitra maMDaLa hatuM ane kalakatAmAM AjImagaMja nivAsI rAjA vijayasiMhajI dudherIyA mahAduranA nIkaTa parIcayI banyA hatA. ane jainazAstranA athaMga abhyAsI zrIyut bAbu puracaMdajI nahAra ema. e. khAra. eTa-leAnI sAthe esI abhyAsa karavAmAM marahumane bahuja AnaMda thatA hatA ane teonA paNa marahuma pratye dhaNA prema hatA. vaLI kalakatAnI zrI jaina sadhamAM AgevAnI dharAvatA zeTha narAtamadAsa tathA prANajIvanadAsa jeThAbhAI sAthe temane sajjaDa prIti hAi tenI AgevAnI nIce te dareka kAya karatA hatA ane jIMdagInA cheDA sudhI zrI saMdhanA sevaka tarIke temaNe dareka kAryamAM utsAha bharyo bhAga lIdhe hateA temAMja temane AnaMda thatA hatA. A temanI muMgI sevA zrI saMdhanA kAya
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ vahakonA dhyAna bahAra nahotI ane teoe temanI yogyatA pIchAnI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA teone kalaktA taraphathI prAMtika sabhAsada cuMTayA hatA. temaja pArzvanAtha DuMgara keisa tarIke jANItA thayelA sameta zikhara kesamAM teone kalakatAnA zrI jana saMgha taraphathI Agraha karI zvetAMbara pakSa taraphathI jubAnI ApavA mokalAvela hatA. kalakattAmAMnA temanA vasavATa samayamAM sAgarAnaMda surIzvarajI tathA vijayadharma surIzvarajI jevA mahAna sAdhuonuM AvAgamana kalakattAmAM thavAthI temanI pAse dhArmIka abhyAsamAM paNa vRddhi karavA cukyA nahotA. ane temanI icchAnukuLa teo mAthurasaMgha AcAryazrI amitagati sUrIjInA AvA gahana pustakane anuvAda karavA prerAyA hatA. A anuvAda pustakarUpe pragaTa karavA teone tIvra icchA hatI ane ApaNe icachIe ke tema karavA teo bhAgyazALI thayA heta to vadhAre sAruM thAta paNa manuSya dhAraNa kyAreja saphaLa thaI che kAraNa ke A pustakano anuvAda pUrNa thatAM ane tene pustakarUpe pate pragaTa karI zake te pahelAM ja aphasa ke bhAvIne kAMI juduMja gamyuM ane teo ekAeka saMvata 1983 nA zrAvaNa suda 5 ne maMgaLavAra tA. 2 jI ogasTa 1947 ne roja dhanurvA jevA mahAna bhayaMkara roganA bhegA thaI paDayA ane AThaja prahara jeTalI TuMka bImArInA lIdhe emane amara AtmA A nazvara dehano tyAga karI paraloka sIdhAvI gayo. ane temanA uttama guNenI yAda seMpI baMdhuvarga, dharmapatnI mitramaMDaLa vigerene mugdha karI gayo. paNa temanA uttama guNo kema visAre paDI zake ane tethI ja zAsanadeva pratye hajI paNa premIjano prAthI rahyA che ke sagatano AtmA jyAM hoya tyAM tene zAMti Ape. 34 zAMti. bhegIlAla amaratalAla javerI, bI. e. ela ela. bI. eDakeTa.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana. sagata dayALajIbhAInuM jIvanavRtAMta prastutaH agAu ApyA pachI temanI oLakha janasamUhane vadhu karAvavAnI jarUra rahetI nathI chatAM paNa mAre temanI sAthe nikaTa saMbaMdha hovAne lIdhe be zabda premavazAta lakhavA sArU mana lalacAya che. amAre kelejanI jiMdagI daramIyAna saMskRta bhASAne banne jaNane samAna abhyAsa - hovAnA lIdhe temaja saMskRta bhASA taraphanI samAna prIti hovAne lIdhe amo banane vacce eka jAtanI mitratA baMdhAI gaI ane tenA lIdhe eka bIjA sAthe sagAbhAI jevo saMbaMdha thaI gayA. ane temanA ghADa parIcayamAM AvavAthI huM kahI zakuM chuM ke sadagata dayALajIbhAIeka saMskArika vyakti ane bhAvika jana hatA ane temanI nikhAlasatA tathA dharmacinA lIdhe huM temane keTale RNuM chuM. AvI rItanI bhAvanA yoganA lIdhe marahumanAM jhabaMdhu hIrajI gaMgAdhara bhaNasAlIe sagata dayALajIbhAIe karela A mahAna graMthanA anuvAdanI vAta karI tyAre tene pragaTa karavAmAM mArAthI koIpaNa rIte sahAyabhUta thavAya te huM mArI jAtane bhAgyazALI mAnuM temaja sadgatanA taraphanI lAgaNI mATe puSpAMjalI ApI zakuM tevA bhAvathI uparokta pustaka taiyAra karI janatA samakSa mukavAmAM Ave tema temanI IcchAne piSaNa karavAmAM mArI jAtane sahAyabhUta banAvI. tyArabAda saMgata dayALajIbhAIe anuvAda karela AkhuM pustaka tapAsa karatAM thoDA chuTA chuTA lokone anuvAda keIpaNa kAraNasara geravale gayo hoya tema lAgyuM. ane teTalA lokone anuvAda thaI zake te pustaka pragaTa karAvI zakAya tema marahumana jeSThabaMdhunI tIvra lAgaNInA lIdhe mAre te kAma upADI levAnI pharaja paDI, eTale anuvAda karavAne prayAsa karavAne meM nizcaya karyo. ane leka 43 thI zloka 127
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 tathA loka 401 thI loka 425 sudhIne anuvAda mAre karelo che te sivAya AvA gahana pustakane anuvAda sagate piteja karela che. temAM truTI chuTI chavAI rahI hoya te te sudhArela che. vizeSamAM sadarahu pustaka muni mahArAja zrIdarzana vIjayajI ane zrI jJAnavijayajIe (pAlItANAvALA munizrI caritravijayajI kachInA ziSyoe) pharIthI tapAsI sudhArI Apela che. ane tevA rUpamAM janasamUha AgaLa mukavAmAM Avela che. jema karI marahumanI aMtima IcchA saMpUrNa karavAne ane tenA vAMcanathI janasamUha lAbha uThAve te uddeza saphaLa thatAM sadagatanI mahenata saphaLa thaI gaNAya. chApatAM keTalIka bhUla rahI gaI che te vAcaka zuddhipatra uparathI sudhArI levA kRpA karaze. aMtamAM ame niSpakSa vidvAna vAMcake pratye prArthanA karIe chIe ke A anuvAdamAM je kaMI paNa doSa alpabuddhi agara gerasamajutInA kAraNonA lIdhe rahI gayo hoya to teo amone sucanA karI upakAra kare ke jenA lIdhe anuvAdanI nirdoSatA ane amArI ajJAnatA dUra thaI zake. muMbAI, bhegIlAla amaratalAla javerI zrAvaNa sudI 5 saMvata 1988 ke vIra saMvata 2458. J bI. e. ela ela. bI. eDakeTa. T - 1 - - -
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ A bhASAMtara saMbaMdhI vidvAnonA abhiprAya. rA. rA. mehanalAla bhagavAnadAsa javerI. bI.e. ela. ela bI. solIsITara ukta bhASAMtara sabaMdhI pitAne abhiprAya lakhatAM jaNAve che ke - zrI amitagatisUri kRta " subhASita ratnasaMdeha" nAmaka subhASita konA saMgrahanuM bhASAMtara sagata zrIyuta dayALa gaMgAdhara bhaNasAlI bI. e. emaNe karyuM che ane Azare se kenuM bhASAMtara je adhurUM raheluM te sadagatanA mitra zrIyuta bhegIlAla amaratalAla javerIe sadagatanA maitrInA smaraNamAM pUruM karyuM che. e rIte samagra graMtha gujarAtI bhASAMtara sAthe gujarAtI vAMcakenA karakamaLamAM prApta thAya che. mULa graMtha ghaNe rasaprIya che ane zRMgAra temaja vairAgyanA raMgathI raMgAyela che. kAvyaracanA atyaMta suMdara ane hadayasparzI che; subhASita viSayamAM hovuM joIe temane smRti paTa para na bhUMsAya evI chApa pADe che. zailI vizada ane yamakAdi zAbdika camatkAro vALI che. A graMthamAM vIsathI pacIza konA batrIsa prakaraNe che. viSayasukha nirAkaraNa, mAyA ahaMkAra nirAkaraNa Indriya nigraha upadeza, strIguNadoSavicAra vigere e prakaraNonA vividha viSayo che, chevaTanA prakaraNamAM zrAvakAcArane viSaya che evI viSaya vividhatAne laine sAmAnya janatAne A graMtha AkarSaka nivaDe ema che. A subhASita saMgraha vAMcatAM bhataharinA zatake sahaja yAda Ave che ane graMthamAM keTalA kaleke ghaNuM sAmyatAvALA che. bha4harinA zatako jema saMskRtanA abhyAsIne prAthamika pAThayapustaka tarIke upayogI che. tema A grantha paNa bahu upayogI nIvaDe tema
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, jyAre gujarAtI bhASAMtarathI alaMkRta thaI A graMtha prakaTa thAya che tyAre tevA abhyAsIone abhyAsamAM vizeSa sugamatA thaze. mULa graMtha saMvata 1850 mAM racavAmAM Avyo hato te vAta graMthanI prazasti parathI spaSTa mAlama paDe che. granthakatae A graMtha uparAMta nIce darzAvelA graMtha racyA che temAMthI cAra prajJapti graMtho hajI sudhI upalabdha thayA nathI. (1) dharmaparIkSA (2) zrAvakAcAra (3) paMcasaMgraha (4) bhAvanA dhAviMzikA (5) jaMbUdIpa prApti (6) caMdraprajJapti (7) sAddhakrayadIpa prApti, () vyAkhyAprajJapti, (9) yogasAra prAbhUta. bhAvanA kAtrizikAmAM paNa prastuta graMtha jevAMja suMdara kAvyo che. have bhASAMtara para AvIe. sAmAnyataH bhASAMtara sAruM thayuM che, paraMtu keTale sthaLe joIe tevuM visada nathI ane keTale sthaLe bhUla rahI gaI che, chatAM mane khAtrI che ke AvA upayogI graMthanI gujarAtI bhASAMtara sahita eka AvRtti thaI che. te je thoDA deSa bhASAMtaramAM rahI gayA che te bIjI AvRttimAM sudharI jaze. mAre e nedhavuM jarUrI che ke sadagata dayAla gaMgAdhara bhaNasAlInA jyeSThabaMdhu zrIyuta hIrajI gaMgAdhara bhaNasAlIe A graMthanuM bhASAMtara pUruM karavAnuM temaja saMpAdana karavAnuM kArya ghaNuM yogya gRhasthanA hAthamAM mUkyuM che, ane te kArya ghaNuM suMdara thayuM che. saMpAdaka mahAzaya zrIyuta bhegIlAla amaratalAla javerIe kareluM A lokonuM bhASAMtara sAruM thayuM che. mehanalAla bhagavAnadAsa jhaverI.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 rA. rA. meAhanalAla dalIcaMdra desAi khI. e. ela. ela. khI. eDavAkeTa jaNAve che ke " sva. dayALajI gaMgAdhara bhaNasAlI e zvetAmbara jaina grejyueTa hatA ane sAthe saMskArI dharmAbhimAnI sajjana hatA. zAsana mATenI dhagaza temane dhaNI hatI. aneka vakhata lekhA ane patrA dvArA temaNe te dhagaza vyakata karI che. 41 varSanI vaye temanuM avasAna thayuM. AyuSye vadhu yArI ApI hata te temanI pAsethI ghaNI sevAe samAja meLavI zakata. temaNe digaMbara jainAcAya amitagatie racela subhASita ratnasadehanuM gujarAtI bhASAMtara kareluM. te peAtAnA jIvana daramyAna prakaTa na thai zakayuM te graMtha subhASita sUtionA saMgraha che ane te saraLa ane a gaMbhIra saMskRta bhASAmAM racAyelA che ke je zvetA areAte tA zuM paNu jainetarAne paNa avazya lAbhadAyaka thai paDe tema che. bhASAMtara mATe svasthe A graMthanI yAgya cuMTaNI karI che, temAM saMpradAya mAtu aMtarAya bhUta thayA nathI. bhASAMtara eka Mdare ThIka che. zabdo saMskRta vaparAyA che. tene badale gujarAtImAM samajI zakAya tevA tarapadA ane sAdA zabdonI yeAjanA karI hata teA vadhAre sArUM thAta, ane sAmAnya janA tenA vizeSa lAbha uThAvI zakata. joDaNI temaja saMskRta mULa kSeAkeAmAM samAsanI akhaMDatA Adi para vizeSa lakSanI jarUra hatI. 3 hiMdI bhASAmAM anuvAda gAMdhI harIbhAi devakaraNa jaina graMthamAlA naM. 3 mAM mULa sahita prakaTa thayela che, paNa mAtra gUjarAtI jANanArAne ukata saMskRta graMthane lAbha svastha karelA gUjarAtI bhASAMtarathI avazya maLaze e mATe svastha ane prakAzakane dhanyavAda dhaTe che. meAhanalAla dalIcaMdra desAI, bI. e. ela. ela. bI. eDavAkeTa.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. leka 22 42 43 63 . naMbara prakaraNanuM nAma pAnuM | maMgalAcaraNa... .. ..1 1 saMsArika viSayasukhanuM nirAkaraNa-2 2 kepa nirAkaraNa .... ...10 3 mAyA ane ahaMkAra nirAkaraNa ..19 4 lobha nirAkaraNa * 26 5 Indriya saMyama nirAkaraNa 34 6 strInA guNa doSa nirAkaraNa ..42 7 sat asata svarUpanuM nirUpaNa 53 8 samyapha jJAnanuM nirUpaNa -73 9 samyakatva cAritranuM nirUpaNa 84 10 jAti (janma)nuM nirUpaNa 1.97 11 jarA (ghaDapaNa)nuM nirUpaNa ...108 12 mRtyunuM nirUpaNa . 118 13 sAmAnya anityanuM nirUpaNa 129 14 devanuM nirUpaNa * 140 15 jaTharanuM nirUpaNa *.-148 16 chava saMbodhana *.-154 17 durjananuM vivecana 18 sajajananuM vivecana *..180 19 dAnanuM vivecana 191 20 madyapAnanuM niSedha .... 203 21 mAMsanuM niSedha 211 83 7 102 103, 127 128 ,, 179 180, 209 210 ,, 242 243, 268 269 ) 292 293 318 319 34ra 343 , 374 375 0 400 401, 425 426 cha 449 450 , 473 474 4 487 498 522 523 4 548 ***167
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 madhune niSedha - 219 23 kAmaniSedha *** * * 224 24 vezyAsaMgane niSedha ... ...231 25 jugArane niSedha .. 239 26 Apta (sAcA devanuM) vivecana.245 ra7 gurUnuM vivecana * *258 28 dharmanuM vivecana .... 267 29 zoka dUra karavAnuM vivecana 278 30 zaucanuM vivecana ... ...287 31 zrAvaka dharma nirUpaNa .. nirUpaNa - 297 Tara tapanuM nirUpaNa 331 mULa graMtha kartAnI vaMzAvaLI 345 549 570 571 ,, 595 pa96, 620 621 641 642 663 664, 689 690 i 711 712 739 740, 761 762 , 878 8790 915
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM zrI vardhamAna svAmine namaH subhASita ratnasaMdeha. (gujarAtI bhASAntara sahita.) - maMgalAcaraNa:jnyti mudamaMtavya pAthoruhANAM harati timira rAziM yAprabhA bhAnavIva kRta nikhila padArtha dyotanA bhAratIddhA / vitaratu hutoSA sAta mAratI vazA bhavyaprANI rUpI kamalane vikAza karanArI tema sUya prabhAnI mAphaka gADha aMdhakArane nAza karanArI ane samasta padArthone prakAza karanArI evI sarva deSarahita ahaMta bhagavAnanI vANuM tamane prApta thAo
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 1 luM. saMsArika viSayasukha nirAkaraNa. na tadariribharAjaH kesarI keturuyo narapatiratiruSTaH kAlakUTo'tiraudraH ati kupitakRtAntaH pAvakaH pannagendro ___ yadiha viSayazatru duHkhamugraM karoti // 2 // A saMsAramAM viSayarUpI zatru jeTaluM ugra duHkha Ape che teTaluM duHkha manmata gajendra kesarIsiMha bhayAnaka ketu ati kapAyamAna thaela rAja kAlakuTa viSa ane kupita thaela yamadeva agni ke sarpone rAjA paNa kari zakato nathI. na naradi vijanAthA yeSu tRpyanti teSu kathamaparanarANA mindriyArtheSu tRptiH vahati sarati yasyAM dantinAtho'timatto . bhavati hi zazakAnAM kena tatra vyavasthA // 3 // je viSayethI rAjAo temaja Idrone paNa saMtoSa thayuM nathI te viSayathI pAmara evA manuSyane te kyAMthI saMteSa malI zake kemake je nadImAM madenmatta evA hastI taNAI jAya tyAM bIcArA sasalAo kevI rIte bacI zake.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ dadati viSayadoSA yetu duHkhaM surANAM kathamitara manuSyAsteSu saukhyaM labhante madamalina kapolaH klizyate yena hastI kramapatita mRgaM satyakSyatI bhAriratra || 4 || je viSace| devAne paNa du:kha Ape che teA bhalA sAdhAraNa manuScA tenAthI kevI rIte sukhI thaI zake ? kemake madonmatta gaMDasthala vALA hastIne paNa je kezarI siMha pIDA Ape che te zuM peAtAnA paMjAmAM sapaDAelA mRgane breDI deze kharA ? arthAta nahija cheDe. yadi bhavati samudraH sindhutoyena tRpto yadi kathamapi vahni kASTa saMghAtatazca ayamapi viSayeSu prANivargastadAsyA diti manasi vidanto mA vyadhusteSu yatnam ||5|| jo nidranA jalathI agAdha samudra tRpta thAya, temaja koIpaNa rIte kASThanA samUhathI agni tRpta thAya, teAja A prANIvaga viSayathI tRpta thAya; evuM manathI vicAra karIne te viSayAmAMthI tRpti meLavavAnA prayatna karavA joie. asura sura narANAma yo na bhogeSu tRptaH kathamapi manujAnAm tasya bhogeSu tRptiH jalanidhi jalapAne yona jAto vitRSNastRNa zikhara gatAmbhaH pAnataH kiM sa tRpyet // 6 //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ deva dAnava ane manuSya je bhegathI tRpta nathI thayA, teja bhegathI Itara manuSya te kayAMthI tRpta thAya. kemake samudranuM jala pIne je kaI pitAnI tRSA maTAla nathI zako, te tRNanA agra bhAgapara rahela jalabinduthI tRSAne kyAMthI maTADI zake ? satata vividha jIva dhvaMsanAthai rupAyaiH svajana tanu nimittaM kurvate pApamugram vyathita tanu manaskA jantavo'mI sahante narakagati mupetA duHkhamekA kinaste // 7 // manuSya hamezAM aneka jIvone nAza jemAM rahela che evA upAye vaDe svajana ane svazarIra mATe ugra pApa kare che. paraMtu jyAre mAnasika ane zArIrika tApathI vyathA pAmelA A ja narakagatine prApta thAya che tyAre teo ekalAja te pApone sahana kare che. _ yadibhavati vicitraM sacitaM dravyamarthya parijana sutadArA bhuJjate tanmilitvA samatha darvAsituM vatatdpi bata vidhatte pApamaGgI tadartham // 8 // saMcita karelA dravyane pite parijana putro ane strI badhA sAthe malIne tene upabhoga kare che chatAM A loke tenA duHkhane nAza karavAne zaktimAna thatA nathI. aphasosa che ke te paNa te manuSya teoneja mATe pApa kare che.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhana parijana bhAryA bhrAta mitrAdi madhye vrajati bhavabhRtA yo naiSa eko'pi kazcit tadapi gatavimarSAH kurvate teSurAgaM __ natuvidadhati dharma yaH samaM yAti yAtrA // 9 // dhana dAsa dAsI bhAryA bhAI bhAMDu mitra vigeremAMthI koIpaNa jIva sAthe (maraNa samaye) jata nathI chatAM mUDha vicAra vinAne manuSya temAMja rAcI rahe che. ane dharma ke je sAthe janAra che tenI ArAdhanA karatA nathI. yadiha bhavati saukhyaM vItakAma spRhANAM na tadamaravibhUnAM nApi cakrezvarANAm iti manasi nitAntaM prIti mAdhAya dharma bhajata jahita caitAnkAmazatrandurantAn // 10 // meha ane IcchA jenA nAza pAmyA che evA prANIo je sukha pAmI zake che te sukha iMdro yAte cakavati rAjAo paNa meLavI zakatA nathI evuM manathI vicArI buddhimAnoe hamezAM prIti pUrvaka dharmanI bhakti karavI ane kAmarUpI zatruone dura tyajI devA joIe. yadi kathamapi nazyedbhoga lezena nRtvaM punarapi tadavApti duHkha to dehinAM syAt iti hata viSayAzA dharma kRtye yatadhvaM yadi bhavabhRti mukte mukti saukhye'stivAJchA // 11 //
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM jo kAIpaNa rIte alpa bhAga bhAgavatAM A manuSyapaNuM nAza pAmyuM, te pachI pharIthI tenI prApti prANIAne ghaNI muzkelIthIja thAya che, evuM vicArIne huM prANI janma ane maraNa TALanAra evI, muktinA sukhanI jo tane IcchA hAya, te tuM viSayAnI IcchA cheADIdai dhama kRtyamAM prayatna kara. viSama viSa samAnAnnAzinaH kAma bhogA styajati yadi manuSyo dIrgha saMsAra hetUn vrajati kathamanantaM duHkha matyanta ghoraM trividha mupahatAtmA zvabhra bhUmyAdi bhUtam ||12|| saMsAra vRddhinA kAraNabhUta, ane ati dArUNa jhahera jevA kSaNabhaMgura kAmabhAga jo manuSya tyaje, tA nakanA ati dhAra duHkho ke jemAM AtmAne traNe prakAre kaSTa thAya che tevA duHkha kayAMthI pAme? arthAta naja pAme, vigalitarasamasthi svAdayaMna dAritAsyaH sva vadanajarakte manyatezvA sukhitvaM svatanujanita khedAjjAyamAnaM janAnAM tadupamamiha saukhyaM kAminAM kAminIbhyaH // 13 // jevI rIte kUtarA rasa vinAnA hADakAne cAvatAM, peAtAnA moDhAmAMthI nIkaLatA lehIthI sukha pAme che, tevI rItanuM kAmI purUSone kAminIethI sukha maLe che, ke je sukha peAtAnA zarIranA zramathIja utpanna thAya che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ kimiha parama saukhyaM niHspRhatvaM yadetat kimatha paramaduHkhaM saspRhatvaM yadetat iti manasi vidhAya tyaktasaMgAH sadAye vidadhati jinadharma te narAH puNyavaMtaH // 14 // A saMsAramAM nispRhatA rUpI sukha sivAya bIjuM moTuM sukha zuM hoI zake, ane saspRhatA eTale viSayabhega sivAya bIjuM moTuM duHkha zuM hoI zake. te manathI makakama vicAra karI hamezAM je jana strIsaMgane tyAga karI, dhamane svIkAra kare che te puNyazALI bane che. upadhi vasati piMDAna gRhNate no viruddhAM stanu vacana manobhiH sarvathAye munIMdrA vrata samiti sametA dhvastamoha prapaMcA dadatu mama vimuktiM te hata krodha yodhAH // 15 // je munIo mana vacana kAyAthI pitAnA jJAna saMyama vagerenA vIredhIta upakaraNane grahaNa karatA nathI, ne je munIe vratarUpI samitivALA, ane moha prapaMca rUpI jALathI vikhuTA paDelA, ne krodhane jItavAvALA che, teo mane muktinuM dAna kare. janayati parabhUti strIdhanaM nAzaduHkhaM dadati viSaya vAMchA baMdhanaM baMdhu vargAH iti ripuSu vimUDhAstanvate saukhya buddhiM / jagati dhigiti kaSTaM mohanIyaM janAnAM // 16 //
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ strI bIjApara tiraskAra karAve che, dhana nAza thavAthI duHkha thAya che, ane baMdhu putraputrAdika vagere vagethI viSacarUpI vAMchanAnuM baMdhana thAya che, tevA zatruo sAthe mukhajane maitrIbhAva bAMdhe che, mATe jagatamAM evI mehajALane dhIkkAra ho. mada madana kaSAyArAtayo nopazAtA na ca viSaya vimukti janmaduHkhAnna bhItiH na tanu sukha virAgo vidyate yasya jaMto bhavati jagati dIkSA tasya bhuktyai na muktyai // 17 // je manuSyamAM kAma krodha moha vagere zAMta thayA nathI, jenAmAM viSayanA bhegathI vimukti thaI nathI, ane jenAmAM janmanA duHkhanI bIka nathI, athavA jenAmAM zArIrIka sukhanI vAcchA naSTa thaI nathI, tevA manuSyanI dIkSA mukti ApanArI thatI nathI, paraMtu saMsAramAM athaDAvanArI bane che. zrutamati balavIrya premarupAyu raMga svajana tanaya kAMtA bhAtRpitrAdi sarva ti taugatajalaMvAnasthiraM vIkSateM'gI tadapi bata vimUDho nAtmakRtyaM karoti // 18 // A saMsAramAM zAstrajJAna, buddhi, bala, vIrya, prema, rUpa, Ayu, raMga potAnA bhAibhAMDu strI, brAta pItA Adi sarve pANInA parapoTA jevA vinAzaka che. te chatAM paNa mUDha banele manuSya pitAnuM Atmika kArya karatuM nathI.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyajata yuvati saukhyaM zAMti saukhya zrayadhvaM ___ viramata bhavamArgAt mukti mArge ramadhvaM jahita viSayasaMgaM jJAnasaMgaM kurudhva___ mamitagatinivAsaM yena nityaM labhadhvaM // 19 // he mitra ! strInA saMganA sukhane tyAga kare ane zAntinA sukhane dhAraNa kare. bhavarUpI mArgamAMthI pAchA phare ane mokSamArga tarapha vale viSaya saMgane dura kare ne jJAnanA saMgane anusaro ke jenAvaDe (amita ti) nirvANanI zAnti haMmezA meLavI zakAya. zruti sahajaviveka jJAna saMsarga dipAs timiradalana dakSAH sarvadAtyaMtadIptAH prakaTitanayamArgA yasya puMso'tra saMti ___skhalati yadi sa mArge tatra daivAparAdhaH // 20 // je manuSyanI pAse kRti svabhAvika viveka jJAna ane satsaMgativALA, ajJAnarUpI aMdhakArane nAza karavAvALA, ane hamezAM prajavalita rahevAvALA, ane nyAyanA mArgamAM janArA dIpake hoya, chatAM paNa te manuSyo pitAnA mArgamAMthI khalita thAya, te te bhAgyane aparAdha hovuM joIe. jinapatipada bhakti rbhAvanA jaina tatve viSayamukha virakti mitratA satvavarga zrutizama yama zakti mUkatA yasya doSe mama bhavatu ca bodhiryAvadApnomi muktim // 21 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 jInezvara upara bhakti, ane jainatatvamAM bhAvanA, viSayasukhamAM virakti, ane satva guNApara mitratA, ane zruti samatAvALI zakti ane doSa tarapha maunatA vALA medha huM jyAM sudhI mokSa pAmuM tyAM sudhI mane hejo. prakaraNa 2 jI kApa nirAkaraNa. koposti yasya manujasya nimitta mukto no tasya ko'pi kurute guNi nopi bhakti AzIviSaM bhajati ko nanu daMda zukaM nAnogra roga zaminA maNinApi yuktam // 22 // je manuSyAne niSkAraNa krodha utpanna thAya che, te guNavAna hoya tepaNa koipaNa tenI bhakti karatuM nathI. nAnA prakAranA bhayaMkara rogane zamAvanArA maNithI yukta chatAM paNa evA ati jherI sarpanI kANu bhakti kare che? puNyaM citaM vrata tapo niyamopavAsaiH krodhaHkSaNena dahatIMdhana vadhdhutAzaH matveti tasya vazameti na yo mahAtmA tasyAbhivRddhimupayAti narasyapuNyam ||23||
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11, vrata, tapa, niyama, ane upavAsa, vigerethI sacita kareluM puNya, agni jema iMdhaNane maLI bhasma karI nAMkhe che tema, krodha tene eka kSaNamAM khALI bhasma karI nAMkhe che ema mAnIne je mahA purUSa tene vaza thatA nathI tenA puNyanI vRddhija thatI jAya che. doSaM na taM nRpatayoripavo'pi ruSTAH kurveti kesari karIM mahoragAvA dharme nihatya bhavakAnanadAva vanhi yaM doSamatra vidadhAti narasya roSaH ||24|| bhavarUpI aTavIne khALavAmAM dAvAnaLa samAna, evA dharmonA nAza karIne, krodha je doSa manuSyeAmAM pedA kare che tevA doSa, rAjA, kruSita zatruo, kesarIsiMha, gajeMdra, ane moTA dhirA paNa pedA karatA nathI. yaH kAraNena vitanoti ruSaM manuSyaH kopaM prayAti zamanaM tadabhAvato'sya yastatra kupyati vinApi nimittamaMgI no tasyakospi zamanaM vidadhAtumIzaH // 25 // je manuSya kAraNavazAt krodhita thAya che tenA krodha te kAraNanA abhAva thavAthI zamI jAya koipaNa kAraNa vinA karavAne koipaNa sama che. paNa je manuSya tene zAnta kApAyamAna thAya che, nathI.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhairya dhunAti vidhunoti matikSaNena rAgaM karoti zithilI kurute zarIrama dharma hinasti vacanaM vidadhAtya vAcyam kopo graho ratipati maMdirAmadazca // 26 // yakSa, kAmadeva ane madirAthI utpanna thayelA madanI mAphaka kepa, dharyane zithila kare che. kSaNa mAtramAM matine pheravI nAMkhe che. lAlAza pedA kare che. gAtre zithila kare che. dharmane haNI nAMkhe che. ane na bolavA lAyaka vacana bolAve che. rAgaM dazorvapuSi kaMpa maneka rupama citte viveka rahitAni ca ciMtitAni puMsAma mArga gamanaM samaduHkha jAtam ___ kopaH karoti sahasA madirA madazca // 27 // madirApAnathI utpanna thayela mada, jema cakSumAM lAlAza, zarIramAM dhrujArI, cittanI vihavalatA, vivekaTina zabda, vigere mANasamAM pedA kare che. temaja koIpaNuM A sarva deSane utpanna kare che. mATe krodhapaNu madirAnA mada je jANa. maitrI yazo vrata tapo niyamAnu kaMpA saubhAgya bhAgya paThaneMdriya nirjayAdyAH nazyaMti kopa puruvairihatAH samastAsa tIvrAgnitaptarasavat kSaNato narasya // 28 //
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 tIvra agnimAM tapta thayelA pArAnI jema kAparUpI zatruthI haNAelA manuSyamAMthI yaza, vrata, tapa, niyama, anukaMpA, saubhAgya, bhAgya, paThana zakti, iMdriyanA jaya Adi eka kSaNa mAtramAM nAza pAme che. mAsopavAsa niratosstu tanotu satyaM dhyAnaM karotu vidadhAtu bahirnivAsama brahmavrataM dharatu bhaikSyaratostu nityaM roSaM karoti yadi sarvamanarthakaM tat // 29 // eka mAsanA upavAsa karavAmAM tatpara hA, satyameAlA, dhyAnadharA, bahAra nivAsa rAkhA, brahmavrata dhAraNa karo, ane bhikSAmAM hamezAM rahyu rAkhA, paraMtu jo te rASa kare te sarva niSkula jANavA. AtmAnamanyamathati jahAti dharma pApaM samAcarati yuktamayA karoti pUjyaM na pUjayati vakti viniMdya vAkyam kiM kiM karoti na naraH khalu kopayuktaH // 30 // potAnA AtmAne haNe che, dhama tyaje che, pApa Adare che, karavA ceAgyane pheMkI de che, pUjyanI pUjA karatA nathI, ane ni MdavA lAyaka vacanA bAle che. kharekhara kApIta mANasa zuM zuM nathI karatA ? doSeSu satsu yadi ko'pi dadAti zApaM satyaM bravItyayamiti praviciMtya sAma
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 doSeva satsu yadi ko'pidadAti zApaM mithyA bravItyayamiti pravicitya sahyam // 31 // doSa hoya ane jo koI zrApa Ape, ane ducana mele, teA te mANasa satya khele che ema vicArI sahana karavuM. ane jo deSa na hoya chatAM jo kAi zrApa Ape, tA te mithyA khele che ema jANIne sahana karavuM, kopena ko'pi yadi tADayate'thati pUrvaM mayAsya kRtametadanartha buddhayA doSo mamaiva punarasya na ko'pi doSo dhyAtveti tatra manasA sahanIyamasya ||32|| kApane vaza thai jo koI mAra mAre athavA ghAta kare teA (vicAravuM) je pU.bhavamAM meM paNa tene te pramANe anatha buddhithI kIdhuM haze tethI temAM mArAja doSa che. tyenA kAMi paNa doSa nathI ema samajI tyAM manathI sahana karavuM. vyAdhyAdi doSa paripUrNa maniSTa saGga pUtIdamaGgamapanIya vivadhyaM dhamam zuddhaM dadAti gatabAdha manalpasaukhyaM lAbho mamAyamitighAta kRtoviSahyam ||33|| jo koI manuSya ApaNA vadha karI prANa rahita karatA hAya tA AvA samaye vicAravuM je A zarIra vyAdhi vigere doSothI bhareluM anISTanA saMgavAnuM ane durgandhamaya
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 che te A zarIrane viyAga karAvI didharmanI vRddhi karI pavitra tathA bAdhA duHkharahita evA apAra sukhane arpaNa kare che te te ghAta karanAra eka apUrva mane lAbha arpaNa kare che ema mAnI sahana karavuM. dharme sthitasya yadi ko'pi karoti kaSTaM ___ pApaM cinoti gata buddhirayaM varAkaH evaM viciMtya parikalpakRtaM tvamuSya jJAnAna vitena bhavati kSamitavyamatra // 34 // dharmamAM ritharatA karyA pachI je kaI kaSTa Ape te, te bicAro buddhi rahita mukha mANasa pApane pujo ekaTho kare che, ane tene paralokamAM tenuM phaLa bhegavavAnuM nirmANa thaela che ema vicArI, jJAnanI (anveSaNa) gaSaNanA abhilASI jIve tene kSamA karavI. zatA'smyanena na hatosmi nareNa roSAn nA mArito'smi maraNe'pi na dharmanAzaH kopastu dharmamapahanti cinoti pApam saMcintya cArumati neti titikSaNIyam // 35 // A mANase kodhamAM mane durvacana kahyAM, zApa dIdho, paNa mAre ghAta nathI kIdho, mane mAryo ane mAryA chatAM paNa mAre dharma nAza karyA nathI ane kepa te dharmane haNe che, tathA pApanA puMjane ekaThe kare che, ema vicArI uttama buddhivALA purUSe te durvacanAdine samyakrarIte sahana karavAM joIe.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ duHkhArjitaM khalagataM valabhIkRtaM ca ___dhAnyaM yathA dahati vahni kaNa praviSTaH nAnAvidha vratadayA niyemopavAsai roSo'jitaM bhavabhRtAM puru puNyarAzim // 36 // mahA kaSTa pedA karela, baLAmAM rahelA dhAnyanA DhagalAmAM, agnine eka taNakhe paNa je praveza kare te tene bALIne bhasmibhUta kare che. tevI ja rIte aneka prakAranAM vrata, dayA, niyama, upavAsa vigerethI manuSyoe taiyAra karela puNyanA samuhane, krodharUpI agni bALIne bhasma kare che. kopena yaH paramabhIpsati hantu majJo nAzaM sa eva labhate zarabho dhvanantam megha lilaDDiSu rivAnya janona kiMci cchakanoti kartumiti kopavatA na bhAvyam // 37 // garjanA karatA, evA meghane nahIM sahana karanAra aSTApada nAme jAnavara meghane nAza karavA de jatAM, pitAne ja nAza kare che, tema kodhadvArAe je ajJAnI mANasa anyane parAbhava karavAnI IcchA rAkhe che, te anyanuM nukasAna na karatAM potAne ja nAza kare che, Ama vicArI krodhI kadApi na thavuM. kopaH karoti pitRmAta suhRjjanAnAm apya priyatva mupakAri janApakAraM ... deha kSayaM prakRta kArya vinAzanaM ca matveti kopa vazino na bhavaMti bhavyAH // 38 //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 krodha pitA mAtA mitrajana sAthe aprema bhAva pedA kare che, upakArIpara apakAra karAve che, zarIrane ane prastuta kAryane nAza kare che. A pramANe vicArI bhavya chAe kodhane vaza na thavuM. tIrthAbhiSeka japa homa dayopavAsA dhyAna vratAdhyayana saMyama dAna pUjAH nekphalaM jagati dehavatAM dadaMte ___yAdRgdamo nikhila kAlahito dadAti // 39 // je phaLa traNe kALamAM hitakArI evI akhaMDakSamA manuSyane Ape che, te phaLa A jagatamAM tIrthayAtrA abhiSeka japa, homa, dayA, upavAsa, dhyAna, vrata, adhyayana, saMyama, dAna, ane pUjA Adi kAryo ApI zakatAM nathI eTale kSamA vinAnAM te badhAM niSphala jevAM kahyA che. bhrUbhaMga bhaMgura mukho vikarAla rupo / rakte kSaNo dazanapIDita daMtavAsAH trAsaM gatoti manujo jananidyaveSaH ___ krodhena kaMpitatanurbhuvi rAkSaso vA // 40 // bra (bhamara) bhaMgathI vicitra thayuM che mukha jenuM, vikarALa rUpa, rAtI AMkha, dAMtathI pIDita thayA che eThe jenA, ati trAsa pAmele, ane manuSyothI nidita eve veSa svarUpa dhAraNa kIdhelo che jene, evA krodhathI kaMpatA zarIra vAlo manuSya rAkSasa jevuM lAge che.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 kopIha lohamiti taptamupAdadAno dahyate nijakare paradAhamicchuH yadavattathA prakupitaH paramAjighAMsu dukhaM svayaM vrajati vairivadhe vikalpaH // 41 // jema koI mANasa anyane khALavAnI icchAthI tapAvela lADhAne uThAve che, ane tethI prathama poteja maLe che, tema anyane mAravAnI IcchA rAkhanAra krodhI manuSya, zatrune mAravA jatAM prathama poteja duHkhI thAya che. raM vivardhayati saravyamapA karoti rUpaM virupayati midyamatiM tanoti daurbhAgyamAnayati zAtayate ca kIrti roSotra roSa sadRzo na hi zatrurasti // 42 // krodha vairane vadhAre che maitratAnA nAza kare che rUpane kannurUpa banAve che. mita niMdavA lAyaka bane che. daurbhAgyane lAve che. kIrtine ghaTADe che mATe A vizvamAM krodha jevA jo kAI zatru nathI.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 3 ju. mAyA ahaMkAra nirAkaraNa. rupezvaratva kulajAti tapobalAjJA jJAnASTaduHkhahamadAkulabuddhirajJaH yo manyate'hamiti nAsti paro'dhiko'pi mAnAtsa nIcakulameti bhavAnanekAn // 43 // je manuSya rUpa prabhutA phala jAti tapa, bela, AjJA ane buddhine mada kare ne mArAthI kaI adhika nathI tema mAne te jIva aneka bhava nica kulamAM utpanna thAya che. nIti nirasyati vinItamapAkaroti kIrti zazAMkadhavalAM malinI karoti mAnyAnna mAnaryAta mAnavazena hInaH prANIti mAnamapahaMti mahAnubhAvaH // 44 // mAnathI nIti chuTI jAya che vinaya dUra thAya che caMdramA samAna nirmala kIti malIna thAya che. mAnathI jana mAnatA nathI mAnathI hInapaNuM prApta thAya che mATe mahAnubhAva manathI dUra raho. hInAdhikeSu vidadhAtya vivekabhAvaM dharma vinAzayati saMcinute ca pApaM daurbhAgya mAnayati kAryamapAkaroti kiM kiM na doSamathavA kurutebhimAnaH // 45 //
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhimAna vaza thaela manuSya uMca athavA nIca manuSyane eka sarakhA gaNe che. dharmanA nAza, pApanA saMcaya daurbhAgyanI prApti, kAnA vinAza, tema abhimAnathI kayA kayA dveSa nathI AvatA ? mAne kRte yadi bhavediha kopi lAbho yadarthahAniratha kAcana mArdave syAt bruyAca koSayadi mAnakRtaM viziSTaM mAno bhavedbhava bhRtAM saphala stadAnIM ||46 || abhimAna karavAthI kadAca koipaNa lAbha thAya, agara kAI vakhate namratAM patAvavAthI nukasAna thAya, agara mAnavALAnA koIpaNa mAsa vakhANa kare te abhimAna karavA saphaLa gaNAya ? (paraMtu tema mane nahiM mATe abhimAna karavA nahi.) mAnI vinItamapatya vinItiraMgI sarve nihaMti guNamastaguNAnurAgaH sarvApadAM jagati dhAma virAgataH syAdityAkalayya sudhiyo na dharaMti mAnaM // 47 // mAnI manuSya vinayanA nAza kare che, ane anyA yanA mArge jAya che, tenAmAMthI saguNanA nAza thAya che, temaja guNa uparanA rAga paNa naSTa thAya che ane dunicAparanI sa ApattionA bhAga ane che, mATe tevA sava vicAra karI sArI buddhivALA mAnane dharatA nathI.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 hInoya manya janano pahitAbhimAnA jjAtoha muttama guNastadakArakatvAt anyaM nihInamavalokya topipuMso arat ferred sadeti vitarkabhAjaH || 48 || bIjA janmamAM karelA abhimAnathI hIna thayelA che, ane jo abhimAna na karyuM hAta teA uttama kuLamAM janma thAta teA tevA khIjA mANasane hInasthitimAM jovAthI sArA vicAravALA manuSya mAna karatA nathI. garveNa mAtRpitR bAMdhava mitravargAH sarve bhavaMti vimukhA vihitena puMsaH anyapi tasya tanute na janonurAgaM matveti mAnamapa hastayate subuddhiH // 49 // gathI mAtA, pitA, khAMdhava mitra vIgere sarve kuTubIjana vImukha khane che. ane bIjA manuSya paNa rAga karatA nathI te satbuddhivALA manuSye kadI mAna karavA nahi. AyAsakopa bhayaduHkha mupaiti matya mAnena sarvajana niMdita veSa rUpaH vidyA dayA dama yamAdi guNAMzca haMti jJAtyeti garva vazameti na zuddhabuddhiH ||50 // mAnanA lIdhe manuSya mAnasika pIDA, kApa, bhaya Adi dukhane prApta kare che, ane sajananA niMdita rUpane dhAraNa kare che, ane vidyA, yA tathA krama yama
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. Adi guNone nAza kare che ema jANIne, zuddha buddhivALAo garvanA vaza thatA nathI. stabdho vinAzamupayAti nato'ti vRddhi mayoM nadItaTagato dharaNI ruho vA garvasya doSamiti cetasi saMnidhAya nA juvo vivAravAvA nadInA taTa uparanuM jhADa je sIdhuM hoya che tene nAza thAya che, ane namra thayela jhADa vRddhine pAme che, tethI garvane manamAM deSa dhArIne, guNa deSa vigerenI parIkSAvALA, sujJa purUSa ahaMkAra karatA nathI. hInAnavekSya kurute hRdaye'bhimAna mUrkhaH svato'dhika guNAnava lokyamAn prAjJaH parityajati garvamatIva loke siddhAMta zuddha dhiSaNA munayo vadaMti // 52 // " je mukha manuSya hoya che te pitAthI hIna manuSyane joine abhimAna kare che, ane pitAnI jAtane adhIka guNavALe gaNe che paraMtu je manuSya buddhizALI hoya che, te adhika guNavALAne dekhIne mAnane tyaje che, arthAta pite namra bane che. unA sataDapa samA , __ yasyAM na duHkhamupavarNayituM samarthaH sarvajJa deva mapahAya paro manuSyastAM zvarani kupayAti naroDamAna karA.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvajJa deva sivAya manuSya hajAre varasomAM hajAra chabhavaDe jenA duHkhanuM varNana karI zakatuM nathI, tevI naraka bhUmImAM abhimAnI jIva jAya che. yA chedabhedadamanAMkanadAhadoha vAtA tapAna jala rodha vadhAdi doSA mAyAvazena manujo jana niMdanIyAM tiryaggatiM vrajati tAmati duHkhapUrNI // 54 // je manuSya kapaTa kare che ke, lokoe nidelI atI dukhavAlI pazu jAtImAM janma pAme che, ane tyAM AgaLa chehana, sahana, bhA2, bhUma, tarasa, 12ma ane 44 viigerenA dene bhoga bane che. yatra priyApriya viyoga samAgamAnya preSyatva dhAnyadhana bAMdhavahInatAdyaiH duHkhaM prayAti vividhaM manasApyasahya taM mayaM vAsamadhitiSThati mAyayAMgI // 55 // athavA mAyAcArI purUSa manuSya gatimAM utpanna thAya te paNa, saMbaMdhIone viyega, aniSTone saMga, cAkarI, dhana dhAnyanI garIbAI, athavA baMdhuone abhAva, ane zArIrIka tathA mAnasIka dukhane bhega bane che. yatrAlokya divi dInayanA vibhUtimanyA marezvadhika kAMti sukhAdi keSu pApyAbhiyoga padavIM lamate'tiduHkhaM tatreti kaMcanaparaH puruSo nivAsaM // 56 //
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 athavA kadAcita devagatimAM kapaTI purUSa utpanna thAya tA tyAM paNa peAtAthI bIjA devAne krAMtimAM, sukhamAM, maLamAM caDhIAtA joI, hAthI gheADA vIgere banavAvALA abhiyAga jAtinA devA thaI niraMtara dukhI thAya che. yA mAtR bhrAtR pitR bAMdhava mitra putra vastrAzanAbharaNa maMDana sauravya hInAH dInAnanA malina niMdita veSarupA nArISu tAsu bhavameti naro nikRtyA ||57 || je manuSya kapaTI hAya che teo mahA niMdyAvAlI strI jAtimAM janma le che, ane ghaNAM kaSTa bhegave che. jevAM ke kAI strI te mAtA na hovAthI dukha pAme che. kAI bhAI na hAvAthI, kAi pItA na hovAthI, kAi khAMdhava na hAvAthI, kAI sakhI na hovAthI ane kAi putra na heAvAthI temaja kAI vastra, bhAjana vIgere na hovAthI kAI ghareNAM na hAvAthI tA kAI sauMdaya na hAvAthI dukha pAme che. zIlavato yama tapaH zama saMyutopi nAtrAznute nikRti zalyadharo manuSyaH AtyaMtika zriyamabAdha sukha svarupAm aeroat far aAnya dhanezvaro vA // 58 // jevI rIte dhana dhAnya Adi samRddhivALA purUSa ciMtAnA lIdhe koI prakAranuM sukha pAmI zakatA nathI, tevI rIte mAyArUpI ciMtAvALA purUSa keTalAM pazu vrata,
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 upavAsa, tapa, saMyama Adi zubha karma kare te paNa te avinAzI nirAbAdha mekSa sukhane meLavI zakatuM nathI. klezArjitaM sukhakaraM ramaNIyamaya dhAnyaM kRSIvalajanasya zikhIva sarva bhasmI karoti vahudhApi janasya satyaM mAyAzikhI pracura doSakaraH kSaNena // 59 // dukhathI prApta thaela sukha ApanAra mAthuM ane manahara kRSIkAranA dhAnyane agni jema sarva bhasma kare che tema manuSyamAM rahela satyAdi bahu guNa mAyArUpI agni kSaNa mAtramAM nAza utpana kare che. vidveSavairi kalahA sukhaghAta bhiti nibharsanAbhi bhavanA sukha vinAzanAdIn doSAnupaiti nikhilAn manujo'timAyI buddhveti cArumatayo na bhajati mAyAM // 60 // dveSa vaira kalaha sukha ghAtanI bIka nirbhasanA AvatA bhavanA sukhane vinAza e pramANe atimAyAvI manuSyane samagraha dukhanI prApti thAya che mATe buddhizALI ane sArI che mati jenI evA manuSya mAyAne na bhajavI. yA pratyayaM budhajaneSu nirAkaroti puNyaM hinasti parivarddhayate ca pApaM / . satyaM nirasyati tanoti viniMdyabhAvaM tAM sevate nikRtimatra jano na bhavyaH // 61 //
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAyAthI paMDita purUSomAM rahela vizvAsa uThI jAya che. puNya nAza pAme che-pApa vadhe che satya nAza pAme che niMdha bhAva utpanna thAya che mATe bhavyajanoe mAyA sevavI nahiM. pracchAditopi kapaTena janenadoSo loke prakAzamupayAtitarAM kSaNena vho yathAjalagataM vidadhAti puMsAM mAyA manAgapi na cetasi saMnidheyA // 2 // manuSyanA DhaMkAelA doSe kapaTa vaDe karI kSaNamAtramAM lokamAM prakAza paNAne pAme che jema jalamAM dabAelI viSTA pragaTa thAya che tema uttama manuSya leza mAtra paNa cittamAM mAyA karavI nahiM. prakaraNa 4 thuM bhanirAkaraNa zIto ravIbhavati zItaruciH pratApI . stabdhaM nabho jalanidhiH saridaMbu tRptaH sthAyI maruJca dahano'dahanopi jAtu lobhAnalastu na kadAcida dAhakaH syAt // 63 // je saMsAramAM sUrya & thaI jAya, caMdra uSNa thAya, AkAza stabdha thAya, samudra nadIyothI tRpta thaI jAya, pavana sthira thAya, agni dahana karavAnuM baMdha kare, te
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 paNuM lebha rUpI agni kadipaNa dahana karavAnuM baMdha are nahi. labdhaMdhana jvalanavat kSaNatopi vRddhi lAbhena lobhadehanaH samupaiti jaMtoH vidyAgama vrata tapaH zama saMyamAdIn bhasmI karoti yaminAM sa punaH praddhaH // 6 // jema agni lAkaDAM nAkhavAthI kSaNamAM vRddhimAna thAya che, tema lAbha maLatAM thakAM lebha rUpI agni manudhyamAM vadhAre puSTa thAya che. ane vadhAre joravAlI thavAthI, vidhA, stra, prata, ta5, zama bhane sayamana nA 42 che. vittAzayA ravanati bhUmitalaM sa tRSNo dhAtuna giredhamati dhAvati bhUmipAgre dezAMtarANi vividhAni vigAhate ca puNyaM vinA na ca naro labhate sa tRpti // 65 // lakSmInI AzAthI manuSya pRthvInA talane chede che, parvatanI dhAtuone tRNAvaMta banIne pheMke che, ane rAjAnI AgaLa daDe che, dezAMtaramAM jude jude ThekANe phare che, paraMtu puNyavinA manuSya kAMIpaNa zAMti meLavate nathI. vardhasva jIva jaya naMda vibho ciraM tva mityAdi cATu vacanAni vibhASamANaH dInAnano malina niMdita rUpadhArI lobhAkulo vitanute sadhanasya sevAM // 66 //
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 lAbhathI AkuLa baneleA mANasa dInamukha banI je mukha malinane niti che tevA thaI dhanavaMta purUSanI sevA kare che ane tene Apa vadhA, jIvA, jayavaMta thAo, AnaMdita khanA, evAM cATu vacanA kahe che. cakSuH kSayaM pracuraroga zarIrabAdhA zvetobhighAtagatibhaMga mamanyamAnaH saMskRtya patra nicayaM ca maSIM vimardya tRSNAturo likhati lekhakatAmupetaH // 67 // kALanA samuha ekaTho karI tenA upara sahIthI lakhI lekhakanuM nAma levAnA lAbhathI, lAbhanA kmAM paDelA manuSya be AMkhA khuve che, aneka rAganA bhAtA ane che, mananI asthira sthiti bhAgave che, ane AkhA divasa esI rahevAnuM dukha bhAgave che. " vizvaMbharAM vividha jaMtu gaNena pUrNA af garbhiNImiva kRpAmapahAya martyaH nAnAvidhopakaraNena halena dIno lobhArditaH kRSati pApamalokamAnaH // 68 // pRthvi judI judI jAtanA jIvajaMtuthI bharelI che, chatAM paNa leAlathI vaza banelA manuSya, pApanI darakAra karyAM sivAya judI judI jAtanA haLavaDe pRthvine khATTu che, jevI rIte gabhiNI strInA garbhane pADavAmAM pApI manuSya peAtAnu' kAma kare che.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhogopabhogasuravato vimukho manuSyo rAtridivaM paThana ciMtanazaktacittaH zAstrANyadhItya vividhAni karoti lobhAdadhyApanaM zizu gaNasya vivekazUnyaH // 69 // koI manuSyoe bhoga ane upabhogone dUra karyA che, ane temanuM mana bhaNavAmAMja ciMtAvaMta banyuM che tevA mANaso paNa judI judI jAtanA zAstrono abhyAsa karyA chatAM, lobha vaza banI, viveka zunya thaIchokarAone zIkhavavAnuM kAma kare che. vastrANi sIvyati tanoti vicitracitraM mRtakASTha loha kanakAdi vidhi cinoti nRtyaM karoti rajakatva mupaiti mayaH kiM kiM na lobhavazavartitayA vidhatte // 70 // manuSya lebhane vaza thaI kapaDAM sIve che, judAM judAM citre cItare che, mATI, lAkaDu, lokhaMDa ane sonAmAMthI judI judI cIjo banAve che, nAca vigere kare che, dhobInuM kAma kare che. eTale lebhavaza banele manuSya zuM nathI karato? lokasya mugdhadhiSaNasya vivaMcanAni kurvannaro vividhamAna vizeSa kRtyA saMsAra sAgaramapAramavikSamANo vANIjyamatra vidadhAti vivRddha lobhaH / 7 / / labhanA lIdhe saMsAra sAgaranI pAra na jaI zaka
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30. vAthI, mugdha lokene judI judI rIte chetaravAnAM kAma karI, vaNIka tarIkenI khyAti meLave che. * vacceti vRtti sunAta manoti nauti krINAti haMti vapate cinute bibheti muSNAti gAmati ghinoti bibharti bhiMte ___ lobhena sivyati paNAyati yAcate ca // 72 // bIjAne lIdhe manuSya bhaNe che-nAce che, kApe che, tole che, vakhANa kare che, nAza kare che, bIja ugAve che, pula toDe che, bhayathI bIhe che, corI kare che, gIta gAya che, karaja kare che, bIjAne poSaNa kare che, bhedana kare che. sIvavAnuM kAma kare che, jugAra khele che ane bhIkha paNa mAge che. kuMtAsizaktibharatomaratadvalAdi nAnAvidhAyudha bhayaMkaramugrayo, saMgrAma madhya madhitiSTati lobha yuktaH sva:jIvitaM tRNasamaM vigaNayya jIvaH // 73 // bejAthI garvIta thayela manuSya potAnA jIvanane tRNa samAna gaNI saMgrAma bhUmImAM jAya che, ane tyAM bhAlA, talavAra, zakti, temara, tatvala, vigere judA hathiyAronA prakArathI Darate paNa nathI. atyaMta bhImavana jIvagaNena pUrNa dugai vanaM bhavabhRtAM manasApya gamyaM
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 caurAkulaM vizati lobhavazena mayoM no dharmakarma vidadhAti kadAcidajJaH // 7 // judA judA ati bhayaMkara jIvavALA jaMgalamAM, killAomAM, vanamAM, khaMDeremAM, cerethI Akula banelAM vanamAM lobhane vaza thaI manuSya jAya che, ane pitAne dharma, karma vagere ajJAna banI bhUlI jAya che. jIvAnnihaMti vividhaM vitathaM bravIti steyaM tanoti bhajate vanitAM parasya gRhaNAti duHkha jananaM dhanamugradoSaM lobha grahasya vazavartitayA manuSyaH // 7 // lebhane vaza thavAthI manuSya jIvane mAre che, judAM judAM juThANAM bole che, cerI kare che, bIjAnI strIonI sevA kare che, nAnA prakAranAM duHkha utpanna karavAvALA dhanane saMcaya kare che, ane tenA lIdhe pAMca prakAranA meTAM dukho bhegave che. udyan mahAnilavazottha vicitra vIci vikSipta nakramakarAdinitAMtabhIti aMbhodhimadhyamupayAti vivRddha velaM lobhAkulo maraNadoSamamanyamAnaH / / 76 // pracaMDa pavananA jenA lIdhe uchaLatA moTA meTA mojAothI bharapUra evA samudramAM jyAM AgaLa naka, cakra, madhara-maccha Adi ja rahetA hoya che, tevA bhayaMkara
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 samudramAM peAtAnA prANa khAvAnI darakAra karyAM sivAya leAbhI mANasa temAM praveza kare che. niHzeSa lokavanadAha vidhau samartha lobhAnalaM nikhila tApakaraM jvalaMtaM jJAnAMbuvAha janitena viveki jIvAH saMtoSa divyasalilena zamaM nayaMti // 77 // samasta saMsArarUpI vanane agnidAha karanAra te, mahAna saMtApa karanAra lAbharUpI agni, jJAna rUpI meghathI utpanna thaelA, saMtASa rUpI jalathI zAMta pADe che. dravyANi puNyarahitasya na saMti lobhAt saMtasya cennatu bhavatya calAni tAni saMta sthirANi yadi tasya na saukhyadAni dhyAtveti zuddha dhiSaNo na tanoti lobhaM // 78 // leAbha karavAthI puNyavInA dhana maLatuM nathI, ane jo dhana Ave te paNa te sthira rahetuM nathI. ane jo sthira thAya, te paNa sukhane ApanAra nIvaDatuM nathI, te mATe buddhizALI purUSo lAbhane vaza thatA nathI. cakreza kezava halAyudhabhUtitopi saMtoSa mukta manujasya na tRptirasti tRptiM vinA na sukhamityavagamya samyag lobha grahasya vazino na bhavati dhIrAH // 79 //
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 asaMtoSI purUSane cakravatI, nArAyaNa, agara baLa- . devanA jevA vizALa dhanathI paNa zAMti maLatI nathI, ane zAMti vinA sukha maLatuM nathI, te vicAra karI buddhimAna purUSa lebhanA phaMdamAM paDatA nathI. duHkhAni yAni narakeSvatiduHsahAni tiryakSu yAni manujeSvamareSu yAni sarvANi tAni manujasya bhavaMti lobhA dityAkalayya vinihaMti tamatra dhanyaH // 8 // narakamAM je kAMI dukho hoya, agara tiryaMca manuSya ane devagatImAM tIvra ane A dukho hoya, te te sarve manuSyane lAbhanA lIdhe thayelAM hoya che, te vicAra karI je leke lebhane nAza kare che temane dhanya che. lobhaM vidhAya vidhinA bahudhApi puMsaH saMcinvataH kSayamanityatayA prayAMti dravyANyavazyamiti cetasi saMnirUpya lobhaM tyajati sudhiyo dhutamohanIyAH // 81 // lobhane vaza thaI judA judA upAyathI upAjIta kareluM dhana anitya hevAnA lIdhe avazya karI naSTa thavAnuM hoya che. ane tene lIdhe cittane samakita samajAvIne, mehanA phaMdamAMthI bacavAvALA buddhivALA purUSe lobhane tyAga kare che. tiSThaMtu bAhya dhanadhAnyapuraH sarArthAH saMvardhitAH pracuralobhavazena puMsA
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 kAyopi nazyati nijoyamiti pracitya homAyupradhruva,ti vistRtatva 82 mahAna leAbhane vaza thaI vadhArelA dhana, dhAnya, vIgere kAi kAraNasara lAMkhA vakhata rahe chatAM paNa A zarIra paNa jyAre nAzavaMta che evA vicAra karI, buddhimAna purUSa lAbha rUpI pramaLa zatrune nAza kare che. prakaraNa 5 suM. == indriya sayama nirAkaraNa, vasantatilakA chaMda. svecchAvihArasukhato nivasannagAnAM bhane kizalayAni manoharANi ArohaNA kuMza vinodanabaMdhanAdi daMtI svagidriyavazaH samupaiti dukhaM // 83 // je hAthI jagalAmAM svachaMda rite krUre che kAmalakAmala manahara akAzanuM bhakSaNa kare che parantu phakta eka spa IMdrInI leAlupatAthI baMdhana, aMkuza, vinoda mATe ArAhaNa Adi duHkha prApta kare che. tiSThajjalesti vimale vipulaM yathecchaM saukhyena bhItirahito ramamANacitaH gRddhoraseSu rasaneMdriyato'tikaSTaM niSkAraNaM maraNameti SaDakSaNotra // 84 //
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 jevI rIte mAchalI ati nirmaLa jaLamAM nirbhaya rahe che ane tyAM AgaLa manamAnIti kIDAo kare che. chatAM paNa rasanA idriyanA phaMdamAM paddha vinA kAraNe ati dukha pAme che yAne maraNane zaraNa paNa thAya che. nAnA tarupasavasaurabhavAsitAMgo ghrANeMdriyeNa madhupo yamarAjadhiSNyaM gacchatya zuddhamatiratra gato vizakti gaMdheSu padmasadanaM samavApya dInaH // 8 // judA judA prakAranA kulenI sugaMdhInA lIdhe bhramara vadhAre ne vadhAre sugaMdha maLavAnI AzAthI kamaLa para jaI bese che ane surya asta hevAnA lIdhe kamaLa bIDAtAM jAya che chatAM paNa tyAMthI uDato nathI ane tenA lIdhe chevaTe maraNa paNa pAme che. sajjAtipuSpa kalikeyamitIva matvA dIpArciSaM hatamatiH zalabhaH patitvA rupAvalokanamano ramaNIyarupe ___ mugdho'valokana vazena yamAsyameti // 86 // mukha pataMgiu pitAnA cakSuiddhine vaza thaI dIpakane zreSTha jAtInuM kula che, tema samajI tenuM ramaNikarUpa jovAnI IcchAne vaza thaI pote maraNa pAme che. dUrvAMkurAzanasamRddhavapuH kuraMgaH krIDan vaneSu hariNIbhirasau vilAsaiH
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ atyaMtageya ravadattamanA varAkaH zrotraMdriyeNa samavati mukhaM prayAti // 87 // durvA ghAsanA khAvAthI puSTa baneluM haraNa vilAsamAM hariNIo sAthe jaMgalomAM atyaMta manamAnI sukha ApanArI kIDA karavA chatAM zretra idrine vaza thavAthI pakaDAI jAya che ane chevaTe yama dhAmamAM pahoMce che. ekaika makSaviSayaM bhajatAmamISAM saMpadyate yadi kRtAMtagRhAtithitvaM paMcAkSagocararatasya kimasti vAcya ___ makSArthamityamaladhIradhiyastyati // 48 // upara jaNAvelI rIte eka eka indriyane vaza thavAthI prANI yamanA gharane memAna bane che te pachI pAMca IMdrIye jenAmAM che ane jeo tenA vaza paDelA che teonuM zuM nA thAya te vicAra karI vivekI purUSe kadIpaNa indriyane vaza thatA nathI. daMtIMdradaMtadalanekavidhausamarthAH __ saMtyatra raudramRgarAja vadhe pravINAH AzIviSoraga vazikaraNepi dakSAH ___ paMcAkSa nirjaya parAstu na saMti mAH // 89 // madAMdha hAthInA dAMta teDanAra, bhayaMkara siMhane nAza karanAra, ane ati jhera vALA sapane pakaDanAra, A lokamAM ghaNuM manuSya hoya che. paraMtu pAMca iMdriyone vaza karanAra keIpaNa manuSya hotuM nathI.
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 saMsArasAgaranirUpaNadattacittAH saMto vadaMti madhurAM viSayopasevAma Adau vipAkasamaye kaTukAM nitAMtam kiMpAka pAka phala bhuktimivAMga bhAjAm // 9 // je leAka saMsAranI vAstavika avasthAne jANanAra che. te purUSo iMdracAne kapAka phaLanA jevuM mAne che. je phaLa jovAmAM ane khAvAmAM sukharUpa lAge che, paraMtu aMte ghaNuM kaSTa Ape che, ane mRtyu pamADe che. tAvannaro bhavati tatva vidastadoSo mAnI manoramaguNo mananIyavAkyaH zUraH samastajanatAmahitaH kulInAM yAvat dhRSika viSayeSu na saktimeti // 91 // jyAM sudhI manuSya IMdrecAnA phdamAM paDatA nathI tyAM sudhI tatvajJAnI, ghoSa rahita, bhAnI, guNI, vicArazIsa., zUravIra ane saghaLA lokone pujya ane kulIna rahe che. martya hRSIkaviSayA yadamI tyajati nAzcaryametadiha kiMcidanityatAtaH etattu citramanizaM yadamISu mUDho muktopi muMcati matiM na viveka zUnyaH || 92|| iMdvicAnA viSaye A jIvane cheDI nAza pAme che emAM kAMI navAI jevuM nathI, kAraNake saMsAranI dareka cIja anitya hAya che, chatAM paNa AzcaryanI vAta te e che
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 ke manuSya evA mUDha banI gayelA hoya che, ke viveka vinAnA banI te tene cheDatA nathI. Aditya caMdra harizaMkaravAsavAdyAH zaktA na jetumatiduHkhakarANi yAni tAnIMdriyANiH balavaMta sudurjayAni caMdra, ye nirjayaMti bhuvane balinasta eva // 93 // ati duHkha karavA vALI iMdriyAne, sUrya, viSaNu, za42, athavA pRRSNu tI zatrutA nathI, sevI ajvAna iMdriyAne je manuSya A saMsAramAM jIte che, te kharekhara parAkramI purUSa hoya che. saukhyaM yada vijitadriya zatrudarpaH prApnoti pApa rahitaM vigatAMtarAya svasthaM tadAtmakamanAtmadhiyA vilabhyaM kiM tad duraMta viSayAnala taptacittaH // 94 // A sasAramAM iMdriyAnA gavane jItanAra purUSa pApa rahita ane aMtarAya vagaranI Atmika zAMti bhAgave che. ke je viSayAgnithI saMtapta thayelA purUSa kadI bhAgavI zakatA nathI. nAnAvidha vyasana dhUlIvibhUtivAtaM tatvaM viviktamavagamya jinezinoktaM yaH sevate viSaya saukhyamasau vimucya haste'mRtaM pibati raudraviSaM nihInaH // 95 //
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 je manuSya samasta vyasana rUpI dhULane uDADanAra, joradAra pavananA jevI, jInezvara bhagavAnane kahelA tatvone jJAna ApanArI buddhi meLavyA chatAM paNa, A idriAnA viSaya bhegamAM phasAI rahe che, te manuSya potAnA hAthamAMnA amRtane pheMkI daI prANunAzaka jherane pIe che. dAsatvameti vitanoti vihIna sevAm dharmadhunAti vidadhAti viniMdyakarma rephazcinoti kurute'ti virUpa veSaM kiMvA hRSIkavazatastanute na martyaH // 16 // idriyane vaza thayela purUSa nekarI kare che, nIca kuLavALAnI sevA kare che, sAce dharma cheDe che, niMdaniyA karma kare che, pApane saMcaya kare che, judA judA veSa dhAre che, ane bIjA aghora karmo zuM karatuM nathI ? arthAta jarUra kare che. abdhina tRpyati yathAsaritAM sahastraiH no dhanaikhi zikhI bahudhopanItaiH jIvaH samasta viSayairapi tadvadeva saMciMtya cAru dhiSaNa styajatiMdriyArthAn // 97 // jevI rIte hajAre nadIonA pANIthI samudra kadipaNa bharAtuM nathI, ane hajAro lAkaDAM nAMkhavAthI agni kadipaNa zAMta thatuM nathI. tema IdrinA viSaya bhogavavAthI manuSya kadipaNa saMtoSa pAmato nathI, mATe buddhizALI purUSe iMdriyenA viSayone sarvathA tyAga kare che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 ApAtamAtraramaNiyamatRptihetuM kiMpAkapAkaphalatulyamatho vipAke no zAzvataM pracura doSakaraM viditvA paMceMdriyArtha sukhamartha vidastyajati // 98 // jevI rIte ki pAka phaLa dekhavAthI khAvAnuM mana thAya che paraMtu te khAvAthI mRtyu nIpaje che, tevI rItanA pAMca iMdriyeAnA viSaya sukhA moTA moTA doSa upajAve che. teone vicArazIla purUSa cheADI de che. vidyA dayA tiranuddhatatA titikSA satyaM tapo niyamanaM vinayo vivekaH sarve bhavaMti viSayeSu stasya moghA matveti cArumatiroti na tadvazitvaM // 99 // je manuSyA iMdriyAne vaza thaI rahe che, tenI pAse vidyA, dayA, teja, sahanazIlatA, satyatA, tapa, niyamana agara vinaya viveka rahetA nathI. tethI karIne buddhizALI purUSa tene vaza paDatA nathI. lokArcito'pi kulajo'pi bahuzruto'pi dharmasthito'pi virato'pi zamAnvito'pi akSArtha pannaga viSA kulito manuSya stannAsti karma kurute na yadatra nidyaM // 100 // IMdriya viSayarUpI jherathI pIDAyelA manuSya pAte, laukIka sanmAna, kulinatA, paMDitapaNuM, dharmanI AsthA
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 virAgatA ane zAMtitA e sarve guNone bhUlI jAya che ane bIjA kayAM niMdya karmo che ke je te karate nathI ? arthAta kare che. lokAcitaM gurujanaM pitaraM savitrIM baMdhuM sanAbhimabalAM suhRdaM svasAram bhRtyaM prabhuM tanayamanyA janaM ca mayoM no anya viSayavaivirAH vArAvita 20 Idriya viSayarUpI zatruthI vaza thayela manuSya potAnA hiteSI ane pujavA lAyaka gurUjana, mAtApitA bhAI bahena putra strI mitra svAmI sevaka vagerene bhUlI jAya che ane teonI kadIpaNa ciMtA karatuM nathI. yeneMdriyANi vijitAnyati durdharANi tasyA vibhUtiriha nAsti kutopi loke zlAdhyaM ca jovita manartha vimukta muktaM ___puMso vivikta mati pUjita tatvabaudhaiH // 102 // je manuSya AvI durjaya idri upara vijaya meLave che temane jevI vibhUti maLelI che. tenA jevI bIjI keIpaNa vibhUti A saMsAramAM nathI, ane tenuM jIvana anarthothI dUra thayeluM hovAthI vivekavAna purUSothI ghaNuM prazaMzA pAme che ane potAne kRtArtha thayelo mAne che.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 prakaraNa 6. zrI guNadoSa nirAkaraNa. udyadgaMdhaprabaMdhAM paramasukharasAM kokilAlApajalapAM puSpasraksaukumArya kusumazaravadhUM rUpato nirjayaMtIM saukhyaM sarvendriyANAmabhimatamabhitaH kuvantIM mAnaseSTaM satsaubhAgyA labhaMte kRta sukRta vazAH kAminIM martyamukhyAH // jenA zarIramAMthI sugaMdhI nIkaLe che, ane paramasukha rasanA anubhava karAve che, ane jenA kAyalanI mAphaka kaMThe che, phulanI mALAnA jevuM sukeAmaLa zarIra che, ane je rUpamAM kAmadevanI strIne paNa jIte che, ane sarve iMdriyAne sukha Ape che, ane mananA abhilaSita siddha kare che, tevI strI sArA sadbhAgyavALA ane puNyazALI manuSyAne prApta thAya che. akSNoryugmaM vilokAnmRdutanu guNatastarpayaMtI zarIraM divyAmodena vaktrAdapagatamarutA nAsikAM cAru vAcA zrotra manojJAdrasanamapi rasAdarpayaMtI mukhAbjaM paMcAkSa saukhyaM vitarati yuvatiH kAminAM nAnyadevaM // 104 // strI dekhavAthI netrane, kamaLa zarIranA sparzathI zarIrane, sugaMdhita mukhanI gaMdhathI nAsikAne, ane suMdara vANIthI ane kAnane, ane mAnasika jJAnathI jIbhane tRpta kare che tevI rIte pAMca iMdriyAne sukha devAvALI strI hAya che. tenA jevI khIjI koIpaNa vastu nathI.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 yA kUrmoccAMghripRSThAruNacaraNatalA vRttajaMghA varorU sthUlazroNInitaMbA pravipulajaghanA dakSiNAvartanAbhiH iMdrAstrakSAmamadhyA kanakaghaTakucA vArijAvatrtakaMThA puSpasragbAhuyugmA zazadharavadanA pakkabiMbAdharoSThI // 105 // hevagerU-kAcabAnI jevA uMcA che paga jenA, lAla che caraNanA talIyA jenA vRtta che jaMghA jenI, thula che zroNa ane nitaMba jenA vizAla che jaghana jenA dakSiNa Avata che nAbhi jenI iMdranA astra jevI che kamara jenI suvarNa ghaTa jevA che kuca jenA kamala jevA che kaMThanA Avata jenA puSpanI mAlA jevA che bAhu jenA caMdra samAna che mukha jenuM pakavabiMbaphala jevA che eka jenA, saMzummatpAMDugaMDA pracakitahariNI locanA kIranAsA sajyeSvAsAnatabhrUH surabhikacacayA tyaktapajheva padmA aMgaraMgaM bhajatI dhRtamadanamadaiH premato vIkSyamANA nedRgyasyAsti yoSA sa kimu varatapo bhaktitono vidhatte // 106 // sArI rIte zobhatA ane sapheda che gAla jenA hariNanA netra jevA che locana jenA popaTanI cAMca jevI. che nAsA jenI dhanuSya je namate che bhUbhAga jenA sugaMdhivAlA che ke jenA paghakamalene tyAga karela lakSmInA jevI aMge aMgane viSe kAmadevanA madane dhAraNa karatI premavALI najarathI jotI AvI strI zuM uttama bhakti ane tapasyAthI nathI malI zakatI?
