Book Title: Paumchariu Part 2
Author(s): Swayambhudev, H C Bhayani
Publisher: ZZZ Unknown
Catalog link: https://jainqq.org/explore/002524/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सिंधी जै न ग्रन्थ मा ला ***[ ग्रन्थांक ३५ ]****** संस्थापक स्व० श्रीमद् बहादुर सिंहजी सिंघी' संरक्षक श्री राजेन्द्र सिंह सिंघी तथा श्री नरेन्द्र सिंह सिंघी ** प्रधान संपादक तथा संचालक आचार्य जिन विजय मुनि * वि.सं. २००९] DAICHAND JE SINGH श्री ची संधी कविराज - स्वयंभूदेव - विरचित पउमचरिउ -- [ अपभ्रंशभाषाग्रथित महाकाव्यात्मक जैन रामायण ] द्वितीय भाग - अयोध्या काण्ड एवं सुन्दर काण्ड * संपादक डॉ. हरिवल्लभ चूनीलाल भायाणी 'एम्. ए., पीएच्. डी. *** [ प्रकाशक ]x सिंघी जैन शास्त्र शिक्षा पीठ भारतीय विद्या भवन, बंबई Lava 品 '[ मूल्य १०-८-०. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सिं घी जैन ग्रन्थ मा ला ********[ ग्रन्थांक ३५ ]******* कविराज- स्वयंभूदेव-विरचित पउमचरिउ [अपभ्रंशभाषाग्रथित महाकाव्यात्मक जैन रामायण] सामान SRİ DALCHAND JI SINGHI TuuuuuuN 5 श्री डालचन्द्रजी सिंघी ] SINGHI JAIN SERIES *-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*[ NUMBER 35]*-**-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-* PAUMACARIU (A JAINISTIC RAMA-EPIC IN APABHRAMSA) Composed by Kaviraja Svayambhudeva PART-SECOND Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कलकत्ता निवासी साधुचरित-श्रेष्ठिवर्य श्रीमद् डालचन्दजी सिंधी पुण्यस्मृतिनिमित्त प्रतिष्ठापित एवं प्रकाशित सिंघी जैन ग्रन्थ मा ला [ जैन आगमिक, दार्शनिक, साहित्यिक, ऐतिहासिक, वैज्ञानिक, कथात्मक - इत्यादि विविधविषमगुम्फित प्राकृत, संस्कृत, अपभ्रंश, प्राचीनगूर्जर - राजस्थानी आदि नानाभाषानिबद्ध; सार्वजनीन पुरातन वाङ्मय तथा नूतन संशोधनात्मक साहित्य प्रकाशिनी सर्वश्रेष्ठ जैन ग्रन्थावलि . ] प्रतिष्ठाता श्रीमद् - डालचन्दजी - सिंघीसत्पुत्र स्व ० दानशील - साहित्यरसिक - संस्कृतिप्रिय श्रीमद् बहादुर सिंहजी सिंघी SRI BAHADUR SINGĦAR SINGH ओ बहादुर निधी प्रधान सम्पादक तथा संचालक आचार्य जिनविजय मुनि ऑनररी मेंबर, जर्मन ओरिएन्टल सोसाइटी सम्मान्य नियामक भारतीय विद्या भवन, बम्बई; तथा, राजस्थान पुरातत्त्व मन्दिर, जयपुर * सर्वप्रकार संरक्षक श्री राजेन्द्र सिंह सिंघी तथा श्री नरेन्द्र सिंह सिंघी प्रकाशक सिंघीं जैन शास्त्र शिक्षा पीठ भारतीय विद्या भवन, बम्बई प्रकाशक – जयन्तकृष्ण, ह. दवे, ऑनररी रजिष्ट्रार, भारतीय विद्या भवन, चौपाटी रोड, बम्बई नं. ७ मुद्रक - लक्ष्मीबाई' नारायण चौधरी, निर्णयसागर प्रेस, २६-२८ कोलभाट स्ट्रीट, बम्बई २ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कविराज - स्वयंभूदेव - रचित पउमचरिउ अपभ्रंश भाषाग्रथित महाकाव्यात्मक जैन रामायण ] विविध विस्तृत पाठभेद, प्रस्तावना, विशिष्ट शब्दकोष, परिशिष्टादि समन्वित * * * "डॉ. हरिवल्लभ चूनीलाल भायाणी एम. ए., पीएच्. डी. ( प्राध्यापक, संस्कृत एवं प्राचीन गुजराती साहित्य, भारतीय विद्याभवन ) विक्रमाब्द २०१० ] • संपादक भारतीय विद्या seg from बंबई भवन द्वितीय भाग ( अयोध्या काण्ड एवं सुन्दर काण्ड ) प्रकाशक सिंघी जैन शास्त्र शिक्षा पीठ भारतीय विद्या भवन बंबई प्रथमावृत्ति, पंचशत प्रति [ ख्रिस्ताब्द १९५३ ग्रन्थांक ३५० ] भारतीय विद्या भवन द्वारा सर्वाधिकार सुरक्षित [ मूल्य रू. १०-८-० Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SINGHI JAIN SERIES A COLLECTION OF CRITICAL EDITIONS OF IMPORTANT JAIN CANONICAL, PHILOSOPHICAL, HISTORICAL, LITERARY, NARRATIVE AND OTHER WORKS IN PRAKRIT, SANSKRIT, APABHRAMSA AND OLD RAJASTHANIGUJARATI LANGUAGES, AND OF NEW STUDIES BY COMPETENT RESEARCH SCHOLARS ESTABLISHED IN THE SACRED MEMORY OF THE SAINT LIKE LATE SETH SRI DALCHANDJI SINGHI OF CALCUTTA BY HIS LATE DEVOTED SON DANASILA - SAHITYARASIKA-SANSKRITIPRIYA SRI BAHADUR SINGH SINGHI DIRECTOR AND GENERAL EDITOR ACHARYA JINA VIJAYA MUNI (HONORARY MEMBER OF THE GERMAN ORIENTAL SOCIETY) HON. DIRECTOR BHARATIYA VIDYA BHAVAN, BOMBAY AND RAJASTHANA PURATATTVA MANDIR, JAIPUR UNDER THE EXCLUSIVE PATRONAGE OF SRI RAJENDRA SINGH SINGHI SRI NARENDRA SINGH SINGHI AND PUBLISHED BY SINGHI JAIN SHASTRA SHIKSHA PITH BHARATIYA VIDYA BHAVAN BOMBAY Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAUMACARIU OF KAVIRĀJA SVAYAMBHŪDEVA (A PRE-TENTH CENTURY JAINISTIC RĀMA-EPIC IN APABHRAMSA) CRITICALLY EDITED FOR THE FIRST TIME WITH AN ELABORATE INTRODUCTION, INDEX VERBORUM AND APPENDICES BY .Dr. HARIVALLABH C. BHAYANI, M. A., Ph. D. Professor of Sanskrit and Old Gujarati BHARATIYA VIDYA BHAVAN PR ETTELOITTTTTTRY ISRI UALCANDJI SINGH wwwwwwwwww HET GER 51 AN PART SECOND (AYODHĀ KĀŅDA AND SUNDARA KĀŅDA) PUBLISHED BY Singhi Jain Shastra Shikshapith BHARATIYA VIDYA BH A VAN BOMBAY V. E. 2009) First Edition: Five Hundred copies . [1953 A. D. Vol. 35] * * [Price Rs. 10-8-0. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ or mor. ॥ सिंघीजैनग्रन्थमालासंस्थापकप्रशस्तिः ॥ अस्ति बङ्गाभिधे देशे सुप्रसिद्धा मनोरमा । मुर्शिदाबाद इत्याख्या पुरी वैभवशालिनी ॥ बहवो निवसन्त्यत्र जैना ऊकेशवंशजाः । धनाढ्या नृपसम्मान्या धर्मकर्मपरायणाः ॥ श्रीडालचन्द इत्यासीत् तेष्वेको बहुभाग्यवान् । साधुवत् सञ्चरित्रो यः सिंघीकुलप्रभाकरः ॥ बाल्य एवागतो यश्च कर्तुं व्यापारविस्तृतिम् । कलिकातामहापुर्यां धृतधर्मार्थनिश्चयः॥ कुशाग्रीयस्वबुद्ध्यैव सद्वृत्त्या च सुनिष्ठया । उपायं विपुलां लक्ष्मी कोठ्यधिपोऽजनिष्ट सः ॥ तस्य मन्नुकुमारीति सन्नारीकुलमण्डना । अभूत् पतिव्रता पत्नी शीलसौभाग्यभूषणा ॥ श्रीबहादुरसिंहाख्यो गुणवाँस्तनयस्तयोः । अभवत् सुकृती दानी धर्मप्रियश्च धीनिधिः ॥ प्राप्ता पुण्यवता तेन पत्नी तिलकसुन्दरी । यस्याः सौभाग्यचन्द्रेण भासितं तत्कुलाम्बरम् ॥ श्रीमान् राजेन्द्रसिंहोऽस्य ज्येष्ठपुत्रः सुशिक्षितः । यः सर्वकार्यदक्षत्वात् दक्षिणबाहुवत् पिनुः ॥ नरेन्द्र सिंह इत्याख्यस्तेजस्वी मध्यमः सुतः । सूनुर्वीरेन्द्रसिंहश्च कनिष्ठः सौम्यदर्शनः ॥ सन्ति त्रयोऽपि सत्पुत्रा आप्तभक्तिपरायणाः । विनीताः सरला भव्याः पितुर्मार्गानुगामिनः ॥ अन्येऽपि बहवस्तस्याभवन् स्वस्रादिबान्धवाः । धनैर्जनैः समृद्धः सन् स राजेव व्यराजत ॥ ___ अन्यच्चसरस्वत्यां सदासक्तो भूत्वा लक्ष्मीप्रियोऽप्ययम् । तत्राप्यासीत् सदाचारी तच्चित्रं विदुषां खलु ॥ नाहंकारो न दुर्भावो न विलासो न दुर्व्ययः । दृष्टः कदापि तद्गेहे सतां तद् विस्मयास्पदम् ॥ भक्तो गुरुजनानां स विनीतः सज्जनान् प्रति । बन्धुजनेऽनुरक्तोऽभूत् प्रीतः पोष्यगणेष्वपि ॥ देश-काल स्थितिज्ञोऽसौ विद्या-विज्ञानपूजकः । इतिहासादि-साहित्य-संस्कृति-सत्कलाप्रियः ॥ समुन्नत्यै समाजस्य धर्मस्योत्कर्षहेतवे । प्रचाराय च शिक्षाया दत्तं तेन धनं घनम् ॥ गत्वा सभा-सरीित्यादौ भूत्वाऽध्यक्षपदान्वितः । दत्वा दानं यथायोग्यं प्रोत्साहिताश्च कर्मठाः ॥ एवं धनेन देहेन ज्ञानेन शुभनिष्ठया। अकरोत् स यथाशक्ति सत्कर्माणि सदाशयः ॥ अथान्यदा प्रसङ्गेन स्वपितुः स्मृतिहेतवे । कर्तुं किञ्चिद् विशिष्टं स कार्य मनस्यचिन्तयत् ॥ पूज्यः पिता सदैवासीत् सम्यग्-ज्ञानरुचिः स्वयम् । तस्मात् तज्ज्ञानवृद्ध्यर्थं यतनीयं मयाऽप्यरम् ॥ विचार्य स्वयं चित्ते पुनः प्राप्य सुसम्मतिम् । श्रद्धास्पदस्वमित्राणां विदुषां चापि तादृशाम् ॥ जैनज्ञानप्रसारार्थ स्थाने शान्ति नि के तने। सिंघीपदाङ्कितं जैन ज्ञान पीठ मतीष्ठिपत् ॥ श्रीजिनविजयः प्राज्ञो मुनिनाम्ना च विश्रुतः । स्वीकर्तुं प्रार्थितस्तेन तस्याधिष्ठायकं पदम् ॥ तस्य सौजन्य-सौहार्द स्थैर्यौदार्यादिसद्गुणैः । वशीभूय मुदा येन स्वीकृतं तत्पदं वरम् ॥ कवीन्द्रेण रवीन्द्रेण स्वीयपावनपाणिना । रस-नागा-चन्द्राब्दे तत्प्रतिष्ठा व्यधीयत ॥ प्रारब्धं मुनिना चापि कार्य तदुपयोगिकम् । पाठनं ज्ञानलिप्सूनां ग्रन्थानां प्रथनं तथा ॥ तस्यैव प्रेरणां प्राप्य श्रीसिंघीकुलकेतुना । स्वपितृश्रेयसे चैषा प्रारब्धा ग्रन्थमालिका ॥ उदारचेतसा तेन धर्मशीलेन दानिना । व्ययितं पुष्कलं द्रव्यं तत्तत्कायसुसिद्धये ॥ छात्राणां वृत्तिदानेन नैवेषां विदुषां तथा । ज्ञानाभ्यासाय निष्कामसाहाय्यं स प्रदत्तवान् ॥ जलवाय्वादिकानां तु प्रातिकूल्यादसौ मुनिः । कार्य त्रिवार्षिकं तत्र समाप्यान्यत्र चास्थितः ॥ तत्रापि सततं सर्व साहाय्यं तेन युच्छता । ग्रन्थमालाप्रकाशाय महोत्साहः प्रदर्शितः ॥ नन्द-निध्यङ्क-चन्द्राब्दे जाटा पुनः सुयोजना । ग्रन्थावल्याः स्थिरत्वाय विस्तराय च नूतना ॥ ततः सहृत्परामर्शात् सिंघीवंशनभस्वता । भाविद्या भावना येयं ग्रन्थमाला समर्पिता ॥ आसीत्तस्य मनोवाञ्छाऽपूर्वग्रन्थप्रकाशने । तदर्थ व्ययितं तेन लक्षावधि हि रूप्यकम् ॥ दुर्विलासाद् विधेर्हन्त ! दौर्भाग्याच्चात्मबन्धूनाम् । स्वल्पेनैवाथ कालेन स्वर्ग स सुकृती ययौ । इन्दु-ख-शून्य-नेत्राब्दे मासे आषाढसज्ञके । कलिकाताख्यपुर्यां स प्राप्तवान् परमां गतिम् ॥ पितृभक्तैश्च तत्पुत्रैः प्रेयसे पितुरात्मनः । तथैव प्रपितुः स्मृत्यै प्रकाश्यतेऽधुना पुनः ॥ . . इयं ग्रन्थावलिः श्रेय प्रेष्ठा प्रज्ञावतां प्रथा । भूयाद् भूत्यै सतां सिंघीकुलकीर्तिप्रकाशिका ॥ विद्वज्जनकृतार्दा सच्चिदानन्ददा सदा । चिरं नन्दत्वियं लोके श्रीसैंघी ग्रन्थपद्धतिः ॥. ०००००० २० २ mmmmm Mmmmmm ,०००GCCWW.०००Gmww Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ॥ सिंघी जैनग्रन्थमालासम्पादकप्रशस्तिः ॥ स्वस्ति श्रीभेदपाटाख्यो देशो भारतविश्रुतः । रूपाहेलीति सन्नान्नी पुरिका तत्र सुस्थिता ॥ सदाचार-विचाराभ्यां प्राचीननृपतेः समः । श्रीमच्चतुरसिंहोऽन्र राठोड न्वय भूमिपः ॥ तत्र श्रीवृद्धि सिंहोऽभूद् राजपुत्रः प्रसिद्धिभाक् । क्षात्रधर्मधनो यश्च परमारकुलामणीः ॥ मुञ्ज-भोजमुखा भूपा जाता यस्मिन् महाकुले । किं वर्ण्यते कुलीनत्वं तत्कुलजातजन्मनः ॥ पत्नी राजकुमारीति तस्याभूद् गुणसंहिता । चातुर्य रूप लावण्य- सुवाक् सौजन्यभूषिता ॥ क्षत्रियाणीप्रभापूर्णां शौर्योद्दीप्तमुखाकृतिम् । यां दृष्ट्वैव जनो मेने राजन्यकुलजा त्वियम् ॥ पुत्रः किसनसिंहाख्यो जातस्तयोरतिप्रियः । रणमल्ल इति चान्यद् यन्नाम जननीकृतम् ॥ 'श्रीदेवी हंसनामाऽत्र राजपूज्यो यतीश्वरः । ज्योतिषज्यविद्यानां पारगामी जनप्रियः ॥ आगतो मरुदेशाद् यो भ्रमन् जनपदान् बहून् । जातः श्रीवृद्धिसिंहस्य प्रीति - श्रद्धास्पदं परम् ॥ तेनथाप्रतिमप्रेम्णा स तत्सूनुः स्वसन्निधौ । रक्षितः शिक्षितः सम्यक्, कृतो जैन मतानुगः ॥ दौर्भाग्यात् तच्छिशोर्बाल्ये गुरु-तातो दिवंगतौ । विमूढः स्वगृहात् सोऽथ यदृच्छया विनिर्गतः ॥ तथा च भ्रान्त्वा नैकेषु देशेषु सेवित्वा च बहून् नरान् । दीक्षितो मुण्डितो भूत्वा जातो जैन मुनिस्ततः ॥ ज्ञातान्यनेकशास्त्राणि नानाधर्ममतानि च । मध्यस्थवृत्तिना तेन तत्त्वातत्त्वगवेषिणा || अधीत विविध भाषा भारतीया युरोपजाः । अनेका लिपयोऽप्येवं प्रत्न-नूतन कालिकाः ॥ येन प्रकाशिता नैके ग्रन्था विद्वत्प्रशंसिताः । लिखिता बहवो लेखा ऐतिह्यतथ्य गुम्फिताः ॥ । बहुभिः सुविद्भिस्तन्मण्डलैश्च सत्कृतः । जिनविजयनाम्नाऽसौ ख्यातोऽभवद् मनीषिषु ॥ यस्य तां विश्रुतिं ज्ञात्वा श्रीमद्गान्धी महात्मना । आहूतः सादरं पुण्यपत्तनात् स्वयमन्यदा ॥ पुरे चाहम्मदाबादे राष्ट्रीयः शिक्षणालयः । विद्यापीठ इति ख्यात्या प्रतिष्ठितो यदाऽभवत् ॥ श्राचार्यत्वेन तत्रोच्चैर्नियुक्तः स महात्मना । रस-मुनि-निधीन्द्वेदे पुरातत्वा ख्य मन्दिरे ॥ वर्षाणामष्टकं यावत् सम्भूष्य तत् पदं ततः । गत्वा जर्मन राष्ट्रे स तत्संस्कृतिमधीतवान् ॥ तत आगत्य सँलग्न राष्ट्रकार्ये च सक्रियम् । कारावासोऽपि सम्प्राप्तो येन स्वराज्यपर्वणि ॥ क्रमात् ततो विनिर्मुक्तः स्थितः शान्ति नि के त ने । विश्ववन्द्यकवीन्द्रश्रीरवीन्द्रनाथ भूषिते ॥ . सिंघीपदयुतं जैन ज्ञान पीठं तदाश्रितम् । स्थापितं तत्र सिंघीश्री डालचन्दस्य सूनुना ॥ श्रीबहादुरसिंहेन दानवीरेण धीमता । स्मृत्यर्थं निजतातस्य जैनज्ञानप्रसारकम् ॥ प्रतिष्ठितश्च तस्यासौ पदेऽधिष्ठातृयज्ञके । अध्यापयन् वरान् शिष्यान् ग्रन्थयन् जैनवाङ्मयम् ॥ तस्यैव प्रेरणां प्राप्य श्रीसिंघीकुल केतुना । स्वपितृश्रेयसे ह्येषा प्रारब्धा ग्रन्थमालिका ॥ अथैवं विगतं यस्य वर्षाणामष्टकं पुनः । ग्रन्थमालाविकासार्थिप्रवृत्तिषु प्रयस्यतः || बाणे-रत्नं-नेवेन्द्वब्दे मुंबाईनगरीस्थितः । मुंशीति बिरुदख्यातः कन्हैयालालधीसखः ॥ प्रवृत्तो भारतीयानां विद्यानां पीठनिर्मितौ । कर्मनिष्ठस्य तस्याभूत् प्रयत्नः सफलोऽचिरात् ॥ विदुषां श्रीमतां योगात् पीठो जातः प्रतिष्ठितः । भारतीय पदोपेत विद्याभवन सञ्ज्ञया ॥ हूतः सहकार्यार्थ स मुनिस्तेन सुहृदा । ततः प्रभृति तत्रापि सहयोगं प्रदत्तवान् ॥ तद्भवनेऽन्यदा तस्य सेवाऽधिका ह्यपेक्षिता । स्वीकृता नम्रभावेन साऽप्याचार्यपदाश्रिता ॥ नन्दे-निध्यङ्के-चन्द्राब्दे वैक्रमे विहिता पुनः । एतद्ग्रन्थावली स्थैर्यकृत् तेन नव्ययोजना ॥ परामर्शात् ततस्तस्य श्रीसिंघीकुलभास्वता । भा विद्या भवना येयं ग्रन्थमाला समर्पिता ॥ प्रदत्ता दशसाहस्त्री पुनस्तस्योपदेशतः । स्वपितृस्मृतिमन्दिरकरणाय सुकीर्तिना ॥ दैवादल्पे गते काले सिंघीवर्यो दिवंगतः । यस्तस्य ज्ञानसेवायां साहाय्यमकरोत् महत् ॥ पितृकार्यप्रगत्यर्थं यत्नशीलैस्तदात्मजैः । राजेन्द्र सिंहमुख्यैश्च सत्कृतं तद्वचस्ततः ॥ पुण्यश्लोक पितुर्नाना ग्रन्थागारकृते पुनः । बन्धुज्येष्ठो गुणश्रेष्ठो ह्यर्द्धलक्षं प्रदत्तवान् ॥ ग्रन्थमालाप्रसिद्ध्यर्थं पितृवत् तस्य कांक्षितम् । श्री सिंघीबन्धुभिः सर्वं तद्द्गराऽनुविधीयते ॥ विजन कृताह्लादा सच्चिदानन्ददा सदा । चिरं नन्दत्वियं लोके जिन विजय भारती ॥ 6 * ७ ८ ܘ १० ११ १२ १३ १४ १५ १६ १७ १८ १९ २० २१ २२ २३ २४ २५ २६ २७ २८ २९ ३० ३.१ ३२ ३३ ३४ ३५ ३६ ३७ ३८ ३९ ४० Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SINGHI JAIN SERIES Works in the Series already out. अद्यावधि मुद्रितग्रन्थनामावलि १ मेरुतुङ्गाचार्यरचित प्रबन्धचिन्तामणि | १८ जैनपुस्तकप्रशस्तिसंग्रह, प्रथम भाग.. मूल संस्कृत ग्रन्थ. १९ हरिभद्रसूरिविरचित धूर्ताख्यान. (प्राकृत) २ पुरातनप्रबन्धसंग्रह बहुविध ऐतिह्यतथ्यपरिपूर्ण | २० शान्त्याचार्यकृत न्यायावतारकार्तिक-वृति. अनेक निबन्ध संचय. २१ दुर्गदेवकृत रिष्टसमुच्चय. ३ प्रबन्धचिन्तामणि - हिन्दी भाषान्तर. २२ कवि अब्दुल रहमानकृत सन्देशरासक. ४ उदयप्रभसूरिकृत धर्माभ्युदयमहाकाव्य. २३ भर्तृहरिकृत शतकत्रयादि सुभाषितसंग्रह. 4 कीर्तिकौमुदी आदि वस्तुपालप्रशस्तिसंग्रह. २४ कवि धाहिलरचित पउमसिरीचारउ. (अप०) . ६ राजशेखरसूरिरचित प्रबन्धकोश. २५ महेश्वरसूरिकृत नाणपंचमीकहा. (प्राकृ०) ७ मेघविजयोपाध्यायकृत देवानन्दमहाकाव्य. २६ श्रीभद्रबाहुआचार्यकृत भद्रबाहुसंहिता. ८ यशोविजयोपाध्यायकृत जैनतर्कभाषा. २७ जिनदत्ताख्यानद्वय. (प्रा.) ९ हेमचन्द्राचार्यकृत प्रमाणमीमांसा. २८ जयसिंहसूरिकृत धर्मोपदेशमाला. (प्रा.), १० जिनप्रभसूरिकृत विविधतीर्थकल्प. २९ जयपाहुडनाम निमित्तशास्त्र. (प्राकृत) ११ जिनेश्वरसूरिकृत कथाकोषप्रकरण. (प्रा० ) ३० महामुनिगुणपालविरचित जंबूचरित्र (प्राकृत) १२ भट्टाकलङ्कदेवकृत अकलङ्कग्रन्थत्रयी. ३. कोऊहलविरचित लीलावई कहा. (प्रा.) १३ प्रभाचन्द्रसूरिरचित प्रभावकचरित. ३२ महेन्द्रसूरिकृत नर्मदासुन्दरीकथा. (प्रा.) १४ मेघविजयोपाध्यायकृत दिग्विजयमहाकाव्य. ३४ स्वयंभूविरचित पउमचरिउ. भाग १ (अप०) १५ सिद्धिचन्द्रोपाध्यायरचित भानुचन्द्रगणिचरित. " भाग २ (अप० ) १६ यशोविजयोपाध्यायविरचित ज्ञानबिन्दुप्रकरण. ३९ दामोदरकृत उक्तिव्यक्तिप्रकरण. १७ हरिषेणाचार्यकृत बृहत्कथाकोश. ४० सिद्धिचन्द्रकृत काव्यप्रकाशखण्डन. Dr. G. H. Bühler's Life of Hemachandrāchārya. Translated from German by Dr. Manilal Patel, Ph. D. Works in the Press. संप्रति मुद्यमाणग्रन्थनामावलि १ खरतरगच्छबृहद्गुर्वावलि. ६ गुणचन्द्रविरचित मंत्रीकर्मचन्द्रवंशप्रबन्ध.. २ कुमारपालचरित्रसंग्रह. ७ उड्योतनसूरिकृत कुवलयमालाकथा. ३ विविधगच्छीयपट्टावलिसंग्रह. ४ जैनपुस्तक प्रशस्तिसंग्रह, भाग २. ८ कौटिल्यकृत अर्थशास्त्र - सटीक. (कतिपयअंश) ५ विज्ञप्तिलेखसंग्रह - विज्ञप्ति महालेख - विज्ञप्ति त्रिवेणी ९ गुणप्रभाचार्यकृत विनयसूत्र. , __ आदि अनेक विज्ञप्तिलेख समुच्चय. १० खयंभूविरचित्त पउमचरिउ भाग ३ Shri Bahadur Singh Singhi Memoirs १ स्व. बाबू श्रीबहादुरसिंहजी सिंधी स्मृतिग्रन्थ [भारतीय विद्या, भाग ३] सन १९४५. 2 Late Babu Shri Bahadur Singhji Singhi Memorial volume. ___BHARATIYA VIDYA [Volume V] A. D. 1945. 3 Literary Circle of Mahāmātya Vastupāla and its Contribution to Sanskrit Literature. "By Dr. Bhogilal J. Sandesara, . M. A., Ph. D. (S. J. S. No. 33.) 4-5 Studies in Indian Literary History, Two Volumes. - By Prof. P. K. Gode, M. A. (S. J. S. No. 37-38.) . Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meNHAIYALAL maditin almikimmoti Himaniilliman स्वर्गवासी साधुचरित श्रीमान् डालचन्दजी सिंघी Mummmunitmana அபாரமாயடி बाबू श्रीबहादुर सिंहजी सिंघीके पुण्यश्लोक पिता जन्म-वि. सं. १९२१, मार्ग. वदि ६ 卐 स्वर्गवास-वि. सं. १९८४, पोष सुदि ६ A RRIAL ... Hamilam : HamarindThermendmurtime thmalitimattaimernamaA S ameer ACC Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ranamamuman PRumalgimanimal PrS90- minimalitimonialll taministmaindimadillimilar ETrump TAALISA दानशील-साहित्यरसिक-संस्कृतिप्रिय ख. श्रीबाबू बहादुरसिंहजी सिंघी अजीमगंज-कलकत्ता जन्म ता. २८-६-१८८५ [मृत्युः ता. ७-७-१९४४ सा minainimunm.immedit MIBHATTARIHARARIAHIUTAIRLINE F5ARIHARITALIS Hinulmeltiniumins Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHRI BAHADUR SINGHJI SINGHI By Acharya Jina Vijaya Muni On 7th of JULY, 1944, Babu Shri Bahadur Singhji Singhi left his mortal coils at the comparatively early age of fiftynine. His loss has been widely felt. His aged mother received this rude shock so ill that she did not long outlive him. His worthy sons have lost an affectionate and noble father, the industrialists and businessmen of the country one of their pioneers, the large number of his employees a benevolent master, scholarship one of its best patrons and the poor people of his native district a most generous donor. To me his loss has been personal. My contact with him was a turning point in my life. Whatever I have been able, during the past fifteen years, to achieve in the field of scholarship is due directly to him. The financial assistance with which he backed up my activities was the least of his contributions. But for his love of scholarship with which he inspired me, this chapter of my life would have been entirely different. To his sacred memory I am penning these few lines. Babu Shri Bahadur Singhji was born in Azimganj, Murshidabad, in Vikrdm Samvat 1941, in the ancient family of the Singhis, who were of old the treasurers of the Mughal emperors. The family had passed through many viciisstudes of fortune and in the 17th century it migrated from Rajaputana to Bengal, but thanks to the energy and enterprise of Singhiji's father, Babu Dalchandji Singhi, the family firm became a very flourishing concern. At an early age Singhiji joined the family business and by pushing ahead with father's enterprises, succeeded in making the firm the foremost in the mining industry of Bengal and Central India. Besides he also acquired. vast zamindaries and had interests in many industrial and banking concerns This early preoccupation with business affairs prevented his having a college education. But Singhiji was studious and introspective by nature. Unlike many other wealthy men who spend their money and time in such fads as the races, the theatres, and the like, he devoted all his spare time to study and cultural development. He acquired an excellent command over several languages. Art and literature were the subjects of his choice. He was very fond of collecting rare and invaluable specimens of ancient sculpture, paintings, coins, copperplates and inscriptions. His manuscript collection contained a large number of rare works of historical and cultural importance, among which mention must be made of a unique manuscript of the Koran which was handed down from Baber to Aurangzeb and Sears the autographs of all of them. It is recorded therein that it was considered by them all as more valuable than the empire. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHRI BAHADUR SINGHJI SINGHI His numismatic collection, especially of Kushan and Gupta coins, is considered the third best in the world. He also had a good and large collection of works of art and historical importance. Singhiji was a Fellow of the Royal ciety of Arts (London), a member of the Royal Asiatic Society of Bengal, the Bangiya Sahitya Parish id, the Indian Research Institute and a FounderMember of the Bharatiya Vidya Bhavan. He was also the President of the Jain Shwetambara Conference held in Bombay in 1926. Thoug he had made no special study of law he was well up in the legal matters. On one, occasion when he found that his lawyers were not properly representing his case he himself pleaded out the case successfully, much to the surprise of the bench and the bar who took him for an accomplished advocate. Though a highly religious and leading figure in the Jain Community he had an outlook which was far from sectarjan. More than three fourths of the six lakhs and over of his donations were for non-Jain causes. More often than not he preferred to give his assistance anonymously and he did not keep a list of his donations even when they were made in his name. To the Chittaranjan Seva Sadan, Calcutta, he gave Rs. 10,000/-, when Mahatmaji had been to his place for the collection of funds; to the Hindu Accademy, Daultapur, Rs. 15,000/-, to the Taraqi-Urdu Bangala 5000/-, the Hindi Sahitya Parishad 12,500/-, to the Vishuddhanand Sarasvati Marwari Hospital 10,000/-, several maternity homes 2,500/-, to the Benares Hindu University 2,500/-, to the Jiaganj High School 5000/-, to the Jiaganj London Mission Hospital 600/-, to the Jain Temples at Calcutta and Murshidabad 11,000/-, to the Jain Dharma Pracharak Sabha, Manbhum 5,000/-, tu the Jain Bhavan, Calcutta, 15.000/-, to the Jain Pustak Prachar Mandal, Agra, 7,500/-, to the Agra Jain Temple 3,500/-, to the Ambala Jain High School, 2,100/-, for the Prakrit Kosh 2,500/-, and the Bharatiya Vidya Bhavan 10,000/-. At the Singhi Park Mela held at his Ballyganj residence in which Viscount Wavell, then Commander-in-Chief, and Lord John Herbert, Governor of Bengal and Lady Herbert participated, he donated Rs. 41,000/-, for the Red Cross Fund. The people of the district of Murshidabad, his native place, will ever remain grateful to him for having distributed several thousand maunds of rice at the low price of Rs. 8/- when rice was selling at Rs. 24/- in those terrible years of 1942-44, himself thereby suffering a loss of over three lakhs. In May-June 1944 he again spent Rs. 59,000/- for the distribution of cloth, rice and coins for the people of that place. My close association with Singhji began in 1931, when he invited me to occupy the Chair for Jain Studies which he was starting at the arati. Due to unfavourable climatic conditions of Shantiniketan I could not continue to work there for more than four years, but during those years was founded the Singhi Jain Series. During the period of ten years of my principalship of Gujarat Puratattva Mandir, Ahmedabad, and even before that I had been collecting materials of higtorical and philological importance and folk-lore etc. which had been lying hidden in the great Jain Bhandars of Patan, Ahmedabad, Baroda etc. I persuaded Singhiji to start Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHRI BAHADUR SINGHJI SINGHI a series which would publish works dealing with the vast materials in my possession, and also other important Jain texts and studies prepared on the most modern scientific lines. On the works of the Series he spent through me more than Rs. 75,000/-. During this long period of over a dozen years he not even once asked me as to how and for what works the amount was spent. Whenever the account was submitted he did not ask for even the least information, but sanctioned it casting merely a formal glance on the accounts sheets. But he showed the most discriminating interest in the matter that was being published and on the material and manner in which they were being brought out. His only desire was to see the publication of as many works as possible during his lifetime. In May 1943 at my instance he gave over the Series to the Bharatiya Vidya Bhavan, In September 1943 I had been to Calcutta to negotiate the purchase, for the Bhavan, of a well-equipped library of a retired professor. Singhiji casually asked me what arrangements had been made for meeting the cost. I promptly replied that there was no cause for worry as long as donors like himself were there. He smiled; he had decided. Eventually he pursuaded me to go in for the Nahar Collection which was a still more valuable one. He did not live long enough to present this literary treasure to the Bhavan; but his eldest son and my beloved friend, Babu Shri Rajendra Singh has fulfilled his her's wish though he was totally ignorant of it and has got this unique collection for the Bhavan and spent Rs. 50,000/- for the purpose. By the end of 1943 his health began to decline. In the first week of January, 1944, when I went to him at Calcutta in connection with the work of the Bharatiya Itihasa Samiti I found him extremely unwell. Notwithstanding his ill health he talked to me for more than a couple of hours on the day of my arrival there. The first thing he said in the course of this leng very sweet talk, was to give me a mild reproof for undertaking the long and tedious journeys to Calcutta, Benaras and Cawnpore in spite of my ill health. He discussed with absorbing interest the details of the Samiti's proposed History of India, a subject of great interest to him. Our talks then drifted to the subject of the History of Jainism in which connection also he expressed his opinion about the material to be utilised for such a work. At the termination of our talks, which this time lasted for over three hours, I found him much exhausted and drooping in spirits. On the 7th January his health took a turn for the worse. On the ith January I went to take leave of him, which he, full of emotion, gave with a heavy heart, exclaiming, “Who knows whether we shall meet again or not ?" I requested him to take heart and remain buoyant. He would be soon restored to normal health. But while I was stepping out of his room my eyes were full of tears and his last words began to eat into my heart. Ill luck prevented our second meeting. That lofty and generous soul finally left its mortal hebitat at mid-day on th July, 1944. May his soul rest in peace! His sons, Babu. Rajendra Singh, Babu Narendra Singh and Babu Virendra Singh are treading in the footsteps of their revered father. During Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHRI BAHADUR SINGHJI SINGHI the past year on the Singhi Series alone they have spent over Rs. 20,000/-. I have already mentioned how Babu Rajendra Singh purchased for the Bhavan the valuable Nahar collection. Babu Narendra Singh has also spent Rs. 30.000/- for a foundation of a Jain Bhavan at Calcutta. Babu Rajendra Singh and Babu Narendra Singh have also very generouly promised me to continue to meet all the expenses of the Singhi Jain Series and requested me to bring out as many works as possible, at whatever cost so that this unique series fonnded and cherished by their late lamented father may continue to bring to light the invaluable treasures of Jain literature and culture. In recognition of his unique assistance the Bharatiya Vidya Bhavan has decided to perpetuate Singhiji's memory by naming its Indological library after him. Further, one of its main halls will bear his name. The Bhavan's Jain Department will also be known as the Singhi Jain Shikshapith.† July 1, 1945. BHARATIYA VIDYA BHAVANA BOMBAY. } Jina Vijaya Muni † Reprinted from Babu Shri Bahadur Singhji Singhi Memorial Volume of the Bharatiya Vidya, [Volume V ] 1945. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GENERAL EDITOR'S NOTE In my foreword to the First Part of the Paumacariu (S.J.S. No. 34), I stated that the Second part also of that work, containing the next two Kāņdas, viz., the Ayodhyā, and the Sundara, was likely to be ready in time to be published along with the First Part. With the publication of this Volume, I am now glad that the hope expressed there has been fulfilled. These two parts of the Paumacariu cover up together a little more than three fifths of of the whole text. The remaining portion, comprising the Yuddha-Kānda and the concluding Uttara-Kāņda, contains thirtythree Sandhis in all. That will make up the third and last part of the Paunacamu. Its printing too has been begun and I am trying to bring it out as early as possible. Vijayadasamī, 2009, October 17, 1953, Bharatiya Vidya Bhavan, Jina Vijaya Muni Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PREFACE The present volume contains the Ayodhya-kāṇḍa and the Sundarakāṇḍa i.e. the second and the third Kāṇḍa of the Paumacarių of Svayambhudeva. It takes up the narrative from the birth of Rama and stops with the arrival of Rama's army at the Hamsadvipa near Lankā. The manuscript material, principles of text-constitution and method of presenting the text used for this part are the same as those for the First Part. The glossary has been limited to registering select words. A brief outline of the narrative is given. It is followed by a table of metres employed in the Ayodhya and the Sundara. H. C. Bhayani Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ XXI. 20 Ą BRIEF OUTLINE OF THE NARRATIVE IN SANDHIS XXI-LVI AYODHYA KĀŅĻA Sandhi. The birth and marriage of Rāma and Lakṣmaṇa. · Prediction that Ravana would die in the battle for Janaka's daughter at the hands of two sons that were to be borne to king Dasaratha of the Raghu dynasty ruling at Ayodhya. Learning this, Vibhişana decided to assassinate Dasaratha and Janaka, who forewarned by Narada, substituted plaster statues in their places and secretly left. The unsuspecting Vidyadhara's removed the heads of the statues. Dasaratha and Janaka in their ramblings attended the Svayamvara of Princess Kaikayi of the city of Kautukamangala. Kaikayi chose Dasaratha, who, after the marriage ceremony was over, offered her two boons for exceptional services rendered by her at the time of fighting away the alliance of disgruntled suitors. She reserved them for some future use. To Dasaratha were borne four sons-Ramacandra of Aparajitā, Lakṣmaṇa of Sumitra, Bharata of Kaikayi and Satrughna of Suprabhā. To Janaka and Videhā ruling at Mithila were borne Bhāmaṇḍala and Sītā. New-born Bhāmaṇḍala was abducted by some revengeful god and abandoned was found by the Vidyhadhara king Candragati, who reared him up as his son. In the meanwhile, young Rama and Lakṣmaṇa came to Janaka's rescue and fought back the attack of the barbarian hordes on Mithila. Janaka appreciated their services by betrothing Sitä to Rāma. • Once Narada unwittingly frightened Sita and was therefore thrown out of harem by her attendants. Smarting under the insult, he showed her portrait to Bhamandala, who at once fell in love with her so madly that to save his life, Candragati had to lay a trap for bringing Janaka before him. The latter expressed his inability to marry Sitā to Bhāmaṇḍala, as she was already betrothed to Rāma, but at last agreed to make the stringing of the divine bows Vajravarta and Samudravarta as a stipulation to be fulfilled by Sita's suitors. The bows were removed to Mithila and a Svayamvara was immediately held. Only Rāma and Lakṣmaṇa could string the bows. Sitā was therefore married to Rāma, who, it was forecast, would destroy many Rākṣasas on account of her. Saktivardhana married eight of his daughters to Lakṣmaṇa and the remaining ten to the other two brothers. Drona's daughter Viśalyā too was given to Lakṣmaṇa. Rāma and Sita lived happily at Ayodhyā, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iv XXII. [ PART Sandhi. Bhamandala's realization: Daśaratha's renunciation: Bharata's Coronation. Once Dasaratha, on a complaint from Suprabha took to task the old chamberlain in his harem for his negligence. The latter put forth disability due to old age as an explanation. This small incident filled Dasaratha's mind with thoughts of mortality and ephemeral nature of worldly pleasures. He decided to renounce the world and crown Rama in his place. Frustrated Bhamaṇḍala decided to abduct Sita forcibly. Marching forth with his army, he reached Vidagdhapura, and he remembered his past birth as a ruler at that place. He also got the vision of his real character as the kidnapped twin brother of Sītā. Remorseful, he came to Ayodhya, where he was introduced to Rama, Lakṣmaṇa and others by monk Satyabhūti, who also narrated his whole story. • XXIII. PAUMACARIU Now learning that Dasaratha was to crown Rāma the next day, Kaikayi, out of jealousy, asked from the king the kingdom for Bharata as one of the long-promised boons. Rama handed over the kingdom to Bharata, and to allay the fears of Dasaratha about discord possibly developing among princes accepted a voluntary exile to the forest. Bharata was quite unwilling to accept the reins of the kingdom, but was pressed by Dasaratha, who had decided to become a recluse. Rama crowned him with his own hands. Sandhi. exile. Rama, Lakṣmaṇa and Svayambhu's fresh confession of diffidence in his ability to do full justice to the vast and noble theme of the Rāmāyaṇa. Sitä go into When Rāma and Lakṣmaṇa took Dasaratha's leave to depart, the latter was remorseful, though he admitted the greatness of truth above everything. When Aparajita learnt from Rama about the sudden developments leading to the immediate exile of Rama and Lakṣraana she cried bitterly along with the whole harem. Pacifying them, the two brothers moved forth. Sītā also joined them. Enraged Lakṣmaṇa showed readiness to capture Bharata and hand over the throne to Rama, but the latter said that they should honour their father's word and spend sixteen years in the forest. Praying at a shrine, they took the way to the forest. At dawn they were joined by whole of the royal army. All reached the Pāriyatra. Slightly further on was sighted the formidable river Gambhiră, when Rāma persuaded the army to return. Sita crossed the river by mounting on Rama's palm. Many feudatory princes from the returning army felt so miserable without Rama that they at once renounced the world. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECOND) INTRODUCTION XXIV.. Sandhi. Daśaratha becomes a recluse: Bha. rata's unsuccessful effort to bring back Rāma. Along with Rāma, Lakşmaņa and Sītā departed the glory of Ayodhyā. The berievement was shared equally by all the people, who were constantly haunted by Lakşmaņa's memory. Dasaratha went forth, in great pomp to perform the ablution cere. mony of the Jina. At that moment Bharata again argued with him as his own love for renunciation was still unabated. But Dasaratha disappreved of such wavering when once a decision was taken. Thus, redeeming his pledge to Kaikayi and tying the royal turban round Bharata's head, Dasaratha, along with one hundred and forty other kings repaired to the Jina-shrine and became a recluse. News of Rāma's departure reached Bharata. Overwhelmed with sorrow, he swooned. His recovery and lament. He consoled Aparäjitā and promised to bring back Rāma and Lakşmaņa. He immediately left and following Rāma's track overtook them after six days. Kaikayi also arrived. Bharata's request to Rāma to return and accept the crown could not be accepted by Rāma as that would be against the plighted word of their father. Accordingly Rāma tied with his own hand the royal turban round Bharata's head and resumed his journey. Bharata took a vow to abdicate when Rāma returned and came back to Ayodhyā. Moving further on, Rāma, Laksmana and Sītā came to the Tāpasavana, where lived all sorts of ascetics. Similarly they crossed forest settlements of hunters and herdsmen. Thence passing through a dense jungle and taking to the eastern direction, they came in the vicinity of mount Citrakūța, when four months and a half were completed since their departure from Ayodhyā. They now entered the precincts of the city of Daśapura. Laksmana saw some one fleeing in mortal panic, with his head broken. He caught him and brought before Rāma. XXV. Sandhi. Episode of Vajrakarna and Sim ho dara. The stranger's account: He was escaping from a deadly battle between king Simhodara and his feudatory Vajrakarņa, the king of Daśapura, the cause being the latter's vow not to salute anybody except the Jina. They rewarded him and by and by entered Dasapura. Lakşmana went to see Vajrakarņa, who welcomed him warmly and supplied a very sumptuous dinner for all the three. As a return obligation Lakşmaņa, as a representative of king Bharata and as an ally of Vajrakarna, told Simhodará to make up with his opponent by equally sharing his kingdom with him or otherwise be ready for the worst. Enraged Simhodara ordered to Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi PAUMACARIU (PART arrest Laksmana, but he killed all who dared to approach him. Finally Sinhodara attacked Lakşmaņa but was himself captured. News reached Vajrakarņa. Triumphant Lakşmaņa taking the captive king along with him fell at the feet of Rāma, who embraced him attectionately. L. . . XXVI. Sandhi. Episode of Kalyāņa māla. The kingdom was divided between Vajrakarņa and Simhodara. For his timely service to Vajrakarna, thief Vidyudanga also was duly rewarded. Lakşmaņa consented to marry the three hundred girls offered by Vajrakarna and Simhodara, at the time when he would return after fixing up a suitable abode for Rāma. Rāma, Laksmana and Sītā left that place at midnight and arrived at the city of Kūvara. It's king Kalyāṇamāla, who was really a woman disguised as a man, was out in the park to enjoy spring sports. Seeing Lakşmaņa, Kalyāņmāla was overcome with pangs of love and calling him at once, honoured him by offering to share the royal seat. Rāma and Sītā also were called there. They all enjoyed water-sports and dined. Reveal.ng her secret, Kalyānamāla told that she was forced to live like that because Rudrabhūti, the king of the Vindhyas had kidnapped her father, Vālikhilya. Lakşmaņa took a vow to kill Rudrabhūti in a battle. They spent that night there. Next morning when Kalyānamālā avoke, she was pained to find that her guests were already gone leaving behind a written message for her. XXVII. Sandhi. Episode of Rudrabhūti and Kapila. They proceeded towards the Vindhyas, and crossed the Narmadā, when, king Rudrabhūti, who came there on a hunting expedition, ordered his men to snatch away beautiful Sitā from Rāma and Lakşmaņa. But the latter twanged his bow and the attacking party fled. On learning that the strangers were Baladeva and Vāsudeva, he at once fell at their feet. Valikhilya was realsed. Rāma, Lakşmana and Sītā resumed their journey. Crossing the Tāpi, they arrived at Arunagrama and entered the house of Brāhmana Kapila in his absence, because Sitā felt thirsty since very long. As they rested there a while, Kapila returned and abused them. To save him from enraged Lakşmaņa, they left his house. Proceeding further they entered a dense forest and halted under a huge banyan tree. XXVIII. Sandhi. The Kapila episode concluded. During the night time, as they rested there, Putana Yakşa, in order to protect them from the downpou of rains, created by means of his magic powers a city called Rāmapuri and dedicated it to Rāma with the present of precious ornaments. Kapila learnt that the king of that new city granted the wish of everyone who first bowed to the Jina. Kapila becarne a Jain convert and went to sce the king. Seeing Lakşmana he at once Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECOND) INTRODUCTION took to his heels, but on being caught and brought before Rāma he blessed him, admitting the omnipotence of wealth. He was richly rewarded. XXIX.. Sandhi. Episode of Vana mālā. Leaving that place they arrived at Jivantanagara. The message of Bharata to its ruler Mahidhara to marry his daughter Vanamālā to Lakşmana wheh the latter arrived there, had created an intense longing for Lakşmaņa in the heart of the princess; but she was already betrothed sto someone else. Becoming desperate on account of such an unbearable situation, she secretly went out and was on the point of hanging herself from a tree, but the timely arrival of Laksmana saved her. While Lakşmaņa talked to Rāma about his new acquisition, the guards in search of the princess surrounded them. They were discomfited in no time by Lakşmaņa. Thereupon the king rushed forth threatening with his army, but learning their identity, welcomed them with great joy and martied Vanamālā to Lakşmaņa. XXX. Sandhi. Episode of Ananta virya. Anantavirya, the king of Nandāvarta, was outraged by the fact that not only did Bharata flatly reject his demand to be accepted as the Sovereign, but he was proceeding in alliance with many other princes to. attack him. He sent a directive to king Mahidhara, who was one of his feudatories, to join him with his forces. A long list of feudatories and allies on his side was also given. Rāma planned to capture Anantavirya by means of a stratagem. He along with Lakşmaņa and eight others assumed the disguise of women and went to the court of Anantavirya. They introduced themselves as court panegyrists of Bharata and while giving a performance of dance and music, they praised Bharata in glowing terms. Inflamed at this Anantavirya got up, sword in hand, but taking a dexterous leap Rāma captured him. As his queens begged for their husband's life, Rama was willing to release him on condition that he accepted Bharata's sovereignty, but Anantavirya preferred to become a recluse. Bharata arrived there and bowed to the new recluse. Rama and others returned to Jivantapura. XXXI. Sandhi. Episode of Jita pad mā. They left Jivantanagara, came to Godavari and shortly reached Kșemāñjali city of king Aridamana. In its vicinity could be seen a mound of bones, the remains of the unsuccessful suitors of princess Jitapadmā, who was pledged to be given to him only who can fulfil the test of catching the five Śaktis successively thrown at him. Lakşmaņa went to the king and offered to pass even a harder test. . Aridamana threw five Śaktis, one after another at Laksmana with deadly vehemence. All were caught by Lakşmana, who challenged. Aridamana to withstand even a single blow of Sakti from him, but Jitapadmã intervened. Laksmana then revealed his identity and a distinguished reception was accorded to him. • Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAUMACARIU PIRT XXXII-XXXIII. Sandhis: Episode of Kulab hûşa pa and Deśa bhūşa ņ a. Resuming their peregrinations, they approached Vaṁśasthala city, whose king along with his subjects was seen running away from the place in panic, as all of a sudden the city had become infested with a concert of calamities like cyclones, stone showers, roars and earthquakes. Ascending the hill there, rich in animals and vegetation, they came across the ascetics deeply engaged in meditation. Suddenly there appeared a big horde of screaming and roaring demons and goblins who showered all sorts of weapons on the ascetics who, regardless of those disturbances remained steadfast in their meditation. Räma and Laksmana dispersed the satanic horde with their arrows. At that moment the sages attained Kevala. Indra with his retinue of gods came to celebrate the occasion. He exhorted people to take to a religious life from which the highest fruit accrued. At Rāma's request Kulabhūşaņa explained the cause of disturbances to their austerities. It was connected with their previous lives. In one of these, as two brothers they had out of compassion saved a bird. The brothers were reborn as Udita and Mudita. Udita killed his mother's paramour who had also murdered their father. King Vijaya, their master, professing heretical views, was converted by a company of Jain monks. Udita and Mudita along with the king renounced the world. In their wanderings they fell in the hands of a Bhilla chief Vasubhūti who was nobody else but their mother's paramour reborn. They were saved by another Bhilla chief who was formerly the bird rescued by them in their previous life. Vasubhūti died and wandering through numerous animal and hellish existences was reborn as Anuddhara at Ariştapura, where Udita and Mudita too were reborn as princes. At the king's death Anuddhara rebelled, but the princes subdued him. Anuddhara was reborn as god Agniketu, while the princes after passing through several existences were reborn as princes Kulabhūşaņa and Deśabhūşana at Siddhārthapura. Returning after their long stay with the teacher they fell in love with a girl, who turned out to be their very sister. Disgusted with the worldly life, they became recluses. The disturbånces to their austerities that were seen by Rama and Lakşmana were caused by god Agniketu bearing grudge to them from the past lives. At Rāma's request Kulabhūşaņa foretold that he and Lakşmaņa would cross the southern ocean, win hundreds of battles and become eventually the lords of three continents. XXXIV. Sandhi. Kula bhuş an a's sermon. Rama's life as a forester. Kulabhūşaņa's sermon on the good fruit's of religious austerities, vows and penances. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECOND INTRODUCTION They left that place, entered the Dandaka forest and proceeding well in the interior halted under a creeper bower. They now lived the life of real foresters. Once two monks arrived there. They were duly worshipped and served with the choicest food. As a result of this pious act gods manifested the five miracles. XV. Sandhi. Episode of Ja tāyin. Seeing the shower of precious jewels that poured down as a reward for the pious gift of food to monks, the bird Jațāyin present there, remembered his sinful previous existence. Repentant he fell at the feet of the monks. The moment he was sprinkled with the feet-washing water of the monks, his body was transfigured. He got wings of gold and other bodily parts of various jewels. He was adopted as a son by Sitā. At Rāma's request the monks narrated the story of Jațāyin's previous existence. Formerly he was Buddhist king Daņdaka. Impressed by the forbearance and deep knowledge of a Jain monk, he became a Jain convert and once invited a company of five hundred monks to his city. His queen and prince, as staunch Buddhists, conspired variously to incriminate the monks and win back the king to their fold. Once they made the king an eye-witness to a love-scene got up between the queen and a false Jain monk. Taken in by this, Dandaka killed the monks by getting them pressed in a machine. One of the two monks that were accidently saved was so much angry at this ghastly deed that he was burnt to ashes by the fire of his wrath, which also consumed the whole city. The king, queen and prince were reborn in different hells and suffered harrowing tortures. Then through thousands of births, at last the king was reborn as the bird Jaţāyin, Rama and other took the five vows of the householder. Returning, they found their abode filled with jewels. Lakşmaņa used them in forging a diamond chariot. XXXVI. Sandhi. Lakşmaņa acquires the magic sword Sûra hāsa and rejects Candran a khã. Riding in the chariot they proceeded further. The Kraņā was crossed and they came to the Krauñcanadi, where they made a halt. It was autumn then. Lakşmaņa roaming here and there, bow in hind, saw a bamboo thicket and a sword hanging nearby in the air. Taking the sword he tried a stroke at the thicket and there fell before him the thicket along with a severed human head and its trunk. Returning, he narrated the incident to Rāma who could see at once that it was a divine sword and that the incident was a potent source of quarzel Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAUMACARIU (PART Rāvana's sister Candranakhā came to the Dandaka forest to witness the fulfilment of the twelve-year austerities of his son Sambu with the acquisition of the magic sword Surahāsa. But seeing him lying beheaded, fristead, she lamented pathetically and took a vow to kill the culprit. Shortly she saw two men; one of them carried a sword. That murderer. But at the sight of these men, thoughts of taking revenge left her and she fell in love with them. She at once appeared before Rāma and Laksmana in the form of a beautiful damsel in distress and proposed to marry one of them. Rāma passed her on to Laksmana who rejected her as her person exhibited inauspicious marks and characteristics. Thereupon Candranakhā revealed her real self. XXXVII. Sandhi. Candran a k ha's report to Khara and Düşana. Battle with Laksmana. Triśiras killed. She assumed a hideous form of demoniac proportions and threatened to swallow them, but frightened at the Sürahāsa sword raised by Lakşmaņa, she ran to her husbands Khara and Dūşana and reported how Sambukumāra was killed and she was molested by two strangers in the forest. Much aggrieved by these news, Khara, against the advise of Düşaņa, marched forth to punish the culprits. Düşaņa sent a message to Rävaņa regarding these developments. Khara challenged Laksmana. Telling Rāma to guard Sitä and come to his help only when he heard a lion-roar from him, Laksmana faced Khara. In the first round of battle he cut off the three heads of Trisiras. XXXVIII. Sandhi. Rāvan a abducts Sitä. Tempted by the mention of a beautiful damsel in the message that arrived from Dūşaņa, Răvaşa came in his aerial car to the Dandaka forest. He admired the prowess of Laksmana who single-handed faced a whole army. Seeing Sītä he was at once infatuated by her extraordinary beauty. He ordered the magic power Avalokani to suggest some trick for abducting Sītā. She tried to dissuade him but failed. Then taking advantage of the understanding between Rāma and Lakşmaņa, Avalokanī sent forth a lion-roar from the battle field, and at once Rāma rushed, disregarding illomens, to help Laksmana, thinking that he was in trouble. He saw Lakşmaņa victoriously slaughtering the opponents on the battle-field. The latter told him he never made the lion-roar, and suspecting some foul play, he advised Rāma to return at once to Sītā. Here Rāvana carried off Sītā. Jatayin attacked him with beak and claws but fell at a powerful sword blow from Rāvana. Sita's lament and cries for help. Hearing these, a certain Vidyadhara, loyal to Bhāmandala, happening to pass that way, attacked Rāvana, but evertually the latter Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECOND) INTRODUCTION deprived.him of his magic powers (Vidyās) and threw him on the Kambū island. Rāvaņa tried many ways to tempt Sītā into accepting him, but met with an insulting rebuff. Killing her would defeat his very purpose. Rape was already foresworn by him. The only course open to him was to bide his time.. When they reached Lankā, Sītā refused to enter it and took a vow to abstain from taking food until she got news from Rāma. She was kept in a park on the outskrits of Lankā. XXXIX. Sandhi. Rama's vain search and sorrow. Returning from Lakşmaņa, Rāma found Sītā missing. His fruitless search. He came across Jaţāyin who was breathing his last. On recitation of the five sacred salutations, he passed away. Overwhelmed with sorrow, Rāma was consoled by two Căraņa sages passing that way. They gave him a sermon on the filthiness of human body and worthlessness of worldly ties and pleasures. Rāma caught the mood of renunciation but only for a moment. Weeping he wandered through the woodland, and completely out of his mind, begged for the news of Sītā from the trees and animals. Eventually he returned to his abode and fell down thoroughly shattered. XL. Sandhi. Laksmana kills Khara and Düşana. Viradhita is crowned as king in the Alan kāra • city. Here Laksmana was assisted by Virādhita whose paternal kingdom was usurped by Khara and Düşana. At last Laksmana killed them, Finishing his job, when he returned, Rāma sorrowfully told him of Sītā's abduction and Jațāyin's sacrifice. Shortly there arrived Virādhita, who sent his army in search of Sitā all around, but it returned unsuccessful. At Virādhita's suggestion they repaired to the Alankāra city. Candranakha's son Sunda opposed them, but advised by her, gave up fighting and went to Rāvana for help. Rāma and Lakşmaņa entered the city in triumph. Virādhita was crowned. But Rāma was quite disconsolate. He went to a Jina-shrine and prayed. XLI. Sandhi. Rāvana's unsuccessful moves to win Sitā's heart. . Lamenting Candranakhā was somehow consoled by Rāvana. Feeling highly depressed at his rejection by Sitā, he persuaded Mandodari to go to Sītā as a go-between. Next morning Mandodari paid a visit to Sītā. She was impressed by her beauty. She talked to her about Rāvana in superlatives and held forth temptations of power and pleasures. When Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zii XLII. Sītā spurned her offer, she threatened to cut her to tiny pieces.. At that juncture Rāvana arrived there. His approaches too failed to get a favourable response from Sita, who advised him to seek protection it the feet or Rama. Enraged at this, Ravana tried to frighten her by means of ferocious animals and hobgoblins, but Sita was unmoved. Vibhiṣaṇa coming to know of this misdeed of Ravana came there and consoled Sita. PAUMACARIU Sandhi. Vibhişana's sympathy for Sită. Lanka circumscribed with the magic fortress Aśāli. { PART Sită narrated her story to Vibhiṣaṇa. He admonished Rāvana to give up Sitā. It angered Rāvana. Rāvana tried to tempt Sītā by showing to her the pomp and riches of Lanka from his aerial car. But Sită considered it worthless. In digust he gave up his fruitless efforts. As his condition grew worse due to intense longing for Sita, the worried ministers built a magic fortress round Lanka in the form of AśālīVidya as a safeguard measure. SUNDARA-KANDA XLIII. Sandhi. Defeat of sham Sugrīva. At Kişkindhapura in the fight that ensued for Tara's sake between Sugrīva and an impostor, the former was worsted. He came to seek help from Khara and Duṣaṇa, but learning about their fate went to Virādhita to make Rāma and Lakṣmaṇa his allies. There Jambūvat narrated Sugriva's misfortune-how even Hanumat failed to tell real Sugrīva from sham Sugrīva. On Sugrīva's request for help, Lakṣmaṇa promised to uproot the impostor and restore Tārā to him. Sugrīva also promised to bring news of Sita within seven days. They marched to Kişkindhapura. The messenger sent to the impostor was insulted. A full-fledged battle was averted by arranging a personal duel between Sugrīva and the impostor. In the duel Sugrīva was defeatedonce more, as Laksmana, failing to distinguish between the two, could not help him. W Now Lakṣmaṇa twanged his bow and the magic power left the impostor. His real form restored, he was at once recognized as the Vidyadhara Sahasagati. The army deserted him and pierced with Rama's arrow he fell dead. Sugriva entered the city in triumph. Rama prayed at the shrine of Candraprabha Jina. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECONDI INTRODUCTION XLIV. Sandhi Sugriva brings news of Sita's where abouts: Lakşmaņa lifts the Koţiśilă. On receiving a sharp reminder from Rāma, sent through Laksmana, Sugriva shook off his negligence and gave orders to his generals apd assistants to undertake a vigorous search for Sitā in all the four quarters. Himself along with Jāmbūvat started in the southern direction. At Kambūdvipa he met Ratnaķešin, who told them how in an attempt to rescue Sita from Rāvana he got wounded, was deprived of his magic powers and thrown there. Overjoyed with these unexpected news, Sugrīya brought him before Rāma as an eye-witness of Sītā's abduction. In view of the great strength of Rävana and inaccessibility of Lankā, Sugrīva advised Rāma to give up efforts for recovering Sītā. But Rāma was determined to kill Rāvana, and Laksmana offered to finish him singlehanded. At Sugrīva's suggestion Lakşmaņa lifted the sacred boulder known as Kotisila--that being predicted as the 'test for one who was destined to kill Ravana. XLV. Sandhi. Han umat is won over by Rāma. He consents to go to Sitā as Rāma's messenger. Sugriva at last was convinced about Laksmana's superiority over Rāvaņa. For going to Lankā and getting first hand news of Sītā, Hanumat considered the only capable person. But as he was likely to be illdisposed towards Rāma for killing Khara and Düşaņa, a messenger was sent to win him over. The messenger told Hanumat about all the new developments. Hearing the news, two wives of Hanumat experienced opposite feelings. Anangakusumā, Khara's daughter, was full of sorrow, while Pankajarāgā, Surgriva's daughter rejoiced. Hanumat was indignant with Rāma and Lakşmaņa. But as the messenger gave the real account of all that happened-e from Candranakhă's wiles down to lifting of the Koțiśilā, Hanumat was pacified. He went to see Sugrīva. He was given a grand reception. Rāma honoured him greatly. Hanumat readily consented to go to Lankā as a messenger to Sītā. Rāma gave him a message for Sitā and his ring as a token. XLVI. Sandhi. Ha nu mat defeats Mahendra. Hanumat started in his aerial car. On his way he came to the city of king Mahendra, his mother's father. Being reminded of the ill-treatment accorded to his mother Añjanā, he decided to teach him a lesson. He created a magic army and after a hard tussle captured Mahendra's son. In the second round of battle, Hanumat suffered a deadly mace-blow from Mahendra, but eventually he captured the opponent. Having achieved the desired result, he revealed his identity and begged pardont of Mahendra. The latter highly praised Hanumat's valour, but he was all humility. On his advice Mahendra became Rama's ally. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ xiv PAUMACARIU [ PARÍ XLVII. Sandhi. Episode of the daughters of king Dadhimukha. The princesses of king Dadhimukha, who were destined to marry the person that would kill Sähasagati, repaired to a forest to practise Yoga and acquire magic powers. Angāraka, their unsuccessful suitor, set fire to that forest, which also harboured two Cārana sages practising austerities. Hanumat passing through air, saw the calamity to the sages and extinguished the fire by means of magic waters. He saluted the sages and was blessed. The princesses too arrived there and praised Hanumat's action. They also narrated their account. Hanumat informed them of Sāhasagati's death at the hands of Rāma. On his advice Dadhimukha went to Kiskindha and married his three daughters to Rāma. XLVIII. Sandhi. Han umat destroys A śāli and Vajra - yudha and marries Lankā sundari. Hanumat reached Lankā. Asāli was guarding the entrance to it. Club in hand he faced her unaided. Aśāli swallowed him. He battered open her inside and came out triumphant. As Aśāli was destroyed Vajrayudha, the keeper of the fortress, fell upon Hanumat. He too was killed. Vajrayudha's daughter Lankāsundari came to avenge his father's death. It was a close fight. But after a while, fascinated by Hanumat's strength and valour, she expressed her love for him. Hanumat responded. They married. The hostile army unit was held spell-bound, to prevent leaking of news to Rāvaņa. He spent that night with Lankāsundari and next day took her leave. XLIX. Sandhi. Hanumat sees Vibhiş a na, meets Sità: He entered Lankā, went directly to Vibhīşana and delivered the messages of Jāmbūvat, Nala and Nila, who denounced Rāvana's immoral act and emphasized the great strength, valour and achievements of Rāma, who would attack Lankā any day. Vibhişana told him that Rāvana was by Sītā and hence did not listen to reason. He himself might have to leave him some day. Leaving Vibhișana, Hanumat searched through the city and eventually came to the park where Sītā was kept. He saw her sorrowful and emaciated. Remaining concealed in a tree he dropped Rāma's ring in her lap. She recognized it and a smile brightened her face. Her sudden smile was reported to Rāvana. Urged by him, Mandodari, along with the rest of the harem came to Sitā and once more tried to persuade her. But Sitā sang praises of Rāma and Laksmana. Enraged at this, Mandodari and others threatened to kill her. Sītā remained composed. Hanumat now intervened and introduced himself as Rāma's messenger. Mandodari taunted him for changing masters for worse. Hanumat gave a befitting retort. Threatening to get him captured next day, Mandodari left. Hanymat now greeted Sītă with a bow. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SECOND) INTRODUCTION XY L. Sandhi. Hanumat delivers the message. He is given the return message. He delivered Rāma's message. Sītā was overjoyed at first, but doubts soon arose in her mind as to the genuineness of the messenger. Bui Hanumat dispelled them by showing his intimate knowledge of various incidents and details of Rāma's life in exile. That night Trijatā, guarding Sitā, got a dream in which she saw a hero devastating the royal park and demolishing the royal palace, and another one, throwing Lankā into the ocean. This was interpreted favourably by some, unfavourably by others. On receiving news from Rāma, Sītā broke her twentyone-day fast. Harlumat then offered to carry her on his shoulders but Sītā declined it as involving breach of propriety. She gave a return message for Rāma along with her crest-jewel as a token. LI. Sandhi. Han umat devastates the royal park. Before leaving, Hanumat thought of teasing Rāvana by destroying the royal park. He began uprooting all sorts of trees. The four guards of the park attacked him but were killed. The news reached Rāvaņa. Mandodarī now told him of Hanumat's arrival as a messenger from Răma as also of the incident of the previous day. Rāvana dispatched a large battalion to punish the miscreant. A ferocious battle ensued. Eventually Hanumat destroyed his assailants. LII. Sandhi. Hanumat kills Rāvana's son Akşay a. Then Rāvana's son Akşayakumāra came and attacked him. Though worsted several times he encountered him again and again. Both created magic armies, which fought desperately for a while and then disappeared. Ultimately they fought a duel in which Akşaya was dashed to pieces. The news made Rāvana furious. LIII. Sandhi. Indrajit captures Hanumat. Strongly disapproving Vibhișana's advice to return Sită to Rāma, Indrajit bragged about his own past exploits and took a vow to capture Hanumat alive.. Taking along with him Ghanavāhana and a huge army, he surrounded Hanumat. The latter fought bravely and soon the army was put to flight. At once Ghanavāhana rushed forth and became engaged in a deadly struggle with Hanumat. Soon he was defeated, Thereupon Indrajit challenged Hanumat. After a long drawn-out tussle, he attacked him with the magic serpent noose and Hanumat wishing to put an end to the carnage got voluntarily bound therewith. LIV. Sandhi. Hanumat de bi vers a Sermon to Råvaņa. Receiving the news of Hanumat's capture Sitā bewailed her unabating misfortune, Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ xvi PAUMACARIU ( PART Hanumat was produced before Rávana, who upbraided him for his disloyalty, the bitter fruits of which he was tasting just then.' In reply Hanumat exhorted Rāvana to hand over Sītā to Rāma and expounded to him the twelve Anuprekşās--modes of religious reflection. His words evoked good appeal in Rāvana's heart. LV. Sandhi. Hanumat's escape. His return to Kişkin dha. Now impressed by dire consequences of committing adultery, now caught by infatuation for Sitä, Rāvana hesitated for a while, but cohsiderations of prestige forced him to make the wrong choice. He abused Hanumat and odered him to stop mouthing sermons before him. When he gave orders to punish him, Hanumat snapped asunder the serpent bonds and taking a jump over Rāvana's head escaped. Using his arms only, he pulled down Rāvana's palace along with which five hundred surrounding houses also were smashed. The city gate too he broke to pieces. Happy at Hanumat's exploits Sită blessed him. Departing thence, he went to Lankāsundari, took her leave, boarded his aerial car and arrived at Kiskindha. He delivered Sita's message to Rāma along with the token crest-jewel. Jāinbūvat then narrated the history of Hanumat and praised his great exploits. King Dadhimukha too harped the same tune. Hanumat's minister then gave an account of his master's mission to Lankā. In an upsurge of affection Rama embraced Hanumat. LVI. Sandhi. Rāma's march to Lanka. Rāma prepared to march to Lankā. Numerous drums and trumpets were sounded for an all-out mobilisation. Generals got sufficiently armed. Various army divisions and magic powers (Vidyas) were properly arranged. As the army started, it was greeted by numerous good omens. They reached the ocean. As they were crossing it in aerial cars, they were attacked at the Velandhara city by Setu and Samudra, loyal to. Rāvana. They were defeated by Nala and Nila. They transferred their allegiance to Rāma. Next day the march was resumed. They reached mount Suvela. On the advice of Setu and Samudra, its ruler came over to Rāma's side. On covering a short distance further, the beautiful Lankā came in view. The army encamped at the Hamsadvipa. Its ruler was conquered.. All rested there eager to launch an attack on Lankā. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ No. Name of the metre 1. Manjari 2. Hela-dvipadi (Hela-duvai) 3. Sālabhañjikā 4. Dvipadi (Duvai) 5. Aranāla Metres Employed in the PAUMACARIU Sandhis 21-56. A. Metres employed in the commencing piece at the head of the Kadavaka. Type Sama-dvipadi No. of Pādas in a stanza 2 " "7 Rhymescheme a/b " Internal rhymesa/b, d/e, c/f- the rhyme scheme of the Şatpadi. No. of morās per Pāda 21 22 24 28 30 Gana-scheme -u (or uuu) +-u (or uuu) +4+4 +4 + u—. 6u u or (u, uuu) + 4 +u-u (or u, uuu) + -u (or uuu) + u (or uuu) +4 +4 +4 +-u (or uuu)+u. — (Jagana permitted in the second four-moraic Gana, forbidden for others). 6+uu (or u, uuu) + 4 +4+4+uu (or u, uuu) + - (1) 6uu (or u, uuu)/4 +uu (or u, uuu)/4+ u -- (or uu) +uu (or u, or (2) 6u u (or u, uuu) + -/- (or uu)+uu (or u, uuu) +/- (or uu) + uu (or u, uu) + Employed in which Sandhi? 45 25 46 40, 51 53 • Remarks No. 4in Part I. No. 3 in Part I. No. 54 in the Khañjaka section, ch. IV, Chandonuśāsana. No 2 in Part I. Both the schemes are employed even in one and the same stanza. Second] INTRODUCTION xvii Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ xviii No. Name of the metre Type No. of Pädas in a stanza Rhymescheme No. of morās per Pāda Gaņa-scheme Employed in which Sandhi? Remarks 6. Jambhettiä b/d -u 4 + den. , Jagana forbid 48 SamaCatuspadī 7. Gandhodakadhärā 4 a/b, c/d, 13 6 + 4 + uuu Here it occurs in all cases as a pair of stanzas with occasional indication of musical notation. =No. 1 in Part 1 (Identical with the odd Pada of the Dohā). =No. 24 in Part I. The text calls its Paddhaçiã-duvai. This is slightly different from all the four varieties described in the Chandonušāsana, ch. IV. 8. Pāranaka 15 4 + 4 + 4 + uuu PAUMACARIU 9. Nidhyāyikā 4 + uuu (or u --) + 4 + – u (or uuu) + - u – (or uuu -) 10. Doha b/d 13,11 6 + 4 + uuu, 6 + uu — (or 1- -) + u B. Metres Employed in the Main Body of the Kadavaka. (a) The Principle Metres. 11. Paddhadia (Padihatika) Sama-dvipadi 2 alb 16 4 + 4 + 4 + u-u 22; 23 (13); 24 (9,1 =No. 22 in Part I 10); 25 (2, 5, 9, 10, 17);- 27 (15); 29 |(9, 10, 11); 30 (8-1 [Part Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Second] 11); 31 (3-10, 13-16); 32 (2,6); 37; 39 (10); 40 (4, 13, 15, 18);"43 (4-10, 12, 15); 45 (1-3, 7, 13); 48; 49(8); 51 (1, 3-10, 12-13, 15); 54 (7, 9, 13€14); 56 (3-6, 8-12,1 14-15). 12. Vadanaka » 16 16 INTRODUCTION 6 + 4 + 6 + 4 + uu - (or --) +121: 23 (2-7, 9, 11- 4No. 23 in Part I. uu (or -) 12, 14-15); 24 (1, 3-8, 11-15); 25 (1, 3-4, 6-7, 11-16, 18-20); 26 (1-15, 17-20), 28, 29 (1lines 1-2, 12, 2-5, 7-8); 30 (2, 4, 7); 31 (1-2, 11-12); 32 (1, 4-5, 8-10, 12-14); 34 (3, 10, 12-13); 35; 38; 40 (5, 11, 14); 41, 42 (1-9, 12); 44 (1-4, 6-13, 15-16); 45 (4, 12, 14, 15); 46 (9); 47 (1, 3-10), 49 (1-7, 9-20); 50; 52; 53 (2, 4-5, 712); 54 (8, 10-11, 15); 55 (1-4, 612), 56 (2, 13). ΧΙx Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ No. Name of the metre Type No. of Padas in a stanza Rhymescheme No. of morās per Pada Gana-scheme Employed in which Sandhi? Remarks 13. Paranaka Sama-dvipadi + 4 + 4 + uuu 23 (1, 10); 25 (8); =No. 24 in Part I. 26 (16); 27 (128, The same as No. 8 10-14); 29 (6); 30 above. (1, 3, 5-6); 32 (7, 11); 33; 34 (1-2, 4-9, 11); 36; 39 (1-9, 11-12), 43 (1-3, 11, 13-14, 16-19); 44 (14); 45 (5-6, 10-11); 47 (2); 53(6); 54 (1-6, 12, 16). PAUMACARIU (b) The Variation Metres. 14. Karimakarabhuja Sama-dvipadi Sama-dvipadi | 2 a/b 1 8 4 + u - u (or u, uuu) (a) 27 (9); 51 (14); This is identical with 40 (7). & the latter half of the Paddhadia. [=Paddhatikardha] 4 + - uu (or uuuu) 40 (7). 15. Karimakarabhuja (b) [=Vadanakārdha) This is identical with the latter half of the Vadanaka. 16. Vasudvipadi (?) 17. ? - u (or uuu) + - - u (or 29 (1) limes 3-11). (uu - u) 4 + 4 + 4 + 3, ending in -56 (7). u –; Jagana forbidden. - u-u-l-u-u-, the 23 (8);$40 (2); 42 =No. 27 in Part I heavy syllables being replace-|(11); 46 (1-3, 5, able by two light ones. 7-8); 55 (5). Vilasini rasini : (Part Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. Salabhanjika i m , , . 24 (See No. 3 above). .|42 (10). . =No. 3 above. Spoond] 20. Madanavatára (a) - u - four times, the heavy 24 (2); -46 (4, 6). =No. 25 in Part I. syllables in the first three Ganas being replaceable by two light ones. 21. Madanåvatara (b) u four times, all heavy 46 (10). syllables except the last, being replaceable by two light ones. This appears to be a variation of the common type. .22. Pramānikā 17 Sama-dvipadi Varnavrtta 8 syllables Four times u - 32 (3); 40 (12); =No. 28 in Part I. 44 (5); 45 (8); 53 (9, lines 4-7). INTRODUCTION 23. Samānikā Four times - u 40 (6); 45 (9). 24. 'Bhujangaprayāta 12 syllables Four times u - - 40 (3); 56 (1) 16,8 Vişamadrivadī The first Pāda is the Paddha- 40 (9). dia, the second Päda is the latter half of the Paddhadiä. The first Pada is the Vadana- 40 (10). ka, the second Päda is the latter half of the Vadanaka. 27. • (1) 4,8 syllables Vişamat dvipadi Varņavstta The first Päda is twice u the seocnd is four times u 40 (1). . •xxi Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Nanse of the metre Type No. of Pādas in a stanza Rhymescheme No. of morās per Pada Gana-scheme which Sandhi? Employed in Remarks Şațapdi(?) 6 0/6, d/e, c/f 10, 8, 6 4 + 3 + 3 (end u – u), 4 + 40 (16). 4 (end u – u), 6 (end uu or If considered to be a Dvipadī, it is identical with Candralekha (Chandonusasana ch. IV Khanjakas, No. 60) with internal rhymes at 10, 18. It is equivalent to No. 5 above with six moras cut down from the end. PAUMACARIU 10, 8, 5 6 + 4 (end - uu), 4 + 4 53 (1, 3). (end - uu), 5 (- uuu or Ասսսս). Dandaka 6 light syllables + thirteen 40 (17). to fifteen groups of - u 6 light syllables + eleven to 51 (2). twelve groups of u C. Metres Employed in the concluding piece of the Kapayaka called Ghattā. 4 1 a/b Antarasama- Catuspadi 8, 14 Both Pädas end in-uu 25, 26, 3. . [Part Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. • 41. 42. 43. 44. 45. •ཕོ་ཆི Antarasamå Catuşpadi 13 19 15 " "9 Sarvasama Catuşpadi 19 " Şatpadi " 12 "" 17 "5 15 19 13 b/d 59 "" "5 " 33 37 31 19 a/b, d/e, c/f, 22 9, 13 9, 14 11, 12 11, 14 13, 14 13, 15 13, 16 14, 13 15, 13 9 15 16 9, 7, 14 10, 8, 13 13, 7, 14 The odd Päda ends in (exceptionally uuu) u (42, 54. The odd Pada ends in uuu; 22, 36, 38, 41, the the even, in - uu. commencing stanza of 42; 46. The odd Päda ends in u; 23, 24. the even, in uu (or). The odd Pada ends in u; 55. the even, in - uu. The odd Pada ends in uuu; 39, 45. the even, in- uu. Both Pädas end in uuu. 21, 50. The odd Pada ends in uuu; 28, 51. the even, in -uu. The odd Pada ends in Both Padas end in uuu. The odd Pada ends in - u; 33. the even, in uuu. The end is -uuu or uuuuu. 27, 48. -uu. 44, 49, 56. 43. ଗ The end is - uu. 34, 35, 47. a, b, d, e end in uuu; c, f in 32. - uu. a, b, d, e end in- uu; c, f in 31, 37, 40, 52. uuu. a, b, d, e end in uuu; c, f in 29, 30. - uu. The even Påda is structurally identi cal with the odd Pāda of the Dohā. This is the sarhe "as No. 5 in Part I. No. 7 in Part I. No. 10 in Part I. No. 11 in Part I. No. 12 in Part. I. No. 14 in Part I. No. 20 in Part I. Second] INTRODUCTION xxiii Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कइराय-सयम्भुएव किउ प उम चरि उ बीअं उज्झाकण्डं [२१. एकवीसमो संधि ]. . सायरवुद्धि विहीसणेण परिपुच्छिउ 'जयसिरि-माणणहों।। कहें केत्तडउ कालु अचल जंउ जीविउ रजु दसाणणहों' ॥ [१] पभणइ सायरवुद्धि भडारउ कुसुमाउह-सर-पसर-णिवारउ ॥१ 'सुणु अक्खमि रहुवंसु पहाणउ दसरहु अत्थि अउज्झहें राणउ ॥ २ तासु पुत्त होसन्ति धुरन्धर वासुएव-वलएव धणुद्धर ॥ ३ . तेहिँ हणेवउ रक्खु महारणें . जणय-णराहिव-तणयहें कारणें ॥४ तो सहसत्ति पलित्तु विहीसणु णं घय-घडऍहिँ सित्तु हुआसणु ।। ५ 'जाम ण लङ्का-वल्लरि सुक्का जाम ण मरणु दसासणे ढकइ ॥ ६ तोडमि ताम ताहुँ भय-भीसइँ दसरह-जणय-णराहिव-सीसइँ' ॥७ तो तं वयणु सुणेवि कलियारउ वद्धावणहँ पधाइउ णारउ ॥ ८ 'अजु, विहीसणु उप्परि एसइ तुम्हहँ विहि मि सिरइँ तोडेसई' ॥९ ॥ घत्ता ॥ दसरह-जणय विणीसरिय लेप्पमउ थवेप्पिणु अप्पणउ । 'णियइँ सिरई विजाहरेंहिँ परियणहों करेप्पिणु चप्पणउ ॥ १० [२] 20 दसरह-जणय वे वि गय तेत्तहे पुरवरु कउतुकमङ्गलु जेत्तहूँ ॥१ जेम्मइ जेत्थु अमग्गिय-लद्धउ सूरकन्त-मणि-हुयवह-रद्धउ ॥२ 1. 1 Ps परिपुच्छिय. 2 P जाउ. 3 PS A पहाणउं. 4 PS A राणउं. 5 P पुत्त. 6 PPTणयहो, 'तणयह. 7 P दसासहो, 8 देसासहे. 8 PS ताई. 9A तं वइयरु. 10 A पराइउ..11 A वे वि गय. • 12 P S A अप्पणउं. 13 5 परियणहं. .2: 1 सेत्तहिं. 2 P जेमइ, A जिम्मइ. 3 A तिस्थु. • १ भट्टारकः. २ नीतानि. स० प० च० १ Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० २,३-१०३, १-९, ४, १-२ जहिँ जलु चन्दकन्ति-णिज्झस्ऎहिँ सुप्पइ पडिय-पुष्फ-पत्थरणेंहिँ ॥ ३ जहिँ णेउर-झङ्कारिय-चलणेहिँ रम्मइ अच्चण-पुप्फ-क्खलणेहिँ ॥ ४ जहिँ पासाय-सिहरे 'णिहसिजइ तेण मियङ्क वङ्कु किसु किन्जइ ॥५ तहिँ सुहमइ-णामेण पहाणउ णं सुरपुरहों पुरन्दरु राणउ ॥ ६ पिहुसिरि तहाँ महएवि मणोहर सुरकरि-कर कुम्भयल-पओहर ॥७ णन्दणु ताहें दोणु उप्पजइ - केकय तणय काइँ वणिजइ ॥ ८ सयल-कला-कलाव-संर्पण्णी णं पच्चक्ख लच्छी अवइण्णी ॥९ ॥ पत्ता॥ तो सयम्वरें मिलिय वर हरिवाहण-हेमप्पह-पमुह । 10. णाइँ समुद्द-महासिरिहें थिय जलवाहिणि-पवाह समुह ॥ १० तो करेणु आरुहेवि विणिग्गय । णं पञ्चक्ख महासिरि-देवय ॥ १ । पेक्खन्तहँ णरवर-संघायहुँ भूगोयर-विजाहर-रायहुँ ॥२ त्ति माल देससन्दण-णामों ___ मणहर-गइऍ रइऍ णं कामहों ॥ ३ 15 तहिँ अवसर विरुद्ध हरिवाहणु धाइउ 'लेहु' भणन्तु स-साहणु ॥४ 'वरु आहणहों कण्ण उद्दालहों रयण. जेम तेम महिपालहों ॥५ सुहमइ रहु-सुएण विण्णप्पइ 'धीरउ होहि माम को चप्पइ ॥६ मई जियन्ते अणरण्णहाँ णन्दणे' एउ भणेवि परिद्विउ सन्दणें ॥७ केकइ धुरैहिँ करेपिणु सारहि तहिँ पयट्टु जहिँ सयल महारहि ॥८ ॥ घत्ता॥ तो वोल्लिजइ दसरहेंण 'दूरयर-णिवारिय-रेवियर.। रहु वाहेवि तहिँ णेहि पियएँ धय-छत्तइँ जेत्थु णिरन्तरइँ' ॥ ९ [४] तं णिसुणेवि परिओसिय-जणएं वाहिउ रहवर पिहुसिरि-तणएं ॥१ 23 तेण वि सरहिँ परजिउ साहणु भग्गु स-हेमप्पहु हरिवाहणु ॥२ 4 P जह. 5A णिवसिजइ. 6 P किमु. 7A उप्पण्णी. 8 P 'महारिसिहे. 3. 1 PS यहु, A रायह. 2 P 'रइए गइए, S 'रइय गइय, A °गइ रइए. 3A अवरु. 4 PS महिवालहो. 5 PS धुरहं. 6 P S A वाहि वि. 7 s तं. 8 s missing. [२] १ घjते. २ केकर्यायाः ( कैकय्याः ). [३] १ हस्तिनी. २ दशरथस्य. ३ सुसरौ इति लोके प्र[ सिद्धः]. ४ दशरथेन. ५ खतेजसा रविमयूखा निवारिता येन. . [४] १ केकया ( कैकय्या). २ दशरथेन. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के०४, ३-५,५, १-९,६,१२] उज्झाकण्ड-एकवीसमो संधि [३. परिणिय केक्का दिण्णु महा-वरु चवइ अउज्यापुर-परमेसरु ॥ ३ 'सुन्दरि भग्गु मग्गु जं रुच्चई' सुहमइ-सुयऍ णवेप्पिणु वुच्चइ ॥४ 'दिण्णु देव पइँ मग्गमि जइयहुँ णियय-सच्चु पालिजइ तइय? ॥ ५ एम चर्वन्तइँ धण-कण-संकुले थियइँ वे वि पुरे कउतुकमङ्गलें ॥६ बहु-बासरेंहिँ अउज्झ पइट्ठइँ सइ-वासव इव रजें वइट्टई ॥ ७ सयल-कला-कलाव-संपण्णा ताम चयारि पुत्त उप्पण्णा ॥ ८ ॥ घत्ता॥ रामचन्दु अपरज्जियाँ सोमित्ति सुमित्तिहें एक जणु । भरहु धुरन्धरु केक्कइहें सुप्पहहें पुत्तु पुणु सत्तुहणु ॥९ [५] एय चयारि पुत्त तहाँ रायहाँ णाइँ महा-समुद्द महि-भायहाँ ॥१ णाई दन्त गिवाण-गइन्दहाँ णा. मणोरह सज्जण-विन्दहाँ ॥२ जणउ वि मिहिला-णयर पइट्टर समउ विदेहऍ रजें णिविट्ठउ ॥ ३ ताहँ विहि मि वर-विक्कम-वीयउ भामण्डलु उप्पण्णु स-सीयउ॥४ पुव-वइरु संभैरवि अ-खेवें दाहिण सेढि हरेंवि णिउ देवें ॥५. तहिँ रहणेउरचकवाल-पुरे ..। वहल-धवल-छुह-पङ्कापण्डुरें ॥ ६ चन्दगइहें चन्दुजल-वयणहाँ णन्दणवण-समी तहाँ सयणहों ॥ ७ घत्तिउ पिङ्गलेण अमरिन्दें पुप्फवइहें अल्लविउ णरिन्दे ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ ताव रज्जु जणयहाँ तणउ उदृद्ध महाडइ-वासिऍहि । ववर-सवर-पुलिन्दऍहिँ हिमवन्त-विञ्झ-संवासिऍहिँ ॥९ [६] वेढिय जणय-कग्णय दुप्पेच्छेहिँ ववर-सवर-पुलिन्दा-मेच्छेहि ॥ १ गरुयासङ्घऍ वाल-सहायहों लेहु विसज्जिउ दसरह-रायहाँ ॥२ 4. 1 P°पुरु. 2 A मग्गे. 3 P S मग्गहु. 4 A रमंतइ. 5 A रजो. GA अपराजियहे. 78 सुप्पहहिं. ____b. 1 P s °गिरिंदहो. 2 PS मणोहर. 3 P s महिला. 4 P S A संभरिवि. 5 s उद्ध. 6 P°वासिएहिं, 5 गिरिवासिएहिं. 6. 1 A °समर. 2 Pासंकहे, s°यासंकहोए. ३ लक्षणः. [५] १ तस्य खुजनस्य. २ स्वभार्यायाः दत्तः. ३ चन्द्रगति विद्याधर-नाना. . [६] भ्रातरौ. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ,३-९७ ७, १-९,८,१-२ तूर. देवि सो वि सण्णज्झइ . रामु स-लक्खणु ताव विरुज्झइ ॥३ 'मइँ जीयन्ते ताय तुहुँ चल्लहि हणमि वहरि छुडु हत्थुस्थल्लहि ॥ ४ वृत्तु णराहिवेण 'तुहुँ वालउ रम्भा-खम्भ-गब्भ-सोमालउ ॥५ किह आलग्गहि णरवर-विन्दहुँ किह घड भञ्जहि मत्त-गइन्दहुँ । ६ किह रिउ-रहहँ महारहु चोयहि किह वर-तुरय तुरङ्गहुँ दोयहि ॥७ पभणइ रामु 'ताय पल्लट्टहि हउँ जें पहुच्चमि काइँ पयट्टहि ॥८ ॥ घत्ता ॥ किं तमु हणइ ण वालु रवि किं वालु दवग्गि ण डहइ ऋणु । 'किं करि दलई ण वालु हरि किं वालु ण डङ्कइ उरगम ॥ ५ [७] पहु पल्टु पयट्टिउ राहउ दूरासंघिय-मेच्छ-महाहउ ॥ १. दूसहु सो जि अण्णु पुणु लक्खणु एकु पवणु अण्णेक हुआसणु ॥२ विणि मि भिडिय पुलिन्दहों साहणे रहवर-तुरय-जोह-गय-वाहणे ॥ ३ दीहर-सरेंहिँ वइरि संतावियं जणय-कणय रणे उबेढाविय ॥४ 1 धाइउ समरङ्गणे तैमु राणउ ववर-सवर-पुलिन्द-पहाणउ ॥ ५ तेण कुमारों चूरिउ रहवरु छिण्णु छत्तु दोहाइउ धणुहरु ॥ ६ तो राहवेण लइजइ वाणेहिँ णाईणि-णाय-काय-परिमाणहिँ ॥ ७ साहणु भग्गउ लग्गुं उमग्गॅहिँ करयलेहिँ ओलम्विय-खग्गेहि ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ दसहिँ तुरङ्गहिँ णीसरिउ भिल्लाहिउ भजेंवि आहवहाँ । जाणइ जणय-णराहिवेण तहिँ काले वि अप्पिय राहवहाँ ॥९ [८] ववर-सवेर-वरूहिणि भग्गी जणयहाँ जाय पिहिवि आंवग्गी ॥ १ णाणा-रयणाहरणहिँ पुजिय वासुएव-वलएव विसजिय ॥२ 3 A संचल्लहिं. Most of the forms in हि occurring in some following lines are given with "हिं in all the Mss. 4 PS तुहु. 5A प्रहहो. 6 PS महारण. 7 s के. 8 A न दलइ. 7. 1 P°महाहवु. 2 P संतासिअ. 3A °समर. 4 P S A णायणि'. 5 P लग्ग उमग्गेहि, S लग्ग इमम्गेहिं, A लग्गु उम्मग्गे हिं. 8. 1A °समर. २ आदेशं प्रयच्छ, ३ सर्पः. [७] १ व्याधुटितः. २ रामचन्द्रः. ३ तम इति मिलाधिपतेर्नाम. ४ सर्पणी-सर्पयोः शरीरम्. ५ सीता. [८] १ सेना. २ खाधीना, समस्त-कण्टक-रहिता. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०८,३-९,९,१-९,१०,१-३] उज्झाकण्डं-एकवीसमो संघि [५ सीयहें देह-रिद्धि पावन्तिहें एक्कु दिवसु दप्पणु जोयन्तिहें ॥३ पडिमा छलैंण महा-भय-गारउ आरिस-वेसु णिहालिउँ णारउ ॥४ जणय-तणय सहसत्ति पणट्ठी सीहागमणे कुरङ्गि व तट्ठी ॥ ५ 'हा हा माऍ भणन्तिहिँ सहियहिँ कलयलु किउँ संज्झस-गह-गहियहिँ ॥६ अमरिस-कुडुद्धाइय किङ्कर उक्खय-वर-करवाल-भयङ्कर ॥७ "मिलेंवि तेहिँ" कह कह विण मौरिउ लेवि अद्धचन्देहिँ णीसा रिउ ॥ ८ ॥ घत्ता॥ गउ सं-पंराहउ देवरिसि पडें पडिम लिहेवि सीयहें तणिय । दरिसाविय भामण्डलहों विस-जुत्ति णाइँ णर-धारणिय ॥ ९ [९] दिट्ठ ज पडे पडिम कुमारें पञ्चहिँ सरहिँ विद्धु णं मारें ॥१ सुंसिय-वयणु घुम्मइय-णिडालउ वलिय-अङ्गु मोडिय-भुव-डालउ ॥२ वद्ध-केसु पक्खोडिय-वच्छउ दरिसाविय-दस-कामावस्थउ ॥ ३ चिन्त पढम-थाणन्तरें लग्गइ वीयएँ पिय-मुह-दसणु मग्गइ ॥४ तइयएँ ससइ दीह-णीसाँसें कणइ चउत्थऍ जर-विण्णासें ॥ ५ ॥ पञ्चमै डाहें अङ्गु ण मुच्चइ छट्टएँ मुहहाँ ण काइ मि रुच्चइ ॥ ६ सत्तम थाणे ण गासु लइज्जइ अट्ठम गमणुम्माऍहिँ भिजइ॥७ णवमें पाण-संदेहहाँ ढुक्कइ दसमएँ मरइ ण केम वि चुक्कइ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ .. कहिउ परिन्दों किङ्करेंहिँ 'पहु दुक्कर जीवइ पुत्तु तउ । काहें वि कण्णहें कारणेण सो दसमी कामावत्थ गउ ॥ ९ [१०] णाग-णरामर-कुल-कलियारउ चन्दगइऍ पडिपुच्छिउ णारउ ॥ १ 'कहि कहाँ तणिय कण्ण कहिँ दिट्ठी जा महु पुत्तहाँ हियएँ पइट्ठी' ॥२ कहइ महारिसि 'मिहिला-राणउ चन्दकेउ-णामेण पहाणउँ ॥ ३ 25 2 A दिवसे. 3 P जोयंतिहिं. 4 P 5 °वेस. 5 Ps णिहालिय. 6 P दिट्ठी. 7 PS किय. -8 P भगगह', S सयगह. 9 P S °कुद्धा धाइय. 10 PS A मिलि कि.. 11 PS तेण. 12 PS सवराहउ. 9. 1 P पड, SA पडि. 2 A पुसिय. 3A °णीसासे हिं. 4.5 कर.. PS पंचम. 6 P धुञ्चइ corrected to मुच्चइ, S पहुचइ. 7 A भजई.8 P S णवमए, A णवमि. 9A केण. 10 P हाके corrected to हा केहि, S काहि. 10. 1 s णाब. 2 A महिल.. 3 P S A पहाणउं. ३ सीता. ४ सकोपाः, ५ गले गृहित्वा. ६ सपराभवः. .[९] १ °वक्षस्थलः. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १०,४११,११, १-९, १२, १-३ तहों सुउ जणउ तेत्थु मइँ दिट्ठउ कण्णा-रयणु तिलोय-वरिटुंउ ॥४ तं जइ होइ कुमारहों आयहाँ तो सिय हरइ पुरन्दर-रायो' ॥ ५ तं णिसुणेवि विजाहर-णाहें पेसिउ चवलवेउ असगाहें ॥ ६ 'जीहि 'विदेहा-दइउ हरेवउ मइँ विवाह-संवन्धु करेवउ' ॥ ७ गउ सो चन्दगइहें मुहु जोऍवि मन्दुर ढुक्कु तुरङ्गमु होऍवि ॥८ "कोड्डे चडिउ णराहिउ जाहिँ दाहिण सेढि पराइउ ताहिँ ॥९ मिहिला-णाहु मुएप्पिणु जिणं-हरें चवलवेउ पइसइ पुरे मणहरें ॥ १० ॥घत्ता ॥ आणिउ जणय-णराहिवइ णिय-णाहहाँ अक्खिउ स-रहसण । वन्दणहत्तिएँ सो वि गउ सहुँ पुत्ते विरह-परबसेंण ॥ ११ विजाहर-णर-णयणाणन्देहिं किउ संभासणु विहि मि णरिन्देहि ॥ १ पभणइ चन्दगमणु तोसिय-मणु 'विण्णि वि किण्ण करहुँ सयणत्तणु ॥ २ दुहिय तुहारी पुत्तु महारउ होउँ विवाहु मणोरह-गारउ' ॥३ 15 अमरिमु णवर पर्वद्धिउ जणयहाँ 'दिण्ण कण्ण मइँ दसरह-तणयहाँ ॥४ रामाँ जयसिरि-रामासत्तहाँ संवर-वरूहिणि-चूरिय-गत्तों ॥५ तहिँ अवसरे वद्धिय-अहिमाणे वुत्तु णरिन्दु चन्दप॑त्थाणें ॥६ 'कहिँ विज्जाहरु कहिँ भूगोयरु — गय-मर्सयहुँ वड्डारउ अन्तरु ॥ ७ माणुस-खेत्तु जें ताम कैणिट्ठउ जीविउ तहिँ कहिँ तणंउ विसिट्ठउ' ॥८ ॥ धत्ता ॥ भणइ णराहिउ 'केत्तिऍण जगे माणुस-खेत्तु में अग्गलउ ।. जसु पासिउ तित्थङ्करहिँ सिद्धत्तणु लद्धउ केवलउ' ॥९ - [१२] तं णिसुणेवि भामण्डल-व बुच्चइ विजा-वल-माहप्पें ॥१ 1 'पगुण-गुणइँ अइ-दुजय-भाव' पुरे अच्छन्ति एत्थु वे चावइँ ॥२ बज्जावत्त-समुद्दावत्तई जक्खारक्खिय-रक्खिय-गत्तइँ ॥३ 4 A विसिट्ठउ. 5 P जाहे, S जाह. 6 P विवाहु. 7 PS मंदिरु. 8A दुकं. 9 s कोडेहि. 10 P 3 जिणघरे. 11 s आइण्णिउ. 11. 1 P A करहु, S करहो. 2 2 होइ. 3 Ps पवडिय. 4 PS वडिय. 5 Pणरिंद. 6 P°पथाणे, s पंथाणे. 7 A विजाहर. 8 PS °मसयहिँ. 9 P S तणउं. 10 PS कित्तिएण. ___ 12. 1 P °उज्जुय. . [१०] १ जनकः, • [११] १ भिल्लसेमा. २ चन्द्रगतिना. ३ अतीव लघुः, तुच्छः. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, ४-९, १३, -९, १४, १-२] उज्झाकण्डं-एकवीसमो संधि [७. किं भामण्डलेण किं रामें . ताइँ चडावइ जो आयामें ॥ ४ परिणउ सो ज्जे कण्ण ऍउ पभणिउ' तं जि पाणु करेंवि पहु भणियउ ॥५ गय स-सरासणु मिहिला-पुरवर वद्ध मञ्च आढत्तु सयम्वरु ॥६ मिलिय जराहिव जे जगें जाणिय सयल वि 'धणु-पयाव-अवमाणिय ॥७ को वि णाहिँ जो.ताइँ चडावइ जक्ख-सहांसहुँ मुहु दरिसावइ ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ जाम ण गुणहिँ चडन्ताइँ अहिर्जायइँ कउँ सुह-दंसण.। अवसें जणहाँ अणिट्ठाइँ कुकलत्तइँ जेम सरासण. ॥ ९ [१३] जंणरवइ असेस अवमाणिय दसरह-तणय चयारि वि आणिय ॥ १ ॥ हरि-वलएष पदक्किय तेत्तहें सीय-सयम्वर-मण्डउ जेत्तहें ॥२ दूर-णिवारिय-णरवर-लक्खेंहिँ धणुहराइँ अल्लवियइँ जक्खेंहिँ ॥३ 'अप्पण-अप्पणाइँ सु-पमाणइँ णिवाडेवि लेहु वर-चावइँ॥४ लइयइँ सायर-वजावत्त गामहणा इव गुणहिँ चडन्तइँ ॥ ५ मेलिउ कुसुम-वासु सुर-सत्थें । परिणिय जणय-तणय काकुत्थें ॥ ६ ॥ जे जे मिलिय सयंम्बर राणा णिय-णिय-णयरहों गय विदाणा ॥७ दिवसु वारु णक्खत्तु गणेप्पिणु लग्गु जोग्णु गह-दुत्थु णिएप्पिणु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जोइसिऍहिँ आएसु किउ 'जउ लक्खण-रामहुँ स-रहसहुँ । आयहें कैण्णहें कारणेण होसइ विणासु वहु-रक्खसहुँ' ॥९ ३० [१४] 'ससिवद्धणेण ससि-वयणियउ कुवलय-दल-दीहर-णयणियंउ ॥१ कल-कोइल-वीणा-वाणियउ अट्ठारह कण्णउ आणियंउ ॥ २ 2 Ps पवाणु. 3 A संसरालण. 4 P °सहासई, s °सहासहिं. 5 R S गुणई. 6 P अहिजायए, S अहिजायइ. 7 S कौ. 8 A जणे अविसिहाई. . 13. 1 P दसहर. 2 A सुपणामइं. 3 A मागहणा. 4 PS गुणहि, s गुणेहि. 5 P S A चडन्तइ. 6 PS सयंवर. '7 P लग्ग. 8 s missing. 9 P रामहो, A रामहं. 10 P कण्णहें, A कण्णहिं. 11 PS दीसइ. __14. 1 P°वयमियाउ, s°वयणेआउ, A वयणिनाउं. 2 Ps °णय पियाउ, A °णयणियड़, 3 P S °वाणियाउ, A °वाणियउं. 4 P S आणियाउ, A आगियउं. [१२] १ धनुषः प्रतापेन. २ शुद्धजीत्या. . [१३] १ समर्पितो. २ रामेण. • [१४] १ शशिवर्धन-नामेन. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ . [क० १४,३-१०; १, १.७ दस लहु-भार्यरहुँ समप्पियंड लक्खणहाँ अट्ठ परिकप्पियंउ ॥ ३ दोणेण विसल्ला-सुन्दरिय कण्हहाँ चिन्तविय मणोहरिय ॥ ४ वइदेहि अउज्झा-णयरि णिय दसरहेंण महोच्छव-सोह किय ॥५ रह-तिक चउक्तहिँ 'चच्चरहिँ कुङ्कुम-कप्पूर-पवर-वरहिँ ॥ ६. । चन्दन-छडोह-दिजन्तऍहिँ गायण-गीयहिँ गिज्जन्तऍहि ॥ ७ मणिमइयउ रइयउ देहलिउ मोत्तिय कणऍहिँ रङ्गावलिउ ॥८ सोवण्ण-दण्ड-मणि-तोरण वद्ध "सुरवर-मण-चोरणइँ॥९ ॥ धत्ता॥ सीय-वलइँ पइसा रियइँ जण जय-जय-कारिजन्ताई। थियइँ अंउज्झहें अविचल रैइ-सोक्ख-स यं भुञ्जन्ताइँ ॥१० [ २२. वावीसमो संधि] कोसलणन्दणेण स-कलत्तें णिय-घरु आएं। आसाढेहमिहिँ किउ ण्हवणु जिणिन्दहों राएं ॥ [१] 15 सुर-समर-सहासेंहिँ दुम्महेण किउ ण्हवणु जिणिन्दहाँ दसरहेण ॥ १ पट्ठवियइँ जिण-तणु-धोवयाइँ 'देविहिँ दिवइँ गन्धोदयाइँ ॥२ सुप्पहहें णवर कञ्चुइ ण पत्तु पहु पभणइ रहसुच्छलिय-गत्तु ॥ ३ 'कहें काइँ णियम्विणि मणे विसण्ण चिर-चित्तिय भित्ति व थिय विवण्ण'॥४ पणवेप्पिणु वुच्चइ सुप्पहाएँ किर काइँ महु त्तणियऍ कहाएँ ॥५ . जइ हउँ जे पाणवल्लहिय देव तो गन्ध-सलिलु पावइ ण केम' ॥६ तहिँ अवसर कञ्चुइ टुक्कु पासु छण-ससि वणिरन्तर-धवलियासु ॥७ 5 PS °भायरहु, A भायरहं. 6 PS समप्पियाउ. 7 PS परिकपियाउ. 8 P°सुंदरीय. 9A लक्खणे. 10 s चउकिहिं. 11 P°चच्चरेहि, s चञ्चरिहिं, A चेञ्चरहि. 12 PS °वरेहिं. 13 A छडेहिं. 14 PS देह लियउ. 15 Ps रंगावलियउ. 16 PS 'तोरणाई. 17 PS घरे घरे सुमणोहराई P marginally 'सुरवरमणचोरणाई' पाठे. 18s पइसारियउ. 19 PS जण. 20 P S अउज्झहो. 21 PS सुर'. 22 P S °सयई, A सई. 1. 1 P आसाढढमिहें, 5 आसाढढमिहि. 2 P S A पट्टवियइ. 3 Ps °तोवयाई, रोक. याई. 4 P s देवहि. 5 P दिव्व हिं, दिव्वेहिं, A दिण्णई. 6 P SA महुं. 7 PS तणियए. 8 PA केव. २ भरत-शत्रुहण(शत्रुघ्न)योः. ३ रथ्यामार्गः. ४ त्रिपथ्याः, ५ येषु प्रदेशेषु कथकाः कथा कथयन्ति. [१] १ रामचन्द्रेण, Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १,४-९,२, १-९,३, १-४] गय-दन्तु अयंगमु(?) दण्ड-पाणि उज्झाकण्डं-बावीसमो संधि [. अणियच्छ्यि -पहु. पक्खलिय-वाणि ॥ ८ ॥त्ता॥ 'पइँ कञ्चुइ काइँ चिराविउ । सुप्पहहें देवत्ति ण पाविउ' ॥९ . गरहिउ दसरहेंण जंलु जिण-वयणु जिह पणवेप्पिणु तेण वि वुत्तु एम' 'गय दियहा जोवणु ल्हसिउ देव ॥ १ मढमाउसु जर धवलन्ति आय पुणु अंसइ व सीस-वलग्ग जाय ॥२ गइ तुट्टियं विहडिय सन्धि-वन्ध ण सुणन्ति कण्ण लोयण णिरन्ध ॥३ सिरु कम्पइ मुहें पक्खलइ वाय गय दन्त सरीरहों णट्ट छाय॥४ परिगलिउ रुहिरु थिउ णवर चम्मु महु एत्थु में हुउ णं अवरु जम्मु ॥ ५ ॥ गिरि-णइ-पवाह ण वहन्ति पाय गन्धोवउ पावउ केम राय' ॥६ वयणेण तेण किउ पहु-वियप्पु गउ परम-विसायों राम-वप्पु ॥७ 'सच्चउ चलु जीविउ कवणु सोक्खु तं किज्जइ सिज्झइ जेण मोक्खु ॥८ ॥ घत्ता॥ सुहु महु-विन्दु-समु दुहु मेरु-सरिसु पवियम्भइ । वरि तं कम्मु किउ जं पउ अजरामरु लब्भइ ॥ ९ . के' दिवसु वि होसइ 'आरिसाहुँ कञ्चइ-अवत्थ अम्हारिसाहुँ॥१ को हउँ का महि कहाँ तणउ दव्वु सिंहासणु छत्तइँ अथिरु सव्वु ॥२ जोषणु सरीरु जीविउ धिगत्थु संसारु असारु अणत्थु अंत्थु ॥ ३ ॥ विसु विसय वन्धु दिढ-वन्धणाइँ घर-दारइँ परिहव-कारणाइँ ॥४ सुय संत्तु विढत्तउ अवहरन्ति जर-मरणहँ किङ्कर किं करन्ति ॥ ५ जीवाउ वाउ हय हय वराय संन्दण सन्दण गय गय जे णाय ॥ ६ तणु तणु जे खणद्ध खयहाँ जाइ धणु धणु जि गुणेण वि वङ्क थाइ ॥ ७ दुहिया वि दुहिय माया वि माय सम-भाउ लेन्ति किर तेण भाय ॥८ 98 कंचुई, A °कंचुन. 2. 1A दिवहा. 2 PS गय. 3 5 तुही. 4 s चल. 3. 1 Ps कहिवसु. 2 PS भारिसाहं. 3 PS अझारिसाहं. 4 s इत्थु. 5 PS घरु. 6PS अस्थ.7 PS °मरणई. २ अनिरीक्षितः. ३ शीघ्रम्. [२] १ दुश्चारिणी इव. [३] १ इष्टाप्रभूतानाम्. २ बान्धवाः.३ वाताहत-जल-कल्लोलक्त् कञ्चकाः. ४ रथाः सम्यक्तण्डनाः, 'दोव' खण्डने धातुः. ५ गजा गदा रोगा ज्ञाताः. ६ तृणमिव. ७ दुहिताऽपि दुष्टहृदया इत्ययः. 4 वञ्चना. . स. प. च० २ Punawwarwww Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ ~ आयइँ अवरइ मि अप्पुणु तउ करमि' ॥घत्ता ॥ सबइँ राहवहाँ समप्पेवि । थिउ दसरहु एम वियप्पवि ॥ ९ [४] । तहिँ अवसर आइउ सवण-सङ्घ पर-समयसमीरण-गिरि-अलङ्गु ॥१ दुम्महमह-वम्मह-महण-सीलु भय-भर-भुअण्द्धरण-लील ॥ २ अहि-विसम-विसय-विस-वेय-समणु खम-दम-णिसेणि-किय-मोक्ख-गमणु॥३ तवसिरि-वररामालिङ्गिया। कलि-कलुस-सलिल-सोसण-पैयङ्गु ॥ ४ तित्थङ्कर-चरणम्बुरुह-भमरु किय-मोह-महासुर-णयर-डमरु ॥ ५ . 10 तहिँ सच्चभूइ णामेण साहु जाणिय-संसार-समुद्द-थाहु ॥ ६ मगहाहिउ विसय-विरत्त-देहु अवहत्थिय-पुत्त-कलत्त-णेहु ॥ ७ गिबाण-महागिरि धीरिमाएँ रयणायर-गुरु गम्भीरिमाएँ ॥८ ॥ धत्ता॥ रिसि-सङ्घाहिवइ सो आउ अउज्झ भडारउ । 15 सिवपुरि-गमणु करि' दसरहहों णाइँ हक्कारउ ॥ ९ [५] पडिवण्णऍ तहिँ तेत्तडएँ कालें तो 'पुरे रहणेउरचक्कवालें ॥ १ भामण्डलु मण्डलु परिहरन्तु . अच्छइ रिसि सिद्धि व संभरन्तु ॥२ वइदेहि-विरह-वेयण सहन्तु दस कामावत्थउ दक्खवन्तु ॥ ३ । 'पडिहन्ति ण विजाहर-तियाउ उ खाण-पाण-भोयण-कियाउ ॥४ ण जलद्द ण चन्दण कमल सेज । दुकन्ति जन्ति अण्णोण्ण वेज ॥५ वाहिज्जइ विरहें दूसहेण णउ फिट्टइ केण वि ओसहेण ॥ ६ णीसासु मुएप्पिणु दीर्ह दीह पुणरवि थिउ थकवि जेम सीह ॥७ 'भूगोयरि भुञ्जमि मंण्ड लेवि' णीसरिउ स-साहणु सण्णहेवि ॥८ 8 8 अवरह. 4. 1 P SA समीरणु. 2 A भंगुरु. 3 A जगउद्धरण'. 4 PS °सीलु. 5 PS A सहि. 6 PS स्यणायरु गुग. 7 PS णाइ, A नाइ. 5. 1 PS पुर. 2 ? marginally 'परिणेई' पाटे. 3 s ण तहु. 4 PS A विज. 5 Ps णीसास. 6 P S दीह.7 A पुणु थियउ वि थक्विवि. 8 P S भूगोयर भंजेवि.. "[४] १ गरुडः. २ सूर्यः. ५१ न स्त्रीकरोति, नेच्छतीति. २ वलात. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०५,९६, १-८,७,१-4] उज्झाकण्ड-बावीसमो संधि [१ ॥ घत्ता॥ पत्तु 'वियष्ट-पुरु तं णिऍवि जाउ जाईसरु। 'अण्णहिँ भव-गहणे हउँ होन्तु एत्थु रंजेसरु' ॥९ [६] मुच्छाविउ तं पेक्वेवि पएसुं. संभरवि भवन्तरु णिरवसेसु ॥१ सम्भावें पभणि तेण ताउ 'कुण्डलमण्डिउ णामेण राउ ॥२ हउँ होन्तु एत्थु अखलिय-मरटु पिङ्गलु णामेण कुवेर-भट्ट ॥३ सेंसिके.दुहिय अवहरेंवि आउ परिवसइ कुडीरऍ किर बराउ ॥ ४ उद्दालिउ मई तहाँ तं कलत्तु सों वि मरवि सुरत्तणु कहि मि पतु ॥५ मुउ हउँ मि विदेहहें देहें आउं णिउ देवें जाणइ-जमल-जाउ ॥६ ॥ वणे घत्तिउँ कण्टेण वि ण भिण्णु पुप्फवइहें पइँ सायरण दिण्णु ॥७ ॥ घत्ता ।। - वैद्धिउ तुम्ह घरें जणु सयलु वि" ऍउ परियाणइ । जणउ जणेरु महु मायरि विदेह सस जाणइ' ॥८ [७] वित्तन्तु कहेप्पिणु णिरवसेसु गउ वन्दणहत्तिएँ तं पएसु ॥१ जहिँ वसइ महारिसि सच्चभूइ जहिँ जिणवर-ण्हवण-महाविभूई ॥२ वइरग्ग-कालु जहिँ दसरहासु जहिं सीय-राम-लकखण-विलासु ॥ ३ सत्तुहण-भरह जहिँ मिलिय वे वि गट तहिँ भामण्डलु जणणु लेवि ॥४ जिणु वन्दिउ मोक्ख-वलग्ग-जङ्घ पुणु गुरु-परिवाडिएँ सवण-सङ्घ ॥ ५ ॥ पुणु किउ संभासणु समउ तेहिँ सत्तहण-भरह-वल-लक्खणेहिँ॥६ जाणाविउँ सीयहें भाइ जेम जिह हरि-वल-साला साबलेव ॥ ७ सुउ परम-धम्मु सुह-भायणेण तवचरणु लयउ चन्दायणेण ॥८ 15 9PS A हउ. 6. 1s पणविउ, A पणिउं. 2 P ससकेउ, A भायरिय. 3 PS तहो मइ. 4 PS विदेहिहे. 5 A जाउ. 6 A जमलु. 7A वित्तउ. 8 P S A पइ. 9 PS वडिउ. 10 P s missing. 11 P परिआणइ, S A परियाणई. 7. 15 °विभूई, A विहूइ. 2 P पडिवाडिए. 3 Pसमण', 4 P$ जाणाषिय. 5 PS सुय ३ विदग्धनगरम्. ४ कुण्डलमण्डितनामा: -[६] १ कुवेराख्य-ब्राह्मणोपाध्यायः. २ चन्द्रध्वज-राज्ञः पुत्री चित्रोत्सवा नाम्ना. ३ तृणगृहे ४ अहं मृत्वाऽपि. ५ भो चन्द्रगति पिता. ६ भगिनी सीता. • [७] १ अयोध्यायाम्. २ चन्द्रगति-विद्याधरेण. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७,९,८,१-९,९,१-६ . ॥ घत्ता ॥ दसरहु अण्ण-दिणे किर रामहों रज्जु समप्पा । केकय ताव मणे उण्हालएँ धरणि व तप्पइ ॥९. [८] । णरिन्दस्स सोऊण पधज्ज-यजं स-रामाहिरामस्स रामस्से रज ॥१ संसा दोणरायस्स भग्गाणुराया तुलाकोडि-कन्ती -लयालिद्ध-पाया ॥२ स-पालम्व-कञ्ची-पहा-भिण्ण-गुज्झा थणुत्तुङ्ग-भारेण जा णित्त-मज्झा ॥ ३ णवासोय-वच्छच्छयाछाय-पाणी .वरालाविणी-कोइलालाव-वाणी ॥४महा-मोरपिच्छोह-संकास-केसा अणङ्गरस भल्ली व पच्छण्ण-वेसा ॥ ५ 10 गया केकया जत्थ अत्थाण-मग्गो परिन्दो सुरिन्दो व पीढं वलग्गो ॥ ६ वरो मग्गिओ ‘णाह सो एस कालो "महं णन्दणो ठाउ रजाणुपालो ॥ ७ 'पिए होउ एवं तओ सांवलेवो समायारिओ लक्खणो रामएवो॥ ८ ॥ पत्ता ॥ 'जइ तुहुँ पुत्तुं महु तो एत्तिउ पेसणु किजइ।। । छत्तइँ वइसणउ वसुमइ भरहहाँ अप्पिजइ ॥९ [९] अहवंइ भरहु वि आसण्ण-भन्बु सो चिन्तइ अथिरु असारु सव्वु ॥१ घर परियणु जीविउ सरीरु वित्तु अच्छइ तवचरण-णिहित्त-चित्तु ॥ २ पइँ मुऍवि तासु जइ दिण्णु रज्जु तो लैक्खणु लक्खइँ हणइ अज्जु ॥ ३ 20 ण वि हउँ ण वि भरहु ण केकया वि सत्तुहणु कुमारु ण सुप्पहाँ वि' ॥४ तं णिसुणैवि पप्फुल्लिय-मुहेण वोल्लिजइ दसरह-तणुरुहेण ॥५ 'पुत्तहाँ पुत्तत्तणु एत्तिउं जें जं कुलु ण चविइ वसण-पुळे ॥६ 8. 1 PS 'भिरामस्स. 2 P °कंतिल्लया', 5 °कतिल्लुया . 3 s वच्छस्थया. 4 PS केस. 5 Ps °वेस. 6s महो.7 After line 7 P reads वरं पारसं वच्छरं जाव मोणं । निओ चिंतए आसि दिण्णं पाणं ॥ 8 P S तवो. 9 PS रामएउ. 10 A पुत्त. 11 PS A वइसणउं. 9. 1 The following two lines are read in the beginning by P only. . दोदह-वरिसइँ ता वलि ण उत्तु लइ मई दिण्णउ चउ-बरिस-मित्तु ॥ १ ॥ पुणु पभणइ दससन्दणु विराउ किं करइ न करइ वि रज्जु राउ ॥२॥ 2 P दीसई. 3 8 लक्षणो वि इह. 4 A सुप्पया. 5 PSA बोलिज्जइ. 6 P एत्तिर, s एत्तिओ. 7 चलावह. [८] १ खकीय-रामाभिरामस्य. : भगिनी. ३ नूपुरम्. ४ आलिद्धं आलिङ्गितम्. ५ वस्त्रप्रभा. ६ नतम्. ७ मे पुत्रः, ८ सविषादः. ९ आकारितः. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ९, ७-९, १०, १-९, ११, १-८] जं णिय-जणणहाँ आणा-विहेउ किं पुत्तें पुणु पयंपूरणेण उज्झाकण्डं-बावीसमो संधि [१३ जं करइ विवक्खहाँ पाण-छेउ ॥७ गुण-हीणें हियय-विसूरणेण ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ लक्खणु ण वि हर्णइ तवु भावों सच्च पर्यासहों भुञ्जउ भरहु महि हउँ जामि ताय वण-वासहों' ॥९ । [१०] हक्कारिउ भरहु णरेसरेण पुणु वुच्चइ णेह-महाभरेण ॥१ 'तुउ छत्तइँ तउ वइसणउ रज्जु साहेवउ मइँ अप्पणउ कजु' ॥२ तं वयणु सुणेवि दुम्मिय-मणेण धिकारिउ केकय-णन्दणेण ॥३ 'तुहुँ ताय धिगत्थु धिगत्थु रज्जु मायरि धिगत्थु सिरे पडउ वज्जु ॥ ४ ॥ णउ जाणहूँ महिलहँ को सहाउ जोवण-मएण ण गणन्ति पाउ ॥ ५ णउ वुज्झहि तुहु मि महा-मयन्धु किं रामु मुऍवि महु पट्ट-वन्धु ॥६ सप्पुरिस वि चञ्चल-चित्त होन्ति मणे जुत्ताजुत्तु ण चिन्तवन्ति ॥ ७ माणिकु मुऍवि को लेइ कचु कामन्धों किर कहिँ तणउ सञ्च ॥ ८ ॥ घत्ता॥ अच्छहु पुणु वि घरे सत्तुहणु रामु हउँ लक्खणु। अलिउ म होहि तुहुँ महि भुजें भडारा अप्पुणु' ॥९ [११] सुय-चयण-विरमें दससन्दणेण ___वुच्चइ अणरण्णहों णन्दणेण ॥१ 'केकयहें रजु रामहों पवासु पञ्चज मज्झु एउ जगें पगासु ॥ २ ॥ तुहुँ पाले घरासउ परम-रम्मु । णउ आयहाँ पासिउ को वि धम्मु ॥ ३ । दिजइ जइवरहुँ महप्पाणु सुअ-भेसंह-अभयाहार-दाणु ॥४ रक्खिज्जइ सील कुसील-णासु किजइ जिण-पुज्ज महोववासु ॥५ जिण-चन्दण वारापेक्ख-करणु सल्लेहण-कालु समाहि-मरणु ॥ ६ एहु सबहुँ धम्महुँ परम-धम्मु जो पालइ तहाँ सुर-मणुय-जम्मु' ॥ ७ 25 तं वयणु सुणेवि सइत्तणेण वुच्चइ सुहमइ-दोहित्तएंण ॥ ८ 8 s के. 9 A धरइ. 10 A पगासहो. ____10. 1 A हकारिवि. 25 साहेवउ. 3 A अप्पणउं. 4 A जाणहं. 5 PS महिलहुं. 6s पहु. 7 A चिंतर्विति. 8 PS माणिक. 9 A अच्छहुं. 10 P अप्पणु. ____11. 1 P8 °विरमि, A विरामि..2 Ps केकयहो. 3 A जग. 4 A भडारा. 5 Ps जइवरहं. 6 SA महप्पयाणु.7 PS°भसेउ. 8 A दारा०. 9 PS सम्बहु, A सव्वह. 10 PS धम्म, A धम्म). 11 A असइत्तणेण. 12 PS °दोहित्तणेण.. ..[११] १ महश्च उपवासं च तो द्वौ; महोत्सव उपवासं च. २ अतिथि-द्वाराप्रेक्षणम्. ३ सहहयेण. ४ भरतेन. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १४] सयम्भुकिङ पउमचरिउ 15 'जई घर वा हु तो तिण-समु गणेंवि • तो खेडु मुऍवि दसरर्हेण वुत्तु तो किं' पज्ज करहि विग्घु केक हैं सच्चु जं दिष्णु आसि तो कोसल - दुहिया- दुलहेण 'गुणु केवल वसुऍ भुत्तियाऍ 10 पार्लिज्जउ तायहों तणिय वाय तो एम भणन्तें राहवेण खीरो महण्णव- णिम्मलेण पेक्खन्तहों जगहों पणिव सिरें तहिँ मुणि-सुवय- तित्थ रावण - महुँ जुज्झु णमिण भडारंउ रिसह - जिणु 20 जंगे लोहुँ सुयहुँ पण्डियहुँ किं चित्तइँ गेहेंवि सक्कियइँ [ ० ११, ९, १२, १–९, १, १ - ३ ॥ धत्ता ॥ एउ जे ताय पडिवज्जहि । कज्जेण केण पवज्जहि ॥ ९ [१२] 'जइ सच तुहुँ महु सणउ पुन्तु ॥ १ कुलवंस-धुरन्धरु होहि सिग्घु ॥ २ तं णिरि करहि गुण - रयण - रासि ॥ ३ वोल्लिज्जइ सीया वलहेण ॥ ४ किं खर्णे खर्णे उत्त - पत्तियाऍ ॥ ५ लइ मह उवरोहें पिहिवि भाय' ॥ ६ णिबूढाय -महाहवेण ॥ ७ . गिबाण - महागिरि - अविचलेण ॥ ८ * [२३. तेवीसमो संधि ] ॥ धत्ता ॥ सुरकर-कर-पवर - पचण्डेंहिँ । रहु-सुऍण से यं भुवै दण्डेहिं ॥ ९ वृहयण - कण्ण- रसायणु । तं णिसुणहु रामायणु ॥ [ १ ] पुणु कब उप्पर कर्रमि मणु ॥ १ सत्य- संत्थ परिचड्डियहुँ ॥ २ 'वासेण वि जाइँ णं रजियाँ ॥ ३ 13PS एड. 12, 1 A 2 s पब्वजहिं. 3s कुलवंसु धणुद्धरु. 4 P केकयहो. 5 A करणु. 6 Aपत्तियए. 7Ps पालिजइ, 4 पालिजइ corrected to पालिजउ 8PS पिहिमि. 9A खीरोय'. 10 A सैंई. 11 Ps भुय 1. 1s रामण 2 P ° रामहु, रामहो 3s marginally adds जं after जुज्नु. 4 A णविऊण, 5s भंडारा. 6 Ps करे वि. 7Ps जए. 8 P marginally 'छंद' पाठे, A 'छंद' 9PSAन रंजियाई [१२] १ कोसलो नाम राजा, तेस्य दुहिताऽपराजिता, तस्याः दुर्लमेन रामेण . [१] १ व्यासेन. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं. १,४-१०,२,१-१२]. उझाकण्डं-तेवीसमो संधि [१५. तो कवणु गहणु अम्हारिॐहिँ वायरण-विहूणेहिँ आरिसेंहिँ ॥४ कइ अत्थि अणेय भेय-भैरिय जे सुयण-सहासेंहिँ आयरिय ॥ ५ चक्कलऍहिँ कुलऍहिँ खन्धऍहिँ पवणु अं-रासालुद्धऍहिँ ॥ ६ मञ्जरिय-विलासिणि-णकुडहिँ सुह-छन्दैहिँ सदेंहिँ खडहडेंहिँ ॥ ७ हउँ किं पि ण जाणमि मुक्खु मणे णिय वुद्धि पयाँसमि तो वि जण ॥८ । जं सयले वि तिहुवणे वित्थरिउँ आरम्भिउ पुणु राहवचरिउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ भरहों वद्धऍ पढ़ें तो णिबूढ-महाहँउ । पट्टणु उज्ज्ञ मुएवि गउ वणं-वासहाँ राहउ ॥ १० [२] जं परिवर्द्ध पट्ट परिओसें जय-मङ्गल-जय-तूर-णिधोसें ॥१ दसरह-चरण-जुयलु जयकारेंवि दाइय-भच्छरु मणे अवहारेंवि ॥ २ सम्पय रिद्धि विद्धि अवगणेवि तायहाँ तणउ सच्च परिमण्णेवि ॥३ णिग्गउ वलु वलु णाइँ हरेप्पिणु लक्खणो वि लक्खण िलएप्पिणु ॥४ संचल्लेहिँ तेहिँ विद्दार्णउ ठिंडे हेट्ठामुहु दसरहु राणउ ॥ ५. 5 हियवएँ णाइँ तिसूलें सल्लिउ 'राहउ किह वण-वासहाँ घल्लिउ ॥६ धिगधिगत्थु' जणएण पवोल्लिउ 'लविउ कुल-कमु वि सुमहल्लउ ॥ ७ अहवइ जइ मइँ सन्चु ण पालिउ तो णिय-णामु गोत्तु मइँ मइलिउ ॥ ८ वरि गउ रामु ण सच्च विणासिउ सच्च महन्तउ सबहाँ पासिङ ॥९ सँच्चे अम्वरें तवइ दिवायरु सच्चे समउ ण चुक्कइ सायरु ॥ १० 20 सच्चे वाउ वाइ महि पञ्चइ सच्चे ओसहि खयहाँ ण वच्चइ ॥ ११ ॥ घत्ता ॥ जो ण वि पालइ सच्च मुहें दाढियउ वहन्तउ । णिवडइ णरय-समुद्दे वसु म अलिउ चवन्तउ' ॥ १२ 10s A भरिया. 11s A आयरिया. 12 PS पवण अ.. 13 PS जाणउ. 14 PS पयासिय. 15 A वित्थरियउ, 16 P °महाहवु, 5 °महादुह. 17 P उज्झु, A अवक्ष. 2. 1s मंगलु. 2 P णिग्बोसें. 3 A तगउं. 4 P परिपपणे दि. 5 PS संचलिएहिं. 6s सुयहि. 7 P A विदाणउं. 8 PA राणउं. 9 Ps °णाउ.10 A महु. 11 P पासि उं. 12 PS सच्चइ. 13 P बुच्चइ, s चुक इ. 14 PS वि ण. 15 A जिम. १२ रासालुब्धकैः, ३ समर्थः. [२] १ निराकृल. २ वचनं चाङ्गीकृत्य. ३ साहसं कृत्वा, नरस्य बलं चतुरङ्ग-बलं वा अपहृत्य. ४ नगरस्य उक्षणानि हृतानीव. ५ अधोमुखं कृत्वा. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०३,१-९,४,५-११ चिन्तावण्णु णराहिउ जाहिँ वलु णिय-णिलउ पराइउ ताहिँ ॥ १ दुम्मणु एन्तु णिहालिउ मायऍ पुणु विहसेवि बुत्तु पिय-वायएँ ॥२ । 'दिवें दिवें चडहि तुरङ्गम-णाऍहिँ अज्जु काइँ अणुवाहणु पाऍहिँ ॥ ३ दिवे दिवें वन्दिण-विन्देहिँ थुबहि अजु काइँ थुबन्तु ण सुबहि ॥४. दिवें दिवे धुबहि चमर-सहासेंहिँ अज्ज काइँ तउ को वि ण पासेहिँ ॥५ दिवे दिवे लोयहिँ वुच्चहि राणउ अज्जु काइँ दीसहि विद्दाणउ' ॥६ - तं णिसुणेवि वलेण पजम्पिउ 'भरहहाँ सयलु वि रजु समप्पिउ ॥ ७ जामि माऍ दिढ हियवएँ होजहि जं दुम्मिंय तं सबु खमेजहि ॥ ८ ॥ घत्ता॥ जे आउच्छिय माय हा हा पुत्त' भणन्ती । अपराइय महएवि महियले पडिय रुयन्ती ॥९ [४] रामें जणणि जं जे आउच्छिय णिरु णिच्चेयण तक्खणे मुच्छिय ॥१ 1 लञ्जियाहिँ 'हा माएँ' भणन्तिहिँ हरियन्दणेण सित्त रोवन्तिहिँ ॥२ घमरुक्खेवेंहिं किय पडिवायण दुक्खु दुक्खु पुणु जाय स-चेयण ॥ ३ अङ्गु वलन्ति समुट्ठिय राणी सप्पि व दण्डाहय विद्दाणी ॥ ४ .. णीलक्खण णीरामुम्माहिय पुणु वि सदुक्खर मेल्लियं धाहियं ॥ ५ 'हा हा काइँ वुत्तु पइँ हलहर दसरह-वंसं-दीव जग-सुन्दर ॥ ६ 20 पइँ विणु को पल्लङ्क सुवेसइ पइँ विणु को अत्थाणे वईसइ ॥७ - पइँ विणु को हय-गयहुँ चडेसइ पइँ विणु को झिन्दुऍण रमेसइ ॥८ पइँ विणु रायलच्छि को माणइ पइँ विणु को तम्बोलु समाणइ ॥ ९ पइँ विणु को पर-वलु भञ्जेसइ पइँ विणु को मइँ साहारेसई' ॥ १० ॥घत्ता ॥ तं कूवारु सुणेवि अन्तेउरु मुह-वुण्णउ । लक्खण-राव- विओएं धाह मुएवि परुणउ ॥ ११ 3. 1 In the present Kadavaka the ending one of the fornis is mostly found as °हिं in P S. 2 P पुचतु, थुवंति. 3 PS A विद्दाणउं. 4 A दूमिय. 5 This line is missing in A.. 4. I A omits the first line. 2 A लंजिरहिं. 3 5 सदुक्वु. 4 ? उम्मेल्लिय, उम्मिल्लिय.5 Pधाइय.6Psoवंसे.75 जगे.8A सएसह.9 Psझेदएहिं. 1 PSA समाणई. 11 P कूवारउ. 1.2P सुहवुण्णउ, सुहवण्णउ, A मुहचुग्णउं. 13 P परुग्ण, A इय रुण्णउं. : [३] १ हस्तिभिः. २ अपराजिता. [४] १ प्लानमुखः. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०५,१-१२,६,१-९] उज्झाकण्ड-तेवीसमो संधि । १७. [५] ता एत्थन्तरे असुर-विमदें धीरिय णिय-जणेरि वलहवें ॥१ "धीरिय होहि माएँ किं रोवहि लुहि लोयण अप्पाणु म सोयहि ॥ २ जिह रविकिरणहिँ ससि ण पहावइ तिह मइँ होन्ते भरहु णं भावइ ॥ ३ तें कजें वण-वासें.वसेवउ तायहाँ तणउ सच्चु पालेवउ ॥४ दाहिण-'देसे करेविणु थत्ति - तुम्हहँ पासें एइ सोमित्ति' ॥ ५ एम भणेप्पिणु चलिउ तुरन्तउ सयलु वि परियणु आउच्छन्तउ ॥ ६ धवल-कसण-णीलुप्पल-सामहि घरु मुच्चन्तउ लक्खण-रामहि ॥ ७ सोह ण देइ ण चित्तहाँ भावइ गहु णिच्चन्दाइचउ णावइ ॥८ णं किय-उद्ध-हत्थु धाहावइ वलहों कलत्त-हाणि णं दावइ ॥९ भरह-णारिन्दों णं जाणावइ 'हरि-वल जन्त णिवारहि णरवई' ॥१० पुणु पाआर-भुयउ पसरेप्पिणु णाइँ णिवारइ आलिङ्गेप्पिणु ॥ ११ www ॥ घत्ता ॥ चाव-सिलीमुह-हत्थ तहाँ मन्दिरहों रुयन्तहों वे वि समुण्णय-माणा। णाइँ विणिग्गय पाणा ॥ १२ ॥ तो एत्यन्तरे णयणाणन्दें संचल्लन्तें राहवचन्दें ॥१ सीयाएविहे वयणु णिहालिउ . णं चित्तेण चित्तु संचालिउ ॥२ णिय-मन्दिरहों विणिग्गय जाणइ णं हिमवन्तहों गङ्ग महा-णइ ॥३ णं छन्दहाँ णिग्गय गायत्ती णं सद्दहों णीसरिय विहत्ती ॥४ णाइँ कित्ति सप्पुरिस-विमुक्की णाइँ रम्भ णिय-थाणहाँ चुक्की ।। ५ सुललिय-चलण-जुयल-मल्हन्ती । णं गय-घड भड-थड विहडन्ती ॥६ णेउर-हार-डोर-गुप्पन्ती वहु-तम्बोल-पड़े खुप्पन्ती ॥७ हेट्ठा-मुह कम-कमलु णियच्छवि अवराइय-सुमित्ति आउच्छेवि ॥८ ॥ घत्ता॥ णिग्गय सीयाएवि सियं हरन्ति णिय-भवणहाँ। रामहों दुक्खुप्पत्ति असणि णाइँ दहवयणहाँ ॥ ९ 5.1 A सेरी. 2 P S A रोवहिं. 3 A पावइ. 4 P °देस, S A °देसि. 5 P S थति, A थत्ते. 6 P S A पासि. 7 PS सोमित्ते, A सौमित्ते. 85 वजंत. ___6..1 P सुपुरिसे, S सुपुरिसहो. 25 मुक्की. 3 P S तंवोलु. 4 SA मुह. 5 A सिरि. [५] १ स्वस्था भन. २ न शोभते. ३ नभः. ४ धनुष स(श)राः हस्ती. .[६] १ गावित्री. २ विभक्तिः. स०प०च.३ Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. १८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७,५-९, ८, १-६ [७] राय-चारु वलु वोलिउँ जाहिँ लक्खणु मणे आरोसिड ताहिँ ॥१ उद्विउ धगधगन्तु जस-लुद्धउ णाइँ घिएण सित्तु धूमद्धउ ॥२ णोइँ मइन्दु महा-घण-गजिएँ तिह सोमित्ति कुविउँ गमें सैजिएँ ॥३ 'के धरणिन्द-फणा-मणि तोडिउ के सुर-कुलिस-दण्डु भुएँ मोडिउ ॥ ४ . के पलयाणले अप्पउ ढोइउ के आरुटुंउ सणि अवलोइउ ॥५ के रयणायरु सोसेवि सकिउँ के आइच्चों तेउ कलङ्किउ ॥ ६ के महि-मण्डलु वाहहिँ टालिउ के तइलोक-चक्कु संचालिउ ॥ ७ के जिउ कालुं कियन्तु महाहवे को पहु अण्णु जियन्तऍ रोहवें ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ अहवइ किं वहुएण भरहु धरेप्पिणु अजु । रामहाँ 'णीसावण्णु देमि सहत्थें रज्जु ॥९ [८] तो फुरन्त-रत्तन्त-लोयणो कलि-कियन्त-कालो व भीसणो ॥१ 1s दुण्णिवारु दुवार-वारणो सुउ चवन्तु जं एम लक्खणो॥२ भणइ रामु तइलोक-सुन्दरो 'पइँ विरुद्धे किं को वि दुद्धरो ॥३ जसु पडन्ति गिरि सिंह-णाऍणं कवणु गहणु तो भरह-राऍणं ॥४ कवणु चोजु जं दिवि दिवायरे अमिउ चन्दे जल-णिवहु सायरे ॥५ सोक्खु मोक्खें दय-धम्मु जिणवरे विसु भुयङ्गे वर लील गयवरे ॥ ६ 10 धणएँ रिद्धि सोहग्गु वम्महे . गइ मराले जय-लच्छि महुमहे ॥ ७ - पउरुसं च पइँ कुविऍ लक्खणे' भणेवि एम करें धरिउँ तक्खणे ॥ ८ ॥ धत्ता ॥ 'रजें किजइ काइँ तायहों सच्च-विणासें। "सोलह वरिसइँ जामै वे वि वसहुँ वण-वासें ॥९ 7. 1 P रायवाय, S रायवार. 2 P वोल्लिउ. 3 PS कुइउ. 4 A गमु. 5 PS किं. 6 s A किं. 7 P भुवि मोडिंउ, S उपाडिउ. 8 P S आरूढउ मणे. 9 PS सोसिवि, A सासे वि. 10 P घल्लिउ. 11 P °सकु. 12 P S काल°. 13 s जियंतें. 8. 1A दुण्णिवार. 2 P विरुद्धे. 3 P°णाइणा, 3 °णायणा. 4 PS रायणा. 5 दिवि corrected to दित्ति, A missing.6 P धणये, SA धणय. 7 PS पउरुसु कंपइ. 8 P धरिअउ.9 P S सचु. 10 P marginally जिणवर (२४) वरिसह जाम । वारह वा. 11 - वे वि. 12 A भमहं. 13 P वसहु, s भमहु, A ताव.. . [५] १ राज्ञा (2) प्रतिज्ञा-वचनानि ( Reading राय-वाय ). २ रामचन्द्रे. ३ समस्तम्. • [८] १ श्रुतम्, Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०९,१-१२,१०,१-५]. उज्झाकण्डं-तेवीसमो संधि [१९. [९] एहे वोल्ल णिम्माइय जाहिँ दुक्कु भाणु अत्थवणहाँ ताहिँ ॥१ जाय सञ्झ आरत्त पदीसियं णं गय-घड सिन्दूर-विहूसिय ॥२ सूर-मंस-हहिरालि-चच्चिय णिसियरि च आणन्दु पणच्चिय ॥ ३ गलिय सञ्झ पुणु रयणि पराइयं जगु गिलेइ णं सुत्तु महाइय ॥ ४ ॥ कहि मि दिव दीवयं-सय वोहिय फणि-मणि व पजलन्त सु-सोहिय ॥५ तित्थु काले णिरु 'णिञ्चं दुग्गमें णीसरन्ति रैयणिहें चन्दुग्गमें ॥ ६ वासुएव-वलएव महवल साहम्मिय साहम्मिय-वच्छल ॥७ - रण-भर-णिवाहण. णिवाहण जिग्गय णीसाहणणीसाहण ॥८ 'विगर्यपओलि पवोलेंवि खाइय सिद्धकूडु जिण-भवणु पराइय ॥९ ॥ जं पायार-बार-विप्फुरियउ पोख्रसित्थ-गन्थ-वित्थरियउ ॥ १० गङ्ग-तरङ्गहँ रङ्ग-समुजलु हिमैइरि-कुन्द-चन्द-जस-णिम्मलु ॥ ११ ॥ घत्ता ॥ तहाँ भवणहाँ पासेहि विविह महा-दुम दिट्ठा। णं संसार-भएण जिणवर-सरणे पइट्ठा ॥ १२ [१०] तं णिऍवि भुवणु भुवणेसरहों पुणु किउ पणिवा जिणेसरहों ॥ १ 'जय गैय-भयराय-रोस-विलय जय मयण-महण तिहुवण-तिलय ॥ २ जय खम-दम-तव-वय-णियम-करण जैय कलि-मल-कोह-कसाय-हरणं ॥३ जय काम-कोह-अरि-दैप्प-दलण जय-जाइ-जरा-मैरणत्ति-हरण ॥ ४ ॥ जय जय तव-सूर तिलोय-हिय जय मण-विचित्त-अरुणे सहिय ॥५. 9. 1 PS एम. 2 P S पदरिसिय. 3 P S A सुत्त. 4 Ps दीवा. 5A रयणी, 6 PS णिग्गय पउलि पवोल्लिवि खाइय, A विगय पओलि अखाइय. 7 A विष्फारिउ. 8 P पोस्थासित्थु, s पोत्थसिस्थु. 9 Ps गंथ. 10 A वित्थरिउ. 11 A हिमयरविंदकुंद. 12 A °सरणु. 10. 1 PS पणवाउ.2 s जय, A हय.3 8 गय. 4 A गयमयणनिलया. 5 Onwards 'from this all the hemistichs end in a long vowel in s. 6 S FAHÆ°. 7 °कर. 8 In A line 3 b = 4 a and 4 b = 3 b. 9A °दम. 10 A 'मोह.. 11 s °दप्पदमण, A°दमणदम. 12 A °मरणंतकरा. 13 Pillegible, s मणे. 14 s°अरुणहिं. [९] १ गरिष्ठा. २ नित्यं दुर्गमे, ३ साखामितौ विभिन्न-जननी-जातो. ४ वाहन-रहितौ. ५ साधनं मण्डनं प्रसाधनं तेन रहितौ. ६ सिंहद्वार-प्रतौल्या निर्गतौ (Reading णिग्गय ). ७ तत्र खातिकाऽपि लविता. [१०] १ मनःपर्यायः चित्रो अरुणः.. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ .[क०१०,६-१३,११,१-९ जय धम्म-महारह-बीटें ठिय. जय सिद्धि-वरङ्गण-रण्ण-पिय ॥ ६ जय संजम-गिरि-सिहरुग्गमिय जय इन्द-णरिन्द-चन्द-णमिय॥ ७ जय सत्त-महाभय-हंय-दमण जय जिण-रवि णाणम्वर-गमण ॥८ जय दुक्किय-कम्म-कुमुय-डहण जय चउ-गइ-रयणि-तिमिर-महण ॥ ९ जय इन्दिय-दुद्दम-दणु दलण जय जक्ख-महोरग-थुय-चलण ॥ १० जय केवल-किरणुज्जोय-कर जय-भविय-रविन्दाणन्दयर ॥ ११ जय जय भुवणेक्क-चक्क-भमिय जय-मोक्ख-महीहरे अत्थमिय ॥ १२ ॥ पत्ता ॥ भावें तिहि मि जणेहिँ वन्दर्ण करेंवि जिणेसहों। पर्यहिण देवि तिवार पुणु चलियइँ वण-चासहों ॥१३ [११] रयणिहें मज्झें पयट्टइ राहवु ताम णियच्छिउ परमु महाहवु ॥ १ कुद्धइँ विद्धइँ पुलय-विसट्टई मिहुणइँ वलइँ जेम अन्भिट्टइँ ॥ २ 'वलु वलु' एक्कमेक्क कोकन्तइँ 'मरु मरु पहरु पहरु' जम्पन्तइँ ॥३ 18 सर हुङ्कार-सार मेल्लन्तइँ गरुअ-पहारह उरु उड्डन्त.॥४ खणे ओवडियइँ अहर डसन्तइँ खणे किलिविण्डि हिण्डिं दैरिसन्तइँ॥५ खणे वहु वालालुश्चि करन्तइँ खणे णिप्फन्दइँ सेउ फुसन्तइँ॥६ तं पेक्खेप्पिणु सुरय-महाहउ सीयहें वयणु पजोयइ राहउ ॥ ७ पुणु वि हसन्तइँ केलि* करन्तइँ चलियइँ हट्ट-मग्गु जोयन्तइँ ॥ ८ ॥घत्ता ॥ जे "वि रेमन्ता आसि लक्खण-रामहुँ सङ्केवि। णावइ सुरयासत्त आवण थिय मुंह ढहैवि" ॥९ 15 Sixth line and the first half of the seventh line are omitted in A 16 -A °हरण, 17 P sवंदणहत्ति. 18 PS पयाहिण. 19 A तिवारउ. 20 omitted in A. ___ 11 1 PA रयणिहिं. 2 s राहउ, A राहिउ. 3 s A °महाहउ. 4 A कुद्धविउद्धई. 5A हार. 6 A उरुड्डुतई. '7 P हडि, ह added marginally. 8 P S वालालंचि. 9 PS पुसंतई. 10 P पेक्खेत्रिणु, S पिक्खेप्पिणु. 11 A पजोयउ. 12 P ले वि. 13 P मि. 14 A विसयासत्त. 15 PS मुह, A मुहूं. 16 A झंपेवि. २ अश्व. ३. कमल. [११] १ काण्डाः; कामोत्पादक-शब्दाः. २ निपतितानि. ३ शरीरयुद्धम्। ४ आपणः हमार्गः. ५मोऽपि रत्युत्पादकार्थ, अत्र हाव-भावादिभिः. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, १-९,१३,१-९] उज्झाकण्डं-तेवीसमो संधि [२६ [१२] उज्झहें दाहिण-दिसऍ विणिग्गय णाइँ णिरङ्कुस मत्त महा-गय ॥ १ ण सहइ.पुरि वल-लक्खण-मुक्की मुक कु-णारि व पेसण-चुकी ॥ २ पुणु थोवन्तरें वित्थय-णामहों तरुवर णमिय सुभिच्च व रामहों ॥३ उट्ठिय 'विहय वमाल करन्ता. णं वन्दिण मङ्गलइँ पढन्ता ॥४ अद्ध-कोसु संपाइय जाहिँ विमलु विहाणु चउद्दिसु ताहिँ ॥५ णिसि-णिसियरिऍ आसि जं गिलियां णाई पडीवउ जउ उग्गिलियउ ॥६ रेहइ सूर-विम्वु उग्गन्तउ णावइ सुकइ-कव्वु पह-वन्तउ ॥ ७ पच्छऍ साहणु ताम पधाइउ लहु हैलहेइहें पासु पराइउ ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ सीय-सलक्खणु रामु पणमिउ णरवर-विन्देहि । णं वन्दिउ अहिसेऐं जिणु वत्तीसहिँ इन्देहि ॥ ९ . [१३] हेसन्त-तुरङ्गम-वाहणेण परियरिउ रामु णिय-साहणेण ॥ १ णं दिस-गउ लीलऍ पयइँ देन्तु । तं देसु पराइउ 'पारियत्तुं ॥ २ ॥ अण्णु वि थोवन्तर जाइ जाम गम्भीर महाणइ दिट्ट ताम ॥३ परिहच्छं-मच्छ-पुच्छुच्छलन्ति । फेणावलि-तोय-तुसार देन्ति ॥ ४ कारण्ड-डिम्भ-डैम्भिर्य-'सरोह वर-कमल-करम्विय-जलपओह ॥ ५ हंसावलि-पक्ख-समुल्हसन्ति कल्लोल-वोल-आवत्त दिन्ति ॥६ सोहई बहु-वणगय-जूह-सहिय डिण्डीर-पिण्ड दरिसन्ति अहिय ॥ ७ ॥ उच्छलइ वलइ पडिखलइ धाइ मल्हन्ति महागय लीलणाइँ ॥८ ॥ घत्ता ॥ ओहर-मयर-रउद्द सा सरि णयण-कडक्खिय। दुत्तर-दुप्पइसार । णं दुग्गइ दुप्पेक्खिय ॥९ ' 12: 1 PS दक्षिणदिसिए. 2 P मुक्कु. 3 PS कुमारि. 4 P तरुभर. 5 PS सुभिच. 6 P मवालु corrected as रवालु. 7 A करंति.8 A पढंति. 9A गलियड, 10 PS उयवंतउ. 11 PS सुकयकच पवहंतउ. 12 P हलहे corrected as हलएवहे. 13 PS अहिएहिं. 13. 1 SA हिंसंत'. 2 P S पारितु. 3s थोवंतरि. 4 A परिहत्थ. 5A °टुंभियस. डोह. 6 P A omitted. 7 P A जूहसमूहसहिय. [१२] १ विदग्धा स्त्री ( Reading कुमारि ). २ पखी ( पक्षी ). ३ अभिषेकेन (?) [१३] 7 पर्वते. २ वेगवन्तः. ३ विदोलिताः. ४ लहरीसंघाताः. ५ फेन. ६ अधिकाः. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ सरि गम्भीर यिच्छिय जावेंहिँ 'तुम्हेंहिँ एवहिं आवडिच्छा उज्झ मुष्पिणु दाहिणएसहों • एम भणेपिणु समरें- समत्था पइसरन्ति तहिँ सलिलें भयङ्करें 'सिय अरविन्दों उपरि णावइ णं उज्जोउ करावइ गयणहों लहु जलवाहिणि- पुलिणु पवण्णइँ 10 वलिय पडीवा जोह कु-मुणि कु- वुद्धिं कु-सील वल 'वोलवेंवि राय णियन्ता 15 वलिय के वि णीसासु मुअन्ता के वि महन्तें दुक्खें लइया के वि तिमुण्ड धारि वम्भारिय के विपवण-धु-धवल-विसालऍ थिय पवज्ज लपिणु णरवर .20 विजय - वियड्डु - विओय - विमद्दण पुनर्म- पुण्डरीय- पुरिसुर्त्तम [ १४ ] सलु वि सेण्णु णियत्ति तावेंहिं ॥ १ भरों भिच्च होहं हियइच्छा ॥ २ अम्हेंहिँ जाएव वण- वासह' ।। ३ सायर - वज्जावत्त-विहत्था ॥ ४ रामहों चंडिय सीय वामऍ करें ॥ ५ णावइ यिय-कित्ति दरिसावइ ॥ ६ ाइँ पदरिस घेण दहवयणहों ॥ ७ भवियइँ णरयों उत्तिष्णइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ sarsha- पहाण संजम - नियम-गुणेहिँ [ क० १४, १-९, १५, १-९ जे पहु - पच्छले लग्गा । णं वजहें भग्गा ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ [१५] णावइ सिद्धि कु-सिद्ध ण पत्ता ॥ १ खणें खर्णे 'हा हा राम' भणन्ता ॥ २ लोड करेवि के वि पवइया ॥ ३ के वितिकाल - जोई वय-धारिय ॥ ४ गम्पिणु तहिँ हरिसेण - जिणालऍ ॥ ५ सढ - कढोर - वरं-मेरु-महीहर ॥ ६ धीर - सुवीर सच्चे- पियवद्धण ॥ ७ विउल-विसाल- रणुर्मिय - उत्तम ॥ ८ जिणवर - चलण णमंसेवि । अप्पर थिय से इँ भू सेंवि ॥ ९ * 14. 1 s णरवइ 2s होहु, 4 होह भिञ्च 3s समरि. 4 A उप्परे 5Ps पुलणु. 6 Ps कुसील कुबुद्धि. 7 P पव्वज्जहि, s पव्वज्जाहिं. 15. 1 PS बोलाएवि, A वोलाविवि. 2 P को वि corrected as के वि, s को वि. 3 Ps वम्हारिय 4 Ps जोगि. 5A लए विणु. 6s A °धर 7A सन्च 8 A पुंगव . 9Ps पुरुसोत्तम. 10 4 सारणुम्मिय 11 Ps सयं. [१४] १ लक्ष्मीः २ सीता. ३ तटम्. [१५] १ व्यक्तः ( ? ) २ व्याघुटिताः ३ शठ - कठोराद्युत्तमपर्यन्ताः सर्वेऽपि राजानो अमी, विजयनादम् ( ? ). Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 कं.१,1-1939२,१-९] उज्झाकण्डं-चउवीसमो संधि [२३ • [२४. चउवीसमो संधि ] गएँ वण-वासहों रामें उज्झ ण चित्तहों भावइ । थिय णीसासे मुअन्ति महि उण्हालऍ णावइ ॥ [१] सयलु वि जणु उममाहिजन्तउ खणु वि ण थक्कइ णा, लयन्तउ ॥ १ । उबेल्लिज्जइ.गिज्जइ लक्खणु - मुरव-वज्जे वाइज्जइ लक्खणु ॥ २ 'सुइ-सिद्धन्त-पुराणेहि लक्खणु ओङ्कारेण पढिजइ लक्खणु ॥ ३ अण्णु वि जं जं किं पि स-लक्खणु लक्खण-णामें वुच्चइ लक्खणु ॥ ४ का वि णारि सारङ्गि व वुण्णी वड्डी धाह मुएवि परुण्णी ॥५ का वि णारि जं लेइ पसाहणु तं उल्हावइ जाणइ लक्खणु ॥ ६ ॥ का वि णारि जं परिहइ कङ्कणु धरई सु-गाढउ जाणइ लक्खणु ॥ ७ का वि णारि जं जोयइ दप्पणु अण्णु ण पेक्खइ मेल्लेंवि लक्खणु ॥८ तो एत्थन्तरे पाणिय-हारिउ पुरे वोल्लन्ति परोप्पर णारिउ ॥९ 'सो पल्लङ्क तं जें उवहाणउ सेज वि स ज तं जै पच्छाणउ ॥ १० ॥ घत्ता ॥ तं घरु रयणइँ ताइँ तं 'चित्तयम्मु स-लक्खणु । "णवर ण दीसइ माएँ रामु संसीय-सलक्खणु' ॥ ११ [२] ताम पडु पडह पडिपहय पहु-पङ्गणे णाइँ सुर-दुन्दुही दिण्ण गयणङ्गणे ॥ १ रसिय सय सङ्ख जायं महा-गोन्दलं दिविल-टण्टन्त-घुम्मन्त-वरमन्दलं ॥ २ 20 ताल-कंसाल-कोलाहलं काहलं गीय संगीय गिजन्त-वर-मङ्गलं ॥३ डमरु-तिरिडिकिया-झल्लरी-रउरवं भम्भ-भम्भीस-गम्भीर-भेरी-रवं ॥४ घण्ट-जयघण्ट-संघट्ट-टङ्कारवं घोल-उल्लोल-हलवोल-मुहलारवं ॥५ तेण सद्देण रोमञ्च-कञ्चद्दुआ गोन्दलुद्दाम-बहु-चहल-अच्चब्भुआ ॥६ सुहड-संघाय सा य थिय पङ्गणे मेरु-सिहरेसुणं अमर जिण-जम्मणे ॥७ 25 पणइ-फम्फाव-णड-छत्त-कइ-वन्दणं ‘णन्द जय भद्द जय जयहि'वर-सद्दणं ॥८ ॥घत्ता॥ लक्खण-रामहुँ वप्पु णिय-भिचहिँ परियरियउ । जिण-अहिसेयहों कजें णं सुरवइ णीसरियउ ॥९ 1. 1 A णीसासु. 2 P S णाउ. 3 s परइ. 4 Ps सगाढउ. 5 P पच्छाणउं. 6 A omits lines 8-11 g7 A णवरि. 8 P S ससीयउ लक्खणु. 2: 1 A °कंचुद्धआ. 2 A omits. 3 PS भणइ. 4 A पंदि: 5A जयसदेणं. 6 P रामहु, S रामहो, A "रामहं. 7P परिगरियउं. [१] १ आचाराङ्गादि. २ गन्दुकम् (१) ३ चित्रकर्म सह-लक्षणम्. ४ साम्प्रतम्. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०३,१-९,,-" जंणीसरिउ राउ आणन्दें वुत्तु णवेप्पिणु भरह-परिन्दें ॥१ 'हउ मि देव पइँ सहुँ पवजमि.. दुग्गइ-गामिउ रज्जु ण भुञ्जमि ॥२ रज्जु असारु वारु संसारहों रजु खणेण णेइ तम्वारहों ॥ ३ रज्जु भयङ्करु इह-पर-लोयहाँ रजें गम्मइ णिच्च-णिगोयहों ॥४ रजें होउँ होउ महु सरियउ सुन्दरु तो किं पइँ परिहरियउ ॥ ५ रज्जु अकज्जु कहिउ मुणि-छेयहिँ दु?-कलत्तु व भुत्तु अणेयहिँ ॥ ६ दोसवन्तु मयलञ्छण-विम्वु व बहु-दुक्खाउरु दुंग्ग-कुडुम्वु व ॥७ तो वि जीउ पुणु रजहों कइ अणुदिणु आउ गलन्तु ण लक्खइ ।।८ ॥ घत्ता ॥ जिह महुविन्दुहें कजे करहु ण पेक्खइ कक्करु । तिह जिउ विसयासत्तु रज्जे गउ सय-सकरु' ॥ ९ [४] भरहु चवन्तु णिवारिउ राएं 'अज वि तुज्झु काइँ तव-वाएं ॥ १ 15 अज वि रज्जु करहि सुहु भुञ्जहि अज वि विसय-सुक्खु अणुहुञ्जहि ॥ २ अज वि तुहुँ तम्बोलु समाणहि अज वि वर-उजाणइँ माणहि ॥ ३ । अज्जु वि अङ्गु स-इच्छऍ मण्डहि अज वि वर-विलयउ अवरुण्डहि ॥ ४ अज्ज वि जोग्गउ सबाहरणहों अज्ज वि कवणु कालु तव-चरणों ॥५ जिण-पवज होई अइ-दुसहिय के वावीस परीसह विसहिय ॥ ६ 20 के जिय चउ-कसाय-रिउ दुजय के आयामिय पञ्च महवय ॥७ के किउ पञ्चहुँ विसयहुँ णिग्गहु के परिसेसिउ सयलु परिग्गहु ॥ ८ को दुम-मूलें वसिउ वरिसालऍ को एक्कतें "थिउ सीयालऍ ॥९ के उण्हालऍ किउ अत्तावणु ऍउ तव-चरणु होइ भीसावणु ॥ १० ॥ पत्ता॥ भरह म वहिउँ वोल्लि तुहुँ सो अन्ज वि वालु। भुञ्जहि विस्य-सुहाइँ को पवजहें कालु' ॥११ 3. 1 PS जा. 2 5 गमइ, A गम्मई. 3 s °णिग्गोयहो. 4 P S जइ सुंदरु. 5 PS omit. 6 P दुटु.7 A °दुक्खायरु. 8 4 दुट्ठ.9 P कंखए. 10 P लक्खए.. 4. 1PS अज्जु. 2 P $ सवाणदि, A समाणहिं. 3 P S A माणहिं. 4 PS पवर विलय. 5 P 3 लोउ. 6 P A किं, s के. 7 PS A किं. 8 SA किं.9 P के, S किं. 10 PS एकंगि थियउ. 11 P उण्हालें कियउ अतावणु, किम आटावणु. 12 P वडिउ. . [३] १ पूर्यतां पूर्यताम्. २ अवशाने अकार्यकरम् (2). 3 दश्चारिण्या इव. ४ दरिद्री. ५ शतखण्डम्. 28 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के०५, १-९; ६, १-९] उज्झाकण्डं-चवीसमो संधि [२५. [५] तं णिसुणेवि भर आरुढउ । मत्त-गइन्दु व चित्तें दुट्ठउ ॥१ 'विरुयउ ताव वयणु पइँ वुत्त किं वालहाँ तव चरणु ण जुत्तँउ ॥ २ किं वालत्तणु सुहेंहिँ ण मुच्चइ किं वालहों दय-धम्मु ण रुच्चइ ॥३ किं वालद्दों पवज म होओ. किं वालहों दूसिउ पर-लोओ ॥ ४ किं वालीं सम्मत्त म होओ किं वालहों णउ इट्ट- विओओ ॥५ किं वालहों जर-मरणु ण दुकइ किं वालहों जमु दिवसु वि चुक्कई ॥६ तं णिसुणेवि भरह णिभच्छिउ 'तो किं पहिलउ पट्ट पडिच्छिउ ॥७ एवहिँ सयलु वि रजु करेवउ. पच्छले पुणु तव-चरणु चरेवउ' ॥८ ॥घत्ता॥ एम भणेप्पिणु राउ 'सच्चु समप्पेवि भजहें । भरहहों वन्धेवि पट्ट दसरहु गउ पर्वजहें ॥ ९ सुरवर-वन्दिऍ धवल-विसालऍ गम्पिणु सिद्धकू. चइतालऍ ॥१ दसरहु थिउ.पवज लएप्पिणु पञ्च मुट्ठि सिरे'लोउ करेप्पिणु ॥२ ।। तेण समाणु सणेहें लइयउ चालीसोत्तर सउ पवइयउ ॥ ३ कण्ठा-कडयं-मउड अवयारेवि दुद्धर पञ्च महवंय धारेवि ॥४ थिय णीसङ्ग णाग णं 'विसहर अहवइ समय-वाल णं विसहर ॥ ५ णं केसरि गैय-मासाहारियणं परदार-गमण परदारिय ॥ ६ 'केण वि कहिउ ताम भरहेसहाँ 'गय सोमित्ति-राम वण-वासहाँ' ॥ ७ ॥ तं णिसुणेवि वयणु धुय-वाहउ पडिउ महीहरो व वजाहउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ जं मुच्छाविउ राउ सयलु वि जणु मुह-कायरु । पलयाणल-संतत्तु रसेंवि लग्गु णं सायरु ॥९ 5. FPS बुरुभउ. 2 Ps वुत्तउं. 3 PS जुत्तउं. 4 P होउं, A होउ and similarly °3 at other three places. 5 P जम. 6 P S जम. 7 PA चुक्क है. 8 5 सयलु. 9 Ps भजहो. 10 Ps पवजहो. 6. 1 PS A सिरि. 2 A कडा. 3 PS ओयारेवि, A अवयारिवि. 4A महावय. 58 वइस. 6 A को पविगंपि कहिउ भरहेसहो. 7 PS पलयाणिल°. 8 A रसहं. 9 A सयरु. [५] १ पूर्वोक्तं वरं दत्त्वा . [.६] १ सर्प इवे. २ विषहराः सर्पाः; अन्यत्र वृषो धर्मः, तं धरन्तीति विषधराः. ३ समयवाल वर्षाकाला, आगमश्च. ४.मेघा इव. ५ हस्त्रिमासम् , मासोपवासाश्च यतयः. ६.परस्त्री-मुक्ति-गमन; परदार-गमनं च. स०प०च०४ Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. २६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७, १-९,८,१-९ . [७] चन्दणेण पवालिजन्तउ चमरुक्खे।हिँ विजिजन्तउ ॥१ दुक्खु दुक्खु आसासिउ राणउ जरढं-मियङ्कु व थिउ विदाणउ ॥२ अविरल-अंसु-जलोल्लिय-णयणउ एम पजम्पिउ गग्गर-वयणउ ।। ३ 5 'णिवडिय अज्जु असणि आयासहाँ अज्जु अमङ्गलु दसरहावंसहों ॥४ अज्जु जाउ हउँ सूडिय-पक्खउ दुह-भायणु पर-मुंहह उवेक्खंउ ॥५ अज्जु णयह सिय-सम्पय-मेलिउ अज्जु रज्जु पर-चकें पेलिउ' ॥६ एम पलाउ करेवि सहग्गएँ राहव-जणणि गउ ओलग्गए ॥ ७ केस-विसण्ठल दिट्ट रुअन्ती अंसु-पवाह धाह मेल्लन्ती ॥ ८ ॥घत्ता ॥ धीरिय भरह-णरिन्दे होउ माएँ महु रजें । आणमि लक्खण-राम रोवहि काइँ अकजें ॥९ [८] . एम भणेवि भरहु संचल्लिउ 'तुरिउ गवेसहो' हत्थुत्थल्लिउँ ॥१ । दिण्णु सङ्ख जय-पडहु पवजिउ णं चन्दुग्गमें उवहि पगजिउ ॥ २ पहु-मग्गेण णराहिउ लग्गउ जीवहीं कम्मु जेम अणुलग्गउ ॥ ३ छट्ठऍ दिवसें पराइउ तेत्तहें सीय स-लक्खणु राहउँ जेत्तहें ॥४ छुडु छुडु सलिलु पिएवि णिविट्ठइँ सरवर-तीरें लयाहर दिट्ठइँ ॥५ चलणेहिँ पडिउ भरहु तग्गय-मणु णाई जिणिन्दहाँ दससय-लोयणु ॥६ 20 'थक्कु देव मं जाहि पवासही होहि तरण्डउ दसरह-वंसहाँ ॥ ७ हउँ सत्तुहणु भिच्च तउ वे वि लक्खणु मन्ति सीय महएवि ॥ ८ ॥ धत्ता ॥ जिह णक्खत्तेहिँ चन्दुः इन्दु जेम सुर-लोएं। 'तिहं तुहुँ भुञ्जहि रज्जु परिमिउ वन्धव-लोएं' ॥९ 7. 1 Ps °हक्लेविहिं, A रुक्खेवहिं. 2 P A राणउं. 3 A जढरमयंकु. 4 P A विहाणउं. 5A पलोलिय'. 6 P A °णयणउं. 7 PS गगिर. 8 P A °वयणउं. 9 P परमुहंह, परमुहह, A परमुह. 10 A °उपपेक्खउ. 11 P एव, S येउ, A एवं. 12A सहमग्गए. 13 PS जणणिए. 14 P उलग्गए, A ओलग्गउ, 15 PS A °रामु. 8. 1 PS तुरिय, 2 5 हस्थथिलिउ. 3A राहवउ. 4 PS सत्तुहण. 5 P S वेए वि. 6 P महएव वि. 7 A णक्खत्तहो. 8 P °लोए. 9 A तह. [७] १ त्रुटितपक्षः. २ पूर्यताम्. , [८] १ दत्ताज्ञः. २ द्वौ भ्रातरौ. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 क०९, १-९,१०,१-९] . उज्झाकण्डं-चउवीसमो संधि [२७° [९] तं वयणु सुर्णेवि दसरह-सुएण अवगूढ भरहु हरिसिय-भुएण ॥१ 'सच्चउ माया-पिय-परम-दासु पइँ मेल्लेवि अण्णहाँ विणउ कासु' ॥२ अवरोप्परु ए आलाव जाम तहिँ जुवइ-सयहिँ परियरिय ताम ॥ ३ लक्खिज्जइ भरहहाँ तणिय माग्न णं गय-घड भड भञ्जन्ति आय ॥४ णं तिलय-विहूसिय वैच्छराइस-पओहर अम्वर-सोह णा॥ ५ णं भरहहाँ सम्पय-रिद्धि-विद्धि णं रामहों गमणहाँ तणिय सिद्धि ॥६ णं भरहहाँ सुन्दर-सोक्ख-खाणि णं रामह) इट्ठ-कलत्त-हाणि ॥ ७ णं भणइ भरहुं तुहुँ आउ आउँ वण-वासों राहउ जाउ जाउ' ॥८ ॥ घत्ता ॥ सु-पय सु-सन्धि सु-णाम वयण-विहत्ति-विहूसिय । कह वायरणहों जेम केकय 'एन्ति पदीसियं ॥९ . [१०] 'सहुँ सीयएँ दसरह-णन्दणेहिँ जोकारिय राम-जणदणेहिँ ॥ १ . . पुणु वुच्चइ 'सीर-प्पहरणेण 'किं आणिउ भरहु अकारणेण ॥ २ ॥ सुणं माएँ महारउ परम-तचु पालेवउँ तायहाँ तणउ सच्चु ॥ ३ । णउ तुरऍहिँ णउ रहवरेंहिँ कजु णउ सोलह वरिसइँ करमि रज्जु ॥४ जं दिण्णु सञ्चु ताएं ति-वार तं मइ मि दिण्णु तुम्ह सय-वार' ॥५ ऍउ वैयणु भणेपिणु सुह-समिद्ध सइँ हत्थे भरहहाँ प१ वर्ल्ड ॥ ६ आउँच्छवि पर-वल-मइय-वह वण-वासहा राहउ पुणु पयट्ट ॥७ गउ भरहु 'णियत्तु सु-पुजमाणु जिण-भवण पत्तु भिच्चेहि समाणु ॥८ ॥धत्ता ॥ "विहुँ मुणि-धवलहुँ पासे भरहें लइउ अवग्गहु । 'दिट्टएँ राहवचन्दै महु णिवित्ति हय-रजो' ॥ ९ 9. 15 मई. 2 P तिहि. 3 A भर. 4 A हुं. 5 P A आउं. 6 A इंति. 7 P S पदरिसिय. 10. 1 PS A सहु. 2 P corrects as जयकारिय. 38 सुणि. 4 5 पालेब्वउ. 5 PS राएं. 6 PS omit. 7 P सयवारवार, A सयवार. 8 A वय. 9 सुणेपिणु, A सुणेविणु. 10 s आउंच्छिवि. 11 PS A स. 12 PS भिच्छे. 13 PS विहि. 14 P मुह. 15 PS इह. [९] १ आलिङ्गिलः. २ वृक्षविशेषः, मण्डनं च. ३ वृक्षपतिः. ४ आगच्छन्ती. • [१०] १ रामेण. २ व्याधुटितः, Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 *२८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०५१,१-९, १२,१-८३," . [११] एम चवि उच्चलिउ महाइउ राहव-जणणिहें भवणुः पराइउ॥ १ . विणउ करेप्पिणु पासु पटुकिउ 'रामु माऍ मइँ धरेंवि ण सक्किउ ॥२ हउँ तुम्हेवहिँ आणवडिच्छउ पेसणयारउ चलण-णियच्छउ' । ३ । धीरेंवि एम जणणि देणु-दमणहों भरहु णराहिउ गउ णिय-भवणहों ॥ ४ जाणइ हरि हलहरु विहरन्तइँ तिण्णि मि तावस-वणु संपत्तइँ॥५ तावस के वि दिट्ट जड-हारिय कु-जण कु-गाम जेम जड-हारिय ॥ ६. के वि तिदण्डि के विधाडीसर कुविय णरिन्द जेम धोडीसर ॥७ के वि रुद्द रुद्दकुस-हत्था मेट्ठ जेम रुद्दकुस-हत्था ॥८ ॥ घत्ता ॥ तहिँ पइसन्ती सीय लक्खण-राम-विहूसिय । विहिँ पक्खेहि समाण पुण्णिम णाई पदीसिय ॥९ [१२] अण्णु वि थोवन्तर विहरन्तइँ वणु धाणुकहँ पुणु संपत्तइँ ॥१ 1s जहिँ जणवउ मय-वत्थ-णियत्थउ वरहिण-पिच्छ-पसाहिय-हत्थउ ॥२ कन्द-मूल-बहु-वणफल-भुञ्जउ सिरे वड-माल वद्ध गले गुञ्जउ ॥ ३ जहिँ जुवइउ छई जाय विवाहउ मयकरि-रय-वलयडिय-वाहउ ॥४ भयकरि-कुम्भु करेप्पिणु उक्खलु लेवि विसाण-मुसलु धवलुजलु ॥५ मोत्तिय-चाउल-दलणोवइयउ । चुम्विय-वयणउ मयणब्भइयउ ॥६ 20 तं तेहउ वणु भिल्लहुँ केरउ हरि-वलएवेहि किउ विवरेरउ ॥ ७ ॥ घत्ता॥ तं मेलेवि घरंवारु लोयहिँ हरिसिय-देहेंहिं । छाइय लक्खण-राम चन्द-सूर जिम मेहेंहिँ ॥८ . [१३] 25 स-हरि स-भजउ रामु धणुद्धरु अण्णु वि जाम जाइ थोवन्तरु ॥१ 11. 1 A पासु. 2 P पटुक्क उ. 3 P S एवहिं तुम्हहं. 4 A समाणु. 12. 1 PS वरहिणि. 2 PS मूलवणफल भुंजंतउ, A ° जिउ. 3 P गुंजिउ. 4 A च्छदु or स्थड. 5 Ps °कुंभ. 6 P °दलणोवाइडं, s°दलणोवाइउ, A°दसणीवईयउ.7 PS मयणु. 8 A घरु वारु. 9 A जिह. [११] १ शत्रुदमनस्य रामस्य. २ तीर्थयात्रागामिन. ३ छनप्रहारिणः. ४ रुद्रो देवता येषाम्. अङ्कटिका (?). . [१२] १ मृगचर्मावृतः. २ निवस्त्रः कांवली वा (१). ३ मदोपलक्षित-हस्ति-दन्त-वलयाः. . Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं० १३, २-९, १४, १-९] . उज्झाकण्डं-चउवीसमो संधि [२९ दिट्ट गोठ्ठय णाइँ सु-वेसइँ णं परवइ-मन्दिरइँ सु-वेसइँ ॥२ जुज्झन्तइँ ढेकार मुअन्तइँ णलिणि-मुणाल-सण्ड तोडन्तइँ ॥३ कत्थइ वैच्छ-हण.. 'णीसङ्ग' पवइयाइँ व णि णीसगइँ ॥४ कत्थइ जयवउ 'सिसिरें चच्चिउ पढम-सूई सिरे धरैवि पणच्चिउ ॥ ५ कत्थइ मन्था-मस्थिय-मन्थणि कुणई सद्दु सुरए व विलासिणि ॥ ६ कत्थइ णारि-णियम् सुहासिउं गावइ कुडउ कुणइ मुहवासिउ ॥ ७ कत्थई डिम्भउ परियन्दिजइ अम्माहीरउ गेउ झुणिजइ ॥ ८ ... ॥ धत्ता ॥ तं पेक्खेप्पिणु गोड णारीयण-परियरियउ । णावइ तिहि मि जहिँ वौलत्तणु संभरियउ ॥ ९ [१४] तं मेल्लेप्पिणुं गो? रवण्णउ पुणु वणु पइसरन्ति आरण्णउ ॥१ जं फल-पत्त-रिद्धि-संपण्णउ तरल-तमाल-ताल-संछण्णउ ॥२ वणं जिणालयं जहा स-चन्दणं जिणिन्द-सासणं जहा स-सावयं ॥३ महा-रणङ्गणं जहा सवासणं मइन्द-कन्धरं जहा स-केसरं ॥४ ।। णरिन्द-मन्दिरं जहा स-मौयं सुसञ्च-णच्चियं जहा स-तालयं ॥५ 'जिणेस-हाणयं जहा महासरं कु-तावसे तवं जहा मयासवं ॥६ मुणिन्द-जीवियं जहा स-मोक्खयं महा-णहङ्गणं जहा सं-सोमयं ॥७ मियङ्क-विम्वयं जहा मयासयं विलासिणी-मुहं जहा महारसं ॥८ ॥घत्ता । • तं वणु मेल्लेवि ताइँ इन्द-दिसऍ आसण्ण। माहिँ चउरद्धेहिँ चित्तकूड वोलीण. ॥ ९ .. 13. 1 A गोढइयणाई. 2 A भसेसई. 3 P°मुलाणसंड, 5 °मुणासइंड, A °मुणालसंड. 4s पव्वयाइ व (8r पव्वइया इव), A पव्वइयाई मुणि व. 5 A omits. 6 A °सुरह.7s मंघो; A मंथो. 8 A करइ. 9 PS सुस्पत्थु. 10A पेक्खेविणु. 11 A omits this pada. 14. 1 Ps गोट्ट, A omits. 2 P S °संछण्णउं, A संच्छिपणउ.3 5 सवाणयं, A सवायगं. 4s समुहयं. 5 P सुसंच, सुसम्ब, A सुसंप.6A omits this line:7PS °ण्हाणकालयं. 8 A ससोम्मयं. 9 PS विवियं, 10 A मयासमं. 11 A महासर. 12 Pइंदविए, इंददिसह, A इंदसिए. १३] १ गोष्ठ-भूमिका:. २ शोभन-द्वार-झम्पनानि.. ३ लघु-वत्सकाः. ४ सङ्गो रजु-बन्धन शृङ्गाणि वा; अन्यत्र परिग्रहं. ५ दना चर्चितः, शीतार्तश्च. ६ प्रथम-धान्य-मजरी शीर्षे धृत्वा गोपान (8) जनो नर्तिताः. ७ कामभोग-प्रस्तावे. ८ पर्वतकटिन्याम्. ९ शोभितम्. १० नागच्छति. ११ कुटजवृक्षः . [१४] १ पीपल, २ सिंहाः, वृक्षाश्च. ३ मञ्जीरा (?) वृक्षार्थ. ४ प्रासाद. वृक्षविशेषाथ. ५ खरः शब्दः, सरोवर च. ६ कर्ममोचनं, वृक्षाश्च. ७ चन्द्रः, वल्लीविशेष-वृक्षश्च, बकुलेति केचित. ८. मृग,श्रयः मदाश्रयश्च. ९ रसो मुखलाला, लावण्यं जलं च. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 10 15 ३० ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ तं चित्तउडु मुवि तुरन्तइँ दिट्ठ महासरे कमल - करम्विय उज्जाणइँ सोहन्ति सु-पत्तइँ सालिवणइँ पणमन्ति सु-भत्तइँ उच्छुवाइँ दल-दीहर-गत्तइँ पङ्कय-पर्व - पीलुप्पल-सामेहिं सीरकुडुत्रिं मणुसु पदीसिउ eses - फुई-सी चल-णयणउ सोणासन्तु कुमारें आणि रामहों पासु धणुहर- हत्थे सीरकुड्डु विउ ॥ घत्ता ॥ तं णिसुणेवि पजम्पिड गेहवइ " सीहोयरहों भि हियइच्छिंउ दसर - पाहु जिणेसर-भत्तउ जिणवर - पडिमंडऍ लेप्पिणु ताम कु-मन्तिहिँ कहिउ परिन्दों तं णिसुणेवि वयणु पहु कुद्धउ w [१५] दसउरपुर - सीमन्तर पत्तइँ ॥ १ सारस -हंसावलि - वर्ग-चुम्बिय ॥ २ मुणिवरं इव सु-हलाइँ सु-पत्तई ॥ ३ णं सावयइँ जिणेसर - अन्तइँ ॥ ४ 'णिय-वई - लङ्घर्णइँ व दुकलत्तहूँ ॥ ५ इस लक्खण - रामहिं ॥ ६ वर्ण कुरङ्ग व वात्तासि ॥ ७ पाणकन्तु समुब्भड वयणउ ॥ ८ सुरवर - करि-कर-चण्डॆहिँ । धरेंवि स "ई भु व दण्डेहिं ॥ ९ * [२५. पञ्चवीसमो संधि ] [ क० १५, १–९, १, १-७ दुव्वार - वइरि - आयामें । मम्भीसेंवि पुच्छिउ रामें ॥ १ [ १ ] दुद्दम-दाणविन्दे-मद्दण- महाहवेणं । 'भो भो किं विसन्धुलो' वुत्तु राहवेणं ॥ १ 'वजयण्णु णामेण सु-णरवइ ॥ २ भरहु व रिसों आणवडिच्छिउ ॥ ३ पियवज्रणहों पासें उवसन्त ॥ ४ tors as हु मुएप्पिणु ॥ ५ “पइँ अवगण्णैवि णवई जिणिन्द हों" ॥६ णं खय-कालें किन्तु विरुद्ध ॥ ७ 15. 14 महासरि 24 वय 6s सीलवणई. 7Ps ° लंघाई व, A कुडविउ 10 PS वुपण. 11 P° फुट्ठ, s पुट्ट. 12Ps सयं. 1. 1 P corrects as दाणवजिन्द° 2s हियर्थच्छिउ 3 A आणवडिच्छउ. 4 A°दहउर° 5 A ° मंगुट्ठहिं कप्पिणु. 6 P corrects as जिण. 34 पसत. 4 A omits. 5Ps सहलाई सपत्तइं. लंघणइ व 8 PS वण', A 'नव'. 9PS सीर [१५] १ निज-भर्ता, निअं-वाटी व २ सहशाभ्याम् ३ व्याधेन, ४ अतीव मुक्त- केशों भीजनवस्त्रादि-रहितो वा. [१] १ कुटुम्बी. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं० १, ८–९; २, १–११, ३, ३] कोवाणल. पलिन्तु सीहोयरु 'जो मइँ मुऍवि अण्णु जयकारेंर्इ अह किंबहुऍण जइ विमारमि पइसन्ते रयहिँ मझयालें तें दिट्ठ राहिङ विष्फुरन्तु रोमश्चशुः कखुइय देहु सेण्णद्ध-बद्ध परियर- निवन्धु वलिवण्ड-मण्ड- णिड्डुरिय-णयणु " मारेवर रिउ " जम्पन्तु एम "तं पेक्खवि चिन्तइ भुअ-विसालु साहम्मिय -वच्छ किं" करेमि ग म भवि कण्टइय-गत्तु अरुणु में दिरिन्देण उज्झाकडं - पञ्चवीसमो संधि [३१ • णं गिरि - सिहरें मइन्द- किसोयरु ॥ ८ सो किं हय गय रज्जु ण हारइ ॥ ९ ॥ धत्ता ॥ पइज करेवि जाम पहु आहवे अभङ्गो । ताम पट्टु चोरु णामेण विज्जुलङ्गो ॥ १ कलऍ दिrयरें अत्यन्तऍ । तो इसमि जलणें जलन्तऍ ॥ १० [२] अलिउल-कज्जल-सण्णिह - तमालें ॥ २ पलयाणलो व धगधगधगन्तु ॥ ३ जल - गब्भिणु णं गजन्तु मेहु ॥ ४ रण-भर-धुर-धोरि दिर्पण- खन्धु ॥ ५ दोडे - विष्फुरिय-वय ॥ ६ ' सुहुखय-कार्ले सणिच्छरु कुंविड जेम ॥ ७ " किं मारमि णं णं सामिसालु ॥ ८ सायरेण गम्पिणु कहेमि" ॥ ९ णिविसद्धे दसउँर-णयरु पत्तु ॥ १० ॥ घत्ता ॥ सो विज्जुल धावन्त । जस-पुञ्जाइँ आवन्त ॥ ११ [ ३ ] हसेवि विजुलङ्गो । हु हल - पुलइयङ्गो” ॥ १ पुच्छिउ वज्जयर्ण "भो भो कहिँ पहु 7 A णवकारइ. 8 A णव. 9 P corrects as सो वि तो. 2. 1 Ps रोमंचु. 2 P s गजंत. 3 PSA 'णिवद्धु. 4 A धोरिय 5PS दिण्णु. 6s खंभु. 7s वलिमंड 8Ps दंतोह, A दट्ठोइउटू. 9PS 'णयणु. 10s जेम. 11 A कुछ उ. 12 Between lines 8 and 9 P s read the following Doha. • किह परिरक्खि (क्ख ) उमित्तु । . एम भणेवि नियन्तु ( P gloss निसृतः चौरः ) ॥ 13 A संवच्छलु. 14 A omits. 15 Ps दसउरु. 16 Ps छुड छुड. देहें (s दिहं ) विजुगु चिंताविउ किं वेसें (s वेसहि ) किं कुंडलेहिं · 3. 1 A वज्जयपुणेणं. [२] १ अन्धकार-स्थाने. २ अतीव प्रगुणीभूतः ३ संग्राम सामग्री- समुदाय युक्तः. [३] १ अतीव घनम्. 8 10 15 20 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३२] सयम्भुकिङ पउमचरिउ तं णिसुणेपिंणु वयण-विसालें " काम लेह - णामेण विलासिणि 'त आसत्तर अत्थ-विवज्जिउ पुणु विज्जाहर करणु करेप्पिणु किर वर-भवणु पईसमि जावेंहिँ हउँ वयणेण तेण 'आदण्णउ साहम्मिड जिण - सासण-दीवउ पुणु वि विड- पय- छो किं ओलगऍ पाण लएप्पिणु धाइउ 5 पेक्ख पेक्खु आवन्तर साहणु पेक्खु पेक्खु हिंसन्तिं तुरङ्गम पेक्खु पेक्खु चिन्धइँ धुवन्तइँ 'पेक्खु पेक्खु वज्जन्तइँ तूरहूँ "पेक्खु पेक्खु सय सङ्घ र सन्ता पेक्खु पेक्खु पचलन्तउ णरवइ दसउर - णाहु णिहालइ जावेंहिँ " साहु साहु" तो एम भणेपिणु 0 [ क०३, २-१०, ४, १-९ gars astroy कुसुमालें ॥ २ तुङ्ग-पओहर जण-मण- भाविनिं ॥ ३ कारण मणि-कुण्डलहँ विसज्जिउ ॥ ४ उत्त व पाया 'कमेपिशु ॥ ५ पइज करन्तु राउ सु तावेंहि ॥ ६ वट्टइ वज्जयण्णु उच्छण्णउ ॥ ७ एम भणेपिणु वलि पडीवर ॥ ८ णिविसें तुम्हे हुँ पासु पराइ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ जाणन्तु वि राय में मुज्झहि । जैमे णासहि जेंमें रणें जुज्झहि ॥ १० [ ४ ] अहवइ काइँ 'एण वहु जम्पिएण राया । पर-वलें पेक्खु पेक्खु उट्ठन्ति धूलि छाया ॥ १ गलगजन्तुं महागर्थ वाहणु ॥ २ हयले विउ भर्मन्ति विहङ्गम ॥ ३ रह- चक्क महिलें खुप्पन्तइँ ॥ ४ णाणाविह - णिणाय - गम्भीरइँ ॥ ५ 2 A णिसुणे विणु. 3A हासिणि 4P s तहो. 5s सत्त विण. 6 P पइसेवि, s पइसमि, 9 A तुम्हहं. 10 A जाजन्तु राय मा. 11 P 7 PA चलिउ. 8 A पुणु चियडप्पयच्छो हे हिं. जिम, A जिव. 12 A जिव. ाइँ सदुक्ख सयण रुअन्ता ॥ ६ गह-णक्ख-मझें सेणि णावइ" ॥ ७ पर-बलु सयलु 'विहावइ ताहिं ॥ ८ बिज्जुलङ्ग णिउ आलिङ्गेपिणु ॥ ९ 4. 14 एण काई. 2 s गलगजंत. 3Ps 6 Ps धूअंतई.. 7 Between the line 4 extra line: २ चौरेण. ३ लङ्घित्वा. ४ श्रुतम् ५ आकुलितः. [४] १ पश्यति पेक्खु पेक्खु कड्डियअसिवत्तङ्कं धाणुक्कियफारक्कियपत्तई ॥ 8 Between the lines 5. and 6. Ps read the following extra line: गलगजन्तधणुहट कारउ सुहडविमुक्कपोक्कहक्कार ॥ 9 P सुदुक्ख उ. 10 Ps गहचक्कहहो. 11 A ससि. 124 विहाविउ . महग्गय 4 PA हिंसंत, 5Ps भवति. and 5 Ps read the following Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क. ४,१०-११;५, १-१००६, १-३] उज्झाकण्डं-पञ्चवीसमो संधि [३३ थिउ रण-भूमि पसाहेवि जाहिँ सयलु वि सेण्णु पराइउ ताहिँ ॥ १० ॥ घत्ता ॥ अमरिस-कुद्धेहिँ चउपासेंहिँ णरवर-विन्दहिँ। वेड्डिउँ पट्टणु जिम महियलु चउहिँ समुंद्दहि ॥ ११ [५] किय गय सारि-सज पक्खरिय वर-तुरङ्गा । कवय-णिवद्ध जोह अन्भिट्ट पुलइयङ्गा ॥१ अभिट्ठ जुज्झु विण्ह वि वलाहँ अवरोप्पर वड्डिय-कलयलाहँ ॥२ वजन्त-तूर-कोलाहलाहँ उवसोह-चडाविय-मयगळाहँ ॥ ३ मुक्केकमेक-सर-सबलाहँ भुअ-छिण्ण-भिण्ण-वच्छत्थलाहँ ॥ ४ ॥ लोहाविय-भय-मालाउलाहँ पडिपहर-विहुर-विहलङ्घलाहँ ॥५ णिड्डरिय-णयण-डसियाहराह असि-झस-सर-सत्ति-पहरण-धराहँ ॥ ६ सुपमाण-चाव-कड्डिय-कराहँ गुण-दिढि-मुट्टि-सन्धिय-सराहँ ॥ ७ दुग्धोट्ट-थट्ट-लोट्टावणाहँ कायर-णर-मण-संतावणाहँ॥८ जयकारहों कारणे दुद्धराहँ रणु वजयण्ण-सीहोयराहँ ॥ ९ ॥ ॥ घत्ता ॥ विहि मि भिडन्तहिँ समरङ्गण दुन्दुहि वजह । विहि मि णरिन्दहँ रणे एकु वि जिणइ ण जिजइ ॥ १० "हणु हणु [हणु]" भणन्ति हम्मन्ति आहणन्ति। 20 पउ वि ण ओसरन्ति मारन्ति रणे मरन्ति ॥ १ उहय-वलेहि पडियग्गिम-खन्धइँ उहय-चलेंहिं णचन्ति कवन्धइँ ॥२ उहय-चलॅहिँ मुसुमूरिय धयवड उहय-वलेंहि लोहाविय भड-थड ॥ ३ 13 A चउपासिउ. 14 s वेदिउ. 15 A जिह. 16 A समुद्देहिं. , 5. 1 PS सारिसेजा, A सारिसजु. 2 अभि जुज्झ. 3 PS वेण्णि. 4 p omits this half, 5A omits these lines. 6 A परुस'. 7 A थोह. 8 A गुण.9 Between the lines 8. and 9. Ps read the following extra lines: • रणे एहउ दारुणु जाम घोरु झणझणझणंतु तुहतोरु ॥ हणुहणुहणंत पहरंत वीर सत्तहणट्ठ भजंत भीर ॥ कियकाहलककयलु गुलगुलंत अभिह सुहड रणे भुवि हसंत ॥ 10 A भिंडताहं. 11 A एक्को वि ण णवइ ण जिजइ. 6. 1 Metre requires two moras more.2 P भमंति. 3 A वीर. 4. Ps. °वलइ, A वलहिं. 5 P Occasionally reads उभय'. • स. प. च०५ Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 पुणु संचल वे वि ३४] संयम्भुकिउ पउमचरित .[के०६, ४-१०,७,१-10 उहय-चलेंहिँ हय गय विणिवाड्य उहय-वलेंहिँ रुहिरोह पधाइय ॥ ४ उहय-वलेंहिँ णित्तंसिय खग्गइँ उहय-वलेंहिँ डेवन्ति विहङ्गई। ५ उहय-वैलेंहिँ 'णीसद्दइँ तूरइँ उहय-वलइँ पहरण-खर-विहुरइँ ॥ ६ उहय-वलइँ गय-दन्तेहिँ भिण्णइँ उहय-वलइँ रण-भूमि-णिसण्णइँ ॥७ । उहय-वैलइँ रुहिरोल्लिय-गत्तइँ हक्क-डक्क-लल्लक्क मुअलइँ ॥८ एम पक्खु वट्टइ संङ्गामहो' अक्खइ सीरकुद्दुम्विउ रामहों ॥ ९ ॥ पत्ता ॥ तं णिसुणेप्पिणु मणि-मरगय-किरण-फुरन्त । दिण्णु स-हत्थेंण कण्ठउ कडउ कडिसुत्त ॥ १० [७] वलएव-वासुएवा। जाणइ-करिणि-सहिय गय गिल्ल-गण्ड जेवा ॥१ चाव-विहत्थ महत्थ महाइय सहसकूडु जिणभवणु पराइय ॥२ . जं इट्टाल-धवल-छुह-पङ्किउँ । सज्जण-हियउ जेम अकलङ्किउँ ॥३ 13 'जं उत्तङ्ग-सिहरु सुर-कित्ति वेण्ण-विचित्त-चित्त-चिर-चित्तिउँ ॥४ तं जिणभवणु णियवि परितुट्ठ' पयहिण देवि ति-वार वइट्टइँ ॥५ तहिँ चन्दप्पह-विम्वु णिहालिउ जं सुरवरतरु-कुसुमोमालिउ ॥६ 1"जं णागेन्द-सुरेन्द-णरिन्दहिँ वन्दिउ मुणि-विजाहर-विन्दहिँ ॥ ७ दिट्ट सु-सोहिउ सोम्मु सु-दंसणु अण्णु मि सेय-चमरु सिंहासणु ॥८ ७ छत्त-त्तउ असोउ भा-मण्डलु लच्छि-विहूसिउ 'वियड-उरत्थलु ॥९ ॥ पत्ता॥ किं वहुँ(ए)-चविऍण जग को "पडिविम्वु ठविजइ । पुणु वि पडीवउ जइ गाहें णाहुवमिजइ ॥ १० 6 A रुहिरणइ. 7 A कड्डियई. सखग्गई. 8 वलइ. 9 PS उहयवले हिं सुपहारसुविहुरई. 10 PS उहयवलेहिं गयदन्तुभिणइ. 11 A दन्तिहिं. 12 A °वलहिं. 13 PS read the following extra hemistich between the lines 8. and 9.: वहरिहुँ कम्पु देंन्ति पहरंतई. 14 P SA सीरिकुडंविउ. 15 PS °फुरंतई. 16 PS कडिसुत्तई. 7. 1 A संचलिय. 2 P S जेम. 3 A पंकउ. 4 A अकलंकड. 5A जे. 6 PS सिहर. 7 A कित्ति. 8 A चित्तें. 9A पइष्टइं. 10 A जं नागिंदनरिंदहि दिउ मुणिविजाहरवंदहिं नंदिउ. 11s णरिंदसुरेंदहिं. 12 PS विदिहि, 13 P वहुए. वहुयं. 14 A पडिविम्वउ दिजइ. 15 P णाहिं, 5 णाहि, A णहि. 16 PS णाहु उवमिजइ, A णाहु उवमेजइ. vvvvvvvvvv . [६] १ भन्नानि, शब्दरहितानि वा. [७] १ देवैः कीर्ति कृता जिनाची. २ पञ्चवर्षा शोभा. ३ पूजितः. ४ विस्तीर्णः. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०८, १-१२,९,१०८] उज्झाकण्डं-पञ्चवीसमो संधि [३५. [८] जं जग-णाहु दिट्ट वल-सीय-लक्खणेहिं । तिहि मि जणेहिँ बन्दिओ विविह-वन्दणेहिं ॥ १ 'जय रिसह दुसह-परिसह-सहण जय अजिय अजिय-वम्मह-महण ॥२ जय संभव संभव-णिदलण . जय अहिणन्दण णन्दिय-चलण ॥ ३ । जय सुमई-भडारा सुमइ-कर पैउमप्पह पउँमप्पह-पवर ॥ ४ जय सामि सुपास सु-पास-हण चन्दप्पंह पुण्णं-चन्द-बयण ॥५ जय जय पुष्फयन्त पुप्फच्चिय जय सीयल सीयल-सुह-संचिय ॥६ जय सेयङ्कर सेयंस-जिण जय वासुपुज पुजिय-चलण ॥ ७ जय विमल-भडारा विमल-मुह जय सामि अणन्त अणन्त-सुह ॥ ८ 10 जय धम्म जिणेसर धम्म-धर जय सन्ति-भडारा सन्ति-कर ॥ ९ जय कुन्थु महत्थुइ-थुअ-चलण जय अर-अरहन्त महन्त-गुण ॥ १० जय मल्लि महल्ल-मल्ल-मलणं मुणि सुवय सु-बय सुद्ध-मण' ॥ ११ ॥ पत्ता ॥ वीस वि जिणवर वन्देप्पिणु रामु वैईसइ । जहिँ सीहोयरु तं णिलउ कुमारु पईसइ ॥ १२ ॥ [९] ताम णरिन्द-वारे थिर-थोर-वाहु-जुअलो । सो' पडिहारु दिदु सहत्थ-देसि-कुसलो ॥ १ पइसन्तु सुहडु तें धरिउ केम णिय-समएं लवणसमुदु जेम ॥२ ॥ तं कुविउ वीरु विप्फुरिय-वयणु विहुणन्तु हत्थ णिड्डुरिय-णयणु ॥ ३ . मण चिन्तइ वइरि-समुद्द-महणु 'किं मारमि णं णं कवणु गहणु' ॥ ४ । गउ एम भणेविं भुअ-दण्ड-चण्डु णं मत्त-महागउ गिल्ल-गण्डु ॥ ५ तं दसउर-णयरु पइदु केम जण-मण-मोहन्तु अणङ्गु जेम ॥ ६ दुबार-वइरि-सय-पाण-चोरु णीसरिउ णाई केसरि-किसोरु॥७ जं लक्खणु लक्खिउ राय-वारें पडिहारु वुत्तु 'मं में णिवारे' ॥८ 8. 1 Ps वंदिउ. 2 P अहिणंदिय. 3 PS.जय पउमपह. 4 P पउमरायणहर, s पउमप्पहर. 5 s 'हर, A °हरण. 6s जय चंदप्पह. 7s च्छण. 8A °महण. 9 A मणि वंदिवि शहउ वइसह. 10 2 उववइसइ, S उववईसह. 9. 1 PS °वारें, A वारि. 2 PS सो पि. 3 P S दिहउ रायवारि. 4 PS णिवारि. [८] कामः, २ लक्ष्मणः. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -३६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ तं वयणु सुणेवि पइगु वीरु . [क०९,९-१०,१०,१-१०,११,१-४ चकवइ-लच्छि-लञ्छिय-सरीरु ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ 13 दसउर-णाहण लक्खिजइ एन्र्तंउ लक्खणु । रिसह-जिणिन्देंण णं धम्मु अहिंसा-लक्खणु ॥ १० [१०] . हरिसिउ वजयण्णु दिhण लक्खणेणं । पुणु पुणु णेह-णिब्भरो चविउ तक्खणेणं ॥१ 'किं देमि हस्थि रह तुरय-थट्ट विच्छुरिय-फुरिय-मणि-मउड-पट्ट ॥२ किं वत्थेंहिँ किं रयणेहिँ कजु किं णरवर-परिमिउ देमि रज्जु ॥ ३ "किं देमि स-विभमु पिण्डवासु किं स-सुउ स-कन्त होमि दासु' ॥४ तं वयणु सुर्णेवि हरिसिय-मणेण पडिवुत्तु णराहिउ लक्खणेण ॥ ५. .. 'कहिँ मुणिवरु कहिँ संसार-सोक्खु कहिँ पार्व-पिण्डु कहिँ परम-मोक्खु ॥६ • कहिँ पायउ केत्थु कुडुक-वयणु कहिँ कमल-सण्डु कहिँ विउलुं गयj ॥७ कहिँ मयगले हलु कहिँ उट्टे घेण्ट कहिँ पन्थिउ कहिँ रह-तुरय-थट्टे ॥ ८ । तं वोलहि जं ण घडइ कलाएँ अम्हइँ वाहिय भुक्खऍ खलाएँ ॥९ ॥ घत्ता ॥ तुहुँ साहम्मिउ दय-धम्मु करन्तु ण थकहि । भोयणु मग्गिउ तिहुँ जणहुँ देहि जइ सक्कहि' ॥१० [११] वुच्चइ वजयण्णणं सजल-लोयणेणं । 'मग्गिउ देमि रज्जु किं गहणू भोयणेणं' ॥१ एम भणेप्पिणु अण्णुच्चाइउ णिविसे रामों पासु पराइउ ॥ २ खणे कञ्चोल थाल ओयारिय परियल-सिप्पि-सङ्क विधारिय ॥३ बहुविह-खण्ड-पैयारेहिँ वडिउ उच्छु-वणं पिव मुह-रसियहिउ ॥ ४ 5 PS चक्कलउरू सिरिलंकियसरीरु. 6 P एंत्तउं, s यंतउ, A एतंउ. 10. 1 PS लक्खणेण. 2 PS तक्खणेण. 3 A ससुव. 4 P S साल तउ. 5A हसिय. 6 PS पावकम्मु. 7 PS कुद्धक. 8 P S विउल°.9 5 °गमणु. 10 PS घंटु. 11 Ps चट्ट. 12 PS कयावि. 13 P खलावे, s कलाइ. ____11. 1 PS A °लोयणेण. 2 A मग्गिउ सयलु देमि. 3 Ps omit, A महणु. 4 A भणेविणु. 5 PS A पयारिहिं. M [१०] १ दुष्टया; मनागपि.' [११] १ विस्तारिताः. २ सुष्ठु भाजनेषु निक्षिप्तः. , Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ११,५-१०, १२, १-१० उझाकण्डं-पञ्चवीसमो संधि [३७ . उज्जाणं पिव सुट्ट सुअन्धउ सिद्धहाँ सिद्धि-सुहं पिव सिद्धउँ ॥५ रेहइ असणे-वेल वलहद्दों णाइँ विणिग्गय अमय-समुहहाँ ॥६ धवल-प्पर-कूर-फेणुजल पेज्जावत्त दिन्ति चल चञ्चल ॥ ७ घिय-कल्लोल-वोल पवहन्ती तिम्मण-तोय-तुसार मुअन्ती ॥ ८ सालण-सय-सेवाल करविय . हरि-हलहर-जलयर-परिचुम्विय ।। ९ । ॥ घत्ता ॥ किं वहुँ-चविऍण सच्छाउ सलोणु स-विञ्जणु । इट्ट-कलत्तु व तं भुत्तु जहिच्छऍ भोयणु ॥ १० ॥ [१२] भुजेवि रामचन्देणं पंभणिओ कुमारो। 'भोयणु ण होई ऍउ उवयार-गरुअ-भारो॥१ पडिउवयारु किं पि विण्णासहि उभय-वलेंहिँ अप्पाणु पगासहि ॥२ तं सीहोयरु गम्पि णिवारहि अझैं रजहाँ सन्धि समारहि ॥ ३ वुच्चइ भरहें दूउ विसजिउ दुजउ वजयण्णु अपरजिउ ॥ ४ . तेण समाणु कवणु किर विग्गहु में आयामिउ समरे परिग्गहु' ॥ ५ ॥ तं णिसुणेवि वयणु रिउ-मद्दणु रामों चलणहिँ पडिउ जणदणु ॥६ 'अजु कियत्थु अजु हउँ धण्णउ जं आएसु देव पइँ दिण्णउ' ॥ ७ एम भणेवि पर्यट्ट महाइउ गउ सीहोयर-भवर्ण पराइउ ॥८ मत्त-गइन्दु जेम गलैंगजेंवि तं पडिहारु करग्गें तजेंवि ॥९ ॥ घत्ता ॥ तिण-समु मण्णेवि अत्थाणु सयलु अवगण्णवि । पर्छ भयाणणु गय-जूहें जेम पञ्चाणणु ॥ १० ... 6 A सिद्धहं. 7 PS सिद्धउं. 8 A धवलु. 9 P°पवरु, S A प्प उरु. 10 PS कूरु फेणुजलु. 11 PS पेजावत्तु. 12 P A किंतु. 13 P चलचंचलु, 5 फेणुजलु. 14 5 °वोह. 15 P corrects as पहवंती. 165 सेय हरिहलहंसें परिचुंविय. 17 A परि उवियं..18 P वहएं,s वहुपं. 19 P S सइच्छए. . ___ 12. 1 PS रामचंदेग. 2 PS पभणिउ, A पमणि उं. 3 Metre requires to read ऍउ होइ. 4 P °गरुआभारो, A °गरुयाभारो. 5 PS पडिवयारु. 6 PS विष्णासहिं.7 Ps पयासहि, A पगासहिं. 8 PS समारहिं. 9 A करि. 10 P समर, S A समरि. 11s परग्गहु. 12 PAधण्णउं. 13 SA दिगडं. 14 15 पइ. 15 P सिंहोयर, सीहोयरु. 16 Ps जयरु. 17 P S A गला जिवि. 18 P S पइट्ठ. ३ भोजनसमय; अन्यत्र, प्रसिद्ध-समुवेला.. w Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ क०१३, १-१०,१४,१-१० । [१३] अमरिस-कुद्धएण वहु-भरिय-मच्छरेणं । सीहोर्यरु पलोईओ जिह सणिच्छरेणं ॥१ कोवाणल-सय-जाल-जलन्तें पुणु पुणु जोइउ णाइँ कयन्ते ॥२ जउ जउ लक्खणु लक्खइ संमुहु तउ तउ 'सिमिरु थाई हेट्ठा-मुहु ॥३. चिन्तिउ 'को वि महा-चलु दीसइ णउ पणिवाउ करइ णउ वइसई ॥४ तं जि णिमित्तु लएवि कुमार वुत्तु राउ 'किं वहु-वित्थारें ॥ ५ . एम विसजिउ भरह-ण रिन्हें करइ केलि को समउ मइन्दें ॥६ को सुर-करि-विसाण उप्पाडइ मन्दरसेल-सिङ्गु को पाडई ॥ ७ " कोऽमेयवाहु करग्गें ढङ्कइ वजयण्णु को मारेंवि सक्कइ॥८ सन्धि करहों परिभुञ्जहों मेइणि हियय-सुहरि जिह वर-कामिणि ॥९ ॥ घत्ता ॥ अहवइ णरवइ जइ रजहाँ अद्ध ण इच्छहि । तो समरङ्गणे सर-धोरणि “एन्ति पडिच्छहि ॥ १० [१४] लक्खण-वयण-दूसिओ अहर-विप्फुरन्तो । 'मैरु मरु मारि मारि हणु हणु' भणन्तो ॥१ उहिउ पहु करवाल-विहत्थउ 'अच्छउँ ताम भरहु वीसत्थउ ॥ २ दूवहीं दूवत्तणु दरिसावहाँ छिन्दहों णासु सीसु मुण्डावहाँ ॥३ " लुणहों हत्थं विच्छारेंवि धाडहाँ गद्दहें चडियउ णयर भमाडाँ' ॥४ तं णिसुणेवि समुट्ठिय णरवर गलगजन्त णा िणव जलहर ॥ ५ 'हणु हणु हणु' भणन्त वहु-मच्छर णं कलि-काल-कियन्त-सणिच्छर ॥ ६ णं णिय-समय-चुक्क रयणायर णं उम्मेट्ठ पधाइय कुञ्जर ॥७ करें करवाल को वि उग्गामइ भीसण को वि गयासणि भामइ ॥ ८ 25 को वि भयङ्कर चाउ चडावइ सामिह मिच्चत्तणु दरिसावइ ॥९ ॥ घत्ता ॥ , एवं णरिन्देहिँ फुरियाहर-भिउडि-करालेंहि । वेढिउ लक्खणु पञ्चाणणु जेम सियालेहि ॥ १० 13. 1 PS °मच्छरेण. 2 P सीहोयरो. 3 P S पलोइउ. 4 PS सणिरछरेण. 5 PE ठाइ.6PS महव्वलु.7 PS जो.8PS मोडइ. 9A दुक्कर, 10 PSA मारिवि. 11 PE वर भुंजहु. 12 A °सुहंकर. 13 5 वजहो अधुउ ण इच्छहिं. 14 P S पंति. ____ 14. 1 P reads दुवइ in the beginnirg. 2 P °दूसिउ.- 3 PS असरफुरतो A हविप्फुरन्तो. 4 This pada is metrically defective. 5A अच्छ हु. 6 PS भरह ताव, 7 P S हत्थु. 8 P चडावि, 's चाडिवि. . [१३] १ खंधारः (=स्कन्धावारः). २ चन्द्रः, ३ अर्धराज्यं न ददासि. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कै १५, १-१०,१६,१-७]. उज्झाकण्डं-पञ्चवीसमो संधि [३९ [१५] सूरु व जलहरेहिँ जं वेढिओ कुमारो। उद्विउ धरै दलन्तु दुबार-वइरि-वारो ॥१ रोकड वलइ धाइ रिउ रुम्भइ णं केसरि-किसोरु पवियम्भइ ॥२ णं सुरवर-गइन्दु मय-विम्भलु , सिर-कमल तोडन्तु महा-वलु ॥ ३ ॥ दरमलन्तु मणि-मउड णरिन्दहुँ सीहु पढुक्किउ जेम गइन्दहुँ॥ ४ .. को वि मुसुमूरिउ चूरिउ पाऍहिँ को वि णिसुम्भिउ टक्कर-धाऍहि ॥ ५ को वि करग्गॅहिँ गयण भमाडिउ को वि रसन्तु महीयलें पाडिउ ॥६ को वि जुज्झविउ मेस-झडकऍ कों वि कडुवाविउ हक्क-दडक्कएँ ॥७. गयवर-लग्गण-खम्भुप्पा.वि गयण-मग्गे पुणु भुअहिँ भमा.वि ॥ ८ ॥ णाइँ जमेण दण्डु पम्मुक्कउ वईरिहिँ णं खय-कालु पढुक्कउ ॥९ ॥ घत्ता ॥ आलण-खम्भेण भामन्तें पुहइ भमाडिय । तेण पडन्तण दस सहस णरिन्दैहुँ पाडिय ॥१० [१२] जं पडिवक्खु सयलु णिहलिउ लक्खणेणं । गयवरें पट्टवन्धणे चडिउ तक्खणेणं ॥ १ अहिमुहु सीहोयरु संचल्लिउ पलय-समुदु णाई उत्थलिउँ ॥ २ सेण्णावतं दिन्तु गजन्तउ पहरण-तोय-तुसार-मुअन्तउ ॥ ३ तुङ्ग-तुरङ्ग-तरङ्ग-समाउलु मत्त-महागय-घड-वेलाउलु ॥४ ॥ उन्भिय-धवल-छत्त-फेणुजलु धय-कल्लोल-चलन्त-महावलु ॥५ रिउ-समुद्दु जं दिगु भयङ्करु लक्खणु ढुकु णाइँ गिरि मन्दरु ॥ ६ चलइ वलइ परिभमइ सु-पच्चलु णाई विलासिणि-गणु चलु चञ्चलु ॥७ १ . 15. 1 PS A वेढिउ. 2 PS हणु भगंतु. 3 Ps भिंभलु. 40P S महबलु. 5 P नेरिंदहु, Sणरिंदहो, A णरिंदहं. 6 PS गइंदहु, A गइंदहं. 7 A जुज्झाइउ: 8 कु. 9A मडकए. 10 P SA °भुपाडि वि. 11 P वहरिहे, S A वहरिहि. 12 P corrects as भालाण', A आलाण'. 13 P S णरिंदहु, A णरिंदहं. 16. 1 P णिहलिभउ, SA णिहलियउ. 2 P S लक्खणेण. 3 PS पबंधे. 4. PS तक्ख. णेण. 5 PS णाइ, 4 णाई. 6 P उच्छल्लिउ. 7 PS सेणावत्तु, 8 P देनु, दिण्णु. 9 P °तमाउलु. 10 A °महग्गय . 11 A °महव्वलु. 12 A erroneously inserts between णाई (folio 101 a, 4 th line) and गिरिमंदरु •( folio 101 b. last line ) some portion of the text from other context, Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ • ४०) संयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१६,४-१०,१७, १-११,१८,१-५ गेण्हेंवि पहउ परिन्दु णरिन्दें तुरएं तुरउ गइन्दु गइन्दें ॥ ८ रहिएं रहिउ रहॉ रहङ्गे छत्ते छत्तु धयग्गु धयग्गें ॥९ ॥ घत्ता ॥ जउ जउ लक्खणु परिसक्का भिउडि-भयङ्करु ।' तउ तउ दीसइ महि-मण्डलु रुण्ड-णिस्तरु ॥ १० [१७] जं रिउ-उअहि महिउँ सोमित्ति-मैन्दरेणं । सीहोयरु पधाईओ समउ कुञ्जरेणं ॥ १ अभिट्ट जुज्झु विणि वि जणाहँ उज्जेणि-णराहिव-लक्खणाहँ ॥२ 'n दुवार-वईरि-गेण्हण-मणाहँ उग्गामिय-भामिय-पहरणाहँ ॥३ मयमत्त-गइन्दुद्दारणाहँ पडिवक्ख-पक्ख-संघारणाह ॥ ४. सुरवहुअ-सत्थ-तोसावणाहँ सीहोयर-लक्खण-णरवराहँ ॥ ५ भुअ-दण्ड-चण्ड-हरिसिय-मणाहँ॥६ एत्थन्तर सीहोयर-धरेणं उरें पेल्लिउ लक्खणु गयवरेण ॥ ७ । रहसुन्भडु पुलय-विसट्ट-देहु णं सुक्कें खीलिउ स-जलु मेहु ॥८ तें लेवि भुअग्गें थरहरन्त उप्पाडिय दन्तिहें वे वि दन्त ॥ ९ कडुआविउ मयगलु मणेण तह विवरम्मुंहु पाण लएवि णट्ठ ॥ १० ॥ घत्ता॥ ताम कुमारण विजाहर-करणु करेप्पिणु । धरिउ णराहिउ गय-मत्थएँ पाउ थवेप्पिणु ॥ ११ [१८] . गरवइ जीव-गाहि जं धरिउ लक्खणेणं । केण वि वजयण्णहो कहिउ तक्खणेणं ॥१ 'हे णरणाह-णाहं अच्छरियउ पर-वलु पेक्खु केम जजरियउ ॥२ 25 रुण्ड-णिरन्तर सोणिय-चच्चिउ णाणाविह-विहङ्ग-परियश्चिउ ॥ ३ को वि पयण्ड-वीरु वलवन्तउ भमइ कियन्तु व रिउ-जगडन्तउ ॥ ४ . गय-घड भड-थड सुहड वहन्तउ करि-सिर-कमल-सण्ड तोडन्तउ ॥ ५ 13 P S तुरंग तुरंगें. 14 PS परिगहियल. 17. 1 PS मंदरेण. 2 PS पधाइउ. 3 PS A कुंजरेणं, 4 P विण्ह, A वेपिण. 5 ! °वेरि'. 6 PS °वरेण. 7 PS तं, A ते. 8 P भुअंगों, S भुअंगें. 9 A हस्थिहे. 10 A विवरामुहु 11 Aठवेपिण. 18. 1 8 कहिय घजपणहो." 2 कहिय. 3 Ps क्त्त तक्खणेणं. 4 P णेह. 51 . संड, 3 सोंडु. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १८,६-१२; १९, ५-१०1 उज्झाकण्डं-पञ्चवीसमो संधि [४१' रोका कोका ढक्का थक्कइणं खय-कालु समरे परिसक्का ॥६ भिउंडि-भयङ्कर कुरुडु समच्छरु थिउ अवलोयणे णाइँ सणिच्छरु ॥ ७ णउ जाणहुँ कि गणु किं गन्धवु किं पच्छण्णु को वि तउ वन्धवं ॥८ किण्णरु कि मारुवु विजाहरु किं वैम्भाणु भाणु हरि हलहरु ॥९ तेण महाले माणर्मइन्दहँ विणिवाइय दस सहस णरिन्दहँ ॥ १० ॥ अण्णु वि दुजउ मच्छर-भरियउ जीव-गाहि सीहोयरु धरियउ ॥ ११ ॥ घत्ता । एके होन्तेण वलु सयलु वि आहिन्दोलिउ । मन्दर-वीण णं सायर-सलिलु विरोलिउ' ॥ १२ . [१९] तं णिसुणेवि को वि परितोसिओ मणेणं । को वि णिएहुँ लग्गु उद्धेण जम्पणेणं ॥ १ को वि पजम्पिउ मच्छर-भरियउ 'चङ्गाउ जं सीहोयरु धरियउ ॥२ जो मारेवउ वईरि स-हत्थें सो परिवर्ल्ड पाउ पर-हत्थें ॥ ३ वन्धव-सयणहिँ परिमिउ अजु वजयण्णु अणुहुञ्जउ रज्जु' ॥ ४ . 5 को वि विरुद्ध पुणु पुणु णिन्दइ 'धम्मु मुएवि पाउ 'किं णन्दई' ॥ ५ को वि भणइ 'जें मग्गिउ भोयj दीसइ सो जे णाइँ ऍहु वम्भणु' ॥ ६ ताम कुमारें रिउ उक्खन्धेवि चोरु व राँउलेण णिउ वन्धेवि ॥ ७ सालङ्कारु स-दोरु स-णेउरु दुम्मणु दीण-वयणु अन्तेउरु ॥८ धाइउ अंसु-जलोल्लिय-णयणउ हिम-हय-कमलवणु व कोमाणउ ॥ ९ ॥ ॥ घत्ता ॥ केस-विसन्थुलु मुह-कायरु करुणु रुअन्तउ । थिउ चउपासेंहिँ भत्तार-भिक्ख मग्गन्तउ ॥ १० 6PS भिडिउ. 7 PS कुरुडू. A कुरुड. 8s के. 9 PS गंधउ. 10 Ps बंधउ. 11 PS किंणरु, A किंणउ. 12 PS मारुख, A missing.. 13 P वंभाणु भाणु जमु हरिहरु, s भाणु जमु हरिहरु, A वरभाणु वरभाणु हरि हलहरु. 14 P °मयंदहो, 8 °मइंदहो. 15 Pणरिंदहो, S णरेंदहु, A णरेंदह. 16 PS A होतएण. 17 A पीढेण, ____19. 1 PS तोसियमणेण. 2 Ps णियहु. 3 PS A जम्पणेण. 4 PS मिलिवि. 5 PS पराएं हत्थे. 6 SA के. 7 S A भणइं. 8 P S जं, A जे..9 A जेवणु. 10 5 राउ धरिउ णं. 11 PS दीणु, 12 PS A °णयणउं. 13 A°हउं. 14 P अ. 15 P S A कोमाणउं. 16A विसंतुलु. [१८] १ क्रूरः. [१९] 1 ऊर्ध्वमुखे. २ धृत्वा. ..स०प० च०६. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ . [क० २०,१-१०,११-७ । [२०] ताम मणेण सङ्किया राहवस्स घरिणी । णं भय-भीय काणणे वुण्णुर्यण्ण हरिणी ॥१ 'पेक्खु पेक्खु वलु वलु आवन्तउ सायर-सलिलु जेम गजन्तउ । २ लइ धणहरु में अच्छि णिच्चिन्तउ मञ्छडु लक्खणु र अत्थन्त॥३ तं णिसुणेवि णिबूढ-महाहवु जाम चाउ किर गिण्हइ राहवु ॥ ४ ताम कुमारु दिनु सहुँ णारिहिँ परिमिउ हत्थि जेम गणियारिहिँ ॥५ तं पेक्खेप्पिणु सुहर्ड-णिसामें भीय सीय मम्भीसिय रामें ॥ ६ .. 'पेक्खु केम सीहोयरु वद्धउ सीहेण व सियालु उट्ठद्धउ' ॥७ ॥ एवं वोल्लं किर वट्टइ जाहिँ लक्खणु पासु पराइउ ताहिँ ॥ ८ चलणेंहिँ पडिउ वियावड-मत्थउ भविउ व जिणहाँ कियञ्जलि हत्थउ ॥९ ॥ घत्ता ॥ 'साहु' भणन्तेण · सुरभवण-विणिग्गय-णामें । स इँ भु अ-फैलिहिँ अवरुण्डिउ लक्खणु रामें ॥ १० [२६. छव्वीसमो संधि] लक्खण-रामहुँ धवलुजल-कसण-सरीरह। एक्कहिँ मिलियइँ णं गङ्गा-जउणहें णीरइँ ॥ [१] अवरोप्परु गझोल्लिय-गत्तेहि सरहसु साइउ देवि तुरन्तेंहिँ ॥१ 20 सीहोयरु णमन्तु वइसारिउ तक्खणे वजयण्णु हक्कारिउ ॥२ सहुँ णरवर-जणेण णीसरियउ। णाइँ पुरन्दरु सुर-परियरियउ ॥ ३ रेहइ विजुलङ्ग अणुपच्छऍ पडिवा-इन्दु व सूरहों पच्छऍ ॥४ तं इट्टाल-धूलि-धुअ-धवलउँ । सहसकूडु गय पत्त जिणालउँ ॥ ५ चउदिसु पयहिण देवि तिवारऍ पुणु अहिवन्दण करइ भंडारऍ ॥६ • तं पियवद्धण-मुणि पणवेप्पिणु वलहों पासें थिउ कुसलु भणेप्पिणु ॥७ 20. 1A मं. 2 P णिचंतउ, s णिचेतउ, A निश्चिंतउ. 3 s A महाहउ. 4 s राहओ, A राहउ. 5A पेक्खेविणु. 6 PS सुहडु. 7 A ओठद्धउ. 8 P S एय. 9 A वोल्लु. 10 A कयंजलि. 11 P भणते, s भणंते. 12 PS फालहिहिं, A फलिहिं. 1. 1 P S °कसणघण'. 2 P सहरसु. 3 A पाडिमयंदु. 4 s पेच्छए. 5 A °धूय.678 धवलउं. 7 PS जिणालउं. 8 P S तिवारउ.9 Ps भडारउ. 10 PS पासि, A सु. ६ [२०] १ भुल्ली. २ सुभटविषये निर्ग[ त ? ]सामेन (?) [१] १ आलिङ्गनम्. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं०१, ६-९,२,१-९,३,१-४] उज्झाकण्डं-छच्चीसमो संधि [४३ । दसउर-पुर-परमेसरु रामें साहुक्कारिउ सुहड-णिसामें ॥ ॥ घत्ता ॥ 'सच्चउ परवइ मिच्छत्त-सहि उ मिजहि । दि-सम्मत्तण पर तुज्झु जें तुहुँ उवमिजहि ॥ ९ [२] तं णिसुणेवि पयम्पिउ 'राएं 'एउ सव्वु महु तुम्ह पसाएं' ॥१ पुणु वि तिलोय-विणिग्गय-णामें विजुलङ्ग पोमाइउ रामें ॥२ 'भो दिढं-कढिण-वियड-वच्छत्थल साहु साहु साहम्मिय-वच्छल ॥३ सुन्दरु किउ जं णरवइ रक्खिउ रणें अच्छन्तु ण प उबेक्खिउ' ॥४ तो एत्थन्तरें वुत्तु कुमार 'जम्पिएण किं वहु-वित्थारें ॥५ ॥ हे दसउर-णरिन्दै विसँगइ-सुअ जिणवर-चलण-कमल-फुल्लन्धुअ॥ ६ जो खलु खुइ पिसुणु मच्छरियउ अच्छइ ऍहु सीहोयरु धरियउ ॥७. किं मारमि किं अप्पुर्ण मारहि णं तो दय करि सन्धि समारहि ॥ ८ ॥घत्ता॥ आण-वडिच्छउ ऍहु एवहिँ भिचु तुहारउ । रिसह-जिणिन्दों सेयंसु वै पेसणयारउ' ॥९ [३] पभइ वजयण्णु वहु-जाणंउ 'हउँ पाइक्कु पुणु वि ऍहु राणउ ॥ १ णवर एकु वर्ड मइँ पालेवउ जिणु मेल्लेवि अण्णु ण णमेवउ' ॥२ तं णिसुणेविणु लक्खण-रामेहिँ सुरवर-भवर्ण-विणिग्गय-णाहिँ ॥ ३ ॥ दसउरपुर-उज्जेणि-पहाणा वज्जयण-सीहोयर-राणा ॥४ वेण्णि वि हत्थे हत्थु धराविय. सरहर्स कण्ठग्गहणु कराविय ॥५ अद्धोअद्धिऍ महि भुञ्जाविय अण्णु वि जिणवर-धम्मु सुणाविय ॥६ कामिणि कामलेह कोकाविय विजुलअङ्गहों करयले लाविय ॥७ दिण्णइँ मणि-कुण्डलइँ फुरन्त चन्दाइचहुँ तेउ हरन्त. ॥ ८ ॥ 11 Aण. 12 Ps भिजहिं. 13 A दि. 14 P S उवमिजहिं. 2. 1 PS सच्चु. 2 A दढ. 3 A उप्पेक्खिउ. 4 A विहगइ. 5 वयण. 6 PS अप्पण. 7P पडिच्छह, वडिच्छइ.8PS अ. 3. 1S A पभणइं. 2 P S वहुजाणउं. 3 P A राणउं. 4 A मई धुउ. 5 P S णवेवउ. 6 PS °भुवर्ण. 7PS वजयण्णु. 8 P 3 सहरसु. 9 PS कंयागहणु, A कंठग्गहणं. 10A भद्धोवद्धिय. 11 PS काइय. [२] १ वज्रकर्णेन. २ विश्वगति-नृप-सुत. ३ भ्रमर. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '४४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०,९-१३४, १-११,५,३-३ ताम कुमारु वुत्तु विक्खाऍहिँ वजयण्ण-सीहोयर-सऍहिँ ॥१ . 'णव-कुवलय-दल-दीहर-णयणहुँ मयगर्ल गइ-गमणहुँ ससि-वयगहुँ ॥ १० उच्च-णिलाडालविय-तिलयहुँ वहु-सोहग्ग-भोग्ग-गुण-णिलयहुँ ॥ ११ विब्भम-भाउन्भिण्ण-सरीरहुँ तणु-मज्झहुँ थण-हर-गम्भीरहुँ॥ १२ ॥ घत्ता ॥ अहिणव-रूवहुँ लायण्ण-वण्ण-संपुण्णहुँ । लइ भो लक्खण वर तिण्णि सयइँ तुहुँ कण्णहुँ' ॥१३ [४] तं णिसुणेप्पिणु दसरह-णन्दणु एम पजम्पिउ हसेंवि जणदणु ॥१ 10 'अच्छउ ति-यणु ताम 'विलवन्तउ 'भिसिणि-णिहाउ व रवियर-छित्तउ॥२ मइँ जाएवउ दाहिण-देसहाँ कोकण-मलय-पण्डि-उद्देसहों ॥३ तहिं वलहद्दहाँ णिलउ गवेसमि पच्छएँ पाणिग्गहण करेसमि' ॥४ एम कुमारु पजम्पिउ जं जे मणे विसण्णु कण्णायणु तं जे ॥ ५ दड्ड हिमेण व णलिणि-समुच्चउ मुहें मुहें णाइँ दिण्णु मसि-कुश्चउ ॥ ६ 15 जाम. ताम तूरेहिँ वजन्तेंहिँ 'विविहेंहिँ मङ्गलेहिँ गिजन्तेंहिँ ॥ ७ वन्दिणेहिँ 'जय जय' पभणन्तेंहिँ खुजय-वामणेहिँ णच्चन्तेहि ॥८ सीय स-लक्खणु वलु पइसारिउ वीया-इन्दु व जयजयकारिउ ॥९ तहिँ णिवसेप्पिणु णयरे रवण्णऍ अद्धरत्ति-अवसर पडिवण्णऍ॥ १० ॥ घत्ता॥ वल-णारायण गय दसउरु मुऍवि महाइय । चेत्तहाँ मासह) तं कुबर-णयरु पराइय ॥ ११ । [५] कुबर-णयरु पराइय जाहिँ | फग्गुण-मासु पवोलिउ ताहिँ ॥ १ पईठु वसन्त-राउ आणन्दें कोइल-कलयल-मङ्गल-सद्दे ॥२ 25 अलि-मिहुणेहिँ वन्दिणेहिँ पढन्तेंहिँ वरहिण-वावणेहिँ णचन्तेंहिँ ॥ ३ 12 PS विक्खायहुं. 13 PS रायहुं. 14 PS मयगलगमणहुं णं. 15 PS तिणि सयई वरकण्णहुँ. 4. 1A तिर्ययणु. 2 P विलवत्तउ, विलत्तउ, A विलिंतउ. 3 A °चित्तउ. 4 A °एसहो. 5A omits this pada. 6 A Omits this line. 7 A यंदु. 8 PS अद्धरत्ते. 9 PS चइत्तहो, A चइतहो. 10 A कुव्वरु. 5. 1 PS फागुण. 2.P S पह. 3 P S °कलयलु. [४] १ तापः खेद उष्णत्वं च ( ? ). २ कमल (?)-समूह. ३ समूहः. [५] १ गतः. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के०५, ४-११,६,-९] अन्दोला-सय-तोरण-वाहिँ कत्थइ चूअ-वणइँ पल्लवियइँ कत्थइ गिरि-सिहर' विच्छायइँ कत्थइ माहव-मासों मेइणि कत्थइ गिज्जइ वजाइ मन्दलु "तं तहाँ णयरहों उत्तर-पासेंहि ट्टि वसन्ततिलउ उजाणउ उज्झाकण्डं-छधीसमो संधि [४५ ढुक्कु वसन्तु अणेय-पयाहिँ ॥४ । णव-किसलय-फल-फुल्लब्भहियइँ ॥ ५ खेल-मुहई व मसि-वण्णइँ णाय॥६ पिय-विरहेण व सूसइ कामिणि ॥७ णर-मिहुणेहिँ पर्णच्चिउ गोन्दलु ॥८ जण-मणहरु जोयण-उद्देसहि ॥ ९ सजण-हियेउ जेम अ-पाणउ ॥ १० ॥ घत्ता ॥ सुहल सुंयन्धउ डोलन्तु वियावड-मत्थउ । अग्गऍ रामहाँ णं थिउ कुसुमञ्जलि-हत्थउ ॥ ११ [६] तहिँ उववणे पइसेंवि 'विणु खेवें पभणिउँ वासुएवं वलएवें ॥ १ 'भो असुरारि-वइरि-मुसुमूरण दसरह-वंस-मणोरह-पूरण ॥ २ लक्खण कहि मि गवेसहि तं जल सजण-हियउ जेम जंणिम्मलु ॥ ३ दूरागमणे सीय तिसाइय हिम-हय-णव-णलिणि व विच्छाईय॥४ तं णिसुर्णेवि वर्ड-दुम-सोवाणेहिँ। चडिउ महारिसि व गुणथाणेहिँ ॥ ५ । तावं महासरु दिट्ट रचण्णउ णाणाविह-तरुवर-संछण्णउ ॥६ .. सारस-हंस-कुञ्च-वग-चुम्बिउ णव-कुवलय-दल-कमल-करम्विउ ॥७ तं पेक्खेवि कुमारु पधाइउ णिविसें तं सर-तीरु पराँइउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पइठु महावल जलें कमल-सण्डु तोडन्तउ । माणस-सरवरें णं सुर-गइन्दु कीलन्तउ ॥ ९ 4 A टुक्क. 5 P °फुल्लुभहिअइं corrected to s °फुल्लब्भरिअई, s फुल्लुम्भहियई. 6 This pāda missing in A. 7. पणचिउं, 8A तहो गयरहो अवरुत्तरकासें. 9A जणमणहरउद्देसे. 10 PS A उजाणु. 11 PS हिय उं. 12 PS A अपमाणु. 13 8 सुहुडु. 14 PS सुयंधउं. 15 A डोलंतउ. 16 P°मत्थउं. 17 PS आगय, A अगइ. 18 PS णविउ. 6. IA संखेवें. 2 A पभणिउं. 3 P A वासुएव. 4 P S तं. 5 PS विच्छाविय. 6 PS वर'. 7 P सोम्वाणिहि, s सोमूणि हिं, A लोवाणिहिं. 8 A ताम.9 P S A रवण्णउं. 10 P तरुअर. 11 P SA संछग्णउं. 12 A °सरवर. 13 P पराविउ, परायउ, A पगइउ. 14 rs पइदु महव्वलु, A पइटु महाबलु. 15 A सुरइ°. २ वैशाखे. ३.सुरत-व्यापार-संग्रामः. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *४६] सम्भुकि पउमचरिउ लक्खणु जल आडोहरे जावेंहिं छुड छुड वण-कीलऍ णीसरियउ . तरुवरें तरुवरें मञ्जु णिवद्धउ • म म आरूढं णरेसर मम आलावणि वज्जइ मचें मचॆ जणु रसयं-विहत्थउ मम कीलन्ति सु-मिहुणइँ म म अन्दोलइ जणवउ 10 कुबर - णार्हेण सूरु व चन्देण लक्सर लक्खणु लक्खण- भरियउ 1 रूउ णिऍवि सुर-भवणाणन्दहों मयण-सराणि धरेवि ण सक्कि पहिलऍ कों विसमाणु ण वोल्लइ तइयऍ सयलु अङ्गु परितप्पइ पच पुणु पुणु पासेइज्जइ : सत्तमें जलु वि जलद्द ण भावइ ranऍ पाण पडन्त ण वेयइ एम वियम्भि तं अच्छरि [ क०७, १–९, ८, १-९ [७] ger -यर-राहि तावेंहि ॥ १ मयण - दिवसें णरवर - परियरियउ ॥ २ म म थिउ जणु समलद्धउ ॥ ३ मेरु-णियम् + णाइँ विनाहर ॥ ४ महु पिज्जइ हिन्दोलउ गिज्जइ ॥ ५ घुम्म घुलइ वियावड - मत्थउ ॥ ६ - महुइँ कहिं णेह - विहूणहूँ ॥ ७कोइल वाis भज्जइ दमणउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ fer मारोह जाहिँ । लक्खिज्जइ लक्खणु तावेंहिं ॥ ९ [<] णं पञ्चक्खु मयणु अवयरिउ ॥ १ मणु उल्लोलेंहिँ जाइ गरिन्दों ॥ २ वम्महु दस थाणेहिं पक्कि ॥ ३ वीयऍ गुरु णीसासु मेल्लइ ॥ ४ चथ णं करवती कप्पइ ॥ ५ छट्टऍ वारवार मुच्छिज्जइ ॥ ६ अट्ठमैं मरण-लील दरिसावइ ॥ ७ दसमऍ सिरु छिजन्तु ण चेयइ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ www कुसुमाउहु दसहि' मि थाणेंहिं । जं मुक्कु कुमारु ण पाहिँ ॥ ९ m 7. 1 Ps डोहइ. 2PS थिय. 3P आरुदु. 4 Ps °णियंवेहिं णं. 5 A वसई. 6 A धुम्मइं. 7 A उ. 8 P s तहिं. 9 P वासई. 10 Ps दमणउं, A दवणउं. 11 A संचारोहणु. 12 A सूर. • 8. 1 Ps पढुक्कउ. 2 P करवत्तिहिं, 8 करवदेहि, 4 करवत्तहिं. 3 A दसहिं. मि, s दस हे मि. 4 Ps अच्छरिउ. [७] १ मद्यभाजन. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०९,१-९,१०,१-31]. उज्झाकण्डं-छवीसमो संघि [४७. [९] जं कण्ठ-विउ जीव॑ कुमारहाँ सण्णऍ वुत्तु 'पहिउ हक्कारहों ॥१ पहु आणऍ पाइक्क पधाइय णिविसद्धे तहाँ पासु पराइय ॥२ पणवेवि वुत्तु ति-खण्ड-पहाणउ "तुम्हहँ काई मि कोकइ राण' ॥ ३ तं णिसुणेवि उच्चक्रिउ जणदणु तिहुअण-जण-मण-णयणाणन्दणु ॥ ४ । वियड पओह देन्तु णं केसरि कन्दइ भारकन्त वसुन्धरि ॥ ५ दिट्ट कुमार कुमारे 'एन्तउ मयणु जेम जण-मण-मोहन्तउ ॥ ६ . खणे कल्लाणमालु रोमश्चिउ गंडु जिह हरिस-विसाऍहिँ णञ्चिउ ॥ ७ पुणु वइसारिउ हरि अद्धासणे भविउ जेम थिउ दिढु जिण-सासणें ॥८ ॥ घत्ता ॥ वटु जणदणु आलीढऍ मञ्च रवण्णऍ। णव-वरइत्तु व पच्छण्णु मिलिउ सहुँ कण्णएँ ॥९ [१०] वे वि वइट वीर एक्कासणे चन्दाइच जेम गयणगणें ॥१ एक्कु पचण्डु तिखण्ड-पहाणउ अण्णेकु वि कुवर-पुर-राणउ ॥२. । एक्कहाँ चलण-जुअलु कुम्मुंण्णउ अण्णेक्कहाँ रत्तुप्पल-वणंउ ॥ ३ । एकहाँ ऊरू(१)-जुअलु K-वित्थर अण्णेकहाँ सुकुमारु सु-मच्छरु ॥४ पञ्चाणण-कैडि-मण्डलु एक्कों णारि-णियम्व-विम्वु अण्णेक्कहाँ ॥५ एकहों सुललिउ सुन्दर अगाउ अण्णेकहाँ तणु-तिवलि-तरङ्गाउ ॥ ६ एकहाँ सोहइ वियडु उरत्थलु अण्णेकहाँ जोवणु थण-चकलु ॥ ७ ॥ एक्कों वाहउ दीह-विसालउ अण्णेकहाँ णं मालइ-मालउ ॥८ वयण-कमलु पप्फुल्लिउ एकहाँ पुण्णिम-चन्द-रुन्दु अण्णेकहाँ ॥९ । एक्कहों गो-कमलइँ वित्थरिय अण्णेकहाँ वहु-विन्भम-भरियइँ॥ १० एक्कहाँ सिरु वर-कुसुमहिं वासिउ अण्णेकहों वर-मउंड-विहूसिउ ॥ ११ 9. 1 s A जीउ: 2 s °आणइं. 3 SA पहाणउं. 4 s तुम्हइ. 5 P S A काई. 6A राणउं.7 PS णिसुणेविणु चलिउ. 8 A फंदइ.9 A जडु. 10 A णच्चिउं. 11 F S वहट्ट. 12 s रवण्णएं. 13 3 कण्णई. 10. 1 PS पचंड. 2 P A °पहाणउं. 3 PS A राणउं. 4A कुम्मुणउं. 5 PS A वण्णउं. 6 PS सवित्थरु. 7 P समच्छरु, S सुमंगलु. •8 P S पंचागणु. 9 A °करि. 10A णियंत्रु विव. 11 PS वियड. 12 A अण्णेकहे. 13 P reverses cand b here. 14 PS वंदु, A °इदु.15Ps °मउडु. [९] १ आगच्छन्तः ( = आगच्छन् ). [१०] १ कूर्मोन्नतः. २ नारी-नितम्ब-सदृशम्. ३ चक्षुःकमलानि. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १०, १२, ११, १-९,१२,१-७ ॥ घत्ता ॥ एक्कु स-लक्खणु . लक्खिजइ जणेण असेसें । अण्णेकु वि पुणु पच्छण्ण णारि णर-वेसें ॥ १२ [११] । देणु-दुग्गाह-गाह-अवगाहें पुणु पुणरुत्तहिँ कुबर-णाहें ॥ १ णयण-कडक्खिउ लक्खण-सरवर जो सुर-सुन्दरि-णलिणि-सुहङ्करु ॥२. जो कत्थूरिय-पङ्कुप्पङ्किउ जो अरि-करिहिँ ण डोहेवि सक्किउ ॥ ३ जो सुर-सउँण-सहासेंहिँ मण्डिउ जो कामिणि-थण-चक्केंहिँ चड्डिउ ॥४ तहिँ तेहऍ सरे सेय-जलोल्डि लक्खण-वयण-कमलु पप्फुल्लिउ ॥५. 10 कण्ठ-मणोहर-दीहर-णालउ वर-रोमञ्च-कञ्च-कण्टालउ ॥६ दसण-सकेसरु अहर-महादलु वय-मयरेन्दउ कण्णावत्तलु । ७ . लोयण-फुलन्धुय-परिचुम्बिउ कुडिल-वाल-सेवाल-करम्विउ ॥ ८ ॥घत्ता ॥ लक्खण-सरवरु हउ भुक्ख-महाहिम-वाएं। तं मुह-पङ्कउ लक्खिजइ कुबर-राएं ॥९ [१२] जं मुह-कमलु दिट्ट ओहुल्लिउँ वालिखिल्ल-तणएण पोलिउँ ॥१ 'हे णरणाह-शाह भुवणाहिव भोयणु भुञ्जहुँ सु-कलत्तं पिव ॥२ . स-गुलु स-लोणउ सरसु स-इच्छउ महुरु सुअन्धु स-णेहु सु-पच्छउ ॥३ 20 तं भुजेप्पिणु पढम-पियासणु पच्छले किं पि करहु संभासणु' ॥४ तं णिसुणेवि पजम्पिउ लक्खणु ___अमर-वरङ्गण-णयण-कडक्खणु ॥ ५ 'उहु जो दीसइ रुक्खु रचण्णउ पत्तल-वहल-डाल-संछण्णउ ॥ ६ । आयहाँ विउले मूलें दणु-दारउ अच्छइ सामिसालु अम्हारउ' ॥ ७ 11. 1 P S °दुगगह. 25 °करेहि. 3 A °सवण. 4 5 °चं डिउ, A °चडिउ. 5 PS 'जलोलिउ. 6 PS 'कमल'. 7 P S रोमंचु. 8 A °उच्चकंटोलउ. 9 PS दसणु. 10 P3 अहरु. 11 P S A 'मयरंदिउ. 12 A कण्णउवत्तलु. 13 P फुलंधुय. 12. 1 Ps दि. 2 P उहलिउ, S ओहल्लिउ. 3 P पवोल्लिउं, 4 P भुंजहुं, A भुंजह. 5 P सगुणु corrected to सगुलु. 6P S A सलोणउं. 7 P S सइच्छउ. 8 PS °वरंगणे. 9 PS एहु. 10 P S रवण, A रवणउं. 11 PSA संछण्णउं. . [११] १ दानवा एव दुष्टग्रहा षामपि यो ग्राहो लक्ष्मणतनावगाह आग्रहो यस्य. २ खगुणैः. ३ प्रखेदः, ४ वचनानि. ५ प्रत्र(?)भ्रमरी. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,८,1,-९,१४,१-४] उज्झाकण्डं-छधीसमो संधि [४९ . ॥ घत्ता॥ लक्खण-वयणेहिँ वलु कोकिउँ चलिउ स-कन्तउ । करिणि-विहूसिउ णं वण-गइन्दु मल्हन्तउ ॥ ८ [१३ ] गुलुगुलन्तु हलहेइ हग्गउ तरुवर-गिरि-कन्दरहों विणिग्गउ ॥१ । सेय-पवाह-गुलिय-गण्डत्थल 'तोणा-जुयल-विउल-कुम्भत्थलु ॥ २ पिछावलि-अलिउल-परिमालिउ किङ्किणि-गेज्जा-मालोमालिउ ॥ ३ वित्थिय-वाण-विसाण-भयङ्कर थोर-पलम्व-वाहु-लम्विय-करु ॥४ धणुवर-लग्गणखम्भुम्मूलणु दुहारट्ठ-मेट्ठ-पडिकूलणु ॥५ सर-सिक्कार करन्तु महावलु तिस-भुक्खऍ खलन्तु विहलवलु ॥ ६ ॥ छाहिहें वेज्झई देन्तु विरुद्ध जिणवर-वयणकुसँण णिरुद्धउ ॥७ जाणइ-वर-गणियारि-विहूसिउ - तं पेक्खेंवि जणवउ उद्भूसिउ ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ मञ्चारहणहाँ उत्तिण्णु असेसु वि राय-गणु (१)। मेरु-णियम्वहों _णं णिवडिउ गह-तारायणु ॥९ . . [१४] हरि-कल्लाणमाल दणु-दलणेंहि पडिय वे वि वलएवहाँ चलणेंहिँ ॥१ 'अच्छहुँ ताव देव जल-कीलऍ ____ पच्छऍ भोयणु भुञ्जहुँ लीलऍ' ॥२ एम भणेप्पिणु दिण्णइँ तूरइँ झल्लरि-तुणव-पणव-दडि-पहरइँ ॥३ पईठ स-साहण सरवर-णहयर्ले फुल्लन्धुअ-भमन्त-गहमण्डलें ॥ ४ ॥ धवल-कमल-णक्खत्त-विहूसिएँ मीण-मयर-कक्कडऍ पदीसिऍ ॥ ५ उत्थल्लन्त-सफरि-चल-विज्जुलें णाणाविह-विहङ्ग-घण-सङ्घलें ॥६ कुवलय-दल-तमोह-दरिसावणे सीयर-णियर-वरिस-वरिसावणें ॥७ जल-तरङ्ग-सुरचावारम्भिएँ वैल-जोइसिय-चक्क-पवियम्भिऍ॥८ 12 P कोकिउं. 13 Ps सुकं तउ, A सेकंतउ.. 13. 1 PS गंडस्थल. 2 PS कुम्भत्थल. 3 P पिच्छाउलि, पिच्छाउले, A पिच्छावलि. 4.P विच्छिउ corrected to विस्थिड, विच्छिउ. 5s पडिहलणु. 6A सरि. 7 PS महम्बलु. 8 छाहिंहे, छाहिं हिं. 9 वेज्झइ. 10 P s वण'. 11 P उद्भूसि. 12 Ps राययणु. 13 s wanting. 14. 1P वलएवहं. 2 P इच्छहुं. 3 A भुंजहो, 4s 'ओणव. 5Ps पट्ट. 6 PS उग्छल्लन्त. [१२] १ हस्ते यौन्द्रौ बाणौ (2). . [१३] , हलायुधः. २ महागजः. ३ भना. ४ कटिमेखला. ५ हस्ते यो बाणौ. ६ सूण्डि. ७ शन्दः हर्षितः. [१४] १ भेरीपटहः. २ मस्सी. ३ चक्र-मृत्यजना एव ताराचक्रम्. स०प००७. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ५०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १५, ९:१५, १-९, १६, १-८ ॥ घत्ता ॥ तहिँ सर-णहयले रोहिणि-रण्णहिँ स-कलत्त वे वि हरि हलहर। णं परिमिय चन्द-दिवायर ॥ ९ । तहिँ तेहऍ सरे सलिले तरन्तइँ संचरन्ति चामीयर जन्तइँ ॥१ णाइँ विमाणइँ सग्गहाँ पडियइँ वण्ण-विचित्त-रयण-वेयडियइँ ॥ २ णत्थि रयणु जहिँ जन्तु ण घडियउ णत्थि जन्तु जहिँ मिहुणु ण चडियउ॥ ३ णत्थि मिहुणु जहिँ णेहु ण वडिउ णत्थि णेहु जो णउ सुरयड्डिउ ॥४ तहिँ णर-णारि-जुवइ जल-कील' कीलन्ताइँ ण्हन्ति सुर-लीलऍ ॥५ " सलिलु करेग्नेंहिँ अप्फालन्त मुरव-वज-घायइँ दरिसन्त ॥ ६. खलिऍहिँ वलिहिँ अहिणव-गेहि वन्धहिँ सुरैयक्खित्तिय-भेएहि ॥ ७ छन्देहिँ ताहिँ वहु-लय-भङ्गेहिँ करणुच्छित्तेहि णाणा-भङ्गेहिँ ॥ ८ ॥ घत्ता॥ चोक्खु स-रागउ सिङ्गार-हार-दरिसावणु । पुक्खर-जुज्झु व तं जल-कीलणउ स-लक्खणु ॥ ९ [१६] जलें जय-जय-सदें ण्हाय णर पुणु णिग्गय हल-सारङ्ग-धर ॥१ एत्थन्तरें समरें समत्थऍण सिर-णमिय-कयञ्जलि-हत्थऍण ॥२ तणु-लुहणइँ देवि पहाणऍण पुणु तिण्णि वि कुबर-राणऍण ॥ ३ . 20 पच्छण्णे भवणे पइसारियइँ चामियर-वी वइसारियह ॥४. विस्थारिउ वित्थर भोयणंउ सुकलत्तु व इच्छे ण भञ्जणउ ॥ ५ रजं पिव पट्ट-विहूसियउ तूरं पिव थालालकियउ॥६ सुरयं पिव स-रसु स-तिम्मणउ वायरणु व सहइ स-विञ्जणउ ॥ ७ तं भुत्तु सइच्छऍ भोयणउ णं किउ जग-णाहें पारणंड ॥ ८ 7s ससकलत्त, A संकलत्त. 15. 1 A सलिलु. 2 PS A घडियउं. 3 PS जहिं सुरठ ण वडिउ. 4 Ps करग्गहिं. 5 Ps मुस्य वजधाय व. 6 PS °गेयहिं. 7 P वद्धहिं, 8 वद्धइ. 8 P °सुरय खिचियतेयहिं. 9PS °णुच्छेत्तेहिं. 10 P S सरागउं. 11 Ps पुष्कर'. 12 PS A °कीलणउं. 16. 1 P सिरि, A सिरे. 2 PS पच्छण्ण. 3 P चामीयर. 4 PS °पीढे. 5 PS विस्थारिय०. 6 P S A भोयणउं. 7 A इत्थु न. 8 P SA भंजणउं. 9 P विडूसियउं. 10s कूर. 11 Ps °लतियउं. 12 ? सतिम्मणउं, s तिम्मणउं. 13 PS सर्वजणउं, A सर्विजणडं. 14 PS A पारणलं. [१५] १ अंगहारः, Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०१६,९,१७,१-९,१०,११] दिण्णु विलेवणु सालङ्कार तीहि मि परिहियाई देवङ्ग दुल्लह-लम्भइँ जिण-वयणाई व दीहर-छेय अत्थाणाई व णिच्छिद्दई कइ-कव-पयाइँ व लण्हई कामिणि-मुह-कमलीई व समसुत्त किण्णर-मिहुणाई व तो एत्थन्तर कुवर-सारें सुरवर-कुलिस-मज्झ-तणु-अङ्गे उज्झाकण्डं-छधीसमो संधि [५१ ॥ घत्ता॥ दिण्णइँ देवाइँ वत्थई। णं सुकइ-कियइँ सुइ-सत्थई ॥९ [१७] उवहि-जलाइँ व वहल-तरङ्गइँ ॥१ पसरिय-पट्टई उच्छ-वणाई व ॥२ फुल्लिय-डालइँ उज्जाणा' व ॥ ३ हलुवइँ चारण-जण-वर्यणाई व ॥४ वड्डुइँ जिणवर-धम्म-फलाइँ व ॥५ अह-संमत्तइँ वायरणाइँ व ॥ ६ ओयारिउ सण्णाहु कुमारें ॥७ णावइ कञ्चुउ मुक्क भुअङ्गे ॥८ ॥ घत्ता ॥ तिहुअण-णाण सुरजण-मण-णयणाणन्दें।। मोक्खहाँ कारणे संसारु व मुकु जिणिन्दें ॥९ [१८] तहिँ एक्कन्त-भवणे पच्छण्णऍ जं अप्पाणु पगासिउ कण्णऍ ॥१ पुच्छिय राहवेण पैरिओसें 'अक्खु काइँ तुहुँ थिय णर-वेसें' ॥२ तं णिसुणेप्पिणु पगलिय-णयणी एम पर्जम्पिय गग्गिर-वयणी ॥ ३ 'रुद्दभुत्ति-णामेण पहाणंउ दुजउ विझ-महीहर-राणउ ॥४ तेण धरेप्पिणु कुबर-सारउ वालिखिल्लु णिउ जणणु महारउ ॥५ तें कजें थिय हउँणर-वेसें जिह ण मुणिज्जमि जणेण असेसें' ॥६ 17. 1 P तीहि मि, A तीहिं मि. 2 PS 'लाभई. 3 Ps have mostly 's throughout this Kadavaka. 4 PS °छेत्तई. 5 P णिच्छिदुइ, s णिच्छिड्इं. 6 This hemistich wanting in A. 7 PS °वयणाइ. 8s नहइं, A नन्हई. 9 PS महकामिणि. 10 P S A कमलाइ. 11 PS A वायरणाइ. 12 PS ओसारिउ. 13 Aणावई. 14 PS कारणेण. 18. 1 A पयासिउ. 2 s कण्णई. 3 Ps पुच्छिउ. 4 P परिउसें, SA परिओसिं. 5. पयंपिय. 6 A गग्गर.7 5 पहाणउं. 8 P A राण. 9 P S A महारउं. 10 P S हउँ थिय. [१६] १ निर्दोष-शास्त्राणि. [१७] १ जल-सारणी इक्षु-पक्षे. २ संग्रामाः भसा(सभा)स्थानध. ३ परिपूर्णानि. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [०१४,७-९, १९,१-९,२०,1-1 तं णिसुणेवि वयणु "हरि कुद्धउ णं पञ्चाणणु आमिस-लुद्धउ ।। ७ अञ्चन्तन्त-णेत्तु फुरियाहरु एम पजैम्पिउ कुरुड समच्छरु ॥ ॥ धत्ता ॥ 'जइ समरङ्गणे तं रुद्दभुत्ति णउ मारमि । तो सहुँ सीयएँ सीराउहु णउ जयकरमि' ॥.९ [१९] जं कल्लाणमाल मम्भीसिय लहु णर-वेसु लइउ आसासिय ॥ १ ताव दिवायरु गउ अत्थवणहों लोउ पढुक्कउ णिय-णिय-भवणहों ॥२ णिसि-णिसियरि दस-दिसहिं पधाइय महि-गयणो? डसेंवि संपाइय ॥ ३ गह-णक्खत्त-दन्त-उद्दन्तुर उवहि-जीह-गिरि -दाढा-भासुर ॥४ घण-लोयण-ससि-तिलय-विहूसिय सञ्झा-लोहिय-दित्त-पदीसि ॥x तिहुयण-वयण-कमलु दरिसेप्पिणु सुत्त णाइँ रवि-मडउ गिलेप्पिणु ॥ ६ ताव महावल-वलु विण्णासेंवि तालवत्ते णिय-णामु पगासेंवि ॥ ७ सीयऍ सहुँ वल-कण्ह विणिग्गय णित्तुरङ्ग णीसन्दण णिग्गय ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ ताव विहाणउ रवि उहिउ रयणि-विणासउ । गई अच्छन्ति व णं दियरु आउ गवेसउ ॥९ [२०] उडेवि कुवरपुर-परमेसरु जाव स-हत्थें वायइ अक्खरु ॥ १ 20 ताव तिलोयहों अतुल-पयावइँ सुरवर-भवण-विणिग्गय-णायइँ ॥२ दुद्दम-दाणवेन्द-आयामइँ . दिदुइँ लक्खण-रामहुँ णावइँ ॥ ३ खणे कल्लाणमाल मुच्छंगय णिवडिय केलि व खर-पवणाहय ॥ ४ दुक्खु दुक्खु आसासिय जाहिँ हाहाकारु पमेलिउ ताहिँ ॥ ५ 'हा हा राम राम जग-सुन्दर लक्खण लक्खणलक्ख-सुहङ्कर ॥ ६ 11 Ps wanting. 12 A उच्चतं । त. 13 A पयंपिउ. 14 P S कुरुड. 15 P जोकारमि changed to जय', s जोक्कारमि. ____19. 1s णिसियरिय. 2 PS °दिसेहिं. 3 PS °उंदंतुरु. 4 A गय. 6 PS °भामुक 6A °लित्ति. 7 Pपदरिसिय, पदरिसिया. 8 PS महम्वल.9 Pणाउं, जाउ. 10 PSA विहाणउं. 11 PS °विणासिड. 12 Ps गय. 13 A दिणयर. . 20. 1 PS णावइ. 2 4 रामहं. 3 s मेलिउ. 4 °सुंदरु. 5A लक्खणवंत मुहंका. [१८] १ अत्यन्त-रक्त-नेत्रः. २ करः, [१९] १ निद्राबलम्. ' [२०] १ वाचते. २ नामानि ययोः. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० २०, ७-९; १, १ – ९ ] हा हा सीऍ सीऍ 'उप्पेक्खमि एम पलाउ करन्ति ण थक्कइ ॥ घत्ता ॥ चउदिसु लोयणेंहिँ विसालेंहिँ । सिर- कमल से इं भुव- डालेंहिं ॥ ९ * [ २७. सत्तवीसमो संधि ] खर्णे खणें जोयंइ खर्णे खणें पह 'तो सायर- वज्जावत्त-धर णारायण - राहेव रणें अजय ताणन्तरे णम्मय दिट्ठ सरि करि-मयरं-कराहय-उहर्य-तड झड - भीम - णिणाएं गीढ-भय हय - हिं सिय-गज्जिय-मत्त-गय 'मय-मुक्क - करम्विय वहइ मैंहु तों धाइय गन्धर्व - पवह-गण महर ठेक्कारें मुअन्ति वल दै भमर परिट्ठिय केसरहों तो" सीराउह - सारङ्गधर वारु करेष्पिणु रेवयऍ उज्झाकडं - सतवीसमो संधि [ ५३ तिहि मि जंगहुँ एवं पि ण पेक्खमि ॥ ७ खणे णीससइ सइ खर्णे कोक्कइ ॥ ८ सुर- डामर असुर-विणासयर । णं मत्त महागय विञ्झु गय ॥ [१] सरि जण-मण- यणाणन्द- करि ॥ १ ass पडन्ति णं वर्झ- झड ॥ २ भय-भीय- समुट्ठिय-चक्कय ॥ ३ गयवर - अणवरय-विसट्ट-मय ॥ ४ महुयर रुण्टन्ति मिलन्ति तेहु ॥ ५ गण- भरिय-करञ्जलि तुट्ठ-मण ॥ ६ वेल-कमल-करग्विय सँङ्ग-दल ॥ ७ hes for णवर जिणेसरहों ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ सहुँ सीयऍ सलिलें पट्ठ पर । णं तारिय सासण - देवयऍ ॥ ९ 6 A जगहं. 7 s एउ. 8s wanting, 4 सुसइ. 9s A पहणई. 10 Ps सयं. 1. 1 A reads the following Doha in the beginning. जीवों कहिँ मि थियासु । जं जीवें दिण्णलं अन्न भवे तासु कि नासिवि सक्कियइ कम्मों पुष्व कियासु ॥ छ ॥ 2 A 'राघव. 3 Ps ° मकरवराहय °. 4 A 'उभय° 5 Ps तडियड 6s मत 7PS मीस. 8P $ *चकहर. 9s मुहुं. 10 A णिलंति. 11 Ps तहुँ. 12s गंधपवाह 13s गय 14 P s °ढिक्कार. 15 s दक. 16 A ते. ३ ऊर्ध्वं पश्यामि ... [१] १ नर्मदा २ चक्रवाकाः ३ कस्तूरिका. ४ गान्धर्व, प्रथम- देव - विशेष - गणाः. ५ の ५ वृषभ. ६ वङ्गयुगलम् ः 10 16 20 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .५४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०२,१-९,३,१ थोवन्तरें 'महिहर भुअणे-सिरि सिरिवच्छे दीसइ विझइरि ॥ १ • 'इरिणप्पहु ससिपहु कण्हपहु पिहुलप्पहु णिप्पहु झीणपहु ॥२ मुंरवो व स-तालु स-वंसहरु विसहो । स-सिङ्ग महन्त-डरु ॥ ३ । मयणो व महाणल-दद्ध-तणु "जलउ व स-वारि भई व से-वणु ॥ ४. तहिँ तेहएँ सेलें अहिट्ठियइँ दुणिमित्तइँ तावं समुट्ठियइँ ॥५ फेक्कारइ सिव वायसु रसइ भीसावणु भण्डणु अहिलसइ ॥ ६ . सरु सुणेवि पकम्पिय जणय-सुअ थिय विहि मि धरेप्पिणु भुऍहिँ भुअ ॥७ 'किं"] सुउ चवन्तु वि को वि णरु जिह सउणउ माणिउ देइ वरु' ॥ ८ ॥त्ता ॥ "तं णिसुणेंवि असुर-विमद्दणेण मम्भीसिय सीय जणदणेण। .. 'सिय लक्खणु वलु पञ्चक्खु जहिँ कउ सउण-विसउणेहिँ गण्णु तहिँ ॥९ 'एत्थन्तरें रहस-समुच्छलिउ आहेडएँ रुद्दभुत्ति चलिउ ॥१ I ति-संहासेंहिँ रहवर-गयवरेंहिँ तहण-तुरङ्गेहिँ णरवरेंहिँ ॥२ संचलें विझ-पहाणऍण लक्खिजइ जाणइ राणऍण ॥ ३ पप्फुल्लिय-धवल-कमल-वयण इन्दीवर-दल-दीहर-णयण ॥४ तणु मझें णियम् वच्छे गरुअ जं जयण-कडक्खिय जणय-सुअ॥५ उम्मायण-मयणहिँ मोहणेहिँ वाणेहिं संदीवण-सोसणेहिँ॥६ • आयल्लिउ सल्लिउ मुच्छियउ पुणु दुक्खु दुक्खु ओर्मुच्छियउ ॥७. कर मोडइ अङ्ग वलइ हसइ ऊससइ ससइ पुणु णीससइ ॥ ८. 2. 1 भुवण. 2 A हरिणप्पहु. 3 P ससिप्पहु. 4 PS मुरउ. 5 PS सताल. 6A मसहो. 7 PS दड्ढ०.8 PS भड. 9 A ताम. 10 A भुयहिं. 11 के. 12 A निसुउ को वि चवंतु णरु. 13 P सवणउं माणि उ, S सवणउ माणिउं, A सउणोमाणिउं, 14 P s consider these two distichs as part of the main body of this Kadavaka and take distichs 1 and 2 of the next Kadavaka as the Ghattā of this Kadavaka. 15 P marginally 'गहणु' पाठे, A गहणु. 3. 1The first two distichs of this Kadavaka are considered by Ps as the Ghatta of the preceding Kadavaka. 2 PS तिसहासें. 3 The portion from णइ up to जं in 5 is missing in A. 4 s णयणेहि दिट्ठी. 5 P आइम्मिय मायम्मिय. 6 P उमुच्छिभउ, उम्मुच्छियउ. . [२] १ हे राजन् श्रेणिक. '२ ईरण-प्रभृति विन्ध्य-गिरि-समीपे षटू पर्वताः, विन्ध्यगिरेरप्यमी नामानि केचित् प्रतिपादयन्ति. ३ वृषभः. ४ मेघ इव. ५ सव्रणो वनसहितश्च.६ पर्वते. ७ खपिनः.() • [३] १ रुद्रभुकेन. २ पीडितः. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मार क०३,९,४, १-९,५, 1-01 उज्झाकण्ड-सत्तवीसमो संधि [५५. ॥ घत्ता ॥ मयरद्धय-सर-जजरिय-तणु पहु एम पजम्पिउ कुइय-मणु । 'वलिमण्डएँ वणवसि वणवसहुँ - उद्दालेंवि आणहों पासु महु' ॥९ [४] तं वयणु सुणेप्पिणु णर-णियरु उत्थरिउ णाई णव-अम्वुहरु ॥ १ । गज्जन्त-महागय-घण-पवलु तिक्खग्ग-खग्ग-विजुल-चवलु ॥ २ हय-पैडह-पगज्जिय-गयणयलु सर-धारा-धोरणि-जल-वहलु ॥ ३ धुअ-धवल-छत्त-डिण्डीर-वरु मण्डलिय-चाव-सुरचाव-करु ॥४ सय-सन्दण-वीढ-भयावहुलु सिय-चमर-वलाय-पन्ति-विउलु ॥५ ओरसिय-सङ्ख-ददुर-पउरु तोणीर-मोर-णच्चण-गहिरु ॥ ६ ॥ तं पेक्खेवि गुञ्ज-पुञ्ज-णयणु दट्ठोट्ट-रुट्ठ-रोसिय-वयणु ॥ ७ आवद्ध-तोणु धणुहरु अभउ धाइउ लक्खणु लहु लैद्ध-जउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तं रिउ-कङ्काल-विणासयरु हलहेइहें भायर सीय-चरु । जण-मण-कम्पावणु सर-पवणें हेमन्तु पढुक्किउ महुमहणु ॥९ । [५] अप्फालिउ महुमहणेण धणु धणु-सबै समुट्ठिउ खर-पवणु ॥ १ खर-पवण-पहय जलयर रडिय रडियागमे वज्जासणि पडिय ॥२ पडिया गिरि सिहर समुच्छलिय उच्छलिय चलिय महि णिद्दलिय ॥३ णिद्दलिय भुअङ्ग विसग्गि मुक्क मुक्कंन्त णवर सायरहँ ढुक्क ॥ ४ ० ढुक्कन्तहिँ वहल फुलिङ्ग पित्त घण सिप्पि-सङ्ख-संपुड पलित्त ॥ ५ धगधगधगन्ति मुत्ताहलाई . कढकढकढन्ति सायर-जलाइँ ॥६ हसहसहसन्ति पुलिणन्तराई जलजलजलन्ति भुअणन्तराई॥७ तें धऍहर-सदें णिहुरेण रिउ मुक्क पयाव-मडप्फरेण ॥ ८ .7 A वलिवंडए. 8 PS आणहुं. 4. 1 Ps °महम्गय . 2 A °पवल. 3 A °चवल. 4 A °पहयंसगजिय; PS पगजिउ. 5 PS °पवलु. 6 P s °छत्तु. 7 8 °वर, A °घर. 8 s°चावकर. 9 A"भयबहलु. 108 missing. 11 s लद्धउ अजउ. 12 PS सियपवणु. 13 P °पउरु. 14 A पढंकित. 5. 1 A जलघर.,2 सिहरि, A सिह. 3 PS मुक्कु. 4 A मुञ्चत. 5 PS सायरहु दुछु. 6s ब्रहण. 7 8 भुषण. 8 A धणुवर.. ३ वनवासिनी. [४] मेघः. २ शत्रुः वर्षाकालश्च. २ शीतवातः ( Reading सियपवणु). Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५६] सपम्भुकिउ पउमचरित [क०५,५,६,१-९७१-६ ॥ घत्ता ॥ भैय-भीय विसण्ठुल पर पवर लोट्टाविय हय गय धय चमर । धणुहर-टङ्कार-पवण-पहय रिउ-तरुवर णं सय-खण्ड गय ॥ ९ [६] । एत्थन्तरें तो विञ्झाहिवइ सहुँ मन्तिहिँ रुद्दभुत्ति चवइ ॥१ 'इमु काइँ होज तइलोक-भउ कि मेरु-सिहरु सय-खण्ड गउ ॥२ किं दुन्दुहि हय सुरवर-जणेण किं गजिउ पलय-महाघणेण ॥ ३ किं गयण-मग्गें तडि तडयडिय । किं महिहरे वजासणि पडिय ॥ ४. किं कालु कयन्त-मित्तु हसिउ । किं वलयामुहु समुद्दु रसिउ ॥ ५ "किं इन्दहों इन्दत्तणु टलिउ खय-रक्खसेण किं जगु गिलिउ ॥ ६ किं गउ पायालहों भुवणयलुवम्भण्डु फुट्ट किं गयणयलु ॥७ किं खय-मारुउ ठाणहाँ चलिउ किं असणि-णिहाउ समुच्छलिउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ किं सयल स-सायर चलिय महि किं दिसि-गय किं गर्जिय उवहि । ऍउ अक्खु महन्तउ अच्छरिउ कहाँ सदें तिहुअणु थरहरिउ' ॥ ९ [७] जं गरवइ एव चवन्तु सुउ पभणइ सुभुत्ति कण्टइय-भुउ ॥ १ 'सुणि अक्खमि जं तइलोक-भउ उ मेरु-सिहरु सय-खण्ड गउ ॥२ णउ दुन्दुहि हय सुरवर-जणेण । णउ गजिउ पलय-महाघणेण ॥ ३ 20 णउ गयण-मग्ग तडि तडयडियणउ महिहरें वज्जासणि पडिय॥४ णउ कालु कियन्त-मित्तु हसिउ णउ वलयामुहु समुदु रसिउ ॥ ५ । णउ इन्दहों इन्दत्तणु टलिउ खय-रक्खसेण णउ जगु गिलिउ ॥६ णउग वम्भण्डु फुट्ट णउ गयणयलु ॥ ७ णउ खय-मारुउ थाणहों चलिउ णउ असणि-णिहाउ समुच्छलिउ ॥ ८ 25 Jउ सयल स-सायर चलिय महि णउ दिसि-गय णउ गज्जिय उवहि ॥९ 9 Ps consider these two distichs as part of the main body of this Kadavaka and take distichs 1 and 2 of the next Kadavaka as the Ghatta of this Kadavaka. 10A सयखंड. 6. 1 The first two distichs of this Kadavaka are considerd by Ps as the Ghatta of the preseding Kadavaka. 2 A तड. 3 Ps काल. 4 PS कियंतु, कियंतु. 5 This hemistich is missing in A. 6 P गजिउ. 7 P अच्छरिउं. ___7. 1s गं. 2 A तड. 3 Ps काल. 4 P S A कियंतु. 5 P A वलयामुहूं. 6 A सइल. 7 Pउमहि, s उरय. [७] १ मन्त्री. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०७,१०,८,१-९,९,१-4] उज्झाकण्डं-सत्तवीसमो संधि [५७ ॥ घत्ता॥ सिव-लक्खण-वल-गुण-वन्तऍण णीसेसु वि जंउ धवलन्तऍण । सु-कलत्तें जिम जण-मणहरण ऍउ गजिउ लक्खण-धणुहरेण ॥१० [८] सुणे णरक्इ असुर परायणहुँ जं चिण्ह. वल-णारायणहुँ ॥१ तं अस्थि असेसु वि वर्णवसहुँ सुरभुवणुच्छलिय-महाजसहुँ ॥ २ एकहाँ ससि-णिम्मल-धवलुं तणु अण्णेकहाँ कुवलय-घण-कसणु ॥ ३ एकहों महि-माणदण्ड चलण अण्णेक्कहाँ दुद्दम-दणु-दलण ॥ ४ एक्कहों तणु मज्झु पदीसियउ अण्णेक्कों कमल-विहूसियउ ॥ ५ एकहों वच्छत्थलु सिय-सहिउ अण्णेकहों सीयाणुग्गहिउ ॥६ एकहाँ भीसावणु हेइ हेलु अण्णेकहाँ धऍहरु अतुल-वलु ॥ ७ एक्कहाँ मुहु ससिकुन्दुजलउ अण्णेकहाँ णव-घण-सामलउ' ॥८ ॥ घत्ता ॥ तं वयणु Kणेप्पिणु "विगर्य-मउ णीसन्दणु णिग्गउ णित्तुरउ । वलएवहाँ चलणेहिँ पडिउ किह अंहिसेएँ जिणिन्दहाँ इन्दु जिह ॥ ९ ॥ जं रुद्दभुत्ति चलणेहि पडिउ तं लक्खणु कोवाणले चडिउ ॥ १ धगधगधगन्तु थरथरथरन्तु ॥२ 'हणु हणु' भणन्तु णं कलि कियन्तु ॥ ३ करयल धुणन्तु महि णिद्दलन्तु ॥४ विप्फुरिय-वयणु णिड्डरिय-णयणु ॥५ महि-माणदण्डु परवल-पर्चण्डु ॥ ६ सो चविउ एव । "रिउ मेल्लि देव ॥ ७ जं पइज एण पुजइ हएण' ॥८ 8 A °गुणवल. 9 Ps जय, A जस. 8. 1 PS चिण्हउं. 2 PS वणवसहो. 3 PS °महाजसहो. 4 PS A धवल. 5A मणि 6 s मज्झि.7 P °सहिअउं. 8 P S एक्कहे. 9 A वलु. 10 A धणुधणु. 11 A मुहुं. 12 PS °सामलउं. 13 Ps treat this and the following Kadavaka as one and hence the following Ghattā lines as part of the present Kadavaka. 14 P सुणेविणु. 15 P विगवगउ and glossed as विगतगर्वः. 16 PS अहिसेय, A अहिसेइ. 9..1 This Kadlavaka is treated by Ps as a part of the preceding Kadavaka. 2 A कोवाणलजलिउ. 3 Ps हणंतु. 4 s A करयलु. 5A पयंडु. 6 P S एम. [८] १ कृष्णम्. २ मानदण्डौ. ३ आयुध हलः. ४ विगतगर्वः (reading विगतगउ). स०प० च०८ Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [५८] सयम्भुकिङ पउमचरिउ तं वयणु सुप्पिणु अतुल वलु 'मुक्काउहु जो चलणेंहिँ पडइ 5 for लक्खणु व णं सायरु मज्जायऍ धरिउ णिवारियर 'खल खुद्द पिसुण तर सिर-कमलु वरि वालिखिल मुऍ वन्दि लहु तं णिसुर्णेवि णिविसें मुकुं पहु " णं गेह-कल्लोलें अमिय-तणु णं मुक्कु सुअणु दुज्जण-जणहों णं मुकुभवि भव-सायरहों 'ते रुद्दभुत्ति-वल-महुमहण थि जाइ "तेहिँ समाणु किह 15 25 तो' वालिखिल्ल - विञ्झाहिवइ कम-कमलैंहिं णिवडिय हलहरहों स हत्थें वण समुट्ठविय 20 भरहों पाईं वे वि थविय उत्तिण तिणि वि महिहर हों णं मेरु-यम्व किण्णरहूँ विणु खेवें तोवि पराइयइँ णवण्हड रवियर-तावियज दिणयर-वर-किरण- करम्वियेउ पइसन्तु ण भावइ मुहों किह ॥ घत्ता ॥ 'सुणु लकण ' पचवित एव वलु । तें हिएं को जसु निवडई' ॥ ९ [१०] णं वर- इन्दु कण्णारियउ ॥ १ पुणु पुणु बि चविउ मच्छर - भरिउ ॥ २ एत्तडेंण चुक्कु जं विउ बलु || ३ णं तो जीवन्तु ण जाहि महु' ॥ ४ णं जिणवरेण संसार - 'पहुँ ॥ ५ [ क० ९, ९, १०, १- ९, ११, १-९ गरुड - विहङ्गे उरंगमणु ॥ ६ णं वारणु वारिणिवन्धणहों ॥ ७ तिह वालिखिल दुक्खोयरहें ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ हुँ कुवर - णिर्वेण चयारि जण । - सायर-परिमिय पुहइ जिह ॥ ९ [११] अवरोप ह - विद्ध-मई ॥ १ मि-विणमि जेम चिरु जिणवरहों ॥ २ वैहि व समएहिं परिट्ठविय ॥ ३ लहु यि - णिय - लिहुँ पट्ठविय ॥ ४ णं भवियइँ भव- दुक्खोयैरहों ॥ ५ णं सग्गों चवियइँ सुरवरइँ ॥ ३ किर सलिलु पियन्ति तिसाइयइँ ॥ ७ सु-कुडुम्वु व खल-संतावियउ ॥ ८ ॥ घन्ता ॥ जल लेवि भुऍहिँ परि-चुम्बियउ । अण्णाणहों जिणवर - वयणु जिह ॥ ९ 7 P S लक्खणु एव पचविउ वलु. 10. 1 A अमिउं. 2 A धरि 3Ps मुइ 7 A दुक्खायरहो. 8 A तें. 9Ps4 सहु. 10 A तह. 11 A तेण. 4A मुक्त 5 Ps ° वहु. 6 PS उरगगणु. 11. 1 A dl. 2 P s °रइ. 3P एवहि वे समद्दहिं, एवहि व समइहि. 4s पाविक 5 A ठविय. 6 P s °णिलयहु, 4 गिलयहिं. 7s भावियइ. 8 A दुदेखायरहो. 9PSपियंत 10 P $ A णवरुण्हउं. 11.ps ° करंवियउं. 12 में परिचुंपियउं, s पचेवियर, 4 परिड वियड [१०] १ मार्गः २ राहुणा चन्द्र इव. ३ गर्ता सकाशात्. [११] १ दुःखोदरात्. २ तापी नदी. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, १-९,१३,१-५] , उज्झाकण्डं-सत्तवीसमो संघि [५९ पुणु तावि तरेप्पिणुं णिग्गयइँ णं तिण्णि मि विझे-महागयइँ ॥१ वइदेहि पम्पिय हरिवलहाँ सुरवर-करि-कर-थिर-करयलहों ॥२ 'जलु कहि मि गवेसहाँ णिमलउ जं तिस-हरु हिम-संसि-सीयलउ ॥ ३ ते इच्छमि भविउ व जिण-वयणु णिहि णिद्धणु जञ्चन्धु 4 णयणु' ॥ ४ ॥ वलु धीरइ 'धीरी होहि धणे मं कायर मुहु करि मिगणयणें ॥ ५ थोवन्तर पुणु विहरन्तऍहिँ मल्हन्तेहिं पउ पउ देन्तऍहिँ ॥ ६ लक्खिजइ अरुणगामु पुरउ वय-वन्ध-विहूसिउ जिह मुंरउ ॥ ७ कप्पदुमो व चउद्दिसु सुहलु णट्टावउ व णाडय-कुसलु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ .तं अरुणगामु संपाइयइँ मुणिवर इव मोक्ख-तिसाइयइँ। सो णउ जणु जेण ण दिट्ठाइँ घर कविलेंहों गम्पि पइट्ठाइँ ॥९ [१३] णिज्झाइउ तं घर दियवरहों णं परम-थाणु थिरु जिणवरहों ॥१ णिरवेक्खु 'णिरक्खरु केवलउ णिम्माणु णिरञ्जणु णिम्मलउँ ॥२ 15 णिवत्थु णिरत्थु णिराहरणु 'णिद्धणु णिभत्तउ णिमहणु॥३ तहिँ तेहएँ भवणे पइट्ठाइँ छुडु छुडु जलु पिऍवि णिविट्ठाइँ ॥४ कुञ्जर इव गुहें आवासियइँ हरिणा इव वाहुत्तासियइँ ॥५ अच्छन्ति ताव तहिँ एक्कु खणु दिउ तावं पराइउ कुइय-मणु ॥ ६ 'मरु मरु णीसरु णीसरु' भणन्तु धूमद्धउ व धगधगधगन्तु ॥ ७ 20 भय-मीसणु कुरुडु सणिच्छरु व वहु उवविस विण्णउ विसहरु व ॥ ८ ॥ धत्ता ॥ 'किं कालु कियन्तु मित्तु वरिउ किं केसरि केसरग्गे धरिउ । को जम-मुह-कुहरहों णीसरिउ जो भवणे महारऍ पइसरि' ॥९ 12. 1 Ps विंझु महग्गयई. 2 Ps पजेपिउ, A पयंपिय. 3 P S णिम्मलउं. 4 PS सम.. 5s इच्छिउ. 6 s अ. 7 PS करि मुहु. 8 A जंतएहिं. 9 P S अरुणगाम. 10 A पुरउ. 11 A संपाइयउं. 12 PS मुणिवरई व. 13 P मोक्खु. 14 P कविलहुं. 13. 1 A णिज्झाइयउ. 2 A णिच्चलउ. 3 P S णिबभत्तउं. 4 s आवासियई. 5 P वाहें तासिआइ, S वाहें तासियाई. 6 ताम. 7 PS कुरुड. 8 PS सणिच्छरो. 9 PS विसहरो. 10 s काल. 11 Ps धरिड. 12 A केसरग्गि वरिउ. 13 P S भवणु. 14 s महारइ. [१२] १ अग्रे सवाटी चर्मवीं च. ३ देशसा... र्काभावश्च द्वाभ्यां त्यक्तम्. [१३] १ अक्षर-विनाश्याभ्यां सकम्. २ समीप-गृह-रहितं ज्ञानमयं च. ३ गौरवहीनम्. ४ अलिब्जर-पापाभ्यां त्यक्तम्. ५ धूलि-कर्माभ्यां त्यक्तम्. ६ धण-चापाभ्यां त्यक्तम्. ७ भक्ति भोजेन; व्यपेतं हीनम्.८ मन्थन-रहितम्. ९ अग्निवन. १० क्रूर. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 . ६०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १४, १-९, १५,१-९ [१४] तं वयणु सुणेप्पिणु महुमहणु आरुट्ट समर-भर-उवहणु॥१ णं धाइउ करि थिर-थोर-करु उम्मूलिउ दियवरु जेम तरु ॥२ उग्गामवि भावि गयणयले किर घिवइ पडीवउ धरणियलें ॥३ 5 करें धरिउ ताव हलपहरणेण 'मुऍ मुऍ मा हणहि अकारणेण ॥४ दिय-वाल-गोल-पसु-तवसि-तिय छ वि परिहरु मेल्लेवि माण-क्रिय' ।। ५ तं णिसुणेवि दियवरु लक्खणेण णं मुक्कु अलक्खणु लक्खणेण ॥ ६ . ओसरिउ वीरु पच्छामुहउ अङ्कुस-णिरुद्ध णं मत्त-गउ ॥ ७ . पुणु हियएँ विसूरइ खणे जे खणे 'सय-खण्ड-खण्डु वरि हूउ रणे ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ वरि पहरिउ वरि किउ तवचरणु वरि विसु हालाहलु वरि मरणु । वरि अच्छिउ गम्पिणु गुहिल-वणे णवि णिविसु वि णिवसिउ अवुहयणे'॥९ [१५] . तो तिणि वि एम चवन्ताइँ उम्माहउ जणहाँ जणन्ताइँ ॥१ 15 दिण-पच्छिम-पहर विणिग्गयाइँ कुञ्जर इव विउल-वणहो गयाइँ॥२ वित्थिण्णु रण्णु पइसन्ति जाव णग्गोहु महादुमु दिदु ताव ॥३ गुरु-वेसु करवि सुन्दर-सराणं 'विहय पढावइ अक्खराइँ॥४ वुकण-किसलय क-का रवन्ति वाउलि-विहङ्ग कि-की भणन्ति ॥ ५ वण-कुक्कुड कु-कू आयरन्ति अण्ण वि कलावि के-कइ चवन्ति ॥६ 20 "पियमाहवियउ को-कउ लवन्ति कं-का वप्पीह समुल्लवन्ति ॥ ७, सो तरुवरु गुरु-गणहर-समाणु फल-पत्त-वन्तु अक्खर-णिहाणु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पइसन्तेहिं असुर-विमद्दणेहिँ सिरु णावि राम-जणंदणेंहिँ । - परिअञ्चवि दुमु दसरह-सुऍहिँ अहिणन्दिउ मुणि व सं इं भु ऍहिँ ॥९ __14. 1 s आरुटु. 2 s थिरकर. 3 A ताम. 4 PS परिहर मलेवि मणुस इय, A मिल्लिवि. 5A पच्छामुहउं. 6 PS अच्छउ. 7 Ps णिविसउ, A अच्छिउ. ____15. 1 P S एव. 2 A कक्कार भणंति. 3 PS विहंगु. 4 P कलाव. 5A पियमाहविओ.6PS सयं. [१४] १ गो-पशु-वृद्धाश्च (?): - [१५] १ पक्षिणाम्. २ काकः. ३ चवंति. ४ मयूराः, ५ कोकिलाः. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . क० १,१-९; २,१-८] उज्झाकण्ड-अट्ठावीसमो संधि [६१ [२८. अट्ठावीसमो संधि ] सीय स-लक्खणु दासरहि तरुवर-मूलें परिट्ठिय जाहिँ । पसरइ सु-कइहें कव्वु जिह मेह-जालु गयणङ्गणे ताहि ॥ [१] पसरइ मेह,विन्दु गयणङ्गणे पसरइ जेम सेण्णु समरङ्गणे ॥ १ ।। पसरइ जेम तिमिरु अण्णाणहों पसरइ जेम वुद्धि वहु-जाणों ॥२ पसरइ जेम पाउ पाविट्ठहाँ पसरइ जेम धम्मु धम्मिट्टहाँ ॥३ पसरइ जेम जोण्ह मयवाहहाँ पसरइ जेम कित्ति जगणाहहाँ ॥४ पसरइ जेम चिन्त धण-हीणहाँ पसरइ जेम कित्ति सुकुलीणों ॥ ५ पसरइ जेम सह सुर-तूरहों पसरइ जेम रासि णहें सूरहों ॥६ पसरइ जेम दवग्गि वणन्तर पसरैइ मेह-जालु तिह अम्बरें ॥७ तडि तडयडइ पडइ घणु गज्जइ जाणइ रामह) सरणु पवज्जइ ॥८ ॥ धत्ता ॥ अमर-महाधणु-गहिय-कर मेह-गइन्दे चडेवि जस-लुद्ध। . उप्परि गिम्भ-णराहिवहाँ पाउस-राउ णाइँ सण्णद्धउ ॥९ 15 [२] जं पाउस-णरिन्दु गलगजिउ धूली-रउ गिम्भेण विसजिउ ॥ १ गम्पिणु मेह-विन्दै आलग्गउ तडि-करवाल-पहारेंहिँ भग्गउ ॥२ जं विवरम्मुहु चलिउ विसालउ उहिउ ‘हणु' भणन्तु उण्हालउ ॥ ३ धगधगधगधगन्तु उद्धाइउ हसहसहसहसन्तु संपाइउ ।।४ जलजलजलजलजल पचलन्तउ जालावलि-फुलिङ्ग मेल्लन्तउ ॥५ धूमावलि-धयदण्डुब्भप्पिणु वर-वाउल्लि-खग्गु कड्डेप्पिणु ॥ ६ झडझडझडझडन्तु पहरन्तउ तरुवर-रिउ-भड-थड भजन्तउ ॥ ७ मेह-महागय-घड विहडन्तउ जं उण्हालउ दिदु भिडन्तउ ॥ ८ * 1. 1 PS वुद्धि जेम, 2 Between ५ and ६ Ps read this extra pāda: पसरइ जेम किलेसु णिहीणहाँ. 3 P S पसरिउ. 4 P S °महद्धउ गहिय करे.. 2. 1 P करवालु. 2 P A विवरामुहूं. 3 A विसालउं. 4 Ps °खग्ग. 5 P S तरुअर. 6 PS °महग्गय. 7 Between c and ९ Ps read the following extra lines: पाउस-राउ ताव संपत्तउ जलकल्लोलसन्ति पयर्डतउ ॥ [१] १ चन्द्रस्य. २ दुन्दुभिः. ३ रश्मयः. ४ सीता. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ६२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ .[क० २,९,३, १-९,४,५-९ । धत्ता ॥ धणु अप्फालिउ पाउसेंण तडि-टङ्कार-फार दैरिसन्ते । चोऍवि' जलहर-हत्थिं-हड णीर-सरासणि मुक्क तुरन्तें ॥९ । जल-वाणासणि-घायहिँ घाइउ गिम्भ-णराहिउ रणे विणिवाइउ ॥१ ददुर रडेंवि लग्ग णं सज्जण णं णचन्ति मोर खल दुजम ॥२ णं पूरन्ति सरिउ अक्कन्दें णं कइ किलिकिलन्ति आणन्दें ॥३ णं परहुय विमुक्क उग्घोसें णं वरहिण लवन्ति परिओसें ॥४ णं सरवर वहु-अंसु-जलोल्लिय णं गिरिवर हरिसें गञ्जोल्लिय ॥५ " णं उण्हविअ दवग्गि विओएं णं णच्चिय महि विविह-"विणोएं ॥६ णं अत्थमिउ दिवायरु दुक्खें णं पइसरइ रयणि सइँ सुवावें ॥७ रत्त-पत्त तरु पवणाकम्पिय केण वि वहिउ गिम्भु' णं जम्पिय ॥८ ॥ धत्ता ॥ तेहएँ कालें भयाउरऍ वेण्णि मि वासुएव-वलएव । तरुवर-मूले स-सीय थिय जोगु लएविणु मुणिवर जेम ॥ ९ [४] हरि-वल रुक्ख-मूलें थिय जाहिँ गयमुहु जक्खु पणावि ताहिँ ॥१ गउ णिय-णिवहाँ पासु 'वेवन्तउ 'देव देव पंरिताहि भणन्तउ ॥२ 'णउ जाणहुँ किं सुरवर किं णर किं विजाहर-गण किं किण्णर ॥ ३ 20 धणुधर धीर चडायउ उन्भेवि सुत्त महारउ णिलउ णिरुम्भेवि' ॥४ तं णिसुणेविणु वयणु महाइउ पूर्वणु मम्भीसन्तु पंधाइउँ ॥ ५ विञ्झ-महीहर-सिहरहों आइउ तक्खणे तं उद्देसु पराइउ ॥६ ताम णिहालिय वेण्णि वि दुद्धर सायर-वजावत्त-धणुद्धर ॥ ७ अवही-णाणु पउञ्जइ जाहिँ लक्खण-राम मुणिय मणे ताहिँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पेक्वेवि हरि-वल वे वि जण पूवण-जक्खें जय-जस-लुखें। मणि-कञ्चण-धण-जण-पउरु पट्टणु किउ णिमिसद्धहाँ अखें ॥९ 8 PS दसिसंतउ.9 P S A चोइवि. 10 A सरासणु. 11 PS तुरंतर 3. 1s °वाणासण. 2 P घाइहिं, A °घाएं. 3 PS गिण्णु. 4PS विभुक्कु. 5 A उण्हविउ. 6 A पओएं. 7 PS अस्थविउ. 8.A के नरि. 9 P S कहिउ. 10 P उपिय. 11 A लएप्पिणु. 4. 1A वडाविउ. 2 A पूअणु. 3 PS पराइड. 4 P S A पेक्खिवि. [२] १ प्रेय. ३7१ बाणैः. २ नष्टाः. [४] १ कम्पमानः. २ रक्षां कुरु. ३ प्रकर्षेण राजितः ? ( Reading पराइउ ). ४ निमिषार्धेण Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०५,-१०,६, -6] , उज्झाकण्डं-अट्ठावीसमो संधि [६३ . पुणु रामउरि पोसिय लोएं दीहर-पन्थ-पसारिय-चलणी खाइय- तिलि-तरङ्ग-विहसिय क्उिलाराम-रोम-रोमश्चिय गिरिवर-सरिय-पसारिय-वाही सस्वर-णयण-घणञ्जण-अञ्जिय देउल-वयण-कमलु दरिसेप्पिणु णाई णिहालइ दिणयर-दप्पणु वइसेंवि वलहों पासें वीसत्थउ णं णारिहें अणुहरिय णिओएं ॥१ कुसुम-णियत्थ-वत्थ-साहरणी ॥२ गोउर-थणहर-सिहर-पदीसिय ॥ ३ इन्दगोव-सय-कुङ्कुम-अञ्चिय ॥४ जल-फेणावलि-वैलय-सणाही ॥५ सुरधणु-भउह-पदीसिय-पञ्जिय ॥ ६ वर-मयलञ्छण-तिलउ छुहेप्पिणु ॥७ एम विणिम्मिउ सयलु वि पट्टणु ॥८ आलावइ आलावणि-हत्थउ ॥९ ॥ धत्ता ॥ सत्त वि सर ति-गाम दरिसन्तउ । सुप्पहाउ तउ' एव भणन्तउ ॥ १० एकवीस-चर-मुच्छणउ 'बुज्झि भडारा दासरहि सुप्पहाउ उच्चारिउ जाहिँ दिट्ठ णयरु जं जक्ख समारिउ स-घj स-कुम्भु स-सवणु स-सङ्कउ पुणु वि पडीवउ णयरु णिहालिउ णाइँ सुकइहें कवू पैयइत्तिउ णाइँ सेण्णु रहवरहँ अमुक्कड णाइँ सुरेउ चच्चरि-चरियालउ अह किं वण्णिएण खणे जे खणें रामें वेलेंवि पलोइड ताहिँ ॥ १, 1 णाइँ णहङ्गणु सूर-विहूसिउ ॥ २ स-वुहु स-तारउ स-गुरु-ससङ्कउ ॥ ३ . णाइँ महावणु कुसुमोमालिउ ॥४ णाइँ णरिन्द-चित्तु वहु-चित्तउ ॥५ णाइँ विवाह-गेहु स-चउक्कर ॥ ६ ॥ णावइ डिम्भउ अहिय-छहालउ॥७ तिहुअणे णत्थि जं पि तं पट्टणें ॥ ८ 5. 1 PS °तरंमी. 2 A चचिय. 3 P S जण. 4 A पिजिय. 5A विणिम्मिउं. 6A आलाविणि°. 7 A °मुच्छणउं. 8 PS विउझि. 6. 1 PS A वलिवि. 2 s सूरि०. 3 P S A सधणु. 4 Ps सुकइकव्वु व. 5A °वित्तउ 6 P S °चरियालउं. 7 A सुह. 8 P S °छुहालउं. 9 A तं न अस्थि जं पट्टणे. [५] १ चन्द्रवधूटिका. २ प्रवाहेति (?). ३ 'चूडौ' लोके. ४ नाभिः (१) ५ मेघ-कजल. ६ संस्कृता. ७ विस्रब्धः. ८ गायति. ९ वीणाहस्तः. १० जागृतो भव ( Reading विउज्झि). [६] १ हे देव तव मा मातोऽस्तु. २ धनराजिः. ३ श्रवणः. ४ संपक्क्रमः (?) चंद्रः, ५ सह संक्रमेण संक्रान्या वात तेि, नगरं सह शङ्कया वर्तते, अकस्मादुत्पन्नत्वात् । वा, सह[ सं ]क्रमेण मार्गेण वर्तते । द्वितीयोऽर्थः, सं सुखं, कं तदर्थ के पानीयं संके, सह संकन वर्तते, संकं शब्दो जलवाचकः, ६ प्रजा पदानि च. ७ चिन्ता-चित्राभ्याम्. ८ चतुष्पथं भूमिमण्डनं च. ९ शोभन-खः शब्द, सुरतं वा. १० उभयमपि वर्करचेष्टिताभ्याम्.,११ छुहा बुभुक्षा चूर्णश्च. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ६,९,७,१-९,८,१-८ ॥ घत्ता ॥ तं पेक्खप्पिणु रामउरि भुअण-संहास-विणिग्गय-णामहों । मञ्छुडु उज्झाउरि-णयरु जाय महन्त भन्ति मणे रामहाँ ॥९ [७] । जं किउ विम्भउ सासय-लक्खें वुत्त णवेप्पिणु पुअण-जक्खें ॥ १ 'तुम्हारउ वण-वसणु णिएप्पिणु किउ मैइँ पट्टणु भाउ घरेप्पिणु' ॥२ एम भणेवि सुवित्थय-णामहों दिग्ण सुघोस वीण तें रामहाँ ॥ ३ दिण्णु मउडु साहरणु विलेवणु मणि-कुण्डल कडिसुत्तउ कङ्कणु ॥४ पुणु वि पजम्पिउ जक्ख-पहाणउ 'हउँ तउ भिच्चु देव तुहुँ राणउ' ॥ ५ 10 एव वोल्लु णिम्माइय जाहिँ कविलें णयरु णिहालिउ ताहिँ ॥ ६ जण-मणहरु सुर-सग्ग-समीणउ वासवपुरहों वि खण्डइ माणउ ॥ ७ तं पेवेवि आसङ्किउ वम्भणु 'कहिँ वित्थिण्णु रण्णु कहिँ पट्टणु' ॥ ८ ॥ घता ॥ थरहरन्तु भय-मारुऍण समिहउ घिवि पणासइ जाहिँ । मम्मीसन्ति 'मियङ्कमुहि पुरउ स-माय जक्खि थिय ताहिँ ॥९ [८] 'हे दियवर चउवेय-पहाणा किण्ण मुणहि रामउरि अयाणा ॥ १ जण-मण-चल्लहु राहव-राणउ मत्त-गइन्दु व पंगलिय-दाणउ ॥२ तकुव-भमर-सएहिँ ण मुच्चइ देइ असेसु वि जं जसु रुच्चइ ॥३ 20 जोयई(१) जिणवर-णामु लएइ तहाँ कड्डेप्पिणु पाण. देइ ॥ ४ ऍउँ जं वासव-दिसऍ विसालउ दीसइ तिहुअण-तिलउ जिणालउ ॥५ तहिं जो गम्पि करइ जयकार पट्टण णवरि तासु पइसारु' ॥६ तं णिसुणेप्पिणु दियवर धाइउ णिविसें जिणवर-भवणु पराइउ ॥७ तं चारित्तसूरु मुणि वन्देवि विणउ करेंवि अप्पाणह णिन्देवि ॥८ 1.0 भत्ति. 7. 1 A साहस'. 2 PS पुणु पणवेप्पिणु. 3 P S तुम्हारउं. 4 PS सइ. 5 PS सवित्थय. 6 P S A दिण्णु. 7 PS सघोस. 8 A °पहाणउं. 9A राणउं. 10 A णिहालिउं. 11 PS A °समाणउं. 12 SA माणउं. 13 PSA कहि. 14 s A समाउ. 8. 1 PS A राणउं. 2 A परिलिय'. 3 PS A °दाणउं. 4 P जोम्वइ corrected to जोयइ, 8 जोई, A जोपइ. 5 The portion from °इ देइ up to पट्टणे णव in line 6 is missing in A. 6 P एउं. 7 PS जिणालउं. 8 PS A वंदिवि. ५. करेइ. 10 A अप्पाणउं. १२ खभाषया. [७] १ निष्पन्दनेत्रेण यक्षेण. २ समिधीनां (?) काष्ठभारः. ३ चन्द्रवदनी एक्षिणी. [८] १ 'तर्कुक' याचकाः. २ पूर्वदिशा.. nam Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के०८, ११, १-११,१०, 1-6] उज्झाकण्डं-अट्ठावीसमो संधि [६५ ॥ घत्ता॥ पुच्छिउ मुणिवरु दियवरेण 'दाणहाँ कारणे विणु सम्मत्तें । ___ धम्में लइएं कवणु फलु एउ देव महु अक्खि पयत्ते' ॥९ . मुणिवरु कहेंवि लग्गु 'विउला किं जणे ण णियहि धम्मफलाइँ ॥ १ । धम्में भड-थड हय गय सन्दण पावें मरण- विओयक्कन्दण ।। २ धम्में सग्गु भोग्गु सोहग्गु पावें रोग्गु सोगु दोहरंगु ॥ ३ धम्में रिद्धि विद्धि सिय संपय पावें अत्थ-हीण णर विद्दय ॥४ धम्में कडय-मउड-कडिसुत्ता पावें णर दालिदें भुत्ता ॥५ धम्में रज्जु करन्ति णिरुत्ता पावें पर-पेसण-संजुत्ता ॥ ६ धम्में वर-पल्लङ्क सुत्ता पावें तिण-संथारें विभुत्ता ॥ ७ . धम्में णर देवत्तणु पत्ता पावें णरय-घोर संकन्ता ८ धम्में णर रमन्ति वर-विलयउ पावें दूहविउ दुह-णिलयउ ॥ ९ धम्में सुन्दर अङ्गु णिवद्धउ पावें पङ्गुलउ वि वहिरन्धउ ॥ १० ॥ घत्ता॥ धम्म-पाव-कप्पदुमहुँ आयइँ जस-अवर्जस-बहुलाई। . वेण्णि मि असुह-सुहङ्करइँ जाइँ पियइँ लइ ताइँ फलाइँ ॥ ११ [१०] मुणिवर-वयणहिँ दियवरु वासिउ लइउ धम्मु जो जिणवर भासिउ ॥ १ पञ्चाणुवय लेवि पधाइउ णिय-मन्दिरु णिविसेण पराइउ ॥ २ . 20 गम्पिणु पुणु 'सोम्महे वजरियउ 'अजु महन्तु दिव अच्चरियउ ॥ ३ कहिँ वणु कहिँ पट्टणु कहिँ राणउ कहिँ मुणि दिगु अणेयइँ जाणंउ ॥४ कहिँ मइ कहिँ लद्धइँ जिण-वयण' वहिरें कण्णऽन्धेण व णयणई' ॥ ५ तं णिसुणेवि सोम्म गञ्जोल्लिय 'जाहुँ णाह तर्हि' एम पवोल्लिय ॥६ पुणु संचल्लुइँ वे वि तुरन्तइँ तिहुयण-तिलउ जिणालउ पत्तइँ ॥ ७ ॥ साहु णवेप्पिणु पासें णिविट्ठ' धम्म सुणेप्पिणु णयरें पइट्ठइँ ॥ ८ 9. 1 P SA कहिवि. 2 P A °विउय. 3 SA तहो सोक्खु. 4 s A दुक्खु. 5A संपत्ता. 6 P°अजस', A °अवस'.7 P A फलई, s फलइ. ____10. 1 P जिगवरिA मंदिर णिवरु णिविसेण. 3 A बजरिअउं. 4 s A राणउं. 5 PA जाणउं. -6 P A मई.7PS णाहु, A णाहुं: 8 5 गपि तं यत्तई. [९] १ विगतदयाः. २ यानि प्रियानि. [१०] १खभार्यया सह (१). स०प०० १. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ - [क०-१०,९,११,१-११,१२,५-६ ॥ घत्ता ॥ दिड णरिन्दत्थाणु णहु जाणइ-मन्दाईणि-परिचड्डिङ' । णर-णक्खत्तहिँ परियरिउ हरि-चल-चन्द-दिवायर-मण्डिउ ॥ ९ [११] हरि अत्थाण-मांगें जं दिट्ठउ दियवरु पाण लएवि पणट्ठउ ॥१ ण? कुरङ्गु व वारणवारहों णजिणिन्दु व भव-संसारहों ॥२ ण मियड व अब्भपिसायहाँ ____णट्ठ दवग्गि व णीर-णिहायहों ॥ ३ णहु भुअङ्गु व गरुड-विहङ्गाहों ___णटु खरो व मत्त-मायङ्गहों ॥ ४ ण? अणङ्गु व सासय-गमणहों णट्ठ महाघणो व खर-पवणहों ॥ ५ " णडु महीहरो व सुर-कुलिसहों ___तुरङ्गमो व जम-महिरहों ६ 'तिह णासन्तु पदीसिउ दियवरु मम्भीसन्तु पधाइउ सिरिहरु ॥७ मण्ड धरेवि करेण करग्गएँ गम्पि घित्तु वलएवहाँ अग्गएँ ॥८ दुक्खु दुक्खु अप्पाणउ धीरेंवि सयलु महब्भउ मणे अवहेरेवि ॥ ९ दुद्दम-दाणविन्द-वल-मद्दहाँ पुणु आसीस दिण्ण वलहद्दों ॥ १० ॥ घत्ता ।। 'जेम समुदु महाजलॅण जेम जिणेसरु सुक्किय-कम्में । चन्द-कुन्द-जस-णिम्मलेण तिह तुहुँ वद्ध णराहिव धम्म' ॥ ११ [१२] तो एत्थन्तर पर-वल-मद्दणु कहकह-सहें हसिउ जणदणु ॥ १ 20 'भवणे पइट्ठ तुहारऍ जइयहुँ पइँ अवगणेवि घल्लिय तइयहुँ ॥२ एत्थु काले पुणु दियवर कीसा विणउ करवि पुणु दिण्ण असीसा' ॥३ तं णिसुणेवि भणइ 'वेयायरु 'अत्यहाँ को ण वि' करइ महायरु ॥४ जिह आणन्दु जणइ सीयालऍ तिह किण रुच्चइ रवि उण्हालऍ ॥५ काल-वसेण कालु वि सहेवउ एत्थु ण हरिसु विसाउ करेवउ ॥ ६ 9 P S A णरिंदु. 10 P S A °मंदायणि?. 11 P परिचडिउं, S परिचडिउ, A परिचडियड. 11. 1 P S तहिं. 2 A घित्तु गपि वलहद्दहो. 3 A अप्पाणउं.. 12. 1 missing in A. 2'PS भवण. 3 A दियवर. : PS A कीस, 5A विणलं. 6 P S A असीस. 7 Ps वि ण. 8 P S जणेइ सिया. 9s साउ. २ नमः. ३ गङ्गा. ११] १ हरेः. २ राहो.. [१२] १ बाह्मणः. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, ७-११; १, १–१३]. अथु विलासिणि-जण-मण-चलहु अत्थु वियहु अस्थु 'गुणवन्त अत्थु अण अत्थु जगें 'सूहउ अत्थु इच्छिउ भुञ्जइ रज्जु 'साहु ' भन्ते राहण कडय-मउड-कडिसुतयहिँ उझाडं - एगुणतीसमो संधि [ ६७ अत्थ- विउ बुचेइ घलेहु ॥ ७ अथ - विणु भमइ मग्गन्त ॥ ८ अत्थ-विह्नणु दीर्णे रु दूहउ ॥ ९ अत्थ-विहूणें किं पिण कज्जु' ॥ १० ॥ घत्ता ॥ [२९. एगुणतीसमो संधि ] सुरडामर - रिउ - डमरकर वल-णारायण वे वि जण परितुट्ठ-मण [१] दियर - विम्वु व दोस - विवज्जिउ ॥ १ ३ हर तुरएसु जुज्झु सुरएसु ॥ २ भङ्गु चिहुरेसु ॥ मलणु चन्दे ॥ ४ दण्डु छत्तेसु ॥ ५ पहरु दिवसेसु ॥ ६ 'चिन्त झाणेसु ॥ ७ सीहु रणे ॥ ८ अबे ॥ ९ 'वेलु गणेसु ॥ १० पट्टणु तिहि मि तेहिं आवज्जिउ वर होइ जइ कम्पु धेएसु घाउ मुरवे जड रुद्देसु खलु खेत्तेसु ( बहु-) कर गहणेसु धेणु दाणेसु सुर सग्गेसु कल गए डेरु वसहेसु वणु रुक्खेस अहवइ कित्तिउं णिव वण्णिज्जइ तहों णयरहों अवरुत्तरेण ाइँ कुमारहों एन्ताहों इन्दणील-मणि- कश्चण-खण्डेहिं । पुजिउ कविलु सँ ई भु व दण्डेहिं ॥ ११ कोवण्ड-घर सहुँ सीयऍ चलिय महाइय । जीवन्त - णयरु संपाइय ॥ झा मुक् ॥ ११ जइ पर तं जि तासु उवमिज्जइ ॥ १२ ॥ घत्ता ॥ कोसन्तरेण उववणु णामेण सत्थउ । पइसन्ताहों थिउ णव - कुसुमाञ्जलि - हत्थउ ॥ १३ 10 P विह्नणउं. 11 Ps मुच्चइ. 12s वल्लहु. 13 A न रुच्चइ दूहउ. 14 A सइच्छिउं 15 Psसयं. 1. 1 A भवयजिउ 2 Ps जडउ 3 A जाणु मोक्खेसु. 4s गिउ, A णिग्विणिजइ. 5 Ps कोसब्भंतरेण. 6S पत्थउं. 10 15 20 25 २ सौभाग्यम्. [१] १ स्त्रि ()भिः २ दृष्टम् ३ न तु नगरे ४ द्रव्यं धनुश्च ५ ध्यानं उद्वेगाश्च. ६ सुरा सु (मद्यम् ), लघु स्ती झगढ़क ( Guj झगडा, Hem. 4. झकट )श्च. ८ देशी भाषा[ यां ] वृषभः शब्दो : वा, अन्यत्र भयम्. ९ मूर्खः, वातूलः (देशी भाषा ), अन्यत्र नभे प्रसिद्धः १० भो श्रेणिक. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ६८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 10 त िववर्णे थिय हरि-वल जावेंहिँ अग्गऍ घित्तु णरेण णरिन्दहों ass महीरेण सइँ हत्थें 6 वारि- णिवन्धों मुक्कु गइन्दु व 'रज्जु मुबि वे वि रिज-मद्दण कोजाइ हरि के दिउ आवइ लेहु घिवेष्पिणु णरवइ महिहरु णाइँ मियङ्को कमिउँ विर्डप्पें जाय चिन्त मर्णे दुद्धरहों 'लक्खणु लक्खर्ण-लक्ख धरु तं [२] भरहें लेहु विसज्जिउ तावेंहि ॥ १ भविउ व चलणेंहिँ पडिउ जिणिन्दहों ॥ २ जिणवर धम्मु व मुणिवर-सत्थें ॥ ३ दि अङ्क तहिं णयले चन्दु व ॥ ४ गवण-वासों राम-जणद्दण ॥ ५ तहाँ वणमाल देजे जसु भावई' ॥ ६ णाइँ दवेण दड्डु थिउ महिहरु ॥ ७ तिह महिहरु णरिन्दु माहप्पें ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ धरणीधरहों सिहि-गल-तमाल-घण- वण्णहों । मुऍवि वरु मइँ दिण्ण कण्ण 'किं अण्णहों' ॥ ९ [३] तुज्झु ण दोखु दोसु कुलहों तं" पासेउदाहु करहु 11 तो एत्थन्तरें यण-विसालऍ 1. आउलिहुय हियएण विसूरइ सिरें पासेउ चडइ मुँहु सूसइ मणु धुगधुगइ देहु परितप्पइ ताव णहङ्गणेण घणु गज्जिउ 'धीरी होहि माएँ' णं भासिङ 20 गरहिउ मेहु तो वितणु-अङ्गिऍ 'तुहुँ किर जण-मण- यणाणन्दणु [ क० २ १९९३, १९ एह वत्त जं सुय वणमालऍ ॥ १ दुक्खें महणइ व आऊरइ ॥ २ कर विहुइ पुणु दवों रूसइ ॥ ३ णं करवतें कप्पइ ॥ ४ ाइँ कुमारें दूर विसज्जिउ ॥ ५ 'उहु लक्खणु उववर्णे आवासिउ' ॥ ६ दोस' वि गुण हवन्ति संसग्गिऍ ॥ ७ महु पुणु जलहर णाइँ हुआसणु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ हय-दुह-कुलहों जलें जलणें पवणें "जं जायउ । णीसासु महु तिणि वि दक्खवणहों आयउ ' ॥ ९ 2. 1s देउ, A देहि . 2PS कमिउ, 4 कमिउं 34 महिहरमइंदु. 4 Ps धरणि.. 5 A लक्खणवत्त". 6 A किह. 3. 1 Ps वणवालए. 2 A ओडविडूय मणेण. 3PA मुहुं 4 PA विहुणई. 54 चम्महु करवत्तहिं. 6 Ps दोसगुणा. 7PS णन्दण. 8PS हुआसण. SP हयद्रहखलय हो, ह दुखलहो. 10 A जें. 11 4 तें. 12 A दक्खवणहं आइउ. [२] १ राज्ञा २ कस्मिन् दिने ३ महीधरनामा राजा. ४ पर्वतः ५ कवलितः, उद्घातः ( ? ). ६ राहुणा. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. क०४, १-९,५,१-५] उज्झाकण्ड-एगुणतीसमो संधि [६९ [४] दोच्छिउ मेहु पणटुं णहङ्गणे पुणु वणमालगू चिन्तिउ णिय-मणें ॥१ 'किं पइसरमि वलन्तें हुआसणे किं समुद्दे कि रण सु-भीसणें ॥२ किं विसु भुञ्जमि किं अहि चप्पमि किं अप्पउ करवत्तें कप्पमि ॥ ३ किं करिवर-दन्तर्हि उर भिन्दमि किं करवालेंहिं तिलु तिलु छिन्दमि ॥ ४ ॥ किं दिस लडमि किं पवजमि कहाँ अक्खमि कहाँ सरणु पवजमि ॥५ अहवइ एण काइँ गमु सज्जमि तरुवर-डालऍ पाण विसज्जमि' ॥६ एम भणेप्पिणु चलिय तुरन्ती कडेल्ली-थड उग्घोसन्ती ॥ ७. गन्ध-धूव-वलि-पुप्फ-विहत्थी लीलऍ चिक्कमन्ति वीसत्थी॥८ ॥त्ता ॥ चउंविह-सेणे परियरिय धण णीसरिय 'को 'विहिँ आलिङ्गणु देसई'। • एम चवन्ति पइट्ट वणे रवि-अत्थवणे 'कहिँ लक्खणु' णाइँ गवेसई ॥९ . [५] दिट्ठ असोयवच्छ परिअश्चिउ जिणवरो व सब्भावें अञ्चिउ ॥ १. पुणु परिवायणु कियउ असोयहाँ 'अण्णु ण इह-लोयहों पर-लोयहाँ ॥२॥ जम्में जन्में मुअ-मुअ स-लक्खणु 'पिय-भत्तारु होज महु लक्खणु' ॥३ . पुण पुणु एम णमंसइ जाहिँ रयणि वे पहरा हुय ताहिँ ॥ ४ सयलु वि साहणु णिहोणल्लउ णावइ मोहण-जालें पेल्लिंउ ॥ ५ णिग्गय पुणु वणमाल तुरन्ती हार-डोर-णेउरॅहिँ खलन्ती ॥६ हरि-विरहम्वु-पूरे उन्भन्ती वुण्ण-कुरङ्गि व चित्तुब्भन्ती ॥७, 20 णिविसद्धे णग्गोहें वलग्गी रमण-चवल णं गोह-वलग्गी ॥ ८ . . ॥ घत्ता ॥. रेहइ दुमें वणमाल किह घणे विज्जु जिह पहवन्ती लक्खण-कङिणि । किलिकिलन्ति कोड्डावणिय भीसावणिय पञ्चक्ख णाइँ वड-जक्खिणि॥९ 4. 1A करवत्तहिँ. 2 Ps भिण्णमि. 3 PS छिण्णमि. 4 A कंकेल्लियच्छणु. 5 s A का. 6 PS विहि, A वेहि. 7s missing. 8 P missing. - 5. 1 A असोयविक्खु. 2 A महु भत्तारु हवेजउ लक्खणु. 3 P S णमंसिउ. 4 PS पहरई. 5 A हय. 6s णिदइ दो डउ. 7 P पिल्लिउं. पिलिउ. 8 P S घण. 9 P S पवहंती.. [४] १ अशोक्रवनमू. २ कि लक्ष्मणेन सह आलिङ्गनं किं मृत्युना सह. [५] १प्रदक्षिणीकृतः. २ निपणकं ( ?) अल्पनं च. ३ अन्येन विकल्पेन किं, लक्ष्मणं मुक्त्वा . ४ आत्मानं दत्तं (?). ५ पतितम्. ६ निज-यूथात् भुल्ली मृगी इव. ७ वटवृक्षे चरिता. ~ Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ७०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०६, १-९,७,१-९ 10 . तहिँ वालऍ कलुणु पकन्दियउ वण-डिम्भउ णं परिन्दिया ॥१ - 'आयण्णहों वयणु वर्णस्सइहों गङ्गाणइ-जउण-सरस्सइहों ॥२ गह-भूय-पिसायहाँ विन्तरहों वण-जक्खहाँ रक्खहाँ खेयरहों ॥३ । गय-वग्घहों सिहाँ सम्वरहों रयणायर-गिरिवर-अलयरहों ॥४ गण-गन्धवहाँ विज्जाहरहों सुर-सिद्ध-महोरग-किण्णरहों ॥५ जम-खन्द-कुवेर-पुरन्दरहों वुह-भेसइ-सुक्क सणिच्छरहाँ ॥६ हैरिणङ्कहाँ अकहाँ जोइसों वेयाल-दइच्चा रक्खसहों ॥७ वइसाणर-वरुण-पहञ्जणहों तहों एम कहिजहाँ लक्षणों ॥८ ॥ पत्ता ॥ वुच्चइ धीय महीहरहों दीहर-करहों वणमाल-णाम भय-जिय । लक्खण-पई सुमरन्तियएँ कन्दन्तियएँ वड-पायवे पाण विसज्जिय' ॥९ [७] एम भणेप्पिणु णयण-विसालऍ 'अंसुअ-पासउ किउ वणमालऍ ॥१ । सो जे गाइँ सइँ मम्भीसावइ णाइँ विवाह-लील दरिसावइ ॥२ णं दियवरु दाणहाँ हक्कारिउ णाइँ कुमारे हत्थु पसारिउ ॥३ -- गले लाऍवि हल्लावइ जाहिँ कण्ठे धरियालिङ्गेवि ताहिँ ॥४ एम पजम्पिउ मम्भीसन्तउ 'हउँ सो लक्खणु लक्खणवन्तउ ॥५ दसरह-तणउ सुमित्तिएँ जायउ रामें सहुँ वर्णवासहाँ आयउ' ॥ ६ 20 तं णिसुर्णेवि विम्भाविय णिय-मणे 'कहिँ लक्खणु कहिँ अच्छिउँ उवपणे॥७ ताम हलाउहु कोक्का लग्गउ भो भो लक्खण आउ कहिं गउ' ॥८ ॥घत्ता॥ तं णिसुणवि महिहर-सुअएँ पुलइय-भुअऍ णडु जिह णश्चाविउ णिय-मणु। 'सहल मणोरहे अज्जु महु परिहूँउ सुहु(?) भत्तारु लहु जं लक्खणु' ॥९ 6. 1 P परिदिअउं, s परिदियउं. 2 A वणासइहो. 3 A सरासहहो. 4 A गंधव्वमुणिहुं. 5 PS अंकहो, A अक्खहो. 6 This line missing in P. 7 A ताम. 8 A पइं. 7. 1 A सई भीसावइ. 2 A हक्लारइ. 3 P S कंटें धर आलिंगिय, A कंठे धरियालिंगिवि. 4 A तणउं. 58 वणवासें. 6 A विभारिय. 7 P S अच्छइ. 8 A में लक्खण वच्छ कहिं गउ. 9PS महीहर०. 10 PS णचिउ. 11 मणोहर. 12.missing in A.Me [६] १ स्कन्धः(दः) कार्तिकेयः. २ चंद्रस्य (?). ३ रवेश्व (?). ४ भर्तारम्.. [७] १ वस्त्रपाशः, Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०८, १-९, ९, १-९] उज्झाकण्ड-तीसमो संघि [७१ . [८] तो एत्यन्तरे भुवणाणन्दें दिदु जणद्दणु राहवचन्दें ॥१ णावइ त दीवय-सिह-सहियउ णावइ जलहरु विजु-पगहियउ ॥२ पावइ करि करिणि आसत्तउ चलणेहि पडिउ वलहाँ स-कलत्तउ ॥ ३ 'चारु चारु भो णयणाणन्दण कहिँ पइँ कण्ण लद्ध रिउमद्दण' ॥४ । वुशु कुमार 'विज व सगुणिय धरणीधरहों धीय किं ण मुणिय ॥ ५ जा महु पुवयंण्ण-उवदिट्ठी सा वणमाल एह वणे दिट्ठी'॥ ६ हरि अप्फालइ जाव कहाणउ ताम रत्ति गय विमलु विहाणउ ॥ ७ सुहड विउद्ध कुद्ध जस-लुद्धा "केण वि लइय कण्ण' सण्णद्धा ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ ताव णिहालिय दुजऍहिँ पुणु रह-गऍहिँ चाउदिसु चवल-तुरङ्गेहिं । वेढिय रणउहें वे वि जण वल-महुमहण पञ्चाणण जेम कुरङ्गैहिँ ॥९ [९] अभिट्ट सेण्णु कलयलु करन्तु "जिह लइय कण्ण तिह हणु' भणन्तु ॥१ तं वयणु सुणेप्पिणु हरि पलित्तु उद्धाइउ सिहि णं घिऍण सित्तु ॥२ एकल्लउ लक्खणु वलु अणन्तु आलग्गु तो वि तिण-समु गणन्तु ॥ ३ परिसक्का थक्कइ चलइ वलइ तरुवर उम्मूलेवि सेण्णु दलइ॥४ उधंडइ भिडइ पाडइ तुरङ्ग महि कमइ भमइ भामइ रहन ॥५ अवगाहइ साहइ धरइ जोह दलवट्टइ लोट्टइ गयवरोह ॥ ६ विणिवाइय घाइय सुहड-थट्ट कडुआविय विवरामुह पयट्ट ॥७ णासन्ति के वि जे समर चुक्क कायर-णर-कर-पहरण मुक्त ॥८ ॥ घत्ता ॥ गम्पिणु कहिउ महीहरहों 'एक्कहों परहों आवट्ट सेण्णु भुव-दण्डएँ । जिम णासहि जिम भिडु समरे विहिँ एक्कु करें वणमाल लइय वलिमण्डएँ' ॥९ 8. 1 P करिणिहिं, किरिणिहि. 2 Ps विजु व सुगुणिय. 3 Ps कि. 4 A पुव्वहन. 5 A मई. 6 P S उपलिइ. 7 P SA कहाणउं. 8 A रयणि. 9 P SA विहाणउं. 10 Ps चउदिसु. 9. 1A राकइ. 2 A आवडइ. A विणिवायह घायह. 4 A पहरणकारविमुक.. BA बलिवंडए. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ७२] सयम्भुकिउ पउमचरित [क०-१०, १-५,99,9-९ [१०] तं वयणु सुणेप्पिणु थरहरन्तु धरणीधर धाइउ विप्फुरन्तु ॥ १ आरूढु महारहें दिण्णु सङ्घ सण्णद्ध कुद्ध जय-लच्छि-कह ॥ २ तो दुजय दुद्धर दुण्णिवार "हणु हणु' भणन्त णिग्गय कुमार ॥३ 5 वणमाल-कुसुम-कल्लाणमाल जयमाल-सुमाल-सुण्णमाल ॥४ गोपाल-पाल इय अट्ठ भाइ सहु राएं णव गह कुइय णाई॥५ एत्थन्तर रण वहु-मच्छरेण हक्कारिउ लक्खणु महिहरेण ॥ ६ 'वलु वल समरगणें देहि जुज्झु णिय-णामु गोत्तु कहें कवणु तुज्झु॥७ तं णिसुणेवि वोल्लिउ लच्छि-गेहुँ 'कुल-णामहाँ अवसरु कवणुं एहु ॥ ८ ॥ पत्ता॥ पहरु पहरु जं पइँ गुणिउ किण्ण वि मुणिउ जसु भाइ महन्तउ रामु । रहुकुल-णन्दणु लच्छि-हरु "तउँ जीवहरु णरवइ महु लक्खणुणामु' ॥९ [११] कुलु णामु कहिउ जं सिरिहरेण धणु'घत्तेवि महिहें महीहरेण ॥ 15 सुरकरि-कर-सम-भुअ-पञ्जरेण अवरुण्डिउँ णेह-महाभरेण ॥ २ हवि सक्खिकरेंवि 'अपरायणासु, सइँ दिण्ण कण्ण णारायणासु॥३ . आरूढ़ महीहरु एक्क-रहें अट्ट वि कुमार अण्णेक-रहें ॥४ वणमाल स-लक्खण एक्क-रहे थिय स-वल सीय अण्णेक-रहें ॥ ५ पडु-पडह-सङ्ख-चद्धावणेहि णचन्तहिँ खुजय वामणेहि ॥६ 20 उच्छाहेंहिँ धवलहिँ मङ्गलेहिँ कंसालेंहिँ ताहिँ मद्दलेहिँ ॥७ आणन्दें णयरें पइट्ठाइँ लीलएँ अत्थाणे वईट्ठाइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ सहुँ वणमालऍ महुमहणु परितुट्ठ-मणु जं वेइहे जन्तु पदीसिउ । लोऍहिँ मङ्गलु गन्तऍहिँ णचन्तऍहिँ जिणु जम्मणे जिह स इँभू सिउ॥९ ___10. 1 Ps उडिउ. 2 5 ते. 3 P S भणंतु. 4 In s this and all the following names end is °उ. 5A सुणेवि पवोल्लिउ. 6 PS A °देहु. 7 P गुणिअउ, s गुणिउं. 8 missing in s. 9 P मुणिउं. 10 F S रहुकुले. 11 missing in P. 12 s तव. 13 P महुं. 11. 1 A वणु. 2 PS A घत्तिवि. 3 A महियलि महीहरेणे. 4 PS अवरुंडे वि.5 P कंसालहिं, SA कंसालि हिं.. 6 P ताल हिं, S A तालि हिं. 7 Ps णिशाई. 8 A वेइहिं हंतु. 9 P पदीसिउं. 10 P गायन्तएहि, s गायंतयहे. 11 जिं जिणु. : [१] १ परैरजेयस्य लक्ष्मणस्य. २ रामेण सह. . Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क१,१-९, २, १-१०] उज्झाकण्ड-तीसमो संधि [७३ [३०. तीसमो संधि तहि अवसर आणन्द-भरे उच्छाह-करें जयकारों कारण णिकिउ। भरहहों उप्परि उचलिउ रहसुच्छलिउ णरुणन्दावत्त-णराहिउ ॥ [१] जो भरहहाँ दूउ विसर्जियउ आइउ सम्माण-विवजियउ ॥१ लहु-णन्दावत्त-णराहिवहाँ वज्जरिउ अणन्तवीर-णिवहाँ ॥२ 'हउँ पेक्खु केम विच्छारियउ सिर मुंण्डेंवि कह वि* ण मारियउ ॥३ सो भरहु ण इच्छइ सन्धि रणे जं जाणहों तं चिन्तवहाँ मणे ॥४ अण्णु वि उक्खन्धे आइयउ सहुँ सेण्णे विञ्झु पराइयउ ॥५ तहिँ णरवइ वालिखिल्लू वलिउ सीहोयर वज्जयण्णु मिलिउ॥६ तहिँ रुद्दभुत्ति सिरिवच्छ-धरु मरुभुत्ति सुभुत्ति विभुत्ति-कर ॥७ अवरेहि मि समउँ समावडिउ पेक्खेसहि कल्लऍ अभिडिउ' ॥८ ॥ घत्ता ॥ ताम अणन्तवीरु खुहिउ पइजारुहिउ 'जइ कल्लऍ भरहु ण मारमि । तो अरहन्त-भडाराहों सुर-सौराहों उचलण-जुअलु जयकारमि' ॥९॥ पइजारूढु णराहिउ जाहिँ साहणु मिलिउ असेसु वि ताहिँ ॥१ लेहु लिहेप्पिणु जग-विक्खायहाँ तुरिउ विसजिउ महिहर-रायहाँ ॥२ अग्गएँ घित्तु वद्ध लम्पिक्कु व हरिणक्खरहिँ लीणु णण्डिक्कु व ॥३ सुन्दरु पत्तवन्तु वर-साह व णाव-वहुलु सरि-गङ्गा-पवाह व ॥४ ॥ दिट्ठ राय तर्हि आय अणन्त वि सल्ल-विसल्ल-सीहविक्कन्त वि ॥५ दुजय-अजय-विजय-जय-जयमुह परसइँल-विउल-गय-गयमुह ॥६ रुद्दवच्छ-महिवच्छ-महद्धय चन्दण-चन्दोयर-गरुडद्धय ॥ ७ केसरि-मारिचण्ड-जमघण्टा कोङ्कण-मलय-पण्डियाणट्टा ॥८ गुजर-गग-वङ्ग-मनाला पइविय-पारियत्त-पश्चाला ॥९ सिन्धव-कामरूव-गम्भीरा तजिय-पारसीय-परतीरा ॥ १० 1. 1 PS A गंदावत्तु. 2 8 विसजिभउं. 3 A मुंडिउ. 4 PS व. 5A मारियउं. 6 सम. 7 P विभिडिउ, विभिडिउ. 8 P नावमि.9 PS भडारहो. 10 P S °सारहो. 2. 1 PS A वड. हरिणखुरेहिं. 3 P S लीण. 4 A गंडिक्खु. 5 PS पत्तुवंतु. 6A नंदण. 7. P S केसर. कन्हीरा. . [१] १ निःमः कृतघ्नेश्व. २ नन्दावर्त-नगर-खामी, अनन्तवीर्यः. ३ उपरि वैरेण. [२] १ और इव. २ व्याधो यथा हरित-श्वेत-मृगचर्मेण, पत्रं हरित-श्वेताक्षरैः. ३ लेखेन उका:. : . स. प. च०१० Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ११-१३,३,१-९,४,१-८ ७४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ मरु-कण्णाड-लाड-जालन्धर टक्काहीर-कीर-खस-वबर ॥ ११ अवर विजे एकेक-पहाणा केण गणेप्पिणु सक्किय राणा ॥ १२ ॥ घत्ता ॥ ताम णराहिउ कसण-तणु थिउ विमण-मणु णं पडिउ सिरत्थलें वजु । • 'किह सामिय-सम्माण-भरु विसहिउ दुद्धरु किह भरहहों पहरिउ अर्जु॥१३ 15 जं णरवइ मणे चिन्तावियर हलहरु एक्कन्त-पक्खें थियउ ॥ १ . अट्ठ वि कुमार कोक्किय खणेण । वइदेहि' आय सहुँ लक्खणेण ॥ २ मेल्लेप्पिणु मन्तिउ मन्तणउ वलु भणइ 'म दरिसहाँ अप्पणउ ॥ ३ " रह-तुरय-महागय परिहरेंवि तिय-चारण-गायण-वेसु करेंवि ॥४ तं रिउ-अत्थाणु पईसरहों णच्चन्त अणन्तवीरु धरहों ॥५ तं वयणु सुर्णेवि परितुट्ठ-मण थिय कामिणि-वेस कियाहरण ॥ ६ वलएवें जोइउ पिय-वयणु किं होइ ण होई वेस-गहणु ॥ ७ 'लइ सुन्दरि ताव तिट्ट णयरें । अम्हेंहिँ पुणु जुज्झेवउ समरें ॥८ ॥ घत्ता ॥ लग्ग कडच्छऍ जणय-सुय कण्टइय-भुय 'लहु णरवर-णाह ण एसहि । मइँ मेल्लेवि भासुरऍ रण-सासुर' मा कित्ति-बहुअ परिणेसहि' ॥९ [४] खेड्ड करेंवि संचल महाइय णिविसें णन्दावत्तु पराइय ॥ १ 20 दिट्ठ जिणालउ खण परिअञ्चेवि अग्गएँ गाऍवि वाऍवि णञ्चेवि ॥२ सीय ठवेंवि पइट्ट पुर-सरवरें । रहवर-तुरय-महागय-जलयरें ॥ ३ देउल-वहल-धवल-कमलायरें णन्दणवण-घण-तीर-लयाहरें ॥४ चार-विलासिणि-णलिणि-करम्विएँ छप्पण्णय-छप्पय-परिचुम्विएँ ॥ ५ सजण-णिम्मल-सलिलालङ्किएँ पिसुण-वयण-घण-पकुप्पङ्किएँ ॥ ६ 23 कामिणि-चल-मण-मच्छुत्थल्लिएँ णरवर-हंस-सएहिँ अमेल्लिएँ ॥७ तहिँ तेहऍ पुर-सरवरे दुजय लीलऍ णाइँ पइट्ट दिसागय ॥ ८ 3. 1 PS वणमालपमुह सहु. 2 PS मत्तणउ, A मंतणउं. 3 P A अप्पणउं. 4 A °साण. 5A पईसरहुं, 6 PS धरहु, धरहुं. 7s होह. 8 P S अ: 9 P S णरवरचारणवेसहि, A नरवरनाह न एसहि. ____4. 1 P S A ठविवि. 2 PS A पुरे. 3 PS A Pाइ. .[३] १ वनमालायाः corrected as सीतायाः. [४] १ छइल्ला. २ कर्दमलिप्तैः. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ४, ९,५,१-८६, १-९], उज्झाकण्डं-तीसमो संधि [७५ ॥ घत्ता॥ कामिणि-वेस कियाहरण विहसिय-वयण गय पत्त तेत्थु पडिहारु । वुच्चइ 'आयइँ चारणइँ भरहों तण जिव कहें जिव देइ पइसारूं ॥९ तं.वयणु सुणेवि पडिहारु गउ विण्णत्तु णराहिउ रणे अजउ ॥ १ 'पहुं एत्तई गायण आयाइँ फुडं माणुस-मेत्तण जाया ॥२ ण जाणहुँ किं विजाहरइँ किं गन्धबई किं किण्णरइँ ॥ ३ अइ-सुसरइँ जण-मण-मोहण' मुणिवरहु मि मणे-संखोहणई ॥४ तं वयणु सुणेवि णराहिवेण 'दे दे पइसार' वुत्तु णिवेण ॥ ५ पडिहारु पधाइउ तुट्ठ-मणु 'पइसरहों' भणन्तु कण्टइय-तणु ॥ ६ ॥ तं वयणु सुणेवि समुच्चलिय णं दस दिसि-वह एक्कहिँ मिलिय ॥ ७ . ||घत्ता॥ पईट परिन्दत्थाण-वणे रिउ-रुक्ख-घणे सिंहासण-गिरिवर-मण्डिएँ । पोढ-विलासिणि-लय-वहले वर-वेल्लहले अइ-वीर-सीह-परिचड्डिएँ ॥८ तहिँ तेहऍ रिउ-अत्थाण-वणे पञ्चाणण जेम पइट्ट खणे ॥१. णन्दियड-णराहिउ दिदु किह णक्खत्तहँ मझें मियङ्कु जिह ॥ २ आरम्भिउ अग्गएँ पेक्खणउ सुकलत्तु व सेवल्लु सलक्खणउ ॥ ३ . सुरयं पिव वन्ध-करण-पवरु कचं पिव छन्द-सद्द-गहिरु ॥४ रणं पिव वंस-ताल-सहिउ जुझं पिवं राय-सेय-सहिउ ॥५ जिह जिह उबेल्लइ हल-वहणु तिह तिह अप्पाणु णवेइ जणु ॥ ६ मयरद्धा-सर-संखोहियउ मिग-णिवह वगेएं मोहियउ॥७ वलु पढइ अणन्तवीरु सुणइ 'को सीहें समउ केलि कुणइ ॥८ ॥ घत्ता ॥ जाम ण रणंमुहें उत्थरइ पहरणु धरइ पइँ जीवगाहु सहुँ राऍहिँ। 25 ताम अर्याण मुएवि छलु परिहरेंवि वलु पडु भरह-णरिन्दों पाऍहिँ" ॥९. 5. 1 PS एहु. 2 P एतई, s एत्तइ, A एक. 3 PS गाइण, A गायणइं. 4 पुणु. 5 PS माणुसु. 6PS जाणह, A जाणहं. 7 PS विजाहराई. 8 PS किण्णराइं. 9PS मोहणाई. 10 A मुणिवरहं मि. 11 PS मणु, तणु. 12 PS °संखोहणाई. 13 A देहे देहे. 14 PS पट्ट. 6. 1A रायघायमाहिउ. 2 P गेयइं, s गेयइ. 3 Ps करइ. 4 A रणउहै. 5 PS पहरइ. 6PS रायहि, A राएंहिं. 7s अयाणु, A भयाणा. 8 saerroneously numbers this Kadavaka as 7 and this error in numbering persists up to the end of the Sandhi. [५] १ ललित प्रमश्वरे बिम्बीफले च. [६] १ अन्तिवीर्यः. २ चित्तदी, अङ्गबलं च (१). ३ राज-प्रखेदः, कुखम-रागोपलक्षिलप्रखेद एव पुनरपि. ४ रामः. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ७६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७, १-९,6, 1-९ [७] राहवचन्दु मणेण ण कम्पिउ पुणु पुणरत्तेहिँ एव पजम्पिउ ॥ १ 'भो भो णरवइ भरहु णमन्तहुँ कवणु पराहउ किर अणुणन्तहुँ ॥ २ जो पर-वल समुद्दे महणीयइ जो पर-वल-'मियङ्के गैहणायइ ॥ ३ जो पर-वल-गयणेंहिँ चन्दायइ जो पर-वल-गइन्हें सीहाय ॥४ जो पर-वल-रयणिहिँ हंसायइ जो पर-वल-तुरङ्गे महिसायइ ॥ ५ जो पर-वल-भुयॉ गरुडायइ जो पर-वल-वैणोहें जलणायइ ॥ ६ जो पर-वल-घणोहें पवणायइ जो पर-वल-पवणोहें धरायइ ॥ ७ जो पर-वल-धरोहें वज्जायई' ॥८ ॥ घत्ता ।। तं णिसुणेवि विरुद्धऍण मणे कुद्धऍण अइवीरें अहर-फुरन्तै । रत्तुप्पल-दल-लोयणेण जग-भोयणेण णं किउ अवलोउ कियन्ते ॥ ९ [८] भय-भीसणु अमरिस-कुइय-देहु गजन्तु समुट्ठिउ जेम मेहु ॥ १ 15 करें असिवरु लेइ ण लेइ जाम णहें उड्डेवि रामें धरिउ ताम ॥२ सिर पाउ देवि चोरु व णिवद्धणं वारण वारि-णिवन्धे छद्ध ॥३ रिउ चम्पेवि पर-वल-मइयवद्दु जिण-भवणहों सम्मुहु वलु पयट्ट ॥४ एत्थन्तर महुमहणेण वुत्तु । 'जो ढुक्कइ तं मारमि णिरुत्तु' ॥५ तं सुणेवि परोप्पर रिउ चवन्ति किं एय परकम तियहँ होन्ति' ॥६ 20 एत्तडिय वोल्ल पडिवक्खें जाम पर दस वि जिणालउ पत्त ताम॥७ जे गिलिय आसि पुर-रक्खसेण णं मुक पडीवा भय-वसेण ॥८ ॥ घत्ता ॥ तावन्तेउरु विमण-मणु गय-गइ-गमणु वहु-हार-दोरै-खुप्पन्तउ । --भायउँ पासु जियाहवहों तहों राहवीं 'दे दईय-भिक्ख' मग्गन्तउ ॥९ 'T. 1 Ps कवण. 2 P अणुअंतहु, SA अगुणंतहु. 3 Mostly in P and occasionally in s this and similar other verb forms end in og or o. 4 PS A मियंक. 5 Missing in A. 6 PS जलणायए. 8. 1 P A सम्मुहुं. 2 A तियहु. 3 P notes a variant 'ते'. 4 Ps 'डोर'. 5 Ps खुप्पंतउं. 6 PS आइउ पासि. [७] १ सेवयंतः. २ मेरु-मन्थनकमिवात्मानमाचरति. ३ राहुवदाचरति. ४ सिंहवदाचरति. ५ सूर्वायते. ६ महिषायते. ७ वनसमूहे. ८ अग्न्यायते. ९ पर्वतायते. १० पर्वतसमूहे वलायते. [८] १ वारण पाली कृत्वा तटाक-जल इव बद्धः. २ भर्तार. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०९,१-९,१०,१-९] उज्झाकण्डं-तीसमो संघि [७७' - [९] जं एव वुत्तु वैणियांयणेण पहु पभणिउ दसरह-णन्दणेण ॥ १ 'जइ भरहहाँ होहि सुमिच्चु अज्जु तो अजु वि लइ अप्पणउ रज्जु' ॥२ तं वयणु सुणेवि परलोय-भीर विहसेप्पिणु भणइ अणन्तवीर ॥३ 'पांडेवउ चो चलणहिँ णिच्चु । तहों केम पडीवउ होमि भिच्चु ॥ ४ वलिमण्डऍ.तव-चरणेण जो वि पाडेवउ पाहिँ भरहु तो वि' ॥ ५ तं वयणु सुणेप्पिणु तुडु रामु 'सच्चउ जें तुज्झु अइवीरु णामु ॥ ६ पुणरुत्तेहि वुच्चइ साहु साहु' हकारिउ तहों सुउ सहसवाहु ॥ ७ सो णिय संताणहों रइउ राउ अण्णु वि भरहहाँ पाइक्कु जाउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ रिउ मेल्लेप्पिणु दस वि जण गय तुट्ठ-मण णिय-णयरु पराइय जाहिँ । . णन्दावत्त-णराहिवइजिणें करेंवि मइ दिक्खहँ समुट्ठिउ ताहिँ ॥९ [१०] एत्थन्तरे पुर-परमेसराहँ दिक्खाएँ समुट्ठिउ सउ णराहँ ॥ १ सहूल-विउल-वरवीरभद मुणिभद्द-सुभद्द-समन्तभद ॥२ गरुडद्धय-मयरद्धय-पचण्ड चन्दण-चन्दोयर-मारिचण्ड ॥ ३ . जयघण्ट-महद्धय-चन्द-सूर जय-विजय-अजय-दुजय-कुकूर ॥४ इय एत्तिय पहु पव्वइय तेत्थु लाहण-पव्वऍ जय-णन्दि जेत्थु ॥५ थिय पञ्च मुट्टि 'सिरे लोउ देवि सइँ वाहहिँ आहरणइँ मुवि ॥ ६ णीसङ्ग वि थिय रिसि-सङ्घ-सहिय संसार वि भव-संसार-रहिय ॥ ७ ॥ णिम्माण वि जीव-सयहुँ समाण णिग्गन्थ वि गन्ध-पयत्थ-जाण ॥ ८ •. ॥ घत्ता ॥ इय एकेक-पहाण रिसि भैव-तिमिर-ससि तव-सूर महावय-धारा । छट्टम-दर्स-वारसेंहिँ वहु-उर्ववसेंहि अप्पाणु खवन्ति भडारा ॥ ९ 9. 1 अप्पणउं. 2 P वलिमंडइ, SA वलिवंडह. 3 Ps मेल्लेवि. 4 P करवि corrected as करइ, 8 करिवि, A करइ. 5 P दिक्खहि, s दिक्खादि. 10. 1 समुवटिउ, PSA सिरि. 3 P भाराहणई, A आहरणाई. 4 P marginally corrents as मुणेवि5 P corrects as °सयलहुं. 6 A तम° 7 PS °दसमदुवालसेहिं. 8P8 °उववासेहिं S खति. [९] १ वनिताजनेन. २ नित्यमेव. ३ अनन्तवीर्यः, ४ पुनरुक्तिभिः युक्त्या (?). ५ अनन्तवीर्यः । www.jainelibrary.om Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1e ७८ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ तव चरणें पेरिट्टि जं जि राउ तें दि भडारउ तेय-पिण्डु जो कोह- हुवासणें जल- णिहाउ जो दप्प - गइन्दे महा-मइन्दु सो मुणिवर दसरह - णन्दणेण 'भो साहु साहु गम्भीर धीर जं पाडिउ हउँ चलणेहिं देव गउ एम पसंसेंवि भरहु राउ 25 हरि-वल पठ जयन्तपुरें धण-कर्ण-पउरें जय - मङ्गल - तूर - वमाहिं | लक्खणु लक्खणवन्तियऍ णिय-पत्तियऍ अवगूढ से इं भुव डालेंहिं ॥ ९ छुडु छुडु उर्हंय समागम - लुद्धइँ छुडु छुडु अवरोप्परु अणुरत्तइँ छुड छुडु अहिणव-हु-वरइत्तइँ 20 छुड छुड चुम्विय-तामरसाइँ ताम कुमारें यण-विसाला 'हे मालूर - पवर - पीवर - थणें हंस - गम गय- लील-विलासिणि जामि कन्ते हउँ दाहिण-देसहों घण घण्ण-समिद्धहों पुहइ-पसिद्धहों जण-मण-णयणाणन्दणहों । 1. वण-वासहों जन्तेंहिं रामाणन्तहिं किउ उम्माहउ पट्टणहों ॥ 15 सुँवर-वरइतें ओहुल्लिय-वयणी [११] तहों वन्दण-हत्तिएँ भरहु आ ॥ १ जो मोह-महीहरें वज्ज- दण्डु ॥ २ जो मयण-महाघणें पलय-वाउं ॥ ३ जो माण-भुअङ्ग क्र- खगिन्दु ॥ ४ वेन्दिउ णिय- गरहण - णिन्दणेण ॥ ५ पइँ पूरिय पइजाणन्तवीर ॥ ६ तं तिहुअणुकरावि सेव ७ णिय-णयरु पत्तु साहण-सहाउ ॥ ८ ॥ घन्ता ॥ * [ ३१. एक्कतीसमो संधि ] [ क० ११, १–९, १, १-९ [१] रिसि- कुलइँ व परमागम - लुद्धइँ ॥ १ सञ्झ - दिवार्यरइँ व अणुरत्तइँ ॥ २ सोम-हा इव सुन्दर - चित्तइँ ॥ ३ "फुलैन्य इव लुद्ध-रसाइँ ॥ ४ जन्तें आउच्छिय वणमीला ॥ ५ कुवलय-दल-पप्फुल्लिय- लोअणें ॥ ६ चन्द-वयर्णे णिय-णाम - पगासिणि ॥ ७ गिरि-किक्किन्ध-णयर- उद्देसह ' ॥ ८ U ॥ घत्ता ॥ णव-वरइसें पगलिय-णयणी जं आउच्छिय णियय धण । थिय हेट्ठामुह विमण मण ॥ ९ 11. 1 P पइडिउ. 2 A omits this pāda. 3 Ps कारावियउं. 4 P पइहु s पट्ट PS जियंत पुरे. 6 A°जन, 7PS संयं. 1.、 1 8 A °णाणंदहो. 2 P जंतहिं, s जतहिं, 3 P s रामाणतो. 4 A उभय दिवायरु इव. 6 A णव. 74 सोमसहावई. 8 Missing in A. 95 वणवाला. [१] १ लक्ष्मणः २ परमा लक्ष्मीः शोभा तस्यागमनम्, अन्यत्र सुगमम् ३ चन्द्रप्रभा इव. ४ भ्रमरः ५ विम्बफल इव. ६ सुरवरः पूतनयक्षः, तस्य वरं जातं यस्य. 5 Ps Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०२,१-९,३, १-८,४, १-२] उज्झाकण्डं-एकतीसमो संधि [७९ कजल-चहलुप्पीले-सणाहें महि पव्वालिय अंसु-पवाहें ॥१ 'एत्तिउ विरुवंउ माणुस-लोउ जं जर-जम्मण-मरण-विओउ' ॥२ धीरिय लक्खणेण एत्थन्तर 'रामहों णिलउ करेवि वणन्तरें ॥ ३ ।। कइहि मि.दिणेहिँ मडीवउ आवमि सयल स-सायर महि भुञ्जावमि ॥ ४ ॥ जइ पुणु कहवि तुल-लग्गै णायउ हउँ ण होमि सोमित्तिऍ जायउ॥५ अण्णु वि रय॑णिहें जो भुञ्जन्तउ मंस-भक्खि महु मन्जु पियन्तउ ॥ ६ जीव वहन्तउ अलिउ चवन्तउ पर-धणे पर-कलत्तै अणुरत्तउ ॥७ जो णरु आऍहिँ वसणैहिँ भुत्तउ हउँ पावेण तेण 'संजुत्तउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ जइ एम वि णावमि वयणु ण दावमि तो णिव्यूंढ-महाहवहाँ । णव-कमल-सुकोमल णह-पह-उज्जल छित्त पाय मइँ राहवहाँ' ॥९ [३] वणमाल णियत्तेवि भग्गमाण गय लक्खण-राम सुपुजमाण ॥१ थोवन्तरें मच्छुत्थल्ल देन्ति गोला-णइ दिट्ट समुवहन्ति ॥ २ • is सुंसुअर-घोर-घुरघुरुहुरन्ति करि-मयरड्डोहियं-डुहुडहन्ति ॥ ३ डिण्डीर-सण्ड-मण्डलिउ देन्ति ददुरय-रडिय-दुरुदुरुदुरन्ति ॥ ४ कल्लोलुल्लोलहिँ उव्वहन्ति उग्घोस-घोस-घवघवघवन्ति ॥ ५ पडिखलण-वलण-खलखलखलन्ति खलखलिय-खडक्क-झडक्क देन्ति ॥ ६ . ससि-सङ्ख-कुन्द-धवलोज्झरेण कारण्डुड्डाविय-डम्वरेण ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ फेणावलि-वतिय वलयालङ्किय णं महि-कुलवहुअहें तणिय । जलणिहि-भत्तारहों मोत्तिय-हारही वाह पसारिय दाहिणिय ॥ ८ [४] थोवन्तरें वल-णारायणेहिँ खेमञ्जलि-पट्टणु दिड तेहिँ ॥ १ अरिदमणु णराहिउ वसइ जेत्थु अइचण्डु पयण्डु ण को वि तेत्थु ॥२ । 2. 1 Ps °लुप्पीलु. 2 P S विरुयउ. 3 P S ण आयउ. 4 s तो हउ. 5 PS सुमित्तिए. 6s स्यणेहि, A रयणिहिं. TRA चवन्तहो. 8 A आसत्तहों. 9 P S एव मि. 10 P णिवुड. 3.. 1 A सपुजमा. 2 A रुडोहिय: 3 A डेडरयरडियदुरुडरुडुरंति. 4 A पडिलक्खण. [२] १ भवामि. . [३] १ शब्दं करोति (?). २ गम्भीर-जलपातेन. 25 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पासु ८०] सयम्भुकिउ पउमवरिउ रज्जेसंरु जो सव्वहँ वरिट्ठ सो पहु पहियाह मि मूलें दिदुः ॥ ३ णह-भासुरु जो लंङ्गल-दीहु सो मायङ्गेहि मि लइस सीहु ॥४ -- जो दुद्दम-दाणव-सिमिर-चूरु सो तिय-मुहयन्दहों तसइ सूरु ॥५ जं रायहँ तं छत्तह मि छित्तुं जं सुहडहँ तं कुंडह मि चित्तु ॥६ । तहाँ णयरहों थिउ अवरुत्तरेण उजाणु अद्ध-कोसन्वरेण ॥ ७, णं अग्घ-विहत्थउ थिउ वलासु ॥८ ॥ पत्ता ॥ तहिँ तेहऍ उववणे णव-तरुवर-घणे जहिँ अमरिन्दु रई करइ । तहिँ णिलउ करेप्पिणु वे वि थवेप्पिणु लक्खणु णयरें पईसरइ ॥९ [५] पइसन्तें पुर-वाहिर करालु भड-मडय-पुञ्ज दीसइ विसाहु ॥ १ ससि-सङ्ख-कुन्द-हिम-दुद्ध-धवलु हरहार-हंस-सरयन्भ-विमलु ॥२ तं पेक्खेंवि लह हरिसिय-मणेण गोवाल पपुच्छिय लक्खणेण ॥ ३ 'इउ दीसइ काइँ महा-पयण्डु णं णिम्मलु हिमगिरि-सिहर-खण्डु' ॥४ 15 तं णिसुणेवि गोवहिँ वुत्तु एम 'किं एह वत्त पइँण सुअ देव ॥५ अरिदमण-धीय जियपउम-णाम भड-थड-संघारणि जिह दुणाम ॥ ६ सा अज्ज वि अच्छइ वर-कुमारि पच्चक्ख णाई आइय कु-मारि ॥७ तहे कारण जो जो मरइ जोहु सो घिप्पइ तं हड्डइरि एहु ॥८ ॥ घत्ता ॥ 20 जो घई अवगणेवि तिण-समु मण्णवि पञ्च वि सत्तिउ धरइ णरु । पडिवक्ख-विमद्दणु णयणाणन्दणु सो पर होसइ ताहे वरु' ॥९ [६] तं वयणु सुणेप्पिणु दुण्णिवारु रोमश्चिउ खणे लक्षण-कुमार ॥१ 'वियड-प्पय-छोहेहिँ पुणु पयट्टु णं केसरि मयगल-मइय-वट्ट ॥२ 4. 1 A रजेसहं. 2 P s गंगूल°. 3 A सो वि. 4 P S सच्छत्तह मि. 5A छत्तु. 6r सुहडम्मि, s सुहडह मि, A कुड्डहं मि. 7 S असुरेंदु. 8 A करइ रई. 5. 1 Ps पुरे. 2 A °संघारिणि. 3 PS . 4 PS अप्पउ. 5A तिणु जिह. 6. 1 PS खण लक्खणु. 2 This line omitted in An 3 P°मइअ', 8 °गहय. [४] १ मार्गानुजा( या )शिनां मध्येऽग्रजा(या)यी.' २ प्रहरण-विशेषः. ३ मा लक्ष्मीः , अङ्गैः गृहीतः. ४ वनं राजभिश्छात्रिश्च (?) स्पर्शति. ५ भूषितम्. ६ वायव्यकोणेन. ७ रामस्य. [५] १ डाकिनी. २ पृथिव्यां मृत्युः. ३ अस्थीनां पर्वतमेव. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क. ६,१-१०;७, १-१०] . उज्झाकण्डं-एकतीसमो सोध [८१ कत्थइ कप्पदुम दिट्ट तेण णं 'पन्थिय स्थिय जयरासरण ॥३ कत्थइ मालइ कुसुमइँ खिवन्ति 'सीस व सुकइहें जसु विक्खिरन्ति ॥४ कत्थइ लक्खइ सरवर विचित्त अवगाहिय सीयल जिह सुमित्त ॥ ५ कत्थई गोरंसु सव्वहँ रसाहुँ णं णिग्गउ माणु हैरेवि ताहुँ॥६ कत्थई अखाह डज्झन्ति केम दुजण-दुव्वयणेहिँ सुयण जेम ॥७ । कत्थइ अरहट्ट भमन्ति केम संसारिय भव-संसारे जेम ॥८ णं धउ हक्कारइ 'एहि एहि भो" लक्खण लहुँ जियपउम लेहि ॥ ९ ॥ धत्ता ॥ वारुब्भड-वयणें दीहिय-णयणे देउल-दाढा-भासुरण । णं गिलिउ जणदण असुर-विमहणु एंन्तर णयर-णिसायरेण ॥ १० ॥ [७] . पायार-भुऍहिँ पुरणाइँ तेण अवरुण्डिउ लक्खणु णाई तेण ॥ १ कत्थइ कुम्भा सहु णाडएहिँ णं णड णाणाविह णाडएहिँ ॥२ कत्थइ वंसारि समुद्ध-वंस णावइ सु-कुलीण विसुद्ध-वंस ॥ ३. कत्थइ धय-चड णच्चन्ति एम वैरि अम्हि सुरायर सग्गे जेम ॥ ४ . 15 कत्थइ लोहारहिँ लोहखण्डु पिट्टिजइ गरऍ व पावपिण्डु ॥५ तं हट्टमग्गु मेल्लॅवि कुमार णिविसेण पराइउ रायवार ॥६ पडिहारु वुत्तु 'कहि गम्पि एम वरु वुच्चइ आइउ एक्कु देव ॥७ जियपउमहें माण-मर-दलणु पर-वल-मसक्कु दरियारि-दमणु ॥८ रिउ-संघायहाँ संघीय-करणु सहुँ सत्तिहिं तुज्झु वि सत्ति-हरणु ॥ ९ ॥ ॥ घत्ता ॥ (अह) किंवहएं जम्पिऍण "णिप्फल-चविऍण एम भणहि तं अरिदमण। दस-वीस ण पुच्छ सर्ड विपडिच्छइ पञ्चहँ सत्तिहिं को गहणु' ॥१० 4 This line up to णयरास' omitted in A. 58 ] पंथीयणमणरासयेण. 6A (जयरास)विण. 7 P मालिय, s माली. 8A करेवि. 9 P S A °वि. 10 s हो. 11 A तुहूं. 12 A णयण. ___7. 1A पुरेनाई. 2 A सहि. 3 A वरियम्हि. 4 Pणं णरु, s णं गर. 5 PS A परायउ. 6 A कहिं. 7 A °धसंकुं. १PS दलणु. 9 P °संघायहुं. 10 A संघार. 11 A बहुएण 12 A omits this pada. 13 A सइ मि. [६] १ शिष्य इव. २ इञ्जवाटी. ३ वापिका. ४ आगच्छन्. [७] १ नगरव्यवहारकेन. २ घटाः. ३ नजाः, ४ उपरि वयम्. ५ चूरकः. ६ गर्वितार एव. .स. प.च० ११. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ८२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०८,१-९,९,१०६ [८] तं णिसुणेवि गउ पडिहारु तेत्थु । सह-मण्डवें सो अरिंदमणु जेत्थु ॥१ पणवेप्पिणु वुच्चइ तेण राउ | 'परमेसर विण्णत्तिएँ पसाउ ॥२ भडु कालें चोइउ आउ इकु ण मुणहुँ किं अक्कु मियङ्क सछुः ॥३ किं कुसुमाउहु अतुलिय-पयाउ पर पञ्च वाण गउँ एक्कु चार ॥४ तहों णरहों णवल्ली भङ्गि का वि फिट्टइ ण लच्छि अङ्गहों कयावि॥ ५ सो चवइ एम जियपउम लेमि किं पञ्चहिँ दस सत्तिउ धरेमि' ॥६ तं णिसुणेवि पभणइ सत्तुदमणु 'पेक्खमि कोकहि वरइत्तु कवणु' ॥७ पडिहारें सद्दिउ आउ कण्हु जयलच्छि-पसाहिउ जुज्झ-तण्हु ॥ ८ ॥ धत्ता ।। अचुन्भड-वयणहिँ दीहर-णयणहिँ णरवइ-विन्दहिँ दुजएहिं । लक्खिज्जइ लक्खणु एन्तु स-लक्खणु जेम मइन्दु महागऍहिँ ॥६ [९] लखणु पासु पराइउ जं जे वुतु णिवेण हसेप्पिणु तं जे ॥१ 15 'को जियपउम लएवि समत्थु केण हुवासणे ढोइउ हत्थु ॥२ केण सिरेण पडिच्छिउ वजु केण कियन्तु विघाइउ अजु ॥ ३ केण णहङ्गणु छित्तु करग्नें केण सुरिन्दु परजिउ भोग्गें ॥ ४ केण वसुन्धरि दारिय पाएं केण पलोट्टिउ दिग्गउ घाएं ॥५ केण सुरेहहों भग्गु 'विसाणु केण तलप्पऍ पाडिउ भाणु ॥६ 20 लजिउ केण समुहु असेसु के फण-मण्डवें चूरिउ सेसु ॥७ केण पैहञ्जणु वद्य पंडेण मेरु-महागिरि टॉलिउ केण ॥ ८ ॥ घत्ता ।। जिह तुहुँ तिह अण्ण वि *णीसावण वि गरुयइँ गजिय वहुय णर । महु सत्ति-पहारॅहिँ . रणे दुबाहिँ किय संय-सकर दिट्ठ पर' ॥१ 8. 1s सहु. 2 PS अजु, A मयंकु किं अकु सम्वु किं कुसकु. 3 s °पसाउ. 4 s तउ. 5_PS A पभणइ. 6 A पेक्खहं. 7 A पइठु. 8 A णरवर'. 9. 1P सहेपिणु. 2 A विवाइउ. 3 A चूरिउ. 4 A omits tnis pada. 5 Pणीसा. वण्णेहिं, 5 णीसारण्णेहिं. 6 थिय गरुवह, s थिय णरवइ. 7 PS °सकस. [९] १ ऐरावतेः. २ दन्तम्. ३ धरणेन्द्रः. ४ वायुः. ५ वस्त्रेण, ६ शतखण्ड. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १०, १-९,११,१-९] उज्झाकण्ड-एकतीसमो संधि [८३' [१०] अरिदमणे भडु जं अहिखित्तु . महमहु जेम दवग्गि पलित्तु ॥ १ 'हउँ जियपउम लएवि समत्थु मइँ जि हुआसणे ढोइउ हत्थु ॥२ म. जि. सिरेण पडिच्छिउ वज्जु मइँ जि कियन्तु वि घाइउ अज्जु ॥ ३ मइँ जि पहङ्गणु छित्तु करग्गें मइँ जि सुरिन्दु परजिउ भोग्गें ॥ ४ म. जि क्सुन्धरि दारिय पाएं मइँ जि पलोट्टिउ दिग्गउ घाएं ॥५ मइँ जि सुरेहहों भग्गु विसाणु मइँ जि तलप्पऍ पाडिउ भाणु ॥ ६ लघिउ मइँ जि समुहु असेसु म. फण-मण्डवें चूरिउ सेसु ॥७ म. जि पहञ्जणु वधु पडेण मेरु महागिरि टालिउ जेण ॥ ८ ॥ पत्ता॥ हउँ तिहुअण-डामरु हउँ अजरामरु हउँ तेत्तीसहुँ रणे अजउ । खेमञ्जलि-राणा अवुह अयाणा मेल्लि सत्ति जइ सत्ति तउ' ॥ ९ . [११] तं णिसुणेंवि खेमञ्जलि-राणउ उद्विउ गलगजन्तु पहाणउँ ॥१. सत्ति-विहत्थउ सत्ति-पगासणु धगधगधगधगन्तु स-हुआसणु ॥२ अम्बरें तेय-पिण्डु णउ दिणयरु णिय-मजाय-चत्तु णउ सायरु ॥३ जण अणवरय-दाणु णउ मयगलु परमण्डल-विणासु णउ मण्डलु ॥४ रामायणहाँ मज्झें णउ रामणु भीम-सरीरु ण भीमु भयावणु ॥ ५ तेण विमुक सत्ति गोविन्दहाँ णं हिमवन्तें गङ्ग समुदहाँ॥६ धाइय धगधगन्ति समरङ्गणणं तडि तडयडन्ति णह-अङ्गणे ॥ ७ 23 सुरवर णहें वोल्लन्ति परोप्परु 'एण पहारे जीवइ दुक्कर' ॥८ ॥ घत्ता॥ एत्थन्तरें कण्हें जय-जस-तण्हें . धरिय सत्ति दाहिण-करेण । संकेयहाँ दुक्की थाणहाँ चुक्की.. णावइ पर-तिय पर-णरेण ॥९ 10. 1s अरिदवणे. 2 A विवाइट, 3A जे. 4 PS फणि?. 5s जे. 6 तेतीसहुँ, s तेत्तीसह, A तेतीसहि. 7 मेल्लि २ जइ. __11. 1 P S A राण. 2 A पहाणउं. 3 P 5 °विन्दु. 4 P marginally, पाठे '' सर्वत्र, A नं. 5 A नं. 6 A गयंगणे. [१०] १ ऐरापतिः. २ दन्त. ३ मया. ४ त्रयस्त्रिंशत्-कोटिदेवानाम् . [१११पिण्डु. २. ३ खड्ग. ४ अथवा स्त्रीजनः रमणीयः न तु रामणः Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ८४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ धरिय सत्ति जं समरें समत्थे पुण्णम- इन्दु रुन्द - मुहे-सोमहें 'सुन्दरि पेक्खु पेक्खु जुज्झन्तहों • जा त ताएं सत्ति विसज्जिय र- भमरेण एण अकलङ्क तं सुणेपिणु विहसिय-वयणऍ जाल - गवक्खऍ जो अन्तर- पडु लक्खणु यण कडक्खिर कण्णऍ " ताम कुमारें दिट्टु सुदंसणु सुह-णक्खत्तें सुजोगे सुहङ्करु 15 अण्क्क मुक्क वहु-मच्छरेण स हि दाहिण - कक्खहिँ छुद्ध तेण tous विसज्जिय धगधगन्ति सविधरिय एन्ति णारायणेण 20 णं *महिहरु देवइणन्दणेण 25 एत्थन्तरें दुट्ठे मुकारुट्टे स वि धरिय सरग्गे वाम- करग्गे पर्मुक्क पधाइय णरवरासु सविणेंहि एन्ति णिरुद्ध केम एत्थन्तरें देवहिँ लक्खणासु अरिदमणु ण सोहइ सत्ति- हीणु हरि रोमश्चिय-तणु रतुप्पल लोयणु [१२] मेल्लि कुसुम-वासु सुर-सत्थें ॥ १ केण वि कहि गम्पि जियपोमहें ॥ २ णोखी' का वि भङ्गि वरइत्तों ॥ ३ लग्ग हत्थे असइ बालज्जिय ॥ पर चुम्वेवं तुह मुह-पङ्कउ ॥ ५ णव- कुवलय-दल-दीहर-णयणऍ ॥ ६ ाइँ सहत्थे फेडिउ मुह-वडु ॥ ७ 'णं जुज्झन्तु निवारिउ सण्णऍ ॥ ८ धवलहरम्वरें मुह-मयलञ्छृणु ॥ ९ यणामेलउ जाउ परोप्परु ॥ १० ॥ घन्ता ॥ [क० १२, १-११, १३, १-१० ww लहु अण्णेक सत्ति गरेंण । णावर णव चहु णव- वरेंण ॥ ११ सहइ स-पहरणु रस-वस-भोयणु [१३] वज्जासणि णाइँ पुरन्दरेण ॥ १ अवरुण्डिय वेस व कामुएण ॥ २ णं सिहि- सिह जाला - सय मुअन्ति ॥ ३ वामद्धे गोरि व तिणयणेण ॥ ४ पञ्चमिय मुक्क वहु-मच्छरणं ॥ ५ णं कन्त सुकन्तों सुहयरासु ॥ ६ - सुरय-समागमें जुवइ जेम ॥ ७ सिरें मुक्क पडीवर कुसुम-वासु ॥ ८ खल - कुपुरिसु व थिउ सत्ति - हीणु ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ रण- मुहँ परिसक्कन्तु किह । पञ्चाउहु वेयालु जिह ॥ १० 12. 1 PS सहस्थें. 2 PS पुणु मइंद, A इन्द. 3 A सोद्दहो, P सोमहें, s सोमि हिं. 4 a omits this pāda. 5s खोणी. 6 PSA चुंबेवउं. 7 A णिसुणेपिणु. 13. 3A गउरि. 4 A reads this line thus : महिहरु देवण. 14 वक्खहिं. 2 A अवरुंडिवि तिह धरिय करग्गे सत्ति तेण 5 after line 5, P reads the following extra pāda णं वज्जासणि णिद्यमणेण. 6 A omits this line. 7 A वि डसणेहि 8s णं. [ ४२ ] १ मुखचन्द्रः. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सोमित्ति वुतुरमा क १४, १-९, १५, १-९,१६,.] उज्झाकण्डं-एकतीसमो संधि [ ८५ [१४] समरङ्गणे असुर-परायणेण अरिदमणु वुत्तु णारायणेण ॥ १ 'खल खुद्द पिसुण मच्छरिय राय मइँ जेम पडिच्छिय पञ्च घाय ॥२ तिह तुहु मि पडिच्छहि एक्क सत्ति जइ अत्थि को वि मणे मणुस-सत्ति' ॥३ किर एम क्षणेप्पिणु-हणइ जाम जियपउमएँ पत्तिय माल ताम ॥४ 'भो साहु साहु रणे दुण्णिरिक्ख मं पहरु देव दई जणण-भिक्ख ॥ ५ जें समरें परजिउ सत्तुदमणु पइँ मुऍवि अण्णु वरइत्तु कवणु' ॥६ तं वयणु सुणेप्पिणु लक्खणेण आउद्धइँ चित्तइँ तक्खणेण ॥७ मुक्काउहु गउ अरिदमण-पासु सहसक्खु व पणविउ जिणवरासु ॥८ ॥ घत्ता ॥ 'जं अमरिस-कुद्धे जय-जस-लुखें विप्पिउ किउँ तुम्हेहिँ सहुँ। अण्णु वि रेकारिउ कह वि ण मारिउ तं मरुसेन्जहि माम महु'॥९ [१५] खेमञ्जलिपुर-परमेसरेण सोमित्ति वुत्तु रजेसरेण ॥ १ "किं जम्पिएण वहु-अमरिसेण लइ लइय कण्ण पइँ पउरिसेण ॥ २ ॥ तुहुँ दीसहि दणु-माहप्प-चप्पु कहें कवणु गोत्तु का माय वप्पु' ॥३ महुमहणु पवोल्लिउ 'णिसुणि राय महु दसरहु ताउ सुमित्ति माय ॥४ अण्णु वि पर्यडउ इक्खक्कु वंसु वड्डारउ जिह तरुवरहों वंसु ॥५ वे अम्हइँ लक्खण-राम भाय वणवासहाँ रज्जु मुएवि आय ॥६ उजाणे तुहारऍ असुर-मद्दु सहुँ सीयएँ अच्छइ रामभद्दुः ॥७ ३० वयणेण तेण कण्टइउ राउ संचल्लु णवर साहण-सहाउ ॥८ ॥ घत्ता॥ जण-मण-परिओसें तर-णिघोसें णरवइ कहि मिण माईयउ । जहिँ रामु स-भजउ वाहु-सहेजउ तं उद्देसु पराइयउ ॥ ९ [१६] एत्थन्तरें पर-वल-भडे-णिसामु उहिउ जण-णिवहु णिएवि रामु ॥.१ . 14. 1 PS को. 2 A देहि. 3 A परजिउं. 4 PS अरिदमहो. 5 Omitted in A. 6 A omits this pāda. 15.1 A transposes a &b. 2 P सुमित्त. 3 P पयडलं, A सुपयडु. 4 PSA उजाणि. 5 PS रामचंदु. 6 P माइअउ, 8 माइयओ, A माइउ. 7 PS अजु. 16. 1 नर'. wwwwww Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ८६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १६,२-९,३,१-९ करें धणुहरु लेइ ण लेइ जाम सकलत्तउ लक्खणु दिटु तान ॥२ सुरवइ व स-भज्जउ रहें णिविल अण्णेक्कु पासें अरिदमणु दिदु ॥ ३. सन्दणहों तरेप्पिणु दुण्णिवारु रामहों चलणेहिँ णिवडिउ कुमार ॥४ जियपउम स-विब्भम पउम-णयण पउमच्छि पफुल्लिय-परम-वयण ॥ ५ । पउमंहों पय-पउहिँ पडिय कण्ण तेण वि सु-पसस्थासीस दिए, ॥ ६ एत्थन्तर मामें ण किउ 'खेउ कणय-रह चडाविउ रामएउ ॥ ७ पडु पडह पहय किय-कलयलेहिँ उच्छाहिँ धवलहिँ मङ्गलेहिँ ॥८ ॥ घत्ता ॥ रहें एक्के णिविदुइँणयरें पइट्टइँ सीय-वलइँ वलवन्ताई। " णारायणु णारि वि थियइँ चयारि वि रज्जु स ई भुञ्ज न्त ॥९ [३२. वत्तीसमो संधि] हलहर-चक्कहर परचक्क-हर जिणवर-सासणे अणुराइय । मुणि-उवसग्गु जहिँ विहरन्त तहि वंसत्थलु णयरु पराइय . . [१] " ताम विसन्थुलु पाणकन्तउ दिट्ट असेसु वि जणु णासन्तउ ॥१ दुम्मणु दीण-वयणु विद्दाणउ गउ 'विच्छत्त व गलिय-विसाणउ ॥ २ पण्णय-णिवहु व फणिमणि-तोडिउ गिरि-णिवहु व वज्जासणि-फोडिउँ ॥३ पङ्कय-सण्डु व हिम-पवणाहउ उब्भड-वयणु समुन्भिय-वाहउ ॥ ४ जणवउ जं णासन्तु पदीसिउ राहवचन्दं पुणु मम्भीसिउ ॥५ 20 'थकहाँ मं भज्जहों मं भज्जहों अभउ अभउ भउ सयलु विवज्जों ॥६ ताम' दिट्ठ ओखण्डिय-माणउ णासन्तउ वंसत्थल-राणउ ॥ ७ । तेण वुत्तु में जयरें पईसहाँ तिणि मि पाण लएप्पिणु णासहों ॥८ ...... ॥घत्ता ॥ ... . . ५. एत्तिउ एत्थु पुरै गिरिवर-सिहर जो उट्ठइ णाउ भयङ्करु। . 23. तेण महन्तु डरु णिवडन्ति तरु मन्दिरइँ जन्ति 'सय-सकर ॥९ 1.1: 1 A विसंठुलु. 2 s A विदाणउं. 3 P गयु, S A गयु. 4 P विच्छडूयु, विच्छडुय. 5A विसाणउं. 6A होडिउ. '7 P ताव, s तावहि. 8 P A दिट्ट उखंडिय°, दिउ खंडियो. Pमाणउं. 10 P राणडं. 11 5 लएविणु. 15 A omits thistada. . : [१६] १ विलम्बम्. [१] १ म्लानः (reading विच्छ डूय ). २६हस्ती दंतरहितेव. ३ शब्दम्. ४ शतखण्डानि. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०२,१-११%B३,१ उज्झाकण्ड बत्तीसमो संधि [८७ ऍउँ दीसइ गिरिवर-सिहरु जेत्थु उवसग्गु भयङ्करु होइ तेत्थु ॥ १ वाओलि धूलि दुव्वाइ एइ पाहण पडन्ति महि थरहरेइ ॥ २ धर भमह समुठ्ठइ सीह-णाउ वरिसन्ति मेह णिवडइ णिहाउ ॥३ तें कजें पासइ सयलु लोउ में तुम्ह वि उहु उवसग्गु होउ ॥४ तं णिसुणेवि सीय मणे कम्पिय भीय-विसन्थुल एव पजम्पिय ॥ ५ 'अम्हहुँ देखें देसु भमंन्तहुँ कवणु पराहउ किर णासन्तहुँ' ॥६ तं णिसुणेवि भणइ दामोयरु . 'वोल्लिउ काइँ माएँ पइँ कायरु ॥७ 'विहि मि जाम करें अतुल-पयावइँ सायर-वज्जावत्तइँ चावइँ॥८ जाम विहि मि जय-लच्छि परिद्विय तोणीरहिं णाराय अहिद्विय ॥ ९ ताम माएँ तुहुँ कहाँ आसङ्कहि विहरु विहरु मा मुहु ओर्वकहि ॥ १०. ॥ घत्ता ॥ धीरेंवि जणय-सुय कोवण्ड-भुयं संचल्ल वे वि वल-केसव । सग्गहों अवयरिय सई-परियरिय इन्द-पडिन्द-सुरेस वे ॥११ [३] पहेन्तर भयङ्करो झंसाल-छिण्ण-ककरो ॥१ वेलो व्व सिङ्ग-दीहरो णियच्छिओ महीहरो ॥२ कहिं जें भीम-कन्दरो झरन्त-णीरं-णिज्झरो ॥३ कहिं जि रत्तचन्दणो तमाल-ताल-वन्दणो ॥४ कहिं जि दिट्ठ-छारया लवन्त मस-मोरया ॥ ५ कहिं जि सीह-गण्डया धुणन्त-पुच्छ-दण्डया ॥६ कहिं जि मत्त-णिब्भरा गुलुग्गुलन्ति कुञ्जरा ॥७ कहिं जि दाढ-भासुरा घुरुग्घुरन्ति सूयरा ॥८ कहिं जि पुच्छ-दीहरा किलिकिलन्ति वाणरा ॥९ कहिं जि थोर-कन्धरा परिब्भमन्ति सम्वरा ॥ १० कहिं जि तुङ्ग-अङ्गया हयारि-तिखसिङ्गया ॥ ११ कहिं जि आणणुण्णया कुरङ्ग वुण्ण-कण्णया ॥ १२ 2. 1 P S इउ. 2 P दुव्वारएहि, दुव्वारयेहिं. 3 P थरहरे हिं. 4 5 भवंतउ. 5 P उब. कहिं, 5 ओवंकहिं, 6 P °भुव.7 A ओयरिय. 8 P सई.9 5 वा. 3. 15 इहं', A एस्थं..2 PS °छिण्णु. 3 A संग: 4 5 तीर'. 5 P वलंत'. 6A दंडया. 7 A तुंगजीहया. 8 A तिक्खसीहया. 9 P S कुरंगु. [२] १ आवयोः, ३ व(भ ? )स्त्राभ्यां बाणाः. ३ अग्रे चल अग्रे चल. [३] १ सयरुवृत्त(?)पाषाणवन्तश्च. २ वृष इव. ३ पीपलः. ४ रक्षा, अथवा, 'मत्त-मयूरा छारया छायया रक्ता (?). ५ महिषाः. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [क०३, १३, ४, १-११, १२, १-५ ८८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ । ॥घत्ता॥ तहिँ तेहऍ संइलें तरुवर-वहले जाणइ-विजुलऍ धवलुज्जलगू आरूढ वे वि हरि-हलहर । चिञ्चइय णाइँणव जलहर ॥१३ • पिहुल-णियम्व-विम्व-रमणीयहें राहउ दुम दरिसाक्इ सीयहें ॥५१ ऍहु सो 'धणे णग्गोह-पहाणु जहिँ रिसहहाँ उप्पण्णंउ णाणु ॥ २ ऍहु सो सत्तवन्तु किं न मुणिउ अजिउ स-णाण-देहु जहिँ पंथुणिउँ ॥३ ऍहु सो इन्दवच्छ सुपसिद्धउ जहिँ संभव-जिणु णाण-समिद्धउ ॥ ४ ऍहु सो सरलु सहलु संभूअउ अहिणन्दणु स-णाणु जहिँ हूअउ ॥५ ऍहु पीयङ्गु सीऍ सच्छायउ सुमइ स-णाणपिण्डु जहिँ जायउ ॥ ६ ऍहु सो सालु सीऍ णियच्छिउ पउमप्पहु स-णाणु जहिँ अच्छिउ ॥ ७ ऍहु सो सिरिसु महद्दुमु जाणइ णाणु सुपासें भणेवि जगु जाणइ ॥८ ऍहु सो णागरुक्खु चन्दप्पहें णाणुप्पत्ति जेत्थु चन्दप्पहें ॥ ९ ऍहु सो मालइरुक्खु पदीसिउ पुप्फयन्तु जहिँ णाण-विहूसिउ ॥ १० ॥ घत्ता ॥ ऍहु सो पक्खंतर फल-फुल्ल-भरु तेन्दुइ-समाणु दुह-णासहुँ । हिँ परिहूयाइँ संभूयाइँ णाणइँ सीयल-सेयंसहुँ॥११ [५] ऍह सा पोडलि सुहल सुपत्ती वासुपु जहिँ णाणुप्पत्ती ॥ १ "ऍसु सो 'जम्बू एह 'असत्थु विमलाणन्तहूँ णाण-समत्थु ॥२ उहु दहिवण्ण-णन्दि सुपसिद्धा धम्म-सन्ति जहिं णाण-समिद्धा ॥ ३ उहु साहार-तिलउ दीसन्ति कुन्थु-अरहुँ जहिँ णाणुप्पत्ति ॥ ४ ऍहु सो तरु कङ्केल्लि-पहाणु मल्लिजिणहों जहिँ केवल-णाणु ॥ ५ ऍहु सो चम्पउ किष्ण णियच्छिउ मुणि सुव्वउ स-णाणु जहिँ अच्छिउ ॥६ 10A चेवाय. 4. 1 P रमणीयहो, s रमणीयहिं. 2 5 सीयहिं, A सीयहो. 3 A नग्गोहु. 4 A उप्पण्णउं. 5 Ps क्रिन्न. 6 PA पथुणिउं, S एस्थुणिउं. 7 PS णाणु. 8 5 सहल, A सुहलु. 9 P संभूअउं, A संभूयउ. 10 चंदप्पहु, s चंदप्पहो. 11 Ps चंदप्पहो. 12 SA जक्खतरु. 13 तिंदुइ, A तंदुइ. 14 s जिह. 15 A सई भूक्ष. 5. 1 PS पाडल. 2 A भासत्थु. 3 5 साहारं. ६ पर्वते. ७ मंडितः. [४] १ हे सीते. २ प्रकर्षण स्तवितः. ३ हे जानकी सीते. ४ प्लक्ष: ५ संभूतानि. [५]१ जामुणि. २ पीपलः. ३ अशोकः, Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * ,.-१०, १-९,७,१-९] इय उत्तिम तर इन्दु वि वन्दई एम चवन्त पत्त वल-लक्खण दिवस चयारि अणङ्ग-वियारा उज्झाकण्डं-वत्तीसमो संधि [८९ जणु कजेण तेण अहिणन्दई' ॥७ जहिँ कुलभूसण-देसविहूसण ॥८ पडिमा-जोगें थक्क भडारा ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ वेन्तर-घोप्सेंहिँ , आसीविसेंहिँ वेढिय वे वि. जण सुह-लुद्ध-मण अहि-विच्छिय-वेल्लि-सहासेंहिँ। । पासण्डिय जिह पसु-पासेंहिँ ॥१० जं दिटु असेसु वि अहि-णिहाउ वलऐउ भयङ्करु गरुडु जाउ ॥ १ तोणीर-पक्खु वइदेहि-चञ्चु पक्खुज्जल-सर-रोमञ्च-कञ्चु ॥ २ सोमित्ति-वियड-विप्फुरिय-वयणु णाराय-तिक्ख-णिडुरिय-णयणु ॥ ३ ॥ दोण्णि वि कोवण्डइँ कण्ण दो वि थिउ राहउ भीसणु गरुडु होवि ॥४ तं णयण-कडक्खेवि दुग्गमेहिँ परिचिन्तिउ कज्जु भुअङ्गमेहँ ॥५ 'लहु णासहुँ किं गर-संगमेण खज्जेसहुँ गरुड-विहङ्गमेण' ॥ ६ एत्थन्तर विहडिय अहि मयन्ध गय खयहाँ णाई मुणि-कम्मवन्ध ॥ ७ भय-भीय विसैन्थुल मणेण तदृ खर-पवण-पहय घण जिह पणट्ठ ॥८॥ ॥ घत्ता ॥ वेल्ली-सङ्कलहों वंसत्थलहों विसहर-फुक्कार-करालहों। जाय प्रगास रिसि णहें सूर-ससि उम्मिल्ल णाई घण-जालहों ॥९ [७] अहि-णिवहु जं जें गउ ओसरेंवि मुणि वन्दिय जोग-भत्ति करेंवि ॥ १ , जे भव-संसारारिहें डंरिय सिव-सासय-गमणहाँ अइतुरिय ॥२ विहिँ दोसहिँ जे ण परिग्गहिय विहिँ वज्जिय विहिँ झाणहिँ सहिय ॥३ तिहिँ जाइ-जरा-मरणेहिँ रहिय सण-चारित्त-णाण-सहिय ॥४ जे चउगइ-चउकसाय-महण चउ-मङ्गल-कर चउ-सरण-मण ॥ ५ जे पञ्च-महवय-दुंधर-धर पञ्चेन्दिय-दोस-विणासयरं ॥ ६ 25 छत्तीस-गुणंड्डि-गुणेंहिँ पवर छजीव-णिकायहुँ खन्ति-कर ॥७ जिय जेहिँ सभय सत्त वि णरय जे सत्त सिवङ्कर अणवरय ॥८ कम्मट्ठ-मयट्ठ-दुट्ठ-दमण अट्टविह-गुणड्डी-सरसवण ॥ ९ 4 PS उत्तम. 5 A °जोएं. 6 3 सुद्धमग, A मुहसुद्धमण. 6. 1 P वलएव. 2 A °वर'. 3 A किण्णर. 4 s A विसंतुल. 7. 1 P°संसारासिंह, s°संसारारिहिं.2 s दुरिय. 3 P दुन्दरद्धर, 5 दुद्धरधर. 4 PS 'विणासकर. 5A °गुणदृ'. 6s °णिकायदोषंतिकर. 7 P जें. 8 P °दवण, s°दवणा. ४ ख्यादि-गृहारम्भैः. स. प. च०१२ Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ९०] सयम्भुकिउ पउमचरित [2०७,१०,१-९,९,१-४ ॥ घत्ता॥ एकेकोत्तरिय इय गुण-भरिय पुणु वन्दिय वल-गोविन्देहिँ । गिरि-मन्दिर-सिहरें वर-वेईहरें जिण-जुवलु'व इन्द-पडिन्देहि ॥१० [८] । भावें तिहि मि जणेंहिँ धम्मजणु किउ चन्दण-रसेणं सम्मजणु ॥ १ पुप्फच्चणिय छुद्ध-सयवत्तेहिँ पुणु आढत्तु गेउ मुणि-भत्तेहिँ ॥२ रामु सुघोस वीण अप्फालइ जा मुणिवरहु मि चित्तइँ चालइ ॥३ जा रामउरिहिं आसि रवण्णी तूसेंवि पूयण-जक्खें दिण्णी ॥४ लक्खणु गाइ सलक्खणु गेउ सत्त वि सर ति-गाम-सर-भेउ ॥ ५ 10 एकवीस वर-मुच्छण-ठाणइँ एक्कुणपञ्चास वि सर-ताण ॥ ६ ताल-विताल पणच्चइ जाणइ णव रस अट्ट भाव जा जाणइ ॥ ७ दस दिट्ठिउ वावीस लया भरहें भैरह गविट्ठइँ जाइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ भावें जणय-सुय चउसहि भुय दरिसन्ति पणञ्चइ जाहिँ । ॥ दिणयर-अथवणे गिरि-गुहिले-वणे उवैसग्गु समुट्ठिउ ताहिँ ॥ ९ [९] तो कोवग्गि-'करम्विय-हास' दिदुइँ णहयलें असुर-सहोसइँ ॥१ अण्णइँ विष्फुरियाहर-वयणइँ अण्णइँ रतुम्मिल्लिय-णयणइँ ॥२ अण्णइँ पिङ्गङ्ग पिङ्गक्खइँ अण्णइँ णिम्मंसइँ दुप्पेक्खइँ ॥ ३ ॥ अण्णइँ ण णच्चन्ति विवत्थई अण्णइँ तहिँ चामुण्ड-विहत्थई ॥४ अण्ण. कङ्काल. वेयांलइँ कत्तिय-मडय-करइँ विकराल. ॥ ५ अण्णइँ मसि-वण्णइँ अपसत्थइँ णर-सिर-माल-काल-विहत्थइँ॥ ६ अण्णइँ सोणिय-मईर पियन्तइँ णचन्तइँ घुम्मन्त-घुलन्त ॥ ७ ॥ अण्णइँ किलकिलन्ति चउ-पासेंहिँ अण्णइँ कहकहन्ति उवहासेंहिँ ॥ ८ 9 P इहरे. 10 P इ, s omits. 11 P 3 °पडिंदिहिं, A पडिंदहिं. 8. 1s पुष्फच्चयणिय. 2 P च्छुग', S च्छु. 3 P S सुघोसु. 4 P S टालइ. 5 P S एक्कु वि पंचास. 6 s जो. '7 P S A जाणइं. 8 A भरहे. 9 A भरहे. 10 8 जायई. 11 Ps दिणयरु अंथवणे. 12 P "गुहलस', s गुहसै?. 13 s ओसग्गु. . 9. 1 A °सहायइं. 2 Ps पिंगग्गइं. 3A चउंड. 4 Ps वेयालइ, A वेयालइ कंकालई. 5 PS °कपाल". 6 A °मए. [८] १ सीता. [९] १ मिश्राणि. wwwwwwwwwwwwwwww Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०९,९,१०,१-९११,1-] उज्झाकण्डं-वचीसमो संधि [९१ . ॥ घत्ता॥ अण्णइँ भीसण. ___दुद्दरिसण 'मरु मारि मारि' जम्पन्त । देसविहूणहँ कुलभूसँणहँ । आयइँ उवसग्गु करन्तइँ ॥ ९ [१०] पुणु अण्णइ अण्णण्णप्पयाहिँ ढुक्कइँ विसहर-फण-फुक्कारेंहिँ ॥१ अण्णइँ जम्वुव-सिव-फेकाहिँ वसह-झडक्क-मुक्क-ढेक्कारेंहिँ ॥२ अण्णइँ करिवर-कर-सिक्कारेंहिँ सर-सन्धिय-धणु-गुण-टङ्कारहि ॥ ३ अण्णइँ गद्दह-मण्डल-सदेहिँ अण्ण. वहुविह-भेसिय-*णदेंहि ॥ ४ अण्णइँ गिरिवर-तरुवर-घाहिँ पाणिय-पाहण-पवणुप्पाऍहिँ ॥ ५ अण्णइँ अमरिस-रोस-फुरन्तइँ णयणेहिँ अग्गि-फुलिङ्ग मुयन्त. ॥ ६ । अण्णइँ दह-क्यणइँ सय-वयण अण्णइँ सहस-मुहई वहु-णयण ॥७ तहिँ तेहऍ वि कालें मइ-विमलहुँ तो वि ण चलिउ झाणु मुणि-धवलहुँ ॥८ ॥घत्ता ॥ वइरु सरन्ताइँ पहरन्ताइँ सव्वल-हुलि-हल-मुसलग्गॅहिँ । कालें अप्पणउ भीसावणउ दरिसाविउ णं वहु-भङ्गैहिँ ॥ ९ उवसग्गु णिऍवि हरिसिय-मणेहिँ णीसहिँ वल-णारायणेहिँ ॥१ 'मम्मीसेवि सीय महावलेंहिँ मुणि-चलण धराविय करयलेंहिँ ॥ २ धणहरइँ विहि मि अप्फालियणं सुर-भवण. संचालिय॥३ वुण्णइँ भय-भीय-विसण्ठुलइँ णं रसियइँ णहयल-महियलइँ ॥ ४ तं सद्दु सुणेवि आसङ्कियइँ रिउ-चित्त. माण-कलङ्कियइँ ॥ ५ धणुहर-टङ्कारहिँ वहिरियइँ णट्ठइँ खल-खुद्दइँ वइरियइँ ॥ ६ णं अट्ठ वि कम्मइँ णिजिय णं पञ्चेन्दियइँ परन्जिय ॥ ७ णं णासेवि गय. परीसहइँ तिह असुर-सहास. दूसहइँ ॥८ ॥ धत्ता ॥ छुडु छुडु णट्ठाइँ भय-तट्ठाइँ मेल्लेप्पिणु मच्छरु माणु । ताव भडाराहुँ वय-धाराहुँ उप्पण्णउ केवल-णाणु ॥ ९ 7 Ps देसविहूसणहु. 8 PS कुलभूसणहो. 10. 1 PS °फणि°. 2 gs °फेकारहिं, A फेहिं. 3 semits this pāda. 4 P °सद्दहि, . A नद्दहिं. 5 P°णुघाएहिं, 8 °णुग्घायहिं. 6 s गद्दहअमरिस. 7 P S णयणइं. 8 P दस. 9A °वयणई. 10 Pemits. 11 PS अभणउं. 12 s A भीसावणउं. 11. 1PS अनकालियाई, and so throughout this Kadavaka in PS the pādas end in °आई. 2 Ps °भवणइ, A @यणई. 3 PS णहयले. 42 चिंतइ. 5A परिजियई. 6A उप्पण्णउं.. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ९२] सयम्भुकिउ पउमचरित [क० १२,१-१,१३,-" [१२] ताव मुणिन्दहँ णाणुप्पत्तिएँ आय सुरासुर-वन्दणहत्तिएँ ॥ १ जेहिँ कित्ति तइलोके पगासिय जोइस वेन्तर भवण-णिवासिय ॥ २ पहिलउ भावण सङ्घ-णिणदें वेन्तर तूरैयफालिय-सवें ॥३/ । जोइस-देव वि सीह-णिणाएं कैप्पामर जयघण्ट-णिणाएं ॥ ४ . संचलिएं चउ-देवणिकाएं छाइउ णहु णं घण-संघाएं ॥५ वहइ विमाणु विमाणे चप्पिउ वाहणु वाहण-णिवह-झडप्पिउ ॥ ६ तुरउ तुरङ्गमेण ओमाणिउँ सन्दणु सन्दणेण संदाणिउ ॥ ७ गयवरु गयवरेण पडिखलियउ लग्गेवि मउडे मांडु उच्छलियउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ भावें पेल्लियर भय-मेल्लियउ सुर-साहणु लीलए आवह । लोयहुँ मूढाहुँ तमें छूढाहुँ णं धम्म-रिद्धि दरिसावइ ॥९ [१३] ताव पुरन्दरेण अइरावउ साहिउँ जण-मण-णयण-सुहावउ ॥१ सोह दिन्तु चउसट्ठी-णयणहिँ गुलुगुलन्तु वत्तीसहिँ वयणेहिँ ॥२ 1 वयणे वयणे अट्ठट्ट विसाणइँ णाइँ सुवण्ण-णिवद्ध-णिहाण ॥ ३ एक्कक्कएँ विसाणे जण-मणहरु एक्केक्कउ जें परिवउ सरवरु ॥ ४ सरें सरें सर-परिमाणुप्पण्णी कमलिणि एक-एक णिप्पण्णी ॥५एकेकहें पउमिणिहें विसालइँ पङ्कयाइँ वत्तीस स-णालइँ॥६ कमले कमलें वत्तीस जि पत्तइँ पत्ते पत्ते णट्टाइ मि तेत्तइँ ॥ ७ 2° वद्धिउँ जम्बूदीव-पमाणे पुणु जि परिहिउ तेण जि थाणें ॥८ तहिँ दुग्घोट्टे चडेवि सुर-सुन्दरु वन्दणहत्तिएँ आउ पुरन्दरु ॥९. पुरउ सुरिन्दहाँ णयणाणन्देहिँ गुरु पोमाइउ वन्दिण-वन्देहि ॥ १० ॥ धत्ता ॥ 'देवहीं दाणवहाँ खल-माणवहाँ रिसि चलणेहिँ के ण लग्गहों। 25 जेहिं तवन्तऍहिँ अचलन्तऍहिँ इन्दु वि अवयारिउ सग्गहों ॥११ ___ 12. 1 P°मुणिं दहो, 9 मुणिंदहु. 2 A वितर भवण जे संखनिनाएं. 3 A तूर फालियाघोएं. 4 P omits this rada. 5 P ज्झडिप्पउ. 6 PS उम्माणिउ.7A संदाणि उं. 8 PS मउडू, A मउः 13. 1 A पसहिउ. 2 P Q. 3 After line 6, s reads the following extra कमले कमले बत्तीस दलाई णवमयरंदरिद्विवहलाई। 4 A वद्ध वि. 5 P जि ण. 6 P वंदणवंदहि, वंदणवंदिहिं, A वंदिणविंदेहिं. 7 Ps किण्ण वलग्गहो. 8 P जहिं तवतेऐहि, s जहि तवतेयहिं. 9 P पहवंतएहिं, 8 पहवंतयेहि. {१२] १ निरुद्धः. [१३] १ सजीकृतः, साधितः. २ देवसमूहै:.. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१४, १-९;१, १-८] उज्झाकण्डं-तेत्तीसमो संधि [९३ . [१४] जिणवर-चलण-कमल-दल-सेवहिँ केवल-णाण-पुज किय देवहि ॥ १ भणइ पुरन्दरु 'अहाँ अहों लोयहाँ जइ सङ्किय जर-मरण-विओयहाँ ॥ २ . जइ णिबिण्णा चउ-गइ-गमणहों तो कि ण ढक्कहाँ जिणवर-भवणों ॥३ पुत्तु कत्तु जावं मणे चिन्तहों जिणवर-विम्वु ताव कि ण चिन्तहों ॥४ चिन्तहों जाव मासु मयरासणु कि ण चिन्तवाँ ताव जिणसासणु ॥५ चिन्तहों जाव रिद्धि सिय सम्पय कि ण चिन्तवहाँ ताव जिणवर-पय ॥६ चिन्तहों जाव रूउ धणु जोवणु धण्णु सुवण्णु अण्णु घर परियणु ॥७ चिन्तहों जाव वलिउ भुव-पञ्जर कि ण चिन्तवहाँ ताव परमक्खरु ॥८ ॥ पत्ता ॥ पेक्खड्डु धम्म-फलु चउरङ्ग-वलु पयहिण ति-वार देवाविउ । स इँ भु वणेसरहों परमेसरहाँ अत्थक्कएँ सेव कराविउ' ॥९ [३३. तेत्तीसमो संधि] उप्पणऍ णाणे पुच्छइ रहु-तणंउ । 'कुलभूसण-देव किं उवसग्गु कउ'॥ [१] तं णिसुणेवि पभणइ परम-गुरु 'सुणु जक्खथाणु णामेण पुरु ॥ १ तहिँ कासव-सुरवं महाभविय ऐयारह-गुणथाणविय ॥२ एक्कोवर किङ्कर पुरवइहें णं तुम्वुरु-णारय सुरवइहें ॥३ हम्मन्तु विहङ्गमु लुद्धऍहिँ परिरक्खिउ तेहिँ पवुद्धऍहिँ ॥ ४ ० खगवइ पुणे वहुकालेण मुउ विज्झाचलें भिल्लाहिवइ हुउ ॥५ तो कासव सुरव वे वि मरेवि थिय अमियसरहों घरे ओअरेवि ॥ ६ उवओवादेविहे दोहलॅहिँ उप्पण्णा वड्डुहिँ सोहॅलेंहिँ ॥७ वद्धावउ आयउ वन्धुजणु किउ उइय-मुइय णामैग्गहणु ॥८ ___ 14. 1 A देवहो. 2 P किर. 3 Ps °चलणहो. 4 P S जेम. 5 P S A मणि. 6 A अण्ण. 1. 1 P S णाणे. 2 P S तणउं. 3 Ps किं तउ. 4 Ps किउ. 3s पुरव, A सुरय. 6 A गुग्घविय, 7 P A पूवुद्धिएहिं. 8 A बहुकालंतरंग. 9 P उववाएं, s उववायं. A 10 P देविहि, s देविहि, A एवेहिं. 11 P उहअउ. 12 P णामगहणु. [१४] सेवकैः. २.भुजापञ्जरबलं. ३ वारंवार, आकस्मिकेन. . [१] १. कर्षक-सूरपौ भ्रातरौ. २ एकादश-प्रतिमा-युक्ताः. ३ पंक्षी. ४ पंक्षी. ५ अमृतसर-दूतस्य. ६ उपयोगा (१) अमृतसरस्य स्त्री. ७ उत्सवैः. ८ उदित-मुदित-नामानौ. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ·९४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १,९,२, १-९,३, : ॥ धत्ता ॥ णं अमर-कुमार छुडु सग्गीं पडिय। णाणङ्कुस-हत्थ जोबण-गएँ चडिय॥ ९ [२] 5 तो पमिणिपुर-परमेसरहाँ दरिसाविय 'विजय-भहीहरहों ।। १ । तेण वि णिय-सुअों जयन्धरहों किय किङ्कर वड्डिय-रणभरहों ॥ २ । अच्छन्ति जाम भुञ्जन्ति सिय तो ताम जणेरहों गेमण-कियं ॥ ३ . पैट्ठविउ णरिन्दें अमियसरु अइभूमि-लेह-रिज्छोलि-धरु ॥४ सुभूइ सहेजउ तासँ गउ तें णवर पाण-विच्छोउ कउ ॥५ " पल्लट्टइ पल्लट्टिउ भणेवि ते उइय-मुइय तिण-समु गणेवि ॥ ६ सो उवउवाएविएँ सहुँ जियइ अमिओवमु अहर-पाणु पियुइ ।। ७ परियाणेवि जेहें दुच्चरिउ वसुभूइहें जीविउ अर्वहरिउ ॥ ८ ॥ धत्ता ॥ उप्पण्णउ विज्झें होप्पिणु पल्लिवइ । पुवक्किउ कम्मु सव्वहाँ परिणवइ ॥ ९ [३] जय-पव्वय-पवरुजाणु जहिँ 'रिसि-सङ्घ पराइउ ताव तहिँ ॥१ किय रुक्खें रक्खें आवास-किय णं रुक्खे रुक्खें अवइण्ण सिय ॥२ संजाय अङ्ग' कोमलइँ अहियइँ पण्णइँ फुल्ल' फैलइँ ॥ ३ १० 'रिसि रुक्ख व अविचल होवि थिय किसलऍ परिवेढावेढि किय ॥४ रिसि रुक्ख व तवण-ताव तविय 'रिसि रुक्ख व मूल-गुणग्यविय ॥५ रिसि रुक्ख व आलवाल-रहिय रिसि रुक्ख व मोक्ख-फलब्भहिय ॥ ६ गउ गन्दणवणिउ तुरन्तु तहिँ सो विजय-महीहर-राउ जहि ॥ ७ 13 Pणामंकस. 2. 1 P पोइणि°, s पोमिणि'. 2 A °तिय. 3 A ताव. 4 P सो लइ उअवाएवि सहु जिआई, s उअवाएविये सहु सहु जियइं, A omits सो. 5s अमिउवहु. 6 P अवहरिउं. 7 PS होएप्पिणु. 8 PS पुवकिउ. 3. 1s तुरिउ. 2 A omits the portion from इं अंगई up to रिसि in line 5. 3 PS कोमलाई. 4 P S फुल्लइ फलाइं. 5 PS तावतवणु. 6 °क्खविय. 7 PS मालावाल.8 PS ग्वविय. [२] १ विजयपर्वतस्य राज्ञः. २ गमनक्रियायां.. ३ विजय-महीश्वर-राज्ञा क्वापि प्रयोजनेन प्रेषितः स अमृतसर-दूतः. ४ दूर-भूमि, अथवा भूमेरनतिक्रमेण निज-भूमि यावत्. ५ लेखमाला. ६ ब्राह्मणः. ७ तेन दूतेन व्यावृत्तः. ८ वसुभूतिः. ९ महादेवी उपयोषित्वा (?) [३] १ विजयपर्वतः. २ अटम न्यायो x वृक्षमूलं अलस्थानं च. ३ वनपाल:. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के० ३, ८–९, ४, १-९;५, १-८ ] "परमेसर केसरि - विकमेहिँ वान्त मज्झ रिस - सी ह - किसोर तं णिसुर्णेवि णरवइ गयउ तहि वोल्लाविय अहहॊ “अहहॊ मुणिवरहों परमप्पर अप्पर होवि' थिङ अइदुलहु लहेंवि मणुअत्तर्णंउ कहों के परम- मोक्ख-गमणु सच्छाइँ आयइँ अङ्गाइँ वित्थिष्णइँ आयइँ कडियलइँ errors aइँ जोब्बगइँ सुपसिद्ध लोऍ तुम्हाण किले तो मोख - रुक्ख-फल-वैद्धर्णेण "पइँ अप्प काइँ विडम्बियउ कहाँ घरु कहाँ पुत्त- कलत्ताइँ स- विमाणइँ जोणइँ जोगाई धण-धण्णइँ जीविय-जोबणइँ वइसण वसुन्धर वैज्जाइँ आयहिं वहिं वेयरियइँ सुवहिँ सहास पाडियइँ (व) उज्जाणु लइन जइ पुङ्गवेंहिँ ॥ ८ ॥ घत्ता उज्झाकण्ड - तेत्तीसमी संधि [९५ [ ४ ] उम्मग्गिम करेंवि । थियं वर्णे पसरेंवि” ॥ ९ आवासिउ महरिसि- संत्थु जहिँ ॥ १ अवुहहों अयाण- परमक्खरहों ॥ २ कज्जे के रिसि-वेसु किउ ॥ ३ के कंजें विणsहों अर्पण ॥ ४ www रिमाणि मणहरु तरुणियणु ॥ ५ सोलह - आहरणहँ जोग्गाइँ ॥ ६ हय-गय-रह-वाहण-पञ्चलैइँ ॥ ७ णिष्फलइँ गयइँ तुम्हहँ तणइँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ एक्कु वितरण कर । सयलु णिरत्थु गउ" ॥ ९ [५] महिपालु वुत्तु मइवद्धर्णेण ॥ १ अच्छहि सुह- दुक्ख- करम्वियउ ॥ २ धय-चिन्धइँ चामर-छत्ताइँ ॥ ३ रह-तुरय-महग्गय- दुग्गाइँ ॥ ४ जल - कील पाणइँ उबवणइँ ॥ ५ कवि होति सहेजाइँ ॥ ६ वम्भाणहँ लक्खइँ मारियइँ ॥ ७ चक्कaas - सयइँ णिद्धाडियइँ ॥ ८ 9PS ठिय 4. 1 P संघु. 2 P s होइ. 3PA मणुभत्तणउं, s मणुयत्तणउ 42 किं कजइ, s किं किजइ, 4 के कज्जें. 5Ps अप्पण 6 P वरे. 5. 1 Ps मुक्ख', A मोक्खु. 2Ps वन्धणेग. 3 A अप्पउं. 4 Ps अच्छइ. 5P 8 पेमाइँ. 6 P s बहुहिं. 7 P s वंभाणहो. 8 P सुरवर इहि, $ सुरवरइ. [४] १ परममूर्खः २ दमनक्रियायां समर्थः. [५] १ डोलिका २ दुर्गाणि समूहानिन्च, ३ हीरा-रन. ४ छद्मितानि . 10 13 20 25 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ९६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 15 वि अंवरे वि सिय कहाँ समाणु वि पुणु वि कहइ परमेसरु पुणु उप्पत्ति-जरा-मरणावसरु पुग्गल - परिमाणं- सुत्तु धरेंवि बहु-अत्थि जि अन्तर्हि ढङ्किङ सिर- कलसाड संचरइ 10 तरुणत्तणु जाम ताम वहइ सिरु कम्पइ जम्पइ ण वि वयणु ण चलन्ति चलण ण करन्ति कर ॥ पुणु पच्छिम-कालें जिउ जेम विहङ तं णिसुर्णेवि णरवइ उवसमिउ अणु पुणु भाव- गाह-गहिउ तहिँ उइय-मुइय णिग्गन्ध थिय 20 पुणु सवण - सङ्घ त पुरवरहों सम्मेयों जन्त जन्त वलिय ते उइय-मुइय दुइ बिडिय धाइउ धाणुकु वद्ध-वइरु दुष्पेच्छच्छ्रं धिर-थोर करु ॥ धत्ता ॥ [ क० ५, ९; ६, १–५, ७, १-८ कालें कवलु किय | एक्कु वि पर ण गय” ॥ ९ [६] " जिउ तिण्णि अवस्थउ उवह ॥ १ पहिलउ जे णिवेद्धर देह-घरु ॥ २ कर चलण चयारि खम्भ करेंवि ॥ ३ मासि चम्म छुह- पङ्किय ॥ ४ माणुसु वर-भवण अणुहरइ ॥ ५ पुणु पच्छऍ जुण्ण-भाउ लहइ ॥ ६ ण सुणन्ति कण्ण णणियइ णयणु ॥ ७ जर जज्जरिहोइ सरीरु पर ॥ ८ घत्ता ॥ [६] १ अस्थि-अत्रावलीभिः . [७]१ दीक्षितः २ मदिरापीतः ३ वक्षः . णिवss देह-घरु । उडुई मुऍवि तरु" ॥ ९ [७] णिय - णन्दणु यि-पऍ सेण्णिमि ॥ १ 'णिक्खन्तु रहिव-सय-सहिउ ॥ २ कर-कमलैहिँ के सुप्पीड किय ॥ ३ गड वन्दणहत्तिऍ जिणवरहों ॥ ४ पहु छवि उप्पण चलिय ॥ ५ वसुभूइ-भिल्ल-पंल्लिहें पडिय ॥ ६ गुञ्जाहल-णयणु पीय-मइरु ॥ ७ अप्फालिय धणुहरु हिर-सरु ॥ ८ 9Ps अवर. 6. 1 PS अवस्थइ 2 P णिबंधई, s णिवंधइ. 3 Ps परिमाणु. 4 Ps चयारि वि. 5 P अंतिहि, s यंतिहि, A अंतहि. 6 A ढक्कियाउ 7s मास, A मासिह 8 P s वहंति. 9 PS उड्डड्इ जेम, 4 उड्डुए. 10 A omits. 7. 1 A पुरे. 2 s सणिमिउं, ' A सण्णेमिउं. 3 A अप्पणु. 4 A नराहिउ. 5P के सुप्पा. 6 P s जंतु. 7 P थल्लिहिं, s पल्लिहि. 8Ps गुंजाहलु. 9A वस्थ. 10 A गहिय. 11 s 'भवंतरइ. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ७, ९; ८, १–९; ९, १-८ ] हक्कारिय' विणि विदुद्धेरेण "अहो 'संचारिम-र-वणयरहों तं सुर्णेवि महावय - धारऍण "मं भीहि याहि अण्णहों भवहों तहिँ तेहऍ विरें समावडिऍ थिउ खन्धु समšवि एक्कु जणु जो पुत्र भवन्तरें पक्खिय उ तें वुच्चइ "लोद्धा ओसरहि वर ण कुहन्ति ह हणइ णिरुत्तु पावास पउरु पाउ करें वि वसुभ्रंइ-भिल्लु धण-जण-पउरें णामेण अणुद्धरु दुद्दरिसु दुल्लङ्घहों णिय-कुल- पचयहों ते - मुइय तासु जि तणय गिरि-धीर महो वहि- गहिर-गुण णामङ्किय रेयण-विचित्त-रह छंदिवस सहणु करेंवि 'वोलावियं 'ते दय डेंवि णिसेणि + ॥ घन्ता ॥ उज्झाकण्ड - तेतीसमो संधि [९७ होन्ति ण जज्जर हूँ । सत्त-भवन्तैरइँ | [6] णिय- वईयर - वर विरुद्धएण ॥ १ कहिँ गइ एवहिँ महु मरहों" ॥ २ धीरिउ लहुवर वड्डारऍण ॥ ३ उवसग सहणु भूसणु तवहों” ॥ ४ अधुरन्धरें गरुअ-भारें पडिऍ ॥ ५ भिल्लाहिर अब्भुद्धरण- मणु ॥ ६ पुरें जक्खथा परिरक्खियउ ॥ ७ को मारइ रिसि तुहुँ मँहु मरहि" ॥ ८ ww ॥ घत्ता ॥ कालन्तरेण मैय | लीलऍ संग्गु गय ॥ ९ [९] . 8. 1 A लोद्धरण 2s वइयरु. 3 A महन्वय° 4 P थाहि, A भाहि. 5 Ps A उबगु. 6 Ps°भारं. 7 P समोडेवि, s समोडिबि 8P महुं, s सहु. 9PSA मरहिं. 10 PA वोल्लाविय. 11 A सुय. 12Ps सग्ग. 9. The first two pādas omitted in A. 2 P तिरयहि, s तिरियहि. 3 Ps फिरिवि. 4 A अरिट्ठपुरे. 52s नंदणु. 64 विसद्धियहो 7s पारंगगय. 8Ps छद्दिवस, A छविहई. ww वहु-कालु णरय - तिरियहिँ फिरेंवि ॥ १ पट्टणें उप्पण्णु अरिद्वैउरें ॥ २ कणय पह-जणणि- जणिय- हरिसु ॥ ३ for as 'पिर्यंचयहाँ ॥ ४ विण्णाण - कला -पर-पार-गाय ॥ ५ पय- पालण रज्ज- कज्ज- णिउण ॥ ६ पउमावइ- सुअ ससि सूर-पह ॥ ७ उ सग्गु पess तहिँ मरेंवि ॥ ८ [८] १ वसुभूतिश्वर भिलेन, १ हेरिकः ३ परत्र-विषये स्थिरमन कुरु, ४ मुंचाविय. ५ पक्षि भिल्ले (?). [९] प्रियत्रत- राशः २ रम-विचित्र रथौ ३ प्रियत्रत- पिता. सृ० प० च० १३ 5 10 15 20 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ९८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ९,९,१०,१-९,११,1-6 जगडन्तु अणुद्धरु डामरिउ रणे रयण-विचित्तरहें धरि ॥९ ॥ पत्ता ॥ "पञ्चण्डहिँ तेहिं छड्डाविय-डमरु । हुउ अवर-भवेण , अग्गिकेउ अमरु ॥१० [१०] वहु-कालें रयण-विचित्तरह तउ करेंवि मरेंवि परिभमेंवि पंह ॥१ उप्पण्ण वे वि सिद्धत्थपुरें कण-कञ्चण-जण-धण-पय-पउरें ॥२ विमलग्गमहिसि-खेमङ्करहुँ अवरोप्पर णयण-सुहङ्करहुँ॥३ कुलभूसणु पढमु पुत्तु पवरु लहु देसविहूसणु एक्कु अवरु ॥४ " अण्णु वि उप्पण्ण एक दुहिय कमलोच्छव रुन्द-चन्द-मुहिय ॥ ५ वेणि मि कुमार सालहिँ "णिमियं आयरियहाँ कहाँ वि समुल्लविय ॥ ६ पढमाण जुवाण-भावें चडियणं दइवें वे अणङ्ग घडिय ॥७ वित्थर्य-वच्छयल पलम्व-भुअणं सग्गहाँ इन्द-पडिन्द चुअ ।। ८ ॥ घत्ता ॥ कमलोच्छवं ताम कहि मि समावडिय। णं वम्मह-भल्लि हियएँ झत्ति पडिय ॥९ [११] कुलभूसण-देसविहूसणहुँ णिय-वहिणि-रूव-पेसिय-मणहुँ ॥ १ पडिहाइ ण चन्दण-लेव-छवि धवलामल-कोमल-कमलु ण वि ॥२ 20 ण वि जलु जलद्द दाहिण-पवणु कुसुमाउहेण ण णडिउ कवणु ॥३ पेक्खेप्पिणु पयइँ सु-कोमलइँण सहन्ति रूइ-रत्तप्पलइँ॥॥४ पेक्खेवि थणवट्टई चक्कलइँ उच्चिइँ करि-कुम्भत्थलइँ ॥५ पेक्खेप्पिणु मुहु वालहें तणउ पडिहाइ ण चन्दणु चन्दिणंउ ॥ ६ लोयणइँ पङ्गुत्ता ढोरा इव कद्दमें खुत्ता ॥ ७ 23 पेक्खेप्पिणु केस-कलाउ मणे ण सुहन्ति मोर णञ्चन्त वणे ॥८ 9 PAधरिलं. 10 पञ्चडिहि, A पंचेडे वि. ____ 10. 1 PS रयणिविचित्तरह, A रयणि.. 2 P परेभमेवि, P marginally "दिवि लहेवि सुहु' पाठे, परेभमिवि. 3 PS पहु. 4 A omits. 5 PS °सालहि. 6s णमिय. 7 PS चे. 8 PS विच्छय०.9 P कमलच्छवि, कमलच्छिवि. ____11. 1 Ps चंदणु. 2 P उचिठउं, उबिठह. 3 PS A सण. 4 s चंदहु. 5 PA चंदिणउं.6P रूवें. ४ अभिभूय. [१०] १ मार्गः. २ राज्ञः नामेदम्. ३ कमलोत्सवा नामेदं. ४ स्थापितो. ५ ताभ्यां भमी (भगिनी?) कमलोत्सवा पुत्री. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .क.११,९,१२,१-९, १३, १-८] उज्झाकण्ड-तेत्तीसमो संधि [९९ . ॥घत्ता॥ दिदी-विस वाल सप्पहाँ अणहरइ । जो जोअइ को वि' सो सयलु वि मरइ ॥ ९ [१२] तहिँ अवसर पणेइहिँ पहु भणिउँ “खेमङ्कर तुहुँ जणणिऍ जणिउँ ॥ १ तुहुँ महियले धण्णउ एक्कु पर कमलोच्छव दुहिय जासु पवर ॥ २ कुल-देसविहसण जमल सुर्य तं णिसुणेवि णाइँ कुमार मुय ॥ ३ हेय-हियय काइँ चिन्तवसि तुहँ पाविजइ जेहिं महन्तु दुह ॥४ खल-खुद्दई दुक्किय-गाराइँ णारइय णरय-पइसाराइँ ॥५ गय-वाहि-दुक्ख-हक्काराइँ सिव-सासय-गमण-णिवाराइँ ॥ ६ ॥ तित्थङ्कर-गणहर-णिन्दिय. उ खञ्चहि पञ्च-वि-इन्दियइँ॥७ रूवेण पयङ्गु मीणु रसेंण मिगु सवणे भसलु गन्धवसेंण ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ फरिसेण विणासु मत्त-गइन्दु गउ। जो सेवइ पञ्च तहों उत्तारु कउ" ॥ ९ • ॥ [१३] . तो किय णिवित्ति परिणेवाहाँ सावजु रज्जु भुओवाहाँ ॥१ पारडं पयाणउ तव-पहेंण णिय-देहमएण महारहेण ॥ २ विहिं विण्णाणिय उप्पाइऍण दुट्ठ-कम्म-पच्छाइऍण ॥३ इन्दिय-तुरङ्ग-संचालिऍणं सत्तविह-धाउ-वन्धालिऍण ॥४ चल-चलण-चक्क-संजोइऍण मण-पंकल-सारहि-'चोइऍण ॥ ५ तव-संजम-णियम-धम्म-भरेंण आइय णिय-णिय-तणु-रहवरेण ॥ ६ थिय पडिमा-जोग्गे गिरि-सिहर सो अग्गिकेउ तेहऍऽवसर ॥ ७ संचलिउ णहँङ्गणे कहिँ वि जाम गउ अम्हहँ उप्परि खलिउ ताम ॥ ८ 7 PS इ. 12. 1A पणएं. 2 पभणिउं. 3 PS A जणिउं. 4 P A धपणउं. 5 P कमलच्छवि,s कमलच्छिवि. 6 A मुय.7 This pada omitted in A. 8 P S ताई. *9 Ps जेण. 10 PA दुहुं. 11 s °वाइहि. 12 A भमरु. 13. 1 A पयाणउं. 2 A वहि वण्णाणिउं अप्पाइएण. 3 A °संवालिएण. 4s °संचालियेण. 5 P°सारहिं. 6 PS A णहंगणि: 7 PS कहि. 8 PSA अम्हह. [१२] १ वंदिजनैः मित्रैश्च. २ रे हृतहृदय. ३ रोगाः. [१३] १ प्रधानम्. २ प्रेरितेन. ३ गमनम्. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १००] सयम्भुकिउ पउमचरिउ ___[० १३, ९-१३, १४, १-९, १, १-२ पुषभउ सरेंवि कोहें जलिउ. थिउ रुन्धेवि णहयलें "किलिकिलिउ ॥९ उवसग्गु जाम पारम्भियउ ' वहु-रूहिँ गयणे वियंम्भियउ ॥ १० पडिवण्णएँ तहिँ तेहऍऽवसरें । वन्तऍ गुरु-उवसग्ग-भरें ॥ ११ तुम्हहँ जे पहावें तट्ठाइँ असुर धणु-रवेण पणट्ठाइँ ॥ १५ ॥ घत्ता ॥ तो अम्हहँ वप्पु कालन्तरेण मुउ। सो दीसइ एत्थु गारुडु देउ हुउ ॥ १३ [१४] तो गरुडें परिओसिय-मणेण वे विजउ दिण्णउ तक्खणेण ॥१ " राहवहों सीहवाहणि पवर । लंक्खणहाँ गरुडवाहणि अवर ॥ २ पहिलारी सत्त-सऍहिँ सहिय अणुपच्छिम तिहिँ सऍहिँ अहिय ॥ ३ तो कोसल-सुऍण सु-दुल्लहेंण वुच्चइ वइदेही-वल्लहेण ॥४ 'अच्छन्तुं ताव तुम्हहुँ जे घरे अवसरै पडिवणे पसाउ करें' ॥५ सहुँ गरुडे संभासणु करवि गुरु पुच्छिउ पुणं चलणेहिँ धरेवि ॥ ६ is 'अम्हहुँ हिण्डन्तहुँ धरणि-वहें जं जिम होसइ तं तेम कहें ॥ ७ कुलभूसणु अक्खइ हलहरहों 'जलु लद्देवि दाहिण-सायरहों ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ संगाम-सयाइँ महि-खण्डइँ तिणि विहि मि जिणेवाई। सं . भु अवाइँ ॥९ [३४. चउतीसमो संधि] केवलें केवलीहें उप्पण्णऍ चउविह-देव-णिकाय-पर्वण्णएँ । पुच्छइ रामु महावय-धारा 'धम्म-पाव-फल कहहि भडारा ॥ [१] काई फलु पञ्च-महन्वयहुँ अणुवय-गुणवय-सिक्खायहुँ ॥ १ 25 काइं फलु लँइऍ अणथमिएँ उववास-पोसवऍ संथविऍ ॥२ 9 Ps णहयलि, 4 पहियलि. 10 s किलिकिलिओ, A किलिगिलिउ. 11 P तुम्हइ. 12 s धणुवाणरवेण. 13 P S अम्हहो. 14. 14 दिण्णउं. 2 A omits this pada. 3 s भच्छंति. 4 A पुणु वि चलण धरेवि. 55 जिणेवई. 6 PS वच्छ सइं. 7 PS भुंजेव्वई. ___ 1. 15 उप्पण्णइं. 2 F एवण्णए, s पवण्णइं. 3 A अक्खु. 4 PS कायइ. 5 P वयाहुँ, s व्वयाहु. 6 P लइयए अणस्थमिभए, लयए भणथमियई, लइए अणंथमिए. 7 P संथविपए, संथवियई. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क. १, ३, १-८२, १-९,३, १-४] . उज्झाकण्डं-चउतीसमो संधि [१०१ फलु काइँ जीवं मम्भीसियएँ परहण परदारें अहिंसियएँ ॥३ काई फलु सच्चें वोल्लिऍण अलिअक्षरेण आमेल्लिऍण ॥४ काई फलु जिणवर-अश्चियएँ वर-विउले घरासमें वश्चियऍ॥५ काई फलु भासें छण्डिऍण रत्तिद्दिउ देहें दैण्डिऍण ॥ ६ काई फलं जिण-संमजणेण वलि-दीवङ्गार-विलेवणेण ॥७ ॥ घत्ता॥ किं चारित्ते णाणे वऍ दसणे, अण्णु पसंसिऍ जिणवर-सासणे । जं फलु होइ अणङ्ग-वियारा तं विण्णासेंवि कहहि भडारा' ॥ ८ . [२] पुणु पुणु वि पडीवउ भणइ वलु 'कहें सुक्किय-दुक्किय-कम्म-फलु ॥ १ ॥ कम्मेण केण रिउ-डमर-कर सयरायर महि भुञ्जन्ति णर ॥२ कम्मेण केण पर-चक-धर रह-तुरय-गऍहिँ वुज्झन्ति णर ॥ ३ परियरिय सु-णारिहिँ णरवरेंहिँ । विजिजमाण वर-चामरेंहिँ ॥ ४ सुन्दर सच्छन्द मइन्द जिह जोहेंहिँ जोह बुज्झन्ति किह ॥ ५ कम्मेण केण किय पङ्गुलंय जर कुण्ट मण्ट वहिरन्धलय ॥ ६. . काणीण दीण-मुह-काय-सर वाहिल भिल्ल णाहल सवर ॥ ७ दालिदिय पर-पेसणइँ कर . के कम्में उप्पज्जन्ति णर ॥८ ॥ धत्ता ॥ 'धीर-सरीर वीर तव-सूरा सब्वहुँ जीवहुँ आसाऊरा । इन्दिय-पंसवण पर-उवयारा ते कहिँ णर पावन्ति भडारा ॥ ९ ॥ के वि अण्ण णर दुह-परिचत्ता देवलोएँ देवत्तणु पत्ता ॥ १ चन्दाइच्च-राहु-अङ्गारा अण्णहों अण्ण होन्ति कम्मारा ॥ २ हंस-स-मेस-महिस-विस-कुञ्जर मोर-तुरङ्ग-रिच्छ-मिग-सम्बर ।।३।। जइ देवहुँ जे मज्झै संभूआ तो किं कजें वाहण हूआ ॥४ 8 P जीवे. 9s परहणु. 10 PS परदार. 11 A अधिएण. 12 A वंचिएण. 13 Ps इंडिएण. 14 P कायह, S कायई. 2. 1 Ps किउ. 2 P A पंगुलाय, S पंगुलया. 3. 1 PS A देवलोइ. [१] १ अभयकृते. २ अना(न )भिलषिते. ३ मानेन. ४ नैवेद्यैः, ५ ज्ञानेन ज्ञात्वा कथय. [२] १ दृढवपुः. २ प्रशमनाः. ३ कां गतिं प्राप्नुवंति. [३] १ मंगल. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०३,५-९, ४, १-९,५,१-५ ऍहु जो दीसइ कुलिस-प्पहरणु सहसणयणु अइरावय-वाहणु.॥५ गिज्जइ किण्णर-मिहुण-सहा हिँ सुरवर जय भणन्ति 'चउपासेंहि ॥ ६ हाहा-हूहू-तुम्वुरु-णारा तेजा-तेण्णा जसु चक्कारा ॥ ७ चित्तङ्गो वि मुरव पंडिपेल्लइ रैम्भ तिलोत्तिम सइ उल्लइ ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ अप्पर्ण असुर-सुरहुँ अब्भन्तरें मोक्खु जेम थिउ सव्वहुँ उप्परें । दीसई जसु एवहु पहुत्तणु पत्तु- फलेण केण इन्दत्तणु' ॥९ . [४] तं वयणु सुर्णेवि कुलभूसणेण कन्दप्प-दप्प-विद्धंसणेण ॥१ 10 'सुणु अक्खमि' 'वुच्चइ तेण वलु आयेण्णहि धम्मों तणउ फलु ॥२ महु मज्जु मंसु जो परिहरइ छज्जीव-णिकायहाँ दय करइ. ॥ ३ . पुणु पच्छइ सल्लेहणे मरइ *सो मोक्ख-महा-पुरे पइसरइ ॥४ जो घइँ दरिसावइ पाणिवह अण्णु वि महु-मंसहों तणिय कह ॥५ सो जोणी जोणि परिब्भमइ चउरासी लक्ख जाम कम ॥६ 1 ऍउ सुक्किय-दुक्किय कम्म-फलु सुर्ण एवहिँ सच्चों तणउ फलु ॥७ तुल-तोलिय महि स-महीहरिय स-सुरासुर स-घण स-सायरिय ॥८ ॥ घत्ता॥ वरुणु कुवेरु मेरु कइलासु वि तुल-तोलिउ तइलोक्कु असेसु वि॥ तो वि ण गरुवत्तणउ पगासिउ सच्चु स-उत्तरु सव्वहँ पासिउ ॥९ [५]. जो सच्चउ ण चवइ कापुरिसु सो जीवइ जणवऍ तिण-सरिसु ॥१ जो णरु पर-दव्वु ण अहिलसइ सो उत्तिम-सग्ग-लोऍ वसइ ॥२ जो घई रत्तिद्दिणु मूढ-मणु . चोरन्तु ण थक्का एक्कु खणु ॥ ३ सो हम्मइ छिज्जइ भिज्जइ वि कप्पिजइ सूले भरिजइ वि॥४ जो दुद्धरु वम्भचेरु धरइ तहाँ जमु आरुद्दउ किं करइ ।। ५ 2A वंकारा. 3 : जसु पेल्लई. 4 A omits this pada. 5 s अप्पुणु. 4. 1 PS आयण्णहो. 2 PS_A परिहरई. 3 Ps सल्लेहण. 4 P सो वि मोक्खु महापुरि संचरइं. 5 P S जोणि. 6A सुणि.7 A तणउं. 8 P तुलतोल्लिय, A तुलितोलियो. 9 A तुलि तोलिउ. 10 P 5 सवहु. 5. 1 Omitted in A. 2 P सञ्चउं. 3 s काउरिसु, A कप्पुरिसु. -३ प्रकटयति. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०५, ६-९;६, १-८,७,१-६] उज्झाकण्डं-चउतीसमो संधि [१०३ जो घई तं जोणि चारु रमइ सो पङ्कएँ भमरु जेम मरइ ॥६ जो करइ णिवित्ति परिग्गहहाँ सो मोक्खहाँ जाइ सुहावहहाँ ॥ ७ जो घई अविअण्हु परिग्गहों सो जाइ पुरहों तमतमपहहों ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ अहवइ णिणिजइ केत्तिउ एकेकहों वयहाँ फलु एत्तिउँ । । जो घइँ पञ्च वि धरइ वयाइँ तासु मोक्खु पुच्छिज्जइ काइँ ॥९ । ॥ फलु एत्तिउ पञ्च-महवयों सुणु एवहिँ पश्चाणुव्वयों ॥१ जो करइ णिरन्तर जीव-दया पविरलु असच्चु सच्चउ मि सया ॥२ 'किस हिंस अहिंस सउत्तरिय 'ते णरय-महाणइ-उत्तरिय ॥३ जे पर स-दार-संतुट्ठ-मण परहण-परणारी-परिहरण ॥४ अपरिग्गह-दाण-करण पुरिस ते होन्ति पुरन्दर-समसरिस ॥ ५ फलु एत्तिउ पश्चाणुव्वयहुँ सुणु एवहिँ तिहि मि गुणव्वयहुँ ॥ ६ 'दिस-पच्चक्खाणु पाण-वउ खल-संगहु जासु ण वड्डियउ ॥ ७ ॥ धत्ता ॥ • इय तिहिँ गुणवएहिँ गुणवन्तउ अच्छइ सग्गे सुहइँ भुञ्जन्तउ । जासुण तिहि मि मझें एकु वि गुणु तहों संसारो छेउ कहिं पुणु ॥८ 15 फलु एत्तिउ तिहि मि गुणव्वयहुँ सुणु एवहिँ चउ-सिक्खावयहुँ ॥ १ । जो पहिलउ सिक्खावउ धरइ जिणवरे तिकाल-वन्दण करइ ॥ २ ॥ सो णरु उप्पजइ जहिँ जे जहिँ वन्दिज्जइ लोऍहिँ तहिँ जे तहिँ ॥३ जो घ. पुणु विसयासत्त-मणु वरिसहों वि ण पेच्छइ जिण-भवणु ॥४ सो सावउ मज्झ ण सावयहुँ अणुहरइ णवर वण-सावयहुँ ॥ ५ जो वीयउ सिक्खावउ धरई "पोसह-उववास-सयइँ करइ ॥६ 4.A वारु. 5.P वणिजई, A निव्वणिजइ. 6 A जेत्तिउ.7 A पुणु. 6. 1 Ps °महन्वयाहुं. 25 सुणि. 3 P एवहि, s येवहि, A एव्वहिं. 4 PS पंचाणुव्वयाहु. 5A omits this pada. 6 P8 °परणारिपरीहरण. 7 s °माण. 8 F एवहि, येवहि, A एम्वहिं. 9A तिण्णि. 10 P S पवाण. 11 A वडिमउ..12 P गुणवएहिं. 13 Ps omit. 7. 1 Ps वरसयहो ण. 2 P धरेइ, A omits. 3 A omits this pada. [५] १ पने..२ सौख्यपथस्य. ३ अतृप्तः. ४ सर्वतात्पर्येण. . . [६] १ स्त्रोकासत्य. २ कृष( श)स्तोक हिंसा; स्तोक-परद्रव्याभिलाषी. ३ दिग्देस(श)योः प्रत्याख्यानम्. ४ भोगोभोगप्रमाणव्रत. ५ कुर्कट-मार्जारादि-दुष्य-नाम-संग्रहः अनर्थ दंडसयत्. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ सो रु देवत्तणु अहिलसइ जो तइयउ सिक्खाव धरइ 'अण्णु वि' सम्मत्त भारु वहइ जो चउर सिक्खावउ धरइ ' सो होइ तिलोयहाँ वैड्डिय 10 ऍड फलु सिक्खावऍ 'संथविऍ वरि खद्दु मंसु वरि मज्जु महु वरि जीविउ ग सरीरु व्हसिउ पुव्वण्हडे गण- गन्धव्वय हुँ सामाइड उadiसु स-भोयणु च सिक्खावयाइँ जो पालइ 15 tarves पियर - पियामहहुँ णिसि - भोयणु जेण ण परिहरिउ किमि - कीड - पयङ्ग-सयइँ असइ जो घइँ णिसि - भोयणु उम्मेहइ सुअर ण सुइण दिट्ठउ देखेइ 20 भोअणें मउणु चउत्थर पालइ परमेसरु सुड्डु एम कहइ सम्मत्तइँ को विको वि वयइँ तवचरणु लइज्जइ पत्थिर्वेण 6 [ क० ७, ७-१२, ८, १–९, ९, १-३ सोहम् वहुव-मझें रमइ ॥ ७ तर्वसिहि आहार दाएँ करइ ॥ ८ देवत्तणु देवलोऍ लहइ ॥ ९ सणासु करेणु पुणु मरई ॥ १० उ जम्मण - मरण- विओअ-भई ॥ ११ ॥ घत्ता ॥ पच्छिम-कालें अण्णु सल्लेहणु । सो इन्दहों इन्दत्तणु टालइ ॥ १२ [4] सुणु एवहिँ कहमि अणत्थमिऍ ॥ १ वरि अलिउ वयणु हिंसाऍ सहुँ ॥ २ यहिँ भोयणु अहिलसि ॥ ३ www मंझहर सव्वहुँ देवयहुँ ॥ ४ णिसि रक्खस-भूय-पेय- गहहुँ ॥ ५ भणु तेण काइँ ण समायरिउ ॥ ६ कुसरीर - कुजोणिहिँ सो वसइ ॥ ७ विमलत्तणु विमल-गोत्त लहइ' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ केण वि वोल्लि कों विण अक्खइ । सो सव - सास- गणु णिहालई' ॥ ९ [९] जो जं मग्गइ सो तं लहइ ॥ १ कवि गुण-गण-वयण रयण-सयइँ || २ वंसत्थल-णयर - णराहिण ॥ ३ 4 Ps°सयइ. 5 P करेइ. 6 A omits this portion of the pāda. 7Ps तवसिहु. 84 मि. 9 A वड्डिमउं. 10 A दुहु . 11 PA उपवास. 8.1 Ps संथवियए. 2 P अणत्थमियए, s अणथमियए, 3 P इसिउ, 4 लसिउ. 4 Ps पुरवहु . 5 P गंधव्वयाहु, गंधव्वयाहुं. 6 Ps मज्झष्णड सव्वहु देवयाहु, 4 मज्झष्णउं सव्वहं देवयहुं. 7PS °पिसाय° CP समाचरिडं, s समाचरिउ 9PS कुसरीरु. 10 A नउ महद्द. 11 Ps अक्खड़ 12 P s भोयणु. 9. 1A सब्बु 2 P एव, s येव. [७]१ अप्सरसोः २ धारयतीत्यर्थः ३ वृद्धिंगतः. [८] उन्मथ्नाति त्यजति. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०९, ४-९,१०,१-९,११,१.४] उज्झाकण्डं-चउतीसमो संधि [१०५ गय वन्दणहत्ति करेवि सुर जाणइऍ धरिजइ धम्म-धुर ॥ ४ राहवेण वि वयइँ समिच्छियइँ । गुरु-दिण्णइँ सिरण पडिच्छियइँ ॥५ वउँ णवर ण थक्कइ लक्षणों वालुअपह-णरय-णि रिक्खणों ॥ ६ तहिँ तिण्णि वि कइ वि दिवस थियइँ जिण-पुजउ जिण-ण्हवण कियइँ ॥७ णिग्गन्थ-सयइँ भुञ्जाविय दीणहँ दाणइँ देवावियइँ ॥८ ॥ घत्ता ॥ तिहुअण-जण-मण-णयणाणन्दहों वन्दणहत्ति करेवि जिजिन्दहों। जाणइ-हरि-हलहरइँ पहिह' तिणि वि दण्डारण्णु पइट्टइँ ॥९ दिट्ठ महाडइ णाई विलासिणि गिरिवर-थणहर-सिहर-पगासिणि ॥ १ ॥ पञ्चाणण-णह-णियर-वियारिय दीहर-सर-लोयण-विप्फारिय ॥ २ कन्दर-दरि-मुह-कुहर-विहूसिय तरुवर-रोमावलि-उद्भूसिय ॥ ३ चन्दण-अगरु-गन्ध-डिविडिकिय इन्दगोव-कुङ्कुम-चञ्चिकिय ॥ ४ अहवइ किं वहुणा वित्थारें णं णच्चइ गय-पय-संचारें ॥ ५ उज्झर-मुरवफालिय-सदें वरहिण-थिर-सुपरिट्टिय-छन्दें ॥ ६. 15 महुअरि-तिय-उवगीय-वमाले अहिणव-पल्लव-कर-संचालें ॥ ७ सीहोरालि-समुट्ठिय-कलयलु णाइँ पढइ मुणि-सुव्वय-मङ्गलु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तहाँ अब्भन्तरें अमर-मणोहरु णयण-कडक्खिउ एक्कु लयाहरु । तहिँ रइ करेंवि थियइँ सच्छन्दइँ जोगु लएविणु जेम मुणिन्दइँ ॥९॥ [११] तहिँ तेहऍ वणे रिउ-डमर-करु परिभमइ समुद्दावत्त-धरु ॥ १ आरण्ण-गइन्दे समारहइ वण-गोवउ वण-महिसिउ दुहइ ॥२ तं खीरु वि 'चिरिडिहिल्ल महिउँ जाणइहें समप्पइ घिय-सहिउ ॥३ से वि पक्कावइ घण-हण्डियहिँ वण-धण्णन्दुलेहिँ सुकण्डिऍहि ॥ ४ ॥ 3 P S राहवेण वयाइ. 4 s चउ. 5 A दीणइं. 6 P विहरंत पहिटइं. 7 Ps दंडारण्णे, ___10. 1 P विट्ठ. 2 A °पयासिणि. 3 A डिविडिक्खिय. 4 A °चचिंकियं. 5 P °वुप्फा. लिय'. 6 P वरहिणच्छि थिय सुपरिहिमचंदें. 7 A नइ. 8. सुव्वइ. 9 A लएप्पिणु. 11. 1 A गइंद, S गयंदि. 2 A वणे गोलउ. 3 A खीरु चिरिहिचिडिहिलु महिउ. 4 s महिलं, 5A घय. 6 P सवि. 7 P धणतंदुलैहिं कंडिए हिं. [१०] १ सरोवर. २ अनुलिप्ताः. ३ चंद्रवधूटिकाः, ४ भ्रमरी. [११] १ दधिः. २ सर्पिः ( Reading सव्वि ) (?). स. प.च०१४ Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ११,५-९, १२, १-११ णाणाविह-फल-रस-तिम्मणहिँ करवन्द-करीरेंहिँ सालणहिँ ॥५ इय विविह-भक्ख भुञ्जन्ताहुँ वण-वासें तिहि मि अच्छन्ताहुँ ॥ ६ मुणि गुत्त-सुगुत्त ताव अइय असुदाणिय दोड्ड-महव्वइय ॥ ७ कालामुह- कावालिय भगव मुणि संकर तैवर्ण तसि गुरव ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ चन्दाईरिय "भोय पवइया हवि जिह भूइ-पुञ्ज-पच्छविया। ते जर-जम्मण-मरण-वियारा वण-चरियऍ पइसन्ति भडारा ॥ ९ [१२] जं पइसन्त पदीसिय मुणिवर सावय जिह तिह पणविय तरुवर ॥१ 10 अलि-मुहलिय खर-पवणायम्पिय 'थाहु थाहु' णं एम पजस्पिय ॥२ के वि कुसुम-पब्भारु मुअन्ति पाय-पुज्ज णं विहि मि करन्ति ॥ ३ तो वि ण थक्क महत्वय-धारा रामासमें पइसन्ति भडारा ॥४ रिसि पेक्खेप्पिणु सीय विणिग्गय णं पच्चक्ख महा-वणदेवय ॥ ५ 'राहब पेक्खु पेक्खु अच्छरियउ साहु-जुअलु चरियएँ णीसरियउ' ॥ ६ 16 वलु वयणेण तेण गोल्लिउ थाहु थाहु' सिरु णवैवि पवोल्लिउ ॥ ७ विणयङ्कसेंण साहु-गय वालिय कि सम्मजणु पाय पखालिय ॥८ दिण्ण ति-वार धार सलिलेण वि कम चच्चिय गोसीर-रसेण वि ॥९ पुष्फक्खय-वलि-दीवङ्गारहिँ एम पयच्चेवि अट्ठ-पयारहिँ ॥ १० ॥ घत्ता ॥ 20 वन्दिय गुरु गुरु भत्ति करेवि लग्ग परीसवि सीयाएवि । मुह-पिय अच्छ पच्छ मण-भाविणि भुत्त पेज कामुऍहिँ व कामिणि ॥ ११ 8 P असुहाणिय. 9 PS कामालिय. 10 P तवणे, तवसिणे. 11 A वंदायरिय. 12 PS भोग. 13 P पच्छइअ, S पच्छइया. 12. 1 P पइसरियडं, 5 पइसरियउ.2P S किय सम्मजण. 3 A पयपक्खालिय. 4 A चञ्चिक्किय गोसिरिसेण. 5s पयढवि. 6 A परीसह. 7 P A कामुएहि, s कामुयहि. ३ जीव-दया-दान-दायिनः. ४ हस्तद्वय-उद्दिनः (१). ५ पञ्चमहाव्रतानि येषां । यथा श्रावकास्तथास्ते (?). ६ कालस्य मरणस्याप्यभिमुखा, वा त्रिकालयोगिनः. ७ काम-विषयेऽसेव्याः. ८ भगवा-पूज्याः, ९ सं सुखं कुर्वन्तीति सुखकारिणः. १० आदित्याः सप्तर्द्धियुक्ताः. ११ तवसि वनवासिनः. १२ गुरवः महान्तः. १३ वन्द्या आचार्याः. १४ भोघ-भोग्यः सेवनीयाः. १५ पव्वया-यतयो वा पर्वतादित्यागता अन्यत्र प्रसिद्धानि नामान्येतानि. १६ वपुषि धूल्याच्छादिताः. [१२] १ वृक्षाः श्रावकवन्नमिता यत्र. २ वृक्षाः. ३ रामस्याश्रमे गृहे. ४ हर्षितः, ५ परोसण, Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१३,१-९,१,१-८] उज्झाकण्डं-पञ्चतीसमो संधि [ १०७ दिण्णु पाणु पुणु मुहहों पियारउ चारण-भोग्गु जेम हेलुवारउ ॥ १ सिद्ध सिद्ध जेम सिद्धीहउ जिणवर-आउ जेम अइदीहउ ॥ २ पुणु अग्गिर्मउ दिण्णु हियइच्छिउ जिह सु-कलत्तु सु-णेहु स-इच्छउ ॥३ सुद्धइँ पुणु सालणइँ विचित्तइँ तिक्खइँ णाइँ विलासिणि-चित्तइँ ॥ ४ । दिण्ण' पुण तिम्मण. मणि?' अहिणव-कइ-वयाँ इव मिट्टई॥५ पच्छइ 'सिसिरु स-मच्छरु सुद्धउ दुट्ठ-कलत्तु जेम अइ-थद्धउ ॥ ६ पुण मय-सलिलु दिण्णु सीयाल णं जिण-वयणु पाव-पक्खालउ ॥ ७ लीलऍ जिमिय भडारा जाहिँ पञ्चच्छरिउ पदरिसिउ ताहिँ ॥८ ॥ घत्ता । दुन्दुहि गन्धवाउ रयणावलि साहुक्कारु अण्णु कुसुमञ्जलि । पुण्ण-पवित्तइँ सासय-दूअइँ पञ्च वि अच्छरियइँ स इँ भू अ॥९ [३५. पञ्चतीसमो संधि ] गुत्त-सुगुत्तहँ तणेण पहावें रामु स-सीय परम-सम्भावें । देवेंहिँ दाण-रिद्धि खणे दरिसिय वल-मन्दिरें वसुहार पवरिसिय ॥ 15 [१] जाय महग्घ रयण सु-पगासइँ लक्खहँ तिण्णि सयइँ पञ्चासइँ ॥ १ वरिसेंवि रयण-वरिसु सइँ हत्थें रामु पसंसिउ सुरवर-सत्थें ॥२ 'तिहुवणे णवर एक्कु वलु धण्णउ दिव्वाहारु जेण वणे दिण्णउ' ॥३ मणे परितुदुइँ अमर-सया 'अण्णे दाणे किज्जइ काइँ ॥४ ॥ अण्णे धरिउ भुवणु सयरायरु अण्णे धम्मु कम्मु पुरिसायरु ॥५ अण्णे रिद्धि-विद्धि वंसुब्भउ अण्णे पेम्मु विलासु स-विब्भमु ॥ ६ अण्णे गेउ वे सिद्धक्खरु अण्णे जाणु झाणु परमक्खरु ॥७ अण्णु मुएवि अण्णु किं दिजइ जेण महन्तु भोगु पाविजइ ॥ ८ 13. 1 P हलुभारउ, हलुयारउ. 2 P अग्गिनउ, A अग्गिमउं. 3 Pइच्छिउं. 4 P S सकलत्तु सणेहु. 5 A छुद्धई. 6 Ps वयणाई सुमिट्टइं. 7 A छुद्ध उ. 8 A जं. 9 P S °सलिसु. 10 P सीयालउं. 11 P°पक्खाललं. 12 A अञ्चरियई. • 1. 1 P °सुगुत्तहुँ, सुगुत्तहो. 2 A जाई. 3 A यरइं. 4 PSA धपणउं. 5 PA दिण्णउं. 6 A सविन्भउ. 7 This pāda missing in A. 8 s वयणु, [१३] १ यतियोग्य प्राशुक रसाढ्यं च. २ स्तू(सू)प-मुद्गादि. ३ सघृतम्. ४ दधि मलाई-सह.. •५ गंधाव्यं प्राशुकं जलम्. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १, ९,२,१-९,३,१-९ ॥ घत्ता ॥ अण्ण-सुवण्ण-कण्ण-गोदाणहुँ मेइणि-मणि-सिद्धन्त-पुराणहूँ । सव्वहुँ अण्ण-दाणु उच्चासणु पर-सासणहुँ जेम जिण-सासणु ॥९ [२] दाण-रिद्धि पेक्खेवि खगेसरु __णवर जडाइ जाउ जाईसरु ॥१ गग्गर-वयणउ भुणि-अणुराएं पहउ णाइँ सिरे मोग्गर-घाएं ॥२ जिह जिह सुमरइ णियय-भवन्तरु तिह लिह मेल्लइ अंसु णिरन्तर ॥ ३ 'म' पावेग तिलोयाणन्दहुँ पञ्च-सयइँ पीलियइँ मुणिन्दहुँ' ॥४ एम पलाउ करन्तु विहङ्गाउ गुरु-चलणेहिँ पडिउ मुच्छंगउ ॥ ५ पय-पक्खालण-जलेंणासासिउ राहवचन्दं पुणु उर्वयासिउ ॥६ सीयऍ वुत्तु 'पुत्तु महु एवहिँ छुडु वद्धउ छुडु धरउ सुखेवेहि ॥७ ताव रयण-उजोवें भिण्णा जाय पक्ख चामीयर-वण्णा ॥८ ॥ घत्ता ।। विदुम-चञ्चु णील-णिह-कण्ठउ पय-वेरुलिय-वण्ण मणि-पट्टउ । 1 तक्खणे पञ्च-वण्णु णिव्वडियउ वीयउ रयण-पुञ्ज णं पडियउ ॥ ९ [३] भावें विहि मि पयाहिण देन्तउ णडु जिह हरिस-विसाऍहिँ जन्तउ ॥१ दिदु पक्खि ज णयणाणन्दणु भणइ णवेप्पिणु दसरह-णन्दणु ॥ २ 'हे मुणिवर गयणङ्गण-गामिय चउगइ-दुक्ख-महाणइ-णामिय ॥ ३ 20 कहि कजेण केण सच्छायउ पक्खि सुवण्ण-वण्णु जं जायउ' ॥ ४ तं णिसुणेवि वुत्तु णीसङ्गे 'सयलु वि उत्तिम-पुरिस-पसङ्गे ॥५ णरु हलुवो वि होइ गरुआरउ रुक्खु वि सेल-सिहर वड्डारउ ॥ ६ मेरु-णियव तिणु वि हेमुज्जलु सिप्पिउडेसु जलु वि मुत्ताहलु ॥७ तिह विहङ्गु मणि-रयणुज्जोएं जाउ सुवण्ण-वण्णु मुणि-तोएं' ॥८ ॥ घत्ता ॥ तं णिसुणेवि वयणु असंगाहें पुच्छिउ पुणु वि णाहु णरणाहें । 'विहलवलु घुम्मन्तु विहङ्गाउ कवणे कारणेण मुच्छंगउ' ॥९ 9 s A °मुणि. 10 P S°सुइसिद्धंत. P glosses सुइ as स्मृति. 2. 1 SA °वयणलं. 2 A करेवि. 3 PS मंभीसिउ. 4 PS बहुउ, A वट्टर. 5 PS सुखेमेहिं. 6 P ओजोएं, S इंजोयं. 7 PS °कंठउ.8 P णिव्व डिअउं. 9A घडियउ. 3. 1 P जंतउं, 2 PS पंखि. 3 P जायउं. 4 S अवगाहें. 5 P कवण, कवण वि. * [३] १ नौका, नामिता वा. २ मुनि-गन्धोदकेन. ' Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०४, १-९,५,१-८] उज्झाकण्ड-पञ्चतीसमो संधि [१०२ ' [४] भणइ ति-णाण-पिण्ड-परमेसरु 'एहु विहङ्गु आसि रज्जेसरु ॥ १ पट्टणु दण्डाउरु भुञ्जन्तउ दण्डउ णामु वउद्भह भत्तउ ॥२ एक-दिवसें पारद्धिऍ चलियउ ताव तिकाल-जोगि मुणि मिलियउ ॥३ थिउ' अत्तावणे लम्विय-वाहउ अविचलु मेरु जेम दुग्गाहउ ॥ ४ ॥ तं पेक्खेंवि आरुट्ठ महलु “अवसु अज्जु अवसवणु अमङ्गलु"॥५ एम चवन्तें विसहरु घाऍवि • रोसें मुणिवर कण्ठे लाऍवि ॥ ६ गउ णिय-णयरु णराहिउ जाहिँ थिउ णीसङ्गु णिरोहें ताहिँ ॥ ७ "एंउ को वि फेडेसइ जइयहुँ लम्बिय हत्थुच्चायमि तइयहुँ” ॥ ८ ॥धत्ता ॥ जावण्णेक-दिवसें पहु आवइ तं जे भडारउ तहिँ जे 'विहावइ । गल' भुअङ्गम-मंडउ णिवद्धउ कण्ठाहरणु णाई आइद्धउ ॥ ९ [५] जं अविचलु वि दिट्ठ मुणि-केसरि फेडेंवि विसहर-कण्ठा-मञ्जरि ॥१ वोल्लाविउ “वोल्लहि परमेसर तव-चरणेण काइँ तवणेसर ॥२ खणिउ सरीरु जीउ खण-मेत्तउ जो झायहि सो गयउ अतीतउ ॥३ तुहु मि खणिउ णऽज वि सिद्धत्तणु आयहाँ किं पमाणु किं लक्खणु" ॥ ४ सयल णिरत्थु वुत्तु जं राएं मुणिवरु चवि लग्गु णर्यवाएं ॥ ५ "जइ पुणु सो जे पक्खु वोल्लेवउ ता खण-सद्दु ण उच्चारेवउ ॥ ६ खणिउ खयार णयांरु वि होसइ खण-सदहाँ उच्चारु ण दीसइ ॥ ७ 23 ॥ घत्ता ॥ अघडिउ अघडमाणु अघडन्तउ खेणिएं खणिउ खणन्तर-मेत्तउ । सुण्ण सुण्ण-वयणु सुण्णासणु सव्वु णिरत्थु वउद्धहुँ सासणु" ॥८ * 4. 1 A ठिउ. 2 A दुग्गाहउं. 3 P आरूढु, S आरुट्ट. 4 A महावलु. 5 A अवस. 6 PS मुणिवरु. 7 P हत्थु उच्चायमि, A हत्थुञ्चाएवि. 8 PS A गलइ. 9 A मउहु. 10 A आइउं. 5. 1 A अविओलु. 2 PS जं. 3 P गउ वि. 4 A अणिद्ध. 5A अणुराएं. 6 A खणिउं. 7s A खणिउं. 8 P °मेत्तउं. 9 P सुसासणु, सुण्णसणु. [४] १ एष सर्पः. २ पश्यति. [५] १क्षणिकं (?). Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 10 ११०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०६,१-९६७, ५-७,८,१ [६] खेण-सद्देण णिरुत्तर जायउ पुणु वि पवोलिउ दण्डय-रायउ ॥ १ "तो घंइँ सबु अस्थि जं दीसइ . पुणु तवचरणु कासु किजेसई" ॥२ तं णिसुणेप्पिणु भणइ मुणीसरु जो कइ-गवय वीइ वाईसरु ॥ ३ 5 "अम्हइँ राय ण वोलहुँ एवं णेआइऍहिँ हसिज्जहुँ जेवं ॥ ४ अस्थि णत्थि दोणि वि पंडिवजहुँ तुहुँ जिह णउ खणवाएं भज्जहुँ" ॥ ५ . तं णिसुणेवि भणइ देणुदारउ "जाणित परम-पक्खु तुम्हारउ ॥ ६ अस्थि ण अस्थि णिच्च-"संदेहो पुणु धवलउ पुणु सामल-देहो ॥७ पुणु" वि मत्त-करि पुणु पञ्चाणणु खत्तिउ वइसु सुदु पुणु वम्भणु” ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ भणिउ भडारउ "किं वित्थारें एक चोर चिरु धरिउ तलारें। गीवा-मुह-णासच्छि गविट्ठउ सीसु लएन्तहुँ कहि मि ण दिट्ठउ ॥ ९ [७] अहवइ एण काइँ संदेहें अत्थि वि णस्थि वि णीसंदेहे ॥१ 1. जेत्थु अस्थि तहिँ अस्थि भणेवउ जहिँ ण अत्थि तहिँ णत्थि भणेवउ" ॥२ सच्छन्देण णराहिउ भाविउ लइउ धम्मु पुणु मुणि पाराविउ ॥ ३ साहुहुँ पञ्च सयइँ धरियाई णिसुअइँ तेसहि वि चरियाई ॥ ४ तो एत्थन्तर जण-मण-भाविणि कुइय खणखें दुण्णय-सामिणि ॥ ५ पुणु मयवद्धणु पुत्तु महन्तउ "णरवइ जाउ जिणेसर-भत्तउ ॥ ६ ॥ घत्ता ॥ तो वरि मन्तु किं पि मन्तिजइ जिणहरे सव्वु दव्वु पुञ्जिजाइ । जेण गवेसण पहु कारावइ . साहुहुँ पञ्च-सयइँ मारावइ" ॥ ७ [८] एक्क-दिवसें तं तेम कराविउ जिणहरे सव्वु दव्वु पुञ्जाविउ ॥ १ - 6. 1 PS खणे, 2 Ps पइ. 3 P marginally corrects as सत्तु. 4 P अच्छि . 5 P°कवय corrected as वय, s कवय. 6 A omits. 7 A अम्हहं. 8 s येव, A एम. 9 Pणेआइंयहुँ, s जेआइयहु. 10-जेव, A जेम. 11 A वस्थि. 12 PA °संदेहु. 13 P SA °देहु. 14 A पुणु मत्तउ. 7. 1 P सुअस्थि. 2 A नवच्छि. [६] १ अंगीकुरुथ (?). २ राजा. ३ राज्ञा मुनिरुक्तः. • [७] १ मुनि उवाच. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०८,२-१०,९,१-७,१०,१-६] उज्झाकण्डं-पञ्चतीसमो संधि [१११ मयवद्धणेण णिवहाँ बजरिया "तुह भण्डारू मुणिन्देहिँ हरियउ" ॥२ ते आलावें दण्डयराएं हसियउ पुणु पुणु सीह-णिणाएं ॥३ "पत्तिय सेल-सिहरे सयवत्तइँ पत्तिय महियले गह-णक्खत्तइँ ॥ ४ पत्तिय विवरिये चन्द-दिवायर पत्तिय परिभमन्ति रयणायर ॥ ५ पत्तिय णहें हवन्ति कुलपव्वय पत्तिय एकहिँ मिलिय दिसा-गय ॥६ पत्तिय णउ चउवीस वि जिणवर पत्तिय णउ चकवइ ण कुलयर ॥ ७ पत्तिय णउ तेसहि पुराण . पञ्चेन्दियइँ ण पञ्च वि णाण ॥ ८ सोलह सग्ग भग्गइँ उत्पत्तिय मुणि चोरन्ति मन्ति में पत्तिय" ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ जं णरवइ वोल्लिउ कइवारें मन्तिउ मन्तु पुणु वि परिवारें। "लहु रिसि-रूउ एकु दरिसावहुँ पुणु महएवि-पासु वइसारहुँ ॥ १० [९] अवसें रोसें पुर-परमेसरु मुणिवर घल्लेसइ रज्जेसरु” ॥ १ एम भणेवि पुणु वि कोकाविउ तक्खणे मुणिवर-वेसु धराविउ ॥२ तेण समाणउ जण-मण-भाविणि लग्ग वियाहिँ दुण्णय-सामिणि ॥.३ तो एत्थन्तरें गञ्जोलिय-तणु गउणिय-णिवों पासु मयवद्धणु ॥४ "णरवइ पेक्खु पेक्खु मुणि-कम्मइँ ढुक्कु पमाणों वोल्लिउ जं मइँ ॥५ मूढा.अवुह ण वुज्झहि अज्ज वि हिउ भण्डारु जाव हिय भज वि" ॥ ६ ॥ पत्ता ॥ जाणन्तो वि तो वि मणे मूढउ णरवइ कोव-गइन्दारूढउ । दिण्णाणत्ती णरवर-विन्दहुँ धरियइँ पञ्च वि सयइँ मुणिन्दहुँ ॥ ७ [१०] पहु-आएसें धरिय भडारा जे पञ्चेन्दिय-पसर-णिवारा ॥१ जे कलि-कलुस-कसाय-वियारा जे संसार-घोर-उत्तारा ॥२ जे चारित्त-पुरहों पोगारा जे कम्मट्ठ-दुट्ठ-दणु-दारा ॥ ३ जे णीसङ्ग अणङ्ग-वियारा जे भवियायण-अब्भुद्धारा ॥४ जे सिव-सासय-सुह-हक्कारा जे गारव-पमाय-विणिवारा ॥५ जे दालिद्द-दुक्ख-खयकारा सिद्धि-वरङ्गण-पाण-पियारी ॥ ६ 8. 1 P बजरिभउं. 2 A मेरुसिहर. 3 A पुणु वि मन्तु. 4 5 वइसावहु, A वइसारहु. 9. 1 P पुणु वर, A मुणि घल्लेसइ पुणु. 2 A पणइ. 3 A कराविउ. 10. 1 PS उपगारा. 2 A भविभयणमणभुद्धारा. [८] १ पुत्रेण. २ पश्चिमे यदि उदयं स्यात्. ३ कृतादरेण (?). [१०] १ परोद्धरणे समर्थाः. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ११२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१०,७-९,११,१-७,१२,१-९ जे वायरण-पुराणइँ जाणा, सिद्धन्तिय एकेक पहाणा ॥ ७ तें तेहा रिसि जन्तें छहाविय रसमसकसमसन्त पीलाविय ॥८ ॥ घत्ता ॥ पञ्च वि सय पीलाविय जाहिँ मुणिवर वेणि पराविय ताहिँ । । घोर-वीर-तवचरणु चरेप्पिणु आंतावणे तव-तवणु तवेप्पिणु ॥ ९ [११] केण वि ताम वुत्तु "मं पइसहाँ वेण्णि वि पाण लएप्पिणु णासहों ॥१ गुरु तुम्हारा आवइ पाविय राएं जन्तें छुवि पीलाविय" ॥२ तं णिसुणेवि एक्कु मुणि कुद्धउ णं खय-कालें कियन्तु विरुद्धउ ॥ ३ 10 घोरु रउह झाण आऊरिउ वउ सम्मत्तु सयलु संचूरिउ ॥४ अप्पाणेणप्पाणु विहत्तिउ तक्खणे छार-पुञ्ज परिअत्तिउ ॥ ५ जो कोवाणलु तेण विमुक्कउ गउ णयरहों सवडम्मुहु ढुक्कउ ॥ ६ ॥ घत्ता ॥ पण चाउद्दिसु संदीविउ स-धरु स-राउलु जालालीविउ । 15 जं जं कुम्भ-सहासेंहिँ घिप्पइ विहि-परिणामें जलु वि पलिप्पइ ॥ ७ [१२] पट्टणु दड्ड असेसु वि जाहिँ खल जम-जोह पराविय ताहिँ ॥१ जे तइलोकवि जिणेंवि समत्था असि-घण-सजल-णियल-विहत्था ॥ २ कक्कड-कविल-केस भीसावण काल-कियन्त-लील-दरिसावण ॥ ३ 10 कसण-सरीर वीर फुरियाधर पिङ्गल-णयण झसर-मोग्गर-धर ॥ ४ जीह-ललन्त दन्त-उद्दन्तुर उन्भड-वियड-दाढ भय-भासुर ॥ ५ जम-दूएहिँ तेहिं कन्दन्तउ णरवइ णिउ स-मन्ति स-कलत्तउ ॥ ६ गम्पिणु जमरायहाँ जाणाविउ "एण मुणिन्द-णिवह पीलाविउ" ॥७ तं णिसुणेप्पिणु कुइउ पयावइ ""तीहि मि दरिसावाँ गरुयावई" ॥८ ॥ घत्ता॥ पहु-आएसें दुण्णय-सामिणि घत्तिय छट्ठिहिँ पुढविहिँ पाविणि । जहिँ दुक्खइँ अइ-घोर-रउद्दइँ . णवराउसु वावीस-समुद्दइँ ॥९ 3 A धरेप्पिणु. 4 A अत्तावणे, 11. 1 PS वय.PS अप्पाणेण अ.3 Ps गय.4 P जे कुंभ. 5 PS सहावें. 12. 1A°संकल..2P सकलत्तउं.3P पीलाविउं. 4 PS तेहि मि. 5A छट्रम.6P पुढविहे, S पुढविहि. 25 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १३, १-१०,१४, १-९] उज्झाकण्डं-पञ्चतीसमो संधि [११३ अण्णोण्णेण जेत्थु हक्कारिउ अण्णोणेण पहर-णिद्दारिउ ॥ १ अण्णोण्णेण दलेंवि दलवहिउ अण्णोण्णेण हणेंवि णिवंट्टिउ ॥२ अण्णोण्णेणं तिसूलें भिण्णउ अण्णोण्णेण दिसावलि दिण्णउ ॥ ३ अण्णोण्णेण कडाहें पमेलिउ अण्णोण्णेण हुआसणे पेल्लिङ ॥४ अण्णोणेण वईतरणिहें घत्तिउ अण्णोण्णेण धरेंवि णिजन्तिउ ॥ ५ अण्णोण्णेण सिलहु अप्फालिउ अण्णोण्णेण दुहाऍहिँ फालिउ ॥६ अण्णोण्णेण धरेंवि आवीलिउ अण्णोण्णेण वत्थु जिह पीलिउ ॥ ७ अण्णोण्णेण घरट्टएँ दलियर अण्णोण्णेण पयरु जिह मिलियउ ॥ ८ अण्णोण्णेण वि कूवें पमुक्कर अण्णोण्णेण धरेप्पिणु रुक्कर ॥ ९ ॥ ॥ घत्ता ॥ अण्णोण्णेण पलोइउ रागें अण्णोण्णेण वियारिउ खग्गें। अण्णोण्णेण गिलिजइ जेत्थु दुण्णय-सामिणि पत्तिय तेत्थु ॥ १० [१४] अण्णु वि कियउ जेण मन्तित्तणु घत्तिउ असिपत्तवणे अलक्खणु ॥ १ ॥ जहिं तं तिणु मि सिलीमुह-सरिसउ अण्णु वि अग्गि-वण्णु णिप्फरिसउ ॥२ जहिं तेलोह-रुक्ख कण्टाला असि-पत्तल असराल विसाला ॥ ३ दुग्गेम दुण्णिरिक्ख दुल्ललिया णाणाविह-पहरण-फल-भरिया ॥ ४ जहिं णिवडन्ति ताहँ फल-पत्तइँ तहिँ छिन्दन्ति णिरन्तर गत्तइँ ॥ ५ तं तेहउ वणु मुऍवि पर्णदुर पुणु व ईतरणिहें गम्पि पइट्टाउ ॥ ६ ॥ जहिं तं सलिलु वहई दुग्गन्धउ रस-बस-सोणिय-मंस-समिद्धउ ॥७ उहँउ खारु तोरु अइ विरसउ मण्ड पियाविउ पूय-विमिसँउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ इय संताव-दुक्ख-संतत्तउ खणे खणे उप्पजन्तु मरन्तउ । यिउ सत्तमऍ णरऍ मयवद्धणु मेइणि जाम मेरु गयणगणु ॥ ९ । ____13. 1 PS °णिद्धारिउ. 2 A omits this pada. 3 P णिचहिउ. •4 P A भिण्णउं. 5 A दिण्णउं. 6 P S A कडाहि. 7 Ps पिलिउ, A पेल्लिय. 8 8 A वइतरणिहि. 9 s omits this pada. 10 s A गिलेजइ. 14. 1 P दुइम. 2 A पणटुडं. 3 P इतरिणिहे, 5 वइतरणिहिं, A वइतरिण्णिहो. 4 A उण्हउं. 5 P A पियाविउं. 6 P A विमिस्स उ. 7 P मरंतउं. [१४] १ रूक्षः. स. प. च. १५ Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ११४ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १५, १-१०,१६१-९ [१५] ताव विरुद्धएहिँ हक्कारिउ णरवइ णारएहिँ पच्चारिउ ॥ १ "मरु मरु संभरु दुच्चरियाई जाइँ आसि पइँ संचरियाई ॥२ . पञ्चसयइँ मुणिवरहुँ हयाई लइ अणुहुञ्जहि ताइँ दुहाई" ॥ ३ । एम भणेप्पिणु खग्गॅहिँ छिण्णंउ पुणु वाणेहिँ भल्लेहिं भिण्णउ ॥४ पुणु तिलु तिलु करवत्तेहिँ कप्पिउँ पुणु गिद्धहुँ सिव-साणहुँ अप्पिउ ॥ ५ पुणु पेल्लाविउ मग्ग-गइन्देहिँ पुणु वेदाविउ पण्णय-विन्देहिँ ॥६ पुणु खण्डिउ पुणु जन्ते छुहाविउ अश्रु सहासु वार पीलाविउ ॥ ७ दुक्खु दुक्खु पुणु कह वि किलेसहिं परिभमन्तु भव-जोणि-सहासेंहि ॥८ " एत्थु विहङ्गु जाउ णिय-काणणे एवहिं अच्छइ तुम्ह-घरङ्गणे ॥ ९ ॥ घत्ता॥ ताव पक्खि मणे पच्छत्ताविउ 'किह मइँ सवण-सङ्ग संताविउ । एत्तिय-मत्तें अब्भुद्धरणउ महु मुयहाँ वि जिणवरु सरणउ' ॥ १० [१६] 13 जं आयण्णिउ पक्खि-भवन्तर जाणइ-कन्तें पभणिउँ मुणिवरु ॥ १ _ 'तो वरि अम्हहुँ वयइँ चडावहु पंक्खिहें सुहय-पन्थु दरिसावहु' ॥ २ तं वलएवहाँ वयणु सुणेपिणु पश्चाणुबय उच्चारेण्पिणु ॥ ३ दिण्ण पडिच्छिय तिहि मि जणेहिं पुणु अहिणन्दिय एक्क-मणेहिं ॥४.. मुणिवर गय आयासहों जाहिँ लक्खणु भवणु पराइउ ताहिँ ॥ ५ 20 'राहव एउ काइँ अच्छरियउ जं मन्दिर णिय-रयणहिँ भरियउ॥६ तेण वि कहिउ सबु जं वित्तैउ 'म आहार-दाण-फलु पत्त' ॥७. तक्खणे पञ्चच्छरिउ पदरिसिउ "मेहेंहिँ जिह अणवरउ पंवरिसिउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ रामों वयणु सुणेवि अणन्तें गेहवि मणि-रयण वलवन्ते । 2" वड-पारोह-समेहिँ पचण्डेंहिँ रहवरु घडिउ स यं भु व-दण्डैहिँ ॥ ९ 15. 1 PS पंचसयहं. 2 P छिनिउ, s छिन्नउ, A छिन्न. 3 P A भिण्णउं. 4 A कप्पिसं. 5 s कह व, A कहि मि. 6 PS A °किलेसहिं. 7 P A °मति, s मंतिं. 8 A अब्भुद्धरणउं. 16. 1 A आयण्णउं. 2 A फ्भणिउं. 3 PA चडावहुं. 4 PS A पंखिहे. 5 P तिहिजमिणेहिं corrected as तिहि मिजणेहिं, तिहिजमेणेहिं, A तिहि जमिणेहिं. 6 P A अच्छरिअउं. 7 P A भरिउं. 8 P A वित्तउं. 9 P पत्तउं, A पइ. 10 P A पदरिसिउं. 11 P मेहिहिं, s मेहिहि, A मेहहि. 12 Ps पव्वरिसिउ. [१५] १ सर्पसमूहै. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१-९,२,१-४] . उज्झाकण्डं-छत्तीसमो संधि [ ११५ . • [३६. छत्तीसमो संधि] रहु कोडविणउ मणि-रयण-सहासेंहिँ घडियउ। . गयणहों उच्छलेंवि णं दिणयर-सन्दणु पडियउ॥ तहिँ तेहऍ सुन्दरें सुप्पवहें आरण्ण-महागय-जुत्त-रहें ॥१ ॥ धुरें लक्खणु रहवर दासरहि सुर-लीलऍ पुणु विहरन्ति महि॥२ तं कण्हवण्ण-णइ मुऍवि गय . वण कहि मि णिहालिय मत्त गय ॥३ कत्थ वि पश्चाणण गिरि-गुहेंहिँ मुत्तावलि विक्खिरन्ति णहेहिं ॥४ कत्थ वि उड्डाविय सउर्ण-सय णं अडविहें उड्डेवि पाण गय ॥५ कत्थ वि कलाव णञ्चन्ति वणे णावइ णट्टावा जुवइ-जणें ॥ ६ ॥ कत्थ इ हरिणइँ भय-भीयाइँ संसारहों जिह पवइयाइँ॥७ कत्थ वि णाणाविह-रुक्ख-राइ णं महि-कुलवहुअहें रोम-राइ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तहों दण्डयवणों अग्गएँ दीसइ जलवाहिणि । णामें कोचणइ थिर-गमणं णाइँ वर-कामिणि ॥ ९ [२] कोश्चणइहें तीरेण संठियइँ लय-मण्डवें गम्पि परिट्ठियइँ ॥१ छुडु जे छुडु में सरयहाँ आगमणे सच्छाय महादुम जाय वणें ॥२ णव-लिणिहें कमलइँ विहसियइँ णं कामिणि-वयणइँ पहँसियइँ ॥ ३ धवलेण णिरन्तर-णिग्गऍण घण-कलसेंहिँ गयण-महग्गऍण ॥४ 20 अहिसिञ्चेवि तक्खणे वसुह-सिरि णं थविय अवाहिणि कुम्भइरि ॥५ तहिँ तेहएँ सरऍ सुहावणएँ परिभमइ जणदणु काणणऍ ॥६ कोवण्ड-सिलीमुह-गहिय-कर गज्जन्त-मत्त-मायङ्ग-धरु ॥ ७ वणे ताम सुअन्धु वाउ अइउ जो पारियाय-कुसुमब्भहिउ ॥८ 1. s कोडावणउं, A कोडावणउं. 2 Ps गयणहं. 3 Ps महग्गय .. 4 PS विहरंत. 5 A इ everywhere. 6 P s A सवण. 7 PS पावइयाई. 8 Ps शामइ, A णामे. 9A °गमणा णइं. 2. 1s A omit, P superscribes. 2 s लिणिहि, A नलि णिहिं. 3 PS विह. सियांई, A वियसियई. 4 PS पहसियाई. 5A महागएण. 6A जवाणिभ. 7 PS कुंभयरि. 8 A कोवंडु. 9 PS °मभइउ. [१]१ वर्णानदी. २ मयूरा:. [२] १ कुम्भकारगिरि. २ वातः Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ११६ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ (क०२,९१, १-९,81-८ ॥ पत्ता ॥ कहिउ भमरु जिह ते वाएं सुट्ट सुअन्.. धाइउ महुमहणु "जिह गउ गणियारिहें गन्धे ॥९ [३] थोवन्तरें परिओसिय-मणेण वसत्थलु लक्खिउ लदखणेण ॥ १ णं सयण-विन्दु आवासियउ 'णं मयउलु वाहें तासियउ ॥२ अण्णेक्क-पासें कोड्डावणउ जम-जीह जेम भीसावणउ ॥ ३ गयणङ्गणे खग्गु णिहालियउ णाणाविह-कुसुमोमालियउ॥४ लक्खणों णाई अब्भुद्धरण णं सम्वुकुमारहाँ जमकरणु ॥ ५ 10 तं सूरहासु णामेण असि जसु तेएं णिय पह मुअइ ससि ॥ ६ जसु धारहों काल-दिहि वसइ जसु कालु कियन्तु वि जमु तसइ ॥७ तें हत्थु पसारेवि लइउ किह पर-णर-णिप्पसरु कलत्तु जिह ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पुणु कीलन्तऍण असिवत्तें हउ वंसत्थलु। 15 ताव समुच्छलेंवि सिरु पडिउ स-मउडु स-कुण्डलु ॥९ [४] जं दिट्ट विवाइउ सिर-कमलु सिरिवच्छे विहुणिउ भुय-जुअलु ॥ १ 'धिम्मइँ णिकारणु वहिउ णरु वत्तीस वि लक्खण-लक्ख धरु' ॥२ पुणु जाम णिहालइ वंस-वणु. णर-रुण्डु दिगु फैन्दन्त-तणु ॥ ३ ॥ तं पेक्वेवि चिन्तइ खग्गधरु 'थिउ माया-रूवें को वि णरु' ॥४ गउ एम भणेप्पिणु महुमहणु णिविसेण परायउ णिय-भवणु ॥ ५ राहवेण वुत्तु 'भो सुहड-ससि कहिँ लछ खग्गु कहिँ गयउ असि ॥६ तेण वि तं सयलु वि अक्खियउ वंसत्थलु जिह वणे लक्खियउ ॥ ७ जिह लद्ध खग्गु तं अतुल-वलु जिह खुडिउ कुमारहों सिर-कमलु ॥८ 10 P 3 णं गयवरु गयवरगंधे. 3. 1 A नं-मिअवलु वाहुत्तासियउ; P तासिअउं. 2 P कोडावणउ, 8A कोडावणउं. 3 SA भीसावणउं. 4 P णिहालियर्ड. 52 °मोमालियउं. 6 P A संव. 7A धारहिं. 8 P जं. 9 A तं. 10 PS असिवते. . 4. 1 PS विहुणिय. 28 धिधि. 3 A णि कारणे. 4 A प्फुटुंततणु. 5 PS A कहि. 6 P आसि. 7 P अक्खिभ. 8 P लक्खिभडं. [३] १ वंसवणं स्थलं. २ निःप्रतापस्य. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं. १९,५, १-६, ६, 1-6]. उज्झाकण्डं-छत्तीसमो संधि [११७ । ॥ घत्ता ॥ वुच्चइ राहवेण 'म एत्तिय मुहिवऍ' साडिय । असि" सावण्णु णवि पइँ जमहों जीह उप्पाडिय' ॥९ [५] जं एहिय भीसण वत्त सुय वेवन्ति पजम्पिय जणय-सुय ॥ १ ॥ 'लय-मण्डवें विउले णिविट्ठाहुँ सुहृ णाहि वणे वि पइट्ठाहुँ ॥२ परिभमइ जणदणु जहिँ जे जहि दिवेंदिवे कडमद्दणु तहिं जें तहिँ ॥ ३ .कर-चलण-देह-सिर-खण्डणहुँ । णिविण्ण माएँ हउँ भण्डणहुँ॥४ हउँ ताएं दिण्णी केहाहुँ कलि-काल-कियन्तहुँ जेहाहुँ' ॥५ तं वयणु सुणेप्पिणु भणइ हरि । 'जइ राजु ण पोरिसु होइ वैरि ॥ ६ ॥ जिम दाणे जेम सुकइत्तणेण जिम आउहेण जिम कित्तणेण ॥७ परिभमइ कित्ति सव्वहों णरहों धवलन्ति भुव॑णु जिह जिणवरहों ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ आयहुँ एत्तियहुँ जसु एक्कु वि चित्ते ण भावइ । सो जाउ जि मुउ परिमिसु जं जैमु णेवावई' ॥९. [६] एत्थन्तरें सुर-संतावणहों लहु वहिणि सहोयर रावणहों ॥१ ' पायाललङ्क-लकेसरहों धण पाण-पियारी तहों खरहों ॥२ चन्दणहि णाम रहसुच्छलिय णिय-पुत्तहों पासु समुच्चलिय ॥ ३ 'लइ वारह-वरिसइँ भरियाइँ चउ-दिवसेंहिँ पुणु सोत्तरिया ॥ ४ ॥ अण्णहिँ तहिं दिवसहिँ करें चडइ तं खग्गु अन्जु णहें णिबडई'॥५ सो एव चवन्ती महुर-सर वैलि-दीवङ्गारय-गहिय-कर ॥ ६ .. सजण-मण-णयणाणन्दणों गय पासु पत्त णिय-णन्दणहों ॥७ ताणन्तरें असि-दलंवट्टियउ वंसत्थलु दिट्ट णिवंट्टियउ ॥ ८ - 9 मुहिवइ. 10 P असावण्णु. .5. 1A एही. 2 5 लइ. 3 PA सुहं. 4 s णस्थे. 5 S A सिरि. 6P खंडणह, खंडणहो. 7 P महाए, s माइ. 8 s कियंतहो जेहाहो. 9 P S A वरे. 10 P A भुमणु. 11 P A आयहु, S आयहो. 12 एत्तियहो. 13 s जेयु, A जसु (?). . 6. 14 वारहो. 2 PA °वंगारए गहिअ. 3 PS लवट्टिअउ, A दलवभिउं. 4 PA णिवभि, s णिवहिपउ. [४] १ एवमेव खण्डिता. [५] १ संग्रामस्य. [६] १ नैवेद्य-दीप-धूपादयः Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ • ११८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ क० ६, ९,७,१-९,49-6 ॥ घत्ता ॥ दिमु कुमार-सिरु स-मउडु मणि-कुण्डल:मण्डिउ । जन्तेहिं किण्णरेंहिँ वर-कणय-कमलु णं छण्डिउ ॥ ९ [७] 5 सिर-कमलु णिएप्पिणु गीढ-भय रोमन्ती महियलें मुच्छू-गय ॥ १ कन्दन्ति रुवन्ति स-वेयणिय णिज्जीव जाय णिच्चेयणिय ॥ २ पुणु दुक्खु ढुक्खु संवैरिय-मण मुह-कायर दर-मउलिय-यण ॥ ३ णं मुच्छए किउ सहियत्तणउ जं रक्खिउ जीवु गवणमणउ ॥ ४ पुणु उडेवि विहुणइ भुअजुअलु पुणु सिरु पुणु पहणइ वच्छयलु ॥ ५ 10 पुणु कोकइ पुणु धाहहिँ रडइ पुणु दीसउ णिहालइ पुणु पडइ ॥६ पुणु उट्ठइ पुणु कन्दइ कणइ पुणुरुत्तेहि अप्पर आहणइ ॥ ७ पुणु सिरु अप्फालइ धरणिवहें रोवन्तिहें सुर रोवन्ति गहें ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जे चउदिसॅहिँ थिय णिय डाल पसारेवि तरुवर । 15 'मा रुव चन्दणहि' ___णं साहारन्ति सहोयर ॥९ [८] 'अप्पाणउ तो वि ण संथवइ रोवन्ति पुणु वि पुणु उद्ववइ ॥ १ 'हा पुत्तं विउझहि लुहहि मुहु हा विरुअएँ णिद्दएँ सुत्तुं तुहुँ ॥२ हा किण्णालावहि पुत्त मई हा किं दरिसाविय माय पइँ ॥ ३ 20 हा उवसंहारहि रूवु लहु हा पुत्त देहि पिय-वयणु महु ॥४ हा पुत्त काइँ किउ रुहिर-वडु हा पुत्त एहि उच्छङ्गे चडु ॥५ . हा पुत्त लाइ मुहें मुह-कमल __ हा पुत्त एहि पिउ थण-जुअलु ॥६ हा पुत्त देहि आलिङ्गणउ जें णच्चमि वणे वद्धावणउ ॥ ७ णव-मासु छद्ध जं मइँ उरें तं सहले मणोरह अज्जु जणें ॥८ 5 छंडियउ, A च्छंडिअउं. 7. 1 PS A सिरु. 2 णिच्चेयवणिय, A णिश्ववणिय. 3 P A दुक्ख. 4 P संवरिअमण, S A संवरिअमणु. . 5 A °णयणु. 6 P S A मुच्छय. 7 P S सहिएत्तणउ, A सहिएत्तणउं. 8 P गवणम्मणउं, A गयणम्मणउं. 9. P उट्ठवि, उष्टिवि. 10 Ps कणई, A कुणइं.. 11 P S A रोवंतिहिं. 12 Pणहि, s णहिं, A णिहिं. 13 P S A चंदणहिं. 8. 1 s A अप्पाणउं. 2 P संभवइ. 3 P ता. 4 8 सुत्त. 5 A विउच्छहिं. 6 s मुहु लुह हिं. 7 PA मुहुं. 8s सुत्त. 9 P S A काइ. 10s A एहिं. 11 SA आलिंगणउं. 12 s A वद्धावणउं. 13 P A जम्मई. 14 P A सहलु, सयल. [८] १ आगच्छ. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०५९,९, १-९, १०, १-८] उज्झाकण्डं-छत्तीसमो संधि [११९ ॥ घत्ता ॥ हा हा दद्द विहि कहिँ णियउ पुत्तु कहाँ सङ्घमि । काइँ कियन्त किउ हा दइव कवण दिस लङ्घमि ॥ ९ [९] हा अज्जु अमङ्गलु विहिँ पुरहँ पायाललङ्क-लङ्काउरहँ ॥ १ . हा अज्जु दुक्खु वन्धव-जणहाँ हा अज्जु पडिय भुअ रावणों ॥ २ हा अज्जु खरों रोवावणउ . हा अज्जु रिउहुँ वद्धावणउ ॥ ३ .हा अज्जु फुट्ट कि ण जमाँ सिरु हा पुत्त णिवारिउ मई मि चिरु ॥ ४ तं खग्गु ण सावण्णहाँ णरहों पर होइ अद्ध-चक्केसरहों ॥ ५ किं तेण जि पाडिउ सिर-कमलु मणि-कुण्डल-मण्डिय-गण्डयल ॥ ६ ॥ पुणु पुणु दरिसावइ सुरयणहाँ रवि-हअवह-वरुण-पहञ्जणहाँ॥७ "अहों देवहाँ वालु ण रक्खियउ सबैहिँ मिलेवि उपेक्खियउ॥८ ॥ घत्ता ॥ तुम्हइँ दोसु णवि महु दोसु जाहें मणु ताविउ मञ्छडु अण्ण-भवें मइँ अण्णु को वि संताविउ' ॥९. 15 [१०] एत्यन्तरें सोएं परियरिय णडि जिह तिह पुणु मच्छर-भरिय ॥१ णिड्डुरिय-णयपा विप्फुरिय-मुह विकराल णाइ खय-काल-छुह ॥ २ परिवद्धिय रवि-मण्डलें मिलिय जम-जीह जेम णहें किलिगिलिय ॥ ३ । 'जें घाइउ पुत्तु महुँ-त्तणउ खर-णन्दणु रावण-भायणउ ॥ ४ ॥ तहों जीविउ जइ ण अज्जु हरमि तो हुयवह-पुछे पईसरमि' ॥५ इय पइज करेप्पिणु चन्दणहि किर वलेवि पलोवइ जाम महि ॥६ लय-मण्डवें लक्खिय वे वि पर णं धरणिहें उब्भिय उभय कर ॥ ७. तहिँ एक्कु दिगु करवाल-भुई 'लइ एण जि हउ महु तणउ सुउ ॥८ 15 P णिभउं, s णिभउ. 6.9. 1 पुरहों, s पुरहु. 2 P °उरहो, 8 °उरहु. 3 A रामणहो. 4 s A रोवावणउं. 5s A बद्धावणउं. 6 PS मइ वि, A मई मि. 7 8 कुंडलु. 8 P SA मंडिउ. 9A मिलिवि वि. 10 PS उपेक्खिअउ, A उपेक्खियउ. 11 Ps तुम्हहु. 12 P ताविअउ, तावियउ, A ताविय. 13 P संताविअउ, संतावियउ. ___10. 1 P S परिहरिय. 2s मच्छरि. 3 P परिवट्टिय, परिवडिअ. 4 PS मंडल. 5 SA तणउं. 6 P राम्वण. 7 P S A भायणउं. 8 A पलोयइ.9 Ps उहय. 10 8 °भुओ. 11 s सुओ. [९1१ अवगणितः. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२० ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ एण जि असिवरेंण सहुँ वंसत्थ 15 • जं दिट्ठ वणन्तरे वे' वि पर आयामिय विरह - महाभर्डेण पुलइज्जइ पासेइज्जइ वि मुच्छिज्जइ उम्मुच्छिज्जइ वि 'वरि एउ रूड व संघरमि 10 पुणु जामि एत्थु उम्वर-भवणु हियइच्छिउ तक्खणे रूप किउ गय तहिँ जहिँ तिणि वि जणइँ वर्णे पभणइ जणय-सुय जं कान्तरि ॥ घत्ता ॥ 'णियमत्थहों कुले - पांयारहों।. सिरु पाडिउ सम्बुकुमारहों ॥ ९ [११] रोवन्ती वडे मेलेहरेण 'कहि सुन्दरि रोवंहि काइँ तुहुँ किं ण वि हि वि पेरिब्भविय' 'हउँ पाविणि दीण दर्यावणिय 20 वर्णे भुल्ली णउ जाणमि दिसउ कहिँ गच्छमि चकवूहें पंडिय जइ अम्हहुँ उप्परि अस्थि मणु तं वयणु सुणेवि हलाउण [ क० १०, ९, ११, १-९, ११-८ गउ पुत्त - विओउ कोउं णवर ॥ १ णच्चाविय मयरद्धय-गर्डेण ॥ २ परितप्इ जरं-खेइज्जइ वि ॥ ३ रुणुरुrs वियाहिँ भज्जइ वि ॥ ४ सुर-सुन्दरु कण्ण-वेसु करमि ॥ ५ परिसइ अवसें एक जणु' ॥ ६ णं कामों को (?) जे तिं विहिउ ॥ ७ पुणु धाहहिँ रुणहिँ लग्ग खणें ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ 'वल पेक्खु कण्ण किह रोवइ । तं दुक्खु णाइँ उक्कोवई ॥ ९ [१२] हक्कावि पुच्छिय हलहरेंण ॥ १ किं पडिउ किं पि णिय-सयण- दुहु ॥ २ तं वयणु सुणेवि वाल चविय ॥ ३ frica रुवमि वराय णिय ॥ ४ उ जाणमि कवणु देसु विसउ ॥ ५ महु पुणेंहिँ तुम्ह समावडिय ॥ ६ तो परिणउ वि वि एक्कु जणु' ॥ ७ किय णखच्छोडी राहवेण ॥ ८ 12s भायारहो, A आधारहो. 13 P संव, A वंस 11. 14 वेनि. 2s तासु 3Ps ऊरे खेजइ वि. 4 P उवसंघरे वि, 9 ओसंघ रिवि. 5 Ps करेवि 6s येत्थु यउ वरभुवणु, A तेत्थु उवरभवणु. 74 कोट्ठा जेम हिउ 8P अणह, s रुयर्णहं. 9 A कह. 10P कार्ले तरिउ, s कालिंतरिओ. 12. 1 A मणहरेण 284 रोवहिं. 3PSA काइ. 44 किंपि वि. 5 P चलिय. 6 P A हड, s हौ. 7 P भयावणिय 84 णिय वंधव 9 P जाणउ. 10 4 दोहि मि. T [१०] १ नियम -स्थस्य . २ कुल-प्राकारस्य. [ ११ ] १ उत्पादयति. [१२] १ शब्देन. २ केन परिभवं कृतं. ३ द्वौ मध्ये, Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क. १२, ९, १३, १-९,१४,१-.] उज्झाकण्डं-छत्तीसमो सोध । १२१ ॥ घत्ता॥ करयलु दिण्णु मुहें किय वङ्क भउँह सिरु चालिउ । 'सुन्दर ण होइ वहु' सोमित्तिहें वयणु णिहालिउ ॥ ९ [१३] जो परवइ अइ-सम्माण-करु सो पत्तिय अत्थ-समत्थ-हरु ॥ १ जो होई उवायणे वच्छलउ सो पत्तिय विसहरु केवलउ ॥ २ जो मित्तु अकारण एइ घरु । सो पंत्तिय दुट्ठ कलत्त-हरु ॥ ३ 'जो पन्थिउ अलिय-सणेहियउ। सो पत्तिय चोरु अणेहियंउ ॥४ जो णरु अत्थक्कएँ लल्लि-कर सो सत्त णिरुत्तउ जीव-हरु ॥५ जा कामिणि कवड-चाडु कुणइ सा पत्तिय सिर-कमलु वि लुगइ ॥ ६ ॥ जा कुलवहु सेवहेहिँ ववहरइ सा पत्तिय विरुय-सयइँ करई ॥ ७ जा कण्ण होवि पर-णरु वरइ सा किं वड्डन्ती परिहरइ ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ आयहुँ अर्दुहु मि जो णरु मूढउ 'वीसम्भइ। लोइन धम्मु जिह छुडु विप्पउ पऍ पऍ लब्भइ ॥ ९ ॥ [१४] चिन्तेप्पिणु थेरासण-मुहेण सोमित्ति वुत्तु सीराउहेंण ॥ १ 'महु अत्थि भज सुमणोहरिय लइ लक्खण वहु लक्खण-भरिय' ॥२ जं एव समासऍ अक्खियउ कण्हेण वि मणे उवलक्खियउ॥३ 'हउँ लेमि कुमारि स-लक्खणिय जा आगमें सामुद्दऍ भणिय ॥ ४ ॥ जबोरु-अहङ्गय वट्ट-थण दीहर-कर-णक्खङ्गुलि-णयण ॥ ५ रत्तहि गइन्द-णिरिक्खणिय चामीयर-वण्ण सपुजणिय ॥ ६ जा उण्णय णासे णिला. तिय सा होइ ति-पुत्तहुँ मायरिय ॥७ कार्यविस-गग्गर तावसिय सम-चलणङ्गुलि अचिराउसिय ॥ ८ 13 1 P पत्तिए, s येत्तिय. 2 A भोइ. 3 s येत्तिय. 4 s मित्तिय. 5 PS दुटु. 6A सणेहवउ. 7 A अणेहमउ. 8 P S करइ, A कुणई. 9 P S सिरकमलइ. 10 P A लुणइं. 11A सम्वहहिं ववरइ. 12 s अकजसइं. 13 P A करइं. 14 P अट्टहं, भट्टह. 15 A मूढउ णरु. 16 P वीसंभवइ, A वेसंभइ..17 P °घेप्पड़, s घिप्पइ. • 14. 14 थेरासणु. 2 P अक्खियउं. 3 P सुअंगइ, s सुयंगइ, A अहंगए. 4 A रत्तउंहि. 5s समुज्जणिय. 6 P कार्यवि, s कायंखि.7 A °गुलिय चिरा. . . [१३] १ अतिदातव्ये. २ विश्वसति. [१४] १ कमलमुखेण. २ सामुद्रके शास्त्रे यादृशी दृष्टा. ३ काकवत् पादौ स्वरश्च. स. प.च. १६ Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१४,९-१४:१५-११ जा हंस-वंस-चरवीण-सर मर्ह-वण्ण महा-घण-छाय-धर ॥ ९ सुह-भमर-णाहि-सिर-भमर-थण(१) सा वहु-सुय वहु-धण बहु-सयण ॥ १० जहें वामएँ करयलें होन्ति सय मीणारविन्द-विस-दाम-धय ॥ ११ गोउरु घर गिरिवर अहव सिल सु-पसत्थ स-लक्खण सा महिल ॥ १२ । चक्कस-कुण्डल-उद्धरिह रोमावलि वलिय भुयङ्गु जिह ॥ १३ अद्धेन्दु-णिडालें सुन्दरेंण मुत्ताहल-सम-दन्तन्तरेणं ॥ १४ ॥ घत्ता ॥ आऍहिँ लक्खणेहिँ सामुद्दऍ वणि[य] सुणिजइ । चक्काहिवाँ तिय चक्कवइ पुत्तु उप्पजइ ॥ १५ [१५] वहु राहव एह अलक्खणिय हउँ भणमि ण लक्खणेण भणिय ॥१ जबोरु-करेहिँ संमंसलिय चल-लोयण गमणुत्तावलिय ॥२ कुम्मुण्णय-पय विसमङ्गुलिय धुर्य-कविल-केसि खरि पङ्गुलिय(?) ॥३ सबङ्ग-समुट्ठिय-रोम-रइ तह पुत्तु वि भत्तारु वि मरइ ॥ ४ 1 कडि-लञ्छण भउँहावलि-मिलिय सा देव णिरुत्तउ 'झेन्दुलिय ॥५ दालिदिणि तित्तिर-लोयणिय पारेक्यच्छि जण-भोजणिय ॥ ६ विरसँउह-दिहि विरसंउह-सर सा दुक्खहुँ भायण होइ पर ॥ ७ णासग्गे थोरें" मन्थरण सौ लञ्जिय किं वहु-वित्थरेण ॥ ८ कडि-चिहुर-णाहि(?) मुंह-मासुरिय सा रक्खसि वहु-भय-भासुरिय ॥ ९ 20 कई-अङ्गिय" मत्त-गइन्द-छवि हउँ एहिय परिणमि कण्ण णवि ॥१० ॥ धत्ता ॥ पभणइ चन्दणहि किं णियय-सहावें लज्जमि । जैइ हउँ णिसियरिय तो पैइ मि अज्जु स इ. भु अमि' ॥ ११ 8A वहु. 9 A वणभुवसिहर. 10 P भुअंग, S भुयंगि. 11 P S A वणि. ___ 15. 1s वरमि. 2 P S जंघोरुअ. 3 A धुव.. 4 s खर. 5 s झिंडिलिय, A झिंदुलिय. 6 P पारा', s पावयच्छि . 7 P जय', 8 जयवहु. 8 A °उहं. 9 8 उहं, A उहु. 10s दुक्खहो, A दुक्खहं. 11 A थोवें मच्छरेण. 12 s omits this pāda.. 13 PS णाहिं. 14 P मुहे, s मुहि. 15 A भासुरिय. 16 P कडू, चडु. 17 A अंगि-पमत्त. 18 P जइ यहुँ, s जइयहु. 19 P पई मि, A पई वि. ४ वृषभ. - [१५] १ एषा वधू. २ अतिस्थूला. ३ पुंश्चली. ४ अतिदीर्घेण. ५ एषाऽहं चेत् राक्षसी. lain Education International www.jainelibrary. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०१-९,२,१-९] उज्झाकण्डं-सत्ततीसमो संधि [ १२३ . [३७. सत्ततीसमो संधि] चन्दणहि अलजिंय एम पगजिय 'मरु मरु भूयहुँ देमि वलि' णिय रूवें वडिय रंण-रसें अडिय रावण-रामहुँ णाइँ कलि ॥ पुणु पुणु वि पवडिय किलिकिलन्ति जालावलि-जाला-सय मुअन्ति ॥ १ भय-भीसण कोवाणल-सणाह णं धरऍ समुब्भिय पवर वाह ॥ २ णह-सरि-रवि-कमलहों कारणत्थि अहवइ णं अब्भुद्धारणत्थि ॥३ णं घुसलइ अब्भ-चिरिडिहिल्ल तारा-वुव्वुव-सर्य-विद्भिरिल्लु ॥४ ससि-लोणिय-पिण्डउँ लेवि धाइ गह-डिम्भहीं पीहउ देइ णाई ॥५ अहवइ किं वहुणा वित्थरेण णहयल-सिल गेण्हइ सिरेण ॥ ६ णं हरि-वल-मोत्तिय-कारणेण महि-गयण-सिप्पि फोडइ खणेण ॥ ७ वलएवें वुच्चइ 'वच्छ वच्छ तुहुँ वहुँयहें चरियइँ पेच्छ पेच्छ' ॥ ८ ॥ घत्ता॥ चन्दणहि पजम्पिय तिणु वि ण कम्पिय 'लइउ खग्गु हउ पुत्तु जिह । तिण्णि वि खजन्तइँ मारिजन्त. रक्खेजहों अप्पाणु तिह' ॥९। [२] वयणेण तेण असुहावणेण करवालु पदरिसिउ महुमहेण ॥ १ दढ-कढिण-कढोरुप्पीलणेण अङ्गुलि-अङ्गुट्ठावीलणेण ॥२ तं मण्डलग्गु थरहरइ केम भत्तार-भएं सुकलत्तु जेम ॥३ अणवरय-मैउज्झरें और-णिसुम्भे तहिँ दारिजन्तें गइन्द-कुम्भे ॥ ४ जो धारहिं मोत्तियणियरु लग्गु पासेव-फुलिङ्ग वहु व वलग्गु ॥ ५ तं तेहउ खग्गु लएवि तेण विज्जाहरि पभणिय लक्खणेण ॥ ६ 'जें लइउ सीसु तुह णन्दणासु करवालु एउ तं सूरहासु ॥ ७ जइ अस्थि को वि रण-भर-समत्थु तहों सवहाँ उब्भिउ धम्म-हत्थु ॥८ खर-घरिणिऍ वुत्तु'ण होइ कज्जु को वारइ मारइ मई मि अज्जु' ॥ ९ । • 1. 1 P s चंदगहिं, A चंदणहे. 2 A भूयहं. 3 P S रणरसि, A रणे रसि यड्डिय. 4 P गिलिगिलंति, गिलिगिलंतु. 5A °णस्थे. 6 SA °णस्थे. 7 PS °डिहिल्ल, A विरिडिहिलु. 8A चिड्डिरिल्लु. 9 A °पिंड व लेइ. 10 PS पीहिउ. 11 P 3°णाइ, A नाइ. 12 P omits this pāda. 13 P वहुअहिं. 2. 1 s कढोरकरपीलणेण. 2 P णरे, गरि. 3 P गइंदे, 8 गइंदि. 4 PS भारहिं. 5A पासेयपुडिंगोहु. 6 P S लयउ.7 PS मइ वि, A मई मि. [१]१ दघि. २ विक्षिप्तः. [२] १ नव-तरुणि जेम. २ मदयुक्त नरें. . Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०२,१०,३,१-९ १-९ - ॥धचा ॥ सा एव भणेप्पिणु गलगजेप्पिणु चलणेहिँ अप्फालेवि महि । खर-दूसण-वीरहुँ अतुल-सरीरहुँ गय कूवारें चन्दणहि ॥१० [३] 5 रोवन्ति पधाइय दीण-वयण जलहर जिह तिह वरिसन्ति णयण ॥१ लम्वन्ति लम्व-कडियल-समग्ग णं चन्दण-लयहें भुअङ्ग लग्ग ॥ २ वीया-मयलञ्छण-सण्णिहेहिँ अप्पाणु वियारिउ णिय-णहेहिँ ॥ ३ रुहिरोल्लिय थण-घिप्पन्त-रत्त णं कणय-कलस कुङ्कम विलित्त ॥४ णं 'दावइ लक्खण-राम-कित्ति णं खर-दूसण-रावण-भवित्ति ॥५ " णं णिसियर-लोयहाँ दुक्ख-खाणि णं मन्दोयरिहें सुपुरिस-हाणि ॥ ६ णं लङ्कहें पइसारन्ति सङ्क णिविसेण पत्त पायाललङ्क ॥७ णिय-मन्दिरें धाहावन्ति णारि णं खरदूसणहाँ पइट्ठ मारि ॥ ८ ॥घत्ता ॥ कूवारु सुणेप्पिणु धण पेक्खेप्पिणु राएं वलेंवि पलोइयउ । 15 तिहुयणु संघारेवि पलउ समारेवि णाई कियन्तें जोइयउ॥ ९ [४] कूवारु सुर्णेवि कुल-भूसणेण चन्दणहि पपुच्छिय दूसणेण ॥१ . 'कहें केणुप्पाडिउ जमों णयणु कहें केण पजोइउ काल-वैयणु ॥२ कहि केण कियन्तहों कियउ मरणु कहि केण कियउ विस-कन्द-चरणु ॥३ 20 कहि केण वद्ध पवणेण पवणु कहि केण दड्ड जलणेण जलणु ॥ ४ कहि केण भिण्णु वजेण वज्जु कहि केण धरिउ जलु जलेंण अज्ज ॥५ कहि केण भाणु उण्हेण तविउ कहि केण समुद्दु तिसाएँ खविउ ॥ ६ 'कहि केण खुडिउ फणि-मणि-णिहाउ कहें केण सहिउ सुर-कुलिस-घाउ ॥ ७ कहें केण हुआसणे झम्प दिण्ण कहें केणं दसाणण-पाय छिण्ण' ॥८ ॥ धत्ता ॥ चन्दणहि पवोल्लिय अंसुजलोल्लिय 'जण-वल्लहु महु तणउ सुउ। . ओलग्गइ पाणेहिँ तिणय-समाणेहिँ णरवइ सम्वुकुमार मुर्ड' ॥९ 3. 1 P 8 °लयहें, A °लयहिं. 2 Ps धावह. 3 P °रामण. 4 P °लोयहुँ, s लोयहु. 5 P दूसणहु. . 4. 1 A वयणु. 2 s omits this pāda and line. 3 A °जरण. 4 Ps कासु. 5 PS मिण्ण. 68 मुभो. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ५.१-९, ६, १-९,७,१-२] उज्झाकण्डं-सत्ततीसमो संधि [१२५ . [५] .. आयण्णेवि सम्वुकुमार-मरणु संतावण-सोय-विओय-करणु ॥१ पविरल-मुहु वाह-भरन्त-णयणु दुक्खाउरु दर-ओहुल्ल-वयणु ॥ २ खरु रुयइ स-दुक्खउ 'अतुल-पिण्डु हा अज्जु पडिउ महु वाहु-दण्डु ॥३ हा अजु जाय मणे गरुअ सङ्क हा अज्जु सुण्ण पायाललङ्क ॥४ हा णन्दण सुर-पञ्चाणणासु कवणुत्तर देमि दसाणणासु' ॥ ५ एत्थन्तरे ताम तिमुण्ड-धारि वहु-बुद्धि पजम्पिउ वम्भयारि ॥ ६ 'हे णरवइ मूढा रुअहि काइँ संसार भमन्तहुँ सुअ-सयाइँ ॥७ आयाइँ मुआईं गयाइँ जाइँ को सक्कइ राय गणेवि ताइँ ॥८ ॥ घत्ता ॥ कहाँ घर कहाँ परियण कहाँ सम्पय-धणु माय वप्पु कहाँ पुत्त तिय । के कजे रोवहि अप्पर सोयहि भव-संसारहों एह किय' ॥९ जं दुक्खु दुक्खु संथविउ राउ पडिवोलिउ णिय-धरिणिऍ सहाउ ॥१ 'कहें केण वहिउ महु तणउ पुत्तुं तं वयणु सुर्णेवि धणिआएँ वुत्तु ॥३ 'सुणु णरवइ दुग्गमें दुप्पवेसें दुग्घोट्ट-थट्ट-घट्टण-पवेसें ॥ ३ पश्चाणण-लक्खुक्खय-कराले तहिं तेहऍ दण्डय-वणे विसालें ॥४ वे मणुस दिट्ट सोण्डीर वीर मेहारविन्द-सण्णिह-सरीर ॥ ५ कोवण्ड-सिलीमुह-गहिय-हत्थ पर-वल-वल-उत्थल्लण-समत्थ ॥ ६ तहिँ एक्कु दिदु तियसहुँ असज्झु तें लइउ खग्गु हउ पुत्तु मज्झु ॥७ ॥ अण्णु वि अवलोवहि देव देव कक्खोरु वियारिउ पेक्खु केव ॥८. ॥ धत्ता॥ वणे धरेंवि रुयन्ती धाह मुअन्ती कह वि ण भुत्त तेण गरेण ।णिय-पुण्णेहिँ चुक्की जह-मुह-लुक्की लिणि जेम सरें कुञ्जरेंण'॥९ [७] तं वयणु सुर्णेवि वहु-जाणएहिँ उवलक्खिय अण्णहिँ राणएहिँ ॥१ 'मालूर-पवर-पीवर-थणाएँ पर एयइँ कम्मइँ अंडयणाएँ ॥२ 5. 1 A पविरलु बहु वाह°. 2 P दसासणासु. 3 A सोवहि. 6. 1 PS A घरणिए. 2 A तणउं. 3-4 वलु पल्हस्थण. 4 PS कहे वि. [६] १ कक्षा हृदयं. २ नख-मुखैः विदारिता. [७] १ पुंश्चल्याः . Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२६ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७,३-९,८,१-९, ९४१-२ मछुडु ण समिच्छिय सुपुरिसेण अप्पउ विद्धंसेंवि आय तेण' ॥३ एत्थन्तरें णिवइ णिएइ जाव णह-णियर-वियारिय दिद्ध ताव ॥ ४ किंसुय-लय व आरत्त-वण्ण रत्तुप्पल-माल व भमर-छण्ण ॥५ तहिँ अहरु दिदु दसणग्ग-भिण्णु णं वाल-तवणु फग्गुण उइण्णु ॥६ तं णर्यण-कडक्खेंवि खरु विरुद्ध णं केसरि मयगल-गन्ध-लुद्ध ॥७ भडु भिउडि-भयङ्करु मुह-करालु णं जगहों समुट्ठिउ पलय-कालु ॥ ८ ॥ धत्ता ॥. अमर वि आकम्पिय एम पजम्पिय 'कहाँ उप्परि आरुट्ट खरु' । रहु खश्चिउ अरुणें सहुँ ससि-वरुणें 'मइँ वि गिलेसइ णवर णरु' ॥९ [८] उद्वन्तें उद्विउ भड-णिहाउ अस्थाण-खोहु णिविसेण जाउ ॥ १ चूरन्त परोप्पर सुहड ढुक्क णं जलणिहि णिय-मज्जाय-चुक ॥२ सीसेण सीसु पट्टेणं पट्टे चलणेण चलणु करु कर-णिहङ ॥ ३ मउडेण मउडु तुट्टेवि लग्गु मेहलु मेहल-णिवहेण भग्गु ॥४ 15 उट्ठन्ति के वि तिण-समु गणन्ति ओहावण-माणे ण वि णमन्ति ॥ ५ अह णमइ को वि किवणतणेण पडिओ वि ण उहइ भेडु भरेण ॥६ दूसणेण णिवारिय वद्ध-कोह विहडप्फड सण्णज्झन्ति जोह ॥७ 'जइ पउ वि" देहु आरूसमाण तो होसइ रायहाँ तणिय आण ।। ८ । ॥ घत्ता ॥ ॥ मं कज्जु विणासहों ताम वईसहों जो असि-रयण मण्ड हरइ । सिरु खुडइ कुमारहों विजा-पारहों सो किं तुम्हहिँ ओसरइ ॥९ [९] तो वरि किजउ महु तणिय वुद्धि परवइ असहायों णस्थि सिद्धि ॥१ णाव वि ण वहइ विणु तारएण जलणु वि ण जलइ विणु मारुएण ॥२ 7 1 समिच्छिउं. 2 P णिएवि. 3 P S गहि. 4 Ps क्यणु. 5 P करणे. 8. 1 Ps सुहडु ढुक्कु. 2 A समजाय. 3 PS चुकु. 4 A पटेण पटु. 5 Ps करेण हटु. 6 A पट्टेण पहु. 7 A तुडु. 8 A तुटुंति. 9 P उवहावण मणेण विणु णमंति, s उवणमणे ण वि णमणे णमंति. 10 A कोवित्तणेण. 11 PS भडू, A भडुयूणेण. 12 A मि. 13 P ता. 14 P तुम्हहें, तुम्हह. २ सूर्य-सारथिना. • [0] १ घृष्टः (Reading हटु). २ दीनत्वं परिभवो वा. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ९९३-९, १०, १-९, ११, १.२] उज्झाकण्डं-सत्ततीसमो संधि [१२७ एकल्लउ गम्पिणु काइँ करहि रयणायरें संन्ने तिसाऍ मरहि ॥३ सन्ते वि महग्गएँ 'विसहें चडहि जिण अच्चिए वि संसारें पडहि ॥ ४ जसु सारहि फुडु भुवणेक्कवीरु सुरवर-पहरण-चड्डिय सरीरु ॥५ जग-केसरि अरि-कुल-पलय-कालु पर-वल-वगलीमुहु भुअ-विसालु ॥ ६ दुईम-दाणव-दुग्गाह-गाहु सुरकरि-कर-सम-थिर-थोर-वाहु ॥ ७ तेलोक-भुवग्गल-भडै तर्डक दुद्दरिसण भीसण जम-झडक्क ॥ ८ •॥ घत्ता ॥ तहाँ तिहुअण-मल्लहों सुर-मण-सल्लहों तियस-विन्द-संतावणहों। मैउ सम्वु सुहग्गइ पइँ ओलग्गइ गम्पि कहिजइरावणहों' ॥९ [१०] आयण्णेवि तं दसणाँ वयणु खरु खरउ पवोल्लिउ गुञ्ज-णयणु ॥ १ 'धिद्धिं लजिजइ सुपुरिसाहुँ पर एयइँ कम्मइँ कुपुरिसाहुँ ॥ २ साहीणु जीउ देहत्थु जाव किह गम्मइ अण्णहों पासु ताव ॥ ३ जाएं जीवें मरिएवढं में तो वरि पहरिउ वर-वइरि-पुॐ ॥४ जें लब्भइ साहुकारु लोएँ अजरामर को वि ण मंच-लोएँ।। ५ जिम भिडिउ अजु अरि-वर-समुद्दे जिम जणियं मणोरह सयण-विन्दे ॥ ६ •जिम असि-सबल-कोन्तेहिँ भिण्णु जिम जस-पडहउ तइलोके दिण्णु ॥७ जिम णहें तोसाविउ सुर-णिहाउ जिम महु मि अजु खय-कालु आउ ॥८ ॥घत्ता॥ जिम सत्तु-सिलायलें. वहु-सोणिय-जलें धुउ परिहव-पडु अप्पणउ । जिम स-धउ स-साहणु स-भडु स-पहरण गउ णिय-पुत्तहाँ पाहुणउ'॥९ [११] तं णिसुणेवि णिय-कुल-भूसणेण लहु लेहु विसजिउ दूसणेण ॥ १ सण्णद्ध खरु वि वहु-समर-सूरु अप्फालेवि वलें संगाम-तूरु ॥२ 9. 1 P एकेल्लउ, S एकिल्लउ. 2 s A करहिं. 3 P S जिणु. 4 A भडु. 5 PS करि'. 6 P वगलामुहूं, A गलामुहुं. 7 8 भुव. 8 PS दुहव. 9 A चडक. 10 A omits this pada. 11 A कंदावणहो. 12A मुउ. 13 P S A पइ. . 10. 14 जा जाएं जीवें मरियर्ड जे. 2 A पहरेवउ. 3 A मत्त. 4 A जिह. 5 P जेम, A जिव. 6 s जिणिय. 7A जिण्णु. 8 A रणे. 9 P महुं मि, A महु वि. 10 P जाउ. 11 P प्पणउं, S A अप्पणउं. 12 A सवाहणु. 13 S A पाहुणउं. [९] १ विद्यमाने. २ वृषभे. ३ भटभंजन, Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १२८ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ११,३-९,१२,१-९; २ -३ विहडप्फड भड सण्णद्ध के वि सम्माण-दाणु रिपुं संभरेवि ॥३ केण वि करेणं करवालु गहिउ केण वि धणुहरु तोणीर-सहिउ ॥ ४ केण वि मुसण्ढि मोग्गरु पचण्ड केण वि हुलि केणं वि चित्तदण्डु ॥ ५ णाणाविह-पहरण-गहिय-हत्थ सण्णद्ध सुहड रण-भैर-समत्थ ॥ ६ णीसरिउ सेण्णु परिहरेवि सङ्कणं वर्मवि लग्ग पायाल-लङ्क ॥७ रह-तुरय-गइन्द-णरिन्द-विन्द णं सु-कइ-मुहहाँ णिग्गन्ति सद्द ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ खर-दूसण-साहणु हरिस-पसाहणु अमरिस-कुद्धउ धाइयउ । : गयणङ्गणे लीयउणावइ वीयउ जोइस-चक्कु पराइयउ ॥ ९ [१२] जं दिट्ट णहङ्गण देणु-णिहाउ वलएवें वुत्तु सुमित्ति-जाउ ॥१ 'ऍउ दीसइ काइँ णहग्ग-मग्गें किं किण्णर-णिवह व चलिउ सग्गे ॥२ किं पवर पक्खि किं घण विसट्ट किं वन्दण-हत्तिऍ सुर पयट्ट' ॥३. तं वयणु सुणेप्पिणु भणइ विण्हु "वल दीसइ वइरिहिँ तणउ चिण्हु ॥ ४ 15 खग्गेण विवाइउ सीसु जासु कुढे लग्गउ मञ्छुडु को वि तासु ॥५ अवरोप्पर ए आलाव जाव हक्कारिउ लक्खणु खरेण ताव ॥ ६ "जिह सम्वुकुमारहों लइय पाण "तिह पाव पडिच्छहि एन्त वाण ॥ ७ जिह लइउ खग्गु पर-णारि भुत्त तिह पहरु पहरु पुण्णालि-पुन्न' ॥ ८ ॥घत्ता ॥ " एकेक-पहाणहुँ खरेंण समाणहुँ चउदह सहस समावडिय। - गय जेम मइन्दहों रिउ 'गोविन्दहों हकारेप्पिणु-अन्भिडिय ॥९ [१३] --एत्थन्तरें भड-कडमदणेण जोक्कारिउ रामु जणदणेण ॥ १ . 'तुहुँ सीय पयत्तें रक्खु देव हउँ धरमि सेण्णु मिग-जूहु जेम ॥ २ जवेल करेसमि सीह-णाउ तब्वेल एज धणुहर-सहाउ' ॥ ३ ... 11. 1 P A °दाण. 2 P रिउ. 3 A transposes 3 a and d. 4 A निम्मलु. 5 SA हलु. 6s कणय. 7 P भड. 8 5 वोमि. 9 s आइयउं, A धाइउ. ____12. 1 A किन्नरकम लहु चालेय सग्गि. 2 P सुणेविणु. 3 A तणउं. 4A वियारिउ 5 Ps कुडि. 6 PS तह एंत पडिच्छहि चाववाण; A पाव पव'. 13. 1 P S A तुहु. 2 S A जं वेल. 3 s °णाउं. 4 A तं वेलु. 5 A एजे. [१२] १ राक्षसबलं. २ भो बल. ३ आगच्छन्त. ४ हरेः. [१३] १ तस्मिन् प्रस्तावे त्वं आगमिष्य सि. ," Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०१६,४-९,१४, १-९, १५, १-५] उज्झाकण्ड-सत्ततीसमो संधि [१२२ । तं वयणु सुर्णेवि विहसिय-मुहेण आसीस दिण्ण सीराउहेण ॥४ 'जसवन्तु चिराउमुहोहि वच्छ । करें लग्गउ जय-सिरि-वहुअ सच्छे ॥५। तं लेवि णिमित्तु जणदणेण वइदेहि णमिय रिउ-मद्दणेण ॥ ६ . तं णिसुणेवि सीय' वुत्तु एम 'पश्चिन्दिय भग्ग जिणेण जेम ॥७ वावीस परीसह चउ कसाय जर-जम्म-मरण मण-काय-वाय॥८ ॥घत्ता ॥ जिह भग्गु परम्मुहु रणे कुसुमाउहु लोहु मोहु मउ माणु खलु । • तिह तुहुँ भञ्जजहि समरे जिणेजहि सयलु वि वइरिहिँ तणंउ वलु ॥९ [१४] आसीस-चयणु तं लेवि तेण अप्फालिउ धणुहरु महुमहेण ॥१ ॥ ते सबै वहिरिउ जगु असेसु थरहरिय वसुन्धरि रिउ सेसु ॥२ खरलक्खण वे वि भिडन्ति जाव हक्कारिउ हरि तिसिरेण ताव ॥ ३ ते भिडिय परोप्पर हणु भणन्तं णं मत्त महागय गुलगुलन्त ॥ ४ णं केसरि घोरोरालि देन्त वाणेहिँ वाण छिन्दन्ति एन्त ॥ ५ मोग्गर-खुरुप्प-कण्णिय पडन्ति जीवेहिँ जीव णं खयहाँ जन्ति ॥ ६ ॥ एत्थन्तर अतुल परक्कमेण अद्धेन्दु मुक्कु पुरिसोत्तमेण ॥ ७ तहों तिसिर्रउ चुक्कु ण कह वि भिण्णु धणुहरु पाडिउ धय-दण्ड छिण्णु ॥ ८ . ॥ घत्ता ॥ • अण्णुण्णु पुणुप्पुणु समरें वहुग्गुणु जं जं तिसिरउ लेवि धणु . तं तं उक्कण्ठइ , खणु वि" ण संठइ दइव-विहूणहाँ जेम धणु ॥९॥ [१५] धणुहरु सरु सारहि छत्त-दण्ड जं वाणहिँ किउ सय-खण्ड-खण्डु ॥ १ ॥ तं अमरिस-कुटुं दुद्धरेण संभरिय विज विजाहरेण ॥२ अप्पाणु पदरिसिउ वैद्धमाणु तिहिँ वयणेहिँ तिहिँ सीसेंहिँ समाणु ॥३ पहिलउ सिरु कक्कडं-कविल-केसु पिङ्गल-लोयणु किय-वाल-वेसु॥४ ॥ वीयउ सिरु वयणु वि णव-जुवाणु उब्भिण्ण-वियड-मासुरि-समाणु ॥ ५ .. 6 P A भुंजेजहि. 7 PS A वइरिहि. 8 A तणउं. 14. 1 A तहो. 2 PS A डरिय. 3 PS परोप्परु. 4 PS भणंतु. 5 PS गुलुगुलंतु., 6 PS रोराल. 7 A छिजंति: 8 PS एत्त. 9 P खुरप्प. 10 P S तिसरउ, A तिसिरिउ. 11 P अण्णणु. 12 P S A तिसरउ. 13 A मि. 15. 1 P वडमाणु, S वट्टमाणु. 2 A रक्खस. 35 °सेसु..4 A मि. [१४] १ पतति. [१५] १ कर्कश. २ मसूरा. सू. प. च०१७ Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १३०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१५,१-९,१,५-१०२७ तइयउ सिरु धवलँउ धवल वयंणु फुरिआहरु दर-णिड्डरिय-णवणु ॥ ६ दुहरिसणु भीसणु वियड-दादु जिण-भत्तँउ जिणवर-धाम-गादु ॥७ एत्थन्तरें पर-बल-मद्दणेण वच्छत्थले विद्ध जणदणेण ॥४ ॥धत्ता ॥ णाराऍहिँ भिन्देवि सीसइँ छिन्दंवि रिउ महि-मण्डले पाडियउ । सुरवाहिँ पचण्डेंहिँ स इँ भु व-दण्डैहिँ कुसुम-वासु सिरे पाडियउ॥९ [३८. अट्ठतीसमो संधि तिसिरउ लक्खणेण समरङ्गणे घाइउ जाहिँ। तिहुअण-डमर-कर दहवयणु पराइउ ताहि ।। [१] लेहु विसजिउ जो सुर-सीहहाँ अग्गएँ पडिउँ गम्पि दसगीवहीं ॥१ पडिउ णाई वहु-दुक्खहँ भारु णाइँ णिसायर-कुल-संघारु ॥२ ..णाइँ भयङ्कर कलहों मूलु णाइँ दसाणण-मत्था-सूल ॥ ३ "लेहें कहिउ सव्वु अहिणाणहिँ 'सम्वुकुमार उलग्गइ पाणेहिँ ॥ ४ " अण्णु वि खग्ग-रयणु उद्दालिउ खर-घरिणिहें 'हिंयवउ विहारिउ ॥ ५ तं णिसुणेवि वे वि जसभूसण पर-वले भिडियं गम्पि खर-दूसण ॥ ६ णारि-रयणु णिरुवैमु सोहग्गउ अच्छई रावण तुज्झु में जोग्गउ ।। ७ लेहु णिऍवि अत्थाणु विसजेवि पुप्फैविमाणे चडिउ गलगजेंवि ॥ ८ करें करवालु करेप्पिणु धाइउ "णिविसें दण्डारण्णु पराइउ ॥ ९ ॥ पत्ता ।। ताव जणदणेण खरदूसण-साहणु रुद्धउ । थिउ चउरङ्ग वलु ण णिच्चलु संसऍ छुद्धउ ॥ १० . तो एत्थन्तर दीहर-णयणे लक्खणु पोमाइउ दहवयणें ॥ १ 58 A omit धवलउ, 6 P भत्तउं. 7 P पाडिअउं. ___ 1. 1 A दहगीउ. 2 A गंपि धित्तु. 3 A °दुक्खइ. 4 A मत्थए. 5 PS A लेहिं. 6 A मि. 75°घरिणिहिं. 8 A वयणु. 9 P 8 °वल. 10 A गंपि भिडिय. 11 A निरुवम. 12 This line is mising in A. 13 P S पुष्प', A पुप्प. 14 PS कर. 15 P णिवसें, 8 णिविसिं. 16 s जह. 17 P जिह णहे. [१] १ शरीरावयवः. २ चतुरङ्ग-द्यूत यथा, हस्त-पाद-हीनो वा. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १, २-८; ३, १–९; ४, १] . 'aft एकलओ वि पचाणणु वरि एकलओ वि मयलञ्छृणु aft एकलओ वि रयणायरु वरि एकलओ वि वइसाणरु उदह सहस एक्कु जो रुम्भइ पेक्खु केम पहरन्तु पईसइ हि गय हि तुरय rat sar हरि पहरन्तु पसंसिउ जावेंहि सुकइ - कहे व्व सु-सन्धि सु-सन्धिय थिर-कलंहस-गमण गइ-मन्थर रोमावलि मयरहरु त्तिणी अहिणव हैण्ड - पिण्ड - पीर्णे-त्थण tes वयण-कमलु अर्कलङ्कउ सु-ललिय- लोर्येण ललिय-पसेण्णहँ "घोल - पुट्टिहिं वेणि मँहाइणि किं बहु जम्पिऍण तं तं मेलवि उज्झाकडं - अतीसमो संधि [ १३१ ण उ सारङ्ग - विहु वेण्णाणणु ॥ २ णक्खत्त - विहु जिल्लञ्छणु ॥ ३ उ जलवाहिणि-नियंरु स- वित्रु ॥ ४ उ - वि स रुक्खु सँ - गिरिवरु ॥५ सो समरङ्गणे मइ मि' णिसुम्भइ ॥ ६ धणुहरु सरु संधणु ण दीसइ ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ . हि रहवर हि धय-दण्डइँ दीसन्ति महियले रुण्डइँ' ॥ ८ [३] Grus reasक्खिय तावेंहिं ॥ १ सु-पय सु-वयण सु-सद्द सु-वद्धिय ॥ २ किस मज्झारें णियम् सु-वित्थर ॥ ३ णं पिम्पल' - रिछोलि विलिणी ॥ ४ णं मग उर- खम्भ - णिसुम्भण ॥ ५ णं माणस सरें वियसिउ पंङ्कउ ॥ ६ णं वरइत्त मिलिय वरं कण्णहँ ॥ ७ चन्दण-लयहिँ ललइ णं णाइणि ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तिहिँ भुवणेंहिँ जं जं चङ्ग । इवें" णिम्मिउ अङ्ग ॥ ९ णं [ ४ ] रामु पसिउ पुणु दहगीवें ॥ १ तो एत्थन्तरें जिय-कुल- दीवें 2. 1 Psण य. 2 A °णिवहु. 3 A तणणिववहु. 4 Ps सतरुवरु. 5P चोहस, 9 चोहह. 6 Ps वि. 7 A पेक्खु. 8 A संधंतु. 3. 1 Ps सुकन्व. 24 मुयण. 3 A सुबंधिय 4 P पिंपलि°, A पिपीलि. 5 A वलिण्णी. 6 P °हुहू', $ 'हुडु'. 7 A ° सुण्ड 8 P अकलंकउं, s अकलंकओ. 9 P पंकडं. 10 Ps लोयणु. 11 A. 124 रवण्णहुँ. 13 PSA पुट्ठिहि. 14 P णं चंदन' 15 P भुवमिहिं, s भुय णिहिं, 4 भुयणेहिं. 16 A सीयदे घडियउ; P marginally', 'सीयहिं' पाठे. [२] १ ऊर्ध्वमुखाः. [३] १ सीतायाः ( ? ). २ कीटिका पति चटितः (ता). ३ मुखहीनो वर्द्धितो. ५ हस्तिनीव, उरसा स्तम्भं भजयते (?) हस्तिन्यः, अन्यत्र उरो हृदयं ६ पृथुलः ७ विधिना. ४ पीन - हृदयाद् उदरतदेव स्तम्भं पीडयति. 4. 20 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १३२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०४, २-९,५, १-२०१६ 'जीविउ एक्कु सहलु पर एराहों जसु सुहवत्तणु गउ परिछेयहाँ ॥२ जेण समाणु एह धण जम्पइ मुह-मुहेण तम्बोलु समुप्पइ ॥ ३ . हत्थे हत्थ धरेंवि आलावइ चलण-जुअलु उच्छङ्गे चडावइ ॥४ जं आलिङ्गाइ वलय-सणाहहिँ मालइ-माला-कोमल-वाहहिँ ॥ ५ * जं पेल्लावइ-थण मायॉहिँ मुहु परिचुम्वइ णाणा-भङ्गेहि ॥ ६ .. जं अवलोयइ णिम्मल-तारेंहिँ णयणहिँ विब्भम-भरिय-वियारहिं ॥७. जं अणुहुञ्जइ इच्छेवि णिय-मणे तासु मल्लु को संयले वि तिहुअणें ॥८ ॥घत्ता ॥ धण्णउ एह णरु जसु एह णारि हियइच्छिय । जाव ण लइय मइँ कउ अंगहों ताव सुहच्छिय' ॥९ [५] सीय णिएवि जाउ उम्माहउ दहमुहु वम्मह-सर-पहराहउ ॥ १ पहिलऍ वयणु वियारेहिँ भजइ पेम्म-परबसु कहाँ वि ण लज्जइ ॥२ वीयऍ मुह-पासेउ वलग्गइ सरहसु गाढालिङ्गणु मग्गइ ॥३ "तइयऐं अइ विरहाणलु तप्पइ काम-गहिल्लउ पुणु पुणु जम्पइ ॥ ४ चंउथऍ णीससन्तुं णउ थक्कइ सिरु संचालइ भउहउ वङ्कइ ॥५ 'पञ्चम पञ्चम-झुणि आलावइ विहंसेवि दन्त-पन्ति दरिसावइ ॥ ६ छट्टएँ अङ्गु वलइ करु मोडइ पुणु दाढीयउ लएप्पिणु तोडइ । वट्टइ तलवेल सत्तमयों मुच्छउ एन्ति जन्ति अट्टमयहाँ॥८ सणवमउ वट्टई मरणों ढुक्कउ दसैमएँ पाणहिँ कह व ण मुक्कउ ॥९ ॥ घत्ता ॥ दहमुहु 'दहमुहिँ जाणइ किर मण्ड' भुञ्जमि'। - अप्पउ संथवइ 'णं णं सुर-लोयहाँ लज्जमि' ॥ १० [६] ॥ तो एत्थन्तर सुर-संतासें चिन्तिउ एक्कु उवाउ दसासें ॥१ 4. 1 A सहलु एकु. 2 PS समाण. 3 A मुहु. 4 PS हत्थु. 5 A °सणाहेहिं. 6 A वाहेहिं. 7PS ईच्छिवि, A इच्छिवि. 8 PS सयलु, A सयल. 9 A धण्णउं. 10 s संगहो, A णयणहं. 5. 1A वयण. 2 A परितप्पइ. 3 PA चउत्थए, s चउथइ. 4 A णीसासंतु न. 5 Ps भउहउं, A भउंहउं. 6 PS विहसिवि, A वियसेवि. 7 PS तल्लुविल्लु, A ताल्लवेल्ल. 8 A णवमउं. 9 Ps फुडु मरणत्ते ढुक्कइ. 10 Ps दसमउं कहव ण पाणहं चुक्कइ.. 11 A चिंतइ, marginally, 'सीता' इति चिंतयति. 12 P अप्पउं. 13 A संठवइ. 14 s परलोयहो.. [४] १ समाप्तिम्. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० ६, २-९,७, १-८,४,१-३] उज्झाकण्ड-अट्टतीसमो संधि [१३३ । अवलोयणिय विज मणे झाइय 'दे' आएसु.भणन्ति पराइय ॥२ . 'किं घोट्टेण महोवहि घोटॅमि किं पायालु णहङ्गणे लोट्टमि ॥ ३ . किं सहुँ सुरहिँ सुरेन्दु परजमि किं मयरद्धय-पुरि-गउ भञ्जमि ॥ ४ 'किं जम-महिस-सिङ्गु मुसुमूरमि किं सेसहों फणिमणि संचूरमि ।। ५ 'किं तक्खयाँ दाढ उप्पाडमि काल-कियन्त-वयणु किं फाडमि ॥६ किं' रवि-रह-तुरङ्ग उद्दालमि किं गिरि मेरु करग्गे टालमि ॥७ किं तइलोक्क-चक्कु संघारमि किं अत्थक्कएँ पलउ समारमि' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ दसाणणेण 'एक्केण वि ण वि महु कज्जु । - तं सङ्केउ कहें जें हरमि एह तिय अजु' ॥९ [७] दहवयणों वयणेण सु-पुजऍ . पभणिउ पुणु अवलोयणि विजऍ ॥ १' 'जाव समुदावत्तु करेकहाँ वज्जावत्तु चाउ अण्णेकहाँ ॥ २ जावग्गेउ वाणु करें एकहों वायवु वारुणत्थु अण्णेकहों ॥३ जाम सीरु गम्भीरु करेक्कहाँ करयलें चक्काउहु अण्णेकहाँ ॥ ४० तावणारि को हरइ 'दिसेवहुँ मण्डए वासुएव-वलएवढं ॥ ५ इय पच्छण्ण वसन्ति वणन्तरें तेसट्ठी-पुरिसहुँ अब्भन्तरें ॥ ६ जिण घउवीस अर्द्ध गोवद्धण ___णव केसव राम णव रावण ॥ ७ . । घत्ता ॥ ओएँ भवट्टम इयं वासुएव वलएव। . जाव णव हिय रणे तिय ताम लइज्जइ केव ॥८.... [८] अहवइ एण काइँ, सुण रावण एह णारि तिहुअण-संतावण ॥ १ लइ लइ जइ अजरामरु वहि लइ लइ जइ उप्पहेंण पयहि ॥२ लइ लड़ जइ वड्डत्तणु खण्डहि लइ लइ जइ जिण-सासणु छण्डहि ॥ ३ ॥ •6. 1 A देहे. 2 A घुट्टमि. 3 A पायाले. 4 PA मयरद्धए, 5 मयरद्धपय. 5 Line 5 missing in A. 6 This pada is missing in A. 7 P किंव. 8 P.कहें, 8A कहि. 9P विय. .7. 1 P A पभणिउं, s यंभणिउ. 2 P S करेकहि, A करेकहे. 3 s माये भट्ठमये, A एय अट्ठमइं. 4 P एइय. 8. 1 A पुणु. [६] १ कालसंख्या समाप्ते विना. Fu] १ पथिकानाम. २ द्वादश चक्रवर्तिनः । एतेषां त्रिषत्रिपरुषाणां मध्ये भवौ एतावपि द्रौ...' Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . १३४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ कि०८,४-९, ९, १-९, १०14 लइ लइ जइ सुरवरहुँ ण लजहि लइ लइ जइ णरयहाँ गमु सज्जहि ॥४ लइ लइ जइ परलोउ ण जाणहि लइ लइ जइ णिय-ऑउ ण माणहि ॥५ लइ लइ जइ णिय-रज्जु ण इच्छहि लइ लइ जइ जम-सासणु पेच्छहि ॥६ लइ लइ जइ णिविण्णउ पाणहुँ लइ लइ जइ उरु उड्डहि वाणहुँ' ॥ ७ । तं णिसुणेवि वयणु असुहावणु अइ-मयणाउरु पभणइ.रावणु ॥८ ॥ घत्ता॥ 'माणवि एह तिय जं जिजइ एक्कु मुहुत्तउ । सिव-सासय-सुहहाँ तहों पासिउ एउ वहुत्तउ' ॥ ९ [९] " विसयासत्त-चित्तु परियाणेवि विजऍ वुत्तु णिरुत्तउ जाणेवि ॥१ 'णिसुणि दसाणण 'पिसुणमि भेउ वेण्ह वि अत्थि एक्कु सङ्केउ ॥२ एह जो दीसइ सुहडु रणगणे वावरन्तु खर-दूसण-साहणे ॥३ एयहाँ सीहणाउ आयण्णेवि इट्ट-कलत्तु व तिण-समु मणेवि ॥४ धावइ.सीहु जेम ओरालेवि वज्जावत्तु चाउ अप्फालेंवि ॥ ५ " तुहुँ पुणु पच्छऍ धण उद्दालहि । पुप्फ-विमाणे छुहेवि संचालहि ॥६ तं णिसुंणेप्पिणु पणिउ राउ 'तो घुइँ पइँ जे करेवउ गाउ ॥७ पहु-आएसें विज पधाइय णिविसें तं संगामु पराइय ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ लक्खणु गहिय-सरु जं णिसुणिउँ गाउ भयङ्कर । धाइउ दासरहि णहें स-धणु णा िणव-जलहरु ॥ ९ [१०] भीसणु सीह-णाउ णिसुणेप्पिणु धणुहरु करें सजीउ करेप्पिणु ॥१ तोणा-जुवलु लएवि पधाइउ 'मञ्छुडु लक्खणु रणे विणिवाइउ' ॥२ कुढे लग्गन्ते रामें सुणिमित्तइँ सउणु ण देन्ति होन्ति दु-णिमित्त.॥३ 2 PS A लजहिं. 3 PS A जाणहिं. 4 P णिग्विण्णउं, A निव्वण्णउं. 5 A माणेवि. 6 A धण, 7 P जिजए, A जीवमि. 8 A तं जि बहुत्तउ. 9. 1 A अक्खमि. 2 PS णहंगणे. 3 A णिसुणेविणु. 4 Pणाउँ. 5 PS णिविसं, A निविसें. 6A मुक्कु निण्णाउ भयंकरु, 10. 1 P A कुढि, s कुडि. 2 P S सोमित्तइं. [९] १ कथयामि. २ गलगर्जनं कृत्वा. ३ 'घइ शब्दः श्रीघ्रवाची' इति देशीनाममालायाम, Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26०, ४-०४११, १-९, १२,३-२] उज्झाकण्ड-अट्ठतीसमो संधि [ १३६ फुरइ स-वाहउ वामउ लोयणु पवहइ दाहिण-पवणु अलक्खणु ॥४ वायसु विरसु रसइसिव कन्दइ अग्गएँ कुहिणि भुअङ्गमु छिन्दइ ॥५ जम्बू पङ्गुरन्त उद्धाइय णाइँ णिवारा सयण पराइय ॥ ६. दाहिणेण 'पिङ्गलय समुट्टिय णहें णव गह विवरीय परिट्ठिय ।। ७ तो वि वीरु अवगणेवि धाइउ तक्खणे तं सङ्गामु पराइउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ दिवइँ राहवेण लक्खण-सर-हंसेंहिँ खुडिय। गयण-महासरहाँ सिर-कमलइँ महियले पडियइँ ॥९ [११] दिगु रणङ्गणु राहवचन्हें रमिउ वसन्तु णा. गोविन्दें ॥ १ ॥ कुण्डल-कडय-मउड-फल-दरिसिय दण-दवणा-मञ्जरिय पदरिसिय ॥२ गिद्धावलि-किय-चक्कन्दोलउ णरवर-सिरइ लएप्पिणु केलउ ॥ ३ रण खेलन्ति परोप्पर चच्चरि पुणु पियन्ति सोणिय-कायम्वरि ॥ ४ . तेहउ समर-वसन्तु रमन्तउ लक्खणु पोमाइउ पहरन्तउ ॥ ५ 'साहु वच्छ पर तुज्झु जि छजइ अण्णहाँ कासु एउ पडिवज्जइ ॥६ ॥ पइँ इक्खाउ-वंसु उज्जालिउ जस-पडहउ तिहुअणे अप्फालिउ' ॥७ तं णिसुणेप्पिणु भणइ महाइउ 'विरुअउ कियउ देव जं आइउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ मेल्लेवि जणय-सुय किं राहव थाणहाँ चलियउ । अक्खइ मज्झु मणु हिय जाणइ केण वि छलियउ' ॥९ [१२] पुणरवि वुच्चइ मरगय-वण्णे 'हउँ ण करेमि गाउ किउ अण्णें ॥१ तं णिसुणेवि णियत्तइ जाहिँ सीया-हरणु पटुक्किउ ताहिँ ॥२ 3 P सवाहड corrected as सवामउ, सहावउ. 4 A वामउं. 5 P S पंगुरत्तु. 6 P सवुण, सउण. .11. 1 Ps रणंगणे. 2 A रमउं. 3 A दमणाहंजणिय. 4 PS A सिरइ. 5 P केलडं marginally corrected केरलं. 6 खेलंति.7 P पहरंतउं. 8 A इक्खुक्क. 9 PS महायता A माहाइउ. 10 s A आयउ. __12. 1 A reads the following line extra in the beginning: तं णिसुगेवि पवुच्चइ रामें सीहणाउ पहं महु णामे. 2 PA पुणुरवि. 3 P णिअत्तिउ, s णियत्तिउं. [१०] १ नासिकायाः दक्षिण-नाडी-वातः. २ घुसरिका(?). [११] १ मदिरा. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १३६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १२,३-९,१३, १-९,१४, -1 आउ दसाणणु पुप्फ-विमाणे णाइँ पुरन्दर सिविया-जाणे ॥ ३ पासु पदुक्किउ राहव-घरिणिहें मत्त-गइन्दु जेम पर-करिणिहें ॥४ उभय-करेंहिँ संचालिय-थाणों णाइँ सरीर-हाणि अप्पाणहों ॥५ णाइँ कुलहों भवित्ति हकारिय लङ्कहें सङ्क णाइँ पइसारिय ॥ ६ कणिसियर-लोयहाँ णं वज्जासणि णाइँ भयङ्कर-राम-सरासणि ॥ ७ णं जस-हाणि खाणि वहु-दुक्खहुँ णं परलोय-कुहिणि किय मुक्खहुँ ॥८ ॥ पत्ता ॥ .. तक्खणे रावणेण . . ढोइउ विमाणु आयासहाँ। कालें कुद्धऍण हिउ जीविउ णं वण-वासहाँ ॥ ९. [१३] चलिउ विमाणु जं जें गयणगणें सीयऍ कलुणु पकन्दिउ तक्खणे ॥ १ तं कूवारु सुणेवि महाइउ धुणेवि सरीरु जडाइ पधाईउ ॥ २ पहउ दसाणणु चञ्चू-धाऍहिँ पखुक्खेवेंहिँ णहर-णिहाऍहिँ ॥ ३ एक-वार ओससइ ण जाहिँ सयसय-वार झड़प्पइ ताहिँ ॥ ४ । जाउँ विसण्ठुलु वइरि-वियारणु चन्दहासु मण सुमरइ पहरणु ॥ ५ सीय वि धरइ णियङ्गु वि रक्खइ लज्जइ चउदिसु णयणकडक्खइ ॥६ दुक्खु दुक्खु तें धीरवि अप्पउ कर-णिट्ठर-दढ-कढिण-तैलप्पउ ॥७ पहउ विहङ्गु पडिउ समरगणे देवेहि कलयलु कियउ णहङ्गणे ।।८ ॥ घत्ता।। पडिउ जडाइ रणे खर-पहर-विहुर-कन्दन्तउ। जाणइ-हरि-वलहुँ. तिण्हि" मि चित्तइँ पाडन्तउ ॥९ [१४] ...पडिउ जडाइ जं जे फन्दन्तर सीयऍ किउ अंकन्दु महन्तउ ॥१ 'अहो अहाँ देवहाँ रणे दुवियवहाँ णिय परिहास ण पालिय सण्ढहाँ॥२ 2. वरि सुहडत्तणु चञ्चू-जीवहाँ जो अभिट्ट समेरे दसगीवहीं ॥ ३ 4 A वर. 5 PS उहय'. 6 A omits this pada. 7 P मुक्खहु, s सुक्खहु. 8 Ps तंखणे रामणेण. 13.1 A पधाइउं. 2 P घाए, 5 घायं. 3 P 8 पंक्खुक्खेवहि, A पक्खुक्खेविहि. 4 s ओसरइ.5 P S झडप्पिउ. 6 s जाव. 7 A वीसरियउ. 8 PS करि'. 9 A तलप्फए. 10 A किउ गयणंगणे. 11A फंदंतउ. 12PS तिन्नि. 13A वि. 14. 1s कंदंतउ. 2 A आकंदु. [१२] १ मृत्युः. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ॐ० १४, ४ – ९, १५, १–९, १६, १ - ३ ] उ तुम्हेंहिं रक्खि वर्त्तणु सच्चर चन्दु वि चन्द-गहिल्लउ वाउ वि चवलत्तण दमिज्जइ वरुणु वि होइ सहावें सीयलु इन्दु वि' इन्दवण रमिज्जइ जाउ किं' जम्पिऍण राह इह भव पुणु वि पलाउ करन्ति ण थक्कइ पावेण एण अवगणेंवि पुणु वि कलुणु कन्दन्ति पयट्टइ अह मइँ कवणु णेइ कन्दन्ती हा हा दसरह माम गुणोवहि हा अपराइऍ हा हा केकर हा सण भरह भर हेसर हा हा पुणु वि राम हा लक्खण को संथवइ मइँ जहिं जहि जामि हउँ सु-विउलऍ अवसरें व अत्थि पचण्डु एकुं विज्जाहरु भामण्डलों चलिउ ओलग्गऍ ww. • [१४] [१५] १ अहं दुर्भागिनी. [१६] १ टे. स० प० च० १८ उज्झाकडं - भट्टतीसमो संधि [१३७ सूरहों तणउ. दिडु सूरतणु ॥ ४ वम्भु विसोत्ति हरु दुम्महिलउ ॥ ५ धम्मुवि रण्ड-सएहिँ लइज्जइ ॥ ६ सु कहि मि किं सङ्कइ पर वलु ॥ ७ को सुरवर सण्ठेहिं रक्खिज्जइ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जग अण्णु र्ण अभुद्धरणउ । पर-लोयहों जिणवरु संरणउ ॥ ९ [१५] 10 'कुढे लग्गउ लग्गड जो सक्कइ ॥ १ णिय तिहुअणु अ मणूस मण्णेवि ॥ २ 'ऍहु अवसरु सप्पुरिसहों वट्टइ ॥ ३ लक्खण- राम वे वि जइ हुन्ती ॥ ४ हा हा जणय जणय अवलोयहि || ५ हा सुप्पहें सुमित्त सुन्दर-मइ ॥ ६ हा भामण्डल भाइ सहोयर ॥ ७ को सुमरामि कहाँ कहम अ-लक्खणं ॥ ८ ॥ घन्ता ॥ कोहि कहाँ दुक्खु महन्त । तं तं जि पसु पलितं ॥ ९ [१६] दाहिण लवण समुद्दों कूलऍ ॥ १ 3PS तुम्हें. 4 P° गहिलउं 5P दुंमहिलउं, SA दुमहिलउ 64 वि पुणु इंदवहे. 7s किं पिजं येण. 8 P अण्णोष्ण, s अण्णोणं, 4 अण्णु न. 9Ps अब्भुद्धरणउं, 4 कोइ वि सरणउं. 10 A सरणु. 15. 1 A अहवइ . 2 A को 3P महंतउं. 4 P पलित्तउं. वर- करवाल- हत्थु रणें दुद्धरु ॥ २ सुअ कन्दन्ति सीय तामग्गऍ ॥ ३ सूर्यस्य २ स्त्रीद्वय युक्तः ३ वरुणस्य. 5 15 20 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १३८ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १६, ५-९,१७,१-१०,१४,9-1 वलिउ विमाणु तेण पडिवक्खहाँ 'तिय का वि भणइ मइँ रक्खहाँ ॥४ लक्खण-राम वे वि हक्कारइ भामण्डलहाँ णामु उच्चारई ॥ ५ मञ्छुडु एह सीय ऍहु रावणु अण्णु ण पर-कलत्त-संतावणु॥६ अच्छउणिवहाँ पासु जाएवउ एण समाणु अजु जुज्झेवउ ॥७ एम भणेवि तेण हक्कारिउ 'कहिँ तिय लेवि जाहि' पञ्चारिउ ॥८ ॥घत्ता ॥ 'विहि मि भिन्ताहुँ जिह हणइ एक जिहं हम्मइ। गेण्हेवि जणय-सुय वलु वलु कहिँ रावण गम्मइ' ॥९ [१७] 1 वलिउ दसाणणु तिहुअण-कण्टउ सीहहों सीहु जेम अन्भिट्टउ ॥१ जेम गइन्दु गइन्दहाँ धाइउ मेहहाँ मेहु जेम उद्धाइउ ॥२ .. भिडिय महावल विजा-पाणेहिँ वे वि परिट्ठिय सिविया-जाणेहिँ ॥ ३ वे वि पसाहिय णाणाहरणेहि वेण्णि वि वावरन्ति णिय-करणेंहिँ ॥४ वेण्णि वि घाय देन्ति अवरोप्परु मणे विरुद्ध भामण्डल-किङ्करु ॥५ वर-करवालु करेप्पिणु करयले पहउ दसाणणु वियड-उरत्थलें ॥६ पडिउ घुलेप्पिणु जण्हुव-जोत्तेहिं रुहिरु पैदरिसिउ दसहि मि सोत्तेहिँ॥७ पुणु विज्जाहरेण पच्चारिउ 'सुरवर-समर-सऍहिँ अ-णिवारिउ ॥८ तुहुँ सो रावणु तिहुवण-कण्टउ एकें घाएं णवर पलोट्टिउ' ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ चेयर्ण लहेंवि रणे भडु उहिउ कुरुडु स-मच्छरु । तहाँ विजाहरहों थिउ रासिहिँ णाइँ सणिच्छरु ॥ १० [१८] उट्ठिउ वीसपाणि असि लेन्तउ णाइँ स-विजु मेहु गजन्तउ ॥१ विजा-छेउ करेंवि विज्जाहर घत्तिउ जम्बूदीवन्भन्तरें ॥२ 16. 1 A °ल. 2 s जाएवउ. 3 A जिव. *For the portion from °न्ताहुँ (38 16 9a) upto परमेसरु पभ ( 39 6 la)s could not be used because its folios 149 and 150 are missing. 17. 1 P A गइंद. 2 P मोहहो मोहु. 3 P मण, A मण. 4 A जण्णय. 5A पदरिसिउं. 6A चेयण. [१७] १ क्रु ( For क्रूर ? ) Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८,३-९, १९, १-९] उज्झाकण्डं-अटुतीसमो संधि [१३९ . पुणु दससिरु संचल्लु स-सीयउणहयले णा. दिवायरु वीयउ॥ ३ मज्झें समुद्दों जयसिरि-माणणु पुणु वोल्लेवऍ लग्गु दसाणणु ॥४ 'काइँ गहिल्लिएँ मइँ ण समिच्छहि किं महएवि-पटु ण समिच्छहि ॥ ५ . किं णिक्कण्टंउ रज्जु ण भुञ्जहि किं ण वि सुरय-सोक्खु अणुहुँजहि ॥६ किं महु केण वि भग्गु मडप्फरु किं दूहउ किं कहि मि असुन्दरु' ॥७ । एम भणेवि आलिङ्गइ जाहिँ जणय-सुयएँ णिब्भच्छिउ ताहिँ ॥८ •॥ घत्ता ॥ 'दिवसेंहिं थोवऍहिँ तुहुँ रावण समरें जिणेवउ । अम्हहुँ वारियएँ राम-सरेंहिँ आलिङ्गेवउ' ॥९ [१९] गिट्ठर-वयणहिँ दोच्छिउ जाहिँ दहमुहु हुअउ विलक्खउ ताहिँ ॥ १ 'जइ मारमि तो एह ण पेच्छमि वोल्लउ सव्वु हसेप्पिणु अच्छमि ॥२ अवरों के दिवसु इ इच्छेसइ सरहसु कण्ठ-रंगहणु करेसइ ॥ ३ 'अण्णु वि मइँ "णिय-वउ पालेबउ मण्डऍ पर-कलत्तु ण लएबउ ॥४ एम भणेवि चलिउ सुर-डामरु लङ्क पराइउ लद्ध-महावरु ॥ ५ ॥ सीयऍ वुत्तु 'ण पइसमि पट्टणे अच्छमि एत्थु विउले णन्दणवणे ॥६ जाव.प सुणमि वत्त भत्तारों ताव णिवित्ति मज्झु आहारहों ॥७ तं णिसुणेवि उववणे पइसारिय सीसव-रुक्ख-मूलें वइसारिय ॥८ ॥ पत्ता ॥ मेलेविसीय वणे गउ रावणु घरहों तुरन्तउ । धवलहिँ मङ्गलहिँ थिउ रज्जु से ई भु अन्तउ ॥९ 18. 1 P ससीभउं. 2 A वोल्लेब्वइ. 3 PA काइ. 4 P A अणुहुँजहिं. 5 P थोवेहिं. 6 A रामण. 7 P तुहु राम. 19. 14 हूउ. 2 P वोलउ. 3 P अवसइ. 4 P कदिवस. 5 P कंठागहणु. 6 A पालेवड. 7 लद्ध. 8 P सयइ. [१८] १ परिपाट्या. [१९] १ गृहीतं निज-व्रतम्. २ हठात, Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 १४०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ · णीसीय वणु अवयज्जियेs मेह - विन्दु णिविज्जुलउ भोय लवण- जुत्ति-रहिउ णं दत्ति-विवज्जिउ किविण धणु पुणु जोअइ गुहिलेंहिँ पइसरें वि 1. पुणु जोवइ गिरि- विवरन्तरें हिं ताणन्तरें दिट्टु जडाइ वर्णे 25 [ ३९. एगुणचालीसमो संधि ] कुठें लग्गेपणु लक्खणहों तं जि लयाहरु तं जि तरु पहर - विहुर-घुम्मन्त-तणु • तावेहिं वुज्झिउ राहण पुणु दिण्ण तेण सुह वसु-हारा जे सारभूय जिण - सासणहों लद्धेहिं जेहिँ दिढ होइ मइ लद्धेहिँ जेहिं संभवइ सुहु 20 ते दिण्ण विहङ्गहों राहवेण 'जाएजहि परम सुहावहॅण तं वयणु सुर्णेवि सवाय रेंण जं मुउ जडाइ हिय जणय-सुअ [ क० १, १-८१२, १=$ वलु जाम पडीवर आवह | पर सीय ण अप्पउ दावइ ॥ [१] णं संररुहु लच्छि - विसज्जिय ॥ १ णं मुनिवर- वयणु अ वच्छलउ ॥ २ अरहन्तं विम्वु णं अं - सहि ॥ ३ तिह सीय - विणउ दिट्टु वणु ॥ ४ थिय जाणइ जाणइ ओसरेंवि ॥ ५ थिय जाणइ वि' कन्दरेहिं ॥ ६ 'संसूडिय - गत्तउ पडिउ रणें ॥ ७ ॥ घता ॥ जं दिन पक्खि णिद्दलियउ । हि जाणइ केण वि छलियँउ ॥ ८ [२] ॥ 'कहिँ हाँ कहिँ हरि कहिँ घरिणि भूय- वलि व कुडुम्वु जंग उच्चारेंवि पश्ञ्च णमोक्कारा ॥ १ जे मरण-सहाय भव-जणहों ॥ २ लद्धेहिँ जेहिँ परलोय - गइ ॥ ३ लद्धेहिँ जेहिँ णिज्जरइ दुहु ॥ ४ किय- णिसियर - णियर-पराहवेंण ॥ ५ अणरण्णाणन्तवीर - पहॅण' ॥ ६ लहु पाण विसज्जिय णहयरेंण ॥ ७ धाहाविउ उब्भा करेंवि भुअ ॥ ८ घत्ता ॥ कहिँ घरु कहिँ परियणु छिपेण । हय-दइवें कह विक्खिणउ ॥ ९ 1. 1 P अवयज्जिअउं. 2 P अवच्छ लिड. 3 P अवसहिउं. 4 A ° बिहूणउं. 5 A पईसरेषि. 6 P उल्लरिवे. 7 A ल्हुक्के वि. 8 A तरुवरेहिं. 9 A हिय जाणइ केण वि छलिवि रणे. 10 P फंदं तत्तणु, marginally 'घुम्मंत' पाठे. 11 P महिला. 12 P च्छलिभउ. 2. 1 A च्छिण्णउं. 2 P जिह, marginally जगे, 3 P विखिण्उं. [१] १. २ कमल. ३ देवगृह वसतिका-रहितंम्. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०३, १-९,४,१-९] उज्झाकण्ड-एगुणचालीसमो संधि [१४१ । [३] वलु एम भणेवि.पमुच्छियउ पुणु चारण-रिसिहिँ णियच्छियउ ॥ १ चारण वि होन्ति अट्ठविह-गुण जे णाण-पिण्ड सीलाहरण ॥२ - फल-फुल्ल-पत्त-णह-गिरि-गमण जल-तन्तुअ-जङ्घा-संचरण ॥ई तहिँ वीर सुधीर विसुद्ध-मण णह-चारण आइय वेणि जण ॥४ तें अवही-णाणे जोइयंत रामों कलत्तु विच्छोइयउ ॥ ५ आउरेंवि गल-गम्भीर-झुणि पुणु लग्गु चवेवऍ जेट्ट-मुणि ॥ ६ "भो चरम-देह सासय-गमण के कजें रोवहि मूढ-मण ॥७ तिय दुक्खहुँ खाणि विओय-णिहि तह कारणे रोवहि काइँ विहि ॥ ८ ॥ धत्ता ॥ किं पइँ ण सुइय एह कह छज्जीव-णिकाय-दयावरु । जिह गुणवइ-अणुअत्तणेण जिणयासु जाउ वणे वाणरु' ॥९ [४] जं णिसुणिउ को वि चवन्तु णहें मुच्छा-विहलवलु धरणि-वहें ॥१ 'हा सीय' भणन्तु समुट्ठियउ चउ-दिसउ णियन्तु परिट्ठियउ ॥२ । णं करि करिणिहें विच्छोइयउ पुणु गयण-मग्गु अवलोइयउ ॥ ३ . तहिँ ताव णिहालिय विण्णि रिसि संगहिय जेहि परलोय-'किसि ॥४ ते गुरु गुरु-भत्ति करेवि थुर्य हो धम्म-विद्धि सिरि'-णमिय-भुय ॥५ गिरि-मेरु-समाणउ जेत्थु दुहु तहे कारण रोवहि काइँ तुहुँ॥६ खल तियमइ जेणं परिहरिय तहाँ णरय-महाणइ दुत्तरिय ॥ ७ रोवन्ति एम पर कप्पुरिस तिण-समु गणन्ति जे सप्पुरिस ॥८ ॥ घत्ता ॥ तियमइ वाहिह अणुहरइ खण खण दुक्खन्ति ण थक्कइ । हम्मइ जिण-वयणोसहेण जे जम्म-सए वि ण दुक्का ॥९' 3. 1 P तंतुम वि जंघसंचारण. 2 A धीर. 3 P तं. 4 P जोइअउं. 5 धुणि. 6 P लग्ग चवे विवि, A चवेवइ. 7 किं,A के. 8 P A दुक्खहु. 9 A अणुत्तरेण. 10 A जिणदासु. .. 4. 1 A निसुणिउं. 2 A निएवि. 3 P करिणिहिं. 4 P आलोइयउ. 5A परमस्थ'. 6 P.थुव. 7A सिरे. 8 A समाणउं, 9 A तीमई. 100 जेहिं. 11 P रोमंति. 12 A °सयहो. [३] १ कथा. [४] १ कृषि. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [क०५,१-९,६,१-९ . — १४२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [५] तं वयणु सुणेप्पिणु भणइ वलु .. मेल्लन्तु णिरन्तर अंसु-जलु ॥१ लब्भन्ति गाम-वरपट्टण. सीयल-विउलइँ णन्दण-वैणइँ ॥२ लब्भन्ति तुरङ्गम मत्त गय रह कणय-दण्ड-धुवन्त-धय ।। ३ लब्भन्ति भिच्चेवर आण-कर लभइ अणुहुछेवि स-धंर धर ॥४ लब्भइ घर परियणु वन्धु-जणु लब्भइ सिय सम्पय दव्वु धणु ॥ ५ लब्भइ तम्बोलु विलेवर्णउ लब्भइ हियइच्छिउ भोयणउ ॥ ६ लब्भइ भिङ्गारोलम्बियउ पाणिउ कप्पूर-करम्वियउ ॥ ७ हियइच्छिउ मणहरु पियवयणु पर एहु ण लब्भइ तिय-रयणु ॥८ ॥ घत्ता॥ तं जोवणु तं मुह-कमलु तं सुरउ सवदृण हत्थउ । . जेण ण माणिउ एत्थु जगें तहों जीविड़ सबु णिरत्थ' ॥९ परमेसरु पभणइ वैलेंवि मुहु 'तिय-रयणु पंसंसहि काइँ तुहुँ ॥१ . "पेक्खन्तहुँ पर वण्णुजलउ अब्भन्तरें रुहिर-चिलिविलउ ॥२ - दुग्गन्ध-देहु घिणि-विट्टलउ परं चम्में हड्डहुँ पोट्टलउ ॥३ मायामें जन्तें परिभमइ भिण्णउ णव-णाडिहिँ परिसवइ ॥ ४ कम्मट्ठ-गण्ठि-सय-सिक्किरिउँ रस-वस-सोणिय-कद्दम-भरिउ ॥ ५ वहु-मस-रासि किमि-कीड-हरु खट्टहें वइरिउ भूमीहें भरु ॥६ " आहारहों पिसिवउ सीवियउ णिसि मडउ दिवसें संजीवियउ॥ ७ णीसासूसासु करन्ताहुँ गउ जम्मु जियन्त-मरन्ताहुँ ॥८... ॥ घत्ता ॥ मरण-काले किमि-कप्परिउ जे पेक्खेंवि मुहु वङ्किजइ । घिणिहिणन्तु मक्खिय-सऍहिं तं तेहउ केम रमिजइ ॥९ b. 1 P पट्टधाई. 2 P A विउलइ. 3 P °वणाई. 4 P धुब्बंति. 5 P भिश्च बहु. 6 A सविसधर. 7PA विलेवणउं. 8 A भोयणउं. 2 A पाणिउं. 10 P सुरउं. 11 A सचुड्डण. 12 P°हथक्कउ. 6. 1 PS मुहूं, A महुं. 2 PA पसंसहिं. 3 A विट्टिलउ. 4 PS वरि. 5s जति.6s परिन्भमइ. 7 P भिन्नउं. 8 A सिक्करिउ. 9 PS °दुरख. 10 PS बहु भूमि-भरु. 11 Ps दियह.. [:] १ मुखं वक्रं कृत्वा. २ उपरि (Reading वरि). ३ माया-यन्त्रम्. ४ वर्धते पुण्यप्रदेशः(?). ५ कीटकैः विध्वंस्यते. ६ स्त्रीशरीरम् . Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ म. कं , १-९,८,३-१०] उज्झाकण्डं-एगुणचालीसमो संधि [१४३ [७] तं चलण-जुअलु.गइ-मन्थरउ सउणहिँ खज्जन्तु भयङ्करउ॥ १ तं सुरय-णियम्वु सुहावणउ किमि-विलविलन्तुं चिलिसावणउ ॥२. तं णाहि-पएK किसोयरउ खजन्त-माणु थिउ भासुरउ ॥३ तं जोवणु अवरुण्डण-मणउ सुज्जन्तु णवर भीसावण ॥ ४ । तं सुन्दरु वयणु जियन्ताहुँ किमि-कप्पिउ णवर मरन्ताहँ॥५ तं अहर-विम्वु वण्णुजलउ . लुञ्चन्तु सिवहिँ घिणि-विट्टलँउ ॥ ६ .तं णयण-जुअलु विब्भम-भरिउ विच्छायउ काऍहिँ कप्परिउ ॥७ सो चिहुर-भारु कोड्डावणउ उड्डन्तु णवर भीसावणउ ॥ ८ ॥ पत्ता ॥ तं माणुसु तं मुह-कमलु ते थण तं गाढालिङ्गणु । णवर धरेप्पिणु णासउडु वोल्लेवउ "धिधि" चिलिसावणु"॥९ [८] तहिँ तेहऍ रस-वस-पूय-भरें णव मास वसेवउ देह-घर ॥१ णव-णाहि-कमलु उत्थल्लु जहिँ पहिलउ जे पिण्ड-संवन्धु तहिँ ॥२ ॥ दस-दिवसु परिट्ठिउ रुहिर-जलें क' जेम पइण्णउँ धरणियलें ॥३ विहिँ दसरत्तेहिँ समुट्ठियउ णं जलें डिण्डीरु परिट्ठियउ ॥४ तिहिं. दसरतेंहिँ वुवुउ घडिउ णं सिसिर-विन्दु कुङ्कुम पडिउ ॥५ दसरत्ते चउत्थऍ वित्थरिउ णावइ पवलङ्कुरु णीसरिउ ॥ ६. पञ्चमें दसरत्तें जाउ वलिउ णं सूरण-कन्दु चउप्फलिउ ॥ ७ ॥ दस-दसरतेंहिँ कर-चरण-सिरु वीसहिँ णिप्पण्णु सरीरु थिरु ॥८ णवमासिउ देहहाँ णीसरिउ वड्डन्तु पडीवउ वीसरिउ ॥ ९ || पत्ता ॥ जेण दुवारें आइयउ जो तं परिहरेंवि ण सका। पन्तिहिँ जुत्तु वइल्लु जिह भव-संसार भमन्तु ण थक्कइ ॥ १० 25 7. 1 Ps सुहावणउं. 2 P S वुडबुडंति चिलिसावगउं. 3 P तण्णाहि'. 4 A °पवेसु. 5 P किसोयरउं. 6 P खजंतमाण, A खजंतमाल.7 P°मणउं. 8 P भीसावणउं. 9 P.विट्टलउं. 10 A कप्परिउं. 11 P कोडावणउ, A कोड्डावणउं. 12 P गाढालिंगणउं, s गाढालिंगणउ. 13 Pणवरि. 14 P S धरेविणु. 15 PS वोलिजइ. 16 P घिधि, s छिषि.'17 PS चिलिसावणउ. 8. 1 PS °भूय. 2 PS पिंडु. 3 PS 'जलु. 4 s कण्णु. 5_P S पईयउ. 6 P वरणियलु. 7 P वुध्वुवउ. 8 P चउत्थहे, S चउत्थहि. 9*s 'संसारु, A सो संसारे. [७] १ काकैर्विदारितः. [८] १ १०० शतदिवसैः. २ योनिमुखे. ३ तेलीबलीववत्. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १४४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ ९,१-८,१०,१-९,१११-१ [९] करें कङ्कणु जोवहिं दप्पणउ ॥ १ चउपह-संसारे भमन्तऍण आवन्ते जन्त-मरन्तऍण ॥ २ जगे जीवें कोण रुवावियउ को गरुअ धाह ण मुआवियउ ॥३ को कहि मि पाहिँ संतावियउ को कहि मि ण आवह पावियउ॥४ को कहिँ ण दड्ड को कहिँ ण मुउ को कहिँ ण भमिउ को कहिँ ण गउ ॥५ कहिँ ण वि भोयणु कहिँ ण वि सुरउ जग जीवहाँ किं पि ण वाहिरउ ॥६ तइलोक्कु वि असिउ असन्तऍण महि सयल दड्ड डझन्तऍण ॥ ७ ॥घत्ता ॥ सायर पीउ पियन्तऍण अंसुऍहिँ रुअन्तें भरियउ । हड्डु-कलेवर-संचऍण गिरि मेरु सो वि अन्तरियउ॥८ [१०] अहवइ किं वहु-चविएण राम भवे भमि भयङ्करें तुहु मि ताम ॥१ णडु जिह तिह वह-रूवन्तरहिँ जर-जम्मण-मरण-परम्परोहिं॥२ 15 सा सीय वि जोणि-सएहिँ आय तुहुँ कहि मि वप्पु सा कहि मि माय ॥ ३ तहँ कहि मि भाउ सा कहि मि वहिणि तहँ कहि मि दइउ सा कहि मि घरिणि॥४ तुहँ कहि मि णरऍ सा कहि मि सग्गें तुहँ कहि मि महिहिँ सा गयण-मगें ॥ ५ तुहँ कहि मि णारि सा कहि मि जोहु किं सिविणा-रिद्धिहें करहि मोहु ॥६ उम्मेदु 'विओअ-गइन्दएसु जगडन्तु भमइ जगु जिरवसेसु ॥७ 20 जइ ण धरिउ जिण-वयणकुसेण तो खजइ माणुसु माणुसेण ॥ ८ ॥घत्ता ॥ । एम भणेप्पिणु वे वि मुंणि गय कहि मि णहङ्गण-पन्थें । रामु परिट्ठिउ किविणु जिह धणु एक्कु लएवि स-हत्थें ॥ ९ [११] 23 विरहाणल-जाल-पलित्त-तणु चिन्तेवऍ लग्गु विसण्ण-मणु ॥ १ 'सच्चउ संसार ण अस्थि सुहु सच्चउ गिरि-मेरु-समाणु दुहु ॥२ सच्चउ जर-जम्मण-मरण-भउ सच्चउ जीविउ जल-विन्दु-सउ ॥३ 9. 1 PS A अप्पणउं. 2 A जोअहि दप्पणउं. 3 A भाविय उ. 4 P पावियउं. 5 P दुको. 6 PS रुयंतेहि. भरिउ. __10. 1 P भविउ, A भमिउं. 2 PS सुइणा. 3 A रिसि. [९] १ भक्षितः. २ भक्षितेन. [१०] १ पुरि(रु)षः. २ वियोग एव हस्ती. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ५-८,१२,-१] उज्झाकण्ड-एगुणचालीसमो संधि [१४५ . कहाँ घरु कहाँ परियणु वन्धु-जणु कहाँ माय-वप्पु कहाँ सुहि-सयणु ॥ ४ कहाँ पुत्तु मित्तु कहाँ किर घरिणि कहाँ भाय सहोयर कहाँ वहिणि ॥ ५ फल जाव ताव वन्धव सयण आवासिय पायवे जिह सउण' ॥ ६. वलु एम भणेप्पिणु णीसरिउ रोवन्तु पडीवउ वीसरिउ ॥७ ॥ घत्ता ॥ 'णिद्धणु लक्खण-वजियउ अण्णु वि वहु-वसणेहिँ भुत्तउ । राहउ भमइ भुअङ्गु जिह __ वर्ण 'हा हा सीय भणन्तउ ॥८ [१२] हिण्डन्तें भग्ग-मडप्फरेंण वण-देवय पुच्छिय हलहरेण ॥ १ 'खणे खणे वेयारहि काइँ मइँ कहें कहि मि दिट्ट जइ कन्त पइँ' ॥ २ ॥ वलु एम भणेप्पिणु संचलिउ तावग्गएँ वण-गइन्दु मिलिउ ॥ ३ 'हे कुञ्जर कामिणि-गइ-गमण कहें कहि मि दिट्ट जइ मिगणयण' ॥४ णिय-पडिरवेण वेयारियउ जाणइ सीयऍ हकारियउ॥ ५ कत्थइ दिट्ठ: इन्दीवर जाणइ धण-णयण दीहरइँ ॥ ६. कत्थइ असोय-तरु हल्लियउ। जाणइ धण-वाहा-डोल्लियउ ॥ ७ ॥ वण सयल गवेसेंवि सयल महि पल्लट्ठ पडीवउ दासरहि ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तं जि पराइउ णिय-भवणु जहिँ अच्छिउ आसि लयस्थले । चाव-सिलिम्मुंह-मुक्क-करु वलु पडिउ स इंभु व-मण्डले ॥ ९ 11. 18 तरुवरि. 2 5 भुयंगु, A भुइंगु. 12. 1A एच भणेनि समुच्चलिउ. 2 P °दलु, 5 °दल. 3 P°डोलिअउं. 4 PS सिलीग्रह. [११] १ वृक्षे. २ 'धण' भार्या, तस्या निःकान्तः.३ कामातुरः, विट इव... स०प०च०१९ Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १४६ ] सयम्भुकिङ पउमचरित 10 4. " ॥ ध्रुव ॥' 'तं सन्तं गयगसं wwwww चारु रुचा-रण वज येण्ण-सम्मय-भरिउ । दसरह-तव-कारणु सबुद्धारणु जिणवर-गुण- कित्तणु सीय-सहत्तणु तं णिसुणहु राहव-चरिउ ॥ : असाहणं अवाहणं अवन्दणं अपुजणं असासणं अवारण अणिन्दियं महन्तयं रेवणयं [ ४०. चालीसमो संधि ] मुणि-सुव्यय - सामिड पुणु कहमि महबलु [१] 'धीसं' 'संताव-पाव-संतांसं ( 2 ) । 'वंदे देवं संसार- घोर-'सोर्स ॥ १ कसाय - सोय - साहणं ॥ २ पमाय-माय-वाहणं ॥ ३ तिलोय- लोय-वेन्दणं ॥ ४ 'सुरिन्दराय - पुजणं ॥ ५ तिलोय - "छेय - सासणं ॥ ६ अपेय-भेय - वारणं ॥ ७ जय - पहुं अणिन्दियं ॥ ८ पेंचण्ड - वम्महन्तयं ॥ ९ णालि वीर - वण्णयं ॥ १० [550 9, 9493 1. 1 P वज्जुयण्ण°, A वज्जयष्णु. 2 P संमय. 5 P A सत्तं, s सतं. 6 A गयंगसं. 10P S. 11 A °लोय. 12 A चारु'. ॥ घत्ता सुह-गइ-गामिङ तं पणवेष्पिण दिढ मर्णेण । जिह आयामिउ लक्खर्णेण ॥ ११ खर- दूसण-वलु भरिउं, A भरिउ 3 wanting in A. 4 Ps तं 7s धीसं, A संधीसं. 84 तासं. 9PS रुच्चा. [१] १ प्रसिद्धं मुनि सुव्रतम् २P's reading : शोभन - मतम् ३ सुशान्त-रूपम्. ४ गतअष्टादश-दोषम् ५. बुद्धीनामधीश्वरं सर्वज्ञम् ६ कषाय. ७ शोभन - दीप्त्या कृत्वा ८ 'वीरा वा (?) . अंगरंग (?) भक्त्या वन्दे, नित्यागमोक्त विधिना वन्दे ९ शोषकम् ; 'सास' वा, अहिंसकम् १० नरहितं साधकं. ११ अश्वादि-वाहन-रहितम् १२ वञ्चकम्. १३ कु. देवं ने वन्दे, कु-वादिभिः न वन्धं वा. १४ वन्दनीकम्. १५ दुष्टैः अपूज्यम्. १६ इन्द्रादिभिः पूज्यम्. १७ न विद्यते 'सासनं' उपाध्यायो यस्य. १८ विदग्धानाम पे शिक्षापकम् १९ हस्ति रहितम्. २० मद्यादि भेद निषेधकम् २१ निन्दारहितम्. २२ ३ तीन्द्रियम्. २३ महा तम् २४ प्रचण्ड- मन्मथान्तकम्. २५ रमणीयम्. २६ घना मेघाः, अलयो श्रमरास्तेषां वारा समुदायस्तद्वर्णम् । अत्र कियती वा अक्षरावृत्तिर्यया (?) तं संततं संतं, 'गयङ्ग=गताङ्गं । -अभी, संधी अशासेत्यादि (?). Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० २,१-१०;३, -९] उज्झाकण्डं-चालीसमो संधि [१४७ ॥दुवई॥ हिय एत्तहे वि सीय एतहें वि क्ओिउ महन्तु राहवे। . हरि एत्तहें वि भिडिउ एत्तहें वि'विराहिउ मिलिउ आहवे ॥ १. ताव तेत्थु भीसावणे वेणे ऐक्कमेक-हक्कारणे रणे ॥ २, ' कुरुड-दिट्ठि-वयणुब्भडे भडे विरइए महा-'वित्थडे थडे ॥ ३ वावरन्त-भय-भासुरे सुरे जजरङ्ग-पहराउरे उरे ॥४। असि-सवाहु-पडियप्फरे फरे जम्पमाण-कडुअक्खरे खरे ॥ ५ दलिय-कुम्भ-"वियलङ्गए गए सिरु धुणाविए औहए 'हए ॥ ६. रुहिर-विन्दु-चच्चिक्किए "किए सायरे व्व सुर-मन्थिए "थिए ॥ ७ छत्त-दण्ड-सय-खण्ड-खण्डिए हड्ड-रुण्ड-विच्छड्डु-मण्डिए ॥ ८ ॥ तहिँ महाहवे घोर-दारुणे दिदु वीरु पहरन्तु साहणे ॥९ ॥ पत्ता ॥ तिलु तिलु कप्परियइँ उर जजरियइँ रत्तच्छइँ फुरियाणण। दिवइँ गम्भीर सुहड-सरीरइँ सर-सल्लियइँ साहणइँ ॥ १०. [३] ॥ दुवई ॥ को वि सुभडु स-तुरङ्गमु को वि सजाणु सल्लिओ। को वि पडन्तु दिट्ट आयासहाँ लक्खण-सर-विरल्लिओ ॥१ . भडो को वि दिट्ठो परिच्छिन्न-गत्तो स-दन्ती स-मन्ती स-चिन्धो स-छत्तो॥२ भडो को वि वावल्ल-भल्लेहिँ भिण्णो भडो को वि कप्पडुमो जेम छिण्णो ॥