Book Title: Siddhachakra Varsh 08 - Pakshik From 1939 to 1940
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૫૯ : શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૩
[૨૬ નવેમ્બર ૧૯૩૯, ગુણાનુરાગીપણાને સ્થાન નથી એમ કહેવું જોઇએ, કરવાપૂર્વક બીજા ભવ્યજીવોને મોક્ષમાર્ગે પ્રયાણ વળી જૈનધર્મને સમજનારો મનુષ્ય પોતાના કરાવવાવાળા અગર તે પ્રમાણમાં મદદ કરનારા વિદ્યમાન ગુણોને પણ પ્રગટ કરવા ન માગે અને એવા નિગ્રંથ સાધુઓને ગુરૂ તરીકે માનતા તેમજ તેથી અનેક કેવલી મહારાજાઓ પણ પોતાનું સમ્યગદર્શન, સમ્યગૂજ્ઞાન, સમ્યારિત્ર અને કેવલજ્ઞાન પ્રગટ કરતા ન હોવાથી છઘ0 એવા સમ્યગ્રતા એ ચારની પ્રાપ્તિરૂપ મોક્ષ માર્ગને ધર્મ વડેરાઓથી કેવલિપણાની અપેક્ષાએ અજ્ઞાત રહે છે, તરીકે માનનારા નથી, પરંતુ માત્ર લોકોમાં જ એટલું જ નહિ પરંતુ કેવલિમહારાજાઓ પણ તે યશકીર્તિ મેળવવાં તથા જગતનાં બાહ્ય સુખો છદ્રસ્થ એવા વડેરાઓને વંદન વિગેરે વ્યવહાર મેળવવાં એવું જ જેનું ધ્યેય રહેલું છે એવા કરીને મૂળપ્રવૃત્તિને જાળવવાવાળા થાય છે. આ મિથ્યાદૃષ્ટિ જીવો ડગલે પગલે અને દિનપ્રતિદિન વસ્તુ સમજનારો જૈન પોતાના ઈતર સામાન્ય ક્ષણે ક્ષણે ઉપર જણાવેલાં ચાર કારણોથી નીચગોત્ર ગુણોને પ્રગટ કરવા પ્રકાશવા કે કહેવા તૈયાર થાય બાંધે તેમાં આશ્ચર્ય જ શું ? અને ભવ્યજીવ હોય એ સ્વપ્ન પણ બને જ નહિં અગર કોઈ બનાવે તો પણ જ્યાં સુધી સમ્યમાર્ગમાં આવેલો નથી તો તે ધર્મની રીતિમાં રહી શકે નહિં એટલે સ્પષ્ટ ત્યાં સુધી ઉપર જણાવેલા ચાર કારણોમાં લીન હોય થયું કે પોતાના વિદ્યમાન ગુણોનો પ્રકાશ કરવો તે અને તેથી નીચગોત્ર ભવોભવ બાંધીને નીચગોત્રનાં ધર્મપ્રેમીને સ્વપ્ન પણ શોભતો નથી, તો પછી કર્મ એકઠાં કરેલાં હોય તેમાં આશ્ચર્ય શું ? પરંતુ પોતાના નહિં છતા ગુણોને પ્રકાશ કરવાને માટે અમૃતનો એક છાંટો પણ આખા શરીરના રોગનો જૈનમાર્ગથી પતિત સિવાય બીજો તૈયાર થાય નહિં જેમ નાશ કરે છે. અગ્નિનો એક કણીયો પણ ઘાસની આ વાત જ્યારે ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે ત્યારે એ ગંજીયોને બાળી નાંખે છે, તેવી રીતે શાસ્ત્રકાર વસ્તુ પણ સમજાશે કે જે ગુણહીન મનુષ્યો જ્ઞાનાદિક જણાવે છે કે જીર્ણોદ્ધાર કરનારો મનુષ્ય દેવ ગુરૂ ગુણના દરિયા એવા અન્ય મનુષ્યોને પોતાના સરખા અને ધર્મરૂપી ઉત્કૃષ્ટ ગુણવાળા પદાર્થના કરવા જાય તેઓ સમ્યક્તરૂપી તત્ત્વથી રહિત બહુમાનવાળો હોવાથી તેમજ આરંભ - પરિગ્રહ, થયેલા હોય છે એટલે એ જીવોમાં સમ્યક્ત હોતું વિષય અને કષાય વિગેરે અધમતમ પદાર્થોની નથી, આવી રીતે નીચગોત્ર બાંધવાના જે ૧ નિવૃત્તિ કરવાવાળો હોવાથી નીચગોત્રને ખપાવે એમ સ્વપ્રશંસા ૨ પરનિંદા ૩ પરના છતા ગુણોનું ઢાંકવું કહે છે તેમાં આશ્ચર્ય નથી. ઉપર જણાવેલા ૪ પોતાના અછતા ગુણોનું પ્રકાશવું એ ચાર અધિકારથી સમ્યક્તને ધારણ કરનાર, કે નીચગોત્ર બાંધવાનાં કારણો જણાવ્યાં આ જૈનશાસ્ત્રના તત્ત્વને સમજનાર મનુષ્ય એમ તો નીચગોત્રનાં કારણો જગની અંદર ચિંતામણી કહેવા કદી તૈયાર નહિ જ થાય કે જે જે જીવો રત્નસમાજ એવા જૈનધર્મને પામેલા જીવો પણ જીર્ણોદ્ધાર કરવા તૈયાર થાય તે તે જીવો પ્રથમ વર્જવાને તૈયાર થવામાં ઘણી મુશ્કેલી સમજે છે ભવમાં નીચગોત્રને બાંધવાવાળા જ હોવા જોઈએ અથવા તેમાં ઘણી મુશ્કેલી પડે છે તો પછી જેઓ એમ નહીં કહેવાનું કારણ એટલું જ કે સમ્યક્ત રાગ - દ્વેષનો ક્ષય કરવાના ધ્યેયવાળા નથી, વગરની દશામાં બહુધા જીવો નીચગોત્ર બાંધવાના વીતરાગપરમાત્માને પરમ પુરૂષ તરીકે માની દેવ કારણોમાં જ વવાવાળા હોય છે અને તેથી બહુધા તરીકે માનવાને તૈયાર નથી. મોક્ષ માર્ગે પોતે પ્રયાણ જીવો નીચગોત્રને બાંધે જ છે, પરંતુ જીર્ણોદ્ધાર