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMtyaktavyakta bodhastarurapi bakulo madyagaMDUSasiktaH piMDIvRkSazca muMzvaraNatalahataH puSpuromAMca marya saukhyaM jAnAti yasyA jitamadanapaterhAvabhAvAspadAyAstAM nArI varjayato vidadhati tarutopyUnamAtmAnamajJAH // 17 // ajJAna che bedha jene evA vRkSo paikI bakulane strI madyane kegala chAMTe che tyAre praphulIta thAya che, azeka vRkSane caraNa talanA tADanathI puSpAMca thAya che, tevI ratinI jItanArI hAva bhAva vAlI strIono saMga je manuSya cheDI de che teone AtmA vRkSathI paNa vadhAre ajJAtaja gaNAya che. gaurI dehArdhamIzo harirapi kamalAM nItavAnatra vakSo ___ yatsaMgAtsaukhyamicchuH sarasijanilayoSTAvaktro babhUva gIrvANAnAmadhIzo dazazatamagatAmAptavAnastadhairyaH sA devAnAmapISTA manasi suvadanA vartate nuna kasya // 10 // zaMkare pArvatine rAkhI harie pitAnI chAtipara kamalAne rAkhI, jenA saMganI sukhanI IcchAthI brahmAe pitAnA cAra mukha banAvyA, iMke potAnI cakSuthI jovA mATe hajAra AMkhe banAvI, evI dene paNa ISTa suvadanA strIne kaNa manuSya manathI paNa na vate. yatkAmAti dhunIte sukhamupacinute prItimAviSkaroti satpAtrAhAradAna prabhavavara vRSasyAstadoSasya hetuH vaMzAbhyuddhArakarturbhavati tanubhuvaH kAraNaM kAMtakIrti statsarvAbhISTadAtrI pravadata na kathaM prArthyate strIsuratnaM // 109 //
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 - je kAmanI pIDAne dura kare che sukha Ape che prIti prakaTa kare che sapAtra viSe AhAranuM dAna ApavAnA puNyamAM madada kare che vaMzanA uddhAra karanAra putrane janma Ape che sarva mane ratha pUrNa kare che tevI zreSTha ratnastrInI kaNa prArthanA na kare. kRSNatvaM kezapAze vapuSi ca kRzatAM nIcatAM nIbhidive vakratvaM bhUlatAyAmalaka kuTilatAM maMdimAnaM prayANe cApalyaM netrayugme kucakalazayuge karkazatvaM dadhAnA citraM doSAnapi strI lasati mukharucA dhvstdossaakrshriiH||110|| kezane samuha jene kAle che, zarira jenuM pAtaluM che nAbhi biMba jenuM nacuM che bhUguTI jenI vAMkI che bAlanA guccha jenA vAMkA che gati jenI maMda che netrayugamAM jenI capalatA che kucakalaza jenA kaThIna che evI strI jAtimAM je bIje de gaNAya che te tenAmAM guNa kahevAya che te kharekhara vicitratA che. bAhuvenamAlAM mala vikalatayA paddhatIM svarbhavAnAM haMsIM gatyAnyapuSTAM madhuravacanato netrato mArgamAyA~ sItAM zIlena kAMtyA zizirakarata, zAMtito bhUtadhAtrIM saubhAgyAdyA vijigye giripatitanayAM rUpataH kaamptniiN|111 je strInA bAhu puSpanI mAlAthI adhika che kemala nirmalatAmAM AkAzathI vadhAre sApha che, jenI gati haMsa samAna maMda che jenA vacane madhuratAthI kekIla jevA zreSTha che jenA netre hariNa jevA che jenuM zIyala sItAnA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 jevuM pavitra che jenI kAntithI caMdranI kAnti jAMkhI che kSamAmAM pRthvIthI adhika che jenuM saubhAgya pA.tithI adhika che ane rUpamAM te ti jevI che. vakSojau kaThinau na vAgviracanA maMdAgatinoM mativakraM bhrUyugalaM mano na jaTharaM kSAmaM nitaMbo na ca yugmaM locanayozcalaM nacaritaM kRSNAH kacA no guNA nIcaM nAbhisarovaraM na ramaNaM yasyA manojJAkRteH // 112 // jenA stana kaThIna che parantu vANI racanA kaThIna nathI. gati maMda che paNa mati madaeN nathI. nayana jenA vAMkA che paNa mana vAMku nathI. uttara jenuM pAtaluM che paNa nitaMba tevA nathI jenu lAcana caMcala che paNa cAratra tevuM nathI keza kALA che paraMtu guNa kALA nathI nAbhi sarovara jevuM nIcuM che paNa kArya nathI AvI manahara AkRti vAlI strI kAne vhAlI na lAge. strItaH sarvajJanAthaH suranatacaraNo jAyate'bAdhabodhastasmAttIrthaM zrutAkhyaM janahitakathakaM mokSamArgAvabodhaH tasmAttasmAdvinAzo bhavadurita tateH saukhyamasmAdvibAdhaM budhvaivaM strIM pavitrAM zivasukhakariNIM sajjanaH svIkaroti // 113 // je strI thakI sajJa deva utpana thaela che te sajJa satya zAstranA upadeza ApI bhavI jIvAne hitakara mAkSamAganA khAdha karAve che meAkSa mArganA jJAnathI saMsAranA vinAza karAve che saMsAranA nAza karavAthI nirAbAdha nitya
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 anaMta mekSa sukha male che tevI pavItra ane paraMparA mekSanA kAraNabhuta strIne sajajana lake harSa sAthe svIkAre che. bhRtyo maMtrI vipattau bhavati ratividhau yA'tra vezyA vidagdhA ___ lajjAluryA vigItA gurujana vinatA gehinI gehakRtye bhaktyA patyau sakhI yA svajanaparijane dharmakarmaikadakSA sAlpakrodhAlpapuNyaiH sakalaguNanidhiHprApyate strI na mtyH||114|| je strI vipatine viSe nekara ane maMtrInuM kAma kare che. kAmakiDAne viSe vezyAthI paNa adhika caturapaNuM dekhADe che. vadhalene vinaya karavAmAM jene svabhAva lajajALu che. gRhakAryamAM catura che, patine viSe bhakti karavAmAM sakhI samAna che. dharmakAryamAM huMzIAra che ne svajana samUhamAM a95 kodhI che AvA sakaLa guNavALI strI alpa puNyavALA manuSyane prApta thatI nathI. kRtyAkRtye na vetti tyajati guruvaco nocavAkyaM karoti lajjAllatvaM jahAti vyasanamatimahadgAhate niMdanIyaM yasyAM zakto manuSyo nikhilaguNaripurmAnanIyo'pi loke sAnarthAnAM nidhAnaM vitaratu yuvatiH kiM sukhaM dehbhaajaaN||115|| je purUSa kRtyAkRtyane jANate nathI valenA vacanene tyAga kare che khela manuSyanA kahevA pramANe kare che lajajA chaDIde che ane haMmezA vyasanamAM rakta che, lakane viSe mAnanIya hovA chatAM je manuSya samagraha guNane zatru bane che jenI zakti niMdanIya che te anarthanA bhaMDArarUpavAlA manuSyane yuvati kevI rIte sukha ApI zake ?
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 zazvanmAyAM karoti sthirayati na manA manyate nopakAraM yA vAkyaM vaktyasatyaM malinayati kulaM kIrtivallIM lunAti sarvArambhaikaheturviratisukharatidhvaMsinI niMdanIyA dharmArAmabhavatrIM bhajati na manujo mAninIM maanybuddhiH|| 116 // sadA srI mAyA kare che. mana kadI sthira rAkhI zakatI nathI. upakArI jananA upakAra mAnatI nathI, vAcAmAM juTha khele che kulane nIcu pADe che kIrtInA cheDane kApI nAMkhe che enA lIdhe manuSyane sarva Arabha ane parigrahumAM paDavuM paDe che ane vairAgya sukhanA nAza kare che. tevI nidanIya ane dharmanI jaDane kApI nAMkhanArI srIne buddhizALI manuSyeA sevatA nathI. yA vizvAsaM narANAM janayati zatAdhAlIkajalpaprapaMcai rna pratyeti svayaM vyapaharati guNAnekadoSeNa sarvAn kRtvA doSaM vicitraM racayati nikRtiM yAtmakRtyaikaniSThA tAM doSANAM dharitrIM ramayati ramaNIM mAnavo no varISThaH // 117 // je strI manuSyane pAtApara juThANA kari vizvAsa esAre che purUSanI ekAda bhUla thavAthI sarve guNAne bhUlI jAya che je srI DhAMga kare che gunhA vAlI hAvA chatAM nirdeauSa hAya tema dekhAva kare che ane peAtAnI matalakhamAMja gu'thAelI hAya che tevA doSone dhAraNa karanAra strIvargane suzIla purUSo svIkAra karatA nathI, udyajvAlAvalIbhirvara miha bhuvanaploSake havyavAhe raMgaatit praviSTaM jalanidhipayasi grAhanakrAkule vA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 saMgrAme vA'riraudre vividhazarahatAnekayodhapradhAne no nArIsaukhyamadhyebhavazatajanitAnaMtaduHkhapravINe // 118 // A traNe lokane bAlI bhasma karanArA agninI javAlAmAM praveza karI balI bhamI bhUta thavuM athavA meTA meTA - jAvAlA samudramAM DubI jaI nAza pAmavuM athavA vividha astro dhAraNa karanAra yoddhAo sAthe raNa saMgrAmamAM mRtyune bheTe kare te sAruM che paraMtuM bhavo bhava duHkha ApanAra strI saMganA sukhamAM paDI rahevuM te sArUM nathI. vidyudyotena rUpaM rajaniSu timire vIkSituM zakyate yaiH pAraM gaMtuM bhujAbhyAM vividhajalacarakSobhiNAM vAridhInAM jJAtuM pAro'mitAnAM viyati vicaratAM jyotiSAM maMDalasya no cittaM kAminInAmiti kRtmtyoduurtstaastyti||119|| aMdhakAra rAtrine viSe vijalInA jabakArAthI kaI rUpa joIzakAya che. vividha jalacarathI hebha pAmela samudra bhujA bele pAra pAmI zakAya che agaNIta jotiSanA A kAzamAM vicaratA tArAone pAra pAmI zakAya che paranta strIonAM manathI utpanna karela vicAra ne kaI pAra pAmI zakatuM nathI mATe sana leka tene dura tyaje che. kAtra zrIH zroNibiMbe sravadudarapure vA'stikhadvAravAcye lakSmIH kA kAminInAM kucakalazayuge mAMsapiMDa svarUpe kA kAMti netrayugme kaluSajalajuSi zleSmaraktAdipUrNe kA zobhA vaktragarte nigadata yadaho mohinastAH stuvNti||120||
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAbhine nIce je bhAga lehI mUtra kharAba padArtha ne nIkaLavAnuM je dvAra temAM zabhA hoI zake strInA stana te mAMsanA locA che temAM zuM lamI hoI zake netra jenA melA jalathI kalusIta che temAM zuM kAntitA hoI zake sukha jenuM kaphapItta raktAdithI pUrNa che temAM paNa zuM zobhA che AvI kahela strImAM ahe mehane vaza thaI teo tenI tenI stuti kare che. vaktraM lAlAdyavayaM sakalazazi bhRtA svarNakuMbhadvayena mAMsagraMthI stanau ca pragala durumalA spaMdanAMgena yoniH nirgacchad dUSikAstraM yadupamita mahopadmapatreNa netraM tacitraM nAtra kiMcidyadapagatamatirjAyateM kAmilokaH // 121 // lALathI bharelA mukhane pUNamAne caMdra, mAMsathI joDAelA uMcA stanone svarNa kuMbha, ceniaMgathI TapakatA malanA bIjuvALA urUne caka, AMsuvALA nemane moTA padmakamalanA patra jevI upamA Ape che e je kAmI manuSya lezapaNa Azcarya vagara kharekhara buddhi vagarane bane temAM kAMI navAI nathI. yattvagmAMsAsthimajjAkSatajarasavasAkradhAtumaddhe viSThAmUtrAmRgazruprabhRtimalanavasrotamatra tridoSe varcaH sadmopamAne kRmikula nilaye'tyaMtabIbhatsarUpe rajyannaMge vadhUnAM vrajati gatamatiHzvabhragarbha kRmitvaM / / 122 // strInuM ramaNa karavAnuM je aMga tvacA, mAMsa hADakA ' majA lehI zuka Adi dhAtuthI vRddhi pAmela che viSA
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ pI. mUtra azru Adi vividha malane vevarAvavAnuM nAnuM che vAtapItta-kapharUpa tridoSa sahita kRmionA ghara samAna che AvA mahAbIbhatsa zariramAM mUDha manuSya AnaMda mAne che te narakamAM paDelA kIDA samAna gaNAvA joIe. chAgAvadyA na tyAjyAcirarucicapalA khaDaga dhAreva tIkSNA buddhirvA lubdhakasyapratihatakaruNA vyAdhivannityaduHkhA vakrA vo sarparItiH kunRpagatirivAvadya kRtyapracArA citrA vA zakracApaM bhavacakitabudhaiH sevyate strI kathaM sA // 123 je strI chAyAnI jema cheDatI nathI vijalInI jema capala hoya taravAranI dhAra jevI tIrNa hoya kasAInI buddhi samAna nirdaya hoya vyAdhinI samAna duHkha detI hoya sarSanI gati samAna vAMkI cAlatI hoya kupanI peThe hamezA pApane pracAra karatI hoya IMdranA dhanuSanI peThe hamezA vicItra raMga dhAraNa karatI hoya evI te strIne buddhizALI manuSya kema sevatA haze ? saMjJAto'pIMdrajAlaM yaduta yuvatayo mohayitvA manuSyA nAnAzAstreSu dakSAnapi guNakalitaM darza yaMtyAtmarUpaM zukrAmRgyAtanAktaM tatakuthitamalaiH prakSaratsrotagataiH .. sarvai ruccArapuMja kuthitabhRtapaTaM chidritaM yadvadatra // 124 // strIo mehathI mUDha manuSyane te phasAve che paraMtu nAnA vidha zAstramAM nipuNa evA paMDitene paNa sArArUpI IMdrajAlanI aMdara guNathI yukta pitAnA AtmAne batAve che chIdravALuM malIna vastrane jema DhAMkI daI chIdra vagaranuM
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ para hoya tema IMdrIyarUpI khADAmAMthI AvatA zukarakta Adi malathI bharela zarIrane sarva utkRSTa guNa paMjapUrNa jevuM batAve che. ' yA sarvocchiSTavaktrA'hitajanabhuSaNA'sadguNA'sparzanIyA pUrvA'dharmAtmajAtA satatamalabhRtA niMdyakRtyapravRttA dAnasnehA zunIva bhramaNakRtaratizcATu karma pravINA yoSA sA sAdhulokairavagatajananairdUrato varjanIyA // 125 // | sarvathI ucchISTa mukhavAlI-kharAba purUSanA bhuSaNavAlI asad guNathI asparSavAlI pUrvabhavanA pApathI utpanna thaelI ekadama malathI bharelI, niMdyakRtyamAM pravattivAlI, kuttarAnI peThe dAnamAM neha rAkhanArI, pharate prema rAkhanArI khuzAmata karavAmAM praviNa evI je strI, te janma maraNanA duHkhane jANanArA evA sAdhu purUSoe avazya durathI varjavI. duHkhAnAM yA nidhAnaM bhavanamavinayasyArgalA svargapuryAH zvabhrAvAsasya vartmaprakRtirayazasaH sAhasAnAM nivAsaH / dharmArAmasya zastrI guNakamalahimaM mUlameno drumasya / mAyAvallI dharitrI kathamiha vanitA sevyate sA vidgdhaiH||126|| je strI duHkha bhaMDAra, avinayanuM ghara, svargapurI mATe argalA samAna, narake laI javAmAM rastA samAna, ayazanI jaDa, sAhasanuM te ghara, dharma rUpI bagIcAne nAza karavAmAM charI samAna, guNa rUpI kamalane nAza karavAmAM hima samAna pAparUpI vRkSanI jaDa-mAyArUpI velIne dhAraNa karanAra AvI te strIne catura manuSya kevI rIte sevatA haze ?
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 zroNI sadmaprapannaiH kRmibhiratizayAruMtudaistudyamAnA yatpIDAdistidInA vidadhatti calanaM locanAnAM ramaNyaH tanmanyate 'timohAdupahatamanasaH sadvilAsaM manuSyA ityetattathyamuccairamitagatiyatiproktamArAdhanAtaH // 127 // zroNIsA (yAnI)nI aMdara rahetA eka jAtanA kRmiyA (jIvA)nA karaDavAthI pIDA pAmatI evI ati dIna banelI strI calIta leAcanavAlI thAya che ane mAhathI huNAela che mana jenu evA manuSyA tene kaTAkSa sAthe savilAsa mAne che. AvA prakAranuM uttama satya amitati nAmanA catie ArAdhana nAmanA zAstra thakI kahela che. ! prakaraNa 7 muM. sat asat svarUpa ni ----- mithyAtva svarUpa duraMta mithyAtvatamodivAkarA vilokitAzeSapadArthavistarAH uzanti mithyAtva tamo jinezvarA yathArtha tatvA pratipatti lakSaNam // 128 // duranta (jaya meLavavA mATe duSkara) mithyAtva rUpI aMdhakArano nAza karavAne sUrya samAna, ane jeNe akhila
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 padArtha spaSTa rIte joyA che. evA jInezvara bhagavaMtA tatvAnI ayathA pratipattine mithyAtva kahe che. vimUDhakAMta vinIta saMzaya pratIpatAgrAha nisargabhedataH jinaiva mithyAtvamanekadhoditam bhavArNava bhrAMtikaraM zarIriNAm / / 129 / / prANiyAne bhavarUpI samudramAM bhaTakAvanArU evA mithyAtvanA vimUDhatA, ekAnta, vinIta, sa Mzaya, pratIpattA (virUddha jJAna) grAhu ane nisaga vigere aneka bhedothI jInezvarAe aneka prakAranu kahyu che. vimuDhatAthI janita mithyAtvanuM svarUpa parigraheNApi yutA~stapasvino aise dharme bahudhA zarIriNAm aneka doSAmapi devatAM jana trimohamidhyAtvavazena bhASate // 130 // trimUDhatA rUpa (kudeva, kugurU, kaidhama,) mithyAtvane vaza thaI manuSyA parigrahathI yukta janAne tapasvI jaNAve che. prANIyAnA vadhane dharma kahe che. ane nAnA prakAranA doSothI yukta evA devane deva tarIke pUje che. ekAMta mithyAdaSTinuM svarUpa vibodha nityatva sukhitva kartRtA vimukti taddhetu kRtajJatAdayaH
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ - na sarvathA jIvaguNA bhavatyamI avaMti jaizAMta rati rU . ?? | vidha, nityatva, sukhItva, katA, vimukti ane mokSanuM kAraNa, kRtajJatA AdI jIvanA guNe sarvathA ekAMta rUpe nathI, chatAM ekAMta daSTIvALA manuSya A sarva guNone ekAMta mAne che. vinIta mithyAtvanuM svarUpa nadhRyamAno bhajati dhvajaH sthiti - yathAnilairdeva kulopari sthitaH samasta dharmAnila dhRta cetano vinIta mithyAtvapUratathA nara 22 . jema devAlaya para rahelI pavanathI hAlatI vajA sthIra rahetI nathI. tema samasta dharmarUpI pavanathI DelAyamAna anizcita manavAle manuSya, vinIta mithyAtvane vaza thaIne keIpaNa eka dharmamAM sthiratA pAmate nathI. saMzaya mithyAtvanuM svarUpa samasta tatvAni na saMti saMti vA virAga sarvajJa niveditAni vai vinizcayaH karma kzena sarvathA janasya saMzItirucena jAyate // 133 // samasta jIvAjIvAdi padArthone sarvajJa bhagavaMte astitva rUpe nivedana karela che, chatAM vinizcaya zaMsaya nAmaka mithyAtva karmane Adhina thaela prANa, A jIvAjIvAdika
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ padArtho che ke nahi, e pramANe zaMkA karI sarvathA nizcita paNe jANatA nathI. pratIpa mithyAtvanuM svarUpa payoyutaM zarkarayA kaTUyate yathaiva pittajvarabhAvitejane tathaivatattvaM viparItamaMginaH pratIpa mithyAtva dRzo vibhAsate // 134 // jema zarkarA, mizrIta dudha paNa pitajvarathI pIDAtA prANIne kaDavuM lAge che, tema pratIpa miSAdathI jIvane (zuddha) tatva viparItapaNe bhAse che. gRhIta mithyAtvanuM svarUpa prapUritavarmala vairyathAzanaM - maMDasTathama taH samiti kuhetu dRSTAMta vacaH prapUrito jinera tatva vitI gai rara .. mAMsanA TukaDAothI bharAyeluM che udara jenuM e camAra ane kutare, jema uttama annane IcchatA nathI, kharAba mAne che, tema kuhetu, kudaSTAMta ane kavacanathI saMtoSa pAmelA che aneMdra tatvane khoTuM mAne che. nisarga mithyAtvanuM svarUpa yathAMdhakArAMghapaTAtojano vicitra citraM na vilokituM kSamaH
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 yathoktatvaM jinanAtha bhASitam nisarga mithyAtva tiraskRtastathA // 136 // jema aMdhakAramAM kALAraganA pATA mAMdhelA mANasa raMga beraMgI citrane jovAne zaktimAna thatA nathI, tema jInezvarAe bhAkhelA yathA tAne, nisarga mithyAtvI prANIe tiraskAra kare che, arthAta joI zakatA nathI. dayodama dhyAna tapo vratAdayo guNAH samastA na bhavaMti sarvathA duraMta mithyAtva rajohatAtmano rajoyutAlAbu gataM yathApayaH // 137 // rajathI yukta tukhIphalamAM rahelA pANInI mAphaka na dUra thaI zake evA mithyAtva rUpI rajathI huNAelA cittavAlA jIvA, dayA, dhyAna, tapa, vrata, vigere samasta guNA sarvathA prApta karI zakatA nathI. avaiti tattvaM sadasattva lakSaNaM vinA vizeSa viparita locanaH yadRcchayA mattavadastacetano jano jinAnAM vacanAt parAGmukhaH // 138 // jInezvaranA vacanathI parAMga mukha, ane naSTa buddhi mAna manuSya, peAtAnI svacchaMda matithI dArU pIdhelAnI mAphka sat ane asat rUpa tatva padArthone, vizeSa dhama vinA sAmAnyapaNeja jANe che,
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ trilokakAlatrayasaMbhavAmukham suduHsahaM yat trividhaM vilokyate carAcarANAM bhavagartavartinAm tadatra mithyAtvakzena jAyate // 139 // saMsAramAM paribhramaNa karatAM prANI mAtrane traNaleka ane traNe kAlamAM, je asahya mAnasika, vAcika ane kAyika trividha duHkha utpanna thAya che, te sarva mithyAtva vazathIja thAya che. varaM viSaM bhuktamasukSayakSama varaM vanaM zvApada vaniSevitaM varaM kRtaM vahnizikhApravezanaM narastha mithyAtvayutaM na jIvitaM // 140 // prANune kSaya karavAmAM samartha viSanuM bhakSaNa karavuM te sArUM, zvApanI jema vanamAM rahevuM te paNa sAruM, ane agninI javAlAmAM praveza kare te paNa sAruM, paNa mithyAtva yukata manuSyanuM jIvana sArUM nathI. karoti doSaM na tamatra kezarI na daMdazUko na karI na bhUmipaH atIva ruSTo na ca zatruruddhato yamuna mithyAtva ripuH zarIriNAm // 141 // mithyAtva rUpI pracaMDa zatru manuSyone je hAnI kare che te kesarI sIMha, jherI, phaNidhara, madamasta hastI, ati
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ paTe rUTa thaela rAjA, athavA te uddhRta evA zatru paNa urato nathI. dadhAtu dharme dazadhAtu pAvanam karotu bhikSAzanamastadUSaNam tanotu yogaM dhRtacittavistaram tathApi mithyAtva yuto na mucyate / / 142 / / mithyAtvI jIva daza guNA, daza prakAranA pavitra evA dhama Acare, dUSaNarahita bhikSAthI peTa bhare, cittane rokIne yAga Adare, tathApi tenI mukti thatI nathI. dadAtu dAnaM bahudhA caturvidhaM karotu pUjAmati bhaktito'rhatAm dadhAtu zIlaM tanutAmabhojanam tathApi mithyAtva vazo na siddhyati // 143 // mithyAtvane vaza thayeaA jIva cAra prakAranuM dAna Ape, ati bhakitathI ahaMtAnI pUjA kare, pavitra evuM zIla Adare, ane bheAjana na karIne kSAma zarIrI thAya, tA paNa siddhine pAmatA nathI. avaitu zAstrANi naro vizeSataH karotu citrANi tapAMsi bhAvataH atatva saMsakta manAstathApi no vimuktisauravyaM gatabAdhamaznute || 144 // (tatvamAM nenu bhana nathI sAgyaM) atatvamAM netu
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ citta lAgyuM che te mANasa, zAstra vizeSapaNe jANe, ane bhAvapUrvaka nAnA prakAranA tapa kare, te paNa abAdhita evA muktinA sukhane prApta karatuM nathI. " vicitra varNIcita citramuttamaM . . yathA gatAkSo na jano vilokate pradayamAnaM na tathA prapadyate : kudRSTi jIvo jinanAthazAsanam // 145 // vicitra raMgoe doreluM AMkeluM uttama citra, aMdha jema joI zakatuM nathI, tema kudachI jIva jevA gya evuM nezvaranuM zAsana prApta karI zakatuM nathI. A abhavya jIvo vacanaM paThannapi / jinasya mithyAtva viSaM na muMcati yathA viSaM raudra viSo'tipannagaH - sazarkara cAhapayaH pibannapi // 146 // jema sAkarathI mizrita susvAdu evA dudhanuM pAna karanAra ati raudra jheravALe sarpa viSane tyajato nathI. tema jInezvaranA vacananuM paThana karanAra e abhavya jIva mithyAtvarUpI viSane kadApi tyajate nathI. bhajati naikaika guNaM trayastrayo dvayaM dvayaM ca trayamekakaH paraH imetra saptApi bhayaMti durdazo ... yathArtha tattva pratipatti varjitAH // 147 //
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 yathArtha tatvane viSe azraddhALu sAta prakAranA mithyAdRSTIjIvA paikI traNa prakAranA jIvA eka guNathI eTale samyaga danathI vimukha rahe che, tyArapachInA traNane e guNa samyaga darzana ane samyagajJAna athavA samyaga jJAna ane samyaga cAritra prApta thatA nathI, ane chellA ekane teA traNe guNe samyaga darzana, samyaga jJAna, ane samyaga cAritra prApta thatA nathI. anaMta kopAdi catuSTayodaye tribheda mithyAtvamalodaye tathA daraMta mithyAtva viSaM zarIriNA manaMta saMsArakaraM prarohati // 148 // anaMtAnubaMdhI kApAdi catuSTaya ( krodha-mAna-mAyA ne leAbha ) nA udayathI temaja tribhedyAtmaka mithyAtva malanA udayathI prANiyAne duranta mithyAtvarUpI viSa anata saMsAra karanArUM thAya che. alabdha dugdhAdi raso rasAvahaM tadudbhavo niMbara kRmiryathA adRSTa jaineMdra vacorasAyana stathA kutatvaM manute rasAyanam // 149 / / dUdha vIgere miSTa rasanA svAdane jeNe jANyA nathI, ane nikhanA rasamAM je pedA thayA che evA kIDA nikharasane rasAyana mAne che, tema jainedra vacanarUpI rasAyananu pAna jene kIdhuM nathI, te mANasa kutatvaneja rasAyana mAne che.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra dadAti duHkhaM bahudhAti duHsahaM tanoti pApopacayonmukhAMmatima yathArtha buddhiM vidhunoti pAvanIM karoti mithyAtvaviSaM na kiM nRNAM // 150 // mithyAtvarUpI viSa bahulatAye ati duHsahu evA duHkhane Ape che, tathA pApanI puSTIne karanArI evI virUddha matine vadhAre che, ane pavitra evI yathArtha buddhine haDaselI nAMkhe che, arthAt mithyAtvarUpI viSa manuSyAne kayA kayA duguNA pedA nathI karatuM ? samyaktva svarUpa anekadheti praguNena cetasA vivicya mithyAtvamalaM sa dUSaNam vimucya jaineMdra mataM sukhAvahaM bhajaMti bhavyAH bhavaduHkha bhIravaH // 151 // ataeva bhavanA duHkhathI bhIrU evA bhavyAtmA A mithyAtvarUpI mala aneka doSathI dUSita che, ema prala manathI vicAra karI tene tyajI de che ane ( anaMtasukha ApanAra ) sukhavAha evA jainedramatane Adare che. nAT--bhavya eTale samyagdarzana ane Agala vadhIne mekSaprApta karavAne ceAgya eveA prANI. vimukta zaMkAdi samasta dUSaNaM vimukta tatvA pratipatti mujvalaM
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63 vadaMti samyaktvamanaMtadarzanA jinezino nAkinutaghripaMkajAH // 152 // jenA padapaMkajanI devAe stuti karelI che tevA ana'taddananA dhAraka jInezvarAe zaMkArdi samastadoSathI rahIta, ane jIvA jIvAdi tatvAne viSe yathA zraddhAe karIne samujavala evI daSTIne samyaga dazana kahyuM che. paropadezena zazAMka nirmalaM naro nisargeNa tadA tadaznute kSayaM zamaM mizramupAgate male yathArtha tatvaika ruce niSedhake // 153 // jyAre satya tatvanI rUcI, zraddhAnA nAza karanAra mithyAtyamAhanI yAdi karmAMnA kSaya, upazama athavA kSayApazama thAya che tyAre AtmA anya ( guauDhinA ) upadezathI agara nisarga ( peAtAnA svabhAva )thI caMdranI samAna nirmala evA samyakatvane pAme che, sureMdra nAgeMdra nareMdra saMpadaH sukhena sarvAlabhate bhramanbhave azeSaduHkhakSayakAraNaM paraM na darzanaM pAvanamaznute janaH // 154 // kAraNa ke suredra, nAgedra ane naredranI soMpadA save sahelAithI prApta thAya che, paraMtu bhavamAM bhamatA prANIne samasta duHkhanA kSayanuM kAraNu ane pAvana karanArUM evuM uttama jainadarzana kadApi maLatuM nathI.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ janasya yasyAsti vinirmalA ruci .. jineMdra caMdra pratipAdite mate anekadharmAnvitatatvasUcake. . kimasti no tasya samasta viSTape // 155 // aneka dharmamaya tatvane darzAvanAruM, ane jInezvara bhagavaMtee prarUpela evA jainadarzana prati jenI nirmaLa suMdara rUcI utpanna prApta thaI che tevA prANIne A jagatamAM kaI vastu nathI malatI ? arthAta traNa lekanuM sukha te prApta kare che. vidhAya yo jainamatasya rocana muhUtemapyekamatho vimuMcati anaMta kAlaM bhavaduHkhasaMgati ___ na sopi jIvo labhate kathaMcana // 156 // je jIvane janamatane viSe eka muhUrta paNa rUca thAya che, ane pachI tyajI de che, te jIva paNa anaMtakALa sudhI bhavaduHkhanI saMgatine kadI paNa prApta karatuM nathI. yathArtha tatvaM kathitaM jinezvaraiH sukhAvahaM sarvazarIriNAM sadA nidhAya kaNe vihitArtha nizcayo na bhavya jIvo vitanotu durmati // 157 // - siddhAMta vacana zravaNa karI tenA arthane nizcaya karI je bhavyajIe, jInezvaraeja sarva prANine sukhakArI,
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 evuM yathArtha suMdara tatva kahyuM che, A pramANe daSTI prApta karI che, te bhavya kadApi durmatine pAmatA nathI. virAgasarvajJapadAMbujadvaye yatau nirastAkhilasaMgasaMgatI vRSe ca hiMsArahite mahAphale karoti harSa jinavAkyabhAvitaH // 158 // jInezvare pratipAdita vacamAM zraddhA rAkhanAra, samyaga daSTIjIva rAgadveSathI rahita sarva padArthanA jJAtAne deva, samasta parigrahathI rahitane gurU ane uttama hiMsA rahita ane mahAphaLanA denArAne dharma mAnI AnaMda pAme che. bhavAMgabhogeSvapi bhaMgurAtmanA ___ jayatsu nArIjanacittasaMtati bhAvArNavabhrAMtividhAnahetuSu / virAgabhAvaM vidadhAti sadruciH // 159 // A bhaMgura dehavaDe bhavAnI bhrAMtinA vidhAnanuM kAraNe bhavAMga bhogathI paNa nArIjananA cittanI saMtatine jItanAre saphacI jana virAgabhAvane pAme che. kalatraputrAdinimittataH kaci dviniMdyarUpe vihitepi karmaNi idaM kRtaM karma viniditaM satAM mayeti bhavyazcakito viniMdati // 160 // tathA je kadAcita strI putra Adina nimittathI keI niMdavA yogya kArya thaI jAya che te bhavya prANI
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ A mAruM kArya sajajanene niMdya che, ema samajI pitAnI niMdA kare che eTaluM ja nahi paNa- galaMti doSAH kathitAH kathaMcana prataptalohe patitaM yathA payaH nayeSu teSAM vatinAM svadUSaNaM - nivedatyarahito to banaH IIIzA jema tapta leDhApara paDeluM jalabiMdu nAza pAme che, tema kaI pAse kahelA pitAnA deSa paNa naSTa thAya che, ema jANIne AtmahitamAM tatpara manuSya vinaya pUrvaka gurUjana pAse paNa potAnuM duSaNa nivedana kare che. nimittato bhUtamanarthakAraNaM na yasya kopAdi catuSTayaM sthiti karoti rekhA payasIva mAnase , sa zAMtabhAvo'sti vizuddhadarzanaH // 162 // je ke keI kAraNathI bhavi AtmAthI kAMI anartha banI jAya, te paNa jenA cittamAM kodhAdi catuSTa sthIrapaNe rahetA nathI, paraMtu jalanI rekhAnI mAphaka zAMta thaI jAya che. te te zAMta bhAvavAluM zuddha samya darzana che ema samajavuM. vizuddhabhAvena vidhUtadUSaNAm ___ karoti bhaktiM gurupaMcake zrute zrutAnvite jainagRhe jinAkRtI nirAtavaizahevA pIvAnuM zarU
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 67 jInezvara kathita tatvamAM aikaya prItivALA manuSya, haMmezAM gurUpa'cakanI, zrutajJAna, zrutajJAnI, jIna maMdira, jInabiMbanI nimaLabhAvathI ane dUSaNa rahita evI bhakti kare che. caturvidhe dharmajane jinAzrite nirastamithyAtvamale'tipAvane karoti vAtsalyamanarthanAzanaM sudarzana gauriva tarNake nave // 164 // jema gAya peAtAnA navA janmelA vAcharaDA pratye ta kare che tema samyagdaSTI jIva mithyAtva rUpI mala jene nAza thayeA che tevA ati pavitra ane jInezvara bhagavAnanI nizrAye rahenAra catuvidha saMgha pratye anatha mAtranuM nAza karanArU vAtsalya jarUra kare che. dUraMtarogopahateSu saMtataM pUrAjitai navazataH zarIriSu karoti sarveSu vizuddhadarzano dayAM parAmastasamastadUSaNaH / / 165 / / jenA samasta doSa nAza pAmyA che eve samyagdRSTI jIva, pUrva karmanA ceAgathI utpanna thaelA aneka rAgeAthI haNAyelA prANIo pratye dayA bhAva dhAraNa kare che. vizuddhamevaM guNamasti darzanaM janasya yasyeha vimuktikAraNaM
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 vrataM vinApyuttamasaMcitaM satAM sa tirthakutvaM labhate'tipAvanaM // 166 // je mANasane AvA prakAranuM vizuddha ane muktine ApanArUM samyak dana che, te mANasa uttama saMcita karelA vrata vinA paNa ati pAvana karanAra tevA tIrthaMkara padane thAbhe che. damo dayA dhyAnamahiMsanaM tapo jiteMdriyatvaM vinayo nayastathA dadAti naitatphalamaMgadhAriNAM yatra samyaktvamaniMditaM ghRtaM // 167 // teMdriya manuSyAne je kula anirdita evuM samyakatva Ape che, te isa habha, hayA, dhyAna, ahiMsA, tapa, paNuM, vinaya ane naya paNa ApI zakatA nathI. varaM nivAso narake'pi dehinAM vizuddhasamyaktvavibhUSitAtmanAM duraMta mithyAtvaviSopabhoginAM na devaloke vasatirvirAjate // 168 // vizuddha samyakatvathI vibhUSita, manujone narakamAM paNa nivAsa sArA che. paNa durata mithyAtva viSanA upabhAga karanArAnA devaleAkamAM nivAsa paNa zaiAlatA nathI.: adhastana zvabhrabhuvo nayAti SaT na sarvanArISu na saMjJito'nyataH
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ na jAyate vyaMtaradevajAtiSu na bhAva na jyotiSikeSu sadraciH // 169 // zuddha samyagdaSTi jIva marIne adholakamAM chellI cha narakene viSe jatuM nathI, strI veda dhAraNa karatA nathI, asaMjJIpaNuM pAmato nathI, temaja vyaMtara bhavanapati ane jyotiSimAM paNa utpanna thatuM nathI, paNa marIne te jIva kalpavAsI dene viSe, yA prathama narakamAM, yA saMjJI tiryaMca ane manuSyamAM utpanna thAya che. na bAMdhavA no suhRdo na vallabhA na dehajA no dhanadhAnyasaMcayaH tathA hitAH saMti zarIriNAM jane yathAtra samyaktvamadUSitaM hitaM // 170 // aniMdita evuM samyakatva manuSyone dharmanI vRddhi kare che, pApane nasADe che, sukha Ape che, bAdhakane dezavaTe Ape che, mukita pAsa karAve che, ane saMsAra yAtrAno nAza karAve che. tanoti dharma vidhunoti pAtakaM dadAti saukhyaM vidhunoti bAdhakaM cinoti mukti vinihaMti saMmRti janasya samyaktvamanididhRtaM // 17 // A lokamAM dUSaNa rahIta samyakatva jeTaluM hitakara che teTaluM bAMdha, mitra, vallabhA, putra, dhana ane dhAnyane saMgraha paNa hita karato nathI.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 manoharaM saukhyakaraM zarIriNAm tadasti loke sakale na kiMcana yadatra samyaktvaghanasya durlabha miti pracityAtra bhavaMtu tatparAH // 172 // A samasta leAkeAne viSe evA koI maneAhara ane sukhakara padAtha nathI, ke je samyakatva rUpI dhananI pAse dulhala hoya AvuM vicArIne samyakatvane prApta karavA tatpara thavuM. vihAya devIM gatimarcitAM satAM vrajati nAnyatra vizuddhadarzanAH tatazcyutAzacakradharAdimAnavA bhavaMti bhavyA bhavabhIravo bhuvi // 173 // bhavabhIrU vizuddha denavALA lakhyA, pUjavA cAgya devagatI vajIne khIje utpanna thatA nathI. ane tyAMthI cyavana karI cakravatiAdi pada mAnava leAkamAM pAme che. (acitAM eTale kalpavAsI ane kalpAtita zloka 169mAM je jaNAvyuM che te te gatikhaMdha bAMdhyA pachI. samyak dana dhAraNa karavAnI vAta che, jyAre ahIM-samyak dana dhAraNa karyAM pachI gatimadhanI vAta che. ) zakA pramANasiddhAH kathitA jine zinA vyayodbhavadhauvyayutA vimohinA
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 samastabhAvA vitathA na veti yaH karoti zaMkAM sa nirhati darzanaM // 174 // samasta bhAve padArtho, pramANa siddha utpAda, vyaya, ane dhrauvya yukta jInezvarAe kathana karela che, A vAta satya che ke nahi ? evI zakA karavAthI samyakatva nAza thAya che. kAMkSA. surA surANAmatha cakradhAriNAm nirIkSya lakSmImamalAM manoharAM anena zIlena bhavenmameti ya stanoti kAMkSAM sa dhunoti saGkuciM // 175 // asura, sura, ane cakravartinI nirdeLa manahara lakSmI joi mane paNa A vRddhi prApta thAya, AvI je icchA kare che te mANasa sacIne haDasele che. vicikitsA. malena digdhAnavalokya saMyatA nprapIDitAnvA tapasA mahIyasA cikitsA vidadhAti yaH parAM niti samyaktvamasAvacetanaH // 176 // malIna gAtravALA ane mahA tapasyAthI dukhala thayelA tapasvIone joI je mANasa ghaNA kare che. te ajJAnI manuSya peAtAnA samyakatvane nAza kare che.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra anya zrI prazaMsA doSa vilokya raudravratino'nyaliMginaH prakurvataH kaMdaphalAzanAdikaM imespi karmakSayakArakatratA vicinvateti pratihanyate ruciH || 177 || kaSTakArI tratA karanArA, kadalane AhAra karanArA evA anyaliMgione joIne A paNa kAyakaranArA vratIe sAdhue che ema je ciMtavana kare che, te mANasa peAtAnI zubhacine haNI nAMkhe che. sastava DhASa. kudarzanajJAnacaritracidrajAn nirastatattvArtharucInasaMyatA niSevamANo manasApi mAnavo lunAti samyaktvataruM mahAphalaM // / 178 || kuMdana, kujJAna ane kucAritramAM lIna thayelA ane tatvadRSTI bhegonI naSTa yaI che mevA, tatvAnI (mithyAtvI asatine manathI paNa sevanArA, vAMchanArA manuSya mahA phaLadAyaka samyakatvarUpI vRkSane kApI nAMkhe che. jineMdracaMdrAmalabhaktibhAvinA nirasta mithyAtvama lenadehinA pradhAryate yena vizuddhadarzanaM mavApyate tena vimuktikAminI // 179 //
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93 janezvara bhagavaMtanI nirmaLa evI bhakitathI pavitra thayela ane mithyAtvarUpI malathI rahita, je purUSa vizuddha evuM samyakatva darzana dhAraNa kare che, te manuSya muktirUpI nArIne prApta kare che. prakaraNa 8 muM. samyaga jJAna nirUpaNa anekaparyAyaguNairupetaM vilokyate yena samastatattvaM tadiMdriyAnidriyabhedabhinna jJArna niiivita phitAra ra8 je vaDe anaMta paryAya ane anaMta guNa yukta samasta vastutatvano bodha thAya tene jInezvaree Atmahita mATe jJAna kahyuM che, A jJAna ikriya tathA aniMdriya ema be bhedavALuM darzAvyuM che. ratnatrayIM rakSati yena jIvo virajyate'tyaMtazarIrasaukhyA Naddhi pApaM kurute vizuddhi ____ jJAnaM tadiSTaM sklaarthvidbhiH||18|| jenAthI jIva ratnatrayI jJAna, darzana, ane cAritranI
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 rakSA kare che, atyaMta zarIranA sukhathI virakata thAya che, pApane aTakAve che, vizuddhine prApta karAve che, teja jJAna sakala anI mAphka ISTa jANavuM. krodhaM dhunIte vidadhAti zAMtiM daiti maitrI fasasti mohaM punAti cittaM madanaM lunIte yeneha bodhaM tamuzaMti saMtaH // 182 // je krodhane dUra kare, zAMtine Ape, maitrIne vadhAre, mohano nAza kare, cittane pAvana kare, tathA madanane haNI nAMkhe che teja jJAnanI saMta purUSa icchA kare che. jJAnena bodhaM kurute pareSAM kIrtistatacaMdra marIcigaurI tatosnurAgaH sakalespi loke tataH je tasya manonujam // 28 // sAmAnya jJAnI paNa peAtAnA jJAnathI anyane medha Ape che, ane tethI teonI kIti prasare che, tathA para parAye jagatamAM tenA taraph anurAga vadhe che. mAda maneAnukUla iSTa ane prApta kare che, jJAnAddhitaM vetti tataH pravRttI ratnatraye saMcitakarmamokSaH tatastataH sokhyamabAdhamuccai stenAtra yatnaM vidadhAti dakSaH // 184 //
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 jJAnathIja hita mArgane baMdha thAya che, ane tethI ratnatrayImAM pravRti bane che, chevaTe tenAthI pUrvanAM saMcita, kIdhelA karmane nAza thaI mekSa maLe che, bAda avyAbAdha sukha anubhave che, teTalA mATe dakSajane jJAna prApti mATeja yatna kare che. yadajJajIvo vidhunoti karma ___ tapobhirugrairbhavakoTilakSaH jJAnI tu caikakSaNato hinasti tadatra karmeti jinA vadaMti // 185 // keTI lakSa bhava sudhI ugra tapavaDe ajJa che je karma nAza kare che, te karmone jJAnI eka kSaNa mAtramAM ja bALI nAMkhe che, ema jInezvaree bhAkhyuM che. caurAdi dAyAdatanUjabhUpai rahAryamayai sakale'pi loke dhanaM pareSAM nayanaradRzya jJAna nA thatamAM vaheMti rahyA jJAnarUpI dhana evuM che ke jene cora luMTArA Adi cerI ke luMTI zakatA nathI, bhAI bhAgIdAra jene vATI zakatA nathI, putrAdi maraNa bAda jenA bhAga pA zakatA nathI. rAjAo jene harI zakatA nathI. je sakala lokane viSe pUjya che, ane jene anya leke AMkhethI joI zakatA nathI evA jJAna dhanane dhAraNa karanArAone dhanya che.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ hadda vinazvaraM pApasamRddhidakSaM vipAkaduHkhaM budhaniMdanIyaM tadanyathAbhUtaguNenatulyaM jJAnena rAjyaM na kadAcidasti // 187 || rAjyarUddhi tathA jJAnarUddhimAM ghaNAja aMtara che kAraNake rAjya vinazvara, pApa vRddhi karanArU, pariNAme dukhakara ane jJAnIjanAe niMdita gaNyuM che, jyAre jJAna avinazvara, pApa kSayakArI, pariNAme sukhakara ane budhajanAe prazaMsA karela che, mATe ane eka sarakhAM kadApi na zAya pUjyaM svadeze bhavatIha rAjyaM jJAnaM triloke'pi sadArcanIyaM jJAnaM vivekAya madAya rAjyaM tato na te tulyaguNe bhavetAM // 188 // A jagatamAM rAjya svadezamAMja pUjAya che, sanmAna pAme che, ane jJAna teA traNa leAkane viSe pUjavA ceAgya che, vaLI jJAnathI vivekanA ane rAjyathI manA janma thAya che, tethI te ane samAna guNI thaI zake nahi. tamo dhunIte kurute prakAza zamaM vidhat vinirhati kopaM tanoti dharme vidhunoti pApaM jJAnaM na kiM kiM kurute narANAM // 189 //
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ge kAraNake jJAna aMdhakAranA nAza kare che, kharA svarUpanA prakAza kare che, zAMtine dhAraNa kApane haNe che, dhamanI vRddhi kare che, pApano che arthAta jJAna manuSyAne zuM zuM nathI karatuM. yathA yathA jJAnabalena jIvo jAnAti tatvaM jinanAthadRSTaM tathA tathA dharmamatiH prazastA prajAyate pApavinAzazaktA // 190 // jJAna maLayeAge karIne jIva jema jema jInanAthe joelA tattvanA medha pAme che, tema tema dhama buddhimAM rakata anI pApanA nAza karavAne zaktimAna thAya che. AstAM mahAbodhabalena sAdhyo mokSo vivAdhAma saukhyayuktaH dharmArthakAmA api no bhavaMti jJAnaM vinA tena tadarcanIyaM // 199 // ataranA karAve che, nAza kare ekAnta nimala sukha yukta avyAbAdha evuM mekSa, uttama evA mahA jJAnathIja prApta thAya che. ATaluM chatAM A vAtane dura rAkhIye, paNa jagatamAM dharma, artha ane kAma e traNe purUSArtha jJAnavinA prApta thaI zakatA nathI, AthI karIne paNa te jJAna pUjavA cAgya che. sarvepi loke faast hitArthA jJAnAdRte naiva bhavaMti jaMtoH
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAtmanIyaM parihartu kAmA. ___ stadarthino jJAnamataH zrayaMti // 192 // sarva lekamAM kriyA ane vyavahAra, jJAnavina yathArtha hitakara thaI zaktA nathI. tethI anAtmIya guNa evuM je ajJAna tene tajavAnI IcchA rAkhanArA, tathA jJAnAbhilASIjane hamezAM jJAnanuM ja zaraNa svIkAre che. zakyo vijetuM na manaH karIMdro | gaMtuM pravRttaH pravihAya mArga jJAnAMkuzenAtra vinA manuSya vinAMkuzaM mattamahAkarIva // 19 // madathI masta thayelA mahA histIne mahAvata jema aMkuza vinA tAbe karI zakatA nathI, tema mArga tajIne unmArgamAM pravRta thaelA manarUpI hAthIne, jJAnavinA manukhe kadApi tAbe karI zakatA nathI. jJAnaM tRtIyaM puruSasya netraM ___ samastatatvArthavilokadarza tejo'napekSa vigatAMtarAyaM pravRtti matsarvajagattrayepi // 194 // jJAna e purUSanuM trIjuM netra che, ke jenI sahAyatAthI samasta padArthanuM darzana thAya che, jene anya prakAranI apekSA rAkhavI paDatI nathI. jene bhIMte vIgere aTakAvI zakatuM nathI. tathA je traNe lokamAM praveza paNa karI zake che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ niHzeSalokavyavahAradakSo jJAnena matya mahanIyakIrtiH sevyaH satAM saMtamasena hIno vimuktikRtyaM prati baddhacittaH // 195 // jJAnathIja mANasa saMpuNaeN lAka vyavahAramAM dakSa catura thAya che. ane tenAthIja mahA kiti saMpAdana kare che. temaja sarjanane pUjavA ceAgya mahA mAhathI rahIta, ane mukti pAmavAnA kRtyane viSe Azakata-cittavAlA thAya che. dharmArtha kAmavyavahArazUnyo vinaSTaniHzeSavicArabuddhiH rAtriMdivaM bhakSaNasaktacitto jJAnena hInaH pazureva zuddhaH // 196 // dhama, atha, ane kAmanA vyavahArathI zUnya, nAza pAmI che saghaLI vicAra buddhi jenI, tathA rAta divasa bhakSaNamAM Azakata cittavAlA, evA jJAnarahIta mANusa pazu jANavA. tapodayAdAnazamakSamAdyAH sarve'pi pusa mahitA guNA ye bhavaMti saukhyAya na te janasya jJAnaM vinA te na tadeSu pUjyaM // 197 // manuSyeAmAM rahelA tapa, dayA, dAna, zama ane kSamAAdi sarve guNa pUjavA ceAgya che, paNa te sarve jJAna
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 vinA manuSyAne sukhane arthe thatA nathI, tethI te sarvemAM paNa jJAna pUjavA cAgya che. jJAnaM vinA nAstya hitAnivRtti stataH pravRttirnahite janAnAM tato na pUrvArjitakarmanAza stato na saukhyaM labhate'pyabhISTaM // 198 // ahiMtathI nivRtti jJAna vinA thatI nathI, tethI manukhyAne hitamAM pravRtti thatI nathI, tethI pUrve bAMdhelA karmonA nAza thatA nathI. ane tethI abhISTa sukha je mAkSa te paNa prApta thatuM nathI. kSetre prakAzaM niyataM karoti ravi dine'staM punareva rAtrau jJAnaM triloke sakale prakAzaM karoti nAcchAdanamasti kiMcit // 199 // sUrya divasane viSeja ane te paNa niyata karelA kSetramAM prakAza ApI zake che. rAtrimAMte te asta thAya che, jyAre jJAna samasta trilokane viSe prakAzamAna che. tene koi aTakAvI zakatuM nathI. bhavArNavottAraNapUtanAvaM nizeSaH duHkhaMdhanadAvavahni dazAMga dharma na karoti yena jJAnaM tadiSTaM na jineMdracaMdraiH ||200 ||
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMsArarUpI samudrane pAra pAmavA mATe pavitra nAvarUpa, ane samasta dukharUpI iMdhanane bALI nAMkhavAmAM agni samAna, e dazAMga dharma je jJAnathI prApta nathI thate te jJAna aneM caMdrone ISTa nathI. gaMtuM samullaMdhya bhavATavIM yo jJAnaM vinA muktipurI samicchet so'dho'dhakAreSu vilaMdhya durga vanaM puraM prAptumanA vicakSuH // 201 // je mANasa jJAna vinA mAtra kiyAthI saMsAra aTavinuM ullaMghana karI mekSa tarapha javAnI IcchA rAkhe che. te mANasa kharekhara gADha evA aMdhakAramAM jema aMdha, durladhya evA jaMgalanuM ullaMghana karI nagaramAM javAnI IcchA kare tenA jevo jANa. jJAnena pusAM sakalArthasiddhi niAhate kAcana nArthasiddhiH jJAnasya matveti guNAn kadAci jjJAnaM na muMcaMti mahAnubhAvAH // 202 // jJAnI purUSane sakala arthanI siddhi thAya che, jJAnavinA arthanI kAMI siddhi thatI nathI. evA jJAnanA guNa jANIne mahAnubhAve kadApi jJAnane tajatA nathI. varaM viSaM bhakSitamugradoSa kara praviSTaM jvalane'viraudre
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 82 ... varaM kRtAMtAya niveditaM svaM para na uvAM taraviku ra0rUA. ugra doSavAluM viSa bhakSaNa karavuM sArUM, ati rodra agnine viSe praveza kara sAra, mRtyudevane pitAnuM nivedana karavuM sAruM, paNa tatva ane viveka rahita chavitavya sArUM nathI. zaucakSamAsatyatapodamAdyA ___ guNAH samastAH kSaNatazcalaMti jJAnena hInasya narasya loke vAtyAhatA vA taravo'pi mUlAt // 204 // pavanathI Ahata thayelAM vRkSe jema mUlamAMthI calAyamAna thAya che, tema A jagatamAM jJAna rahita naranA zauca, kSamA, satya, tapa, dama Adi samasta guNe kSaNa mAtramAM calAyamAna thAya che. mAtA pitA baMdhujanaH kalatraM . putraH suhRdbhUmipatizca tuSTaH na tatsukhaM katurmalaM narANAM " jJAnaM cava ricata matoSa ra01 , | dene nAza karI nizcala jJAna manuSyane je sukha Ape che. te sukha tuSTamAna thayelA mAtA, pitA, baMdhujana, bhAryA, putra, mitra, ane rAjA paNa ApavA samethe thatA nathI.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 zakyo vazIkartumibho'timattaH siMhaH phaNIMdraH kupito nareMdraH jJAnena hIno na punaH kathaMci dityasya dUre na bhavaMti saMtaH // 206 // madamasta banela hAthI, ke pAyamAna thayela sa, ane kupita rAjA, amuka prayatna dvArA vaza thaI zake che. paNa jJAnahIna manuSya koIpaNa yane vaza thaI zakatuM nathI, mATe saMta purUSe jJAnathI dUra rahetA nathI. karoti saMsAra zarIrabhoga virAgabhAvaM vidadhAti rAgaM zIlavratadhyAnatapaHkRpAsu jJAnI vimokSAya kRtaprayAsaH // 207 // mokSa mATe prayatna zIla jJAnI, saMsAra zarIra ane logathI vairAjya bhAvane pAme cha. tathA zIkha, vrata, dhyAna, ta5, mane 15 ta23 20ii thAya che. paropadezaM svahitopakAraM jJAnena dehI vitanoti loke jahAti doSaM zrayate guNaM ca jJAnaM janaistena samarcanIyaM // 20 // jJAnavaDe karIne manuSya A lekamAM svahita sAthe pare padeza dvArA upakAra kare che, doSane taje che, guNane Azare le che. tethI manuSyae jJAna pUjavA yogya che.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 evaM vilokyAsya guNAmanekA nsamastapApArinirAsadakSA vizuddhabodhA na kadAcanApi jJAnasya pUjAM mahatIM tyajati // 209 // samasta pAparUpI zatruone nAza karavAmAM dakSa, ane ni`La medha yukta mahAjana, A pramANe jJAnajanya aneka guNAnuM svarUpa vicArI, jJAnanI mahApUjA kadApi cheADatA nathI, arthAt ha MmezAM jJAnanA Adara kare che, pUje che.. prakaraNa 9 muM. samyak cAritra nirUpaNa, saddarzanajJAnavalena bhUtA pApa kriyAyA viratistridhA yA jinezvaraistadvaditaM caritraM samastakarmakSayahetubhUtaM // 210 // mana vacana kAyAnA azubhAdi vyApAra dvArA2e upA-jIta pAparAzinA, azubha vyApAra, samyakdazana ane samyajJAnanA alavaDe karIne tyAga karavA tene jInezvoe. samasta kAyanA hetubhUta cAritra kahyuM che. zarma kSayaM mizramupAgatAyAM nAzika prakRtau tridhAtra
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvidhA sarAgetarabhedatazca - gaMgAyata sAdhanasAdhya reza - AtmAnA sabhya cAritra guNane ghAta karavALI je cAritra mehanIya nAmaka karmanI prakRti, tene kSaya, upazaya, athavA kSapazaya thavAthI AtmAmAM cAritra guNa pragaTa thAya, mATe te cAritra kSAyika, aupathamika ane kSApazamika ema traNa bhedanuM jANavuM. temaja sarAgacAritra ane virAgacAritra ema be prakAre paNa kahyuM che. virAgacAritra te sAdhya che, ane sarogacAritra te sAdhana che kAraNake sarAgacAritra dvArAe virAgacAritranI prApti thAya che. hiMsAnRtasteyajanIvisaMga nivRttiruktaM vratamaMgabhAjAM . paMcaprakAraM zubhasUtihetu jinezvaraitisamastatatvaiH // 212 // samasta tatvonA jJAtA chana bhagavaMtoe zubha kalyANa mArgane janma ApavAmAM hetubhUta, hiMsA-jUThacorI-mathana-ane parigrahanI nivRtti tyAgarUpa, pAMca prakAranAM vrate prANio mATe kahyAM che. jIvAsrasasthAvarabhedabhinnA strasAzcaturdhAtra bhaveyuranye paMcaprakArAstrividhenateSAM ___ rakSA ahiMsA vratamasti pUtaM // 21 // trasa tathA sthAvara ema be prakAranA cha kahyA che.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAM trasa, beidriya, teidriya, cauriMdriya, paMceMdriya ema cAra prakAre kahyA che. jyAre sthAvara, pRthvI, jala, agni, vAyu, ane vanaspati kAya ema pAMca prakAranA kahyA che. A sarva jIvonI mana vacana kAyAvaDe rakSA karavI, tenuM nAma pavitra evuM ahiMsA vrata kahyuM che. sparzana varNena rasena gaMdhA - dyadanyathA vAri gataM svabhAvaM tatpAzukaM sAdhujanasya yogyaM / pAtuM mudrA niyaMti nainAda ArA je jalamAMthI jalanA svabhAva bhUta, sparza vaNe rasa ane gaMdha nIkaLI gayA hoya, arthAta jIvarahita jala thayuM hoya tevuM nirdoSa jala sAdhujanane pIvA gya che. ema jaina munIo kathana kare che. uSNodakaM sAdhujanAH pibati. manovAkAyavizuddhilabdhaM ekAntatastatpivatAM munInAM - SaD jIvaghAtaM kathayati saMtaH // 215 // mana vacana ane kAyAnI vizuddhithI prApta thayeluM uSNajala sAdhu jana pIe che, paNa je munIo ekAMtathI (mana vacana kAyAnI zuddhivinA kevaLa uSNu jalanI khAtara ja) te pIe che, teo cha kAyajIvanA ghAtaka che ema saMta. "purUSa kahe che.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8e hataM ghaTIyaMtracatuSpadAdi sUryadu bAtAgni karairmunIMdrAH pratyaMtavAtena hataM vahacca yatmAzukaM tannigadaMti vAri // 216 / / je pANI raMTathI Ahata thayeluM hoya, bheMsa Adi cepage jAnavarathI Ahata thayeluM hoya, sUrya, caMdra, vAyu ane agninI sahAyatAthI pitAnA svabhAvika varNAdi catuSTaya jemAMthI badalAI gayA hoya tene paNa munivaryo prAsuka (acitta) jala kahe che. bhavatyavazyAyahimAMzadhUsarI (?) ghanazuddhojiMdulA vihAyazeSa vyavahArakAraNaM . manISiNAM vAri vizuddhimicchatAM // 217 // tathA jhAkaLanuM jala, caMdramA jevuM dhUsara ghana jala (barapha), varasAdanuM jala, zudakanA biMdu, ane karA sivAyanuM zeSa jala, vAri vizuddha IcchanArA buddhizALIone vyavahAra kAraNa che, upagI che. uSNodakaM pratigrahaM yadakAri lokai stacchAvakaiH pibati nAnyajanaiH kadAci tatkevalaM munijanAya vidhIyamAnaM pajivasaMtativirAdhanasAdhanAya // 218 // temaja valI je uSNajala zrAvake pitAnA gharamAM loko pAse karAve che ane je pite pIe che, te jala
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ . sAdhuone kalpaniya che. te sivAya je pANI kevaLa muniAnA uddezathIja garama karavAmAM AvyuM hAya ane anya jana je jainIya kriyA na jANavAvALAe uSNu kIdhuM hAya te kAyanA jIvanI hiM'sAnuM nimitta hAvAthI sAdhuone apaiya che. yathArtha vAkyaMrahitaM kaSAya rapIDanaM prANigaNasyapUtaM grahasthabhASAvikalaM yathArtha satyaM vrataM syAdvavadatAM yatInAM // 219 // kaSAyathI rahita, prANI mAtrane duHkha na upajAvanArUM pavitra ane ( gRhe vyApArAdine pASaNa karanArI ) gRhasthanI bhASAthI rahita, temaja satya tatvane kathana karanAra evuM je vacana te syAda vAdI yatinuM satya vrata jANavuM. grAmAdi naSTAdi dhanaM pareSA magRhaNato'lpAdi munetridhApi bhavatyadattagrahavarjanAkhyaM vrataM munInAM gaditaM hi loke // 220 // grAma AdinA ane bIjAnA guma thayelA alpa paNa dhanane mana vacana kAyAthI gRhaNa na karavuM tene A lAkane viSe munIe adatta grahaNa vajrana (acauya) vrata kahe che. vilokya mAtRsvadeha jAva triNAM trikaM rAgavazena yAsAM
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ vilokanasparzana saMkathAbhyo nivRttioN tamaithunarUM rara! kanyA, prauDhA, ane vRddhA A traNe prakAranI strIAne putrI, haeNna, ane mAtA samAna gaNIne tenA tarapha sarAga bhAvathI vileAkana, spena, tathA rAga saMyukta kathAnA tyAga karavA tene brahmacaya nAme vrata kahyuM che. sacetanAcetanabhedatotthAH parigrahAH saMti vicitrarUpAH tebhyo nivRttistrividhena yatra naisabhyamuda sAtaman // 22 // sacetana ane acetana bhedathI utpanna thayelA parigraho vicitra rUpe che tenAthI trividha karIne nivRtti karavI, tenA saMgathI rahita thavuM tene aparigraha vrata kahe che. nATa-A saMsAramAM samasta padArtho be bhAgamAM vaheMcAyelA che. sacetana ane acetana, A padArthoMpara murchA eTale mana vacana ane kAyAthI paNa mamatva buddhi dhAraNa karavI, tene zAstrakAra parigraha kahe che, ane A padArthoMpara trividha karIne murchAnI virati karavI te aparigraha. yugAMtara prekSaNataH svakAryA ddivApathA jaMtuvivarjitena yato munerjIvavirAdhahAnyA gatirvareryAsamitiH samuktA // 223 //
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ divasane viSe saMyama sAdhana AdinA kAryo mATe, eka sthAnathI anya sthAnamAM (yugAMtara) sADAtraNa hAtha pramANe bhUmimAM, upagapUrvaka daSTI rAkhI jIvonI hAnI na thAya, te pramANe munioe gamana karavuM. AnuM nAma IryAsamiti kahI che. AtmaprazaMsAparadoSahAsa paizUnyakArkazyaviruddhavAkyaM vivayaM bhASAM vadatAM muninAM veti mApa mitti nivArakA AtmaprazaMsA, paradoSa, hAsya, pizunya, karkaza vacana, ane zAstra virUddha vAkya vajIne, belAtI bhASAne jIneMe munIonI bhASAne bhASA samiti kathana karI che. anudgamotpAdanavalbhadoSA manovacaHkAyavikalpazuddhA svakAraNA yA munipasya bhukti stAmeSaNAkhyAM samiti vadaMti // 22 // udhUma, utpAdanA Adi AhAranA 42 deSa mana vacana kAyAnA vikalpathI zuddha dharmArthe, zarIranA TakAva mATe munio je AhAra svIkAra kare, tene eSaNA nAmanI samiti kahevAya che. AdAnanikSepavidhevidhAne dravyasya yogyasya muneH sa yatnaH AdAnanikSepaNanAmadheyAM - vati saMta samitiM pavitra raravA
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdAna-vastra pAtra Adi uThAvavA ane nikSepapustaka, rajoharaNa pAtrA Adi mukavAnI kriyAnA vidhAnamAM munione je yatna (kALajI, sAvadhAnatA) tene saMta jane pavitra AdAna nikSepaNa nAma samiti kahe che. dUre vizAle janajaMtumukte gUDhe viruddha tyajato malAni pUtAM pratiSThApana nAma dheyAM | vati sAthe saMmati ninaidrAH raragA dUra, vizAla, mANasa ane jIva jaMturahita, temaja gUDha ane avirUddha sthAnamAM sAdhuoe je malamutrAdine tyAga kare, tene pavitra pratiSThAnIkA sAmati jIdroe bhAkhI che. - samastajaMtupratipAlanArthAH fzavAnirodhakSA imA munInAM nigadaMti paMca te ujavayual samitInanA ra28mA " munIonI A pAMca samitio samasta jaMtunuM pAlana karavAmAM samartha ane karmanA Azravane niSedha karavAmAM kuzaLa hoya che, e vAta mRtyuthI mukta thayelA jInezvaree kathana karI che. pravRttayaH svAMtavacastanUnAM " sUtrAnasAre niro vA .