३ भडो को वि तिक्खग्ग-णाराय-विद्धो महा-सत्यवन्तो व सत्येहिँ विद्धो ॥ ४ ॥ भडो को वि कुद्धाणणो विप्फुरन्तो मरन्तो वि हक्कार-डक्कार देन्तो ।। ५ भडो को वि भिण्णों स-देहो समत्थो पमुच्छाविओ को वि कोवण्ड-हत्थो ॥६... मुओ को वि कोवुब्भडो जीवमाणो चलच्चामर-इछोह-विजिंजमाणो ॥७ वसा-कदमे मेहवे को वि खुत्तो खलन्तो वलन्तो 'णियन्तेहिं गुत्तो॥ भडो को विभिण्णो खुरुप्पेहि ऍन्तो णियन्तो कुसिद्धो व सिद्धिं ण पसो॥९ 2. 1PS बिराहि. 2 PS °भड'. 3 A पवरा'. 4 P s कुंमि. 5 P S सायरे. 6 PS विच्छिड्ड. 7 घोरु. 8 A संवाहणइं. 3. 1 Ps सतुरंगउ. 2 Ps विरेलिउ. 3 A omits this pāda. 4•A विच्छिजमाणो. 5A नियत्तो कुसिट्ठो. [२] १ विराधी-नाम-विद्याधरः. २ दण्डकारण्ये. ३ परस्परं हक्कारणं यत्र संग्रामे. ४ क्रूर-दृष्टया कृत्वा वदनान्युद्भटा(नि) यत्र रणे. ५ अतीव विस्तीर्णे. ६ रौद्रे. ७ सुक्क (1) शब्दे '२' शब्दे धातु (8). ८ हृदये. ९ खड्ग स-बाहु प्रतिता. १० फरका यत्र रणे 'फरे' स्फारीभूते. ११ तीवे. १२ विकलाङ्गके गते (2) सति. १३ संग्रामे. १४ अश्वे. १५ कृते सति. १६ तथा बळेऽपि स्थिते सति. १७ समुरायः.. [३] १ लीला-गर्जितम्. २ धने. ३ निजान्त्रैर्गुप्तः. ४ आगच्छन्, Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १४८ ] सयम्भुकिङ पउमचरिउ लक्खण-सर- भरियउ साह ण वन्धइ 15 तहिँ अवसरें पवर-जसाहिएण 'पाइकड़ों वट्टइ एहु कालु 1" कहिओ सि आसि जो चारणेहिँ तं सहल मणोरह अज्जु जाय णिय-जणणिहँ हाँ गन्भत्थु जइड सहुँताएं हु पाइक-पंवरु तें समर - महभय-भीसणे हिं जय-लच्छि - पसाहिउ तुहुँ खरु आयामहि 2 ४ ॥ दुवई ॥ परधण-परकलत्त-परिसेसहुँ परवल-सेण्णिवाय हुं |: एक्के लक्खणेण विणिवाइय सत्त सहास रायहुं ॥ १ जीवन्तऍ अद्धऍ वइरि सेण्णें' C ॥ घन्ता ॥ अदुवरियउ गम ण सन्धइ णबलउ कामिणि पेम्मु जिह ॥ १० खर- दूसण-वलु 'दि हि । . り [ ४ ] एउ सेण्णु खर- दूसण- केरउ स-धउ स-वाहणु स-पहु स-हत्थें तुज्झु वि जम्म भूमि दरिसावमि हरि-वयहिँ हरिसिउ विज्जाहरु 25 ताव खरेण समरें णिब्बूढें 'दीसइ कवणु एहु 'वीसत्थउ [ क० ३,१०४, १-१०५१०७ अद्धऍ दलवट्टिएँ महि-णिसपणे ॥ २ भइ विरीहि रणउ णामहि [५] wwwww जोक्कार विvg विराहिएण ॥ ३ उँभि देव तुहुँ सामिसालु ॥ ४ सो लक्खओ सिसइँ लोयणेहिं ॥ ५ जं दिट्ठ तुहारा वे वि पाय ॥ ६ विणिवाइड पिउ महु तणउ तइउ ॥ ७ उद्दालिङ तमलङ्कार - णयरु ॥ ८ सहुँ पु-रु खर- दूसणेहिं ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ ॥ दुवई ॥ तं णिसुणेवि वयणु विज्जाहरु मम्भीसिउ कुमारेंणं । 'वइसरु ताव जाव रिउ पाडमि एक्के सर पहारेंणं ॥ १ 20 'पहु पसाउ मह पेस हों । हाँ अग्भिट्टमि दूसणहों' ॥ १० वाहिँ करम अज्जुं विवरेर ॥ २ लायमि सम्वु कुमारहों पन्थें ॥ ३ तमलङ्कार-णयरु भुञ्जामि ॥ ४ चलणेंहिँ पडिउ सीसें लाऍवि करु ॥ ५ पुच्छिउ मन्ति विमाणारूढें ॥ ६ रुपणमन्तु कियञ्जलि - हत्थउ ॥ ७ 6PS नवल्लउ. A 4. 1 P°सेण, s सेण्ण. 2 Ps वद्दरिसेण्ण, A °सेने. 3P's सयल, 4 Ps सहु, 4 महुँ. 5 P वरु, A पयरु, 6P A विराहिओ. 5. 1 Ps जाव. 2 Ps लाविय [४] १ मेलापकम् २ सैन्या. ३ पाताल-लङ्का नगरम् . [५] १ निराकुलः. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०५,८-१०,६,१-१०,७,१-६] उज्झाकण्डं-चालीसमो संधि [१४९ वाहुवलेण बलेण विवलियउणं खय-कालु कियन्तहों मिलियउ' ८ पभणइ मन्ति बिमाणे पइट्ठउ 'किं पइँ वइरि कयावि ण दिट्ठउ ॥९ ॥ घत्ता णामेण विराहिउ पवर-जसाहिउ वियड-वच्छु थिर-थोर-भुई। अणुराहा-णन्दणु स-बलु स-सन्दणु ऍहुँ सो चन्दोअरहों सुउ' ॥ १० ॥ ॥दुवई। मन्ति-णिवाण विहि मि अवरोप्पर ए आलाव जाहिँ । • विण्हु-विराहिएहिँ आयामिउ पर-वलु सयलु ताहिँ ॥१ तो खरोऽरिमद्दणेण कोकिओ जणदणेण ॥२ एत्तहे स-सन्दणेण सोऽणुराह-णन्दणेण ॥३ आहवे समत्थएण चाव-वाण-हत्थएण ॥४ गुञ्ज-वण्ण-लोयणेण भीसणावलोयणेण ॥५ कुम्भि-कुम्भ-दारणेण पुव्व-वंइर-कारणेण ॥६ दूसणो जसाहिवेण कोकिओ विराहिएण ॥७ एहुँ वे(?) हओ हयस्स चोइओ गओ गयेस्स ॥ ८ . . वाहिओ रहो रहस्स धाइओ णरो णरस्स ॥९ . ॥ घत्ता ॥ स-गुड-स-सण्णाहइँ कवय-सणाहइँ सप्पहरणइँ स-वाहण। णिय-वइरु सरेप्पिणु हकारेप्पिणु भिडियइँ वेणि मि साहणइँ ॥१० [७] ॥ दुवई ॥ सेग्णहाँ भिडिउ सेण्णु दूसणहाँ विराहिउ खरहाँ लक्षणो। __हय पडुपडह तूर किउ कलयलु गल-गम्भीर-भीसणो ॥१ तहिँ रण-संगम वुण्ण-तुरङ्गमें ॥२ रह-गय-गोन्दले. वजिय-मन्दलें ॥३ भड-कडमद्दणे मोडिय-सन्दणे॥४ णरवर-दण्डिएँ किय-किलिविण्डिए॥५ वाला-लुश्चिएँ रह-सय-खश्चिऍ॥६ 8 A ओहु. . 6. 1 s येव. 2 PS °वेर'. 3 P एत्थ, S इत्थ. 4 Pगवो. 55 गवस्स. GA ढोइओ, 7PS °सणाहइ. 7. 1A मद्दले. 2 A omits this 'pada. २ विस्तीर्ण-हृदयः. [६] १ नृपस्य. २ लक्ष्मणेन. ३ दूसनः ४ 'अणुराहा'-राज्ञी-नन्दणेण विराधिकेन. [७] १ कृत-ऊर्ध्व-मुखाः. २ मेलापके. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १५०] सयम्भुकिउ पउमवरिउ [क०७,७-१३,८,१-१२ तहिँ अपरायण खर-णारायण ॥७ भिडिय महवल वियड-उरत्थल ॥८. के.वि समच्छर वे वि भयङ्कर ॥९ वे वि अकायर वे वि जसायर ॥ १० 5 वे वि महठभडे वे वि अणुब्भड ॥११ वे वि धणुद्धर वेण्णि वि दुद्धर ॥ १२ ॥ थचा.॥ . वेण्णि वि जस-लुद्धा अमरिस-कुद्धा तिहुर्यण-मल्ल समावडिय। अमरिन्द-दसाणण विप्फुरियाणण णाई परोप्परु अभिडिय ॥ १३ [८] ॥ दुवई ॥ ताम जणदणेण अद्धेन्दु विसजिउ रण भयङ्करो। णं खय-कालें कालु उद्धाइउ तिहुअण-जेण-खयङ्करो॥१ संचल्लु वाणु णहयल-समाणु ॥२ रिउ-रहहाँ ढुक्कु खरु कह वि चुकु॥३ 15 सारहि वि भिण्णु धय-दण्डु छिण्णु ॥४ धणुहरु वि भग्गु कत्थ वि ण लग्गु ॥ ५ पाडिउ विमाण विजऍ समाणु ॥६ खरु 'विरहु जाउ थिउ असि-सहाउ ।। ७ धाइउ तुरन्तु मुह-विप्फुरन्तु ॥८ 20 एत्तहे वि तेण णारायणेण ॥ ९ . तं सूरहासु किउ करें पगासु ॥ १० अन्भिट्ट वे वि असिवर. लेवि ॥ ११, ॥ घत्ता ॥ णाणाविह-याणेहिं णिय-विण्णाणेहिँ वावरन्ति असि-गहिय-कर। , 25 कसणगय दीसिय विज्जु-विहूसिय णं णव-पाउसें अम्वुहर ॥ १२ 3 P A तिहुण', 8.1 PS °जग. 2 A हस्थि. 3 P अभिडिय.. 4 A °करणेहिं. ३ इन विद्याधरु. [८] १ रथरहितः. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०९,१-११,१०,१-१०] उज्झाकण्डं-चालीसमो संधि [१५१ ॥दुवई॥ हत्थि व उद्ध-सोण्ड सीह व लङ्गुल-चलग्ग-कन्धरा । णिट्टर महिहर व्व अइ-खार समुद्द व अहि व दुद्धरा ॥ १ अभिट्ट वे वि सोण्डीर वीर संगाम-धीर ॥२ एत्थन्तर अमर-वरङ्गणाहँ हरिसिय-मणाहँ ॥ ३ अवरोप्पर वोल्लालाव हय कहाँ गुण पहूँय' ॥४ तं णिसुणेंवि कुवलय-णयणियाएँ ससि-वयणियाएँ ॥ ५ •णिन्भच्छिय अच्छर अच्छराएँ वहु-मच्छराएँ ॥ ६ 'खर मुऍवि अण्णु किं को वि सूरु पर-सिमि-रचूरु' ॥ ७ अण्णेक्क पजम्पिय तक्खणेण 'सहुँ लक्खणेण ॥ ८ खरु गद्दहु 'किह किजइ समाणु जो अर्घडमाणु' ॥९ एत्थन्तरें णिसियर-कुल-पईवें खरु पहंउ गीवें ॥ १० ॥घत्ता॥ कोवाणल-णालउ कलि-कण्टालउ दसण-सकेसरु अहर-दलु । महुमहण-संरग्गें असि-णहरग्गे खुण्टेंवि घत्तिउ सिर-कमलु ॥ ११ ॥ [१०] ॥दुवई॥ एत्तहें लक्षणेण विणिवाइउ णिसियर-सेण्ण-सारओ। :, . एत्तहें दूसणेण किउ विरहु विराहिउ विणि वारओ ॥१ छुडु छुडु समरें परजिउ साहणु रह-गय-वाहणु ॥ २ छुडु छुडु जीव-गाहि आयामिउ पर-वल-सामि ॥ ३ छुडु छुडु चिहुरहँ हत्थु पसारिउ कह वि ण मारेउ ॥४ ताव खरहों सिरु खुडेवि महाइउ लक्खणु धाइउ ॥ ५ णिय-साहणे मम्भीस करन्तउ रिउ कोकन्तउ ॥६ 'दूसण पहरु पहरु जइ सक्कहि अहिमुहु थक्कहि' ॥ ७ तं णिसुणेवि वयणु आरुट्ठउ चित्तें दुट्ठउ ॥ ८ वलिउ णिसिन्दु गइन्दु व सीहाँ रण-सय-लीहहों ॥ ९ दसैसन्दण-जाएं वर-णाराएं वियड-उरत्थलें विद्ध अरि। रेवा-जल-वाहें मयर-सणाहें णाइँ वियारिउ विझइरि ॥ १० 9. 1 Ps खंधरा. 2 PS महिहरु. 3 Ps बहूय. 4 PS A खर. 5 PS किं. 6 PS अघडिमाणु, A घडमाणु. 7 P सरो. 8 5 पहओ. 9 P नारङ, s."णालओ. 10 P 8 करम्गे. 11 P S धुटिवि, 8 खुंट. . ____10. 1s दुगिवारओ. 2 P अहि मुहं थकहिं, SA omit this. 3 A दररहकुल जाएं. . 4A वियारिउ, ॥घत्ता ॥ Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . १५२] सयम्भुकिउ पउमचरित [क०११, १-१०,१२,1-10 [११] ॥ दुवई । उडुअ-पुच्छ-दण्ड-वेयण्ड-रसन्तय-मत्त-वाहणं । - पाडिएँ अतुल-मल्लें खरें दूसणे पडियमसेस-साहणं ॥१ सत्त सहास भिडन्ते मारिय दूसणेण सहुँ सत्त वियारिय॥२ चउँदह सहस गरिन्दहुँ घाइय णं कप्पदुम व विणिवाइय ॥३ मण्डिय मेइणि णरवर-छत्तेहिँ णावइ सरय-लच्छि सयवत्तेहिँ ॥४ कत्थइ रत्तारत्त पदीसिय णाइँ विलासिणि घुसिण-विहूसिय ॥ ५ तो एत्थन्तर रह गय-वाहणे कलयलु घुडे विराहिय-साहणे ॥ ६ दिण्णाणन्द-भेरि अणुराएं रणु परिअश्चिउ दसरह-जाएं ॥७ 1. 'चन्दोअर-सुअ महु करें वुत्तउ ताम महाहवे अच्छु मुहुत्तउ ॥८ जीव गवेसमि भाइ महारउ सहुँ वइदेहिएँ पाण-पियारउ ॥९ ॥घत्ता ॥ खर-दूसण मारवि जिणु जयकारेंवि लक्खणु रामहाँ पासु गउ । णं तिहुअणु घाऍवि जम-पहें लाऍवि कालु कियन्तहाँ सम्मुहउ ॥१० [१२] ॥ दुवई । हलहरु लक्खणेण लक्खिजइ सीया-सोय-णिन्भरो। घत्तिय तोण-वाण महि-मण्डले कर-परिचत्त-धणुहरो ॥१ विओय-सोय-तत्तओ करि व्व भग्ग-दन्तओ ॥२ तरु व्व छिण्ण-डालओ फणि व्व णिप्फणालओ ॥ ३ "गिरि व्व वज-सूडिओ ससि व्व राहु-पीडिओ ॥४ अपाणिउव्व मेहओ वणे विसण्ण-देहओ ॥ ५, वलो सुमित्ति-पुत्तिणं पपुच्छिओ तुरन्तिण ॥६ 'ण दीसए विहङ्गओ स-सीयओ कहिं गओ' ॥७ सुणेवि तस्स जम्पियं तैमक्खियं ण जंपियं ॥८ 25 'वणे विणट्ट जाणई ण को वि वत्त जाणई॥९ ॥ घत्ता ॥ जो पक्खि रणेऽजउ दिण्णु सहेजउ सो वि समरें संघारियंउ । केणावि पंचण्डे दिढ-भुअ-दण्डे णेवि तलैप्पऍ मारियउ' ॥ १० ___ 11. 1 PS A पुंछ. 2 A रमतूरसमाहयमत्त; also noted marginally in r. 3 P चोद्दह, s चौदह. 4 A 'छिन्नेहिं. 5 P वुत्तउं. 6 A अत्थु. 7 P मुहुत्तउं, A महंतउ. 8 Ps. जाउ.9 PS कियंतु वि. 12. 1 Ps करे. 2S अवाणिउ. 3 A पइट्ट. 4 PS जाणई. 5 P संघारिअउं. 65 पचंडे हैं. 7 °दंडेहिं. 8 A तलप्फए. [१२] १ जलरहितः. २ तत्कथितं न यत् प्रियं लक्ष्मणस्य. ३ रण अजयः, Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के०१३, १-१०,१४,१-१०] उज्झाकण्डं-चालीसमो संधि [१५३ [१३] ॥दुवई॥ ए आलाव जाव वदृन्ति परोप्परु राम-लक्खणे । ताव विराहिओ वि वल-परिमिउ पत्तु तहिं जि तक्खणे ॥ १ तो ताव कियञ्जलि-हत्थएण महिवीढोणामिय-मत्थएण ॥x वलएउ णमिउ विजाहरेण जिणु जम्मण जेम पुरन्दरेण ॥ ३ आसीस देवि गुरु-मलहरेण सोमित्ति पपुच्छिउ हलहरेण ॥ ४ 'सहुँ सेण्णे पर्णमिउ कवणु एहु. णं तारा-परिमिउ हेरिणदेहु ॥५ तं वयणु सुणेप्पिणु पुरिस-सीहु। थिर-थोर-महाभुअ-फलिह-दीहु ॥६ सब्भावें रामहाँ कहइ एम __ 'चन्दोयर-णन्दणु एहु देव ॥ ७ खर-दूसणारि महु परम-मित्तु गिरि मेरु जेम थिर-थोर-चित्तु ॥८ 10 तो एम पसंसेवि तक्खणेण 'हिय जाणइ' अक्खिउ लक्खणेण ॥९ ॥ घत्ता ॥ 'कहिँ कुढे लग्गेसमि कहि मि गवेसमि दइवे परम्मुहें किं करमि। । क्लु सीया-सोएं मरइ विओएं एण मरन्तें हउँ मरमि' ॥ १० [१४] 15 ॥दुवई॥ तं णिसुणेवि वयणु चिन्ताविउ चन्दोयरहों णन्दणो। विमणु विसण्ण-देह गह-पीडिउ णं 'सारङ्ग-लन्छणो ॥१ 'जं.जं किं पि वत्थु आसङ्कमि तं तं णिप्फल कहिँ अवठम्भमि ॥२ एय मुएवि कालु किह खेविंउ णिद्धणो वि वरि वड्डउ सेविउ ॥ ३ होउ म होउ तो वि ओलग्गमि मुणि जिह जिण दिदु चलणहिं लग्गमि॥४ २० विहि केत्तडउ. कालु विणडेसइ अवरों के दिवसु वि 'सिय होसई' ॥५ एम भणेवि वुत्तु णारायणु 'कुढे लग्गेवंउ केत्तिउ कारणु ॥ ६ ताव गवेसहुँ जाम णिहालिय' लहु सण्णाह-भेरि अप्फालिय ॥ ७ साहणु दस-दिसेहिँ संचल्लिउ आउ पडीवउ जय-सिरि-मेल्लिउ ॥ ८ जोइस-चक्कु णाइँ परियत्तउ णं सिद्धत्तणु सिद्धि ण पत्तउ ॥ ९ ७ ॥ घत्ता ।। विजाहर-साहणु स-धउ स-चाहणु थिउ हेट्ठामुह विमण-मणु । हिम-वाएं दडउ मयरन्दडउणं कोमाणउ कमल-वणु ॥ १० : 13. 1 P विराहिउ, विराहियो. 2 A परिमिउं. 3 A नमि. 4 A मगहरेण. 5 A पणमिडं. 14. 1 चिंताविअउ. 2 A सासणे; P marginally notes 'सामणि' पाठे. 3 PS कट्टिय सइ. 4 P लग्गेवउ, S लग्गेध्वउ. 5 PS मयरंदुड्डउ. 6 A कोमाणउं. [१३] १ वार्तालाप. २ चंद्रः, [१४] १ चंद्रः. २ लक्ष्मीः . स०प० च०२० Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १५४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१५,१-१०,१६-६ [१५] ॥ दुवई ॥ वुत्तु विराहिएण 'सुर-डामर तिहुअण-जण-भयावणे। ५ वणे णिवंसहुँ ण होइ खर-दूसणे मुएँ जीवन्ते रावणे ॥१ सम्वुक्कु वहति असि-रयणु लेवि को जीवइ जम-मुहें पइसरेवि ॥२ 5 जहि अच्छइ इन्दइ भाणुकण्णु पञ्चामुहु मउँ मारिच्चि अण्णु ॥३ घणवाहणु जहिँ अक्खय-कुमारु सहसमइ विहीसणु दुण्णिवारु ॥४ हणुवन्तु णीलु णलु जम्बवन्तु सुग्गीउ समर-भर-उवहन्तु ॥५ अङ्गङ्गग्य-गवय-गवक्ख जेत्थु तहाँ वन्धु वहवि को वसइ एत्थु ॥६ वयणेण तेण लक्खणु विरुद्ध गय-गन्धे णाइँ मइन्दु कुटु ॥७ 10 'सुट्ठ वि रुद्रुहिँ मयङ्गमेहिँ किं रुम्भइ सीहु कुरङ्गमेहि ॥८ रोमग्गु वि वङ्कु ण होइ जेहिं किं णिसियर-सण्टेंहिँ गहणु तेहिँ ॥९ ॥ घत्ता ॥ जे णरवइ अक्खिय रावण-पक्खिय ते वि रणङ्गण णिवमि। छुडु दिन्तु णिरुत्तउ जुज्झु महन्तउ दूसण-पन्थें पट्ठवमि' ॥१० [१६] ॥ दुवई ॥ भणइ पुणो वि एम विजाहरु 'अच्छेवि किं करेसहुँ । तमलङ्कार-णयरु पइसेप्पिणु जाणइ तहिँ गवेसहुँ' ॥१ . वलु वयणेण तेण, सहुँ साहणेण, संचल्लिउ णाइँ महासमुहु, जलयर-उदु, उत्थल्लिउ ॥२ दिण्णाणन्द-भेरि, पडिवक्ख-खेरि, खर-वजिय णं मयरहर-वेल, कल्लोलवोल, गलगजिय ॥ ३. उब्भिय कणय-दण्ड, धुवन्त धवल, धुअ-धंयवड रंसमसकसमसन्त-, तडतडयडन्त-, कर गय-घड ॥४ कत्थइ खिलिहिलन्त, हय हिलिहिलन्त, णीसरिया चञ्चल-चडुल-चवल, चलवलय पवल, पक्खरिया ॥५ कत्थइ पहें पयट्ट, दुग्घोट्ट-थट्ट, मय-भरिया सिर-गुमुगुमुगुमन्त,-चुमुचुमुचुमन्त, चञ्चरिया ॥६ 15. 1 Ps विराहिवेण. 2s णिवसहो. 3 A दूसण. 4 A जीवंत. 5 PS मइ. 6 PS जंबुवंतु. 7 A अयंगमेहिं. 8 P गिरुत्तउं. 9 7 महंतउं, 16. 1 PS पुणु जाणइ. 2 PS omit. 3 PS खय. 4 PS °वेल. 5A धूवंत. 6 PS कडदिय.7 PS पयहे. AAAAAAAAnnapuranAAMANAR... [१६] १ हस्तीषु रथेषु निश्चला(१). २ शब्दानुकरणे. ३ वक्रग्रीवा धावनशीलाच, Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं०१६, ७-१०,१७,१-७] उज्झाकण्डं-चालीसमो संघि [१५५ . चन्दण-चहल-परिमलामोय-सेय-किय-कद्दमें रह-खुप्पन्त-चक्क-वित्थक्क-छडय-भड-महवें ॥ ७ एम पंय? सिमिरु, णं वहल-तिमिरु, उद्धाइउ तमलङ्कार-णयरु णिमिसन्तरेण संपाइउ ॥८ पिय-विरहेण रामु, अइ-खाम-खामु, झीणङ्गाउ पय-मग्गेण तेण, कन्तहें तणेण, णं लग्गउ ॥९ • ॥ घत्ता॥ 'दहवयणु स-सीयउ पाणहँ भीयउ मछुडु एत्तहें णट्ट खलु । मेइणि विहारवि . मग्गु समावि णं पायाले पइछु वलु ॥ १० [१७] ॥ दुवई ॥ ताव पचण्डु वीरु खर-दूसण-णन्दणु तणिवारणो। सो सण्णहेंवि सुण्डु पुर-बार परिट्ठिउ गहिय-पहरणो ॥१ जं थकु सुण्डु रणमुहें रउद्दु उद्धाइउ राहव-वल-समुदु ॥२ णवर कलयलाराई उहिउँ दोहिं 'मि सेण्णेहिँ अभिट्टमाणेहिँ जायं च जुज्झं महा-गोन्दलुद्दाम- घोरारुणं मुक्क-हाहारवं ॥३ विरसिय-सय-सङ्ख-कंसाल-कोलाहलं काहलं-टट्टरी-झल्लरी-मद्दलुल्लोल-वजन्त'. भम्भीस-भेरी-सरुञ्जा-हुडुक्काउलं ॥ ४ पसहिय-य-गिल्ल-कल्लोल-गजन्त-गम्भीर-भीसावणोरालि-मेल्लन्त-रुण्टन्त __घण्टा-जुअं पाडियं मे?-पाइक्कयं भिण्ण-वच्छत्थलं ॥ ५ संललिय-रह-चक्क-खोणी-पंखुप्पन्त-धुप्पन्त-चिन्धावलि-हेमदण्डुजलं-चामरु.॥ च्छोह-विजिजमाणं सं-जोहं महासन्दणावीढयं ॥६ हिलिहिलिय-तुरङ्गमुव्वुण्ण-कण्णं चलं चञ्चलङ्गं महा-दुजयं दुद्धरं दुण्णिरिक्खं मैही-मण्डलावत्त-देन्तं हयाणं वलं ॥ ७ 8P असेय', असोय . 9 Ps 'छड्डय", A °च्छडकद्दमे. 10 P S पयट्ट. 11 P A उद्घाइउं, 12P पाणसभीयउं. 13 A निहारेवि. 17. 1 PS तंणिवारणे, A थिउ विवारणो. 2 P S पहरणे. 3 SA संडु. •4 A °रवो. 5A उटिमो. 6 PS दोहि मि. 7 P. omits these words..8 PS मिट्ट. 9 P सललीय', s सलीय. 9a PS A एखुपंत. 10 A चिंधप्पडुयावली. 11 P s चलचामर'. 12 PS सजोह. 13 P 8 °णावीदं. 14 P°मुखुण्ण', S 'म चुण्ण', मुव्व चलं. 15 PS चलचंचलग्ग. 16 P महबुजय, 5 महादुजय. 17 P S महा. 18 P s °देतं हेयाणं. ४ परिमलामोदस्य खेदेन कृते कर्दमे कृते सति चलितो रामः. [१७] १ टप्पर-कर्णः, Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १५६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १७, ८-९,१८,100 हुलि-हल-मुसलग्ग-कोन्तेहिँ. अद्धेन्दु-सूलेहिँ वावल्ल भल्लेहिँ णाराय-सल्लोहिँ भिण्णं करालं ललन्तन्त-मालं अ-सीसं कबन्धं पणच्यवियं ॥८ ॥ घत्ता ।। तहिँ सुन्द-विरहिय सैमर-जसाहिय अवरोप्परु वड्डेन्त-कलि । पहरन्ति महा-रणे मेइणि-कारणे णं भरहेसर-बाहुवलि ॥ ९ [१८] , ॥ दुवई ॥ चन्दनुहाएँ ताव जुझन्तु णिवारिउ णियय-णन्दणो। . 'दीसइ ओहु जोहु खर-दूसण-सम्वुकुमार-मद्दणो ॥१ जुज्झेवउ सुन्दै ण होइ कज्जु जीवन्तहँ होसइ अण्णु रज्जु ॥ २ ॥ वरि गम्पिणु सुर-पञ्चाणणासु कूवारउ करहु दसाणणासु ॥ ३ . ओसरिउ सुण्डु वयगेण तेण गउ लङ्क पराइउ तक्खणेण ॥४ 'एत्थु स-विराहिउ पैइदु रामु णं कामिणि-जणु मोहन्तु कामु ॥५ खर-दूसण-मन्दिर पइसरेवि चन्दोयर-पुत्तहों रज्जु देवि ॥ ६ साहारु ण वन्धइ कहि मि रामु वइदेहि-विओएं खामु खामु ॥७ 15 रह-तिक-चउक्केहि परिभमन्तु दीहिय-विहार-मढ परिहरन्तु ॥८ 'गउ ताम जाम जिण-भवणु दिगु परिअञ्चेवि अन्भन्तरें पइड ॥९ .. ॥ घत्ता ॥ जिणवरु णिज्झाऍवि "चित्तें झाऍवि जाइ णिरारिउ विउलमइ । आहुतॄहिँ भासेंहिँ थोत्त-सहासेंहिँ थुअउ स यं भु वाहिवइ ।। १० 19 P ललंतमालं तमालं, S ललंतामलं. 20 P सुंडू, सुंडु. 21 A अमरिस-ससाहिय. 228 वटुंति. 18. 1 PS चंदणाए, 2 P उहु. 3 P जुज्झेवउ, s जुज्झेन्वउ. 4 P सुंद corrected as सुंड, S सुंड. 5 P S जीवंतहो, A जीवंतहे. 6 P तेत्थु, तित्थु. 7 " विसराहिउ corrected as वि विराहिउ, S तिसविराहि. 8 P S पयट्ट. 9 A जिणु. 10 PS °तिक्केहिं. 11 P. omits this pāda. 12 s आहुंडेहि. 13_P S भुवदंडेहि. ' २ मक-रहितम्. [१८] १ पाताललङ्कायाम् . २ ध्यात्वा, अवलोक्य. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चपन्तए पापण 21,१-९,२,१-८] उज्झाकण्डं-एक्कचालीसमो संघि [१५७ । __ . [४६. एक्कचालीसमो संधि] खर-दूसण गिलेवि चन्दणहिहें तित्ति ण जाइय । णं ख़य-काल-छुह रावणहाँ पडीवी धाइय ॥ [१] सम्वुकुमार-वीरें अत्यन्तएँ खर-दूसण-संगामें समत्तएँ ॥१ ॥ दूरोसारिएँ सुन्द-महव्वले तमलङ्कार-णयरु गएँ हरि-वलें ॥२ एथएँ असुर-मल्लें सुर-डामरे लङ्काहि वहु-लद्ध-महावरें ॥३ पर-वल-वल-पवाणाहिन्दोलणे वइरि-समुद्द-रउद्द-विरोलणें ॥४ मुक्कडस-मयगल-गलथल्लणे दाण-रणङ्गणे हत्थुत्थल्लणें ॥ ५ विहडिय-भड-थड-किय-कर्डमद्दणे कामिणि-जण-मण-णयणाणन्दणें ॥ ६ ॥ सीयऍ सहु सुरवर-संतावणे छुड्ड छुडु लङ्क पइट्ठऍ रावणे ॥ ७ तहिँ अवसरें चन्दणहि पराइय णिवडिय कम-कमलेहिँ दुह-घाइय ॥८ ॥ घत्ता ॥ 'सम्वुकुमार मुउ खर-दूसण जम-पहें लाइय। , पइँ 'जीवन्तऍण एही अवत्थ हउँ पाइय' ॥९ [२] तं चन्दणहिहे. वयणु दयावणु णिसुर्णेवि थिउ हेट्ठामुहु रावणु ॥१ णं मयलन्छणु णिप्पहु जायउ गिरि व देवग्गि-दड्ड विच्छायउ ॥२ ... णं मुणिवरु चारित्त-विभट्ठउ भविउ व भव-संसारहों तट्ठउ ॥ ३ वाह-भरन्त-णयणु मुह-कायरु गहॅण गहिउ णं हूउ दिवायरु ॥ ४ ॥ दुक्खु दुक्खु दुक्खेणामेल्लिउ सयण-सणेहु सरन्तु पवोल्लिउ ॥५. 'घाईउ जेण सम्वु खरूं दूसणु तं पट्ठवमि अज्जु जमसासणु ॥ ६ अहवइ एण काइँ माहप्पें । को ण मरइ अंपूरें मप्पें ॥७ . धीरी होहि पमायहि "सोओ कासु ण जम्मण-मरण-विओओ" ॥८ 1. 1 s चंदणहिं. 2 P S °वीर. 3 P S °संगाम. 4 PS दूरोसारिय, A दूरासारिय. 5 P. सुंइ, s सुंडु. 6 A °नयरे. 7 s इत्थइ, A एत्थुए. 8 P S लंकाहिवि, A लंकाहिव. 9 A कडवंदणे. 10 s. omits the Ghatta. 11 P मइ. 2. 1s चंदणहिहिं. 25 अदयावणु. 3 P रवेण, S दवेण. 4 P S चारित्त. 5 Ps 'भरंतु णयण'. 6 PS हूय. 7 PS खइउ. 8 P.S A खर. 9 P S अपुपणे. 10 P सोउ, A सोड. 11 P A विओड.. [१] १ हे रावण, त्वयि विद्यमाने. [२] १त्रस्तः, Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १५८.] सयम्भुक्रिउ पउमचरिउ [क०२,९,३,३-९,४,५-१ ॥ घत्ता ॥ को वि ण वर्जमउ जाएं जीवें मरिएवउ। ४. अम्हेंहिँ तुम्हेंहि मि खर-दूसण-पाहें जाएवउ' ॥९ [३] धीरेंवि णियय बहिणि सिय-माणणु रणिहिँ गउ सोणऍ दसाणणें ॥ १ वर-पल्लङ्क चडिउ लङ्केसरु णं गिरि-सि हरें मइन्दु सं-केसरु ॥२ 'णं विसहरु णीसासु मुअन्तर णं सजणु खाल-खेइजन्तउ ॥ ३ सीया-मोहें मोहिउ रावणु मायइ वायइ पढइ सुहावणु ॥ ४ . णच्चइ हसइ वियाहिँ भज्जइणिय-भूअहुँ जि पडीवउ लजइ॥ ५ "दसण-णाण-चरित्त-विरोहउ इहा-लोयहों पर-लोयहाँ दोहउ ॥६ मयण-परबसु एउ ण जाणइ जि हैं संघारु करेसइ जाणइ ॥७ अच्छइ मयण-सरेहिँ जजरियउ खर-दूसण-णाउ 'मि वीसरियउ ॥८ ॥ घत्ता ।। चिन्तइ दहवयणु 'धणु धण्णु सुवण्णु समत्थउ । रज्जु वि जीविउ वि विणु सीयऍ सबु णिरत्थउ' ॥९ [४] तहिँ अवसर आइय मन्दोवरि सीहहाँ पासु व सीह-किसोयरि ॥१ वर-गणियारि व लीला-गामिणि पियमाहविय व महरालाविणि ॥२ . सारङ्गि व विप्फारिय-णयणी सेत्तावीसंजोयण-वयणी ॥ ३ । "कलहंसि व थिर-मन्थर-गमणी लच्छि व तिय-रूवें जूरवणी ॥४ अह 'पोमाणिहे अणहरमाणी जिह सा तिह एह वि पउराणी ॥ ५ जिह सा तिह एह वि वहु-जाणी जिह सा तिह एह कि वहु-माणी ॥ ६ जिह सा तिह एह वि सुमणोहर जिह सा तिह एह वि पिर्यं-सुन्दर ॥७ जिह सा तिह एह वि जिण-सासणे जिह सा तिह एह विण कु-सासणे ॥८ ॥ धत्ता ॥ किं वहु जैम्पिऍण उवमिजइ काहे किसोयरि । णिय-पडिछन्दऍण थिय सइँ जै पाइँ मन्दोयरि ॥९ . 12 P s वजमओ.. 18 P मि, A वि. 14 A पंथे. 3. 1. P रयणिहे, रयणिहि. 2 A सोवणउं. 3 Between 1 and 2 Ps read तं पट्टवामि अज्जु जम-सासणु, रक्खइ जइ वि कुवेरु हुवासणु ॥ 4 A. omits this pada. 5 PS व केसरु. 6 P S भूयह. 7 A विरोहिउ. 8 PS अणसंहारु. 9 P णाउ वि, s जाउं वि. . 4. 1 PS पासि. 2 Pउ वि. 3 A सुपमाणी. 4 Ps पय'. 5A वित्थरेश. [A] १ इन्द्रियाणां सुखेच्छया. २ सीता. .. [४] १ प्रिया कोकिला च, २ चन्द्रमुखी. ३ पउलोमीभिः (१). ४ इन्द्राणी. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ० १-९,६,१-९,७,१-२] उज्झाकण्डं-एकचालीसमो संधि [ १५६ [५] तहिँ पल्लङ्के चडेंवि रजेसरि पभणिय लङ्कापुर-परमेसरि ॥१ 'अहो दहमुह दहवयण दसाणण अहाँ दससिर दसास सिय-माणण" २ अहो तइलोक-चक-चूडामणि वइरि-महीहर-खर-वज्जासणिमा ३ वीसपाणि णिसियर-णरकेसरि सुर-मिग-वारण दारण-अरि-करि ॥ ४ ॥ पर-णरवर-पायौर-पलोट्टण दुद्दम-दाणव-वल-दलवट्टण ॥५ जइयहुँ भिडिउ रणङ्गणे इन्दों• जाउ कुल-क्खउ सजण-विन्दहों ॥ ६ 'तहिँ वि कालें पइँ दुक्खु ण णयउ जिह खर-दूसण-मरणे जायउ' ॥ ७ भणइ पडीवउ णिसियर-णाहो 'सुन्दरि जइ ण करइ अवराहो ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तो हउँ कहमि तउ उ खर-दूसण-दुक्खुच्छई। एत्तिउ डाहु पर ___"जं मई वइदेहि ण इच्छई' ॥९ तं णिसुणेवि वयणु ससिवयण' पुणु वि हसेवि वुत्तु मिगणयणऍ॥ १ 'अहाँ दहगीव जीवे-संतावण एउ अजुत्तु वुत्तु पइँ रावण ॥२ ॥ किं जगें अयस-पडहु अफालहि उभय विसुद्ध वंस किं मइलहि ॥३ किं.णारइयहाँ णरऍ ण वीहहि पर-धणु पर-कलत्तु जं ईहहि ॥४ जिणवर-सासणे पञ्च विरुद्ध दुग्गइ जाइ णिन्ति अविसुद्धइँ ॥५ पहिलउ वहु छजीव-णिकायहुँ वीयउ गम्मइ मिच्छावायहुँ॥ ६ तइयउ जं पर-व्वु लइज्जइ चउथउ पर-कलत्तु सेविज्जइ॥७ पञ्चमु णउ पमाणु घरवारहों आयहिँ गम्मइ भव-संसारहों ॥८ ॥ घत्ता॥ पर-लोऍ वि ण सुहु इह-लोएँ वि अयस-पडाइय । सुन्दर होइ ण तिय ऍर्य-वेसें जमउरि आइय' ॥९ [७] पुणु पुणु पिहुल-णियम्ब किसोयरि भणइ हियत्तणेण मन्दोयर ॥१ 'जं सुहु कालकूडु विसु खुन्तहुँ जं सुहु पलयाणलु पइसन्तहुँ ॥२ b. 1 PS पभणिउ. 2 P°करिमरि. ३P S °पन्भार . 4 A वहरिदल. 5 Pणाइउं. 6 P जायउं. 7 S दुक्ख. 8 A च्छिय. 9 A एत्तियउ. 10 PS D. 11 A इच्छिय. , 6. 1 A दीव. 2 PS उहय. 3 P °हणु. 4 A अविरुद्धइ. 5 PS मायहो. 65 .. [५] १ गज(?). २ सिंहः. (P. 's. Heading). हे दुःखं तिष्ठतु. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ • १६० ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७,३-९,८,१-९,९,84 जं सुहु भव-संसार भमन्तहुँ जं सुहु णारश्यहुँ णिवसन्तहुँ.॥३ जं सुहु जम-सासणु पेच्छन्तहुँ जं सुहु असि-पञ्जरें अच्छन्तहुँ ॥ ४ न सुह पलयाणल-मुह-कन्दर जं सुहु पश्चाणण-दाढन्तर ॥५ जं सुहुण-माणिक्कु खुडन्तहुँ तं सुहु एह णारि भुञ्जन्तहुँ । ६ 5 जाणन्तो वि ते वि जइ वन्छहि तो कज्जेण केण मइँ पुच्छहि ॥७ तउ पासिउ किं कोइ वि वलियउ जेण पुरन्दरो वि पडिखलियउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ जं जसु आवडइ तहाँ 'तं अणुराउ ण भजई। जइ वि असुन्दरउ जं पहु करेइ तं छज्जई' ॥९ [८] तं णिसुणेवि वयणु दहवयणे पभणिय णारि विरिल्लिय-णयणें ॥१ 'जइयहुँ गयउ आसि अचलिन्दहों वन्दण-हत्तिएँ परम-जिणिन्दहाँ ॥२ तइयहुँ दिदु एक्कु मइँ मुणिवरु गाउँ अणन्तवीरु परमेसरु ॥ ३ . तासु पासें वउ लइउ ण भञ्जमि मण्डऍ पर-कलत्तु गउ भुञ्जमि ॥४ 11 अहवह एण काइँ मन्दोअरि जइ णन्दन्ति णियहि लङ्काउरि ॥५ जइ मग्गहि धणु धण्णु सुवेण्णउ राउलु रिद्धि-विद्धि-संपण्णउ ॥६ . जइ आरहहि तुरङ्ग-गइन्देहिँ जइ वन्दिज्जइ वन्दिण-वन्देहि ॥७ जइ मग्गहि णिकण्टउ रज्जु जइ किर म. वि जियन्तॆण कन्जु ॥ ॥ घत्ता ॥ सयलन्तेउरहों जइ ईच्छहि णउ रण्डत्तणु । तो वरि जाणइहें मन्दोयरि करें दूअत्तणु ॥.९ [९] तं णिसुणेवि वयणु दहवयणहों पभणिय मन्दोयरि 'पुरि मयणहों ॥ १ 'हो हो सबु लोउ जग दूहर पइँ मेल्लेविणु अण्णु ण सूहउ ॥ २ 28 सुरकरि-अहिसिञ्चिय-सिय-सेविहें जो आएसु देहि महएविहें ॥ ३ ।। एव "वि करमि तुहारउ वुत्तउ पहु-छन्देण अजुत्तु वि जुत्तउ' ॥४ ए आलाव परोप्परु जाहिँ रंयणिहें चउ पहरा हय ताहिँ ॥ ५ ' 7. 1 A पडतहुं. 2 A तहिं. 8. 1SA सुवण्णउं. 2 Ps संपन्नउ, A संपण्णउं. 3 s वंदन-वंदिहिं. 4 A जीवंतें. 5 Ps इच्छवि. 6 A परि. 7 8 जाणइहिं. 9. 1 A को. 2 5 मि...3 P करउ. 4 s रयणिहिं. 5 A गय.. T ] १ पर-स्त्री सीता. ९१ काम-नगरीव. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के० ९, ६-१,१०, १-९,११,१-७) उज्झाकण्डं-एकचालीसमो संधि [ १६१ . अरुणुग्गमें अञ्चन्त-किसोयरि सीयहें दूई गय मन्दोयरि ॥६ सहुँ अन्तेउरेण उद्धृसिय गणियारि व गणियारि-विहूसिय ॥ ७ वणु गिवाणरवणु संपाइय राहव-घरिणि तेत्थु णिज्झाइय ॥ -- ॥ घत्ता॥ वे.वि मणोहरिउ रावण-रामहुँ पिय-णारिउ । दाहिण-उत्तरेण णं दिस-गइन्द-गणियारिउ ॥९ • [१०] राम-घरिणि जं दिट्ठ किसोयरि हरिसिय णिय-मणेण मन्दोयरि ॥१ 'अहिणेव-णारि-रयणु अवैइण्णउ एउण जाणहुँ कहिँ उप्पण्णउ ॥ २ सुरहुँ मि कामुक्कोयण-गारउ मुणि-मण-मोहणु णयण-पियारउ ॥ ३ ॥ साहु साहु 'णिउणोऽसि पयावइ तह विण्णाण-सत्ति को पावइ ॥४ अह किं वित्थरेण वहु-चोल्लएँ स. कामो वि पडइ कोमिल्लएँ ॥ ५ कवणु गहणु तो लङ्का-राएं एम पसंसेवि मंणे अणुराएं ॥६ पिय-वयणेहिँ दसाणण-पत्तिऍ वुच्चइ राम-घरिणि विहसन्तिऍ ॥ ७ 'किं वहु-जम्पिएण परमेसरि जीविउ एक्कु सहलु तउ सुन्दरि ८ 15 ॥ घत्ता॥ सुरवर-डमर-कर तइलोक-चक्क-संतावणु। ... काइँण अत्थि तैउ जहें आणवडिच्छउ रावणु' ॥ ९ [११] इन्दइ-भाणुकण्ण-घणवाहण अक्खय-मय-मारिच्च-विहीसणं ॥ १ ॥ जं चलणेहिँ घिवहि आरूसेवि तं सीसेण लयन्ति असेस वि ॥२ अण्णु वि सयलु एउ अन्तेउरु सालङ्कारु स-दोरु स-णेउरु ॥३ अट्ठारह सहास वर-विलयहुँ णिच्च-पसाहिय-सोहिय-तिलयहुँ ॥४ आयहुँ सबहुँ तुहुँ परमेसरि णीसावण्णु रज्जु करि सुन्दरि ॥ ५ . रावणु मुऍवि अण्णु को चङ्गाउ रावणु मुऍवि कवणु तणु-अङ्गाउ ॥ ६ । रावणु मुऍवि अण्णु को सूरउ पर-वल-महणु कुलासा-पूरउ ॥ ७ 6A °उत्तरउ. _10. 1 A अहिणउं. 2 2 अवइण्णउं. 3 A उप्पण्णउं.•4 PS सुरह, A सुरहुं. 5 A कामेल्ल. 6 PS मणु. 7 PS जसु आणवडिच्छिउ. 11. 1 PS °कण्णु घणवाहणु. 2 P*s °विहीसणु. २ अवलोकिता. [१०] १ उत्पादनशीला. २ दक्षः. ३ तव. म. प.च०२१ Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १६२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ११,८-११,१२, १-१,१३, 1-८ रावणु मुऍवि अण्णु को वलियउ सुरवर-णियरु जेण पडिखलियउ॥८ रावणु मुऍवि अण्णु को भल्लउ जो तिहुयणहों मल्लु एक्कल्लउ ॥९ रावणु मुऍवि अण्णु को सूहउ जं आपेक्खेंवि मयणु वि दूहउ ॥ १० ॥ घत्ता॥ तहों लेङ्केसरहों कुवलय-दल-दीहर-णयणहों। भुञ्जहि सयल महि महएवि होहि दहवयणी' ॥ ११ [१२] तं तहे कडुअ-वयणु आयण्णवि रावणु जीविउ तिण-समु मण्णेवि ॥१ सील-वलेण वलिय णउ कम्पिय रूसेवि णिहरे वयण पजम्पिय ॥२ 10 'हले हले काइँ काइँ पइँ वुत्तउँ उत्तिम-णारिहें एउ ण जुत्तउ ॥ ३ किह दइयों दूअत्तणु किज्जइ एण णाई मह हासउँ दिज्जइ ॥४ मञ्छुडु तुहुँ पर-पुरिस-पइद्धी तें कजें महु देहि दुवुद्धि ॥५ मत्थए पडउ वज्जु तहाँ जारह। हउँ पुणु भत्तिवन्त भत्तारी॥६ सीयहें क्यणु सुणेवि मणें डोल्लिय णिसियर-णाह-णारि पडिवोल्लिय ॥ ७ 15 'जइ महएवि-पट्टण पंडिच्छहि जइ लङ्काहिउ कह विण ईच्छहि ॥८ ॥ घत्ता ॥ तो कन्दन्ति पइँ तिल तिलु करवत्तेहिँ कप्पइ । अण्णु मुहुत्तऍण णिसियरहँ विहङ्गेवि अप्पई' ॥९ . [१३] 20 पुणुपुणुरुत्तेहि जणयहाँ धीयएँ णिन्भच्छिय मन्दोवरि सीयऍ॥ १ 'केत्तिउ वारवार वोल्लिज्जई जं चिन्तिउ मणेण तं किजइ ॥२ जइ वि अज्ञ करवत्तेहि कप्पहाँ जइ वि धरवि सिव-साणहाँ अप्पहों॥३ जइ वि वलन्तें हुआसणे मेल्लहाँ जइ वि महग्गय-दन्तेहिं पेल्लों ॥४ तो वि खलहाँ तहों दुक्किय-कम्मों पर-पुरिसहाँ णिवित्ति इह जम्माँ ॥ ५ 25 एक्कु जि णिय-भत्तारु पहुच्चइ जो जय-लच्छिऍ खणु वि ण मुच्चइ ॥६ जो असुरा-सुर-जण-मण-वल्लहु तुम्हारिसहुँ कुणारिहिँ दुल्लहु ॥७ जो णरवर-मइन्दु भीसावणु 'धणु-लङ्गल-लील-दरिसावणु ॥ ८ . 3 P S सुरवरु. 4 P A सूहउं. 5 P अपेक्खेवि, S अपिक्खिवि. ___12. 1 A °रु वयणु. 2 P वुत्तउं. 3 Ps किं. 4 A हासउं. 5 P S मण. 6 P पडिच्छिउं, s पडिच्छिउ. 7 Ps व. 8 Ps इच्छिउ. ____13. 1 P s बोलिज्जइ. 2 P कप्पहुं. 3 A °साणहिं. 4 P S घल्लहो. 5A °मइन्द'. 6A 'गंगूल. [११] १ समस्त-राज्यं निःकंटकं. ' [१३] १ राम-धनु-सिंह-पुच्छ. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20३,,१४,१-९,१५,१-८] उज्झाकण्डं-एकचालीसमो संघि [ १६३ - ॥त्ता॥ . सर-णहरारुणेण धणुवेय-ललाविय-जीहें। दहमुह-मत्त-गउ फाडेवउ राहव-सीहें' ॥९ - [१४] रामण-रामचन्दरमणीयहुँ जाम वोल्ल मन्दोवरि-सीयहुँ ॥१ । ताव दसाणणु सयमेवाइउ . हत्थि व गङ्गा-'वेणि पराइउ ॥२ भसलु व गन्ध-लुद्ध विहडप्फडे जाणइ-वयण-कमल-रस-लम्पडु ॥ ३ करयल धुणइ झुणइ वुक्कारइ खेड्डे करेवि देवि पच्चारइ ॥४ 'विण्णत्तिएँ पसाउ परमेसरि हउँ कवणेण हीणु सुर-सुन्दरि ॥ ५ किं सोहग्गें भोग्गें ऊँणउ किं विरुयउ किं अत्थ-विहूणउ ॥ ६ ॥ किं लावणे वण्णे हीणउ किं संमाणे दाणे रणे दीणउँ ॥ ७ कहें कजेण केणं ण समिच्छहि जे महएवि-पट्टण पडिच्छहि ॥८ ॥ घत्ता ॥ राहव-गेहिणिऍ णिब्भच्छिउ णिसियर-राणउ । . 'ओसरु दहवयण तुहुँ अम्हहुँ जणय-समाणउ ॥ ९ ॥ [१५] जामन्तो वि तो वि में मुज्झहि गेण्हेंवि पर-कलत्तु कहिँ सुज्झहि ॥ १ जाम ण अयस-पडहु उब्भासइ । जाम ण लङ्काणयरि विणासइ ॥२ जाम ण लक्खण-सीहु विरुज्झइ जाम ण राम-कियन्तु विवुज्झइ ॥३ जाम ण सरवर-धोरणि सन्धइ जाम ण तोणा-जुअलु णिवन्धइ ॥४१ जाष ण वियड-उरत्थलु भिन्दइ जाव ण वाहु-दण्ड तउ छिन्दइ ॥५ सरवरें हंसु जेम दल-विमलइँ जाव ण तोडइ दस-सिर-कमलइँ॥६ जाम ण गिद्ध-पन्ति णिबंदृइ जाम ण णिसियर-वलु आवदृइ ॥ ७ . जाम ण दरिसावइ धय-चिन्धइँ जाम ण रणे णच्चन्ति कवन्धइँ॥८ 7.P दहमुहूं, ते दहमुहु. 14. 1 Ps °रमणीयहो. 2 P °सीहहो, s °सीयहो. 3 PS लुद्धगंधु. 4.A वंकारइ. 5 PS खेडू. 6 P वेण्णि विए, s विण्णिविए. 7 P S किउ. 8 P हीणउं, S हीणउ, A ऊणउं. 9 P रूएं, 8 रूयं. 10 PS विहूणउं. 1rPS लायण्णे. 12 P हीणउं. 13 P S दीणउं. 14 s जेण. 15 Ps राणउं. 16 P भम्हह जणणसमाणउं. . 15. 1 P जगे भासइ, s जगि भासइ. 2 P S लक्खणु. 3 PS विरुज्झइ. 4 P. S. reverse the pādas of line 4.5 PS सरधोरणिवर. 6 A निव्वत्तइ.7 A आवत्तइ. ' [१४] १ तटे. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १६४ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 15 जाम ण आयर्णे ताव राहि 5 तं णिसुर्णेवि आरु दसाणणु कोवाल - पलित्तु लङ्केसरु 'किं जम - सासण - पन्थें लायमि अवसें भय वसेण इच्छेसइ तहिँ अवसरें स-तुरङ्ग स-रहवरु 1. आय रति णाणाविह-रूवेंहिं खर-साणउल-विराल-सियाले हिं रक्खस-सीह-वग्घ-गय-गण्डेहिँ तं उवसग्गुणिएवि भयावणु घोरु रउद्दु झाणु संचूरेंवि C 'जाव ण णीसरिय तावणिवित्ति महु 'पहय पओस पणार्सेवि णिग्गय • णिसियैरि व गय घोणावङ्किय सूर भएण णाइँ रणु मेले वि दीवा पज्जलन्ति जे सयणेंहिँ उडिउ रवि अरविन्दाणन्दउ सञ्झाएँ तिलेउ दरिसाविउ * णं मम्भीस देन्तु वल-पत्ति जग-भवों वो हिउ दीवउ [ क० १५, ९:१६, १ – ११; १७, १–८ ॥ घत्ता ॥ कपिंज्जहि वर - णारायहिँ । पडु राहवचन्दहों पीयहिं ॥ ९ [१६] णं घेणें गंजमाणे पञ्चाणणु १ चिन्तइ विज्जाहर - परमेसरु ॥ २ किं उवसग्गु किंपि दरिसावमि ॥ ३ महु मयणग्गि समुल्हावेसइ' ॥ ४ उ अत्थवणहों ताम दिवायरु ॥ ५ अट्टहास मेलन्तेंहिँ भूऍहिँ ॥ ६ वहु- चामुण्ड - रुण्ड - वेयालेहिं ॥ ७ मेस - महिस-वस- तुरय- णिसण्डेंहिं ॥ ८ तो विण सीयहें सरणु दसाणणु ॥ ९ थिय म धम्म - झाणु 'आऊरेंवि ॥ १० ॥ घत्ता ॥ उवसग्ग- भयहों गम्भीरहों । चविह- आहार - सरीरहों ॥ ११ [ १७ ] हस्थि- हड व सूर - पहराहय ॥ १ भग्ग-मडम्फर माण-कलङ्किय ॥ २ पइसइ जयरु कवाडइँ पेल्लेंवि ॥ ३ णं णिसि वलैवि णिहालइ णयर्णेहिं ॥ ४ णं महि- कामिणि-केर अन्दउ णं सुकइहें जैस- पुञ्ज पहाविउ ॥ ६ पंच्छलें णाइँ पधाइड रति ॥ ७ ाइँ पु वि पुणु सो जें पडीवर ॥ ८ 8 P कपजहि, S रूप्पज्जइ, 4 कष्पिजहिं. 9 A विज्जाहिवह 10 4 पाएहिं. 16. 1 A घण. 2 P s गजमाणु. 3P कोहाणल°. 4 A विज्जाहरु. 5 A णं. 6 A दुक्कु. 7 A संझ. 8 A खरमंडलवेशल'. 9 A omits वस. 17. 1 P णिसिअर, s णिसियरो. 2 PS भग्गु मडप्फरु. 3Ps °यर विंदा. 4 Ps किड आणंद, A केर अदउ. 5 वि तिलउ. 6 PS जसु. 78 पत्तिहिं. 8 P पच्छए. 98 रतिहिं. • [१६] १ पूरयित्वा. [१७] १ प्रथम-प्रहर-संध्या प्रत्यूष-प्रहृताः सूर्य-उदयः, प्रभात संध्या. २ मन्त्रैस्ताटि (डि) ता. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ,९,१८,१-११% १,१ उज्झाकण्डं-बायालीसमो संधि [ १६५ ॥घत्ता ॥ . तिहुअण-रक्खसहों दारेवि दिसि-वहु-मुह-कन्दरु । उवरें पईसरविणं सीय गवेसइ दिणयरु ॥९ [१८] रयणिहें तिमिर-णियर-रऍ भग्गएँ णिव रावणहाँ आय ऑलग्गएँ ॥१ ।। मय-मारिच्च-विहीसण-राणा अवर वि भुवणेकेक-पहाणा ॥२ खर-दूसण-सोएण 'णयाणण • णं णिकेसर वर पञ्चाणण ॥ ३ णिय-णिय-आसणेहिँ थिय अविचल भग्ग-विसाण णाई वर मयगल ॥४ मन्ति-महल्लएहिँ एत्थन्तर णिसुणिय सीय रुअन्ति पंडन्तरें ॥५ भणइ विहीसणु 'ऍह को रोवइ वारवार अप्पाणउ सोअइ ॥६ णावइ पर-कलत्तु विच्छोइउ' पुणु दहवयणहाँ वयणु पजोइउ ॥ ७ 'मञ्छुडु एउ कम्मु तुह केरउ अण्णहाँ कासु चित्तु विवरेरउ' ॥८ तं णिसुणेवि सीय आसासिय कलयण्ठि व पिय-वयणहिँ भासिय ॥ ९ 'ऍहु दुजणहों मझें को सजणु णिम्व-वणहों अब्भन्तरें चन्दणु ॥ १० ॥ पत्ता॥ विहुरे समावडिऍ ऍहु को साहम्मिय-वच्छलु । जो मइँ धीरवइ एवड्डु कासु स इँ भु व-वलु' ॥ ११ [४२. बायालीसमो संधि] पुणु वि विहीसणेंण दुव्वयणेहिं रावणु दोच्छइ । तेत्थु 'पडन्तरण आसण्णउ होऍवि पुच्छइ ॥ [१] 'अक्खहि सुन्दरि वत्त णिभन्ती कहिँ आणिय तुहुँ एत्थु रुवन्ती ॥१ कासु धीय कहि को तुम्हहँ पई' अवख' वहन्तु विहीसणु जम्पइ ॥ २ 'कवणु ससुरु कहि को तुह देवरु अत्थि पसिद्धउ को तुह भायरु ॥ ३ 18. 1 P तिमरि", s तिमिरि. 2 A ‘गए. 3 P S 'मारीचि. 4 s अवर. 5 P S वणंतरे. 6 PA अप्पाणउं. 7 P एह, एहु. 8 A महु. . 1. 1 PS दुच्छइ. 2 A होएविणु. 3 PS णिरुत्ती, A निभंती, 4 PS कहि. 5 A तू नाणिय. 6 PS एण. 7 A तुरंती. [१८] १ नताननाः. [१] १ पटन्तरेण. २ चिन्तावान्. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १६६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १, ४-९,२,१-६ सप्परियण कहि तुहुँ एक्कल्ली अक्खहि केम वणन्तर भुल्ली ॥४ 1°के कजेण वणवासु पइट्ठी चक्केसरेण केम तुहुँ दिट्ठी ॥५ किं-माणुसि किं खेयर-णन्दिणी किं कुसील किं सीलहों भायणि ॥ ६ अण्णु विव] तुम्ह देसन्तरु कहहि वियारेवि णियय-कहतरु' ॥७ 5 एम विहीसण-क्यणु सुणेविणु लग्ग कहेवएँ जिम णिसुणइ जणु ॥८. ॥ घत्ता ॥ 'अह किं वहुएण लहुअ बहिणि भामण्डलहौं । हउँ सीयाएवि जणयहों सुअ गेहिणि वलहों ॥९ । [२] ॥ वन्धेवि राय-पटु भरहेसहों तिणि वि संचल्लिय वणवासों ॥ १ सीहोयरहों मडप्फरु भावि 'दसउर-णाहों णिय-मणु रजेवि ॥ २ पुणु कल्लाणमाल मम्भीसेवि 'णम्मय मेल्लवि विञ्झु पईसेवि ॥३ 'रुद्दभुति णिय-चलणहिँ पा.वि वालिखिल्लु णिय-णयरहों धाडेवि ॥ ४ रामउरिहिँ चउँ मास वसेप्पिणु धरणीधरहों धीय परिणेप्पिणु ॥ ५ । फेडेंकि अईवीरहों वीरत्तणु पइसरेवि खेमञ्जलि-पट्टणु ॥ ६ तेत्थु वि पञ्च पंडिच्छेवि सत्तिउ सत्तुदवणु मसि-वण्णु पवित्तिः ॥७ · पुणु तहों तणिय धीय परिणेप्पिणु मुणि-जुअलहों उवसग्गु हरेप्पिणु ॥ ८ ॥घत्ता ॥ हरि-सीय-वलाई आयइँ सज्जइँ आइयई। *णं मत्त-गया दण्डारण्णु पराइयइँ ॥९ 8 PS सहुँ परियणणेण. 9 PS मि. 10 Ps किं. 11 PS सीलब्भायाणे. 12 Ps कहि तुम्हह. 13 PS सुणिवि विहीसणवयणु सुहावणु, 14 PS चविजइ, A कहेव्वइ. 15 P s जिह. 16 After line 8 all the three Mss. read the following as the Ghattā: दसरह-तव-कारणु सचद्धारणु वजयण्ण-सुमइहिँ भरिउ । जिण-वर-गुण-कित्तणु सीय-सइत्तणु तं णिसुणहाँ राहव-चरिउ ॥ Now these lines occur previously. They have not much relevancy here. They are not spoken by Sītā. The lines that follow this distich are given as heading the following Kadavaka, where they are quite out of place. Hence the above distich is a clear interpolation. 2 1 P भंजवि. 8 मंजिवि.2P रंजवि, रंजिवि. 3A लेवि. 4A रूहहरिउ,5s स्थाणहो घारिवि. 6 PS रामाउरि.7A चाउमास. 8 A अइधीरहो धीरत्तणु.9 PA पडिच्छिवि, पडिच्छिउ. 108 पवित्त, A पवित्तिउ corrects as पवित्तउ. 11 PS सजा, A सेजए. 12 s जिह. [२] १ वज्रकर्णस्य. २ नर्मदा नदी. ३ भिल्ल राजा. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३, १-८, ४, १-९] उज्झाकण्डं-बायालीसमो संधि [१६७ [३] तहिँ मि कालें मुणि-गुत्त-सुगुत्तहँ संजम-णियम-धम्म-संजुत्तहँ ॥ १ वणें आहार-दाणु दरिसावेवि सुरवर-रयण-वरिसु वरिसावैवि ॥ २ पक्खिहें पक्ख सुवण्ण समारेवि सम्वुकुमार वीरु संघारेवि अच्छहुँ जाव तेत्थु वण-कीलऍ एक कुमारि आय णीय लीलऍ ॥ ४ ॥ पासु पटुक्किय करिणि व करिणों पुणु णिल्लज्ज भणइ "मइँ परिणों" ॥५ वल-णारायणेहिँ उवलक्खिय • पुणु थोवन्तरें जाय विलक्खिय ॥ ६ गय खर-दूसणाहुँ कूवारेंहिँ मिडिय ते वि सहुँ समर कुमारोहँ ॥७ ॥ घत्ता ॥ किं मुक्कु ण मुक्कु सीह-णाउ रणे लक्खणेण । तं सदु सुणेवि रामु पधाइउ तक्खणेण ॥ ८ [४] गउ लक्खणहों गवेसउ जाहिँ हउँ अवहरिय 'णिसिन्दें ताहिँ ॥ १ अजु वि जण-मण-णयणाणन्दहों पासु णेहु म. राहवचन्दौं ' ॥२ लइड णाउँ जं दसरह-जणयहुँ हरि-हलहर-भामण्डल-तणयहुँ ॥ ३ 15 चित्तु विहीसण-रायों 'डोल्लिउ 'तुम्हेंहिँ 'सुयउ सुयउ जं वोल्लिउ ॥४ "ते हउँ आउ आसि विणिवाऍवि णवर जियन्ति भन्ति उप्पाऍवि ॥ ५ दुक्कु पमाणहों मुणिवर-भासिउ जिह"खउ लक्खण-रामों पासिउ"॥६ एवं वि करहि महारउ वुत्तउ उत्तिम-पुरिसहुँ एउ ण जुत्तउ ॥७ एकु विणासु अण्णु लजिजइ धिद्धिक्कारु लोऍ पाविजइ ॥ ८ ॥ ॥ घत्ता ॥ णिय-कित्तिहें राय सायर-रसण-खलन्तियहें । मं भञ्जहि पाय तिर्खयणे परिसक्कन्तियहें ॥ ९ 3. 1 Ps सुगुत्तहि. 2 P °संजुत्तेहिं, 8 °संजुत्तिहिं. 3 P S वण'. 4 A तासु. 5A लज्जविहूण. 6 P S °दूसणाहु, A दूसणहं. 7 A कुवारें. 8 A कुमारें. 9 P S मुक्कर, 4. 1 PS मइ, A महु. 2 P सुअउं सुअउं. 3 PS हरू, A तहेउ. 4 एव्ववि, P एव वि corrected as एव हि. 5 A अवरु. 65 कित्तिहिं. 7 PS भजहि. 8 PE तिहुयण. [४] १ राक्षसेन. २ विस्मितः चिन्तातुरोऽभूत्. ३ हे रावण, श्रुतं त्वया. ४ विभीषणो(°ण.उ.) पाच, पूर्व ते दशरथ-जनकादीनां विनाशं कृत्वा अहं आगतः. ५ मम भ्रान्ति उत्पद्यते, ते नवरं जीवन्ति. ६ रावणस्य. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १६८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०५, १-१०,६, 1-1. रावण जे रमन्ति परदार' दुक्खइँ ते पावन्ति अपारइँ॥१ जम्हि ते सत्त णरय भय-भीसण हसहसहसहँसन्त स-हुवासण ॥२ हुहुहुहुहुहुहुहन्त स-उपद्दव सिमिसिमिसिमिसिमन्त- किमि-कदम ॥३ रयणि-सकर-कालुय-पङ्क-प्पह धूमप्पह-तमपह-तमतमपह ॥४ तहिँ असरालु कालु अच्छेवउ पहिलऍ उवहि-पमाणु जिवेवउ ॥ ५ तिणि सत्त वीसद्ध रउद्दइँ सत्तारह वावीस समुद्दइँ॥६ पुणु तेतीस-जलहि-परिमाण जहिँ दुक्खइँ गिरि-मेरु-समाणइँ ॥ ७ . जो पुणु णरउ णिगोउ सुणिजइ मेइणि जाव ताव तहिँ छिज्जइ ॥८ " तें कजें पर-दारु ण रम्मइ तं किजइ जं सुगइहिँ गम्मई ॥९ ॥ घत्ता ॥ आरुढ दसासु 'किं पर-दारहों एह किय। . . "तिहुँ खण्डहुँ मज्झें अक्खु परोईय कवण तिय ॥ १० [६] 1 तो अवहेरि करेवि विहीसणे चडिउ महग्गएँ तिजगविहूसणें ॥ १ सीय वि पुष्फ-विमाणे चडाविय पट्टणे हट्ट-सोह दरिसाविय ॥२ संचल्लउ णिय-मण-परिओसें झल्लरि-पडह-तूर-णिग्धोसें ॥ ३ 'सुन्दरि पेक्खु महारउ पट्टणु वरुण-कुवेर-वीर-दलवट्टणु ॥ ४ सुन्दरि पेक्खु पेक्खु चउ-वार णं कामिणि-वयणइँ स-वियारइँ॥५ 2" सुन्दरि पेक्खु पेक्खु धय-छत्तइँ । पप्फुल्लिय िणाइँ सयवत्तइँ ॥ ६ सुन्दरि पेक्खु महारउ राउलु हीर-गहणु मणि-खम्भ-रमाउलु ॥ ७ सुन्दरि करहि महारउ वुत्तउ लइ चूडउ कण्ठउ कडिसूत्तउ ॥८ सुन्दरि करि पसाउ लइ चेलिउँ चीणउ लाडु घोडु हारेकेलिउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ महु जीविउ देहि वोल्लहि वयणु सुहार्वणउ । चडु भयवर-खन्थें लइ महएवि-पसाहणउ' ॥१० 5. 1 PA रामण, 2 P A °हसंहसंतहुआसण. 3 s °हुहंति. 4 A वहु. 5 P S A रयणीसक्कर'. 6 S अच्छेव्बउ. 7 PS पहिलउ. 8 PS जिजइ. 9 Ps सुहगइ. 10 PS दसाणणु. 11 P A तिहु, तिह. 12 A पराई. 6. 1 PS संचल्लिउ. 2 P A अवियारइ. 3 A°गहण. 4 P चेल. 5A चीणउं. 6 P लाडू, S णाडु. 7 s A सुहावणउं. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं० ७, १–९; ८, १–९ ] सम्पेइ दक्खवन्तु इंय सेज्जऍ 'केति णियय - रिद्धि महुँ दावहि एउ जं रावण रज्जु तुहारउ एउ एउ जं पट्टणु सोमु सुदंसणु जं राउलु णयण-सुहङ्करु एउ जं दावहि खर्णे खणें जोबणु . * एउ जं कण्ठर कडउ स मेहलु रहवर - तुरय- गइन्द-सयाइ मि सण व काइँ किं समलहणेण जिह जिह चिन्तिय आस ण पूरइ 'विहि तेत्तर देइ जं विहियेउ उ. कम्मेण केण संखोहिउ • धिधि अहिलसिय कुणारि विलीणी यह पासिउ जाउ सु-वेसउ एव विचित्तु चित्तु साहारें वि सीर्यऍ समउ खेड्डुं आमेल्लॆवि रवर- विन्देहिँ परिमिउ दहमुहु • गिरि दिड तिकूडु रवि-डिम्भों दिष्णु उज्झाकडं - बायाली समो संधि [ १६९ [७] दोच्छिउ रावणु राहव- भजऍ ॥ १ अप्पड जगहों मझें दरिसीवहि ॥ २ तं महु तिण- समाणु हलुआरउ ॥ ३ तं महु महों णाइँ जमसासणु ॥ ४ तं महुइँ मसाणु भयङ्करु ॥ ५ तं महु मणहों णाइँ विस-भोयणु ॥ ६ सील - वह तं मलु केवलु ॥ ७ आय महु पुणु गणु ण काइ मि ॥ ८ ww ॥ घत्ता ॥ जहिँ चारितहों खण्डणउ । महु पुणु सीलु जें मण्डणउ ॥ ९ [2] तिह तिह रावणु हियऍ विसूरइ ॥ १ किं वैढ जाइ णिलाडऍ लिहियंउ ॥ २ जाणन्तो वि तो वि जं मोहिउ ॥ ३ वुण्ण-कुरङ्गि जेम मुह दीणी ॥ ४ महु घरें अस्थि अयउ वेसउ' ॥ ५ दुक्खु दुक्खु मण - पसरु णिवारेंवि ॥ तं गवाणरमणु वणु मेलॅवि ॥ ७ संचल्लिउ यि यरिहें अहिमुहु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जण-मण-णयण-सुहावर्णंउ । णं महि-कुलवहुअथणउ ॥ ९ 7. 1 sA संपय 2 P A कित्ति 3 P दरिसावड़ि, s दरिसावहिं. 4 Ps जं दावहि. 5 A तुहारउं. 6 Ps विहूणेहिं. 7 A सयाहूं. 8 PSA मायहि. 9 A काई. 10 PA खंडणउ . 8. 1 P विहिउं. 2 A बहु. 3 A निडालए. 4 P लिहिअउं. 5 A कुमारि. 6 Ps भायहो . 7Ps अणेय सुवेसउ 8°P सीयहे, s सीयहिं. 9 P खेडू, s पेडु. 10s A चणउं. 11 Ps डिम्हो . 12 A थणउं. स० प० च० २२ 5 10 20 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ णं धरु धरहें गब्भु णीसरियउ पहिलंड व णामेण पइण्ड ates जण-मण- यणाणन्दणु • तइयर वणु सुहसेउ सुहाँउ चउथ वणु णामेण समुच्चउ चारण- वेणु पञ्चम रर्वण्णउ छट्ठर वणु णामेण णिवोहर सत्तमु वणु सीयलु सच्छायउ 10 15 १७०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 20 तहिँ गिरिवर- पट्टे थिय गयवर-खन्धे [९] www. — सेत्तर्हि उववणेहिं परियरियउ ॥ १ सज्ज - हिउ जेम विर्थिण्णउ ॥ २ णावर जिणवर-विम्वु स-चन्दणु ॥ ३ जिणवर - सासणु णाइँ से सावर ॥ ४ वग-वलाय-कारण्ड-सकोञ्च ॥ ५ चम्पय-तिलय-वल-संछण्णं ॥ ६ महुअर - रुणुरुण्टन्तु सुसोह ॥ ७ पमउजाणु णाम - विक्खायंउ ॥ ८ ॥ घन्ता ॥ सोहइ लङ्काणयरि हि । गहिय- पाहण हुअ जिह ॥ ९ [१०] [ क० ९, १–९, १०, १५ तावत्थु णिज्झाइय वावि असोय - मालिणी हेमवण्ण स-पओहर मणहर णाँइँ कामिणी ॥ १ चउ-दुवार - चउ गोउर- चउ-तोरण-रखण्णिया चम्पय-तिलय-वउल-णारङ्ग-लवङ्ग-छण्णिया ॥ २ तहिँ पसें वइदेहि वेष्पिणु गउ दसाणणो झिमाणु विरहेण विसंथुलु विमणु दुम्मणो ॥ इं मयण-वाण-जज्जरियउ जरि दुवारं वारओ दूइआउ आवन्ति जन्ति सयवार - वारओ ॥ ४ वयणएहिं खर-महुरेहिं मुहु सूसई विसूरए छोहें छोहें णिवर्डेन्तऍ जूआरो व जूरए ॥ ५ 9. 1 P सत्तेहि, 8 सत्तिहि. 24 पहिलउं 3PA पइण्णउं. 4 P हिअउं 5P विच्छिण्ण, s विच्छिन्नउ, A विच्छिन्नउं. 6P सुहावउं 7A पिउ. 8 A पंचमउं. 9s रवण्णउं, A 12 P पउमुजाणु s पउमुज्जाणु. 13 P णामें, s रवन्नउं. 10 P A संच्छण्णउं 11 P सुसोहउं णामे. 14 P विक्खायउं 15 मज्झे, s मज्झि 3 10. 1 Ps वाइ. 2 F S A णाइ. 3 Ps सिजमाणु. 4 P दूमणो, S दूमणे. 5 P जरियउ. 6 Ps दुव्वारवारउ 7Ps वारउ 8P वयणेहिं, s वयणेहि 9Ps सुसइ विसूरई 10 P विडतिए, s णिवडंतिइ. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं० १०, ६-९, ११, १-९, १२, १-२] उज्झाकण्ड-बायालीसमो संघि [१७१ . सिरु धुणेई कर मोडइ अङ्गु वलेइ कम्पए अहरु लेवि णिज्झायइ कामसरेण जम्पए ॥ ६ गाइ वाइ उबेल्लइ हरिस-विसाय दावए वारवार मुच्छिज्जइ मरणावत्थ पाए ॥ ७ चन्दणेण सिञ्चिज्जइ चन्दण-लेउ दिए । चामरेहिँ विजिजइ तो वि मणेण झिजए ॥ ८ . • ॥ घत्ता ॥ किं रावणु एकु जो जो गरुअइँ गजियउ । जिणे-धवलु मुएवि कामें को ण परज्जियउ ॥ ९ [११] थिएँ दसाणणे विरह-भिम्भले जाय चिन्त वर-मन्ति-मण्डले ॥१ 'एत्थु मल्लु को कुइऍ लक्खणे सिद्ध जासु असि-रयणु तक्खणे ॥२ णिहउ सम्वु में दूसणो खरो होई कु-इ ण सावण्णु सो णरो' ॥३ भणइ मन्ति सहसमइ-णामेणं 'कवणु गहणु एक्केण रामेणं ॥४ लक्खणेण सह साहणेणं वा रह-तुरङ्ग-गय-वाहणेण वा ॥५ दुत्तरे दुसञ्चार-सायरे कहिँ पएसु विच्ची-भयङ्करे ॥ ६ . रावणस्स पवलं वलं महा अत्थि वीर एकेक दूसहा ॥ ७ किं मुएण दूसणेण सम्वुणा सायरो किमोह, विन्दुणा' ॥८ ॥ पत्ता ॥ तं वयणु सुणेवि विहसेंवि पञ्चामुहु भणइ । . 'किं वुच्चइ एक्कु जो एकु जें सहसइँ हणइ ॥९ [१२] अण्णुएँ णिसुअ वत्त मइँ एहिय रावण-मन्दिरें णीसन्देहिय ॥१ जे जे परवइ के-इ कइद्धय जम्वव-णल-सुग्गीवङ्गङ्गय ॥२ 15 11 P 8 धुणेवि. 12 PS करु. 13 PS कंपइ. 14 Ps °जरेण. 15 P कंपइ, कंपई. 16 PS दावई. 17 PS पावई. 18 A °लेव. 19 P S दिजइ. 20 s चामरेण. 21 PS झिजई. 22 P S गरुअइ, A गरुयइं. 23 P. गजिअउं. 24 PS जिणु. 11. 1 PS A थिय. 2 A हुइ ण काई. 3 P कमणु. 4 A सारणेण. 5 वीची. Ps किंमो, A किमो. 7 A पंचाउहु. 12. 1 PS रामण. 2 P णिस्संदेहिभ, s णिस्संदेहिय. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १७२] सयम्भुकिङ पउमचरिउ समउ विराहिएण वण-सेवहुँ तं णिसुणेवि दसाणण-भिचें 'एह अजुत्त वत्त पइँ अक्खिय का वि अणकुसुम वलवन्तहाँ तं किं माम-वइ वीसरियड तो एत्थन्तरे भइ विहीसणु एवहिँ सो वाउ चिन्तिज्जइ एम भणेवि चउद्दिसु ताडिय [ क० १२, १-११ मिलिया वासुव - वलएवहुँ' ॥ ३ वुच्चइ पश्चामुँहु मारिश्चें ॥ ४ रावणु मुऍविण अण्णहों पक्खिय ॥ ५ दिण्णी' खरेण धीय हर्नुवन्तो ॥ ६ जें पisara मिलइ भय - डरियउ' ॥ ७ 'केत्ति चैवहु वयणु सुण्णासणु ॥ ८ लङ्काणांहु जेण रक्खिज्जइ' ॥ ९ पुरें आसालिय विज्ज भमाडिय ॥ १० ॥ घता ॥ दिदु माया-पायारु कि । रज्जुं सयं भुञ्जन्तु थिउ ॥ ११ * अउज्झा - कण्डं समत्तं ! तियसहु मि दुलहु णीस णिसिन्दु आइएवि पडिमोवमाऍ वीअम उज्झा कण्ड आइचम्बिमाए ( ? ) । सयम्भु-घरिणीऍ लेहवियं ॥ imm * * 3 A पंचाउहु. 4s omits this pada. 5 P 3 दिग्ण 6P हणुमंत हो, 7s पडिवेक्ख, A पडिवक्खें. 8 PS वयणु चवहु. 9A नासाली. 10 A रजउ सई. 11 A. does not “read this Gāthā. 12Ps अवज्झा, A अउझां. 13 P लेहाविअं, s लैह वि. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कइराय-सयम्भुएव-फिउ पउमचरिउ #BR >तईयं सुन्दरकण्डं [४३. तियालीसमो संधि] . एहऍ अवसर किक्किन्धपुर णं गउ गयहाँ समावडिउ। । सुग्गीवहाँ विड-सुग्गीउ रण तारा-कारणे अन्भिडिउ ॥ [१] पडिवक्खु जिणेवि ण सक्कियउ विदाणउ माण-कलङ्कियउ ॥१ णं हियवऍ सूलें सल्लियर माया-सुग्गीवें 'घल्लियउ ॥२ सुग्गीउ भमन्तु वणेण वणु संपाइउ खर-दूसणहँ रणु ॥ ३ ॥ वलु दिट्ठ सयलु सर-जज्जरिउ तिल-मेत्तु खुरुप्पॅहिँ कप्परिउ ॥ ४ । कत्थइ सन्दण सय-खण्ड किय कत्थइ तुरङ्ग णिज्जीव थिय ॥ ५ . कत्थवि लोट्टाविय हत्थि-हड कत्थइ सउणेहि खज्जन्ति भड ॥ ६. कत्थइ छिण्णइँ धय-चिन्धाइँ कत्थइ णञ्चन्ति कवन्धाइँ ॥७ कत्थइ रह-तुरय-गयासण. हिण्डन्ति समरे सुण्णासण. ॥८ ॥ घत्ता॥ तं तेहउ किकिन्धेसरण भय-भीसावणु 'दिट्ट रणु । .. उम्मेढें लक्खण-गयवरण णं विद्धंसिउ कमल-चणु ॥९ [२] रणु भीसणु जं जें णियच्छियउ खर-दूसण-परियणु पुच्छियउ ॥ १ ॥ 'ईमु काइँ महन्तउ अच्चरिउ वलु सयलु केण सर-जजरिउ' ॥२ तं वयण सुर्णेवि दूमिय-मणेण वुच्चइ खर-दूसण-परियणेण ॥ ३ 'को वि दसरहु तहाँ सुअवेण्णि जण वण-वासें पइट्ट विसण्ण-मण ॥४ 1. 1 A विदाणउं. 2 A दूसणहो. 3 P S तिलु. 4 Ps °सणाई. 5 s omits these words. 2. 1 P एउ, s यऊ. 2 PS अच्छरिउ. 3 s कु. 4 P A दसरहो. [१] १ निर्धाटितः. २ तिलमात्रं खण्ड खण्डं कृत्वा. ३ आसनानि. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १७४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० २,५-९,३,१-१२,१-२ सोमित्ति को वि चित्तेण थिरु तें सम्वुकुमारहों खुडिउ सिरु ॥५ असि-रयणु लइउ 'तियसहुँ वलिउ चन्दणहिहें जोवणु दरमलिउ ॥ ६ कूवारें गय खर-दूसगहुँ। अजयहुँ जय-लच्छि -विहूसणहुँ ॥ ७ अभिट्ट ते वि सहुँ लक्खणेण तेण वि दोहाविय तक्खणेण ॥ ८ ॥घत्ता॥ केण वि मण अमरिस-कुद्धऍण हिय गेहिणि वणे राहवहाँ। पाडिउ जडाइ लग्गन्तु कुढे एत्तिउ कारणु आहवाँ ॥९ [३] एहिय णिसुणेवि संगाम-गइ चिन्ताविउ किक्किन्धाहिवइ ॥१ "किर पइसमि गम्पि जाहँ सरण किउ दइवें तह मिणवर मरण ॥२ एहएँ अवसरे को संभरमि किं हणुअहो सरणु पईसरमि ॥ ३ तेण वि रिउ जिणेंवि ण सक्कियउ पञ्चेल्लिउ हउँ णिरत्थु कियउ ॥४ किं अब्भत्थिजइ दहवयणु णं णं तिय-लम्पडु लुद्ध-मणु ॥ ५ अम्हइँ विणिवाऍवि वे वि जण सहुँ रज्जें अप्पुणु लेइ धण ॥ ६ "खर-दूसण-देह-विमर्पणहुँ। वरु सरणु जामि रहु-णन्दणहुँ' ॥७ चिन्तेविणु किकिन्धाहिवेण हक्कारिउ मेहंणाउ णिवेण ॥ ८ • 'तं गम्पि विराहिउ एम भणु वुच्चइ सुग्गीउ आउ सरणु' ॥ ९ पिय-वयणहिँ दूउ विसज्जियउ गउ मच्छर-माण-विवजियउ॥ १० पायाल-लङ्क-पुर पइसरेवि तें वुत्तु विराहिउ जोक्करेंवि ॥ ११ ॥घत्ता ॥ 'सुग्गीउ सुतारा-कारणेण विड-सुग्गीवें घल्लियड़ । । किं पइसरहु किं म पइसरउ तुम्हहँ सरणु समल्लियां' ॥ १२ [४] तं णिसुणेवि हरिस-पसाहिएण 'पइसर' पवुत्तु विराहिएण ॥१ 23 'हउँ धण्णउ जसु किक्किन्धराउ अहिमाणु मुएप्पिणु पासु आउ' ॥२ 5 A वलिउं. 6 P s °दूसणाहु. 7 PS विहूसणाहु. 8 P आभिट्ट, S आभिट्ट. 9 A सरसल्लिय. 3. 1 P8 जाह गंपि. 2 PS णवर ताह मि. 3 P पञ्चलिउ. पञ्चलिउ. 4 Pषभत्थिजउ. 54 अम्हे हिं. 6 P विमद्दणाहुं, S °विमद्दणाहु. 7 P जाहु, s जाहुं. 8 PS णंदणाहु. 9Ps हेमणाउ, A मेहनाउ. 10 PS मंथरगमण. 11 P s°पुरु. 125 वि तारा. 13 A पइसउ किं व म पइसरउ. 14 P पइसउ corrected as पइसरउ, पइसउ. 4. 1 P A धण्णउं. 2 P मुएविणु. . [२] १ देवानाम्. [३] १ खरदूसणानाम्. २ (P's. reading) उत्तालः. ३ समायातः. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०४, ३-९;५, १-९;६, १-५] सुन्दरकण्डं-तियालीसमो संधि ( १७५ । संमाणिउ गउ पल्ल९ दूर पइसारिउ पहु आणन्दु हूउ ॥ ३ तं तूरहँ सङ सुणेवि तेण सो वुत्तु विराहिउ राहवेण ॥ ४ 'सहुँ साहणेण कण्टइय-देहु आवन्तउ दीसइ कवणु एहु' ॥५ तं णिसुणेवि णयणाणन्दणेण वुच्चइ चन्दोयर-णन्दणेण ॥ ६ "सुग्गीव-वालि इय' भाइ वे वि वड्डारउ गउ पवज्ज लेकि॥७ एहु वि जिणेवि केण वि खलेण वण-वासों घल्लिउ भुअ-चलेण ॥ ८ .॥ घत्ता ॥ वर-वाणर-धउ सूररय-सुउ तारा-वल्लहु विउलमइ । जो सुबइ कहि मि कहाणऍहिँ ऍहु सो किक्किन्धाहिवई' ॥ ९ ॥ स-विराहिय लक्खण-रामएव वोल्लन्ति परोप्परु जाव एव ॥ १ तिणि मि सुग्गीवें दिट्ठ केम आगमेण तिलोअ तिवाय जेम ॥२ चउ दिस-गय एक्कहिँ मिलिय णाइँ वइसारिय णरवइ जम्बवाइ ॥ ३ संमाणेवि पुच्छिय लक्खणेण 'तुम्हहँ अवहरिउ कलत्तु केण ॥४. तं वयण सुर्णेवि सबहुँ महन्तु णमियाणणु पभणइ जम्बवन्तु ॥ ५ 'वण-कीलऍ गउ सुग्गीउ जाम थिउ पइसेंवि विडसुग्गीउ ताम ॥ ६ थोवन्तर वालि-कणिमु आउ सामन्त-मन्ति-मण्डल-सहाउ ॥ ७ 'णउ जाणिउ विहिं मि कवणु राउ मणे विम्भउ सबों जणहाँ जाउ ॥ ८ ॥घत्ता॥ सुग्गीव-जुअलु कोड्डावणउ पेक्खेंवि रहस-समुच्छलिउ । वलु अद्धउ सुग्गीवहाँ तणउ मायासुग्गीवहाँ मिलिउँ ॥९ एत्तहें वि सत्त अक्खोहणीउ एत्तहे वि सत्त अक्खोहणीउ ॥ १ थिउ साहणु अद्धौवद्धि होवि अङ्गङ्गय विहडिय सुहड वे वि ॥ २ . मायासुग्गीवहाँ मिलिउँ अङ्ग अङ्गाउ सुग्गीवहाँ रण अभङ्ग ॥ ३ 25 'विहिँ सिमिरेहिँ वे वि सहन्ति भाइ णिसि-दिवसेंहिँ चन्दाइच्च णाइँ ॥४ एत्तहें वि वीरु विप्फुरिय-वयणु सुउ वालिहें णामें चन्दकिरणु ॥५ 5. 1 PS अवहरिय. 2 5 णविआ. 3 A वलि सुग्गीउ. 4 A विण्ह वि. 5A कोडावणउं. 6s A तणउं. 7 P मिलिअड. ___6. 1 P. A. omit this pada.LS एत्तहि. 3 A होवि, 4 A मिलिउं. 5A महंगु. 6 Ps A विहि. [५] १ अधोमुखः. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १७६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०६,६-११७, १-९,८,१-६ थिउ तारह रक्खणु अभउ देवि “जइ दुकहाँ तो महु मरहों ते वि ॥६ जुज्झन्तु जिणेसइ जो जि अजु तहाँ सयलु स-तारउ देमि रज्जु" ॥७ विहिँ एक्कु वि णउ पइसारु लहइ णल-णीलहुँ पुणु सुग्गीउ कहइ ॥ ८ "सच्चउ' आहाणउ एहु आउ परयारिउ जि घर-सामि जाउ” ॥ ९ । असहन्त परोप्पर ढुक्क वे वि णिय-णिय-करवालइँ करेंहिँ लेवि ॥ १० ॥ घत्ता ॥ किर जाम भिडन्ति भिडन्ति ण वि .ताव णिवारिय वारऍहिँ। मुक्कडुस मत्त गइन्दै जिह ओसारिय कण्णारऍहिँ ॥ ११ [७] 10 ओसारिय जं पुरवर-जणेण थिय णयरहों उत्तर-दाहिणेण ॥ १ अण्णेक-दियहें जुज्झन्ति जाम पवणञ्जय-णन्दणु कुविउ ताम ॥२ "मरु मरु सुग्गीवहाँ मलिउ माणु" सण्णडु सुहड-साहण-समाणु ॥ ३ "हणु हणु" भणन्तु हणुवन्तु पत्तु पभणइ णिरु रहसुच्छलिय-गत्तु ॥ ४ "सुग्गीव माम मा मणेण मुज्झु विड-भडहाँ पडीवउ देहि जुज्झु ॥५ 15 जइ ण. वि भञ्जमि भुञ्ज-दण्ड तासु तो ण होमि पुत्तु पवणञ्जयासु" ॥ ६ तं वयणु सुर्णेवि किक्किन्धराउ तहों उप्परि गलगज्जन्तु आउ ॥७ ते भिडिय वे वि कण्टइय-देहे णव-पाउसें णं जल-भरिय-मेह ॥८ ॥ घत्ता ॥ . असि-चाव-चक्क गय-मोग्गरेंहिँ जिह सक्किउ तिह जुज्झियउ । हणुवन्तें अण्णाणेण जिह अप्पर पर वि ण बुझियउ ॥ ९ जं विहि मि मज्झें एक्कु वि ण णाउ गउ वलेंवि पडीवउ पवणजाउ ॥ १ सुरंगीउ वि पाण लएवि णटु णं मयगलु केसरि-घाय-ततु ॥२ किर पइसइ खर-दूसणहँ सरणु किउ णवर कियन्तें तहु मि मरणु ॥ ३ 25 तहिँ णिसुणिय तुम्हहँ तणिय वत्त जिह चउँदह सहसेकहाँ समत्त ॥ ४ तो वरि सुग्गीवहाँ करें 'परित्त सरणाइउ रक्खहि परम-मित्त' ॥५ . जं हरि अब्भस्थिउ जम्ववेण सुग्गीउ वुत्तु पुणु राहवेण ॥ ६ 7 Ps कारणे; P marginally notes 'रक्खणु' पाठे. 8 A देवि. 9 P S सो लोयाहाणउ, A आहाणउं. 10 PS पस्यारउ. 11 P घरे, घरि. 12 P A मुक्कंकुसु. 13 P S गइंदु. 7. 1PS "देहु. 2 PS णं णव. 3 P सजल मेह, 5 सजलमेहु. 8. 1A सग्गीवउ. 2 P णिसुणेचि, s णिसुणिवि. 3 PS चउदहः । [८] १ दया रक्षा वा. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22,.-९३९, १-९, १०,१-४] सुन्दरकण्डं-तियालीसमो संधि [१७७ 'तुहुँ मइँ आसङ्केवि आउ पासु अक्खहि हउँ सरणउ जामि कासु ॥७ जिह तुहुँ तिह हउ मि कलत्त-रहिउ वणे हिण्डमि काम-गहेण गहिउ' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ सुग्गीवें वुच्चइ 'देव सुण कुसल-वत्त सीयहें तणिय। जइ णाणमि तो सत्तमऍ दिणे पइसमि सलहँ हुआसणिय' ॥९ [९] जं जाणइ-केरउ लइउ णामु • तं विरह-विसन्थुलु भणइ रामु ॥ १ •'जइ आणहि कन्तहें तणिय वत्त तो वयणु महारउ णिसुणि मित्त ॥२ सत्तमऍ दिवसें एत्तडउ वुज्झु करें लायमि ताराएवि तुज्झु ॥३ भुञ्जावमि तं किक्किन्ध-णयह दक्खवमि छत्त-धय-दण्ड-पवरु ॥४ अण्णु मि तुह केरउ हणमि सन्तु परिरक्खइ जइ वि कियन्त-मित्तु ॥ ५ वम्भाणु भाणु गङ्गाहिसेउ अङ्गारउ ससहरु राहु केउ ॥ ६ वुहुँ विहफइ सुक्कु सणिच्छरो वि जमु वरुणु कुवेरु पुरन्दरो वि ॥ ७ एत्तिय मिलेवि रक्खन्ति जो वि जीवन्तु ण छुट्टइ वइरि तो वि ॥ ८. ॥ घत्ता ॥ जइ पइज ण पूरमि एत्तडिय जइ ण करमि सजणहँ दिहि । सत्तमऍ दिवसें सुग्गीव महु पत्तिय तो सण्णास-विहि' ॥९ . [१] सीराउहु पइजारूदु जं जैं संचल्लु असेसु वि सिमिरु तं जे ॥ १ संचल्लू विराहिउ दुण्णिवार सुग्गीउ रामु लक्खण-कुमारुः ॥२ ते चलिय चयारि वि परम-मित्त णावइ कलि-काल-कयन्त-मित्त ॥ ३ णं चलिय चयारि वि दिस-गइन्द णं चलिय चयारि वि खय-समुद्द ॥ ४ . णं चलिय चयारि वि सुर-णिकाय णं चलिय चवल चरविह कसाय ॥ ५ णं चलिय चयारि 'विरिश्च-वेय उवदाण-दण्ड णं साम-भेय ॥ ६ . अह वण्णिएण किं एत्तडेण णं चलिय चयारि वि अप्पणेण ॥ ७ 25 थोवन्तरें तरल-तमाल-छण्णु जिण-धम्मु जेम सावय-रवण्णु ॥ ८ 4 PA सरणउं. 5 PS सलस. 9. 1 A omits this pada.P कंतहो, S A कंतहिं. 3 A °पउरु. 4 P हणउ. 5 PA कियंतु. 6 Ps वुह विष्फइ.7 PS जम. 8 P S जइ. 10. 1 P णिकाय, s कषाय. २ चितायाम्. [९] १ ईश्वरः. [१०] १ ब्रह्मणः वेद-चतुष्टय. स० प.च०२३ Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १७८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १०,९,११,१-९) . ॥घत्ता ॥ . सुग्गीवें रामें लक्खणेण गिरि किक्किन्धु विहावियउ । पिहिमिएँ उच्चाऍवि सिर-कमलु मउड णाई दरिसावियउ॥९ [११] । थोवन्तरें धण-कञ्चण-पउरु लक्खिजइ तं किक्किन्धणयरु ॥१ णं णहयलु तारा-मण्डियउ णं कव्वु कइद्धय-चड्डियउ ॥२ णं हणुअ-विहूसिउ मुह-कमलु विहसिउ सयवत्तु णाइँ स-णलु ॥ ३ णं णीलालङ्कित आहरणु णं कुन्द-पसाहिउ विउल-चणु ॥४ सुग्गीव-वन्तु णं हंस-सिरु णं झाणु मुणिन्दहुँ तणउ थिरु ॥ ५ " माया-सुग्गीवें मोहियउ कुसलेण णाई कामिणि-हियउ ॥ ६ एत्थन्तर वद्धिय-कलयलेंहिं जम्वव-कुन्देन्दणील-णलेंहिँ ॥७. सोमित्ति-विराहिय-राहवेंहिँ सव्वेहि णिव्बूढ-महाहवेहि ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ . सुग्गीवहों विहुरे समावडिएँ वहु-संमाण-दाण-'मणेंहिँ । " .वेढिजइ तं किक्किन्धपुरु णं रवि-मण्डलु णव-घणेहिँ ॥ ९ [१२] वेढेप्पिणु पट्टणु णिरवसेसु पट्ठविउ दूउ विड-भडहाँ पासु ॥ १ सुग्गीवें रामें लक्खणेण सन्देसउ पेसिउ तक्खणेण ॥ २ 'किं वहुणा कहें परमत्थु तासु *जिम भिडु जिम पाण लएवि णासु'॥३ " तं वयणु सुणेवि कप्पूरचन्दु संचल्लु णाइँ खयकाल-दण्डु ॥४ दुजउ माया-सुग्गीउ जेत्थु .. सह-मण्डवें दूउ पड्छ तेत्थु ॥ ५ जो पेसिउ रामें लक्खणेण सन्देसउ अक्खिउ तक्खणेण ॥ ६ 'णउ णासइ अज्जु वि एउ कजु कहाँ तणिय तार कहाँ तणउ रज्जु ॥ ७ पहु पाण लएप्पिणु णासु णासु जीवन्तु ण छुट्टहि अवसु तासु ॥८ ॥ घत्ता ॥ सन्देसउ विड-सुग्गीव सुणे पुणरवि सुग्गीवहाँ तणउ । सहुँ सिर-कमलेण तुहारऍण रज्जु लएव्वउ अप्पणउ' ॥ ९ ___ 11. 1 P अइद्धय°, s कयद्धय. 2 P S मुणिंदहों. 3 SA तणउं. 4 A तं माया सुग्गेवे हियउ. 5 Ps वट्टिय. 6 P S 'विराहिव. 7 Ps 'मणिहिं, s 'माणेहिं. 12. 1 PS दिज्जइ.2A किं. 3 5 कपूरचंडु. 4 A कहि. 5 A तणउं. 6 PS A तणउ. 7 A लएसइ अप्पणउं. . [११] १ चिवुको. २ सर-विशेष, अन्यत्र नाल. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4421-11-2] सुन्दरकण्डं-तियालीसमो संधि (१७९ [१३] तं वयणु सुर्णेवि चर्वणुब्भडेण आरटे दुढे विड-भडेण ॥ १ आएसु दिण्णु णिय-साहणहों 'वित्थारहों मारहों आहणों ॥२ पावहाँ मुण्डांवाँ सिर-कमल सहु णासें छिन्दहाँ भुअ-जुअलु ॥ ३ । दूअर्हो दूअत्तणु दक्खवहों पाहुणंउ कयन्तहाँ पट्टवहीं ॥४ पह मन्तिहिँ दुक्खु णिवारियउ सुग्गीव-दउ गउ खारियउ ॥५ एत्तहे विणरिन्दु ण संठियउ • णिय-सन्दणं-वीढ़ें परिट्रियउ॥६ 'सण्णहेवि स-साहणु णीसरिउ पञ्चक्खु णाइँ जमु अवयरिउ ॥ ७ पडिक्क्ख-पक्ख-संक्खोहणिहिँ णिग्गउ संत्तेहिँ अक्खोहणिहिँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ . सुग्गीवहीं रामहों लक्खणहों विड-सुग्गीउ गम्पि भिडिउ । हेमन्तहों गिम्भों पाउसहों णं दुक्कालु समावडिउ ॥ ९ [१४] अभिट्टई वेण्णि मि साहणाइँ जिह मिहुणइँ तिह हरिसिय-मणार॥१ जिह मिहुणइँ तिह अणुरत्ताइँ जिह मिहुणइँ तिह पर-तत्ताइँ ॥२ । जिह मिहुणइँ तिह कलयल-कर. जिह मिहुणइँ तिह मेल्लिय-सरई॥३ जिह मिहुणइँ तिह डसियाहर जिह मिहुणई तिह सर-जजरई ॥४ जिह मिहुणइँ तिह जुज्झाउरई ॥५ जिह मिहुणइँ तिह अञ्चष्भडइँ जिह मिहुणइँ तिह विहडप्फडइँ ॥६ जिह मिहुणइँ तिह णिरु वेवियइँ जिह मिहुणइँ तिह पासेइयई ॥ ७ ॥ जिह मिहुणइँ तिह णिच्चेट्ठियइँ णिप्फन्दइँ जुज्झन्तइँ थियइँ ॥ ८ ॥घत्ता ॥ तेहएँ अवसरे विण्णि वि वलइँ ओसारियइँ महल्लऍहिँ । 'पर तुम्हेंहिँ खत्त-धम्म सरेवि जुज्झेबउ एकल्लऍहिँ' ॥९ 13. 1 Ps बिच्छारहों. 2 P S पाहुणहु, A पाहुणउं. 3 After line 4 P. S. read this extra pāda: जिम णावह कालहो सिक्खवहो. 4 P°संदणे पीठे, s संदणि पीठि. 5A सच वि. 14. 1 PS आभिट्टइं. 2 PS पहरंताई. 3 P S अणुरत्ताई, पररत्ताई noted marginally as a variant. 4 P. s. read the penultimate syllable of each of the remaining pādas as long. 5 P 5 महंतएहिं. 6 A करेवि. • [१४] १ कम्पितानि. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १५, १-९,१६, १९11011 _ [१५] . एत्थन्तर सिमिरइँ परिहरेवि खत्तिय खत्ते अभिट्ट वे वि ॥१ सुग्गीवें विडसुग्गीउ वुत्तु "जिह माया कवडे.रज्जु भुत्तु ॥२ खल खुद्द पिसुण तिह थाहि थाहि कहिँ गम्मइ रहवर वाहि वाहि' ।। ३ 5 तं णिसुणेवि विष्कुरियाणणेण दोच्छिउ जलणुका-पहरणेण ॥४ 'किं उत्तिम-पुरिसहुँ एहु मग्गु मणु असइहें जिह सय-वार भग्गु ॥५ जुज्झन्तु ण लज्जहि तो वि घिट्ट रणे पाडिउ पाडिउ लेहि चेट्ट' ।। ६ असहन्त परोप्पर वावरन्ति णं पलय-महाघण उत्थरन्ति ॥ ७ पुणु वाणेहिं पुणु तरु-गिरिवरेहिँ करवालेंहिँ सूलेंहिँ मोग्गरेहिँ ॥ ८. ॥धत्ता ॥ मायासुग्गीवें कुद्धऍण लँउडि भमाडेंवि मुक्त किह। सुग्गीवहों गम्पिणु सिर-कमले महिहरें पडिय' चडक जिह ॥ ९ [१६] पाडिउ सुग्गीउ गयासणिऍ कुलपवउ णं वज्जासणिएँ ॥१ 15 विणिवाइउ किर णिज्जीउ थिउ रिउ-साहणे तुर-वमाल किउ ॥ २ एत्तहे वि 'सु-तारहें पाण-पिउ उच्चाऍवि रामों पासु णिउ ॥ ३ वइदेहि-दइउ विण्णत्तु लहु 'पइँ होन्तें एहावत्थ महु' ॥४ राहवेण वुत्तु 'हउँ किं करमि को मारमि को किर परिहरमि ॥५ वेणि मि समरङ्गणे अतुल-वल वेणि मि दुजय विजहि पवल ॥६ 20 वेणि मि विण्णाण-करण-कुसल विणि वि थिर-थोर-चाहु-जुअल ॥७ वेणि वि वियडुण्णय-वच्छयल वेणि वि पप्फुल्लिय-मुह-कमल ॥ ८ ॥ धत्ता ॥ सयलु वि सोहइ सुग्गीव तउ जं वोल्लहि अवमाणियउ । महु दिट्टिएँ कुल-बहुआएँ जिह खलुं पर-पुरिसु ण जाणियंज' ॥९ [१७] मणु धीरेंवि सुग्गीवहाँ तणेउ अवलोइउ धणुहरु अप्पणउ ॥१ संकलत्तु जेम-सुपणामि[य]उ सुकलत्तु जेम आयामियंउ ॥२ 15. 1 Ps सयवारु. 2 Ps लेवि. 3 P S असहति. 4 A गय.. 5 PS लवडि. 6 A चक्क. 16. 1 A सुतारा-पाणप्रिउ. 2 PS विजेहिं. 3 P अघमाणिअङ, A भवमाणियउं. 4 PE खक. 5A जाणियउं. 17.1 A तणउं. 2 PS A अप्पणडं. 3 P. S. omit this pāda. 4 A मायामिडं [१५] १ विद्युत्. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०१७, ३-९७ १८,१-९, १९,१] सुन्दरकण्डं-तियालीसमो संधि [१८१ सुकलत्तु जेम दिढ-गुण-धर्णउ सुकलत्तु जेस कोड्डाणउ ॥ ३ सुकलत्तु जेम शिव्यूढ-भरु सुकलत्तु जेम पर-णिप्पसरु ॥४ सुकलत्तु जेम सइवरे गहिउ घरें जणयहाँ जणय-सुअऍ सहिउ ॥५ तं वजावत्तु हत्थे चडिउ. अप्फालिउ दिसहि णाइँ रडि ॥६ णं काले पलय-काले हसिउ णं जुय-खऍ सायरेण रसिउ ॥७ णं पडिय चडक खडक-यले भड कम्पिय विडसुग्गीव-वलें ॥८ • ॥ घत्ता ॥ तं भीसणु चाव-सहु सुणेवि केलि व वाएं थरहरिय । पर-पुरिसु रमेप्पिणु असइ जिह विज सरीरहों णीसरिय ॥९ [१८] मायासुग्गीउ विसालियएँ मेल्लिउ विजऍ वेयालियएँ ॥१ णं णिद्धणु मुंकु विलासिणिऍणं वर-मयलञ्छणु रोहिणिऍ ॥२ णं सुरवइ परिसेसिउ सईऍ णं राहउ सीय-महासइऍ ॥ ३ णं मयण-राउ मेल्लिउ रइऍ __णं पाव-पिण्डु सासय-गइए॥४ णं 'विसमणयणु 'हिमपवइएँ - धरणेन्दु णाइँ पउमावइऍ ॥५ ॥ णिय-विजऍ जं अवमाणियउ सहसगइ पयडु जणे जाणियउ ॥ ६ जं विहडिउ सुग्गीवहों तणंउ वलु मिलिउ पडीवउ अप्पर्णउ ॥७ एकलउ पेक्खेंवि वइरि थिउ वलएवं सर-सन्धाणु किउ ॥ ८. ॥ घत्ता ॥ खणे खणे अणवरय-गुणड्डिऍहि तिक्खेंहिँ राम-सिलीमुहेंहिँ। 20 विणिभिण्णु कवडसुग्गीउ रणे पंच्चाहारु जेम वुहॅहिँ ॥ ९ [१९] रिउ णिवडिउ सरहिं वियारियउ सुग्गीउ वि पुरे पइसारियउ ॥१. 5sa °घणउं. 6 s A कोड्डावणउं, P कोडावणउ. 7 A. omits these pādas. 8 P सहिडं. 9PS A हत्थि. 10 P S णाइ, A नाइ. 11 A रडिडं. 12 P S कालु. . 18. 1 P विभालियए, 5 वियालियाए. 2 A सुकु. . 8 P S सईए and similarly penultimate ई in the following lines. 4 A अवयाणियउं. 5A जाणियउं. 6s वणउं. 7 A अप्पणलं. 8 P वुहिहे, s वुहोएणा. [१७] १ परे प्रसर-रहिता यस्य (2). २ विद्युत् पर्वते. [१८] १ ईश्वरः. २ गौर्या. ३ प्रत्याहारं यथा बुधैर्भेद्यते. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८२] सयम्भुकिउ पडमचरिउ [क० १९,२-९,1,120 जय-मङ्गल-तूर-णिघोसु किउ' सहुँ तारऍ रज करन्तु थिउ ॥२ . एत्तहें वि रामु परितुट्ट-मणु _ णिविसेण पराइउ जिण-भवणु ॥३ किय वन्दण सुह-गइ-गामियों भावें चन्दप्पह-सामियों ॥ ४ . 'जय तुहुँ गइ तुहुँ मइ तुहुँ सरणु तुहुँ माय वप्पु तुहुँ वन्धु-जणु ॥५ । तुहुँ परम-पक्खु परमत्ति-हरु तुहुँ सव्वहुँ परहुँ पराहिपरु ॥६ तुहुँ दंसणे णाणे चरित्तै थिउ तुहुँ सयल-सुरासुरेहिँ णमिउ ॥७ सिद्धन्ते मन्तें तुहुँ वायरणे सज्झाएँ झाणे तुहुँ तव-चरणे ॥ ८ . ॥ घत्ता ॥ अरहन्तु वुद्ध तुहुँ हरि हरु वि तुहुँ अण्णाण-तमोह-रिउ । . तुहुँ सुहुमु णिरञ्जणु परमपउ तुहुँ रवि वैम्भु स यम्भु सिउँ'॥९ [४४. चउयालीसमो संधि] मणु जूरइ आस ण पूरइ खणु वि सहारणु णेउ करइ । सो लक्खणु रामाएसें घरु सुग्गीवहीं पइसरह ॥ [१] " विडसुग्गीवें समरे सरं-भिण्णऍ गएँ सत्तमऍ दिवसे वोलीणऍ ॥१. . वुत्तु सुमित्ति-पुत्तु वलएवें 'भणु सुग्गीउ गम्पि विणु खेवें ॥२ तं दिट्ठन्तु णिरुत्तउ जायउ सव्वहों सीयलु कजु परायउ ॥ ३ जं भुञ्जाविउ रज्जु स-तारउ कालहों फेडिउ वइरि तुहारउ ॥ ४ तं उवयारु किं पि जइ जाणहि कन्तहें तणिय वत्त तो आणहि ॥५ 20 गउ सोमित्ति विसजिउ रामें सरु पञ्चम मुकु णं का ॥ ६ गिरि-किक्किन्ध-णयरु मोहन्तउ कामिणि-जण-मण-संखोहन्तउ ॥७ जिह जिह घर सुग्गीवहों पावइ तिह तिह जणु विहडप्फड धावइ ॥८ ण गणइ कण्ठउ कडउ गलिण्णउ णाइँ कुमार मोहणु दिण्णउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ किक्किन्ध-णराहिव-केर दिट्ट पुरउ पडिहार किह। थिउ मोक्ख-चार पडिकूलउ जीवों दुप्परिणामु जिह ॥ १० ॥ 19.- 1 Ps °णिग्योसु. 2 PS परमक्खरु परमंतिहरु. 3 P गुणे, s गुणि. 4 P वम्हु. 5s पिड. 1.. 1 PS णवि. 2 A रामाएसएण. 3 A ध्रुवकं at the end. 4 PS A °सुग्गीव. 5A रण. 6 A सुग्गीउं. 7 P A पंचमउं. 8 A गलिल्लउ. 9 A दिण्णउं. 10 P केरळ. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं०° २, १–९; ३, १–११ ] 'कहें पडिहार ग्रपि सुग्गीवहों अच्छइ सो वण-वासें भवन्त जं तुह र अवसरु सारिउ तो बरिहउँ उवयारु समारमि जं संदेस दिण्णु कुमारें 'देव देव जो समरें अणिडिउ आउ महलु रामाएसें किं पइसरउ किं व मं पइसउ • तं व सुवि सुग्गीर्वेण 'किं केण विगाहा - लक्खणु किं लक्खणु जं लक्ख-विसुद्ध उ किं लक्खणु जं पाइय- कों किं लक्खणु जं छेन्दे णिदिट्ठउ किं लक्खणु णर-णारी - अङ्गहुँ पण पुणु पडिहारु वियक्खणु सो लक्खणु जो दसरह - णन्दणु सो लक्खणु जो णिसियर - मारणु सो लक्खणु जो राम - सहोयरु सो लक्खणु जो रवर- केसर दसरह - तर सुमित्तिर्हे जायउ अणिज देवं पयतें म पन्थें पइँ पेसेसइ सुन्दरकाण्डं - घयालीसमो संधि [१८३ [२] जो परमेसरु जम्बू - दीवहों ॥ १ अप्पुणु रज्जु करहि णिच्चिन्त ॥ २ चङ्गउ पउमणाहु 'उवयरिङ ॥ ३ विडसुग्गी जेम तिह, मारमि' ॥ ४ गम्पि कहिय वत्त पडिहारें ॥ ५ अच्छइ लक्खणु वारें परिडिउ ॥ ६ जमु पच्छण्णु णाइँ पर - वेसें ॥ ७ गम्पिणु वत्त काइँ तहाँ सीसउ' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ मुहु पडिहारहों जोइयउ । वारें महारऍ ढोइयउ ॥ ९ www 2. 1 Ps कंवू. 2 P s रुअंतर. 3 P वियारिउ, s वेय। रिउ 4 P पह मारमि, 8 पइसारमि. 5PsA महारइ. 3. 1 A छंदें दिट्ठउ. 2 P भयहुं, s भायहु. 3 Ps वासें. 4 A अणुणिज्जइ. 5 Ps णाह. [२] १ (R's reading ) यः सुग्रीवः समुद्रमध्ये कम्बू - नाम - द्वीपस्तस्य स्वामी, कम्बू - नाम - द्वीपमध्ये किक्किंध-नाम-नगरः, तत्र राज्य स्थितिः २ रामचंद्रः. ३ ( P's reading ) प्रतारितः, वृञ्चितः. [३] १ मनी (ना)पनीयं. [३] . 15 किं लक्खणु जो गेय-विद्धउ ॥ १ किं लक्खणु वायरणहों सव्व ॥ २ किं लक्खणु जं भरहें गविदुउ ॥ ३ किं लक्खणु मायङ्ग-तुरङ्गहुँ' ॥ ४ 'एयहुँ मज्झें ण एक वि लक्खणु ॥ ५ सो लक्खणु जो पर-वल- मद्दणु ॥ ६ सम्वु - कुमार - वीर- संघारणु ॥ ७ सो लक्खणु जो सीयहें देवरु ॥ ८ सो लक्खणु जो खर- दूसण- अरि ॥ ९ रामें सहुँ वण-वासों आयउ ॥ १० ॥ घत्ता ॥ जाव ण कुप्पइणिय-मण | मायासुग्गीवों तणेण ॥ ११ 5 10 20 25 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८४ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०,१-१०१५,1-12 [४] तं णिसुणेवि वयणु पडिहारहों हियवउ भिण्णु कइद्धय-सारहों ॥१ 'ऍह सो लक्खणु राम-कणिदुर जासु आसि हउँ सरणु पइट्टा ॥२ सीसु व गुरु-वयणेहिँ उम्मूढउ फरवइ विणय-गइन्दारूढउ ।। ३ । स-वलु स-पिण्डवासु स-कलत्तउ चलणेहि पडिउ विसन्थुल-गत्तउ ॥४ पभणिउ कलुणु कियञ्जलि-हत्थउ 'हउँ पाविट्ठ धिटु अकियत्थउ ॥ ५ तारा-णयण-सरहिँ जजरियउ तुम्हारउ गाउँ मि वीसरियउ ॥ ६ अहाँ परमेसर पर-उवयारा एक-वार महु खमहि भडारा' ॥ ७ जं पिय-वयणहिँ विणउ पयासिउ गरवह लक्खणेण आसासिउ ॥८. 10 "अभउ वच्छ छुडु सीय गवेसहि लहु विज्जाहर दस-दिसि पेसहि' ॥९ .. ॥ धत्ता ।। सोमित्तिहे वयणु सुणेप्पिणु सुहड-सहासेंहिँ परियरिउ । णं सायरु समयहाँ चुक्कउ किक्किन्धाहिउ णीसरिउ ॥१० [५] । णराहियो विसालयं पराइओ जिणालयं ॥१ थुओ तिलोय-सामिओ अणन्त-सोक्ख-गामिओ ॥२ "जयट्ट-कम्म-दारणा अणङ्ग-सङ्ग-वारणा ॥३ पसिद्ध-सिद्ध-सासणा तमोह-मोह-णासणा ॥ ४ कसाय-माय-वजिया तिलोय-लोय-पुज्जिया ॥५ . 20 मयट्ट-दुट्ट-मद्दणा तिसल्ल-वेल्लि-छिन्दणा' ॥६ थुओ एम णाहो विहूई-सणाहो ॥७ महादेव-देवो ण तुङ्गो ण छेओ ॥८ ण छेओ ण मूलं ण चावं ण सूलं ॥ ९ म कङ्काल-माला ण दिट्ठी कराला ॥ १० 25 ण गउरी ण गङ्गा ण चन्दो ण णांगा ॥ ११ ण पुत्तो ण कन्ता ' ण डाहो ण चिन्ता ॥ १२ ण कामो ण कोहो ण लोहो ण मोहो॥ १३ ण माणं ण माया ण सामण्ण-छाया ॥ १४ 4. 1 s रायहो. 2 A देव. 3 P णाउं वि, s णाउ वि. 4 A दिसु. 5. 1 rs जो अg. 2 PS °दारणो and similarly everywhere final °ओ up to line 6. 3 P थुइ corrected as थुउइ, A थुअ. 4 P गंगा,.s णगा. 5A सावन्न. • [४] १ सचेतो जातः. २ सुग्रीवः. ३ मर्यादायाः. . [५] १ सुग्रीवः. २ सर्पाः. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०५, १५, ६.१-९,७,१-४] सुन्दरकण्ड-चउयालीसमो संधि [१८५ । • ॥वत्ता॥ . पणवेप्पिणु जिणवर-सामिउ सुह-गइ-गामिउ पइजारूढ णराहिवइ । 'जइ सीयहें वत्त ण-याणमि तुम्ह पराणमि तोवल महु सण्णास-गई ॥१५ • . [६] एवं भणेवि अणिट्ठिय-वाहणु कोकाविउ विजाहर-साहणु ॥ १ ।। 'जाहुं गवेसा जहिँ आसङ्घहों जल-दुग्गइँ थल-दुग्गइँ लड्वहाँ ॥२ पइसेवि दीवें दीउ गवेसहाँ • गय अङ्गङ्गय उत्तर-देसीं ॥३ गवय-गवक्ख वे वि पुबद्धं णल-कुन्देन्द-णील पच्छंढें ॥४ दाहिणेण सुग्गीउ स-साहणु अण्णु वि जम्बवन्तु हरिसिय-मणु ॥.५ चलिय विमाणारूढ महाइय णिविसें कम्वू-दीउ पराइय ॥ ६ ताव तेत्थु 'विजाहर-केरउ कम्पइ चलइ वलइ विवरेरउ ॥७ दीहर-दण्डु पवण-पंडिपेल्लिर णं जस-पुञ्ज महण्णवे मेल्लिउ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ सो राएं धधुबन्तउ दीसइ णयण-सुहावणउ । 'लहु एहु एहुँ' हकारइ णाइँ हत्थु सीयहें तणंउ ॥ ९ ॥ [७] तेण वि दिदु चिन्धु सुग्गीवहाँ उपरि एन्तउ कम्बू-दीवहाँ ॥१ चिन्तइ स्यणकेसि 'लइ वुज्झिउ जेण समाणु आसि हउँ जुज्झिउ ॥२ सो तइलोक-चक्क-संतावणु मञ्छुडु आउ पडीवउ रावणु ॥ ३ . कहिँ णासमि कहाँ सरणु पढुक्कमि एयहाँ हउँ जीवन्तु ण चुक्कमि' ॥ ४ ॥ दुक्खु दुक्खु साहारिंउ णिय-मणु 'जइ सयमेव पराइउ रावणु ॥ ५ .. तो किं तासु महद्धऍ वाणरु णं णं दीसइ किकिन्धेसीं ॥६ तहिँ अवसरें सुग्गीउ पराइउ णाइँ पुरन्दरु सग्गहाँ आइउ ॥ ७ . 'भो भो रयणकेसि किं भुल्लउ अच्छहि काइँ एत्थु एकल्लउ' ॥८ 6A आणमि.7 PS पणारमि. 6. 1 P एवं भणिवि. 2 P जाहुं. 3 P आसंघहुँ, s आसंघहु. 4 P लंघहुँ, s लंघहु. 5 P 8 पइसिवि, A पेसिय. 6 P°एसहुँ, s °एसहो. 7 PS णलु कुंदेंदु णीलु. 8 P पञ्चद्धे. 9 P कम्वुद्दीवु, s कम्वुदीउ. 10 P परिपेल्लिउ. 11 A धूवंतउं. 12 s A °सुहावणउं. 13 PS सीयहिं. 14 A तणउं. 7. 1 PS मइ. 2 PS एकल्लउ, A एकलउ. [६] १ रावणेन हतस्य विद्याधरस्य. २ सुग्रीवः(१). ३ रत्नकेशिना दृष्टः. ४ ध्वजा. [७] १ रनकेशिना. स. प. च..२४ Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८६ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ सुग्गीवहाँ वयणु सुणेष्पिणु णव- पाउसें सलिलें सित्त 5 U णिय कह कहुँ लग्गु विज्जाहरु 'सामिहें जामि जाम ओलग्गऍ तहिँ कन्दन्ति सीय आयण्णेंवि है वच्छत्थ असिवर - घाएं दुक्खु दुक्खु चेयण लहेप्पिणु जिह जच्चन्धु दिसाउ विभुल्लर निसुर्णेवि सीया - हरणु महागुणु अँण्णु वि तुट्ठएण मण-र्भाव 10 15 णि रयणकेसि सुग्गीर्वेण जसु मण्डऍ णाइँ हरेष्पिणु J विज्जा हर-कुल- भवण-पईवें 20 'देव देव तरु दुक्ख - महाणइ सुवि वय वलहदें 'भो भो वच्छ वच्छ दे साइउ एवं भणेवि तेण सव्वङ्गिड 'कहें कहें केण कन्त उद्दालिय तं णिसुणेवि चविउ विज्जाहरु .' देव देव लुइँ कन्दन्ती 25 ॥ धत्ता ॥ हियवऍ हरिसु ण माइयउ । विञ्झु जेम अप्पाईंयउ ॥ ९ [<] गिन्दि व गरुड - विहङ्गमेण महु विज्जा छेउ करेपिणु अतुल- मल्लु भामण्डल - किङ्करु ॥ १ दि विमाणु ताम गणग्गऍ ॥ २ धाइ रावणु तिण-समु मण्णेंवि ॥ ३ गिरि व पोट्टि वज्ज-निहाएं ॥ ४ पाडिउ विज्जा - छेउ करेप्पिणु ॥ ५ अच्छमि तेण एत्थु एक्कलर' ॥ ६ उभय-करेंहिँ अवगूढँ पुर्णपुणु ॥ ७ दिण्ण विज्ज तहाँ हयल - गामिणि ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जहिं अच्छई वलु दुम्मंणउ । आणि दहवयण तर्णउ ॥ ९ [९] रामों वद्धाविउ सुग्गीवें ॥ १ सीय तणिय वत्त ऍहुं जाणई' ॥ २ हसिउ स विभमु कहकह सदें ॥ ३ जीविउ णवर अज्जुं आसाइड' ॥ ४ ह - महाभरेण आलिङ्गिउ ॥ ५ किं मुअ किं जीवन्ति हिालियं' ॥ ६ ाइँ जिन्दिहों अगऍ गणहरु || ७ हा लक्खण हा राम भणन्ती ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ [ क० ७, ९, ८, १- ९; ९, १-९ 3 PA माइउ. 4rs पाउस. 5 P अप्पाइउ. 8. 1 Ps इव लोहिड. 2 B एक्केलउ, s एकल्लउ 3Ps उहयकरहिं उवगृदु. 4 P पुणु पुणु, s पुणु वि पुणु. 5 P अध्पु. 6 Ps भामिणि 7Ps सुग्गीवें. 8 P s वलु अच्छइ. 9 8 A दुम्मणउं, 10s A तणउं. J [८] १ हतः २ आलिंगणं, अंकमाला दत्ता. [९] १ आलिङ्गनम्. २ सर्पिणी इव गरुडपक्षिणा. 9. 1 P 3 यहु, A लहु. 2 PS मज्झु आसासिउ 3 P एवं 4 P अग्गड़, A अग्गई C सारङ्गि व पञ्चाणणेण । णिय वइदेहि दसाणणेण ॥ ९ G Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०६०, १-१२; ११, १-८] सुन्दरकण्डं-चउयालीसमो संधि [ १८७ तहिँ तेहएँ वि काले भय-भीयहें केण वि सीलु ण खण्डिउ सीयहें ॥१ पर-पुरिसेंहिँ णउ चित्तु लइज्जइ वॉलेहि जिह वायरणु ण भिजई' ॥२ तं णिसुर्णेवि विज्जाहर-वुत्तर कण्ठउ दिण्णु कडंउ कडिसुत्तउ ॥ ३ तहिँ अवसर जे गया गवेसा आय पडीवा ते वि असेसा ॥४ पुच्छिय राहवेण 'वर-वीरहों जम्बव अङ्गङ्गय सोण्डीरहों ॥५ अहो णल-णीलहों गवय-गवक्खों सा 'किं दूरे लङ्क महु अक्खहाँ' ॥६ • जम्वउ कहाँ लग्गु हलहेइहें 'रक्खस-दीवहाँ सायर-वेइहें ॥ ७ जोयण-सयइँ सत्त "विहिँ अन्तरु तहि मि समुदु रउद्दु भयङ्कर ॥८ लङ्का-दीउ वि तेण पमाणे कहिउ जिणिन्दें केवल-णाणें ॥९ तहिँ तिकूडु णामेण महीहरु जोयणाइँ पञ्चास स-वित्थरु ॥ १० णव तुङ्गत्तणेण तहाँ उप्परि थिय जोयण वत्तीस लङ्काउरि ॥ ११ ॥ धत्ता ॥ एक वि णरिन्दु णीसङ्कउ अण्णु समुदें परियरिउ । एकु वि केसरि दुप्पेक्खउ अण्णु पडीवउ पक्खरिउ ॥ १२. [११] जसु तइलोक-चक्कु आसङ्कइ तेण समाणु भिडेंवि को सक्कइ ॥१ 'राहव एण काइँ आलावें काइँ व सीयहें तणेण पलावें ॥२ पिण्डत्थणिउँ लडह-लायण्णउ लइ महु तणियंउ तेरह कण्णउ ॥ ३ गुणवइ हिययवर्म हिययावलि सुरवइ पउमाइ रयणावलि ॥४ चन्दकन्त सिरिकन्ताणुरि चारुलच्छि मणवाहिणि सुन्दरि ॥ ५ सहुँ जिणवइऍ रूवै-संपण्णउ परिणि भडारा एयउ कण्णउ' ॥६ तं णिसुणेवि वलएवें वुच्चई" 'आयहुँ मझें ण एक वि रुच्चइ ॥ ७ जइ वि रम्भ अह होइ तिलोत्तिम "सीयहें पासिउ अण्ण ण उत्तिम ॥८ 10. 1 s °भीयहिं. 2 s सीयहिं. 3 P वालेहि, s वालिहिं, A वालिहि. 4 A कडउं 5 PS अंगयवर. 6 PS सो. 7 P के, A के. 8 PS दूर. 9 PS कहइ. 10 5 हलहेइहिं. 11 A °च्छेयहे. 12 PS विहि. 13 s जोयणई तीस. 11. 1 P S तइलोक्कु. 2 P S आसंघइ. 3 P S °थणिय, A tथणिउं. 4 S A °लायण्णउं. 5A तणियउं. 6 A कण्णउं. 7•p s हिअवइ वम्महिमावलि.8 PS पउमावलि.9 P S चंदकंति. 10 A ताणुंधरि. 11 P A रूउ संपण्णउं. 12 P कण्णउं. 13 After this Ps read the following two esxtra padas: तासु सुहड्ड (s. हु) जासु जं रुचइ, जं वल ए(s. ये). उ काइ पइ वुच्चइ. 14 F एयह, 8 येयह. 15 PS एकु. 16 PS सीयहो. [१०] १ रामस्य हलायुधस्य. Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०११,९,१२,१-९,१३,१-९ ॥घत्ता ॥ वलएवहाँ वयणु सुणेप्पिणु किकिन्धाहिवेण हसिउ । 'किउ रत्तहाँ तण कहाणउ भोयणु मुऍवि छाणु असिउ ॥९ [१२] 5 खणे खणे वोल्लहि णाइँ अयाणउ किं पइँ ण सुर्यउ लोयाहाणउ ॥१ जइ वि किं पि अच्छरऍ ण किजइ तां किं माणुस-मेत्तें दिजइ ॥२ पूसमाणु जइ सीयहें पासिउ तो करें वयणु महारउ भासिउ ॥ ३ वरिसे वरिस तिहुवण-संतावणु जइ वि णेइ एक्कक्की रावणु ॥४ तो वि जन्ति तउ तेरह वरिसइँ जाइँ सुरिन्द-भोग-अणुसरिसइँ ॥५ " उप्परन्ते पुणु काइ मि होसई' तं णिसुणेवि वयणु वलु घोसइ ॥ ६ 'मइ मारेवर्ड वइरि स-हत्थे लाएंवउ खर-दूसण-पन्थें ॥ ७ तिय-परिहवु सबह मि गरूवउ णं तो पइ मि सइँ जि अणुहूअउ ॥८ ॥ घत्ता॥ - जो मइलिउ विहि-परिणामेण अयस-कलङ्क-पङ्क-मलेहि । 15 सो जस-पडु पक्खालेवउ दहमुह-सीस-सिलायलेंहि ॥९ [१३] तं णिसुणेवि वुत्तु सुग्गीवें 'विग्गहु कवणु समउ दहगीवें ॥१ एक कुरङ्गु एक्कु अइरावउ । पाहणु एक्कु एक्कु कुल-पावस ॥२ एक्कु समुदु एक्कु कमलायरु एक भुअङ्गमु एक खगेसरु ॥ ३ 20 एक्क मणुसु एक्क वि विज्जाहरु तहाँ तुम्हहुँ वड्डारउ अन्तरु ॥४ जगें जस-पडहु जेण अप्फालिउ । गिरि कइलासु करेंहिँ संचालिउ ॥ ५ जेण महाहवे भग्गु पुरन्दरु जमु वइसवणु वरुणु वइसाणरु॥६ जेण समीरणो वि जिउ खत्तें कवणु गहेणु तहों माणुस-मेत्तें' ॥ ७ हरि वयणेण तेण आरुट्टउणा साणच्छरु चित्त दुट्ठउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ • 'अङ्गङ्गय-णल-सुग्गीवहाँ वाहु-सहेज्जा होहु छुडु । हउँ लक्खणु एक्कु पहुच्चमि जो दहंगीवहाँ जीव-खुडु' ॥९ 17 Ps किर. 18 Ps तेण. 19 A तणउं कहाणउं. 12. 1 P A अयाणउं. 2 P सुउ, S उ. 3 PS A लोयाहाणउं. 4 A तो. 5 P S उवरत्तें, A उप्परंति. 6 s मारेव्वउ. 7 S लायेव्वउ. 8 A निय. 9 P गुरुक्कड, s गुरूवउ. 10 A सयलु. 11 Ps °मलेण. 12 P °पहु, °पटु, A °वडु. 13 s पक्खालेव्वऊ. 14 P S सिलायलेण, A सिलायडेहिं. 13. •1s गहहोतं. 2 P S A हउ. 3 P S दहवयणहो. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०१५, १-१,१५, १-९, १६, १-२] सुन्दरकण्डं-चउयालीसमो संधि [१८९ • [१४] । तं वयणु सुर्णेवि वयषुण्णएण. सुग्गीउ वृत्तु जम्वुण्णएण ॥ १ 'ऍहे होइ ण को विसावण्णु णरु सच्चउ पडिवक्ख-विणासयरु ॥२ जं चवइ संन्वु तं णिवहइ. को असिवरु सूरहासु लहइ ॥३ जो जीविउ सम्वुक्कहों हरइ जो खर-दूसण-कुल-खउ करइ ॥ ४ • सो रणे पहरन्तु केण धरिउ खय-कालु दसासहों अवयरिउ ॥ ५ परमागमु णीसंन्देहु थिउ • केवलिहिँ आसि आएसु किउ ॥६ आलिङ्गेवि वाहहिँ जिह महिल जो संचालेसइ कोडि-सिल ॥ ७ सो होसइ मल्लु दसाणणहों सामिउ विजाहर-साहणहों' ॥ ८ ॥घत्ता॥ जम्ववहाँ वयणु णिसुणेप्पिणु धुणिउँ कुमारें भुअ-जुअलु। 'किं एके पाहण-खण्डेण धरमि स-सायरु धरणि-यलु ॥९ [१५] तं णिसुणेवि वयणु परितुट्टे वुत्तु जणदणु वालि-कणिढें ॥ १ . 'जं जं चवहि देव तं सच्चउ अण्णु वि एउ करहि जइ पच्चउ ॥ २ तो हउँ भिचु होमि हियइच्छिउ सूरहों दिवसु व वेल पंडिच्छिउ' ॥ ३ तं णिसुणेवि समर-दुस्सीलेंहिँ णरवइ वुज्झाविउ णल-णीलेंहिँ ॥४ 'जेण सरेंहिँ खर-दूसण घाइय । पत्तिय कोडि-सिल वि उच्चाइय' ॥५ एम चवेवि चलिय विजाहर णव-कंकाले णाई णव जलहर ॥ ६ लक्खण-राम चडाविय जाहिँ घण्टा-झुणि-झङ्कार-पहाणेंहिँ ॥ ७ कोडि-सिला-उद्देसु परांइय सिद्धेहिँ सिद्धि जेम णिज्झाइय ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ — जा सयल:काल-हिण्डन्तहुँ हुअ वण-वासें परम्मुहिय । __सा एवहिँ लक्खण-रामहुँ णं थिय सिय सवडम्मुहिय ॥९ [१६] लोयग्गों सिव-सासय-सोक्खहों जहिँ मुणिवरहुँ कोडि गय मोक्खहों॥१ सा कोडि-सिल तेहिँ परिअश्चिय गन्ध-धूव-वलि-पुहिँ अश्चिय ॥२ 14. 1 P S पहु. 2 P*s कुइ सामण्ण. 3 P 8 जो. 4 P S पइसंतु. 5 P णिस्संदेह, s णिसंदेहु, A नीसंदेहु. 6 A सामिउं. 7 A धुणिउं. 15. 1 A वेले. 2 Ps वडिच्छिउ. 3°P समरे, s समरि. 4 Ps दुसीलेहिं. 5 P एत्तिय. 6 A पराइड.7A निझाइउ. [१५] १ वर्षाकाले. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ .. [क० १६,३-११,१,१- दिण्ण स-सङ्ख पडह किउ कलयलु घोसिउ चउ-पयारु जिण-मङ्गलु ॥ ३ "जसुदुन्दुहि असोउ भामण्डलु सो अरहन्तु देउ तउ मङ्गलु॥४ 'जे गय तिहुयणग्गु तं णिकलु ते सिद्धवर देन्तु तउ मङ्गलु ॥ ५ जेहिँ अणङ्गु भग्गु जिउ कलि-मलु ते वर-साहु देन्तु तउ मङ्गलु॥ ६ जो छज्जीव-णिकाम्यहँ वच्छलु सो दय-धम्मु देउ तउ मङ्गलु' ॥ एम सु-मङ्गलु उच्चारेप्पिणु 'सिद्धवरहुँ णवकारु करेप्पिणु ॥८ जय-जय-सदें सिल संचालिय रावण-रिद्धि णाई उदालिय ॥९ मुंक पडीवी करयल-ताडिय दहमुह-हियय-गण्ठि णं फाडिय ॥ १० । ॥ घत्ता ॥ " परितुट्टे सुरवर-लोऍण पम्मुक्कु सं इं भु व-दण्डहिँ जय-सिरि-णयण-कडक्खणहों । कुसुम-वासु 'सिरे लक्खणहाँ ॥ ११ [४५. पञ्चचालीसमो सन्धि ] कोडि-सिलए संचालियऍ दहमुह-जीविउ संचालि(य)उ। .णहें देहि महियले णरेंहिँ आणन्द-तूरु अप्फालि(य): ॥ . [१] रह-विमाण-मायङ्ग-तुरङ्गम-वाहणे । विजउ घुट्ट सुग्गीवहाँ केरऍ साहणे ॥ १ एत्यन्तरे सिरे लाइय करेहिँ जोक्कारिउ वलु विजाहरेहिँ ॥ १ जगें जिणवर-भवणइँ जाइँ जाइँ परिअञ्चवि अञ्चेवि ताई ताइँ॥२ 20 पल्लट्ट पडीवउ सुहड-पयरु णिविसेण पत्तु किक्किन्ध-णयरु ॥३ एत्तिय कियइँ साहसइँ जई वि सुग्गीवहाँ मणें संदेह तो वि ॥४ 'अहों जम्बव चरिउ महन्तु कासु किं दहवयणहों किं लक्खणासु ॥५ कइलासु तुलिउ एक्के पचण्डु अण्णेक् पुणु पाहाण-खण्डु ॥ ६ . वड्डारउ साहसु विहि मि कवणु किं सुहगइ किं संसार-गमणु' ॥ ७ 25 जम्बर्वेण वुत्तु 'मा मणेण मुज्झु किं अज वि पहु सन्देहु तुज्झु ॥ ८ ___16. 1A omits lines 4 and 5. 2 cmits this pāda. 3 PS सिद्धवरहु. 4 P मुख, A सुकू. 5 P पम्मुक, A पमुक्कु. 6 P S सयं. 7 P S A सिटि. . . 1.. 1P s °तुरंग'. 2 At the end, A. reads ध्रुवकं. 3 P S °पयरु. 4 A जे. 5 PS तइ. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के०१,९,२,१-१०,३,१-७] सुन्दरकण्डं-पञ्चचालीसमो संधि [ १९१ . ॥ घत्ता परमागमु सबों पासिउ । किं चुक्कइ मुणिवर-भासिउ' ॥९ ॥ वडारउ.वडन्तरण जम्म-सए वि णराहिवइ ॥ तं णिसुणेविं सुग्गीवहाँ हरिसिय-गत्तहो। . फिट्ट भन्ति जिण-वयणेहि जिह मिच्छत्तहो ॥१ आगम-वलेण उवलद्धएण . अवलोइउ सेण्णु कइद्धएण ॥२ 'किं को वि अत्थि एत्तियहँ मज्झें जो खन्धु समोड्डई गरुअ-चोझे ॥ ३ जो उज्जालइ महु तणउ वयणु जो दरिसइ वलहों कलत्त-रयणु ॥४ जो तारइ दुक्ख-महाणईहें। जो जाइ गवेसउं जाणईहें ॥ ५ तं णिसुगवि जम्बउ चविउ एव 'हणुवन्तु मुऍवि को जाइ देव ॥ ६ णउ जाणहुँ कि आरुङ सो वि जं णिहउ सम्वु खरु दूसणो वि ॥ ७ "रोसु धरैवि मज्झार-तणुउ रावणहों मिलेसइ णवर ह]उ ॥ ८ जं जाणहाँ चिन्तहों तं परंसु तें मिलिए मिलियउ जगु असेसु ॥९ ॥ घत्ता ॥ विहि मि राम-रामण-वलहुँ एक्कु वि वडिमंड ण दीसइ। सहुँ जय-लच्छिऍ विजउ तहिँ पर जहिँ हणुवन्तु मिलेसई' ॥१० . 'तं णिसुर्णेवि किक्किन्ध-णराहिउ रञ्जिओ। लच्छिभुत्ति हणुवन्तहाँ पासु विसजिओ ॥ १ 'पइँ मुऍवि अण्णु को वुद्धिवन्तु जिह मिलइ तेम करि किं पि मन्तु ॥२ गुण-वयणहिँ गम्पिणु पवण-पुत्तु भणु “एत्थु कालें रूसेंवि ण जुत्तु ॥ ३ खर-दूसण-सम्वु पसाहियंत्त अप्पणु दुच्चरिऍहिँ मरणु पत्त ॥४ णउ रामों णउ लक्षणों दोसु जिह तहों तिह सवहाँ होइ रोसु ॥ ५ . भणु एत्तिएण कालेण काइँ चन्दणहिहे चरियइँ ण वि सुयाइँ॥ ६ 25 लक्खण-मुक्कएँ विरहाउराएँ खर-दूसण माराविय खलाएँ"' ॥ ७ 2. 1 Ps फिदृइ. 2 PS एत्तियहु. 3 P S समोडइ. 4 A तणउं. As लहु सुकलत्त. 6 P A दुक्खु, s महाणई हिं. 7 A गवेसइ. 8 A omits the portion from जम्वउ up to दूसणो वि in line 7. 9°P S जाणहु. 10 PS खर. 11 s तें. 12 s A मामहो तणउं, P marginally. 13 SA हणुउं 14 A वट्टिम नं. 3. 1P S °णराहिवो. 2 Ps A रंजिउ. 3 P SA विसजिउ. 4 PS असहिअणत्त, P marginally पसाहियत्वा(sic). 5s अप्पुणु. 6 PS णउ. [२] १ मध्य-क्षामः Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०३,८-१०,४,५-१३,५, तं वयणु सुर्णेवि आणन्दु हूउ आरूदु विर्माले तुरन्तु दूउ ॥ ८ संचल्लिउ पुलय-विसट्ट-गत्तु णिविसर्द्ध लच्छीणयरु पत्तु ॥ ९ पट्टणु पवण-सुअों तणउ थिउ हणुरुह-'दीवें रवणउ । महियले केण वि कारणेण ण सग्ग-खण्डु, अवइण्णउँ ॥ १० [४] लच्छिभुत्ति तं लच्छीणयह पईसई। ववहरन्तु जं सुन्दरु तं तं दीसई ॥१ देउलवांडउ पण्णु पहिल्लउ फोप्फलु अण्णु मूलु चेउल्लउ ॥२ जाइहुल्लु करहाडउ चुणउ चित्तउडउ कञ्चुअउ रवणंउ ॥३ " रामउरउ गुलु सरु पइठाणउ अइवड्डउ भुजङ्गु वहु-जाणउ ॥ ४ अद्ध-वेसु पिउ अव्वुअ-केरउ जोव्वणु कण्णाडउ सवियारउ ॥५ चेलउ हरिकेलउ-सच्छायउ | वड्डायरउ लोणु विक्खायउ॥६ वइरायरउ वजु मणि सिक्लु 'णेवालउ कहिय-परिमलु ॥ ७ मोनिय-हार-णियरु सञ्जाणउ खरु वज्जरउ तुरउ केकाणउ ॥८ 1B वर कातिट्टि सु१ पउणारी वाणि सुहाँसिणि णन्दुरवारी ॥९ कञ्ची-केरउ णयरु विसिट्ठउ चीणउ णेत्तु वियड्डेहिँ दिट्ठउ ॥ १० 'अण्णु इन्द-वायरणु गुणिजइ भूवावल्लउ गेउ झुणिजइ ॥ ११ एम जयरु गउ णिवण्णन्तउ राउलु पवण-सुअों संपत्तउ ॥ १२ ॥ घत्ता ॥ सो पडिहारिऍ णम्मयएँ सुग्गीव-दूर ण णिवारिउ । णाइँ महण्णवे गम्मयऍ णिय-जलपवाहु पइसारिउ ।। १३ . दिटु तेण दूरहों वि' समीरण-णन्दणो । सिसिर-काले दिवसयरु व णयणाणन्दणो ॥१ 7 PS विमाणु. 8 A तणउं. 9 PS °दीउ. 10 PS A रवण्णउं. 11 A अवइण्णउं. 4. 1 PA पईसइ. 2 P त एवं, S तं एवं. 3 P SA दीसइ. 4 5 देउलवाडउं. 5 s पहिण्णउं 6 चुण्णउं. 7 PS A रवण्णउं. 8 P रामउरलं, A रामहरउ. 9 P पइट्ठाणउ, A पहठाणउं. 10 P भइवडुउ, -अइवडुओ. 11 P A जाणउं. 12 P अंधिदेस, 5 अधिवेस. 13 P अञ्चय". 14 PS सिंहलु. 15 P णेवारउ corrected as लड. 16 PS कत्थूरी. 17 s A संजाणउं. 18 P S A केकाणउं. 19 Ps सुहावी. 20 P SA चीणउं. 21 P s णित्तु. 22 PS वियड्ढे. 23 P.S भूयावल्लउ. 24 P एवं, 8 एव. . 5.. 1 A दूराउ. 2 P S A णंदणु. 3 s A वयणाणंदणु, °णंदणु. [१] १ श्रीनगरम्. २ मुख्यम्. ३ सरोवरं जलं वा. ४ श्रीमद्रुवहिणलपत्तनस्य. ५ नयपाळम्. ६ वासचूर्णम्. ७ नर्मदायाः (१). Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं०.५,२-१०, ६, १-१.] सुन्दरकण्डं-पञ्चचालीसमो संधि [ १९३ 'सिरिसइलु गैरेण णिहालियउ *णं करि करिणिहिँ परिमालियउ॥२ एक्केत्तहें एक पिविट्ठ तिय वर-वीण-विहत्थी पाण-पिय ॥३ णामेणाणङ्गकुसुम सुभुअ सस सम्वुकुमारहों खरहों सुअ ॥ ४ अण्णेक्केत्तहँ अण्णेक तिय. वर-कमल-विहत्थी णाइँ सिय ॥५. सौ पङ्कयराय अभङ्गयों सुग्गीवाँ सुअ सस अङ्गयहाँ ॥६ 'विहिँ पासेंहिं वे वि वरङ्गणंउ कुवलय-दल-दीहर-लोयणउ । ७ रेहइ सुन्दरु मज्झत्थु किह • विहिँ सञ्झहिँ परिमिउ दिवसु जिह ॥८ एत्थन्तर गुज्झु ण रक्खियउ हणुवन्तहों दूएं अक्खियउ ॥ ९ ॥ धत्ता॥ 'खेमु कुसलु कल्लाणु जैउ सुग्गीवङ्गङ्गय-वीरहुँ। अकुसलु मरणु विणासु खउ खर-दूसण-सम्वुकुंमारहुँ' ॥ १० कहिउ सव्वु तं लक्खण-राम-कहाण । देण्डयाइ मुणि-कोडि-सिला-अवसाणउं ॥१ तं सुणेवि अणङ्गकुसुम डरिय पङ्कयरायाणुराय-भरिय ॥२ - एकहें णं वजासणि पडिय अण्णेकहें रोमावलि चडिय ॥ ३ एक्कहें मणे णाई पलेवणउ अण्णेक्क, पुणु वद्धावणउ ॥४ एकहें सरीरु णिच्चेयणंउ अण्णेकहें ववगय-वेयणउ ॥ ५ . एक्कहें हियवउ पलु पलु ल्हसिउ अण्णेक्कहें पलु पलु ओससिउ ॥६.. एक्कहें ओहुल्लिउ मुह-कमलु । अण्णेकहें वियसिउ अहर-दलु ॥७ ॥ एकहें जल-भरिय.. लोयणइँ अण्णेक्कहे रहस-पलोयण ॥८ एकहें सरु वर-गेयहों तर्णउ अण्णेक्कहें कलुणु रुवावणउ ॥ ९ एकहें थिउ राउलु विमण-मणु अण्णेकहें वड्डइ णाइँ छणु ॥ १० ॥ घत्ता ॥ अद्धउ अंसु-जलोल्लियउ अद्धउ सरहसु रोमश्चियउ। 25 राउल पवण-सुयहों तणउँ णं हरिस-विसाय-पणच्चियउ ॥ ११ 4 A. omits this pāda. 5 P परिमालिअउं. 6 P एकंतहे, S इक्कत्तहि, A एक्केवहे. 7 PSA सम्ब'. 8 Ps कर 9 P A विहि, विह. 10 P S A वरंगणउं. 11 PS जिउ. 12 PS °कुमारहो. ___6. 1 Ps रडिय. 25°A पलेवणउं. 3 s A वद्धावणउं. 4 A निचेयणउं. 5 A वेयणउं. 6 P omits these padas.7A वरु. 8 A तणउं. 9 P रुयावणउ, S रुयावणउं, A रुवावणउं. 10 SA तणउं. [५] १ हनूमंतः. २ दूतेन. ३ पङ्कजरागा, सुग्रीवपुत्री, हनूवत-स्त्री.. [६] १ दण्डारण्ये चथागतादि-कोटिशिला-पर्यन्त-कथानकं सर्व निवेदितं. २ पूर्णिमा-दिनम्. स. प. च० २५ Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७,१,10141-९ [७] खरहों धीय मुच्छङ्गय पुणु वि पडीविया । चन्दणेण पंवालिय पञ्चुज्जीविया ॥१ उद्विय रोवन्ति अणङ्गकुसुम णं चन्दण-लय उभिण्ण-कुसुम ॥२ । 'हा ताय केण चिणिवाइओ सि विजाहरु होन्तउ घाइओ सि ॥ ३ सूराण सूर जस-णिक्कलङ्क विजाहर-कुल-णहयल-मैयङ्क ॥ ४ हा भाइ सहोयर देहि वाय विलवन्ति कासु पइँ मुक्क माय' ॥५ तं णिसुणेवि कुसलेंहिँ पण्डिएहिँ सदस्थ-सत्थ-परिचड्डिएहि ॥ ६ 'किं ण सुउ जिणागमु जगें पगासु जायहाँ जीवहाँ सवहाँ विणासु ॥ ७ " जल-विन्दु जेम घचलें पडन्तु जं दीसइ तं साहसु महन्तु ॥ ८ साहारु ण वन्धइ एई जाइ अरहट्ट-जन्तें गव घडियं णाइँ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ रोवहि काइँ अारणेण धीरवहि माएँ अप्पाणउ । अम्हहँ तुम्हहुँ अवरहु मि कदिवसु वि अवस-पयाणउ' ॥ १० [८] खरहों धीय परिधीरेविया परिवारेंणं । मय-जलं च देवाविय लोयाचारेणं ॥ १ इहेरिसम्मि वेलए परिट्टिए वमालए ॥२ समुडिओऽरिमद्दणो समीरणस्स गन्दणो ॥३ " पलम्ब-वाहु-पञ्जरो णिरङ्कसो व कुञ्जरो ॥ ४: महीहरस्स उप्परी विरुद्धउ ब केसरी ।५ फुरन्त-रत्त-लोयणो सणि वसावलोयणो ॥६ - दुवारसो व भैक्खरो जमो व दिहि-णिदुरो ॥ ७ विहि व किश्चिदुट्टिओ ससि व अट्टमो ठिओ ॥८ 25 विहप्फइ व जम्मणे अहि व कूर-कम्मणें ॥९ 7. 1 PS पव्वालिय पुणु वि. 2 P S "मियंक. 3 P ण्ण, SA न. 4 A एम. 5 5 उ, A नव. 6 PS घडिउ. 7 P अइकारोण. 8 P A अप्पाणउं. 9 A कंदिवसु. 10 P S A पयाणउं. 8. 1Ps परिधीरविय, A परिवोहिय. 2 P मियजलअंजली देवाविय, 5 मियेण जलं अंजलि देवाविय. 3 SA दुव्वारसो. 4 A जम्मणो. 5 A °कम्मणो. [७] १ लिप्ता. [८]१ मृतस्य यथा. २ शनीश्वरमिव. ३ सूर्यः. Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २,१०,९११-१६] सुन्दरकण्ड-पञ्चचालीसमो संधि [१९५ 'मइँ हणुवन्तें कुद्धऍण दिवसें चउत्थऍ पट्टवमि ॥ पत्ता ॥ कहि जीविउ लक्खण-रामहुँ । पन्थें खर-दूसण-समहुँ' ॥ १० [९] लँच्छिभुत्ति 'पभणिउ सुहि-सुमहुर-वायए । 'एउ सव्वु किउ सम्वुकुमारों मायए ॥ १ . 'देव गैयण-गोयरीऍ कॉमकुसुम-मायरीऍ ॥२ उववणं पटुक्कियाएँ सुअ-विओय-मुक्कियाएँ ॥३ रावणस्स लहु-ससाएँ काम-सर-परबसाए ॥४ लक्खणम्मि गय-मणाएँ 'दिव-रूव-दावणाएँ ॥५ 'परहरं समल्लियाएँ सुपुरिसेहिं घल्लियाएँ ॥६ 'विरह-दाह-मिम्भलाएँ थण वियारिया खलाएँ ॥७ खरो स-दूसणो वि जेत्थु गय रुअन्ति दुक्क तेत्थु ॥८ ते वि तक्खणम्मि कुइय चन्द-भक्खर व उइय ॥९ मिडिय राम-लक्खणाहँ जिह कुरङ्ग वारणाहे ॥१० 'विण्हुणा सरेहिँ भिण्ण पडिय पायव व छिण्ण ॥ ११ एत्तहें वि रणे थिरेण णीय सीय दससिरेण ॥ १२ हरि वला वि वे वि तासु गय पुरं विराहियासु ॥ १३ एत्थु अवसरम्मि राउ मिलिउ अङ्गयस्स ताउ ॥ १४ विड-भडो वि राहवेण विणिहओ अलाहवेण ॥ १५ ॥ पत्ता॥ तं किउ कोडि-सिलुद्धरणु केलिहिँ आँसि जं भासिउ । अम्हहुँ जउ रावणहाँ खउ फुड लक्खण-रामहुँ पासिउ' ॥ १६ . 6.P भामहो, S A °मामहु. 9. 1 P A पभणिउं, 8 एभणिउ. 2 P सुइहिं, A सिहि. 3 8 समहुर', A सममहुर. 4 A 'omits these padas. 5s परिहरं समुल्लियाए. 6 P सुधुरिसेहि, सप्पुरिसेहि. 7 P चंदभक्सरो, चंडभक्खरो. 8 P S A केवलिहि. 9 A omits the portion from भासि up to the end. 10 P भासिउं. 11 PS नामहु. [९] १ लक्ष्मीभुक्ति-नाम-दूतेनोक्तम्. २ हे देव. ३ विद्याधर्या. ४ अनङ्गकुसुम-मात्रा. ५ लक्ष्मणेन. ६ वृक्ष इव. - Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १०, १-१०, ११,9421 [१०] . कहिउ सव्वु जं चन्दणहिहें गुण-कित्तणु । अणिल-पुत्तु लज्जाविउ थिउ हेट्ठाणणु ॥ १ जं पिसुणिउ कोडि-सिलुद्धरणु अण्णु वि विडसुग्गीवहों मरणु ॥२ 5 तं पवण-पुत्तु रोमञ्चियउ णडु जिह रस-भाव-पणच्चियउ ॥ ३ कुलु णामु पैसंसिउ लक्खणहाँ सुर-सुन्दरि-णयण-कडक्खणहों ॥४ 'सबउ णारायणु अट्ठमउ दहवयणहाँ चन्दु व अट्ठमउ ॥ ५ मायासुग्गीउ जेण वहिउ हलहरु अट्ठमंउ सो वि कहिउ' ॥६ मणु जाणेवि हणुवन्तहों तणंउ दूअहों हियवऍ वद्धावणंउ ॥७ " सिरु णवेवि णिरारिउ पिउ चवइ 'सुग्गीउ देव पइँ सम्भरइ ॥ ८ अच्छइ गुण-सलिल-तिसाइयउ तें हउँ हक्कारउ आइयउ ॥९ ॥घत्ता ॥ पइँ विरहिउ छुल्लुच्छुलैंड पुण्णालिहें चित्तु व ऊँण । ण वि सोहइ सुग्गीव-वल जिह जोषणु धम्म-विहूंणउ' ॥ १० [११] एह वोल्ल णिसुणेवि समीरण-णन्दणु । स-गउ स-धउ स-तुरङ्गमु स-भड स-सन्दणु ॥१ स-विमाणु स-साहणु पवण-सुउ संचल्लिउ पुलय-विसट्ट-भुउ ॥२ संचल्ले' हणुएँ संचल्लु वलु णं पाउसें मेह-जालु स-जलु ॥ ३ 20 णं रिसह-जिणिन्द-समोसरणु णं णाण-समऍ देवागमणु ॥४ णं तारा-मण्डलु उग्गमिउ णं णहें मायामउ णिम्मविङ ॥ ५ आणन्द-घोसु हणुवहों तणउ णिसुणेवि तूरु कोड्डावणउ ॥ ६ पमैयद्धय-साहणें जाय दिहि घण गजिएँ णं परितुट्ठ सिहि ॥ ७ परवइ सुग्गीउ करेवि धुरें । किय हट्ट-सोह किक्किन्ध-पुरे ॥८ 25 कञ्चण-तोरणइँ णिवद्धाइँ घरे घरे मिहणइँ समलद्धाइँ॥९ घरें घर परिहियइँ रवण्णाइँ लोडइ पडिपाणिय-चण्णाइँ ॥ १० लहु गहिय-पसाहण सयल पर णिग्गय सवडम्मुह अग्घ-कर ॥ ११ ___10. 1A. omits the beginning up to चंदण. 2 PA पिसुणिलं. 3 PS इ. 4 A पसंसिउं. 5 P A अट्ठमउं. 6 PS इंदु. 7A अट्ठमउं. 8 A तणउं. 9 8A बद्धावणउं, 10 P छुलुछुलुङ. 11 P S A ऊणउं. 12 s 'विहूणडं. ___11, 1 Ps संचल्ले हणु चल्लु. 2 PS आणंदु. 3 A तण. 4 P कोडावणडं, A कोड्डावणउं 5A मयरद्धय. 6 P S लाडइ. 7 A विण्णाई. [१०] १ हनूवंतः. २ चन्द्र इव. ३ शीघ्र, उत्तालकम्. ४ उत्सुक, निःसाधारम्. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं०११, १२,१२, १-१७; १३, १] सुन्दरकण्डं-पञ्चचालीसमो संधि [ १९७ ॥ घत्ता ॥ जम्वव-पल-णीलङ्गङ्गऍहिँ हणुवन्तु एन्तु जयकारिउ । णाण-चरित्तेहिं दंसणेहिँ णं सिद्ध मोक्खें पइसारिउ ॥ १२ । [१२] पइसरन्तु पुरे पेक्खइ णिम्मल-तारई। . : घरै घरे जि मणि-कश्चण-तोरण-वारई ॥१ चन्दण-चच्चराइँ सिरिखण्डइँ . पेक्खइ पुरे णाणाविह-भण्डइँ॥२ कुङ्कम-कत्थूरिय-कप्पूरइँ अगरु-गन्ध-सिल्हय-सिन्दूरई॥३ कत्थई 'कल्लूरियहुँ कणिक्कउणं 'सिज्झन्ति तियउ पिय-मुक्कउ ॥४ अइ-वण्णुजलाउ णउ मिट्ठउ णं वर-वेसउ वाहिर-मिट्ठउ ॥५ कत्थइ पुणु तम्वोलिय-सन्धउ णं मुणिवर-मईउ मज्झत्थउ ॥६ अहवइ सुर-महिलउ वहुलत्थउ जण-मुहमुजालेवि समत्थउ ॥ ७ कत्थइ पडियइँ पासा-जूअइँ गट्टहर पेक्खण' व हूअइँ ॥८ मुणिवर इव जिण-णामु लयन्तइँ वन्दिण इव सु-दाय मग्गन्तइँ ॥९. कत्थइ वर-मालाहर-सन्थउ णं वायरण-कहउ सुत्तत्थर ॥ १० ॥ कत्थइ लवणइँ णिम्मल-तार खल-दुजण-वयेणई व सु-खार ॥ ११ कत्थइ तुप्पई तेल्ल-विमीस िणाई कुमित्तत्तण असरिसई॥ १२ कत्थइ उम्मैवन्ति णर-माणइँ ___णं जम-दूआ आउ-पमाणइ ॥ १३ . कत्थइ कामिणीउ मय-मत्तउ णं रिह-वहुलउ अँधिय-कडत्तउ ॥ १४ एम असेसु णयरु वण्णन्तउ मोत्तिय-रङ्गावलि चूरन्तउ ॥ १५ ॥ लीलऍ पइठु समीरण-णन्दणु जहिँ हलहरु सुग्गीउ जणदणु ॥ १६ । ॥ पत्ता॥ रामहों हरिहें कइद्धयहाँ हणुवन्तु कयञ्जलि-हत्थउ । • कालहों जमों सणिच्छरहों णं मिलिउ कयन्तु चउत्थउ ॥ १७ . [१३] राहवेण वइसारिउ णिय-अद्धासणे। मुणिवरो व थिउ णिच्चलु जिणवर-सासणे ॥१ 8 पइसारियउ. ____12. 1 Ps कल्लरिहुं. 2 A कणिक्कउं. 3 s मट्ठउ, A मेट्ठउ. 4 A सत्थउ. 5 P°मइड, s मइओ.6 A अहवा. 7 P णट्टहरइ पेक्खइणं वहुअइ, S णट्टहरइणं पेक्खइ वहुअइ.8 9 सुदाण. 9 रहंसहत्थउ. 10 P S वायरए कहाउ. 11 P s वयणा इव खारई. 12 P S उम्मवत्ति. 13 s णरमालई, A नरमाणउं. 14 P S अंधियकंतउ. 15 P S किवन्तु. [१२] १ अन्न-पाक-स्त्रीणाम्. २ तप्यन्ति. ३ 'जट्ट' कूटयूतम् , अन्यत्र नृत्यम्. ४ सुद्रव्य-दाभानि,. सुदायच. ५ सुमीवस्य.. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १३,२-१०,१४,... एकहिँ णिविट्ट हणुवन्त-राम मण-मोहण णाई वसन्त-काम ॥२ जम्बव-सुग्गीव सहन्ति ते वि णं इन्द-पडिन्द वइट्ट वे वि ॥ ३ सोमित्ति-विराहिय परम मित्र णमि-विणमि णाई थिर-थोर-चित्त ॥ ४ अङ्गङ्गय सुहड सहन्ति वे वि णं चन्द-सूर थिय अवयरेवि ॥ ५ 5 णल-णील-णरिन्द, णिविट्ठ केम एक्कासणे जम-वइसवण जेम ॥ ६ गय-गवय-गवक्ख वि रण-समत्थ णं वर-पञ्चाणण गिरिवरत्थ ॥ ७ अवर वि एकेक पचण्ड वीर थिय पासेहि पवर-सरीर धीर ॥८ एत्थन्तरें जय-सिरि-कुलहरेण हणुवन्तु पसंसिउ हलहरेण ॥९ ॥ घत्ता । 'अज्जु मणोरेह अजु दिहि महु साहणु अजु पचण्डउ । चिन्ता-सायरें पडियऍण जं मारुइ लडु तरण्डउ ॥ १० - [१४] पवण-पुत्ते मिलिए मिलियउ तइलोक्कु वि। रिउहें सेण्णे एयहाँ धुर धरइ ण एक्कु वि' ॥१ "तं णिसुणेवि जयकार करन्तें जाणइ-कन्तु वुत्तु हणुवन्तें ॥२ ... 'देव देव वहु-रयण वसुन्धरि अत्थि एत्थु केसरिहि मि केसरि ॥३ जहिँ जम्वव-णल-णीलङ्गङ्गय णं मुक्कङ्कस मत्त महागय ॥४ जहिँ सुग्गीवकुमार-विराहिय अंतुल-मल्ल जय-लच्छि-पसाहिय ॥ ५ गवय-गवक्ख समुण्णय-माणा अण्ण वि सुहडेक्केक-पहाणा ॥६ तहिँ हउँ कवणु गर्हणु किर केहउ सीहहुँ मझें कुरङ्गमु जेहउ ॥ ७ तो वि तुहारउ अवसरु सारमि दे" आएसु देव को मारमि ॥ ८ माणु मरटु कासु रणे भजउ जगें जस-पडहु तुहारउ वजउ' ॥९ ॥ पत्ता ॥ तं णिसुणेवि परितुद्वऍण जम्ववेण" दिण्णु सन्देसउ । 'पूरे मणोरह राहवहाँ वइदेहिहें जाहि गवेसउ' ॥ १० 13. 1 P corrects मणोहर, S मणोहर. 14. 1 P मिलिअए, s मिलियइ. 2 P S रिउहु. 3 P S एकु. 4 P केसरिहु मि. 5 PS मुकंकुसु.6 P S अवरेकेक्क, P marginally अतुलमल्ल. 7 A omits this pāda. 8 PS गण्णु. 9 PS सीहहो. 10 PS कुरंगु व. 11 A देहि. 12 PS भंजमि, A भजउं; P. marginally notes घायमि apparently as a variant. 13 PS वायमि. 14 Ps जंववि पेसिड. [१४] १ जंबवेन प्रोक्तम्. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के०१५, १-१४,१,१-३] सुन्दरकण्डं-छायालीसमो संधि [९९ [१५] तं णिसुणेवि जयकारिउ सीरप्पहरणु । 'देव देव जाएवउ केत्तिउ कारणु ॥१ अण्णु वि वड्डारउ स-विसेसउ राहव किं पि देहि आएसउ ॥२ जेण दसाणणु जम-उरि पावमि सीय तुहारऍ करयल लावमि' ॥ ३ । णिसुणेवि गलगजिउ हणुवन्तहों हरिसु पवडिउ जाणइ-कन्तहों ॥४। 'भो भो साहु साहु पवणञ्जइ. अण्णहों कासु वियम्भिउ छज्जइ॥५ तो वि करेवउ मुणिवर-भासिउ तहाँ खय-कालु कुमारों पासिउ ॥६ ण वि पइँ ण वि मइँ ण वि सुग्गीवें जुज्झेवउ समाणु दहगीवें ॥ ७ णवरि एक्कु सन्देसउ णेजहि जइ जीवइ तो एम कहेजहि ॥ ८ ॥ बुच्चइ "सुन्दरि तुज्झ विओएं झीणु करी व कैरिणि-विच्छोएं ॥९ झीणु सु-धम्मु व कलि-परिणामें झीणु सु-पुरिसु व पिसुणालावें ॥ १० झीणु मयत व वर-पक्ख-क्खऍ झीणु मुणिन्दु व सिद्धिहें कडएँ ॥ ११ झीणु दु-राउलेण वर-देसु व अवुह-मज्झें कइ-कव्व-विसेसु व ॥१२ झीणु सु-पन्थु व जैण-परिचत्तउ रामचन्दु तिह पइँ सुमरन्तउ" ॥ १३ ॥ ॥ घत्ता ॥ अण्ण वि लइ अङ्गुत्थलउ अहिणाणु समप्पहि मेरउ । आणेजहि स ई भू सैणउ चूडामणि सी'यहें केरउ ॥ १४ [४६. छायालीसमो संधि ] "जं अङ्गुत्थलउ उवलडु राम-सन्देसउ। गउ कण्टइय-भुउ सीयहें हणुवन्तु गवेसउ ॥ [१] मणि-मऊह-सच्छायएँ णिच्चं 'देव-णिम्मिए । चन्दकन्ति-खचिए रयणी-चन्दे व णिम्मिएं ॥१ चन्दसाल-साला-विसालए टणटणन्त-घण्टा-वमालऍ ॥२ रणरणन्त-किङ्किणि-सुघोसए घवघवन्त-घग्घर-णिघोसए॥३ 15. 1 PS पेसमि. 2 45 लायमि. 3 A तं निसुणेवि गजिउ. 4 P णिजहि, s णिजहो, A नेजहिं. 5 PS कहिजहि, A कहेजहिं. 6 A करिणिहे. 7 Ps मियंकु. 8 s को, A omits. 9 PS रीणु. 10 P जणु. 11 PS आणिजहि. 12 P A भूसणडं, 13 P सीयहो, A सीयह. ___ 1. 1 Ps सच्छाए:25 °णिम्मिउ. 3 P खइआय, s खइयाय. [१] १, विमाने. अप्रच्छादितोपरितन-भूमि. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ४-३०७२,१-१० २०० ] संयम्भुकिउ पउमचरिउ धवल-धयवडाडोय-डम्वरे पवण-पेलणुव्वेल्लियम्वरे ॥४. छत्त-दण्ड-उद्दण्ड-पण्डुरे चारु-चमर-पब्भार-भासुरे ॥५ मणि-गवक्ख-मणि-मत्तवारणे मणि-कवाड-मणि-वार-तोरणे ॥६ मणि-पवाल-मुत्तालि-झुम्विरे भमिर-भमर-पन्भार-चुम्बिरे ॥ ७ । पडह-मद्दलुल्लोल-तालए . जिणवरो व्व सुरगिरि-जिणालए ॥८ तहिँ विमाणे थिउ पवण-णन्दणो चलिउ णाइँ णहें रवि स-सन्दणो॥ ९ ॥ घत्ता ॥ गयणङ्गणे थिऍण विजाहर-पवर-णरिन्दहों। . णाइँ सणिच्छरेण अवलोइउ णयर मेहिन्दहों ॥ १० [२] चउ-दुवारु चउ-गोउरु चउ-पायांरु पण्डुरं । गयण-लग्ग-पवणाहय-धय-मालाउलं पुरं ॥१ गिरि-महिन्द-सिहरे रमाउलं रिद्धि-विद्धि-धण-धण्ण-संकुलं ॥२. तं णिएवि हणुएण चिन्तियं 'सुरपुरं किमिन्देण घत्तियं ॥ ३ . " पुच्छियारविन्दाभ-लोयणी कहहुँ लग्ग विज्जावलोयणी ॥४ 'देव गभ-सम्भवे तुहारए सव्व-जण-मणाणन्द-गारए ॥५ जेण 'घल्लियं जण-पसूयणे वग्घ-सिङ्घ-गय-सङ्कले वणे ॥ ६ सो महिन्दु णिव्बूढ-साहसो वसइ एत्थु खलु खुद-माणसो ॥ ७ एह णयरि माहिन्द-णामेणं कामपुरि व णिम्मविय कामेणं' ॥८ "तं सुणेवि वहु-भरिय-मच्छरो मीण-रासि णं गउ स्वणिच्छरो ॥९ ॥ घत्ता ॥ अमरिस-कुद्धऍण मणे चिन्तिउ 'गवणु विवजमि । आयहाँ आहयण लइ ताम मडप्फर भञ्जमि' ॥ १० 4 After this stanza A. reads ध्रुवकं. 2. 1 A °दुवार. 2 A °गोउर. 3 A °पायार. 4 A गयणे. 5 PS 'रमाउले. 6 PS संकुले. 7 PS °दारलोयणी. 8 P कहहु, s कहहो. 9 P गम्भे संभमे, S गभि संभमि. 10A मारए. 11 PS पत्तियं. 12 PS महिंद. 13 P जेत्थु, s जित्थु. 14 PS खल. 15 PS विसजमि. ३ नर्तिताम्बरे. ४ उत्तालके. ५ निज-मात[]महस्य. [२] १. प्रसूतिकाले. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20३, 1-107४, १-१.] सुन्दरकण्डं-छायालीसमो संघि [२०५ तक्खणे जे पण्णत्ति-वलेण विणिम्मियं वलं । रह-विमाण-मायङ्ग-तुरङ्गम-जोह-संकुलं ॥१॥ मेह-जालमिव विजुलुज्जलं पडह-मन्दलुद्दाम-गोन्दलं ॥२ धु वन्त-सय-सद्ध-संघर्ड धवल-छत्त-धुवन्त-धयवडं ॥३ मत्त-गिल्ल-गिल्लोल-गय-घडं कण्ण-चमर-चल्लन्त-मुहवडं ॥४ हिलिहिलन्त-तुरयाणणुब्भडं तुट्ट-फुट्ट-घंड-सुहड-सङ्कडं ॥५ कलयलारउग्घुट्ट-भड-थई । झसर-सत्ति-सव्वलि-'वियावडं ॥६ तं णिएवि पर चल-पलोडणे खोहु जाउ माहिन्द-पट्टणे ॥७ भड विरुद्ध सण्णद्ध दुद्धरा परसु-चक्क-मोग्गर-धणुद्धरा ॥८ वद्ध-परिकराकार-भासुरा कुरुड-दिट्टि-दट्ठोट्ठ-णिटुरा ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ स-वलु महिन्द-सुउ सण्णहेवि महा-भय-भीसणु। हणुवहाँ अभिडिउ विज्झइरिहें जेम हुआसणु ॥ १० [४] 'मरु-महिन्द-णन्दण-वलाण जायं महाहवं । चारु-जयसिरी-रामालिङ्गण-पसर-लाहवं ॥१ हणुव-हणहणाकार-भीसावणं भेट्ट-दुग्घोट्ट-संघट्ट-लोहावणं ॥२ खग्ग-खणखणाकार-गम्भीरयं जाय-किलिविण्डि-गुप्पन्त-वर-वीरेयं ॥३ भिउडि-भूभङ्गुराकार-रत्तच्छयं पहर-पन्भार-वावार-दुप्पेच्छयं ॥ ४ हक-मुक्तक हुङ्कार-लल्लक्कयं दन्ति-दन्तग्ग-लग्गन्त-पाइक्कयं ॥ ५ मिण्ण-वच्छत्थलुद्देस-विहललं णीसरन्तन्त-मालावली-चुम्भलं ॥ ६ तेत्थु वहन्तए दारुणे भण्डणे हणुव-माहिन्दि अभिट्ट समरङ्गणे ॥७ वे बि सुण्डीर-सवाय-सङ्घारणा वे वि मायङ्ग-कुम्भत्थलुद्दारणा ॥८ वे वि णह-गामिणो वे वि विजाहरा वे वि जस-कङ्किणो वे वि फुरियाहरा ॥ ॥धत्ता ॥ पवण-महिन्दर्जहुँ णिय-णिय-वाहणेहिँ णिविट्ठहुँ । झुंझु समभिडिउ णावइ हयगीव-तिविट्ठहुँ ॥१० 3. 1 PS तक्खणेण. 2 Ps हरि. 3 Ps विजुलं वलं. 4 A °धूवन्त. 5 Ps °घण'. 6 P 8 °सव्वल.7 PS सुमहिंद.8 Fs करिकरा. 4. 1 PS भेड. 2 A °लेटावणं. 3 PS खणखणखणाकारगंभीरियं. 4 PS °वीरियं. 5 माहिंद. 6 PS °संधारणे. 7 PS °लुहारणे. 8 P महिंदसुयः 9 P 8 जुज्झे. [३] १ म्यापितम्. [४] वायु-महिन्द्र-नन्दनौ. २ संग्रामे. ३ महिन्द्रपुत्रं माहिंद्रिः । सप० च. २६ Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०१] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [५] तहिँ महिन्द-णन्दणेण विरुद्धं पढम-अभिडें।. थरहरन्ति सर-धोरण लाइय हणुव-धयवडे ॥१ 'वाइणा वि रिउ-वाण-जालयं णिसि-खऍ व रविणा तमालथं ॥२ दढमतुल-माया-दबग्गिणा मोह-जालमिव परम-जोगिणा ॥ ३ जलइणह-यलं जलण-दीवियं पर-वलं असेसं पलीवियं ॥४ कहाँ वि छत्तु कासु वि धयग्गयं कहाँ विपजलियं उत्तमङ्गयं ॥५ कहाँ वि कवउ कासु कडिल्लयं कहो वि कञ्चयं संकडिल्लयं ॥६ एम पवर-हुअवह झुलुक्कियं रिउ-वलं गयं घोण-वङ्कियं ॥ ७ णवरं एकु माहिन्दि थक्कओ केसरि व्व केसरिहें दुकओ॥८ वारुणत्थु सन्धइ ण जाहिँ रोसिएण हणुएण ताहिँ ॥९ ॥ घत्ता ॥ कणय-समुज्जलेंहिँ तिहिँ सरेंहिँ सरासणु ताडिउ । दुजण-हियेउ जिह 'उच्छिन्देवि ध[वरु पाडिउ ॥ १० अवर चाउकिर गेण्हइ जाम महिन्द-णंदणो। मरु-सुएण विद्धंसिउ ताव सरेहिँ सन्दणो ॥ १ खण्ड-खण्ड-क्किए रहवरावी ढंए वर-तुरङ्गम-जुंए पडिएँ भय गीढए ॥२ मोडिए छत्त-दण्डे धए छिण्णए लहु विमाणे समारूदु वित्थिण्णए ॥३ तं पि हणुवेण वाणेहिँ णिण्णासियं णरय-दुक्खं व सिद्धेहि विद्धंसियं ॥४ णिग्गओ विप्फुरन्तो णिरत्थो जरो गाइँ णिग्गन्थ-रूवो थिओ मुणिवरो॥५ पवण-पुत्तेण घेत्तूण रिउ वद्धओ वर-भुयङ्गु व गरुडेण उद्वद्धओ ॥ ६.. पुत्तें 'वेहे 'सुए सर्वर-वावारिओ अणिल-पुत्तो महिन्देण हक्कारिओ॥७ अञ्जणा-पियर-पुत्ताण दुद्दरिसणो संपहारो समालग्गु भय-भीसणो ॥८ खग्ग-तिक्खग्ग-वर-मोग्गरुग्गामणो सेल्ल-चावल्ल-भल्लाइ-सङ्कावणो ॥९ 5. 1 Ps तं. 2 PS विरुद्ध. 3 P A रिलं. 4 PS A °खय. 5 P दडमाण पाया corrected as प्रायया, दमाण पाया. 6PS जोहणा. 7 PS पजलियं. 8PS एवं. 9 P णवरि. 10 P s वारणत्थु. 11 s °हियवउ. 12 P S जेम. 13 P छिण्णेवि, छिण्णिवि. 14 PS धणुहरु. 6. 1s करि. 2 P जए, s जये, A हुए. 3 5 उण्णढउ. 4 Ps पत्तिणेहे. 5PS समर. 6 Ps पियस.7 A रुग्गावणो. 8 P भल्लाइं. [५] १ हनवंतेन. २ कवच-विशेष, संकलिका-युक्तम्. ३ नायिका-वक्रितं. ४ महिन्द्रपुत्रः. - [६]" हनूवंते. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०६, १०,७,१-१०,८,१-७] सुन्दरकण्डं-छायालीसमो संधि [२०३ ॥ पत्ता॥ पढम-भिडन्तऍण सर-पञ्जरु मुक्कु महिन्दें। ...: छिण्णु कइद्धऍण जिह भव-संसारु जिणिन्दें ॥१० . .[७] छिण्णु जं जें सर-पञ्जर रणउहें पवण-जाऍणं। धगधगन्तु अग्गेउ विमुक्कु महिन्द-राऍणं ॥ १ धुडुवन्तु जालंऽसणि-घोसणो • जलजलन्तु जालोलि-भीसंणो ॥२ दिड वाणु जं पवण-पुत्तेणं वारुणत्थु मेल्लिउ तुरन्तेणं ॥ ३ जिह घणेण गलगजमाणेणं पसमिओ वि गिम्भो व णाऍणं ॥४ वायवो महिन्देण मेल्लिओ' पवण-पुत्त तेण विण भेल्लिओ ॥५ चाव-लट्ठि पत्तेवि तुरन्तेणं वड-महढुमो विप्फुरन्तेणं ॥ ६ मेल्लिओ महा-वहल-पत्तलो कढिण-मूलु थिर-थोर-गत्तलो ॥ ७ खण्डु खण्डु किउ पवण-पुत्तेणं कुकइ-कव्व-वन्धो व धुत्तेणं ॥८. णवर मुक्कु महिहरु विरुद्धणं सो वि छिण्णु गैरउ ब सिद्धेणं ॥६. ॥ घत्ता ॥ जं जं लेइ रिज तं तं" हणुवन्तु विणासइ । . जिह णिल्लक्खणहों करें एक्कु वि अत्थु ण दीसइ ॥ १० [८] ___ अञ्जणाएँ जणणेण विलक्खीहूय-चित्तेणं । . .गय विमुक्क भामेप्पिणु कोवाणल-पलितेणं ॥१ तेण लउडि-दण्डाहिंघाऍणं तरुवरो व पाडिउ दुवाऍणं ॥२ गिरि व वजेणं दुण्णिवारेणं अणिल-पुत्तु तिह गय-पहारेणं ॥ ३ णिवडिए 'सिरीसेले विम्भलें जाय वोल्ल सुरवरहँ णहयले ॥ ४ . 'णिप्फलं गयं हणुव-गज्जियं घेण-समूहमिव सलिल-वज्जियं ॥ ५ राम-दूअकजण साहियं जाणईहे वयणं ण चाहियं ॥ ६ रावणस्स ण वणं विणासियं विहलु आसि केवलिहिँ भासियं ॥७ 7. 1 P रणवहि, s omits. 2 PS विमुक्त माहिंद. 3 s जालासणि', A जालालि. 4 PS घोसणं. 5 PS °भीसण. 6 P पसरउ प, S पसउमि प. 7 PS मिल्लिउ. 8 PS भिडिया 9PA मक. 10 भरि. 11 PS तह. 8. 1 भेभले. 2 P सुरवरहु. 3 P S जंपियं. 4 P.S घणु. 5A विप्फलु, [७] १ नादेण. २ नरकं सिद्धेनेव. [८] १ नूवते. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ एव वोल्ल सुर-सत्थें जाहिं उडिओ सरासण-विहत्थओ [क०८,८-१०,९,१-१०,१०,हणुउ हूउ सज्जीउ ताहिं ॥८॥ सरवरेहिँ किउ रिउ णिरस्थओ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ मंण्ड कइद्धऍण सर-पञ्जरें छुहेंवि रउदें। • धरि महिन्दु रणे णं गङ्गा-वाहु समुद्दे ॥ १० [९] कुद्धएण सेमरगणे माया-वैइर-हेउणा । धरिय वे वि माहिन्दि-महिन्द कइद्ध-केउणा ॥१ माणु मलेवि करेंवि कडमंदणु चलणेहि पडिउ समीरण-णन्दणु ॥२ " 'अहाँ माहिन्द माम मरुसेजहि जं विमुहिउ तं सयलु खमेजहि ॥३ अ) अहों ताय ताय रिउ-भञ्जण णिय-सुय तं वीसरिय किमञ्जण ॥४ हउँ तहे तणंउ तुज्झु दोहित्तउ णिम्मल-वंसु समुजल-गोत्तउ ॥५ भग्गु मरट्ट जेणं रणें वरुणों हउँ हणुवन्तु पुत्तु तहों पवणहाँ ॥६ पेसिउ अब्भत्थेवि सुग्गीवें . रामों हिउ कलत्तु दहगीवें ॥७ "अ-कजे संचलिउ जाहिँ पट्टणु दिट्ट तुहारउ ताहिँ ॥८ माया-वइरु असेसु विवुज्झिउ तें तुम्हहिँ समाणु मइँ जुझि॥९ ॥ पत्ता ॥ तं णिसुर्णेवि वयणु विजाहर-णयणाणन्दें। • णेह-महाभरण मारुइ अवगूदु महिन्दे ॥१०॥ [१०] 'साहु साहु भो सुन्दर सुउ सच्चउ जे पवणही। पइँ मुएवि सुहडत्तणु अण्णहों होइ कवणहो ॥ १ जो सत्तु-सङ्गाम-लक्खेहिँ जस-णिलउ . " जो उभय-कुल-दीवओ उभय-कुल-तिलउ ॥२ जो उभय-वंसुजलो ससि व अकलङ्क __ जो सीहवर-विक्कमो समरें णीसङ्क ॥ ३ -6SA मं. 78 पूरिउ. 9. 1 PS समरंगणेण. 2 s कइद्धरकेउण. 3 A कडवंदणु. 4 A माहिदि. 5 PA मरुसेजाहि. 6PS खमेजहि, A खमिजहि. 7 SA तणउं, 8 Ps जेण वइसवणहो, A रणि, and P margally रणि वरुणहु. 9 PS तुम्हहि, A तुम्हहं. 10 PS महब्भरेण. ____10. 1 पहावणहो. 2 P S उहय. 3 Ps 'कुलदीवउ. 4 णिस्संकु, णस्संक. [१] १ माता अंजणा. २ वइर-हेतुना. ३ मातांजनायाः वैरै स्मृत्वा. ४ भालिंगित. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १०,४-१०,११,१-९] सुन्दरकण्डं-छायालीसमो संघि [२०५ . जो दस-दिसा-वलय-परिचत्त-गय-णामु .जो मत्त-मायङ्ग-कुम्भत्थलायामु ॥४ जो पवर-जयलच्छि-आलिङ्गणावासु • जो सयल-पडिवक्ख-दुप्पेक्ख-णिण्णासु ॥ ५ जो कित्ति-रयणायरो जस-जलावत्तु - जो वीर-णारायणो जयसिरी-कन्तु ॥ ६ । जो सयण-कप्पहुमो सच्च-अचलेन्दु ___ जो पवर-पहरण-फडा-डोय- अइन्दु ॥७ जो माण-विझइरि अहिमाण-सय-सिहरु धणुवेय-पञ्चाणणो वाण-णहणियरु ॥८ जो अरि-कुरङ्गोह-णिट्ठवण-दुग्घोडे पडिवक्ख-जलवाहिणी-सिमिर-जल-घोड॥९ ॥ पत्ता ॥ जो केण वि ण जिउ आसङ्क-कलङ्क-विवजिउ । सो हउँ आहयणे पइँ एकें णरि परंजिउ ॥ १० [११] एउ वयणु णिसुणेप्पिणु दुइम-दणु-विमहणो । . .'कवणु एत्थु किर परिहवु' भणइ घेणारिणन्दणो॥१ 'तुहुँ देव दिवायरु तेय-पिण्डु हउँ कि पि तुहारउ किरण-सण्डु ॥२ तुहुँ वर-मयलञ्छणु भुवण-तिलउ हउँ किं पि तुहारउ जोण्ह-णिलउ ॥ ३ तुहुँ पवर-समुदु समुद्द-सारु हउँ" किं पि तुहारउ जल-तुसार ॥ ४ तुहुँ मेरु-महीहरु महिहरेसु हउँ कि पि तुहारउ सिल-णिवेसु ॥५ तुहुँ केसरि. घोर-रउद्द-णाउ हउँ कि पि तुहारउ णह-णिहाउ ॥ ६ .. तुहुँ' मत्त-महग्गउ दुण्णिवार हउँ' किं पि तुहारउ मैय-वियार ॥७ तुहुँ माणस-सरवर सारविन्दु ___हउँ कि पि तुहारउ सलिल-विन्दु ॥ ८ तुहुँ वर-तित्थयरु महाणुभाउ हउँ कि पि तुहारउ वय-सहाउ ॥९ 5 F5 परियत्त.' 6 PS नारायणा. 7 F विवजिनउ, विवजियउ. 8 5 गवर, A समरे. 9 परजिमड, परजियड. 11. 1 इकु. 2 5 तुइ. 8A omits this and the following padas upto line 8. 4 P 3 हउ. 5 Ps तुहु: [१०] १ सत्य-मेरुः. २ धरणेद्रः. ३ शिखरः. [११] : हनूवतः, २ भ्रमरः. ३ लक्ष्मीयुक्तारविंदः (१). Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ११, १०, १२, १-१०,१, १-२ ॥ पत्ता॥ को पडिमल्लु तउ तुहुँ केणऽवरेणोलुद्धउँ।. णिय पह परिहरइ कि मणि चामियर-णिवद्ध' ॥ १० [१२] कह वि कह वि मणु धीरिउ विजाहर-णरिन्दहो । 'ताय ताय मिलि साहणे' गम्पिणु रामचन्दहो ॥ १ वडारउ किउ उवयारु तेण मारिउ मायासुग्गीउ जेण ॥२ को सका तहों पेसणु करेवि मिलु रामों मच्छरु परिहरेवि ॥ ३ उवयार करेवउ मइ मि तासु जाएंवउ लङ्काहिवहाँ पासु ॥४ ॥ हणुयहाँ एयइँ वयणइँ सुणेवि माहिन्दि -महिन्द पयट्ट वे वि ॥ ५ सुग्गीव-णयरु णिविसेण पत्त वलु पुच्छइ 'ऍहु को जम्बवन्त ॥ ६ किं वलेंवि पडीवउ पवण-जाउ असमत्त-कन्जु हणुवन्तु आउ' ॥ ७ मन्तिणं पवुत्त 'णरवर-मइन्दु अञ्जणहें वप्पु ऍहु सो महिन्दु'॥८ वल-जम्वव वे वि चवन्ति जाम सर्वडम्मुहु आउ महिन्दु ताम ॥ ९ ॥ घत्ता॥ हलहर-सेवऍहिँ सबहिँ एकेक-पचण्डैहिँ। अग्घुच्चाइयउ दिढ-कढिण से ई भु व-दण्डेंहिँ ॥ १० [४७. सत्तचालीसमो संधि ] मारुइ पवर-विमाणारूढउ अहिणव-जयसिरि-वहु-अवगूढउ । सामि-कजें संचल्लु महाइउ लीलऍ दैहिमुह-दीउ पराइउ ॥ . [१] मण-गमणेण तेण ण, जन्तें दैहिमुहणयरु दिट्ट हणुवन्ते ॥ १ दिवाराम' सीम चउ-पासेंहिँ धरिउ णाइँ पुरु रिणिय-सहासेंहिँ ॥२ हिं पप्फुल्लियाइँ उजाणइँ वड्डइँ णं तित्थयर-पुराण ॥ ३ 6A केण करेण. ZP °णोद्धउ. 8 s पह रइ. 9 Ps चामीयरे वद्धउ. 12. 1 PS गंपिणु साहणे. 2 Ps वि. 3 s जायेव्वउ. 4 A माहिंद. 5 A एयहो. 6 P मंतीण corrected as मंतेण, S मंतीण. 7 Ps वुत्तु. 8 P सवडम्मुहुँ, s सवडंम्मुहु, A सवडम्मुहो. 9 P°पयंडेहिं, °पयंडेहि. 10 P. omits, S सयं. 1. 1 P दहमुहणयरु, s दुहिमुहणयरु. 2 8 दिढ रामसीमा. 3 A निसिय'. 4 PS जाहि. A जहि. [१] १ दधिमुख-नाम-विद्याधरस्य. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क. १,४-१२, २, ५-९] सुन्दरकण्डं-सत्तचालीसमो संधि [२०७ जहि ण कयावि तलायइँ सुक्कइँ णं सीयलई सुट्ट पर-दुक्खइँ ॥४ जहिँ वाविउ विथय-सोवाणउ णं कुगइउ हेट्ठामुह-गमणउ ॥ ५ जहिँ पायार ण केण वि लडिन्य जिण-उवएस इँ गुरु-संधियं ॥ ६ जहिँ देउलई धवल-पुण्डरियइँ पोत्था-चायण व वहु-चरियइँ ॥७ जहिँ मन्दिरइँ स-तोरण-वार णं समसरणइँ सुप्पडिहार.॥८ जाहिँ 'भुर्व-णेत्त-सुत्त-दरिसावण हरि-हर-वैम्भहिँ जेहा आवण ॥ ९ जहिँ वर-वेसउ तिणेयण-रूवउ • पवर-भुअङ्ग-सऍहिँ अणुहूअउ ॥ १० 'जहिँ गयणत्थ-वसह-हलहर-मइ राम-तिलोयण-जेहा गहवइ ॥ ११ ॥धत्ता॥ तहिँ पट्टण वहु-उर्वमहँ भरियऍ णं जगें सुकइ-कव्वें वित्थरियएँ। । . सहइ स-परियणु दैहिमुह-राणउ णं सुरवइ सुरपुरहों पहाणउ ॥ १२ [२] तहों अग्गिम महिसि 'तरङ्गमइ णं कामहो रइ सुरवइहें सइ ॥१ आवन्तऍ जन्तऍ दिण-णिवहें उप्पण्णउ कण्णउ तिणि तहें ॥२. विजुप्पह चन्दलेह वाल अण्णेक तहाँ तरङ्गमाल ॥३ तिणि विकण्णउ परिवडियउ णं सुकइ-कहउ रस-वड्डियउ ॥४ वहु-दिवसेंहिँ सुरय-पियारऍण पट्टविउ उ अङ्गारऍण ॥ ५ 'जई भल्लउ दहिमुह माम महुँ तो तिण्णि वि कर्णणउ देहि लहु' ॥६ तेण वि विवाहु सङ्गच्छियउ कल्लाणभुत्ति मुणि पुच्छियउ ॥७ 'कहीं धीयउ देमि ण देमि कहों' मुणिवरण वि तक्खणे कहिउ तहाँ ॥८॥ . . . ॥धत्ता ॥ 'वेयङत्तर-सेढिहें राणंउ साहसगइ-णामेण पहाणउ । • जीविउ तासु समरें जो लेसइ तिण्णि वि कणंउ सो परिणेसई'॥ ९. 5 Psurerscribes र over °य. 6 SA गमणउं. 7 PS A णाइ. 8 Ps लंधिय. 9P8 °वायरण इव and p. marginally 'वायणइ इव' पाठे. 10 PS सपरिवारइ. 11 PS A जहि. 12 A भुयं.13 P वम्हेहि, s वंम्हेहि. 14 s उवमहु 15 PS राणउं. 16 A सुरवरह. 17 A पहाणउँ. 2. 1 PS उप्पण्णड. 2 P corrects as अण्णेक्का. 3 P ताहं, 5 महा. 4s परियड्डिय उ, A 19. The remaining characters as also the first four characters of the next line dropped through haplography.5 5 महुं. 6 s कण्णउं. 7 PS कहि. 8 P तउ. 9 PS A राणउं. 10 P S A पहाणउं. 11 P समरि तासु, समरे तासु. 12 s कण्णउं. २ प्रधानानि. ३ भुयहि (३) हस्ताश्च. ४ वस्नविशेषः नयनश्च. ५ ईश्वरः. ६ आकाशगामी वृषभो यस्य । अन्ये च विलम-नाथा वृषभा यस्य । गत-नाथा वृषभाः । प्राप्त-नाथा वा. ७ गृहपतिः. ८ दधिमुख-राजा. [२] १ राज्ञी तरेगनती. २ विवाहं ख-मानसे धूत्वा. .. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २०८] सयम्भुकिड पउमचरित [क०३,१- ९१-८ [३] गुरु-वयणेण तेण अइ भाविउ मणे गन्धव-राउ चिन्ताविउ ॥१ 'साहसगइ वहु-विजावन्तउ तेण समाणु कवणु पहरन्तउ ॥२ अहवइ एउ वि णेउ वुझिजइ गुरु-भासिएँ सन्देहु ण किजइ ॥ ३ 'जम्म-सए वि पमाणहाँ दुक्का मुणिवर-वयणु ण पल' वि चुक्कइ ॥४ अवसें कन्दिवसु वि सो होसइ साहसगइहें जुज्झु जो देसई॥५ . तं णिसुणेवि लडह-लायणहिँ णिय-जणेरु आउच्छिउ कणेहि ॥६ 'भो भो ताय ताय दण-दारा लइ वण-वासहों जाहुँ भडारा ॥७ करहुँ किं पि वैरि मन्ताराहणु जोग्गब्भासें विजासाहणु' ॥८ ॥ घत्ता ॥ एवं भणेप्पिण चल-भउहालउ मणि-कुण्डल-मण्डिय-गण्डयलउ । गम्पि" पइउ विउल-वणन्तरें णाइँ ति-गुत्तिउ देहन्भन्तरें ॥९ [४] तं व तिहि मि ताहिँ अवयजिउ 'णं भव-गहणु असोय-विवजिउ ॥ १. णं णित्तिलउ थेरि-मुह-मण्डलु णं णिचूयउ कण्ण-उरत्थलु ॥२ णं णिप्फलु कुसामि-ओलग्गिउ णं णित्तालु अ-णवण-वग्गिउ ॥३ णं हैरि-घर पुंण्णाय-विवजिउ णं णीसुण्णु वैउद्धहुँ गजिप ॥४ जहिँ वोराहिउ कामिणि-लीलउ मण्ड मण्ड उव्वीरण-सीलउ ॥५ जहिँ पाहण वलन्ति रवि-किरणेंहिँ णं सजण दुजण-दुधयणेहिं ॥६ " तहिँ अच्छन्ति जाव वणे वित्थएँ ताव पदुकिय दिवसें चउत्थऍ॥७ ॥धत्ता॥ चारण पवर-महारिसि आइय भद्द-सुभद्द वे वि वेराइय। .. कोसहों तणेण चउत्थें भाएं अट्ठ दिवस थिय काओसाएं ॥८ 3. 1 Ps णवि. 2 P भासियइ. 8 भासियई. 3 Ps कयावि ण, A न पलए वि.42 कंहिवसु इ, s कविसु इ, A कंदिवसु वि. 5 s वणवासहु, A वणवासहुं. 6 5 वर. 7 8 जोग भासें, जोग्गाभासें. 8 P एवं. 9 P गंडयलु, गंडयगंडय. 19 A. omits गंपि पह. ____4. 1 P वयणु. 2 A. omits this pāda. 3 s वउद्धहु, A वउद्धहं. 4 गोराहिल. 5 P विराइय. 6 PS चउस्थए, A चउत्थे. 7 8 भाएण. 8 s काओसाएण. [४] १ शोकसंयुक्तः, अन्यत्र वृक्षाः. २ खनास्वाभ्यां रहितम्. ३ खर्गः. ४ राक्षस-रहितः, ५ मेघैः (१). ६ वेरि-अधिकाः बहु-पुत्राः सूर्यः. ७ विदारणं चूण्णणम्. ८ पाद-क्रोश मध्ये. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *०५, १-, ३,१-६] सुन्दरकण्डं-सत्तालीसमो संधि १२०९ । किडिकिडिजन्त-'मिलिम्मिलि-लोयण लम्विय-भुअ परिवजिय-भोयण ॥१ जल्ल-मलोह-पसाहिय-विग्गह णाण-पिण्ड परिचत्त-परिग्गह ॥२ थिय रिसि पडिमा-जोएं जाहिँ अट्टमु दिवसु पढुक्किउ ताहिँ ॥३ तहिँ अवसर दिय-लोलुअ-चित्तहाँ केण वि गम्पि कहिउ घरइत्तहों ॥४ 'देव देव तउ जाउ मणिट्ठउ तिणि वि कण्णउ रण्णे पइट्टउ ॥५ अण्णु ताहिँ वरइत्तु गविट्ठउ • तुहुँ पुणु मुहियऍ जें परितुट्ठ' ॥६ तं णिसुणेवि कुविउ अङ्गारउणं हवि धिऍण सित्तु सय-वारउ ॥७ 'भञ्जमि अज्जु मडप्फर कण्णहुँ जेण ण होन्ति मज्झुण वि अण्णहुँ'॥८ ॥ घत्ता ॥ अमरिस-कुद्धउ'कुरुडु पधाइउ गम्पिणु वणे वइसाणरु लाइउ। . धगधगमाणु समुट्टिउ वण-दउ झत्ति पलित्तु णाई खल-जण-वउ ॥९ [६] पढम-दवग्गि ढुक्कु 'सिप्पीरहों णाइँ किलेसु णिहीण-सरीरहों ॥१ सयलु वि काणणु जालालीविउ रामहों हियउ णाई संदीविउँ ॥२. कत्थइ दारु-वणाई पलित्तइँ णं वइदेहि-दसाणण-चित्तइँ ॥३ सुक्केहि मि असुक्क पजलाविय णं सुपुरिस पिसुणेहिँ संताविय ॥४ कहि मि पणट्ठ. वणयर-मिहुणइँ कन्दन्तइँ णिय-डिम्भ-विहूणइँ ॥५ गम्पि मुणिन्दहुँ सरणु पइट्टइँ सावय इव संसारहों तट्टइँ॥६ तहिँ अवसर गयणगणे जन्तें खञ्चिउ णिय-विमाणु हणुवन्तें ॥७ "मरु मरु लाइउ केण हुवासणु अच्छउ गमणु करमि गुरु-पेसणु ॥८ 15 ॥ ॥घत्ता ॥ अह सरणाइऍ अह वन्दिग्गहें सामि-कजे अहं मित्त-परिग्गहें। आऍहिँ विहुरेहिँ जोणउ जुज्झइ सो णरु मरण-सए विण सुन्झई॥९ 5. 1. PS मिडिम्मिडि and P. superscribes लि over डि. 2 P चिंतहो. 3 PS कहिउ गंपि. 4 PS A ताहि. 5,P मुहिअ, S सुहिमइ. 6 s A कुइड. 7 PS मज्झु होति, A होति. 6. 1PS A णाई. 2 A. omits this word. 3 s दारुणवणइ. 4 s मुनिंदहु, A मुणिं. दहो. 5 P संभारहो भट्टइ. 6 A विग्गहे. 7 P S णिय. 8 P S भायहो. [५] १ स्त्रीलंपटः. २ एवमेव. ३ क्रूरचित्तः. [६] १ सुष्क-तृणस्य. २ देवदारु-वनानि. ३ साद()वनस्पती. स०प०च० २७ Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २१०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ मणे चिन्तेप्पिणु णिम्मल-भावें सायर-सलिलु सन्धु आकरिसिउ हुअवहु उल्हाविउ. पजलन्तउ 'तं उवसग्गु हरेंवि रिउ-मद्दणु कर-कमलेहिँ पाय पुजेप्पिणु मुणि-पुङ्गवहिँ समुच्चाऍवि कर तहिँ अवसरे विजउ साहेप्पिणु तिणि वि कण्णउ सालङ्कारउ क०७, १-९,८, -६ [७] मारुइ-णिम्मिय-विज-पहावें ॥१ मुसल-पमाणेहिँ धारेंहिँ परिसिउ ॥२ खम-भावेण कलि व वहन्तं ॥ ३ गउ मुणिवरहुँ पांसु मरु-गन्दणु ॥४ वन्दिय गुरु गुरु-भत्ति करेप्पिणु ॥५ हणुवहाँ दिण्णांसीस सुहङ्कर ॥६ मेरुहें पासेंहिँ भामरि देप्पिणु ॥ ७ अहिणव-रम्भ-गब्भ-सुकुमारउ ॥८ ॥ घत्ता । भह-सुभईहँ चलण णमन्तिउ हणुयहाँ साहुकार करन्ति । अग्गएँ थियउ सहन्ति सु-सीलउ णं तिहुँ कालहुँ तिण्णि वि" लीलउ ॥९ [८] पुणु वि पसंसिउ सो' पवणञ्जइ . 'सुहड-लील अण्णहों' कहाँ छज्जइ ॥१ tus चङ्गाउ पइँ वच्छल्लु पासिउ उवसग्गहों गाउं मि णिण्णासिउ ॥२ एत्तिउ जइ ण पत्तुं तुहुँ सुन्दर तो णवि अज्जु अम्हें णविमुणिवर ॥३ तं णिसुणेवि मारुइ गञ्जोल्लिउ दन्त-पन्ति दरिसन्तु पवोल्लिउ ॥४ 'तिण्णि वि दीसंहों सुह विणीयउ कवणु थाणु कहाँ तिणि विधीयउ ॥५ किं कजें वण-वासें पइटउ केण वि कउ उवसग्गु अणिद्वउ' ॥६ हणुवहाँ केरउ वयणु सुणेप्पिणु पभणइ चन्दलेह विहसेप्पिणु ॥ ७ 'तिण्णि वि दहिमुह-रायहों धीयउ छुडु छुडु अङ्गारेण वि वरियउँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ तहिँ अवसरें केवलिहिँ पगासिउ "दससयगइहें मरणु जसु पासिउ । कोडि-सिल वि जो संचालेसइ सो वरइत्तहाँ भाइउ होसई" ॥९ । 7. 1 PS सायरु. 2 P भावेण व कलि, °भावे जिह कलि. 3 P पासि. 4 A हत्ति. 5 Ps दिण्णी सीस. 6 PS पासें. 7 P कण्णउं. 8 P °सुभद्दहु, सुभदहो. 9 P s णवंतिउ. 10 P तिहि कालहिं, s तिहि कालहि. 11 P जे, s जि. 8. 1 P कण्णहिं मारुइ: 2 2 अण्णहिं किं, S अण्णइ कों. 3 8 तइ. 4 पगासिउ. 58 जाउ वि, A नाउं मि. 6 P इंतु, 8 यंतु. 7 PS अम्हि 3, A नवि. 8 P दीसहुँ, s दीसहु. 9PS वरीयड. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं०९,१-९, १०, १-९] सुन्दरकण्डं-सत्तालीसमो संधि [२११ . [९] एम वत्त गय अम्हहुँ कणे तें कजेण पइट्ठउ रणे ॥१ वारह दिवस एत्थु अच्छन्तिहुँ तीहि मि पुजारम्भु करन्तिहुँ ॥२ ताम वरेण तेण आरुढ़ें . उववणे दिण्णु हुआसणु दुढें ॥ ३ तो वि ण चित्तु जाउ विवरेरउ । एउ कहाणउ अम्हहुँ केरउँ' ॥४ तो एत्थन्तरें रोमश्चिय-भुउ भणइ हसेप्पिणु पवणञ्जय-सुन ॥५ 'तुम्हेंहिँ जे चिन्तिउ तं हूअउ• साहसगइहें मरणु संभूअउ ॥ ६ जसु पासिउ सो अम्हहुँ सामिउ तिहुअणे केण वि णउ आयामिउ ॥७ जाहुँ पासु पुजन्तु मणोरह' वट्टइ जाम परोप्पर इय कह ॥ ८ ॥घत्ता ॥ दहिमुह-राउ ताव स-कलत्तउ पुप्फ-णिवेय-हत्थु संपत्तउ । गुरु पणवेवि करेवि पसंसणु हणुवें समउ कियउ संभासणु ॥ ९ [१०] संभासणु करेवि तणु-तणुवें दहिमुह-राउ वुत्तु पुणु हणुवें ॥१ 'भो भो णरवइ महिहर-चिन्धहों कण्णउ लेवि जाहि किक्किन्धों ॥२ ।। तहिँ अच्छइ णारायण-जेट्टउ जो वरु चिरु केवलिहिँ गविट्ठउ ॥ ३ घाइउ तेण समरे साहसगइ वेयङ्गुत्तर-सेढिहें णरवइ ॥४ । ताउ कुमारिउ अहिणव-भोग्गउ तिणि वि राहवचन्दहाँ जोग्गउ ॥ ५ म. पुणु लङ्काउरि जाएवउ पेसणु सामिहें तर्णउ करेव्वउ' ॥६ तं णिसुणेवि संचलिउ दहिमुहं जो संमाणे दाणे रणे अहिमुह ॥ ७ , तं किक्किन्ध-णयरु संपाइउ जम्बव-णल-णीलेंहिँ पोमाइउ ॥८ ॥ घत्ता ॥ गम्पिणु भुवण-विणिग्गय-णामों सुग्गीवें दरिसाविउ रामहौँ । तेण वि कामिणि-थण-परिवंड्डणु दिण्णु सं यं भु एहिँ अवरुण्डणु॥९ 9. 1. Ps एह. 2 A कने. 3 A रण्णे. 4 F S एहु. 5_PA कहाणउं. 6 P केरर्ड. 7 PS तुम्हें. 8 P SA अम्हहुँ. 9 P A सामिउं. 10 A आयामिउं..11 A पूरंतु. . 10. 1A तणएं, P marginally तणएं. 28 °चिंधहुँ. 3 P S ताव. 4 P सामिहि,s सामिहि. 5 4, तण- दहेमुहूं, A दहिमुहूं. 7 P S परिवहणु. 8 A सई. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - २१२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ ०१,१-९२,१-३ [४८ अट्ठचालीसमो संधि] सविमाणहों णहयले जन्ताहों छुडु लङ्काउरि पइसन्ताहों। णिसि सूरहों णाइँ समावडिय आसाली हणुवहाँ अन्भिडिय ॥ [१] तो एत्थन्तरे देह-विसालिया। जुज्झु समोडेंवि थिय आसालिया॥तेन तेन तेन चित्तें॥१ 'मरु मरु मंडए अप्पर दरिसइ। मइँ अवगण्णेवि ऍहु को पइसातेन तेन तेन चित्तें ॥२ (जम्भेट्टियाँ) " को सक्कइ हुअवहें झम्प देवि आसीविसु भुआहिँ भुयङ्ग लेवि ॥ ३ को सक्कइ महि कखऍ छुहेवि गिरि-मन्दर-गरुअ-भरुव्वहेवि ॥४ को सक्का जम-मुहें पइसरेवि भुअ-वलेण समुदु समुत्तरेवि ॥५ को सक्कइ असि-पञ्जरें चडेवि . धरणिन्द-फणालिहें मणि खुडेवि ॥६ को सक्कइ सुर-करि-कुम्भु दर्लेवि गयणङ्गणे दिणयर-गमणु खलेंवि ॥७ 15 को सक्कइ सुरवइ सैमरे हर्णेवि को पइसइ मइँ तिण-समु गणेवि' ॥८ ॥ घत्ता ॥ तं वयणु सुणेवि जस-लुद्धऍण हणुवन्तें अमरिस-कुद्धऍण। अवलोइय विज स-मच्छरेण णं मेइणि पलय-सणिच्छरेण ॥९ [२] पिहुमइ-णामण मन्ति पपुच्छिउ । 'समर-महाभरु केण पडिच्छिउ॥ तेन तेन तेन चित्तें॥ ४॥१ काले चोइउ को हक्कारइ। जो महुँ सम्मुहु गमणु णिवारई॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥ ॥२ * तं वयणु सुणेविर्यु भणइ मन्ति किं तुज्झु वि मणे एवड्ड भन्ति ॥३ ___ 1. 1 PS जंतहो 2 P S पावंतहो. 3 s समोडिवि, A समंडेवि. 4 A. reads जंभिट्ठियाचई after चित्ते; 'ps have ॥ छ ।. 5 P मंडए, 5 मंडइ. 6A चिंतो. 7 8 मिट्टिया, A omits. 8 P भुमहि, s भुयहि, As omits. 9 P S कक्खहि. 10 A कंदरु. 11 Pघडवि, वडेवि. 12 A. omits this pada. 13 s सधरे. 2. 1Ps समरे महब्भड. 2 A चिंतो. 3 Ps omit. Elsewhere also in the present Sandhi this figure occurring in the same context is scored off or bears the sign of deletion in P. 4 P A महं. 5 P सम्मुहुं. 6 A. reads जमिट्टिया दुवई after this. 7 P 3 सुणेप्पिणु. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०२, ४-९,३, १-९, ४,१] | सुन्दरकण्डं-अट्ठचालीसमो संधि [२९३ . जइयहुँ सुरवर-संतावणेण• हिय रामहों गेहिणि रामणेण ॥४ तइयहुँ पर-वल-दुईसणेण लङ्कहें चउदिसिहि विहीसणेण ॥५ परिरक्ख दिण्ण जण-पुज्जणिज णामेण एह आसाल-विज' ॥६ तं वयणु सुणेप्पिणु पवण-पुत्तु रोमश्च-उच्च-कञ्चुइय-गत्तु ॥७ पचविउ 'मरु मलामि मरटु तुज्झु वलु वलु आसालिएँ देहि जुज्झु ॥८ ॥ घत्ता ॥ जं सयल-काल-गलगजिवउ मं जाउ मडफर-चजियउ । सा तुहुँ सो हउँ तं" एउ रणु लइ खत्तें जुज्झहुँ एक्कु खणु ॥९ [३] लउडि-विहत्थउ समरे समत्थउ । कवय-सणाहउ कइधय-णाहउ ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥१ रह गय-वाहणु खञ्चिय-साहणु। सीहु व रोक्कवि धाइउ कोकेवि ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥२ परिहरेंवि सेण्णु खश्चेवि विमाणु एकलउ पर लउडिऍ समाणु ॥ ३ । 'वलु वलु भणन्तु अहिर्मुहु पयट्टु णं वर-करिणिहें केसरि विस? ॥ ४ ॥ णं महिहर-कोडिहें कुलिस-घाउ णं दव-"जालोलिहें जल-णिहाउ ॥५ एत्थन्तरें वयण-विसालियाएँ हणुवन्तु गिलिउ आसालियाएँ ॥६ रेहई मुह-कन्दरें पइसरन्तु णं णिसि-संभवें रवि अत्थवन्तु ॥७ वड्ढेवऍ लग्गु पचण्डु वीर संचूरिउ गय-घाऍहिँ सरीरु ॥८ ॥ घत्ता॥ पेट्टहाँ अब्भन्तरें पइसरेवि वलु पैउरिसु जीविउ अवहरेंवि।। णीसरिउ पडीवउ पर्वणि किह महि ता.वि फा.वि विञ्झु जिह ॥९ [४] पडियासालिया जं समरङ्गणे । उद्विउ कलयलु हणुयहाँ साहणे ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥१॥ 8' चउदिसहि, s चउदिसहि. 9 Ps देमि. 10 P s मडप्फरु. 11 P. omits. 128 जुज्छु तुहु. 3. 1 Ps कइय. 24 चिंते. 3 s छ॥. 4 P संचेवि. 5 PS एकऍ, marginally एकलउ; 8 एकह, A एक्कलउ. 6PS लउडिगए. 7 P अहिमह, A महिमहं. 8 PA करिणिहि. s करिणि.9 A पयह. 10 P °कोडिहिं, s 'कोडिहि. 11 P दावजलोलिहें, s दावजलोल्लिहे. 12 8 संभमे. 13.PS पचंड. 14 s पिट्टहो, A देहहो. 15 Ps पौरिसु. 16 A हणुवि. 17A omits. 4. 1 PES A पब्जिासालिया, P correcting as पडिया मासालिया. 2 A चिंते. mar Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - २१४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ दिण्णइँ तूर विजउ पघुट्ठउ । मारुइ लीलऍ लङ्क पइट्ठउ ॥ तेन तेन तेनं चित्तें ॥ ४ ॥२ जं दिट्ट पहञ्जणि पइसरन्तु वजाउहु धाइउ 'हणु' भणन्तु ॥ ३ । 'आसाली वहेवि महाणुभाव मरु पहरु पहरु कहिँ जाहि पाव' ॥४ वयणेण तेण हणुवन्तु वलिउ णं सीहहों अहिर्मुहु सीडु चलिउ ॥५ अभिट्ट वे वि गय-गहिय-हत्थ रिउ-रण-भर-परियंट्टण-समत्थ ॥ ६ वलु वलहाँ भिडिउ गउ गयहाँ ढुक्कु तुरयों तुरङ्ग रहु रहों मुक्कु ॥७ धउ धयहाँ विमाणहों वर-विमाणु रणु जाउ सुरासुर-रण-समाणु ॥८ ॥ पत्ता ॥ रह-तुरय जोह-गय-वाहण मारुइ-विजाहर-साहण। अन्भिट्टइँ वे वि स-कलयलइँ णं लक्खण-खर-दूसण-वलइँ ॥९ [५] वे वि परोप्पर अमरिस-कुद्धई। वे वि रणङ्गणे जय-सिरि-लुद्धइं॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥१ वे वि हणन्तई कर-परिहत्थई। दुजण-मुंहइँ व अइ दुप्पेच्छई। तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥२ तहिँ तेहएँ रणे वट्टन्ते घोरें वहु-पहरण-छोहे पंडन्ते थोर ॥ ३ . .. णिसियर-धएण कोन्ताउहेण हक्कारिउ पिहुमइ हयमुहेण ॥४ 'मरु थक्कु थक्क भिंडु मंइँ समाणु अवरोप्परु वुझहुँ वल-स(?प)माणु॥५ " तं णिसुणेविपिहुमइ वलिउ केम मयगलहों मत्त-मायङ्गु जेम ॥६ ते भिडिय परोप्पर घाय देन्त रणे रामण-रामहुँणा, लेन्त ॥७ विजाहर-करणेहिँ वावरन्त जिह विजु-पुञ्ज णहयले भन्त ॥८ . 3 A महिमुहूं. 4 P S °आवदृण' 5 s दुक्कु. 6 P अभिट्ट with some succeeding letters scored off, s अभिट्ट. 5. 1 A. omits. 2 A चिंते. 3 P s परिहच्छइ. 4 s A मुहइ. 5 PS वटुंत, A वटृति. 6 PS पडंत, A पंडंति. 7 A omits this word, line 4 and the portion up to पिहुमइ in line 5.8 P भिडि: 9 Ps मइ. 10 Ps वुमहु. 11 P देंति, दिति, A दित, 12 PS रामहु, A रामहो. 13 P S णाउ, 14 P लेंति, s लिंति, A लिंत. 15 P S वावरंति. 16PS भमंति. [४] १ हनूमंतः. • [५] १ अश्वमुखेन वज्रायुध-किंकरेण. २ हनूमंतस्य मंत्री पृथुमति-नार Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं०५, ९,६,१-९,७,१-७] सुन्दरकण्डं-अट्टचालीसमो संधि [२१५ • ॥घत्ता ॥ आयामेंवि भिउडि-भयङ्करेंण हउ हयमुहु हणुवहाँ किङ्करण । गय-धाऍहिँ पाडिउ धरणियलें किउ कलयलु देवेंहिँ गयणयलें ॥९ [६] जं गय-घाएँहि पाडिउ हयमुहु। . कुइउ खणरेण मणे वजाउहु।।तेन तेन तेन चित्तें॥४॥१ णिट्टर-पहरेंहिँ . हणुवहाँ केरउ। भग्गु असेसु वि वलु विवरेरउ॥तेन तेन तेन चित्तें॥४॥२ भजन्तएँ साहणे णिरवसेसे हणुवन्तु थक्कु पर तहिँ पर्सें ॥३ पञ्चमुह-लील रणे दक्खवन्तु 'मं भजाँ' णिय-वलु सिक्खवन्तु ॥४॥ उत्थरहुँ लग्गु णिरु णिट्टरेहिँ __ असि-कणय-कोन्त-गय-मोग्गरेहिँ॥५ वज्जाउहो वि दण-दारणेहि वरिसिउ णाणा-विह-पहरणेहिँ॥६ तहिँ अवसरें गोल्लिय-भुएण आयामवि पवणञ्जय-सुएण ॥७ पम्मुकु चक्कु रणे दुण्णिवारु दुद्दरिसणु मीसणु णिसिय-धारु।। ८. ॥घत्ता ॥ तें चक्के रणउहें अतुल-चलु उच्छिण्णेवि पाडिउ सिर-कमलु। धाइउ कवन्धु अमरिसे चडिउ दस-पयइँ गम्पि महियले पडिउ॥९ [७] जं हणुवन्तेंण हउ वजाउहो । सयलु वि साहणु भग्गु परम्मुहो ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥ १20 गउ विहडप्फडु जहिँ परमेसरि । __ अच्छइ लीलऍ लङ्कासुन्दरी ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥२ 'किं अज्ज वि ण मुंणहि एव वत्त आसाल-विज्ज आहवें समत्त ॥ ३ अभिट्ठ तुहारउ जणणु जो वि रणे चक्क-पहारें णिहउ सो वि' ॥४ तं णिसुणेवि अमर-मणोहरीऍ धाहाविउ लङ्कासुन्दरीऍ ॥५ 'हा मइँ मुएवि कहिँ गयउ ताय हा कलुणु रुअन्तिहें देहि वाय ॥ ६ हां ताय सयल-भुवणेक-चीर पर-वल-पर्वल-गलथण-सुरीर ॥ ७ 17 Pघाएं, 5 घायं. ... 6. 1A पहरणेहिं. 2 P'S A तहि. 3 P पवेसे, s पवेसि. 4 P A पमुक्क, s पमुक्क. 5 s उच्छिण्णिवि, A उच्छेल्लेवि. 3 P S अमरिस. 7 P चडिउं. 7. 1 A बजाउहु. 2.4 परामुहूं. 3 A चिंते. 4 A सुणहिं. 5 •P S A मइ. 6 P °कलगल. स्थण' corrected as °पवल,' s °वलगलस्थण, A only गलथल्लण [७] १ कोटपाल पुत्री एषा. २ तस्याः सखी अइरा-नामा. 25 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २१६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ हा ताय समरें भड थड - णिसुम्भ 25 'सुपि चडिय महारहे । हर- हथिय सहँ सुर-चार्वेण 10 धुरें अर परिट्ठिय रहु पयड्डु तहिँ चšवि पधाइय रणें पचण्ड सूरहों सण्णद्ध व काल - रत्ति हक्कारिउ र हणुवन्तु 'तीऍ मुह - कुहर - विणिग्गय कडुअ-वाय जं हय आसलिय हिउ ताउ 18 अइराऍ स-हत्थे हिउ मुंह लइ धणुहरु रहवरें चडहि तुहुँ 'हणुवह वयहिं हसि - विभमु परियणभि तं णिसुर्णेवि भड - कर्डमद्दर्णेण 'ओसरु मं अग्गऍ थाहि महु लावण 'एउ काइँ चविउ इँ दुबियडु किंण मरइ रु विस- दुम-लयाऍ [क० ७, ८–९, ८, १–९१ ९,1-8 सप्पुरिस- रयण अहिमाण खम्भ' ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ कुई किसोयरि । लङ्कासुन्दरि ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥ ४ ॥ १ agar | णं पाउस - सिरि ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥ ४ ॥ २ पर-वल-विणासु अखलिय-मरड्डु ॥ ३ मायङ्गहों करिणि व उद्ध-सोण्ड ॥ ४ सद्दों थक्क व पढमा विहन्ति ॥ ५ पञ्चाणणु जिह पञ्चाणणीऍ ॥ ६ 'वलु वलु दहवयणों कुद्ध-पाय ॥ ७ तं जुज्झु अज्जु खय-कालु आउ' ॥ ८ 'हले काइँ गहिल्लिएँ रुअहि तुहुँ । वलु वुज्झहुँ जुज्झहुँ तेण सहुँ' ॥ ९ [<] ॥ घत्ता ॥ णिब्भच्छिय पवणहों णन्दण । कहें कहि मि जुज्झु कण्णाऍ सहुँ' ॥ ९ [ ९ ] पर्वर-धनुद्धरि लङ्कासुन्दरि ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥ ४ ॥ १ तुहुँ वहु-जाणे । [2] १ तथा लंकासुंदर्या. [९] १ अग्निकणिकया. २ नर्मदा-नया. वरि अयाणउ ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥ ४ ॥ २ किं जलण - 'तिडिक्कऍ तरु ण दें ॥ ३ किं विञ्झु ण खण्डिड णम्मयाऍ ॥ ४ 7Ps लुहियउ. 8 A मुहुं. तेन चिते. 4 A धणुवर 8 P जुज्झि, s जुज्झे. 9A 8. 1P has जंभेहिया, 8. जंभिट्टिया in the beginning. 2 P रुहय. 3 A देन 5s णुब्भाविरि, 10 णुग्गामिणि 6 A चिते. 7 A आसाली. कडवंदणेण. 10 A किं, 8 कहि. 9. 1 P. begins with जंभेट्टिया ॥, s with जंभिट्टिया ॥ . 2 Psहणुवंत हो. 3PS पवल° 4 A सिब्भम. 5 PSA हउ 6 परिमाणभि, A पणिआरभि. 7 A जाणउ . & P 3, 8 इउं. 9PS दुदियड्डू. 10 A डड्डू. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं०९,५–९,०१०, १- ९, ११, १ ] वज्जासणीऍ किं गिरिण फुट्टु रथेणीऍ पच्छापचि गयण-मग्गु जइ एत्तिउ मर्णे अहिमाणु तुज्झु गलगवि लङ्कासुन्दरीऍ ॥ घन्ता ॥ वज्जाह - तर्णय पेसिऍण पिच्छेजल- पुंङ्ख- विहूसिऍण । www सर-जालें छा गयणु किह जणवड मिच्छत्त-वलेण जिह ॥ ९ N 'तो वि ण भिज्जइ परम - जिणागमु पढम - सिलीमुह रहें अण णाराऍहिँ हणुवहाँ केर एहिं सर-जालु विहङ्गेवि लइउ तेहि अण्णेक्के वाणें छिण्णु छत्तु सूरहों जेमन्तों विसालु तं गिऍवि छत्तु महिलें पडन्तु संथवेंविण सक्कि सुन्दरेण 'धणुहरे छिण्ण एन्ति पडीविय सुन्दरकण्डं अट्ठचालीसमो संधि [२१७ किं ण हिउ करि पचामणीऍ ॥ ५ किं सूरहों सूरत्तणु ण भग्गु ॥ ६ तो किं आसालिहें दिण्णु जुज्झु' ॥ ७ सैर-पञ्जरु मुक्कु णिसायरीऍ ॥ ८ तें तिक्ख-खुरुप्पें दुज्जऍण 20 पडिवक्ख मर्डप्फर-भञ्जऍण । गुणु छिण्णु विणासि चार किह मिच्छत्तु जिणिन्दागमेण जिह ॥ ९ [११] [१०] १ हनुमंतेन. [११] १ हनुमंतः [१०] मारुइ वाहिं । जिह अण्णाणेंहिं ॥ तेन तेन तेन चिलें ॥ ४ ॥ १,0 तेण वि मेल्लिय | स०म० च० २८ दूअ व घल्लिया || तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥२ संचहि दुविरहिं ॥ ३ कावेर-सलिलु जिह णरवरेहिं ॥ ४ णं खुडिउ मरालें सहसवतु ॥ ५ वियलिउ कराउ कलहोय-थालु ॥ ६ # मेल्लिउ खुरुप्पु थरथरहरन्तु ॥ ७ तवसित्तणु गाइँ कुमुणिवरेण ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ 11°^ रयणिहे उच्छाएवि. 12 A सरपंजर मुक्क. 13 PA° तणएं, s °तणयं. 14 4 पेसियएण. 15 Ps पिंच्छु. 16 A पोंख. 10. 1P. begins with जंभेट्टिया s with जंभिट्टिया 2s जिमंतहो. 3Ps कण 4 A मेलेवि . 5 Ps मडप्फरु. 11. 1PS धणुहर 2PS एंत पडीवी. 3P तेण तेण तेण. कुवि पंहञ्जणि । मुक्त सरासणि ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥ ४ ॥ १ 25 18 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २२१८] सयम्भुकिउ पउमचरिङ [क० ११,२-९,१२,१-९ लङ्कासुन्दरि मग्गण-जालेणं । छाइय मेइणि जिहं दुक्कालेण ॥ तेन तेन तेन चित्तें॥४॥२ तं हणुयहाँ केरउ वाण-जालु छायन्तु असेसु दियन्तरालु ॥ ३ वीसहिँ सरेंहिँ परिछिण्णु सयलु णं परम-जिणिन्दें मोह-पउँलु ॥४ । अण्णेके वाणे कवउ छिण्णु उरु रक्खिउ कह वि ण हुणुउ भिण्णु ॥५ छिजन्ते कवऍ हरिसिय-मणेण किउ कलयलु णहें सुरैवर-जणेण ॥ ६ दिणयरेंण पहञ्जणु वुत्तु एम 'महिलाएँ जि जिउ हणुवन्तु केम ॥७ तं वयणु सुणेवि पुलइय-भुएण सम्बउरि पदोच्छिउ मैरु-सुएण ॥८ ॥ पत्ता ॥ 'इउ काइँ वुत्तु पइँ दिवसयर जिण-धवलु मुएप्पिणु एकु पर। जगें जो जो गरुयउ गजियउ भणु महिलऍ को ण परजियउ॥९ [१२] जाम पडुत्तर देइ पहाणु। ताम विसैजिउ ___ उक्का-पहरणु ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥१ तिह हणुवन्तण एकें वाणेण। किउ सय-सकर दुरिउ व णाणेण ॥ तेन तेन तेन चित्तें॥४॥२ पुणु मुक्क गयासणि णिसियरीऍ णं उवहिहें गङ्ग वसुन्धरीऍ ॥ ३ . स खण्ड-खण्डु किय तिहिँ सरेहिँ णं दुम्मइ संवर-णिजरेहिँ ॥ ४ एत्थन्तर विप्फुरियाहरीऍ पम्मुंकु चक्कु विजाहरीऍ ॥५ ७ विखंसिउ तं पि सिलीमुहेहिँ णं कुकइ-कइत्तणु वर-वुहेहिँ ॥६ सिल मुक्क पडीवी ताऍ तासु णं कु-महिल गय परणरहों पासु ॥ ७ वञ्चिय पवणञ्जय-णन्दणेण णं असइ सु-पुरिसें दिढ-मणेण ॥८ ॥ घत्ता ॥ सर मुक गयासणि चक्कु सिल अण्णु विजं किं पि मुअइ महिल। तं सयलु वि जाइ णिरत्थु किह घर किविणहाँ तेकुव-विन्दु जिह ॥९ 4 A जालए. 5A जह दुक्कालए. 6 P तेण तेण तेण चित्तें, A. omits. 7 s मोहजालु. 8 PS सुरयण. 9 P वि जिउ, 8 जित्तु. 10 P संवरुड corrected as संवउरु, 8 संवरउ. 11 PS मारुएण. 12 A. omits this line except जियउ. 12. 1 P पसजिउ. 2 P तेण thrice. 3 PS °याणणए. 4 A. omits this pada, 5 PS पमुक्कु. 6 णं णं कुक्रइत्तणु. 7 A दर. 8 P S चक्क. 9 Ps किवणहो. 10 A वंदु. २ अदित्यः. ३ पवनेन. [१२] १ याचके( क इ)व. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०३,१-१४,-] सुन्द्रकण्डं-अट्टचालीसमो संधि [२१९ [१३] 'जिह जिहमारुइ समरें ण भज्जइ। तिह तिह कण्ण णिरारिउ रजइ॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥१ वम्महत्राणहिं विद्ध उरत्थले। कह वि तुलग्गैहिं पडियण महियले। तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥२ : 'भो साहु साहु भुवणेक्कवीर जयलच्छि-वच्छ-लच्छिय-सरीर ॥३ भो साहु साहु अखलिय-मरंट्ट भड-भञ्जण पर-वल-मइयवट्ट ॥ ४ • भो साहु साहु पञ्चक्ख-मयण सोहग्ग-रासि सप्पुरिस-रयण ॥ ५ भो साहु साहु कइकेय-तिलय कन्दप्प-दप्प-माहप्प-णिलय ॥६ भो साहु साहु तणु-तेय-पिण्ड दिढ-वियड-वच्छ भुव-दण्ड-चण्ड ॥७॥ भो साहु साहु रिउ-गन्धहत्थि उवमिजइ जइ उवमाणु अत्थि ॥८ ॥घत्ता ॥ पई णाह परजिय हउँ समरें वरें एवहिँ पाणिग्गहणु करें। णिय-णांमु लिहेप्पिणु मुक्कु सरु णं दूउ विसजिउ पियहाँ घर ॥.९ [१४] 'जाव पहाणि वायइ अक्खरु। ताम णिरारिउ हियऍ सुहङ्करु। तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥१ तेण वि गरुअउ णेहु करेप्पिणु। वाणु विसजिउ णामु लिहेप्पिणु॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥२ सरु जोऍवि पवर-धणुद्धरीऍ परिओसें लङ्कासुन्दरीऍ॥३ अवगूढ पवणि थिरथोर-वाहु परिहअउ विजाहर-विवाहु ॥४ रेहइ सुन्दरि सहुँ सुन्दरेण वर-करिणि णाई सहुँ कुञ्जरेण ॥५ . णं रत्त सञ्झ सहुँ दिणयरेण णं सुरसरि सहुँ रयणायरेण ॥ ६ । णं सीहिणि सहुँ पश्चाणणेण जियपउम णाइँ सहुँ लक्खणेण ॥ ७ अह खणे खणे वणिज्जन्ति काइँ णं पुणु वि पुणु वि ता. जे ताई ॥ ८ ॥ ॥ पत्ता ॥ एत्थन्तर हणुवें तुरिउ वलु णिम्मोहेंवि थम्भेवि किउ अचलु । सुरवहु-जण-मण-संतावणहों में' को वि कहेसइ रावणही ॥९ । 13. 1Ps begin with मिट्टिया. 2 P. तेण thrice. 3A चिंते. 4 P वम्मह, s वंम्मद. 5 s तुलग्गें. 6 PS °लंकिय.7 PS मरहु. 8 PS 'मइयवहु. 9 PS णाउ, A नामु. 10 PS मुक्क. 11 P घरे. __14. 1 P. begins with जंभेट्टिया, s. with जभिट्टिया. 2 P तेण thrice. 3 A तेन तेन चिते. 4 P सुंदरि सरि. 5 P S पुणई. 6 P निम्मोहिवि थभिवि, s णिम्मोहिवि मिवि, नं . मोहे मोहेवि only.TS मइ. 8 A रामणहो. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - २०] सबम्भुकिज पामचरित [2०14, 1-९ [१] थम्भैवि पर-वलु धीरेवि प्रिय-बलु । उचारेप्पिणु जिणवर-मङ्गल॥ तेन तेन तेन चित्तें ॥४॥१ पईछु समीरणि सुट्ट रमाउले। लङ्कासुन्दरि- केर' राउले॥ तेने तेन तेन, चित्तें ॥४॥२ रयणिहिँ माणेप्पिणु सुरय-सोक्खु संचल्लु विहाण, दुक्खु दुक्खु ॥३ आउच्छिय सुन्दरि सुन्दरेण वणमाल णाई लच्छीहरेण ॥४ 'लइ जामि कन्ते रावणहाँ पासु सहुँ वलेंण करेवी सन्धि तासु ॥५ किं भणइ विहीसणु भाणुकण्णु घणवाहणु मउ मारीचि अपणु ॥६ 10 किं इन्दइ किं अक्खयकुमारु किं पञ्चामुह रणे दुण्णिवार ॥७ एत्तियहँ मझें का बुद्धि कासु को वलहों भिचु को रावणासु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ पुणु पुणु वि भणेबउ दहवय लहु अप्पि परायउ तिय-रयणु । अप्पणउ करेप्पिणु दासरहि सइ भुलहिणीसावण्ण महि' ॥९ [४९, एक्कूणपण्णासमो संधि] परिणेप्पिणु लङ्कासुन्दरि समरें महाभय-भीसणहों। सो मारुइ रामाएसेंण घरू पइसरह विहीसणहों ॥ १] सुरवहु-णयणाणन्दयरु (स-स-ग-ग-ग-म-नि-नि-नि-स-स-नि-धा) . . समर-सऍहि णिबूढ-भरु(म-म-गा-म-गा-म-म-धा-स-नी-स-धा-स-नी-स-धा)। पवर-सरीरु पलम्व-भुउँ (सं-स-स-स-ग-ग-म-म-नि-नि-स-नि-धा) . लङ्क पईसइ पवण-सुङ (म-म-गा-म-गा-म-धा-स-नी-धा-स-नी-स-धा)॥१ 15. 1 P तेण thrice 2 A चिते. 3 P A पछ्. 4A करेविणु. 5 PS मारिचि. 6 P इंदई. 7 A पंचाउहु. 8 P S एत्तियहु. 9 P A भणेवउ. 1. 1s. omits the portion from °सेंण up to मधासनी in the next line. 2 Pस ४ मगममधि ४ सण्णिधा। and the gloss on स ४ is ससगगगममणिणिससनिधा; A. here and at several places below has a fory, which is a clear scribal error. 3 P ममगामधासनीधा and in the gloss ममंगामगाममवासणीसधासणीसधा सीमनीचासणी. 4 PS सरीर. 5 S°भुओ. 6 P सससससराममममनिनिससनिधा and in the gloss ससससममममणिणिनिसणिधा, 3 सससस and the rest as in P. 7 s°सुओ. 8 s omits. [१५] १ समस्त. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ॥ घत्ता ॥ १,२-10; २, 1-10] सुन्दरकण्डं-एकूणपण्णासमो संधि [२२१ पश्चेवि भण. रावण-मिच्चहुँ इन्दैइ-भाणुकण्ण-मारिच्चहुँ ॥२ जण-मण-णयमाणन्द-जणेरउ घर पइसरइ विहीसण-केरउ ॥ ३ तेण वि अब्भुत्थाणु करेप्पिणु सरहसु गाढालिङ्गणु देप्पिणु ॥४ मारुइ वइसीरिउ उच्चासणे णं सु-परिट्ठिउ जिणु जिण-सासणे ॥५ कइकसि-णन्दणेण परिपुच्छिउ 'मित्तेत्तडउ कालु कहिँ अच्छिउ ॥ ६ ॥ खेमैं कुसलु किं णिय-कुल-दीवहुँ णल-णीलङ्गङ्गय-सुग्गीवहुँ ॥७ कुन्दिन्दहुँ माहिन्द-महिन्दहुँ • जम्बव-गवय-गवक्ख-णरिन्दहुँ ॥८ अञ्जण-पवणञ्जयहुँ सु-खेउ' पुणु वि पुणुं वि जं पुच्छिउ एउ ॥ ९ विहंसेवि वुत्तु हणुवन्तेंण 'खेमु कुसलु सवहाँ जणहों। पर कुद्धेहि लक्खण-राहिँ अकुसलु एक्क दसाणणों ॥ १० [२] पुणु वि पुणु वि कण्टइय- उ भणइ पडीवउ पवण-सुउ । 'एउ विहीसण थाउ मणे दुजय हरि-वल होन्ति रणे.॥ सुमण-दुअइ सुमरन्तिया . 15 सहुँ वलेंण सहरिस पच्चिया ॥१ अच्छइ रामचन्दु आर?उ णं पञ्चाणणु चित्तें दुट्ठउ ॥२ 'अच्छइ अजु कल्ले संचल्लमि पलय-समुदु जेम उत्थल्लमि ॥ ३ अच्छइ अज्जु कैलें आसङ्घमि गोपउ जिह रयणायरु लङ्घमि ॥ ४ अच्छइ अज्जु कलें वलु वुज्झमि वइरिहिँ समउ रणङ्गणे जुज्झमि ॥५ अच्छइ अज्जु कैले अन्भिट्टमि दहमुह-वल-समुदु ओहट्टमि ॥६- 29 अच्छइ अज्जु कैलें पुरे पइसमि रावण-सिरि-सीहासणे वइसमि ॥ ७ . अच्छह अज़ कैलें रिउ-केर वाणेहिँ करमि सेण्ण विवरेरउ ॥८ अच्छइ अजु कल्ले "णीसेसइँ लेमि छत्त-धय-चिन्ध-सहास ि॥९ ॥ पत्ता ॥ . तें कजें आउ गवेसउ हउँ सुग्गीवहाँ पेसणेण । ____मं लङ्काहिव-कप्पडुमो डज्झउ राम-हुवासणेण ॥ १० 9 A वचइ. 10 P भमणइं, भमणइ. 11 Ps A °भिचहु. 12 Ps इंदई कुंभकण्ण'. 13 A खेडं. 14 PS पुणुई. 15 PS विहसेप्पिणु. 2. 18 °भुओ. 2 A सुमणा. 3 P सुमरंतिय, A संरंतिया(?). 4 P SA सहु. 5 Pणञ्चिय, A नचिया. 6 P•s A कलि. 7 PS संचल्लइ. 8 P S उत्थल्लइ. 9 s A कल्लि. 10 P गोप्पउ. 11 जेम. 12 P S अच्छमि. 13 PS उहट्टमि. 14 P S रामण'. 15 A °सिंघासणे. 16 P. केरउं. 17 P's कलि. 18 P SA णीसेसइ. 19 A लंकहिव. 20 PS भासणेण, A हुपासण. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - २२२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०३, १-१०४, अण्णु विहीसण एउ मुण जम्वव-केरउ वयणु सुणे । "पई होन्तेण वि चल-मणहों वुद्धि ण हुअ दसाणणहों । सुमण-दुअइ सुमरन्तिया ११ पइँ होन्तेण वि णारि पराईय वाहें हरिणि व रुद्ध राट्य ॥२ पइँ होन्तेण वि रावणु मूढउ अच्छइ माण-गइन्दारूढउ ॥ ३ पइँ होन्तेणं वि घोर-रउद्दों गमु सजिउ संसार-समुद्दों ॥४ पइँ होन्तेण वि धम्मु ण जाणिउ रयणीयर-वंसहीं खउ आणिउ ॥५ पइँ होन्तेण वि णिय-कुलु मइलिउ वउ चारित्तु सीलु णउ पालिउ ।। ६ 10 पइँ होन्तेणं वि लङ्क विणासिय सम्पय रिद्धि विद्धि विद्धंसिय ॥ ७ प होन्तेण वि लग्गुम्माऍहिँ चउविहेहिँ उद्धद्ध-कसाएहिँ ॥८ पइँ होन्तेण वि ण किउ णिवारिउ एउ कम्मु लजणउ णिरारिउ ॥९ ॥ धत्ता ॥ जस-हाणि खाणि दुह-अयसहुँ इह-पर-लोयहाँ जम्पणउँ । अप्पिजंउ गेहिणि रामहों किं लज्जावहों अप्पणउ" ॥ १० [४] अण्णु परजिय-पर-चलहों सुणि सन्देसउ तहों णलहाँ। "अइरावय-कर-करयलॅहिँ कवण केलि सहुँ हरि-वलेंहिँ ॥ सुमण-दुअइ सुमरन्तिया ॥१ 20 सम्वुकुमारु जेहिं विणिवाइउ तिसिरउ जेहिँ रणङ्गणे घाउ ॥२ जेहिँ विरोलिउ पहरण-जलयरु खर-दूसण-साहण-रयणायरु ॥३ रहवर-णक-ग्गाह-भयङ्कर पवर-तुरङ्ग-तरङ्ग-णिरन्तरु॥४ वर-गय-भड-थड-वेला-भीसणु धय-कल्लोल-वोल-संदरिसंणु ॥ ५ तेहउ रिउ-समुदु रणें घोहिउ साहसगइ कप्पयरु पलोट्टिउ ॥६ 23 कोडि-सिल वि संचालिय जेहिँ किह किज्जइ विग्गह सहूँ तेहिँ ॥ ७ . 3. 1 Ps A पइ. 2 Ps सुमणसदुभइ सरंतिया. 3 A पराई. 4 A वराई. 5A होतेण. 6 A याणिउं. 7 A माणिउं. 8 A. omits this line. 9 P °कसाएहि, s °कसायहि. 10 A लजणिउं. 11 S. omits this word. 12 P°आयसुहु, S अयसुहु, A अयसहु. 13 PA जंपणउं..14 S अप्पिजइ. 150P लज्जावहु, S लज्जावहि. 16 A अप्पणउं, . 4. 1 P सुणु. 2 A. omits this refrain. 3 P S A °साहणु. 4 P S वर (P वड) गयघडवेलाभीसावणु. 5 P8 °दरिसावणु. 6 PS सहु विग्गहु, A विग्ग बहु. । Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क. ४,८५,१-१०,६,१-९] सुन्दरकण्डं-एकूणपण्णासमो संधि [२२३ ॥ पत्ता ॥ अप्पिजउ सीय पयतेंण आयड्डिय-कोवण्ड-करै । जाम ण पावन्ति रणङ्गणें दुजय दुद्धर राम-सरं ॥८ ॥ अण्णु विहीसणे गुण-घणउ सन्देसउ णीलहों तणउ । गम्पि दसाणणु एम भणु "विरुआरउ पर-तिय-गर्मणु ॥ १ जो पर-दार रमइ णरु मूढउ अच्छइ णरय-महण्णवं छूढउ॥२ पर-दारेण 'ति-अक्खु विणहउ जइयह चिरु दोरु-वर्ण पइट्ठउ ॥३ परदारहों फलेण कमलासणु तक्खणेण थिउँ सो चउराणणु॥४ परदारहों फलेण सुर-सुन्दर सहस-णयणु किउ णवर पुरन्दरु ॥ ५ परदारहों फलेण जिल्लन्छणु किउ स-कलङ्कु णवर मयलञ्छणु ॥६ परदारहों फलेण वइसाणरु वर-वाहिएँ उदृद्ध णिरन्तरु॥७ परदारहाँ फलेण कुल-दीवों जीविउ हिउ मायासुग्गीवहाँ ॥८ अण्णु वि करि जिह जो उम्मेद्वउ भणु परदारें को ण वि णट्ठउ ॥ ९. ॥ घत्ता ॥ अपाहिउ लक्खण-रामेहि णिय-परिहव-पड-धोवऍहिँ । पेक्खेसहि रावण पडियउ अण्णेहि दिवसेंहिँ थोवऍहिँ'॥१० [६] तं णिसुणेवि डोल्लिय-मणेण मारुइ वुत्तुं विहीसणेण । 'ण गवेसइ जं चविउ पई सयवारउ सिक्खविउ मइँ ॥१ तो वि.महारज ण किउ णिवारिउ पजलियउ मयणग्गिणिरारिउ ॥ २ ण गणइ जिण-भासिय-गुण-वयण ण गणइ इन्दणील-मणि-रयण ॥ ३ ण गणइ घर परियणु णासन्तउ ण गणइ पट्टणु पलयाँ जन्तउ ॥ ४ ण गणइ रिद्धि विद्धि सिय सम्पय ण गणइ गलगजन्त महागय ॥ ५ ण गणइ हिलिहिलन्त हय चञ्चल ण गणइ रहवर कणय-समुज्जल ॥ ६ ण गणइ सालङ्कारु स-णेउरु मणहरु पिण्डवासु अन्तेउरु ॥ ७ ण गणइ जल-कीलउ उजाणइँ जाणइँ जम्पाणइँ स-विमाण॥८ सीयहें वयणु एकु पर मण्णइ भणमि पडीवउ जइ आयण्णइ ॥ ९ 7 कोदंड. 8 P S °करु. 9s सरु. 5. 1 PS विहीसणु. 2 A °घणउं, 3 A 'तणउं. 4 PS °हरणु. 5A मूढउं. 6 A वरु जाउ च. 7 PS वाहिउ. 8.A परदारे को वि ण. 9 P पेक्खेविसहि, . पेक्खीसहि.. 6. 1 Ps पवुच. 2 P 8 सालंकार. [५] १ ईश्वरः. २ स्त्री-वेषं कृत्वा नृतेत (2) । Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ · २२४ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क.६, १०,७,१-3036,14 |घत्ता ॥ जइ एम विण किउ णिवारिउ तो आवामिय-आहवहों। रणे हणुव तुज्झु पेक्खन्तहाँ होमि सहेजउ राहवाँ ॥ १० [७] तं णिसुणेप्पिणु पवणे-सुउ स-रहसु पुलय-विसट्ट-भुई। पंडिणियत्तु विवरम्मुहउ गउ उजाणहाँ सम्मुहउ ॥१ पट्टणु णिरवसेसु परिसेसेवि अवलोयणियहें वलेंण गंवेसेंवि ॥२ रवि-अत्थवणे सुहड-चूडामणि पवरुजाणु पयट्टिउ पावणि ॥ ३ जं सुरवरतरूहिँ संछण्णउ मल्लिय-ककेल्लीहिँ रवणंउ ॥ ४ 10 लवलीलय-लवङ्ग-णारङ्गैहिँ चम्पय-वउल-तिलय-पुण्णग्गेंहिँ ॥५ तरल-तमाल-ताल-तालूऎहिँ मालइ-माहुलिङ्ग-मालूमेहिँ ॥ ६ भुअ-पउमक्ख-दक्ख-खजूरॉहिँ कुङ्कुम-देवदारु-कप्ताहिँ ॥७ वर-करमर-करीर-करवन्देहिँ एला-ककोलेहिँ सुमन्देहिँ ॥ ८ चन्दण-वन्दणेहिँ साहारॅहिँ एंव तरूहिँ अणेय-पयाहिँ ॥ ९ ॥ पत्ता । तहों वणहों मझें हणुवन्तण सीय णिहालिय दुम्मणिय । णं गयण-मग्गें उम्मिल्लिय चन्द-लेह वीयहें तणिय ॥ १० [८] सहिय-सहासेंहिँ परियरिय णं वण-देवय अवयरिय । तिल-मित्तु णऽवलक्खणु जहें णिवण्णिजइ का तहें ॥ १ वर-पाय-तलेंहिँ पउणारएहिँ सिङ्घल-णहेहिँ दिहि-गारऍहि ॥ २ उच्चङ्गुलिऍहिँ वेउल्लिएहिँ वटुंऍिहिँ गुप्फेहिँ गोल्लिएहिँ ॥ ३ वर-पोट्टरिऍहिँ मायन्दिएहिँ 'सिरि-पवय-तणिऍहिँ मण्डिएहिँ ॥४ ऊरुअ-जुएण णिलएण कडिमण्डलेण करहाडएण ॥ ५ 25 वर-सो'णिऍ कञ्ची-केरियाएँ तणु-णाहिएण गम्भीरियाऍ ॥ ६ ___7. 1 s पवणसुओ. 25 °भुओ. 3 PS पडिणियंतु, A पडिनियत्तु. 4 PA विवरम्मुहवं, 5A सम्मुहउं. 6 RS A गवेसिवि. 7 P A संच्छण्णउं. 8A रवण्णउं. 9 PS लवलिलवंगएल. 10 °णारिंगेहि, A नारिंगेहिं. 11 A °पुण्णागेहिं. 12 P S करउंदेहि. 13 PS कोलेहि. 14 P S एवं तरुहि अण्णण्ण पयारहि (P °पयारहिं). 15 P उम्मेल्लिय, A उम्मिलि. 8. 1 P तिणमेत्तु वि, तिलमित्तु वि. 2 P वेउल्लेहि, s वेउल्लिएहि, A चेउल्लिएहिं. 3 P वर्ल्डल्लिएहिं, S वटुंल्लिहि, A वटुलियहिं. 4 P गोलएहिं, S गोलएहि. 5 PS.जुयले. 6 Aणेयालएण. 7 PS °सोणिय, A °सोणी. 8 A केरियए. 9A °णा. 10 A गंभीरियए. [८] १ गोर्यावत् मण्डनैः (१). - Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं.४, ७-११,९,१-०) सुन्दरकण्डं-एकूणपण्णासमो संघि [२२५ सुललिय-पुट्टिएँ सिङ्गारियाएँ पिण्डत्थणियऍ एलउँरियाएँ ॥७ वच्छयले मज्झिमएसएण भुअ-सिहरेंहिँ पच्छिम-देसएण ॥८ वारमई-केरेंहिँ वाहुलेहिँ सिन्धव-मणिवन्धहिँ वट्टलेहिँ ॥ ९ माणुग्गीवऍ कच्छायणेण उउ. गोग्गडियह तणेण ॥ १० दसणावलियऍ कृण्णाडियएँ जीहऍ कारोहण-वाढियएँ ॥११ । णासउडेंहिँ तुङ्ग-विसय-तणेहिँ , गम्भीरएहिँ वर-लोयणेहिँ ॥ १२ भउहा-जुएण उजेणएण भालेण वि चित्ताऊँडएण ॥ १३ कासिऍहिँ कवोलेंहिँ पुजएहिँ कण्णेहि मि कण्णाउजएहिँ ॥ १४ काओलिहिँ केस-विसेसएण विणएण वि दाहिणएसएण ॥ १५ ॥ घत्ता ॥ अह किं वहुणा वित्थरण अ-णिविण्णण सुन्दर-मइण । एकेक्कउँ वत्थु लएप्पिणु णावइ घडिय पयावइण ॥ १६ [९] राम-विओएं दुम्मणिय अंसु-जलोल्लिय-लोयणिय । मोकल-केस कवोल-भुअ दिट्ठ 'विसण्ठुल जणय-सुअ॥ १ 15 जाणइ-वयण-कमलु अलहन्तिउ सुह ण देन्ति फुल्लन्धुय-पन्तिउ ॥२ हणइ तो वि ण करन्ति णिवारिउ कर-कमलहिँ लग्गन्ति णिरारिउ ॥३ एवं सिलीमुह-सासिजन्ती अण्णु विओअ-सोय-संतत्ती ॥४। वणे अच्छन्ति दिव परमेसरि सेस-सरीहिँ मज्झें णं सुर-सरि ॥५ हरिसिउ अञ्जणेउ एत्थन्तर 'धणउ एकु रामु भुवणन्तरें ॥ ६ ॥ जो तिय एह आसि माणन्तउ रावणु सइँ जे मरद अलहन्तउ ॥७ णिरलङ्कार वि होन्ती सोहइ जइ मण्डिय तो तिहुअणु मोहई' ॥ ८ 'सीयहे तणंउ रूउ वण्णेप्पिणु अप्पउ णहें पच्छण्णु करेप्पिणु ॥९ ॥ घत्ता॥ जो पेसिउं राहवचन्दंण सो पत्तिउ अङ्गुत्थलउ । उच्छङ्गे पडिउ वइदेहिहें णावइ हरिसहाँ पोट्टलउ ॥ १० 11 P सिगारियाए, 8 सिवारियाए. 12 P पिंडथणिभए, s पिंडत्थणिए, A पिंडत्थणीयए.. 13 Ps एलउलियाए, A एलउरियए. 14 P भुअसिहरें, 3 भुयसिहरें. 15 A दहिणएसएणं. 16 PS वाहुलेहि, A वाहुलिहिं. 17 P माणग्गीवेहिं कच्छाणुणेहिं, s माणग्गीविहि कच्छाणुणेहिं. 18 P उट्ठउडेहि, s उट्ठउणिहि. 19 P कोकणियहिं तणेहिं; s कोकणियहि तणेहि. 20 PS कोरोहणवाडियए. 21 s णासउडिहि, Pणासउडें. 22 PS चित्तउडाणएण. 23 PSA कासीएहिं. 24 P काविलेंहिं. काविलिंहि. 25 PS अण्णिचिइण्णे. 26 PS एक्केकी. 9. 1 P णिवारिउं. 2PS करयलेहि. 3 P णिरारिलं, A निवारिउ. 4 P एवं. 5s सासिजती, A सासीजंती. 6 A धण्णउं. 7 P जु, S जि. 8 P सीयहो, S सीयहि. 9 A तणउं. 10 P अंगुत्थलउं. [९] १ भमच्छाल मारहीनेति. २ भ्रमराः. स०प०च०२९ Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ — २२६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१०,१-१०,११,16 [१०] पेक्खेंवि रामेङ्गुत्थलउ . सरहसु हसिउ सुकोमलङ। दिहि परिवद्धिय सहि-जणहाँ 'तियडएँ कहिउ दसाणणहाँ ॥१ 'जीविउ सहलु तुहारउ अजु अजु णवर शिकण्टर रज्जु ।।२ 5 जोइ अज्जु देव दह वयणइँ लद्धइँ अज्जु चउद्दह रयण॥३ उन्भहि अज्जु छत्त-धय-दण्ड भुञ्जहि अज्जु पिहिमि छक्खण्ड इ॥४ अज्जु मत्त-गय-घडउ पसाहहि अज्जुत्तुङ्ग तुरङ्गम वाहहि ॥५ पुजउ अज्जु पइज तुहारी एत्तिय-कालहो हसिय भडारी ॥६ लहु देवावहि णिव्वुइ-गारउ वजउ मङ्गलु तूरु तुहारउ ॥७ ० एत्तिउ वुज्झमि णीसंदेहें जैइ आलिङ्गणु देइ सणेहें' ॥८ तं णिसुणेवि दसाणणु हरिसिउ सबङ्गिउ रोमञ्च पदरिसिउ ॥९ ॥ घत्ता ॥ जो चप्पॅवि चप्पॅवि भरियउ सयल-भुवण-संतावणहाँ। सो हरिसु धरन्त-धरन्तहाँ अङ्गण माइउँ रावणहाँ ॥ १० [११] जोइउ मन्दोयरिहें मुहु 'कन्ते पडीवी जाहि तुहुँ । अन्भत्थहि धयरट्ठ-गइ महु आलिङ्गणु देई जई ॥१ तं णिसुणेवि अणागंय-जाणी संचल्लिय मन्दोयरि राणी ॥ २' ताएँ समाणु स-दोरु स-णेउरु संचल्लिउ सयलु वि अन्तेउरु ॥३ 20 जं पप्फुल्लिय-पङ्कय-वयर्णउ जं कुवलय-दल-दीहर-णयउ ॥४ जं सुरकरि-कर-मन्थर-गमणउ जं पर-णरवर-मण-जूरवणउ ॥५ जं सुन्दरु सोहग्गुग्धवियउ जं पीणत्थण-भारोणमियउ॥६ जं मणहरु तणु-मज्-सरीरउ जं उरयड-णियम्ब-गम्भीरउ ॥७ 4. 10. 1 PS रामअंगुत्थलउ. 2 A सकोमलउ. 3 P परिवढिएहि मणहो, परिवट्टिएहि मणहो. 4 s जोवहि. 5 PS पुहमि. 6 P च्छखंडइ, s च्छक्खंडइ, A च्छरकंडई. 7 Ps महग्गय . 8 P S मंगल. 9 rs णीसंदेहिं, A णीसंदेहे. 10 P जिहि, s जिह. 11 P SA सणहिं. 12s धरंति, A. omits. 13 P धरतयहो. 14 P माइ रामणहो. 11. 1A मुहूं. 2 P धयरहहु गइ. 3 P देहि. 4 A अणागम. 5 Ps सडोरु. 6A वयणउं. 7A°नयणउं. 8 P A °गमणउं. 9 A °णरमण'. 10 P °जूरमणउ, A °जूरवण 11 A°ग्गग्धवियउ. 12 R °भारें नामिअउ. 13 PS मझु. . [१०] १ रावणस्य विधवा भग्नी (भगिनी) तया. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०११,८-१०, १२, १-८, १३, १-५] सुन्दरकण्डं-एकूणपण्णासमो संधि [ २२७ ज पैय-णेग्रु-घण-झङ्कार जं रेड्खोलिर-मोत्तिय-हारउ ॥८ जं कञ्ची-कलाव-पब्भारउ . जं विन्भम-भूभङ्ग-वियारउ ॥९ ॥ घत्ता ॥ तं तेहेड रावण-केरल अन्तेउरु संचल्लियउ। णं सं-भमरु माणस-सरवरें कमलिणि-वणु पप्फुल्लियउ ॥१० [१२] उण्णय-पीण-पओहरिहिँ • रावण-णयण-सुहङ्करिहिँ । लक्खिय सीयाएवि किह सरियहिँ सायर-सोह जिह ॥ १ णिम्मियलञ्छण ससि-जोण्हा इव तित्ति-विरहिय अमिय-तण्हा इव ॥ २ णिवियार जिणवर-पडिमा इव रइ-विहि विण्णाणिय-घडिया इव ॥ ३ ॥ अभयङ्कार छज्जीव-दया इव अहिणव-कोमल-वण्ण लया इव ॥ ४ स-पओहर पाउस-सोहा इव अविचल सवंसह वसुहा इव ॥५ कन्ति-समुज्जल तडि-माला इव सवं-सलोण उर्वहि-वेला इव ॥६ णिम्मल कित्ति व रामहों केरी तिहुअणु भ#वि परिट्टियं सेरी ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ अट्ठारह जुवइ-सहास' सीयहें पासु समल्लियई। णं सरवरें सियहें णिसण्णइँ सयवत्तइँ पप्फुल्लियइँ॥८ [१३] गम्पिणु पासें वईसरेंवि कवडे चाडु-सयइँ करेंवि । राहव-परिणि किसोयरिऍ संवोहिय मन्दोयरिऍ ॥ १ 'हले हले सीए सीएँ कि मूढी अच्छेहि दुक्ख-महण्णवे छूढी ॥२ हले हले सीएँ सीऍ करि वुत्तउ लइ चूंडउ कण्ठउ कडिसुत्तउ ॥ ३ हले हले सीऍ सीऍ जइ जाणहि लइ वत्थइँ तम्बोलु समाणहि ॥४ हले हलें सीऍ सीऍ सुंणु वयणइँ अङ्ग पसाहहि अञ्जहि णयण ॥५ 20 14 P s णेउर-रव-घण'. 15 P रंघोलिय', s रंघोलिर'. 16 A मं भमरु. ___12. 1 P °पोहरेहि, s °पओहरेहि. 2 P 'सुहंकरेहि, s सुहंकरहिं. PS A सरियहि, P सरियरु, before which वियसिय added marginally. 4 P होह, A मारियसोह. 5 P only तण्हा, corrected marginally as गिम्हतण्हा. 6 A णं जिणपडिमा. '7 P सुटु, s सुहू. 8 A उअहि°. 9 P परिट्ठी. 10 s सारी. 11 P समुल्लिअइ, s समुल्लियइ. . 13. 1 Ps किसोयरिए. 2 Ps मंदोयरियए. 3 s भई. 4 A अच्छहिं. 5 P चूडउं. 6 Pकडिसुत्तउं. 7 A जाणहिं. 8 P पण्णह, s पपणइं. 9A समाणहिं. 10 P सु correctedias सुय, सुणि. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 20 २२८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ हलें हलें सी सीऍ लइ दप्पणु हलें हलें सीऍ सीऍ अविओलेंहिँ हलें लें सीऍ सीऍ उत्तुङ्गेहि हले हलें सीऍ सीऍ महि भुहि 25 तं णिसुणेवि विदेहे सुअ 'सच्चर इच्छमि दहवयणु इच्छमि जइ महु मुहु ण णिहालइ इच्छमि जइ महु मासु ण भक्खइ इच्छमि जइ भीयउँ मम्भीसह इच्छमि पर कलत्तु जइ वञ्चइ " इच्छमि जइ कसाय परिसेसइ इच्छामि जइ पडिमांड समारइ इच्छमि अभय-दाणु जइ देसइ इच्छमि जइति-कालु जिणु वन्दइ पिउ इच्छहि पट्टु पडिच्छहि तो लइ महवि - पसाहणु ॥ घत्ता ॥ G जइ सन्भावें हसिउ पइँ । अभव्यि एत्तse मइँ ॥ १० [१४] पभणइ पुलय-विसट्ट-भुअ । जई जिण सासणें करइ मणु ॥ १ इच्छमि अणुवयाइँ जइ पालइ ॥ २ इच्छमि णियय-सीलु जइ रक्खइ ॥ ३ इच्छमि जइ पर दबु ण हिंसइ ॥ ४ इच्छमि जइ अणुदिणु जिणु अञ्चइ ॥ ५ इच्छमि जइ परमत्थु गवेसइ ॥ ६ इच्छमि जइ पुज्जर णीसारइ ॥ ७ इच्छमि जइ तव चरणु लएसइ ॥ ८ इच्छमि जइ मणु गरहइ ज़िन्दइ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ अण्णु मि इच्छमि मन्दोयरि सिरसा चलणेंहिँ णिवडेप्पिणु [ क० १३, ६- १०; १४, १-१०; १५, १-४ चूडि विद्धहि जोअहि अपणु ॥ ६ चड़े गयवरेंहिँ गिले-गिल्लोलेंहिँ ॥ ७ चडु चडुलेंहिं हिंसन्त-तुरङ्गेहिं ॥ ८ माणुस - जम्महों फलु अणुहुखहि ॥ ९ जइ पुणु णयणाणन्दणहों तो 'हउँ इच्छमि उ हलें इच्छमि णन्दणवणु भज्जन्तउ इच्छमि णिसियर - वलु अत्यन्त इच्छामि दहमुह-तरु छिज्जन्तउ आयामिय-पवराहवहों । जइ मइँ अप्प राहवहों ॥ १० [१५] समय रहे- णन्दणहों।. पुरि खिपन्ती उवहि-जलें ॥ १ इच्छमि पट्टणु पलयहों जन्तउ ॥ २ इच्छामि घरु पायालहों जन्त ॥ ३ तिल तिल राम - संरेंहिँ भिजन्त ॥ ४ * 11 Ps जूडि. 12 s चडुर, P चडि. 13s गिलोलेहि 14 Pभुंजहि. 15 A सब्भावे हिंसिउ. 14. 1Ps वयदेहि . 24 मुंहुं. 3 P भीयउं, A भीसउं 4Ps मज्झत्थु 5Ps पडिमउ अहिसारइ. 15. 14 हुवनंदणहो. 2PS ता. 34 विप्पंती. 4 P खडू जंतउ, s खय जंतउ. *5 P °सरहि, s °सरेहि, 4 सरहं. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १५,५०१०; १६, १–१०, १७, १] सुन्दरक ण्डं - एकूणपण्णासमो संधि [ २२९ सरे हंसाहयइँ व सयवत्तइँ ॥ ५ केस - विसंन्धुल धावन्त ॥ ६ इच्छमि चाइँ कवन्धइँ ॥ ७ च - दिसु सुहड- चियाइँ वन्तइँ ॥ ८ णं [तो] करमि अज्जु हलें पच ॥ ९ 5 ॥ घत्ता ॥ इच्छमि दस वि सिरइँ णिवडन्तहूँ इच्छमि अन्तेहरु रोवन्तउ इच्छमि छिज्जन्तइँ धय-चिन्धइँ इच्छमि धूमेन्धारिज्जन्तहूँ जं जं इच्छमि तं तं सञ्चउ जो आई राहव- केरउ • महु सहल -मणोरह - गारउ तं णिसुणेवि विरुद्ध मणे लक्खण-राम-पसंसणेण 'मरु कहिँ त रामु कहिँ लक्खणु सम्भरु सम्भरु इट्ठा -देवउ ली लुमि तुह तणयहाँ णामहों एउ भणेपिणु रिउ पडिकूलें जालामालिणी विसंहुँ जालें विज्जुप्पह विज्जुज्जल- वयणी हयमुहि हिलिहिलन्ति उद्धाइय तं वलु णिऍवि तियहुँ भीसाणहुँ तेहऍ विकाले पडिवण्णऍ asदेहि चित्तु ण कम्पिङ Gar भयावउ पेक्खेवि पुलय-विसट्ट-भुउ एहु अच्छइ अङ्गुत्थलउ । तुम्हहँ दुक्खहँ पोट्टल ' ॥ १० [१६] सुरवरं करि कुम्भयल-थर्णं । पजलिय - कोव हुआसणेण ॥ १ अज्जु पावें तर कुद्ध दसाणणु ॥ २ मंसु विवि भूअहँ देवउ ॥ ३ जिह ण होहि रामणहों ण रामहों ॥ ४ धीय मन्दोअरि सहुँ सूलें ॥ ५ कङ्काली करील -करवालें ॥ ६ दसणावलि रतुप्पल-णयणी ॥ ७ यहि गुलगुलन्ति संपाइय ॥ ८ कालु कियन्तु विमुच्च पार्ष्णहुँ ॥ ९ ॥ धत्ता ॥ विणु रामें विणु लक्खर्णेण । दिढ-वलेण सीलहों तणेंण ॥ १० [१७] अणु वि सीय- दिढत्तर्णं । लग्गु पहुँ पवण- सुउ ॥ १ 6 A विडुलु. 7 P धाह मुअंतर, धाह मुयंतर. 8 A वलवंतद्द 9s नायौ. 16. 1 Ps°मणे. 2 A सुरकरिकर कुम्भ 3Ps थणे. 4 PA तणउं. 5 Ps लुहेवि 6 8 घाइय अरि सहु पब्वलसूलें. 7Ps बिसहु, 4 वसहुं. 8 A कवाल° 9 P. विज्जलवणी corrected as विज्जुलवरवयणी. 10 P तियहुं भीसावहुँ, 3 नियहु भीसावहु, 4 तियह भीसाण. 11s पाणडु, 4 पाण. • 17. 1Ps तमुवसग्गु 2P भीसावणउं, s भीसावणड, A भयावणउं. 3Ps इ. 4 A दि. 5 P संस, 3 पसंसहो. 15 20 25 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ • २३०] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०१७,२-८, १८, १-१० १९, ' 'धीरु जे धीरउ होइ णियाणे वि दुकन्तऍ जीविय-अवसाणे वि॥२ तियहें' होइ जं सीयहें साहसु तं तेहउ पुरिसंहाँ वि णं टङसु ॥३ एहऍ विहुर-काले वट्टन्तएँ सामिहे तणऍ कलत्ते मरन्तएँ ॥४ जइ मई अप्पर णाहिँ पगासिउ तो अहिमाणु मरट्ट विणासि ॥५ । एम भणेप्पिणु लडि-विहत्थउ अहिणव-पिञ्जर-वत्थ-णिय॒त्थउ ॥६ णं कणियारि-णिवहु पप्फुल्लिउ णं कलहोय-पुजु संचल्लिउ ॥७ ॥घत्ता ॥ मन्दोयरि-सीयोएविहिँ कलहें पवद्धिएँ भुवण-सिरि । णं उत्तर-दौहिण-भूमिहिँ मझें परिट्ठिउ विझइरि ॥ ८ [१८] 'ओसरु ओसरु दिढ-मइहें पासहों सीय-महासइहें । हउँ आयामिय-पर-बलेंहिँ दूउ विसजिउ हरि-वलेंहिँ ॥१ हउँ सो राम-दूर संपाइउ अङ्गुत्थलउ लएप्पिणु आइउ ।। २ पहरहों मइँ समाणु जइ सक्कों सीया-एविहें पासु म ढुक्कहाँ ॥ ३ 5 तं णिसुणेवि वयणु णिसिगोअरि चविय विरुद्ध कुद्ध मन्दोअरि ॥४ 'चङ्गाउ पुरिस-विसेसु गवेसिउ साणु लएवि सीहु परिसेसिउ ॥ ५ खरु संगहेंवि तुरङ्गमु वञ्चिउ जिणु परिहरेंवि कु-देवउ अञ्चिउ ॥ ६ छालउ धरेवि गइन्दु विमुक्कउ वड्डन्तरेण मित्त तुहुँ चुक्कउ ।। ७ . एक्कु वि उवयारु ण सम्भरियउ रावणु मुऍवि रामु जं वरियउँ ॥ ८ 20 जसु णामेण जि हासउ दिजइ तासु केमै दूअत्तणु किजइ ॥९ ॥ घत्ता ॥ जो सयल-कालु पुजेवउ कडय-मउड-कडिसुत्तहिँ। सो एवहिं तुहुँ वन्धेवउ चोरु 4 मिलेवि वहुत्तऍहिँ' ॥ १० [१९] तं णिसुणेवि हणुवन्तु किह झत्ति पलितु दवग्गि जिह। 'जं पइँ रामों णिन्द कय किह सय-खण्डु ण जीह गय ॥ १ 6 P धीरउं. 7 P तियहो होवि, s तियहु होवि. 8 P पुरिसुहो वि. 9 P°णिरत्थउ. 101 °सीयाएविहे, 5 °सीयाएविहि. 11 PS पवड्डिय. 12 P S दाहिणउत्तर'. 18. 1s पद्धक्कहु. 2 PS णहगोयरि. 3 P परिहरेविणु, S परेहरे. 4 P कुसमउ, कुसमाउहु 5PS गयंदु, A गइंद. 6 PS इ. 7A संभरिउ. 8 PS जे. 9A धरिउ. 10 हासिउ. 111 केण, 12 PSA°काल. 13 PA पुजेवउ. 14 A कडिसत्तहिं. 15PA वन्धेवउ.16A वि 19: 1 Ps कह. - [१८] १ (P.'s reading) परसमउ, Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १९,२-१०,२०,-९] सुन्दरकण्डं-एकूणपण्णासमो संधि [२३१ जो धगधगधगन्तु वइसाणरु रक्खस-वण-तिण-रुक्ख-भयङ्कर ॥२ अण्णु वि जसु-सहाउ भड-भञ्जणु झडझडन्ति (१) सोमित्ति-पहञ्जणु ॥ ३ तेहिँ विरुद्धएहिँ को छुट्टइ जाहँ णिणाएं अम्बरु फुट्टइ ॥४ 'कण्हहाँ किण्ण परकमु वुज्झिउ खर-दूसणेहिँ समउ जें जुज्झिउ ॥ ५ चालिय कोडिसिल वि अविओलें लच्छि व गऍण गिल्ल-गिल्लोलें ॥६ । साहसगइ वि वियारिउ रामें को जगें अण्णु तेण आयामें ॥७ अहवइ रावणो वि जस-लुद्धउ . णवर चारु-सीलेण न लद्धं ॥८ चोरहों परयारियों अज्जोएवि(?) तासु सहाउ होइ "किं कोइ वि ॥९ ॥ घत्ता ॥ अण्णु वि णव-कोमल-वाह जसु दिजइ आलिङ्गणउ । 10 मन्दोवरि तहों णिय-कन्तहों किह किजइ दूअत्तणउ' ॥ १० [२०] जंपोमाइउ दासरहि णिन्दिउ रावण-वल-उवहि। तं मन्दोअरि कुइय मणे विजु पैगजिय जिह गयणें ॥१ 'अरे अरे हणुव हणुव वल-गावहुँ दिढ होजहि एयहुँ आलावहुँ ॥२ । जइण विहाणऍ पइँ वन्धावमि तो णिय-गोते कलङ्काउ लावमि ॥३ अण्णु मि घरिणि ण होमि णिसिन्दहाँ णउ पणिवांउ करेमि जिणिन्दहों ॥४ एम भणेवि नुरिउ संचल्लिय वेल समुद्दहों जिह उत्थल्लिय ॥ ५ परिवारिंय लङ्काहिव-पत्तिहिँ पढम-विहत्ति व सेस-विहत्तिहिँ ॥ ६ णेउर-हार-दोर-पालम्वहिँ सुरधणु-तारायण-पडिविम्बेहि ॥७ पक्खलंन्ति णिवडन्ति किसोयरि गय णिय-णिलउ पत्त मन्दोयरि ॥८ ॥ घत्ता ॥ . हणुऍण वि रहसुच्छल्लिऍण दुद्दम-दणु-दप्पुब्भुऍहिँ । णं जिणवर-पडिम सुरिन्देण पणमिय सीय सं यं भु ऍहिँ ॥ ९ . 2. धग. 3 A रक्ख'. 4 s सुहड झडंति सुमित्ति. 5 P किण्हहो, s किण्हहु, A कण्हण्हहो. 6s जे, A जहिं. 7 Ps वि. 8 P S एण. 9 P वद्धउ. 10 A पारायारिहि. 11 A होइवि. 12 PS णउ. 13 s A आलिंगणउं. 14 PS °णाहहो. 15 P A दूअत्तण, s दूयत्तंणउं. 20. 1 PS जे. 2 A दासरहिं. 3 P उवहिं, A उअहिं. 4 PS विजुप्पह गर्जिय. 5 PS लायमि. 6 P S परिवाउ. 7 PS 'डोर'. 8 P S °सुच्छल्लिभएण, 9 A सइ. [१९] १ लक्ष्मणस्य. [२०] १ वलगत्(). २ रावणस्य. ३ प्रथम-विभक्तीव यथा शेष-विभक्तीनाम्. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २३२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०-१०,२,१[५० पण्णासमो संधि गय मन्दोयरि णिय-घरहों हणुवन्तु वि सीयहें सम्मुहउ । अग्गएँ थिउ अहिसेय-करु णं सुरवर-लच्छिहें मत्त-गउ ॥ [१] मालूर-पवर-पीवर-थणाएँ कुवलय-दल-दीहर-लोयणाएँ । पप्फुल्लिय-वर-कमलाणणाएँ हणुवन्तु पपुच्छिउ दिढ-मणाएँ ॥१ . (पद्धडिया-दुवई) 'कहें कहें वच्छ वैच्छ वहु-णामहाँ कुसल-वत्त किं अकुसलु रामहों ॥२ कहें कहें वच्छ वैच्छ कमलेक्खणु किं विणिहँउ किं जीवइ लक्खणु' ॥३ "तं णिसुणेवि सिरसा पर्णमन्ते अक्खिय कुसल-वत्त हणुवन्ते ॥४ 'माएँ माएँ करें धीरउ णिय-मणु जीवइ रामचन्दु स-जणदणु ॥५ णवरि परिहिउ लीह-विसेसउ तवसि व सव्व-सङ्ग-परिसेसउ॥६ चन्दु व वेहुल-पक्ख-खय-खीणउ णिवइ व रज-विहोर्य-विहीणउ ॥७ रुक्षु व पत्त-रिद्धि-परिचत्तंउ सुकइ व दुक्कर कह चिन्तन्तउ ॥८ । तरणि व णिय-किरणहिँ परिवजिउ जलणु व तोय-तुसार-परजिउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ इन्दु व चवण-काले ल्हसिउ दैसमिहे आगमणे जेम जलहि । खाँम-खामु परिझीण-तणु तिहँ तुम्ह विओएं दासरहि ॥ १० [२] ॥ अण्णु वि मेयरहरावत्त-धरु सिर-सिहर-चडाविय-उभय-करु। . णिय जणणि वि एव ण अणुसरइ सोमित्ति जेम पइँ संभाइ ॥१ (पद्धडिया-दुवई) सुमरइ णिय-णन्दणु माया इव सुमरइ सिहि पाउस-छाया इव ॥ २ सुमरइ जणु पहु-मज्जाया इव ॥३ 1. 1 P पट्टयदुअई, पदृयदुवई, A. reads this in the beginning of the stanza, while at the end it reads ध्रुवकं. 2 A omits. 3 A. वत्त. 4 PS विणिहिउ. 5 P पणवंतें. 6A धीरिउ. 7 A सव्वंगिव. 8 A पक्खि. 9 P विहूइ, s °विओय. 10s विहणउ, A विहीणउं. 11 P S A किरणेहि. 12 PS दसमिए. 13 PS खामु. 14 PS तह. 2. 1A मि. 2 सिरे, 3 सिरि. 3 s सिहरि. 4 A संभरई. 5 P s omit; A reads this in the beginning. 6 P S पाउसु. [१] १ स्त्री-विषय-संगरहितः. २ कृष्णपक्षे. ३ दसमी तिथिरेव वृद्धत्वं । तदागमप्रसिद्धमिदं । उभयदशम्यां समुद्रे मनागपि वेला न चटतीति । [२] १ लक्ष्मणः. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २, ४-१०, ३, १-१०,४,१] . सुन्दरकण्डं-पण्णासमो संधि [२३३ सुमरइ मिचु सु-सामि-दया इव सुमरइ करहु करीर-लया इव ॥ ४ सुमरइ मत्त-हत्थि वणराइ व सुमरइ मुणिवरु गइ-पवरा इव ॥ ५ सुमरइ णिभृणु धण-संपत्ति व सुमरइ सुरवरु जम्मुप्पत्ति व ॥ ६ सुमरइ भविउ जिणेसर-भत्ति व सुमरइ वइयाकरणु विहत्ति व ॥ ७ सुमरइ ससि संगुण्ण पहा इव सुमरइ वुहयणु सुकइ-कहा इव ॥ ८ ॥ तिह पई सुमरइ देवि जणदणु रामही पासिउ सो दूमिय-मणु ॥९ • ॥घत्ता ॥ एकु तुहारउ परम-दुहु अण्णेक्कु वि रहु-तणयहाँ तणउ । एक्क रत्ति अण्णेकु दिणु सोमित्तिहें सोक्खु कहिं तण ॥ १० [३] तो गुण-गण-सलिल-महाणइहें रोमञ्च पवडिउ जाणइहें । कञ्चउ फुट्टेवि संय-खण्डु गउ णं खलु अलहन्तु 'विसिट्ठ-मउ ॥ १ . (पद्धडिया-दुवई) पढमु सरीरु ताहें रोमश्चिउ पच्छऍ णवर विसाएं खश्चिउ ॥२. 'दुकर राम-दूउ एहु आइउ मछुडु अण्णु को वि संपाइउ ॥ ३ 15 अस्थि अणेय एत्थु विजाहर जे णाणाविह-रूव-भयङ्कर ॥४ संवह मई सब्भाव णिरिक्खिय चन्दणहि वि चिरु णाहिँ परिक्खिय ॥५. णं वण-देवंय थाणहाँ चुक्की “मइँ परिणों" पभणन्ति पढुक्की ॥६ णवर 'णियाणे हूअ विजाहरि किलिकिलन्ति थिय अम्हहँ उप्परि ॥७ लक्खण-खग्गु णिएवि पणट्ठी हरिणे व वाह-सिलीमुह-तट्ठी ॥ ८ ० अण्णेकऍ किउ णाउ भयङ्कर हउ मि छलिय विच्छोइउ हलहरु ॥९ ॥ घत्ता ॥ कहिँ लक्खणु कहिँ दासरहि आयहाँ दूअत्तणु कहिँ तणउ । - माया-रूवं पिउ करवि मणु जोअइ को वि महु त्तणउ ॥ १०. आढवमि खेड्डे वरि एण सहुँ पेक्खहुँ कवणुत्तर देइ महु । माणāण होवि आसचियउ किह लवण-महोवहि लैङ्मिय' ॥ १ , 7A दुम्मिय. 8 A तणउं. • 3. 1 Ps कंचूउ. 2 Ps omit; A. reads it in the beginning. 3 P विसाएहिं। s बिसायहि. 4 PS सन्बहु. 5 P सभाउ, s सब्भाउ. 6 A परिणहुं. 7 Ps किलिकिलिंति' 8 PS मम्हहु.-9 P A दासरहिं. 10 P A तणउं. 11 A त्तणउं. 4. 18 खेड्. .2 A होइ. 3A लंघियउं. [३] १ विशिष्टमतं. २ निदानेन. ३ सिंहनादं. सं० प. च३. . Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २३४] सयम्भुकिङ पउमचरिउ पच्चारि णिय- मणें चिन्तन्तिऍ तो किह कमि वच्छ पइँ सायरु कच्छव-मच्छ-दच्छ-'पुच्छाह जोयण-सयइँ सत्त जल - वित्थरु एक महोवहि दुष्पइसारो 5 सो सबहुँ दुल संसार व तहों पडिव परिवद्धिय - हरिसउ अणु महाहवें विष्फुरियाहरि 10 आय सब परिहरेवि अट्ठ वि कम्मइँ णिद्दलैंवि 25 यइँ चिन्धइँ पाइँ काइँ ण पइँ अणुहूआइँ [ क० ४, २- १०, ५, १–१ 'जर तुहुँ रामउ विणु भन्ऍि ॥ २ जो सो णक्क-ग्गाह-भयङ्करु ॥ ३ सुमार - करि-मयर - साह ॥ ४ णिच्च - णिगोउ जेम अइ-दुत्तरुः ॥ ५ अण्णु वि आसाली- पायारो ॥ ६ अवुहुँ विम पच्चाहारु व ॥ ७ वज्जाउहु वैज्जाउह- सरिस ॥ ८ केम परज्जिय लङ्कासुन्दरि ॥ ९ तं णिसुर्णेवि वेणु महग्घविउ 'परमेसरि अज्ज वि भन्ति तउ 15 जीवेंहिँ वसिकिय लङ्कासुन्दरि हियासालि महोवहि लडि एव विजइ ण देवि पत्तिज्जहि जयहुँ वण-वासों णीसरियइँ णम्मय वितावि अहिणाणइँ 20 जयउर-णन्दावत्त- णिवाणइँ गुत्त-सुगुत्त-जडाइ- णिवेसइँ खर- दूसण-सङ्गाम-पवञ्च इँ ॥ घत्ता ॥ तुहुँ लङ्का-णयरि पड्डु किह । वर - सिद्धि-महापुरि सिद्धु जिह' ॥ १० [५] विसेहप्पिणु अंजणे उं चविउ । जीवेंहिँ वज्जाउहु समरें हउ ॥ १ लइय सा वि कुञ्जरेंण व कुञ्जरि ॥ २ वहिँ रावणो वि आसङ्घि ॥ ३ तो राहव-सङ्के सुणेर्जहि ॥ ४ दसर - कुवर पुर पसरियइँ ॥ ५ अरुणगाम - रामउरि पयाणइँ ॥ ३ खेमञ्जलि - वंसत्थल-थाणइँ ॥ ७ खग्गु सम्वु चन्दणहि पसइँ ॥ ८ तिसिरय-रण-चरियाइँ दइच्चइँ ॥ ९ ॥ घता ॥ अवराइ मि कियइँ जाइँ छलइँ । अवलोयणि-सीहणाय-फलइँ ॥ १० 4 P मणि चिंतंतिभए, P मणि चेंतंतियउ. 5 A कमिउं. 6 Psपुच्छायउ, A पुंच्छाहउं 7F S 9PS आसालिए, 4 आमाली. 10 P पायारु, S सुसुमारु, A सुंसुआर 8Ps कराहउ पायरु. 11 A विसमउं 12Ps पडिमल पवडिअ 13 Ps have a Danda after तुहुं. 5. 1-Ps पगुणगुणग्घविउ 2Ps चिहसेविणु. 3 P अंजणिउ, 4 अंजणे. 4 Ps जावहि. 5 Ps वि. 6 Ps सुणिजइ. 7Ps पुरु. 84 वइसरियई 9Ps णिवेसइ 10 P पएसह, एलए, A पचइ. [४] १ (P's reading ) आगतं युक्त. २ प्रत्याहार इष. ३ इंद्रतुल्यः . [५] १ ( Reading in P s. ) गुणाढ्यः २ नूपाज्ञया (?). Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *०६, 5-10,७,१-९] . सुन्दरकण्डं-पण्णासमो संधि [२३५ सुणि जिह जडाइ संघारियउ रण रयणकेसि विथोरियउ । सहसूगइ सरेहिँ वियारियउ सुग्गीउ रजें वइसारियां' ॥ १ तं णिसुणेवि सीय परिओम्सय 'साहु साहु भो' एम पघोसिय ॥२ 'सुहड-सरीर-वीर-वल-मद्दहाँ सच्चउ भिच्च होहि वलहद्दों' ॥ ३ ॥ पुणु पुणु एम पसंस करन्तिए परिहिउ अङ्गुत्थलउ तुरन्तिऍ॥४ रेहइ करयल-कमलाइ उ • णं महुअरु मयरन्द-पंइद्धउ ॥५ ताव चउत्थर पहरु समाहर लकहिँ दिण्णु णाइँ जम-पडहउ ॥ ६ णाइँ पघोसइ 'अहों अहाँ लोयहाँ धम्मु करहाँ धण-रिद्धि म जोयहाँ ॥७ सच्चु चवहाँ पर-दधु म हिंसहाँ जे चुकहों तहाँ वइवस-महिसहाँ ॥ ८ ॥ पर-तिय मज्जु मंसु महु वञ्चहों में चुकहाँ संसार-पवञ्चहाँ ॥ ९ ॥त्ता ॥ मं जाणेजहों पहरु गउ जमरायहाँ केरउ आण-करु । तिक्खेंहिं णाडि-कुढारऍहिँ दिदिवें छिन्देवउ आउ-तरु' ॥ १० 15 णं पुणु वि पघोसइ घडिय-सरु 'हउँ तुम्हहुँ गुरु उवएस-करु । जग्गों जग्गहों केत्तिउ सुअों मच्छरु अहिमाणु माणु मुअों ॥१ . किण्ण णियच्छहों आउ गलन्तउ णाडि-पमाणेहिँ परिमिज्जन्तउ ॥२ अट्ठारह सय-सङ्घ-पंगासेंहिँ सिद्धेहिँ सडसिएहिँ ऊसासँहिँ ॥ ३ णाडि-पमाणु पगासिउ एहउ विहिँ णाडिहिँ मुहुत्तु तं केहउ ॥ ४ ॥ सत्त-सयाहिएहिँ ति-सहासेंहिँ अण्णु वि तेहत्तरि-उसासेंहिँ ॥५ ऐक्कु मुहुँत्त-पमाणु णिवद्धउ दु-मुहुत्तेहिँ पहरभु पंसिद्धउ ॥६ । पहरडु वि सत्तद्ध-सहासेंहिँ अण्णु वि छायालेहिँ ऊसासेंहिँ ॥ ७ . विहिँ अर्केहि "दिणद्धहाँ अउ वाणवई-ऊसासेंहिँ वद्धउ ॥८ अण्णु वि पण्णारहहिँ सहासेंहिँ पहरु पगासिउ सोक्ख-णिवाहिँ ॥९ 25 6. 1 PS विच्छारियउ. 2 P सरहिं. °हि. विड्डारियउ. 3 P S परितोसिय. 4 PS करयले. 5 °इट्ठउ. 6 °पइट्टउ.7 A समाहउं. 8 SA लंकहि. 9 P S जमपडहउ णं आइउ (आहउ), पडहाउं. 10 P जाणेऽजहो. 11 PER. थिउ. 7. 1 SA omit this word. 2 A किंतु न पेच्छहो. 3 P S 'पगासिहं, A °पगासहि. 4 P एहउं. 5 PS मुहुत्तु. 6 P पसिद्धउं, A पसिद्धिउ. 7 P अद्धउं. 8 P मोक्खसहासेहि glossed as मोक्षसुखासीनैः, s मोक्खसहासिहि. [६] १ यम-महिषात्. २ घटिका-कुठारेण. [७] १ भटिका, तस्य प्रमाणे उखा(च्छ्वा)स १८८६ प्रकाशिताः. २ ऊखा(च्छा)सैः ३७७५ मुहूर्तमेकं. ३ उखा(च्छा)स ७५४६. ४ प्रहरमेक १५०९२ उस्खासाः, ५ घटिका-पर्यायः. . . Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २३६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७,१०34,1-10,९,१-५ णाडिहें णाडिहें कुम्भु गउँ चउर्सद्विहिँ कुम्भेहिं रत्ति-दिणु । एत्तिउ छिज्जइ आउ-वलु तें कजे थुवइ परम-जिणु ॥ १० [८] . णिसि-पहरें चउत्थएँ ताडिय' णं जग-कवाडें उग्घाडियएँ। तहिं तेहएँ काले पगासियउ 'तियडऍ सिविणंउ विण्णासियउ॥१ 'हले हलें लवलिऍ लईऍ लवङ्गिएँ सुमणे सुवुद्धिऍ तारें तरङ्गिएँ ॥२ हले कक्कोलिऍ कुवलय-लोयणे हले गन्धारि गोरि" गोरोयणें ॥३ हले विजुप्पहें जालामालिणि हले हयमुहि गयमुहि कङ्कालिणि ॥४ " सिविणउ अज्जु माएँ मइँ दिट्ठउ एक्कु जोहु उज्जाणे पइट्ठउ ॥ ५ तरु तरु सर्बु तेण आकरिसिउ वजें जिह वण-भङ्गु पद रिसिउ ॥६ सो वि" णिवद्धउ इन्दइ-राएं पाव-पिण्डु ण गरुअ-कसाएं ॥७ पट्टणें पइसारिउ वेढेप्पिणु गउ दससिर-सिरे पाउ ठवेप्पिणु ॥ ८ पुणु थोवन्तरें हरिसिय-गत्तें किउ घर-भङ्गु णाई दु-कलत्तें ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ तावऽण्णेकें णरवरण सुरवहुअ-सुहासय-चोरणिय । . उप्पाडेप्पिणु उवहि-जलें आवट्टिय लङ्क स-तोरणिय' ।। १० । [९] तं वयणु सुणेवि तियडहे तणउ तहिँ एक्कहें मणे वद्धावणउ । 'हले चङ्गउ सिविणंउ दिदु पइँ रावणहाँ कहेवन गम्पि मै. ॥ १ एउ जं दिटु मणोहरु उववणु तं वइदेहिहें केरउ जोवणु ॥२ णिद्दरमलिउ जेण सो रावणु जो णिवद्ध सो सत्तु भयावणु ॥ ३ जो दहगीवहाँ उर्वरि पधाइउ सो णिम्मलु जसु कहिमि ण माइउ ॥४ 9 P s कुंभ. 10 P S सव्वु सट्ठी glossed as घटिका ६० कृत्त्वा. 8. 1 P S °पहरि, A °पहर. 2 P णाडिअए, S णाडियइ. 3 P जगे, s जगि. 4 s A कवाउ. 5_P S A तहि. 6 " सुइणउं, s सुइणउ, A सुविणउं. 7 A लवलि. 8 PS सुबंधिए. 9 Ps तारि, A तार. 10 P s कंकोलिए. 11 P s मोरि गोरावणे. 12 Ps सुइणउ, A सिविणउं. 13 Ps तेण सव्वु. 14 P विज हिं, 8 विजहि, A वजे. 15 P S वणि वद्ध उ. 16 Ps जिह. 17 A omits the rest of the Kadavaka. 9. 1 A तणउं. 2 A कद्वावणउं. 3 P S सुइणउ, A सिविणउं. 4 PS A,मइ. 5A उबरे. 6 PS भुवणि ण. [८] १ तृजटायैः (? त्रिजटया). Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०९,५-१०, १०, १-१०,११,१] सुन्दरकण्डं-पण्णासमो संधि [२३७ जं पुहई-असघरु विद्धंसिर तं पर-वलु दहमुहेंण विणासिउ ॥५ जं परिचित्त लङ्क रयणीयरें सा 'मिहिलिय पइसारिय सिरिहरें' ॥६ तं णिसुणेवि अण्णेक्क पवोल्लिय गग्गर-वयणी अंसु-जलोल्लिय ॥ ७ 'अवसें सिविणउ होई आसुन्दरु जहिँ पडिवक्खहाँ पक्खिउ सुन्दरु ॥८ मुणिवर-भासिउ ढुक्कु पमाणहों जिह लकहें विणासु उजाणहाँ ॥९ । ॥ घत्ता ।। एहु सिविणउँ सीयहें सहलु जसु रामहों वि जउ जणदणहों । सहुँ परिवार सहुँ वलेंण खय-कालु पढुकु दसाणणों ॥१० [१०] तहिँ अवसर पीण-पओहरिएँ अरुणुग्गमें लङ्कासुन्दरिएँ। " इर-अइरउ विणि मि पेसियउ हणुवन्तहों पासु गवेसियउ ॥ १ जहिँ उजाणे परिट्ठिउ पावणि सयल-णरिन्द-विन्द-चूडामणि ॥२ तहिँ संपत्तउ विणि वि जुर्वइउ णं सिव-सासऍ तवसिरि-सुगइउ ॥३. णं खम-दयउ जिणागमें दिवउ जयकारेप्पिणु पासे णिविट्टउ ॥४ तेण वि ताहिँ समउ पिउ जम्पेंवि कण्ठउ कञ्ची-दामु समप्पेंवि ॥ ५ 15 पुणु विष्णत्त हलीस-मणोहरि 'भोअणु तुम्ह केम परमेसरि' ॥ ६ . अक्खइ सीय समीरण-पुत्तहाँ वासर एकवीस मइँ भुत्तहाँ ॥७ जाम ण पत्तं वत्त भत्तारहों ताम णिवित्ति मज्झु आहारहों ॥८ अज्जु णवर परिपुण्ण मणोरह तं जें भोज्णु जं सुअ रामहाँ कह' ॥९ ॥ घत्ता ॥ तं णिसुणेवि पवणहाँ सुऍण अवलोइउ मुहु अइरहे सणउ। .. 'गम्पिणु अक्खु विहीसणों वुच्चइ सीयहें करि पारणउ ॥ १० [११] इरे तुहु मि जाहि परमेसरिहें तं मन्दिरु लङ्कासुन्दरिहें । लहु भोयणु आणहि मणहरउ जं स-रसु स-णेहेउ जिहँ सुरउ ॥ १ 25 7 PS A रयणायरि. 8A मेहहि. 9PS सुइणउ एहु, A सिविणउं. •10 P S जं. 11 A पक्खिउं. 12 P S सुइणउ, A सिविणउं. 10. 1 A एरउ. 2 PS पइट्ठउ. 3 जुवयउ, A जुअइउ. 4 PS °दमउ, 5 PS णवरि. 6 PS भुत्तु. 7 PS राहवकह. 8 PS तहि अवसरि. 9 A तणउं. 10 PS करि सीयहि. 11 A पारणलं. 11. 1 P सलोणउं, 8 सलोणउ. 2 F जेह. [९] १ सीता. 20 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 15. २३८] सयम्भुकिङ पउमचरिउ तं सुवि वि संचल्लिउ र भत्तुं लहु लेविणु आयउ ड्ड भोयणु भोयण-सेजऍ सक्कर- खण्डेंहिँ पायर्स -पयसेंहिं मण्डा - सोयवत्ति घिऊरेंहिँ सालणऍहिँ बहु" - विविह-विचित्तेंहिँ अल्लय-पिप्पलि-मिरियामलऍहिँ चिभिडिया - कचोर" - वासुत्तेंहिँ केल - पालिकेर-जम्बीरें हिं तिम्मणेहिं णाणाविह-वणेंहिँ अण्णु मि खण्ड सोल-गुडसोल्लेंहिं विञ्जणेहिं स-महिय-दहि-खीरेंहिँ णं सुरसरि-जउ उ उत्थलि। २ णं सरसई - लच्छिउ विक्खाय ॥ ३ अच्छऍ पच्छऍ लेव्हऍ पेज्जऍ ॥ ४ लड्डूर्व- लावण- गुड - इक्खुरसेहिं ॥ ५ मुग्ग- सूअ- णाणाविह कूरेंहिं ॥ ६ माइणि-मायन्देहिँ विचित्तेंहिं ॥ ७ लावण-मालूरेंहिँ कोमलऍहिँ ॥ ८ पेड-पप्प डेहिँ सु-पहुतेंहिं ॥ ९ करमर- करवन्देहिं करीरेंहिँ ॥ १० सीडिव - भज्जिय खड्डावण्णेहिं ॥ ११ वडवाइङ्गणेहिँ कारेलेंहिँ ॥ १२ सिहरिणि धूमवत्ति-सोवीरेंहि ॥ १३ ॥ घत्ता ॥ अच्छउ ऐंड (?) मुहरसिडें अवियहउ उल्हावउ किह । जहिं जें लइर्जइ तहिं जें तहिँ गुलियारउ जिणवर वयणु जिह ॥ १४ [ ० ११, २- १४, १२, १-५ [१२] तं तेहउ भुञ्जेवि भोर्यणउ पुंणु करेंवि वयण- पक्खालणड़ | समलहेंवि अङ्गु वर-चन्दर्णेण विण्णत्त देवि मरु - णन्दण ॥ १ 'चडु महु तणऍ खन्धे परमेसरि णेमि तेत्थु जहिँ राहव - केसरि ॥ २ मिलों वे वि पूरन्तु मणोरह फिर जणवऍ रामायण कहँ' ॥ ३ तं सुवि देवि गञ्जोल्लिय साहुकारु करन्ति पवोल्लिय ॥ ४ 'सुन्दर यि-घरु गयँ-गुण- बहुअ (?) एह ण णित्ति होइ कुल बहुअ ॥ ५ 20 3s A. omit. 4 P 'जउणा, s जौणा. 5 P एक्क, S एकु. 6 Ps सुरसरि, A सुरसइ corrected as सरसइ. 7 A पायसेहिं. 84 लड्डय 9 Ps° गुल. 10 Ps विवरणविचित्तिहि. 11Ps ° कठोर ° 12P पेउव° corrected as पेउभ, s पेउव. 13 A केलसु णालिकेर, P 'णारिकेल. 14 Ps साडव 15 Ps चूयवत्ति° 16 P. marginally पत्थउ पाठे, s एवउ with a deleted, A. omits. 16 P°रसिउं. 17 P अविभण्हर्ड, s अविrves, 4 अवियण्हउं 18 P उल्हावणउं, A उण्हावणउं. 19 लहि जई, 8 लिहिज्जइ. 12. 1 PA भोयणउं. 2 P किउ तावहि हत्थासोयणउं, the last word glossed as हस्तसोधन प्रक्षालनेत्यर्थः; 8 कि तावहि अच्छा and the rest of the letters wiped out. 3Ps सहल देवि, and P. marginally 'मिलहु वे वि' पाठे. 4 Ps: 28 मद्दहि गइहि, A सुंदरि . 0 [११] १ परोसितः २ सूक्ष्मः ३ वघारितानि, ४ कांजिकैः, Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ के० १२, ६-१०, १३, १-१०] . सुन्दरकण्डं-एकवण्णासमो संघि [२३९ गम्मइ व जइ. वि णिय-कुलहरु विणु भत्तारें गर्मणु असुन्दरु ॥६ जणवउ होइ दुगुञ्छण-सीलउ खल-सहाउ णिय-चित्तें मइलउ ॥ ७ जहिँ जे अजुत्तु तहिँ जें आसङ्कइ मणु रवि सक्को वि ण सक्कइ ॥८ णिहएँ दसौणणे जय-जय सदें मइँ जाएवउ सहुँ वलहवें ॥९ ॥ घत्ता ॥ जाहि वच्छ अच्छामि हउँ णिम्मल-दसरह-वंसुब्भवहाँ । लइ चूडामणि महु तर्णउ अहिणाणु समप्पहि राहवहाँ ॥ १० [१३] अण्णु वि आलिङ्गेवि गुण-घणउँ सन्देसउ अक्खु महु त्तणंउ । “वल तुज्झु विओएं जणय-सुय थियं लीह-विसेस ण कह वि मुअ॥१॥ झीण मयंक-लेह गह-गहिय व झीण सुरिन्द-रिद्धि तव-रहिय व ॥२ झीण कुदेस-मज्झै वासाणि प झीणाऽवुह-मुहें सुकइ-सुवाणि व ॥ ३ झीण दिवायर-दंसणे रत्ति व झीण कु-जणवऍ जिणवर-भत्ति व॥४ झीण दुभिक्खें अत्थ-संपत्ति व झीण वुढत्तणेण वल-सत्ति व ॥ ५ झीण चरित्त-विहूणहों कित्ति व झीण कु-कुलहरें कुलवहु-णित्ति ॥ ६ ॥ अण्णु वि दसरह-वंस-पगासहाँ वच्छत्थलें जय-लच्छि-णिवासहाँ ॥७ . रणे दुबारस्वइ रि-विणिवारहों तहाँ सन्देसउ णेहि कुमारहों ॥ ८ वुच्चइ "प होन्तेण वि लक्खण अच्छइ सीय रुयन्ति' अलक्खण ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ ‘णउ देवेंहिँ णउ दाणहिँ णउ रामें वइरि-वियारऍण। । पर मारेबउँ दहवयणु स ई भु अ-जुअलेण तुहारऍण"" ॥१० * [५१. एकवण्णासमो संधि] • 'तं चूडामणि लेवि गउ लच्छि-णिवासहाँ अखलिय-माणहों। __णं सुर-करि कमलिणि-वणहाँ मारुइ वलिउ समुहु उंजाणों ॥ 5 P S जइ वि वच्छ. 6 PS गवणु. 7 SA तणउं. ____13. 1 PS मालिंगणु. 2 A°धणउं. 3 P तणउं, तणउ. 4 PS पिय. 5 PS भियंक'. 6A वुद्ध(corrected as ड्ढ)त्तणे वलसंपत्ति व. 7 Ps रुयंती लक्खण. 8 P S असुर° 9 P A मारेवउ. 1. 1 P. omits this stanza; A. omits it except सुमुहूं उजाणहो. [१३] राहु-गृहीतेव. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४० सयम्भुकिउ पउमचरिउ [2०१, १-९,३, [१] ॥दुर्वई॥ विहुणेवि वाहु-दण्ड परिचिन्तइ रिउ-जयलच्छि-मद्दो । 'ताम ण जामि अज्जु जाम ण रोसाविउ मइँ दसाणणो ॥१ वणु भञ्जमि रसमसकसमसन्तु महिवीढ-गाईं 'विरसोरसन्तु ॥२ 5 गायउल-विउल-चुम्भल-वलन्तु रुक्खुक्खय-खर-खोणिऍ खलन्तु ॥ ३ णीसेस-दियन्तर-परिमलंन्तु कङ्केल्लि-वेल्लि-लवली-ललन्तु ॥४ तुङ्गङ्ग-भिङ्ग-गुमुगुमुगुमन्तु तरु-लग्ग भग्ग-दुमुदुमुदुमन्तु (2)॥ ५ एला-ककोलंय-कडयडन्तु वड-विडव-ताड-तडतडतडन्तु ॥ ६ करमर-करीर-करकरयरन्तु आसत्थीगत्थिय-थरहरन्तु ॥ ७ " मड्डड्ड"-मड्ड सय-खण्ड जन्तु सत्तच्छय-कुसुमामोय दिन्तु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ उम्मूलन्तु असेस तर एक मुहुत्तु एत्थु परिसक्कमि । जोवणु जेम विलासिणिहें वणु दरमलमि अजु जिह सक्कमि' ॥९ [२] 15 ॥दुवई। पुणरवि वारवार परिअञ्चेवि णियर्य-मणेण सुन्दरो। णन्दण-वणे पइट्ठ णं माणस-सरवर अमर-कुञ्जरो ॥ १ णवरि उववणालए तेत्थु णिज्झाइयासोग-णारङ्ग-पुण्णाग-णागा लवङ्गा पियङ्क-विडङ्गा समुत्तुङ्ग सत्तच्छया ॥२ करमर-करवन्द-रत्तन्दणा दाडिमी-देवदारू-हलिद्दी-भुआ दक्ख-रुद्दक्ख-पउ20 मक्ख-अइमुत्तया ॥३ तर तरल-तमाल-तालेल-ककोल-साला विसालञ्जणा वञ्जुला णिम्व-सिन्दीउ सिन्दूर-मन्दार-कुन्देद-सज्जज्जुणा ॥४ 2 Ps omit. 3 Ps °माणणो. 4 P S रोसाविउ जाम ण. 5 A. reads ध्रुवकं at the end of this stanza. 6 A महिगाढवेदि. 7 PS णाइ. 8 P s चोंभल चलंतु. 9 P°करु, s 'खरु. 10 S A परिमिलंतु. 11 After the 4. line, Ps read the following extra Pada: अण्ण(s पणो)ण्णफुल्लगों(गुं)च्छुच्छलन्तु. 12 PS तुंगुंग'. 13 P S तरलग्ग glossed as आलग्न भग्नः(?). 14 PS °कंकोलय. 15 PS करकर करंतु. 16 P असरथेगस्थिय, मसत्थें गंथे, A भासत्थत्थिय. 17 P महुद्दमदु. 2. 1 P परिचिंतेवि, S परिचिंतिवि, A परिचिवि. 2 P णियमणे हणुवु सुंदरो, णियमणि हणुवु सुंदरो. 3 P S णवर. 4 s तित्थु, A तत्थ. 5 A omits this. 6 P 8 °करमंद. 7 A दालिमी'. 8 P 'देवदारु. 9 Ps 'रुदक्खपोमक्ख'. 10A °एयतया. 11. P कुदेंदु सजणा, s कुंदेंदु सजणा. [१] १ अनिष्ठं सर्वशब्दं च कर्वन. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० २,५८-१०; ३, १–८ ] सुरतरु-कर्य की कयुम्बम्ब-जम्बीर- जम्बुम्बरी तारूर- मालूर - आसत्थ-णग्गोहया ॥ ५ तिलय-वउल- चम्पया णागवेली-वया पिप्पली पुष्फली पाडली केयई माहवी मल्लिया माहुलिङ्गी त ॥ ६ स- फणस -लवेली-सिरीखण्ड- मन्दी गरू-सिल्हया पुत्तजीवा सिरीसेत्थियारिट्ठिया कोज्जया जूहिया णालिकेर ई ॥ ७ www हरिडइ-हरिया - लकच्चाल लावया पिक्क-वन्दुक्क- कोरण्ट-वणिक्ख-वेणू- तिसज्झा-मिरी- अल्लया ढउ-चिञ्चा-महू ॥ ८ कर्णेइर-कणियरि-सेलू-करीरा करञ्जामली कङ्गुणी - कचणा एवमाइत्ति अण्णे वि जे" पायवा केण ते वुझिया ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ पहिलउ पारिया यामि । उप्पाडेपणु हयले भौमिउ ॥ १० आहुँ पवर-महुमहुँ णं धरणि जेम करु ॥ दुवई ॥ सुरतरु परिधिवेवि उम्मूलिउ आयामेंवि भुएहिँ दहवयणें कडिङ वर पाय थरहरन्तु णं णन्दण- वणों रसन्तु जीउ णं दवणों अहिमाण- खम्भु तुट्टेन्त-सयल-घणं-मूल- जालु आरत्त - पत्त-परिघोलुमाणु कलयण्ठि-कलावाराव-मुहल सो सोहर गोह - तरु णावर गंजण वि सुन्दरकण्डं-एकवण्णासमो संधि [ २४१ लिम्व-कोसम्व-खज्जूर-कप्पूर [३] १ पक्षिविशेषः क्षिसा वा. स० प० च० ३१ [३] पुणु णग्गोह-तरुवरो । जिह कइलास-गिरिवरो ॥ १ णं वइरि रसायलें पइसरन्तु ॥ २ णं धरणि वाहा-दण्डु वीउ ॥ ३ சு पुर-पसूयणे पवर- गन्भु ॥ ४ पारोह- ललन्तु विसाल-डालु ॥ ५ ढेण्ढैर-वर-परियन्दिज्ज माणु ॥ ६ णिम्मउरु विसप्पुरिसो वँ सुहलु ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ मारुय सुय-भुयलट्ठिहिँ लइयंउ । मझें पर्यागु परिट्ठि तइय ॥ ८ 15PS तरु. 16s A 'चली. 19Ps 'सिरिसेत्थिया', A सिरी 12Ps कथंवर्जवीर . 13 A जंतुंबिरा. 17PS सिरिखंड. 18Ps मंदारु', सित्थिया. 20 P रब्बई, s व्वाइ. 21 Ps लावंजया. 22 P वाणीखवेण, s वाणीक्खवेण'. 23 A° ढोभ. 24 PA कणईर 25Ps करणियारिसेल्ल. दुमह. 28 A आयामिउं. 29 P जेमणउं, A जोवणउं. 30 A भाभिउं. 3. 1 A तुरंतु, 24 घणु. 3 P दड्ढर, 7Ps पयग्गु. 8°Ps तइअउ, 4 तइउ. 14 A 'तरु A मंदागर' www 26Ps omit. 27Ps महा ढड्डर. 4 A व सहलु. 5 A लड. 6 Ps मंगहो. 5 10 15 25 20 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ४, 1-10,५,१६ [४] ॥दुवई। वड-पायवु घिवेवि उम्मूलिउ पुणु ककेल्लि-तरुवरो। उभय-करेहिँ लेवि णं वाहुवलिन्दै भरह-णरवरो ॥१ आरत्त-पत्त-पल्लव-ललन्तु कामिणि-करकमलहुँ अणुहरन्तु ॥२ 5 उभिण्ण-कुसुम-गोच्छुच्छलन्तु । णं महिहें घसिण-चच्चिक्क देन्तु ॥ ३ चञ्चरिय-चारु-चुम्बिजमाणु वहुविह-विहङ्ग-सेविजमाणु ॥ ४ कङ्केल्लि-वच्छु इय-गुण-विचित्तु णं दहमुह-माणु मलेवि घित्तु ॥ ५ पुणु लइउ णाय-चम्पंउ करेण णं दिस-पायवु दिस-कुञ्जरेण ॥६ उम्मूलिउ गयणहाँ अणुहरन्तु अलि-जोइस-चक-परिब्भमंन्तु ॥ ७ । णव-पल्लव-गह-विक्षिण-पयरु उभिण्ण-कुसुम-णक्खत्त-णियरु ॥८ सो चम्पउ गयणगण-समग्गु दहवयण-मडप्फरु णाई भग्गु ॥९ ॥ घत्ता॥ चम्पय-पाय परिधिवि कड्डिय वउल-तिलय महि ता.वि । गजइ मत्त-गइन्दु जिह वे आलाण-खम्भ उप्पा.वि ॥ १० [५] ॥दुवई। चम्पय-तिलय-वउल-वडपायव-सुरतरु भग्ग जाहिँ । चउरुज्जाणपाल संपाइय गलगज्जन्त ताहि ॥१ हक्कारेंवि पर-वल-बल-गलत्थु दाढावलि धाइउ लउडि-हत्थु ॥२ जो उत्तर-वारहों रक्खवालु जो पसरिय-जस-भुवणन्तरालु ॥३ 20 जो गिल्लगण्ड-गय-घड-घरट्ठ पडिवक्ख-खलणु अखलिय-मरटु ॥४ सो हणवहाँ भिडिउ पलम्व-वाहु णं गङ्गा-वाहाँ जउण-वाहु ॥ ५. जो तेण पमेल्लिउ लउडि-दण्डु सो भन्छेवि गउ सय-खण्ड-खण्डु ॥ ६ 'सिरिसइलु वि पहसिउ पुलइयङ्गु 'वण-भङ्गहों वीयउ सुहड-भङ्गु ॥ ७ दरिसावमि' एम चवन्तएण उम्मूलिउ तालु तुरन्तएंण ॥८ 15 कु-जणुं व सुर-भायणु थड्ड-भाउ दूर-हलउ अण्णु वि' दुप्पणाउ ॥९ 4. 1s A पायउ. 2 PS उहय.3 Fधुसिणु चच्चिक्कवंतु, s घुसिणु चश्चिक्वत्, A वचिक्क. 4 A °णामु. 52s चंपय णरेण. 6 PA °चक्कु व.7 P रिभमंतु, A परिभमंतु. 8 P विच्छिन्नपहरू, विच्छिण्णपहरु. 9 P तोडेवि, S तोडिवि. 10 s चेयालाण. 11 P खंभु corrected as खंभ, s 'खंभु. 12 Pणं मोडेवि, s णं मोडिवि. 5: 1 A परवलगलसमथु. 2 Ps °लक्ख'. 8 P साहणु वहु. 4 A कुंजणु. 5 P S य. 6 P-दुप्पणासु. [४] १ अशोकवृक्षः. [५] १ हनूमंतः. २ दुःखैः नमितः. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०५,१०, ६, १-१०,७,१-७], सुन्दरकण्डं-एक्कवण्णासमो संघि [२४३ . • ॥घत्ता ॥ तेण णिसायरु आहयणे आयामेवि समाहउ तालें। पडिङ घुलेप्पिणु धरणियले घाइड देसु णाइँ दुक्कालें ॥ १० . [६] ॥दुवई॥ जं हएवेण णिहउ समरङ्गण दाढावलि स-मच्छरो। ... धाइउ एक्कदन्तु गलगजेंवि णं गयवरहों गयवरो ॥ १ जो पुव-वारे वैण-रक्खवालु • संपाइउ णं खय-कालें कालु ॥२ दिढ-कढिण-देहु थिर-थोर-हत्थु पर-वल-पओलि-भेल्लण-समत्थु ॥ ३ आयामेंवि सत्ति पमुक तेण णं सरि सायरहों महीहरेण ॥ ४ सा सांभीरणिहें परायणत्थ असइ व सप्पुरिसहाँ अंकियत्थ ॥ ५ ॥ हणुवेण वि रणउहे दुणिरिक्खु उप्पाडिउ वर-साहारु रुक्खु ॥६ कामिणि-मुह-कुहरहाँ अणुहरन्तु परिपक्क-फलाहरु कुसुम-दन्तु ॥ ७ णव-पल्लव-जीहा-लवलवन्तु कलयण्ठि-कण्ठ-महुरुल्लवन्तु ॥ ८ महकैव-वियारु व दल-णिवेसु पच्छण्ण-परिट्ठिय-रस-विसेसु ॥९ । ॥ घत्ता ॥ मारुइ-कर-पम्मुक्कऍण तेण पवर-कप्पदुम-घाएं । एकदन्तु घुम्मन्तु रणे पाडिउ रुक्खु जेम दुबाएं ॥ १० . [७] ॥