________________
ભાવનગરની કૃતજ્ઞ પ્રજાએ પાછળથી કવિ કાન્ત તેઓ સૌરાષ્ટ્રના પ્રાચીન સંધન સમિતિમાં રસ્તા એવું નામ આપ્યું છે.
ચૂંટાયેલા. તે ઉપરાંત મુંબઈ રાજયની એતિહાસિક મહારાજા સાહેબની પ્રેરણાથી તેમણે ત્રણ નાટકે
દસ્તાવેજો અને પ્રાચીન ભાષાની સમિતિમાં
સૌરાષ્ટ્રના પ્રતિનિધિ તરીકે ગયેલા અને દિલ્હીની લખ્યા. (૧) સલીમશાહ (૨) રોમન સ્વરાજ્ય અને
ભારતીય ઐતિહાસિક દસ્તાવેજ પરિષદની સંધિન (૩) ગુરુ ગોવિંદસિંહ તેમનાં પહેલા બે તખ્તા કે
અને પ્રકાશન સમિતિના સભ્ય નીમાયા હતા. ' ઉપર ભજવાયા હતાં અને પાછલા બે પછી પુસ્તકાકારે પ્રસિદ્ધ થયેલ છે તે ઉપરાંત દુઃખી સંસાર નામે
તેમનાં લખેલાં નાટકની બે પુસ્તિકાઓ તાજેજાદપણુરૂખેલું તેમાં એક પ્રવેશ ડાહ્યાલાલ શિવરામ નાટકના લખેવા છે. તેમણે પિતાના
તરમાં પ્રકટ થયેલી છે. સીરની હકીકતનું સશે ધન કાવ્યોનો સંગ્રહ પૂર્વાલાપ' નામે પ્રકટ કરવા છાપ
તેમણે કરેલું છે. કલાપીની ૧૪૪ પત્રો, અને તેમના
પિતાનાં પૂર્વાલાપ અને બે નાટકે તેમણે પ્રકાશિત ખાને મોકલ્યા અને પિત્તે કાશ્મીરની મુસાફરીએ
કરેલ છે. નીકળ્યા ત્યાં જાહેર પાસે ટ્રેનમાં તા. ૧૬--૨૩ રોજ તેમનું અવસાન થયું. સૌરાષ્ટ્રની સંસ્કૃતિને કે વાંકાનેરના વતની શ્રી નથુરામ સુંદરજી શુકલનું એક આધાર સ્થભ તુટી પડ્યું.
વતન વાંકાનેર છે. નથુરામભાઈ પોતે વાંકાનેર રાજયના
રાજકવિ હતાં. ઉપરાંત પિરબંદર, ભાવનગર, વાંસદા, મનિકમાર માક્સ : કાન્તના મોટા પુત્ર લીંમડી રાજ્યના પણ કરી હતાં. મુનિ કુમારનો જન્મ વીસમી સદી બેઠા પહેલા થયે ‘હત સાહિત્ય શોખ વારસામાં મળ્યો હતે થેડા
આ રાજકવિશ્રી નથુરામભાઈને જન્મ વાંકાનેરમાં વિવેચન લખે લખ્યા બાદ તેમણે ટ્રક વાર્તાઓ
તા. ૧૮-૩-૧૮૯૨ માં થયેલે. માતાનું નામ શ્રી લખી એક બે નાટકો લખ્યા અને કટાક્ષ લેખે
આનદીબાઈ હતું. પર કર્યો તે પ્રવૃત્તિ લાંબે વખત ચાલી.
નથુરામભાઈએ પ્રાથમિક કેળવણી ગામઠી શાળામાં ઈતિહાસ અને પુરાતત્તવે એ તેમના અભ્યાસના
લીધેલી નાનપણમાં કા૫ લખવા, લેખ લખવા, ખાસ વિષ હતા. ત્યાર પછી સૌરાષ્ટ્રનું એમ ન
નાટક લખવા વિ. પ્રિય વિષય હતો. થતાં રાજકેટમાં સૌરાષ્ટ્રના દફતર ખાતાના વડા તરીકે ગયા હતા ત્યાંથી ગોહિલવાડના પુરાતત્ત્વ
વાંકાનેરના વતની શ્રી ઉસ્માન અહમદ મેસવાખાતાના વડા તરીકે નીમાયા હતા એટલે તે સારાખૂન પુરા ખાતાના વડા તરીકે રાજકોટ ગયા
ણીયા “બેનામી” વાંકાનેરના નામે કાવ્ય તથા અને ત્યાંથી નિવૃત્તિ લીધી,
ગઝલ લખે છે. તેઓ વિસાવદર સ્ટેટ બેંક સૌરાષ્ટ્રમાં શિક્ષણ એ તેમને પ્રિય વ્યવસાય છે તેમણે
નેકરી કરે છે. શરૂઆતમાં દક્ષિણામૂર્તિ વિનય મંદિરમાં સેવા આપેસી ભાવનગરમાં મહિલા વિદ્યાલય સ્થાપવામાં ઉત્સાહભેર મા મનાઈ ચાલી : મનુભાઈ રાજાસમ ભાગ લીધેલે છેલ્લે શ્રી નંદકુંવરબા ક્ષત્રિય કન્યા પચેલી અા સાહિત્યકાર છે. તેઓ સાહિત્યને વિધાર્યમાં જોડાયેલા.
શિક્ષગુના ક્ષેત્રમાં હીમગીરિ શિખર સર કર્યું છે.'
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
