________________
સર્જનશીલતા અને દાન પ્રવાહોને સંસ્પર્શ નહીં
સુંદર સોદાગર થયો હોય. હમણાં જ પોરબંદરમાં કમલા નહેરૂ બાગ
કચ્છના રુદિયાળી ગામમાં બ્રહ્મક્ષત્રિય શેઠ પાસે વિજ્ઞાનના ઉચ્ચ શિક્ષણ અર્થે શ્રી નવયુગ શિવજીને ત્યાં સુંદરજીનો જન્મ થયો હતે. એજ્યુકેશન સેસાયટીને માટે મહર્ષિ દયાનંદ સરસ્વતી વિજ્ઞાન મહા વિદ્યાલય, કોલેજનું ભવ્ય ભારતીય
તેને થેડું લખતાં વાંચતાં આવાયું ત્યાર પછી
ખરાબ સોબતને લીધે તે વ્યસન અને જુગારને રસ્તે સ્થાપત્યથી શોભતું મકાન બંધાવી આપીને પોર
ચઢી ગયે. લગ્ન કરવાથી કદાચ તેના ઉપર અંકુશ બંદરના યુવાન જગતની પણ સેવા કરેલી છે.
આવશે એમ માની પિતાએ નાનપણમાં તેનાં લગ્ન
કરી નાખ્યાં છતાં સુંદરછમાં સુધારો ન થયે. બાપે બાર વર્ષની કિશોર વયે કશી પણું સાધન
તેને ભાગ આપી તેને જુદો કર્યો, તે પણ તેનામાં સંપત્તિ વિના એક દેશી વહાણમાં મહામુશ્કેલીઓ
સુધારે ન થશે તેઓ આફ્રિકા પહોંચ્યા અને એક બહુ જ વિનમ્ર
અને સ્ત્રીના ઘરેણાં લઈ જઈ,
વેચી, જુગારમાં હારી આવ્યો. એક માસમાં તે નોકરી સ્વીકારી, ત્યાર પછી આપમેળે સાહસ-બુદ્ધિથી, અને નવન-મેષશાલિની વ્યાપાર વિષયક અને આપી
પાસે ફૂટી બદામ પણ ન રહી. સ્ત્રીને પિયર મોકલી અઘો શિક પ્રજ્ઞા થી તે મ ણે વ્યાપા ૨ અને ઉદ્યોગના એક સમર્થ નેતા તરીકે યુગાન્ડામાં સ્થાને પણ તેની વૃત્તિમાં આથી પલટો આવ્ય, ગામને જમાવ્યું. અને તેમનાં અંત, ઉત્સાહ અને સર્જન- પાદર શંકરનું મંદિર હતું ત્યાં જઈ તેણે તપ શીલતાના પ્રતાપે લગાઝી સ્યુગર ફેકટરી, સાઈસલ આદર્યું. કમલપૂજા કરવા જાય ત્યાં તેને પ્રેણા થઈ પ્લેન્ટેશન, ટી ગાર્ડન્સ, કોફી હે દેશને અને તે કે ભૂજના નગરશેઠને ત્યાં જ એટલે તે કમ્મીઓની અથેની કેકટરીઓ ઉભી કરી. અનેક જીનરીએ રજા લઈ ભૂજ ગયે શેઠ તેને વેપાર કરવા દસ નાખી. યુગાન્ડા ને જાપાન વિખ્યાત કર્યું, અને હજાર કેરી ધરી અને સુંદરજીને શાલિત્રનું જ્ઞાન પૂર્વ આફ્રિકાના વ્યાપાર ઉદ્યોગનાં જીવનમાં એક હોવાથી છેડાઓનો વેપાર શરુ કર્યું. તે વખતે નવી ઝલક પેદા કરી. ત્યાં રળેલી સંપત્તિને ત્યાંના મહેસૂર, મરાઠ, અ ગ્રેજ, ફેંચ, નિઝામ, વગેરે વચ્ચે અને હિન્દના લોકેનાં ભાલાં અર્થે વાપરીને ભારતીય નાનાં મેટાં યુદ્ધો થતાં રહેતાં હતાં તેથી ધેડાની સંસ્કૃતિના ઉચ્ચ મૂલ્યને ચરિતાર્થ કરી બતાવ્યા. માંગ પુષ્કળ હતી. તે વ્યાપાર સુદજીએ શરુ કરતાં
તરત જ તેને સફળતા મળી લાગી અંગ્રેજોને તે શ્રી નાનજીભાઈ માત્ર સુપસિદ્ધ ઉદ્યોગપતિ અને
પ્રીતિપાત્ર અને વિશ્વાસુ બની ગયું એટલે લશ્કરને
માલ પૂરો પાડવાનું કામ પણ તેને મળ્યું અને તેની વ્યાપાર વાર નથી પરંતુ પ્રખર દેશભક્ત અને
પાસે સારી પૂંછ એકત્ર થવા લાગી તે જ અરસામાં સંસ્કતિ રક્ષક પણ છે. સ્ત્રી શિક્ષક સમાજ સુધા- દેશી રા સાથે અ ગ્રેજને કરાર થતા હતા તેમાં રણના જીવનભરના હિમાયતી છે અને હિન્દનાં ચારે સારી અટ અને શાખવાળા માણસની જામીનગિરિની ખૂણે વેર એક તીર્થધામની અનન્યભાવે યાત્રા કરીને જરૂર પડતી અને રાજ્યોને પણ દુભિક્ષકે શત્રુ ગ્રહ ત્યાંના ભૂખ્યાં દુઃખ્યાને તેમણે સાદ સાંભળે છે.
માટે નાણાં કરજે લેવાની જરૂર પડતી તે કામ પણ
સંદરજીએ ઉપાડયું. આમ કચ્છ, જામનગર અને ત્યાંની ધર્મ અને સંસ્કૃતિની સંસ્થાઓને પણ
જૂના ગ , પ ર બંદર વગે રે ર ો ને દાન આપતાં તેઓ ભૂલ્યા નથી.
ધીરધાર કરી કર્નલ વેકરના તે મિત્ર બની ગયા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