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra yAstA jinezAH kathayaMti timro sukSIvidyutAlimevadhAH // 22 // peAtAnA mana vacana ane kAyAne zubha mAmAM pravartana karAvavA rUpa athavA azubha mAthI sutra kathanAnusAra nivana karAvavA rUpa A traNa guptie samagra kamaadhanane chedI nAMkhanArA jInezvarAe kathana karI che. evaM caritrasya caritrayuktai trayodazAMgasya niveditasya vratAdibhedena bhavati bhedAH sAmAyikAdyAH punareva paMca // 230 // e pramANe cAritra yukata muniyAe pUrve kahela, paMca mahAvrata, pAMca samiti, tathA traNa gupti ema malIne tera prakAranA cAritranA bhede darzAvyA, tathA mIjApaNa sAmAyika, chedepasthApaniya, parihAra vizuddhaka, sUkSma saparAya, ane yathAkhyAta e rIte cAritranA pAMca bheda kahyA che. paMcAdhikA viMzatirastadoSai ruktAH kaSAyAH kSayataH zamAdA teSAM yathAkhyAta caritramuktaM tanmizratAyAmitaraM catuSkaM // 231|| sAmAyikADhi pAMca bheda paikI yathAkhyAta nAmanu cAritra krISa mAna ADhi pacIsa kaSAyAnA kSaya thavAthI
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. cAtA upazama mAtrathI pragaTa thAya che. jyAre bAkInAM cAra cAritra te kaSAyeAnA kSayApazamathI thAya che. pacIsakaSAye anaMtAnu khaMdhI cAra-pratyAkhInI cAra apratyAkhAnI cAra ane saMjavalana cAra ema 16 tathA hAsya, rati, arati, bhaya, zAka, jugupsA, strI veda, purUSa veda, ane napuMsaka veda e-9 malI 25 jANavA. saddarzanajJAnaphalaM caritraM te tena hIne bhavato vRthaiva sUryAdisaMgena diveva netre naitAjI cena vRtti aMtaH // 272 jema suryAdikanA prakAza vinA netra vyatha che, tema samyakdana ane samyak jJAna cAritra vinA vRthA samajavA. mATe samyak dana ane samyak jJAnanuM phaLa cAritra che ane cAritranA saMgathI samyak dana ane samyak jJAna abhISTa vastu prApta karAve che. ema saMta purUSA kathana kare che. kaSAyamuktaM kathitaM caritraM kaSAyavRddhAvapaghAtameti yadA kaSAyaH zamameti puMsa stadA caritraM punareti pUtaM // 233 // kaSAyanA abhAvathI cAritra prApta thAya che, ane kaSAyanI vRddhithI cAritra guNanA upaghAta (nAza) thAya che, kAraNake jyAre manuSyeAnA kaSAya zAnta thAya che, tyAreja teone pavitra evuM cAritra phrI prApta thAya che.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 kaSAyasaMgau sahate na vRttaM samAIcakSurna dinaM ca reNuM kaSAyasaMga vidyunaMti tena cAritravato munayaH sadApi // 234 // jema dukhavA AvelI AMkhavAlA manuSya prakAza ane rajakaNu sahana karI zakatA nathI, tema kAya cukta jana cAritra dhAraNa karI zakatA nathI, tethI cAritravAna munie kaSAyanA saMyogane savathA dUra kare che. niHzeSa kalyANa vidhau samartha yasyAsti vRttaM zazikAMtikAMta bhartyasya tasya dvitaye'pi loke na vidyate kAcana jAtubhItiH // 235 // samasta kalyANanI vidhimAM sama je manuSyanu cAritra caMdranI kAnti jevuM nimA~La hoya che tene dvItIya bhavamAM janmavAnI kazI mIka rahetI nathI. na cakranAthasya na nAkirAjo na bhogabhUjasya na nAgarAjaH AtmasthitaM zAzvatamastadoSaM yatsaMyatasyAsti sukhaM vibAdhaM // 236 // Atma sthIta, zAstrata, doSa rahita, ane khAdhA rahita sayatine je sukha hAya che, te sukha cakravatI svapIti bhAgarAja ane nAgarAjAone paNa hetuM nathI.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivRttalokavyavahAravRttiH / saMtoSavAnastasamastadoSaH yatsaukhyamApnoti gatAMtarAyaM kiM tasya lezo'pi sarAgacittaH // 237 // leka vyavahAranI vRttithI nivRtta thayela saMteSI, ane samasta deSa rahita, je aMtarAya rahita sukha prApta kare che. tene leza paNa zuM sarAga citta manuSya prApta karaze? sasaMzayaM nazvaramaMtaduHkha sarAgacittasya janasya saukhyaM tadanyathA rAgavivarjitasya teneha saMto na bhajati rAgaM // 238 // sarAga citavALA manuSyanuM sukha sasaMzaya, nazvara, ane aMtamAM dukha ApanAruM hoya che. jyAre rAgarahitane temAMthI virUddha azaMsaya zAzvata ane anaMta sukhane ApanArUM thAya che tethI saMta purUSe rAgane taje che. vinirmalaM pArvaNacaMdrakAMta ___ yasyAsti cAritramasau guNajJaH mAnI kulIno jagato'bhigamyaH kRtArthajanmA mahanIyabuddhiH // 239 // atinirmaLa ane pUrvanA pUrNacaMdrajevuM ujavala jenuM caritra che te guNA, mAnagya, kulIna, jagata abhigamya, kRtArtha janma ane mahAbuddhizALI che.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ garbhe vilInaM varamatra mAtuH prasUti kAle'pi varaM vinAzaH asaMbhavo vA varamaMgabhAjo trizula ra4 gA mAtAnA garbhamAM vilaya pAmavuM bahetara che. prasUti vakhate vinAza pAmo paNa bahetara che. agara na janmavuM te paNa bahetara che. paNa suMdara cAritra rahita manuSyanuM jIvana sArUM nathI. nirastabhUSo'pi yathA vibhAti pavitracAritravibhUSitAtmA anekabhUSAbhiralaMkRto'pi - vigutto na tathA manuSyaH ra4rA jema pavitra cAritrathI bhUSita AtmAvALe manuSya alaMkAra rahita hoya te paNa zobhe che tema aneka AbharaNethI alaMkRta, paNa cAritrathI saMmukta manuSya zebhate nathI. saddarzanajJAnatapodayAdyA cAritramANa sarAH samatA vyarthAzcaritreNa vinA bhavaMti jJAtveha saMtazcarite yatate // 242 // sadarzana, jJAna, tapa, ane, dama sarva, cAritra yukta janA saphaLa thAya che, ane cAritra vinA te vyartha thAya che. ema jANI saMta ja cAritra mATe prayatna kare che,
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 10 muM. jAti (janma) nirUpaNa anekamalasaMbhave kRmikulaiH sadA saMkule vicitrabahuvedane budhavinidite duHsahe bhramannayamanArataM vyasanasaMkaTe dehavAn purAjitavazo bhave bhavati bhAminIgarbhake // 243 // A dukha pUrNa bhavamAM akhalita paNe bhramaNa karate manuSya aneka malanA utpattisthAna kRmi kulathI, tathA atyaMta vedanAthI vicitra, buddhajanothI niMdita ane duHsaha, strInA garbhamAM pUrvabhavamAM upArjana karelA karmanA vazathI utpanna thAya che. zarIramasukhAvaha vividhadoSava!gRhaM sazukrarudhirodbhavaM bhavabhRtA bhave bhrAmyate pragRhya bhavasaMtatevidadhatA nimittaM vidhaM sarAgamanasA sukhaM pracuramicchatA tatkRte // 244 // A zarIra ke je dukhane devAvAluM che, nAnA prakAranA doSa ane malamutranuM ghara che ane je pitAnuM vIrya) ane zuka (mAtAnuM raja) tathA rUdhIrathI utpanna thayeluM che tene dhAraNa karIne prANI premapUrvaka tene mATe aneka vidha sukhanI pejanA kare che ane te dvArA bhavaddhinI sAmagrI saMgraha karIne A saMsAramAM paribhramaNa kare che. S
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ kimasya sukhamAdito bhavati dehino garbhake kimaMga malabhakSaNaprabhRtidUSite zaizave kimaMgajakRtAsukhavyasanapIDite yauvane kimaMgaguNamardanakSama rAhate vArdhake // 245 // prathamathI A dehIne garbhane viSe zuM sukha che. aMganA malanA bhakSaNa vIgerethI dUSita thayelA mAlyAnnasthAmAM zuM sukha che. putrathI thayelA duHkha ane vyasanathI pIDIta thayelA yauvanamAM paNa zuM sukha che. temaja zarIranA guNanA mana cAgya jarAthI pIDAyelI vRddhAvasthAmAM paNa zuM sukha che. mitra virase suraMga dayitakAminIsevane kimanyajana durlabhe draviNasaMcaye nazvare kimasti bhuvi bhaMgure tanayadarzane vA bhave yato'tra gatacetasA tanumatA ratirbaMdhyate // 246 // priyatamA strInA virasa sevanamAM zuM sukha che, temaja anyajananI prItimAM ane nazvara dravya saMcayamAM paNa zuM sukha che. vaLI A jagatane viSe A bhavamAM bhaMgura putra ddeza nathI paNa zuM sukha che ke jethI mUkha janA tene viSe rakata thaI jAya che. gatirvigalitA vapuH pariNataM hRSIkaM mitaM kulaM niyamitaM bhavopi kalitaH sukhaM saMmitaM
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ paribhramakRtA bhave bhavabhRtA ghaTIyaMtrava dbhavasthitiriyaM sadA parimitApyanaMtA kRtA // 247 // gati vikaLa thaI gaI, zarIra vRddha thayuM, iMdriyanI zakita maMda thaI, kuLa ochuM thayuM, bhavapaNa pUro thavA AvyuM. sukha parimita thayuM ane A bhavamAM ghaTamALanI mAphaka jIva paribhramaNa karI hamezAM A bhavasthitinI gaNatrI karI rahyo che chatAM paNa te anaMtI thatI jAya che. tadasti na vapurbhatA yadiha nopabhuktaM sukhaM . na sA gatiranekadhA matavatA na yA mAhitA na tA narapatizriyaH paricitA na yAH saMmRtau na so'sti viSayo na yaH paricitaH sadA dehinA // 248 // evuM eka paNa sukha nathI ke je manuSyoe bhogavyuM nahi hoya. evI eka paNa gati nathI ke jyAM maraNa pAmIne aneka vakhata utpanna nahiM thaye hoya, evI rAjya lakSmI nathI ke jene bhava bhramaNamAM paricaya nahIM hoya, ane e kaI viSaya nathI ke jenAthI manuSya sadA paricita nahi hoya. idaM svajanadehajAtanayamAtRbhAryAmayaM vicitramiha kenacidracitamidrajAlaM nanu ka kasya kathamatra ko bhavati tattvato dehinaH svakarmavazavartinastribhuvane niz2o kA paraH // 249 //
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 A (ekI vakhate) svajana putra putrI mAtA ane bhAryAmaya vicitra iMdrajAla jevuM vadhu kese banAvyuM? bAkI tatvanI daSTie te tribhuvanamAM svakarmane vaza rahenArA dehIone kaI kaIne sva athavA para kayAM kaIrIte thAya che ? sva athavA para kayAM kene kevI rIte ane koNa thAya che, hRSIkaviSayaM sukhaM kimiha yanna bhuktaM bhave kimicchati naraH paraM sukhamapUrvabhUtaM nanu kutUhalamapUrvajaM bhavati nAMgino'syAsti cetsamaikasukhasaMgrahe kimapi no vidhatte manaH // 250 // A parivartanazIla saMsAramAM evuM kayuM idrinuM sukha bAkI rahyuM che, ke je jIve anekavAra na bhegavyuM hoya. te pachI abhukta pUrva evA kayA sukhanI jIva lAlasA rAkhe che. Aja paryata bhagavelA sukhanI prAptine mATe jIvane kutuhaLa paNa thatuM nathI. je tema hoya te (eTale jIjJAsA thatI hoya to) samatA eja sukha meLavavA kema vRtacitta thatuM nathI. kSaNena zamavAnato bhavati kopavAnsaMsRtau vivekavikalaH zizuvirahakAtaro vA yuvA jarAdvitatanustato vigatasarvaceSTo jarI dadhAti naTavannaraH pracuraveSarupaM vapuH // 25 // leka vyavahAramAM eka kSaNamAM kSamAvAna thAya che, ane bIjI ja kSaNe kepavAna thAya che, viveka vikala bALaka,
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 athavA virahathI (kAtara) bIkaNa banelo yuvAna, tyAra pachI vRddhAvasthAne lIdhe zithila aMgavAle ane sarva prakAranI ceSTA rahita vRddha bane che. AvI rIte naTanI mAphaka nara zarIrane pracura veSa rUpa banAve che. anekagaticitritaM vividhajAtibhedAkulaM sametya tanumadgaNaH pracuracitta ceSTodyataH purArjitavicitrakarmaphalabhugvicitrAM tanuM pragRhya naTavatsadA bhramati janmaraMgAMgaNe // 252 // jevI rIte aneka prakAranA citra vicitra rUpa dhAraNa karI teonI ceSTAo karI lokone brAnti karAve che. tevI rIte pitAnA purvabhavamAM upArjana karelA karmonA phaLane bhoga bhegavate manuSya naTanI mAphaka dhUmate phare che. aciMtyamatidussahaM trividhaduHkhamenojitaM caturvidhagatizritaM bhavabhRtA na kiM prApyate zarIramasukhAkaraM jagati gRhNatA muMcatA tanoti na tathApyayaM viratimUrjitAM pApataH // 253 // A jagatamAM asukhane samuha je zarIra tene grahaNa karate prANI kalpanA na thaI zake evuM ati duHsaha pApathI upArjana kareluM cAra gati Azrita je mana vacana kAyAnuM duHkha zuM pAmatuM nathI ? tathApi te pApa karmathI zlAghanIya vIrati meLavate nathI.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 bhajatyatanupIDito virahakAtara kAminI __ karoti madanojjhito viratimaMganAsaMgataH tapasyati muniH sukhI hasati viklavaH klizyati vicitramaticeSTitaM zrayati saMsRtau janmavAn // 254 // virahathI kAtara bane ane anaMgathI pIDAte nara kAminI-strI bhegave che ane madanathI mukta thayela samatA saMgathI virati meLave che. vaLI munijana tapasyA kare che, sukhI hase che, vikalava duHkha pAme che. AvI rIte manuSya, saMsati leka vyavahAramAM vicitra ceSTAo kare che. anekabhavasaMcitA iha hi karmaNA nirmitAH priyApriyaviyogasaMgamavipattisaMpattayaH bhavaMti sakalAsvimAgatiSu sarvadA dehinAM jarAmaraNavIcike jananasAgare majjatAM // 255 // jarA ane maraNarUpI jAo jemAM uchaLI rahyAM che, evA A bhavasAgaramAM DubatAM-gothA khAtAM dehione, sarvadA ane sarva gatimAM A aneka bhavathI saMcita karela, ane karmathI nirmANa thayela priya ane apriyane viyoga yA saMgama, vipatti ke saMpatti prApta thAya che. karomyahamidaM tadA kRtamidaM kariSyAmyadaH pumAniti sadA kriyAkaraNakAraNavyAvRttaH vivekarahitAzayo vigatasarvadharmakSamo na vetti gatamapyaho jargati kAlamatyAkulaH // 256 //
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 A huM karU chuM, te vakhate amuka me kIdhu ane A ja have hu* karIza, evI rIte kriyA karaNa ane kAraNamAM sadA vyAvRtta thayelA, viveka vagaranA AzayavAle, ane dha ane kSamAthI rahita, ane Akula baneleA manuSya, Azcarya che ke jagatamAM jatA kALane jANatA nathI. ime mama dhanagajasvajanavallabhAdehajA suhRjjana mAtulaprabhRtayo bhRzaM vallabhAH sudheti hatacetano bhavavane vidyate yato bhavati kasya ko jagati vAlukAmuSTivat // 257 // A dhana, putra, svajana, vallabhA, putrI, mitra, pitA, mAtA, Adi mhArAM che. mane ati vallabha che evA vicArathI hatabuddhi manuSya A bhavATavImAM nAhakanA du:khI thAya che. kAraNake retInI bharelI muThThInI mA kANa kAnu che ? tanUjajananIpitRsvasRsutAkalatrAdayo bhavaMti nikhilA janAH kRtaparasparotpattayaH kimatra bahunAtmano jagati dehajo jAyate fare bhavasaMtataM bhavabhRtAM sadA duHkhadAM // 258 // paraspara utpattinA lIdhe sarvajana, putra, mAtA, pitA, mhena, putrI, strI Adi thAya che. vadhu zuM kahevuM. A saMsAramAM patinA ja jIva, peAtAnI strInA peTe putra tarIke avatare che mATe dukhadAi prANIyAnA A sadA bhava bhramaNane viSkAra che.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 vidhAya nRpasevanaM dhanamavApya citepsitaM karomi paripoSaNaM nijakuTuMbakasyAMganAH manonayanavallabhA samadanA niSeve tathA sadeti kRtacetasA svahitato bhave bhrazyate // 269 // rAjasevA meLavIne ane manAvAMchIta dhana prApta karIne huM mhArA kuTuMbanu paripASaNa karU chuM, ane teja prakAre mana ane nayanane vallabha, samadanA srIe bhAgavuM . AvI rIte buddhi rAkhanAro jIva, svahitane lIdhe bhavamAM bhramaNa kare che. vivekavikalaH zizuH prathamato'dhikaM modate tato madanapIDita yuvatisaMgamaM vAMchati punarjarasamAzrito bhavati sarvanaSTakriyo vicitramatijivitaM pariNaterna lajjAyate // 260 // prathama te vivekathI rahita jIva zizu vayamAM AnaMda pAme che, tyArapachI madanathI pIDAtA yuvAna yuvatinA saMgamanI icchA rAkhe che, ane tyAramAda vRddhAvasthA prApta karI sarvakriyAthI naSTa thAya che, AvIrIte vividha prakAranI avasthAnA anubhavathI paNa jene lajajA AvatI nathI. vinazvaramidaM vapuryuvatimAnasaM caMcalaM bhujaMgakuTilo vidhiH pavanagatvaraM jIvita apAyabahulaM dhanaM bata pariplavaM yauvanaM tathApi na janA bhavavyasana saMtatervibhyati // 261 //
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 A zarIra nazvara che. yuvatinuM mana caMcala che. vidhi sanI mAka vakragati che. jIvita pavananI mAphaka capala che. dhana nAzavaMta ane cAvana anizcita che, te paNa manujo bhavadu:khanI zreNIthI ThThItA nathI. vipattisahitAH zriyo'mukhayutaM sukhaM janminAM viyogaviSaduSitA jagati sajjanaiH saMgatiH rujoragavilaM vapurmaraNaniMditaM janminAM sayamanArata samatimane rati ra6|| lakSmI vipatti sahIta che. prANIyAnuM sukha duHkha yukata che. sajjana saMcAga A saMsAramAM vicAga rUpI viSathI phalita thayeleA che. janmadhArIyeAnu zarIra roga rUpI sapanA khIla jevuM paNa nidruvA ceAgya evA maraNathI aMkIta che, tepaNa A hata buddhi janmamAM tene dhAraNa karavAmAM AnaMda mAne che. asAtahutabhukzikhAkavalitaMjaganmaMdiraM sukhaM viSamavAtabhugrasanavaccale kAmajaM jalasthazazicaMcalAM bhuvi vilokya lokasthitiM vimuMcata janAH sadA viSayamUrchanAM taccataH || 263 // tAtvika TaSTie A jagatarUpI maMdira duHkharUpI agninI pracaMDa vAlAthI prajavalita thayalu che, kAmajanya sukha sarpanI jIbhanI mAphaka asthira che, ane ane
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 leka sthiti jalamAM rahelA caMdrabiMba jevI caMcala che, tethI he jane sadeva tame viSayamAM Asakti taje. bhave'tra kaThinastanIstaralalocanAH kAminI dharAparivRDhazriyazcapalacAmarabhrAjitAH rasAdiviSayAMstathA sukhakarAna kaH sevate bhavedyadi janasya no tRNaziroMbuvajivitaM // 264 // jo manuSyanuM jIvana tRNanA agra bhAgapara rahelA jalabinduvatu asthira na hota te A bhavamAM kaThIna stanI tarala locanA strI, capala cAmarothI zobhatI rAjalakSmI tathA sukhakara rasAdi viSayanuM kayuM sevana na karata? (arthAt munio tapavaDe zarIra gALI na nAMkhata.) hasaMti dhanino janA gatadhanA rudaMtyAturAH ___ paThaMti kRtabuddhayo'kRtadhiyo'nizaM zerate tapaMti munipuMgavA viSayiNo ramaMte tathA karoti naTanartanakramamayaM bhave janminAM // 265 // dhanavAna hase che, jyAre gata dhanavAna ciMtAtura rUdana kare che. buddhizALI paThana kare che, jyAre buddhirahita ahoniza pI rahe che. muni puga tapasyA kare che, jyAre viSayI jano ramaNa kare che. AvI rIte A bhava manuSyone naTanI mAphaka nacAvavAno kama kare che. na ki taralalocanA samadakAminIvallabhA vibhUtirapi bhUbhujAM dhavalacAmaracchatrabhRt maruccalitadIpavajjagadidaM vilokyAsthiraM .. paraMtu sakalaM janAH kRtadhiyA vanAMtaM gatAH // 266 / /
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 madathI bharelI tarala canAvALI kAmInI temaja rAjAonI dhavala cAmara ane zubhra chatranI vibhUti paNa zuM vahAlI lAgatI nathI? tathApi pavanathI calita thayelA dIpakanI jema A samagra jagata asthira jene buddhizALI jane vanamAM jatA rahyA che. iti prakupitoragapramukhabhaMgurAM sarvadA nidhAya nijacetasi prabaladuHkhadA saMmRti vimuMcata parigrahagrahamanArjavaM sajjanA yadIcchata sukhAmRtaM rasitumastasarvAzubhaM // 267 // A pramANe ke pAyamAna thayelA sarSa jevI ane bhaMgura temaja ati duHkhadAI saMskRtine hamezAM nija hRdayane viSe dhAraNa karIne, sarva azubha jemAM nAza pAmyuM che tevA sukharUpa amRtanuM AsvAdana karavAne je tame IcchatA he to te sajajane parigraha ane rAgano tyAga kare. manobhavazarAditaH smarati kAminI yo naro viciMtayati sA paraM madanakAtarAMgI naraM paro'pi parabhAminImiti vibhinnabhAvepsitAM vilokya jagataH sthiti budhajanAstapaH kurvate // 268 // madana bANathI vidhAyele nara je strInuM raTaNa kare che te madanathI vihala banelI strI anya jananuM ciMtvana kare che te anya jana paNa anya strIne vAMche che. AvA prakAranI vibhinna bhAvanI vAMcchanAvALI jagatanI sthiti joIne buddhijane tapa kare che.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 prakaraNa 11 mu jarA nirUpaNa janayati vaco'vyaktaM vaktraM tanoti malAvilaM svalayatiM gatiM, haMti sthAma, zlathI kurute tanuM dahati zikhivatsavAnAM ca yauvanakAnanaM gamayati vapurtyAnAM vA karoti jarA na kiM // 269 // jarA zabdoccAraNane avyakata banAve che, moDhAne maLathI kharaDAeluM kare che, gatiskhalita kare che, sAmarthya vIryane haNe che, zarIrane zithila kare che, te gaurAMgI agninI jema yauvana rUpI vanane khALI nAMkhe che, ane manuSyAnA zarIraneA nAza kare che athavA jarA zuM nathI karatI? balapavanapAta dhvastapradIpa zikhopameM ralimalanibhaiH kAmodbhUtaiH sukhairviSasaMnibhaiH samaparicitairduHkhamAMtaiH satAmatiniMditai riti kRtamanAH zaMke vRddhaH prakaMpayate karau // 270 // josabhera phuMkAtA pavananA jhapATAthI mujhAi gayelI dIvAnI zIkhA samAna kSaNu vinAzI, ane sajjanAe nidvita evA kAmajanya sukha, pariNAme duHkha denArA che; ane viSa tulya vinAzaka che ema anubhavathI siddha, huM mAnu chuM ke vRddha peAtAnA hAtha kapAve che. calayati tanuM dRSTebhIti karoti, zarIriNAM racayati balAdavyaktoktiM, tanoti gatikSitiM ''
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 janayati jane nudyAM niMdAmanarthaparaMparAM harati surabhi gaMdha dehAjjarA madirA yathAH ||271 // madirAnI jema jarA zarIrane asthira manAve che. manuSyanI dRSTinI bhrAnti kare che. mahAbaLe karIne anyakatAccAraNa karAve che. gatinI kSati kare che. dhikkAravA ceAgya ane niMdaniya anatha para parAye janma Ape che ane dehanA surabhiga'dhanuM haraNa kare che. bhavati maraNaM pratyAsannaM, vinazyati yauvanaM prabhavati jarA sarvAgAnAM vinAzavidhAyinI viramata budhAH kAmArthebhyo vRSe kurutAdaraM vaditumiti vA karNopAMta sthitaM palitaM jane // 272 // vRddhAvasthAne ta paLI-dhALAvALa karNa pAse jaIne kahe che ke he yuddhajanA kAma ane athathI virAma pAme ne uttama dhana Adara kareA-kAraNa maraNu taddana najIkamAM che. yauvana nAza pAme che, ane sarve aMganA vinAza karanArI jarAnuM sAmrAjya varte che. madanasadRzaM yaM pazyaMtI vilocanahAriNI zithilitatanuH kAmAvasthAM gatA madanAturA tadapi jarasA zIrNa martya balAdi bhojyate jagati yuvatirvA bhaiSajyaM vimuktarataspRhA ||273 || je madana tulya narane joI ne vileAcana hAriNI, madananI pIDAthI Atura banelI ane tethI zithila thayela * zarIravALI strI kAmAvasthAne prApta thatI hatI, teja vikSINu
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ D aMgavALA mane jarA aLAtkArathI bhogave che. jagatamAM yuvati ane auSadha zu rata (kAma krIDAthI) mukta che ? bhavati viSayAna bhoktuM moktuM na ca kSamaceSTito puSi jarasA jIrNo dehI vidhUtabalaH paraM rasati tarasA tvasthIni zvA yathA trapayojjhitaH kararasanayA dhigjIvAnAM viceSTitamIdRzaM || 274|| jo ke vRddhAvasthAmAM purUSa baLarahita ane jINu aMgavALA thAya che, teA paNa viSayAne tajavAne tenI IcchA thatI nathI balke bhAgavavAnI icchA thatI rahe che. jema kutarA bezarama banI tRSNAne vaza thaI mAMsa rahita zuSka hADakAnA AnaMdathI AsvAda kare che ane cheDatA nathI. tema! mATe jIvAnI AvI ceSTAne dhikkAra che. timirapihite netre lAlAvalImalinaM mukhaM vigalitagatI pAdau deho visaMsthulatAM gataH palitakalito mUrdhA kaMpatyabodhi jarAMganA miti kRtapadAM tRSNA nArI tathApi na muMcati // 275 // A duniyAnA evA sAmAnya niyama che ke jyAre strI pAtAnI Asakti bIjI strI sAthe cAlatI jANe che ke tarata pelI strI tene tajI de che, paNa tRSNArUpI strI te evI nijaja che ke A sAmAnya niyamanuM ullaMdhana karanArI che. kAraNake jarArUpI anya strIe purUSanA kabajo lIdhA ane potAnI sattA jamAvI che ema jIve che, eTale ke manuSyanA netramAMthI teja alepa thaI gayuM, "
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ mukha lALathI malina thaI gayuM, paga paNa lathaDavA lAgyA, deha kaMpavA lAgyuM ane mastaka badhuM veta thaI gayuM, chatAM paNa tene tyajatI nathI. galati sakalaM rUpaM, lAlAM vimuMcati jalpanaM svalati gamanaM daMtA nAzaM zrayati zarIriNaH viramati mati nau zuzrUSAM karoti ca gehinI vapuSi jarasA grastaM vAkyaM tanoti na dehajaH // 276 // jarA zarIrane gherI le che, tyAre sakala rUpa jatuM rahe che, lALa nIkaLe che, bakabakAre zarU thAya che, gati khalanA pAme che. ane dAMta paDI jAya che, ane buddhi virAma pAme che, strI cAkarI karatI nathI ane putra bolate paNa nathI. AvI rIte jarA jeke dukhadAI che kharI, paNa zAMta citte vicAra karavAmAM Ave te jarA manuSyonI viveka buddhine jAgRta karIne tene dhamakaraNa karavA prere che. racayati matiM dharma, nIti tanotyatinirmalA viSayaviratiM dhatte, cetaH zamaM nayate parAM vyasananihatiM datte, sate vinItimathAcitAM manasi nihitA prAyaH pusAM karoti jarA hitaM // 277 // dharma tarapha matine dore che, ane nirmaLa nItine vadhAre che, viSayathI virati prApta karAve che, cittane zAMti Ape che, vyasanano nAza kare che, pujaniya vinIti vinayane uddabhava karAvIne manamAM sacoTa beThelI jarA janene ghaNuM bhAge hita kare che.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 yuvatiraparA no bhoktavyA tvayA mama saMnidhAviti nigaditastRSNAM yoSAM na muMcasi kiM zaTha nigaditumiti zrotropAMtaM gateva jarAMganA palitamiSato na strImanyAM yataH sahate'MganA // 278 // jarArUpI strI palInA miSa heThaLa kAna pAse jai A pramANe kahe che ke mArI hAjarImAM anya tRSNA rUpI strI tAre bhAgavavI nahi, kAraNa ke strIe anya strIne sahana karI zakatI nathI. AvI rIte zAsita jana zuM tRSNA rUpI strI tyajatA nathI ? vacanaracanA jAtAvyaktA mukhaM valibhiH zritaM nayanayugalaM dhvAMtAghAtaM zritaM palitaM ziraH vighaTitagatI pAdau hastau savepathutAM gatau tadapi manastRSNA kaSTaM vyupaiti na dehinAM || 279 / / zabda racanA avyakta thai, mukha karacalIthI bharAI gayuM, ane AMkhe AMdhaLI thaI gaI, nAkanI zakti mada thai, zira palita thayuM, paga lathaDavA lAgyA, hAtha dhrujavA lAgyA te paNa manuSyeAnI mananI tRSNA aksAsa che ke nAza thatI nathI. sukhakaratanusparzI gaurIM karagrahalAlitAM nayanadayitAM vaMzodbhUtAM zarIrabalapradAM dhRtasaralatAM vRddho yaSTi na parvavibhUSitAM tyajati taruNIM tyaktvApyanyAM jarAvanitAsakhIM // 280 //
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 strIne tajI te paNa anya strIne (jarArUpI strI sakhI je lAkI) tene vRddha taja nathI. ne lAkI rUpI strI kevI che te ke jene sparza sukhakara che, gauravarNavALI, hAthamAM laI lAlana kare tevI, AMkhane vahAlI, vaMza-vAMsanA kuLamAMthI utpanna thayelI, zarIrane baLa ardhanArI, saralatA vALI, (sIddhI ane gAMThAvinAnI) parvathI (mUThathI vibhUSita thayelI che. tyajasi na hate tRSNAyoSe jarAMganayA naraM ramitavapuSaM dhikte strItvaM zaThe trapayojjhite iti nigaditA karNAbhyaNe gataiH palitairiyaM tadapi na gatA tRSNA kA vA nu muMcati vallabhAM // 281 // he hatabhAgInI tRSNA rUpI strI ! jarAMganAe jenI sAthe ramaNa karyuM che, tevA narane paNa tuM tyajatI nathI te nirlaja luccI (za4) tArA strItvane dhikkAra che, AvI rIte karNopAse rahelA palIoe tRSNAne kahyuM te paNa te gaI nahi arthAt pitAnA vallabhane koNa choDe. tyajata viSayAnduHkhotpattau paTUnanizaM khalAn bhajata viSayAn janmArAte nirAzakRtau hitAn jarayati yataH kAlaH kAyaM nihaMti ca jIvitaM vaditumiti vA karNopAMte gataM palitaM janAH // 282 // karNopAMte rahelA patie paNa A pramANe sUcave che ke he jane hamezAM duHkhatpatimAM nipuNa ane dUSya viSayone taje, ane janma maraNarUpI duzmanane hatAza nirAza karavAmAM
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 kuzala viSayAne bhAgava, tenuM avalaMbana kara, kAraNu kALa kAyAne jINu manAve che ane jIvItane haNe che. harati viSayAn daMDAlaMbe karoti gatisthitI skhalati pathi spaSTaM nArthe vilokayituM kSamA paribhavakRtAH sarvAceSTAstanotyanivAritA kunRpamativaddehaM nRNAM jarA parijRMbhate ||283 || jarA viSayAne dUra kare che, gati ane sthiti phreMDanA avalakhana AdhArathI kare che. mAge skhalanA pamADe che. ane padArtha spaSTarIte jovAne azakta banAve che. save ceSTAne anivArita rIte apamAnakAraka banAve che. kunrupanI mAphaka jarA manuSyanA dveSane ughADI pADe che. zirasi nibhRtaM kRtvA pAdaM prapAtayati dvijAn pivati rudhiraM, mAMsaM sarva samatti zaroriNAM sthapuTaviSamaM camagAnAM dadhAti zarIriNAM vicarati jarA saMhArAya kSitAviva rAkSasI // 284 // jarA rAkSasI mAthApara guptapaNe paga pesArA karI dAMtane pADe che, leAhI pIe che, ane zarIranuM savamAMsanuM bhakSaNa kare che, manuSyAnI cAmaDIne viSama khADA khamacAvALI banAve che, jarA A avanI taTapara rAkSasInI mArka dehadhArIonA saMhAra arthe vicare che. bhuvanasadanapANigrAmaprakaMpavidhAyinI nikucitatanurbhImAkArA jarAjaratI ruSA
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 nihitamanasaM tRSNAnArthI nirIkSya naraM bhRzaM palitamiSato jAteA vA karoti kacagrahaM // 285 // A bhayaMkara jarArUpI strI tRSNA rUpI strImAM purUSane phasele dekhIne ISya utpanna thavAthI palInA mISe tenA keza gRhaNa kare che, ane saMsArarUpI gRhamAM vasanArA samasta prANIonA dehamAM kepathI kaMpArI choDAve che. vimadamRSivacchrIkaMThaM vA gadAMkitavigraha zizirakaravaktraM vezaM virUpavilocanaM ravimiva tamomuktaM daMDAzritaM ca yamaM yathA vRSamapi vinA mayaM niMdyA karotitarAM jarA // 286 // niMdavAyegya jarA uttama janane paNa nAhaka rUSInI mAphaka madathI rahita, zrIkaMTha(ziva-viSNu) nI mAphaka gadAMkita zarIravALo, caMdranI jema sapheda puNI jevA mukhavALe, virUpa ane AMkhane na game tevA veSavALe, suryanI jema tame mukta niMdrAthI rahita ane yamanI mAphaka daMDa lAkanA avalaMbana vALa banAve che. vigatadazanaM zazvallAlAtatAkulamuktakaM skhalati caraNAkSepaM tuMDAparisphuTajalpanaM rahitakaraNavyaktAraMbhaM mRdUkRtamUrdhajaM punarapi naraM pApA bAlaM karotitarAM jarA // 287 // dAMta vagarane, hameza nikaLatI lALathI kharaDAyelA che mukhanA cheDA jenA, cAlavAmAM slakhanA pAmate, mukhathI aspaSTa lavAre karate, jenI Idri sateja nathI, ane
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 keza paNa jenA mRdu thayA che, evI rIte duSTa pApINI jarA manuSyane pharI bALaka banAvI de che. aha nayane mithyAgvatsadI kSaNavarjite zravaNayugalaM duSputro vA bhRNoti na bhASitaM skhalati caraNadvaMdvaM mArge madAkulalokava dvapuSi jarasA jIrNe varNoM vyapaiti kalatravat // 288 // ahe| zarIra jarAthI jyAre jINuM thAya che tyAre nayanA mithyASrInI samAna saddana ( samyakdana ) zakti rahita thAya che, kuputranI jema kaNa yugala kheleluM sAMbhaLatA nathI, madathI AkuLa thaelA leAkanI jema rastAmAM caraNu skhalanA pAme che, ane aMga paranA varNa kalatranI jema jatA rahe che. ' muditamanaso daSTavA rUpaM yadIyama kRtrimaM paravazadhiyaH kAmakSiptairbhavaMti zilImukhaiH dhavalitamukha bhrUmUrdhAnaM jarasA (?) dharAtrayaM jhaTiti manujaM cAMDAlaM tyajati janIjanAH // 289 // je strIo pahelAM je purUSanuM akRtrima svabhAvika rUpa nihALIne AnaMda pAmatI hatI, ane jemAM kAmanA ANuthI viMdhAI jaI paravaza banI jene Adhina thatI hatI, teo jyAre teja purUSane jarAthI zveta thayelA mukhavALA jIve che tyAre tene cAMDAlanI jema aspRzya gaNI tarataja tyajI jAya che.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 nayanayugalaM vyaktaM rUpaM vilokitumakSamaM palitakalito mUrdhA kaMpI zrutI zrutivarjite vapuSi jarasAzliSTe naSTaM viceSTitamuttamaM maraNacakito nAMgI dhatte tathApi tapo hitaM // 290 // jyAre jarA zarIrane AzleSa kare che, tyAre nayana yugala vyakta rUpane jovAne paNa azakatImAna thAya che. mAthu DAlyA kare che, ane palIthI bharAi jAya che. ka zravaNazakti rahita thAya che ane uttama ceSTA paNa nAza pAme che, tApaNa maraNathI cikata thayelA manuSya hitakAraNa tapane dhAraNa karatA nathI. dyutigatidhRtiprajJAlakSmIpuraHsarayoSitaH sitakacavalivyAjAnmartya nirIkSya jarAMganAM prati ruSA tRSNA nArI punarna vinirgatA tyajati hi na vA strI peyAMsaM kRtAgasamapyalaM / / 291 || mAthAnA vALa sapheda thavAthI jarArUpI zAkayanI sattA purUSapara jAmelI che. ema joine irSyAthI kAMti, gati, dhRti, buddhi lakSmI Adi strIe tA tene cheDIne cAlI jAya che. paNa eka tRSNArUpI strI jatI nathI te barAbara che, kAraNa aparAdhI evA paNa peAtAnA prIyatamane strI hajI zakatI nathI. pariNatimatispaSTAM dRSTvA tanoguNanAzinIM jhaTiti tu narAH saMsArAbdheH samuttaraNodyatAH jinapatimataM zritvApUtaM vimucya parigrahaM viti taM kRtyaM samyaktapazcaraNAdikaM // 292 //
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 zarIranA guNane nAza karanArI atispaSTa pariNatI joine saMsAra sAgarathI turata pAra pAmavAne pavitra janamatanuM zaraNa laI parigraha (saMsArika mamatA) tyajI, samyaka tapa ane samyaka cAritra Adi hita kAryomAM buddhimAna leka Adara kare che. prakaraNa 12 muM. mRtyu nirUpaNa saMsAre bhramatAM purAjitavazAd duHkhaM sukhaM vAinutAM citraM jIvitamaMgInAM svaparataH saMpadyamAnApadAM daMtAMtaHpatitaM manohararasaM kAlena pakvaM phalaM - sthAsyatyatra kiyaciraM tanumatastIvrakSudhAcavitaM // 293 // purva bhavamAM upArjana karelA pApa ane puNyanA udayathI, dukha ane sukha bhogavatAM thakAM saMsAramAM paribhramaNa karatA, sva ane paranI buddhithI nAnA prakAranI Apattio vaherI lenAra prANIonuM, "vicitra jIvana atikSudhAtura manuSyanA dAMtanI madhya paDelA, manahara rasavALA ane samayamAM pAkelA phaLanI jema keTalo kALa sthIra rahI zake che? nityaM vyAdhizatAkulasya vidhinA saMkSipyamANAyuSo nAcarya bhavavartinaH zramavato yajjAyate paMcatA kiM nAmAdbhutamatra kAnanataroratyAkulAtpakSibhi yatmodyatpavanapratApanihataM pakvaM phalaM bhrazyati // 29 //
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 nitya seMkaDe vyAdhithI Akula banelA, ane vidhie jenuM AyuSya TUMkuM nirmANa karyuM che tevA, thAkelA bhavavatio paMcatva mRtyune pAme temAM navAI nathI. daSTAMta, pakSIothI sadA vyApta rahenAra vana vRkSa parathI pavananA majabuta jhapATAthI chuTuM paDeluM pAkeluM phaLa je paddha jAya, te temAM zuM Azcarya che? nidhUtAnyabalo'viciMtyamahimA pradhvastadurgakriyo vizvavyApigatiH kRpAvirahito duryodhamaMtraH zaThaH zastrAstrodakapAvakAripavanavyAdhyAdinAnAyudho garbhAdAvapi haMti jaMtumakhilaM durvAravIryo yamaH // 29 // anya baLane nahi gaNakArate, aviciMtya mahimAvALa, durga kriyAthI rahita, vizvavyApI gativALo, kRpA rahita, durbodha maMtra che jene evo zaTha, zastra astra pANuM agnI zatru pavana vyAdhi AdithI nAnA prakAranA AyudhothI sajajathayele, durvAra vIryavALo, je mRtyudeva garbhamAMthI paNa samasta jaMtune haNe che. prAjhaM mUkhamanAryamAryamadhanaM dravyAdhipaM duHkhitaM sauravyopetamanAmamAmanihataM dharmAthinaM pApinaM vyAvRttaM vyasanAdarAd vyasaninaM vyAsAkulaM dAninaM ziSTaM duSTamanaryamakhilaM lokaM nityaMtakaH // 296 // DAhyo ane murkha, Arya ane anArya, daridrA ane dhanI, garIba ane tavaMgara, duHkhI ane sukhI, nirogI ane regI, dharmAthI ane pApI, vyasanAdarathI
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 rahIta ane vyasanI, lebhI ane dAnI, ziSTa ane duSTa, pUjanIya ane apUjanIya, sarva janene mRtyu deva haNe che. devArAdhanamaMtrataMtrahavanadhyAnagRhejyAjapa sthAnatyAgadharApravezagamanatrajyAdvijArcAdibhiH atyugreNa yamezvareNa tanumAnaMgIkRto bhakSituMvyAghraNeva bubhukSitena gahane no zakyate rakSituM // 297 // aTavImAM bhUkhyA ane kSudhAtura vAghanI jema ati ugra yama deve bhakSaNa karavAne aMgIkAra kIdhelA hanumAnane, devArAdhana, maMtra, taMtra, havana, dhyAna, gRha, tha, japa, sthAna, tyAga, dharA praveza, bhikSATana, dvija pUjA Adi kaI rakSaNa karavAne zaktimAna nathI. prArabdho grasituM yamena tanumAna duravIryeNa ya staM trAtuM bhuvane na ko'pi sakale zakto naro vA suraH no cedevanarezvaraprabhRtayaH pRthvyAM sadA syurjanA vijJAyeti karoti zuddhadhiSaNo dharma marti zAzvate // 298 // durvara vIye che jenuM evA yame, jene gaLI javAne AraMbha karyo che tene bacAvavAne sakaLa bhuvanamAM nara vA deva, keIpaNa zaktimAna nathI. je tema na hoya te rAjA Adijane A avani taTa para sadA sarvadA raheta, ema samajI zuddhabuddhizALI jana zAzvata e je dharma, tene viSe mana lagADe che. caMdrAdityapuraMdarakSitidharazrIkaMThasIryAdayo ye kIrtidyutikAMtidhIdhanabalaprakhyAtapuNyodayAH
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 sve sve te 'pi kRtAMta daMtakalitAH kAle vrajaMti kSayaM kiM cAnyeSu kathA sucArumatayo dharme matiM kurvatAM // 299 // caMdra, Aditya, puraMdara, iMdra, kSitidhara, zrIkaMTha, khalarAma Adi je kIti dhati kAnti buddhi dhana maLanA dhAraka ane prakhyAta puNyAyavALA hatA tepaNa mRtyudevanI dADhamAM beThelA peAtAtAnA vakhate vilaya pAmyA. bIjAnI vAta te kyAM karavI ? mATe he cArUmati jane ! dhane viSe pravRtta thAo. ye lokeza ziromaNidyutijalaprakSAlitAMdhidvayA lokAlokavilokikevalasatsAmrAjyalakSmIdharAH prakSINAyuSi yAMti tIrthapatayaste'pyastadehAspadaM tatrAnyasya kathaM bhavedbhavabhRtaH kSINAyuSo jIvitaM // 300 // jenA caraNa yugala leAkezanA mukuTa maNIthI, prabhArUpI jalathI prakSAlana thayelA che ane leAka ane alekane jonArU kevalajJAnathI zAbhatI sAmrAjya lakSmInA dhAraka, evA tIrthaMkarA paNa AyuSya pUrNa thaye astadehanA bhAjana che, tyAM anya kSINu AyuSyavALA bhavatinu jIvita teA kayAMthI rahe? dvAtriMzanmukuTAvataM sitazirobhrabhRtsahasrAcitAH SaTakhaMDa kSitimaMDanA nRpatayaH sAmrAjyalakSmIdharAH nItA yena vinAzamatra vidhinA so'nyAn vimuMcetkathaM kalpAMtazvasano girIMzcalayati sthairya tRNAnAM kutaH / / 301 // atrIsa hajAra mukuTadhArI nRpatithI pUjAyelA, chakha'Da
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 - pRthvInA maMDanarUpa, sAmrAjya lakSamInA dhAraka, evA rAjAo je vidhithI nAza pAmyA che te te bIjAne cheDe kema ? kalpAMta kALane pavana parvatene calAyamAna kare che te tyAM taNakhalAnI sthiti te kyAMthI hoya? yatrAdityazazAMkamArutadhanA no saMti saMtyatra te dezA yatra na mRtyuraMjanajano no so'sti dezaH kvacit samyagdarzanaboghavRttajanitAM muktvA vimuktikSiti saMciMtyeti vicakSaNAH puru tapaH kurvatu tAmIpsavaH // 302 // A jagatamAM surya, caMdra, pavana, varSAda Adi na hoya tevA deza asti dharAve che, paNa samyagadarzana, samyajJAna ane samyagacAritrathI prApta thatI mukti sthaLane vajIne e eke deza nathI, ke jyAM mRtyune raMjana karanArA jane na hoya; ema samajI he muktinA abhilASI jane tapa tapo. yeSAM strIstanacakravAkayugale pItAMzurAjattaTe niyaMtkaustubharatnarazimasalile AsyAMbujabhrAjite zrIkSAkamalAkare gatabhayA kroDAM cakArAparAM zrIhi zrIharayo'pi te mRtimitAH kutrApareSAM sthitiH||303|| strInA stanarUpI cakravAka yugalathI yukta, ane pItAMbara rUpI tanathI zobhatAM, kaustubharatnamAMthI nIkaLatA kIraNorUpI jala yukta, ane mukharUpI kamalathI alaMkRta, jenA vakSasthalarUpI sarovaramAM sAkSAta lakSamIe nirbhaya
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 123 rIte krIDA karI che evA zrI kRSNadeva paNa mRtyune vaza thayA, te pachI anya jananI te zuM sthiti ? bhoktA yatra vitRptirNtkvibhubhojyaaH samastAMginaH kAlezaH pariveSako'zramatanurgAsA visaMtyakramaiH vaktre tasya nizAtadaMtakalite tatra sthitiH kIdRzI jIvAnAmiti mRtyubhItamanaso jainaM tapaH kurvate // 304 // jyAM bhaktA (bhajana karanAra) atRpta mRtyudeva che, ane bhejya (khAvAne padArtha) samasta aMgadhArI che, vaLI zramane nahi jANate e kALeza pIrasanAra pariveSaka che ane jyAM kavaLa kema rahitapaNe mukhamAM praveza kare che tenA tIkSaNa daMtavALA mukhamAM chAnI zuM sthiti ema vicArI mRtyuthI bhIrU banelA jane jenIya tapa kare che. uddhata dharaNI nizAkararavI kSeptuM marunmArgato vAtaM staMbhayituM payonidhijalaM pAtuM giriM cUrNituM zaktA yatra vizati mRtyuvadane kAnyasya tatra sthiti yasminmAti giribile saha vanaiH kAtra vyavasthA hmnnoH||30|| dharaNI dhAraNa karavA athe, zazI ane ravIne marUtanA mArgamAMthI pheMkI devA mATe, pavanane aTakAvavA arthe, samudrajala pIvA mATe, ane girine cUrNa karavA arthe, iMdroe je mRtyuvadana viSe praveza karyo ? tyAM anya janenI zuM sthiti? je bIlamAM vane sahita giri samAI jAya che, tyAM ANunI zuM avasthA ?
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 sugrIvAMgadanIlamArutasutapRSTaiH kRtArAdhano rAmo yena vinAzitastribhuvana praravyAtakIrtidhvajaH mRtyostasya pareSu dehiSu kathA kA nighnato vidyate kAtrAsthA nayato dvipaM hi zazako niryApakaH shrotsH||30|| sugrIva, aMgada, nIla, hanumAnathI, jenuM ArAdhana thayeluM che, ane jene kirtidevaja tribhuvanamAM pharakI rahe che te rAmane, je mRtyue hA te ghAtakInI AgaLa bIjA dehIonI vAta ja hAya. je nadInuM pUra hAthIone tANI jAya che, tyAM te zuM sasalAne che ke kharUM. atyaMtaM kurutAM rasAyanavidhi vAkyaM priyaM jalpatu vArdheH parimiyatuM gacchatu nabho devAdrimArohatu pAtAlaM vizatu prasarpatu dizaM dezAMtaraM bhrAmyatu na prANI tadapi prahartumanasA saMtyajyate mRtyunA // 307 // atyaMta rasAyaNa vidhi kare, miSTa vAkya bole, samudra pAra jAo AkAzamAM jAo devAdri (merUparvatanA zikharapara) ArahaNa kare, pAtAlamAM praveza kare, keIpaNa dizAomAM jAo yAte dezAMtaramAM bhramaNa kare, te paNa hiMsaka buddhivALo mRtyu keIpaNa prANIne cheDatA nathI. kArya yAvadidaM karomi vidhivattAvatkariSyAmyada statkRtvA punaretadadya kRtavAnetatparAkAritaM ityAtmIyakuTuMbapoSaNaparaH prANI kriyAvyAkulo mRtyoreti karagrahaM hatamatiH satyaktadharmakriyaH / / 308 // A kArya huM vidhipUrvaka karUM chuM, A huM kAle karIza,
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 te kIdhA pachI vaLI A Aja kIdhuM, te pahelAM karyuM, vigere kuTuMba piSaNamAM rata thayele, kriyAmAM vyAkula banela, hatabuddhi e prANa, dharma kriyAthI tyajAelo mRtyunA hAthamAM sapaDAya che. mAndhAtA bharataH zIvo dazaratho lakSmIdharo rAvaNaH karNaH kaMsaripurbalo bhRgupatibhImaH pare'pyunnatAH mRtyu jetumalaM, na, yaM nRpatayaH kastaM paro jeSyate bhanau yo na mahAtarupivaraistaM kiM zazo bhakSyati // 309 // mAnyAtA, bharata, zIva, dazaratha, lakSmIdhara, rAvaNe, karNa, kRSNa, balabhadra, bhUpatI (parazurAma), bhIma ane bIjA ati uttama kRpavare mRtyune jItI na zakyA, tene bIje keNa jItaze, daSTAMta je mahAtarU gajavarathI bhAgyuM nahi tene zazale kema bhAgI zake? sarva zuSyati sAMdrameti nikhilA pAthonidhi nimnagA __ sarva mlAyati puSpamatra marutaH zampeva sarva calaM sarva nazyati kRtrimaM ca sakalo yadvat vyapakSIyate sarvastadvadupaiti mRtyuvadanaM dehIbhavaMstatvataH // 310 // sarvesAMdra-gIlA padArtho sukAI jAya che, sarve nadIo samudramAM maLI jAya che, sarve puSpa karamAya che, ane sarve padArtho vIjalInI mAphaka cacala che, save kRtrima padArtho nAza pAme che. A pramANe sarve vastuo nazvara che tevIja rIte dehadhArI prANI paNa mRtyunA mukhamAM praveza kare che.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 prakhyAtadyutikAMtikirtidhiSaNAprajJAkalAbhUtayo devA yena puraMdaraprabhRtayo nItAH kSayaM mRtyunA tasyAnyeSu janeSu kAtra hiMsAtmano vidyate matte hi hinasti yaH sa hariNaM kiM muMcate kezarI // 311 // prakhyAta dyuti krAMti kIti ane buddhIvALA prajJA kalA ane vibhUtinA dhAraka iMdrAdidevA je mRtyuthI kSati pAmyA te hiMsaka buddhipAse anya janAnI teA zuM gaNunA che? je kezarI siMhu masta hAthIne haNe che, te zuM harine javA de che ? zrIMhI kIrtiratidyutipriyatamAprajhAkalAbhiH samaM yad grAsIkurute nitAMtakaThino martye kRtAMtaH zaThaH tasmAt kiM tadupAnena bhavinAM kRtyaM vibuddhAtmanAM kiMtu zreyasi jIvite sati cale kAryA matistazvataH // 312 || lakSmI lajajA kIti rati dyuti priyatamA prajJA ane kalAthI yukta mane, jyAre ati niSThura ane zaTha mRtyudeva eka kavala karI jAya che tyAre viSNudha janAe, te sarva upArjana karavAnuM zuM kAma che, ane zreSTa jIvitavya paNa cala che, ema vicArI dhama tatvamAM buddhi rAkhavI. yo lokaikaziraH zikhAmaNisamaM sarvopakArodyataM rAjacchIlaguNAkaraM naravaraM kRtvA punarnirdayaH dhAtA haMti nirargalo hatamatiH kiM tatkriyAyAM phalaM prAyo nirdayacetasAM na bhavati zreyomatirbhUtale // 393 // leAkamAM eka mAthAnA mukuTa maNI samAna, sarva para
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 upakAra karavAmAM tatpara zubhatA zIla vigere guNa samuhavALA naravarane utpanna kIdhA pachI, hatamati, nirdaya, niraMgela vidhAtA tene haNe che to tenI kRtinuM phaLa zuM? prAye A bhUtaLapara nirdaya hRdayI uttama buddhivALA thatAja nathI. ramyAH kiM na vibhUtayo'tilalitAH saccAmarabhrAjitAH kiM vA pInaDhonatastanayugAstrastaiNadIrghakSaNAH kiM vA sajjanasaMgatinaM sukhadA cetazcamatkAriNI kiM tvatrAniladhRtadIpakalikA cchAyAcalaM jIvitaM // 314 // ati suMdara sucAmarothI zobhatI vibhUti zuM ramya nathI? athavA te bharelA kaThaNa ane unnata stana yuga, ane bIdhelA haraNanI AMkha jevI strIo zuM ramya nathI? manane camatkAra pamADanArA sajajanI saMgati zuM sukhadAI nathI? paNa pavanathI hAlatA dIpa zIkhAnI chAyA jema jIvita cala che. yadyetAstaralekSaNA yuvatayo na syugaladyauvanA bhUtirvA yadi bhUbhRtAM bhavati no saudAminIsaMnimA vAtodbhUtataraMgacaMcalamidaM no cedbhave jIvitaM ko nAmeha tadeva sauravyavimukhaH kuryAjinAnAM tpH||315|| je A taralAlI yuvatio yauvanagata na hoya, rAjAonI vibhUti vijaLI jevI na hoya ane pavanathI utpanna thayela taraMgenA jevuM jIvita caMcala na hoya te ka manuSya AvA sukhathI vimukha thaI jInezvaranA tapanuM AcaraNa kare ?
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 mAMsAsRgrasalAlasAmayagaNavyAdhaiH samAdhyAsitAM nAnApAyavasudharAruhacitAM janmATavImAzritaH dhAvanAkulamAnaso nipatito dRSTvA jarArAkSasoM kSutkSAmoddhRtamRtyupannagamukhe prANI kiyatprANiti / / 316 // mAMsa leAhI ane lAlasAvALA, vyAdhi roganA samuha rUpI zIkArIethI vaselA, nAnA prakAranA duHkharUpI vRkSAthI bharapura, janmarUpI aTavImAM Azraya lenArA, jarArUpI rAkSasIne joIne vyAkuLa manavALA ahIM tahIM doDatA, kSudhAthI kSAma thayela ane unnata mukhavALA mRtyurUpI sapanA mukhamAM paDatA prANI kaI rIte jIvI zake. mRtyuvyAghrabhayaMkarAnanagarta bhItaM jarA vyAghata stItravyAdhiduraMtaduHkhatarumatsaMsArakAMtAragaM kaH zaknoti zarIriNaM tribhuvane pAtuM nitAMtAsuraM tyaktvA jAtijarAmRtikSatikaraM jaineMdradharmAmRtaM // 317 // janma jarA ane mRtyune kSaya karanAra jaina dharma rUpI amRta sivAya, mRtyurUpI vAghanA bhayaMkara mukhamAM paDelA, jarA rUpI zikArIthI bhaya pAmelA, tIvra vyAdhi ane asAdhya duHkharUpI jhADIvALI evI saMsAra rUpI aTavImAM bhamatA, tathA haMmezAM ati Atura rahetA, evA zarIrIne bacAvavAne kANa zaktimAna che. evaM sarvajagadvilokya kalitaM durvAravIryAtmanA nikhiMzena samastasavasamitipradhvaMsinA mRtyunA
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 229 sadratnatrayazAtamArgaNagaNaM gRhanti yacchittaye saMtaH zAntadhiyo jinezvaratapaHsAmrAjyalakSmIzritAH // 318 // samasta jagata samasta prANionA nAza karavA mATe ajItya zaktivALA mRtyuthI vyApta thayeluM che ema samajI, mRtyunA nAza mATe zAMta buddhi saMtajane uttama prakAranA ratnatrayI rUpI sukhadAyI mArgane grahaNa kare che, ane jInezvara prarUpita kaparUpI sAmrAjya lakSmIne Azraya svIkAre che. prakaraNa 13 muM sAmAnya anityatA nirUpaNa kAryANAM gatayo bhujaGgakuTilAH strINAM manazcaJcalaM naizvarya sthitimattaraMgacapalaM nRNAM cayo dhAvati / saMkalpAH samadAGganAkSitaralA mRtyuH paraM nizcito matvaivaM matisattamA vidadhatAM dharme matiM tattvataH // 319 // A saMsAramAM karmanI gati sarSanI samAna vAMkI che, strIonuM mana caMcala che, aizvarya saMpatti pANInA taraMganI mAphaka caMcala che, ane mANasono samuha (svArtha pUro thayA bAda) ravAnA thanAra che ane saMka9pa vikalpanI paraMparAo kAmavikArathI vyAsa evI kAminInA netranI mAphaka capala che ane chevaTe mRtyu nizcayathI AvavAnuM ja
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 che Ama jANIne huM! uttamamati janA ! paramArthavRttiye dhanI aMdara ja matine dhAraNa karo. zrI vidyuccapalA vapurvidhunitaM nAnAvidhavyAdhibhiH saukhyaM duHkhakaTAkSitaM tanumatAM satsaMgatirdurlabhA / mRtyudhyAsitamAyuratra bahubhiH kiM bhASitaistattvataH saMsAre'sti na kiMcidaGgisukhakRttasmAjjanA jAgrata // 320 // lakSmI vijaLInI jevI capaLa che. vapu nAnA vyAdhithI zIthIla thAya che. sukha anya duHkhanA kaTAkSIta che. ane manujone satsaMgati durla`bha che. Ayu mRtyuthI adhyAsita thaela che, athavA vizeSa varNanathI zuM lAbha ? TuMkamAM, tattvathI A saMsAramAM manuSyane sukhakara evuM kAMI nathI. mATe he janA jAgrata thAo. yadyetAH sthirayauvanAH zazImukhIH pInastanIrbhAminIH kuryAdyauvanakAlamAnamathavA dhAtA rataM jIvitaM / cintA sthairyama zauca maMtavirasaM saukhyaM viyogaM na tu ko nAmeha vimucya cArudhiSaNaH kuryAttapo duzvaram || 321 // jo vidhAtA caMdramukhI ane pInastanI strIonuM yauvana sthIra karI de ane A jIvananA yauvananA samaya paNa sthIra karI de. cintAne asthIra kare sukhanA kadI viyAga na kare teA evA kayA buddhizALI purUSa temane cheDIne duzcara tapa tape.
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 kAntAH kiM na zazAGkakAntidhavalAH saudhAlayAH kartyAcakAJcIdAmavirAjito rujaghanAH sevyA na kiM kAminI / kiM vA zrotrarasAyanaM sukhakaraM zravyaM na gItAdikaM vizvaM kiM tu vilokya mArutacalaM santastapaH kurvate // 322 // caMdrakAntI jevA ujjavala uMcA safeda madirA kAne ramaNIya nathI lAgatA, kaTi mekhalAthI zeAlatA pIna jaghana vAlI kAminIe kaiAne sevavA cAgya nathI lAgatI, athavA zrotra rasAyaNa zravya-zravaNa karavA ceAgya evA gItAdika kone sukhakara nathI lAgatA, tathApi A vizvane pavana jevuM capala jANI santajanA tapa karavAnuM zreya samaje che. kRSTeSvAsa vimuktamArgaNagatisthairya jane yauvanaM kAmAnkruddhabhujaGgakAyakuTilAnvidyuccalaM jIvitaM / aGgArAnalataptamRtarasavaddaSvA zriyo'pyasthirA niSkramyAtra subuddhayo varatapaH kartuM vanAntaM gatAH // 323 // A saMsAramAM kheMcelI paNaca vALAM dhanuSyamAMthI chUTelA ANunI gati jevuM asthira yauvana, vIjaLI jevuM caMcala jIvIta, kupita thaelA sapanA jevA kuTila kAmabhegA, ane aMgArAnA agnithI tapta thaelA pArA jevI asthIra lakSmIne joIne subuddhijanA ahiMthI nIkaLI uttama tapa karavAne vanamAM gayA che. vapurvyasanamasyati prasabhamantako jIvita dhanaM nRpasutAdayastanutAM jarA yauvanaM /
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 viyogadahanaM sukhaM samadakAminIsaMgaja tathApi bata mohino duritasaMgrahaM kurvate // 324 // duHkha zarIrane, antaka (mRtyu deva) jIvIta, nRpa suta Adi dhanane, jarA yauvanane ane viyogAgni madathI dhUNayimAna thaelI kAmInInA saMgathI uddabhUta yaelA sukhane nAza kare che. chatAM paNa mehagrastajane durita pApane saMgraha apAyakalitA tanujaMgati sApadaH saMpado vinazvaramidaM sukhaM viSayajaM zriyazcazcalAH / bhavanti jarasA'rasAstaralalocanA yoSitastadapyayamaho janastapasi no pare rajyati // 325 // A jagatamAM zarIra regathI kalita che. saMpada ApadA sahita che. A paMcaeNkriya viSayathI utpanna thatuM sukha vinazvara che. lakSmI caMcala che ane taralalocanA kAminI vRddhAvasthAthI virasa bane che. tathApi Azcarya che ke leke. tapamAM nimagna nathI thatA. bhave virahito'bhavanbhavabhUto na ke bAndhavAH svakarmavazato na ke'tra zatravo bhaviSyanti vA / janaH kimiti mohito navakuTumbakasyApadi vimuktajinazAsanaH svahitataH sadA bhrazyate // 326 // bhavathI virahIta thatuM ke prANi keTalA bAMdhavapaNAne pAmate nathI, agarate svakarma vazathI keTalA zatrupaNAne nathI
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 pAmate? Ama jANyA chatAM manuSyanavakuTuMbanI ApadAmAM kema mohita thaI rahyo che, tathA jInazAsanathI rahita banI svahitathI sadA bhraSTa thAya che. daDhonnatakucAtra yA capalalocanA kAminI zazAGkavadanAmbujA madanapIDitA yauvane / mano harati rUpataH sakalakAminAM vegato na saiva jarasArditA bhavati vallabhA kasyacit // 327 // yuvAvasthAmAM daDha ane unnatastanI taralA canA caMdrona jaqla mukhakamalA ane madanapIDitA je kAminI, pitAnI yauvanAvasthAnA rUpamAM sakala kAmIjanenuM vidyutu vege mana haraNa karatI hatI teja vRddhAvasthA prApta thatAM koIne paNa priya lAgatI nathI. imA yadi bhavanti no galitayauvanA nIruca__ stadA kamalalocanAstaruNa kAminIH ko'mucat / vilAsamadavibhramAn bhramati luMTayitrI jarA yato bhuvi budhastato bhavati nispRhastatsukhe // 328 // je A kamalalacanA strIo yauvanathI bhraSTa-galIta ane nisteja phIkI na thAta te vilAsamadathI vibhrama bhaTakatI luTArI jarA tarUNa mAnInIone choDI deta, tethIja buddhijane henI hAjarImAM (jarAnI hAjarImAM) tenAthI (strIothI) nispRhI bane che.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 imA rUpasthAnasvajanatanayadravyavanitA sutAlakSmIkIrtidyutiratimatiprItidhRtayaH / madAndhastrInetraprakRticapalAH sarva bhavinAmahokaSTaM martyastadapi viSayAnsevitumanAH // 329 / / 35, sthAna, svAna, tanaya, putra, dravya, vanitA, suta, sakSmI, zrIti, dhuti, ti, bhati, prIti bhane pati sarve samasta janone madathI anya thaelI strInA netra jevA capala che. te paNa are aphasosa che ke matya viSaya sevavAne Atura thAya che. sahAtra strI kiMcitsutaparijanaiH prema kurute vayaprApto bhogo bhavati rataye kiMcidanayAH / zriyaH kiMcittaSTiM vidadhati parAM saukhyajanikAM na kiMcitpuMsAM hi katipayadinairetadakhilaM // 330 // A saMsAramAM strI-putra parijana Adi je kaI prema. kare che, pitAne AdhIna evA bhege je kaI Ananda Ape che, ane lakSmI je kAMI saukhyadAyI tuSTi arpe che, te saghaLuM thoDA dIvaso mATe ja che kAraNa ke keTalAka (DA) dIvase bAda te avazya naSTa thAya che. vijityorvI sarvI satatamiha saMsevya viSayA .." zriyaM prApyAnA tanayamavalokyApi paramaM / nihatyArAtInAM bhuvi valayamatyaMtaparamaM vimuktadravyo hi muSitavadayaM yAti maraNaM // 331 //
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 satata prayANAthI samagra pRthvIne jItI viSayAnA bhAga karI anadhya evI lakSmIne pAmI paramapriya evA putranuM mukha joi zatruonA samUhonA atize nAza karI chevaTe te prANi paNa cArAi gayelA dravyavAlA mANasanI mAkaja nisteja ane ala hIna manI maraNanA zaraNamAM gamana kare che. arthAt te paNa zAzvata rahetA nathI. zriyopAyAghrAtAstRNajalacaraM jIvitamidaM manazcitraM strINAM bhujagakuTilaM kAmajasukhaM / kSaNadhvaMsI kAyaH prakRtitarale yauvanadhane iti jJAtvA santaH sthirataradhiyaH zreyasi ratAH // 332 // lakSmI nAzathI dUSita thaelI che, tRNAgre rahelA jaLa jema jIvIta ca'cala che, mana citragativAlu che, strIonuM kAmathI utpanna thaeluM sukha sapanI mAphka kuTila che, kAyA kSaNuvaMsI che, ane yauvana ane dhana svabhAvathIja tarala- caMcala che, evuM jANIne sthIrabuddhivAlA santajanA zreSTa evA meAkSa mArgamAM rata thAya che. galatyAyurdehe vrajati vilayaM rUpamakhilaM jarA pratyAsanna bhavati labhate vyAdhirudayaM / kuTumbasnehArttaH pratihatamatirlobhaka lito mano janmocchiyai tadapi kurute nAyamasumAn // 333 // mA dehamAMja AyuSya nAza pAme che. akhila rUpa vilayane pAme che. jarA najIka AvatI jAya che. vyAdhinA
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 udaya thAya che te paNa kuTumba snehamAM guMthAelo pratihata buddhivALA lebha kalita prANI janma chedana (mekSa pAmavA) mATe paNa mana nathI karate. budhA bahmotkRSTaM paramasukhakadvAJchitapadaM vivekazvedasti pratihatamalaH svAntavasatau / idaM lakSmIbhogaprabhRti sakalaM yasya vazato na mohagraste tanmanasi viduSAM bhAvi sukhadaM // 334 // he! budhajana ! je tamArA aMtaramAM zuddha viveka hoya te samajI le ke paramasukhadu vAMchita pada parabrahma paramAtmA che, kAraNa tamArA hRdayamAM tene sthAna prApta thayAthI mana nirmoha thaI jAya che. ane meha naSTa thavAthI lakSmI bhega Adi sarva padArtho vidvAnane sukhada jaNAtA nathI. bhavantyetA lakSmyaH katipayadinAnyeva sukhadA staruNyastAruNye vidadhati manaH prItimatulAM / taDillolA bhogA vapurapi calaM vyAdhikalitaM yuvA saMvitti pazunamano brahmani ratA: pararavA A lakSmI mAtra thoDA dahADA sukha ardhanArI che. ane tarUNI tArUNyamAM yuvAvasthAmAM manane atula prIti denArI che. bhego vIjaLI jevA lela che, ane zarIra paNa vyAdhi kalita ane nAzavaMta che ema cintavana karI uttama buddhivAlA budhajane brahmamAM magna thAya che.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 na kAntA kAntAnte virahazikhino dIrghanayanA na kAntA bhUpazrIstaDidiva calA cAntavirasA | na kAntaM grastAntaM bhavati jarasA yauvanamataH zrayante te santaH sthirasukhamayIM muktivanitAM // 336 // antamAM virahAgni karanArI dInayanA kAntA kamanIya nathI, vidyutnI mAphka cala ane antamAM virasa evI rAja lakSmI paNa kamanIya nathI, temaja jarAthI jenA anta Ave che evuM yauvana paNa kamanIya nathI. tethI santajane sthIra sukha arpanArI mukti vadhunA AzareA le che. vayaM yebhyo jAtA mRtimupagatAste'tra sakalAH samaM yaiH saMvRddhA nanu virasatAM te'pi gamitAH / idAnImasmAkaM maraNaparipATI kramagatA na pazyanto'pyevaM viSayaviratiM yAnti kRpaNAH // 337 // ApaNe jenAthI janmyA te sarve mRtyune pAmI gayAM. jenI sAthe mhoTA thayA te paNa virasatAne prApta thayA. have maraNa paripATInA kramane ame paNa prApta thayA chIye. eTale mRtyunI najIka pahoMcyA chIe. chatAM paNa kRpaNA viSaya viratine pAmatA nathI. eTale viSayathI virata thatA nathI. sa yAto yAtyeSa sphuTamayamaho yAsyati mRtiM pareSAmatraiva gaNayati jano nityambudhaH /
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 mahAmohAghrAtastanudhanakalatrAdivibhave na mRtyu svAsannaM vyapagatamatiH pazyati punaH // 338 // amUka-phalANe mRtyu pAme, A marI jAya che ane pele cekasa mRtyu pAmaze. ema mukha jana bIjAnI hamezAM gaNatrI karyA kare che, paNa te mahA mehathI grasta thaela ane dhana, dArA Adi vaibhava vAlo hatamati potAnI pAse rahelA sva mRtyune jote nathI. sukhaM prAptuM buddhiyadi gatamalaM muktivasatau hitaM sevadhvaM bho jinapatimataM pUtacaritaM / bhajadhvaM mA tRSNAM katipayadinasthAyini dhane yato nAyaM santaH kamapi mRtamanveti vibhavaH // 339 // | mukti sthAnanuM nimala sukha pAmavAnI buddhi hoya te he! sajajane ! jInezvara bhagavAne upadiSTa ane parama pavitra janee racelA hItakArI jInamatanuM sevana kara. thoDA dahADA rahenArI dhanamAM tRSNa mA kara, kAraNa ke vaibhava kAMI mRtyu pAmelAnI pAchaLa ja nathI. na saMsAre kiMcitsthiramiha nijaM vAsti sakale vimucyAN ratnatritayamanaghaM muktijanaka / aho mohArtAnAM tadapi viratirnAsti bhavatastato mokSopAyAdvimukhamanasAM nAtra kuzalaM // 340 // niSkalaMka ane pUjanIya muktijanaka ratnatraya (jJAna darzana cAritra) zivAya A sakala saMsAramAM kAMI paNa sthira
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 nathI temaja pitAnuM paNa nathI chatAM paNa ahe ! mahAta (mamatva) mArApaNAnA mehathI virati nathI pAmatA ane tethI mokSa prANIne upAya je ratnatrayI, tenAthI vimukhajanenuM A saMsAramAM kalyANa thaI zakatuM nathI. anityaM nistrANaM jananamaraNavyAdhikalitaM jaganmithyAtvArthairahamahamikAlaMghitamidaM / vicintyaivaM santo vimalamanaso dharmamatayastapaH kartuM vRttAstadapamRtaye jainamanaghaM // 341 // A saMsAra anitya che, nistrANa (niHsahAya) che, janma, maraNa ane vyAdhithI pyApta che, tathA A hArUM ane A hArUM evA mamatva pUrNa mithyAbhAvothI yukta che. ema vicArI vimala buddhisatve dharmamatijane tethI bacavAne mATe jenIya tapa karavAne pravRtta thayA che. taDillolaM tRSNApacayanipuNaM saukhyamakhilaM tRSo vRddhastApo dahati sa mano vahnivadalaM / tataH khedo'tyantaM bhavanti bhavinAM cetasi budhA nidhAyedaM pUte jinapatimate santi niratAH // 342 // sAMsArika sukha vijaLInI mAphaka caMcala che, tRSNAnI vRddhi karavA vAlA che tene bhegavavAthI tRpti thatI nathI paNa prApta karavAnI IcchA vRddhigata thAya che) temaja tRSNAnI vRddhine tApa agninI mAphaka manane bALe che. ane A tmAnI zAMti nAza pamADe che, ane tethI atyaMta duHkha
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 thAya che, mATe budhajane e pramANe citamAM vicAra karI pavitra janamatamAM rata thAya che. prakaraNa 14 muM. deva nirUpaNa. yatsAti hanti janayati rajastamaHsattvaguNayutaM vizvaM / taddharizaMkaravidhivadvijayatu jagatyAM sadA karma // 343 // brahmA, viSNu ane mahezanI mAphaka je rajasa-tamam ane satvaguNa yukta vizvanI utpatti rakSaNa ane pralaya karanArUM che te karma jagatamAM sadA jyavaMtu varte. bhavitatyatA vidhAtA kAlo niyatiH purAkRtaM karma / vedhA vidhisvabhAvo bhAgyaM daivasya nAmAni // 344 // . bhavitavyatA, vidhAtA, kAla, niyati, purva kIdheluM karma, vedhA, vidhisvabhAva ane bhAgya e sarve karmanAmaka devanAM nAme che yatsauravyaduHkhajanakaM prANabhRtA saMcitaM purA karma / smarati punaridAnIM tadaivaM munibhirAkhyAtaM // 345 // purva bhavamAM prANIo saMcita kareluM tathA sukha ane duHkha janaka je karma tene A bhavamAM je smaraNamAM lAve che, tene munijane deva kahe che.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 duHkhaM sukhaM ca labhyedyayena yato yadA yathA yatra / devaniyogAtmApyaM tattena tatastadA tathA tatra // 346 // je jIva jenAthI jyAre jema ane jyAM sukha ane duHkha meLave che te tene tenAthI tyAre tema ane tyAM deva niyogathI prApta thAya che. yatkarma purA vihitaM yAtaM jIvasya pAkamiha kiMcit / na tadanyathA vidhAtuM kathamapi zakro'pi zaknoti // 347 // je purvabhavamAM kIdheluM karma te A bhavamAM jIvane udayamAM Ave che te jarAe paNa hene kaI rIte anyathA karavAne pheravavAne) zake paNa zaktImAna nathI thatA. dhAtA janayati tAvallalAmabhUtaM naraM trilokasya / yadi punarapi gatabuddhirnAzayati kimasya tatkRtyaM // 348 // kaI paNa prANIne eka vakhata trilokanA lalAmabhUta (mukuTa samAna) deva karmarUpI vidhAtA banAvI de che, teja prANane pharI A vidhAtA nibuddhi banI naSTabhraSTa karI mUke che tenuM zuM kAraNa? arthAt avivekiyenuM AvuMja avicArI kRtya hoya che. nihitaM yasya mayUkhaina tamaH saMtiSThate digante'pi / upayAti so'pi nAzaM nApadi kiM taM vidhiH spRzati // 349 // je sUryanA kiraNanA prakAzathI andhakAra dIganta-dIzAone cheDe bharAI bese che. te sUrya paNa nAza pAme che. zuM! ApatuM kALamAM vidhi tene paNa nathI bacAvatI? '
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 viparIte sati dhAtari sAdhanamaphalaM prajAyate puMsAM / dazazatakaro'pi bhAnurnipatati gaganAdanavalambaH // 350 // vidhAtA jyAre viparIta haya tyAre purUSanA sarva sAdhana aphaLa thAya che. daza hajAra kIraNane dharanAre bhAnu-sUrya paNa gaganamAMthI avalaMbana rahita nIce paDe che. yatkurvanapi nityaM kRtyaM puruSo na vAJchitaM labhate / tatrAyazo vidhAturmunayo na vadanti dehabhRtaH // 351 // nitya kRtya karavA chatAM paNa je purUSa vAMcchItanI prANI nathI pAmate te tyAM vidhAtAne doSa che, paNa munio purUSane deSa nathI kADhatA. bAndhavamadhye'pi jano duHkhAni sameti pApapAkena / puNyena vairisadanaM yAto'pi na mucyate saukhyaiH // 352 // pApane pAka thavAthI manuSya bAghava madhye paNa duHkha pAme che ane puNyanA udaya vakhate vairInA gharamAM jAya te paNa sukha tene cheDatuM nathI. puruSasya bhAgyasamaye patito vajro'pi jAyate kusumaM / kusumamapi bhAgyavirahe vajrAdapi niSThuraM bhavati // 353 / / purUSanA bhAgyodaya samaye vajA paDayuM hoya te paNa te kusuma mAphaka thaI jAya che jyAre bhAgya virahe kusuma paNa vAthI paNa adhika niSThura thAya che. kiM sukhaduHkhanimittaM manujo'yaM khidyate gatamanaskaH / pariNamati vidhivinirmitamasubhAjAM ki vitarkeNa // 354 //
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 gatabuddhi manuSya sukha duHkhanA nimittathI zA mATe khinna thAya che, kAraNa ke prANIone vidhie nirmANa kareluM ja pariName che. te pachI bahu vitarkathI zuM lAbha? dizi vidizi viyati zikhariNi saMyati gahane vne'piyaataanaaN| yojayati vidhirabhISTaM janmavatAmabhimukhIbhUtaH // 35 // dizAmAM, vidizAmAM, AkAzamAM, zikharapara, laDAImAM ke gahanavanamAM gaelA prANuo prati abhimukhIbhUta eTale tuSTa vidhi abhISTanI sAthe je che. yadanItimatAM lakSmIryadapathyaniSeviNAM ca kalyatvaM / anumIyate vidhAtuH svecchAkAritvametena // 356 // je anIti mArga pravartana karavAMvAlAne lakSmI ane apagya sevIone nirogIpaNuM prApta thAya che, tethI te AthIja devanuM svecchAcArIpaNuM jAhera dekhAI Ave che. jaladhigato'pi na kazcitkazcittaTago'pi ratnamupayAti / puNyavipAkAnmayoM matveti vimucyatAM khedaH // 357 // . puNya vipAkane lIdhe ke mANasa samudramAM pesIne to kaI kanArA parathIja ratna prApta kare che ema mAnI he ! ne ! kheda mA karo. mukhamasukhaM ca vidhatte jIvAnAM yatra tatra jAtAnAM / karmaiva purA caritaM kastacchaknoti vArayituM // 358 // game te ThekANe janmelA jIvonA sukha ke asukhanI purAkRta karmo ja pejanA kare che te kamane vAravAne kaNa samartha che?
