Book Title: Siddhachakra Varsh 08 - Pakshik From 1939 to 1940
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૧૪૬ઃ શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૭-૮ [૮ ફેબ્રુઆરી ૧૯૪૦, ધર્મ કોને કહેવો? એ દેવ-ગુરુની પરીક્ષા વિના સ્થળે કેમ વિહરતા નથી પણ તેઓને સંયમના જાણી શકાય તેમ નથી.
મૂલ્ય તરફ લક્ષ્યનો અભાવ છે. સાધુઓ મશાલચી દેવગુરુની પરીક્ષા ધર્મ પર આધાર રાખે છે ન બની શકે કે “ઓરકું અજવાળાં કરે, આપ અંધાએ વાત ખરી, પણ ધર્મ કોને કહેવો? તથા અધર્મ રહી જાય.” બીજાને પ્રતિબોધ કરવો એ વાત ખરી, કોને કહેવો? એ દેવગુરુની પરીક્ષા સિવાય જાણી પણ પોતાનું સંયમ ટકાવીને કરે, ગુમાવીને નહિં. શકાય તેમ નથી. આશ્રવ તથા બંધ એ બે અધર્મ સરકાર કોઈ પણ રાજ્યની સાથે સુલેહ કરતાં છે. સંવર તથા નિર્જરા એ બે ધર્મ છે. આશ્રવ પોતાના વેપારને નિર્ભય બનાવે છે. સાધુઓ સિલોન તથા બંધ એ સંસારનાં કારણો છે. તેને સેવનારો કેમ જતા નથી એમ બોલી નાખવું છે, પણ ત્યાં કે વધારનારો દેવતત્ત્વમાં કે ગુરુતત્ત્વમાં આવી શકે જતાં સંયમ કેવું જળવાશે, એ તપાસ્યું? વિચાર્યું? નહીં. સંવર તથા નિર્જરા તરફ જેણે ઝુકાવ્યું હોય સંપ્રતિ રાજાને આચાર્યશ્રીએ એ જ કહ્યું કે જ્યાં તે જ દેવતત્ત્વમાં તથા ગુરુત્વમાં આવી શકે છે. પોતાના સંયમનો નિર્વાહ તથા વૃદ્ધિ જુએ ત્યાં જ આશ્રવ તથા બંધનું રોકાણ અને સંવર તથા સાધુઓ વિહાર કરે. મહારાજા સંપ્રતિ વિચક્ષણ નિર્જરાની પ્રવૃત્તિ એ ધર્મનું લક્ષણ છે એમ સમજવું હતા. સમજી ગયા કે દીવાસળી સળગાવીને બીજા શા આધારે? જ્યાં સુધી જીવ ઊંચા પ્રકારના માટે અજવાળું કોઈ કરે, પણ ઘર બાળીને કોઈ જ્ઞાનવાળો ન હોય ત્યાં સુધી તે આ કર્મબંધનનાં બીજાને અજવાળું કરે ખરો? નહિં જ! પોતાના કારણો તથા કર્મ છોડવાના ઉપાયો વગેરે ક્યાંથી સંયમને જતું કરીને કોઈને ઉપદેશ દેવા જવા સાધુ જાણે? સંપ્રતિ મહારાજાએ એક વખત આચાર્ય પ્રવર તૈયાર થાય નહિં. બીજા દેશમાં સાધુઓને વિહાર શ્રી આર્યસુહસ્તિજીને પૂછયું છે કે, “મુનિવરોનો કરાવવા ઇચ્છો છો, પણ ત્યાં વિહાર કરવામાં શી વિહારપ્રદેશ ક્યાં સુધી છે?” આચાર્યશ્રીએ જણાવ્યું અગવડો છે તે વિચાર કોઈ દિવસ કર્યો? સંપ્રતિ કે, “ઉત્તરમાં કોશલ સુધી, પૂર્વમાં અંગ-મગધ, મહારાજાએ સાધુના વિહારને યોગ્ય ભૂમિકા પશ્ચિમમાં થાનેશ્વર અને દક્ષિણમાં કોસંબી અટવી બનાવવાનું મન પર લીધું. અનાર્યક્ષેત્રોમાં વેષધારી સુધી. સંપ્રતિરાજાએથી આગળ કેમ નથી જતા?” સાધુઓને મોકલ્યા અને રાજ્ય પ્રબંધથી તમામ
આચાર્યશ્રી- પોતાનું સંયમ ટકાવીને જ્યાં વ્યવસ્થા કરી. વેષધારીઓએ અનાર્યદેશવાસીઓને જઈ શકાય, રહી શકાય ત્યાં જ મુનિઓ વિહરે, પણ સાધુઓના આચારવિચારથી માહિતગાર કર્યા. અન્યત્ર નહિં.”
સંપ્રતિ રાજાએ રાજ્યના વહીવટદારોથી જ્યારે આજે કેટલાક લોકો કહે છે કે “સાધુઓ કેમ ચોક્કસ જાણ્યું કે હવે મુનિ મહાત્માઓને ત્યાંના અમુક સ્થળે જ વિચરે છે, સિલોન, મદ્રાસ વગેરે વિહારમાં સંયમમાં વાંધો આવશે નહિં, ત્યારે
