________________
આપણું જામનગરમાં ઘણું છે જામસાહેબને પ્રત્યુત્તર વિદ્યાર્થીને ધમકાવતી હતી, ઠાકોરસાહેબ જઈ એક રાજવીને શોભે તેવો હતો. તેમણે કહ્યું, રેવાશંકર ચડતાં તેમણે આ દશ્ય જોઈ પૂછયું, “બહેન તમે તમારી વાત તો સાચી છે પણ આપણે કાને ત્યાં શિક્ષિકા છો ?” બહેને જવાબ આપ્યો, " સાહેબ, મહેમ ન થયા છીએ તે સમજવું અને વિચારવું ઘટે, હું શિક્ષિકા નથી પણ આ માટે રે ઈશાકડે “વિશે માં કહ્યું કે શ્રીમંતને ઘેર મહેમાન બનીએ પાડા જેગો થઈને નાના છોકરાને માર્યા કરે છે તે દીનતા દાખવ | હિ અને દીનને ઘેર મહેમાન અન રોવડાવે છે, તે મારાથી જે | જતું નથી બનીએ તે શ્રીમંતાઈને પ્રભાવ દર્શાવવો નહિ” તેથી તેને સર કરવા અહીં આ છે છું” ઠાકરઆ સાંભળી વાશંકરભાઈ ચૂપ થઈ ગયા પરંતુ સાહેબ સ્તબ્ધ બનીને આ હકીકત સાંભળી રહ્યા આ શબ્દો દરેકને મનન કરવા જેવા તો છે જ. આ છે. ત્યાં મહેતાજીને ખબર મળતાં શાળાએ આવી એક આર્ય પ્રણાલિક રામાયણ કાળથી ચાલી આવે પહોંચ્યા ડાકોરસાહેબે પૂછયું, “તમે મહેતાજી છે ? છે. દુષ્યત પણ કવ મુનિના આશ્રમમાં પ્રવેશ્યા ક્યાં ગયા હતા? શાળાએ કયારે હાજર થાઓ છો? ત્યારે આ પ્રણાલિકાને ન કર્યો હતો. જામસાહેબનું મહેતાજી વાલે મઢે જવાબ આપે, “ સાહેબ, વર્તન તદાનુસાર હતું.
ગામમાં......ગયો હતો” મહેતાજીના કહેવાને
અર્થ સાહેબ કળી ગયા પણ કેધાવેશમાં એક સાચી શિક્ષિકા
લાફા મારી દીધો અને સજા તરીકે રૂ. ૨, ડીગ્રેડ
કર્યા આઇસા બહેન તરફ ફરીને કહ્યું “બહેન તમે ઉ સ. ૧૯૦૨ના અરસાની આ કથા છે. સાચા શિક્ષિકા છો એક ભાઈ તરીકે તમને રૂા. બળવતરાય કલ્યાણરામ ઠાકોર કાઠિયાવાડ એજન્સી ના ૧૦, સાડીના આપું છું. એ જયુકેશનલ ઓફિસઃ પદે હતા. ગુજરાતી ભાષાના પ્રખર વિવેચક, કવિ અને ગધવાના તરીકે તેમનું આ વાતને ત્રણેક માસ વીતી ગયા. મહેતાજી સ્થાન પ્રથમ કક્ષાનું રહ્યું છે. મહાત્મા ગાંધીના તેઓ ડીગ્રેડ થયા તે આઈતા બહેનને રુચ્યું નહિ. ગામના બે પ્રશંસક અને મિત્ર સમાન હતા. તેમની પ્રખર અગ્રેસરની ભલામણ લઈને રાજકોટ જઇ ઠાકરસાહેબને બુદ્ધિમત્તા અને તેજસ્વિતા પારખી તેમને આઈ. મળ્યાં અને મહેતાજીને ડીગ્રેડ ક્યને હુકમ ફેરવાથી છે. એસ.માં લેવામાં આવ્યા હતા. દેરીને આવું મૂળ પગારને આદેશ કાવી પોતાને ગામ આવ્યાં. માન જવલેજ મળતું. બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટીના કેળવણી ક્ષેત્રે આવી આઇસાબહેનની કેટલી અગત્ય છે? સ ચાલન માટે ગાંધીએ તેમના તરફ દૃષ્ટિ દોડાવેલ પરંતુ તબિયતના કારણે તેઓ તે સ્થાનને સ્વીકાર
ખવુિં ન બનતા કરી શકયા નહોતા.
વીસમી સદીમાં સૌરાષ્ટ્ર ક્ષેત્રે જે નરરત્નો પાક્યા એજન્સીના કેળવણી સંચાલક તરીકે અવાર તેમાં શ્રી નૃસિંહપ્રસાદ, કાળિદાસ ભટ્ટ અગર ' નવાર તેમને નિરીક્ષણ અર્થે જવું પડતું. ઝાલાવાડ ન્હાનાભાઈ જેવા લાડીલા નામથી પ્રખ્યાત થયેલા વિભાગનું નિરીક્ષ શું કર લી વેળા તેઓ પાટડી કેળવણીકારનું નામ સુવર્ણાક્ષરે અંકિત થઈ ચૂકયું છે. બજાણા બાજુની એક શાળામાં જઈ ચડય. શાળા મહામના બ્રહ્મનિષ્ટ સદ્ ૨ શ્રીમન નથુરામ શર્માજી, •ાની હતી અને એક શિક્ષકવાળી હતી. સવારને પાસેથી બ્રહ્મ દિક્ષા લઈ કેળવણી ક્ષેત્રે લોક ભાગ્ય પહે૨ હતે શિયાળાના દિવસે હતા શાળામાં જતા કેળવણીનાં બીજ વાવી એક વિશાળ વટવૃક્ષમાં આકાર શિક્ષક ગેરહાજર હતા પરંતુ આઈસા નામની એક આપી સે.નગઢ લોકભારતી વિદ્યાપીઠની સ્થાપના કરી. બાઈ હાથમાં રાડ (અવારનો સાંડે) લઈને એક અમર સજk કરી અને દેશસેવા કરી છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