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 dvIpe cAtra samudre dharaNIdharamastake dizAmante / yA kUpe'pi vidhi ratnaM yojayati janmavatAM // 359 // dvIpamAM, samudramAM, parvata mastake, dizAone cheDe ke kuvAmAM paDelA ratnane vidhija manuSyAne ceAjI Ape che. vipadospi puNyabhAjAM jAyante saMpado'tra janmavatAM / pApavipAkAdvipado jAyante saMpado'pi sadA // 360 // puNyazAlI purUSone vipad paNa saMpad tulya thAya che ane pApa vipAkathI, saMpan paNa sadA vipad tulya thAya che. citrayati yanmayUrAnharitayati zukAnbakAnsitIkurute / karmaiva tatkariSyati sukhAsukhaM kiM manaH khedaiH || 361 // je kamA~ merane citre che, pApaTane harIta-lIlA manAve che, temaja bagalAne sapheda banAve che, teja ka sukha ane asukha karaze te manamAM kheda karavAthI ze lAbha? anyatkRtyaM manujazcintayati divAnizaM vizuddhadhiyA // vedhA vidadhAtyanyatsvAmI ca na zakyate dhartum || 362 // manuSya ahoniza vizuddha buddhithI cintave che kAMI, ane karmAM-daiva Ape che kAMi, ke je tenA svAmI dhAraNa karavAne paNa zaktImAna nathI. neTa--(atra devane utpanna karanAra manuSya che mATe tene daivanA svAmI kahyo.) dvIpe jalanidhimadhye gahanavane vairiNAM samUhe 'pi / rakSati martye sukRtaM pUrvakRtaM bhRtyavat satataM // 363 //
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 dvIpamAM, samudramAM, gahanavanamAM, vairInA samuha maLe, purvakRta sukRta, cAkaranI mAphaka hamezAM manuSyanuM rakSaNa kare che. nazyatu yAtu videzaM pravizatu dharaNItalaM khamutpatatu / vidizaM dizaM tu gacchatu no jIvastyajyate vidhinA // 364 // nhAsI jAo, videzamAM jAo, dharaNItalamAM pesI jAo, AkAzamAM ula jAo, dizA ke vidizAmAM jAo, topaNa vidhi jIvane tyajato nathI. zubhamazubhaM ca manuSyairyatkarma purAjitaM vipAkamitam / tadbhoktavyamavazyaM pratiSeddhaM zakyate kena // 365 // manuSya purve kIdheluM-bAMdheluM zubha ke azubha karma je udayamAM Ave che te avazya jogavavuM paDe che. tene prativedha karavAne kaNa samartha che? dhanadhAnyakozanicayAH sarve jIvasya sukhakRtaH santi / bhAgyeneti viditvA viduSA na vidhIyate khedaH // 366 // dhana, dhAnya, khajAne vigerene saMcaya sarve bhAgya yogeja jIvane sukhakRta thAya che ema jANe paMDita jane kheda dharatA nathI. daivAyattaM sarva jIvasya sukhAsukha triloke'pi / budhdeti zuddhadhiSaNAH kurvanti manaHkSati nAtra // 367 // trileka maLe jIvanuM sukha ke asukha sarva devAdhIna che, zuddha buddhijane ema jANIne manane kheda pamADatA nathI. 10
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAtuM hat kiMcitsukhAsukhaM neha ko'pi zaknoti / tyaktvA karma purAkRtamiti matvA nAzubhaM kRtyaM // 368 // purAkRta karma (deva) sivAya, keI paNa kiMcit mAtra sukha yA asukha devAne ke haravAne zaktImAna nathI ema mAnIne manuSyae zubha kRtya karavuM. naravarasuravaravidyAdhareSu loke na dRzyate ko'pi / zaknoti yo niSeddhaM bhAnoriva karmaNAmudayaH // 369 / / naravara suravara ane vidyAdhara mahele kaI paNa e daSTigocara thatuM nathI ke je sUryanA udayanI mAphaka karmane udaya aTakAvavAne zaktImAna hoya. neTa-(sUryane udaya aTakAvavAne keInI tAkAta nathI tema kamane udaya paNa kaI aTakAvI zake nahi.) dayitajanena viyogaM saMyogaM khalajanena jIvAnAM / sukhaduHkhaM ca samastaM vidhireva niraGkuzaH kurute // 370 // - priya jano viyoga duSTa janano saMga ane samasta sukha duHkha niraMkuza vidhi jIvane karAve che. azubhodaye janAnAM nazyati buddhina vidyate rkssaa| ... muhRdo'pi santi ripavo viSamaviSaM jAyate tvamRtaM // 371 // azubha karmanA udaye jIvanI buddhi nAza pAme che, AzayanuM sthAna rahetuM nathI, mitre paNa zatru bane che, ane amRta halAhala viSarUpe pariName che.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 149 nazyati hastAdarthaH puNyavihInasya dehino loke / dUrAdetya karasthaM bhAgyayuto jAyate ratnaM // 372 // A leAkamAM puNya rahita janAnA hAthamAMthI paNa atha nAza pAme che-jatu rahe che ane bhAgyazALI narane dUrathI AvIne paNa ratna hasta talamAM prApta thAya che. kasyApi ko'pi kurute na sukhaM duHkhaM ca daivamapahAya / vidadhAti vRthA gardai khalo'hamahitasya hanteti // 373 // daiva sivAya koi paNa koine sukha ke duHkha karI zakatuM nathI paNa huM ahitanA haranArA chuM ema khalajana vRthA gava kare che. giripatirAjasAnumadhirohatu yAtu surendramandiraM vizatu samudravAri dharaNItalame kadhiyAprasarpatu / gaganatalaM prayAtu vidadhAtu suguptamanekadhAyudhaistadapi na pUrvakarma satataM bata muJcata dehadhAriNaM // 374 // patarAja himAdrinA zIkhara para heMDA, surendranA maMdiramAM jAo, samudrajalamAM praveza karo, ke pAtAlamAM pesI jAo, temaja AkAzamAM uDI jAe ke aneka AyudhAthI sugupta aneA, tApaNu pUva ka dehadhArIne nizcaya pUrNAMka mukatA nathI.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 15 muM jaThara nirUpaNa. tAvajalpati sarpati tiSThati mAdyati vilAsati vibhAti / yAvannaro na jaTharaM dehabhRtAM jAyate riktaM // 375 // jyAM sudhI manuSyanI jaThara khAlI nathI thaI tyAM sudhI te bole che, cAle che, ubhe che, mATe che, vilAsa pAme che ane zobhe che. yadyakariSyadvAto nikSiptadravyanirgamadvAraM / ko nAma zakyaH kartu jaTharaghaTIpUraNaM martyaH // 376 // jaThara rUpI ghaDAmAM paDelAM padArtho bahAra kADhanAra pavana jyAM sudhI haiyAta che tyAMsudhI kaye manuSya tene bharavAne zaktImAna che? zakyetApi samudraH pUrayituM nimnagAzatasahastraiH / no zakyate kadAcijaTharasamudro'nasalilena // 377 // hajAre nadIothI samudra paNa kadAca pUrI zakAya te paNa jaThararUpI samudra annarUpI nadIothI kadApi paNa purI zakAtuM nathI. vaizvAnaro na tRpyati nAnAvidhakASThanicayato yadvat / tadvajjaTharahutAzo no tRpyati sarvathApyazanaiH // 378 //
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 jema nAnA prakAranA kASThanA samuhathI agni tRpta thatA nathI tema jaTharAgni khAvAthI sarvathA tRpta thatA nathI. yasyAM vastu samastaM nyastaM nAzAya kalpate satataM / duH pUrodarapiTha kastAM zaknoti pUrayituM // 379 // je dupUra (atikaSTa pUrAya tevI) jaThara piTharI (ghaMTI) mAM ArelI-nAMkhelI samasta vastu nAzane pAme che tene pUravAne kANu zaktImAna che ? tAvannaraH kulIno mAnI zaraH prajAyate'tyartha / yAvajjaTharapizAco vitanoti na pIDanaM dehe // 380 // jyAMsudhI jaThara pizAca zarIramAM pIDA karatA nathI tyAMsudhIja manuSya kulIna, mAnI ke zUra thAya che. yadi bhavati jaTharapiTharI no mAnavinAzikA zarIrabhRtAM / kaH kasya tadA dInaM jalpati mAnApahAreNa // 381 // jo jaThara piTharI manuSyanuM mAna vinAza karanArI na hAya tA ( jo manuSyane mAna vinAzikA jaTharapiTharI na hAya te) kANu kAne mAna apahAra purvaka dIna vacana bhAkhata? gAyati nRtyati valgati dhAvati purato nRpasya vegena / kiM kiM na karoti pumAnudaragrahapavanavazIbhUtaH || 382 // uttara graha pavanane vazIbhUta nara nRpa sanmukha gAya che, nAce che, kude che ane vegathI doDe che, ane te zuM zuM nathI karatA ?
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 jIvAnnihantyasatyaM jalpati bahudhA parasvamapaharati / yadakRtyaM tadapi jano jaTharAnilatApitastanute // 383 / / jIva hiMsA kare che, asatya bole che, bahudhA pArakuM dhana apaharaNa kare che. ane evAM je akRtya te paNa jaTharAnalathI tApita jana kare che. dyatigatimatiratilakSmIlatA lasanti tanudhAriNAM tAvat / yAvajaTharadavAgnirna jvalati zarIrakAntAre // 384 // jyAM sudhI zarIrarUpI aTavImAM jaThara rUpI dAvAnala prajavalyo nathI tyAM sudhI manuSyanI yuti, gati, mati, rati, ane lakSmI rUpIlatA-velI zobhe che. saMsArataraNadakSo viSayavirakto jarAdito'pyasumAna / garvodgrIvaM pazyati saghanamukhaM jaTharanRpagaditaH // 385 // saMsAra taraNamAM dakSa, viSayavirakta, jarAchaNa prANI jaThara rAjanA zAsana taLe garvedagrIva (garvathI ucI Deka rAkhanAra ) dhanInA mukha sAmuM jue che. karSati vapati lunIte dIvyati sonyati punAti vayate ca / vidadhAti kiM na kRtyaM jaTharAnalazAntaye tanumAn // 386 // manuSya jaTharAnala zAntine arthe kheDe che, vAve che, laNe che, jugAra khele che, sIve che, jhATake che (jhADuM kADhe che), kApaDa vaNe che ane anya zuM kRtya nathI karatA? lajjAmapahanti nRNAM mAnaM nAzayati dainyamupacinoti / vardhayati duHkhamakhilaM jaTharazikhI vardhito dehe // 387 //
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151 jaTherAnala zarIramAM vRddhi pAmatAM manuSyanI lajajAnuM apaharaNa kare che, mAna mukAve che, dainya karAve che, ane samagra du:khanI vRddhi kare che. guNakamalazazAGkatanugarvagrahanAzane mahAmantraM / sukhakumudaughadinezo jaTharazikhI bAdhate kiM na // 388 // jaTharAgni guNarUpI kamala (sUrya' vikAsI phula) ne ne caMdra samAna che, garUpI pizAcanA nAza karavAmAM mahAmaMtra samAna che, ane sukharUpI kumuda (caMdra vikAzI kamala) nA eghane mATe sUrya samAna che. nATaH--jema caMdrodyayathI kamala khIlatu nathI tema jaTharAgnithI pIDita manuSyamAM guNa pragaTa thatA nathI, je pIzAca vagere maMtra baLathI nAzI jAya che tema kSudhAthI pIDAtA manuSyanA gavanA khava thaI jAya che, ane jema sauMdayathI kumuda karamAI jAya che tema uttarAgninA prAdurbhAvathI sukha nAza pAme che. zithilIbhavati zarIraM dRSTibhramyati vinAzameti matiH / mUrcchA bhavati janAnAmudarabhujaGgena daSTAnAM / / 389 // uttararUpI sarpa karaDavAthI (daMza devAthI) manuSyanuM zarIra zithIla thAya che, ( gAtra DhIlA thAya che), sRSTi bhame che, mati vinAza pAme che, ane mUrchA Ave che. uttamakule'pi jAtaH sevAM vidadhAti nIcalokasya / vati na vAcAM nIvAmutrapIDito mastyaH // 220 ||
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ para - udarezvara-udarazAjathI pIDita manuSya uttama kuLamAM janmela hoya chatAM paNa nIca lekanI sevA kare che, phakta nIca bhASA nathI bolate. dAsIbhUya manuSyaH paravezmasu nIcakarma vidadhAti / cATuzatAni ca kurute jaTharadarIpUraNAkulitaH // 391 // jaThara darI (guphA) pUraNa karavAne Akula nara dAsa banIne bIjAne ghera nIca karma kare che ane seMkaDo vakhata khuzAmata kare che. kroNAti khalati yAcati gaNayati racayati vicitrazilpAni / jaTharapiTharIM na zaktaH pUrayituM matazubhastadapi // 392 // gata zubha (zubha kalyANa jenuM nAza pAmyuM che te) manuSya kharIde che, ekaThuM kare che, yAce che, gaNe che, navAI upajAve tevI kalAonI racanA kare che, chatAM paNa jaThara piTharI bharavAne te zakatImAna thatuM nathI.. pravizati vAridhimadhyaM saMgrAmabhuvaM ca gAhate viSamaM / lakati sakaladharitrImudaragrahapIDitaH prANI // 393 // udara graha pIDita prANI samudramAM praveza kare che, viSama saMgrAma bhUmimAM jhaMpalAve che, ane AkhI pRthvIne pagataLe kacI nAMkhe che. karmANi yAni loke duHkhanimittAni lajjanIyAni / sarvANi tAni kurute jaTharanarendrasya vazamito jantuH // 394 //
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 253 jaThara narezvarane vaza thaelo prANI, je dukha nimitta ane lajajAvanAra kRtya A duniAmAM che te sarve kare che. arthaH kAmo dharmoM mokSaH sarve bhavanti puruSasya / tAvadyAvatpIDAM jATharavahina vidadhAti // 395 // jyAM sudhI jaTharAnala pIDA karatuM nathI tyAM sudhI je dharma artha kAma ane mokSa e sarve purUSArtha manuSya sAdhe che. evaM sarvajanAnAM duHkhakaraM jaTharazikhinamativiSamaM / / saMtoSajalairamalaiH zamayanti yatIzvarA ye te // 396 // A pramANe AvI rIte sarva janane dukhakara jaThara rUpI viSamAgnine jeo zuddha saMtoSarUpI jalathI samAve che te yatIzvara che. jvalite'pi jaTharahutabhuji kRtakAritamoditaina vaahaaraiH| kurvanti jaTharapUrNa munivRSabhA ye namastebhyaH // 397 // jaTharAnala dukhato hoya chatAM paNa kRta, kArita, ane anudita e traNa prakAranA AhArathI je munivRSabhe jaThara pUrNa nathI karatA tene namaskAra thAo. tAvatkurute pApaM jATharavahnina zAmyate yAvat / dhRtivAriNA zamitvA taM yatayaH pApato viratAH // 398 // jyAM sudhI jaTharAnala zAnta thaye nathI tyAM sudhI loko pA5 kare che, dhRti jalathI tene zAntavana karI catio pApathI virata thAya che.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 zrImadamitagatisaukhyaM paramaM pariharati mAnamapahanti / viramati vRSatastanumAnudaradarIpUraNAzaktaH / / 399 // uttara darI (guphA) puraNa karavAne azakta jA zrIyukta parama amita gati-mAkSanuM sukha tyaje che, svamAna muke che, ane uttama kAryathI virame che. zubhasaMtoSavAripariSekabalena yatiH suduHsahaM zamayati yaH kRtAntasamaceSTitamutthitamaudarAnalaM / vrajati saroga zokamadamatsaraduHkhaviyoga varjitaM vigalitamRtyujananamapavighnamanardhamanantamAspadaM // 400 // je yati janA maraNa samAna duHkha denArA mahAkaTe sahana thAya tevA utpanna thaelA udarAnalane zubha saMtASarUpI vArinA siMcana khale karIne zAnta kare che, te roga zAka mada matsara duHkha ane vicAgathI vata, mRtyu ane jananathI rahita, vighna rahita, anagha pUjavA ceAgya anantapa4-meAkSane pAme che. prakaraNa 16 muM. jIva samedhana svarUpa. sarpatsvatiprasRtapratatatamatamastomamastaM samastaM sAvitrI pradIptirnayati vitanute puNyamanyaddhinasti /
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 155 sUte saMmodamaitrIdyatisugatimatizrIzritA kAMtikIrti kiM kiMvA no vidhattena jinapatipadayormuktikIca dRssttiH||401|| jevI rIte sUrajanI kAti samasta aMdhakArane nAza karI prakAza Ape che tevI rIte ajJAnarUpI aMdhakArane nAza karanArI, puNyanI vRddhi karanArI, pApane nAza karanArI, AnaMda, maitrI, kAnti, sugati mati, lakSmI ane kItine pragaTa karanArI, mekSane karanArI, evI jInezvaranA caraNenI daSTa zuM zuM nathI karI zaktI ? zuzrUSAmAzrayadhvaM, budhajanapadavIM yAhi, kopaM vimuMca, jJAnAbhyAsaM kuruSva, tyaja viSayaripuM, dharmamitraM bhajAtman / nistriMzatvaM jahIhi, vyasanavimukhatAmehi, nIti vidhehi, zreyazcedasti pUtaM paramasukhamayaM labdhumicchAstadoSaM // 402 // | he jIva! je tuM nitya sukhanI vAMcchanA rAkhate hoya te sudevanI sevA kara, DAhyA mANasone saMga kara, koine tyAga kara, jJAnane abhyAsa kara, viSaya rUpI zatrune nAza kara, dharmanuM mitrarUpe zaraNa le, pArakAnI hiMsAne chodha de, vyasanathI dUra rahe, ane nItinuM sevana kara. tAruNyodrekaramyAM dRDhakaThinakucAM padmapatrAyatAkSIM sthUlopasthAM parastrIM kimiti zazimukhIM vIkSya khedaM prayAsi / tyaktvA sarvAnyakRtyaM kuru sukRtamaho kAMtamUrtyaganAnAM vAMcchA cette hatAtmanna hi sukRtamRte vAMchItAvAptirasti // 403 //
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 The Pacing and le t best he dIna AtmAo! je tamane A saMsAramAM yuvA , vasthAvALI, kaThIna stanavALI, kamaLanA jevA nayanavALI, sthala nitaMbavALI, caMdra vadanavALI, pArakI strIone joI temanA mATe lAlasA thaI AvatI hoya te bIjI badhI vAta che daI sukRta-dharma karavAnuM zarU kare, kAraNa ke suMdara mukhavALI strIonI lAlasA jevA vAMchita phaLanI prApti dharma vinA thaI zakatI nathI. lakSmI prApyApyanAmakhilaparajanaprItipuSTipradAtrIM kAMtAM kAMtAMgayaSTiM, vikasita vadanAMciMtayasyAta cittH| tasyAH putraM pavitraM prathitapRthuguNaM tasya bhAryAM ca tasyAH putraM tasyApi kAMtAmiti vihitamatiH khidyase jIva muuddh||404|| he jIva! A saMsAramAM tuM pite duHkhanuM upArjana karI kheda kare che, kAraNake lakSmI meLavavA sArU tarasate phare che, ane jyAre lakSmI maLe che tyAre samasta kuTuMbI tathA anya lake paNa prIti karavA lAge che, ane pharIthI dukhI thaI manahara mUtidhArI strInI cAha karavA mAMDe che, ane pachIthI tenA putra mATe ane tenI strInA mATe ane tenA putra mATe ane tenA vivAha ane putrane mATe evI rIte paraMparA vAMchanA vadhatI jAya che. janmakSetre'pavitre kSaNarucicapale doSasoruraMdhe dehe vyAdhAdisiMdhuprapatanajaladhau pApapAnIyakuMbhe / kurvANo baMdhubuddhiM vividhamalabhRte yAsi re jIva ! nAzaM saMcityaivaM zarIre kuru hatamamato dharmakarmANi nityaM // 40 //
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 157 he jIva, je apavitra janmanuM sthAna che, vIjalInA jevuM je asthira che, judAjudA doSarUpI saryAMnuM je sthAna che, Adhi vyAdhirUpI nadIenA je samudra che, pAparUpI pANInA bharelA ghaDA che, ane judAjudA malanA bhaMDAra che, tevA tArA ahitakArI zarIrapara tuM mamatA zuM karavA rAkhe che mATe tevA zarIraparathI mamatA cheDI daI dhama kArya nitya karavA zarU kara. yaccittaM karoSi smarazara nihataH kAminIsaMga saukhye tadvattvaM cejjineMdrapraNigaditamate muktimArge vidadhyAH / kiM kiM saukhyaM na yAsi pragatabhava jarAmRtyuduHkhaprapaMcaM iracha fafate sthira paramadhiyA tatra cittasthiratvaM // 406 // he jIva! jevI rIte tuM tArA manane kAma devanA zarathI viMdhAi jaI strI saMganA sukhamAM lagAve che, tevI rIte khIjA kAmakAja UMDI anedra bhagavAne pratipAdita mekSanA mArgamAM lagAvI de, teA janma jarA mRtyu Adi dukhAthI rahita thai, kayA kayA anaMta sukha tu nA pAme ? mATe samasta ciMtAone cheDI 4i tArA manane parama pavitra mArgomAM sthira kara. sadyaH pAtAlameti pravizati jaladhiM gAhate devagarbha bhuMkte bhogAnnarANAmamarayuvatibhiH saMgamaM yAcate ca / vAMchatyaizvarya ripusamitihateH kIrtikAMtAM tatazca tvaM jIva citaM sthiramaticapalaM svasya kRtyaM kuruSva // 407 //
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 he jIva! tArUM citta bahu caMcala che kAraNa ke koI vakhata pAtAlamAM pesI jAya che, samudramAM aMdara ghusI jAya che, svargane rastA para caDhI jAya che, manuSyonA bhaMga bhagave che, kadAcita devAMganAnA saMganI IcchA kare che, kadAcita dhana dhAnya prApti mAge che, kadAcita zatruonA nAza karanArI kIrtirUpI kAMtAnI cAhanA kare che, mATe tene dharma kAryamAM lagAvI tArA cittane sthIra kara. no zakyaM yaniSechu tribhuvanabhavanaprAMgaNe vartamAnaM sarve nazyati doSA bhavabhayajanakA rodhato yasya puMsAM / jIvAjIvAditattvaprakaTananipuNe jainavAkye nivezya tattve ceto vidadhyAH svavazamukhapadaM svaM tadA tvaM pryaasi||408|| he jIva, A citta je traNe lekanA AMgaNAmAM pharavAvALuM che, ane jene rokavAthI janma maraNanA sarve duHkha nAza pAme che. te he jIva, AvA caMcala cittane jIva ajIva Adi yathArtha tane prakaTAvanAra janazAstronA vicAramAM lagAvI de, jethI karI tane AtmAdhIna ravataMtra sukha prApta thaI jAya. mitratvaM yAti zatruH kathamapi sukRtaM nApahartuM samarthoM janmanyekatra duHkhaM janayati bhavinAM zakyate cApaghAtuM / tai motha vairI mRtananananarAva nIva! rAttsmaadenN nihatya prazamazitazaraimuktibhoga bhaja tvaM // 409 //
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 * he jIva, A saMsAramAM zatru koIpaNa kAraNasara mitra ane che, paNa koinA puNyanA nAza karI zakatA nathI. athavA A bhavamAM karelA dukhane koi rIte dUra paNa karI zakAya che, paraMtu A viSaya bhAga je janma maraNu ane jarAnAM duHkhA bhavAbhava utpanna kare che tevA zatru koI nathI. mATe te zatrune zAMtirUpI tIkSNa khaNeAthI nAza karI muktirUpI aMganAnA bhAga kara arthAt temAM citta lagAva. re jIva ! tvaM vimuMca kSaNarucicapalAniMdriyArthopabhogAnebhirduHkhaM na nItaH kimiha bhavavane'tyaMtaraudre hatAtman / tRSNA citte na tebhyo viramati vimadyApi pApAtmakebhyaH saMsArAtyaMtaduHkhAtkathamapi na tadA ! mugdha mukti prayAsi // 410 // re jIva, camakatI vijaLInA jevA viSayabhAga kSaNIka che tene tu cheADI de, kAraNake teNe tane A bhaveAbhavamAM bhaTakatAM kayAM kayAM dukhA ApyAM nathI. tema chatAM paNa evA pApIonI sAthe rahelA tArA cittamAM tenI utkaMThA pUrI thatI nathI teA pachI A ati dukhI saMsAramAMthI tArI mukti kadI paNa thanAra nathI. mattastrInetra lolAdvirama ratisukhAghoSitAmaMtaduHkhAtmAjJAn prekSAtitikSomatidhRtikaruNAmitratAzrI gRhAMzca / etAstAruNyaramyA na hi taraladRzo mohayitvA taruNyo duHkhAtpAtuM samarthA narakagatimitAnaM gino jIva ! jAtu // 411 // -
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ re jIva madamAtI strIonA netra samAna caMcaLa ane aMtamAM dukha ApanArA ratisukhane tuM tyAga kara, kAraNake yauvanAvasthAvALI mahA manohara caMcaLa netravALI strIo, pekSA, titikSA, buddhi, dhIratA, karUNA, mitratA ane lakSmInA dharavAvALA buddhimAnone phasAvanArI che, ane te strIo naraka gatimAM jatA jene bIlakula rakSA karI zakatI nathI. dRSTvA lakSmI pareSAM kimiti hatamate khedamaMtaH karoSi . naiSA naite na ca tvaM katipayadivasaigatvaraM yena sarva / tattvaM dharma vidhehi sthiravizadadhiyA jIva ! muktvAnyavAMchAM yena.pradhvastabAdhAM vitatasukhamayIM muktilakSmImupaiSi // 412 // re java, bIjAnI lamI vadhatI jaIne tuM zA sArU kheda kare che, kAraNake te lakSmI ane bIjA loka ane tuM paNa keTalAM divasa rahevAnA che, eTale jaladI janAra te che ja. mATe he jIva, tuM zAMta cittathI dharmanuM sevana kara ane bIjI badhI lAlasAone cheDI daIne sarva bAdhA othI rahita anaMta sukhanA bhaMDAra mekSa sukhane prApta kara. bhogA nazyaMti kAlAtsvayamapi na guNo jAyate tatra kopi __ tajjIvaitAn vimuMca vyasanabhayakarAnAtmanA dharmabuddhayA / svAtaMtryAyena yAtA vidadhati manasastApamatyaMtamugraM / .., tanvaMtyeve tu muktAH svayamasamasukhaM svAtmajaM nitymy'||413||
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 iMdriya viSaya janya bhAgeA kALanA javAthI peAtAnI meLe naSTa thanAra che, ane kAi paNa gurune ApanAra nathI. mATe he jIva, evA vyasanane karanArA bhAgAne tArI AtmAnI dhabuddhithI tuM cheADI de, kAraNa ke teo pote potAnA svataMtra jAti guNAnA lIdhe pAtAnI meLe jo nAza pAmyA tA te tane ghaNuM dukha Apaze ane jo tuM tene cheDI deze teA tane anaMta sukha svarUpa mekSanI prApti thaze. dharme cittaM nidhehi, zrutakathitavidhi jIva ! bhaktyA vidhehi, samyakasvAMtaM punIhi, vyasanakusumitaM kAmavRkSaM lunIhi / pApe buddhiM dhunIhi, prazamayamadamAna ziMTi, piMTi pramAdaM chiMdhi krodhaM, vibhidhi pracuramadagirIMste'sti cenmuktivAMchA // 414 // he jIva, jo tane mokSanI vAMchA thAya tA dhamamAM cittane sthIra kara, ane zAstrokta vidhithI bhakti kara, ane peAtAnA aMtarane samyakatvavAn rAkha, vyasanarUpI leAthI phalita thayelA kAmarUpI vRkSane kApI nAMkha, pApanI buddhithI pAche haTha, zAMti, krAMti ane yamanA guNa dhAraNa kara, pramAda eTale ALasane cheDI de, krodhanA tyAga kara, ane aSTa pramAderUpI pavatAnA cUrA karI nAMkha. bAdhAvyAdhAvakIrNe vipulabhavavane bhrAmyatA saMcitAni dagdhvA karmedhanAni jvalita zikhi vadatyaMta duHkhapradAni / yaddatte nityasaukhyaM vyapagatavipadaM jIva ! mokSaM samIkSya bAhyAMta mukte tapasi jinamate tatra toSaM kuruSva // 415 // 11
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra 3. he jIva, vyAdhirUpI vyAdhrothI bharelA A saMsArarUpI ghADa vanamAM, anAdikALamAM bhamavAthI jvalAyamAna thayelA agnisamAna ane atyaMta duHkha devAvAlA karmone saMcaya kare che, teone bALI nAMkhI nirAbAdha nitya ane Apatti rahita mekSa sukhane ApanAra, ane bAhya ane aMtaraMga baMne prakAranA parigrahothI rahita, sarvajJa vItarAge kathana karelA tapamAM saMtoSa mAna eTale tapa tarapha mAnanI lAgaNIthI je. eko me zAzvatAtmA sukhamasukhabhujo jJAnadRSTisvabhAvo nAnyatkiMcinijaM me tanudhanakaraNabhrAtRbhAryAsukhAdi / karmodbhUtaM samastaM capalamasukhadaM tatra moho mudhA me paryAlocyeti jIva ! svahitamavitathaM muktimArga zraya tvaM // 416 // - A saMsAramAM mAre AtmA ekale zAzvata che. je sukha svarUpa ane jJAna-darzana svarUpane dhAraka che. bIjuM kAMIpaNa-zarIra, dhana, IMdriye, bhAI sI bhAryA sukha vigere mArAM nathI. teo sarva karmothI upArjana thayelAM capaLa ane duHkhanAM karanArAM che. mATe tenA taraphano meha vyartha che. evI rItane vicAra karI he jIva, parama hitakArI ane satyabhUta mokSamArganuM rakSaNa le. ' ye budhyate'tra tatvaM na prakRticapalaM te'pi zaktA niroddhaM prodyatkalpAMtavAtakSubhita jalanidhi sphIta vIcisyadaM vaa| prAgevAnye manusyAstaralataramanuvRttayo dRSTanaSTAstacetazcedRgetatsthiraparamasukha tvaM tadA kiM na yAsi // 417 // ..
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 he jIva, jevI rIte kalpanA aMta samaye upajelA josavALA puSkaLa pavananA vegathI samudranA mojAne rAkavA sArU koi samatha nathI, tevI rIte mana eTaluM badhuM caMcala ane joravALu che ke tenA vegane tatvanA jANanAra paNa rokavA zaktimAna nathI, vaLI pUrva kALamAM caMcaLa vRttine dhAraNa karanArA ghaNA manuSyeA nAza pAmelA che, te tuM dhIratA pUrvaka tArA vegavALA manane zAMta karIza te parama sukha ApanArA mekSa sthAnane tuM jarUra pAmIza. re pApiSThAtiduSTa ! vyasanagatamate nidyakarmaprasakta nyAyAnyAyAnabhijJa pratihatakaruNa vyastasanmArgabuddhe / kiM kiM duHkhaM na yAto vinayavazagato, yena jIvo viSahyaM tvaM tenaino nivartya prasabhamiha mano jainatatve nidhehi ||418 || pApiSTa ane atiduSTa IMdriya bhAgamAM lAluptavAna nIcakama karavAvALA ane nyAya anyAyanI avagaNanA karanAra nIcI, sanmAmAMthI vimukha thayelA he jIva! te viSayane vaza thai kayA kayA dukhA bhAgaLyAM nathI te temAMthI have pAche phara, ane tene cheDI de. ane jaina tattvAmAM tArA manane lagAva, eTale tenu dhyAna karavAmAM rAka. lajjAhInAtmazatro kumatagatamate tyaktatattvapraNIte dhRSTAnuSThAnaniSTha sthiramadanarate muktimArgApravRtte saMsAre duHkhamugraM sukhara hitagatAviMdriyaiH prApito yaidveSAmayApi nIva! pragatti gataghuLa! dhvastayuddha! zie4265
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 re jIva, nija, AtmAnA zatru, mithyA matAne avalaMbana karanAra, tatvamAM zraddhAthI rahita, niti anuSThAnAnA bhakta, maithunanu Dha avalaMba karanAra ane mokSa mArgamAMthI vimukha anI, IMdriyone vaza thai tane ghaNAM sakhta du:khe paDelAM che chatAM paNa, tuM, niSuddhi khanI iMdriyAne hajI vaza paDeleA che, te tenA saMbaMdha have cheDI de. sarpavyAghrebhavairijvalana viSayamagrAhazatrugrahAdyAn hitvA duSTasvarUpAn dadati tanubhRtAM ye vyathAM sarvato'pi / tAn kopAdI nikRSTAnativiSamaripUnnirjaya tvaM pravINAna re re nIva ! mahInamAmanatimate dhama navarAtro // 420 2 jIva, sa` vAgha hastI bairI agni yama grAha ane graha Adi bIjA padArthI je manuSyeAne badhI rIte du:kha Ape che, tene tArA zatru mAne che ane krodha mAna mAyA lAla vIgere je ati kaThora bhAbhavamAM pIDA karanArA che, tene tArA hita karanArA samaje che, temAM tu bhUla kare che. mATe vAgha vIgerene cheADI tArA kharA zatruone vaza karI samasta prakArathI zatruo vinAnA thaI jA. maitrIM satveSu, modaM guNavati, karuNAM klezite dehabhAji, madhyasthatvaM pratIpe, jinavacasi ratiM, nigrahaM krodhayodhe / akSArthebhyo nivRtti, mRtijananabhavAdbhItimatyaMtaduHkhAd re jIva tvaM ! vidhatsva cyutanikhilamaMle mokSasauravye'abhilASaM
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 2 jIva, jo tuM atula ane nirAmASa evA nitya sukhane vAMchatA hA, tA sarve prANio sAthe maitrI kara, guNavAnAne mAna Apa, dukhI manuSyapara dayA rAkha, tArA zatrue sAthe samabhAva rAkha, jInezvara bhagavAnanA vacanA para zraddhA rAkha, krodharUpI zatrune nAza kara, IMdriya lAgAthI dUra thA, ane atyaMta duHkha devAvALA janma maraNu ane jarAthI bhayabhIta thA ane kamalathI rahita thayelI pavitra ane nitya sukhane ApanAra mekSa sukhanI abhi lASA kara. karmAniSTaM vidhatte bhavati paravazo lajjate no janAnAM dharmAdharmo na vetti tyajati gurukulaM sevate nIcalokaM / bhUtvA prAjJaH kulInaH prathitapRthuguNo mAnanIyo budhopi grasto yenAtra dehI tuda madanaripuM jIva ! taM duHkhadakSaM ||422|| he jIva, thArA pramala zatru athavA duHkhanA karanAra kAmadeva che ke je tuM pa MDita kulIna guNavAna ane sanmAnavALA hovA chatAM tArI pAse aniSTa karyAM karAve che, jenA lIdhe tuM paravaza bane che, ane manuSyAnI lajajAnI darakAra karatAM aTakAve che, dhama ane adharmanA vicAra bhUlAve che, gurUjananA saMga DAve che ane nIca leAkAnI sevA karAve che, mATe tevA zatrunA upara vijaya meLava. rAgAyuktopi devoMtarataditararajaH graMthazaktopi sAdhujavadhvaMsopi dharmastanuvibhavasukhaM sthASNu me sarvadeti /
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ - saMsArApAtahetuM matigatiduritaM kAryate yena jIvastaM mohaM mardaya tvaM yadi sukhamatulaM vAMchasi tyaktabAdhaM // 423 // he jIva, jo tuM atula ane nirAbAdha sukhanI vAMchA karatA hoya te tuM A meharUpI zatrune vaza kara-ke jenA lIdhe tu rAgadveSavALAone paNa deva mAne che, aMtara ane brAhya evA parigraheAvALAne gurU mAne che, ane jIvAne nAza karavAvALA upadezane dhama mAne che, ane zarIra vIgerethI utpanna thayelA anitya sukhane sukha mAne che. tIvratrAsapradAyiprabhavamRtijarAzvApadatrAtapAte duHkhova japaMce bhavagahanavane nekayonyadri raudre / bhrAmyannAyApi nRtvaM kathamapi zamataH karmaNo duSkRtasya no ceddha karoSi sthiraparamadhiyA vaMcitastvaM tadAtman / / 424|| tIvra trAsa ApanAra janma maraNa jarArUpI duHkhAnA samuhathI vyAsa, ane judI judI jAtanA du:khArUpI vRkSAthI aMdhakAramaya thayelA, aneka ceAnirUpa pahADAthI bharelA evA bhayAnaka saMsArarUpI vanamAM tuM bhaTakatA chatAM have huM jIva, tane koi karmInusAra duSkarmInI zAMti thavAthI manuSya bhava maLeleA che, teA sthira citta thaI dhama dhyAna nahi kare te he mUDha AtmA ! tuM kharekhara ThagAi jaiza eTale sarve khAI nAMkhIza. jJAnaM tatvabodho jinavacanarucirdarzanaM dhRtadoSaM cAritraM pApamuktaM trayamidamuditaM mukti hetu pradhatsva
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147 muktvA saMsArahetutritayamapi paraMniMdyabodhAdyavadyaM re re jIvAtmavairinnamitagatisukhe cettavecchAsti pUve ||425 // huM potAnA ahita karanArA jIva, jo tane aparImita Atmika sukha levAnI IcchA hoya teA jJAna meLava, jInezvara bhagavAnanA upadezelA tattvamAM zraddhA rAkha, ane doSa rahita dana rAkha, tathA pApathI rahita cAritra rAkha, ane vAstavika tatvone batAvanArA samyak jJAna darzana cAritra rUpa traNe ratnA je mokSane ApanArAM che tene dhAraNa kara, ane tenAthI viparIta mithyA darzana, mithyA jJAna, ane mithyA cAritranA sarvathA tyAga kara. prakaraNa 17 muM. - durjana nirUpaNu, pApaM vardhayate, cinoti kumatiM, kartyaGganAM nazyati, dharme dhvaMsayate, tanoti vipadaM saMpattimunmardati / nItiM hanti vinItimaMtra, kurute kopaM, dhunIte zamaM zivA TurnanasaMgatine te jo dhvanino // 4ra6 // pApa vadhAre che. kumati ekaThI kare che. kItirUpI sIne nasADe che. dharma'nA dhvaMsa kare che, vipattanI vRddhi kare che. saMpattine utsUla kare che. nItine hare che. aniti vistAre che. kApa karAve che ane zAMtinA nAza kare che.
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 athavA ane leAka (leAkaphreMca-A loka ane paraloka) ne agADanArI duna saMgati zuM nathI karatI ? na vyAghraH kSudhAturo'pi, kupito nAzIviSaH pannago nArAtirbala satvabuddhikalito, mattaH karIndro na ca / taM zaknoti na kartumatra nRpatiH kaNThIravo noDuro doSaM durjanasaGgatirvitanute yaM dehinAM ninditA // 427 // jagat ninda durjana saMgati, dehadhArIone je hAni kare che te kSudhAtura vAgha paNa, ane kupita (ugra svarUpI) ati jherI sarpa paNa,athavA teA ala satva ane buddhizALI duzmana paNu, temaja masta khanelA hastI (gajendra) paNa, tevIja rIte krodhAyamAna thayelA rAjA ane svecchA vihArI siMha paNa karI zakatAM nathI. vyAdhavyAlabhujaGgasa~gabhayakRtkakSaM varaM sevitaM kalpAMtodgatabhImavI cinicito vAddhirvaraM gAhitaH / vizvaploSakaroddhatojjvalazikho vahnirvaraM cAzritastrailokyodaravartidoSajanake nAsAdhumadhye sthitaM ||428 // G zIkArIo, duSTa vAgha, ane sarpanA saMgathI bhayaMkara khIhAmaNA vanamAM nivAsa karavA mhetara che. kalpAnta kAla vakhate uddabhUta-utpanna thaelA bhayaMkara mahAmejAonI cheArA jenI uDI rahI che, tevA mahA sAgaramAM praveza karavA ( DubakI mAravI) te paNa tara che. temaja vizvane bALI nAMkhanArA ane jvalata zikhA vAlA agninA Azaro levA te paNa vhetara che, paNa
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 traNaleka mathe vartatA sarva de nA karanAra durjana maLe vAsa karo te sAre nathI. vAkyaM jalpati komalaM mukhakaraM, kRtyaM karotyanyathA vakratvaM na jahAti jAtu manasA, so yathA duSTadhIH / no bhUti sahate parasya na guNaM, jAnAti kopAkulo yastaM lokavininditaM khalajanaM, kaH sattamaH sevate // 429 // je sukomala ane sukhakara zabdonuM uccAraNa kare che paNa vartana-kRtya te tenAthI virUddha Acare che, sarSanI mAphaka je duSTabuddhi mananI vakatA jarAe tyajate nathI, paranI vibhUtti sAkhI-joI zakate nathI, temaja te kepathI Akula thaI guNanI pIchANa paNa karatuM nathI, tevA loka ninja khalajananuM ka uttamajana sevana kare. nIcoccAdivivekanAzakuzalo bAdhAkaro dehinAmAzAbhoganirAsano malinatAcchannAtmanAM vallabhaH / sadadRSTipasarAvarodhanapaTurmitrapratApAhataH kRtyAkRtyavidA pradoSasadRzo vayaH sadA durjnH|| 430 // nIca ane uccanA vivekane nAza karavAmAM kuzala, dehadhArIone bAdhAne karanAre, AzA bhegane (dIzA vistArana), pranAzaka, malInatAthI AcchAdita janene vallabha, sadadaSTi prasAraNanA avarodhamAM nipuNe, mitra pratApane (sUrya pratApane) haNanAra, kRtya ane akRtyane nahi , jANanAra, pradoSa mAphaka durjana, sadA varyuM che.
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhvAntadhvaMsaparaH kalaGkitatanurvRddhikSayotpAdakaH .. padmAzI kumudaprakAzanipuNo doSAkaro yo jaDaH / kAmodvegarasaH samastabhavinAM loke nizAnAthavakastaM nAma jano mahAsukhakaraM jAnAti no durjanaM // 431 // ka mANasa nIzAnAtha-caMdranI mAphaka, vAnta divaMsapara (aMdhArAne nAza karavAmAM nipuNa, ajJAnatA vadhAravAmAM nipuNa ) kalaMkita zarIravALe, vRddhi kSayane kAraNe, padmane verI, kumuda prakAzamAM nipuNa, dene karanAra (daSAH rAtrI, deSane AkaraH doSane samuha), jaDa mUkha, samasta prANuone kAmane udvega karanAre ane mahA sukhakara (mahA sukhakara, mahA asukhakara,) durjanane kaNa nathI jANatuM. duSTo yo vidadhAti duHkhamaparaM pazyansukhenAnvita dRSTvA tasya vibhUtimastadhiSaNo hetu vinA kupyati / vAkyaM jalpati kiMcidAkulamanA duHkhAvahaM yannRNAM tasmAddurjanato vizuddhamatayaH kANDAdyathA vibhyati // 432 // bIjAne sukhI joIne duSTa mANasa ghaNuM duHkha pAme che, nibuddhi bIjAnI vijarAne joIne vinA kAraNa kepe che, manuSyane dukhakartA evA zabdo jema tema bole che, tethI karIne vizuddha matijane duSTa janathI bANanI mAphaka bIhe che.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 yastyaktvA guNasaMhativitanute guhAti doSAnpare doSAneva karoti jAtu na guNaM tredhA svayaM duSTadhIH / yuktAyuktavicAraNAvirahito vidhvastadharmakriyo lokAnandiguNo'pi ko'pi na khalaM zaknoti sNbodhituN||433|| | durjana anya purUSomAM rahelAM guNonI zreNI tyajIne teonAM doSane vistAre che, deSaja grahaNa kare che, ane bIjA doSanuM ja utpAdana kare che, paNa tenA guNane e traNa prakAre karate nathI eTale vistArate nathI, grahaNa karatuM nathI temaja pedA karatuM nathI, evI rIte te gyA. rogya vicAraNAthI rahita thAya che ane dharma kiyAthI vimukha rahe che, mATe khalapurUSane samajAvavAne. (sumAge caDAvavAne ) jenA guNethI loka Ananda pAme e, mANasa paNa zaktimAna nathI. doSeSu svayameva duSTadhiSaNo yo vartamAnaH sadA tatrAnyAnapi manyate sthitivatastrailokyavartyaGginaH / kRtyaMninditamAtanoti vacanaM yo duHzravaM jalpati cApAropitamArgaNAdiva khalAtsantastato bibhyati // 434 // duSTabuddhi durjane hamezAM doSathI vyApta rahe che ane tethI A traNa lekanA anya prANIomAM paNa deSaja jue che te niMdya kArya Acare che ane karNakaTu na sAMbhaLI zakAya tevA zabdone prayoga kare cheA kAraNathI jema dhanuSyapara caDAvelA bANathI lake Dare tema sajajane durjanathI Dare che.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 yo'nyeSAM bhaSaNodyataH zvazizuvacchidrekSaNaH sarpava - dagrAhyaH paramANuvanmurajavadvakadvayenAnvitaH / nAnArUpasamanvitaH zaradavadvako bhujaGgezavatkasyAsau na karotidoSanilayazcittavyathAM durjanaH // 435 // je kutarAnA baccAMnI jema, bIjA tarapha bhasavAne tatpara che, sapa`nI mAphaka chidrAnveSIche, paramANunI peThe agrAhya che, DhAlanI jema bemukhavALA (mane tarapha mukhavAle) che, zaradanI mAphaka nAnA prakAranA rUpathI yukta che, sa gatinI mAka vakra (vAMko) che, duna ke je doSanuM sthAna che te kone cittanI vyathA upajAvanArA thatA nathI. gADhaM zliSyati dUrato'pi kurute'bhyutthAnamArdrekSaNo datte'rddhAsanamAtanoti madhuraM vAkyaM prasannAnanaH / cintAntargatavaJcano vinayavAnmithyAvadhirduSTadhIduHkhAmRtabharmaNA viSamayo manye kRto durjanaH // 436 // duna, khIjAne dUrathI paNa joI ne (tene satkAra karavAne ) ubhA thAya che, tene (pAse AvatAM) gADha Aligana kare che, peAtAnA ardhAM Asanapara besADe che, ane prasanna mukha rAkhI miSTa vacanA paNa bele che, AvI rIte aMtarathI tene chetaravAnI buddhivAleA chatAM (mhArathI) vinayavAna dekhAya che, te khATA vAyadA Ape che tethI ema lAge che ke lAkone duHkha devAne mATe amRtanI sAthe vidhAtAe dunane viSasvarUpa manAvyA che.
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 yadvacandanasaMbhavo'pi dahano dAhAtmakaH sarvadA saMpanno'pi samudravAriNi yathA prANAntako duMdubhiH / divyAhArasamudbhavo'pi bhavati vyAdhiyathA bAdhakastadvaduHkhakaraH khalastanumatAM jAtaH kule'pyuttame // 437 // jevI rIte caMdanathI utpanna thaele chatAM paNa, agni sarvadA dAhaka guNavAle che, samudranA pANImAMthI nIkaLyA chatAM paNa viSa prANAntaka che, divyAhArathI utpanna thaele chatAM paNa vyAdhi bAdhaka che tevI rIte khalapurUSa uttama kuLamAM janme chatAM paNa manuSyane duHkha kartA che. labdhaM janma yato yataH pRthuguNA jIvanti yatrAzritA ye tatrApi jane vane phalavati ploSaM pulindA iva / nistriMzA vitaranti dhRtamatayaH zazvatkhalAH pApinaste muzcanti kathaM vicArarahitA jIvantamanyaM janaM // 438 // jema jaMgalI pulinda (bhIla jevI jAtanA jaMgalI leke) je jaMgalamAM pote utpanna thayA che, jyAMthI aneka guNa prApta karyA che ane jenA AzarAmAM rahIne jIve che, AjIvikA calAve che teja phaladrupa jaMgalane te nibuddhi nirdaya pulinda dAha de che-bALI nAMkhe che, tevI ja rIte pApI durjana, jenAthI pedA thayA che jenI pAsethI aneka guNa hunnara Adi zIkhyA che ane jenA AzarA heThaLa jIve che te phala denArA upakArI manuSyane dayArahita thaI nukasAna pahoMcADe che te pachI te vicAra vagaranA mUkhuM, anya
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174. jana (ke jenI sAthe koI saMbaMdha nathI) tene jIvate cheDeja kema? arthAt tenuM ahita kIdhA vagara rahI zakatA nathI. yaH sAdhUditamantragocaramatikrAnto dvijihvAnanaH kruddho raktavilocano'sitatamo muzcatyavAcyaM vissN| raudro dRSTiviSo vibhISitajano randhrAvalokodyataH kastaM durjanapannagaM kuTilagaM zaknoti kartuM vazaM // 439 / / - je santa purUSonI zIkSAne AdhIna nathI rahete, be mukhavAlo, kudhdha rAtI AMkhevAla, kAlA hRdayavAle, nahI balavA lAyaka evA zabdorUpI viSa ardhanAre, raudraSTi viSavALe (viSa tulya daSTivALe)manuSyane vhIvAnuM kAraNa ane chidrAnveSI kuTila gati durjana rUpI sapane vaza karavAne keNa zaktimAna che. no nidhUtaviSaH pibannapi payaH saMpadyate pannago nimbAGgaH kaTutAM payomadhuvaTaiH sikto'pi no muJcati / no sIrairapi sarvadA vilikhitaM dhAnyaM dadAtyUSaraM : naivaM muzcati vakratAM khalajanaH saMsevito'pyuttamaiH / / 440 // - sarpa dudha pIne paNa viSa rahita thatuM nathI, temaja lImaDe dudha ane madhathI sIMcAyA chatAM paNa pitAnI kaTutA mukato nathI ane ukhara bhUmi (khArI jamIna) mAM vALAnuM khAtara nAMkhyuM hoya chatAM dhAnya pAtuM nathI, tevI ja rIte khala jananI uttama purUSa sevA kare chatAM paNa durjana pitAnI vakatA tyajate nathI.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 vairaM yaH kurute nimittarahito mithyAvaco bhASate nIcoktaM vacanaM zRNoti sahate stauti svamanyaM janaM / nityaM nindati garvito'bhibhavati spardhA tanotyUrjitAmevaM durjanamastazuddhadhiSaNaM santo vadantyaGginAM // / 441 // - je ni:kAraNa vera bAMdhe che, asatya bhASaNa kare che, nIcajanAe uccArelA vacano sAMbhaLe che Atma stuti sahana kare che, anya janAne nitya nirde che,gavita thAya che, vIyavAna pratye spardhA kare che, te zuddha buddhi rahitane santajane durjana kahe che. bhAnoH zItamatigmagorahimatA rAGgAtpayo'dhenutaH pIyUSaM viSato 'mRtAdviSalatA zuklatvamaGgArataH / vahnervAri tato'nalaH surasajaM nimbAdbhavejjAtucinovAkyaM mahitaM satAM hatamaterutpadyate durjanAt // 442 // kadAcit sUrya zItalatA ane prakAza (garamI) rahitavane pAme, gAyanA zIMgamAMthI dudha nIkaLe, viSamAMthI amRta prApta thAya, amRtamAMthI viSa velI janma pAme, kAlasAmAMthI zukalatva thAya, vahrimAMthI vArine vAramAMthI agni, nimnamAMthI surasaja ( sAkara ) thAya, tApaNa hatabuddhi evA je duna tenA mukhamAMthI satttAne prazaMsavA cAgya evuM vAkya tA nIkaLeja nahi. satyA yonirujaM vadanti yamino dambhaM zucertatAM lajjAlorjaDatAM paTormukharatAM tejasvino garvatAM /
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ KGE zAntasyAkSamatAmrujoramatitAM dharmArthino mUrkhatAmityevaM guNinAM guNAstribhuvane nAdUSitA durjanaiH // 443 // satItvamAM ceAni rahe, saMmi janAmAM daMbha, zucipaNAmAM dhUrtatA, lajjAlumAM jaDatA, paDhuMmAM mukharatA (mahu elApaNuM ), tejasvImAM ga, zAMntamAM azakita,saraLamAM matihinapaNuM,dharmAMthi mAM mUkhatA, AvI rIte guNI janAnA A tribhUvanamAM kayA guNA che ke jene dunoe doSAropaNa nathI kIdhA? pratyutthAti sameti nauti namati prahAdate sevate bhuGkte bhojayate dhinoti vacanairgRhNAti datte punaH / aGgaM zliSyati saMtanoti vadanaM visphAritAdrekSaNaM cittAropitavakrimo'nukurute kRtyaM yadiSTaM khalaH // 444|| svAgata arthe ubhA thAya che, jAya che, praza'sA kare che, namana kare che, AnaMda pAme che, sevana kare che, khAya che, khavaDAve che, vacana vaDe sa MteSa Ape che, grahaNa kare che,ne vaLI Ape che,Ali'gana kare che, saMpUrNa ughADelAM Adra netrAvALuM vadana vistAre che, AvI rIte khala manamAM kuTilapaNuM dhAraNa karIne je je iSTa kRtya che te sarva kare che. sarvodvegavicakSaNaH pracuramAmuzcannavAcyaM viSaM jana prANAkarSa padopadeza kuTilasvAnto dvijihvAnvitaH / bhImabhrAntavilocano samagatiH zazvaddayAvarjitachidrAnveSaNatatparo bhujagavadvayoM budhairdurjanaH // 445 //
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1990 buddhizALI purUSone durjana sapanI jema va che kAraNa ( durjanamAM sapanA adhA guNA hAvAthI te sapa jevA bhayaMkara che)sapa` jema sa leAkane udvega karAvavAmAM samartha che tema duna paNa che. sapa` jema niMdavA cAgya viSa kADhIne anahada pIDA upajAve che tema duna niMdanIya vacanA mukhamAMthI kahADIne atyaMta duHkha upajAve che.sapanA gharamAM vAsa jema prANahAraka che tema dulhananA paNa gharamAM pagapesArA nAzakAraka che. sarpa jema apadeza kharAma bhUmimAM javAvALA kuTila che tema duna apadeza kahetAM chala kapaTathI kuTila hRdayavALA che. sapa jema dvijIvhe (be jIbhavALA ) tema dulhana paNa e maDhAvALA (elIne pharI janArA ) che. sa` jema bhayaMkara leAla netrayukta che tema dujana paNa peAtAnI bhayaMkara draSTi Amatema pherave che. sarpa" jema vakragati che tema dhrujana paNa kuTila gati che. sarpa jema sadAne mATe dayA rahita che tema hRdayamAM dayAnA aMza paNa hAtA nathI. ane sarpa jema chidranveSI eTale dara zeAdhavAne tatpara che tema durjana chidra doSa zodhavAmAM tatpara che. dharmAdharmavicAraNAvirahitAH sanmArgavidveSiNo nindyAcAravidha samudyatadhiyaH svArthaikaniSThAparAH / duHkhotpAdakavAkyabhASaNaratAH sarvAmazaMsAkarA dhruvA saparipravrutisamAM vighnanaitunanAH // 446 // 12
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 vidvAne dujanene aparigrahavRtti samAna (parigrahanuM pariNAma jene nathI evA) gaNe che. kAraNa bane dharma ane adharma (pApa ane puNya)nI vicAraNAthI rahIta che, sanmArganA vidveSI che, niMdyakiyA (AcAra) AcaravAmAM tatpara che, svArtha sAdhavAmAM ekaniSTha che, je zabdothI sAmAne duHkha utpana thAya evA vacane vade che ane savanI niMdA karanArA che. mAnaM mArdavataH krudhaM prazamato lobhaM tu saMtoSato . mAyAmArjavato janImavanatejihAjayAnmanmathaM / dhvAntaM bhAskarato'nalaM salilato mantrAtsamIrAzanaM . netuM zAntimalaM kuto'pi na khalaM matyA nimittAdbhuvi // 447 / / ' mRdutAthI mAnane, kSamAthI kodhane, saMtoSathI lobhane, saraLatAthI mAyAne, strIne anunaya (vinaya) thI, chanA jayathI manmathane (kAmadevane), prakAzathI aMdhakArane, pANIthI agnine ane maMtrathI sarSane zAMta karAya che paNa A saMsArane viSe koIpaNa upacArathI durjanane vaza karI zakAtuM nathI. vIkSyAtmIyaguNairmRNAladhavalaiyadvardhamAnaM janaM rAhurvA sitadIdhiti mukhakarairAnandayantaM jagat / no nIcaH sahate nimittarahito nyakkAravaddhaspRhaH kiMcinnAtra tadadbhutaM khalajane yena keva sthitiH||448|| pitAnI mRNAla jevI ujavala kalAothI vRddhi jAmatAM ane pitAnA bimba ane kiraNethI jagatane
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 199 praphullita karanArA caMdramAne joI tene vinAkAraNa nIcA pADavAnI buddhivALA rAhu grAza karI jAya che. tema peAtAnA mRNAla jevA zubha guNAthI pravamAna (caDatI) ane peAtAnA vacana ane udAra hastathI jagatane Anada ApanAra manuSyane joI ne tene vinAkAraNa utArI pADavAnI IcchAvALA durjana sahana karI zakatA nathI. paNa A kaMI navAI jevuM nathI kAraNa ke durjananI sthiti A pramANeja vRka (gIdha) pakSInA jevI che. tyaktvA mauktikasaMhati karaTino gRhNanti kAkAH palaM tyaktvA candanamAzrayanti kuthitayonikSataM makSikAH / hitvAnnaM vividhaM manohararasaM zvAno malaM bhuJjate yallAMti guNaM vihAya satataM doSaM tathA durjanAH // 449 // jevI rIte hAthInA mAthAmAMthI nikaLatA meAtIone cheDI daine kAgaDA tenuM mAMsa grahaNa kare che, mAkhIo caMdanane tyajIne malIna ceAnikSata (gumaDA)nA Azraya kare che, manahara susvAdu bhAjanane cheDIne kutarA viSTA khAya che, tevI rIte durjane hamezAM guNa tyajIne dveSa grahaNa kare che. N
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ - prakaraNa 18 meM sajajana nirUpaNuM, ye jalpanti vyasanavimukhAM bhAratImastadoSAM ye zrInItidyutimatidhRtiprItizAntIdadante / yebhyaH kIrtivigalitamalA jAyate janmabhAjAM zazvatsantaH kalilahataye te nareNAtra sevyAH // 450 // je loke doSa rahita ane anyane pIDA na upajAve tevI vANI vade che, jeo lakSmI, nIti, vRti, mati, dhRti, prIti, ane zAnti Ape che ane jenAthI nirmaLa kIti leke prApta kare che tevA sajajane pApa nivAraNa arthe manuSyae hamezA sevavA yegya che. naitacchayAmA cakitahariNIlocanA kIranAzA mRdvAlApA kamalavadanA pakkabimbAdharoSThI / madhye kSAmA vipulajaghanA kAminI kAntarUpA yannirdoSaM vitarati sukhaM saMgatiH sajjanAnAM // 451 // sajajanenI saMgatithI je nirdoSa sukha prApta thAya che te sukha vA AnaMda, haraNa jevA cakita zyAma ne vALI, popaTa jevA namaNA nAkavALI, mRdubhASiNI, kamaLa mukhI, pAkelA bismaphaLa jevA rakta oSTavALI, pAtaLI kamaravALI, sthUla nitambInI (jaMghA vALI) ane svarUpavatI strInI saMgatithI paNa maLI zakatuM nathI.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 yo nAkSipya pravadati kathAM nAbhyasUyAM vidhatte na stauti svaM hasati na paraM vakti nAnyasya marma / hanti krodhaM sthirayati zamaM prItito na vyayIti santaH santaM vyapagatamadaM taM sadA varNayanti // 452 // je kaTAkSa yukta AkSepa vALA vacana bolate nathI je bIjAnA guNomAM doSAropaNa karatuM nathI, Atma zlAghA karatuM nathI ane bIjAnA avaguNonI hAMsI karatuM nathI temaja temanA gUDhamameM ughADA pADate nathI krodhane haNe che kSamA dhAraNa kare che ane garvane jeNe jaDamuLathI ukheDI nAMkhela che tevA purUSane sajajane sarvadA zreSTha gaNe che. dhRtvA dhRtvA dadati taravaH sapraNAmaM phalAni prAptaM prAptaM bhuvanabhRtaye vAri vArdAH kSipanti / itvA hatvA vitarati haridantinaH saMzritebhyo bho sAdhUnAM bhavati bhuvane ko'pyapUrvo'tra panthAH // 453 // lAMbA samaya sudhI parizrama purvaka phaLane dhAraNa karIne vRkSe namratA purvaka (namIne) phaLa Ape che, jamIna parathI jaLane varALarUpe grahaNa karIne vAdaLAM teja jamInanA piSaNa arthe pharI varSAdarUpe pANI arpaNa kare che, ane siMha hAthIone haNIne pitAnA Azritene bhakSa arpaNa kare che, AvI rIte A jagatamAM sajajana purUSanI upakAra karavAnI rIta kaI (apUrva) nyArIja che.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 vArdhecandraH kimiha kurute nAkimArga sthito'pi vRddha vRddhiM zrayati yadayaM tasya hAnau ca hAniM / ajJAto vA bhavati mahataH ko'pyapUrvasvabhAvo dehenApi vrajati tanutAM yena dRSTvAnyaduHkhaM / / 454 // AkAzamAM paNa dura rahelA caMdra sAgarane kaIka upakAra kare che ke jethI te caMdramAnI vRddhi sAthe vRddhi pAme che ane caMdramAnI kSINa kaLAthI te kSINa thAya che. mahApurUSonA svabhAva ja koI apurvaja che ke jethI bIjAnuM duHkha dekhIne pote mAnasika pIDA anubhave che eTaluMja nahIM paNa zarIramAM paNa teo kSINa thatA jAya che. satyAM vAcaM vadati kurute nAtmazaMsAnyaninde no mAtsarya zrayati tanute nApakAraM pareSAM / no zapto'pi vrajati vikRti naiti manyuM kadAcitkenApyetannigaditamaho ceSTitaM sajjanasya // 455 // sajjanA hamezAM satya kheAle che, AtmazlAghA ane paraniMdAthI mukta rahe che, matsara dhAraNa karatA nathI, parane pIDAkArI kArya AcaratA nathI, temane zrApa devAthI paNa jenuM mana kSubdha thatuM nathI ane kadApi paNa kApa dhAraNa karatA nathI, AvuM satpurUSanuM AcaraNu kANu varNavI zake ? nazyattandro bhuvanabhavato'dbhUtataccapradarzI samyamArgaprakaTanaparo dhvastadoSAkarazrIH / puSyatpadmo galitatimiro dattamitrapratApo rAjattejA divasasadRzaH sajjano bhAti loke // 456 //
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ A lokane viSe satyarUSe divasanI mAphaka zebhI nIkaLe che jema divasa taMdrA (nindrA)ne nAza karanAra che tema sajIna jaDatAne haranAra che, divasa jema A saMsArarUpI grahaNa adabhUta tatvone dekhADanAra che tema sajana paNa sAMsArika tane batAvavAvALe che, (banne satya mArganA pragaTa karanArA che), divasa jema caMdranI jyotine nAza kare che tema sajanapaNa deSane samuha evA durjananI kAMtine nAza kare che, divasa jema padmane vikasita kare che tema sajana paNa lakSamIne puSTa kare che, divasa jema aMdhakArane nAza kare che tema sajana ajJAnarUpI aMdhakAra nasADe che, divasa jema sUryanA pratApane pragaTa kare che tema sarjana paNa mitranA ezvaryane jAheramAM lAve che, ane divasa jema tejathI zobhe che tema sajIna paNa pitAnA pratApathI zobhI nIkaLe che. ye kAruNyaM vidadhati jane sApakAre'napekSA mAnyAcArA jagati viralA maNDanaM te dhritryaaH| ye kurvanti dhruvamupakRti svasya kRtyaprasiddhayai mAH santi pratigRhamamI kAzyapIbhArabhUtAH // 457 // - je loke phaLanI apekSA vinA apakAra karanArA pratye paNa karUNA dAkhave che (rahema najarathI juve che) evA uttama AcAravALA A pRthvIne maMDaLarUpa viralAja na jagatamAM hoya che. paraMtu svArtha buddhithI pitAnA kAryanI siddhine arthe jeo anya pratye upakAra kare che tevA pRthvIne bhArabhuta jene te gheraghera draSTigocara thAya che.
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 samyagdharmavyavasitaparaH pApavidhvaMsadakSo mitrAmitrasthirasamamanAH sauravyaduHkhekacetAH / jJAnAbhyAsAtprazamitamadakrodhalobhaprapaJcaH sattADhayo muniriva jana sajjano rAjate'tra // 458 // zreSTha AcaraNavALA sajjana purUSa satcAritravAna muninI mAphaka A leAkane viSe zAle che. banne satya dhama'mAM pravRtta rahenArA che, pApanA vidhvaMsa karavAmAM kuzaLa che, mitra ane zatru pratye samabhAvavALA che, sukha ane duHkha sarakhA mAnI lenArA che, ane jJAnanA abhyAsathI krodha, mAna, mAyA, ane lAlane zAMta karanArA che. yaH prIttuGga paramagarimA sthairyavAnvA nagendraH padmAnandI vihita Dimo bhAnuvaddhatadoSaH / zItaH somo'mRtamayavapuzvandravad dhvAntaghAtI pUjyAcAro jagati sujano bhAtyasau khyAtakIrtiH // 459 // jema paryaMta UMcA, vistAravALA ane sthira hoya che, tema sajjana paNa unnati, prabhutA ane dhaiya (aDagavRtti) vAna hAya che, jema sUrya kamaLAne vikasAvanAra che, zItaLatAnA nAza karanAra che ane rAtrine dura karanAra che, tema sajjana lakSmIthI Ana Mdita rahenAra che. jaDatA dura karanAra che ane dveSane dezavaTA ApanAra che ane caMdranI jema zAMta, amRtamaya ane (ajJAna) adhakAranA nAza karanAra che AvI rIte (caMdra, sUrya, ane parvata sama) pUjya AcAravALA satpurUSanI kIti jagatamAM prasiddhine pAme che.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 tRSNAM citte zamayati madaM jJAnamAviSkaroti nItiM sUte harati vipadaM saMpadaM saMcinoti / puMsAM lokadvitayazubhadA saMgatiH sajjanAnAM kiM vA kuryAnna phalamamalaM duHkha nirnAzadakSaH || 460 // sanAnI saMgati tRSNAne cittamAM zAMta kare che, madane samAve che jJAnanA prAdurbhAva kare che, nyAyAcaraNa tarapha dore che. duHkhanA dhvaMsa kare che. saMpattinA sagraha karAve che ane A bhava ane parabhava bannemAM leAkane kalyANakArI thAya che. athavA duHkhanA nAza karavAmAM nipuNa evI sarjananI saMgati zuM zuM phaLa denArI nathI thatI ? arthAt sava phaLane apanArI che. cittAhAdi vyasanavimukhaM zokatApApanodi prajJotpAdi zravaNasubhagaM nyAyamArgAnuyAyi / tathyaM pathyaM vyapagatamadaM sArthadaM muktabAdhaM yo nirdoSaM racayati vacastaM budhAH santamAhuH // 461 // cittane ANaMda janaka, vyasanathI vimukha, zAka ane saMtApane haranAra, buddhine sateja karanAra, kaNu priya nyAyamA pratye laI janArA, satya rUcikara, doSarahita, arthapUrNa ane khAdhA rahita nirdoSa vacana je varte che tene buddhizALI purUSo kharekhara satpurUSa kahe che. kopovidyutsphuritataralo grAvarekheva maitrI merusthairya caritamacalaH sarvajantUpacAraH /
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 buddhidharmagrahaNacaturA vAkyamastopapAta kiM paryAptaM na sujana guNairebhirevAtra loke / / 462 // sajjanane krodha vIjaLInA camakArAnI mAphaka kSaNika hAya che, tenI maitrI pattharanI rekhA samAna draDha che, teonuM cAritra merUnI jema nizcala che, sava prANIone upakAra karavAnI vRtti acala che, buddhi, dhama grahaNa karavAmAM catura che ane vANI, parane khAdhA rahita che. sarjananA AvA guNAthI A jagattane viSe zuM pUrNa nathI ? jAtu sthairyAdvicalati giriH zItatAM yAti vahni ryAdonAthaH sthitivirahito mArutaH stambhameti / tIvrazcandro bhavati dinapo jAyate cApratApaH na prANAMte prakRti vikRti jAyate sajjanAnAM // 463 // kadAca padegta calAyamAna thAya, agni zItaLatAne prApta kare, mahAsAgara mayyA muke, pavana sthabhi jAya, ( nizcala thAya ), caMdra garama thAya ane sUya pratAparahita thAya tApaNa sarjananA svabhAva prANAMte paNa vikAra pAmatA nathI. vRttatyAgaM vidadhati na ye nAnyadoSaM vahante no yAcante suhRdamadhanaM nAzato nApi dInaM / no sevante vigatacaritaM kurvate nAbhibhUtiM no laGghante kramamamalinaM sajjanAste bhavanti // 464 //
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 sajana purU pitAnA sacAritrano tyAga karatA nathI, bIjAnA doSane grahaNa karatA nathI, prANajatAM paNa nidhana ane dIna mitra pAse yAcanA karatA nathI, duzcAritra vAnanI sevA karatA nathI ane koIne tiraskAra karatA nathI. temaja nyAyAcaraNanuM ullaMghana karatA nathI. , mAtRsvAmisvajanajanakabhrAtRbhAryAjanAdyA dAtuM zaktAstadiha na phalaM sajjanA yaddadante / kAcitteSAM vacanaracanA yena sAdhvastadoSAM yAM zRNvantaH zamitakaluSA nirvRti yAnti sattvAH // 465 // sajajananI saMgati je phaLa (lAbha) Ape che te lAbha mAtA svAmI sagAsaMbaMdhI pitA bhAI bhAryA vigere keIpaNa ApavAne zaktimAna nathI. kAraNake teonI bhASA kaMika evI apUrva deSarahita ane ojasvI hoya che ke je sAMbhaLavAthI lake nivRtti (mokSa) prApta kare che. nityacchAyAH phalabharanatAH prINitamANisArthAH kSiptvA prekSAmupakRtikRto dattasattvAvakAzAH / Rtu vimo niSadunIyA prIti cAntaH sthirataradhiyo vRkSavardhayanti // 466 // sajajane vRkSanI mAphaka hRdayamAM prIti utpanna kare che. kAraNa jema vRkSe sarvadA chAyA ApanArA che, phaLanA bhArathI namelA che sakaLa prANIone Adaka che. ane svArthanI AzA sivAya upakAra karanArA che. pakSIo ane
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 prANIone sthAna ApanArA che. sadA uMcA rahe che,puSpAnA samuhathI zobhIta che ane aladhanIya che, tema sajjane hamezAM Azraya dAtA che, phaLa prAptithI (lAbhathI) namra ane che, samasta prANIone AnaMdadAtA che, lAlanI apekSA sivAya upakAra buddhivALA che, zaraNAgatane sthAna ApanArA che, sadA zreSTha che, vizALa, zubha, mAnasika vRttithI zeAbhAyamAna che ane dunathI aladhanIya che. mukatvA svArtha sakRpahRdayAH kurvate ye parArtha ye nirvyAjAM vijitakaluSAM tanvate dharmabuddhiM / ye nirgarvA vidadhati hitaM gRhNate nApavAdaM te puMnAgA jagati viralAH puNyavanto bhavanti // 467 // che, je jee pAtAnA svArthane tyajIne sadA paramArtha sAthe kapaTarahita ane niSpApa dhabuddhi dhAraNa kare che, je gava rahita che, temaja hitanA karanArA che ane parAyA doSa grahaNa karatA nathI tevA puNyazALI naraputra A jagatamAM viralA hoya che. arthAt koi koi hAya che. hanti dhvAntaM harayati rajaH samvamAviSkaroti prajJAM mRte vitarati sukhaM nyAyavRtti tanoti / dharme buddhiM racayatitarAM pApabuddhi dhunIte puMsAM no vA kimiha kurute saMgatiH sajjanAnAM // 468 // sajjanonI sagati ajJAnarUpI aMdhakAranA nAza phare che, pApane hare che, satvabhuddhi jAgrata kare che, (tamArguNa
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane rajoguNane apaharIne satvaguNane AviSkAra kare che),. buddhi sateja kare che, sukha Ape che, nyAyAcaraNa tarapha prere che, dharmamAM buddhine sudaDha banAve che ane pApabuddhine apahare che, athavA satsaMgati zuM zuM nathI karatI? asyatyuccaiH zakalitavapuzcandano nAtmagandhaM nekSuryantrairapi madhuratAM pIDayamAno jahAti / yadvatsvarNa na calati hitAcchinnaghRSTopataptaM tadvatsAdhuH kujananihato'pyanyathAtvaM na yAti // 469 // caMdanane khaMDa khaMDa karavAmAM Ave te paNa pitAnI sugaMdhathI rahita thatuM nathI. zerane kelhAmAM (cIcoDAmAM). pIlavAmAM Ave te paNa potAnI madhuratA (mIThAza) choDatI nathI. suvarNa jema TukaDA karavAthI, ghasavAthI ane tapAvAthI pitAnI kAMtithI calita thatuM nathI, tema saMpurUSa durjanathI pIDA pAmate chatAM paNa potAnI sajajanatAne tyAga karatuM nathI. yadvadbhAnurvitarati karairmodamaMbhoruhANAM zItajyotiH saridadhipati labdhavRddhiM vidhatte / vArdo lokAnudakavisaraistarpayatyastahetusatadvadoSaM racayati guNaiH sajjanaH prANabhAjAM / / 470 // jevI rIte surya pitAnA kiraNothI paghone praphullita kare che, jema caMdramA sAgaranI vRddhi kare che, ane jema vAdaLA vaSadvArA lokene tRpta kare che, tema sajajana purUSa paNa svArtha vinA lekenA dene guNarUpe grahaNa kare che.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 devA dhautakramasarasijAH saukhyadAH svargaloke pRthvIpAlAH pradadati dhanaM kAlataH sevyamAnAH / kIrtiH prItimazamapaTutA pUjyatAtacvabodhAH saMpadyante jhaTiti kRtinacaiva puMsaH zritasya // 471 // devatAe te jyAre temanA caraNa kamaLe dhAvAmAM Ave tyAre sukhanA ApanArA thAya che. rAjAe suzruSA karavAthI samaye dhana Ape che paNa sajjana purUSonA Azraya mAtrathIja prItti prIti zAnti nipuNatA pUjyatA ane tatvamedha prApta thAya che. nATaH--devatAo ane rAjAe tyAreja pAralaukika svarganuM sukha ane dhana Ape che, ke jyAre temanI suzruSA karavAmAM Ave paNa sajjananA Azraya grahaNa karavAthI kIrtti AdI ubhaya leAkamAM sukhad guNA satvara prApta thAya che. yadvadvAcaH prakRtisubhagAH sajjanAnAM prasRtAH zokakrodhaprabhRtijavapustApavidhvaMsadakSAH / puMsAM saukhyaM vidadhatitarAM zItalAH sarvakAla tacchItadyutirucilavAMzcAmRtasyandino'pi // 472 | zAka krodha vigerethI utpanna thatAM zArIrika duHkhanA vaha~sa karavAmAM nipuNa ane sadA zAMti apanArI sajjanAnI svAbhAvika sumadhura bhASA athavA vANI lAkone jeTaluM sukha Ape che, teTaluM sukha caMdramA amRtanA sica nathI paNa ApI zakatA nathI.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 AkRSTo'pi brajati na ruSaM bhASate nApabhASyaM nokRSTo'pi pravahati madaM zauryadhairyAdidharmaH / . yo yAto'pi vyasanamanizaM kAtaratvaM na yAti santaH pAhustamiha sujanaM tattvabuddhA vivecya // 473 // .. | durjanethI pIDAyA chatAM paNa je krodha karate nathI ane apazabda bela nathI, temaja zaurya, vairya vigere guNene prApta karavAthI paNa garva dhAraNa karatuM nathI, vaLI je vyasana (duHkha) ne prApta thayA chatAM paNa kAyaratA pAmate nathI, tene saMta purU tatvabuddhithI vicArIne sajajana kahe che. prakaraNa 19 muM. dAna nirUpaNa. tussttishrddhaavinybhjnaalubdhtaakssaantistvpaanntraannvyvsitgunnjnyaankaaljnytaaddhyH| dAnAsaktirjananamRtibhizvAstiko'matsareyoM dakSAtmA yo bhavati sa naro dAtRmukhyo jinoktaH // 474 // je dAnI manuSya tuSTi, zraddhA, vinaya, bhakti, nirlobhitA, kSamA, prANadayA, guNajJatA ane kAlajJatAthI mukta, janma ane maraNathI DaranAre, Astika, mAtsarya ane IrSA
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 191 rahita ane dakSa hAya tene jInezvara bhagavAne dAnIomAM zreSTha kahela che. kAsnnasya dhamavahito ditsamAno vidhRtya no bhoktavyaM prathamamatitheryaH sadA tiSThatIti / tasyAprAptAvapi gatamalaM puNyarAzi zrayantaM taM dAtAraM nipatite mukhyamAhurjinendrAH || 475 / / muninI AhAra gocarInA ceAgya samaye kSudhAyukta chatAM paNa potAnI bhUkhane dabAvI rAkhI atithinI pahelAM bhAjana na karavuM ema munidAnanI IcchAthI rAha jotA ubhA rahe che. te muni na Ave tApaNa vizuddhe puNya upArjana kare che ane teneja jInamatamAM jenedroe dAtAzamAM agraNI gaNyA che. sarvAbhISTA budhajananutA dharmakAmArthamokSAH satsaukhyAnAM vitaraNaparA duHkhavidhvaMsadakSAH / labdhuM zakyA jagati na yato jIvitavyaM vinaiva tahAnena dhruvamabhRtAM kiM na dattaM tato'tra // 476 // ( ahiMsA pratipAdana. ) sukha ApavAmAM tatpara ane duHkhane ucchedavAmAM dakSa temaja vidvajanAe jenI prazaMsA karI che, evA sava abhISTanA kAraNabhUta cAra purUSArtha dharma artha kAma ane mokSa che, te prANa vagara A jagatamAM sAdhI zakAtA nathI. te prANadAna jeNe dIdhuM teNe prANIone zuM nathI apa kIdhuM ? arthAt prANadAnathI adhika khIjI zI vastu che? mATe prANurakSA e uttamottama dAna che.