दुवई। ताम कयन्तवक्कु आहवें असक्कु सक्कक-सम-वलो। हत्थि व गिल्ल-गण्डु तियसहुँ पचण्डु कोदण्ड-करयलो ॥१ . 20 जो दांहिण-वारहों. रक्खवालु कोकन्तु पधाइउ मुह-करालु ॥२ 'वणु भछवि कहिँ हणुवन्त आहि लइ पहरणु अहिमुहु थाहि थाहि ॥ ३". जिह हउ दाढावलि उत्थरन्तु अण्णु वि विणिवाइउ एकदन्तु ॥४ तिह पहरु पहरु भो पवणजाय दहवयणहाँ केरा कुद्ध पाय' ॥५ . पच्चारैवि पार्वणि धर्णधरेण विहिँ सरेंहिँ विद्ध रणे दुद्धरेण ॥ ६ 25 परिअञ्चेवि णिडिय पुरउ तासु णमि-विणमि व पढम-जिणेसरासु ॥ ७ 6. 1 Ps वणे. 2 P S 'कालु. 3 P°पउलिहे, 5 °पउलिहि. 4 PS सामीरणहो वि गय . णिरत्थ. 58 किय णिरत्थ. 6.PS परिपकु. 7 PS °जीह लवल्लवन्तु. 8 P S°मुहरु . 9 Ps महरुब्व. 10 P S पच्छण्णु. 11 P S °पमुक्कएण... 7. 1A भासक. 2 P सक कु, s सक्क. 3 P S A 'गंड. 4 PS थिरथोर. 5 P A करयले. 6 PA महिमुहुः 7 PS जह. 8 A पवणधण, 9 P द्धणुद्धरेण, A धणुद्धरेण. 10 P SA विडिउ. ३ संग्रामे. - - Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०७,८-१०,८,१-१०३९, ४-५ एत्थन्तर रणे णीसन्दणेण आरुढे पवणहाँ णन्दणेण ॥४ आयामेंवि उम्मूलिउ तमालु णं दिणयरेण तम-तिमिर जालु ॥९ ॥ धत्ता॥ उभय-करेंहिँ भामेवि तरु पहउ कयन्तैवकु दणु-दारें। विहलङ्घालु घुम्मन्त-तणु गिरि व पलोट्टिउ कुलिस पहारें ॥१० [८] ॥दुवई। णिहऍ कयन्तवके अण्णेकु णिसायर भय-विवेजिओ। वर-करवाल-हत्थु कोकन्तु पधाइउ 'मेहर्गजिओ ॥१ सो पच्छिम-वारहों रक्खवालु उब्भड-भिउडी-भङ्गुर-करालु ॥२ ॥ रत्तुप्पल-दल-संकास-णयणु अट्ट-हास-मेल्लन्त-वयणु ॥ ३ णव-जलहर-लील-समुवहन्तु खरगुजल-वर-विज्जुल-लवन्तु ॥४ भउहाँवलि-किय-धणुहर-पवङ्कु हणुवहाँ अंन्भिडिउ विमुक्त सङ्घः ॥ ५ एत्थन्तरें अणिलहों णन्दणेण उपाडिउ चन्दणु दिढ-मणेण ॥६ सप्पुरिसु जेम वहु-खम-सरीरु सप्पुरिसु जेम छेए वि धीरु ॥७ . सप्पुरिसु जेम सीयल-सहाउ सप्पुरिसु जेम सामण्ण-भाउ ॥८ सप्पुरिसु जेम जणवऍ महग्घु सप्पुरिसु जेम सबहुँ सलग्घु ॥९ ॥ घत्ता ॥ तेण पवर-चन्दण-दुर्मेण आहउ मेहणाउ वच्छत्थलें। लउडि-पहारें घाइयउ पडिउ फणिन्दु णाइँ महि-मण्डलें ॥१० [९] ॥दुवई। पवैरुज्जाणवाल चत्तारि वि हय हणुवेण जाहिँ । ' सेसारक्खिएहिँ दहवयणहाँ गम्पिणु कहिउ ताहिँ । १ 'भो भो भू-भूसण भुवण-पाल आरुट्ठ-दुट्ठ-णिट्ठवण-काल ॥ २ पवरामर-डामर-रर्ण रउद्द ण रवर-चूडामणि जय-समुह ॥ ३ 25 दणु-इन्द-विन्द-मद्दण-सहाव सग्गग्ग-मग्ग-णिग्गय-पयाव ॥४ कामिणि-जण-थण-चडण-वियड्ड लङ्कालङ्कार महागुणड्ड ॥ ५ 11 PS उहय?. 12 PS कियंतुवक. 8. 1PS विवजिउ.2 PS मेहगजिउ. 3PS उब्भडु. 4A भमहा'. 5PS धणुहरु व वंकु, A धणुअरु पवंकु. 6 PS अभिटु. 7 Ps पवणहो. 8 P S सुप्पुरिसु. 9 PS छाए वि, A च्छेए वि. 9 "1 P पवलु', 5 पवणु. 2 PS °वण. - [८] १ मेघनादः. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क.९,१-२०११०१-१०,११,१-३] सुन्दरकण्डं-एक्कवण्णासमो संधि [२४५ णिञ्चिन्त अच्छहि काई देव वणु भग्गु कु-मुणिवर-हियर्ड जेवं ॥ ६ एकेण णरेण विरुद्धएण पहरन्तें अमरिस-कुद्धएण ॥ ७ उप्पा.वि तरल-तमाल-ताल चेयारि वि हय उज्जाण-पाल' ॥८ तहि अवसर आयऽण्णेकु वत्त वजाउहु आसाली समत्त ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ तं णिसुणेप्पिणु दहवयणु कुविउ दवग्गि व सित्तु घिएण। 'को जम-राएं संम्भरिउ• उववणु भग्गु महारउ जेण' ॥ १० [१०] ॥दुवई। तं णिसुणेवि वयणु मन्दोयरि पिसुणइ णिसियरिन्दहो । 'किण्ण कयावि देव पइँ वुग्झिउ धीया-सुउ महिन्दहों ॥ १ ॥ जसु तणिय जणणि पवणञ्जएण वारह वरिसइँ परिचत्तएण ॥ २ पच्छण्ण-गब्भ-सम्भूई सुर्णेवि केउमंइऍ दुचारित्तु मुणेवि ॥ ३ कुलहरहों विसज्जिय ण गय तहि मि वणवासें पसूइय गम्पि कहि मि ॥४ विजाहरेंहिँ चउदिसु गविट्ठ . गिरि-कुहरब्भन्तर णवर दिट्ठ ॥५ . किउ हणुरुह-दीवन्तर णिवासु हणुवन्तु पगासिउ णामु तासु ॥ ६ ॥ परिणाविउ पइँ वि अणङ्गकुसुम कङ्केल्लि-लय व उभिण्ण-कुसुम ॥ ७ इयं उवयारहँ एकु वि णं णाउ अण्णु वि वइरिहिँ पाइक्कु जाउ ॥ ८ "जं आइउँ अङ्गुत्थलउ लेवि महु उद्विउ गलगजिउ करेवि' ॥९ ॥घत्ता ॥ .एकु वि उववणे दरमलिएँ दहमुंह-हुअवहु झत्ति पलित्तउ । अण्णु वि पुणु मन्दोयरिऍ लेवि पलाल-भारु णं पित्तउ ॥ १० [११] ॥दुवई॥ त णिसुंणेवि वयणु दहवयणे पवराणत्त किङ्करा । ____ अक्क-मियङ्क-सक्क-वर-विक्कम पहरण-कर-भयङ्करा ॥ १ तो वर पणवेवि आएसु मग्गेवि ॥२ पाइक सण्णद्ध दि-परिकरावद्ध ॥३ 3 P A णिचंतउ. 4 P हिमऊं. 5A जेम. 6 P S संभरियउ. 10. 1 P 8 पिसुणिउ, A पिसुणई. 2 PS परिचत्तणेण. 3 A संभव. 4 P 'किउमइयए corrected as केउ and glossed as सासू, किउ मायए. 5 P कहि मि, s कहेमि. 6 PS हणुरुहु..7 P गाउँ, s णाउ. 8 P S पइ जि. 9 A मणाउ: 10 Pई, s इ. 11'A जे. 12 PS मायउ. 13 P S उववणु. 14 PS दहमुहु. 11. 1 राणत', 2 A 'रण'. 3 Pणवरि. 4 P S. दढ°. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *२४६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०११,४-1881081-16 सीह व संकुद्ध रिउ-जय-सिरी-लुद्ध ॥४ पजलिय-मणि-मउड विप्फुरिय-उर्दुउड ॥ ५ . णिड्डरिय-णयण-जुअ कण्टइय-पवर-भुअ॥६ भू-भङ्गुरा-भाल उग्गिण्ण-करवाल ॥ ७ . हत्थि व संखुहिय , सूर ब वहु-उइय ॥ ८ . जलहि व उत्थल्ल सेल व संचल्ल ॥९ दणु-देह-दारण गहियाइ.पहरण॥१० अण्णेण हुलि -हूलु अण्णेण झस-सूलुं ॥ ११ अण्णेण गय-दण्डु अण्णेण कोवण्डु ॥ १२ 0 अण्णेण सर-जालु अण्णेण करवालु ॥ १३ ॥ घत्ता ॥ एव दसाणण-किङ्करहुँ वलु सण्णहेवि सयलु संचल्लिउ । पलय-काले णं उवहि-जलु णिय-मजाय मुअन्तुत्थलिउ ॥ १४ [१२] 15 ॥दुवई। खोहिउ सायरो व लङ्का-फयरी जाया समाउला। रहवर-गयवरोह-जम्पाण-विमाण-तुरङ्ग-सङ्कला ॥१ वल्लु कहि मि ण माइउ णीसरन्तु संचल्लु पैओलिय दरमलन्तु ॥ २ धय-चवलं-महद्धय-थरहरन्तु पडु-पडह-संव-मद्दलरसन्तु ॥३ विण खेवें पहरण-वर-करेहिँ वण वेढिउ रावण-किङ्करेहिं ॥४. 20 णं तारा-मण्डलु णव-घणेहिँ णं तिहुअणु तिहि मि पहञ्जणेहिँ ॥५ तिह वेढेंवि रहवर-गयवरेहिँ पच्चारिउ मारुइ णरवरेहिँ ॥ ६ . 'पायारु पलोट्टिउ जिह विसालु ___वजाउहु हउ रणे कोट्टवालु ॥ ७ वण-पाल वहिय वणु भग्गु जेम खल खुद्द पिसुण मरु पहरु तेम' ॥८ ते णिसुणेवि धाइउ पवण-जाउ कम्पिल्ल-पवर-पायव-सहाउ ॥९ 25 . ॥ घत्ता ॥ पढम-भिडन्तें मारुइण रिउ-साहणु वैहु-भाय-समारिउ । णं सीहेण विरुद्धऍण मयगल-जूहु दिसहिँ ओसारिउ ॥ १० 5 PS सीहा व. 6 PS उद्ध. 7 P संहिइय, संकुइय. 8 P हलहूल्ल, S हलहूल. 9 Ps °सूल. 10 जलु. 11 A हलु मुसलु. 12. 1 PS खोहिय. 2 P s लंकाउरि जाया सयसमाउला with the gloss in P सम्यगाकुला प्रजाः. 3 PS पोली. 4 PS धुयधवल'. 5A एउ पडहसद्द. 6 PS A वेढिवि. 7A वणमाल. 8 PS विरुद्धण. 9 P ओसारिलं, ओसारिओ, A उसारिउ. [१२] १ बहुभागं कृत्वा. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३१-१०; १४, १-१] सुन्दरकण्डं-एकवण्णासमो संधि [२४७ [१३] ॥दुवई। जउजउ पवणपुत्तु परिसक्का तउ तउ वेलु ण थकई। कुंद्धऍ णियय-कन्ते सुकलत्तु व णउ णासइ ण ढुक्कई ॥ १ सु-कलत्तु जैम अड्डड्डु जाइ सु-कलत्तु जेम भिउँडिहिँ ण थाई ॥२ सु-कलत्तु जेम विवरिउ ण होइ सु-कलत्तु जेम वयणु वि ण जोइ ॥ ३ । सु-कलत्तु जेम दूंरिउ मणेण सु-कलत्तु जेम दुकइ खणेण ॥४ सु-कलत्तु जेम ओसारु देइ . सु-कलत्तु जेम करयल धुणेइ ॥५ सु-कलत्तु जेम ल्हिक्कन्तु जाइ सु-कलत्तु जेम पासेउ लेइ ॥ ६ सु-कलतु जेम रोसेण वलइ सु-कलत्तु जेम सम्पत्तु खलई ॥ ७ सु-कलत्तु जेम संकुइय-वयणु सु-कलत्तु जेम मउँलन्त-णयणु ॥ ८ ॥ सु-कलत्तु जेम किय वङ्क-भमुंह सु-कलत्तु जेम धावन्तु संमुहु ॥९ ॥ घत्ता ॥ रोक्कइ कोका ढक्कइ वि वेढइ वलइ धाइ परिपेल्लइ। हणुवहाँ वलु सु-कलत्तु जिह पिट्टिजन्तु वि मग्गु ण मेल्लइ ॥ १० [१४] ॥दुवई। हुलि-हल-मुसल-सूल-सर-सबल-पेट्टिस-फलिह-कोन्तेहि । . गव-मोग्गर-मुसुण्डि-झसं-कोन्तेंहिँ सूलेंहिँ परसु-चक्केंहिँ ॥१ हउ परण-पुत्तु रणे उत्थरन्तु ॥२ तेण वि चलेण दिढ-मुअ-वलेण ॥३ णि लिउ सिमिरु चमरेण चमरु ॥४ छत्तेण छत्तु कोन्तेण कोन्तु ॥५ खग्गेण खग्गु धउ धऍण भग्गु ॥६ चिन्षेण चिन्धु सरु सरण विद्धु ॥७ रहु रहवरेण गउ गयवरेण ॥८ हउ हयवरेण णरु णरवरेण ॥ ९ 13. 1 A भजइ वलु वि ण. 2 Ps कुटुं, A कुद्धइ. 3 Ps सिउडेहे, A भिउडिहि. 4 A ठाइ. 5 P वयणई, 8 वयणइ. 6 PS जूरिउ. 7 P S रोसें वलेइ. 8 After 7. line . Ps read the following extra Pada: सुकलत्तु जेम संमुहउँ (s संम्मुहउ) वलइ. 9 PS मउलंतु. 10 P भउह, s भउहु, A °भमुहूं. 11 P A समुहुँ, s संमुहु. 12 P फिटिजंतु. 13 PS पासु. 14. 1rs 'पट्टास. 2 P कोतिहिं, s कोतिहि, A कौंतहिं. 3 Ps 'मुसंढि , A "मुरमुसुढि', 4 P झससरेहि सुपरसु, झसकोंतिहि सरेहि सुपरसु, A झसकोते हिं.. 5 P.s . णिहलिय. 6 P विधु, चिंधु. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४८] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०५४, १-२३११५, हत्थेण अण्णु पाएण अण्णु ॥१० पण्हियएँ अण्णु जण्हुयऍ अण्णु ॥ ११ दिट्ठीऍ अण्णु मुट्ठीएँ अण्णु ॥ १२ उरसा वि अण्णु सिरसा वि अण्नु ॥ १३ । तालेणं अण्णु तरलेण अण्णु ॥ १४ सालेण अण्णु सरलेण अण्णु ॥ १५ चन्दüण अण्णु वन्दणेण अण्णु ॥ १६ णागेण अण्णु चम्पऍण अण्णु ॥ १७ णिम्वेण अण्णु पक्खेण अण्णु ॥ १८ । संजेण अण्णु अज्जुणेण अण्णु ॥ १९ पांडलिएँ अण्णु पुप्फलिए अण्ण ॥ २० केअइऍ अण्णु मालइए अण्ण ॥२१ अण्ण अण्णु हउ एम सेण्णु ॥ २२ ॥ घत्ता॥ पवण-सुअहाँ पहरन्ताहाँ पाणायाम-धाम-परिचत्तइँ । रिउसाहण-णन्दणवण वेण्णि"वि रणे सरिसाइँ समत्तइँ ॥२३ [१५] ॥दुवई। पाडिय वर-तुरङ्ग रह मोडिय चूरिय मत्त कुञ्जरा । वेस व णह-विलुक्क थिय केवल उक्खय-दुम-वसुन्धरा ॥ १ ॥ वण-वलइँ दसाणण-केराइँ सुरह मि आणन्द-जणेराई ॥२. महियले सोहन्ति पडन्ताइँ णं जिण-पडिमहे पणमन्ताई॥३ वण-वलइँ णिसण्णइँ धरणियलें ____ जलयरइँ व सुक्क. उवहि-जलें ॥४ वण-वलइँ सु-संतावियइँ किह दुप्पुत्तेहिँ उभय-कुलाइँ जिह ॥ ५ वण-वलइँ परोप्परु मीसियइँ णं वर-मिहुणाइँ पदीसियइँ ॥ ६ ॥ 2. सामीरणि-णिदएँ भुत्ताइँ रणे रयणिहिँ मिलेंवि पसुत्ताइँ ॥७ वण-वलइँ हणुव-पहराहयइँ णं कालहाँ पाहुणाइँ गय॥८ 7 P S जण्हुइए. 8 P S तारेण. 9 A. omits lines 16 to 18. 10 s. omits this Pada. 11s णिवएण. 12 A. omits this Pada. 13 P S पाडलीए. 14 PS पहरंतहो. 15 Pथाण. 16 PS विण्ण. 17 s सम्मत्तइ, A संम्मत्तइ. 15.. 1 Ps विणकु and glossed in P. as वेश्या नासिकारहिता. 2 5 मुक्कइ. 3P दुपुत्ते उहय°, दुप्पुत्ति उहय'. 4 P णि इ, A °णिद्दई. 5 P रयणिहे, S स्यणेहि. [१४] १ लक्षण. २ उखास-रहितः. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *०१५,९-१०,1, 8-10] सुन्दरकण्ड-दुवण्णासमो संधि (२४९ अहवइ ण लहों हियत्तणण वणु भग्गु भडग्गिहें कारणेण ॥९ ॥घत्ता॥ समरें महासरे रुहिर-जलें णर-सिर-कमलइँ दिसहिँ पढोऍवि । मारुई मत्त-गइन्दु जिह वेग्गइ स इँ भुव-जुअलु पजोऍवि ॥ १० [५२. दुवण्णासमो संधि ] विणिवाइऍ साहणे भग्गऍ उववणे णं हरि हरिहें समावडिउ। स-तुरङ्गुस-सन्दणु दहमुह-णन्दणु अक्खउ हणुवहाँ अभिडिय॥ [१] फुरियाणणंउ विहुणिय-वाहुदण्डओ। णं गयवरउ णिब्भर-गिल्ल-गण्डओ ॥ तं दहवयणु जयकारेवि अक्खओ। णं णीसरिउ गरुडहाँ समुहुँ तक्खओं ॥१ संचल्लन्तऍ रह-गय-वाहणे रणे पडहउ देवाविउ साहणे ॥२ कड्डिय-हय-संजोत्तिय-सन्दणु - लीलऍ चडिउ दसाणण-णन्दणु ॥३ धूमकेउ धय-दण्डे थवेप्पिणु कालदिहि सारथि करेप्पिणु ॥४ परिहिउ" माया-कवउ कुमार रह संचल्लिउ पच्छिम-दारें ॥५ तावं समुडियाइँ दुणिमित्त. जाइँ विओय-मरण-भयइत्तइँ ॥६ सिव फेकार करन्ति पदुक्का सुक्कएँ पायवें वुक्कणु वुक्कइ ॥७ पंहु छिन्दन्तु सप्पु संचल्लइ पुंणु पडिकूल पवणु पडिपेल्लइ ॥८ रासहु रंसइ कुमारों पञ्छएँ णावइ सजणु लग्गु कडच्छएँ ॥९ ॥ घत्ता ।। अवगणेवि-ताई मि सउण-सयाई मि दुप्परिणामें छाइयउ। . णल-पईहहों सीहु व सीहहाँ हणुवहाँ समुहु पधाइयउ॥ १० : 1. 1. P. omits this pāda. 2 P °णणउं. 3 After this line P. S. read : छ, A reads छ ॥ थट्ट ॥. 4 PS A मक्खउ. 5 s. omits f. 6 A नीसरियउ. 7 P सम्मुहु सम्मुहुं, 8 सम्महो, A समहुं. At the end of this line A. reads थड्ड ॥ध्रुवकं ॥. 9P8 धयदंड. 10 P थवेपिण, A ठवेप्पिणु. 11 A परिहेवि. 12 s पारें. 13 PS A मुकद. 14 A चुकणु चुक्कइ. 15PS पडिकूलउ वि पवणु, A. omits पवणु. 16 P SA पच्छह 17 P कडक्खइ. 17 P ताई, s ताइ, A ताई मि. 18 PS सपाइ, A सयाई मि. 19 P ईशुभई समुहु, हणुवहं सम्मुहु, - हणुवहो समुहूं. 20 s धाइयउ. [१५] १ रामस्य. २ साहंकारः. [१] १ काका. र मार्गः. • स०.प.च.३२ Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २५० ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ तं णिसुणेवि पजम्पिङ अक्खड सारहि समर- सऍहिँ जसवन्तहों रहवरु वाहि वाहि जहिँ रहवर रहवरु वाहि वाहि जहिँ कुञ्जर रहरु वाहि वाहि जहिँ छत्तइँ रहरु वाहि वाहि जहिँ चिन्धइँ रहरु वाहि वाहि जहिँ गिद्धइँ रहरु वाहि" वाहि जहिँ उववणु 10 20 [२] एत्थन्तरे पण पवर-सारहि । 'समरङ्गणऍ' केण समंड पहारहि ॥ णं तुरङ्ग गये धय-चिन्धइँ ण विहामि । सम्मुह रहवरु कासु वहमि ॥ १ 18 सारहि एहु पावणि जिमैं हणुषों मायरि जं णिज्झाइड णिसियर - सन्दणु वलिउ दिवायर चक्कहों राहु व वलिउ तिविड व अस्सग्गीवहों " दहवयणो व वलिउ सहसक्खों दहमुह णन्दणेण हक्कारिउ 'जो णीसेस - हिय - पडिवक्खउ ॥ २ रहरु बाहि वाहि हणुवन्तहों ॥ ३ संचूरिय-सतुरङ्ग - सणरवर ॥ ४ दलिय - सिरग्ग भग्ग - भुव-पञ्जर ॥ ५ पडियइँ महिहिँ णाइँ सयवत्तइँ ॥ ६ अण्णु पच्चावियइँ कवन्धइँ ॥ ७ परिभमंति वस-मंसे-पइद्धइँ ॥ ८ णं दरमलिउ वियहें जोबणु ॥ ९ ॥ घन्ता ॥ हउँ सो रावणि जिम मन्दोयरि [क० २,१-२०१६ - विहि मि भिडन्तहँ ऐंड दल | मुअइ सुदुक्खउ अंसु-जलु' ॥ १० [३] जं जाणियेउ अक्खड रण- रसाहिउ । रहु सारहिण हणुवह सम्मुहु वाहि ॥ दुक्कन्तु रणें तेण विदिट्टु केहउ । रयणायण गङ्गा-वाहु जेह ॥ १ S मणें आरुड्डु समीरण- णन्दणु ॥ २ रइ भत्तारों तिहुवण-णाहु वै ॥ ३ राहो व मायासुग्गीवहों ॥ ४ तिह हणुवन्तु समुह रणें अक्खों ॥ ५ णिड्डूर कडु आलावहिं खारिउ ॥ ६ 2. 1 A. places & Danda after this. 24 'सारहिं. 3P समउं. 4 Ps पहर हि. 5 P s मरु. 6 P A सवडम्मुहउं. 7 P s विहावमि 8 At the end of the stanza P. 8. read थ ॥ छ ॥, A reads थड्ड 9 PSA महिहि 10 P पणच्चइयइ, 8 पणाचाइयई. 112s 'मज्झ' 12 P वाहे वाहे. 13 Ps एष. 14 Ps जिह. 3. 1P जाणिय, 8 जाणिभ. 2 P रणि, 8 रणे. 3PS सारहिणा. 4 A सम्मुहुं. 5 At the end P. s. छ ॥, 4 धड्ड ॥ 6PS बलिड. 7 P कडुवा, कडु Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *1-1071-10] . सुन्दरकण्ड-दुषण्णासमो संधि [२५१ . 'चङ्गाउ पण-पुत्त पइँ जुज्झिउ जिणवर वयणु कयावि ण वुझिउ ॥ ७ अणुवउ गुणवेउ णउ सिक्खावउ परधण-घउ सुणामु जिह सावउ ॥८ एत्तिय जीव जेण संघारिय ण वि जाणहुँ कहिँ थत्ति समारिय ॥९ • ॥ घत्ता ॥ मइँ धइँ सुकु-लीवहाँ सवहाँ जीवहॉ किय णिवित्तिं मारेवाहों'। । पर एकु परिग्गहु णाहिँ अवग्गहु" पइँ समाणु पहरेवाही' ॥ १० [४] अक्खंत्तहो वयणु सुणेवि तणुर्वेण । पकन्य-मुहॅण सरहसु हसिउ हणुर्वेण ॥ 'जिह एत्तियहुँ तुज्झु वि भिडन्तहो । जीविउ हरमि एत्तिउ रणे रसन्तहो॥१ एव चवन्त सुहड-चूडामणि भिडिय परोप्परु रावणि-पावणि ॥.२ णं विणि मि आसीविस विसहर णं विणि मि मुक्कङ्कस कुञ्जर ॥ ३ णं विणि मि सरहस पञ्चाणण णं विणिं वि कुलिसहर-दसाणण ॥४ णं विणि मि गलगजिय जलहर 'णं वेण्णि वि उत्थल्लिय सायर ॥ ५ ॥ विणि वि रावण-राहव-किङ्कर विणि वि वियड-वच्छ विहणिय-कर ६ विणि वि रत्त-णेत्त डसियाहर विणि वि वहु-परिवड्डिय-रण-भर ॥७ विणिं वि णामु लिन्ति अरहन्तहों तरु णिसियरेंण मुक्कु हणुवन्तहों ॥ तेण वि तिक्ख-खुरुप्पॅहिँ खण्डिउ वलि जिहँ दिसिहि विहों वि ईण्डिउ॥९ ॥ पत्ता ॥ पुणु मुछ महीहरु स-तरु स-कन्दरु सो वि पडीवउ छिण्णु किह ।. जण-णयणाणन्दें परम-जिणेन्दं भीसणु भव-संसारु जिह ॥ १० BA नियुझिाउ. 9 P सुणावळ, s सुणाउ. 10 PS मारेवहो. 11 P. omits this pada. 12 P 8 पहरेवहो. 4. 1 P reads दुबई in the beginning. 2 P S भक्खयहो. 3 Ps णिसणेवि.. 4 A gujarar. 5 p Pafoor.' 6 P s fot. 7 s. omits this pāda. 8 P A aftur. 9 P. राहवरामण', राहवरावण'. 10 P S रण°. 11 Ps णाड. 12 P 8 जिम. 18 PS विहंजवि. 14 A छड. 15 A. pmits this pada. [३] त शी वा. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २५२] सपम्भुकिउ पउमचरिउ १,9-20:39- [५] अण्णेकु किर गिरिवर मुअइ जावेहि । आरुट्ठऍण पवण-सुएण ताहि ॥ णिय-भुअ-वर्लण भामेवि णयलन्तरे। सहु.रहवरेण पत्तिउ पुव्व-सायरे ॥ १ सारहि णिहउ तुरङ्गम घाइय आसालियाँ महापहें लाइय ॥२ अक्खउ गयण-मग्गें उप्पालेवि आउ खणखें सिल संचालेवि ॥३ किर परिधिवइ वियड-वच्छ-स्थले हणुवें णवर भमाडेंवि णहयलें ॥४ घत्तिउ दाहिण-लवण-महण्णवे आउ पडीवउ भिडिउ महाहवें ॥ ५ ॥ पुणरवि घत्तिउ पच्छिम-सायरें तहि मि पराइउ णिविसब्भन्तरे ॥६ पुण आवाहिउ उत्तर-वासें पत्तु पडीवउ सहुँ णीसासें ॥ ७ पुणु णहयलहों चित्तु भामेप्पिणु मेरुहें पासेंहिँ भामरि देप्पिणु ॥ ८ पत्तु खणन्तरें णहें गजन्तउ 'मारुइ पहरु पहरु पभणन्तउ ॥ ९ ॥ पत्ता ॥ " (तं)णिसुणेवि पवोल्लिय सुर मणे डोल्लिय 'छण्डहों कह दूंअहाँ तणिय । दुक्कर जीवेसइ रामहों णेसइ कुसल-वत्त'सीयहें तणिय' ॥१० [६] जोयण-सऍण जो घल्लिउँ आवइ (१)। अइ-चञ्चलउ मणु कामिणिहें णावइ ॥ जं आहयणे जिणेवि ण सकिउ अरी। विभांविओ मणे हणुवन्त-केसरी ॥१ रावण-तणयहाँ फुरणु पसंसिउ 'वलु वड्डन्तरेण महु पासिउ ॥२ जसु संचारु सुरेहिँ ण वुज्झिउ तेण समाणु केम हउँ जुज्झिउ ॥३ किह जसु लधु णिहउ मइँ आहवें कुसल-वत्त किह पाविय राहवें ॥४ " मारुइ मणेण वियप्पइ जाहिँ मन्दोयरि-सुएण रणें ताहिँ ॥५. 5. 1 P. s. read दुवई in the beginning. 2 A °लंतरेण. 3 PS वित्तउ. 4 Ps उल्लालिबि. 5 P सिरु. 6 PS पुणु वि विपत्तिउ. 7 PS भावट्टिट. 8 PS पासें. 9 P दूभह, s दूयह, दूयहो. 10 P S सीयहो. 6.. 1 P. 8. begin the Kadavaka with दुवई 1.2 PS डि. 8. मिणिहि, कामिणिहे. 4 PSA विभाविउ. 5 PS हणुवंतु. 6 P SA .7 P असलबु, जसलुदु.8 P 5 किह. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०.६,६-१०७,1-41८] सुन्दरकण्ड-दुवण्णासमो संधि [२५३ सावट्ठम्भ भड्ड वोल्लाविष्ट 'किं भो पवण-पुत्त चिन्ताविउ ॥६ णासु णासुजई पाणहूँ भीयउ इन्दइ जाम ण आवइ वीयउ' ॥७ तं णिसुणेवि पहञ्जण-जाएं रिउ वच्छयले विद्धु णाराएं ॥८ तेण पहारे णिसियरु मुच्छिउ पडिवउ दुक्खु दुक्खु ओमुच्छिउ ॥९ ॥ घत्ता ।। तहिँ अवसर झाइय पासु पराइय अक्खों अक्खय-विज किह। देवत्तणे लद्धऍ केवलि-सिद्धऍ परम-जिणिन्दहों रिद्धि जिह ॥१० पभणिय भडेंण 'चिन्तिउ किण्ण वुझहि । एत्तडउ कर एण समाणु जुज्झहि ॥ पहसिय-मुहऍ णर-सुर-पुज्जणिज्जए। संवोहियउ अक्खउ अक्खय-विजए(?) ॥१ "अहो मन्दोअरि-णयणाणन्दण लङ्का-णयरि-णराहिव-णन्दण ॥२ जं पभणहि तं काइँ ण इच्छमि - सिरसा वज्जासणि वि पडिच्छमि ॥.३ जइ हउँ अक्खय-विज्जा रूसमि तो णिविसर्द्ध सायरु सोसमि ॥४ ईन्दहों इन्दत्तणु उद्दालमि मेरु वि वाम-करग्गे टालमि ॥ ५ णवरि एक्कु गुरु सव्वहुँ पासिउ उ अ-पमाणु होइ मुणि-भासिउ ॥ ६ . पह मि मइ मि हणुवन्तहों हत्थें जाएवउ वजाउह-पन्थें ॥ ७ ॥ घत्ता ॥ एम वि जइ जुज्झहि कज्जु ण वुज्झहि तो पडिवारउ करहि रणु। जिम्मवेवि स-चाहणु माया-साहणु होमि सहेज्जी एक खण् ॥८ [८] womamarror 'तोणिम्मविउ माया-वलु अणन्तउ । मेहउलु जिह दस-दिसि-बहु भरन्तउ ॥ जले थलें गयणे भुवणन्तरे ण माइओ। अञ्जण-सुअों पहरण-करु [प]धाइओ ॥१ js सो घइवसविमूह वो. 10 P S पावइ. 11 PS उम्मूच्छिउ. 12 P Sबिजु. 7. 1 Ps have दुवई ॥ in the beginning. 2 PS करेवि. 3 PS संवोहिउ. 428 पभणइ. 5 P s read मेरु जि वामकरग्गे चालमि इंदहो इंदत्तणु पुणु टालमि. 6 Ps गवर, मवरि. 78 पहु.8Aमस्य. 8. 1P.S. read दुवईn in the beginning. 2888.3P म..4 पारम कमाइनो, पाहड, धायड. [६] १ मी मारथि मामेदं (९). Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २५४ ] सयम्भुकिङ पउमचरिउ केण वि लइड महाकुल- पावउ केण वि उम्मूलिउ वड- पायवु केण वि जल धारा हरु वारुणु केण वि नाग-पासु केण वि घणु • तो' पण्णत्ति-विज्ज हणुवन्तें 'दई पेणु' पभणन्ति पराइय वेण्णि वि वलइँ परोप्परु भिडियइँ उब्भिय-धयइँ समाहय- तूर इँ 10 " हणु-अक्खकुमारहुँ जोइज्जइ इन्हें 15 C [ क० ८, १०१०१ ९, १–९ केण वि हुबहु जग-संतावड ॥ २ केण वि तामसु केण वि वायवु ॥ ३ केण वि दिणयरत्थु अइ-दारुणु ॥ ४ एम पधाइड सपलु वि साहृणु ॥ ५ चिन्तिय अहिणव- वलु चिन्तन्तें ॥ ६ माया- साहy करेंवि पधाइय ॥ ७ जल- थाइँ णं एक्कहिँ मिलियई ८ णं कलि-काल- मुहइँ अइ-कूर हूँ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ विक्कम-सारहुँ सहुँसुर - विन्दे कत्थइ वोल्लावोल्लि वरावर arat हुलाहूलि मरामरि कत्थई दण्डादण्डि घणाघणि 20 कत्थइ छिन्दाछिन्दि लुणालुणि कत्थइ भिन्दाभिन्दि दलादलि कत्थइ सेल्ला सेलि णरिन्दहुँ - कत्थइ पाडापाड तुरङ्गहुँ कत्थई लोट्टालोट्टि विमाणहुँ जाउ जुज्झु पहरण- घेणउ । णावइ छाया - पेक्खणउ ॥ १० www [९] 'वेण वि वलइँ जय - सिरि-लद्ध - पसरई । पहरन्ति रणें जीव - भयवण- सरई ॥ फुरियाहरइँ भड - मिउंडी-करालई । ए (के)कमेक्कों पेसिय- वाण - जालई ॥ १ " कत्थइ ढुक्कार्दकि धराधरि ॥ २ कत्थs aus aण्ड सरासरि ॥ ३ कत्थइ साकेसि हणाहणि ॥ ४ कत्थइ कड्डाकड्ड धुणाधुणि ॥ ५ कत्थइ मुसलामुसलि हलाहल ॥ ६ कत्थइ पेलापेल्लि गइन्दहुँ ॥ ७ कत्थइ मोडामोडि रहङ्गहुँ ॥ ८ आहर - जाहर णरवर - पाणहुँ ॥ ९ 5 P 8 लक्ष्य. 6 P s णागवासु. 7 Psतं. 8 A देहि . 94 धिडियई. 10 A हणुवकुमारहूं. 11 P s 4 घणउं, 12 P s विक्खणउ, 4 पेक्खणउं. A 0 9. 1P. s. read दुबई ॥ in the beginning. 2Ps 'लुड° 3 A पसराई 44 ९ भयाणवसरसई 5 Ps फुरि. 6 Ps °भिउडि -7Ps पिल्लापिल्लि, 8 PB हुल्लाहुलि. 94 दंडादंड. 10 आहार, 4 एहरवि जाहर णरवरवाणहुं. [८] १ अंधकारः २ इंद्रजाल, Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सुन्दरकण्ड-तिवण्णासमो संघि (२५५ ... ॥ पत्ता ॥ विणि वि अ-णिविण्णइँ माया-सेण्णइँ ताव परोप्पर जुज्झियई। कहिँ गम्पि पइट्टई कहि मिण दिट्ठई जाव ण केण वि वुझियइँ॥१० उबरिय पर दुद्दम-दणु-विमदणा। * संगर-सम-गय रावण-पवण-णन्दणी ॥ " णं मत्त गय धाइय एकमेकहो। सहसोत्थरिय रण-धव देन्त सक्कहो ॥ १ तो आरुटु समीरण-णन्दणु चूरिउ रण रयणीयर-सन्दणु ॥२ सारहि णिहउ तुरङ्गम घाइय वइवस-पुरवर-पन्थें लाइय ॥ ३ ॥ अक्खकुमार-हणुव थिय केवल वाहाँ-जुझें भिडिय महा-वल ॥४ तो मारुव-सुएण आयामिउ चलणेहिँ लेवि णिसायरु भामिउ ॥५ ताम जाम आमेल्लिउ पाणेहिँ कह वि कह वि णिय-भिच्च-समाणेहिँ ॥६ लोयणइ मि उच्छलियइँ फुटेंवि विण्णि वाहु-दण्ड गय तुडेवि ॥ ७ सिरु णिवडिउ णीलुप्पल-कोमलु किउ सरीरु तहाँ हड्डह पोट्टलु ॥८ ॥ एह वत्स गय मय-मारिच्चहुँ अन्तेउरहुँ असेसहुँ भिच्चहुँ ॥९ ॥ घत्ता ॥ तो णिसियर-णा, कोव-सणाहें हियउ हणेबऍ ढोइयउ । रण-रस-सण अ "णिऍवि स यंभु व चन्दहासु अवलोइयउ ॥१० [५३. तिवण्णासमो संधि ] भणइ विहीसणु लइ अजु वि कन्जु ण णासइ।। रामण रामहो अप्पिज्जउ सीय-महासइ॥ [१] भो भुवणेक-सीह वीसद्ध-जीह तउ थाउ एह वुद्धी अजु वि विगय-णाणं समउ रामेणं कुणहि गम्पि 'संधी ॥११॥ अजा विणिय जाणइ को वि ण जाणइ धरणियलें। अज वि सिय माणहि कुल-खउ माऽऽणहि णियय-वलें ॥२ 11 P भणिवनई, 8 भणिवएणई. - 10: 1 P .s. read दुवई ॥ in the beginning. 2 P 'समग्गा, 8 "संगारसमग्ग. 3PS अंदणो, A °णंदण. 4 P वाहाजुज्झेहि, A काहाउद्धे. 5A मायामिउं; 6 भामिउं. 7Pणीलुप्पलु. 8 Fs °ससणुद्धब. 9 P णिववि, 8 णियवि. • 1. 1 A. reads मारणालं in the beginning. 2 Ps °णामेण. 3 PS रामेण. At the eird P 3 read छ, A ध्रुवकं ॥. 5s A माणहिं. 6 Ps भाणहि, 4 माणहि. Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २५६ ] सयम्भुकिङ पउमचरिउ अज्ज वि. सं-सा-रऍ अज्ज वि उज्जाणेंहिँ अज्ज वि तुहुँ रावणु अज़वि मेन्दोअरि • अज्ज वि ते सन्दण • अनवितं साह अज्न वि करें खण्डउ अज्ज विभड - सायरु अज वि पवराह 1. अज्ज वि वहु-लक्खणु 18 वरि ताम दसाणण रामह अपि परयारु रमन्तहो अच्छहि तमें छूढउ जाम विहीणु मंहि अप्फाले वि www मा संसारऍ सिविया - जाणें हिँ जग-जूरावणु सामन्दोअरि परवर - संन्दण गहिय-पसाणु करि - सिर- खण्ड लद्ध-जसायरु जाम ण राहउ जाम ण लक्खणु पेवर - दसाणण जण - अहिरा महों कहीं विजियन्तहों णिय-मणे मूढउ ॥ घत्ता ॥ "मो' दणुइन्द-मद्दणा अक्ख कुमारें घाइए एवहिँ काइँ मन्तु मन्तिज़इ पित्ति णासु णासु जई भीयउ एक पहुंच तोयदवाहणु अच्छउ म मरिचि सहोयरु दहवयहाँ भडु ताव 25 महु पुणु चङ्गउ अवसरु वट्टइ जेणाssसाल - विज विणिवाइय 3. 9 [२] पहूँ विहीसणा है [क० १, ३ – १०,१, १०७ पंइसरहि संचरहि ॥ सार्जे सिय प्राण - पिय ॥ ४* ते तुरय जिगं ॥ ५ J तं जित रणें अजड़ ॥ ६ ओवंडइ अब्भिडइ ॥ ७ हिउ ण भिन्दइ । समुट्ठि इन्दजइ ॥ १० पवर-भुअ जणय-सुअ ॥ ८ णाहिँ सुहु काइँ तुहुँ ॥ ९ 7 P बंदण, Sणंदण. 8s तिय. 9 P उन्बड्डइ, s उच्चडद्द. 10 A. omits this hemistich. 11 PS फालेवि. काइँ एव वृत्तं । आइए 'व्हिणि जुत्तं ॥ १ जलें विसट्टै किं वरुणु रइज्जई ॥ २ उत्तर- सक्खि समरें महु वीयउ ॥ ३ अच्छउ भाणुकण्णु पञ्चाणुणु ॥ ४ अच्छउ अण्णु मि जो जो कायरु ॥ ५ जो कि अर्जु ले अब्भट्टइ ॥ ६ व भग्ग वण-पाल वि घाइय ॥ ७ 2. I P's read gas in the beginning and so in all the Kadavakas of 53. Sandhi. 2 A omits this half 3 P पर पइ, s पइ. 4 Ps भक्खए. 6 Ps इणुवि 6P हिकिउ, s हिकिउ 7 A जुत्तु 8Ps omit पिंत्तिय 9P8 जइ पाणहु भीगड. 10 Ps मारिखु. 114 भज्जे कल्ले अहिहद्द. [१] १ सा रते. २ क्षामोदरी ३ आगच्छति ४ उत्तमावस्थानायकः, Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २४-i०,१-१०] सुन्दरकापडं-तिवण्णासमो संधि [. किङ्कर-खन्धावार पलोटिउ अखंउ कुमार जेण दलवट्टिउ ॥८ सो यह कह वि कह वि अभिडियउ सीहहाँ हरिणु जेम कमें पडिवस ॥९ दूरभणेप्पिनु समरहाणे जइ विण मारमि । तो कि धरेप्पिणु • तुम्हहँ समक्खु विस्थारमि ॥ १० पुणरवि रिउ-मिसुम्भ अहिमाण-खम्भ सुणि बयणु लाथ साथ। जइ ग धरेमि साचु रणे उत्थरन्तु ता छित्त तुम्ह पाय ॥१ अहवइ लकेसर किं परमेसर वीसरिउ । जइपहुँ सुर-सुन्दरें गम्पि पुरन्दरें उत्थरिउ ॥ तइचहुँ तेरथन्तरें छत्त-णिरन्तर धवल-धऍ। सिन्दूरुप्पड्किएँ मिजालङ्किऍ मत्तगएँ ॥३ संजोत्तिय-रहवरें . हिंसिय-हयवरें पवर-थडें। धणु-गुण-टकारखें कलपल-रउरवें कुइय-भडें ॥४ आमेलिव-परिवरें. कडिय-सरवरें। गीढ-फरें। पडु-पडहऽप्फालिएँ सह-मालिऍ गहिर-सरें ॥५ पिउ-बाय-सिरि-लुद्धएँ अमरिस-कुद्धएँ जुझ-मणे ।। सबल हुलिहूलिहिँ सत्ति-तिसूलेंहिँ वावरणे ॥६ तहिं.तेहएँ साहणे हप-गय-वाहणे अभिडेबि । सीहेण वे घर-करि धरिउ पुरन्दरि रहें चडेवि ॥ ७ सहि इन्दइ घोसिट णांमु पगासिउ सुरवरहिँ। . • विजाहर-अक्लैहि गन्धव-रक्खेंहि किण्णरेंहि ॥८ तो एक हणुवें अण्णु वि मणुवें को गहणु'। रहें घडिउ सुरन्तर जय-कारन्तउ परम-जिणु ॥९ ॥ पत्ता ॥ हरि धुरै देप्पिणु धऍ विजउ जणहों पेक्खन्तहों। जिग्गठ इन्दइ णं वन्धणारु हणुवन्तहों ॥ १० 12 PS अक्ख. 13 P S समक्ख, A समेक्यु. 3. 1 Ps read दुवई in the beginning. 2 PS अभिडिउ. 3 PS 'रापं. किए. 4 Pटकरेवि, टंकारिवि. 5 P S भरे. 6 PS पड पडहुप्फालिए. 7 P सहोमालिए, s सदोषमालिए. 8 A गहिए. 9 Ps °हुलहूलहि, हुलिलिहूलिहिं. 10 P s चावरण. 11 PS वि. 12Pणाउ.13 Pइ. [२] १जले गते पालि-बंधु. २ प्रत्यक्षः. [३] १ अश्वी. • स. प.च० ३३ Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ १८] सयम्भुकिउ पउमचरित [क०४, 1-10,५, [४] पच्छऍ 'मेहवाहणो . गहिय-पहरणो णिग्गओ तुरन्तो। णं जुअ-खऍ सणिच्छरो भरिय-मच्छरो अहर-विप्फुरन्तो ॥ सो वि पधाइउ रहवरें चडियउ णं केसरि-किस्बेरु णिवडियउ॥२ । संचलन्तऍ तोयदवाहणे तूरइँ हयइँ असेस वि सम्हणे ॥३ सण्णज्झन्ति के वि रयणीयर वर-तोणीर-वाण-धणुवर-कर ॥४ के वि तिक्ख-खग्गुक्खय-हत्था के वि गुरुहाँ ओणामिय-मत्था ॥५ के वि चडिय हिंसन्त-तुरङ्गेहिँ के वि रसन्त-मत्त-मायनेंहि ॥६ के वि रहेंहिं के वि सिविया-जाणेहिँ के वि परिद्विय पवर-विमाणेहिँ ॥७ ॥ आउच्छन्ति के वि णिय-कन्तउ को वि णिवारिउ रणे पइसन्तउ ॥ ८ केण वि णिय-कलत्तु णिन्भच्छिउ 'एक्कु सु-सामि-कज्जु पइँ इच्छिउ' ॥६ ॥ घत्ता ॥ अग्गएँ इन्दइ पच्छऍ रयणीयर-साहणु।. वीया-यन्दों अणुलग्गु णाइँ तारायणु ॥ १० पुच्छिउ णियय-सारही 'अहों महारही दिइँ जाइँ जाई। कहि केत्तियइँ अत्थई रंणहाँ सत्थई रहें चडावियाई ॥१ तो एत्थन्तर पभणइ सारहि 'अत्थई अत्थि देव छुड़े पहरहि ॥२ चक्कइँ पञ्च सत्त वर-चाव दस असिवर अणिट्ठिय-गावइँ ॥३ " वारह झस पण्णारह मोग्गर सोलह लउडि-दण्ड रणे दुद्धर ॥ ४ वीस परसु चउवीस तिसूलइँ कोन्तई तीस सत्त-पडिकूलइँ॥५ घण पणतीस चाल वसुणन्दा वावश्चास तिक्ख अद्धन्दा ॥६ सेल्लइँ सट्टि खुरुप्पइँ सत्तरि अण्णु"वि कणय चडिय चउहत्तरि ॥७ असी विसत्तिउ णवइ मुसुण्ढिउ जाउ दिवें दिवें रण-रेस यड्डिउ ॥८ " सउ णारायहुँ जं परिमाणमि अण्णहँ पुणु परिमाणु ण जाणमि ॥ ९ 4. 1 Ps read दुवई in the beginning. 2 Ps°खय'. 3 A. omits this Pada. 4 P St. गुरुहु. 5 P S °इंदहो. 6 P भणुलग्गा, 8 अणुलग्ग. 5. 1 Ps read दुवई in the beginning. 2 5 दिट्टइ. 3 A. onits this Pada.4 P.सत्थइ, समत्थइ. 5 P रहिहे चडाविभई, s रहिहि षडावियइ. 6 PS जइ. 7PS 'चाया, चावइ. 8 Ps फरसु. 9 P चाउ. 10 P चालपंचासेंतीस; P. marginally notes the reading here accepted. 11 P 8 अद्धंदा, A अद्धदा. 12 P अण्णइ, 3 अण्णइ. 13 P s मुसंढिउ. 14 P A रसि. 15 A परियाणमि. 16 PS अण्णहि. [४] १ घनवाहनः ५] १ अनस्थित (1) गर्वेण, २ फारका. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०५,१०१६, १-९,७,१-६] सुन्दरकण्ड-तिवण्णासमो संघि [२५९ ॥ घत्ता ॥ वारह णियलइँ सोलह विजउ रहें चडियउ । जेहिं धरिजइ समरङ्गण इन्दु वि भिडियः ॥ १० [६] 'तं णिचुणेवि रावणी जेत्थु पावणी तेत्थु रहें पयहो।' _____णं मजाय-भेल्लणो पुहइ-रेलणो सायरो विसट्टो ॥ १ परिवेड्डिउ मारुइ दुजऍहिँ केवलु व अवहि-मणपजऍहिँ ॥२ जम्बू-दीवु व रयणायहिँ पञ्चाणणो व कुञ्जर-वरैहि ॥ ३ लोयन्तां व ति-पहञ्जणेहिँ दिवसाहिउ ब ण णव-घणेहिँ ॥४ एकल्लउ सुहडु अणन्तु वलु . पप्फुल्लु तो वि तहाँ मुह-कमलु ॥ ५ ॥ परिसक्का थक्का उल्ललइ हक्कारइ पहरैइ दणु दलइ ॥ ६ आरोकइ दुक्का उत्थरइ पवियम्भइ रुम्भइ वित्थरइ ॥ ७ ण वि छिज्जइ भिजइ पहरणहिँ जिह जिणु संसारहों कारणेहिं॥८ हणुवहाँ पासेंहिँ परिभमइ वलु णं मन्दर-कोडिहिँ उवहि-जलु ॥९ ॥त्ता ॥ धरेंवि ण सका वलु सयलु वि उक्खय-पहरणु । मेरुहे पासेंहिँ परिभमइ णाई तारायणु ॥ १० ... [७] धाइउ पवण-णन्दणो दणु विमदणों वलहों पुलइयङ्गो । हउ रहु रहवरेण गउ गयवरेण तुरऍण व तुरङ्गो ॥ १ ॥ सुहडें सुहडु कवन्धु कवन्धे छत्तें छत्तु चिन्धु हउ चिन्थें ॥२ वाणे वाणु चार वर-चावें खग्गे खग्गु अणिद्विय-गावें ॥ ३ च'चक तिसूलु तिसूलें मुग्गरुं मुग्गरेण हुलि हूलें ॥४ कणएं कणउ मुसलु वर-मुसलें कोन्तें कोन्तु रणङ्गणे कुसलें ॥५ सेल्लें सेल्ल खुरुप्पु खुरुप्पें फलिहें फलिहु गय वि गय-रुप्पें ॥ ६ ॥ ___6. 1 Ps begin the Kadavaka. with दुवई ॥. 2 A रामणी. 3 P तेत्थ रहो, तित्य रहो, A तेत्तहे. 4 P SA 'मिलणो. 5A रिलणो. 6 Ps केवलि. 7 पजवेहिं. 8 P कोयत्ता वि, 8 लोयत्तओ वि. 9 A omits. 10 PS अणंत. 11 P परिसंभइ, परिउभइ. 12 मंदलकोडिहि, s मुंदकरोरिहि. 13 PS मारुहे. 14 P s मंदरहो पाइ.. T1P परतुरंगो, s परतुंगो. 2 PS °गन्वें. 3 P चक्कई, s चकइ. 4 PS मोग्गर मोग्गरेण. ६७] १ गा(१ दा )रूपेण. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २१०] स्यम्भुकिर पउपचार [क०७,७-१०,८,१-१०६ जन्ते जन्तु एन्तु पडिखलियउ वलु उज्जाणु जेम दरमलियऊ ।। ७ णासइ सयलोणामिय-मत्थउ जिग्गइन्दु णित्तुर मिरत्थर ॥८ विवरामुहु ओहुल्लिय-धयणउ - भग्ग-मडप्फरु मउलिय-णयण ॥ ९ ॥ घत्ता॥ वियलिय-पहरणु णासन्तु णिऍधि णिय-साहा । रहवर वाहेवि थिउ अग्गएँ तोयदवाहणु ॥ १० [८] . रावण-राम-किङ्करा रण भयङ्करा भिडिय विष्फुरन्ता। विडसुग्गीव-राहवा विजय-लाहवा णाई 'हणु' भणन्ता १ "वे वि पयण्ड वे वि विजाहर वेणि वि अक्खय-तोण धणुद्धर ॥२ वेण्णि वि वियड-वच्छ पुलइय-भुअ वेण्णि वि अर्जण-मन्दोयरि-सुअ ॥ वेण्णि वि पवण-दसाणण-णन्दण वेण्णि वि दुद्दम-दाणव-मद्दण ॥ ४ वेणि पर-वल-पहरणं-चड्डिय वेणि वि जय-सिरि-चहु-अवण्डिय॥५ वेणि वि राहव-रावण-पक्खिय वेण्णि वि सुरवहु-णयण-कडक्खिय ॥ ६ ॥ वेण्णि वि समर-सएहिँ जसवन्ता वेण्णि वि पहु-सम्माणु संरन्ता ॥७ "वेण्णि वि परम-जिणिन्दाँ भत्ता वेण्णि वि धीर वीर भय-चत्ता ॥८ घेण्णि वि अतुल मल्ल रणे दुद्धर वेण्णि वि रत्त-णेत्त फुरियाहर ॥९ ॥ धत्ता ॥ विहि मि महाहवु जो असुर-सुरेन्देहिँ दीसइ । रावण-रामहँ सो तेहउ दुक्कर होसइ ॥ १० [९] अमरिस कुद्धएण जस-लुद्धएण जयसिरि-पसाहमेणं । पेसिय विज हणुक्हो मेहवाहणी मेहवाहणेणं ॥ १ 'गम्पिण णियय-परकमु दरिसहि जिह सक्कहि तिह उप्परि कस्सिहि ॥२ "तं णिसुप्पिा विज विधम्भिय माया पाउस-लीलारम्भिय ॥३ 5 P S जेण. 6 PS °लुण्णामिय.' 7 P नितुरंगु णिरुत्थउ, s णितुरंगु णिरुत्थउ. 8 P s. मोहडिय. 8. 1 P 8 Toto. 2 P, mostly afer, rarely fater, s. throughout fafwat, A. mostly वेण्णि, rarely विण्णि. 3 Ps धणुहरकर; gloss in P घणुखर. 4A मंदोयदि, अंजण. 6 Ps पहरणपरवल. 6 P विलि, S A विण्णि. 7 P सरत्ता, A रस्संता. 8 Ps transpose the Padas rm this line. 9 P रावणराहवाहु, रोहवरावणहो, A राम.. 9. 1 Ps read दुवई॥ in the beginning. 2 A. omits this word. 3 Ps जिसणेविं. 4 Ps पवियंमिय. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ०५,४-२०,१०, १-१० सुन्दरकण्डं-तिवण्णासमो संधि [२१' काहे जि मेह-दुग्मयं सुराउहं समुग्गयं ॥४ कहिं जि विज्जु-गज्जियं घणेहिँ के विसज्जियं ॥५ कहिं जे णीरज जलं वहावियं महीयलं ॥६ कहिं जें मोर केझ्यं वलाय-पन्ति-तेइयं ॥७ इय णव-पाउस-लील पदरिसिय थिर-थोरहिँ जल-धारहिँ वरिसिय ॥८ । वाय-सुएण वि वायवु पेसिउ तेण घणागमु सयलु विणासिउ ॥ ९ • ॥ घत्ता ॥ स-धउ स-सारहि स-तुरङ्गमु मोडिउ सन्दणु । पर एकल्लत गउ णासेवि दहमुह-णन्दणु ॥ १० [१०] भग्गएँ मेहवाहणे णियय-साहणे इन्दई विरुद्धो । मत्त-गइन्द-गन्धेणं मय-समिद्धेणं केसरि व कुद्धो ॥ १. 'मारुइ थाहि थाहि कहिँ गम्मइ सिरइँ समोड्डेवि रण-पंडु रम्मइ ॥२ रहवर-तुरय-सारि-संघडणहिँ मत्त-महग्गय-पासा-वडणेंहिँ ॥३ . कर-सिर-छेज्जहिँ पहरण-दाऍहिँ मरण-गहिँ खग-चर-संघाएहि ॥ ४ . सुरवहु-णह-सऍहिँ-परिचडिउ अच्छइ एउ जुज्झ-पडु मण्डिउ ।। ५ जो विहिँ जिणइ तासु लिह दिजइ जाणइ-धरणउ मेल्लाविज्जइ ॥ ६ जिम रामणहाँ होउ जिम रामहें। हउँ पुणु कुढे लग्गंउ णिय-मामहा ७ जिह उज्माणु भग्गु हउ अक्खड पहरु पहरु तिहँ आउ कुल-क्खर॥८ एम भणेवि समीरण-पुत्तहाँ इन्दइ मिडिउ समरे हणुवन्तहाँ ॥ ९ । । घत्ता ।। रावणि पावणि सङ्गामें परोप्परु भिडिया । उत्तर-दाहिण णं दिस-गइन्द अन्भिडिया ॥ १० 5s समग्गयं, 6 P °थोरेहि, s 'थोरेहि. 7 P मोडिङ, A मोडिय. 10. 1 Ps begin with दुवई ॥. 2 P इंदइ, A इंद. 3 A खंधेणं. 4 PS णं केसरि. 5P 8 A गम्मइं. 6 PA रणमिडु. 7 PA रम्मइं. 8 P S करि. 9 A °दारेहिं. 10 P जुक पिडि, जुन्झु पिडि. 11 P A °धरणउं. 12 P s कुडि. 13 A लग्गडं. 14 . 15 PSभभिडिया. [१] १ जलं विसर्जितं. २ शब्दितं. ३ बलाकापंक्तितेज. १०] १ सर्सि-पासा. २ सीता. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ • २६२] सयम्भुकिउ पउमचेरिउ [क० ११,9-10,१९,15 [११] पंढम-भिडन्तएण असहन्तएणदहवयण-णन्दणेणं । सर चेयारि मुक्क अट्ठहि विलुक उज्जाण-मद्दणेणं ॥१ जं वाणेहिँ वाण विद्धंसिय भावि भीम रायासणि पेसिय ॥ २ 5 धाइय धुद्धवन्ति हणुवन्तहाँ करयलें लग्ग सु-कन्त व कन्तहों ॥३ पुणु वि पडिल्लंउ मेल्लिउँ मोग्गरु किउ हणुवेण सो वि संय-सकर ॥४ पुणु वि' णिसिन्दं चक्कु विसजिउ जं सङ्गाम-सऍहिँ अ-परजिउ ॥ ५ कह वि ण लग्गु पवद्धिय-हरिसहों दुजण-वयणु जेम सप्पुरिसहों ॥ ६ जं जं इन्दई पहरणु पत्तइ तं तं गं सयवत्तु पंवत्तइ ॥ ७ "दहमुह-सुऍण णिरत्थीहूएं हसिउ स-विन्भमु रामहों दूएं ॥८ 'चङ्गाउ मइँ समाणु ओलग्गउ पहरहि णं उववासेंहिँ भग्गउ' ॥९ ॥ घत्ता ॥ " हणुवहाँ वैयहिँ सो इन्दइ झत्ति पलित्तैउ । • भय-भीसावणु 'सिहि णाइँ सिणिद्धे सित्तउ ॥ १० [१२] 'मरु मरु काइँ एण रणे णिप्फलेण सयवार-गजिएणं । किं लङ्गल-दीहेणं पर्वर-सीहेणं णह-विवजिएणं ॥१ जिविसेण किं पवर-भुअङ्गे किमदन्तेण मत्त-मायझें ॥ ३ . किं जल-विरहिएण णहें मेहे किं णीसम्भावेण संणेहें ॥३ किं धुत्त-यण-मज्झें दुवियढ़ें कवणु गहणु किर कु-पुरिस-सण्डे ॥ ४ जइ पहरमि तो घाएं मारमि किर तुहुँ दूउँ तेण ण वेयारमि' ॥५ एव भणेवि भुवणे जसवन्तहों मेल्लिउ णाग-पासु हणुवन्तों ॥ ६ तेह अवसर तेण वि" चिन्तिउ 'अच्छमि रिउ संघारमि केत्ति ॥७ ___ 11. 1 Ps begin with दुवई॥. 2 A पडिवउ. 3 A. omits. 4 A न परजिउ. 5 Ps पवडिप. 6 PS पहरणु इंदइ. 7 A परत्तइ. 8 PS पइ. 9 P S मालग्गउ. 10 P S वय जाहि. 11 PS पलित्तइ. ___12. 1 P s begin with दुवई ॥. 2 Ps एण काइ. 3 PSA गजिएण. 4 P SA वीहेणं. 5 Ps पवल.. 6 P A °सीहेणं, सीहिणं. 7 A °विसजिएणं. 8 PS मेहं, A मेहे. 9PS सणेहं. 10 PS दूअउ तेण वियारमि, with विवारमि glossed as विचारयामि in P. 11 F S णागवासु, A नागपासु. 12 P S तहि. 13 Ps वि मणि. .[११] १ इंद्रयतिमा. २ अग्निः घृतेन सिक्ता(क्त) इवं. [१२] १ अंकमाला. २ कुस(श)लतास्वरूपं. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, ८-१०; १, १ - १२ ] पाण्ड तो वरि वधावमि एम भणेवि पडिच्छिउ एन्तउ - रसिय इँ भुव-पञ्जरु कउसलु करेष्पिणु धुत्तें । वेदावि पवणों पुचें ॥ १० * [ ५४. चंउवण्णासमो संधि ] पवर-भुअङ्गोमालियेउ । मलयगिरि व संचालियउँ ॥ हणुवन्त कुमारु दहवयणहों पासु वणी लुप्पल-णयण - जुय 'पवण- पुत्त पइँ विरहियउ सो अञ्जण-पवणञ्जयहुँ सुउ संचालिङ लङ्कहें समुंहउ 'णिविस पुरें पइसारिय एत्थन्तरें पीण - ओहरिहिँ - एर जाउ पवेसियउ आया तो ससि वयणियंउ जाणाविउ तुरियड ईर- इरेंहि 'सु' माऍ काइँ एण किउ तं णन्दण व संचूरियउ अक्खयों जीउ विद्धंसियउ इन्दइण णवर अवमाणु किउ · सुन्दरकण्ड - वडवण्णासमो संधि जें वोल्लमि " रावणेण समाणउ' ॥ इँ सहयरु साइड देतें ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ [?] BG.C [१] १ निमिषार्द्धेन, २ ते द्वे इरा एरा आगते. [ २६३ [ सोएं णिरु संतत्त । . कवणु पराणइ वत्त' ॥ १ अइरावय-कर- सारिच्छ भुउ ॥ २ णं णियल - णिवद्ध मत्त गउ ॥ ३ णिय-णासु णाइँ' हक्कारियउ ॥ ४ वलगेहिणि- लङ्का सुन्दरिहिँ ॥ ५ हवन्तों वत्त- गवेसियउ ॥ ६ कुवलय-दल-दीहरणयणियउ ॥ ७ पगलन्त- अंसु - गग्गर- गिरेंहिं ॥ ८ जं णिसियर - णाहों पाण-पिउ ॥ ९ किङ्कर - साहणु मुसुमूरियउ ॥ १० घणवाहण- वलु संतासि ॥ ११ वन्धेवि दहवयों पासु णिउ ॥ १२ ८ 14 A अप्पाणउं. 15 Ps वोल्लावमि रावणु राणउं. 16 Ps दिवउ 17 P s वेढाविय. 1. IPs हणुवंतु 2Ps भुअंगमु मालियउ. • 3PS छ ॥, A ध्रुवकं. 4 P reads in the beginning of the next this stanza headed with the word Kadavaka. s. reads it here as well as in the beginning of the next. Kadavaka headed with the word दोहा. 5Ps °पवणंजयहु, A ° पवर्णजयहो . 6 Ps संमुह, A सम्मुहउं. 7 P8 णं णियय णासु. 8Ps पासु, P. noting वस margi - nally. 9 P s °वयणियाउ, A ° वयणियउं. 10 Ps ° मउलियणय णियाउ, 4 °दीहरनयणिवतं. 11 अर. 12Ps संतावियड. 5 10 15 20 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २६४ सयम्भुकिउ पउमचरिउ क० १,१३,२,१-०,३,५ ॥ घत्ता ॥ तं वयणु सुणेवि णीलुप्पैलइँ व डोल्लिय। सीयहें णयणाइँ विण्णि मि अंसु-जलोल्लियइँ ॥ १३ [२] . . ' 'जं जसु दिणउ अण्ण-भवें जीवहाँ कहि मि पियासु । तासु कि णासवि सक्कियइ कम्मों पुव-कियासु ॥१ पुणु रुवइ स-दुक्खउ जणय-सुअ मालइ-माला-सारिच्छ-भुअ॥२ 'खल खुद्द पिसुण हय दड्ड विहि पूरन्तु मणोरह होउ दिहि ॥ ३ दसरह-कुडुम्बुजं छत्तरिउ वैलि जिह दस-दिसिहिँ पविक्खिरिउ ॥४ ॥ अण्णहिँ हउँ अण्णहिँ दासरहि अण्णहिँ लक्खणु अन्तरें उवहि ॥ ५ एहऍ वि कालें वैसणावडिऍ वहु-इट्ठ-विओय-सोय-भरिऍ॥६ जो किरै णिव्बूढ-महाहवहाँ सन्देसउ णेसइ राहवहाँ ॥७ पैइँ समरें सो वि वन्धावियउ वलहद्दों पासु ण पावियउ ॥ ८ अहवाइ किं तुहु मि करहि छलइँ एयइँ दुक्किय-कम्मों फलइँ' ॥९ ॥ घत्ता॥ अकुसल-वयणेहिँ सीय वि लङ्कासुन्दरि वि। णं' रवि-किरणेहिँ तप्पइ जउण वि सुर-सरि वि ॥ १० [३] 'मारुइ-णन्दण भणमि पइँ कुल-वल-जाइ-विहीण। . " तावस जे फल-भोयणा ते पइँ सेविय दीण' ॥१ एत्तहें वि सुहड-पञ्चाणणहाँ णिउ मारुइ पासु दसणणहों ॥२ वईसारेंवि कज्जालाव किय 'हे सुन्दर काइँ दु-बुद्धि थिय ॥३ नगाउ कुसलत्तणु सिक्खियउ अह उत्तमु कुलु ण परिक्खियउ ॥४ सुर-डामरु रावणु मुऍवि मइँ परियरिउ वरायउ रामु पइँ॥५ 13 PS A °लुप्पलइ. 2. 1. p s read this stanza with stail prefixed in the beginning of the next Kadavaka. 2 P दिनउ, A दिण्णउं. 3 A नासण सक्कियइं. 4 A किरि निम्बूदु. 5s सो वि समरे. 6 P S तुहु काइ करहि, A तुहुँ मि. 7 A. omits णं रवि.. 3. 1P SA read this stanza at the beginning of the next Kadavaka. s reads it here also. 2 P S तावस वणफलभोयणई (s इ). 3 Ps पइसारित 4 P S भहो. 5 PS अणुसरिउ. . [:] १ विस्तारितः अंतरितः वा (१). २ व(ब)लि-दत्तं दश-दिशायाः. ३ आरत्पतिते सति. ४ हे विधि त्वया, Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ हि क०३, ६-१०,४, १-१०,५,१] सुन्दरकण्ड-चउचण्णासमो संधि [२६५ पञ्चाणणु मेल्लेवि धरिउ गउ जिणु मुऍवि पसंसिउ पर-समउ ॥ ६ जो जसु भायणु सो तं धरइ कइ णालियरेण काइँ करइ ॥ ७ जो सयल-काल सुपहुत्तऍहिँ मणि-कडय-मउड-कडिसुत्तऍहिँ ॥ ८ पुर्जिजहि सो एवहिँ धरित लंम्पिक्कु जेम जण-परियरिउ ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ म. मुऍवि सु-सामि मारुइ कियइँ जाइँ छलइँ। इह-लोएँ जै ताइँ पत्तु कु-सामि-सेव-फलइँ ॥ १० [४] 'रावण सुहु भुञ्जन्ताह लङ्काउरि जिह णारि । आणिय सीय ण एह पइँ णिय-कुल-वंसहाँ मारि' ॥१ अण्णु मि जो दुग्गइ-गामिऍहिँ कुकलत्त-कुमन्ति-कुसामिऍहिँ ॥२ कुपरियण-कुमन्ति-कुसेवऍहिँ कुतित्थ-कुधम्म-कुदेवऍहिँ ॥ ३ आएहिँ असेसहिँ भावियउ सो कवणु ण आवइ पावियउ' ॥ ४ तं वयणु सुणेवि कइद्धऍण णिभैच्छिउ 'वेहाविद्धऍण ॥ ५ 'किर काइँ दसाणण हसहि मइँ अप्पणु सलग्घु किउ काइँ पइँ ॥ ६ ॥ परदारु होइ चिलिसावर्णउ णाणाविह-भय-दरिसावणउ ॥७ दुक्खहुँ पोट्टलु कुल-लञ्छणउ इहलोय-परत्त-विणीसणउ ॥८ दुजण-धिक्कार-पडिच्छणउ घरु अयसहों जम्मों लञ्छणउ ॥ ९ ॥ घत्ता॥ .संसारहों वारु दिदु कवाडु सासय-घरहों। 20 लङ्कहें वि विणासु अकुसलु अण्ण-भवन्तरहीं ॥ १० [५] 'जोंबणु जीविउ धणिय घरु सम्पय-रिद्धि णरिन्द । भावेवि एह अणिच्च तुहुँ पट्टवि सीय णिसिन्द ॥ १ 6P S A काइ. 7 PS पुजिजइ. 8 P जणे, s जणि. 4. 1 P. S. read this stanza in the beginning of the 16. Kadavaka; A. reads it in the beginning of the 5. Kadavaka. 2 P s वि. 3 Ps मिच्छत्त'. 4 P भणु. 5 P S"णिब्भंच्छिउ, A निभच्छिउ. 6 P S अप्पउ. 7 P चिलिसावणउं, s चिलसावणउ. 8 " S A "दरिसावणउं. 9 A लंछणउं. 10 P A °विणासणउं. 11 A °पडिच्छणउं. 5. 1 Ps prefix. दोहा॥. 2 S A धणु. 3 A. omits this half. 4 PS तुह. [३] १ सुप्रभुत्वैः मुणैः. २ तस्त(स)कर इव. [४] १ कोपाविष्टेन.. ". स. प. च. ३४ Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २६६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क०५,२-१०;६, १-१. पर-धणु पर-दारु मज्ज-वसणु आयरइ को वि जो मूढ-म ॥२ तुहुँ 'घइ सयलागम-कलं-कुसलु मुणि-सुबय-चलण-कमल-भसलु ॥ ३ जाणन्तु ण अप्पहि जणय-सुअ अद्धव-अणुवेक्ख काइँ ण सुअ ॥ ४ को कासु सबु माया-तिमिरु जल-विन्दु जेम जीविउ अ-थिरु ॥५ । सम्पत्ति समुद्द-तरङ्ग-णिह 'सिय चञ्चल विज्जुल-लेह जिह ॥ ६ जोवणु गिरि-णइ-पवाह-सरिसु पेम्मु वि सुविणय-दंसण-सरिसु ॥ ७ धणु सुर-धणु-रिद्धिहें अणुहरइ खणे होइ खणखें ओसरइ ॥ ८ झिज्जइ सरीरु आउसु गलइ जिह गउ जल-णिवहु ण संभवइ ॥९ || घत्ता ॥ घर परियणु रज्जु सम्पय जीविउ सिय पवर । एयइँ अ-थिराइँ एक्कु मुएप्पिणु धम्मु पर ॥ १० [६] . 'रावण अ-सरणु सम्भरेवि पट्ठवि रामों सीय । णं तो सम्पइ सय सुय पइँ तम्बारहों णीय ॥१ 15 अहाँ केकसि-रयणासवहाँ सुय असरण-अणुवेक्ख काइ ण सुय ॥२ जावेहि जीवहाँ ढुक्कइ मरणु ताहिँ जगें णाहिँ को वि सरणु ॥ ३ रक्खिजइ जइ वि भयङ्करेंहिँ। असि-लउडि-विहत्थेंहिँ किङ्करेंहिँ ॥ ४ . मायङ्ग-तुरङ्गम-सन्दणेहिँ कमलासण-रुद्द-जणदणेंहिँ ॥५ जम-वरुण-कुवेर-पुरन्दरोहिँ गण-जक्ख-महोरग-किण्णरहिं ॥६ 20 पइसरइ जइ वि पायालयले गिरि-गुहिले हुआसणे उवहि-जलें ॥७ रणे वणे तिणे णहयले सुर-भवणे रयणप्पहाइ-दुग्गई-गमणे ॥ ८ मञ्जूस-कूवें घर-पञ्जरऍ कड्डिजइ तो वि खणन्तरऍ ॥९ ॥ घत्ता ॥ तहिँ असरण-कालें जीवहाँ अण्ण ण का वि धर । पर रक्खइ एकु अहिंसा-लक्खणु धम्मु पर ॥ १० 5 A. omits. 6 P. घइ पुणु, S सइ पुणु, A प्पइ. 7 Ps omit. 8 P °विंदुव जेम जीउ. 9 A सिविणा. 6. 1 जणय' corrected as सयल, S जणय'. 2 A कइसिरयणासयहो. 3 PS णस्थि कोइ. 4 P पइं सरइ वि जइ, s पइसरइ वि जइ. 5 P तणि, तणे. 6 P S °भुवणे. 7 s दुग्गग्गमणे. 8 P S कूवि, कुए. 9 Ps को [५] १ सांप्रतं. २ श्रीः लक्ष्मी च. [६] १ ब्रह्मा. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं०७१-१०,८,१-७] सुन्दरकण्डं-चउवण्णासमो संधि [२६७ [७] रावण गय-घड भड-णेवहु घर परियणु सुहि रजु । एत्तिउ छड्डेवि जोसि तुहुँ पर सुहु दुक्खु सहेजें ॥१ अाँ रावण णव-कुवलय दलक्ख किं ण सुइय एकत्ताणुवेक्ख ॥ २ जगें जीवहाँ पत्थि सहाउ को वि रइ वन्धइ मोह-वसेण तो वि ॥ ३ "इउ घरु इउ परियणु इउ कलत्तु" णउ वुज्झहि जिह सँयलेहिँ चत्तु ॥४ एक्केण कणेवउ विहुर-काले एक्केण वसेवउँ जल-वमाले ॥५ एक्केण वसेवउ तहिँ णिगोएँ एक्केण रुएबउँ पिय-विओऍ॥ ६ एक्केण भमेवउँ भव-समुद्दे कम्मोह-मोह-जलयर-रउद्दे॥७ एक्कों में दुक्खु एकहों में सुक्खु एकहाँ जै वन्धु एकहाँ जें मोक्खु ॥ ८ ॥ एक्कों "पाउ एकहों धम्मु एकहों जें मरणु एक्कहाँ जे जम्मु ॥९ ॥ घत्ता ॥ तहिँ तेहएँ विहुरे ___ सयण-सयाइँ ण दुक्कियई। पर वेणि सया ई जीवों दुक्किय-सुकियइँ॥१० [८] 'रावण जुत्ताजुत्त तुहुँ चिन्तेंवि णियय-मणेण । अण्णु सरीरु वि अण्णु जिउ विहडइ एउ खणेण' ॥१ पुणु वि पडीवउ उववण-मद्दणु कहइ हियत्तणेण मरु-णन्दणु ॥२ अण्णत्ताणुवेक्ख दहगीवों - अण्णु सरीरु 'अण्णु गुणु जीवहाँ ॥३ अण्णहिँ तणउँ धुण्णु धणु जोवणु अण्णहिँ तणउ सयणु घर परियणु॥ ४ ॥ अण्णहिँ तणउँ कलत्तु लइजइ अण्णहिँ तणउ तणउँ उप्पजइ ॥५ कइ.वि दिवस गय मेलावकें पुणु विहडन्ति मरन्तें एकें ॥६ अण्णहिँ जीउ सरीरु वि अण्णहिँ अण्णहिँ घर घरिणि वि अण्णण्णाहिँ ॥ ७ 7. 1 P°निवद्धहु. 2 P छंड्डिव, S च्छड्डिवि, A छड्डाहि. 3 A जहि. 4 P S सहिज, A सहेज. 5 P णाहिं, S णाहि. 6 A सयलेण. 7 P A कणेवउ. 8 P सुएवउ जरपयालि recording A's reading marginally, s सुयेव्वउ जरपयालि. 9 P A वसेपउ. 10 A निओए. 11 A. omits the text up to भमेव्वउ in line 7. 12 P रुइव्वउ, S स्येव्वउ. 13 P भमेवउ 14 A, omits एकहो जे पाउ. 15 PS जि. 16 P सहायइ, A स. 17 A हो. 18 PS सुक्किय-दुक्कियइ. 8. 1 P 8 तुह, A तुहु. 2 P S A चिंतिवि. 3 A. omits this Pada. 4 P.तणउं. 5 PA तणउं. 6 A तणउं. 7 P दिनह, s दियह. 8 P कय. [६] १ न श्रुता. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २६८ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ८ ८.१०,९,१-१०, १५, १-३ अण्णहिँ तुरय महग्गय रहवर अण्णहिँ आण-पडिच्छा णरयर ॥८ एहऍ अण्ण-भवन्तर-वन्तरे अत्थ-विडाविडे होइ खणन्तरे ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ जणु कज्जवसेण मुह-रसियउ पिय-जम्पणउ । जिण-धम्मु मुएवि जीवों को वि ण अप्पंण ॥ १० [९] चउ-गइ-सायरे दुह-पउरें जम्मण-मरण-रउदें। 'अप्पहि सिय म गाहु करि मं पडि णरय-समुद्दे ॥१ भो भुवण-भयङ्कर दुण्णिरिक्ख सुणु चउगइ संसाराणुवेक्ख ॥२ जल-थल-पायाल-णहङ्गणेहिँ सुर-णरय-तिरिय-मणुअत्तणेहिँ॥ ३ 10 णर-णारि-णपुंसर्य-रूवएहिँ विस-मेसेंहिँ महिस-पसूअएहिँ ॥४ मायङ्ग-तुरङ्ग-विहङ्गमेहिँ पञ्चाणण-मोर-भुअङ्गमेहँ ॥५ किमि-कीड-पयङ्गेन्दिन्दिरेहिँ विस-वईस-गइन्दें' (?) मञ्जरेहिँ ॥ ६ हम्मन्तु हणन्तु मरन्तु जन्तु कलुणइँ रुअन्तु खज्जन्तु खन्तु ॥७ गेण्हन्तु मुअन्तु कलेवराई अणुहवइ जीउ पावहों फलाइँ॥८ । घरिणी वि माय माया वि घरिणि भइणी विधीय धीया वि भइणि ॥ ९ पुत्तो वि वप्पु वप्पो वि पुत्तु सत्तो वि मित्तु मित्तो वि सत्तु ॥ १० ॥ घत्ता ॥ एहएँ संसार रावण सोक्खु कहिं तणउ । अप्पिजउ सीय सीलु म खण्डहि अप्पणउ ॥११ [१०] चउदह रज्जुय दहवयर्ण भुञ्जवि सोक्ख-सयाइँ। तो इण हुइय तित्ति तर अप्पहि सीय ण काइँ॥१ अहाँ सुर-समर-सऍहिँ सवडम्मुह तइलोक्काणुवेक्ख सुणि दहमुह ॥२ जं तं णिरवसेसु आयासु वि तिवणु मज्झै परिहिउ तासु वि॥३ 9 Ps महागय. 10 Ps °वडिच्छा. 11 PS भवंतरे, अंतरे. 12 Ps 'विडाविडि. 13 A जंपणउं. 14 A मप्पणउं. . 1PS पवरि. 2 PS रावण अप्पहि सीय तह. 3 PS मा पड. 4 Ps समुहि, A रउद्दे. 5A नपुंसकरूवेहिं. 6 P °वेस'. 7 PS गयंदें, A रायमंदिंदिरेहिं. 8 P. reads संवरसरहरिच्छगोहरिणेहिं and s. reads सम्बरसरहहरिच्छहि हरिणेहि extra after 6. line. 9 A वहिणि. 10 P तण, SA तणउं. 11 A अप्पणलं. 10. 1 P. adds & marginally after °वयण. 2 Ps सुक्ख', सोक्खु. 3 Ps सणु. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं० १०, ४–१०, ११, १–१० ] _ उ केण आँइ हि पहिलउ वेत्तासण - अणुमाणें वीre झल्लर - रुवागारें तइयउ भुवणु मुरव - अणुमाणें मोक्खु विविनरिय-छत्तायारें इय चउदह-रज्जुऍहिँ णिवद्धर मझें असे तं कणु प धरियर घरें वर्सेवि 'चिलिविलें देह - रावण सीतुहुँ अ अ सयल-भुवण- संतावण माणुस - देहु होइ घण-विठ्ठलु चलु कु-जन्तु मायमउं कुहेर अंगन्धि रुहिरामिस-भण्डउ अन्तहँ पोइल पक्खिहिँ भोयणु आयएहिँ कलुसिउ जहिँ अङ्गउ सुण सुण्णहरु व दुप्पेच्छउ stay गण्डों अणुहरमाणैउ एहूएँ असु सीवर तो वि" सुन्दरकाण्ड - चउवण्णासो संधि [ २६९ अच्छइ सयलु वि' जीवहँ भरियउ ॥ ४ थियर्ड सत्त-रज्जुअ- परिमाणें ॥ ५ थियउ एक-रज्जुव-वित्थारें ॥ ६ थियउ पञ्च-रज्जुअ- परिमाणें ॥ ७ थियउ एक-रज्जुअ- वित्थारें ॥ ८ तिहुअणु तिहिँ पवणेंहिँ उट्ठद्ध ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ जलु थलु णयण कडक्खियउ । जंण वि" जीवें भक्खियउ ॥ १० [११] खणें भङ्गुरऍ असारें । जिह मण्डल कयारें ॥ १ असुँइत्ताणुवेक्ख सुणि रावण ॥ २ 'सिरेराह णिवद्ध हड्डहँ पोट्टलु ॥ ३ मलहों पुञ्ज किमि - कीड हुँ मूडउ ॥ ४ चम्म रुक्खु दुग्गन्ध-करण्डउ ॥ ५ वाहिहिं भवणु मसाणहाँ भायणु ॥ ६ कवणु पसु सरीरहों च ॥ ७ कडिय पच्छाहर - सारिच्छउ ॥ ८ सिरु णालियर-करङ्क-समार्णं ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ अ लङ्काहिव भुवण - रवि । हैंउ विरक्तीभाउ ण वि ॥ १० 4PS अणाइ 5Ps सयलहं. 6A थियउं. 7 P एक्कु, s illegible 8 sA एक्कु. 9A उ. 10 Ps जन्न वि. 11. 1 Ps असुइ. 2Ps चिलिव्विलि, A चिल्विलि. 3 A असुहत्तां 48 कीडहु, A कीड. 5 Ps पूइगंध. 6 P आयहु कलुसियओ जिहि, 8 आयहिं कलुसियउ जहि . 7 Ps अण्णु इ, A सुन्नउं. 8 A अणुहरमाणउं. 9A समाउं. 10 Ps सीय हो. '11 Ps इ. 12PS हूइ. [११] १ नसाभिः २ कुत्सित-मांस-पिण्डः ३ एतानि पूर्वोक्तैः कलुषितोऽङ्गाः ४ अन्यदपि शून्यगृहमिव भयाणीन)कः. ५ वेढाकारः ६ गण्डवालः व्रणः, [ तद् ]वत्. · 5 10 15 20 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २७० ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ पञ्च-पेयारेंहिं दहवयण सुहु दुक्खइँ जं जेम ठिय भो सुरकरि-करं-संकास-भुअ वेटिज्जइ जीउ मोह-मऍहिँ रयणायरु जिर्ह सरि-वाणिऍहिँ व - दंसणेहिं विहिं वेयहिँ च - विहेंहिँ आउ-परिमाणऍहिँ विहिं गोतेंहिं मइल - समुज्जलेंहिं " छाइज्जइ छिज्जइ भिज्जइ वि पिज्जइ वज्झइमुइ वि 5 15 णिय-कम्म-वसेण विहे दुक्खु भमि सहें दहवयण संवरु भावेंवि णियय-मणें भो सयल-भुअण-लच्छी- णिवास रक्खिज्जइ जीउ स-रांगु केम 20 दिज्जइ रक्खणु जो जासु मल दम्भों अं-दम्भु दोसहों अ-दोसु हिंसों अहिंस मोहों अ-मोहु णाणु वि अण्णाणहों दिढ-कवाडु अ-विओउ विओयहाँ दुण्णिवारु मिच्छत्तहाँ दिढ सम्मत्त- पयरु 25 परियार्णेवि एउ वरि रामों गम्पि [क० १२, १ - १०, १३, १-१० [१२] जीवों ढुक्क पाउ । तं भुवं सीउ ॥ १ आसव-अणुवेक्ख काइँ ण सुअ ॥ २ पञ्चाणणु जेम मत्त गऍहिं ॥ ३ पञ्च-विहॅहिँ णाणावरणिऍहिँ ॥ ४ अट्ठावीसहिँ वामोहहिं ॥ ५ इ-याहिं णामऍहिँ ॥ ६ पञ्चहि मि अन्तराइयं-खलेंहिं ॥ ७ मारिज्जइ खज्जइ पिज्जइ वि ॥ ८ जन्तेहिँ दलिज्जइ रुचइवि ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ जम्मण-मरणोद्धऍण । मैं गइन् वद्धऍ ॥ १० [१३] जाणेंवि एउ असारु । वज्जिज्जउ परयारु ॥ १ संवर- अणुवेक्खा सुणि दसास || २ णउ ढुकइ अयस-कलड्डु जे ॥ ३ कामों अ-कामु सलहों अ-सलु ॥ ४ पावहों अ-पावु रोसों अ-रोसु ॥ ५ माण अ-माणु लोहों अ-लोहु ॥ ६ "मच्छरों अ-मच्छरु दप्प-साई ॥ ७ जसु अयसह दुप्पइसारु वारु ॥ ८ भेल्लिज्जइ जे मैं ण देह-णयरु ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ णव- पीलुप्पल-णयण- जुय । करें लाइज्ड जणय- सुय ॥ १० 12. 1 P पयारिहि s पयारेहि, A पयारहि 24 पासु 3 Ps भुंजिव्वर 44 करिकरकर. 5 Ps जेम. 64. omits this. 7 P वम्मोहणेहिं, s वम्मोहणेंहि. 8 P s पंचविहेहि . 9 P अंतराय 104 मुञ्चद्द. 11 Ps रुज्झइ 12 P विहसेवउ, A विसहेवउ, 13 4 जेमइ. 13. 1 Ps A भाविवि, 2Ps सराउ 3Ps केव. 4 Ps जेष 5 P अडंभु. 6, omits this Pada 7Ps °साडू. 8Ps जेण 9PS लाइजइ. [१२] १ सुख-दुःख-रूपं स्वादं. २ सहनीयं. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क. ११,१०,१५, १-७] सुन्दरकण्ड-चउवण्णासमो संधि [२७१ [१४] रावणं णिज्जर भावि तुहुँ जा दय-धम्मों मूलु। तो.वरि जाणवि परिहरहि किजई तहों अणुकूलु ॥ १ लङ्काहिव दंणु-दुग्गाह-गाह णिज्जर-अणुवेक्खा णिसुणि णाह ॥२ छट्टट्ठम-दसम-दुवारसेहिँ वहु-पाणाहारेंहिँ णीरसेहिँ ॥ ३ चउथेहिँ तिरत्ता-तोरणेहिँ पक्खेकवार-किय-पारणेहिँ ॥४ मासोववास-चन्दायणेहिँ अवरेहि मि दण्डण-मुण्डणेहि ॥ ५ वाहिर-सयणेहिँ अत्तावणेहिँ तरु-मूर्लेहिं वर-वीरासणेहिँ ॥६ सज्झाय-झाण-मण-खश्चर्णेहि वन्दण-पुजण-देवच्चणेहि ॥ ७ संजम-तव-णियोंहिँ दूसहेहिँ घोरेंहिं वावीस-परीसहेहिँ ॥८ ॥ चारित्त-णाण-वय-दसणेहिँ अवरेहि मि दण्डण-खैण्डणेहिँ ॥९ ॥ घत्ता॥ जो जम्म-सएण सञ्चिउ दुक्किय-कम्म-मर्लु। सो गलइ असेसु 'वरण दु-यद्धऍ जेम जलु ॥ १० [१५] धम्मु अहिंसा दहवयण जाणहि तुहुँ दह-भेउ । . तो.वि ण जाणइ परिहरहि काइ मि कारणु एउ ॥ १ अहाँ जिणवर-कम-कमलिन्दिन्दिर दसधम्माणुवेक्ख सुणे दस-सिर ॥२ पहिलउ एउ ताम वुझेवउँ जीव-दया-वरेण होएबउ ॥ ३ वीयउ मद्दवत्तु दरिसेवउ तइयउ उजय-चित्तु करेवउ ॥ ४ 20 चउथंउ पुणुलावेण जिवेवउ पञ्चमउ वि तव-चरणु चरेवउ ॥५ छट्ठउ संजम-वउ पालेबउ सत्तमु किम्पि णाहिँ मग्गेबउ ॥ ६ अट्ठमु वम्भचेरु रक्खेबउ णमउ सच्च-वयणु वोल्लेबउ ॥७ __ 14. 1A रामण. 2 A जहि. 3 P इय° corrected as दय', 5 इय.. 4 P S जाणतो वि ण. 5 P किं अण्णहि पडिकूले, किं अण्णहि पडिकूलु. 6 A किंमइ. 7 A. omits this. SP अणुवेक्ख, S अणुवेक्ख वि. 9 P °दुआलसेहिं, °दुवलसेहि. 10 P s चउत्थेहि. 11 PS वइराएहिं (s °हि) धम्मोपायणेहिं (s 'हि). 12 A. omits this. 13_P S मुंडणेहिं. 14 S फलु, 15 P वरणि, s.वराणि. 16 s पद्धए. 15. 1A जाणवि. 2 A तो वरि. 3 PS परिहरहिं. 4 PS सुणु. 5°PS एंहु.. 6 PA read all gerundives with °वउ. 7 PS जिएव्वउ, A जिवेवउ. 8 P लएवउ, लयेम्वड, A चरेवड. 9 PS सत्तमउं ण किंपि. 10 A मवमउं. [१४] १पाली. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २७२] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० १५,८-१०; १६, १-१० दसमउ मणे परिचाउ करेबउ ऍह दस-भेउ धम्मु जाणेबउ॥८ धम्में होन्तएण सुहु केवलु धम्में होन्तएंण चिन्तिय-फल ॥ ९ ॥ घत्ता ॥ धम्मेण दसास घरु परियणु सक्डम्मुहउ । . . विणु एकें तेण सयलु वि थाइ परम्मुहउ ॥ १० [१६] 'मारुइ मण-आणन्दयर णिय-कुले ससि अ-कलङ्क । जाणइ जाणिय सयल-जगें कह भय-भीएं मुक' ॥ १ अण्णु वि दहवयण मणेण मुणे णामेण वोहि-अणुवेक्ख सुणे ॥ २ ॥ चिन्तेवंउ जीवें रत्ति-दिणु "भवे भवें मह सामिउ परम-जिणु ॥ ३ भर्वे भवे लब्भउ समाहि-मरणु भवें भवें होजउ सुग्गइ-गमणु ॥४ भवें भवें जिण-गुण-सम्पत्ति महु भवें भवे दंसण-णाणेण सहुँ ॥ ५ भवें भवें सम्मत्त होउ अचलु भवे भवे णासउ हय-कम्म-मलु ॥ ६ भवें भवें सम्भवउ महन्त दिहि भवें भवे उप्पज्जउ धम्म-णिहि" ॥७ 18 रावण अणुवेक्खउ एयाउ : जिण-सासणें वारह-भेयाउ ॥ ८ जो पढइ सुणइ मणे सद्दहइ सो सासय-सोक्ख-सयइँ लहई' ॥९ ॥ घत्ता ॥ सुन्दर-वयणाइँ लग्गइँ मणे लकेसरहाँ । स इँ भु व-जुवलेण किउ जयकारु जिणेसरहाँ ॥ १० [ ५५. पञ्चवण्णासमो संधि] । 'ऐत्तहें दुलहउ धम्मु एत्तहे विरहग्गि गरूवउ। आयह कवणु लएमि' दहवयणु दुवक्खीहूंअउ । . 11 A दसमउं. 12 s A हुतएण. 13 PA सवडम्मुहउं. 14 A परम्मुहउं. 16. Ps read this (s. with दोहा ॥ prefixed) at the end of this Kadavaka after the words sifa: 11 48117 11. They read here instead the commencing stanza of 4. Kadavaka. 2 P S इ. 3 PS सुणि. 4 PA चिंतेवउ. 1. 1 Ps read the commencing stanza of the 4. Kadavaka of the previous Sandhi in the beginning of the present Sandhi and the following extra stanza. thereafter: एकसि कियउ अक(s. य)ज्जु, जं आणिय रामहों सीय । पुणु गुरुवारी होउ महु, जं भीएं( . यं) अप्पीय ॥ छ ॥. 2 Ps दुल्लहु. 3 s मायह, A आयहु. 4 P हूअउं, SAहूयउ. 5 A. reads ध्रुवकं at the end; P. S. have ॥ छ॥. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 क० ११:२१,२, १-२ सुन्दरकण्डं-पञ्चवण्णासमो संधि [ २७३ [१] 'एत्तहें जिणवर-वयणु ण चुक्कइ एत्तहें वम्महु वमहाँ ढुक्कइ ॥ १ एत्तहें भव-संसारु विरुवउ एत्तहे विरह-परबसिहूअउ ॥ २ एत्तहें णरएँ पडेबउ पाणेहिँ एत्तहे भिण्णु अणङ्गहों वाणेहिँ ॥ ३ एत्तहें जीउ कैसाऍहिँ रुम्भइ एत्तहें सुरय-सोक्खु कहिँ लब्भइ ॥ ४ । एत्तहें दुक्खु दुकम्मों पासिउ एत्तहे जाणइ-वयणु सुहासिउ ॥ ५ एत्तहें हय-सरीरु चिलिसावणु' एत्तहें सुन्दरु सीयहें जोवणु ॥ ६ एत्तहें दुलहइँ" जिण-गुण-वयण' एत्तहें मुद्धइँ सीयहें णयण ॥ ७ एत्तहें जिणवर-सासणु सुन्दर एत्तहे जाणइ-वयणु मणोहरु ॥ ८ एत्तहें असुहु कम्मु णिरु भावइ एत्तहें सीय-अहरु को पावइ ॥९ एत्त णिन्दिउ उत्तम-जाइहें एत्तहें केस-भारु वरु सीयहें ॥ १० एत्त, णरउ रउद्घ दुरुत्तर एत्तहें सीयहे कण्ठु सु-सुन्दरु॥११ एत्तहें णारइयहुँ गिर 'मरु मरु' एत्तहें सीय] मणहरु थणहरु ॥ १२ एत्तहें जम-गिर 'लइ लइ धरि धरि' एत्तहे जाणइ लडह-किसोयरि ॥ १३ एत्तहें दुक्खु अणन्तु दुणित्थरु एत्तह सीयहें रमणु स-वित्थर ॥ १४ एत्तहे जम्मन्तरें सुहु विरलउ एत्त सुललिय-ऊरुव-जुवलउ ॥ १५ एत्तहे मणुव-जम्मु अइ-विरलउ एत्तहें जंघा-जुअलँउ सरलउ ॥१६ एत्त एउ कम्मु ण वि विमलउ एत्त, सीयहे वरु कम-जुअलउ ॥ १७ एत्त पाउ अणोवमु वज्झइ एत्तहे विसऍहिँ मणु परिरुज्झइ ॥ १८ एत्तहें कुविउ कयन्तु सु-भीसणु एत्तहँ दुत्तरु मयणहाँ सासणु ॥ १९ 20 कवणुं लएमि करणु परिसेसमि तो वरि एवहिँ णरऍ पडेसमि ॥ २० ॥ घत्ता ॥ .' मणमि जिह ण वि सोक्खु पर-तिय पर-दबु लयन्तहाँ । जं रुच्चइ तं होउ तहाँ रामों सीय अ-देन्तहाँ ॥ २१ [२] 25 अइ अप्पमि तो लञ्छणु णामहाँ जणु वोल्लेसइ “सङ्किाउ.रामहों"' ॥१ मणे परिचिन्तॆवि जय-सिरि-माणणु हणुवहाँ सम्मुह वलिउ दसाणणु ॥२ 6 PS मम्में, A वम्महे. 7 PS परावसि. 8 Ps transpose the Pidas. 9A लक्खइ. 10 A जिणवर. 11 PS दुल्लहाइ जिणवयणइं. 12_P_S °जीयहि. 13 ' s रवणु. 14 :P जुभलुउ, s जुअलुव, Aचारणे जुयल उ. 15 F S परिखुब्भइ. '16 8 लयेवि. 17 P कमणु. 18 PS पईसमि. 19 P मोक्खु. 20 Aण. 2. 1 A सम्मुहुं वोल्लिड. स. प. च.३५ Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २७४] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० २,३-९,३, १-3; १,१-४ 'अरें गोवाल वाल धी-बजिय वद्धउ शङ्खहि काइँ अलजिय ॥ ३ लवणु समुदहों पाहुडु पेसहि सासय-थाणे सुहाइँ गवेसहि ॥ ४ मेरुहें कणय-दण्डु दरिसावहि दिणयर-मण्डलें दीवउ लावहि ॥ ५ जोण्हावइहें जोण्ह संपाडहि लोह-पिण्डे सण्णाहु भमाडहि ॥ ६ । इन्दहाँ देव-लोउ अप्फालहि । महु अग्गएँ कहाउ संचालहि ॥७ तं णिसुणेवि पवोल्लिउ सुन्दरु पवर-भुअङ्ग-वद्ध-भुअ-पञ्जरु ॥८ ॥ घत्ता ॥ 'रावण तुज्झु ण दोसु लइ टुक्कउ मुणिवर-भासिउ । अण्णहिँ कईंहिँ दिणेहिँ खउ दीसइ सीयहें पासिउ' ॥ ९ [३] दुबयणहिँ दहवयणु पलित्तउ केसरि केसरगग णं छित्तउ ॥१ 'मरु मरु लेहु लेहु सिरु पाडहाँ णं तो लहु विच्छोडेंवि' धाडहों ।। २ खरें वइसारा सिरु मुण्डावहाँ वेलऍ वन्धेवि घरे घरे दावों' ॥ ३ तं णिसुणेवि पधाइय णिसियर असि-झस-परसु-सत्ति-पहरण-कर ॥ ४ 15 तहिँ अवसरे सरीरु विहुणेप्पिणु पवर-भुअङ्ग-वन्ध तोडेप्पिणु ॥५ मारुइ भड भञ्जन्तु समुद्विउ सणि अवलोयणे णाइँ परिट्रिउ ॥ ६ जउ जउ देइ दिहि परिसक्कइ तर तउ अहिमुह को विण थक्कइ ॥७ भणइ दसाणणु 'सइँ संघारमि जेत्त जाइ तं जें मरु मारसि ॥८ ॥ घत्ता ॥ वञ्चेवि सेण्णु असेसु विजाहर-भवर्ण-पईवहाँ। मुहें मसि-कुच्चउ देवि गउ उप्परि दहगीवहाँ ॥९ [४] थिउ वलु सयलु मडप्फर-मुक्कउ जोइस-चक्कु व थाणहाँ चुक्कउ ॥१ कमल-वणु व हिम-वाएं दड्डउ दुविलासिणि-वयणु व दुवियंड्रउ ॥ २ 23 रयणिहिँ वर-भवणु व णिद्दीवउ किर उट्टवणु करेइ पडीवउ ॥ ३ भणइ सहोअरु 'जाउ कु-दूअउ एत्तडेण किं उत्ति, हूअउ ॥४ 2 P उप्फालहिं, 5 उप्फालहि. 3 PS भासियउ. 4 Ps कहिमि. 3. 1 P विच्छारिवि, S विच्छारेवि. 2 P S A मुंडावहु. 3.P विल्लई, s विल्लइ, A वेल्लइ. 4 PS फ़रसु. 5 P8 इ. 6 P तई जि सई मारमि, S तइ जि सइ मारभि. 7 P S "वंस.. 8 Ps कुंचउ. 9 8A उप्परे. 4. 1 PS थिय. 2 PS मडप्फरु. 3 P अविभट्टउ, अवियड्डउ. 4 PS उत्तमु. [२] १ व्याख्या यसि. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०४, ६५, १–९, ६, १-५ ] गिरिवर उर्वरि विहङ्गमु जन्तर एम भणेवि णिवारिउ रावणु तावेत .वि तेण हणुवन्तें चिन्तिर ऐकु खणन्तरु धाऍवि 'लक्खण-रामहुँ कित्ति दहमुँह-जीविड जेम चिन्तिऊण सुन्दरेण सुन्दरं स- सिहरं स मूलं समुक्खयं स- कुसुमं स वारं स - तोरणं मणि- तवङ्ग - सबङ्ग-सुन्दरं हीर- गहण - तल- उब्भ- खम्भयं विष्फुरन्त - णीसेस - मणिमयं इन्दणील-वेरुलिय- णिम्मलं वर-पवाल-माला - पलम्विरं न्त घरु पवर-भुएहिँ हव-वियाइँ तहाँ सरिसाइँ जाइँ अणुलग्गहूँ किउ कडमणु, पवणाणन्दें पुणु विस- इच्छऍ परिसक्कतें सहइ समीरण हयले जन्तउ तुहिँ अवसरें सुरवर - पञ्चाणणु सुन्दरकण्डं - पञ्चवण्णासमो संधि [ [ २७५ तो किं सो जें होइ वलवतंड' ॥ ५ सण्णज्झन्तु भुवण-संतावणु ॥ ६ पाइँ विह हयले जन्तें ॥ ७ कोव - दवग्ग मुहुत्तप्पाऍवि ॥ ८ [४] १• समस्ते (?). [५] १ स-शेखरं. ॥ घत्ता ॥ जगें 'णीसावण्ण भमामि । वरि एमहिँ घरं उप्पाडमि' ॥ ९ [५] 5 Ps गुणवंत उ. 6 Ps तो वि एत्त हे. 7 P विहंगमे, विहंगमि. 8PS दहमुहु. 9Ps वर एवहि घर. 5. 1 A सुंदरे. 2Ps सचरियं. 3Ps उभि. 4 A ° झुंवेक्क". भुअवलेण दहवयण मन्दिरं ॥ १ स- चलियं (?) स-जाला - गवक्खयं ॥ २ 10 मणि-कवाड - मणि- मत्तवारणं ॥ ३ वलहि-चन्दसाला-मनोहरं ॥ ४ गुमगुमन्त-रुण्टन्त- छप्पयं ॥ ५ सूरकन्त-ससिकन्त-भूमयं ॥ ६ पोमराय - मरगय- समुज्जलं ॥ ७ मोत्तिएक झुम्वुक झुम्बिरं ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ रसकसमसन्तु णिद्दलियउ । लङ्कहैं जो णु दरमलियउ ॥ ९ [६] पञ्च सहासहूँ गेहहुँ भग्गहूँ ॥ १ णं सरवरें पइसरेंवि गइन्हें ॥ २ पाडिय पुर-पओलि णिग्गन्तें ॥ ३ लङ्कहें जीउ णाइँ उड्डन्त ॥ ४ चन्दहासु किर लेइ दसाणणु ॥ ५ 6. 1 PS भग्गइ A भग्गउं. 2 A कडवंदणु. 3PA समीरणे. " 5 15 20 25 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २७६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० ६:६-९; ७, ५-१० ,१-८ मन्तिहिँ णवर कर्डच्छएँ धरियउ 'किं पहु-णित्ति देव वीसरियउ ॥ ६ जइ णासइ सियालु विवराणणु तो किं तहों रूसइ पञ्चाणणु ॥७ एव भणेवि णिवारिउ जाहिँ जाणइ मणे परिओसिय ताहिँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ जं घर-सिहरु.दलेवि हणुवन्तु पडीवउ आइउँ । सीयहे राहउ जेम परिओसें अङ्गे ण माइउ ॥९ [७] जं जें पयट्ट समुह किक्किन्धहाँ पवरासीस दिण्ण कइचिन्धहों ॥१ 'होहि वच्छ जयवन्तु चिराउसु सूर-पयाव-हारि जिह पाउसु ॥२ " लच्छी-सइ-सणाहु जिह सरवर सिय-लक्खण-अमुक्कु जिह हलहरु' ॥ ३ तेण वि दूरत्येण समिच्छिय सिरु णावि आसीस पडिच्छिय ॥४ पुणु एकल-वीरु जग-केसरि लहु आउच्छेवि लङ्कासुन्दरि ॥ ५ मिलिउ गम्पिणिय-खन्धावारऍ थिउ विमाणे घण्टा-टङ्कारऍ॥६ तूरइँ हयइँ समुट्ठिउ कलयलु तारावइ-पुरु पत्तु महावलु ॥७ "णिग्गय अङ्गङ्गय सहुँ वप्पें अण्ण वि णिव णिय-णिय-माहप्पें ॥८ तेहिँ मिलेंवि पइसीरिजन्तउ लक्खिउ लक्खण-रामेहिँ एन्तउ ॥ ९ । घत्ता ॥ हिण्डन्तेहिं वण-वासे जो विहि-परिणामें णट्ठउ ।. सो पुण्णोदय-काले जसु णाई पडीवउ दिट्ठउ ॥ १०. [८] तहाँ तइलोक-चक्क-मम्भीसों मारुइ चलणेहिँ पडिउ.हलीसह) ॥ १ सिरु कम-कमल-णिसण्णु पदीसिउँ णं णीलुप्पलु पङ्कय-मीसिउ ॥२ वलेण समुट्ठाविउ सई हत्थे कुसलासीस दिण्ण परमत्थें ॥ ३ कण्ठउ कडउ मउडु कडिसुत्तउ सयलु समप्पेवि मणे पजलन्तउ ॥ ४ 25 अद्धासणे वइसारिउ पावणि जो पेसिउ सीयऍ चूडामणि ॥५ तं' अहिणाणु समुज्जल-णामों दाहिण-करयलें घत्तिउ रामहो ॥ ६ । मणि पेक्खवि संबङ्ग पहरिसिउ उरण मन्तु रोमञ्च पदरिसिउ ॥७ जो परिओसु तेत्थु संभूअउ दुक्कर सीय-विवाहें वि हूयउ ॥ ८ 4 A कच्छिए. 5 P आवइ corrected as आइउ, s आवइ. 6 A पहरिसु. 7. 1 S लच्छीइ. 2 Pणकारए, टणकारइ. 3 A पइसारिउ अंतउ. 4 A लक्खणु 5 P हिंउत्तहुँ, s हिंडतहो. 6 A °वासें. 7 A विहिं परिणामे पहिउ. 8 P S A णाइ. 8. 1A कर. 2 PS 'कमलि. 3 P पदरिसिउ, 4 P SA सई.5 PSIो. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं० ८,९,९,१-९, ३०, ५-१०] सुन्दरकण्डं-पञ्चवण्णासमो संधि [२७७ ॥ घत्ता ॥ पभणइ राहवचन्दु _ 'मह अज्ज वि हियउ ण 'णीवइ । मारुइ अक्खि दवत्ति किं मुइय कन्त किं जीवई' ॥९ [९] जिण-चलणारविन्द-दल-सेवों मारुइ कहइ वत्त वलदेवहीं ॥ १ । 'जाणइ दिट्ठ देव जीवन्ती अणुदिणु तुम्हहँ णामु लयन्ती ॥ २ जहिँ अवसरें णिसियरेंहिँ गिलिज्जइ तहिँ तेहएँ वि काले पडिवजइ ॥ ३ इह-लोयहो तुहँ सामि पियारउ पर-लोयहाँ अरहन्तु भडारउ ॥ ४ झायइ साहु जेम परमप्पउ उववासेहिँ ल्हसावइ अप्पउ ॥५ म. पुणु गम्पि णिएन्तहुँ तियसहुँ पाराविय वावीसहँ दिवसहुँ ॥ ६ ॥ अङ्गुत्थलउ णवेवि समप्पिर तावहिँ महु चूडामणि अप्पिउ ॥ ७ अण्णु वि देवं एउ अहिणाणु जं किउ गुत्त-सुगुत्तहँ दाणु॥८ ॥ घत्ता ।। णिवडिय धरै वसु-हार णिणिउ अक्खाणु जडाइहे । अण्णु मि तं अहिणाणु कुढे लग्गु देव जं भाइहें' ॥ ९ [१०] तं णिसुणेवि वलु हरिसिय-गत्तर 'कहें हणुवन्त केम तहिँ पत्तउ' ॥१ एहऍ अवसरे णयणाणन्दें हसिउ णियासणे थिऍणे महिन्दें ॥२ 'एयहाँ केरउ वड्डउ ढड्डसु णिसुणे भडारा जं किउ साहसु ॥३ णरु णामेण अस्थि पवणञ्जउ पलाययहों पुत्तु रणे दुजउ ॥ ४ ॥ तासु दिण्ण मइँ अञ्जणसुन्दरि गउ उखन्धे वरुणहाँ उप्परि ॥ ५ वारह-वरिसंह(हँ) एक्कएँ वारऍ वासउ देवि मिलिउ खन्धारऍ ॥ ६ पर्वण-जणेरिऍ.पुणु ईसाऍवि घलिय घरहों कलङ्कउ लाऍवि ॥ ७ मइँ वि ताहे पइसारु ण दिण्णउ वणे पसविय तहि एहु उप्पण्णंउ ॥८ तं जि वइरु सुमरेवि हणुवन्तें तउ आएसें दूएं जंतें ॥९ प्पयरें महारएँ किउ कडमद्दणु हउ मि धरिउ स-कलत्तु स-गन्दणु ॥ १० 9. 1 A °लोयहुं. 2 P पई, s पइ. 3 Ps किलामइ. 4 PS वावीसहि. 5 PS ताए वि. 6PS एउ देव. 7 P °सुगुत्तहिं, सुगुत्तहि. 8 P S इ.9 P कुडे, 5 कुद्धि. 10 PS A भाइहो. ____10. 1 A थियइ. 2 P S महिंदि, A माहिदें. 3 P उखंधि, s उखंधे, A उखणद्धे. 4 P 'वरिसहो, 5 वरिसइ, A वरिसह. 5 P A दिण्णउं. 6 P एहु तहि, s यहु तहि. 7 A उप्पण्णउं. 8A णिसुगवि. 9 A ससंदणु. [८] 10 शीतलतामायाति. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २७८ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ 15 भइँ सु-याइँ एयों रेण चरियाइँ 5 तं णिसुणेवि ति - कण्ण-सहाएं 'अणु जइ वि पुरन्दरु आवइ वेणि महारिसि पडिमा - जोएं अत अच्चासणउ ताम हुआसणेण संदीविउ " धगधगधगधगन्त- धूमन्तऍ अवसरें हवन्तें छाऍवि सो दावा समिर जावेंहिँ • तहिँ कंण्णाऍ समाणु अणु लङ्कहें मु दहिमुह-वयणु सुर्णेवि गजोलिउ 'णिसुर्णे भडारा हयले जन्तें पुणु वजाउहु णरवर - केसरि गरुव-संणेहें दिन विही सणु कडुवालाव-कालें अवणीयहँ णन्दण-वणु मि भग्गु हउ अक्खर एण वि वन्धावि अप्पाणउ वरि विरुद्धे कह विण घाइउ [१] १ अत्यासन्नः २ संप्राप्तः, [१२] १ दधिमुखस्य पृथुमति-मंत्री. [ क० १०, ११, ११, १–९, १३, १-८ ॥ घत्ता ॥ गय- जूहइँ दिसंहिँ पणट्ठइँ । एत्तिय इँ देव मइँ दिइँ' ॥ ११ [११] पुणु पोमाइड दहिमुह-राएं ॥ १ यों तउ चरिउ को पावइ ॥ २ अट्ठ दिवस थिय यिय-णिओएं ॥ ३ महु धीयउ इमाउ ति - कण्णउ ॥ ४ वणु चाउद्दिसु जालालीविउ ॥ ५ छुड छुडु गुरुहुँ पासें ढुक्कन्तऍ ॥ ६ माया पाउसु हें उप्पाऍवि ॥ ७ मित्थु पाइउ तावेंहिं ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ मइँ तुम्हहुँ पासें विसज्जेंवि । उ सीहु जेम गलगजैवि' ॥ [१२] & 10 Ps दिसिहि. 11 A रणे चडियाइं . 11. 1 PA तणउं, 2 P चरिउं 3 Ps पडिम 4Ps अण्णेवें वहाँ. 5 A अश्वासण्णउं: 6 Ps चउदिषु पुणुं 7PS थाएवि 8Ps वइसाणरु. 9PS तिहि कण्णेहिं (s° हि ). 10 P सम्मुहु, तेण, A समुहुं. 12. 1ps पहुवइ 2P SA °सणेहिं. 3 P अविणीयहु, S अविणीयहो. 4 PS जुज्झंतु. 5 A अप्पॉणउं. 6 PS उवसममि, 4 उवसमई 7PS दसाणणु. 8 PA राणउं. 9PS णवर, A नवरि. 10 SA आयउ. 'पिहुमेइ हणुवहों मन्ति पवोलिउ ॥ १ पढमासाली हय हणुवन्तें ॥ २ कलहॅवि परिणिय लङ्कासुन्दरि ॥ ३ तेण समाणु करेंवि संभासणु ॥ ४ अन्तरें थिउ मन्दोअरि सीयहुँ ॥ ५ इन्दइ किउ पहरन्तु विलक्खउ ॥ ६ किर उसमें दसाणण-राउ ॥ ७ तहों घर - सिहरु दलेपिणु आइउ' ॥ ८ Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कं० १२, ९, १, १ - १२] इय चरियाइँ सुवि अवरुण्डिर हणुवन्तु हवाग में दिवसयरुग्गमें गजेंवि दहवयणहों उपरि [ ५६ छप्पण्णासमो संधि ] हयानन्द - भेरी दंडी दिण्ण सङ्घा जयं णन्दणं णन्दिघोसं सुघोसं वर वैरि गहीरं पहाणं सिवं सन्तियत्थं सुकल्लाण-धेयं पणज्सुणी दुन्दुही नन्दिस विवाहप्पियं पत्थिवं णायरीयं मङ्गल-तूर हूँ णाहिँ एऍहिँ डउँडउँ-डउँडउँ-डमरुअ-सहिँ धुम्कु-धुम्मुकु-धुम्मुकु-तालेंहिँ किस-किस - सरेहिं मणोजेंहिँ दुग्गड - गेग्गदु-घाऍहिँ तं तूरहूँ सहु सुणेपिणु सरि-सोत्तेंहिँ आवेंवि" आवेंवि 18 . सुन्दरकाण्डं - छप्पण्णासमो संधि ॥ घन्ता ॥ वेड- दुम-पारोह -विसालेंहिँ । राहवेण स इं भुव-डालेंहि ॥ ९ दसरह-वंस-जेसुब्भर्वेण । दिणु पयाड राहणं ॥ [१] [ २७९ . करप्फालियाणेय तूराण लक्खा ॥ १ सुहं सुन्दरं सोहणं देवघोसं ॥ २ जणाणन्द - तूरं सिरीवद्धमाणं ॥ ३ महामङ्गलत्थं णरिन्दाहिसेयं ॥ ४ पवित्तं पसत्थं च भदं सुभदं ॥ ५ पयाणुत्तमं वद्धणं पुण्डरीयं ॥ ६ gg अण्णण अण्णेंहिँ भेऍहिँ ॥ ७ तरडक-तरडक-तरडक-हिँ ॥ ८ रुं- रुं-रुं-रुञ्जन्त-वमालेंहिँ ॥ ९ दुणिकिटि-दुणिकिटि-रिमदि-वज्र्जे हिँ याय भेय - संघाऍहिँ ॥ ११ www ॥ घत्ता ॥ राहव- साहणु 'संमिलैइ । सलिल समुद्दों जिह मिलइ ॥ १२ 11 P णवपरोहपचंडिहि, S णवर परोहपचंडे हि. 12Ps दंडेहि. • 1. P S समुब्भवेण. 2 P s उप्परे. 3 A पयाणउं. 4 A has ध्रुवकं at the end of the stanza, 5 Ps दडिं. 6 Ps जया. 7 P s वरीहं 8 P s पहारं 9PS पसण्णाझुणी. 10 P णामहिं णामहि, A शामिहिं. 11s धुम्मुकू, A धुम्मुक्क. 12 P डुनकिट्टि, s डणकिट्टि, A दुणिकिट्टि. 13 P $ थरुमट्टि, 4 थरिमदि. 14 P गेगेगेदुगेगेगेदुगेथरिगिथएहिं, s गिगदुगिगिगिदुगिथरिरिगिथाएहि. 15 A. omits this pada. 16 Ps. omit this word. 17 P संमेलs, s चलs. 18s पिहिमिहि भाणेवि. [१] १. एकीभवति, 5 10 15 23 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २८० ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ [क० २, १-९,३, १-९ [२] सण्णडु कइद्धय-पवर-राउ सण्णडु अङ्ग अङ्गय-सहाउ ॥१ सण्णद्ध हणुउ पहरिस-विसर्दु रावण-णन्दणवण-मइयवट्ट॥.२ सण्णडु गवउ अण्णु वि' गवक्खु जम्वुर्णणउ दहिमुहुँ दुण्णि रिक्खु ॥ ३ सण्णधु विराहिउ सौहणाउ सण्णडु कुन्दु कुमुएं सहाउ ॥ ४ सण्णडु णीलु णलु परिमियङ्ग सण्णडु सुसेर्ण ई रणे अभङ्गु ॥ ५ सण्णडु सीहरहु रयणकेसि सण्णभु वालि-सुउ चन्दरासि ॥ ६ सण्णधु स-तणउ महिन्दराउ भडु लच्छिभुत्ति पिहुमइ-सहाउ ॥७ चन्दप्पहु चन्दमरीचि अण्णु सण्णडु असेसु वि राम-सेण्णु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ अण्णेक्कु वि सण्णज्झन्तउ उप्परि जय-सिरि-माणणहों। लक्खिज्जइ लक्खणु कुद्धउ णं खय-कालु दसाणणहों ॥ ९ [३] अण्णेक सुहड सण्णद्ध के वि णिय-कन्तहँ आलिङ्गणउ देवि ॥ १ 15 अण्णेकहाँ धण तम्बोलु देइ अण्णेक्कु समप्पियंउ वि ण लेइ ॥ २ 'मइँ कन्ते समाणेबउ दैलेहिँ गय-पण्णहिँ रहवर-पोप्फलेहिँ ॥ ३ णरवर-संचूरिय-चुण्णएण रिउ-जय-सिरि-वहुअए दिण्णएण' ॥४ अण्णेकहो जाइँ सु-कन्त देइ ओहुल्लइँ फुल्लइँ णरु ण लेइ ॥५ 'ण समिच्छमि हउँ तुहँ लेहि भज्जे एतिउ सिरु णिवडइ सामि-कजे॥६ "अण्णेकहाँ धण भूसंणउ देइ अण्णेकु तं पि तिण-समु गणेइ॥७ 'किं गन्धं किं चन्दण-रसेण मइँ अङ्ग पसाहेबउ जसेण ॥८ ॥ घत्ता। अण्णेकहों धण अप्पाहइ 'हिम-ससि-सङ्ख-समुज्जलइ। करि-कुम्भइँ णाह दलेप्पिणु आणेजहि मुत्ताफलइँ' ॥९ 2. 1A मइयपटु. 2 PS इ. 3 A जंवुण्णउं. 4 PS दहिमुह, A दहिमुहूं. 5 PS णल, A. नलु. 6 P सुसेण. 7 A. omits. 8 P A सतणउं. 9 ' S °मरीचि. 3. 1 Ps कतहु आलिंगुण करेवि; A आलंगणउं देवि. 2 PS समप्पिउ पिउ ण. 3 PS हय. 4 A संचुण्णियदुण्णएण. 5 A इंतउ. 6P भूखणई, s भूसणइ. [२] १ सुग्रीवः [३] १ सदलैः (?). २ वांछति आढवति वा. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०४१-९,५,१-९] अण्णेकेत्तर्ह वि सुहङ्कराइँ घण्टा-टङ्कार-मणोहराइँ ससि-सूरकन्त-कर-णिन्भराई पवलय-मालाबोलिराइँ मणि-पउमराय-चण्णुजलाई मुत्ताहल-माला-धवलिया धूवंत-धवल-धुअ-धयवडाइँ सुग्गीवें रयणुजोवियाइँ सुन्दरकण्डं-छप्पण्णासमो संधि [२८१ [४] सज्जियइँ विमाणइँ सुन्दराइँ ॥१ रुण्टन्त-मत्त-महुअर-सराइँ ॥२ वहु-इन्दणील-किय-सेहराइँ ॥ ३ मरगय-'रिग्छोलि -पसोहिराइँ ॥४ वेडुज्ज-वज-पह-णिम्मलाई॥५ किङ्किणि-घग्घर-सर-मुहलिया ॥ ६ वजन्त-सह-सय-सङ्घडाइँ॥७ विहिँ विणि विमाणइँ ढोइयाइँ ॥८ ॥ घत्ता॥ लक्खण-रामारूढ किह । वेण्णि वि इन्द-पडिन्द जिह ।। ९ वन्दिण-जण-जय-जयकारण सुर-परिमिय-पवर-विमाणेहिँ [५] अणेक-पासें किय सारि-सज्ज सुविसाल-सुघण्टा-जुवल-गेज ॥ १ अलि-झङ्कारिय गय-घड पयट्ट विहलइल णिब्भर-मय-विसट्ट ॥२ सिन्दूर-पङ्क-पङ्किय-सरीर सिक्कार-फार-गजण-गहीर ॥ ३ उम्मेदृ गिरकुस जाइ थाइ मल्हन्ति मणोहर वेस गाइँ ॥ ४ अण्णेक-पासें रह रहिय-थट्ट चूरन्त परोप्पर पहें पयट्ट ॥५ स-तुरङ्ग स-सारहि स-कइचिन्ध' णाणाविह-वर-पहरण-समिद्ध ॥ ६ अणेक-पासे वल-दरिसणाई वजन्त-तूर-सर-भीसणा।७।। आयड्डिय-चाव-महासराइँ उग्गामिय-भामिय-असिवराई॥८ ॥ घत्ता ॥ अण्णेक-पासें हिंसन्तउ सुकलत्तु जेम्व सुकुलीणउ हयवर-साहणु णीसरइ। पय-संचारु ण वीसरइ॥ ९ 4. 1 PS अण्णेकें. 2 PS रिंछोलिए सोहिराइं (s° ए). 3 PS पोमराय, A °पउरराय. 4 PS A विहि. 5 Pणरिंदजयकारेण, S गरेंदजयकारेण. 5. 1 A °घंटा2. 2 P SA णाइ. 3 P S सतुरंगमसारहि. 4 5 °णरवर. 5 PS पहरणाई ( इ). 6P जेवं, s जैव. 7 A अकुलीणउं. [४] १ आंदोलिता[नि ]. २ पंक्तिभिः. ३ शोभितानि. ४ संघट्टानि. ५ रामलक्ष्मणौ. . स. प. च. ३६ Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २८२ ] सयम्भुकिउ पउमचरिउ क०६, १-९, ७, १-९ अण्णेकेत्तहें अण्णेक वीर गजन्ति समर-संघट्ट-धीर ॥१ एक्केण वुत्तु 'सोसमि समुद्दु' अण्णेकु भणइ 'महु णिसियरिन्दु' ॥२ अण्णेक्कु भणइ 'हउँ धरमि सेण्णु अण्णेक्कु भणइ महु कुम्भयण्णु' ॥३ 5 अण्णेक्कु भणइ 'महु मेहणा' अण्णेक्कु भणइ 'महु भड-जिहाउ' ॥४ अण्णेक भणइ 'भो णिसुणि मित्त हउँ वलहों स-हत्थें देमि कन्त ॥५ अण्णेक्कु भणइ 'किं गजिएण अज वि रागाम-विवजिएण ।। ६ सयलु वि जाणिज्जइ तहिँ जि काले पर-वले ओवडियऍ सामि-सालें ॥७ अण्णेक्कु वीरु णिय-मणे विसण्णु 'मइँ सामिहें अवसरे काइँ दिण्णु' ॥८ ॥ घत्ता ॥ अण्णेक्कु सुहडु ओवग्गइ अग्गएँ थाऍवि हलहरहों। 'जं वूढउ मइँ सिरु खन्धेण तं होसइ पहु अवसरहों' ॥९ अण्णेक्के पासें सुविसालियाउ 15 पण्णत्ती वहुव-विरूविणी सामुद्दी रुद्दी केसवी वम्भाणी रउरव-दारुणी चन्दी सूरी वइसाणरी ? हरिणी वाराहि तुरङ्गमी पवइ मयरद्धय-रूविणी विजउ विजाहर-पालियाउ ॥१ वेयाली णहयल-गामिणी ॥२ थम्भणियाकरिसणि मोहणी ॥ ३ भुवइन्दी खन्दी वासवी ॥ ४ णेरित्ती वाय-वारुणी ॥ ५ . मायङ्गि मयन्दी वाणरी ॥६ वल-सोसणि गरुड-विहङ्गमी ॥ ७ आसाल-विज वहु-रूविणी ॥८ ॥ घत्ता ॥ रामहाँ सुग्गीवहाँ तणउ। .. लङ्कादीवहाँ पाहुणउ ॥ ९ सग्णडु असेसु वि साहणु णं जम्बूदीउ पयट्टउ 6. 1PS अण्णेक्क. 2 PS गजंत. 3 P. omits these padas. 4 PS तहि मि. 5A परिवलि. 6 P अवसरु. 7 A अच्छाए. 8 P S खधि. 7. 1 PS अण्णेक्क. 2 P वहुरूवणी वे वि corrected as वहुरूवणीय वे वि, S वहुरूविणी वे वि. 3 PS चेयाल्ली. 4 F S थंभणिआ°. 5 A वेसवी. 6 P S 'रुदाणी. 7 P S णेरुत्ती, A नेरित्ती. 8 P 9 वारुणवायवी. 9 PS हरणी वाराही- 10 P S पव्वय. 11 A मइरद्धी. 12 P S आसाली विज (g० ज ) विउरूविणी. 13 A तणउं, 14 A पाहणउं. [६] १ गर्जति. २ वाहितं धृतं वा. [७] १ (P.' s reading ) विकुर्वणाकारिणी. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क०८, १-९,९, १-९] सुन्दरकण्ड-छप्पण्णासमो संधि [२८३ [८] संचलें णिय-वंसुब्भवेण दिट्टई सु-णिमित्तइँ राहवेण ॥१ गन्धोवउ चन्दणु सिद्ध-सेस जिण पुज्जेंवि वाहु सुवेस वेस ॥२ दप्पणेउ सु-सङ्ख सु-सहसवत्तु णिग्गन्थ-रूउ पण्डुरउ छत्तु ॥ ३ पण्डुरउ हत्थं पण्डुरंउ भमरु पण्डुरउ तुरंउ पण्डुरउ चमरु ॥४ सवालङ्कार पवित्त णारि दहि-कुम्भ-विहत्थी दर-कुमारि ॥५ णिमु जलणु अणुकूल वाउ पियमेलाबउ कुलुगुलइ काउ ॥६ सुणिमित्त णिऍवि जसुण्णएण वलएउ वुत्तु जम्वुण्णएण ॥ ७ 'धण्णोऽसि देव तउ सहलु गमणु आयइँ सु-णिमित्त. लहइ कवणु ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ विहसेप्पिणु वुच्चइ रामेण सई सु-णिमित्तइँ जन्ताहुँ। जग-लग्गण-खम्भु भडारउ जिणवरु हियएँ वहन्ताहुँ ॥ ९ संचलें राहव-साहणेण संघट्टिउ वाहणु वाहणेण ॥ १ चिन्धेण चिन्धु रहु रहवरेण छत्तेण छत्तु गउ गयवरेण ॥२ तुरएण तुरङ्गमु णरु णरेण चलणेण चलणु करयलु करेण ॥ ३ वलु रण-रंहसड्डिउ णहें ण माइ संचलिउ देवागमणु णा ॥४ थोवन्तरे दिट्ठ महा-समुद्दु सुंसुअर-मयर-जलयर-रउदु ॥ ५ मच्छोहर-णक-ग्गाहे-घोरु कल्लोलावन्तु तरङ्ग-थोरु ॥ ६ । वेला चहन्तु पदूहणन्तु फेणुजल-तोय-तुसार देन्तु ॥ ७ तहाँ उंवरि पयट्टर राम-सेण्णु णं मेह-जालु णहयले णिसण्णु ॥ ८ ॥ घत्ता॥ णरवइहिँ विमाणारूढेंहिँ . लविउ लवण-समुह किह । सिद्धेहिँ सिद्धालउ जन्तेहिँ चउगइ-भव-संसारु जिह ।। ९ 8. 1A दप्पणउं. 2 A सभासवत्तु. 3A पिंडुरउं. 4 A पंडुरडं. 5A तुरडं. GA पत्रत्त नारि. 7 PS सुणिमित्त, A सुणिमित्तइ. 8 P s विहसेविणु. 9 A राहवेण, 10•s सई: Ps take this with the previous pāda. 9. 1 P रहसिडिउ, A °रसिययड्डिउ. 2 P S संचारिमु. 3 F S A °हरु. 4 PS 'ग्गाहु. 5A 'वन्तु. 6 PS वर्द्रतउ. 7 P S दुहुदुहंतु. 8 P S उवरे. 9 P S रूढेहि, A रूढए हैं. 10 A जंतएहिं. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २८४] 10 सयम्भुकिउ पउमचरिउ थोवन्तरें तो सायरहों मज्झें विजाहर से समुह वे वि 'मरु तुम्हहँ कुइउ कयन्तु अज्जु s को पइसइ भीसणें जल - जालें को सेस-फणामणि- रयणु लेइ पच्चारि सयल वि अमरिसेण अह कुमुअ कुन्द सुणि मेहणाय दहिमुह माहिन्द महिन्द-राय एत्थन्तरे जयसिरि-लाहवेण 1" 'एए जे दणु दीसन्ति के वि तं वयणु सुर्णेवि पणमिय- सिरेण सुग्गीवें भणिउ रामचन्दु दवणों के मु लेवि आहुँ पडिमलु ण को वि समरें 2" तं णिसुर्णेवि रामहों हियउ भिण्णु पणिवा करेष्पिणु ते पयट्ट ॥ घत्ता ॥ लइ वलहों वलहों जइ सक्कों कहिँ लङ्का उवरि पर्याणड णलु घाइउ समुहु समुद्दहों गर गयों मइन्दु मइन्दहों [२०] १ गर्व नीताः, गृद्धिं प्रापिताः. [११] १ गलगर्जनं कृत्वा . [१०] वेलन्धर - पुरें तिर्यसहँ असज्झें ॥ १ थिय अग्गऍ दारुणु जुज्झु देवि ॥ २ को सक्कइ सक्कों हरेंवि रज्जु ॥ ३ को जीवइ ढुक्कऍ पल्य-कालें ॥ ४ को लङ्कहें अहिमुँहु पर वि देइ' ॥ ५ 'अक्किन्धाहिव अहो सुसेण ॥ ६ णल णील विराहिय पवण-जाय ॥ ७ अवर वि जे' णरवर के वि आय ॥ ८ 'हेवाइय पोरक्कऍहिँ । से समुद्देहिँ थक्कऍहिँ ' ॥ ९ [११] सुग्गीड पपुच्छिउ राहवेण ॥ १ कसु केरा थिय पहरणइँ लेवि ॥ २ पुणु पुणु थोग्गीरिय-गिरेण ॥ ३ 'ऍहु सेउ भडारा ऍहु समुहु ॥ ४ पाइक्काचारें थक्क वे वि ॥ ५ जइ दिन्ति जुज्झु णल-णील णवरें' ॥ ६ णिविसेण विहि मि आएस दिष्णु ॥ ७ रोमंश्ञ्च- उच्च-कञ्चुअ-विसट्ट ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ [ क० १०, १- ९, ११, १-९ 10. 1 Ps तिसहु, तियसहु, A तिसहं, 2 PS जलणे. 3 Ps णियय, P marginally 'पलयकाले' पाठे. 4 P A अहिमुहुं, s अहिमु. 5Ps सुणि. 6 P णरवइ जे, 8 णरवर जे. 7 A पयाणडं. 8PS सेय. 11. 1 A के. २ P sणाउ 3 Ps विहि वि, A विहिं मि. 4 Ps रोवंच 5Pg कंचुह 6 P ओरालवि, s उरालवि, 4 ओरालिवि. सेउ णीलु समावडिउ । जिह 'ओरालेवि अभिडिउ ॥ ९ २ शत्रुजनैः. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क० १२, १–९, १३, १-९] ते भिडिय परोप्परु रणें रउद्द विष्णार्णेहिं करणेंहिं कररुहेहिं पहरन्ति धन्ति विष्फुरिय-वयण एत्थन्तरें रावण - किङ्करेण धाइ गज्जन्ति पगुलुगुलन्ति एत्त विणलेण विरुद्धएण आयामेंवि महिहर - विज्ज मुक्क तं माया - सायरु दरमलेवि से समुह वे वि जं आणिय तेहि' मि' पवरं पसाहेंवि कण्णउ सच्चसिरी कमलच्छि विसाला पश्च वि कण्णं देवि कुमारहों एक स्यणि ग कह वि विहाणउ साणु पत्तु सुवेलु महीहरु धाइ जिह· गइन्दु ओरालेवि भिडइ ण भिडइ रणङ्गणे जावेंहिँ 'एऍहिँ समाणु जुज्झन्तहँ पडु पाऍहिँ राहवचन्दहों लु उप्पर 'डीणु समुद्दहों विहि वेणि मिमण्ड धरेप्पिणु सुन्दरकाण्डं छप्पण्णासमो संधि [१२] १ उडित्वा [१२] विजाहर वेण्णि वि णल- समुद्द ॥ १ अहं असे सेंहिँ आउहिँ ॥ २ रतुप्पल-दल-सीरिच्छ-णयण ॥ ३ मेलिय मयरहरी विज तेण ॥ ४ वेला कल्लोलुलोल देन्ति ॥ ५ समरङ्गणें जयसिरि-लुद्धएण ॥ ६ जलु सयलु वि पडिपूरन्ति ढुक्क ॥ ७ विज्जाहर - करणें उल्ललेवि ॥ ८ ॥ धत्ता ॥ णी वि सेउ' सिर-कमलें । घल्लिय रामहों पय-जुअलें ॥ ९ [१३] ल-णीहि समाणु सम्माणिय ॥ १ तहों लक्खणहों स-हत्यें दिर्पण ॥ २ अण्ण वि रयणचूल गुणमाला ॥ ३ थिय पाइक सीय भत्तारहों ॥ ४ पुणु रुणुग्गमें दिण्णु पयाणउ ॥ ५ तहि" मि सुवेल वर विज्जाहरु || ६ भीसणु करें धणुहरु अप्फालेवि ॥ ७ सेउ-संमुद्देहिँ वारिउ तावेंहिँ ॥ ८ 10 ॥ घत्ता ॥ [ २८५ जेई पर जणवऍ जम्पर्णं । मं मारावहि अप्पर्ण ॥ ९ 12. 1 P विसेसहिं, 8 विसेसहि. 2Ps ° संकास° 3 A गजंगुलुगुलुंति. 4 P ° लोलु, 8 लोल 5 Ps सेयहो सिरि कमले. 13. 1 Ps सेय°. 2 PA तेहिं, s तेहि 3 Ps वि. 4 A परम. 5 A कण्णउं. 6 Ps दिण्णउं. 7Ps अण्णु. 8 A विहाणउं 94 पयाणउं. 10 Ps तहि वि, 4 तहिं मि. 11 p s णा, A नवर. 12PS सेयसमुद्दे. 13 P जुज्झतहो, 8 जुज्अंतहु. 14 Ps जे. 15 A जंपणउ. 16 अप्पाड, A अप्पणउं. • 10 15 20 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २८६] सयम्भुकिउ पउमचरिउ . [क० १४, १-९,१५, १-९ [१४] वलएवहों पर्णमिउ ता सुवेलु णं पढेम-जिगहों सेयंस-धवलु ॥ १ णिसि एक वसेंवि संचल्लु सेण्णु णं पङ्कय-वणु 'धुवाय-छण्णु ॥२ णं लीलऍ जिण-समसरणु जाइ पुणुरुत्तेहिं देवागमणु णा' ।। ३ थोवन्तरु वलु चिक्कमइ जाम लक्खिजइ लङ्काणयरि लम ॥ ४ आरामेंहिँ सीमेंहिं सरवरेंहिँ वहु-णन्दणवणेहिँ मणोहरेहिँ ॥५ पायार-वार-गोउर-घरेहिँ रह-तिक चउक्केहि चच्चरेहिं ॥६ कामिणि-मन्दिरोहिँ सुहावणेहिँ चउहडेहि टेण्टहिं आवणेहिँ ॥ ७ दीहिय-विहार-चेइय-हरेहिँ धुवन्तेहिँ चिन्धेहिँ दीहरेहिँ ॥ ८ ॥ घत्ता ॥ धय-णिवहु पवण-पडिकूलउ दूरत्थेहिँ विहावियउ । णं लक्खण-रामागमणेण रामण-मणु डोल्लावियउ ॥ ९ जं दिट्ठ लङ्क विज्जाहरेहिँ किउ हंसदीवे' आवासु तेहिं ॥ १ । हंसरहु रणङ्गणे णिजिणेवि *णं थिय रिउ-सिरे असि णिक्खणेवि ॥२ आवासिय भड पासेइयङ्ग रह मेल्लिय उज्जोत्तिय तुरङ्ग ॥३ खश्चियइँ विमाण वद्ध गोणं सण्णाह विमुक स-कवय-तोण ॥४ णाणाविह-विजाहर-समूह णं हंसदीवें थिउ हंस-जू हु॥५ . * सह वम्भे रुहें केसवेण णं मुक्क' पयाणंउ वासवेण ।। ६ 20 तहिँ सुहड के वि पभणन्ति एव 'जुज्झेबउ सुन्दरु अज्जु देव ॥७ अण्णेकु भणइ 'भो भीरु-चित्त उत्तावलिहूअउ काइँ मित्त' ॥ ८ . ॥ पत्ता ॥ . अणेक के वि णिय-भवणेहिँ समउ कलत्तेहिं सुहु रमहि । आराहेंवि अचेवि पुजेंवि जिणु पणमन्ति स ई भु हिँ ॥ ९ सुन्दर - कण्डं समत्तं ॥ 14. 1 A पणमिउं. 2 Ps तो. 3 Ps परम. 4 A जिणेदहो. 5 P धुअगाय', s धुयगाय'. 6 s P“सीमहिं (s °हि). 7 P तिक्कहि, s तिक्किहि, A तिक्ख°. 8 P टेंटेहि, s टिंटिहि. 9 P s चामरेहिं (s हि). 10 P s वि विहाविय( P. °अ°)उ. . ____15. 1 PS °दीउ. 2 P marginally, Sणं थिउ रिउसरवरे पइसरेवि. 3 P णिक्खवेवि. 4 P Sण. 5 PS मुक्क सकवय सतोण, 6 PS वम्हें. 7 PS मुक्क. 8 A पयाणउं. 9 Ps भीर. 10 F S सयं. 11 P संमत्तं, 8 सम्मत्तं. [१४] १ भ्रमरा गायनाश्च. २ गच्छति. ३ मार्गः. ४ त्रिमार्गः, ५ चतुर्मार्गः ६ रास-स्थान ७ हटोभाभिः. ८ अवलोकितः [१५] १ तटे हट्टेभिः प्ररोहणश्च (?) Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY. Abbreviations. abs.-absolutive. agent.-agentive. Bh.-Bhavisattakaha. caus.---causativo. D.-Desinimamala. den.---denominative. diel.--dialectal. enl.--- enla ged. f.- feminine gender. fut.-future. gl.-gloss in Ms. P. G.Gujarati. H.---Hindi. Hc:-Homacandra's Prakrit Grammar. Hp.-HarivamSapnarana edited by L. Alsdorf. Hp. gl.-gloss in Hp. ' imper.--imperative. indef. - indefinite pronoun. inf.-- infinitive of purpose. m.--masouline gender. M.-Marathi. Mp.--Mahūpurūna of Puşpadanta. MW.-Monier William's Sanskrit-English Dictionary. n.:-neuter gender. nom. prop.-nomen proprinm. opt...-optative. part.-participle. pass.-passive. Pischel--Grammatik. pl.plural. p. p.-preterite participle. pres.-present. pret.-preterite. PSM.Päiasadılamahannavo, quali.---qualifying. s.---singular. S. v.-sub verbo. Sk.Sanskrit. w. r. t.-with reference to. I-Index of the First Voluine of the Paumacariu. ----doubtful in forin or sense. [ ] phonetic equivalent or phonetically akin.?( )-Sense-equivalent. °---Compounded. *-reconstructed. W-root. Though y in Apabhrams'a is a glide and not a full consonant, and as such its place in the alphabetical order should be between vowels and consonants, following the general practice it has been considered here as identical with the consonanty. This is a departure from the order adopted in the first volume. अइय 34 11 7, 36 2 8 आगत ( ef. अइ अड्डिय (f.)37 1 [आद्य enl.] पूर्ण, युक्त. 'come' PSM ). अणिट्ठिय 53 5 3 अ-नष्ट [ of. I णिव ]. अखेवें 21 55 [अक्षेमेन ] कालक्षेपं विना, शीघ्रम्. अणुणन्त 3072 अनुनयत्. अग्गलय 21 11 9 अधिक. अणुपच्छऍ 26 14 पश्चात. अग्गिमय 34 13 3 [अग्रिम enl.] gl. सूप- अणुपच्छिम 33 14 3 अवरा. __ मुद्गादि. (ef. G. अगमाj). अणुब्भड 40 7 11 [अनुभट ] अनुद्धत. अङ्गुत्थलय 45 15 14, 46 1, 49 9 10 अणुवाहण 23 3 3 [ for अणुवाणह] अनु (D. 131 अकुत्थल; Persian angrushtai) अहुलीयक (ef. G. अङ्गुठी). अण्णुण्णु 37 14 9 अन्योऽन्यम्. अनि 36148 अडि. अण्णोण्ण 2255 अन्यान्य. आश्चणिय 32 82 [अर्चना enl.] पूजा. अत्तावण 24 4 10 आतापन. अचन्तन्त° 26 18 8 ? gl. अत्यन्त-रक्त. अत्थक्कएँ 32 149 immed अच्चब्भुभ 24 2 6 अत्यद्भुत ( ef. G. अचंभो). अत्यन्तय 25 20 3, 41 1 1, 49 152 अच्छन्त 2624 म्रियमाण ( see I). मृत (ef. I अच्छन्तय). अच्छिउ 297 7 स्थितम् i. e. स्थितिः. अद्धरत्ति° 26 4 10 अर्धरात्र (G. अधरात). अजोएवि () 49 199? __ अद्धोअद्धि 26 3 6, अधोवद्धि 43 6 2 अर्धा अञ्चिय 29 5 1 अर्चित. _half to half. (cf. G. अरधोअरध; अडयणा 37 72 पुंश्चली, असती ( D. 1 18). PSM अद्धेअद्ध). . . अड्डड्डु 51 13 2 crossways (with अन्तर-वड 31 12 7 अन्तर-पट cross cur313cf, G. 3115 'across'). tain. . अड्डोहिय (V. 1. उड्डोहिय ) 31 3 3 आवी- अन्दय 41 17 5 दर्पण ? (of. अद्दा,'D. 1 लन muddling (see I आडोह). 14, Telugu अहमु ). . स. प. च. ३७ ediatel Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९० पउमचरिउ /अन्दोल[ आन्दोल्] swing; pres. 3. s. अविअण्ह 34 5 8 [अ-वितृष्ण ] gl. अतृप्त. अन्दोलइ 267 8. अविओल 49 13 7, 49 19 6 अ-खिन्न अन्धलय 34 2 6 (HC. 2 173) अन्ध (see I). (G. आंधळो). __ असक्क 51 7 1 [अ-शङ्क ] निर्भय' अपूर 41 2 7 अपूर्ण (G. अपूर). असगाह 21 10 6, 35 36 [ असद्ग्राह ] V अप्पाह-सम्+दि (He. 4 180) अतिनिर्बन्ध ( PSM). -pres 3. S. अप्पाहइ 56 3 9 gl.inco- असण-वेल 25 11 6 अशन-वेला. rrectly वाञ्छति आढवति (आरभते) वा; असणि 23 69 (f. ?) अशनि. pret. part. अप्पाहिय 49 5 10. असराल 35 14 3, 4255 बहुल ( see I). अप्पाणु 2352,26 181 आत्मानम्. असीसा 28 123 आशिस्. अप्पुणु 2239,2628 स्वयम्. अहि खित्त 31 101 अधिक्षिा. अप्फाल-कथू (cf. उप्पाल He. 4 2: अहिवन्दण 26 16 अभिवन्दना उम्फाल Hc.2 174; अप्फालिय I) अहि 36146 अहि. -pres. 2. S. अप्फालहि 55 2 7; pres. भाइद्धय 35 4 9 [आविद्ध ] fasten (as 3. 8. अप्फालइ 2987. an ornament) अभइय 24 12 6 corrupt for अब्भहिय आउद्ध 31 147 आयुध. =अभ्यधिक ? आउलिहुय 29 3 2 आकुलीभूत. अब्भपिसाय 28 11 3 [अभ्रपिशाच ] राहु आऊरइ 29 3 2 आपूर्यते. (D. 142). Vआडोह muddle अब्भहिय 2655,3628 अभ्यधिक. -pres. 3. .आडोहइ (v. 1. आडोहइ) अभिड 46 5 1 encounter. 2671 समयवाह 25 13 8 [अमृतवाह ] चन्द्र. आणत्ती 35 97 [आज्ञप्ति ] आज्ञा. 'अभियतणु 27 106 [अमृततनु] चन्द्र. आण-वडिच्छय 24 113,25 1 3, 3629 अम्माहीरय 24 13 8 lullaby. आज्ञा-पालक. अयंगम 22 18? आणा-विहेय 22 97 आज्ञाविधेय. मरहट्ट 3168 अरघट्ट. आयलिय 27 37gl. पीडित (of. आयल्लियाँ मल्लविय 21 5 8, 21 13 3 दत्त.gl. समर्पित. ___restlessness, आअल disease-PSM ) अवख (2) 42 1 2 चिन्ता (?). V आरोक्क-नि+रुध् stop, obstruct. (cf. V वठम्भ 40 14 2 अव+लम्बू G. रोकवू) -pres.1. S. अवठम्भमि 40 142. -pres. 3. S. आरोका 5367. भवणीय 55 12 5 ? आलण-खम्भ 25 15 10 आलानस्तम्भ, अवयजिय 39 1 1, 47 4 1 दृष्ट (cf. आलिद्ध 228 2gl. आलिङ्गित. अवयज्झ-दृश He. 4 181). आलीढय 2699? अवलोय 30 7 9 [अवलोक ] अवलोकन, आवइ 35 11 2 आपद्. Vअवलोव [अव+लोक् ] भावग्गी 21 8.1 completely one's -pres. 2. S. अवलोवहि 37 68. own, gl. स्वाधीन, समस्त-कण्टक-रहित. अवसवण 85 4 5 अपशकुन ill-omened. आवजिय 29 1 1 [आवर्जित ] दृष्ट. Vभवहर अवधीर् Vावट्ट विलयं प्राप् disappear ( PSM ) __-abs. अवहेरॉव 28 119 -pres. 3 s. आवट्टइ; pret. part. अवहेरि 42 6 1 अवधीरणा (see I ). आवट्ट 2999 विलीन, नष्टः Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -caus. pret. part. • आवट्टिय 508 10 caused to disappear ( cf. I आवट्टिय 17 3 4 and pres part. en]. आवट्टन्तय 17 3 4 ; the meaning of there is to be revised). आवाह 3167gl. इक्षुवा sugarcane plantation. आसङ्घ=आ+श्रि. -pres. 1. s. आसङ्घमि 40 14.2. आसङ्घ 2162 (f.) आशंसा ( PSM ). GLOSSARY साइय 4494 आसादित, प्राप्त. भायण 41 15 9 आहव ( see I ). भाहर जाहर 5299 गमनागमन ? उगावर 488 2 [ उद्गमक ] raising. आहाणम 436 9, °44 12 1 [ आभाणक ] उग्गिण्ण 51 11 2 उत्क्षिप्त (see I उम्गीरिय ). illustrative anecdote. आहिन्दोलन 411 4 प्रक्षोभक. आहिन्दोलित 25 18 12 प्रक्षोभित. महु 40 18 10 अर्धचतुर्थ (cf. a. ऊँठ, ऊँऊँ). आहेडय 27 3 1 आखेट (enl.) hunting. € 38 19 3 fa. ° 33 6 •4 [ इष्टा ] इष्टका ( G. ईंट ). इहाल 25 7.3, 26 15 इष्टकामय. इन्द- दिसं 24 149 [ इन्द्र-दिशा ] पूर्व दिशा. इन्दवह 38 14 8 इन्द्रमह ( see I ). V ईसाम= ईर्ष्या - bear ill-will. -abs. ईसाऍवि 55 107. Ve wish; - pres 2. s. इहहि. enl.] उद्दीपक. 'उक्कोव [ उत्कोपय् ] उद्दीपय्. २९१ 'उक्खन्ध attack ( see below ); -abs. उक्खन्धैवि 25 19 7 (gl incorrectely धृत्वा ). उक्खन्ध 30 15, 55 10 5 आक्रमण attack (see also 10 9 6, 11 13 5; cf. उक्खन्द and ओक्खन्द=अवस्कन्द. 'siege' 'attack' P S M). उक्खय 21 8 7 उद्गत. उक्खल 24 125 उलूखल attack उग्गाम raise ( G. उगामवुं ); -pres 3. s. उग्गामइ 2514 8; pret part. उग्गामिय 25 173. - pres. 3. s. उक्कोवर 36 119 gl. उत्पादयति. • V उक्कण्ड ( for उक्कण्ड ? cf. PSM उक्कंडिअ = खण्डित ) खण्डू ( ? ); • -pres. 3. s. उक्कण्ड 37 149 (gl. renders it as qafa which is not satisfactory ). उक्कोण - गाय 41 10 3 [ उत्कोपन-कार उड्ड ( or उरुउड्ड ? cf. • उलुउंडिअ = प्रलुठित, raara (V. 1. अग्घवियय ) 49 116 पूर्ण ( उग्घव Hc. 4 169, अग्घव Hc 4 69 = पूरय् ). उच्चलिय 24 11 1, 2694, 30 1 उच्चलित started, marched. उच्चाइय 25 11 2 made to carry. उच्च 33115 [ उच्छिष्ट ] stale. उच्छ' 26 17 2 इक्षु. उच्छाह 31 168 [ उत्साह ] sort of fest - • ive songs in the utsaha metre. जोत्तिय 56153 [ उद्योचित ] unharnessed. 'उज्जोव 35 28 उद्योत. उज्झर 34 106 निर्झर ( see I ) . उह 25 10 8 उष्ट्र. उड़द्ध 21 5 9, 49 5 7, enl. उद्धद्धय 25 20 7, 46 6 6, 54 10 9, 54 12 10 नियन्त्रित subdued, subjected. (see उद्धद्धय 7 119 and ओट्ठद्धय 17 17 4 where the meaning is to bə revised). विरेचित) get pierced (2) -pres. 2... उड्डहि ( उरुउड्डहि ? ) 38 8 7; pres. part. उड्डन्त (उरुङ्कन्तई ) 23 11 4. Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९२ पउमचरित उण्हविभ 28 3 6 (1) made to exh- उम्मग्गिम 33 39 [ उन्मार्ग:इमन् ] विपथ___ale fumes ? (2). उष्णीकृत. गमन. उण्हालय 24 1, 24 4 10, 28 12 5 / उम्मह [ उन्मथ्-नाशय ] त्यज् [उष्णकाल enl.] summer [G. -pres. 3. S. उम्महइ 34 88. उनाळो]. उम्मायण° 27 3 6 [उन्मादन] one of उत्तर-सक्खि 53 23? cupids arrows. . उत्तार 33 129 तरणोपाय. उम्माहय 27 15 1, 31 1, 38 5 1 उत्तावलिय 36 15 2 त्वरणशीला (G. उतावळी). [उन्माथ enl.] विरहोत्कण्ठा (see I) उत्तावलिहूअय 56 15 8 त्वरायुक्त in a उम्माहि जन्तय 24 1 1 being made to hurry. yearn in separation. Vउत्थर= आ+क्रम् (see I) उम्मिल 32 6 9 (=उन्मीलित) उदित; f. -pres. 3. S. उत्थरइ 30 6 9; 3. pl. उम्मिल्लिय 497 10. उत्थरन्ति 43 157; inf. उत्थरहुँ 48 6 उम्मढय 44 4 3[उ मूढ enl.] नष्टमोह. 53; pret. part. उत्थरिय 29 4 1. उम्मेट 25 14 7, 39 10 7, 43 19, 'उत्थल 31 32 jump. 56 5 4 enl. उम्मेद्वय 49 59 [उद्+ उत्थलिय 30 4 7 jumped. मेण्ठ ] हस्तीपक-रहित. 'उद्दन्तुर 26 19 4 having projecting उम्वर-भवणु (v. 1. यउ वर-भवणु, उवर-भवणु) teeth. 