________________
!
1
|
‘રાજા જનરાતે અુઠા પુકી
અંગુઠા પાકયા ને પીડા ન્ન થાય જનરખ પેટ વાંઝીઆ.’
»! અદલાબદલી થઈ છે. દા. ત.
ト
. આમ રથનું જનર્ખ, કૈકેયીનું ખેંગાર હીનુ વીરી વગેરે કા • પશુ નવા જ નામ રાખી દીધા છે, છતાં મૂળ યુ” નામ હશે તેને ખ્યાલ તે તરત જ આવી જાય છે. ખીજુ મૃચ્છકટિક’ માંના શકારની જેમ ઘણા કથાગીતામાં પાત્રાની
,૩
ઓઢાને રાણી રાંદલ ચૂંદડી રાના દેવ, ક્રમ ઔઢશ એકલી રાનાં વ નહુલ “સુભદ્રામાના વાંધા ાના દેવ.'
'}}
Med
કામની સાથેાસાથ હાલરડાંથી માંડીને છાજીષ્મ - મરશી સુધીનું દરેક પ્રકારનું સાહિત્ય કાસ્ય કરીને સાસરે જાય છે. આ રીતે એક ગામથી બીજે ગામ સાસરે જતી કન્યા, લા સાહિત્યને ફેલાવા
યુદર જ છે. આમ ગીતા - એક ગામથી ખીજે ગામ અને પછી ત્રીજે ગામ જાય છે. તેથી લોકસાહિત્યના ફેલાવો ખૂબ જ ઝડપથી થયા જ કરે છે.
}* !
?
1
+
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
4.
? *, J
રામપરભાતીને ન્પોર દેવકીજી માતાએ દાતણુ ં માગી, માગ્યા માગ્યા તે વાર-બે વાર; 41 < + TOTAL સીતાજીએ વચન લેપીયા.
નામા
આમ પેાતાની રીતે ભલે મજાણુથી મૂકાયા પણ જે કહેવાનું છે તે તે યુ ને? પછી ભલેને ગમે તે નામ હોય ! આમ પ્રફુલ્લ - ઊર્મિના ઉછળે આ સાહિત્ય રચાયુ ં છે- અને !ગવાયું છે, અને અદ્યાપિ ત જીવત રહ્યું છે. માતા પોતાની આણાવળા દીકરીને હીરે ચઢવાણિયા તે સાં, જડાવ ઘરેણાં ને ગ્રાકળા, ચંદરવા સાથે ગીતેા ને વ્રતકથાઓના વારસા ય આપે છે. વળી વિશેષ ગ્રામ±ન્યાઓ, ભાભીઓ અને સરખી સહિયર પાસેથી અનેરી શીખ મેળવે છે તેમાં વધુ ધણુ આવી જાય છે. ! આામ દરેક ગામડાંમાં લેકમાંતા, સાહેલી અને ભાભીઓ ચાલી આવતી સંસ્કૃતિનું યથા દીકરીમાં સિંચન કરીને લેસ હિત્યનું અખૂટ ભોયું ધાવે છેઝ એટલે ગ્રામાણિકા ખવાય
top
ઘણા
લોકગીતા વિશેષતઃ સાસરવાસી વહુઆરુઆની અંતરની ભાષા છે. . ‘વઢિયારી સાસુ તે ‘સાંકી નણું' પાસે જે નથી ઉચ્ચારાતુ તે આ ગીતા દ્વારા બહાર આવે છે. તે બધી જ વની વાણી છે, તેમાં કાંઈક જે ભાકાત હરશે. તેથી ગ્રામધૂ' પાતા પ્રણય કે લેત, વિરહ કે મિલન, સુખ અને દુઃખને આવા લે ગીતા દ્વારા જ માય છે તે ? શ્રી ગીતામાં ઠંડી ક્રૂરતા છે
જેવી કે,
..
', ' 4
તેા દીઠી પાતળી પયરે ડેજી મા હમે ડિયા
મે લુ માં
રે’
1
u
અથવા આવા જ ખીજાં ગીતની આ રહી
'*
તે કડીઓ,
સોનલા તે વરણી થ્રાની ચેહ, ખળે ડ્રાજ
।
રૂપલા તે વરણી, ખાની રાખુ ઊડી રાજ.'
!
*
: - : ગીતામાં આગના ભડકાએ બળતી કુલવધૂએ છે. તે આવાં ખીજા કેટલાંયગીતામાં રૂંવાડાં અવળાં કરી નાખે તેવી બળુકાઇ, સૂરતન અને શોષ પ્રેમના ચિત્ર પણ છે વળી તે શૃંગારભરી વણુન ! શ્રેણી પણ છે અને રૂડેરી ...રંગમરી- ચિત્રામણુ પણ છે. જીવનરસના તલાવડામાં ઝીલતા લેાક પ્રાસે છાની
www.umaragyanbhandar.com