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 kRtyAkRtye kalayati yataH kAmakopI lunIte dharme zraddhAM racayati parAM pApabuddhiM dhunIte / akSArthebhyo viramati. rajo hanti cittaM punIte tadAtavyaM bhavati viduSA zAstramatra vratibhyaH // 477n : jJAnadAna kRtya ane akRtya (karavA yogya ane na karavA gya) nuM jenAthI bhAna thAya che, kAma ane kone hAsa thAya che, dharmane viSe draDha zraddhA utpanna thAya che, pApa buddhine uccheda thAya che, IndriyanA viSayathI virakti thAya che, mano mAlinya naSTa thAya che ane citta pavitra thAya che evA zAsanuM vidvajanee munine avazya dAna ApavuM joIe. bhAryAbhrAtRsvajanatanayAnyanimittaM tyajanti prajJAsavavratasamitayo yadvinA yAnti nAzaM / kSuddaHkhena glapitavapuSo bhuate ca tvabhakSyaM taddAtavyaM bhavati viduSA saMyatAyAnazuddhaM // 478 // annadAna leke annane mATe bhAryA, bhAI, svajana, putra vigerene tyaje che, jenA vagara prajJA, sattva, vrata ane samiti hIna thaI jAya che ane bhUkhanA duHkhathI pIDAte manuSya abhakSya paNa khAvA tatpara thAya che mATe vidvAnoe saMyati munione zuddha annanuM dAna devuM joIe.. 13
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyagvidyAzamadamatapodhyAnamaunavratADhayaM zreyoheturgataruji tanau jAyate yena sarva / tatsAdhUnAM vyayitvaSuSAM tIvrarAgaprapaJcaistadrakSArtha vitarata janAH prAzukAnyauSadhAni // 479 / / oSadhi dAna | munione zAstrAbhyAsa zama dama tapa dhyAna mauna vrataAdi samasta kiyAo jyAre zarIra nirAbAdha hoya che tyAre ja samyaka prakAre ane avyAbAdha rIte thaI zake che mATe te zarIranI rakSArthe tIvra vyAdhithI pIDAtA sAdhuone prAzuka (acita) oSadhanuM dAna ApavuM. sAvadyatvAnmahadapi phalaM no vidhAtuM samartha kanyAsvarNadvipahayadharAgomahiSyAdidAnaM / tyaktvA dadyAjinamatadayAbheSajAhAradAnaM bhUtvApyalpaM vipulaphaladaM doSamuktaM viyuktaM // 480 // (laukika matamAM varNavela) kanyA, suvarNa, hAthI, ghoDA bhU (jamIna) gAya, bheMsa vigerenuM dAna sAvadya (sadaSa) hevAthI alpa phaladAyI thAya che mATe te tyajIne (lekottara nirdoSa dAna) jinazAsa,prANurakSA,auSadhi ane AhAranuM dAna ApavuM je dAna deSa rahita hovAthI alpa chatAM paNa mahatuM phalanI prApti thAya che. nItizrItizrutimatidhRtijyotibhaktipratItiprItijJAtismRtiratiyatikhyAtizaktipragItIH /
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 yasmAddehI jagati labhate no vinA bhojanena tasmAddAnaM syuriha dadatA tAH samastAH prazastAH 481 // A saMsAramAM manuSyane nIti, lakSmI, zruti, buddhi, prati, ti, bhakti, pratIti, prIti, jJAna, smRti, rati, yati, kIrti, zakti ane pragati AhAra vinA samyaka prakAre prApta thaI zakatA nathI. eTalA mATe AhAradAna ApavuM jethI te sarve prazasta rIte meLavI zakAya. darpodrekavyasanamathanakrodhayuddhaprabAdhApApArambhakSatihatadhiyAM jAyate yanimittaM / yatsaMgRhya zrayati viSayAnduHkhitaM yatsvayaM syAghaduHkhADhyaM prabhavati na tacchAdhyate'tra pradeyaM // 482 // | munione zuM na ApavuM je padArthathI pApa ane AraMbha rahita munione ahaMkAra uddabhava thAya, duHkha utpanna thAya, nAzanI buddhi thAya, krodhane prAdurbhAva thAya, laDAI jhaghaDAnI bAdhA ubhI thAya, ane jenA sabaMdhathI IMdriyArtha sevananI vRtti thAya temaja pite duHkhI thAya evA duHkhapUrNa padArtha munione kadI. paNa ApavA nahi. sAdhu ratnatritayanirato jAyate nirjitAkSo dharma dhatte vyapagatamalaM sarvakalyANamUlaM / rAgadveSaprabhRtimathanaM yadgRhItvA vidhatte tadAtavyaM bhavati viduSA deyamiSTaM tadeva // 483 //
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 munione zuM ApavuM. je padArthanA grahaNa karavAthI sAdhuo ratnatrayimAM (samyaka darzana, jJAna ane cAritra) nirata thAya, vijIteMdriya thAya, sarva kalyANanuM mula evA deSa rahita dhamarAdhanamAM tatpara thAya, ane rAga dveSAdi dene umUla karI. nAMkhe tevA padArtho sAdhuone ApavA ane teja dAna ISTa che. tAtparya ke-je padArthanA sevanathI munione AtmA kaluSita thAya tevA padArtho teone kadi paNa ApavA nahi, paNa jenA sevanathI teo Atma dharmamAM draDha thAya evA hitAvaha padArtho ApavA. dharmadhyAnavratasamitibhRtsaMyatazcArupAtraM vyAvRttAtmA sahananataH zrAvako madhyamaM tu / samyagdRSTiva'tavirahitaH zrAvakaHsyAjjaghanyamevaM tredhA jinapatimate pAtramAhuH zrutajJAH // 484 // jana matamAM zrutajJa purUSoe dAna devAne egya traNa prakAranA pAtrovarNavyA che. prathama te dharmadhyAna vRta ane samitinA pALavA vAlA saMyata munio te utkRSTa pAtra che. madhyama pAtra te trazajIvanI hiMsAthI virata evA zrAvake ane avirati samyak daSTi zrAvake te trIjuM jaghanya pAtra che. yo jIvAnAM janakasadRzaH satyavAgdattabhojI sapremastrInayanavizikhAbhinnacittaH sthirAtmA / dvedhA granthAduparatamanAH sarvathA nirjitAkSo dAtuM pAtraM vratapatimamuM varyamAhurjinendrAH // 485 //
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 199 je prANI mAtra para pitAnI jema prema rAkhe che, je hamezAM satya vacana bAle che, je ApelA AhAranuMja bhAjana kare che, valI jenuM citta strIonA prema pUrvaka phUMkAyalA kaTAkSa khANathI vidhAtuM nathI, je e prakAranA parigrahathI sathA ( aMtaraMga rAga dveSAdi ane khAheraga dhanadhAnyAdi ) rahita che, jeNe iMdriyApara vijaya meLave che, te vratIomAM zreSTha munIvane jinedroe dAna ApavAne sarvAMttama pAtra vaLyuM che. bhAvA--ahiMsA, satya, asteya, brahmacaya ane parigraha e pAMca mahAvratAthI viraSita muni uttama pAtra che. yadvattoyaM nipatati ghanAdekarUpaM rasena prApyAdhAraM saguNamaguNaM yAti nAnAvidhatvaM / tadvaddAnaM saphalamaphalaM prApyamapyeti matvA deyaM dAnaM zamayamabhRtAM saMyatAnAM yatInAM // 486 // jevI rIte varSIdanuM pANI ekaja rUpe paDe che chatAM paNa AdhAra bhedathI nAnA prakAranAM (vividha prakAranAM) rUpa dhAraNa kare che tevI rIte dAna paNa guNI ke nirgu NI pAtranA (supAtra ke kupAtranA) bhethI saphala vA niSphala thAya che. ema samajIne dAna ApanAre zama cama Adi guNA vijaraSita yatione dAna ApavuM. yadvatkSiptaM galati sakalaM chidrayukte ghaTe'mbhastikkAlAMbU nihitamahitaM jAyate dugdhamuddhaM / AmApAtre racayati bhidAM tasya nAzaM ca yAti taddattaM vigatatapase kevalaM dhvaMsameti // 487 //
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 jevI rIte chidravAlA ghaDAmAM bhareluM pANI saghaLu jhaLI jAya che athavA kaDavA tuMbaDAmAM rAkheluM dudha ke anna ahitakara (viSatulya) thaI jAya che ane jema kAcA mATInA pAtramAM rAkheluM pANI pAte nAza pAme che ane pAtro paNa nAza kare che tevI rIte tapa rahita manuSyane dIdheluM dAna paNa kevaLa nA zane athaeNja che. (nakAmuM thAya che). bhAvA--avatine dIdheluM dAna phaLadAyI nathI. zazvacchIlavratavirahitAH krodhalobhAdivanto nAnArambhaprahitamanaso ye madagranthazaktAH / dAtAraM kathamasukhato rakSituM santi zaktA nAvA lohaM na hi jalanidhestAryate lohamayyA ||488 // jema leADhAnI nAvathI letuM samudrapAra thaI zakatuM nathI tema, hamezAM zIlavratathI rahita, krodha, lAbha, mada Adi doSathI sahita nAnA prakAranA Arabha parigrahamAM anurakta, mithyA zAstronA premI evA dAna lenArA leAkeA dAnInuM, duHkhathI kaI rIte rakSaNa karI zake? arthAt-vrata rahita ane kaSAyamAM racce paccA rahenArA manuSya pAte tA taravAvAlA nathI teA pachI tene Apelu dAna paNa dAtArane kaI rIte sukhanuM denArU' thAya ? kSetradravyaprakRtisamayAnvIkSya bIjaM yathoptaM datte sasyaM vipulamamalaM cArusaMskArayogAt / dattaM pAtre guNavati tathA dAnamuktaM phalAya sAmagrIto mati di nane sarvezAryasiddhiH // 48o l
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema dravya kSetre kALa bhAva joIne vAveluM bIja sArA saMskAranA cegathI ghaNe sAre ane zuddha pAka Ape che tema guNavAna pAtrane ApeluM dAna paNa guNa dAtAne phaladAyI nIvaDe che kAraNa ke saMsAramAM manuSyane sarva kAryanI siddhi egya sAmagrInA sadbhAvathI thAya che. nAnAduHkhavyasananipuNAnnAzino'tRptihetUkarmArAtipacayanaparAMstattvato'vaityabhogAn / muktvAkAGkSAM viSayaviSayAM karmanirnAzaneccho dadyAdAnaM praguNamanasA saMyatAyApi vidvAn // 490 / / tattvanI draSTie sAMsArika bhoge vividha prakAranA duHkha devAmAM nipuNa che, kSaNika che, atRpti upajAvanAra che ane karmarUpI zatruonA daLane ekaThuM karavAmAM sahAyaka che ema jaNI (dAnanA phala tarIke) sAMsArika viSayenI vAMchanA cheDa karmane ucachedavAnI umUla karavAnI IcchAvAlA mumukSue AhAda purvaka saMyatione dAna ApavuM. | bhAvArtha-saMyati munine ApeluM dAna mekSanuM phaLa ApanAruM che mATe kSaNika sAMsArika bhege mATe tenA phalanuM niyANuM na karatAM mumukSu janee tenA phala tarIke mekSanI abhilASA rAkhavI. yasmai gatvA viSayamaparaM dIyate puNyavadbhiH pAtre tasmigRhamupagate saMyamAdhArabhUte / no yo mUDho vitarati dhane vidyamAne'pyanalpe tenAtmAtra svayamapadhiyA vaJcito mAnavena // 499 //
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 anya dezamAM jaine paNa puNyazALI janA sayamadhArI munine dAna de che tevA mahApurUSa jyAre pAtAnA gharamAM Ave tyAre pracura dhana chatAM paNa je mUDhAtmA tene dAna nathI detA te duHkhu.ddhi manuSye peAtAnA AtmAne ThagyA che. zrutvA dAnaM kathitamaparairdIyamAnaM pareNa zraddhAM dhatte vrajati ca parAM tuSTimutkRSTabuddhiH / dRSTvA dAnaM janayati mudaM madhyamo dIyamAnaM zrutvA bhajati manujo nAnurAgaM jaghanyaH || 492 // uttama manuSyane tA khIjAe dIdhelAM dAnathI vAta sAMbhaLIne paNa AhvAda thAya che ane ( dAtA ane grahIta anemAM) zraddhA bhakti utpanna thAya che. jyAre madhyama buddhi manuSyane bIjAne dAna ApatA dekhIne Ananda thAya che paraMtu jaghanya buddhi manuSya teA dAna dekhIne vA sAMbhaLIne paNa leza mAtra harSa pAmatA nathI. dIrghAyuSkaH zazisitayazovyApta dikcakravAlaH sadvidyAzrIkulabaladhanamItikIrtipratApaH / zUro dhIraH sthirataramanA nirbhayazcArurUpatyAgI bhogI bhavati bhavinAM devabhItipradAyI ||493 // prANIone je mANasa abhayadAna Ape che (abhaya pradAna kahe che) te dIrghAyu thAya che, tenI sudhAMzu dhavala kIti digantane viSe vyApI rahe che, tene tyAM vidyA, lakSmI, pula, khala, dhana, prIti, kIti ane pratApa Adi zubha
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 padArtho nivAsa karI rahe che, te dhIra, vIra, sthiracitta, nirbhaya, suMdara, tyAgI, ane bhegI paNa thAya che. arthA-abhaya pradAna karavAthI sarva keI zubha padArtho ane guNe Apo Apa AvI maLe che. jJAnadAnathI samyajJAnanI prApti karmAraNyaM dahati zikhivanmAtRvatpAti duHkhAtsamyanIti vadati guruvatsvAmivadyadvibharti / tattvAtattvaprakaTanapaTu spaSTamAmoti pUtaM tatsaMjJAnaM vigalitamalaM jJAnadAnena martyaH // 494 // kamarUpI vanane bALI mukavAmAM agni samAna, dukhathI rakSaNa karavAmAM mAtA samAna, sunIti, sanmArga dekhADavAmAM gurU samAna, pAlana karavAmAM svAmi samAna ane tattva ane attatvane spaSTa rIte darzAvavAmAM kuzaLa evuM pavitra nirdoSa samyaphajJAna jJAnadAnathI prApta thAya che. " annadAnathI thatA lAbha dAtA bhoktA bahudhanayutaH sarvasattvAnukampI satsaubhAgyo madhuravacanaH kaamruupaatishaayii| zazvadbhaktyA budhajanazataiH sevanIyAMhi yugmo martyaH prAjJo vyapagatamado jAyate'nnasya dAnAt / / 495 // du:khathI rAmAM gara samAna A rIte
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ annadAnathI manuSya, dAtA, katA, dhanADhaya, samasta jIvo pratye anukampAvAna, zaubhAgyazALI, madhurabhASI, kAmadevathI vadhe e svarUpavAna, baddhAMjali (be hAtha joDelA) seMkaDe budhajana dvArA bhakti purvaka sarvadA sevanIya, buddhizALI ane nirmada thAya che. auSadha dAnathI thatA lAbha rogaitiprabhRtijanitairvahnibhirvAmbumanaH sarvAGgINavyathanapaTubhirvAdhituM no sa zakyaH / AjanmAntaH paramasukhitAM jAyate cauSadhAnAM dAtA yo nirbharakulavapuHsthAnakAntipratApaH / / 496 // auSadha dAna ApanAra janmabhara parama sukhI rahe, che ane jema pANImAM beThelA mANasane agni satAvavAne azakata che tema samasta aMgane pIDA upajAvanAra evA vAta kaphaAdithI utpanna thatA rogo paNa tene bAdhA karI zakatA nathI eTaluM ja nahI paNa sArUM kula, zarIra, sthAna kAnti ane pratApa Adi aneka guNe paNa tene prApta thAya che. dAnathI pariName mokSanI prANi. dattvA dAnaM jinamataruciH karmani zanAya bhuktvA bhogAMtridazavasatau divyanArIsanAthaH / malvAse varakulavapujainadharma vidhAya hatvA karma sthiratararipuM muktisaukhyaM prayAti // 497 / /
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 AvI rIte jinamatamAM draDha zraddhA rAkhanAra (samyagadaSTi ) manuSya uparyukta cAra prakAranA dAna (auSadhi, jJAna, anna ane abhayadAna) daIne svargamAM utpanna thaI aneka bhego bhegave che ane divyAMganA saMgAthe ramaNa kare che, tyAMthI evI manuSya lokamAM uttama kuLamAM utpanna thaI jaina dharmanuM ArAdhana karate durjaya ane anaMtA kALathI sAthe rahenArA (ftharaMtara) karma rUpI vairIne haNIne mekSa sukhane anubhava kare che. prakaraNa 20 muM. maghaniSedha nirUpaNa. bhavati madhavazena manobhramo bhajati karma manobhramato yataH / vrajati karmavazena ca durgatiM tyajata madyamatastrividhena bhoH||498|| madirA pIvAthI mane vizvama (sArAsAra vicAra zUnyatA) thAya che, mane vizvamathI azubha karmo baMdhAya che, ane azubha karmanA yogathI durgati prApta thAya che mATe he manuSya, trividha mana, vacana ane kAyAthI) madirAne tyAga kare. hasati nRtyati gAyati valgati bhramati dhAvati mUrchati zocate / patati roditi jalpati gadgadaM dhamati dhAmyati mdymdaaturH||499||
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 dArUnA nizAmAM cakacura prANI, koivAra hasavA mAMDeche, koIvAra nAse che, kAivAra gAya che, keAIvAra kude che, koI vAra bhramaNa kare che, kAivAra doDe che kAivAra mucchita thaI jAya che, kAIvAra zAka kare che, koIvAra jamInapara paDI jAya che, kAivAra raDe che, koivAra gadgad (aspaSTa uccAraNa ) beAle che ane keIvAra kuMke che arthAt-te mANasa gAMDAnI jema aneka viveka zUnya kriyAo kare che. svasRtAjananIrapi mAnavo vrajati sevitumastagatiryataH / saguNaloka vininditamadyataH kimaparaM khalu kaSTataraM tataH // 500 // jenA sevanathI bhraSTa buddhi manuSya (manuSya buddhi bhraSTa thaI) peAtAnI vhena dIkarI ane mAtA sAthe paNa viSaya bhAga sevavAne tatpara thAya che evA samasta leAkamAM ninjInIya dArU karatAM vizeSa nindanIya ane duHkhadAyaka khIjuM zuM hAI zake ? arthAt-sasAramAM sauthI nindvanIya padAtha dArU che. galitavastramadhastanamIkSyate sakalamanyatayA zlayate tanuH // skhalati pAdayugaM pathi gacchataH kimunamadyavazAcchrayate janaH // 501 // madirAthI unmatta thaelA manuSyanuM vastra nIce sarI paDe che, sava leAkane tenA zarIranA nIcenA bhAga dekhAya che, tenuM zarIra zithIla thai lathaDe che ane tenA caraNA skhalanA pAme che athavA tene magha pIdhAthI zuM nathI thatuM ?
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 asubhRtAM vadhamAcarati kSaNAdvadati vAkyamasahamasUnRtam / parakalanadhanAnyapi vAJchati na kurute kimu mdymdaakulH||502|| madirAnA madathI unmatta thaelo manuSya eka kSaNamAM (kSaNekamAM) prANIone vadha kare che. asahya halAhala juThuM bole che, parastrI ane paradhananI vAMchanA kare che. athavA madya madAkula manuSya zuM nathI karatA? vyasanameti janaiH paribhUyate gadamupaiti na satkRtimaznute / bhajati nIcajanaM vrajatiklamaM kimiha kaSTamiyati na mdypH||503|| | dArU pInArA manuSya duHkha bhegave che lekethI parAbhava (tiraskAra) pAme che. roga bhogave che. keI sAruM kArya karatA nathI. nIca kenI saMgati kare che. ane kalAnti sahana kare che athavA kayuM kaSTa tene nathI AvI paDatuM ? priyatamAmiva pazyati mAtaraM priyatamAM jananImiva manyate / pracuramadyavimohitamAnasastadiha nAsti na yatkurute jnH||504|| dArUnA nizAthI vimugdha thaele manuSya mAtAne potAnI priyatamA strI mAphaka gaNe che ane strIne mAtA mAne che, A rIte te je anartha na kare te thoDuM che. ahaha karmakarIyati bhUpati narapatIyati karmakaraM naraH / jalanidhIyati kUpamapAMnidhi gatajalIyati mdymdaakulH||505|| ahA ! madya madA kula manuSya karmakAra nekarane rAjA mAne che ane rAjAne kara gaNe che kuvAne samudra mAne che ane samudrane jala rahita pradeza gaNe che.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 'nipatito vadate dharaNItale vamati sarvajanena vinindyate / zvazizubhirvadane paricumbite bata surAsuratasya ca mUtryate // 506 // maghasevI manuSya dharaNItala para jyAM tyAM DhaLI paDe che, manamAM AvyuM tema bakavA mAMDe che, vamana kare che. sarva manuSya tenI nindA kare che. aphasesa! eTalethIja saratuM nathI paNa kutarAo tenA mukhanuM cumbana kare che ane tenA meDhAmAM pIsAba vaTIka kare che. bhavati jantugaNo madirArase tanu tanurvividho rasakAyikaH pibati taM madirArasalAlasaH zrayati duHkhamamutra tato jnH|!507|| madirAnA rasamAM tenA jevA ja (teja rasanI kAyA vAlA) aneka ati sukSama jatu gaNa utpanna thAya che tethI je madirAne lAlasI prANI te pIe che te (anatA jIvane ghAtaka heI) A loka ane paraloka banne lekamAM duHkhI thAya che. vyasanameti karoti dhanakSayaM madamupaiti na vetti hitAhitaM / kramamatItya tanoti viceSTitaM bhajati madyavazena na kAM kriyaaN| | madirAne vaza paDelA jIvone duHkha bhogavavuM paDe che dhanane nAza thAya che. kephIyata Ave che. hitAhitanuM bhAna rahetuM nathI. kulakamanuM ullaMghana karI na karavA yogya kAryo kare che athavA te kaI kiyA nathI karatA. raTati ruSyati tuSyati vepate patati muhyati dIvyati khidyate / namati hanti janaM pahilo yathA yadapi kiM ca na jalpati madyataH
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50g pizAca grasta manuSyanI jema dArUDIo paNa kadI cillAya che. kadI rASe bharAya che. kadI saMtASa pAme che. kadI tharathare che kadI DhaLI paDe che. kadI murchA pAme che. kadI rame che kadI kheda kare che. kadI namana kare che. kadI mANasane mAre che ane zuM zuM khakhaDatA nathI? vratatapoyama saMyamanAzinIM nikhiladoSakarIM madirAM piban / vadati dharmavaco gatacetanaH kimu paraM puruSasya viDambanaM // 510 // vrata, tapa, yama ane saMyamanA nAza karanArI samasta doSanI khANu evI madirA pInArA gatabuddhijanA tene dhanu pharamAna kahe che AnA karatAM purUSonI vadhAre viDaMbanA zrIjI kaI hoI zake? zrayati pApamapAkurute dRSaM tyajati sadguNamanyamupArjati / vrajati durgatimasyati sadgatiM kimathavA kurute na surArataH // 511 // madirAnA phdamAM selA janA pApa kAmAM pravRtta thAya che, dharmAnuSThAna tyajI de che, sadguNane Dele mAre che, duCNu upAna kare che, durgatine prApta kare che ane saddagatine dUra haDaselI de che athavA te zuM zuM nathI karatA ? narakasaMgamanaM sukhanAzanaM vrajati yaH paripIya surArasaM / bata vidArya mukhaM paripAyyate pracura duHkhamayo dhruvamatra saH // 512 // surApAna karIne ati du:khamaya narakane viSe manuSya utpanna thAya che, tenu mukha phADIne tene garama sIsuM pAvAmAM Ave che, te tyAM ati ghaNuM duHkha anubhave che.
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 pibati yo madirAmatha lolupaH zrayati durgatiduHkhamasau janaH / iti vicintya mahAmatayastridhA pariharanti sadA madirAra sN|| 593 // madirAnA lAlupI jIvA te pIne dutinA duHkha anubhave che evI rIte vicAra karI mahAbuddhivAna janA sadA mana vacana ane kAMyAthI madirA rasanA sathA tyAga kare che mananadRSTicaritratapoguNaM dahati vahnirivendhanamUrjitaM / yadiha madyamaprAkRtamuttamairna paramasti tato duritaM mahat // 514|| jema agni lAkaDAnA mhoTA DhagalAne kSaNavAramAM bhasmIbhUta karI nAMkhe che tema madya AtmAnA zuddha gu samyak dazana, jJAna, cAritra ane tapane khAkha karI nAMkhe che (parAsta karI nAMkhe che ) tenA karatAM vizeSa pApa A saMsAramAM khIju kAI nathI ethIja uttamajanA madyanA tyAga kare che. tyajati zaucamiti vinindyatAM zrayati doSamapAkurute guNaM / bhajati garvamapAsyati sadguNaM hRtamanA madirArasalAlitaH // 515 // surApAna karanAra pavitratAne tare che, nidyatAne bhaje che, pApAzraya kare che, guNane tilAMjalI Ape che, ga dhAraNa kare che, ane sadguNane dezavaTo Ape che temaja vicAra zUnya bane che. pracuradoSakarImiha vAruNIM pibati yaH parigRhya dhanena tAM / asuharaM viSamugramasau sphuTaM pibati mUDhamatirjana ninditaM // 516 //
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 209 aneka doSAnuM ghara evI vArUNI (madirA) pasA kharacIne je mANasa pIe che te mUkhajana ati ninjInIya evuM prANahara sAkSAt halAhala viSanuM pAna kare che. tadiha dUSaNamaGgigaNasya no viSama rirbhujago dharaNIpatiH / yadasukhaM vyasanabhramakAraNaM vitanute madirA guNininditA // 517 || prANIonuM jeTaluM ahita viSa,zatru, sarpa ane rAjA karI zake che ane jeTaluM duHkha ApI zake che, tenAthI vizeSa ahita ane asukha guNI janAe nindIta madirA kare che. matidhRtidyutikIrtikRpAGganAH pariharanti ruSeva janArcitaM / naramavekSya surAGganayAzritaM na hi parAM sahate vanitAGganAM // 598 // lAkAthI pUchata evA pAtAnA dhaNIne paNa jyAre tene anya strIthI sevAtA jue che tyAre rUThelI strI jema tene tyajI de che tema surA rUpI srI dvArA sevIta narane joine mati, dhRti, kAnti, kItti ane kRpA rUpI tenI sIe tene ekadama tyajI jAya che. kAraNu anya strInu sApatya sarala strIe sahana karI zaktI nathI. kalahamAtanute madirAvazastamiha yena nirasyati jIvitaM / vRSamapAsyati saMcinute malaM dhanamapaiti janaiH paribhUyate // 519 // madirAvaza manuSya dharmane tilAMjalI Ape che. pApane Adara kare che. dhana gumAve che. lAkethI tiraskRta thAya che. ane kalaha kare che ke jemAM peAtAnA prANa jAya. svajanamanyajanIyati mUDhadhIH parajanaM svajanIyati madyapaH / kimathavA bahunA kathitena bho dvitayaloka vinAzakarI surA 520 14
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ madyasevI bhUkhaMjana svajanane parajana mAne che ane . parajanane svajana gaNe che athavA bahu kahevAthI zuM! he lo ke, surA A bhava ane parabhava baMnemAM vinAza karanArI che. ati mavarona manomana saMzoSaszArIrika bhajati tena vikAramanekadhA guNayutena surA parivajyate // 521 / / madya pAnathI samasta deSanuM sthAna evA kAmanI "utpatti thAya che ane tenAthI (kAmathI) aneka prakAranA kuvikAra zarIramAM prAdurbhAva pAme che tethI guNIjana te surAthI dUra nAse che. pracuradoSakarI madirAmiti dvitayajanmavivAdhavicakSaNaM / nikhilatattvavivecakamAnasAH pariharanti sadA guNino janAH522 AvI rIte aneka dethI utpAdikA ane baMne janmamAM (A loka ane paralokamAM) duHkha pradAna karanArI madirAne, nikhila tanI vivecanAmAM kuzaLa evA guNI purUSe sadAne mATe sarvathA parityAga karI de che.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 prakaraNa 21 zuM mAMsa niSedha nirUpaNu, mAMsAzanAjjIvavadhAnumodastato bhavetpApamanantamugraM / tato vrajeddurgatimugradoSAM matveti mAMsaparivarjanIyaM // 523 // mAMsa khAvAthI jIvahiMsAnI anumodanA thAya che, jIvahiMsAnI anumodanAthI anantA ugra tApa aMdhAya che, ane pApathI ati ugra du:kha ApanArI durgati prApta thAya che ema jANI mAMsanA sathA tyAga karavA ucita che. tanudbhavaM mAMsamadannamedhyaM kRmyAlayaM sAdhujanamanindyaM / nistriMzacitto vinikRSTagandhaM zuno'vizeSaM labhate katha naM // 524 || mAMsa khAnAramAM ane kutarAmAM kai vizeSatA cA taphAvata zuM che ? kAraNake jema kutarA prANIonA zarIra mAMthI utpanna thaeluM apavitra, kRmionA ghara rUpa, uttama janAe nirdeluM durgAMndhI mAMsa khAya che tevIja rIte nirdethI purUSa paNa tevAja prakAranuM mAMsa khAya che. mAMsAzino nAsti dayAsubhAjAM dayAM vinA nAsti janasya puNyaM / puNyaM vinA yAti durantaduHkhaM saMsArakAntAramalalyapAraM // 525 || mAMsa khAnAra janAne prANI pratye dayAnA chAMTA paNa hatA nathI ane dayA vagara puNyanI prApti nathI, ane puNya vagara asahya duHkha devAvAlI saMsArarUpI bhayaMkara aTavImAMthI nIkaLavuM ati duSkara che eTale pAra pAmI zakAtuM nathI.
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra1ra palAdino nAsti janasya pApaM vAceti mAMsAzijanaprabhutvaM / tato vadhAstitvamato'dhamasmAniSpApavAdI narakaM pryaati||526|| mAMsa khAvAmAM pApa nathI ema kahenAro nizcaya naraka pratye sIdhAve che. kAraNa mAMsa bhakSaNa pApamaya nathI ema bolavAthI mAMsa khAnAra jananI vRddhi thAya che ane A pravRttithI jIvahiMsA thAya che ane jIvahiMsAthI te pApa baMdhAya che ja. SaToTizuddhaM palamaznato no doSo'sti ye naSThadhiyo vadanti / narAdimAMsaM pratiSiddhametaiH kiM kiM naSoDhAsti vishuddhirtr||527|| cha vAra pakAveluM mAMsa pavitra che ane te khAvAmAM deSa nathI ema vadanAra kharekhara naSTa buddhi che kAraNa teo piteja naramAMsa bhakSaNane kema pratiSedha kare che. zuM naramAMsa cha vAra pakAvAthI vizuddha thatuM nathI? aznAti yo mAMsamasau vidhatte vadhAnumodaM trsdehbhaajaaN| gRhNAti rephAMsi tatastapasvI tebhyo durantaM bhavameti jantuH // 28 // - je tapasvI mAMsa khAya che te trasajIvanI (be IMdrIya vIMdriya, caturiMdriya ane paMcendriya) hiMsAnuM anumodana Ape che te ja hiMsAnuM medanathI pApa baMdhAya che (pApa puMja grahaNa kare che) ane pApathI jIvadurgatimAM jAya che. AhArabhojI kurute'numodaM naro vadhe sthAvarajanmabhAjAM / tasyApi tasmAduritAnuSaGgamityAha yastaM prativacmi kiMcit // (mAMsa rahita) nizamiSa bhojana karanAra paNa sthAvara (ane jaMgama) jInA ghAtanI anumodanA kare che teTalA
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 mATe teo paNa pApanA bhAgI thAya che ema jeo kahe che teo pratye huM kAMIka kahIza. ye'nAzinaH sthAvarajantughAtAnmAMsAzino ye trasajIvaghAtAt / doSastayoH syAtparamANumervoryathAntaraM buddhimateti vedyaM // 530 // je anna nirAmiSAzi (vanaspati AhAra) bhalI che te sthAvara jIvane ghAta kare che ane je mAMsAzi che te te trasa jIvone ghAta kare che tethI te baMne pApamAM paramANu ane pRthvI (merU) jeTalo taphAvata che te buddhizAlI sahaja samajI zake che. annAzane syAtparamANumAtraHprazakyate zodhayituM tapobhiH / mAMsAzane parvatarAjamAtro no zakyate zodhayituM mahattvAt // 531 // upara jaNAvyA mujaba annAhAramAM paramANu pramANa mAtra pApa baMdha thAya che je tapa karavAthI sahelAIthI nivArI zakAya che ane mAMsAhArathI parvata rAja merU jeTaluM mahatu pApa baMdhAya che je bhArI tapa karavAthI paNa nivArI zakAtuM nathI. mAMsaM yathA dehabhRtaH zarIraM tathAnamapyaGgizarIrajAtaM / tatastayordoSaguNau samAnAvetadvaco yuktiviyuktamatra // 532 // (vaLI keTalAka ema kahe che ke, mAMsa jema prANInuM zarIra che tema anna paNa zarIraja che tethI te baMnenA deSa ane guNa samAna che A teonuM kathana saMyukitaka nathI. (hetu pura:sara nathI). kAraNake - .: mAMsaM zarIraM bhavatIha jantorjantoH zarIraM na tu mAMsameva / . yathA tamAlo niyamena vRkSo vRkSastamolo na tu srvthaapi||533||
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 mAMsa che te prANInuM zarIra che paNa zarIramAM mAMsanI bhajanA che (zarIra mAtra mAMsa nathI) jema tamAla niyama vRkSa che paNa vRkSa mAtra sarvathA tamAla nathI. vivecanaH (je je mAMsa che tene te avazya zarIra che jema je je tamAla che tene vRkSa che. paNa ethI ulaTuM zarIra che tyAM mAMsa hoya vA na paNa hoya jema vRkSa je che te tamAla hoya vA na paNa hoya arthAta ekendriya sthAvara jIvanuM zarIra e mAMsa nathI) neTa-prathama vyApti hetu pura:sara hovAthI satya che paNa pachInI vyApti hetu abhAvathI pI bhAMge che. rasotkaTatvena karoti gRddhi mAMsaM yathAnaM na tathAtra jAtu / jJAtveti mAMsaM parivayaM sAdhurAhAramaznAtu vizodhyayUtaM // 534 // vaLI mAMsamAM utkaTa rasa hovAthI te khAvAnI lAlasA utpanna thAya che je lAlasA yA rAga pariNAma (sthAvara jInA mRta zarIrarUpI) ana hAramAM thatuM nathI ema samajIne sAdhupuruSe sajajanee mAMsa tyajIne zuddha pavitra annAhAra kare ucitta che. je je pramANamAM vRddhipaNuM te pramANamAM karmanI tIvratA yA maMdatA hoya che mAMsAhAramAM ati utkaTa lAlasA hovAthI karmanA rasanI tIvratA ane annamAM tenA abhAvathI karma rasanI maMdatA. karotimAMsaM balamindriyANAM tato'bhivRddhiM madanasya tasmAt / karotyayukti pravicintya buddhayA tyajanti mAMsaM trividhenasantaH
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa mAMsa bhakSaNathI iMdriyo sabala thAya che ane IdriyonI prabalatAthI kAmanI vRddhi thAya che ane kAmanI vRddhithI mANasa na karavA egya (ayogya) kArya karI bese che ema vicArIne saMtajane mAMsa bhakSaNa trividha karI tyaje, che (navagajanA namaskAra kare che.) gRddhi vinA bhakSayato na doSo mAMsaM nrsyaannvdstdossN| evaM vacaH kecidudAharanti yuktayA viruddhaM tadapIha loke // 536 // | (upara zloka 534 varNavyA mujaba utkaTa lolupatA eja mAMsa bhakSaNamAM pApa baMdhanuM mukhya kAraNa hoya to) keTalAkanuM kahevuM ema che ke lAlasA vagara je manuSya mAMsAzana kare te anna bhakSaNamAM jema pApa nathI tema temAM paNa pApa nathI paNa teonuM A prakAranuM kathana paNa saMyukitaka nathI. kAraNake - AhAravarga sulabhe vicitra vimuktapApe bhuvi vidyamAne / prArambhaduHkha vividhaM prapoSya cedasti gRddhinaM kimasti mAMsaM // je mAMsa khAvAnI tamArI lolupatA na hoya te zuddha doSa rahita evuM aneka prakAranuM anna A saMsAramAM asti dharAve che ane te paNa sahelAIthI prApta thaI zake tema che te pachI aneka prakAranA kaSTa veThI te meLavavA mATe prayatna karI zA mATe teo mAMsa khAya che? varaM viSaM bhakSitamugradoSaM yadekavAraM kurute'sunAzam / mAMsaM mahAduHkhamanekavAraM dadAti jagdhaM manasApi puMsAM // 538 // manathI paNa mAMsa bhakSaNa karatAM, khAvA mAtrathI prANa
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 ne nAza thAya evuM halAhala viSanuM bhakSaNa ghaNuM ja sAruM che kAraNa ke viSa te eka ja vAra prANa hare che jyAre mAMsa bhakSaNathI anekavAra durgatimAM asahya vedanA veThavI paDe che.' anAti yaH saMskurute nihanti dadAti gRhNAtyanumanyate ca / ete SaDapyatra vinindanIyA bhramanti saMsAravane nirantaraM // 539 // mAMsanuM bhakSaNa karanAra, mAMsa pakAvanAra, mAMsa mATe jIvahiMsA karanAra, mAMsa ApanAra, mAMsa lenAra ane mAMsa bhakSaNanuM anumodana denAra A chae jaNa ati nindApAtra che ane A saMsAra aTavI viSe niraMtara bhaTakyA kare che. cirAyurArogyasarUpakAntiprItipratApapriyavAditAdyAH / guNA vinindhasya satAM narasya mAMsAzinaH santi paratra neme // 540 dIrdhAyu, Arogya, surUpatA, kAnti, prIti, pratApa ane priyavAditA Adi sadguNo nindanIya evA mAMsa bhakSIne parabhavamAM prApta thatA nathI. vidyAdayAsaMyamasatyazaucadhyAnavratajAnadamakSamAdyAH / saMsAranistAranimittabhUtAH palAzinaH santi guNA na sarve541 bhadadhi pAra pAmavAne kAraNabhUta evA vidyA, dayA, saMyama, satya, zauca, dhyAna, vrata, jJAna, dama, kSamA vigere sarve guNe mAMsAzi manuSyane prApta thatA nathI. (arthAt te saMsAramAM paribhramaNa karyA rahe che) . mRgAnvarAkAMzvarato'pi parNAnirAgaso'tyantavi bhItacittAnH / ye'znanti mAMsAni nihatya pApAstebhyo nikRSTA apare na santi
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217 ApaDA nirdoSa, atyaMta bhayabhIta banI tvarita gatie nAzatA paNa khAnArA evA haraNAne mArIne (zikAra karIne ?) je pApIe tenuM mAMsa khAya che tethI vadhAre kRtaghra hRdayI manuSye A jagatamAM bIjA nathI. mAMsAnyazitvA vividhAni martyo yo nirdayAtmA narakaM prayAti / nikRtya zastreNa parairnikRSTaiH prakhAdyate mAMsamasau svakIyaM // 543 // je nirdayI jA aneka prakAranu jAta natanuM mAMsa khAya che te nizcaya narakamAM jAya che. jyAM tene tenA peAtAnAja zarIranuM mAMsa anya ghAtakI jIvA zastra vaDe kApIne tene jorAvarIthI khavaDAve che. nivedya satveSvapadoSabhAvaM ye'znanti pApAH pizitAni gRddhayA / taiH kArito'tIva vadhaH samastastebhyo bako nAsti na hiMsakohi je mAMsa khAvAnA lAlasI pApAtma jIva hiMsAmAM DhoSa nathI ema samajIne rasAsvAda purvaka mAMsa bhakSaNa kare che tethI vizeSa nathI kAI khIjo hiMsaka, kAraNa tevAnI preraNAthIja samasta mahAvadha ArabhAya che. zAstreSu yeSvavidhaH pravRtto bakoktazAstrANi yathA na tAni / pramANamicchanti vibuddhataccAH saMsArakAntAravinindanIyAH 545 je zAstramAM prANI hiMsAnA upadeza ApavAmAM ALye che maga bhaktoe racelA zAstro che tene A saMsAra aTa vImAM bhramaNane nindanArA tatvajJA pramANa tarIke mAnatA nathI. yadraktaretomalavIryamaGga mAMsaM tadudbhutamaniSTagandhaM / yadyaznuteH medhyasamaM na doSastarhi zvacaNDAlavRkA na duSTAH // 546 //
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra18 - je zarIra rakta, vIrya, Adi malathI bhareluM che. temAMthI utpanna thaeluM asahya durgadhimaya mAMsa je pavitra ane deSa sahita gaNI khAI zakAtuM hoya te pachI kutarA cAMDAla ane varU Adi apavitra gaNAya nahi. durganidhamaya apavitra mAMsanAM khAnArA je doSarahita gaNAtA hoya te kutarA, cAMDAla ane varU Adi paNa pApa rahita gaNavA joIe. dharmadrumasyAstamalasya mUlaM nirmUlamunmUlitamaGgabhAjAM / zivAdikalyANaphalapadasya mAMsAzinA syAna kathaM nareNa 547 prANIone mekSAdi kalyANane arpanAra deSarahita evuM dharmarUpI vRkSanuM mULa mAMsAzi janoe, te vRkSa jaDa rahita thAya tevI rIte jaDamULathI ukheDI nAMkhyuM che, eTale uchedI nAMkhyuM che. duHkhAni yAnyatra kuyoniyA(jA)ni bhavanti sarvANinarasya tAni / palAzaneneti vicintya santastyajanti mAMsaM trividhena nityN|| saMsAramAM kanithI janmanA jeTalA dukha che te saghaLAM mAMsa bhakSaNa karanArane bhegavavA paDe che ema samajI saMte trividha karI mAMsa sevanane sadAne mATe tyAga kare che.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 prakaraNa 22 muM. madhuniSedha nirUpaNa, madhvasyataH kRpA nAsti puNyaM nAsti kRpAM vinA / vinA puNyaM naro duHkhI paryaTedbhavasAgare // 549 // | (asaMkhya chanI ghAtathI jenI prApti thAya che evuM) madha khAnArane dayA hotI nathI ane dayA vinA puNya nathI ane puNya vagara manuSya duHkhI thaI bhavasAgaramAM gothAM khAya che. ekaiko'saMkhyajIvAnAM ghAtato madhunaH knnH| niSpadyate yatastena madhvasyati kathaM budhaH // 550 // | madhane eka eka kaNa asaMkhya jIvonA ghAtathI prApta. thAya che tethI (asaMkhya asaMkhya jIvonA ghAtathI madhanuM eka kaNa prApta thAya che tethI) buddhizAlI jane madha. kema khAya? grAmANAM saptake dagdhe yadbhavetsarvathA nRNAM / pApaM tadeva nirdiSTaM bhakSite madhunaH kaNe // 551 // sAta gAma jalAvI devAmAM jeTaluM pApa thAya che teTaluM pApa, madhanuM eka kaNa khAvAmAM thAya che ema Apta janee. nirdiSTa karela che. ekaikasya yadAdAya puSpasya madhu saMcitaM / kiMcinmadhukarIvagaistadapyaznanti nighRNAH // 552 //
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 madhamAkhI eka eka puSpamAMthI thADA thADA rasa laI madhanA saMcaya kare che te paNa dayA rahita janA ( tenI pAsethI chInavI laI ) bhakSaNa kare che ( bhakSaNa karatAM zaramAtA nathI. ) anekajIvaghAtotthaM mlecchocchiSTaM malAvilaM / malAktapAtraM nikSiptaM kiM zaucaM lihato madhu // 553 // aneka jIvanA ghAtathI utpanna thaeluM, svenA ucchiSTa malathI (yukata) lepAela malathI kharaDAelA pAtramAM bhareluM evA madhanA cATaNamAM kaI pavitratA rahelI che ? varaM halAhalaM pItaM sadyaH prANaharaM viSaM / na punakSitaM zazvaduHkhadaM madhu dehinAM // 554 // pItAMvetaja prANane eka vAra haraNa karanAra halA haeNla viSa pIvuM sArU chepaNa prANIne sadA duHkhane devAvALuM evuM madha khAvuM sArUM nathI. duHkhAni yAni saMsAre vidyante'nekabhedataH / sarvANi tAni labhyante jIvena madhubhakSiNAt ||555 || saMsAramAM je je ane jeTalA jeTalA nAnA prakAranA duHkhA che te save madha khAvAvALA manuSyane bhAgavavA paDe che, zamo dama dayA dharmaH saMyamaH zocamArjavaM / puMsastasya na vidyante yo leDhi madhulAlasaH ||556|| je madhalAlupI manuSya madha khAya che tene zama, dama, dayA, dharma, sayama, zauca ane Ava Adi guNA prApta thatA nathI.
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 auSadhAyApi yo martyo madhvasyati vicetanaH / kuyonau jAyate so'pi kiM punastatra lolupaH || 557 // je aNusamajI manuSya auSadhi arthe paNa madhane upayAga kare che te paNa marIne kuceAnimAM utpanna thAya che teA pachI tevA lAlupI mATe te kahevuMja zuM ? pramAdenApi yatpItaM bhavabhramaNakAraNaM / tadaznAti kathaM vidvAnbhItacitto bhavAnmadhu // 558 // pramAda vazAt (upaceAga rahita dazAmAM )pIvAthI paNa je bhava bhramaNanuM hetu thaI paDe che te madha, bhava bhramaNanA bhIrU vidvAjana teA khAya ja kema ! ekamapyatra yo binduM bhakSayenmadhuno naraH / so'pi duHkhajhaSAkIrNe patate bhavasAgare // 559 // madhanuM eka paNa khindu je manuSya khAya che te paNa duHkharUpI matsayeAthI AkI evA bhavasAgaramAM paDI geAthAM khAyA kare che. dadAti lAti yo bhukte nirdizatyanumanyate / gRhNAti mAkSikaM pApA: SaDete samabhAginaH // 560 // madhanA ApanAra-lenAra-bhakSaNa karanAra, khAvAnA upadeza denAra, khAnAranI anumAdanA karanAra ane grahaNa karanAra e chae jaNA samAna pApanA bhAgI che (pApanA samAna bhAgI che). ekatrApi hate jantau pApaM bhavati dAruNaM / na sUkSmAnekajantUnAM ghAtino madhupasya kiM // 561 // fo
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 eka paNa jIvanA ghAtathI ati dArUNa pApa upArjana thAya che te madhanA aneka sUkSma jaMtuonA vighAtakane tethI paNa zuM vizeSa pApabaMdha thatA nathI ? arthAt thAya che. yo'znAti madhu nistriMzastajjIvAstena maaritaaH| cennAsti khAdakaH kazcidvadhakaH syAttadA kathaM // 562 // je nidrathI mANasa madha khAya che te (te madhanA chone ghAtaka che, kAraNake je kaI madha khAnAraja na hoya te (madha meLavavA mATe) chAnA saMhAraka paNa kyAMthI hoya? ekatra madhuno bindau bhakSite'saMkhyadehinaH / yo hinasti na kRpA tasya tasmAnmadhu na bhakSayet // 563 // | madhanuM eka bindu khAvAmAM asaMkhya jInI hiMsA thAya che ane je hiMsA kare che tenAmAM dayA hotI nathI tethI karIne madha khAvuM cagya nathI. anekadoSaduSTasya madhunopAstadoSatAM / yo brate tadrasAsaktaH so'satyAMbuddhirastadhoH // 564 // aneka dethI dUSita madhane nirdoSa yA pAparahita kahe che, te madhu rasane Asakata gatabuddhi (mUM) manuSya, asatya bhASaNane khajAne che (tenAmAM asatyatA, samudramAM jema pANI hoya tema chalachala bharelI che, kAraNa ke - yadyalpe'pi hRte dravye labhante vyasanaM janAH / niHzeSa madhukaryarthaM muSNanto na kathaM vyadhuH // 56 // je keInuM alpa dravya paNa haraNa karavAmAM Ave
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 tA te manuSyane atyaMta duHkha bhAgavavuM paDe che teA pachI madhamAkhIonu samasta dravya (sarvIsva) je madha, tene haraNu karavAthI temane kema duHkha na prApta thAya ? madhuprayogato vRddhirmadanasya tato janaH / saMcinoti mahatpApaM yAtyato narakAvaniM // 566 // madhanA prayeAgathI kAma vRddhi thAya che ane kAmavRddhithI mahA pApanA saMcaya (madha) thAya che ke je pApathI jIva narakamAM jAya che. dInairmadhukarIvargaiH saMcitaM madhu kRcchrataH / :: yaH svIkaroti nistriMzaH so'nyacyajati kiM naraH // 567 // dIna bApaDI madhamAkhIoe mahA mahenate jarA jarA karIne ekaThuM kareluM madha je niyajana khAya che te mANasa bIjuM zuM tyajavAnA hatA ? arthAt te mANasa ghaNA ghAtakIche. paJcApyevaM mahAdoSAnyo dhatte madhulampaTaH / saMsArakUpatastasya nottAro jAtu jAyate // ! 568 // madha khAvAnA lAlasI manuSya A pramANe pAMce prakAranA mahAdoSa (hiMsA, 563. asatya, 564. cArI, 565. abrahmacaya, (kAmavRddhi), 566, ane parigraha, 567.) kare che ane tethI saMsAra grUpathI tenA nistAra thaI zakatA nathI. saMsArabhIrubhiH sadbhirjinAjJAM paripAlituM / yAvajjIvaM parityAjyaM sarvathA madhu mAnavaiH || 569 | bhavabhIrU bhavyajAe jInezvara bhagavAnanI AjJA
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 paripAlanA bhavajIva madha bhakSaNane sarvathA (auSadhi nimitta paNa chuTa rAkhyA vagara) tyAga karI devuM joIe. vijJAyeti mahAdoSaM madhuno buksttmaaH| saMsArAsAratasastA vimuzcanti madhu tridhA // 570 // . A pramANe madha bhakSaNamAM upayukta mahAde rahelA che ema samajI bujhI A saMsAranI asAratAthI trAselA buddhizAlI bhavyajane madhane mana, vacana, ane kAyAthI sarvathA tyAga kare che. prakaraNa 23 muM. kAma niSedha nirUpaNa yAni manastanujAni janAnAM santi jagatritaye'pyasukhAni / kAmapizAcavazIkRtacetAstAni naro labhate sakalAni // 571 // lokyamAM je je mAnasika ane kAyika duHkha che te sarve kAma rUpI pizAcanA gulAma banelA purUSane bhegavavA paDe che. dhyAyati dhAvati kampamiyati zrAmyati tAmyati nazyati nityaM / roditi sIdati jalpati dInaM gAyati nRtyati mUrchati kAmI572 kAmIjana keI vakhata (pitAnI priyatamAnA) dhyAnamAM tallIna thAya che, tenA viyegamAM) Amatema doDe che, kAMpe
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 che, dhruje che, zramita thAya che, (nairAzyathI) kalAMta thai tenuM mRtyu thAya che, rUve che, sIdAya che, dIna udgAra (dIna vANI vade che,) gAya che, nAce che, ane mUti thAya che. ruSyati tuSyati dAsyamupaiti karSati dovyati sIvyati vastra / kiM na karotyathavA hatabuddhiH kAmavazo puruSo jananindyaM // 573 // valI te keAI vakhata rUSTa thAya che teAkeAI vakhata saMtuSTa mane che. keAi vakhata dAsapaNuM aMgIkAra kare che, te koI vakhata khetI kare che, koI vakhata jugAra rame che, te koI vakhata vastra sIve che. athavA evuM kayuM leAkeAthI niMdAela apakRtya jananiMdya kA nathI ke je hatabuddhi kAmI purUSa nathI karatA (kAmI zuM na kare). vetti na dharmamadharmamayarti mlAyati zocati yAti kRzatvaM / nIcajanaM bhajate vrajatIyI manmatharAjavimarditacittaH || 574 || kAmadevanA baNAthI jenu* citta bheDhAyeluM che te nara dharmane jANatA nathI. ane adhama Adare che tenA herA slAniyukta banI zAkanI chAyAthI chavAI rahe che. ane zarIra pratidina kRzatva dhAraNa kare che (ghasAtuM jAya che) ane pete nIca janAnI sevA kare che, ane IrSyAne AdhIna thAya che. naiti ratiM gRhapattanamadhye grAmadhanasvajanAnyajaneSu / varSasamaM kSaNameyamavaiti puSpadhanurvazatAmupayAtaH || 575 // puSpavA je kAmadeva tene vaza paDelA jIvA gharamAM ke nagaramAM sukha pAmatA nathI, temaja gAma, dhana, 15
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 svajana ke parajanamAM temane zAMti maLatI nathI, teone eka kSaNane samaya paNa eka varSa jeTalo dIgha kAla lAge che. sarvajanena vininditamUrtiH sarvavicArabahirbhavabuddhiH / sarvajanaprathitAM nijakIrti muzcati kantuvazo gatakAntiH // 576 // kAmI purUSanI sarva leka nindA kare che, te nibuddhi vicArazunya ane nisteja bane che, ane AkhI dunIAmAM vistArelI potAnI kIrtAine gumAvI bese che. bhojanazItivihAraratAnAM sajjanasAdhuvatAM zramaNAnAM / AmamapAmiva pAtramapAtraM dhvastasamastasukho madanAtaH // 577 // | sarva sukha naSTa thayA che jenA, (sarva sukhane nAza karyo che jeNe) e madana bANathI pIDita purUSa, bhajana zayana ane vihAra dharmamAM Ananda mAnanArA sAdhuo, tene pANInA kAcA mATInA ghaDAnI jema apAtra gaNe che. cAruguNo viditAkhilazAstraH karma karoti kulInavinincha / mAtRpitRsvajanAnyajanAnAM naiti vazaM madanasya vazo nA // 578 // madanane vazIbhUta thaele purUSa sadaguNazIla hovA chatAM paNa, temaja nikhila sat zAstrone vettA hovA chatAM paNa, kulIna lekane niMgha evuM ayogya kArya karI bese che, ane mAtA pitA svajana, ane parajananI avajJA kare che. tAvadazeSavicArasamarthastAvadakhaNDitamUrchati mAnaM / tAvadapAstamalo mananIyo yAvadanaGgavazo na manuSyaH / / 579 //
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra07 jyAM sudhI manuSya madana bANane vaza nathI thayo tyAM sudhI ja te sarva sArAsAra vicAramAM samartha che tyAMsudhI ja te akhaMDita mAna jALavI zake che ane tyAMsudhIja te pitAnA AtmAne zuddha ane sanmAna megya rAkhI zake che. zocati vizvamabhIcchati draSTumAzrayati jvaramRcchati dAha / muJcati bhaktimupaiti vimohaM mAdyati vepati yAti mRtiM ca / / 580 // evamapAstamatiH kramato'tra puSpadhanurdazavegavidhUtaH / kiM na jano labhate jananindyo duHkhamasAmanantavAcyam // 581 // - kAmadevanA bANathI viMdhAela che tenI kamazaH daza daza dazAo thAya che. te zeca kare che, potAnI priyAmaya) sarva jagatane nihALe che, tene AliMgana karavAnI IcchA thAya che, kAmanvarathI pIDita thAya che, dAha utpanna thAya che, bhakita tyaje che, vimUDha bane che, gAMDe bane che, kAMpe che, ane zeSamAM mRtyuvaza thAya che. AvI rIte jananiMdya jaDabuddhi purUSa asahya avarNa anantA duHkha zuM nathI anubhavate? cintanakIrtanabhASaNakelisparzanadarzanavibhramahAsyaiH / aSTavidhaM nigadanti munIndrAH kAmamapAkRtakAmavivAdhAH // 582 // jeoe kAmanI bAdhAo nirdUla karI che (bAdhAkArI zaktine ucacheda karyo che, te mUnadroe (priyAnA viyegamAM) ciMtana, kIrtana, (ane saMgamAM) bhASaNa, keli, sparzana, darzana, vibhrama ane hAsya e ATha bhedathI kAma bAdhAo varNavI che.
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 sarvajanaiH kulajo janamAnyaH sarvapadArthavicAraNadakSaH / manmathavANavibhinnazarIraH kiM na naraH kurute jananindhaM // 583 // je uttama kulamAM utpanna thaela che, jene samasta jagata mAnanIya gaNe che, je sarva padArthane jJAtA che, ane sArAsArA vicAramAM dakSa che, te purUSa paNa jyAre mamatha bANathI ghavAya che, tenuM zarIra manmatha bANathI viMdhAya che-vidyArita thAya che, tyAre zuM, te niMdavA gya kArya Acarate nathI? ahni ravidahatitvaci vRddhaH puSpadhanurdahati prvloheN| rAtridinaM punarantaramantaH saMvRtirasti ravena tu kantoH // 584 // pracaMDa sUrya mAtra divasanAja ane te paNa kevaLa tvacA (cAmI)neja tapAvI zake che (bALI zake che, ane tene paNa chatrI AdithI pratikAra thaI zake che, paraMtu puSpadhanvAne prabala agni te rAta divasa (ahorAtrI) aMtaradAha utpanna kare che ke jethI tene koI paNa pratikAra thaI zakatuM nathI. sthAvarajaGgamabhedavibhinnaM jIvagaNaM vinihanti samastaM / niSkaruNaM kRtapApakaceSTaH kAmavazaH puruSo'tinikRSTaH // 585 // - kAmAta purUSa eTale badhe pApI duSTa ane nIca thAya che ke sthAvara ane jaMgama A be prakAranA jIvanA bhedane gaNakAryA vagara niSkarUNa hRdaye-dayA rahita paNe asaMkhya ane saMhAra kare che.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 229 niSThuramazravaNIyamaniSTaM vAkyamasAmavadyamahRdyaM / jalpati vakramavAcyamapUjyaM madyamadAkulavanmadanAtaH // 586 // jema dArUnA nizAthI unmatta banelo purUSa yadu tad bake che tema madanetmatta purUSa paNa ati niSphara azravaNIya, (sAMbhaLatAM kAnanA kIDA kharI paDe tevA karNa kaTu) aniSTa, asahya, niMgha, apriya, vaka, avAcya ane apUjya vacane vade che. svArthaparaH paraduHkhamavidvAnprANasamAnaparasya dhanAni / saMsRtiduHkhavidhAvaviditvA pApamanaGga vazo harate'GgI // 587 // saMsAranA ugratama pApanI upekSA karatA, (pApone na jANavAthI) paraduHkha pratye aMdha, svArtha parAyaNa (svArthamAM cakacura) kAmAtura purUSa bIjAnA prANasamAM dhananuM haraNa karI le che. yo'paracintya bhavArNavaduHkhamanyakalatramabhopsati kAmI / sAdhujanena vinindhamagamyaM tasya kimatra paraM parihArya / / 588 // je kAmI purUSa bhadadhinA duHkhane jarA vicAra karyA vagara sajajanethI niMdAela, gamana karavA ayogya, parastrI bhegavavAnI IcchA kare che te bIjuM zuM tyajI zake tema hoya? tApakaraM puruSAtakamUlaM duHkhazatArthamanarthanimittaM / lAti vazaH puruSaH kusumeSorgranthamanekavidhaM budhanindhaM // 589 // kusumAyudhane (kAma) vaza paDelo purUSa, saMtApa karanAra mahApApanuM mUla, seMkaDe duHkhanuM utpAdaka, mahA anarthanuM kAraNa budhajana siMgha evA nAnA prakAranA parigraha seve che..
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 evamanekavidhaM vidadhAti yo jananArNavapAtanimittaM / ceSTitamaGgajabANavibhinno neha sukhI na paratra sukhI saH // 590 // AvI rIte kAma bANathI viMdhAela purUSa saMsAra samudramAM DUbavAnA kAraNabhUta vividha aneka strI ceSTAo kare che tethI te na te A lokamAM sukha pAme che, ne te paralekamAM sukhI thAya che. dRSTicaritratapoguNavidyAzIladayAdamazaucazamAdyAn / kAmazikhI dahati kSaNato nurvahnirivendhanamUrjitamatra // 591 // jema prajavalita agni IndhananA-lAkaDAnA maheTA Dhagane eka kSaNa mAkSamAM bALI bhasma karI nAMkhe che tema kAmarUpI agni manuSyanA darzana, cAritra, tapa, saddaguNa, vidyA, zIla, dayA, dama, zauca, zama Adi samasta guNonA samuhane kSaNabharamAM bhasmazA-bhasmIbhUta karI nAMkhe che. kiMbahunA kathitena narasya kAmavazasya na kiMcidakRtyaM / evamavetya sadAmatimantaH kAmaripuM kSayamatra nayanti // 592 // A viSayamAM vadhAre kahevAthI zuM? mAtra eTaluM ja ke kAmavaza purUSane mana keI akRtya nathI. (arthAt evuM kAMI akRtya nathI je kAmavaza purUSa na Acare) ema samajI buddhizALI purUSa kAmarUpI zatru para jaya meLavI tene nAza ANe che. nAririmaM vidadhAti narANAM raudramanA nRpatirna karIndraH / doSamahina na tIvraviSaM vA yaM vitanoti manobhavavairI // 593 //
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 231 kAma rUpI zatru manuSyanuM jeTaluM ahita kare che teTaluM ahita, (manuSya) zatru, kopAyamAna thaele rAjA, gajarAja ke ugra viSa sarSa paNa karI zakatA nathI. kAraNake - ekabhave ripupannagaduHkhaM janmazateSu manobhavaduHkhaM / cArudhiyeti vicintya mahAntaH kAmaripuM kSaNataH ksspynti||594|| (manuSya) zatru vA jherI sarpanuM duHkha eka bhava mATeja che paNa manobhava rUpI zatru te seMkaDe bhava sudhI duHkhI kare che ema samajIne (hitAhitane vicAra karanArA) subuddhi sajajane kAmarUpI zatrunI zIghratAthI nAza ANe che. saMyamadharmavibaddhazarIrAH sAdhubhaTAH zaravairiNamugram / zIlatapaH zitazastranipAtairdarzanabodhavalAdvidhunanti // 595 // saMyama ane dharma (saMyama dharma) rUpI bakhtaramAM sajaja thaelA munirUpI subhaTa-coddhAo, zIla ane tapa rUpI tINa zAstranA nipAtathI temaja samyaga darzana tathA sabhya jJAnanI sahAyatAthI paMcazara (kAma) rUpI ugra vairIne mArI haThAve che ane pote vijayI nIvaDe che. prakaraNa 24 muM. vezyA saMga niSedha nirUpaNa. satyazaucazamasaMyamavidyAzIlavRttaguNasatkRtilajAH / yAH kSipanti puruSasya samastAstA budhaHkathamihecchati veshyaaH||596|| je vezyA sevanathI purUSanA satya, zauca, zama, saMyama
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 vidyA, zIla, cAritra, satkAra ane lajajA Adi samasta guNe naSTa thAya che e vezyA sevananI buddhimAna purUSa IcchA vaTIka paNa kema kare ? yAsu saktamanasaH kSayameti dravyamApadupayAti samRddhiM ! nindyatA bhavati nazyati kIrtistA bhajanti gaNikAH kimumAnyA - jenAmAM cittAsakti karavAthI dravyane vyaya thAya che, samRddhine badale Apatti ghara ghAle che, lekamAM niMdA phelAya che, ane meLavelI kIrti para pANI phare che te gaNikAnuM, sanmAnanIya sajjane kema sevana kare? dharmamatti tanute puru pApaM yA nirasyati guNaM kurute'nyaM / saukhyamasyati dadAti ca duHkhaM tAM dhigastu gaNikAM bahu doSAM jenA saMgathI dharmane vaMsa thAya che, ane mahApApanI pravRtti thAya che, saguNane dezavaTe maLe che, ane dezene Azaro maLe che, sukhane nAza thAya che, ane duHkhane paDAva jAme che, evI bahu deSa yukta gaNikAne dhikkAra che. jalpanaM ca jaghanaM ca yadIyaM nindyalokamaladigdhamavAcyaM // paNyayoSitamanartha nimittAM tAM narasya bhajataH kimu zocaM // 599 // jenuM mukha ane jaghana nindanIya lekanA malathI kharaDAela rahe che ane tethI ati nindavA gya che te anarthanI utpAdikA vezyAone saMga karanAra purUSe pavitra kayAMthI hoya ?
