________________
પડતી એવા તે જાતિય પ્રેમી હતા. તેમનું અવસાન સર આદમજી પીરભાઈ થયું ત્યારે અંગ્રેજ ફેંચ વાવટા અધ કાઠિયે સર આદમજી પીરભાઈના પિતા તેને બારતેર હેરાયા હતા.
વરસને સાથે લઈ પોતાનું વતન ધોરાજી છોડી
મુંબઈ નસીબ અજમાવવા આવ્યા હતા. ત્યારે એમા પ્રાય
તેમણે પિતાની પાંચ રૂપિયાની મૂડીમાંથી દીવાસળી
અને જુની ગુણેને વેપાર શરૂ કર્યો. આદમજી બીજા જેરામ શિવજીની પેઢીને સેલર બનાવવામાં જેને
હેરા લુકમાનજીની દુકાને રંગ કામ શીખવા રહ્યા. હિસે ગણાય તે ત્રીજે માણસ તે પ્રેમજી પેઢીને
તે અરસામાં તેની માતા સકીનાબુએ પિતાને જેવાજ આશ્રયે તે આગળ વધ્યો, અને આગળ વધી પેઢીને
રંકની કન્યા જોડે તેના લગ્ન કર્યા. એકવાર આદમજી સદ્ધર કરી. તે પણ આગલા બેની જેમ કચ્છ મુંદ્રાને
હોરમસજી પારસીને ત્યાં બંગલો રંગવા ગયા, અને વતની હતો. તેની વિધવા મા જેરામ શેઠની સગી
ી કામના કેદ્રાક પોતે લીધે. તેમાંથી કેટ્રાકટથી કામ
" થાય. છોકરે તેફાની તે માને ગાંઠતો નહીં એટલે
લેવાની આવડત આવી અને તેવાં કામ કરવાનું માના અસથી પીગળી જેરામ શેઠે તેને આપણા શરૂ કર્યું. અંગ્રેજી સ્ટારખાતાના ઉપરી સ્મિથ માટે મેકલી દીધો. ત્યાં તેના લક્ષણ જોઈ લધાભાએ તેમણે તબુ સીવવાનું કામ રાખેલું તેણી એ સાહેબે પ્રથમ તેને ગામડામાં ચોકીદાર તરીકે મોકલ્યો ત્યાં ખુશી થઈ સાહેબે તેને બંગલા બાંધવાનું કામ તે સ્વાહિલી ભાષા બોલતાં, હથિયાર વાપરતાં, ઘોડે
આપ્યું. તે સારું કરી આપવાથી મિથે તેમને લશ્કર બેસતાં, શિકાર પકડતાં, તલવાર વાપરતાં અને બંદુક
માટે પચાસ બેરક બાંધી આપવાનું કામ આપ્યું. ડિતાં શીખે, પેઢી જંગલી લેકો પાસેથી હાથીદાતા
તબુનું કામ તે ચાલુ હતું જ બાવીસ વરસની અને રાળ વગેરે લેતી અને કાપડ, બેટાં મોતી
ઉમ્મરે કામ શરૂ કર્યું અને પચીસમે વરસે તે વગેરે આપતી; આમાં પ્રેમજી પાવર થયો એટલે લક્ષાધિપતિ બની ગયા તેમણે તંબુ બનાવવાનું મોટું
કારખાનું સ્થાપ્યું. તે ઉપરાંત ચામડાં કેળવવાની તેને ઉધરાણનું કામ મળ્યું. પેઢીએ સુલતાન મજીદ કરી ઊભી કરી. તેમણે હજ વખતે યાત્રાળુને થતી પાસેથી જકાતને ઈજા રાખે હતે. પણ દાણચોરી તકલીફ જોઈ, ઈરાકની સરકાર પાસેથી તેમના પ્રત્યે ઘણી થતી. તેમ એક દાણચે રને મુદ્દામાલ સાથે સારા વર્તાવનું વચન લીધું. કરબલામાં બે મેટા પકડાવી તે નાબૂદ પ્રેમજીએ કરી ઈરાનીઓના મકાને લઈ વહેરાઓને યાત્રા માટે રહેવાની સગવડ સેનાપતિ મહમ્મદખાને જીવ બચાવી. તેની દાસ્તી
આપી. મક્કામાં પણ તેમણે તેવી જ સાઈ ઉધડી.
સ્વભાવે તે ઘણું સખાવતી અને ઉદાર હતાં તેમણે પ્રિમજીએ સાધી. તેની મારફત તે સુલતાન મજીદ
હેરાઓની ઉન્નતિ માટે વડા મુલાંછને રૂા. ૨૪ જોડે સંપર્કમાં આવ્યું. મને એક હબસી સુલતા- લાખ આપવા, વહેરાઓનાં શતણ માટે રૂા. ૨૭ નને જેર કરવામાં મદદ કરી. એ ઉપરથી સુલતાને લાખ ખલા, તેમણે ૨૭ મદ્રસા સ્થાપ્યાં ઈ. સ. તેને લધાભા પાસેથી માગી બીજ તેવા કામ સે ૧૮૭૬ ના દુકાળમાં તેમણે ઘણી મદદ આપે તેવી જ
રીતે છપનીયા દુકાળમાં નાતજાતના ભેદ વિના તેમણે જ તેણે પાર પાડયાં. છેલે તે જેરામ શિવજીની મદદ આપેલી, હજારેક સગર્ભાને સુવાવડને ખર્ય આલે. પેઢીનો દારાસ્સલામ ખાતે મુનિમ હતું. આથી દુકાળની મદદમાં છ લાખ રૂપિયા આપવા તેમની સખાવિશેષ હકીકત તેને વિશે જાણુવા મળતી નથી. તેને કુલ આંકડો સાઠ લાખ ઉપર થવા જાય છે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
