________________
:૩૬૫ :
અને અન્ય સંગીતે પાસના ભાવનગરના મહાન પિતાશ્રી પાસેથી વિદ્યા સંપાદન કરી પોતાની સંગીતશાસ્ત્રી યશવંત પુરોહિતજી દ્વારા સંપાદન કરી. બુદ્ધિ અનુસાર અર્વાચીન સ ગીતના ગ્રંથનું અધ્યન સંગીતના ક્ષેત્રમાં ઘણાજ સારી ખાતિ પ્રાપ્ત કરેલ કરી પ્રાચીન તથા આધુનિક સંગીત શૈલીનો છે. શ્રી વોરાએ “તારશહનાઈ” નામના નવોદિત પરિચય મેળવ્યો. વાદયની શોધ કરી “તારશહનાઈ” વાદનમાં ઘણી જ
તેમનું શરીર મજબુત અને ઘાટીલું તેમજ કંઠ ખ્યાતિ પ્રાપ્ત કરેલ છે. શ્રી. વોરા મુંબઈ રેડીયે
મધુર હતા, સંગીત અને સાહિત્યનો સુમેળ સાધી સ્ટેશનના મ્યુઝીક ડાયરેકટરની પદવી ધરાવે છે.....
નાટકમાં પણ તેમણે સફળ ભૂમિકાઓ પણ ભજવેલી. તબલા તથા નોબત વાદનાચાર્ય. ... શરૂઆતમાં તેઓએ મુંબઈમાં નાટય પ્રતિ વિકસાવી, માન જુમા”:- કછ- નિવાસી શ્રી
પરંતુ તેમના પિતાના અવસાન પછી તેઓ ભાવનગરમાં
જ થિર થયા અને પરંપરાગત ચાલી આવતું સુભાન જમા કચ્છના સંગીત કલાકાર છે. નોબત વાદનની કાર્ય વાહી તેમના કુટુંબમાં વંશ પરંપરાથી
શ્રી રાજ્ય ગાયકનું સ્થાન સંભાળ્યું. આ સ્થાન પર ઉતરી જ વેલ વિદ્યા છે. લયજ્ઞાન, નાદની
આવ્યા પછી તેમણે પિતાનું સમસ્ત જીવન સંગીતની સમાણિતા, શાસ્ત્રીય સંગીત - તેમજ લોકસંગીતના
સાધનામાં વ્યતિત કર્યું. વિવિધ તાલ પર કાબુ એ તેમની વિશિષ્ટતા છે. ભારતિય સંગીતનો મહાન ગ્રંથ “ સંગીત કલા આકાશવાણી રાજકોટ કેન્દ્રથી સંગીત પ્રા ગામ ઘર ” લખવામા ૧૫ વર્ષ રાત દિવસ એક કરી પ્રસારીત થયા કરે છે ....
પોતાનું કાર્ય સિદ્ધ કર્યું. આ મહાન સંગીત ગ્રંથ
ઉપરાંત તેમણે કેટલાય કાવ્ય ગીતા, નાટકે, આખ્યાન, “ભાવનગરના રાજ્ય ગાયક શ્રી ડાયાલાલ
લખ્યાં અને સ્વરલિપિબદ્ધ કર્યા. તેમણે કરેલ અથાગ શિવરામ નાયક “સંગીત શાસ્ત્રી. ”
પરિશ્રમને ભાવનગરના મહારાજા શ્રી ભાવસિંહજી જન્મ : ૧૮૪૯
સ્વર્ગવાસ : ૧૯૩૫
તેમજ શ્રી કૃષ્ણકુમારસિંહજીએ ઘણું જ પ્રોત્સાહન શ્રી ડાયાલાલ શિવરામ નાયકને સાહિત્ય તેમજ
આપ્યું હતું. સંગીતના સંસ્કાર વંશપરંપરાગત વારસામાં મળેલા. લગભગ ૧૫૦ વર્ષ પહેલા તેમના પૂર્વજ ભાવનગરના રાજવીઓએ સંગીત, સાહિત્ય, બહેચરદાસ ભાવનગર નરેશ પાસે વારંવાર આવતા અને કળાના નિષ્ણાતોને રાજ્યાશ્રય આપી ભાવઅને ગાયન સંભળાવતા બહેચરદાસના પુત્ર નગરના સાંસ્કૃતિક જીવનને સર્વાગી બનાવવા મનસુખરામને ભાવનગરના “ રાજય ગાયક” ની યશસ્વી ફાળો આપે છે. પ્રખ્યાત બીનકાર રહીમખાં પદવી મળી. રાજ્ય ગાયક તરીકેનું સ્થાન મનસુખરામના હિદુરતાનની સર્વ શ્રેષ્ઠ ગાયિકા ચંદ્રપ્રભા, બીજા અને પુત્ર શિવરામ અને શિવરામના પુત્ર ડાયાલાલ સુધી સિતારવાદક સ્વ. મહંમદખ ફરાદી, નારાયણરાવ ચાલું રહ્યું
આંબાડે સિતારવાદક ત્થા જલતરંગ વાદક
ગજાનનરાવ આંબડે, ગાયિકા, માનકુંવર અને રાજય ગાયક તરીકે નોકરી કરતાં આ કુટુંબના તેમના પુત્ર રાજ્ય ગાયક શ્રી દલસુખરામ નાયક ગાયકે એ સંગીત ઉપરાંત સંસ્કૃત, હિન્દી, ઉંદું, આ સર્વે સંગીત કલાવિશારદને રાજ્યાશ્રય આપી ઇત્યાદિ ભાષા તે જ કાવ્ય શાસ્ત્રને પણ અભ્યાસ સંગીતની મહાન સાધનાઓનો પરિચય કરાવ્યો કર્યો ડાયલાલના પિતા શિવરામે તેમના પિતાશ્રી હતા. ભાવનગરે સંગીતના ક્ષેત્રે ઘણાંય સંગીત પાસેથી સંગીત અને સાહિત્યની વિદ્યા સંપાદન કલાવિશારદને જન્મ આપ્યાં છે, કે જેને માટે કરી ઘણીજ વિકસાવી હતી. ડાયાલાલે પોતાના ભાવનગર ગૌરવ ધરાવે છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