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 233 saMdadhAti hRdaye'nyamanuSyaM yAnyamAhvayati dRSTivizeSaiH / anyamarthinamato bhajate tAM ko budhaH zrayati paNyapuraMdhrIM // 600 hRdayamAM eka jaNane dhAraNa kare che ane kaTAkSa pAtathI bIjAne bolAve che jyAre koI dhanavAna trIjA sAthe sevana kare che (AvI rIte mana vacana ane kAyAthI bhinna bhinna vartana karavA vAlI) evI vezyAone kaye buddhizAlI sajajana saMga kare? zrIkRpAmatidhRtidyutikIrtiprItikAntizamatApaTutAdyAH / yoSitaH pariharanti ruSeva paNyayopiti viSaktamanaskAna // 601 // je purUSe vezyAmAM Asakta thAya che tenAthI khIjAIne tenI lakSmI, kRpA, mati, vRti, dhRti, kItti, prItti, kAMti, zamatA ane paTutA AdirUpI sarva saddaguNa strIo tene choDIne cAlI jAya che. yA karoti bahucATuzatAni dravyadAtari jane'pyakulone / nirdhanaM tyajati kAmamapi strIM tAM vizuddhadhiSaNA na bhjnti||602|| je vezyAo, bhale purUSa akulIna he paNa je dhana denAra hoya te, seMkaDe khuzAmata kare che ane nirdhana kAmadeva sarIkha svarUpavAna hoya chatAM paNa tene tyaje che te vezyAne zuddha buddhi sajajane bhajatA nathI. uttamo'pi kulajo'pi manuSyaH sarvalokamahito'pi budho'pi / dAsatAM bhajati yAM bhajamAnastAMbhajanti gaNikAM kimusntH||603|| je purUSa gaNikAnuM sevana kare che te bhale zreSTha hoya, samasta lekamAM pUjanIya hoya athavA vidvAna hoya, to
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 paNa tevA dAsa gulAma thaI jAya che. AthI sajjane giNakAnuM sevana karatA nathI. yA vicitravikoTinighRSTA madyamAMsaniratAtinikRSTA ! komalA vacasi cetasi dRSTAM tAMbhajanti gaNikAM na viziSTAH // 604 // gaNikA ke je nAnA prakAranA viTagaNathI sevAyelI che, madya ane mAMsa khAvAmAM anurakta che, je ati nIca che, ane je mukhe miSTa vacA khelanArI paNa hRdayamAM viSa dhAraNa karanArI duSTA chetene vidvAneA kadI paNa sevatA nathI. yArthasaMgrahaparAtinikRSTA satyazaucazamadharmavahiSThA / sarvadoSanilayAtinikRSTA tAM zrayanti gaNikAM kimu shissttaaH|| 605 // je (purUSane nIceAvIne) dhana saMgraha karavAmAM tatpara che, je ati nIca hRdayavALI che, je satya, zauca, zama Adi dharmathI sadA vimukha che, samasta doSanI khANu che ane je ati nikRSTa che te gaNikAne ziSTAcArI sajjane kema seve yA kulInamakulInamamAnyaMmAnyamAzritaguNaM guNahInaM / vetti no kapaTasaMkaTaceSTAM tAM vrajanti gaNikAM kimu shissttaaH|| 606 // jee valI kulIna ke akulIna, mAnanIya vAamAnanIya, guNazIla yA guNahIna, sarvAMne samAna gaNe che (cAhe tevA purUSa hoya paNa te dhana denArA hAya teA sevavAmAM mAdha nathI ema mAne che) ane jenI dareka ceSTA kapaTa maya che tevI gaNikAne ziSTa purUSo sevatA nathI.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 235 tAvadeva dayitaH kulajo'pi yAvadarpayati bhUridhanAni / yezuvattyajati nirgatasAraM tatra ho kimu sukhaM gaNikAyAM // 607 // game te kulIna purUSa kAM na hoya paNa jyAM sudhI te tene pracura puSkaLa dhana Ape che tyAMsudhIja gaNikA tene pitAne priya Azaka gaNe che ane je te dhana rahita thaye ke tarataja (pIlIne rasa kheMcI kADhelI) zeravinA chotarAnI jema tene sAra rahita gaNI tyajI de che mATe A nIca vezyA saMgamAM jarAe sukha kayAMthI hoya? tAvadeva puruSo janamAnyastAvadAzrayati cAruguNazrIH / tAvadAmanati dharmavacAMsi yAvadeti na vazaM gnnikaayaaH||608|| purUSa tyAM sudhI ja lokamAM pUjya gaNAya che, tyAM sudhI sadaguNarUpI lakSmInuM nivAsa sthAna banI rahe che, ane tyAMsudhIja dharma vacanene mAne che ke jyAM sudhI te gaNikAnA phaMdamAM nathI pharyo. manyate na dhanasaukhyavinAzaM nAbhyupaiti gurusajjanavAkyaM / nekSate bhavasamudramapAraM dArikArpitamanA gatabuddhiH // 609 / / jeNe pitAnuM hRdaya vezyAne veMcI dIdhuM che, (arpaNa karI dIdhuM che) te nibuddhi ane mukhaMjana che kAraNa te pitAnA dhananA ane sukhanA vinAzane paNa nathI samajato gurU ane sajajanonA vAkayane nathI gaNakArate ane bhava samudrane pAra pAmavAne khyAla vaTIka paNa nathI karate. vArirAzisikatAparimANaM sapairAtrijalamadhyagamArgaH / jJAyate ca nikhilaM grahacakraM no manastu capalaM gaNikAyAH // 610 //
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 manuSya agAdha samudra ane retInuM parimANa kADhI zake che, sapane mArga jANI zake che, aMdhArI rAtrIne vize mArga zodhI kare che. jala madhye rastAnuM jJAna paNa dharAvI zake che ane samasta grahacakanI gaNatrI paNa karI zake che (samasta grahacakane jANI zake che, chatAM paNa gaNikAnA capala cittane thAka te pAmI zakatuM nathI. yA zunIva bahucATuzatAni dAnato vitanute malabhakSA / pApakarmajanitA kapaTeSTA yAnti paNyavanitAM na budhAstAM // 611 // jela kutarI roTale nAMkhavAthI (puMchaDI halAvavI Adi) aneka ceSTAo kare che, malanuM bhakSaNa karanArI che ane pApArjana karanArI aneka kapaTa ceSTAo kare che tema vezyA rUpI kutarI dhana ApanAranI aneka khuzAmata kare che, madya mAMsAdi mala bhakSaNamAM anurakta rahe che ane sadA kapaTa yukta hAvabhAva karI pApa upArjana kare che. tethI budhajane (bajArU sI) vezyAne saMga parihare che. madyamAMsamaladigdhamazaucaM nIcalokamukhacumbanadarza / yohi cumbati mukhaM gaNikAyA nAsti tasya sadRzo'ti nikRSTaH // madya mAMsAdinA malathI malina ane nIcajanenA mukha cuMbana karavAne dakSa evuM apavitra gaNikAnA mukhane je purUSa cuMbana kare che tenA sadaza mahAnIya jana bIje koI nathI. yA na vizvasiti jAtu narasya pratyayaM tu kurute nikRtajJA / nopakAramapi vetti kRtaghnI dUratastyajata tAM khalu vesyAM // 613 //
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 237 je pite bIjAne vizvAsa nathI karatI paNa te kapaTabuddhi bIjAone pitAnAmAM vizvAsa karAve che ) vaLI je kRtanI upakArane te jANatI ja nathI te vezyAo he sajane ! durathI tyajavA gya che. (vezyAone dUraja rAkho ne dUrathIja nava gajane namaskAra kare.) rAgamIkSaNayuge tanukammaM buddhisattvajanavIryavinAzaM / yA karoti kuzalA trividhena tAM tyajanti gaNikAM madirAM vA / / madirAnI mAphaka vezyA paNa buddhi bala dhana ane viryane sarvathA naSTa karI nAMkhe che ane jema madirApAnathI netra yugamAM rakita lAlAza Ave che ane zarIramAM dhrujArI chUTe che tema vezyA paNa daSTimAtrathI rAga prema utpanna kare che ane zarIramAM kaMpArI lAve che mATe tene vidvAnajana trividha mana vacana ane kAyAthI parihAra kare che. yopatApanaparAgnizikheva cittamohanakarI madireva / dehadAraNapaTuzchurikeva tAM bhajanti kathamApaNayoSAm // 615 // je vezyA agninI jvAlAnI jema zarIramAM dAha (saMtApa) utpanna karanArI che ane madirAnI jema citta vibhrama karanArI che. vaLI je dehanuM vidAraNa karavAmAM churInI garaja sAre che evI vezyAonuM keNa sevana kare ? sarvasaukhyadatapodhanacaurI sarvaduHkhanipuNA jnmaarii| martyamattakaribandhanavArI nirmitAtra vidhinA paranArI // 616 // vidhie A saMsAramAM samasta sukhane devAvAluM tapa rUpI dhananuM haraNa karanArI sarva duHkha devAmAM nipuNa ane
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 manuSyarUpI madonmatta hastIne aMdhanamAM rAkhavAne rajju samAna ane leAkeAne mahA AphatamAM nAMkhanArI vezyA utpanna karI che. zubhravartma surasadmakapArTa yAtra muktisukhakAnanavahniH / tatradoSavatau guNazatrau kiM zrayanti sukhamApaNanAya ||617 je vezyA naraka pratye lai javAne svaccha dhArI (rAjamA) rastA che, svarkIMmAM jatAM aTakAvavAnA majabuta daravAjo che, ane mukita sukha rUpI vanane dAha devAmAM sAkSAta agni che te doSAgAra ane guNunI zatru paNya nArImAM zuM sukha che ? ke jethI lAke tenA saMga kare che. arthAt--vezyAgAmI nara svarga ane mekSamAM na jatAM marIne sIdhA narakanA rastA le che. yannimittamupayAti manuSyo dAsyamasyati kulaM vidadhAti / dharmaninditamanekamalajjaH sA na paNyavanitA zrayaNIyA // 618 || jenA kAraNathI jenA pheMdAmAM phasI paDavAthI manuSya gulAmI aMgIkAra kare che, uttama kuLane khAI bese che ane nija manI aneka dhanindrita AcaraNa kare che te vezyA kadI paNa saMga karavA ceAgya nathI. cenna paNyavanitA jagati syAduHkhadAnanipuNAH kathamete / prANino jananaduHkhamapAraM prApnuvanti guru sodumazakyaM // 619 jo A saMsAramAM du:kha dAnamAM nipuNa vezyA na sajAela hAta te kSudra prANIe janma maraNanA anaMtA asahya du:khAnA kayAMthI anubhava karata ?
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 239 doSamevamavagamya manuSyaH shuddhbodhjldhautmnskH| tattvatastyajati paNyapuraMdhrI janmasAgaranipAtanadakSAM // 20 // A pramANe uparyukata doSa samajIne zuddha samyaga jJAna rUpI jalathI dhovAIne svaccha pavitra thayuM che mana jenuM, evA zuddha samyaga jJAnanA dhAraka manuSya, saMsAra sAgaramAM DubADavAmAM kuzala evI vezyAne sarvadA nizcaya pUrvaka sarvathA parityAga kare che. prakaraNa 25 muM. cUta (jugAra) niSedha nirUpaNa yAni kAnicidanarthavIcike janmasAgarajale nimajjatAM / santi duHkhanilayAni dehinAM tAni cAkSaramaNena nishcitN||621|| janmarUpI sAgaramAM DubakI mAratAM anartha rUpI taraMgathI aphaLAtAM je je duHkha (rUpI ga ) manuSyane prApta thAya che te samasta jugArIne bhegavavAM paDe che. tAvadatra puruSA vivekinastAvadeti hi janeSu pUjyatAM / tAvaduttamaguNA bhavanti ca yAvadakSaramaNaM na kurvate // 622 // purUSa tyAMsudhIja vivekI rahe che, tyAMsudhIja pUjyatA bhegavI zake che, ane tyAM sudhIja uttama guNo sthAna karI rahe che jyAM sudhI ja te jugAranA phaMdamAM nathI pharyo.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 satyazaucazamazarmavarjitA dharmakAmadhanato bahiSkRtAH / dyUtadoSamatinA vicetanAH kaM na doSamupacinvate janAH // 623 // dyutanA deSathI pApayukata banela bhUkha jugArI jana satya sauca zama ane sukhathI sarvathA enasIba raheche eTaluMja nahi paNa dhama ane kAmathI paNa naciMta baneche AthI teo kayA doSa upArjana nathI karatA ? satyamasyati karotyasatyatAM durgatiM nayati hanti sadgatiM / dharmamatti vitanoti pAtakaM dyUtamatra kurute'thavA na kiM // 624 // dhrutasela (jugArI) satyanA bahiSkAra karI asatyatAne Azrama leche, sadgatinA nAza karI durgAMti upArjana kareche dharmAMthI vimukha anI pApanurakata aneche athavA dyuta A saMsAramAM zuM zuM aniSTa nathI karatu ? dyUtato'pi kupito vikampate vigrahaM bhajati tannaro yataH / jAyate maraNamAraNakriyA tena tacchubhamatirna dIvyati // 625 || jugAra khelavAthI manuSya krodha yukata thaI tharathare che, ane laDAi jhaghaDA karavA tatpara thAya che. ane laDAI karavAthI kAM maravuM, marU yAA mAravuM ema jIva saTosaTanI mAjI para AvI jAya che AthI zubha mati vivekI nara jugAra khelatA nathI. dyUtadevanaratasya vidyate dehinAM na karuNA vinA tayA / pApameti paraduHkhakAraNaM zubhra vAsamupayati tena saH ||626 // jugArInA hRdayamAM dayA hotI nathI ane dayAnA abhAve parane duHkha devA rUpI pApa baMdhAya che je pApanA azvathI te marIne narakamAM utpanna thAya che.
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 paizunaM kaTukamazravAmukhaM vakti vAkyamanRtaM vininditaM / vazcanAya kitavo vicetano sthena tiryaggatimeti tena saH // 627 // jugArI jana hamezA pazunya yukta, apriya, athavaNIya, asukhakara ane niMdya asatya vacane bIjAne ThagavAne bole che jethI karIne te marIne mUDha tirtha gatimAM utpanna thAya che. anyadIyamavicintya pAtakaM nighRNo harati jIvitopamaM / dravyamatra kitavo vicetanastena gacchati kadarthanAM ciraM // 28 // jugArI nara pApane vicAra karyA vagara nidhRNa paNe bIjAnA prANa sama dravyanuM haraNa kare che ane tethI te lakomAM kadaInA pAme che. zubhraduHkhapaTukarmakAriNI kAminImapi parasya duHkhdaaN| dyatadoSamalino'bhilaSyati saMmRtAvaTati tena duHkhitaH // 629 // jugAranA deSathI duSita, naraka (ka)nA duHkhane gya karma karAvavAmAM vRkSa, pariNAme duHkhanI denArI parastrIne paNa vAMche che ane te parastrI saMganA pApathI te manuSya duHkhI thaI saMsAramAM paribhramaNa kare che. jIvanAzanamanekadhA dadhadranthamakSaramaNodyato nrH| svIkaroti bahuduHkhamastadhIstatpayAti bhavakAnanaM yataH // 630 // jugArI purUSa aneka prakAre jIvonI hiMsA karanAra parigrahane rAkhe che ane te mUDha bahu duHkhane anubhava laI bhavATavImAM bhramaNa kare che. 16
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24ra sAdhubandhupitRmAtRsajanAnmanyate na tanute malaM kule / dyataropitamanA nirastadhIH zubhravAsamupayAtyaso yataH // 631 // jugArane chaMda jene lAge che e jaDa buddhi manuSya sAdhu, baMdhu, pitA, mAtA ane sajajanenA vacananI upekSA kare che ane kulane kalaMka lagADe che, je kAraNathI te naraka pati prayANa kare che. dyUtanAzitadhano gatAzayo mAtRvastramapi yo'pakarSati / zIlavRttikulajAtidUSaNaH kiM na karma kurute sa maanvH||632|| jugArI jugAra khelatAM pitAnuM samasta dhana hArI bese che. (gumAvI de che, ane pharI (keI paNa prakAre agara koI paNa sthalethI che prApta karavAnI AzA nathI rahetI tyAre te potAnI mAtAnuM vastra paNa utArI le che. A kRtyathI pitAnA zIla, cAritrya, kula, jAti Adine kalaMka rUpa te manuSya bIjuM kayuM nIca kRtya na kare? ghANakarNakarapAdakartanaM yadazena labhate zarIravAn / tatsamastamukhadharmanAzanaM grUtamAzrayati kaH sacetanaH // 633 // - jenA phaMdamAM phasavAthI hAtha, paga, nAka ane kAna Adi aMge manuSyane kapAvavA paDe che te samasta sukha ane dharmane nAza karAvanAra jugAra, kaye vivekI jana khelavAne tatpara thAya ? dharmakAmadhanasaukhyanAzinA vairiNAkSaramaNena dehinAM / sarvadoSanilayena sarvadA saMpadA khalu sahAzcamAhiSaM // 634 //
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 243 dharma, artha ane kAmathI utpanna thatAM sukhane nAzaka, sadoSanuM AzrayasthAna ane manuSyanA duzmana evA jugArIne sapatti sAthe niraMtara nizrayathI AzvamAhiSa ( vaira ) hoya che. arthAt jugArIne tyAM saMpatti nivAsa karatI nathI. yadvazAdvitayajanmanAzanaM yuddharATikalahAdi kurvate / tena zuSivaLA na tantrate bhUtamatra manasapi mAnavAH ||6rUkhI jene vaza paDavAthI manuSyane laDAI jhaghaDA Adi karavA paDe che ane tethI A leAka ane paraleAka ane leAkanA sukhano nAza thAya che evA vratanuM uttama janA manathI paNa sevana karatA nathI. dyUtanAzitasamastabhUtiko bambhramIti sakalAM bhuvaM naraH / jIrNavastrakRtadeha saMhatirmastakA hitabharaH kSudhAturaH ||636 // jugAra khelatAM jyAre samasta sapatti naSTa thai jAya che tyAre manuSyane junA phATatyAM tuTAM vastrothI deha DhAMkIne mAthApara bhAra vahetA ne bhUkhathI TaLavaLatA samasta pRthvIpara bhramaNa karavuM paDe che. yAcate naTati yAti dInatAM lajjate na kurute viDambanAM / sevate namati yAti dAsatAM dyUtasevanaparo naro'dhamaH // 637 // dyUta sevanamAM nirata thaele narAdhama bhIkha mAMge che, naTa thaI nAce che, dInatA dekhADe che, nirlajaja ane che, viDaMbanA kare che, sevA kare che, namana kare che ane dAsatva paNa svIkAre che.
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 rudhyate'nyakitavainiSedhyate vadhyate vacanamucyate kttu| nodyate'tra paribhUyate naro hanyate ca kitavo vinindyate // 638 // hanti tADayati bhASate vacaH karkazaM raTati vidyate vyathAM / saMtanoti vidadhAti rodhanaM dyUtato'tha kurute na kiM nrH||639|| jugArI purUSane anya jugArI roke che, niSedha kare che, bAMdhe che, karNa kaTu vacana saMbhaLAve che, dhakkA mAre che tiraskAra kare che, mAre che ane dhikakAre che, tema pote paNa bIjAne mAre che, tADana kare che, karkaza vacano bole che, pIDA upajAve che, khinna thAya che, pIDA pAme che, (vyathita thAya che) ane radhana kare che athavA dhUtane vaza paDele manuSya zuM nathI karatA? jalpitena bahudhA kimatra bho dyUtato na paramasti duHkhadaM / cetaseti paricintya sajanAH kurvate na ratimatra sarvathA // 640 // | he lake ! bahu kahevAthI zuM? eTaluMja ke ghUtathI vizeSa duHkhada dunIAmAM anya koI padArtha nathI ema barAbara samajI sajajane jugArane vize ratimAtra paNa prema karatA nathI. zIlavRttaguNadharmarakSaNaM svargamokSasukhadAnapezalaM / / kurvatAkSaramaNaM na tatvataH sevyate sakaladoSakAraNaM / / 641 // svargApavarganuM sukha devAmAM kuzaLa evA zIla, caritra, sadguNa ane dharmanuM rakSaNa karanAra vidvAna, samasta deSanA kAraNarUpa jugAra kadI paNa khelata nathI.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra4pa prakaraNa 26 muM. Ama vivecana sudharA vRtta, vAJchatyaGgI samastaM sukhamanavarataM karmavidhvaMsatastacAritrAtsyAtprabodhAdbhavati tadamalaM sa zrutAdAptatastat / nirdoSAtmA sa doSA jagati nigaditA dveSarAgAdayo'tra jJAtvA mukatyai sadoSAnvikalitavipade naashryntvsttndraaH||642|| saMsAranA samasta prANIo avinAzI-nitya sukhanI vAMcchA kare che. akSaya sukhanI prApti, kamane sarvathA nAza thavAthI thAya che. karmone nAza, samyaka cAritrane avalaMbI rahyo che. samyaka cAritra samyaga jJAnathI vizuddha thAya che. samyaga jJAna (Atma prabodha) (sarvajJa praNIta) zrata (Agama) dvArA uddabhave che. mRtoddabhava Asa purUSa sarvajJathI thAya che. Ama jana sarvadA doSa rahita hoya che ane A jagatamAM rAga dveSAdine ja doSa tarIke varNavAmAM AvelA che ema samajIne nirApada muktine arthe AtmajJAnathI jAgRta rahenArA he vibudha jana, sadaSIothI (rAgadveSAdi deSathI) sadA virakata thAo. janmAkUpAramadhyaM mRtijananajarAvatamatyantabhIma nAnAduHkhogranakrabhramaNakaluSitaM vyAdhisindhupravAhaM / nIyante prANivargAH guruduritabharaM yainirUpyArasantaste rAgadveSamohA ripuvadasukhadA yena dhUtAH sa AptaH // 643 //
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 Ama rAgathI rahita che. jemAM janma, jarA ane mRtyurUpI ati bhISaNa maLe uThI rahyA che, je nAnA prakAranA duHkha rUpI mahA bhayAnaka (ati ugra) naka caka (magara malyanA samuha)nA bhramaNathI atyaMta malina che, valI jene aneka Adhi vyAdhirUpI nadIonA pravAha AvI maLe che, te bhavAbdhi mathe (saMsAra rUpI samudra mathe) saMsArane ati duHkhathI bharapura jeIne cIso pADatAM prANIvargone je rAga dveSa ane mehe dhakelI dIdhAM che te asukhanA karanArA rAga dveSa ane meharUpI zatruone jeNe nAza kIdhA che teja kharekharA Asa purUSa-sarvajJa deva che. ANadeva rAgadveSa ane meha rahita hovA joIe. dehAdha yena zaMbhugiripatitanayAM nItavAndhvastadhairyo vakSo lakSmI suraviT payasijanilayo'STArdhavaktro babhUva / gIrvANAnAmadhIzo dazazatabhagatAmastabuddhiH prayAtaH pradhvasto yena so'yaM kusumazararipurdaivamAptaM tamAhuH // 644 // | sarvajJa madana vijetA hoya che. je kAmane vaza rahI mahAdeva pArvatIne pitAnA ardhagamAM sthAna ApI phare che, dhairya rahita viSNu te lakSmIne sadA potAnA vRkSasthaLa paraja rAkhe che, jyAre brahmA teja kAmanA pratApathI caturmukha dhAraNa karI rahyA che ane vaLI devAdhipati Idra mUDhamati banI eka hajAra cinine prApta thayo che te prabala kAmarUpI zatrune jeNe pravaMsa kIdho che teja satyatayA Asa deva che.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 247 bhAvA--saMsAramAM kAmanI sattA eTalI badhI pramaLa che ke brahmA, viSNu, maheSa ane iMdra jevA paNa tenA pratApathI bacI zakyA nathI ane sajJa Apta dhruva tA teja che ke jeNe AvA pramaLa pratApI kAma para vijaya meLaLyeA che. pRthvImuddhartumIzAH saliladhisalilaM pAtumadriM praveSTuM jyotizcakraM niroddhuM pracalitamanilaM ye'zituM sattvavantaH / nirjetuM te'pi yAni prathitapRthuguNAH zaknuvanti sma nendrA yo'trAnImUndriyANi trijagati jitavAnAptamAhustamIzaM // 645|| Asa jItendriya hAvAja joie. je akhila pRthvIne uMcakIne dhAraNa karavAne zaktimAna che, jenAmAM samudranuM samasta jala pI javAnI tAkAta che, je pahADAmAM paNa bhedIne praveza karI zake che, calamAna caiAtiScakrane sthIra karavAnuM sAmarthya dharAve che, je jorathI puMkatA vAyune paNa rekI zake che, evA sattvazAlI, jagaprasiddha iMdrAdi paNa je iMdriyAne jItI nathI zakyA te iMdriyA para paNa jeNe vijaya prApta karyAM che te jItendriya ja kharekharA Apta deva che. varNoSTaspandamuktA sakRda khilajanAnbodhayantI vivAdhA nirvAJchocchrAsadoSA manasi vidadhatI sAmyamAnandadhAtrI / vyotpAdavyayAtmyaM tribhuvanamakhilaM bhASyate yasya vANI : taM mokSAya zrayantu sthirataraviSaNA devamAptaM munIndrAH // 646 ||
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 sajJanI vANInuM svarUpa. je mahAtmAnI vANI vaNu ane ebDanA spaMdanathI (pharakavAthI-hAlavAthI) rahita che, je samasta jana (ane upacArathI pazu pakSIone paNa) ekIja vakhate jJAna karAve che, je mAdhA rahita che, je vAMchA ane zvAsozvAsa Adi dASAthI mukta che, jenA pratApathI samasta jIvAnA manamAM AlhAda ane sAmyatAnuM sAmrAjya chavAI rahe che ane je trijagaDhI samasta padArthonA utpAda-vyaya ane dhrauvyanA svarUpane paripruSTapaNe pratipAdana kare che, teja mahApurUSa sAcA Ama deva-sajJa deva che ane mekSa prAptine artha sthira buddhi munIMdroe tenAja Azraya levA. neTa--dIgaMbara A mAnya mujaba vItarAgadeva tirthaMkaranI vANImAM mukhAccAraNa nathI thatuM eTale va ane enuM spa Mdana na hoya. tirthaMkaranI vANImAM aMtaramAMthI dhvani nIkaLe che je sava sAMbhaLe che. bhAvAbhAvasvarUpaM sakalamasakalaM dravyaparyAyatattvaM bhedAbhedAvalIDhaM tribhuvanabhavanAbhyantare varttamAnaM / staretaraarat gatanikhilamalo lokate yasya bodhasvaM devaM muktikAmA bhavabhavanabhide bhAvayantvAptamaMtra || 647 // sarvajJanA viSaya. je mahAtmAnuM samasta doSarahita sava darzIjJAna tribhuvanamAM (vamAna) vyAsa, bhAva ane abhAva, sakala ane nikala, bheda ane abheda svarUpI, samasta dravya ane
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 249 paryAya temaja leAka ane aleka ekI sAthe spaSTatayA joI zake che te ja Asa purUSa sarvIsa deva che ane mumukSu janAe A bhavarUpI bhavananA nAza karavA mATe teja sarvajJa devanuM dhyAna dharavuM citta che. syAccennityaM samastaM pariNatirahitaM kartRkarmavyudAsA-tsaMbandhastatra dRzyenna phalaphalavatornApyanitye samaste / paryAlocyeti yena prakaTitamubhayaM dhvastadoSaprapaJcaM tatsevadhvaM vimuktyai janananigalitA bhaktito devamAptaM // 648 || padArtha nityAnitya che. jo kadI samasta padArtha sarvathA nitya ane paryAya rahita (pariNati rahita) mAnavAmAM Ave te karyAM ane karmInA vyavahArane leApa thaI javAthI kAya ane kAraNanA paraspara kAMI sabaMdha siddha thaI zakaze nahi, teja rIte sarva padArtha anitya paNa nathI ema paSleAcanA karI je samasta doSa rahita yathA vaktA sarvajJa deve (kacit nitya ane kathacit anitya ema) padArthoM ubhayadharmI prakAzyA che (ke je padArthAnuM ubhayadharmI paNuM samarata yukti prayuktinA prapoMcAdi doSa rahita che) te Asa devane he saMsArI jane ? bhakti pUrvaka muktine arthe sevA. no cetkartA na bhoktA yadi bhavati vibhurno viyogena duHkhI syAdekaH zarIrI pratitanu sa tadAnyasya duHkhena duHkhI / syAdvijJAyeti janturgatanikhilamalaM yo'bhyadhatteddhabodhaM taM pUjyAH pUjayantu prazasitavipadaM devamAptaM vimuktyai // 649 //
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 jIva kamane kartA-bhoktA svadeha parimANu ane prati zarIra bhinna che. je jIvane karmane kartA nahi mAnIe te te karmane bhoktA paNa na hoI zake, je jIvane vibhu-sarva vyApI mAnIe te ( iSTa padArthanA) vigathI te duHkhI na thavuM joIe, je pratyeka zarIramAM dazyamAna bhinna jIvane samasta zarIramAM eka ja mAnIe te te bIjAnA duHkhathI duHkhI thAya, ema vicArIne prazAntA pada Apta deva, jenAthI jIvane A samasta deSa rahita jJAnane prakAza thaye tene ja sanmAnanIya sajajane e mukti arthe pUjA satkAra karavo joIe. yA rAgadveSamohAanayati harate caarucaaritrrtnN| bhinte mAnocazailaM malinayati kulaM kIrtivallI lunIte / tasyAM ye yAnti nAryAmupahatamanasAzaktimatyantamUDhA devAH kandarpataptA dadati tanumatAM te kathaM mokSalakSmIM // 650 // je rAgadveSa ane mahine utpanna karanArI che, suMdara amulya cAritra ratnane harI le che mAna rUpI atyu zilane bhedI nAMkhe che, kulane malina kare che ane kIrtirUpI velIne kApI nAMkhe che te strInekaMdarpathI baLI rahelA (jenI rageragamAM kaMdarpa vyApI rahyo che tevA) mUDha de vaza paDayA che te deva, prANIone mokSa lakSmIte kyAMthI ja ApI zake ? pInazroNInitambastanajaghanabharAkrAntamandaprayANAstAruNyodrekaramyA madanazarahatAH kAminIya bhajante /
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 251 sthUlopasthasthalInAM kuzalakaratalAsphAlalIlAkulAste devAH syuzcejjagatyAmiha vadata vidaH kIdazAH sntysntH||651|| sthala zroNI nitaMba, stana ane jaghananA bhArathI vinamra thaI maMdagAmInI ane tArUNyanA madathI suramya kamanIya kAmInIne je madananA bANathI haNAelA seve che te sthUla upastha (ni) rUpI sthalInI ane karatalavaDe AsphAlananI lIlAmAM Asakta evAne je deva mAnyA jAya, te vidvAna ! kaho ke A jagamAM durjana kene gaNave? ye saMgRhyAyudhAni kSataripurudhiraiH piarANyAptarekhA vajreSvAsAsicakrakrakacahalagadAzUlapAzAdikAni / raudrabhUbhaGgavaktrAH sakalabhavabhRtAM bhItimutpAdayante te cedevA bhavanti praNigadata budhA lubdhakAH ke bhaveyuH // 652 // je haNAelA ripanA rUdhirathI piMjara thaelAM vajA, dhanuSa, bANa, asi, karavata, hala, gadA, trizUla, pAza Adi astra zastro AutvanA cinha tarIke dhAraNa kare che, bhrabhaMgathI ati raudra mukha che jenuM ane tethI samasta prANIone bhayanA utpAdaka evA je deva hoya to te budhajana! kahe ke zikArI (lumbaka) bIjA keNa thaI zake ? arthAt AvA raudra rUpadhArI de zikArI sama che. vyAdhyAdhivyAdhakIrNa viSayamRgagaNe kAmakopAdisarpa duHkhakSoNIruhADhaye bhavagahanavane bhrAmyate yena jiivH|
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ para ye tatstrImadyamAMsatrayamidamadhipA nindanIyaM bhajante devAzcette'pi pUjyA nigadata sudhiyo ninditAH ke bhveyuH653| Adhi vyAdhi rUpa vyAdha (zikArIjana)thI saMkIrNa Idriyajanya viSayorUpI mRgothI vyAsa, kAma krodhAdi sarSothI A kulita, duHkharUpI vRkSothI khIcokhIca bharelA saMsArarUpI gahana vanamAM jenA pratApathI jIva bhramaNa karyA kare che te ati nindanIya evA strI, magha ane mAMsanI tripuTi je adhipa sevana kare che te je pujAha deve hoya te he subuddhi jane ! kaho, bIjA keNa nindrita hoI zake ? nidrAcintAviSAdazramamadanamadasvedakhedapramAdakSudrAgadveSatRSNAmRtijananajarAvyAdhizokasvarUpAH / yasyaite'STAdazApi tribhuvanabhavabhRdvyApinaH santi doSAstaM devaM nAptamAhurnayanipuNadhiyo muktimArgAbhidhAne // 654 // aTAra dUSaNathI rahita deva devA joIe. nidrA, ciMtA, viSAda, zrama, madana, mada, sveda, kheda, pramAda, kSudhA, rAga, dveSa, tRSNA, janma, jarA, mRtyu, vyAdhi ane zoka A aDhAra prakAranA dUSaNe traNa lekanA samasta prANImAM vyApi rahelA che mATe A deSa paikI eka paNa jenAmAM vidyamAna hoya tene nayajJa vidvAne (naigamAdi sAta nayanA jANakAra ) mukti mArganA kathanamAM Aptadeva tarIke svIkAratA nathI.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 nATa--anya sthalepravacana sAradvAra Adi granthAmAM aDhAra duSaNa anya rIte khatAvavAmAM AvyA che. raktAbhendrakuttiM naTattiM gaNavRto yaH zmazAne gRhItvA nikhizo mAMsamatti tribhuvanabhavinAM dakSiNenAnanena / gaurIgaGgAGgasaGgI tripuradahanakRddaityavidhvaMsadakSastaM rudraM raudrarUpaM kathamamaladhiyo nindyamAnaM vadanti // 655 || rUdra Amadeva nathI. je rUdra nitaratAM, TapakatA, leAhInA khuMdathI Adra anela hastI cama dhAraNa karIne potAnA gaNanI sAthe smazAna bhUmimAM nRtya kare che, je nicI banI dakSiNa mukhathI traNe leAkanA prANIonuM mAMsa bhakSaNa kare che, je sadA gArI ane gaMgAnA aMganA saMga kare che, je tripurane bALI nAMkhI daityAnA vidhvaMsa karavAmAM dakSa che evA niMdya raudrasvarUpI rUdrane zuddha buddhi sajjane Apta deva kema kahe. tyaktvA padmAmanindyAM madanazarahato gopanArIM siSeve nidrAvidrANacittaH kapaTazatamayo dAnavArAtighAtI / rAgadveSAvadhUto patisutarathe sArathiryo'bhavattaM kurvANaM prema nAryau vivadatizayaM nAptamAhurmurAriM // 656 // surAri kRSNanA Asadeva tarIke nirAsa, je kRSNa anivacanIya guNADhayA lakSmIne tyajIne madana khaNuthI haNAIne geApIe sAthe ramaNa kare che, je
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 sadA nidrAthI turatanA jAgRta thaelAnI mAphaka bhrAMtacittI rahe che, je seMkaDo kapaTamayathI pUrNa che, je dAnavarUpI zatrunA ghAta karanAra che, je rAga dveSathI bharela che, 7 arjunanA rathanA sArathi che AvA viTanI mAphaka sromAM atizaya premAnurAgI murAri Adaiva kadI hAI zake nahi. yaH kantUptacitto vikalitacaraNo'STAvakratvamApa nAnAnATayamayogatridazapativadhUdattavIkSAkulAkSaH / kruddhaviccheda zaMbhurvitathavacanataH paJcamaM yasya vaktraM brahmavidInaH praNigadata kathaM kathyate tattvabodhaiH // 657 // brahmA paNa Amadeva nathI. je brahmA kAma khANathI sattata thai cAritranI skhalanA karI (cAritrathI vicalita thaI) caturmukhatvane prApta thaela che, nAnA prakAranA nATya prayogA karatI iMdrANIne jovAmAM je sadA layalIna che, jenuM pAMcama mukha mithyA bhASaNathI kupita thai zaMbhue chedI nAMkhyuM che AvA atidIna brahmAne kaheA ke tattvajJa purUSA kema Asadeva kahe ? arthAt Adeva tarIke kema svIkAre ? yo bhrAnvodeti kRtvA pratidinamasurairvigrahaM vyAdhividdho yo durvAreNa dono bhayacakitamanA grasyate rAhuNA ca / mUDho vidhvastabodhaH kusumazarahataH sevate kAminIM yaH santastaM bhAnumAptaM bhavagahanavanacchittaye nAzrayanti ||658 ||
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 255 sUryane Asadeva tarIke nirAsa. je bhramaNa karIne pratidina udaya pAme che, je asuro sAthe vigraha kare che tethI vyAdhi yukta che, anivArya sattAdhIza rAhu jene grAsa kare che ane tethI je dIna ane bhaya bhrAta citta che, je madana bANathI viMdhAIne kAmInInuM sevana kare che mATe te jJAnarahita mUDha che, A kAraNathI mumukSu vidvAne bhavarUpI gahana vanane ucacheda karavAne arthe sUryane Ama deva tarIke bhajatA nathI. mRDhaH kandapaMtapto vanacarayuvatau bhagataH SaDAsyastadbhAryAsaktacittastridazapatirabhUgotamenAbhizaptaH / vahniniHzeSabhakSI vigatakRpamanA lAGgalI madyalolo naiko'pyeteSu devo vigalitakalilo dRzyate tatra rUpaM // 659 // skaMda, iMdra, agni ane balabhadrane deva tarIke nirAsa. | (A uparAMta) SaDAnana-Samukha kArtikeya kAmanI pIDAthI saMtapta thaI jaMgalI strIone vize pitAnA zIla vratane nAza kIdhe cAritra bhraSTa thayo), Indra gautama rUSinI patnImAM Asakta thavAthI abhizapta thaye, agni paNa sarvabhakSI hovAthI niNa che ane balabhadra te sadAkAla madhamAM cakacura rahe che A pramANe AmAMthI ekeya deva deSa rahita Apta svarUpI dRzyamAna thatuM nathI. rAgAndhAH pInayonistanajaghanabharAkrAntanArIprasaGgAskopAdArAtighAtAH praharaNadharaNAdveSigo bhItimantaH / AtmIyAnekadoSA vyavasitavirahAt snehato duHkhinazca ye devAste kathaM vaH zamayamaniyamAndAtumIzA vimuktaye // 660 //
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 je deva pina yoni, stana ane jaghananA bhArathI namrI bhUta nArIomAM Asakta hovAnA kAraNathI rAgAMdha che, kepa vaza thaI verIne vadha kare che mATe kodhI che, astra zasAdi dhAraNa karavAthI draSI che, potAnA aneka doSathI dUSita hovAthI bhIta citta che ane snehathI virahayukta ane duHkhI che, A pramANe (je poteja zama yama ane niyama rahita che te) te deve mukti prApanArthe upagI evA samayama niyamAdi tamane kyAMthI ApI zake? paryAlocyaivamatra sthiraparamadhiyastattvato dehabhAjaH saMtyajyaitAnkudevAMstrividhamalabhRto dIrghasaMsArahetUn / vidhvastAzeSadoSa jinapatimakhilapANinAmApadantaM ye vandante'navA madanamadanudaM te labhante sukhAni // 66 // je manuSya jJAnI che te A prakAre zuddha tattvanI AlocanA karI trividha (mana vacana ane kAyA) prakAre dUSita, anaMta saMsAranA hetubhUta, kudene sarvathA tyajI de che ane samasta deSarahita, akhila prANIvarganA duHkhane vidhvaMsa karanAra aniMgha madanajItu chanadevanI je pUjA vaMdana kare che te (akSaya) sukha prApta kare che. dRSTaM nanendramandazlathamukuTataTIkoTivizlaSTapuSpabhrAmyadbhaGgaughaghojinapatinutaye vyAharAkhyairjinasya / pAdadvaitaM prabhUrta prasabhabhavabhayabhraMzi bhaktyAttacittastairAptoktaM vimuktyai padamapadamatha vyApadAmAptamApta // 662 //
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 257 namana karatAM IdrinA zithila thaelAM mukuTanA nimna koTi (khUNA)mAMthI viliSTa thaelAM puSpanI AsapAsa bhramaNa karatA, jiteMdra prabhune namana ane stuti artha jANe AhvAhana karatA hoyanI tema guMjArava karatA bhramara gaNathI vyApta bhavabhayanuM satvara chedana karanAra jiteMdra bhagavAnanA pAda drayane je mahA purUSoe joyA che temaNe vAstavika ApattiothI rahita mokSasukhanI prApti karI che. naiSAM doSA mayoktA vacanapaTutayA dveSato rAgato vA kiM tveSo'tra prayAso mama sakalamidaM jJAtumApta vidoSaM / zakto boddhaM na cAtra tribhuvanahitakRdvidyamAne paratra bhaanubhodeti yAvannikhilamapi tamo nAvadhUtaM hi tAvat // 663 // (upara jaNAvelA rUdrAdi devenI Apta mimAMsAmAM) emanA deze kAMIrAga athavA te dveSane vaza thaI agara vacana paTutA dazAvavAne moM varNavyA nathI kiMtu nirdoSa Apta devanuM samagra svarUpa batAvavAnI icchAthI A samasta prayAsa karavAmAM AvyuM che. kAraNa jema sUrya jayAM sudhI potAnA virodhI aMdhakArano samULago nAza nathI karato tyAMsudhI udaya pAmatuM nathI. tema jyAM sudhI bIjAne nirAsa karavAmAM na Ave tyAM sudhI tribhuvanane hitakara Izvara paNa oLakhI zakAtuM nathI. jayAM sudhI samULago nA nirajA udaya pAmate ja tyAM sudhI A saMdhI thI mI 17
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 prakaraNa 27 muM. 14444 gurU vivecana. jinezvara kramayugabhaktibhAvitA vilokitatribhuvanatattvavistarAH / car3hatAn SaDiha guNAMcaranti ye namAmi tAnbhavaripubhittaye gurUn // je jinadevanA pAdaryanuM bhakti purNAMka sevana karanArA che, jeNe tribhuvanavat samasta padArthAMne yathArtha svarUpe joyelA che ane je chatrIsa guNanA dhAraka che te gurUAne bhavarUpI ripunA hananArthe (punarAvRtti janma jarA mRtyurUpI A sasAranA chedana mATe) huM namaskAra karU chu. samudyatAstapasi jinezvarodite vitanvate nikhilahitAni nispRhaaH| sadA naye madanamadairapAkRtAH sudurlabhA jagati munIzino'tra te // je muni puMgava jinendra pratipAdita tapa tapavAmAM sadA tatpara che, je svayaM nispRhI hAI parahita sAdhavAmAM eka niSTha buddhi che ane je madananA madathI sadAnile pa che te munIza A jagatamAM duCbha che. vacAMsi ye zivasukhadAni tanvate na kurvate svaparaparigrahagraha | vivarjitAH sakalamamatvadUSaNaiH zrayAmi tAnamalapadAptaye yatIn // je sadA mukti sukhane ApanArAja vacane vaDhe che, je sva ane para sava prakAranA parigrahanA tyAgI che ane jesamasta mamatAnA dUSaNathI rahita che te muni vRSabhene huM muktipadanI prApti arthe zaraNe jAu chuM.
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 na bAndhavasvajanasutapriyAdayo vitanvate tamiha guNaM zarIriNAM / vibhindato bhavabhayabhUribhUbhRtAM munIzvarA vidadhati yaM kRpaalvH|| bhava bhayarUpI parvatane sarvathA bhedI nAMkhanAra kRpALu munIzvara prANIone jeTale lAbha-hita kare che teTalo lAbha bAMdhava-svajana, putra, priyA Adi karI zakatA nathI. zarIriNaH kulaguNamArgaNAdito vibuddhaya ye vidadhati nirmalA dyaaN| vibhIravo jananadurantaduHkhato bhajAmi tAanakasamAMngurUnsadA // je munirAja ahiMsA mahAvratanA dhAraka che, jenA utpatti sthAna guNasthAna ane mAgaNA Adi bhedene bhalI prakAre jANIne prANIo para pitA tulya niHsvArtha dayA dekhADe che, ane je janma maraNanA duHkhathI bhIrU banelA che (bhava bhIrU che) te pitA sama gurUnuM zaraNu huM sadAe aMgIkAra karU chuM. vadanti ye vacanamaninditaM budhairapIDakaM sakalazarIradhAriNAM / manoharaM rahitakaSAyadUSaNaM bhavantu te mama gurakho vimuktaye // 669 // jeo budhajanethI anindita samasta prANIone abAdhAkara, hitakara ane kaSAyAdi dUSaNathI rahita vANI vadhe che te gurU hane mukti arthe thAo. na lAti yaH sthitapatitAdikaM dhana purAkarakSitigharakAnanAdiSu / tridhA tRNapramukhamadattamuttamo namAmi taM jananavinAzinaM guruN|670 | muni acAyatrata dhArI hoya che. je munivarya nagara, khANa, parvata, jaMgala Adi sthaLa
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 mAM rAkheluM yA paDeluM yA anya keI sthItimAM raheluM dhana temaja tRNAdi paNa vinA dIdhe mana, vacana, kAyAthI grahaNa karatA nathI, karAvatA nathI, temaja karanArane bhale jANatA nathI, te bhAvavinAza saddagurUne trividha karI namaskAra karuM chuM. naTa-cAra prakAranA adasvAmI adat, jIva adat tIrthakara adatya ane gurU adata. tridhA striyaHsvasRjananIsutAsamA vilokyate ye kathanavilokanAditaH parAGmukhAH zamitakaSAyazatravo yajAmi tAnviSayavinAzino gurun| - abrahmane tyAga hoya che. je strI mAtrane mAtA bahena yA putrI samAna gaNe che, jeo strI viSayaka kathA yA strI saMge kathA ane anyalakSaNathI parADamukha che, jeNe kaSAyarUpI zatruone upazAta kIdhA che te chateMdriya gurUne huM vaMdana karuM chuM. parigrahaM dvividhamatha tridhApi ye na gRhNate tnummtaavivrjitaaH| vinirmalasthirazivasaukhyakAGkiNo bhavantu te mama guravo parigrahathI nivRtti. je munivara (sthAvara ane jaMgama) be prakAranA pari. grahanA mana vacana ane kAyAvaDe tyAgI che, jeNe svazarIranI mamatA chAMdha che jene zarIramAM mUcha nathI) je zuddha avinAzI ekSasukhanA abhilASI che te bhava pAzane cheda-- nArA hArA gurU thAo.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 261 vijantuke dinakararazmibhAsite vajanti ye pathi divase yugekssnnaaH| svakAryataH sakalazarIradhAriNAM dayAlavo dadati sukhAni te'ngginaaN| muni karyA pathikAnA sAcavanAra che. je munivara kAma sArU sUryanA kiraNethI bhAyamAna thayA Ada divasane viSe (rAtrImAM nahi) eka yuga pramANa bhUmi zodhatAM jatu rahita pradezamAM gamana kare che te sarva jIva para dayA rAkhanArA munio prANione potAnI kriyAothI) sukhanA ApanArA che. digambarA madhuramapaizunaM vacaH zrutoditaM svaparahitAvaha mitaM / bruvanti ye gRhijanajalpanojjhitaM bhavAritaH zaraNamito'smi tAjuddA muni bhASA samiti sAcavIne bole che. je digaMbara muni madhura, parane duHkha na upajAve tevA, zAstra vihita, (AgamAnusAra) sva ane para baMnene hitAvaha parimita vacana le che, temaja sAMsArika vikathA tyajIne vANI vade che, te gurUne zaraNe bhavariputhI rakSaNArthe bacavA mATe huM jAuM chuM. svato manovacanazarIranirmitaM samAzayAH kaTukarasAdikeSu ye| na bhubhate paramasukhaiSiNo'zanaM munIzvarA mama guravo bhavantu te|675 eSaNu samiti. je munizvaro kaTu miSTa Adi rasavALA AhAramAM samAna buddhi rAkhanArA che, paramasukhanuM dhAma mokSanA
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhilASI che, je potAne mATe potAnA mana vacana ane zarIrathI taiyAra thaelA AhAranuM kadI bhakSaNa karatA nathI, (eTale je sadA anudiSTa bIjAne potAne mATe taiyAra karelA nirdoSa AhAranuM mAtra udara pUraNArthe rasa lAlasA vagara bhakSaNa kare che, te mahArA gurU thAo. zanaiH parAvikRtipuraHsarasya ye vimokSaNagrahaNavidhi vitanvate / kRpAparA jagati samastadehinAM dhunanti te jnnjraavipryyaan|676 AdAna bhaMDa nikSepaNa samiti. je upakaraNe jaIne dhImethI upADe che ane muke che (ke rakhene upakaraNa levA mukavAnI kriyAmAM paNa kAMI jaMtu marI na jAya) evI rIte saMsAranA samasta prANIo para kRpA rAkhanArA che te munio janma jarA ane mRtyunA duHkhane TALe che. savistare dharaNitale'virAdhake nirIkSyate parajanatApinA Rte / tyajanti ye tanumalamaGgivartite yatIzvarA mama guravo bhavantu te / 677 - je pRthvItala savistara che, temaja jaMturahita che ane jyAM kAMI jIvajaMtunI virAdhanA thAya tema nathI ema nirIkSaNa karelI nirjana bhUmimAM jeo potAnA dehane malotsarga kare che te yatIzvarajI mahArA gurU thAo. manaHkarI viSayavanAbhilASuko niyamya yaiH shmymshRngkhlddhN| vazIkRto mananazitAGkazaiH sadA tapodhanA mama guravo bhavantu te|678
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 263 mana guptinA dhAraka. je munioe IMdriyA rUpI vanamAMsvaccha Mde virahanAra mana rUpI hastIne zama ane yama rUpI sAMkaLethI AMdhIne jJAnarUpI tIkSNa aMkuzathI vaza kIdhA che te tapeAdhana yatie mhArA gurU thAo. na niSThuraM kaTumanavadyavardhanaM vadanti ye vacanamanarthamapriyaM / samudyatA jinavacaneSu maunino guNairgurUnpraNamata tAngurUnsadA // vacana gupti. je kadApi paNa niSThura, kaTu, pApavaka, ana kArI apriya vacana beAlatA nathI, jeo jInezvara prabhunA vacanane Adara karavAmAM sadA tatpara che, je maunapaNAnA guNNAe karI gurU che te gurUne sadA praNAma thAo. na kurvate kalilavivardhaka kriyAH sadodyatAH zamayamasaMyamAdiSu / ratA na ye nikhilajana kriyAvidhau bhavantu te mama hRdaye kRtAspadAH kAya gupti. jee pApapuMjane vadhAranArI kriyAo AcaratA nathI, jee zama, yama, sayama Adi kriyAmAM mazagula che ane jee sAMsArika kriyA vidhithI virakta che te munI mhArA hRdayamAM sadAne mATe virAjIta thA. zarIriNAmasukhazatasya kAraNaM tapodayAzamaguNazIlanAzanaM / jayanti ye dhRtibalatokSavairiNaM bhavantu te yatitRSabhA mude mama // 681
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra64 prANIone seMkaDe duHkhanI jaDa ane tapa, dayA, zama, guNa, zIla Adi samasta guNenA praNAzaka iMdriya viSa rUpI zatru para je munio vijetA nIvaDyA che te jIteMdriya munivRSabhe hAra Anandane arthe thAo. vRSaM cittaM vrataniyamairanekadhA vinirmalasthiramukhahetumuttamaM / vidhunvate jhaTiti kaSAyavairiNo vinAzakAnamaladhiyaH stuve gurun aneka prakAranA vrata niyama Adi dvArA saMcita thaela ane ati nirmalavizuddha ane nizcala sukha (mekSa sukha) nA hetu bhUta uttama dharmane je kaSAye (krodha, mAna, mAyA lo) rUpI zatruo kSaNavAramAM naSTa prAya karI de che te kaSAyanA nAzaka vizuddha buddhi gurUonI huM stavanA karuM chuM. vinirjitA hariharavahnijAdayo vibhinditA yuvtikttaaksstomraiH| manobhuvA paramabalena yena taM vibhindato namata guruzameSubhiH / / je kAmadeve potAnA atula pratApathI yuvationA kaTAkSa rUpI temAthI (astravizeSa gadA jevuM) harihara kArtikeya Adine bhedIne parAsta kIdhA che te kAmadevane paNa pitAnA samatArUpI bANathI je munioe viMdhI nAMkhyo che temane mArA namaskAra thAo. na rAgiNaH kacana na roSadUSitA na mohino bhvbhybhednodytaaH| gRhItasaMmananacaritradRSTayo bhavantu me manasi mude tpodhnaaH||684
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra6pa jeo kazA pratye rAga dharatA nathI, dveSathI dUSita nathI, temaja maha pAzathI mukta che, bhavabhayanA baMdha chedavAne sadA tatpara che ane samyaga darzana, jJAna ane cAritramAM ramaNa karanArA che te tapodhana munio hArA manane AlhAdane arthe thAo. sukhAsukhasvaparaviyogayogitApriyApriyavyapagatajIvitAdibhiH / bhavanti ye samamanasastapodhanA bhavantu te mama guravo bhvcchidH|| je tapasvI gaNa, sukha ane duHkhamAM stra ane para (pitAnuM ane pArakuM), (ISTa) viyoga ane(aniSTa) saMyoga, priya ane apriya, temaja nAza ane jIvana vigeremAM samAna buddhi rAkhanArA che, teja bhavapAza chedanArA che mATe teja vAstavamAM hArA gurU thAo. jinodite vacasi ratA vitanvate tapAMsi ye klilklngkmuktye| vivecakAH svaparatamasya tattvato harantu te mama duritaM mumukssvH||686 je sadA jiteMdranA vacanamAM acaLa zraddhA rAkhanArA che, jeo kama kalaMkathI mukti prApanAthe tapa tape che, ane je tAtvika daSTie sva ane paranI vivecanA karavAmAM pravINa che te mumukSu munio hArA durita pAponA haraNa kare. - bhAvArtha-karmano kSaya eja mukti che ane karma kalaMkane dUra karavAmAM tapa mukhya bhAga bhajave che. tapasA nirjarA mATe tapa paNa mekSanuM kAraNa che. vaLI mumukSu jIvanuM lakSaNa batAvatAM prathama pAdamAM kavi jina vacanamAM acaLa zraddhA
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 ati samyak dananI AvazyakanA puravAra kare che. dvItIya pAdamAM meAkSanu eka kAraNa tapa batAvI samyak cAritranI jarUrIAta jaNAve che ane ndvatIya padamAM tAtvika STie samyak jJAnanI AvasyakatA batAve che. A rIte samyagdana, samyak jJAna ane samyak cAritranA dhAraka mumukSu jIva che. AthI samyak TronajJAnacAritrANi mokSamArga A sUtra A zlokamAM phalitAtha thAya che. avanti ye janakasamA munIzvarAzcaturvidhaM guNamanavadyavRttayaH / svadehavacalitamadASTakArayo bhavantu te mama guravo bhvaantkaaH|| 687 je munIzvarA yationA catuvidha gaNanu pitAnI samAna rakSaNa kare che, nirdela cAritranA dhAraka hoya che temaja peAtAnA zarIranI jema AThe prakAranA madane samUla naSTa karI Dhe che te sadgurU mhArA bhavanA vinAza karanArA thAo, caturvidha gaNu-dIMgabara mata mujaba yati, muni, pi ane anagAra. vadanti ye jinapatibhASitaM vRSa vRSezvarAH sakalazarIriNAM hitaM / bhavAbdhitastaraNaMmanarthanAzanaM nayanti te zivapadamAzritaM janaM // je dha niSTha mahAtmA sarva prANIone hitakara jInendra pratipAdita zreSTha dharmonA upadeza kare che, te muni vRSabhe dharmAzrita jAne A saMsAra sAgarathI tArIne ananA ucchedaka evA zivapadanI prApti karAve che. tanubhRtAM niyamatapotratAni ye dayAnvitA dadati samastalabdhayaH / caturvidhe vinayaparA gaNe sadA dahanti te duritavanAni sAdhavaH //
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 267 samasta labdhionA dhAraka dayALu munie prANIone niyama, tapa ane vratanA upadeza Ape che ane caturvidha munigaNa pratye sadA vinaya para rahe che, te sAdhue pApa rUpI vanane bALI bhasmIbhUta karI nAMkhe che. prakaraNa 28 muM. dhama nirUpaNa. mAlinI avati nikhilalokaM yA pitevAhatAtmA dahati duritarAzi pAvako vendhanaughaM / vitarati zivasaukhyaM hanti saMsArazatru vidadhati zubhabuddhayA taM budhA dharmamatra // 690 // je pUjyAtmA pitAnI jema samasta jIvAnuM rakSaNa kare che, agninI jema pApapujarUpI iMdhananA Dhaga mALIne bhasmIbhUta karI nAMkhe che, saMsArarUpI zatrune haNIne mokSa sukhanI prApti karAve che, te dharmanA vidvAnvarga zubha buddhithI Adara kare che. jananajaladhimajjajjantu nirvyAjamitraM vidadhati jinadharme ye narA nAdareNa / kathamapi narajanma prApya pApograzAntevimalamaNimanarghyaM prApya te varjayanti // 691 //
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 kaI prakAre pApanI upazAMti-pApane upazama thavAthI durlabha nara janma prApta thayA chatAM paNa saMsAra samudramAM DubatAM jIvene ugAravAne nisvArthI mitra samAna jina dharmane je manuSya Adara karatA nathI te amUlya nirmala maNi hAthamAM AvyA chatAM paNa tene gumAvI che. | bhAvArtha -eka te A saMsAramAM manuSya janma pAma daza daSTAMte ati durlabha che te paNa jyAre padayathI ane pApanA upazamathI maLe te te vRthA na gumAvatAM mekSanI prApti arthe bhadadhithI tAravAne sahAyaka jinadharmane Adara kare joIe. vadati nikhilalokaH zabdamAtreNa dharma viracayati vicAra jAtu no ko'pi tasya / vrajati vividhabhedaM zabdasAmye'pi dharmoM jagati hi guNatoyaM kSIravattattvato'tra // 692 // A saMsAramAM saghaLA manuSya zabda mAtrathI dharma dharma pukAre che, paraMtu temane kaI paNa tenI satyatA vAasatyatA tarapha jotuM nathI. (vicAra paNa karatuM nathI) sadharma ane kudharma baMne dharma zabdathI te samAna che paNa temAM paraspara aneka prakAranA bheda vibhinnatA hoya che. mATe dudhanI jema jalamizrita dudha ane zuddha dudha baMne sapheda te che paNa guNamAM mATe pharaka che tema samyaka dharma ane mithyA dhama banemAM dharma zabda te samAna che
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa tenI jyAre tatvanI daSTie parIkSA karavAmAM Ave tyAre banemAM atyantatara mAluma paDaze. satataviSayasevAvihvalIbhUtacittaH zivamukhaphaladAtRprANyahiMsAM vihAya / zrayati pazuvadhAdi yo naro dharmamajJaH prapibati viSamugraM so'mRtaM vai vihAya // 693 // satata Idriya viSaya sevanamAM Asakta citta manuSya zivasukhanuM phala arpanAra evA zreSTha ahiMsA dharmane chevane dharmane marma jANyA vagara dharmane nAme pazuvadhAdi hiMsA dharmamAM pravRtta thAya che, teo vAstavamAM amRta tyajIne ugra vizvanuM pAna kare che. pazuvadhaparayoSinmadyamAMsAdisevA vitarati yadi dharma sarvakalyANamulaM / nigadata matimanto jAyate kena puMsAM vividhajanitaduHkhA zvabhrabhUnindanIyA // 694 // pazuvaya, parastrI gamana, mAMsa bhakSaNa, madirApAna Adi pApakAthI je sarva kalyANanuM mUla evA dharmanI prApti thatI hoya te he buddhimAne ! kaho nindanIya ane nAnA prakAranA duHkhathI paripUrNa naraka manuSyone kema (bIjA kayA kamathI) prApta thAya? arthAt pazu vadhAdi pApa pUrNa kAryo narakamAM laI janArA che tene je dharma gaNavAmAM Ave te tenAthI vizeSa nara nandanIya kArya evuM karyuM che ke je kAryathI manuSya narakamAM jAya,
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra70 vicarati girirAjo jAyate zItalo'gni starati payasi zailaH syAcchazI tIvratejAH / udayati dizi bhAnuH pazcimAyAM kadAci na tu bhavati kadAcijjIvaghAtena dharmaH // 695 // eka vakhata dhAro ke girirAja himAlaya calAyamAna thAya, agni zItala banI jAya, pANImAM patthara tare, caMdramA pracaMDa uSNatA dhAraNa kare, sUrya pazcima dizAmAM udaya pAme (A sarva nahi banavA gya virUddha dharmavAlA kAryo kadAcit bane) paraMtu jIva hiMsAthI kadI paNa dharma thato nathI. vigalitadhiSaNo'sAvekadA hanti jIvA nvadati vitathavAkyaM dravyamanyasya lAti / parayuvatimupAste saGgamaGgIkaroti bhavati na dRSamAtro'pyatra santo vadanti // 696 // sajIne pukArIne kahe che ke gata buddhi manuSya eka vAra paNa je jIvaghAta kare, mithyA vacana bele, paradravya hare, parastrI saMga kare, ane parigraha aMgIkAra kare tene lavaleza paNa dharma thatuM nathI, balake pApa pArjana te thAya che. neTa-hiMsA, mRSAvAda, cerI, parastrI saMga ane parigrahatva A pAMce pApa che tenA sevanathI leza mAtra paNa dharma thatuM nathI.
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 271 atikupitamanaske ko'pi niSpattihetuM vidadhati sati zatrovikriyAM citrarUpAM / vadati vacanamuccaiduHzravaM karkazAdi kaluSavikalatA yA tAM kSamA varNayanti // 697 // kSamA.. je kaI kodhAvezamAM AvI jaI zatrunI mAphaka vicitra virUpa ceSTAo kare ane nahi sAMbhaLI zakAya tevA karNakaTu karkaza vacane bole, galI galoca kare, (gAlI pradAna kare) tyAre tenI prati ke patpAdaka kAraNa chatAM paNa mananA pariNAmane kaluSatA na pAmavA devI, teneja kSamA kahevAmAM Ave che. vratakulabalajAtijJAnavijJAnarUpa prabhRtijamadamuktiryA vinItasya saadhoH| anupamA zeH rAjhavAritramANa praNigadati vinItA mArdavatvaM munIndrAH // 698 // mArdava. anupama guNa gaNunA dhAraka, zIla ane cAritravAna, vinaya zIla munionuM vrata, kula, bala, jAti, jJAna, vijJAna, ane rU5 AdithI jAyamAna aSTa prakAranA madathI mukta rahevA paNuM, tene vinayavAna munIMDho mArdava kahe che. bhAvArtha-vrata, kula, bala, jAti, jJAna, vijJAna ane rUpa AdithI mukta rahevA paNuM tene vinayavAna munIMdrA
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 anupama guNa gaNanA dhAraka zIla ane cAritravAna vinIta munione mArdava dharma kahe che. kapaTazatanadISNavairibhirvazcito'pi nikRtikaraNadakSo'pyatra saMsArabhIruH / tanuvacanamanobhirvakratAM yo na yAti gatamalamajumAnaM tasya sAdhorvadanti // 699 / / Arjava. seMkaDo chala kapaTamAM nipuNa vairiothI ThagAyA chatAM paNa svayaM chala kapaTanI vidyAmAM pravINa hoya te paNa jyAre bhava bhIrU manuSya mana vacana ane kAyAthI jarAe vakratA karatA nathI, muninA te guNane zuddha nirdoSa Arjava guNa kahevAya che. kodha, mAna ane mAyAnA karavAnA kAraNasadbhAva chatAM temaja pote paNa te karavAmAM samartha hovA chatAM (ane nahi ke asamartho bhavet sAdhu) paNa tenAthI mukta rahevuM, tene tenA pratikAra rU5 guNane kSamA mArdava ane Arjava kahevAmAM Ave che. madamadanakaSAyaprItibhUtyAdibhUtaM vitathamavitathaM ca prANivargopatApi / zravaNakaTu vimucya zvApadebhyo hitaM ya dvacanamavitathaM tatkathyate tathyabodhaiH // 700 //
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 273 satya dharma. kAma, krodha, mada, meha, mAna, mAyA, leAbha, prIti, vibhUti Adi janita prANi vargane upatApa karanAra, zravaNa kaTu tathyAtathya (kAMIka satya ane kAMIka asatya evA mizra) prAga rahita pazu vargane paNa hitakara, je vacana, tene satya vakatA sajjanA satya zabdathI sAdhe che. dahati jhaTiti lobho lAbhato vardhamAnatRNacayamiva vahniryatsukhaM dehabhAjAM / vrataguNazamazIladhvaMsinastasya nAzaH maNigadati mumukSoH sAdhavaH sAdhuzaucaM // 701 // rAca dha. iMdhananA ceAgathI pravardhamAna agni jema tRNa rAzine kSaNavAramAM bALI bhasma karI nAMkhe che, tema leAbha paNa (lAbhathI pravamAna, jema jema lAbha maLatA jAya che tema tema leAbha vRddhi pAmatA jAya che) manuSyeAnA sukha, cAritra, guNu, zIla ane samatAne kSaNaikamAM bhasmIbhUta karI nAMkhe che. te leAbhanA nAzane sAdhu mumukSu munionA zreSTha zauca dharmathI uddeze che. viSayaviratiyuktiryA jitAkSasya sAdhonikhilatanumatAM yadrakSaNaM syAtridhApi / tadubhayamanavadyaM saMyamaM varNayante mananara vimarIcidhvasta mohAndhakArAH // 702 // 18
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 saMyama. idriya viSathI je virakita ane sarva prANIonI mana, vacana ane kAyAvaDe je rakSA A baMne jItedrIya munione nirdoSa saMyama dharma che, ema jJAnarUpI sUryanA prakAzavaDe jeNe meharUpI aMdhakArane nAza kIdho che evA munIzvare kahe che. galitanikhilasaGgo'naGgalaGgapravINo vimalamanasi pUtaM karmani zanAya / carati caritamaya' saMyato yanmumukSumathitasukRtamAdyastattapovarNayanti // 703 // tapa dharma. akhila parigrahathI mukta ane anaMganA saMgathI rahita evA mumukSu saMyati (pitAnA zubhAzubha) karma dahanA pitAnA rAgadveSa rahita vizuddha cittamAM je pavitra pUjya AcaraNa Acare che tene, puNyanI maMdatAne nAza kIdho che jeNe evA muni, pravaza tapa kahe che. jinagaditamanarthadhvaMsi zAstra vicitraM paramamRtasamaM yatsarvasattvopakAri / prakaTanamiha tasya prANinAM yadRSAya tamabhidadhati zAntAstyAgadharma yatIndrAH // 704 // tyAgadharma, anAthane nAza karanAra, ananya amRtasama ane sarva prANIone hitakara, sarvajJa jinezvaradvArA pratipAdita zAstranuM
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 275 prANIone dharma tarapha AkarSavAne mATe je prakaTana (upadeza AdidvArA je prasiddhi) tene zAMta rasamAM nimagna cativare tyAgadharma nAme saMbaMdhe che. yadiha jahati jIvAjIvajIvo'tthabhedA trividhamapi munIndrAH saGgamaGge'pyasaGgAH / jananamaraNabhItA janturakSAnadISNA gatamalamanasasta syAtsadAkiMcanatvaM // 705 // akiMcanya janma maraNa rUpI saMsAracakrathI bhaya pAmelA, potAnA zarIra mATe paNa meha mamatA rahita, sarva prANIonI rakSA karavAmAM tatpara mahA munio je-sacita, acit ane mizra-evA traNa prakAranA parigrahane sarvathA tyAga kare che te niSpApa pavitra mananA dhAraka munione AkiM. canya nAme dharma che. varatanuratimuktervIkSyamANasya nArIH svamRduhitasavitrIsaMnibhAH sarvadaiva / jananamaraNabhIteH kUrmavatsaMtRtasya gurukulavasatiryA bahmacarya tadAhuH // 706 // - brahmacarya dharma tavaMgI suMdarImAM paNa rAgathI mukta samasta nArIone pitAnI mA, bahena ane putrI samAna sadA gaNanAra janma maraNanA cakrAvAthI bhIti pAmelA ane kAcabAnI jema aMgopAMga saMkecI rAkhanAra munione gurUkulavAsa teja brahmacarya dharma che.
