________________
૧૨૯
તેણે ગંડળમાં વીતાવ્યું પણ ત્યાં તે માંદે આ સમય પછી એટલે કે ઈ. સ. ૧૩૯૪ પડ્યો. ચોમાસું પૂરું થતાં તેણે તઘનને પકડવા માં સુલતાન મુઝફરખાનને ગુજરાતમાં મુસલસિંધમાં પ્રયાણ કર્યું પરંતુ ૧૩૫૧માં ત્યાં જ માની સત્તાનો પ્રભાવ વિસ્તારવાનું મન થયું તે મૃત્યુ પામે.
ને તેણે વંથળી પર ભારે મોટા સન્ય સાથે હુમલે કર્યો. ર” મુક્તાસિંહ વૃદ્ધ હતું ને
લડાઈની તૈયારીઓ તેણે અગાઉની શાંતિના મહમ્મદ તઘલખ જુનાગઢ પર ચડી આવ્યા કારણે કરી ન હતી તેથી તેની હાર થઈને તે પહેલાં થોડા જ વર્ષે સેજકજી ગોહેલને ગુજરાતની મુસલમાન સલતનતને તેણે વર્ષો પૌત્ર પ્રખ્યાત વીર પુરુષ મોખડાજી ગોહેલે વર્ષ મોટું નજરાણું આપવાનું સ્વીકારવું મુસલમાનોના હાથમાંથી ઘોઘા આંચકી લીધું પડયું. જો કે તેણે આ લડાઈ અગાઉ માટી ને પીરમના કોળીઓને હાંકી કાઢી પીરમ પર ભૂલ એ કરેલી કે સુલ્તાન ફિરોઝશાહ તઘલખ કીલે બાંધી ત્યાંથી પોતાની આણ વર્તાવવી ના સુબાને જુનાગઢમાં કાયમી વસવા દેવાનું શરૂ કરી. મેખડાજી ગોહેલ પીરમના પાદશાહ સ્વીકારી વંથળી જેવા લડાઈની દષ્ટિએ નુકશાન તરીકે પ્રખ્યાત થયા. મહમ્મદ તઘલખે પિતાના કારક વંથળીમાં રાજધાની ફેરવેલી. વળી આ હાથમાંથી ઘોઘા ગયેલું જોઈ ગેહેલે પર ઘડાઇ સસલમાન બાદશાહના ફરમાનને તાબે થઈ તેણે કરી ને વીર મોખડાજી સામી છાતીએ લડતા પિતાનું સિન્ય જેઠવાઓની સામે દેર્યું હતું લડતા ઈ. સ. ૧૩૪૭માં મરાયા. તેમનું માથું ને મુસલમાન બાદશાહની કૃપા જાળવી રાખવા કપાયા પછી ઘડે છેક ખદડપર સુધી મુસલ- માટે પરસ્પર કુસંપ કરેલે. પરિણામે તેને માનેનો પીછો કર્યો. આજે પણ ખડાજીની પણ ગુજરાતના સુલ્તાનના ચરણ ચૂમવા પડ્યા. દેરી ભાવનગર જિલ્લામાં પૂજાય છે.
મુઝફરખાને રને હરાવી ફરીથી એકવાર
સેમિનાથનું પ્રસિદ્ધ મંદિર તેડયું. તે બનાવ ઈ. સ. ૧૩૫૧માં ખેંગાર ૪થે પણ
બન્યો ઈ. સ. ૧૩૯૫માં લગભગ ત્યારથી મૃત્યુ પામ્યા. તેની પછી રા' મહિપાળ બીજે
સૌરાષ્ટ્રમાં મુસલમાની વર્ચસવ રાજકારણમાં ને ગાદી પર બેઠે ને તેના અઢાર વર્ષના રાજ્ય
પ્રજાજીવનમાં વધતું જ ગયું. શાસનમાં સૌરાષ્ટ્રમાં મુસલમાની આક્રમણના કઈ ખાસ બનાવ બનવા પામ્યા નહિ. તેની
ઈ. સ. ૧૩૯૭માં રામુક્તાસિંહનું મૃત્યુ પછી રા' મહિપાળ પાંચમે ગાદીએ બેઠા. થતાં તેનો પુત્ર રા'માંડલિક બીજો ગાદી પર તેણે ઈ. સ. ૧૩૭૦માં વંથળી પાછું પિતાના બેઠો પણ તેણે વંથલીમાં માત્ર ત્રણ વર્ષ જ કન્જ કર્યું ને ત્યાર પછી ત્રણ વર્ષે મૃત્યુ રાજ્ય ભેગયું. પામે. તેની પછી તેને ભાઈ રે મુક્તાસિંહ ગાદીએ બેઠે ને તેણે ચોવીશ વર્ષના લાંબા આ સમય દરમ્યાન ભારતમાં છેક દિલ્હીગાળા સુધી પૂર્ણ શાંતિથી રાજ્ય ભોગવ્યું. માં ને ગુજરાતમાં રાજકારણના ઘણા મોટા પરંતુ આ શાંતિમાં તોફાનના ભણકારા હતા ફેરફાર બહુ જ ટુંકા ગાળામાં થવા લાગ્યા. કારણકે ત્યારપછી સૌરાષ્ટ્ર પર મુસલમાનના આજે એક પરિસ્થિતિ હોય ત્યાં કાલે કંઈક હુમલા ઉપર હુમલા થયા ને સૌરાષ્ટ્રની બીજું જ થઈને ઊભું રહે એવી મોટી ઉથલઆર્થિક, સામાજિક સ્થિતિ અશાંત ને પાથલ સમગ્ર દેશના ઉત્તર ને પશ્ચિમ ભાગમાં અસ્થિર બની.
થવા લાગી.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
