Book Title: Siddhachakra Varsh 08 - Pakshik From 1939 to 1940
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
જ તીર્થયાત્રા - સંઘયાત્રા છે
(ગતાંકથી ચાલુ) ૪. જીર્ણોદ્ધારને માટે પોતે જે મોટી રકમનું કરવાવાળાઓ ઉંચગોત્ર બાંધે તેમાં આશ્ચર્ય નથી. પણ ખર્ચ કરે છે તે ઉદારતારૂપી ગુણનો જે મનુષ્યને વળી જીર્ણોદ્ધાર કરનારાઓને જે જે સ્થાને તે જીર્ણ પ્રભાવ ન નાંખવો હોય એટલે પોતાના વિદ્યમાન મંદિર હોય તે તે સ્થાનના સંઘને કે અધિકારીઓને ગુણને પણ જેણે પ્રકાશમાં ન લાવતાં ઢાંકવો હોય નમ્રતાપૂર્વક વિનંતી કરીને જીર્ણોદ્ધાર કરાવવાનો તે જ મનુષ્ય જીર્ણોદ્ધારના કાર્યમાં પ્રવૃત્તિવાળો થાય હોય છે, તો ઉદારતાથી દ્રવ્યનો વ્યય પણ કરે અને અને તેથી તે ઉંચગોત્રના કારણભૂત કર્મને બાંધે. નમ્રતા પણ કરે, તો તેવો મનુષ્ય ઉંચગોત્ર કેમ બાંધે
પૂર્વે જણાવ્યા પ્રમાણે નીચગોત્રના ચાર નહિં? વળી જે મનુષ્યના મનમાં પ્રતિષ્ઠા, કંકોત્રી, કારણોથી ઉલ્ટા એવા આ ચાર કારણોથી ઉંચગોત્ર નામનું લખવું વિગેરે બાબતોનું ઉત્સુકપણું ન હોય બાંધે, એટલું જ નહિ, પરંતુ તે ઉંચગોત્ર બાંધવામાં અર્થાત્ જગતમાં જશનો પડદો વગાડવા માટે જ્યારે બીજાપણ બે કારણો છે અને તેનો પણ સદભાવ પોતાની ઉત્કંઠા ન હોય ત્યારે જ તે જીર્ણોદ્ધાર કરે જીર્ણોદ્ધાર કરવાવાળામાં સ્ટેજે હોવાથી તે જીર્ણોદ્ધાર અને તેથી તે જીર્ણોદ્ધાર કરાવવાવાળો મનુષ્ય કરનાર ઉંચગોત્ર બાંધે તેમાં આશ્ચર્ય નથી. પોતાની ઉત્સુકતા રહિત વૃત્તિને લીધે ઉંચગોત્ર મળે ઉપર સૂચવવામાં આવેલાં બે કારણો આ
તેવાં કર્મ બાંધે તેમાં આશ્ચર્ય શું ? પ્રમાણે છે,
આચાર્યભગવંત જેવી રીતે જીર્ણોદ્ધારના ફલ ૧. નમ્રતાપૂર્વકનું વર્તન - ૨. કોઈપણ તરીકે નીચગોત્રને ખપાવવાનું અને ઉંચગોત્રને પ્રકારની ઉત્સુકતા એટલે પીગલિકલાભ
બંધાવવાનું જણાવી ગયા, તેવી જ રીતે ત્રિલોકનાથ મેળવવાની તત્પરતા હોય નહિ
તીર્થકર ભગવાનના મંદિરના જીર્ણોદ્ધાર કરનારને આ બે જે ઉંચગોત્ર બાંધવાનાં પૂર્વે જણાવેલાં
જ માટે બીજું પણ જણાવે છે કે તે ભગવાન તીર્થકર ચાર કારણોથી જુદાં બે કારણો જણાવ્યાં છે તે
મહારાજના મંદિરના જીર્ણોદ્ધાર કરનારને ત્રિલોકનાથ તીર્થંકર ભગવાનના મંદિરોમાં
નીચગતિનો નાશ થયો છે અને ઉત્તમગતિનું જીર્ણોદ્ધાર કરાવવાવાળામાં હોય એ સ્પષ્ટ છે. ઉપાર્જન થયેલું છે. કારણકે જો તે જીર્ણોદ્ધાર કરાવવાવાળા મહાનુભાવના વાચકવૃંદે ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે કે મનમાં નમ્રતા ન હોય ને અભિમાન વૃત્તિ હોય સંસારની નારક, તિર્યંચ, મનુષ્ય અને દેવતા એ તો બીજાના નામ ઉપર ચઢેલી અગર બીજાના ચાર ગતિઓમાં નારકી અને તિર્યંચની ગતિને નામથી ઉપર પંકાતી એવી મૂર્તિનો અગર બીજાના મુખ્યતાએ નીચગતિ કહેવામાં આવે છે, જો કે કોઈક નામ ઉપર ચઢેલા અગર બીજાના નામ ઉપર અપેક્ષાએ મનુષ્યમાં પણ અધમ કુલાદિમાં અવતરવું પંકાતા મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર કરવા તૈયાર થાય જ કે અનાર્યાદિકમાં ઉપજવું તેને મનુષ્યની નીચગતિ નહિં. ખરેખર પોતાને ઉદારતા કરવી છે અને કહેવામાં આવે છે તથા દેવતાઓમાં પણ ઉદારરૂપે શીલાલેખમાં કે જગતમાં જાહેર થવું કિલ્બિષિકપણે કે આભિયોગિકાદિકપણે ઉપજવું તેને નથી, તેવી પરિણતિવાળા મનુષ્યો જ જીર્ણોદ્ધાર કરે દેવદુર્ગતિ કહેવામાં આવે છે, એટલે આપેક્ષિકરીતિએ અને તેથી તેવી પરિણતિદ્વારાએ તે જીર્ણોદ્ધાર મનુષ્યના અને દેવતાના પણ અમુક વર્ગને દુર્ગતિ
..