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra76 jananamaraNabhItidhyAnavidhvaMsadakSaM kaSitanikhiladoSa bhUSaNaM dehbhaajaaN| iti dazavidhamenaM dharmamanovimuktA viditabhuvanatattvA varNayante jinendrAH // 707 // janma maraNanI bhItine uchedaka, A raudra dhyAnane nAzaka, sakaladoSane apahartA ane manuSyane bhUSaNa rUpa, (uparokta zloka 697 thI 706-1 kSamA, 2 mArdava, 3 AjIva, 4 satya, pa zauca, 6 saMyama, 7 tapa, 8 tyAga 9 AkiMcanya ane 10 brahmacarya ) daza prakArane yatidharma pAparajathI vimukta, tribhuvananA tattvonA jJAtA, sarvasa jidra prabhue varNavela che. harati jananaduHkha muktisaukhyaM vidhatte racayati zubhabuddhiM pApabuddhiM dhunIte / avati sakalajantUnkarmazatrUnihanti prazamayati manoyastaM budhA dharmamAhuH // 708 // dharma kene kahe. je janma maraNanA duHkhane dUra kare che, mukti sukhanuM pradAna kare che, zubha ane zuddha buddhine AviSkAra karAve che, pApa buddhine parAsta kare che, sarva jIvonuM rakSaNa kare che, karma zatrune haNI nAMkhe che, ane manane prazAnta kare che, tene vidvajane dharma kahe che. viSayarativimuktiyaMtra dAnAnuraktiH zamayamadamazaktimanmathArAti bhaktiH /
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ jananamaraNabhItidvaMSarAgAvadhRtibhajati tamiha dharma karmanirmUlanAya // 709 // je dharmathI iMdriya bhegathI virakti thAya che, dAna karavAmAM Asakti thAya che, zama yama ane dama dhAraNa karavAnuM sAmarthya prApta thAya che, kAma rUpI zatrune saMhAra thAya che, janma jarAnI bhIti pradIpta thAya che ane rAga ane dveSa naSTa thAya che, teja dharmanuM ArAdhana karmane jaDamULathI ukheDI nAMkhavAne mATe karavuM joIe. guNitanubhRti tuSTiM mitratAM zatruvarga gurucaraNavinIti tattvamArgapraNIti / jinapatipadabhakti dRSaNAnAM tu mukti vidadhati sati jantau dharmasutkRSTamAhuH // 710 // je dharmanA sevanathI guNIjana I saMtoSa thAya che, zatru pratye mitra bhAvanuM AcaraNa thAya che sadgurUnA caraNamAM namana karavAnI buddhi thAya che, tatva mArgane viSe draDha zraddhA prApta thAya che, jinezvara prabhunA caraNAviMdanI bhaktipurvaka sevAne saMcAra thAya che ane dUSaNathI rahita thavAya che teja uttama prakArane dharma kahevAya che. manati manasi yaH sajjJAnacAritradRSTIH zivapadasukhahetUndIrghasaMsArasetUn / pariharati ca mithyAjJAnacAritradRSTI bhavati vigatadoSastasya martyasya dharmaH // 711 //
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 anaMta saMsAranuM ullaMghana karavAne seturUpa. ane zivasukhanuM kAraNa samyaga darzana, samyaga jJAna, ane samya cAritra che ema je manuSya hRdaya pUrvaka mAne che tathA mithyA darzana, mithyAjJAna ane mithyA cAritrane sarvathA parihAra kare che te manuSyane nimala zuddha dharmanI prApti thAya che. prakaraNa ra9 muM. zoka nirAkaraNa nirUpaNa toTaka chaMda puruSasya vinazyati yena sukhaM vapureti kRzatvamupaityabalaM / mRtimicchati mUrcchati shokvshstyjtainmtstrividhenbudhaaH|712 je zokane vaza paDavAthI manuSyanA sukhane nAza thAya thAya che. zarIra durbala thAya che, nirbaLatA pagadaMDe jamAve che, mUchI Ave che ane maraNane zaraNa thavAnI prabala IcchA bhabhUkI uThe che (pAThAMtara maraNa paNa prApta thAya che) tethI he buddhajane ! zekane mana, vacana ane kAyAthI tyAjya gaNo. vitanoti vacaH karuNaM vimanA vidhunoti karau caraNo ca bhRzaM / ramate na gRhe na vane na jane puruSaH kurute na kimatra zucA / / 713 zokane vaza paDelo manuSya nirmanaska thaI jAya che. dIna vacana bole che, hAtha paga jorathI pachADe che, ane
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 279 gharamAM, vanamAM ke svajana parajanamAM kaI sthaLamAM tene zAMti maLatI nathI. arthAt zekathI manuSya zuM nathI karato ? uditaH samayaH zrayate'stamayaM kRtakaH sakalo labhate vilayaM / sakalAni phalAni patanti taroH sakalA jaladhi samupaiti ndii| sakalaM sarasaM zuSimeti yathA sakalaH puruSo mRtimeti tthaa| manaseti vicintya budho na zucaM vidadhAti manAgapi tttvruciH|| udaya pAmelo divasa (samaya) avazya asta thAya che, jenI utpatti che te sarvane avazya vinAza che, vRkSa paranA saghaLAM phaLa avazya kharI paDe che, samarata nadIo samudrane jaI maLe che, ane je je rasAdra che te avazya zeSAI jAya che, tema je manuSya janma dhAraNa kare che te avazya mRtyuvaza thAya che ema (saMsAranI A utpattine nAza yukta sthitine) manathI vicAra karI tatva rUci buddhajana jarAe zoka karatA nathI. svajano'nyajanaH kurute na sukhaM na dhana na vRSo viSayo na bhavet / vimateH svahitasya zucA bhavinaH stutimasya na ko'pi krotibudhH|| | svahita pratye vimUDha zeka grasta manuSya svajanamAM ke parajanamAM Ananda meLavI zakato nathI, temaja dhana dharma ke IMdriya viSaye tene zAMtikara lAgatAM nathI ane tethI (keI kArya mATe upayogI na rahevA mATe) sajajana loka tenI prasaMzA karatA nathI. svakarArpitavAmakapolatalo vigate ca mRte ca tanoti zucaM / bhuvi yaH sadane dahanena hate khanatIha sa kUpamapAstamatiH // 717 //
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 je purUSa pitAnA abhISTa padArthanA viyegathI ane ISTajananA mRtyuthI potAnA DAbA hAtha upara lamaNAne TekavI zeka kare che te mUDha gharamAM Aga lAgyA pachI ku de che. | bhAvArtha-jema Aga lAgyA pachI ku kheda vyartha che tema ISTaviyoga thayA pachI zeca karavo paNa nirthaka che. yadi rakSaNamanyajanasya bhavedyadi ko'pi karoti budhaH stavanaM / yadi kiMcana saukhyamatha svatanoyadi kazcana tasya guNo bhavati // yadi vA''gamanaM kurute'tra mRtaH saguNaM bhuvi zocanamasya tdaa| viguNaM vimanA bahu zocati yo viguNAM sa dazAM labhate mnujH|| zeka karavAthI je anya manuSyanI rakSA thAya, athavA zoka karanAranI kaI buddhizAlI prazaMsA kare, vA zeka karanArane pitAnA zarIrane kAMI sukha thAya, athavA zeka karavAthI keI sadguNanI prApti thAya, athavA zeka karavAthI muelA sajIvana thaI pAchA Ave che te te manuSyane zoka kara paNa sArthaka che. paraMtu A mAMheluM te kAMi banatuM nathI tethI zUnya citta je mANasa vyartha bahu zeka kare che te nirguNa dazAne prApta thAya che. pathi pAnthagaNasya yathA vrajato bhavati sthitiasthitireva tarau / jananAdhvani jIvagaNasya tathA jananaM maraNaM ca sadaiva kule||720|| jema raste cAlatA vaTemArguo jhADa nIce vAra besI tyAMthI pAchI cAlatI pakaDe che tema saMsAra mArgamAM bhramaNa karatA jIva musAphare eka kulamAM janma laI
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 AyuSya pUrNa thaye tyAMthI cAlI nIkaLe che. (arthAt mRtyu vaza thAya che.) bahudezasamAgatapAnthagaNaH plavamekamivaiti nadItaraNe / / bahudezasamAgatajantugaNaH kulameti punaH svakRtena bhave // 72 // jema aneka judA judA dezathI AvelA vaTemArguo nadI utaravAne ekaja nAvamAM besI nadI pAra thAya che (ane tyAMthI svakAryAnusAra pitAne raste paDe che, tema pUrvopAjIta karmanA udayathI aneka deza dezAMtarathI AvelA jIva musAphare A pRthvItala para eka kulamAM utpanna thAya che. (ane AyuSyanA aMte marIne svakarmAnusAra jyAM tyAM cAlyA jAya che.) hariNasya yathA bhramato gahane zaraNaM na hareH patitasya mukhe / samavartimukhe patitasya tathA zaraNaM bata ko'pi na dehvtH||722|| jema gADha vanamAM bhramaNa karatAM haraNIAne siMhanA paMjhAmAM sapaDAyA pachI kaI zaraNa nathI (bacAvavAne kaI zaktimAna nathI, tema saMsArarUpI gahana vanamAM bhramaNa karatAM prANane paNa kAlanA mukhamAM paDayA pachI kaI zaraNa nathI, bacAvavAne kaI samartha nathI. saguNaM viguNaM sadhanaM vidhanaM savRSTaM viSaM taruNaM ca zizuM / canamadhyagatAgnisamo'karuNaH samavartinRpo na prityjti||723|| - vanamAM lAgelA dAvAnala samAna nirdayI yamarAja, zuM guNI ke zuM nirguNI, zuM dhanI ke zuM nidhana, zuM dharmI ke zuM pApI, zuM yuvA ke zuM bAla, koine paNa cheDatA nathI.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 bhAvArtha-jema vanamAM lAgele dAvAnala sukAM lIlA koIne paNa choDatuM nathI, sahu koIne bALI bhasma karI nAkhe che tema saMsAra rUpI vanamA dAvAnala samAna nirdayI yamarAja, rAya ke raMka je kaI hoya tema keIne paNa cheDate nathI. bhuvi yAnti hayadvipamartyajanA gagane shkunigrhshiitkraaH| jalajantugaNAzca jale balavAnsamavartivibhunikhile bhuvne||724|| - hAthI, ghoDA, manuSya Adi to kevaLa jamIna paraja cAlI zake che, pakSI, graha, caMdra vigere mAtra AkAzamAMja gamana karI zake che, jyAre jalanA ja mAtra jalamAMja vihAra karI zake che, paraMtu eka yamarAja e balavAna che ke akhila bhuvanamAM, jalanAM sthalamAM ke gaganamAMsarvatra apratihatapaNe gamana karI zake che. viSayaH sa samasti na yatra ravina zazI na zikho pavano na tthaa| na sa ko'pi na yatra kRtAntanRpaH sakalAGgivinAzakaraH prblH|| saMsAramAM evA deza asti dharAve che ke jyAM ravi, zazI, agni ke pavana pahoMcI zakatA nathI, paraMtu e eka paNa deza nathI ke jyAM sakala prANIone vinAzaka prabala kRtAMtarAja (yamarAja) pahoMcI na zakate heya. neTa-ardhAkamAM narakamAM caMdra sUrya agni ke vAyune saMcAra nathI paNa yamarAjanI ANa te apratihatapaNe vartI rahe che. iti tattvadhiyaH paricintya budhAH sakalasya janasya vinshvrtaaN| na manAgapi cetasi saMdadhate zucamaGgayazaHsukhanAzakaraM // 726 //
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 283 A rIte samasta padArthonA jJAtA vidvajana sakala prANIonI vinazvaratAne vicAra karI zarIra, yaza ane sukhane nAza karanAra zekane pitAnA cittane viSe lagIra paNa saMcAra pAmavA detA nathI. dhanaputrakalatraviyogakaro dhanaputrakalatraviyogamiha / labhate manaseti vicintya budhaH parimuzcatuzokamanarthakaraM // 727 // je manuSya pUrva bhavamAM dhana, putra, strI AdithI koIne viyega karAvyuM haze te manuSyane tatkarmAnusAra potAnA dhana, putra, zrI AdithI viga thAya che, mATe he vidvAne ! manathI A vicAra karI mahA anarthakArI (dhana, putra, strI Adi ISTa viyegathI bhayavAna) zekane sadAne mATe tyajI gho. yadi puNyazarIrasukhe labhate yadi zokakRtau punareti mRtaH / yadi vAsya mRtau svamRti na bhavet puruSasya zucAtra tadA saphalaM // je kadI zoka karavAthI manuSyane puNya ane zarIra sukhanI prApti thatI hoya, muelA sajIvana thaI pAchA AvatA hoya agara (pAThAMtara tenA maraNathI pitAnuM maraNa jANe na thavAnuM hoya, te te manuSyane zeka karavo saphala gaNAya. (paraMtu A vAta banavI asaMbhava che mATe zeka kara vyartha che). anuzocanamastavicAramanA vigatasya mRtasya ca yaH kurute / sa gate salile tanute varaNaM bhujaMgasya gatasya gatiH kssipti||729|| je maMda akkala mUDha manuSya vinaSTa padArthane agara mRtyu pAmelA ISTa janane zAca kare che te vAstavamAM pUra
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 gayA pachI pAra bAMdhe che ane cAlI gayelA sapanA lIsoTA para pITa pADe che. suravama sa muSTihataM kurute sikatotkarapIDanamAtanute / zramamAtmagataM na vicintya naro bhuvi zocati yo mRtamastamatiH je mUDhamati manuSya A saMsAramAM pitAnA maraNa pAmelA ISTa jana mATe zoka kare che te vAstavamAM pitAnA parizramane kopa khyAla na karI, AkAzane pitAnI muSTithI prahAra karanAra ane retI pIlI tela kADhavA IcchA rAkhanAra mUkhe jananI samAna che. tyajati svayameva zucaM pravaraH suvacaH zravaNena na madhyamanAH / nikhilAGgivinAzakazokahato maraNaM samupaiti jaghanyajanaH / / uttama ane pitAnI meLe zeka tyaje che, madhyama jane sadupadezanA zravaNathI tyaje che, jyAre kaniSTha manuSya akhila prANIvargane vinAzaka evA zakane vaza vartI prANa gumAve che. svayameva vinazyati zokakalijananasthitibhaGgavido guNinaH / nayanotthajalena ca madhyadhiyo maraNena jaghanyamate vinH||732|| utpatti, sthiti ene layanI paripATIne samajanAra guNIjanane zeka te svayaM naSTa thaI jAya che ane madhyama buddhi manuSyane zaka AMkhamAMthI be cAra athu khALavAthI zAMta thAya che paraMtu adhama buddhi manuSyane zoka te maraNa sAtheja jAya che. vinihanti ziro vapurAtamanA bahu roditi dInavacAH kushlH| kurute maraNArthamanekavidhi puruzokasamAkuladhoraravaH // 733 //
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 285 ati zekathI vihala banela manuSya zarIra ane mAthuM kuTI nAkhe che, ati dIna vacane bole ane AvI rIte mRtyu samIpa thavAnI (maraNa saMnnikRSTa thavAnIprANa gumAvavAnI) aneka ceSTAo kare che. bahurodanatAmratarAkSiyugaH priruukssshiroruhbhiimtnuH|| kurute sakalasya janasya zucA puruSo bhayamatra pizAcasamaH // zoka grasta purUSanI AMkho roI roIne lAla thAya. che, bAla vikharAelA ane nisteja thavAthI zarIra bhayAnaka thaI jAya che. A rIte te samasta dunIAne pizAca grasta manuSyanI samAna bhayAnaka lAge che. paridhAvati roditi pUtkurute patati skhalati tyajate vasanaM / vyathate zlathate labhate na sukhaM guruzokapizAcavazo manujaH // 735 prabala zeka rUpI pizAcane vaza vatI jIva Ama tema doDe che, rUdana kare che, poke poka mukI reya che, pachADI khAya che, Thekara khAte cAle che, kapaDA tyaje che, duHkha pAme che, zlathIbhUta thAya che ane kazAmAM sukha meLavI zakatA nathI. 735 ka japaH ka tapaH ka sukhaM ka zamaH ka yamaH kadamaH ka samAdhividhiH / ka dhanaM ka balaM ka gRhaM ka guNo bata zokavazasya narasya bhvet|| zakAkula manuSyane japa ke ke tapa kevuM, sukha kevuM ke zAMti kevI, yama kevo ke dama (iMdriya damana) ke, samAdhi kevI ke dhyAna kevuM, dhana kevuM ke bala kevuM, ghara kevuM ke guNa ke, arthAt te mAMheluM kAMI hotuM nathI.
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 na dhRtirna matirna gatirna ratirna yatirna natirna nutirna ruciH / 'puruSasya gatasya hi zokavazaM vyapayAti sukhaM sakalaM sahasA // zekasAgaramAM DubelA manuSyanAM dhRti, buddhi, gati, prema, yama, namanatAI, stuti, ane rUci sahu naSTa thAya che ane tethI te bicArAnA sukhane acAnaka laya thAya che. dadAti yo'nyatra bhave zarIriNAmanekadhA duHkhamasahyamAyataM / ihaiva kRtvA bahu duHkhapaddhatiM sa sevyate zokaripuH kathaM budhaiH // je zAka parajanmamAM prANIone aneka prakAranA asahya duHkha bhogavAve che ane bhavamAM paNa aneka duHkha de che te (banne bhava bagADanAra-ane bhavamAM du:khadAyI) zeka zatrune buddhizAlI manuSye kadIpaNa Azraya letA nathI. pUrvopArjitapApapAkavazataH zokaH samutpadyate dharmAtsarvasukhAkarAjjinamatAnnazya tyayaM tattvataH / vijJAyetisamastaduHkhasakalAmUlo bhavorvIruhaH saMsArasthiti vedibhirbudhajanaiH zoka stridhA tyajyate // 739 || pUrvopAtta pApa karmAMnA udayathI zAkanI utpatti thAya che, ane te zeAka samasta sukhanI khANu evA jinadharmanA avalaMbanathI svasya naSTa thAya che, ema vicArI saMsAranI sthitinA jANanArA vidvAneA samasta duHkha rUpI mUla che jenuM, evA bhava vRkSa samAna zekanA mana, vacana ane kAyAthI sarvathA tyAga kare che. --
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 prakaraNa 30 muM. zAca nirUpaNu, vasaMta tilakA saMsAra sAgaramapAramatItyapUtaM mokSaM yadi vrajitumicchata muktavAdhaM / tajjJAnavAriNi vidhUtamale manuSyAH snAnaM kurudhvamapahAya jalAbhiSekaM // 740 // huM manuSyA ! jo tame apAra saMsAra sAgarathI tarI jaI pavitra ane nirAmAdha meAkSamAM javAnI IcchA rAkhatA hAya tA sAmAnya jala snAnane cheDIne nimala jJAna rUpI jalamAM snAna kare. tIrtheSu zudhyati jalaiH zatazo'pi dhautaM nAntargata vividhapApamalAvaliptaM / cittaM vicintya manaseti vizuddhabodhAH samyaktvapUta salilaiH kurutAbhiSekaM // 749 // tIrtha sthaLe seMkaDAvAra jalasnAna karavAthI vividha pApakarmanA malathI lepAela aMtarAtmA zuddha thatA nathI ema samajI he vizuddha buddhinA dhAraka manuSyA ! samyakatva rUpI pavitra jalathI snAna karI ( jethI aMtaraga zuddha thaze ).
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 tIrthAbhiSekakaraNAbhiratasya bAhyo nazyatyayaM sakaladehamalo narasya / nAntargata kalilamityavadhArya saMtacAritravAriNi nimajjati zuddhihetoH / / 742 // tIrthamAM jaI snAna karanAra manuSyane bAhya zarIrane sakala mala te nizcayathI nAza pAme che. ( dhovAI jAya che.) paNa aMtaraMga AtmAne karmamala te emane ema jAmyo rahe che. ema vicArI uttamajanoe aMta zuddhi artha cAritrarUpI pavitra jalamAM snAna karavuM joIe. sajjJAnadarzanacaritrajalaM kSamomi jJAnanavaritramAvapud. yatsarvakarmamalamugjinavAkyatIrtha / snAnaM bidhaddhvamiha nAsti jalena zuddhiH // 743 // he sajajane ! (jo aMtarAtmAnI zuddhi cAhatA hoya te) kuMjJAna, kudarzana, ane kucAritra rUpI mala rajathI mukta, kSamA rUpI taraMge maya, samyaga darzana, samyaga jJAna ane samyaka cAritra rUpI jalapUrNa sarva karma malathI rahita jiteMdra prabhunA vacanarUpI tIrtha taDAgamAM snAna kare. (jala snAnathI Atma zuddhi thatI nathI.) tIrthaSu cetkSayamupaiti samastapApaM / snAnena tiSThati kathaM puruSasya puNyaM / naikasya gandhamalayo tayoH zarIraM dRSTvA sthitiH salilazuddhividhau samAne // 744 //
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 289 jo tIrtha snAnathI manuSyanA samasta pApakama dhAvAI jatA hoya (naSTa thatA hoya) te pachI puNya karma paNa samAnarUpa hAvAthI kema khacavA pAme ? kAraNa ke jalathI dheAvAthI zarIranI sugandha ane durgandha ane nAza pAme che. (eka paNa khacavA pAmatI nathI kAraNa jalamAM zuddhi karavAnI zaktitA samAna che.) sArAMza ke nadI kuMDa vigeremAM tIrthasthale snAna karavAthI jo pApakSaya thatA hAya te puNya paNa avastha kSaya thavAja joIe kAraNa mane samAna rUpa che ane pANImAM dhAvAnI zakti paNa samAna che jema snAnathI zarIraparanI durgandha nAza thatI hoya teA sAthe sAthe sugandha paNa nAza thavIja joI e ane thAya che ja. A rIte tItha snAnathI pApanA kSaya ane puNya lAbhanA khIlakula saMbha nathI. tIrthAbhiSekavazataH sugatiM jagatyAM puNyairvinApi yadi yAnti narAstadete: / nAnAvidhodakasamudbhavajantuvargA vAjatvavAmaLAna(?) yaM tra=nti / / 74 // saMsAramAM yadi puNyanI sahAyanA vagara tIrtha snAnanA jalamAM snAna karavA mAtrathI manuSyane sugati prApta thatI hAya teA nAnA prakAranA jalamAM utpanna thanArA jIva jatue je janmathI maraNu paryaMta jalamAMja rahe che te samasta marIne kema satimAM jatA nathI. yacchukrazoNitasamutthamaniSTagandhaM nAnAvidhakRmikulAkulitaM samantAt / 19
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAdhyAdi doSamalasama vinindanIyaM tadvAritaH kathamiharcchati zuddhimaGgam / / 746 // je zuka ane zeNitathI utpanna thaeluM che, durgandhi cukta che, nAnA prakArathI kRtrikulathI sadA Akulita che vyAdhi Adi doSa rUpI malanuM nivAsa sthAna che evA ati nindanIya ane apavitra zarIranI jalathI zuddhi thavAno saMbhava kayAMthI heya (zarIra jalathI zuddha kema thAya). garbhe'zucau kRmikulairnicite zarIraM ___ yadardhitaM malarasena naveha mAsAn / vartIgRhe kumirivAtimalAvalipte zuddhiH kathaM bhavati tasya jalaplutasya // 747 // jema ati malathI alipta evA viSTA gRhamAM (pAyakhAnAmAM) karamIA mala rasathI vRddhi pAme che tema kRmikulathI khIcokhIca bharela mahA apavitra evA garbhAzaya maLe nava mAsa paryata rahI malarasathI baMdhAeluM azucimaya zarIra jalasnAnathI (pANI maLe DubakIo mAravAthI) kema zuddha thAya ? bhAvArtha-mUla vastu pavitra hoya paNa apavitra padA rthane lepAela hoya te jalAdikathI te para mala dhovAI zuddha thaI zake che paNa jyAM zarIra poteja be apavitra vastunA vegathI utpanna thayuM che ane nava mAsa paryanta apavitra sthaLamAM rahyuM eTaluM ja nahI paNa azucimaya padArthothI baMdhANuM ane vRddhi pAmyuM te jalathI kema zuddha pAme.
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 nindyena vAgaviSayeNa viniHmRtasya nyUnonnatena kuthitAdibhRtasya garne / mAsAnavAzucigRhe vapuSaH sthitasya zuddhiM plutasya na jalaiH zatazo'pi sarvaiH // 748 // je zarIra garbhAzayamAM kuthitAdi malathI puSTa thaeluM che ane nava mAsa paryanta mahA apavitra sthAnamAM sthira rahI ati nindanIya ane jene mukhathI uccAra kare te paNa lajajAspada che tevA apavitra (pAThAMtara jUnomta) saMkucita ane uMcA nIcA mArgathI bahAra nIkaLyuM che tenI samasta tIrthonA jalathI seMkaDevAra dhovAthI paNa kadI zuddhi thaI zakatI nathI. yanirmitaM kuthitataH kuthitena pUrNa zrotraiH sadA kathitameva vimuJcate'GgaM / prakSAlyamAnamapi muzcati romakUpaiH prasvedavAri kathamasya jalena zuddhiH // 749 // je zarIra malathI ja baneluM che, malathIja pUrNa thayuM che ane zrotrAdi IzrI dvArA sadA malaja bahAra kADhe che eTaluM ja nahi, paNa tenuM jalathI prakSAlana kIdhA chatAM paNa rema kUpimAMthI (chidromAMthI) prasveda jala (je paNa zarIrane mela ja che) rUpe mala ja vhAra kADhe che tenI jalathI zuddhi kema saMbhave. dugdhena zudhyati mazIvaTikA yathA no dugdhaM tu jAtu malinatvamiti svarUpaM /
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 nAGgaM vizudhyati tathA salilena dhauta pAnIyameti na malImasatAM samastaM // 750 // nu jema masanI geALI dudhe dhAvAthI paNa sapheda thatI nathI paNa ulaTuM dudhane peAtAnA svarUpa jevuM kALu manAve che tema pANIthI vAraMvAra dhAeluM zarIra kadI paNa zuddha thatu nathI balke peAtAnA saMsargathI ulaTuM pANIne paNa malIna kare che. AkAzataH patitametya nadAdimadhyaM tatrApi dhAvanasamutthamalAvaliptaM / nAnAvidhAvanigatAzucipUrNamaNa yattena zuddhimupayAti kathaM zarIraM // 751 // je jala AkAzamAMthI patita thaIne (paDIne) pRthvI paranA aneka (viSTA Adi) azucithI sayukta thAya che ane tyAMthI nadI talAva AdimAM AvI leAkeAnA snAna AdinA malathI malina thAya che (athavA AvI vaheNunA josathI DaheALAIne malina thAya che (jema hAvarA pAse gaMgAmAM) evA azuddha jalathI zarIranI zuddhi kayAMthI thAya? arthAt--je padA pAte azuddha che (malina che) te bIjAne kayAMthI zuddha kare. mAlAmbarAbharaNabhojanabhAminInAM lokatizAyikamanIyaguNAnvitAnAmaM / hAniM guNA jhaTiti yAnti yamAzritAnAM dehasya tasya salilena kathaM vizuddhiH // 752 ||
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 293 je daitunA saMsargathI lAkamAM atizAci prIti upajAve tevA guNAthI yukta puSpamAlA, vastra, AbhUSaNa, bhAjana ane srI prabhUti padArthoM satvara myAna thaI jAya che ane peAtAnA kamanIyatva Adi guNAthI vihIna thAya che te dehanI jalathI vizuddhi kaI rIte thaI zake. jAtvindrajAlamidamatra jalena zaucaM kenApi duSTamatinA kathitaM janAnAM / yazuddhimapi kartumalaM jalaM no tatpApakarma vinahanti kathaM hi santaH // 753 // "jalathI pApakarmInA nAza thaI zuddhi thAya che " e sUtra kahI koI duSTabuddhi manuSye leAkeApara IMdrajAla phelAvI che (jethI te aMdha banI gayA che kAraNu nahitara te ATale sAmAnya vicAra karI zakata ke) je jala bAhyAMganI paNa zuddhi karavA asamartha che te aMtarAtmA saghAta sabaMdha rAkhavAvAlA evA pApakarmAMne kema dheAi zake ? merupamAnamadhupavrajasevitAntaM cejjAyate viyati kaJjamanantapatraM / kAyasya jAtu jalato malapUritasya zuddhistadA bhavati nindyamalodbhavasya ||754 || ci A sa MsAramAM merU parvata samAna vizAla bhramaronA samuhathI yukta ananta patravALu kamaLa AkAzamAM utpanna thAya tA kadAca niMdya malathI utpanna thaela, malapUrNa dehanI jalathI zuddhi sAMbhavI zake. arthAt-jema tevA
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 kamalanI utpatti asaMbhava che tema jalathI dehazuddhi paNa asa bhava che. kiM bhASitena bahunA na jalena zuddhijanmAntareNa bhavatIti vicintya santaH / dhAvimucya jaladhautakRtAbhimAnaM kurvantu bodhasalilena zucitvamatra || 755|| bahu kahevAthI zu ? janmAMtaramAM paNa jalathI zuddhi thatI nathI ema vicArI vidvAnAe jalathI pApa kama dhAvAI ne zuddhi thavAnA abhimAnane mana vacana ane kAyAthI tyAga karI jJAna rUpI jalathI pavitra thavAne sadA yatnazIla thavuM ucita che. duSTASTakarma malazuddhividhau samartha niHzeSa loka bhavatApavighAtadakSe | sajjJAnadarzana caritrajale vizAle zaucaM vidhaddhamapavidhya jalAbhiSekaM // 756 // pArthiva jalamAM snAna karavAnuM tyajI daI, huM sajjanA ! jJAnAvaraNAdi duSTa AThe karmAMnA malathI malina AtmAne vizuddha banAvavAne samartha ane samasta jIvAnA bhavatApa dUra karavAne dakSa evA samyag jJAna samyak dana ane samyak cAritra rUpI vizAla ane pavitra jalamAM abhiSeka kare. niHzeSapApamala bAdhanadakSamarcya jJAnodakaM vinayazIlataTadvayADhyaM /
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 295 cAritravIcinicayaM muditAmalatvaM mithyAtvamIna vikalaM karuNAdyagAdhaM // 757 // samyaktvazIlamanaghaM jinavAkyatIrthaM yattatra cArudhiSaNAH kurutAbhiSekaM / tIrthAbhiSekavazato manasaH kadAci - nAntargatasya hi manAgapi zuddhisiddhiH ||758 // niHzeSa pAparUpI malaneA nAza karavAmAM samatha, jJAna rUpI jalathI paripUrNa, vinaya ane zIla rUpI manehara taTa dvayathI suzAlita, cAritrarUpI laharIthI Andrelita, paramAnanda rUpI nimA~latAthI yukta, mithyAtva rUpI matsyAthI rahita, karUNA, maitrI pramAda ane mAdhyasthya rUpI cAra bhAvanAthI agAdha samyakatva zIla, ane pApa rahita evA ati pUjya ane pavitra jinAgama rUpI tImAM he cArU buddhi sajjanA ! snAna kareA kAraNake anya tIrthAMmAM snAna karavAthI kadApi aMtaryaMta mananI leza mAtra paNa zuddhinI siddhi thaI zakatI nathI. cittaM vizuddhayati jalena malAvaliptaM yo bhASate'nRtaparo'sti jano na tasmAt / bAhyaM malaM tanugataM vyapahanti nIraM gandhaM zubhetaramapIti vadanti santaH ||759 // pApa rUpI malathI milina citta jala snAnathI vizuddha thAya che ema je mANasa upadeza Ape che tenAthI vizeSa mRSAvAdI A saMsAramAM anya kAI nathI. satyapriya
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 sajjanA tA kahe che ke jalathI zarIranA bAhya sala temaja sugandha ane dunya anenA nAza thAya che. vAgnibhasma ravimantradharAdibhedA cchuddhiM vadanti bahudhA bhuvi kiMtu puMsAM / sujJAnazIlasamasaMyamazuddhito'nyA no pApalepamapahantumalaM vizuddhiH // 760 // saMsAramAM jala, agni, bhasma, sUrya, matra ane pRthvI Adi bhedathI lAkonI zuddhi thAya che ema bahudhA kahevAmAM Ave che paraMtu te zuddhi samyag jJAna, zIla, zama ane sacama AdithI thatI zuddhithI tadana nyArI che. kAraNa prathama prakAranI zuddhi AtmAnA pApa malane nivAravAne asamartha che. (te dvitIya prakAranI zuddhi karI zake che.) ratnatrayAmalajalena karoti zuddhi zrutvA jinendramukha nirgatavAkyatIrthaM / yo'ntargataM nikhilakarmamalaM durantaM prakSAlya mokSasukhamapratimaM sa yAti // 761 // je purUSa jinadra prabhunA zrI mukhadvArA vinita zAstra zravaNarUpI tIrthAMmAM ratnatrayI (samyagdarzana jJAna ane cAritra ) rUpI nirmala svaccha jalathI zuddhi kare che te potAnA karmarUpI aMtaraMga malane dhoI nAMkhI sarvathA dUra karI anupama mokSa sukhane prApta kare che.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 299 prakaraNa 31 muM. = zrAvaka dhama nirUpaNu anuSTubha zrImajjinezvaraM natvA surAsuranamaskRtaM / zrutAnusArato vacce vratAni xmedhinAM / / 762 huM sura ane asuro dvArA pujIta zrI jinezvara prabhune namaskAra karIne gRhasthIonA vratAnuM zAstrAnusAra kathana karU chuM. 'paJcadhANuvrataM tredhA guNatratamudIritaM / zikSAvataM caturdhA syAditi dvAdazadhA smRtaM // 763 // pAMca aNuvrata, traNa guNuvrata ane cAra prakAranA zikSA vrata ema khAra prakAranA vrata zAstramAM kahevAmAM AvyA che. ahiMsA, satya acauya, brahmacaya, ane parigraha parimANu e pAMca aNuvrata divrata, dezavrata ane anaMDa vrata e traNa guNavrata, sAmAyika, pauSadhapavAsa, bhAgeApabhAga parimANu ane atithi savibhAga e cAra zikSAvrata, A prakAre zrAvakonA maravrata che. (vistAra vaMdittu sutrathI ane aticArathI joI levA. kramamAM pheraphAra AmnAyAnusAra che). syudvadriyANi bhedena caturdhA sakAyakAH / yatnena rakSaNaM teSAmahiMsANuvrataM mataM // 764 // ahi'sA aNuvrata. dvIndriya Adi bhedathI cAra prakAranA catnapUrvaka rakSaNa karavuM te prathama ahiMsA trasa jIvAnuM aNuvrata che.
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 neTa-trasajIve, te eiMdriya, triiMdriya, cauridriya ane pace'driya jIvA je hAlI cAlI zake che ane taDakethI chAMyaDe jaI zake che. madyamAMsamadhukSIrakSoNI ruhaphalAzanaM / varjanIyaM sadA sadbhitra sarakSaNatatparaiH // 766 // trasajIvAnI rakSA karavAmAM tatpara sajjanAne mATe madya, mAMsa, madha ane kSIravALA vRkSanA phaLanuM bhakSaNa sadA vajanIya che. hiMsyante prANinaH sUkSmA yatrAzucyabhibhakSyate / tadrAtribhojanaM santo na kurvanti dayAparAH // 766 // jemAM asaMkhya sukSma jIvAnI hiMsA thAya che, ane tethI je apavitra ane che, evuM rAtri bhojana dayALu sajjane kadApi karatA nathI. bheSajAtithimantrAdinimittenApi nAGginaH / prathamANuvratAzaktai hiMsanIyAH kadAcana // 767 || prathama aNuvrata (ahiMsA aNuvrata) pALavAmAM tatpara gRhasthIonuM parama kartavya che ke auSadhi, atithi, maMtra Adi nimittane aMge paNa prANIonI kadIpaNa hiMsA na kare. yato niHzeSato hanti sthAvarAnpariNAmataH / sAnpAlayato jJeyo viratAviratastataH // 768 / / jema sthAvara (ekedriya) jIvonI hiMMsA kare che tethI avirata, tema trasa jIvonuM rakSaNa kare che tethI virata, A pramANe pariNAmathI gRhasthIne vitAvita jANavA.
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 299 arthAt-prathamANuvrata sthUla hiMsAnA paccakhANavAlA zrAvakane sthAvara jIvanI hiMsAnA paccakhANa nathI teTale krUra te avirati che ane trasa jIvanI hiMsAnA savathI paccakhANa che mATe te apekSAe te virati che A pramANe te deze virata che ane A deze avirata che tethI te viratA virata kahevAya che. krodhalobhamadadveSarAgamohAdikAraNaiH / asatyasya parityAgaH satyANutratamucyate // 769 // satya aNuvrata krodha, leAbha, mada, rAga, dveSa, meha Adi kAraNeAne laI khelatA asatyavacananA parityAga tene khIjuM satya aNuvrata kahevAmAM Ave che. pravartante yato doSA hiMsArambhabhayAdayaH / satyamapi na vaktavyaM tadvacaH satyazAlibhiH // 770 // satyANu vratI grahasthAe je vacanathI hiMsA, bhaya ane Arbha AdinI utpatti thAya evA satya vacana paNuM na. mAlavA joIe. hAsa karkaza paizunyaniSThurAdivacomucaH / dvitIyANutaM pUtaM dehino labhate sthitiM // 771 // pavitra evA dvitIya aNuvratanA dhAraka dehI hAsa karkaza, paizUnya ane niSThura Adi parapIDAjanaka vacanAthI mukata rahe che.
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 danti zaThA dharmaM yanmleccheSvapi ninditaM / varjanIyaM tridhA vAkyamasatyaM taddhitodyataiH // 772 // je mithyA vacanane zaTha leAkeA dharma kahe che ane jenI malecchee paNa nindA kIdhI che te asatya vANIne dvitIyANuvratI satya priya sarjanAe mana vacana ane kAyAthI vajranIya gaNavI. grAmAdau patitasyAlpaprabhRteH paravastunaH / AdAnaM na tridhA yasya tRtIyaM tadaNuvrataM // 773 // acAya aNuvrata. grAma nagara Adi sthAnAmAM paDelI gheADI athavA ghaNI parAI vastunuM ( mAlIkanI AjJAvagara) grahaNu te cArI ane tene mana, vacana, kAyAthI tyAga te acau nAme trIjuM aNuvrata che. iha duHkhaM nRpAdibhyaH paratra narakAditaH / prApnoti steyatastena steyaM tyAjyaM sadA budhaiH // 774 // cArI karavAthI manuSya A bhavamAM rAjAthI 4'DAya che ane parabhavamAM naraka AdimAM duHkha pAmeche tethI buddhizAlI leAkAe cArIne sadAne mATe sava thA tyAga karavA joie. jIvanti prANino yena dravyataH saha bandhubhiH / jIvitavyaM tatasteSAM harettasyApahArataH || 775 // je dravyathI manuSye sahu kuTumba parivAra paNa dhAraNa karI jIveche tethI te temanuM jIvitavya che ane je temanA dravyanuM haraNa kareche te vAstavamAM temanA prANApaharaNa kareche.
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 301 arthAta-dravya e prANuone prANa samAna che mATe je dravyanuM haraNa te temanA prANanA haraNa samAna che. ye'pyahiMsAdayo dharmAste'pi nazyanti cauryataH / matveti na tridhA grAhya paradravyaM vicakSaNaiH // 776 // Adi je dharmo che te paNa corIthI naSTa thaI jAya che, mATe caturajanoe te mana vacana ane kAyAthI cArIne tyAga karI de. arthA bahizcarAH prANAH prANinAM yena sarvathA / paradravyaM tataH santaH pazyanti sadRzaM mRdA // 777 // artha (dhana, dhAnyAdika) prANuonA brAhya prANa che mATe sajajane paradravyane mATInI samAna gaNI tene sarvathA tyAga kare che. mAtRsvamasutAtulyA nirIkSya parayoSitaH / svakalatreNa yastoSazcaturthaM tadaNuvrataM // 778 // svadArA saMteSa. parastrIne mAtA, bahena ane putrI tulya gaNI je svadArAmAM saMteSa te caturtha aNuvrata che. yArgalA svargamArgasya saraNiH shvbhrsmni| kRSNAhidRSTivadrohI duHsparzAgnizikheva yA // 779 // duHkhAnAM vidhiranyastrI sukhAnAM pralayAnalaH / vyAdhivaduHkhavattyAjyA dUrataH sA narottamaiH // 780 // svarga mArgamAM jatA aTakAvavAne argalA samAna,. narakAMlayamAM javAnI nisaraNI tulya, droha karavAmAM kaLataza
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 nAganI jherI daSTi samAna, sparza karavAmAM agninI javAlA rUpa duHkha devAmAM sAkSAt vidhi samAna ane sukhane mATe pralayAnala sadaza, parastrI vyAdhinI ane duHkhanI jema naratamee dUrathIja tyajavA gya che. svabhartAraM parityajya yA paraM yAti nistrpaa| vizvAsaM zrayate tasyAM kathamanyasya yoSiti // 781 / pitAnA bhartA (khAviMda) ne chevane je nirlajaja strI parapurUSa pAse jAya che te parastrI vizvAsapAtra kyAMthI bane? (pAThAMtara te strImAM anya purUSa svastrInI mAphaka vizvAsa kema kare ?). artha-jeNe pitAnA khAviMdane tyajI dIdho te purapurUSane paNa zA mATe na tyajI de, je bhartAranI na thaI te anya jananI kyAMthI thAya. kiM sukhaM labhate martyaH sevamAnaH parastriyaM / kevalaM karma badhnAti zvabhrabhUmyAdikAraNaM // 782 // parastrI sevanathI manuSya zuM vizeSa sukha prApta kare che, kharekhara, te narakamAM laI javAne kAraNa bhUta evA kevaLa pApanA daLIA te bAMdhe che. varcaHsadanavattasyA jalpane jaghane tathA / nikSipanti malaM nindha nindanIyA janAH sadA 783 // madyamAMsAdisaktasya yA vidhAya viDambanaM / nIcasyApi mukhaM nyaste dInA dravyasya lobhataH // 784 //
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 303 tAM vezyAM sevamAnasya manmathAkulacetasaH / tanmukhaM cumbataH puMsaH kathaM tasyApyatrataM // 785 // jema varkIMgRhamAM ( pAyakhAnAmAM ) hareka prakAranA manuSyA mala sUtra Adi haradama tyAga kare che tema jenA jaghana, ( ceAni ) ane mukhamAM sadA nIcamAM nIca ane ninjanIya leAkeA vIya ane lALa Adi malakSepaNa kare che. vaLI je kapaTa karI dravya chInavI levAnA lAbhathI dIna anI madya mAMsAdimAM Asakata nIca jananuM paNa mukha cue che. te vezyAne kAmA khanI sevanAranA ane tenA mukhanuM cuMbana karanAranA cAthA aNuvratanuM nAma nizAna paNa kyAM rahyuM ? arthAt-ceAthuM aNuvrata rahyuMja nahiM ? aaisar paNyaramaNI caturthavratapAlinA / yAvajjIvaM parityAjyA jAtanirghRNamAnasA | 786 // eTalA mATe ceAthA aNuvratanA ( deza brahmacarya yA svadArA sataSa ane parastrI vikramaNa ) pAlaka gRhasthAe vezyA ane parastrIne tenA pratye manamAM dhRNA rAkhIne jIvana panta tyAga karI devA joie. svarNa dharAdhAnyadhenubhRtyAdivastunaH / yA gRhItiH pramANena paJcamaM tadaNutrataM // 787|| parigraha parimANu. dhana dhAnya, ghara jamIna, sAnuM rUpuM, pazu nAkara cAkara Adi vastuonuM pramANathI grahaNa te parigraha parimANa nAme pAMcamuM aNuvrata che.
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 dAvAnalasamo lobho vardhamAno divAnizaM / vidhApyaH zrAvakaiH samyaksaMtoSodgADhavAriNA / / 788 // dAvAnala samAna lebha ahoniza vadhatuM ja jAya che (jema jema vastunI prApti thatI jAya tema tema vizeSa prAptinI IcchA vadhatI ja jAya che) mATe zrAvakee susaMtoSa rUpI jala siMcanathI tene sadA zAMta rAkha. saMtoSAzliSTacittasya yatsukhaM zAzvataM zubhaM / kutastRSNAgRhItasya tasya lezo'pi vidyate // 789 // saMteSI nara je zubha ane zAzvatA sukhane Ananda prApta kare che tene eka aMza paNa tRSNAsakata manuSyane kyAMthI maLe? yAvatparigrahaM loti tAvaddhiMsopajAyate / vijJAyeti vidhAtavyaH saGgaH parimito budhaiH // 790 // jeTale parigraha vadhAre teTalI hiMsA vadhAre, ema samajI buddhizAlI lekee parigrahanuM parimANa karavuM ucita ja che. hiMsAto viratiH satyamadattaparivarjanaM / svastrIratiH pramANaM ca paJcadhANuvrataM mataM // 791 // AvI rIte (1) hiMsA virati (2) satya (3) adatta paravarjana, (4) svastrI rati, ane (5) parigraha pramANa, A pAMca aNuvrata che. yadvidhAyAvadhi dikSu dazasvapi nijecchyaa| nAkAmati punaH proktaM prathamaM tadguNavataM // 792 //
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 305 dik parimANu nAme prathama guNavrata. daze dizAomAM jAvA AvavAnuM icchAnusAra pramANe ane te pramANathI adhika bhUmimAM na javu te digdata nAme prathama guNavrata che. vAtyeva dhAvamAnasya niravasthasya cetasaH / avasthAnaM kRtaM tena yena sA niyatiH kRtA // 793 // vAyuvegI (vAyu samAna) citta sadA asthira che ane satra ghuryAM kare che tethI jeNe digavrata aMgIkAra kIdhuM che teNe tenI gatine rokI dIdhI che. sasthAvarajIvAnAM rakSAtaH paratastataH / mahAvratatvamityeva zrAvakasyApi tattvataH // 794 // je zrAvake A pramANe (dik parimANa vrata aMgIkRta karI) jAvA AvavAnI hrada niyata kIdhI che teNe nizcayathI te hadanI mhAranA trasa ane sthAvara jIvAnI rakSA karavAthI tenI hiMsAthI te sarvathA virata che ane tethI te apekSAe te mahAvratI che. bhAvA--trasa ane sthAvara jIvAnI hiMsAnA sava thA tyAga te mahAvrata ane sthUla (trasa) hi MsAnA tyAga te aNuvrata tethI je zrAvake jAvA AvavAnu kSetra niyata kIdhuM che te kSetra mATe te aNuvratI che paNa te kSetranI mhAranA sathA tyAga che mATe te paratve te mahAvratI che. ceto nivAritaM yena dhAvamAnamitastataH / kiM na labdhaM sukhaM tena saMtoSAmRtalAbhataH // 795 // 20
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 jeNe ahi tarhi' doDatA ca'cala cittane rokI dIdhuM teNe sateSarUpI amRtapAnathI kayuM sukha prApta nathI kIdhuM ? yadi vijJAnataH kRtvA dezAvadhimaharnizaM / nollaGghayate punaH puMsAM dvitIyaM tadguNatrataM // 796 // dezavrata nAme dvitIya guNavrata, je vijJAna purNAMka deza ghara Adi kSetranI pratidina avidha karavAmAM Ave ane te kSetranI avadhinuM ullaMghana na karavuM te zrAvakanuM dezavrata nAme khIjuM guNuvrata che. arthAt dig parimANuvrata kAyamane mATe che ane temAM paNa kSetra saMkucita karI dararoja niyama karelI bhUmithI mhAra na javuM te deza vrata. mahAvratatvamatrApi vAcyaM tasyavidhAnataH / parato lobhanirmukto lAbhe satyapi tatvataH // 797 // ttatvanI dRSTie deza vrata paNa upara (zrloka 794mAM khatAvyA mujaba divratanI jema niyata bhUmithI mhAra javAnA niyama hovAne lIdhe takSetrI trasa sthAvara sUkSma ane mAdara jIvanI hiMsAnA sarvathA tyAga hAvAthI ) aMze mahAvrata samAna che ane dezavratI niyata bhUminI aMdara vyApArAdithI lAbha meLavatA chatAM te bhUminI mhAranA lAbhathI mukta che mATe te nileoNMbhI ane satASI che. zakyate gadituM kena satyaM tasya mahAtmanaH / tRNavacyajyate yena labdho'pyarthI vratArthinA // 798 // lanA tRSNA latAstena vardhitA dhRtivallarI | dezato viratiryena kRtA nityamakhaNDitA // 799 //
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ je mahAtmAe dezathI virati karI tenuM nitya akhaMDita rIte pAlana kIdhuM che te vratAtha maryAdita kSetra hAranI vastu game teTale lAbha malate hoya chatAM paNa tene tRNa samAna tyAjya gaNuM grahaNa karatuM nathI. A mahA purUSe tRSNArUpI velIne chedI nAMkhI che ane dhRti rUpI latAnuM saMvardhana kIdhuM che AvA mahAnubhAvanA guNAnuvAdanuM varNana karavA keNa samartha thAya? paJcadhAnarthadaNDasya para pApokAriNaH / kriyate yaH parityAgastRtIyaM tadguNavataM // 800 // anartha daMDa nAme tRtIya guNavrata (para upakArI). pApane sahAyatA devAne samartha pAMca prakAranA anartha daMDane je parityAga te anartha daMDa tyAga nAma trIjuM guNavata che. naTa. daDAe viNa hetue, valage pApa pracaMDa, prabhu pUjI vrata kAraNe, te kahuM anartha daMDa. svajana zarIrane kAraNe, pApe peTa bharAya, te navi anartha daMDa che ema bhAkhe janarAya. vIravIya caraNa. duSTazrutirapadhyAnaM pApakarmopadezanaM / pramAdaH zasradAnaM ca paJcAnA bhavantyamI // 801 // 1. dukRti 2. apadhyAna 3. pApakarmopadeza. 4. pramAda ane 5. zasadAna A pAMca prakAranA anartho che. 1. duHzruti-pApamAM pravRti karAvanAra ane mithyAtvanA
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 poSaka zAstranuM kathAnuM sAMbhaLavuM jANavuM ane bhaNAvavuM te druzruti yA azubhazruti, 2. apadhyAna-kaSAyane vaza thaI khIjAtuM aniSTa citavavuM te apadhyAna. 3. pApakame+padeza-leAkeA pApakamamAM pravRta thAya evA prakAranA upadeza athavA evA vacana khelavA ke jethI leAkeAnI pApamAM pravRtti thaI jAya te pApakA~padeza. 4. pramAda-vinA kAraNa pANI DhoLavuM, jhADapAna davA Adi pApamaya kriyA te pramAdacaritra. 5. zastrapradAna-tavAra khaduka agni Adi hiMsAnA upa karaNA vAparavA ApavA te zastradAna yA hiMsApradAna. zArikAzikhimArjAratAmracUDazukAdayaH / anarthakAriNastyAjyA bahudoSA manISibhiH ||802 || nIlImadanalAkSAyaH prabhUtAgniviSAdayaH / anarthakAriNastyAjyA bahudoSA manISibhiH || 803 // menA mera khilADI, kukaDA, pApaTa Adi pakSIone pALavA te ane gaLI, mINa, lAkha, leADhuM, agnijanaka dravye ane viSa Adi vastuAnA vyApAra mahA anatha kArI ane bahudoSa yukta hAvAthI zrAvakAe sarvathA tyAga karavA ceAgya che. digdezAnarthadaNDebhyo viratiryA vidhIyate / ninezvarasamAkhyAta trividha samuLavrata |804
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 309 dik parimANa, deza avadhi, ane anartha daMDanI je virati karavI tene jinezvara dvArA pratipAdita traNa prakAranA guNa vrata kahe che. arthAt -guNavrata traNa prakAranA che. digavrata, dezavrata ane anartha daMDa tyAgavata. namaskArAdikaM jJeyaM zaraNottamamaGgalaM / saMdhyAnatritraye zazvadekAgrakRtacetasA // 805 // sarvArabha parityajya kRtvA dravyAdizodhanaM / AvazyakaM vidhAtavyaM vrataddhayarthamuttamaiH // 806 // - sAmAyika nAme prathama zikSAtrata. vratanI vRddhi arthe pratidina prAtaH madhyAhu ane sAMja ema vi saMdhyA samaye zaraNa karavA cogya ane maMgala svarUpa zrI navakAra maMtranI AdimAM varNAelA zro arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sarva sAdhu rUpI paMca parameSTrinuM ekAgra citta dhyAna dharI sarva AraMbha samAraMbhane parityAga karI (sAvadyogane tyAga karI) dravya, kSetra, kAla, bhAvanI zuddhi karI uttama janee sAmAyika (Avasyaka kriyA) karavuM temaja, neTa-aNuvratanI zuddhi (ane vRddhi) arthe cAra zikSAtrata che. digambara AmnAya mujaba sAmAyika tri dhyA savAra bapora ane sAMja samaye thaI zake che. - lAkha ogaNasATha bANu keDi, pacavIsa sahastra navase joDha, pacavIza palapama jhAjheruM te bAMdhe.
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 yaasndvaadshaavrtaashcturmstksntiH|| trivizuddhayA vidhAtavyA vandanA svahitodyataiH // 807 // mana vacana ane kAyAnI vizuddhi sahita AtmahitamAM nirata janee be Asana bAra Avata ane mastaka vaDe cAra prakAranI niti purvaka vaMdanA karavI. vaMdanA, gurUvaMdana, sugurU vAMdaNA, Ava, aho kArya kAya rU5 traNa ane jattA, javaNijaMcabhe rUpa traNa, ema eka vaMdanamAM ane be vaMdanamAM bAra Avata thAya che. "kAya saMhAsaM" kahetAM svamastaka gurU caraNe namADavuM tathA "khAmemi khamAsamaNe" kahetAM pharI namADavuM ema be vAra ane bIjI vArane vAMdaNe be vAra maLI cAravAra svamastaka namADavA rUpa cAra nati. catvAri santi parvANi mAse teSu vidhIyate / upavAsaH sadA yastatpoSadhavatamIyate // 808 // daramAse cAra parva tithio Ave che be AThama ane be caudaza, kAyama te parvane divase je upavAsa kare tene prauSadhepavAsa vrata kahe che (prauSadha nAme bIjuM zikSA vrata jANavuM.) tyaktabhogopabhoge'sya sarvArambhavimocinaH / caturvidhAzanatyAga upavAso mato jinaiH / / 809 // bhegya ane upagya padArthonA tyAga purvaka sarva AraMbha rahIta thaI cAra prakAranA (Asana, pAna khAdima ane svAdima) AhArane je tyAga tene jinezvaree upavAsa kahyo che.
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 noTa-nirArambhI thaI sva zarIranI zezabhAnA kanyA snAna, vilepana, puSpamAlA, alaMkAra Ardine tyAga karI sAdhu nivAsamAM eTale upAzrayamAM maMdiramAM yA svagRhe peASadhazAlAmAM dhama dhyAnamAM mana pAvI parvane divase ( pauSadha-5va ) cAre AhAranA tyAga purvaka zrAvakanuM rahevuM te pauSadhApavAsa, abhuktyanupavAsaikabhuktayo bhaktitatparaiH / kriyante karmanAzAya mAse parvacatuSTaye // 810 // jinezvara bhagavAnanI bhaktimAM tatpara rahenArA zrAvakAe eka mAsamAM upayukta ( e aSTamI ane be catuzI ema cAra pavane divase karmonA nAza karavAne mATe upavAsa anupa vAsa ( iSad arthe an iSad upavAsa eTale mAtra prAzuka pANI levuM) ane ekAsanamAMthI kAI ne kAI vrata te avazya karavuM kAraNa ke karmendhanaM yadajJAnAtsaMcitaM janmakAnane / upavAsazikhI sarva tadbhasmIkurute kSaNAt // 811 // upavAsanuM phala. anAdi kAlathI A bhavATavImAM bhramaNa karatAM ajJAnanA ceAgathI karmarUpI iMdhanA jIve je saMcaya karyAM hoya tene upavAsa rUpI agni eka kSaNamAM mALIne bhasma karI nAMkhe che. bhogopabhogasaMkhyAnaM kriyate yaddhitAtmanA / bhogopabhogasaMkhyAnaM tacchiyAvratamucyate // 812 //
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31ra bhAgopaga parimANu nAme trIju zikSAvata. AtmahitArthe bhegya ane upabhogya padArthonuM je niyamana karavuM te bhegapabhoga parimANa nAmAM trIjuM zikSA vrata che. AhArapAnatAmbalagandhamAlyaphalAdayaH / bhujyante yatsa bhogazca tanmataH sAdhusattamaiH // 813 // bhega kene kahe. AhAra, pANI, tAMbula, gaMdha, mAlA, phala, phula Adi drae je kevaLa ekajavAra bhegavAya che tene muni pravare bhega kahe che. meLavo-eka vAra je bhegamAM Ave vastu aneka azana pAna vilepane bhega kahe jina che. - vIravajyajI, ce. pra. pUjA. vaahnaashnplyngstriivstraabhrnnaadyH| bhujyante'nekadhA yasmAdupabhogAya te matAH // 814 // vAhana, Asana, palaMga, strI, vastra, AbhUSaNa Adi vAraMvAra bhegavAya che tethI te upabhoga kahevAya che. meLa-bhegavI vastu bhegave, te kahIe upabhoga. - bhUSaNa, cIvara, valabhA gehAdika saMga. vIra. vI. ce. pra. pUjA. saMntoSo bhASitastena vairAgyamapi darzitaM / bhogopabhogasaMkhyAnavrataM yena sma dhAryate // 815 // jeNe bhogapabhoganI vastuonuM parimANu kIdhuM che
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 313 te saMteSI che. eTaluM ja nahi paNa tenAmAM vairAgyanI paNa jhAMkhI thAya che. caturvidho varAhAro dIyate saMyatAtmanAM / yikSAvrataM tadAkhyAtaM caturtha gRhamedhinAM / / 816 // atithi saMvibhAga, saMyati atithione je catuvidha uttama AhAranuM dAna te atithi saMvibhAga nAmaka gRhasthIonuM ceAthuM zikSAvata che. A vratane vaiyAvRtya paNa kahe che. A vratanA cAra bheda che. 1 bhikSA (saMyama parAyaNI mumukSu atithine zuddha citta niravadya AhAranuM dAna) 2 dharmopakaraNa 3 auSadha, 4 patizraya-upAzraya. svayameva gRhaM sAdhuryotrAta(nvAti sNytH| anvarthavedibhiH proktaH so'tithirmunipuMgavaiH // 817 // - je saMyami sAdhu pitAnI meLe bhikSArthe (acAnaka) ghera AvI caDe che tene arthanA jANa muni puMgave atithi noTa-jenI AvavAnI nizcita tithi nathI te atithi, bIjAne abhyAgata kahe che. zraddhAmutsatvavijJAnatitikSAbhattyalubdhatA / ete guNA hitodyuktairdhiyante'tithipUjaneH // 818 // zraddhA, utsAha, satva, vijJAna, sahiSNutA, bhakti nilabhatA ATalA guNe AtmahitAthI atithipUjakamAM hovA joIe.
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 pratigrahocadezAGaghrikSAlanaM pUjanaM natiH / trizuddhiranazuddhizca puNyAya navadhA vidhiH // 819 / / dAna devA samaye, pratigraha, ucca dezAvasthAna, caraNa prakSAsana, pUna, nati ( nbh24|2), bhana kyana yAnI zuddhi ane anna zuddhi A nava prakAranI vidhi puNyArtha sAcavavI joIe. sAmAyikAdibhedena zikSAvratamudIritaM / / caturdheti gRhasthena rakSaNIyaM hitaiSiNA // 820 // pUrvokta sAmAyika prauSadha gopAbhesu parimANa ane atithi saMvibhAga A cAra prakAranuM zikSAvrata che tenuM Atma hitaiSI gRhasthoe sadA pAlana karavuM joIe. dvAdazANuvratAnyevaM kathitAni jineshvraiH| gRhasthaiH pAlanIyAni bhavaduHkhaM jihAsubhiH // 821 // A pramANe bAra prakAranA aNuvrata (pAMca aNuvrata traNa guNavrata ane cAra zikSAvrata) jinezvara prabhue batA vyA che. tenuM bhavaduHkhathI nivRtta hevAnI IcchAvAlA gRhasthoe sadA pAlana karavuM joIe. svakIyaM jIvitaM jJAtvA tyaktvA sarvI manaH kSitiM / baMdhUnApRcchaya niHzeSAMstyaktvA dehAdimurchanAM // 822 // bAhyamabhyantaraM saGgaM muktvA sarva vidhAnataH / vidhAyAlocanAM zuddhAM hRdi nyasya namaskRti // 823 // jineshvrkrmaambhojbhuuribhktibhraantaiH| sallekhanA vidhAtavyA mRtyuto narasattamaiH // 824 //
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ 315 salekhanA. pitAne mRtyunAla nikaTa jaNAya te vakhate sarva prakAranI mananI glAni che daI svadehAdi (deha, dhana. kuTuMba, putra, kalatra vigere ) mAM mUInAne parityAga karI svajanenI AjJA laI sarva prakAranA bAhya ane aMtaraga (kaSAyAdi) parigrahathI mukta thaI vidhi purvaka pApanI zuddha AcanA karI jinezvara prabhune hRdayamAM dhAraNa karI tene hRdayapurvaka namaskAra karI jinendranA caraNakamaLamAM apurva bhaktinA bhArathI namra thaelA uttama naroe mRtyunI callekhanA karavI. noTa-jinezvara prabhunuM hRdayamAM dhyAna dharI apUrva bhakti pUrNa hRdayathI tenA caraNa kamaLamAM namaskAra karI uttama naree zAstrAnusAra mRtyunI salekhanA karavI. durlabhaM sarva duHkhAnAM nAzakaM budhapUjitaM / samyaktvaM ratnavaddhArya saMsArAnta yiyAsubhiH // 825 // saMsArane pAra pAmavAnI IcchAvAlA manuSyae durlabha duHkhanAzaka ane budha janae pUchata samyakatva ratna aMgIkAra karavuM joIe. SaDdravyANi padArthAzca nava tattvAdibhedataH / jAyate zraddhajjIvaH samyagdRSTina saMzayaH // 826 // je manuSya jIvA javAdi Sa dravya (jIva, dharma adharma, pudgaLa ane AkAza ema paMcAstikAya ane chaThTho kAla) ane nava tatvamAM vibhinna nava padArthomAM zraddhAna
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 kare che te jIva avazya samyaga daSTi che emAM saMzaya nathI. tAvArthasthAna sacina jinezvara bhAkhita chavAjIvAdi nava tane viSe zraddhAna, te samyaga darzana juo -tatvArtha sUtra. atIte'nantazaH kAle jIvana bhramatA bhave / kAni duHkhAni nAptAni vinA jainendrazAsanaM // 827 // jineMdra prabhunA sAsananI prAptivagara A saMsAramAM paribhramaNa karatA jIve atIta kAlamAM anantA bhavamAM kayA duHkha nathI bhegavyA ? arthAt jina prabhunA zAsana vinA A jIva ananta kALa saMsAramAM rakhaDa ane anantA duHkha anubhavyA, have pavitra sAsananI prApti thaI eTale chuTaka bArI najIka che. nigranthaM nimala tathyaM pUtaM jainendrazAsanaM / mokSavamati kartavyA matistena vicakSaNaH // 828 // nirgastha, nirmala, satya, ane pavitra jinazAsana eja mekSane mArga che mATe hitAhitanA jANu manuSyoe tevIja buddhine Adara karo. kaI pratamAM nIcene kaleka malI Ave che. sAceTo'pi daridro'pi jinadharmavibhUSitaH / jinadharmavinirmukto mA bhUveM cakravartyapi // jinadharmathI vibhUSita thaI daridra ane mRtya thavuM e bahetara che paNa janadharmathI rahita thaI cakravartInI paddhI paNa kadI prApta thaje mAM.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 jyotirbhAvanabhaumeSu SaTsvadhaHzvabhrabhUmiSu / jAyate strISu saddRSTina mithyAtvAdasaMjJi // 829 // (samyakatva prApta thayA pachI AyuSya bAMdhe te ) samyagdaSTi jIva jyotiSI bhavanavAsI (bhuvanapati ane ane vyaMtara) devAmAM ane nIcenI cha narakamAM utpanna thatA nathI temaja asaMjJIpaNuM ane strI paryAyane paNa prApta thatA nathI. | bhAvArtha-samakita prApta thayAM pahelAM AyuSyane baMdha bAMdhyuM hoya to te je gatinuM AyuSya bAMdhyuM hoya teja gatimAM jIva avazya jAya che jema zreNIkarAnI kSAyika samakitanA dhaNI chatAM narakamAM jAya che paNa samati prApta thayA pachI je AyuSya bAMdhe te bezaka uparakta lekamAM varNavela sthale kadI utpanna thAya nahi. ekamapi kSaNaM labdhvA samyaktvaM yo vimuJcati / saMsArArNavamuttIyaM labhate so'pi niti // 830 // je jIva eka kSaNa mAtra paNa samyakatva prApta karI tene charI de che te paNa saMsAra samudrathI tarI jaI avazya mukti prApta kare che. noTa-samyakatva pharamyA pachI jIva utkRSTa ardha pudgaLa para banemAM avazya mukti pAme che. rocate darzitaM tattvaM jIvaH smyktvbhaavitH| saMsArodvegamApannaH saMvegAdiguNAnvitaH / / 831 // samyaga bhAvathI bhAvitAtmA nava to pratye rUcivALo hoya che, saMsArathI udvega pAme che ane zama, saMvega,
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 anukammA, Astikaya, Adi guNothI alaMkRta thAya che. yatkici dRzyate loke prazastaM sacarAcaraM / tatsarvaM labhate jIvaH samyaktvAmalaratnataH // 832 / / A lokane vize je kAMI sthAvara yA jaMgama prazasta cIja dekhAya che te sarve samyakatva darzana rUpI nirmala ratnathI jIvane prApta thAya che. viroIna nAvinaMtI yo dhatte darzanaM so'tra darzanI kathito jinaH / / 833 // zaMkAdi doSathI rahita (zaMkA, kAMkSA, vitigicchA mithyAtvInI prazaMsA ane temane paricaya) saMvegAdi (zama, saMvega, anukammA, Astikya) guNothI yukta samyagadazanane je dhAraNa kare che tene jinezvara prabhunA zAsanamAM samyagyadaSTi jIva kahevAya che. durantAsArasaMsArajanitAsAtasaMtateH / yo bhIto'NuvrataM yAti vratinaM taM vidurbudhAH // 834 // zrAvakanI agIAra paDimA tI. duHkha svarUpa asAra saMsAramAM utpanna thatI duHkha zreNIthI jene bhaya utpanna thayela che te ahiMsAdi aNuvrata aMgIkAra kare che ane tene vidra jajane vratI kahe che. AtaraudraparityaktastrikAlaM vidadhAti yaH / sAmAyikaM vizuddhAtmA sa sAmAyikavAnmataH // 835 // sAmAyikavAna. je manuSya A raudra dhyAnane chAne khuvAra bapora
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 ane sAMje sAmAyika kare che te vizuddhAtmAne sAmAyi vAna kahe che. neTa-digaMbara AmnAya pramANe kAla sAmAyika che je phakta trisadhyA samayeja thaI zake che jyAre zvetAmbare kahe che ke cAvIza kalAkamAMthI game te vakhate sAmAyika karavAmAM bAdha nathI. mAse catvAri parvANi teSu yaH kurute sadA / upavAsa nirArambhaH proSadhI sa mato jinaiH // 836 // je manuSya eka mAsanA cAre pavane divase nirArambhI thai upavAsa kare che te pASadhavratI kahevAya che. na bhakSayati yo'pakkaM kandamUlaphalAdikaM / saMyamAsaktacetaskaH sacittAtsa parAGmukhaH / 837 // je kAcA kada, mUla, phalAdika bhakSaNa nathI karatA te sayamamAM Akta cittavAlA manuSyane sacita tyAgI kahe che. maithunaM bhajate martyo na divA yaH kadAcana / divAmaithunanirmuktaH sa budhaiH parikIrtitaH // 838 || * yudhaH je manuSya divasane vize kadApi sI saMga nathI karatA tene mudhajanA divA maithuna nimukta kahe che. saMsArabhayamApana maithunaM bhajate na yaH / sadA vairAgyamArUDho brahmacArI sa bhavyate // 839 // je saMsAranA bhayathI vyagra thayelA purUSa kadI paNa
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 maithuna sevata nathI ane sadA vairAgya yukta rahe che te brahmacArI kahevAya che. nirArambhaH sa vijJeyo munIndraihatakalmaSaiH / kRpAluH sarvajIvAnAM nArambhaM vidadhAti yaH // 840 // je kRpALu zrAvaka kaI jIvane ghAta thAya evA AraMbhathI nirALe rahe che tene, pApamalane jeNe peInAMkhyA che evA jiteMdra prabhu nirAraMbhI kahe che. saMsAradrumamUlena kimanena mameti yaH / niHzeSaM tyajati granthaM nigranthaM taM vidurjinAH // 841 // saMsAra vRkSanA mUla svarUpa parigrahathI hAre zuM" ema samajI je sarva parigrahane tyAga kare che tene jinezvara nigraMtha kahe che. sarvadA pApakAryeSu kurutenumati na yaH / tenAnumananaM yuktaM bhaNyate buddhizAlinA // 842 // ( saMsAranA pApakAryomAM je kadI pitAnI saMmati Apato nathI) tene buddhizALI jane anumati tyAgI svanimittaM tridhA yena kArito'numataH kRtaH / nAhAro gRhyate puMsA tyaktodiSTaH sa bhaNyate // 843 // pitAne mATe mana vacana ane kAyAthI kIghela karAvela agara anumatithI taiyAra thaela AhArane grahaNa na karanAra zrAvakane tyakata diSTa kahe che. ekAdaza guNAnevaM dhatte yaH kramato nrH| - mAmarazriyaM bhuktvA yAtyasau mokSamavyayaM // 844 //
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 321 A pramANe upara jaNAvelI (833thI 843 5nta) zrAvakanI agIAra paDimA je manuSya caDhatA kramasara dhAraNa kare che te devalAkanI Rddhi bhAgavI avinazrvara mekSa sukha pAme che. vo rodho'na pAnasya gurubhArAtirohaNaM / bandhacchedau malAH paMca prathamavata gocarAH ||845 // ahiMsA vratanA aticAra. vadha, anna pAnanA nirAdha, gurUbhArAtipaNu (ati bhAra bharavA) baMdha ane che e pAMca prathama ahiMsA aNuvratanA aticAra che. (vratane malina karanArA che). kuTalekhakriyA mithyAdezanaM nyAsalopanaM / paizunyaM mantrabheda dvitIyatratagA malAH ||846|| satyavratanA aticAra. 1 kuTa lekha kriyA (khATA dastAveja karavA) 2 mirthyApadeza (khATI salAha ApavI) 3 nyAsApahAra ( thApaNa ALavavI) 4 paizunya (cADI) 5 matrabheda (chAnI vAta mhAra pADavI) e pAMca bIjA satyANuvratane malina karanArA aticAra che. stenAnItasamAdAnaM stenAnAmanuyojanaM / viruddhAtikramo rAjye kUTamAnAdikalpanaM // 847 // kRtrima vyavahArazca tRtIyavratasaMbhavAH / aticArA jinaiH paJca gaditA dhutakarmabhiH // 848|| 21
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 artha vratanA aticAra. 1 tenAhata. (cArIne mAla leve ) 2 stanAprayAga. (cArInI salAha ApavI yA cerI karavAnI rIta batAvavI) 3 rAjya virUddhatikama. ( virUddha rAjyAtikama) 4 phUTamAnAdikalpana. (kuDA mAnamApA karavA) pa pratirUpaka vyavahAra (bheLa saMbheLa) khoTA sikkA karavA vigere e pAMca trIjA acaurya aNuvratanA aticAra karma malathI mukta jInezvaree bhAgyA che. anaGgasevanaM tIvramanmathAbhinivezanaM / gamanaM puMzcalInAryoH svIkRtetararUpayoH // 849 // anyadIyavivAhasya vidhAnaM jinapuMgavaiH / / aticArA matAH paJca caturthavratasaMbhavAH // 850 // 1 anaMga sevana (anaMga vyavahAra virUdhdha aMgethI kAma kIDA karavI) 2 tIvra manmathI bhiniveSa. (kAma bhega viSe tIvra abhi lASa kara ) '3 vezyA gamana. (aparigrahItA gamana) 4 parastrI gamana. (Invara parigrahItA gamana). pa paravivAha vidhAna (parAyA vivAha joDavA) A pAMca caturtha vratanA aticAra ina muMgoe jaNAvyA che. hiraNyasvarNayorvAstukSetrayodhanadhAnyayoH / : kupyasya dAsadAsyozca pramANAtikramAdvidhA / / 851 //
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra3 aticArA jinaiH proktAH paJcAmI paJcame vrate / varjanIyAH prayatnena vratarakSA vicakSaNaiH // 852 // parigraha parimANa vratanA aticAra. 1 sAnuMrUpuM, 2 kSetravAstu, 3 dhanadhAnya, 4 kuSya, ( tAMbu pItaLa vigere dhAtu) 5 dAsa dAsI A pAMca cIjone kRta pramANathI atikrama te paMcama parigraha parimANa vratanA aticAra jinezvarAe kahyA che te pAMce aticArane vrata rakSAmAM tatpara janoe prayatnapurvaka vavA ceAgya che. kSetrasya vardhanaM tiryagUrdhvAdhovyatilaGghanaM / smRtyantaravidhiH paJca matA digviralAH ||853 // digavatanA aticAra. udhvadizI, adheA dizi, tiryaMga dizi e AvA gamananA niyamanuM ullaMghana, kSetravRddhi ( eka dizA sa MkSepI mIjI dizA vadhAravI ) ane mRtyaMtara vidhi ( anAbhAge smRti doSathI adhika bhUmi javuM ) e pAMca dig viratinA aticAra che. AnItipugalakSepauH prekSya lokAnuyojanaM / zabdarUpAnupAtau ca syurdeza viratermalAH ||854 // dezatanA aticAra. 1 AnIti, 2 pudgala prakSepa, 3 preSTa lAkonuM ceAjana, 4 zabdAnupAta, ane 5 rUpAnupAta e pAMce deza vratanA aticAra che.
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 AnIti--niyamita bhUmikAmAM ke bahArathI maMgAvavuM ane bahAra mAkalavuM. pudgala prakSepa-kAMkareA patthara Adi maryAdita sImAnI mhAra pheMkavA. prepya leAkAnuM ceAjana--nAkara mAkalavAnI geAThavaNa karavI. zabdAnupAta--zabda saMbhaLAvI sAda pADI kheAlAvavuM. rUpAnupAta--rUpa dekhADI khelAvavuM. asamIkSyakriyA bhogopabhogAnarthakAritA / saMvandhabhASitvaM kautkucyaM madanArttatA ||855 // paJcaite'narthadaNDasya virateH kathitA malAH / samastavastuvistAravedibhirjina puMgavaiH // 856 // anatha daMDa viratinA aticAra. 1 asamIkSya kriyAdhikaraNa ( vinA vicA2e pApa kriyA karavI ) 2 bhAgA5bhAga anathakAritA ( AvasyakatAthI adhika bhAgeApabhAganI vastuonA saMgraha karaveA ) 3 bahu sabaMdha bhASitva, ( vinA saMbaMdha mahu khelavuM. ) 4 kIkuca' ( zarIrathI kuceSTA karavI ) 5 madanAnta tAyA :kantupa ( kAmatpAdaka azlIla vacanA racAraNa ) A pAMca samasta vastu vicAranA jANu zrI jinezvara prabhue ana IMDa viratinA aticAra khatAvyA che. asthiratvAsmRtaM yogaduSkriyAnAdarA malAH / sAmAyikatratasyaite matAH paJca jinezvaraiH ||857 //
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 1 mana 2 vacana ane 3 kAyAthI duSkriyA 4 anekA gratAthI vismRti 5 anAdara ( veTha samajI Adara rahita paNe sAmAyika karavuM ) A pAMca sAmAyika vratanA dUSaNa che. adRSTamArjitotsargAdAnasaMstaraka kriyAH / asmRtyAnAdarau paJca proSadhasya malA matAH // 858 // aSTa amAta utsa adRSTa amAta dAna. aSTa amAta saMsArakakriyA. asmRti. anAdara. 1 ( vagara joI vagara pujI bhUmimAM maleAtsaga karavA ) 2 ( vagara joI vagara pujI bhUmimAM pramAda upakaraNA mukavA levA.) 3 ( vagara joi vagara puMjI bhUmimAM sastAra saMthArA karavA) 4 ( ceAgya kriyAonI vismRti ) 4 ( anAdaranI dRSTithI pauSadha karavA ) e pAMca pauSadha vratanA aticAra che. paraThavavI ) 1 adRSTa amAta ( vinA joI, vinA puMjI bhUmimAM maleAtsaga karavA ( laghunitI vInIti 2 pramAdathI upakaraNA levA, mukavA 3 cathArA ceAgya kriyA bhUlI javI ane 5 anAdara dRSTithI karavA e pAMca pauSadhavratanA aticAra che. karavA 4 pauSadha sacittamizra saMbandha duSpavAmiSavAsitAH / bhogopabhogasaMkhyAyA malAH paJca niveditAH // 859 //
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 bhegapaganA pAMca aticAra. sacitta, mizra, sacitta saMbaMdha, duSpakava ane amiSa vAsita e pAMca bhogapabhaga saMkhyAvratanA aticAra che. 1 (jIvasahita) 2 (sacittA citta) 3 (sacittathI spazita) 4 (kharAba rIte pacAvelA) 5 (kAcA) sacittAcchAdanikSepakAlAtikramamatsarAH / sahAnyavyapadezena dAne paJca malA matAH // 860 // vaiyAvRtyanA pAMca aticAra. 1 sacittA AcchAda (sacitta dravyathI DhAMkela) 2 sacitta nikSepa (sacitta padArtha upara mukela) 3 kAlAMtikrama (kAlanI maryAdAnuM ullaMghana kIdhela) 4 matsara (bIjAnI IrSyAthI) 5 sahanya vyapadeza (bIjAnA vyapadeza sahita AhAra dAna devuM) e pAMca vaiyAvRtyanA aticAra che. 1 sacitta nikSepa (sacitta padArtha upara mukela AhAra devo 2 sacitta pidhAna. (sacitta dravyanI DhAMkela AhAra de) 3 para vyapadeza (bIjAnA vyapadeza sahita AhAra dAna devuM.) 4 mAtsaryA. (matsara-bIjAnI IrSAthI dAna devuM) 5 kAlAsikama (akAle-kAlanI maryAdAnuM ullaMghana karI dAna devuM) pazcatvajIvitAzaMse mitrarAgasukhAgrahauH / nidAnaM ceti nirdiSTaM saMnyAse malapaJcakaM // 861 //
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3ra7 salekhaNunA pAMca aticAra. 1 paMcatvAzaMsa (duHkha Ave maravA taNI vAMchA karavI) 2 jIvitAsasa (sukha AvyuM jIvavA taNuM vAMchA karavI, 3 mitrAnurAga (mitrAmAM prema rAga karI 4 sukhAgraha (sukhanI vAMcchA karavI) 5 nidAna. (niyANuM bAMdhavuM) A pAMca saMkhaNA vratanA aticAra che. zaGkAkAGkSAcikitsAdiprazaMsAsaMstavA malAH / paJcame darzanasyoktA jinendraidhutakalmaSaiH // 862 // samyaga darzananA aticAra. sarvajJa pratipAdita zAstromAM zaMkA karavI (zaMkA) anyamatanI vAMchA karavI (kAMkSA) sAdhu sAdhvInA malina gAtra dekhI dugaMchA karavI (viti gicchA) mithyAtvInI prazaMsA (prazaMsA) ane mithyA daSTine parizya (saMstava) A pAMca samyakatvanA dUSaNe che ema pApakarmathI muktazrI jinadeve ityevaM saptatiH proktA mlaanaammlaashyaiH| tasya vyudAsato dhArya zrAvakaitamuttamaM // 863 // ( A pramANe bAra pratanA sitera aticAra kahevAmAM AvyA che mATe vratane nirmala karavAnA AzayavAlA zrAvakoe tene nirAsa karI te tyajIne vratane uttama rIte pAlavAne udyamazIla thavuM. yo dadhAti naro pUtaM zrAvakavatamacittaM / mAmarazriyaM prApya yAtyasau mokSamavyayaM // 86 //
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 je manuSya zrAvakanA A bAra pavitra ane pUjya vatanuM nirmala rIte pAlana kare che te, manuSya ane devanI addhine bhegavI mokSa sukha pAme che. bhranetrAGgalihaMkAraziraHsaMjJAdyapAkRtaM / kurvadbhirbhojanaM kArya zrAvakaimaunamuttamaM // 86 // bhramara, netra, aMgulI, huMkAra ane zira Adi aMge dvArA saMjJA (IsAta) tyajIne uttama evuM mAna dhAraNa karI zrAvakee bhajana karavuM joIe. zaracandrasamAM kIrti maitrI sarvajanAnugA / kandarpasamarUpatvaM dhIratvaM budhapUjyatA // 866 // AdeyatvamarogitvaM srvsttvaanukmpitaa| dhanaM dhAnyaM dharA dhAma saukhyaM sarvajanAdhikaM // 867 // gambhIrA madhurA vANI sarva zrotramanoharA / niHzeSazAstra niSNAtAM buddhiM dhvastatamomalAM // 868 // sarva sattAnukampAthI (sarva jI pratye dayA bhAva rAkhavAthI) zara6 rUtunA caMdra sama dhavala kIrti, sarva prANIo sAthe maitrI, kAmadeva samAna nirmala kamanIya kAnti, dhIratva, budhajana pUjyatA (vidvAnene vize AdaramAna) Adeya (zarIranI kAMti), nirogIpaNuM, dhana, dhAnya, dharA, dhAma uttamattama sukha, sumadhura gaMbhIra ane zrotAne priya lAge evI vANuM, temaja ajJAna aMdhakArathI mukta ane nirmala evI samasta zAstrane viSe niSNAta buddhinI prApti thAya che.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ 319 ghaNTAkAlabhRGgAracandropakapuraHsaraM / vidhAya pUjanaM deyaM bhaktito jinasadmani // 869 // zrAvakAe jinadevanuM bhaktipUrvaka pUjana karavuM ane jinamaMdiramAM ghaMTa, kAhala, jhArI, caMdaravA Adi upakaraNA arpaNa karavA joIe. caturvidhasya saMghasya bhaktyAropitamAnasaiH / dAnaM caturvidhaM deyaM saMsAroccheda micchubhiH ||870 // saMsAranA uccheda karavAnI icchAvALA zrAvakoe sudRDha manathI ane bhakti pUrNa hRdayathI (bhaktimAM nimagna thaI) sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikArUpI caturtIvidha saMghane cAra prakAranuM dAna devuM. 2 jJAnadAna 3 annadAna ane 4 (1 abhayadAna auSadhijJAna ) yAvajjIvaM jano maunaM vidhatte cAtibhaktitaH / noyotanaM paraM kRtvA nirvAhAtkathitaM jinaiH ||871 // jinezvara bhagavAnanA upadeza che ke je manuSya yAvajIva (jIMdagI paryanta) ati bhakti bhAvathI mauna dhAraNa kare che tene peAtAne nirvAha karavA uparAMta anya koI udyotanI jarUra nathI. evaM tridhApi yo maunaM vidhatte vidhivannaraH / na durlabhaM triloke'pi vidyate tasya kiMcana ||872 / / A rIte je manuSya vidhipUrvaka mana vacana ane kAyAthI mauna dhAraNa kare che tene traNa leAkamAM kAI padArtha durlabha nathI.