36 116? उद्धृसिय 26 13 8, °34 10 3, 41 9 7 उरगमण 21 6 9, 27 10 6 उरग. पुलकित (ef. उद्भुसिय D. 1 115 and / उल्लल 56 12 8 उत्+प्लु (G. उलळवू). उद्घोस पुलकोद्गम; Hemacandra gi- -abs. उल्ललेवि 56 12 3. ves gefta as the Sk. original; cgl 26 8 2, 31 3 5 heaving, unApte has उद्भूषण horripilation; dulating; 24 2 5 कोलाहल. all probably godack to उद्+हृष्य). 1/उल्हाव extinguish (G. ओलववु, उप्पकिय 26 11 3,30 4.6 (पङ्क )लिप्त. होलववं); उप्परन्ते (v. 1. उप्परंति; उपरत्ते). 44 12 -pres. 3. S. उल्हावइ 24.1 6. 6 in the end ? (ef. a. H. उपरांत उवयासिय 35 2 6 आलिङ्गित ? (cf. अवयाinoreover). सिय-आलिङ्गित PSM). उप्पाड 33 7 3 [ उत्पाट ] उन्मूलन. उववस 30 109 उपवास... Vउप्पाल fly (2) उवसोह' 25 5 3 [उपशोभा ] adorn-abs. उप्पालेंवि 52 5 3. _ment ? 'उप्पील° 31 2 1 संघात (see I) उवहाणय 24 1 10 उपधान enl. 'pillow', Vउपेक्ख [उद्+प्रेक्ष् ] glance above gl गन्दुकम् (?). -pres. 1. s. उप्पेक्खमि. gl. ऊर्ध्व / उव्वड-उत्+पत्. पश्यामि. -pres. 3. 8. उव्वडइ 29 95. उन्भड 31 6 10, 40 2 3 उद्भट form- °उध्वरियय 40 3 10 अवशिष्ट (see I idable उव्वरिय). उब्भन्ती 29 57 उद्घान्ता: उब्वीरण° 47 4 5 विदारण, चूर्णन. उठभन्दी 2957 उद्यमाना. 'उन्षुण्ण 40 177 उल्बण (D. 1 123); उमग्ग217 8 उन्मार्ग. gl. टप्पर ( कर्ण). Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY face: उज्वेक्खिय (v. .. उप्पेक्सिय) 26 2 4 Vओराल गर्न . उपेक्षित. ___-abs. ओरोलॅवि 38 9 5, 56 119, उन्लेढाविय 217 4 उद्वेष्टित freed from 56 13 7. siege. 'ओरालि° 34 1.0 8, 37 14 5, 40 17 5 Vउव्वेल्ल नृत् -dance, move quickly rumbling roar (cf. D 1 154 as in a dance. ओरल्ली-दीर्धमधुरध्वनि and ओराली PMS) -pres. 3. s. उव्वेल्लइ 34 3 8.42 10 ओलग्ग 25 3 10 सेवा. 7, 30 66; pret. part. उव्वेल्लिय ओवइय 24 12 6 अवपतित ? 46 1 4; pass. pres. 3. s. उव्वेल्लिजइ ओवक [from अप+वक्र ] turn away 24 12. face in dislike; उहु 26 12 6, 29 3 6, 32 2 4,325 -imp. 2. s. ओवङ्कहि. 3, 4 yonder, that one. cf. ओह V ओवड [ अव+पत् ] fall upon; (H. वह ). -pres. 3. s. ओवडइ 53 1 7; gl. renders vaguely as आगच्छति; pret. ऊणय 45 10 10 [ऊन enl.] gl. उत्सुक, __part. ओवडिय 23 11 5gl. निपतित. निःसाधार. V ओहट्ट [ अप+घट्ट ] push back; ऊरुव 55 1 15 उरु enl. -pres. 1. 8. ओहट्टमि 492 6. ओहट्ट 42 118 diminished (cf. एकल-वीर 55 7 5 unaided hero (G. ओहट्टइ Hc. 4 419; G ओट ebb). ___एकल वीर ). ओहर° 23 13 9 जलचर-विशेष. एक्कोवर 33 1 3 [एकोदर ] सहोदर. ओहावण° 37 8 5 [अवभावना] परिभव. . एज 37 13 3 एहि come. ओहु 40 18 1 that one cf. उहु एत्त 30 5 2 इयत्. (H. वह). ओहुल्लिय 26 12 1, 31 1 9 म्लान (see I) एत्तड 27 10 3, fem. enl. एत्तडिय __3087 इयत्. कइकेय 48 13 6 [ कपिकेत ] कपिधज. एवई 34 3 9 एतावत् (see I). कइद्ध 46 9 1 [ for कइद्धय ? ] कपिध्वज ? एवं 35 6 4 एवम्. कइवार 35 8 9 स्तुतिपाठ panegyric; gl. Vओभर अव+त. wrongly guesses the meaning as -abs: ओअरवि 33 16. कृतादर (Old G. कइवार). कक्कड° 35 1 53, 37 15 4, (corrupt ओए 387 8 एते those for कक्खड ?) कर्कश (qual. केश). ओकार 24 1 3. कक्कडय 26 14 5 कर्कटक the sign भोज्झर 31 3 7 निर्झर ( see उज्झर) cancer. भोट्रद्धय 46 11 10 नियन्त्रित (see उट्ठद्वय). कक्कर 24 3 9 कर्कर (H. कंकड, G. कांकरो). . ओणल्लय 29 5 5 अवनत, gl. पतित ( Mp. क-का 27 15 5 the syllables क and का. ___ अधःपातित). 'कङ्काल 27 4 9, 44 15 6 gl. वर्षाकाल. भोमालिय 25 76,2864, [ उपमालित] कचोर' 50 119 dried and fried pi विभूषित, शोभित; enl ओमालियय 36 34 ckles (er. Bh. कच्चरा, 4. काचरी). ओमुच्छियय 27 3 7 उन्मूर्छित enl. कच्च22108 काच. ओरसिय 27 4 6 उद्रसित. कच्चोल 25 11 3 bowl. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९४ पउमचरित क 26 11 6 कञ्चक. कलियारय 21 1.8, 21 10 1 [ कलिकारक ] कडत्तय 45 12 14 क्षीणत्व ? (कड क्षीण कलह-कारक. ___D. 2 51). कलरिय 45 12 4 (f.) कान्दविकी, gl. अन्न'कडमद्दण 36 5 3, 40 7 4, 41 1 6, पाक-स्त्री (cf. कुलरिअ-कान्दविक D. 2 41). 4692, 48 89, 55 6 2 विनाश, कल्लोलावन्त 56 8 6 कल्लोलवत. ' विध्वंस; 37 131 विनाशक. कसण 26 1°, 27 8 2 कृष्ण black. °कडयडन्त 51 1 6 (ono.) cracking कहकह' 28 12 1 (ono.) sound of (G. कडकडतुं). laughter. कडिल्लय 46 5 6 कटिवस्त्र (D. 2 52). 52 )... कहकहन्ति 32 9 8 (ono.) laughing कटुआविय 25 157,2517 10,2997noisily. प्रहृत, पीडित, पराभूत (quali. forces;' के 5395 जलम् . see I). कं दिवसु 22 3 4, 38 19 3, 40 14 5 V कढकढकढ ( intensive of कढक्वथ ) I some day. boil intensely. -pres. 3. pl. कढकढकढन्ति 27 56. ___ कंसाल 24 2 3, 29 11 7 [ कांस्याल] कडाकति 52 9 5 [कर्षाकर्षि ] fight in वाद्यविशेष. volving mutual tugging and | काई 34 1 1, 2, 4, 5, 6, 7 किम् . pulling. काणीण 34 2 7 [कानीन ] कुमारी पुत्र. कणिक (f.) 45 124 douch of कामिल 41 105 (f.) कामेच्छा(?) काणका, कणिका D. 137: G. कणक. कणेक) "कायम्वार 38 114 [ कादम्बरी मदिर कण्डाकण्डि 5293[काण्डाकाण्डिlaficht कायर 82227 कातर (G. कायर ). ___employing arrows. कारावियय 30 117 (enl.) कारित. कण्णारय 43 6 11 [ from कर्ण+आर] काविढि 45 4 9 gl. वासचूर्ण. . goad or goader. कि (ण)32 143, 4, 5, 6, 8, 369 कण्णारियय 27 10 1 (enl.) goaded. 4 किं (न). कण्णावत्तल 26 11 7 कर्णावर्तवत्. किडिकिडिजन्त° 47 5 1 (ono.) emittiकद्दिउ 29 2 6 when ? gl. कस्मिन् दिवसे ing rattling sound (as of dry(ef. G. कदी some day). bones) (cf. किडिकिंडिया PSM.) कदिवसु 45 7 10 some day. किण 28 12 5 किम् (cf. किणा HC. 3 69) कन्दिवसु 47 3 5 some day. किण्ण 28 8 1 किं न, कप्पइ 26 8 5 is eut. / किलकिल (ono.) scream with कप्परिय 39 69, 3977 दारित ( D. 2 joy, chuckle कलरवं कृ (cf. G. किल20); gl. विदारित, once विध्वस्यते; 40 o Pasta shout of joy ) 2 10 कृत्त. -pres. 3 pl. किलकिलन्ति 32 3 9, कप्पिय 39 7 5 कृत्त (see I कप्प). 32 9 8; pres. part. 'किलकिलन्ति कप्पुरिस 39 4 8 कापुरुष. 29_5_9; pret. part. किलकिलिय कयार 54 11 1 तृणाद्युत्कर refuse 33 13 9. (D. 2 11). 'किलिविण्डि° 23 11 5, 46 4 3, किलिकरम्विय 26 67 [करम्बित] मिश्रित. विण्डिय 407 5?.. कलाय 27 156, 36 1 6 [कलाप] gl. किसलय 27 15 5 शिशु ? मयूर. कीसा 28 123 कीदृशम्. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कुडीर 22.€ 4 [कुटीरक jgl. तृणगृह. कुडुक्क-वयण 25 10 7 ? कुण्ट 34 2 6 hunch-back ( cf. c. कोटियो ). कुमारि 31*57 [ कुमारी ] 1. पृथिव्यां मृत्यु. खट्ट 3966 खट्वा. कुम्मुण्णय 26 103 gl. कूर्मोन्नत कुरुड 25187, 26 188, 27 13 8, 381710, 4023, 4759 क्रूर ( D. 263 ). ( cf. a. करडुं harsh ). कुलय 23 1 6 कुलक. कुलुगुल ( on ) caw ( cf. a. कळकळं ). - pres. 3. s. कुलुगुलइ 5686. कुसुमाल 25 32 चोर. V कुह-कुथ् rot ( G. कोहवुं ) GLOSSARY - pres. 3. pl. कुहन्ति 3379. कुहिण 38 105, 38 128 मार्ग ( see I ). कुहेडय 54 11 4 ? ( The meanings चमत्कार उपजानेवाला मन्त्र-तन्त्रादि ज्ञान or वक्रोक्तिविशेष, आभाणक given in PSM., though inapplicable here, vaguely point the direction). 'क्रूर' 25 117 ओदन. कूवार 234 11, 3739, 3741, 38 13 2, 42 3 7, enl. कूवारय 40 183 urgent call for help in extreme distress. केइय 5397 केका, gl. शब्दित. केन्तडय 21 1 कियत्. त्तिय 21 119 कियत्. साकेसि 5294 केशाकेशि. कोट्टवाल 51 12 7 नगररक्षक ( G. कोटवाळ ). कोड 36 11 7 (corrupt for कोड्ड ? ) कौतुकम् . कोडावणय 361, (f.) कोड्डावणिय 2959 कौतुकोत्पादक ( see I ).' कोमा 25 199, 40 14 10 म्लान (cf. कुम्मण D. 240 ). कोण्ड' 29, 1, 32 2 11 कोदण्ड. कों वि 25 15 7, 44 142 कोsपि. 'क्विय 46 62 कृत. V खत्र hesitate (cf. a. खंचावुं ) -imper. 2. s. खचहि. V खज्ज ( passive of / खा ) be eaten - fut. 1. pl. खजेसहुँ 3266. २९५ खट्टावण्ण 50 11.11 sort of curry of sour taste (cf खट्ट = तीमन D 2 67; G. खार्ड, H खट्टा sour ). खडक्क° °31 3 62, 43176 rock; gl. पर्वत ( G. खडक ). खडहड 23 1 7 छन्दोविशेष. 'खणखणाकार 46 4 3 ( ono ) rattling (of swords ). खण्ड - पयार 25 11 3 ( खण्ड - प्रकार ) मिष्टान्न-भेद. खण्डय 52 1 6 खङ्ग enl. ( G. खांडं ). खण्डसोल्ल° 50 11 2 sort of sweet prepared with sugar ( सोल्ल = पक्क ) cf. गुडसोल. खद्ध 3482 खादित ( see I खद्धय ). खन्धय 23 1 6 [ स्कन्धक ] छन्दोविशेष. खलखलखलन्ति 31 36 gurgling ( ef.. G. खळखळती ). खव ( क्षपय्) destroy ( karmas ) - pres. 3. pl. खवन्ति 30 10 9. खाइय 2399, 2853 [ खातिका; D. 2 73] परिखा (G, खाई ). खि लिहिलन्त 40 165 (ono) neighing. खीलिय 25 178 कीलित pinned down. खुज्जय 264 8 कुञ्ज enl 'खुण्ट = त्रोटयू (cf खुट्ट Hc. 4116 ) -abs, खुण्टेंवि 409 11 Vखुड = त्रोटयू [ Hc. 4116 ] -aba. खुडेंवि 40 10 5; -pres. part. खुडन्त 4176 pret. part खुडिय 36 4 8; agentive खुड 44 139 विनाशक. खुत्त 33.11 7 निमग्न ( see I ). Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९६ पउमचरित खुप्पन्त 2367,254 4,°40 167°, enl °गुडसोल्ल 50 11-12 (गुड+सोल-पक्क) sort खुप्पन्तय 30 8 9, fem. खुप्पन्ती 23 67 of sweet prepared with gul मजत् (see I खुप्प). (molasses). cf. खण्डसोल्ल. खेउ 31 16 7 (काल)क्षेपः "गुप्पन्त° 46 4 3, f. गुप्पन्ती - 23 67 खेड्ड 30 4 1 खेल, क्रीडा. व्याकुल ( D. 2 102). खेरि 40 163 क्षोभ uneasiness, anxi- गुमुगुमुगुमन्त 40 16 6, 511 5 (ono.) iety (see I). humming. गुलगुलन्त 26 13 1, 37 14 4 (ono.) गङ्गाहिसेय 43 9 6 [गङ्गाभिषेक ] शङ्कर, ____grunting (elephants). गोल्लिय' 26 11 पुलकित. गुलियारय 50 11 14 मधुरतर ( comp. गणियारि 26 138 करिणी. __en'. of गुलिय from गुल-गुड; ef G. गण 27 2 9, 42 7 8. (m.) गणना. ___ गळ्युं sweet). गन्तय 29 119 (enl.) गायत्. Vगुलुग्गुल (onom.) grunt. गन्धव 25 18 8, 27 1 6, 53 3 8 गन्धर्व. -pres. 3. pl. गुलुग्गुलन्ति 32 3 7. गन्धोवय 22 1 2, 22 2 6 गन्धोदक. गुहिल 27 14 9 गहन. गब्भिण 25 2 4 गर्भवत्. गेग्गदु (V. 1. गेगेगेदु, गिगिदुगि) 56 1 11 गम्पिणु 27 14 9 गत्वा. (ono.) sort of rythmic sound गयासणि 25 14 8, 43 16 1 [गदाशनि] (of beating drums). f. गदा (of. वजासणि, सरासणि). गेज 56 5 1, गेजा 26 13 3 ग्रैवेयक गरुवत्तणय 34 4 9 (enl.) गुरुत्व. (cf. गेजल D. 294). गरूवय 55 1 गुरुक enl. 'गेण्हण 25 17 3 ग्रहण. गल° 2929? गों 26 10 10 नेत्र. Vगलगज [गल+गर्छ ] grunt; गोण 56 15 4 गो. -abs. गलगजेंवि 25 12 9; pres. pa गोन्दल 24 22, 24 2 6, 40 17 3 ___hubbub and confusion; 407 3 rt. गलगजन्त. confused mass; 26 5.8 gl. सुरतगलत्थ 51 52 क्षेपक, विनाशक. व्यापारसंग्राम. गलथण 48 7 7 क्षेपण (गलत्यिअक्षिप्त D. गोपय 49 2 4 गोष्पद. 2 87). गोल' 27 14 5 f. गो (गोला D. 2 104). गलथल्लण 41 1 5 क्षेपण (cf. गलत्थलिअ= गोव 34 11 2 गो enl. क्षिप्त D. 287). गोसीर 34 12 9 [गोशिरस् ; or corrupt गलिण्णय 44 1 9 कण्ठाभरणविशेष ? ____for गोसीस-गोशीर्ष ] चन्दनविशेष. गह-कल्लोल 27 10 6 [ ग्रह-वैरिन् ] राहु गोह 29 5 8 जार ( PSM ). (see I ). गहवइ 25 ]: 2 [गृहपति] गृहस्थ, gl. कुटुम्बिन्. घ. 28 8 4, 31 59, 34 4 5, 34 5 3, गहिर° 27 4+6 गभीर. 6, 8, 9, 34 7 4, 34 8 8, 35 6 2, गायण 30 3 4, 30 52 [गायन ] गायक. 38 97, 52 3 10, 5453 expleगायत्ती 23 64 गायत्री, gl., गावित्री (cf. tive particle; gl. once 'शीघ्रवाची' ____G. अवतरी cow). इति देशीनाममालायाम् ; elsewhere सांप्र'गुड 40 6 10 कवचविशेष ( PSM ). तम्. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ घग्घर 46 1.3 क्षुद्रघण्टिका ( see I ). घङ्खल 45 78 कलह and मोह recorded in PsM. are inapplicable. Some meaning like 'desert' 'parched land' may, suit. घणाघणि 529 4 घनयुद्ध a fight using large hammers. GLOSSARY घरवार 24 128 गृहद्वार ] household, property (G. घरबार ). घरास 22 11 3 गृहाश्रमम्. घवघवन्त' 46 1 3 tinkling. "णि 21 89inducing toxic घोण - वडिय 4657 वक्रितघोण with the nose turned away. घवघवघवन्ति 31 35 roaring ( river घोणस 32 5 10 [ गोनस ] सर्पविशेष. घोल° 24 25 घूर्णन. stream ). .pres. 3.s. घिवह 27 14 3. V घुम्म=घूर्ण; coma. घिणि° 32 6 3, 39 7 6, 54 11 3 ( at all the three places compounded with °विट्टल ) ? त्रिणिहित 39 69 (onom.) humming. ° पन्त 37 34 ( corrupt for थिपन्त ? ) • विगलत् (•cf. थिप्प=वि+गल् Hc. 4 175 ) 'घियऊर 50 116 [ घृतपूर ] मिष्टान्न - विशेष ( G. घेवर ). V घिव=क्षिप्; - pres. 3. s. घुम्मइ 26 75. घुम्मय 21 9 2 घूर्णित. 'घुम्मन्त' 24 2 2 (onom.) emitting the ghum sound ( cf. घुमघुमय PSM ). घुरुग्घुर (onom.) grunt (w. r. t. ● pigs) (ef. a. घुरकं ) - pres. 3. pl. घुग्घुरन्ति 32 38. 'घुरुघुरुहुरन्ति 31 3 3 (onom. ) repea - tedly emitting ghuraghuru sound; roaring. / घुल=घूर्ण; V घुसल= मथ् (HC. 4121 ); - pres. 3. s. घुसलइ 37 14. / घोट्ट = पा drink (HC. 410 ); - pres. 1. s. घोट्टमि 3863; pret. part. घोट्टिय 4946. at 46 10 9 drinker. घोड 3863 gulp ( cf. घुण्ट HC 423; . घूंट, घूंटडो ). ↑ 'चक्कय 28 6 6 ( 1 ) चतुष्क square, चइतालय 24 6 1 चैत्यालय. चउप्फलिय 3987 [ चतुष्फलक ] having ( 2 ) sort of decoration ( G. चोक ); four parts or slices? २९७ चउरङ्ग 38 1 10 chess. चउरद्ध 24 14 9 अर्धचतुर्थ. चक्कल 26 107 [ चक्रल ] rounded. चक्कलय 23 16 चक्रलक. चक्कहय 24 1 3 from [ चक्राह्वय ?] gl. चक्रवाक. चक्कार 34 37 चच्चर 56 146 [ चत्वर ]gl. रास-स्थान. चच्चरि 2867, 38 11 4 चर्चरी. चञ्चरिय 40 166, 514 4 चञ्चरीक. चिक्क 5143 विलेपन. -press घुलइ 2676; abs चन्दिणय 33 11 6 चन्द्रिका. gafty 38 17 7. चिकिय 4027 विलिप्त. चञ्चिक्किय 34 104 विभूषित ( cf. चच्चिक्क = विभूषित D. 34 ). चडक 43 15 9, 43 178 विद्युत् ( cf. He. 4 406) 51 9 5 मर्दन, चड्डिय 26 11 4 ° चड्डियय 43 11 2 आरूढ. 'चड्डिय 3795, 53 85 पिष्टु, मृदित ( Hc. 4 126, 185 ). चन्द° 38 145. (?). चप्प press crush ( cf. चम्प ); Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ २९८ पउमचरिउ -pres. I. S. चप्पमि 29 43, चप्पइ चेयारि 519 8ifour. 21 3 6%; abs. चप्पेवि 49 10 103 चोक्ख 26 159 चोक्ष. -agent. चप्प 31 153 विनाशक. चोज 2385 आश्चर्य. चप्पणय 21 1 10 crushing. °च्छइ 41 59 (=अच्छइ ) is. . 1/चम्प crush (cf. चप्प; G. चांपवूpress, 2016 7 माह shampoo ). छत्तरिय 56 2 4? gl. विस्तारित, अन्तरित. -abs. चम्पेंवि 30 8 4. छप्पण्णय° 30 4 5 विदग्ध; gl. छइल्ल (D. चयारि 21 4 8 चत्वार. 3 24 ). चरण 37 4 3 भक्षण. छाण 44 11 9 शकृत् (G. छाण). चलवलय 40 16 5 चञ्चल (ef. चलवलण= छाया पेक्खणय 52 8 10 [छाया-पेक्षणक] चञ्चलता PSM; G. चळवळ f. agitation) छायानाटक, gl. इन्द्रजाल. 'चलिय 55 5 2 (for वलिय? G. वळी) 'छारय 32 3 5 ऋक्ष bear'; gl. wrongly छार 35 115[क्षार] ashes. rafter ? रक्षा or छायारक्त (D.326). चाउद्दिसु 29 8 9 चातुर्दिशम्. छाहि 26 137 छाया. "चाउल' 24 12 6 तण्डुल (G. H. चावल). °छित्तय 26 4 2 (enl.) स्पृष्ट. चामियर 26 164 चामीकर. छिन्दाछिन्दि 52 95 a fight involving चामीयर 26 15 1 चामीकर. on both sides piercing with चाल 53 5 6 forty? weapons. चाहिय 46 8 6 दृष्ट. छुडु 21 6 4, 40 15 10 यदि; 24 12 4, 1/चिक्कमचंक्रम् walk, move about 25 2 11, 33 1 9, 44 4 9, 44 13 -pres. 3. s. चिकमइ 56 1 4 4 (gl. 9 शीघ्रम् . • गच्छति); pres. part. f. चिक्कमन्ति छुडु छुडु 24 8 5, 267 2, 27 13 4 294 8. 49 102-4 क्रमेण% B3111-1? छडु चिञ्चइय 32 3 13 अलङ्कत (चिंचअ मण्डय् में छुडु में 36 2 2 क्रमेण; छुडु......छुडु Hc. 4 115). 3527? चिन्तावण्ण 23 31 चिन्तापन्न छुल्लुच्छुलय 45 10 10 अधीर; gl शीघ्रः --- चिरिडिहिल्ल 34 11 3, 'चिरिडिहिल्ल 37 1 4 'छुह° 33 6 4 सुधा. दधि (चिरिड्डिहिल्ल D. 3 14; छीहिंडिभिल्ल छुहालय 28 67 (1) सुधावत् , (2) क्षुधावत्. D. 3 30). छढ 32 12 9 क्षिप्त. , , चिलिव्विल 54 11 1; अशुचि-लिप्त ? छेय 26 17 3 पर्यन्त, एकदेश ( D. 3 38 ). (ef. चिलिच्चिल=आई D. 3 12 ) enl. छोह 25 3 9, 48 5 3 [क्षोभ ] आघात; चिलिव्विलय 39 62. loosing throw (in gambling )? चिलिसावण 3979, 55 16, enl. चिलि- जइउ 404 7 यदा. सावणय 39 7 2, 54 47 जुगुप्सोत्पादक? जउ जउ 25 16 10 यत्र यत्र. चुमुचुमुचुमन्त° 40 16 6 humming. जगडन्त 33 9.9,39 107, enl. जगडन्तय चुम्भल °46 4 6,051 1 3° शेखर, अवतंस 25 18 4 quarreling. (see I चुब्भल). जञ्चन्ध 27 12 4 जात्यन्ध. चूडि 49 13 6 ? जड 29 1 4 (1) जड, (2) जटा. Vथेग-ज्ञा. जडहारिय 24 116 जटाधारिन् enl; जड़-pres. 3. D. चेयइ 26 8 8. विनाशित? Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY २९९, जणेर 22 6,8 जनयितृ father. जोकारिय 24 10 1,404 3 haileu. जण्हुय 51 14 11 (fem.), जण्हुव 38 जोत्त 38 11 7 ? (cf. जुण्ण-जोत्त I ). 11 7 जानु (see जुण्ण-जोत्त I). जोह 39 10 6 [ योध] gl. पुरुष (cf. the जमकरण 36 3 5 [यमकरण] मरण (see I). meaning 'सुभट' and 'पुरुष' given जम्पण 25 19.1 मुख. . for गोह in PSM ). जम्पणय 49 3. 10, 56 13 9 public जे (after सो) 25 19 6 एव (G. ज). gossip, slander. V झङ्ख-प्र+लप् prattle; जम्बू 38 106 जम्बुक. -pres. 2. S. झलहि 52 2 3. जर-जजरिहोइ 33 6 8 जराजर्जरीभवति. झड 27 12, 3 sudden onslaught, जरढ 247 2 जरठ 'aged', hence crash. ___ 'setting'. झडक्क °25 157, 31 3 6°, °32 10 2', /जलजलजल burn furiously (onom.) ___°37 9 8 sudden rushing on___pres. 3.pl. जलजलजलन्ति 27 57. slaught. जलजलंजलजलजल 28 2 5 (onom.) झडझडझडझडन्त 28 2 7 (onom.) strsound emitted by burning iking so as to produce jhadathings. jhada sounds. जलद्द 22 5 5, 26 8 7 [ जलार्दा ] wet Vझडप्प to catch hold of (G. झडपq ___clotb. snatch) जब्वेल.37 13 3 at the time when, -pres; 3. S. झडप्पइ catehes hold ___when. of (in attack), strikes; pret. जाईसर 352 1 [ जाति-स्मर ] remembe- part. झडपिप्य 32 12 6 caught . , ring former existences (see within (Bh.=31117809 ). PSM); 2259 पूर्वभव-स्मरण. झम्प 374 8 झम्पा. जाएवय 38 167 गमन going (cf. G. झल्लरि 26 14 3, 'झल्लरी° 24 2 4 झल्लरी. जवू). झसर 35 12 4 आयुधविशेष. (see I). जीवगाह 25 18 1, 30 6 9 जीवद्ग्राह झसाल° 32 3 1 तट-युक्त ? capture white alive. झाण 29 1 11 जीवाउ 22 3 6? ध्यान. जुज्झविय 25 15 7 ( was) fought झिन्दुअ (v. I. झेन्दुअ) 23 4 8 कन्दुक. ___with. . झुणिजइ 24 13 8 ध्वन्यते. जुवल 32 7 10 युगल. झुम्बिर 46 1 7, 55 58 लम्बमान (cf. जूआर 42 10 5 द्यूतकार (of. G. जूआरी). G. झूमq hang). जूरवणी 41 4 4 खेदयित्री. 'झुम्वुक्क 55 5 8 स्तवक ( of. G. झूम) जैम-जैम 25 3 10 either...or. or sort of chapdelier (cf. G. जेमन्त 48 106 dininy. झुमर)? जेमणय 51 2 10 दक्षिण (-हर) (G. जमणो). झुलुकिय° 46 57 ज्वलित (cf. झुलुक्क जेम्मइ (v. b. जिम्मइ) 21 22 [जेम्यते] sudden flare-up PSM'). - झेन्दुलिय 36 15 5 gl. पुंश्चली. भुज्यते. जेवं 35 6 4 यथा. टक्कर 25 15 5 संघट्टन or लत्ता. जेवा 25 74 (pl.) like (G. जेवा). टङ्कारव 24 2 5 tinkling sount: . जोइसिय-चक्क 26 148 ज्योतिश्चक्र. टट्टरी 40 17 4 वाद्यविशेष. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०० पउमचरिउ टणटणन्त 46 1 2 (onom.) chiming. / ढङ्क=cover ( ef. ढक्क He. 4 21; G. टण्टन्त' 24 2 2 beating ( tabor). ढांक); टालिय 237 7 विनाशित. -abs. ढड्डेवि 23 119; pret. pert. टिविल° 24 2 2 (fem.) sort of tabor. enl. ढकियय 33 6 4 आच्छादित. टेण्ट 56 14 7 (f.) द्यूतस्थान (D. 4 3) ढस 49 17 3, 55 10 3 धेर्य ( ef. G. ढाढस f.). डउँडउँ 56 1 8 (onom.) sound of , - ढण्ढर° 51 3 6gl. पक्षिविशेष or राक्षस Damaru. डक्क 25 6 8 battle cry. (D. 4 16=पिशाच ). °डक्कार 40 3 5 battle cry; gl. लीला या दुक्कादुक्कि 52 9 2 fight at close quarगर्जित. ters (from दुक approach, G. ढूकवू). ढेक्कार 24 13 3, 27 17, 32 10 2 डङ्क 21 6 9 दशति ( ef. G. डंखवू ). ____bellowing. डमर 224 5, rebellion 33 3 10. ढोइय 31 9 2 [ ढौकित ] brought near. 'डमरकर 29 1 भयकर. ढोर 33 11 7 पशु (G. ढोर). डर °27 2 3, 29 1 10 (1) [दर ] भय (G. . डर ), (2) वृषभविशेष, gl वृषभ. कुड 23 1 7 [ नर्कुट ] छन्दोविशेष. Vडस-दश् (G. डसq ); णक्खच्छोडी 36 128 [नखच्छोटिका ] -abs. डसेंवि 26 19 3. ___ crackling of fingers. डहइ2169 दहति. ण 45 128 gl. (1) कूटद्यूत, (2) नृत्य. 'डामर 27 1, 29 1 भयकर ( णडिय 33 113 व्याकुलीकृत. डामरिय 3399 revolter. णण्डिक्क 3023gl. व्याध. डाल 26 12 6, 29 4 6, शाखा. जत्थ° 47 1 11 नासारज [D. 4 17; of G. डिण्डीर 23 13 7°,°27 4 4,313 4० फेन. नथ nose-ring). डिम्भ 23 135 शिशु. णन्दणवणिय 33 3 7 [नन्दनवनिक ]; उद्यानडिविडिक्विय 34 104 अलङत.ol. अनलिप्त पाल; gi. वनपाल. (of. टिविडिकिय अलङ्कत PSM; टिविडिक= Vणयणकडक्ख look at with a side HE HC. 4 115; and meanings ____ glance [ from नयन+कटाक्ष ]; .. -pres. 3.8. णयणकडक्खइ38136%3; of चच्चिक्क ). abs. णयणकडक्खेंवि 37 7 7, pret. डीण 56129 डीन. part. णयणकडक्खिय 23 139, 26 दुम्भिय' 23 13 5 gl. विदोलित i. e.. 11 2, 38 3 1; agent. °णयंणकडक्खण आन्दोलित. 44 16 11. डहाहन्ति 31 3 3 emitting dasha- णयणामेलय 31 12 10 [नयन+आमेलक] duha sound while splashing. दृष्टिमिलन. Vडेव-उद्+लङ् ( PSM); णवल्ली 31 8 5 नवा (G. नवली). -pres. 3. pl. डेवन्ति 2565. °णाईत see पुर-णाई 'डोय 46 107 दारुहस्त wooden laddle णाडय 31 7 2 राजु (G. नाडु). (D. 4 11; G. 'डोयो). णाडय 27 12 8 [नाटक ] नर्तन. डोल्लन्त 26 5 11 swinging. णायउ 31 25 न आयातः Vडोह-muddle (G. डोवू mix in a णाव 37 9 2 नौ (G. नाव). liquid ); णाहिँ °54 6 3 न (G. . नाहिँ ). -abs. डोहें वि 26 11 3. णिक्विउ 30 1 निष्कृपः Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY 1/ णपक्षण णिक्खणनि+खन् thrust deep; Vणिव्वट्ट (from निर्+वृत् ? circular) • -abs. णिक्खणेवि 56 15 2. fly over in a circle ? णिग्गय 26 19 8 निर्गज. -pres. 3. S. णिव्वट्टइ 41 15 7. णिघोस 23 2 1, 31 15 9 निर्घोष. Vणिव्वड 27 9 9 निस्+पद्, सिध् । णिञ्चन्दाइच्चय 23 5 8 निश्चन्द्रादित्यक. -pres. 3. S. णिव्वडइ 27 9 9, pret. णिचूयय 47 4*2 (1) चूत-रहित, (2) चूचुक- part. enl. णिव्वडियय 53 4 2. . रहित (चूअ-स्तनशिखा D. 3 18). णिव्वाड-select ( M. णिवडणें ); णिजन्तिय 35 13 5 [निर्यन्त्रित ] नियन्त्रित.. ___-abs. णिव्वाडेवि 21 13 4. °णिज्झरण 21 2 3 निर्झर. णिव्वाहण 23 98 [निर्वाहन ] वाहनरहित. णिज्झाइय 27 13 1 [निध्यात ] closely °णिवूढ 22 12 7, 23 1 10 कृतनिर्वहन, ____ observed. पारप्राप्त. णिडरिय °25 26°, 25 5 6°, 25 9 १०, "णिसण्ड 41 168 समूह ? °32 6 3°, 36 10 2', °37 15 6° है णिसाम 25 206, 26 1 8, 31 16 1 भयोत्पादक ( usually quali. नयन ). (=निःशामक) विनाशक. °णिणद्द 32 123 निनाद. Vणिसुम्भ-नि+शुम्भ् ; -pres. 3. S. णिसुम्भइ 38 2 6%; pret. णित्त 22 8 3 ?gl. नत. part. णिसुम्भिय 25 15 5. णितसिय 256 5 ? जिसेणि 22 4 3, 33 8 9 [निःश्रेणि ] laddणित्तुरङ्ग 26 198 निस्तुरङ्ग. der ( ef. G. नीसरणी). णिदरमलिय 5093 परिमृदित. Vणिहस-नि+घृष् scrape; णिद्धण 39 11 8 भार्या-रहित. -pass. pres. 3.s. णिहसिजइ 2125:' द्धिाडिय 33 58 निस्सारित. pret. part. णिहट्ट 37 8 3 निघृष्ट. गणिप्पसर 3638[ निष्प्रसर]gl. निष्प्रताप! णीरज 5396 नीरजस्क. णिफणालय 40 123 फणा-रहित. णील° 43 11 4 (1) Nila, (2) इन्द्रनील. णिप्फरिसय 35 13 2 [ *निष्परुष enl.]gl. Jg. Vणीव [ निर्+वा ] become tranquil; ... रूक्ष (ef..D. 4 37 णिप्फरिस-निर्दय ). -pres. 3. S. णीवइ 55 8 9 gl. शीतणिमिय 33 106 स्थापित. लतामायाति. णिम्माइय 239 1 निर्मित ? णीसङ्ग 24 13 4 'without horns' or Vणियत्त-निवर्तय; "without halter' (gl. संग-शृङ्ग or __-abs. णियत्तेवि 31 3 1. रज्जुबन्धन; f. संगा-वल्गा D. 8 2). णियमत्थ 36 109gl. नियमस्थ. णीसन्दण 26 19 8 निःस्यन्दन without णिरक्षण 27 13 2 gl. (1)अलिअररहित, chariot. • (2) पाप-रहित. णीसावण्ण 23 79, 41 11 5 [ निःसामान्य] पिरन्ध 2223 अत्यन्ध. without a rival claimant; gl. . णिरारिउ 48 13, निश्चितम् , समस्त; 3199 असामान्य. णिरिण 22 123 अनृण. णीसाहण 23 9 8 [निःसौधन ] (1) सैन्यरहित, णिरुम्भ-नि+रुध् ; (2) gl. प्रसाधन-रहित; अनलङ्कत. ___-abs. णिरुम्भे वि 28 4 4. णेत्त 45 4 10, 47 1 9 (second णिवट्टिय 36 68 चूर्णित (ef. वट्टिय-चूर्णित meaning) [नेत्र] वस्त्रभेद fine silken PSM. and G. वाटवं-चर्ग ). cloth. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०२ पउमचरिउ वावह 3659 नाययति. तब्वेल 37 138'तदा. णोखी 31 123 अपूर्वा (cf. णोक्ख PSM; तामस 52 8 3 तिमिरास्त्र. ___णवखी He. 4 420; G. H. अनोखा). तालवत्त 26 197 तालपत्र. पहन्ति 26 155 स्नान्ति. तिक्खसिङ्गय 32 3 11 [ तीक्ष्णभृङ्ग : ni.] gl. महिष.. तइड 4047 तदा. 'तिडिक्क 48 9 3 (fem.) gl. अग्निकणिका तउ तउ 25 16 10 तत्र तत्र. (of. G. तणखो spark, तडको sunshine). तक्किसतक्किस 56 1 10 (onom.) the तिट 30 3 8 तिष्ठ. rhythmic sound takkisa (of तिमुण्ड 23 15 4, 37 5 6 त्रिपुण्ड्र. musical instruments). तिम्मण25 11 8, 34 115, 34 13 5, तकुच 28 8 3, 48 2 9 [ तर्कुक ] gl. 50 11 11; enl. "तिम्मणय 26 167 याचक. sort of curry D. 2 35. eqates तञ्च 24 10 3 तत्त्व. कुसण wuith तीमन which is rendतज-तर्ज. ered by Ramanujaswani as -abs. तजेंवि 25 12 9. 'sauce'; PSM. gives तीमण कढी तट्ठी 218 5 त्रस्ता. 'curry'; Apte records तेमन तडक 379 8 भञ्जक, विनाशक; gl. भञ्जन. 'sauce', 'condiment'). तडतडतडन्त 50 1 6 emitting tadas- तिय 27 14 5 (enl.) स्त्री. tada sound while breaking. ति-यण 26 4 2 स्त्रीजन. Vतडयड (onom). erackle (w. r. तियमइ 39 4 7, 9 स्त्री. to lightning). 'तिरिडिकिया 24 2 4 वाद्यविशेष, -pres. 3. S. तडयडइ 28 1 8; pres. तिसाइय 26 6 4, 27 11 7 तृषित. part. तडयडन्ति . तुणव' 26 14 3 (D. 5 16 ) झुयाख्यतूर्यतणु-अङ्गि 29 37 तन्वङ्गी. विशेष.gl. मेरी. तणुलुहण 26.63 towel. तुलग्गेहि 48 13 2 यदृच्छया (cf. तुलग्गंतहण 27 3 2 तद्विगुणित. काकतालीयम् D. 5 15 and तुलस्या यदृच्छा तम्बार 54 6 1 विनाश. PSM). तम्बोल 23 67 ताम्बूल. तुलाकोडि 2282 [तुलाकोटि ] नूपुर. तरण्डय 24 8 7, 45 13 10 नौका. तुल-लग्ग 3025 तुलालग्न. तरउकतरडक 56 1 8 the rhythmic तुहारी 21 11 3 त्वदीया. .. . sound taradaka (of musical तेइय 53 9 7 द्योतित. instruments). तेजा 34 37? तरेप्पिणु 31 16 4 (corrupt ? ) having तेण्णा 34 3 7 ? alighted. तेत्तडय 22 5 1 तावत्. तलप्प 31 9 6, 38 13 7, 40 12 10 तोण 27 4 8, तोणा 26 13 2 तूणीर, gl. ___stroke, slap. भस्त्रा (cf. G. भाथो). तलार 3569 नगर-रक्षक ( D. 53) तोसावण 25 17 5 तोषक. तल्लवेल्ल (v. 1. मल्लविल्लु 38 58 व्याकुलता तोणार 27 4 6 तूणीर. (ef. तल्लोविल्ल P S M and 3. तालावेली). तोर 35 14 8 [ तुवर ] कषाय (cf. G. तूरुं). तवङ्ग".55 5 4 गृहविभागविशेष ( occurs Vथक स्था; also in Bh.). -abs. थकवि 2257. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ling. GLOSSARY ३०३ थट्ट °2538, 025 102 समूह (cf. G. 8ठ. दिसेव 38 7 5 [दिग्+सेव ?]gl. पथिक. .थड °23 66,025 6 3,029 4 7, 402 दुअइ 48 2 1 द्विपदी. .3_row, battalion, group; gl. दुइ 33 7 6 द्वौ+अपि. wrongly equates with वन. दुक्खोयर 27 108, 27 11 5? gl दुःखोदर थत्ति 2335 विश्राम halt ? (cf. थत्तिअ D. दुगुज्छण 50 12 7 जुगुप्सन, 516; from स्थाप+ति ? )... दुग्ग 24 3 7 दुर्गत, दरिदिन्. थद्धय 34 13 6 [ स्तब्ध enl.] dense, दुग्धोट्ट° 25 58, 32 13 9, 37 6 3, 40 thick. 16 6 द्विप, गज (see I). थरथरथरन्त 2792 tremb दुणाम 31 5 6 ( from दुर्+नामन् ) (fem.) थरिमहि (v.1. थरुमट्टि) 56 1 10 (onom.) gl. डाकिनी. particular sound of tabor. दुणिकिटि ( v. 1. जुनकिट्टि, डणकिट्टि, दुणिकिट्टि) थाह 2246 स्त्याघ. 51 1 10 (onom.) particular थेरासण 36 14 1 कमल (see I). sound of tabor. दइ 31 14 5, 52 8 7 देहि give (G. दे). दुधर° 32 7 6 दुर्धर. दइच 29 67 दैत्य. °दुप्पइसार 23 13 9 दुष्प्रवेशा. दडक्क 25 157 तर्जना? दुप्पेक्खिय 23 13 9 दुष्प्रेक्षा enl. दडि° 26 14 3, दडी 51 1 1 वाद्यविशेष. दुमुदुमुदुमन्त 50 1 5 (onom) crashदण्डादण्डि 529 4. ing with the dumu-dumu दति 39 1 4 alms given at one sound. time. दुरुदुरुदुरन्ति 31 3 4 (onom.) prod°ददुर 27 4 6 वाद्यविशेष. ucing duruduru sound (from दयावणिय. 36 12 4 दयनीया (G. दयामणी ). croaking of frogs ). V दरमल-मृद्; "दुल्लह 22 12 4 [ दुर्लभ ] पुत्र (cf. E. -pres. I. s. दरमलमि 51 1 9; pres. दुलार from दुर्लभतर). part. दरमलन्त 25 15 4 pret part. दुल्लह-लम्भ 26 17 2. [ दुर्लभ+लम्भ ] दुष्प्राप. दरमलिय 43 2 6. दुवक्खीहूअय 55 1 [द्विपक्षीभूत enl.] दरिय° 31 7 8 स. द्विधाग्रस्त. V दलव-चूर्ण (see I). दुवारस 4587 द्वादश. . -pres. 3. 8 दलवट्टइ 20 8 6; pret. दुवाइ 32 2 2 दुर्वात or दूर्वा+आदि ? part. दलवट्टिय 40 4 2, enl. °दलवट्टियय दुधिवरेरय 48 10 3 [from दुर् + विवरेरय 36 6 8; agent. °दलवट्टण 41 5 5. =विपरीत] difficult to be reversed. दलादलि 52 9 6 fight involving mut- देवङ्ग 26 16 9, 26 17 1 [देवाङ्ग ] दिव्यual pounding. वस्त्र. दवत्ति 21 19, 55 8 9 शीघ्रम्. 'देसि 259 1 देशी.. दाढिय 38 57 a hair of the beard /दोच्छ-जुगुप्स, निन्द् , तिरस्कृ; (D. 2 101). . -pres. 3. s. दोच्छद 42 1; दोच्छिय दाय 53 10 4 turn to play ( in a 29 4 1, 38 19 1. . ___game), a throw ? दोड्ड 34 11 7 ? gl. हस्त-द्वय-उद्दिन (?) दिवि 23 8 5 दीप्ति (cf v. 1. दित्ति). दोस 29 1 1 (1) दोष, (2) [ दोषा] रात्री. दिवे दिवें 23 3 3, 4.etc. 36 5 3 प्रतिदि- दोहाइय 21 7 6, दोहाविय 43 28.द्विधाकृत, .नम् (see I). विनाशित, Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०४ दूव 25 14 3 दूत. दूवण 31 117 दूतत्व. पउमचरिउ ध्रुवगाय° 56 14-2 भ्रमर ( see T ). धुवन्त 25 4 3 धूयमान. धगधगधगधगन्त 28 2 4, 31 11 2 bur- धूमय 23 7 2 27 137 [ धूमध्वज ] अग्नि. ning fiercely. धगधगधग (onom. ) burn hot; - pres. 3. pl. धगधसधगन्ति 27 56: pres. part. धगधगधगन्त 27 9 2. धगधगन्ति 31 11 7 ( cnom.) f. burning hot. ( G. धगधगतुं ). 23 147, 2949, 366 2, 37 3 9, voc. धणें 27 125 भार्या (He 4330; . धण ). धणिआ 37 2 भार्या. धणुहर 2176, 251, 25203 धनुष्. धण्दुल 34 114 [ धान्यतण्डुल ] ? धर 25 15 1 पर्वत. धरण 53 10 6 stake ? धराधर 52 92 fight involving mutual seizure. धव 52 10 1 (f.) आह्वान. धवल 29 11 7 sort of auspicious festive song (G. धोळ ). 1/ धाड=निष्फास् ; -imper. 2. pl. धाडहों 25 144; abs. धोर्डेवि 42 24. धाडीसर 24 117 (1) gl. तीर्थयात्रागमिन् ? (2)? धूमवत्ति 50 11 13 seasoned savoury ? gl. वघारित (cf. G. वघार. fumigated seasoning ; cf. धूम = sort of sea° धोरणि 25 13 10 धारा. soning with asafoetida etc). धोरिय 25 25 धौरेय . पइज 25 21 2536, 279 8,301 9, 3021, 30116 प्रतिज्ञा. पठ 25 12 10, 2652, 2669, 26 14 4, 30 5 8, 30 11 9, 45 12 16, 48152 प्रविष्ट. इणय 3983 [ प्रकीर्ण enl.] क्षिप्त. पइड 5228, f. ° पइद्धी 41 12 5, enl 'पद्धय 5065 [ from प्रगृद्ध ? ] हेवायित addicted (G. पेधुं, पेंधुं addict; seasoned ). पइसर = प्रविश; ( see I ). -pres. 3. s. पइसरसि 23 145. / पईस=प्र + विश् ; - pres. 1. s. पईसमि 2536; 3. s. पईस 25 8 12, 3827; imper. 2. pl. पईसों 32 1 8. पराणी 41 45 [ पौराणा ] पुराणा. पउरुस 23 88 पौरुष. पओलि 2399 प्रतोली. धाणुक्क 24 12 1 धानुष्क. धाह 234 11, 3769 f. distressed ery for urgent help. धिधि 39 7 9 धिधिक्. धीश 40 1 1 [ धीश ] बुद्धीश. V धुगधुग =ज्वल (cf. धगधग ); - pres. 3. s. धुगधुगइ 2934. 5295 fight involving vigorous shaking on both sides. 'धुद्धवन्त' 46 3 3 blowing (quali, conches). पकन्दियय 29 61 प्रक्रन्दित enl 'पक्कल' 33 13 5 समर्थ ( see I ). पक्खियय 33 87 पक्षिन् enl. twice. पक्खोडिय 21 9 3 कम्पित ( PSM ). पखालिय 34 12 8 प्रक्षालित ( G. पखाळ्युं ). पगुलगुलन्ति 56 125 [ प्र+pres. part. fem. from गुलगुल onom.] roaring fiercely. ggafa 53 11 3 (f.) roaring. धुम्मुक 61 1 9 particular sound of पङ्गुत्त 33 11 7 buried, concealed tabor. (see I). ओह 23 135 [ प्रवह ? ] प्रवाह ? " पओह 26 95 पदौघ. Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY ३०५ पङ्गुरन्त 3410 6 ? ( Ther usual mea- पत्थरण 21 2 3 [ प्रस्तरण ] bedding . ning 'covering' does not suit (G. पाथरj floor-covering). here ). पथुणिउ 32 4 3 प्रकर्षण स्तुतः. पचलन्तय 25 4 7 प्रचलत् enl. पदहणन्त 5697? पञ्चइ 23 2011 पच्यते. . पन्ति 39 8 10 [ पति ] oil-press ? ef. पञ्चल 33 47.gl. समर्थ ( D. 6 63 ). g]. तेलिवलीवर्दवत्. V पञ्चार उप+आ+लभ् taunt (of. He. पप्फुल्लिय °31 1 6°, 49 128 प्रफुल्लित. 4 156); पमयद्धय 45 117 कपिध्वज. -abs. पच्चारॅवि 51 7 6; pret.• part. पमेल्लइ 26 8 4 प्रमुञ्चति. पञ्चारिय 35 15 1, 38 16 8, 68 17 8, पम्मुक्क 31 13 6, 48 6 8; enl. पम्मुकय 50 4 2. 25 15 8, °51 6 10 प्रमुक्त. पञ्चेलिउ 43 3 4 प्रत्युत ( see I ). पयइत्तिय 28 65 (1) प्रजावत् , (2) पदवत्. पच्छले 24 5 8, 26 12 4 पश्चात्. पयपूरण 22 9 8[पदपूरण ] निरर्थक. पच्छाणय 24 1 10 प्रच्छादनक. पयर 35 13 8 [प्रदर] बाण (D. 6 14 ). पच्छामुहउ 27 14 7 ( enl.) पराङ्मुखम्. पयहिण 23 10 3, 25 7 5, 26 1 6, 32 पच्छाहर 54 11 8 place of ease ? 14 9 प्रदक्षिणा. ___gl. वेढाकार(?). परदार 24 6 6 (1) परा एव दारा; gl. पच्छुत्ताविय 35 15 10 [पश्च+ उत्तापित] मुक्ति; (2) परदारा, परकीया. ___peditent. परायण 27 81 पराजेतृ. पजोयइ 23 11 7 प्रपश्यति. पराहिपर 43 19 6 [पराधिपर ] परात्पर. पञ्जिय 28 56?g]. संस्कृता. परिअञ्चिय 29 5 1 gl. प्रदक्षिणीकृत. पट्टवन्धण 25 16 1 [पट्टबन्धन ] पट्टबद्ध. परिअन्दियय 29 6 1 (enl. ) rocked in पअइय 4171 पताका enl. (ef. G. पडाई a cradle ? ___kite). परिचड्डण 47 109 परिमर्दक. 'पडिकूलण 26 13 5 opposing. परिचड्डिय 28 109, 30 5 8 आरूढ (cf. पडिपाणिय.4 11 10? चड-आ+रुह् Hc. 4 236; G. चडवू ); पडिल्लड 53 11 4 again. 23 1 2, 45 7 6 पारंगत, ज्ञात (ef. पडिवा 26 1 4 प्रतिपदा. चड्ड-मृद् , पिछ , भुज् He. 4 126%; पडिवायण 23 4 3 (fem.) fanning ? 185, 110). पडिवारउ 5278again. परिछेय 38 4 2 [ परिच्छेद ] अन्त, gl: V पडिह [प्रति+भा ] रुच् be liked; ___ समाप्ति. ___-pres. 3. pl. पडिहन्ति 22 5 4. /परिता [ परि+त्रै]; पडीवउ 43 7 5, 45 87 again, back. -imper. 2. s. परिताहि 28 4 2. पडीवी 41 1 प्रति, उद्दिश्य towards. परित्त 43 8 5 (fem.).परित्राण, पणइ° 24 2 8 [प्रगयिन् ] याचक. परिब्भविय 36 12 3 परिभूता. पणतीस 53 56 thirtyfive. परिमिस 36 5 9 [-परिवेष] served food ? पणव 26 14 3 पटहविशेष. परिमिय 26 14 9 परिवृत. . पत्तल 26 12 6 पत्रवत्. V परियन्द rock ( as in a cradle); पत्तिय 30 119 पत्नी enl. -pass. pres. 3. S. परियन्दिज्जइ 24 पत्तिय 35 84-9, 36 13 1-4, 6-7 13 8; pres. part. परियन्दिजमाण. प्रतीयेत it can be believed; 51 3 6. . स. १० च० ३९ Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३०६ पउमचरित परियल 25 11 3 स्थाल, भोजनभाण्ड ( D.6 पाणिय-हारि 24.19 पानीयहरी ( ef. H. 12; Bh.). पनीहारी] परिचायण 29 52; gl. जल्पन and नियणक पारक्य 56 10 9 पर ememy (of. G. (i. e. निदान ?). पारकुं). परिवेढावेढि 33 34 f. वारंवारं परिवेष्टनम्. पासण्डिय 32-15 10 पाषण्डिक. परिहच्छ° 23 13 4 gl. वेगवत्. पासिउ 22113 better than, परिहत्थ 48 5 2 दक्ष. पासेइजह 268 6 प्रस्विद्यते. पारहास 36 14 पारभाषा prom]se: पासेउ 2933 प्रस्वेदः, V परीस-परि+विष् serve ( dishes); पाहण 322 2 पाषाण, -abs. परीसवि 34 12 11. पिङ्गलय 38 107 [पिङ्गल enl.] परुग्णय 23 4 11 प्रहदित (en].). gl. खुसरिका? पलिप्पइ 35 117 प्रदीप्यते. पिट्टिजन्त 51 13 10 आहन्यमान being पलेवणय 45 6 4 [ प्रदीपन enl. ? ] दाह. beaten. पलोट्रिय 3195, 51 12 7 पातित (He. पिण्डवास 25 104 सेवक. 4 200). पित्तिय 53 2 3 पितृव्य. पलोवइ 36 10 6 प्रलोकयति. पियमाहदिय 27 157,4142 पल्लट्ट-व्यावृत् return; [प्रियमाधविका ] कोकिला [ D. 651] --iniper. 2. 8. पलट्टहि 21 7 1; pret. [प्रय part. पल्लट्ट 2168. पिव 25 11 4, 5, 26 11 6, 7 इव.. पवणुझुअ° 23 1 6 [ पवनोद्भुत ] छन्दोविशेष. पिसिवय 39 67 bag ? (cf. M. पीशवी ). • पवलय 56 4 4 प्रवाल ? पीय (v. 1. पीहिय ) 36 1 5 पीठक preपवियम्भइ 25 15 2, 53 67 प्रविजृम्भते. piration duministe: ed to a पचिरल 37 52 ? new.born baby (cf. पीहग PSM). V पवोल-अति+क्रम् pass; पुक्खर-जुज्झ 26 159 [पुष्कर-युद्ध] ?. -abs. पबोलेंवि 23 99; pret. part. पुजय 498 14?. पवोलिय 265 1. पुण्णालि 37 12 8, 45 10-10 बुंधली पवाल-लावय् ( HC. 4 41 ); (see I). --pret. part. 31 2 1, 45 7 1 (see पर-णाईत 31 7 1 gl. नगरव्यवहारक (cf. ___I); pass, pres. part. enl. पव्वालि णाइत्त, णाइत्तग 'amarine trader' * जन्तय 247 1. PSM,) पसवण 3429 [प्रशमन] प्रशामक. पुवतिय 33 29 पूर्वकृत. पसाहियत्त 4534? पसूअय 549 4 पशुविशेष ? पुव्धयण्ण 29 8 6 [ पूर्वचीर्ण] पूर्वकृत. पसूइय 51 10 4 पसृता. पूसमाण 44 12 3 स्तुतिपाठक ? (FSM). . पसूयण 4626 [प्रसूदन] विनाशक. पेउअ 50 11 9 सालणक - विशेष sort of पहिलारी 33 14 3 प्रथमतरा. pickles. . V पहुच-प्र+भू suffice; पेज 34 12 11, पेजा 25 117 पेया. -pres. I. S. पहुचमि 2168; 8. s. पेट्ट ( v. 1. पिट्ट, देह ) 48 39 belly (G. पहचइ5324. c पेट) पाडाईडि 52 9 8 fight involving पेल्लापेल्लि 52 ) 7 fight involving mutual pulling down. __mutual pushing. . Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY ३०७. पेसण 28ss 6 [.प्रेषण ] 40 4 10 सेवा. भयाउरय 8 3 9 [भयातुर enl.] भयोत्पापेसण-चुक्की 23 12 2 (fem.) dead ? दक. ( see I). __ भयाणण 25 12 10 [ for भयावण ? ] पेसणयारय 24 11 3, 26 29 [प्रेषणकारक] भयानक. सेवक भयावहुल 27 4 5?. पोमाइय 2622, 32 13 10 प्रशस्त, स्तुत 'भवित्ति 37 3 5,38 12 6 [ भवित्री ] भवि(see I). तव्यता evil fate, gl. मृत्यु. पोट्टरिय 4984 पिण्डी calf?.. भरल 33 12 8 भ्रमर. पोट्टल 52 10 8, enl. पोट्टलय 39 63 भामरे 47 77 परिश्रमण (see I). ___bundle (see I ). भायणय 36 10 4 [*भागिनक] भागिनेय पोत्थासित्थ 23 9 10?. (G. भागो). प्पयं 3162 पद. भायणि 12 16 (fem.) भाजन subject to. प्फर 40 2 5 [स्फर ] shield. भासुर 26 19 4 भयङ्कर. भिडन्तय 28 28 (enl.) encounter°फर 53 3 5 फलक shield. ___ing in battle. फर 40 2 5 स्फार ? gl. स्फारीभूत. भिन्दाभिन्दि 52 9 6 fight involving फन्दन्तय 38 14 1 (enl.) स्पन्दमान. __mutual breaking ( of limbs). 'फम्फाव 24 2 8 चारण, मिम्भल 42 11 1 विह्वल ( see I). °फार 28 29,°565 3° [स्फार ] अतिशय. भिसिणि 26 4 2 बिसिनी. V फिट्ट-भ्रंश, नश् (G फीटq ); Vभी (v. ]. भा) fear; -pres. 3. 8. फिट्टइ 22 5 6, 31 85% --imper. 2. S. भीहि (v. 1. भाहि) pret. part. फिट 452 1. 338 4. V फिर-भ्रम् (G. फरवू, H. फिरना); भीसाण 49 16 9 ( for भीसावण ) भीषिका. --abs. फिरवि 33 9 1. फुरण 52 6 2 [ स्फुरण ] स्फूर्ति. भुक्खा 25 109 बुभुक्क्षा (a. भूख ). फुलन्धुअ° 262 6, 26 11 8°, 26 14 भूवावल्लय 45 4 11 (quali. गेय )? 4, 31 1 4 भ्रमर. भेट्ट 46 4 2 encountered. भेल्ल-भिद् फुसन्त 23 11 6 मार्जत्. V. फेकार ( onom. ) how]; -pass. pres. 3. s. भेल्लिज्जइ 54 1393 -pres. 3. S. फेकारइ 27 26. pret. part. मेल्लिय 46 7 5 खण्डित (cf. मिल्लिअ PSM); agent. 'भेल्लण 53 भक्खर 4587, °45 9 9 भास्कर. 61; action noun भेटण° 51 6 3. भजिय 50 11 11 [भर्जिका ] शाकविशेष भेसइ 29 6 6 बृहस्पति. (G. H. भाजी). भो 263 13 भोस. भजणय 26 16 5 (enl. ) भञ्जक. भोग्ग °26 3 11° भोग्य; 28 9 3 भोग. भण्डण 27 2 6, 36 5 4, 46 47 संग्राम. V भमाड-भ्रामय् (G. भमाडवू ); मइयवट्ट 24 10 7, 308 4,-31 6 2, - imper. 2 pl. भमाडहाँ 25 14 4. 48 13 4,562 2 विनाशक, मर्दक (cf. भम्भ 24 2,4 [भम्भा] भेरी (D. 6 100). मइयपट्ट 15 65 ). भम्भीस 24 24, 40.17 4 वाद्यविशेष. मङ्गल 29 117 sort of festive-augभय-भीस 21 17 भय-भीषित. picious song (H.). Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पउमचरिउ मच्छर 34 13 6 [ मत्सर ] milk cream; मयङ्गम (v. 1. अयंगम) 40 10 ? gl. मलाई (G.). 'मयण 27 3 6 [ मदन] one of Cupid's मज्झयाल 2522 मध्यकाल. arrows. मज्झार 38 3 3, 45 2 8° मध्य, कटि (cf. मयमुक्क 27 1 5 मृगमद; gl. कस्तूरिका. मज्झआर D. 6 121). 'मयवाह 28 14 [अमृतवाह ] चन्द्र. मञ्छुडु 25 20 3, 28 69, 36 9 9, 37 मयासव 24 14 6 [मदास्रव.] intoxica 73, 37 12 5,38 10 2, 38 16 6, ting, making proud ? 40 16 10, 41 12 5, 41 18 8, 44 मरट्ट 22 6 3 दर्प. 73, 50 3 3 probably, perhaps. HTIAR 52 9 3 fight involving मञ्जरिय° 23 1 7 [ मञ्जरिका ] छन्दोविशेष. dying on all sides. मडप्फर °27 5 8, 38 13 7, 39 12 1, मरिएवढं 37 10 4 मर्तव्यम् (G. मरवू ). ____42 2 2 गर्व (see I). V मरुस-मृष् pardon; मडय 26 196 मृतक (G. मडं). -opt. 2. S. मरुसेजहि 31 14 9. मड्डमड्ड 51 1 8 eriss-cross, disor- मलहर 36 12 1, 40 13 4 तुमुल-ध्वनि; ___derly (cf. अड्ड across, G. आई ). gl. शब्द ( D. 6 120). मडुऍ forcibly (of. मड्डा PSM ). मल्हन्त 27 12 6, fem. मल्हन्ति 23 13 8, मणुस 24 15 7 मनुष्य. 56 55, मल्हन्ती 23 6 6, enl. मल्हन्तय मण्ट 34 2 6 विकलाङ्ग (cf. Xट PSM ). 26 12 8 moving sportively, मण्ड 22 58, 37 8 9, 46 8 10, मण्डऍ rejoicing (cf. मल्ह PSM; G. मेहालवू 387 5, 39 19 4, 41 8 4, 44 8 9, rejoice). • intensive मण्ड मण्ड' 47 4 5 हठात मसक्क 31 7 8 gl. चूरक (cf. G. मसळवू forcibly, perforce (see I) (G. ___crush). - माँड, माँड माँड). मसि-कुञ्चय 264 6 मषीकूर्चक. मण्डल 31 ]14, 32 104 श्वन (D6 महल्ल 258 11 महत्. 114) महाइणि 3838gl. पृथुल. मण्डलि 31 3 4 [मण्डली] श्रेणी. महाइय 23 9 4, 24 11 1, 25.7 2, 25 मण्डा° 50 11 6 [ मण्डक] मिष्टान्नविशेष. 12 8 महात्मन् (see.I). मण्डिय 49 8 5 knee ? (of. मंडी 'lid', महारय 21 11 3 मदीय (G. मारु). ___D.6 111). महु 26 7 5 [ मधु ] सुरा. मद्दव 40 3 8, 40 167gl. घन dense. महु-विन्दु 24 3 ) मधुबिन्दुः । मद्दवत्त 54 15 4 [ मार्दवत्व ] मृदुत्व. मं 27 12 5 मा; मं मं 2598 मा मा. मन्तणय 30 3 3 [ मन्त्रणक ] मन्त्रणा. 'मा 31 1 1 लक्ष्मी . मन्दल 24 2 2, 265 8 [मर्दल ] मृदङ्ग. माइणि 50 117 sort of fruit used मन्दुर 21 108 मन्दुरा. for pickles. मप्प 41 2 7 measure (G. माप). माउय 24 14 5 gl. मजीरा वृक्षाश्च. V मम्भीस-आश्वासय् (see I); माए 32 27, 385 4 used as familiar -pres. part. मम्मीसन्ति 28 7 9; address to females. pre'. part. मम्भीसिय; caus. pres. माणदण्ड 27 8 4, 27 9 6 मानदण्ड. 3. 8. मम्भीसावइ 29 72. माम 2136,38 155 श्वशुर. मयकरि 24 12 4 [ मद+करिन् ] मत्तहस्तिन्. मायरी 459 2 मातृ. मयगल 25 10 8 गज (G. मेगळ) (see I). मायाम 39 6 4 मायामय. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY मारुव 25118 9 मारुत. ' रणरणन्त° 46 1 3 (onon.) tinkling • मासाहारिय 24 66 (enl.)(1) मांस+आहा- (cf. G. रणकतुं). • रिन् ; (2) मास+आहारिन. रण 27 153 अरण्य. मासुरि 37 155, enl. "मासुरिय 36 15 9 रत्तिद्दिउ 34 1 6 रात्रिंदिवम्. इमभु (D. 6 130). . रत्तिद्दिणु 3 4 5 3 रात्रिदिनम् मिलिम्मिलि' 17 5 1 gleaming (cf. 'रद्धय 21 22 [.रद्ध enl.] cooked (a. मिलमिलमिल 'shine' PSM ). रांध्यु). Vमुण-ज्ञा; रमणचवल2958जघनचपला. -pass. pres. 1. S. मुणिजमि 26 18 6. रमहि 56 15 9 (pres. 3. pl.) रमन्ते, मुरव °24 12, 26 15 6, 29 1 4, 34 रमाउल° 42 67, 46 2 1, 48 15 2 38 मुरज. [रमाकुल ] समृद्ध abounding in. मुसलामुसलि 52 9 6 fight involving रवण्णी 32 8 4 रमणीया. mutual use of pestles. रसमसकसमसा 35 10 8, 40 16 4, 51 मुसुमूर-चूर्ण; ___12 (onom.) emitting hissing -pres. 1. S. मुसुमूरमि 38 6 5; pret. and creaking sound. part. मुसुमूरिय 25 6 3, 25 155; रसय° 26 7 6 [ रसक ] gl. मद्यभाजन. agent. मुसुमूरण 26 6 2. रह 21 14 6, 40 18 8, 56 14 6 मुहलारव 24 2 5 कोलाहलरव (cf. मुहलरव, रथ्या. PAM). रामायण 23 1. मुह-वड 31 127 मुख-पट veil. रायवार 317 6 राजद्वार. मुह वुण्णय 23 4 11 विग्न-मुख. रासालुद्वय 23 1 6 [ रासालुब्धक] छन्दोमुहियएँ 47 5 6, मुहिवऍ 36 4 9 [मुधिकया] विशेष. • मुधा; gl. एवमेव (cf. मुहिआ D. 6 134) रासि 28 1 6 [रश्मि ] किरण. मूडय 54 11 4 बृहत्-परिमाण-विशेष ( cf. G. राहवचरिय 23 19 राघवचरित. मूडो). रिन्छोलि °33 2 4°, °38 3 4, °56 4 4° मेट्ठ 24 11 8, °26 13 5° मेण्ठ. मेरये 45 13 14 मदीय (H. मेरा). आवली (see I). रिणिय 46 1 1 [from ऋण+इक ] अधमर्ण मेलावक 54 8 6 मेलापक, मिलन. मोडामोडि 52 9 8 fight involving (cf. G. रणियो). रिह 36 14 13 रेखा. mutual spraining or tivisting. रुक्ख 26 12 6 वृक्ष. मोहण 27 3 6 मोहन one of Cupid's रुज्ज tear asunder (ef. 1/रञ्च arrows. 'card' PSM, रुञ्चणी-घरट्टी D.7 8). रइ (in रोमरइ) 36 15 4 (for राइ ?) -pres 3. S रुञ्चइ 54 129. राजि. V रुणुरुण-क्रन्द् ( PSM); रङ्खोलिर 49 11 8, 56 4 4 प्रेडोलयत् -pres. 3. S. रुणुरुणइ 36 11 4. . swinging (see I). ___ रुणुरुण्टन्त 42 9 7 hunming. रङ्गावलि 21 1.4 8, °45 12 15 auspi. / रुण्ट-ध्वन् ( Hc. 4 57 ) hum; cious decorative designs dra- -pres. 3. pl.रुण्टन्ति 27 1 h; pres. wn at the entrance of the part. रुण्टन्त 40 17 5. house (G. रंगोळी, M. रांगोळी ). रुद्द 24 11 8 [ रौद्र ] रुद्रदेवताक, gl. द्रो रणउह 298 9 रणमुख battle front. देवता येषाम्. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पउमचरिउ रुद्दस 24 11 8 gl. अङ्कटिका (?) ' लोट्टालोट्टि 529 fight trivolving रुन्द °26 109,°31 12 2° विस्तीर्ण, rolling for both sides. . रुप्प 53 7 6 लोह ( PSM ). लोट्टावण 25 5 8 causing to roll. . रुहिर-वड 36 8 5? लोट्टाविय 25 5 5°, 25 6 3 caused to रूई 33 11 4 रूपिन् or corrupt for ___roll. ० रूय-रूप. लोडइ 45 11 10? रेकारिय 31 14 9 [from रेकार ] addre लोणिय° 37 1 5 नवनीत ( M. लोणी). ____ssed insultingly ? रेल्लण 53 6 1 परिप्लावक (G. रेलq=प्लावय् ). लोद्धा 338 8 (हे ) लुब्धक. रेहइ 26 1 4 शोभते. लोहखण्ड 31 7 5 iron (G. लोखंड). V रोक्क-रुध् (G. रोकQ); ल्हसिय 22 2 1, 34 8 3 स्रस्त withe__-pres. 3. S. रोकइ 25 15 2. ___red (ल्हस-संस् HD. 4 197). रोग्ग 28 93 रोग. ल्हसावइ 55 9 5. क्षपयति, म्लापयति (see रोमन्ती 36 7 1 ( =रोवन्ती) रोदमाना. __ ल्हसिय). लिहक्क-नि+ली hide ( HC. 4 55 ) लइ 26 3 13 गृहाण (G. ले). -pres. part. ल्हिकन्त 51 13 6%; abs. लइ 31 152 expletive (G. ले). व्हिक्कवि 39 1 6; infin. ल्हिकिउ 53 लउडि 43 159 (fem.) लकुटी. 2 1. लग्गण-खम्भ 25 15 8,26 13 5 tying वह 24 15 5 (1) पति, (2) वृत्ति hepost; 56 8 9 supporting pillar. लञ्जिया 23 4 2 दासी. ___dge. लण्ह 26 17 5 श्लक्ष्ण, वइठ 269 9, वइट्ठ 257 5 उपविष्ट. लम्पिक्क 30 2 4, 54 3 9 चोर ( of. वइतरणि 35 13 5, 35 14 6 वैतरणी.. ___ लम्पिक्ख D. 7 19 ). वइल्ल 39 8 10 बलीवर्द (D. 6 91 ) ( H. लल्लक्क 25 6 8, enl. °लल्लकय 46 4 5 बेल). युद्धाह्वान-नाद (cf. G. ललकार), वइसई 25 13 4 उपविशति. . . . लल्लि 36 135 flattery ( PSM: A Vवइसर-उप+विश; . लल्लोपत्तो, H. लल्लोपत्तो, लल्लोचप्पो, M. लल्लुपत्तु). -imper. 2 3. वइसरु 40 5 1. लहुवय 33 85 लघुक enl. वइसारिय 26 1 2 उपवेशित. लाहण° 30 10 5 gift of food (D. 6 वइसणय 22 8 9, 22 102 आसन. 73, 7 21; G. लहाणी 'distribution Vवईस-उप+विश्; of gift'). -pres. 3. 8. वईसइ 23 4 7,258 123 लाहव 46 4 1 लाभ (cf. G. लहावो ). imper. 2. pl. वईसहाँ 37 8 9. °लीव 52 3 10 बाल ? ( D. 7 22). वगलामुह 37 9 6 वडवानल (see I). 'लुक्क 37 69 भन; gl. विदारित (लुक्क-तुड वच्चइ 23 2 11 व्रजति ( HC. 4 225 ). Hc. 4 116). वच्छ 29 5 1 वृक्ष. लुणालुणि 52 9 5 fight involving mu- वच्छच्छया° 22 8 4 [वृक्षच्छद enl.] पर्ण. tual shopping. वच्छहण 24 134 वत्स-धन. लुह-मृज् ( HC. 4 105); ' वज 33 5 6 [ वज्र ] diamond, ___-imper. 2. S. लुहि 23 52. क्इ 2537 निश्चितम् । लेप्पमय 21 1 10 लेप्यमय plaster-cast. वडाय 28 4 4 [ =पडाय ] पताका. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY वड्ड 26175, fem. वडी 24 1 5 महत् वरहिण° 26 5 3 बर्हिन्. , (D. 729 ).. वरुण 53 2 2 ( for वरण) तट, सेतु enवड्डारय 21 11 7, 31 15 5 ( वड्ड+तर bankment, gl. पालि. _enl.) महत्तर. वरूहिणि 21 8 1, 21 11 5 वरूथिनी. वढिमय 45 2 10 [ वृद्धिमत् enl. ] supe- वल 27 17, 32 3 2 gl. वृषभ (cf. वलयrior (cf H. बढिया ). __ वृषभ PSM ). वढ 42 8 2 मूर्ख term of address in Vवल-ज्वल् (cf. G. बळवं); mild rebuke (HC. 4 362, 420, -pres. part. वलन्त 29 4 2; pret. 422). part. वलिय 32 14 8 [ज्वलित ] दग्ध वण 29 1 11 (1) व्रण, (2) वृक्षविशेष. worthless, wretched (G. बळ्यु). वणकुक्कुड 27 15 6 वनकुक्कुट. वलिमण्ड' 27 3 9, 2999, 309 5 वणवस 27 3 9, 28 8 2, fem. वणवसि बलात्कारेण. 27 3 9 वनवासिन्. वलिवण्ड-मण्ड° 25 26 forcibly? वणस्सइ 29 6 2 वनस्पति. वसण 28 7 2 [व्यसन ] सङ्कट. वणिया 3091 वनिता. वसन्त-राय 26 52 वसन्तराज. Vवद्ध-वृध्; वसुणन्द 53 5 6 असिविशेष, gl. फारक (=शस्त्र-imper. 2. S. वद्ध. विशेष). वन्दिण 26 5 3 बन्दिन्. वहुग्गुण 37 14 9 वहुगुण. वन्धणार 53 8 10 बन्धयित. वहुत्तय 38 8 9 (enl.) प्रभूत (H, बहुत). वन्धालिय 33 13 4 बद्ध fashioned ? वहुव° 34 7 7 [ वधू enl. ] अप्सरस्. वप्प 21 12 1, 24 2 9 पिता (बप्प Hc, वंस 31 7 3 [वंश] back (of. G. वांसो) '. 688). वंसारि 31 7 3 [वंश+अरि ? ] गज. वप्पीह 27°15 7 चातक ( बप्पीह D. 6 90; वाउलि° 27 15 5 पक्षिविशेष. ___G. बपैयो; H. पपीहा ). वाउल्लि 28 2 6, वाओलि 3222[वात+ वमाल 28 12 4 (m.), °30 11 9, 45 ओली ] strong wind. 8 2 कोलाहल (see I). वाढिय 498 11? वम्भण्ड 27 67 ब्रह्माण्ड. वाणासणि 28 3 1 [बाणाशनि ] बाण, ef. वम्भारिय 23154 ब्रह्मचारिन enl. सरासणि. वम्म 293 4-मर्मन्. वायइ26201 वाचयति. वय 26 117 वचस्. °वार 259 1 द्वार. वय 27 12 7 ( for वइ) (1) hedge; धारण-वार 28 11 1 सिंह, gl. हरि. gl. वाटी (G. वाड); (2) gl. चर्मवी. वारापेक्ख-करण 22 116 [ द्वारापेक्षा-करण ] वरइत्त 31 1 9 (1) वर (see I), (2) waiting at door for a guest ? वरवत्. ___gl. अतिथि-द्वाराप्रेक्षण, वरण 54 14 10 bund; gl. पाली (G. पाळ). वारि' 27 10 7, 29 24, 30 8 3 (गजवरावरि 52 9 2 fight involving sele. बन्धन )गर्ता; gl. at 308 3:वारण___ction (of the opponent ?) पाली कृत्वा तटाक-जलमिव बद्धः., वरि 31 7 4 gl. उपरि. वारिय 38 18 9 क्रम turn, gl. परिपाटी वरिसालय 24 4 9 वर्षाकाल enl. ( Old G: (G. वारी). वरिसालउ). वालालुचि 23 11 6 pulling of hairs. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३१२ • वाण 26 5 3 वामन. V वावर - [ व्यापृ ] ' use weapon' ' fight ' ' attack '; - pres. 3. pl. वावरन्ति 43 157; pres. part. वावरत 4024, 4857. वासह 26 7 8 वाशते. वासव - दिस 2885 [ वासव - दिशा ] पूर्वदिशा. वासव - पुर 287 7 अमरावती. वासिय 28 10 1 [वासित ] भावित. aiga 50 11 9 sort of pickles? वाह' 24 157 व्याध. वाहण 4013 [ बाधन ] बाधक. वाहिर° 54 14 6 बहिस्. वाहिरय 399 पउमचरिउ ( cf. 992). वाहिल 34 2 6 व्याधिवत् . V विक्खिर [ विष्किर ] विकॄ disperse, spread; -pres. 3. pl. fafafa 31 6 4. विच्ची 42 116 वीचि. [ बाह्य ] अज्ञात strange वित्थड 4023 विस्तृत विच्छड 402 8gl. समुदाय ( D. 732 ) विच्छत्त (vl. विच्छडुय ) 32 12 gl. (on विच्छडुय) म्लान. विच्छाइय 26 6 4 [ विच्छाय enl.] निष्प्रभा Vविच्छार [ वि+क्षारय् ] besm ar (head) with ashes; —abs. विच्छोरॅवि 25 14 4; pret. part. venl. विच्छारियय 30 13. विच्छोभ 45 159, ° विच्छोय 33 25 विरह (cf. विच्छोह D. 762; G. वछोहो ). विच्छोइय 41 18 7, enl विच्छोइयय 393 5 विरहित ( see विच्छोअ ). विजा-पाण 38 173 [ विद्या प्राण ? ] विद्याशक्ति ( see 19 7 11 ). विक्षण 25 11 100, 50 11 13, enl. विजय 26 16 7 condiment. विट्ठल 54 11 3, eil विट्टलय, 396 3 bundle ? ( cf. विंटलिआ, विंटिआ विट्टी ' bundle' PsM; G: वींटलो, वींटो bundle). विडप 29 2 8 राहु ( D. 765 ). °विडाविड 54 8 8 निर्मित ? (f/विडविड= रच् Hc. 4 94 ). · विड्डिरिल 37 1 4 gl. विक्षिप्त (cf विड्डिर= आडम्बर, भयङ्कर ). विणड=व्याकुलय्, विडम्बय् bother, delude -imper. 2. Hc. विणडद्दों-fut, 3. s. विणडेसइ 40 145. विणासयर 27 1 [ विनाशकर ] विनाशक. 'विष्णास = वि + न्यास् display, show; -imper. 2. s. विष्णासहि 25 122. विह 25 5 2, 36 12 7 द्वयोः . वित्थक्क 40 16 7 निरुद्ध ( cf. / वित्थक = वि+स्था PSM ). し V वित्थार [ विस्तारय् ] show in the presence of, u-her? -pres. 1. sing. वित्थारमि 532 10. वित्थिय 26 13 4 संबद्ध ? विद्दय 2894 [ विदय ] gl. निर्दय. विद्दाण 21 137, enl. 2336, 247 2 etc fem. विद्दाणी 23 44 म्लान, शोकातुर. विप्पय 36139 ( for विप्पिय ) अहित. विभुत्तिकर 30 7 विभूतिकर. विस्भय 28 7 1 विस्मय. विम्भल 46 84 विह्वल. विम्भाविय 2977 विस्मापिता. वियावडमत्थय 25209, 265 11, 26 7 6 [ व्यापृत- मस्तक ? ] नतमस्तक ? 'वियावड 46 33 [ व्यापृत ] व्याकुल abounding in, gl. व्यापित. विरल्लिय ( v. 1. विरेल्लिय ) 4031 pierced? (But PSM. records विरल, विरिल विरेल = वि + स्तृ, तन्, cf. the obs € cure use of वित्थारमि at 532 10 ). विरसउह 36 157 [ विरसमुख ] काक (cf. विरसमुह D. 749 ). विरिञ्च य 43106 [ विरिञ्च वेद ] ब्रह्म वेद. विरिल्लिय° 4121 [ = विस्तृत ] विशाल. विरुभय 36-82, विरुयय 2452, विरुवय 3122 [ विरूप enl] कुति bad ( विरुअ D. 763, G. ववुं ). Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY ३१३ विह्वल. विरुज्झविरुध्य ] to object, be disple- the word with भुल्ली 'gone astray' ased. and gou is recorded in the senविगोलिय 25 18 12 विलोडित, मथित. ses भीत, उद्विग्न only, 'विरोलण 41 1 4 मन्थक, विनाशक, 'वुव्वुव 37 1 4 बुद्बुद. "विलय 24 4 4, 28 9 9 विनता. वे 2954 द्वि (G 'विलविलन्त ((V. 1. बुडुवुडन्ति) 397 2 वेज्झ 26 137 push ( see I). (from विलविल onom.) wriggling. वेडुज° 56 4 5 वैडूर्य. 'विलासिणि 23 1 7 [विलासिनी] छन्दोविशेष. वेड्डिय 25 4 11 वेष्टित. विलुक्क 51 15 1 bruised (E. विलुक्क= °वेणि 41 14 2gl. तट (cf. वेण=विषम-घाट विलनित PSM ). ___D.7 74 ). विवरम्मुह 25 17 10, 28 2 3, विवरामुह वेण्ह 38 9 2 se विण्ह. 2997 पराङ्मुख. वेयण्ड 40 11 1 [वेतण्ड ] गज. विसउण 27 29 अपशकुन. 'वेयडिय 26 15 2 खचित (वेअड-खच् Ec. विस 27 1 4 विसृष्ट; 53 6 1 विघटित; 4 89 ). 53 22 विनष्ट. वेयायर 28 12 4 [ वेदादर]gl. ब्राह्मण. विसमणयण 43 18 5 [ विषमनयन] शिव. Vवेयार-प्रत्तारय् ; विसन्थुल 25 1 1, 025 19 10 [ विसंष्टुल] -pres 2 8. वेयारहि 39 12 2; pret. part. वेयारिय 33 57, enl. वेयारियय विसहर 24 6 5 (1) वृष-धर, (2) विषधर. 39 12 5. विहडप्फड 37 87, 37 11 3 व्याकुल वेयालिय 43 18 1 [वैतालिका] विद्याविशेष. (see I). ___ वेलु 29 1 10 (1) तस्कर (D. 7 94), Vचिसूर खिद्; ___gl. मूर्ख, वातूल; (2) ? gl. नमे (=नभसि) • -pres. 3.विसूरइ 27 14 8;agent. प्रसिद्धः. विसूरण 22 9 8. वेल्ल 55 3 3 वल्ली ( D. 7 94 वेल्ला=वल्ली; G. विहफइ 43 9 7, विहप्फइ 45 8 9 बृहस्पति. वेल). वय 23.12 4, 27 15 4 विहग. वेल्लहल 30 5 8 (1) gl. ललित-गर्भेश्वर; विहलवल 2555, 26 13 6, 39 4 1 (2) बिल्वफल; gl. बिम्बीफल (?). विह्वल (see I ). वेह (v. 1. पत्तिणेहे for पुत्तें वेहें) 46 67 ? वेहाणय 26 19 9 प्रभात (see I ). वेहाविद्धय 54 4 5 कोपाविष्ट (see I). /विहावं [ विभावय् ] दृश् ; 'वोझ 45 2 3 [उह्य] burden (G. बोइ.). -pres. 3 s. विहावइ 25 4 8, 35 4 9. वोराहिउ (v.1. गोराहिउ) 47 4 5gl. सूर्यः वेहर 33 85 [ विधुर । सङ्कटः ०39 1 80 sows (explained as बेरि-अधिकाः वेदना. =बहु-पुत्राः; possibly corrupt for या 26 4 9, 37 33 द्वितीया. वाराहिउ-वाराह्यः कई 52 1 caws. वोल ( in कल्लोल-बोल) °23 13 6°, °25, एक्कण 27 15 5, 52 17gl. काक ( D. 118 समूह ( see बोल PSM ). 694). Vवोलाव-व्यावर्तय् ; . . बुढत्तण 50 13 5 वृद्धत्व. . -abs. वोलावेवि 23 15 1.. पुण्ण-कण्णय 32 3 12, वुण्णुयण्ण 25 20 1 वोलिय 237 1 अतिक्रान्त. (for पुण्णयण्ण ?) अवनतकर्ण ? But . वोल्ल (fem.) 23 9 1, 25 20.8.30 the gross on 25 20 1 equates 87, 41. 10 5 वार्ता, गोष्ठी, वाच, वचन. •. स. प. च० ४० Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पउमचरित वोल्लालाव 40 9 4 [वोल्ल+आलाप ] संभाषण. समसुत्त 26 17 3 (1) [ समसून of uniवोल्लावोल्लि 529 2 fight involving form texture (2) [ समसुप्त ] सहसुप्त ? words on both sides (ef. G. समंसलिय 36 15 2 [स+मांसल enl.] (f.) बोलाबोली verbal quarrel). gl अतिस्थूला. वोहिय 23 9 5 [बोधित ] प्रदीपित. समार [ समारचू] निर्+मा; . -imper. 2. 8. समारहि 25 12 3,26 सइ 34 38 शची. 2 8; pret. part. °समारिय 28 6 2. सइ 5689 सदा. समिह 28 79 समिध्. सइत्तण 22 11 8 (for सयत्तण) [खक+ समुच्चय 26 4 6 समूह. त्तण= त्व] आत्मीयत्व, gl. सहृदयेण. समुन्भड 24 15 8 [समुद्भट] highly सइवर 43 175 स्वयम्वर. formidable. सउणय 27 28 (en].) शकुन. • समुल्लविय 30 10 6 (for समल्लविय ?) सउत्तर 34 4 9, f. सउत्तरिय 34 6 3 समर्पित (see / समलव I ). गरीयसु superior. "समुल्हसन्ति 23 13 6 (fem.) rejoicing. 1/सक्खिकर साक्षीकृ keep as witness समुह 51 13 9 संमुख. -abs. सक्खिकरवि 29 11 3. समोड्डइ ( in खन्धु समोड्डइ) 45 2 3 puts सङ्गच्छियय 47 2 7 (enl.) खीकृत (see (his shoulder to)? HTTO PSM). Vसमोड, समोड्ड prepare, arrange सङ्गदल 27 17gl. शृङ्गयुगल. __strategically व्यूहय् ? सच 22 12 3, 23 2 12, 23 5 4, 23 ___-abs. समोडेवि (v. 1. समंडेंवि ) 48 1 1 89, 24 5 9, 24 10 3, 24 10 5 समोडेवि 53 10 2 (cf. समुड्ड I and समड्ड). [सत्य] promise, boon, truth, सम्वउरि (v. 1. संवउरु, संवरउ) 48 116 pledged word. gl. आदित्य (from शाम्बपुरिन् ?). सजीउ 4688 सजीवः सरासणि 26 8 3, 28 29, 48 11 1 सज्झस 2.8 6 साध्वस. [शराशनि ] शर. सणिच्छर 25 13 1 शनैश्चर. सरासरि 52 9 3 fight involving सण्ण 31 128 संज्ञा. arrows on both sides. सण्णधुम (v.1.°ससणुद्धय)52 10 10 संनद्ध ? * 'सरा 40 17 4 वाद्यविशेष (cf. / रुज= सण्णिमिय 33 7 1 संस्थापित. ___Hc. 4 57) सपुजणिय (v. 1. समुज्जणिय ) 36 14 6 ? सरोह 23 13 5 [ सरस्+ओघ ] rows of सेफरि 26146 शफरी. lakes; gl. लहरीसङ्घात. सत्तावीसंजोयण 41 4 3 [from सत्तावीस= सल 43 8 9 शलाका ? सप्तविंशति+जोयण दृष्टा] चन्द्र (D.8 22). सलग्ध 51 8 9 श्लाघ्य. Vसमड-सज्जीकृ, make ready? सलोण 25 11 10 (1) सलवण, (2) सुन्दर. -समडेवि (v 1. समोड्डेवि ) 33 8 6 (see सवट्टण 39 5 9? IV समड्ड). सस 2268, ससा 228 2 स्वसृ. Vसमलह [ समालभ ] वि+लिप् ; ससङ्कउ 28 68 स-संक्रम, स-शङ्क enl. -abs. समलहेंवि 50 12 1; pret. part. ete. see gl. on the word. समलद 45 119, enl. समलद्धय 267 सहस 25 15 10 सहस्र. 3; action noun समलहण 42 9 9. सहारण 44 1 (for साहारण-संधारण) समल्लिय (v. 1. समुल्लिय) 49 12 8 समाश्रित. comfort. समसरिस 34 6 5 [ समसदृश ] अतिशय-तुल्य. सहेजय 31 15 9 सहाय enl. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ • 1657 निच्छिद्र gl wrongly =संकलिकायुक्त (cf. संकडिल D. 815 ). संड 56 47 समूह, gl. संघट्ट. GLOSSARY संधारण 25 174 संहारक. संचारिम' *33.8 2 spy; •gl. हेरिक ( cf. संचारी = दूती PSM ). संथ 45 126[ संस्था] market, row of shops? संथार 2897 [ संस्तार ] ( तृण ) क्षय्या. संदाणिय 32 12 7 [ संदानित ] gl. निरुद्ध. 27 36 संदीपन Cupid's arrow. संमजण 3417 [ संमार्जन ] gl. स्नान. संसग्गि 2937 संसर्ग ( PSM ). संसार 5313 अतिशय - लक्ष्मी - रत. संसूडिय 39 1 7 संभन्न ( cf. सूड =भज् HC. 4106; सूडवुं 'thrash ' ). साइय 26 11, 4494, 58129gl. आलिङ्गन ( G. सांइ ). साउ• 54 12 1 सर्वम्; gl wrongly स्वादम् . साम 24 156 (from 'साम्य ? ) gl. सदृश. सामिसाल 26 127 स्वामिश्रेष्ठ (see I ). fa 50 11 11 sort of curry ? साडिय 36 4 9 विनाशित ( see साड I ). सारत्थि 52 1 4 सारथि. 'सार' 53 10 3 द्यूतविशेष. 'सारि * 61 गजपर्याण. सालण° 25 119, 34 13 4, enl. सालणय 50 117 dried and fried pickles. सासय- लक्ख 2871 [ शाश्वत - लक्ष ? ]gl. निष्पन्द-नेत्र = यक्ष. सासुरय 303 9 श्वाशुरक - (गृह) ( G. सासरुं ). साहम्मिय 239 7gl. सा ( शा ? ) खामितौ = विभिन्न - जननी - जातौ . साहार 40310, 40 187 समाश्वासन. .Vसाहार = संधारय् comfort; -abs. साहारेंवि 42 8 6. साहुकारिय 261 8 साधुवाद - संमानित. ° सिक्कार 26 136 सित्कार. 'सिक्किरिय (v. 1. ° सिक्करिय ) 3965 ? सिङ्घ 2964 सिंह. ३१५ / सिज्झ = सिध्य be cooked; -pres. 3. pl. fasafa 45 12 4. सिद्धि 53 11 10 स्निग्ध-द्रव्य. सिप्पीर 4761gl. शुष्कतृण (तृणविशेष PSM ). सिमिर 25133,40168gl. स्कन्धावार, सैन्य. सिमिसिमिसिमिसिर्मन्त 42 53 (onom.) wriggling with simisimi sound ( cf. a. समसमतुं ). सिलिम्मुह 39 129 शिलीमुख. सिल्हय 45 123, °51 2 7 गन्धद्रव्यविशेष. सिसिर 24 135, 34136, 39850 [ शिशिर ] दधि ( see I ). सिहरिणि 50 11 13 [ शिखरिणी ] मार्जिता a dainty of sweet curds. सी-वर 274 ( 1 ) [ श्रीवर ] लक्ष्मीपति (?), ( 2 ) शीतपर (?). सीयालय 34 137 [ शीत +आलं enl.] शीतल. सीयालय 2449, 28 125 शीतकाल enl. ( G. शीयाळो ). सीस 31 64 शिष्य. सुअन्धय 25 115 सुगन्धि. सुकु - लीव 52310 ? सुबाल- कुबाल ? सुज्जन्त 3974 swelling ? cf. H. सूजना, G. सूजवुं swell). सुण्णहर 54 11 8 शून्यगृह deserted house. सुण्णासण 42 128 [ शून्यासन ? ] अर्थशून्य, hollow? सु-पच्चल 25 16 7 सुसमर्थ (see पञ्चल ). सु-पच्छय 26 123 (enl.) सुपथ्य. सुमच्छर 26 104 सुमसृण ? सुमहलय 2327 सुमहत्क. सुर-तूर 28 1 6 दुन्दुभि. सुरक्खित्तिय 29 157 ? सुरायर 3174 [ सुराकर ] सुर-समूह. सुरेह 31 9 6 [ सुरेभ] ऐरावत. - Mar 28 73 [ सुविस्तृत ] सुप्रसिद्ध. Vसुव [ स्वप्] (G. सुवुं ); -fut. 3. s. gaus 23 4 7. सच 24 14 5 सुनिबद्ध ? Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३१६ पउमचरिउ सुहच्छिय 38 49 [सुखासिका] ease, हण्डिय 34 114 [हण्डिका ] » farthen sense of comfort. or glass jar (G. हांडी). सुहल 26 5 11 सुफल. Vहत्थुत्थल्ल [ हस्त+V उत्थल ] order by सुहासिय 24 18 7 सुखासीन ? gl. शोभितम् . a gesture of hand, order; सुंसुअर 31 33°, 5695 शिशुमार (see -imper. 2. S. हत्थुत्थलहि 21 6 4 आदेशं सुंसुआर I). - प्रयच्छ; pret. part. हत्थुत्थलिय 24 8 1 सूअ 50 11 6 स्प. . "हर 39 66 गृह. 'सूह 24 13 5 [सूची] धान्यमञ्जरी. हरिणदेह 40 13 5 gl. चन्द्र. सूडिय° 0247 5, 40 12 4 gl. त्रुटित हलवोल 24 2 5 कोलाहल (D. 8 64 ). (सूड-भञ्ज HC. 4 106.) हलाहलि 52 9 6 fight using ploughs सूसइ 26 5 7, 29 3 3 शुष्यति. as weapons on both sides. हलुव 26 17 4, 35 3 6 लघु enl. (G. सेज 42 7 1 गृह. हळवू). सेय 26 11 5°,°3065° खेद. हलुवारय 34 13 1 लघुकतर enl. सेरी 49 12 7 (1) खैरा, (2) भद्राकृति हल्लावइ 29 7 4 चालयति (G. हलावे). (D.8 57 ). हल्लियय 39 12 7 ( enl.) चलित (D. 8 सेल्लासेल्लि 52 2 7 fight involving 62; G. हल्यु). lances on both sides. हवि 29 113 [हविस् ] अग्नि. सेवाल° -26 11 8 पङ्क ( D. 8 43). हसहसहसन्ति 27 5 7 (pres. 3. pl.) सोत्त 38 17 7 [स्नोतस् ] देहद्वार. become ablaze. सोत्तिय 38 14 5 (1) श्रोत्रिय, (2) हसहसहसहसन्त 28 2 4, 42 5 2 ablaze . सौत्रिक made of yarn. हार 29 159gl. अङ्गहार. सोयवत्ति 50 11 6 मिष्टान्नविशेष. हालाहल 27 149. 'सोवीर 50 11 13 [ सौवीर ] काञ्जिक. हाहा 34 37 गन्धर्वविशेष. सोसण 27 36 शोषण one of Cupids हाहाकार 26 205. हिण्डि 23 115 परिभ्रमण. arrows. सोहल 33 1 7 उत्सव ( Old G.) हियत्तण 41 7 1 [हितत्व ] हित. हिलिहिलन्त 40 16 5 neighing. हक्क 25 6 8, 25 15 7 call, challenge. हिंसिय 27 1 4 हेषित.. ह-मग्ग 23 11 8 [ हट्टमार्ग] gl. आपण. हुभासणिय 43 8 9 [ हुताशनिका ] चिता. हट्ट-सोह 45 11 8 [हट्ट-शोभा] decora- हुडुक्का (or हुडक) 40 17 4 वायविशेष. tion of streets, squares and हुण्ड° 38 3 5 gl, मुखहीन- . market places. हुहुहुहुहुहुहुहन्त 42 5 3 emitting hubuहुडहाड 24 15 8 gl. अतीव-मुक्त-केशो, huhu sound. __भोजन-वस्त्रादि-रहितो वा (PSM records हूलाहूलि 52 9 3 fight using the अनुराग, ताप and onomatopoetic hula weapons on both sides. senses for this word, while it (see हुल I). has हडाहड meaning अत्यन्त). हेइ 27 8 7 [ हेति ] आयुध. हड 52 108 अस्थि ( G. हाड-कुं). हेट्ठामुह 25 13 3 अधोमुख. हड्इरि 3158 अस्थिगिरि. हेवाइय 56 109 gl. गर्व नीताः, गृद्धिं हणहणाकार 46 4 2 (onom.) roaring प्रापिताः (G. हेवायो.) becoine used with hana-hana sound. to frequent. हणाहणि 52 9 4 fight involving हेसन्त 23 13 1 हेषत् . mutual killing. होज 27 62 भवेत् . Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Proper Names (Real geographical names are spaced out). अईर 48 8 3, °50 10 1, अइरा 4879 अरुणगाम 27 12 7,9 अरुणग्राम (ग्राम). अचिरा. अलकार-णयर 40 4 8, 40 5 4, 40 16 अ इ वहुउ 45• 4 4 gl. श्रीमद्रुवहिलपत्तनस्य 1, 8, 41 1 2 [अलङ्कार-नगर ] gl. (नगर). . पाताल-लङ्का (नगर). अइवीर 307 9, 30 9 6 [अतीवीर्य] अन- अपराइय 23 6 8 अपराजिता. न्तवीर्य. अव्वु अ° 45 4 5 अर्बुद (देश). अउज्झ 21 12, 22 49, अ उ झा 21 4 अस्सग्गीव 51 3 4 अश्वग्रीव. 3 etc. अयोध्या ( नगर). अहिणन्दण 25 8 3 अभिनन्दन. अक्खय 41 11 1,52 11, 523 1; अक्षत; अक्खयकुमार 40 15 4, 52 10 माणदृ 3028 आनर्त (देश). मा 4 अक्षतकुमार. आहीर 30 2 11 आभीर (देश). भक्खत्त 52 4 1 अक्षत. इक्खक्कु 31 15 5 इक्ष्वाकु. अग्गिकेउ 339 10,33 137 अग्निकेतु. इक्खाउ (v. 1. इक्खुक्क) 38 11 7 इक्ष्वाकु. अङ्ग 40 156°,°42 12 2. इन्दइ 40 153,41 11 1° इन्द्रजित्. अङ्गय °40 15 6°,°42 122 अङ्गद. इन्दजह 52 1 10 [इन्द्रजयिन् ] इन्द्रनित्. अङ्गार 47 8 8, enl. अङ्गारय 47 2 5 इन्द-वायरण 45 4 11 ऐन्द्र-व्याकरण. ___ अङ्गार(क). इर' 50 10 1, 54 1 6, 8 इरा. अजय 302 6, 30 10 4. इरिणप्पह 27 2 2 कनकप्रभ (इरिण-कनक.. अजिय 2582 अजित. D. 1 79). अञ्जणा 46 8 1 अञ्जना. अञ्जणेय 49.9 6 आञ्जनेय. उइय° 33 1 8, 33 2 6, 337 3, 337. अणङ्गकुसुम 45 5 4, 51 107 अनङ्गकुसुमा. 6, 33 9 5 उदित. भणन्त 2588,°31 1 [अनन्त ] लक्ष्मण. उजे ण य 49 8 13 of Ujjayini (नगर). अणन्तवीर 301 29, 30 3 5, 39 2 6°, उजे णि 25 17 2 उज्जयिनी (नगर), 41 8 3 अनन्तवीर्य. उज्झ 23 1 10, 23 12 1, 23 14 3, 24 अणरण्ण 21 3 7, 22 11 1, 39 2 6° ___1 अयोध्या (नगर). अनरण्य. उत्तम 23 158. अणिल° 45 10 1 [ अनिल ] पवन जय. उवउवाएवि 33 27, उवओवादेवी 33 17 अणुद्धर 33 9 3, 33 9 9 अनुद्धर. gl. उपयोगादेवी. अणुद्धरि 44 11 5 अनुद्धरा. अणुराह 40 6 3, अणुराहा 40 5 10 एक्कदन्त 51 6 1 एकदन्त. अनुराधा. °एर 54 1 6 अचिरा. अपरजिय 21 4 9, अपराइय 23 39, 38 एल उ रि या 49 8 9 (f.) of Elapura. , ____156 अपराजिता. अमियसर 33 1 6, 33 2 4 अमृतसरस्. कइकसि 49 1 6 कैकसी. , अर° 258 10. कउतुकमङ्गल 21 2 1, 21 4 6 कौतुकमङ्गल भरिट्ठउर 33 9 2 अरिष्टपुर (नगर). (नगर). . अरिदमण 314 2, 31 5 6°, 31 8 1,31 कक्कोलिया 50 18 13 कङ्कोलिका. . ____101, 31 139 अरिदमन. कङ्कालिणि 50 8 4 कङ्कालिनी. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३९८ पउमचरिउ कङ्काली 49 16 6. किक्किन्ध 31 1 8, 43 1050 किष्किन्ध कच्छा यण 49 8 10 of कच्छ ? (नगर). (पर्वत); किकिन्ध 47 10 2, किक्किन्धणयरि कञ्ची 45 4 10 काञ्ची (नगर); 4 9 8 6 43 11 1 किष्किन्धनगरी. of Kāñci किक्किन्धपुर 43 1 किष्किन्धपुर. कढोर 23 156 कठोर. कीर 302 12. कणय 21 6 1,2174.कनक. कुकूर 30 10 4. कणयप्पह 3393 कनकप्रभा. कुलभूसण 32 58, 33 10 4, 33 11 1, क ण्णा उज्ज य 49 8 14 कान्यकुब्जक (नगर). 33 14 8, 34 4 1 कुलभूषण. °क ण्णा 30 2 11 कर्णाट (देश); क ण्णा ड य कुण्डलमण्डिय 22 6 2 कुण्डलमण्डित. 45 4 5, (f) क ण्णा डि य 498 4 of कुन्थु 25 8 10. Karnata. कुमार 25 8 12, 25 13 5, 25 15 1, 25 कण्ह 21 14 4, 3188, 31 119 [कृष्ण] 17 11, 25 19 7, 25 20 5 लक्ष्मण, लक्ष्मण. कुवलयलोयणा 50 8 3 कुवलयलोचना.. कण्हपह 27 2 2 कृष्णप्रभ. कुवेरभट्ट 22 6 3 कुबेरभट्ट. कण्हवण्ण° 36 1 3 कृष्णवर्णा (नदी). कुम्वर 267 9, 26 17 7, 26 18 5, 26 कप्पूरचन्द 43 12 4 कर्पूरचन्द्र. 11 9, 27 10 9; कुव्वरणयर 26 4 11, कमलच्छि 56 13 3 कमलाक्षी. 26 7 1, 27 1 1, कुव्वरपुर 26 10 2, कमलोच्छव 33 105, 9 कमलोत्सवा. 26 20 1 कूवर. कम्बूदीव 44 6 6, 44 7 1 कम्बूद्वीप. °कुसुम 29 10 4. कयन्तवक्क 51 7 1 कृतान्तवक्त्र. केउमह 51 103 केतुमती. कर हा ड य 45 4 3 of करहाटक (देश). केकइ 21 3 8, 21 4 3, 9, 38 15 6%3; कल्लाणभुत्ति 47 2 7 कल्याणभूति. केकय 21 28, 2279, 22-11 2, 22 कल्लाणमाल 26 9 7, 26 14 1, 26 19 1, 12 3; केकया 22 8 6, 22 9 4 कैकयी. 26 20 4, 20 10 4, 42 2 3 कल्याणमाल केकाण य 45 4 8 of Kekkana (देश). केसरि० 302 8 केसरिन्. . कवडसुग्गीव 43 18 9 कपटसुग्रीव. केसव 32 2 11 [ केशव ] लक्ष्मण. कविल 27 12 9, 28 7 6 कपिल. कोकण 26 4 3,302 8. करओल (v. 1. काविल) 49 8 15 of कोचणइ 36 1 9 क्रौञ्चनदी. . Kaola (देश). कोसलणन्दण 22 1 [कोसलनन्दन ] राम. काकुत्थ 21 13 6 [काकुत्स्थ ] राम. कोसलदुहिया 22 12 4 [ कोसलदुहित ] अपकामकुसुम 45 9 2 [ कामकुसुमा ] अनङ्गकुसुमा. राजिता. का मरू व 30 2 10 कामरूप. कामलेह° 25 3 3, 26 37 कामलेखा. खर 36 6 2, 377 7, 38 9 3, 40 4 कारोहण 49 8 11 of Kayavorahana 10, 40 6 2 407 7, 4097 etc. (नगर) खस 302 11. कावे रि'.48 10 4 कावेरी (नदी). खीरोवमहण्णव 22 12 8 क्षीरोदमहार्णव. कासव 33 12, 6 काश्यप; g]. wrongly खेमकर 33 10 3, 33 12 1 क्षेमङ्कर. . कर्षक. - खेमञ्जलि 31 4 1,31 109,81 15 10 का सिय 49 8 14 of Kasi country. 42 2 6° क्षेमाञ्जलि (नगर).. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY ३१९ गङ्ग 23 8.3, °30 29%, 31 11 6, 51 °चन्दण 30 27, 30 10 3 चन्दन. • 38; गङ्गा 26 1 गङ्गा. चन्दणहा 40 18 1, चन्दणहि 36 6 3, 36 गन्धारि 50 8 3 गान्धारी. 15 11, 37 1, 41 1, 45 3 6 etc. गम्भीर'302 10 देशविशेष. चन्द्रनखा, शूर्पणखा. गम्भीरियं 49 8 6 of Gambhira. co- चन्दप्पह 25 769, 25 8 5 चन्द्रप्रभ. untry, चन्दमरीचि °56 28 चन्द्रमरीचि. गय 302 6 गज. चन्दलेह 47 2 3 चन्द्रलेखा. गयमुह 28 4 1,3026 गजमुख. चन्दहास 38 13 5 चन्द्रहास (खड्ग). गयमुहि 49 16 8, 50 8 4 गजमुंखी. चन्दोअर' 40 5 10, 40 118', चन्दोयर गरुडद्धयं 30 2 7,30103 गरुडध्वज. ०3027.030 103°, 40 118°, 40 गवय 40 156,446 4. 137, 40 14 1, 40 18 6° चन्द्रोदर. गवक्ख 40 156.44 64 गवाक्ष. चवलवेय 21 106,10 चपलवेग. गिब्वाणरवण 41 98, 42 87 गीर्वाणरमण चामुण्ड° 329 4. (उद्यान). चारित्तसूर 28 88 चारित्र्यशूर. गुजर° 30 2 9 गूर्जर (देश). चारुलच्छि44 115 चारुलक्ष्मी. गुणमाला 56 13 3.. चित्त उड 24151,चित्त कूड 24 149चित्रगुणवइ 44 11 4 गुणवती. कूट; चित्त उ ड य 45 4 3, चिताऊड य गुत्त 34 11 7, 35 1, 42 3 1 गुप्त. 49 8 13 of Citrakuta. गोग डि य (v. 1. कोकणिय ) 49 8 10 of चीण य 42 6 9, 45 4 10 चीनदेशीय. Goggada (or Konkana) cou चे उल्ल य 45 4 2 of Ceulla country., __ntry. गोपाल° 29 10 5. ज उण °26 1, 51 3 8 यमुना. गोंरि 50 8.3 गौरी. जक्खथाण 33 1 1, 33 8 7 यक्षस्थान (नगर). गोरोयणा 50 8 3 गोरोचना. जडाइ 38 13 2,9,38 14 1, 39 1 6, गोला 3132 गोदावरी (D.2 104) (नदी) 39 28,43 29 जटायु. गोल्लि य 498 3 of Golla. country. जणद्दण 24 10 1, 25 126, 37 13 1 गोवद्धण 3877 धासुदेव. जनार्दन. गोविन्द 32 7 10, 37 12 9,38 111 जणय 21 1 4, 7, 10, 21 6 1, 21 74, लक्ष्मण. 21 104,21 11 4, 22 6 8, 38 15 5. etc. जनक. घणवाहण 40 154,41 111 धनवाहन. जमघण्ट 302 8 यमघण्ट. घोडु 42 69? जम्वव 42 12 23, 44 149, जम्ववन्त 40 15 5 जाम्बूवत् ; जम्वुण्णय 44 14 1, 'चन्द° 30 10 4 चन्द्र. 56 2 3, 58 8 7, जाम्बूनद. चन्दकन्त 44 115 चन्द्रकान्त. जम्बूदीव 38 18 29, 44 2 1 जम्बूद्वीप, . चन्दकिरण 4365 चन्द्रकिरण, जय 33 3 1 पर्वतविशेष; °30 26°, 30 10 चन्दकेड 21 10 3 चन्द्रकेतु. 4 नृपविशेष. चन्दगई 21 5 7, 21 10 1, 8, चन्दगमण जयघण्ट° 30 10 4. 21 112 [चन्द्रगमन ]; चन्दपत्थाण 21 जयन्तपुर 30 11 9 नगरविशेष. 11 6 चन्द्रप्रस्थान : चन्दायण 22 7 8 जयन्धर 33 2 2. [चन्द्रायण ] चन्द्रगति. जयमाल, 29 104. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३२० पउमचरिउ जयमुह 30 2 6 जयमुख. तरङ्गिय 50 8 2 तरङ्गित. जाणइ 21 7 9, 22 6 6, 23 6 3, 25 तार 43 6 6, तारा 43 1, 43 3 12°, 50. 7 1, etc. [जानकी ] सीता. 82 तारा. जालन्धर 30 2 11. ता वि 27 11 7, 27 12 1 तापी (नदी). जालामालिणि 50 8 4, जालामालिणी 49 16 तिकूड 42 8 9,44 10 10 त्रिकूट (पर्वत). 6 ज्वालामालिनी. तिजगविहसण 426 1त्रिजगद्विभूषण (हस्तिन् ). जिणयास 39 3 9 जिनदास. तियड 49 10 1,5081 त्रिजटा. जिणवइ 44 116 जिनवती. तिलोत्तम 34 3 8.44 118 तिलोत्तमा. जियपउम 31 5 6°, 31 69, 31 7 8, तिविट्ठ 46 4 10, 52 3 4 त्रिपृष्ठ. 319 1,31 165, 48 14 7; जियपोम तिसिर 37 14 3, enl. तिसिरय 37 14 8, 31 122 जितपद्मा. 9,38 1, 49 4 2 त्रिशिरसू, जीवन्तणयर 29 1 जीवन्तनगर. तिहुमणतिलय 28 8 5, 28 107 त्रिभुवन तिलक ( जिनालय). झीणपह 27 2 2 क्षीणप्रभ (पर्वत). तुङ्ग विसय 498 12 तुङ्गविषय. तुम्वुर 33 1 30, 34 3 7 तुम्बुरु. टक्क 30 2 11 देशविशेष. तोयदवाहण 53 2 4 तोयदवाहन. जन्दावत्तं 30 1, 30 4 1, 30 9 9° नन्दा- दण्डय 35 6 1°, 35 8 3° दण्डक (नृप वर्त (नगर). - विशेष) 36 19, 37 6 4 (अरण्य. णन्दियड 30 6 2 ? gl. अनन्तवीर्य. दण्डाउर 35 4 2 दण्डकपुर. ण न्दु र वारी 454 9 (f.) of Nandara- दण्डारण 38 19, 34 99, 41 2 9 ___bāra (नगर). दण्डकारण्य. शामि 27 112,517 7. द स उर° 24 15 19, 25 1 4, 25 4 8, ण म्म य 27 1 1, 42 2 3, 45 4 13, 259 6, 10; 26 1 8,26 2 6,"26 3 ___ण म्म या 48 9 4 नर्मदा (नदी). 4,26 4 11, 42 2 2 दशपुर (नगर). णरसहल° 302 6 नरशार्दूल. दसणावलि 49 167 दशनावलि. . . णल 40 1 5, °42 12 2, 43 68°, दसरह 21 12,7, 10; 21 14 5, 223 ____56 12 1° नल. ____9, 23 2 5, 24 5 9, 24 10 1, 38 णारय 21 1 8, 21 8 4, 21 10 1, 33 15 5, 40 1 etc.; दससन्दण 22 11 1, °13; °णारा 34 37 नारद. ___40 10 10 [ दशस्यन्दन] दशरथ, णिप्पह 2722 निष्प्रभ ( पर्वत). दससयगइ see सहसगइ. णिप्पा ल य 498 5 of Nepala coun. दससिर see रावण try. दसाणण see रावण. पील 40155.°43 68°,56 12 9. नील. दसास see रावण. णेवाल य 45 4 7 of Nepala country. दहमुह see रावण. दहवयण see रावण. तक्खय 38.66 तक्षक. दहिमुह 47 1 12, 47 1 1', 47 8 89, त जि य. 30 2 10 ताजिक. ___4799° दधिमुख (द्वीप). तम 21 7 5 तमस्. दाढावलि 51 5 2 दंष्ट्रावलि. तरङ्गमई 42 2 1 तरङ्गवती. ‘दामोदर 32 2 7 [ दामोदर ] लक्ष्मण. तरङ्गमाल 4723 तरङ्गमाला. दासरहि 28 1, 48 159 [ दाशरथि ] राम. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY ३२१ दुजय ३0 2 4, 30 10 4 दुर्जय. पारियत्त 23 13 2 पारियात्र (देश); °30 2 , दुण्णयसामिणि 357 5, 3593, 35 129° (नृपविशेष ). .9, 35 13 10 दुर्नयवामिनी. पाल 29 105. दूसण °37 2 10°, 37 3 5°, °37 119°, पिङ्गल 21 5 8; 22 6 3. 40 4.10, 40 10 1,.40 18 6, 41 पियवद्धण 23 157, 25 1 4, 26 17, 26,04237,04313 etc. दूषण. प्रियवर्धन. दे उ ल वाड य 45 4 1 of देवकुलपाटक पियव्वय 339 4, 8 प्रियव्रत. (नगर). पिहुमइ 48 2 1', 48 5 4, 55 12 1 देवइणन्दण 31 13 5 [देवकीनन्दन ] कृष्ण. पृथुमति. देसविहूसण 32 58,329 9, 33 10 4 पिहुलप्पह 27 2 2 पृथुलप्रभ (पर्वत). देशविभूषण. पिहसिरि 21 27, 21 4 1 पृथुश्री. दोण 21 2 8, 21 14 4 द्रोण; दोणराय 22 पुप्फवह 21 5 8, 22 6 7 पुष्पवती. 8 2 द्रोणराजन् . पुप्फयन्त 25 8 6 पुष्पदन्त. पुरिसुत्तम 23 158 पुरुषोत्तम. धरणीधर see महीधर.. पुण्डरीय 23 158 पुण्डरीक. धीर 23 15 7. पुङ्गम 24 15 8 पुङ्गव. पइ ठाण य 45 4 4 of Pratisthāna पूयण 32 8 4, पूवण 28 4 5, 9 पूतन. (नगर). पूर्वण sce पूयण. पइविय 30 2 9? पोमाणि 41 4 5 (= पद्मा ?) इन्द्राणीविशेष. पउणार य 49 8 2, (f.) of Paunāra country. भई 47 4 8, 477 9 भद्र. पउम 31.16 6 [ पद्म], पउमणाह 44 2 3 भरह 21 4 9, 23 8 4, 24 6 7, 24 10 • [ पद्मनाथ ] राम. 2, 25 18, 25 12 4, 38 15 7 etc. पउमाब 339 7, 44 11 4 पद्मावती. भरत. पउमप्पह 258 4 पद्मप्रभ. भरह 32 8 8 [ भरत ] नृत्यशास्त्र. °पउमिणिपुर° 33 2 1 पद्मिनीपुर. भरह 32 8 8 भरत पङ्कयराय 45 56.पङ्कजरागा. भरहेसर 40 179 भरतेश्वर. पचण्ड 30 103 प्रचण्ड. भाणुकण्ण 40 15 3, 41 11 1 भानुकर्ण. पञ्चामुह 40 153, 42 12 9 पञ्चमुख. भामण्डल 21 5 4, 21 8 9, 21 12 4,22 पञ्चाल3029 पाञ्चाल (देश). 52, 22 74, 38 15 7, 38 163, पण्डि° 26 4 3, पण्डि य 302 8 पाण्ज्य. 38 17 5. पभञ्जणि 4833[प्राभञ्जनि] हनुमत्. पमउजाण 42 98 प्रमदोद्यान. मइवद्धण 33 51 मतिवर्धन. पयाग 5138 प्रयाग, मगह 2247 मगध. पवणाइ 45 155 [ पावनञ्जयि ] हनुमत्. मङ्गाल 3029. पवणाय 4372 पवनञ्जयः मझि म देस य 49 8 8 [ मध्यमदेशक ] of पवणि 48 3 9, 48 14 4 ( = पावणि) हनुमत. Madhyades'a. . पहाणि 48 11 1 [प्राभञ्जनि ] हनुमत्. मणवाहीणि 44 11 5 मनोवाहिनी. पायाललङ्क 36 62,369 1, 37 37,37 मन्दोअरि 4 9 165, मन्दोयरि 37 3 6,41 11 7,43 3 11 पाताललङ्का (नगर). . 41, 41 7 1, 49 11 1, 51101, पारसी य° 30 2 10 पारसीक. मन्दोवृरि 49 19 10 मन्दोदरी, .. स. प. च० ४१ पर 40 241124, Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सम રૂ૨૨ पउमचरिउ मय° 40 153, 41 11 1. रण °23 1052, 26 14, 9 [ रत्ना] मयरद्धय° 30 10 3 मकरध्वज. आदित्यभार्या. मयरहरावत्त see समुद्दावत्त. रम्भ 23 65, 44 118 रम्भा. मयवद्धण 35 7 6, 35 8 2, 35 9 4, 35 रयणचूल 56 13 3 रत्नचूड. ___14 9 मदवर्धन. रयण (रह) 389 79 रत्न(थ). . मरु. 30 2 11 मरुत्. रयणकेसि 447 2, 44 8 9 अलकेशिन्. मरुभुत्ति 30 17 मरुभूति. रयणावलि 44 114 रत्नावलि. मलय 26 4 3 देशविशेष, 30 2 8 नृपविशेष रहणेउरचक्वाल 21 5 6, 22 5 1 रथनुपूरमल्लि 258 11. चक्रवाल (नगर). महद्धय 30 2 7, 30 10 4, महाध्वज. रहुवंस 21 12 रघुवंश. महाण इ23 133 महानदी. के रहु-सुभ 21 3 6 [ रथुसूत ] दशरथ; 22 12 महिन्द 46 1 10, 46 2 1, 46 12 5. 9 राम. महेन्द्र. राम 23 7 9, 23 14 5, 24 1 11 24 महिवच्छ 30 27 महीवत्स. 79, 24 119, 25 8 12; रामएव 31 महिहर 302 2, महीहर 23 15 6, 29 2 16 7 [रामदेव ]; रामचन्द 21 4 9 3, 29 6 9 महीधर; धरणीधर 29 8 5, [रामचन्द्र ]; रामभद्द 31 15 7 रामभद्र. 42 2 5 महीधर. रामउरि 28 5 1, 28 69,328 4, 42 महुमह 23 87 [:मधुमथ ] विष्णु. मायन्दिय 49 8 4 of Makandi (नगर). 25 रामपुरी (नगर). मायासुग्गीव 43 12, 43 6 3, 43 15 9 राम उर य 45 4 4 of Ramapura. मायासुग्रीव. रामण see रावण. रामायण 31 11 5. 'मारिचण्ड° 30 2 8, 30 10 3 मारीचण्ड. 'मारिच्च 41 11 1, 42 124 मारीच. राहव 21 7 1, 2239, 24 109, etc. मारीचि 48 15 6, मारिच्चि 40 15 3 मारीचि. [राघव ]; राहवचन्द 23 6 1, 24 109 मारुव 52 105 मारुत. 298 1 राघवचन्द्र. माहिन्द 49 9 3 माहीन्द्र; माहिन्दि° 46 47. रावण 23 1, 36 6 1, 36 9 2, 36 10 46 12 5 मादीन्द्रि. 4, 38 166; रामण 31 11 5, 48 2 मिहिला 21 5 3, 21 10 3, 21 10 10° 4, 49 16 4, 53 1 रावण; दसाणण 21 .21 12 7 मिथिला. 1, 37 4 8°, 38 13,38 12 3 मुइय 33 1 8,3326,3373.337 दशानन ]; दहवयग 23 69 [दशवदन : 6,3595. दसास 38 6 1, 41 52 [ दशास्य ]; दहमुह 38 5 1 [ दशमुख ] रावण. मेरु 23 15 6 नृपविशेष, 24 2 7 पर्वतविशेष. रिसह 25 1 3, 25 8 2, 25 9 10, 26 ? 9ऋषभ. मेहगजिय sce मेहणाय. मेहणाय 43 38, 51 8 10 मेघनाद, मेहग- रुद्दभुत्ति 26 18 9, 27 9 1, 27 109 जिय 51 8 1 [ मेघर्जित ] मेघनाद. 30 1 7, 42 2 4, रुद्दभुत्ती° 26 18 4 मेहवाहण्: 53 4 1 [ मेघवाहन ] घनवाहन. __रुद्रभूति. रुद्दवच्छ 30 2 7 रुद्रवत्स. रक्ख-जीव 44 107 रक्षोद्वीप. रेवय 27 19, रे वा° 40 10 10 रेवा (नदी) रणुम्मिय 23 158? रोहिणि 26 14 9 रोहिणी. Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY ३२३ लइय 50.8.2. ___ वसुभुइ' 33 2 5, 8, 33 7 6, 33 92 . लक्खण 23 8 2, 23 12, 2, 24 1 4, वसुभूति. .24 11 9, 25 13 3, 25 16 1, वंसत्थल 3269, 34 9 3, 36 31 etc. 25 30 3 etc. लक्ष्मण वंशस्थल. लङ्क 36 6 2,.37 37, 38 126, 38 19 वार म ई° 49 3 9 द्वारावती. 5, 48 42 लङ्का; °लङ्काउर 369 1 वालि 43 6 5. . लङ्कापुर; लङ्कागयरि 44 109 लङ्कानगरी; लङ्कादीव 44 109 लङ्काद्वीप, वालिखिल्ल 26 12 13, 026 18 50, 27 लङ्कासुन्दरि 48 7 2, 48 8 1, लङ्कासुन्दरी । 1001 10 4, 8, 27 11 1, 30 1 6, 422 4 वालिखिल्य. 48 14 3. वास 23 1 3 व्यास. लच्छिभुत्ति 45 3 1, 45 9 1 लक्ष्मीभूति. वासुएव 21 13, 21 82.23 9 7 etc. लच्छीणयर 4539 लक्ष्मीनगर. वासुदेव. लवद्भिय 50 8 2 लवशिका. लवलिया 5082 लवलिका. वासुपुज 2587 वासुपूज्य. लाड °30 2 11° लाट, 42 69 लाटदेशीय. वाहुवलि 40 17 9 बाहुबलि. विउल 23 15 8, 30 2 6 विपुल. वइदेहि 21 14 5, 22 5 3 etc. [ वैदेही] विओय 23 15 7 वियोग. सीता. विचित्तरह 33 9 7, 9, 30 10 1 विचित्ररथ. व इरा य र य 45 4 7 of Vajrakara. विजय 23 157,°3026°, 30 104°. वङ्ग 302 9 देशविशेष. विजयमहीहर 33 2 1, 33 37 विजयमहीधर वजयण्ण 25 1 2, 25 3 1, 2, 7, 25 5 [पर्वत ]. • 9, etc., 26 1 2, 26 3 1 etc., 30 विजुप्पह 47 2 3, 49 16 7, विजुप्पहा 50 1.6, 40 1° वज्रकर्ण. 8 4 विद्युतप्रभ्रा. वज र य 45 4 8 of Vajjara country. विजुलङ्ग 25 2 1, 11, 25 3 1, 25 49, वजाउह 48 4 3, 48 7 1 वज्रायुध. 26 1 4, 26 3 8 विद्युदङ्ग. वजावत्त 21128, 21 13 5, 23 14 4, विझ 21 5 9, 27 1, 27 3 3, 27 6 1, 27 1, 32 28, 38 9 5 वज्रावर्त (धनुष् ). 28 4 6, 30 1 5, 42 2 3, 44 7 9, वड्डायरय 45 46 [ वड्ड-महत्+आकर+क] 48 3 9 etc. विन्ध्य; विञ्झइरि 27 21, of Vaddayara (cf. G. वडागरुं scil. 40 10 10 विन्ध्यगिरि. मीठं 'mineral salt'). विडसुग्गीव 43 15 2, 43 3 12 विटसुग्रीव. वणमाल 29 26, 29 3 1, 29 6 9, 29 विणमि 27 11 2, 51 7 7 विनमि. . 10 4, 48 15 4 वनमाला. विण्हु 37 12 4, 40 4 3 विष्णु. वल 25 8 1, 21 14 10, 22 7 6, 23 विदेह 21 5 3, 21 207°, 22 6 6, 22. 24,25510, etc.[बल]; वलएवं 21 68 विदेहा. 13, 21 8 2, 23 9°7 etc. [बलदेव]; विमल 25 8 8, : वलहद्द 23 5 1 [बलभद्र ] राम. विमल 33 103 विमला. व व्वर 302 11 बर्बर. विमद्दण 23 157 विमर्दन. वसन्ततिलय 26 5 10 वसन्ततिलक ( उद्यान). वियड्ड 23 15 7 विदग्ध. वसु 23 2.12. वियपुर 2259 विदग्धपुर. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ३२४ विराहिय 4021, 40510, 4071, 44 11 6, 42 12 3, 43 9 13 etc. विराधित. पउमचारउ 'विसल° 3025 विशल्य. विसाल 23 15 8 विशाल. विसाला 56 13 3 विशाला. विहीण 211, 2115, 9, 40154, 41 11 1, 49 13, 52 1 10 etc. विभीषण. विसगइ 26 26 विंशद्गति. विसल्ला 21 144 विशल्या. वीपाणि 38 18 1 [ विंशतूपाणि ] रावण. 4983 of वेउलदेश ( cf. चेउल्लियाँ) वेलन्धर - पुर 5691. सच्चाई 2246, 2272 सत्यभूति. सच्च सिरी 56 13 3 सत्यश्री. सञ्जय 45 48 of Sañjana ( नगर ). सढ 23 156 शठ. सत्तदमण 3187, 31 146, सत्तुदवण 42 27 [ शत्रुदमन ] अरिदमन. सतहण 2149 2274, 22 109, 24 8 8, 38 15 7 etc. शत्रुघ्न. सान्त° 2589 शान्ति. समीरणि 48152 [ सामीरणि ] हनुमत्. समुद्द 56 102, °56 109, °56 114, 56 12 1 समुद्र. समुद्दावत 21 123, 3411 1, 387 2 समुद्रावर्त; मयरहरावत्त 50 2 1 [ मकरगृहावर्त्त ]; सायर 21 13 5, 23 14 4, 27 1, 32 2 8 [ सागर ] समुद्रावर्त (धनुष् ). सम्बु 3799; सम्बुकुमार 3635, 3749, 40 5 3, 40 18 1, 41 1 9, 42 3 3, 4591, 44 4 2 etc. शम्बुकुमार; सम्मुक्त 44 144 शम्वुक. सल° 30 25 शल्य. सिके 22 64 [ शशिकेतु ] चन्द्रध्वज. ससिह 27 2 2 शशिप्रभ. ससिवद्ध 21 14 1 शशिवर्धन. सहसकूड 2572, 26 15 सहस्रकूट [ जिनालय 7. सहसग 43 18-6 सहस्रगति; दनस्यगइ 47 89 [ दशशतगति ] सहस्रगति. सहसवाहु 30 97 सहस्रवाहु. सहसमइ 40154, 42 11 4 सहस्रमति. संभव 25 83. सायर see समुद्दावत्त. सायरवुद्धि 21 1 21 1 1 सागरबुद्धि. सारङ्गधर 26 16 1 [ शार्ङ्गधर ] लक्ष्मण. साहसगइ 4729, 4732, 4796, 47 104, 4946 साहसगति. सिङ्गारिया 4987 of Singāra city ? सिङ्गल 4547, 4982 सिंहल सिद्धकूड 2399, 2461 सिद्धकूट ( जिना लय ). सिद्धपुर 33 102 सिद्धार्थपुर सिन्धव° 302 10 सैन्धव. सिन्धव 49 89 सैन्धव of Sindhu country. सिरिकन्त 44 115 श्रीकान्त. सिरिवच्छ 27 21, 364 1 [ श्रीवत्स ] लक्ष्मण. सिरिसइल 4552, 5157, सिरीसेल 46.8 4 [ श्रीशैल ] हनुमत्. सिरिहर 28 111 [ श्रीधर ] लक्ष्मण. सीय 2154, 2277, 21119 25 20 6 etc. सीता; सीया एवि 2362, 9 सीतादेवी. सीयल 25 8 6 शीतल. सीरकुडुम्aिr 24 157, 251, 2569 सीरकुटुम्विक सीरपहरण 24 102 [ सीरप्रहरण ]; सीराउह 26 18 9 [ सीरायुध ] राम. "सीह विकन्त 3025 सिंहविक्रान्त. सीहोर 25 13, 2559, 258 12, 25 12 3, 25 16 2, 25 17 5, 25 20 7, 26 34, 30 16 etc. सिंहोदर. सुग्गीव 4015, 42122, 43312, 44 7 7, 44 16 9 etc. सुग्रीव. 'सुगुत्त 34 117, 351, 4231 सुगुप्त. घोस 2873, 3283 सुघोषा ( वीणा ). Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GLOSSARY ३२५ सुण्ड 40.17 1,2, 4018 4; सुन्द° 40 हणुअ see हणुव. ___17 9, 40 18 2, 41 1 2. हणुरुहदीव 45 3 10, 51 10 6 हनुरुह-द्वीप. सुन्दर 48 10 8 हनुमत्. हणुव 46 47, 47 10 1, 48 149,052 सुन्दरि44 115... 104; हणुअ 43 33; हणुवन्त 40 15 सुपास 25 8.5 सुपार्श्व. 5, 42 12 6, 43 7 4, 48 6 3, 48 सुप्पह 21 4.9 सुप्रभा. 7 1 etc. हनुमत्. सुप्पह 22 1 3, 5, 9, सुप्पहा 22 9 4, 38 हणुवन्त see हणुव. ___15 6 सुप्रभा. हयगीव 46 4 10° हयग्रीव. 'सुभद्द 47 4 8, 47 79 सुभद्र." सुभुत्ति 27 7 1, 30 1 7 सुभूति. यमुह 48 54 यमुख. सुमई 2584 सुमति, हयमुहि 49 16 8,508 4 हयमुखी, सुमणा 50 8 2 सुमना. हरि 21 13 2, 22 7 7, 23 5 10, 24 समित्ति 21 49.2368 सुमित्रा. 115,25 119, 25 18 9 etc. लक्ष्मण. सुगलि° 29 10 4 सुकाल. हरि के ल य 45 4 6, हरि के लिय 42 69 सुरव 33 12, 6 g. सूरप. of Harikeli country. सुरवइ 44 11 4 सुरपति. हरिवाहण 21 2 10, 21 3 4, 21 4 2 सुरसेहर 31 4 8 सुरशेखर ( उद्यान). हरिवाहन. °सुवण्णमाल 29 10 4 सुवर्णमाल. हरिसेण 23 15 5 हरिषेण. सुवी 23 15 7. हलहर 23 4 6, 24 11 5, °25 11 9 सुवुद्धिय 50 8 2 सुबुद्धिका. सुवेल 56 13 6, 55 14 1 ( विद्याधरविशेष); [हलधर ] राम. . 56 186 पर्वतविशेष. हलहेइ 23 12 8, 26 13 1, 44 107 सुव्वय 23.1, 25 8 11 सुव्रत. [हलहेति ] राम. सुहमई 21 2 6, 21 3 6, 21 4 4°, 22 हंसदीव 56 15 1 हंसद्वीप. ___ 11 8° शुभमति. हंसरह 56 152 हंसरथ. सूर 30-10 4 शूर. हिन्दोलय 26 7 5 हिन्दोल enl. (राग). सूरहास 36 3 6, 37 2 7, 40 8 10, 44 हिम इरि 23 9 11 हिमगिरि. ___ 14 3 सूर्यहास ( खड्ग). हिमपव्वइ 43 18 5 [ =हैमपर्वती ] पार्वती. सेउ 56 102, 9, 56 11 4, 56 1 2,9 हिमवन्त 21 5 9, 23 63, 31 116 सेतु. सेयंस 25 87, 26 2 9,56 14 1° श्रेयांस. हिमवत्. . सेस 38 65 शेष. हिययवम्म 44 11 4 हृदयवर्मका. सोमित्ति 21 4 9, 23 55, 237 3, 25 हिययावलि 44 11 4 हृदयावलि. 17 1 [सौमित्रि] लक्ष्मण. हूहू 34 3 7. सोम्म 28 10 3 सौम्या. हेमप्पह 21 2 10, 21 4 2 हेमप्रभ. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ वनस्पतिनामानि अइमुत्तय 51 2 3 अतिमुक्तक. 'तालूर 49 7 6 कपित्थ ( cf. D. 5 21 °अजुण 51 2 4 अर्जुन. तालुर). अञ्जण 51 2 4 [ अञ्जन ] ? तिलय 512 6 तिलक. अक्षय 52 28 ? तिसन्झा 51 2 8 त्रिसन्ध्या (कुसुम) अरिट्रिया 51 2 7 अरिष्टिका. तेन्दुइ 32 4 11 तिन्दुकी. अव्वई 51 2 7? दाडिमी 51 2 3. असत्थ 3252, °आसत्थ 51 2 5 अश्वत्थ. पक्ख° 32.4 11,51 14 18 प्लक्ष. असोग 51 2 2 अशोक. पिप्पली 51 26. °उम्बर 51 2 5 उदुम्बर. पुण्णग्ग 49 75, पुण्णाग 51 2 2 पुन्नाग; एत्थिया 51 27 अगस्ति ? पुण्णाय (1) पुन्नाग, (2)gl. राक्षस. कक्कोल 51 2 4. पुष्फली 51 2 6 पूगफली कङ्गुणी 51 2 8. °फणस 51 2 7 पनस (g. फणस). - कच्चाल° 51 2 8. भुअ 5123, भुव 47 [ 9 ? कजण° 5129 काञ्चन. मन्दागरू5127? कणइर° 51 2 9 करवीर ( कणेर, करेग). महू 51 2 8 मधूक. कम्पिल्ल 51 129 (G. कंपीलो). मालूर' 31 1 6 बिम्बफल (see I). कयली 51 2 5 कदली (G. केळ). 'माहुलिङ्ग° 497 6 मातुलिज. करा 5229. मिरी 51 2 8 मरीच. करमर 50 11 10, 51 2 3. रत्तन्दण 51 2 3 रक्तचन्दन (PSM). करवन्द° 51 2 3 करमर्द (G. करमदी). लवली° 51 1 4. लारेल्ल 50 11 12 (G. कारेलु). 'लाव 51 28 लाब. °कुन्द° 43 11 7. लिम्ब' 5125 निम्ब. 'कुन्देद (v. 1. कुन्देंदु) 51 2 4? (of. वझुल' 51 2 4. कुन्देन्दु, v. ]. कुंदेद 3 1 7). वर्ड 50 11 12 ? केलय 38 11 3 कदलक (G. केळु). वन्दण 3234, 4979,5114 16 अश्वत्थ कोजय 5127 कुब्जक. वन्दुक 51 28? चिञ्चा 5128. वाइङ्गण 50 11 12 ताक (G. M. वेंगण). चिब्मिडिया 50 119 चिभिटिका (G. चीभडी). वाणिक्ख 51 2 8 ? ढउअ 51 28 see I. 'वेणू 51 28 वेणु. णग्गोह 29 5 8 न्यग्रोध. सज्ज 51 2 4 सर्ज. णाग 51 22 नाग. साल 5124 शाल. णागवेल्ली 1 2 6 नागवल्ली. सिरीस 5127 शिरीष (G. सरसडो). णायचम्पय 5146 नागचम्पक. सीसव 38 19 8 शिंशपा (C. शीशम). णालियर 54 3,7 नालिकेर. °सेल 51 2 9 सेलु, शेल. "णिम्व' 51 2 4 निम्ब. हरिडई 51 2 8 हरीतकी (G. हरडे). तारूर 5125 = तालूर ?. हलिद्दी 51 2 3 हरिदा. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ADDITIONS AND CORRECTIONS p. . ]. २. •22. , 28 11 12 ८ 16 _____16 28 16 25 ___11 . 18 15 21 Correct . p. 1. Correct पिऍ . ५२ 17 गय ( P.'s reading) Add after footnote . is to be preferred. 8 "PSA पिये 20 -णावई 'आणिउ जणय–णराहिवई' वजगन्धोवयाइँ. चक्कयं Should we have yo वलेण णिण्ण-(=निन) for णित्त-2 ५९ -उवविस-विष्णउ कलाव अच्छहुँ (i. e. A's 19 पडायउ reading). पूअणएउं is a better 10 वोल्ल reading. 20 जो घई -सत्थ-परिचड्डिय? 21 तिहुअणतिलउ Add after the 8th -बहुलाई . note 'PSA परिचड्डियाहुँ' 17 फलाई -रुहिरावलि तिहुयणतिलउ -गन्ध ___15 जडउ (P's reading ). -भय राय , 23 कित्तिउ १०णिव -पहारहँ -लील गाइँ ७१ heading एगुणतीसमो दुत्तर दुप्पइसार ७७ 9 णिय-संताणहाँ . सर्च ७८ 6 मुणिवरु •महु-विन्दुहे जियन्तपुरै ( P's readThe inverted coma ___ing) before faz is to be ८० 24 -मइयवटु omitted ८१ 12 पुरणाईतेण -मइयवट्ठ Should it be पउमजाय-विवाहउ दिइँ चलण for पउम-णयण? 10 तोणीरहिँ -दीवउ” दिटेण. एहु पियङ्गु रामचन्देणं -मन्दरकों वि 13. साहिउ रुण्ड-णिरन्तर ९३ 14 उप्पण्णएँ अह संमत्तइँ 24 अप्फालिय-धणुहरु . २२ •29 २४ 11 २६ 24 11 20 17 "वट्ट 11 विहरु 10 ३६ 2mmmmmm 6 7 6 10 7 ३९ ५१ 10 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पउमचरिउ 22 24 25 15 १७६ p. 1. Correct p. J. Correct ९६ footnote 11 to be shifted to १५४ 17 गवेसहं the next page. १५५ 20 -चिन्धावली९८ 21 -रत्तुप्पलइँ १५७ 6 -पवणा पेक्खेंवि १५८ 7 णं ९९ सुर्य १६६ 26 previously as the 19 उप्पाइएण Ghattā of 40. Sandhi गैड 1 ' तक्खणेण -पोसहएँ 11 दसाणणे मुण्ट किमोहट्ट भुज-दण्ड 14 It should be जोणिऍ 2 वयणुण्णऍण, जम्वुण्णऍण जोणि _18 णर माण -दुक्किय-कम्म 17 घल्लियञ्जण पसूयणे १०५ -दुरिमुह3 "दोड 12 पइट्ठउ १०९ ' 6 मुणिवर-कण्ठे हसन्ति ११३3 तिसूलें २११ 24 -परिचड्डणु 17 ते लोह २१४ थक्कु थक्क १२० _11 कोड्ड 23 -सहास १३२ 18 दाढियउ २२३ णउ" १३३ वुत्तु दसाणणेण २२९ 14 रामों ण वहिय 10 -वाहिँ 20 -फन्दन्तउ (A's read- २३३ 27 'माणवेण ___ing) २३४ 13 विहसेप्पिणु 24 It should be कम्बूदीव २३८ 12 सिहरिणि--धूमवत्ति-'सोवीरोह १४६ गयाग-संधीसं,-पाव-तासं २४२ 5 घुसिण 6 णएण,-घोर-सासं २५० 4 धय-चिन्धइँ विहावमि २५६ 16-17 This is a Catuspadi, १५१ -सिमिर-चूरू not a Satpadī १५४ 16 करेसहं २६८ 2 अण्ण-भवन्तरवन्तर 12 19 " २२१ 14 १५० Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ द्रीय विद्या भवन अमृतं तु विद्या बंबई Jam stort intematonal Eon rate Personal use only