________________
: ૧૮૧:
મા
પાતળીને લીલાશ પડતા રંગની. ચાંચ આ પક્ષીને શીકરા પક્ષીમાં ભુલ થઇ જાય તેવા તેના રંગ પક્ષી ઉપર વિઓએ બુક લખ્યું છે. તેના વિષે ઘણી ખોટી વાતો પણ મનાય છે. નર માદા સરખા રંગના છે. આ પક્ષી સૌરાષ્ટ્રનું પક્ષી તરીકે ગણી
શકાય.
તૈચડઃ– મા પક્ષીને અ ગ્રેજીમાં The Magpic Robin કહે છે. તેનું શાસ્ત્રીય નામ Copsycus Saularis zularis (Linnaeus) કહે છે. તે કદમાં બુલબુલ જેટલુ ઢાય છે. નર પક્ષી કાળા રંગનુ તે છાતીએથી સફેદ રગનુ હૈાય છે. પાંખા ચળકતા કાળા રંગની ને વચમાં સફેદ પટાવાળી જે તેની ઉડાન વખતે સ્પષ્ટ દેખાય છે. સૌરાષ્ટ્રમાં લગભગ બધી જગ્યાએ દેખાય છે. કચ્છમાં નથી દેખાતું. આ પછી એક ખુજ મધુર ગીત ગાનાર ભારતના પક્ષીઓમાનું ગાય . મા પક્ષીનું છે. આ પક્ષીનુ સ’ગીત એટલું સુ’દર અને મધુર છે કે તેને માટે એક તદ્દન સ્વતંત્ર પુસ્તક થઇ શકે. અહીંયાતા અને અછડતા ઉલ્લેખ જ કરવાના છે તેની માળા ભોંધવાની ઋતુ. મે થી એડગર છે. સુથી પાંચ ઇંડાં મુકે છે. આ પક્ષી આપણાં ગાયક પક્ષીઓમાંનુ
એક છે.
પીળી કે લીલી ઝાંખવાળા રતાશ પડતા ભૂરા છાંટણાં વોળાં હૈાયછે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
દરજીડા આ પક્ષીને ટાશકા પણ કહે છે ઃતેનું અંગ્રેજી નામ The Tailor-Bird છે
અને શાસ્ત્રીય નામ Orthotomus sutor
ius sutorius (Pennant) છે. આ પક્ષીના માળા ખૂબ કારીગરીવાળા હોય છે. આ પક્ષી સામાન્ય છે અને બાગ બગીચામાં ખેડત્રાણુ જમીનમાં જગામાં અથવા નાની ઝાડીઓમાં ડ્રાય છે. સૌરાષ્ટ્રનું આ સ્થાનિક પક્ષી છે. મે થી ભેટાખર, એની માળા બાંધવાની ઋતુ હોય છે. આ પક્ષી એક થી ત્રણ પાંદડા શાવીને સુંદર માળા બનાવે છે, અને જે અદભુત રીતે માળા માટેના પાંદડા પતાની ચિચ વતી શકે છે તેથી તે તેનુ નામ છડા કે છ પક્ષી પડયું છે. સામાન્ય રીતે ત્રણથી પાંચને કયારેક છ ઈંડા મુકે છે. રંગે ભુરાશ પડતા લાલા રંગના હોય છે.
લૈલાં અથવા સાત ભાઈ કે સાત બહેન એનું બચેન્દ્ર નામ છે The large grey Babbler તેનું શાસ્ત્રીય નામ છે. surdoides malcolmi આ પછી બન્ને સામાન્ય છે આ પક્ષી સૌરાષ્ટ્રમાં સ્થાઇ છે. સામાન્ય રીતે પાંચ થી સાતના ગળામાંજ રહે છે તે તેના અવાજ
કાળી તૈય અથવા ડેવચકલી :- આ પક્ષીને અગ્રેજીમાં Indian Brown Backed RobinÅ''તે અથવા લેલેલે થી નણીતાં છે. કાઇ શીકારી
પક્ષી જેવુ દેખાય કે આ પક્ષી તે તે તેના એક સામટા સર કાઢીને દેકારા કરી મુકે છે. નર માદા એક સરખાં છે માર્ચથી નવેમ્બર આ પક્ષની માળા બાંધવાની ઋતુ ગણાય છે તે ચાર પહેાળાં લંબગોળ ભૂરા રંગના ઈંડા મુકે છે.
કહે છે. તેનું શાસ્રય નામ Saxicoloides ... fulicata combaliensis Latham જુના વખતમાં આ પક્ષી જ્યારે રાજા કોઇ ચઢાઈમાં ય ત્યારે તેના ભાસાની અી ઉપર બેસે તો તે સ્ક્રન ગણાતું. આ પક્ષી સામાન્ય રીતે બગીચામાં, જગલમાં ને જ્યાં ખેતીના પાક ઉગેલો તૈય ત્યાં દેખાય છે. આ પક્ષીએની પૂછડી ઉંચી કરવાની રીતે આકર્ષક હોય છે. સૌરાષ્ટ્ર-ઢમાં સ્થા રહેનારૂ પક્ષી છે, માર્ચથી જુન જુલાઈ તેની ઇંડા આપવાની ઋતુ હોય છે, ઈંડા ત્રણથીચાર સહેજ
ચીબરી !- આ પક્ષીને અંગ્રેજીમાં The spotted Owlet કહે છે અને તેનુ શાય નામ હૈં Athene brama Temminck પક્ષીઓને કર્કશ અવાજ સૂર્યંત પછી બહુજ
www.umaragyanbhandar.com