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 vicitra zikharAdhAraM vicitradhvajamaNDitaM / vidhAtavyaM jinendrANAM mandiraM mandaropamaM // 873 // yeneha kAritaM sauMdhaM jinabhaktimatA bhuvi / svargApavargasaukhyAni tena haste kRtAni vai // 874 // maMdarAcala samAna (merU parvata sama) vicitra zikharathI maMDita ane raMgaberaMgI dhvajAthI suzeAbhita jinedra devanuM maMdira zrAvake avasya karAvavuM joIe kAraNa A leAkamAM je jinezvara bhagavAnanI bhaktimAM nimagna zrAvaka madira karAve che teNe svarga ane mokSanuM sukha peAtAne hAtha karyuM che (tene svarga ane mekSa hAthamAMja che. dUra nathI arthAt te avazya mekSamAM agara tyAM nahi te svargamAM jAya che. yAvattiSThati jainendramandiraM dharaNItale / dharmasthitiH kRtA tAvajjainasaudhavidhAyinA // 875 // jina bhuvananA nirmAtAe jyAM sudhI peAtAnu anAveluM maMdira haiyAta che tyAMsudhI dharmanI sthIti kAyama kIdhI che. yenAGguSThapramANAca jainendrI kriyate'GginA / tasyApyanazvarI lakSmIrnadUre jAtu jAyate ||876 || je manuje eka aMguSTha pramANa paNa jina devanI mUtti karAvI che tene avanizvara mekSa lakSmI khIlakula dUra nathI.
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ 331 yAkaroti jinendrANAM pUjanaM snapanaM nrH| sa pUjAmApya niHzeSAM labhate zAzvatIM zriyaM / / 877 // je zrAvaka zrI jineMdra bhagavAnanI pUjA pakhAla kare che te pote pUjya padavI prApta karI ananta ane nitya. mokSa lakSmI meLave che. samyaktvajJAnabhAjo jinapatikathitaM dhvastadoSaprapazcaM saMsArAsArabhItA vidadhati sudhiyo ye vrataM zrAvakIyaM / bhuttvA bhogAnnarogAnvarayuvatiyutAH svargamayaizvarANAM te nityAnantasaukhyaM zivapadamapadaM vyApadaM yAnti mAH // 878 sadharA vRtta. asAra saMsArathI bhayabhIta banelA (samyaga daSTi ane) sabhya jJAnI subuddhi manuSya jinapati dvArA kathita ane sarva deSa rahita evA zrAvakenA vrate dhAraNa kare che te varAMganA sahita svarga ane marthezvaranA vizuddha. bhege bhegavI avinazvara ananta nirApada ziva sukhane Ananda prApta kare che. prakaraNa 32 muM. tapanuM nirUpaNa. vaMzastha vRtta praNamya sarvajJamanantamIzvaraM jinendracandraM dhutakarmabandhana / vinAzyate yena durantasaMsRtistaducyate mohatamopahaM tapaH // 879 //
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33ra, samasta karma baMdhanathI rahita, ananta ane Izvara evA sarvajJadeva zrI jineMdracaMdrane namaskAra karIne jenA vaDe karIne A ananta duHkha denAra saMsArane nAza thAya che te moharUpI aMdhakArane naSTa karanAra tapanuM varNana karUM chuM. vinirmalAnantasukhaikakAraNaM durantaduHkhAnalavAridAgamaM / dvidhA tapo'bhyantarabAhyabhedato vadanti SoDhA punarekazI jinaaH|| sAMsArika dukhAnalane zamAvavAne megha samAna ane vinirmala anaMta sukha ( ziva sukha) nuM pradhAna kAraNa tapanA be bheda che. bAhya ane atyaMtara. vaLI te dareka bhedanA cha cha aMtabheda che ema jiteMdro kahe che. karoti sAdhunirapekSamAnaso vimuktaye manmathazatruzAntaye / tadAtmazaktyAnazanaM tapasyatA vidhIyate yena manaH kapirvazaM // anazana tapa. kaI prakAranI sAMsArika phalanI apekSA vagara kevaLa muktinI IcchAthI kAma zatrune jItavAne mATe svazakti anusAra je sAdhu cAre AhArane tyAga kare che te anazana nAme tapasyA che tenAthI manarUpI caMcala vAMdare vaza thAya che. zamAya rAgasya vazAya cetaso jayAya nidrAtamaso balIyasaH / zrutAptaye saMyamasAdhanAya ca tapo vidhatte mitabhojanaM muniH / / avamodarya vrata, sagadveSanI zAMti arthe manane vaza karavA mATe prabala te nidrArUpI aMdhakAranI upara jayaprApti arthe zAstra adhyayana
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 333 mATe ane saMyama sAdhavA mATe muni je mitAhAra grahaNa kare che tene avamaMdarya yA uNadari tapa kahe che. vicitrasaMkalpalatAM vizAlinI yato ytirdukhprmpraaphlaaN| lunAti tRSNAvatati sa mUlatastadeva vezmAdinirodhanaM tapaH / / vRtti saMkSepa tA. vizAla, vicitra saMkalpa rUpa latA yukta, duHkha paraMparA rUpa phaladAyI, tRSNArUpI velIne jenA vaDe karIne yatio jaDa mULathI ucachedI nAMkhe che te ghara mehalA AdinuM parimANa karavA rUpa tapa te vRtti parisaMkhyAna nAme tapa che, vijitya lokaM nikhilaM surezvarA vazaM na netuM prabhavo bhavanti yaM / prayAti yenAkSagaNaH sa vazyatAM rasojjJanaM tannigadanti saadhvH|| rasa tyAga. akhila lekane jItavAne samartha IMdro jene vaza karavA azakta nIvaDayA te iMdriyo paNa jenAthI vaza thAya che tene uttama jane rasatyAga nAmA cothe bAhya tapa kahe che. bhAvArtha- dudha, dahiM, ghI Adi rasa vardhaka padArthothI iMdriya puSTa thAya che mATe tenA tyAgathI idri ApoApa vaza thAya che. vicitrabhedA tanuvAdhanakriyA vidhIyate yA zrutisUcitakramAt / tapastanuklezamadaH pracakSyate manastanuklezavinAzanakSamaM // 885 // kAya kaleza nAme tapa, mAnasika ane zArIrika AdhivyAdhine nAza kara
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 -vAmAM samartha zAstrAnusAra je nAnA prakAranI (zarIra pratye mamatvabhAva rahIta thaI, zarIrane bAdhAkArI kriyA Ave che te kAyakaleza nAmA pAMcame bAhya tapa che. yadAsanaM strIpazuSaNDhavarjito muninivAse ptthnaadisiddhye| . viviktazayyAsanasaMjJikaM tapastapodhanastadvidadhAti muktye||886|| vivikaya zapyAsana. zAsAdhyayana Adi (svAdhyAya dhyAna vigere) nI siddhi mATe strI pazu ane napuMzaka (Adi vina vidhAyaka jIvothI) rahita ( ekAMta) sthAnamAM munine nivAsa te vivikata pyAAsana nAme tapa che je tapa tapodhana munio mukti pAmavAnI IcchAthI Adare che. manovacAkAyavazAdupAgato vizodhyate yena malo manISibhiH / zrutAnurUpa malazodhanaM tapo vidhIyate tad vratazuddhihetave // 887 // prAyazcita tape. - mana vacana ane kAyAnA yogathI yA pramAda vazathI lAgelA deSanuM vratavizuddhinA hetuthI zAstrAnujJAra je zuddhi karaNa tene malazodhana yAne prAyazcita nAmA prathama atyaMtara tapa kahe che. noTa, pramApiufH prAyazcittama. jenA nava bheda che 1 eloyaNa. (gurU pAse pramAda nivedana karavuM) 2 pratikamaNa. (thaelA pramAda nivAravAthe micchAmi dukkaDuM sahita pAchuM haThavuM) 3 tadubhAya. (vinaya) banne sAthe 4 viveka. 5 vyutsarga. kAryotsarga Adi 6 ta5. brAhmatapa 7
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ 335 che. dikSAne paryAya karavA rUpa 8 amuka kAla mATe darathI tyajI de te padihAra 9 ane punadikSA rUpa upasthApanA. prayAti ratnatrayamujjvalaM yato yato hinastyarjitakarma srvthaa| yataH sukhaM nityamupaiti pAvanaM vidhIyate'sau vinayo ytiishvraiH|| je tapazcaraNathI samyaga darzana samyaga jJAna ane samyaka cAritra rUpI ratnatrayInI vRddhi thAya che, pUpAjIta sarva karmane kSaya thAya che, ane zAzvatA pavitra mokSa sukhanI prApti thAya che te vinaya nAmA (pUjayone Adara batkAra) dvitIya atyaMtara tapa yatIzvare Adare che. pUkacea:vinaya vinayaH cAra prakAranuM che. jJAna, darzana, cAritra ane upacAra vinaya bahumAna purvaka jJAna bhaNavuM vigere jJAna vinaya, zaMkAdi deSa nivArI tattva zraddhAnuM te darzana vinaya, cAritramAM guNavAna thavA rUpa cAritra vinaya, AcArya gurU vigere sAme ubhA thavuM. ane vaiyA nRtyavAnuM thayuM te pratyakSa upacAra ane mana vacanathI hAtha joDI guNakIrtana te parokSa upacAra. tapodhanAnAM vratazIlazAlinAmanekarogAhini pIDitAtmanAM / zarIrato prAmukabheSajena ca vidhIyate vyaavRtirujjvlaadraat|| vrata ane zIlathI bhita aneka rogarUpI sarSothI pIDita tapasvI mahAtmAonA zarIrathI temaja prAsuka auSadhathI samujalavala Adarapurvaka je sevA karavI tene * vyAkRti (vyAvRtti-vaiyAvRtya-vaiyAvacca) nAmA trIja abhyatara tapa kahe che.
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 kAyaceSTayA dravyAntareNaM copAsanaM vaiyAvRtyam svAdhyAya. niyamyate yena mano'ticaJcalaM vilIyate yena purArjitaM rajaH / vihIyate yena bhavAzravo'khilaH svadhIyate tajjinavAkyamarcitaM // jenAthI ati caMcaLa mana vaza thAya che. pUrvIpAta karma raja nAza pAme che. ane saMsAranI hetubhUta samasta zubhAzubha kamanA Azrava jenAthI rAkAI jAya che te pUjya ane pavitra jinedradevanI vANIne je svAdhyAya tene svAdhyAya nAmA ceAtheA abhyaMtara tapa kahe che. noTa-sajhAya dharmadhyAnanA pAMca bheda che. vAMcanA, pracchanA, anuprekSA, AmnAya ane dharmopadeza. dadAti yatsaukhyamanantamavyayaM tanoti bodhaM bhuvanAvabodhakaM / kSaNena bhasmIkurute ca pAtakaM vidhIyate dhyAnamidaM tapodhanaiH // dhyAna. jenAthI ana Mta avinAzI evA mokSasukhanI prApti thAya chaeN, tribhuvananA samasta padArthAMnA avabAdha karAvanAra jJAnanI utpatti thAya che ane jenAthI kSaNamAtramAM pApa maLIne bhasma thAya che, te dhyAna tapa che. tenuM tapeAdhana munie AcaraNa kare che. dharmazuk mokSatU / tattvArthaM / nATa-dhama dhyAna ane zukala dhyAna A ane mukti sukha ApanArA che.
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 337 uttama saMhananasyaikAgracintAnirodhodhyAnaM A antamuhUrtAt / uttama saMghayaNavAlA mahApurUSanu cintAnA nirAdha karI eka citta dhyAvuM te dhyAna. yato jano bhrAmyati janmakAnane yato na saukhyaM labhate kadAcana / yato vrata nazyati muktikAraNaM parigraho'sau dvividho vimucyate // utsa jenA saMgathI A jIva saMsAramAM rajhaLe che, sukha te kadApI paNa maLatuM nathI, ane muktinA kAraNabhUta vratanA nAza thAya che te e ( brAhya-dhana-dhAnyAdi ane abhyaMtara kaSAyAdi ) parigrahanA je sarvathA tyAga tene utsa nAmA chaThTho abhyaMtara tapa kahe che. idaM tapo dvAdazabhedamarcitaM prazastakalyANaparamparAkaraM / vidhIyate yairmunibhistamopahaM na labhyate taiH kimu saukhyamavyayaM // A AdarayeAgya ane ajJAna aMdhakArane vinAzaka khAra prakAranA tapa jenAthI samasta zubha ane kalyANanI paraMparA prApta thAya che tene je muni niraticAra pALe temane akSaya sukhanI prApti kema na thAya ? arthAt avazya zivapada maLe. taponubhAvo na kimatra budhyate vizuddhabodhairiyatAkSagocaraH / yadanyaniHzeSaguNairapAkRtastapodhikace jjagatApi pUjyate // 894 / / tapanA prabhAva A saspeMsAramAM paNa vizuddha jJAnIne iMdriya gocara kayAM nathI thatA ! (vidvAnothI kayAM chupA che)
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 kAraNa ke je manuSya adhika tapasvI che te pachI bhale anya samasta guNothI rahita paNa kAM na hoya te paNa tene jagat Adara kare che ane pUjanIya gaNe che. vivekilokaistapaso divAnizaM vidhIyamAnasya vilokitAM guNaH / tapo vidhatte svahitAya mAnavaH samastalokasya ca jAyate priyH|| vivekI loko hamezAM AcaravAmAM Avela guNa nihALe che kAraNa ke mAnavI tapazcaraNa kare che te svahitArtha, paNa samasta jagat tene pUjyanI daSTithI nihALe che. tanoti dharma vidhunoti kalmaSaM hinasti duHkhaM vidadhAti sNmdN| cinoti sattvaM vinihanti tAmasaM tapo'thavA kiM na karoti dehinaa|| tapathI dharmanI vRddhi thAya che, pApa vaMjhe mApe che, duHkhane kSaya thAya che, saMpatti vAsa kare che, saddaguNane vikAza thAya che, ane ajJAnane laya thAya che athavA tapanA prabhAvathI manuSyane kayA kalyANanI prApti nathI thatI? avApya nRtvaM bhavakoTidurlabhaM na kurvate ye jinabhASitaM tpH| mahArgharatnAkarametya sAgaraM vrajanti te'gaarmrtnsNgrhaaH||897|| koDe bhamAM paNa prApta tha ati durlabha e. manuSya janma pAmIne jeo jinabhASita tapa nathI karatA teo mahA amUlya ratnathI paripUrNa evA sAgara pAse jaI ratna lIdhA vagara khAlI hAthe pAcho ghera Ave che. apArasaMsArasamudratArakaM na tanvate ye viSayAkalAstapaH / vihAya te hastagatAmRtaM sphuTaM pibanti mUDhAH sukhalipsayA viSaM //
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 jeo iMdriya viSayamAM lubdha banI apAra bhadadhi tAraka tapa AcaratA nathI te mUDha ane hAthamAM AvelAM amRtane cheva sukhanI lisAmAM (AzAmAM) viSanuM pAna kare che. jinendracandroditamastadUSaNaM kaSAyamuktaM vidadhAti yastapaH / na durlabhaM tasya samastaviSTape prajAyate vastu manojJamIpsitaM / / jidracaMdra pratipAdita, niraticAra, kaSAyamukta tapa je manuSya kare che tene mATe samasta saMsAramAM kaI paNa maneNa ane vAMcchita vastu durlabha nathI. ' arthAta-tapasvIne vinA prayatna mane ratha siddha thAya che ane manavAMchita padArtha AvI maLe che. aho durantAya gato vimUDhatAM vilokyatAM sNmRtiduHkhdaayinii| susAdhyamapyanna vidhAnatastapo yato jano duHkhakaro'vamanyate // ahe sajajane ! janma maraNanA duHkha denArI A vimUDhatAne te juo jene vazavatI manuSya ane vidhAnathI paNa susAdhya (vinA parizrama siddha thanArA) tapane dukhakara mAne che. kRtaH zramazcedviphalo na jAyate kRtaH zramazceddadate'naghaM sukhaM / kRtaH zramazcedvite phalAya ca na sa zramaH sAdhujanena manyate / (mAne ke tapamAM ati parizrama paDe che te) je parizrama je niSphaLa na jAte haya, je parizramathI nirdoSa
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 . sukha maLatuM hoya ane je parizramathI dekhItA phalanI prApti thatI hoya te te parizramane sajajane vAstavamAM parizramaja nathI gaNatA. zramaM vinA nAsti mahAphalodayaH zramaM vinA nAsti sukhaM kadAcana yatastataH sAdhujanaistapaH zramo na manyate'nantasukho mhaaphlH|| vaLI parizrama vinA na te mahAphalane lAbha maLatuM ke na kadApi sukhanI prApti thatI eTalA mATe anaMta sukha (mokSa) rUpa mahAphala arpanAra tapane sAdhujane zrama gaNatAja nathI. aharnizaM jAgaraNodyato janaH zramaM vidhatte viSayecchayA yathA / tapAzramaM cetkurute tathA kSaNaM kimaznutte'nantasukhaM na pAvanaM 903 jevI rIte mUDha manuSya rAta divasa jAgIne viSaya bheganI IcchA sArU parizrama kare che tevIja rIte teTalI ja athavA tethI vadhAre tapa karavAmAM mahenata kare te anaMta pavitra sukha kema na meLavI zake ? samastaduHkhakSayakAraNaM tapo vimucya yogI viSayAniSevate / vihAya so'naya'maNi sukhAvahaM vicetanaH svIkurute batopalaM 904 - je gI samasta duHkhane kSaya karavAmAM samartha tapane chevane iMdriya viSayane seve che te mUkha sukhAvaha amUlya maNi tyajIne kaMkara grahaNa kare che. aniSTayogAtmiyaviprayogataH parApamAnAddhanahInajIvitAt / anekajanmavyasanaprabandhato bibheti no yastapaso bibheti sH||
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ 341 je tapa karavAthI Dare te manuSya aniSTa ceAga, priya vicAga, parApamAna, dhanahIna jIvana ane aneka janmAnA duHkhathI DaratA nathI. bhAvAtha--tapa na karavAthI iSTa viyeAgAdi duHkhA thAya che ane tapa karanArane e duHkhA naDatA nathI. na bAndhavA na svajanA na vallabhA na bhRtyavagAH suhRdo na caanggjaaH| zarIriNastadvitaranti sarvathA tapo jinoktaM vidadhAti yatphalaM // jeTaluM hita jinAkta tapa kare che teTaluM bAMdhavA svajana, vallabhA, parijana, mitra, putra putrI Adi paNa karI zakatA nathI. (putrI putrAdi paikI kAI paNa karI zakatuM nathI). bhuktvA bhogAnarogAnamarayuvatibhirbhrAjite svargavAse martyavAse'pyanardhyAJza zivizadayazorAzizuklIkRtAzaH / yAtyante'nantasaukhyAM vibudhajananutAM muktikAntAM yato'GgI jainendraM tattapolaM dhutakalilamalaM maGgalaM nastanotu ||907 // je jinendra bhagavAna dvArA upardiSTa tapa tapavAthI A jIva daiSyimAna svarga lAkamAM divyAMganA sa Mge aneka nirAgI bhAgeA bhogave che, vaLI A mRtyulAkamAM paNa cadranI kAMti samR nila ane daze dizAone ujALavanAra yazeArAzi prApta karI nivijJa aneka sukha prApta kare che ane ate vidvAnA dvArA prazasita ane anaMta avinAzI sukhayukata mukita ramaNIne vare che te tapa amone nirdoSa kalyANanuM pradAna karo.
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34ra duHkhakSoNIruhADhayaM dahati bhavavanaM yacchikhIvodyadarciyatpUtaM dhRtabAdhaM vitarati paramaM zAzvataM muktisaukhyaM / janmAriM hantukAmA madanamadabhidastyaktaniHzeSasaGgAstajjainezaM tapo ye vidadhati yatayaste mano naH punantu // 908 // mahAjvAlA yukta agninI jema duHkha rUpI vRkSothI bharapura gahana bhaya vanane bALIne bhasma karI nAkhe che vaLI jenAthI parama zAzvata, avyAbAddha, pavitra mukti sukhanI prApti thAya che, te niMdra bhagavAna dvArA upadiSTa tapa je saMsAra zatrune haNavAnI IcchAvAlA madananA madanuM mardana karanArA, samasta parigrahothI zUnya yatio tape che teo amAruM mana pAvana kare. jIvAjIvAditattvaprakaTanapaTavo dhvastakandarpadarpA nighRtakrodhayodhA bhuvi maditamadA hRdyavidyAnavadyAH / ye tapyante'napekSaM jinagaditatapo muktaye muktasaGgAste mukti muktabAdhAmamitagatiguNAH sAdhavo no dizantu 909 chavA jIvAdi tattvanuM svarUpa prakAza karavAmAM paTu, kaMdarpanA darpanA haNanArA, krodharUpI dhAne jItanArA madanuM mardana karanArA, manejha nirdoSa jJAnanA dhAraka mahAtmAo jeo kaI paNa ahika padArthanI vAcchAvinA nirapekSa rIte kevaLa mukti pAmavAnI prazaMsA abhilASAthI nigraMtha (parigraha rahita) banI jinezvara prabhue yathopadiSTa tapa tape che teo aparimita guNanA dhAraka sAdhuo ane nirAbAdha muktipada pradAna kare.
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1343 neTa. amitagati guNa sAdhavA-amitagati AcArya (kavine cothI peDhIe guNa jenuM varNana nIce kIdhela che? nA jevA guNanA dhAraka sAdhuo e artha dhvanita thAya che. ye vizva janmamRtyuvyasanazikhAlIDhamAlokya lokaM saMsArodvegavegamacakitamanasaH putramitrAdikeSu / mohaM muktvA nitAntaM dhRtavipulazamAH samavAsaM nirasya yAtAzcAritrakRtyai dhRtivimaladhiyastAnstuve sAdhumukhyAn 910 je mahAnubhAvoe A vizvakane janma maraNa ane duHkho rUpI agni javAlAmAM sapaDAelo joine saMsArathI udvega pAmI vihula banI putra mitra Adi snehIomAM mahine sarvathA tyAga karI cAritra dhAraNa karavAne mATe gharabAra che dIdhA che, vaLI jeo mahAzAMtinA dhAraka che ane jenI paiyathI vimala buddhi thaI che te zreSTha sAdhuonI huM stuti karU chuM. yasminzumbhavanotyajvalanakavalanAdbhasmatAM yaantygaughaaH| prodyanmArtaNDacaNDasphuradurukiraNAkIrNadikcakravAlAH / bhUmibhUtyA samantAdupacitatapanA saMyatA grISmakAle tasmizailAgramugraM dhRtavitatadhRticchatrakAH prazrayante // 911 // je prakhara grISma rUtumAM vanamathe utpanna thaela dAvAgnimAM sapaDAIne vRkSanA jhuMDanA jhuMDe baLI bhasma thaI jAya che pracaMDa sUryanA ati tINa ane prakhara bhAsvaramAna kiraNathI daze dizAo vyApta thAya che ane
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 garama dhUlIthI cotarapha pRthvIpara tapATa laI nIkale che te samaye saMyamI, parvatanI ToMca para dhairya rUpI vizAla chatra dhAraNa karI ugra tapa kare che. caJcadvidyutkalatrAH pracurakarakikA varNadhArAH kSapante yatrendreSvAsacitrA badhiritakakubho meghasaMghA nadanti / vyAptAzAkAzadezAstarutalamacalAH saMzrayante kSapAsu tatrAnehasyasaGgAH satatagatikRtArAvabhImAsvabhItAH // 912 // je varSAratamAM meghanA samuhe camakatI vijaLI rUpI strI sahayoge pracura karAMo sahIta mUsaladhAra varSAda varasAvI rahyA che, iMdra dhanuSya pitAnA raMgaberaMgI varNathI zebhI rahyA che, gAjavIja ane gagaDATe daze dizAone herI karI nAMkhI che, AkAzane samasta deza vAdaLAMothI vyAsa thaI rahayo che (chavAI gayo che, tevA samaye nizAcara prANIonA bhayaMkara nAdathI paNa nirbhaya rahenArA parigraha zUnya, nizcala munie tarUtale rAtrI gALe che. yatra prAleyarAzidramanalinavanonmUlanodyatpamANaH sAtkArIdantavINArutikRticaturaH prANinAM vAti vAtaH / vistIryAGga samagraM pragatavRticaturvamaMgA yogivaryAste dhyAnAsaktacittAH puruziziranizAH zItalAHprerayanti913 je zItaLa RtumAM rAtriomAM jhAkaLa vRkSe nA samUhane bALI nAkhe che, kamaLavana sukAvI nAkhe che, ane ThaMDe vAyu dAMtene bhIDAvI nAMkhe che, tevA samaye yoganiSTa zreSTha munivaryo
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ 345 vasa acchAdana rahita thaI khaDA rahe che ane atma dhyAnamAM lIna thaI jAya che. caJcaccAritracakrAH pravicitacaturAH pocavorvIpracAH pazcAcAra prcaarHprcurrucicyaashcaarucitrtriyogaaH| vAcAmuccaiH prapaJcai ruciraviracanairarcanIyairavacyamityarcA pAyaMtA naH padamacalamanUcAnakAcArpayantu // 914 // je mahAna munionA sammacArItra dedIpyamAna che, je sarva pravacelA zAstronA jJAnamAM catura che, samasta paMcA cArene dhAraNa karavAmAM prabala rucivALA che, mana vacana kAyAne vaza karavAmAM pravINa che, ane suMdara suMdara stutio vaDe stuti karavAne lAyaka che, tevA mahAna manavALA munio ane mekSanA sthAnanuM pradAna kare. AzIvidhvastakantovipulazamabhRtaH zrImataH kAntakIrteH sUreryAtasya pAraM zrutasalilanidherdevasenasya ziSyaH / vijJAtAzeSazAstro vratasamitibhRtAmagraNIrastakopaH zrImAnmAnyo munInAmamitagatiyatistyaktaniHzeSasaGgaH 915 mULa graMthakAranI prazasti. jenA AzIrvacanathI madananA madanuM mardana thaI jatuM, je mahA zAMtinA dhAraka hatA, je zrImAnunI nirmala kIti jhaLakI rahI hatI ane je mRta sAgarane pAra pAmyA hatA evA mahAna devasena sUrI thayA, temanA pachI temanA praziSya samasta zAstranA jANa, cAritra pAMca samiti AdinA dhAraka,
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 krodha kaSAyathI mukta, samasta bAhyAbhyatara parigrahathI zUnya munienAM pUjya evA zrImAna amitagati AcAya thayA. alaGghanyama himAlayo vipula sacvavAnratnadhirasthiragabhIrato guNamaNiH payovAridhiH / samastajanatAsatAM zriyamanazvarIM dehinAM sadA'mRtajalacyuto vibudhasevito dattavAn // 996 // te AcAya ne mahimA apara pAra (alaMdhya) hateA teo vipula satvazAlI, sthiratA ane gaMbhIratAnA sAgara, guNu maNinI khANunA ratnAkara, vidvAna dvArA pUchata, sadA amRta tulya vANI varSAvanArA ane sajjanAne avinAza lakSmI pradAna karavAvALA hatA. tasya jJAtasamastazAstrasamayaH ziSyaH satAmagraNIH zrImAnmAthura saMgha sAdhutilakaH zrInemiSeNo'bhavet / ziSyastasya mahAtmanaH zamayuto nirdhUtamohadviSaH zrImAnmAdhavasenasurirabhavatkSoNItale pUjitaH // 917 // uparyukta guNAlaMkRta zrI amitagati AcAryanA praziSya sa zAstramAM pAraMgata, sajanAmAM pradhAna, zrI mAthurI sAdhu saMghanA tilakarUpa zrI nemiSeNa sUrI thayA te mAha viyukta mahAtmAnA ziSya zAMtAtmA jagapUjya zrI mAdhavasena sUrI thayA. kopArAtivighAtako'pi sakRpaH somo'pyadoSAkaro jainospyugratarastapo gatabhayo bhIto'pi saMsArataH /
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ 347 niSkAmo'pi samiSTamuktivanitAyukto'piyaHsaMyataH satyAropitamAnaso dhRtvRsso'pyrcymiyo'pypriyH||910|| virodhAbhAsAlaMkAra te zrI mAdhavasena sUrI kepa rUpI zatrunA saMhAraka kRpAvAnuM sema (soma, caMdra ane saumyaguNI) chatAM aSAkara (caMdra pakSe, rAtrI karanAra ane AcArya pakSe, nirdoSa) jine padiSTa dhamanuyAyI, ugra tapasvI, nibhika chatAM saMsArathI bhIrU, niSkAma vRttivAna chatAM zivaramaNa prAyaniSNu,mukita vanitA pAmavAnI abhilASAthI yukti chatAM saMyata, satyavAna, dharmadhuraMdhara, pujya ane meha rahIta hatA. dalitamadanazatrobhavyanirvyAjabandhoH shmdmymmuurtshcndrshubhrorukiitH| amitagatirabhUdhastasya ziSyo vipazcidviracitamidamadhye tena zAstraM pavitraM // 919 // vaLI jeoe madana zatrune te haNI nAMkhyuM hatuM bhavya jIvonA akAraNa baMdhu zama dama yama Adi guNanI sAkSAt mUti hatA ane caMdrasama ujjavala kItinA adhIzvara evA te mAdhavasena sUrInA vidvAna ziSya zrI amitagati thayA temaNe A pavitra pUjya zAstranI racanA kIdhI. yaH subhASitasaMdohaM zAstraM paThati bhktitH| kevalajJAnamAsAdya yAtyasau mokSamakSayaM // 920 // je manuSya A subhASita ratna saMdeha nAme zAstranuM bhakita bhAvathI paThana kare che te kevaLajJAna prApta karI akSaya mokSa sukhane pAme che.
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 348 yAvacandradivAkarau divi gatau bhintastamaH zAvara yAvanmerutaraGgiNIparivRDhauM no muzcataH svasthiti / yAvadyAti taraGgabhaGguratanurgaGgA himAdre vaM tAvacchAstramidaM karotu viduSAM pRthvItale saMmadaM // 221 // jyAMsudhI gagana maMDaLamAM sUrya caMdra rAtrInA aMdhakArane dUra kare che, jyAM sudhI merU ane sAgara pitAnI zairyamAM acala rahe, jyAM sudhI himAlaya parvatamAMthI nIkaLI taraMgothI suramya gaMgA pRthvI para vahe che, tyAM sudhI A zAstra A pRthvatalamAM vidvAnone harSa pradAna kare. samArUDhe pUtatridazavasatiM vikramanRpe sahastre varSANAM prabhavati hi paJcAzadadhike (1050) / samApte paJcamyAmavati dharaNI muanRpatau sitepakSe pauSe budhahitamidaM zAstramanaghaM // 922 // | vikrama rAjAne pavitra svarga lekamAM sidhAvya 1050 varSa vItyA pachI A dharaNuM talanuM rakSaNa karanArA muMjarAjanA rAjya kALamAM poza sudI 5 ne divase vidvAnane hitakara A deSa rahita zAstranI samApti thaI. zrI amitagati AcArye racela subhASita ratna saMdeha e samAsa- te | samAsa 34 zAMti zAMti zAMtiH |
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTha (1) zvetAmbara ane digambara lekhaka-rA, dayALa gaMgAdhara bhaNasAlI. bI. e., kalakattA. DokaTara barUo lakhe che ke - nagna kSapaNukanuM naitika adhaHpatana na thAya teTalA khAtaraja zAyada pArzva prabhunA caturyAma dharmane badale maithuna sarvathA viramaNa nAme paMcama mahAvratane mahAvIra deve umere karyo. A pArthaprabhunA badhA mahAvrato rAkhavAthI pApane mahAvIra devanA zAsanamAM sAmela thavAne kazI harakata AvI nahi paNa je ke baMne zAsane mahAvIra devanA dharmadhvaja taLe ekatra thayA to paNa pArthApatyanA hRdayane nagnatvathI AghAta pahoMcate kharo. basa Aja vicAra eka pradhAna kAraNuM hatuM, ke jene laI prabhunA anuyAyI ane ziSya paraMparAmAM pAchalathI bheda paDe. ane pariNAme digaMbara ane zvetAMbara jevI be virodhI kema uddabhava pAmI. A bhedanuM mULa vAstavika rIte vicAratAM mahAvIra prabhu ane pArthaprabhunA upayukta be bhedamAM gupta rIte samAeluM che." (juo . bI. ema baAnI Pre-Buddhistic Indian Philosophy pRSThaka. 374-375). A vicArone vadhu spaSTa zabdomAM oLakhIe te Do.barUA ema kahevA mAge che ke pArzvaprabhunA sacelaka kalpanA vicArane anusaranArA te vetAMbara ane mahAvIra prabhunA acelaka kalpanA vicArenA anuyAyI te digaMbaro. * saMvata 1982 nA bhAdrapada Azvina pustaka-2. aMka-2 pAnuM 35,
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ A mantavyane harmana jekebI Adi anyAnya pAzcAtya vidvAno paNa samarthana Ape che tethI te matamAM keTaluM satya samAeluM che ane tenI puSTimAM koI zAstrIya purAvo che ke kema tenI mImAMsA atra karIzuM. ' 1. zrI uttarAdhyayana sUtranA kezI gitamaya nAmaka trevIsamA adhyayananI gAthA 29 parathI ApaNane spaSTa thAya che ke pArzva prabhue sacelaka dharma prarUpo ane zrI mahAvIra prabhue acelaka dharma upade. kalpasUtranI prAraMbhanI gAthAothI paNa Aja vAtane puSTi maLe che. TIkAkAra bhagavaMta jaNAve che ke "vIsamA tIrthaMkara zrI vardhamAna svAmIe acelaka kahetAM "pramANapata, jIruM, zIrNa, prAya dhavala vastra dhAraNAtmaka sAdhvAcAra upade, jyAre mahAyazasvI trevIsamA tIrthaMkara zrI pArzvanAthe celaka kahetAM paMcavarSIya bahu mUlyavAna pramANa rahita vastra dhAraNAtmaka sAdhvAcAra prarUpe." A parathI pArzvaprabhune ane pariNAme kezI prakRti pArzvapane sacelaka eTale vastra dhAraNAtmaka mArga hato e nirvivAda sAbIta thAya che. paNa mahAvIra prabhunA acelaka mArganI vyAkhyA eka deze mAtra prastuta viSaya paratveja upakArI hoya ema lAge che. acelaka zabda asarvathA niSedha ane dezaniSedha ane cela= vastra A be zabdanA samAsathI acelaka thAya che. arthAta acelaka= nagna; ane jIrNa zaNuM vastradhArI baMne arthamAM acelaka zabda vaparAyo hoya ema saMbhave che. dvitIya artha te TIkAkAra bhagavate batAve che mATe ApaNe alaka "nagna arthamAM saMbhavita che ke kema te jovAnuM rahyuM. AcArAMga 1-9-1 465 mAM jaNAvyuM che ke - saMvaccharaM sAhiyaM ma.saM jaNa rikAsi vatthagaM bhagavaM, acelae tato cAI taM vIsaja vattha-maNagAre.
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAta-bhagavAne tera mAsa sudhI (ide dIdhelu devadUSya) skaMdhapara dhAraNa karyuM tyAra pachI te chAMDI bhagavAna acelaka vastrarahita aNagAra thayA. vaLI Aceya zabdanI vyutpatti karatA zrI vinayavijayajI upAdhyAya kalpasUtraparanI pitAnI TIkA nAme subelikAmAM jaNAve cha / na vidyate celaM vastraM yasya so acelakaH tasya bhAva AcelakyaM vigatavastratvaM ityarthaH tazca tIrthezvarAnAzritya prathamAntimajinayoH zakropanIta-devadUSmApagame acelakatvaM, anyeSAM tu sarvadA sacelakatvaM / A parathI spaSTa jaNAze ke bhagavAne vastrane tyAga karyo tyAra pachI acelaka vastrarahita aNagAra thayA arthata nagnabhAve digaMbara dazAmAM vihAra karavA lAgyA ahi -sarvathA niSedhavAcI che. vaLI trIza atizaya pikI eke atizaya e nathI ke jethI prabhunA digaMbaratvanuM gopana thAya. arthAta carma cakSu dhaNuM dekhI nA zake paNa prabhu mahAvIra deve devaduSyanA parivAra pachI anya vastra aMgIkAra kIdhuM nathI ane temanuM nagna labdhivaDe gApana rahetuM ema te vetAMbaro paNa mAne che. uparAMta rA. naMdalAlabhAI pitAnA mahAvIra svAmI caritramAM pU. ra94 me jaNAve che ke IdrabhUtie cAritra dharma aMgIkAra karyo te samaye kubere cAritra dharmane lAyaka upakaraNa lAvI te grahaNa karavAne temane vinaMti karI te grahaNa karatA pahelAM temane vicAra thayo ke huM to niHsaMga chuM te pachI A upakaraNe mahAre grahaNa karavA ke kema? A kathanane zAstrIya purAve che ke kema e mATe mahane saMdeha che paNa je satya hoya to potAnA Adarza mahAvIra prabhu acalaka-digaMbara dazAmAM na hota te A vicAre gatama svAmIne Avata kharA ?
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ A saghaLuM acelaka eTale vastrane sarvathA niSedha sAbIta karavA puratuM che. ane deza niSedhanA arthamAM te TIkAkAra bhagavate puravAra kIdhela che eTale acelaka baMne arthamAM vaparAtuM hatuM ema saMbhAvanA thAya che. 2, jinakalpa ane sthavirakalpa, A be kalpanI jana mahAvIra prabhue karelI che ane te pApanA sacelaka mArga ane pitAnA acelaka mArganA samanvaya rUpe heya ema zuM nathI jANatuM ? jyAre be asamAna vicAro samanvaya thAya tyAre bannee kAMIka chuTachATa melavI paDe che te mujaba pArthApatyone potAnA dharmadhvaja heThaLa ekatra karavAnI zubhecchAnA pariNAme A be kalpanI dejanA thaI hoya ema saMbhAvanA thaI zake che. pAzvapa vastradhArI hatA e kahevAI gayuM che ane mahAvIraprabhu pote acelaka hatA tethI samanvaya thatAM baMne mArgane svIkAra thayo ane dharmarUpe prarUyA. sacelakatvanA vicArane sapakSI te sthavirakalpI ane alakatanA vicArane pakSakAra te jinakalpI. sacelakatva ane acelakatva mokSa prAptine bAdhAkArI nathI paNa vyavahAra naye baMne eka ja lakSya mATe be bhinna mArga che e utarAdhyayana sUtra. 23-31-32 mAM ghaNI ja sugama rIte samajAvela che. mahAvIra prabhune kaDaka mArga ho teTaloja sakhta mArga jinakalpanA che. ane pArzvaprabhunA madhyamamArga anukula gacchavAsI sAdhuene sthavira kahyuM ke je sAMprata kALamAM maujuda che (te baMne kalpanA vizeSa bheda mATe juo vizeSAvazyaka gAthA 7 ane te paranI maladhArIjInI TIkA.) khuda mahAvIra prabhue, jo ke pite acelaka hatA chatAM, A baje kalpane mArgarUpe prarUpyA che ane temanA jIvaMtakAlamAM bane
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAranA nigranthA vidyamAna hatA ane sthavikalpa aMgIkAra karI keTaleka kALe kAra karela che. metAya muni jevAe prAraMbhamAM jinakalpIpaNuM paNa aMgI A be prakAranA munionA kalpa paikI jinakalpa pArzva prabhunA zAsanamAM heAya ema mhArA jANavAmAM nathI. upara kahevAmAM AvyuM che ke mahAvIra prabhunA kaDaka mAga hatA ane pAzva prabhune madhyama mArga hatA kAraNu caramatIrthaMkaranA samayavartI leAkeA vakra ane jaDa hatA tyAre trevIsamAnA anuyAyIe Rju ane prAna hatA ethIja kahyuM cheH - purimANaM duvvisIjjho u carimANaM duraNupAlao / kappo majjhimagANaM tu suvisojjho supAlaA // --uttarA. adhyayana 23. gA. 27, --prathama tIrthaMkaranA sAdhune (niraticArapaNe)dhama samajatAM dehilA paNa pALatAM sAhileA ane chellA tIrthaMkaranA sAdhune dhama` ( samajatAM sAhileA paNa pALatAM) dAhileA, jyAre vacalA khAvIsa tIrthaMkaranA sAdhune dharma samajatAM paNa sAhilA ane pALatAM paNa sAhileA. ( tethI chellAM ane pahelAM tIrthaMkare paMcamahAvratarUpa dhama prakAzyA ane vacalA mAvIse cAra mahAvratarUpa dharma kathA ). A gAthAmAM kaDaka mArga ane madhyama mAMnuM kAraNu sahelAIthI anumita thAya che. zrI kalpasUtra sukhAdhikA parathI udbharita enA daza prakAranA kalpa bhedaparathI avisaMvAda ke mahAvIraprabhunA AcAra ati kaThina hatA, madhyama mArgI AcAra hatA H-- nimnAkta banne prabhurIte jANI zakAze ane pAzva prabhunA *
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra prabhunA zAsanamAM. zrI pArzvaprabhunA zAsanamAM. (1) Avelakya. bahu mUlya, vividha varNa sAdhuo zveta, mAne peta, vastranI anujJAthI sacelakatva jaNaprAya vastradhArIhevAthI acelaka. ane keTalAka veta, mAta, vastradhAri paNa hatA teTalA aMze teo acelaka-AthI banne vikalpa teone sevavAnI anujJA hatI. (2) AdhAmika-zika- je sAdhu nimitta karela hoya sAdhu nimitte karelA azana- teneja na kape bIjAne kahelpe. pAna, khAdima, svAdima, vastrapAtra, vasati pramukha - game te eka sAdhu vA eka sAdhu samudAya nimitte karelA sarve sAdhuone na kalpe, (3) zakyAtara. zayAtara yA vasati svAmInuM pIMDa banne prakAranA sAdhuone na kalpa mATe te kalpa bannene mATe samAna che. () rAjapiMDa. na kalpa (5) kRtikarma-vaMdana. banene samAna. (6) vrata-mahAvrata cAra mahAvrata; kAraNa teo paMca mahAvrata rUjI prAjJatvathI samajI zake che
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ vakra jaDatvathI pAMcamA vratanA spAllekhanI AvazyakatA. (7) jyeSTha-ratnAdhika upasthApanAthI AraMbhI dikSA paryAyanI gaNunA ane jyeSThalanA vyavahAra. (9) pratikramaNa. aticAra lAge yA nahi paNa bhaya kAla avazya karavuMja joie temaja bAkI rahelA aticAra mATe pakSika cAturmAsika ane sAMvatsarika prakrimaNa paNu avazya karavAMja joI e. (9) mAsakalpa, mAsa maryAdA niyataH-- vadhumAM vadhu ekaja sthaLe eka mAsa sthiti karI zakAya. chevaTa dubhikSa azakti AdikAraNe eka mAsa upara rahevuM paDe teA paNa pAsenA upagrAmamAM javuM ane chevaTe khuNA paNa badalavA joie. bAkI eka mAsathI vadhu sthiti na thaI zake. (10) thayu`SaNAH- upara mujaba pharajyAta. ke strItyAga parigrahatyAgamAM aMta. gata thAya che. niraticAra cAritra hAvAthI dikSA samayathIja jyeSTha ane ladhune vyavahAra. aticAra lAge teAja pratikramaNa karavuM te sivAya jarUra nahIM. ane te paNa prAye eja devasIka ane rAI pratikramaNanA vyavahAra che. pAkSika cAturmAsika ane saMvatsarika na karavA paDe. aniyatamAsa kalpaH-- marajI paDe te eka kreDi karatA kAMIka uNA varSoM (bAvIza tIrthaMkaranA sAdhu A zrI) paryaMta eka sthaLe sthiti karI zake ane marajI paDetA eka mAsanI vacamAM paNa vihAra kare. upara mujaba aniyata.
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasaMhAra:- pArthApatyo paMcavarNA, mAnapata, bahu mUlyavAna, vastradhArI hatA uparAMta sarala ane buddhizALI hatA; eTaluM ja nahi paNa azana pAnAdi paNa je amuka sAdhu nimitte kareluM hoya tene ekalAnija na kalpe paNa bIjAne te bAdha kartA nahi. vaLI temane rAjapiMDa vAparavAnI anujJA hatI uparAMta aticAra lAge teja devasI (devasika) vA rAI (rAtrika) pratikramaNa karavAne kalpa hatuM ane pAkSika, cAtumAMsika temaja sAMvatsarika pratikramaNa jevAM pratikramaNa temane karavAnAMja na hatAM temaja vaLI mAsa kalpa ane paryuSaNa paNa temane baMdhanakAraka na hatAM paNa te baMne temanI marajIpara choDavAmAM AvyAM hatAM. jayAre A ati sukara sthiti sAthe carama tIrthakaranA sAdhuonA kalpanI tulanA karIe chIe te keTalI sakhtAI che te najara samIpa tarI Ave che. jIrNa zINuM vastro paheravAM- ane jinakalpI hoya te te vaLI vastrarahita ja rahevuM ane TADha taDakA daMzamaSaka AdinA parisahe sahana karavA. eka sAdhu AzrI kIdhelA AhArAdi tene te na kalpe eTaluM ja nahi paNa sAdhu mAtrane na kalpe, rAjapiMDa to vaparAyaja nahIM. aticAra lAge yA na lAge paNa ubhayakALa pratikramaNa to avazya karavuM ja joIe. uparAMta bIjA traNa pratikramaNa paNa Avazyakaja che. game tevA anivArya kAraNe paNa mahAvIra prabhunA sAdhuo eka ja sthaLe vadhumAM vadhu eka mAsa sthiti karI zake, taduparAMta khAsa rahevAnI jarUra jaNAya te paNa sthAna parivartana kIdhA sivAya te na ja rahevAya. joIe te upavanamAM, zAkhApuramAM jaI pAchA Ave ane chevaTe te paNa na bane te upAzrayane khuNe te badalIne paNa sthAna parivartananA kalpane sakhta rIte amalamAM mela. paryuSaNa bAbata paNa eja sakhtAI A kalpada parathI samajavuM sugama thaI paDaze ke mahAvIra prabhune AcAra ati sakhta hatA. A samajyA pachI pArthApatyonA
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicArAnA pravAhanuM ane mahAvIranA anuyAyIonA vicArAnA rAhanuM sahelAithI anumAna thai zake tema che. pArzvapatye saraLa ane madhyama mArgane sevanArA hatA ane tethI teonA magajanI valaNa paNa teja prakAranI heAya temAM navAi nathI; uparAMta kezIprabhunA samayamAM paNa zithilAcAra thaye hAya e sahaja samajI zakAya tevuM che. kAraNa eka zAsana avati para Ave che tyAre navA tInI sthApanA thAya che. valI tatsAmayika anya dAnika saMsthA taraph dRSTi kSepa karatAM paNa te leAkeAne jaNAyuM ke bauddheA vigerenA sAdhuo madhyamAgI hatA AthI kezI prabhu ane tenI sAthenA pArzvapatye je ke gAtama svAmInA samajAvavAthI mahAvIra prabhunA dharmadhvaja taLe AvI vasyA chatAM paNa manuSyanI mAnasika valaNu ekAeka badalAvI muzkela che. teoe mahAvIra prabhunA kaDaka mArga aMgIkAra kIdheA chatAM paNa pArzvanAthanA zAsanamAM sevelA kapabheda teonA magajane heALI rahyA hatA. A pramANe ekaja samayamAM be prakAranA vicAranA pravAhamAM nimajjana karanArA sAdhue vidyamAna hatA. A pramANe mahAvIra prabhu bAda sudharmAMsvAmI ane jaMbusvAmI jevA prabhAvazALI che mahApurUSA paTTadhara thatAM te pArsthApatyeAnA vicAranA rAhamAM taNAtA sAdhu vaga mAthuM uMcu karI zakyA nahIM. paNa tyAra pachI dhIme dhIme peAtAnA vicArA jAheramAM lAvatA gayA paNa hajI paNa banne vicAranA sAdhuone sAthe rahevA jeTalI sahiSNutA hatI paNa te lAMkhe| vakhata TakI zakI nahIM ane vIrAt 609 varSe chevaTanA khanne judA paDayA (schism). mahAvIra prabhunA kaDaka mArgane ane jinakalpane sarvAge tA nahija paNa nagnatva AzrI ekadezIya kalpane AgaLa dharI vastrarahitapaNe vicAranArA, nizcaya mAne pradhAnapada ApanArA te digaMbarA thayA. tyAre pAoMpatyeAnA madhyamAte anukula vyavahAra mAgane avalaMbana karanArA ane vyavahAraneja AgaLa dharanArA sthavira kalpa
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ sivAyanA bIjA kalpane viccheda heI sthavira kalpane mukhyasthAna ApI vastradhArI vetAmbaro thayA. e zuM ATalA purAvA pachI saMbhavita nathI ? chatAM paNa A carcAtmaka viSayane zeSane nirNaya karavAnuM huM vAMcakavRMda upara choDuM chuM ane temAM udArabhAve thayelI A sUcanAo Adara pAmaze. che tirA che pariziSTha (2) chaghastha dazAmAM zrI mahAvIra prabhunAM vihAra-sthale.* lekhaka-rA. dayALa gaMgAdhara bhaNasAlI. bI. e., kalakattA. kaMDapura-kanIMgahAma mAne che ke A sthala vaizAlIne eka bhAga hovo joIe. kAraNa mahAvIra prabhune "vaizAliya" kahevAmAM Avela che. jo ke A vizeSaNa vizAlA nagarIne vatanI temaja prAntane vatanI bannene lAgu pADI zakAya. teo (De. haranala paNa emaja) mAne che ke kSatrIyakuMDa ane brAhmaNakuMDagrAma A bane vaizAlInA zAkhApura agara spaSTa rIte kahIe te "pADA" hatA. A badhI mAnyatAne aMge teo vizAlA nagarIne besAra" Besarh gAma tarIke jaNAve che je sthala bauddha granthAmAM ane cInI musApharanA ApelA aMtare sAthe barAbara maLatuM Ave che. A gAmathI cha mAIlane AMtare brAhmaNagAma nAme gAmaDuM paNa asti dharAve che. prAcIna brAhmaNakuMDagrAma heAya te temAM kAMI bAdha nathI. besAramAMthI te khedakAma karatAM temaja vizAlane mahela vigere sthaLe lagnAvazeSa sthItimAM Aje paNa mojuda che (juojhanIMgahAma) zeSamAM * saMvata 1983nA phAgaNa caitra pustaka 3-2 aMka 78 pA. 374.
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ kanAMgahAma hiMmatapUrvaka kartha che ke "bhagnadazAmAM paDelo besArane killo, nAma, kSetraphaLa, ane sthAna eTalI sacoTa rIte prAcIna vizAlA nagarInI khAtarI Ape che ke have zaMkA rahI nathI." A rIte vizAlAne besAra sAthe brAhmaNagrAmane teja nAmanA gAma sAthe ane tenIja pAse AveluM "basukuMDa ne zAyada kSatrIyakuMDa sAthe ApaNe sthala nirNaya karI zakIe. A sthalanirNayamAM bAdha mAtra eka Ave che ke Adhunika lachavADa pAse DuMgarapura jene ApaNe kSatrIyakuMDa tarIke gaNIe chIe te sthApanA tIrtha mAnavuM paDe. paNa tema mAnavAne ApaNe pAse sabaLa purAvo nathI. paM, haMsa, sema Adi kavioe paNa Adhunika kSatrIyakuMDanI yAtrA karI che ema temanA pUrva kSetronI tIrthamALA parathI jaNAya che. A praznane ukela karavA bahuja agatya che. vANijyagrAma:-zrI kalpasUtramAM spaSTa ullekha che. vaizAlI ane vANijyagrAmanI nizrAe prabhue bAra mAsAM karyA. A parathI kahevAnI jarUra rahetI nathI ke vANijayagrAma ane vizAlA taddana najIkaja hovA joIe. vaLI vizAlAthI vANIjyagrAma prati vihAra karatAM vacce gaMDakI nadI nAvamAM utaravI paDI hatI. eTale vaizAlI gaMDakI nadInA tIrapara hovuM joIe ane vANijyagrAma sAme tIre. nakazAmAM baA yA banIA besArathI sAme tIre che te vANIjyagrAma hovA dareka saMbhava che ema zrI vijayadharmasUrI jaNAve che. che. haranala pitAnA upAsaka dazAMganI neTamAM jaNAve che ke kuDapara ane vizAlA ekaja hevI joIe kAraNa prabhune "vaizAlIya kahela che mATe te kuDapurane vizAlAne kSatrIya pADe kahe che jyAM rAjA (khitAba) tarIke siddhArtha hatA. uparAMta zrI AcArAMganA bhAvanAdhyayanathI (dvitIya zrutaskaMdha) jaNAya che ke uttara
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 hajAma ane dine mAdAma AthI kaMDagrAmanA baMne pADA hoya e nizaMka thAya che. kumAragAma-eka vakhata kSatrIya kaMDagrAmanA sthalane nirNaya kIdhA pachI A nhAnakaDA sthala mATe eTaluM ja kahI zakAya ke te kuDapurathI 10 thI 15 mAIla para hovuM joIe kAraNa prabhu lagabhaga 1 thI 2 kalAkamAM e sthale pahoMcyA hatA. kalAga sanniveza:-nAlaMdAnI uttare A sthala hatuM ema zrI bhagavatI sUtranA ullekha parathI mAluma paDe che. nAlaMdAthI aMdara sAmaMte kAlAka sanniveza hatuM. ane nAlaMdA rAjagRhIthI 7 mAIla para uttare hatI. morAka-ane asthigrAma-nAlaMdAthI merAka AvyA. merAka asthigrAmanI najIka ja hatuM kAraNa aDadhA comAse prabhu asthigrAma gayA ane comAsuM purUM thatAM paNa zara9 rUtumAM tyAM AvyA eTale asthigrAmathI 5 thI 10 mAIlathI dUra na ja hoya. asthigrAmaH--jene vardhamAna kahevAmAM AvatuM hatuM ema Avazyaka sUtranI sAkha che te jene Aje bardavAna" (saMskRta vardhamAna) kahe che temAM prAcIna vardhamAna-asthigrAma tarIke levAmAM kaze bAdha nathI. A bardavAna dAmodara nada nAme vegavatI nadIne kinAre che. vAcala pradeza -bardavAnathI uttara tarapha vihAra karatAM turataja dakSiNa vAcAla. suvarNavAlukA nadI-kanakakhala Azrama-rUpyAlukA nadImAM thaI prabhu zvetAmbI pahoMcyA. kanakakhala -Azrama vetAmbInI pAse ja hatuM Avazyaka pRSTa 195. "tAre tAjezvA rAja" ane Azrama pachI rUpyAlukA nadI pAra utarI utara vAcAlamAM dAkhala thayA tyAMthI zvetAmbimAM padhAryA. mATe uttara vAcala pradezanuM pATanagara vetAmbI hoya e dareka saMbhava che, ane kanakakhala Azrama rUyavAlukAne kinAre
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAya ane nadI pachI turataja uttaravAcAla-Ama A cAre sthala dUra nathI mAtra dakSiNa vAcALaja dUra hatuM. mATe uttara vAcAlane sthalanirNaya agara vetAmbInA sthaLanirNayapara bIjA cArano AdhAra che. vetAmbI -zrI rAyapAseNuM sUtra parathI jaNAya che ke te sAvathI nagarIthI bahu dUra nahatI ane sAththIne sthalanirNaya setamehata nAme gAma ayodhyAthI 30 mAIlapara che tyAM thaI zake che mATe tAmbI tenI pUrva agara pUrvottaramAM hoya. A pradeza Adhunika nepAla sAthe baMdhabesle che mATe tAkhI te vakhatanI nepAla dezanI rAjadhAnI hatI ema anumAna thAya che. ane uttaravAcAlamAM zvetAmbI hatI te uttaravAcAla ane nepAla bane ekaja hovA joIe. surabhIpura-zvetAmbInI dakSiNe ane gaMgAnI uttare A zahera ane guNaga saMniveza levA joIe. sthalanirNaya hajI thaI zakyo nathI. rAjagRha-Adhunika rAjagIra-rAjagRha. vizeSa vivecananI jarUraja nathI. - nAlaMdA-rAjagRhathI 7 mAila uttare baDagAma pAse thaelA khedakAma nAlaMdAne nirNaya karAve che. suvarNakhala -A Azrama kanakakhalathI tadana bhinna tevuM joIe emAM zaka nathI kAraNa kanakakhala zvetAmbI pAse cheka uttaramAM che jyAre A suvarNakhala te rAjagRhathI brAhmaNakuMDagrAma jatAM rastAmAM Ave che ane brAhmaNakuMDa vetAMbIthI ghaNe dUra dakSiNe che. temaja suvarNakhala tethIye dakSiNe che. mATe sthalanirNayanI jarUra che.' brAhmaNagrAma -upara vaizAlImAM vivecana kIdhela che. caMpAnagarI:-Ae nAmanuM rathaLa bhAgalapurathI pazcime nAthanagara pAse gaMgAkinAre Aje paNa mojuda che jene caMpAnAlA kahe che.
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 pRSThacapa kAMgalA:-cInI musApharanA lakhANa mujaba caMpAthI 400 lI yAne 70 mAila para pUrvamAM kayaMgalA nagarI hatI. caMpAthI nadI raste jatAM te aMdAja 90 mAila thAya che paNa khulkI mArge 70 mAila thAya. A yaMgalA rAjamahAlathI dakSiNe 18 mAilapara che. (kanagahAma), ane yaMgalA nAmanuM gAma haiyAta che ke je AjhamagajathI uttare baraharavA ane chalAMgAnI vace mukI zakAya. AvI rIte vAre kayaMgalAne nirNaya thAya che ke caMpAthI pUrvamAM 70 mAilapara che te pRSacaMpA te be sthalonI vacceja hovI joIe. kAraNa prabhu caMpAthI nIkalI pRSacaMpAmAM comAsuM rahyA ane tyAMthI turata kayaMgalA gayA. sAvathI:-balarAmapura sTezanethI 12 mAIlapara seTa meTane kIlo che te anAthI 5 mAIla para che ane te ayodhyAthI uttare 30 mAIla che. te aMkonA ane seTa meTane saMyukta pAMca mAIlane pradeza sAvaththI tarIke laI zakAya (jene mATe juo kanIMgahAma ane vijayadharmasUrinI prAcIna tIrthamAlA bhAga 1) tIrthakalpamAM paNa lakhyuM che ke saMparUvATe maTitti tA. ahiMthI hAledurga-naMgalA-Avarta thaI teo corAsaMniSe AvyA te corAga pRSThacaMpAnI najIka che mATe hAledurga Adi sAva thIthI pRSThacaMpA jatAM rastAmAM levA joIe tene sthaLa nirNaya kara. lATha-rADha-baMgAlane rADha nAme pradeza. A rADha pradezanI uttara simA rAjamahAlanA TekarAo che prAcIna kAlamAM rAjamahAlanA TekarAothI AraMbhI dakSiNe pUrvArdha madanApura bAMkurA bardavAna hugalI hAvarA vigere AhalAo sameta rADha pradeza kahevAtuM hatuM. valI uttara rADha ane dakSiNa rADha A be pradeza aA nadIthI vibhakta thatA hatA. pUrNa kalasara--A sthaLane nirNaya thayo nathI. paNa zrI Avazyaka parathI jaNAya che. rADha nAme anArya bhUminI sarahada para A eka anArya gAma hatuM.
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 ThThila nagarI, kalisamAgama, ja pruSa'Data khAyakUpikAA zahera yA nagarInA paNa nirNaya thai zakatA nathI. (kadI samAgama ane takhAya mATe eka sUcanA mAtra thaI zake che ke rADha dezanI hada cheka tArakezvara-kalakattA pAse--sudhI eTale kadalI samAgama te kAlAghATa je kalakattAthI kheMgAla nAgapura lAinamAM rUpanArAyaNu nadIne tIre ( ) mAila para AveluM che. khaga bhASAmAM keLAM-kadalIne kalA uccAra kAlA-kahe che A sthaLa nAma sAthe dhaNuMja aMdha besatuM che, ane jo kAlA dhAne kalI samAgama lae teA takhAyane tAmaluka-tAmralipti eka lai zakAya jekAlAdhATathI najIkaja che ane te samayamAM prakhyAta aMdara hatuM. grAmArka zAlizISa ka bhadrikAH--A gAma ane nagarInA sthAna ni ya Ala bhIkAnA niCya para nir che. kAraNa A traNe sthalA vaizAli-bezADa-ane AlaMbhikAnI vacce AvelAM che. AlabhikAH--A nagarInA niNaeNya ati vivAdAspada che. DA. haranala potAnA upAsakadazAMganI mATa--pAnA 51-53 mAM sara kanIMgahAmanA sthaLa rniya sAthe maLatApaNuM khata!vI jaNAve che ke AlavI agara AlA ane cInI musApharanuM navadevakula be ekaja hAvA joie ane A sthala kanAjathI agnIkANamAM 19 mAila para Avela nevAla sAthe nirNita karI zakAya. paNa A vAtamAM satya haiAya ema lAgatuM nathI. vihAra mAga tarapha daSTi karatAM te sthala bihAramAMja hovuM joie ane te paNu Adhunika ArA zaheranI AsapAsa laI zakAya. prabhujIe cha cAmAsuM bhadrikAmAM karyuM tyAMthI magadhamAM pharIne AlaMbhikA pahoMcyA, ane saptama varSoMrAtra tyAMja prasAra karyuM. kuDAka, manA, bahuzAlaka, lAhAlAH--jo AlabhikAne ArA laie je mATe pUrAvAnI jarUra che teA A cAra sthalA ArAthI alAhabAda-puramitAla jatAM rastAmAM levA joie.
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ uSNaka gabhUmi-sthalanirNaya yA sUcanamAtra paNa muzkela che. rAjagRha-jANItuM che. rADha vajabhUmi zuddhabhUmi-anArya sthalo pikI rADhane ullekha upara thaI gayuM che ane suhama paNa midanApura chalAne laI zakAya. rADha ane suhama ghaNuM bhAge sAtheja belAya che, ane vajabhUmi-bIrabhUma-vIrabhUminA pradezane levAthI bAdhA nathI AvatI. siddhArtha pura kUrmagrAma-nirNaya nathI. vANijyagrAma-upara lakhAI gaela che. sAvathI-saMta mahaMta kilo, dazama varSArAtra dazamA ane agIAramAM comAsA je vizAlImAM thayuM che tenI vacce aneka sthalo AvI jAya che ane paMtha paNa ati lAMbe che. sAvasthIthI sAnulacha- anirNita. bhUmi, vAlukA, sukSetrA, hastIzISa, tAMsalI, mesalI, vaLagAma-A sthalamAM karma nijarArthe cha mAsa gALyA ane muni zrI nyAyavijayajIe varNana karelA saMgama devanA upasargo ahiM thayA. dRDhabhUmine siMgabhUmi tarIke levA sucanA mAtra che. tasalI kaTaka pAse AveluM dhavalI je khAravela rAjAnA vakhatamAM uttara kAliMganuM pATanagara hatuM tene pro. jayasvAla aneka pUrAvAthI tAMsalI tarIke sAbIta kare che, - hastIzIrSa-prasiddha hAthI guphA te na hoya ke jyAM hAthInI zuMDha che ane te salIthI najIka ja che. AlaMbhikA -kane ja pAsenuM nevAla levAthI paMtha ati dUra thaI paDe che paNa ArA pAse koI sthala levAthI anukuLatA jaNAya che. vetabinnepAlanuM mukhya zahera. A nagarI jana granthamAM prasiddha che paNa bauddha granthamAM tene nAma nirdeza jANamAM nathI.
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 ane che ke nahi tene vidrAnA sAthe patra vyavahAra thAya che. cInIM musAphara kAI A nagarInuM vana ApatA nathI. nepAlamAM lalita paTTana tee gayA che ane A lalita paTTanathI sAvathI ati dura nathI. tyAMthI kAzAMtri--yamunAnA tIre prayAga pAsenuM kAsama gAma. mithilA--janakapura. sAvathIthI dRDhabhUmi AdimAM cha mAsa kALyA bAkI rahyA vihAranA me mAsa jemAM prabhu vagAma kaTaka pAsethI nepAlamAM zvetAmbI gayA tyAMthI pharI sAvathI, tyAMthI kAzammI banArasa mIthIlA pharIte vaizAlI AvyA. susumArapura bhAgapura nagriAma meDhIA--vaizAlI ane kAsama vace nakkI karavA joie. jabhicyAH--zrIvijayadhamasUrI jamagrAma le che tyAre pa bahecaradAsa jamUchanI sUcanA kare che. ( A lekha saMbaMdhI lekhaka jaNAve che keH-- A mhArA svataMtra lekha nathI paNa aneka zeAdhakheALa karanArA matanuM dohana che. A prayAsa eka vyakti kare teA phAvI zake tema nathI, paNa cAra pAMca vidvAne potAnA mata sAkhItI sahita batAve te pAra paDe tevuM kAryAM che mATe Apa Apane abhiprAya, temaja muni nyAnavijayajI Adi A kAryamAM rasa lenArI vyaktionA abhiprAya darzAvaze|. A lekha rUpe cheja nahi paNa dareka jaNanA abhiprAya ekaThA thaye lekha rUpe lakhavA, evA mArA Azaya che. joIe tA taMtrI pAte lakhe te paNa mane vAMdhe nathI. ApanA abhiprAya ane navIna sucanA khAda sthala ni ya mATe vadhu prayatna karIza. AmA mheALA vAMcananI jarUra che ane bauddhagraMthAnA paNu abhyAsa joie. dharmAMnanda kAseAmmIne zvetammI, kayaMgalA ane AlabhikA khAme
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 199 pUchAvI joze.. AmAM AdhAra jenA lIdheA che tenAM nAmaH kanIMgahAmanI bhUgALa, khIla-buddhisTa reka, smitha-ali hisTarI, hAnela upAsaka dazAMga, DeviDasa-buddhisTa IMDiyA, vijayadharma suri-prAcIna tIthamALA, AvaSyaka sutra, zrI AcArAMga-mAtra eka sthaLe. 99 gata zrI mahAvIra khAsa aMkamAM 5. bahecaradAse eka lekha lakhelA prakaTa thayA che ane A bIjo che. hajI paNa A saMbaMdhe vizeSa zeAdhakhALa karavAnI rahe che. teA khAjakA vizeSa prayAsa karI sthaaAnI nizcitatA karaze ane e rIte te puNya bhUmionA uddhAra karavAmAM nimittabhUta thaze. jainayuganA taMtrI.
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ ki 5 12 13 14 11 27 30 33 FREE: 2:42. : 4 4 2 . . . . . zuddhipatrikA (saMskRta). azuddha zuddha bhAratI bhAratI divijanAthA dvijanAthA sarati sariti vahni vahniH bhavabhRti bhavamRti dazovapuSi dRzovapuSi yuktamayA yuktamapA vivadhya vivar2yA dhamam dharmam midhamati niMdyamati kIrti kIrti lamate puNya puNyaM citaH cittaH stasya ratasya roti reti naucavAkyaM nIcavAkyaM vidyudyotena vighudyotena zAMtabhAvA zAMtabhAvo bhAva na bhAvana jinaMdra .. jineMdra labhate 16 i 162 . 169 174 72
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 87 88 101 112 114 11} 117 125 126 99 127 131 134 142 150 152 168 173 210 211 214 232 236 255 280 281 181 216 219 para 279 284 289 292 309 312 "" 315 322 330 3para 386 392 428 437 parara parapa 534 599 613 * 659 720 721 nuNaddhi bAtAni kaSAya tanumadruNaH dhvAMtaghrAta zarAriNAM dRSTavA dRSTavA bhagnau N prajhAkalAbhiH tasmAt saMnimA karyAca vayaprApto mugate sAvyati kANAti vahnivaraM saMpannopi vicakSaNaM lalyapAraM vizodhyayUtaM zocaM vesyAM bhagnavRtaH asthitireva bhave ruNaddhi vAtAni kaSAyai tanumadgaNaH dhvAMtatrAtaM zarIriNAM dRSTravA dRSTravA bhagno prajJAkalAbhiH tasmA saMnibhA kasyaci - vazaprApto mucyate sIvyati krINAti vahnirvaraM saMpannopi vicakSaNAM labhyapAraM vizodhyapUtaM zaucaM vezyAM bhagnavRttaH rasthitireva bhuvi
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ 283 286 287 288 292 307 313 317 318 323 331 334 338 340 341 1 4 9 15 19 8 * * * 129 139 740 743 7para 201 216 829 833 854 877 ee 895 905 906 1 6 19 35 44 107 108 112 rA gatiH nnazyatyayaM bhuktavAdhaM vidhadra nvitAnAmaM zatradAnaM yakSAvrataM saMjJi yatkiMci kSeauH pUjanaM varjito vilokitAM bandhatA bhRtyavagAH ( gujarAtI ) sUrya petAnI 3 valeA karyAM manathI puSparAMca vate cAratra temane matIH nnazyatyayaM bhuktabAdhaM vidhad nvitAnAM zastradAnaM zikSAvrataM saMjJiy yatkiMcid kSepau pUjanaM varjite vilokyatAM bandhato bhRtyavargAH sU peAtAnI vaLA karyo mAnathI puSparAmAMca varte cAritra sUtrane
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 56 123 134 135 153 202 211 227 vRddha miSAdI kavacanathI mithyAtya tajatA kSayapAzaya sAmati sAmatio mithyAdaSTi kuvacanathI mithyAtva tyajata yopazama samiti samitie tyajI cittamAM 91 228 110 275 140 342 citamAM 158 400 dukhane duHkhane 167 strIne roga strIne roja yAya meLo 195 17 4ra6 443 482 485 493 591 600 611 thAya meLavyo kula mAtramAM vALI 0 0 phula 230 233 jema che cha cha 61. 240 624 mAkSamAM vAlI jela mahAnAya pApanurakta AvazAyanA dvatIya avastha sahAyanA atizAci parameTuinuM mahAnIca pApAnurakta AvazakyatA dvitIya avazya sahAyatA atizayi parameSTinuM 289 289 744) 745 u5ra 806 283 30%
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 dravyo 813 827 316 zAsana 828 316 325 3ra7 327 858 861 863 sAsana malI caMthare chavitAsaMsa pratanA maLI saMthAre jIvitAzaMsa vratanA
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina graMtha malavAnuM ThekANuM:bihArIlAla uThanerA jaina mAlika-jaina sAhitya-prasAraka kAryAlaya, hIrAbAga, pASTa giragAma, muMbaI