________________
નિરનું નાસિક સ્વપે, જેમકે રે, છે, મારે પ્રત્યયાંત: મરે, , તમારે પાકૅ, રાજાને વગેરે શિષ્ય ગુજરાતીમાં આમ છતાં શિષ્ટોમાં મેં, તને, મેં, જે
- સાનુનાસિક સાંભળવામાં આવે પણ છે. છે, મારા ઘરે કાના ઘેરે એ જ પ્રકારનું પ્રયોગ વ્યાપક થતે ચાલ્યો છે. તળ મને, તેના જ, તને અને મેરની બેલીમાં ગુજરાતની બોલીઓમાં આ પાછલું વલણ મુ તુને સાંભળવામાં આવે છે. વ્યાપકતાય છે.
સૌરાષ્ટ્રની એક પણ બેલીમાં તે સર્વનામ
બચ્યું નથી. માત્ર અવ્યવના રૂપ નિ ( તેથીની છઠ્ઠી વિભક્તિના અનુગ ની જેમ ત્રીજી, અર્થમાં) વપરાય છે, તેમાં બધા જ સાર્વનામિક પાંચમીને અર્થ આપતા શું અનુગ સૌરાષ્ટ્રની લાક્ષ- રૂપમાં ૬ અંગજ પ્રજાય છે તેનું સર્વત્ર ઉત્ત ણિકતા છે, જૂતા ગુજરાતી સાહિત્યમાં આને અંગ સયક તે એ છે કે આ દુ-લનાં બહુવચનનાં વિકારક પ્રત્યય મળી આવે જ છે પણ પછી થી કોઈપણ પ્રકારનાં રૂ૫ સારાષ્ટ્રિય બેલીઓમાં સાંભળવામાં એવી અવિકારક સ્થિતિમાં નિશ્ચિત થયેલે ઉતરી ' આવતા નથી. કવચિત જ ૬ ૬ ને બાકી ના આવ્યો છે. સૌરાષ્ટ્રમાં જાણી’ સાથે રા'મરિ’ : ૩ય રિઝવત છે.
લિ (નામથી વાવ, પાપુ' 'શું આ Dગ વ્યાપક છે શિક્ષિતેમાં જ “શી' અવિકારક
પ્રશ્નાર્થે ળ ને સ્થાને જે પહેલી fઇ' સ્વરૂપે ઉતિ થાય છે. નામયોગીતા વિષયમાં
વિભક્તિમાં બે ઉચ્ચાર પ્રત્યે જાય છે, જ્યારે રૂપમાં પણ, ત્રીજી વિભક્તિમાં ૬ પ્રત્યવાળા રૂપ તેમજ
જિ' (ાને , તુ' ( ર ) વિશે શ અનુરાગવાળાં રૂપ વ્યાપક છત, ત્રીજમાં નામ
(માં) આ ત્રણ મળે છે. નારીજાતિમાં શિ (C) યોગી વસ' (વતી) નો પ્રોગ ચેથીમાં નામયોગી છે. પણ નાન્યતરમાં શું છે (ઘુ < #) ૨ઢ નાદ' અને '૪' તરફ વધુ ઝોક છે. નામયોગી ૧લી શિષ્ય આ રૂપમાં છે અંગ પ્રસંદ કરે છે. મ' (માટે) આમ છતાં ઘણે સ્થળે સંભળાય છે સાતમીમાં માં અનુગ " અદર' ના અર્થમાં અને પ્રશ્નાર્થ () અવિકારક સ્થિતિમાં
-હૈં ઉપરના અર્થમાં વ્યાપક છે. સામાન્ય સાત- નાન્યતરમાં સૌરાષ્ટ્રમાં પ્રયોજાય છે; તળ ગુજરાતની મીને અર્થ આમ છતાં -હૈં થી પણ બનાવાને જેમ એનું એકપણ રૂપ વપરાતું નથી , શાથી હેય છે. ૩૦ના અર્થમાં સાથે ખૂબ જ સોનું, પાનું, ના, ફામ, રૂપ તળ-ગુજરાતમાં જરૂર છે
વ્યાપક રીતે પ્રયોજાય છે, જ્યારે સૌરાષ્ટ્રમાં અનુક્રમે
જિક (મિ), બિ (મિ ) કે વિવિ? સર્વનામે : પુરૂષ વાચક સર્વનામમાં દકારાંત રિ', 'િ , fમાં' રૂપે જાણીતા છે. શા માટે
કહેવું હોય તે સુ-જa (હું ) કહેવામાં મૌલિક રૂપે મોટે ભાગે કારાંત ઉચ્ચરિત થાય છે
આવે છે. ' અર', af, બ, સિં ( મેસ - રે, છે, જે, અથવા જે-તેં ).
અનિશ્ચિત છે ? ( શૈ૬) બે રૂપ છે
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com
