________________
--૪૫૯
પછી નવું ચોળું કાઢીને પોતાના ઓરડામાં જઈને હેય ત્યારે એ બંટી-ગીત સાંભળવા આપણે ઘડીક કદી ન ઉઠવાના નિશ્ચય સાથે સૂતી
થંભી જવું પડે જેમ કેાઈ સંગીત સાધક પાછલી
રાતે રીયાઝ કરતે હોય, તાનપુરાના સુર સાથે સુર ગીત.
મેળવીને એવી જ રીતે આ ૫ણી ગામડા ની
અભણુ બહેન પણ ગાતી હોય છે. ધ્રાંગધ્રાની ઘંટીના ઘટક દઈને ગોરાંદે પી ગયાં રે લોલ, અવાજ બહુ મીઠો હોય છે. જેણે સાંભળ્યું હોય
તેને ખબર હોય રૂપાની ઘંટડી વાગે એ એનો ઘરચોળાની તાણી એણે સેડ જો,
મીઠા ગણેણાટ થાય. એ ઘટીના સુર સાથે સુર વહુએ વગોવ્યાં મેટાં ખોરડાં રે લોલ.
મેળવીને પછી મીઠું ગળું મે કળ મેલે ને સવાર
થતાં સુધીમાં પંદરેક શેર બજાર બાજ મટીને ને પછી તો સૌને માટે અગ્નિદાહ છે. તે આ વહુને
કુણું માખણ જેવું સુંડલીમ લેટનું રૂપ આપણને માટે પણ થયા છે.
જોવા મળે ને ઘંટી ગીતના પડધા મનમાં પડતાજ
ગીત
સોનલા સરખી રે વહુની ચેહ બળે રે લોલ, રૂપલા વરણી વહુની રાખ છે,
વહુએ વગોવ્યાં મોટાં ખોરડાં રે લોલ. બાળી જાળીને જીવડે ઘરે આવી રે લોલ,
આવી રૂડી સરવરીયાની પાળ, હવે માડી ! તારે મંદિરીએ મોકાણ છે,
કે બગલા બે બેઠા રે લેલ. ભવને એશિયાળે હવે હું થયે રે લોલ.
બગલાં ઊડી ગયા રે આકાશ, આપણો સમાજ જે સમજે તો આ લોકગીત
પગલાં એના પડ્યાં રેશે રે લોલ. કેવો ફટકે મારી જાય છે? આવી કેટલીએ બહેને નિર્દોષ વહુઓ અમલ ળી ગઈ હશે ? શા કારણે ?
આ... ... આવી રૂડી સરોવરની પાળ, આપણા સમાજની માં બહેનો ને સાસુ, નણંદે,
કે હંસલા બે બેઠો રે લેવ. એક વાર આ ગંત વાંચી વિચારીને મનન કરશે
આ હંસલા ઉડી જાશે રે આકાશ, તે હું માનું છું કે આબરૂના સવાલના ઓઠા
પણ મોતીડા મેલી જાશે રે લેલ. નીચે આપઘાત કરતી ઘણી બહેનને પ્રભુ અંદગી આપશે સુજ્ઞ વાચક વર્ગ ! જરા ઘડીક આપ પણું આ વિચારને સમજવા પ્રયત્ન કરશો તો મેધાણીના આપણે ત્યાં ત્રણ પ્રકારનાં ચિત્ર ગણવામાં આત્માને સ્વર્ગમાં પણ આનંદ થશે કારણ કે એ આવ્યાં છે. એમાં પહેલો પ્રકાર જોઈએ કે જે ભીન ઉપર લોક સાહિત્યના બાગના માળી હતા.
ચિત્રચિતયું હોય એ ભીંત હજુ ઊભી હોય તે તો પલા
સ્તરનાં ખડપલાં ઊખડી જાય ને ચિત્ર વયું જાય ને બીજા રાત્રીના ચારેક વાગે મરકડે ગામડામાં કોઈ પ્રકારનું ચિત્ર જે ભીંત ઉપર હોય તે ભતે પડે ધ્રાંગધ્રાની ઘંટીએ દળતી હેય ને દળતી દળતી ગાતી ત્યારે જ પેલું ચિવ પડે. એટલે કે ભીંત ને ચિત્ર
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
