Book Title: Siddhachakra Varsh 08 - Pakshik From 1939 to 1940
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૩૭ શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૨
[૧૧ નવેમ્બર ૧૯૩૯, પોતાના સંબંધીપણાને અંગે જે પ્રશંસા પોતાના પ્રશંસા બીજાના એટલે કે તે કુળ-જાતિ આદિ સંબંધીની કરે અગર પોતાની અનેક પ્રકારે પ્રશંસા સિવાયના લોકોની અધમતા અગર અપકર્ષતાને કરે, કરાવે કે બીજા કરતા હોય તે વખત ખુશી માટે જ હોય છે, અને તેથી જ તે કુલજાતિ આદિ થાય, તેવો આત્મા નીચગોત્ર બાંધનારો હોય છે. દ્વારાએ કરાતી લૌકિકસમષ્ટિ અગર સમુદાયની આ પ્રથમ વાત સમજવાથી સ્પષ્ટપણે માલમ પડશે પ્રશંસા પણ નીચગોત્રને બંધાવનારી જ થાય છે. કે ધર્મમાર્ગમાં દાખલ નહિં થયેલા અગર વાચકવર્ગના ધ્યાનમાં હશે કે ભગવાન મહાવીર ધર્મમાર્ગથી ચુત થયેલા જીવો સંસારભવમાં મહારાજનો જીવ મરીચિના ભવમાં સમષ્ટિની ડગલે પગલે નીચગોત્ર જ બાંધ્યા કરે છે. આ ઉત્કર્ષતારૂપે જ વચન બોલ્યા હતા, તે નીચે મુજબ સ્થાને એક વાત ધ્યાનમાં રાખવાની છે કે જે કોઈ છે. ૧ મારો દાદો તીર્થકરોમાં પહેલો રે મારો બાપ ભવ્યજીવ પોતાના સાધુપણાને સાધુપણા તરીકે ચક્રવતીમાં પહેલો ૩ હું વાસુદેવોમાં પહેલો, એટલે જણાવે, સુત્રાનુસારીને સુત્રાનુસારીપણા તરીકે તીર્થંકરપણાની જડ પણ મારા કુળમાં, ચક્રવર્તીપણાની જણાવે, તેમજ એવા બીજા પણ જે સ્વરૂપો હોય જડ પણ મારા કુળમાં, તેમજ વાસુદેવપણાની જડ તે સ્વરૂપને તે સ્વરૂપે જણાવે તેમાં તે આત્મા પણ મારા કુળમાં છે, માટે આખા જગતમાં મારૂં આત્મપ્રશંસા કરનારો થાય છે અને તેથી તે કુલ જ ઉત્તમ છે. વળી નીચેનાં વાક્યો પણ તેઓએ નીચગોત્ર બાંધે છે એમ સ્વપ્ન પણ કલ્પના કરવી પોતાના કુલમદને અંગે જણાવ્યાં છે ૧ હું ભારતનો નહિં. અરિહંત મહારાજાઓ અરિહંતપદનું સ્વરૂપ વાસુદેવ થવાનો ૨ હું મુકાનગરીમાં ચક્રવર્તી થવાનો બતાવે, આચાર્ય મહારાજાઓ આચાર્યપદનું સ્વરૂપ
૩ છેલ્લો તીર્થકર થવાનો. માટે મારું કુલ ઉત્તમ
છે. ઉપર જણાવેલી છ વાતો મરીચિએ પોતાના બતાવે, ઉપાધ્યાયજી મહારાજાઓ ઉપાધ્યાયપણાનું સ્વરૂપ બતાવે, સાધુઓ સાધુપણાનું સ્વરૂપ બતાવે
છે અને પોતાના કુટુંબીદ્ધારાએ પોતાના કુલની ઉત્તમતા અને શ્રાવકો પણ શ્રાવકપણાનું સ્વરૂપ બતાવે અને
જણાવવા માટે જણાવેલ છે, જો કે તે સર્વ હકીકત તેથી તે અરિહંતાદિકની ગુરૂ પ્રશંસા થાય એ
ત્રિલોકનાથ તીર્થકર ભગવાનશ્રી ઋષભદેવજીના
વાક્યોને જ અનુસરતી છે, અને સાચી પણ છે. સ્વાભાવિક છે, છતાં તેમાં પોતાની દૃષ્ટિનો ઉત્કર્ષ
ત્રિષષ્ટિશલાકાપુરૂષને શલાકાપુરૂષ તરીકે ગણીએ કરવો એવું થેય ન હોવાથી, તેમજ એક વ્યક્તિનું
છ વાતોને તે સ્વરૂપ ન જણાવતાં સમષ્ટિ એટલે આખા
લીધે જ પોતાના કુળની ઉત્તમતા જણાવનાર સમુદાયનું સ્વરૂપ જણાવવાનું હોવાથી, તે વ્યક્તિ
મરીચિના જીવે ક્રોડાક્રોડ સાગરોપમે પણ જેનો અંત પ્રશંસારૂપ કે સ્વપ્રશંસારૂપ ગણાય નહિં અને તેથી
આવવો મુશ્કેલ થઈ પડ્યો એવું નીચગોત્ર બાંધ્યું, તેવા સ્વરૂપનું નિવેદન કરનાર તે તે વ્યક્તિને
તો બીજા જીવો પોતાની અગર પોતાના જાતિ કુલ કોઈપણ પ્રકારે નીચગોત્રનો બંધ થતો નથી, અને વિગેરેની અધિકતા દર
વિગેરેની અધિકતા કરવા માટે જે કંઈ વાક્યો બોલે થાય છે એમ કહી શકાય પણ નહિં, જો કે જગતમાં તેમાં તેવા લાંબા કાળ સુધી ભોગવવાં પડે તેવાં પણ કેટલીક પ્રશંસા કુળ-જાતિ-ગામ-દેશ આદિકને નીચગોત્રનાં ચીકણાં કર્મો બંધાતાં હશે તે વાત અંગે થતી હોવાથી તે પણ સમષ્ટિરૂપ કહી શકાય, સજ્જન પુરૂષો અનુમાનથી અને જ્ઞાની પુરૂષો પરંતુ તે કુલ જાતિ આદિને રૂપે કરાતી સમષ્ટિની સાક્ષાત જાણી શકે છે. આ જગા પર એક વાત
છીએ કે
